مطالعه آناتومی، مورفومتری و بافت شناسی روده بزرگ در اردک مسکوئی(Cairina moschata)

محورهای موضوعی : مجله پلاسما و نشانگرهای زیستی

جلیل پور حاجی موتاب ¹ , سید رشید هاشمی ²

1 - گروه علوم پایه، دانشکده دامپزشکی، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران.
2 - گروه علوم پایه، دانشکده دامپزشکی، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران.

تاریخ دریافت : 1397/12/01 تاریخ پذیرش : 1398/03/10 تاریخ انتشار : 1398/06/01

کلید واژه: آناتومی, مورفومتری, بافت شناسی, اردک مسکوئی, روده بزرگ,

چکیده مقاله :

زمینه و هدف: اردک پرنده ای با تنوع گونه ای بوده که بیشتر در آب زندگی می کند. روده بزرگ به دلیل جذب آب، هضم گوارشی، انجام فعالیت میکروبی، تولید ایمونوگلوبولین و تولید آنتی بادی در بدن پرندگان عضو مهمی می باشد. لذا هدف از این پژوهش مطالعه آناتومی، مورفومتری و بافت شناسی روده بزرگ در اردک مسکوئی(Cairina moschata)می باشد. روش کار: برای این تحقیق 20 عدد اردک مسکویی نر و ماده بالغ خریداری و مطالعه آناتومیکی روده بزرگ آن ها انجام شد. سپس نمونه بافتی تهیه و بارنگ آمیزیهماتوکسیلین- ائوزین مطالعه گردید. یافته ها: نتایج بافت شناسی روده بزرگ در اردک مسکوئی تشابه بافتی دو جنس و شباهت کلی با سایر پرندگان را نشان داد. نتایج آناتومیکی نشان داد جنس نر ابعاد بزرگ تری در میانگین طول و عرض داشته و در قسمت طول راست روده این اختلاف معنی دار می باشد. ویژگی آناتومیکی مهم در اردک مسکوئی وجود روده کور میله ای شکل و بدون انشعاب است. راست‌روده در اردک‌ مسکوئی کوتاه تر از روده کور ودر مسیر بدون انحنا ومسقیم بود. پرز ایلئومی به شکل واضح و مشخص دیده شد. ویژگی بافتی مهم وجود لوزه سکومی و بافت لنفاوی منتشر فراوان بود. لایه عضلانی نیز به شکل ضخیم و قطور مشاهده گردید. نتیجه گیری: روده بزرگ در اردک مسکوئی دارای تفاوت ها و شباهت هایی با سایر پرندگان می باشد. بین دو جنس نر و ماده اردک مسکوئی از نظر بافت شناسی شباهت و از نظر مورفومتری تفاوت وجود دارد.

منابع و مأخذ:

-پوستی، ا.، ادیب مرادی، م. 1385. بافت شناسی مقایسه‌ای‌ و هیستوتکنیک. چاپ ششم. انتشارات دانشگاه تهران. صفحات:314-429.

2-پورحاجی موتاب، ج.، تونی، س، ر. 1396. مطالعه آناتومی و بافت شناسی روده بزرگ در مرغ مروارید(مرغ شاخدار)، مجله تحقیقات دامپزشکی و فرآورده­های بیولوژیک، شماره114، صفحات:40-50.

3-رضائیان، م. 1377. بافت شناسی و اطلس رنگی دامپزشکی، چاپ اول، انتشارات دانشگاه تهران، صفخات243-233.

4-رضائیان، م. 1385. بافت شناسی طیور، چاپ اول، انتشارات دانشگاه تهران. صفحات:20-25.

5-سعادت نوری، م. 1362. شناسایی و طبقه بندی اردک­های ایران، ماهنامه مزرعه، شماره 2، صفحات15-11.

6.Bauer, F. )1983(. Muscovy ducks. poultry research center, Labu, Papua New Guinea, 1-3.

7.Bezutdedenhout, A.J. (1993).The spiral fold of the caecum in the ostrich (Struthio camelus). J.Anat, 183; 587-592.

 

8.Chiasson, R.B. (1959). Laboratory anatomy of the pigeon. 2^nd ed. the university of arizona. WMC. Brown Company Publishers: Dubuque, Iowa.

9.Chikilian, M., de Speroni, N. B. (1996). Comparative study of the digestive system of three species of tinamou. I. Crypturellu stataupa, Nothoprocta cinerascens, and Nothurama culosa(Aves: Tinamidae). Journal of Morphology. 228; 77-88.

10.Clench, M.H., Mathias, J.R. (1995). The Avian cecum. Wilson Bull, 107(l); 93-121.

11.Cooper, R.G., Mahroze, K.M. (2004). Anatomy and physiology of the gastro-intestinal tract and growth curves of the ostrich. Animal Science Journal, 75; 491–498.

12.Elbrond, V.S., Laverty, G., Dantzer, V., Grondahl, C., Skadhaug, E. (2009). Ultrastructure and electrolyte transport of the epithelium of coprodeum, colon and the proctodeal diverticulum of Rhea americana. Comp BiochemPhysiol A MolIntegr Physiol, 152(3); 357-65.

13.Fowler, M.E. )1991(. Comparative clinical anatomy of ratites. Journal of Zoo and Wildlife Medicine, 22; 204–227.

14.Grajal, A., Sarahl, S. D. (1989). Foregut fermentation in the Hoatzin, a Neotropical leaf-eating bird. Science, 245; 1236-1238.

15.Goudie, R. I., Ryan, P.C. (1991). Diets and morphology of digestive organs of five species of sea ducks wintering in Newfoundland. J.Yamashina Inst. Ornithol,  22; 1-8.

16.Hanssen, I. (1979). Micro morphological studies of the small intestine and caeca of wild and captive Willow Grouse (Lagopuslag opuslagopus). Acta Vet. Stand, 20; 351-364.

17.Hassan, S.A., Moussa, E.A. (2012). Gross and microscopic studies on the stomach of domestic duck (Anasplaty rhynchos) and domes-tic pigeon (Columba liviadomestica). J. Vet. Anat, 5(2); 105 – 127.

18.Herd, R.M. (1985). Anatomy and histology of the gut of the Emu dromaiu snovaehollandiae. A gricultural Research Centre, New South Wale, 85; 43-46.

19.Hui, W., Yurong, Y., Peipei, N., Zhe, S., Gaoshui, Y., Jingjing, K. (2009). Anatomic and histological observation of blind ending caecum of African ostrich (Struthio camelus). Chinese Veterinary Science, Zhongguo Shouyi Kexue, 39; 257-260.

20.Hodges, R.D., Michael, E. (1975). Structure and histochemistry of the normal intestine of the fowl. III. The fine structure of the duodenal crypt. Cell Tissue res., 160; 125-138.

21.King, A.S., McLelland, J.(1984). Birds their structure and function. Bailliere Tindall. London, 121- 130.

22.Liman, N., Aslan, s., Gulmaz, N. (2002). The histological observations on the large intgestine of the goose. J.Vet.Med. Sci, 64(8); 705-709. 

23.Maloiy, G.M., Warui, C. N. (1987). Comparative gastrointestinal morphology of the kori bustard and Secretary bird. Zoo Biol, 6; 243-251.

24.Mahdi, A. H., Mclelland, J. )1988(. The arrangement of muscleat the ileo-caeco-rectal junction of the domestic duck (Anasplaty rhynchos) and the presence of anatomical sphincters. Journal of Anatomy, 161; 133-142.

25.Marshall, M. E. )1906(. Studies on avian anatomy. II. Geococcyx, Bubo, and Aeronautes. TexasAcademy of Science, 9; 19-41.

26.Mattocks, J. G. )1971(. Goose feeding and cellulose digestion.Wild fowl, 22;107-113.

27.Mclelland, J. )1991(. A color atlas of avian anatomy. W.B. Saunders, Philadelphia, Pennsylvania.

28.McLelland, J. )1975(. Aves digestive system. In: sisson and grossman's the anatomy of the domestic animals, Getty, R. Vol.2, 5^th ,Edn. Philadelphia:Saunders.

29.Mitchell, F.C. (1896). A contribution to the anatomy of the Hoatzin (Opistha comuscristatus). Proc. Zool.Sot. London, 1896; 618-628.

30.Mot, M. (2011). Morphological aspects of digestive apparatus to owl (Asio flammeus) and falcocherrug (BUTEO bUTEO). Ucraristiintifi cemedicina veterinara,Vol. XLIV(2);192.    

31.Mot, M. (2009). Morphological aspects of digestive appartus partridge and dove. Lucraristiinificemedicina veterinary. XLII (2); 338-340. 

32.Naik, D. R., Dominic, C. J. )1962(. A study of the intestinalcaeca of some Indian birds in relation to food habits. The Scienceof Nature, 49(12); 287.

33.Nickel, R., Schummer, A. (1977). Anatomy of the domestic birds. Verla Paul Parey. Berlin, 85- 94.

34.Potter, M. A., Lentle, R. G., Minson, C. J., Birtles, M. J. (2006). Gastrointestinal tract of the brown kiwi. Journal of Zoology, 270; 429-436.  

35.Wang, H., Yang, Y., Ni, P., Sun, Z., Yu, G., Kang, J., Liang, H., (2009). Anatomic and histological observation of blind-ending caecum of African ostrich. Zhong guo Shouyi Kexue, 39; 257-260.

36.Warui, C. N., Erlwanger, K. H., Skadhauge, E. (2009). Gross anatomical and histomorphological observations on the terminal rectum and the cloaca in the Ostrich Struthio camelus. Ostrich J, 80;185-191.  

37.Zweers, G.A. (1982). The feeding system of the pigeon (Columba livia L.). Adv .Anat .Embryol. Cell Biol, 73; 1-108.   

.