-
دسترسی آزاد مقاله
1 - بررسی نقش بازدید بر دانشجویان معماری، ازنظر اساتید معماری (دروس تئوری-تاریخ، کارگاهی و تئوری فنی)
نجابت پیران محمد پرواتغییر از شیوه سنتی استاد-شاگردی به تحصیل در دانشگاهها بهصورت آکادمیک لزوم خارج شدن از محیط آتلیه و فضای کلاس را سبب شده است که در این امر بازدید و حضور در فضای واقعی نیز همچون کلاس درس برای آموزش در نظر گرفته میشود تا با استفاده از بازدید و تجربه مستقیم، درک بصری بسی چکیده کاملتغییر از شیوه سنتی استاد-شاگردی به تحصیل در دانشگاهها بهصورت آکادمیک لزوم خارج شدن از محیط آتلیه و فضای کلاس را سبب شده است که در این امر بازدید و حضور در فضای واقعی نیز همچون کلاس درس برای آموزش در نظر گرفته میشود تا با استفاده از بازدید و تجربه مستقیم، درک بصری بسیاری از مفاهیم آسان‌تر و به‌درستی برای دانشجویان ایجاد شود؛ اما با توجه به اینکه رشته معماری جز دروسی با شاخه‌های متفاوت میباشد لزوم تشخیص عوامل تأثیرگذار برای بازدید بهتر با توجه به هر درس از اهمیت زیادی برخوردار است؛ بنابراین در این مقاله سعی شده است تا با بررسی نقش بازدید برای دروس در سه‌شاخه تئوری-تاریخی، کارگاهی و تئوری فنی ازنظر اساتید بهصورت پرسشنامه میزان اهمیت نقش بازدید علمی برای درک بهتر دانشجویان موردبررسی قرار گیرد. این مقاله که مطالعه‌ای تحلیلی و توصیفی میباشد. داده‌های تحقیق تحت عنوان پرسشنامه به تعداد 25 نفر در اختیار اساتید قرار گرفت و با استفاده از نرم‌افزار SPSS و تحلیل دادهها، اساس پژوهش قرار گرفت؛ که نتایج حاکی از اهمیت بازدید ازنظر اساتید برای دروس کارگاهی بیش از بقیه دروس میباشد. همچنین بازدید در دروس کارگاهی اهمیت کنترل کلاس بیشتری را لازم داشته و برای اساتید و دانشجویان نیز جذابیت بیشتری را دارا میباشد و درنهایت سبب تعامل دانشجویان و علاقه آنها میگردد. میزان خستگی ناشی از بازدید بهعنوان مؤلفه‌ای منفی در دروس تئوری-فنی از بقیه دروس بیشتر میباشد لذا اساتید باید هنگام بازدید در این شاخه به این امر توجه داشته باشند تا بازدید مؤثرتر و مفیدتر واقع شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - نقش روانشناسی محیط در معماری فضاهای آموزشی بر عزت نفس نوجوانان (مدارس دخترانه متوسطه دوم شيراز)
کیمیا السادات طبیب زاده هادی کشمیری حمید سقاپورتوجه به علم روان‌شناسي محيط در طراحي فضاهاي آموزشي علاوه بر ارتقاء كيفيت فضا، مي‌تواند سبب تأثيرات ذهني مثبت كاربر از محيط شود. از آنجايي‌كه دختران داراي خصوصيات رشدي و بلوغ متفاوتي نسبت به پسران هستند و در آينده نقش مادران خانواده را نیز ايفاء مي‌کنند، توجه به ویژگیها چکیده کاملتوجه به علم روان‌شناسي محيط در طراحي فضاهاي آموزشي علاوه بر ارتقاء كيفيت فضا، مي‌تواند سبب تأثيرات ذهني مثبت كاربر از محيط شود. از آنجايي‌كه دختران داراي خصوصيات رشدي و بلوغ متفاوتي نسبت به پسران هستند و در آينده نقش مادران خانواده را نیز ايفاء مي‌کنند، توجه به ویژگیهای روحی و روانی آنها بسیار حائز اهمیت است. پژوهش حاضر با هدف مشخص نمودن نقش روان‌شناسي محيط فضاهاي آموزشي در عزت نفس دختران نوجوان و همچنین مشخص نمودن ويژگي‌هاي تأثيرگذارتر روانشناسی محیط در عزت نفس اين قشر از جامعه انجام شده است. متغیرهای مستقل تحقیق، روانشناسی محیط مدارس و مؤلفههای آن و متغیر وابسته تحقیق، عزت نفس دانش‌آموزان بوده است. روش تحقيق به‌كار رفته، همبستگی از نوع رابطه‌ای بوده كه با مطالعات كتابخانه‌اي و روش پيمايشي انجام شده است. كتاب‌ها، مقالات و مداراك موجود، مشاهده فردي، مصاحبه، پرسشنامه عزت نفس روزنبرگ و پرسشنامه محقق ساخته روان‌شناسي محيط، از ابزار تحقيق بودهاند. پس از مطالعات صورت‌گرفته، پرسشنامه روان‌شناسي محيط محقق ساخته، تنظيم و مطابق با فرمول كوكران توسط 382 دانش‌آموز از مدارس دخترانه متوسطه دوم شهر شيراز كه با روش نمونه‌گيري غيراحتمالي هدفمند انتخاب شده بودند، بهصورت تصادفي تکمیل شد. اطلاعات به‌دست آمده از پرسش‌نامه‌ها با نرم‌افزار SPSS مورد تحليل قرار گرفت تا اهداف تحقیق محقق شود. یافتهها حاكي از آن بوده است که معماري مدارس به‌واسطه علم روان‌شناسي محيط مي‌تواند ميزان عزت نفس دانش‌آموزان دختر نوجوان را تحت تأثير قرار دهد و میزان ضریب همبستگی بین مؤلفه کالبدی و فضایی روانشناسی محیط با عزت نفس نوجوانان بیشتر از میزان ضریب همبستگی بین مؤلفه عملکردی روانشناسی محیط با عزت نفس نوجوانان است. بنابراین راهکارهای طراحی فضاهای آموزشی که میتواند به ارتقاء هرچه بیشتر عزت‌نفس دانش‌آموزان کمک نماید، بدین شرح است: امنیت روانی (مقاوم بودن ساختمان مدرسه در برابر حوادث غیرمترقبه، ایمنی پله‌ها و غیره. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - واکاوی عوامل فرهنگی وهویتی در شهرسازی و معماری دوره پهلوی (مطالعه موردی:شهر اهواز)
دکتراحمد رضا کابلیفرهنگ یک مرزو بوم بر روی شهرسازی و معماری آن بسیار تاثیرگذار بوده و با محفوظ داشتن عوامل بنیادی، فرهنگي و هنری در بناها یک اثربخشی ویژه‌ای به جا می‌گذارد. غرب‌گرایی در شهرسازی و معماری دوره پهلوی مشهود است تاجایی‌که تحولات زیادی در فرم پلان‌ها دراین‌دوره شاهدهستیم. روش چکیده کاملفرهنگ یک مرزو بوم بر روی شهرسازی و معماری آن بسیار تاثیرگذار بوده و با محفوظ داشتن عوامل بنیادی، فرهنگي و هنری در بناها یک اثربخشی ویژه‌ای به جا می‌گذارد. غرب‌گرایی در شهرسازی و معماری دوره پهلوی مشهود است تاجایی‌که تحولات زیادی در فرم پلان‌ها دراین‌دوره شاهدهستیم. روش اين پژوهش، از نظر هدف کاربردي و بر اساس روش تحقیق پیمایشی با تاکید بر پرسشنامه می باشد. هدف اصلی تحقیق ارزیابی ارتباط عوامل فرهنگی (نما و پلان) در شهرسازی و معماری در شهر اهواز و به طور متمرکز بر روی سه بنا از بناهای مهم ساخته شده دوره پهلوی از جمله بنای دانشکده سه گوش، ساختمان سیلو و هتل قو با معماری عصر مدرنسیم اروپایی می باشد. داده های تحقیق براساس پرسشنامه گردآوری و برای ارزیابی پایایی ابزار پژوهش، از روش کرونباخ استفاده شده است. تعداد و نوع نمونه گیری از طریق روش گلوله برفی(41 نفر از کارشناسان خبره) بوده است. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS وآزمون های کلموگروف – اسمیرنوف(KS) و علامت(Sing Test) انجام شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد، بر اساس آزمون (KS) مقدار سطح معناداری آزمون در تمامی موارد کمتر از 05/0 شده است. بنابراین فرض نرمال بودن دادهها رد شده است. همچنین براساس آزمون علامت میزان ارتباط شاخص نما با مقدار 739/1 و سطح معناداری 082/0 وشاخص پلان با مقدار 562/1 و سطح معناداری 118/0 در سه بنای مورد مطالعه معنادار نبوده و استفاده از هر دو شاخص (نما و پلان) در معماری دوره پهلوی نسبت به معماری مدرنیسم اروپایی یک اندازه بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - بررسی سبکهای یادگیری دانشجویان معماری آموزشکده فنی و حرفه ای دختران شیراز
فرخنده رفیعیسبک یادگیری به تفاوت های افراد در ترجیح روش های دریافت، سازمان دهی و پردازش اطلاعات در یادگیری مفاهیم تازه اشاره میکند، شناخت دانشجویان یکی از عوامل مهم و موثر برآموزش در رشته معماری است. دانشگاه فنی و حرفه ای با آموزش های مهارت محور سعی در پرورش نیروهای ماهر جهت اشتغا چکیده کاملسبک یادگیری به تفاوت های افراد در ترجیح روش های دریافت، سازمان دهی و پردازش اطلاعات در یادگیری مفاهیم تازه اشاره میکند، شناخت دانشجویان یکی از عوامل مهم و موثر برآموزش در رشته معماری است. دانشگاه فنی و حرفه ای با آموزش های مهارت محور سعی در پرورش نیروهای ماهر جهت اشتغال پس از فراغت از تحصیل دارد، بهمین رو آگاهی از سبک یادگیری دانشجویان جهت نحوه تدریس و هدایت آنان مهم می باشد. این نوشتار سعی دارد بر اساس سبک یادگیری دیوید کلب که شامل چهار سبک یادگیری واگرا، همگرا، انطباق یابنده و جذب کننده است سبک غالب یادگیری دانشجویان معماری را مشخص کند. پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی است که بصورت مقطعی در سال 1398 در مورد دانشجویان رشته معماری آموزشکده فنی و حرفه ای دختران شیراز انجام شده است که حداقل یک ترم تحصیلی را گذرانده اند. نتایج تحقیق نشان می‌دهدکه سبک غالب یادگیری دانشجویان به ترتیب سبکهای واگرا42درصد ، انطباق دهنده 34درصد، جذب کننده 16درصد و همگرا12درصد است. با توجه به اینکه رشته معماری یک رشته چندوجهی است اساتید باید تلاش کنند که ضعف دانشجویان را شناسایی و در جهت رفع ان تلاش کنند و در شیوه تدریس سبک یادگیری حاصل شده را مد نظر داشته باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - بررسی معماری پایدار در توسعه فناوری ساخت دوره زندیه
مریم حق پناه آذر زینلی خراجییکی از بهترین دوره های تاریخ شیراز حکومت زندیه می باشد . در این بازه زمانی 46 ساله کریم خان زند بناهایی را در شیراز و دیگر شهر ها بنا کرد که معماری زندیه نامیده می شود . با توجه به ماهیت تاریخی بناهای زندیه ، این تحقیق به روش توصیفی -تحلیلی پس از شناسایی فن آوری سا چکیده کاملیکی از بهترین دوره های تاریخ شیراز حکومت زندیه می باشد . در این بازه زمانی 46 ساله کریم خان زند بناهایی را در شیراز و دیگر شهر ها بنا کرد که معماری زندیه نامیده می شود . با توجه به ماهیت تاریخی بناهای زندیه ، این تحقیق به روش توصیفی -تحلیلی پس از شناسایی فن آوری ساخت دراین دوره عوامل تعاملی موثر بر پایداری این بناها مورد تحلیل قرار می دهد . سعی شده است که شیوه های ساخت منحصر به این دوره در مقایسه با دوره های قبل و بعد مورد مداقه قرار گیرد روش کار بر این اساس است که پس از معرفی چهار بنای شاخص دوره زندیه (ارگ کریم خان – مسجد وکیل – حمام وکیل وبازار وکیل ) فن آوری ساخت در این بنا ها در کانون توجه قرار گیرد . روش مطالعه در این تحقیق ،کتابخانه ای همراه با بازدیدهای میدانی می باشد . نتایج تحقیق بیانگر این مطلب می باشد که لمبه کوبی ارگ کریم خان ،شیر سرها ونوعی کاربندی در حمام وکیل مختص بناهای زندیه می باشد همچنین مصالح عمده به کار رفته در بناهای زندیه آجر و سنگ است . سنگ ها ی مورد استفاده در بناها از معادن استان فارس استخراج گردیده و آ جرها در شهرستان لار استان فارس ساخته و استفاده شده اند. ابعاد آجرهای استفاده شده در معماری زندیه 24*24*5 سانتیمتر می باشد. از طرفی شایان ذکر است که فن آوری ساخت بناهای زندیه ادامه شیوه معماری دوره صفویه است اما مشاهده می شود برخی از شیوه های اجرا منحصر به دوره زندیه است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - بررسی و تحلیل شکل گیری مکتب شیراز در نگارگری و تاثیرات این مکتب در معماری شهر شیراز
محمد وارسته الهام دهقانیمکتب نگارگری شیراز، نوعی نگارگری و کتاب آرایی است که در دوره آل اینجو با حمایت هنرپروران صاحب قدرت و ثروت ظهور کرد و در دوران تیموریان به اوج خود رسید. از آنجا که معماری همواره در هر دوره از تاریخ انعکاسی از فرهنگ و هنر آن دوره محسوب می شود و دگرگونی هایی که در سایر عرص چکیده کاملمکتب نگارگری شیراز، نوعی نگارگری و کتاب آرایی است که در دوره آل اینجو با حمایت هنرپروران صاحب قدرت و ثروت ظهور کرد و در دوران تیموریان به اوج خود رسید. از آنجا که معماری همواره در هر دوره از تاریخ انعکاسی از فرهنگ و هنر آن دوره محسوب می شود و دگرگونی هایی که در سایر عرصه های زندگی و هنر به وقوع می پیوست متناسب با آن بود، لذا پرداختن به پیشینه تاریخی و هنری شهر در شرایطی که در پی ارتقای کیفی معماری معاصر هستیم، ضروری به نظر می رسد. از ویژگی های مهم مکتب شیراز می توان به صحنه آرایی، ایجاد تناسب بین متن و تصویر، کتاب آرایی، و بهره گیری از تذهیب های ریز نقش نام برد. هنرمندان این مکتب کلیه عناصر فکر و عقیده ایرانی را در متن و زمینه کلی فکری و فرهنگی جامعه اسلامی دوران خود نمایاندند. در همین راستا، محقق در این پژوهش سعی در شناخت هرچه بیشتر اصول و ارزش های زیبایی شناسی هنر نگارگری شیراز داشته و چگونگی تاثیر آن در معماری شهر شیراز را بررسی می نماید. این پژوهش از نوع توصیفی ـ تحلیلی می باشد که با تحلیل محتوا به بررسی نگارگری شیراز و رابطه آن با معماری شهر شیراز می پردازد و در جمع آوری مطالب آن از روش های کتابخانه ای و میدانی استفاده شده و با مطالعه مستندات، کتب تاریخی، متون ادبی و مشاهده بهره گیری شده است. نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از وجود آثار و شواهد مکتب شیراز در معماری بناهای قدیمی این شهر همچون باغ نارنجستان قوام و مسجد عتیق دارد، شواهدی که بیان می کند سه متن معماری، ادبی و نگاره ها در پیوند با یکدیگرند و معنای یکدیگر را تکمیل می کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - ارزیابی تاثیرات مولفه های قرارگاه رفتاری در افزایش خلاقیت دانشجویان دانشکده های معماری شیراز، مورد پژوهی (دانشگاه آزاد شیراز، موسسه غیرانتفاعی هنر شیراز، موسسه غیرانتفاعی ارم شیراز)
سارا جوکار معصومه سازندهدر فضاهای دانشکده های معماری به عنوان فضای آموزشی، دانشجویان و اساتید معماری برای انجام فعالیت، آموزش و طراحی در کنار هم قرار می گیرند. فضاهای مختلف از جمله آتلیه ها محل مناسبی برای برقراری تعاملات، ارتباط و آموزش طراحی می باشند. از سوی دیگر خلاقیت برای دانشجویان رشته م چکیده کاملدر فضاهای دانشکده های معماری به عنوان فضای آموزشی، دانشجویان و اساتید معماری برای انجام فعالیت، آموزش و طراحی در کنار هم قرار می گیرند. فضاهای مختلف از جمله آتلیه ها محل مناسبی برای برقراری تعاملات، ارتباط و آموزش طراحی می باشند. از سوی دیگر خلاقیت برای دانشجویان رشته معماری امری حیاتی و ضروری می باشد. با توجه به مولفه های قرارگاه رفتاری، میتواند باعث افزایش یا کاهش خلاقیت در دانشجویان معماری شود. در این پژوهش که با هدف بررسی تاثیر قرارگاه های رفتاری در افزایش خلاقیت دانشجویان رشته معماری انجام گرفته است، سه دانشکده معماری شهر شیراز به عنوان نمونه موردی انتخاب شده است. از جمله نمونه های موردی دانشگاه آزاد واحد شیراز، موسسه غیر انتفایی ارم شیراز و موسسه غیرانتفایی هنر شیراز می باشد. در پژوهش حاضر با تکیه بر مطالعات اسنادی و کتابخانه ای به جمع آوری اطلاعات پرداخته شده است. سپس مولفه های استخراج شده از این مطالعات مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه آماری این پژوهش دانشجویان رشته معماری این دانشکده ها می باشد و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران تعداد 120 دانشجو می باشد. نتایج پرسشنامه با استفاده از نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد مولفه برگزاری کلاس ها در فضای باز از نظر دانشجویان بیشترین تاثیر را در افزایش خلاقیت دارد. پس از آن مولفه ابعاد و اندازه و ارتفاع دومین مولفه موثر می باشد و در انتها نیز مولفه ارتباط مستقیم و غیرمستقیم با فضای باز کمترین تاثیر را در افزایش خلاقیت دانشجویان رشته معماری دارا می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - تجلی روح خلوت بر خانه های برونگرای ایرانی(نمونه موردی:خانه کلبادی استان مازندران)
امیرحسین شیردل جمال الدین مهدی نژاد روشنک ناصری اکبرخلوت به عنوان یک نیاز مهم، نتیجه تنظیم تعامل بین انسان در محیط است. تأثیر پارادایم های جاری فعالیت و مسائل فرهنگی، اجتماعی و عقیدتی، خلوت مطلوب را به همراه دارد. ایجاد فضای مناسب برای خلوت در خانه های ایران، یک ویژگی بنیادین در معماری ایران است که از ابتدا تأثیر قابل تو چکیده کاملخلوت به عنوان یک نیاز مهم، نتیجه تنظیم تعامل بین انسان در محیط است. تأثیر پارادایم های جاری فعالیت و مسائل فرهنگی، اجتماعی و عقیدتی، خلوت مطلوب را به همراه دارد. ایجاد فضای مناسب برای خلوت در خانه های ایران، یک ویژگی بنیادین در معماری ایران است که از ابتدا تأثیر قابل توجهی در ساختار خانه ها داشته است. در این راستا این سوال پیش می آید که آیا شهرهای حاشیه دریای خزر با معماری برونگرا، تحت تأثیر الگوهای خلوت قرار می گیرند؟ بررسی راهکارهایی معمارانه برای برطرف کردن خلوت در این نوع خانه ها، به طور کافی توجه پژوهشگران را به خود جلب نکرده است. لذا با هدف شناسایی الگوهای رایج در خانههای برونگرا، این پژوهش به روش کتابخانهای و مشاهدات میدانی به جمعآوری مطالب پرداخته است. مقاله حاضر در قالب یک پژوهش تفسیری-تاریخی تنظیم شده است که از اطلاعات جمع آوری شده به صورت توصیفی-تحلیلی برای تجزیه و تحلیل استفاده گشته است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که بسیاری از خانههای برونگرا در ایران در محوطههای بزرگ ساخته شدهاند و کاشت درختان در داخل حیاط به طور قابل توجّهی دید به داخل فضای زندگی را محدود میکند. همین عامل نقش بسزائی در تعریف مرز و حدود ساختمان دارد. ورودی نقشی اساسی در پیوند فضای عرصه خصوصی و عمومی در تأمین خلوت ایفا میکند. همچنین با ایجاد شکستگی‌ها و زوایا و وجود اختلاف ارتفاع و قرارگیری اتاق‌ها در طبقات بالای خانه، دید مستقیم محدود شده و حریم بصری و خلوت را برطرف میکند. نتایج حاصل از بررسی سازوکارهای مؤثر خلوت در خانه برونگرای عمارت خانه کلبادی نشان میدهد در عین وجود رابطه بین داخل و خارج بنا، نظم و سازوکارهایی برای حفظ و ایجاد حالت محرمانگی، خلوت و محدودیت اعمال میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - کنکاشی بر تعاملات اجتماعی در خانه ایرانی معاصر
نگار قراگوزلو حصاری حسین کلانتری خلیل آبادانسان ها به عنوان موجودات اجتماعی ، سطوح مختلف کیفی و کمی تعاملات اجتماعی دارند.در حالی که بسیاری از ساختمان های موجود تنها با پاسخگویی به نیازهای عملکردی و عدم ارائه توجه متمرکز به عوامل انسانی اند،مسکن در این میان نقش مهمی را ایفا می کند. این تحقیق در پی پاسخ گویی به چکیده کاملانسان ها به عنوان موجودات اجتماعی ، سطوح مختلف کیفی و کمی تعاملات اجتماعی دارند.در حالی که بسیاری از ساختمان های موجود تنها با پاسخگویی به نیازهای عملکردی و عدم ارائه توجه متمرکز به عوامل انسانی اند،مسکن در این میان نقش مهمی را ایفا می کند. این تحقیق در پی پاسخ گویی به سوالات:معیارها و اصول کالبدی طراحی در راستای تعاملات اجتماعی برای این فضا چیست؟و چگونه و با چه اصولی می توان مسکنی با کارکرد مناسب و کیفیت فضایی مطلوب با در نظر گرفتن مولفه های کالبدی آن در راستای پاسخ گویی به نیازهای کاربران را شکل داد؟شکل گرفته است.پژوهش حاضر یک تحقیق توصیفی- تحلیلی و به روش پیمایشی است و از نظر عینی،یک تحقیق کمی مبتنی بر داده های تحقیق و یک مطالعه میدانی مبتنی بر رویه آن،کاربردی است. برخی از متغیرهای انسانی و محیطی که بر تعاملات اجتماعی تأثیر می گذارد،از اسناد و مطالعات کتابخانه ای استخراج شده اند. از بین آنها،چهارده عامل مهم به عنوان اساس این تحقیق براساس اولویت بندی معماران و جامعه شناسان در بین اعضای هیئت علمی برخی از دانشگاه های معتبر ایران انتخاب شد.بنابراین،با مشخص کردن جامعه،نمونه و ابزار تحقیق،نقش هایی که توسط متغیرهای منتخب در ارتباط با تأیید و رد فرضیه های تحقیق انجام شد،مورد آزمایش قرار گرفتند.سپس با استفاده از نرم افزارSPSS،متغیرهای منتخب به شرح ذیل در اولویت قرار گرفتند:معیار های موثر در شکل گیری تعاملات مانند (نفوذپذیری..)و مولفه های کالبدی در درجه دوم مانند(وضوح فضایی...)را در نظر گرفت،فرآیند حاصل از این تحقیق به این نتیجه دست یافته است در نهایت،مقاله به نتیجهگیری میرسد که توجه به تعاملات اجتماعی و عوامل کالبدی موثر در طراحی مسکن معاصر ایران میتواند به بهبود کیفیت زندگی ساکنان و افزایش ارتباطات اجتماعی در این محیط کمک کند.همچنین،پیشنهاداتی برای طراحان مسکن معرفی میشود تا به بهبود تعاملات اجتماعی در مسکن معاصر ایرانیان کمک کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - مطالعه مردم‌شناختی دانش بومی معماری سنتی مردم اردبیل با تأکید بر بوم‌گردی (مطالعه موردی خانه ایکی اتاق بیر دهلیز روستای آللی)
عمار احمدی وحید رشیدوش یعقوب شربتیان محمدهادی منصور لکورجهدف اساسی این مقاله پژوهشی شناخت دانش بومی معماری سنتی با گرایش بوم‌گردی در بین مردم روستای آللی مشکینشهر میباشد. روش تحقیق این پژوهش کاربردی با محوریت تحقیق میدانی متکی بر تحلیل میدانی ژرف میباشد که از نظریه فراخودکارگرایی در مکتب معماری و نظریه نیازها در مکتب کارک چکیده کاملهدف اساسی این مقاله پژوهشی شناخت دانش بومی معماری سنتی با گرایش بوم‌گردی در بین مردم روستای آللی مشکینشهر میباشد. روش تحقیق این پژوهش کاربردی با محوریت تحقیق میدانی متکی بر تحلیل میدانی ژرف میباشد که از نظریه فراخودکارگرایی در مکتب معماری و نظریه نیازها در مکتب کارکردگرایی و همچنین مکتب ساختارگرایی در تحلیل و تفسیر مردم‌شناختی مسئله استفاده شده است. ابتکار و نوآوری این مقاله پژوهشی در کمیاب بودن این گروه از مقالات است به عبارتی جای خالی این پژوهش در حوزه دانش بومی خصوصاً دانش بومی صنعت معماری سنتی در مناطق روستایی کشور خاصه مناطق روستایی استان اردبیل کاملاً احساس میشد. نتیجه این پژوهش شناساندن و حفظ و نگهداری خانههای سنتی روستاهای مناطق مختلف اردبیل و فرهنگ متعلق به ساخت و استفاده از آن و همچنین توسعه صنعت معماری سنتی در ساختار دانش بومی آن برای کمک به مسئله بوم‌گردی و جذب توریسم به مناطق روستایی خصوصاً روستای آللی مشکینشهر میباشد. کارکرد آشکار این دانش بومی خودش را در زندگی روزمره مردم روستای آللی به عنوان معماری سنتی خاص این منطقه در کسب درآمد و رونق اقتصادی خانواده‌های این روستا و کارکرد پنهان این دانش بومی که همان جذب توریسم برای رونق بوم‌گردی در این روستا و در نهایت سبب توسعه فرهنگی است، خودش را بیش از پیش نشان میدهد. رسیدن به آرامش روحی با هنر خاص این معماری و نیز رسیدن به سود اقتصادی و رفاه اجتماعی خانواده‌های روستایی با صنعت بوم‌گردی مسئله مهم دیگری است که میتواند تأثیرش را در زندگی اجتماعی مردم روستا نشان دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
11 - پدیدارشناسی سُویه‌های مکانی در بوطیقای فضای معماری‌داخلی؛ (موردپژوهی: مجموعۀ بازار تاریخی تبریز)
محمد دبدبه آرش ثقفی اصل مهرداد محمدیان رعنا کوره‌پز حسنعلیزادهدر تشریح بن‌مایۀ پدیدارشناسی یک پدیده، بایستی به تفکیک بنیان‌های متعددی پرداخت. ازجمله؛ بوطیقای فضای معماری‌داخلی، پویایی‌شناسی روح‌مکانی با آثار حس‌مکانی به‌وضوح مشخصۀ دگردیسی این پدیداری است. به‌طورخاص، دراین پژوهش ابعاد هنری و ساختار سُویه‌های مکانی به‌شیوه‌ای گسترده چکیده کاملدر تشریح بن‌مایۀ پدیدارشناسی یک پدیده، بایستی به تفکیک بنیان‌های متعددی پرداخت. ازجمله؛ بوطیقای فضای معماری‌داخلی، پویایی‌شناسی روح‌مکانی با آثار حس‌مکانی به‌وضوح مشخصۀ دگردیسی این پدیداری است. به‌طورخاص، دراین پژوهش ابعاد هنری و ساختار سُویه‌های مکانی به‌شیوه‌ای گسترده و چندلایه موردواکاوی قرار میگیرد. این نوع از کُنش، به جزئیات زوایای مختلفِ پدیدار نمود می‌نهد. بدین‌سان، از موارد متعددی همچون تأثیرات جلوه‌های هنری و ارتباط‌با سایر جنبه‌های محیطی مستفیض تا حداکثر افشای ارتباطاتِ پدیداری ممکن‌را فراهم سازد. پژوهش موردتبیین؛ دراین‌راستا موردواکاوی ژرف قرارگرفته و در پاسخ به سؤال-که آیا پدیدارشناسی سُویه‌های مکانی در بوطیقای فضای معماری‌داخلی مجموعۀ بازار تاریخی تبریز، بهعنوان یک جنبۀ کلیدی از میراث‌فرهنگی‌تاریخی، میتواند نقش مؤثری در حفظ پایداری این فضا باتأکیدبر هویت‌واحد در رویکرد معاصر ایفاء کند؟ بافرض اینکه پدیدارشناسی سُویه‌های مکانی در بوطیقای فضای معماری‌داخلی مجموعۀ بازار تاریخی تبریز، باتمرکزبر جوانب بسترمکانی و ارتباط‌با میراث‌فرهنگی، یک چارچوب مفهومی ارائه و در حفظ پایداری این فضا در معاصریت ایفای‌نقش کند. این فرضیه، تجربیات گذشته و تحلیل تأثیرات بسترمکانی بر تجربۀ افراد موردتجزیه‌وتحلیل باتأکیدبر هنر، معماری-معماری‌داخلی و مفهموم زیبایی است. روش‌تحقیق پژوهش حاضر کمی-کیفی است؛ راهبرد پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی است. شیوۀ گردآوری اطلاعات بهصورت مطالعات از مستندات مکتوب کتابخانهای و میدانی از روش پرسشنامه موردواکاوی قرار گرفته شده است. یافتهها حاکی ازآن است‌که بن‌مایۀ پدیدارشناسی سُویه‌های مکانی در بوطیقای فضای معماری‌داخلی مجموعۀ بازار تاریخی تبریز، بهعنوان میراث‌فرهنگی‌تاریخی موردتأکید و عاملی برای پایداری جهانی موردتوجه است. درنتیجه، نتایج بررسی نشان میدهد شناخت بستر مجموعۀ بازار تاریخی تبریز میتواند این کهن الگوی معماری ایرانی را با راهبردی پایدار تابه‌امروز درجهت حفظ زنده‌بازار با هویت‌واحد در عصر حاضر (معاصر)، به‌تنهایی به تماشای جهانیان پدیدار گشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
12 - آب‌نماها در کوشک باغ های اندلس از الزهراء تا الحمراء
عفیفه خدنگی عبدالرحیم قنواتآب در معماری میتواند علاوه بر رفع ضروتها و نیازها اهمیت تزیینی داشته باشد و به زیباسازی و تکمیل عناصر بنا کمک کند. در کوشک باغهای اندلس آب یکی از مهم ترین عناصر تزیینی بنا بوده است و دراشکالی چون حوض، فواره و نهر با طراحیهای بدیع و زیبا به کار گرفته میشده است. بررسی های چکیده کاملآب در معماری میتواند علاوه بر رفع ضروتها و نیازها اهمیت تزیینی داشته باشد و به زیباسازی و تکمیل عناصر بنا کمک کند. در کوشک باغهای اندلس آب یکی از مهم ترین عناصر تزیینی بنا بوده است و دراشکالی چون حوض، فواره و نهر با طراحیهای بدیع و زیبا به کار گرفته میشده است. بررسی های به عمل آمده از سده چهارم تا نهم هجری/دهم تا پانزدهم میلادی نشان میدهد که در این منطقه سبک هایی خاص با موضوع طراحی آب به کار رفته که در عین کاربردی بودن اهمیت تزیینی و نمادین داشته است. این سبک ها از قرن چهارم/دهم در بناهای الزهراء بهکار گرفته شده و از آنجا به کاخهای الحمراء رفته است.درپژوهش حاضر علاوه بر معرفی این سبکها، نگاهی مقایسه ای به تغییرات و تحولات زیبایی شناسانه ای که در طول این دوره زمانی در طراحی این عناصر به وجود آمده، انداخته ایم. کوشک باغ هایی که در فاصله زمانی میان این دو مجموعه بنا احداث شدند، همچون واسطهای این دو دوره را به هم پیوند زده اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
13 - معماری به‌مثابه بیانی سیاسی: تأثیر زمینه‌ها و اهداف سیاسی بر معماری مصر دوره ممالیک بحری (648-784ﻫ)
زهرا حبیبی فریبا پات نگار ذیلابیمعماری مصر در دوره ممالیک بحری شاهد برپایی شماری از سازه ها متأثر از زمینه‌ها و اهداف سیاسی بود. این زمینه‌ها، عناصر و اسلوب‌هایی را به معماری افزودند و عرصه را برای افزایش شمار بناهایی با چنان مشخصه‌ها فراهم کردند. این مقاله این پرسش را پاسخ می دهد که عوامل سیاسی چگ چکیده کاملمعماری مصر در دوره ممالیک بحری شاهد برپایی شماری از سازه ها متأثر از زمینه‌ها و اهداف سیاسی بود. این زمینه‌ها، عناصر و اسلوب‌هایی را به معماری افزودند و عرصه را برای افزایش شمار بناهایی با چنان مشخصه‌ها فراهم کردند. این مقاله این پرسش را پاسخ می دهد که عوامل سیاسی چگونه بر معماری ممالیک بحری در مصر اثر گذاشتند؛ چه بناهایی تحت‌تأثیر این عوامل پدید آمدند و مشخصات متناظر با امر سیاسی در این بناها چه بود؟ یافتههای پژوهش نشان میدهد که عوامل و اهدافی نظیر مشروعیت سیاسی، تسلط بر جامعه، حفظ حکومت و ثروت، تبدیل مصر به مرکز خلافت و نیز مسئله هویت، ممالیک را به سوی افزایش فعالیتهای معماری سوق داد. همچنین بناهایی چون طباق، مسجد جامع، مدرسه، خانقاه، زاویه، حمام، رباط، سبیل‌کُتاب و مقبره و سازه‌هایی نظیر میدان‌ها و پل‌ها از جمله بناهایی هستند که تحت‌تأثیر زمینه‌های سیاسی در مصر پدید آمدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
14 - بازسازی آثار معماری در دوره تیموریان
ولی الله کاوسیبازسازی بناهای دوره های پیشین وجهی بارز از معماری دوره تیموریان است. آغازگر این جریان شخصتیمور بود. او مال بسیاری صرف ساخت و ساز کرد و برخی بناهای بازمانده از پیش را هم از نو ساخت.شاهرخ، پسر و جانشین تیمور، بیش از پدر به بازسازی آثار توجه کرد. در زمان او، شاهزادگان و در چکیده کاملبازسازی بناهای دوره های پیشین وجهی بارز از معماری دوره تیموریان است. آغازگر این جریان شخصتیمور بود. او مال بسیاری صرف ساخت و ساز کرد و برخی بناهای بازمانده از پیش را هم از نو ساخت.شاهرخ، پسر و جانشین تیمور، بیش از پدر به بازسازی آثار توجه کرد. در زمان او، شاهزادگان و درباریانهم برای احداث و بازسازی بناها تا حدی اختیار یافتند. پس از شاهرخ، جریان تعمیر آثار همچنان تداومیافت و میرزا اب والقاسم بابر و سلطان اب وسعید در این زمینه کوشش هایی کردند. سپس سلطان حسین بایقراو وزیرش، عل یشیر نوایی، برخی از آثار پیشین را بازسازی کردند. همچنین بسیاری از صاح بمنصبان وحتی توانگران ناوابسته به دربار، با ساخت و سازهای گونه گون بر شمار بناها افزودند. اگر چه از آثار بازسازیشده عهد تیموریان جز اندک نمونه هایی باقی نمانده است، روایت مورخان این دوره کمبود آگاهی را تاحدی جبران م یکند. به نظر می رسد این بخش از معماری آن عصر از دید پژوهشگران معاصر پنهان مانده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
15 - تجلی مضامین عرفانی در نقش‌مایه های هندسی در مکتب تبریز: گنبد سلطانیه
رعنا کوره پز لیدا بلیلانمعماری آذربایجان در سده هفتم هجری نمود شکوه هنر اسلامی در ایران بوده که با وقوع تحولات سیاسی و مذهبی در دوره ایلخانی و تغییر در اسلوب‌های پیشین به‌ویژه در آرایه‌پردازی و تزئینات ابنیه، با زیبایی و غنای بیشتری بروز یافته‌است. این مقاله در پی شناخت این تغییرات و مفاهیم ن چکیده کاملمعماری آذربایجان در سده هفتم هجری نمود شکوه هنر اسلامی در ایران بوده که با وقوع تحولات سیاسی و مذهبی در دوره ایلخانی و تغییر در اسلوب‌های پیشین به‌ویژه در آرایه‌پردازی و تزئینات ابنیه، با زیبایی و غنای بیشتری بروز یافته‌است. این مقاله در پی شناخت این تغییرات و مفاهیم نهفته در آن است که با مطالعه آرایه‌های هندسی، به عنوان تزئینات غالب در ابنیه این دوره، در یکی از بناهای شاخص مکتب تبریز، یعنی گنبد سلطانیه صورت پذیرفته‌است. بررسی مضامین عرفانی نهفته در آرایه‌های هندسی، نشان‌دهنده تأثیرپذیری آرایه‌های هندسی گنبد‌سلطانیه از عرفان است. افزون بر مفاهیم نمادین متجلی در نقوش هندسی، همراهی این نقوش با اسماء الهی و نام انبیاء و اولیا و مضامین قرآنی، گواه دیگری بر تأیید نقش عرفان در آرایه‌پردازی‌های این اثر معماری است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
16 - مدل معماری سازمانی و تاثیرآن بر بلوغ قابلیتهای منابع انسانی شرکت گاز استان بوشهر
لیلا قاسمی هادی رزقی شیرسوار مریم مصلح آزیتا جویباریزمینه: در هزاره سوم معماری سازمانی و بلوغ قابلیتهای منابع انسانی به منزلة مقوله ای نوین و بحث برانگیز پدیدار شد. هدف: هدف این پژوهش، واکاوی و ارائه مدل مناسب معماری سازمانی و تاثیرآن بر بلوغ قابلیتهای منابع انسانی شرکت گاز استان بوشهر است. روش پژوهش: روش پژوهش آمیخته چکیده کاملزمینه: در هزاره سوم معماری سازمانی و بلوغ قابلیتهای منابع انسانی به منزلة مقوله ای نوین و بحث برانگیز پدیدار شد. هدف: هدف این پژوهش، واکاوی و ارائه مدل مناسب معماری سازمانی و تاثیرآن بر بلوغ قابلیتهای منابع انسانی شرکت گاز استان بوشهر است. روش پژوهش: روش پژوهش آمیخته اکتشافی بود. در بخش کیفی از روش تحلیل عاملی اکتشافی و بخش کمی از معادلات ساختاری استفاده گردید. جامعه آماری در بخش کیفی 12 نفر از خبرگان دانشگاهی بودند که به روش هدفمند انتخاب شدند. در بخش کمی جامعه آماری شامل 300 نفر از کارکنان شرکت گاز استان بوشهر بود که با توجه به جدول مورگان 169 نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. دادهها در بخش کیفی از روش تحلیل عاملی اکتشافی و در بخش کمی از روش معادلات ساختاری استخراج گردید. روایی و پایایی پرسشنامه از طریق تحلیل عاملی اکتشافی و آلفای کرونباخ مورد تایید قرار گرفت. یافته ها: معماری سازمانی با 4 بُعد و 20 شاخص و بلوغ سازمانی با 4 بُعد و 60 شاخص شناسایی گردید. نتایج: معماری سازمانی با چهار بُعد (کسب و کار، اطلاعات، برنامههای کاربردی و فناوری) با ضریب 0.52 بر بلوغ قابلیتهای منابع انسانی با چهار بُعد (مدیریت شده، تعریف شده، پیش بینی شده و بهینه سازی) تاثیر دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
17 - شناسایی ابعاد مدل معماری منابع انسانی مثبت گرا
مجید ایروانی سید مهدی الوانی ناصر حمیدیزمینه: مدل معماری منابع انسانی فرآیند تعیین و ترکیب مناسبى از عناصر مدیریت منابع انسانى به منظور ارائه تصویری است که در آن هماهنگى میان رفتار و فعالیت‌هاى نیروی انسانى، مأموریت‌ها و اهداف سازمان، قابل مشاهده است. رفتار سازمانی مثبت‌گرا مطالعه و استفاده از نقاط قوت منابع چکیده کاملزمینه: مدل معماری منابع انسانی فرآیند تعیین و ترکیب مناسبى از عناصر مدیریت منابع انسانى به منظور ارائه تصویری است که در آن هماهنگى میان رفتار و فعالیت‌هاى نیروی انسانى، مأموریت‌ها و اهداف سازمان، قابل مشاهده است. رفتار سازمانی مثبت‌گرا مطالعه و استفاده از نقاط قوت منابع انسانی و ظرفیت‌های روانشناختی است که میتواند اندازه‌گیری و پرورش یافته تا به طور موثر برای بهبود عملکرد استفاده شود.هدف پژوهش شناسایی ابعاد مدل معماری منابع انسانی مثبت‌گراست که تلفیقی از شاخصهای ارزش استراتژیک، ارزش یکتایی و افزودن بعد مثبت‌گرایی است. این پزوهش از نظر نوع هدف توسعه‌ای و از نظر نوع دادهها و روش تحلیل کمی است. روش: 16 نفر از خبرگان حوزه منابع‌انسانی و روانشناسی با روش نمونهگیری قضاوتی انتخاب شدند. دادهها با پرسشنامه محقق‌ساخته جمعآوری و با روش دلفی فازی تجزیه و تحلیل شد. روایی و پایایی پرسشنامه با روشهای صوری، محتوایی و آلفای کرونباخ ارزیابی و تایید شد.یافتهها: این تحقیق ضمن تایید بعد یکتایی و بعد استراتژیک به تایید بعد مثبت‌گرایی در مدل معماری منابع انسانی مثبت‌گرا دست یافت. نتیجهگیری: مدل معماری منابع انسانی مثبت‌گرا با هشت گروه شغلی بر اساس سه بعد اصلی شناسایی و معرفی شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
18 - ارزیابی عناصر ساختاری معماری در انتقال پیام های مذهبی به مخاطب
ماندانا صنیعی علی دلاورمذهب به عنوان عامل ارتباط انسان با مبدا آفرینش و فرهنگ تبلور یافته، عامل ارتباط انسان با انسان و انسان با خویشتن می باشد .همزیستی این دو عامل به نحوی در شهرهای سنتی دیده می شود و این نکته اثبات می شود که خویشتن انسان همواره ارتباطی مستمر باجامعه و خدا دارد.از آنجا که مخ چکیده کاملمذهب به عنوان عامل ارتباط انسان با مبدا آفرینش و فرهنگ تبلور یافته، عامل ارتباط انسان با انسان و انسان با خویشتن می باشد .همزیستی این دو عامل به نحوی در شهرهای سنتی دیده می شود و این نکته اثبات می شود که خویشتن انسان همواره ارتباطی مستمر باجامعه و خدا دارد.از آنجا که مخاطب هنر معماری همچون هنرهای دیگر انسان است، سازنده و مجری آنها نیز انسان، پژوهشی در این زمینه هرچند بهاجمال برای شناخت انسان و در مرحله بعد دریافت و نوع پیامهایی که این نوع معماری به انسان منتقل می کند، ضروری می نمود.حال این سوال مطرح می شود که معماری با تمام ویژگی هایی که از آن یاد شد در انتقال پیام های مذهبی به مخاطب یا مخاطبان خودچه نقشی دارد؟در این پژوهش از روش پیمایشی و جهت جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه به عنوان ابزاری برای سنجش نظرات نمونه مورد بررسیاستفاده شد. جامعه آماری پژوهش کلیه بازدیدکنندگان و صاحب نظران بناهای مذهبی (دانشگاهی و غیردانشگاهی) که با نوع معماریمورد پژوهش آشنا بودند در نظر گرفته شد.اگر مخاطب بتواند پیامهای مذهبی را بیان کند به معنی آن است که این پیامها توانسته اند در مخاطب نفوذ پیدا کند و اگر باعث انج امکار و اعمال دینی شود به معنی آن است که پیامهای توانسته اند در مخاطب تغییر بوجود آورند و اگر نفوذ و تغییر با هم انجام شود بهمعنی انتقال پیامهای مذهبی در مخاطب است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
19 - ارزیابی کیفیت آموزش معماری از منظر مدرسان (مطالعه موردی: دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن)
رضا نقدبیشی حامد نجف پور الهام نقدبیشیهدف این پژوهش بررسی اولویتها و راهکارهای کیفی سازی در دانشکده هنر و معماری است. با توجه به رشد و توسعه کمّی در دانشکده، نیاز به توجه به کیفیت آموزش به عنوان ضرورت مطرح گردید. لذا اقدام به یافتن شناسه های سنجش کیفیت آموزش معماری و بررسی میزان تاثیر آنها برای شناسایی اول چکیده کاملهدف این پژوهش بررسی اولویتها و راهکارهای کیفی سازی در دانشکده هنر و معماری است. با توجه به رشد و توسعه کمّی در دانشکده، نیاز به توجه به کیفیت آموزش به عنوان ضرورت مطرح گردید. لذا اقدام به یافتن شناسه های سنجش کیفیت آموزش معماری و بررسی میزان تاثیر آنها برای شناسایی اولویتها و راهکارها گردید تا بتوان به وضعیت موجود از لحاظ کیفی پرداخت. متغیرهای تحقیق بر پایه بررسی پژوهشهای متعدد شکل گرفت که نتیجه آن طراحی پرسشنامه ای بود که توسط اساتید دانشکده مورد مشارکت قرار گرفت. پایایی و روایی پرسشنامه در آزمونهای متعدد از قبیل ضریب روایی واگرا، روایی همگرا و پایایی ترکیبی مورد بررسی قرار گرفت و حدنصاب را بدست اورد. نتایج پژوهش نشانگر آن است که از میان 26 متغیر که مفروض بر تاثیر بر کیفیت آموزش بودند، 19 متغیر مورد قبول واقع شدند. نهایتاً، ده اولویت اساسی مورد شناسایی و راهکارهای لازم ارائه گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
20 - گفتمان معماری سرآمد: الگویی برای نقد آثار معماری معاصر
محمدجواد مهدوی نژادنقد و انتقاد علمی را می توان زیربنای رشد صحیح و شکوفایی معماری معاصر ایران تلقی کرد. پیش فرض های پژوهش نشان می دهد که معماری فاخر حاصل موفقیت معماری معاصر در ارتباط مناسب با بستر طرح است. از سوی دیگر اگر معماری فاخر بتواند به میراثی برای آینده تبدیل شود، آنگاه می توان آ چکیده کاملنقد و انتقاد علمی را می توان زیربنای رشد صحیح و شکوفایی معماری معاصر ایران تلقی کرد. پیش فرض های پژوهش نشان می دهد که معماری فاخر حاصل موفقیت معماری معاصر در ارتباط مناسب با بستر طرح است. از سوی دیگر اگر معماری فاخر بتواند به میراثی برای آینده تبدیل شود، آنگاه می توان آن را یک معماری سرآمد نامید. بر اساس چارچوب نظری پژوهش، نقد آثار معماری معاصر بر اساس مدل های نظری متفاوتی صورت می پذیرد که یکی از آن ها روش تحلیل انتقادی گفتمان است. اساس این روش بر پایه نقد و داوری رابطه معماری و بستر، به مثابه رابطه «متن» با «زمینه» است. دستاوردهای پژوهش نشان دهنده آن است که بازترسیم نقد معماری به مثابه یک گفتمان انتقادی، پنج راهبرد را برای نقد علمی در اختیار قرار می دهد: 1- تعامل با زمینه، 2- فرآیندمبنا، 3- اقبال عمومی، 4- نقدِ نقد و 5- بازآفرینی گفتمان نوین. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
21 - مدل مفهومی برای طراحی فضای میادین مرکزی شهر،با رویکرد هویت بخشی(نمونه موردی:میدان طالقانی قائم شهر)
صدیقه آل رضا امیری فرح حبیبمرکز شهرها، بخشی از سرمایه های فرهنگی کشور هستندکه در گذشته از شخصیت و هویت ویژه ای برخوردار بوده اند؛ با این وجود، امروزه تصویر ذهنی مردم از مراکز شهری، مجموعه ای شلوغ و پر ترافیک با معماری های یکنواخت و نا هماهنگ است در نتیجه ، تعلق خاطر به این فضاها به مرور کمتر شده چکیده کاملمرکز شهرها، بخشی از سرمایه های فرهنگی کشور هستندکه در گذشته از شخصیت و هویت ویژه ای برخوردار بوده اند؛ با این وجود، امروزه تصویر ذهنی مردم از مراکز شهری، مجموعه ای شلوغ و پر ترافیک با معماری های یکنواخت و نا هماهنگ است در نتیجه ، تعلق خاطر به این فضاها به مرور کمتر شده است. در پژوهش حاضر به بررسی مبانی نظری مرتبط با سه موضوع مرکز شهر، میدان مرکزی و هویت پرداخته شده است. در این راستا اصول طراحی مراکز شهر، اصول طراحی میادین مرکزی و مولفه های موثر بر ارتقا هویت فضاهای شهری تدوین و تدقیق شده اند. پس از بررسی و تحلیل چند نمونه داخلی و خارجی، در نهایت یک مدل مفهومی جهت طراحی میادین مرکزی با رویکرد هویت بخشی ارائه شده است که با استفاده از مدل به دست آمده راهکارهایی برای طراحی مرکز شهر قائم شهر، به عنوان نمونه موردی پیشنهاد گردیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
22 - سلوک شهروند در شهر صدمیدان خواجه عبدالله انصاری
محمد نقی زاده مریم نجفیبایسته است شهرسازی و معماری هر جامعهای در پس ظاهر خود دارای معانی برگرفته از جهان بینی و فرهنگ مردم همان جامعه باشد. شناسایی و تدوین معانی، اصول و ارزش‌های بی‌زمان و بی‌مکان برای شهرسازی و معماری ایران، ازمکتب فکری حاکم برآن که در متون اصیل اسلامی آمده است، نخستین گام ب چکیده کاملبایسته است شهرسازی و معماری هر جامعهای در پس ظاهر خود دارای معانی برگرفته از جهان بینی و فرهنگ مردم همان جامعه باشد. شناسایی و تدوین معانی، اصول و ارزش‌های بی‌زمان و بی‌مکان برای شهرسازی و معماری ایران، ازمکتب فکری حاکم برآن که در متون اصیل اسلامی آمده است، نخستین گام برای ساخت شهرسازی ومعماری اصیل ایرانی- اسلامی است. گام بعدی که تبدیل این اصول وارزشها به وجه ظاهری برای درک و بهره گیری عموم میباشد، بر عهده هنرمند طراح است. هدف ازاین نوشتار توجه دادن هنرمندان شهرساز ومعمار به متون ارزشمند اسلامی- ایرانی در تولیدعلم دررشته شهرسازی و معماری است. این نوشتار باانتخاب کتاب«صد میدان»، از خواجه عبدالله انصاری(418- 396 ه.ق)، که یکی ازکتابهای ایرانی درحوزه عرفان اسلامی است، سعی کرده تاگام نخست راکه خواجه برداشته، معرفی نماید وسپس به عنوان یک هنرمند، درحدبضاعت، گام دوم رابرای تبدیل آن اصول به وجه ظاهری در حوزه شهرسازی و معماری بردارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
23 - معماری معاصر ایران و مسئله هویت (بازنمایی رئالیستی از خوانش انتقادی پست مدرنیسم در معماری)
امیرداود مصلحت جو مریم قاسمی سیچانی وحید قبادیان بیژن عبدالکریمیپستمدرنیسم، وجه غالب باور فرهنگی زمانهای است که تمامی کنش‌ها را ـ دوباره ـ قالب‌ریزی میکند؛ تا آنجا که قدرت متمرکز، جای خود را به کثرت گسسته داده، جلوه‌ای از معاصریت هویت را آشکار میکند. این پژوهش کیفی داده‌بنیاد، با هدف تأویل هویت معماری معاصر ایران بر مبنای پست‌م چکیده کاملپستمدرنیسم، وجه غالب باور فرهنگی زمانهای است که تمامی کنش‌ها را ـ دوباره ـ قالب‌ریزی میکند؛ تا آنجا که قدرت متمرکز، جای خود را به کثرت گسسته داده، جلوه‌ای از معاصریت هویت را آشکار میکند. این پژوهش کیفی داده‌بنیاد، با هدف تأویل هویت معماری معاصر ایران بر مبنای پست‌مدرنیته و اندیشه انتقادی، به دنبال پاسخ این پرسش است که هویت چگونه میتواند به مثابه رویکردی انتقادی، بر بازشناسی معماری پست‌مدرن، به ویژه در دوره ایران معاصر، تأثیر داشته باشد؟ یافتهها نشان می‌دهند پیامد جمعبندی متغیرهای علّی پژوهش در شرایط میانجی وضعیت موجود، رویدادی را رقم میزند که در نگرشی بنیادی میان حقیقت (خودشیفتگی تا خودباختگی) و ماهیت (خودباوری) ایرانی، و در گفتمانی تاریخی میان بازخوانی آنچه هست و بازنمایی از آنچه باید باشد، به صورت سلبی (و نه ایجابی)، در خوانشی از یک رئالیسم انتقادی، در حال شدن است و در ارزیابی خودانعکاسی از تفسیری بازخوردی، نحوه بودن را بازمی‌آفریند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
24 - نقش اجتماع‌پذیری محیطهای آموزش معماری بر یادگیری دانشجویان: تحلیل مدل سازی معادلات ساختاری
الهام جعفری حمزه غلامعلی زاده محمود مدیریدر این پژوهش تصور بر آن است که یادگیری دانشجویان معماری در محیط آموزشی آنان، صرفنظر از سایر عوامل با اجتماع‌پذیری قرارگاه‌های موجود در محیط کالبدی آموزش ارتباط دارد. لذا ضمن آزمون اثربخشی اجتماع‌پذیری بر یادگیری دانشجویان، به تعیین عوامل موثر در ایجاد و افزایش اجتماع‌پذ چکیده کاملدر این پژوهش تصور بر آن است که یادگیری دانشجویان معماری در محیط آموزشی آنان، صرفنظر از سایر عوامل با اجتماع‌پذیری قرارگاه‌های موجود در محیط کالبدی آموزش ارتباط دارد. لذا ضمن آزمون اثربخشی اجتماع‌پذیری بر یادگیری دانشجویان، به تعیین عوامل موثر در ایجاد و افزایش اجتماع‌پذیری پرداخته شده است. در این ارتباط، به کمک روش تحقیق توصیفی-تحلیلی پس از شناخت متغیرها و جمعآوری نظرات محققان پیشین، عوامل مذکور شناخته شد و سپس از طریق روش دلفی-فازی و به کمک نظرات خبرگان(اساتید معماری) صحت تاثیرگذاری این عوامل مورد سنجش قرار گرفت. نتایج این مرحله عوامل موثر بر اجتماع‌پذیری را به شش عامل (عناصرفیزیکی، فضایی-معماری، معانی زیباشناختی، احساس امنیت، معنایی-ادراکی، عملکردی-فعالیتی) و 22 زیرعامل تقسیم کرد. در مرحله دوم نیز، فرضیه تحقیق مورد آزمون قرار گرفت، رنتایج تحقیق ضمن تایید نتایج مرحله قبلی، رابطه معنادار بین اجتماع‌پذیری محیط آموزش معماری را بر یادگیری دانشجویان معماری نشان داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
25 - بررسی نقش مولفه های بصری فرم بر ادراک و تاثیر آن بر ایجاد انگیزش در افراد
میترا فرجی فاطمه ابراهیم زاده نواییادراک متفاوت از محرک های مشابه می توان نتیجه ی در آمیختن عوامل متعددی باشد.در ادراک یک بنای معماری عناصر تشکیل دهنده ی فرم بنا در زمره ی عوامل محیطی تاثیرگذار است به گونه ای که میتوان تاثیر این عناصر بر کاربران را پیش بینی و سبب افزایش ویا کاهش کاربران یک بنا شد.در این چکیده کاملادراک متفاوت از محرک های مشابه می توان نتیجه ی در آمیختن عوامل متعددی باشد.در ادراک یک بنای معماری عناصر تشکیل دهنده ی فرم بنا در زمره ی عوامل محیطی تاثیرگذار است به گونه ای که میتوان تاثیر این عناصر بر کاربران را پیش بینی و سبب افزایش ویا کاهش کاربران یک بنا شد.در این پژوهش عوامل موثر بر ادراک بصری افراد نسبت به کاربرد فرم در طراحی معماری امروز با تکیه بر نظرات آرنهایم، اداندیس و گروتر دسته بندی شده و محرک های بصری فرمی با توجه به نظرات دونیس اداندیس در چهار جدول باعناوین تنش،ویژگی های کالبدی،وزن و پویایی آورده که زیرمجموعه ی هر یک از عوامل شناسایی و به روش ahp توسط بیست خبره در زمینه ی طراحی معماری مقایسه گردید که ویژگی های کالبدی نسبت به دیگر عوامل مهم تر تشخیص داده شد و عواملی چون پویایی تنش و وزن در جایگاه بعدی اهمیت قرار گرفتند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
26 - بررسی تحلیلی تأثیر کاربرد نرم افزارهای دیجیتال بر ارتقاء خلاقیت در آموزش طراحی معماری
مازیار آصفی الناز ایمانیفناوریهای دیجیتال اطلاعات و نفوذ نرم افزارها به حوزه معماری، ابزار طراحی معماری را متحول کرده و شرایط بحث برانگیزی را نسبت به ابزار دستی درمحیطهایی جدید با قابلیتهای متنوع پدید آورده اند.در این شرایط خلاقیت از حوزه هایی است که در فرایند طراحی،به نحوی دچار چالش میشود. هد چکیده کاملفناوریهای دیجیتال اطلاعات و نفوذ نرم افزارها به حوزه معماری، ابزار طراحی معماری را متحول کرده و شرایط بحث برانگیزی را نسبت به ابزار دستی درمحیطهایی جدید با قابلیتهای متنوع پدید آورده اند.در این شرایط خلاقیت از حوزه هایی است که در فرایند طراحی،به نحوی دچار چالش میشود. هدف تحقیق بررسی نسبت بین ابزارهای طراحی، فرایند طراحی معماری، خلاقیت و میزان موفقیت ابزارهای مذکور در ارتقاء این نسبت است.در پژوهش پیشرو با رویکردی تحلیلی- تطبیقی،به دو روش کیفی و کمی و با مطالعه میدانی در جامعه های آماری تعریف شده،جایگاه،کاربرد و توانایی ابزارهای طراحی در فرایند طراحی و در ارتقاء خلاقیت در حل مسئله معماری ارزیابی شده است.سازماندهی بهره گیری صحیح از نرم افزارهای دیجیتال در فرایند طراحی معماری با روش توسعه سیستمها از نوع مدل فازبندی و برنامه ریزی راهبردی حرکت به سمت ساختارهای پویا و هدفمند میتوانند در جهت ارتقاء خلاقیت در آموزش طراحی معماری مفید واقع گردند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
27 - طراحی سازه های پیش ساخته و پایدار با رسوب نمک با الهام از الگوی بهینه سازی مصرف مصالح در استخوان ترابکولار انسان
آذین جلالی محمود گلابچیمعماری بیونیک، رویکرد نوینی در جهان معاصر است که از راه حل های پایدار طبیعت برای پاسخگویی به مشکلات انسان بهره میبرد. برای حل مشکل استخراج بیش از حد مصالح از محیط زیست که یکی از عوامل ایجاد کننده ناپایداری در صنعت ساخت و ساز و معماری است، به کشف و بازخوانی راه حل بهینه چکیده کاملمعماری بیونیک، رویکرد نوینی در جهان معاصر است که از راه حل های پایدار طبیعت برای پاسخگویی به مشکلات انسان بهره میبرد. برای حل مشکل استخراج بیش از حد مصالح از محیط زیست که یکی از عوامل ایجاد کننده ناپایداری در صنعت ساخت و ساز و معماری است، به کشف و بازخوانی راه حل بهینه سازی مصرف مصالح در طبیعت پرداخته میشود. سازه های طبیعی، مانند استخوان انسان، بتدریج مصالح خود را از محیط استخراج میکنند. چگونگی شبیه سازی ساختار پیش ساخته هوشمند که توانایی تخریب و ترمیم خود را دارد و به مرور زمان با جذب مصالح از محیط اطراف خود، رشد می یابند ارائه می شود. آبهای خلیج فارس و دریاچه ارومیه با بحران شورشدگی بیش از حد مواجه اند. استخراج نمک، به عنوان مصالح تکمیل کننده، از آب شور و برگرداندن آب با غلظت کمتر ، پایداری زیست محیطی این روش ساخت و ساز را تامین میکند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
28 - رابطه باورهای فراشناختی و نمرات دروس طراحی دوره کارشناسی معماری(مطالعه موردی: دانشجویان طراحی معماری 5)
هوبه تحویلداری وحید قبادیان رضا افهمیبا هدف سنجش امکان تدوین راهبردهای فراشناختی در تدریس طراحیمعماری، پژوهش حاضر در صدد سنجش رابطه باورهای فراشناختی و نمرات دانشجویان در دروس مقدمات و طراحیمعماری و اسکیس برآمده‌است. پیمایش مزبور توسط پرسشنامه از 208 دانشجوی طراحیمعماری پنج، باورهای فراشناختی، دانش شنا چکیده کاملبا هدف سنجش امکان تدوین راهبردهای فراشناختی در تدریس طراحیمعماری، پژوهش حاضر در صدد سنجش رابطه باورهای فراشناختی و نمرات دانشجویان در دروس مقدمات و طراحیمعماری و اسکیس برآمده‌است. پیمایش مزبور توسط پرسشنامه از 208 دانشجوی طراحیمعماری پنج، باورهای فراشناختی، دانش شناختی، تجربه و نمرات دروس مقدمات، طراحیمعماری و یک اسکیس خلاقه را مورد پرسش قرار داده است. تحلیل همبستگی و رگرسیون دادهها نشانگر رابطه مثبت و معنادار زیر مقیاسهای باورهای مثبت درباره نگرانی، وقوف شناختی و کنترل افکار در نمرات مقدمات و این مقیاس‌ها به همراه اطمینان شناختی در دروس طراحیمعماری و نمره وقوف شناختی در اسکیس است. نتایج نشانگر نقش توانایی‌های فراشناختی یعنی توان نظم‌بخشی و کنترل فرآیندهای شناختی در پیشبرد موفقیت‌آمیز پروژه‌های طراحیمعماری ولی نقش محدود آن در توسعه و پرورش کنش خلاقانه افراد در طراحی است. نتیجه حاضر میتواند مقدمه تدوین راهبردهای فراشناختی آموزش طراحیمعماری، به عنوان یک روش آموزشی کارآمد درتدریس و موفقیت دانشجویان باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
29 - مدل کاربرد نقد جهت بهرهگیری از پیشینه‌ها در آموزش و طراحی معماری
الهام مهردوست احمد امین پور حمید ندیمییکی از فعالیت‌هایی که در فرایند طراحی توسط طراحان و دانشجویان انجام می‌پذیرد، رجوع به پیشینه‌ها و طرحهای مشابه است. استفادۀ صحیح از پیشینه‌ها میتواند سبب ارتقاء خلاقیت دانشجویان گردد، اما خطر برداشت سطحی نیز وجود دارد؛ بنابراین جستجوی ابزارهایی که بتواند در استفادۀ رو چکیده کاملیکی از فعالیت‌هایی که در فرایند طراحی توسط طراحان و دانشجویان انجام می‌پذیرد، رجوع به پیشینه‌ها و طرحهای مشابه است. استفادۀ صحیح از پیشینه‌ها میتواند سبب ارتقاء خلاقیت دانشجویان گردد، اما خطر برداشت سطحی نیز وجود دارد؛ بنابراین جستجوی ابزارهایی که بتواند در استفادۀ روشمند از پیشینه‌ها و تمرکز بر ویژگیهای بنیادین آن مؤثر باشد بااهمیت است. یکی از این ابزارها، نقد معماری است. ازآنجایی‌که هدف از نقد معماری عمدتاً دستیابی به شناخت و فهم اثر است، کاربرد آن میتواند در درک مفاهیم پیشینه‌های طراحی، مفید واقع شود. هدف پژوهش حاضر این است که به دنبال رویکردی در نقد باشد که بتواند در مدلی جهت دستیابی به فهم پیشینه‌ها، به کار رود. این پژوهش با تکیه بر راهبرد استدلال منطقی انجام پذیرفته است. مدل پیشنهادی این پژوهش شامل مراتب سه‌گانه زیر است: تشخیص کیفیات خاص پیشینه، کشف عوامل ایجاد آن کیفیات و درنهایت دستیابی به الگوهای تعمیم‌پذیر. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
30 - طراحی مدل تجویزی استمرار خلاقیت و آزمون آن در طراحی معماری
جمال الدین سهیلی منوچهر تمیزی حسین ذبیحیتوجه به موضوع آموزش طراحی معماری می باید همواره در اولویت کاری برنامه ریزان نظام آموزش معماری قرار گیرد. هدف از این مطالعه، طراحی و آزمون مدل تجویزی استمرار خلاقیت در طراحی معماری بوده است. مدل تجویزی بر پایه دلالت های تحلیلی ساختاری از مدل های عینی موجود بدست آمد. جهت چکیده کاملتوجه به موضوع آموزش طراحی معماری می باید همواره در اولویت کاری برنامه ریزان نظام آموزش معماری قرار گیرد. هدف از این مطالعه، طراحی و آزمون مدل تجویزی استمرار خلاقیت در طراحی معماری بوده است. مدل تجویزی بر پایه دلالت های تحلیلی ساختاری از مدل های عینی موجود بدست آمد. جهت آزمون مدل از روش نیمه تجربی استفاده شد. از طریق نمونه گیری در دسترس،30 نفر از دانشجویان کارشناسی معماری دانشگاه آزاد ماهشهر به صورت تصادفی در دو گروه کنترل (15 نفر) و آزمون (15 نفر) قرار گرفتند. آموزش فرایند خلاق در مدل طراحی شده شامل مراحل «تولید ایده‌ی راه‌حل، طرح و معرفی ایده، ارزیابی ایده، بازنگری و انتخاب نهایی می باشد. فراگیران آموزش دیده براساس مدل تجویزی رضایت بیشتری نسبت به دوره مبتنی بر شیوه های رایج داشتند. مدل تجویزی استمرار خلاقیت می تواند در رسیدن به هدف ارتقاء خلاقیت دانشجویان نقش مؤثرتری از شیوههای آموزش سنتی داشته باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
31 - بازخوانی اندیشه تشبیهی و تنزیهی در کالبد معماری مساجد مکتب اصفهان (مطالعه موردی؛ مسجد امام اصفهان)
حسین مرادی نسب محمدرضا بمانیان ایرج اعتصامباور و اعتقاد چه در شکل دهی به زندگی و چه نقشی که در جنبه معنوی زندگی انسان ها ایفا می کند عاملی اساسی در صورت بخشی به معماری به شمار می رود. بدین ترتیب معماری مکان کالبدی اندیشه و باور اعتقادی انسان متعلق به آن می گردد. در دوره صفویه که امتزاج تفکر شیعی با اندیشه عرفان چکیده کاملباور و اعتقاد چه در شکل دهی به زندگی و چه نقشی که در جنبه معنوی زندگی انسان ها ایفا می کند عاملی اساسی در صورت بخشی به معماری به شمار می رود. بدین ترتیب معماری مکان کالبدی اندیشه و باور اعتقادی انسان متعلق به آن می گردد. در دوره صفویه که امتزاج تفکر شیعی با اندیشه عرفانی به همراه اندیشه فلسفی است مکتب اصفهان را به‌وجود می آورد که نقش مهمی در آفرینش هنری این دوره داشتهاست. ازآنجایی‌که مساجد (خصوصاً جامع) بیشترین تأثیرپذیری را از عقاید و باورهای زمان خود دارند، برای بازخوانی اندیشه تشبیهی و اندیشه تنزیهی در نظر گرفته‌شد. به همین منظور با تبیین این اندیشه ها و استخراج معیارهای کیفی و کمی صُور تشبیهی و صُور تنزیهی در معماری چهارچوب اصلی پژوهش مشخص شد سپس اندام‌های کالبدی مسجد امام با این معیارها برای تشخیص نوع تشبیهی و تنزیهی سنجیده شد که ماحصل پژوهش تعادل تشبیهی-تنزیهی در بخش گنبدخانه مسجد امام بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
32 - تاملی بر نشانه‌شناسی فضاهای ورودی خانههای دوره قاجار شهر قزوین از دیدگاه فردینان‌دو سوسور، چارلز سندرس پیرس و امبرتو اکو
نوشین سخاوت دوست فریبا البرزینشانهشناسی رویکردی علمی برای مطالعه و تفسیر نشانه‌ها است. پژوهش از دیدگاه علم نشانه‌شناسی و با کاربست نظریات فردینان‌دو سوسور، چارلز سندرس پیرس و امبرتو اکو به بررسی مفهوم عناصر بهکاررفته در فضای ورودی خانههای قاجار قزوین میپردازد. فرض است که در بررسی هر جز از فضا چکیده کاملنشانهشناسی رویکردی علمی برای مطالعه و تفسیر نشانه‌ها است. پژوهش از دیدگاه علم نشانه‌شناسی و با کاربست نظریات فردینان‌دو سوسور، چارلز سندرس پیرس و امبرتو اکو به بررسی مفهوم عناصر بهکاررفته در فضای ورودی خانههای قاجار قزوین میپردازد. فرض است که در بررسی هر جز از فضای ورودی خانه، آنچه تبدیل به نشانه گشته حاصل ساختارهای ذهن انسان و متأثر از ساختارهای اجتماعی و فرهنگی بوده‌است. بدین ترتیب لزوم تفسیر معنا و تحلیل‌های اجتماعی بهعنوان شالوده اصلی ایفای نقش کرده و با تکیه‌بر این موارد روش تحقیق از نوع کیفی، به روش توصیفی تحلیلی انتخاب شدهاست. نتیجه پژوهش ضمن بررسی علل عملکردی و مفهومی عناصر فضای ورودی از منظر نشانه شناسانه، تأثیرگذارترین عامل در بررسی نشانه‌ها را در ارجاع به مؤلفههای ذهنی و مفهومی دانسته که در قالب ساختارهای فرهنگی، اجتماعی مذهبی و رفتاری با در نظر داشتن ویژگیهای کالبدی درنهایت به ایجاد فرمی معنادار منجر شدهاست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
33 - تبیین ارتباط حضور آسمان در فضای معماری و نگارگری دوره صفوی از منظر ساحت‌های حیات انسان
سیدغلامرضا اسلامی زهراالسادات حسینیانسان معاصر به دلیل احاطه شدن در دنیای مدرن، تحت تأثیر فضای معماری خودساخته‌ای است که به دلیل حذف مظاهر طبیعی ازجمله آسمان، انواع بیماریهای جسمی و روانی را متحمل میگردد. از طرفی طبق نظریه اندیشمندان، نیازهای انسان در پاسخ به ساحت‌های مادی، روانی و معنوی او دستهبندی گ چکیده کاملانسان معاصر به دلیل احاطه شدن در دنیای مدرن، تحت تأثیر فضای معماری خودساخته‌ای است که به دلیل حذف مظاهر طبیعی ازجمله آسمان، انواع بیماریهای جسمی و روانی را متحمل میگردد. از طرفی طبق نظریه اندیشمندان، نیازهای انسان در پاسخ به ساحت‌های مادی، روانی و معنوی او دستهبندی گردیده و فعالیتهای او را در تمام دوران زندگی‌اش تحت‌الشعاع قرار میدهد. پژوهش نظری حاضر با رویکردی کیفی، به شیوه توصیفی تحلیلی و استدلال منطقی با شواهدی از منابع کتابخانهای و آثار گرافیکی منتشرشده (شاهنامه شاه‌تهماسبی و خمسه نظامی)، با پاسخ به این سؤال که حضور آسمان در نگارههای بارز دوره صفوی به چه میزان ظاهر گردیده و به کدام‌یک از ساحت‌های انسانی توجه بیشتری داشته، تدوین‌شده است. نتایج، نشان میدهد که وسعت آسمان در نگارگری‌های مکتب اصفهان، با سهم عمده در ایجاد انگیزه در انسان جهت برقراری ارتباط با عالم بالا، باعث تأمین نیازهای معنوی انسانها در عصر صفوی و شکوفایی هنر معنوی این دوره شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
34 - بررسی تطبیقی تزئینات نما؛ عاملی در درک مقیاس، عملکرد و بیان سازهای (مطالعه موردی: دوره مدرن و پست‌مدرن)
محمدرضا رنج آزمای آذری مجتبی انصاریتزئین، در درک مخاطب از مقیاس (ابعاد) بنا، عملکرد آن و راستای انتقال نیروها جایگاه ویژه‌ای دارد؛ به‌طوری‌که مقدار تزئین بهکاررفته، محل قرارگیری و ارتباط با اجزاء بنا، آن را به عنصری تأثیرگذار در تاریخ معماری تبدیل کرده است. این موضوع که آیا تزئین می‎تواند در درک مخا چکیده کاملتزئین، در درک مخاطب از مقیاس (ابعاد) بنا، عملکرد آن و راستای انتقال نیروها جایگاه ویژه‌ای دارد؛ به‌طوری‌که مقدار تزئین بهکاررفته، محل قرارگیری و ارتباط با اجزاء بنا، آن را به عنصری تأثیرگذار در تاریخ معماری تبدیل کرده است. این موضوع که آیا تزئین می‎تواند در درک مخاطب نسبت به فهم عوامل فوق تأثیرگذار باشد، جای پرسش است. روش پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی است. معماری مدرن اولیه، با داشتن رویکردی ارگانیک نسبت به تزئینات، موجب وحدت آن با مصالح شده است و در راستای افزایش بروز مؤثر سه شاخصه مدنظر این مقاله قرار دارد. در معماری مدرن اروپا، با حذف تزئینات بر وضوح مقیاس بنا، شفافیت عملکردی و وضوح در بیان سازه‎ای در اکثر آثار آن دوره تأکید شده است. در معماری پست‎مدرن، با قطع ارتباط پوسته تزئینی با فضای داخل و جهت‎گیری جدارۀ تزئینی به محیط و تأثیر از آن، رویکردی متفاوت و برعکس نسبت به دو دورۀ قبل مشاهده گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
35 - مطالعه تطبیقی سه نسل آموزش دانشگاهی معماری از سه منظر روند، دانش و اندیشه طراحی
منصوره کیان‌ارثی فرهنگ مظفر وحید خسرویشکلگیری شخصیت طراح و فراگیری مهارتهای طراحی وابسته به آموزش از حساسیت فراوانی برخوردار بوده، از اینرو، توجه به روند آموزش معماری در مدارس‌معماری دارای اهمیت است. در این مقاله سیر آموزش دانشگاهی معماری در سه‌دوره قبل از دهه 60میلادی، حدفاصل 1960 تا 1996 و درنهایت از 1 چکیده کاملشکلگیری شخصیت طراح و فراگیری مهارتهای طراحی وابسته به آموزش از حساسیت فراوانی برخوردار بوده، از اینرو، توجه به روند آموزش معماری در مدارس‌معماری دارای اهمیت است. در این مقاله سیر آموزش دانشگاهی معماری در سه‌دوره قبل از دهه 60میلادی، حدفاصل 1960 تا 1996 و درنهایت از 1996 تاکنون، بانظر به اهمیت سه مؤلفه مهارت، دانش و تفکرطراحی، مورد تحلیل قرارمی‌گیرد. دانش‌طراحی بهعنوان زیرشاخه دانش، اندیشه طراحی، عامل تاثیر گذار در هر سه مؤلفه و روندطراحی بهعنوان شاخص‌ترین محور تعلیمات آموزش معماری، مورد نظر است. در پژوهشهای صورت گرفته تاکنون از این منظر به تحلیل همزمان سه نسل آموزش دانشگاهی پرداخته نشده‌است. پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و از نوع نظری با روش مطالعه تطبیقی است. محوریت اصلی نتایج ارائه شده در حوزه پرورش تفکر طراحی دانشجویان است. چگونگی سرمایه‌گذاری و توجهات شیوههای آموزشی بر پرورش تفکر طراحی، برای کنشگران حوزه آموزش از جمله، پژوهشگران، برنامه‌ریزان و مدرسین، راه‌گشا است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
36 - ارزیابی مولفه های موثر برارتقاءکیفیت فضای معماری درکتابخانه‌های عمومی.(نمونه موردی کتابخانه مرکزی همدان)
وحید مجیدی محسن فیضی سید باقر حسینی جواد احمدیشناسایی، ارزیابی و اولویت‌دهی به معیارهای موثر در یک فضای معماری میتواند به تصمیم طراحان برای ارتقاء ارکان کیفی فضا موثر باشد.کتابخانه‌های عمومی بمثابه‌ی فضای معماری، بمنظور ارتقاء دانش عمومی جامعه در جذب حداکثری مردم نقش موثری ایفا میکنند. پرسش این پژوهش،یافتن معیاره چکیده کاملشناسایی، ارزیابی و اولویت‌دهی به معیارهای موثر در یک فضای معماری میتواند به تصمیم طراحان برای ارتقاء ارکان کیفی فضا موثر باشد.کتابخانه‌های عمومی بمثابه‌ی فضای معماری، بمنظور ارتقاء دانش عمومی جامعه در جذب حداکثری مردم نقش موثری ایفا میکنند. پرسش این پژوهش،یافتن معیارهایی است که بتواندکیفیت فضای معماری کتابخانه‌ی مطلوب را ارتقاء بخشد.پژوهش حاضر با استفاده از روش همبستگی، تحلیل عاملی و از نرم‌افزار SPSS20 برای تعدیل شاخصهای طراحی مطلوب صورت گرفته است. جامعه مورد بررسی در این پژوهش،کاربران کتابخانه مرکزی همدان شامل بانوان و آقایان که در بازه زمانی 4 ماهه از طریق پرسشنامه و مشاهده قرار گرفتند. براساس روشهای آماری، حجم نمونه با مقدار 226 و از نوع نمونهگیری تصادفی ساده بود. نتایج این پژوهش آشکار ساخت از میان عوامل 10 گانه ارتقاء کیفیت فضادرکتابخانه، توجه به دید و منظر و پوشش گیاهی، نورپردازی داخلی و تناسبات، به ترتیب مهمترین عواملی هستند که جهت طراحی قرائت‌خانه مطلوب تاثیرگذارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
37 - ارزیابی احساس جمعی در مجتمع های مسکونی، نمونه موردی: مجموعه مسکونی سعیدیه همدان
راضیه اسفندیاری صدق مهرداد کریمی مشاور گلرخ دانشگر مقدممعماری جمعی به عنوان رویکردی نوین در معماری، با سه رویکرد سیاسی، جامعهشناسانه و روانشناسانه مطرح شده است. در معماری جمعی، رویکرد روانشناسانه به عنوان تنها رویکرد مرتبط با طراحی جمعی، دارای شاخص مهمی به نام احساس جمعی است. تحولات جامعه امروزی نظیر کوچکتر شدن خانواده‌ها چکیده کاملمعماری جمعی به عنوان رویکردی نوین در معماری، با سه رویکرد سیاسی، جامعهشناسانه و روانشناسانه مطرح شده است. در معماری جمعی، رویکرد روانشناسانه به عنوان تنها رویکرد مرتبط با طراحی جمعی، دارای شاخص مهمی به نام احساس جمعی است. تحولات جامعه امروزی نظیر کوچکتر شدن خانواده‌ها سبب‌ساز کاهش احساس جمعی و عدم تمایل افراد برای حضور در فضاهای عمومی مجموعههای مسکونی گشته است، موضوعی که با ایجاد انگیزش به کمک طراحی، برای حضور و مشارکت مردم در فضاهای عمومی و بهرهگیری از تسهیلات و کیفیت این فضاها میتواند فزونی یابد. در این پژوهش با استفاده از شیوه تحقیق کیفی، به مطالعه و جمعآوری اطلاعات پرداخته و با استفاده از مشاهده و مصاحبه، در نمونه انتخاب شده (از طریق نمونهگیری هدفمند) و تطبیق آن با جدول طراحی استخراجی، این نتیجه حاصل شد که اقلیم و فرهنگ به عنوان دو عامل مهم در نگاه جمعی به مسکن در همدان شناخته می شوند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
38 - تبیین میزان اثربخشی آموزش های پایه معماری به مخاطب عام نوجوان (موردپژوهی: خوانش نماهای معماری)
مسعود ناری قمی سجاد دامیار سپیده ملایریدر این مطالعه با توجه به گسست میان جامعه و معماران در کنار عدم موفقیت رویکردهای پست مدرن در مردمی کردن معماری و ضرورت پرداختن مجدد به آموزش معماری به عموم، یک تجربه برای برآورد تأثیر آموزش معماری به نوجوانان در تعمیق نگرش آنان به معماری اجراشده است. در این تحقیق انواع چکیده کاملدر این مطالعه با توجه به گسست میان جامعه و معماران در کنار عدم موفقیت رویکردهای پست مدرن در مردمی کردن معماری و ضرورت پرداختن مجدد به آموزش معماری به عموم، یک تجربه برای برآورد تأثیر آموزش معماری به نوجوانان در تعمیق نگرش آنان به معماری اجراشده است. در این تحقیق انواع فهم از نما با تحلیل تصویری مشارکتی و افتراق معنایی، میزان درک مردم در مورد سه کاربری مسکونی، اداری و مذهبی سنجش شده است؛ با توجه به نوع سنجش از تحلیل تصویری مشارکتی استفاده‌شده است.54 تصویر در دودسته (نماهای محلی دامغان، نماهای پراکنده از کل ایران) در نظر گرفته شد و گروه آزمون پس از یک آموزش هدایت‌شده کوتاه‌مدت در شهر ایلام سنجش شد. نتایج بررسی میدانی حاکی از آن است که هر نوع از چهار گونه آموزش ارائه‌شده در این پژوهش، در تغییر دیدگاه ها و نزدیک شدن به مقاصد معماری در توجه دادن عموم مؤثر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
39 - بررسی سبک های یادگیری دانشجویان رشته معماری
سیده سمیه میرمرادیسبک یادگیری به تفاوتهای افراد در ترجیح روشهای دریافت، سازماندهی و پردازش اطلاعات در یادگیری مفاهیم تازه اشاره میکند. مطالعه حاضر باهدف تعیین سبکهای یادگیری دانشجویان معماری مقطع کارشناسی بر اساس تئوری یادگیری تجربی کلب انجام‌شده است. پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی است ک چکیده کاملسبک یادگیری به تفاوتهای افراد در ترجیح روشهای دریافت، سازماندهی و پردازش اطلاعات در یادگیری مفاهیم تازه اشاره میکند. مطالعه حاضر باهدف تعیین سبکهای یادگیری دانشجویان معماری مقطع کارشناسی بر اساس تئوری یادگیری تجربی کلب انجام‌شده است. پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی است که بهصورت مقطعی در سال 1396 در مورد کلیه دانشجویان رشته معماری دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل در مقطع کارشناسی سال اول تا آخر انجام‌شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که پراکنش دانشجویان معماری به ترتیب سبکهای یادگیری واگرا 5/60% و انطباق‌دهنده 25% است. یادگیرنده موفق در رشته چندوجهی معماری باید بتواند توانایی حرکت در کل چرخه یادگیری کلب و استفاده از سبکهای مختلف یادگیری در مراحل مختلف امر طراحی را در خود تقویت نماید. لازم است تا اساتید با انتخاب راهکارهایی که پیشنهادشده است تلاش کنند تا نقاط ضعف دانشجویان با سبکهای مقابل هم پوشش داده شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
40 - تحلیلی بر گونه شناسی «کیچ» در بناهای معاصر ایران (مطالعه موردی: شهر تهران)
علیرضا تغابنی علی اکبر صارمیمعماری کیچ، یکی از انواع آفت‌ها درحرکت‌های خلاق به شمار می‌رود که شناختن آن و گونه شناسی این نوع معماری و بازشناسی و ریشه‌یابی آن در معماری امروز، ما را به شناخت بهتری از خود و روش‌هایمان می‌رساند. هدف از انجام این پژوهش، تحلیلی بر گونه شناسی کیچ در بناهای معاصر ایران و چکیده کاملمعماری کیچ، یکی از انواع آفت‌ها درحرکت‌های خلاق به شمار می‌رود که شناختن آن و گونه شناسی این نوع معماری و بازشناسی و ریشه‌یابی آن در معماری امروز، ما را به شناخت بهتری از خود و روش‌هایمان می‌رساند. هدف از انجام این پژوهش، تحلیلی بر گونه شناسی کیچ در بناهای معاصر ایران و شناسایی معیارها و مشخصه‌های این معماری در ایران است. در این راستا، 150 بنایی که ازنظر مردم و مشاورین املاک، پروژه های شاخص معماری قلمداد می شدند، انتخابشده و موردبررسی قرار گرفتند. با توجه به اینکه نما، بیرونی ترین تظاهر معماری و بهترین وجه بنا برای آزمون شاخصه های کیچ است، نما های این بناها از سه جنبه ایده و شکل و جزییات مورد مقایسه با شاخصه‌های کیچ قرار گرفتند. روش این پژوهش، تئوری برخاسته از زمینه است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که این شاخصه ها، در سه گونه کیچ های سبکی، الگویی، مصالح و جزییات قابل تبیین است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
41 - راهکارهای آموزشی طرحواره در فرایند معماری بر اساس نظریه میزانسن (نمونه موردی: مقدمات طراحی معماری (2) پردیس دانشگاهی شمس گنبد)
محمد حسین عابدی ایرج اعتصام سید مصطفی مختاباد امرئی ازاده شاهچراغیاین مقاله به بررسی چگونگی آموزش طرحواره1 در کارگاه معماری پرداخته است. ایده و طرحواره میتواند مبنای طراحی باشد و اهمیت آن در ارائه راهحلهای نوآورانه توسط معمار قابل‌توجه است. این تحقیق با روش پیشنهادی خود، به دنبال ارتقای کیفیت آموزش طراحی معماری بوده است. ازاین‌رو چکیده کاملاین مقاله به بررسی چگونگی آموزش طرحواره1 در کارگاه معماری پرداخته است. ایده و طرحواره میتواند مبنای طراحی باشد و اهمیت آن در ارائه راهحلهای نوآورانه توسط معمار قابل‌توجه است. این تحقیق با روش پیشنهادی خود، به دنبال ارتقای کیفیت آموزش طراحی معماری بوده است. ازاین‌رو طرحواره در دو سطح کلان و خُرد طبقه‌بندی‌شده و پس از مشخص شدن نیازهای آموزشی و مهارتی لازم برای هرکدام از سطوح طرحواره، راهکارهای آموزشی بر اساس نظریه میزانسن پیشنهادشده است. برای سنجش مطلوبیت راهکارهای آموزشی پیشنهادی از نمونه موردی در دو ترم متوالی استفاده شد. این تحقیق بهصورت کیفی انجام‌شده و دادهها به روش تحلیلی و توصیفی موردبررسی و مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان‌دهنده آن است که روش طراحی پیشنهادی در توانمندسازی دانشجویان جهت خلق ایده، بیان و ارائه طرح‌واره‌های ذهنی در سطح کلان و خُرد مؤثر بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
42 - خوانش مؤلفههای جنسیتی در طراحی مراکز خرید شهر تهران (مطالعه موردی: مرکز خرید پالادیوم، مرکز خرید کوروش، مرکز خرید تیراژه 2، پاساژ کویتی‌های رضا)
ریحانه خرمی روز محمد منصور فلامکی ویدا نوروز برازجانیجنسیت بهعنوان مقوله ای اجتماعی و متأثر از فرهنگ جامعه و متغیر در طول زمان، با واژه جنس که به مسائل زیست شناختی و تفاوت های فیزیکی اشاره مینماید متفاوت است. این مقاله در صدد بررسی ارتباط جنسیت و فضا بوده و با تبیین مؤلفههای برگرفته از جنسیت و تحلیل آنان در مراکز خرید، چکیده کاملجنسیت بهعنوان مقوله ای اجتماعی و متأثر از فرهنگ جامعه و متغیر در طول زمان، با واژه جنس که به مسائل زیست شناختی و تفاوت های فیزیکی اشاره مینماید متفاوت است. این مقاله در صدد بررسی ارتباط جنسیت و فضا بوده و با تبیین مؤلفههای برگرفته از جنسیت و تحلیل آنان در مراکز خرید، در پی رسیدن به تعادل جنسیتی در فضا است. نتایج مشخص مینماید که مؤلفههای کیفی اشاره‌شده سبب میشوند تا کاربران مختلف ازنظر جنسیتی، استفاده های متفاوت از فضا داشته باشند. در صورت عدم توجه به جنسیت، فضا از کیفیت لازم برخوردار نبوده، بنابراین کاربران بخصوص زنان که حساسیت بیشتری به فضا داشته، در پاره ای موارد آن را به‌دلخواه خود تغییر داده و یا استفاده از فضا اجتناب میکنند. روش پژوهش، روش تحقیق کیفی در قالب نمونه های موردی است که 4 مرکز خرید در شهر تهران جهت بررسی انتخابشده و مورد مشاهده، مصاحبه و تحلیل قرارگرفته‌اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
43 - سنجش امکان توجه به مؤلفههای فرهنگی در آموزش دورۀ پایۀ طراحی معماری
افرا غریب پورحرفۀ معماری و به تبع آن آموزش معماری فرایندی است که به‌شدت متأثر از عوامل فرهنگی هر سرزمین است. از آنجا که دورۀ پایۀ طراحی معماری بخش مهمی از دورۀ آموزش را در بر میگیرد نقش مهمی در شکل‌گیری شخصیت دانشجویان و رویکرد ایشان در رابطه با معماری و موضوعات مرتبط با آن از جمله چکیده کاملحرفۀ معماری و به تبع آن آموزش معماری فرایندی است که به‌شدت متأثر از عوامل فرهنگی هر سرزمین است. از آنجا که دورۀ پایۀ طراحی معماری بخش مهمی از دورۀ آموزش را در بر میگیرد نقش مهمی در شکل‌گیری شخصیت دانشجویان و رویکرد ایشان در رابطه با معماری و موضوعات مرتبط با آن از جمله فرهنگ دارد. در این مقاله از یک سو با مقایسه برنامههای دوره پایه طراحی در سه دانشگاه اصلی کشور سرفصل‌های آموزش پایه جمعبندی شده است و از سوی دیگر به روش دلفی مؤلفههای فرهنگ و موضوعات تاثیرگذار بر معماری در حوزه مؤلفههای فرهنگی تدوین شده است. در مرحله نهایی به روش دلفی و استنتاج منطقی، امکان توجه به مؤلفههای فرهنگی در سرفصل‌های مختلف دوره پایه ارزیابی شده است. این بررسی نشان میدهد در چارچوب آموزش فعلی نیز با لحاظ موضوعات فرهنگی مرتبط با معماری در سرفصل‌های آموزش پایه امکان توجه به مؤلفههای فرهنگی وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
44 - واکاوی تاریخ‌گرایی در کتب تألیفی دهۀ 80 ه.ش. حوزۀ معماری معاصر ایران
علیرضا جزء پیری مهرداد متینموضوع پژوهش، پردازش تاریخ‌گرایی در معماری معاصر ایران است. نشانههای تاریخی در معماری، بارزترین مشخصۀ تاریخ‌گرایی در حوزۀ معاصر است. سؤال پژوهش چگونگی نمود تاریخ همچنین نشانههای تاریخ‌گرایی در دوره بندیهای تألیفات معماری معاصر؟ و فرضیه عینیت یافتن نشانههای تاریخی همچن چکیده کاملموضوع پژوهش، پردازش تاریخ‌گرایی در معماری معاصر ایران است. نشانههای تاریخی در معماری، بارزترین مشخصۀ تاریخ‌گرایی در حوزۀ معاصر است. سؤال پژوهش چگونگی نمود تاریخ همچنین نشانههای تاریخ‌گرایی در دوره بندیهای تألیفات معماری معاصر؟ و فرضیه عینیت یافتن نشانههای تاریخی همچنین امکان دوره بندی آثار معاصر بر اساس شاخصه‌های تاریخ‌گرایی هستند. پژوهش پس از پردازش مفاهیم تاریخ‌گرایی و جایگاهش در تألیفات، الگویی برای بررسی آثار ارائه میدهد. پژوهش کیفی است با راهبرد تفسیری که با روش تاریخی- انتقادی پس‌زمینۀ تاریخِ معماری را بازنمائی و با استفاده از فرایند تاریخ‌گرایی هِگِل که از روشهای تحقیق تاریخی است، دوره بندیهای معاصر را ارزیابی کرده و پس از استنتاج مدلی 3 گانه برای تاریخ‌گرایی، در راستای پاسخ به سؤالات تحقیق برمی‌آید. نتیجه اینکه، مجموعاً شش نوع دوره بندی در تألیفات دهۀ 80 هجری شمسی قابل‌استخراج است. پنج اثر تألیفی تاریخ‌گرایی سمبولیک و تنها یک اثر تاریخ‌گرایی فلسفی دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
45 - مدل پیشنهادی مشارکت کاربر در فرآیند برنامه‌دهی مدرسۀاجتماعی (مطالعه موردی: دبستان امالبنین در محله ملاصدرای اصفهان)
لیلا افروزه محمدرضا ثقفییکی از علل نارضایتی اغلب کاربران از معماری مدرسه، اختلاف نظر بین کاربران مدرسه و برنامه ریزان است؛ بنابراین ضروری است که برنامه دهی مدرسه با مشارکت اعضایی حاصل شود که متعلق به همسایگی مدرسه اند. هدفِ این تحقیق دستیابی به برنامه دهی مشارکتی مدرسه اجتماعی و نمایش فرایند چکیده کاملیکی از علل نارضایتی اغلب کاربران از معماری مدرسه، اختلاف نظر بین کاربران مدرسه و برنامه ریزان است؛ بنابراین ضروری است که برنامه دهی مدرسه با مشارکت اعضایی حاصل شود که متعلق به همسایگی مدرسه اند. هدفِ این تحقیق دستیابی به برنامه دهی مشارکتی مدرسه اجتماعی و نمایش فرایند مشارکت کاربر می باشد؛ در این راستا از نظرات کاربران دبستان ام البنین و اهالی محله ملاصدرای اصفهان توسط ابزارهای مشارکتی همچون کارگروه های مشارکتی (شامل والدین، معلمان و دانش آموزان)، مصاحبه و پرسشنامه (شامل 13 پرسشنامه توسط معلمان و ۸۷ پرسشنامه توسط والدین و اهالی محله) استفاده شد. این پژوهش کیفی از روش توصیفی-تحلیلی برای تحلیل دادهها، روش کتابخانه ای، همچنین ابزار مصاحبه و پرسشنامه در پیمایش میدانی برای گردآوری داده ها بهره برداری میکند. جمع بندی یافتهها به تنظیم جدول برنامه دهی معماری طبق شاخصه های دریافتی از سوی کاربران می انجامد؛ نتیجۀ پژوهش ارائه مدل پیشنهادیِ مشارکت کاربر در فرایند برنامه دهی مدرسه اجتماعی میباشد که می تواند در شناخت نیازهای کاربران و افزایش رضایت کاربر از طراحی مدرسه مؤثر باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
46 - تبیین مؤلفههای امر نمایشی در نسبت با فرهنگ و معماری (مبتنی بر آراء اندیشمندان انتقادی و غیر انتقادی)*
سمیه نورائی هیرو فرکیش احمد میرزا کوچک خوشنویس محمد تاجی حسین مرادی نسبتغییرات ناهمگون در عرصه معماری امروز ایران، بیشتر از آنکه ناشی از ذائقه‌ای زیباشناختی و یا ضرورتی مبتنی بر اقتضائات مهندسی باشد، متغیری وابسته به عناصر فرهنگی و جامعه‌شناختی است. از عوامل تأثیرگذارِ فرهنگی اجتماعی بر کالبد معماری، متغیر امر نمایشی است. ازاین‌روی فهم چکیده کاملتغییرات ناهمگون در عرصه معماری امروز ایران، بیشتر از آنکه ناشی از ذائقه‌ای زیباشناختی و یا ضرورتی مبتنی بر اقتضائات مهندسی باشد، متغیری وابسته به عناصر فرهنگی و جامعه‌شناختی است. از عوامل تأثیرگذارِ فرهنگی اجتماعی بر کالبد معماری، متغیر امر نمایشی است. ازاین‌روی فهم نسبت امر نمایشی با معماری، بخشی از فهم نسبت مطالعات فرهنگی با معماری است. هدف این تحقیق شناسایی مؤلفههای متغیر امر نمایشی، در نسبت با فرهنگ و معماری است. روش تحقیق تحلیلی تفسیری بوده، بدین‌صورت که ابتدا مفاهیم مرتبط با امر نمایشی مبتنی بر دو قطب انتقادی و غیر انتقادی استخراج‌شده و نهایتاً مدل مفهومی مربوطه بحث و بررسی‌شده است. یافتههای تحقیق نشان میدهد امر نمایشی مرتبط با فرهنگ نمایشی امروز، در اثر وادادگی متأثر از رشد تعمیقی رسانه مبتنی بر قدرت و بازار سرمایه داری، وجهی از تمایز را بر جامعه تحمیل میکند که در نسبت با سنت‌ها و عرف های فرهنگی و دینی جامعه ما در تعارض است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
47 - سنجش میزان تأثیرگذاری معیارهای معماری میا ن افزا در طراحی فضاهای فرهنگی
صدیقه غضنفریان رضا نقدبیشی ندا ضیابخشهدف این پژوهش شناسایی عوامل ارتقاء کیفی طراحی فضاهای فرهنگی با استفاده از شاخصه های معماری میان افزا برایدست یابی به راهکارهای طراحی است. بر اساس شاخصه های مؤثر در شک لگیری به متغیرهای تحقیق با روش توصیفی-تحلیلیداده های حاضر به مدل سازی مفهومی حاصل از واکاوی در متغیرهای چکیده کاملهدف این پژوهش شناسایی عوامل ارتقاء کیفی طراحی فضاهای فرهنگی با استفاده از شاخصه های معماری میان افزا برایدست یابی به راهکارهای طراحی است. بر اساس شاخصه های مؤثر در شک لگیری به متغیرهای تحقیق با روش توصیفی-تحلیلیداده های حاضر به مدل سازی مفهومی حاصل از واکاوی در متغیرهای اصلی پژوهش م یپردازد. تحلیل و سنجش نمونه هایموردی در حیطه پژوهش حاضر مورد جستجو و انتخاب قرارگرفت هاند و به آزمون و کمّی سازی شاخصه های منتج از مطالعات کهدر مدل مفهومی پژوهش ساختار یافته اند پرداخته و سرانجام به اولوی تبندی مؤلفه های موضوع از طریق کمّی سازی و امتیازدهیبر اساس طیف لیکرت مورد شناسایی قرار م یگیرد. نهایتاً پس از بررسی و تحلیل به شش ملاک اصلی و سی وشش زیرشاخصدست یافته و با توجه به نتایج اولویت بندی شده، راهکارهای لازم ارائه گردیده است. بر اساس نتایج، در نظر گرفتن راهکارهایمطروحه، طراح ی همگون و پایدار، فضای شهری منسجم، هویت کالبدی و فرهنگی مستمر و بافتی زنده را در پی خواهد داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
48 - تبیین الگوی فرایند طراحی فردمحور و مدل آموزش طراحی معماری بر مبنای تفاوتهای شناختی یادگیرندگان
الهه السادات حسینی محمد منصور فلامکی عیسی حجتبخشی از خطاهای آموزش طراحی معماری ناشی از نادیده‌گرفتن قابلیتهای دانشجو و انجام برنامههای آموزشی هماهنگ است. این پژوهش به دنبال ارائه مدل فرایند طراحی و مدل آموزش دروس طراحی معماری بر مبنای تفاوتهای فردی است. از طریق نظریه زمینهای و با استفاده از یک پرسشنامه چند‌وج چکیده کاملبخشی از خطاهای آموزش طراحی معماری ناشی از نادیده‌گرفتن قابلیتهای دانشجو و انجام برنامههای آموزشی هماهنگ است. این پژوهش به دنبال ارائه مدل فرایند طراحی و مدل آموزش دروس طراحی معماری بر مبنای تفاوتهای فردی است. از طریق نظریه زمینهای و با استفاده از یک پرسشنامه چندوجهی در میان مدرسان جوان دروس طراحی معماری، با کدگذاری باز از میان 472 مفهوم اولیه مستخرج از مبانی نظری و مطالعات میدانی، 83 مقوله محوری و در پی آن 9 مقوله عمده تولید گردید و در مدل پارادایمی، مقوله هسته با عنوان فرایند فرد محور طراحی حاصل شد. با استفاده از مفاهیم سازنده نظریه و پارادایم مارپیچ گونه فرایند طراحی، مدل فرایند فردمحور طراحی که کنشی است میان ویژگیهای فردی تدوین گردید. رسالت یاد دهندگان شناخت این ویژگیها و ارتقای آن در راستای اهداف طراحانه است. در انتها راهکارهای آموزشی در قالب مدل آموزش طراحی معماری بر مبنای این تفاوتها ارائه شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
49 - تبیین جایگاه تکنیکهای استعاره و قیاس در فرایند طراحی معماری: از فهم تا حل مسئله
مریم نوری شادی عزیزی محمدیاسر موسی پوردر حوزه طراحی پژوهی، از مسئله طراحی سخن بسیار گفته‌شده است. همچنین بخش عمده مطالعات این حوزه، معطوف به یافتن تأثیر دو تکنیک مؤثر بر فهم و یا حل مسئله طراحی بوده است. پرسش اصلی پژوهش این است که تکنیکهای استعاره و قیاس در کدام قسمت از فرایند طراحی معماری نقش مفیدتری را ا چکیده کاملدر حوزه طراحی پژوهی، از مسئله طراحی سخن بسیار گفته‌شده است. همچنین بخش عمده مطالعات این حوزه، معطوف به یافتن تأثیر دو تکنیک مؤثر بر فهم و یا حل مسئله طراحی بوده است. پرسش اصلی پژوهش این است که تکنیکهای استعاره و قیاس در کدام قسمت از فرایند طراحی معماری نقش مفیدتری را ایفا میکنند و آیا کارایی این تکنیک‌ها در تمام فعالیتهای فرایند طراحی به یک اندازه است؟ هدف از ارائه این مقاله، بررسی پژوهشهای مرتبط با قیاس و استعاره از یکسو و پژوهشهای مرتبط با فرایند طراحی از سوی دیگر در جهت تبیین جایگاه هرکدام از این دو تکنیک در فرایند طراحی معماری میباشد. مهمترین نتیجه این پژوهش این است که استعاره در مراحل تحلیل تا ترکیب (فهم مسئله طراحی و تولید کانسپت) و قیاس در مراحل ترکیب تا ارزیابی (پیشبرد مسئله یا توسعه کانسپت، حل مسئله و بازتعریف مجدد مسئله) از مدل فرایند طراحی معماری کارآمدتر و مؤثرتر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
50 - تبیین الگوی پایداری اجتماعی مکان، باهدف ارتقا کیفیت مکان در فضاهای آموزشی (نمونه موردی: دانشکده معماری دانشگاه هنر اسلامی تبریز)
نسیبه بدری بنام میر سعید موسوی شبنم اکبری نامدار سلیمان ایرانزادهدر عصر کنونی، پایداری، بهعنوان یکی از فرآیندهای علی و معلولی صنعتی شدن، مطرح‌شده است و ضرورت‌های مکان پایدار، ارزیابی ها پیرامون مکان را موردتوجه قرار داده و پایداری اجتماعی مکان به معنای توانمندی مکان برای غلبه بر چالش‌ها و مسائل و واکنش بهینه به تغییرات محیط در بستر چکیده کاملدر عصر کنونی، پایداری، بهعنوان یکی از فرآیندهای علی و معلولی صنعتی شدن، مطرح‌شده است و ضرورت‌های مکان پایدار، ارزیابی ها پیرامون مکان را موردتوجه قرار داده و پایداری اجتماعی مکان به معنای توانمندی مکان برای غلبه بر چالش‌ها و مسائل و واکنش بهینه به تغییرات محیط در بستر افزایش توجهات جهانی قرارگرفته است. این مطالعه، باهدف تبیین الگوی شاخصه های پایداری اجتماعی مکان در فضاهای آموزش معماری، به جهت ارتباط بین کیفیت آموزش و تعامل انسان-محیط، در قالب تحقیقی توسعه ای-کاربردی، با روش تحلیل عاملی، بهصورت کتابخانه ای و میدانی، در دو فاز مطالعه کیفی و کمی صورت گرفته است. محدوده تحقیق به دانشکده معماری دانشگاه هنراسلامی تبریز تحدید شده و نمونه گیری با روشهای ترکیبی بنیادی به دو صورت هدفمند و تصادفی بوده است. نتایج، نشان از تأثیر شش عامل، تناسبات عملکردی فضا، هویت مندی مکان و تعاملات اجتماعی، خوانایی و تناسبات زمینه ای، سرزندگی و زیبایی شناسی بصری، آسایش محیطی و تأمین شرایط رفاهی بر پایداری اجتماعی مکان را دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
51 - ارزیابی تأثیر کاربرد طراحی پژوهی بر فرایند کارگاههای طراحی معماری (مطالعه موردی: دانشجویان طرح یک معماری، مقطع کارشناسی ارشد)
سیما رضائی آشتیانی جمال الدین مهدی نژادطراحی پژوهی، رویکردی ضروری برای طراحی معماری در حال و آینده است. این مقاله به رابطه بین پژوهش و فرآیند طراحی معماری میپردازد. هدف از این تحقیق، استفاده از پژوهش بهصورت کاربردی و بهینه‌سازی فرایند آموزش است. بدین منظور مدلی برای استفاده از طراحی پژوهی در کارگاه های طرا چکیده کاملطراحی پژوهی، رویکردی ضروری برای طراحی معماری در حال و آینده است. این مقاله به رابطه بین پژوهش و فرآیند طراحی معماری میپردازد. هدف از این تحقیق، استفاده از پژوهش بهصورت کاربردی و بهینه‌سازی فرایند آموزش است. بدین منظور مدلی برای استفاده از طراحی پژوهی در کارگاه های طراحی معماری ارائه شد. آزمون کاربست این مدل با استفاده از یک طرح تحقیق شبه آزمایشی پیش آزمون_پس آزمون با گروه گواه انجام شد نمونههای این تحقیق، 48 نفر از دانشجویان طرح یک معماری مقطع کارشناسی ارشد بود که در دو نیم سال مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفتند؛ با آزمون این مدل در کارگاه های معماری، این راهکار به نتایج عملی پیوند داده شد. نمرات ارزیابی دانشجویان به روش آزمون تحلیل واریانس یک طرفه، تجزیهوتحلیل شد. یافتههای این تحقیق نشان دهنده تأثیر مثبت پژوهش بر بالا رفتن کیفیت طراحی و توسعه دانش است. تحلیل ارزیابی داده های تحقیق، نشان‌دهنده برتری مطالعات ترکیبی در طبقه بندی پژوهش بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
52 - تحلیل عوامل موثر بر ارتقاء کیفیت محیط مجتمع های مسکونی (مطالعه موردی: مجموعه وحدت بتن شهر صدرا)
سودابه محمدزاده علیرضا عینی فر حمید ماجدیکیفیت محیط های مسکونی ماهیتی چند بعدی دارد. هدف این مقاله شناخت عوامل تأثیرگذار بر ارتقاء کیفیت محیط و ایجاد الگویی جهت سنجش کیفیت در مجتمع های مسکونی برای شکل گیری مطلوب محیط های مسکونی است. برای رسیدن به این هدف، پرسش اساسی این است که چه عواملی بر ارتقاء کیفیت محیط مس چکیده کاملکیفیت محیط های مسکونی ماهیتی چند بعدی دارد. هدف این مقاله شناخت عوامل تأثیرگذار بر ارتقاء کیفیت محیط و ایجاد الگویی جهت سنجش کیفیت در مجتمع های مسکونی برای شکل گیری مطلوب محیط های مسکونی است. برای رسیدن به این هدف، پرسش اساسی این است که چه عواملی بر ارتقاء کیفیت محیط مسکونی تأثیرگذار است؛ و چگونه این عوامل سنجش کیفیت فضا را در گونه هایی از مسکن میسر می سازد؟ برای پاسخ به پرسش ها عوامل 1)مشخصات فردی ساکنان، 2)قابلیت فضاهای بینابینی و 3)کیفیت طراحی معماری در نظر گرفته شد. به منظور ارزیابی عوامل از آزمون های t، همبستگی و تحلیل عاملی استفاده گردید. نتایج نشان می دهد که مدت سکونت، سطح تحصیلات، سن و نوع تملیک (در بخش مشخصات فردی)، قابلیت های فضاهای بینابینی و کیفیت طراحی معماری در کیفیت بخشی به محیط موثر هستند. نتایج حاصل از سنجش نشان داد که بیشترین میزان نارضایتی ساکنان از محیط مسکونی و مهمترین شاخص جهت ارتفاء کیفیت بنا مربوط به دسترسی پذیری در سطح مجتمع مسکونی می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
53 - بررسی کارایی روشهای بهینه سازی تکاملی در دستیابی به اهداف معماری و ساخت
مریم صادقیان اکرم حسینیبا افزایش محبوبیت روش های بهینه سازی در علوم مختلف، معماران نیز با اهداف گوناگون به استفاده از این روش ها در طراحیو اجرای ساختمان پرداخت هاند. نحوه ی کارکرد و ویژگی های ه رکدام، با توجه به جدید بودن آ نها در معماری، ناشناخته است.در این تحقیق، ضمن تدوین مبانی روش های بهی چکیده کاملبا افزایش محبوبیت روش های بهینه سازی در علوم مختلف، معماران نیز با اهداف گوناگون به استفاده از این روش ها در طراحیو اجرای ساختمان پرداخت هاند. نحوه ی کارکرد و ویژگی های ه رکدام، با توجه به جدید بودن آ نها در معماری، ناشناخته است.در این تحقیق، ضمن تدوین مبانی روش های بهینه سازی تکاملی، با مرور 77 مطالعه پیشین که در حوزه ی ساختمان، ازالگوریتم های بهینه سازی استفاده کرده اند؛ به بررسی میزان کارایی رو شها در دستیابی به اهداف معماری و ساخت، ب ه روشتحلیل محتوای متن اقدام م یگردد. الگوریتم های بهینه سازی با شش هدف مختلف در معماری پیاده سازی شد هاند؛ از این اهداف،بیشترین کاربرد مربوط به بهینه سازی نظام فضایی در کاربری مسکونی و بهینه سازی انرژی در ساختمان های اداری است. دربررس ی انجام شده، الگوریتم ژنتیک پرکاربردترین الگوریتم تکاملی و بهینه سازی انبوه ذرات، رایج ترین روش در تحقیقات مبتنیبر هوش جمعی است. با توجه به برخورد عمدتاً نظری پژوهشگران با این موضوع، طراحان نیازمند تعاملات بین رشته ای بیش تر باسایر محققین ب هویژه متخصصین کامپیوتر جهت پیاده سازی و عملیاتی شدن کاربرد الگوریتم ها می باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
54 - مطالعه تطبیقی رابطه معماری، مصرف و فرهنگ در خانه های دو بافت قدیم و جدید شهر همدان
سیما خزائیان محسن نیازی علی عمرانی پوردر رابطه بین معماری، فرهنگ و مصرف، فرهنگ ب هواسطه ساختما نها، ب هعنوان یک ابزار مادی ، و مصرف ساکنین خانه ها،ب هعنوان رفتار و کنش فرهنگی، خود را بازتولید م یکند؛ زیرا معماری و مصرف، ابزارهای بازنمایی فرهنگ هستند. پرسشاصلی پژوهش، چگونگی تغییر کارکرد عناصر خانه در فرهنگ ه چکیده کاملدر رابطه بین معماری، فرهنگ و مصرف، فرهنگ ب هواسطه ساختما نها، ب هعنوان یک ابزار مادی ، و مصرف ساکنین خانه ها،ب هعنوان رفتار و کنش فرهنگی، خود را بازتولید م یکند؛ زیرا معماری و مصرف، ابزارهای بازنمایی فرهنگ هستند. پرسشاصلی پژوهش، چگونگی تغییر کارکرد عناصر خانه در فرهنگ های متفاوت است که جهت بررسی آن، در مطالعه ای تطبیقی، ازروش های کیفی و میدانی استفاده م یشود. در نمونه های این مطالعه تطبیقی، ساکنین خانه های محله حاجی )بافت قدیم( ومحله استادان )بافت جدید( همدان، با مقایسه تشابهات و تفاو تها، مورد مطالعه قرار م یگیرد. در گردآوری اطلاعات، از روشمصاحبه، مشاهده و عکاسی و ب همنظور تحلیل داد هها از روش های توصیف و تفسیر مفاهیم استفاده می شود. یافته های پژوهشنشان می دهد چگونه ساختارهای فرهنگی متفاوت در دو بافت، باعث ایجاد تفاوت هایی در شیوه نگرش و ارزش گذاری ساکنینخانه ها ازجمله تفاوت در سبک چیدمان فضاهای داخلی خانه، دستشویی، آشپزخانه، فضاهای شخصی و نیز سبک های متفاوتپذیرایی از مهمان شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
55 - ملاحظات برنامهریزی، ویژگیهای فضایی و اصول طراحی منظر کشاورزی شهری مطابق با الگوی باغ ایرانی
سیدمحمدرضا خلیل نژاداین مطالعه در پاسخ به این پرسش است که چه ویژگیهای فضایی در باغ ایرانی میتواند اصول طراحی منظر کشاورزی را معرفی نماید. هدف، بررسی اصول ادغام منظر کشاورزی و منظر زینتی در باغ ایرانی و معرفی اصول تلفیق عناصر گیاهی مثمر و زینتی در ساختار فضاهای سبز تاریخی است. این مطالعه چکیده کاملاین مطالعه در پاسخ به این پرسش است که چه ویژگیهای فضایی در باغ ایرانی میتواند اصول طراحی منظر کشاورزی را معرفی نماید. هدف، بررسی اصول ادغام منظر کشاورزی و منظر زینتی در باغ ایرانی و معرفی اصول تلفیق عناصر گیاهی مثمر و زینتی در ساختار فضاهای سبز تاریخی است. این مطالعه با روش پژوهش در طراحی و مورد پژوهی با انجام مطالعات میدانی در هفت باغ تاریخی واقع در سه استان مختلف به انجام رسیده است. جنبه‌های سخت‌افزاری سازماندهی فضایی و چیدمان فیزیکی- بصری عناصر مولد و زینتی در باغ ایرانی به‌گونه‌ای است که بر اساس آن میتوان چهاراصل مهم را بهعنوان قواعد معماری منظر مثمر معرفی نمود. اصل تفکیک فیزیکی بر جدایی فضای تولیدی از محورهای تفرجی تأکید دارد. اصل دوم، ترکیب بصری دو نوع نظام گیاهی در نگاه ناظر را مهم می‌شمارد. اصل سوم بر تداوم کاربرد دو اصل قبلی در کل فضای منظر و اصل مدیریت دسترسی گویای استراتژی محدودیت دسترسی به محصولات خوراکی منظر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
56 - سبکهای یادگیری دانشجویان معماری: مقایسة بین مقطع کارشناسی پیوسته و کارشناسی ناپیوسته دانشگاه‌های استان همدان
شیرین گوران منوچهر فروتن امید دژدارشناخت سبکهای یادگیری آموزش‌گیرندگان عاملی مهم در افزایش یادگیری و جلوگیری از هدررفتن استعدادها و امکانات است. پژوهش حاضر باهدف شناخت و مقایسة سبکهای یادگیری دو گروه کارشناسی پیوسته و کارشناسی ناپیوسته معماری دانشگاه‌های مختلف استان همدان، کارکرد تحصیلی و ارتباط آن ب چکیده کاملشناخت سبکهای یادگیری آموزش‌گیرندگان عاملی مهم در افزایش یادگیری و جلوگیری از هدررفتن استعدادها و امکانات است. پژوهش حاضر باهدف شناخت و مقایسة سبکهای یادگیری دو گروه کارشناسی پیوسته و کارشناسی ناپیوسته معماری دانشگاه‌های مختلف استان همدان، کارکرد تحصیلی و ارتباط آن با جنسیت دانشجویان انجام‌گرفته است. پژوهش از کلیة دانشجویان معماری استان همدان که در سال تحصیلی 97-1396 مشغول به تحصیل بودند انجام‌شده است. روش پژوهش پیمایشی و به لحاظ نتایج، توصیفی - تحلیلی است و معدل دروس تخصصی دانشجویان بهعنوان شاخص کارکرد تحصیلی در نظر گرفتهشده است. در گردآوری داده‌های پژوهش از پرسش‌نامة کلب و جهت تحلیل داده‌های پژوهش از آزمون مجذور کای‌دو بهره گرفتهشده است. نتایج نشان میدهد بین سبکهای یادگیری دانشجویان کارشناسی پیوسته و ناپیوسته و همین‌طور بین سبکهای یادگیری دانشگاه‌های مختلف تفاوت معناداری وجود دارد. در خصوص پاسخ به پرسش‌های دیگر پژوهش تفاوت معناداری بین دانشجویان با جنسیت متفاوت و میانگین نمرات دروس تخصصی دیده نشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
57 - تحلیل و ارزیابی عملکرد روشهای فرهنگ‌سازی اصول پایه‌ای معماری در جامعهی ایران
مژگان صالح آهنگر سعید تیزقلم زنوزی مهرداد جاویدی نژادتبیین روشهای فرهنگ‌سازی و بررسی نقاط ضعف و قدرت آنها قدم اول در آموزش اصول پایه‌ای معماری به عامه مردم، قطب مهم کنترل و نظارت بر ساختمان‌سازی صحیح، هست. هدف از انجام این پژوهش معرفی و ارزیابی عملکرد فعلی روشهای فرهنگ‌سازی اصول پایه‌ای معماری در جامعه ایران است. این م چکیده کاملتبیین روشهای فرهنگ‌سازی و بررسی نقاط ضعف و قدرت آنها قدم اول در آموزش اصول پایه‌ای معماری به عامه مردم، قطب مهم کنترل و نظارت بر ساختمان‌سازی صحیح، هست. هدف از انجام این پژوهش معرفی و ارزیابی عملکرد فعلی روشهای فرهنگ‌سازی اصول پایه‌ای معماری در جامعه ایران است. این مقاله به لحاظ هدف از نوع کاربردی هست و رویکرد روش‌شناسی آن آمیخته (کمی-کیفی) است. ابتدا با مطالعات کتابخانهای اصول معماری و روشهای شاخص فرهنگ‌سازی تبیین و سپس عملکرد فعلی این روشها با شواهد کمیت‌پذیر، با زبان آمار و ارقام، بیان‌شده‌اند. جامعهی آماری این تحقیق با توجه به تنوع فرهنگی از شهر تهران انتخابشده است. نتایج تحقیق حاکی از توجه و علاقه زیاد مردم به آگاهی یافتن از اصول معماری است و درعین‌حال عملکرد فعلی نهادهای فرهنگ‌ساز در این زمینه ضعیف است. مشارکت مردمی روشی با اثربخشی بالا است. رسانه‌های دیداری و فضای مجازی از روشهای کم‌هزینه و با سرعت بالا محسوب می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
58 - بررسی جریان های سرمایه اجتماعی در بازارهای تاریخی برحسب مشاغل و فضاهای معماری مطالعه موردی: بازار تاریخی تبریز
علی مجنونی توتاخانه حسین اسمعیلی سنگریهدف پژوهش بررسی سرمایه اجتماعی بازار تاریخی تبریز بر حسب عوامل انسانی و معماری است. جامعه آماری تحقیق، شهروندان مراجعه کننده به بازار است. با استفاده از روش نمونهگیری با جامعه آماری نامعلوم، 383 نفر به عنوان نمونه انتخاب گردید. پایایی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونب چکیده کاملهدف پژوهش بررسی سرمایه اجتماعی بازار تاریخی تبریز بر حسب عوامل انسانی و معماری است. جامعه آماری تحقیق، شهروندان مراجعه کننده به بازار است. با استفاده از روش نمونهگیری با جامعه آماری نامعلوم، 383 نفر به عنوان نمونه انتخاب گردید. پایایی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ، 896/0 به دست آمد. یافتههای پژوهش با استفاده از تحلیل عاملی منجر به کاهش 82 شغل در 15 گروه شغلی شده که سه گروه شامل مشاغل فرهنگی- مذهبی، جواهرسازی و صنایع‌دستی از اهمیت بیشتری برخوردار هستند. همچنین برحسب یافتهها، بیشترین ارتباط بین مشاغل با بعد ارتباطی سرمایه اجتماعی است. همچنین از نظر ارتباط بین فضاهای معماری با سرمایه اجتماعی، میزان سرمایه اجتماعی در راسته‌ها، مساجد و حسینیه به ترتیب با 452/0، 421/0 و 387/0، بیشتر از سایر فضاهاست. در نهایت، سه متغیر سن شهروندان، سن مغازه‌دار و تعداد دفعات خرید به ترتیب با دارای بیشترین همبستگی مثبت و معنادار با سرمایه اجتماعی هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
59 - تاثیر تفاوتهای کالبدی خانه سنتی و خانه شرکتی آبادان بر سبک زندگی ساکنان (مطالعه موردی: خانه های سنتی و شرکتی آبادان در سالهای 1290 تا 1357 شمسی )
فاطمه معتقدی ویدا تقوایی محمدابراهیم مظهریفضای زندگی آدمی از خانه گرفته تا محله و شهر، باورها و شیوه زندگی وی را به نمایش می‌گذارد، این پژوهش با هدف مشخص نمودن نسبت میان مشخصه‌های سبک زندگی و شکل محل سکونت به بررسی تأثیرپذیری سبک زندگی مردم آبادان از شکل خانه های شرکتی میپردازد و در پی پاسخ به این سوالات است که چکیده کاملفضای زندگی آدمی از خانه گرفته تا محله و شهر، باورها و شیوه زندگی وی را به نمایش می‌گذارد، این پژوهش با هدف مشخص نمودن نسبت میان مشخصه‌های سبک زندگی و شکل محل سکونت به بررسی تأثیرپذیری سبک زندگی مردم آبادان از شکل خانه های شرکتی میپردازد و در پی پاسخ به این سوالات است که ساکنین این خانه ها چه تفاوتهای کالبدی را در خانه شرکتی نسبت به خانه سنتی تجربه کردند و این تفاوتها کدام مولفه های سبک زندگی آنان را تحت تاثیر قرار دادند؟ راهبرد این تحقیق کیفی است و درآن از روشهای تفسیری و همبستگی به عنوان استراتژی کمک گرفته شده است. بر اساس نتایج تحقیق، خانه شرکتی بر عادات، روابط اجتماعی و معیشت ساکنان تاثیر گذارده و با تحت تاثیر قرار دادن سرمایه های فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی آنها نحوه مصرف، الگوهای رفتاری، ذائقه، نحوه گذران فراغت و نقش های اجتماعی آنها را تغییر داده است . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
60 - شناسایی موانع اجتماعی، فردی و آموزشی پیش‌روی فارغ‌التحصیلان معماری جهت ایفای نقش مؤثر در جامعه
آرش آبی نما محسن کاملی سیروس باوردانشگاه به عنوان مرجع تولید علم میتواند نقش مهمی در توسعه جامعه در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی داشته باشد. اگر دانشگاهها و مراکز آموزشی در این امر موفق عمل نکنند، باعث به وجود آمدن شکاف بین آموخته‌های دانشجویان و نیازهای محیط کار و فضای حرفه‌ای میشوند. دان چکیده کاملدانشگاه به عنوان مرجع تولید علم میتواند نقش مهمی در توسعه جامعه در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی داشته باشد. اگر دانشگاهها و مراکز آموزشی در این امر موفق عمل نکنند، باعث به وجود آمدن شکاف بین آموخته‌های دانشجویان و نیازهای محیط کار و فضای حرفه‌ای میشوند. دانش‌آموختگان معماری دیدگاه مناسبی از آینده حرفه‌ای خود نداشته و با وجود دانش تئوریک با موانع متعددی در جامعه روبرو هستند. این مقاله سعی در شناخت آن موانع و زیر عوامل مهم مربوط به آنها دارد. لذا با استفاده از روش تحقیق تحلیلی- اکتشافی، به این موضوع میپردازد. در ابتدا با استفاده از روش دلفی و تحلیل کیفی توسط MAXQDA پرسشنامهای جهت نظرسنجی از فارغ‌التحصیلان و متخصصان تهیه گردید، سپس پاسخها به روش کمی با استفاده از تحلیل عاملی و تحلیل موازی بررسی شد. یافتهها مشخص میکند که موانع آموزشی، فردی، اجتماعی و زیر عوامل مربوط به آنها از موانع پیش‌روی هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
61 - تاثیر مؤلفههای معماری حواس بر افزایش سطح مسیریابی و جهت یابی افراد کم توان در فضاهای ایستگاهی حمل‌ونقل ریلی ( نمونه موردی: ایستگاه‌مترو فرودگاه مهرآباد)
ساناز حق شناس نسیم خانلوپژوهش حاضر با هدف، بررسی و تبیین نقش مؤلفههای معماری مبتنی بر حواس، در مسیریابی جهت‌یابی فضاهای ایستگاهی حمل‌ونقل ریلی، به عنوان رهیافتی درتسهیل این فرآیند برای افراد کم توان ، بهروش توصیفی- تحلیلی، ازنوع همبستگی انجام گرفت. حوزه پژوهش ایستگاه‌های مترو تهران و جامع چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف، بررسی و تبیین نقش مؤلفههای معماری مبتنی بر حواس، در مسیریابی جهت‌یابی فضاهای ایستگاهی حمل‌ونقل ریلی، به عنوان رهیافتی درتسهیل این فرآیند برای افراد کم توان ، بهروش توصیفی- تحلیلی، ازنوع همبستگی انجام گرفت. حوزه پژوهش ایستگاه‌های مترو تهران و جامعه آماری آن کاربران ایستگاه‌ها بود. نمونه پژوهش، ایستگاه فرودگاه مهرآباد و 246 نفر که به روش تصادفی هدفمند انتخاب شدهاند. اطلاعات به دو صورت کتابخانهای و میدانی گردآوری شده است. مؤلفه‌هااز طریق بررسی و مرور مباحث نظری پیرامون مسأله پژوهش و مصاحبه حضوری و نیمه ساختارمند با20 متخصص، شناسایی واستخراج شدند. ابزارگردآوری دادهها، پرسشنامه محقق ساخته مصور بود. پرسشنامه، با ایجاد شرایط حسی خاص ( تحریک حواس پنج گانه کاربران) در محل ایستگاه نمونه اجرا شد. داده‌های گردآوری شده با روش آماراستنباطی(تحلیل مسیر) تجزیه و تحلیل شد.نتایج نشان داد مؤلفههای حرکتی بیشترین تأثیر را درتسهیل فرآیند مسیریابی- جهت‌یابی افراد کم‌توان داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
62 - تبیین ادراک از محیط یادگیری سازنده‌گرا در کارگاههای طراحی براساس توانایی شناختی
فرهاد کارواندر طراحی محیطهای یادگیری کلاسی براساس اصول و فرض‌های سازنده‌گرایی باید به فرایندهای شناختی مرتبط با دانشجو توجه کرد. هدف پژوهش، تبیین ادراک از محیط یادگیری سازنده‌گرا براساس توانایی شناختی دانشجویان معماری در آموزش کارگاههای طراحی بود. روش این پژوهش توصیفی-همبستگی بو چکیده کاملدر طراحی محیطهای یادگیری کلاسی براساس اصول و فرض‌های سازنده‌گرایی باید به فرایندهای شناختی مرتبط با دانشجو توجه کرد. هدف پژوهش، تبیین ادراک از محیط یادگیری سازنده‌گرا براساس توانایی شناختی دانشجویان معماری در آموزش کارگاههای طراحی بود. روش این پژوهش توصیفی-همبستگی بود. جامعهی آماری پژوهش دانشجویان معماری دانشگاه فنی و حرفه‌ای دختران همدان به تعداد 600 نفر بود. نمونه با حجم 120 نفر با استفاده از نرم‌افزار محاسبه حجم نمونه بصورت در دسترس انتخاب شدند. جهت جمعآوری اطلاعات از پرسشنامههای ادراک از محیط یادگیری سازنده‌گرا و توانایی‌های شناختی استفاده شد. آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه جهت تحلیل دادهها محاسبه شد. نتایج رگرسیون به روش همزمان نشان داد که توانایی شناخت اجتماعی و توانایی شناخت غیراجتماعی نقش مثبت و معناداری در پیشبینی ادراک از محیط یادگیری داشتند. از ابعاد توانایی شناخت غیراجتماعی فقط تصمیم‌گیری، برنامهریزی، توجه پایدار و انعطاف‌پذیری شناختی نقش مثبت و معناداری در پیشبینی ادراک از محیط یادگیری داشتند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
63 - بازنمایی فضای معماری در آثار نقاشی با رهیافت نشانه‌شناسی لایه‌ایی (نمونه موردی: منتخبی از آثار ایران درودی)
انسیه ولی سیامک پناهی منوچهر فروتن حسین اردلانیمطالعات بین رشته‌ایی در حیطه هنر، فهم عمیقی از معنای اثر را فراهم می‌سازد. اگر نقاشی را نوعی بازنمایی پنداشت که توان ارائه معانی متعدد را دارد، این مسأله مطرح میشود که در خلق تصویر چه رهیافت‌های فضایی به ماهیت تولید معنا منجر شده و چگونه مورد خوانش قرار میگیرد. این پژ چکیده کاملمطالعات بین رشته‌ایی در حیطه هنر، فهم عمیقی از معنای اثر را فراهم می‌سازد. اگر نقاشی را نوعی بازنمایی پنداشت که توان ارائه معانی متعدد را دارد، این مسأله مطرح میشود که در خلق تصویر چه رهیافت‌های فضایی به ماهیت تولید معنا منجر شده و چگونه مورد خوانش قرار میگیرد. این پژوهش با هدف پیوند دو رسانه هنری نقاشی و معماری، به کشف لایه‌های معنایی فضا در تصویر میپردازد. روش پژوهش با رویکرد کیفی، بر پایه نشانه‌شناسی لایه‌ایی، به مرور رمزگان فضایی پرداخته و ساختار بدست آمده در آثار منتخبی از ایران درودی مورد خوانش قرار میگیرد. در نهایت دلالت‌های فضایی در تصاویر به روش توصیفی نتیجهگیری میشوند. نتیجه بر آن است که تصور فضای شهری توسط نقاش میتواند در نشانههای فضایی به صورت برابرجای، دگرجای و یا آرمانشهر نمود پیدا کند، که در لایه‌های همنشین: متن؛ بافت؛ بینامتنیت؛ رمزگان و در محور جانشینی: شکل‌شناسی؛ نشانه‌شناسی و پدیدارشناسی قابل خوانش‌اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
64 - نقش«خیال» در هویت بخشی به مکان در معماری (مطالعه موردی: مسجد دو مناره سقز)
ناصح یوسفی اسدالله شفیع زاده محمد رضا پاکدل فردهدف این پژوهش بررسی نقش خیال در هویت بخشی به مکان در معماری است. روش پژوهش به صورت آمیخته است. تعداد نمونه در بخش کیفی 15 مقاله و 9 خبره در امر معماری شهری است و از روش نمونه گیری هدفمند منابع و گلوله برفی خبرگان انتخاب شدند. نمونه در بخش کمی برای تکنیک دیمتل 9 نفر بر ا چکیده کاملهدف این پژوهش بررسی نقش خیال در هویت بخشی به مکان در معماری است. روش پژوهش به صورت آمیخته است. تعداد نمونه در بخش کیفی 15 مقاله و 9 خبره در امر معماری شهری است و از روش نمونه گیری هدفمند منابع و گلوله برفی خبرگان انتخاب شدند. نمونه در بخش کمی برای تکنیک دیمتل 9 نفر بر اساس روش گلوله برفی انتخاب شدند.. برای تفسیر در بخش کیفی از روش تحلیل مضمون برای استخراج مضامین از نرم افزار مکس کیوآدا 12 استفاده شد. در بخش کمی از تکنیک دیمتل از نرم افزار اکسل استفاده شد. نتایج نشان داد که مکان، هویت و اعتبار خود را از معانی و مفاهیمی که ناظر و کاربر آن در ذهن می پروراند، می گیرد. خیال یکی از مهمترین قابلیت های انسانی است که با توانایی هایی که دارد، می تواند بسیاری از رویدادهای ذهنی در جهت هویت بخشی به مکان را ایجاد نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
65 - بررسی خوانش دلبستگی مکانی بر مبنای عناصر هویتی معماری مسکونی (مطالعه موردی: معماری مسکونی دوره پهلوی دوم بین شهروندان تهرانی)
معصومه قیمتی ایرج اعتصام علی علاییدوره پهلوی دوم سرآغاز فراگیر شدن جنبش مدرن و تغییر شکل در سبک¬های معماری و ارائه الگوهای نوین در آن بوده است. این امر سبب شده است که بناهای معماری شاخص و برجسته¬ای خصوصا در معماری مسکونی طراحی و اجرا شوند که پس از گذشت چند دهه از اجرای آن¬ها، هنوز دارای جذابیت¬های کالبد چکیده کاملدوره پهلوی دوم سرآغاز فراگیر شدن جنبش مدرن و تغییر شکل در سبک¬های معماری و ارائه الگوهای نوین در آن بوده است. این امر سبب شده است که بناهای معماری شاخص و برجسته¬ای خصوصا در معماری مسکونی طراحی و اجرا شوند که پس از گذشت چند دهه از اجرای آن¬ها، هنوز دارای جذابیت¬های کالبدی، معنایی و عملکردی باشند. در همین راستا، این پژوهش در پی بررسی خوانش ادراکات شهروندان تهرانی از این بناها با در نظر گرفتن عوامل دلبستگی مکانی و بر مبنای عناصر هویتی توسط شهروندان با استفاده از روش پیمایش پرسشنامه¬ای و مدلسازی معادلات ساختاری بوده است. خوانش ادراکات شهروندان تهرانی از سه مجتمع مسکونی اکباتان، بهجت آباد و اسکان نشان دادند که که مرحله اول خوانش این بناها، ویژگی¬های عملکردی آنان است که این امر موجب اثرگذاری بر عامل وابستگی مکانی در تصورات ذهنی افراد شده و در درجات بعدی به شکل¬ گیری هویت و دلبستگی مکانی منجر شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
66 - تحلیل آرامش درونی در تجربة واقعیت مجازی بر اساس پدیدارشناسی ادراک بدن‌مند فضا (نمونه موردی: طراحی مجتمع مسکونی در جزیره کیش)
مینا حسنی جمال الدین سهیلی علی اکبری حمید نجاتمسئلة نزدیک کردن طراحی فضای سکونت به استانداردهای کیفیت فضا ازجمله چالشهای طراحی فضاهای مسکونی است. با توجه به حجم بالای ساخت مسکن، مطلوبیت فضاها مسکونی، اهمیت و ضرورت بیشتری دارد. هدف از مطالعة حاضر آزمون کیفیت فضا بر اساس شبه‌تجربة ادراکی حین طراحی و پیش از ساخت، است چکیده کاملمسئلة نزدیک کردن طراحی فضای سکونت به استانداردهای کیفیت فضا ازجمله چالشهای طراحی فضاهای مسکونی است. با توجه به حجم بالای ساخت مسکن، مطلوبیت فضاها مسکونی، اهمیت و ضرورت بیشتری دارد. هدف از مطالعة حاضر آزمون کیفیت فضا بر اساس شبه‌تجربة ادراکی حین طراحی و پیش از ساخت، است که بهعنوان یکی از سازوکارهای نیل به تحقق معماری مطلوب، امروزه به کمک فناوری واقعیت مجازی، امکانپذیر شده است. در چارچوب نظری پدیدارشناسی ادراک، به روش تحقیق کمی و با آزمون مقیاس افتراق معنایی، نخست هشت مؤلفه احساس آرامش درونی اعم از خوشایندی، جذابیت، زیبایی، عادی‌بودن، آرامش، وسعت ادراکی، گشودگی و برخورداری از روشنایی روز، احصا و سپس با طراحی آزمایش ادراک تجربی از طریق آزمودنی‌ها در هشت گروه تجربی، مورد ارزیابی واقع شد. یافتههای تحقیق نشان میدهد که ضمن رابطة معنادار میان متغیرها، خوشایندی، جذابیت و زیبایی فضا بیشترین تأثیر را بر احساس آرامش درونی کاربران داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
67 - تحلیل دست نگارههای مفهومی دانشجویان معماری بر اساس تفکر سیستمی و سبکهای پردازش اطلاعات در فرایند طراحی
فرهاد کارواندست¬نگاره¬ها مهم¬ترين ابزار بيان ايده، بازنماي ايده¬هاي ذهني و تفکر طراحان معماري است. ارتقای دست¬نگاره¬ها، همواره موردتوجه متخصصان آموزش معماری هست. دست¬نگاره به قدرت شناختی طراح معماری در تفکر و پردازش شناختی وابسته است، لذا هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه دست¬نگاره¬ها¬ چکیده کاملدست¬نگاره¬ها مهم¬ترين ابزار بيان ايده، بازنماي ايده¬هاي ذهني و تفکر طراحان معماري است. ارتقای دست¬نگاره¬ها، همواره موردتوجه متخصصان آموزش معماری هست. دست¬نگاره به قدرت شناختی طراح معماری در تفکر و پردازش شناختی وابسته است، لذا هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه دست¬نگاره¬ها¬ی مفهومی دانشجویان معماری بر¬اساس تفکر سیستمی و سبک¬های پردازش اطلاعات در فرایند طراحی بود. روش پژوهش ترکیبی کمی (توصيفي – همبستگي) و کیفی (تحلیل نمونه دست¬نگاره¬های دانشجویان) است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان دانشکده هنر و معماری دانشگاه¬¬های همدان بود. 162 دانشجو به¬عنوان نمونه به شیوه‌ی در دسترس و هدفمند انتخاب شدند و به پرسشنامههای تفکر سیستمی و سبک¬های پردازش اطلاعات پاسخ دادند. دست¬نگاره¬های مفهومی نیز توسط دو داور ارزیابی شدند. داده¬ها با روش آمار توصیفی و همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر تحلیل شدند. نتایج نشان داد سبک پردازش تجربی توان پیش¬بینی دست¬نگاره¬های مفهومی را ندارد، ولی سبک پردازش عقلانی و تفکر سیستمی توان پیش¬بینی دست¬نگاره¬های مفهومی را دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
68 - ارزیابی مولفههای کالبدی مساکن حاشیه‌شهر منطبق با سبک‌زندگی مهاجرین
فرزانه خوش سیما وحید احمدی هیرو فرکیش تکتم حناییکالبد معماری بیانگر هویت ساکنین میباشد. از این‌روی، عامل شکل‌دهنده به مساکن در حاشیه‌شهر، بازتاب مولفههای هویتی مهاجران است که سازنده سبک‌زندگی آنهاست. این درحالیست که الگوی مسکن در حاشیه‌شهر، اغلب براساس سبک‌زندگی غالب در جامعه‌شهری است و با نیازهای واقعی مهاجران مط چکیده کاملکالبد معماری بیانگر هویت ساکنین میباشد. از این‌روی، عامل شکل‌دهنده به مساکن در حاشیه‌شهر، بازتاب مولفههای هویتی مهاجران است که سازنده سبک‌زندگی آنهاست. این درحالیست که الگوی مسکن در حاشیه‌شهر، اغلب براساس سبک‌زندگی غالب در جامعه‌شهری است و با نیازهای واقعی مهاجران مطابقت ندارد. بنابراین ارائه مولفههای کالبدی مسکن پاسخ مناسبی به انطباق این الگوها با سبک‌زندگی مهاجران است. هدف این پژوهش شناسایی و بررسی میزان ارتباط مولفههای کالبدی مسکن با سبک‌زندگی مهاجرین میباشد؛ لذا ابتدا ریزمولفه‌های این دو مبحث با روش تحلیلی-توصیفی استخراج گردید. سپس باروش کیفی و بهرهگیری از مصاحبه با 11 نفر از متخصصین ارتباط ریزمولفه‌های کالبدمسکن با سبک‌زندگی شناسایی گردید. تحلیل دادهها توسط نرم‌افزار MAXQDA انجام شده است. یافتهها نشان میدهد در بعداجتماعی تاثیر ساختارخانواده و شغل بر سازماندهی‌فضایی و الگوی‌مسکن در بالاترین اولویت میباشد. درحالی‌که در بعدفرهنگی تاثیر باورهای مهاجران بر سازماندهی‌فضایی و همچنین تاثیر قومیت بر سازماندهی‌فضایی و موقعیت مسکن بالاترین اولویت را دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
69 - معماری و شهرسازی ایران در دوران گذار
سمیه ابراهیمی سید غلامرضا اسلامیمعماری ایران برای باز یافتن جایگاه ویژه خود راه دشواری پیش رو دارد، زیرا با جامعه ای در حال تحول روبروست که جریان های صنعتی شدن، جهانی شدن و شبکه ای شدن را تجربه می کند. هنر و معماری در چنین موقعیتی نقش موثری در بازتعریف هویت (زمانی که بحران هویت بزرگترین چالشی است که ا چکیده کاملمعماری ایران برای باز یافتن جایگاه ویژه خود راه دشواری پیش رو دارد، زیرا با جامعه ای در حال تحول روبروست که جریان های صنعتی شدن، جهانی شدن و شبکه ای شدن را تجربه می کند. هنر و معماری در چنین موقعیتی نقش موثری در بازتعریف هویت (زمانی که بحران هویت بزرگترین چالشی است که انسان با آن مواجه است) خواهند داشت. گذار از جامعه سنتی به مدرن و جامعه مدرن به شبکه ای در تمامی دنیا در حال بروز است و تاثیرات مطلوب و نامطلوب خود را بر جوامع می گذارد. جامعه ایران نیز دوران گذار از جامعه سنتی به مدرن را بسیار سریع و بدون ایجاد زیرساخت های لازم علمی، فرهنگی و هنری تجربه نموده است. در چنین شرایطی ظهور جامعه شبکه ای نیز در بطن جامعه ایرانی در حال وقوع است. برای ایجاد کالبد مناسب، گام نخست شناخت وضعیتی است که با آن مواجه هستیم. لذا معماری معاصر ایران در دهه اخیر نقد گردیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
70 - محــــرمیت در معمــــــاری سنـتی ایــران
محمد کاظم سیفیان محمدرضا محمودینقش غنی و زیبای جامعه سنتی، نتیجه غنا و زیبایی تار و پود معنوی آن است که طرحها و نقشهای کلی را به هم پیوند می دهد. اصول معنوی حاکم بر معماری سنتی ایران، ریشه های عمیقی در فرهنگ و اندیشه های این مرز و بوم داراست. اصل محرمیت به عنوان یک اصل حاکم بر تمامی شئون زندگی، به زی چکیده کاملنقش غنی و زیبای جامعه سنتی، نتیجه غنا و زیبایی تار و پود معنوی آن است که طرحها و نقشهای کلی را به هم پیوند می دهد. اصول معنوی حاکم بر معماری سنتی ایران، ریشه های عمیقی در فرهنگ و اندیشه های این مرز و بوم داراست. اصل محرمیت به عنوان یک اصل حاکم بر تمامی شئون زندگی، به زیبایی در معماری سنتی ایران کالبد یافته و آثار و نتایج عمیقی در سازماندهی فضایی و نحوه قرار گیری عملکردهای گوناگون داشته است. برخورد و آمیزش عنصر ایرانی با جریانهای فرهنگ و هنر و اندیشه اسلامی، سیمای تازه ای به هنر ایرانی بخشید. معماری ایران پس از اسلام از طراحی، ظرافت و دقت نظر بی نظیری برخوردار شد و در این میان اصول جهان بینی اسلامی تاثیرات غیرقابل کتمانی در هویت و شکل دهی به آن از خود برجای گذاشت.این مقاله پی جوی آن است تا تا با ارائه تعریفی از محرمیت، عوامل مؤثر بر آن، ریشه های شکل گیری آن و تأثیر گذاری آن را در سازمان فضایی-کالبدی معماری سنتی ایران باز شناساند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
71 - هستی شناسیِ معنا در آثار معماری
محمدمنان رئیسی عبدالحمید نقره کاراز مباحث مطرح در قلمرو فلسفه هنر، هستی شناسیِ آثار هنری است که از مهمترین اینهست‌ها در دانش معماری، معنای آثار معماری است. مسئله ای که در این مقاله مورد ژرفکاوی قرار میگیرد عبارت است از چیستی معنای آثار معماری؛ براین اساس، طی این پژوهش به این پرسش اصلی پرداخته میشود چکیده کاملاز مباحث مطرح در قلمرو فلسفه هنر، هستی شناسیِ آثار هنری است که از مهمترین اینهست‌ها در دانش معماری، معنای آثار معماری است. مسئله ای که در این مقاله مورد ژرفکاوی قرار میگیرد عبارت است از چیستی معنای آثار معماری؛ براین اساس، طی این پژوهش به این پرسش اصلی پرداخته میشود که خاستگاه معنای یک اثر معماری چیست و بر اساس این خاستگاه، آیا میتوان به تعیّن معنا در آثار معماری معتقد بود یا خیر؟ به این منظور، ضمن مقایسه تطبیقی نظریات مختلف، با بهره گیری از روش تحلیل محتوای کیفی و با استناد به آموزههای اسلامی، مشخص میگردد که مهمترین خاستگاه معنای اثر، ایده‌ها و ایده آل‌های معمارِ اثر است و گرچه اعتباریاتی نظیر پیش دانسته‌های مخاطب نیز بر تکوین معنا مؤثر است، لیکن برپایه برآیند کلیه عوامل مؤثر بر تکوین معنا، دامنه معناییِ اثرِ معماری، متعیّن و نسبتاً بسته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
72 - طراحی سازه های پیش ساخته و پایدار با رسوب نمک با الهام از الگوی بهینه سازی مصرف مصالح در استخوان ترابکولار انسان
آذین جلالی محمود گلابچیمعماری بیونیک، رویکرد نوینی در جهان معاصر اســت که از راه حل های پایدار طبیعت برای پاسخگویی به مشکلات انسان بهره می برد. برای حل مشکل استخراج بیش ازحد مصالح از محیط زیست که یکی از عوامل ایجادکننده ناپایداری در صنعت ساخت وساز و معماری است، به کشف و بازخوانی راه حل بهینه چکیده کاملمعماری بیونیک، رویکرد نوینی در جهان معاصر اســت که از راه حل های پایدار طبیعت برای پاسخگویی به مشکلات انسان بهره می برد. برای حل مشکل استخراج بیش ازحد مصالح از محیط زیست که یکی از عوامل ایجادکننده ناپایداری در صنعت ساخت وساز و معماری است، به کشف و بازخوانی راه حل بهینه سازی مصرف مصالح در طبیعت پرداخته می شود. سازه های طبیعی، مانند استخوان انسان، به تدریج مصالح خود را از محیط استخراج می کنند. چگونگی شبیه سازی ساختار پیش ساخته هوشمند که توانایی تخریب و ترمیم خود را دارد و به مرورزمان با جذب مصالح از محیط اطراف خود، رشــد می یابند ارائه می شــود. آب های خلیج فارس و دریاچه ارومیه با بحران شورشدگی بیش ازحد مواجه اند. استخراج نمک، به عنوان مصالح تکمیل کننده، از آب شور و برگرداندن آب با غلظت کمتر ، پایداری زیست محیطی این روش ساخت وساز را تأمین می کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
73 - نقش فضای مرزی – پیوندی، در فرایند آفرینش معنا (ارزیابی توان معنا آفرینی فضا به کمک رویکرد نشانه شناسی)
شروین میرشاهزاده غلامرضا اسلامی علیرضا عینی فرتوجه به تجلیات زیبایی در معماری مبتنی بر فرهنگ بومی از آنجا مایه دقت نظر است که می تواند راز توانمندی مظاهر معماری گذشته را در برانگیختن مخاطب و نیل به تجربه زیبایی شناختی آشکار نماید. به عبارتی نحوه بروز زیبایی در معماری ایرانی واجد ویژگیهایی به لحاظ زیبایی شناختی است چکیده کاملتوجه به تجلیات زیبایی در معماری مبتنی بر فرهنگ بومی از آنجا مایه دقت نظر است که می تواند راز توانمندی مظاهر معماری گذشته را در برانگیختن مخاطب و نیل به تجربه زیبایی شناختی آشکار نماید. به عبارتی نحوه بروز زیبایی در معماری ایرانی واجد ویژگیهایی به لحاظ زیبایی شناختی است که موجبات انبساط خاطر مخاطب را فراهم می نماید. لذا بازشناسی ویژگیهای متداوم و صیقل خورده فضا که بتواند چنین تاثیری بر جای بگذارد نکته ای است که مقاله حاضر سعی دارد به وجوهی از آن دست یابد که امروزه نیز قابل بازآفرینی باشد. ادراک زیبایی به عنوان مقوله ای حاصل برهمکنش فضای معماری و ناظر، بر ویژگیهایی تاکید دارد که فضا را توانمند ساخته تا بر مخاطب تاثیر گذارد. پژوهش حاضر نشان می دهد که این مفهوم در معماری ایرانی با خلق فضاهای مرزی- پیوندی تجلی یافته است. فضایی که رویکرد نشانه شناسی خواهان دستیابی به ویژگی های کارآمد آن است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
74 - بـررسی و تحلـیل نقـش سینـما در انتقـاد از شهر سـازی مدرن
سیامک پناهی سید مصطفی مختاباد امرئی مهرداد نوابخشاین مقاله حاصل پژوهشی در "چگونگی نقش سینما در انتقاد از شهرسازی مدرن" است. در این تحقیق، با روش تحلیلی و توصیفی با تکیه بر روش نشانه شناسی لایه ای ( تحلیل فیلم با دیدگاه محور همنشینی1 لایه‌های متن2، بافت3، بینامتن4، رمزگان5 و رسانه ها6) و تحلیل سه گانه اروین پانوفسکی7 چکیده کاملاین مقاله حاصل پژوهشی در "چگونگی نقش سینما در انتقاد از شهرسازی مدرن" است. در این تحقیق، با روش تحلیلی و توصیفی با تکیه بر روش نشانه شناسی لایه ای ( تحلیل فیلم با دیدگاه محور همنشینی1 لایه‌های متن2، بافت3، بینامتن4، رمزگان5 و رسانه ها6) و تحلیل سه گانه اروین پانوفسکی7 ( ادراک اولیه ،ادبیات موضوع و هرمنوتیک8) در تمامی لایه‌های همنشین مفاهیم بازشکافت شده اند. سینما در فرآیند انتقاد از جریان مدرنیته در ژانر کمدی سیاه، نشانه های تلخ مدرنیته، نوستالژی شهری، استفاده از پلان شهری و همچنین ارائه یوتوپیا9 و دیستوپیا10 ی شهری ابراز وجود نموده است. فرایند حاصل از تحقیق به این نتیجه دست یافته است که اگر چه معماری و شهرسازی مدرن تبلور جریان مدرنیته بوده اند، اما سینما همچون اکثر هنرها منتقد شهر سازی مدرن بوده و عناصر مشخصه فضاهای معماری و شهرسازی در تجلی معنا و مفاهیم انتقادی نقش بسزایی داشته اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
75 - مسجد جامع فهرج؛ ارزیابی مجدد
علیرضا انیسیدر این نوشتار مسجد جامع فهرج یزد که یکی از آثار با ارزش معماری ایران در قرون اولیه اسلامی استبررسی میشود. این بنا که با مقاله مرحوم استاد محمد کریم پیرنیا به جهانیان معرفی گردید به عنوان کهنترینمسجد ایران لقب گرفت. این تاریخگذاری بعدها از سوی سایر محققین غربی مورد تردید چکیده کاملدر این نوشتار مسجد جامع فهرج یزد که یکی از آثار با ارزش معماری ایران در قرون اولیه اسلامی استبررسی میشود. این بنا که با مقاله مرحوم استاد محمد کریم پیرنیا به جهانیان معرفی گردید به عنوان کهنترینمسجد ایران لقب گرفت. این تاریخگذاری بعدها از سوی سایر محققین غربی مورد تردید قرار گرفت ولی متاسفانهاین تاریخ توسط پژوهشگران داخلی به عنوان مبنا در بررسی معماری این دوره مورد استناد قرار میگیرد.این پژوهش با بهرهگیری از کلیه منابع منتشرشده، انجام مطالعات تطبیقی و نیز بررسی میدانی، به ارزیابی مجدداین بنا میپردازد و تاریخ ساخت این مسجد را به قرن سوم هجری (نهم میلادی) نسبت میدهد. این مطالعه نشانمیدهد وجود ویزگیهای برخی از خصوصیات معماری ساسانی نمیتواند به تنهایی دلیلی برای ساخت آن در قرناول و یا دوم هجری باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
76 - جستجویی در پیشینه مجموعه رهبانی تادئوس قدیس
پیونیک سیمونیدر محل برخی از کلیساهایاولیهارمنی، وجود معابد قدیمی و غیر مسیحی محتمل دانسته می شود. چنین فرضیه ای در مورد مجموعه رهبانی تادئوس قدیس نیز مطرح شده است. در پژوهش حاضر با مرور و دسته بندی تمام آرا موجود در مورد این فرضیه به تحلیل شواهد آورده شده پرداخته شد، تا میزان محتمل چکیده کاملدر محل برخی از کلیساهایاولیهارمنی، وجود معابد قدیمی و غیر مسیحی محتمل دانسته می شود. چنین فرضیه ای در مورد مجموعه رهبانی تادئوس قدیس نیز مطرح شده است. در پژوهش حاضر با مرور و دسته بندی تمام آرا موجود در مورد این فرضیه به تحلیل شواهد آورده شده پرداخته شد، تا میزان محتمل بودن آن بررسی گردد. جهت دستیابی به نتیجه صحیح بنای مورد بحث را از نظر پلان، ویژگی های حجمی و جزئیات در متن معماری کلیسای ارمنی مورد بررسی موشکافانه قرار گرفته است. این بررسی تطبیقی با مقایسه تصویری این کلیسا با بناهای مشابه و همدوره همراه می شود. در نهایتتمام ویژگی های معماری این کلیسا از جمله شواهد فرضیه،ردیابی شده و متعلق به فرهنگ معماری مسیحی ارمنی و مشابه نمونه های هم دوره خود دانسته می شود، بنا بر این هر گونه ارتباط این بنا با معبد غیر مسیحیغیر محتمل دانسته می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
77 - جهانی‌سازی و منطقه‌گرایی در معماری معاصر: تعامل یا تقابل
قادر بایزیدی ایرج اعتصام فرح حبیب سید مصطفی مختاباد امرئیجهانیسازی فرایندی پیچیده و چند وجهی است که فشردگی فزایندة زمان و مکان و سرعت بخشیِ تعاملات بین‌فرهنگی را سبب شده، همسانی و همگونی را تداعی میکند. منطقه‌گرایی دیدگاهی تحلیلی و انتقادی است که بر حفظ ویژگیهای خاص مکان و برجسته نمودن تفاوتها، تأکید دارد. مقاله می کوشد چکیده کاملجهانیسازی فرایندی پیچیده و چند وجهی است که فشردگی فزایندة زمان و مکان و سرعت بخشیِ تعاملات بین‌فرهنگی را سبب شده، همسانی و همگونی را تداعی میکند. منطقه‌گرایی دیدگاهی تحلیلی و انتقادی است که بر حفظ ویژگیهای خاص مکان و برجسته نمودن تفاوتها، تأکید دارد. مقاله می کوشد تا از رهگذر مطالعه و تدقیق دو فرآیند جهانی‌سازی و رویکردهای نوین منطقه‌گرایی، نوع رابطة میان آنها در اثرگذاری بر معماری معاصر را مورد کنکاش قرار دهد. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی و متکی بر تکنیک تحلیل محتوا می باشد. نتایج مطالعات حاکی از آن است که درونمایة چند وجهیِ جهانی‌سازی نشان از وجود نوعی همزمانی روندهای همگون‌ساز و ناهمگون‌ساز در ماهیت این فرایند دارد و رویکردهای نوین منطقه‌گرایی نیز، در پی ایجاد تنوع در حین سود بردن از مزایای جهانی اند. بنابراین مابین پدیده‌های مذکور، تعاملی دوسویه در جریان است که حاصل آن، شکل‌گیری نوعی معماری پیوندی و تعامل جهانیمنطقه ای در معماری معاصر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
78 - آموزش اسکیس؛ از نظر تا عمل
حسن رضائی ایرج اعتصامدیرزمانی است که نشر معماری با مشق معمار عجین شده و موضوع کاربردی و کثیرالرّوایت اسکیس همواره همچونطراحی مورد توجه بوده است. فراگیر معماری معمولاً در روندی آموزشی-تربیتی فاصله تصوّر، صورت و تصویر را با توسعۀمهارت های خود در ترسیم مشق می نماید و با اسکیس کردن است که به چکیده کاملدیرزمانی است که نشر معماری با مشق معمار عجین شده و موضوع کاربردی و کثیرالرّوایت اسکیس همواره همچونطراحی مورد توجه بوده است. فراگیر معماری معمولاً در روندی آموزشی-تربیتی فاصله تصوّر، صورت و تصویر را با توسعۀمهارت های خود در ترسیم مشق می نماید و با اسکیس کردن است که به نشراندیشه و خیال پردازی می پردازد. اینچرخه در فرایند آموزش، سلسله مراتب اسکی سهای حصولی، حضوری وخلّق است که در ادبیات رایج آموزشی با واژگانکروکی، طرح شماتیک و اسکیس شناخته م یشوند. درک این سلسله مراتب به طور ضمنی با میزان فهم ما از تصوّر و طرح وارهو به طور صریح با میزان مهار تهای ما مرتبط است. در این پژوهش سعی شده با ارائه چرخه اسکیس از نظر تا عمل، ماهیتاین آداب با توجه آمیخته به کلیات و جزئیاتِ آموزش طراحی مدلسازی شود و از این رو وضعیت آموزش اسکیس به عنوان نمونهدرآزمون معماری دانشگاه آزاد اسلامی بررسی شده اس پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
79 - تبیین وتدوین گرایشهای معماری معاصر ایران پس از انقلاب اسلامی
اکرم حسینیبا نگاهی به معماری معاصر ایران میتوان دریافت که نمونههای برتری در معماری این دوره وجود داردکه بر اساس نوع شاخص‌ها و مولفههای نقد معماری، میتوان آنها را به جریانی ویژه در معماری ایران نه در انطباق کامل با معماری غرب- وابسته دانست.این مقاله در پی آن است تا با تحلیل ن چکیده کاملبا نگاهی به معماری معاصر ایران میتوان دریافت که نمونههای برتری در معماری این دوره وجود داردکه بر اساس نوع شاخص‌ها و مولفههای نقد معماری، میتوان آنها را به جریانی ویژه در معماری ایران نه در انطباق کامل با معماری غرب- وابسته دانست.این مقاله در پی آن است تا با تحلیل نشانههای موجود در متن این آثار به شناخت گرایشات معماری نمونه های اشاره شده بپردازد و در صورت وجود گرایش های ویژه چه در انطباق با معماری معاصر غرب و چه گرایش های مستقل ، آنها را تبیین و تدوین کند. چنین بحثی به دلیل تازگی و فقدان منابع و مطالعات کافی نمی تواند بدون نقص باشد ، با این وجود تبیین گرایشات این گروه ضمن اینکه می تواند ارزش و اهمیت هر اثر را در رابطه با متن تاریخی کشور ارزیابی کند ، سبب شناخت جامعه معماری از گرایشات مذکور و بالا رفتن خود آگاهی حرفه ای می گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
80 - تأثیر معماری بر درمان کودکان با اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی
فاطمه قاسم پور حامد مظاهریاناختلال نارسایی توجه/بیش فعالی اختلال رفتاری شایع در دوران کودکی است. دارای علائم بی توجهی، بیش فعالی و تکانشگری در بیمار میباشد. این اختلالات منجر به بروز مشکلات فردی و اجتماعی میشود. درمان استاندارد این اختلال بیشتر با تکیه بر داروها، آموزش و مشاوره بوده است. هدف از چکیده کاملاختلال نارسایی توجه/بیش فعالی اختلال رفتاری شایع در دوران کودکی است. دارای علائم بی توجهی، بیش فعالی و تکانشگری در بیمار میباشد. این اختلالات منجر به بروز مشکلات فردی و اجتماعی میشود. درمان استاندارد این اختلال بیشتر با تکیه بر داروها، آموزش و مشاوره بوده است. هدف از این مطالعه بررسی اثرات فضای معماری بر رفتار این گروه از افراد جامعه میباشد. به عبارت دیگر این مقاله به بررسی بهبود زندگی کودکان مبتلا به اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی از طریق معماری میپردازد. به این منظور پس از معرفی خصوصیات این بیماران، روش کار با تکیه بر مصاحبه با افراد متخصص، مشاهده مکانهای درمانی آنها، بررسی مقالات و کتب مرتبط بوده است. نتایج این پژوهش تأثیر جنبه‌های مختلف معماری را بر رفتار این کودکان نشان میدهد. باتوجه به یافتههای این مطالعه برخی از عناصر معماری میتواند درکنترل عوارض این بیماری در کودکان اثربخش باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
81 - هویت ایرانی بادگیر و پیشینه یابی آن در معماری ایران
مهناز محمودی سید مجید مفیدی شمیرانییکی از اجزای بناهای بومی ایران در اقلیم گرم بادگیر است که بعنوان یک سیستم سرمایشی ایستا، تهویه مطبوع را با استفاده از انرژی تجدید پذیر باد فراهم می آورده است. بادگیر از شاهکارهای معماری ایران محسوب می شود که قدمت و پیشینه استفاده از آن در ایران به علت قرار گیری آن در مر چکیده کاملیکی از اجزای بناهای بومی ایران در اقلیم گرم بادگیر است که بعنوان یک سیستم سرمایشی ایستا، تهویه مطبوع را با استفاده از انرژی تجدید پذیر باد فراهم می آورده است. بادگیر از شاهکارهای معماری ایران محسوب می شود که قدمت و پیشینه استفاده از آن در ایران به علت قرار گیری آن در مرتفع ترین بخش بنا یا به عبارتی اولین قسمتی که در معرض تخریب قرار دارد، نامعلوم مانده است. این پژوهش با مدد گرفتن از دو حوزه باستان شناسی و ادبیات سعی نموده تا با پژوهش در پیشینه ساخت بادگیر در ایران قبل از اسلام گامی در راستای هویت فرهنگی- تاریخی معماری ایران بردارد و با ارائه مدارکی مستدل از متون ادبی سابقه استفاده از آن در ایران قبل از اعراب حوزه خلیج فارس تدقیق نماید. محور اصلی پژوهش بر بررسی توصیفی- تحلیلی استوار است و نتایج آن به مدد استنتاج از اسناد و متون تاریخی بدست آمده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
82 - معماری اندیشه، از ایده تا کانسپت
سیامک پناهی رحیم هاشم پور سید غلامرضا اسلامیاین پژوهش به جایگاه ایده و کانسپت در معماری و چگونگی تبدیل اندیشه و خیال بر پایه متن به فضای معماری، می پردازد. روش پژوهش در این تحقیق به صورت تحلیل محتوا با تکیه بر نشانه شناسی لایه ای وتحلیل سه گانه پانوفسی در تمامی لایه های هم نشین است. فرآیند حاصل از این تحقیق به ای چکیده کاملاین پژوهش به جایگاه ایده و کانسپت در معماری و چگونگی تبدیل اندیشه و خیال بر پایه متن به فضای معماری، می پردازد. روش پژوهش در این تحقیق به صورت تحلیل محتوا با تکیه بر نشانه شناسی لایه ای وتحلیل سه گانه پانوفسی در تمامی لایه های هم نشین است. فرآیند حاصل از این تحقیق به این نتیجه دست یافته است که ایده، تفکر اولیه و غالب طرح بوده و استراتژی برخورد با آن است در حالیکه کانسپت به معنادار کردن ایده و تحقق پذیری آن می پردازد و به نوعی تاکتیک محسوب می شود. ایده پس از عبور از متن، بینامتنیت، زیباشناسی، نشانه شناسی، زبانشناسی، فلسفه و روانشناسی به کانسپت های متعدد می رسد. سپس در فرایندی پیچیده، مسیر خود را از اشراق آغاز کرده و در سلسله مراتبی خاص آن را به حکمت، علم و دانش، تقلیل داده و به فرم تبدیل می کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
83 - تحلیل تحوّلات اندیشة «کیفیت زندگی» در معماری و شهرسازی
رضا سامه غلامرضا اکرمیکیفیت زندگی مفهوم مهمی است که میتوان آن را در قالب یک اندیشه به عنوان یکی از موضوعات علمی نزد پژوهشگران حوز معماری و شهرسازی از ده 1960 مشاهده کرد. این اندیشه در پی انتقادات به جریانات قرن بیستم مطرح و تا قرن اخیر ةة ادامه داشته که در هر دوره ماهیتی خاص پیدا کرده است. ه چکیده کاملکیفیت زندگی مفهوم مهمی است که میتوان آن را در قالب یک اندیشه به عنوان یکی از موضوعات علمی نزد پژوهشگران حوز معماری و شهرسازی از ده 1960 مشاهده کرد. این اندیشه در پی انتقادات به جریانات قرن بیستم مطرح و تا قرن اخیر ةة ادامه داشته که در هر دوره ماهیتی خاص پیدا کرده است. هدف مقاله شناخت رویکردهای مختلف به این اندیشه در هر دور ة زمانی، بررسی تکوین و درک جایگاه آن در دور معاصر است. بدینمنظور مقاله چهار بخش اصلی را شامل میشود: بخش اول ة به معرفی اندیش کیفیت زندگی و سیر مفهومی آن اختصاص دارد. در بخش دوم عوامل مؤثر بر پیدایش آن در معماری و ة شهرسازی و نیز نتایج آن مورد بررسی قرار خواهد گرفت. بخش سوم شاهد سیر تحوّل این اندیشه در دور معاصر خواهیم بود ةو در پایان در یک جمعبندی به وضعیت این اندیشه در قرن حاضر و جهتگیریهای آتی پرداخته خواهد شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
84 - تحلیلی از معماری معاصر ایران در رویارویی با پدیده جهانی شدن
فرح حبیب اکرم حسینیپس از پیروزی انقلاب اسلامی وقوع تحولات گسترده ناشی از ارزش های انقلاب، همچنین نفوذ اندیشه های تکثرگرای پست مدرن غربی و تولید پارادایم هایی متفاوت با فرهنگ سنتی جامعه، سبب ایجاد دگرگونی های بسیاری در حوزه معماری گردید. در پی انقلاب فرهنگی، فقدان تحرک قابل ملاحظه در فعالی چکیده کاملپس از پیروزی انقلاب اسلامی وقوع تحولات گسترده ناشی از ارزش های انقلاب، همچنین نفوذ اندیشه های تکثرگرای پست مدرن غربی و تولید پارادایم هایی متفاوت با فرهنگ سنتی جامعه، سبب ایجاد دگرگونی های بسیاری در حوزه معماری گردید. در پی انقلاب فرهنگی، فقدان تحرک قابل ملاحظه در فعالیت های نظری و پژوهشی و نیز بستر شکل گیری نظریات معماری سبب گردید طراحان آن در پی ایجاد نسبتی نوین بین ساختار و محتوای آموزشی دانشگاه ها هم گام با شرایط نوین جامعه باشند. بدیهی است که این خواست ها بر روی همان محورهایی طرح شدند که شعارهای انقلاب مطرح می کرد. این امر در تناسب با روح عمومی جریانات هویت طلبانه معماری، ضرورت تغییر برنامه آموزشی معماری را نیز به جدیت طرح می کرد. این پژوهش به تبیین رویکرد معماری ایران در دوره بعد از انقلاب و تحلیل اهداف هویت طلبانه آن در برابر پدیده ای به نام جهانی شدن، ظهور فن آوری ارتباطات و رایانه خواهد پرداخت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
85 - جایگاه دانش روانشناسی محیطی در ساختمان های بلندمرتبه با رویکرد معماری پایدار
سید عبدالهادی دانشپور مجتبی مهدوی نیا محمد مهدی غیائیبا توجه به رشد جمعیت و شهرنشینی، راهبرد بلندمرتبه سازی، در زمان حاضر رواج یافته است. بعلت تجمیع کاربران در سطحی محدود و بهره گیری قابل توجه از منابع انرژی در ساختمان های بلند، لازمست تا رویکرد پایداری در فرآیند طراحی و مرحله بهره برداری مورد توجه قرار گیرد. نظر به اه چکیده کاملبا توجه به رشد جمعیت و شهرنشینی، راهبرد بلندمرتبه سازی، در زمان حاضر رواج یافته است. بعلت تجمیع کاربران در سطحی محدود و بهره گیری قابل توجه از منابع انرژی در ساختمان های بلند، لازمست تا رویکرد پایداری در فرآیند طراحی و مرحله بهره برداری مورد توجه قرار گیرد. نظر به اهمیت رفتار کاربران در تحقق اهداف معماری پایدار و با توجه به آنکه در پژوهش های انجام شده، بندرت به جنبه های روان شناختی و رفتارهای مرتبط با این رویکرد پرداخته شده است؛ لذا در این نوشتار تلاش شده است پیوند میان حوزه های روان شناسی و معماری مدنظر قرار گیرد. پژوهش حاضر، با مبنا قرار دادن هرم نیازهای مازلو، به شناخت راهبردهایی در جهت ترویج رفتارهای پایدار پرداخته است. بعلاوه در ادامه با مؤثر دانستن نگرش در شکل دهی به رفتار، راهبردهای آموزش و مدیریت منابع را پیشنهاد نموده و در پایان دانش روانشناسی محیطی را به مثابه بستری برای ترویج رفتارهای پایدار توسط کاربران معرفی کرده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
86 - معاصرسازی الگوی مسکن بومی تهران با کاربرد روشهای مقداری
محمدجواد مهدوی‎نژاد شقایق شهریبهره گیری هوشمندانه از الگوهای معماری سنتی ایرانی و منقطع شدن روند طراحی بر اساس تجربیات گذشته، در کنار بهره گیری از فناوری های نوین و روزآمد معماری، از مباحث کلیدی معماری معاصر ایران و جهان به شمار می رود. روش مقداری یا پارامتریک، به عنوان یکی از روش‎های نوآورانه، چکیده کاملبهره گیری هوشمندانه از الگوهای معماری سنتی ایرانی و منقطع شدن روند طراحی بر اساس تجربیات گذشته، در کنار بهره گیری از فناوری های نوین و روزآمد معماری، از مباحث کلیدی معماری معاصر ایران و جهان به شمار می رود. روش مقداری یا پارامتریک، به عنوان یکی از روش‎های نوآورانه، امروز بیش از هر زمان دیگر به عنوان راه حلی برای دستیابی به معماری آینده، همراه با توجه به معماری گذشته، مطرح شدهاند. این پژوهش بر آن است تا با تلفیق روش‎های مقداری، پارامتریک، الگوریتمیک و عددی‎سازی، الگویی روزآمد از مسکن بومی تهرانِ دوره‎ی قاجار استخراج نماید. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی تحلیلی در راهبرد استدلال منطقی است که با تکنیک مدلسازی و شبیه سازی تکمیل شدهاست. ابزار جمعآوری اطلاعات تلفیق از تدبّر موضوعی و مطالعات کتابخانهای و مشاهدات میدانی است. نتایج حاکی از آن است که نمونه‎های مساکن بومی تهران قابلیت عددی‎سازی شدن و بیان با منطق ریاضی را دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
87 - مقایسه بازتعریف و باز به‌کارگیرى سنت در معمارى معاصر ایران و اروپا (مطالعه موردى: برخى آثار لوکوربوزیه و سید هادى میرمیران)
مجید شهبازی زهره ترابیدر مباحث نظری معماری و شهرسازی ایران به جهت اهمیت، مفاهیم سنت و هویت بسیار بحث و جدل شده است. در این مقاله روش و رویکرد میرمیران در بازبهکارگیری سنت با بنیان‌گذار عملی نهضت مدرن یعنی لوکوربوزیه مقایسه خواهد شد. نوع رویکرد آنان در بازتعریف و بازبهکارگیری از سنت‌هاى مع چکیده کاملدر مباحث نظری معماری و شهرسازی ایران به جهت اهمیت، مفاهیم سنت و هویت بسیار بحث و جدل شده است. در این مقاله روش و رویکرد میرمیران در بازبهکارگیری سنت با بنیان‌گذار عملی نهضت مدرن یعنی لوکوربوزیه مقایسه خواهد شد. نوع رویکرد آنان در بازتعریف و بازبهکارگیری از سنت‌هاى معمارى فرهنگ و بومی‌شان متفاوت است، همان‌گونه که در مقاله اشاره خواهد شد، لوکوربوزیه مانند جهان‌بینى مادى غربى به دنبال بازتعریف مظاهر ملموس و مادى سنت‌هاى کلاسیک معمارى غرب مانند ابعاد، اندازه و تناسبات و بازتعریف روابط مابین عناصر موجود در بنا مانند راه پله و سازه در قالب تفکر مدرن است؛ حال آنکه میرمیران در فضای معنوى‌تر و مفهومى‌تر به دنبال ارائه باز تبیینى انتزاعى‌تر و غیر مادى‌ترى از سنن و عناصر تاریخى معمارى ایران مى‌باشد، به دنبال باز آفرینى مفاهیمى مانند تضاد درون و بیرون، نور، شفافیت و سبکى در شکل معاصر آن در معمارى ایران است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
88 - فضاهای زیرزمینی در معماری بومی اقلیم گرم و خشک ایران
مقدی خدابخشیان سید مجید مفیدی شمیرانیفضاهای زیرزمینی قدیمیترین نوع سرپناه بشر محسوب می گردند که دارای پیشینه ای فراتر از اولین بناهای معمول ساخته شده بر زمین می باشند. استفاده نوین از این روش، به دنبال بحران انرژی در دنیا مطرح گردید و هنوز در ابتدای مسیر خود قرار دارد. با وجود پیشرفت کند سامانه های زیرزمین چکیده کاملفضاهای زیرزمینی قدیمیترین نوع سرپناه بشر محسوب می گردند که دارای پیشینه ای فراتر از اولین بناهای معمول ساخته شده بر زمین می باشند. استفاده نوین از این روش، به دنبال بحران انرژی در دنیا مطرح گردید و هنوز در ابتدای مسیر خود قرار دارد. با وجود پیشرفت کند سامانه های زیرزمینی، نامتعارف بودن آن در نظر عمومی و ناآگاهی بسیاری از جوامع نسبت به اجرا و فواید این نوع از ساختمان سازی، معماری بومی ایران دارای شواهد متنوعی از آن است. در پژوهش حاضر به روش توصیفی - تحلیلی به بررسی فضاهای زیرزمینی در معماری بومی اقلیم گرم و خشک ایران پرداخته که هر یک با ویژگی های فنی و اجرایی خود به صورت عنصر اقلیمی در کنار سایر فضاها به کار گرفته شده است. شاخص های این فضاها در تطابق با اصول معماری ایرانی است و از آنجا که قابل انطباق با اصول معماری سبز می باشد، می تواند معماری سبز ایرانی نامیده شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
89 - اصول شهرسازی ایرانی بر اساس «صد میدان خواجه عبدالله انصاری»
محمد نقی زاده مریم نجفیشــهر و معماری هر جامعه ای در پس ظاهر خود دارای معانی برگرفته از جهان بینی و فرهنگ مردم همان جامعه اســت. بنابراین شناسایی معانی و اصول بی زمان و بی مکان برای شهرسازی و معماری ایران، از مکتب فکری حاکم بر آن که در متون اصیل آمده اســت، نخستین گام برای تدوین اصول شهرسازی چکیده کاملشــهر و معماری هر جامعه ای در پس ظاهر خود دارای معانی برگرفته از جهان بینی و فرهنگ مردم همان جامعه اســت. بنابراین شناسایی معانی و اصول بی زمان و بی مکان برای شهرسازی و معماری ایران، از مکتب فکری حاکم بر آن که در متون اصیل آمده اســت، نخستین گام برای تدوین اصول شهرسازی و معماری ایرانی- اسلامی است. گام بعدی که تبدیل این اصول و ارزش ها به احان و برنامه ریزان است. هدف از این نوشتار توجه دادن شهر سازان ّ وجه ظاهری برای درک و بهره گیری عموم است، بر عهده طر و معماران به متون ارزشــمند در تولید علم این رشته ها اســت. مقاله با انتخاب کتاب صد میدان، از خواجه عبدالله انصاری، که فی نماید؛ و سپس، در حد ّ یکی از کتاب های فارســی در حوزه عرفان اســلامی است، سعی کرده تا گامی را که خواجه برداشته، معر بضاعت، گام بعدی را برای تبدیل آن اصول به وجه ظاهری در حوزه شهرسازی و معماری بردارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
90 - بررسی دلایل عدم توفیق تفکرات فمینیسمی درتاثیر بنیادی بر معماری
مهروش کاظمیمبنای جامعه شناسی نظریه است و نظریه ها نگاه انسان به جهان را می سازند. اگرچه فمینیسم یا جنبش برابرى طلبى زنان را به دلیل اینکه نظریه ای واحد نبوده و فمینیست ها در مورد شیوه های توضیح فرودستی زنان یا راه های رهایی آنها هم عقیده نیستند نمى توان یک نظریه یا جهان بینی به حس چکیده کاملمبنای جامعه شناسی نظریه است و نظریه ها نگاه انسان به جهان را می سازند. اگرچه فمینیسم یا جنبش برابرى طلبى زنان را به دلیل اینکه نظریه ای واحد نبوده و فمینیست ها در مورد شیوه های توضیح فرودستی زنان یا راه های رهایی آنها هم عقیده نیستند نمى توان یک نظریه یا جهان بینی به حساب آورد، اما نفوذ تفکرات فمنیستی در حوزه معمارى که همزمان با موج دوم این جنبش، اواخردهه 1970 ، شروع شد را نمى توان نادیده گرفت. هدف مقاله ضمن پرداختن به نظریه هاى فمینیستى وتبیین نکات مشترک ومتفاوت این نظریه ها، بیان خواستگاه و حلقه اتصالى و حوزه نفوذ تفکرات این جنبش که واجد عمرى کمتر از سه دهه است در حیطه معمارى بوده و است لذا هدف کمک در عرصه نظرى به تحقیقاتى است که در این زمینه صورت مى گیرد. نتایج مطالعات بیان کننده دلایل عدم موفقیت تاثیر گذار و فراگیر مفاهیم این جنبش در معمارى است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
91 - مقایسه تطبیقی فرایند شناخت و آفرینش- با تبیین جایگاه «حقیقت» و «ایده»- در هنر و معماری غربی و اسلامی
نسیم اشرافی محمد نقی زادهنوع شناخت و معرفت در هر جهان بینی، میزان ماندگاری اندیشه در آن جهانبینی را مشخص می‌سازد که در بازشناسی هنر و معماری اسلامی، غایت شناخت، کشف حقیقت و غایت خلق، حصول ماندگاری اثر است. هنرمند مسلمان، با تجلی معرفت1 حضوری درنفس، حقیقت را به‌واسطه هندسه صورت بخشی میکند. اما چکیده کاملنوع شناخت و معرفت در هر جهان بینی، میزان ماندگاری اندیشه در آن جهانبینی را مشخص می‌سازد که در بازشناسی هنر و معماری اسلامی، غایت شناخت، کشف حقیقت و غایت خلق، حصول ماندگاری اثر است. هنرمند مسلمان، با تجلی معرفت1 حضوری درنفس، حقیقت را به‌واسطه هندسه صورت بخشی میکند. اما هنرمند غربی در گذشته، حواس را ابزار کافی برای شناخت دانسته و اعراض ادراک شده در نفس را، به جایحقیقت، صورت داده است و در معاصر، با جایگزینی واژه ایده2 به جایحقیقت، شناخت را نه در حواس بلکه در ذهن جستجو میکند. پژوهش حاضر با شناخت شناخت‌شناسی غربی و اسلامی، جایگاه مفاهیم حقیقت وایده را در دو فرایند شناخت و خلق آثار نشان میدهد؛ تا علت ماندگاری آثار هنر اسلامی را در بستر زمانهای مختلف و ناپایداری سبکهای ایجاد شده در معماری معاصر غرب را در نحوه جهانبینی حاصله از شناخت‌شناسی هر یک تبیین نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
92 - طراحی پایدار بر مبنای اقلیم گرم و مرطوب
شهریار مشیریبا توجه به اینکه هر منطقه جغرافیایی شرایط آب و هوایی مخصوص به خود را دارد، لذا اغلب طراحان ساختمان تصور می کنند با شناخت اقلیم یک منطقه جغرافیایی می توان برای سایر نقاط مشابه همان طراحی ها را بکار برد. در این تحقیق سعی شده تشابهات و تناقضات آب و هوایی یک اقلیم در دو منط چکیده کاملبا توجه به اینکه هر منطقه جغرافیایی شرایط آب و هوایی مخصوص به خود را دارد، لذا اغلب طراحان ساختمان تصور می کنند با شناخت اقلیم یک منطقه جغرافیایی می توان برای سایر نقاط مشابه همان طراحی ها را بکار برد. در این تحقیق سعی شده تشابهات و تناقضات آب و هوایی یک اقلیم در دو منطقه جغرافیایی متفاوت را مورد بررسی قرار گیرد. نتایج نشان داد علیرغم اینکه دو شهر بندرعباس از ایران و شهر ِبلم از برزیل اقلیمی یکسان دارند (گرم و مرطوب)، با این وجود طراحی ساختمان در این شهرها کاملاً متفاوت بوده است و هر کدام نیازمندی های ساکنین آنها را با توجه به شرایط آب و هوایی تامین می کند. در بندرعباس در ماه های آذر، دی، بهمن روزها هوا در منطقه آسایش وشب ها خنک، اسفند روز و شب در منطقه آسایش، در فروردین و آبان روزها گرم و شب منطقه آسایش و در سایر ماه ها روز و شب گرم است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
93 - بررسی ساختار معماری و عملکرد زیست محیطی مساکن بومی پایدار لاهیجان
انسیه قربانی نیا" خانه های شیکیلی" یا همان بناهای مسکونی بومی لاهیجان، واقع در شمال ایران، را می توان همچون موجودات زنده ای تصور کرد که بیانگر قرن ها، استفاده بهینه از مصالح، روش های ساخت و ملاحظات اقلیمی می باشند.در این مطالعه، مستندات معماری و ویژگی های اقلیم شناسیحدود 26 گونه از خان چکیده کامل" خانه های شیکیلی" یا همان بناهای مسکونی بومی لاهیجان، واقع در شمال ایران، را می توان همچون موجودات زنده ای تصور کرد که بیانگر قرن ها، استفاده بهینه از مصالح، روش های ساخت و ملاحظات اقلیمی می باشند.در این مطالعه، مستندات معماری و ویژگی های اقلیم شناسیحدود 26 گونه از خانه های چوبی به جا مانده از قرن چهاردهم هجری شمسی این منطقه مورد بررسی قرار گرفته است. به علاوه ترکیب خاص متغیرهای زیست محیطی موجود که اصولفنی و شرایطیمطلوب متناسب با خرداقلیم مذکور را منجر می شود، مورد توجه قرار داده است. ترکیب یاد شده را می توان طراحی پایدار نامید؛که عبارت است از رویکردی اندیشمندانه به اقلیم و محیط زیستبا به کارگیری فناوری و اصول طراحیمناسب می باشد. این نوع طراحی مبتنی بر شکل قرارگیری ساختمان، تنظیم فضایی، جریان هوا، بازشوها و فرم کلی ساختمان می باشد.هدف از این مطالعه، مستندسازی و ارزیابی کمی و کیفی اصول مرتبط با این نوع معماری است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
94 - ارزیابی مؤلفههای موثرمؤثر برارتقاءکیفیت فضای معماری درکتابخانه‌های عمومی (نمونه موردی کتابخانه مرکزی همدان)
محسن فیضی سیدباقر حسینی وحید مجیدی جواد احمدیشناسایی، ارزیابی و اولویت‌دهی به معیارهای مؤثر در یک فضای معماری میتواند به تصمیم طراحان برای ارتقاء ارکان کیفی فضا مؤثر باشد.کتابخانه‌های عمومی به مثابۀ فضای معماری، به منظور ارتقاء دانش عمومی جامعه در جذب حداکثری مردم نقش مؤثری ایفا میکنند. پرسش این پژوهش، یافتن معی چکیده کاملشناسایی، ارزیابی و اولویت‌دهی به معیارهای مؤثر در یک فضای معماری میتواند به تصمیم طراحان برای ارتقاء ارکان کیفی فضا مؤثر باشد.کتابخانه‌های عمومی به مثابۀ فضای معماری، به منظور ارتقاء دانش عمومی جامعه در جذب حداکثری مردم نقش مؤثری ایفا میکنند. پرسش این پژوهش، یافتن معیارهایی است که بتواندکیفیت فضای معماری کتابخانۀ مطلوب را ارتقاء بخشد.پژوهش حاضر با استفاده از روش همبستگی، تحلیل عاملی و از نرم‌افزار SPSS20 برای تعدیل شاخصهای طراحی مطلوب صورت گرفته است. جامعه مورد بررسی در این پژوهش،کاربران کتابخانه مرکزی همدان شامل بانوان و آقایان که در بازه زمانی 4 ماهه از طریق پرسشنامه، مورد مشاهده قرار گرفتند. براساس روشهای آماری، حجم نمونه با مقدار 226 و از نوع نمونهگیری تصادفی ساده بود. نتایج این پژوهش آشکار ساخت از میان عوامل 10 گانه ارتقاء کیفیت فضا درکتابخانه، توجه به دید و منظر و پوشش گیاهی، نورپردازی داخلی و تناسبات، به ترتیب مهمترین عواملی هستند که جهت طراحی قرائت‌خانه مطلوب تأثیرگذارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
95 - تحلیل محتوای نقدهای معماری نشریات معماری ایران از 1325 تا 1380 خورشیدی
ایمان رئیسی سیدعبدالهادی دانشپورموضوع پژوهش، تبیین تاثیر نقد بر ادبیات معماری معاصر ایران است. پژوهش با سئوال "تاثیر نقد در ادبیات معماری معاصر ایران چیست؟" آغاز گردید. فرضیه ی پژوهش عبارت است از " نقد تاثیر کمی در ادبیات معماری معاصر ایران داشته است". پژوهش با رویکرد تفسیری، به صورت بنیادی، با استدلا چکیده کاملموضوع پژوهش، تبیین تاثیر نقد بر ادبیات معماری معاصر ایران است. پژوهش با سئوال "تاثیر نقد در ادبیات معماری معاصر ایران چیست؟" آغاز گردید. فرضیه ی پژوهش عبارت است از " نقد تاثیر کمی در ادبیات معماری معاصر ایران داشته است". پژوهش با رویکرد تفسیری، به صورت بنیادی، با استدلال استنتاجی مبتنی بر اجرای تجربی، با محوریت نظریه پیش از پژوهش، با آزمون نظریه متغیرهای کیفی، با روش تحلیلی، با رویه ی پژوهش اسنادی و تحلیل محتوا در مقطعی از زمان انجام گرفته است. متغیر ها در این پژوهش ناشناخته و قابل اندازه گیری کیفی است و به صورت پژوهش تجربی انجام می شود. داده ها از بررسی متون منتشر شده بین سال های 1325 تا 1380 به دست آمده و با توجه به آمار و نتایج استخراج شده از نشریات تخصصی معماری معاصر ایران، تحلیل فرضیه نشان می دهد نقد تاثیر کمی در جهت دهی معماری معاصر ایران داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
96 - ارزیابی احساس جمعی در مجتمع های مسکونی (مطالعه موردی: مجموعه مسکونی سعیدیه همدان)
راضیه اسفندیاری صدق مهرداد کریمی مشاور گلرخ دانشگر مقدممعماری جمعی به عنوان رویکردی نوین در معماری، با سه رویکرد سیاسی، جامعه شناسانه و روان شناسانه مطرح شده است.در معماری جمعی، رویکرد روان شناسانه به عنوان تنها رویکرد مرتبط با طراحی جمعی، دارای شاخص مهمی به نام احساسجمعی است. تحولات جامعه مدرن امروزی نظیر کوچکتر شدن خانواد چکیده کاملمعماری جمعی به عنوان رویکردی نوین در معماری، با سه رویکرد سیاسی، جامعه شناسانه و روان شناسانه مطرح شده است.در معماری جمعی، رویکرد روان شناسانه به عنوان تنها رویکرد مرتبط با طراحی جمعی، دارای شاخص مهمی به نام احساسجمعی است. تحولات جامعه مدرن امروزی نظیر کوچکتر شدن خانواده ها سبب ساز کاهش احساس جمعی و عدم تمایل افرادبرای حضور در فضاهای عمومی مجموعه های مسکونی گشته است، موضوعی که با ایجاد انگیزش به کمک طراحی، برایحضور و مشارکت مردم در فضاهای عمومی و بهره گیری از تسهیلات و کیفیت این فضاها می تواند فزونی یابد. در این پژوهشبا استفاده از شیوه تحقیق کیفی، به مطالعه و جمع آوری اطلاعات پرداخته و با استفاده از مشاهده و مصاحبه، در نمونه انتخابشده )از طریق نمونه گیری هدفمند( و تطبیق آن با جدول طراحی استخراج شده، این نتیجه حاصل شد که اقلیم و فرهنگ بهعنوان دو عامل مهم در نگاه جمعی به مسکن در همدان شناخته می شوند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
97 - ضرورت نظام منعطف آموزش معماری در راستای پاسخگویی به چالشهای جهانی و بومی پایداری
شادی عزیزیامروزه واژه پایداری در بسیاری از محافل علمی و حتی غیر علمی مطرح گردیده و مدارس معماری برایپاسخگویی به نگرانیهای روزافزون محیطی به دنبال راهحلهای مناسب میگردند. واین در حالیست که نوباوگیبحث پایداری، آموزش معماری پایدار را با مشکلات عدیدهای از جمله هویت مبهم، مهارتهای محد چکیده کاملامروزه واژه پایداری در بسیاری از محافل علمی و حتی غیر علمی مطرح گردیده و مدارس معماری برایپاسخگویی به نگرانیهای روزافزون محیطی به دنبال راهحلهای مناسب میگردند. واین در حالیست که نوباوگیبحث پایداری، آموزش معماری پایدار را با مشکلات عدیدهای از جمله هویت مبهم، مهارتهای محدود، کمبودالگوواره های مناسب روبرو ساخته است.مقاله حاضر پس از بررسی بحرانهای زیستمحیطی، مفهوم و سابقه معماری پایدار، دو مدل آموزش پایداریو در نهایت بررسی چالشهای آموزش معماری در جهان به بررسی آموزش معماری در ایران پرداخته است. هدفاز این مطالعه ارزیابی دانشکدههای معماری ایران در راستای آموزش معماری پایدار میباشد. در نهایت این نتیجهحاصل گردید که برنامه مصوب ایستای آموزش حال حاضر معماری در ایران ظرف مناسبی برای آموزش پایدارینبوده و برنامهای منعطف و نظاممند با عنایت به هدفهای دقیق و مفید، برنامهریزی و ارزیابی که سه رکن اصلییک نظامند مورد نیاز میباشد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
98 - رویـکردی تحلیلی به مقوله جنسیت و تأثیر آن در کیفیت فـضا (نمونه مورد مطالعه: پارک فجر تبریز)
مهروش کاظمی"جنسیت"1به عنوان یک مقوله اجتماعی و هم ساخته2 و متاثر از فرهنگ حاکم برجامعه، با واژه"جنس"3 که عموماً برای بیان همان مقوله فقط از دیدگاه زیست شناختی بکار می رود متفاوت است. این مقاله در بررسی ارتباط موجود بین جنسیت و معماری، مشکلی تحت عنوان "جنسیتی شدن فضا" را با تمرکز ب چکیده کامل"جنسیت"1به عنوان یک مقوله اجتماعی و هم ساخته2 و متاثر از فرهنگ حاکم برجامعه، با واژه"جنس"3 که عموماً برای بیان همان مقوله فقط از دیدگاه زیست شناختی بکار می رود متفاوت است. این مقاله در بررسی ارتباط موجود بین جنسیت و معماری، مشکلی تحت عنوان "جنسیتی شدن فضا" را با تمرکز بر فضای پارک به عنوان فضای عمومی مطرح نموده، سپس به تبیین دلایل وقوع مشکل مذکور راهکارهای اجتناب از آن می پردازد. نتایج مشخص نمود پدیده جنسیتی شدن فضای عمومی دلیلی بر افت کیـــفیت و مطلوبیت فضا همچنین نمایانگر ناکارآمدی آن و تبدیل یک فضای عام به یک فضای خاص است. روش تحقیـــق بکار گرفته شده روش کیـــفی و در بخشی از پژوهش روش پیمایشی بوده، برای تشخیص مشکل از روش بالینی6 منتصب به آکوف استفاده شده است. علاوه بر نتایج حاصل، این مقاله به ارائه روشی جهت پرداختن به مقوله جنسیت در بخشی از حوزه معماری- فضا، محصول معماری- می پردازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
99 - رابطه طبیعت و حیاط مرکزی (با نگاه به معماری مسکن ایرانی- کاشان)
محمد نقی زاده لیلا زارع شراره حریریمطالعه مبانی شکل دهنده معماری در بستر شهرهای ایرانی نشان می دهد که همواره طبیعت نقش بسزایی در شکل گیری شهرها و به تبع آن معماری و بخصوص مسکن داشته است. در گذشته رابطه انسان، محیط طبیعی و معماری به صورتی بوده که هم انسان در ارتباط مستقیم با طبیعت بوده و هم معماری (بخصوص چکیده کاملمطالعه مبانی شکل دهنده معماری در بستر شهرهای ایرانی نشان می دهد که همواره طبیعت نقش بسزایی در شکل گیری شهرها و به تبع آن معماری و بخصوص مسکن داشته است. در گذشته رابطه انسان، محیط طبیعی و معماری به صورتی بوده که هم انسان در ارتباط مستقیم با طبیعت بوده و هم معماری (بخصوص مسکن) در بستر طبیعت شکل می گرفته است. ولی در حال حاضر، رویکردهای جدید طراحی مسکن در ایران توجه چندانی به هم جواری طبیعت ندارند. در حال حاضر بازگشت به سابقه تاریخی همجواری طبیعت در حیاطهای مرکزی در کنار مسکن شاید راهگشای مناسبی در اجرای طرحهای کنونی باشد. این مقاله به فضای سبز تاثیرگذار در حیاط های کنونی( با کمک پرسشنامه ) می پردازد و به صورت شاخص به بررسی، تجزیه و تحلیل عوامل طبیعی (نور، آب، هوا وگیاه) در حیاطهای مرکزی خانه های مسکونی در کاشان می پردازد تا بر اساس نتایج حاصل، راهکار مناسبی برای طراحی حیاطهای کنونی بدست آورد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
100 - نگرشی جامعه شناسانه بر معماری خانههای تاریخی کاشان
مهرداد نوابخش محمد شیرازی قربانعلی آقااحمدیهدف از مطالعه حاضر، بررسی ویژگیهای فرهنگی، هنری، اقلیمی، زیبایی شناختی و معماری خانههای تاریخی در منطقه کاشان میباشد. درضمن وضعیت خاص تاریخی و توصیف مختصر از سبک معماری این خانهها، قواعد حاکم بر ساخت و ساز این بناهای مسکونی از زاویه‌ای بررسی شود که تازگی دارد. در ای چکیده کاملهدف از مطالعه حاضر، بررسی ویژگیهای فرهنگی، هنری، اقلیمی، زیبایی شناختی و معماری خانههای تاریخی در منطقه کاشان میباشد. درضمن وضعیت خاص تاریخی و توصیف مختصر از سبک معماری این خانهها، قواعد حاکم بر ساخت و ساز این بناهای مسکونی از زاویه‌ای بررسی شود که تازگی دارد. در این پژوهش، از مطالعه میدانی مبتنی بر مشاهده مستقیم و تحلیل تاریخی خانهها با استفاده از نظریه حاکمیت گفتمان با توجه به نظریات میشل فوکو و نظریه کارکردگرایانه یا تأکید بر (AGIL) پارسونزی، استفاده شده است. نتایج حاصل از مطالعه حاضر، پاسخ طبیعی انسان را به جغرافیای کاشان با زیست اقلیم خشک و حاکمیت گفتمان در هر دوره به موازات هم، را نشان میدهد. در واقع تلفیقی از ارزش‌های گفتمان حاکم با شرایط طبیعی و خلاقیت در ترکیب هنرمندانه، به منظور ایجاد کارکرد مناسب، بستری مناسب برای به وجود آمدن خانه‌هایی را باعث گردیده اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
101 - بروز مدرنیسم در معماری ترکیه و تقابل با جنبشهای ملی معماری
حمید ماجدی جمال الدین سهیلیبروز مدرنیسم و تقابل با ملی گرایی در معماری ترکیه نتیجه جریانات فکری این کشور در عرصه های اجتماعی و سیاسی بوده است،به گونه ای که نفوذ مدرنیسم در ترکیه از اواخر امپراطوری عثمانی با مطرح نمودن برنامه تنظیمات که با هدف نوسازی و روزآمد شدن جنبه های حکومتی بود،آغاز شد. با تغ چکیده کاملبروز مدرنیسم و تقابل با ملی گرایی در معماری ترکیه نتیجه جریانات فکری این کشور در عرصه های اجتماعی و سیاسی بوده است،به گونه ای که نفوذ مدرنیسم در ترکیه از اواخر امپراطوری عثمانی با مطرح نمودن برنامه تنظیمات که با هدف نوسازی و روزآمد شدن جنبه های حکومتی بود،آغاز شد. با تغییر نهادهای حکومتی عثمانی و جایگزینی حکومت جمهوری به رهبری آتاتورک ضمن انجام اصلاحاتی بنیادین در امور سیاسی ،اجتماعی کشور ترکیه ،توجه به اقتدار تاریخی امپراطوری عثمانی مورد توجه قرار داشت. این مقاله در صدد است در ابتدا زمینه های بحران هویت ملی و تقابل با مدرنیسم غربی در شرایط اجتماعی و سیاسی ترکیه را مورد مطالعه قرار داده تا زمینه های نفوذ تفکرات مدرنیسم غرب در امپراطوری عثمانی قابل بررسی شود. سپس جریانهای فکری معماری معاصر ترکیه از 1920تا1950 مورد بررسی قرار میگیرد و چگونگی تقابلات بین بروز مدرنیسم با ظهور جنبشهای ملی معماری در ترکیه نتیجه گیری خواهد شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
102 - معنا در معماری ایرانی
سید محمدخسرو صحافاین مقاله به نحو حضور معنویت در معماری ایرانی پرداخته شده است. برای این کار ابتدا باید مباحثی در رابطه با معنا و ة معنویت طرح شود. اما قبل از آن، ضروری است مراتب آگاهی و شناخت آدمی نسبت به جهان هستی طرح گردد، زیرا درک معنا و معنویت در زمر فعالیتهای عقلانی آدمی است. لذا، چکیده کاملاین مقاله به نحو حضور معنویت در معماری ایرانی پرداخته شده است. برای این کار ابتدا باید مباحثی در رابطه با معنا و ة معنویت طرح شود. اما قبل از آن، ضروری است مراتب آگاهی و شناخت آدمی نسبت به جهان هستی طرح گردد، زیرا درک معنا و معنویت در زمر فعالیتهای عقلانی آدمی است. لذا، ابتدا تعریف عقل کل و عقل جزء از منظر حکمت ایرانی اسلامی ة بررسی و بعد از آن، در مقام مبانی نظری مقاله )پایگاه تئوریک(، رابطه معنا و معنویت ارائه میشود. با تکیه بر این مفاهیم، هنر معنوی و هنر ایرانی توصیف و در نهایت جایگاه معنا و معنویت در معماری ایرانی تبیین میگردد. در جمعبندی نهایی، به مترادف بودن معنا و معنویت در حکمت ایرانی و از آنجا هنر و معماری ایرانی اشاره شده است. از منظر معنویت، اتصال با معماری ایرانی وابسته به مراتب روحانی)معنوی( مخاطبین آن )اعم از صاحبکار، معمار و مردم( تلقی میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
103 - گفتمان معماری سرآمد: الگویی برای نقد آثار معماری معاصر
محمدجواد مهدوینژادنقد و انتقاد علمی را میتوان زیربنای رشد صحیح و شکوفایی معماری معاصر ایران تلقی کرد. پیش فرض‌های پژوهش نشان میدهد که معماری فاخر حاصل موفقیت معماری معاصر در ارتباط مناسب با بستر طرح است. از سوی دیگر اگر معماری فاخر بتواند به میراثی برای آینده تبدیل شود، آنگاه میتوان آ چکیده کاملنقد و انتقاد علمی را میتوان زیربنای رشد صحیح و شکوفایی معماری معاصر ایران تلقی کرد. پیش فرض‌های پژوهش نشان میدهد که معماری فاخر حاصل موفقیت معماری معاصر در ارتباط مناسب با بستر طرح است. از سوی دیگر اگر معماری فاخر بتواند به میراثی برای آینده تبدیل شود، آنگاه میتوان آن را یک معماری سرآمد نامید. بر اساس چارچوب نظری پژوهش، نقد آثار معماری معاصر بر اساس مدل های نظری متفاوتی صورت می‌پذیرد که یکی از آنها روش تحلیل انتقادی گفتمان است. اساس این روش بر پایه نقد و داوری رابطه معماری و بستر، به مثابه رابطه متن با زمینه است. دستاوردهای پژوهش نشان دهنده آن است که بازترسیم نقد معماری به مثابه یک گفتمان انتقادی، پنج راهبرد را برای نقد علمی در اختیار قرار میدهد: 1) تعامل با زمینه؛ 2) فرایندمبنا؛ 3) اقبال عمومی؛ 4) نقدِ نقد و 5) بازآفرینی گفتمان نوین. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
104 - تحلیل و بررسی نظریه پیرنیا درباره رون اصفهانی در فضای شهری و معماری سنتی اصفهان
محمدمهدی هوشیاری حسین پورنادریرون معماری یکی از نظریات مطرح پیرنیا است که معماری سنتی اصفهان و میدان نقش جهان را به دلیل شرایط اقلیمی،در راستای مشخصی می داند. هدف این پژوهش بررسی میزان درستی آن است تا ضمن نقد و بررسی یکی از نظرات پیرنیاو شناخت زوایای دیگری از معماری و شهرسازی سنتی ایران، بتوان شرایط چکیده کاملرون معماری یکی از نظریات مطرح پیرنیا است که معماری سنتی اصفهان و میدان نقش جهان را به دلیل شرایط اقلیمی،در راستای مشخصی می داند. هدف این پژوهش بررسی میزان درستی آن است تا ضمن نقد و بررسی یکی از نظرات پیرنیاو شناخت زوایای دیگری از معماری و شهرسازی سنتی ایران، بتوان شرایط اقلیمی اصفهان را نیز از نظر طراحی معماریشناسایی نمود. آیا به راستی میدان نقش جهان با درنظرگرفتن رون اصفهانی و شرایط اقلیمی طراحی گردیده و معماری سنتیاصفهان در راستای این رون است؟ در این پژوهش با روشی کیفی-تحلیلی به بررسی اقلیم و نظرات مختلف درباره راستایمیدان و عوامل مؤثر بر آن پرداخته شد و با روشی کمّی، فراوانی خانه های تاریخی اصفهان در این جهت گیری به دست آمد.نتایج نشان می دهد که اقلیم تأثیر چندانی بر جه تگیری میدان نداشته و اگرچه رون اصفهانی بهترین جهت گیری برایاصفهان است، اما این راستا در معماری سنتی اصفهان از فراوانی چندانی برخوردار نمی باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
105 - کاهش آسیب پذیری در برابر زلزله در عرصه طراحی معماری با رویکرد طراحی لرزه ای مبتنی بر کارایی
حمیدرضا موسویتمرکز بر مهندسی سازه برای پایداری بنا، به کاهش تلفات جانی انجامیده است اما به واسطه افزایش هزینهها نتوانستهرضایت گروه های ذینفع را فراهم آورد.طرحریزی ساختمان از سیاستگذاریهای کلان آغاز و در قالب برنامههای فرادست چارچوب طرح و ایستایی بنا راپایهریزی مینماید. در این فرآیند چکیده کاملتمرکز بر مهندسی سازه برای پایداری بنا، به کاهش تلفات جانی انجامیده است اما به واسطه افزایش هزینهها نتوانستهرضایت گروه های ذینفع را فراهم آورد.طرحریزی ساختمان از سیاستگذاریهای کلان آغاز و در قالب برنامههای فرادست چارچوب طرح و ایستایی بنا راپایهریزی مینماید. در این فرآیند معمار پیکربندی بنا که مهمترین تأثیر را بر روی عملکرد لرزهای آن دارد، مشخصمیکند.آسیبشناسی صنعت ساختمان در طراحی معماری نشان میدهد که اسناد نظام فنی و اجرایی کشور واجد مشکلاتزیر است:1ـ فقدان اسناد جامع و کارآمد در حوزه طراحی معماری2ـ تکیه بر اسناد تجویزی متضاد با ماهیت خلاقانه معماریماهیت روش طراحی لرزهای مبتنی بر کارایی (PBSD (بیشترین انطباق را با طراحی معماری و پاسخگویی به مسائلگروههای ذینفع دارد. در این راستا مقاله به شناسایی مؤلفههای مشترک روش طراحی لرزهای مبتنی بر کارایی و طراحیمعماری و روشهای دستیابی به اسناد و تبیین نقش معماران میپردازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
106 - نقش فضای بینابین در هویت بخشی به گستره ی فضایی بافتهای تاریخی ایران
لیدا بلیلان اصل ایرج اعتصام سید غلامرضا اسلامیدر بافتهای تاریخی شهرهای کهن ایرانی فضاهای رابطی با شکل، کارکرد ومعانی متعدد میان عناصر مختلف وجود داشته است که عامل مهم پیوند فضائی عناصر معماری و شهری به یکدیگر با هویتی واحد محسوب می شده است. در این رابطه هدف از ارائۀ این مقاله شناسایی و تعیین نقشِ فضاهای بینابین در چکیده کاملدر بافتهای تاریخی شهرهای کهن ایرانی فضاهای رابطی با شکل، کارکرد ومعانی متعدد میان عناصر مختلف وجود داشته است که عامل مهم پیوند فضائی عناصر معماری و شهری به یکدیگر با هویتی واحد محسوب می شده است. در این رابطه هدف از ارائۀ این مقاله شناسایی و تعیین نقشِ فضاهای بینابین در هویت بخشی به گسترۀ فضائی بافت های تاریخی ایران است. بر اساس تحقیقات انجام شده، فضای بینابین نقش سازماندهی اجزاء و عناصر را در هر بنا و فضای شهری بر عهده داشته و ظرفی برای عملکردهای مختلف محسوب می شده است.لذا چنین فضاهایی به واسطه اهداف سازنده اش ماهیت دو وجهی یافته، هم فرآیند و هم محصولِ فرآیند می باشد. فضای بینابین هم زمان با فرایند شکل دادن، به درجه بندی و جهت گیری مفاهیم متمایز نیز کمک می نماید و از این طریق در نهایت کلی واحد ظهور می نماید پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
107 - تأویل معماری پسامدرن از منظر نشانه شناسی
سید مصطفی مختاباد امرئی امیر مسعود دباغمعماری در بازآمدهای زیباشناختی جهان امروز، محصولات متفاوتی را از خود به ارمغان نهاده و زمینه ساز قرائتهایی نوین شده است. خوانشهای پسین متن معماری، واگشای اندیشه های متغیر پسامدرن بوده است. در این بسامد معماری، همواره با دو عنصر فرم و محتوا معنا می یابد. از دیرباز، هموار چکیده کاملمعماری در بازآمدهای زیباشناختی جهان امروز، محصولات متفاوتی را از خود به ارمغان نهاده و زمینه ساز قرائتهایی نوین شده است. خوانشهای پسین متن معماری، واگشای اندیشه های متغیر پسامدرن بوده است. در این بسامد معماری، همواره با دو عنصر فرم و محتوا معنا می یابد. از دیرباز، همواره تفکیــک این دو، سهــل و ممتنع می نمود ولی باتوجه به خوانش های مطرح شده دراندیشــۀ معاصر می توان به نشانه شناسی به عنوان ابزاری مهم در دسته بندی برداشت های به دست آمده و معناسازی از لایه های درونی معماری، استناد نمود. نشانه شناسی با دریافت رمزگان زیباشناختی، اجتماعی و فرهنگی هر طرح، مفاهیم مستتر در آن را بازشناخته و ایده های برآمده از رمزگان معماری را هدایت کرده و لایه های درونی و پنهان طرح را تأویل و مکشوف می گرداند. لذا با روش تحلیلی-توصیفی و از منظر نشانه شناختی معماری پسامدرن مورد تأویل قرار گرفت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
108 - جایگاه اقلیم در ترکیب بندی بناهای معاصر (مطالعه موردی: خانههای دوران قاجار در شهر دزفول)
محمدجواد مهدوی نژاد مجید منصورپور مصطفی مسعودی نژادخانههای دوران قاجار در شهر دزفول، نمونه‌ای ارزشمند از معماری معاصر ایران به شمار می آیند که به خوبی توانسته‌اند با شرایط خاص اقلیمی خوزستان هماهنگ شوند. هدف از این پژوهش شناسایی الگوی مسکن قاجاری دزفول و چگونگی تاثیرپذیری آن از اقلیم، به عنوان عنصر هدایت کننده فراین چکیده کاملخانههای دوران قاجار در شهر دزفول، نمونه‌ای ارزشمند از معماری معاصر ایران به شمار می آیند که به خوبی توانسته‌اند با شرایط خاص اقلیمی خوزستان هماهنگ شوند. هدف از این پژوهش شناسایی الگوی مسکن قاجاری دزفول و چگونگی تاثیرپذیری آن از اقلیم، به عنوان عنصر هدایت کننده فرایند طراحی معماری است. از این رو با بررسی یازده نمونه از خانه های دورة قاجاریه دزفول و همچنین استفاده از تحلیل داده های حاصل از پرسشنامه های جمع آوری شده از متخصصان آشنا با معماری منطقه، مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها حاکی از آن است که بسیاری از ویژگیهای خانه های دزفول به نحوی با متغییرهای فرهنگی، اعتقادی، زیباشناختی، اقتصادی و اجتماعی هماهنگ بودهاند؛ و تمامی آنها بر نقش ممتاز اقلیم در جهت دهی و شکل گیری معماری تأکید مینماید؛ و نشان میدهد که اقلیم چگونه به عنوان بخشی از فرایند طراحی معماری سبب ارتقاء کیفیت مسکن معاصر دزفول شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
109 - انسان شناسی فرهنگی وسیله ای برای بررسی عوامل شکل دهنده معماری
شادی عزیزی علیرضا دلپذیر پریسا مقدمعدم شناخت کافی از رابطه بین بنیان های فرهنگی-اجتماعی جامعه ایرانی و معماری از مسایل اساسی معماری ایران می باشد. یکی از علل اساسی این مساله عدم شناخت زمینه های علمی مناسبی است که بتواند عوامل فرهنگی-اجتماعی را در ارتباط با معماری بررسی کند. این مقاله با معرفی رویکرد انسا چکیده کاملعدم شناخت کافی از رابطه بین بنیان های فرهنگی-اجتماعی جامعه ایرانی و معماری از مسایل اساسی معماری ایران می باشد. یکی از علل اساسی این مساله عدم شناخت زمینه های علمی مناسبی است که بتواند عوامل فرهنگی-اجتماعی را در ارتباط با معماری بررسی کند. این مقاله با معرفی رویکرد انسان شناسی فرهنگی در معماری در پی پاسخ گویی به این سوال است که در این رویکرد ، فرهنگ چه ارتباطی با معماری دارد؟ روش تحقیق بکار رفته در این مقاله کیفی و توصیفی می باشد. نتایج حاصل از این تحقیق به صورت ارایه مدلی و ارزیابی آن در رابطه بین طبیعت و خانه های ایرانی خواهد بود، نشان می دهد در انسان شناسی فرهنگی علاوه بر آنکه عوامل فرهنگی به عنوان عوامل اساسی شکل دهنده معماری می باشند، زمینه ای را نیز فراهم می آورد که بتوان در آن متغیرهای گوناگون اجتماعی-فرهنگی را در کنار هم مورد بررسی قرار داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
110 - ریشه یابی و شناخت عوامل دگرگون ساز روح معماری گذشته ایران در گذر زمان، اصالت گذشته، تازگی اکنون
مازیار آصفی الناز ایمانیبا گذر جامعه ایران از دوران کهن به نوین، مرحله متفاوتی در تاریخ این سرزمین آغاز گشته و درست یا نادرست تاکنون نیز ادامه یافته است. هدف این پژوهش، شناخت ریشه ای علل تحولات ایجاد شده و چگونگی تأثیرآنها در معماری معاصر ایران است. از اینرو با تحلیل عوامل سیاسی-اقتصادی، اجت چکیده کاملبا گذر جامعه ایران از دوران کهن به نوین، مرحله متفاوتی در تاریخ این سرزمین آغاز گشته و درست یا نادرست تاکنون نیز ادامه یافته است. هدف این پژوهش، شناخت ریشه ای علل تحولات ایجاد شده و چگونگی تأثیرآنها در معماری معاصر ایران است. از اینرو با تحلیل عوامل سیاسی-اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی و ویژگی های معماری دوران تحول تاکنون، شاخص های ایجاد این تغییرات بی‌سابقه در روح معماری گذشته ایران شناسایی شده تا با نظرسنجی از افراد متخصص و آزمون داده های پرسشنامه ها با نرم افزارSPSS، چگونگی تأثیر آنها در معماری معاصر ایران بررسی گردد. نتیجه تحقیق آن است که معماری معاصر ایران به جای پاسخگویی به شرایط متغیر جامعه معاصر، در گستردگی امکانات و نگرش‌های جهانی غرق شده و حاصل چیزی جز تقلید، ساده‌اندیشی کودکانه و پراکندگی محض در شهرهای ایران نیست. جهت دستیابی به والایی در معماری معاصر باید دانش، توانایی و سطح فرهنگی تک تک عناصر جامعه معاصر نیز افزایش یابد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
111 - خودشناسی؛ رهاورد تجربه سکنی‌گزینی در کلاس طراحی معماری
معصومه یعقوبی سنقرچی سید غلامرضا اسلامیطبق آموزههای دین مبین اسلام، بالاترین وظیفه انسان شناخت خویشتن است. درسایه چنین شناختی انسان قادر است به شناخت پروردگار خویش نیز نائل آید. با این نگاه، والاترین هنر، هنری است که انسان را در راه شناخت خویش یاری رساند. آموزش و خلق اثر معماری به عنوان یک هنر می‌بایست در ر چکیده کاملطبق آموزههای دین مبین اسلام، بالاترین وظیفه انسان شناخت خویشتن است. درسایه چنین شناختی انسان قادر است به شناخت پروردگار خویش نیز نائل آید. با این نگاه، والاترین هنر، هنری است که انسان را در راه شناخت خویش یاری رساند. آموزش و خلق اثر معماری به عنوان یک هنر می‌بایست در راستای این هدف باشد. با این وجود خلاء راهکارهایی مبتنی بر این هدف در آموزش و طراحی معماری کاملا احساس میشود. در این مقاله برای یافتن راهکار طراحی، ابتدا، به روش استدلال استقرائی و با تحلیل یافتههای حوزههای مختلف علوم، به ارائه راهکار طراحی معماری پرداخته شد. در مرحله دوم به تجربه عملی راهکار نظری اقدام گردید. تجربة عملی و تحلیل پدیدارشناسانة آن، در بردارندۀ نتایج ارزشمندی است که مؤید بخش نظری تحقیق است. نتایج نشان دهندة این حقیقت هستند که شناخت خویشتن یک جریان ناخودآگاه است و با ساختن سکنی گزینانه رابطه‌ای مستقیم دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
112 - تبیین تأثیر شناخت شناسی در عرصه های هنر و معماری
میثم شفیعی سید غلامرضا اسلامیدرک مفاهیم و شالود ههای معماری بدون شناخت و درک محیط فرهنگی و اجتماعی که این مفاهیم در آن رشد کرد هاست و ازقید زمان آزاد هستند، میسر نم یگردد. در بازشناخت یک اثر معماری سه گونه فضای متفاوت قابل تشخیص است که ب هطور عمدهدر تقابل با یکدیگر به میدان می آیند. فضای فرهنگی شخص چکیده کاملدرک مفاهیم و شالود ههای معماری بدون شناخت و درک محیط فرهنگی و اجتماعی که این مفاهیم در آن رشد کرد هاست و ازقید زمان آزاد هستند، میسر نم یگردد. در بازشناخت یک اثر معماری سه گونه فضای متفاوت قابل تشخیص است که ب هطور عمدهدر تقابل با یکدیگر به میدان می آیند. فضای فرهنگی شخص سازنده بنا، فضای فرهنگی شخصی که به بنا م ینگرد و فضایفرهنگی شخصی که یافت ههای اظهارشده از سوی سازنده و استفاده کننده از بنا را به بستر نقد م یبرد و بر مبنای شناخت و بینششخص یاش نسبت به بنا، هر آنچه را از ماهیت اثر درمی یابد، برای شخص چهارم به نمایش م یگذارد. اینجاست که می توان بهاهمیت و تأثیرپذیری دو مقوله نقد و شناخت در بسترهای هنر و معماری از همدیگر پی برد. این تحقیق به منظور یافتن تعریفیکاربردی ب همنظور دستیابی به مفهوم شناخ تشناسی در عرص ههای هنر و معماری صورت گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
113 - تبیین مفهوم گـذار در مبانی هویت تمدن ایـرانی
محمد نقی زاده مریم دورودیاناین مقاله پژوهشی در "چگونگی تاثیر مفهوم گذار در هنر ایرانی" است. هنر ایرانی متاثر از مبانی فکری ایرانی، هنری مفهومی است. اشتراک در مبانی فکری و تلاش برای حفظ و انتقال اصول و معیارهای هویت ایرانی به زبان و بیان هر دوره موجب پیوستگی هویتی در آثار دوران گذشته شده است. ا چکیده کاملاین مقاله پژوهشی در "چگونگی تاثیر مفهوم گذار در هنر ایرانی" است. هنر ایرانی متاثر از مبانی فکری ایرانی، هنری مفهومی است. اشتراک در مبانی فکری و تلاش برای حفظ و انتقال اصول و معیارهای هویت ایرانی به زبان و بیان هر دوره موجب پیوستگی هویتی در آثار دوران گذشته شده است. اما در دوران معاصر به دلیل نقصان در توجه به جهانبینی جامعه در ایجاد زبان و بیان معاصر موجب گسست هایی در این مسیر کمال گرا شده است. بنابراین هدف اصلی تحقیق حاضر تبیین چارچوب فکری برآمده از جهانبینی جامعه با بررسی توصیفی- تحلیلی است. چنین بستر فکری امکان باز احیایی کهن الگوها در توسعة بهینة مسیر پیشرو تمدن ایرانی را فراهممی آورد. "مفهومگذار" برآمده از اعتقادات توحیدی جامعة ایرانی، با دو معیار "امکانگذار" و "تذکربه گذار" این چارچوب فکری را ایجاد می کند و دربرگیرنده بسیاری از اصول و معیارهای هویت ایرانی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
114 - طراحی مدل تجویزی استمرار خلاقیت و آزمون آن در طراحی معماری
منوچهر تمیزی جمال‌الدین سهیلی حسین ذبیحیتوجه به موضوع آموزش طراحی معماری می‌باید همواره در اولویت کاری برنامه ریزان نظام آموزش معماری قرار گیرد. هدف از این مطالعه، طراحی و آزمون مدل تجویزی استمرار خلاقیت در طراحی معماری بوده است.مدل تجویزی بر پایه دلالت‌های تحلیلی ساختاری از مدلهای عینی موجود به دست آمد. جهت چکیده کاملتوجه به موضوع آموزش طراحی معماری می‌باید همواره در اولویت کاری برنامه ریزان نظام آموزش معماری قرار گیرد. هدف از این مطالعه، طراحی و آزمون مدل تجویزی استمرار خلاقیت در طراحی معماری بوده است.مدل تجویزی بر پایه دلالت‌های تحلیلی ساختاری از مدلهای عینی موجود به دست آمد. جهت آزمون مدل از روش نیمه تجربی استفاده شد. از طریق نمونهگیری در دسترس،30 نفر از دانشجویان کارشناسی معماری دانشگاه آزاد ماهشهر بهصورت تصادفی در دو گروه کنترل (15 نفر) و آزمون (15 نفر) قرار گرفتند. آموزش فرایند خلاق در مدل طراحی‌شده شامل مراحل تولید ایده ی راه حل، طرح و معرفی ایده، ارزیابی ایده، بازنگری و انتخاب نهایی است. فراگیران آموزش‌دیده بر اساس مدل تجویزی رضایت بیشتری نسبت به دوره مبتنی بر شیوههای رایج داشتند. مدل تجویزی استمرار خلاقیت میتواند در رسیدن به هدف ارتقاء خلاقیت دانشجویان نقش مؤثرتری از شیوه های آموزش سنتی داشته باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
115 - تحول فضایی در معماری مسجد چهارایوانی نسبت به مسجد شبستانی (مطالعه موردی: مسجد جامع اصفهان)
محمد نعمتی علیرضا شهلائیالگوی چهار ایوانی از اوایل سده پنجم الگوی غالب در طراحی مساجد ایران بوده است. فارغ از علل تاریخی ترویج،بهبود کیفیت معماری مسجد در الگوی چهارایوانی نسبت به الگوی شبستانی که پیش از آن رواج داشت، موضوع بحثاین نوشتار است. ملاک در تحلیل معماری این دو، کیفیت فضا است. بدین چکیده کاملالگوی چهار ایوانی از اوایل سده پنجم الگوی غالب در طراحی مساجد ایران بوده است. فارغ از علل تاریخی ترویج،بهبود کیفیت معماری مسجد در الگوی چهارایوانی نسبت به الگوی شبستانی که پیش از آن رواج داشت، موضوع بحثاین نوشتار است. ملاک در تحلیل معماری این دو، کیفیت فضا است. بدین منظور از نظریه نحو فضا استفاده شده تافضای معماری دو الگو مورد بررسی کیفی قرار گیرد. همچنین از لحاظ کارکرد و ویژگی های بصری نیز به قیاس دوالگو پرداخته شده است. به عنوان مطالعه موردی، بهبود کیفیت معماری مسجد جامع اصفهان براساس سیر تاریخی تغییرالگوی آن از شبستانی به چهارایوانی بررسی شده است. برای پیشبرد تحقیق از روش تحلیلی-توصیفی استفاده شده است.در نتیجه به نظر می رسد که الگوی چهارایوانی نسبت به الگوی شبستانی هم از لحاظ انسجام فضایی، هم از لحاظ کارکرد،و هم از نظر بصری کیفیت طرح را ارتقا می بخشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
116 - الگوی آموزش معماری بر اساس نظریۀ قابلیتهای محیطی گیبسون
رضا نقدبیشی شهیندخت برق جلوه سید غلامرضا اسلامی حامد کامل نیادر این نوشتار، چالش مورد کاوش، یافتن ساختارهایی نظری، منتج از انگاره‌های علوم رفتاری به‌منظور بهبود روش آموزشِ فرایند طراحی معماری و ساخت چارچوبی نظری عملی به منظور تغییر در رویکردها و تقابل با عدم تحول و سکون در نظریه‌پردازی حوزۀ روشِ آموزشِ معماری است. افزون‌براین، چکیده کاملدر این نوشتار، چالش مورد کاوش، یافتن ساختارهایی نظری، منتج از انگاره‌های علوم رفتاری به‌منظور بهبود روش آموزشِ فرایند طراحی معماری و ساخت چارچوبی نظری عملی به منظور تغییر در رویکردها و تقابل با عدم تحول و سکون در نظریه‌پردازی حوزۀ روشِ آموزشِ معماری است. افزون‌براین، هدفِ پژوهش، تعریف و شناسایی شاخصه‌های منتج از نظریه قابلیتهای محیطی گیبسون (افردنس) برای کاربرد در راستای مسئلۀ یادشده است که با بازبینی نظریهها و رویکردهای مرتبط با آن به حدود مطلوب و نامطلوب، همراه با شناسایی وجه‌های پنهان و آشکار قابلیت‌ها، پرداختهشده است. بر این پایه، ویژگیهای بهکاررفته از نظریۀ مذکور، دربرگیرندۀ محدودیتهای شناختی، فرهنگی، منطقی، معنایی، ادراکی، کالبدی، طبیعی و انسانی است. روش در این پژوهش بهکارگیری ره‌آوردهای برآمده از بررسی‌های توصیفی- استنتاجی به منظور دسترسی به نوعی تحلیل استنتاجی مدلسازی سازماندهی شده است و سرانجام به ارائۀ الگویی (مدل) فراگیر برای آموزشِ فرایند طراحی در کارگاه معماری پرداخته شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
117 - تأثیر شمنیسم مغولان بر معماری دوره ایلخانان در ایران
سهیل میری نژاد نفیسه سلجی نسیم شهلا شبنم شکوری پرتوی سید مجتبی میرفردوسپس از ورود مغولان به ایران، آنها به مرور تحت تأثیر فرهنگ ایرانی اسلامی شروع به آبادانی نموده، در تعامل با فرهنگ ایرانی مستحیل شدند. نظریه تداوم تاریخی فرهنگ ایران1 در عین اهمیتش، باعث نادیده گرفتن تأثیرات اقوام بیگانه بر فرهنگ ایرانی شدهاست. لذا قصد آن است با بررسی فره چکیده کاملپس از ورود مغولان به ایران، آنها به مرور تحت تأثیر فرهنگ ایرانی اسلامی شروع به آبادانی نموده، در تعامل با فرهنگ ایرانی مستحیل شدند. نظریه تداوم تاریخی فرهنگ ایران1 در عین اهمیتش، باعث نادیده گرفتن تأثیرات اقوام بیگانه بر فرهنگ ایرانی شدهاست. لذا قصد آن است با بررسی فرهنگ مغولان، تأثیراتی را که به نظر میرسد این فرهنگ بر معماری ایرانی گذاشته با روش تفسیری از طریق مطالعات کتابخانه ای و بررسی دو نمونه معماری، مورد مداقه قرار گیرد. در این رابطه پس از بررسی آراء محققان بر این امر که معماری ایران در عصر ایلخانان بسیار وامدار معماری ایرانی قبل از خود بوده، تاکید شده است و تنها تأثیر مغولان را میتوان در بهکارگیری مقیاس کلان و بی سابقه ای دانست که ناشی از جنبه های آیینی و نمادین فرهنگ آنها بوده و در این نوشتار برای اولین بار به آنها اشاره شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
118 - بررسی تحلیلی تأثیر کاربرد نرم افزارهای دیجیتال بر ارتقاء خلاقیت در آموزش طراحی معماری
مازیار آصفی الناز ایمانیفناور یهای دیجیتال اطلاعات و نفوذ نرم افزارها به حوزه معماری، ابزار طراحی معماری را متحول کرده و شرایط بحث برانگیزیرا نسبت به ابزاردستی در محی طهایی جدید باقابلی تهای متنوع پدید آورد هاند. در این شرایط خلاقیت از حوزه هایی است که درفرایند طراحی، به نحوی دچار چالش م یشود. چکیده کاملفناور یهای دیجیتال اطلاعات و نفوذ نرم افزارها به حوزه معماری، ابزار طراحی معماری را متحول کرده و شرایط بحث برانگیزیرا نسبت به ابزاردستی در محی طهایی جدید باقابلی تهای متنوع پدید آورد هاند. در این شرایط خلاقیت از حوزه هایی است که درفرایند طراحی، به نحوی دچار چالش م یشود. هدف تحقیق بررسی نسبت بین ابزارهای طراحی، فرایند طراحی معماری، خلاقیتو میزان موفقیت ابزارهای مذکور در ارتقاء این نسبت است. در پژوهش پیشرو با رویکردی تحلیلی- تطبیقی، به دو روش کیفیو کمّی و با مطالعه میدانی در جامع ههای آماری تعریف شده، جایگاه، کاربرد و توانایی ابزا رهای طراحی در فرایند طراحی و درارتقاء خلاقیت در حل مسئله معماری ارزیابی شده است. سازما ندهی بهر هگیری صحیح از نرم افزارهای دیجیتال در فرایند طراحیمعماری با روش توسعه سیستم ها از نوع مدل فازبندی و برنامه ریزی راهبردی حرکت به سمت ساختارهای پویا و هدفمند م یتواننددر جهت ارتقاء خلاقیت در آموزش طراحی معماری مفید واقع گردند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
119 - بررسی میزان درک عمومی از دستهبندی جریانهای فکری معماری معاصر ایران
سجاد دامیار زینب دامیاردر این مقاله، فهم عمومی مردم از اصطلاح معماری ایرانی معاصر بررسی شده است. به این منظور، ابتدا تعاریفی از نظریه پردازان معماری معاصر ایران از معماری ایرانی، به صورت کلّی بررسی شده و یک دسته بندی درون ساختاری از آن تعاریف به عمل آمده است. سپس با تمرکز بر چهار جریان فکری د چکیده کاملدر این مقاله، فهم عمومی مردم از اصطلاح معماری ایرانی معاصر بررسی شده است. به این منظور، ابتدا تعاریفی از نظریه پردازان معماری معاصر ایران از معماری ایرانی، به صورت کلّی بررسی شده و یک دسته بندی درون ساختاری از آن تعاریف به عمل آمده است. سپس با تمرکز بر چهار جریان فکری دسته بندی شده توسط حبیبی در کتاب شرح جریان های فکری معماری و شهرسازی در ایران معاصر: (اصول گرایان، سنت‌گرایان، نوگرا-بوم گرایان و حالت گرایان)، با هدف تعیین میزان نسبت انتخاب مخاطبان با تقسیم بندی های اصلی و نظرات هریک از دسته ها با ویژگی های ادعایی در نظریه ی اصلی و تشخیص معنادار بودن تفاوت نظر دو دسته مخاطب (معمار حرفه ای و مخاطب عادی)، آزمونی بر پایه تکنیک افتراق معنایی و مشارکت تصویری انجام گرفته است که نشان می دهد، انتقال مفاهیم پایة نظریه ها، تنها در سنت‌گرایی که الگوهای عینی معماری قدیم را بهکار می برد، فهم پذیر است و تمایز دسته های آن از همدیگر برای مردم عادی و معماران قابل درک نیست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
120 - نقش محوری فضای باز در تحقق معماری پایدار
زهرا احمدینتایج فاجعه‌آمیز استفاده بی رویه از منابع طبیعی و عدم توجه به مسائل زیست محیطی، طراحی پایدار و به دنبال آن معماری پایدار را اجتناب ناپذیر کرده است. پژوهش حاضر با تکیه بر ویژگی پایداری در معماری بومی ایران در مناطق کویری و همچنین با تأکید بر نقش جوهری فضاهای باز در این م چکیده کاملنتایج فاجعه‌آمیز استفاده بی رویه از منابع طبیعی و عدم توجه به مسائل زیست محیطی، طراحی پایدار و به دنبال آن معماری پایدار را اجتناب ناپذیر کرده است. پژوهش حاضر با تکیه بر ویژگی پایداری در معماری بومی ایران در مناطق کویری و همچنین با تأکید بر نقش جوهری فضاهای باز در این معماری بر آن است تا نقش کلیدی فضاهای باز را در خلق معماری بومی پایدار، مورد بررسی قرار دهد؛ لذا فضاهای باز به عنوان عناصر پایه معماری کویر مورد ارزشیابی قرار گرفته و با اصول پایداری مورد مقایسه تطبیقی قرار می‌گیرند. نتایج حاصل از پژوهش بر این مهم تأکید دارند که فضاهای باز در معماری بومی کویر نه تنها خود دارای مختصات پایداری محورند بلکه زمینه ساز دستیابی به پایداری بوده و نقشی اساسی در تحقق پایداری داشته اند. پژوهش به روش کیفی صورت گرفته و ابزار جمعآوری اطلاعات منابع مکتوب، اسناد و مشاهدات عینی بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
121 - نقش پژوهش در فــرآیند آموزش طراحی معمــاری
محمد شریف شهیدی محمدرضا بمانیان مهزاد یالپانیانمقاله حاضر به نقش پژوهش در فرآیند آموزش طراحی معماری پرداخته است. با نگاهی به پیشینه تحقیق، ابتدا پنج مدل مختلف طرحمایه- آزمون، تجزیه و ترکیب، تجربی، منطقی و تداعی گرا که نشانگر رابطه بین پژوهش و طراحی است مورد بررسی قرار گرفته و در ادامه به بررسی مدلهای کارآمدتر در آمو چکیده کاملمقاله حاضر به نقش پژوهش در فرآیند آموزش طراحی معماری پرداخته است. با نگاهی به پیشینه تحقیق، ابتدا پنج مدل مختلف طرحمایه- آزمون، تجزیه و ترکیب، تجربی، منطقی و تداعی گرا که نشانگر رابطه بین پژوهش و طراحی است مورد بررسی قرار گرفته و در ادامه به بررسی مدلهای کارآمدتر در آموزش طراحی بر اساس مولفه های پژوهش پرداخته خواهد شد. در این مدلها، تاثیر پژوهش در سه مرحله پیش از طراحی، حین طراحی و بعد از طراحی مورد ارزیابی قرار می گیرد. انجام این مراحل می تواند بینشی جدید نسبت به فرآیند طراحی معماری و ارتباط آن با تدریس معماری ایجاد نماید. نتایج حاصل از این پژوهش می تواند با تاکید بر نقش پژوهش در آموزش معماری به کارآمد سازی آموزش طراحی معماری پرداخته و پس از تطبیق با شرایط و ویژگیهای حاکم بر نظام آموزش فعلی ایران، بعنوان الگویی مناسب برای ارتقاء سطح کیفی آموزش طراحی معماری قلمداد شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
122 - مقدمه‌ای بر گرایش به طبیعت در نمونه‌هایی از معماری معاصر ایران
خسرو دانشجو سید مجتبی میرحسینی محمدجواد مهدوی نژاداین تحقیق بر آن است که با تحلیل تعدادی از آثار معماری معاصر ایران از منظر طبیعت گرایی به الگوهایی دست یابد و با استفاده از آنها، نحوه برخورد با طبیعت را در تعدادی از آثار معماران معاصر ایران از نظر کمی و کیفی ارزیابی کند. پرسش اصلی در این پژوهش آن است که، تجلی طبیعت گرا چکیده کاملاین تحقیق بر آن است که با تحلیل تعدادی از آثار معماری معاصر ایران از منظر طبیعت گرایی به الگوهایی دست یابد و با استفاده از آنها، نحوه برخورد با طبیعت را در تعدادی از آثار معماران معاصر ایران از نظر کمی و کیفی ارزیابی کند. پرسش اصلی در این پژوهش آن است که، تجلی طبیعت گرایی در معماری معاصر ایران چگونه بوده است؟ در فرایند تحقیق از تکنیکهای توصیفی- تحلیلی استفاده شده و داده‎های مورد نیاز برای شکل‌گیری نظری موضوع با روش کتابخانهای، و تحلیل‌هایی که برای هر اثر آورده‌شده با روش مطالعات میدانی جمع‎آوری می‎شوند. فرایند تحقیق و استنتاج بر مبنای تحلیل نمونه‎های موردی، که از میان آثار برجسته معماری معاصر ایران انتخاب شده اند، استوار شده است. دستاوردهای پژوهش نشان دهنده آن است که استفاده از مصالح طبیعی، بهکارگیری آب در طرح، و بهره گیری از فرم‌های طبیعی بیشترین تأثیر را در چگونگی گرایش به طبیعت در معماری معاصر ایران داشته اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
123 - بررسی جایگاه و اهمیت دروس پایداری رشتۀ معماری در مقطع کارشناسی
جواد احمدی محسن فیضی معصومه احمدیآموزش معماری پایدار به دنبال تربیت دانشجویانی بامهارت جهت طراحی ساختمآنهایی با بهره‌وری انرژی بالاست که شرایط حاضر بروز مشکلات محیط‌زیستی، توجهات فراوانی به‌سوی خود جلب کرده است. پرسش این پژوهش این‌است‌که در دانشگاه‌های کشور تا چه حد به مباحث پایداری و دروس تدوین شده در چکیده کاملآموزش معماری پایدار به دنبال تربیت دانشجویانی بامهارت جهت طراحی ساختمآنهایی با بهره‌وری انرژی بالاست که شرایط حاضر بروز مشکلات محیط‌زیستی، توجهات فراوانی به‌سوی خود جلب کرده است. پرسش این پژوهش این‌است‌که در دانشگاه‌های کشور تا چه حد به مباحث پایداری و دروس تدوین شده در ساختار آموزشی اهمیت داده میشود؟ و مشکلات حاضر به چه حوزه‌هایی مربوط‌‌اند ؟ راه حل را میتوان در محتوای دروس مربوط به طبیعت و انرژی دید که بایستی مورد توجه قرار گیرند. هدف این پژوهش کیفی‌موردی با رویکرد کیفی‌تفسیری، در مقطع کارشناسی معماری، بررسی اهمیت و جایگاه دروس پایداری است و با بهکارگیری روش اسنادی، به مقایسه تطبیقی دروس مصوب وزارت علوم کشور با سه دانشگاه موفق خارج کشور، از لحاظ آموزش پایداری پرداخته تا مشکلات وپیشنهادات مربوطه را استحراج نماید. نتیجه این بررسی نشان داد که مباحث پایداری در کشور از جایگاه لازم برخوردار نبوده و بازنگری دروس ضروری به نظر میرسد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
124 - گونهشناسی خانه دوره قاجار در اصفهان
مریم قاسمی سیچانی غلامحسین معماریانامروزه در شهر اصفهان چند صد خانه شاخص تاریخی وجود دارد، بررسیها نشان میدهد تاکنون با وجودنقش، تنوع و ویژگیهای خاص، مطالعات کاملی درباره آنها صورت نگرفته است، اما به واسطه وجود نمونه های باارزش از دورههای مختلف تاریخی، در معرض تخریب قرارگرفتن آنها به واسطه تغییر شیوه زند چکیده کاملامروزه در شهر اصفهان چند صد خانه شاخص تاریخی وجود دارد، بررسیها نشان میدهد تاکنون با وجودنقش، تنوع و ویژگیهای خاص، مطالعات کاملی درباره آنها صورت نگرفته است، اما به واسطه وجود نمونه های باارزش از دورههای مختلف تاریخی، در معرض تخریب قرارگرفتن آنها به واسطه تغییر شیوه زندگی، تعدد مالکین،مهاجرت و به طور کلی از دست دادن جذابیتها برای زندگی امروز، بررسی این خانهها ضروری است. به دلیلآنکه بیشترین تعداد خانههای تاریخی موجود اصفهان، قاجاری می باشند در این مقاله به گونه شناسی خانههایدوره قاجار اصفهان پرداخته شد. روش تحقیق مورد استفاده ترکیبی بود. نتایج حاصل از مطالعه نشان دادندخانههای اصفهان با مشخصات معماری اقلیم نیمه گرم و خشک، عمدتاً درونگرا ساخته شدهاند و آنها را براساسویژگیهای فضای معماری، سازه و تزیینات میتوان به سه گونه دوره اول، دوم و سوم تقسیم کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
125 - تبیین مبانی معرفت شناسی معماری و شهرسازی با نگرش سیستمی
نسیم اشرافیتدوین تئوری در حوزه معماری و شهرســازی و چگونگی اجرای آن، از معضلاتی اســت که صاحب نظران این حوزه را به چالش کشیده است. ناکامی مکاتب مختلف در معرفت شناسی روابط بین اجزای معماری و شهرسازی هم زمان با پیچیدگی علوم و تعامل آن ها با این علم آغاز گردید. از طرفی ورود اندیشه ها چکیده کاملتدوین تئوری در حوزه معماری و شهرســازی و چگونگی اجرای آن، از معضلاتی اســت که صاحب نظران این حوزه را به چالش کشیده است. ناکامی مکاتب مختلف در معرفت شناسی روابط بین اجزای معماری و شهرسازی هم زمان با پیچیدگی علوم و تعامل آن ها با این علم آغاز گردید. از طرفی ورود اندیشه های غربی و از طرف دیگر نگرش اتمیسم به معماری و شهرسازی، سبب ناکامی مکاتب مختلف داخلی در معرفت شناســی روابط بین اجزای معماری و شهرســازی گردیده است. پژوهش حاضر همواره در تلاش اســت با تعریف نگرش سیســتمی، به عنوان نگرش کل گرا و وحدت بخش، نقش سیستم های عینی، ذهنی و فطری را در ارتباط با عینیت فضا، ذهنیت معمار و فطرت معمار و مخاطب تبیین نماید تا مؤلفه ماندگاری در اثر معماری و شهرسازی را به عنوان مؤلفه هویت سیستمی معرفی نموده و امنیت آن را در مقابل تهدید اندیشه های بیگانه به واسطه مکتب موقعیت محور تأمین نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
126 - بررسی چگونگی بهره گیری از زمین در ساختمانهای بومی بر اساس پارامترهای اقلیمی (نمونه موردی: روستاهای کندوان، دستکند میمند و بیه پیش)
زهرا برزگر محمد علی نعمتی محمد رضا بذرگریکی از دلایل تغییرات اقلیمی و افزایش مصرف انرژی، تأمین آسایش حرارتی در ساختمانها است. از اقدامات اصولی کاهش مصرف انرژی این بخش، اصلاح بدنه ساختمان و تدوین مقررات میباشد. ایران کشوری است با اقلیم‌های متفاوت و متنوع، به‌طوری‌که دو منطقه همجوار از شرایط آب و هوایی و در چکیده کاملیکی از دلایل تغییرات اقلیمی و افزایش مصرف انرژی، تأمین آسایش حرارتی در ساختمانها است. از اقدامات اصولی کاهش مصرف انرژی این بخش، اصلاح بدنه ساختمان و تدوین مقررات میباشد. ایران کشوری است با اقلیم‌های متفاوت و متنوع، به‌طوری‌که دو منطقه همجوار از شرایط آب و هوایی و در نتیجه معماری بومی یکسانی برخوردار نیستند. در این پژوهش با توجه به بررسی نمونههای معماری بومی به ضرورت بازبینی و بومی سازی مقررات ساختمانی تأکید شده است. یکی از شاخصه‌های اصلی معماری بومی نحوه برخورد ساختمان با زمین است که در مقاله حاضر نحوه فرورفتن ساختمان در زمین و یا ارتفاع از آن در سه اقلیم معتدل- مرطوب، گرم- خشک و سردکوهستانی کشور بررسی گردید. با مقایسه نمونه‌ها، ارتباط اقلیم هر منطقه با روشهای مورد نظر تعیین شد. نتیجه گیری این بحث در قالب الگوی بومی نحوه استفاده از زمین جهت سرمایش و گرمایش ارائه گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
127 - شفاف سازی کنش بین اندیشه(ذهن) و اثر(عین) در معماری دوره ساسانیان
نسیم اشرافی محمد نقی زادهدر حرکت اندیشه به اثر (آفرینش) و بالعکس از اثر به اندیشه (شناخت)، چرخه‌ای ایجاد میشود که تمدن ظهور میکند. در طول تاریخ ایران، اندیشه دینی اسطوره‌ای به عنوان اندیشه کل با راهبری سایر اندیشهها یعنی اندیشه فلسفی، عرفانی و سیاسی، خلق صورت‌های یک تمدن را سبب میشده است. چکیده کاملدر حرکت اندیشه به اثر (آفرینش) و بالعکس از اثر به اندیشه (شناخت)، چرخه‌ای ایجاد میشود که تمدن ظهور میکند. در طول تاریخ ایران، اندیشه دینی اسطوره‌ای به عنوان اندیشه کل با راهبری سایر اندیشهها یعنی اندیشه فلسفی، عرفانی و سیاسی، خلق صورت‌های یک تمدن را سبب میشده است. پژوهش حاضر سعی بر این دارد با تکیه بر رویکرد تحلیلی- توصیفی دوره ساسانیان، روح زمان دوره را بر اساس کنش بین اندیشه های مذکور مشخص نماید و نقش هر اندیشه را در صورت دهی به معماری نظم‌گرا و قطب محور مورد تبیین قرار دهد به طوری‌که روح زمان در جامعه ساسانی را احیاء تفکر ایران‌شهری و صورت تاریخی آن را بازگشت به هویت ایرانی بیان کرده و آنچه که بیش از هر چیز از اهمیت بالایی در این دوره برخوردار است تقدم اندیشه بر اثر است که منجر به خلق نوآوری معماری گشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
128 - هویت معماری؛ تبیین معنای هویت در دورههای پیشامدرن، مدرن و فرامدرن
محمدجواد محمدجواد مهدوی نژاد محمدرضا بمانیان ندا خاکسارهویت از موضوعات بحث برانگیز معماری معاصر ایران است. ضرورت دستیابی به معماری باهویت ایرانی،موضوعی است که ضمن تاکید شدن در برنامه های سوم و چهارم توسعه کشور به خواست ملی نیز تبدیل شده است. برایدستیابی به این مهم، ابتدا باید سیر تحول معنایی واژگانی آن تدقیق شود.لذا ضمن برر چکیده کاملهویت از موضوعات بحث برانگیز معماری معاصر ایران است. ضرورت دستیابی به معماری باهویت ایرانی،موضوعی است که ضمن تاکید شدن در برنامه های سوم و چهارم توسعه کشور به خواست ملی نیز تبدیل شده است. برایدستیابی به این مهم، ابتدا باید سیر تحول معنایی واژگانی آن تدقیق شود.لذا ضمن بررسی تغییر مفهوم هویت در دوران معاصر، به روش تفسیری ـ تاریخی با استفاده از تدابیر تحلیلی ـمقایسه ای به تحلیل جایگاه این مفهوم در متون تخصصی معماری، طی دوره های پیشامدرن، مدرن و فرامدرن پرداختهشد. از این رو ابتدا نظریات اندیشمندان تاثیرگذار جهان معماری در رابطه با هویت بررسی میشود. سپس نحوه تجلیاین اندیشهها در ساحت معماری، طی سه دوره مورد تحلیل قرار میگیرد. در انتها بر مبنای چارچوب نظری، معنایهویت در ساحت معماری، طی دوره ها تدقیق میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
129 - پی‌جوییِ بارزه‌های شهر از منظر حافظ
محمد نقی زادهدر زمینه شناخت دیدگاه های تفکّر و تمدّن ایرانی در مورد موضوعات مختلف مربوط به شهر و معماری و محیط زندگی، یکی از مشکلات اصلی کمبود آثار مکتوبی است که مبانی نظری و اصول شکل‌گیری فضا و محیط زندگی ایرانیان را صراحتاً توضیح داده باشند.1 در عین حال، بسیاری از آثار وجود دارن چکیده کاملدر زمینه شناخت دیدگاه های تفکّر و تمدّن ایرانی در مورد موضوعات مختلف مربوط به شهر و معماری و محیط زندگی، یکی از مشکلات اصلی کمبود آثار مکتوبی است که مبانی نظری و اصول شکل‌گیری فضا و محیط زندگی ایرانیان را صراحتاً توضیح داده باشند.1 در عین حال، بسیاری از آثار وجود دارند که به ذکر مستقیم یا غیرمستقیمِ اصول و ارزش هایی اشاره دارند که مستخرج از فرهنگ ایرانی بوده و برای شکل دادن محیط زندگی یا تعریف شهر آرمانی این تمدّن قابل استناد هستند. این اصول و ارزشها، در تبیین مدینه فاضله و شهر ایده‌آل و محیط زندگی آرمانی صاحبان اندیشه و رهبران فکری این تمدّن نقشی بی‌بدیل ایفا نموده‌اند. مقاله حاضر سعی بر آن دارد تا اصول و ارزش های حاکم بر شهر و محیط آرمانی و مدینه فاضله‌ای را که حضرت حافظ، با بهرهگیری از الهامات خویش، برای پیروان تفکّر توحیدی توصیه مینماید، شناسایی و معرّفی کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
130 - زبان معمارانه نگارههای ایرانی
منوچهر فروتناسناد تاریخ معماری اسلامی ایران به ویژه اسناد تصویری کمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند. نقشههای ترسیمی بناها از این دوران اندک‌اند، در عوض نگارههای بسیاری از دوران اسلامی به‌ویژه از ایلخانی تا اوایل صفوی باقی مانده است که میتواند به عنوان اسناد معماری مورد بررسی قرار گیر چکیده کاملاسناد تاریخ معماری اسلامی ایران به ویژه اسناد تصویری کمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند. نقشههای ترسیمی بناها از این دوران اندک‌اند، در عوض نگارههای بسیاری از دوران اسلامی به‌ویژه از ایلخانی تا اوایل صفوی باقی مانده است که میتواند به عنوان اسناد معماری مورد بررسی قرار گیرد. سؤالات پژوهش این بود که نگارهها چگونه همچون اسناد تاریخی میتوانند برای شناخت معماری اسلامی ایران مورد استفاده قرار گیرند و با به‌کاربستن چه روشهایی، چه نوع داده‌های تاریخی را میتوان دریافت و اعتبار آنها را چگونه باید ارزیابی نمود. برای پاسخ دادن به این پرسش‌ها به بررسی شیوههای بیانی نگارگری در تبیین معماری، بررسی تاریخ تصویر بناهای معماری، مقایسه نگارهها با نمونههای معماری اسلامی ایران و نگارههای دیگر فرهنگ‌های اسلامی پرداخته شده است. در نهایت ویژگیهای بیانی نگارگری اسلامی ایران در تبیین معماری ایرانی ارائه شده است. به علاوه معانی اجتماعی معماری با روش معناشناسی تطبقی و بازخوانی بناهای معماری آمده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
131 - تحلیل و ارزیابی معماری جمعی بر مبنای شاخصه های احساس جمعی
حامد کامل نیا سید غلامرضا اسلامی پیروز حناچیاستفاده از مشارکت کاربران در فرآیند طراحی با وجود توجه و مطالعات مختلف نتوانسته است نتایج چندانی را درعرصه کاربرد به همراه داشته باشد. یکی از دلایل اصلی ناکارآمدی استفاده از روشهای مشارکتی در معماری، عدم تحلیلو ارزیابی مناسب نمونه های کاربردی رویکردهای مشارکتی در معماری چکیده کاملاستفاده از مشارکت کاربران در فرآیند طراحی با وجود توجه و مطالعات مختلف نتوانسته است نتایج چندانی را درعرصه کاربرد به همراه داشته باشد. یکی از دلایل اصلی ناکارآمدی استفاده از روشهای مشارکتی در معماری، عدم تحلیلو ارزیابی مناسب نمونه های کاربردی رویکردهای مشارکتی در معماری است. شاخصه های احساس جمعی از نمونه هایشاخصه های سنجشی هستند که میتوان با بررسی و تحلیل آنها میزان مشارکت پذیری کاربران و تاثیر آنها را در یکفرآیند طراحی مشارکتی تا حدودی سنجید. در پروژه ای مشارکتی صورت گرفته در شهر دوستار کودک ـ بم که استفادهاز روشهای مشارکتی در طراحی مورد نظر بوده، نتایج حاصل از بررسی شاخصه های احساس جمعی نشاندهندههمبستگی میان این فاکتورها و میزان مشارکت کاربران در طراحی است اما با وجود این عدم استفاده از روش ها وسطوح مشارکتی مناسب برای مشارکت کنندگان، موجب شده تا عملا نتایج قابل قبولی در این بخش بوجود نیاید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
132 - تعاملات فرهنگی مغولها با اروپاییهاو تاثیرآن بر معماری ورودی بناهای ایران در دوره ایلخانی با بررسی دو نمونه مسجد ایلخانی و کلیسای گوتیک
علی باختر رضا فرمهینی فرهانی حسین مرادی نسبمقدمه و هدف پژوهش: مغولان پس از حمله به ایران و ویرانگری‌های اولیه شروع به سازندگی کردند و معماری خود را در ادامه معماری گذشتگان ولی با ارتفاع بیشتر در ورودی شکل دادند. شروع روابط فرهنگی و اقتصادی ایران و اروپا در این دوره شکل گرفت. وروابط سیاسی بهبود پیدا کرد. این دوره چکیده کاملمقدمه و هدف پژوهش: مغولان پس از حمله به ایران و ویرانگری‌های اولیه شروع به سازندگی کردند و معماری خود را در ادامه معماری گذشتگان ولی با ارتفاع بیشتر در ورودی شکل دادند. شروع روابط فرهنگی و اقتصادی ایران و اروپا در این دوره شکل گرفت. وروابط سیاسی بهبود پیدا کرد. این دوره همزمان با دوره معماری گوتیک اروپا بود، که شاخصه اصلی آن ارتفاع در ساخت و تناسبات ورودی آن شبیه به بناهای ایلخانی است.روش پژوهش: این پژوهش در قالــب پژوهش توصیفی ـ تحلیلی قرار میگیرد. و اطلاعات مورد نیاز درباره آییــن و فرهنگ مغولان و معمــاری دوره ایلخانــی و اروپای آن زمان از طریــق جمعآوری اطلاعات به شــیوه کتابخانهای و میدانی گردآوری شــده است.روش نمونهگیری: انتخاب بنا باروش AHP انجام شده و سپس با روش مقایسه تطبیقی کیفی توافقی شاخصه‌های مشترک، مورد مقایسه قرار گرفت.یافته و نتیجهگیری: پس از بررسی نقش تعاملات فرهنگی مغولان و اروپاییان و مطالعه ورودی مساجد و کلیساها و مقایسه اشتراک و افتراق شاخصه‌ها، مشاهده شد که برخلاف تصور تاثیرات این تعامل در حوزه بنیادین معماری به ویژه در شکل‌گیری ورودی بناها تاثیر نداشته است و کماکان نظریه مرتفع‌سازی بناها بواسطه ایجاد نمادهای شهری و ساختار قدرت طلبی مغولان معتبر میباشد. . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
133 - تحلیلی در معماری بومی با تأکید بر روش زندگی ساکنان به منظور ارتقاء همگنی ادراکی در محیط انسان ساخت بومی (نمونه مورد پژوهش: بافت قدیم بوشهر)
محمد علی رحیمی باقر کریمیمعماری بومی بارویکردهای متفاوتی مورد مطالعه قرار گرفته است. پژوهش حاضر با رویکردی مسئله محور به معماری بومی در مقیاس میانه (محله) به منظور ارتقاء همگنی ذهنی و ادراکی مخاطبان از محیط انسان ساخت بومی می پردازد. در ابتدا مفاهیم و روش های مطالعه معماری بومی مورد ارزیابی قرا چکیده کاملمعماری بومی بارویکردهای متفاوتی مورد مطالعه قرار گرفته است. پژوهش حاضر با رویکردی مسئله محور به معماری بومی در مقیاس میانه (محله) به منظور ارتقاء همگنی ذهنی و ادراکی مخاطبان از محیط انسان ساخت بومی می پردازد. در ابتدا مفاهیم و روش های مطالعه معماری بومی مورد ارزیابی قرار گرفته و در ادامه مفاهیم روش زندگی انسان با وجوه آشکار و پنهان خود به عنوان مهمترین متغیر همگنی ادراکی بررسی شدند. برای تبیین پدیده همگنی ادراکی و ذهنی مخاطبان از محیط مصنوع، چهارچوب نظری تحقیق بر اساس ارتباط بین محیط انسان ساخت بومی به مثابه سیستم استقرار فعالیت وروش زندگی انسانی با بهره گیری از نظریات آموس راپاپورت و دیگر متخصصین و تایید 15 متخصص دانشگاهی، تدوین و نتایج آن مورد مداقه قرار گرفت. با تکیه بر روشی کیفی با رویکردی توصیفی و تحلیلی، مفاهیم و فاکتورهای نظری تبیین و با انتخاب هدفمند معماری بافت بومی شهر بوشهر به عنوان نمونه موردی، مفاهیم مذکور مورد بررسی قرار گرفتند. برای این منظور به پژوهش های انجام گرفته در این زمینه (مطالعات کتابخانه ای و اینترنتی شامل کتب، مستندات، مقالات و تحقیقات سایر پژوهشگران داخلی و خارجی) مراجعه گردید.از نتایج ارتقاء همگنی ادراکی در محیط، افزایش پیشبینی پذیری فردی وکاهش فشارهای روانی، تقویت مکانیسم های دفاعی و روانشناختی و فرهنگی و... وضوح هویت مکانی، افزایش امکان خود کنترلی، بهره گیری از قوانین و کنترل های غیر رسمی نسبت به قوانین رسمی، مشارکت و برقراری ارتباط نزدیک، انعطاف پذیری، حمایت های متقابل در زمان تغییرات فرهنگی،کاهش فشارهای محیطی، گروه های فرهنگی، رضایتمندی سکونتی گروه های مهاجر می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
134 - ارزیابی مولفه های تاثیرگذار عوامل کالبدی مشارکت اجتماعی در معماری مجموعه های اردوگاهی دانش آموزی
نسترن عبداله پور جمال الدین سهیلیاردو، فعالیتی سازمان یافته، نظام مند و هدفمند است که به صورت گروهی با برنامه های معین، تحت نظارت و هدف مربی در محیطی خارج از مدرسه و بیرون از محدوده فعالیت های روزمره و در فضایی کاملاً متنوع، مساعد و بانشاط و با هدف تربیت و سازندگی برگزار می گردد. یکی از مهترین عواملی ک چکیده کاملاردو، فعالیتی سازمان یافته، نظام مند و هدفمند است که به صورت گروهی با برنامه های معین، تحت نظارت و هدف مربی در محیطی خارج از مدرسه و بیرون از محدوده فعالیت های روزمره و در فضایی کاملاً متنوع، مساعد و بانشاط و با هدف تربیت و سازندگی برگزار می گردد. یکی از مهترین عواملی که به تداوم حیات بشر کمک کرده، همکاری و مشارکت میان انسان هاست، هدف تحقیق شناسایی مولفه های تاثیرگذار عوامل کالبدی مشارکت اجتماعی در معماری مجموعه های اردوگاهی دانش آموزی است و این خود امری است اجتماعی و فرهنگی، تعیین کننده روابط و رفتارهای فردی در گروه های اجتماعی که می تواند خود به عنوان عاملی اصلی شکل گیری رفتار اجتماعی باشد. روش تحقیق حاضر پیمایشی می باشد و پرسشنامه ابزار گردآوری اطلاعات است و روش استدلال استقرایی است. جامعه آماری از بین کودکان 11، 12 و 13 سال می باشد که پاسخگوی سوالات پرسشنامه می باشند. تحقیق حاضر با استفاده از نرم افزار تحلیلی21 spss به آنالیز پاسخ ها پرداخته و در نهایت با توجه به مولفه های تاثیرگذار بر مشارکت اجتماعی همچون؛ ایجاد حس تعلق فرد به مکان، تبدیل ذهنیت به عینیت و وحدت در ساخت فضاهای جمعی به معماری مشارکتی در مجموعه های اردوگاهی دانش آموزی و رضایت مدار دست خواهد یافت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
135 - نقش ارزش‌های اجتماعی در ساختار معماری خانههای دوره قاجار یزد از دیدگاه قرآن، احادیث و روایات اسلامی
پانتئا بغدادی ابوالقاسم دادور مریم ثابتیمقدمه: طـرح معمـاری خانه‌هـای سـنتی ایـران از عوامـل مختلفـی مانند مذهب، فرهنـگ، ویژگی‌هـای جغرافیایـی، اجتماعـی تأثیـر پذیرفته اسـت. در این میـان توجـه بـه ارزشها و اصـول اخلاقی و اجتماعی برگرفتـه از احکام دین اسلام باعث کارکردهای معنوی و آرامش بخش اماکن سـنتی شـده اس چکیده کاملمقدمه: طـرح معمـاری خانه‌هـای سـنتی ایـران از عوامـل مختلفـی مانند مذهب، فرهنـگ، ویژگی‌هـای جغرافیایـی، اجتماعـی تأثیـر پذیرفته اسـت. در این میـان توجـه بـه ارزشها و اصـول اخلاقی و اجتماعی برگرفتـه از احکام دین اسلام باعث کارکردهای معنوی و آرامش بخش اماکن سـنتی شـده است. این پژوهش به بررسی نقش ارزش‌های اجتماعی ساختار معماری خانههای سنتی قاجار در شهر یزد از نگاه قرآن پرداخته و هدف آن تحلیل نمود عینی این ویژگیها در ساختار معماری این خانهها است.روش‌پژوهش: نوع پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده که ابتدا از طریق شیوههای تحقیق کتابخانهای، مفاهیم مرتبط با موضوع از کتب برخی صاحبنظران، اندیشمندان، آیات و روایات اسلامی استخراج شده، سپس نقش ارزش‌های اجتماعی در ساختار معماری خانههای سنتی مورد بحث و تفسیر قرار گرفته است.یافتهها: نتایج پژوهش نشان میدهد که ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن در معماری خانههای سنتی مورد توجه بوده و مردم از آیات قرآنی و روایات اسلامی در این مورد الگو می گرفته‌اند و تاثیرات آن در قالب رعایت محرمیت، اهمیت مهمان نوازی، حقوق همسایگی، پرهیز از اسراف و رعایت قناعت، عدم اشراف ، نظم و رعایت بهداشت تجلی یافته است. نتیجهگیری: نتایج این پژوهش نشان میدهد که ویژگیها و ارزش‌های اسلامی به خوبی در کالبد خانههای ایرانی اسلامی نشان داده و در کنار ویژگیهای کاربردی، زیبایی و بوم‌آوردی مصالح بنا را نیز فراهم کرده‌است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
136 - مطالعه تطبیقی شهر هوشمند با معماری سازمانی فناوری اطلاعاتی - ارتباطی شهرداری
سعید حیدری محمد حکاک رضا سپهوند امیرهوشنگ نظرپوریآنچه یک شهر را به سمتِ ساختار صحیح مدیریت هوشمند شهری پیش میبرد، نحوۀ برنامه ریزی و شناسایی ذینفعان اصلی شهر هوشمند، در راستای خدمت رسانی و مدیریت شهری است، که مهمترین آن ارتقای سطح کیفی زندگی شهروندان که بهعنوان اصلی‌ترین ذینفعان هر جامعه شهری می‌باشند، است. هدف و ن چکیده کاملآنچه یک شهر را به سمتِ ساختار صحیح مدیریت هوشمند شهری پیش میبرد، نحوۀ برنامه ریزی و شناسایی ذینفعان اصلی شهر هوشمند، در راستای خدمت رسانی و مدیریت شهری است، که مهمترین آن ارتقای سطح کیفی زندگی شهروندان که بهعنوان اصلی‌ترین ذینفعان هر جامعه شهری می‌باشند، است. هدف و نوآوری این تحقیق، طرح تئوریک معماری سازمانی حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات با تکیه بر منطق شهروندی و مطالعه تطبیقی در راستای شناسایی و بررسی عملکرد دیگر شهرهای هوشمند است. این پژوهش با رویکرد کار بنیادی و با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، به شناسایی و بررسی معماری سازمانی این حوزه در مدیریت شهری شهرداری شیراز بر اساس مطالعات تطبیقی شهر هوشمند آمستردام پرداخته است. سؤال اصلی که در این پژوهش مورد بررسی است این است که شهر هوشمند آمستردام با چه سیر تکاملی به معماری سازمانی مناسب شهر هوشمند نزدیک شده است؟ با پاسخ دهی به این سؤال معماری سازمانی حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات شهر شیراز با رویکرد شهر هوشمند و با توجه به نتایج به دست آمده تعریف شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
137 - ارزیابی مولفه های تاثیرگذار عوامل کالبدی مشارکت اجتماعی در معماری مجموعه های اردوگاهی دانش آموزی
نسترن عبداله پور جمال الدین سهیلیاردو، فعالیتی سازمان یافته، نظام مند و هدفمند است که به صورت گروهی با برنامه های معین، تحت نظارت و هدف مربی در محیطی خارج از مدرسه و بیرون از محدوده فعالیت های روزمره و در فضایی کاملاً متنوع، مساعد و بانشاط و با هدف تربیت و سازندگی برگزار می گردد. یکیازمهترینعواملیکهبهت چکیده کاملاردو، فعالیتی سازمان یافته، نظام مند و هدفمند است که به صورت گروهی با برنامه های معین، تحت نظارت و هدف مربی در محیطی خارج از مدرسه و بیرون از محدوده فعالیت های روزمره و در فضایی کاملاً متنوع، مساعد و بانشاط و با هدف تربیت و سازندگی برگزار می گردد. یکیازمهترینعواملیکهبهتداوم حیاتبشرکمککرده،همکاریومشارکت میانانسان هاست، هدف تحقیق شناسایی مولفه های تاثیرگذار عوامل کالبدی مشارکت اجتماعی در معماری مجموعه های اردوگاهی دانش آموزی است و این خود امریاست اجتماعی و فرهنگی، تعیین کننده روابط و رفتارهای فردی در گروه های اجتماعی که می تواند خود به عنوان عاملی اصلی شکل گیری رفتار اجتماعی باشد. روش تحقیق حاضر پیمایشی می باشد و پرسش نامه ابزار گردآوری اطلاعات است و روش استدلال استقرایی است. جامعه آماری از بین کودکان 11، 12 و 13 سال می باشد که پاسخگوی سوالات پرسش نامه می باشند. تحقیق حاضر با استفاده از نرم افزار تحلیلی21 spss به آنالیز پاسخ ها پرداخته و در نهایت با توجه به مولفه های تاثیرگذار بر مشارکت اجتماعی همچون؛ ایجاد حس تعلق فرد به مکان، تبدیل ذهنیت به عینیت و وحدت در ساخت فضاهای جمعی به معماری مشارکتی در مجموعه های اردوگاهی دانش آموزی و رضایت مدار دست خواهد یافت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
138 - فرضیه‌ی همه پیمانه‌ای ذهن، الگوی راهنماگر و سوداری شناختی: رقیب یا مکمل؟
آیدا رضائیدر علوم شناختی، دو نظریه‌ی متمایز درباره ی ساختار ذهن انسان مطرح شده است که هر دو تکاملی اند اما تفاوت هایی نیز دارند. یکی از آنها، نظریه‌ی روانشناسی تکاملی و ادعای مرتبطش با فرضیه ی همه پیمانه‌ایست که ذهن رامجموعه‌ای از پیمانه‌ها درنظر می گیرد. دیگری، الگوی راهنماگر چکیده کاملدر علوم شناختی، دو نظریه‌ی متمایز درباره ی ساختار ذهن انسان مطرح شده است که هر دو تکاملی اند اما تفاوت هایی نیز دارند. یکی از آنها، نظریه‌ی روانشناسی تکاملی و ادعای مرتبطش با فرضیه ی همه پیمانه‌ایست که ذهن رامجموعه‌ای از پیمانه‌ها درنظر می گیرد. دیگری، الگوی راهنماگر ساده و ادعای مرتبطش بر وجود یک جعبه‌ابزار سازگارپذیر در روش های شناختی است که هدایت ذهن را به وجوددسته‌ای از الگوهای راهنماگر نسبت می دهد. هر دو نظریه خواهان توضیح تنوع فرهنگی با به کارگیری این پیمانه‌ها/الگوهای راهنماگر هستند. با اینکه طرفداران هریک به‌طور معمول بوجود نظریه‌ی دیگر اشاره نمی‌کنند، هر دو نظریه، هم فرضیه ی همه پیمانه ای و هم ایده ی وجود الگوی راهنماگر ذهن، در تلاشند توضیحاتی ارائه دهند که نه فقط از دیدگاه تکاملی، بلکه در روانشناسی تطبیقی (که به مقایسه ی رفتار گونه های غیرانسانی می پردازد) نیز، قابل‌قبول باشند. همچنین هردو می‌خواهند توضیح دهند که فرآیندهای شناختی در ذهن ما به چه شکل پردازش می شوند. با این حال، در بدو امر دلایلی وجود دارند که فکر کنیم این نظریهها توضیحاتی از شناخت انسان ارائه می‌دهند که با دیگری ناسازگار است یا یکدیگر را تضعیف میکنند. آنچه در این مقاله به چالش کشیده می شود این است که چگونه انسانی که در طی فرآیند تکامل همواره تحت تأثیر انواع الگوهای راهنماگر، سوداری‌های شناختی و ناعقلانیت در استدلال، قضاوت و تصمیم‌گیری بوده است، میتواند در ذهن خود دارای یک ساختار شناختی همه پیمانه‌ای و سازماندهی شده باشد که عملکردی منطقی دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
139 - مواجهه‌ی با معماری به‌مثابه‌ی رُخداد نزد دریدا
شراره تیموری شمس الملوک مصطفویاگرچه به نظر میرسد دیکانستراکشن نزد دریدا موجب گسست و فروپاشی همه چیز است، اما میتوان آن را به‌منزله‌ی مبنایی برای گرد هم آوردن و اتصال همه چیز هم به‌حساب آورد. رُخداد نزد دریدا مانند دیگر موضوعاتی که در فلسفه‌ی دریدا مطرح میشود، به‌سان دیکانستراکشن، به فروپاشی و بَر چکیده کاملاگرچه به نظر میرسد دیکانستراکشن نزد دریدا موجب گسست و فروپاشی همه چیز است، اما میتوان آن را به‌منزله‌ی مبنایی برای گرد هم آوردن و اتصال همه چیز هم به‌حساب آورد. رُخداد نزد دریدا مانند دیگر موضوعاتی که در فلسفه‌ی دریدا مطرح میشود، به‌سان دیکانستراکشن، به فروپاشی و بَرساخت مدام مبتلاست. در این خصوص سؤالات زیادی مطرح میشود از جمله اینکه رُخداد چیست و چرا امری درونی است که از ما اعتبار میگیرد یا اینکه اصولاً چرا رُخداد به مصنوع بودگی دچار است؟ به‌علاوه، مسئله‌ی مهمتر این است که چرا دریدا معماری را از سنخ رُخداد می‌داند و سبک دیکانستراکشن در معماری که با مشارکت خود او شکل گرفت، تا چه حدّ پدیده‌ای از جنس رُخداد تلقی میشود و نیز تا چه حدّ به تبیین رُخداد کمک میکند؟ مقاله‌ی حاضر تلاش میکند با تبیین آرای دریدا در مورد رُخداد و ارتباط آن با هنر و معماری، ویژگیهای آن همانند ساخت‌ناپذیری و پیش‌بینی‌ناپذیری را آشکار سازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
140 - تطبیق سیستم طبقه بندی اقلیمی بر معماری شهرهای استان خراسان رضوی
سعید کامیابیطراحی اقلیمی معماری با داشتن داده های اقلیمی و نیازهای حرارتی مکان مورد ساخت امکان پذیر میباشد. هدف این مقاله شناخت و بررسی میزان طبقه بندی اقلیمی و مطابقت آن با اصول معماری بومی شهرهای استان خراسان رضوی که اغلب معماری درونگرا دارند.بدین منظور ابتدا با استخراج عناصر اق چکیده کاملطراحی اقلیمی معماری با داشتن داده های اقلیمی و نیازهای حرارتی مکان مورد ساخت امکان پذیر میباشد. هدف این مقاله شناخت و بررسی میزان طبقه بندی اقلیمی و مطابقت آن با اصول معماری بومی شهرهای استان خراسان رضوی که اغلب معماری درونگرا دارند.بدین منظور ابتدا با استخراج عناصر اقلیمی مورد نیاز در چهار سیستم طبقه بندی اقلیمی(کوپن،ایوانف،آمبرژه و دمارتن)، درطی یک بازه زمانی برای اغلب شهرهای استان خراسان رضوی صورت گرفت. این تحقیق بیشتر ازنوع تصمیم گرا و روش کار به صورت تحلیلی، توصیفی وبا نگاه تلفیقی که به همراه عملیات میدانی و پیمایش از نوع روش طولی (تداومی)انجام شده است که دادها در طول زمان گرداوری می شود تا تغییرات بر حسب زمان بررسی شود. دادهای هواشناسی با مراجعه حضوری به مرکز تحقیقات هواشناسی،سازمان هواشناسی استان خراسان رضوی، و همچنین سایت سازمان هواشناسی و نتایج تحقیقات در زمینه اقلیم خراسان رضوی کل کشور میسر شدو سپس با استفاده از روش های بررسی طبقه بندی اقلیمی شرایط معماری همساز با اقلیم و اصول معماری بومی برای شهرهای استان خراسان رضوی در قالب جدول و نقشه تهیه گردید و پیشنهاداتی نیز ارئه گردید پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
141 - بررسی فن آوری های مدرن در طراحی مسجد در شهرستان زاهدان
پوریا طالبیمسجد ، محل سجود و خضوع و کرنش بندگان خدا در پیشگاه "الله" است ، جائی برای ایجاد رابطه با پروردگار و اظهار عبودیت و کوچکی در برابر ربوبیت و عظمت خالق هستی. قداست مسجد ، در همین رابطه متقابل "عبد و ربوبیت رب" نهفته است. این تحقیق کوششی در بازشناسی مبانی طراحی مسجد در معما چکیده کاملمسجد ، محل سجود و خضوع و کرنش بندگان خدا در پیشگاه "الله" است ، جائی برای ایجاد رابطه با پروردگار و اظهار عبودیت و کوچکی در برابر ربوبیت و عظمت خالق هستی. قداست مسجد ، در همین رابطه متقابل "عبد و ربوبیت رب" نهفته است. این تحقیق کوششی در بازشناسی مبانی طراحی مسجد در معماری معاصر ایران است. با هدف شناخت مفاهیم کالبدی- محتوایی معماری اسلامی در طراحی مسجد، خاستگاه معنای عناصر کالبدی آن موردبررسی قرار گرفت. بنابراین بررسی معماری یک مکان خاص به ویژه معماری اسلامی نشانگر رشد و شکوفایی آن محسوب می شود. بدین لحاظ می توان گفت رویکرد طراحی مسجد در آثار معاصر تابع شرایط زمانی و مکانی بوده و لزوماً نشانههای ثابت گذشته، عناصر نمادین در منظر شهری امروز نبوده است، حال آنکه در بسیاری از مساجد معاصر، همچنان الگوهای فرمی و شکلی گذشته، مرجع طراحان امروز می باشد. هدف از این پژوهش،بررسی معماری پایدار و به طور خاص استفاده از فن آوری های مدرن برای طراحی مسجد در شهر زاهدان است. روش تحقیق، توصیفی تحلیلی و از نوع نمونه موردی بوده و جمع آوری اطلاعات به صورت کتابخانهای انجام شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
142 - معماری از طبیعت پیروی میکند (زیست الگو رویکردی هوشمندانه برای صرفه جویی انرژی در پوسته های ساختمانی)
صبا خردمند حسن ستاری ساربانقلیاز سال 1970 تاکنون، یکی از مسائل مهم در سراسر جهان کمبود انرژی در کنار مصرف بالای سوخت بوده است. معماران تلاش میکنند تا راهکارهایی را برای مدیریت و مصرف انرژی در ساختمانها پیدا کنند. یکی از روشهای نوآورانه در این زمینه زیست الگو (بیومیمیکــری) است. زیر مجموعه این دان چکیده کاملاز سال 1970 تاکنون، یکی از مسائل مهم در سراسر جهان کمبود انرژی در کنار مصرف بالای سوخت بوده است. معماران تلاش میکنند تا راهکارهایی را برای مدیریت و مصرف انرژی در ساختمانها پیدا کنند. یکی از روشهای نوآورانه در این زمینه زیست الگو (بیومیمیکــری) است. زیر مجموعه این دانش ایجاد پوسته‌ای است که ارتباط ساختمانها با محیط از طریق آن برقرار میشود. مدیریت مناسب پوسته ساختمان میتواند تقاضای انرژی در ساختمان را به طور قابل توجهی کاهش دهد. هدف اصلی این مقاله بررسی قابلیت صرفه جویی در مصرف انرژی با به کارگیری روش زیست الگو در طراحی پوسته ساختمان هاست. به منظور تحقق این هدف، روش تحقیق به منظور دستیابی به چهار هدف طرح ریزی شده است. اولاً، با استفاده از این روش، تحقیق عمیقی در خصوص زیست الگو، پوسته و زیست الگو در ایجاد پوسته از طریق بررسی منابع علمی موجود در این زمینه انجام شد. ثانیاً، بررسی‌های نمونه های موردی بین المللی از نظر استفاده از زیست الگو و همچنین تأثیر آن بر کاهش مصرف انرژی ساختمان ارائه و آنالیز خواهند شد. در نهایت، این بررسی با ارائه رهنمودهایی برای طراحی پوسته ساختمان به منظور مصرف مؤثرتر انرژی در ساختمانها پایان مییابد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
143 - تجلی هندسه و تناسبات در بناهای سنتی معماری ایران در محدوده جغرافیایی آذربایجان
نسیم نجفقلی پور کلانتری ایرج اعتصام فرح حبیبمحدوده جغرافیایی آذربایجان یکی از مراکز پر قدرت معماری ایران است که در قرون هفـتم و هشـتم هجـری قمـری عصـر شـکوفایی معمـاری را تجربه کرده و سبکی به نام "آذری" را به وجود آورده است. بسیاری از آثار این دوره بر اثر زلزله و جنگ از بین رفته اند. از جمله آثار به جا مانده در چکیده کاملمحدوده جغرافیایی آذربایجان یکی از مراکز پر قدرت معماری ایران است که در قرون هفـتم و هشـتم هجـری قمـری عصـر شـکوفایی معمـاری را تجربه کرده و سبکی به نام "آذری" را به وجود آورده است. بسیاری از آثار این دوره بر اثر زلزله و جنگ از بین رفته اند. از جمله آثار به جا مانده در محدوده آذربایجان، بنای مسجد کبود می باشد که می تواند اطلاعات مفیدی در خصوص هندسه و تناسبات وابسته به معماری مربوط به آن دوره را ارائه نماید. لذا این پژوهش با استفاده از روش تحقیق تحلیلی- توصیفی و با هدف بررسی هندسه و تناسبات موجود در بناهای سنتی مربوط به سبک آذری در آذربایجان، تلاشی است برای تذکر مجدد بر جایگاه ممتاز هندسه در طراحی معماری قدیم که علاوه بر امکان فهم صحیح تر معماری سنتی می تواند راهگشایی باشد برای ساماندهی به وضعیت نامطلوب فعلی طراحی معاصر بگونه ای خلاقانه پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
144 - امکان سنجی نحوه طراحی و رنکینگ محیط طراحی در مقررات ملی ساختمان براساس استاندار LEED
اطلس فکور وحید قبادیانتغییرات اقلیمی جهان که وابسته به افزایش فعالیت های انسان که ماحصل آن افزایش آلودگی محیط زیست در کره زمین را باعث شده است زنگ خطر را برای آینده زندگی بشر به صدا در آید. تعامل میان اقلیم ومعماری برای نیل به هدف کاهش آلودگی محیط از طریق کاهش مصرف انرژی و الگو قرار دادن ساخ چکیده کاملتغییرات اقلیمی جهان که وابسته به افزایش فعالیت های انسان که ماحصل آن افزایش آلودگی محیط زیست در کره زمین را باعث شده است زنگ خطر را برای آینده زندگی بشر به صدا در آید. تعامل میان اقلیم ومعماری برای نیل به هدف کاهش آلودگی محیط از طریق کاهش مصرف انرژی و الگو قرار دادن ساختمان های سبز و پایداری در معماری از اهداف مهم این موضوع می باشد دقت در مکان یابی در مقیاس خرد و کلان همچین احترام و مراقبت از ویژگی های محلی گیاهان و موجودات زنده همچنین هماهنگی وهمسو بودن گسترش طرح ها با ویژگی های بومی منطقه از مهمترین رکن های کعماری سبز است. این پژوهش تلاش میکند بر اساس رده بندی محل طراحی در استاندارد Leed آنرا در غالب دستور العمل مقررات ملی ایران با روش تحلیلی و مقایسه تطبیقی با توجه به مطالعات اسنداد و پژوهش های کتابخانه ای بیاورد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
145 - بام سبز راهکار مؤثر برای کاهش آلودگی ساختمانها در شهر (ارائه درس آموخته‌های حاصل از دو استاندارد لیید و برییم در ساختمانهای ایران)
مهری نیشابوری امروی وحید قبادیانافزایش آلودگی‌های حاصل از ساختمانها توجه به روشهای کاهش آن را حائز اهمیت نموده است. راهکارهای مختلفی در این زمینه با هدف کاهش آلودگی محیط ارائه شده است. برخی از این راهکارها شامل کاهش آلایندگی ساختمان، کاهش تولید و انتشار دی‌اکسید کربن، جداسازی کربن، افزایش طول عمر پش چکیده کاملافزایش آلودگی‌های حاصل از ساختمانها توجه به روشهای کاهش آن را حائز اهمیت نموده است. راهکارهای مختلفی در این زمینه با هدف کاهش آلودگی محیط ارائه شده است. برخی از این راهکارها شامل کاهش آلایندگی ساختمان، کاهش تولید و انتشار دی‌اکسید کربن، جداسازی کربن، افزایش طول عمر پشت‌بام، کاهش تولید زباله با استفاده از خاک پشت‌بام به عنوان یک لندفیل کوچک برای زباله هایی با حجم کم .در این مقاله با رویکرد کیفی به بررسی الزامات دو استاندارد مطرح ساختمانهای سبز و تطابق آن با مقررات ملی ساختمان پرداخته میشود. استدلال منطقی و استفاده از یافتههای دیگر محققان، دست‌آورد اصلی در حصول نتیجه به شمار می‌آید. به دلیل کمبود فضای خالی برای توسعه درختکاری در شهرها، بام سبز نقش موثرتری دارد. میتوان در این ساختارها با کنترل آلاینده‌هایی مانند دی اکسید کربن و نیز زهکشی فاضلاب‌ها، از درس آموخته‌های استانداردهای بین المللی نیز بهره برد. براساس چارچوب‌های تدوین شده در دو استاندارد ساختمانی لیید و برییم و تجربه موفق کاربرد آنها در دیگر کشورها میتوان بر لزوم استفاده و گسترش بام سبز در کشور و تعیین آن بعنوان راهکاری الزام آور در مقررات ملی ساختمان بهره گرفت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
146 - طراحی شهری جدید پارک جهت رشد و پرورش خلاقیت کودکان
زینب سادات میرحبیبیان حسینی نسیم اشرافیکودکان و خلاقیت آنان یکی از عوامل بسیار مهم هر جامعه میباشد. یکی از محیطهایی که تاثیر بسیار در سطح پرورش و خلاقیت کودکان دارد، پارکها هستند. در این بین، ایجاد فضاهایی متناسب با ویژگیهای روانشناختی کودکان برای تحقق بخشی به افزایش رشد خلاقیت و تدوین دستورالعمل های خاص برا چکیده کاملکودکان و خلاقیت آنان یکی از عوامل بسیار مهم هر جامعه میباشد. یکی از محیطهایی که تاثیر بسیار در سطح پرورش و خلاقیت کودکان دارد، پارکها هستند. در این بین، ایجاد فضاهایی متناسب با ویژگیهای روانشناختی کودکان برای تحقق بخشی به افزایش رشد خلاقیت و تدوین دستورالعمل های خاص برای ارائه خدمات به کودکان است...در این پژوهش، ضمن بررسی عوامل موثر بر افزایش و رشد خلاقیت کودکان سعی بر پیشنهاد طراحی مناسب برای پارکها در جهت این ارتقای میباشد. روش تحقیق در این پژوهش، به صورت تحلیلی توصیفی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و مصاحبه می باشد.. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
147 - واکاوی مولفه های اجتماعی تاثیرگذار در نحوه چیدمان فضایی معماری خانه های بومی روستاهای شهرستان سراب
محمد گل محمدی محمد عدالت خواه اکبر عبداله زاده طرفمطالعه حاضر طبق روش تحقیق توصیفی- تحلیلی با هدف کاربردی-توسعه ای نوشته شده است. پس از تجزیه و تحلیل آماری و کمی برای شناسایی استراتژی ها ، از روش کیفی مطابق با روش زنجیره - ترکیبی استفاده شد. مطالعات میدانی با مصاحبه های هدفمند ، تهیه برنامه ها و تصویربرداری انجام شد. پ چکیده کاملمطالعه حاضر طبق روش تحقیق توصیفی- تحلیلی با هدف کاربردی-توسعه ای نوشته شده است. پس از تجزیه و تحلیل آماری و کمی برای شناسایی استراتژی ها ، از روش کیفی مطابق با روش زنجیره - ترکیبی استفاده شد. مطالعات میدانی با مصاحبه های هدفمند ، تهیه برنامه ها و تصویربرداری انجام شد. پرسشنامه محقق ساخته در دو مرحله به جامعه آماری ارسال شد. پس از جمع آوری پرسشنامه ها ، با استفاده از تکنیک دلفی فازی ، در دو مرحله تأیید شد. سپس با مدلسازی معادلات ساختاری در نرم افزار SmartPLS ، اهمیت معیارها تأیید شد. سپس با استفاده از مدل BWM ، معیارها در نرم افزار SPSS و Matlab رتبه بندی شدند. در نتیجه ، ضریب امنیتی با نمره 0.436 رتبه اول ، ضریب حفظ حریم فضایی با نمره 0.321 رتبه دوم و وجود امکانات لازم برای تعاملات اجتماعی با امتیاز 0.243 در رتبه سوم قرار گرفت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
148 - مبانی طراحی اقلیمی واحدهای مسکونی شهر یزد ( مبانی حرارتی و نورگیری )
سعید جهانبخش نجما اسمعیل پوردر این تحقیق برای دستیابی به برخی از اصول طراحی اقلیمی در مناطق گرم و خشک، شهر یزد به عنوان نمونه انتخاب شده است. ابتدا شرایط بیوکلیمای انسانی این شهر بر اساس مدل ترجونگ تعیین گردیده و سپس اقلیم فیزیولوژیک برای هر ماه مشخص شده است. نتایج این قسمت از مطالعه نشان می دهد ک چکیده کاملدر این تحقیق برای دستیابی به برخی از اصول طراحی اقلیمی در مناطق گرم و خشک، شهر یزد به عنوان نمونه انتخاب شده است. ابتدا شرایط بیوکلیمای انسانی این شهر بر اساس مدل ترجونگ تعیین گردیده و سپس اقلیم فیزیولوژیک برای هر ماه مشخص شده است. نتایج این قسمت از مطالعه نشان می دهد که در شهر یزد تنها در ماه های اکتبر و آوریل، شرایط آسایش حرارتی شبانه روزی برقرار بوده و در شب های ماه های مه و سپتامبر نیز شرایط حرارتی تا حدّی فراهم بوده است. در ماه های ژوئن، ژوئیه و اوت، شرایط بیوکلیمایی بسیار سخت حاصل از گرمای هوا حاکم بوده است و همچنین در ماه های دسامبر، ژانویه و فوریه شرایط سخت بیوکلیمایی حاصل از برودت هوا وجود داشته است. در مرحله بعدی این مطالعه،اصول حاکم بر طراحی اقلیمی کالبد ساختمان (بر اساس مدل ماهانی) و احکام معماری ساختمان به منظور ایجاد شرایط آسایش در داخل بنا ( بر اساس نمودار زیست اقلیم ساختمانی گیونی ) استخراج گردیده است. در مرحله نهایی با استفاده از دیاگرام مسیر عبور خورشید اقدام به تعیین نور مطلوب و نامطلوب گردیده و بر این اساس شرایط نورگیری ساختمان برای شهر یزد ارائه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
149 - مطالعه معماری ساختمانهای شهر تهران بر اساس عناصر اقلیمی (مطالعه موردی: منطقه 5 شهرداری)
مارال حبیبی خامنه حسین محمدیمنطقه 5 با توجه به ایستگاه مهرآباد با طول جغرافیایی 51 درجه و 19 دقیقه و عرض 35 درجه و 41 دقیقه دارای ارتفاع 1191 متر می باشد و شرایط توپوگرافی خاصی را به خود اختصاص داده است. منطقه دارای آب و هوا گرم و خشک در تابستان و سرد و خشک در زمستان میباشد. تحقیق در خصوص اقلیم و چکیده کاملمنطقه 5 با توجه به ایستگاه مهرآباد با طول جغرافیایی 51 درجه و 19 دقیقه و عرض 35 درجه و 41 دقیقه دارای ارتفاع 1191 متر می باشد و شرایط توپوگرافی خاصی را به خود اختصاص داده است. منطقه دارای آب و هوا گرم و خشک در تابستان و سرد و خشک در زمستان میباشد. تحقیق در خصوص اقلیم ومعماری منطقه 5 تهران با هدف استفاده بیشتر از عناصر اقلیمی جهت ایجاد آسایش می باشد. برای رسیدن به اهداف پژوهش از داده های ایستگاه سینوپتیک مهرآباد در دوره آماری 20 ساله(1981 تا 2010) استفاده شد. و شرایط زیست اقلیمی بر اساس روشهایی مانند روش زیست اقلیمی اولگی و نرم افزار Climate Consultant برای تعیین محدوده آسایش دمایی استفاده شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که جهت استقرار مناسب ساختمان جهت شمالی- جنوبی با کشیدگی در راستای شرقی- غربی می باشد اگر احکام معماری به وسیله شاخص های آسایش دمایی انجام شود زمان استفاده از وسایل گرمایشی و سرمایشی در ساختمانهای منطقه 5 شهر تهران کاهش می یابد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
150 - معماری همساز با اقلیم دهستان صور منطقه آذربایجان شرقی با تعیین مناسب ترین شاخص RAY MAN
حسن ستاری ساربانقلی هادی رضانژاد اصل بنابدر تحلیل اقلیم آسایشی روستای صور، واقع در استان آذربایجان شرقی، از سه شاخص دمای معادلفیزیولوژی(PET)و متوسط نظرسنجی پیش بینی شده(PMV)و شاخص دمای موثر استاندارد(SET) استفاده شده است. در این تحقیق اطلاعات اقلیمی که از نزدیکترین ایستگاه سینوپتیک موجود در منطقه گردآوری شده ا چکیده کاملدر تحلیل اقلیم آسایشی روستای صور، واقع در استان آذربایجان شرقی، از سه شاخص دمای معادلفیزیولوژی(PET)و متوسط نظرسنجی پیش بینی شده(PMV)و شاخص دمای موثر استاندارد(SET) استفاده شده است. در این تحقیق اطلاعات اقلیمی که از نزدیکترین ایستگاه سینوپتیک موجود در منطقه گردآوری شده است به ارزیابی شرایط اقلیم آسایشی روستای مورد مطالعه به صورت روزانه و ماهانه میپردازد. از بین سه معیار فوق الذکر مدل،RAYMANشاخص دمای معادل فیزیولوژی یاPETبا بیشترین تطابق در اقلیم منطقه به عنوان الگوی مناسب انتخاب گردیده است. نتایج این شاخص نشان میدهد دوره آسایش اقلیمی در این روستا کوتاه و محدود به دوره 44 روزه است که بیشتر درماه هایخرداد و مهر به وقوع می پیوندد. به گونه ای که با وجود عدم تنش گرمایی، 179 روز از سال در شرایطتنش سرمایی بسیار شدید تا تنش سرمایی متوسط قرار دارد. در ادامه با در نظر گرفتن زاویه تابش، جهتتابش خورشیدی و جهت وزش باد های غالب به ارائه پیشنهاد هایی متناسب با شرایط اقلیمی این روستاپرداخته است. طبق تحلیل های صورت گرفته مناسب ترین جهت استقرار خانه ها در این روستا ما بینزاویه 15 الی 30 درجه جنوب شرقی است، که با شرایط اقلیمی منطقه بیشترین سازگاری را دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
151 - اولویت‌بندی عوامل موثر بر استقرار و بکارگیری ضوابط معماری سبز در ساختار ورزش ایران
علی رضایی علی فهیمی نژاد باقر مرسل هومن بهمنپورهدف از این تحقیق، اولویت‌بندی عوامل و مولفههای موثر بر بکارگیری معماری سبز در ساختار ورزش ایران است. نوع تحقیق توصیفی است که به طریق پیمایشی انجام شده است. نمونه آماری 185 نفر و شامل کارشناسان خبره معماری، انرژی و مدیریت اماکن و فضاهای ورزشی بود. ابزار گردآوری دادهها، چکیده کاملهدف از این تحقیق، اولویت‌بندی عوامل و مولفههای موثر بر بکارگیری معماری سبز در ساختار ورزش ایران است. نوع تحقیق توصیفی است که به طریق پیمایشی انجام شده است. نمونه آماری 185 نفر و شامل کارشناسان خبره معماری، انرژی و مدیریت اماکن و فضاهای ورزشی بود. ابزار گردآوری دادهها، پرسشنامه استانداردی بود که براساس گواهینامه ساختمان سبز (LEED, 2016) طراحی شد. نحوه نمره‌گذاری این ابزار براساس مقیاس پنج ارزشی لیکرت بوده است. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌های آماری، از روشهای آمار استنباطی استفاده شد. از تحلیل عاملی تاییدی با استفاده از نرم‌افزار لیزرل جهت بررسی روایی سازه ابزار اندازه‌گیری استفاده گردید و از آزمون رتبهبندی فریدمن جهت اولویت‌بندی گویه‌های پژوهش به کمک نرم‌افزار SPSS بهره گرفته شد. نشان داد که در مجموع 7 مولفه و 23 گویه به عنوان عوامل موثر مطرح می‌باشند. از دیدگاه کارشناسان، مولفه فناوری بهینه با بارعاملی (915/0) دارای بیشترین اهمیت میباشد و مولفه تحلیل و انتخاب سایت با بارعاملی (707/0) کمترین اهمیت را به لحاظ عوامل موثر بر معماری سبز در ساختار ورزش ایران به خود اختصاص دادند. از آنجا که شاخص تعدیل‌شده نیکویی برازش 9/0 بوده است، در نتیجه برازش کلی نیز تایید میگردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
152 - بررسی رابطه بین هویت مذهبی و چالشهای معماری شهر تهران
علی رحیمی فاطمه فراهانیمقدمه و هدف پژوهش: همگان در هر شهر و برزنی علاقمند هستند تا بناهایی که در شهرهای خود می‌سازند از زیبایی و جذابیت خاصی برخوردار بوده و گویای فرهنگ آن منطقه به حساب آید. در این مطالعه ضمن شناسایی چالشهای فرهنگی، تأثیر برخی مؤلفههای مذهبی بر هویت معماری شهر تهران مورد آز چکیده کاملمقدمه و هدف پژوهش: همگان در هر شهر و برزنی علاقمند هستند تا بناهایی که در شهرهای خود می‌سازند از زیبایی و جذابیت خاصی برخوردار بوده و گویای فرهنگ آن منطقه به حساب آید. در این مطالعه ضمن شناسایی چالشهای فرهنگی، تأثیر برخی مؤلفههای مذهبی بر هویت معماری شهر تهران مورد آزمون قرار گرفته است روش پژوهش: به منظور جمعآوری دادهها و اطلاعات از روش پیمایشی استفاده شده است وبه منظور جمعآوری دادهها و اطلاعات 450 پرسشنامه بسته در میان مناطق 2، 5، 11، 22 شهرداری تهران توزیع شده است. جهت آزمون فرضیه‌ها، از آمار توصیفی و ضریب همبستگی استفاده شده است یافتهها:. متغیرهای هویت مذهبی، وضعیت تاریخی، خصوصیات ظاهری ساختمانها از جمله متغیرهای مورد بررسی است. نتایج به دست آمده نشان میدهد که میان خصوصیات مرفولوژیکی ساختمان و نمای ظاهری بنا رابطه مثبت و معنی‌داری وجود دارد نتیجهگیری: رابطه مثبت و معنی‌داری میان متغیر دسترسی به مراکز اداری و فرهنگی و هویت مذهبی تأیید شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
153 - واکاوی مدیریت بحران در هویت سیستمی معماری و شهرسازی معاصر ایران
نسیم اشرافیمقدمه و هدف پژوهش: شناخت بحران نیازمند سیستمی کردن تئوری‌ها میباشد. امروزه مدیریت بحران در حوزههای کالبدی معماری و شهرسازی، محور توجه اکثر معماران و شهرسازان قرار گرفته است، در حالی که بحرانهای فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی در این حوزه مغفول مانده است. بحران فرهنگ چکیده کاملمقدمه و هدف پژوهش: شناخت بحران نیازمند سیستمی کردن تئوری‌ها میباشد. امروزه مدیریت بحران در حوزههای کالبدی معماری و شهرسازی، محور توجه اکثر معماران و شهرسازان قرار گرفته است، در حالی که بحرانهای فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی در این حوزه مغفول مانده است. بحران فرهنگی به عنوان اساس سایر بحرانها، موضوعی است که بیش از پیش باید مورد توجه قرار بگیرد و بدون نگرش سیستمی در جهت سازماندهی معماران، اقتصاددانان، جامعه شناسان و سیاست مداران، نمی توان از این بحران عبور کرد. روش پژوهش: کتابخانه ای و تحلیلی یافتهها:پژوهش حاضر با تکیه بر نگرش سیستمی در حوزههای فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی و با مقایسه سه روش بنیادین، طیفی و مدیریت بقا در مدیریت بحران، روش تحقیق در بحرانهای معماری را از نوع بنیادین معرفی کرده و بحرانهای مذکور را در بعد از انقلاب اسلامی در حوزه مسکن را که ریشه در پارادایم فردگرایی غربی دارد؛ مورد واکاوی قرار داده است. نتیجه گیری: نگرش کلان نگر در حوزه مدیرت بحران در معماری و شهرسازی از موضوعاتی است که بیش از پیش باید بدان پرداخته شود و تا زمانی اندیشه حکمی به عنوان روح سیستم در ایجاد ساختار بین اجزای سیستم( معماران، اقتصاددانان، سیاست مدران و جامعه شناسان) نقش نداشته باشد؛ کارکرد سیستم معماری و شهرسازی محصولی عبث، گنگ و بی فایده خواهد بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
154 - تحلیل کیفیت محیط فضاهای داخلی دانشکده معماری با تاکید بر آسایش حرارتی و عملکرد شناختی دانشجویان (مورد پژوهی: دانشکده معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام)
حامد احمدی مجتبی نوراللهی محمدرضا سلیمانی احسان بی طرفمقدمه و هدف پژوهش: امروزه طراحی و ساخت دانشکده های معماری به منظور ارتقاء کیفیت آموزشی و همچنین افزایش خلاقیت در دانشجویان از اهمیت زیادی برخوردار می باشد اهمیتی که در ارتباط مستقیم با آسایش حرارتی در فضاهای داخلی می باشد آسایشی که می تواند در عملکرد شناختی دانشجویان اث چکیده کاملمقدمه و هدف پژوهش: امروزه طراحی و ساخت دانشکده های معماری به منظور ارتقاء کیفیت آموزشی و همچنین افزایش خلاقیت در دانشجویان از اهمیت زیادی برخوردار می باشد اهمیتی که در ارتباط مستقیم با آسایش حرارتی در فضاهای داخلی می باشد آسایشی که می تواند در عملکرد شناختی دانشجویان اثر گذار باشد. به همین دلیل به عنوان یکی از مهمترین دغدغه های انسان در نیم قرن گذشته محسوب می شود و بسیار مورد توجه پژوهشگران بوده است. در این پژوهش به بررسی و مقایسه عملکرد شناختی افراد در محدوده واقعی در کلاس های درس پرداخته شد. برای بررسی عملکرد آنان در محدوده های مختلف دمایی، 220 نفر از دانشجویان رشته معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام با روش نمونه گیری تصادفی سیستماتیک انتخاب شدند. وضعیت آسایش حرارتی و عملکردهای شناختی افراد پس از اندازه‌گیری عوامل محیطی از طریق پرسشنامه و نرم افزارهای استاندارد عملکرد شناختی مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها: نتایج این پژوهش این طور نشان میدهد که وضعیت آسایش حرارتی دانشکده معماری در محدوده استانداردهای بین المللی نمی باشد، و بازه های مختلف دمایی به ثبت رسیده است. همچنین طبق آمار به دست آمده دانشجویان حس تعلق خوبی را به دانشکده دارند، و این حس بالای تعلق باعث پیشرفت در عملکرد شناختی دانشجویان شده است. نتیجه گیری: عملکرد شناختی دانشجویان در این پژوهش آمار قابول قبولی داشته اند که در این باره می توان اینگونه گفت که اختلاف نتایج میدانی و پیش بینی های استاندارهای معتبری مانند اشری ممکن است ناشی از عادت کردن و خو گرفتن به شرایط محیطی باشد که آزمون در آن برگزار شده است و در مطالعات دیگر نیز به آن اشاره شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
155 - مطالعه نقشههای شناختی پیرامون ادراک فضای سالمندان (مطالعه موردی: خانه سالمندان کهریزک)
فرناز چراغی فر حسین سلطان زاده هادی قدوسی فرمقدمه و هدف پژوهش: این مقاله با هدف تعیین خصوصیات شناختی سالمندان مقیم آسایشگاه کهریزک تهران به‌منظور دریافت داده‌های اساسی و ویژگیهای ادراکی شناختی سالمندان با استفاده از نقشههای شناختی صورت گرفته است و در پی شناخت شاخصهای تأثیرگذار در ادراک و شناخت فضا توسط سالمندا چکیده کاملمقدمه و هدف پژوهش: این مقاله با هدف تعیین خصوصیات شناختی سالمندان مقیم آسایشگاه کهریزک تهران به‌منظور دریافت داده‌های اساسی و ویژگیهای ادراکی شناختی سالمندان با استفاده از نقشههای شناختی صورت گرفته است و در پی شناخت شاخصهای تأثیرگذار در ادراک و شناخت فضا توسط سالمندان و شناخت متغیرهای تأثیرگذار در ادراک فضا با استفاده از نقشههای شناختی است. روش پژوهش: پژوهش حاضر ازلحاظ ماهیت، روش تحقیق توصیفی و از نوع همبستگی استو بهصورت مطالعه موردی انجام‌شده است. از شیوه کتابخانهای- اسنادی برای گردآوری اطلاعات، از روش میدانی و مشاهده جهت سنجش وضع موجود و از ابزار مصاحبه و تکنیک نقشه های شناختی جهت گردآوری داده‌های پژوهش استفاده‌شده است. یافتهها: یافتههای پژوهش نشان میدهد میانگین عناصر شناختی درک شده گروه زنان بیشتر از گروه مردان و نوع نقشه شناختی ترسیمی از نوع عناصر فضایی در گروه زنان بیشتر از گروه مردان است. افزایش مدت‌زمان اقامت تأثیری در تعداد عناصر درک شده در نقشههای شناختی نداشت؛ مدت‌زمان اقامت در نوع نقشه شناختی عناصر متوالی ارتباط مثبت داشت. با افزایش مدت‌زمان اقامت نقشه شناختی از نوع عناصر متوالی افزایش یافت. نتیجه گیری: غالب فضاهای شناخته‌شده در نقشههای شناختی نشان‌دهنده مکانی برای خاطرات افراد است. ایجاد فضاهای به‌یادماندنی بیشتر بر شناخت ساکنان از محیط زندگی تأثیر می‌گذارد. بهتر است قبل از کاهش توانایی‌های شناختی سالمندان، فضاهای شناختی را بهبود بخشیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
156 - بُعد به‌وجودآمده از پدیدارشناسی معنای‌مکان در معماری بر مواجهه با رویکرد مطالعات فرهنگی (موردپژوهی: بازار تاریخی تبریز)
فرناز خیابانی احد نژاد ابراهیمی شهریار شقاقی آزیتا بلالی اسکوییمقدمه و هدف پژوهش: بازار تاریخی تبریز را میتوان نمونۀ بارز از فرهنگ بومی ایران با ابعاد گسترۀ فرهنگی، معنایی همانند مکان و تاریخی در پژوهش حاضر بررسی نمود. هدف پژوهش حاضر، واکاوی و تفحص فرایند بُعد پدیدارشناسی معنای‌مکان در معماری بازار تاریخی تبریز به‌طریق رویکرد مطال چکیده کاملمقدمه و هدف پژوهش: بازار تاریخی تبریز را میتوان نمونۀ بارز از فرهنگ بومی ایران با ابعاد گسترۀ فرهنگی، معنایی همانند مکان و تاریخی در پژوهش حاضر بررسی نمود. هدف پژوهش حاضر، واکاوی و تفحص فرایند بُعد پدیدارشناسی معنای‌مکان در معماری بازار تاریخی تبریز به‌طریق رویکرد مطالعات فرهنگی برخوردار بوده که میزان ارزش معنایی مکان درآن محور موردکاوش قرار میدهد.روش پژوهش: نوشتار حاضر را میتوان یک پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی عنوان کرد که در ابتدا بعد مکان را به‌منظور یک مفهوم معنایی از جنبۀ نظری در منابع کتابخانهای موردمطالعه قرار داده و سپس درارتباط‌‌با ساختار آن؛ براساس مستندات مکتوب در ارائۀ یک تجزیهوتحلیل کیفی-کمی برخوردار داشته است.یافتهها: در بررسی مفهوم مکان و مؤلفههای فرهنگی تأثیرگذار در معنای مکان درصدد معرفی توانایی بازار تاریخی تبریز بهعنوان نمادی از یک مکان واجدمعنا مبتنیبر پژوهشهای صورت گرفته باتوجه به کتب، مقالات و اندیشه‌های صاحبان‌اندیشه متخصص به‌عمل‌آمده که در مواجهه‌با تجمیع ساختارفضایی دربرگیرندۀ فرایند مفاهیم و تداوم عملکردی ارج می‌نهد برخوردار میباشد.نتیجهگیری: نتایج پژوهش نشان داد بازار تاریخی تبریز بهعنوان یک مکان معماری در تبیین ادراکات و تجربیات افراد دارای ابعاد معنایی مکانی و مفهوم آن در برخورداری فرهنگ‌مند بودنشان از بُعد به‌وجودآمده از پدیدارشناسی معنای‌مکان موردتأکید است. طوری‌که، در تفحص بهکارگیری از روش پدیدارشناسی ازاین جهت است که یکی از روشهای پراستفاده در حوزة پژوهش کیفی و همچنین رویکرد کارآمد در مطالعات مربوط به فلسفۀ معماری و جُنبش پدیدارشناسی مکان درخورتوجه است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
157 - بررسی جایگاه و تاثیر ارزش‌های بومی در طراحی معماری (نمونه موردی: درس طرح معماری 3 مقطع کارشناسی دانشگاه تبریز)
فرهاد ولیاری خیاوی اسلام کرمی لیلا رحیمی علی جوان فروزندهمقدمه و هدف پژوهش: چالش های موجود در حرفه معماری و طراحی های صورت گرفته، خبر از نقصان و ناکارآمدی طراحی معماری در هماهنگی و همسویه گی با جامعه را می دهد. طراحی معماری از طرفی باید منطبق بر نیازهای روز و هماهنگ با تکنولوژی نوین معماری بوده و از طرفی دیگر با بهره گیری از چکیده کاملمقدمه و هدف پژوهش: چالش های موجود در حرفه معماری و طراحی های صورت گرفته، خبر از نقصان و ناکارآمدی طراحی معماری در هماهنگی و همسویه گی با جامعه را می دهد. طراحی معماری از طرفی باید منطبق بر نیازهای روز و هماهنگ با تکنولوژی نوین معماری بوده و از طرفی دیگر با بهره گیری از ویژگی ها و ارزش‌های بومی در جهت رفع نیازهای انسانی در محیط گام بردارد لذا هدف اصلی در این پ‍ژوهش شناخت و باززنده سازی ارزش‌های بومی و زیرمولفه های آنها در طراحی های معماری با توجه به نیازهای امروز می باشد. روش پژوهش: روش تحقیق در این پ‍ژوهش تجربی با رویکرد تحلیلی ـ توصیفی و تحلیل محتوای کیفی بوده که برای جمع آوری اطلاعات از روش کتابخانه ای و اسنادی و روش میدانی استفاده شده است و جامعه آماری 80 نفر از دانشجویان طرح 3 معماری دانشگاه تبریز است که از روش کوکران برای تعیین حجم نمونه استقاده شده که حجم نمونه در حدود 62 نفر می باشد یافتهها: یافته های تحقیق نشانگر آن است که ارزش‌های بومی تاثیر گذار بر طرح معماری به ترتیب: ارزش‌های فرهنگی ـ اجتماعی، ارزش‌های زیست محیطی، ارزش‌های کالبدی ـ عملکردی و ارزش‌های اقتصادی هستند و زیرمولفه های رعایت همجواری و همسایگی و زیرمولفه توجه به آداب و رسوم تاثیرگذارترین زیرمولفه هستند. نتیجه گیری: با توجه به راهکارهای ارائه شده، در صورت ارج نهادن به ارزش‌های بومی و زیرمولفه های آنها در طرح های معماری، شاهد خلق فضاهای معماری سازگار با ارزش‌های حاکم جامعه و احیای هویت ملی و منطقه ای خواهیم بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
158 - بازشناسایی ابعاد به کارگیری آب در معماری سنتی ایران با تاکید بر اقلیم خشک و نیمه‌خشک(مطالعه موردی: معماری مسکونی شهر یزد)
نگین شهابی امیر فرج الهی وحید احمدی حمید رضا شعاعیمقدمه و هدف پژوهش: نظر به اهمیت مقوله آب و مدیریت مصرف آن در کشور، هدف از تحقیق حاضر، بازشناسی ابعاد و انگیزه‌های بکارگیری آب در اقلیم خشک و نیمه‌خشک و معماری سنتی خانههای ایرانی است. روش پژوهش: روش تحقیق از نوع ترکیبی است. در بخش اول، برای بازشناسی ابعاد و انگیزه‌های چکیده کاملمقدمه و هدف پژوهش: نظر به اهمیت مقوله آب و مدیریت مصرف آن در کشور، هدف از تحقیق حاضر، بازشناسی ابعاد و انگیزه‌های بکارگیری آب در اقلیم خشک و نیمه‌خشک و معماری سنتی خانههای ایرانی است. روش پژوهش: روش تحقیق از نوع ترکیبی است. در بخش اول، برای بازشناسی ابعاد و انگیزه‌های استفاده از آب در معماری سنتی ایران، از روش تفسیری تاریخی استفاده شد. شهر یزد به عنوان پایلوت تحقیق در نظر گرفته شد و بناهای خاصی که واجد ویژگیهای معماری سنتی بودند، انتخاب شدند و با استفاده از تکنیک دلفی (پنل خبرگان) اقدام به تعیین کارکرد آب گردید. در بخش دوم، از طریق پرسشنامه (چک‌لیست طیفی) نسبت به دستهبندی و اولویت‌بندی ابعاد اقدام شد. جهت تعیین روایی سازه پرسشنامه، تحلیل عاملی تاییدی با استفاده از نرم‌افزار لیزرل مورد بررسی قرار گرفت. یافتهها: نتایج نشان داد در مجموع 17 مولفه در قالب دو بعد اصلی (مفهومی و کالبدی) به عنوان اجزای اصلی بهکارگیری آب در معماری سنتی ایران میتوان متصور شد. مهمترین مولفههای بعد مفهومی عبارت بودند از: رنگ، طبیعت، تقدس و شفافیت همچنین، در میان مولفههای اثرگذار در بعد کالبدی نیز سلسله مراتب، بهداشت محیط و هندسه و تناسبات دارای اهمیتی بیش از سایر مولفه‌ها بودند. بنای "عرب کرمانی" بیشترین امتیاز را کسب کرده است (61/161) که نشان میدهد نقش آب در این بنا از سایر سایت‌های مطالعاتی بیشتر و پراهمیت‌تر بوده است. نتیجه گیری: امروزه بازنگری در طراحی‌ها و اقتباس از الگوهای معماری سنتی به ویژه در بخش کاربرد آب، ضروری به نظر میرسد. بدین منظور میتوان از الگوهای معماری سنتی برای اقلیم خشک و نیمه‌خشک بهره جست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
159 - بررسی گسست و سردرگمی معماری معاصر ایران از طریق عوامل فرهنگی، سیاسی و اجتماعی(نمونه‌موردی: ساختمانهای مسکونی منطقه 1 تا 3 شهر تهران)
مهدیه شاه پروری بهروز منصوری ایرج اعتصاممقدمه و هدف: مصرف امروزه به یکی از مهمترین مفاهیم جامعه بدل شده است که تأثیرش بر حیات شهری ممکن است در قالب نوعی احساس باشد، که این احساس باعث تعلق‌فرد به مصرف و فضای مصرفی می شود. از اینرو هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی گسست و سردرگمی معماری معاصر ایران از طریق عوامل فرهنگ چکیده کاملمقدمه و هدف: مصرف امروزه به یکی از مهمترین مفاهیم جامعه بدل شده است که تأثیرش بر حیات شهری ممکن است در قالب نوعی احساس باشد، که این احساس باعث تعلق‌فرد به مصرف و فضای مصرفی می شود. از اینرو هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی گسست و سردرگمی معماری معاصر ایران از طریق عوامل فرهنگی، سیاسی و اجتماعی است. روش تحقیق: روش تحقیق پژوهش حاضر کیفی-کمی است. و راهبرد پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی میباشد شیوۀ گردآوری اطلاعات بهصورت مطالعات کتابخانهای و میدانی با ابزار مصاحبه و پرسشنامه است. ضمن آنکه نتایج بااستفاده از نرم‌افزار Spss تحلیل شدهاند. یافتهها: معماری، نمایشی معماری است که بسیار عامه‌پسند میباشد و درآن کلیۀ عناصر معماری تنها جهت خودنمایی و صرفاً بهصورت تقلیدی از دیگر سبکها و معماری دیگر کشورها نمود پیدا کرده‌اند. بی‌آنکه ارتباطی با فرهنگ، هویت و الگوهای معماری اصیل منطقه خود داشته باشد. به‌گونه‌ای شفاف نظیر آن چیزی که در کشورمان و در جامعه امروزی آشکار شده است. نتیجهگیری: نتایج پژوهش نشان داد که عوامل سیاسی و فرهنگی بعد از انقلاب به‌شدت بر روند شکل‌گیری ساختمانهای مسکونی این مناطق تأثیر گذاشته‌اند و سال‌به‌سال چهره این بناها از فرهنگ و هویت بومی خود فاصله بیشتری گرفته است و به‌سمت غرب و نوگرایی رفته است. در این راستا مسئلۀ جهانی شدن نیز بی‌تأثیر نبوده است. در ایران و پس از انقلاب گرایش ویژه‌ای به فرهنگ پست‌مدرن شکل گرفت که نتیجۀ مستقیم جهانی شدن است. فرهنگ پست مدرن در ضدیت با روایت‌های کلان است و هویت را از شکل کلان به هویت‌های نسبی، خرد، بومی و منطقه ای تبدیل میکند که در دنیای معاصر فرهنگ جهانی بهصورت اختلاط فرهنگی شکل میگیرد. بنابراین فرهنگ‌های جهانی غیرغربی که هنوز دچار کمبود آفرینش نظری هستند، معضل‌های وجودی تفکر غربی را به‌نمایش میگذارند، که این روند به‌خوبی در بناهای این مناطق به‌چشم میخورد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
160 - بررسی کمی و کیفی مجلات الکترونیکی رایگان انگلیسی زبان کشاورزی، فنی و مهندسی و هنر و معماری
فرشید دانش علیرضا اسفندیاری مقدم ابوالفضل طاهری مرضیه سعیدی‏زادههدف: هدف این مقاله تعیین معتبرترین مجلات انگلیسی زبان الکترونیکی رایگان حوزه های کشاورزی، فنی و مهندسی و هنر معماری در سال 2013 موجود در پایگاه دوج می باشد. روش: پس از شناسایی مجلات الکترونیکی انگلیسی زبان رایگان در حوزه های کشاورزی، فنی و مهندسی و هنر معماری از پایگاه چکیده کاملهدف: هدف این مقاله تعیین معتبرترین مجلات انگلیسی زبان الکترونیکی رایگان حوزه های کشاورزی، فنی و مهندسی و هنر معماری در سال 2013 موجود در پایگاه دوج می باشد. روش: پس از شناسایی مجلات الکترونیکی انگلیسی زبان رایگان در حوزه های کشاورزی، فنی و مهندسی و هنر معماری از پایگاه راهنمای مجلات الکترونیکی دوج، با استفاده از سیاهه وارسی و با رویکرد کیفی تمامی 1141 مجله این حوزه مورد بررسی قرار گرفت. در بخش دیگر با استفاده از روش وب سنجی و با رویکردکمی، نشانی های اینترنتی 819 مجله منتخب به منظور تعیین پیوندهای دریافتی از طریق سایت "Majestic SEO" بررسی گردید و عامل تأثیرگذار تجدیدنظرشده وبی آنها محاسبه شد. با توجه به تعداد بالای مجلات الکترونیکی رایگان انگلیسی زبان، تنها 10 مجله بر تر در هر حوزه معرفی می گردند. یافتهها: برخی از یافته های پژوهش گویای این امر است که 77/71 درصد از مجلات الکترونیکی در حوزه های کشاورزی، فنی و مهندسی و هنر معماری از دیدگاه معیار های کیفی از وضعیت مطلوبی برخوردارند. پرپیوندترین مجله در حوزه کشاورزی عبارت است از: "Nutrition Journal"، در حوزه فنی و مهندسی: "The International Arab Journal of Information Technology"، همچنین، در حوزه هنر و معماری عبارت است از: "International Journal of Design". رتبهبندی مجلات بر اساس عامل تأثیرگذار تجدیدنظرشده وبی نیز نشان داد که مجله "EFSA Journal " در حوزه کشاورزی؛ مجله "International Journal of Communications, Network and System Sciences" در حوزه فنی و مهندسی؛ و مجله"The Irish Journal of Gothic and Horror Studies" در حوزه هنر و معماری؛ برترین مجلات می باشند. همچنین، نتایج نشان داد که بین میزان پیوندهای دریافتی و عامل تأثیرگذار تجدیدنظرشده وبی رابطه مثبت ومعنی داری وجود دارد. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش میتواند پژوهشگران و مسئولان پژوهشی دانشگاه‌های کشور را در راستای شناسایی مجلات معتبر الکترونیکی رایگان حوزه های کشاورزی، فنی و مهندسی و هنر معماری یاری نماید. همچنین، کتابخانه ها با مدیریت مجلات الکترونیکی رایگان می توانند در وقت و هزینه کاربران صرفه جویی نمایند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
161 - پرستشگاه‌های عیلامی بر اساس کتیبه‌های شیلهک-اینشوشینک
میلاد جهانگیرفر فرزانه گشتاسببا آنکه منابع دست‌اول در ارتباط با دین عیلام باستان بسیار اندک است، ولی می توان از آثار معماری باقی مانده و در نوشته های عیلامی، و نیز نوشته های بین النهرینی دربارۀ عیلامیان، اطلاعات جالبی به دست آورد. یکی از بزرگ ترین گروه نوشته های برجای مانده، متعلق به شیلهک-اینشوشی چکیده کاملبا آنکه منابع دست‌اول در ارتباط با دین عیلام باستان بسیار اندک است، ولی می توان از آثار معماری باقی مانده و در نوشته های عیلامی، و نیز نوشته های بین النهرینی دربارۀ عیلامیان، اطلاعات جالبی به دست آورد. یکی از بزرگ ترین گروه نوشته های برجای مانده، متعلق به شیلهک-اینشوشینک (1120-1150 پ.م.) از شاهان عیلامی میانه و سومین پادشاه سلسلۀ شوتروکی، است. این پادشاه در کتیبه های خود به خدایان گوناگون و پرستشگاه های متعدد اشاره می کند. بیشترین پرستشگاه های مذکور در کتیبه های وی، توسط شاهان پیشین ساخته شده بودند و چون در حال تخریب بودند وی آنها را بازسازی کرده است. آنچه در این نوشتار بررسی می شود، پرستشگاه های عیلامی بر اساس کتیبه های شیلهک-اینشوشینک است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
162 - بهره گیری از طبیعت و اصول معماری ارگانیک با رویکرد به مفاهیم معماری سنتی ایران ( نمونه موردی : بازار و مراکز خرید )
ملیحه شریفی نسیبه صدفیزمینه و هدف:در معماری سنتی انسان همواره با طبیعت در ارتباط بوده و هم دلی و احترام به طبیعت ریشه های عمیق فرهنگی داشته است. بازارهای سنتی نیز به عنوان محور مهم ارتباطی، اقتصادی و فرهنگی شهر جایگاه مهمی در حیات اجتماعی شهرها داشته اند، که پس از گسترش شهرها، با فضاهای پراک چکیده کاملزمینه و هدف:در معماری سنتی انسان همواره با طبیعت در ارتباط بوده و هم دلی و احترام به طبیعت ریشه های عمیق فرهنگی داشته است. بازارهای سنتی نیز به عنوان محور مهم ارتباطی، اقتصادی و فرهنگی شهر جایگاه مهمی در حیات اجتماعی شهرها داشته اند، که پس از گسترش شهرها، با فضاهای پراکنده تحت عنوان مراکز تجاری جایگزین گشته اند. روش بررسی:مقاله حاضر با هدف ارزیابی رضایت مندی کاربران مراکز تجاری و اهمیت بهرهگیری از اصول معماری سنتی و معماری ارگانیک در معماری معاصر با اتخاذ شیوه توصیفی _ تحلیلی تدوین شده است. شاخص های پژوهش بر مبنای مطالعات کتابخانه ای و اسنادی به کمک پرسش نامه طراحی شده در طیف لیکرت مورد بررسی قرارگرفته اند. تعداد 272 پرسش نامه به روش تصادفی بین بازدیدکنندگان در بازار شهر ری، بازار سنتی تجریش، مراکز خرید ال ماس ایران و تیراژه، توزیع و جمع آوری شده است. جهت بررسی فرضیه ها از آزمون همبستگی T تک متغیره و آزمون F استفاده گردید. یافته ها: نتایج پژوهش حاکی از آن است که بهرهگیری از اصول معماری ارگانیک در تلفیق با تجربه معماری سنتی ایرانی مورد توجه و پذیرش مخاطبان امروز می باشد. بحث و نتیجه گیری: صرف شباهت ظاهری محیط و کالبد به یک عنصر یا معنا، نمی تواند تامین کننده اصول مورد نظر در نزد کاربران محیط باشد و توجه به تصاویر ذهنی و جنبه های روانشناختی دریافتی مخاطبین از یک فضا نیز شایان توجه فراوان میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
163 - واکاوی در ساختار مانستگی فرم دهانه پل های دوره صفوی (مورد پژوهی: سی سه پل، مارنان، خواجو، جویی)
امین مساوات رضا باباخانیهدف این پژوهش بررسی همبستگی موجود درطراحی میان عرض دهانه، ارتفاع دهانه و عرض پایه های چهارپل، سی و سه پل، خواجو، جویی و مارنان است که بر روی رودخانه زاینده رود احداث گردیده و کشف رابطه میان این متغیرها زمینه ساز این نظریه است که فرم این پل ها تابعی مستقیم از عملکرد اصلی چکیده کاملهدف این پژوهش بررسی همبستگی موجود درطراحی میان عرض دهانه، ارتفاع دهانه و عرض پایه های چهارپل، سی و سه پل، خواجو، جویی و مارنان است که بر روی رودخانه زاینده رود احداث گردیده و کشف رابطه میان این متغیرها زمینه ساز این نظریه است که فرم این پل ها تابعی مستقیم از عملکرد اصلی آنها است.در این پژوهش بخاطر وجودحجم بالای دیتا، روش پژوهش براساس کدنویسی پایتون و کار با الگوریتم های هوش مصنوعی است که پس از برداشت داده های مورد نیاز و انجام محاسبات گوناگون فایل های در قالب CSV تولید و سپس با توجه به برداشت های میدانی، دهانه های چهار پل درنرم افزارهای مرتبط شبیه سازی و با استفاده از رابطه کسینوسی تمام دهانه ها مورد بررسی قرار گرفت و نمودارهای آن ترسیم گردید. یافته های این پژوهش بیان می دارد که شباهت بالا و رابطه نزدیک فرمی میان عرض و ارتفاع دهانه ها در هر پل با خود آن پل و سه پل دیگر موجود بر روی رودخانه وجود دارد و طراحی این پل ها با وجود اختلاف تاریخی کمتر از یک قرن، کاملاً عملکردی و بر اساس تکنولوژی آن دوره و حجم آب زاینده رود و پایداری رودخانه بوده است. در نتیجه گیری باید بیان نمود که هرچه دوره تاریخی ساخت پل ها معطوف به گذشته است، عرض پل ها بیشتر و براساس نمودارهای ترسیمی دهانه های هر پل، دقت بالایی در طراحی و ساخت دارد،همچنین از 92 دهانه موجود در این چهار پل 75 دهانه با درصد شباهت 70 تا 90 است که شباهت 33 پل و خواجو بسیار زیاد و پل جویی و33 پل کمترین را دارا است. این پل ها مبتنی بر عملکرد آن و با توجه به استانداردهای موجود در آن دوره، تکنولوژی ساخت،مصالح در دسترس و مناسب با شرایط اقلیمی و جریان آب رودخانه طراحی گشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
164 - دستیابی به اصول طراحی رف های نوری با کارایی بالا در ساختمانهای آموزشی
بهاره سادات نصیری مهناز محمودی زرندیزمینه و هدف: امروزه با توجه به بحران انرژی، مقوله بهره گیری از نور روز در طراحی معماری اهمیت زیادی پیدا کرده است. پرداختن به مقوله نور روز در فضاهای آموزشی نه تنها از نقطه نظر انرژی مورد توجه است بلکه به دلیل نقش محوری نور در ادراک بصری دانش آموزان و مطلوبیت فضای آموزشی چکیده کاملزمینه و هدف: امروزه با توجه به بحران انرژی، مقوله بهره گیری از نور روز در طراحی معماری اهمیت زیادی پیدا کرده است. پرداختن به مقوله نور روز در فضاهای آموزشی نه تنها از نقطه نظر انرژی مورد توجه است بلکه به دلیل نقش محوری نور در ادراک بصری دانش آموزان و مطلوبیت فضای آموزشی حایز اهمیت می باشد. در این مقاله به رف نوری(Light shelf) به عنوان جزء الحاقی پنجره که نقش موثری در مطلوبیت روشنایی کلاس های آموزشی دارد پرداخته شده است. با توجه به کارکرد رف نوری در شرایط آسمان صاف و آفتابی و در نظر گرفتن تعدد مراکز آموزشی؛ شهر تهران به عنوان محل جغرافیایی مورد مطالعه انتخاب شد. روش بررسی : در این تحقیق با مبنا قرار دادن نتایج تحقیقات پیشین به عنوان اطلاعات پایه سعی گردید تا عمق مناسب برای رف نوری در فضای داخل و بیرون از پنجره در شهر تهران بدست آید. 6 تیپ رف نوری بر اساس نحوه قرارگیری رف و ارتفاع از کف تعریف گردید. روش تحقیق تحلیل کمی و شبیه سازی است. ابزار مورد استفاده در این پژوهش نرم افزار شبیه ساز دیوا (Diva for rhino) می باشد. حالات گوناگون قرارگیری رف نوری با بهره گیری از این نرم افزار مورد تحلیل قرار گرفت تا بتوان حالت بهینه تامین روشنایی توسط نور روز را از میان 6 حالت قرارگیری رف نوری انتخاب کرد. کارایی رف های نوری از طریق شبیه سازی و تاثیر آن بر میزان روشنایی در کلاس فرضی مورد آزمایش قرار گرفت. یافته ها : چنان چه صفحه رف نوری کاملا در فضای داخل کلاس قرار گیرد تاثیری در بهبود عملکرد روشنایی کلاس دیده نمی شود. در طراحی رف نوری الزاما باید بخشی از آن مانند یک سایبان در بیرون پنجره قرار گیرد تا توزیع نور و روشنایی بهبود یابد و مصرف انرژی برای تامین روشنایی کم شود. بحث و نتیجه گیری: با توجه به آزمایشات صورت گرفته با نرم افزار شبیه ساز، چنان چه رف در فاصله 240 سانتی متری از کف باشد و موقعیت آن نیز در حالت میانی قرار گیرد (تیپ1)، بهترین نتیجه از نظر یکنواختی و کاهش خیرگی بدست می آید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
165 - پارادایم پر و خالی در معماری بومی ایران: ابعاد شکلی – کالبدی
زهرا احمدی فرح حبیب محمد نقی زادهزمینه و هدف: به دلیل ادراک محدود و نادرست انسان معاصر از مفهوم خالی، در شهرها و معماری امروز، فضاهای تهی و بی هویت جایگزین فضاهای خالی شدهاند، درنتیجه خالی‌ها به‌اندازه قسمت‌های پر، اهمیت و اعتبار ندارند. بنا بر فرضیه این تحقیق؛ در معماری بومی محوریت و اصالت با خالی چکیده کاملزمینه و هدف: به دلیل ادراک محدود و نادرست انسان معاصر از مفهوم خالی، در شهرها و معماری امروز، فضاهای تهی و بی هویت جایگزین فضاهای خالی شدهاند، درنتیجه خالی‌ها به‌اندازه قسمت‌های پر، اهمیت و اعتبار ندارند. بنا بر فرضیه این تحقیق؛ در معماری بومی محوریت و اصالت با خالی‌هاست. بر همین مبنا تحقیق پیش رو باهدف استمرار ارزش‌های معماری بومی در جهت ارتقا معماری معاصر، درصدد درک مفهوم خالی و تبیین نقش آن در معماری بومی است. لذا مدار این تحقیق بر حول پاسخگویی به این مساله می‌چرخد که فضای خالی چه نقشی در شکل و کالبد معماری بومی ایران و به‌طور خاص در معماری خانههای یزد دارد؟ روش بررسی: تحقیق در ابتدا پیرامون چیستی مفهوم خالی کنکاش میکند و به تدوین ارکانی برای مفهوم خالی میپردازد. پس‌ازآن کیفیت تحقق این ارکان را در ابعاد کالبدی - شکلی، در پنج‌خانه بومی یزد مورد آزمون قرار میدهد. تحقیق بامطالعه کیفی صورت گرفته و ابزار گرداوری داده ها، مشاهدات عینی و مطالعه منابع مکتوب می باشد. یافتهها: تجلی مفهوم خالی مقارن باوجود دو عنصر یا کیفیت متضاد است به‌گونه‌ای که دو امر متضاد را بی آن که یکی بر دیگری فرو بکاهد به یکدیگر بپیوندد. بر اساس یافته های نظری تحقیق، تجلی مفهوم خالی مشروط به وجود سه رکن است. رکن اول: تضاد (همبود دو عنصر متضاد)، رکن دوم: تعامل، رکن سوم: تعادل. بحث و نتیجهگیری: نتایج تحقیق نشان میدهد خالی بهعنوان مفهومی تعالی بخش ماحصل وجود عناصر متضاد، همزیستی و تعامل آنها و در پی آن به تعادل و وحدت رسیدن آنهاست. معماران خانههای یزد، با ادراک ضرورت همنشینی زوج های متضاد و با شناخت مؤلفه‌هایی چون هندسه، رنگ، نور و محصوریت موجبات تعامل ازواج متضاد و در پی آن تعادل آنها را فراهم کرده اند و مفهوم تأثیرگذار خالی را در ابعاد شکلی و کالبدی این خانهها متبلور ساخته اند به‌نحوی‌که در این معماری اصالت و محوریت با خالی‌هاست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
166 - بررسی چگونگی تأثیرپذیری روند انتخاب جایزه جهانی معماری پایدار مبتنی بر شاخص های اصلی پایداری
مریم فرهادیان سینا رزاقی اصل کاوه شکوهیزمینه و هدف:جایزه جهانی معماری پایدار بزرگترین جایزه موردقبول جامعه جهانی درزمینه ی پایداری در معماری است که هرساله به پنج معمار مطرح در این زمینه داده میشود و نشان از ایده‌های فکری برتر در این عرصه میباشد. ازآنجایی‌که آشنایی با شاخصه های بین المللی پایداری در معماری چکیده کاملزمینه و هدف:جایزه جهانی معماری پایدار بزرگترین جایزه موردقبول جامعه جهانی درزمینه ی پایداری در معماری است که هرساله به پنج معمار مطرح در این زمینه داده میشود و نشان از ایده‌های فکری برتر در این عرصه میباشد. ازآنجایی‌که آشنایی با شاخصه های بین المللی پایداری در معماری و روند تحول آنها در آثار معماری میتواند جهت گیری های اصلی درزمینهمعماری پایدار را آشکار کنددر پژوهش حاضر باهدف شناخت این موضوع، سه مشخصه معماری پایدار بهعنوان اهداف اصلی معماری پایدار درروند اهدای بزرگترین جایزه جهانی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته اند. روش بررسی: در این مقاله ابتدا با روش تحلیل زمینهای، وجود و عدم وجود هر سه مشخصه موردقبول معماری پایدار در روند اهدای جوایز از سال 2007 تا سال 2016 بررسی شده است و در ادامه رویکرد جهانی نسبت به هر یک از سه مشخصه تحلیل شدند. نهایتا با بررسی نمودار رگرسیون ، روند جهتگیریهای در آینده بهصورت تقریبی پیشبینی شده است. بحث و نتایج:نتایج حاصل از وجود هر سه مشخصه در انتخاب جوایز برتر در این زمینه، تغییر جهت به سمت انتخاب پروژه هایی با هر سه ویژگی معماری پایدار را از سال 2011 تا اکنون نشان داده است و همچنین در تحلیل نمودار رگرسیون پراکندگی، از یک سو روند رو به افزایش توجه به چرخه حیات و صرفه جویی در مصرف منابع در انتخاب پروژه های برتر شناسایی شد و از سویی دیگر روند رو به کاهش توجه به طراحی بر اساس نیازهای انسانی مشخص شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
167 - طراحی با روش واسازی و مزایای آن در کاهش ضایعات ساخت و تخریب و حفظ محیط زیست
سید مهدی امیرکیایی سید مجید مفیدی شمیرانی محمد جواد مهدوی نژاد محمد مهدی رییس سمیعیزمینه و هدف: مصرف زیاد منابع خام در صنعت ساختمان، و آب و انرژی پنهان آن ها، موجب آلودگی و تخریب محیط زیست می شود. هدف از پژوهش، توسعه نظریه معماری سرآمد و تبیین روش های دوستدارمحیط زیست، در تخریب ساختمان و کاربست مجدد مصالح یا بهیافت، متناسب با چرخه عمر مفید ساختمان است چکیده کاملزمینه و هدف: مصرف زیاد منابع خام در صنعت ساختمان، و آب و انرژی پنهان آن ها، موجب آلودگی و تخریب محیط زیست می شود. هدف از پژوهش، توسعه نظریه معماری سرآمد و تبیین روش های دوستدارمحیط زیست، در تخریب ساختمان و کاربست مجدد مصالح یا بهیافت، متناسب با چرخه عمر مفید ساختمان است. روش بررسی: روش تحقیق پژوهش، توصیفی تحلیلی است. در بیان مفاهیم نظری از روش توصیفی استفاده شده و بر اساس روش تحلیل کیفی مبتنی بر نظرات کارشناسی، این مفاهیم بسط داده شده اند. یافته ها: تحلیل ها نشان می دهند که یکی از روش های پایدار در طراحی و اجرا ساختمان، پیش بینی اصل ِواسازی است. طراحی انعطاف پذیر امکان بازاستفاده از مصالح ساختمانی را فراهم کرده و امکان مدیریت مصالح با قابلیت بازاستفاده خلاقانه، بهیافت و بازیافت را به عنوان بخشی از زیبایی شناسی سبز مقدور می سازد. نگاه هولیستیک و رویکرد یکپارچه به فرآیند طراحی، اجرا و تخریب آثار معماری، موضوع کلیدی در موفقیت محسوب می شوند. بحث و نتیجه گیری: اصل واسازی نوعی انعطاف پذیری در الگوی معماری دوستدار طبیعت و زیست سازگار است، که بر استفاده مجدد از مصالح پس از پایان عمر مفید ساختمان تاکید می کند. تاکید بر ترسیم طرحواره‎ای جامع نگر از مراحل اولیه فرآیند طراحی معماری، از نوعی نگاه معمارانه و رویکرد طراحی مینا به بهره وری در مصرف انرژی سرچشمه می گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
168 - دستیابی به پایداری زیستمحیطی در مسکن امروزی به‌واسطه طبیعت
نفیسه یاری بروجنی مهدی سعدوندی آرمین بهرامیانزمینه و هدف: در خانه های امروزی ارتباط با طبیعت کم رنگ شده و ساکنان در حال حرکت به‌سوی تخریب محیط‌زیست پیرامون خود هستند. مساله این پژوهش، چگونگی ارتباط با طبیعت بهعنوان یکی از اصول توسعه پایدار زیستمحیطی در مسکن است و درصدد پاسخ به این پرسش است که ویژگیهای مسکن سازگ چکیده کاملزمینه و هدف: در خانه های امروزی ارتباط با طبیعت کم رنگ شده و ساکنان در حال حرکت به‌سوی تخریب محیط‌زیست پیرامون خود هستند. مساله این پژوهش، چگونگی ارتباط با طبیعت بهعنوان یکی از اصول توسعه پایدار زیستمحیطی در مسکن است و درصدد پاسخ به این پرسش است که ویژگیهای مسکن سازگار با طبیعت در راستای تحقق اهداف پایداری زیستمحیطی کدام‌اند؟ روش بررسی: جمعآوری اطلاعات از طریق متون کتابخانهای صورت گرفته، سپس با تجزیهوتحلیل کیفی و روش توصیفی تحلیلی به تجزیهوتحلیل محتوای آنها پرداخته است. در این راستا مؤلفه‌ها، اصول و جملات کلیدی پیرامون 3حوزه پایداری، طبیعت و مسکن استخراج گردید. بعدازآن مؤلفه‌ها و نکات به‌دست‌آمده دستهبندی شد. در ادامه نگارندگان به‌منظور دستیابی به ویژگیهای مسکن موردنظر، به تحلیل و تطبیق این مؤلفه‌ها نسبت به یکدیگر پرداختند. درنهایت فهرستی شامل اقداماتی جهت تحقق این ویژگی ها حاصل گردید. یافتهها: نتایج حاکی از لزوم توجه به اقداماتی در راستای ارتباط بی‌واسطه با طبیعت، احیای محیطهای طبیعی و همچنین حفظ منابع طبیعی، کاهش مصرف انرژی و افزایش دریافت نور خورشید، کاهش آلودگی‌های زیستمحیطی، هم گونی فرم و شکل ساختمان با محیط‌زیست و نحوه انتخاب و استفاده از مصالح در پروسه طراحی خانه هستند. بحث و نتیجه گیری: به نظر می رسد با مدنظر قرار دادن حضور مستمر طبیعت در سازماندهی فضاهای مسکن، حفظ پوشش گیاهی وضع موجود، احترام به شکل طبیعی سایت و ... بتوان مسکنی طراحی نمود که در جهت تقویت ارتباط ساکنان با طبیعت و در راستای اصول پایداری زیستمحیطی مؤثر افتد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
169 - بررسی اصول طراحی ساختمان های مسکونی در اقلیم معتدل و مرطوب با رویکرد تهویه طبیعی (نمونه موردی: تحلیل بازشو شبیه سازی شده در بنای مسکونی در شهر آمل)
رضا رهسپار منفرد سعید کاردار ایرج شهروز تهرانیزمینه و هدف: عدم توجه به ویژگی های اقلیمی مناطق مختلف و نبود شناخت کافی از اصول طراحی مناسب جهت استفاده بهینه از پتانسیل محیط طبیعی، منجر به هدر رفت انرژی و ایجاد هزینه های بالا در زمینه های مختلف می شود. بر همین اساس به دلیل رطوبت زیاد در آمل و هزینه زیاد جهت تهویه و ک چکیده کاملزمینه و هدف: عدم توجه به ویژگی های اقلیمی مناطق مختلف و نبود شناخت کافی از اصول طراحی مناسب جهت استفاده بهینه از پتانسیل محیط طبیعی، منجر به هدر رفت انرژی و ایجاد هزینه های بالا در زمینه های مختلف می شود. بر همین اساس به دلیل رطوبت زیاد در آمل و هزینه زیاد جهت تهویه و کاهش رطوبت در فصل تابستان ، هدف اصلی این پژوهش ، بررسی و تحلیل بازشوی شبیه سازی شده در بنای مسکونی با رویکرد بهره گیری از تهویه طبیعی می باشد. روش بررسی: درگام نخست با مرور متون موضوع به شناخت مفاهیم و اصول طراحی بنای مسکونی در حوزه انرژی پرداخته شد و سپس با تهیه فایل اطلاعات اقلیمی آمل از سایت سازمان هواشناسی برای نرم افزارClimate Consultant ، مولفه های طراحی ارائه گردید. در ادامه مولفه ها به وسیلهExpert choice بر مبنای تکنیک AHP مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و با محاسبه وزن مولفه ها به تصمیم گیری نهایی در انتخاب مهم ترین مولفه منجر گردید. در نهایت با شبیه سازی ساختمان در نرم افزار Flow Design به بررسی تاثیر تهویه طبیعی در ساختمان های مسکونی با سقف شیبدار پرداخته شد. یافته ها: 7 مولفه به عنوان اصول طراحی و جداول تفسیر اقلیم از نرم افزار Climate Consultant استخراج شد. با روش تحلیل سلسله مراتبی AHP مولفه تهویه طبیعی با وزن 399/0 به عنوان اصلی ترین مولفه سامانه خورشیدی ایستا در این پژوهش به دست آمد. بحث و نتیجه گیری: یک الگوی ایجاد تهویه طبیعی در ساختمانی با ابعاد مشخص و دارای سقف شیبدار در اقلیم آمل طراحی شد. با تغییر جانمایی دو بازشویی به ابعاد 1 متر مربع بر روی دو دیواری با ارتفاع 7/2 متری روبروی هم در دو ارتفاع 1 و 7/1 متری از کف ساختمان 4 حالت گردش هوا با در نظر گرفتن سرعت باد منطقه در نرم افزارFlow Design شبیه سازی شد . در این شبیه سازی با قرار گیری در تونل باد عمود به دو دیوار ، می توان بیان کرد که بهترین راندمان تهویه طبیعی از بین 4 حالت ارائه شده، دو بازشوی زیر سقف سازه ای در ارتفاع 7/1 متری با بیشترین ضریب مکش باد به میزان 19/1 می باشد که باعث گردش طبیعی هوا به صورت معقول در بنای مسکونی شبیه سازی شده می گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
170 - مطالعه‌ی تطبیقی معماری مساجد معاصر تبریز، بر پایه معیارهای طراحیِ منتج از مفاهیم دینی
بهناز منتظر جمال الدین سهیلیزمینه و هدف: در طی تاریخ، مساجد همواره ابعاد مختلفی از کالبد، کارکرد و معنا را به خود اختصاص دادهاند. این 3 پارامتر، همچون لایه‌هایی بر روی یکدیگر قرارگرفته‌اند که فقدان هریک، میتواند بر کاراییِ مساجد معاصر، نسبت به کاراییِ الگوهای کهن، لطمه واردکند. در این راستا، پژو چکیده کاملزمینه و هدف: در طی تاریخ، مساجد همواره ابعاد مختلفی از کالبد، کارکرد و معنا را به خود اختصاص دادهاند. این 3 پارامتر، همچون لایه‌هایی بر روی یکدیگر قرارگرفته‌اند که فقدان هریک، میتواند بر کاراییِ مساجد معاصر، نسبت به کاراییِ الگوهای کهن، لطمه واردکند. در این راستا، پژوهش حاضر به بررسی و ارزیابی تطبیقی نمونههای معاصر، در راستای مدل مفهومی پژوهش، مبنی بر معیارهای تأثیرگذار بر الگوهای طراحی معماری به‌واسطه‌ی مفاهیم دینی در مساجد پرداخته است. روش بررسی: به منظور استخراج مولفه های معماری منتج از مفاهیم دینی، از روش گردآوری اطلاعات به صورت مطالعات کتابخانه ای و اسنادی با روش تحقیق توصیفی-تحلیلی بهره گرفته شده است؛ تا بدین ترتیب، ارتباط مفاهیم دینی با پارامترهای معماریِ مؤثر در هر 3 بُعد مشخص گردد. در گام دوم، پس از تدوین مدل مفهومی پژوهش، به ارزیابی میدانی (سال 97) و امتیازبندیِ مؤلفههای معماری در جامعه نمونه (مساجد منتخب معاصر تبریز) که به کمک نمونه گیری هدف دار توسط متخصصان و خبرگان این حوزه انتخاب شده ، پرداخته شده است. یافته ها: مولفه های طراحی معماری مساجد در راستای مفاهیم دینی را می توان در 3 حیطه ی مولفه های کارکردی (ورودی شاخص، همجواری، مکان یابی و طراحی فضاهای مختلف)، مولفه های معنایی (خوانایی، تعلق به مکان و سلسله مراتب) و مولفه های کالبدی (جهت، توجه به نور و طراحی مناسب محراب، گنبد، مناره و صحن) طبقه بندی نمود. بحث و نتیجه گیری: با ارزیابی میزان تاثیرپذیری مساجد معاصر تبریز در هر یک از سه بُعد، می توان دریافت که به زیرمولفه وجودِ "فضاهای مختلف" در بُعد کارکردی، زیرمولفه "تعلق به مکان" در بُعد معنایی و زیرمولفه "نور" در بُعد کالبدی بیشترین توجه شده است. همچنین نتایج نشان میدهد که معماری مساجد معاصر تبریز، از بُعد معناییِ الگوها، نسبت به 2 بُعد دیگر، بیشترین تبعیت را داشته‌اند. همچنین مسجد امام رضا(ع) دارای بیشترین تطابق با الگوها از منظر الگوهای طراحی معماریِ مبتنی بر مفاهیم دینی می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
171 - تحلیل اثر هندسه‌ی پلان و توانمندی معماران سنتی بر گونهشناسی فرمِ معماری کبوترخانه‌های اصفهان
افروز رحیمی آریایی نیما ولی بیگزمینه و هدف: کبوترخانه ها از لحاظ معماری، سازه و تزئینات دارای ویژگی های برجسته ای هستند؛ تحلیل هندسه شکلی و گونه شناسیِ آن ها، نه تنها نقش به سزایی در شناختِ معماری سنتی ایرانی دارد، بلکه می تواند از فراموشیِ این بناهای همسان و تابع محیط طبیعی نیز جلوگیری کند. به اعتق چکیده کاملزمینه و هدف: کبوترخانه ها از لحاظ معماری، سازه و تزئینات دارای ویژگی های برجسته ای هستند؛ تحلیل هندسه شکلی و گونه شناسیِ آن ها، نه تنها نقش به سزایی در شناختِ معماری سنتی ایرانی دارد، بلکه می تواند از فراموشیِ این بناهای همسان و تابع محیط طبیعی نیز جلوگیری کند. به اعتقاد نگارندگان بین خلاقیت معماران سنتی، تناسبات، فرم و اندازه ی پلان، با انواع کبوترخانه های محدوه اصفهان، رابطه مستقیم وجود دارد. لذا هدف، تحلیلِ نقش هندسه در فرم نهایی کبوترخانه های اصفهان است. کبوترخانه ها برای نخستین بار به صورت توصیفی مورد توجه سیاحان قرار گرفتند و برخی علاوه بر بررسی جنبه های شکلی، کالبد و سازه ی آن ها را دسته بندی کرده اند. این پژوهش گونه شناسیِ جامعی از کبوترخانه ها با دیدگاه هندسی ارایه خواهد کرد. روش بررسی: روش تحقیق توصیفی، مقایسه ای و تحلیلی، است. اطلاعات از طریق منابع کتابخانه ای و میدانی، به دست آمده است. یافته ها: مشخص گردید که بین ارتفاع با تعداد طبقات، قطر کبوترخانه، استوانه های میانی و ضخامت دیواره ی آن، ارتباط معناداری وجوددارد. شکل ها، هندسه کالبد و ابعاد گوناگون پلان از یکسو و خلاقیت معماران از سوی دیگر، احجام گوناگونی را در ساختار کبوترخانه های شهر اصفهان پدید آورده اند. بحث و نتیجه گیری: براساس یافته ها به لحاظ هندسه ی پلان، دوازده گونه(رایج ترین مدور ساده)، از نظر حجم چهارگونه ی اصلی، و برپایه ی تعداد طبقات سه گونه شناسایی شد. همچنین به طور معمول نسبت ارتفاع به دهانه حدود دوبرابر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
172 - شناسایی مهمترین مولفه های محیط زیستی در طراحی مسکن اکولوژیک از دیدگاه خبرگان (نمونه مطالعاتی :جزیره مینو)
مرتضی ضامنی سینا رزاقی اصل الهام پورمهابادیانزمینه و هدف: در حال حاضرافزایش جمعیت و ساخت و ساز به بهانه توسعه بویژه در مناطق اکولوژیکی موجب شده است که به منظور استحصال اراضی مسکونی با قطع درختان ، محیط زیست طبیعی دچار تخریب گردد .مسکنی که عموما در این مناطق ساخته می شود با اقلیم این مناطق سازگار نیست و با هدر رفت چکیده کاملزمینه و هدف: در حال حاضرافزایش جمعیت و ساخت و ساز به بهانه توسعه بویژه در مناطق اکولوژیکی موجب شده است که به منظور استحصال اراضی مسکونی با قطع درختان ، محیط زیست طبیعی دچار تخریب گردد .مسکنی که عموما در این مناطق ساخته می شود با اقلیم این مناطق سازگار نیست و با هدر رفت منابع انرژی و آلودگی محیط زیستی، سلامت محیط پیرامونی را به مخاطره انداخته است. این پژوهش سعی دارد به شناسایی مهمترین مولفه های محیط زیستی در طراحی مسکن اکولوژیک از دیدگاه خبرگان در جزیره مینو بپردازد.روش بررسی: در این پژوهش داده ها به روش کتابخانه ای و میدانی و براساس قضاوت خبرگان مبتنی بر روش گلوله برفی جمع آوری شده است و با استفاده از ابزار پرسشنامه وتحلیل سلسله مراتبی AHP داده های پژوهش بررسی شده است.یافته ها: براساس نتایج این پژوهش معیارهای اصلی طراحی مسکن اکولوژیک در جزیره مینو از دیدگاه خبرگان در سه گروه اصلی سازگاری زیست محیطی ،سازگاری اقلیمی و معماری سبز قابل دسته بندی است و مولفه های " طراحی طبیعت گرا و تأمین مطلوب سرانه فضای سبز"، "بهره مندی از نور کافی" و" بهره مندی از تهویه مطلوب" در میان همه مولفه ها از بیشترین اهمیت برخوردار استبحث و نتیجه گیری: با اولویت بندی مولفه های محیط زیستی در طراحی مسکن اکولوژیک در جزیره مینو توجه تصمیم گیران دولتی و جامعه محلی به ساخت مسکنی جلب می گردد که در عین توجه به اقلیم و کاهش مصرف انرژی های فسیلی، سازگار با محیط زیست باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
173 - ارائه‌ی طرح برای ساختمانهای دارای پنل خورشیدی با کسب زوایای بهینه‌ی ماه‌های مختلف سال جهت افزایش میزان تولید برق
پریا شفیع پوریوردشاهی حسین سلیمانی مهدی سلیمانی قره گلزمینه و هدف: امروزه طراحی، معماری و زیباسازی شهری توسط پنل های خورشیدی برای جذب انرژی پاک که منجر به کاهش گازهای گلخانه ای و آلودگی های زیست محیطی می شود، مورد توجه معماران و مهندسان قرار گرفته است. در این مقاله با توجه به اهمیت موضوع، طرحی برای بدست آوردن بهینه ترین زا چکیده کاملزمینه و هدف: امروزه طراحی، معماری و زیباسازی شهری توسط پنل های خورشیدی برای جذب انرژی پاک که منجر به کاهش گازهای گلخانه ای و آلودگی های زیست محیطی می شود، مورد توجه معماران و مهندسان قرار گرفته است. در این مقاله با توجه به اهمیت موضوع، طرحی برای بدست آوردن بهینه ترین زاویه پنل ها برای کسب بیشترین بازدهی ارائه می گردد تا با بررسی زوایای مختلف قرارگیری پنل ها به سمت خورشید در اجزای مختلف ساختمان، بیشترین بازدهی ممکن به دست بیاید.روش بررسی: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و دارای رویکرد کمی است. در این مقاله، یک نیروگاه 2 کیلووات جدا از شبکه توزیع برق، واقع در منطقه ی آلمان آباد شهر ارومیه انتخاب گردیده که با وارد کردن مشخصات آن در نرم افزار PVsyst و انجام شبیه سازی، اطلاعات مربوط به انرژی تولیدی برای تمامی ماه ها با زوایای مختلف قرارگیری پنل ها مورد بررسی قرار گرفته است. سپس مقایسه ای بین میزان بازدهی به دست آمده از نرم افزار و سیستم اجراشده با در نظر گرفتن زوایای بهینه انجام و راهکار طراحی معماری ارائه می گردد.یافته ها: نتایج نشان می دهد که نصب پنل های خورشیدی در قسمت های مختلف بنا با زوایای بهینه، بیشترین بازدهی را در تمامی ماه ها ایجاد می کند. مقایسه ی میزان بازدهی محاسبه شده در زوایای بهینه ی استخراج شده از نرم افزار و میزان بازدهی عملی در نیروگاه توزیع برق نمونه نشان می دهد که انرژی تولیدی در هر دو حالت اختلاف ناچیزی با هم دارند که نشان از تصدیق شبیه سازی ها دارد.بحث و نتیجه گیری: در صورتی که پنل های خورشیدی در بهینه ترین زاویه ی ممکن در هر ماه تنظیم شوند، در طول یک سال 8/5 درصد بازدهی بیشتری نسبت به حالت ثابت خواهند داشت. لذا در این پژوهش، طرح های مختلفی برای طراحی و زیباسازی شهری توسط پنل های خورشیدی پیشنهاد می گردد که علاوه بر حفظ بازدهی، طراحی مناسبی از لحاظ معماری ایرانی داشته باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
174 - تکتونیک در معماری: بررسی ماهیت دوگانه روابط تکتونیک در آثاری از معماری معاصر ایران
پریا پورمحمدی فرشاد مفاخر اصغر ساعد سمیعی مهرداد متینزمینه و هدف: نمایان کردن مفهوم یگانگی از سوی هنرمند به سایرین، نیاز به فراهم آوردن تعریفی برای معماری دارد که شاخص های کالبدی و ساختاری و ابزارمندی های زیبایی شناسانه آن را در چارچوبی معنوی بیاورد. این نوع نگرش منطبق بر مفهوم تکتونیک است. تکتونیک در معماری دو تفسیر اصلی چکیده کاملزمینه و هدف: نمایان کردن مفهوم یگانگی از سوی هنرمند به سایرین، نیاز به فراهم آوردن تعریفی برای معماری دارد که شاخص های کالبدی و ساختاری و ابزارمندی های زیبایی شناسانه آن را در چارچوبی معنوی بیاورد. این نوع نگرش منطبق بر مفهوم تکتونیک است. تکتونیک در معماری دو تفسیر اصلی دارد: نظریه ساختار داخلی اثر هنری و تشکیل و پیوند عناصر فرم، برای دستیابی به یک هارمونی. در این مقاله دو هدف مدنظر میباشد؛ اصول و معیارهای وحدت و یگانگی اثر معماری در جهت بررسی انطباق فرم هسته‌ای و هنری و دوم، ارزیابی چهار نمونه از آثار فاخر معماری معاصرکشور بر اساس این معیارها در جهت مشخص شدن میزان انطباق فرم هسته‌ای و هنری آنها.روش بررسی:راهبرد اصلی تحقیق بر اساس هدف از نوع کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی تحلیلی است. از تکنیک تحلیل سلسه‌مراتبی AHP جهت ارزیابی انطباق فرم هسته ای و فرم هنریِ نمونه ها بر اساس معیارها و هدف استفاده گردید.یافته ها: نتایج نشان داد انطباق فرم هنری و فرم هسته ای در بنای مجلس سنا (مجلس شورای اسلامی) نسبت به سه اثر دیگر (بنای آزادی،موزه هنرهای معاصر و تئاتر شهر) بیشتر و در نتیجه بنای یاد شده در انطباق جنبه های فنی-تکنیکی و جلوه های مفهومی-معنایی موفق تر است.بحث و نتیجه گیری: نتیجه گیری این تحقیق، مباحثات معماری را به این سو تشویق می کند که به دنبال آن باشند که از بیان تکتونیک به عنوان ابزاری برای همسازی و یکپارچگی موضوعات زیبایی شناسانه و فن آورانه، در فرایند طراحی آثار معاصر استفاده کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
175 - بررسی موقعیت ایوان در پیکره بندی معماری خانه های اعیانی با استفاده از روش نحو فضا؛ (نمونه موردی: خانه های سنتی گیلان)
سحر بشیرزاده جمال الدین سهیلی فرشاد مفاخرزمینه و هدف: مسکن بومی گیلان همواره از جنبه های گوناگون موضوع تحقیقات حوزه معماری بوده است. عنصر ایوان در معماری گیلان نقش اساسی دارد. با توجه به تفاوت های ظاهری وکاربردی آن در بوم و کاربری مشخص، در این مقاله به بررسی فضای ایوان از طریق تئوری نحو فضا پرداخته می شود.روش چکیده کاملزمینه و هدف: مسکن بومی گیلان همواره از جنبه های گوناگون موضوع تحقیقات حوزه معماری بوده است. عنصر ایوان در معماری گیلان نقش اساسی دارد. با توجه به تفاوت های ظاهری وکاربردی آن در بوم و کاربری مشخص، در این مقاله به بررسی فضای ایوان از طریق تئوری نحو فضا پرداخته می شود.روش بررسی: چهار خانه اعیانی سنتی گیلان بر اساس نمونه گیری غیراحتمالی هدفمند از آثار ملی ایران و باقی مانده در منطقه جلگه ای و مربوط به اواخر دوره قاجار و اوایل پهلوی اول به عنوان نمونه های موردی انتخاب شد. میزان ادغام و نفوذپذیری ایوان با استفاده از شاخص های نحو فضا، نمودارهای توجیهی، روابط ریاضی و تحلیل های انجام شده از طریق داده های مستخرج از نرم افزار Agraph که برای این نظریه فراهم آمده، قابل بررسی است. در این راستا به نحوه ی پیکره بندی فضایی و جایگیری ایوان از طریق روش توصیفی تطبیقی پرداخته شده است.یافته ها: با استفاده از تحلیل های نرم افزاری نحو فضا و نمودارهای توجیهی و پارامترهای عمق، هم پیوندی، حلقه و ارزش کنترل سعی در مطابقت سبک و سیاق ساختمانی بومی در این بناها گردید.بحث و نتیجه گیری: ایوان در این خانه ها در شکل های گوناگون دیده می شود که با توجه به اعیانی بودن خانه ها و وضعیت اقتصادی خوب ساکنان، جنبه تزئینی و رفاهی آنها که نشانی از سبکی التقاطی در ساختمان سازی است با میزان های هم پیوندی، کنترل و اتصال متفاوت، توجیه پذیر می گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
176 - واکاوی تحلیلی-قیاسی آثار معماری ارگانیک در ایران (دورة پهلوی دوم)
آلاله سامیر مریم چشمه قصابانی حسین کریم آبادیزمینه و هدف: سبک ارگانیک، به تأثیر از جنبشهای آزادی‌خواهانة برگرفته از مدرنیسم، شکل گرفت که برای بیان آزادی‌خواهی در شخصیت معمارانة خویش، ویژگیها و اصولی مانند طبیعت به عنوان الگو، فردگرایی و ملی‌گرایی را تعریف نمود. با وجود مطرح بودن این سبک تا به امروز، هنوز شناخت ج چکیده کاملزمینه و هدف: سبک ارگانیک، به تأثیر از جنبشهای آزادی‌خواهانة برگرفته از مدرنیسم، شکل گرفت که برای بیان آزادی‌خواهی در شخصیت معمارانة خویش، ویژگیها و اصولی مانند طبیعت به عنوان الگو، فردگرایی و ملی‌گرایی را تعریف نمود. با وجود مطرح بودن این سبک تا به امروز، هنوز شناخت جامعی از آن در معماری معاصر ایران صورت نگرفته، لذا، در این پژوهش به تحلیل آثار معماری این سبک، در دورة -پهلوی دوم- پرداخته میشود تا بدینوسیله، ویژگیهای مشترک آنها تبیین گردند. روش بررسی: پژوهش تاریخی حاضر، با رویکردی تحلیلی-تطبیقی، از استدلال استنتاجی و قیاسی بهره گرفته است. ابتدا، اصول معماری سبک ارگانیک، که از مطالعة تطبیقی شواهد مکتوب و اسناد موجود، به دست آمدند، بهعنوان معیار سنجش تبیین شدند. سپس، فهرستی از آثار معماری ارگانیک در ایران تهیه گردید تا به شیوة نمونهگیری هدفمند، نمونه‌هایی جهت تحلیل انتخاب شوند. درنهایت نیز نمونه‌موردی‌های تحلیل‌شده، با اصول معماری ارگانیک، مورد قیاس قرار گرفتند. یافتهها: معماری ارگانیک در ایران، جهت طراحی بنا و منظر، با اهداف مختلفی بهکار گرفته شده که در این میان، حفظ پتانسیل‌های محیط طبیعی و استفادة دوباره از آن با حداقل دخالت انسانی در راستای موضوع طراحی، مشترک هستند. بحث و نتیجهگیری: نتایج نشان می‌دهند آثار معماری ارگانیک در ایران در دورۀ پهلوی دوم، هرکدام به تبع سبک ارگانیک، توانسته‌اند در عین تفاوت با یکدیگر به لحاظ معماران و نحوۀ طراحی، دارای مفاهیمی مشترک همچون تلفیق محیط مصنوع با محیط طبیعی باشند که از سبک ارگانیک سرچشمه‌گرفته و در آثار مزبور ظهور یافته‌اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
177 - سیستم های مناسب بازیافت آب جهت استفاده در معماری مسکونی ایران
سحرالسادات لوح موسوی هوتن ایروانی محمد کوشافرزمینه و هدف : در این پژوهش به تفسیر و بررسی آب های خاکستری و تهیه اطلاعات از طریق کتابخانه ای پرداخته ایم. با توجه به شرایط بحرانی منابع آبی با مطالعه و بررسی انواع سیستم های تصفیه آب خاکستری با چهار متغیر: عوامل (اقتصادی،محیط زیست،کاربری مسکونی و میزان فضای مورد استفاد چکیده کاملزمینه و هدف : در این پژوهش به تفسیر و بررسی آب های خاکستری و تهیه اطلاعات از طریق کتابخانه ای پرداخته ایم. با توجه به شرایط بحرانی منابع آبی با مطالعه و بررسی انواع سیستم های تصفیه آب خاکستری با چهار متغیر: عوامل (اقتصادی،محیط زیست،کاربری مسکونی و میزان فضای مورد استفاده) با روش آنتروپی و تاپسیس مورد سنجش قرار می گیرد. روش بررسی : روش تحقیق در این پژوهش از نوع پیمایشی بوده، داده ها از طریق کتابخانه ای ومیدانی جمع آوری شده باتحلیل آماری این نتیجه حاصل شد که بر اساس اولویت تصفیه اولیه فیزیکی با عدد 881/0رتبه اول،تصفیه بیولوژیک باعدد 483/0رتبه دوم و تصفیه ساده با عدد 305/0رتبه سوم راکسب کرده‌اند. یافته ها : برای تصفیه پساب خاکستری سه روش فیزیکی،شیمیایی و بیولوژیکی مورد بررسی قرار گرفته که از این میان ﺣﺪود 62 درﺻﺪآن مربوط به پساب خاکستری خانگی ﻣﯽ باشد. در این پژوهش تصفیه پساب خاکستری مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت با مطالعه مقایسه ای و تطبیق پذیری با معماری مسکونی در ایران بهترین گزینه کاربردی تعیین می گردد. بحث و نتیجه گیری : در این پژوهش با توجه به تحقیقات صورت گرفته و جمع آوری مطالب در خصوص تصفیه آب و بررسی انواع سیستم های تصفیه آب خاکستری با روش تحلیل آماری آنتروپی و تاپسیس نتایج حاصل گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
178 - ارزیابی مسکن معاصر اقلیم گرم و خشک با تاکید بر پاسخگویی اقلیمی و رضایتمندی سکونتی (مطالعه موردی: شهراصفهان)
گلبرگ صادقیان منصوره طاهباز پانته آ حکیمیانزمینه و هدف: نیاز به مسکن مناسب نه تنها برای افراد بلکه برای دولت‌ها نیز یک دغدغه است. اگر طراحی موثر در قبال تغییرات اقلیمی اتفاق نیفتد، پیامدهایی بحران‌زا و بروز مشکلات زیست محیطی و در نتیجه تنزل کیفیت زندگی انسان، درجوامع گوناگون در پی خواهد داشت. در این راستا هدف اص چکیده کاملزمینه و هدف: نیاز به مسکن مناسب نه تنها برای افراد بلکه برای دولت‌ها نیز یک دغدغه است. اگر طراحی موثر در قبال تغییرات اقلیمی اتفاق نیفتد، پیامدهایی بحران‌زا و بروز مشکلات زیست محیطی و در نتیجه تنزل کیفیت زندگی انسان، درجوامع گوناگون در پی خواهد داشت. در این راستا هدف اصلی تحقیق حاضر، شناسایی وضعیت موجود و ارزیابی اصول اقلیمی به کار رفته در طراحی مسکن معاصر و همچنین سنجش شرایط زیستی، آسایشی و کیفیت زندگی در آپارتمانها میباشد.روش بررسی: رویکرد روش شناسی این پژوهش کمی و راهبرد آن مطالعه موردی، تحقیق میدانی و انجام شبیه سازی با استفاده از نرم افزارهای Design Builder و Climate Studio است. همچنین از روش توصیفی پیمایشی و تحلیل آماری با نرم افزارSPSS(26) با استفاده از پرسشنامه برای بررسی رضایتمندی سکونتی استفاده شده است. از این رو مجتمع مسکونی زیتون در شهر اصفهان به عنوان نمونه موردی برای ارزیابی مسکن پس از اشغال ساکنان (Post-Occupancy Evaluation) در سال 1400 انتخاب گردید. یافته ها: در بررسی وضعیت موجود مشاهده شد میزان پاسخگویی مجتمع مذکور به اقلیم منطقه به سبب کل‌گرایی و بی‌توجهی به طراحی تفضیلی واحدهای مسکونی چندان مطلوب نبوده، طبق داده‌های پرسشنامه آسایش حرارتی و بصری و تهویه طبیعی، در واحدها کمتر از سطح متوسط بوده است، همچنین نتایج شبیه سازی نشان داد که تمهیدات اقلیمی در سطح کلان، چندان تاثیری در بهینه سازی مصرف انرژی و شرایط آسایش فضاهای داخلی واحدها نداشته است، بدین ترتیب رده F برای برچسب انرژی این مجتمع تعیین گردید.بحث و نتیجه گیری: تفاوت در کیفیت طراحی واحدهای یک مجتمع مسکونی و نگرش کلی به بنا و عدم دقت به طراحی جزئیات تک واحدها امری نادرست بوده و میتواند از نظر رضایتمندی سکونتی مشکل‌ساز شود، بنابراین رعایت کلیه اصول طراحی اقلیمی در مقیاس خرد، به کارگیری راهکارهای بهینه سازی ارائه شده ضمن توزیع عادلانه انرژیهای طبیعی در بین واحدهای مسکونی امری ضروری است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
179 - امکانسنجی تولید آجر و ملات ژئوپلیمری از خاک بومی قرمز رنگ روستای توتاخانه به منظور استفاده در حفاظت از بافت معماری ارگانیک
احمد فهمی علیرضا بابائیان امینی علی مجنونی توتاخانه یاسر مارابیزمینه و هدف: معماری بومی هر منطقه برگرفته از امکاناتی است که محیط در اختیار قرار داده است. با به کارگیری روش های نوین می توان مصالح بومی را فراوری کرده و در ساخت و ساز همان منطقه استفاده نمود. خاک روستای توتاخانه به صورت بالقوه دارای پتانسیل بالایی برای تولید آجر و ملا چکیده کاملزمینه و هدف: معماری بومی هر منطقه برگرفته از امکاناتی است که محیط در اختیار قرار داده است. با به کارگیری روش های نوین می توان مصالح بومی را فراوری کرده و در ساخت و ساز همان منطقه استفاده نمود. خاک روستای توتاخانه به صورت بالقوه دارای پتانسیل بالایی برای تولید آجر و ملات ژئوپلیمری است. در این پژوهش امکانسنجی ساخت نمونههای آجر و ملات ژئوپلیمری بر پایه خاک قرمز روستای توتاخانه با استفاده از سدیم‌هیدرواکسید و آب شیشه صنعتی مورد ارزیابی قرار گرفته است. روش بررسی: در این مطالعه، طرح اختلاط تولید بیندر ژئوپلیمری بر پایه خاک قرمز توتاخانه به منظور تولید مصالح ساختمانی مانند آجر مورد ارزیابی قرار گرفته است. برای این منظور مواد اولیه خام شامل خاک قرمز توتاخانه به عنوان آلومینوسیلیکات، سنگدانه عبوری از الک استاندارد شماره 8 به عنوان فیلر و محلول فعال کننده قلیایی حاوی آب شیشه صنعتی و محلول سدیم هیدوراکسید با غلظت های مختلف مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها: طبق نتایج به دست آمده، مقاومت فشاری و درصد جذب آب برای آجر ژئوپلیمری بسیار بهینه می باشد. لذا آجرهای ژئوپلیمری تولید شده از خاک قرمز توتاخانه دارای ویژگی هزینه کم تولید، مصرف انرژی کمتر و تولید حداقلی دی اکسیدکربن است. همچنین میزان مقاومت پذیری آجرهای ژئوپلیمری حدود 55/362 درصد بیشتر از آجرهای رسی است. میزان شباهت ظاهری ملات ژئوپلیمری با ملات معمولی 83 درصد است. بحث ونتیجه گیری: نتایج حاصل از این پژوهش می تواند در زمینه مرمت بافت فرسوده، ملات برای سازه های بتنی، نوسازی و مرمت بناهای تاریخی و فرسوده و غیره مورد استفاده قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
180 - مقدمه ای بر شناخت رویکردها و ارزش های معماری منظر
محسن فیضی حمیدرضا عظمتیشهرها و مجتمع های زیستی حاصل فرآیند تعاملات بشری در ابعاد گوناگون اجتماعی، اقتصادی، فن آوری وغیره هستند، امروزه با پیشرفت روز افزون دانش، میزان دخل و تصرف انسان نیز در محیط پیرامون خود بیش از پیش شتاب گرفته. و به همین میزان انسان با از بین بردن منابع طبیعی مشکلات متعددی چکیده کاملشهرها و مجتمع های زیستی حاصل فرآیند تعاملات بشری در ابعاد گوناگون اجتماعی، اقتصادی، فن آوری وغیره هستند، امروزه با پیشرفت روز افزون دانش، میزان دخل و تصرف انسان نیز در محیط پیرامون خود بیش از پیش شتاب گرفته. و به همین میزان انسان با از بین بردن منابع طبیعی مشکلات متعددی را پیش روی خود قرارداده، وبه همین دلیل تخصص های مختلف در جهت حل این مشکلات پدید می آیند. معماری منظر از جمله تخصص هایی است که علی رغم پیشینه طولانی کاربرد آن در زندگی بشر، سابقه چندانی در محیط های دانشگاهی به عنوان یک رشته تحصیلی مستقل ندارد. دستاورد فعالیت های این تخصص، از آن جا که ریشه درطبیعت دارد با بهره گیری از استعداد های خود توانسته است در ابعاد گوناگون همانند: مسایل اجتماعی، اکولوژیکی و زیست محیطی نقش و جایگاه مستحکمی برای شهر نشینان داشته باشد. در ایران نیز که یکی از پایه گذاران این حرفه در تاریخ بشری به شمار می رود، چند سالی است که با پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد، این گرایش به طور خاص شروع به فعالیت نموده است. لذا با توجه به جنبه تازگی این رشته دانشگاهی شناخت ابعاد این تخصص در جهت ایجاد تعامل با تخصص های مرتبط که دارای زمینه مشترک می باشند امریست بایسته. دراین مقاله سعی گردیده تا با استفاده از از نظریات، مستندات و متون موجود و همچنین بررسی سوابق موضوع با بهره گیری از روش تحلیل محتوا با هدف درک مفهوم واقعی از تعریف معماری منظر علاوه بر تبیین جنبه ها و رویکردهای این حرفه به اثبات ضرورت تعامل بین این رشته و سایر تخصص های با زمینه یکسان نیز پرداخته شود .تا با ایجاد زمینه مناسب این حرکت بتواند سرآغازی درجهت تحقیقات بنیادی بعدی وهمچنین تحقیقات میان رشته ای به منظور حل مسایل موجود باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
181 - نمای سبز ( نوشتار مروری )
علی شرقیمردم برای ایجاد فضای مناسب زندگی ،چشم انتظار یک طراح نمی مانند .ممکن است که دانش دیداری و قدرت ابتکار آنها برای طراحی و ایجاد فضا، قدری ضعیف باشد ، لذا آنها برای نوآوری های خود ،از زیبایی شناسی فطری و آزمون و خطای همسایگان و اطرافین خود بهره می برند وسعی در از بین بردن چکیده کاملمردم برای ایجاد فضای مناسب زندگی ،چشم انتظار یک طراح نمی مانند .ممکن است که دانش دیداری و قدرت ابتکار آنها برای طراحی و ایجاد فضا، قدری ضعیف باشد ، لذا آنها برای نوآوری های خود ،از زیبایی شناسی فطری و آزمون و خطای همسایگان و اطرافین خود بهره می برند وسعی در از بین بردن موارد نامناسب فضای اطراف داشته و آنها را به گزینه های مثبت بدل می کنند .گیاهان سبز از مولفه های زیبایی بخش محیط اطراف هستند ، گر چه در فضاهای مسکونی شهری، به خصوص درآپارتمانها ایجاد فضای سبز مشکل و یا حتی ناممکن است ، اما حس درونی انسان به دنبال راه حلهای مناسب حل مشکل می شود، این راه حل می تواند کنار هم قراردادن چند گلدان کنار پنجره و یا آبشار کردن یک پیچک از روی بام تا کف حیاط و غیره باشد .دراین نوشتار تلاش شده در بین تصاویر بیش از 200 ساختمان در شهر تهران ، نوآوری های مردم دراین زمینه و به خصوص نمای آن دسته بندی شود ، و نظام دست یافته می تواند به الگوهایی برای جبران کمبود فضای سبز و زیبایی نمای ساختمانها تبدیل شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
182 - رابطه توسعه پایدار و طراحی اقلیمی بناهای منطقه سرد و خشک ( مورد مطالعاتی تبریز )
شهریار شقاقی مجید مفیدیموضوع توسعه پایدار چند دهه ای است که در علوم و حرفه های مختلف از جمله معماری و شهرسازی مطرح شده و ریشه آن در بحران های زیست محیطی و نیز مصرف بی رویه انرژی های فسیلی در جهان می باشد. موضوعاتی چون گرمایش عمومی کره زمین، رشد فزاینده گازهای گلخانه ای در جو زمین که خود عامل چکیده کاملموضوع توسعه پایدار چند دهه ای است که در علوم و حرفه های مختلف از جمله معماری و شهرسازی مطرح شده و ریشه آن در بحران های زیست محیطی و نیز مصرف بی رویه انرژی های فسیلی در جهان می باشد. موضوعاتی چون گرمایش عمومی کره زمین، رشد فزاینده گازهای گلخانه ای در جو زمین که خود عامل گرمایش جهانی است، آلودگی آب و هوا و خاک همه و همه به تشدید فعالیت های جدی علیه تخریب روزافزون محیط زیست و استفاده بی رویه از انرژی های محدود فسیلی منجر شده است. بر این اساس، بحث طراحی صحیح ساختمان ها و کالبد شهرها براساس اقلیم پیرامون خود موضوع روز بوده و تبدیل به گل سرسبد محافل و همایش های علمی جهانی در زمینه معماری و شهرسازی شده است. در این راستا با توجه به گستردگی اقلیم سرد و خشک در نیمکره شمالی و نیز کشور عزیزمان ایران، توجه به طراحی بناها و کالبد شهرهای اقلیم سرد و خشک که از مصرف کنندگان عمده انرژی های فسیلی به شمار می روند، می تواند بخش عمده ای از مصرف و در نتیجه کاهش آلودگی های ناشی از مصرف آن ها را تقلیل دهد. هدف از این مقاله بررسی شرایط اقلیمی منطقه سرد و خشک و به ویژه شهر تبریز به عنوان یکی از بزرگ ترین شهرهای موجود در این اقلیم ایران، و به تبع آن بررسی راهکارهای طراحی کالبد بناها و شهرها متناسب با این اقلیم می باشد تا بتواند نقش چشمگیری در مسایل یاد شده و بحث توسعه پایدار ایفا نماید. در این مقاله شیوه کتابخانه ای و میدانی برای بررسی مطالب انتخاب شده و امید است که نتایج مطلوبی در کاهش مصرف انرژی های فسیلی و در نتیجه کاهش آلودگی و گرمایش منطقه ای و جهانی به همراه داشته باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
183 - آموزه هایی از طبیعت در طراحی معماری
علی شرقی عبدالحمید قنبرانامروزه علوم نظری بر شیوه های تحلیل علوم تجربی استوار است. در حقیقت، علوم برخاسته از قوانین طبیعت، همچون فیزیک، زیست شناسی و ... مبنای علوم و هنرهایی مانند معماری شده اند. بسیاری از معماران جدید، بخصوص پیروان دیدگاه هایی همچون آشوب و فراکتال، از علوم تجربی و طبیعی استنتا چکیده کاملامروزه علوم نظری بر شیوه های تحلیل علوم تجربی استوار است. در حقیقت، علوم برخاسته از قوانین طبیعت، همچون فیزیک، زیست شناسی و ... مبنای علوم و هنرهایی مانند معماری شده اند. بسیاری از معماران جدید، بخصوص پیروان دیدگاه هایی همچون آشوب و فراکتال، از علوم تجربی و طبیعی استنتاج معماری می کنند، لذا باید واسطه هایی پیدا کرد تا جزئیات علوم تجربی را کلی کنند و کلیات را در جزئیات معماری بیاورند. برای یافتن این واسطه ها باید سیر از جزء به کل و ازکلیات به جزئیات در معماری انجام شود. نتایج طبیعت نباید مستقیما در معماری طرح شود، بلکه در معماری باید به برداشت هایی کلی از علوم و قوانین طبیعت ارجاع کرد. فرایند از جزء به کل و از کل به جزء در خلق معماری، اگر با اصول بر گرفته از آموزه های طبیعت توام باشد، نتایج پایداری را در محصولات معماری به وجود خواهد آورد که در این مقاله به پژوهش در باب آن ها پرداخته شده است. شناخت دیدگاه های دینی، عرفانی، فلسفی و کاربردی نسبت به طبیعت مبتدای تحقیق در این مقاله است و با جستجوی رازها و اصول ماندگاری پدیده های طبیعت، سعی در عرضه ی اصول ماندگار آن که منجر به پایداری در تولیدات معماری می گردد، شده است تا این مهم حتی الامکان به آموزش پایدار در معماری منتج گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
184 - کاربرد مواد آهکی در معماری بومی ایران ؛ رمزینه حفاظت از محیط زیست
محمد صادق طاهر طلوع دل سعید عظمتیبررسی خصوصیات فنی مصالح مورد استفاده درمعماری سنتی و بومی ایران که برگرفته شده از مواد موجود در محیط استقرار آن بناها و تأمین کننده همسازگاری لازم با محیط زیست می باشند. تبیین علل استفاده از این گونه مصالح در بناها، از یک طرف به منظور کاهش مصرف منابع طبیعی و از طرف دی چکیده کاملبررسی خصوصیات فنی مصالح مورد استفاده درمعماری سنتی و بومی ایران که برگرفته شده از مواد موجود در محیط استقرار آن بناها و تأمین کننده همسازگاری لازم با محیط زیست می باشند. تبیین علل استفاده از این گونه مصالح در بناها، از یک طرف به منظور کاهش مصرف منابع طبیعی و از طرف دیگر صرفه جویی در منابع انرژی طی مراحل تولید مصالح، ساخت بناهای سنتی و نیز نگه داری، حفاظت و مرمت این گونه بناها می باشد. لذا این مقاله برآن است که استفاده از آهک و ملات های با پایه مواد آهکی ارزان، در دسترس و با دوام در ساختمان را به عنوان رمزینه سازگاری مصالح سنتی درمعماری بومی ایران؛ آشکار سازد. در این مقاله ضمن مطالعه تجربیات تخصصی دیگران در زمینه موضوع و کسب نتایج آزمایش های مکانیکی بر روی نمونه خاک های رسی ریزدانه مخلوط شده با درصدهای مختلف آهک و تحلیل نتایج مزبور؛ جنبه های فنی ، اقتصادی و اجرایی استفاده از آهک در بناهای کهن و معاصر مورد تحقیق قرار گرفته است. معیارها و الگوهای فنی ساخت مصالح سنتی توسط پیشینیان را می توان به همراه بهره گیری از فناوری های نوین مرتبط با صنایع تولید محصولات جدید آهکی به گونه ای به کار گرفت که موجب بهینه ساختن میزان مصرف منابع طبیعی و صرفه جویی در مصرف انرژی شود. تولید مواد و مصالح بازگشت پذیر به دامان طبیعت، برخلاف سیمان های صنعتی، مانع از جذب و توسعه دی اکسید کربن ناشی از تولید محصولات صنعتی ساختمانی و در نتیجه جلوگیری از افزایش گازهای گلخانه ای آلوده کننده هوا در محیط زیست می شود. امکان ممانعت از بروز اثرات مخرب باران های اسیدی درمحیط زیست می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
185 - نقش فرم سقف درصرفه جویی میزان انرژی گرمایشی با معیار آسایش حرارتی محیط زندگی
علی شرقی نازنین عظیمی فریدنیزمینه وهدف: در گذشته آسایش حرارتی از طریق طراحی ساختمان و تعداد معدودی از تجهیزات ساختمانی ایجاد می شد و انتخاب فرم پوسته مناسب یکی از شیوه های مورد توجه در معماری بود. چنین شرایطی در دهه 1960 بسیار دگرگون شد و تامین گرمایش و سرمایش و روشنایی ساختمان از طریق تجهیزات مکا چکیده کاملزمینه وهدف: در گذشته آسایش حرارتی از طریق طراحی ساختمان و تعداد معدودی از تجهیزات ساختمانی ایجاد می شد و انتخاب فرم پوسته مناسب یکی از شیوه های مورد توجه در معماری بود. چنین شرایطی در دهه 1960 بسیار دگرگون شد و تامین گرمایش و سرمایش و روشنایی ساختمان از طریق تجهیزات مکانیکی و استفاده از سوخت های فسیلی جنبه ای محوری و اصلی به خود گرفت . متعاقب بحران انرژی ایجاد شده از این طریق در سال های پیشین و آلودگی های محیط زیستی، مجددا بهترین حالت گرمایش و سرمایش، توجه به طراحی ساختمان و استفاده از انرژی های پاک شد. در این شرایط، طراحی اجزای معماری به صورت مناسب می تواند، به تامین آسایش حرارتی درون محیط و در پی آن کاهش انرژی مصرفی ساختمان منجر شود. در میان این اجزا, ساختمانی، بام که نقش اساسی در تبادل حرارتی دارد اغلب نادیده گرفته شده است. روش بررسی: روش تحقیق در این مقاله بر اساس مدلینگ و مشابه سازی کامپیوتری با نرم افزارهای رویت 2014 وانرژی پلاس ورژن 8.1 صورت گرفته است. یافته ها: این پژوهش در اقلیم کوهستانی(کرج) در مورد مقایسه میان چهار تیپ سقف غالب از جمله تخت ، یک طرفه، دو طرفه و چهار طرفه با زوایای مختلف بحث می کند. هدف آن دست یابی به فرم و زاویه بهینه سقف شیب دار در این منطقه بر اساس متوسط دمای تشعشعی می باشد که از عوامل اصلی آسایش حرارتی است، می باشد. بحث و نتیجه گیری: نتایج آنالیز مدل های شبیه سازی شده، سقف بهینه و مناسب ترین زاویه آن را در سقف های شیب دار با مساحت کف ثابت با توجه به متوسط دمای متوسط تشعشعی در مدل های بررسی شده نشان می دهد. در پایان نیز به محاسبه میزان درصد صرفه جویی این سقف با میانگین عمل کرد گرمایشی سایر سقف ها پرداخته می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
186 - جایگاه فضای بینابین در سازماندهی فضایی عناصر معماری و شهری در ایران مطالعه موردی: شهر تبریز در دورۀ قاجار
لیدا بلیلان اصل داریوش ستارزادهمقدمه: مطالعه سازماندهی فضایی عناصر معماری و شهریِ بافت های تاریخی اغلب شهرهای قدیمی حکایت از نظم بسیار دقیق و حساب شده ای می نماید. نظمی که در طی سالیان و بر اساس تجارب در زمینه های مختلف حاصل شده و نشان دهنده این مطلب است که بافت تاریخی در ذات خود از هماهنگی برخوردار چکیده کاملمقدمه: مطالعه سازماندهی فضایی عناصر معماری و شهریِ بافت های تاریخی اغلب شهرهای قدیمی حکایت از نظم بسیار دقیق و حساب شده ای می نماید. نظمی که در طی سالیان و بر اساس تجارب در زمینه های مختلف حاصل شده و نشان دهنده این مطلب است که بافت تاریخی در ذات خود از هماهنگی برخوردار بوده و عناصر تشکیل دهنده آن هم پیوند و مکمل یکدیگر می باشند. روش کار: نیل به هدف از طریق تحلیل محتوی متون با رویکردی پدیدارشناسانه و روش تحلیل تاریخی صورت پذیرفته است. بحث و نتیجه گیری: بنا بر ادعای این مقاله در محدوده های تاریخی شهرهای سنتی ایران بین عناصر مختلف، فضاهای رابطی وجود داشته اند که از جمله عوامل مهم تأثیر گذار بر سازماندهی فضایی مجموعه های معماری و شهری در گذشته، و به عبارتی عامل مهم پیوند فضایی عناصر به یکدیگر با هویتی واحد محسوب می شده اند. بنابراین هدف این مقاله شناسایی و تعیین نقش فضاهای رابط و به عبارت دیگر فضاهای بینابین، در سازماندهی و پیوند فضایی عناصر معماری و شهریِ شهر تبریز می باشد. بر اساس تحقیقات انجام شده، فضای بینابین دربافت تاریخی تبریز به دلیل ویژگی پویایی و انعطاف پذیری بالای خود همچون غشاء سلول وظیفه دریافت، تفسیر، تغییر، تبدیل و تحول داده ها را داشته است. در حرکتی چرخشی، فضای بینابین با بهره گیری از مبانی و اصولِ حاکم بر روابط فضایی، بر چگونگی سازماندهی فضایی مجموعه ها در تبریزِ قاجاری مؤثر بوده و در ادامه مجموعه های سازماندهی شده از طریق ویژگی های فضایی شان، در توسعه و تکامل فضاهای بینابینی تأثیر گذار شده اند. این نتیجه بر جامعیت مفهوم فضای بینابین در مقیاس های متعدد شهری و معماری تبریزِ قاجاری بطور همزمان کمک نموده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
187 - عوامل مؤثر بر مطلوبیت فضاهای شخصی در محیطهای آموزشی دانشگاهی (مطالعه موردی : دانشکده مهندسی معماری و شهرسازی)
حمیدرضا عظمتی سمیه پورباقر منا محمدیزمینه و هدف: مطالعات و بررسی های صورت گرفته بیانگر مشکلاتی چون عدم تعریف مناسب از فضاهای شخصی، فقدان محرمیت و امنیت، نبود حس تعلق یا حس مکان و ازدحام، در فضاهای دانشگاهی است. این مسئله باعث عدم کارایی و کاهش حضور مؤثر دانشجویان در فضاهای آموزشی می گردد. هدف از پژوهش حاض چکیده کاملزمینه و هدف: مطالعات و بررسی های صورت گرفته بیانگر مشکلاتی چون عدم تعریف مناسب از فضاهای شخصی، فقدان محرمیت و امنیت، نبود حس تعلق یا حس مکان و ازدحام، در فضاهای دانشگاهی است. این مسئله باعث عدم کارایی و کاهش حضور مؤثر دانشجویان در فضاهای آموزشی می گردد. هدف از پژوهش حاضر مرور نظریهها و رویکردهای روانشناسی محیطی و معماری در رابطه با مفاهیم حریم خصوصی و فضای شخصی است و سپس تحت نظر متخصصان، عوامل کالبدی و روانی مؤثر بر مطلوبیت فضاهای شخصی استخراج شده است. روش بررسی: این مطالعه برحسب نوع هدف،کاربردی است و به روش تحقیق پیمایشی انجام گردیده است. پیمایش اولیه بین تعدادی از متخصصین متشکل از اساتید معماری و روانشناسی که به روش خوشه ای تصادفی انتخاب شدند صورت گرفت. سپس پرسشنامه اولیه حاصل گشته و بعد از تعیین میزان اهمیت هر یک از عوامل، پرسشنامه اصلی تهیه و توسط کاربران مورد پیمایش قرار گرفت. تحلیل دادهها با استفاده از نرم‌افزار SPSS صورت پذیرفت. یافته ها: مهمترین عوامل تأثیرگذار بر فضاهای شخصی در دو حوزه مؤلفههای کالبدی و مؤلفههای روانی استخراج گردید. در حوزه مؤلفههای کالبدی عواملی مانند: فردی سازی فضا، استفاده از مرزها برای تفکیک فضا و ایجاد فضاهای نیمه شخصی و خلوت به دست آمد و در حوزه مؤلفههای روانی مهمترین مؤلفه‌ها شامل: امنیت، تراکم جمعیتی و در نظر گرفتن نیازهای متفاوت افراد حاصل شد. نتیجه گیری: در نظر گرفتن عوامل مؤثر حاصل شده از پژوهش حاضر در طراحی محیطی موجب مطلوبیت فضاهای شخصی در محیط های آموزشی دانشگاهی خواهد شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
188 - چارچوب مفهوم پایداری در طراحی محیط از دیدگاه معماران و معماران منظر
مرتضی ادیب سعید نوروزیان ملکیزمینه و هدف: پایداری واژه ای است که امروزه در بسیاری از زمینه های مربوط به توسعه و ساخت و ساز به صورت مستمر در چارچوب گفتمان حوزه های مزبور به کار گرفته میشود. بررسی مفهوم پایداری با تاکید بر پایداری محیطی رابطه متقابل دو عامل اصلی انسان و محیط را مورد تاکید قرار می‌ده چکیده کاملزمینه و هدف: پایداری واژه ای است که امروزه در بسیاری از زمینه های مربوط به توسعه و ساخت و ساز به صورت مستمر در چارچوب گفتمان حوزه های مزبور به کار گرفته میشود. بررسی مفهوم پایداری با تاکید بر پایداری محیطی رابطه متقابل دو عامل اصلی انسان و محیط را مورد تاکید قرار میدهد. سکونت گاه های بشری و سیستم‌های اقتصادی انسان با محیطی که در آن زندگی می کنند به هم آمیخته است. در این پژوهش تلاش شده است با بررسی و درک صحیح و آگاهانه از مولفه های تاثیرگذار بر موضوع پایداری، به شناسایی اثرگذاری و تحقق پذیری اصول مطرح در زمینه پایداری در طراحی محیط پرداخته شود. روش بررسی: متناسب با پژوهش، با روش تحلیل محتوا به تجزیه و تحلیل اطلاعات پرداخته شد، سپس برای سنجش شاخص های مورد بررسی از روش پیمایشی جهت پاسخ دادن به فرضیات پژوهش استفاده گردید. در این راستا با مطالعه منابع موجود، مولفه های مؤثر بر مقوله پایداری محیطی استخراج گردید. با فرض وجود هم بستگی مثبت بین متغیرهای مستقل و وابسته، با طرح، توزیع و جمع آوری پرسش نامه، آرا و عقاید جامعه متخصصان، مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور، 45 پرسش نامه در بین اساتید معماری و معماری منظر دانشگاه های شهیدبهشتی، تهران ، علم و صنعت ایران، تربیت مدرس و بین المللی امام خمینی توزیع شد. با حذف پرسش نامه های ناقص، در نهایت 31 پرسش نامه مورد تحلیل قرار گرفت. یافتهها: میزان تأثیر و اولویت مولفه های ”رابطه انسان-طبیعت“، ”محدودیت ها“، ”مکان“، ”تنوع“، ”رابطه متقابل“، ”آموزش“ و ”جریان اطلاعات“ به دست آمده در بخش موضوع تحقیق ، توسط متخصصان سنجیده شد. به منظور وزن دهی هر یک از مولفه های اولویت بندی شده توسط متخصصین ، وزن هر مولفه با توجه به تعداد دفعات قرارگیری در هر یک از اولویت ها و با اعمال ضریب مربوط به آن اولویت محاسبه گردید. بحث و نتیجهگیری: نتایج نشان داد که اختلافات آماری معناداری میان اولویت بندی متخصصان معماری و معماری منظر نسبت به برخی از اصول پایداری در طراحی محیط وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
189 - بررسی نقش بام های سبز به عنوان راهبردی در جهت ارتقای کیفیت محیط زیست شهری از منظر معماری پایدار
محمد رضـوانی محمد مهدی پایروند مهدی نوجوان مهدی صهبازمینه و هدف: بام سبز یکی از رویکردهای نوین معماری و شهرسازی و برخاسته از مفاهیم توسعه پایدار است که از آن میتوان در جهت افزایش سرانه فضای سبز، ارتقای کیفیت محیط‌زیست و توسعه پایدار شهری بهره برد. استفاده کاربردی از بام ها میتواند به عنوان امکان بهره‌برداری بهینه از ز چکیده کاملزمینه و هدف: بام سبز یکی از رویکردهای نوین معماری و شهرسازی و برخاسته از مفاهیم توسعه پایدار است که از آن میتوان در جهت افزایش سرانه فضای سبز، ارتقای کیفیت محیط‌زیست و توسعه پایدار شهری بهره برد. استفاده کاربردی از بام ها میتواند به عنوان امکان بهره‌برداری بهینه از زمینهای شهری قلمداد شود. هدف اصلی این تحقیق بررسی نقش بام های سبز به عنوان راهبردی در جهت ارتقا کیفیت محیط زیست شهری از منظر معماری پایدار می باشد. روش بررسی: جهت دستیابی به اهداف تحقیق، پرسش نامه ای مشتمل بر 22 سئوال طراحی شد و در اختیار 30 نفر از متخصصان در زمینه معماری و شهرسازی قرار داده شد. سؤالات پرسش نامه با توجه به مباحث معماری و توسعه پایدار شهری به سه گروه اصلی تاثیرات بام های سبز شهری در ابعاد چهارگانه (اکولوژیکی، اقلیمی، زیست محیطی و اقتصادی- فرهنگی)، تفاوت های سیستم بام سبز فشرده و گسترده و تفاوت های سیستم بام سبز و سیستم بام معمولی طبقه بندی شدند. جهت بررسی پایایی پرسش نامه از روش ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردید. در نهایت جهت تحلیل پرسش نامه ها سه فرضیه شکل گرفت. یافته ها: میزان پایایی پرسش نامه 727/0 به دست آمد که نشان دهنده پایایی مناسب آن بود. پس از بررسی فرضیه ها، هر سه فرضیه مورد تایید قرار گرفت که اثر بخشی بالای بام های سبز در جهت ارتقا کیفیت محیط زیست از منظر معماری پایدار را نشان میدهد. نتایج به دست آمده از تحلیل پرسش نامه ها و فرضیه ها نشان داد در مجموع از نظر 70-80 درصد متخصصان، بام های سبز در راستای ارتقای کیفیت محیط زیست و توسعه پایدار شهری از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشند و در واقع در طراحی و برنامه ریزی، رابط ما و طبیعت به شمار می آیند. نتیجه گیری: بام های سبز می توانند اثرات منفی ساختمان ها در اکوسیستم محلی و در پی آن مصرف انرژی در بناها را کاهش دهند و در تغییرات جریان انرژی ساختمان ها نقشی تعیین کننده داشته و در عین حال جنبه زیبا شناختی برای ساکنان شهر داشته باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
190 - رویـکردی تحلیلی به نیازهای روانی و رفتاری زنان و تاثیر آن در بهبود کیفیت فـضا (نمونه مورد مطالعه: فضای عمومی پارک)
مهروش کاظمی فرح حبیب سید غلامرضا اسلامیچکیده با وجود این که زنان بیش از نیمی از جمعیت را تشکیل می دهند اما اغلب در طراحی و ساخت محیط کمتر مورد توجه بوده و به میزان ضعیفی در طراحی های شهری مورد مشورت واقع می شوند و عمدتا شیوه زندگی والگوی حرکتی در شهرها از مردان گرفته می شود این در حالیست که الگوی زندگی زنا چکیده کاملچکیده با وجود این که زنان بیش از نیمی از جمعیت را تشکیل می دهند اما اغلب در طراحی و ساخت محیط کمتر مورد توجه بوده و به میزان ضعیفی در طراحی های شهری مورد مشورت واقع می شوند و عمدتا شیوه زندگی والگوی حرکتی در شهرها از مردان گرفته می شود این در حالیست که الگوی زندگی زنان ترکیب پیچیده ای از مسئولیت های خانه داری، نگه داری بچه، اشتغال و...می باشد در نتیجه این امر فضاهای تولید شده در تطبیق با نیازهای خاص این قشر ناموفق عمل کرده ویا راه حل های ارایه شده برای مشکلات مــوجود نـاکارآمد می باشند لذا زنان در محیط های طراحی شده به طور مکرر ناسازگاری و محدویت هایی را تجربه می کنند. این مقاله تحقیقی درخصوص بررسی نیازهای روانی ورفتاری متفاوت زنان - متاثراز تفاوت های جنسیتی آنان- در فضای عمومی با تاکید بر فضای پارک است که به استخراج شاخص هایی نظیر تامین حس تسلط فضایی، سهولت دسترسی و تفکیک فضایی قلمروها منجرگردید به طوری که رعایت آن ها در طراحی فضای پارک ها باعث بهبود کیفیت وافزایش مطلوبیت فضا با توجه به گروه هدف(زنان)خواهدشد.روش تحقیق بکار رفته از نوع پیمایشی وگردآوری داده ها بصورت میدانی و مصاحبه با زنان بالای 12 سال در پارک های انتخابی در شهر تبریز بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
191 - ارزیابی معماری ایرانی و تعاملات اجتماعی در فضاهای فرهنگی
سپیده کمائی دکتر احمد رضا کابلیمیزان موفقیت فضاهای فرهنگی همواره در گرو حضور انسان و بهره گیری از همچنین فضاهایی بوده است. وجود فضاهای فرهنگی علاوه بر احیای فرهنگ و هنر، در پی افزایش تعاملات اجتماعی و همبستگی انسانی بوده است. یکی از اصلی ترین دیدگاه های معماری ایرانی توجه به بعد اجتماعی انسان و نیاز چکیده کاملمیزان موفقیت فضاهای فرهنگی همواره در گرو حضور انسان و بهره گیری از همچنین فضاهایی بوده است. وجود فضاهای فرهنگی علاوه بر احیای فرهنگ و هنر، در پی افزایش تعاملات اجتماعی و همبستگی انسانی بوده است. یکی از اصلی ترین دیدگاه های معماری ایرانی توجه به بعد اجتماعی انسان و نیاز او به حضور در اجتماع است. در این مقاله سعی شده است بر اساس مطالعات کتابخانه¬ای و میدانی و تحلیل محتوایی پیرامون مبانی نظری پژوهش، به بررسی و ارزیابی تاثیر شاخص های معماری ایرانی و ویژگی های منحصر به فرد آن بر روی تعاملات اجتماعی انسانها در فضاهای فرهنگی پرداخته شود و فرض شده است فضاهای فرهنگی بستری متشکل از فعالیتها و روابط اجتماعی و انسانی است و در پایان پس از تحلیل های صورت گرفته مشخص گردید هویت معماری ایرانی و عناصر تشکیل دهنده آن منطبق با نیازهای هویتی انسان و هویت اجتماعی اوست و همواره توجه به این شاخص ها و عناصر موجب دعوت او به برقراری ارتباط و تمایل به مشارکت در تعاملات اجتماعی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
192 - The Impact of Geometric Proportions on Daylight Performance and the Proportions Derived From Nature in Traditional Houses (Case study:Ardabil’s Houses)
M. Javadi nodeh A. Shahcheraghi AR. AndalibThis study attempts to determine the compatibility of common geometric proportions used in traditional houses with daylight performance and natural proportions of the surrounding physical environment so as to recognize the most compatible structural layout with nature. چکیده کاملThis study attempts to determine the compatibility of common geometric proportions used in traditional houses with daylight performance and natural proportions of the surrounding physical environment so as to recognize the most compatible structural layout with nature. To this end, 28 shahneshin rooms were chosen from 21 traditional houses in Ardabil. Moreover, they were observed to have the highest level of overlap with the frequency perimeter zone of daylight. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
193 - اثر معماری بیوفیلیک در ارتقا کیفیت محیطی مجتمع های مسکونی ( مطالعه موردی: مجتمع مسکونی آسمان تبریز)
احمد میرزامحمدی یاسمن دوزدوزانیهدف و زمینه: وجود طبیعت و گیاهان عاملی موثر در سلامت جسمی و روانی انسان است که با از بین بردن آنها، کاهش مشکلات امروزی انسان دشوار خواهد بود. تلاش های معماری آن برای بهبود کیفیت زندگی انسان در فضاهای مسکونی در حال انجام است. رابطه انسان با محیط خود تابعی از سیستم های حس چکیده کاملهدف و زمینه: وجود طبیعت و گیاهان عاملی موثر در سلامت جسمی و روانی انسان است که با از بین بردن آنها، کاهش مشکلات امروزی انسان دشوار خواهد بود. تلاش های معماری آن برای بهبود کیفیت زندگی انسان در فضاهای مسکونی در حال انجام است. رابطه انسان با محیط خود تابعی از سیستم های حسی متعدد وی است و امروزه تصویر ناخودآگاه فرد از خود با واکنش های اجزا و قسمت های حواس در یک محیط بزرگ ساخته شده شکل می گیرد. هدف از این مطالعه دستیابی به فضای معماری مطلوب و ارائه راه حل با بررسی عوامل کیفیت زندگی انسان در فضای مسکونی است. علاقه به شرایط اقلیمی یکی از زیر گروه های اصلی معماری زیستی است. روش بررسی: روش تحقیق حاضر توصیفی و تحلیلی و از نظر هدف کاربردی می باشد. جامعه آماری تحقیق ساکنان برج آسمان تبریز و حجم نمونه با فرمول کوکران برابر 355 نفر بدست آمد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات گردآوری شده از نرم افزار SPSS استفاده شده است. در راستای بررسی میزان تأثیر اصول معماری بیوفیلیک بر طراحی مسکن در برج آسمان تبریز از ضریب همبستگی رگرسیون استفاده شده است. یافته ها: نتایج نشان داد که بیشترین اثرگذاری معماری بیوفیلیک بر ارتقا کیفیت محیطی مجتمع های مسکونی بصورت مستقیم و غیر مستقیم مربوط به شاخص چشم انداز با اثر مستقیم 732/0 و اثر غیر مستقیم 413/0 می باشد. کمترین اثرگذاری بهصورت مستقیم و غیر مستقیم مربوط به شاخص جاذبه با اثر مستقیم 333/0 و اثر غیر مستقیم 026/0 میباشد. بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصله از این تحقیق نتیجه گرفته می شود که معماری بیوفیلیک در ارتقا کیفیت محیطی مجتمع های مسکونی اثر گذار و موثر می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
194 - سنجش رضایت ساکنان از کیفیت معماری مسکن مهر شهر جدید سهند با توجه به شاخص های معماری پایدار
حامد پویافر حسن ستاری ساربانقلی حسن ابراهیمی اصل شبنم اکبری نامدارزمینه و هدف: سنجش رضایتمندی سکونتی به عنوان یکی از شاخصهای کیفیت محیط سکونتی و از مباحث اصلی و مورد توجه پژوهشگران در مطالعات معماری و شهرسازی است است. هدف این تحقیق بررسی و ارزیابی رضایت ساکنان مسکن مهر از لحاظ کیفیت معماری با توجه به شاخص های معماری پایدار که منجر به چکیده کاملزمینه و هدف: سنجش رضایتمندی سکونتی به عنوان یکی از شاخصهای کیفیت محیط سکونتی و از مباحث اصلی و مورد توجه پژوهشگران در مطالعات معماری و شهرسازی است است. هدف این تحقیق بررسی و ارزیابی رضایت ساکنان مسکن مهر از لحاظ کیفیت معماری با توجه به شاخص های معماری پایدار که منجر به پایداری و رضایت ساکنان مسکن مهر می شود. روش کار: روش تحقیق حاضر بصورت توصیفی- تحلیلی و گردآوری داده ها بصورت مطالعات پیمایشی و کتابخانه ای انجام شد. جامعه آماری تحقیق نیز شامل ساکنان مسکن مهر سهند که برابر 25394 هستند که با روش نمونه گیری کوکران 378 نفر به عنوان نمونه جهت توزیع پرسشنامه انتخاب شدند. برای روایی سوالات از روایی صوری و برای پایایی از آلفای کرونباخ استفاده شد. برای تحلیل داده ها از روش معادلات ساختاری با نرم افزار Spss و Amos استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بر اساس تحلیل عاملی مرتبۀ دوم بارهای عاملی تمام عوامل کیفیت معماری پایدار بر روی میزان رضایت ساکنین مسکن مهر بزرگتر از 4/0 بوده و در سطح احتمال 99% باهم معنی دار هستند. نتایج تحقیق نشان داد بیشترین تأثیرات مربوط به عوامل کالبدی-عملکردی بوده با بار عاملی (75/0) و بعد آن به ترتیب عوامل اجتماعی-معنایی با بار عاملی(69/0) کیفیت ساختاری-فضایی با بار عاملی(61/0) و کیفیت محیطی با بار عاملی (55/0) قرار دارند. بحث و نتیجه گیری: در نهایت نتیجه گرفته میشود که در میزان رضایت ساکنان از مسکن مهر شهر سهند چهار عامل کیفیت معماری به لحاظ شاخص های معماری پایدار اثرگذار بودهاند و رابطه مستقیم و معنی داری باهم دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
195 - مطالعه تطبیقی رابطه انسان و معماری از منظر زیبایی‌شناسی در دورههای کلاسیک، مدرن و پست‌مدرن
سمیه موسویانزمینه و هدف: ارتباط جدایی ناپذیر انسان و معماری در طول دورههای مختلف، چه به صورت ترسیم شباهت نسبی یا قیاس تشبیهی بین ساختار بدن انسان و معماری، چه به دلایل زیباشناسی و چه به دلایل نمادین، همواره مورد توجه بوده است. تلاش نگارنده بر آن است تا نوع ارتباط انسان و معماری را چکیده کاملزمینه و هدف: ارتباط جدایی ناپذیر انسان و معماری در طول دورههای مختلف، چه به صورت ترسیم شباهت نسبی یا قیاس تشبیهی بین ساختار بدن انسان و معماری، چه به دلایل زیباشناسی و چه به دلایل نمادین، همواره مورد توجه بوده است. تلاش نگارنده بر آن است تا نوع ارتباط انسان و معماری را در دورههای کلاسیک، مدرن و پست‌مدرن بر مبنای شباهت ها و تفاوت های آن بررسی نماید. هدفی که دنبال می شود، مطالعه تطبیقی این ارتباط در دورههای مذکور، جهت رسیدن به شناخت شناسی رابطه انسان و معماری از منظر زیبایی‌شناسی است. پرسش اصلی این پژوهش بر آن است که معماری غرب با انسان به عنوان موضوعی زیبایی‌شناسانه در طول دورههای مختلف چگونه برخورد کرده است؟روش بررسی: این پژوهش از نوع کیفی به صورت توصیفی-تحلیلی است و جهت شناخت جایگاه انسان در زیبایی شناسی معماری دورههای مختلف با بهره گیری از ادبیات موضوعی، به روش تطبیقی، دیدگاهی تفسیری را در پیش می گیرد.یافته ها: یافته ها بیانگر آن است از شروع دوران کلاسیک تا مدرن، معنای ضمنی و نمادین زیبایی‌شناسی که برگرفته از کالبد انسانی بود به تدریج محو شده است.بحث و نتیجه گیری: رابطه معماری و انسان از منظر زیبایی‌شناسانه در دوره کلاسیک با تأکید بر بعد نمادین و دوره مدرن با تأکید بر بعد پراگماتیک، رویکردی کالبدانگارانه از طریق منطق ریاضیاتی بوده است؛ اما در دوره پست‌مدرن به رویکردی کالبد-ذهن انگارانه مبدل شده است؛ بدین معنی که در پست مدرنیسم بر حضور انسان از طریق فضای معماری تأکید گردیده و الگوی کالبد انسان به عنوان موضوعی زیبایی‌شناسانه (فرم و مضمون) در دوره های قبل، اکنون به بحث تجربه انسان از مکان مبدل شده است که از طریق ادراک کالبدی معماری امکانپذیر می باشد، که رویکردی زیبایی شناسانه را در خود حمل می کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
196 - تبیین چارچوبی در جهت حضور طبیعت در معماری بر اساس نگرش سیستمی
مینو قره بگلو لاله رشادزمینه هدف: این نوشتار در پی آن است که با استناد به تفکر سیستمی به تبیین چارچوبی برای حضور طبیعت در معماری بپردازد. پرسش اصلی این است که نحوه ارتباط طبیعت و معماری بر اساس تفکر سیستمی چگونه قابل تبیین است. در تفکر سیستمی به عنوان یک نگرش کل نگر شناخت بر اساس فهم کل سیستم چکیده کاملزمینه هدف: این نوشتار در پی آن است که با استناد به تفکر سیستمی به تبیین چارچوبی برای حضور طبیعت در معماری بپردازد. پرسش اصلی این است که نحوه ارتباط طبیعت و معماری بر اساس تفکر سیستمی چگونه قابل تبیین است. در تفکر سیستمی به عنوان یک نگرش کل نگر شناخت بر اساس فهم کل سیستم صورت می گیرد. از این رو تصویر دقیق تری از واقعیت را ارائه می دهد. روش بررسی: روش تحقیق ماهیتی توصیفی تحلیلی و استنباطی دارد که بروش تفکر سیستمی به کمک ابزار حلقه های علیت انجام گشته است. یافته ها: تبیین چارچوبی برای حضور طبیعت در معماری بر مبنای تفکر سیستمی، در بطن سیستم انسان- طبیعت معماری معنا می یابد. بر اساس شناسایی زیرسیستم های انسان و طبیعت و معماری، دوگانه های انسان- معماری، انسان - طبیعت و طبیعت معماری به عنوان روابط اصلی در سیستم مشخص گشت.. بحث ونتیجه گیری: یافته ها حاکی از آن است که چارچوبی از حضور طبیعت در معماری ملزومات سکونتی را از رابطه انسان -معماری و اهداف معرفتی را از رابطه انسان - طبیعت و روش ها را از رابطه طبیعت- معماری دریافت می کند. طی فرایند انسانی- فنی-طبیعی، ابتدا به کمک همزیستی با طبیعت در قالب درک توانش های بسترطبیعی در نظام معرفتی زیست بوم محور تعامل با محیط تحقق می یابد. در گام بعدی، بهره گیری از رویکرد الگوبرداری از طبیعت در قالب آموختن از آن و ادغام فضایی و بصری با طبیعت به شکل گیری کیفیاتی با وجوه انسانی در کالبد معماری می انجامد. تمامی رویکردها در ساختار معرفتی رویکرد تکمیل طبیعت، با هدف ارتقاء انسان و طبیعت در جهت اهداف و نیازهای انسانی تحقق امر سکونت را منجر می گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
197 - تبیین الگوهای بهینه معماری ساختمان های مسکونی از نقطه نظر انرژی (مطالعه موردی: منطقه 12 تهران)
زهره عباس زاده مسعود حق لسان حسن ابراهیمی اصلزمینه و هدف: با توجه به افزایش روز افزون قیمت حامل‌های انرژی، میزان مصرف انرژی به یکی از چالشهای اساسی تبدیل شده است. در این میان ساختمانها مسکونی سهم قابل توجهی در مصرف انرژی دارند. در ایران، بخش ساختمان حدود 40 درصد از کل مصرف انرژی را به خود اختصاص می¬دهد یکی از پر چکیده کاملزمینه و هدف: با توجه به افزایش روز افزون قیمت حامل‌های انرژی، میزان مصرف انرژی به یکی از چالشهای اساسی تبدیل شده است. در این میان ساختمانها مسکونی سهم قابل توجهی در مصرف انرژی دارند. در ایران، بخش ساختمان حدود 40 درصد از کل مصرف انرژی را به خود اختصاص می¬دهد یکی از پرمصرف¬ترین بخش¬های تقاضای انرژی بخش مسکونی است. لذا هدف این پژوهش تبیین الگوهای بهینه معماری ساختمانهای مسکونی از نقطه نظر انرژی است. روش بررسی: روش تحقیق حاضر بصورت توصیفی ـ تحلیلی و پیمایشی است. با بررسی نمونه¬های طراحی ساختمان¬های متداول در منطقه 12 تهران و مدلسازی آنها به کمک نرم¬افزار "دیزاین¬بیلدر" میزان انرژی مورد نیاز برای گرمایش و سرمایش ساختمان و تأثیر فاکتورهای مختلف در مصرف انرژی ساختمان محاسبه گردید. یافتهها: نتایج بدست آمده بیانگر این است که با روش¬های ساده طراحی معماری داخلی و خارجی ساختمانهای مسکونی می¬توان مصرف انرژی در مناطق مورد مطالعه را تا حدود 40 درصد کاهش داد و همچنین با تدوین معیارها و ضوابط معماری برای مناطق مختلف شهر تهران و نیز بکارگیری این ضوابط در طراحی آنها می¬توان به کاهش عمده¬ای در مصرف انرژی ساختمان¬ها و بهره¬وری انرژی دست یافت. بحث و نتیجهگیری: در نتیجه کاهش مصرف انرژی ساختمان¬ها با طراحی معماری سبب می¬شود که این شیوه از بهره¬وری انرژی در ساختمان¬ها، تناسب زیادی با شرایط اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی ساکنین این مناطق داشته باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
198 - بررسی نقش بیماری کووید-١٩ در پیدایش معماری سبز در آینده-پژوهی خانهها بر اساس روش تحلیل لایه‌ای علت‌ها(CLA)
روشنک نابغ وطن آزیتا بلالی اسکوئی محمدعلی کی نژاد فربد دیبازمینه و هدف: با شیوع بیماری کووید-١٩ و قرنطینه خانگی، سبک زندگی انسان ها،که رابطه مستقیمی با طرح ریزی خانه دارد، دچار تحولات گسترده ای شد. انسان ها بالاجبار زمان زیادی را در خانه گذرانده و تمامی فعالیت های روزمره خود را می بایست از داخل خانه انجام دهند. پس با تغییر سبک چکیده کاملزمینه و هدف: با شیوع بیماری کووید-١٩ و قرنطینه خانگی، سبک زندگی انسان ها،که رابطه مستقیمی با طرح ریزی خانه دارد، دچار تحولات گسترده ای شد. انسان ها بالاجبار زمان زیادی را در خانه گذرانده و تمامی فعالیت های روزمره خود را می بایست از داخل خانه انجام دهند. پس با تغییر سبک زندگی نیاز به تغییر در کالبد و مفهوم خانه ضروری است و آمادگی برای مواجهه با این تغییر نیازمند شناخت آینده های بدیل برای خانه است. روش بررسی: با استفاده از روش تحلیل لایه ای علت ها و تعمیق در لایه ها و روند رفت وبرگشتی آن، و مصاحبه نیمه ساختاریافته با متخصصان و نخبگان زمینه تحقیق، به شناسایی استعاره ها و گفتمان های بدیل برای این موضوع می پردازیم. یافته ها: استعاره های بدیل برای آینده خانه باتوجه به شیوع بیماری کووید-١٩ شامل ٧ مورد می باشند که خانه سبز از مهم ترین آن هاست. گفتمان های بدیل نیز که حمایتگر استعاره های بدیل هستند شامل طبیعت گرایی، جبرگرایی فناورانه، اگزیستانسیالیسم و بازنگری فرهنگی می باشند. بحث و نتیجه گیری: دوری از طبیعت، گیاهان و فضای آزاد، به معنای دوری از زندگی اصیل و در نتیجه ایجاد حس افسردگی است که موجب بیماری های مختلف روحی می شود. خانه سبز باعث ایجاد سلامت و امنیت برای ساکنین خانه شده و درنتیجه رفاه و آسایش بیشتری فراهم خواهدکرد. همچنین خانه سبز با معماری خاص خود، قادر به صرفه جویی در انرژی و حفظ بیشتر برخی از منابع خانه است. باتوجه به عوارض روحی و اقتصادی ناشی از قرنطینه خانگی در اثر شیوع بیماری کووید-١٩، یکی از مهم ترین عناصر برای خانه آینده توجه بسیار زیاد به فضای سبز، گیاهان، منظر و پایداری می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
199 - تبیین رابطه انسان - محیط با استفاده از نقد مبانی نظری نحو فضا
سید تاج الدین منصوری اسماعیل ضرغامیزمینه و هدف: پیچیدگی موضوع طراحی فضای معماری و شهری به سبب ابعاد ناشناخته و وجود الگوهای رفتاری متنوع انسان، به حدی است که نمی‌توان بر اساس مبانی یک نظریه به طراحی محیط پرداخت. هدف از انجام این پژوهش بررسی و نقد مبانی نظریه نحو فضا، بهعنوان یکی از ابزارهای اصلی طراحی ف چکیده کاملزمینه و هدف: پیچیدگی موضوع طراحی فضای معماری و شهری به سبب ابعاد ناشناخته و وجود الگوهای رفتاری متنوع انسان، به حدی است که نمی‌توان بر اساس مبانی یک نظریه به طراحی محیط پرداخت. هدف از انجام این پژوهش بررسی و نقد مبانی نظریه نحو فضا، بهعنوان یکی از ابزارهای اصلی طراحی فضا، در تبیین مطلوب الگوهای رفتاری انسان محیط میباشد.روش بررسی: درروش پژوهش حاضر، راهبرد ترکیبی مورداستفاده قرارگرفته است. داده‌های اولیه با نگرشی کیفی، بر اساس مطالعات کتابخانهای جمع‌آوری‌شده‌اند. برای دستهبندی دادهها، راهبرد طبقه‌بندی بکار رفته است. این راهبرد به‌وسیله مرتب کردن و ساختار دادن به داده در یک سامانه مبتنی بر مشخصه‌های کلی، الگوها، رفتارها و مضمون‌ها، دانش جدیدی را به وجود می‌آورد و میتواند با سایر راهبردهای پژوهش ترکیب شود. برای دستیابی به نتایج، داده‌های به‌دست‌آمده با راهبرد تفسیری مبتنی بر استنتاج تبیین گردیده‌اند. در دستیابی و تبیین نتایج، نگرشی انتقادی مدنظر بوده است تا بتوان نقاط قوت و ضعف نظریه نحو فضا و راهحلهای نظری و عملی برای رفع ضعف‌های این نظریه ارائه گردد.یافتهها: پس از بررسی توانایی‌های تحلیل نظریه نحو فضا در ادراک فضا، یافتهها نشان می‌دهند که این نظریه در تبیین رابطه انسان محیط دارای نقاط ضعفی است که میتوان این کاستیهای را در چهار عامل بصری، ساختاری (هندسی)، رفتاری و محیطی دستهبندی نمود.بحث و نتیجهگیری: نتایج نشان دادند که در حوزه عوامل بصری، خوانایی؛ در حوزه عوامل ساختاری (هندسی)، خوانایی و پیکربندی؛ در حوزه رفتاری و محیطی، تبیین قرارگاه‌های رفتاری؛ و در حوزه عوامل محیطی، عوامل اقلیمی، تأثیرگذارترین کاستیهای نظریه نحو فضا در تبیین رابطه انسان محیط می‌باشند. بنابراین در طراحی مطلوب محیط و کاستن ضعف‌های نظریه نحو فضا، می‌بایست از مبانی نظریه‌های پوششی در حوزههای بیان‌شده، استفاده نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
200 - پیش‌درآمدی بر اکولوژی منظر دریایی (مطالعه موردی: ساحل منطقه عسلویه)
مریم فرهی فریمانی مهدی حقیقت بیناکولوژی و بالاخص اکولوژی منظر پدیده ای نسبتاً نوپا در دنیای علم بیولوژیک است. اکولوژی منظر(سیمای سرزمین) به بررسی رابطه بین عملکرهای اکولوژیکی و الگوهای سه بعدی در زیستگاه های خشکی می پردازد. اخیراً بسیاری از مکتوبات علمی در این حوزه حول اکوسیستم های آبی از جمله اکوسیست چکیده کاملاکولوژی و بالاخص اکولوژی منظر پدیده ای نسبتاً نوپا در دنیای علم بیولوژیک است. اکولوژی منظر(سیمای سرزمین) به بررسی رابطه بین عملکرهای اکولوژیکی و الگوهای سه بعدی در زیستگاه های خشکی می پردازد. اخیراً بسیاری از مکتوبات علمی در این حوزه حول اکوسیستم های آبی از جمله اکوسیستم های دریایی می چرخد که اکولوژی منظر دریایی نام گرفته است. وجود اکوسیستم های آبی متنوع و 6700 کیلومتر نوار ساحلی در ایران ضرورت پژوهش در این حوزه را یادآور می شود. در عصر حاضر که جوامع به دنبال مهاجرت به شهرهای ساحلی هستند و به سرعت از منابع غنی دریایی استفاده می کنند، ایجاد تعادل و تعامل مثبت میان اکوسیستم دریایی، شهری و انسانی امری حیاتی و مشکل است. هدف از انجام این مطالعه معرفی عوامل و اجزای محیط زیست ساحلی- دریایی است که می تواند گستره ای از عوامل فیزیکی(مانند خشکی، آب) تا غیرفیزیکی(فرهنگ، تاریخ، چشم انداز) را دربرگیرد. در این پژوهش که از نظر ماهیت و روش توصیفی است، با استفاده از جمع آوری اطلاعات به روش کتابخانه ای و میدانی به توصیف این شاخه از علم اکولوژی می پردازد، تا از این رهگذر دریچه ای برای جامعه علمی کشور باز نماید. سپس به دو ویژگی مهم از منظر دریایی عسلویه یعنی اجزای تشکیل دهنده و نحوه پیکربندی و آرایش فضایی پرداخته می شود. در تجزیه و تحلیل ویژگی نخست با کمک تکنیک سوآت، نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید هر یک از اجزا بررسی می شوند. در مورد ویژگی دوم، به کمک روی هم اندازی نقشه های هوایی و تعیین حد و مرزِ لکه ها، دالان ها و ماتریکس، پیوستگی اکولوژیکی و اتصال لکه های منطقه ساحلی به کمک دالان ها تجزیه و تحلیل می شوند پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
201 - مروری بر نظریه‌های سالمندی و بازتاب آن در ویژگیهای معماری منظر اقامتگاه‌های سالمندان
علی شرقی عبدالحمید قنبران فرزانه صالحی کوسالاریچکیدهانسان بهعنوان بخشی از طبیعت، دارای آغاز، اوج و درنهایت زوال است. با توجه به افزایش جمعیت سالمندان و پدیده‌ی پیری جمعیت، شناخت راهکارهای کیفیت‌بخشی به زندگی قشر وسیع سالمند، امری ضروری به نظر میرسد. یکی از راهکارهای کیفیت‌بخشی به زندگی سالمندان، بهرهگیری از منظر چکیده کاملچکیدهانسان بهعنوان بخشی از طبیعت، دارای آغاز، اوج و درنهایت زوال است. با توجه به افزایش جمعیت سالمندان و پدیده‌ی پیری جمعیت، شناخت راهکارهای کیفیت‌بخشی به زندگی قشر وسیع سالمند، امری ضروری به نظر میرسد. یکی از راهکارهای کیفیت‌بخشی به زندگی سالمندان، بهرهگیری از منظر مناسب طبیعی در فضای اقامتی آنها است. لذا ضمن شناخت نظریه‌های رایج سالمندی و جمعبندی این نظریات، پژوهش حاضر سعی بر شناخت نیازهای سالمندان و ارائه‌ی منظری با شاخصه‌های متناسب با نیازهای جسمی، روانی و اجتماعی آنان دارد. در پژوهش حاضر، برای جمعآوری اطلاعات از روش مطالعات کتابخانهای، اسنادی استفاده‌شده و با تکیه‌بر نظریه‌های مطرح عمومی سالمندی هم چون نظریه های مبتنی بر نگرش متمرکز بر سالمند، غلبه اجتماع بر رفتار سالمند، نگرش تعاملی سالمند و اجتماع و نگرش تکریم سالمند توسط اجتماع سعی بر انتخاب طرح عملیاتی منظر سازی مناسب اقامتگاه های سالمندی بر اساس نظریه ی جامع تر شد. نتایج حاصل از پژوهش حاکی از تطبیق نگرش تکریم سالمند متناسب با آموزههای دین اسلام است. همچنین گزینه‌ی منظرسازی کاربردی- بصری با شاخصه‌هایی نظیر احساسی(محرک احساس، عدم ورود عوامل تنش‌زا، حس آسودگی کاربر)، کاربردی(نظر کاربر، سهولت جابجایی، رفع احتیاج کاربر، قابلیت ادراک، ایجاد حس خودآگاهی) برای منظرسازی در اقامتگاه‌های سالمندی متناسب با نیازهای آنان و ارزش های ارائه شده در نگرش تکریمی سالمندان میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
202 - بررسی سرانه و عوامل تاثیرگذاردردست یابی به فضای سبزمطلوب درشهرهای کوچک (مطالعه موردی شهر زیارتعلی)
امید حیدری بهروز نارویی اسماعیل صالحی لعبت زبردستفضای سبز نقش مهمی درپایداری یک شهر دارد که درصورت توجه به استاندارد های زیست محیطی وپراکنش مناسب آن در ارتباط با فاکتور های مختلفی چون جمعیت، تراکم و مساحت، می تواند نقش مثبتی را بر بهبود کیفیت زندگی ایفا کند. از همین رو بررسی و تحلیل کاربری فضای سبز و تعیین سرانه آن با چکیده کاملفضای سبز نقش مهمی درپایداری یک شهر دارد که درصورت توجه به استاندارد های زیست محیطی وپراکنش مناسب آن در ارتباط با فاکتور های مختلفی چون جمعیت، تراکم و مساحت، می تواند نقش مثبتی را بر بهبود کیفیت زندگی ایفا کند. از همین رو بررسی و تحلیل کاربری فضای سبز و تعیین سرانه آن با استفاده ازمدل معماری بهرام سلطانی و تخمین حجم نمونه با استفاده از مدل کوکران در یکی از گرم و خشک ترین شهرهای ایران و ارایه پیشنهاد های ایده آلی در راستای ایجاد تعادل درساختار کالبدی- اجتماعی شهر مورد مطالعه، به عنوان موضوع پژوهش حاضر می تواند حایز اهمیت باشد. این پژوهش از نوع کاربردی و براساس شیوه توصیفی _ تحلیلی نگاشته شده، که اقدام به جمع آوری اطلاعات اسنادی (کتابخانه ای) ومیدانی کرده که ابتدا با ایجاد مدل شاخص مشکلات فضای سبز شهری درقالب پنج شاخص وسپس شکستن این شاخص ها به چهارده مولفه، و امتیاز بندی این مولفه ها از 10-0 که نهایتا با استفاده ازتحلیل سلسله مراتبی، میزان درجه اهمیت هرکدام ازمولفه ها مشخص شد. همچنین 340پرسش نامه به طور تصادفی بین این تعداد شهروند توزیع شد. نتایج پژوهش روشن ساخت که وضعیت موجود فضای سبز، پراکنش و توزیع آن در منطقه از استاندارد های معمول در شهرهای کوچک به دور بوده و ساکنین آن را با مشکلاتی رو به رو کرده است. بیش ترین مشکل موجود درفضاهای سبزشهری کاستی درتجربه های متنوع بوده که میانگین 23/4 را به خود اختصاص داده و ازسویی محاسبات انجام شده نیزگویای کمبود مقدار فضای سبزی در حد 3/64977 متر مربع است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
203 - بررسی وجوه تشابه و تفاوت مقوله فضا در زبان شناسی و معماری
مجید رفعتی پرویز ضیاء شهابی عباس مسعودی مالک حسینیفضا، اگر چه معمولاً از آغاز قرن بیستم در کانون مباحثات معماری بوده است، اما هرگز مبنای نظریه های زبانشناختی و شعرشناختی قرار نگرفته و در نتیجه، شاعرانگی معماری نیز همچون زبانی فضامند به فهم و تجربه درنیامده است. از آنجا که ترکیب دانش ها در دوره معاصر، از اهمیت بالایی بر چکیده کاملفضا، اگر چه معمولاً از آغاز قرن بیستم در کانون مباحثات معماری بوده است، اما هرگز مبنای نظریه های زبانشناختی و شعرشناختی قرار نگرفته و در نتیجه، شاعرانگی معماری نیز همچون زبانی فضامند به فهم و تجربه درنیامده است. از آنجا که ترکیب دانش ها در دوره معاصر، از اهمیت بالایی برخوردار است، می توان بین معماری و ادبیات، وجوه اشتراک فراوانی یافت.این مقاله برمبنای روش توصیفی – تحلیلی، بدنبال این است تا مقوله فضا را در دو هنر معماری و ادبیات و برداشت های خاص آن مقایسه نماید و با تکیه بر نقدهای فلسفی شعر و گرایش های نوین زبان شناختی، وجوه تشابه و تفاوت بین معماری و ادبیات در مفهوم فضا را نقد و بررسی و تطبیق کند. از مهمترین یافته های این تحقیق می توان به این اشاره کرد که زبان هندسیِ معماری و بافت شهرهای سنتی با عناصر وجودی همچون دالان و هشتی و حیاط و ساباط و سایر فضاهای متباین مصداقی روشن از زبان اقامت و شعر فضاست. معماری و زبان، هردو واسطه ی مواجهه ی ما با جهان اند زیرا ما همواره درون معماری حضور داریم، همچنانکه همواره درون زبان حضور داریم. این شباهت، فضامندی هر دو را آشکار می کند. شعرِ فضا، تجربه پذیرکردن زبان است، پس ساخت فضایی آشکارکننده از یک سو و تجربه پذیر و تنبنیاد از سوی دیگر، چیزی است که شعر باید از معماری بیاموزد. اما آنچه معماری باید از شعر بیاموزد، در کار آوردنِ زبان معماری به گونه ای است که بیشتر از معماری باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
204 - معماری زنبور عسل از دیدگاه قرآن و معماری مدرن
فهیمه موسوی مهدی ممتحن مجید خزاعی سیدحسین عبداللهی براییآموزه های قرآن کریم در عین حال که متضمن کلیات برنامه زندگی بشری ، در جهت هدایتاوست، دربردارنده معارف و حقایق ارزشمندی در زمینه های گوناگون هست یشناسی نیز هستفرهنگ قرآن چه به جهان و چه به اسلام، دیدگاه صرفاً مادی ندارد؛ بلکه افقی تازه را رو بهانسان و جهان، به منظور پیوند چکیده کاملآموزه های قرآن کریم در عین حال که متضمن کلیات برنامه زندگی بشری ، در جهت هدایتاوست، دربردارنده معارف و حقایق ارزشمندی در زمینه های گوناگون هست یشناسی نیز هستفرهنگ قرآن چه به جهان و چه به اسلام، دیدگاه صرفاً مادی ندارد؛ بلکه افقی تازه را رو بهانسان و جهان، به منظور پیوند آن دو م یگشاید. در مقاله حاضر به بررسی معماری انسانی والهاماتی که انسان ها از معماری زنبورعسل گرفت هاند، و هم چنین به آیاتی از قرآ ن که به اینحشره مرتبط است اشاره شده؛ و نیز نمونه ای از بناهای شاخص که از این موجود الهام گرفتهشده معرفی می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
205 - ارائه مدل معماری منابع انسانی با استفاده از رویکرد کیفی
سید سعید میرپورهدف از پژوهش حاضر، ارائه مدل معماری منابع انسانی یود. پژوهش حاضر در دسته بندی پژوهشهای کیفی قرار دارد. جامعه آماری، خبرگان حوزه منابع انسانی دانشگاهی و مدیران و معاونین و کارشناسان حوزه منابع انسانی بودند. نمونه گیری به صورت هدفمند نظری بود که تا اشباع نظری ادامه یافت. چکیده کاملهدف از پژوهش حاضر، ارائه مدل معماری منابع انسانی یود. پژوهش حاضر در دسته بندی پژوهشهای کیفی قرار دارد. جامعه آماری، خبرگان حوزه منابع انسانی دانشگاهی و مدیران و معاونین و کارشناسان حوزه منابع انسانی بودند. نمونه گیری به صورت هدفمند نظری بود که تا اشباع نظری ادامه یافت. حجم نمونه 19 نفر و ابزار مورد استفاده، مصاحبه به صورت نیمه ساختار یافته فردی و کانونی انجام شد. تجزیه و تحلیل مصاحبه‌ها بر اساس روش تحلیل محتوای کیفی انجام گرفت. جهت روایی و پایایی دادهها از روش سه سویه نگری استفاده شد. به استناد تجمیع آراء نظرات خبرگان دانشگاهی و مدیران و کارشناسان منابع انسانی و پس از پیاده سازی متن مصابه ها و تم گذاری و کدگذاری مربوطه، در مرحله اول، 27 کد اولیه باز و در مرحله بعدی کدهای محوری در 6 بعد معماری منابع انسانی به شرح عناصر پایه منابع انسانی، ویژگیهای منابع انسانی، سیستم منابع انسانی، دستاوردهای منابع انسانی، فعالیتهای عملکردی پیشرفته و فعالیتهای نگهداشت منابع انسانی استخراج شد که بر اساس آن مدل معماری منابع انسانی طراحی گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
206 - ریخت‌شناسی معماری معنامحور با استفاده از روش چیدمان فضا (مطالعه موردی: مسجد حکیم اصفهان)
نرجس فلکیان حسین صفری علی کاظمیبرخی از نظریهپردازان بر این اصل اعتقاد دارند که با طراحی محیط کالبدی، معنا به وجود می‌آید. لذا معنا از دو حیث قابل بررسی است: بعد ذهنی و عینی یا فیزیکی. هدف از پژوهش تبیین معنا در معماری بناهای شاخص مذهبی دوره صفویه اصفهان، با استفاده از تحلیل ویژگیهای فیزیکی فضای معم چکیده کاملبرخی از نظریهپردازان بر این اصل اعتقاد دارند که با طراحی محیط کالبدی، معنا به وجود می‌آید. لذا معنا از دو حیث قابل بررسی است: بعد ذهنی و عینی یا فیزیکی. هدف از پژوهش تبیین معنا در معماری بناهای شاخص مذهبی دوره صفویه اصفهان، با استفاده از تحلیل ویژگیهای فیزیکی فضای معماری آنهاست. پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این پرسش است که کدام یک از فضاهای مسجد از بعد فیزیکی و کالبدی معنادهی بیشتری دارد و دلیل معناداری فضاهای مسجد چیست؟ به همین منظور از میان ادوار تاریخی، دوره صفویه و از میان بناهای مذهبی، مسجد حکیم اصفهان به عنوان نمونه موردی انتخاب شد. روش تحقیق در پژوهش حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی میباشد. روش تحلیل آن نیز با استفاده از نرم‌افزار دپس مپ و آنالیز مؤلفههای ریخت‌شناسی معماری نظیر: هم‌پیوندی، نفوذپذیری، گوناگونی، خوانایی، وحدت فضایی و عمق فضا در فضاهای مختلف مسجد حکیم است. پس از آنالیز نقشه‌ها توسط نرم‌افزار دپس مپ و مشاهده رفتارهای حرکتی انسانی، این نتیجه حاصل گشت که حیاط علاوه بر داشتن شفافیت و تداوم دید بصری، دارای میزان بالاتری از هم پیوندی، نفوذپذیری و وحدت فضایی میباشد. همچنین از حیث گوناگونی شبستان با تلفیق فضاهای باز، نیمه باز و بسته، نسبت به سایر فضاهای مسجد از میزان گوناگونی بیشتری برخوردار است و علاوه بر آن دارای بیشترین میزان قابلیت انتخاب بوده است. مشاهده میدانی رفتار حرکتی و بصری بازدیدکنندگان مسجد نیز تأییدی بر این مدعاست. از دستاوردهای این پژوهش میتوان در طراحی مساجد امروزی با توجه به الزامات و نیازهای جدید نیز بهره جست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
207 - بررسی تفکرات اجتماعی موثر بر تغییرات بافت کالبدی- فضایی شهرها با تاکید بر معماری دهه قبل و بعد از انقلاب 1357 از منظر تالیفات معاصر
علیرضا جزء پیری مهرداد متین کاوه بذرافکنموضوع پژوهش، پردازش عوامل اجتماعی تاریخ بعد از انقلاب ایران و اثرات آن بر تفکرات معماری معاصر است. عوامل اجتماعی موثری که به نوعی دخیل در تغییر و تحول معماری هر دوره تاریخی بشمار میروند. معماری بعنوان یک جریان میان رشته ای همواره از عواملی چون جامعه تاثیر گرفته است. سوا چکیده کاملموضوع پژوهش، پردازش عوامل اجتماعی تاریخ بعد از انقلاب ایران و اثرات آن بر تفکرات معماری معاصر است. عوامل اجتماعی موثری که به نوعی دخیل در تغییر و تحول معماری هر دوره تاریخی بشمار میروند. معماری بعنوان یک جریان میان رشته ای همواره از عواملی چون جامعه تاثیر گرفته است. سوال این است که ارتباط معماری با زمینه های اجتماعی چگونه بوده و این ارتباط در حوزه معماری برای 3 دهه انقلاب 1357 چگونه است؟ فرض پژوهش براین است که مطالعه در تاریخِ معماری معاصر ایران میتواند پژوهشگر را به بینشی عمومی در حال و هوای جامعه سالهای مورد نظر و بالعکس هدایت نماید. تشریح ارکان اجتماعی در تالیفات معماری محرز است و بینش حاصل، با ارجاع به وقایع تاریخی- اجتماعی قابل تبیین خواهد بود. پژوهش پس از مطالعه کتابخانه ای در دو حوزه اجتماعی و معماری در تلاش است تا برداشتی از جامعه آن روزها و تبعیت معماری از آن بدست آورد، در این میان محتوای آثار تالیفی که متاثر از عوامل اجتماعی هستند را شناسائی و معرفی کند. پژوهش کیفی است با راهبرد تفسیری، که با روش تاریخی و بکارگیری استدلالی منطقی پس زمینه متغیری مداخله گر همچون جامعه در معماری را تبیین میکند. نتیجه این بررسیها نشان میدهد که معیارهای تشخیص جوانب اجتماعیِ معماری در 3 دوره تاریخی قبل از انقلاب، انقلاب 1357 و دهه بعد از انقلاب، بیانگر نوعی گذر از جامعه ای فوق مدرن و لوکس به جامعه ای سنتی- مذهبی و مجدداً بازگشت به جامعه مدرن معتدل می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
208 - تحلیل و محاسبه مناسب ترین جهت ساختمان از منظراقلیمی با استفاده از روش قانون کسینوس ها در شهر سقز
سارا کریم زاده حسن لشکری رضا برنا مجید ولی شریعت پناهیپژوهش حاضر در راستای تحلیل و محاسبه مناسب ترین جهت ساختمان از منظراقلیمی با استفاده از روش قانون کسینوس ها در شهر سقز تدوین گردیده است با استفاده از روش قانون کسینوس ها مناسب ترین جهت ساختمان در شهرستان سقز ابتدا بدون در نظر گرفتن عامل باد و سپس با لحاظ نموده این عامل م چکیده کاملپژوهش حاضر در راستای تحلیل و محاسبه مناسب ترین جهت ساختمان از منظراقلیمی با استفاده از روش قانون کسینوس ها در شهر سقز تدوین گردیده است با استفاده از روش قانون کسینوس ها مناسب ترین جهت ساختمان در شهرستان سقز ابتدا بدون در نظر گرفتن عامل باد و سپس با لحاظ نموده این عامل محاسبه و ارائه شده است. برای این محاسبه لازم بود ابتدا سمت و زاویه تابش برای تمام طول سال محاسبه می شد. برای این کار از نرم افزار QBasic استفاده شده است. نتایج نشان داد که با اولویت قرار دادن انرژی در دوره سرد سال برای ساختمانهای یک طرفه جهت جنوب، ساختمانهای دو طرفه جهت شمال غرب - جنوب شرق و جهت شمال شرق- جنوب غرب، ساختمانهای چهارطرفه جهت شمال - جنوب و غرب - شرق، مناسبترین جهات جغرافیایی برای استقرار جهت دیوار ساختمانها می‌باشند. بنابراین جهات دیوارها باید حتی المقدور در جهتی بین 180 درجه (جنوب) تا 135 + (جنوب شرق) انتخاب شود. با این همه چون در ساختمانهای دو طرفه (آپارتمانها) بالاترین مقدار انرژی به دیوار جهت جنوب شرقی می‌تابد و چون این جهت با جهت شیب توپوگرافیک شهر هم منطبق است. بهترین جهت برای ساختمانهای آپارتمانی جهت جنوب شرقی – شمال غربی است.نقشه کالبدی شهر تهیه شده و الگوی خیابان های اصلی و فرعی شهر استخراج و میزان انطباق الگوی گسترش مساکن نشان داد که بافت قدیم شهر انطباق تقریباً کاملی با الگوی مناسب جهت گیری حاصل از تحقیق و همساز با اقلیم دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
209 - ارزیابی بناهای بلندمرتبه مسکونی ایرانی از منظرمعماری الگوگرا در معماری و شهرسازی ایرانی – اسلامی
فرهام مقدم راد منصور سپهری مقدممعماری ایرانی با ورود اسلام باورهای اعتقادی و اصولی را به ظهور رسانید که معماری ایرانی – اسلامی را در زمره معماری‌های الگوگرا جای داد. الگوهایی که در سیر تاریخی این معماری تکامل پیدا کردند و تبدیل به ویژگیهای شاخص و بعضاً منحصر به فرد معماری ایرانی – اسلامی چکیده کاملمعماری ایرانی با ورود اسلام باورهای اعتقادی و اصولی را به ظهور رسانید که معماری ایرانی – اسلامی را در زمره معماری‌های الگوگرا جای داد. الگوهایی که در سیر تاریخی این معماری تکامل پیدا کردند و تبدیل به ویژگیهای شاخص و بعضاً منحصر به فرد معماری ایرانی – اسلامی گشتند. معماری الگوگرای ایرانی – اسلامی در دهه‌های اخیر و در برخورد با معماری غربی مورد غفلت قرار گرفته و ارزش‌های برگرفته از هویت و فرهنگ ایرانی – اسلامی آن نادیده انگاشته شدهاند. پارادایم پژوهش حاضر آزاد پژوهی و ترکیبی از شیوههای تحلیلی، استفاده از پرسشنامه، دلفی و آزمون همبستگی میباشد، به این منظور 40 نمونه ساختمان بلندمرتبه مسکونی ایرانی در معرض سنجش و ارزیابی(کمی با استفاده از طبق لیکرت) خبرگان از شاخصهای برگزیده معماری ایرانی - اسلامی قرار می‌گیرند و نتایج به دست آمده توسط نرم‌افزار SPSS به منظور بررسی میزان همبستگی شاخص‌ها مورد تحلیل قرار می-گیرند. یافتههای تحلیل همبستگی پیرسون نشان دهنده ارتباط معنادار مستقیم و رو به بالای معماری الگوگرا با معیارهای بینش نمادین، معماری مفهومی، سلسله مراتب فضایی، انطباق محیطی، انطباق فرهنگی، خوانایی، نشانه گرایی، مقبولیت عمومی و معماری ایرانی – اسلامی میباشد. نتایج حاصل از تحقیق نشان میدهد که برای بازگشت به الگوهای ایرانی - اسلامی در طراحی ساختمانهای بلندمرتبه مسکونی امروزی 2 گروه از شاخص‌ها که در قالب بحث اخلاق مداری(شاخصهای ذهنی) و انسان محوری (شاخصهای کالبدی) مطرح میشوند، بیش از سایر عوامل و شاخص‌ها بر مبنای الگوهای معماری ایرانی - اسلامی تأثیرگذار و مطلوب نظر هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
210 - بررسی تأثیر عناصر اقلیمی در معماری شهری: مطالعه موردی شهر جلفا
مریم ادراکی رضا برنا ابراهیم فتاحی مسعود مهدویهماهنگی ساختمان ها با شرایط اقلیمی از اهداف طراحی اقلیمی به شمار می رود. مساکن که از انسان در برابر سرما و گرما محافظت مینماید، پیوندبا اقلیم دارد. این پژوهش به بررسی تأثیر عناصر اقلیمی در معماری شهر جلفا پرداخته است. ، به منظور دستیابی به الگوی ساخت و ساز با هدف آسایش چکیده کاملهماهنگی ساختمان ها با شرایط اقلیمی از اهداف طراحی اقلیمی به شمار می رود. مساکن که از انسان در برابر سرما و گرما محافظت مینماید، پیوندبا اقلیم دارد. این پژوهش به بررسی تأثیر عناصر اقلیمی در معماری شهر جلفا پرداخته است. ، به منظور دستیابی به الگوی ساخت و ساز با هدف آسایش حرارتی، به طراحی اقلیمی منطقه و اقلیم‌های مشابه و بررسی آسایش حرارتی فضای داخلی مساکن پرداخته شده است. این کار از طریق جمعآوری اطلاعات ازایستگاه‌های هواشناسی صورت گرفته است. پس از تعیین نوع اقلیم وضعیت زیست اقلیمی شهر جلفا بر اساس معیارهای دمای مؤثر، گیونی محاسبه شده است.جلفا به دلیل واقع شدن در یک موقعیت جغرافیایی خاص، از اقلیم نسبتاً سرد وخشکی برخوردار است. به طوری که دمای هوا در سردترین ماهبه 20- درجه می رسد و در گرم‌ترین ماه از 44 درجه فراتر می رود. لذا لزوم بررسی شرایط اقلیمی در رابطه با طراحی جهت استقرار ساختمانها در فصول سرد سال با استفاده از داده های هواشناسی وضعیت زیست اقلیمی مورد بررسی قرار گرفت. دادهها بر پایه روش هایی تجربی نظیر ماهان، گیونی، پن واردن، الگی و تقویم نیاز اقلیمی مورد تحلیل قرار گرفته‌اند که از نتایج آن، ارائه راهکارهایی بر اساس بررسی وضعیت اقلیمی ماه‌های سال و چگونگی آسایش انسان با توجه به این شاخص ها بوده است که از جمله آن استقرار ساختمانها در جهت جنوب و جنوب غرب و جنوب شرق می باشد. نتایج نمودار آمبروترومیک و میزان دما و بارش نشان داد که جلفا در اقلیم سرد و خشک قرار گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
211 - تاثیرات متقابل سازه و معماری در معماری نوین کشورهای در حال توسعه با تأکید بر منطقه خاورمیانه از منظر معماری بیونیک در راستای ارتقاء کیفیت کالبدی فضا
عادل بخشی بالکانلو صلاح‌الدین مولانایی قادر بایزیدیتعامل سازه و معماری تأثیرات بصری و کارکردی مختلفی را در فضای کالبدی ایجاد میکند. به بیانی، نحوة رابطه این دو می-تواند در برگیرنده پتانسیل‌ها (و گاهی ضعف‌هایی) تأثیرگذار بر کیفیت نهایی فضا باشد. فرم اسکلت سازه بی‌شک با فرم ساختمان حامل آن ارتباطی تنگاتنگ دارد. هدف این م چکیده کاملتعامل سازه و معماری تأثیرات بصری و کارکردی مختلفی را در فضای کالبدی ایجاد میکند. به بیانی، نحوة رابطه این دو می-تواند در برگیرنده پتانسیل‌ها (و گاهی ضعف‌هایی) تأثیرگذار بر کیفیت نهایی فضا باشد. فرم اسکلت سازه بی‌شک با فرم ساختمان حامل آن ارتباطی تنگاتنگ دارد. هدف این مقاله، تاثیرات متقابل سازه و معماری در معماری نوین کشورهای درحال توسعه با تأکید بر منطقه خاورمیانه از منظر معماری بیونیک در راستای ارتقاء کیفیت کالبدی فضا است. از این رو طراحی ساختمان تعیین فرم کلی آن به نوعی طراحی سازه نیز هست. با وجود این، رابطه میان طراحی سازه و طراحی معماری میتواند فرم‌های گوناگونی به خود بگیرد. مفاهیم معماری و سازه و نحوه تعامل و تاثیرات متقابل آنها و همچنین معماری نوین هزاره سوم، مفاهیمی هستند که در این تحقیق مورد بحث و بررسی قرار گرفته‌اند و نتایج آنها مورد استفاده پژوهشی قرار گرفته است. در این مقاله از روش ترکیبی( توصیفی وتحلیلی- ترکیبی- تاریخی) و مطالعه و بررسی کتابخانهای استفاده و گردآوری و تجزیه و تحلیل‌ها نیز از طریق مطالعات کتابخانهای صورت گرفت. سوال اصلی پژوهش این است که شاخص‌ها و اصول معماری بیونیک در معماری نوین به چه صورت میباشد؟ نتایج این مقاله نشان داد که بیونیک در حقیقت وسیله‌ای خلاق برای دست یافتن به هدف پایداری بطور مؤثر و کارآمد میباشد. تمام ساختمانها و فرآیندهای طبیعت را میتوان پایدار دانست چرا که آنها بطور نامحدود برای هزاران سال برقرار مانده‌اند. روزانه، انسانها و مخلوقات آنها بطور منفی بر محیط تأثیر میگذارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
212 - ارزیابی مولفه های کالبدی در خانه های سنتی و مدرن با رویکرد توسعه پایدار(مطالعه ی موردی شهر تبریز)
طرلان زرنشانی اصل نیما ولیزاده حسن ستاری ساربانقلیمقاله حاضر در رابطه با مطالعات تطبیقی معماری مساکن معاصر ایران)دوران بعد از انقلاب) با معیارهای سنتی (دوران پهلوی) با رویکرد پایداری در شهر تبریز می باشد. سوال اصلی تحقیق این است که آیا بین طراحی مساکن معاصر شهر تبریز با معماری سنتی تضادهای از نظر پایداری وجود دارد؟ در چکیده کاملمقاله حاضر در رابطه با مطالعات تطبیقی معماری مساکن معاصر ایران)دوران بعد از انقلاب) با معیارهای سنتی (دوران پهلوی) با رویکرد پایداری در شهر تبریز می باشد. سوال اصلی تحقیق این است که آیا بین طراحی مساکن معاصر شهر تبریز با معماری سنتی تضادهای از نظر پایداری وجود دارد؟ در عصر معاصر، همه چیز به نوعی در حال دگرگون شدن است، از سبک زندگی انسانها گرفته تا سبک معماری. این روزها معماری اصیل و سنتی ایرانی و شهر تبریز به خاطر برخی مسایل از جمله تهاجم فرهنگ غربی بیش از پیش کمرنگ و کم‌رنگ‌تر می شود. در حالی که در معماری نوع طراحی در هر محله و منطقه ای بر اساس اقلیم و آب و هوا، اعتقادات، باورها، ارزش های دینی، معنوی و مادی صورت گرفته که بیانگر هویت، تاریخ و فرهنگ آن منطقه و محله است. توسعه پایدار تغییری محیط مدارانه در استفاده از منابع طبیعی و سمت گیری توسعه فناوری است تا با نیازهای حال و آینده سازگار باشد. در معماری پایدار که در برگیرنده مفاهیم و اصول توسعه پایدار در حوزه معماری است ساختمان نه تنها خود را با شرایط اقلیمی منطقه تطبیق می دهد، بلکه با بهره گیری از بوم شناسی ساختمان که تاکید بر قابلیت تلفیق ساختمان با عوامل محیطی دارد، سعی در نیل به کیفیات فضایی، کالبد و فرم مناسب در طراحی معماری دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
213 - ارزیابی تاثیر اقلیم بر شکل گیری مسکن در دوره معاصر به روش آنتروپی(مورد مطالعه: محله ی رشدیه تبریز)
محمد جدیری عباسی شهریار شقاقی جلال سالک زمانخانی سهیلا حمیدزاده خیاویامروزه ساختمانها بیش از نیمی از انرژی در سراسر جهان را مصرف می کنند، که به‌طور قابل توجهی با انتشار گازهای گلخانه‌ای که ایجاد میکنند، به تغییرات اقلیمی و آب و هوایی دامن می‌زنند. در فرآیند گذر از معماری خانههای تاریخی به خانههای معاصر در ایران بخصوص در شهر تبریز، بای چکیده کاملامروزه ساختمانها بیش از نیمی از انرژی در سراسر جهان را مصرف می کنند، که به‌طور قابل توجهی با انتشار گازهای گلخانه‌ای که ایجاد میکنند، به تغییرات اقلیمی و آب و هوایی دامن می‌زنند. در فرآیند گذر از معماری خانههای تاریخی به خانههای معاصر در ایران بخصوص در شهر تبریز، باید دریافت که خانههای تاریخی چه ارزش‌هایی را از دست داده و چه عوامل دیگری به غیراز دانش بومی، طبیعت‌گرایی و صرف جویی در انرژی، برشکل‌گیری خانههای معاصر تبریز منجمله محله‌ی رشدیه تبریز تاثیر گذاشته است. هدف از این تحقیق ارزیابی تاثیر اقلیم بر شکل گیری مسکن معاصر تبریز در محله رشدیه می باشد. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و پیمایشی بوده و به‌منظور گردآوری اطلاعات از دو روش کتابخانه ای و میدانی استفاده شده و جامعه ی آماری شامل کل جمعیت شهرک رشدیه تبریز (6378 نفر) بوده و حجم نمونه 362 نفر تعیین شد که از طریق فرمول کوکران بدست آمد. برای پایایی سوالات از آلفای کرونباخ استفاده شده که براساس آن ضریب پایایی سوالات معادل 898/0 دست آمده است. بعد از تجزیه و تحلیل اطلاعات برای وزن‌دهی معیارها از تکنیک آنتروپی‌شانون به بررسی برهمکنش و تاثیر معیارها بر شکل‌گیری مسکن و درجه اهمیت آنها در مقایسه با یکدیگر پرداخته شده که با تقریب قابل قبول محوری بودن تمامی موارد و لزوم بکارگیری همزمان آنها در طراحی نشان داده شده است. در پایان راهبردهایی جهت بهبود طراحی اقلیمی در شکل‌گیری مسکن که در آینده ساخته میشوند ارائه گردیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
214 - تبیین ارتباط میان برداشت معمارانه و مؤلفههای فردی کاربر در کالبد فضاهای عمومی (مورد مطالعه: خیابان زند شیراز)
مهشید معتمد مهرداد متین هادی کشمیریمعماری فضاهای همگانی، جایگاهی برای یکپارچگی تنوع فرهنگی و حضور جریانهای متفاوت اجتماعی است. در این فضاهای جمعی، امکان نوآوری و تکثر آراء هنری وجود دارد و از همین روی، فضاهای جمعی به نشانهای از سلیقه‌ی رایج معماری در بستر خود بدل شدهاند. این پژوهش درصدد آن است تا با د چکیده کاملمعماری فضاهای همگانی، جایگاهی برای یکپارچگی تنوع فرهنگی و حضور جریانهای متفاوت اجتماعی است. در این فضاهای جمعی، امکان نوآوری و تکثر آراء هنری وجود دارد و از همین روی، فضاهای جمعی به نشانهای از سلیقه‌ی رایج معماری در بستر خود بدل شدهاند. این پژوهش درصدد آن است تا با دریافت داده‌های میدانی و تحلیل جامعه‌شناختی، روندی تکمیلی برای طراحی فضاهای خدمات همگانی تولید کرده و نگرش عمومی به حوزه‌ی تخصصی معماری را پایش نماید. در غالب پژوهش‌ها به نقش معماری بر رفتارهای انسانی پرداخته شده که از آن با نام روانشناسی محیط یاد میشود؛ اما نگرش به معماری بهعنوان عادت‌واره و محصولی، که پس از گذشت زمان و حضور کاربر، دچار دگرگونی میشود و میتواند برآمده از رفتارهای جمعی دچار تغییر ماهیت (ادراکی/عینی) شود، موضوعی است که کمتر مورد بحث قرار گرفته است. حال این سؤال مطرح میشود که برداشت و ادراک معمارانه و مؤلفههای مؤثر در فهم فضای عمومی از دیدگاه کاربران از چه الگویی پیروی میکند؟ تدوین الگوی برداشت و ادراک عمومی از معماری، میتواند در زمان طراحی و در تولید روشهای طراحی مبتنی بر حضور فعال کاربران، مؤثر واقع گردد. با توجه به مطالعه‌ی این پژوهش بر روی جامعهی آماری ۱۲۰۰ نفری و پایش برداشت‌های افراد از موضوع معماری فضاهای همگانی، میتوان گفت هویت‌های اجتماعی، در فضای ادراکی متفاوتی از موضوع معماری به سر می‌برند. شاخصهای فردی و گروهی، خوانشهای مختلفی از مسئله‌ی معماری دارند که گونه‌بندی آنها، از منظر پارامترهای موجود در ساختمان، به الگویی برای طراحی فضاهای عمومی تبدیل میگردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
215 - کندوکاوی تحلیلی بر نقش فرهنگ در طراحی کالبدمعماری (نمونه موردی خراسان شمالی شهرستان بجنورد)
مجتبی امامی فرامرز حسن پور حسین مهرپویادر این پژوهش به تحلیل تطبیقی عوامل فرهنگی اقوام کرمانج و ترکمن در شکل گیری معماری سکونت گاه های شهرستان بجنورد از استان خراسان شمالی پرداخته شده است. سوال اصلی پژوهش این است که کدام عوامل فرهنگی در اقوام کرمانج و ترکمن در شکل گیری معماری سکونت گاه های شهرستان بجنورد از چکیده کاملدر این پژوهش به تحلیل تطبیقی عوامل فرهنگی اقوام کرمانج و ترکمن در شکل گیری معماری سکونت گاه های شهرستان بجنورد از استان خراسان شمالی پرداخته شده است. سوال اصلی پژوهش این است که کدام عوامل فرهنگی در اقوام کرمانج و ترکمن در شکل گیری معماری سکونت گاه های شهرستان بجنورد از استان خراسان شمالی تاثیرگذار می باشند؟ کدام عوامل فرهنگی در این اقوام بیشترین تاثیر را به ترتیب اولویت در عناصر کالبدی و فضایی منازل در این دو قوم و در این خطه دارد؟ این تحقیق از نظر نوع هدف کاربردی نظری و از جهت روش ﺗﺤﻘﯿﻖ، ترکیبی(ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ، ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ) می باشد. نمونه موردی عناصر کالبدی و فضایی خانه ها شامل ورودی، مهمان خانه، اتاق نشیمن ، مطبخ و ایوان با یکدیگر مقایسه شده و یافته ها نشان می دهد که در خانه های قدیمی اقوام کرمانج نقش محرمیت و ویژگی های جنسیتی در تفکیک پذیری فضاها و مرز بندی ها نمود بیشتری نسبت به خانه های اقوام ترکمن دارد. ویژگی هایی همچون محرمیت ، نقش های جنسیتی، ساختار روابط در خانواده و روابط اجتماعی و شیوه معیشت از جمله ویژگی های فرهنگی هستند که در شکل گیری کالبد سکونت گاه ها در اقوام کرمانج و ترکمن نقش بسزایی داشته اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
216 - تأثیر عوامل اقلیمی در طراحی ساختمان مسکونی با رویکرد توسعه پایدار. مورد مطالعه: اقلیم معتدل و مرطوب
علی خیری کامران رضائی زاده مهابادیامروزه با توسعه و پیشرفت تکنولوژی، با توجه به بحران انرژی و سوختهای فسیلی، آلودگی‌های زیست محیطی و بحران جهانی گرمایش زمین، افزایش جمعیت و نیاز به مصرف انرژی، بشر را در شرایطی قرار داده که باعث گردیده عصر پایدار سازی آغاز شود و معماری همساز با محیط شاهد تغییرات فراوانی چکیده کاملامروزه با توسعه و پیشرفت تکنولوژی، با توجه به بحران انرژی و سوختهای فسیلی، آلودگی‌های زیست محیطی و بحران جهانی گرمایش زمین، افزایش جمعیت و نیاز به مصرف انرژی، بشر را در شرایطی قرار داده که باعث گردیده عصر پایدار سازی آغاز شود و معماری همساز با محیط شاهد تغییرات فراوانی در جهت بهبود بخشیدن به این اوضاع گردد. با طراحی معماری متناسب با اقلیم و ایجاد یک الگو، می توان تاثیر زیادی بر کاهش مصرف انرژی و جلوگیری از اتلاف بی رویه انرژی و همچنین به وقوع پیوستن طرح های همساز با محیط و ساختمانهای پایدار داشت. لذا شناخت شرایط اقلیمی در هر منطقه از مهمترین عوامل در ایجاد آسایش و رفاه کاربران ساختمانها در آن منطقه و رسیدن به طراحی پایدار میباشد؛ چرا که معماری و اقلیم، ارتباط و تأثیرات مستقیمی بر یکدیگر و جغرافیای انسانی یک منطقه دارند. در این راستا از طریق مطالعات کتابخانه ای و به روش توسعه ای کاربردی، به تحلیل اقلیمی بر اساس تقسیمات چهار گانه دکتر حسن گنجی و تأثیرگذاری آن در طراحی ساختمان جهت رسیدن به معماری پایدار در اقلیم معتدل و مرطوب پرداخته میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
217 - مطالعه ی تطبیقی معماری پایدار خانه های سنتی و مدرن شهر تبریز از منظر تعاملات اجتماعی
رقیه مهمانی جلال نخعی مهرداد جاویدنژاددر معماری، طراحی و ساخت بناهای سنتی و بومی، استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر همچون جریان هوا، نور و حرارت آفتاب در ساخت و سازها مدنظر سازندگان بوده است. سوال اصلی تحقیق این است که معماری خانه های مدرن و سنتی شهر تبریز از منظر تعاملات اجتماعی مناسب طراحی شده است؟ روش پژوهش چکیده کاملدر معماری، طراحی و ساخت بناهای سنتی و بومی، استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر همچون جریان هوا، نور و حرارت آفتاب در ساخت و سازها مدنظر سازندگان بوده است. سوال اصلی تحقیق این است که معماری خانه های مدرن و سنتی شهر تبریز از منظر تعاملات اجتماعی مناسب طراحی شده است؟ روش پژوهش حاضر بصورت توصیفی- تحلیلی و پیمایشی می باشد. از ابزار و تکنیک دلفی در پیمایش‌ها جهت پاسخ به سؤالات تحقیق و برای نتیجه گیری‌های آماری و ارائه مستندات برمبنای هدف از نرم افزار SPSS استفاده شده است. حجم نمونه آماری پژوهش حاضر مشتمل بر 50 نفر در قالب 20 نفر دانشجویان دکترای معماری، 5 نفر اساتید معماری، 20 نفر از ساکنان مجتمع های مسکونی و 5 نفر از متخصصین فرهنگی و اجتماعی خواهد بود که بر اساس روشهای آماری نتایج استخراج و ارایه میگردد. برای پایایی سوالات از آلفای کرونباخ استفاده شد. هدف از این پژوهش مطالعه معماری پایدار خانه های مدرن و سنتی تبریز از دیدگاه تعاملات اجتماعی می باشد. با توجه به یافته های تحقیق این نتیجه به دست آمد که رابطه معناداری بین معماری مساکن و تعاملات اجتماعی وجود دارد که در طراحی خانه های سنتی تبریز به این مورد بیشتر از طراحی خانه های امروزی تبریز توجه شده است. بنابراین باید در معماری و طراحی خانه های معاصر تبریز باید مولفه ها و جنبه های اجتماعی مورد نیاز استفاده کنندگان و کاربران باید درنظر گرفته شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
218 - نقش مطالعات جغرافیای انسانی(عناصر محیط- رفتار) در بازشناسی الگوی آموزشی درس طراحی معماری 5(مسکونی)
سمیه بیطرف محسن کاملی بهرام صالح صدق پوررویکردهای نو در آموزش با توجه به توسعۀ کمی و کیفی آن از موضوعات اثرگذار در برنامهریزی آموزشی است که نقشی اثرگذار در تحول اجتماعی دارد. در این راستا هدف این مقاله بررسی، تحلیل و ارزیابی مولفههای رفتاری و محیطی اثرگذار در آموزش معماری مجموعههای مسکونی در درس کارگاه طرا چکیده کاملرویکردهای نو در آموزش با توجه به توسعۀ کمی و کیفی آن از موضوعات اثرگذار در برنامهریزی آموزشی است که نقشی اثرگذار در تحول اجتماعی دارد. در این راستا هدف این مقاله بررسی، تحلیل و ارزیابی مولفههای رفتاری و محیطی اثرگذار در آموزش معماری مجموعههای مسکونی در درس کارگاه طراحی معماری 5 است. روش تحقیق ترکیبی (توصیفی- همبستگی) است. مدل شناختی پژوهش، با استفاده از نظریات صاحب نظران، مطالعات کتابخانه ای و میدانی جمع آوری شد. در این مطالعه مولفه های نرم افزارها و برنامه‌ریزی‌های آموزشی، انسان افزارهای آموزشی شامل دانش، مهارتها، تجارب و خلاقیت، سخت افزار و مدیریت افزارهای آموزشی، روش فردی-گروهی، امکانات هندسی، امکانات فرهنگی، مؤلفههای مفهومی- انتزاعی، کالبدی- محیطی و ذهنی- رفتاری، مولفههای ادراکی و کیفیت محیطی شناسایی شدند. سپس به منظور پالایش و جمعبندی ادبیات پژوهش به تدوین پرسشنامه پرداخته شد. توزیع پرسشنامه میان جامعۀ آماری خبرگان طراحی معماری مسکونی انجام گرفت؛ و نتایج آماری بدست آمده مولفۀ ادراکی شامل خودآگاه و ناخودآگاه دارای بیشترین اثر و امکانات هندسی دارای کمترین تاثیر در این زمینه است. با توجه به مطالعات شناختی و نتایج آماری بدست آمده، مدل تحلیلی پژوهش منجر به ارائۀ الگوی فراگیر برای آموزش طراحی معماری مسکونی شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
219 - شاخص‌شناسی معماری همساز با اقلیم در منطقه گرگان در راستای الگوی معماری پایدار
وحیده مجاهد وحید قبادیان سعید تیزقلم زنوزیهدف پژوهش حاضر شناسایی شاخصهای معماری بومی شهر گرگان مبتنی بر خصوصیات اقلیمی و پایداری است. این تحقیق از نوع کاربردی میباشد که به صورت توصیفی - تحلیلی و با بررسی نمونههای متعدد صورت گرفته است. جمعآوری دادهها به شکل اسنادی، میدانی، کتابخانهای و مشاهده میباشد. نتای چکیده کاملهدف پژوهش حاضر شناسایی شاخصهای معماری بومی شهر گرگان مبتنی بر خصوصیات اقلیمی و پایداری است. این تحقیق از نوع کاربردی میباشد که به صورت توصیفی - تحلیلی و با بررسی نمونههای متعدد صورت گرفته است. جمعآوری دادهها به شکل اسنادی، میدانی، کتابخانهای و مشاهده میباشد. نتایج نشان داد که چهار مولفه اصلی نفوذپذیری، همبستگی، تفاوت و یگانگی و نیز هشت مولفه فرعی را میتوان برای بافت معماری و شهرسازی بومی شهر گرگان تعیین نمود. همچنین؛ شاخصهای معماری بومی گرگان نیز در پنج دسته خلاصه میشوند که عبارتند از: دسترسی، فضاها و حریم‌ها؛ تنظیم دما و مصرف بهینه انرژی؛ تهویه هوا؛ حفاظت در برابر رطوبت و بارندگی؛ مواد و مصالح. بیشترین مولفه بکار گرفته شده در نمونههای مورد مطالعه، خودبسندگی (90 درصد) و کمترین میزان مربوط به مولفه درونگرایی (18 درصد) بوده است. در مجموع، میتوان نتیجه گرفت که با وجود فرهنگ غنی وارزشمند تاریخی و اصولی در زمینه ی معماری و شهرسازی در منطقه ، شرایط امروزی بیانگر ضعف، ناکارامدی و فقدان هویت است. عدم وجود یک الگوی مناسب ومنطبق با رویکردهای شهرسازی ایرانی- اسلامی از مهمترین مسائل امروزین شهر گرگان است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
220 - تبیین تاثیر طراحی ساختمان بر کاهش انرژی نهفته در موقعیت جغرافیایی و اقلیمی بندرعباس
آذر زینلی خراجی نیلوفر نیک قدم سید مجید مفیدی شمیرانیساختمانهای مسکونی مسئول بخش قابل توجهی از مصرف انرژی در سراسر جهان هستند. ساخت هر مصالح و کاربرد آن در اجرای ساختمان انرژی مصرف میکند. این انرژی مصرف شده همان انرژی نهفته است که در کشور ما کمتر به آن پرداخته میشود. هدف این تحقیق کاهش مصرف انرژی نهان در ساختمان در راس چکیده کاملساختمانهای مسکونی مسئول بخش قابل توجهی از مصرف انرژی در سراسر جهان هستند. ساخت هر مصالح و کاربرد آن در اجرای ساختمان انرژی مصرف میکند. این انرژی مصرف شده همان انرژی نهفته است که در کشور ما کمتر به آن پرداخته میشود. هدف این تحقیق کاهش مصرف انرژی نهان در ساختمان در راستای حفظ محیط زیست وتغییرات اقلیمی می باشد. در این مقاله با استناد به پیشینه تحقیق به کاهش انرژی نهفته با راهکارهای طراحی معماری پرداخته خواهد شد. ابتدا با توجه به مبانی نظری تحقیق متغیرهای مستقل تاثیر گذار تبیین می شوند. سپس انرژی نهفته یک ساختمان دراقلیم گرم ومرطوب شهر بندر عباس پس از مدل سازی مولفه های تاثیر گذار در قالب متغیرهای مستقل، متناسب با نوع ساختمان وخروجی های مقدار مصالح در نرم افزار اکسل محاسبه میگردد. نتایج در این مقاله شامل دو بخش نتایج نظری که محصول بررسی متون است و نتایج تجربی که از محاسبات حاصل شده و تحلیل گردیده است. دستاوردهای این پژوهش نشان میدهد که انرژی نهفته هر متر مربع ساختمان نمونه در موقعیت جغرافیایی و اقلیمی بندرعباس در بخش معماری 1.9 مگا ژول در هر متر مربع است که با تغییر متغیرهای طراحی تا 18.5 مگا ژول در هر متر مربع قابل تغییر میباشد؛ همچنین بیشترین درصد انرژی نهفته مربوط به دیوارها و کف‌ها است. نتایج این تحقیق الزام محاسبات و توجه به راهکارهای کاهش انرژی نهفته را در اقلیم گرم و مرطوب (بندرعباس) که نیاز به مصرف انرژی بیشتر دارند را برای دست اندرکاران ساختمان تاکید میکند . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
221 - جستاری تحلیلی در طیف سنجی و بررسی تطبیقی وجوه متفاوت برنامه ریزی معماری
بابک فدوی انبیائی حسین ذبیحی حمید ماجدیمقاله حاضر ارائه بخشی از مطالعات و پژوهش تفصلیلی انجام شده ناظر بر شناسایی وجوه مختلف و متفاوت برنامه ریزی معماری، سیر تحول آن در دوره پس از مدرن و نیز تحلیل ویژگی های هر وجه از برنامه ریزی معماری و انجام دسته بندی بر اساس ویژگی های احصاء شده در قالب طیف سنجی وجوه متفاو چکیده کاملمقاله حاضر ارائه بخشی از مطالعات و پژوهش تفصلیلی انجام شده ناظر بر شناسایی وجوه مختلف و متفاوت برنامه ریزی معماری، سیر تحول آن در دوره پس از مدرن و نیز تحلیل ویژگی های هر وجه از برنامه ریزی معماری و انجام دسته بندی بر اساس ویژگی های احصاء شده در قالب طیف سنجی وجوه متفاوت برنامه ریزی و در نهایت مقایسه تطبیقی طیف های مختلف احصاء شده است. در این پژوهش مفهوم جدید طیف سنجی در ارتباط با برنامه ریزی معماری مورد شناسایی, تبیین و تدقیق قرارگرفته است و با ابزار مقایسه تطبیقی در خصوص طیف های مختلف برنامه نسبت برنامه ریزی بر اساس شاخص ها و معیار هایی مشخص با مقولاتی مانند تعریف برنامه ریزی , ارتباط ماهوی با معماری , شکل مدل برنامه ریزی , نحوه انجام برنامه ریزی , ارتباط با طراحی, آفرینش فرم و خلق فضا , محصول و نتیجه برنامه و نقش معمار در ارتباط با برنامه و فرایند طراحی در هریک از طیف های برنامه ریزی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. لذا هدف پژوهش بازشناسی و تحلیل وجوه مختلف برنامه ریزی معماری و ارائه دسته بندی جدیداز آنها براساس ویژگیهای مبتنی بر تحلیل های انجام گرفته در قالب طیف سنجی برنامه ریزی معماری می باشد که بر نقش برنامه ریزی معماری درفرآروند طراحی دلالت دارد. روش تحقیق مورد استفاده دراین مقاله , روش تحقیق کیفی با بهره گیری از ابزار تحلیل محتوا می باشد و روش جمع آوری اطلاعات و داده های پایه بر اساس روش کتابخانه ای بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
222 - بررسی و ارزیابی تاثیر پارامترهای اقلیمی بر شکل گیری معماری ساختمان ها جهت مدیریت بهینه گرمایش و سرمایش ساختمان های شهری (مطالعه موردی شهر اردبیل)
یوسف درویشیبررسی ویژگیهای اقلیمی مناطق مختلف و تعیین نوع معماری هر منطقه بر اساس آمارها و داده‌های اقلیمی، یک اصل اجتنابناپذیر است، عامل مهم در معماری، انسان و راحتی و آسایش اوست. لذا تأثیر متقابل انسان و شرایط اقلیمی و مسکن از بدیهیات میباشد. روش تحقیق روش کتابخانه ای و میدانی چکیده کاملبررسی ویژگیهای اقلیمی مناطق مختلف و تعیین نوع معماری هر منطقه بر اساس آمارها و داده‌های اقلیمی، یک اصل اجتنابناپذیر است، عامل مهم در معماری، انسان و راحتی و آسایش اوست. لذا تأثیر متقابل انسان و شرایط اقلیمی و مسکن از بدیهیات میباشد. روش تحقیق روش کتابخانه ای و میدانی است.برای جمع آوری اطلاعات از منابع ، کتابخانه ایی و اسنادی بهره گرفته شده است و جهت درک بهتر منابع کتابخانه ای، پژوهش میدانی از منطقه مورد مطالعه صورت گرفته است.با استفاده از اطلاعات و داده های هواشناسی وسازمان میراث فرهنگی استان اردبیل ، شاخص های اقلیمی - معماری محاسبه و برآورد شده است. عناصر اقلیمی موثر برای تحلیل آب و هوای منطقه مورد مطالعه با استفاده از نرم افزارهای excel، espss، worplat، جداول و نمودارهای مورد نیاز رسم خواهد شد.نتایج حاصل از پژوهش گویای این بحث است که معماری بناهای قدیمی شهر اردبیل کاملا" در ارتباط با وضعیت اقلیمی محل بوده و جهت استقرار این مساکن رو به جنوب و به منظور بهره گیری حداکثر از تابش خورشیدی می باشد. مصالح دیوارها از نوع خشت و گل با ظرفیت حرارتی زیاد است و در زمان معصر نیز تاثیر اقلیم در معماری ساختمان های شهری مدنظر قرار می گیرد،اما برای ساخت و طراحی معماری ساختمان ها در جهت آسایش شهروندان پیشنهاد می گردد که استقرار ساختمان های شهر به منظور کاهش کسب حداکثر انر‍‍ژی خورشیدی جهت رو به جنوب باشد . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
223 - بررسی اقلیمی کاشان با رهیافت خانه همساز با اقلیم
فرزاد فرناد مهدی خاکزند حدیثه کامران کسمایی غلامحسین معماریانمصرف سوختهای فسیلی موجب مشکلات روز افزون محیط زیستی گردیده و جایگزینی آنها با انرژی های تجدید پذیر از ضرورت های امروز جهان است. هدف از این پژوهش شناخت و بررسی مولفههای اقلیم کاشان جهت ارائه راهکارهای طراحی خانه همسو با اقلیم است که موجب کاهش مصرف سوختهای فسیلی و جایگزی چکیده کاملمصرف سوختهای فسیلی موجب مشکلات روز افزون محیط زیستی گردیده و جایگزینی آنها با انرژی های تجدید پذیر از ضرورت های امروز جهان است. هدف از این پژوهش شناخت و بررسی مولفههای اقلیم کاشان جهت ارائه راهکارهای طراحی خانه همسو با اقلیم است که موجب کاهش مصرف سوختهای فسیلی و جایگزینی انرژی های تجدید پذیر گردد. محدوده مکانی پژوهش شهر کاشان و محدوده زمانی 2007 تا 2019 می باشد. روش پژوهش توصیفی تحلیلی است. در انجام این تحقیق از منابع مکتوب و اطلاعات ماهواره ای و فایل اطلاعات Energy Plus Weather شهر کاشان استفاده گردیده است. ابتدا بر اساس بررسی اطلاعات اقلیمی آماری و محاسبه انرژی تابشی جدول مخلوط تهیه گردیده و بر اساس تحلیل اطلاعات جدول راهکارهای طراحی همسو با اقلیم ارایه گردیده است. این مطالعه از بابت تحلیل مولفه های اقلیمی برای کاشان و ارائه جدول کاربردی مخلوط و برخی راهکارها که ویژه کاشان است دارای نوآوری میباشد. نتایج این پژوهش در دو حوزه: تبیین مولفه های اقلیمی کاشان و مقایسه آن با گذشته، و راهکارهای عملی برای رسیدن به معماری همسو با اقلیم بیان شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
224 - گونه شناسی اجزای کالبدی منطبق بر اقلیم سرد در معماری بومی (مطالعه موردی: خانه های اردبیل)
مهسا جوادی نوده مهرداد سرابیطراحی براساس معیارهای کالبدی منطبق بر طبیعت یکی از راهکارهای اقلیمی در معماری گذشته بوده است. اصولی که امروزه با بی‌توجهی به آن علاوه بر افزایش مشکلات زیست محیطی بر سلامت کاربران فضا نیز تاثیر گذار است. بر این مبنا در پژوهش حاضر به شناسایی شاخصهای کالبدی متاثر از اقلیم چکیده کاملطراحی براساس معیارهای کالبدی منطبق بر طبیعت یکی از راهکارهای اقلیمی در معماری گذشته بوده است. اصولی که امروزه با بی‌توجهی به آن علاوه بر افزایش مشکلات زیست محیطی بر سلامت کاربران فضا نیز تاثیر گذار است. بر این مبنا در پژوهش حاضر به شناسایی شاخصهای کالبدی متاثر از اقلیم سرد و گونه‌بندی آن براساس معیارهای مرتبط پرداخته میشود تا بتوان با اولویت‌بندی شاخص‌ها به الگوی طراحی پایدار دست یافت و با تطابق با نیازهای امروز بکار گرفت. بدین منظور، برای حصول به نتایج دقیق‌تر تمام خانههای تاریخی شناسایی شده در اردبیل به تعداد 25 نمونه انتخاب میگردند. این پژوهش کاربردی با روش تلفیقی به صورت کمی- کیفی با تعیین معیارها و شناسایی آنها در نمونههای مطالعاتی صورت میگیرد. تا در ادامه شاخص هر معیار درجه‌بندی شده و میزان پراکندگی دادهها و بیشترین فراوانی معیارها شناسایی شوند و براساس مجموع امتیازات، هر گونه تفکیک و نهایتا اولویت شاخصهای هر دسته مشخص شوند. نتایج براساس مجموع امتیازات و درصد فراوانی نشان میدهد که حداقل 70% از نمونههای مورد مطالعه دارای معیارهای کالبدی بسیار نزدیک به هم و غالبا منطبق با شرایط اقلیمی منطقه هستند. که به 5 گونه با شاخصهای مشخص تفکیک میگردند و اولویت شاخصهای طراحی آنها به حجم بیرونی (فشردگی فرم، نحوه استقرار و کشیدگی بنا، غلبه فضا بر توده)، فضاهای داخلی (استفاده از ظرفیت حرارتی بالا و سازماندهی مناسب فضاها) و نهایتا جزئیات فضایی (سطح بازشوی جنوبی متناسب با سطح تالار و نمای جنوبی) تعلق میگیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
225 - بررسی اقلیم، معماری و فرهنگ ماسوله با رویکرد معماری بومی از منظر انسان شناسی شهری
یعقوب شربتیانچکیده معماری بومی هر منطقه بیان کننده بخشی از ویژگیهای فرهنگ، موقعیت جغرافیای و اقلیم آن منطقه است. زیرا فرهنگ، محیط زیست و معماری بر یکدیگر اثر گذارند این موضوع در مورد معماری بومی شهر ماسوله نیز صادق است معماری ماسوله منحصر بفرد است در این منطقه حیاط و پشت بام بناهای چکیده کاملچکیده معماری بومی هر منطقه بیان کننده بخشی از ویژگیهای فرهنگ، موقعیت جغرافیای و اقلیم آن منطقه است. زیرا فرهنگ، محیط زیست و معماری بر یکدیگر اثر گذارند این موضوع در مورد معماری بومی شهر ماسوله نیز صادق است معماری ماسوله منحصر بفرد است در این منطقه حیاط و پشت بام بناهایی که در دل کوه ساخته شدهاند محل عبور و تردد ساکنین منطقه است شهر تاریخی ماسوله مدل خوبی برای یک معماری بومی و پایدار محسوب میشود معماری که به فرهنگ، طبیعت و سبک زندگی مردم احترام می‌گذارد. هدف اصلی این تحقیق بررسی ابعاد فرهنگی، زیست محیطی و معماری بومی شهر ماسوله است. این پژوهش از نظر ماهیت از نوع کیفی است که در مرحله‌ی گردآوری اطلاعات از اسناد و روشهای میدانی بویژه مشاهده‌ی مشارکتی و مصاحبه عمیق استفاده نموده؛ ضمن آنکه برای تحلیل داده ها نیز از چارچوب نظری محیط شناسی فرهنگی جولیان استیوارد سود جسته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
226 - تامین آسایش حرارتی فضای معماری در اقلیم گرم و خشک ایران با بهره مندی از رفتار حرارتی زمین(مطالعه موردی: استفاده از زمین در خانههای سنتی مناطق گرم و خشک ایران)
محمد رضا نادی دکترعباس ملک حسینی حسین صالحی احمد فتحی نجف آبادیچکیده روند نامطلوب ساخت و ساز و عدم همسازی با کیفیات آب و هوایی بومی، صدمات جبران ناپذیری را بر طبیعت، محیط زیست پیرامونی و اقلیم جهانی زده است. روند صعودی مصرف منابع محدود فسیلی، افزایش بیشینه دمای هوا، رشد بیابانزایی، و ازدیاد هزینه‌های ساختمانی، از اثرات معماری نا چکیده کاملچکیده روند نامطلوب ساخت و ساز و عدم همسازی با کیفیات آب و هوایی بومی، صدمات جبران ناپذیری را بر طبیعت، محیط زیست پیرامونی و اقلیم جهانی زده است. روند صعودی مصرف منابع محدود فسیلی، افزایش بیشینه دمای هوا، رشد بیابانزایی، و ازدیاد هزینه‌های ساختمانی، از اثرات معماری نا آشنا با اقلیم محلی است. در این میان، مناطق گرم و خشک، از این هجمه ی نامناسب ساختمانی- بویژه در کشور در حال توسعه ی ایران - در امان نیستند. با توجه به خطری چنین هولناک، تمامی جهان رو به انواع توسعه ی پایدار گذاشته که این مهم در مورد مناطق خشک و بیابانی با وجود محدودیتهای جغرافیایی نیز صادق است. این در حالی است که در ایران – با وجود منابع وافر انرژیهای طبیعی و تجارب گرانقدر معماری کهن اقلیمی-طی سالیان گذشتهبه دلیل عدم توجه به این داشته‌های فرهنگی و طبیعی، شاهد تولید انواع هزینه‌های ساختمانی و اقلیمی- در بخش خانگی بیش از 42% از کل سبد مصرفی انرژی کشور - بوده که نتیجه آن تخریب شرایط زیستی بوده است. از اینرو، این پژوهش بر آن است تا با روش توصیفی – تحلیلی و با مطالعات کتابخانه ای، پس از بررسی حجم مصرف انرژی و لزوم جایگزینی پایداری در معماری ملی و جهانی، در جهت هدف پژوهش به معرفی یکی از پایدارترین راهکارهای معماری در بومهای گرم و خشک، یعنی ارتباط با زمین و اصول آن پرداخته، و پس از شناخت ارتباط معنادار رفتار دما با عمق، جنس و تراکم خاک در مناطق گرم و خشک ایران – شاخص شهر یزد-سابقه ی این روش را در معماری سنتی کویری کشور کاویده، و سرانجام راهکارهایی را برای استفاده ی بهینه زمین در تامین شرایط آسایش دمایی - گرمایش و سرمایش ایستا - در معماری مسکونی گرم و خشک ایران پیشنهاد دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
227 - معیارهای طراحی محله پایدار از منظر پدافند غیرعامل با استفاده از تکنیک دلفی
محسن کاملی حسن حسینی امینی شریف مطوفچکیده دانش پدافند غیر عامل به عنوان یکی از جدید ترین علوم دفاعی با هدف کاهش آسیب پذیری در زمان بحران همواره مورد توجه محافل علمی و نظامی بوده؛ تا جایی که کشورهای قدرتمند، خود اهمیت زیادی برای این موضوع قائل شده اند. با توجه به اینکه در زمان بحران شهرها به عنوان کانون آ چکیده کاملچکیده دانش پدافند غیر عامل به عنوان یکی از جدید ترین علوم دفاعی با هدف کاهش آسیب پذیری در زمان بحران همواره مورد توجه محافل علمی و نظامی بوده؛ تا جایی که کشورهای قدرتمند، خود اهمیت زیادی برای این موضوع قائل شده اند. با توجه به اینکه در زمان بحران شهرها به عنوان کانون آسیب پذیری محسوب می شوند، نقاطی از شهر که به صورت پایدار طراحی شده باشند آسیب پذیری کمتری خواهند داشت. به طوری که این امر با استفاده از معیارهای پدافندی برای طراحی محله پایدار صورت می پذیرد. در این راستا هدف پژوهش بدست آوردن معیارهای طراحی محله پایدار از منظر پدافند غیرعامل می باشد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی است و تکنیک مورد استفاده در آن دلفی می باشد. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه متخصصان حوزه پدافند و معماری است که از آنها 10 نفر به عنوان نمونه انتخاب گردیدند. نتایج تحقیق حاکی از آن است که معیارهای طراحی محله پایدار از نظر پدافند غیرعامل در 5 دسته کلی اعم از معیارهای جغرافیایی و اقلیمی، طراحی معماری، بهبود وضعیت مدیریتی و اجرایی، بهبود وضعیت تاسیساتی و معیارهای بهبود وضعیت کاربری ها طبقه بندی می شوند. اعضای پانل در ترتیب اهمیت معیارها بیشترین امتیاز را به ترتیب به معیارهای طراحی معماری و جغرافیایی و اقلیمی داده که هر دوی آنها امتیازی بیش از 4 را دریافت نمودند. هم چنین به دنبال آن معیارهای بهبود وضعیت مدیریتی و اجرایی، بهبود وضعیت کاربری ها و بهبود وضعیت تاسیساتی حائز اهمیت بوده که میانگین بالای 3 را بدست آوردند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
228 - تبیین تأثیر معماری دسترسی‌های عمودی مجتمع‌های مسکونی بر سبک زندگی پایدار ساکنان
امیررضا ارزاقی احمد امین پور شهاب کریمی نیا شیرین طغیانیبشر به دنبال تکامل در زندگی خویش، مسکن طبیعی در غارها را رها نمود و به مسکن ساخته دست خودروی آورد و تا امروز هر آنچه فرهنگ، اقتصاد و ابعاد زندگی انسان متحول شده، مسکن او هم متحول شده است. به همین جهت با تحول فرهنگی در هر جامعهای، تحول در مسکن مشهود میگردد؛ بنابراین چگ چکیده کاملبشر به دنبال تکامل در زندگی خویش، مسکن طبیعی در غارها را رها نمود و به مسکن ساخته دست خودروی آورد و تا امروز هر آنچه فرهنگ، اقتصاد و ابعاد زندگی انسان متحول شده، مسکن او هم متحول شده است. به همین جهت با تحول فرهنگی در هر جامعهای، تحول در مسکن مشهود میگردد؛ بنابراین چگونگی طراحی معماری مسکن می تواند بر سبک زندگی ساکنان تأثیرگذار باشد و متعاقب آن میزان مصرف انرژی (به عنوان قسمت مهمی از توسعه پایدار) را دچار تغییر کند. در این پژوهش تلاش شده، تأثیر معماری دسترسی‌های عمودی مجتمع های مسکونی بر سبک رندگی پایدار (زیر مجموعه ای از معماری پایدار) ساکنان مجتمع های مسکونی مورد کنکاش قرار گیرد. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر نحوه گردآوری دادهها پژوهشی توصیفی-پیمایشی است. در مراحل ابتدایی از روش مطالعه اسنادی و کتابخانهای اطلاعات لازم کسب و سپس تعداد 14 مجتمع مسکونی شیراز با قرابت فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی به دو گروه بلند مرتبه و ارتفاع متعارف تقسیم‌بندی شده است و پس از سنجش کیفیت و کمیت دسترسی عمودی (آسانسور و پله) آنها، تعداد دفعات استفاده از آسانسور طی یک هفته در اردیبهشت و مرداد 97 (با روش مطالعه میدانی) ثبت گردید. با توجه به میانگین استفاده روزانه و تعداد ساکنان هر مجتمع، سرانه استفاده آسانسور در یک روز اردیبهشتی و مردادی به دست آمد. سپس رابطه آن با کیفیت و کمیت پله‌ها به وسیله مدل تصریح شده و به وسیله نرم افزار ایویوز 7 مورد محاسبه و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل نشان میدهد در ساختمانهای بلند مرتبه کیفیت پله‌ها نمی تواند تأثیر چندانی در تغییر سبک زندگی و استفاده از آسانسور داشته باشد؛ اما در ساختمانهای با ارتفاع متعارف، با افزایش کیفیت پله، تعداد دفعات استفاده از آسانسور کاهش مییابد. پس هر چه کیفیت پله‌ها بهبود یابد، تعداد دفعات استفاده از آسانسور کمتر شده و سبک زندگی به سمت پایداری حرکت میکند؛ بنابراین ایجاد جذابیت و سهولت استفاده بخش‌هایی با مصرف انرژی کم، میتواند پایداری سبک زندگی را توسعه دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
229 - تعیین کاربری‌های بهینۀ کارخانۀ ریسباف اصفهان بر اساس مدل «برنامهریزی سلسلهمراتبی»
لیلا پهلوان‌زاده رضا ابویی فرهنگ مظفرچکیده امروزه استفادۀ مجدد از مواریث صنعتی به‌ویژه کارخانه‌های صنعتی یکی از مباحث چالش‌برانگیز حوزۀ میراث صنعتی محسوب میشود. ابعاد وسیع این بناها و به‌تبع آن، هزینه‌های زیاد مرمت و نگهداری و یا تمایل مالکان به تخریب این بناها و احداث ساختمان‌هایی با بازده اقتصادی فراوا چکیده کاملچکیده امروزه استفادۀ مجدد از مواریث صنعتی به‌ویژه کارخانه‌های صنعتی یکی از مباحث چالش‌برانگیز حوزۀ میراث صنعتی محسوب میشود. ابعاد وسیع این بناها و به‌تبع آن، هزینه‌های زیاد مرمت و نگهداری و یا تمایل مالکان به تخریب این بناها و احداث ساختمان‌هایی با بازده اقتصادی فراوان از این چالش‌هاست. برای حل این مشکل، اندیشیدن کاربری مناسب برای این بناها از موارد مهمی است که باید بدان توجه کرد. موضوع این پژوهش حفاظت از کارخانة ریسباف اصفهان بهعنوان یکی از مواریث مهم معماری صنعتی ایران است که لازمة آن تعیین مناسبترین کاربری‌ها برای این اثر بر اساس مجموعهای از معیارهاست. در این پژوهش تلاش میشود به کمک مدل برنامهریزی سلسلهمراتبی و نرم‌افزار Expert Choice، مناسبترین کاربری‌های این اثر صنعتی تعیین شود. بررسی ۵ معیار کلی این پژوهش نشان میدهد در اولویت نخست شایسته است که کاربری کارخانه (تداوم وضعیت موجود) و پس‌ازآن کاربری فرهنگی با توجه ویژه به فرهنگ صنعتی ملاک تصمیم‌گیری برای حفاظت از کارخانة ریسباف قرار داده شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
230 - ارائه نگرشی نوین در طراحی معماری با رویکرد معناشناسی اُمبرتو اکو
محمدرضا واعظی شادی عزیزی حمیدرضا موسویچکیده ﺗﻤﺎﯾﻞ ﺑﻪ ﺣﻔﻆ ﻫﻮﯾﺖ، ﺳﻨﺖ ﻫﺎ و ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻫﺎی ﺑﻮﻣﯽ ﻫﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ ای از ﯾﮏ ﺳﻮ و ﺗﻤﺎﯾﻞ ﺑﻪ اﻣﺮوزی ﺷﺪن از ﺳﻮی دﯾﮕﺮ از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ ﺟﻮاﻣﻊ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ آن در ﻣﻌﻤﺎری ﻣﻌﺎﺻﺮ آﻧﻬﺎ ﻗﺎﺑﻞ ﻟﻤﺲ، ﻣﺸﺎﻫﺪه و ﺑﺮرﺳﯽ است. در این پژوهش مسئله این است ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺳﻨﺖ، ار چکیده کاملچکیده ﺗﻤﺎﯾﻞ ﺑﻪ ﺣﻔﻆ ﻫﻮﯾﺖ، ﺳﻨﺖ ﻫﺎ و ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻫﺎی ﺑﻮﻣﯽ ﻫﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ ای از ﯾﮏ ﺳﻮ و ﺗﻤﺎﯾﻞ ﺑﻪ اﻣﺮوزی ﺷﺪن از ﺳﻮی دﯾﮕﺮ از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ ﺟﻮاﻣﻊ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ آن در ﻣﻌﻤﺎری ﻣﻌﺎﺻﺮ آﻧﻬﺎ ﻗﺎﺑﻞ ﻟﻤﺲ، ﻣﺸﺎﻫﺪه و ﺑﺮرﺳﯽ است. در این پژوهش مسئله این است ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺳﻨﺖ، ارزش ﻫﺎ و معانی عناصر پیشین را ﺣﻔﻆ و در ﻋﯿﻦ ﺣﺎل ﻓﺮدی اﻣﺮوزی ﻧﯿﺰ ﺑﻮد، اما در زﻣﯿﻨﻪ ی ﻣﻌﻤﺎری ﺻﺮﻓﺎً ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮐﯿﻔﯽ اﯾﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ را ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺮار داد و در این پژوهش از رویکرد تطبیقی نشانه شناسی در معماری کمک گرفته شده است. امبرتو اکو به عنوان یک نشانه‌شناس ساختارگرا می کوشد با الهام از الگوی یلمسلف به تببین این نکته بپردازد که تأویل اصیل در برابر تأویل نابه هنجار، ناشی از نوعی آزادی در عین محدودیت است، به بیانی دیگر، بسط دامنه ی معانی اصیل در نشانههای گفتمان غالب بر متن، موجب پدید آمدن نوعی انسجام در آن میشود، این انسجام به خودی خود دامنه تأویل‌هایی که با زمینه‌های فرهنگی و اجتماعی متن بیگانه‌اند تقلیل میدهد و خواننده را در مسیرهای مشخصی از جریان تفسیری پیش میبرد، مسیر‌هایی که می توان با مطالعه ی نشانه شناختی اثر آنها را پیش بینی و تبیین کرد. بر این اساس پژوهش حاضر می کوشد با نگاه توصیفی تحلیلی، ضمن بررسی خواستگاه های اندیشه اکو، تاثیر این نگرش را در معماری که موجب ایجاد معماری اصیل خواهد شد را بررسی کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
231 - کاربرد قاعده لاضرر در حفاظت از محیط زیست و معماری در راستای ارائه مدلی برای شهرسازی اسلامی و ایرانی
محسن حسن پور سید محمد موسوی بجنوردی مریم ابن ترابچکیده محیط زیست و شهرسازی دو مقوله هم پیوند و دارای تأثیر و تأثر متقابل بوده که در ایران وضعیت استاندارد و مطلوبی نداشته و نیازمند برنامه ریزی بومی است. بی شک در کنار سازوکارهای موجود و تجربیات بعضا مطلوب داخلی و بین‌المللی در زمینه حفاظت از محیط زیست و معماری و شهرساز چکیده کاملچکیده محیط زیست و شهرسازی دو مقوله هم پیوند و دارای تأثیر و تأثر متقابل بوده که در ایران وضعیت استاندارد و مطلوبی نداشته و نیازمند برنامه ریزی بومی است. بی شک در کنار سازوکارهای موجود و تجربیات بعضا مطلوب داخلی و بین‌المللی در زمینه حفاظت از محیط زیست و معماری و شهرسازی پایدار بایستی از قواعد فقهی و اسلامی برای سامان بخشیدن به این حوزه و طرح اندازی استفاده کرد؛ اما مهمترین نکته در بحث حفاظت از محیط زیست و معماری و شهرسازی جلوگیری از آسیب رساندن به محیط زیست و انسانها است که در فقه اسلامی نیز این مسئله در قالب قاعده کلان فقهی لاضرر بیان شده است. هدف اصلی این مقاله بررسی چگونگی کاربرد قاعده لاضرر در حفاظت از محیط زیست و معماری در راستای ارائه مدلی برای شهرسازی اسلامی و ایرانی است. سؤال اصلی مقاله این است که آیا از قاعده لاضرر و لاضرار میتوان برای حفاظت از محیط زیست و شهرسازی استاندارد و اصولی استفاده کرد؟ فرضیه‌ای را که در این مقاله برای پاسخگویی به سؤال اصلی در صدد تحلیل و بررسی آن هستیم این است که تخریب محیط زیست و شهرسازی افسارگسیخته و متراکم و ناقض حریم انسانها و محیط زیست همگی معلول مدلهای توسعه و شهرسازی غربی و غیربومی هستند و راه حل غلبه بر آنها نیز در رجعت دوباره به همان مدل های توسعه غربی نیست. در فرهنگ اسلامی برای غلبه بر این دو مشکل بزرگ مهمترین و اساسی‌ترین قاعده قاعده لاضرر است زیرا هم ظرفیت اخلاق و دین و هم فقه و قانون را در برابر ناقضان محیط زیست و شهرسازی غیر استاندارد و متناقض با حقوق انسان‌های و محیط زیست فعال و کارآمدتر می کند. روش مورد استفاده در این مقاله توصیفی – تحلیلی است. ابزار گردآوری اطلاعات نیز فیش‌برداری و مراجعه به منابع کتابخانه ای و نیز استفاده از مقالات علمی و پژوهشی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
232 - ارزیابی تأثیر اصول معماری بیوفیلیک در کیفیت طراحی مسکن در اقلیم شمال ایران (مطالعه موردی: شهر گرگان)
محمد رضا قربانی پارام سیروس باور هادی محمودی نژادچکیده گسست از طبیعت و نظام‌های طبیعی در جریان زیست روزمره‌ی انسان شهرنشین یکی از دغدغههای مهم دوران معاصر تلقی میشود. یکی از فضاهای حائز اهمیت معماری مسکن میباشد. مسکن به عنوان یکی از پدیده‌های واقعی نخستین مسائلی است که بشر همواره با آن دست به گریبان بوده و در تلاش چکیده کاملچکیده گسست از طبیعت و نظام‌های طبیعی در جریان زیست روزمره‌ی انسان شهرنشین یکی از دغدغههای مهم دوران معاصر تلقی میشود. یکی از فضاهای حائز اهمیت معماری مسکن میباشد. مسکن به عنوان یکی از پدیده‌های واقعی نخستین مسائلی است که بشر همواره با آن دست به گریبان بوده و در تلاش برای یافتن پاسخی مناسب و معقول برای آن بوده است و مسکن به عنوان نیاز اساسی مطرح است، لذا توجه به مسکن به عنوان یک سرپناه، باید بتواند شرایط لازم را برای رشد فردی هر یک از افراد خانواده فراهم آورد و همچنین نیازهای روحی و روانی آنان را مرتفع سازد، حائز اهمیت است. طراحی بیوفیلیک به عنوان ابزاری توسط معماران استفاده میشود تا افراد داخل ساختمانها را به طبیعت خارج از آن از طریق الگوهای و پارامترهای طراحی مربوطه به هم پیوند دهد. این الگوها در هر دو محیط داخلی و خارجی کاربردهای گسترده‌ای دارند و مزایای فیزیولوژیکی، شناختی و روانی به همراه دارند. لذا هدف این مقاله ارزیابی تأثیر اصول معماری بیوفیلیک در کیفیت طراحی مسکن در اقلیم شمال ایران است. پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی _ تحلیلی است. روش گردآوری اطلاعات نیز به صورت اسنادی و میدانی میباشد. نتایج پژوهش نشان میدهد که توجه به اصول و شاخصهای معماری بیوفیلیک در حین طراحی و اجرای مجتمع‌های مسکونی در نواحی شمال ایران در ارتقای کیفیت آنها و به تبع آن افزایش میزان رضایتمندی ساکنان آنها، تأثیر عمده‌ای دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
233 - ارائه نگرشی نوین بربازخوانی مفهوم خاطره و جایگاه آن در ارزیابی کیفی عملکرد فضاهای جمعی (مورد مطالعه: دانشکده هنر و معماری یزد)
اکرم السادات خیرالسادات ابوالفضل داودی رکن آبادی دکتر مرضیه پیراوی ونکچکیده: در این مقاله معرفی عوامل خاطره ساز نهفته و آشکار در بستر و زمینه معماری از منظر "نظریه داده بنیاد" مدنظر قرار گرفت؛ در واقع روش تحقیق این پژوهش از نوع تحلیلی- توصیفی در نظر گرفته شد و به منظور نمایش کارایی این روش با اتکاء به نظریه داده بنیاد، دانشکده معماری یزد چکیده کاملچکیده: در این مقاله معرفی عوامل خاطره ساز نهفته و آشکار در بستر و زمینه معماری از منظر "نظریه داده بنیاد" مدنظر قرار گرفت؛ در واقع روش تحقیق این پژوهش از نوع تحلیلی- توصیفی در نظر گرفته شد و به منظور نمایش کارایی این روش با اتکاء به نظریه داده بنیاد، دانشکده معماری یزد به عنوان مطالعه موردی انتخاب شد تا شرح گام به گام مراحل اجرای این پژوهش را تبیین نماید. شرکت کنندگان در این پژوهش با استناد به روش "گلوله برفی" و نمونه گیری نظری انتخاب شدند وتجزیه تحلیل اطلاعات براساس سه روش کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی (گزینشی) انجام شد. یافته های حاصل از این پژوهش در مرحله نهایی به 28 کد باز، 16 کد محوری و 6 کدانتخابی رسید و الگوی پارادایمی به شرح زیر سازماندهی شد: 1. متغیرهای علی 2. متغیرهای زمینه ای 3. متغیرهای مداخله گر 4.پدیده یا مقوله محوری 5. راهبردها 6. پیامدها و نتایج . نتایج این پژوهش نشان داد که ارتباطات درون مجموعه ای و وجود نظام و الگوی پیوسته از شاخص ترین متغیرهای زمینه ای یا نهفته در بستر حاکم قلمداد می شوند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
234 - کندوکاوی تحلیلی بر نقش فرهنگ در طراحی کالبدمعماری (نمونه موردی خراسان شمالی شهرستان بجنورد)
مجتبی امامی فرامرز حسن پور حسین مهرپویادر این پژوهش به تحلیل تطبیقی عوامل فرهنگی اقوام کرمانج و ترکمن در شکل گیری معماری سکونت گاه های شهرستان بجنورد از استان خراسان شمالی پرداخته شده است. سوال اصلی پژوهش این است که کدام عوامل فرهنگی در اقوام کرمانج و ترکمن در شکل گیری معماری سکونت گاه های شهرستان بجنورد از چکیده کاملدر این پژوهش به تحلیل تطبیقی عوامل فرهنگی اقوام کرمانج و ترکمن در شکل گیری معماری سکونت گاه های شهرستان بجنورد از استان خراسان شمالی پرداخته شده است. سوال اصلی پژوهش این است که کدام عوامل فرهنگی در اقوام کرمانج و ترکمن در شکل گیری معماری سکونت گاه های شهرستان بجنورد از استان خراسان شمالی تاثیرگذار می باشند؟ کدام عوامل فرهنگی در این اقوام بیشترین تاثیر را به ترتیب اولویت در عناصر کالبدی و فضایی منازل در این دو قوم و در این خطه دارد؟ این تحقیق از نظر نوع هدف کاربردی نظری و از جهت روش ﺗﺤﻘﯿﻖ، ترکیبی(ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ، ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ) می باشد. نمونه موردی عناصر کالبدی و فضایی خانه ها شامل ورودی، مهمان خانه، اتاق نشیمن ، مطبخ و ایوان با یکدیگر مقایسه شده و یافته ها نشان می دهد که در خانه های قدیمی اقوام کرمانج نقش محرمیت و ویژگی های جنسیتی در تفکیک پذیری فضاها و مرز بندی ها نمود بیشتری نسبت به خانه های اقوام ترکمن دارد. ویژگی هایی همچون محرمیت ، نقش های جنسیتی، ساختار روابط در خانواده و روابط اجتماعی و شیوه معیشت از جمله ویژگی های فرهنگی هستند که در شکل گیری کالبد سکونت گاه ها در اقوام کرمانج و ترکمن نقش بسزایی داشته اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
235 - تبیین اجتماع‌پذیری و جذب مخاطب در فرآیند طراحی داخلی غرفه‌های نمایشگاهی با تحلیل مولفههای ادراک مکان
آزاد بهمنش مهدی خاک زند حدیثه کامران کسماییفضای نمایشگاهی به عنوان بخشی از فضاهای عمومی، افراد را در درون سازمان‌های فضایی گوناگون به صورت اختیاری و برای انجام فعالیتهای اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی و غیره گرد هم می‌آورند. چگونگی بهرهگیری از دانش معماری در تبیین ساختار کالبدی با هدف ایجاد تعاملات اجتماعی و نمود چکیده کاملفضای نمایشگاهی به عنوان بخشی از فضاهای عمومی، افراد را در درون سازمان‌های فضایی گوناگون به صورت اختیاری و برای انجام فعالیتهای اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی و غیره گرد هم می‌آورند. چگونگی بهرهگیری از دانش معماری در تبیین ساختار کالبدی با هدف ایجاد تعاملات اجتماعی و نمود اجتماع‌پذیری از موارد مهم و مشترک در حوزه بین رشته‌ای جامعه‌شناختی، روانشناسی محیط و علوم رفتاری است که در ارتباط با برنامهریزی فضاست. این تحقیق بر آن است تا نقش معماری داخلی و ادراک فضای نمایشگاهی را بر نحوه اجتماع‌پذیری مورد تحلیل قرار دهد و در نهایت به ارایه الگویی بهینه دست یابد. نحوه ادراک فضاهای کالبدی به مثابه متغیری مستقل بر کیفیت اجتماع‌پذیری (جذب مخاطب) مؤثر واقع میشود. تحلیل محیط کالبدی غرفه‌های نمایشگاهی به عنوان واحد مطالعه در مفهوم مکانی جمعی– رفتاری، سامانه‌ای جمعی– فضایی را تشکیل میدهد که عامل‌های اصلی با روش کیفی و کمّی جهت تبیین نتایج، مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. بعد از غربال فاکتورهای اثرگذار تحلیل محتوای متون توسط پیمایشِ دلفی، ارزیابی کمّی با توجه به حرکت تعاملی کاربر در فضا توسط شبیه‌سازی و محاسبات با نرم‌افزار Mic Mac انجام گرفته و نتایج حاصله در Scenario Wizard برای سناریوی بهینه مورد سنجش قرار گرفته که موارد مهم با تأکید بر عوامل کالبدی و بصری، عوامل: شکل، ابعاد، رنگ، نور، حرکت، خوانایی و نفوذپذیری است: بیانگر شکل‌های منتظم در فرم کلی غرفه‌ها با تأکید بر نورپردازی مصنوعی، ابعاد در مقیاس داخلی با میانگین 60 تا 100 مترمربع، راهروهایی به صورت شطرنجی در حداقل عرض 8 متر با نور ملایم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
236 - نقش طراحی معماری خلاقانه و هوشمندانه در آسایش و امنیت اجتماعی فضاهای شهری. نمونه مورد مطالعه : شهرک مسکونی در شهرستان دماوند
ایرج ابراهیمی بسابی حدیثه کامران کسماییامنیت فضاهای شهری یکی از ارکان اساسی دستیابی به یک جامعه سالم و داشتن شهرهای پایدار میباشد. بدون شک برای پیشرفت و توسعه یک جامعه مهمترین رکن، ایجاد امنیت و تأمین آرامش و آسایش در جامعه میباشد. مؤثرترین و تأثیرگذارترین راهکار برای افزایش امنیت، طراحی و بازطراحی محیط‌ه چکیده کاملامنیت فضاهای شهری یکی از ارکان اساسی دستیابی به یک جامعه سالم و داشتن شهرهای پایدار میباشد. بدون شک برای پیشرفت و توسعه یک جامعه مهمترین رکن، ایجاد امنیت و تأمین آرامش و آسایش در جامعه میباشد. مؤثرترین و تأثیرگذارترین راهکار برای افزایش امنیت، طراحی و بازطراحی محیطهای مصنوع است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و با روش توصیفی-تحلیلی در بستر مرور متون کتابخانهای صورت گرفته است. هدف از این پژوهش بررسی نقش و جایگاه معماری خلاقانه و هوشمند و ارائه راهکارهای طراحی به‌منظور افزایش آسایش و امنیت اجتماعی فضاهای شهری میباشد. به این منظور شهرک مسکونی واقع در شهرستان دماوند بهعنوان نمونه موردی موردبررسی قرارگرفته است در بررسی آسایش و امنیت در شهرک مسکونی واقع در شهرستان دماوند، نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر این است که با طراحی خلاقانه محیطهای مصنوع، از طریق تعیین قلمرو (قلمرو گرایی)، نظارت (اعم از رسمی و غیررسمی)، کنترل ورودی و خروجی، امنیت فیزیکی، مدیریت و نگهداری درواقع میتوان فرصت‌های جرم و جنایت را کاهش و امنیت عمومی در سطح شهر را افزایش داد که به دنبال آن بهبود کیفیت زندگی شهروندان، امنیت و آسایش جامعه فراهم شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
237 - ارائه یک الگوریتم جدید در راستای ارزیابی کارایی معماری سازمانی چابک
آیدا نوشزاد علی هارون آبادی سیدجواد میرعابدینیفرآیند معماری سازمانی چابک پیچیده بوده و معمار میتواند برای کنترل پیچیدگی آن، از چارچوب به عنوان تنظیم کننده ساختار و از سبک به عنوان جهت دهنده به رفتار استفاده کند. یکی از نیازهای غیروظیفه‌مندی در معماری سازمانی چابک، کارایی میباشد و یکی از پارامترهای کارایی سیستم، ز چکیده کاملفرآیند معماری سازمانی چابک پیچیده بوده و معمار میتواند برای کنترل پیچیدگی آن، از چارچوب به عنوان تنظیم کننده ساختار و از سبک به عنوان جهت دهنده به رفتار استفاده کند. یکی از نیازهای غیروظیفه‌مندی در معماری سازمانی چابک، کارایی میباشد و یکی از پارامترهای کارایی سیستم، زمان پاسخ میباشد که در این تحقیق از آن استفاده شده است. بدین جهت و برای ایجاد نظم و سازماندهی توصیفات معماری سازمانی استفاده ازیک چارچوب الزامی می باشد. هدف از این مقاله ارائه روشی برای ارزیابی کارایی معماری سازمانی چابک، جهت دستیابی به یک معماری خوب و مناسب می باشد. در این تحقیق با بهرهگیری از چارچوب هایی که مبنای آنها چارچوب زکمن میباشد، ابتدا ویژگی های سازمان مورد نظر را با استفاده از نمودارهای UML بیان می شود. در ادامه این نمودارها که عمدتاً به صورت رفتاری و ساختاری می باشد به مدلهای رسمی تبدیل می گردد. کلیشه‌های مربوط به UML که به صورت حاشیه نگاری برروی نمودارهای UML قرار می گیرند در این راستا مورد استفاده قرار خواهند گرفت. امکان ارزیابی نیازهای غیروظیفه مندی برروی مدلهای رسمی فراهم می گردد. نتایج تحقیق نشان میدهد که با ارائه یک مدل، در فاز طراحی از هزینه‌های سنگین فاز پیاده سازی اجتناب می گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
238 - ارزیابی کارایی سیستم‌های اطلاعاتی با بهره گیری از الگوی طراحی MVC و زبان نشانه گذاری توسه یافته
شیدا مزارعی علی هارون آبادی سید جواد میرعابدینیتوسعه سیستم‌های نرم‌افزاری پیچیده خواهان مدل‌هایی است که ارزیابی نیازهای غیروظیفه‌مندی سیستمها را در فرایند توسعه به ویژه در مراحل اولیه انجام دهد. ارزیابی معماری به روشهای مختلفی انجام میگیرد، از این رو نیاز به یک روشی برای ادغام نیازهای غیروظیفه‌مندی میباشد. مقاله چکیده کاملتوسعه سیستم‌های نرم‌افزاری پیچیده خواهان مدل‌هایی است که ارزیابی نیازهای غیروظیفه‌مندی سیستمها را در فرایند توسعه به ویژه در مراحل اولیه انجام دهد. ارزیابی معماری به روشهای مختلفی انجام میگیرد، از این رو نیاز به یک روشی برای ادغام نیازهای غیروظیفه‌مندی میباشد. مقاله حاضر، الگوی طراحی MVC را در قالب چارچوبی مبتنی بر زبان نشانه گذاری توسعه پذیر برای ارزیابی نیاز غیروظیفه‌مندی کارایی نمایش میدهد. این چارچوب بر پایه شبکه‌های پتری بنا شده که به کمک آن میتوان الگوی طراحی MVC را ارائه داد. تحقیق جاری در مقایسه کارهای پیشین امکان استفاده از زبان نشانه گذاری توسعه پذیر، جهت رسیدگی به نیازهای غیروظیفه‌مندی فراهم نموده و یک مدل اجرایی از نرم افزار ترسیم مینماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
239 - ...کیفیت سنجی تربیت زیبایی شناسانه دانشجویان معماری در مراکز آموزش عالی (نمونه موردی: مراکز آموزش عالی استان گیلان)
محدثه صیحانی حسین صفری امیررضا کریمی آذری سیده مامک صلواتیانپژوهش حاضر با هدف ارزیابی کیفیت تربیت زیبایی شناسانه دانشجویان معماری در مراکز آموزش عالی استان گیلان و تبیین اهمیت آن در شکل گیری گرایشات و سلیقه زیبایی شناختی آن ها، در سال تحصیلی ۹۸-۹۹ صورت پذیرفت. روش پژوهش با توجه به ماهیت آن در شمار تحقیقات توصیفی- تحلیلی و در طیف چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف ارزیابی کیفیت تربیت زیبایی شناسانه دانشجویان معماری در مراکز آموزش عالی استان گیلان و تبیین اهمیت آن در شکل گیری گرایشات و سلیقه زیبایی شناختی آن ها، در سال تحصیلی ۹۸-۹۹ صورت پذیرفت. روش پژوهش با توجه به ماهیت آن در شمار تحقیقات توصیفی- تحلیلی و در طیف مطالعات ارزشیابی قرار می گیرد. برای جمع آوری داده ها، از دو نوع پرسشنامۀ تدوین شده مبتنی بر الگوی استخراج شده از بخش کیفی پژوهش، در طیف لیکرت و پرسشنامۀ تصویری بهره گرفته شد. برای آزمون روایی پرسشنامه از روش روایی محتوا استفاده شد. برای سنجش پایایی پرسشنامه، از ضریب آلفای کرونباخ و برای محاسبۀ آن از نسخه ۲۱ نرم افزار SPSS، در دو مرحله بهره گرفته شد که به ترتیب معادل ۸۹/۰ و ۹۲/۰ به دست آمد. نتایج پژوهش نشان داد، دانشجویان هر دو مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد در جریان آموزش، از دانش زیبایی شناسانه بالاتری نسبت به بینش و توانش زیبایی شناسانه برخوردار شده اند؛ به گونه‌ای‌که در دورۀ کارشناسی، نمرات کسب شده در حوزۀ دانش ۳۹/۳، در حوزۀ بینش ۱۲/۳ و در حوزۀ توانش ۸۶/۲ برآورد شد. در دورۀ کارشناسی ارشد نیز، نمرات کسب شده در حوزههای مذکور به ترتیب معادل ۵۷/۳، ۱۸/۳ و ۹۸/۲ به دست آمد. این امر در گرایش محسوس سلیقۀ زیبایی شناختی دانشجویان به زیبایی فرمال نیز نمود یافت؛ به عبارت دیگر بر اساس یافته ها، گرایش یک‌جانبۀ جریان آموزشی به سمت بنیان آموزش در این عرصه، در حال تربیت معمارانی تک‌قطبی در دیدگاه زیبایی شناسانه است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
240 - ارائة یک ساختار امن جهت طراحی و پیاده‌سازی سامانه جامع نشانه گذاری جغرافیایی مکانهای کشور
رسول بابایی جابر کریمپوردر دنیای دیجیتال امروزی داشتن یک آدرس یکتای جغرافیایی برای هر حاکمیتی ضروری است. در این خصوص یک پروژه تحت عنوان طرح نشانی استاندارد مکانی ملی برای کدگذاری و شناسایی نقاط جغرافیایی کشور ایجاد گردیده است که کلید اتصال اطلاعات توزیع شده در سازمان‌های مختلف است. باتوجه‌به چکیده کاملدر دنیای دیجیتال امروزی داشتن یک آدرس یکتای جغرافیایی برای هر حاکمیتی ضروری است. در این خصوص یک پروژه تحت عنوان طرح نشانی استاندارد مکانی ملی برای کدگذاری و شناسایی نقاط جغرافیایی کشور ایجاد گردیده است که کلید اتصال اطلاعات توزیع شده در سازمان‌های مختلف است. باتوجه‌به توزیع اطلاعات در سازمان‌های مختلف، نکات مهمی در خصوص محرمانگی، مالکیت و دسترسی به اطلاعات وجود دارد. آدرس یکتای جغرافیایی، یک تکاپو و چالش میان سازمان‌های مختلف حاکمیتی و همچنین مردم و سازمان‌های غیرانتفاعی یک کشور به حساب می‌آید. ابعاد مختلفی در این چالش‌ها وجود دارند که یکپارچه‌سازی اطلاعات موجود در سازمان‌های مختلف و قوانین دسترسی و امنیت اطلاعات محرمانه از اساسی‌ترین این ابعاد است. این چالش‌ها زمانی بیشتر و حیاتی‌تر میشوند که نیاز باشد این اطلاعات در دسترس سازمان‌های مختلف با قابلیت صلاحیت دسترسی مختلف قرار گیرند. در این تحقیق، روشی برای یکپارچه‌سازی مبتنی بر معماری سرویس گرا ارائه شده است. برای کنترل، بازرسی و مدیریت، ایجاد و حفظ قوانین دسترسی و محرمانگی در لایه مسیریابی سرویس‌ها، یک سرویس متمرکز امنیتی پیشنهاد شده است. بررسی نشان میدهد که روش پیشنهادی چالش‌هایی در خصوص دسترسی، مالکیت، یکپارچه‌سازی، مدیریت متمرکز و بازرسی ارتباطات و سطوح دسترسی را به شکل قابل توجهی بهبود بخشیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
241 - بررسی و معناشناسی نقوش زرتشتی بناهای آرامگاهی جمهوری آذربایجان دورۀ ایلخانی
مژگان ذبیحی پیله رود جمال الدین سهیلیبناهای آرامگاهی ایران در دورههای پس از اسلام نیز در قالب ساخت مقابر باشکوه بر سر گور اولیای مذهبی و گاه شاهان و افراد مشهور، رواج پیدا کرد. ایران ازجمله کشورهایی است که از زمان بسیار دور، جزء تمدن‌های کهن بوده و در دورههای مختلف متناسب با شرایط، بر معماری دیگر کشورها چکیده کاملبناهای آرامگاهی ایران در دورههای پس از اسلام نیز در قالب ساخت مقابر باشکوه بر سر گور اولیای مذهبی و گاه شاهان و افراد مشهور، رواج پیدا کرد. ایران ازجمله کشورهایی است که از زمان بسیار دور، جزء تمدن‌های کهن بوده و در دورههای مختلف متناسب با شرایط، بر معماری دیگر کشورها و به‌خصوص همسایگان خود تأثیر داشته که البته در اعصار مختلف، قدرت و شدت آن متفاوت بوده است. در این پژوهش سعی بر این بود که ویژگیهای نقوش زرتشتی بناهای آرامگاهی جمهوری آذربایجان _ در دورۀ ایلخانی_ بررسی شود. این پژوهش با هدف معرفی تزئینات مقابر شاخص منطقۀ جمهوری آذربایجان و مفاهیم آن انجام شده است. سؤال پژوهش: چه نقوش و مفاهیم زرتشتی در معماری آرامگاهی جمهوری آذربایجان بهکاررفته است؟ در این پژوهش روش تحقیق تاریخی _ تفسیری است. شیوۀ جمعآوری اطلاعات بر پایۀ مطالعات کتابخانهای و بررسی میدانی بناهای آرامگاهی منطقه است. نتایج این مطالعه نشان داد که در مقابر این منطقه از عناصر تزئینی زرتشتی مختلفی ازجمله نقوش بهکاررفته شامل نقوش هندسی، گیاهی، حیوانی و ... است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
242 - بازخوانی ویژگیهای شخصیتی معمار مسلمان با تکیه بر آرای تیتوس بورکهارت
سید رحمان مرتضوی مهدی محمدخانیتیتوس بورکهارت بر مبنای حکمت خالده، الگویی برای خوانش هنر اسلامی پیشنهاد میکند که به فهم چیستی و چگونگی اجزای این شیوه هنروری، بدون تخطی از اصول اساسی آن، کمک میکند. نقطۀ عزیمت این روش‌شناسی، آگاهی از نابسندگی الگوهای مدرن در خوانش فرهنگ سنتی است؛ الگوهایی که قادر به چکیده کاملتیتوس بورکهارت بر مبنای حکمت خالده، الگویی برای خوانش هنر اسلامی پیشنهاد میکند که به فهم چیستی و چگونگی اجزای این شیوه هنروری، بدون تخطی از اصول اساسی آن، کمک میکند. نقطۀ عزیمت این روش‌شناسی، آگاهی از نابسندگی الگوهای مدرن در خوانش فرهنگ سنتی است؛ الگوهایی که قادر به نشان دادن و تحمل بن‌مایه‌های معنوی جهان سنتی نیستند. وی در این مسیر، نشان میدهد که چگونه یک اثر معماری، همچون سایر هنرهای سنتی، قادر است افق‌های روان و جهان انسان سنتی را واکاوی کند و نشان دهد؛ یک اثر معماری در جهان سنتی اسلامی، آیینه تمام‌نمای فرهنگ اسلامی است؛ زیرا معمار مسلمان در فضایی مملو از حکمت اسلامی تنفس میکند و ذائقۀ مخاطب آن نیز در این فضا شکل گرفتهاست. ویژگیهای ایمانی معمار مسلمان که در این فضا شکل یافته و پرورده شده، بخشی جداییناپذیر از سنت معماری اسلامی است و این ویژگی‌هاست که در مقام نخست به کلیت معماری اسلامی وحدت و معنا می‌بخشد. او مهارت خویش را با ایمان و دانش قدسی درآمیخته و کار خود را مسیری برای عینی‌سازی ارادۀ خداوند بر روی زمین می‌بیند؛ چنین رویکردی همزمان سازنده و ساخته‌شده را استعلا می‌بخشد و جنبه‌های طاغوتی را از آن دور می‌سازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
243 - ارزیابی مولفههای محیطی موثر بر تهویه ی طبیعی در مسکن بومی نطنز
زهرا اخلاقی زهرا عباسیعدم بهرهگیری از عوامل محیطی در طراحی و مصرف بالای انرژیهای تجدید ناپذیر، موجب هدررفت انرژی و افزایش هزینهها در بخش مسکونی شدهاست. در این میان تهویه‌ی طبیعی یکی از مؤثرترین عوامل در ایجاد آسایش حرارتی است. شهر نطنز در خرداقلیم معتدل کوهپایهای قرار دارد؛ نیاز انرژی ت چکیده کاملعدم بهرهگیری از عوامل محیطی در طراحی و مصرف بالای انرژیهای تجدید ناپذیر، موجب هدررفت انرژی و افزایش هزینهها در بخش مسکونی شدهاست. در این میان تهویه‌ی طبیعی یکی از مؤثرترین عوامل در ایجاد آسایش حرارتی است. شهر نطنز در خرداقلیم معتدل کوهپایهای قرار دارد؛ نیاز انرژی تا حد بسیار زیادی به شرایط اقلیمی محیط شان بستگی دارد و میتوان در بخش زیادی از سال با توجه به عوامل محیطی و تهویه طبیعی ساختمان را در منطقه آسایش قرار داد. در مقاله پیش رو، نحوه‌ی برخورد مسکن بومی شهر نطنز از منظر تهویه طبیعی برای تطبیق شرایط اسایش حرارتی مورد بررسی قرار میگیرد. این تحقیق از نوع ترکیبی و روش تحقیق توصیفی-تحلیلی میباشد. در بخش نخست، مطالعه‌ی اسنادی و کتابخانهای اساس تحلیل، توصیف مطلب موجود در مقاله را تشکیل می‌دهند. در این بخش با بررسی تحقیقات انجام‌شده در زمینه تهویه طبیعی و ویژگیهای اقلیمی شهر نطنز مبانی نظری و ادبیات موضوع تعریف شدهاند. نتایج بررسیها نشان می دهد، معماری بومی شهر نطنز با راهکارهای ایستا و توجه به شرایط بستر توانسته است در ایام زیادی از فصل گرم سال با استفاده از تهویه طبیعی مناسب در منطقه اسایش حرارتی قرارگیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
244 - واکاوی مفهوم هویت مطلق معماری از منظر هستی شناسی و معرفت شناسی
سجاد دامیار مسعود ناری قمیاین مقاله با هدف واکاوی مفهوم هویت معماری به عنوان یک پدیدار ذهنی، برای مخاطب و معمار، تدوین شده است. این پرسش که تداعیات مفهوم هویت معماری چیست و براساس این تداعیات چه نوع تعریفی از آن برای مقاصد معماری لازم است، در سه بخش، پیگیری شده است. در بخش نخست، مفهوم هویت در سه چکیده کاملاین مقاله با هدف واکاوی مفهوم هویت معماری به عنوان یک پدیدار ذهنی، برای مخاطب و معمار، تدوین شده است. این پرسش که تداعیات مفهوم هویت معماری چیست و براساس این تداعیات چه نوع تعریفی از آن برای مقاصد معماری لازم است، در سه بخش، پیگیری شده است. در بخش نخست، مفهوم هویت در سه حوزة فرامعماری (فلسفه، روانشناسی و جامعه شناسی) که استفادة زیادی از این مفهوم می کنند، بررسی شده و با توجه به عدم تطابق کلّی تعاریف در این حوزه ها با مقاصد معماری در بخش دوم جهت دستیابی به تعریفی متناسب با آن، یک دسته بندی منسجم از تعاریف صورت گرفت که منتج به تحلیلی منطقی برای حصول هدف اصلی پژوهش گردید؛ در بخش سوم ویژگی های هستی شناسانه و معرفت شناسانة هویت مطلق معماری از منظر ذاتگرایانه در یک بررسی تحلیلی و به روش استدلال منطقی، ارائه گردید. نتایج پژوهش، حاکی از «اکتشافی» بودن هویتمندی معماری در پارادایم ذات گراست و نشان می دهد که ابداعی و اختراعی بودن، از هویتمندی معماری می کاهد؛ همچنین به دلیل عدم پوشش تمام وجوهِ هویت مکان، توسط معماری با توجه به ماهیت کارکردی آن و «تقلیل» تعمدی در مفهوم هویت معماری به «وحدت انتظار ذهنی و ادراک کالبدی»، باعث کارایی بیشتر در مطالعات و طراحی معماری می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
245 - بازخوانی الگوهای هندسی به کار رفته در بناها و قالی‌های دورۀ تیموری-ترکمانی
رقیه مرادی لیدا بلیلان اصلدوران حکومت ترکمانان و تیموریان یکی از درخشان‌ترین ادوار تمدن اسلامی و دوران اعتلای هنر و معماری است. یکی از ویژگیهای معماری تیموری-ترکمانی بهرهگیری از هندسه میباشد که نمود آن در شکوه و عمودیت بناهای عصر تیموری-ترکمانی مشخص است؛ همچنین در این دوره استفاده از الگوهای چکیده کاملدوران حکومت ترکمانان و تیموریان یکی از درخشان‌ترین ادوار تمدن اسلامی و دوران اعتلای هنر و معماری است. یکی از ویژگیهای معماری تیموری-ترکمانی بهرهگیری از هندسه میباشد که نمود آن در شکوه و عمودیت بناهای عصر تیموری-ترکمانی مشخص است؛ همچنین در این دوره استفاده از الگوهای هندسی به رشد قابل‌توجهی دست مییابد این علم در معماری و هنر جنبۀ کاربردی پیدا میکند و بهعنوان الگویی در ساخت بناها و صناعـات وابسـته، از جمله قالی‌بافی استفاده میشود. دورۀ تیموری-ترکمانی را با احتیاط میتوان آخرین دوره‌ای دانست که در آن گره قوی، پُرکار و الگوهای هندسی استفاده شده است. در دورههای بعدی حضور الگوهای هندسی در تزئینات وابسته به معماری کمرنگ میشود. لذا با این پیش‌فرض پژوهش حاضر قصد دارد با روش تاریخی-تحلیلی-توصیفی و با بهرهگیری از منابع تاریخی و کتابخانهای حضور هندسه و مشابهت‌های الگویی آن با طرحهای قالی‌های دورۀ تیموری-ترکمانی را تحلیل کند. هدف این مقاله بازخوانی الگوهای هندسی بهکار رفته در بناها و قالی‌های دورۀ تیموری-ترکمانی است. مدعای اصلی مقاله این است که تا نشان دهد معماری و صناعات دورۀ تیموری-ترکمانی برآمده از هندسه و الگوهای هندسی است و رابطۀ مستقیم با این فرض اساسی دارد که نه تنها قالی‌های دورۀ تیموری-ترکمانی، بلکه سایر انواع طرحها را هم در نوشته‌های مصور کارگاه دربار تیموری-ترکمانی میتوان یافت که از تاریخ‌های مختلف در طول قرن می‌باشند و دارای طرحهای هندسی هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
246 - رهیافت مؤلفههای زیبایی‌شناسی هنر معماری در فضای آموزشی همکاری‌محور ازمنظر کودکان پیش‌دبستانی
آناهیتا اسکندری فهیمه معتضدیان احمد میرزا کوچک خوشنویساستفادهاز فضاهای آموزشی خلاق و پویا برای پرورش استعدادها و خلاقیت کودکان ضروری است و طراحی یک فضای مناسب برای آموزش، یکی از مسائل پر‌اهمیت در آموزش کودکان میباشد. کودکانی که توانایی بیان خواسته‌های خودرا در محیط آموزشی به‌دست می‌آورند، به‌راحتی میتوانند در فرایند طرا چکیده کاملاستفادهاز فضاهای آموزشی خلاق و پویا برای پرورش استعدادها و خلاقیت کودکان ضروری است و طراحی یک فضای مناسب برای آموزش، یکی از مسائل پر‌اهمیت در آموزش کودکان میباشد. کودکانی که توانایی بیان خواسته‌های خودرا در محیط آموزشی به‌دست می‌آورند، به‌راحتی میتوانند در فرایند طراحی فضای آموزشی به معمار کمک کنند و فضای آموزشی مناسبی را ایجاد کنند. این مقاله به‌بررسی و رهیافت مؤلفههای معماری در فضای آموزشی همکاری‌محور ازمنظر کودکان پیش‌دبستانی میپردازد؛ ازاین‌رو، 212کودک که بهروش تصادفی از سراسرکشور انتخاب شدهاند، تحت‌تأثیر برنامۀ آموزشی آنا پی تیلور، که مبتنیبر رویکرد همکاری‌محور برای کودکان پیش‌دبستانی قرار گرفتند. سرانجام مؤلفههای معماری که برای ایجاد فضای آموزشی همکاری‌محور مناسب برای کودکان پیش‌دبستانی لازم هستند؛ مانند کیفیت و چگونگی فضا، نور، رنگ، صدا و موادومصالح، بااستفاده‌از تحلیل محتوا و پرسشنامه و مصاحبه با دانش‌آموزان و کاردستی و نقاشی، شناسایی و بررسی شدهاند. نتایج نشان داد که رنگ، بافت، جنس مصالح، شکل هندسی احجام و نحوۀ طراحی، بر دیدگاه کودکان بسیار مهم بوده‌است که در دو دستۀ مؤلفههای معماری‌داخلی و خارجی فضای آموزشی دستهبندی شدهاند و این یافتهها به طراحان فضاهای آموزشی کمک خواهد کرد تا بااستفاده‌از دیدگاههای مبتنیبر نیاز کودکان در طراحی فضاهای آموزشی، بهبود فرایند آموزشی را تسهیل کنند و فضاهای خواناتر و کاراتری برای کودکان خلق کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
247 - تبیین نقش جامعۀ نمایشی در شکل‌گیری معماری ساختمانهای مسکونی معاصر منطقۀ (1)؛ شهر تهران (از سال 1387 تا سال 1397)
مهدیه شاه‌پروری بهروز منصوری ایرج اعتصاممصرفگرایی افراطی موجب نمایشی‌شدن یک اثر معمارانه میشود که گاهاً گمراه‌کننده است و باعث فراموشی اهمیت ساختارها و زمینه‌های تحقق یک اثر یا رونق جریان فرهنگی و هنری یک جامعه میشود. ازاین‌رو هدف اصلی پژوهش حاضر تبیین نقش جامعۀ نمایشی در شکل‌گیری معماری ساختمانهای مسکونی چکیده کاملمصرفگرایی افراطی موجب نمایشی‌شدن یک اثر معمارانه میشود که گاهاً گمراه‌کننده است و باعث فراموشی اهمیت ساختارها و زمینه‌های تحقق یک اثر یا رونق جریان فرهنگی و هنری یک جامعه میشود. ازاین‌رو هدف اصلی پژوهش حاضر تبیین نقش جامعۀ نمایشی در شکل‌گیری معماری ساختمانهای مسکونی منطقۀ (1)، شهر تهران (از سال ۱۳8۷ تا سال ۱۳۹۷)، است. روش‌تحقیق پژوهش حاضر کیفی-کمی است. راهبرد پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی است. شیوۀ گردآوری اطلاعات بهصورت مطالعات کتابخانهای و میدانی موردواکاوی قرار گرفته شده است. نمایشی‌شدن معماری که ازطریق عناصر، نوع طراحی، سیمای بنا، تزئینات و به‌طورکلی ازطریق کالبد بنا نمود پیدا میکند؛ در بناهای مسکونی منطقۀ (1)، شهر تهران نیز ازطریق الحاقات تزئینی برروی نما، پنجره‌های بزرگ و یکسره، نوع نورپردازی‌ها و ترکیبات رنگی بهکاررفته همراه با فرم‌های منحنی و مهمترازهمه بلندمرتبه‌سازی تجلی یافته است. چراکه این عوامل درکنار یکدیگر در ساختمانهای مسکونی منطقۀ (1)، شهر تهران، این مناطق را به‌یکی از مرفه‌ترین مناطق تبدیل کرده‌اند و ارزش ملک دراین منطقه به‌شدت بالا رفته است. نتایج پژوهش نشان داد که ساختمانهای مسکونی در منطقۀ (1)، شهر تهران، در دوران معاصر بالاخص طی سالهای 1390 تا به‌امروز، جلوۀ تجمل‌گرایانه یافته‌اند و بی‌آنکه با هویت و فرهنگ ایرانی همخوانی داشته باشند، بااستفاده ازعواملی همچون تزئینات، فرم‌های مدرن و غیره، هویتی دگرگون به این مناطق بخشیده‌اند و به‌شدت مصرف‌گرا هستند، اصلی که تنها با سلایق کارفرما و معمار همخوانی دارد و ازاین‌رو ساختمانهای مسکونی این منطقه به‌شدت مصرف‌گرا هستند و به‌نوعی تنها بهدلیل مصرف‌گرایی شکل‌گرفته‌اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
248 - رابطه ی معماری با تخیّل هنری از منظر حکمت ایرانی
مرجان امجد فلورا بیابانیحکمت ایرانی، همواره در آسمان فکری متفکران و اندیشمندان این سرزمین جای داشته و سرزمین ایران به گواهی تاریخ، بستر بسیاری از باشکوه‎ترین معماری‎ها و نیز فاخرترین پاسخ‎های معمارانه به مسائل اقلیمی، فرهنگی و محیطی است؛ اما اکنون در زمانه‎ای هستیم که معماری در چکیده کاملحکمت ایرانی، همواره در آسمان فکری متفکران و اندیشمندان این سرزمین جای داشته و سرزمین ایران به گواهی تاریخ، بستر بسیاری از باشکوه‎ترین معماری‎ها و نیز فاخرترین پاسخ‎های معمارانه به مسائل اقلیمی، فرهنگی و محیطی است؛ اما اکنون در زمانه‎ای هستیم که معماری در این سرزمین دیگر به لحاظ دوراندیشی، استواری و نیز زیبایی، پیراستگی و مردم‎واری ، شباهتی به آنچه معماران این سرزمین قبلا بدان اهتمام داشته‎اند، ندارد. پژوهش این مقاله، کیفی و به روش تحلیلی- تفسیر تاریخی، با طرح ساختار مفهومی موضوعات تخصصی در حوزه تحقیقاتی مرتبط با آن، در قالب تفسیری منسجم برای احیاء فرهنگ‎های بومی و علوم ایرانی به‎طور بنیادین، تفکرات حکمی حکمای ایرانی را مورد بازخوانی قرارداده و با توجه به مفهوم خلّاقیّت، برای درک آن از نظر حکمای ایرانی درباره مفهوم تخیّل بهره‌گرفته تا به مفهوم خلّاقیّت هنری به عنوان نوعی از تخیّل ناب و ارتباط آن با معماری دست یابد. نتایج پژوهش نشان داد که با توجه به اینکه هنر با هر دو ساحت خیال منفصل و خیال متصل در پیوندی عمیق است و هنر حکمی بدون این دو بی‌معناست، رشد و قدرت ادراک خیالی، به هنرمند کمک می‎کند تا همواره صورت‎ها و حقیقت‎هایی را از عالم مثال دریافت کند و آن را به زبان هنر و حکمت بیان دارد. مسیر آفرینش اثر معماری که از سنخ صناعات لطیفه است، به عنوان هنر و یکی از ابعاد مهم وجودی انسان از این مسیر جدا نیست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
249 - سنجش‌پذیرش اجتماعی معماری خاک مبنا و حکمت آن در اقلیم شهر یزد
امیررضا صادقیان رکسانا عبدالهی علی اکبری مهرداد جاویدی نژادمعماری خاک مبنا، یکی از فنون ساخت‌وساز کهن و بخشی از اصالت‌های ارزشمند معماری و مبانی حکمی آن است که تجارب استفاده از آن در طول زمان دستخوش تحولات مختلفی گردیده است. این پژوهش به شناخت میزان پذیرشِ عمومیِ کنونی و استفاده از معماری خاک مبنا در بستر شهر یزد و شناخت مجموع چکیده کاملمعماری خاک مبنا، یکی از فنون ساخت‌وساز کهن و بخشی از اصالت‌های ارزشمند معماری و مبانی حکمی آن است که تجارب استفاده از آن در طول زمان دستخوش تحولات مختلفی گردیده است. این پژوهش به شناخت میزان پذیرشِ عمومیِ کنونی و استفاده از معماری خاک مبنا در بستر شهر یزد و شناخت مجموعه عوامل مختلف مؤثر بر آن میپردازد. رویکرد پژوهش ،کمّی و ماهیت آن کاربردی و با استفاده از منطق استدلال قیاسی و مدلهای متداول سنجش‌پذیرش اجتماعی، همانند «مدل یوتات» و «نظریه رفتار برنامهریزی شده»، مدون شده و روش تجزیهوتحلیل دادهها به شکل کمّی و شامل مجموعهای از آزمونهای آماری توصیفی و استنباطی همانند آزمون تفاوت میانگین و رگرسیون خطی است. ابزار جمعآوری داده‌های پژوهش، یک پرسشنامه¬ی محقق ساخته با جامعه آماری 400 نفری و به روش نمونهگیری تصادفی است. بر اساس یافتههای توصیفی؛ متغیر آگاهی دارای پایین‌ترین امتیاز (75/1) و متغیر سودمندی ادراکی محیط زیستی (90/3) بالاترین امتیاز و همچنین، متغیر رفتاری میزان استفاده از معماری خاک در شهر یزد، دارای میانگین امتیازی (71/2) پایین‌تر از حد میانی طیف لیکرت است؛ به‌علاوه، شانزده متغیر مستقل با متغیر وابسته رفتار، دارای ضریب همبستگی و شش متغیر مستقل نیز دارای ضریب تأثیر معنادار (625/0) بر متغیر وابسته می‌باشند. سهولت درک شده، ویژگیهای فردی، نگرش‌های رفتاری، تجربه و سودمندی درک شده در بُعد سازهای بیشترین ضریب تأثیر را در این مجموعه متغیرها داشته‌اند. درمجموع، شناخت میزان پذیرش عمومی معماری خاک مبنا¬ در شهر یزد فراهم شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
250 - تبیین مؤلفههای هویت معماری ایرانی در آرامگاه‌های ایران در عصر متاورس (نمونه موردی: آرامگاه حافظ)
مژگان رضاپناه وحید قبادیان فرشته حبیبامروزه در آرامگاه‌های معاصر، مدنظر دادن مؤلفههای هویت‌ساز معماری ایرانی اسلامی، به دست فراموشی سپرده‌شده است؛ به‌گونه‌ای که آرامگاه‌های دوران معاصر ایران به مکانهای بی‌هویت و بی‌معنا تبدیل شدهاند؛ ازاین‌رو هدف پژوهش تبیین مؤلفههای هویت معماری ایرانی در آرامگاه‌های ح چکیده کاملامروزه در آرامگاه‌های معاصر، مدنظر دادن مؤلفههای هویت‌ساز معماری ایرانی اسلامی، به دست فراموشی سپرده‌شده است؛ به‌گونه‌ای که آرامگاه‌های دوران معاصر ایران به مکانهای بی‌هویت و بی‌معنا تبدیل شدهاند؛ ازاین‌رو هدف پژوهش تبیین مؤلفههای هویت معماری ایرانی در آرامگاه‌های حافظ در عصر متاورس است و سؤال پژوهش این است که چگونه میتوان در عصر متاورس در آرامگاه‌های ایران، مؤلفههای هویت معماری ایرانی را احصا و فهم نمود؟ حال در این راستا از روش تحقیق استدلال استقرائی استفاده‌شده¬است. شیوه گردآوری اطلاعات بهصورت مطالعات کتابخانهای است. نتایج نشان داد که در عصر متاورس که مبتنی بر واقعیت‌های مجازی و دنیای مجازی است، مؤلفه‌هایی همچون احساس حضور واقعی، تعامل، پایداری، فرازمانی و هزینه کم میتواند موجب باز¬زنده‌سازی مؤلفههای هویت‌ساز معماری ایرانی در آرامگاه‌های امروزی گردد. با توجه به آنکه عصر متاورس عصری مبتنی بر تجلی مدرنیته در دنیای مجازی است، تلفیق عناصر کالبدی سنتی و مدرن در فرم، مصالح و هندسه هنگام شبیه‌سازی میتواند مناسب باشد؛ همچنین بهکارگیری الگوهای زیستمحیطی و اقلیمی همچون الگوی باغ و کوشک، عناصر پنجگانه طبیعت و توجه به اقلیم منطقه میتواند ضمن حفظ پایداری، صرفه اقتصادی را نیز به دنبال داشته باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
251 - نماد عرفانی رنگ در هنر و معماری اسلامی
محمد نصیری علی اکبر افراسیاب پور فریبا احمدیاگرعرفان را به معنای شناخت ودریافت شهودی خدا واسماءوصفات او بدانیم، همة اسماءالهی به طورعام و برخی مانندمصور، خالق، بدیع، باریءوجمیل به طورخاص با هنر، زیبائی وآفرینندگی پیوند دارد.«رنگ» نمادین‌ترین تمثیل تجلیکثرت دروحدت است، زیرا ذات مجرد بیرنگ نورکه خود نماد کامل وحدت چکیده کاملاگرعرفان را به معنای شناخت ودریافت شهودی خدا واسماءوصفات او بدانیم، همة اسماءالهی به طورعام و برخی مانندمصور، خالق، بدیع، باریءوجمیل به طورخاص با هنر، زیبائی وآفرینندگی پیوند دارد.«رنگ» نمادین‌ترین تمثیل تجلیکثرت دروحدت است، زیرا ذات مجرد بیرنگ نورکه خود نماد کامل وحدت است، با رنگ تجسم مییابد ونوربدون تعین مادی، با رنگ تعین مییابد وعاملی برای ظهور ومحل رویت آن میشود. رنگ ها درهنر، جنبة کیمیائی داشته وهررنگ، دارای تمثیلی خاص ورابطه با یکی ازاحوالات درونی انسان است.درهنراسلامی، نورورنگ نموددیگری پیدا میکند، به عنوان مثال: رنگ سفید، نماد وجود مطلق وگواهی بروحدت درکثرت است که جامع رنگ هاست.رنگ سیاه، نماد اصل تعالی ودست نایافتنی است که با رنگ خانة کعبه تناسب دارد ومجمع رنگ هاوگسترة پربسامد مفهوم‌هاست.معماری اسلامی به دنبال الهام از مفاهیم کلام الهی و روائی درتلاش است تا فضای روحانی واحدی را خلق کند که عالم ملکوت و ناسوت را به هم قرین سازد ونقوش، اشکال و رنگها نشانة بارزی برای القای معانی پنهان هستند و مخاطب ازطریق حضوردرفضای معماری به درک شهودیآن معانی نایل میشود. دغدغة اصلی این پژوهشکه به روش تحلیلی ارائه میگردد، چگونگی وکارکرد بازتاب وجود رنگ ها وترکیبات آنهادرهنر ومعماری ایرانی است. به نظرمیرسد هنرو معماری اسلامی سعی دارد تا احدیت خداوند را لابه‌لای رنگ ها، فرم ها، انوار واصوات و به تعبیری معنا را درصورت متجلی سازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
252 - تأثیر عرفان اسلامی بر معماری ایرانی با تأکید بر تزئینات گنبد سلطانیه
هاتف سیاه کوهیانهنر در ساحت عرفان، نوعی سیر و سلوک است که در طی آن هنرمند با الهامی آسمانی و معنوی به کشف و شهود میرسد. در حقیقت هنر و معماری اسلامی پرتو و بازتابی از وحی الهی در جهان خاکی است که لطائف و ظرائف آن، اهل معرفت را به مکاشفه و شهود می‌رساند. بناهای سنّتی در معماری اسلامی - چکیده کاملهنر در ساحت عرفان، نوعی سیر و سلوک است که در طی آن هنرمند با الهامی آسمانی و معنوی به کشف و شهود میرسد. در حقیقت هنر و معماری اسلامی پرتو و بازتابی از وحی الهی در جهان خاکی است که لطائف و ظرائف آن، اهل معرفت را به مکاشفه و شهود می‌رساند. بناهای سنّتی در معماری اسلامی - ایرانی مصادیقی از عالم قُدس و مظاهری از سنّت الهی بهشمار میروند که فُنون و ظرافتهای بهکار رفته در آن با اصول روحانی و معنوی مرتبط است. کثرت آیات قرآنی در کتیبهها و تزئینات مساجد و بقاع و امامزادهها و گنبدها از جمله گنبد سلطانیه را که جایجای آنها را متیمّن و متبرّک ساخته، میتوان مرتبط با مسأله «ذکر» و «تسبیح» دانست که یکی از مسائل اصلی تصوّف و عرفان اسلامی است. همچنین نقش یا تصویر «ستاره» به عنوان نماد روشنایی و زیبایی که در مرکز آن کلمه «اللّه» و در اضلاع آن کلمه محمد(ص) یا علی(ع) قرار گرفته، از نظر عرفانی نشانهای از ولایت معنوی خدا و اولیاء الهی در هدایت باطنی و ظاهری اهل طریقت است که به وفور در نقش و نگارهها و تزئینات گنبدها به ویژه گنبد سلطانیه دیده میشود. اتّحاد میان شریعت، طریقت و حقیقت یکی از مسائل مهم عرفانی است که در قسمتهایی از کتیبهها و نگارههای بناهای اسلامی از جمله گنبد سلطانیه در قالب نام «الله، محمد(ص)، علی(ع)» در کنار یکدیگر به چشم میخورد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
253 - «تجلّی عرفان در معماری مسجد»
عبدالرّحیم عناقه حمید محمودیان رقیه صابریزادهپیوند مکتب‌های عرفانی با معماری بناهای مختلف چنان عمیق و گسترده است که فرض جدایی معماری از عرفان محال می نماید. این همبستگی در بین ادیان الهی وهنر بومی آن کشورها به خصوص شریعت مقدّس اسلام آشکارتر است؛ پس می توان گفت عرفان متعلّق به ذات وماهیّت تمام ادیان است، دین ابزاری چکیده کاملپیوند مکتب‌های عرفانی با معماری بناهای مختلف چنان عمیق و گسترده است که فرض جدایی معماری از عرفان محال می نماید. این همبستگی در بین ادیان الهی وهنر بومی آن کشورها به خصوص شریعت مقدّس اسلام آشکارتر است؛ پس می توان گفت عرفان متعلّق به ذات وماهیّت تمام ادیان است، دین ابزاری مؤثّرتر وسخنگوتر وشارحی برتر از هنر بالأخص معماری معابد و مساجد برای معرفی و حضور خود نداشته است؛ همچنان که معماری نیز هیچ حامی ایی بهتر از دین اسلام نیافته است . آیا می توان با نگاهی به گذشته معماری مساجد ایران تجلّی مفاهیم عرفانی را بر روی در ودیوار ویا نقوش و اشکال آن دید؟ مثلاً درمعماری مساجد ایران چرا گنبد را به صورت کروی ساخته اند؟ و چرا تمامی سطوح بناها را نقش گُل و بوته های انتزاعی وغیر واقعی پوشانده است؟در این مقاله سعی شده به روش اسنادی و مشاهده مستقیم اهمّیّت هنر معنوی وتجلّی عرفان در معماری مساجد ایران مورد بررسی قرارگیرد و زیبایی های فراموش شده، یادآوری گردد ودر نهایت نقش اساسی عرفان در جهت بخشیدن وهدایت هنر وهنرمندان به سوی مقصد الهی شان بیان شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
254 - مفهوم حقیقت و زیبایی عرفان و ظهور آن در معماری دوران اسلامی
خسرو ظفرنواییمساله زیبایی در نهاد همه انسانها به ودیعه نهاده شده است، بنابراین تشخیص زیبایی و رفتن به دنبال زیبایی ریشه در روح ما دارد، و در حقیقت انسان نیاز دارد که در ارتباط با زیبایی باشد. بنابراین بدون زیبایی روح در تاریکی و خشونت ماده و در سیطره کمیت‌ها باقی می‌ماند، کار زیبای چکیده کاملمساله زیبایی در نهاد همه انسانها به ودیعه نهاده شده است، بنابراین تشخیص زیبایی و رفتن به دنبال زیبایی ریشه در روح ما دارد، و در حقیقت انسان نیاز دارد که در ارتباط با زیبایی باشد. بنابراین بدون زیبایی روح در تاریکی و خشونت ماده و در سیطره کمیت‌ها باقی می‌ماند، کار زیبایی با انسان در حقیقت جلب نظر اوست در جهت گسیختن از کمیات و پرداختن به کیفیات تا حیات او طراوت و معنا پیدا کند. و در واقع رابطه‌ای که بین حقیقت و معنا با زیبایی وجود دارد از این جهت تبیین میگردد که زیبایی نمودی است از کمال و یا حقیقت. در مقاله حاضر سعی شده است از روش تحلیلی و توصیفی و مطالعات کتابخانهای به تعریف حقیقت و زیبایی و ارتباط بین این دو از دیدگاه اندیشمندان اسلامی پرداخته شود و در نهایت نمود این مفاهیم و در واقع تجلی محتوا و حقیقت در کالبد معماری دوران اسلامی مورد بررسی قرار گیرد. با دقت در یک اثر زیبا علاوه بر این که حس زیبایی جویی انسان اشباع میشود به دریافت کمال نیز نائل میگردد. که این امر در معماری دوران اسلامی با وجود گذشت سالیان دراز از خلق آنها به دلیل پیوند عمیق هنرمند با معانی و حقایق ازلی مشهود است. بنابراین هر قدر رابطه بین سه مفهوم (حقیقت، زیبایی و هنر)، بیشتر و عمیق‌تر باشد درک بهتر و مفیدتری از زیبایی و کمال به وجود می‌آید و انسان هنر مفید و انسانی را زیبا تلقی خواهد کرد و همچنین توانایی در خلق آثاری زیبا و کمال‌گرا و در بردارنده حقیقت مطلق را خواهد داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
255 - نماد عرفانی رنگ و نور در نقاشی و معماری دوره گوتیک
پیمان علیزاده اسکویی اسماعیل بنی اردلان کامران افشار مهاجر محمدرضا شریف‌زاده محمد جواد صافیانعرفان عبارت است از علم به حضرت حق از حیث اسماء و صفات و مظاهرش، همه اسماء الهی به نوعی با هنر و زیبایی همپیوندد مانند جمیل، بدیع، مصور وغیره. نماد تجلی کثرت در وحدت را می توان رنگ دانست از آنجا که نور، که خود نماد کامل وحدت است، ذات مجردش با رنگ تجسم می یابد و رنگ عاملی چکیده کاملعرفان عبارت است از علم به حضرت حق از حیث اسماء و صفات و مظاهرش، همه اسماء الهی به نوعی با هنر و زیبایی همپیوندد مانند جمیل، بدیع، مصور وغیره. نماد تجلی کثرت در وحدت را می توان رنگ دانست از آنجا که نور، که خود نماد کامل وحدت است، ذات مجردش با رنگ تجسم می یابد و رنگ عاملی برای تجلی و ظهور نور میشود. در هنر، رنگها جنبه تمثیلی داشته و هر رنگ معنا و مفهومی را در بر می گیرد. به طور مثال: رنگ سبز حالت عرفانی داشته و رنگ سفید نماد وجود مطلق است. معماری گوتیک با هدف ایجاد فضاهای وهم آلود و عجیب و غریب با ترکیبی از نورها و سایه‌ها و رنگ‌های درخشان سعی در ایجاد فضاهای مرموز نموده تا گویی حضور عنصر مقدس را در آن مکان بتوان احساس نمود. هدف اصلی این پژوهش، بررسی چگونگی و کارکرد بازتاب وجود رنگ و نور در معماری و نقاشی گوتیک است. این تحقیق به روش توصیفی- تحلیلی بوده و با استدلال استقرایی و روش کتابخانه ای به جمع آوری اطلاعات پرداخته شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که معماری و نقاشی دوره گوتیک با مفاهیم مذهبی سعی دارد تا حضور خداوند را لابلای فضاهای مرموز با ترکیبی از نورها و رنگها در صورت متجلی سازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
256 - تحلیل آرکیتایپی فضای عرفانی در آرامگاه‌های عارفان دوره ایلخانی (شیخ عبدالصمد نطنزی و شیخ صفیالدین اردبیلی)
الناز بهنود لیدا بلیلان داریوش ستارزادهروانشناسی تحلیلی یونگ ابزار معرفی تازه ای جهت فهم معانی و دریافت پیام هایی نو از منابع هنری و ادبی به شمارمی رود. براساس این نظریه، کهن الگوها(آرکی تایپ)، بن مایه ها و تصاویر نمادینی هستند که در اساطیر و فرهنگ ها، مفاهیمی مشترک و مشابهی را در ناخودآگاه بشر به جای گذاشته چکیده کاملروانشناسی تحلیلی یونگ ابزار معرفی تازه ای جهت فهم معانی و دریافت پیام هایی نو از منابع هنری و ادبی به شمارمی رود. براساس این نظریه، کهن الگوها(آرکی تایپ)، بن مایه ها و تصاویر نمادینی هستند که در اساطیر و فرهنگ ها، مفاهیمی مشترک و مشابهی را در ناخودآگاه بشر به جای گذاشته اند. در میان آثار معماری، آرامگاه های عارفان دوره ایلخانی به عنوان فضاهایی عرفانی، یکی از بهترین زمینه های ظهور این صُور ازلی را دارا می باشند. یکی از کهن الگوهای مهم و محوری که در روانشناسی تحلیلی یونگ مطرح است، کهن الگوی رُشد(فرآیند تفرّد) می باشد که درباره پرسش های معنوی در مورد معنای زندگی و هدف هستی مطرح می شود. یونگ معتقد است که این کهن الگو را فقط می توان با اسرار توصیف ناپذیر وحدت عرفانی قیاس کرد. براساس هدف پژوهش حاضر، که شناخت مفاهیم معنایی آرکی تایپ می باشد، ضمن بهره گیری از روش محتوای کیفی از رویکردهای مطرح در ادراک نشانه ها استفاده شده است. این تحقیق با مطالعه بر روی این لایه های نشانه ای سعی دارد تا کیفیت و نحوه ارتباط میان تفکر عرفانی، کهن الگوها و ساختار معماری فضاها را روشن سازد. با این فرض که توجه به سیر از جهان دنیوی به جهان اخروی همواره در ادبیات و عرفان موردتوجه بوده است، به نظرمی رسد این کهن الگو در ساختار معماری آرامگاه های موردنظر بازتاب یافته باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
257 - بازشناسی تأثیر اندیشه عرفانی (شیعی) در پدیداری الگوی مرکزگرای مرجع باغ ایرانی در معماری باغهای ایران
حسین مرادی نسباز دیرباز تصویر کیهان شناختی رایج در تفکر ایرانیان تصویری است که فضا را به واسطه چهار رود به چهار قسمت با محورهای عمود برهم تقسیم می کند و از آن به عنوان الگوی مرجع باغ ایرانی نام می برند. ازآنجاکه زبان عرفانی، زبان تمثیل (رمزی) در هنر اسلامی و از جمله معماری است و هندس چکیده کاملاز دیرباز تصویر کیهان شناختی رایج در تفکر ایرانیان تصویری است که فضا را به واسطه چهار رود به چهار قسمت با محورهای عمود برهم تقسیم می کند و از آن به عنوان الگوی مرجع باغ ایرانی نام می برند. ازآنجاکه زبان عرفانی، زبان تمثیل (رمزی) در هنر اسلامی و از جمله معماری است و هندسه دستمایه همه معماران برای پیوند عالم ماده به معنا است لذا معمار اسلامی می کوشد با زبان تمثیل، توحید را با هندسه مرکزگرا در باغ ایرانی متجلی سازد، زیرا در هستی شناسی عرفانی ساحت عالم، مرکزی دارد که محمل حضور حقیقت است خصوصاً در دوره صفویه که دوره امتزاج تفکر شیعی با اندیشه عرفانی بوده است. هدف از این پژوهش بازشناسی تأثیر اندیشه عرفانی (شیعی) در پدیداری الگوی مرکزگرای مرجع باغ ایرانی در معماری باغ های ایران است. روش پژوهش تفسیری تاریخی است لذا جهت گیری بعضی از فرضیات مطرح شده تبیینی-روایتی است که تفسیر آن ها برپایه تحلیل محتوایی متون تاریخی توأم با استدلال منطقی انجام شده است و همچنین با توجه به شالوده نظری پژوهش که مبتنی بر منظومه حکمت اسلامی است از روش ترکیبی استفاده شد که متشکل از تحلیل محتوای کیفی و استدلال استنباطی است. در خاتمه یافته های پژوهش نشان می دهد اوج تفکر عرفانی شیعی در نظام یکپارچه حکومتی صفویه، بستر اندیشه تمثیلی مرکزگرا را در ساخت باغ ایرانی به صورت هندسه ای با دو محور متقاطع عمود برهم حول کوشک میانی را فراهم کرد تا همخوان با الگوی مرکزگرای مرجع باغ ایرانی باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
258 - پدیدارشناسی مکانهای مقدس با تکیه بر معماری ایرانی- اسلامی (نمونة موردی: مسجد تاریخی شیخ لطف الله اصفهان)
مینا سلیمی محمدرضا شریف‌زاده اسماعیل بنی اردلانمعماری مسجد باید نیروی تعقل، خرد انسان سازنده، هوش و ذکاوت او را در قالبهای معمارانه دربرگیرد به طوری که بنای مسجد بتواند اعتلای روح و سیر عرفانی به سوی کمال و ظرافت و خشوع عبادی را در عمق وجود انسان مسلمان پرورش دهد. عناصر وجودی مسجد از جمله طرح و نقشه، کاشی کاری‌ها، چکیده کاملمعماری مسجد باید نیروی تعقل، خرد انسان سازنده، هوش و ذکاوت او را در قالبهای معمارانه دربرگیرد به طوری که بنای مسجد بتواند اعتلای روح و سیر عرفانی به سوی کمال و ظرافت و خشوع عبادی را در عمق وجود انسان مسلمان پرورش دهد. عناصر وجودی مسجد از جمله طرح و نقشه، کاشی کاری‌ها، رنگ و نور، اشکال، خطوط و... در بردارنده رسالت دینی و اجتماعی است و در واقع مساجد هر دوره تاریخی همچون آینه‌ای تمام‌نما هستند که شرایط اجتماعی عصر خود را منعکس میکنند. هدف اصلی این تحقیق، بررسی مکانهای مقدس با تکیه بر معماری ایرانی- اسلامی (نمونه موردی: مسجد شیخ لطف الله) با رویکرد پدیدارشناسی است. مبنای کار هدف موجود در این پژوهش، بر اساس دو رویکرد رلف و یوهانی پالاسما بوده، بر مبنای مهمترین جنبه‌های حس مکان در مسجد شیخ لطف الله، سیر از ظاهر به باطن و به اتحاد مثلثی عناصر کالبدی (ورودی مسجد، راهروهای ورودی، دیوار، سقف، محراب و گنبد) با نور و معانی است که موجب شکل گیری ارتباط عمیق درونی و دیالکتیکی بین مسجد شیخ لطف الله و ناظر و شاهد آن در بالاترین سطح حس مکان میگردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
259 - تطبیق مفهوم «حرکت جوهری» ملاصدرا با قواعد «گره‌سازی» در هنر اسلامی بر مبنای رویکرد وجود تطبیق هم ارزی
اسداله شفیع زاده توکل کوهی گیگلو فاضل عباس زادههدف از این تحقیق، انطباق قاعده حرکت جوهری ملاصدرا بعنوان مهمترین دیدگاه نظام فکری حکمت متعالیه با قواعد گره‌سازی هندسی در هنر و معماری اسلامی بر مبنای رویکرد تطبیقیِ وجودِ هم ارزی، تمثال و همانند ساختی، میان نظام جزئی و نظام کلی عالم (سلسله مراتب عالم) میباشد. در نگرش چکیده کاملهدف از این تحقیق، انطباق قاعده حرکت جوهری ملاصدرا بعنوان مهمترین دیدگاه نظام فکری حکمت متعالیه با قواعد گره‌سازی هندسی در هنر و معماری اسلامی بر مبنای رویکرد تطبیقیِ وجودِ هم ارزی، تمثال و همانند ساختی، میان نظام جزئی و نظام کلی عالم (سلسله مراتب عالم) میباشد. در نگرش حکمت متعالیه ملاصدرا، وجود مبارک حق تعالی، حقیقتی واحد و شخصی است و تمامی پدیدارهای عالم امکان و کثرات، از یک وجود دارای مراتب شدت و ضعف و بر مبنای قاعدة وحدت تشکیکی وجود که به واسطة عشق از مظهر اوّل (وجود منبسط) -که در عین وحدت دارای تمام کثرات است- جاری میگردد. در این پژوهش که به روش تحقیق توصیفی، تحلیلی، تطبیقی و با تلفیقی از دو رویکرد کمّی (از نظریه به مصداق) و کیفی (از مصداق به نظریه) انجام گرفته است، به این نتیجه دست یافت که خصوصیات به کار گرفته شده در گره‌سازی هندسی که دارای سه مشخصة قابلیّت تکرار به شرط تکامل، قابلیّت تطوّر وتبدّل بواسطة نقوش ثانوی و توانائی حفظ وحدت و بقاء موضوع در عین کثرت نقوش می‌باشند، تمثالِ و به مثابه بیان هنری قاعدة خلق مداوم و تکاملیِ آفرینش عالم در دیدگاه عرفانیِ صدرالمتألهین شیرازی بوده و هدف هنرمند عارف در خلق صُورِ بینهایتْ کثرت پذیرِ نقوشِ هندسی در گره‌سازی، نشان دادن خلق پیوسته و استکمالی مخلوقات در تجلیات الهی به صورت لَبس بعد لَبس بوده که به طریقِ نقشهای بافته، متکثّر و تکرارپذیر اشکال هندسی در فضاسازی معماری اسلامی بازآفرینی و خلق مجدد میگردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
260 - بازشناسی پدیداری اندیشه‌های عرفانی در معماری مسجد گوهرشاد مشهد
امیر اکبری آمنه سادات فتاحی معصومدر ساحت عرفان، معماری قدسی نوعی طی طریق است که در این سیر، هنرمند معمار با الهامی معنوی به قرب الهی رهنمون میشود. او برای جاودانه ساختن ارزش‌های الهی و فطری، همواره از هنر بهره برده و به وسیله آن معانی عرفانی و حکمت الهی را بیان داشته است. وی با کمک آموخته‌های دینی و د چکیده کاملدر ساحت عرفان، معماری قدسی نوعی طی طریق است که در این سیر، هنرمند معمار با الهامی معنوی به قرب الهی رهنمون میشود. او برای جاودانه ساختن ارزش‌های الهی و فطری، همواره از هنر بهره برده و به وسیله آن معانی عرفانی و حکمت الهی را بیان داشته است. وی با کمک آموخته‌های دینی و درآمیختن آن با اندیشه متعالی اسلام، سعی داشت تا صفات ذات اقدس الهی و رابطه معنوی با بنده‌اش را در کالبد بنا تعین بخشد. نقش هدایت‌گری عرفان در مسجد، بزرگترین جایگاه بندگی، بیش از هر مکان دیگری قابل مشاهده است. در واقع معمار عارف به یاری تجسم بخشی مادی به مضامین روحانی و عرفانی، آنها را در نظر فرد متجلی و روح او را برای پیوستن به پروردگار آماده می‌سازد. این مقاله سعی دارد با روش تحلیل محتوا و متکی بر مطالعات کتابخانهای و مشاهده میدانی، حضور عرفان، در کالبد مسجد جامع گوهرشاد مشهد را مورد کنکاش قرار دهد و از این رهگذر دریابد که اندیشه‌های عرفانی در شکل گیری بنای مسجد، معماری، تزئینات و نقشمایههای آن به چه میزان تاثیر گذار بوده و به چه نحو بروز کالبدی یافته‌اند. بررسی معماری مسجد گوهرشاد و آرایه‌های آن نشان میدهد، همگرایی تصوف و اعتقادات شیعی که به طور خاص در این دوره ظهور یافته است، در جای جای مسجد حضور دارد و آن را از این لحاظ خاص نموده که فضایی برای کشف و شهود عرفانی فراهم می‌آورد و بنده را از این طریق به سر منزل مقصود سوق میدهد. سیر از کثرت به وحدت از اصلی‌ترین نمودهای اندیشه عرفانی، نیز در این بنا به کمال نمایان گشته است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
261 - بررسی تاثیراستراتژی‌های معماری چند عملکردی بر اعطای کاربری جدید در میراث معماری صنعتی شهر تهران
حمید اسدی حامد عابدینیتوسعه کالبدی فضایی شهر تهران در سده اخیر موجب گردیده تا بناهای صنعتی از محدوده هایی حاشیه ای به عرصه هایی محصور در بافت های فشرده شهری بدل گردند. این مسئله تعطیلی و رها شدن میراث معماری صنعتی را باوجود عمر مفید سازه و ارزش های معماری آن ها در پی داشته است. با واکنش نهاد چکیده کاملتوسعه کالبدی فضایی شهر تهران در سده اخیر موجب گردیده تا بناهای صنعتی از محدوده هایی حاشیه ای به عرصه هایی محصور در بافت های فشرده شهری بدل گردند. این مسئله تعطیلی و رها شدن میراث معماری صنعتی را باوجود عمر مفید سازه و ارزش های معماری آن ها در پی داشته است. با واکنش نهادهای مختلف و در راستای ارتقای پایداری اقتصادی و اجتماعی، امکان اعطای کاربری جدید و احیا این ابنیه فراهم‌شده و مصادیقی از تجربه تطبیق پذیری در ایران شکل می گیرد که زمینه اصلی مطالعه در این تحقیق هستند. ازاین‌رو هدف از این پژوهش بررسی تجارب موفق معماری چند عملکردی و تطبیق پذیر جهانی و قیاس میان نمونه استراتژی های آنها با تجارب مشابه در میراث صنعتی شهر تهران است. در این پژوهش مطالعات حوزه تطبیق‌پذیری بر روی نمونه های جهانی، بهعنوان مبنای استخراج استراتژی های معماری چند عملکردی قرارگرفته است. استراتژی ها شامل سه لایه کالبدی سازه، تأسیسات و نما بوده که با روش دلفی بر روی میراث معماری صنعتی شهر تهران به عنوان جامعه آماری ارزیابی شدهاند. تحلیل دادهها از طریق آزمون کوکران و آزمون فریدمن صورت گرفته و روش نمونهگیری برای هر دو جامعه آماری (میراث معماری صنعتی تهران) و (متخصصین مربوطه) نظریهای میباشد. میراث معماری صنعتی شهر تهران شامل: کارخانه آرگو (موزه گالری آرگو)، پادگان ایرانشهر (خانه هنرمندان)، کارخانه جوراب‌بافی بریانک (موزه آثار طبیعی و حیات‌وحش هفت چنار) و زندان قصر (باغ‌موزه قصر) می‌باشند که با محاسبه میانگین رنک آزمون برای هر استراتژی در هر لایه، ابنیه منتخب رتبه‌دهی شدهاند. با توجه به اجماع نظر متخصصین، وجود استراتژیهای دو لایه سازه و نما در ابنیه موردبررسی، تائید و براساس نتایج آنالیز داده ها در لایه سازه، کارخانه آرگو بالاترین میزان از آزادی فضا را دارا بوده و در لایه نما خانه هنرمندان با بیشترین میانگین رنک آزمون بالاترین انطباق نما و سازه را داشته اند. اما در لایه تاسیسات، انطباق تأسیسات و سازه در نمونههای موردبررسی توسط متخصصین مشاهده و تایید نشده است. مطابق با نتایج این پژوهش، تمرکز سازه در کمترین نقاط و فضای آزاد بیشتر و همچنین انطباق نما با سازه دو مشخصه در بناهای صنعتی می‌باشند که میتوانند تأثیر کارآمدی در فرایند تطبیق پذیری و اعطای کاربری جدید به میراث معماری صنعتی داشته باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
262 - ارزیابی سیاستگذاری های شورای اسلامی شهرها در توسعه کالبدی- فضایی محیطهای شهری (نمونه موردی: شهر شیراز)
عبدالجلیل شریفی محمد علی شهریاری نفیسه واعظشوراها به عنوان نهادی که مشروعیت و مقبولیت خود را از مردم می‌گیرند، میتوانند نقش مهمی را بر اثر بخشی سیاستگذاریهای شهری داشته باشند. بخشی از این سیاستگذاری در حوزه کالبد شهر به ویژه حوزه شهرسازی و معماری است. تحقیق حاضر با هدف ارزیابی سیاستگذاری های شهری شورای اسلامی چکیده کاملشوراها به عنوان نهادی که مشروعیت و مقبولیت خود را از مردم می‌گیرند، میتوانند نقش مهمی را بر اثر بخشی سیاستگذاریهای شهری داشته باشند. بخشی از این سیاستگذاری در حوزه کالبد شهر به ویژه حوزه شهرسازی و معماری است. تحقیق حاضر با هدف ارزیابی سیاستگذاری های شهری شورای اسلامی شهر شیراز در حوزه شهرسازی و معماری از منظر توسعه پایدار انجام شده است. روش تحقیق توصیفی- پیمایشی با استفاده از ابزار پرسشنامه است. جامعهی آماری این پژوهش مدیران و سرپرستان بخش‌های مختلف شهرداری شیراز (خبرگان اجرایی) و اساتید دانشگاهی آشنا به موضوع تحقیق (خبرگان دانشگاهی) بوده است. حجم نمونه از طریق جدول مورگان 113 نفر محاسبه شد. روایی و پایایی بازار پرسش نامه تایید شد. یافته های تحقیق نشان داد که برای ارزیابی سیاستگذاری های شهری شورای اسلامی، می توان از الگوی مراحل هاگوود و گان (1984) مشتمل بر 5 بعد تشخیص مسایل،تدوین سیاست،تصمیم گیری،اجرای سیاست و ارزشیابی سیاست بهره گرفت که برای سنجش ابعاد مزبور از 19 مولفه بنا به نظر خبرگان دانشگاهی و اجرایی حوزه شهری استفاده گردید. نتایج نشان داد در سطح کمتر از 05/0، ابعاد و مولفه های مرتبط با سیاستگذاری شهری معنادار بوده اند. جهت معناداری نشان داد که وضعیت ابعاد و مولفه های سیاستگذاری شورای اسلامی، متوسط ارزیابی می شود. نتیجه آزمون فریدمن جهت رتبه بندی ابعاد و مولفه های سیاستگذاری نشان داد که در میان ابعاد، بعد تشخیص مسائل و در میان مولفه ها نیز میزان تفویض قدرت و منابع به اعضای شورای اسلامی شهر، بیشترین رتبه را کسب نموده اند. همچنین نتیجه آزمون تی تک نمونه از عملکرد شورای اسلامی ازنظر سیاستگذاری های حوزه شهرسازی و معماری در سطح کمتر از 05/0 اشاره دارد. در حوزه شهرسازی بهترین عملکرد شورای اسلامی مربوط به شاخص مشورت و اعمال نظارت قانونی بر معاونت شهرسازی و واحدهای وابسته به آن با مقدار 803/0 و در حوزه معماری نیز شاخص مشورت و تصویب مقررات و مصوبات حوزه معماری با مقدار 705/3 بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
263 - ارزیابی تأثیر توسعۀ معماری میان‌افزا بر مشارکت اجتماعی شهروندان در بافتهای تاریخی (مطالعۀ موردی: گذر تاریخی محمدیۀ شهر قزوین
عباس ده باشی پور جمال الدین سهیلیتوسعۀ معماری میان افزا با پرداختن به توسعه در درون و بازتوسعۀ محدوده، بااستفاده از پتانسیل های آن (مانند تاریخی بودن) سعی در بهره برداری از زمین های بلااستفاده و فرسوده در بافت شهری، از طریق خلق و یا بازسازی فضا، جهت جلوگیری از خزش شهری و بهبود شرایط بافت داشته و در شهر چکیده کاملتوسعۀ معماری میان افزا با پرداختن به توسعه در درون و بازتوسعۀ محدوده، بااستفاده از پتانسیل های آن (مانند تاریخی بودن) سعی در بهره برداری از زمین های بلااستفاده و فرسوده در بافت شهری، از طریق خلق و یا بازسازی فضا، جهت جلوگیری از خزش شهری و بهبود شرایط بافت داشته و در شهرهایی نظیر قزوین که دائما در حال افزایش جمعیت بوده و موانع طبیعی و مصنوعی سبب محدودیت جهات گسترش آن شده، مهم تر می نماید. چون توسعۀ معماری میان افزا، میان بافت و در ارتباط مستقیم با جامعه شکل می گیرد، مشارکت اجتماعی به معنای فعالیت های ارادی افراد جهت ارتقاء حیات اجتماعی خود، به عنوان پتانسیلی در تمامی مراحل توسعه مدنظر قرار می گیرد. هدف اصلی این پژوهش پرداختن به بیان چگونگی رابطۀ میان دو متغیر فوق بااستفاده از روش تحقیق همبستگی می باشد. پس از مطالعات کتابخانه ای و تحقیقات میدانی، شاخص ها، مؤلفه ها و گویه هایی برای متغیرها تبیین، مدلی مفهومی جهت توجیه همبستگی آن ها ارائه و مطابق آن پرسشنامه ای تدوین و توزیع شد که با استفاده ازضریب آلفای کرونباخ، میزان پایایی آن تعیین و با استفاده از روش SPSS، ضریب پیرسون معادل 0.830 (نشان از همبستگی بالا و مثبت متغیرها) و ضریب معناداری معادل 0.000 (نشان از رابطه ای معنادار میان متغیرها)، محاسبه شد. نتیجۀ این پژوهش بیان می دارد که مفهوم توسعۀ معماری میان افزا با هدف تأمین نیازهای همه جانبۀ کاربران و با توجه به پتانسیل های موجود در محل، سبب ایجاد اعتماد و ارتقاء حس رضایت در افراد و نتیجتا منجر به گسترش همکاری و استفاده از توانایی های بالقوۀ آنان شده و افزایش مشارکت اجتماعی را در تمامی مراحل سبب می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
264 - بررسی نقش شاخصهای پایداری اجتماعی- فرهنگی در توسعه فضاهای عمومی شهرها (مورد کاوی: پارک خلدبرین و خیابان باغ‌ارم- شهر شیراز)
طاهره نصر مریم عمادیمعماری به دست انسان بوجود می‌آید و این معماری از آرمان‌های انسان تأثیر می‌پذیرد و در ادامه نیز بر انسان تأثیرگذار است و بخشی از آرمان‌ها و ایده‌آل‌های او را برحسب نیاز در زندگی شکل میدهد. طراحی با توجه به پایداری اجتماعی- فرهنگی، میتواند نقش مهمی در هدایت انسانها به س چکیده کاملمعماری به دست انسان بوجود می‌آید و این معماری از آرمان‌های انسان تأثیر می‌پذیرد و در ادامه نیز بر انسان تأثیرگذار است و بخشی از آرمان‌ها و ایده‌آل‌های او را برحسب نیاز در زندگی شکل میدهد. طراحی با توجه به پایداری اجتماعی- فرهنگی، میتواند نقش مهمی در هدایت انسانها به سمت یک جامعه سالم و مناسب زندگی داشته باشد. به‌همین منظور در سیاستگذاری و طراحی‌شهری، مدنظر قرارگیری هدف طراحی، تجربه بصری و الگوهای رفتاری کاربران بسیار مهم است. در نوشتار پیش رو، به مفهوم مؤلفه‌ها و معیارهای موثر بر طراحی معماری منظر و فضای فرهنگی و نوع ارتباط آنها با انسان پرداخته شده است. این مقاله با هدف تبیین مؤلفههای کیفی پایداری اجتماعی- فرهنگی در فضاهای عمومی شهر تدوین شده و برای نمونه دو فضای عمومی شهر شیراز (پارک خلدبرین و خیابان باغ‌ارم) مورد بررسی قرار گرفته است. روش تحقیق این مقاله روش کیفی است و به شناخت عوامل سازنده توسعه پایدار شهری و مؤلفههای کیفی پایداری اجتماعی- فرهنگی و معیارهای معماری ایرانی- اسلامی پرداخته شده. یافته پژوهش حاکی از آن است که طراحی فضاهای عمومی شهری با تاکید بر پایداری اجتماعی- فرهنگی و توجه به مؤلفههای معماری ایرانی- اسلامی، به ایجاد فضایی زنده و پویا منجر میشود و با تأثیر بر اندیشه ذهنی افراد به ایجاد تجمعات و خاطرات جمعی برای رسیدن به صلح و آرامش روحی میپردازد و علاوه بر ارزش‌های کمی، در جهت برطرف کردن نیازهای کیفی نیز گام برمی‌دارد و با طراحی مناسب، امکان تفکیک بهتر فضایی، ایجاد حس سکون و پویایی را همزمان فراهم می‌آورد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
265 - شناسایی و معرفی قوانین معماری سبز در ایران به منظور کاهش مصرف انرژی نمونه موردی: ساختمان سبز بوشهر
محمد بهزادپور بهناز کاشانی زادهمصرف بالای انرژی و نتایج سوء آن یکی از بزرگترین دغدغه های عصر حاضر است. یکی از راههای رسیدن به تعادل مصرف انرژی مبحث پایداری وبخش بسیار مهم در آن ساختمان میباشد چرا که مطابق با آمار انرژی سالیانه کشور بیش از یک سوم انرژی کشور در بخش ساختمان مصرف میگردد . امروزه معمار چکیده کاملمصرف بالای انرژی و نتایج سوء آن یکی از بزرگترین دغدغه های عصر حاضر است. یکی از راههای رسیدن به تعادل مصرف انرژی مبحث پایداری وبخش بسیار مهم در آن ساختمان میباشد چرا که مطابق با آمار انرژی سالیانه کشور بیش از یک سوم انرژی کشور در بخش ساختمان مصرف میگردد . امروزه معماری پایدار، با هدف کاهش مصرف منابع، حفظ محیط‌زیست و ارتقای سلامت انسان یکی از مهمترین رویکردهای معماری بشمار می‌اید که لازم است در ایران بر جنبه عملی آن تأکید بیشتری شود به همین سبب در این تحقیق برآنیم تا اصول معماری پایدار را تبیین و با بررسی نمونه ساخته شده‌ای در بوشهر به اصول پایداری عملی که در ایران اجرا میشود برسیم و میزان موفقیت پروژه ساخته شده را دریابیم چرا که بسیاری از این اصول در نقاط مختلف دنیا مورد بررسی و تعریف شدهاست اما هریک برای اقلیم خاصی میباشد که نمی توان از آنها به عنوان اصولی تدوین شده و کاملا مختص ایران با این اقلیم استفاده کرد و تنها راه میزان موفقیت آنها بررسی با کمک نرم‌افزارها و گذر زمان خواهد بود. در این تحقیق ابتدا با کمک مطالعه در باب معماری پایدار و تعریف حقیقیاصول پایداری مفهوم و هدف از معماری پایدار تبیین می‌نماییم و پس از آن با کمک نرم‌افزار دیزاین بیلدر ساختمانی که با عنوان بنای پایدار در بوشهر معرفی شدهاست شبیه سازی ومورد تحیل قرار می‌دهیم. نتایج حاصل از این قرار است که در پروژه مذکور با میزان مصرف انرژی 2kwh/m 235.85 نیازمندیم که بیشترین مصرف را برای سرمایش در نظر بگیریم و برای کاهش مصرف انرژی و نزیکی هرچه بیشتر پروژه به اصول پایداری باید از اصولی همچون تعریف مناسبی برای ابعاد بازشوها مانند بازشوهایی با ابعاد متوسط (چرا که ابعاد بزرگ برای اقلیم گرم و مرطوب مناسب نیست) و سایبان ها مانند سایبان های عمودی در ساخت اینچنین ساختمانی کمک گرفت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
266 - فرآیش پیچیدگی سبکهای شعر و معماری از سده‌های نخست تا آخر قرن ششم (مطاله‌ی موردی: تصویر شعری و معماری مسجد)
مصطفی میردار رضاییسبک یعنی تقریر دید ویژه‌ی هنرمند با زبان ویژه‌ی خود او، و لذا دید و زبان هر هنرمند یا هنرمندان یک دوره، متفاوت از دیگر هنروران است. سبکشناسی با مؤلفه‌ها و ابزارهای مخصوصی که در زمره‌ی امکانات این دانش است به مقایسهی برخوردهای ابزاری هنرمندان در مواجهه با تأملات درونی چکیده کاملسبک یعنی تقریر دید ویژه‌ی هنرمند با زبان ویژه‌ی خود او، و لذا دید و زبان هر هنرمند یا هنرمندان یک دوره، متفاوت از دیگر هنروران است. سبکشناسی با مؤلفه‌ها و ابزارهای مخصوصی که در زمره‌ی امکانات این دانش است به مقایسهی برخوردهای ابزاری هنرمندان در مواجهه با تأملات درونی و بیرونی‌شان میپردازد. این مطالعه، نخست به روش کمّی ـ آماری می‌کوشد تا با نمایش، تحلیل و مقایسهی عناصر ادبی در تصویرهای شعر شاعران برجسته‌ی سبک خراسانی و آذربایجانی که بهصورت غیرانتخابی (رندومی) از دیوان‌شان انتخاب شدهاست، تصویری آماری از سیر پیچیدگی تصویرها (از سبک خراسانی تا آذربایجانی) به‌دست دهد. در بخش دوم این پژوهش نیز که به روش تحلیل ـ توصیفی و با استفاده از ابزار کتابخانهای نوشته شدهاست، به بررسی سیر معماری مسجد و پیچیده‌شدن اجزای آن از سبک خراسانی تا پایان قرن ششم پرداخته خواهد شد. نتیجهی این جستار نشان میدهد که سادگی و پرهیز از پیچیدگی برجسته‌ترین مختصه‌ی سبکی در هر دو حوزه‌ی تصویر شعری و معماری مساجد در سبک خراسانی است. در قرن ششم شاهد تحوّلاتی بزرگ و شگرف در ساحت آفرینش تصویرها و هنر معماری هستیم. اجزا و هندسه‌ی تصویرهای شعری و مختصات معماری مساجد این قرن پیچیده-تر میشوند و دیگر با سادگی سبک خراسانی قابل قیاس نیستتد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
267 - طراحی مدل هوشمند آموزش معماری بومی با رویکرد ساخت گرایی (تمرکز: یادگیری مبتنی بر واقعیت مجازی)
مصطفی ازقندی مهدی یعقوبی الهام فریبرزیپژوهش حاضر از طریق مدلسازی سه‌بعدی معماری بومی ایرانی-اسلامی در بستر واقعیت مجازی و افزوده، اقدام به آموزش اصول پایداری به دانش‌آموزان مقاطع متوسطه نموده است. پس از شناسایی و تبیین مولفههای معماری بومی و تعیین عوامل موثر در فرآیند آموزش آن از طریق مرور نظامند ادبیات چکیده کاملپژوهش حاضر از طریق مدلسازی سه‌بعدی معماری بومی ایرانی-اسلامی در بستر واقعیت مجازی و افزوده، اقدام به آموزش اصول پایداری به دانش‌آموزان مقاطع متوسطه نموده است. پس از شناسایی و تبیین مولفههای معماری بومی و تعیین عوامل موثر در فرآیند آموزش آن از طریق مرور نظامند ادبیات تحقیق و انجام مصاحبه با طیف وسیعی از خبرگان حوزه پژوهش، در گام بعدی و با استفاده از یک مدل آموزشی مبتنی بر رویکرد ساخت‌گرایی، ﺗﺎرﯾﺦ ﭘﺎﯾﺪاری معماری بومی ایرانی-اسلامی ﺑﺎ دانش‌آموزان ﺑﻪ اﺷﺘﺮاک گذاشته شده است. این برنامه آموزشی از یک مدل سه مرحله‌ای (معرفی، تمرین، تولید) و با بهرهگیری از ﺳﻪﺑﻌﺪیﺳﺎزی نوآورترین معماری‌های بومی تاریخ کشور عزیزمان، یک ﺗﺠﺮﺑﻪ نوین و جذاب دﯾﺠﯿﺘﺎل در زمینه یادگیری برای توسعه پایدار را در طول سال تحصیلی برای دانش‌آموزان فراهم نموده است. درنهایت و در گام آخر پژوهش، به منظور تعیین میزان بهبود درک دانش‌آموزان از مفاهیم مرتبط با اصول پایداری و معماری بومی، از ابزار پرسشنامه با تعیین روایی و پایایی مطلوب استفاده شده است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که مدلسازی سه‌بعدی بر افزایش آشنایی داﻧﺶآﻣﻮزان از ویژگیهای معماری بومی ایرانی-اسلامی و میزان ﺗﻐﯿﯿﺮات داﻧﺶ، رﻓﺘﺎر و آﮔﺎﻫﯽ آنان از ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ مرتبط با ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﯾﺪار و اصول ﭘﺎﯾﺪاری موثر بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
268 - ارائه روشی برای افزایش کیفیت سرویس‌دهی یکپارچه در معماری سرویس گرا
رضا رضائیمعماری سرویس گرا نوعی معماری سازمانی است که از سرویس برای سادهسازی و اجرای فعالیتهای یکپارچه‌سازی استفاده و در سالهای اخیر باعث شده است تا سازمان‌ها، سرویس‌ها و داده‌های خود را بهصورت باز ارائه و از توسعه‌دهندگان بیرون از سازمان نیز در جهت سرویس‌دهی و انتشار سرویس‌ه چکیده کاملمعماری سرویس گرا نوعی معماری سازمانی است که از سرویس برای سادهسازی و اجرای فعالیتهای یکپارچه‌سازی استفاده و در سالهای اخیر باعث شده است تا سازمان‌ها، سرویس‌ها و داده‌های خود را بهصورت باز ارائه و از توسعه‌دهندگان بیرون از سازمان نیز در جهت سرویس‌دهی و انتشار سرویس‌های خود استفاده نمایند با توجه به اینکه معماری سرویس گرا تلفیقی از سرویس‌های مختلف توزیع‌شده میباشد، کیفیت سرویس‌دهی در این معماری‌ها نیز باید بهصورت برآیندی از کیفیت نحوه سرویس‌دهی به سرویس دهنگان مشخص شود. روشهای موجود که تاکنون برای این نوع سرویس‌دهی تعریف‌شده‌اند عبارت‌اند از معماری سرویس گرا، معماری میکرو سرویس، معماری منولوتیک که هرکدام از آنها با چالشهای همچون سرویس‌دهی یکپارچه به توسعه‌دهندگان روبرو هستند، در این مقاله قصد داریم روشی جهت افزایش کیفیت سرویس‌دهی یکپارچه در معماری سرویس گرا با پشتیبانی از مفاهیم سرویس گرایی و ارتباط چندکانالی و با چند سناریو که مهمترین چالش بالا بردن افزایش کیفیت سرویس‌دهی در یک سازمان میباشد را ارائه نمایم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
269 - بازشناسی الگوی طراحی معماری از منظر احکام و قواعد فقه اسلامی
اصغر مولائیالگوی طراحی معماری نقش مهمی در سبک زندگی انسانها داشته و میتواند محل تحقق احکام اسلامی و قواعد فقه شیعه در معماری اسلامی باشد. قاعده فقهی حرمت الگوی بیگانه بر بستن راههای تسلط بیگانگان بر مسلمانان تاکید می-نماید. به عبارت دیگر، الگوگیری از بیگانگان در ابعاد مختلف زندگی چکیده کاملالگوی طراحی معماری نقش مهمی در سبک زندگی انسانها داشته و میتواند محل تحقق احکام اسلامی و قواعد فقه شیعه در معماری اسلامی باشد. قاعده فقهی حرمت الگوی بیگانه بر بستن راههای تسلط بیگانگان بر مسلمانان تاکید می-نماید. به عبارت دیگر، الگوگیری از بیگانگان در ابعاد مختلف زندگی مسلمانان ممنوع بوده و جایز نیست. الگوگیری و سلطه بیگانگان در معماری و شهرسازی میتواند در ابعاد اجتماعی، فرهنگی، فضایی_کالبدی، منظر و عملکردی بررسی شود. بازارها که از مهمترین مراکز اقتصادی و فرهنگی و اجتماعی شهرهای مسلمانان محسوب میشود در گذشته با الگویی درونگرا، برخوردار از مساجد، آیینها و سنتهای برگرفته از فرهنگی اسلامی از جمله احکام کسب و کار بوده است. اما در دوره معاصر گسترش پاساژها و مراکز خرید به عنوان الگویی غیربومی و بدون بستر فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی مهیا برای احکام و اخلاق اسلامی است. از این رو هدف این مقاله بازشناسی جایگاه قاعده حرمت الگوی بیگانه در معماری اسلامی و الگوی بازارهاست که با روش تحقیق تحلیل محتوای متن و استدلال منطقی با رویکردی مطالعه بین‌رشته‌ای و با استفاده از شیوههای کتابخانهای و اسنادی انجام میشود. نتایج پژوهش نشان میدهد که قواعد فقهی و از جمله قاعده نفی سبیل باید در معماری اسلامی بکار گرفته شود. چنانچه مطابق قاعده حرمت الگوی بیگانه، در معماری اسلامی باید زمینه عمل به احکام الهی فراهم شود و برنامه‌ها و طرحها و اقدامات نباید سلطه بیگانگان را فراهم نمایند. بنابراین معماری اسلامی حامل قاعده حرمت الگوی بیگانه بوده و الگوهای معماری باید برگرفته از شرایط بومی و با محوریت احکام و اخلاق اسلامی و نه با الگوگیری از طرحها و تجارب خارجی اجرا شوند. این اصل میتواند در طراحی بازارها استفاده شده و نیز در مقررات و طرحها و برنامه‌ها از گسترش مراکز خرید و پاساژها جلوگیری شود. قاعده نفی سبیل از قوانین اسلامی است و بدنبال سد راه نفوذ اجانب و بیگانگان در زنگی مسلمانان است. این موضوع در آیات متعدد قرآن کریم در "ممنوعیت نفوذ و ورود بیگانگان به جامعه مسلمانان" تاکید شده است. امری که در ایات و روایات متعدد نیز بر آن تاکید شده است. این امر در معماری و شهرسازی اسلامی قابل ملاحظه است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
270 - نقد آرای هیلن براند در خصوص مقبره‌سازی
سجاد حاجی بابایی سیدجلیل موسوی غلامرضا طلیسچی محمدرضا فریدونیمذاهب مختلف اسلامی به ویژه شیعیان در قرون مختلف، مقبره سازی و زیارت قبر اولیای الهی را یکی از سنتهای شرعی خود دانسته و آن را مورد توجه قرار می‌دادند. در سده های اخیر برخی مذاهب اسلامی این عادت دیرینه مسلمانان را بر خلاف آموزههای دین و کلام پیامبر دانسته و در یک قرن اخ چکیده کاملمذاهب مختلف اسلامی به ویژه شیعیان در قرون مختلف، مقبره سازی و زیارت قبر اولیای الهی را یکی از سنتهای شرعی خود دانسته و آن را مورد توجه قرار می‌دادند. در سده های اخیر برخی مذاهب اسلامی این عادت دیرینه مسلمانان را بر خلاف آموزههای دین و کلام پیامبر دانسته و در یک قرن اخیر برخی مستشرقان آن را مخالف با اندیشه اسلامی بیان کرده اند. رابرت هیلن براند از مستشرقانی است که در حوزه معماری اسلامی صاحب نظر بوده و در کتاب "معماری اسلامی"، به دفعات ساخت مقبره را مخالف با آموزه های اسلامی معرفی می کند و در نوشته های خود آورده است که طبق قوانین اسلامی قبر نباید هیچگونه برآمدگی نسبت به زمین داشته باشد و حضرت محمد (صلی الله علیه و آله) از هر کوششی برای علامت‌گذاری قبر به ویژه قبر خودش جلوگیری کرده است. ایشان معتقد است روایات متعدد نشان دهنده این نهی می باشد و در انتها نتیجهگیری کرده که بسیاری از مسلمانان پس از درگذشت پیامبر از سنت ایشان و دستورات اولیه اسلام تخطی کرده و به این عمل غیر دینی خود رنگ و بویی مذهبی داده اند. پژوهش حاضر بر آن است تا اشکالات آرای هیلن براند در خصوص مقبره سازی بر قبور اولیای الهی را بیان نماید و از آن جایی که آثار او از منابع مهم معماری اسلامی محسوب میشود و بر دیدگاه پژوهشگران معماری اسلامی تاثیر به سزایی دارد به تحلیل و بررسی و نقد آرای ایشان پرداخته تا درستی یا نادرستی دیدگاه های او نمایان شود. این مقاله از نظر نوع رویکرد جز پژوهشهای کیفی قرار میگیرد و با استفاده از روش کتابخانهای مقبره سازی از سه منظر آیات قران کریم، روایات اولیای الهی و سیره مسلمانان در ادوار اولیه اسلام مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت نتیجه گرفته شد که ساخت مقبره بر مزار اولیای الهی نه تنها هیچگونه تعارضی با اصول آیین اسلام ندارد بلکه مورد تاکید قران و روایات بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
271 - تأثیر اصل حریم زنان بر معماری خانههای ایرانی براساس آموزههای اسلامی
حامد حیاتی احمد امین پور رامین مدنیهدف این پژوهش، تبیین مفهوم اصل محرمیت و حریم زنان براساس آموزههای اسلامی، و تطبیق شاخصه‌های محرمیت‌ساز در خانه‌ی سنتی آل یس براساس آموزههای اسلامی میباشد.زنان به واسطه سرشت خاص خود، ویژگیها و نیازهای خاص خود را دارند. توجه به زن در ارتباط با شکل‌گیری فضاهای معماری گ چکیده کاملهدف این پژوهش، تبیین مفهوم اصل محرمیت و حریم زنان براساس آموزههای اسلامی، و تطبیق شاخصه‌های محرمیت‌ساز در خانه‌ی سنتی آل یس براساس آموزههای اسلامی میباشد.زنان به واسطه سرشت خاص خود، ویژگیها و نیازهای خاص خود را دارند. توجه به زن در ارتباط با شکل‌گیری فضاهای معماری گذشته تاکنون دارای اهمیت فراوان است. آموزههای اسلامی بر اصل محرمیت و رعایت آن در خانه، تأکید ویژه‌ای داشته است.تجلی عینی این موضوع در معماری خانه با تعریف و تحلیل خانههای سنتی قابل بررسی و مطالعه است. معماران سنتی ایران محرمیت را به عنوان اصلی اساسی در ساخت بناها به ویژه مسکن، رعایت نموده‌اند. بنابراین این سوال مطرح میگردد که آیات و روایات اسلامی چگونه بر ایجاد اصل محرمیت برای زنان در خانه تأکید دارند و نمود اصل محرمیت و تطبیق آن با آیات و روایات اسلامی در فضاهای خانه چگونه است؟ در جهت پاسخ به سوال مزبور، تحقیق حاضر بر روی خانه آل یس کاشان به عنوان نمونه موردی شاخص در شهر کاشان، متمرکز گردیده است.روش تحقیق در این پژوهش، روش توصیفی – تحلیلی است، به گونه‌ای که با بررسی آیات و روایات و تطبیق آن با مصداق‌های محرمیت‌ساز در معماری خانه‌ی آل یس میتوان گفت اصل محرمیت در کالبد بنا به صورت دیداری تجلی مییابد و از طریق سلسله-مراتب و درونگرایی ایجاد شده است. این اصول منطبق بر آیات قرآن و روایات اسلامی می‌باشند. معماران در گذشته با استفاده از این راهکارها، محرمیت در بنا را نه تنها برای زنان بلکه برای اهل خانه نیز تآمین می‌کرده‌اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
272 - نقش مصالح نوین و معماری داخلی در بهبود کیفیت فضای داخلی با تأکید بر نیازهای روانشناختی زنان
محمد مهدی مولایی آرزو لطفیهدف از انجام پژوهش حاضر بررسی نقش مصالح‌نوین و معماری داخلی در بهبود کیفیت فضای داخلی با تأکید بر نیازهای روانشناختی زنان بود. جامعه پژوهش شامل کلیه منابع و متون مصالح نوین و معماری داخلی می باشد. نمونه پژوهش، معماری داخلی با تأکید بر نیازهای روان‎شناختی زنان بو چکیده کاملهدف از انجام پژوهش حاضر بررسی نقش مصالح‌نوین و معماری داخلی در بهبود کیفیت فضای داخلی با تأکید بر نیازهای روانشناختی زنان بود. جامعه پژوهش شامل کلیه منابع و متون مصالح نوین و معماری داخلی می باشد. نمونه پژوهش، معماری داخلی با تأکید بر نیازهای روان‎شناختی زنان بود. طرح پژوهش توصیفی-تحلیلی است. گردآوری اطلاعات از طریق روش کتابخانهای و پایگاه‌های پژوهشی مرتبط با حوزه معماری داخلی‌نوین گردآوری شد. سپس داده‌های استخراج شده با توجه به نیازهای روانشناختی زنان تفسیر و توصیف شد. نتایج دادهها نشان داد در گذشته مسکن ایرانی، نیازها و تمایلات روحی زنان را بیشتر مورد توجه قرار داده بود و زنان با آزادی کامل و آسایش فکری به فعالیتهای روزمره خود می‌پرداختند. امروزه با پیشرفته‌ترشدن زندگی و تأثیرگذاری هزینه معاش بر زیبایی، روح و تنوع از خانهها از بین رفته و یک نواختی و روزمرگی جایگزین آن شده است. تأثیر دوگانه رویکرد معماری داخلی برکیفیت فضاهای داخلی از طریق طراحی درست و منطقی منطبق بر فیزیک زنان و انتخاب معقول مصالح متناسب با روحیه و ذهنیت آنها، می تواند محیطی مناسب و منطبق با نیازهای روانشناختی زنان در فضاهای مسکونی را فراهم آورد. از این رو میتوان با استفاده از رنگ‌های روشن و گرم (رنگ‌های نشاط‌آور نارنجی، قرمز روشن، لیمویی) درسطوح وسیع و عدم استفاده از رنگ‌های تیره و کدر در فضاهای کوچک به نیازهای روانشناختی زنان دست یافت. هم چنین رعایت تناسبات ارتفاعی، ابعاد فضا و شکستن قرینه‌سازی به منظور جلوگیری از‌یک‌نواختی در فضا، می تواند کمک کننده باشد. استفاده از مصالح نوین در کف، سقف و دیوارها به منظور کنترل حرارت و تنوع در بافت، رنگ و شکل، تغییر در اشکال و مبلمان منزل امکان پویایی و تسهیل در امور زندگی روزمره در زنان را تسهیل بخشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
273 - ارزیابی مولفه های زنانه در معماری بر اساس دیدگاه مکتب اسلام
مینا مرادی سعید علی تاجرهدف پژوهش حاضر، بررسی مؤلفه های زنانه در معماری بر اساس رویکرد روان شناختی و فرهنگ اسلامی بود. جامعه پژوهش شامل متون مرتبط با روان شناسی زن، معماری و چگونگی نگرش به زن در فرهنگ اسلامی می باشد. نمونه پژوهش مؤلفه های زنانه در معماری بر اساس رویکرد روان شناختی و فرهنگ اسلا چکیده کاملهدف پژوهش حاضر، بررسی مؤلفه های زنانه در معماری بر اساس رویکرد روان شناختی و فرهنگ اسلامی بود. جامعه پژوهش شامل متون مرتبط با روان شناسی زن، معماری و چگونگی نگرش به زن در فرهنگ اسلامی می باشد. نمونه پژوهش مؤلفه های زنانه در معماری بر اساس رویکرد روان شناختی و فرهنگ اسلامی بود. روش پژوهش تحلیلی-توصیفی است. جهت گردآوری داده ها از روش کتابخانه ای استفاده شد. نتایج بررسی و تحلیل نشان داد که مؤلفه های زنانه مؤلفه هایی هستند که با روحیات زنانه همسوتر بوده و موجب ایجاد رضایتمندی بیشتر برای زنان می شوند. مولفه های زنانه شامل زمینه گرایی، افقی گرایی، بی‌مرز بودن، نفی مرکزیت، شفافیت، سیالیت، اقتصادی بودن، مقیاس انسانی، عملکردگرایی، کاربرد تزیینات، کل نگری، طراحی ارگانیک، ساختارشکنی، کاربر محوری، آرگونومیک بودن، پرداختن به جزییات خاص و درهم پیچیدگی فضایی می باشد. اما زنان معمار، بیشتر از مؤلفه های کاربر محوری ، آرگونومیک ، عملکردگرا ، منعطف ، ارگانیک و تزییناتی استفاده می کنند. هم چنین نتایج بررسی مؤلفه ها از نقطه نظر روان شناسی زنانه و فرهنگ اسلامی نشان داد که مؤلفه های زنانه در معماری با روحیات و ویژگی های زنانه ی اسلامی منطبق است و می توان با به کار گیری مؤلفه ها، فضاهایی طراحی کرد که با روان زنان سازگارتر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
274 - خلاقیت در معماری زنان: دیدگاهی بر پایه پژوهش های روان شناختی
نغمه علیزاد گوهری الهام فروزندهبی شک خلاقیت از جمله مهمترین ارکان طراحی و ساخت سازه های ماندگار، بی بدیل و منحصر به فردی است که تمایز، برتری و زیبایی هر سازه را نسبت به موارد مشابه آن رقم می زند. تفکر خلاق که از پیچیده ترین و عالی ترین جلوه های اندیشه انسان است، عاملی است که یگانگی و بی&thinsp چکیده کاملبی شک خلاقیت از جمله مهمترین ارکان طراحی و ساخت سازه های ماندگار، بی بدیل و منحصر به فردی است که تمایز، برتری و زیبایی هر سازه را نسبت به موارد مشابه آن رقم می زند. تفکر خلاق که از پیچیده ترین و عالی ترین جلوه های اندیشه انسان است، عاملی است که یگانگی و بی همتایی را در معماری به دنبال می آورد. به عبارت روشن تر، از آنجا که در دیدگاه کلاسیک نیز معماری حاصل ترکیب سه حوزه استحکام، سودمندی و زیبایی (سازه،عملکرد،فرم) است، خلاقیت نیز می تواند در هر یک از این سه لایه بروز یابد. به عنوان مثال گاه در معماری سازه بنا به عنوان خلاقانه ترین بخش کار بروز می کند، نظیر کارهای کالاتراوا؛ و یا ممکن است فرم حرف اول را بزند، نظیر کارهای گِهری یا لوکوربوزیه؛ و یا عملکرد نقش خلاقانه را ایفا کند، همچون حل و فصل بهینه پلان های پیچیده فرودگاه ها، و این سه می توانند در یک پروژه نیز به منصه ظهور برسند. از آنجا که پژوهش های متعددی به بررسی عامل خلاقیت با تاکید بر تفاوت های جنسیتی صورت گرفته است، در این مقاله ابعاد مختلف خلاقیت به طور عام و در معماری به طور خاص، پرداخته شده و سپس خلاقیت در زنان، با نظر به پژوهش های روان شناختی مورد بررسی قرار گرفته و نمونه هایی از طرح های خلاق ارائه شده توسط زنان معمار- با تمرکز بر آثار زاها حدید - که می تواند گویای چنین تفکر خلاقی باشد، معرفی شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
275 - تحلیل عوامل موثر معماری سازمانی در بهبود مدیریت زنجیره تامین با روش تحلیل سلسله مراتبی (مورد مطالعه : بهره برداری نفت و گاز)
Ahmadreza Hosseinzadeh محمدابراهیم پورزرندی Mohammad Ali Afshar Kazemiطی سال های اخیر با تغییرشرایط بازارهای جهانی، سازمان ها دریافته اند که برای رشد و بقا درمحیط پرتلاطم امروزی باید توجه خاصی به مقوله زنجیره تامین نمود. صنعت نفت جزء صنایعی محسوب می شوند که رعایت مسائل اجتماعی و زیست محیطی در آنها بشدت مورد تأکید قرار گرفته است. در این تح چکیده کاملطی سال های اخیر با تغییرشرایط بازارهای جهانی، سازمان ها دریافته اند که برای رشد و بقا درمحیط پرتلاطم امروزی باید توجه خاصی به مقوله زنجیره تامین نمود. صنعت نفت جزء صنایعی محسوب می شوند که رعایت مسائل اجتماعی و زیست محیطی در آنها بشدت مورد تأکید قرار گرفته است. در این تحقیق، به منظور بهبود مدیریت زنجیره تامین، معیارهای اصلی، فرعی و نقش عوامل موثر معماری سازمانی، تعاملات موثر آنها بر یکدیگر را در راستای تحقق اهداف پژوهش شناسایی نموده ایم. این مقاله با بهره گیری از نظر کارشناسان و خبرگان و با استفاده از پرسشنامه و روش تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی در فرآیند عملیات بهره برداری تولید نفت و گاز، صورت پذیرفته است که نتایج حاصل نشان می دهد، در معیارهای اصلی به ترتیب یکپارچگی، پاسخگویی، انعطاف پذیری و در معیارهای فرعی به ترتیب کاهش زمان تحویل، و مشترکآ یکپارچگی درون سازمانی و افزایش/ کاهش تولید، مشترکآ یکپارچگی برون سازمانی و برونسپاری، و سپس کاهش هزینه ها، بیشترین تاثیر را دارند. در بین گزینه های معماری سازمانی به ترتیب فرآیندکاری، فرآیند تصمیم گیری، ساختار سازمانی، و سپس تولید و توزیع اطلاعات، بیشترین تاثیر را دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
276 - ادبیات غنایی و هنر معماری سنتی یزد
محمود صادق‌زاده صدیقه رمضانخانیادبیات غنایی کهن‌ترین شکل شعری است که سراینده آن درپی بروز احساسات و عواطف درونی خود است. ویژگیهای شعر غنایی عشق، خشم، لذت، سوگ، تفاخر و مانند این هاست و عنصر اصلی این نوع ادبیات تخیل است. شاعر شعر غنایی از دنیا و آن سوی حیات مادی سخن می‌گوید. ازسویی یکی از وجوه هویّت چکیده کاملادبیات غنایی کهن‌ترین شکل شعری است که سراینده آن درپی بروز احساسات و عواطف درونی خود است. ویژگیهای شعر غنایی عشق، خشم، لذت، سوگ، تفاخر و مانند این هاست و عنصر اصلی این نوع ادبیات تخیل است. شاعر شعر غنایی از دنیا و آن سوی حیات مادی سخن می‌گوید. ازسویی یکی از وجوه هویّتی ایرانیان، آثار تاریخی است که فراتر از یک بنا و جایگاه زیستن برای ما معنا شده است. یکی از استان هایی که معماری تاریخی اش هم از جهت ظاهر و هم باطن قابلیت توجّه دارد، استان یزد است که عناصر ظاهری در بناهای تاریخی اش، با جلوه های باطنی آن؛ چون زیبایی، ذوق، لذّت، تفاخر، احساس، تجربه، تخیل و غیره پیوندی عمیق یافته اند. دربارۀ معماری سنتی از وجوه گوناگون کتابها و مقالات زیادی به چاپ رسیده اما کمتر اثری با محوریّت ادبیات غنایی به بناهای سنتی توجّه کرده است. با این وصف آیا تنها کالبد باشکوه آثار تاریخی است که بیننده را مجذوب می سازد و یا درون مایه هایی هم وجود دارند که با بناهای سنتی عجین شده و بیننده با دیدن و احساس هر دوست که لذّت می برد و آنکه این درون مایه ها بیشتر در چه بخش هایی از بنا جلوه گری می کنند؟ این مقاله علمی- پ‍ژوهشی است و مواد خام آن به شیوۀ کتابخانه ای و میدانی جمع آوری شده و به شیوۀ توصیفی- تحلیلی به بررسی اطلاعات به دست آمده در چند بنای تاریخی پرداخته، تا مخاطب خود را به درک بیشتر آثار ناملموس در بناهای تاریخی وادارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
277 - اندیشه‌ی ضداقتدارگرایی از منظر پس‌ازمدرن در آموزش معماری
آرزو زندی محب حسین اردلانی کیمیا مظهری فاطمه رفعتیبا توجه به اینکه دوره مدرن و پیش از آن به‌دنبال یافت حقیقت و روش ثابت در بحث آموزش است، موجب اقتدار و ثبات اندیشه میشود. با مطالعات انجام شده مخالفت اندیشمندان پست‌مدرن با فراروایت‌ها و اقتدارگرایی در مکتوبات مشهود است. در مقابل آن روشهای دیالکتیکی و گفتمانی، ارزش گذ چکیده کاملبا توجه به اینکه دوره مدرن و پیش از آن به‌دنبال یافت حقیقت و روش ثابت در بحث آموزش است، موجب اقتدار و ثبات اندیشه میشود. با مطالعات انجام شده مخالفت اندیشمندان پست‌مدرن با فراروایت‌ها و اقتدارگرایی در مکتوبات مشهود است. در مقابل آن روشهای دیالکتیکی و گفتمانی، ارزش گذاری به نظر فراگیر و ضداقتدارگرایانه مورد تایید اندیشمندان پست‌مدرن قرار گرفت. هدف تحقیق کشف، فهم و توصیف روشی ضداقتدارگرایی برای ارتقاء کیفیت آموزش معماری با بهرهگیری از روشهای آموزشی پست‌مدرن در معماری است. چه راهکارهایی را میتوان از اندیشه‌های تعلیم و تربیت پست‌مدرن در برنامه ریزی درسی معماری استفاده کرد؟ پرسش تحقیق میباشد.روش تحقیق توصیفی_تحلیلی است ابتدا توصیف روش آموزش و برنامه‌درسی پست‌مدرن مطرح شد،سپس به تحلیل و تبیین روشهایی برای ارتقاء کیفیت آموزش معماری پرداخته شد، گردآوری اطلاعات با تکیه بر اسناد، مکتوبات و مطالعات کتابخانهای است.چارچوب نظری بر اساس نظریه آموزش ضداقتدارگرایی و روشهای آموزش و برنامه ریزی پست‌مدرن تدوین گردید و سپس آموزش معماری، بطورخاص، در دوره پست‌مدرن بررسی میشود در نهایت راهکارهایی جهت ارتقاء این امر بیان شد.با توجه به مطالعات،مخالفت با فراروایت‌ها و ساختارهای آموزشی نمایان میشود، مطالعات مقاله درجهت تعریف ساختار کلی در آموزش نیست بلکه با تعریف ساختارهای متعدد در آموزش معماری برای افزایش انعطاف‌پذیری و افزایش کیفیت آموزش معماری، خرده‌ساختارهای آموزشی جهت بهبود آموزش معماری مطرح میشود. پیشنهاد میشود،برای گسترش دیالوگ دانشجو و استاد و شناخت محیط و مصرف‌کننده‌ها با استفاده از مرکزیت‌زدایی قوانین و تغییرسرفصل‌های آموزشی در استان‌‌ها و اقلیم‌های متفاوت وبراساس شیوههای ساختمان‌سازی، برنامه ریزی در جهت آموزش بهتر معماری انجام میشود. خودآفرینی از اهداف اصلی طراحی معماری و روش آموزش پست مدرن را میتوان با تمرکز کمتر بر قدرت استاد و تمرکز بیشتر بر روی توانایی فردی دانشجویان در آتلیه‌های آنرا اتقاء داد.آموزش مشارکتی و گروهی، براساس نظریه مسئولیت مشترک، انتقال دانش توسط اساتید و خود انشجویان انجام شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
278 - ارزیابی اصول معماری منطبق در آفرینش‌های معماری همجوار با بناهای ارزشمند، به‌منظور ارتقاء هویت شهری (مطالعه موردی: بازارهای سنتی کرمان)
نجمه محرابی رضا احمدیان ایرج اعتصامدر پژوهش حاضر به ارزیابی اصول معماری منطبق در آفرینش‌های معماری همجوار با بناهای ارزشمند، به‌منظور ارتقاء هویت شهری در بازارهای سنتی کرمان پرداخته شد. این تحقیق از نظر هدف اکتشافی - توصیفی، از نظر نوع داده‌های مورد استفاده کیفی، از نظر محل اجرا میدانی، از نظر روش پیمای چکیده کاملدر پژوهش حاضر به ارزیابی اصول معماری منطبق در آفرینش‌های معماری همجوار با بناهای ارزشمند، به‌منظور ارتقاء هویت شهری در بازارهای سنتی کرمان پرداخته شد. این تحقیق از نظر هدف اکتشافی - توصیفی، از نظر نوع داده‌های مورد استفاده کیفی، از نظر محل اجرا میدانی، از نظر روش پیمایشی و از نظر زمانی، مقطعی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه مدیران و کارمندان سازمان میراث فرهنگی استان کرمان و همچنین گردشگران بناهای ارزشمند تاریخی شهر کرمان به ویژه بازارهای سنتی میباشد. در این تحقیق برای انتخاب نمونه آماری از روش نمونهگیری تصادفی ساده استفاده شد که تعداد 65 نمونه برای مدیران و کارمندان سازمان میراث فرهنگی استان کرمان و تعداد 165 نمونه برای گردشگران بازارهای سنتی کرمان و در مجموع 230 نمونه به دست آمد. یافتههای تحقیق نشان داد، در سطح اطمینان 95 درصد سیستم سازه و تأسیسات نوین، ایجاد شفافیت فضایی، ویژگیهای اقلیمی و حفظ ارزش‌های منطقه اثر معناداری بر آفرینش‌های معماری همجوار با بناهای ارزشمند در بازارهای سنتی کرمان دارد؛ اما ترکیب فناوریهای نو با فرم‌های بومی اثر معناداری بر آفرینش‌های معماری همجوار با بناهای ارزشمند در بازارهای سنتی کرمان ندارد. همچنین، اصول معماری منطبق و معماری همجوار اثر معناداری بر هویت شهری دارد. بنابراین نتایج نشان میدهد، که اگرچه استفاده از تکنولوژی و پیاده‌سازی کلیه معیارهای فنی و مهندسی و منطقی حاصل از دستاوردهای علوم تجربی در ساختمان‌سازی، به نحو مطلوبی در معماری همجوار بناهای ارزشمند بازارهای سنتی کرمان انجام شده است، ولی استفاده از خلاقیت‌های معمارانه در انواع هندسه‌ها، احترام و احتیاط در نحوه برخورد با طبیعت، بهره‌وری کامل از شرایط متنوع اقلیمی , ارزش دادن به فرهنگ بومی به دست فراموشی سپرده شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
279 - بررسی سیاستگذاری مولفه های معماری با رویکرد بالا بردن کیفیت فضای آموزشی
طرلان زرنشانی اصلخلق فضا، همواره مقصود معماری بوده است. فضای آموزشی نیز، بی شک یکی از راهبردهای رسیدن به این مقصود میباشد و دو هدف تربیت و تعلیم دانش آموختگان را دنبال میکند . نوع و ماهیت فضا در آموزش رشته هایی چون معماری و هنر که احساس و تجسم از ارکان اصلی و ابزار مهم پیشرفته محسوب میش چکیده کاملخلق فضا، همواره مقصود معماری بوده است. فضای آموزشی نیز، بی شک یکی از راهبردهای رسیدن به این مقصود میباشد و دو هدف تربیت و تعلیم دانش آموختگان را دنبال میکند . نوع و ماهیت فضا در آموزش رشته هایی چون معماری و هنر که احساس و تجسم از ارکان اصلی و ابزار مهم پیشرفته محسوب میشوند نقش مضاعفی داشته است. امروزه اصل مهم در فضاهای آموزشی خصوصاً در دانشکده ها که در برگیرنده مجموعه ای از مفاهیم و ارزش ها است، به ندرت احساس می شود و همین امر سبب کاهش احساس تعلق خاطر به فضا می گردد. این در حالی است که برقراری ارتباط با فضا های آموزشی هنری و نیز ارتباطات بین افراد در آن، نقش عمده ای در ارتقاء سطح آموزش دارد. بررسی ها نشان می دهد که ملاک اصلی سنجش کیفیت فضایی در مدارس و دانشکده ها، به میزان رضایتمندی کاربران آن می باشد که این امر نیز وابسته به تطابق محیط کالبدی با مجموعه نیازها و توقعات انسانی می باشد. این اصل مهم از طریق طراحی فضاهای انعطاف پذیر با قابلیت های تطبیق پذیری، تغییر پذیری و تنوع پذیری، تامین شده و امکان گرد همایی و تعاملات دانش آموختگان را قوت می بخشند. هدف از این پژوهش بررسی عوامل مؤثر کیفی بر ارتقاء کیفیت فضا در مدارس و دانشکده های معماری از طریق بسط مفهوم کیفیت فضایی است. این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی اصول طراحی دانشکده های معماری را بر اساس ارتقاء کیفی فضا و افزایش تمرکز، آرامش و آسایش تبیین می نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
280 - نقش دانش روانشناسی محیط در طراحی پایانه مسافربری فرودگاه‌ها
آرزو زندی محبدر این تحقیق به بررسی تاثیر محیط ساخته شده بر افراد و ادراک آنها از این فضا، با استفاده از دانش روانشناسی محیط پرداخته میشود.در پایانه فرودگاه‌ها، برای تامین نیاز استفاده‌کنندگان و گروههای ذینفع صنعت حمل‌ونقل هوایی، استفاده از راهکارهای دانش روانشناسی محیط برای طراح چکیده کاملدر این تحقیق به بررسی تاثیر محیط ساخته شده بر افراد و ادراک آنها از این فضا، با استفاده از دانش روانشناسی محیط پرداخته میشود.در پایانه فرودگاه‌ها، برای تامین نیاز استفاده‌کنندگان و گروههای ذینفع صنعت حمل‌ونقل هوایی، استفاده از راهکارهای دانش روانشناسی محیط برای طراحی معماری ضروری است. هدف تحلیل عوامل و مولفههای کالبدی موثر بر رفتار فضایی و ارائه راهکارهای مناسب، جهت بهبود کیفیت ساختار فضای معماری پایانه‌های مسافربری فرودگاهی با استفاده از دانش روانشناسی محیط است. روش ازنظر هدف کاربردی، ازنظر راهبرد کیفی و با روش تحلیل محتوا است.گردآوری دادهها اسنادی است. مراحل کلی شامل مشخص کردن مساله،یافت سوال و هدف، تعریف مبحث‌ها، کدگذاری و مقوله‌بندی، تحلیل و یافت نتایج و در نهایت تهیه گزارش است. در پایانه فرودگاه کیفیت و چگونگی خدمات‌رسانی، ویژگی مسافر و استفاده‌کننده باعث عملکردها و فضاهای متفاوت شده است، به‌همین دلیل، برای ایجاد حس تعلق به پایانه، جهت‌یابی، شناسایی محیط و پیشبینی فضا در زمان ناآشنایی محیط برای مسافر مهم است. حق انتخاب وتامین استقلال فردی با هدایت و مسیریابی انجام میشود. پیکرهبندی معماری در هدایت انسانها دارای اهمیت است و برای تاثیرگذاری بر رفتارها میتوان با تغییر روشنایی، نوع بافت، مصالح و کالبدپیرامونی، قرارگاه‌ها و مکان رفتاری متفاوت را طراحی وخلق کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
281 - تحلیل اثرات سیاستگذاری بر شهرسازی و معماری موردمطالعه دوره ۱۳۲۰ تا ۱۳۰۴
علی ذبیحی رضا میرزاییمعماری و شهرسازی ایران در گذشته از روند مشخصی پیروی نموده، که برگرفته از معماری و شهرسازی دوران قبل بوده است. اما در دوران معاصر این روند دچار تحول و دگرگونی هایی شده است. این مطالعه سعی بر این دارد که عوامل تاثیر گذار بر معماری و شهرسازی در دوران پهلوی اول را بررسی نما چکیده کاملمعماری و شهرسازی ایران در گذشته از روند مشخصی پیروی نموده، که برگرفته از معماری و شهرسازی دوران قبل بوده است. اما در دوران معاصر این روند دچار تحول و دگرگونی هایی شده است. این مطالعه سعی بر این دارد که عوامل تاثیر گذار بر معماری و شهرسازی در دوران پهلوی اول را بررسی نماید و همچنین به تحلیل عواملی که زمینه ساز این دگرگونی ها بر سیاستگذاری معماری و شهرسازی شده بپردازد. در پژوهش حاضر از روش کیفی و کمی استفاده شده، که به منظور جمع آوری اطلاعات از منابع کتابخانه ای، مقالات و جهت رهیافت به داده های کمی، از روش تحلیل شبکه ای (ANP) و از نرم افزار Super Decisions استفاده شده است. نتایج این پژوهش حاکی از این است که عواملی چون باستان شناسی، آموزش معماران، کنگره های هنري و انجمن آثار ملی، نظامی گرایی و مدرن گرایی بر معماری و شهرسازی در این دوره تاثیر بسیاری داشته، که میزان تاثیر پذیری معماری و شهرسازی از این تحولات برابر بوده است. بیشترین عوامل تاثیر گذار بر تحولات معماری در آن دوران، مدرن گرایی و باستان گرایی و در شهرسازی عواملی چون آموزش معماری، کنگره های علمی و نظامی گرایی تأثیر گذار بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
282 - سیاستگذاری معماری پارامتریک با رویکرد زمینه گرایی فرهنگی
مهلقا شاهد حسن ستاری ساربانقلی ارسلان طهماسبیرویکرد پارامتریک بنابر قابلیت ها و بواسطه ی بهره گیری از فرایندها و ابزارهای جدید در تحقق نیازها مورد توجه طراحان شهری و معماری قرار گرفته است. با توجه به این که اثر معماری برای پاسخ گویی مطلوب به نیازهای انسان باید در همخوانی با بستر فرهنگی خود شکل گرفته و نیز با در نظ چکیده کاملرویکرد پارامتریک بنابر قابلیت ها و بواسطه ی بهره گیری از فرایندها و ابزارهای جدید در تحقق نیازها مورد توجه طراحان شهری و معماری قرار گرفته است. با توجه به این که اثر معماری برای پاسخ گویی مطلوب به نیازهای انسان باید در همخوانی با بستر فرهنگی خود شکل گرفته و نیز با در نظر گرفتن قابلیت های معماری پارامتریک، پیشنهاد سیاست هایی در حیطه معماری پارامتریک با رویکرد زمینه گرایی فرهنگی دارای اهمیت می باشد. این تحقیق با هدف سیاستگذاری معماری پارامتریک با رویکرد زمینه گرایی فرهنگی انجام گرفته است. رویکرد تحقیق در وهله اول به صورت مطالعات کتابخانه ای و تبیین توصیفی– تحلیلی بوده و در ادامه با هدف غربالگری معیارها، از روش دلفی فازی استفاده شد. یافته ها نشان می دهد که همه معیارها از دیدگاه خبرگان دارای اهمیت و معیار تغییرات و بازتولید الگوهای بومی- محلی به کمک تعریف قواعد جدید طراحی دارای بیشترین اهمیت نسبت به سایر معیارها می باشد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که نمایش مفاهیم فرهنگی به وسیله ی الگوسازی از طریق اقتباس از فرم های برگرفته از عناصر بومی– محلی توسط تعریف اصول جدید دارای نقش مهمی در سیاستگذاری معماری پارامتریک مبتنی بر زمینه فرهنگی بوده و نیازمند تعامل نزدیک طراحان و اندیشمندان حیطه فرهنگ و معماری می باشد. هم چنین تلاش در جهت دستیابی به نرم افزارها و برنامه های کاربردی در این حوزه حائز اهمیت می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
283 - مروری بر سلول‌های خورشیدی پروسکایت هالید فلز-آلی: ساختار، معماری و روشهای ساخت
محمد بادروجدر سالهای اخیر در مسیر توسعه فناوریهای در حال ظهور مرتبط با انرژیهای تجدیدپذیر، سلول‌های خورشیدی پروسکایت مرکز توجه بسیاری از تحقیقات علوم کاربردی و صنایع الکترونیک نوری بودهاند. در این بین، مواد پروسکایت هالید فلز-آلی، مشخصه‌های قابل‌توجه بسیاری از خود نشان دادها چکیده کاملدر سالهای اخیر در مسیر توسعه فناوریهای در حال ظهور مرتبط با انرژیهای تجدیدپذیر، سلول‌های خورشیدی پروسکایت مرکز توجه بسیاری از تحقیقات علوم کاربردی و صنایع الکترونیک نوری بودهاند. در این بین، مواد پروسکایت هالید فلز-آلی، مشخصه‌های قابل‌توجه بسیاری از خود نشان دادهاند ازجمله؛ دامنه‌ی جذب نور بالا، گاف‌نواری قابل تنظیم، انرژی پیوند اکسیتون کم و طول‌پخش بلند حامل‌های بار که این ویژگیها باعث میشود مواد مذکور در فناوریهای نوظهور فتوولتائیک جایگاه ویژه‌ای به خود اختصاص دهند. در این تحقیق، با هدف ایجاد درک بهتر و دستیابی به بینش کامل‌تر در خصوص سلول‌های خورشیدی مبتنی بر مواد پروسکایت هالید فلز-آلی، بخشی از مرور جامع بر این نوع فناوری که شامل معرفی ساختار بلوری مواد پروسکایت، مطالعه انواع معماری و آشنایی با روشهای ساخت سلول‌های خورشیدی پروسکایت مبتنی بر سرب است مورد بررسی قرار میگیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
284 - ساختمان دانشکده معماری، زمینه پرورش خلاقیت دانشجویان معماری
فلورا فکوریان مهدی حمزه نژادزمینه: امروزه طراحی مجموعه های دانشگاهی مناسب به منظور ارتقا کیفیت آموزشی و افزایش خلاقیت دانشجویان از اهمیت زیادی برخوردار است. بسیای از روانشناسان محیط و طراحان فضاهای آموزشی اعتقاد دارند محیط فیزیکی دانشگاه باید چنان سازماندهی گردد که هر فرد با توجه به توانایی ها ی خ چکیده کاملزمینه: امروزه طراحی مجموعه های دانشگاهی مناسب به منظور ارتقا کیفیت آموزشی و افزایش خلاقیت دانشجویان از اهمیت زیادی برخوردار است. بسیای از روانشناسان محیط و طراحان فضاهای آموزشی اعتقاد دارند محیط فیزیکی دانشگاه باید چنان سازماندهی گردد که هر فرد با توجه به توانایی ها ی خود به انجام فعالیت و یادگیری تشویق گردد.هدف: پژوهش حاضر به دنبال بررسی طراحی و برنامه ریزی محیط های آموزشی معماری است و برای دستیابی به این هدف به مقایسه تطبیقی مولفه های موثر بر ابعاد تاثیر گذار خلاقیت دانشجویان در طراحی چهار پردیس معماری: علم و صنعت، هنر اسلامی تبریز، باهنر کرمان و هنر اصفهان متمرکز است. روش: پژوهش به روش نیمه تجربی انجام شد. جامعه آماری دانشجویان برتررشته معماری دوره کارشناسی ارشد در دانشگاه های نامبرده بودند. در انتخاب دانشگاه ها تلاش شد دو نمونه سنتی و مدرن از دو دسته بندی متفاوت تاریخی و طبیعی استفاده گردد .بررسی نمونه ها همراه با تحلیل کیفی می باشد. در نهایت طرح نهایی ارشد دانشجویان ممتاز این دانشگاه ها انتخاب شد و تاثیر گذاری محیط ها در خلاقیت طرح ها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج هر مرحله از تحقیق در جلسات بارش افکار توسط گروه متمرکز 6 نفره از نخبگان مرتبط با آموزش معماری و با استفاده از کاربرد روش دلفی توسط نگارندگان مورد مداقه قرار گرفت. یافته: با تاکید بر فائق آمدن بر نیازهای نگرش خلاق دبلیو سانتراک: (آمادگی، رسیدگی و تحقیق، نهفتگی، ایستادگی، بصیرت)، به تعمیم رفتارهای یک جوان در حالات مختلف (کودک، بالغ، والد) پرداخته است. در مرحله بعد با کسب شناخت کافی از نحوه بروز رفتارها به بیان کالبد و عملکرد مورد نیاز با آن پرداخته شده است. نهایتا تمامی فضاهای نامبرده از جهت تاثیر بر خلاقیت یک دانشجوی برتر مقطع ارشد معماری با توجه به ویژگی های "بداعت و صراحت فضایی، دسترسی و انسداد، هندسه آفاقی و انفسی، فضاهای تعامل جمعی، فن آوری جدید و ارتباط با طبیعت" مورد بررسی کیفی قرار گرفته اند. نتیجه گیری: پردیس های جانمایی شده در بافت قدیم شهری که تغییر کاربری داده اند محیط مناسب تری را برای یادگیری فراهم نموده و بر خلاقیت افراد تاثیر بیشتری دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
285 - فراتحلیل روانشناختی رابطه فرم و عملکرد در فرآیند طراحی معماری از منظر خلاقیت
حسین رضایی غزال کرامتی مزین دهباشی شریفزمینه: معماری یکی از حوزههای تأتیرگذار انسانی است که ماهیت آن در هر صورت به طراحی و فرآیند طراحی باز میگردد و بنابراین نقش خلاقیت در ایعاد مختلف آن انکارناپذیر میباشد. طراحی نیز در مفهوم عام آن یک تلاش انگیزشی برای رفع نیازهای انسانی بوده که در مقیاس معماری و به ص چکیده کاملزمینه: معماری یکی از حوزههای تأتیرگذار انسانی است که ماهیت آن در هر صورت به طراحی و فرآیند طراحی باز میگردد و بنابراین نقش خلاقیت در ایعاد مختلف آن انکارناپذیر میباشد. طراحی نیز در مفهوم عام آن یک تلاش انگیزشی برای رفع نیازهای انسانی بوده که در مقیاس معماری و به صورت کلان با دو رکن اساسی فرم و عملکرد سر و کار داشته و چگونگی و چرایی رابطه این ارکان بنا به ماهیت معماری از دیرباز مطرح بوده است. لذا توجه به نقش بارز خلاقیت معمارانه در بازشناسی و بازتعریف این رابطه اساسی، حائز اهمیت میباشد. هدف: هدف اصلی این تحقیق، واکاوی چیستی رابطه فرم و عملکرد از یک سو و تبیین مولفههای موثر بر آن از سوی دیگر با بهرهگیری از نگرشی مبتنی بر شناخت ابعاد و مراتب وجودی انسان به عنوان کاربر آثار معماری و تعیین نقش خلاقیت در این رابطه است. روش: تحقیق کیفی حاضر با استفاده از یک روش توصیفی و متعاقباً تحلیل محتوای کیفی تحت رویکردی تطبیقی - تفسیری به شناسایی متغیرهای اساسی موجود در نظریات مطرح در باره نسبت فرم و عملکرد معماری پرداخته و با استدلال منطقی و تفکر انتقادی، سعی بر تدقیق و بازتعریف روابط بین آنها داشته است. از آنجایی که نتایج این تحقیق با اتکا به فرآیندهای تحلیلی رهیافته به نظریات محققین و نظریهپردازان پیشین استوار میگردد، لذا میتوان آن را یک فراتحلیل کیفی دانست که عطف به وجوه مورد تمرکز پژوهش، دارای ابعاد انسانشناختی است. نتیجهگیری: با توجه به قرابت محتوایی در مفاهیم طراحی و خلاقیت بویژه در حوزههای هنری از جمله معماری، به نظر میرسد که بتوان در تبیین جامع رابطه فرم و عملکرد از مفهوم خلاقیت بهره گرفته و نهایتا بر این مبنا، مدل مفهومی و متعاقباً نظریهای ارائه نمود که نسبت به موارد پیشین دارای جامعیت بوده و کاستیهای موجود در آنها را مرتفع سازد. با این مضمون که فرم بر مبنای خواهش‌‌های متعدد انسان خلق میشود و به واسطه تأمین عملکردها و فراعملکردها متناسب با ابعاد مختلف خلاقیت به کار رفته در حصول آن، ارضاء نیازهای اولیه و ثانویه بشر را در مراتب مختلف ممکن مینماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
286 - کاربست رکن ایده آلیِ نوآوری نظام یافته (تریز) در طراحی معماری
مهسا جبل عاملی فرهنگ مظفر محمود کریمی وحید قاسمیهدف: پژوهش حاضر باهدف بررسی تأثیر استفاده از رکن ایده‌آلی نوآوری نظام‌یافته (تریز) بر عملکرد طراحی معماری دانشجویان انجام‌شده است. روش پژوهش: روش پژوهش حاضر از نوع نیمه‌آزمایشی با گروه گواه و آزمون و با استفاده از طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون است. جامعه آماری شامل دانشجویان چکیده کاملهدف: پژوهش حاضر باهدف بررسی تأثیر استفاده از رکن ایده‌آلی نوآوری نظام‌یافته (تریز) بر عملکرد طراحی معماری دانشجویان انجام‌شده است. روش پژوهش: روش پژوهش حاضر از نوع نیمه‌آزمایشی با گروه گواه و آزمون و با استفاده از طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون است. جامعه آماری شامل دانشجویان سال سوم رشته معماری دانشگاه نجف‌آباد بود. گروه گواه و آزمون به صورت تصادفی انتخاب شدند و به ترتیب شامل 24 و 23 نفر بودند. در گروه گواه طراحی به صورت معمول انجام گرفت و در گروه آزمون از رکن ایده‌آلی تریز در طی طراحی استفاده شد. در انتهای ترم طراحیهای انجام‌شده با استفاده از روش ارزیابی عملکردی توسط 3 استاد ارزیابی و داده‌های به دست آمده با استفاده از نرم‌افزار SPSS23 و با آزمون تحلیل کوواریانس تجزیه و تحلیل شد. یافتهها: نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که آموزش و استفاده از رکن ایده‌آلی تریز باعث بهبود عملکرد طراحی دانشجویان میشود و نمرات ارزیابی آنها به شکل معناداری بیشتر از نمرات ارزیابی گروه گواه است. نتیجهگیری: استفاده از تکنیکهای خلاقیت به ویژه تئوری تریز که مشوق هر دو نوع تفکر همگرا و واگرا است، در فرایند طراحی معماری ضروری است و آموزش آن در طی دوران تحصیل دانشجویان توصیه میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
287 - نقد و بررسی رابطه معماری و تأمین اجتماعی در شاهنامۀ فردوسی
عبداله شهریار رامین صادقی نژاد مریم محمدزادهرفاه و تأمین اجتماعی به عنوان یکی از مشخصه های جوامع متمدن و پیشرفته، مؤلفه ای است که امروزه در سیاست های کلان کشورهای جهان، جایگاه ارزنده ای دارد. روی کردی که در نظام های گذشته کم تر بروز و خودنمایی داشته است. به گواه مورّخان و محقّقان و با توجه به متن شاهنامه به عنوان چکیده کاملرفاه و تأمین اجتماعی به عنوان یکی از مشخصه های جوامع متمدن و پیشرفته، مؤلفه ای است که امروزه در سیاست های کلان کشورهای جهان، جایگاه ارزنده ای دارد. روی کردی که در نظام های گذشته کم تر بروز و خودنمایی داشته است. به گواه مورّخان و محقّقان و با توجه به متن شاهنامه به عنوان یکی از اصیل ترین متونی که ما را از اوضاع ایران قبل از اسلام آگاه می کند، پرداختن به مقولۀ رفاه و تأمین اجتماعی در صدر سیاست های کلان پادشاهان ایرانی قبل از اسلام از دورۀکیانیان تا ساسانیان بوده است. یکی از مهم ترین ابزارهای تأمین رفاه اجتماعی، بهبود شرایط صنعتی کشور است که به آبادانی و توسعۀ کشور و بهبود معیشت مردم می آن‌جامد. امری که علی رغم پر هزینه بودن به دلیل توجه پادشاهان به آسایش و رفاه مردم و تعمیم برخوداری و تأمین اجتماعی، بدان اهتمام شده است. از این رو این پژوهش با تکیه بر شاهنامۀ فردوسی به عنوان متنی تاریخی ـ ادبی به بررسی مصادیق صنعت و کاربرد انواع و گونه های آن در این اثر به منظور دست یابی به رفاه و تأمین اجتماعی پرداخته است. نتیجه نشان می دهد که پرداختن به امر صنعت که از سنگین ترین و پرهزینه ترین برنامه های کشوری است، همواره درشاهنامۀ فردوسی از طرف پادشاهان برای ارائۀ خدمات اجتماعی به عنوان ارکان رفاه و تأمین اجتماعی مورد توجه واقع شده است. روش به کار رفته در این پژوهش روش توصیفی ـ تحلیلی با تکیه بر پژوهش میان رشته ای است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
288 - کاربرد شاخص های آسایش حرارتی در طراحی مسکن پایدار (مطالعه موردی شهر تربت حیدریه)
سعید کامیابیطراحی همساز با اقلیم عبارت از نگهداری وضعیت میکروکلمایی مسکن در محدوده آسایش است.پس جهت معماری پایدارلازم است، اقلیم به درستی شناخته شود و سازگاری مناسب با آن ایجاد گردد. از طرفی با افزایش بی رویه سوختهای فسیلی در ساختمان ها به منظور ایجاد سرمایش، گرمایش و تهویه، رویکرد چکیده کاملطراحی همساز با اقلیم عبارت از نگهداری وضعیت میکروکلمایی مسکن در محدوده آسایش است.پس جهت معماری پایدارلازم است، اقلیم به درستی شناخته شود و سازگاری مناسب با آن ایجاد گردد. از طرفی با افزایش بی رویه سوختهای فسیلی در ساختمان ها به منظور ایجاد سرمایش، گرمایش و تهویه، رویکرد معماری پایدار با هدف استفاده هرچه کمتر از انرژی های تجدیدناپذیر پدیدار شد. از مهمترین نکات تأثیرگذار بر این رویکرد، آشنایی با خصوصیات اقلیمی و شرایط آب و هوایی شهر و نحوه برخورد با این عوامل است. هدف از این نوشتار شناخت و بررسی شرایط آب و هوایی شهر تربت حیدریه در استان خراسان رضوی که در سال های اخیر گسترش کالبدی و فیزیکی محسوسی داشته و در ادامه ارائه راه حل های معمارانه متناسب با آن با رویکرد معماری و طراحی مسکن پایداراست. در این مقاله، آماراقلیمی مورد نیاز در طی یک دوره زمانی 51 ساله (1959-2010) از سایت سازمان هواشناسی استخراج گردیدو سپس روی داده های خام پردازش های مربوطه صورت گرفت. روش تحقیق به صورت توصیفی-تحلیلی می باشد که به همراه استفاده از روشهای استاندارد بررسی شاخص های آسایش حرارتی مانند اولگی، گیونی و ماهانی به ارائه پیشنهاداتی برای طراحی فضاهای مسکونی شهر منجر گردیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
289 - بررسی آسایش حرارتی در انطباق معماری با شرایط اقلیمی در شهر سمنان
رحیمه جوادیان ملیحه نعمتیشناسایی وضعیت اقلیمی یک محل و تحلیل نیازهای اقلیمی از نظر آسایش انسان و کاربرد مصالح ساختمانی یکی از مقدمات طراحی همساز با اقلیم است.توجه به اهداف عمده طراحی اقلیمی در هر منطقه‌ی آب و هوایی و پیشبینی مواردی در جهت تحقق بخشیدن به این اهداف موجب سازگاری و هماهنگی ساختمان چکیده کاملشناسایی وضعیت اقلیمی یک محل و تحلیل نیازهای اقلیمی از نظر آسایش انسان و کاربرد مصالح ساختمانی یکی از مقدمات طراحی همساز با اقلیم است.توجه به اهداف عمده طراحی اقلیمی در هر منطقه‌ی آب و هوایی و پیشبینی مواردی در جهت تحقق بخشیدن به این اهداف موجب سازگاری و هماهنگی ساختمانها با شرایط اقلیمی و موجب صرفه‌جویی در مصرف انرژی و هویت یافتن معماری در هر اقلیم خواهد شد. هدف از این مقاله بررسی تأثیر عناصر اقلیمی بر آسایش حرارتی و شیوه طراحی مساکن شهر سمنان و ارائه راهنمای طرح واحدهای مسکونی همساز با اقلیم جهت فراهم آوردن شرایط آسایش حرارتی در داخل ساختمان می باشد. در این مقاله با استفاده از نمودارها و روش های اقلیمی به تجزیه و تحلیل اقلیم سمنان پرداخته شده است. برای انجام این کار از آمار سازمان هواشناسی در یک دوره25ساله (ازسال1990لغایت2016) استفاده شده است. با توجه به نتایج بدست آمده اقلیم سمنان براساس روش دمارتن خشک، روش کوپن خشک و گرم و براساس روش آمبرژه خشک و سرد تعیین شد. جهت تعیین آسایش حرارتی و طراحی معماری همساز با اقلیم از چهار مدل سنجش آسایش حرارتی شامل شاخص نمودار زیست – اقلیم اولگی , شاخص ماهانی ، نمودار زیست - اقلیم ساختمانی گیونی و روش زوکولای استفاده شده که هر یک از مدلها علاوه بر تعیین مواقع گرم و سرد و راحت، رهنمودهای لازم جهت دستیابی به طراحی اقلیمی مناسب با آب و هوای شهر سمنان را ارائه دادند. نتیجه کلی پژوهش شامل استفاده از مصالح بومی با ظرفیت حرارتی بالا, تعیین جهت مناسب استقرار ساختمانها با توجه به جهت باد و تابش آفتاب، تعبیه مناسب بازشوها جهت حفظ انرژی داخل ساختمان بطوریکه در تابستان حداقل و در زمستان حداکثر انرژی خورشیدی دریافت شود، می باشد. در صورت اجرای احکام معماری که از معیارهای تعیین آسایش حرارتی بدست آمده است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
290 - بررسی آسایش حرارتی و معماری متاثر از اقلیم بر اساس شاخص ماهانی و گیونی شهرسمنان
مهدی یعقوبیمعماری همساز با اقلیم را می توان نزدیک ترین طراحی سازه با رویکرد اقتصاد مقاومتی دانست که در آن ضمن آسایش و راحتی انسان با جایگزین کردن منابع پاک و طبیعی انرژی، محیطی سالم با درجه آسایشی بالا، صرفه جویی در مصرف انرژی و به دنبال آن کاهش وابستگی را پدیدآورد. همچنین شناخت ر چکیده کاملمعماری همساز با اقلیم را می توان نزدیک ترین طراحی سازه با رویکرد اقتصاد مقاومتی دانست که در آن ضمن آسایش و راحتی انسان با جایگزین کردن منابع پاک و طبیعی انرژی، محیطی سالم با درجه آسایشی بالا، صرفه جویی در مصرف انرژی و به دنبال آن کاهش وابستگی را پدیدآورد. همچنین شناخت روشهای طراحی اقلیمی و به روز کردن آن می تواند محیطی مطلوب و مناسب را در فضای مسکونی به همراه داشته ومتناسب با شاخص های آسایش، راهکارهای مناسب معماری را استخراج و آنرا به عنوان اصول طراحی اقلیمی ارائه داد. در این مقاله با استفاده از روش ماهانی و گیونی به تجزیه و تحلیل اقلیم آسایش شهر سمنان پرداخته شده است برای این کار از آمار سازمان هواشناسی در یک دوره 18 ساله (از سال 2000 تا 2017) استفاده شد. هدف از این مقاله بررسی شرایط اقلیمی شهر سمنان با استفاده از شاخص های آسایش حرارتی ماهانی، و گیونی به تبع آن بررسی راهکارها و پیشنهادهای مناسب در زمینه معماری و انرژی همساز با اقلیم می باشد . در صورت اجرای احکام معماری که از معیارهای تعیین آسایش حرارتی بدست آمده , مدت زمان استفاده از وسایل مکانیکی گرمایشی و سرمایشی در داخل ساختمان های شهر سمنان به میزان قابل توجهی کاهش می یابد و در راستای حرکت بسمت انرژی صفر در محیط شهری اقلیم خشک و سردسمنان خواهد بود پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
291 - استقرارگاه‌های دوران تاریخی در شاه‌کوهِ شهرستان نهبندان – خراسان جنوبی (محوطههای آتشکده، کلاته بَل بَتو و گورستان تاسکا)
محمد فرجامی علی اصغر محمودی نسبشهرستان نهبندان واقع در خراسان جنوبی، از نواحی مهم در پژوهش های باستان‌شناسی دوران تاریخی و اسلامی به شمار می‌رود. دامنه غربی شاه کوه در غرب این شهرستان، به دلیل وجود شرایط مساعد اقلیمی و محیطی، استقرارها و سکونتگاه‌های مهم و گسترده‌ای را در خود جای داده است که نشان از چکیده کاملشهرستان نهبندان واقع در خراسان جنوبی، از نواحی مهم در پژوهش های باستان‌شناسی دوران تاریخی و اسلامی به شمار می‌رود. دامنه غربی شاه کوه در غرب این شهرستان، به دلیل وجود شرایط مساعد اقلیمی و محیطی، استقرارها و سکونتگاه‌های مهم و گسترده‌ای را در خود جای داده است که نشان از اهمیت آنها در برهمکنش های درون و برون منطقه ای دوران تاریخی دارد. از جمله این یادگارهای بی همتا، بخش های برجای مانده از بنای معروف به آتشکده در روستایی با همین نام جای است که شوربختانه بخش های اندکی از این سازه برجای مانده است. پیرو برنامه گمانه زنی به منظور تعیین عرصه و پیشنهاد حریم محدوده بنا و شواهد معماری موجود و نیز معماری کنونی در بافت روستا، گمان آن می رود که این سازه با نقشه چلیپایی و چهار دیوار سنگی و پوشش گنبدی پایه گذاری شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که بنای معروف به آتشکده (؟) در دوره ساسانی ساخته شده و در سده های نخستین اسلامی نیز همچنان کاربری داشته و به عنوان یک مکان مذهبی، با محوطه های پیرامون خود مانند کلاته بَل بَتو و گورستان تاسکا در ارتباط بوده است. ضمن معرفی این اثر، به تحلیل بقایای فرهنگی سطحی محوطه های مذکور نیز پرداخته می شود. یافته های سطحی این محوطه ها در پیوند با دوران تاریخی (هخامنشی ـ ساسانی) است که نشان از تداوم سکونت و برهم کنش‌های فرهنگی در این منطقه از آغاز دوران تاریخی تا دوران اسلامی دارد. هدف اصلی، شناخت بنای معروف به آتشکده (؟) با توجه به شواهد و داده های باستان شناسی و همچنین، معرفی محوطه های دیگر دوران تاریخی مانند کلاته بل بتو و تاسکا است. این پژوهش با گردآوری یافته ها به صورت میدانی و تحلیل آنها از طریق پژوهش های کتابخانه ای با رویکرد تاریخی ـ فرهنگی و به روش توصیفی ـ تحلیلی انجام شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
292 - خوراب، دامین و شهر سوخته: نگاهی به ساختار معماری قبور و شیوههای تدفین
مهدی کیخاییشهر سوخته در طول هزاره سوم پ.م بین مسیرهای تجاری قرار داشته و رابطی مابین تمدنها و محوطه های باستانی شرقی نظیر بلوچستان، پاکستان شهداد در غرب محوطه های باستانی آسیای میانه در شمال و محوطه های باستانی جنوبی‌تر نظیر خوراب دامین و بمپور بوده است. در این بین مهاجرت به شهر س چکیده کاملشهر سوخته در طول هزاره سوم پ.م بین مسیرهای تجاری قرار داشته و رابطی مابین تمدنها و محوطه های باستانی شرقی نظیر بلوچستان، پاکستان شهداد در غرب محوطه های باستانی آسیای میانه در شمال و محوطه های باستانی جنوبی‌تر نظیر خوراب دامین و بمپور بوده است. در این بین مهاجرت به شهر سوخته به دلیل موقعیت خاص استراتژیکی جغرافیایی- تجاری و شرایط زیستمحیطی موجب ایجاد طبقات مختلف اجتماعی گردیده است و با وجودی‌که در زیر لوای حکومت مرکزی بودند، دارای اعتقادات خاص منطقه‌ای نیز بودند. این چند عامل باعث به وجود آمدن یکسری نقاط مشترک بین این محوطه‌ها شده است که در این جستار نقاط اشتراک چند محوطه یاد شده را از نقطه نظر ساختار معماری گورها و شیوههای تدفین برخواهیم شمرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
293 - معرفی و تبیین ماهیت نویافته‌های معماری سنگ‌چین در جنوب شرق ایران؛ بررسی شواهدی از مناطق کوهپایه ای جیرفت و حوضه هلیل رود
سلمان انجم روز علی دانشیدر برخی از بررسی‌های باستان‌شناسی که در ارتفاعات و مناطق کوهپایهای جیرفت و به طور کل حوضة هلیل‌رود انجام شده است، گونه‌ای فضای معماری سنگ‌چین با پلان‌های مدور، بیضی و چهارضلعی شناسایی شده که در خصوص آن هنوز مطالعه‌ای تخصصی صورت نگرفته است. تنها گونة مشابه آن که از جن چکیده کاملدر برخی از بررسی‌های باستان‌شناسی که در ارتفاعات و مناطق کوهپایهای جیرفت و به طور کل حوضة هلیل‌رود انجام شده است، گونه‌ای فضای معماری سنگ‌چین با پلان‌های مدور، بیضی و چهارضلعی شناسایی شده که در خصوص آن هنوز مطالعه‌ای تخصصی صورت نگرفته است. تنها گونة مشابه آن که از جنوب شرق ایران گزارش شده یک نمونه فضای معماری است که از کاوش‌های نجات‌بخشی سد هنزاف در شهرستان بافت بدست آمده است. در مقالة حاضر، بر اساس مقایسه گونه‌شناختی سفال‌هایی که از محدودة این فضاهای معماری بدست آمده است و همچنین، تشخیص نحوه ارتباط آنها با این فضاها، استفاده از چنین فضای معماری در هزاره چهارم پ.م تأیید و احتمال تداوم آن در طول هزاره سوم پ.م نیز مطرح میشود. جهت تحلیل و تبیین ماهیت معماری یادشده تلاش میشود با استفاده از رویکرد باستان‌مردم‌شناختی انواع معماری سنگ‌چین کوچ‌نشینان امروزی جیرفت که دارای همانندی فراوانی با معماری پیش از تاریخی هستند گونه‌بندی شده و بر اساس این شباهت‌ها مورد مطالعه قرار گیرند. با وجود اینکه به علت کمبود مدارک باستان‌شناختی نمی‌توان به طور یقین کارکرد هر یک از انواع معماری پیش از تاریخی در محوطههای مختلف حوضه هلیل‌رود را مشخص نمود، اما الگوهای قوم‌نگاری تهیه شده از معماری امروزی کوچ‌نشینان جیرفت کمک فراوانی به بازسازی ساختاری برخی فضاهای معماری سنگ‌چین در محوطههای پیش از تاریخی مینماید. این بازسازی حاکی از تداوم معماری سنگ‌چین دوران پیش از تاریخی تا دوران اخیر در منطقه جیرفت است. نمونه بسیار شاخصی از این تداوم فضای معماری امروزی به نام گُمَه است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
294 - بررسی هنر کورا – ارس
بهرام آجورلوفرهنگ کورا – ارس در اواسط هزاره چهارم ق.م (حدود ۳۵۰۰ ق.م) در قفقاز و حوزه دریاچه ارومیه گسترده شد. مردمان فرهنگ کورا - ارس را دامدارانی نیمه کوچرو معرفی کرده اند که با زراعت هم آشنا بودند. مباحث لایهنگاری، خاستگاه، گسترش و نحوه تعامل فرهنگی و اقتصادی جوامع فرهنگ ک چکیده کاملفرهنگ کورا – ارس در اواسط هزاره چهارم ق.م (حدود ۳۵۰۰ ق.م) در قفقاز و حوزه دریاچه ارومیه گسترده شد. مردمان فرهنگ کورا - ارس را دامدارانی نیمه کوچرو معرفی کرده اند که با زراعت هم آشنا بودند. مباحث لایهنگاری، خاستگاه، گسترش و نحوه تعامل فرهنگی و اقتصادی جوامع فرهنگ کورا – ارس با دیگر جوامع خاورنزدیک عصر برنز قدیم همواره از بحث هنری آن پیشی گرفته است. شاید نتوان در نگاه اول با معیارهای زیباشناسی کلاسیک از هنر کورا – ارس سخن گفت؛ اما تعریف هنر به همان اندازه تعریف زیبایی و اینکه چه چیزی زیباست، نسبی است و گوناگون. بنابر همین نسبت، حضور تاریخی هنر مردمان کورا – ارس نیازمند تحقیق و بررسی است تا معیارهای آن شناخته و دسته بندی شود؛ زیرا در کاوش‌های باستان‌شناختی صور تجسم یافته‌ای را فراپیش داریم که دارای فرم مشخص، والور معین و هارمونی بوده و سبک و سنتی یک هزاره‌ای دارند. پژوهشگر باستان‌شناس یا تاریخ هنر، در مطالعه فرهنگ کورا – ارس، دست ساخته‌های مردمانی را مییابد که محصول فعالیتی خلاقانه بوده و استمرار هزار ساله سنت ساخت آنها نشانه ارزش و اقبال اجتماعی نزد جامعهای بس کهنسال است. در این نوشتار، آثار هنری فرهنگ کورا – ارس در چهار مقوله سفالگری، هنرهای تجسمی، معماری و فلزکاری دستهبندی و بررسی شده است تا مشخصات آن بازشناسی شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
295 - گزارش مقدماتی فصل اول کاوش در محوطه کلانتر ۴، حوضه آبگیر سد گتوند، خوزستان
حمیدرضا ولی‌پور ایمان مصطفی‌پور حسین داودی حامد ذیفر بهنام قنبری حمزه کریمیدریاچه ۹۰ کیلومتری سد گتوند علیا تعداد قابل توجهی از محوطه های باستانی شمال خوزستان را در خود فرو خواهد برد. از همین روی جهت شناسایی محوطه های باستانی در خطر غرق شدن، تیمی از باستان شناسان، حوضه آبگیرِ این سد را بررسی نموده و محوطه های این محدوده را شناسایی و ثبت نم چکیده کاملدریاچه ۹۰ کیلومتری سد گتوند علیا تعداد قابل توجهی از محوطه های باستانی شمال خوزستان را در خود فرو خواهد برد. از همین روی جهت شناسایی محوطه های باستانی در خطر غرق شدن، تیمی از باستان شناسان، حوضه آبگیرِ این سد را بررسی نموده و محوطه های این محدوده را شناسایی و ثبت نمودند. محوطه کلانتر ۴ یکی از محوطه های اعلام شده توسط تیم بررسی بود که در فروردین و اردیبهشت ۱۳۸۹ کاوش گردید. در پی کاوش در این محوطه آثار معماری مسکونی و دو آرامگاه سنگی نیمه زیرزمینی مربوط به دوره ایلام جدید شناسایی گردید که نقش مؤثری در افزایش دانش ما از دوره ایلام جدید در ارتفاعات خوزستان خواهد داشت. با توجه به مقایسه تطبیقی سفال ها، شباهت قابل توجهی بین سفال های کلانتر ۴، شوش (شهر شاهی II) و محوطه های ایلام جدیدِ دشت میاناب شوشتر وجود دارد. از سوی دیگر با مطالعه معماری محوطه بر اساس رهیافتی قوم باستان شناسانه، تداومی در سنت های معماری منطقه حداقل از دوران ایلام جدید تا کنون به چشم می خورد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
296 - مقایسه زبان و بیان نمادین در نقش‌برجسته‌های پاسارگاد با نوع بیان در معماری سنتی ایرانی-اسلامی
محمود طاووسی مهدی حقیقتبینمعماری ایرانی قبل از ظهور اسلام در دورههای مختلف رشد یافت و با ظهور اسلام تحول عظیمی در آن به تأسی از دستورات دین جدید به‌وجود آمد. با توجه به اهمیت پارسیان و شیوه معماری آنها، این مقاله ابتدا به توضیح دربارة هخامنشیان و چگونگی شکل‌گیری امپراطوری و سقوط پارسیان و دورا چکیده کاملمعماری ایرانی قبل از ظهور اسلام در دورههای مختلف رشد یافت و با ظهور اسلام تحول عظیمی در آن به تأسی از دستورات دین جدید به‌وجود آمد. با توجه به اهمیت پارسیان و شیوه معماری آنها، این مقاله ابتدا به توضیح دربارة هخامنشیان و چگونگی شکل‌گیری امپراطوری و سقوط پارسیان و دوران تاریخی پس از این امپراطوری پرداخته و سپس، به ذکر ویژگیهای پاسارگاد و دلایل اهمیت آن میپردازد. در بخش بعدی، دین و آیین دینی در دوره هخامنشیان مورد بررسی قرار میگیرد و سپس، به مطالعه نقوش و جزئیات معماری در بناهای پاسارگاد و بهصورت ویژه، کاخهای کوروش از دیدگاه محققانی که در پاسارگاد تحقیق کرده‌اند، میپردازد. در ادامه، به بیان تأثیر اسلام بر هنر و معماری سنتی ایرانی-اسلامی و جنبه‌های نمادین آن پرداخته و در نهایت، جنبه‌های نمادین و متأثر از مذهب را در معماری این دو دوره به‌خصوص در جزئیات آنها را با یکدیگر مقایسه میکند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
297 - شمال غرب ایران در دوره هخامنشی در پرتو یافتههای باستان‌شناختی قلعه قوناق قیران
ثروت ولدبیگی مصطفی ده‌پهلوان رضا رضالومنطقه شمال غرب ایران در هزاره اول پ.م نقش مهمی در انجام مراوادت، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی ایران با سرزمینهای پیرامونی ایفا می‌کرده است. با توجه به اهمیت بالای منطقه، ابهامات زیادی در شناخت ویژگیها و تعاملات فرهنگی این منطقه به ویژه در دوران هخامنشی و اشکانی وجود دارد. م چکیده کاملمنطقه شمال غرب ایران در هزاره اول پ.م نقش مهمی در انجام مراوادت، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی ایران با سرزمینهای پیرامونی ایفا می‌کرده است. با توجه به اهمیت بالای منطقه، ابهامات زیادی در شناخت ویژگیها و تعاملات فرهنگی این منطقه به ویژه در دوران هخامنشی و اشکانی وجود دارد. معرفی و تحلیل باستان‌شناختی هر چه بیشتر یافته های فرهنگی گذشته و جدید میتواند سهم زیادی در روشن ساختن ابهامات فرهنگی منطقه داشته باشد. قلعه قوناق قیران از معدود محوطههای مربوط به دوره هخامنشی در استان اردبیل است. این قلعه بزرگترین استقرار دارای ظروف منقوش مثلثی مربوط به دوره هخامنشی در دشت اردبیل است که تا کنون بررسی و کاوش نشده است. بررسی باستان‌شناختی قلعه قوناق قیران به شیوه روشمند و با اجرای عملیات نقشه‌برداری نمونه‌برداری مستندسازی و تحلیل یافتهها انجام شد. هدف، مطالعه ۲۵٪ داده‌های فرهنگی داخل کارگاه های سطح قلعه بود. از آنجایی که هدف اصلی این پروژه شناخت ویژگیهای ظروف منقوش مثلثی بود، پس از طبقه‌بندی سفال‌ها و گزینش نمونههای شاخص مطالعه و مقایسه تطبیقی آنها با دیگر محوطههای هم زمان در داخل و خارج ایران انجام شد از این قلعه همچنین سفالهای منقوش سبک اردبیل و سفالهای لعاب‌دار با لعاب سبز متعلق به دوره سلجوقی به دست آمد که نشانگر توالى استقرار در آن است. ویژگیهای بارز معماری دفاعی قلعه قوناق قیران و شرایط محیطی و توپوگرافیک آن نشان از اهمیت و جایگاه سیاسی این محوطه دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
298 - بررسی تناسب کیفی معماری موزه با اموال فرهنگی موجود در آن به منظور ساماندهی عملکرد موزه
زرین فخار نورا حائریموزه بازتاب اندیشهها و خلاقیت‌های انسانی است که مطالب خود را با زبان خاص، یعنی زبان واقعی اشیا بیان می‌سازد، نقش فضا و معماری در ساماندهی موزه های موجود و رهاساختن آنها از بند کاربری خاص و ایجاد زمینه رشد کیفی مجموع های علمی، آموزشی، پژوهشی، نیاز به بررسی مسائلی چون نو چکیده کاملموزه بازتاب اندیشهها و خلاقیت‌های انسانی است که مطالب خود را با زبان خاص، یعنی زبان واقعی اشیا بیان می‌سازد، نقش فضا و معماری در ساماندهی موزه های موجود و رهاساختن آنها از بند کاربری خاص و ایجاد زمینه رشد کیفی مجموع های علمی، آموزشی، پژوهشی، نیاز به بررسی مسائلی چون نورپردازی و رنگ آمیزی، طراحی ویترین‌ها و بناهای ملزوماتی را دارد که با طراحی موزه ها در شاخه‌های کلی هنری، تاریخی، علمی میتوان به آن دست یافت. امروزه توجه به معماری موزه‌ها از بحث‌انگیزترین ساختمانهای جهان هستند چرا که میدان نوآوری و خلاقیت را در بر دارند. لذا چنانچه اشیا موزه در پرتومعیار صحیح علمی، هنری، روانشناسی، نوع چیدمان با معماری حجم و فضا آمیخته میگردد، مجموعه آثار ارزشمند فرهنگی که دلالت به هویت یک جامعه دارد به درستی به انتقال مفاهیم دست یافته و نقش خاص، مجموعه تبیین میگردد، دراین پژوهش با توجه به نظریه‌های معماری و اهداف باستان‌شناسانه سعی گردیده در جهت ساماندهی جاذبه‌های بازدید از موزه‌ها و رفع نقایص گذشته راهکارهای نوینی ارائه گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
299 - معماری نظامی مانا
حسین علیزاده بهمن فیروزمندیدر نیمه نخست هزاره اول پ.م اقوام ساکن در شمال غرب ایران، دولت مانا را به مرکزیت ایزیرتو ـ محوطه کنونی قالایچی ـ در نزدیکی بوکان تشکیل دادند. میتوان علت اصلی شکل گیری و دوام دولت مانا را در مرحله اول مقابله با حملات پی در پی آشور و بعدها اورارتو به این ناحیه دانست. بع چکیده کاملدر نیمه نخست هزاره اول پ.م اقوام ساکن در شمال غرب ایران، دولت مانا را به مرکزیت ایزیرتو ـ محوطه کنونی قالایچی ـ در نزدیکی بوکان تشکیل دادند. میتوان علت اصلی شکل گیری و دوام دولت مانا را در مرحله اول مقابله با حملات پی در پی آشور و بعدها اورارتو به این ناحیه دانست. بعد از تشکیل حکومت، فرمانروایی مانا مبادرت به احداث استحکامات تدافعی پیرامون محوطههای اصلی و ایجاد دژهایی در مناطق کوهستانی صعب العبور و غیر قابل دسترس نمود. در قلعه‌های مانایی همانند سنت معماری سنگی هزاره اول پ.م غالباً از سنگ درشت بدون ملات (خشکه چین) استفاده میشد. کاربرد برج‌های نیم‌دایره‌ای توپر و اتاقک های برج مانند چهارگوش توخالی به عنوان ویژگی برج سازی مانا قابل توجه است.همین‌طور در شهرسازی این دوره به منظور ایجاد قابلیت تدافعی بیشتر برای سکونتگاه‌ها، طرحهای دایره ای شکل را ترجیح داده اند. در این نوشتار سعی بر تبیین ویژگیها و عناصر شاخص معماری نظامی مانا شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
300 - جایگاه شهری و معماری بازار تاریخی زنجان
محمد بهرام‌زاده سید علی اصغر میر فتاحبازار زنجان بهعنوان یکی از بزرگترین بازارهای ایران و مهمترین مرکز اقتصادی و اجتماعی استان زنجان و در شکل قلبی تپنده در بافت قدیم شهری، نقش ممتازی را در ساماندهی امور معیشتی و اعتقادی مردم این دیار به خود اختصاص داده است. اگر چه عملکرد این بخش مهم از بافت تاریخی گاه به چکیده کاملبازار زنجان بهعنوان یکی از بزرگترین بازارهای ایران و مهمترین مرکز اقتصادی و اجتماعی استان زنجان و در شکل قلبی تپنده در بافت قدیم شهری، نقش ممتازی را در ساماندهی امور معیشتی و اعتقادی مردم این دیار به خود اختصاص داده است. اگر چه عملکرد این بخش مهم از بافت تاریخی گاه به دلایل غیر قابل اجتناب اجتماعی و گاهی به‌علت بی‌تدبیری برنامه‌ریزان ادوار مختلف شهری و دگرگونی‌های فرهنگی و اجتماعی از شکلی به شکل دیگر درآمده، لیکن کماکان گذشته از شمار معتنابه مردم شهرنشین، شمار زیادی از ساکنین و روستاهای اقماری شهر زنجان نیز از خدمات متنوع و مستمر آن برخوردارند. توده ساختمانی و فضاهای موجود، وجود سلسله مراتب و ساختار فضائی، از راسته‌های اصلی گرفته تا ابنیه عام‌المنفعه در مجاورت راسته‌ها از جمله مساجد، گرمابــه‌هـا، آب انبارها، سراها و تیمچه‌ها و ویژگیهای کارکردی بازار از دوره قاجاریه تا به امروز ویژگیهایی توأمان برای این اثر ارزشمند ملی رقم زده است. همچنین، آثار تحولات نوین شهری در استحاله بخشی از وظایف و عملکردهای بازار قدیم به خوبی مشهود است. به همین روی، بازار زنجان را میتوان از جمله زنده‌ترین و پویاترین بازارهای سنتی دنیا دانست که در تعامل با پیشرفت‌های معاصر شهری و مدرنیته نشاط و حیات خود را محفوظ داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
301 - معرفی و تحلیل باستان‌شناختی بناهای سلجوقی و ایلخانی استان زنجان
ارض الله نجفی سید علی اصغر میر فتاحاستان زنجان به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی درطول دوران اسلامی یکی از مراکز مهم تحولات سیاسی اجتماعی و فرهنگی ایران بوده است، به‌ویژه در محدوده زمانی دوران سلجوقی و ایلخانی، بنابر دلایل زیادی این اهمیت دو برابر میشود. از دوره سلجوقی بقایای تعدادی قلاع و استحکامات دفاعی به چکیده کاملاستان زنجان به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی درطول دوران اسلامی یکی از مراکز مهم تحولات سیاسی اجتماعی و فرهنگی ایران بوده است، به‌ویژه در محدوده زمانی دوران سلجوقی و ایلخانی، بنابر دلایل زیادی این اهمیت دو برابر میشود. از دوره سلجوقی بقایای تعدادی قلاع و استحکامات دفاعی به همراه دو مسجد و یک مقبره در استان زنجان باقی مانده که مطالعه سیر تطور و تحول معماری منطقه را ممکن می‌سازد. همچنین، از دوره ایلخانی علاوه بر بنای معظم و باشکوه گنبد سلطانیه بعنوان تجلیگاه معماری قرون میانی اسلامی ایران یک مقبره و بنای بی‌همتای معبد داش‌کسن، بقایای تعداد زیادی استقرارگاه‌های مسکونی و همچنین بقایای چهارتاقی‌هایی از منطقه طارم شناسایی شده است که نشانگر گسترش هنر معماری در دوره ایلخانی استان زنجان است. قرون هفتم و هشتم هجری قمری دوران اوج شکوفایی معماری منطقه بوده است. در این پژوهش دو سبک معماری رازی و آذری بر روی بناها مورد مطالعه قرار گرفته است. به هر حال، نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر آن است که در دوره سلجوقی و ایلخانی استان زنجان یکی از مراکز ثقل فرهنگ و هنر ایران اسلامی به ویژه در زمینه معماری بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
302 - مطالعه عناصر معماری فضاهای ورودی: موارد بررسی؛ کاروانسراهای صفوی خراسان رضوی
مهدی تاتاری جواد نیستانیفضاهای ورودی در هر سازه معماری از اصلی‌ترین بخش‌های آن به شمار میروند؛ این فضاها در کاروانسراها از چند جزء تشکیل میشوند که برخی از آنها عبارتند از ۱-پیش‌تاق ۲-درگاه ۳-هشتی. فضاهای ورودی را در وسط یکی از جبهه‌های بنا و یا در امتداد یکی از محورهای اصلی حیاط با طرحی متق چکیده کاملفضاهای ورودی در هر سازه معماری از اصلی‌ترین بخش‌های آن به شمار میروند؛ این فضاها در کاروانسراها از چند جزء تشکیل میشوند که برخی از آنها عبارتند از ۱-پیش‌تاق ۲-درگاه ۳-هشتی. فضاهای ورودی را در وسط یکی از جبهه‌های بنا و یا در امتداد یکی از محورهای اصلی حیاط با طرحی متقارن می‌ساختند. این فضاها از نظر امنیتی به نحوی ساخته میشد که از استحکام کافی برخوردار باشند و بر رفت و آمد کاروانیان و کالاها نظارت کنند فضای ورودی کاروانسراهای صفوی خراسان بیشتر به جهت شمال و شرق متمایل است. سردر این کاروانسراها بیشتر به جهت القاء عظمت، شکوه و زیبایی هم سطح بنا ساخته شدهاند و تعداد کمی از آنها ایوان‌های ورودیشان به جلو کشیده شده است. بیش از نود درصد آنها در مسیرهای اصلی به ویژه در جاده خراسان بزرگ دارای شاه نشین هستند و وجود این تعداد کاروانسرا در این مسیر دلایل اقتصادی، مذهبی و جز آن دارد به طور کلی، فضاهای ورودی در این کاروانسراها به دو دسته تقسیم میشوند: نخست ورودی‌های ساده و هم سطح با نمای بیرونی به طوری که از فاصله دور قابل تشخیص نیست. دوم؛ ورودیهایی که از سطح نمای اصلی جلوتر بوده و کاملاً از نمای ساختمان قابل تفکیک‌اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
303 - روانشناسی محیطی، عرصه مشترک معماری و علومرفتاری
عقیل امامقلی سیمون آیوازیان علی زاده محمدی سید غلامرضا اسلامیدر قرن معاصرموضوعرابطهانسانومحیطوقابلیتترجمهآنبهزبانطراحیمحیطومعماری،موردتوجهپژوهشگراناین حوزه از دانشبودهاست.در این راستاشناختانسانوویژگیهایمحیطزندگیاووچگونگیبرقراریرابطهمیانایندوعاملاهمیت دارد.این مقاله مروری تحلیلی بر دانشروانشناسی محیطی،رابطهیدوسویهبینمحیطوانسانو هم چکیده کاملدر قرن معاصرموضوعرابطهانسانومحیطوقابلیتترجمهآنبهزبانطراحیمحیطومعماری،موردتوجهپژوهشگراناین حوزه از دانشبودهاست.در این راستاشناختانسانوویژگیهایمحیطزندگیاووچگونگیبرقراریرابطهمیانایندوعاملاهمیت دارد.این مقاله مروری تحلیلی بر دانشروانشناسی محیطی،رابطهیدوسویهبینمحیطوانسانو همچنین نظریهها و مکاتب این حوزه وتأثیرکیفیت محیط ساخته شده بر رفتار و روان انسان داشتهاست.در این بررسی مشخص گردیده کهازتعاملدوحوزه علوم رفتاری و معماری،دانشمیانرشتهایروانشناسی محیطیبهتکوینرسیدهونظریههایطراحیبر پایهنیازهاودرکانسانازمحیطزندگی تدوین گردیده است، لذا می توانروانشناسی محیطی را عرصه مشترک معماری و علوم رفتاری قلمداد کرد.هدف معماران از پرداختن بهاین دانش،تحلیلرابطهانسانومحیطوکاربردآندرطراحی معماریاست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
304 - تأثیر معماری بر سلامت، ایدهای برای»معماری درمانی«
عقیل امامقلیاین مقاله با هدف تبیین ارتباط کیفیت معماری محیط و سلامت روانیکاربران آن نگاشته شدهاست.با تمام دستاوردهای علمی بشر امروزین، هنوز عوامل زیادی هستند که سلامت انسانها، خصوصاسلامت روانی آنان را تهدید میکنند.به همین دلیل موضوع سلامت روانی یکی از دغدغههای انسانمعاصر است.محیط ک چکیده کاملاین مقاله با هدف تبیین ارتباط کیفیت معماری محیط و سلامت روانیکاربران آن نگاشته شدهاست.با تمام دستاوردهای علمی بشر امروزین، هنوز عوامل زیادی هستند که سلامت انسانها، خصوصاسلامت روانی آنان را تهدید میکنند.به همین دلیل موضوع سلامت روانی یکی از دغدغههای انسانمعاصر است.محیط کالبدی که توسط خود انسان ساخته شده است،میتواند یکی از همان عواملتهدید کننده برای انسان باشد.در این مقاله ضمن تحلیل رابطه معماری محیط و سلامت روان درعرصه روانشناسی محیط، به تدوین معیارهایی جهت سنجش کیفیت معماری محیط کالبدی پرداختهشده است و با تعیین ویژگیهای اصلی و مؤثر کیفیت معماری، پرسشنامه محقق ساختهسنجشرضایت از معماری محیطتدوین شده است.در نتیجه پرسشنامه، معیارهای کیفی به معیار کمی نمرهتبدیل شده و با روش تحلیل همبستگی، مدلی بدست آمده که از طریق مقایسه آن با نمراتپرسشنامههای استاندارد جهانی، از جمله پرسشنامه سنجش سلامت عمومی، رابطه معنادارکیفیتمعماری محیط و سلامت عمومی انسان اثبات میگردد.با وجود این رابطه میتوان نتیجه گرفت که ازطریق ارتقای کیفیت معماری محیط، میتوان سلامت عمومی، خصوصا سلامت روانی مخاطبین آن راارتقا بخشید.حاصل این مقاله طرحمعماری درمانیبعنوان ایدهای نواست، که در دانشهایی نظیرروانشناسی، روان درمانی، بهداشت محیط و پزشکی، پژوهش و مطالعات آیندگان را میطلبد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
305 - هویت و بحران آن در معماری و شهرسازی ایران-نمونه موردی شهرهای جدید
امیر حسین حجازی زین العابدین افلاطونیانمسئله اصلی موجود در بحث فرایندهای معماری و شهرسازی امروز چرایی نگرش تقلیدانه وکورکورانه ازمبانیهای بکارگرفته شده ازسیاستهای غربی نظام معماری و شهرسازیمیباشد.دراین راستا توجه به هویت و بحران آن در کشوری اسلامی و به تبع آن شهرهای جدیدی که در آنطراحیمیشود، گستردگی این موضو چکیده کاملمسئله اصلی موجود در بحث فرایندهای معماری و شهرسازی امروز چرایی نگرش تقلیدانه وکورکورانه ازمبانیهای بکارگرفته شده ازسیاستهای غربی نظام معماری و شهرسازیمیباشد.دراین راستا توجه به هویت و بحران آن در کشوری اسلامی و به تبع آن شهرهای جدیدی که در آنطراحیمیشود، گستردگی این موضوع را به نحو آشکاری نشانمیدهد.شهرهای جدیدی که بههیچ یک ازاندیشههای موقوف در مبانی تفکرات اسلامی-ایرانی فکنده نشدند.دراینتحقیقبااستفادهازروشهایکمیوکیفیمطالعاتموجودسعیبرآناستتابهبررسی بارزه های مفهومهویت در شهرهای سنتی ایران و مدرن غرب وگسستهویتیدرمعماریوشهرسازیمعاصردرکشورمانبه خصوصدر شهر جدید هشتگردپرداختهشودولزومبازبینیچگونگیتعاملفضاهایمعماریوشهریامروزدرجامعهمعاصرموردبررسیفرارمیگیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
306 - گذری و نظری بر مناسبات معماری و شهرسازی با ایدئولوژی سرمایه داری و پارادایم های مدرنیسم و پست مدرنیسم
سعید ملکی مهیار سجادیانشهرسازی و معماری مبتنی بر ایدئولوژی سرمایه داری که به تدریج در قرون نوزدهم و بیستم بر زندگی بشر، امروزه سایه افکنده، حاصل برهم کنش هایی با پارادایم های مدرنیسم و سپس پست مدرنیسم بوده است که در طول یک دورۀ نسبتاً طولانی اتفاق افتاده است.بنابراین جای تعجب نیست که در سطح ج چکیده کاملشهرسازی و معماری مبتنی بر ایدئولوژی سرمایه داری که به تدریج در قرون نوزدهم و بیستم بر زندگی بشر، امروزه سایه افکنده، حاصل برهم کنش هایی با پارادایم های مدرنیسم و سپس پست مدرنیسم بوده است که در طول یک دورۀ نسبتاً طولانی اتفاق افتاده است.بنابراین جای تعجب نیست که در سطح جهان تحقیقات متعددی در این زمینه انجام یافته باشد.امّا در ایران مسئله این است که به این امر مهم کمتر پرداخته شده است؛ مسئله ای که در نهایت موجب عدم درک عمیق فرایندها و در نهایت نمادها و نمودهای آن در نظام معماری و شهرسازی کشور گردیده است.لذا در این راستا، این پژوهش به سبب اهمیت موضوع با روشی توصیفی- تحلیلی ژرفانگر مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و اسنادی به تحقیق پرداخت.مطالعه از نوع اکتشافی و بنیادی می باشد. بر اساس یافته های تحقیق که در چارچوب مدرنیسم، پست مدرنیسم و پست پست مدرنیسم و در ارتباط با معماری و برنامه ریزی شهری طرح گردید، ایدئولوژی سرمایه داری و پارادایم های مدرنیسم و پست مدرنیسم دارای برهم کنش هایی بوده که در این میان پست مدرنیسم به عنوان واکنشی به نتایج مدرنیسم می باشد و در میان این برهم کنش ها و واکنش ها است که بسیاری از نمادها و نمودها شهری آفریده شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
307 - نقش مولفه های اقلیمی در تناسبات حیاط مرکزی در خانه های بومی اقلیم گرم وخشک ایران( مورد مطالعه : شهر یزد)
مهرانگیز پیریایی سید مجید مفیدی شمیرانی ژاله صابرنژادحیاط مرکزی در خانههای اقلیم گرم و خشـک ایران نمودی از درونگرایی است و با هدف صرفه‌جویی در مصرف انرژی شکل گرفته است . فضای باز حیاط مرکزی با محوریت خود ابعاد معین، جهت‌گیری و جانمایی هدفمند، عنصری تعیین کننده در استفاده انرژی بوده است. در اقلیم کویری ایران، حیاط مرکزی چکیده کاملحیاط مرکزی در خانههای اقلیم گرم و خشـک ایران نمودی از درونگرایی است و با هدف صرفه‌جویی در مصرف انرژی شکل گرفته است . فضای باز حیاط مرکزی با محوریت خود ابعاد معین، جهت‌گیری و جانمایی هدفمند، عنصری تعیین کننده در استفاده انرژی بوده است. در اقلیم کویری ایران، حیاط مرکزی اصلی‌ترین فضا در خانه به حساب می‌آمده است. هدف از این پژوهش، مطالعه و بررسی ساختارحیاط مرکزی در خانه های بومی شهر یزد است. پژوهش حاضر از نوع کمی می باشد و با استفاده از روش توصیفی- تطبیقی با تمرکز بر نقش مولفه های اقلیمی و محیطی حیاط و جداره های آن، با انتخاب 22 نمونه از خانه های بومی شهر یزد که درمنطقه ی اقلیمی BWhs می باشند ، استفاده شده است. در این مطالعه جهت گیری، تحلیل فرمی، تناسبات حیاط، عمق متوسط، الگوی ارتفاعی، نسبت فضای بسته به باز، مساحت نما و سطوح شفاف، مقدار درصد سایه و آفتاب در حیاط نمونه ها، مورد بررسی تطبیقی و تحلیل قرار گرفته است. شیوه تحلیل حیاط در این تحقیق، فرمی است و ابزارهای گردآوری اطلاعات، منابع مکتوب، اسناد، نقشه ها، تهیه کروکی به روش مطالعات میدانی و تحلیل یافته ها است.سرانجام با در نظر گرفتن جهت گیری و خصوصیات هندسی ، فیزیکی ، توصیف هایی برای طراحی حیاط ها به عنوان عوامل مؤثر در ریزسنجی ارائه شده است و توابعی از نسبت ها و ابعاد (طول ، عرض و ارتفاع) حیاط ها، پیشنهاد شده است تا برای طراحی ساختمان های پایدار در آینده ی نزدیک، در منطقه BWhs استفاده شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
308 - تأملی بر مفهوم خاطره‌انگیزی و عوامل سازنده آن در دانشکده های آموزش معماری
اکرم السادات خیرالسادات سید محمدحسین آیت اللهی سیده مرضیه طباییان مرضیه پیراوی ونک مریم قاسمی سیچانیتوانمندی و پتانسیل نهفته و آشکار در فرم و کالبد معماری دغدغه اصلی این پژوهش است؛ این پدیده که قادر است با حس-ارتباط مخاطب پیوند عمیقی کند، در ارتباطات متقابل با بستر موجود و ارائه مفاهیم نهفته درآن به‌شدت عجین است. در این مقاله در نظر است معرفی عوامل مذکور از زاویه‌ای چکیده کاملتوانمندی و پتانسیل نهفته و آشکار در فرم و کالبد معماری دغدغه اصلی این پژوهش است؛ این پدیده که قادر است با حس-ارتباط مخاطب پیوند عمیقی کند، در ارتباطات متقابل با بستر موجود و ارائه مفاهیم نهفته درآن به‌شدت عجین است. در این مقاله در نظر است معرفی عوامل مذکور از زاویه‌ای جدید مورد تبیین قرار گیرد، بنابراین از "نظریه داده‌بنیاد" که یکی از روش-های پژوهش کیفی است، استفاده شده است. برای اثبات کارایی این روش نیز دانشکده معماری یزد بهعنوان مطالعه موردی انتخاب شد تا شرح گام به گام مراحل اجرای این پژوهش را تبیین نماید. شرکت‌کنندگان در این پژوهش متشکل از 20 نفر از معماران فارغ‌التحصیل از دانشکده معماری یزد بود که با استناد به روش گلوله برفی"، نمونهگیری نظری و انتخاب شدند. تجزیه تحلیل اطلاعات بر اساس سه روش کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی (گزینشی) انجام شد.. یافتههای حاصل از این پژوهش در مرحله نهایی در الگوی پارادایمی به شرح زیر سازماندهی شد: 1. متغیرهای علی 2. متغیرهای زمینهای 3. متغیرهای مداخله‌گر 4.پدیده یا مقوله محوری 5. راهبردها 6. پیامدها و نتایج . نتایج این پژوهش حاکی از این است که با نزدیک کردن اهداف آموزش آکادمیک به معماری اجرایی از یکسو و بازشناسی ارزش‌های هویت‌ساز درنگاه ارزیابانه به مکان از سوی دیگر میتوان به تلفیق درست قابلیتهای پیدا و پنهان کالبد آموزشی در راستای تربیت معمار سرزمینی بهعنوان مهمترین پیامد این پژوهش نائل گشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
309 - دین سالاری؛ کانون اندیشه و تمدن در ایلام باستان
حسنعلی عرب کوثر شریفی نسبتمدن ایلام از لحاظ جغرافیایی، منطقه جنوب غرب ایران را شامل میشود. این تمدن در مدتهای مدید در برابر تهاجمات بی‌پایان ملل بین‌النهرین ایستادگی کرد و در نهایت به دست آشور بانیپال فرمانروای آشوری از بین رفت. در این مقاله سعی بر آنست تا با توجه به آثار و شواهد باستان‌شناختی چکیده کاملتمدن ایلام از لحاظ جغرافیایی، منطقه جنوب غرب ایران را شامل میشود. این تمدن در مدتهای مدید در برابر تهاجمات بی‌پایان ملل بین‌النهرین ایستادگی کرد و در نهایت به دست آشور بانیپال فرمانروای آشوری از بین رفت. در این مقاله سعی بر آنست تا با توجه به آثار و شواهد باستان‌شناختی که از این تمدن باقی مانده، به بررسی تاثیرات دین، در روند تحول هنر و فرهنگ ایلامی پرداخته شود و به نوعی حضور و سیطره دین در ذایقه و ذوق ایلامیان، روشن گردد. در ابتدا به بررسی دین در ایلام پرداخته میشود تا مشاهدات همسو با اندیشه ایلامیان بازسازی و ارزیابی شود. همچنین نکاتی در مورد آیین، مراسم و باورهای مذهبی ایلامیان آورده میشود تا درک آثار و شواهد باستان‌شناختی روشن‌تر گردد. به شماری از مراکز عمده مذهبی ایلامیان اشاره شده است و به تاثیر مذهب ایلام در رشد و تحول هنرهای مختلفی همچون موسیقی، پیکره سازی، معماری، نقش برجسته و مهر سازی پرداخته میشود. لذا مذهب به عنوان بخش مهمی از زندگی ایلامیان تاثیرات مستقیمی در شکل گیری و رشد فرهنگ ایلامی داشته است؛ و شاید بدون توجه به مذهب، تمدن ایلام هیچ گاه به چنین پایه‌ای از پیشرفت نمی‌رسید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
310 - تاثیرات منصب داران ایرانی مهاجر به هند بر مظاهر معماری عصر گورکانیان
احمدرضا بهنیافرمهاجرت تدریجی ایرانیان به هند، نفوذ اولیه آنان در دربار فرمانروایان محلی و کسب قدرت سیاسی که از دهه های میانی قرن هشتم آغاز شد به ماندگاری آن ها تا قرن سیزدهم هجری در دولت گورکانیان انجامید. برخی از این مهاجران در دربار گورکانیان به ویژه دوران پادشاهی اکبر، جهانگیر و شا چکیده کاملمهاجرت تدریجی ایرانیان به هند، نفوذ اولیه آنان در دربار فرمانروایان محلی و کسب قدرت سیاسی که از دهه های میانی قرن هشتم آغاز شد به ماندگاری آن ها تا قرن سیزدهم هجری در دولت گورکانیان انجامید. برخی از این مهاجران در دربار گورکانیان به ویژه دوران پادشاهی اکبر، جهانگیر و شاه جهان، عنوان منصب دار که یک مقام نظامی بود کسب کردند و منشا اثر مهم در مظاهر مختلف فرهنگی و تمدنی از جمله معماری شدند. با این وصف تاثیر منصب داران ایرانی مهاجر به شبه قاره هند، در تحولات تمدنی آن سرزمین به ویژه در موضوع معماری مورد باز کاوی قرار نگرفته است. از این رو مسئله مزبور با فقر بررسی های علمی مواجه می باشد. این نوشتار در صدد پاسخ به این سوال است که با توجه به آنکه دوره حکومتی اکبر و جانشین او جهانگیر دوره احیا اندیشه، هنر هندی و بازگشت به معماری هندوان بود، منصب داران مهاجر ایرانی به این سرزمین، در حوزه معماری عصر گورکانی چه نقشی ایفا نموده‌اند و چه نتایجی به بار آورده اند؟ در نگاه نخست به نظر می رسد که ایشان توانسته اند ضمن انتقال مظاهر معماری ایرانی – اسلامی به حوزه حکومتی گورکانیان، ابداعات مهمی نیز در این زمینه داشته باشند. ارائه تصویری واقع بینانه از تاثیر حضور فعال منصب داران ایرانی در تحول و تکامل مصادیق و مظاهر معماری و آشنایی اهالی هند با شاخص های معماری ایرانی، هدف اصلی پژوهش است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
311 - واکاوی کارکرد، مفاهیم، ساختار و تزئینات مناره خسروگرد سبزوار قرن 6 هجری
فرهاد کارگری آریان محمد خزایی احمد صالحی کاخکیمناره در معماری اسلامی تقریبا عمری به درازای تاریخ اسلام دارد. این عنصر معماری با توجه حاکمان مرکزی و محلی توانسته است به یکی از نمادهای استوار قدرت اسلامی بدل شود که با کارکردهای گوناگون در سرتاسر دنیای اسلام به اشکال مختلف خود را نمایان کند. در دوره ی تاریخی سلجوقی از چکیده کاملمناره در معماری اسلامی تقریبا عمری به درازای تاریخ اسلام دارد. این عنصر معماری با توجه حاکمان مرکزی و محلی توانسته است به یکی از نمادهای استوار قدرت اسلامی بدل شود که با کارکردهای گوناگون در سرتاسر دنیای اسلام به اشکال مختلف خود را نمایان کند. در دوره ی تاریخی سلجوقی از مناره در اکثر مناطق ایران برای استفاده های همچون میل راهیابی و یادمان پیروزی استفاده میشد. در این دوره مناره ها با تزئینات بسیار و کتیبه‌های متنوع درراستای بیان مفاهیم مورد نظر سازندگان خود، به مخاطبین ایفای نقش می‌کردند. این مقاله با هدف دستیابی به شناختی از مناره خسروگرد در ناحیه بیهق خراسان در دورهی سلجوقی گام برمی‌دارد و تلاش دارد با بازشناسی آن، به واکاوی کارکرد و مفاهیم نهفته در آن دست یابد. در این مسیر به چیستی و چرایی ساخت این اثر نیز پرداخته و به این نتیجه رسیده است که مناره خسروگرد یک مناره مستقل بوده که در سال 505 هجری به دستور ابوالقاسم علی ابن سعید نائب وزیر سلطان سنجر بر سر راه مواصلاتی ری به نیشابورساخته شده است. این مناره با دو نوار کتیبه به خط کوفی با شیوه آجر تراش با مضامین دستور ساخت در کتیبه فوقانی و دیگری آیه ای از سوره جمعه بنا شده است و در عین راهنمایی مسافران و تجار، با رهگذران از قدرت مستقر در ناحیه، دین مستقر در مکان و حد شهر سخن می‌گوید و همچنین با انتخاب آیه کریمه یازدهم از سوره جمعه تلنگری دین محور، به دلباختگان جادهای زر میزند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
312 - مسجدسازی در تهرانِ عصر قاجار
زمزم سادات رضوی محمد باغستانی کوزه گر محمدنبی سلیممسجد برجسته ترین بنای مذهبی اسلام است و گرچه مهمترین کارکردآن، عبادی است، اما در عرصه هنر است که جلوه گری می کند و بنای آن ، افتخاری برای نظامات سیاسی تلقی می شود. در دوره قاجار، مسجدسازی به دو صورت مرمت مساجد جامع و یا ساخت مساجد نوین با کاربری چندگانه ، به ویژه در شهر چکیده کاملمسجد برجسته ترین بنای مذهبی اسلام است و گرچه مهمترین کارکردآن، عبادی است، اما در عرصه هنر است که جلوه گری می کند و بنای آن ، افتخاری برای نظامات سیاسی تلقی می شود. در دوره قاجار، مسجدسازی به دو صورت مرمت مساجد جامع و یا ساخت مساجد نوین با کاربری چندگانه ، به ویژه در شهر تهران صورت پذیرفت. روندی که با تاثیرپذیری از ورود ایران به مرحله مدرنییته، در معماری و تزئینات و کارکرد مساجد این عصر جلوه پیدا کرده است .پژوهش حاضر با تکیه بر مطالعات نظری ، ضمن اشاره به روند مسجدسازی در تهرانِ دوره قاجار، می کوشد تا شرایط و مقتضیات اثرگذار بر مسجدسازی و تحولات بعدی آن را بررسی نماید. نتایج این تحقیق حاکی از آن است که در عصر قاجار، ضمن پیروی از هنر عهد صفوی، در ساخت بناهای مذهبی و به ویژه مساجد، از سبکهای متناسب با فضای دوره گذار استفاده گردید. در قسمت اماکن مذهبی مساجد حرف اول را می زنند و به دلیل رشد معنویت و گرایش به تظاهرات و خدمات مذهبی، توسعه شهرنشینی و گسترش تهران و نیز حمایت شاهان و رجال از هنر و دیانت ، مساجدی با کارکردهای آئینی – آموزشی و با آرایه های تلفیقی ساخته شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
313 - بازشناسی معماری معاصر ایران بر مبنای ابعاد زیبایی شناسی بناهای تاریخیِ قاجاریه (نمونه موردی: تزئینات کاخ های سلطنتی اواخر قاجار در پایتخت)
فریبا امینی قاسم مطلبی سمانه دباغچیهنر ایرانی در زمان قاجار به واسطه ی ارتباط این دوره با غرب پیشرفت چشم گیری داشته و هنرمندان زیادی در این دوران به اروپا و کشورهای غربی سفر کردند، تاریخ قاجاریه و از جمله سفرنامه های ایرانیان به فرنگ به عنوان منبع مهم متنی در هنرِ معماری قاجار مطرح می باشد. در این زمینه، چکیده کاملهنر ایرانی در زمان قاجار به واسطه ی ارتباط این دوره با غرب پیشرفت چشم گیری داشته و هنرمندان زیادی در این دوران به اروپا و کشورهای غربی سفر کردند، تاریخ قاجاریه و از جمله سفرنامه های ایرانیان به فرنگ به عنوان منبع مهم متنی در هنرِ معماری قاجار مطرح می باشد. در این زمینه، تزئین مهم ترین عنصری است که تاکنون در هنرهای مختلف ایرانی نقش پررنگ داشته است. تزئینات معماری که به شکل های مختلف، خود را در نما، ورودی ها و فضاهای داخلی بیان می کنند، هویت و ارزش خود را در مسیر تحول زیبایی شناسانه بیان می دارند. تزئینات را نمی توان از معماری جدا کرد، اما به مراتب، نسبت به معماری، بیشتر می توان نشانه های تاریخی، هویت اجتماعی و ارزش های فرهنگی را از آن دریافت کرد. لذا با توجه به اهمیت بناهایی با عملکرد کاخ در پایتخت ، آنچه در این تحقیق به آن پرداخته شده است بررسی زیبایی شناسی تزئین در معماری کاخ های اواخر قاجار می باشد. این بررسی می خواهد با روش تحلیل محتوای متون تاریخی قاجاریه (اواخر قاجار)، به عبارتی تحلیل مضمونی و ساختاری معماری این دوران، به این پرسش بپردازد که زیبایی شناسی هنر اواخر قاجار بر اصل تزئین استوار است یا خیر؟ زیبایی شناسی تزئین در هنر قاجار در چه عواملی ریشه دارد؟ این تحقیق بازنمایی روشنی از سهم تزئین در معماری کاخ های سلطنتی قاجار خواهد داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
314 - تاثیرمعماری نازی بر بازتاب ساختار قدرت در معماری ابنیه دولتی ایالت آذربایجان ؛ دوره پهلوی اول (مطالعه موردی: تبریز و ارومیه)
محمدامین خجسته قمری حسین سلطان زادهدوره پهلوی اول به دلیل تحولات گسترده سیاسی و اجتماعی از شاخص‌ترین دوران تاریخ معاصر ایران می باشد. رضا شاه در مدت حکومت شانزده ساله خود براساس گرایش ملی‌گرایانه و نظامی‌گرایانه و ارتباط با کشورهایی چون آلمان به‌خصوص آلمان نازی سعی در القای ساختار قدرت حکومت خویش بود. در چکیده کاملدوره پهلوی اول به دلیل تحولات گسترده سیاسی و اجتماعی از شاخص‌ترین دوران تاریخ معاصر ایران می باشد. رضا شاه در مدت حکومت شانزده ساله خود براساس گرایش ملی‌گرایانه و نظامی‌گرایانه و ارتباط با کشورهایی چون آلمان به‌خصوص آلمان نازی سعی در القای ساختار قدرت حکومت خویش بود. در این بین شهرهای مختلف کشور از جمله تبریز و ارومیه که در ایالت آذربایجان واقع شده بودند، از این تحولات بی بهره نمانده و ساختمانهای حکومتی مهمی در این شهرها و با حضور معماران و مهندسین آلمانی احداث گردید. بررسی و چگونگی تأثیر معماری آلمان نازی و نفوذ در کالبد معماری ایران و به‌خصوص دو شهر یاد شده، هدف اصلی پژوهش است.این تحقیق از نوع کیفی با رویکرد تاریخی و روش آن توصیفی- تحلیلی صورت گرفته است. نتایج به دست آمده حکایت از آن دارد که الگوبرداری از مبانی و مفاهیم معماری نازی و نئوکلاسیک آلمانی ناشی از رابطه این کشور وحضور معماران آلمانی در شکل‌گیری معماری حکومتی و ساختار قدرت نقش غیر قابل انکاری را داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
315 - واکاوی تاریخی تحلیلی تأثیر مؤلفه های کالبدی، بر حس تعلق خاطر در مساجد دوره صفوی از دید نمازگزاران (مطالعه موردی مساجد امام‌خمینی(ره)، شیخ‌لطف‌الله، حکیم و آقانور شهر اصفهان)
مهدیه احمدی هیرو فرکیش وحید احمدی احمد میرزا کوچک خوشنویسیکی از درخشان‌ترین دورههای معماری ایران پس از ورود اسلام، دوره صفوی است. اما شاید تاریخ معماری آن نسبت به دورههای سلجوقی، ایلخانی و تیموری ناشناخته مانده است. شاید با معناترین بنا در شهراسلامی، مسجد باشد. معماری مسجد، علاوه بر رعایت اصول کاربردی وتزیینی، بر مفاهیمی چکیده کاملیکی از درخشان‌ترین دورههای معماری ایران پس از ورود اسلام، دوره صفوی است. اما شاید تاریخ معماری آن نسبت به دورههای سلجوقی، ایلخانی و تیموری ناشناخته مانده است. شاید با معناترین بنا در شهراسلامی، مسجد باشد. معماری مسجد، علاوه بر رعایت اصول کاربردی وتزیینی، بر مفاهیمی دینی‌واعتقادی اشاره دارد. پژوهش حاضر دنبال پاسخگویی به سوال، چه ارتباطی از طریق واکاوی تاریخی تحلیلی مابین حس تعلق‌خاطر و مؤلفههای کالبدی مساجد دوره صفوی وجود دارد؟میباشد. هدف این تحقیق شناسایی وتبیین مؤلفههای کالبدی در معماری مساجد صفوی، با انجام مطالعات کتابخانهای ومیدانی، و استفاده از روش آمیخته اکتشافی،وسنجش میزان تأثیر مؤلفههای کالبدی بر میزان تعلق‌خاطر افراد، است. پس از واکاوی تاریخی تحلیلی، شناسایی مؤلفههای شکل‌دهنده نظام‌کالبدی مساجد صفوی وتایید آنها توسط 73 استادتمام یا دانشیار دانشگاه‌های کشور در حوزه معماری اسلامی، دستهبندی نظام‌کالبدی در 5 دسته مؤلفهکالبدی-سازمان فضایی-نور-کالبد و هندسه-سلسله مراتب صورت گرفت و معیارهای موثر بر افزایش حس تعلق‌خاطر، استخراج شد. دو مدل پرسشنامه طبق طیف لیکرت تنظیم و با روش مدل‌یابی معادلات ساختاری، روابط بین متغیرها و میزان تأثیر آنها در مساجدامام‌خمینی، شیخ‌لطف‌الله، حکیم‌وآقانور بدلیل مشابهت چهار مسجد با یکدیگر از جهات مختلف، صورت گرفت. یافتههای تحقیق وجود رابطه معنادار بین مؤلفههای نظام‌کالبدی با میزان حس تعلق‌خاطر نمازگزاران را نشان میدهد، که درآن میزان تأثیرگذاری مؤلفهکالبدی از 5 دسته مؤلفه ذکرشده، بیشتر بود. همچنین وجود مؤلفههای نظام‌کالبدی درکنار هم، سبب ایجاد حس تعلق‌خاطر به آن مسجد شده؛ودر نهایت اگر در مساجد جدید، مؤلفههای نظام کالبدی به صورت مناسب و هماهنگ با هم تعریف شوند، حس تعلق‌خاطر در نمازگزاران افزوده میگردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
316 - عملکرد شیعیان مهاجر ایرانی به دربار بهمنیان دکن ( با تاکید بر نقش هنری و ادبی )
نسرین عسگری محمود سید فیاض زاهدسرزمین دکن در جنوب هند از نخستین قرون ظهور و گسترش اسلام مورد توجه بسیاری از مسلمانان قرار گرفت و گروه‌هایی از بازرگانان و صوفیان مسلمان به قـصد تـجارت و نیز برای تبلیغ اسلام وارد این منطقه گردیدند؛ مهاجرت این افراد ، پیامدهای بسیاری در زمینه های ادبی ، هنری و مذه چکیده کاملسرزمین دکن در جنوب هند از نخستین قرون ظهور و گسترش اسلام مورد توجه بسیاری از مسلمانان قرار گرفت و گروه‌هایی از بازرگانان و صوفیان مسلمان به قـصد تـجارت و نیز برای تبلیغ اسلام وارد این منطقه گردیدند؛ مهاجرت این افراد ، پیامدهای بسیاری در زمینه های ادبی ، هنری و مذهبی در دکن داشت .پژوهش حاضر بر آن است تا با استفاده از روش تحقیق تاریخی که مبتنی بر توصیف و تحلیل است، به این سوال پاسخ دهد که علل و عوامل مهاجرت شیعیان ایرانی به منطقه دکن (حکومت بهمنیان ) در این دوره چه بوده و تاثیرات ادبی و هنری این مهاجرت را بررسی کند ؟ یافته های پژوهش حاضر نشان می دهد که ریشه های مذهب تشیعی که در دوره بهمنیان نهاده شده بود و حمایت آنان از شیعیان مهاجری که از ایران و سرزمین های عربی به دکن مهاجرت می کردند موجب گسترش مذهب تشیع، رواج فرهنگ و تمدن ایرانی – اسلامی دردکن شد . یکی از مهمترین نتایج حضور آنان به عنوان مبلغان فرهنگی با ایجاد مؤسسات آموزشی و با استفاده از حضور عالمان فضای مناسبی را برای حمایت‌های ادبی به وجود آوردند. تألیفات ارزشمندی که در این دوره به رشته تحریر درآمدند زبان فارسی را به اوج رساندند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
317 - بررسی نقش عوامل سیاسی در تحول هنرهای تزئینی عصر تیموری (با تاکید بر هنر کتاب‌آرایی و معماری)
معصومه سادات نظم امید سپهری راد رجبعلی وثوقی مطلقسیاست همواره تاثیرات زیادی در تحول و تنوع هنرهای یک تمدن داشته است. دورهی تاریخی تیموری، یکی از دوره های باشکوه فرهنگی میباشد. حاکمان تیموری با آگاهی از جایگاه هنر و کمک گرفتن از هنرمندان، علاوه بر تثبیت و عظمت نمایی قدرت سیاسی خود، موجبات شکوهمندی هنری را نیز، فراهم چکیده کاملسیاست همواره تاثیرات زیادی در تحول و تنوع هنرهای یک تمدن داشته است. دورهی تاریخی تیموری، یکی از دوره های باشکوه فرهنگی میباشد. حاکمان تیموری با آگاهی از جایگاه هنر و کمک گرفتن از هنرمندان، علاوه بر تثبیت و عظمت نمایی قدرت سیاسی خود، موجبات شکوهمندی هنری را نیز، فراهم ساختند. هدف اصلی پژوهش، بررسی تاثیر و نقش عوامل سیاسی در تحول هنرهای تزئینی عصر تیموری میباشد. پژوهش به شیوه‌ی توصیفی و تحلیلی و گردآوری اطلاعات، از طریق منابع تاریخی هنری کتابخانه‌ایی، انجام گرفته و با طرح این سوال که ؛ کدام عوامل سیاسی نقش مهمی در تحول هنرهای تزئینی عصر تیموری داشته و تحول پدید آمده در کدام هنرهای تزئینی بیشتر بوده است؟ به بررسی نقش عوامل سیاسی درتحول هنرهای تزئینی عصر تیموری، میپردازد. از نتایج به دست آمده میتوان عظمت نمایی و شکوه درباری، مقابله با رقبا، از طریق تبلیغ سیاسی، تشکیل کارگاه های علمی و هنری توسط وزرا ارتباط با دولت‌های همجوار (چین)، حضور هنرمندان در مراکز هنری و تشکیل مکاتب هنری شیراز و هرات، اشاره کرد که از یک سو، حاکمان را براهداف سیاسی خود می‌رساند و از سوی دیگر، موجب خلاقیت هنرمندان تکامل و تحول سبک هنری در نقوش، از طریق شکل‌گیری مکاتب هنری در هنرهای تزئینی کتاب‌آرایی و معماری گردیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
318 - تاثیرات تبادلات معماری عراق و مصر در دوران اسلامی
مریم بریجی نژاد دکتر محمد علی چلونگر محمد کریم یوسف جمالیعراق و مصر از قدیمیترین سرزمین هایی می‌باشند که تمدن بشری از آن جا نشأت گرفته است، طبق اسناد موجود، بین این دو سرزمین کهن، از دیر باز نیز، مراودات وتبادلات فرهنگی وهنری وجود داشته است که نامه‌های کشف شده در "تل العمارنه" بهترین دلیل بر این مدعا میباشد. این پژوهش در صد چکیده کاملعراق و مصر از قدیمیترین سرزمین هایی می‌باشند که تمدن بشری از آن جا نشأت گرفته است، طبق اسناد موجود، بین این دو سرزمین کهن، از دیر باز نیز، مراودات وتبادلات فرهنگی وهنری وجود داشته است که نامه‌های کشف شده در "تل العمارنه" بهترین دلیل بر این مدعا میباشد. این پژوهش در صدد است که با استفاده از شواهد مثال، به تأثیر تبادلات معماری بین عراق ومصر که حاصل وجود وحدت سیاسی وتمدن ناشی از ظهور اسلام، درسرتاسر سرزمینهای اسلامی بوده است و علی الخصوص در این دو کشور با گذشت زمان نیز، افزایش یافته، بپردازد. تبادلات فرهنگی وهنری که همواره معلول عواملی همچون: مبادله وارسال والیان و حکام و مهاجرت وانتقال صنعتگران وارباب حرف، بین مصر و عراق، که نقش بسیار مهمی در این امر داشته‌اند پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
319 - بازخوانی سفرنامه ها به منظور مطالعه معماری گرمابه ها در تاریخ ایران
محسن طبسیبدون شک، سفرنامه‌ها یکی از مهمترین اسناد موجود درباره تاریخ ایران هستند که ترجمه، بازخوانی و تحلیل مطالب آنها میتواند در روشن شدن نقاط تاریک پیشینه ما کمک شایانی بنماید. به جهت قلّت منابع مکتوب، در ضرورت و اهمیت تدقیق در بازخوانی سفرنامه‌ها، نمی‌توان تردیدی روا داشت. چکیده کاملبدون شک، سفرنامه‌ها یکی از مهمترین اسناد موجود درباره تاریخ ایران هستند که ترجمه، بازخوانی و تحلیل مطالب آنها میتواند در روشن شدن نقاط تاریک پیشینه ما کمک شایانی بنماید. به جهت قلّت منابع مکتوب، در ضرورت و اهمیت تدقیق در بازخوانی سفرنامه‌ها، نمی‌توان تردیدی روا داشت. همچنین می‌دانیم که از حمام‌های قدیمی، آثار چندانی بر جای نیست زیرا بنا به دلایل گوناگون، حمام‌ها از آسیب پذیر‌ترین گونه‌های معماری هستند که همواره مورد تغییر یا تخریب قرار گرفته‌اند. به همین دلیل، اشارات موجود در سفرنامه‌ها، اهمیتی دو چندان می‌یابند. مقاله حاضر، برخی از مهمترین سفرنامه‌ها را با نگاهی تحلیلی و تطبیقی، در جستجوی وجوه معمارانه گرمابه‌ها پیموده؛ و وجوه مردم‌شناختی حمام‌ها را به فرصتی دیگر وانهاده است. روش پژوهش، روش تاریخی است. از منظر هدف نیز پژوهش حاضر را میتوان یک تحقیق توصیفی تطبیقی دانست. در گردآوری اطلاعات نیز شیوه کار بر مطالعه اسنادی و کتابخانهای استوار است. نتایج حاصل نشان میدهد که در سفرنامه‌های مورد بررسی، ۲۸۱ بار به وجوه گوناگون معماری حمام‌ها اشاره شده است. مجموعه سفرنامه‌های ناصرالدین شاه با ۳۴، سفرنامه پولاک با ۲۶، و سفرنامه دروویل با ۲۴ مورد اشاره، دارای بیشترین فراوانی درباره معماری حمام‌ها هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
320 - بررسی سبک و اسلوب معماری دوره هخامنشیان
دکتر محمود سید مهناز بابایی توسکیدر دوره هخامنشیان یک سبک معماری مخصوصی به وجود آمد، که در آن سنن و آداب ملل مختلف ساکن در کشور هخامنشیان جلوه گری می کرد. یکی از آثار اولیه ی معماری هخامنشیان، کاخ کوروش است که در نخستین اقامتگاه این دولت در پاسارگاد بنا شد و عبارت از یک رشته ساختمان‌هایی در میان باغ و چکیده کاملدر دوره هخامنشیان یک سبک معماری مخصوصی به وجود آمد، که در آن سنن و آداب ملل مختلف ساکن در کشور هخامنشیان جلوه گری می کرد. یکی از آثار اولیه ی معماری هخامنشیان، کاخ کوروش است که در نخستین اقامتگاه این دولت در پاسارگاد بنا شد و عبارت از یک رشته ساختمان‌هایی در میان باغ و محصور به دیوار بود. هنر شاهنشاهی هخامنشی در سده های شم تا چهارم ق.م. دو دسته است: یکی هنر پادشاهان نخستین پارسی است که بهترین نمود آن پاسارگاد است و دیگری هنر شاهان پس از داریوش. اگرچه کوروش در معماری پاسارگاد و نقوش تزینی آن کوشید عناصر مختلف از هنر سرزمین های گشوده شده را در طراحی هنری درهم آمیزد؛ اما در تخت جمشید گامی فراتر نهاده شد و شاهان هخامنشی با آمیختن عناصر هنری مصر، بابل، ایلام،لولوبیان، ماد، اورارتو و ایونیا/ لودیا، سبک درباری یگانه ای را آفریدند. بدعتی که داریوش اول درافکند تا پایان زمامداری هخامنشیان بر قوت خود باقی ماند و این سبک نوین نه تنها در معماری تخت جمشید به اوج خود رسید، بلکه در معماری بناهای شاهان در شوش، هگمتانه و بابل نیز به کار بسته شد. در واقع معماری هخامنشیان هنری تلفیقی است از سبک معماری های بابل، آشور، اورارتو، لولوبیان (معماری صخره نگاری)، یونان، مصر، دولت شهرهای آسیای کوچک و ... که با هنر نمایی و ابتکار روح ایرانی نوع مستقلی از معماری را پدید آورده است. هخامنشیان با ساختن این ابنیه عظیم می خواستند عظمت پادشاهی خود را به همه جهانیان نشان دهند. در این پروسه تحقیقی حتی الامکان سعی شده است که به همه زوایای معماری دوره هخامنشی و تأثیرپذیری این هنر از هنر دیگر اقوام پرداخته شود. مقوله ی حاضر بیشتر حول محور معماری شهرهای پاسارگاد، تخت جمشید و شوش می باشد و در این راستا نمایی کلی از معماری این دوره در معرض بحث و تبادل قرار داده ایم و در آخر با استنباطی در این زمینه که هنرمعماری دوره مورد بحث اگرچه تلفیقی از هنر اقوام و کشورهای همسایه بوده است؛ مع هذا روح و جلوه هنر ایرانی نیز در این زمینه قابل توجه و انکارناپذیر است. به عبارتی بهتر جنبه ایرانی بودن آن بر دیگر جلوه های خارجی آن برتری دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
321 - بررسی میزان تاثیرگذاری معماری اورارتو بر معماری هخامنشی (نمونه موردی کاخ آپادانای شوش)
امیر اکبری آمنه سادات فتاحی معصوماورارتو نام تمدنی است که در غرب آذربایجان امروزکه حدود 1000 سال ق.م. قدرت گرفت. این تمدن همزمان با آشوری‌ها در شمال عراق و تمدن عیلام نو در غرب ایران بود. بیشتر اطلاعات از تمدن اورارتو، از نوشته های آشوری است. سلطنت اورارتو در قرن 8 ق.م. از بین رفت و باقیمانده آن، به ز چکیده کاملاورارتو نام تمدنی است که در غرب آذربایجان امروزکه حدود 1000 سال ق.م. قدرت گرفت. این تمدن همزمان با آشوری‌ها در شمال عراق و تمدن عیلام نو در غرب ایران بود. بیشتر اطلاعات از تمدن اورارتو، از نوشته های آشوری است. سلطنت اورارتو در قرن 8 ق.م. از بین رفت و باقیمانده آن، به زیر قدرت مادها در آمد. آنان قومی مبتکر، خلاق و آبادکننده بودند. اورارتوها در سرزمینی که در زمان قدرت آنها از ساحل باختری دریای خزر تا سوریه کنونی گسترده بود؛ شهرها، کاخ ها، دژها و معابد متعدد ساختند، تاکستان ها و باغ های میوه به وجود آوردند.آنها برای تأمین آب مورد نیاز، نهرها وکانال های بسیاری حفر کردند و در فلزکاری نیز سرآمد اقوام آن ادوار بودند. به نظر می رسد به دلیل همجواری مادها و پارس ها به مدت دویست سال با اورارتو و در ادامه به دست گرفتن قدرت توسط پارس ها، آنها بسیاری از روش ها و شیوه های ساخت بناها را از اورارتوئیان الگوبرداری کردند و در ایجاد بناهای پرشکوه خود همچون آپادانای شوش و تخت جمشید از آن بهره جستند. این مقاله سعی دارد ابتدا نگاهی به تاریخ و معماری اورآرتوئیان داشته باشد و سپس با بررسی کاخ آپادانای داریوش در شوش، بر مبنای روشی تحلیلی-تطبیقی، میزان تاثیرگذاری تمدن اورارتو در معماری دوره هخامنشیان مورد بررسی قرار دهد. نتایج نشان می دهد اگرچه هخامنشیان از تمامی تمدن های پیشین خود در ساخت بناهای باشکوه بهره جستند، اما در این میان نقش اورآرتو پررنگ تر است. نقشی که کمتر از آن یاد می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
322 - دین سالاری؛ کانون اندیشه و تمدن در ایلام باستان
حسنعلی عرب کوثر شریفی نسبتمدن ایلام از لحاظ جغرافیایی، منطقه جنوب غرب ایران را شامل میشود. این تمدن در مدتهای مدید در برابر تهاجمات بی‌پایان ملل بین‌النهرین ایستادگی کرد و در نهایت به دست آشور بانیپال فرمانروای آشوری از بین رفت. در این مقاله سعی بر آنست تا با توجه به آثار و شواهد باستان‌شناختی چکیده کاملتمدن ایلام از لحاظ جغرافیایی، منطقه جنوب غرب ایران را شامل میشود. این تمدن در مدتهای مدید در برابر تهاجمات بی‌پایان ملل بین‌النهرین ایستادگی کرد و در نهایت به دست آشور بانیپال فرمانروای آشوری از بین رفت. در این مقاله سعی بر آنست تا با توجه به آثار و شواهد باستان‌شناختی که از این تمدن باقی مانده، به بررسی تاثیرات دین، در روند تحول هنر و فرهنگ ایلامی پرداخته شود و به نوعی حضور و سیطره دین در ذایقه و ذوق ایلامیان، روشن گردد. در ابتدا به بررسی دین در ایلام پرداخته میشود تا مشاهدات همسو با اندیشه ایلامیان بازسازی و ارزیابی شود. همچنین نکاتی در مورد آیین، مراسم و باورهای مذهبی ایلامیان آورده میشود تا درک آثار و شواهد باستان‌شناختی روشن‌تر گردد. به شماری از مراکز عمده مذهبی ایلامیان اشاره شده است و به تاثیر مذهب ایلام در رشد و تحول هنرهای مختلفی همچون موسیقی، پیکره سازی، معماری، نقش برجسته و مهر سازی پرداخته میشود. لذا مذهب به عنوان بخش مهمی از زندگی ایلامیان تاثیرات مستقیمی در شکل گیری و رشد فرهنگ ایلامی داشته است؛ و شاید بدون توجه به مذهب، تمدن ایلام هیچ گاه به چنین پایه‌ای از پیشرفت نمی‌رسید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
323 - تحلیل تأثیر معماری سازمانی و رهبری تحول‌آفرین بر ظرفیت یادگیری سازمانی (مطالعه موردی : سازمان تأمین اجتماعی استان آذربایجان غربی)
علفت مجرد آلمان آباد مسعود قهرمانییادگیری سازمانی فرایندی است پویا که سازمان‌ها را قادر می‌سازد تا به سرعت با تغییر سازگاری یابد. هدف تحقیق حاضر، بررسی تأثیر معماری سازمانی و رهبری تحول‌آفرین بر ظرفیت یادگیری سازمانی در ادرات تأمین اجتماعی استان آذربایجان غربی میباشد. روش تحقیق توصیفی – همبستگی ب چکیده کاملیادگیری سازمانی فرایندی است پویا که سازمان‌ها را قادر می‌سازد تا به سرعت با تغییر سازگاری یابد. هدف تحقیق حاضر، بررسی تأثیر معماری سازمانی و رهبری تحول‌آفرین بر ظرفیت یادگیری سازمانی در ادرات تأمین اجتماعی استان آذربایجان غربی میباشد. روش تحقیق توصیفی – همبستگی بوده و از نظر هدف کاربردی میباشد. جامعه آماری تحقیق حاضر، شامل تمامی مدیران و کارکنان شاغل در ادرات تأمین اجتماعی استان آذربایجان غربی و به تعداد 550 نفر میباشد. برای انتخاب تعداد نمونه مورد بررسی از جدول مورگان استفاده گردیده و تعداد 225 نفر با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی طبقه‌ای نسبی به عضویت نمونه آماری تحقیق انتخاب گردیدند. ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه استاندارد معماری سازمانی احمدیان (1393) برمبنای مدل زاکمن و پایایی 89/0، پرسشنامه رهبری تحول‌آفرین مختاری (1395) برمبنای مدل رهبری باس و پایایی 85/0 و در نهایت پرسشنامه یادگیری سازمانی ایزدپناه (1394) برمبنای مدل نیفه و پایایی 82/0میباشد. به منظور بررسی و تجزیه و تحلیل داده های جمعآوری شده، از آزمون رگرسیون خطی و تحلیل واریانس استفاده گردیده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان میدهد که معماری سازمانی و رهبری تحول‌آفرین به همراه هر یک از مؤلفههای خود بر ظرفیت یادگیری سازمانی در ادارات تأمین اجتماعی استان آذربایجان غربی تأثیر معنی‌دار دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
324 - معماری نظام اداری در پرتو سیاست های کلی ابلاغی
فرج اله رهنوردسیاست های کلی نظام اداری در حقیقت خط مشی های کلان اداری هستند که از سوی مقام معظم رهبری ابلاغ شده و به عنوان الگو و راهنما، اقدامات و فعالیت های سه قوه، نهادهای غیر دولتی و نیروهای مسلح را در حوزه نظام اداری راهبری می کنند. منظور از نظام اداری مجموعه ای است از عناصر به چکیده کاملسیاست های کلی نظام اداری در حقیقت خط مشی های کلان اداری هستند که از سوی مقام معظم رهبری ابلاغ شده و به عنوان الگو و راهنما، اقدامات و فعالیت های سه قوه، نهادهای غیر دولتی و نیروهای مسلح را در حوزه نظام اداری راهبری می کنند. منظور از نظام اداری مجموعه ای است از عناصر به هم مرتبط (ساختار، کارکرد و ارزش های حاکم) که برای نیل به اهداف سیاسی، اقتصادی و اجتماعی کشور باهم در تعامل هستند. سیاست های کلی نظام اداری خود دستاورد ارزش مندی است که بـرای اولین بار در حیات نظام اداری تدوین و ابلاغ شـده است. بـرای پیاده سازی سیاست های کلی نظام اداری لازم است ضمن تدوین خط مشی های اجرایی در ارتباط با عناصر نظام اداری، برنامه های تحول در نظام اداری تهیه و به اجرا گذاشته شوند تا با ارتقای قابلیت های نظام اداری بتوان ابزار مناسبی برای پیاده سازی مفاد چشم انداز 1404 را فراهم ساخت. از این رو، لازم است در درجه اول با شناخت دیدمان غالب در تدوین سیاست های کلی، راهنمای عمل برنامه ریزان برای تدوین برنامه های بهبود و تحول در نظام اداری را مشخص کرد؛ در غیر این صورت این خطر وجود دارد که عدم هم ترازی بین سیاست های کلی و برنامه های تحول اداری به ناکامی در پیاده سازی سیاست های کلی نظام اداری منجر شود که در این مقاله به آن پرداخته می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
325 - طراحی مدل زمینهای معماری سازمانی بر پایه حاکمیت فناوری اطلاعات
روح اله داداش‌نیا کاسمانی جلال حقیقت منفرد سید غلامحسن طباطبائیمعماری سازمانی با توصیفی کل‌نگر و جامع از کارکردهای فناوری اطلاعات در سازمان سعی در کاهش پیچیدگی استفاده از این فناوری و افزایش بازدهی در راستای پاسخگویی به نیازمندی‌ها و نیل به اهداف سازمانی دارد. از سویی دیگر، حاکمیت فناوری اطلاعات نیز کلیه تلاش‌های مؤثر برای هدایت و چکیده کاملمعماری سازمانی با توصیفی کل‌نگر و جامع از کارکردهای فناوری اطلاعات در سازمان سعی در کاهش پیچیدگی استفاده از این فناوری و افزایش بازدهی در راستای پاسخگویی به نیازمندی‌ها و نیل به اهداف سازمانی دارد. از سویی دیگر، حاکمیت فناوری اطلاعات نیز کلیه تلاش‌های مؤثر برای هدایت و کنترل استفاده از فناوری اطلاعات در سازمان را در بر میگیرد. وجود چارچوب‌های مختلف معماری سازمانی، استانداردها و الگوهایی با رویکردهای متفاوت در حوزههای معماری سازمانی و حاکمیت فناوری اطلاعات، محقق را بر آن داشته است تا با رویکردی جامع و سازگار با سازمان اتکا، مدل زمینهای معماری سازمانی بر پایه حاکمیت فناوری اطلاعات را با روش نظریه‌پردازی داده‌بنیاد ارائه نماید. گردآوری اطلاعات با استفاده از شیوههای مشاهده و سندکاوی و همچنین مصاحبه‌های باز و عمیق از طریق 14 نفر از خبرگان و صاحب نظران حوزه مدیریت و حاکمیت فناوری اطلاعات انجام شده است. تجزیه و تحلیل دادهها در مراحل سه‌گانه کدگذاری به روش استراوس و کوربین، با استفاده از نرم‌افزار MAXQDA منجر به ظهور780 مفهوم و 48 مقوله فرعی گردید و در پایان با انتخاب مقوله اصلی و ارتباط منظم آن با سایر مقوله‌ها در محورهای؛ شرایط علّی، شرایط زمینهای، شرایط مداخله‌گر، راهبردها و پیامدها، مدل زمینهای پژوهش ارائه گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
326 - واکاوی اثربخشی نظریه ساختارهای زنده کریستوفر الکساندر در معماری دستکند در راستای تحقق بومی‌سازی در معماری (مطالعه موردی: دست‌کندهای استان اصفهان)
نرگس درویش طالخونچه سید غلامرضا اسلامی حسین سلطان زادهکریستوفر الکساندر براساس ایده سرشت نظم، همه پدیده های جهان هستی را تحت دو عنوان ساختارهای زنده و ساختارهای غیر‌زنده مطالعه می کند و به بررسی و شناخت الگوی ساختارهای زنده با توجه به پانزده خصلت بنیادی میپردازد. او معماری مدرن را قبول ندارد و ساختارهای زنده را درمعمار چکیده کاملکریستوفر الکساندر براساس ایده سرشت نظم، همه پدیده های جهان هستی را تحت دو عنوان ساختارهای زنده و ساختارهای غیر‌زنده مطالعه می کند و به بررسی و شناخت الگوی ساختارهای زنده با توجه به پانزده خصلت بنیادی میپردازد. او معماری مدرن را قبول ندارد و ساختارهای زنده را درمعماری بومی می یابد. در این میان معماری دستکند، بهعنوان یک نمونه معماری بومی است که به نیازهای انسان، در ارتباط با خود، جامعه، ساختارهای اجتماعی، موقعیت جغرافیایی، اقلیم، حوادث و طبیعت پاسخ مناسب داده است. بر همین اساس پژوهش حاضر قصد دارد با هدف تبیین نقاط مشترک بین معماری دستکند و نظریه الکساندر و تطبیق آن ها با یکدیگر زمینه مناسب تری برای بهره از تجربه معماران گذشته و شناخت هوشمندی بهکاررفته در این آثار و تطبیق آن با بومی سازی و نیازها و ضرورت های معماری امروز ایران در جهت تداوم برای آینده را فراهم آورد. از همین‌روی، این پژوهش از نظر هدف، بنیادی و در رده پژوهش های کیفی و از نظر روش، از نوع تحقیقات اقدام پژوهی مبتنی بر مطالعات اسنادی و مشاهدات میدانی -پیمایشی طبقه بندی می شود، که بررسی تعمیم پذیری نظریه در حوزه استان اصفهان و بهصورت هدفمند در 6 شهر زیرزمینی انجام شده است. یافته های پژوهش نشان می دهند که این مجموعه ها به‌طور نسبی بر پانزده خصلت، قابل تطبیق هستند، اما از این پانزده خصلت، نقش مقیاسهای مختلف، مراکز نیرومند، مرزها، ابهام و انسجام عمیق، تضاد، درجه بندی، ناهمگونی، سادگی و آرامش درونی و جدایی ناپذیری در بومی سازی بسیار زیاد و چشمگیر و نقش تکرار متناوب، فضای معین، شکل خوب، تقارن موضعی، پژواک و فضای خالی کمتر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
327 - تبیین مولفه طراحی اکولوژیک در معماری اکوسیستمی ساختمانهای چندمنظوره شهر مشهد (نمونه موردی: پدیده شاندیز)
حمید حامدسردار سعید تیزقلم زنوزی شوکا خوشبخت بهرامانیبناهای امروزی نه با برنامه و قواعد خاص، که بر اساس ضوابط محدودی ساخته شده اند که تقریبا در تمامی مناطق قابلیت اجرا دارند. در این ساختمان ها ایده طراحی اکولوژیکی مغفول مانده است که رفته رفته مشکلات پیچیده ای را در محیط زیست به‌وجود خواهد آورد. با توجه به اینکه ساخت چکیده کاملبناهای امروزی نه با برنامه و قواعد خاص، که بر اساس ضوابط محدودی ساخته شده اند که تقریبا در تمامی مناطق قابلیت اجرا دارند. در این ساختمان ها ایده طراحی اکولوژیکی مغفول مانده است که رفته رفته مشکلات پیچیده ای را در محیط زیست به‌وجود خواهد آورد. با توجه به اینکه ساختمانهای چندمنظوره بهعنوان یک پروژه محرک توسعه عملکردی تمامی ابعاد یک محله یا ناحیه را تحت تاثیر خود قرار می‌دهند، این پژوهش با درنظر گرفتن و مقایسه دو دیدگاه کاربران فضایی و متخصصان، سعی بر استخراج و راستیآزمایی مولفههای طراحی اکولوژیک در معماری اکوسیستمی ساختمان های چندمنظوره شهر مشهد به‌خصوص مجموعه چند‌عملکردی شاندیز دارد. روش تحقیق ترکیبی لایه‌به‌لایه کیفی در کمی است. در بخش کیفی، با استفاده از آماره های توصیفی، جهت استخراج مولفههای حاصل از مصاحبه با متخصصین، از نرم‌افزار ATLASTI استفاده شد و در بخش کمی، جهت بررسی و تحلیل مولفههای معماری اکوسیستمی از دیدگاه کاربران فضایی (بازدیدکنندگان) از آماره‌های استنباطی و نرم‌افزار ORIGINPRO استفاده شد. در مرحله بعد بین نتایج به‌دست‌آمده از دو دیدگاه، همبستگی گرفته میشود. نتایج آماره‌های استنباطی و آماره‌های توصیفی با یکدیگر متفاوت بودند و برای کاربست نتایج باید به آماره‌های استنباطی پرداخت. به‌طورکلی میانگین ضریب همبستگی بین پاسخهای متخصصین، دارای همبستگی بیشتری نسبت به کاربران فضایی دارد که بر عدم شناخت کاربران نسبت به مولفههای طراحی اکولوژیک اشاره دارد. همچنین نتایج پژوهش نشان می‌دهند که از نظر کاربران فضایی، بیشترین سهم عاملی را مولفههای احترام به مردم، خلق احجام باارزش بلندمدت و طراحی از جزئیات تا الگو با مقدار (1.000) دارا می‌باشند و کمترین مربوط به توجه به ارزش‌های سایت در طراحی با مقدار (0.211) است. در گروه متخصصین، بیشترین سهم عاملی مربوط به هم‌نوازی با اکوسیستم‌های طبیعی، استقلال عملکردی طرح و توجه به ارزش‌های سایت در طراحی با مقدار (1.000) است و کمترین سهم عاملی مربوط به برابری حقوق انسانی و طبیعت با مقدار (0.221) است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
328 - جستاری در وجوه مفهوم ضربآهنگ و چگونگی تجلی آنها در معماری (نمونه موردی: مجتمع آموزشی دخترانه تزکیه (2))
زهرا اعظمی حمید ندیمی شادی عزیزیضرب آهنگ معنای پویایی دارد و در طول تاریخ معانی و کاربردهای متعددی یافته است که نشان از چندوجهی بودن این مفهوم دارد. ولی پژوهش هایی که یک مفهوم چندوجهی از ضربآهنگ را در چارچوب نظری خود داشته باشند که توامان وجوه مختلف ضرب آهنگ را در فضای معماری دربر گیرند، اندک هس چکیده کاملضرب آهنگ معنای پویایی دارد و در طول تاریخ معانی و کاربردهای متعددی یافته است که نشان از چندوجهی بودن این مفهوم دارد. ولی پژوهش هایی که یک مفهوم چندوجهی از ضربآهنگ را در چارچوب نظری خود داشته باشند که توامان وجوه مختلف ضرب آهنگ را در فضای معماری دربر گیرند، اندک هستند. هدف این پژوهش ارائه چارچوبی برای مطالعه وجوه مفهوم ضرب آهنگ و نحوه تجلی آن ها در معماری است. پژوهش حاضر با روش کیفی و با تکیه بر راهبرد استدلال منطقی انجام پذیرفته است. نخست، وجوه ضرب آهنگ از خلال آرای صاحبنظران استخراج و صورت‌بندی گردید، کاوش وجوه ضربآهنگ در نمونه مورد بررسی، از مشاهده و مصاحبه های نیمه‌ساختاریافته و روش تحلیل محتوای کیفی متن در نرم‌افزار مکس کیودا نسخه 2020 صورت پذیرفت. این پژوهش نشان داد ویژگی ذاتی ضرب آهنگ حرکت مارپیچی است که بهصورت عینی و ذهنی در قالب وجوه توالی، تداوم، سرعت، برجستگی زمانی و همگام سازی در فضای معماری تجلی می یابد. در مدرسه تزکیه، وجه حرکت از طریق پلکان مختلف و تغییر زاویه دید کاربران با عبور از میان آن ها و ورود و گردش در هر طبقه درک می شود. نمود توالی با تغییر موقعیت خورشید در طول روز بیانگر حرکت عینی است. اما بهره گیری از نور طبیعی و هندسه زمان‌مند آن در فضاهای داخلی، بهدلیل بهکارگیری پرده های ضخیم برای حل مسئله اشرافیت، تاثیر چندانی ندارد. توالی در رابطه با فرسایش سطوح در هر بنایی، یک تغییر تدریجی، متناوب و بیانگر حرکت است. تجربه های فضایی کاربران از فعالیت های روزمره و رویدادها بیانگر بعد فرهنگی-اجتماعی تداوم می‌باشند. نمود کالبدی این وجه تداوم در عناصر معماری همچون تزئینات، نماد ها، نشانه ها و انتخاب سبک معماری مدرسه آشکار شده است. مصداق مکان با سرعت های متفاوت در مدرسه و باتوجه نوع فعالیت، می تواند سریع و یا کند درک شود. تجربه ها و خاطرات کاربران مدرسه از فعالیت ها، رویدادها و مکان های وقوع آن ها در مدرسه بیانگر برجستگی زمانی هستند. آموزش قوانین، رفتارها و تکرار آن ها توسط دانش آموزان نمونه بارز همگام سازی می‌باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
329 - حفاظت و بازآفرینی پتانسیل‌های میراث صنعتی (نمونه مطالعاتی: کارخانه ذوب آهن کرج)
شیرین ستوده وحید قبادیان محمد جواد مهدوی نژادبا ظهور انقلاب صنعتی، کشور ایران با اتکا به پیشینه غنی خود در زمینه هنر و صنعت و تجارت، احداث کارخانه‌های صنعتی در سراسر نقاط ایران را در دستور کار قرار داد و در هر شهر و دیاری و غالبا با توجه به صنعت رایج در آن منطقه، نسبت به احداث یک یا چندین کارخانه زنجیره ای با سرم چکیده کاملبا ظهور انقلاب صنعتی، کشور ایران با اتکا به پیشینه غنی خود در زمینه هنر و صنعت و تجارت، احداث کارخانه‌های صنعتی در سراسر نقاط ایران را در دستور کار قرار داد و در هر شهر و دیاری و غالبا با توجه به صنعت رایج در آن منطقه، نسبت به احداث یک یا چندین کارخانه زنجیره ای با سرمایه گذاران و جذب مشارکت و سرمایه مردمی همت گمارد. متاسفانه در پی اتمام فعالیت این نهادهای صنعتی و خروج آنها از شهر و متروکه‌شدن فضای کارخانه‌ها، بسیاری از آنها به دلیل عدم‌شناخت واقعی مسئولان و مردم از ارزش‌های نهفته در این بناها و همچنین عدم توجه لازم کارشناسان و متخصصان مسئول، تخریب گردیدند. روندی که هم چنان تداوم دارد و حتی ثبت آنها در فهرست آثار ملی نیز چندان مثمر‌ثمر نبوده است و نمیتواند مانعی برای جلوگیری از تخریب آنها بهشمار آید. در این راستا، در این پژوهش برای آن که بتوان به حفاظت و بازآفرینی مناسب و درخور این میراث های صنعتی اقدام نمود، شناخت رویکرد مناسب برای حفاظت و بازآفرینی از این میراث بر اساس بررسی اسناد مصوب و همچنین شناخت و فهم ارزش‌های ملموس و ناملموس در میراث های صنعتی با روش تحلیل محتوا در کارخانه ذوب‌آهن کرج را در دستور کار خود قرار داد و سعی نموده است که به این پرسش که چگونه می توان از میراث صنعتی محافظت کرد و به بازآفرینی آن ها به‌خصوص در کارخانه ذوب آهن کرج پرداخت، پاسخ دهد. روش تحقیق مبتنی بر استخراج داده‌هایی است که در جریان مطالعه منابع علمی بهصورت منظم گردآمده و تحلیل شدهاند. نتایج در این پژوهش حاکی از آن هستند که حفاظت و بازآفرینی پتانسیل های میراث صنعتی در کارخانه ذوب‌آهن کرج با تکیه بر پنج محور، ارزش های تاریخی، ارزش های فرهنگی و اقتصادی، ارزش های خاص، ارزش های روز و ارزش های آینده موجب شناخت اهمیت و منزلت این میراث خواهند شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
330 - تحلیل روابط اجتماعی در معماری دیپلماتیک دوره صفویه بر اساس رویکرد نحو فضا؛ مطالعه موردی: کاخ چهلستون، شهر اصفهان
سودابه مهدی پور جمال الدین سهیلیچکیده:ساختمانهای دیپلماتیک آیینه‌ای هستند تمام‌نما، که فرهنگ کشورها را ارائه می‌دهند و از آنجاکه ملت‌ها هویت ملی خود را در تاریخ جستجو میکنند و حامی قدمت و عناصر نشان‌دهنده‌ی فرهنگ خود هستند، لاجرم چالش طراحی فضاهای دیپلماتیک امروز، چالش بین تاریخ و زیبایی‌شناسی معاصر چکیده کاملچکیده:ساختمانهای دیپلماتیک آیینه‌ای هستند تمام‌نما، که فرهنگ کشورها را ارائه می‌دهند و از آنجاکه ملت‌ها هویت ملی خود را در تاریخ جستجو میکنند و حامی قدمت و عناصر نشان‌دهنده‌ی فرهنگ خود هستند، لاجرم چالش طراحی فضاهای دیپلماتیک امروز، چالش بین تاریخ و زیبایی‌شناسی معاصر است. در این پژوهش روابط اجتماعی احتمالی در کاخ چهلستون مورد توجه قرار گرفته تا اساس شکل‌گیری و روابط نهفته بین فضاها با یکدیگر برای درک هرچه بیشتر این موضوع بر‌ما نمایان شود. انتظام فضاها در کنار هم به معنی ارتباطات درونی فضاها با یکدیگر است. بنابراین میتوان با شناخت ارتباطات فضایی و روابط اجتماعی نهفته در یک فضای معماری و تعمیم آن به گونه‌های مشابه، در این جنبش سهیم شد. سوال اصلی پژوهش حاضر این است که چه رابطه‌ای میان چگونگی سازماندهی فضایی و مولفههای هم‌پیوندی، عمق، نفوذپذیری، شفافیت در الگوی شکلی پلان کاخ چهلستون وجود دارد؟ هدف از پژوهش حاضر، تجزیه و تحلیل پیکرهبندی فضایی و شناسایی روابط اجتماعی در بناهای دیپلماتیک گذشته جهت دستیابی به مولفههای اجتماعی در آنها و الگوبرداری برای ساخت ساختمانهای دیپلماتیک جدید بوده است. روش تحقیق به صورت توصیفی-تحلیلی در نمونه موردی (کاخ چهلستون اصفهان) و در نهایت استدلال منطقی برای اثبات فرضیه‌ها میباشد. ابزار مورد استفاده در پژوهش، شامل مطالعات کتابخانهای، مشاهده و برداشت میدانی و شبیه‌سازی با استفاده از نرم‌افزار تحلیلی Depthmap است. داده‌های گرافیکی و ریاضی به شکل نمودار و گراف‌های ترسیمی روابط اجتماعی-حکومتی نهفته را به تصویر کشانده است. یافتههای پژوهش نشان داد که میان نوع سازماندهی فضایی و میزان هم‌پیوندی، نفوذپذیری، شفافیت و عمق در کاخ رابطه معنادار وجود دارد؛ در پلان کاخ، تالار آیینه دارای بیشترین هم‌پیوندی، نفوذپذیری، شفافیت و اتاق وزرا و درباریان دارای بیشترین عمق می‌باشند. همچنین با بررسی‌های انجام شده از لحاظ مولفههای اجتماعی، مولفه هم‌پیوندی، نفوذپذیری، شفافیت با مولفه اجتماع‌پذیری و مولفه عمق با مولفه امنیت رابطه مستقیم دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
331 - تبیین جایگاه دوره انحراف توجه و سنجش اثربخشی آن در فرآیند حل خلاقانه مسئله معماری
سید احسان موسوی مهرداد جاویدی نژاد سید غلامرضا اسلامیامروزه خلاقیت جزء جدانشدنی و لازمه فرآیند طراحی معماری محسوب میشود و مستتر در آن است. در فرآیند طراحی معماری علاوه بر مسئله‌یابی، چگونگی مسئله گشایی و یافتن راه‌حل مناسب به‌منظور نیل به وضعیت مطلوب از اهمیت بالایی برخوردار است. در این‌خصوص یکی از راهبردهایی که اندیشم چکیده کاملامروزه خلاقیت جزء جدانشدنی و لازمه فرآیند طراحی معماری محسوب میشود و مستتر در آن است. در فرآیند طراحی معماری علاوه بر مسئله‌یابی، چگونگی مسئله گشایی و یافتن راه‌حل مناسب به‌منظور نیل به وضعیت مطلوب از اهمیت بالایی برخوردار است. در این‌خصوص یکی از راهبردهایی که اندیشمندان در جهت حل خلاقانه مسئله به آن تاکید دارند ایجاد وضعیتی است که طراحان بتوانند، جهت اندیشیدن خود را تغییر دهند. ازاین‌رو بررسی ماهیت و اثربخشی دوره انحراف توجه، نقش و جایگاه آن در فرآیند حل خلاقانه مسئله معماری، هدف اصلی این پژوهش میباشد. ماهیت پژوهش از حیث هدف، کاربردی و روش تحقیق در این پژوهش به‌شیوه مداخله نیمه تجربی، از نوع طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه کنترل است که از طریق آن، میان گروه‌هایی که در معرض متغیر مستقل (دوره انحراف توجه) قرار گرفته‌اند و گروهی که متغیر مستقل بر آن اعمال نشده است، مقایسه صورت میگیرد. ابزار مورد استفاده در این پژوهش به‌منظور دستیابی به فاکتورهای ارزیابی فرآورده طراحی، پرسشنامهای محقق‌ساخت است که در نهایت داده ها از طریق آزمون های آماری تحلیل کواریانس و آزمون تعقیبی بونفرونی و با استفاده از نرم‌افزار SPSS 25 تجزیه و تحلیل شدند. نتایج تحلیل کواریانس دادهها بین دو گروه آزمایش و کنترل بیانگر تاثیر معنادار و مثبت دوره انحراف توجه در فرآیند حل خلاقانه مسئله معماری میباشد (205/28=F و 0/0001=P). همچنین نتایج آزمون بونفرونی برای بررسی اختلاف دو‌به‌دو گروه‌ها نشان می‌دهند؛ از میان راهبردهای مداخله، راهبرد استعاره، در مقایسه با راهبرد قیاس نتایج موثرتری دارد (0/0001=p و اختلاف میانگین=9/61). مبتنی بر یافتههای پژوهش مبنی بر اثربخشی مثبت دوره انحراف‌توجه؛ به‌نظر میرسد میتوان از این شیوه مداخله و راهبردهای آن به‌منظور ارائه پاسخهای خلاقانه در مواجهه با مسائل پیچیده و مبهم حال حاضر معماری در حوزه آموزش و نیز حرفه معماری بهره برد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
332 - طراحی سایبان متحرک در جهت کنترل نور روز در اقلیم گرم و نیمه‌خشک (با الهام از الگوی حرکتی گیاه گوشت‌خوار)
زهرا یارمحمودی طاهره نصر حامد مضطرزادههدف: امروزه با پیشرفت تکنولوژی، ساخت بناهای پایدار و سبز مورد اهمیت قرار گرفته و به‌دنبال آن مفاهیم جدیدی از ساختمانهای هوشمند مطرح شده است. درحقیقت معماری که براساس پارامترهای ثابت طراحی میشود، به عوامل خارجی واکنش نشان نمی‌دهد. بنابراین برای رسیدن به یک معماری پاسخ چکیده کاملهدف: امروزه با پیشرفت تکنولوژی، ساخت بناهای پایدار و سبز مورد اهمیت قرار گرفته و به‌دنبال آن مفاهیم جدیدی از ساختمانهای هوشمند مطرح شده است. درحقیقت معماری که براساس پارامترهای ثابت طراحی میشود، به عوامل خارجی واکنش نشان نمی‌دهد. بنابراین برای رسیدن به یک معماری پاسخگو، این پارامترها باید قابل تغییر باشند. ساختمانهای غیرهوشمند قابلیت تغییر با مسیر حرکت خورشید، تغییرات باد و غیره نداشته و همین امر موجب ایجاد جدایی بین ساختمان و محیط پیرامون میشود. بنابراین امروزه به ساختمان‌هایی نیاز است که با استفاده از اطلاعاتی که به بنا داده میشود، بیاموزند، انطباق‌پذیر باشند. در این راستا، طبیعت که یکی از بهترین سیستم‌های پاسخگو را دارا است، میتواند الگوی مناسبی در جهت ارائه راهکار برای حل این مسئله باشد. باتوجه به اینکه نمای ساختمان بهعنوان عامل ارتباطی فضای داخل و خارج ساختمان است، هدف از انجام پژوهش حاضر، ارائه مدل سایبان متحرک، سازگار با اقلیم شیراز (گرم و نیمه‌خشک) در جهت کنترل انرژی تابشی و نور روز جداره‌ی شفاف جنوبی ساختمان است. گیاه گوشت‌خوار بهعنوان منبع الهام این پژوهش انتخاب شده و الگوی حرکتی منحصربه‌فرد گیاه در پژوهش حاضر مورد تحلیل قرار گرفته است. روش پژوهش: روش تحقیق دارای ماهیت ترکیبی (کمی-کیفی) و بهصورت مدلسازی-شبیه‌سازی است. به این صورت که پوسته‌ی متحرک در نرم افزار راینو6 و افزونه گرس‌هاپر مدل شده و توسط افزونه لیدی‌باگ آنالیزهای انرژی تابشی ناشی از برخورد نور خورشید به سطح جداره‌ی شفاف بنا در جبهه‌ی جنوبی ساختمان (اقلیم شیراز) و توسط افزونه هانی‌بی آنالیزهای میزان دریافت نور روز توسط سطح تعریف شده در کف بنا بدست آمده است. نتیجهگیری: نتایج حاصله حاکی از آن است که سایبان متحرک الهام گرفته شده از الگوی حرکتی گیاه گوشت‌خوار، پویا و انطباق‌پذیر بوده و قابلیت کنترل انرژی تابشی وکاهش ورود نور روز تا 30درصد را در فصول گرم سال دارا است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
333 - تبیین مدل مفهومی فرآیند آفرینش معماری با الهام از طبیعت
شرمین علیا فرح حبیب آزاده شاهچراغیاستفاده از راهبردهای طبیعت در آفرینش معماری به طراحان کمک میکنند تا با بهرهگیری از اطلاعات بیولوژیک، میان محیط مصنوع و طبیعت، تعادل و همساختی ایجاد نمایند و به سمت دنیای پایدار گام بردارند؛ این راهبردها تاثیر سازنده ای در حل پایدار مشکلات انسان دارند، اما به دلیل پیچی چکیده کاملاستفاده از راهبردهای طبیعت در آفرینش معماری به طراحان کمک میکنند تا با بهرهگیری از اطلاعات بیولوژیک، میان محیط مصنوع و طبیعت، تعادل و همساختی ایجاد نمایند و به سمت دنیای پایدار گام بردارند؛ این راهبردها تاثیر سازنده ای در حل پایدار مشکلات انسان دارند، اما به دلیل پیچیدگی‌هایشان و ماهیت بین رشته‌ای آنها شناخت فرآیند آفرینش معماری با قاببندی الهام از طبیعت مورد نیاز است؛ همچنین نیاز به تغییر رفتار و پرورش تفکر پایدار، به عنوان یک دستگاه فکری است. این مهم با بهرهگیری از منبع غنی دانش یعنی طبیعت امکانپذیر میشود. در این راستا با توجه گستردگی مقیاس اطلاعات بیولوژیک و عدم سهولت شناخت و بکارگیری آنها و با توجه به فرآیندهای شناخت، مدلی برای بکارگیری مناسب استراتژیهای بیولوژیک مورد نیاز میباشد. سوال اصلی پژوهش در راستای دستیابی به هدف پژوهش چنین مطرح شد:"چگونه میتوان با الهام از طبیعت در فرآیند آفرینش معماری در جهت توسعه‌ی فضاهای سازگار با محیط زیست استفاده نمود؟ ". پژوهش حاضر با ماهیتی کیفی و به روش توصیفی- تحلیلی با بهرهگیری از راهبردهای ترکیبی انجام شده است. در راستای آزمون فرضیات، مطالعات میدانی با برگزاری آزمون و همچنین بهرهگیری از راهبرد موردکاوی در مرتبه آموزش طراحی با الهام از طبیعت انجام شده است. موردکاوی و مطالعات میدانی که در دو مرحله‌ی پیش‌آزمون و آزمون در دو سال تحصیلی پی‌در‌پی و سه نیمسال تحصیلی بر روی دانشجویان مقطع کارشناسی پیوسته دانشگاه آزاد اسلامی بر روی 132 دانشجو انجام پذیرفته. یافتههای پژوهش موید این است که قاببندی بیولوژیک فرآیند آفرینش معماری بر اساس نوع نگرش حل مسئله طراحی آغاز میگردد. دانش و اطلاعات بیولوژیک موجب تغییر در فرآیند آفرینش معماری میگردد، مهمترین تاثیر آن تغییر نوع نگرش در طراحی به منظور دستیابی به همساختی و ایجاد تعادل میان محیط انسان‌ساخت و طبیعت و در نتیجه افزایش بهره‌وری و دستیابی به پایداری و نه کاهش میزان ناپایداری میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
334 - تبیین مولفههای سنت و مدرنیسم در ساختار کالبدی بناهای مسکونی دوره معاصر ایران (نمونه موردی بناهای مسکونی دوره پهلوی)
علیرضا طاهریان احمدرضا کشتکار قلاتی محمود نیکخواه شهمیرزادی غلامحسین ناصریعوامل بسیار متعددی در دوران معاصر باعث ایجاد تحولات اساسی در معماری ایران هستند. بررسی معیارهای سنت و مدرنیسم در معماری مسکونی در کشور ایران، ازآن‌جهت که در راستای وضوح بیشتر در تاریخ معماری معاصر ایران خواهد شد، از اهمیت برخوردار است. این پژوهش با هدف بررسی مؤلفههای س چکیده کاملعوامل بسیار متعددی در دوران معاصر باعث ایجاد تحولات اساسی در معماری ایران هستند. بررسی معیارهای سنت و مدرنیسم در معماری مسکونی در کشور ایران، ازآن‌جهت که در راستای وضوح بیشتر در تاریخ معماری معاصر ایران خواهد شد، از اهمیت برخوردار است. این پژوهش با هدف بررسی مؤلفههای سنت و مدرنیسم در ساختار کالبدی معماری معاصر مسکونی ایران در دوره پهلوی با فرض اینکه معماری بناهای مسکونی در دوره معاصر با درنظر گرفتن دوره پهلوی، از نظر سنت‌گرایی بیشتر تحت تأثیر مؤلفه بهرهگیری از جزئیات و تناسبات آجری و از نظر مدرنیسم بیشتر تحت تأثیر مؤلفه حجم و ابعاد ساختمان است، سعی دارد به این سؤال پاسخ دهد که مؤلفههای سنت و مدرنیسم به چه صورت در ساختار کالبدی بناهای مسکونی دوره معاصر تجلی یافته است و از روش تحقیق ترکیبی لانه به لانه برای نیل به این هدف استفاده میشود؛ ابتدا در بخش کیفی، مؤلفههای سنت و مدرنیسم از ادبیات نظری تحقیق، مفاهیم، استخراج و سپس جدول کدنامه تدوین گردید و سپس مصاحبه‌هایی تنظیم شد که بر اساس این مصاحبه‌ها متغیرهای مورداستفاده سنت و مدرنیسم در بنا مطرح و سپس در بخش کمی، برای راستی آزمایی از پرسشنامه بهره گرفته شد. حجم نمونه در مرحله کیفی، 26 مصاحبه و در بخش کمی 384 نفر است. نتایج نشان میدهد که در مدرنیسم مؤلفههای بیان صادقانه مصالح سازه در نما با مقدار 965/0، المان گونگی عناصر معماری با مقدار 856/0، بهرهگیری از احجام مستطیلی 818/0 بیشترین میزان همبستگی را با دیگر مؤلفههای مدرنیسم دارند. همچنین برای ارتقا یک واحد سنت در فضا با کاربر یک واحد از مؤلفههای بهرهگیری از آجر بهعنوان مصالح غالب جداره‌ها و بهرهگیری عناصر کالبدی معماری سنتی با مقدار 000/1 میتوان تداعی سنت را در یک بنای مسکونی بیشتر کرد. درنهایت این پژوهش دارای نتایجی است که پیشنهادهایی در بخش مدیریتی و برنامهریزی و پژوهشی داده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
335 - خوانش اندیشه نوسنت گرایی در معماری معاصر ایران بر مبنای هرمنوتیک فلسفی هایدگر (با بررسی اندیشه های حسین شیخ زین الدین)
فائزه امیری پویا خسرو افضلیان ایرج اعتصام محسن طبسیهایدگر بنیان گذار هرمنوتیک فلسفی، که مهم ترین دغدغه او مسئله غفلت از هستی و وجود است. هرمنوتیک فلسفی به معنای دقیق کلمه، مشخصا به فهم اشاره می کند و آن هم، فهم خالص. در فرآیند ادراک و فهم هر مقوله ای اصولا دو سویه وجود دارد. اندیشه معمار و مخاطب، می توانند دو سویه مورد چکیده کاملهایدگر بنیان گذار هرمنوتیک فلسفی، که مهم ترین دغدغه او مسئله غفلت از هستی و وجود است. هرمنوتیک فلسفی به معنای دقیق کلمه، مشخصا به فهم اشاره می کند و آن هم، فهم خالص. در فرآیند ادراک و فهم هر مقوله ای اصولا دو سویه وجود دارد. اندیشه معمار و مخاطب، می توانند دو سویه مورد نظر در معماری باشد. اندیشه معماران معاصر ایران را می توان بر این اساس خوانش نمود.روش تحقیق پژوهش حاضر استدلال منطقی می باشد. از آن جا که استدلال منطقی کلام محور است ؛ پژوهش حاضر از نظر ماهیت داده ها کیفی است. از این رو به صورت توصیفی است برای شفاف سازی روابط بین عناصر و مفاهیم، تکنیک تحلیل گفتمان از خلال سخنرانی ها و مصاحبه ها در مطبوعات تخصصی معماری ؛ مورد استفاده قرار می گیرد و در نهایت کدگذاری و تحلیل گفتمان انجام می گردد.در خوانش اندیشه شیخ زین الدین بر مبنای هرمنوتیک فلسفی هایدگر، مهم ترین گره گاه ها، تاریخی بودن است. تاریخی بودن درکلید واژه هایی نظیر توجه به گذشته، حال و آینده، گذشته را در سنت پایدار ، حال در معماری امروز گذشته،حال و آینده سه کلید واژه مهم گفتمان معمار است. بنابراین می توان زبان معماری امروز را تعیین نمود. ویژگی های این زبان معماری، عدم تعارض بین سنت و پیشرفت می باشد، که می تواند رابطه مسالمت آمیز بین معماری جهانی و معماری سنتی برقرار نمود. در اندیشه معمار نو سنت گرا صیرورت انسان از گذشته به آینده با استفاده از دستاوردهای گذشتگان و با بیان نو در دنیای جدید اتفاق می افتد. بنابراین انسان با سیالیت و جریان حضور می یابد. ............................... پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
336 - سنجش آسایش روشنایی شبانه و آلودگی نوری در محیطهای رفاهی مجتمع‌های تجاری
پریسا مردی علی عسگریآلودگی بصری در محیطهای اجتماع‌پذیر غیررسمی اماکن تجاری معاصر، ضمن کاهش کیفیت کالبدی فضاها و تعاملات اجتماعی، میتواند به‌مرور منجر به آسیب‌های جبران‌ناپذیری به دلیل عدم اطلاع کاربران از حضور در فضای آلوده و غیرقابل‌اندازه‌گیری بودن خیرگی، کنتراست نامناسب و یا وجود نور چکیده کاملآلودگی بصری در محیطهای اجتماع‌پذیر غیررسمی اماکن تجاری معاصر، ضمن کاهش کیفیت کالبدی فضاها و تعاملات اجتماعی، میتواند به‌مرور منجر به آسیب‌های جبران‌ناپذیری به دلیل عدم اطلاع کاربران از حضور در فضای آلوده و غیرقابل‌اندازه‌گیری بودن خیرگی، کنتراست نامناسب و یا وجود نور مستقیم گردد. که این موضوع در محوطه کافه-رستورانهای تجاری که در دهه اخیر سهم بالایی از جذب مخاطب و ایجاد پیوندهای انسانی به‌واسطه ماهیت مکث و توقف مشابه با فضاهای رفاهی دارند، حائز اهمیت بالاتر میباشد. هدف پژوهش حاضر شناسایی نقاط و شرایط تشدیدکننده حداکثری خیرگی و آشفتگی نوری در محیطهای اجتماع‌پذیر کافه-رستورانهای مجتمع‌های تجاری-اداری شمیران سنتر، سون سنتر و سام سنتر به عنوان سه مجموعه شهری معاصر و جدید تهران است. پژوهش حاضر دارای هدف کاربردی علمی و ماهیت علّی - تجربی است که بر پایه مدلهای ریاضی و ارزیابی فتومتریک فضا به سنجش فضای موجود در محدوده مطالعه با نمونهگیری غیر‌تصادفی و وابسته به استقبال مخاطبین میپردازد. برای این منظور تحلیل شدت روشنایی به کمک طیف لومیننس ناشی از تصویربرداری دینامیک نرم‌افزار لوپین متر، نسخه 1.1.8 سال 2017 م. حین عکاسی صورت می‌پذیرد. از بین عوامل ایجادکننده خیرگی در فضاهای داخلی، نورپردازی‌های نقطه‌ای (به‌ویژه بر روی بستر روشن یا صیقلی سطوح) و سطوح شفاف و جداره‌های دارای ضریب انعکاس بالاتر در محوطه کافه-رستورانهای انتخابی حداکثر خیرگی را سبب شدهاند. خیرگی‌ها و آلودگی‌های روشنایی در بخش‌های مرتبط با قسمت‌های مرکزی بیشتر و در مقابل در قسمت‌های کنج کمتر است. همچنین تحقیق میدانی پژوهش نشان داد که با وجود رعایت زاویه استقرار و میزان روشنایی لامپ‌های انتخابی در محیطهای مورد نظر پژوهش، تاثیر همزمان درخشندگی مصالح صیقلی، رنگ پس‌زمینه و تجمع نورپردازی در محیطهای مرکزی و فضاهای اتصال در هر سه مجموعه، باعث بوجود آمدن خیرگی ناشی از میزان درخشندگی خطوط و سطوح مقابل رویت کاربران در این حوزه‌ها گردیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
337 - واکاوی مولفههای کالبدی فضای بینابینی و معماری زیست گرا مجتمع مسکونی در کلان شهر اصفهان (نمونه موردی: مجتمع مسکونی زیتون)
زهره پور اعتصامی مهدیه معینی منصور نیک پورمجتمعهای مسکونی در دوران معاصر در شهر اصفهان بدون توجه به عوامل معماری زیست‌گرا بنا شدهاند و این عمل علاوه بر خدشه دار شدن کیفیت کالبد فضای بینابینی این مجتمع‌ها شده است. این فضاها، صرفاً فضاهایی خالیو باقی مانده نیستند، بلکه بالعکس به طور دائم در حال حرکت می‌باشند و چکیده کاملمجتمعهای مسکونی در دوران معاصر در شهر اصفهان بدون توجه به عوامل معماری زیست‌گرا بنا شدهاند و این عمل علاوه بر خدشه دار شدن کیفیت کالبد فضای بینابینی این مجتمع‌ها شده است. این فضاها، صرفاً فضاهایی خالیو باقی مانده نیستند، بلکه بالعکس به طور دائم در حال حرکت می‌باشند و به خوبی میتوانند ارتباط میان انسان و محیط را برقرار نماید. فقدان این فضا در مجتما‌های مسکونی موجب عدم آسایش روحی ساکنین گشته است. از این‌روهدف پژوهش حاضر، بررسی فضای بینابینی در مجتمع مسکونی زیتون اصفهان مبتنی بر رویکرد معماری زیست گرا است. سئوال مطرح این است که میان مولفههای کالبدی(مصالح، هندسه، ارتفاع ساختمانهای همجوار و ابعاد) فضای بینابینی مجتمع مسکونی زیتون شهر اصفهان با معماری زیست‌گرا از دیدگاه ساکنین چه رابطه‌ای برقرار است؟. پژوهش حاضر با استفاده از روش تحقیق کیفی- کمی از نوع توصیفی- تحلیلی و استفاده از روش استدلال منطقی همراه با شیوه گردآوری اطلاعات به صورت مطالعات کتابخانهای و میدانی با ابزار پرسشنامه و استفاده از آزمون همبستگی به این نتیجه رسید که مولفههای کالبدی فضای بینابینی زیست‌گرا در مجتمع مسکونی زیتون شهر اصفهان، (مصالح، هندسه، ابعاد، ارتفاع ساختمانها همجوار) علاوه بر بهبود عملکرد اقلیمی و زیست محیطی موجب ارتقاء کیفیت زندگی ساکنین و سلامت روحی آنها به دلیل استفاده از سیستم و فرآیندهای طبیعی گشته است و رابطه‌ای پیوسته از کنش‌های متقابل میان مولفههای کالبدی فضای بینابینی مجتمع مسکونی زیتون کلان شهر اصفهان و معماری زیست گرا در جهت بهبود رابطه انسان و محیط، آفرینش فضا و ادراک آن نهفته است. همچنین نتایج با توجه به دیدگاه مخاطبین نتایج نشان داد که میان مولفههای کالبدی (مصالح، هندسه، ارتفاع ساختمانهای همجوار و ابعاد(طول و عرض) فضای بینابینی با معماری زیست گرا از دیدگاه ساکنین در مجتمع مسکونی زیتون ارتباطی معنادار با سطح میانگین معناداری98% برقرار است و متغیرها با یکدیگر هم جهت و مثبت ارزیابی شدهاند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
338 - شناسایی و اولویت بندی مولفههای اتمسفر فضای زیست در معماری با رویکرد داده بنیاد
اسماء جامی رضا میرزایی سید مسلم سیدالحسینی احمد حیدریفضای زیست انسان را مجموعهای از عوامل فیزیکی و غیرفیزیکی دربرمی‌گیرد. علیرغم پیچیدگیهای زندگی امروزه، تجربه حسی مطلوب بناها و برقراری ارتباط عاطفی و معنایی با آن که همان اتمسفر بناست، در بسیاری از فضاهای انسان‌ساخت معاصر مورد بی‌توجهی قرارگرفته‌است. معماری دررابطه بنا چکیده کاملفضای زیست انسان را مجموعهای از عوامل فیزیکی و غیرفیزیکی دربرمی‌گیرد. علیرغم پیچیدگیهای زندگی امروزه، تجربه حسی مطلوب بناها و برقراری ارتباط عاطفی و معنایی با آن که همان اتمسفر بناست، در بسیاری از فضاهای انسان‌ساخت معاصر مورد بی‌توجهی قرارگرفته‌است. معماری دررابطه بنا و کاربرانش شکل‌می‌گیرد و اتمسفر با ایجاد زبانی مشترک و فهمی دو طرفه میان آن‌دو، تقویت‌کننده این ارتباط است. اغلب مطالعات موجود در این خصوص با دیدگاهی پدیدارشناسانه، بیشتر بعد معنایی و ذهنی کاربران پرداخته‌اند. اما این تحقیق با نگاهی ساختارشناسانه در جستجوی معیارها و ابزارهایی برای معماران است تا با استفاده در روند طراحی معماری، بتوانند بناهایی دارای حیات و روح بیافرینند. در این مسیر با توجه به اینکه اتمسفر معماری ناشی از کلیتی یکپارچه است، روش تقویت ساختار الکساندر میتواند در روند تامین الگوی اتمسفری راهبر باشد. جهت تبیین مساله پژوهش، از روش نظریه پردازی داده‌بنیاد متنی استفاده‌شده‌است. از نظر هدف کاربردی و توسعه‌ای میباشد. بهروش مطالعات اسنادی, پس از بررسی منابع مرتبط، دستهبندی و تدقیق نظریات با شورای خبرگان, نظریات 25 اندیشمند با رویکرد ساختاری انتخابشدند. دادهها بهصورت کدگذاری باز شامل 93 مشخصه و در کدگذاری محوری 9 کد و در کدگذاری انتخابی 7 مقوله دسته‌بندی‌شدند. در نرم افزار10 MAXQDAدادهها کدگذاری شده و باتوجه به اشتراک و میزان تکرار کدها انتخابشدند. نتیجۀ مطالعات نشان‌داد اتمسفرها در بنای معماری با مجموعه عوامل ساختاری، کالبدی و مجموعه مفاهیم نامرئی بسیار موثر یا همان شبه‌چیزها ایجادمی‌شوند که در تاثیر و تاثراتی که باهم و بر هم در فضای معماری میگذارند، مخاطب را بسته به دریچه‌ها و توانایی های حسی و ادراکی‌اش تحت‌تاثیر قرار‌می‌دهند. معیارهای کالبدی بیشتر از عملکردیها در تحقیقات اتمسفری موجود پرتکرار بوده اما در بین شاخصه‌ها، مهمترین و پرتکرارترین، کلیت یکپارچه عنوان‌شده‌است. معماری اتمسفری کلیتی هم افزاست که اثرات بهینه‌ای بر رفاه، سلامت و سرزندگی داشته ومی‌تواند منجر به افزایش کیفیت زندگی شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
339 - تاثیر آموزش طراحی معماری مبتنی بر مشارکت محوری در افزایش خلاقیت دانشجویان کارشناسی معماری
مهدی احد زاده احمدرضا کشتکار قلاتی غلامحسین ناصری ودیعه ملاصالحیخلاقیت واژه‌ای محوری در آموزش طراحی و انجام آن است که در بستر محیطهای آموزشی و پرورشی رشد و تکامل مییابد. مؤسسات آموزش عالی و دانشگاهی در هر کشور سازمانهایی هستند که بهعنوان مراکز پرورش‌دهنده خلاقیت می‌باشند. معماری به علت گستردگی و نیاز به شناخت حوزههای مختلف جهت چکیده کاملخلاقیت واژه‌ای محوری در آموزش طراحی و انجام آن است که در بستر محیطهای آموزشی و پرورشی رشد و تکامل مییابد. مؤسسات آموزش عالی و دانشگاهی در هر کشور سازمانهایی هستند که بهعنوان مراکز پرورش‌دهنده خلاقیت می‌باشند. معماری به علت گستردگی و نیاز به شناخت حوزههای مختلف جهت تأمین فضای حامی فعالیتهای گوناگون نیاز است که اشرافیتی به دیگر حوزه‌ها داشته باشد. همین امر تأکیدی بر مشارکت محوری این رشته را دارد که به نظر میرسد راهکاری پاسخ‌ده برای تقویت و ارتقای خلاقیت در نزد دانشجویان معماری است. این پژوهش با هدف بررسی مشارکت محوری در طرحهای آموزش و میزان سهم آن در افزایش خلاقیت صورت پذیرفته است. فرضیه تحقیق این است که میتوان با بهرهگیری از تکنیک یادگیری مشارکتی میتوان به‌طور یکسان میزان خلاقیت را در دانشجویان رشته معماری دانشگاه سمنان افزایش داد. روش تحقیق، پژوهش عمل‌گرا و اقدام پژوهی است. برای افزایش دقت از طرح B-A استفاده شد. نتایج به‌وسیله آماره‌های استنباطی معناداری در نرم‌افزار JMP مورد تحلیل قرار گرفت. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان تحصیلی سال آخر رشته معماری دانشگاه سمنان است که بالغ‌بر ۳۰۰ نفرند که در سال تحصیلی ۱40۰-۱40۱، مشغول تحصیل بودند که از میان آنان 50 نفر انتخاب شدند. نتایج نشان میدهد که میانگین سهم عاملی در گروه شاهد (677/0) و در گروه آزمون (763/0) است که به میزان 6% افزایش خلاقیت صورت یافته است در گروه شاهد بیشترین ضریب تعیین مربوط به اصالت با مقدار (741/0) و کمترین مربوط به متغیر سیالی با مقدار (548/0) است در گروه آزمون کمترین متغیر سیالی با مقدار (589/0) و بیشترین مربوط به متغیر انعطاف‌پذیری با مقدار (000/1) است. بر اساس این مطالعه، میتوان با آموزش اساتید و فراهم کردن شرایط اجرا و بهکارگیری روش یادگیری مشارکتی که خصوصیت بارز آن پرورش ذهن افراد است، انعطاف‌پذیری و اصالت ذهنی را در افکار و اعمال دانشجویان پرورش داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
340 - بررسی سیر تکوین و تاثیرگذاری مدرنیسم بر معماری مجتمع‌های آپارتمانی مسکونی در ایران و ازبکستان
نازنین اسلامی فریبا البرزیپس از جنگ جهانی دوم، در فاصله سالهای 1325 تا 1357 ه.ش. ایران در معرض تغییرات عمده‌ای در زمینه ساخت مجتمع‌های آپارتمانی مسکونی قرارگرفت. همچنین در این دوران در ازبکستان نیز تحولات متعددی در حوزه معماری مسکونی این کشور صورت پذیرفت. هدف از پژوهش حاضر تبیین تاثیر فرآینده چکیده کاملپس از جنگ جهانی دوم، در فاصله سالهای 1325 تا 1357 ه.ش. ایران در معرض تغییرات عمده‌ای در زمینه ساخت مجتمع‌های آپارتمانی مسکونی قرارگرفت. همچنین در این دوران در ازبکستان نیز تحولات متعددی در حوزه معماری مسکونی این کشور صورت پذیرفت. هدف از پژوهش حاضر تبیین تاثیر فرآیندهای مدرنیستی حاکم بر این جوامع بر چگونگی ساختاردهی معماری مجتمع‌های مسکونی در دوره معاصر و بازه زمانی پهلوی دوم در ایران و همزمان با آن در ازبکستان میباشد تا به این سوالات پاسخ داده شود: آیا جریانهای مدرنیستی در کشورهای ایران و ازبکستان بر سیر تحول مجتمع‌های مسکونی در این دو کشور تاثیرگذار بودهاند؟ تحولات معماری مسکونی ایران و ازبکستان در این دوره دارای چه ساختار، ماهیت و وجه تفاوت و شباهتی بودهاند؟ این پژوهش بهصورت تطبیقی و با رویکردی کیفی به کمک مطالعات اسنادی صورت گرفتهاست که در آن از روش تحقیق تاریخی-تفسیری در بخش گردآوری مبانی نظری-تاریخی و روش تحقیق توصیفی-تحلیلی در زمینه بررسی معماری مجتمع‌های مسکونی استفاده شده است. جامعه آماری شامل تمام مجتمع‌های آپارتمانی میباشد که به سبک معماری مدرن در ایران در دوره پهلوی دوم و همزمان با آن در ازبکستان ساخته شدهاند و جامعه نمونه شامل آن تعداد از مجتمع‌های مسکونی میباشد که در بازه زمانی مشابه قرار دارند و از نظر شباهتهای کالبدی و عملکردی دارای قرابت‌های سبک‌شناسانه می‌باشند. نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهند که مولفههای نوین طراحی مجتمع‌های مسکونی در هر سه بعد عینی، عملکردی و کالبدی در دو کشور بهصورت مشابه نمود یافته‌اند و تجلی مولفههای عینی، نسبت به دو مولفه دیگر پررنگ‌تر بوده است؛ اما در اواخر حکومت شوروی در ازبکستان آپارتمان‌هایی ساخته شدند که با بهرهگیری از تزئینات دوران اسلامی سعی در بازتاب فرهنگ ملی ازبکستان داشتند. همچنین در این دوران در کنار مجتمع‌های آپارتمانی، خانههای دوطبقه با حیاط باز خصوصی و با نماهای بیرونی بدون پنجره ساخته شدند که بازگشت به ساختارهای سنتی خانواده ازبک‌ها را نشان می‌دهند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
341 - مطالعه تطبیقی هویت شهر در معماری و عکاسی دوره پهلوی اول
مریم مولایی حسین صفری فرزانه اسدی ملک جهاننقش رسانه‌ها در ارائه تصویری جامع از محیط و یا شکل‌دهی و جهت‌دهی به نگرش و تصور شهروندان از محل زندگی خود، بسیار حائز اهمیت است. هویت مفهومی پیچیده در حوزه علوم انسانی است که به فلسفه، روانشناسی و جامعه‌شناسی مرتبط است. هر اثر نمادی از شخصیت خالق خود میباشد و هویت یک چکیده کاملنقش رسانه‌ها در ارائه تصویری جامع از محیط و یا شکل‌دهی و جهت‌دهی به نگرش و تصور شهروندان از محل زندگی خود، بسیار حائز اهمیت است. هویت مفهومی پیچیده در حوزه علوم انسانی است که به فلسفه، روانشناسی و جامعه‌شناسی مرتبط است. هر اثر نمادی از شخصیت خالق خود میباشد و هویت یک اثر با هویت فرد قرابت و نزدیکی بسیار دارد. معماری و عکاسی در مقام رسانه، در شناخت مفهوم هویت دوران پهلوی اول نقش مهمی دارند. در این پژوهش مفهوم هویت در بافتهای تاریخی و آثار عکاسی دوره پهلوی اول بررسی شده و سپس ارتباط این دو رسانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. روش انجام تحقیق در پژوهش حاضر، تطبیقی ـ تحلیلی کیفی است و با مطالعات میدانی بهصورت مشاهده مستقیم انجام شده است. در بخش مطالعات اسنادی از منابع مختلفی مانند منابع موجود در کتابخانه دانشگاهها و مقالات معتبر در زمینه معماری و عکاسی استفاده شده است. نتایج حاکی از آن هستند که معماری و عکاسی هر دو به ایجاد فضا و روح زندگی می‌پردازند و دارای عناصر مشترکی برای درک فضا هستند که بر بیننده تاثیر متفاوتی میگذارند. فضاهای بصری مهم ترین عامل بیان در عکس هستند. تعامل و رابطه اجتماعی متقابل بین فرد و اثر تاریخی، هویت یا معنای آن اثر را بر اساس ویژگیهای اثر و تصویر ذهنی مخاطب، شکل می‌دهند. رابطه میان معمار، اثر معماری و مخاطب، روند شکل‌گیری و درک هویت را آشکار می‌سازد. این جریان تابع زمان، مکان و فرهنگ بوده، از شرایط اجتماعی، اقتصادی، سیاسی جامعه تاثیر پذیرفته است. هویت یا معنای یک اثر، منوط به تصویری است که از آن اثر در ذهن مخاطب نقش می‌بندد. فضاهای شهری و بناهای معماری به عکاسان کمک میکنند تا از طریق فضا سازی به ایجاد هویت و خلق مکان بپردارند و موقعیت فرهنگی، تاریخی، اجتماعی زمان خود را ثبت کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
342 - خوانش پدیدارشناسی یوهانی پالاسما در پاویون مه اثر دیلر اسکوفیدو (اکسپو 2002)
یحیی باقری مهرداد متینمیتوان به پدیدارشناسی بهعنوان یکی از مکاتب اصلی قرن بیستم اشاره کرد. پدیدارشناسی به مطالعه و بررسی ماهیت یک چیز میپردازد. یوهانی پالاسما ازجمله تاثیرگذارترین پدیدارشناسان معماری است. یوهانی پالاسما از منظر فلسفی متاثر از فلسفه موریس مرلوپونتی بوده، همچنین به تفکرات چکیده کاملمیتوان به پدیدارشناسی بهعنوان یکی از مکاتب اصلی قرن بیستم اشاره کرد. پدیدارشناسی به مطالعه و بررسی ماهیت یک چیز میپردازد. یوهانی پالاسما ازجمله تاثیرگذارترین پدیدارشناسان معماری است. یوهانی پالاسما از منظر فلسفی متاثر از فلسفه موریس مرلوپونتی بوده، همچنین به تفکرات پدیدارشناسانی چون هوسرل و هایدگر نیز نیم‌نگاهی داشته است. از نظر پالاسما علم و عقل سبب ذهنیات محدودی متکی بر ادراک بینایی میشوند که پیامدهای تاسف‌باری را در معماری معاصر داشته‌اند. پدیدارشناسی از نظر پالاسما نگرش عمیق است که انسان را به گوهر چیزها نزدیک میکند و آن ها را نزدیک انسان نگاه میدارد نگرش او با توجه به مشارکت حواس در فرآیند دریافت و ادراک و قراردادن کالبد و تن انسانی بهعنوان مرکزیت ادراک و مشارکت حواس پنجگانه در باب کیفیات حسی، مصالح، نور، رنگ، قدمت و تاریخچه حضور مییابد. پاویون مه اثر دیلر اسکوفیدو در اکسپو 2002، با خلق فضایی ابر مانند درصدد است تا مخاطب را از دیدن و ادراک بصری به لمس‌کردن، در فضا بودن و ادراک حسی برساند. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی تحلیلی و جمع آوری اطلاعات اسنادی است. هدف از انجام این پژوهش، پاسخ به این پرسش است که ویژگیهای پاویون مه (اکسپوی 2002) از نظرگاه تحلیل پدیدارشناسی یوهانی پالاسما چیست و ویژگی های شاخص آن چه می‌باشند. برای این منظور ابتدا با شناخت نظریات پالاسما و سپس بررسی پاویون مه به تحلیل موضوع پرداخته شده است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهند علاوه بر دیدن و دیده شدن که ناشی از ادراک ذهنی و بصری است معماری میتواند با به بازی گرفتن سایر حواس انسانی تجسمی متفاوت از فضا و مفهوم آن و نیز حس مکان متاثر از حضور در فضا را منجر گردد و مخاطب را به‌گونه‌ای متفاوت در معرض ادراک حسی از محیط قرار دهد. مولفههای ادراک چند حسی، در پاویون مه جلوه عملی به‌خود گرفته‌اند و مخاطب را در تجربه متفاوت از فضا یاری میکنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
343 - تحلیل عملکردی مدارس معماری زمینه محور بر ارزیابی کیفی و نحوه آموزش پذیری دانشجو با تکیه بر مباحث روانشناسی محیطی در معماری
اکرم السادات خیرالساداتدر این مقاله هدف براین مبنا قرارگرفت که معرفی عوامل نهفته و آشکار در بستر و زمینه معماری که می توانند در فرایند آموزش پذیری مخاطب از آن مؤثر باشند، از زاویه ای جدید مورد تبیین قرارگیرد؛ بنابراین از "نظریه داده بنیاد" استفاده شد و برای اثبات کارایی این روش دانشکده معماری چکیده کاملدر این مقاله هدف براین مبنا قرارگرفت که معرفی عوامل نهفته و آشکار در بستر و زمینه معماری که می توانند در فرایند آموزش پذیری مخاطب از آن مؤثر باشند، از زاویه ای جدید مورد تبیین قرارگیرد؛ بنابراین از "نظریه داده بنیاد" استفاده شد و برای اثبات کارایی این روش دانشکده معماری یزد به عنوان مطالعه موردی انتخاب شد. تحلیل اطلاعات براساس سه روش کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی (گزینشی) انجام شد. سپس براساس نظریات استراوس و کوربین، روش های اعتبارسنجی پژوهش های کیفی در این پژوهش اعمال شد. یافته های حاصل از این پژوهش در مرحله نهایی به 28 کد باز، 16 کد محوری و 6 کدانتخابی رسید و الگوی پارادایمی به شرح زیر سازماندهی شد: 1. متغیرهای علی 2. متغیرهای زمینه ای 3. متغیرهای مداخله گر 4.پدیده یا مقوله محوری 5. راهبردها 6. پیامدها و نتایج. نتایج این پژوهش حاکی از این است که با نزدیک کردن اهداف آموزش آکادمیک به اصول اجرایی از یک سو و بازشناسی ارزش های هویت ساز درنگاه ارزیابانه به مکان از سوی دیگر می توان به تلفیق درست قابلیتهای پیدا و پنهان کالبد آموزشی در راستای تربیت روان شناسانه مخاطب نائل گشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
344 - بررسی تأثیرات معماری نمایشگاه ها بر زنان از دیدگاه جامعه شناسی
پریا مشک آبادی سحر طوفانهدف از پژوهش حاضر، بررسی تأثیرات معماری نمایشگاه ها بر زنان می باشد. بر اساس مبانی نظری برگرفته از دیدگاه های جامعه شناسی، مؤلفه های اصلی و تأثیرگذار در معماری نمایشگاه ها که از نظر زنان حائز اهمیت است مورد بررسی قرار گرفته است. در واقع سؤال اصلی تحقیق این است که آیا مع چکیده کاملهدف از پژوهش حاضر، بررسی تأثیرات معماری نمایشگاه ها بر زنان می باشد. بر اساس مبانی نظری برگرفته از دیدگاه های جامعه شناسی، مؤلفه های اصلی و تأثیرگذار در معماری نمایشگاه ها که از نظر زنان حائز اهمیت است مورد بررسی قرار گرفته است. در واقع سؤال اصلی تحقیق این است که آیا معماری نمایشگاه ها می تواند در حضور و جذب زنان تأثیر داشته باشد؟ روش پژوهش به صورت پیمایشی با رویکرد توصیفی-تحلیلی است و گردآوری اطلاعات آن از طریق مطالعات میدانی و با ابزار پرسشنامه صورت گرفته است. بدین منظور تمامی زنان در بازه ی سنی 50-20 که در سه نمایشگاه عمومی شهر تبریز در سال 1392 شرکت نمودند به عنوان جامعه آماری انتخاب شدند. 196 مورد با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده، به پرسشنامه ای در خصوص نمایشگاه ها و تأثیرات معماری آنان بر قشر زنان پاسخ دادند. مقایسه نتایج و تحلیل آن ها با نرم افزار SPSS نشان داد که ضریب همبستگی پیرسون برابر 358/0 و سطح معناداری آزمون 001/0 است. بنابراین فرض مستقل بودن متغیرها رد شده و بین متغیرهای میزان حضور زنان و کیفیت معماری رابطه مستقیم معنادار وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
345 - بررسی رابطه مفهوم حریم زنانه با آفرینش فضای ورودی در معماری ایران
سحر طوفانهدف از انجام این تحقیق توجه عمیق به مفهوم محرمیت و جایگاه زنان در ارتباط با آفرینش فضای ورودی در معماری ایران است. روش تحقیق اتخاذ شده در این نوشتار، روش تحقیق توصیفی- تحلیلی مبتنی بر بررسی الگوها از طریق نمونه های معماری است. جامعه آماری شامل مدارک، نقشه ها و تصاویر از چکیده کاملهدف از انجام این تحقیق توجه عمیق به مفهوم محرمیت و جایگاه زنان در ارتباط با آفرینش فضای ورودی در معماری ایران است. روش تحقیق اتخاذ شده در این نوشتار، روش تحقیق توصیفی- تحلیلی مبتنی بر بررسی الگوها از طریق نمونه های معماری است. جامعه آماری شامل مدارک، نقشه ها و تصاویر از معماری سنتی خانه های ایرانی در اقلیم های متنوع آب و هوایی بوده و نمونه ها به صورت تصادفی انتخاب شده اند. نمونه های معماری مطالعه شده، نمونه های شناسنامه دار خانه های سنتی، مورد تأیید و ثبت شده ارگان های معتبر از جمله مرکز اسناد میراث فرهنگی و بایگانی نقشه ها در دانشکده های معماری می باشد. تجزیه و تحلیل اطلاعات معماری از طریق مدل سازی با نرم افزار اتوکدAuto-Cad)) وکنترل شاخص های فضایی با تدوین نمودارهای مربوطه انجام شده است. از مهمترین یافته های این پژوهش می توان به رابطه تنگاتنگ سلسله مراتب محرمیت در شکل گیری کالبد فضای ورودی، رابطه بسیار قوی بین ارزش زن و خلق آثار هنری با ابعاد زیبایی شناسانه و کاربردی فضای ورودی خانه های سنتی، همچنین ارتباط اهمیت اجتماعی زنان با تدوین مکان ورودی اشاره کرد. اصلی ترین نتیجه گیری از تحقیق در عبارت "استحاله هنر معماری اسلامی با مفاهیم متعالی دین اسلام و حرمت زنان" خلاصه می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
346 - بررسی مفاهیم اجتماعیِ سازمان فضایی معماری بناهای عمومی دورهی پهلوی اول در شهر تبریز بر اساس تئوری قدرت میشل فوکو
نوشین قربانی سحر طوفان حبیب شاه حسینی نیما ولی زاده حسن ستاری ساربانقلیتغییر در سازماندهیِ فضایی بناها در دورهی پهلوی اول، در بناهای عمومیِ تبریز، ایران، مشهود است. در این دوره با توجه به تحولات حکومتی- سیاسی شکل گرفته در ساختار کشور، بناهایی با عملکردهای نوین سربرآوردند. سوال مطرح شده این است که آیا میتوان از منظر مبادی جامعهشناسانه و چکیده کاملتغییر در سازماندهیِ فضایی بناها در دورهی پهلوی اول، در بناهای عمومیِ تبریز، ایران، مشهود است. در این دوره با توجه به تحولات حکومتی- سیاسی شکل گرفته در ساختار کشور، بناهایی با عملکردهای نوین سربرآوردند. سوال مطرح شده این است که آیا میتوان از منظر مبادی جامعهشناسانه و مفاهیم اجتماعی الگوی پنهان حاکم بر ساختارهای نوین معماری را بررسی کرده و به عنوان الگوی ثابت در معماری به کار برده و افراد حاضر در بنا را از لحاظ رفتاری کنترل نمود؟ در این رابطه میشل فوکو، اندیشمند فرانسوی، تکنیکهای انضباطی را معرفی مینماید که منجر به کنترل افراد حاضر در مکان میگردد. هدف از این پژوهش تطبیق تکنیکهای انضباطی مورد نظر فوکو از جمله عملکردی بودن فضا، شبکهبندی، تفکیک فضایی و رویتپذیری در سه کاربری آموزشی(دانشسرای پسران)، اداری (عمارت شهرداری) و خدماتی (کارخانهی چرمسازی خسروی) تبریز در دورهی پهلوی اول است. این تحقیق از نوع کیفی و با تحلیل محتوای نمونههای مورد پژوهش انجام گرفته و یافتههای آن برآمده از منابع کتابخانهای و مشاهدات میدانی است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که آیتمهایی همچون سازماندهیِ سلولی فضاها، اختصاصی کردن مکان، حذف گردش پراکنده، سیرکولاسیون مشخص و محدود، طراحی عملکردی فضا در نمونههای مورد پژوهش رعایت شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
347 - The Importance of Materials Design in ESP and EST
ویدا فتحی بنابیUniversity students in Iran need English to reinforce their specialist knowledge in order to meet their academic needs and not to be isolated from technological advances. The architecture students at the university level in Iran are no exception. Bearing this in mind, t چکیده کاملUniversity students in Iran need English to reinforce their specialist knowledge in order to meet their academic needs and not to be isolated from technological advances. The architecture students at the university level in Iran are no exception. Bearing this in mind, the present research intends to address itself to the following questions: 1) what are the problems in materials design in ESP courses in general and architecture students in particular? And 2) what are possible solutions to the problems identified? In an effort to pave the road for preparing a textbook for architecture students in Iran, we have analyzed the textbook presently used by architecture students at Islamic Azad University, Tabriz branch. To do this, we prepared two questionnaires to be answered by both the students and teachers about the content of the textbook under discussion. On the basis of their responses and also the researchers' comments on the issue, we have tried to discuss the shortcomings therein, and to give possible solutions. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
348 - سنجش و ارزیابی میزان استفاده از شاخصه‌های فرهنگ ایرانی-اسلامی در طراحی تمرین‌های دروس مقدمات طراحی معماری (نمونه موردی: دانشگاه تهران)
الهام کاظمی حسن ستاری ساربانقلی رحمت محمدزاده افرا غریب پورهدف این پژوهش، سنجش و ارزیابی میزان استفاده از شاخصه‌های فرهنگ ایرانی-اسلامی در طراحی تمرین‌های دروس مقدمات طراحی معماری پردیس هنرهای زیبا دانشگاه تهران است. شیوه پژوهش، توصیفی- تحلیلی و پیمایشی به صورت عکاسی از روند برگزاری کلاس‌های دروس مذکور در آتلیه 5 و 6 و از نظر ن چکیده کاملهدف این پژوهش، سنجش و ارزیابی میزان استفاده از شاخصه‌های فرهنگ ایرانی-اسلامی در طراحی تمرین‌های دروس مقدمات طراحی معماری پردیس هنرهای زیبا دانشگاه تهران است. شیوه پژوهش، توصیفی- تحلیلی و پیمایشی به صورت عکاسی از روند برگزاری کلاس‌های دروس مذکور در آتلیه 5 و 6 و از نظر نتایج یک تحقیق کاربردی است. جامعه آماری 44 نفر از اساتید معماری دانشگاه‌های شهرهای تهران و تبریز می‌باشند که به روش نمونهگیری تصادفی انتخاب شدهاند. سوالات پرسشنامه به سه مؤلفه مفهوم هندسی، مفهوم خلاقیت و مفهوم فرم و فضا تقسیم شده و هر کدام از این مؤلفه‌ها دارای زیرمؤلفه‌هایی هستند که همان شاخصه‌های معماری ایرانی-اسلامی است. برای بررسی روایی محتوایی پرسشنامه از شاخص لاوشه بین 10 متخصص استفاده شده و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ 0.88 محاسبه شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده، از روشهای آمار توصیفی و آمار استنباطی در نرم افزار SPSS استفاده گردید. نتایج به دست‌امده نشان میدهد که شاخصه‌های فرهنگ ایرانی-اسلامی 4.54% ضعیف، 86.36% متوسط و 9.1% خوب رتبهبندی گردید. به تفکیک، شاخصه‌های معماری ایرانی–اسلامی در طراحی تمرین‌های مقدمات طراحی معماری3، با میانگین 64.94 بیشتر از دو درس مقدمات طراحی معماری2 با میانگین 49.05 و مقدمات طراحی معماری1 با میانگین 39.26 رعایت شده است. در نهایت میتوان با اندکی تغییر در طراحی تمرینات ارائه شده توسط اساتید و گنجاندن شاخصه‌های با امتیاز کم مرتبط با هر کدام از سه درس مذکور، تمریناتی متناسب با شاخصه‌های فرهنگ ایرانی-اسلامی ارائه نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
349 - ارزشیابی برنامه درسی آموزش معماری ایران بر اساس رویکرد راهبردی با تأکید بر پیوند نظریه و عمل
کریستینه ابراهمیان بهرام وزیری ودیهه ملاصالحی سحر طوفان حسین مرادینسبهدف این پژوهش ارزشیابی ناکارآمدی برنامه‌ی آموزشی کارشناسی رشته‌ی مهندسی معماری و تعیین میزان مطلوبیت سرفصل‌ها با رویکرد راهبردی برای جوابگویی هر چه بیشتر به نیازهای ضروری، واقعی و صالح جامعه در جهت ساماندهی وضعیت ساختار آموزش معماری با تبیین آسیب‌ها و گسستگی‌های میان آ چکیده کاملهدف این پژوهش ارزشیابی ناکارآمدی برنامه‌ی آموزشی کارشناسی رشته‌ی مهندسی معماری و تعیین میزان مطلوبیت سرفصل‌ها با رویکرد راهبردی برای جوابگویی هر چه بیشتر به نیازهای ضروری، واقعی و صالح جامعه در جهت ساماندهی وضعیت ساختار آموزش معماری با تبیین آسیب‌ها و گسستگی‌های میان آموزشهای نظری و عملی در جهت رسیدن به اهداف این رشته در ایران است. جامعه آماری پژوهش شامل اساتید و متخصصان رشته معماری است، که با استفاده از روش نمونهگیری هدفمند و غیراحتمالی در دسترس 67 نفر بعنوان نمونه انتخاب شد و از ابزار پرسشنامه محقق‌ساخته استفاده شده که دارای 37 سؤال و 5 مؤلفه اثربخشی درونی، اثربخشی بیرونی، اثربخشی نهانی، پیوند نظریه و عمل و نیازها و اهداف بازنگری میباشد. برای تجزیه و تحلیل داده‌های پرسشنامه از تحلیلعاملی تأییدی استفاده کردیم. با توجه به نتایج در برنامههای بازنگری‌شده اخیر هیچ کدام از نیازها برآورده نشده‌اند و لزوم بازنگری مجدد برنامه‌درسی آموزش کارشناسی معماری ایران با ضرورت توجه به پیوند نظریه و عمل در چارچوب توسعه دانش معماری در مرتبه اول و در نظر گرفتن نیازهای ضروری، واقعی و صالح جامعه در برنامه بازنگری در جهت رسیدن به اهداف که در مرتبه دوم ضرورت میباشد وجود دارد که در این راستا پیشنهادانی ارائه شدهاست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
350 - بررسی تأثیر آموزش کارت‌های شناخت معماری مبتنی بر نظریه گشتالت بر فراشناخت و انگاره‌های ذهنی دانشجویان
فرهاد کاروانتغییر و تحول، بازسازی و بهبود سیستم های آموزشی در آموزش معماری، برای درک فرایند یادگیری همواره مورد توجه متخصصان آموزش معماری بوده است. هدف از این پژوهش، بررسی میزان تأثیر آموزش کارت‌های شناخت معماری مبتنی بر نظریه گشتالت برفراشناخت و انگاره های ذهنی در فرایند طراحی دان چکیده کاملتغییر و تحول، بازسازی و بهبود سیستم های آموزشی در آموزش معماری، برای درک فرایند یادگیری همواره مورد توجه متخصصان آموزش معماری بوده است. هدف از این پژوهش، بررسی میزان تأثیر آموزش کارت‌های شناخت معماری مبتنی بر نظریه گشتالت برفراشناخت و انگاره های ذهنی در فرایند طراحی دانشجویان بود. این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون_ پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دانشگاه های همدان بود. نمونه ای به حجم 40 نفر به شیوه ی در دسترس انتخاب شد. دانشجویان به‌طور تصادفی به دو گروه آزمایشی و کنترل (هر گروه 20 نفر) تقسیم شدند. گروه آزمایشی به‌مدت 8 جلسه مورد آموزش کارت‌های شناخت معماری مبتنی بر نظریه گشتالت قرار گرفت. ابزارهای اصلی جهت جمعآوری اطلاعات در این پژوهش شامل پرسشنامه ی فراشناخت حالتی و مقیاس سنجش انگاره های ذهنی بود.جهت تحلیل دادهها از آزمون کلموگراف اسمیرونف و آزمون لون برای رعایت پیش‌فرض‌ها و آزمون کوواریانس چند متغیره و دو متغیره مانکوا به منظور بررسی فرضیه‌ها محاسبه شد. نتایج نشان داد که آموزش کارت‌های شناخت معماری مبتنی بر نظریه گشتالت بر فراشناخت دانشجویان مؤثر بوده و نیز بر پردازش انگاره ذهنی در فرایند طراحی دانشجویان تأثیر گذاشته است. بر اساس نتایج به دست آمده، استفاده از کارت‌های شناخت معماری می تواند به ارتقای سطح کیفی دانشجویان معماری در طراحی کمک کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
351 - ارزیابی مؤلفههای ارزشی معماری مسکن مطلوب بر اساس نظام معرفتی اسلام (نمونه موردی: خانههای معاصر ارومیه)
ابراهیم ثمین شریفی میاوقی معصومه یعقوبی سنقرچی مسعود حقلسانبا توجه به نیازِ به مسکن در دهه های اخیر به عنوان یکی از ابتدایی ترین و اساسی ترین نیازهای انسان و از طرفی در راستای سیاست های کلان کشور و با توجه به اهمیت خانه در دین مبین اسلام؛ بدین روی، تأکید بر اصول طراحی معماری مسکن طبق نظام معرفتی اسلام یک امر مهم و ضروری برای دس چکیده کاملبا توجه به نیازِ به مسکن در دهه های اخیر به عنوان یکی از ابتدایی ترین و اساسی ترین نیازهای انسان و از طرفی در راستای سیاست های کلان کشور و با توجه به اهمیت خانه در دین مبین اسلام؛ بدین روی، تأکید بر اصول طراحی معماری مسکن طبق نظام معرفتی اسلام یک امر مهم و ضروری برای دستیابی به کیفیت مطلوب سکونت به نظر می رسد. از اینرو، هدف از پژوهش حاضر، دستیابی به اصول طراحی معماری مسکن مطلوب در راستای مؤلفه های ارزشی لازمان و لامکان اسلامی میباشد. بنابراین این پژوهش با روش تحقیق ترکیبی و در دو گام اصلی صورت خواهد گرفت. در گام اول با روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و با جمع آوری اطلاعات به صورت مطالعات کتابخانه ای و اسنادی به کمک منابع درجه اول دینی (قرآن مجید)، به استخراج مفاهیم دینی و سپس تخصصی کردن مفاهیم، مطابق با مبانی نظری پژوهش خواهد پرداخت. در گام دوم به ارزشیابی و اولویت بندی شاخص های ارائه شده در مدل تحلیلی از نظر خبرگان و ارزشیابی همان شاخص ها در نمونه های موردی با تکنیک سلسله مراتب فازی (AHP) خواهد پرداخت. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که الگوهای معماری منتج شده از مفاهیم و آموزه های قرآنی را می توان در دو حیطه مؤلفه های معماری عملکردی و کالبدی در مسکن اسلامی طبقه بندی کرد. که از نظر خبرگان، زیرمؤلفه "مکان یابی" و "هندسه" با وزن‌های 217/0 و 275/0 به ترتیب در مؤلفه عملکردی و کالبدی دارای بیشترین ضریب اهمیت می باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
352 - تاتیر کاربرد فن آوری اطلاعات و ارتباطات در بهبود عملکرد کیفی (مطالعه موردی)
سلیمان ایرانزاده موسی حمزه زاده ی اصل امیر برقیپژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی در مورد تاثیر کاربرد فن آوری اطلاعات و ارتباطات در بهبود کیفی عملکردی شهرداری تبریز است. جامعه آماری این پژوهش خدمت گیرندگان از واحد عوارض خودروی شهرداری تبریز است. حجم نمونه بدست آمده از جامعه آماری نامحدود برابر با 105 نفر می باشد که برای ا چکیده کاملپژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی در مورد تاثیر کاربرد فن آوری اطلاعات و ارتباطات در بهبود کیفی عملکردی شهرداری تبریز است. جامعه آماری این پژوهش خدمت گیرندگان از واحد عوارض خودروی شهرداری تبریز است. حجم نمونه بدست آمده از جامعه آماری نامحدود برابر با 105 نفر می باشد که برای اطمینان بیشتر 121 نفر در نظر گرفته شد. جمع آوری اطلاعات به صورت میدانی و تکمیل پرسشنامه بر اساس مقیاس لیکرت تنظیم شده انجام گرفت. در نهایت با توجه به تجزیه و تحلیل داده ها می توان کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات را در شهرداری تبریز بر کاهش هزینه دستیابی شهروندان به خدمات شهرداری، بر کیفیت ارائه خدمات شهرداری، کیفیت اطلاع رسانی شهرداری و میزان رضایت مندی شهروندان از شهرداری تبریز موثر دانست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
353 - بررسی و تعیین کارکردهای بهره ور منابع انسانی بر اساس مدل معماری منابع انسانی
علی رضایی میرقائد میرعلی سیدنقوی حامد دهقانان مقصود امیریهدف این تحقیق بررسی تعیین کارکردهای مناسب منابع انسانی در مدل معماری منابع انسانی به‌منظور تحقق دوجانبه گرایی در شرکت تام است. تحقیق حاضر مبتنی بر مطالعات کمّی (پرسش نامه‌ای) است و در دو مرحله انجام شده است. پس از مطالعات نظری، در مرحله اول، پرسش نامه معماری به‌منظور تف چکیده کاملهدف این تحقیق بررسی تعیین کارکردهای مناسب منابع انسانی در مدل معماری منابع انسانی به‌منظور تحقق دوجانبه گرایی در شرکت تام است. تحقیق حاضر مبتنی بر مطالعات کمّی (پرسش نامه‌ای) است و در دو مرحله انجام شده است. پس از مطالعات نظری، در مرحله اول، پرسش نامه معماری به‌منظور تفکیک مشاغل میان مدیران و معاونین شرکت مذکور توزیع شد. پس از تفکیک مشاغل و مشخص شدن اینکه کدام مشاغل در کدام گونه معماری قرار میگیرد، پرسشجنامه کارکردهای منابع انسانی که بر حسب پاداش، ارزیابی عملکرد و آموزش و توسعه طراحی شده است، میان مدیران و معاونان توزیع گردید تا نوع مناسب کارکردهای منابع انسانی برای هر بخش از معماری مشخص گردد. داده‌های حاصل از مطالعات کمّی (پرسش نامه‌ای) از طریق تحلیل استنباطی و با استفاده از تی تک نمونه (تی استیودنت) آزمون شد. از نتایج این تحقیق میتواند به این موارد اشاره کرد که در مشاغل شغل‌محور بهتر است پاداش در راستای انتفاع از دانش، ارزیابی عملکرد در بلندمدت و مبتنی بر کار فردی و همچنین آموزش بهصورت استاندارد و عمومی ارائه گردد تا کارکنان به سوی دوجانبه گرایی سوق یابند. برای کارکنان موجود در گونه هم‌پیمانان باید پاداش مبتنی بر اشتراک‌گذاری دانش باشد، ارزیابی عملکرد در کوتاه‌مدت و مبتنی بر کار تیمی و آموزش به‌ندرت و در راستای افزایش تعهد آنها صورت گیرد تا دوجانبه گرایی در سازمان ارتقا یابد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
354 - بررسی هویت ملی در بناهای دیپلماتیک ایران از دیدگاه معماران ایرانی
نسیم نجفقلی پور کلانتری شبنم اکبری نامداردیپلماسی یکی از عوامل مهم نشان‌دهنده‌ی هویت یک حکومت است که تاریخچه‌ای دیرین و به قدرت تاریخچه‌ی شهرها دارد. بناهای دیپلماتیک و خصوصاً سفارتخانه‌ها نماینده‌ی یک کشور بیگانه در پایتخت و یا در شهرهای مهم کشور میزبان هستند که زمین آنها خاک کشور بیگانه محسوب میشود و دولت چکیده کاملدیپلماسی یکی از عوامل مهم نشان‌دهنده‌ی هویت یک حکومت است که تاریخچه‌ای دیرین و به قدرت تاریخچه‌ی شهرها دارد. بناهای دیپلماتیک و خصوصاً سفارتخانه‌ها نماینده‌ی یک کشور بیگانه در پایتخت و یا در شهرهای مهم کشور میزبان هستند که زمین آنها خاک کشور بیگانه محسوب میشود و دولت‌ها در امور داخلی آنها دخالت نمی‌کنند. مهمترین عامل در طراحی چنین فضایی، تصویر و مفاهیمی است که کشور میهمان می‌خواهد در کشور میزبان ارائه کند. ضرورت پرداخت به این موضوع ازآن‌جهت حائز اهمیت است که از یکسو مسائل سیاسی و اجتماعی را تحت شعاع قرار داده است و از سوی دیگر از بعد فرهنگی نیز میتواند کمک فراوانی را جهت معرفی هویت معماری ایرانی ارائه نماید. لذا هدف از تحقیق حاضر، بررسی عوامل تأثیرگذار بر هویت ملی در بناهای دیپلماتیک در ایران از دیدگاه معماران ایرانی است. این پژوهش سعی داشته است با فرض اینکه ایجاد حریم و حس امنیت مؤثرترین متغیر تأثیرگذار بر هویت ملی در بناهای دیپلماتیک است، به این سؤال پاسخ دهد که چه عواملی بر هویت ملی در بناهای دیپلماتیک در ایران از دیدگاه معماران ایرانی تأثیرگذار هستند؟ جهت تجزیهوتحلیل اطلاعات پرسشنامه از ضریب همبستگی اسپیرمن برای تعیین سهم هر یک متغیرها بر هویت ملی در بناهای دیپلماتیک از روش تحلیل رگرسیون چندمتغیری با استفاده از نرم‌افزار SPSS استفاده شده است. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که هویت ملی در معماری بناهای دیپلماتیک ایران وجود دارد. فرهنگ ملی در معماری بناهای دیپلماتیک ایران وجود دارد. همچنین متغیر هماهنگی با معماری مبدأ و مقصد بیشترین تأثیرگذاری را بر هویت ملی بناهای دیپلماتیک دارد. هماهنگی طرح با زمینه، دومین متغیر تأثیرگذار بر هویت ملی بناهای دیپلماتیک است. درنهایت گشایش و دعوت‌کنندگی فضا و امنیت در رتبه سوم تأثیرگذاری بر هویت ملی بناهای دیپلماتیک قرار دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
355 - (بررسی تطبیقی شاخصه ها و مولفه های ساخت شناختی معماری بناهای دولتی ـ عمومی دوران پهلوی در شهر تهران)
یوسف گودرزی مهرداد متین وحید قبادیانهدف از این پژوهش بررسی تطبیقی شاخصه‌ها و مولفههای ساخت‌شناسی معماری بناهای دولتی-عمومی دوره پهلوی اول و پهلوی دوم در شهر تهران میباشد. از آنجا که ﭘﮋوﻫﺶهای مشابه اکثراً به توصیف، تاریخ‌نگاری و دستهبندی بناها بسنده کرده و کمتر به مولفههای سبک‌شناختی پرداخته‌اند. لذا چکیده کاملهدف از این پژوهش بررسی تطبیقی شاخصه‌ها و مولفههای ساخت‌شناسی معماری بناهای دولتی-عمومی دوره پهلوی اول و پهلوی دوم در شهر تهران میباشد. از آنجا که ﭘﮋوﻫﺶهای مشابه اکثراً به توصیف، تاریخ‌نگاری و دستهبندی بناها بسنده کرده و کمتر به مولفههای سبک‌شناختی پرداخته‌اند. لذا این پژوهش به دنبال میزان تأثیر مولفههای ساخت‌شناختی در ایجاد شاخص‌ها (رویکردهای غالب نظری) در معماری بناهای دولتی-عمومی میباشد. در این مجال مولفههای سبک‌شناختی تأﺛﯿﺮﮔﺬار در نظریات ﻣﻌﻤﺎری ﻣﻌﺎﺻﺮ اﯾﺮان ﻣﻮرد مطالعه و بررسی ﻗﺮار گرفت. روش ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﻨﯿﺎدی-ﻧﻈﺮی ﺑﻮده و از ﻃﺮف دﯾﮕﺮ ﻧﺘﺎﯾﺞ به‌دست آمده از ﭘﮋوﻫﺶ ﻓﻮق ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ بهعنوان راهبرد ﺟﻬﺖ بهبود وضع موجود معماری قرار گیرد بنابراین از نوع تحقیقات کاربردی نیز میباشد. همچنین ماهیت ﭘﮋوﻫﺶ بهصورت تحلیلی-ﺗﺎرﯾﺨﯽ است زیرا ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﭘﺪﯾﺪههای ﺗﺎرﯾﺨﯽ و تأﺛﯿﺮﭘﺬﯾﺮی ﻣﻌﻤﺎری معاصر ﺑﻪ آن ﭘﺮداﺧﺘﻪ میشود و از ﻃﺮﻓﯽ ﻫﻢ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﭘﺪﯾﺪهﻫﺎ ﺟﻨﺒﻪ ﮐﯿﻔﯽ دارﻧﺪ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻗﺮار گرفتند. در این راستا مولفه-های ساخت‌شناختی بهعنوان زیرمجموعه‌های شاخصه‌های معماری دوران پهلوی استخراج شده امتیاز و وزن‌دهی در آن با نرم افزار Topsis صورت گرفت. با توجه به امتیازات کسب شده شاخصه‌های ملی و باستان‌گرا و غرب‌گرا با میانگین درصد 39.9 در جایگاه نخست شاخصه‌های پهلوی اول قرار گرفتند. همچنین مولفه‌ی کاربرد عناصر بومی و تاریخی همراه با موتیف‌های اسلامی که ذیل شاخصه‌ی سنت‌گرا می باشد، با مقدار Ci 0.459 رتبه نخست مولفههای ساخت‌شناختی دورهی پهلوی اول را به خود اختصاص داده است. همچنین شاخصه مدرن با میانگین درصد 41.35 در جایگاه نخست شاخصه‌های پهلوی دوم قرار گرفت. مولفه‌ی استفاده از هندسه‌ی ایرانی-اسلامی نیز که ذیل شاخصه سنت‌گرا میباشد، با مقدار Ci 0.455 رتبه نخست مولفههای ساخت‌شناختی دورهی پهلوی دوم را به خود اختصاص داده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
356 - شهر و همه‌گیری کرونا؛ بررسی پیامدهای اجتماعی و فضایی اقداماتِ شهری مرتبط با سلامت
کسری کتاب اللهیگسترش سریع بیماری کووید-۱۹، یک بحران بهداشت عمومی جهانی ایجاد کرده است که در مقیاسهای مختلف محلی و جهانی از طریق اقدامات و دستورالعمل‌های فاصله‌گذاری اجتماعی مورد توجه قرار گرفته است. این موضوع با موضوعاتی در مورد ماهیت الگوهای زندگی و کار از طریق استفاده فشرده از فناو چکیده کاملگسترش سریع بیماری کووید-۱۹، یک بحران بهداشت عمومی جهانی ایجاد کرده است که در مقیاسهای مختلف محلی و جهانی از طریق اقدامات و دستورالعمل‌های فاصله‌گذاری اجتماعی مورد توجه قرار گرفته است. این موضوع با موضوعاتی در مورد ماهیت الگوهای زندگی و کار از طریق استفاده فشرده از فناوری های اطلاعاتی و مخابراتی همراه است که منجر به پذیرش اجتماعی و نهادی این الگوها به عنوان "عادی جدید" می شود.از نظر روش‌شناسی، بحث بر اساس چارچوبی فرا رشته‌ای است که برای تحلیل مفهومی مورد استفاده قرار میگیرد و با شناسایی و گفتمان مفاهیم طراحی و برنامهریزی عملیاتی میشود.این مقاله بر موارد ذیل تأکید دارد: الف) مسائل مربوط به پویایی شهری از منظر جغرافیای شهری و انسانی، طراحی و برنامهریزی شهری، و مهندسی حمل‌ونقل ترسیم میشوند. ب) پرسش‌هایی که به مفاهیم اجتماعی-فضایی و دیالکتیک فضای شهری/زندگی شهری مربوط میشوند از حوزه روانشناسی محیطی ناشی میشوند. و ج) بحث در مورد محیطهای جدید که سبکهای زندگی/کار جدید را در خود جای می‌دهند، از دیدگاههای قوم‌نگاری و مردم‌شناختی فراتر می‌رود. این مقاله با چشم‌اندازی به پایان میرسد که جنبه‌های کلیدی هم‌افزایی مورد نیاز بین آموزش معماری و شهری، تحقیق و عمل و سلامت عمومی در دنیای مجازی و جهانی پس از همه‌گیری را نشان میدهد. براین اساس شهر و شهرسازی در دورة همه-گیری و پس از آن، از طریق اقدامات در سه حوزة الگوهای کار، فاصله‌گذاری و پویایی شهری میتواند در تاب‌آوری شهر و شهرنشینی مؤثر باشد.این مقاله با چشم‌اندازی به پایان میرسد که جنبه‌های کلیدی هم‌افزایی مورد نیاز بین آموزش معماری و شهری، تحقیق و عمل و سلامت عمومی در دنیای مجازی و جهانی پس از همه‌گیری را نشان میدهد. براین اساس شهر و شهرسازی در دورة همه-گیری و پس از آن، از طریق اقدامات در سه حوزة الگوهای کار،فاصله‌گذاریو پویایی شهری میتواند در تاب‌آوری شهر و شهرنشینی مؤثر باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
357 - تأثیر اندیشه های خواجه نصیرالدین طوسی در معماری و شهرسازی دوره ایلخانی
حنانه فیاض مقدم لیدا بلیلانقرون هفت و هشت عصر شکوفایی معماری و شهرسازی ایران پس از فروکش شدن حمله مغول و تشکیل حکومت ایلخانی است. یکی از افراد تأثیرگذار در این دوره، خواجه نصیرالدین طوسی است که با درایت خود توانســت نظر هولاکوخان را به خود جلب کند و در مقام وزارت، در برخی از فعالیتهای عمرانی و ن چکیده کاملقرون هفت و هشت عصر شکوفایی معماری و شهرسازی ایران پس از فروکش شدن حمله مغول و تشکیل حکومت ایلخانی است. یکی از افراد تأثیرگذار در این دوره، خواجه نصیرالدین طوسی است که با درایت خود توانســت نظر هولاکوخان را به خود جلب کند و در مقام وزارت، در برخی از فعالیتهای عمرانی و نظارت بر امور ساخت حضور داشته باشد. خواجه در علوم مختلف از جمله ادبیات که شاخه‌ای از هنر محسوب میشود صاحب نظر بود؛ و عمق مطالب وی میتواند در بر گیرنده سایر انواع هنری باشد. هدف مقاله بررسی مفاهیم هنری و هندسی خواجه نصیرالدین طوسی و بیان اندیشه‌های نشات گرفته از مفاهیم و مبانی فلسفی و حکمی خواجه؛ سعی در تبیین ویژگیهای معماری و شهرسازی متأثر از این اندیشهها دارد. این پژوهش در پی پاسخگویی به پرسش‌هایی چون چگونگی تأثیر خواجه نصیر در معماری و شهرسازی دوره ایلخانی با توجه به جایگاه علمی و حکومتی، و چگونگی ارتباط این اندیشهها با معماری و شهرسازی دوره ایلخانی است. نتایج این تحقیق بر پیوند میان معماری و شهرسازی دوره ایلخانی با اندیشه‌های فلسفی و هندسی خواجه تاکید دارد. نوع تأثیرگذاری به نحوی است که خواجه توانسته به یاری جایگاه علمی و حکومتی خود، سه موضوع سیاست، علم و مذهب را باهم تلفیق کند و علاوه بر استفاده نظری از اندیشه‌های حکمی و فلسفی شیعه در قالب شهر آرمانی، بصورت مستقیم نیز با استفاده از علومی مانند ریاضی، هندسه و نجوم در ساخت و تزئینات بناهای دوره ایلخانی و ارتباط دادن وقف با شهرسازی اثرگذار باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
358 - میراث معماری و باستان‌شناسی نجات‌بخشی (مطالعه موردی کاوش نجات‌بخشی محوطه گردی گوران پیرانشهر)
فرزاد مافی بهنام قنبری حامید نورسیبخش قابل‌توجهی از یافتهها و نتایج حاصل از کاوش‌های باستان‌شناختی را آثار و شواهد معماری تشکیل میدهد. ساختارهای به دست آمده از کاوش‌های باستان‌شناسی در کنار سایر بناها، بافتهای تاریخی و سنتهای معماری برجا مانده از ادوار گذشته، میراث معماری یک سرزمین را شکل می‌دهند. ت چکیده کاملبخش قابل‌توجهی از یافتهها و نتایج حاصل از کاوش‌های باستان‌شناختی را آثار و شواهد معماری تشکیل میدهد. ساختارهای به دست آمده از کاوش‌های باستان‌شناسی در کنار سایر بناها، بافتهای تاریخی و سنتهای معماری برجا مانده از ادوار گذشته، میراث معماری یک سرزمین را شکل می‌دهند. توجه به میراث معماری یک ضرورت انکارناپذیر در کاوش‌ها و مطالعات باستان‌شناختی است؛ اما زمانی که بحث کاوش‌های نجات‌بخشی مطرح میشود؛ با توجه به سرعت عمل و محدودیتهای زمانی و مالی در این نوع از کاوش‌ها، احتمال از بین رفتن شواهد معماری اهمیت بیشتری پیدا میکند. با توجه به اهمیت آثار و شواهد معماری در کاوش‌های باستان‌شناختی، در این نوشتار سعی بر آن است تا با استناد بر نتایج کاوش نجات‌بخشی محوطه گردی گوران پیرانشهر، چگونگی تعامل باستان‌شناسان با میراث معماری به‌ویژه در کاوش‌های نجات‌بخشی مورد ارزیابی قرار گرفته و در نتیجه، با در نظر گرفتن پیش‌فرض‌های تأثیرگذار، از جمله عدم اولویت مطالعات معماری، کم‌توجهی به الزامات کاوش نجات‌بخشی، عدم استفاده از تخصص معماران در تیم‌های باستان‌شناسی، کم‌توجهی به رویکردهای باستان‌شناسی فضایی، عدم تناسب سطح کاوش با نیازهای پژوهشی، عدم بهره‌وری دقیق از فناوریهای نوین و سایر موارد مؤثر را مورد راستی آزمایی قرار داده و در پایان نیز پیشنهادهای مشخصی را در جهت بهبود روشها به‌منظور مطالعه، مستندنگاری و معرفی دقیق‌تر میراث معماری در کاوش‌های نجات‌بخشی ارائه گردیده است. روش تحقیق پژوهش حاضر بهصورت تاریخی، تطبیقی-تحلیلی است و گردآوری اطلاعات بهصورت کتابخانهای و با استفاده از گزارش‌ها و رویکردهای باستان‌شناسانه انجام گرفته است.کلید واژگان: میراث معماری، باستان‌شناسی نجات‌بخشی، گردی گوران پیرانشهر، باستان‌شناسی فضایی پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
359 - آموزش معماری، توسعۀ مهارتهای فکری و شناختی کودکان پیش‌دبستانی
آناهیتا اسکندری فهیمه معتضدیان احمد میرزا کوچک خوشنویسیادگیری، بخش مرکزی زندگی هر فرد است. در دنیای مدرن آموزش و معماری، مفهوم آموزش معماری به کودکان نقشی بسیار حیاتی ایفاء میکند. آموزش معماری در دورۀ پیش‌دبستانی نه‌تنها به انتقال مفاهیم و دانش‌های پایه به کودکان میپردازد، بلکه میتواند بهعنوان یک راهکار مؤثر برای تقویت چکیده کاملیادگیری، بخش مرکزی زندگی هر فرد است. در دنیای مدرن آموزش و معماری، مفهوم آموزش معماری به کودکان نقشی بسیار حیاتی ایفاء میکند. آموزش معماری در دورۀ پیش‌دبستانی نه‌تنها به انتقال مفاهیم و دانش‌های پایه به کودکان میپردازد، بلکه میتواند بهعنوان یک راهکار مؤثر برای تقویت مهارتهای فکری و شناختی آنها عمل کند. هدف این مقاله، بررسی تأثیر آموزش معماری بر توسعۀ مهارتهای فکری و شناختی کودکان پیش‌دبستانی است. روش پژوهش، نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون و گروه شاهد بوده است. از بین 30هزار مرکز پیش‌دبستانی در سراسرکشور، بهصورت کاملاً تصادفی تعدادی پیش‌دبستانی فعال انتخاب شدند، با روشهای متفاوت مورگان و کرسی و کوکران، حجم نمونه با ضریب خطای استاندارد 0.05درصد و بافرض‌اینکه هر کلاس پیش‌دبستانی به‌طور متوسط با 10دانش‌آموز برگزار میشود، جامعۀ آماری با 384نمونه انتخاب و به 2گروه شاهد و آزمون تقسیم شدند. پیش‌از آموزش، هر 2گروه تحت‌آزمون قرارگرفتند و سپس گروه آزمون تحت‌آموزش غیرمستقیم معماری (برنامۀ درسی آنا پی‌تیلور)، قرارگرفت. پس‌از فرایند آموزش، مورد مصاحبۀ حضوری از روش موزائیک (بهدلیل واکنش‌های مختلف کودکان به روشهای مختلف یادگیری و پاسخ‌دهی)، قرار‎گرفتند و نتایج حاصل از آن با بهرهگیری از روش آنالیز محتوایی بررسی شد. نتایج نشان‌داد که آموزش معماری به کودکان بر توسعۀ مهارتهای فکری و شناختی آنها مؤثر است. این تأثیر در شناخت و درک مکان (P Value= 0.0325, F= 6.14)، تصویرسازی و تجسم فضایی (P Value= 0.0269, F= 6.3)، بازسازی و تداعی تصاویر فضایی (P Value= 0.0017, F= 21.307)، و جهت‌یابی (P Value= 0.00001, F=51.822)، ارتقای دانش و درک محیطی (P Value= 0.004, F= 14.77)، افزایش توانایی حل‌مسئله (P Value= 0.039, F= 5.17)، قابل‌درک است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
360 - بررسی مفهوم آرکی تایپ و بازتاب آن در معماری
الناز بهنودبا رشد و گسترش فعالیت های میان رشته ای، رویکردها و گونه های متعدد و مختلفی از آن مطرح شده اند. یکی از این رویکرد ها، رویکرد نقد آرکی تایپی می باشد که در سالهای اخیر مورد توجه پژوهشگران حوزه معماری قرار گرفته است.ساختارهای معماری به عنوان نخستین گونه های هنری، علاوه بر و چکیده کاملبا رشد و گسترش فعالیت های میان رشته ای، رویکردها و گونه های متعدد و مختلفی از آن مطرح شده اند. یکی از این رویکرد ها، رویکرد نقد آرکی تایپی می باشد که در سالهای اخیر مورد توجه پژوهشگران حوزه معماری قرار گرفته است.ساختارهای معماری به عنوان نخستین گونه های هنری، علاوه بر ویژگیهای فرهنگی، مشتمل بر اطلاعات، دانش و حتی خاطرات مربوط به نسل های پیشین است و بخشی از کارکرد آنها، انتقال داده ها و انباشت درونیات خود به نسل های آتی است. در پژوهش حاضر، بر پایه دانش میان رشته ای بین معماری و روانشناسی، آرکی تایپ ها از زوایایی متنوع، ژرف و درونی مورد بازخوانی قرار می گیرند. هدف اصلی از این تحقیق کاربست نظریات مهم روان شناختی و بینش کهن الگویی بوسیله شاخص سازی نمادهای آرکی تایپی در جهت تحلیل، پردازش و نقد اجزای معماری می باشد. بر اساس ماهیت پژوهش تحقیق، این پژوهش از نوع مروری و به روش کیفی و با استفاده از منابع مکتوب نگاشته شده است. این تحقیق با مطالعه زیربنایی بر روی آرکی تایپ ها، سعی در کشف رد پای آنها در معماری دارد و رویکردهایی را که امکان بسط و گسترش دارند، شناسایی و معرفی می کند. نتایج پژوهش بیانگر آن است که معماری با در دست داشتن دو آستانه؛ نخست واقعیت ساختمانی، صنعتی و مادی و دیگر بعد انتزاعی، معنایی، ذهنی و روحانی، عرصه مناسبی برای بازتاب نمادین آرکی تایپ هاست. رویکرد میان دانشی، با هدف دستیابی به مفاهیم بنیادی در معماری، با خوانشی روانکاوانه جنبه های جدیدی ورای منظر کلی پژوهش هایی که تا کنون انجام شده است را فراهم می آورد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
361 - شبه‌رمانتیسم‌گرایی آمرانه حکومت پهلوی اول در شهر بندر انزلی: تحلیل شکل‌گیری و تحقق دوره رمانتیک بندر انزلی در دوره پهلوی اول از دیدگاه منورالفکران
عرفان خصم افکن نظام مصطفی کیانی هاشمیاشتیاق نوستالژیک برای گذر از سنت به مدرنیته(تجددطلبی) و بازگشت به گذشته‌ی با اقتدار و پُرشکوه(ملی‌گرایی)، عصاره‌ی جهانبینی شبه‌رمانتیسم ایرانی در دورهی پهلوی اول را تشکیل میدهد. این جهانبینی و فلسفه‌ی فکری که ادبیات و معماری تنها یکی از عرصه‌های ظهور آن بود و در حوز چکیده کاملاشتیاق نوستالژیک برای گذر از سنت به مدرنیته(تجددطلبی) و بازگشت به گذشته‌ی با اقتدار و پُرشکوه(ملی‌گرایی)، عصاره‌ی جهانبینی شبه‌رمانتیسم ایرانی در دورهی پهلوی اول را تشکیل میدهد. این جهانبینی و فلسفه‌ی فکری که ادبیات و معماری تنها یکی از عرصه‌های ظهور آن بود و در حوزههای اجتماعی و سیاسی، در قالب جنبشهای روشنفکری محرک ناسیونالیسم یا ملی‌گرایی ایرانی به عنوان راهی به منظور یکپارچگی و توانمند ساختن ایران در حکومت رضاخان شد و موجب تبدیل ایران به کشوری دارای ثبات و امنیت پایدار شد. یکی از راههای پیاده‌سازی نظریه شاهنشاهی رضاخان، هنر و به ویژه، بهرهگیری از معماری بود. از این رو، پژوهش حاضر به دنبال یافتن پاسخ این سوال است که جهانبینی شبه‌رمانتیسم ایرانی در راستای مشروعیت‌بخشیدن به اقدامات تجددطلبانه حکومت پهلوی اول، چگونه و با چه شاخص‌ها و مؤلفه‌هایی در معماری بناهای دولتی شهر بندر انزلی تجلی پیدا کرد؟ آیا تصویر ساخته شده توسط حکومت با نظر منورالفکران هم‌راستا بود؟ لذا پژوهش از نوع کیفی و کاربردی و با استفاده از روش تطبیقی- مقایسه‌ای از طریق روش مطالعات کتابخانهای صورت پذیرفته است. نتایج تحقیق نشان میدهد در کنار گفتمان فرهنگی پهلوی در جهت تحقق رویکرد تجددگرایانه‌اش از طریق معماری در قالب ساخت بناهای دولتی با الگوگیری از معماری اروپائی، می‌بایست ساخت تصاویر ذهنی در شهروندان از طریق همراهی منورالفکران آن دوره در قالب ارایه‌ی گزارش‌ها و سفرنامه‌ها را جهت ترغیب شهروندان برای نوگرایی و تجدد را هم باید در نظر بگیریم. تقریبا بعد از فرآیند تجددگرایی دوره پهلوی اول بود که شهر انزلی برای نخستین بار به عنوان تفرج‌گاهی برای تهرانیان درآمد که ترجیح می‌دادند اوقات فراغت خود را در این شهر بگذرانند تا جایی که همگی آن را فرنگستان ایران می‌نامیدند. با توجه به نتایج تحقیق، شاهد تحقق عصر رمانتیک شهر بندر انزلی در دوره پهلوی اول هستیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
362 - مطالعه تطبیقی الگوهای معماری بومی در فضاهای باز حیاط در دو اقلیم گرم و خشک و گرم و مرطوب(نمونه موردی:شهر یزد و بوشهر)
مقدی خدابخشیان مرجان سعیدنیایکی از عناصر بنیادی معماری بومی، فضاهای باز یا حیاط می باشدکه در اقلیم های گوناگون با شکل های مختلف قابل مشاهده است. در این مقاله به بررسی الگوهای بومی فضاهای باز حیاط در دو اقلیم گرم و مرطوب و گرم وخشک در دو شهر یزد و بوشهر پرداخته شده است. روش تحقیق اتخاذ شده در این ن چکیده کاملیکی از عناصر بنیادی معماری بومی، فضاهای باز یا حیاط می باشدکه در اقلیم های گوناگون با شکل های مختلف قابل مشاهده است. در این مقاله به بررسی الگوهای بومی فضاهای باز حیاط در دو اقلیم گرم و مرطوب و گرم وخشک در دو شهر یزد و بوشهر پرداخته شده است. روش تحقیق اتخاذ شده در این نوشتار، روش تحقیق کیفی تطبیقی است که با بررسی مستندات کتابخانه ای مربوط به اصول اقلیمی هر منطقه به تطبیق اطلاعات به دست آمده از طریق مشاهدات میدانی مربوط به 4 نمونه ی خانه ی دوره قاجار در هرکدام از شهرها پرداخته شده است. پژوهش حاضر درصدد پاسخگویی به این پرسش است که" عملکرد اقلیمی حیاط در دو اقلیم گرم و خشک و گرم و مرطوب چگونه است؟". جهت رسیدن به پاسخ؛ شکل ، تناسبات ،هندسه و خصوصیات کالبدی بدنه های مرتبط با حیاط در نمونه های مورد مطالعه مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها نشان داد که در تناسبات حیاط های خانه های بوشهر، مولفه ارتفاعی دارای بیشترین مقدار، نسبت به مولفه های افقی طول و عرض کف حیاط بوده است و حیاط به حالت مکعب مستطیل ایستاده می باشد در حالی که در خانه های یزد مولفه ارتفاعی نسبت به مولفه های افقی طول و عرض کف حیاط دارای میران کمتری است و حیاط در این شهر حالت مکعب مستطیل خوابیده دارد. فرم مکعب مستطیل ایستاده در بوشهر جهت ایجاد تهویه عمودی و به جریان درآوردن رطوبت منطقه به صورت دودکشی عمل می نماید در حالی که در یزد فرم خوابیده حیاط امکان ایجاد تهویه عرضی را مهیا نموده و افزایش رطوبت از طریق استفاده از حوض و پوشش گیاهی در سطح وسیع ترنسبت به شهر بوشهر را امکان پذیر نموده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
363 - مطالعات تطبیقی آکوستیک کتابخانه با بررسی نوفه و تراز فشار صدا در سالن دختران و پسران (نمونه موردی کتابخانه مرکزی تبریز)
مریم میرزابابالو سید بهشید حسینی عباس غفاری هوتن ایروانیدر فضاهایی مانند کتابخانه که مرزهای کالبدی کم رنگ تر می شود، حریم های غیر دیداری هویدا می شوند. جایگاه صدا در معماری گذشته مورد اهمیت بوده است و با ایجاد عناصر معماری در فضاها صدا کنترل و آسایش صوتی ایجاد می گردید، بطوریکه در حال حاضر به علمی نوین تبدیل شده است. مساله ت چکیده کاملدر فضاهایی مانند کتابخانه که مرزهای کالبدی کم رنگ تر می شود، حریم های غیر دیداری هویدا می شوند. جایگاه صدا در معماری گذشته مورد اهمیت بوده است و با ایجاد عناصر معماری در فضاها صدا کنترل و آسایش صوتی ایجاد می گردید، بطوریکه در حال حاضر به علمی نوین تبدیل شده است. مساله توزیع مناسب صدا در کتابخانه ها منجرشد این پژوهش مطالعات تطبیقی بین صدا و معماری‌در قرائت خانه های کتابخانه را مورد بررسی قرار گیرد. هدف اصلی پژوهش دریافت آسایش صوتی و کاهش انعکاس های مضر صدا در این فضاها جهت ایجاد حریم خصوصی گفتاراست. برای دستیابی به این هدف ارتباط بین انتقال و توزیع صدا با بررسی هندسه سالنها و مصالح مصرفی مورد تحلیل قرار گرفته است، هدف نهایی پژوهش بررسی تاثیرجنسیت صدای دختران و پسران در سالنها می باشد. این تحقیق به روش تجربی، با اندازه گیری شدت صدا در قرائت خانه های دختران و پسران کتابخانه مرکزی تبریز به وسیله دستگاه صوت سنج ۲۲۶۰B&K و ریکوردر H8 انجام شده است. نمودارهای حاصله از دستگاه صوت سنج در نرم افزار اکسل مستخرج شده و نمودارهای ریکوردر در نرم افزار متلب مورد تحلیل قرار گرفت، سرانجام با نمودار استاندارد NC مقایسه شد. نتایج کلی پژوهش نشان داد که تفاوت جنسیتی صدا در فضاها نیاز به تمهیدات خاص دارد به ویژه قرائت خانه های دختران با توجه به طیف فرکانسهای وسیع استفاده از الیاف و پوسته ها در سطوح را ضروری‌می‌کند. باتقویت شاخصه های معماری در حوزه صدا، امکان تدوین اصولی در طراحی معماری کتابخانه ها و آکوستیک توامان ممکن می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
364 - فضای ورزشی تقویت‌گر فعالیت ورزشی در مدارس از دید دانش‌آموزان، مدیران و معلمان (نمونه موردی: دبیرستانهای دوره دوم پسرانه مریوان)
محمد دانا سالم محمد سیوان نوری خبات ایرانی پناهچکیدهدرس تربیت‌بدنی و مربی به تنهایی نمی‌توانند درترغیب دانش‌آموزان به ورزش کافی باشند بلکه تجهیزات و امکاناتی لازم است که باید به کمک این دو بیاید. این امر نیازمند محیطی است که زمینه‌ساز علاقه‌مندی آنها شود با عطف توجه بر مدارسی که از نظر سرانه و زیرساخت‌های فضای ورزشی چکیده کاملچکیدهدرس تربیت‌بدنی و مربی به تنهایی نمی‌توانند درترغیب دانش‌آموزان به ورزش کافی باشند بلکه تجهیزات و امکاناتی لازم است که باید به کمک این دو بیاید. این امر نیازمند محیطی است که زمینه‌ساز علاقه‌مندی آنها شود با عطف توجه بر مدارسی که از نظر سرانه و زیرساخت‌های فضای ورزشی وضعیت بهتری دارند ولی همچنان فعالیت بدنی دانش‌آموزان اندک است، روشن میشود که فعالیت بدنی دانش‌آموزان صرفاً وابسته به سرانه و زیرساخت نیست و عواملی دیگر نیز دخیل استبه گواهی آمار فعالیت ورزشی و بدنی دانش‌آموزان در سطح مناسبی نیست. نبود تحرک بدنی کافی دانش‌آموزان سلامت جسمی و روحی جامعه را به خطر میندازد و این مهم پژوهش در راستای یافتن عوامل و راهکارهایی که منجر به افزایش فعالیت ورزشی و بدنی دانش‌آموزان میشود را ضروری می‌سازد. هدف تحقیق حاضر شناسایی عوامل فضایی تقویت‌کننده‌ی ورزش و فعالیت بدنی از دید دانش‌آموزان، مدیران و معلمان بود تا اصطلاحاً مدارس به صورت فعال طراحی شوند و محیط مدارس از فعالیت ورزشی دانش آموزان حمایت کند. از لحاظ نظری این پژوهش بر رفتارگرایی که به رابطه‌ی محیط و رفتار میپردازد و در قالب روانشناسی محیطی، بنا شد و به مطالعه‌ی موردی دبیرستانهای دوره دوم پسرانه مریوان پرداخت. روش این پژوهش جمعآوری کمّی دیدگاه دانش‌آموزان، مدیران و معلمان از طریق پرسشنامه‌ی محقق‌ساخت بود. جامعه آماری این تحقیق مدیران، معاونان و دبیران ورزش دبیرستانهای پسرانه در یک گروه و دانش‌آموزان مدارس کمتر‌برخوردار و بیشتر‌برخوردار از نظر فضا و زمینهای ورزشی در گروهی دیگر بودند. پاسخها با استفاده از نرم افزار SPSS 26 تحلیل شدند. پس از بحث و بررسی یافتهها و طبق مدلی مفهومی که از بخش مبانی نظری به دست آمده بود، یافتهها در قالب عوامل کیفی تقویت‌کننده (مثبت یا منفی) یا تنبیهی ( مثبت یا منفی) فعالیت ورزشی و به مثابه‌ی نتایج، استنتاج شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
365 - تحلیل هندسی و تناسبات عددی در تزئینات و ترکیب بندی کالبدی بقعه پیربکران
سجاد علیزاده کافشانی سیده مرضیه طبائیانآرامگاه محمد‌ابن‌بکران (از عارفان و مشایخ صوفیه) یکی از شاهکارهای معماری ایلخانی است که طاق بلند آن، پیوندی میان پیر عرفان و آسمان است. در ساختار کالبدی و تزئیناتی آن از گچبری با نقوش گیاهی متنوع، تزئینات کاشی، مقرنس‌کاری و نقاشی دیواری بهره گرفته شده است. این تزئینات چکیده کاملآرامگاه محمد‌ابن‌بکران (از عارفان و مشایخ صوفیه) یکی از شاهکارهای معماری ایلخانی است که طاق بلند آن، پیوندی میان پیر عرفان و آسمان است. در ساختار کالبدی و تزئیناتی آن از گچبری با نقوش گیاهی متنوع، تزئینات کاشی، مقرنس‌کاری و نقاشی دیواری بهره گرفته شده است. این تزئینات برای شکل‌دهی انواع نقشمایههای گیاهی، هندسی، نوشتاری و تلفیقی استفاده شدهاند. هدف از این پژوهش بررسی حکمت پیدایش هندسه و تزئینات موجود در بقعه پیربکران براساس تحلیلی از دیدگاه قرآن و روایات، نمادشناسی اشکال هندسی و حکمت اعداد به کار رفته در بقعه براساس علم حروف میباشد. پژوهش حاضر سعی در پاسخ‌دهی به این سوالات را دارد: 1- تزئینات و هندسه معناگرایانه در کدام قسمت‌های بنا و به چه شکلی ظهور پیدا کرده‌اند؟ 2- تزئینات و اشکال هندسی موجود در قسمت‌های مختلف بقعه پیربکران حامل چه پیامهایی است؟ روش تحقیق از نوع کیفی و توصیفی-تحلیلی بر پایه مطالعات کتابخانهای، اسنادی و بررسی‌های میدانی از کتیبه‌های مقبره پیربکران است. نتایج پژوهش بیانگر این نکته است که مفاهیم و معانی در نوع هندسه (مثل تبدیل مربع به دایره)، فرم‌های مذهبی در غالب کاشی‌های شمسه و چلیپایِ آبی رنگ ، تزئینات خطی و استفاده از آیات الهی و گچ‌بری‌های گیاهی، مرتبط با کاربریِ هر بخشِ بنا ظهور پیدا کرده‌اند. استفاده از اعداد مقدس (4 ،9 و 11)، تمثیل‌ها و گونه‌های مذهبی در ایجاد فضاها و شکلِ بنا باعثِ پیوستگی معنوی میان عالم خاکی (مادی) و نور (معنوی) شده است و معماری بقعه سعی دارد رسیدن انسان خاکی به ذات مقدس پروردگار که غایت اصلی درویشان است را به نمایش گذارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
366 - ارزیابی کارآمدی عملکردی فضا در معماری خانههای دوطرف‌ساخت پهلوی اول شیراز (مطالعه‌موردی: خانههای رزمجو و مستغنی)
فاطمه کاکایی طاهره نصر هادی کشمیری حامد مضطرزادهاز آنجایی که معماری پهلوی اول، سرفصل تازه‌ای در ایجاد فضا است و تاکنون پژوهش اندکی در خانههای شیراز که واجد شرایط و معیارهای ارزشمند جهت حفاظت و الگوبرداری از معماری آنها هستند، انجام شده است؛ بر این اساس این پژوهش درصدد آن است تا به ارزیابی کارآمدی عملکردی فضا در معما چکیده کاملاز آنجایی که معماری پهلوی اول، سرفصل تازه‌ای در ایجاد فضا است و تاکنون پژوهش اندکی در خانههای شیراز که واجد شرایط و معیارهای ارزشمند جهت حفاظت و الگوبرداری از معماری آنها هستند، انجام شده است؛ بر این اساس این پژوهش درصدد آن است تا به ارزیابی کارآمدی عملکردی فضا در معماری خانههای دو‌طرف-ساخت پهلوی اول شیراز بپردازد تا با بهبود کیفیت معماری مسکن بتواند به توسعه پایدار مسکن شهری دست یابد. لذا از بعد هدف، پژوهشی کاربردی و از بعد روش جمعآوری اطلاعات، پژوهشی توصیفی غیرآزمایشی از نوع پیمایشی و موردی است. بدین گونه که نخست با استفاده از منابع و اسناد کتابخانهای به بررسی مفهوم کارآمدی عملکردی فضا در معماری مسکونی پهلوی اول شیراز پرداخته شد و عوامل مؤثر بر آن استخراج گردید؛ سپس با ترسیم نمودارهای توجیهی، روابط فضایی موجود در خانههای انتخابی با استفاده از شیوه زندگی و نحو فضا مورد تحلیل قرار گرفت و سازمان فضایی خانهها از منظر نظام‌های حرکتی، عرصه‌بندی و کارکردی بررسی گردید. در ادامه به رتبهبندی عوامل مؤثر بر کارآمدی عملکردی فضا در معماری مسکونی پهلوی اول شیراز بر اساس فرآیند تحلیل سلسه‌مراتبی پرداخته شد؛ سپس کارآمدی عملکردی فضا در معماری خانههای انتخابی ارزیابی گردید. نتایج بدست‌آمده گویای آن است که معیارهای احیای هویت و فرهنگ محلی، شکل و جهت قرارگیری بهینه توده-فضا، بوم‌گرایی، رعایت سلسله‌مراتب شکلی-فضایی، درونگرایی، برقراری امنیت و ایمنی، بهره‌برداری از نور و تهویه طبیعی، ارتباط با طبیعت و عناصر طبیعی، قابلیت دسترسی‌های فیزیکی و بصری، تداوم سطح فعالیتهای انسانی، تناسب بین فضا، فرم و فعالیت، وجود فضاهای باز (عمومی)، بسته (خصوصی) و نیمه‌باز-بسته (نیمه‌عمومی-خصوصی)، رعایت تطبیق‌پذیری و انعطاف‌پذیری، ایجاد تنوع و جذابیت و توجه به زیبایی و پرهیز از بیهودگی به ترتیب میزان اهمیت رتبهبندی گردیده‌اند و نیز خانههای رزمجو و مستغنی به ترتیب دارای بیشترین نمود از عوامل مذکور و به‌تبع بیشترین میزان کارآمدی عملکردی هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
367 - خوانش معماری کوچ‌نشینان از منظر نشانه شناسی بر پایه اصالت معنا (مورد پژوهشی: سکونت گاه های موقت عشایر ایل قشقایی)
مهسا رزاقی مینو لفافچیپژوهش حاضر به خوانش معماری کوچ نشینان با رویکرد نشانه شناسی بر پایه اصالت معنا پرداخته است. معماری به مثابه معنا، بازتابنده اندیشه ها و ارزش هایی است که برای درک و دریافت معانی آن باید از علم نشانه ها مدد جست و چون این علم نشات گرفته از فلسفه می باشد، پس باید آن را از د چکیده کاملپژوهش حاضر به خوانش معماری کوچ نشینان با رویکرد نشانه شناسی بر پایه اصالت معنا پرداخته است. معماری به مثابه معنا، بازتابنده اندیشه ها و ارزش هایی است که برای درک و دریافت معانی آن باید از علم نشانه ها مدد جست و چون این علم نشات گرفته از فلسفه می باشد، پس باید آن را از دیدگاه های فلسفی مورد خوانش قرار داد تا رمزگشایی گردد. به نظر می رسد هنر معماری عشایری در طراحی چادرها و ایجاد مجموعه سکونت گاهی موقت؛ با اصول نشانه شناسی، بخصوص بر پایه اصالت معنا شکل گرفته است. لذا هدف از این پژوهش اثبات وجود نشانه ها در مجموعه سکونتی ایلات عشایری بر پایه اصالت معنا در معماری عشایری می باشد. سوالاتی مطرح می شود که ضرورت خوانش سکونت گاه های عشایری به چه دلیل بوده و بر چه اساسی از منظر نشانه شناسی تحلیل می شوند. روش تحقیق این پژوهش از نوع نظری است که در مرحله جمع آوری اطلاعات از روش توصیفی- تحلیلی و تاریخی با متغیر کیفی و استدلال منطقی و فلسفی بهره برده است. برای مدون کردن تحلیل ها؛ کلیات و ساختارهای مجموعه مورد مطالعه در پنج نظام بستر خلق متن، صورت گرفته است و با تجزیه و تحلیل آنها به مفاهیم و نشانه های بکار رفته در آنها دست یافته و سپس با کدگذاری و دسته بندی اولیه، مفاهیم در سه سطح معنایی صریح، ضمنی و نمادین؛ استخراج شده است. لذا از آنجا که موضوع مورد بحث خوانش طراحی سکونت گاه های موقت ایلات عشایری در ایران می باشد، ایل عشایری قشقایی به دلیل داشتن شرایط مناسب جهت کدگذاری، انتخاب گردیده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که سکونتگاه های موقت عشایری علاوه بر توجه به جنبه های کارکردی مطلوب در طراحی، سعی در انعکاس مفاهیم معنوی و زیبایی شناختی در قالب معماری سکونت گاهی داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
368 - ارائه طرحهای پیشنهادی مسکن روستایی با توجه به الگوهای توسعه یافته خانههای بومی در منطقه گیلان
سحر بشیرزاده جمال الدین سهیلی فرشاد مفاخرامروزه شیوه ساخت خانهها با سبک بومی در مناطق روستایی در حال از بین رفتن است و تنها برخی خانههای بومی موجود با تغییراتی که در معماری آنها برای رفع نیازهای ساکنان اعمال شده است امکان بقا و حضور در محیط روستا را دارند. هدف پژوهش حاضر بررسی و مستندسازی الگوهای تغییرات در چکیده کاملامروزه شیوه ساخت خانهها با سبک بومی در مناطق روستایی در حال از بین رفتن است و تنها برخی خانههای بومی موجود با تغییراتی که در معماری آنها برای رفع نیازهای ساکنان اعمال شده است امکان بقا و حضور در محیط روستا را دارند. هدف پژوهش حاضر بررسی و مستندسازی الگوهای تغییرات در معماری بومی خانههای روستایی و ارائه طرحهای پیشنهادی مسکن بر اساس این تغییرات است. در راستای هدف کاربردی پژوهش که حفظ وجهه بومی خانه در روستا است از روش بررسی توصیفی-تحلیلی استفاده شده است که در آن با استفاده از مطالعات کتابخانهای – اسنادی و میدانی، داده‌های اولیه پژوهش شامل پلان وضع موجود و پرسش از ساکنان در ارتباط با نحوه تغییرات گردآوری گردید. در این پژوهش پنج خانه با الگوی مشترک اولیه از بین ۲۰ خانه بومی در روستای طولارود بالا در بازه زمانی سالهای 1398-1400 به صورت هدفمند و غیراحتمالی انتخاب شدند. از روش نحو فضا جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات استفاده شد. مقایسه تطبیقی مؤلفههای نحو فضا بر روی مشخصه‌های خانه بومی صورت پذیرفت سپس از طریق استدلال استنتاجی مطابقت مشخصه‌ها در الگوهای تکوینی ممکن به انتخاب طرحهای پیشنهادی منجرگردید. بر اساس نتایج ویژگیهایی همچون عمق کم (میزان 1) و هم پیوندی بالای ایوان (متوسط میزان 7) و قرارگیری ایوان در لایه اولیه خانه (لایه 1- 2) از ویژگیهای معماری بومی بوده که با اضافه شدن فضاهای جدید و مرتفع نمودن نیازهای ساکنان همچنان این ویژگیها باقی مانده است. در انتها بکارگیری طرحهای معماری تکوینی منطبق بر الگوی بومی در ساخت مسکن برای روستاییان، به جای الگوهای شهری در حال اجرا پیشنهاد میگردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
369 - کاربرد مؤلفههای اقلیمی در مکان‌یابی و طراحی هتل کوهستانی شهرستان گرمی، استان اردبیل
وحید صفریان زنگیر رئوف مصطفی زاده مهدی قنبری قنبرلوحفظ محیط‌زیست، نیاز نسل‌های آینده و همچنین بهرهگیری از انرژیهای رایگان، به یک الزام تبدیل شده و در اکثر علوم و فنون نیز مفهوم پایداری پیدا کرده است. توسعه پایدار و به طبع آن معماری پایدار و سازگاری توسعه سکونتگاهی با بستر و محیط طبیعی پیرامون خود بسیار مورد توجه قرار چکیده کاملحفظ محیط‌زیست، نیاز نسل‌های آینده و همچنین بهرهگیری از انرژیهای رایگان، به یک الزام تبدیل شده و در اکثر علوم و فنون نیز مفهوم پایداری پیدا کرده است. توسعه پایدار و به طبع آن معماری پایدار و سازگاری توسعه سکونتگاهی با بستر و محیط طبیعی پیرامون خود بسیار مورد توجه قرار گرفته است. بنابراین هدف از پژوهش حاضر، تأثیر عوامل اقلیمی در مکان‌یابی و طراحی هتل کوهستانی شهرستان گرمی میباشد. در این پژوهش مؤلفههای اقلیمی در طراحی و مکان‌یابی هتل اقامتی کوهستانی با رویکرد معماری پایدار در شهرستان گرمی اردبیل مورد نظر قرار گرفته است. در این راستا داده‌های اقلیمی منطقه مورد مطالعه در دوره آماری 2004 تا 2014 از اداره هواشناسی شهرستان گرمی اخذ گردید. در نهایت با ارزیابی عوامل اقلیمی، توپوگرافی، وضعیت اجتماعی و فرهنگی، طراحی زیست اقلیمی انجام گردید. براساس نتایج حاصل از داده‌های اقلیمی، جهت انتخاب سایت و مکان‌یابی مناسب برای طراحی هتل کوهستانی، مشاهده شد که بیشترین میانگین دمای هوا مربوط به فصل تابستان با مقدار 6/25 درجه سانتی‌گراد، و بارندگی ماهانه، رطوبت نسبی و یخبندان منطقه با بیشترین مقدار مربوط به فصل زمستان میباشد. همچنین سمت باد غالب در اکثر ماه‌های سال از سمت شمال‌شرقی بوده است. با توجه به اثر متقابل معماری و اقلیم، شناخت شرایط اقلیمی در هر منطقه از مهمترین عوامل در ایجاد آسایش و رفاه ساکنین ساختمانها است. لذا در بین عناصر اقلیمی (تابش آفتاب، رطوبت و باد)، تابش آفتاب فراهم کننده نور و حرارت طبیعی است و مهمترین عنصر محسوب میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
370 - برنامه های توسعه ملی ایران و بازتاب مولفه های آن در صنعتی سازی ساختمان (1368-1396)
علیرضا خضریان محمد جواد ثقفیتحقق اهداف جامعه و دولت ها جهت نیل به توسعه مستلزم برنامه ریزی است. به گونه ای که حتی برای رسیدن به اهداف جزئی و زودگذر نیز باید برنامه ریزی داشت. طبیعتاً به منظور حصول توسعه فراگرد، برنامه ریزی ضرورت پیدا می کند و از آنجا که این فراگرد ماهیتی پویا دارد و متغیر های موجو چکیده کاملتحقق اهداف جامعه و دولت ها جهت نیل به توسعه مستلزم برنامه ریزی است. به گونه ای که حتی برای رسیدن به اهداف جزئی و زودگذر نیز باید برنامه ریزی داشت. طبیعتاً به منظور حصول توسعه فراگرد، برنامه ریزی ضرورت پیدا می کند و از آنجا که این فراگرد ماهیتی پویا دارد و متغیر های موجود در جامعه زیاد و دارای تنوع وتغییر و تحول می باشد به صورت مداوم در برنامه ها تجدید نظرمی شود و این تغییر مستمر برنامه ها موجب پویایی وانعطاف پذیری فراگرد برنامه ریزی می شود که بالطبع پویایی کل توسعه را نبز در بر می گیرد. ارزیابی های صورت گرفته مشخص می کند با وجود آن که چندین دهه از برنامه های توسعه ی ملی و به تبع آن شکل گیری صنعتی سازی در ایران می گذرد، برنامه های تدوین شده هم سویی و هم گرایی بخش های مرتبط با حوزه ی معماری و ساختمان را میسر ننموده و در بسط مکانیزم های صنعتی سازی و ارتقای خوانش کیفی ساخت نیز انگیزش های لازم را ایجاد نکرده است. جغرافیای گسترده، نبود برنامه ی جامع مبتنی بر معیارهای سازمانی، هم نگر نبودن معماران و کمی نگری، پرچالش ترین آسیب های ارتقای صنعتی سازی معماری در ایران است. هدف اصلی این پژوهش، ارزیابی و آسیب شناسی اسناد توسعه ی ملی ایران و واکاوی مولفه های اثر گذار در فرآیند برنامه ریزی ساختمان ایران است. این پژوهش روند خود را با تمرکز بر مولفه های سیاست و اندیشه های معماری پی می گیرد و برای اجتناب از پراکنده شدن بحث از ورود به مولفه های دیگر خودداری می نماید. پژوهش مورد مطالعه به لحاظ روش تحقیق، از نوع تفسیری- تحلیلی است؛ این روش از نظر اعتبار روایی، متکی به موضع کالینگوود در روایت تاریخی است، که اعتبار خاصی برای فهم و تخیل روایت گر قائل شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
371 - تأثیر عناصر کالبد-فضایی( معماری) بر دلبستگی به مکان شهروندان در مجموعه بازار تبریز
عاطفه فتح بقالی حمید صنیعی پوریکی از مهم ترین عناصر شهری درون شهری، بازار است. این مجموعه در طول تاریخ نقش های متفاوتی غیر از کارکرد اقتصادی ایفا کرده است. نقش های مهمی چون نقش اجتماعی، سیاسی و فرهنگی از جمله این تأثیرات مهم هستند. اهمیت این مقاله به بررسی تأثیر این عنصر ارزشمند شهری و ارتباط آن با چکیده کاملیکی از مهم ترین عناصر شهری درون شهری، بازار است. این مجموعه در طول تاریخ نقش های متفاوتی غیر از کارکرد اقتصادی ایفا کرده است. نقش های مهمی چون نقش اجتماعی، سیاسی و فرهنگی از جمله این تأثیرات مهم هستند. اهمیت این مقاله به بررسی تأثیر این عنصر ارزشمند شهری و ارتباط آن با دلبستگی به مکان شهروندان پرداخته است. برای شناسایی دارایی ها و ارزش های فرهنگی که نمود میراث تاریخی فرهنگی کشورمان هستند، می توان با برنامه ریزی در ابعاد مختلف اجتماعی آن گام های مؤثری در جهت احیاء و ارتقای کارکردهای آن مجموعه برداشت. سؤال های اصلی این مقاله عبارتند از؛ 1) عناصر کالبد فضایی معماری در ساختار مجموعه بازار همچون بازار تبریز متشکل از چه اصول نظام دهنده ای است؟ 2) چه رابطه‌ای بین عناصر کالبدی فضایی مجموعه بازار تبریز و دلبستگی به مکان شهروندان وجود دارد؟ که با تحلیل عاملی اکتشافی به شناسایی این عناصر پرداخته و با تحلیل عامل تأییدی به بررسی و ارتباط عامل ها میپردازد. در این تحقیق از اصول نظام دهنده معماری در مجموعه بازار تبریز، هندسه، سلسله مراتب و تقارن برای نخستین بار به عنوان عوامل تأثیرگذار بر دلبستگی به مکان عامه مردم و شهروندان شناسایی شدند. از یافته های مهم این تحقیق می توان به نتایج تحلیل عاملی تأییدی و شاخصهای نیکویی برازش منتج از مدلهای اندازه گیری در تحقیق حاضر که مدل اندازه گیری طرح شده به خوبی با داده های مشاهده شده برازش داشته و چهار بعد ذکر شده شاخص های دقیقی برای سنجش سازه دلبستگی به مکان محسوب می شوند. این موضوع فرضیه اول تحقیق حاضر را تأیید می کند و تحلیل عاملی تأییدی صورت گرفته در مورد عناصر کالبدی نیز بیانگر اعتبار مناسب عناصر مطرح شده در سنجش متغیر کالبدی-فضایی می باشد. نتایج این تحقیق میتواند در برنامهریزی حوزه معماری و شهرسازی ایران مورد مداقه قرار گرفته و راهگشای پژوهشهای آتی باشد. پیشنهادهایی نیز برای تحقیقات آتی و پر کردن خلاء‌های نیازمند تحقیق در این زمینه ارائه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
372 - بررسی جایگاه تئوری‌های معماری منظر جهان در پروژه‌های حرفه‌ای معماری منظر ایران
مهدی خاک زند کوروش اقابزرگیپژوهش حاضر با مطالعه عمیق نظریات و رویکردها پیرامون حوزههای منظر، سعی در تحلیل، اولویت‌بندی و ارزیابی و نیز بررسی جایگاه آن در پروژه‌های حرفه‌ای معماری منظر معاصر ایران دارد. در همین راستا با دستهبندی نظریه‌های موجود در شش رویکرد (مفهوم و معنا؛ زیبایی شناسی؛ اجتماعی- چکیده کاملپژوهش حاضر با مطالعه عمیق نظریات و رویکردها پیرامون حوزههای منظر، سعی در تحلیل، اولویت‌بندی و ارزیابی و نیز بررسی جایگاه آن در پروژه‌های حرفه‌ای معماری منظر معاصر ایران دارد. در همین راستا با دستهبندی نظریه‌های موجود در شش رویکرد (مفهوم و معنا؛ زیبایی شناسی؛ اجتماعی- فرهنگی؛ طبیعت و اکولوژی؛ طراحی، فرم، عملکرد و برنامهریزی و فرآیند طراحی)، به تحلیل و ارزیابی آنها پرداخته خواهد شد. لازم به توضیح است که این مطالعه در دو بخش انجام میشود، بخش اول به روش کیفی نظریه زمینهای[1]، که با استفاده از کدگذاری مفاهیم به تحلیل نظریات میپردازد، صورت میگیرد. در بخش دوم با رویکردی تطبیقی، معیارهای استخراج شده از بخش اول، در معماری منظر معاصر ایران مورد تحلیل و ارزیابی قرار میگیرد. نتایج حاکی از آن است که در پروژه‌های حرفه‌ای معماری منظر کشور، کاستی‌هایی در رابطه با شش مقوله فوق وجود دارد، به طوری که در مسائلی همچون اتصال منظر به معماری، ادراک منظر، انعطاف پذیری و برنامه‌دهی منظر، تلاش چندانی صورت نگرفته است، اما به مواردی از جمله الگوها، نمادها، سنت، نظم و هندسه به نحو مطلوبی پرداخته میشود. بنابراین با گام برداشتن در راستای جبران این کمبودها میتوان موجبات رشد و پیشرفت این رشته را در همه ابعاد، فراهم کرد. [1] Grounded Theory پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
373 - گذری برتاریخ منظر(نما)درشهرهای ایران ازآغاز دوره اسلامی تاعصر حاضر
اکرم خدامی پور حسین ذبیحی سید مجید مفیدی شمیرانیرشدشتابان باگسترش بی‌رویه کالبدی معماری درحوزه معماری شهری،به‌نحوی شکل گرفت که بسیاری ازمجموعه‌های شهری نتوانستندخودرابااین رشدبی رویه تطبیق دهند،درنتیجه سیمای بصری معماری شهرهاکه دربرگیرنده طیف وسیعی ازنماهاست،ازلحاظ توسعه،دچاراغتشاش بصری گردید.پیامداین رشدکالبدی سر چکیده کاملرشدشتابان باگسترش بی‌رویه کالبدی معماری درحوزه معماری شهری،به‌نحوی شکل گرفت که بسیاری ازمجموعه‌های شهری نتوانستندخودرابااین رشدبی رویه تطبیق دهند،درنتیجه سیمای بصری معماری شهرهاکه دربرگیرنده طیف وسیعی ازنماهاست،ازلحاظ توسعه،دچاراغتشاش بصری گردید.پیامداین رشدکالبدی سریع وشتابان،عدم نظارت برساخت وتغییرات اساسی درمنظرنماهابا صورت متنوعی ازکالبدسیمای معماری بناهاگردید.سیمای بصری نمای ساختمان‌هادرمنظرمعماری شهرهاازمهم‌ترین عوامل سازنده هویت منظرمی‌باشند.باتوجه به اهمیت نمادرمنظرمعماری وازآنجایی‌که نمادرحوزه‌معماری بخشی ازهویت وحقوق عمومی شهروندان رادربرمی‌گیردوبادرنظرگرفتن وضیعت نابسامان نماهای معماری درمنظرمعماری شهری،ضرورت تبیین مدلی مفهومی برای نماهابه‌صورت کلیتی هماهنگ پیشنهادومطرح میشود.باتوجه به تنوع اقلیمی درکشورایران وتوجه به این مسئله که تأثیرات محیطی درکالبدمعماری تأثیربسزایی دارد،تبیین این مدل بادرنظرگرفتن اقلیم گرم وخشک ایران مدنظرقرارگرفته است.ارتقاءهویت منظرمعماری نماهایمعاصرنیازمندمدلی است که سیمای معماری شهربه‌عنوان بخش کالبدی آنرادرکنارابعادفرهنگی ونیازهای کارکردیآنمدنظرقراردهد،درنتیجه معنای سیمابایدبه منظرارتقاءپیداکند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
374 - بررسی و تحلیل جایگاه غلام در ساختار سیاسی و اجتماعی حکومت صفویه
علیرضا مسلمی فیض اله بوشاسب گوشه شکوه السادات اعرابی هاشمیجایگاه حکومت صفویه در پیشرفت معماری ، هنر، امور نظامی و امنیت بر کسی پوشیده نیست. نکته مهم در این پیشرفت ها این است که غلامان تا چه اندازه در این پیشرفت ها سهیم بودند. منظور از غلام در این پژوهش غلامان خاصه سلطنت در دوره صفویه هستند که بوسیله آنها صفویان قدرت خود را مست چکیده کاملجایگاه حکومت صفویه در پیشرفت معماری ، هنر، امور نظامی و امنیت بر کسی پوشیده نیست. نکته مهم در این پیشرفت ها این است که غلامان تا چه اندازه در این پیشرفت ها سهیم بودند. منظور از غلام در این پژوهش غلامان خاصه سلطنت در دوره صفویه هستند که بوسیله آنها صفویان قدرت خود را مستحکم نمودند. انها بردگانی بودند که در تاریخ نگاری عصر صفوی معمولا به مسیحیان نو مسلمان اطلاق می شد که شاه دوست خوانده می شدند. الگوی ارباب- غلام که در دوره شاه طهماسب اول شروع شد در دوره شاه عباس اول کارامدترین ابزار برای حفظ قدرت سلطنت در برابر شیوه حکومت طایفه ای گردید. شاه عباس برای اینکه در ساختار طایفه ای شکاف ایجاد کند غلامان را تحت حمایت خود قرار داد ودر عوض از انها خواستار وفاداری بی قید وشرط گردید . سوال پژوهش این است که غلامان در ساختار سباسی، اجتماعی، معماری، هنر و تجارت صفویه چه نقشی ایفا نمودند و فرضیه این است که با توجه به این که نیروی غلامان به دلیل اخلاص به صفویان مورد توجه پادشاه صفوی بودند همواره در کار تامین امنیت و گسترش معماری، هنر و تجارت تلاش زیادی می کردند. این نوشتار با توجه به منابع موجود به صورت کتابخانه ای به بررسی نقش غلامان در حکومت صفوی می پردازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
375 - پژوهشی در باب زیبایی معماری عصر صفوی از نگاه جهانگردان( نمونه پژوهی: پنج بنای شاخص اصفهان عصر صفوی)
سمانه امامی کوپائیاصفهان در دوران پایتختی سلسله‌ی صفوی، عرصه‌ی ظهور تلاش هنرمندانه‌ی معمارانی بوده که به زعم بسیاری از صاحبنظران توانسته‌اند آثاری چنان زیبا و با معنا را بیافرینند که در دوران‌های مختلف، تحسین مخاطبان ایرانی و غیرایرانی را برانگیخته است. از جمله افرادی که به توصیف زیبایی چکیده کاملاصفهان در دوران پایتختی سلسله‌ی صفوی، عرصه‌ی ظهور تلاش هنرمندانه‌ی معمارانی بوده که به زعم بسیاری از صاحبنظران توانسته‌اند آثاری چنان زیبا و با معنا را بیافرینند که در دوران‌های مختلف، تحسین مخاطبان ایرانی و غیرایرانی را برانگیخته است. از جمله افرادی که به توصیف زیبایی این آثار پرداخته‌اند، جهانگردانی بودند که از سده‌ی دهم هجری تا عصر پهلوی از این بناها بازدید کردند و تجربیات زیبایی شناسانه‌ی خود را در سفرنامه‌هایشان به نگارش درآورده‌اند. لذا یکی از منابع مهم برای رسیدن به مؤلفههای زیبایی در این آثار هنری، گزارشات توصیفی این جهانگردان است که میتواند به ما در فهم اصیل‌تری از زیبایی معماری آن دوران یاری رساند. لذا هدف این پژوهش شناسایی مؤلفههای زیبایی معماری عصر صفوی از نگاه جهانگردان خارجی است. در این راستا، پنج بنای شاخص اصفهان عصر صفوی را به عنوان نمونه پژوهش انتخاب کردیم، و با تحلیل محتوای متون سفرنامه‌ها، تجربه زیبایی‌شناسانه جهانگردان از این بناها را مورد تفسیر قرار دادیم. نتایج پژوهش حاکی از آن است که در تجربه زیبایی‌شناسانه جهانگردان توجه به مؤلفههای کالبدی، ادراکی- معنایی و عملکردی به خوبی دیده میشود. مواردی همچون حیرت، تحسین- شکوه و عظمت، تفکر و منطق، نظم و هماهنگی، جذابیت و توجه به تزئینات از موارد مشترکی است که جهانگردان در مورد نمونههای مورد مطالعه به آن اذعان داشته‌اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
376 - وضعیت معمــاری در دورة سـاسـانیـان و تفاوت آن با معمـاری عصـر هخامنشیـان
مهدی رمضانی امیر تیمور رفیعی حسین محمدیمعماری دورة ساسانی در واقع ادامه‌دهنده و کامل‌کنندة معماری اشکانی و درعین‌حال یادآور معماری هخامنشی است. با شکل‌گیری حکومت ساسانیان، جامعه ایران روبه‌رشد نهاد و با تنظیم یک برنامه دقیق و کارآمد در امر شهرسازی، معماری و صنعتی کردن جامعه، توجه دنیای متمدن هلنی و رومی را ب چکیده کاملمعماری دورة ساسانی در واقع ادامه‌دهنده و کامل‌کنندة معماری اشکانی و درعین‌حال یادآور معماری هخامنشی است. با شکل‌گیری حکومت ساسانیان، جامعه ایران روبه‌رشد نهاد و با تنظیم یک برنامه دقیق و کارآمد در امر شهرسازی، معماری و صنعتی کردن جامعه، توجه دنیای متمدن هلنی و رومی را به‌سوی خود جلب نمود. فرهنگ و هنر ساسانیان دنباله‌روی هنر و فرهنگ هخامنشی و پارتی بوده است. تلاش ساسانیان بر آن بود که خود را به فرهنگ عصر هخامنشی نزدیک سازند. آنان در هنرِ معماری، حجاری، گچبری، ساختن طاق‌های گنبدی و تالارهای وسیع بدون ستون برتری خود را نسبت به دورههای قبل نشان دادند. در معماری، نقوش برجسته و حجاری‌های عصر ساسانی تفاوتها و شباهت‌هایی با دورة هخامنشی به‌خصوص از نظر موضوع و محتوا دیده میشود. اردشیر بنیان‌گذار سلسله ساسانی، قبل از به قدرت رسیدن حاکم شهر دارابگرد پارس بود و معماری آن شهر و همچنین شهر گور یا فیروزآباد را بنا به سنت معماری دورة پارتی بهصورت دایره‌ای بنیاد گذاشت. در این مقاله که به روش تحلیلی - توصیفی انجام میشود به سؤالات روش ساخت، مصالح و کارکرد بناهای عصر ساسانیان به چه صورت بوده است؟ و تفاوت آن با معماری عصر هخامنشیان چه بوده است؟ پاسخ داده خواهد شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
377 - همنشینی آب و آتش در بناهای مذهبی دوره ساسانی
پریا دواچی کمال‌الدین نیکنامی سجاد علیبیگیبررسیها نشان میدهد که آتشکده‌های دوره ساسانی تمایل زیادی به قرارگیری در کنار منابع آب نظیر رودخانه‌ها و چشمه‌ها دارند. شاید در ظاهر نتوان به صراحت الزام وجود منابع آبی در کنار نیایشگاه‌های دوره ساسانی را تأیید کرد، ولی با بررسی مکان قرارگیری نیایشگاه‌ها درمی‌یابیم که چکیده کاملبررسیها نشان میدهد که آتشکده‌های دوره ساسانی تمایل زیادی به قرارگیری در کنار منابع آب نظیر رودخانه‌ها و چشمه‌ها دارند. شاید در ظاهر نتوان به صراحت الزام وجود منابع آبی در کنار نیایشگاه‌های دوره ساسانی را تأیید کرد، ولی با بررسی مکان قرارگیری نیایشگاه‌ها درمی‌یابیم که بیشتر آنها در نزدیکی منابع آبی احداث گردیده‌اند و یا با طی کردن مسافتی کوتاه به منابع آبی دست پیدا میکنند و یا در برخی موارد در کنار آتشکده‌ها بنایی برای گرامی‌داشت آب نیز ساخته میشده است. با وجود فقدانِ اطلاعات در توصیف معماری نیایشگاه‌ها در متون دینی نظیر اوستا، ممکن است بتوان از طریق تطبیق نوشته‌های این کتاب در رابطه با جایگاه ایزدانی چون آناهیتا با بناهای به جا مانده از دوره ساسانی مانند آتشکده‌ها، به شناختی در رابطه با بناهای مرتبط با نیایش آب و آتش در این دوره دست یافت. این پژوهش با هدف پاسخ به این پرسش که آیا ساخت نیایشگاه‌های مرتبط با آتش در دوره ساسانی در کنار منابع آبی دلایل دینی داشته است یا خیر؟، با شیوه اسنادی و با استناد به شواهد باستان‌شناختی، تلاش دارد تا دلایل ساخت نیایشگاه‌های مرتبط با آتش در کنار منابع آب را مورد بررسی قرار دهد. نتایج این پژوهش نشان میدهد که در بیشتر موارد بنایی مختص به نیایش آب ساخته نمی‌شد و نیایش آب در کنار منابع آب انجام می‌گرفت که از این نظر نزدیکی بناهای مرتبط با آتش به منابع آب نشانی از دلایل مذهبی انتخاب مکانی آتشکده‌ها و نزدیکی به منابع آب است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
378 - نگاهی بر ارتباط بین تناسبات در نظام آفرینش با تناسبات معماری در بناهای تاریخی اسلامی ایران
مجید طاهری دمنه ابوذر مجلسی کوپائی شیرین طغیانیتناسب رابطه بین اندازه‌ها است و در هنرهای تجسمی بر رابطه‌ی مناسب میان اجزاء با یکدیگر و با کلیت شکل‌گرفته از اجزاء دلالت دارد. علاوه بر رابطه بین اندازه‌ها، تناسبات کیفی یا به عبارتی مناسبت نیز در جایجای نظام آفرینش و در ساخته‌های بشری وجود دارد. عدالت در سطح نظام هستی چکیده کاملتناسب رابطه بین اندازه‌ها است و در هنرهای تجسمی بر رابطه‌ی مناسب میان اجزاء با یکدیگر و با کلیت شکل‌گرفته از اجزاء دلالت دارد. علاوه بر رابطه بین اندازه‌ها، تناسبات کیفی یا به عبارتی مناسبت نیز در جایجای نظام آفرینش و در ساخته‌های بشری وجود دارد. عدالت در سطح نظام هستی به معنای نوعی توازن و تناسب در نظام هستی و قرار گیری هر چیز سر‌جای خود میباشد که این همان تناسب کیفی است که به آن عدالت تکوینی هم می‌گویند. در این راستا با مطالعه مفاهیم و مصادیق تناسبات کمی و کیفی و نیز نظریه‌های مربوط به هنر اسلامی به روش توصیفی- تحلیلی و با استدلال منطقی این نتیجه به دست آمد که تناسبات در بعد کمی و کیفی به عنوان جلوه ای از حسن خداوندی در مخلوقات تجلی مییابد و سپس توسط هنرمند مورد ادراک قرارگرفته و بازتاب آن در آثار بشری و از جمله معماری متجلی میشود. حسن الهی که در مخلوقات متجلی شده در هنر در قالب هندسه، تناسبات، هماهنگی، ریتم، تعادل و... توسط هنرمند بروز مییابد. در معماری هندسه و تناسبات نمود عدل و تقدیر خدایی و تجلی حسن اوست که هنرمند آن را باز‌تابش داده است. عدالت در معماری و شهرسازی به توازن و تناسب همه جانبه و فراگیر یعنی تناسبات کمی و مناسبات کیفی تعبیر میشود و رعایت تناسب یعنی زیبایی به معنای واقعی آن. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
379 - نقش عناصر ایرانی در بنای تاج محل
مژگان اسماعیلیچکیده: تاج محل بنای یادبودی که برای ممتاز محل همسر شاه جهان ساخته شد، از نمونه های بسیار زیبای معماری اسلامی در شبه قاره هند به شمار می آید. شاهان گورکانی موفق به ایجاد سبک تلفیقی به نام سبک مغولی شدند کهاز ظرایف هنر ایرانی، آسیای میانه و آناتولی بهره می بُرد. طرح اص چکیده کاملچکیده: تاج محل بنای یادبودی که برای ممتاز محل همسر شاه جهان ساخته شد، از نمونه های بسیار زیبای معماری اسلامی در شبه قاره هند به شمار می آید. شاهان گورکانی موفق به ایجاد سبک تلفیقی به نام سبک مغولی شدند کهاز ظرایف هنر ایرانی، آسیای میانه و آناتولی بهره می بُرد. طرح اصلی بنا از قبر تیمور لنگ در سمرقند گرفته شدهو الحاقاتی با معماری سنتی ایرانی به بنا اضافه شده است. برای بنای این اثر هنری هزاران هنرمند و صنعتگر ازاقصی نقاط جهان استخدام و به کار گمارده شدند. در منابع تاریخی نام شخصیت هایی ایرانی که نقش اساسی در بنایتاج محل ایفا کردند از جمله استاد عیسی شیرازی نقشه نویس (طراح)، امانت خان شیرازی توقیع نویس (خطاط) ومحمد حنیف قندهاری دیده می شود. هنر ایرانی یکی از مؤثرترین عناصر هنر اسلامی است و تاج محل از نمونه های بارزی است که حکایت از حضور هنر ایرانی می کند. واژگان کلیدی: تاج محل، معماری ایرانی، معماری اسلامی، میراث فرهنگ ایرانی، گورکانیان هند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
380 - بهینه‌سازی ترکیب سرویس‌های ابری با آگاهی از کیفیت سرویس با استفاده از الگوریتم جستجوی موجودات زنده همبسته
وحیده حی‌العالم علی‌اصغر پورحاجیکاظمامروزه سیستم‌های سرویس‌گرا با توجه به امکان استفاده در محیطهای توزیع شده ناهمگون و عدم وابستگی به فناوری خاص، و نیز وجود سیستم‌های مقیاس وسیع پویا با نیازهای متغیر، بسیار مورد توجه قرار گرفته‌اند. سرویس‌های ابر نیز یکی از روشهای پیاده‌سازی مفهوم سرویس‌گرایی است. افزای چکیده کاملامروزه سیستم‌های سرویس‌گرا با توجه به امکان استفاده در محیطهای توزیع شده ناهمگون و عدم وابستگی به فناوری خاص، و نیز وجود سیستم‌های مقیاس وسیع پویا با نیازهای متغیر، بسیار مورد توجه قرار گرفته‌اند. سرویس‌های ابر نیز یکی از روشهای پیاده‌سازی مفهوم سرویس‌گرایی است. افزایش تمایل کاربران به استفاده از رایانش ابری، فروشندگان سرویس‌های وب را به تولید سرویس‌هایی با ویژگیهای غیرعملکردی (کیفیت سرویس) متفاوت، تشویق میکند. نیازهای کاربران در اغلب اوقات توسط سرویس‌های تکی موجود رفع نمی‌گردد و بایستی با ترکیب تعدادی از سرویس‌ها به سرویس مورد نظر دست یافت. تعداد ارائه دهندگان سرویس روز به روز در حال افزایش است و به موازات آن، برای یک درخواست، چندین سرویس با عملکرد یکسان و با ویژگیهای غیرعملکردی متفاوت پیشنهاد میشود، که این باعث می-شود مساله ترکیب سرویس کاملا پیچیده شده و جزو مسائل Np-Hard محسوب شود. بنابراین افزایش کیفیت سرویس‌های مرکب چالشی بزرگ میباشد و از آنجایی که کیفیت سرویس‌های مرکب ابری نتیجه شده از کارهای پیشین هنوز قابل افزایش میباشد، لذا در این تحقیق سعی شده است با استفاده از الگوریتم جستجوی موجودات زنده همبسته، کیفیت سرویس‌های مرکب ابری را افزایش داد. تمامی شبیه-سازی‌ها در محیط متلب اجرا شده و نتایج آنها با الگوریتم‌های ژنتیک، ازدحام ذرات و کلونی مورچگان مقایسه شده که نشان میدهد روش پیشنهادی از نظر کیفیت جواب‌ها، پایداری و مقیاس‌پذیری، برتری قابل توجهی نسبت به سایر الگوریتم‌ها دارد، همچنین دارای 13% بهبود نسبت به سایر روشهای مورد مقایسه میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
381 - ارائه روشی سیستماتیک برای تحلیل حساسیت سیستم‌های تحمل‌پذیر خطا در معماری افزونگی چند ماجولی
کوروش اصلان صفت غلامرضا لطیف شبگاهیدرخت عیب یک دیاگرام سلسله مراتبی است که راههای مختلف ترکیب اجزای معیوب یک سیستم را که منجر به وقوع عیب نامطلوب مشخص در آن میشوند به تصویر می‌کشد. این دیاگرام در فازهای طراحی و بهره‌برداری سیستم‌های صنعتی به کار رفته و به طراحان امکان ارزیابی ویژگیهایی نظیر قابلیت اطمی چکیده کاملدرخت عیب یک دیاگرام سلسله مراتبی است که راههای مختلف ترکیب اجزای معیوب یک سیستم را که منجر به وقوع عیب نامطلوب مشخص در آن میشوند به تصویر می‌کشد. این دیاگرام در فازهای طراحی و بهره‌برداری سیستم‌های صنعتی به کار رفته و به طراحان امکان ارزیابی ویژگیهایی نظیر قابلیت اطمینان، میانگین زمان تا خرابی و حساسیت را عرضه میکند. علاوه بر موارد مذکور از درخت عیب برای پیدا کردن گلوگاه‌های خرابی و تعیین نقاط ضعف طراحی استفاده میکنند. علیرغم کاربردهای وسیع آن در ارزیابی قابلیت اطمینان سیستمها، از درخت عیب کمتر برای محاسبه حساسیت استفاده شده است. در دهه اخیر تحقیقات محدودی در این زمینه صورت گرفته است، اما این روشها برای سیستم‌های بزرگ کارایی نداشته و نظاممند نیستند. مقاله حاضر به ارائه روشی سیستماتیک برای ارزیابی حساسیت سیستم‌های تحمل‌پذیر خطا از روی درخت عیب آن میپردازد. سپس روش فوق را برای محاسبه حساسیت معماری NMR که یکی از ساختارهای متعارف تحمل‌پذیری‌خطا که جهت افزایش قابلیت اطمینان، ایمنی و دردسترس‌پذیری سیستم ها در صنعت است، به کار گرفته و به ارائه فرمولی جامع و پارامتری برای محاسبه حساسیت این ساختار میپردازد. روش ارائه شده میتواند کمک شایانی به مهندسان طراح و بهره‌بردار سیستم‌های مطمئن برای محاسبه سیستماتیک و سریع حساسیت از روی درخت عیب آنها بنماید پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
382 - ارائه الگو جهت ارزیابی همراستایی و همگرایی معماری سازمانی اداره کل ورزش و جوانان استان مازندران
سمیه ابوالحسن زاده زوارم محمد حامی وحید شجاعیپژوهش حاضر با هدف بررسی همراستایی و همگرایی معماری سازمانی وضعیت موجود اداره کل ورزش و جوانان استان مازندران و ارائه الگو در وضع مطلوب انجام گرفت. امروزه معماری سازمانی یکی از مهم ترین موضوعاتی است که مدیران اجرایی و مدیران اطلاعاتی مورد توجه قرار می دهند و رویکردی برای چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف بررسی همراستایی و همگرایی معماری سازمانی وضعیت موجود اداره کل ورزش و جوانان استان مازندران و ارائه الگو در وضع مطلوب انجام گرفت. امروزه معماری سازمانی یکی از مهم ترین موضوعاتی است که مدیران اجرایی و مدیران اطلاعاتی مورد توجه قرار می دهند و رویکردی برای شناخت، مهندسی، مدیریت کلیه عناصر سازمان و ارتباطات آنها است. روش این پژوهش از نوع توصیفی و پیمایشی و مبتنی بر تحلیل های کیفی و کمی با استفاده از روش اسنادی و روش دلفی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه مدیران، معاونان و کارکنان اداره کل ورزش و جوانان استان مازندران به تعداد 148 نفر می‌باشند که در سال 1397 مشغول به فعالیت بودند. پس از توزیع 148 پرسشنامه، 140 پرسشنامه قابل استفاده حاصل گردید. بنابراین حجم نمونه‌ی آماری برابر با 140 نفر در نظر گرفته شد. جهت جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته مشتمل بر 7 سوال استفاده شده است، ضریب پایایی به روش آلفای کرونباخ برابر با 88/0 به دست آمد. برای تحلیل دادهها، شیوههای تحلیل اسناد و روش دلفی، با رویکرد تطبیقی و قیاسی با استفاده از نرم افزار spss انجام شده است. نتایج نشان میدهد که وضعیت جاری در اکثر ویژگیهای همراستایی و همگرایی در حد متوسط بوده و باید بهبود پیدا نماید. از اینرو مدل جدیدی مبتنی بر سرویس‌گرایی جهت ترسیم وضعیت آتی طراحی و با استفاده از روش دلفی ارزیابی شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
383 - ریخت‌شناسی معماری معنامحور با استفاده از روش چیدمان فضا (مطالعه موردی: مسجد حکیم اصفهان)
نرجس فلکیان حسین صفری علی کاظمیبرخی از نظریهپردازان بر این اصل اعتقاد دارند که با طراحی محیط کالبدی، معنا به وجود می‌آید. لذا معنا از دو حیث قابل بررسی است: بعد ذهنی و عینی یا فیزیکی. هدف از پژوهش تبیین معنا در معماری بناهای شاخص مذهبی دوره صفویه اصفهان، با استفاده از تحلیل ویژگیهای فیزیکی فضای معم چکیده کاملبرخی از نظریهپردازان بر این اصل اعتقاد دارند که با طراحی محیط کالبدی، معنا به وجود می‌آید. لذا معنا از دو حیث قابل بررسی است: بعد ذهنی و عینی یا فیزیکی. هدف از پژوهش تبیین معنا در معماری بناهای شاخص مذهبی دوره صفویه اصفهان، با استفاده از تحلیل ویژگیهای فیزیکی فضای معماری آنهاست. پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این پرسش است که کدام یک از فضاهای مسجد از بعد فیزیکی و کالبدی معنادهی بیشتری دارد و دلیل معناداری فضاهای مسجد چیست؟ به همین منظور از میان ادوار تاریخی، دوره صفویه و از میان بناهای مذهبی، مسجد حکیم اصفهان به عنوان نمونه موردی انتخاب شد. روش تحقیق در پژوهش حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی میباشد. روش تحلیل آن نیز با استفاده از نرم‌افزار دپس مپ و آنالیز مؤلفههای ریخت‌شناسی معماری نظیر: هم‌پیوندی، نفوذپذیری، گوناگونی، خوانایی، وحدت فضایی و عمق فضا در فضاهای مختلف مسجد حکیم است. پس از آنالیز نقشه‌ها توسط نرم‌افزار دپس مپ و مشاهده رفتارهای حرکتی انسانی، این نتیجه حاصل گشت که حیاط علاوه بر داشتن شفافیت و تداوم دید بصری، دارای میزان بالاتری از هم پیوندی، نفوذپذیری و وحدت فضایی میباشد. همچنین از حیث گوناگونی شبستان با تلفیق فضاهای باز، نیمه باز و بسته، نسبت به سایر فضاهای مسجد از میزان گوناگونی بیشتری برخوردار است و علاوه بر آن دارای بیشترین میزان قابلیت انتخاب بوده است. مشاهده میدانی رفتار حرکتی و بصری بازدیدکنندگان مسجد نیز تأییدی بر این مدعاست. از دستاوردهای این پژوهش میتوان در طراحی مساجد امروزی با توجه به الزامات و نیازهای جدید نیز بهره جست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
384 - بررسی تفکرات اجتماعی موثر بر تغییرات بافت کالبدی- فضایی شهرها با تاکید بر معماری دهه قبل و بعد از انقلاب 1357 از منظر تالیفات معاصر
علیرضا جزء پیری مهرداد متین کاوه بذرافکنموضوع پژوهش، پردازش عوامل اجتماعی تاریخ بعد از انقلاب ایران و اثرات آن بر تفکرات معماری معاصر است. عوامل اجتماعی موثری که به نوعی دخیل در تغییر و تحول معماری هر دوره تاریخی بشمار میروند. معماری بعنوان یک جریان میان رشته ای همواره از عواملی چون جامعه تاثیر گرفته است. سوا چکیده کاملموضوع پژوهش، پردازش عوامل اجتماعی تاریخ بعد از انقلاب ایران و اثرات آن بر تفکرات معماری معاصر است. عوامل اجتماعی موثری که به نوعی دخیل در تغییر و تحول معماری هر دوره تاریخی بشمار میروند. معماری بعنوان یک جریان میان رشته ای همواره از عواملی چون جامعه تاثیر گرفته است. سوال این است که ارتباط معماری با زمینه های اجتماعی چگونه بوده و این ارتباط در حوزه معماری برای 3 دهه انقلاب 1357 چگونه است؟ فرض پژوهش براین است که مطالعه در تاریخِ معماری معاصر ایران میتواند پژوهشگر را به بینشی عمومی در حال و هوای جامعه سالهای مورد نظر و بالعکس هدایت نماید. تشریح ارکان اجتماعی در تالیفات معماری محرز است و بینش حاصل، با ارجاع به وقایع تاریخی- اجتماعی قابل تبیین خواهد بود. پژوهش پس از مطالعه کتابخانه ای در دو حوزه اجتماعی و معماری در تلاش است تا برداشتی از جامعه آن روزها و تبعیت معماری از آن بدست آورد، در این میان محتوای آثار تالیفی که متاثر از عوامل اجتماعی هستند را شناسائی و معرفی کند. پژوهش کیفی است با راهبرد تفسیری، که با روش تاریخی و بکارگیری استدلالی منطقی پس زمینه متغیری مداخله گر همچون جامعه در معماری را تبیین میکند. نتیجه این بررسیها نشان میدهد که معیارهای تشخیص جوانب اجتماعیِ معماری در 3 دوره تاریخی قبل از انقلاب، انقلاب 1357 و دهه بعد از انقلاب، بیانگر نوعی گذر از جامعه ای فوق مدرن و لوکس به جامعه ای سنتی- مذهبی و مجدداً بازگشت به جامعه مدرن معتدل می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
385 - تحلیل و محاسبه مناسب ترین جهت ساختمان از منظراقلیمی با استفاده از روش قانون کسینوس ها در شهر سقز
سارا کریم زاده حسن لشکری رضا برنا مجید ولی شریعت پناهیپژوهش حاضر در راستای تحلیل و محاسبه مناسب ترین جهت ساختمان از منظراقلیمی با استفاده از روش قانون کسینوس ها در شهر سقز تدوین گردیده است با استفاده از روش قانون کسینوس ها مناسب ترین جهت ساختمان در شهرستان سقز ابتدا بدون در نظر گرفتن عامل باد و سپس با لحاظ نموده این عامل م چکیده کاملپژوهش حاضر در راستای تحلیل و محاسبه مناسب ترین جهت ساختمان از منظراقلیمی با استفاده از روش قانون کسینوس ها در شهر سقز تدوین گردیده است با استفاده از روش قانون کسینوس ها مناسب ترین جهت ساختمان در شهرستان سقز ابتدا بدون در نظر گرفتن عامل باد و سپس با لحاظ نموده این عامل محاسبه و ارائه شده است. برای این محاسبه لازم بود ابتدا سمت و زاویه تابش برای تمام طول سال محاسبه می شد. برای این کار از نرم افزار QBasic استفاده شده است. نتایج نشان داد که با اولویت قرار دادن انرژی در دوره سرد سال برای ساختمانهای یک طرفه جهت جنوب، ساختمانهای دو طرفه جهت شمال غرب - جنوب شرق و جهت شمال شرق- جنوب غرب، ساختمانهای چهارطرفه جهت شمال - جنوب و غرب - شرق، مناسبترین جهات جغرافیایی برای استقرار جهت دیوار ساختمانها می‌باشند. بنابراین جهات دیوارها باید حتی المقدور در جهتی بین 180 درجه (جنوب) تا 135 + (جنوب شرق) انتخاب شود. با این همه چون در ساختمانهای دو طرفه (آپارتمانها) بالاترین مقدار انرژی به دیوار جهت جنوب شرقی می‌تابد و چون این جهت با جهت شیب توپوگرافیک شهر هم منطبق است. بهترین جهت برای ساختمانهای آپارتمانی جهت جنوب شرقی – شمال غربی است.نقشه کالبدی شهر تهیه شده و الگوی خیابان های اصلی و فرعی شهر استخراج و میزان انطباق الگوی گسترش مساکن نشان داد که بافت قدیم شهر انطباق تقریباً کاملی با الگوی مناسب جهت گیری حاصل از تحقیق و همساز با اقلیم دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
386 - ارزیابی بناهای بلندمرتبه مسکونی ایرانی از منظرمعماری الگوگرا در معماری و شهرسازی ایرانی – اسلامی
فرهام مقدم راد منصور سپهری مقدممعماری ایرانی با ورود اسلام باورهای اعتقادی و اصولی را به ظهور رسانید که معماری ایرانی – اسلامی را در زمره معماری‌های الگوگرا جای داد. الگوهایی که در سیر تاریخی این معماری تکامل پیدا کردند و تبدیل به ویژگیهای شاخص و بعضاً منحصر به فرد معماری ایرانی – اسلامی چکیده کاملمعماری ایرانی با ورود اسلام باورهای اعتقادی و اصولی را به ظهور رسانید که معماری ایرانی – اسلامی را در زمره معماری‌های الگوگرا جای داد. الگوهایی که در سیر تاریخی این معماری تکامل پیدا کردند و تبدیل به ویژگیهای شاخص و بعضاً منحصر به فرد معماری ایرانی – اسلامی گشتند. معماری الگوگرای ایرانی – اسلامی در دهه‌های اخیر و در برخورد با معماری غربی مورد غفلت قرار گرفته و ارزش‌های برگرفته از هویت و فرهنگ ایرانی – اسلامی آن نادیده انگاشته شدهاند. پارادایم پژوهش حاضر آزاد پژوهی و ترکیبی از شیوههای تحلیلی، استفاده از پرسشنامه، دلفی و آزمون همبستگی میباشد، به این منظور 40 نمونه ساختمان بلندمرتبه مسکونی ایرانی در معرض سنجش و ارزیابی(کمی با استفاده از طبق لیکرت) خبرگان از شاخصهای برگزیده معماری ایرانی - اسلامی قرار می‌گیرند و نتایج به دست آمده توسط نرم‌افزار SPSS به منظور بررسی میزان همبستگی شاخص‌ها مورد تحلیل قرار می-گیرند. یافتههای تحلیل همبستگی پیرسون نشان دهنده ارتباط معنادار مستقیم و رو به بالای معماری الگوگرا با معیارهای بینش نمادین، معماری مفهومی، سلسله مراتب فضایی، انطباق محیطی، انطباق فرهنگی، خوانایی، نشانه گرایی، مقبولیت عمومی و معماری ایرانی – اسلامی میباشد. نتایج حاصل از تحقیق نشان میدهد که برای بازگشت به الگوهای ایرانی - اسلامی در طراحی ساختمانهای بلندمرتبه مسکونی امروزی 2 گروه از شاخص‌ها که در قالب بحث اخلاق مداری(شاخصهای ذهنی) و انسان محوری (شاخصهای کالبدی) مطرح میشوند، بیش از سایر عوامل و شاخص‌ها بر مبنای الگوهای معماری ایرانی - اسلامی تأثیرگذار و مطلوب نظر هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
387 - تاثیرات متقابل سازه و معماری در معماری نوین کشورهای در حال توسعه با تأکید بر منطقه خاورمیانه از منظر معماری بیونیک در راستای ارتقاء کیفیت کالبدی فضا
عادل بخشی بالکانلو صلاح‌الدین مولانایی قادر بایزیدیتعامل سازه و معماری تأثیرات بصری و کارکردی مختلفی را در فضای کالبدی ایجاد میکند. به بیانی، نحوة رابطه این دو می-تواند در برگیرنده پتانسیل‌ها (و گاهی ضعف‌هایی) تأثیرگذار بر کیفیت نهایی فضا باشد. فرم اسکلت سازه بی‌شک با فرم ساختمان حامل آن ارتباطی تنگاتنگ دارد. هدف این م چکیده کاملتعامل سازه و معماری تأثیرات بصری و کارکردی مختلفی را در فضای کالبدی ایجاد میکند. به بیانی، نحوة رابطه این دو می-تواند در برگیرنده پتانسیل‌ها (و گاهی ضعف‌هایی) تأثیرگذار بر کیفیت نهایی فضا باشد. فرم اسکلت سازه بی‌شک با فرم ساختمان حامل آن ارتباطی تنگاتنگ دارد. هدف این مقاله، تاثیرات متقابل سازه و معماری در معماری نوین کشورهای درحال توسعه با تأکید بر منطقه خاورمیانه از منظر معماری بیونیک در راستای ارتقاء کیفیت کالبدی فضا است. از این رو طراحی ساختمان تعیین فرم کلی آن به نوعی طراحی سازه نیز هست. با وجود این، رابطه میان طراحی سازه و طراحی معماری میتواند فرم‌های گوناگونی به خود بگیرد. مفاهیم معماری و سازه و نحوه تعامل و تاثیرات متقابل آنها و همچنین معماری نوین هزاره سوم، مفاهیمی هستند که در این تحقیق مورد بحث و بررسی قرار گرفته‌اند و نتایج آنها مورد استفاده پژوهشی قرار گرفته است. در این مقاله از روش ترکیبی( توصیفی وتحلیلی- ترکیبی- تاریخی) و مطالعه و بررسی کتابخانهای استفاده و گردآوری و تجزیه و تحلیل‌ها نیز از طریق مطالعات کتابخانهای صورت گرفت. سوال اصلی پژوهش این است که شاخص‌ها و اصول معماری بیونیک در معماری نوین به چه صورت میباشد؟ نتایج این مقاله نشان داد که بیونیک در حقیقت وسیله‌ای خلاق برای دست یافتن به هدف پایداری بطور مؤثر و کارآمد میباشد. تمام ساختمانها و فرآیندهای طبیعت را میتوان پایدار دانست چرا که آنها بطور نامحدود برای هزاران سال برقرار مانده‌اند. روزانه، انسانها و مخلوقات آنها بطور منفی بر محیط تأثیر میگذارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
388 - ارزیابی مولفه های کالبدی در خانه های سنتی و مدرن با رویکرد توسعه پایدار(مطالعه ی موردی شهر تبریز)
طرلان زرنشانی اصل نیما ولیزاده حسن ستاری ساربانقلیمقاله حاضر در رابطه با مطالعات تطبیقی معماری مساکن معاصر ایران)دوران بعد از انقلاب) با معیارهای سنتی (دوران پهلوی) با رویکرد پایداری در شهر تبریز می باشد. سوال اصلی تحقیق این است که آیا بین طراحی مساکن معاصر شهر تبریز با معماری سنتی تضادهای از نظر پایداری وجود دارد؟ در چکیده کاملمقاله حاضر در رابطه با مطالعات تطبیقی معماری مساکن معاصر ایران)دوران بعد از انقلاب) با معیارهای سنتی (دوران پهلوی) با رویکرد پایداری در شهر تبریز می باشد. سوال اصلی تحقیق این است که آیا بین طراحی مساکن معاصر شهر تبریز با معماری سنتی تضادهای از نظر پایداری وجود دارد؟ در عصر معاصر، همه چیز به نوعی در حال دگرگون شدن است، از سبک زندگی انسانها گرفته تا سبک معماری. این روزها معماری اصیل و سنتی ایرانی و شهر تبریز به خاطر برخی مسایل از جمله تهاجم فرهنگ غربی بیش از پیش کمرنگ و کم‌رنگ‌تر می شود. در حالی که در معماری نوع طراحی در هر محله و منطقه ای بر اساس اقلیم و آب و هوا، اعتقادات، باورها، ارزش های دینی، معنوی و مادی صورت گرفته که بیانگر هویت، تاریخ و فرهنگ آن منطقه و محله است. توسعه پایدار تغییری محیط مدارانه در استفاده از منابع طبیعی و سمت گیری توسعه فناوری است تا با نیازهای حال و آینده سازگار باشد. در معماری پایدار که در برگیرنده مفاهیم و اصول توسعه پایدار در حوزه معماری است ساختمان نه تنها خود را با شرایط اقلیمی منطقه تطبیق می دهد، بلکه با بهره گیری از بوم شناسی ساختمان که تاکید بر قابلیت تلفیق ساختمان با عوامل محیطی دارد، سعی در نیل به کیفیات فضایی، کالبد و فرم مناسب در طراحی معماری دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
389 - ارزیابی تاثیر اقلیم بر شکل گیری مسکن در دوره معاصر به روش آنتروپی(مورد مطالعه: محله ی رشدیه تبریز)
محمد جدیری عباسی شهریار شقاقی جلال سالک زمانخانی سهیلا حمیدزاده خیاویامروزه ساختمانها بیش از نیمی از انرژی در سراسر جهان را مصرف می کنند، که به‌طور قابل توجهی با انتشار گازهای گلخانه‌ای که ایجاد میکنند، به تغییرات اقلیمی و آب و هوایی دامن می‌زنند. در فرآیند گذر از معماری خانههای تاریخی به خانههای معاصر در ایران بخصوص در شهر تبریز، بای چکیده کاملامروزه ساختمانها بیش از نیمی از انرژی در سراسر جهان را مصرف می کنند، که به‌طور قابل توجهی با انتشار گازهای گلخانه‌ای که ایجاد میکنند، به تغییرات اقلیمی و آب و هوایی دامن می‌زنند. در فرآیند گذر از معماری خانههای تاریخی به خانههای معاصر در ایران بخصوص در شهر تبریز، باید دریافت که خانههای تاریخی چه ارزش‌هایی را از دست داده و چه عوامل دیگری به غیراز دانش بومی، طبیعت‌گرایی و صرف جویی در انرژی، برشکل‌گیری خانههای معاصر تبریز منجمله محله‌ی رشدیه تبریز تاثیر گذاشته است. هدف از این تحقیق ارزیابی تاثیر اقلیم بر شکل گیری مسکن معاصر تبریز در محله رشدیه می باشد. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و پیمایشی بوده و به‌منظور گردآوری اطلاعات از دو روش کتابخانه ای و میدانی استفاده شده و جامعه ی آماری شامل کل جمعیت شهرک رشدیه تبریز (6378 نفر) بوده و حجم نمونه 362 نفر تعیین شد که از طریق فرمول کوکران بدست آمد. برای پایایی سوالات از آلفای کرونباخ استفاده شده که براساس آن ضریب پایایی سوالات معادل 898/0 دست آمده است. بعد از تجزیه و تحلیل اطلاعات برای وزن‌دهی معیارها از تکنیک آنتروپی‌شانون به بررسی برهمکنش و تاثیر معیارها بر شکل‌گیری مسکن و درجه اهمیت آنها در مقایسه با یکدیگر پرداخته شده که با تقریب قابل قبول محوری بودن تمامی موارد و لزوم بکارگیری همزمان آنها در طراحی نشان داده شده است. در پایان راهبردهایی جهت بهبود طراحی اقلیمی در شکل‌گیری مسکن که در آینده ساخته میشوند ارائه گردیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
390 - بررسی تأثیر عناصر اقلیمی در معماری شهری: مطالعه موردی شهر جلفا
مریم ادراکی رضا برنا ابراهیم فتاحی مسعود مهدویهماهنگی ساختمان ها با شرایط اقلیمی از اهداف طراحی اقلیمی به شمار می رود. مساکن که از انسان در برابر سرما و گرما محافظت مینماید، پیوندبا اقلیم دارد. این پژوهش به بررسی تأثیر عناصر اقلیمی در معماری شهر جلفا پرداخته است. ، به منظور دستیابی به الگوی ساخت و ساز با هدف آسایش چکیده کاملهماهنگی ساختمان ها با شرایط اقلیمی از اهداف طراحی اقلیمی به شمار می رود. مساکن که از انسان در برابر سرما و گرما محافظت مینماید، پیوندبا اقلیم دارد. این پژوهش به بررسی تأثیر عناصر اقلیمی در معماری شهر جلفا پرداخته است. ، به منظور دستیابی به الگوی ساخت و ساز با هدف آسایش حرارتی، به طراحی اقلیمی منطقه و اقلیم‌های مشابه و بررسی آسایش حرارتی فضای داخلی مساکن پرداخته شده است. این کار از طریق جمعآوری اطلاعات ازایستگاه‌های هواشناسی صورت گرفته است. پس از تعیین نوع اقلیم وضعیت زیست اقلیمی شهر جلفا بر اساس معیارهای دمای مؤثر، گیونی محاسبه شده است.جلفا به دلیل واقع شدن در یک موقعیت جغرافیایی خاص، از اقلیم نسبتاً سرد وخشکی برخوردار است. به طوری که دمای هوا در سردترین ماهبه 20- درجه می رسد و در گرم‌ترین ماه از 44 درجه فراتر می رود. لذا لزوم بررسی شرایط اقلیمی در رابطه با طراحی جهت استقرار ساختمانها در فصول سرد سال با استفاده از داده های هواشناسی وضعیت زیست اقلیمی مورد بررسی قرار گرفت. دادهها بر پایه روش هایی تجربی نظیر ماهان، گیونی، پن واردن، الگی و تقویم نیاز اقلیمی مورد تحلیل قرار گرفته‌اند که از نتایج آن، ارائه راهکارهایی بر اساس بررسی وضعیت اقلیمی ماه‌های سال و چگونگی آسایش انسان با توجه به این شاخص ها بوده است که از جمله آن استقرار ساختمانها در جهت جنوب و جنوب غرب و جنوب شرق می باشد. نتایج نمودار آمبروترومیک و میزان دما و بارش نشان داد که جلفا در اقلیم سرد و خشک قرار گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
391 - تبیین ارتباط میان برداشت معمارانه و مؤلفههای فردی کاربر در کالبد فضاهای عمومی (مورد مطالعه: خیابان زند شیراز)
مهشید معتمد مهرداد متین هادی کشمیریمعماری فضاهای همگانی، جایگاهی برای یکپارچگی تنوع فرهنگی و حضور جریانهای متفاوت اجتماعی است. در این فضاهای جمعی، امکان نوآوری و تکثر آراء هنری وجود دارد و از همین روی، فضاهای جمعی به نشانهای از سلیقه‌ی رایج معماری در بستر خود بدل شدهاند. این پژوهش درصدد آن است تا با د چکیده کاملمعماری فضاهای همگانی، جایگاهی برای یکپارچگی تنوع فرهنگی و حضور جریانهای متفاوت اجتماعی است. در این فضاهای جمعی، امکان نوآوری و تکثر آراء هنری وجود دارد و از همین روی، فضاهای جمعی به نشانهای از سلیقه‌ی رایج معماری در بستر خود بدل شدهاند. این پژوهش درصدد آن است تا با دریافت داده‌های میدانی و تحلیل جامعه‌شناختی، روندی تکمیلی برای طراحی فضاهای خدمات همگانی تولید کرده و نگرش عمومی به حوزه‌ی تخصصی معماری را پایش نماید. در غالب پژوهش‌ها به نقش معماری بر رفتارهای انسانی پرداخته شده که از آن با نام روانشناسی محیط یاد میشود؛ اما نگرش به معماری بهعنوان عادت‌واره و محصولی، که پس از گذشت زمان و حضور کاربر، دچار دگرگونی میشود و میتواند برآمده از رفتارهای جمعی دچار تغییر ماهیت (ادراکی/عینی) شود، موضوعی است که کمتر مورد بحث قرار گرفته است. حال این سؤال مطرح میشود که برداشت و ادراک معمارانه و مؤلفههای مؤثر در فهم فضای عمومی از دیدگاه کاربران از چه الگویی پیروی میکند؟ تدوین الگوی برداشت و ادراک عمومی از معماری، میتواند در زمان طراحی و در تولید روشهای طراحی مبتنی بر حضور فعال کاربران، مؤثر واقع گردد. با توجه به مطالعه‌ی این پژوهش بر روی جامعهی آماری ۱۲۰۰ نفری و پایش برداشت‌های افراد از موضوع معماری فضاهای همگانی، میتوان گفت هویت‌های اجتماعی، در فضای ادراکی متفاوتی از موضوع معماری به سر می‌برند. شاخصهای فردی و گروهی، خوانشهای مختلفی از مسئله‌ی معماری دارند که گونه‌بندی آنها، از منظر پارامترهای موجود در ساختمان، به الگویی برای طراحی فضاهای عمومی تبدیل میگردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
392 - کندوکاوی تحلیلی بر نقش فرهنگ در طراحی کالبدمعماری (نمونه موردی خراسان شمالی شهرستان بجنورد)
مجتبی امامی فرامرز حسن پور حسین مهرپویادر این پژوهش به تحلیل تطبیقی عوامل فرهنگی اقوام کرمانج و ترکمن در شکل گیری معماری سکونت گاه های شهرستان بجنورد از استان خراسان شمالی پرداخته شده است. سوال اصلی پژوهش این است که کدام عوامل فرهنگی در اقوام کرمانج و ترکمن در شکل گیری معماری سکونت گاه های شهرستان بجنورد از چکیده کاملدر این پژوهش به تحلیل تطبیقی عوامل فرهنگی اقوام کرمانج و ترکمن در شکل گیری معماری سکونت گاه های شهرستان بجنورد از استان خراسان شمالی پرداخته شده است. سوال اصلی پژوهش این است که کدام عوامل فرهنگی در اقوام کرمانج و ترکمن در شکل گیری معماری سکونت گاه های شهرستان بجنورد از استان خراسان شمالی تاثیرگذار می باشند؟ کدام عوامل فرهنگی در این اقوام بیشترین تاثیر را به ترتیب اولویت در عناصر کالبدی و فضایی منازل در این دو قوم و در این خطه دارد؟ این تحقیق از نظر نوع هدف کاربردی نظری و از جهت روش ﺗﺤﻘﯿﻖ، ترکیبی(ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ، ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ) می باشد. نمونه موردی عناصر کالبدی و فضایی خانه ها شامل ورودی، مهمان خانه، اتاق نشیمن ، مطبخ و ایوان با یکدیگر مقایسه شده و یافته ها نشان می دهد که در خانه های قدیمی اقوام کرمانج نقش محرمیت و ویژگی های جنسیتی در تفکیک پذیری فضاها و مرز بندی ها نمود بیشتری نسبت به خانه های اقوام ترکمن دارد. ویژگی هایی همچون محرمیت ، نقش های جنسیتی، ساختار روابط در خانواده و روابط اجتماعی و شیوه معیشت از جمله ویژگی های فرهنگی هستند که در شکل گیری کالبد سکونت گاه ها در اقوام کرمانج و ترکمن نقش بسزایی داشته اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
393 - تأثیر عوامل اقلیمی در طراحی ساختمان مسکونی با رویکرد توسعه پایدار. مورد مطالعه: اقلیم معتدل و مرطوب
علی خیری کامران رضائی زاده مهابادیامروزه با توسعه و پیشرفت تکنولوژی، با توجه به بحران انرژی و سوختهای فسیلی، آلودگی‌های زیست محیطی و بحران جهانی گرمایش زمین، افزایش جمعیت و نیاز به مصرف انرژی، بشر را در شرایطی قرار داده که باعث گردیده عصر پایدار سازی آغاز شود و معماری همساز با محیط شاهد تغییرات فراوانی چکیده کاملامروزه با توسعه و پیشرفت تکنولوژی، با توجه به بحران انرژی و سوختهای فسیلی، آلودگی‌های زیست محیطی و بحران جهانی گرمایش زمین، افزایش جمعیت و نیاز به مصرف انرژی، بشر را در شرایطی قرار داده که باعث گردیده عصر پایدار سازی آغاز شود و معماری همساز با محیط شاهد تغییرات فراوانی در جهت بهبود بخشیدن به این اوضاع گردد. با طراحی معماری متناسب با اقلیم و ایجاد یک الگو، می توان تاثیر زیادی بر کاهش مصرف انرژی و جلوگیری از اتلاف بی رویه انرژی و همچنین به وقوع پیوستن طرح های همساز با محیط و ساختمانهای پایدار داشت. لذا شناخت شرایط اقلیمی در هر منطقه از مهمترین عوامل در ایجاد آسایش و رفاه کاربران ساختمانها در آن منطقه و رسیدن به طراحی پایدار میباشد؛ چرا که معماری و اقلیم، ارتباط و تأثیرات مستقیمی بر یکدیگر و جغرافیای انسانی یک منطقه دارند. در این راستا از طریق مطالعات کتابخانه ای و به روش توسعه ای کاربردی، به تحلیل اقلیمی بر اساس تقسیمات چهار گانه دکتر حسن گنجی و تأثیرگذاری آن در طراحی ساختمان جهت رسیدن به معماری پایدار در اقلیم معتدل و مرطوب پرداخته میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
394 - مطالعه ی تطبیقی معماری پایدار خانه های سنتی و مدرن شهر تبریز از منظر تعاملات اجتماعی
رقیه مهمانی جلال نخعی مهرداد جاویدنژاددر معماری، طراحی و ساخت بناهای سنتی و بومی، استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر همچون جریان هوا، نور و حرارت آفتاب در ساخت و سازها مدنظر سازندگان بوده است. سوال اصلی تحقیق این است که معماری خانه های مدرن و سنتی شهر تبریز از منظر تعاملات اجتماعی مناسب طراحی شده است؟ روش پژوهش چکیده کاملدر معماری، طراحی و ساخت بناهای سنتی و بومی، استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر همچون جریان هوا، نور و حرارت آفتاب در ساخت و سازها مدنظر سازندگان بوده است. سوال اصلی تحقیق این است که معماری خانه های مدرن و سنتی شهر تبریز از منظر تعاملات اجتماعی مناسب طراحی شده است؟ روش پژوهش حاضر بصورت توصیفی- تحلیلی و پیمایشی می باشد. از ابزار و تکنیک دلفی در پیمایش‌ها جهت پاسخ به سؤالات تحقیق و برای نتیجه گیری‌های آماری و ارائه مستندات برمبنای هدف از نرم افزار SPSS استفاده شده است. حجم نمونه آماری پژوهش حاضر مشتمل بر 50 نفر در قالب 20 نفر دانشجویان دکترای معماری، 5 نفر اساتید معماری، 20 نفر از ساکنان مجتمع های مسکونی و 5 نفر از متخصصین فرهنگی و اجتماعی خواهد بود که بر اساس روشهای آماری نتایج استخراج و ارایه میگردد. برای پایایی سوالات از آلفای کرونباخ استفاده شد. هدف از این پژوهش مطالعه معماری پایدار خانه های مدرن و سنتی تبریز از دیدگاه تعاملات اجتماعی می باشد. با توجه به یافته های تحقیق این نتیجه به دست آمد که رابطه معناداری بین معماری مساکن و تعاملات اجتماعی وجود دارد که در طراحی خانه های سنتی تبریز به این مورد بیشتر از طراحی خانه های امروزی تبریز توجه شده است. بنابراین باید در معماری و طراحی خانه های معاصر تبریز باید مولفه ها و جنبه های اجتماعی مورد نیاز استفاده کنندگان و کاربران باید درنظر گرفته شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
395 - نقش مطالعات جغرافیای انسانی(عناصر محیط- رفتار) در بازشناسی الگوی آموزشی درس طراحی معماری 5(مسکونی)
سمیه بیطرف محسن کاملی بهرام صالح صدق پوررویکردهای نو در آموزش با توجه به توسعۀ کمی و کیفی آن از موضوعات اثرگذار در برنامهریزی آموزشی است که نقشی اثرگذار در تحول اجتماعی دارد. در این راستا هدف این مقاله بررسی، تحلیل و ارزیابی مولفههای رفتاری و محیطی اثرگذار در آموزش معماری مجموعههای مسکونی در درس کارگاه طرا چکیده کاملرویکردهای نو در آموزش با توجه به توسعۀ کمی و کیفی آن از موضوعات اثرگذار در برنامهریزی آموزشی است که نقشی اثرگذار در تحول اجتماعی دارد. در این راستا هدف این مقاله بررسی، تحلیل و ارزیابی مولفههای رفتاری و محیطی اثرگذار در آموزش معماری مجموعههای مسکونی در درس کارگاه طراحی معماری 5 است. روش تحقیق ترکیبی (توصیفی- همبستگی) است. مدل شناختی پژوهش، با استفاده از نظریات صاحب نظران، مطالعات کتابخانه ای و میدانی جمع آوری شد. در این مطالعه مولفه های نرم افزارها و برنامه‌ریزی‌های آموزشی، انسان افزارهای آموزشی شامل دانش، مهارتها، تجارب و خلاقیت، سخت افزار و مدیریت افزارهای آموزشی، روش فردی-گروهی، امکانات هندسی، امکانات فرهنگی، مؤلفههای مفهومی- انتزاعی، کالبدی- محیطی و ذهنی- رفتاری، مولفههای ادراکی و کیفیت محیطی شناسایی شدند. سپس به منظور پالایش و جمعبندی ادبیات پژوهش به تدوین پرسشنامه پرداخته شد. توزیع پرسشنامه میان جامعۀ آماری خبرگان طراحی معماری مسکونی انجام گرفت؛ و نتایج آماری بدست آمده مولفۀ ادراکی شامل خودآگاه و ناخودآگاه دارای بیشترین اثر و امکانات هندسی دارای کمترین تاثیر در این زمینه است. با توجه به مطالعات شناختی و نتایج آماری بدست آمده، مدل تحلیلی پژوهش منجر به ارائۀ الگوی فراگیر برای آموزش طراحی معماری مسکونی شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
396 - شاخص‌شناسی معماری همساز با اقلیم در منطقه گرگان در راستای الگوی معماری پایدار
وحیده مجاهد وحید قبادیان سعید تیزقلم زنوزیهدف پژوهش حاضر شناسایی شاخصهای معماری بومی شهر گرگان مبتنی بر خصوصیات اقلیمی و پایداری است. این تحقیق از نوع کاربردی میباشد که به صورت توصیفی - تحلیلی و با بررسی نمونههای متعدد صورت گرفته است. جمعآوری دادهها به شکل اسنادی، میدانی، کتابخانهای و مشاهده میباشد. نتای چکیده کاملهدف پژوهش حاضر شناسایی شاخصهای معماری بومی شهر گرگان مبتنی بر خصوصیات اقلیمی و پایداری است. این تحقیق از نوع کاربردی میباشد که به صورت توصیفی - تحلیلی و با بررسی نمونههای متعدد صورت گرفته است. جمعآوری دادهها به شکل اسنادی، میدانی، کتابخانهای و مشاهده میباشد. نتایج نشان داد که چهار مولفه اصلی نفوذپذیری، همبستگی، تفاوت و یگانگی و نیز هشت مولفه فرعی را میتوان برای بافت معماری و شهرسازی بومی شهر گرگان تعیین نمود. همچنین؛ شاخصهای معماری بومی گرگان نیز در پنج دسته خلاصه میشوند که عبارتند از: دسترسی، فضاها و حریم‌ها؛ تنظیم دما و مصرف بهینه انرژی؛ تهویه هوا؛ حفاظت در برابر رطوبت و بارندگی؛ مواد و مصالح. بیشترین مولفه بکار گرفته شده در نمونههای مورد مطالعه، خودبسندگی (90 درصد) و کمترین میزان مربوط به مولفه درونگرایی (18 درصد) بوده است. در مجموع، میتوان نتیجه گرفت که با وجود فرهنگ غنی وارزشمند تاریخی و اصولی در زمینه ی معماری و شهرسازی در منطقه ، شرایط امروزی بیانگر ضعف، ناکارامدی و فقدان هویت است. عدم وجود یک الگوی مناسب ومنطبق با رویکردهای شهرسازی ایرانی- اسلامی از مهمترین مسائل امروزین شهر گرگان است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
397 - تبیین تاثیر طراحی ساختمان بر کاهش انرژی نهفته در موقعیت جغرافیایی و اقلیمی بندرعباس
آذر زینلی خراجی نیلوفر نیک قدم سید مجید مفیدی شمیرانیساختمانهای مسکونی مسئول بخش قابل توجهی از مصرف انرژی در سراسر جهان هستند. ساخت هر مصالح و کاربرد آن در اجرای ساختمان انرژی مصرف میکند. این انرژی مصرف شده همان انرژی نهفته است که در کشور ما کمتر به آن پرداخته میشود. هدف این تحقیق کاهش مصرف انرژی نهان در ساختمان در راس چکیده کاملساختمانهای مسکونی مسئول بخش قابل توجهی از مصرف انرژی در سراسر جهان هستند. ساخت هر مصالح و کاربرد آن در اجرای ساختمان انرژی مصرف میکند. این انرژی مصرف شده همان انرژی نهفته است که در کشور ما کمتر به آن پرداخته میشود. هدف این تحقیق کاهش مصرف انرژی نهان در ساختمان در راستای حفظ محیط زیست وتغییرات اقلیمی می باشد. در این مقاله با استناد به پیشینه تحقیق به کاهش انرژی نهفته با راهکارهای طراحی معماری پرداخته خواهد شد. ابتدا با توجه به مبانی نظری تحقیق متغیرهای مستقل تاثیر گذار تبیین می شوند. سپس انرژی نهفته یک ساختمان دراقلیم گرم ومرطوب شهر بندر عباس پس از مدل سازی مولفه های تاثیر گذار در قالب متغیرهای مستقل، متناسب با نوع ساختمان وخروجی های مقدار مصالح در نرم افزار اکسل محاسبه میگردد. نتایج در این مقاله شامل دو بخش نتایج نظری که محصول بررسی متون است و نتایج تجربی که از محاسبات حاصل شده و تحلیل گردیده است. دستاوردهای این پژوهش نشان میدهد که انرژی نهفته هر متر مربع ساختمان نمونه در موقعیت جغرافیایی و اقلیمی بندرعباس در بخش معماری 1.9 مگا ژول در هر متر مربع است که با تغییر متغیرهای طراحی تا 18.5 مگا ژول در هر متر مربع قابل تغییر میباشد؛ همچنین بیشترین درصد انرژی نهفته مربوط به دیوارها و کف‌ها است. نتایج این تحقیق الزام محاسبات و توجه به راهکارهای کاهش انرژی نهفته را در اقلیم گرم و مرطوب (بندرعباس) که نیاز به مصرف انرژی بیشتر دارند را برای دست اندرکاران ساختمان تاکید میکند . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
398 - جستاری تحلیلی در طیف سنجی و بررسی تطبیقی وجوه متفاوت برنامه ریزی معماری
بابک فدوی انبیائی حسین ذبیحی حمید ماجدیمقاله حاضر ارائه بخشی از مطالعات و پژوهش تفصلیلی انجام شده ناظر بر شناسایی وجوه مختلف و متفاوت برنامه ریزی معماری، سیر تحول آن در دوره پس از مدرن و نیز تحلیل ویژگی های هر وجه از برنامه ریزی معماری و انجام دسته بندی بر اساس ویژگی های احصاء شده در قالب طیف سنجی وجوه متفاو چکیده کاملمقاله حاضر ارائه بخشی از مطالعات و پژوهش تفصلیلی انجام شده ناظر بر شناسایی وجوه مختلف و متفاوت برنامه ریزی معماری، سیر تحول آن در دوره پس از مدرن و نیز تحلیل ویژگی های هر وجه از برنامه ریزی معماری و انجام دسته بندی بر اساس ویژگی های احصاء شده در قالب طیف سنجی وجوه متفاوت برنامه ریزی و در نهایت مقایسه تطبیقی طیف های مختلف احصاء شده است. در این پژوهش مفهوم جدید طیف سنجی در ارتباط با برنامه ریزی معماری مورد شناسایی, تبیین و تدقیق قرارگرفته است و با ابزار مقایسه تطبیقی در خصوص طیف های مختلف برنامه نسبت برنامه ریزی بر اساس شاخص ها و معیار هایی مشخص با مقولاتی مانند تعریف برنامه ریزی , ارتباط ماهوی با معماری , شکل مدل برنامه ریزی , نحوه انجام برنامه ریزی , ارتباط با طراحی, آفرینش فرم و خلق فضا , محصول و نتیجه برنامه و نقش معمار در ارتباط با برنامه و فرایند طراحی در هریک از طیف های برنامه ریزی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. لذا هدف پژوهش بازشناسی و تحلیل وجوه مختلف برنامه ریزی معماری و ارائه دسته بندی جدیداز آنها براساس ویژگیهای مبتنی بر تحلیل های انجام گرفته در قالب طیف سنجی برنامه ریزی معماری می باشد که بر نقش برنامه ریزی معماری درفرآروند طراحی دلالت دارد. روش تحقیق مورد استفاده دراین مقاله , روش تحقیق کیفی با بهره گیری از ابزار تحلیل محتوا می باشد و روش جمع آوری اطلاعات و داده های پایه بر اساس روش کتابخانه ای بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
399 - بررسی و ارزیابی تاثیر پارامترهای اقلیمی بر شکل گیری معماری ساختمان ها جهت مدیریت بهینه گرمایش و سرمایش ساختمان های شهری (مطالعه موردی شهر اردبیل)
یوسف درویشیبررسی ویژگیهای اقلیمی مناطق مختلف و تعیین نوع معماری هر منطقه بر اساس آمارها و داده‌های اقلیمی، یک اصل اجتنابناپذیر است، عامل مهم در معماری، انسان و راحتی و آسایش اوست. لذا تأثیر متقابل انسان و شرایط اقلیمی و مسکن از بدیهیات میباشد. روش تحقیق روش کتابخانه ای و میدانی چکیده کاملبررسی ویژگیهای اقلیمی مناطق مختلف و تعیین نوع معماری هر منطقه بر اساس آمارها و داده‌های اقلیمی، یک اصل اجتنابناپذیر است، عامل مهم در معماری، انسان و راحتی و آسایش اوست. لذا تأثیر متقابل انسان و شرایط اقلیمی و مسکن از بدیهیات میباشد. روش تحقیق روش کتابخانه ای و میدانی است.برای جمع آوری اطلاعات از منابع ، کتابخانه ایی و اسنادی بهره گرفته شده است و جهت درک بهتر منابع کتابخانه ای، پژوهش میدانی از منطقه مورد مطالعه صورت گرفته است.با استفاده از اطلاعات و داده های هواشناسی وسازمان میراث فرهنگی استان اردبیل ، شاخص های اقلیمی - معماری محاسبه و برآورد شده است. عناصر اقلیمی موثر برای تحلیل آب و هوای منطقه مورد مطالعه با استفاده از نرم افزارهای excel، espss، worplat، جداول و نمودارهای مورد نیاز رسم خواهد شد.نتایج حاصل از پژوهش گویای این بحث است که معماری بناهای قدیمی شهر اردبیل کاملا" در ارتباط با وضعیت اقلیمی محل بوده و جهت استقرار این مساکن رو به جنوب و به منظور بهره گیری حداکثر از تابش خورشیدی می باشد. مصالح دیوارها از نوع خشت و گل با ظرفیت حرارتی زیاد است و در زمان معصر نیز تاثیر اقلیم در معماری ساختمان های شهری مدنظر قرار می گیرد،اما برای ساخت و طراحی معماری ساختمان ها در جهت آسایش شهروندان پیشنهاد می گردد که استقرار ساختمان های شهر به منظور کاهش کسب حداکثر انر‍‍ژی خورشیدی جهت رو به جنوب باشد . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
400 - بررسی اقلیمی کاشان با رهیافت خانه همساز با اقلیم
فرزاد فرناد مهدی خاکزند حدیثه کامران کسمایی غلامحسین معماریانمصرف سوختهای فسیلی موجب مشکلات روز افزون محیط زیستی گردیده و جایگزینی آنها با انرژی های تجدید پذیر از ضرورت های امروز جهان است. هدف از این پژوهش شناخت و بررسی مولفههای اقلیم کاشان جهت ارائه راهکارهای طراحی خانه همسو با اقلیم است که موجب کاهش مصرف سوختهای فسیلی و جایگزی چکیده کاملمصرف سوختهای فسیلی موجب مشکلات روز افزون محیط زیستی گردیده و جایگزینی آنها با انرژی های تجدید پذیر از ضرورت های امروز جهان است. هدف از این پژوهش شناخت و بررسی مولفههای اقلیم کاشان جهت ارائه راهکارهای طراحی خانه همسو با اقلیم است که موجب کاهش مصرف سوختهای فسیلی و جایگزینی انرژی های تجدید پذیر گردد. محدوده مکانی پژوهش شهر کاشان و محدوده زمانی 2007 تا 2019 می باشد. روش پژوهش توصیفی تحلیلی است. در انجام این تحقیق از منابع مکتوب و اطلاعات ماهواره ای و فایل اطلاعات Energy Plus Weather شهر کاشان استفاده گردیده است. ابتدا بر اساس بررسی اطلاعات اقلیمی آماری و محاسبه انرژی تابشی جدول مخلوط تهیه گردیده و بر اساس تحلیل اطلاعات جدول راهکارهای طراحی همسو با اقلیم ارایه گردیده است. این مطالعه از بابت تحلیل مولفه های اقلیمی برای کاشان و ارائه جدول کاربردی مخلوط و برخی راهکارها که ویژه کاشان است دارای نوآوری میباشد. نتایج این پژوهش در دو حوزه: تبیین مولفه های اقلیمی کاشان و مقایسه آن با گذشته، و راهکارهای عملی برای رسیدن به معماری همسو با اقلیم بیان شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
401 - گونه شناسی اجزای کالبدی منطبق بر اقلیم سرد در معماری بومی (مطالعه موردی: خانه های اردبیل)
مهسا جوادی نوده مهرداد سرابیطراحی براساس معیارهای کالبدی منطبق بر طبیعت یکی از راهکارهای اقلیمی در معماری گذشته بوده است. اصولی که امروزه با بی‌توجهی به آن علاوه بر افزایش مشکلات زیست محیطی بر سلامت کاربران فضا نیز تاثیر گذار است. بر این مبنا در پژوهش حاضر به شناسایی شاخصهای کالبدی متاثر از اقلیم چکیده کاملطراحی براساس معیارهای کالبدی منطبق بر طبیعت یکی از راهکارهای اقلیمی در معماری گذشته بوده است. اصولی که امروزه با بی‌توجهی به آن علاوه بر افزایش مشکلات زیست محیطی بر سلامت کاربران فضا نیز تاثیر گذار است. بر این مبنا در پژوهش حاضر به شناسایی شاخصهای کالبدی متاثر از اقلیم سرد و گونه‌بندی آن براساس معیارهای مرتبط پرداخته میشود تا بتوان با اولویت‌بندی شاخص‌ها به الگوی طراحی پایدار دست یافت و با تطابق با نیازهای امروز بکار گرفت. بدین منظور، برای حصول به نتایج دقیق‌تر تمام خانههای تاریخی شناسایی شده در اردبیل به تعداد 25 نمونه انتخاب میگردند. این پژوهش کاربردی با روش تلفیقی به صورت کمی- کیفی با تعیین معیارها و شناسایی آنها در نمونههای مطالعاتی صورت میگیرد. تا در ادامه شاخص هر معیار درجه‌بندی شده و میزان پراکندگی دادهها و بیشترین فراوانی معیارها شناسایی شوند و براساس مجموع امتیازات، هر گونه تفکیک و نهایتا اولویت شاخصهای هر دسته مشخص شوند. نتایج براساس مجموع امتیازات و درصد فراوانی نشان میدهد که حداقل 70% از نمونههای مورد مطالعه دارای معیارهای کالبدی بسیار نزدیک به هم و غالبا منطبق با شرایط اقلیمی منطقه هستند. که به 5 گونه با شاخصهای مشخص تفکیک میگردند و اولویت شاخصهای طراحی آنها به حجم بیرونی (فشردگی فرم، نحوه استقرار و کشیدگی بنا، غلبه فضا بر توده)، فضاهای داخلی (استفاده از ظرفیت حرارتی بالا و سازماندهی مناسب فضاها) و نهایتا جزئیات فضایی (سطح بازشوی جنوبی متناسب با سطح تالار و نمای جنوبی) تعلق میگیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
402 - بررسی اقلیم، معماری و فرهنگ ماسوله با رویکرد معماری بومی از منظر انسان شناسی شهری
یعقوب شربتیانچکیده معماری بومی هر منطقه بیان کننده بخشی از ویژگیهای فرهنگ، موقعیت جغرافیای و اقلیم آن منطقه است. زیرا فرهنگ، محیط زیست و معماری بر یکدیگر اثر گذارند این موضوع در مورد معماری بومی شهر ماسوله نیز صادق است معماری ماسوله منحصر بفرد است در این منطقه حیاط و پشت بام بناهای چکیده کاملچکیده معماری بومی هر منطقه بیان کننده بخشی از ویژگیهای فرهنگ، موقعیت جغرافیای و اقلیم آن منطقه است. زیرا فرهنگ، محیط زیست و معماری بر یکدیگر اثر گذارند این موضوع در مورد معماری بومی شهر ماسوله نیز صادق است معماری ماسوله منحصر بفرد است در این منطقه حیاط و پشت بام بناهایی که در دل کوه ساخته شدهاند محل عبور و تردد ساکنین منطقه است شهر تاریخی ماسوله مدل خوبی برای یک معماری بومی و پایدار محسوب میشود معماری که به فرهنگ، طبیعت و سبک زندگی مردم احترام می‌گذارد. هدف اصلی این تحقیق بررسی ابعاد فرهنگی، زیست محیطی و معماری بومی شهر ماسوله است. این پژوهش از نظر ماهیت از نوع کیفی است که در مرحله‌ی گردآوری اطلاعات از اسناد و روشهای میدانی بویژه مشاهده‌ی مشارکتی و مصاحبه عمیق استفاده نموده؛ ضمن آنکه برای تحلیل داده ها نیز از چارچوب نظری محیط شناسی فرهنگی جولیان استیوارد سود جسته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
403 - تامین آسایش حرارتی فضای معماری در اقلیم گرم و خشک ایران با بهره مندی از رفتار حرارتی زمین(مطالعه موردی: استفاده از زمین در خانههای سنتی مناطق گرم و خشک ایران)
محمد رضا نادی دکترعباس ملک حسینی حسین صالحی احمد فتحی نجف آبادیچکیده روند نامطلوب ساخت و ساز و عدم همسازی با کیفیات آب و هوایی بومی، صدمات جبران ناپذیری را بر طبیعت، محیط زیست پیرامونی و اقلیم جهانی زده است. روند صعودی مصرف منابع محدود فسیلی، افزایش بیشینه دمای هوا، رشد بیابانزایی، و ازدیاد هزینه‌های ساختمانی، از اثرات معماری نا چکیده کاملچکیده روند نامطلوب ساخت و ساز و عدم همسازی با کیفیات آب و هوایی بومی، صدمات جبران ناپذیری را بر طبیعت، محیط زیست پیرامونی و اقلیم جهانی زده است. روند صعودی مصرف منابع محدود فسیلی، افزایش بیشینه دمای هوا، رشد بیابانزایی، و ازدیاد هزینه‌های ساختمانی، از اثرات معماری نا آشنا با اقلیم محلی است. در این میان، مناطق گرم و خشک، از این هجمه ی نامناسب ساختمانی- بویژه در کشور در حال توسعه ی ایران - در امان نیستند. با توجه به خطری چنین هولناک، تمامی جهان رو به انواع توسعه ی پایدار گذاشته که این مهم در مورد مناطق خشک و بیابانی با وجود محدودیتهای جغرافیایی نیز صادق است. این در حالی است که در ایران – با وجود منابع وافر انرژیهای طبیعی و تجارب گرانقدر معماری کهن اقلیمی-طی سالیان گذشتهبه دلیل عدم توجه به این داشته‌های فرهنگی و طبیعی، شاهد تولید انواع هزینه‌های ساختمانی و اقلیمی- در بخش خانگی بیش از 42% از کل سبد مصرفی انرژی کشور - بوده که نتیجه آن تخریب شرایط زیستی بوده است. از اینرو، این پژوهش بر آن است تا با روش توصیفی – تحلیلی و با مطالعات کتابخانه ای، پس از بررسی حجم مصرف انرژی و لزوم جایگزینی پایداری در معماری ملی و جهانی، در جهت هدف پژوهش به معرفی یکی از پایدارترین راهکارهای معماری در بومهای گرم و خشک، یعنی ارتباط با زمین و اصول آن پرداخته، و پس از شناخت ارتباط معنادار رفتار دما با عمق، جنس و تراکم خاک در مناطق گرم و خشک ایران – شاخص شهر یزد-سابقه ی این روش را در معماری سنتی کویری کشور کاویده، و سرانجام راهکارهایی را برای استفاده ی بهینه زمین در تامین شرایط آسایش دمایی - گرمایش و سرمایش ایستا - در معماری مسکونی گرم و خشک ایران پیشنهاد دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
404 - معیارهای طراحی محله پایدار از منظر پدافند غیرعامل با استفاده از تکنیک دلفی
محسن کاملی حسن حسینی امینی شریف مطوفچکیده دانش پدافند غیر عامل به عنوان یکی از جدید ترین علوم دفاعی با هدف کاهش آسیب پذیری در زمان بحران همواره مورد توجه محافل علمی و نظامی بوده؛ تا جایی که کشورهای قدرتمند، خود اهمیت زیادی برای این موضوع قائل شده اند. با توجه به اینکه در زمان بحران شهرها به عنوان کانون آ چکیده کاملچکیده دانش پدافند غیر عامل به عنوان یکی از جدید ترین علوم دفاعی با هدف کاهش آسیب پذیری در زمان بحران همواره مورد توجه محافل علمی و نظامی بوده؛ تا جایی که کشورهای قدرتمند، خود اهمیت زیادی برای این موضوع قائل شده اند. با توجه به اینکه در زمان بحران شهرها به عنوان کانون آسیب پذیری محسوب می شوند، نقاطی از شهر که به صورت پایدار طراحی شده باشند آسیب پذیری کمتری خواهند داشت. به طوری که این امر با استفاده از معیارهای پدافندی برای طراحی محله پایدار صورت می پذیرد. در این راستا هدف پژوهش بدست آوردن معیارهای طراحی محله پایدار از منظر پدافند غیرعامل می باشد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی است و تکنیک مورد استفاده در آن دلفی می باشد. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه متخصصان حوزه پدافند و معماری است که از آنها 10 نفر به عنوان نمونه انتخاب گردیدند. نتایج تحقیق حاکی از آن است که معیارهای طراحی محله پایدار از نظر پدافند غیرعامل در 5 دسته کلی اعم از معیارهای جغرافیایی و اقلیمی، طراحی معماری، بهبود وضعیت مدیریتی و اجرایی، بهبود وضعیت تاسیساتی و معیارهای بهبود وضعیت کاربری ها طبقه بندی می شوند. اعضای پانل در ترتیب اهمیت معیارها بیشترین امتیاز را به ترتیب به معیارهای طراحی معماری و جغرافیایی و اقلیمی داده که هر دوی آنها امتیازی بیش از 4 را دریافت نمودند. هم چنین به دنبال آن معیارهای بهبود وضعیت مدیریتی و اجرایی، بهبود وضعیت کاربری ها و بهبود وضعیت تاسیساتی حائز اهمیت بوده که میانگین بالای 3 را بدست آوردند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
405 - تبیین تأثیر معماری دسترسی‌های عمودی مجتمع‌های مسکونی بر سبک زندگی پایدار ساکنان
امیررضا ارزاقی احمد امین پور شهاب کریمی نیا شیرین طغیانیبشر به دنبال تکامل در زندگی خویش، مسکن طبیعی در غارها را رها نمود و به مسکن ساخته دست خودروی آورد و تا امروز هر آنچه فرهنگ، اقتصاد و ابعاد زندگی انسان متحول شده، مسکن او هم متحول شده است. به همین جهت با تحول فرهنگی در هر جامعهای، تحول در مسکن مشهود میگردد؛ بنابراین چگ چکیده کاملبشر به دنبال تکامل در زندگی خویش، مسکن طبیعی در غارها را رها نمود و به مسکن ساخته دست خودروی آورد و تا امروز هر آنچه فرهنگ، اقتصاد و ابعاد زندگی انسان متحول شده، مسکن او هم متحول شده است. به همین جهت با تحول فرهنگی در هر جامعهای، تحول در مسکن مشهود میگردد؛ بنابراین چگونگی طراحی معماری مسکن می تواند بر سبک زندگی ساکنان تأثیرگذار باشد و متعاقب آن میزان مصرف انرژی (به عنوان قسمت مهمی از توسعه پایدار) را دچار تغییر کند. در این پژوهش تلاش شده، تأثیر معماری دسترسی‌های عمودی مجتمع های مسکونی بر سبک رندگی پایدار (زیر مجموعه ای از معماری پایدار) ساکنان مجتمع های مسکونی مورد کنکاش قرار گیرد. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر نحوه گردآوری دادهها پژوهشی توصیفی-پیمایشی است. در مراحل ابتدایی از روش مطالعه اسنادی و کتابخانهای اطلاعات لازم کسب و سپس تعداد 14 مجتمع مسکونی شیراز با قرابت فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی به دو گروه بلند مرتبه و ارتفاع متعارف تقسیم‌بندی شده است و پس از سنجش کیفیت و کمیت دسترسی عمودی (آسانسور و پله) آنها، تعداد دفعات استفاده از آسانسور طی یک هفته در اردیبهشت و مرداد 97 (با روش مطالعه میدانی) ثبت گردید. با توجه به میانگین استفاده روزانه و تعداد ساکنان هر مجتمع، سرانه استفاده آسانسور در یک روز اردیبهشتی و مردادی به دست آمد. سپس رابطه آن با کیفیت و کمیت پله‌ها به وسیله مدل تصریح شده و به وسیله نرم افزار ایویوز 7 مورد محاسبه و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل نشان میدهد در ساختمانهای بلند مرتبه کیفیت پله‌ها نمی تواند تأثیر چندانی در تغییر سبک زندگی و استفاده از آسانسور داشته باشد؛ اما در ساختمانهای با ارتفاع متعارف، با افزایش کیفیت پله، تعداد دفعات استفاده از آسانسور کاهش مییابد. پس هر چه کیفیت پله‌ها بهبود یابد، تعداد دفعات استفاده از آسانسور کمتر شده و سبک زندگی به سمت پایداری حرکت میکند؛ بنابراین ایجاد جذابیت و سهولت استفاده بخش‌هایی با مصرف انرژی کم، میتواند پایداری سبک زندگی را توسعه دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
406 - تعیین کاربری‌های بهینۀ کارخانۀ ریسباف اصفهان بر اساس مدل «برنامهریزی سلسلهمراتبی»
لیلا پهلوان‌زاده رضا ابویی فرهنگ مظفرچکیده امروزه استفادۀ مجدد از مواریث صنعتی به‌ویژه کارخانه‌های صنعتی یکی از مباحث چالش‌برانگیز حوزۀ میراث صنعتی محسوب میشود. ابعاد وسیع این بناها و به‌تبع آن، هزینه‌های زیاد مرمت و نگهداری و یا تمایل مالکان به تخریب این بناها و احداث ساختمان‌هایی با بازده اقتصادی فراوا چکیده کاملچکیده امروزه استفادۀ مجدد از مواریث صنعتی به‌ویژه کارخانه‌های صنعتی یکی از مباحث چالش‌برانگیز حوزۀ میراث صنعتی محسوب میشود. ابعاد وسیع این بناها و به‌تبع آن، هزینه‌های زیاد مرمت و نگهداری و یا تمایل مالکان به تخریب این بناها و احداث ساختمان‌هایی با بازده اقتصادی فراوان از این چالش‌هاست. برای حل این مشکل، اندیشیدن کاربری مناسب برای این بناها از موارد مهمی است که باید بدان توجه کرد. موضوع این پژوهش حفاظت از کارخانة ریسباف اصفهان بهعنوان یکی از مواریث مهم معماری صنعتی ایران است که لازمة آن تعیین مناسبترین کاربری‌ها برای این اثر بر اساس مجموعهای از معیارهاست. در این پژوهش تلاش میشود به کمک مدل برنامهریزی سلسلهمراتبی و نرم‌افزار Expert Choice، مناسبترین کاربری‌های این اثر صنعتی تعیین شود. بررسی ۵ معیار کلی این پژوهش نشان میدهد در اولویت نخست شایسته است که کاربری کارخانه (تداوم وضعیت موجود) و پس‌ازآن کاربری فرهنگی با توجه ویژه به فرهنگ صنعتی ملاک تصمیم‌گیری برای حفاظت از کارخانة ریسباف قرار داده شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
407 - ارائه نگرشی نوین در طراحی معماری با رویکرد معناشناسی اُمبرتو اکو
محمدرضا واعظی شادی عزیزی حمیدرضا موسویچکیده ﺗﻤﺎﯾﻞ ﺑﻪ ﺣﻔﻆ ﻫﻮﯾﺖ، ﺳﻨﺖ ﻫﺎ و ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻫﺎی ﺑﻮﻣﯽ ﻫﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ ای از ﯾﮏ ﺳﻮ و ﺗﻤﺎﯾﻞ ﺑﻪ اﻣﺮوزی ﺷﺪن از ﺳﻮی دﯾﮕﺮ از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ ﺟﻮاﻣﻊ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ آن در ﻣﻌﻤﺎری ﻣﻌﺎﺻﺮ آﻧﻬﺎ ﻗﺎﺑﻞ ﻟﻤﺲ، ﻣﺸﺎﻫﺪه و ﺑﺮرﺳﯽ است. در این پژوهش مسئله این است ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺳﻨﺖ، ار چکیده کاملچکیده ﺗﻤﺎﯾﻞ ﺑﻪ ﺣﻔﻆ ﻫﻮﯾﺖ، ﺳﻨﺖ ﻫﺎ و ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻫﺎی ﺑﻮﻣﯽ ﻫﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ ای از ﯾﮏ ﺳﻮ و ﺗﻤﺎﯾﻞ ﺑﻪ اﻣﺮوزی ﺷﺪن از ﺳﻮی دﯾﮕﺮ از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ ﺟﻮاﻣﻊ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ آن در ﻣﻌﻤﺎری ﻣﻌﺎﺻﺮ آﻧﻬﺎ ﻗﺎﺑﻞ ﻟﻤﺲ، ﻣﺸﺎﻫﺪه و ﺑﺮرﺳﯽ است. در این پژوهش مسئله این است ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺳﻨﺖ، ارزش ﻫﺎ و معانی عناصر پیشین را ﺣﻔﻆ و در ﻋﯿﻦ ﺣﺎل ﻓﺮدی اﻣﺮوزی ﻧﯿﺰ ﺑﻮد، اما در زﻣﯿﻨﻪ ی ﻣﻌﻤﺎری ﺻﺮﻓﺎً ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮐﯿﻔﯽ اﯾﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ را ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺮار داد و در این پژوهش از رویکرد تطبیقی نشانه شناسی در معماری کمک گرفته شده است. امبرتو اکو به عنوان یک نشانه‌شناس ساختارگرا می کوشد با الهام از الگوی یلمسلف به تببین این نکته بپردازد که تأویل اصیل در برابر تأویل نابه هنجار، ناشی از نوعی آزادی در عین محدودیت است، به بیانی دیگر، بسط دامنه ی معانی اصیل در نشانههای گفتمان غالب بر متن، موجب پدید آمدن نوعی انسجام در آن میشود، این انسجام به خودی خود دامنه تأویل‌هایی که با زمینه‌های فرهنگی و اجتماعی متن بیگانه‌اند تقلیل میدهد و خواننده را در مسیرهای مشخصی از جریان تفسیری پیش میبرد، مسیر‌هایی که می توان با مطالعه ی نشانه شناختی اثر آنها را پیش بینی و تبیین کرد. بر این اساس پژوهش حاضر می کوشد با نگاه توصیفی تحلیلی، ضمن بررسی خواستگاه های اندیشه اکو، تاثیر این نگرش را در معماری که موجب ایجاد معماری اصیل خواهد شد را بررسی کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
408 - کاربرد قاعده لاضرر در حفاظت از محیط زیست و معماری در راستای ارائه مدلی برای شهرسازی اسلامی و ایرانی
محسن حسن پور سید محمد موسوی بجنوردی مریم ابن ترابچکیده محیط زیست و شهرسازی دو مقوله هم پیوند و دارای تأثیر و تأثر متقابل بوده که در ایران وضعیت استاندارد و مطلوبی نداشته و نیازمند برنامه ریزی بومی است. بی شک در کنار سازوکارهای موجود و تجربیات بعضا مطلوب داخلی و بین‌المللی در زمینه حفاظت از محیط زیست و معماری و شهرساز چکیده کاملچکیده محیط زیست و شهرسازی دو مقوله هم پیوند و دارای تأثیر و تأثر متقابل بوده که در ایران وضعیت استاندارد و مطلوبی نداشته و نیازمند برنامه ریزی بومی است. بی شک در کنار سازوکارهای موجود و تجربیات بعضا مطلوب داخلی و بین‌المللی در زمینه حفاظت از محیط زیست و معماری و شهرسازی پایدار بایستی از قواعد فقهی و اسلامی برای سامان بخشیدن به این حوزه و طرح اندازی استفاده کرد؛ اما مهمترین نکته در بحث حفاظت از محیط زیست و معماری و شهرسازی جلوگیری از آسیب رساندن به محیط زیست و انسانها است که در فقه اسلامی نیز این مسئله در قالب قاعده کلان فقهی لاضرر بیان شده است. هدف اصلی این مقاله بررسی چگونگی کاربرد قاعده لاضرر در حفاظت از محیط زیست و معماری در راستای ارائه مدلی برای شهرسازی اسلامی و ایرانی است. سؤال اصلی مقاله این است که آیا از قاعده لاضرر و لاضرار میتوان برای حفاظت از محیط زیست و شهرسازی استاندارد و اصولی استفاده کرد؟ فرضیه‌ای را که در این مقاله برای پاسخگویی به سؤال اصلی در صدد تحلیل و بررسی آن هستیم این است که تخریب محیط زیست و شهرسازی افسارگسیخته و متراکم و ناقض حریم انسانها و محیط زیست همگی معلول مدلهای توسعه و شهرسازی غربی و غیربومی هستند و راه حل غلبه بر آنها نیز در رجعت دوباره به همان مدل های توسعه غربی نیست. در فرهنگ اسلامی برای غلبه بر این دو مشکل بزرگ مهمترین و اساسی‌ترین قاعده قاعده لاضرر است زیرا هم ظرفیت اخلاق و دین و هم فقه و قانون را در برابر ناقضان محیط زیست و شهرسازی غیر استاندارد و متناقض با حقوق انسان‌های و محیط زیست فعال و کارآمدتر می کند. روش مورد استفاده در این مقاله توصیفی – تحلیلی است. ابزار گردآوری اطلاعات نیز فیش‌برداری و مراجعه به منابع کتابخانه ای و نیز استفاده از مقالات علمی و پژوهشی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
409 - ارزیابی تأثیر اصول معماری بیوفیلیک در کیفیت طراحی مسکن در اقلیم شمال ایران (مطالعه موردی: شهر گرگان)
محمد رضا قربانی پارام سیروس باور هادی محمودی نژادچکیده گسست از طبیعت و نظام‌های طبیعی در جریان زیست روزمره‌ی انسان شهرنشین یکی از دغدغههای مهم دوران معاصر تلقی میشود. یکی از فضاهای حائز اهمیت معماری مسکن میباشد. مسکن به عنوان یکی از پدیده‌های واقعی نخستین مسائلی است که بشر همواره با آن دست به گریبان بوده و در تلاش چکیده کاملچکیده گسست از طبیعت و نظام‌های طبیعی در جریان زیست روزمره‌ی انسان شهرنشین یکی از دغدغههای مهم دوران معاصر تلقی میشود. یکی از فضاهای حائز اهمیت معماری مسکن میباشد. مسکن به عنوان یکی از پدیده‌های واقعی نخستین مسائلی است که بشر همواره با آن دست به گریبان بوده و در تلاش برای یافتن پاسخی مناسب و معقول برای آن بوده است و مسکن به عنوان نیاز اساسی مطرح است، لذا توجه به مسکن به عنوان یک سرپناه، باید بتواند شرایط لازم را برای رشد فردی هر یک از افراد خانواده فراهم آورد و همچنین نیازهای روحی و روانی آنان را مرتفع سازد، حائز اهمیت است. طراحی بیوفیلیک به عنوان ابزاری توسط معماران استفاده میشود تا افراد داخل ساختمانها را به طبیعت خارج از آن از طریق الگوهای و پارامترهای طراحی مربوطه به هم پیوند دهد. این الگوها در هر دو محیط داخلی و خارجی کاربردهای گسترده‌ای دارند و مزایای فیزیولوژیکی، شناختی و روانی به همراه دارند. لذا هدف این مقاله ارزیابی تأثیر اصول معماری بیوفیلیک در کیفیت طراحی مسکن در اقلیم شمال ایران است. پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی _ تحلیلی است. روش گردآوری اطلاعات نیز به صورت اسنادی و میدانی میباشد. نتایج پژوهش نشان میدهد که توجه به اصول و شاخصهای معماری بیوفیلیک در حین طراحی و اجرای مجتمع‌های مسکونی در نواحی شمال ایران در ارتقای کیفیت آنها و به تبع آن افزایش میزان رضایتمندی ساکنان آنها، تأثیر عمده‌ای دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
410 - ارائه نگرشی نوین بربازخوانی مفهوم خاطره و جایگاه آن در ارزیابی کیفی عملکرد فضاهای جمعی (مورد مطالعه: دانشکده هنر و معماری یزد)
اکرم السادات خیرالسادات ابوالفضل داودی رکن آبادی دکتر مرضیه پیراوی ونکچکیده: در این مقاله معرفی عوامل خاطره ساز نهفته و آشکار در بستر و زمینه معماری از منظر "نظریه داده بنیاد" مدنظر قرار گرفت؛ در واقع روش تحقیق این پژوهش از نوع تحلیلی- توصیفی در نظر گرفته شد و به منظور نمایش کارایی این روش با اتکاء به نظریه داده بنیاد، دانشکده معماری یزد چکیده کاملچکیده: در این مقاله معرفی عوامل خاطره ساز نهفته و آشکار در بستر و زمینه معماری از منظر "نظریه داده بنیاد" مدنظر قرار گرفت؛ در واقع روش تحقیق این پژوهش از نوع تحلیلی- توصیفی در نظر گرفته شد و به منظور نمایش کارایی این روش با اتکاء به نظریه داده بنیاد، دانشکده معماری یزد به عنوان مطالعه موردی انتخاب شد تا شرح گام به گام مراحل اجرای این پژوهش را تبیین نماید. شرکت کنندگان در این پژوهش با استناد به روش "گلوله برفی" و نمونه گیری نظری انتخاب شدند وتجزیه تحلیل اطلاعات براساس سه روش کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی (گزینشی) انجام شد. یافته های حاصل از این پژوهش در مرحله نهایی به 28 کد باز، 16 کد محوری و 6 کدانتخابی رسید و الگوی پارادایمی به شرح زیر سازماندهی شد: 1. متغیرهای علی 2. متغیرهای زمینه ای 3. متغیرهای مداخله گر 4.پدیده یا مقوله محوری 5. راهبردها 6. پیامدها و نتایج . نتایج این پژوهش نشان داد که ارتباطات درون مجموعه ای و وجود نظام و الگوی پیوسته از شاخص ترین متغیرهای زمینه ای یا نهفته در بستر حاکم قلمداد می شوند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
411 - کندوکاوی تحلیلی بر نقش فرهنگ در طراحی کالبدمعماری (نمونه موردی خراسان شمالی شهرستان بجنورد)
مجتبی امامی فرامرز حسن پور حسین مهرپویادر این پژوهش به تحلیل تطبیقی عوامل فرهنگی اقوام کرمانج و ترکمن در شکل گیری معماری سکونت گاه های شهرستان بجنورد از استان خراسان شمالی پرداخته شده است. سوال اصلی پژوهش این است که کدام عوامل فرهنگی در اقوام کرمانج و ترکمن در شکل گیری معماری سکونت گاه های شهرستان بجنورد از چکیده کاملدر این پژوهش به تحلیل تطبیقی عوامل فرهنگی اقوام کرمانج و ترکمن در شکل گیری معماری سکونت گاه های شهرستان بجنورد از استان خراسان شمالی پرداخته شده است. سوال اصلی پژوهش این است که کدام عوامل فرهنگی در اقوام کرمانج و ترکمن در شکل گیری معماری سکونت گاه های شهرستان بجنورد از استان خراسان شمالی تاثیرگذار می باشند؟ کدام عوامل فرهنگی در این اقوام بیشترین تاثیر را به ترتیب اولویت در عناصر کالبدی و فضایی منازل در این دو قوم و در این خطه دارد؟ این تحقیق از نظر نوع هدف کاربردی نظری و از جهت روش ﺗﺤﻘﯿﻖ، ترکیبی(ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ، ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ) می باشد. نمونه موردی عناصر کالبدی و فضایی خانه ها شامل ورودی، مهمان خانه، اتاق نشیمن ، مطبخ و ایوان با یکدیگر مقایسه شده و یافته ها نشان می دهد که در خانه های قدیمی اقوام کرمانج نقش محرمیت و ویژگی های جنسیتی در تفکیک پذیری فضاها و مرز بندی ها نمود بیشتری نسبت به خانه های اقوام ترکمن دارد. ویژگی هایی همچون محرمیت ، نقش های جنسیتی، ساختار روابط در خانواده و روابط اجتماعی و شیوه معیشت از جمله ویژگی های فرهنگی هستند که در شکل گیری کالبد سکونت گاه ها در اقوام کرمانج و ترکمن نقش بسزایی داشته اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
412 - تجلی زیبایی‌شناسی مکتب فلسفی اصفهان در معماری قدسی مساجد عصر صفوی (نمونه موردی: مسجد امام اصفهان)
مریم داورزنی امیر اکبری سید سینا تقویهمراه با شکل‌گیری حکومت صفوی، زمینه برای گسترش مکاتب فلسفی فراهم گردید. در این دوران مکتب فلسفی اصفهان که شخصیت‌های برجسته‌ای همچون ملاصدرا پایه‌گذار آن بوده است، شکل گرفت و تمام مبانی اعتقادی فلاسفه پیشین خود را تکمیل نمود. در این دوران حضور ملاصدرا و پایه‌گذاران این م چکیده کاملهمراه با شکل‌گیری حکومت صفوی، زمینه برای گسترش مکاتب فلسفی فراهم گردید. در این دوران مکتب فلسفی اصفهان که شخصیت‌های برجسته‌ای همچون ملاصدرا پایه‌گذار آن بوده است، شکل گرفت و تمام مبانی اعتقادی فلاسفه پیشین خود را تکمیل نمود. در این دوران حضور ملاصدرا و پایه‌گذاران این مکتب در شهر اصفهان زمینه‌ساز شکل‌گیری دورهی شکوفایی حکمت و فلسفه گشت. از سویی دیگر عصر صفوی یکی از دوران شاخص در نمایش پیوند میان معماری و مکاتب فلسفی بوده است که، تاثیر زیادی از مبانی مکتب فلسفی اصفهان گرفته است و باشکوه‌ترین معماری نسبت به ادوار گذشته را ایجاد نموده است که به طور قطع متعالی‌ترین جلوه آن در فضای مسجد نمود پیدا کرده است. لذا پژوهش حاضر سعی بر پاسخ به این است که، اندیشه‌های ملاصدرا به عنوان برجسته‌ترین شخصیت مکتب اصفهان چه تاثیری بر زیبایی‌شناسی معماری عصر صفوی گذاشته است؟ و این تاثیر چگونه به کالبد بدل گشته است؟ در این راستا با بهرهگیری از روش توصیفی-تحلیلی تاریخی ابتدا به بررسی مکتب فلسفلی اصفهان، مبانی زیبایی‌شناسی ملاصدرا و سپس نحوه تاثیرگذاری آن بر معماری قدسی مسجد عصر صفوی را بررسی کرده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
413 - کاوش های باستان شناسی محوطه اشکانی نیسک آباد سردشت
مرضیه عباس زاده غلام شیرزادهمحوطه نیسک آباد( Nisk Abad ) در فاصله 5.5 کیلومتری جنوب شرقی شهر سردشت، 5 کیلومتری جنوب شهر ربط و 1 کیلومتری شمال روستای نیسک آباد در امتداد ساحل غربی رودخانه زاب کوچک قرار دارد. کاوش این محوطه در راستای برنامه عملیات نجات بخشی محوطه های تاریخی پشت سد سردشت به انجام رسی چکیده کاملمحوطه نیسک آباد( Nisk Abad ) در فاصله 5.5 کیلومتری جنوب شرقی شهر سردشت، 5 کیلومتری جنوب شهر ربط و 1 کیلومتری شمال روستای نیسک آباد در امتداد ساحل غربی رودخانه زاب کوچک قرار دارد. کاوش این محوطه در راستای برنامه عملیات نجات بخشی محوطه های تاریخی پشت سد سردشت به انجام رسید. از اهداف مهم در کاوش محوطه نیسک آباد می توان به دستیابی به اطلاعات لازم از نحوه زندگی و شیوه معیشت جوامع انسانی حاضر در منطقه و مشخص کردن وضعیت گاهنگاری نسبی دوره های تاریخی منطقه اشاره کرد. در کاوش های انجام شده در محوطه نیسک آباد شواهد مختلفی از بقایای معماری( دیواره های سنگ چین از نوع سنگ های رودخانه ای )، قطعات متعدد سفال و ابزارهای سنگی شناسایی شده است. مطالعۀ بقایای معماری و نمونه سفال های محوطۀ نیسک آباد نشان دهندۀ تک دوره ای بودن محوطه و سکونت کوتاه مدت گروه های انسانی در این محل بوده است.با توجه به اندک بودن سابقه مطالعات باستان شناسی منطقه در دوره اشکانی، یکی از پرسش های اساسی پژوهش حاضر، چگونگی سکونت جوامع انسانی منطقه در دوره اشکانی می باشد. در این خصوص، سفال های اشکانی محوطه علاوه بر قابل مقایسه بودن با محوطه هایی نظیر قلعه یزدگرد، قروه کردستان، محوطه های حوزۀ همدان، لرستان و شمال غرب ایران، دارای برخی ویژگی های بومی و محلی نیز می باشند. به نظر می رسد مطالعه، ارزیابی و بررسی داده های فرهنگی محوطۀ نیسک آباد بتواند در روشن تر شدن وضعیت فرهنگی دوره اشکانی در منطقه موثر باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
414 - گاهنگاری مغاره نویافته خلیفه کندی حاتم هشترود
تیمور اکبریدر اطراف رشته کوههای سهند از جمله در قسمتهایی از شهرستانهای مراغه، آذرشهر و هشترود غارهایی با معماری خاصی وجود دارند که در حال حاضر به عنوان مسجد، امامزاده و غیره دارای کاربری هستند . یک مورد از این فضاهای مغاره ای در روستای خلیفه کندی حاتم ، توسط نگارنده شناسایی گردیده چکیده کاملدر اطراف رشته کوههای سهند از جمله در قسمتهایی از شهرستانهای مراغه، آذرشهر و هشترود غارهایی با معماری خاصی وجود دارند که در حال حاضر به عنوان مسجد، امامزاده و غیره دارای کاربری هستند . یک مورد از این فضاهای مغاره ای در روستای خلیفه کندی حاتم ، توسط نگارنده شناسایی گردیده که فاقد کاربری است .درون این مغاره تا چند سال پیش با توده ای از خاک انباشته، و ورودی آن نیز مسدود شده بود.تعدادی از مغاره های موجود در منطقه سهند از جمله : قدمگاه آذرشهر و ورجووی شهرستان مراغه چندین دهه است که معرفی شده اند ولی مغاره ی موجود در روستای خلیفه کندی شهرستان هشترود ، اولین بار توسط نگارنده و طی سالهای 1392-1394 مورد بررسی قرارگرفته است. در این کار پژوهشی، نگارنده علاوه برمعرفی مغاره جدید، دو مورد از مغاره های منطقه را جهت مشخص نمودن کاربری و قدمت مغاره نویافته خلیفه کندی حاتم ، با روش تطبیقی مورد مطالعه قرار داده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
415 - بررسی مضامین و عناصر شیعی در امامزاده یحیی ورامین
بیتا سوداییدین و باورهای مذهبی در شکل گیری معماری اسلامی و تزئینات آن نقش بسزایی دارند با پیدایش و تکامل فرقه های اسلامی در تاریخ ایران، شاهد شکل گیری معماری آرامگاهی از جمله امام زاده ها در مناطق مختلف هستیم. این نوع بناها در ایران نسبت به دیگر کشورهای اسلامی بیشتر مشاهده می شود. چکیده کاملدین و باورهای مذهبی در شکل گیری معماری اسلامی و تزئینات آن نقش بسزایی دارند با پیدایش و تکامل فرقه های اسلامی در تاریخ ایران، شاهد شکل گیری معماری آرامگاهی از جمله امام زاده ها در مناطق مختلف هستیم. این نوع بناها در ایران نسبت به دیگر کشورهای اسلامی بیشتر مشاهده می شود. امامزاده ها نقشی فراتر از کارکرد مقبره داشته اند و از نظر معنا شناختی و کالبدی اهمیت بسیاری دارند. امامزاده یحیی یکی از امکان مذهبی ورامین است که قدمت آن به قرن هشتم هجری برمی گردد. هدف این پژوهش مطالعه عناصر وابسته به معماری در امامزاده یحیی به منظور بررسی تفکرات شیعه و عوامل اجتماعی و حوادث تاریخی موثر در شکل گیری این آرایه هاست. پژوهش به روش توصیفی – تحلیلی با رویکرد تاریخی به بررسی اسناد کتابخانه ای و مطالعات میدانی به گردآوری داده ها پرداخته است. نتایج نشان می دهد با گسترش تشیع در ایران گونه خاصی از معماری آرامگاهی به نام امامزاده ها شکل می گیرند که از طراحی تا تزئینات تحت تاثیر مذهب تشیع قرار داشته اند. تفکرات شیعی بیشتر در آرایه های خوشنویسی قابل مشاهده هستند که نشان دهنده ی تاکید حکومت وقت بر مذهب رایج است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
416 - بررسی و تحلیل معماری گرمابه روستای واستان (شهرستان ساری)، اثر فرهنگی برجای مانده از دوره پهلوی اول
سهیل احمدى واستانىگرمابههای عمومی یکی از بناهای عام‌المنفعه و از فضاهای مهم معماری ایرانی به خصوص در دوران اسلامی بوده و ازجمله عناصر مهم در شکل‌دهی و گسترش محلات و نمادی از آبادانی شهرها و روستاها بوده است. عصر شکوفایی ایجاد گرمابه، در دوره صفویه بوده و از این دوره و دورههای بعدی در چکیده کاملگرمابههای عمومی یکی از بناهای عام‌المنفعه و از فضاهای مهم معماری ایرانی به خصوص در دوران اسلامی بوده و ازجمله عناصر مهم در شکل‌دهی و گسترش محلات و نمادی از آبادانی شهرها و روستاها بوده است. عصر شکوفایی ایجاد گرمابه، در دوره صفویه بوده و از این دوره و دورههای بعدی در بسیاری از شهرهای ایران هنوز گرمابه‌های عمومی پا برجاست. گرمابه محلی است برای شست و شوی اساسی تن، سر، صورت و نیز غسل در اصطلاح اسلامی. این سازههای مهم ورای تطهیر و نظافت، عملکردی به مثابه نهادی اجتماعی داشته‌اند. گرمابه‌ها یکی از مکان‌هایی هستند که به واسطه‌ی حضور اقشار اجتماعی مختلف، جایگاه شکل‌گیری آداب فرهنگی و محل گسترش برخی از مشاغل خاص بودهاند و این امر موجب شکل‌گیری فرهنگ خاصی در این مکان‌ها شده است. همچنین گرمابه‌ها به عنوان بناهایی که همواره در مجاورت آب و رطوبت قرار داشت، می‌بایست از لحاظ استحکام و استقامت نسبت به دیگر بناها متفاوت باشد. هدف اصلی این بررسی و تحلیل گرمابه روستای واستان از لحاظ نوع پلان معماری و مصالح است. یافتههای این پژوهش بر اساس شواهد موجود جمعآوری و مورد پژوهش قرار گرفته است. شیوه‌ی تجزیه و تحلیل اطلاعات از گونه‌ی کیفی بوده است که در این راستا از رهیافت تاریخی در تحلیل داده ها استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد این گرمابه از لحاظ الگوی معماری داری پلان مستطیل شکل و از در ساخت آن از مصالحی همچون قلوه سنگ و ملاط ساروج استفاده شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
417 - Accuracy of Genomic Prediction under Different Genetic Architectures and Estimation Methods
ع. عاطفی ع.ا. شادپرور ن. قوی حسین-زادهThe accuracy of genomic breeding value prediction was investigated in various levels of reference population size, trait heritability and the number of quantitative trait locus (QTL). Five Bayesian methods, including Bayesian Ridge regression, BayesA, BayesB, BayesC and چکیده کاملThe accuracy of genomic breeding value prediction was investigated in various levels of reference population size, trait heritability and the number of quantitative trait locus (QTL). Five Bayesian methods, including Bayesian Ridge regression, BayesA, BayesB, BayesC and Bayesian LASSO, were used to estimate the marker effects for each of 27 scenarios resulted from combining three levels for heritability (0.1, 0.3 and 0.5), training population size (600, 1000 and 1600) and QTL numbers (50, 100 and 150). A finite locus model was used to simulate stochastically a historical population consisting 100 animals at first 100 generations. Through next 100 generations, the population size gradually increased to 1000 individuals. Then the animals in generations 201 and 202 having both known genotypic and phenotypic records were assigned as reference population, and individuals at generations 203 and 204 were considered as validation population. The genome comprised five chromosomes of 100 cM length and 500 single nucleotide polymorphism markers for each chromosome that distributed through the genome randomly. The QTLs and markers were bi-allelic. In this study, the heritability had great significant positive effect on the accuracy (P<0.001). By increasing the size of the reference population, the average genomic accuracy increased from 0.64±0.03 to 0.70 ± 0.04 (P<0.001). The accuracy responded to increasing number of QTLs non-linearly. The highest and lowest accuracies of Bayesian methods were 0.40 ± 0.04 and 0.84 ± 0.05, respectively. The results showed having the greatest amount of information (i.e. highest heritability, highest contribution of gene action in phenotypic variation and large reference population size), the highest accuracy (0.84) was obtained, with all investigated methods of estimation. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
418 - بررسی مقایسه ای مولفه های معماری همساز با اقلیم در وضعیت ساخت و سازهای بافت جدید و قدیم شهر یزد
سایه امیدواری سمیه امیدواریهدف از این پژوهش بررسی مقایسه ای مولفه های معماری همساز با اقلیم در وضعیت ساخت و سازهای بافت قدیم و جدید شهر یزد است. روش این پژوهش توصیفی- تحلیلی و جامعه آماری آن 50 نفر از کارشناسان و خبرگان برنامه ریزی و مدیریت شهری است که تمام جامعه به عنوان حجم نمونه انتخاب شده است چکیده کاملهدف از این پژوهش بررسی مقایسه ای مولفه های معماری همساز با اقلیم در وضعیت ساخت و سازهای بافت قدیم و جدید شهر یزد است. روش این پژوهش توصیفی- تحلیلی و جامعه آماری آن 50 نفر از کارشناسان و خبرگان برنامه ریزی و مدیریت شهری است که تمام جامعه به عنوان حجم نمونه انتخاب شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از ضرایب رگرسیون و برای تدوین راهبردها از روش SWOT استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد فضاهای شهری در بافت قدیمی شهر یزد منطبق بر اصول عملی طراحی اقلیمی است. اصول کلی طراحی در بافت قدیمی شهر یزد تاثیر زیادی در تعدیل شرایط سخت اقلیمی در بافت قدیمی این شهر داشته است. برابر بررسی های صورت گرفته ضعف ها و قوت ها در رابطه با معماری همساز با اقلیم در شهر یزد با ضرایب 9/05 و 7/63 بیشترین مقدار و نقاط فرصت ها و تهدیدات با ضرایب 7/01 و 6/074 کمترین مقدار را به خود اختصاص داده اند. در نتیجه وضعیت سازگاری ساخت و سازها در بافت جدید شهر یزد با وضعیت اقلیمی این شهر با نقاط ضعف بی شماری روبرو است. بر این اساس این مطالعه اقدام به تدوین راهبردهایی در این خصوص کرده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
419 - سبک شناسی معماریِ دوره پهلوی دوم با رویکرد ارزیابی رفتار کالبدی آثار در هر سبک
مازیار سرداری لیلا زارع آویده طلایی وحید قبادیانسبک شناسی معماری به عنوان رویکردی در مطالعهتاریخ معماریکارکردهای مختلفی دارد. یکی از مهمترین کارکردهای آن، به عنوان روشی برای طبقه بندی درتاریخ معماریاست. از سوی دیگر در پژوهش های اخیر، همواره ضرورت دستیابی به سبکها در سیر تحولات معماریِ ایران، با مراجعه به کالبد آثار ش چکیده کاملسبک شناسی معماری به عنوان رویکردی در مطالعهتاریخ معماریکارکردهای مختلفی دارد. یکی از مهمترین کارکردهای آن، به عنوان روشی برای طبقه بندی درتاریخ معماریاست. از سوی دیگر در پژوهش های اخیر، همواره ضرورت دستیابی به سبکها در سیر تحولات معماریِ ایران، با مراجعه به کالبد آثار شاخص، مطرح شده است. از این رو، ارزیابی این کالبدها و به تبع، معماری آنها، که به نوبه خود معرف این کالبدها هستند، بهترین راه برای شناخت سبکها خواهد بود. موضوعسبک شناسی معماری ایران، همواره جزء بحثهای چالش برانگیز در مجامع علمی بوده است که به دلیل گستردگی و تنوع در تعاریف و کارکردهای آن، اتفاق نظری مشخص بین پژوهشگران برسر آن وجود ندارد. سبک شناسیِ دوره پهلوی دوم از حیث نگاه به معماری گذشته از یک سو و از سوی دیگر به دلیل ورود معماری مدرنِ متعالی و متاخر در این برهه، همواره بسیار حائز اهمیت بوده و نقطه عطفی در تاریخ معماری و سبک شناسی این سرزمین است. از همین رو، این مقاله سعی دارد تا با روشی کیفی و رویکردی تفسیری-تاریخی، با مطالعات اسنادی، کتابخانه ای و مشاهدات میدانیِ گسترده، در ابتدا سبک های معماری در بازه زمانی پهلوی دوم را استخراج و در نهایت با بررسی دقیق کالبدِ برخی از آثارِ شاخصِ متصاعد از این سبک ها؛ ویژگی های هر سبک را ارزیابی و آنها را طبقه بندی کند. نتایج پژوهش نشان میدهد که پنج سبکِ؛ معماری سنتی و سنت گرایی، معـماری مـدرن متعالی و متـاخر، معماری ارگانیک، معماری نوگرای ایرانی و معماری های -تکنولوژی، سبکهای موجود در بازه زمانی 1332 تا 1357 شمسی هستند که هر کدام به اقتضای نظریه های خود، شاخصه های تاریخی و یا مدرن را با شمایلی متفاوت در کالبد هر اثر به نمایش میگذارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
420 - بررسی شاخص های طراحی بر مصرف انرژی در خانه های سنتی ایرانی ( نمونه موردی : خانه های شهر شیراز )
تارا حیدری ارجلو افشین قربانی پارام فرامرز حسن پورامروزه با گسترش شهرها و رشد جمعیت و به تبع آن ساخت وساز، نیاز و بحران مصرف انرژی، آلودگی زیست محیطی و هزینه های اقتصادی باالی آن، بهره گیری از راهکارهای اقلیمی و انرژی خورشید جهت کاهش مصرف انرژی به اهمیت جداییناپذیر از مبحث انرژی تبدیل شده است . پژوهش حاضر باهدف بررسی ش چکیده کاملامروزه با گسترش شهرها و رشد جمعیت و به تبع آن ساخت وساز، نیاز و بحران مصرف انرژی، آلودگی زیست محیطی و هزینه های اقتصادی باالی آن، بهره گیری از راهکارهای اقلیمی و انرژی خورشید جهت کاهش مصرف انرژی به اهمیت جداییناپذیر از مبحث انرژی تبدیل شده است . پژوهش حاضر باهدف بررسی شاخص های طراحی بر مصرف انرژی در خانه های سنتی انجام شدخ است. این پژوهش ازلحاظ ماهیت توصیفی- تحلیلی و ازنظر هدف کاربردی است؛ و گردآوری اطالعات از دو روش کتابخانه ای و میدانی تحقق یافت. جامعه آماری پژوهش را 17089 نفر از اعضای گروه معماری سازمان نظام مهندسی استان فارس ساکن شهر شیراز تشکیل دادهاند. که از این تعداد با استفاده از جدول مورگان تعداد 384 نفر انتخاب شد. اطالعات با استفاده از پرسش نامه گردآوری شد. تمامی تحلیل آماری با استفاده از نرم افزار Spss استفاده شد. پس از بررسی شاخص های معماری خانه های سنتی)استفاده از آب، بهره گیر حداکثری باد، استفاده از نور، تأمین خنکی با سایه، استفاده از فضای سبز ، تناسبات و ترکیب بندی عناصر معماری ، مصالح ، طراح ی معماری پایدار فضاها، جهت گیری بنا و سازمان ده ی فضاها ( و راهکارهای معماری اقلیمی و انرژی فعال) جهت گیری و فرم بهینه، ظرفیت هدایت حرارتی جدارها، سایه بان و جدارهای نور گذر و... نتایج حاکی از آن است که میتوان با الگو برداری از شاخص های خانه های سنتی ، مسکن همساز با اقلیم را طراحی نمود که بتواند، حداکثر آسایش حرارتی را برای ساکنان فراهم نماید و مصرف انرژی را کاهش دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
421 - تاثیر سبک معماری خانههای دوم بر توسعه کالبدی سکونتگاه های روستایی
علی اکبر عنابستانی تیمور آمار سمیرا کاویانیساخت خانه های دوم به عنوان یکی از نمودهای توجه گردشگران به روستاها می باشد، که غالباً با هدف گذران اوقات فراغت در نواحی روستایی بنا می شوند. و بر فضای روستایی در ابعاد مختلف، به ویژه کالبدی فیزیکی، تأثیرات مثبت و منفی زیادی دارند که به موازات توسعه ی گردشگری دارای ابع چکیده کاملساخت خانه های دوم به عنوان یکی از نمودهای توجه گردشگران به روستاها می باشد، که غالباً با هدف گذران اوقات فراغت در نواحی روستایی بنا می شوند. و بر فضای روستایی در ابعاد مختلف، به ویژه کالبدی فیزیکی، تأثیرات مثبت و منفی زیادی دارند که به موازات توسعه ی گردشگری دارای ابعاد پیچیده تری می شود و هر روزه نیاز به تحلیل و تبیین این اثرات، بیش از پیش احساس می شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان تأثیر سبک معماری خانه های دوم بر توسعه کالبدی سکونتگاه های روستایی در شهرستان کلاردشت انجام شده است.این پژوهش، از حیث هدف کاربردی و به لحاظ روش و ماهیت توصیفی - تحلیلی است. برای جمعآوری اطلاعات از روشهای اسنادی و میدانی استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش، 9 سکونتگاه روستایی شهرستان کلاردشت که در آن ها ساخت خانه های دوم چشمگیر بوده است میباشد. در سطح روستاها، حجم نمونه خانوارهای مورد پرسش گری بر اساس فرمول کوکران 200خانوار بوده است، که به صورت تصادفی ساده از بین روستاییان و مالکان خانههای دوم انتخاب شدهاند.با مطالعه ابعاد و شاخص های متغیرهای تحقیق می توان پی به این برد که بیشترین مقدار رضایت از سبک معماری خانه های دوم در روستای تلوچال (4.06) و کمترین مقدار آن در روستای پی قلعه (3.42) می باشد و در مورد متغیر توسعه کالبدی سکونتگاه های روستایی، بیشترین مقدار این متغیر در روستا طایب کلا (3.09) است. همچنین شدت تأثیر متغیر سبک معماری خانههای دوم بر توسعه کالبدی سکونتگاه‌های روستایی حدود 24 درصد برآورد شده است که بیانگر تأثیر پایین سبک معماری خانه های دوم در توسعه کالبدی سکونتگاه های روستایی منطقه میباشد. سبک معماری خانه های دوم، فقط در بعد بهبود خدمات زیربنایی باعث توسعه سکونتگاه های روستایی شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
422 - بازشناسی ویژگیهای منحصر به فرد ساخت سکونتگاه‌های روستایی دستکند ایران ( نمونه موردی: مجموعه میراث جهانی روستای میمند، شهربابک، استان کرمان)
محمد منگلی رضا ابوئی فاطمه مهدی زاده سراجشناخت سکونتگاه‌های دستکند به مثابه یک پدیده ویژه در معماری روستایی به عنوان پیش‌نیاز برای حفاظت از این میراث ضروریست. برای شناخت همه‌جانبه لازم است ابتدا به شناسایی مؤلفه‌هایی پرداخت که بر شکل‌گیری و تکامل این پدیده نقش داشته‌اند. معماری دستکند به عنوان گونه‌ای ناشناخته چکیده کاملشناخت سکونتگاه‌های دستکند به مثابه یک پدیده ویژه در معماری روستایی به عنوان پیش‌نیاز برای حفاظت از این میراث ضروریست. برای شناخت همه‌جانبه لازم است ابتدا به شناسایی مؤلفه‌هایی پرداخت که بر شکل‌گیری و تکامل این پدیده نقش داشته‌اند. معماری دستکند به عنوان گونه‌ای ناشناخته از معماری بومی است که ماهیت آن با آنچه در مورد واژه معماری در ذهن است، متفاوت میباشد. این معماری به دلیل عدم استفاده از مصالح آزاد و روند خلق متفاوت، نوعی تناقض را در میان گونه‌های معماری بومی داراست. خلق فضا با استفاده از منفی‌سازی در توده سنگی، اساسی‌ترین فنّ این معماری است. نمونههای ارزشمند با کارکردهای متنوع همانند: آیینی، خدماتی و مسکونی در سراسر کشور ایران به چشم میخورد، به خصوص اقلیم سردسیر به دلیل تناسب کالبدی این معماری با شرایط اقلیمی، پذیرای بیشترین سکونتگاه‌های دستکند است. این پژوهش با طرح این پرسش که چه چیزی این معماری را نسبت یه سایر گونه‌های معماری بومی متفاوت ساخته، از طریق مطالعه موارد متعدد سکونتگاه‌های دستکند به بازشناسی ویژگیهای اختصاصی آن میپردازد. میمند به عنوان بزرگترین مجموعه مسکونی دستکند مورد اصلی مطالعه میباشد. با گزینش 60 بنای آن در طی یک فرآیند تجربی، ویژگیهای: طراحی، معیشتی و زیست محیطی که کمتر مورد توجه‌اند، ارزیابی شدهاند. قیاس این ویژگیها با موارد مشابه در معماری ساخت، تفاوتهای جدّی این دو را نمایان ساخته است. یافتههای پژوهش در استانداردهای طراحی اقلیمی و فناوری علاوه بر تکمیل شناخت از این گونه خاص، در تدوین معیارهایی برای ساخت این بناها در عصر حاضر یاری‌رسان میباشد. نتایج حاصل از این پژوهش میتواند به راهکاری روش‌شناختی برای مطالعه سایر نمونه‌ها ختم شود و همچنین به درک صحیح از این پدیده یاری رساند تا بر مبنای آن مبانی حفاظت از آن نیز بدست آید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
423 - بررسی میزان تطابق اصول واسازی با معماری بومی روستایی گیلان
سید مهدی امیرکیایی سید مجید مفیدی شمیرانی محمد جواد مهدوی نژاد محمد مهدی رییس سمیعیروش واسازی از ابتدای فرآیند طراحی، امکان استفاده مجدد از اجزا و مصالح ساختمان را مد نظر قرار می دهد که موجب کاهش مصرف منابع جدید، انرژی، کاهش ضایعات و حفظ محیط زیست خواهد شد. بررسی معماری بومی در برخی مناطق، اصول به کار رفته مشابهی در ساختار بناها را با اصل واسازی نشان چکیده کاملروش واسازی از ابتدای فرآیند طراحی، امکان استفاده مجدد از اجزا و مصالح ساختمان را مد نظر قرار می دهد که موجب کاهش مصرف منابع جدید، انرژی، کاهش ضایعات و حفظ محیط زیست خواهد شد. بررسی معماری بومی در برخی مناطق، اصول به کار رفته مشابهی در ساختار بناها را با اصل واسازی نشان میدهد. نوعی از این معماری بومی، در شمال ایران و در استان گیلان وجود دارد. معماری بومی روستایی گیلان دارای ویژگیهای منحصر به فردی به لحاظ ساختاری و فرمی میباشد که بنا و اجزای آن به دلیل تکنیک اجرا و نوع اتصالات و مصالح مناسب، قابلیت واسازی دارند. هدف از این پژوهش، تعریفی از واسازی، اصول، اهداف، مزایا و بررسی معماری بومی روستایی گیلان و ساختارهای تشکیل دهنده آن و میزان انطباق پذیری این معماری با اصول واسازی است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی می باشد. بر اساس مطالعات کتابخانه ای و اسنادی و جمع آوری اطلاعات میدانی، داده های مورد نظر جمع آوری و مورد تحلیل قرار گرفته است. پژوهشگران نمونههای جامعه آماری را مطالعه کرده و برای بدست آوردن نتایج، مورد بررسی قرار داده اند. جامعه آماری، خانههای بومی روستایی استان گیلان و حجم نمونه، برخی بناهای منتخب میباشد که با تکنیک انتخاب هدفمند برگزیده شدهاند. نتایج حاصل از تحلیل ها نشان می دهد که معماری بومی روستایی گیلان به دلیل تکنیک اجرا، استفاده از اتصالات و مصالح مناسب، قابلیت واسازی داشته و با اصول واسازی مطابقت دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
424 - نقش محیط و معیشت در شکل گیری خانه های بومی منطقه تالش
محمد محمدزاده دوگاهه حسین سلطان زاده جواد شکاری نیری تیمور آمارمقدمه: بررسی نقش محیط و بوم در شکل گیری خانه های بومی منطقه تالش موضوع این تحقیق می باشد، اهمیت این موضوع به این سبب است که به نظر می رسد هنوز تحقیق کافی در مورد معماری این منطقه صورت نگرفته است. هدف: هدف این پژوهش شناخت چگونگی تاثیر محیط و معیشت در معماری خانه ها است چکیده کاملمقدمه: بررسی نقش محیط و بوم در شکل گیری خانه های بومی منطقه تالش موضوع این تحقیق می باشد، اهمیت این موضوع به این سبب است که به نظر می رسد هنوز تحقیق کافی در مورد معماری این منطقه صورت نگرفته است. هدف: هدف این پژوهش شناخت چگونگی تاثیر محیط و معیشت در معماری خانه ها است. پرسش اصلی این تحقیق این است که نقش عوامل محیطی و نوع معیشت در شکل گیری خانه های این منطقه چه بوده است؟ روش شناسی تحقیق: از روش تحقیق توصیفی و تحلیلی استفاده شده است و گردآوری داده ها به صورت میدانی و اسنادی بوده است. متغیر مستقلِ پژوهش، محیط و شیوه های معیشت و متغییر وابسته آن معماری خانه های بومی تالش می باشد. جامعه آماری تحقیق منطقه تالش و روش نمونه برداری سهمیه ایی است. قلمرو جغرافیایی پژوهش: منطقه شامل شهرستان های آستارا، تالش، ماسال، رضوانشهر و بخش هایی از شهرهای شفت، فومن و صومعه سرا در غرب استان گیلان مانند ماسوله، ماکلوان، گشت، امام زاده ابراهیم،... و بخش هایی از شهر های نمین و خلخال در استان اردبیل و شهرهای آستارا، لنکران، ماساللی، جلیل آباد، لریک، یاردیملی و سالیان در جمهوری آذربایجان است یافته ها و بحث: نتایج تحقیق نشان می دهد که تنوع فضاها، ایوان، تلار باز و فضاهای متخلخل لایه بیرونی برای نفوذ هوا به داخل، از ویژگی های خانه های جلگه است امّا در کوهپایه و کوهستان چنین نیست. تعداد فضاهای خدماتی بیرونِ بنای اصلی در حوزه کوهپایه به ترتیب بیشتر از جلگه و کوهستان ولی گستردگی و مساحت آن ها در محوطه خانه های جلگه بیشتر از کوهپایه و کوهستان است. میانگین مساحت طبقه همکف به کل در خانه های جلگه به ترتیب بیشتر از کوهستان و کوهپایه ولی میانگین مساحت ایوان در همکف و فضاهای طبقه اول در جلگه به ترتیب بیشتر از کوهپایه و کوهستان و میانگین مساحت فضاهای دامی و انبار در کوهستان به ترتیب از جلگه و کوهپایه بیشتر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
425 - تحلیلی در تبیین مفاهیم معماری بومی مبتنی بر فهم ساکنان محیطی با تکیه بر اندیشه های گادامر(مطالعه موردی: بافت قدیم بوشهر)
محمدعلی رحیمی باقر کریمیمعماری بومی، دریافتی کلی را برای مخاطبان به همراه دارد که دارای جنبه های پیچیده ، منبعث از تفاسیر و تعاریف مختلف از آن است. تحقیقات دراین زمینه نشان می‎دهد، فهم ساکنان محیطی از مفاهیم معماری بومی که در حس رضایتمندی ساکنان و حفظ ارزش های کیفی و سیاست گذاری کالبدی محی چکیده کاملمعماری بومی، دریافتی کلی را برای مخاطبان به همراه دارد که دارای جنبه های پیچیده ، منبعث از تفاسیر و تعاریف مختلف از آن است. تحقیقات دراین زمینه نشان می‎دهد، فهم ساکنان محیطی از مفاهیم معماری بومی که در حس رضایتمندی ساکنان و حفظ ارزش های کیفی و سیاست گذاری کالبدی محیطی از ضروریات می باشند، چندان مورد توجه واقع نشده است. بدین جهت با هدف تحقق فهم ساکنان در بستر زمانی و مکانی معین، در این نوشتار اندیشه‎های گادامر در فهم (فهم به مثابه توافق، کاربست و موقعیت‎مندی مخاطب) مورد توجه قرار گرفته است. این مفاهیم با روش تحقیق کیفی و رویکرد تحلیلی- توصیفی و تحلیل محتوا تبیین شده و در ادامه با روش پیمایشی- توصیفی به ارزیابی اولویت های آنها پرداخته شده است. اطلاعات بدست آمده، از مطالعات کتابخانه ای و اینترنتی شامل کتب، مستندات، مقالات و تحقیقات سایر پژوهشگران داخلی و خارجی می‎باشد و برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار Excel ،Spss و پس از آن برای اولویت بندی مولفه ها از تکنیک تحلیل شبکه ای AHP از نرم افزار Expert Choice استفاده شده است. طبق نتایج این پژوهش مهمترین مفهوم از 8 معیار تبیین شده در بافت قدیم بوشهر، نیازهای انسانی است. محیط طبیعی، فرهنگ و اجتماع، شکل و اثر معماری بومی، تکنولوژی، اقتصاد، زمان، نداشتن پیش زمینه معرفت نظری به ترتیب در اولویت های بعدی قرار دارند. این مفاهیم به طراحان و برنامه ریزان در جهت حفظ و توسعه معماری بومی در بافت مذکور پیشنهاد می‎گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
426 - بررسی تحلیلی معماری بومی در راستای ارائه شاخص های زیست پذیری (محدوده مورد مطالعه: شهر املش)
علیرضا پاداشی املشی هما ایرانی بهبهانی مژگان خاکپور علیرضا بندرآبادهدف: توجه به کیفیت زندگی، شرایط، امکانات و نیازهای ساکنان شهرها، مسئله ای حیاتی است. نظر به مشکلات متعدد شهرها، رویکردهای مختلفی برای ارتقا و بهبود شرایط زندگی در آنها پیشنهاد و مطرح شده است که زیست پذیری شهری یکی از آنها است. پژوهش حاضر با هدف ارائه شاخص های زیست پذیری چکیده کاملهدف: توجه به کیفیت زندگی، شرایط، امکانات و نیازهای ساکنان شهرها، مسئله ای حیاتی است. نظر به مشکلات متعدد شهرها، رویکردهای مختلفی برای ارتقا و بهبود شرایط زندگی در آنها پیشنهاد و مطرح شده است که زیست پذیری شهری یکی از آنها است. پژوهش حاضر با هدف ارائه شاخص های زیست پذیری مسکن با مطالعه تحلیلی معماری بومی شهر املش صورت گرفته است. روش تحقیق: روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی و به لحاظ هدف کاربردی و از نوع تحقیقات کیفی می باشد. جامعه آماری مورد مطالعه در این تحقیق عبارت است از ساکنین شهر املش که جمعیت این منطقه براساس سرشماری سال 1395 ایران، 15444 نفر می باشد. روش نمونه گیری تصادفی و برای برآورد حجم نمونه از فرمول کوکران و 374 نمونه است. جهت تحلیل داده های گردآوری شده از آزمون های تی تک نمونه ای و آزبمون برازش رگرسیونی در نرم افزار spss بهره گرفته شد. برای تحلیل نتایج به دست آمده از پرسشنامه، از آزمون آماری T استفاده شد. نتایج: نتایج آزمون نشان می دهد از نظر شهروندان املش، بعد زیست محیطی با توجه به اختلاف از میانگین بسیار پایین و منفی 06002/0 و همچنین مقدار ویژه به دست آمده برای آن به میزان 2/5 که بیشتر از بقیه ابعاد است، دارای الویت بیشتری برای بسترسازی زیست پذیری مسکن با الگوهای معماری بومی شهر املش است. ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی با توجه به میزان ضرایب بتا و معناداری به دست آمده بر زیست پذیری مسکن شهری با الگوهای شکلی معماری بومی شهر املش تاثیر مستقیم دارند، در این میان، بعد کالبدی و مدیریتی در قسمت ارزیابی تاثیر مستقیم به علت ضرایب بتای منفی و عدم معناداری فاقد اثر بودند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
427 - نگاهی تبارشناسانه به مفهوم طبیعت و تجلی حضور آن در معماری خانه های ایران
قادر بایزیدی کیانوش فرجیمقدمه: فضاهای زﯾﺴــتی و در ﻣــﺘﻦ آن، خانه ها، از نیازها و آفریده های ماندگار اﻧﺴﺎنها در ﻫـﺮ جامعه انسانی ﺑــﻮده و با وجود سالهای متمادی ساخت و زندگی در آنها، همچنان طراوت، لطافت، تعلق خاطر و رمزگونگی در ﺗﻤــﺎم اﺑﻌــﺎد آنها مشهود است. این فضاها به عنوان اﺻﯿﻞﺗﺮﯾﻦ و زﯾﺒﺎﺗﺮ چکیده کاملمقدمه: فضاهای زﯾﺴــتی و در ﻣــﺘﻦ آن، خانه ها، از نیازها و آفریده های ماندگار اﻧﺴﺎنها در ﻫـﺮ جامعه انسانی ﺑــﻮده و با وجود سالهای متمادی ساخت و زندگی در آنها، همچنان طراوت، لطافت، تعلق خاطر و رمزگونگی در ﺗﻤــﺎم اﺑﻌــﺎد آنها مشهود است. این فضاها به عنوان اﺻﯿﻞﺗﺮﯾﻦ و زﯾﺒﺎﺗﺮﯾﻦ دستاورد ملموس ﻣﻌﻤﺎری، علاوه بر ﺣﻔﻆ آﺳﺎﯾﺶ و آرامش استفاده کنندگان، مبین ﻫﻮﯾـﺖ آنان ﺑﻮده و از طریق مولفه های متعددی ﺧـﺎﻃﺮات، رویاها و امیدهای ﺳــﺎﮐﻨﺎن را به بهترین شیوه پاس داﺷــﺘﻪ اند. یکی از این مولفه ها طبیعت است که معانی متنوعی را از طریق لایه های معماری متناسب با شرایط زمان به مخاطب منتقل می کند. هدف پژوهش: هدف اصلی در این پژوهش شناسایی مولفه های تاثیرگذار در آفرینش مفاهیم طبیعت و نحوه حضور آنها در معماری خانه های ایران است.روش شناسی تحقیق: روش شناسی پژوهش، تبارشناسی فوکویی و برای تحلیل داده ها، از روش نشانه شناسی پیرس استفاده شده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: در این پژوهش خانه ها و سکونتگاه های شاخص در معماری دوره های مختلف تاریخ ایران- از عهد باستان تا دوره پهلوی دوم- مورد بررسی قرار گرفته است.یافته ها و بحث: مطالعات تحقیق نشان می دهند که معانی حاصل از طبیعت فقط مختص سیمای اولیه، ثانویه و انتزاعی طبیعت در فرم و ساختار پیرامونی خانه ها نیستند؛ بلکه این مفاهیم در چارچوب گفتمانهای خاص و متناسب با شرایط جامعه در هر دوره تاریخی با قدرت پیوند خورده، هویت و ذهنیت ساخته اند. نتایج: حضور کالبدی، عملکردی و محتوایی طبیعت علاوه بر بیان معانی صریح و ضمنی، تحت تاثیر تحولات حاکم بر هر دوره تاریخی منجر به تولید دانش و معانی جدید در حوزه مختلف گردیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
428 - تدوین الگوی معماری ماندگار در طراحی مجتمع‌های تجاری عصر پساکرونا (مورد پژوهی: شهر تبریز)
الهام حاتمی گلزاریمقدمه: معماری بهعنوان ظرفی برای زندگی انسان در نظر گرفته میشود و در این راستا نیاز است که تداوم/تحول در ابعاد ماندگاری بناهای معماری و تأثیرگذاری عوامل بیرونی مورد توجه طراحان و معماران شهری قرار گیرد تا تعامل و کنش متقابل اجتماعی میان فرد و آن اثر بر مبنای تعامل میان چکیده کاملمقدمه: معماری بهعنوان ظرفی برای زندگی انسان در نظر گرفته میشود و در این راستا نیاز است که تداوم/تحول در ابعاد ماندگاری بناهای معماری و تأثیرگذاری عوامل بیرونی مورد توجه طراحان و معماران شهری قرار گیرد تا تعامل و کنش متقابل اجتماعی میان فرد و آن اثر بر مبنای تعامل میان ویژگیهای اثر و تصویر ذهنی مخاطب شکل یابد.هدف: با توجه به اهمیت مانایی معماری در بستر زمان و تأثیرپذیری از عوامل مختلف، هدف از پژوهش حاضر تدوین الگوی معماری ماندگار (تداوم/تحول) در طراحی مجتمع‌های تجاری شهر تبریز در عصر پساکرونا میباشد.روش‌شناسی تحقیق: روش تحقیق نیز آمیخته (ترکیبی از روشهای کمّی-کیفی) با هدف کاربردی و ماهیت تحلیلی- زمینه‌یابی بوده و در راستای تجزیه و تحلیل اطلاعات از مدلسازی معادلات ساختاری در نرم‌افزار AMOS استفاده شده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی پژوهش شامل شهر تبریز و مجتمع‌های تجاری آن میباشد.یافته ها: یافتههای تحقیق نشان میدهد که در بین متغیرهای درونی (خود معماری) بیشترین تأثیرگذاری بر ماندگاری معماری مربوط به استحکام سازهای، توجه به تکنولوژی و فناوری در معماری و تأکید بر ارزشها و فرهنگ جامعه به ترتیب با ارزش 92/0، 88/0 و 85/0، و در بین متغیرهای بیرونی (تأثیر کرونا) مربوط به تنوع در خدمات به‌منظور بهره‌مندی ساکنان حوزه (منطقه) و عدم جابه‌جایی‌های گسترده، در نظر گرفتن یک پیش فضا در ورودی مجتمع برای ضدعفونی کردن و بهکارگیری مصالح نوین با ویژگی آنتی باکتریال به ترتیب با ارزش 84/0، 70/0 و 66/0 میباشد.نتایج: نتایج حاکی از آن است که الگوی معماری ماندگار مجتمع‌های تجاری بر مبنای توجه به عوامل زمینهای (خود معماری) و بیرونی (تأثیرات همه‌گیری) در سه بعد کالبد، عملکرد و هویت- معنا قابل تدوین است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
429 - بررسی معیارهای شهر سبز و انطباق آن با شهر بروجرد
مجید شمس نسرین نوروز طجریمصرف سوخت و انرژی امروز یکی از مهمترین قضایایی است که ذهن بشر را به خود مشغول کرده است محدودیت منابع سوختی از یکسو و استفاده بیش از حد متعارف سوختهای فسیلی که باعث تغییراتی در محیط زیست شده از جمله گرم شدن هوا و آب شدن یخ‌های قطبی و بروز مشکلات عدیده برای ساکنین کره چکیده کاملمصرف سوخت و انرژی امروز یکی از مهمترین قضایایی است که ذهن بشر را به خود مشغول کرده است محدودیت منابع سوختی از یکسو و استفاده بیش از حد متعارف سوختهای فسیلی که باعث تغییراتی در محیط زیست شده از جمله گرم شدن هوا و آب شدن یخ‌های قطبی و بروز مشکلات عدیده برای ساکنین کره زمین از دیگر سو اهمیت پرداختن به این موضوع را بیش از پیش نموده است. بسیاری از ممالک به‌ویژه کشورهای پیشرفته صنعتی به دنبال بهرهگیری از انرژی طبیعی خورشید و باد هستند یعنی انطباق معماری با شرایط اقلیمی حاکم بر منطقه، گرچه در کشور ما از دیرباز این مسئله مورد توجه بوده و وجود بادگیرها و سایه‌بان‌ها و بهارخواب در ساختمانهای قدیمی گویای این مطلب است اما متأسفانه در چند دهه اخیر به دلیل تقلید از معماری‌های غربی و استفاده از مصالح ساختمانی بدون درنظرگرفتن سازگاری یا عدم سازگاری آن با محیط موجب فراموشی این میراث گرانبها شده و در اغلب شهرها شاهد عدم انطباق معماری و مصالح ساختمانی با شرایط اقلیمی هستیم که این امر موجب هدر رفت میزان زیادی انرژی و به تبع آن آلودگی‌های زیست محیطی نیز گردیده است. باشد تا با مطالعه و ارائه راه حلهای علمی و منطقی با بهرهگیری از انرژی طبیعی در ایجاد شهری سبز بکوشیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
430 - ارزیابی میزان جذابیت و سازگاری محیطی ساختار معماری اقامتگاه های بوم گردی از دیدگاه گردشگران (مورد مطالعه: اقامتگاه های بوم گردی استان گیلان)
سید محمدرضا نصیرسلامی مریم رستم پیشه سعید تیزقلم زنوزیساختار و عناصر معماری، از مؤلفههای مهم بوم گردی محسوب میشوند و این عناصر در ارتباط با اقامتگاه‌های بوم گردی به عنوان عوامل کلیدی خدمات بوم گردی، برجستگی و اهمیت بیشتری دارند. نوع و کیفیت معماری اقامتگاه‌های بوم گردی، میزان سازگاری معماری با فرهنگ بومی و محیط و همچنین چکیده کاملساختار و عناصر معماری، از مؤلفههای مهم بوم گردی محسوب میشوند و این عناصر در ارتباط با اقامتگاه‌های بوم گردی به عنوان عوامل کلیدی خدمات بوم گردی، برجستگی و اهمیت بیشتری دارند. نوع و کیفیت معماری اقامتگاه‌های بوم گردی، میزان سازگاری معماری با فرهنگ بومی و محیط و همچنین میزان رضایت و سطح جذابیت معماری اقامتگاه‌های بوم گردی برای گردشگران به منظور بخش بندی بازار بوم گردی و برنامهریزی آتی در حوزه اقامتگاه بوم گردی و بازساخت معماری توسط کارآفرینان اهمیت بالایی دارد. استان گیلان از کانون‌های بوم گردی محسوب شده و در سالهای اخیر، اقامتگاه‌های بوم گردی این استان با معماری مختلف فعالیت خود را آغاز کرده است. با توجه به ضرورت شناخت دیدگاه گردشگران نسبت به معماری موجود، در این پژوهش میزان جذابیت معماری اقامتگاهها برای گردشگران و میزان سازگاری این معماری با محیط پیرامون مورد بررسی قرار گرفته است. به همین منظور، از طریق تحلیل کمی و سنجش مؤلفههای معماری پرسشنامه در اختیار 221 گردشگر ورودی به اقامتگاه‌های بوم گردی استان قرار گرفت و با استفاده از تحلیل‌های آماری بررسی گردید. نتایج کلی حاکی از میزان جذابیت تقریبا بالای معماری برای گردشگران و همچنین میزان سازگاری قابل قبول این معماری با محیط پیرامون داشت. بر اساس نتایج، در بیشتر موارد بین معماری سازههای اقامتگاهها با عموم سازههای خانههای روستایی تفاوت قابل تأملی وجود دارد اما این مسئله الزاماً به معنای ناسازگاری نیست. باید گفت که متفاوت بودن معماری اقامتگاه با محیط پیرامون میتواند برای گردشگران پدیده جذابی تلقی شود، چرا که گردشگر به دنبال اقامت در معماری متفاوت ولی سازگار است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
431 - واکاوی چالشهای تدوین پایان‌نامه های کارشناسی ارشد رشته معماری و شهرسازی
حمزه زراعتی محسن قاسمی منصور نیک پورهدف : هدف از این مطالعه، شناخت چالشهای تدوین پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد رشته مهندسی معماری و شهرسازی است.روش پژوهش: روش پژوهش حاضر تحلیلی و پیمایشی بوده که از روش تحلیل داده بنیاد و مصاحبه نیمه ساختاریافته برای پاسخ به سؤال پژوهش استفاده شد. در این پژوهش با استفاده ا چکیده کاملهدف : هدف از این مطالعه، شناخت چالشهای تدوین پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد رشته مهندسی معماری و شهرسازی است.روش پژوهش: روش پژوهش حاضر تحلیلی و پیمایشی بوده که از روش تحلیل داده بنیاد و مصاحبه نیمه ساختاریافته برای پاسخ به سؤال پژوهش استفاده شد. در این پژوهش با استفاده از روش نمونهگیری هدفمند 24 نفر از اساتید گروه معماری و شهرسازی دانشگاه‌های تهران مورد پرسشگری قرار گرفتند، همچنین از روش نمونهگیری نظری که رایج‌ترین روش در روش تحلیل داده بنیاد است، استفاده شد و نمونهگیری تا رسیدن به اشباع نظری صورت گرفت، جهت کدگذاری و استخراج مقوله‌ها از نرم افزار ATLAS TI استفاده شد.یافتهها: یافتههای پژوهش حاضر نشان داد که مهمترین چالشهای دانشجویان رشته مهندسی معماری و شهرسازی شرایط و زمینه‌های بیرونی رشته معماری، محدودیت شغلی و مالی دانشجویان ارشد معماری، کمیت‌گرایی، محدودیتهای مربوط به راهنمایی و مشاوره و ارزشیابی پایان‌نامه‌های ارشد، آشتفتگی اولویت‌های موضوعی و پژوهشی، عدم انطباق زمینه‌های پژوهشی با شرایط جامعه و واقعیت‌های بیرونی، ضعف پایه‌های آموزشی و پژوهشی دانشجویان، ضعف دروس پایه آموزشی و پژوهشی گروه آموزشی معماری، آشتفگی تفکر نظری مورد شناسایی قرار گرفتند.نتیجهگیری: دانشجویان رشته مهندسی معماری در فرآیند تدوین پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد به عنوان سند علمی و هویت حرفه‌ای خود با چالشهای انگیزشی و آشفتگی تفکرات نظری و مدرک گرایی و ... مواجه هستند که باعث کاهش کارایی و کیفیت طرحهای و پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد دانشجویان شده و نمیتواند سند و مدرکی برای تضمین و معرفی آنها به جامعه شغلی باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
432 - تحلیل استنادی و تعیین منابع اثرگذار در پایان نامه های کارشناسی ارشد معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان در سالهای 1379-1386
ریحانه ایزدیهدف: از جمله روشهای علمی که می توان به بررسی مآخذ منابع گوناگون پرداخت و از راه شمارش تعداد استفاده از آن منبع به پرمراجعه ترین منابع دست یافت، روش تحلیل استنادی است زیرا در آن نوعی رابطه محتوایی بین سند و متن وجود دارد از سوی دیگر پایان نامه ها هم منابعی هستند که در نت چکیده کاملهدف: از جمله روشهای علمی که می توان به بررسی مآخذ منابع گوناگون پرداخت و از راه شمارش تعداد استفاده از آن منبع به پرمراجعه ترین منابع دست یافت، روش تحلیل استنادی است زیرا در آن نوعی رابطه محتوایی بین سند و متن وجود دارد از سوی دیگر پایان نامه ها هم منابعی هستند که در نتیجه همکاری بین دانشجویان و اساتید و با پشتیبانی مؤسسات آموزش عالی پدید می آیند. لذا تحلیل استنادی پایان نامه ها می تواند در یافتن اهدافی از جمله تعیین میانگین میزان استنادها، تعییین پربسامدترین منابع، توزیع فراوانی استناد به زبانهای مختلف، میزان روزآمدی منابع، میزان اثرگذاری منابع، تعیین مجلات هسته و...مؤثر واقع شود.همچنین اهدافی از جمله شناسایی نیازهای اطلاعاتی دانشجویان و اساتید، آگاهی مدیران و مسئوولان کتابخانه ها جهت تهیّه منابع اطلاعاتی بهینه و به کارگیری اصولی بودجه در راستای تهیّه مجموعه ای غنی را در بر گیرد. روش پژوهش: در این پژوهش با استفاده از فن تحلیل استنادی به بررسی الگوهای استنادی فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی ارشد معماری دانشگاه آزاد اسلامی همدان درفاصله سالهای 1379-1386پرداخته شده است وجامعه آماری شامـل 302 عنوان پایان نامه با 8672 استناد است. یافته ها: نشان می دهد که کتب فارسی با 1/47 % بالاترین استناد و نشریات لاتین با 7/3 % کمترین استناد را داشته اند و متوسط میزان استناد برای هر پایان نامه 7/28 استناد است. توزیع زبانی بالا بودن میزان استناد به زبان فارسی را با 2/87 % نشان می دهد. نیم عمر منابع به کتب لاتین با 62/11 سال و پایان نامه ها با 87/3 سال بیشترین و کمترین میانگین را نشان می دهد.همچنین پوشش زمانی منابع مربوط به سالهای 1371-1380 با 61/62 % از کل استنادها می باشد و کتب فارسی با 95/5 % و نشریات لاتین با 66/0 % به ترتیب بیشترین و کمترین میزان اثرگذاری را دارند. میزان استناد به منابع روزآمد در سال 1380، 5/2 منبع و در سال 1384، 92/0 منبع می باشد نتیجه گیری: مجلات از قانون برادفورد تبعیت می کنند و مجلات هسته فارسی شامل نشریه معماری و شهرسازی و نشریه معمار و مجلات لاتین شامل Review و A+U است و نیز پربسامدترین کتاب فارسی، اقلیم و معماری و کتاب لاتین Typesfor buildingSaverTime می باشد و همچنین از بین کل استنادات صورت گرفته ،4/55 % به کتب فارسی و لاتین و 1/24% به نشریات و2/87 % به منابع فارسی و 8/12% به منابع لاتین و 5/84 % به منابع چاپی و 5/15% به منابع غیر چاپی تعلق گرفته است که فرضیات آزمون را مورد پذیرش قرار می دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
433 - مطالعه و سنجش میزان آگاهی دانشجویان رشته معماری دانشگاه آزاد اسلامی مشهد از شیوههای گوناگون مطالعه
محسن طبسیهدف : مطالعه مؤثر را باید یکی از عوامل و ابزارهای توسعه علمی کشور به شمار آورد. و در این بین، نقش دانشجویان در پیشرفت و توسعه کشور نقشی بی‌بدیل تلقی تواند شد. در پژوهش حاضر میزان آگاهی دانشجویان رشته معماری از شیوههای گوناگون مطالعه (شامل خواندن اجمالی، تندخوانی، عبارت چکیده کاملهدف : مطالعه مؤثر را باید یکی از عوامل و ابزارهای توسعه علمی کشور به شمار آورد. و در این بین، نقش دانشجویان در پیشرفت و توسعه کشور نقشی بی‌بدیل تلقی تواند شد. در پژوهش حاضر میزان آگاهی دانشجویان رشته معماری از شیوههای گوناگون مطالعه (شامل خواندن اجمالی، تندخوانی، عبارت‌خوانی، دقیق خواندن، خواندن تجسّسی، و خواندن انتقادی) مورد بررسی قرار گرفته و بر حسب جنسیت و مقطع تحصیلی ایشان ارزیابی شده است. روش پژوهش: شیوه پژوهش از نوع توصیفی پیمایشی، و جامعه آماری آن شامل تمامی 1657 نفر دانشجوی رشته معماری دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد میباشد که در نیمسال اول سال تحصیلی 90- 89 در چهار مقطع کارشناسی ارشد، کارشناسی پیوسته، کارشناسی ناپیوسته، و کاردانی مشغول تحصیل هستند. یافتههای پژوهش: یافتههای تحقیق نشان میدهد که دانشجویان تحصیلات تکمیلی بیش از سایر دانشجویان از شیوههای مطالعه آگاهی دارند و شیوههای جدید را به کار می‌گیرند. همچنین در اغلب شیوههای مطالعه میان میزان آگاهی دانشجویان بر حسب جنسیت تفاوت معناداری وجود ندارد. نتیجهگیری: نتایج نشان میدهد که متأسفانه میزان آگاهی دانشجویان از شیوههای مطالعه بسیار ناچیز است و این قلّت آگاهی میتواند یکی از عوامل مؤثر در افت کیفی یادگیری ایشان به شمار آید. لذا توجه به آموزش راهبردهای مطالعه مؤثر در برنامههای درسی دانشجویان میتواند کمک مؤثری به بهبود شرایط موجود نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
434 - بررسی کیفی نظریه های الگوهای شهری در در ساخت بناهای میان افزا در بافت تاریخی
پیمان بهرامی فر وحید قبادیان مهناز محمودی زرندیدر کشور ایران قوانینی در جهت ساخت بناهای میان افزا در بافت تاریخی وجود ندارد از سویی برنامه‌ی مشخصی نیز در سازمانهایی مانند میراث فرهنگی، وزارت راه و شهرسازی و دیگر سازمان های مرتبط بصورت قوانین مدون و سازمان یافته وجود ندارد و تمامی این سازمان‌های نامبرده تابع قوانین چکیده کاملدر کشور ایران قوانینی در جهت ساخت بناهای میان افزا در بافت تاریخی وجود ندارد از سویی برنامه‌ی مشخصی نیز در سازمانهایی مانند میراث فرهنگی، وزارت راه و شهرسازی و دیگر سازمان های مرتبط بصورت قوانین مدون و سازمان یافته وجود ندارد و تمامی این سازمان‌های نامبرده تابع قوانین منشور آتن هستند که این قوانین و آیین‌نامه‌ها بین‌المللی است و به جنبه بومی توجه ای ندارند؛ هرچند اجرای این قوانین در سازمان‌های ایرانی باعث ایجاد نظم ساختاری در ساخت بناهای میان افزا شده است؛ اما مدت زمان زیادی است که بدون به روزرسانی و توجه به بوم مورد استفاده قرار می گیرد. الگوهای ساخت در بافت های تاریخی معرض اختلاف نظرهای فراوان در میان نظریه پردازان می باشد. روش شناسی در این پژوهش به دسته بندی الگوهای شهری در معماری بدنه‌های تاریخی در ساخت بناهای میان افزا در بافت تاریخی پرداخته شده است. بحث همچنین در این پژوهش الگوهای شهری در ساخت بناها در بافت تاریخی به سه دسته بندی الگویی شامل 1.الگوی ” آرایشی/ تزئینی“ 2. الگوی ” عملکردگرا/ برنامه محور“ 3. الگوی ” ادراکی/ زمینه گرا“ تقسیم بندی شده و نتیجه گیری در ادامه به مزایا و معایب و نظریات سایر نظریه پردازان در ارتباط با هرکدام از الگوها و نمونه های اجرا شده پرداخته شده است. امید است با بررسی این موضوع بتوانیم چهارچوب مشخصی برای ساخت بناهای جدید در بافت های تاریخی در شهرهای مختلف ایران دست یابیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
435 - تبیین سیرتطور استفاده از مقرنس در معماری خراسان با رویکرد بررسی در ابنیه مذهبی شهر مشهد
مجید عزیزی محسن وفامهراستفاده از مقرنس به عنوان نمادی تزئینی از دیرباز در سرزمین ایران با معماری این دیار عجین شده ومعمار هنرمند گویی سقف بنارا با استفاده از روشهای مختلف اجرای مقرنس مزین نموده وآسمانه با لای سر خود را با بهره گیری از مقرنس تزئین نموده است.بهره گیری از هندسه منظم که ذات معما چکیده کاملاستفاده از مقرنس به عنوان نمادی تزئینی از دیرباز در سرزمین ایران با معماری این دیار عجین شده ومعمار هنرمند گویی سقف بنارا با استفاده از روشهای مختلف اجرای مقرنس مزین نموده وآسمانه با لای سر خود را با بهره گیری از مقرنس تزئین نموده است.بهره گیری از هندسه منظم که ذات معماری ایرانی می باشد در بکارگیری مقرنس واجرای آن اصل مهمی است وتناسبات بکارگرفتهشده در اجرای مقرنس چیزی جز بهره گیری از اصول خاص معماری سنتی این سرزمین بیان نمی کند. در طول تاریخ مقرنس سازیمانند هنرهای تزئینی دیگر سیر تکاملی را از نظر کثرت کار برد و از نظر افزونی مواد پیمود. این تزئین با آغاز ساختمان مسجدها و مدرسههایعلوم دینی در قالبهای جدید و بی بدیل، جای ارزنده ای را برای خود باز کرد، و اهمیتی زیادی پیدا نمود. معماری خراسان با توجه بهقدمت خود از دیرباز شاهد گویائی بر مهارت معمار در استفاده از انواع مقرنس در ابنیه سنتی این دیار می باشد که در این مقاله بابررسی ابنیه مذهبی موجود درشهر مشهد به عنوان بزرگترین شهر مذهبی ایران، به بررسی میزان استفاده از انواع مقرنس در دورههای مختلف وهمچنین تنوع استفاده از آن در این شهر پرداخته شده است که از منظر میزان استفاده دوره های صفوی وسپستیموری دارای بیشترین میزان استفاده از مقرنس می باشند واز منظر تنوع استفاده، مقرنس معلق دارای بیشترین میزان استفاده دردوره های مختلف تاریخی می باشد، ومقرنس جلو آمده در دوران قاجار بمیزان قابل تاملی بکار گرفته شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
436 - شناخت معماری در تطبیق روش شناسی تفسیر و مراتب وجود
سیامک پناهی رویا صدیقی سید موسی دیباج منوچهر فروتناین پژوهش به درک معماری در تطبیق روش شناسی تفسیر و مراتب وجود برگرفته از حکمت صدرایی پرداخته است. با اندیشیدن در قالبپارادایم انسانی که در آن بشر به پهنای بشریت و روش به پهنای روشمندی و ارزشها به گستردگی ذات انسان در قلمروی سراسری او بدوننیاز به مرزهای قراردادی معرفت تع چکیده کاملاین پژوهش به درک معماری در تطبیق روش شناسی تفسیر و مراتب وجود برگرفته از حکمت صدرایی پرداخته است. با اندیشیدن در قالبپارادایم انسانی که در آن بشر به پهنای بشریت و روش به پهنای روشمندی و ارزشها به گستردگی ذات انسان در قلمروی سراسری او بدوننیاز به مرزهای قراردادی معرفت تعریف میشود. روش تحقیق، استدلال منطقی در پارادایم تفسیرگرا با رویکرد کیفی و شیوه گردآوری دادهها،اسنادی کتابخانهای است. -با فرض این که درک معماری متکی بر تجربههای موجود و نظام معانی برساختهای اجتماعی، از تفسیر دستوری تا بازسازی فرآیندهایذهنی و روانشناسی دروننگرانه، و از تأملهای جامعهشناسانه به سوی تفسیر محصولهای فرهنگی متناظر با سطح معرفت مخاطب قابلشناسایی است؛ نشان میدهد معرفت تشکیکی در انسان که بنا به آموزههای حکمت صدرا ناشی از مرتبه وجودی اوست روشهای متفاوتی را درشناخت معماری ایجاب میکند. همه راهبردها به طور غیرمستقیم ناگزیر در مراحل و سطوحی از بررسی پدیده مشاهده پذیر یا مشاهده ناپذیردارای ارتباطی نسبی با هم هستند که سبب تداخل مرزهای پارادایمی میشوند. بنابراین بسته به آنچه که در فهم معماری جستجو میکنیم بهروشهای متناسب با هدف تعیین شده تمسک جسته و معماری را معنا میکنیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
437 - بررسی کارکردهای ارسی در معماری داخلی فضاهای مسکونی (نمونۀ موردی: ارسی‌خانۀ تهران)
سیده مریم مجتبوی کیانا نیکبختنور جوهر خوانش هستی است و ارسی، پنجره‌ای است رو به نور. ارسی از عهد صفویه به این سو در تاریخ هنر، به شهرت رسیده و به عنوان یکی از اجزای هنرهای سنتی ایران در معماری بناها، نقشی چندبعدی داشته است. اما در گذر از معماری سنتی به معماری مدرن در آستانۀ فراموشی قرار گرفته است. چکیده کاملنور جوهر خوانش هستی است و ارسی، پنجره‌ای است رو به نور. ارسی از عهد صفویه به این سو در تاریخ هنر، به شهرت رسیده و به عنوان یکی از اجزای هنرهای سنتی ایران در معماری بناها، نقشی چندبعدی داشته است. اما در گذر از معماری سنتی به معماری مدرن در آستانۀ فراموشی قرار گرفته است. بنابراین ضروری است کارکردهای ارسی در معماری سنتی ایران بررسی و ویژگیهای آن را مورد بازشناسی قرار گیرد تا معماران معاصر بتوانند آن را جوهره و دستمایۀ طراحی فضاهای معاصر قرار دهند. هدف اصلی این پژوهش، واکاوی کارکردهای ارسی در معماری داخلی فضای مسکونی و بررسی نحوه تأثیر عنصر ارسی در نمونۀ مورد بررسی (خانۀ ارسی تهران) میباشد. تحقیق حاضر یک مطالعه توصیفی از نوع کیفی است که در پروسه پیشبرد پژوهش، از روش بررسی نمونه موردی (تک نمونه) و در راستای جمعآوری متون از تحقیقات کتابخانهای و میدانی بهره گرفته شد؛ به گونه ای که در بخش اول تحقیق (چارچوب نظری تحقیق) از مفهوم به مصداق و در بخش دوم که شامل بررسی نمونۀ موردی است، از مصداق به مفهوم پرداخته شد. نتایج پژوهش حاضر نشان میدهد، ارسی در خانههای سنتی شش کارکرد (ارتقاء سلامت، ایجاد آسایش حرارتی، تزئین، افزایش‌دهندۀ حریم شخصی، ارتقاء انعطاف‌پذیری و تأمین نور و منظر) را به عهده داشته است. در نمونۀ موردی از ارسی مدرن جهت طراحی فضاهای داخلی و طراحی پوستۀ نما بهره برده شده و پنجره‌های ارسی هر شش کارکرد را پاسخ دادهاند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
438 - وجود شناسی نور در فلسفه ی اشراق و نسبت آن با معماری ایرانی- اسلامی
زینب عربدر میان عارفان و فیلسوفان اسلامی، شیخ اشراق از جایگاهی یگانه برخوردار است. او بنیان‌گذار فلسفه اشراق است. میراث فلسفی مشترک میان ایران، اسلام و یونان در حکمت و فلسفه‌ی او هویدا است. ساحت اندیشه این فیلسوف، بر وجودشناسی نور استوار است. او از نور رمزگشایی کرده و برای آن م چکیده کاملدر میان عارفان و فیلسوفان اسلامی، شیخ اشراق از جایگاهی یگانه برخوردار است. او بنیان‌گذار فلسفه اشراق است. میراث فلسفی مشترک میان ایران، اسلام و یونان در حکمت و فلسفه‌ی او هویدا است. ساحت اندیشه این فیلسوف، بر وجودشناسی نور استوار است. او از نور رمزگشایی کرده و برای آن مراتبی را تعین نموده است. این مرتبه از نورالانوار که علت وجود تمام موجودات است آغاز میشود و با ظلمت و و عدم نور به پایان میرسد. پرتو افشانی نور در اندیشه‌ی شیخ اشراق تاثیر بسیار بر معماران ایرانی- اسلامی داشته است. چرا که معماری به عنوان کالبد زمان از فلسفه همچون روح زمان تاثیر می‌پذیرد. از اینرو این پژوهش در پی بررسی نظریه نورالانوار سهرودی است تا از این طریق بتواند تطبیقی بین فلسفه‌ی اشراق و معماری ایرانی- اسلامی ایجاد کند. این پژوهش از نوع کیفی است و روش تحقیق در آن به روش توصیفی و تحلیلی است. بر اساس نتایج به دست آمده میتوان گفت که نور در معماری ایرانی- اسلامی همچون حکمت اشراقی، تجلی از وحدت الهی است. سسلسه مراتب نوری در معماری ایرانی- اسلامی متاثر از طبقات نوری در فلسفه‌ی اشراقی است که بر درجات نور و ظلمت استوار است. معماران ایرانی- اسلامی با تاثیر گرفتن از فیضان نورالانوار با استفاده از نور و بازی‌های نوری در عناصر و بخش‌های مختلف معماری یک سلسله مراتب نوری را در فضاهای معماری داخلی و خارجی بناها و بخش‌های مختلف آن ایجاد کردند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
439 - ارزیابی تحلیلی مسابقات ملی معماری ایران و تبیین مولفههای موثر آن بر ارتقای معماری معاصر کشور
سید محمد سقراطی حیدر جهان بخش حسین صفریاین پژوهش در شرایطی که توجه به مفهوم کیفیت و بازگشت به هویت خود در کانون توجه مسئولان کشور است، انجام شده است. بررسی روند برگزاری مسابقات ملی معماری ایران به عنوان بستری جهت بیان گرایشات فکری و مقایسه زبان نخبگان معماری معاصر می تواند نقش بسزایی در هویت یابی شهرها و معم چکیده کاملاین پژوهش در شرایطی که توجه به مفهوم کیفیت و بازگشت به هویت خود در کانون توجه مسئولان کشور است، انجام شده است. بررسی روند برگزاری مسابقات ملی معماری ایران به عنوان بستری جهت بیان گرایشات فکری و مقایسه زبان نخبگان معماری معاصر می تواند نقش بسزایی در هویت یابی شهرها و معماری معاصر کشور داشته باشد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی مؤلفه های مؤثر مسابقات ملی معماری ایران در ارتقای معماری معاصر کشور در دهه 1390 انجام شده است و در گروه تحقیقات کمی-کیفی کاربردی قرار دارد که با روشی آمیخته ابتدا داده های کیفی و سپس داده های کمی را با کمک یک طرح اکتشافی گردآوری می کند. داده های آن از طریق مصاحبه عمیق با 30 نفر از کارشناسان و صاحب نظران به دست آمده و پس از رسیدن به حد اشباع نظری، فرآیند گردآوری داده های کیفی تکمیل گردید. بخش کمی پژوهش حاضر با توجه به شاخص های حاصله به صورت پیمایشی انجام گرفت و سپس پرسشنامه اولیه طراحی شد. پس از جمع آوری پرسشنامه ها، پاسخ ها در دو بخش توصیفی و استنباطی، تجزیه و تحلیل گردید. مدلسازی معادلات ساختاری با استفاده از نرم‌افزار Amos Graphic برای تحلیل استنباطی پژوهش انجام شد و مهمترین عوامل از تحلیل عاملی تأییدی مرتبه دوم به‌دست آمدند. در این تحقیق مولفه های دخیل در برگزاری مسابقات ملی معماری ایران که می تواند در رشد و ارتقای معماری معاصر کشور موثر باشد، شناسایی و تبیین شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
440 - کاربرد هوش مصنوعی در ایده پردازی فرمی فضای معماری تعلق‌پذیر با رویکرد روانشناسی محیط(نمونه موردی: مرکز شهر آینده ی ایرانی- اسلامی)
علی پردل ندا ضیاء بخشهوش مصنوعی یک فناوری درحال تحول است که مزایای اقتصادی و اجتماعی بسیار بزرگی برای آینده ترسیم کرده است. این فناوری ظرفیت آن را دارد که در نحوه زندگی، کار، یادگیری و اکتشاف و تعامل ما، انقلابی ایجاد کند. اما کاربرد آن در معماری کمتر مورد توجه قرار گرفته است. هدف این پژوهش چکیده کاملهوش مصنوعی یک فناوری درحال تحول است که مزایای اقتصادی و اجتماعی بسیار بزرگی برای آینده ترسیم کرده است. این فناوری ظرفیت آن را دارد که در نحوه زندگی، کار، یادگیری و اکتشاف و تعامل ما، انقلابی ایجاد کند. اما کاربرد آن در معماری کمتر مورد توجه قرار گرفته است. هدف این پژوهش این است که با بررسی مبانی نظری روانشناسی محیط، شاخصه‌های فضای معماری تعلق پذیر شناسایی و سپس با بررسی نمونه موردی، تأثیر استفاده از هوش مصنوعی در خلق فضای معماری تعلق پذیر از جنبه فرمی مورد بررسی قرار گیرد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی – تحلیلی و از نوع کیفی است که با مطالعه منابع کتابخانه ای و سپس تحلیل داده ها به شیوه منطقی صورت گرفته است. ابزار پژوهش در این تحقیق هوش مصنوعی میدجرنی است که چند وقتی است در حوزه خلق تصاویر هنری از واژگان ورودی به آن، معرفی شده و مورد توجه هنرمندان و معمارن مختلفی قرار گرفته است. در نهایت میتوان نتیجه گرفته، درست است که با طرحهای مفهومی روبهرو هستیم که در آینده نزدیک به واقعیت تبدیل نمی‌شوند، اما میتوانند روی خلاقیت معماران تأثیرگذاری مثبتی داشته باشند و آینده‌ای را بسازد که امروزه به ذهن اکثر افراد نخواهد رسید. کاربرد این تصاویر در خلق فضاهای تعلق پذیر تنها نمونه ای از کاربرد هوش مصنوعی در فرایند طراحی معماری میباشد و میتواند برای پژوهشگران معماری در حوزه های مختلف، الهام بخش باشد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
441 - ارزیابی کارآمدی روش مشارکتی در آموزش طراحی معماری (نمونه مورد مطالعه: درس طراحی معماری سه دانشگاه آزاد اردبیل) مینا زارع جعفر1، مسعود یوسفی تذکر علی2، محمد رنجبر کرمانی3، معصومه یعقوبی4
مینا زارع جعفر مسعود یوسفی تذکر علی محمد رنجبر کرمانی معصومه یعقوبیکارآمدبودن در حرفه معماری، مهارت در همکاری جمعی و در کار گروهی از مهارتهای مورد نیاز دانشجویان معماری ، به ویژه برای هنگامی است که وارد حرفه معماری می شوند. لیک امروزه در نظام آموزش معماری در دانشکده ها این مهم چندان جایگاهی نیافته، و همگان کمابیش از این کاستی آشکار در چکیده کاملکارآمدبودن در حرفه معماری، مهارت در همکاری جمعی و در کار گروهی از مهارتهای مورد نیاز دانشجویان معماری ، به ویژه برای هنگامی است که وارد حرفه معماری می شوند. لیک امروزه در نظام آموزش معماری در دانشکده ها این مهم چندان جایگاهی نیافته، و همگان کمابیش از این کاستی آشکار در میان دانشجویان دانش آموخته ای که وارد حرفه می شوند رنج می برند. این پژوهش به بررسی پیامدهای یک تجربه مشارکتی در آموزش درس طراحی معماری می پردازد؛ و تلاش می کند روشن کند این تجربه چگونه و تا چه اندازه می تواند این کاستی مهم را بهبود بخشد؛ و زمینه ساز مهارت های لازم در کار گروهی و مشارکت جمعی در فرایند طراحی بشود. روش آموزش مشارکتی طراحی چگونه مهارتهای همکاری و کار گروهی را در دانشجویان می افزاید؟ هدف از این مقاله ارزیابی کارآمدی روش آموزش مشارکتی در درس طراحی معماری، و روشن کردن کاستی ها و توانایی های این روش می باشد. در این پژوهش، چگونگی، پیامدها و میزان کارآمدی روش آموزش مشارکتی در درس طراحی معماری ارزیابی می شود. برای نیل به این هدف، سراغ جامعه آماری دانشجویان درس طراحی معماری سه در دانشگاه آزاد اردبیل، در نیمسال دوم 1397 می رود؛ و دو روش متفاوت آموزش طراحی را، یکی روش رایج آموزش طراحی معماری در دانشکده ها و دیگری روش آموزش مشارکتی، در دو گروه دانشجویی، یک گروه با شرکت در دوره ده روزه آموزش اصول مشارکت و گروه دیگر بدون شرکت در دوره ده روزه آموزش مشارکت، تجربه می کند؛ سپس نتایج این دو تجربه در هر دوگروه با هم مقایسه می شوند. بدین گونه و برپایه هفت راهبرد کلی لیندا گروت در روشهای پژوهش ، راهبرد علی- مقایسه‌ای مناسب ترین روش پژوهش تشخیص داده شده است. گام گردآوری اطلاعات، با گروه‌بندی دانشجویان، و کار روی یک موضوع طراحی، و ارزیابی گروهی، و نیز بکارگیری ابزارهایی مانند برنامه زمان‌بندی وظایف، مقاله بازخوردی و ارزیابی همتایان پیموده می شود. پیامدهای تجربه آموزش مشارکتی، با پاسخگیری پرسشنامه از دانشجویان و اساتید داور ارزیابی می شود. در گام داوری و با روش استقرائی، پاسخها تحلیل و ارزیابی خواهندشد. یافتههای پژوهش روشن می کند که پیامد روش آموزش مشارکتی، افزایش تعامل دانشجویان و سهیم شدن آنها در روند طراحی، افزایش ظرفیت یادگیری، و انگیزه و مهارتهای ارتباطی و اجتماعی و نیز آماده شدن برای رویارویی با چالشهای آینده حرفه معماری بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
442 - مقایسه تطبیقی گونه شناسی سازمان فضایی و عناصر کالبدی کلیساهای اصفهان و ارمنستان
آویده طلایی هادی علاییارمنستان سرزمینی در شمال غربی ایران بوده و در دوران صفویه یکی از استان های ایران محسوب میشده است. در دوران صفوی، به دستورشاهعباس ارمنیان به اصفهان کوچ میکنند و اسکان آنان در این منطقه، سبب معماری خاص برخاسته از فرهنگ غنی ایرانی و ارمنی میشود. اینپژوهش به گونهشناسی کلیسا چکیده کاملارمنستان سرزمینی در شمال غربی ایران بوده و در دوران صفویه یکی از استان های ایران محسوب میشده است. در دوران صفوی، به دستورشاهعباس ارمنیان به اصفهان کوچ میکنند و اسکان آنان در این منطقه، سبب معماری خاص برخاسته از فرهنگ غنی ایرانی و ارمنی میشود. اینپژوهش به گونهشناسی کلیساهای ارامنهی جلفا از دیدگاه نظام کالبدی، چیدمان فضایی، ارتباطات کالبدی، شیوههای تعریف فضا )فضای باز،فضای بسته، فضای پوشیده( می پردازد. هدف از این مطالعه الگوشناسی کلیساهای اصفهان و مقایسهی کالبدی آنها با کلیساهای سرزمین اصلیارمنستان برای تبارشناسی بهتر این ساختمانهای ارزشمند است. نتیجهی این پژوهش امکان دستهبندی کلیساهای جلفای اصفهان را فراهم خواهدآورد. این پژوهش به دنبال پاسخگویی به دوسوال است. الگوهای استخراج شده از کلیساهای ارمنی اصفهان چیست؟ این الگوها چه تفاوتی باالگوهای کلیساهای سرزمین اصلی ارمنستان دارند؟ روش گردآوری اطلاعات به صورت میدانی و کتابخانهای بوده و روش تحقیق آن توصیفی-تحلیلی است. نتایج به دست آمده نشان میدهد که در کلیساهای اصفهان با نوعی التقاط فرهنگی روبهرو هستیم. جلفا نمایندهای به حق شایستهبرای معماری در سرزمین بیگانه است که در آن هم هویت والگوهای سرزمین مبدا و هم هویت و الگوهای سرزمین مقصد به خوبی رعایت شدهاست. ارمنیان معماری با سنگ را به خوبی میدانستند، اما توانایی معماری با مصالح فلات مرکزی ایران را نداشتند پس نخست کمکهای بسیاریاز معماران مسلمان گرفتند، تا اینکه خودشان مبدل به استادکاران خشت و کاشی ایرانی شدند. معماری کلیساها با تهرنگ ارمنی و نمایی ایرانیچون نگینی در اصفهان میدرخشیدند. کلیساهای سرزمین ارمنستان بهصورت کلیساهای تک شبستانه، باسیلیکایی، گنبددار تک شبستانه، باسیلیکایگنبددار چهارستونی، چلیپای کامل، سبک مشعشع، صلیبی شکل، پلان مرکزگرا و مجموعههای صومعهای بودهاند که در فلات مرکزی ایران همگیبه شکل مجموعه صومعهای و با پلان باسیلیکای گنبد دار چهار ستونی ساختهشدهاند. در نما نیز کلیساهای ارمنستان گنبددار نبوده و یا گنبد آنهابه صورت مخروطی بوده است که در کلیساهای ایران به صورت گنبد ایرانی دیده میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
443 - نقش تعامل طراحان جمعی بر تفکر و یادگیری کنشگران طراحی
کاوه بذر افکن فاطمه زارع هما ایرانی بهبهانی بهروز منصوریطراحی امری چندلایه است که در جهت پاسخ به نیازهای امروزه تغییر یافته است. طراحی جمعی با نقد رویکرد فردی، بر مبنای همبازیمیان کنشگران طراحی تکامل مییابد. اساس این روند بر گفتوگوی کنشگران تمرکز دارد و در آن، امر یادگیری درون تیمی قابل توجه؟ گفتوگو در طراحی جمعی چه تاثیری ب چکیده کاملطراحی امری چندلایه است که در جهت پاسخ به نیازهای امروزه تغییر یافته است. طراحی جمعی با نقد رویکرد فردی، بر مبنای همبازیمیان کنشگران طراحی تکامل مییابد. اساس این روند بر گفتوگوی کنشگران تمرکز دارد و در آن، امر یادگیری درون تیمی قابل توجه؟ گفتوگو در طراحی جمعی چه تاثیری بر تفکر و یادگیری کنشگران دارد است. در این راستا پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به پرسشگام بر میدارد. پژوهش حاضر، در دسته پژوهشهای طراحی، به صورت کیفی صورت گرفته و ماهیتی کاربردی دارد. دادهها در اینپژوهش از مطالعات کتابخانهای و مشاهده اقدام عملی طراحی جمعی جمعآوری شده و پس از کدگذاری، با راهبرد استدلال منطقی تحلیلشدهاند. تعامل در روند طراحی، ماهیت طراحی را از امری شهودی و فردی به رویدادی جمعی دگردیس میکند. یافتهها نشان میدهد چهارمدل چیدمانی باز، بسته، سلسلهمراتبی و شبکهای در طراحی جمعی قابل حصول است که در جهت دستیابی به نتایج مختلف از ادغام اینچیدمانها میتوان بهره برد. همه این مدلها، گفتوگومحور هستند. مشاهدات تجربه عملی طراحی جمعی نشان میدهد کیفیتگفتوگوها بیشتر انتقادی بوده و نقش تفکر انتقادی در آن قابل توجه است. همچنین، با توجه به سه سطح یادگیری فعال، تجربی ومشارکتی که بر تعامل جمعی تاکید دارند؛ چرخه گفتوگوها، بر یادگیری کنشگران تاثیر داشته و موجب تحول فکری میشود. اینیادگیری منطبق بر مدل یادگیری اجتماعی است و به دنبال ارائه راهکارهای موازی به مثابه ماشین ایدهزایی عمل میکند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
444 - بررسی نقش عوامل محیطی خالق خلوت در رضایت کارمندان از فضای اداری )مطالعه موردی:نظام مهندسی استان کرمانشاه(
جمال الدین هنرور مریم ازنب سارا جلالیانفضاهای اداری مکان زندگی افراد کارمند محسوب میشوند، محیطی که هر فرد پر انرژی ترین اوقات بیداری خود را در آن میگذراند. لذا نقش عوامل محیطیدر کیفیت فضای اداری در بلند مدت، تاثیرقابل ملاحظهای بر رضایت کارمندان دارد. هدف اصلی پژوهش بررسی نقش عوامل محیطی خالق خلوت در رضایتکار چکیده کاملفضاهای اداری مکان زندگی افراد کارمند محسوب میشوند، محیطی که هر فرد پر انرژی ترین اوقات بیداری خود را در آن میگذراند. لذا نقش عوامل محیطیدر کیفیت فضای اداری در بلند مدت، تاثیرقابل ملاحظهای بر رضایت کارمندان دارد. هدف اصلی پژوهش بررسی نقش عوامل محیطی خالق خلوت در رضایتکارمندان از فضای اداری است. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت روش از نوع پیمایشی و به لحاظ شیوه تحلیل دادهها، توصیفی تحلیلیاست. جامعه آماری کارمندان سازمان نظام مهندسی استان کرمانشاه به میزان 22 نفر است،که از نوع نمونهگیری تصادفی سیستماتیک سهمیهای میباشد.اطلاعات از طریق پرسشنامه با طیف لیکرت جمعآوری گردید. روایی پرسشنامه بر اساس اعتبار محتوایی سنجیده شد، به تائید اساتید و متخصصین معماری وروانشناسی محیط رسید و پایایی آن از طریق روش آلفای کرونباخ به میزان 01230 تائید شد. تجزیهوتحلیل دادهها از طریق آزمونهای T و رگرسیون و تحلیلعاملی با نرم افزار Spss ,Lisrel انجام شد. از طریق آزمون تحلیل عاملی تأییدی مؤلفههای 5 گانه نقش عوامل محیطی خالق خلوت در رضایت کارمنداناز فضای اداری شناسایی و با میزان بار عاملی بالای 014 تائید شدند. با آزمون رگرسیون و میزان ضریب تعیین تعدیل شده 4 مشخص شد، شاخصهای تحقیقبه میزان 51 % درصد واریانس رضایت کارمندان در محیط اداری را پیشبینی میکند و مؤلفهی محیطی بالاترین تأثیر را بر روی رضایت کارمنداندارد) beta=0.779 (. یافتههای تحقیق نشان میدهد که مؤلفههای کالبدی، اجتماعی، محیطی، عملکردی و فردی؛ بر رضایت کارمندان در محیط اداری تأثیرمثبت دارند. میتوان نتیجه گرفت با ارتقا هر یک از این مؤلفههای محیطی خالق خلوت؛ رضایت کارمندان در محیط اداری افزایش مییابد. طبق یافته ها مدلمفهومی بر اساس یافته های تحقیق برای بررسی نقش عوامل محیطی خالق خلوت در رضایت کارمندان از فضای اداری تدوین گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
445 - اثرسنجی شاخصهای ارزش‌های پنهان کالبدی معماری پل‌های تاریخی از دیدگاه طراحان و کاربران فضایی (نمونههای مطالعاتی: پل‌ها در مسیر زاینده‌رود از سرچشمه تا تالاب)
شیدا کرجانی شبنم اکبری نامدار مریم سینگری حسن ستاری ساربانقلیگذشت زمان، عواملی مانند عدم توجه به استفاده از تکنیک ساخت، همچنین مواد و مصالح مشابه استفاده‌شده در آنها، عدم وجود برنامه مرمت جامع و عدم تخصیص اعتبارات لازم از سوی سازمان‌های متولی به این آثار، موجب مخدوش شدن ارزش های پنهان کالبدی پل های تاریخی گردید. این امر موجب از چکیده کاملگذشت زمان، عواملی مانند عدم توجه به استفاده از تکنیک ساخت، همچنین مواد و مصالح مشابه استفاده‌شده در آنها، عدم وجود برنامه مرمت جامع و عدم تخصیص اعتبارات لازم از سوی سازمان‌های متولی به این آثار، موجب مخدوش شدن ارزش های پنهان کالبدی پل های تاریخی گردید. این امر موجب از بین رفتن هویت و اصالت در بافت تاریخی خواهد شد. بنابراین این پژوهش با هدف استخراج ارزش‌های معماری در پل های تاریخی و اثر سنجی مؤلفه‌ها در دو گروه طراحان و کاربران فضایی صورت گرفته است. روش تحقیق در این پژوهش ترکیبی و از نوع تودرتوی کیفی در کمی است. در بخش کیفی از شیوه مصاحبه نیمه ساختاریافته به گردآوری دادهها میپردازد و در نرم‌افزار Atlasti به استخراج ارزش‌های پنهان کالبدی بر اساس کدگذاری باز و محوری پرداخته میشود. مصاحبه‌ها با افراد متخصص صورت میگیرد و تا اشباع نظری و برطبق نمونهگیری گلوله برفی ادامه مییابد. در مرحله کمی بر اساس ارزش‌های استخراج‌شده پرسشنامه با طیف لیکرت تدوین و در اختیار کاربران فضایی در پل‌های تاریخی قرار میگیرد. سپس به طراحان همین پرسشنامه ارائه میشود و نتایج در نرم‌افزار GRAPHER مورد تحلیل دادهای با آماره‌های استنباطی قرار میگیرد. نمونهگیری در این مرحله تصادفی و بر اساس حد بالای جدول مورگان است. نتایج نشان میدهد که بر اساس نتایج به‌دست‌آمده از رگرسیون چند متغیره مشخص گردید که توجه به عملکردهای چندگانه با مقدار (000/1) بیشترین سهم عاملی را در بین ارزش‌های پنهان کالبدی را در پل‌ها دارند و کمترین مربوط به ایجاد حریم و مفصل‌بندی مناسب با مقدار (285/0) است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
446 - بررسی تعامل مدرنیته وفرهنگ بومی ایران در معماری دوران قاجار موردکاوی: عمارت جاجرمی ها و عمارت مفخم شهر بجنورد
محسن سنگ برگان ابراهیم رایگانیدوران قاجاریه سرآغاز عصر تجدد در ایران است و گرایش به فرنگ و شیوههای اروپایی در این دوران بر جنبه های مختلف زندگی ایرانیان به خصوص در معماری تأثیر قابل توجهی داشته است. بجنورد به واسطه ی موقعیت جغرافیایی، محل آمد و شد نمایندگان کشور های مختلف اروپایی بوده و در نتیجه تأ چکیده کاملدوران قاجاریه سرآغاز عصر تجدد در ایران است و گرایش به فرنگ و شیوههای اروپایی در این دوران بر جنبه های مختلف زندگی ایرانیان به خصوص در معماری تأثیر قابل توجهی داشته است. بجنورد به واسطه ی موقعیت جغرافیایی، محل آمد و شد نمایندگان کشور های مختلف اروپایی بوده و در نتیجه تأثیر زیادی از فرهنگ اروپایی وفرنگی را پذیرا بود. در مقاله پیش رو به شیوه توصیف تحلیل تاریخی داده های حاصل از مطالعات استنادی و میدانی در زمینه تأثیر شیوههای فرنگی و سنتی بر بناهای ساخته شده در روزگار قاجاریه مورد واکاوی قرار گرفته است . به این ترتیب دوبنای هم دوره به نام بنای عمارت مفخم که به دستور حاکم وقت شهر ساخته شده و بنای عمارت جاجرمی ها که به دست یکی از تجار معروف شهر بنا شده ، به شیوه مقایسه عناصر و تزئینات مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته اند. نتیجه آنکه باتوجه به ارتباط وسیع حاکم شهر با دربار و دولت های خارجی (به ویژه اروپایی ها)؛ تأثیر گرایش به شیوههای اروپایی بر بناهای ساخته شده توسط وی؛ هم در تزئینات و هم در طرح کلی مشهود است. در مقابل، بنای همزمان حسینیه جاجرمی ها هیچ نشانه ای از معماری اروپایی در طرح کلی بنا و در تزئینات ملاحظه نمی شود و ساختار کلی بنا برگرفته از معماری ایرانی – اسلامی مناطق مرکزی ایران است که حاکی از تأثیر معماری منطقه زادگاه بانی (شهر گرمسیر جاجرم ) بوده است. به این ترتیب تمایل به اروپای گرایی و معماری اروپایی در شهر بجنورد در اواخر دوره قاجار محدود به بناهای احداث شده توسط حاکم شهر و در نتیجه ارتباط وسیع وی با نمایندگان کشور های اروپایی و دربار بود و این ارتباط علاوه بر نمودهای معمارانه در منابع نوشتاری این دوره از جمله سفرنامه سیاحان اروپایی و همچنین در سفرنامه های ناصرالدین شاه قاجار نیز قابل بازیابی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
447 - بررسی تأثیر مولفه (تعریف نیاز اطلاعاتی) بر ارتقا سطح سواد اطلاعاتی طراحی معماری
سینا قاضی زاده محمدهادی کابلی سعید صالحیهدف: ناکارآمدی فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی معماری که جامعه بزرگی از دانشجویان کشور را تشکیل می دهند، در مواجهه با مسائل طراحی معماری، یکی از نشانه های ناکارآمدی سیستم آموزش کنونی دانشگاه های کشور است. بر همین اساس هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر مولفه تعریف نیاز اطلاعاتی ( چکیده کاملهدف: ناکارآمدی فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی معماری که جامعه بزرگی از دانشجویان کشور را تشکیل می دهند، در مواجهه با مسائل طراحی معماری، یکی از نشانه های ناکارآمدی سیستم آموزش کنونی دانشگاه های کشور است. بر همین اساس هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر مولفه تعریف نیاز اطلاعاتی (از 6 مولفه سواد اطلاعاتی اکانر رادکلیف) بر میزان ارتقا سواد اطلاعات طراحی معماری دانشجویان دوره کارشناسی معماری است. مواد و روشها: روش تحقیق مورد نظر در این پژوهش، روش همبستگی است که در آن میزان تأثیر چند معیار بر جامعه هدف به تنهایی و همچنین در ترکیب با دیگر معیارها بررسی می گردد و در بخش کمی رویکرد پیمایشی است. پژوهش حاضر در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب به روش نمونه گیری غیراحتمالی ساده انجام شده است. جهت جمع آوری اطلاعات از جامعه نمونه از پرسش نامه تنظیم شده برای این منظور استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش، دانشجوبان مقطع کارشناسی معماری مابین سال های 1396 تا 1400 این دانشگاه بوده است. تعداد اعضای جامعه نمونه براساس جدول مورگان 341 نفر تعیین شده است. همچنین به منظور تحلیل یافتهها از نرم افزارspss استفاده شده است. بحث و نتیجه گیری: در این پژوهش معیار (تعریف نیاز اطلاعاتی) سنجش سواد اطلاعاتی دانشجویان کارشناسی معماری مورد مطالعه قرار گرفت. در معیار ذکر شده با بررسی اطلاعات استخراج شده از دانشجویان میزان تأثیر آن در سطح سواد آنان مشخص و سپس اولویت بندی شد. باتوجه‌به نتایج برازش رگرسیون خطی چندمتغیره تأثیر این مولفه در ارتقا سطح سواد اطلاعاتی دانشجویان این رشته و مقطع مشخص گردید؛ حال آنکه عامل تعریف نیاز اطلاعاتی هیچ تأثیری در ارتقا کیفیت آموزش ندارد. بنابراین با تکیه بر این روش می توان دانشجویان را در بدو ورود گروه بندی و رویکرد مناسب آموزشی را نسبت به آنان اعمال نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
448 - طراحی فرهنگسرا باتوجه به الگوی معماری حسینیه‌های دوره ی قاجار کاشان
عسل ستار بهرام گسیلی یاور رستم زادهساخت بناهائی آئینی نظیر حسینیه ها در دوره ی قاجار در شهر شیعه نشین کاشان بسیار پررونق بوده، چراکه برآمده از فرهنگ و معرف فرهنگ مذهبی مردمان این خطه بوده است. با توجه به نابسامانی و گسست فرهنگی که در معماری شهر کاشان به چشم می خورد، نیاز به فرهنگ سازی در ارتباط با بکارگی چکیده کاملساخت بناهائی آئینی نظیر حسینیه ها در دوره ی قاجار در شهر شیعه نشین کاشان بسیار پررونق بوده، چراکه برآمده از فرهنگ و معرف فرهنگ مذهبی مردمان این خطه بوده است. با توجه به نابسامانی و گسست فرهنگی که در معماری شهر کاشان به چشم می خورد، نیاز به فرهنگ سازی در ارتباط با بکارگیری الگوهای گذشته احساس می شود. پیشینه ی مذهبی فرهنگی شهر کاشان گواه بارزترین و ماندگارترین این الگوها، الگوی معماری حسینیه های دوره ی قاجار است که خود شاخصه ی شهر کاشان محسوب می گردد. اهداف اصلی که در پژوهش دنبال می شود طراحی فضایی آموزشی فرهنگی جهت گذران اوقات فراغت و توجه به توسعه و رشد فرهنگی اجتماعی منطقه و نیز فرهنگ سازی و ترویج فرهنگ بومی منطقه ی کاشان، الهام گیری از ارزش های آیینی اسلامی گذشته و ارائه ی اثری ماندگار، حفظ هویت و ارزش های اجتماعی تاریخی منطبق بر زمینه و خلق فضائی پاسخ دهنده است. در این راستا سعی شده با روشی کیفی براساس ویژگی های الگوی معماری حسینیه ها، به طراحی فرهنگسرا و فضاهای آن پرداخته شود. از این رو به خلق فضاهائی بیانجامد که در عین برخورداری از شخصیتی مستقل و متناسب با عملکرد خویش در پیوند با سایر فضاها بوده و قابلیت پاسخ گوئی به نیازهای متنوع مخاطبین را از طریق ایجاد فضاهائی اجتماع پذیر و دعوت کننده ضمن تعریف قلمرو و حفظ امنیت دارا باشد و در نهایت مجموعه ای یکپارچه جهت افزایش تعاملات اجتماعی و تبادلات فرهنگی در کنار برنامه های آموزشی و از همه مهم تر آشنائی با فرهنگ بومی منطقه که هدف اصلی طراحی مجموعه بوده است ارائه شود؛ لذا توجه و تأکید طرح بر بهکارگیری مفاهیم هویتی و فرهنگی- مذهبی منطقه بوده که در فرم و فضاهای فرهنگسرا تجلی یافته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
449 - طراحی جهان شمول در آموزش معماری
علیرضا مشبکی صدیقه معین مهرمسئولیت اجتماعی معمار، ابزار مهمی برای افزایش میزان دسترسی به سطوح آگاهی در جامعه به شمار می رود. مؤسسات آموزش عالی، مکانهای ایده آلی برای افزایش آگاهی متخصصان و سایر افراد جامعه به شمار می روند. از این رو، نیاز به توسعه ی شیوه های آموزش در دانشکدههای معماری وجود دارد. چکیده کاملمسئولیت اجتماعی معمار، ابزار مهمی برای افزایش میزان دسترسی به سطوح آگاهی در جامعه به شمار می رود. مؤسسات آموزش عالی، مکانهای ایده آلی برای افزایش آگاهی متخصصان و سایر افراد جامعه به شمار می روند. از این رو، نیاز به توسعه ی شیوه های آموزش در دانشکدههای معماری وجود دارد. این مقاله مدلی برای آموزش )طراحی جهان شمول( در دانشکده های معماری را نشان می دهد. آموزش طراحی جهانشمول باید به شکل گیری مؤثر ارزش های معماران آتی کمک کرده و به از بین بردن موانع محیطی کمک کند؛ با این کار محیط هایی فراهممی شوند که از ابتدای فرآیند طراحی با درک جامع و پایدار طراح، به طور فراگیر طراحی می شود. هدف اصلی آن برآورده کردن نیاز به معمارانآگاه و مسئول و افراد آگاه در جامعه است. طراح )در مقیاس اجزاء و مبلمان(، معمار )در مقیاس ساخت بنا( و طراح شهر )در مقیاس شهری( هریک باید طیفی گسترده از کاربران را مدنظر قرار دهند. هدف دیگر این مقاله برانگیختن بحث و مناظره درباره آموزش طراحی جهان شمول درآموزش عالی است. این پژوهش ایده هایی را برای دانشکده ها و دانشگاه ها فراهم می کند تا با آن بتوانند دوره های طراحی جهان شمول راتنظیم کرده و مطالعات را به این شیوه منتشر نمایند. روش تحقیقِ این مقاله روش توصیفی- تحلیلی و متکی بر فن تحلیل محتواست که با رویکردکیفی مورد مطالعه قرارگرفته است. در انتها می توان گفت: از آنجایی که این حوزه همچنان در روند توسعه قرار دارد دانشجویان ناگزیرند به یادگیریخودکار و جستجوی خودکار بپردازند. همچنین، برنامه های یادگیری مادام العمر که توسط سازمان هایی مانند انجمن های تخصصی معماران بومیپیشنهاد خواهد شد برای حفظ شیوه ی طراحی جهان شمول در معماری ضروری است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
450 - الگوی خط مشیگذاری در زمینه آموزش معماری با رویکردی تحلیلی به تیموُرک (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه آنهالت آلمان)
حسین امین پور پیرجل فرح حبیب زهرا سادات زر آبادی وحدانه فولادیهدف: هدف پژوهش حاضر ارائه الگوی خط مشیگذاری در آموزش معماری با تحلیلی از تیموُرک ) TW ( در ساخت ماکت دانشجویان معماری است. همچنین مطالعهو بررسی تیموُرک در آموزش معماری و یافتن روش های متناسب آموزش مبتنی بر آن است. این تحقیق به عنوان زیربنای تحقیقات آتی در نظر گرفته میشو چکیده کاملهدف: هدف پژوهش حاضر ارائه الگوی خط مشیگذاری در آموزش معماری با تحلیلی از تیموُرک ) TW ( در ساخت ماکت دانشجویان معماری است. همچنین مطالعهو بررسی تیموُرک در آموزش معماری و یافتن روش های متناسب آموزش مبتنی بر آن است. این تحقیق به عنوان زیربنای تحقیقات آتی در نظر گرفته میشود. دراین رابطه با ارائه پیشنهاد برگزاری کارگاههای مورد نیاز مانند کارگاه نماهای شهری قابلیت بررسی عملی اهداف این پژوهش و تعمیم آن به سایر موضوعات دیگر درحوزه آموزش معماری نیز امکان پذیر است. با توجه به افزایش ساخت و ساز در کشور، رشد فزاینده جمعیت و نیاز به توسعه و گسترش شهرها، نیاز به حوزه تخصصیمعماری بیشتر محسوس میگردد، اما آمارها نشان از مشکل عدم اشتغال و نرخ بالای بیکاری در این حوزه را دارد. نیاز به بالا رفتن مهارتها وکه تیموُرک و کار عملی مناسبترین روش آموزش معماری به حساب میآیند و بر اساس مدل رضایتبخش بایستی در آموزش عالی خط مشیگذاری کاربردیکردنآموزشها بسیار مشهود میباشد که این امر با خط مشیگذاری در آموزش عالی میسر میباشد . در این پژوهش مشکل از زاویه تیموُرک در آموزش معماری به صورتعام و ساخت ماکت معماری به صورت خاص به عنوان یکی از علل مهم این بیکاریها مورد بررسی قرار گرفت.روش تحقیق: روش پژوهش بر حسب هدف کاربردی است و بر اساس نحوه گردآوری داده ها، توصیفی و از نوع بررسی موردی میباشد. ابتدا پیشینه تحقیق درزمینههای خطمشیگذاری در آموزش عالی، تیموُرک و آموزش معماری بررسی و موارد تأثیرگذار بر هر یک ارزیابی گردید و سپس با بررسی جامعه آماری دانشجویانکارگاه آموزشی و استودیو طراحی معماری دانشگاه آنهالت در شهر دسائو آلمان وابسته به موسسه باهاوس نسبت به تحلیل یافتهها اقدام گردید.یافتهها و نتیجهگیری: این پژوهش نشان میدهد شود. یادگیری از این طریق در ارتقاء عملکرد و کارایی معماران آینده تاثیر بهسزایی دارد . به نظر میرسد نیازواضحی به ادغام یادگیری عملی و این مهارتها در برنامههای درسی طراحی وجود دارد و پیشنهاد میشود مدل سنجش ارزیابی آموزش مهارتهای تیموُرک تهیهشود. نیاز به استراتژیهای ارزیابی، توضیح ارزش تیموُرک و کار گروهی، آموزش دانش نظری مهارتهای اساسی تیموُرک، ارایه تفاوت تیم و گروه و ویژگیهای یکتیم موثر وجود دارد. همچنین استفاده از ابزارهای بهروز ارتباطی و نرمافزارهای تخصصی در بالابردن سرعت دستیابی به اهداف آموزشی تاثیر به سزایی دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
451 - بازشناسی تعامل سازه و معماری با الهام از معماری دوره سلجوقی
اسماعیل اسکندری محسن وفا مهر علی خاکیچکیده:امروزه، تعامل ساازه و معماری، از مساایلی مهمی اسا ک مورد توج بسایاری از طراحان می باشد. در معماری سنتی ایران، روند تعامل سازه ومعماری ب طور پیوسات و در کما یکپارچگی بود. اما تغییرات حاصل از عصر صنع و تکنولوژی، تعامل سازه و معماری را در عصر حاضر تحتاثیر قرار داده ا چکیده کاملچکیده:امروزه، تعامل ساازه و معماری، از مساایلی مهمی اسا ک مورد توج بسایاری از طراحان می باشد. در معماری سنتی ایران، روند تعامل سازه ومعماری ب طور پیوسات و در کما یکپارچگی بود. اما تغییرات حاصل از عصر صنع و تکنولوژی، تعامل سازه و معماری را در عصر حاضر تحتاثیر قرار داده اسا . هدف از پژوهش حاضار بازشاناسای تعامل سازه و معماری با الهاا از دوره سلقوقیان اس . روش تحقیق، تحلیل محتوایکیفی و تقزی و تحلیل ها نیز از طریق مطالعات کتابخان ای صااورت گرف . نتایج نشااان می دهد ک رابط ی سااازه و معماری در بناهایمعاصار غالبا جنب ی تأمین ایساتایی آن مورد نظر قرار می گیرد . اما در معماری دوران سالقوقیان کاربرد تقارن و هندسا در شاکل گیری فرامطابق با عملکرد ساازه آن ها در تأمین ایساتایی و پایداری اسا . همچنین در تعامل ساازه و معماری، بحث مشاارک فرا در تحقق نیازهایساخ سازه است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
452 - نقد و بررسی کتاب «طراحی براساس ادراک و رفتار انسانی»؛ از مجموعه آثار معمار دبدبه
محمد دبدبه مرتضی صدیق مجید رضوانپناهمسئلهای که امروزه موردتوجۀ معماران، معماران داخلی و طراحان داخلی قرار گرفته است تأثیر نوع بوطیقای فضا در آفرینش معماری داخلی بناها بر حس انسان بوده است. یکی از مواردی که باعث افسردگی و نبود حس شادابی در انسان میشود؛ نبود نور مناسب در روز، رنگ و از همه مهمتر طراحی غیرا چکیده کاملمسئلهای که امروزه موردتوجۀ معماران، معماران داخلی و طراحان داخلی قرار گرفته است تأثیر نوع بوطیقای فضا در آفرینش معماری داخلی بناها بر حس انسان بوده است. یکی از مواردی که باعث افسردگی و نبود حس شادابی در انسان میشود؛ نبود نور مناسب در روز، رنگ و از همه مهمتر طراحی غیراصولی، طوری‌که این موارد نقش مهمی بر ادراک و رفتار انسان داشته است. پژوهش موردمطالعۀ حاضر به‌‌لحاظ روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی برخوردار بوده است که با تجزیهوتحلیل کتاب حاضر در روند گردآوری و جمعآوری اطلاعات دادهها از روش کتب کتابخانهای و مستندات مکتوب بهره گرفته شده است. هدف از نقد و بررسی صورت گرفته شده روی کتاب طراحی براساس ادراک و رفتار انسانی؛ شناخت انسان با رویارویی‌های گوناگون و هدایت اهداف در نوع پروسۀ طراحی در حل مشکلات موردواکاوی قرار گرفته را برخوردار میباشد. اثر حاضر در چهار فصل که فصل اول - چیستی طراحی داخلی؛ فصل دوم - ادراک؛ فصل سوم - رفتار انسانی؛ و فصل چهارم راهنمای طراحی داخلی؛ بوده که با نگرش‌های گویا درپی تلاش جهت شناخت کامل از رویۀ طراحی محیط معماری، معماری داخلی و تأثیر آن بر روح‌وروان انسان مدنظر قرار گرفته شده را برخوردار میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
453 - تبیین فرآیند دستیابی به الگوهای طراحی در معماری متامورفی
سارا عزیزی رضا بهبهانی نیما ولیزادهطراحی متامورفیک به سبکی از معماری گفته میشود که در آن با تجزیه موضوع طراحی به متغیرهای تاثیرگذار در طراحی و تبیین ارتباط بین اینمتغیرها، میتوان مجموعهای از جوابهای پاسخگو به فرم مورد نظر را بدست آورد. هدف از پژوهش حاضررر تبیین فرآیند دسررتیابی به اوگوهایطراحی در معماری چکیده کاملطراحی متامورفیک به سبکی از معماری گفته میشود که در آن با تجزیه موضوع طراحی به متغیرهای تاثیرگذار در طراحی و تبیین ارتباط بین اینمتغیرها، میتوان مجموعهای از جوابهای پاسخگو به فرم مورد نظر را بدست آورد. هدف از پژوهش حاضررر تبیین فرآیند دسررتیابی به اوگوهایطراحی در معماری متامورفی می باشد. پژوهش از نظر نوع تحقیق کاربردی، و از نظر ماهیت توصیفی و تحلیلی می باشد. جامعهی آماری مطاوعهاز خبرگان حوزه مدیریتی و کارشررناسرر ان آشررنا با مبحا ارزیابی و رتبهبندی تدوین مدلهای طراحی مبتنی بر سررناریو در معماری متامورفیکتشرکی شرده اسرت. با توجه به این امر که از تمامی خبرگان نظرسرنجی و تغییرا ززم بر روی پرسرشنامه اعمال گردید است، بنابراین راستیآزمایی پژوهش حاضر دارای پایایی ززم میباشد. نتایج مربوط به آزمون T تک متغیره و میانگین رتبهای نشان که به ترتیب مراح درک وضعیتسیستم، خوشهبندی عوام اصلی اثرگذار بر تغییرا ، سادهسازی و رتبهبندی بر حسب درجه اهمیت، تعیین عوام اصلی بر اساس اثرا و میزانعدم قطعیت و تعیین دو حد نهایی برای هر عام ، خلق سرناریوهای سرازگار از ترکیب عوام اصلی، انتخاب سناریوی ارجو و کمی سازی سناریوبازتر از حد اسرتاندارد در تبیین اوگوهای طراحی در معماری متامورفیک موثر می باشرند. و همننین بر اسراس نتایج مقایسا زوجی مناسب تریناوگو جهت تدوین سناریو در معماری متامورفی ابتدا اثر تعام و سپس اثر روند میباشد و منطق شهودی در اووویت آخر قرار دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
454 - بهرهگیری از روش شبیه‌سازی انرژی در راستای ارتقاء آموزش معماری پایدار در ایران
زهرا علیجو حامد عابدینیدر جهان معاصر مفهوم پایداری بدل به یک پارادایم فراگیر در زمینه های مختلف دانش بشری شده است. در معماری نیز به‌واسطه ارتباط چندوجهی با محیط زیست، فرهنگ، اقتصاد و اجتماع، پایداری یکی از گفتمان های مهم معاصر این حوزه بوده است. در سال های اخیر فرآیندِ اثرپذیری معماری از مباح چکیده کاملدر جهان معاصر مفهوم پایداری بدل به یک پارادایم فراگیر در زمینه های مختلف دانش بشری شده است. در معماری نیز به‌واسطه ارتباط چندوجهی با محیط زیست، فرهنگ، اقتصاد و اجتماع، پایداری یکی از گفتمان های مهم معاصر این حوزه بوده است. در سال های اخیر فرآیندِ اثرپذیری معماری از مباحث پایداری، به‌گونه‌ای مهم و اساسی بوده که وارد حوزه آموزش معماری نیز گردیده و سرفصل های درسی و رویکردهای آموزشی این رشته را دچار تغییراتی کرده است. یکی از مهم ترین نگرش ها در فرایند آموزش معماری پایدار در ایران، مبحث انرژی و شبیه سازی ساختمان ها می باشد که باوجود جنبه های متنوع و پیچیده آن، هنوز الگوی مناسبی در جهت آموزش این بخش ارائه نشده است. از همین رو این پژوهش در نظر دارد تا بر مبنای مطالعات صورت گرفته در زمینه آموزش شبیه سازی انرژی و بررسی تجربههای جهانی، الگویی کارآمد جهت بهرهگیری از شبیه‌سازی انرژی در راستای ارتقای فرآیند آموزش معماری پایدار در ایران ارائه دهد. روش تحقیق در این پژوهش تحلیلی-توصیفی بوده که با عنایت به پژوهشهای صورت گرفته با نگرشی رو به آینده به دنبال ارائه الگو موردنظر است. یافتههای این پژوهش در درجه اول بیانگر دستهبندی از مسائل و موانع آموزش معماری پایدار در ایران و جهان بوده و به دنبال آن پارامترهای مؤثر در آموزش شبیه‌سازی انرژی در فرآیند آموزش معماری پایدار استخراج گردیده است. درنهایت این پژوهش با بررسی تجربه بهره گیری از یک نمونه ابزار شبیه‌سازی، الگوی آموزشی خود را مبتنی بر بخش های مختلف تحقیق، جهت ارتقای جایگاه آموزش معماری پایدار در ایران ارائه میدهد. اصولی که مدل آموزشی این پژوهش بر آن مبتنی است شامل: توجه به آموزش معماری پایدار به‌مثابه یک پارادایم، آموزش تعاملی، آموزش صحیح نرم‌افزار، تخصص گرایی و پیوستگی وجوه مختلف خروجی‌ها به علت چندوجهی بودن مقوله پایداری است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
455 - بررسی ارتباط بین نقشه های شناختی در حضورپذیری و ادراک سالمندان از فضای معماری (نمونه موردی: آسایشگاه سالمندان کهریزک)
حسین سلطان زاده فرناز چراغی فر هادی قدوسی فربا بالا رفتن سن قدرت و توانایی سالمندان در شناخت فضاهای معماری و محوطههای داخلی یا بیرونی مربوط به آن کاهش مییابد و این نکته ازیک سو وابستگی آنان را به سایرین بیشتر میکند و اعتمادبهنفس آنان را کاهش میدهد و در مراحل بعدی ممکن است آنان قدرت راهیابی ومسیریابی را از دست بده چکیده کاملبا بالا رفتن سن قدرت و توانایی سالمندان در شناخت فضاهای معماری و محوطههای داخلی یا بیرونی مربوط به آن کاهش مییابد و این نکته ازیک سو وابستگی آنان را به سایرین بیشتر میکند و اعتمادبهنفس آنان را کاهش میدهد و در مراحل بعدی ممکن است آنان قدرت راهیابی ومسیریابی را از دست بدهند. هدف از انجام این تحقیق این است که عوامل موثر در ادراک سالمندان از طریق بررسی نقشههای شناختی بررسیدر چارچوب مطالعات رفتار محیطی، پاسخهای رفتاری و شناختی سالمندان در آسایشگاه روش چیدمان فضا شود. این مقاله با استفاده ازسالمندان کهریزک موردبررسی قرار میدهد. این مطالعه پاسخهای رفتاری سازگار و ناسازگار را نسبت به پیکربندیهای فضایی در رابطه باسالمندان و محیط مسکونیشان را نشان میدهد. جامعه آماری شامل چهل و پنج سالمند مقیم آسایشگاه کهریزک میباشد که دارای تواناییشناختی و حرکتی هستند. در پژوهش حاضر، تطبیق نقش پیکرهبندی فضایی محیط و نقشههای شناختی حاصل از آن بر رفتارهای اجتماعپذیرسالمندان سنجیده شد. در این پژوهش از دو نوع تحلیل VGA و ISOVIST در چیدمان فضا استفاده شد . نتایج بیانگر آن بود که ارتباطمعناداری میان نتایج حاصل از چیدمان فضایی و نقشههای شناختی حاصل از ادراک فضای سالمندان وجود دارد، لذا میتوان توجه به برخیفضاهای خاص و یا نادیده گرفتن برخی فضاها در نقشههای شناختی به دلیل ویژگیها و ساختار کالبدی معماری مجموعه میباشد. بر این اساسپیشنهادهایی جهت ادراکپذیری فضا توسط سالمندان ارائه شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
456 - عوامل فرهنگی مؤثر بر توسعه معماری و شهرسازی در کلان شهر تهران
سحر شتاباناین تحقیق در راستای بررسی عوامل فرهنگی مؤثر در توسعه معماری و شهرسازی در کلان شهر تهران انجام شده است. روش تحقیق به کار گرفته شده در این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر نوع دادهها کمی و از نظر نحوه گردآوری دادهها، توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری در این پژوهش چکیده کاملاین تحقیق در راستای بررسی عوامل فرهنگی مؤثر در توسعه معماری و شهرسازی در کلان شهر تهران انجام شده است. روش تحقیق به کار گرفته شده در این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر نوع دادهها کمی و از نظر نحوه گردآوری دادهها، توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری در این پژوهش کلیه مهندسان ساکن در شهر تهران می‌باشند. که حدوداً 5000 نفر می‌باشند. از جامعه آماری مذکور با توجه به ضوابط نمونهگیری (بر اساس شیوة نمونهگیری مندرج در جدول مورگان) تعداد 384 نفر به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شده و سپس با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته در سه بعد و 24 گویه تنظیم براساس مقیاس پنج گزینه‌ای لیکرت، و گویه های مستخرجه در نمونه آماری تحقیق مورد پرسش قرار گرفته است. در بخش آمار توصیفی نیز، توصیف دادهها در دو بخش متغیرهای زمینهای و متغیرهای اصلی ارائه گردیده و در بخش آمار استنباطی، جهت بررسی فرضیه‌ها از آزمون ناپارامتری همبستگی اسپیرمن استفاده شده است. با توجه به داده‌های تحقیق میتوان گفت، عوامل فرهنگی در توسعه معماری و شهرسازی در کلان شهر تهران اثر مثبت و معنی داری دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
457 - عنوان مقاله: بررسی پژوهشهای معماری سازمانی در ایران: یک مرور نظامند
سیمین مؤمن زاده عاطفه زارعی سیدعلی اکبر فامیل روحانیهدف: هدف اصلی پژوهش حاضر تحلیل کمی و کیفی پژوهشهای معماری سازمانی در ایران است که در پایگاه‌های داده داخلی طی دو دهه گذشته منتشر شدهاند.روش پژوهش: این پژوهش از نوع مروری نظام مند است که 70 پژوهش از طریق جستجو در 4 پایگاه داده داخلی بازیابی شدند که در نهایت 70 پژوهش به چکیده کاملهدف: هدف اصلی پژوهش حاضر تحلیل کمی و کیفی پژوهشهای معماری سازمانی در ایران است که در پایگاه‌های داده داخلی طی دو دهه گذشته منتشر شدهاند.روش پژوهش: این پژوهش از نوع مروری نظام مند است که 70 پژوهش از طریق جستجو در 4 پایگاه داده داخلی بازیابی شدند که در نهایت 70 پژوهش به عنوان مطالعه اولیه انتخاب شد.یافتهها: جهت تحلیل کمی، پژوهش‌ها از نظر توزیع فراوانی در پایگاه‌های داده، سال انتشار، نوع سازمان، روش پژوهش و موضوع پژوهش بررسی شدند. به منظور تحلیل کیفی پژوهشهای هدف در 7 سطح سیاست‌ها، بازیگران و ساختارهای حکومت؛ چارچوب‌ها و روشهای معماری؛ اصول و استانداردهای معماری؛ پیاده سازی ها؛ نظارت؛ امکانسنجی و پژوهشهای چندموضوعی گروه بندی شدند. یافتهها نشان داد پژوهش‌ها در ایران توجه بیشتری به"چارچوب‌ها و روشهای معماری" و "نظارت بر معماری سازمانی" در مقایسه با سایر سطوح دارند.نتیجه گیری: این پژوهش مبانی علمی قابل توجهی برای سازمانهایی که به دنبال روش و ابزار مناسب برای مدیریت و نظارت در زمینه معماری سازمانی هستند، فراهم میکند که در صرفه‌جویی به لحاظ هزینه و زمان تأثیر بسزایی دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
458 - بلوک‌های خاکی پایدار شده، یک مصالح نوآور در معماری نوین خاک
امیررضا صادقیان رکسانا عبدالهی علی اکبری مهرداد جاویدی نژادمعماری خاک، یکی از فنون شناخته‌شده ساخت در معماری و با غنای تاریخی چندهزارساله است. علیرغم پیشینه قوی، کاربردهای کنونی آن به دلایل مختلف فنی، اقتصادی، اجتماعی، فلسفی و سیاسی همانند گذشته نبوده و ازاین‌رو نیازمند تأمل از حوزههای گوناگون ازجمله زوایای فناوری، مهندسی و آ چکیده کاملمعماری خاک، یکی از فنون شناخته‌شده ساخت در معماری و با غنای تاریخی چندهزارساله است. علیرغم پیشینه قوی، کاربردهای کنونی آن به دلایل مختلف فنی، اقتصادی، اجتماعی، فلسفی و سیاسی همانند گذشته نبوده و ازاین‌رو نیازمند تأمل از حوزههای گوناگون ازجمله زوایای فناوری، مهندسی و آزمایشگاهی است.اهمیت و ضرورت پژوهش: بنا بر رواج عمده استفاده از مصالح صنعتی؛ امروزه یکی از معضلات ساخت‌وساز در ایران، ساختمان‌هایی هستند که با سازههای بتنی و فلزی ساخته‌شده و در کنار زوال محیط‌زیست، سبب پایین آمدن کیفیت زندگی مردم و ازدست‌رفتن هویت معماری ایرانی گردیده‌اند. یکی از رویکردهای جدید در ارتقای استفاده از معماری خاک و مصالح خاک مبنا؛ لزوم نوآوری در محصول و نوآوری فناورانه در حوزه معماری خاک است. از این نظر روی‌آوری به مصالح نوین و باکیفیت رقیب برآمده از معماری نوین خاک یک الزام به‌حساب می‌آید. بلوک‌های خاکی پایدار شده بهعنوان یک مصالح نوآور در معماری نوین خاک در پژوهش دنبال شده و مجموعهای از مختصات فنی و آزمایشگاهی بلوک‌های خاکی پایدار در اسناد اخیر مدون شده مؤسسه آروویل هندوستان معرفی گردیده است.روش تحقیق پژوهش، کیفی و از نوع اسنادی هست و فرایند پژوهش به کمک مطالعات کتابخانهای تدوین گردیده است. دامنه اصلی موضوعی اسناد استفاده‌شده نیز ناظر بر اسناد علمی با رویکرد فنی - آزمایشگاهی تدوین‌شده در مؤسسه آروویل هند بهعنوان یکی از پیش‌گامان عرصه آموزش معماری خاک در عرصه بین‌الملل است.بلوک‌های خاکی پایدار شده در مؤسسه آروویل هند یک فناوری جدید به همراه مجموعهای از الزامات فنی آزمایشگاهی به‌منظور تولید انواع بلوک‌های حفره‌دار، بلوک‌های هم بند، بلوک‌های ویژه با مجموعهای از نقاط قوت و ضعف در کاربرد همانند سایر مصالح ساختمانی است. در همین راستا؛ توجه و کاربرد عملی آزمایش‌ها و آزمونهای فنی ارجاع شده در این مقاله میتواند عملاً کاربردهای این مصالح نوین را در سطح کشور توسعه و ارتقا دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
459 - تحلیل تطبیقی بینش نادر اردلان بر مبنای ویژگی های پست‌مدرن
فتانه سنگتراش حسنعلی پورمندشناخت و تحلیل آثار معماران معاصر در ایران از اهمیت ویژه ای برخوردار است، در این راستا مفاهیم تاثیرگذار معماری غرب بر اندیشه معماران ایرانی و سیر و تحول سبکهای مدرن، مدرن متاخر و پست مدرن و تمایز هر یک از این سبکها در شناخت آثار معمارانی همچون نادر اردلان تاثیر بسزایی دا چکیده کاملشناخت و تحلیل آثار معماران معاصر در ایران از اهمیت ویژه ای برخوردار است، در این راستا مفاهیم تاثیرگذار معماری غرب بر اندیشه معماران ایرانی و سیر و تحول سبکهای مدرن، مدرن متاخر و پست مدرن و تمایز هر یک از این سبکها در شناخت آثار معمارانی همچون نادر اردلان تاثیر بسزایی دارد. مرور بر آثار و اندیشه های معماران ایرانی در دوره پست مدرن، از وجود تلاشی برای یافتن نسبت میان معماری دیروز و امروز ایران حکایت دارد. مهمترین هدف این مقاله جستارهایی در باب بینش نادر اردلان به عنوان یک معمار مؤلف بر مبنای ویژگیهای سبک پست مدرن است. با این فرض که بینش نادر اردلان در آثار برجای مانده از او چه تاثیری در سبک پست مدرن ایران می گذارد، این پژوهش برمبنای روش مطالعه تطبیقی به پرسش تحقیق پاسخ می‌گوید. در این نوشتار ابتدا از لحاظ تاریخی سبک پست مدرن بررسی شده است، سپس به تحلیل آثار نادر اردلان با توجه به سبک پست مدرن پرداخته شده است و شاخصه هایی مطابق با دیگاه چارلز جنکز از جمله ایدئولوژی، سبک و ایده طراحی در نظر گرفته و در نهایت شباهتهای آثار نادر اردلان با ویژگی های معماری پست مدرن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان دهنده‌ی پایبندی او به سنت در انتظام فضایی و ساماندهی به احجام و فرم ها است. می توان گفت که بیشتر آثار نادر اردلان دارای ویژگی های سبک پست مدرن از جمله توجه به سنت گرایی و تاریخ گرایی اقلیم بوده اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
460 - تبیین الگوی کالبدی و فضایی در پلان‌های مساجد تاریخی هرمزگان
مهناز اژدری محمد علی رحیمی حامد ایمان طلبامروزه مساجد اکثراً به صورت تقلید از بناهای مسجد در دورههای گذشته و یا بهصورت نوگرا که شامل تغییرات شکلی مساجد در دوران معاصر است، متبلور میگردد. استان هرمزگان دارای مساجد متمایزی نسبت به سایر نقاط ایران است، بنابراین مطالعه در این زمینه با توجه به مساجد بسیار باارز چکیده کاملامروزه مساجد اکثراً به صورت تقلید از بناهای مسجد در دورههای گذشته و یا بهصورت نوگرا که شامل تغییرات شکلی مساجد در دوران معاصر است، متبلور میگردد. استان هرمزگان دارای مساجد متمایزی نسبت به سایر نقاط ایران است، بنابراین مطالعه در این زمینه با توجه به مساجد بسیار باارزش این منطقه برای شناخت ویژگیهای ساختاری و کالبدی این مساجد امری ضروری است. هدف، گونهشناسی الگوهای شکلی و فضایی و عناصر کالبدی مساجد به جا مانده از دوران تاریخی در هرمزگان می باشد. پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این سؤال است:انواع گونه شناسی الگوهای شکلی و فضایی و عناصر کالبدی مساجد تاریخی استان هرمزگان کدام است و بر اساس چه معیارهایی قابل تبیین میباشد؟ ماهیت تحقیق کیفی و از روش توصیفی تحلیلی بهره گرفته شده است.تعیین حجم نمونه‌ها بهصورت هدفمند انجام شده است. نمونه‌ها با توجه به 13 مورد ثبت‌شده در اداره میراث فرهنگی شهر بندرعباس تعیین‌شده است، همچنین به‌منظور گونهشناسی الگویی از نظریات متخصصان این حوزه مبتنی بر تکنیک دلفی استفاده گردید و الگوهای طراحی مساجد مذکور همچون ویژگیهای ظاهری، تزئینات، فرم پلان، فرم حیاط، جهت‌گیری قبله و محراب، فرم ورودی، جهت ورودی مسجد نسبت به محراب و قبله، تبیین و مستخرج شد. مساجد هرمزگان بر اساس اصول و معماری بومی و منطقه‌ای، مانند بسیاری از مناطق دیگر ایران شکل‌گرفته و توسعه‌یافته‌اند و این مساجد نمونه‌ای از گونه‌های مساجد در معماری ایرانی به شمار میروند، این بناهــا، تــداوم معماری هرمزگان است. نکته‌ای که باعث تمایز مســاجد هرمزگان با ســایر مساجد ایران میگردد، شــباهت کمتر دیده‌شده آن و خلاقیت ســازندگان آن در تهیه نقشه و ساختار کلی آن است و سازندگان در طراحی مساجد، ازاین‌گونه طرح و نقشه‌ها، متناسب با شرایط اجتماعی و فرهنگی، بهره‌برداری نموده‌اند، این موارد در دورههای تاریخی مختلف نیز چندان دچار تغییر نشده است و با تغییرات اندکی در ظاهر مساجد به همین شکل ادامه پیداکرده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
461 - اصول و معیارهای تأثیر گذار بر هویت کالبدی معماری معاصر ایران (مطالعه موردی دوره ی پهلوی دوم)
حمید ماجدی سیده سارا ابن الرضا فرح حبیبمعماری پهلوی دوم در قلمرو مثلث تأثیر فرهنگ و تمدن غرب، میراث تاریخی ایران با نقش پررنگ معماری قبل و بعد از اسلام و برآمدن معماری از بطن این دوره، قابل تعریف است در این دوره که عصر طلایی معماری مدرن در ایران است، معمارانی چون لویی کان و حسن فتحی، ارزش و تجربیات تاریخی در چکیده کاملمعماری پهلوی دوم در قلمرو مثلث تأثیر فرهنگ و تمدن غرب، میراث تاریخی ایران با نقش پررنگ معماری قبل و بعد از اسلام و برآمدن معماری از بطن این دوره، قابل تعریف است در این دوره که عصر طلایی معماری مدرن در ایران است، معمارانی چون لویی کان و حسن فتحی، ارزش و تجربیات تاریخی در معماری گذشته را مطرح کردند و بدین ترتیب معمارانی با دید نوستالژیک نسبت به معماری سنتی به باز زنده سازی این معماری از نظر طرح و اجرا پرداختند. در بسیاری از ساختمانهای معاصر در شهر تهران و نه همه آنها، تقلید شکلی از معماری گذشته ایران و با معماری معاصر غرب صورت گرفته است. در این پژوهش به بررسی هویت کالبدی بناهای عمومی در دوران پهلوی دوم پرداخته خواهد شد. ابتدا از روش کتابخانهای به بررسی عوامل موثر در شکل‌گیری هویت کالبدی در دوره پهلوی دوم بررسی سپس یه نکات بدست آمده از تحلیل کتابخانهای به وسیله پرسشنامه مورد پرسش از کارشناسان و اساتید معماری قرار گرفته است. جامعه آماری150 نفر از اساتید معماری بوده است. از جمله نتایج این تحقیق میتوان به مهمترین تحولاتی که در عصر پهلوی دوم انجام شد، تحول در برنامههای عمرانی و شکل‌گیری واحدها و شهرک‌های مسکونی اشاره کرد. معماری پهلوی دوره گذر از معماری سنتی به معماری مدرن است معماری مدرن شکل گرفته در دوره پهلوی دوم عمدتا از مجرای معماران اندیشه‌های جریان ساز اروپا از جمله سبک بین الملل مدرسه باهاوس، کارهای لوکوربوزیه، فرانک لوید رایت و سایرین حمایت میشد و ماحصل آن صورت ایرانی معماری مدرن بود که به عنوان معماری شبه مدرنیستی نام‌گذاری گردید. با توجه به اینکه رویکرد منطقه‌گرایی پس از ظهور مدرنیسم دربرگیرنده چالشهای فراوان در خصوص تعامل تقابل معماری مدرن هویت‌های فرهنگی- منطقه‌ای است پرسش‌های اصلی مقاله چنین مطرح میگردد که، توجه به چه شاخصه‌ها مفاهیمی در طراحی برخی از آثار این دوره درنظر گرفته شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
462 - کاربرد ارزیابی پس سکنایی در طراحی فضای آموزشی دانشگاهی (مورد پژوهشی: دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد واحد تهران جنوب)
رضا نقدبیشی زینب گوهریساختمان به عنوان نظامی پویا همواره تحت تأثیر تغییرات محیط درونی و بیرونی قرار گرفته و نیاز مجدد به طراحی و تغییرات دارد، به کمک ارزیابی پس سکنایی یک تعامل دو طرفه میان کاربر و طراح به منظور رفع موارد و معایب بنا پس از بهره برداری شکل میگیرد که به کمک مشارکت کاربر در رو چکیده کاملساختمان به عنوان نظامی پویا همواره تحت تأثیر تغییرات محیط درونی و بیرونی قرار گرفته و نیاز مجدد به طراحی و تغییرات دارد، به کمک ارزیابی پس سکنایی یک تعامل دو طرفه میان کاربر و طراح به منظور رفع موارد و معایب بنا پس از بهره برداری شکل میگیرد که به کمک مشارکت کاربر در روند مطالعات، طراح به جمع آوری اطلاعات و طراحی فضا به منظور مرتفع کردن معایب میپردازد. همچنین به رضایتمندی ساکنان ساختمان و ایجاد روابط مؤثر بین محیط و ساختمان و همچنین بهبود عملکرد را در پی خواهد داشت.امروزه با افزایش متقاضیان تحصیلات دانشگاهی و افزایش کمی فضاهای دانشگاهی بدون در نظر گرفتن کیفیت، عملکرد و کارایی این فضاها با چالش بزرگی روبه روست.هدف مقاله حاضر سنجش شاخصهای ارزیابی پس سکنایی در فضاهای آموزشی دانشگاهی است. این نوع ارزیابی به بررسی بناهای از پیش ساخته شده و در حال بهره برداری اشاره دارد. مولفه هایی که از نظر کاربران حاضر در آن بنا در کارایی و عملکرد آن اختلال ایجاد کرده اند شناسایی و تحلیل می شوند تا با نیازسنجی کاربران آنَ، الگوها و طرحواره های جدید ارائه شود.با مطالعه وضع موجود بنا و مشخص نمودن نقاط قوت و ضعف در پاسخ دهی به نیازهای کاربران ، راهکارهای عملکردی برای بهبود شرایط پیشنهاد میگردد. تعریف و ارائه‌ی قواعد یا الگوهایی برای طراحی فضاهای آموزشی دانشگاهی، با توجه به نیازهای کاربران آن درقالب کالبد مساله ایست که در این پژوهش مورد بررسی و تحقیق قرار خواهد گرفت.در این پژوهش نیز با هدف ارتقاء کیفیت فضاهای آموزشی دانشگاهی، سعی شده تا مؤلفههای مؤثر در طراحی فضاهای آموزشی دانشگاهی و همچنین مؤلفههای مؤثر در ارزیابی پس سکنایی معرفی و مورد پرسش قرار گیرند؛ در نهایت پس از تحلیل به وسیله معادلات ساختاری و به دست آوردن ضرایب تاثیرگذاری و اولویتها، به ارائه راهکارهای طراحی پرداخته خواهد شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
463 - از زبان شکل تا طراحی تبیین الگوی معماری یادمانی معاصر ایران با استفاده از دستور زبان شکل
کیانوش حسنیبافتهای معماری یادمانی درخلاء و در عدم خلق نشده‌اند بلکه محصول زنجیره‌ای از علّت‌‌ها و سلسله‌ای از دلیل‌های مرئی و نامرئی بسیار هستند. این‌ها همه‌وقتی با دقّت و مراقبت ردیابی شوند و در درون بسترها یا بافتهای مشخص نهاده شوند و مناسبت میان هرکدام رمزگشایی بشود، میتوان چکیده کاملبافتهای معماری یادمانی درخلاء و در عدم خلق نشده‌اند بلکه محصول زنجیره‌ای از علّت‌‌ها و سلسله‌ای از دلیل‌های مرئی و نامرئی بسیار هستند. این‌ها همه‌وقتی با دقّت و مراقبت ردیابی شوند و در درون بسترها یا بافتهای مشخص نهاده شوند و مناسبت میان هرکدام رمزگشایی بشود، میتوان امید به جاودانگی‌شان داشت. این پژوهش در پی آن است که با پاسخگویی به سؤال چگونگی درک معماری یادمانی معاصر ایران به‌وسیله دستور زبان شکل و چگونگی ایجاد و خلق طرحهای نو با استفاده از دستور زبان شکل در معماری یادمانی معاصر، قدمی در راستای استمرار این پدیده‌های فرهنگی بردارد. این مقاله با استفاده از زمینه‌های نظری معماری یادمانی و روش دستور زبان شکل، از طرفی ساختاری مناسب برای تداوم این معماری فراهم و نیز چارچوبی برای ارزیابی نظاممند آنها به وجود میاورد. هدف از انجام این پژوهش؛ ادراک معماری یادمانی معاصر ایران به کمک استخراج اشکال پایه در دستور زبان شکل؛ - خلق طراحیهای نو با حفظ جوهره‌ی بناهای یادمانی معاصر ایران است. پژوهش حاضر ازنظر ماهیت از نوع تحقیقات کاربردی و ازلحاظ روش تحقیق از نوع روشهای اسنادی-تحلیلی است. در گرداوری دادهها از روشهای کتابخانهای و میدانی استفاده‌شده است. در این پژوهش پس از شناخت دستور زبان شکل که درواقع سامانه‌های تولیدی هستند که اشکال پایه را با کمک مجموعه قوانین به طرحهای نوین می‌رسانند؛ و چگونگی طراحی با آن روش، به تحلیل و بررسی نمونههای تحقیق (شش بنای یادمانی معاصر ایران) پرداخته و اشکال پایه را استخراج کرده و پس از ارائه و شناخت مجموعه قوانین، طرحهای نو با جوهره‌ی نمونههای منتخب خلق میشود. با استفاده از فن دستور زبان شکل در شش بنای یادمانی معاصر و ایجاد الگوریتم، با تعداد مجموعه متناهی شکل پایه و دستورالعمل، به تعداد نامتناهی راه‌حل طراحی رسیده میشود. هر طرح نو، زمینه تداوم اصول شاخص معماری یادمانی را فراهم میکند پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
464 - تبیین ارتباط بین تناسبات در نظام آفرینش با تناسبات معماری اسلامی ایران و انعکاس مضامین عرفانی در آن
مجید طاهری دمنه ابوذر مجلسی کوپائی شیرین طغیانیبشری وجود دارد. عدالت در سطح نظام هستی به معنای نوعی توازن و تناسب در نظام هستی و قرار گیری هر چیز سر‌جای خود میباشد که این همان تناسب کیفی است که به آن عدالت تکوینی هم می‌گویند. مکان‌یابی مناسب، توجه به محیط، استفاده از مصالح مناسب، مناسبت سازه و معماری، پرهیز از بیهو چکیده کاملبشری وجود دارد. عدالت در سطح نظام هستی به معنای نوعی توازن و تناسب در نظام هستی و قرار گیری هر چیز سر‌جای خود میباشد که این همان تناسب کیفی است که به آن عدالت تکوینی هم می‌گویند. مکان‌یابی مناسب، توجه به محیط، استفاده از مصالح مناسب، مناسبت سازه و معماری، پرهیز از بیهودگی و توجه به انسان و تمامی مراتب نیازهای او در معماری از جمله اصول معماری می‌باشند که لزوم توجه به آنها در شکل‌گیری معماری منطقی یا عدالت‌محور اجتنابناپذیر است. همه ویژگیهایی که با واژه مناسبت یا مناسب بودن همراه هستند، به نوعی از مصادیق تناسبات کیفی در معماری ایرانی تناسب رابطه بین اندازه‌ها است و در هنرهای تجسمی بر رابطه‌ی مناسب میان اجزاء با یکدیگر و با کلیت شکل‌گرفته از اجزاء دلالت دارد. نمونه های زیادی از نسبت های زیبا و به ویژه نسبت طلائی در طبیعت یافت می شود (تناسبات کمی). همچنین در آثار معماری گذشته به خصوص آثار معماری ایران در دوره اسلامی نسبت‌های زیبا کاربرد عمیق و وسیعی دارند. علاوه بر رابطه بین اندازه‌ها، تناسبات کیفی یا به عبارتی مناسبت نیز در جایجای نظام آفرینش و در ساخته‌های بهشمار میروند و به عنوان جلوه‌ای از عدالت محوری مطرح هستند. در این پژوهش با بررسی تناسبات کمی و کیفی در نظام آفرینش و در معماری اسلامی به تبیین ارتباط بین این دو پرداخته شده است. در این راستا با مطالعه مفاهیم و مصادیق تناسبات کمی و کیفی و نیز نظریه‌های مربوط به هنر اسلامی به روش توصیفی- تحلیلی و با استدلال منطقی این نتیجه به دست آمد که تناسبات در بعد کمی و کیفی به عنوان جلوه ای از حسن خداوندی در مخلوقات تجلی مییابد و سپس توسط هنرمند مورد ادراک قرارگرفته و بازتاب آن در آثار بشری و از جمله معماری متجلی میشود. حسن الهی که در مخلوقات متجلی شده در هنر در قالب هندسه، تناسبات، هماهنگی، ریتم، تعادل و... توسط هنرمند بروز مییابد. در معماری هندسه و تناسبات نمود عدل و تقدیر خدایی و تجلی حسن اوست که هنرمند آن را بازتاب داده است. عدالت در معماری و شهرسازی به توازن و تناسب همه جانبه و فراگیر یعنی تناسبات کمی و مناسبات کیفی تعبیر میشود و رعایت تناسب یعنی زیبایی به معنای واقعی آن. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
465 - بازشناخت جایگاه خیال در معماری با تکیه بر مثنوی معنوی
ریحانه نیک روش ژاله صابرنژادادراک خیالی یکی از مراتب ادراکی محسوب میشود که هنرمندان با تکیه بر آن به خلق و آفرینش آثار هنری می‌پردازند؛ در واقع، خیال مرتبط با حواسی دانسته شده که به هنرمند، در جریان خلاقیت هنری، بُعدی ذهنی می‌بخشید. پژوهش حاضر برآن‌است تا با روش توصیفی ـ تحلیلی و تکیه بر آراء اند چکیده کاملادراک خیالی یکی از مراتب ادراکی محسوب میشود که هنرمندان با تکیه بر آن به خلق و آفرینش آثار هنری می‌پردازند؛ در واقع، خیال مرتبط با حواسی دانسته شده که به هنرمند، در جریان خلاقیت هنری، بُعدی ذهنی می‌بخشید. پژوهش حاضر برآن‌است تا با روش توصیفی ـ تحلیلی و تکیه بر آراء اندیشمندان در زمینه ادراک خیالی و به خصوص با بهرهگیری از اندیشة مولوی در مثنوی معنوی به شناخت ابعاد گوناگون خیال و نقش آن در خلق آثار معماری بپردازد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که کشف صورت‌های خیالی و تخیل صورت نهایی آثار، لازمة تحقق فعل خارجی آنها میباشد. در اینمیان معماری دارای ذاتی هنری بوده، لذا بر تصور و تخیل معمار متکی است و از عمق ذهنیات وی برمی‌آید. معماران در مراحل مختلف روند طراحی از جمله خلق دست‌نگاره‌های خیالی، با بهره‌مندی از پرواز ذهن و رهایی فکری در عالم خیال، کیفیت آثار معماری را بررسی میکنند و بستر شکل‌گیری ماهیت کالبدی طرح را فراهم می‌نمایند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
466 - خلاقیت و رگه‌های شخصیت در دانشجویان
حسین زارع مژگان آگاه هریس مریم بیاتبـا هدف تبیین خلاقیت براساس رگه‌های شخصیتی، 289 دانشجو (121 دختر و 168 پسر) با مِیانگین سنی 24 سال از سه دانشکده هنر (98 نفر)، تربیت بدنی (93 نفر) و فنی ـ مهندسی (98 نفر)، با روش نمونه‌برداری تصادفی چندمرحله¬ای انتخاب شدند و به پرسشنامههای خلاقیت تورنس (1966) و رگ چکیده کاملبـا هدف تبیین خلاقیت براساس رگه‌های شخصیتی، 289 دانشجو (121 دختر و 168 پسر) با مِیانگین سنی 24 سال از سه دانشکده هنر (98 نفر)، تربیت بدنی (93 نفر) و فنی ـ مهندسی (98 نفر)، با روش نمونه‌برداری تصادفی چندمرحله¬ای انتخاب شدند و به پرسشنامههای خلاقیت تورنس (1966) و رگه‌های پنجگانه شخصیتی (کاستا و مک¬کری، 1992) پاسخ دادند. نتایج نشان دادند در هر سه گروه خلاقیت با نورزگرایی همبستگی منفی و با رگه‌های گشودگی، برونگردی و وظیفه‌شناسی همبستگی مثبت داشت. رابطه مثبت رگه مقبولیت و خلاقیت نیز تنها در گروه تربیت بدنی، معنادار به دست آمد. مقایسه همبستگیهـا در هر سه گروه با استفاده از آزمون Z انتقال فیشر تنها بین خلاقیت و مقبولیت در دو گروه تربیت بدنی و هنر معنادار بود. نتایج رگرسیون گـام به گام نیز نشان داد که در گروه هنر، رگه‌های وظیفه‌شناسی، برونگردی و گشودگی 34 درصد در گروه تربیت بدنی مقبولیت، وظیفه‌شناسـی و برونگردی 38 درصد و در گروه فنی ـ مهندسی، وظیفه‌شناسی و برونگردی 28 درصد واریانس نمره¬های خلاقیت را پیشبینی میکنند. به نظر میرسد با توجه به رشته‌های تحصیلی مختلف، رگه‌های شخصیتی قادر به پیش¬بینی سطوح متفاوتی از خلاقیت در دانشجویان هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
467 - نسبت میان پرسش و آموزش معماری
ویدا نوروز برازجانیآموزش معماری در همه حال و در حال حاضر - اگرچه به¬نحوی نارَس- تلاشی در جهت برآوردن نیاز اصیل انسانی؛ یعنی حضور داشتن در عالم ¬زیست است, که به¬میزان زیادی متأثر از شناخت بنیادی از پسندیده¬ترین نحوه¬ی شکل زندگی انسانی است. آگاهی معماران از این مسئولیت ک چکیده کاملآموزش معماری در همه حال و در حال حاضر - اگرچه به¬نحوی نارَس- تلاشی در جهت برآوردن نیاز اصیل انسانی؛ یعنی حضور داشتن در عالم ¬زیست است, که به¬میزان زیادی متأثر از شناخت بنیادی از پسندیده¬ترین نحوه¬ی شکل زندگی انسانی است. آگاهی معماران از این مسئولیت که چگونگی اندیشیدن آن¬ها به زندگی و فهم از آن, میزان بهره¬مندی¬ و لبریزی¬شان از زندگی و اندازه¬ی گرایش و تمایل آن¬ها به زندگی مطلوب و پسندیده, می¬تواند به¬گـونه¬ای مستقیم در چگونـگی زندگی کردن و بودن دیگران به¬میانجی اثری که خلق می¬کنند تأثیرگذار باشد, وظیفه¬ی خطیر مدارس معماری است. امروزه فرض بر آن است که نیّت مدارس معماری بر چنین تعلیم و تربیتی استوار است و معماران دانش¬آموخته این مطلوب¬ترین شکل زندگی را می¬شناسند و در مقام مُدرس آن را به دانشجویان خود منتقل می¬کنند و بدین روش, هستـی آموزش و آموختن جریان می¬یابد. پس اکنون می¬توان چنین پُرسش کرد که چگونه چنین امری ممکن می-شود؟ چگونگی هر عملی در فرآیند انجام آن عمل شکل بیرونی می¬یابد. هر فرآیند اصیل مسیر خود را از میان پرسشی باز¬می¬جوید. در نگاه همگانی, پرسش گونه¬ای تمایل برای شناختن در رویارویی با ناشناخته¬ها معنا یافته است. اما, این حقیقت بنیادی به-فراموشی سپرده شده است که مورد پرسش چندان که در نظر می¬آید نا- شناخته و نا- آشنا نیست بلکه, ازآن رو که در جایگاه دل سپردن قرار گرفته, آشنا و شناسا شده به¬گونه¬ای که همان¬سان که انسان به پدیده¬ی مورد پرسش می¬پردازد مورد پروا نیز قرار می¬گیرد. لذا پرسش, جستجویی در مسیر دریافت پیوند انسان و سایر موجودات عالم با سرچشمه¬ی آن¬هاست و در این راه توجه به این امر بایسته است که ما تنها از آن چیزی پرسش می¬کنیم که خواهان پرسش¬گری است, چراکه پدیده¬ها آمادگی و توان آن را دارند که با پنهان کردن خود مورد پرسش قرار نگیرند. لذا دست یافتن به پرسش اصیل, بنیادی¬ترین مرحله¬ی هر روند آموزشی است و ناگفته پیداست که نهادینه کردن پرسش و پاسخ آن, در طول زمان دست یافتنی می¬شود و بدین¬شکل پایگاه و ارزش آموختن را معین می¬سازد. فرض این گفتار بر این استوار است که مسیر آموزش معماری با طرح پرسش آغاز می¬شود و بنا دارد تا نشان دهد که این پرسش, پرسشی است که سه رویکرد هم¬زمانِ چگونگی, چیستی و چرایی را مد نظر دارد. پاسخی که در منزل¬گاه نخست بر پایه¬ی این سه-گانه فراهم می¬آید بُن¬مایه¬ای است که در قلمروی غیرقابل اندازه گیری ها جای می گیرد و سپس دست-مایه ی سنجش اثر را در طول فرآیند طراح فراهـم می آورد. معماری تنها موضوع حل مسئله نیست بلکه, در مرحله ی نخست یک پرسش است؛ یافتن آنچه خودِ مساله به¬راستی هست, و این شیوه¬ی اندیشیدن است که باید آن را آموخت. این مقاله در دو بخش تدوین شده است. بخش نخست آن که در این شماره فصل¬نامه به نظر شما خواهد رسید شامل سه گفتار است. گفتار اول دیباچه¬ای است که در آن به بایستگی و ناگزیری پرسش مجدد از روند آموزش کنونی در مدارس معماری پرداخته شده است. گفتار دوم به مشاهده ای از شیوه ی آغاز آموزش معماری در کارگاه های طراحی اختصاص دارد و گفتار سوم چیستی پرسش را مد نظر قرار داده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
468 - نقش آموزش طراحی لرزهای در رشته‌ی معماری در کاهش آسیب‌پذیری ساختمانها در برابر زلزله
حمیدرضا موسویاغلب نقاط ایران در پهنه های با خطر نسبی زیاد و بسیار زیاد زلزله قرار دارد. تجارب کشورهای توسعه یافته نشان می دهد که ارتقاء معماران در زمینه طراحی سازگار با زلزله و راهبری گروههای تخصصی در فرآیند طراحی و اجرای بناها به کاهش آسیب پذیری آنها در برابر زلزله انجامیده است. م چکیده کاملاغلب نقاط ایران در پهنه های با خطر نسبی زیاد و بسیار زیاد زلزله قرار دارد. تجارب کشورهای توسعه یافته نشان می دهد که ارتقاء معماران در زمینه طراحی سازگار با زلزله و راهبری گروههای تخصصی در فرآیند طراحی و اجرای بناها به کاهش آسیب پذیری آنها در برابر زلزله انجامیده است. مهمترین روشها و حوزه های ارتقاء مهارتهای طراحی لرزه ای معماران به آموزش معماری در دو حوزه‌ی مدارس معماری و آموزشهای حرفه ای می توان اشاره کرد. موضوع وارد کردن دروس طراحی سازگار با زلزله به دروس معماری بواسطه تصمیم‌های نادرست اتخاذ شده در حوزة طراحی معماری و به تبع آن تخریب ساختمانها در زلزله 1985 مکزیکوسیتی و بدنبال عکس العمل‌های منتقدانه از طرف جامعهی حرفه ای معماری آغاز شد. سیاستگذاری آموزشی در کشورهای پیشرفته‌ی زلزله خیز مبتنی بر توجه خاص به مقوله‌ی طراحی سازگار با زلزله است در مقابل سطح آگاهی فارغ التحصیلان رشته‌ی معماری ایران درباره‌ی طراحی لرزه ای حاکی از ضعف سیستم آموزشی در این زمینه است. بررسی تطبیقی آموزشی طراحی لرزه ای در دانشگاهها و مدارس معماری ایران و نیوزلند نشانگر عدم اختصاص ساعات و تعداد دروس مرتبط، عدم بکارگیری روشهای نوین آموزشی، فقر ابزارها و منابع درسی و دانش کم اساتید است. همچنین مقایسهی آموزشهای مستمر معماران در جوامع تخصصی آمریکا و ایران حاکی از عدم استمرار آموزشهای دانشگاهی معماران در محیطهای حرفه ای و نقش آن دو آسیب پذیری شهرها و ساختمانهای کشور در برابر زلزله است. بازنگری سیاست های آموزش معماری، ارتقاء اعضای هیأت علمی، افزایش امکانات متنوع آموزشی و تدارک کارگاه‌ها، سمینارها و سمپوزیوم‌های مشترک بین جوامع دانشگاهی و حرفه ای از جمله روشهای برون رفت از مشکلات کنونی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
469 - بازارهای ایرانی تجسم اندیشه های پایدار
آزیتا رجبی افشین سفاهنبازار واژه ای پارسی است که اززبان پارسی که متعلق به ایرانیان دو هزار و پانصد سال قبل است باقی مانده و از این زبان وارد فرهنگ زبانی سایر ملت های دنیا شده و معادل محل تبادلات تجاری به نوعی مارکتینگ با اسلوب و ملاحظات معمارانه ای است که در کشورایران به دلیل سابقه ی د یرینه چکیده کاملبازار واژه ای پارسی است که اززبان پارسی که متعلق به ایرانیان دو هزار و پانصد سال قبل است باقی مانده و از این زبان وارد فرهنگ زبانی سایر ملت های دنیا شده و معادل محل تبادلات تجاری به نوعی مارکتینگ با اسلوب و ملاحظات معمارانه ای است که در کشورایران به دلیل سابقه ی د یرینه ی تجارت شکل گرفته و به میراثی با ارزش از تمدن ایرانی-اسلامی تبدیل شده است و با نقش آفرینی های متعددو ملحم از باور های ایدئولوژیکی اسلامی و معماری متعالی ایرانی به صورت الگویی از طراحی فضا های تجاری-اسلامی با اجزا و عناصر منحصر محل تبادلات اقتصادی و اجتماعی وفرهنگی و...در شهر های ایرانی و بسیاری از کشورهای اسلامی غرب آسیاوشمال آفریقاعرض اندام می نماید. که با ملاحظات پایداری در ساختاروعملکرد به عنوان نمادی از ارزش های جامعه ،مرکزیت اقتصادی را به عهده داشته و تجلی معماری پایدار و اسلوبی متعالی و عرفانی می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
470 - بازارهای ایرانی تجسم اندیشه های پایدار
آزیتا رجبی افشین سفاهنبازار واژه ای پارسی است که اززبان پارسی که متعلق به ایرانیان دو هزار و پانصد سال قبل است باقی مانده و از این زبان وارد فرهنگ زبانی سایر ملت های دنیا شده و معادل محل تبادلات تجاری به نوعی مارکتینگ با اسلوب و ملاحظات معمارانه ای است که در کشورایران به دلیل سابقه ی د یرینه چکیده کاملبازار واژه ای پارسی است که اززبان پارسی که متعلق به ایرانیان دو هزار و پانصد سال قبل است باقی مانده و از این زبان وارد فرهنگ زبانی سایر ملت های دنیا شده و معادل محل تبادلات تجاری به نوعی مارکتینگ با اسلوب و ملاحظات معمارانه ای است که در کشورایران به دلیل سابقه ی د یرینه ی تجارت شکل گرفته و به میراثی با ارزش از تمدن ایرانی-اسلامی تبدیل شده است و با نقش آفرینی های متعددو ملحم از باور های ایدئولوژیکی اسلامی و معماری متعالی ایرانی به صورت الگویی از طراحی فضا های تجاری-اسلامی با اجزا و عناصر منحصر محل تبادلات اقتصادی و اجتماعی وفرهنگی و...در شهر های ایرانی و بسیاری از کشورهای اسلامی غرب آسیاوشمال آفریقاعرض اندام می نماید. که با ملاحظات پایداری در ساختاروعملکرد به عنوان نمادی از ارزش های جامعه ،مرکزیت اقتصادی را به عهده داشته و تجلی معماری پایدار و اسلوبی متعالی و عرفانی می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
471 - شناسایی مولفههای معماری سازمانی (مورد مطالعه: سازمان امور مالیاتی کشور)
جابر کریمی جشنی امیرحسین محمدداودی لطف اله عباسی سروکچکیده معماری سازمانی یکی از فاکتورهای مهم در سنجش میزان موفقیت سازمان‌ها است و آنرا راهکارى جامع برای یکپارچگی درونی و در عین حال سازگاری سازمان‌های جدید با تغییرات محیطی دانسته‌اند. این پژوهش به شناسایی مولفههای معماری سازمانی در سازمان امور مالیاتی کشور میپردازد. م چکیده کاملچکیده معماری سازمانی یکی از فاکتورهای مهم در سنجش میزان موفقیت سازمان‌ها است و آنرا راهکارى جامع برای یکپارچگی درونی و در عین حال سازگاری سازمان‌های جدید با تغییرات محیطی دانسته‌اند. این پژوهش به شناسایی مولفههای معماری سازمانی در سازمان امور مالیاتی کشور میپردازد. مدیران و کارکنان ستاد سازمان امور مالیاتی کشور، جامعه آماری را تشکیل دادند. برای نمونهگیری از روش طبقه‌ای برحسب جنسیت استفاده شد، حجم نمونه مطابق فرمول کوکران 278نفر بود. ابزار پژوهش پرسشنامه در مقیاس پنج درجه‌ای لیکرت بود، روایی (همگرا و واگرا) تایید شد و پایایی از طریق آلفای‌کرونباخ 83/0 به‌دست آمد. تحلیل دادهها با آزمونهای تحلیلعاملی اکتشافی و تاییدی صورت گرفت. نتایج نشان داد مولفههای معماری سازمانی در سازمان فوق عبارتند از: قوانین و مقررات. استراتژی سرمایه‌گذاری. نیروی انسانی دانش‌محور. روحیه هماهنگی و همکاری سازمانی. مدیریت مخاطرات و فعالیتهای مستمر فناوری اطلاعات. قابلیت استفاده مجدد. تشکیل تیم مدیریت معماری سازمانی. متعهد به آموزش مستمر منابع انسانی.واژگان کلیدی: معماری سازمانی، سازمان امور مالیاتی کشور. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
472 - بررسی رابطه بین عوامل موثر بر استراتژی کارآفرینی سازمانی( مورد مطالعه: شرکتهای تحت پوشش سازمان توسعه و نوسازی معادن وصنایع معدنی ایران)
عباس ضیائی کیا علی جهانگیری جواد محرابی علی داوریپژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین عوامل موثر بر استراتژی کارآفرینی صورت گرفته است. تحقیق حاضر بر حسب هدف توسعه ای و کاربردی بوده و بر حسب نحوه گردآوری داده ها، توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش شامل شرکتهای وابسته سازمان توسعه و نوسازی معادن وصنایع معدنی چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین عوامل موثر بر استراتژی کارآفرینی صورت گرفته است. تحقیق حاضر بر حسب هدف توسعه ای و کاربردی بوده و بر حسب نحوه گردآوری داده ها، توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش شامل شرکتهای وابسته سازمان توسعه و نوسازی معادن وصنایع معدنی ایران (ایمیدرو) و روش نمونه گیری در این تحقیق از میان شرکتهای مذکور به تعداد 36 عدد بوده است. به منظور تعیین پایایی پرسشنامه به کمک نرم افزار SPSS آلفای کرونباخ به میزان 71/0 به دست آمد. به منظور تجزیه و تحلیل از نرم افزار SPSS استفاده گردید و تحلیل عاملی تاییدی برای بررسی روایی سازه ابزار اندازه گیری به کمک نرم افزارPLS انجام گرفت. نتایج حاصله نشان داد که از میان 13 رابطه، تعداد 9 رابطه تایید شده است. و تمامی روابط جهت مثبت دارند. (05/0>P). یافته ها نشان می دهد که متغیر مستقل محرک های بیرونی مستقیما بر نتایج فردی و سازمانی بی تاثیر است، اما توانسته است تاثیر معنی داری بر دیدگاه استراتژیک و گرایش و رفتار کارآفرینانه داشته باشد. متغیر مستقل شناخت کارآفرینانه بر نتایج فردی و سازمانی تاثیرگذار است و تاثیر معنی داری نیز بر دیدگاه استراتژیک، معماری سازمانی و گرایش و رفتار کارآفرینانه داشته دارد. از بین سه متغیر وابسته میانی (دیدگاه استراتژیک، معماری سازمانی و گرایش و رفتار کارآفرینانه)، دو متغیر معماری سازمانی و گرایش و رفتار کارآفرینانه بر نتایج فردی و سازمانی تاثیر دارند (05/0>P) و دیدگاه استراتژیک بر نتایج فردی و سازمانی بی تاثیر بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
473 - مطالعه تقابل معماری سنتی یا مدرن
اعظم مسعودی گوگانی یوسف هوشمندپورمعماری ازمهم ترین عناصرارزشی هرملت است وهمه صاحب نظران معتقدند که حفظ ارزش های اجتماعی وفرهنگی موجب پاسداشت هویت ملی است برهمین اساس معماری به دنبال حفظ خرده نظام فرهنگی جامعه والگو هاو بازسازی آثاربازمانده ازتاریخ جامعه است.معماری ازمهم ترین عناصرارزشی هرملت است وهمه صاحب نظران معتقدند که حفظ ارزش های اجتماعی وفرهنگی موجب پاسداشت هویت ملی است برهمین اساس معماری به دنبال حفظ خرده نظام فرهنگی جامعه والگو هاو بازسازی آثاربازمانده ازتاریخ جامعه است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
474 - گونه‌ریخت‌شناسی ساختار اجتماعی فرهنگی معماری خانههای قاجار محله نوبر تبریز
سارا پورمختار محمدرضا پاکدل فرد حسن ستاری ساربانقلیبافت تاریخی در شهرهای ایران گنجینه‌هایی غنی هستند که تفحص در ابعاد گوناگون آن بر پایه تحلیل‌های علمی بوده و میتواند جوانب نهفته‌شان را آشکار سازد. یکی از این بعدهای مورد کاوش، خانههای تاریخی هستند. در دورههای تاریخی مختلف، خانهها به عنوان مهمترین مقیاس سکونت در شه چکیده کاملبافت تاریخی در شهرهای ایران گنجینه‌هایی غنی هستند که تفحص در ابعاد گوناگون آن بر پایه تحلیل‌های علمی بوده و میتواند جوانب نهفته‌شان را آشکار سازد. یکی از این بعدهای مورد کاوش، خانههای تاریخی هستند. در دورههای تاریخی مختلف، خانهها به عنوان مهمترین مقیاس سکونت در شهرها هستند. همچنین پیش از آنکه یک واحد کالبدی باشند، واحدی اجتماعی فرهنگی و تاریخی بودهاند که کالبدی متأثر از این خصیصه را به خود گرفته‌اند. در این پژوهش از بعد اجتماعی فرهنگی به گونه‌ریخت‌شناسی کالبد معماری خانههای قاجار محله نوبر تبریز پرداخته شده است. روش پژوهش، تفسیری تاریخی و ابزار گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای، اسنادی و متون تاریخی و براساس تحلیل محتوا است. معماری قاجار خانهها پس از بررسی تغییرات ساختاری جامعه از دو بعد ساختار فرهنگی و ساختار اجتماعی در عناصر فضایی ورودی، حیاط و فضاهای داخلی و دسترسی‌ها در کالبد معماری نمونه‌ها مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج تحقیق حاکی از چگونگی ایجاد ساختار مشخص معماری بر اساس شاخصه‌های چون نظام فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و اعتقادات مذهبی که به موجب آنها ساختاری واحد از بعد کالبدی و عملکردی خانههای قاجاری محله نوبر تبریز شکل گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
475 - بررسی اثرات فرهنگی و اجتماعی گذار از سنت به مدرنیته برساختار کالبدی خانههای تاریخی تبریز
لیلا فیروزفر میرسعید موسوی نیما ولیزاده اسدالله شفیع زادهخانه، به منزله یکی از مهمترین گونه های ساختمانی، همواره بستر تغییرات اجتماعی و فرهنگی بوده و بخش مهمی از تحولات جامعه را می توان در آن مشاهده کرد. از اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی، معماری خانه ها در بیشتر شهرها از جمله تبریز تحت تاثیر تحولات اجتماعی و فرهنگی قرار چکیده کاملخانه، به منزله یکی از مهمترین گونه های ساختمانی، همواره بستر تغییرات اجتماعی و فرهنگی بوده و بخش مهمی از تحولات جامعه را می توان در آن مشاهده کرد. از اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی، معماری خانه ها در بیشتر شهرها از جمله تبریز تحت تاثیر تحولات اجتماعی و فرهنگی قرار گرفت. با توجه به اینکه اکثر خانه های تاریخی تبریز مربوط به اواخر دوره قاجار و پهلوی هستند، که مصادف با جریان گذار از سنت به مدرنیته در ایران می باشد. در این پژوهش، نحوه اثرپذیری این گذار بر تحول ساختار خانه ها از دید معماران بررسی گردید. راهبرد اصلی این تحقیق، تحلیلی- تاریخی بود و گردآوری اطلاعات به صورت ترکیبی از روش اسنادی، میدانی انجام شد. بدین منظور، پرسشنامه ای برای سنجش میزان تاثیر( گذار از سنت به مدرنیته) در سه مولفه خانه های تاریخی تبریز شامل روابط فضایی، تزئینات داخلی و نمای اصلی به صورت طیف پنج مرحله ای لیکرت تنظیم شده و در اختیار متخصصان معماری که شناخت کافی از خانه های این دوره داشتند قرار گرفت. نتایج در نرم افزار Expert Choice و با تکنیک AHP مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان می دهد شاخص تزیینات داخلی در سیر این روند یک رابطه نسبتا معناداری وجود دارد. در شاخص روابط فضایی تغییر معنادار در بناهای منتهی به پهلوی اول مشهود است و در شاخص سوم نمای اصلی این بنا ها رابطه معنادار مشخصی دیده نمی شود. آنچه که قابل تامل است در این سیر تحول بیشترین تاثیر در مساحت عرصه ها می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
476 - خوانش معماری فنلاند درگذر از سنّت و مدرنیسم
محمد محمدزاده دوگاههبررسی معماری فنلاند از دوره اولیه تا معاصر موضوع این تحقیق می باشد، اهمیت این موضوع به این سبب است که چگونگی ایجاد پیوند با معماری گذشته فنلاند که دارای سابقه کهن از معماری سنتی میباشد، همواره به عنوان یکی از چالشهای معماری معاصر آن مطرح بوده است و هدف از این پژوهش شن چکیده کاملبررسی معماری فنلاند از دوره اولیه تا معاصر موضوع این تحقیق می باشد، اهمیت این موضوع به این سبب است که چگونگی ایجاد پیوند با معماری گذشته فنلاند که دارای سابقه کهن از معماری سنتی میباشد، همواره به عنوان یکی از چالشهای معماری معاصر آن مطرح بوده است و هدف از این پژوهش شناخت چگونگی تاثیر مولفه‌هایی مانند، مواد، مصالح بومی و جنبه‌های فرهنگی در شکل‌گیری دورههای تاریخی این منطقه است. پرسش اصلی تحقیق این است که نقش این عوامل در شکل‌گیری این دوره‌ها چگونه بوده است؟ از روشهای تحقیق توصیفی – تحلیلی و تاریخی- تفسیری با نمونهگیری هدفمند از آثار معماران شاخص هر دوره و تجزیه و تحلیل آنها استفاده شده است. گردآوری دادهها به صورت اسنادی و کتابخانهای بوده است. متغیر مستقلِ پژوهش، طبیعت و مصالح بومی، جریانهای فرهنگی، سنّت‌ها و جنبشهای ملی گرایانه بوده و متغیر وابسته آن معماری فنلاند است. جامعه آماری و روش نمونه برداری، سهمیهای است. نتایج تحقیق نشان میدهد که دورههای تاریخی معماری فنلاند تا قبل از استقلال تحت تاثیر معماری سوئد و روسیه و سبکهای نئوکلاسیسیم، نئوگوتیک، التقاطی، ملّی و هنر نو و پس از استقلال، سبک نوردیک و جنبشهای مدرنیسمی و در دوره بازسازی پس از جنگ جهانی دوم، سیاست‌های دولت بوده است. در دوره معماری معاصر نیز سه نوع جریان، تحت تاثیر آثار آلوار آلتو، پائولی بلومشتت و ریما پیه تیله شکل گرفت که در آنها علاوه بر عوامل تاریخی و جغرافیایی، طبیعت پیرامونی و فرهنگ بومی نیز نقش بسیار مهمی در تداوم سنّت در آثار عصر حاضر داشته‌اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
477 - نقش احداث شبکه آبرسانی شهری در تهران بر چیدمان فضایی عرصه ی مسکونی (با بررسی چند نمونه موردی)
مرتضی میرزاحسینیآبرسانی در تهران تا اواخر دوره پهلوی اول با استفاده از روشهای ساده مرسوم بوده است. آب قنوات از طریق نهرهای خاکی، مورداستفاده قرار می‌گرفته است و نیازهای اولیه زندگی را میسر می‌ساخته است. در خانهها فضاهایی مانند مطبخ و دستشویی عموماً در حیاط سامان داده می‌شدند و آب مور چکیده کاملآبرسانی در تهران تا اواخر دوره پهلوی اول با استفاده از روشهای ساده مرسوم بوده است. آب قنوات از طریق نهرهای خاکی، مورداستفاده قرار می‌گرفته است و نیازهای اولیه زندگی را میسر می‌ساخته است. در خانهها فضاهایی مانند مطبخ و دستشویی عموماً در حیاط سامان داده می‌شدند و آب موردنیاز آنها عمدتاً از آب‌انبارها تامین میشده است. وجود تلفات و بیماریهای مختلف نظیر تیفوئید و ورم روده ناشی از مصرف آبهای آلوده، دولت را به این فکر واداشت تا اقدام به لوله‌گذاری برای تهیه آب شرب مردم نماید. لذا پرسش اصلی این پژوهش این است که لوله‌گذاری برای هر خانه تا چه میزان در چیدمان فضا در معماری مسکونی نقش داشته است؟ همچنین هدف از پژوهش پیش روی بررسی و واکاوی اولین سیستم آبرسانی تهران و تأثیر آن در تکوین معماری مسکونی است. پژوهش پیش رو از نوع کیفی است و از روش تحقیق تاریخی تفسیری و روش توصیفی- تحلیلی بهصورت آمیخته استفاده‌شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد از عوامل مهم در تغییر چیدمان فضایی معماری مسکونی تهران، احداث شبکه ی لوله کشی و انتقال آب به داخل منازل بوده است. تغییر ساختار فضایی خانه از دوقسمتی به یک قسمتی-شصت درصد بنا و چهل درصد حیاط- از مهم ترین نتایج لوله کشی برای تهران محسوب می گردد. همچنین درنتیجه‌ی لوله کشی، فضاهای تر همچون آشپزخانه به جهت بهره مندی از شبکه آبرسانی با تغییر مکان به نزدیک ورودی برای استفاده از انشعاب اصلی، زمینه ی حضور زنان در عرصه ی عمومی خانه را فراهم آورد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
478 - پدیدارشناسی معماری، پارادایمی مؤثر در طرح معماری فضاهای کشف استعداد کودکان
علیرضا وثوق محمد خسرو صحاففاصله گرفتن محیطهای ساخته شده در دوره مدرنیته از نیاز های هویتی - رفتاری کاربران، نتیجه برخورد افراطی رویکرد عملکردگرایان و فرمالیست‌ها با معماری بوده است. همین امر سبب شد تا نوعی بیگانگی و سردرگمی میان کاربران و محیط آنها رخ دهد. کودکان به عنوان آینده‌سازان نسل های بع چکیده کاملفاصله گرفتن محیطهای ساخته شده در دوره مدرنیته از نیاز های هویتی - رفتاری کاربران، نتیجه برخورد افراطی رویکرد عملکردگرایان و فرمالیست‌ها با معماری بوده است. همین امر سبب شد تا نوعی بیگانگی و سردرگمی میان کاربران و محیط آنها رخ دهد. کودکان به عنوان آینده‌سازان نسل های بعدی جامعه از محیط اطراف خود تأثیر می‌پذیرند. بنابراین نقش کیفی محیطهای کودکان در روان و جسم آنها اهمیت بالایی دارد. این مقاله می کوشد تا با مفاهیم، مبانی و روش پدیدارشناسی و گفتمان پدیدارشناسی معماری، الگوی معماری محیطی را توصیف کند که علاوه بر اینکه در راستای نیازهای کاربران باشد، زمینه ساز پژوهشی ارزشمند یعنی استعدادیابی کودکان و نوجوانان باشد تا بتواند معماری را به صورت صحیح برای نسل امروز و فردا به خدمت گیرد. دست یافتن به مبانی نظری و طراحی معماری محیطهای کشف استعداد کودکان با رویکرد پدیدارشناسی معماری هدف اصلی تحقیق است و پرسش اصلی تحقیق این است که : پارادایم پدیدارشناسی معماری چگونه می تواند رویکرد مناسبی برای طرح معماری محیطهای کشف استعداد کودکان باشد؟ روش تحقیق این مقاله، روش ترکیبی توصیفی – تحلیلی و کیفی پدیدارشناسی مکان است.در نهایت می توان گفت پدیدارشناسی معماری مبانی مؤثر و مفیدی را برای الگوی معماری محیطهای کشف استعداد کودکان پیشنهاد میدهد. از جمله مبانی طراحی همچون جهت‌گیری، مرکزیت و ریتم، نور و سایه، کاربرد رنگ، تنوع فضایی، درگیری حواس، نمادگرایی، طبیعت، فرهنگ و اصالت را می توان نام برد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
479 - بررسی وجوه مشترک سبک شناسی در تألیفات معماری معاصر ایران
مهرداد متین علیرضا جزء پیریبیان موضوع: پژوهش، بررسی شیوه های سبک شناسی و استخراج شاخصه های مشترک در تالیفات معماری معاصر ایران است.سبک شناسی یکی از شیوه های ساده سازی و دسته بندی آثار است. با هدف استخراج چنین اشتراکاتی، سوال درصورت احرازوجوه مشترک میان شیوه های سبک شناسی در تالیفات معماری معاصر، چکیده کاملبیان موضوع: پژوهش، بررسی شیوه های سبک شناسی و استخراج شاخصه های مشترک در تالیفات معماری معاصر ایران است.سبک شناسی یکی از شیوه های ساده سازی و دسته بندی آثار است. با هدف استخراج چنین اشتراکاتی، سوال درصورت احرازوجوه مشترک میان شیوه های سبک شناسی در تالیفات معماری معاصر، تعداد و ترکیبشان چگونه است؟ و فرضیه اجتنابناپذیر بودن وجود شیوه هائی مشترک و قابل دسته بندی بودن آن در سبک شناسی معماری معاصر، از ارکان پژوهش هستند.هدف: استخراج و دستیابی به ساختاری منسجم برای سبک شناسی معماری معاصر ایران بر اساس الگوهای بکارگرفته شده درمتون تالیفی این حوزه و ارایۀ الگوی جامع نظری برای دسته بندی آثار شاخص معماری معاصر ایران.روش: پژوهش پس از مطالعۀ کتابخانه ای و دسته بندی آثار 18 گانۀ تالیفی معاصر و پس از بررسی اشتراکات و تمایزات شیوه هایسبک شناسی، عوامل اصلی را شناسائی میکند. پژوهش کیفی است با راهبرد تفسیری، که با روش تاریخی و بکارگیری شیوۀاستدالل استقرائی- قیاسی پس زمینۀ اشتراکات سبک شناسی در تالیفات معماری معاصر ایران را تبیین میکند.نتیجه: با تلخیص مستندات و با بهره گیری از نقاط مشترک سبک شناسانه، دسته بندی هشت گانه ای برای شیوه های سبکشناسی متون معماری معاصر تبیین می شود که در قیاس با سبک شناسی های مشابه از پیچیدگی بسیاری برخوردار است. در اینمیان می توان به سادگی سبک شناسی دوالند ویلبر و محمدکریم پیرنیا اشاره کرد. در مقایسه با سبک شناسی تاریخی، سبکشناسی روائی که براساس رخدادهای غیرمعماری و ناخواسته بیان شده است بسیار پیچیده و مبهم است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
480 - بررسی عوامل کالبدی مؤثر در معماری داخلی کلینیک‌های دندان‌پزشکی با رویکرد کاهش استرس
نگین ارغوانی سیده مریم مجتبوی مریم مجیدیبا پیشرفت جوامع و افزایش بیماری های گوناگون، توجه به مسائل روحی و روانی از اهمیت ویژه ای برخوردار شده است. محیط های درمانی از فضاهایی هستند که حس اضطراب و استرس در آن ها به وفور دیده می شود. قرار گرفتن در محیطی ناآشنا، عدم اطلاع از فرآیند درمان، درد، تزریقات، بوهای نامط چکیده کاملبا پیشرفت جوامع و افزایش بیماری های گوناگون، توجه به مسائل روحی و روانی از اهمیت ویژه ای برخوردار شده است. محیط های درمانی از فضاهایی هستند که حس اضطراب و استرس در آن ها به وفور دیده می شود. قرار گرفتن در محیطی ناآشنا، عدم اطلاع از فرآیند درمان، درد، تزریقات، بوهای نامطبوع و مواردی دیگر می تواند حس ناخوشایندی را در بیماران ایجاد کند. امروزه توجه به کالبد محیط درمانی و ایجاد محیطی شفابخش برای بیماران در اولویت طراحان است. هدف از این پژوهش بررسی مؤلفه های اثرگذار بر کاهش استرس در کلینیک های دندان پزشکی و ارائه راهکارهایی خاص جهت طراحی داخلی کلینیک های دندان پزشکی است که سبب ایجاد محیطی مطبوع در فرایند درمان می گردد. در این پژوهش، ابتدا دیدگاه نظریه پردازان مرتبط مورد بررسی قرار گرفته و از جمع بندی مطالعات کتابخانه ای و اسنادی، مدل مفهومی پژوهش استخراج گردیده است. سپس با استفاده از پرسشنامه، نظر متخصصین و خبرگان در رابطه با مؤلفه های کالبدی مؤثر برکاهش استرس، سنجیده شد و با استفاده از نرم افزار آماریSPSS سطح ارزش مؤلفه ها محاسبه و مؤلفه ها رتبه بندی شدند. در انتها، مدل مفهومی در دو نمونۀ موردی (دندان پزشکی کلینیک ظفر و کلینیک وحدتی فر) مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت و نتایج به دست آمده به صورت جداول و دیاگرام ها ارائه شده است. با توجه به نتایج به دست آمده، مؤلفه های کالبدی محیط مانند: رنگ، هندسه در فرم و پلان، نور طبیعی و مصنوعی، صدا و موسیقی، تهویه و هوای آزاد، عناصر طبیعی و فضای سبز، بو و رایحه مطلوب، دید و منظر مطلوب، تناسبات و مقیاس می توانند با تأثیر مثبت بر سلامت بیماران به کاهش استرس آن ها کمک نموده و حتی منجر به تسریع روند بهبودی گردد و نهایتاً می تواند آثار مطلوب آن به صورت آرامش بیماران در کلینیک های دندان پزشکی مشاهده شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
481 - نقش الگوهای طراحی داخلی فضاهای آموزشی_درمانی با رویکرد روانشناسی محیطی بر ایجاد سرزندگی در افراد(مطالعه موردی:مرکز دیابت تابان)
الهه شاهی اردستانی جمال الدین سهیلیامروزه با صنعتی شدن شهرها و تداخل زندگی مدرن و تکنولوژی‌های نوین انسان به سوی کم‌تحرکی سوق داده شده است، لذا این روند سبب بروز و تشدید مخاطراتی از قبیل چاقی،پرفشاری خون،دیابت، آلزایمر میگردد.از اینرو روند مراجعه به مراکز درمانی و آموزشی روبه رشد خواهد بود.بدین جهت مع چکیده کاملامروزه با صنعتی شدن شهرها و تداخل زندگی مدرن و تکنولوژی‌های نوین انسان به سوی کم‌تحرکی سوق داده شده است، لذا این روند سبب بروز و تشدید مخاطراتی از قبیل چاقی،پرفشاری خون،دیابت، آلزایمر میگردد.از اینرو روند مراجعه به مراکز درمانی و آموزشی روبه رشد خواهد بود.بدین جهت معماران برای رفع اضطراب ناشی از حضور در مراکز آموزشی و درمانی مبحث روانشناسی محیط را مطرح و به بررسی تاثیرات مولفههای آن در روند آموزش و بهبود مراجعه‌کنندگان پرداخته‌اند.در این پژوهش جامعه آماری مطالعه و بررسی برخی از مراکز آموزشی_درمانی بوده است که در آن از روش جمعآوری اطلاعات از طریق اسناد و متون کتابخانهای استفاده شده است،روش تحقیق از نوع همبستگی و نوع استدلال استقرایی بوده است.نتایج پژوهش حاکی از آن است که تلفیق محیط و آنچه به عنوان طبیعت و فضای سبز،نور و روشنایی،دید و منظر از آن یاد میشود با محیطهای آموزشی_درمانی با محوریت آموزش،توانمندسازی و اصول خودمراقبتی میتواند علاوه‌بر تاثیرات مثبت در روحیه و خلق و خوی این افراد باعث ایجاد سرزندگی و حس مکان یا تعلق درآنان گردد،که این امر خود محوریت اساسی این مقاله را شامل میگردد و دستاورد آن علاوه‌بر کاهش روند بیماری و عارضه‌های آن که سبب کنترل هرچه بهتر این بیماری میشود،نوعی امنیت خاطر و بازگشت به جامعه و اجتماع را برای این افراد به ارمغان می‌آورد،لذا نتایج بدست آمده مشخص مینماید که برخی از الگوهای طراحی معماری این مراکز آموزشی_درمانی علاوه بر رفع نیازهای افراد سبب ایجاد تعاملات اجتماعی و اشتیاق به زندگی و یا سرزندگی در مراجعه‌کنندگان بدین مراکز شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
482 - ارزیابی تأثیر استفاده مجدد از خانه های تاریخی به عنوان مدارس معماری بر دانشجویان و مردم زیسته در بافت (نمونه مطالعاتی: خانههای تاریخی اردبیل)
مهسا جوادی نوده آزاده شاهچراغیاستفاده از خانه های تاریخی به عنوان مدارس معماری دارای مفاهیم چند بعدی پایداری است. در واقع استفاده مجدد می تواند علاوه بر کیفیت زیستی افراد ساکن در بافت های تاریخی بر کاربران فضا نیز تأثیرگذار باشد. چون محیط های آموزشی درخور هم در آموزش و هم در پرورش دانشجویان معماری م چکیده کاملاستفاده از خانه های تاریخی به عنوان مدارس معماری دارای مفاهیم چند بعدی پایداری است. در واقع استفاده مجدد می تواند علاوه بر کیفیت زیستی افراد ساکن در بافت های تاریخی بر کاربران فضا نیز تأثیرگذار باشد. چون محیط های آموزشی درخور هم در آموزش و هم در پرورش دانشجویان معماری مؤثر هستند. با این حال تاکنون بهره برداران در فرآیندهای مرتبط حضور نداشتند و ابعاد مؤثر در تغییر کاربری از منظر نیازهایشان مشخص نشده است. از این رو در پژوهش حاضر معیارهای مؤثر در استفاده مجدد از خانه های تاریخی به عنوان مدارس معماری از منظر مردم زیسته در بافت تاریخی و دانشجویان ارزیابی می گردد تا رابطه معیارها با آموزش دانشجویان و کیفیت زیستی ساکنین بافت مشخص گردد. در این رابطه خانه های تاریخی محله اوچ دکان اردبیل از سوی پژوهشگران مطرح شده اند و با تلفیق روش های کمی و کیفی به ارزیابی الگوی عملیاتی تحقیق از طریق پرسشنامه با اعتبارسنجی آلفای کرونباخ در آنها پرداخته شده است. همچنین با توجه به توزیع نرمال متغیرهای اصلی، نتایج در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی با آزمون ضریب همبستگی پیرسون برای تعیین رابطه بین اهداف بهره برداران با متغیرها در دو گروه متمایز دانشجویان دانشگاه محقق اردبیلی و ساکنان محله اوچ دکان صورت گرفته است. بر این مبنا مشخص گردیده است که توجه به ابعاد ادراکی (زیبایی شناسی، تعلق و...) از منظر دانشجویان بر آموزش آنان- بیش از هر بعد دیگر در استفاده مجدد از بناهای تاریخی- تأثیرگذار است. از منظر ساکنین بافت هم ابعاد عملکردی (فعالیت های اجتماعی، فرهنگی و...) دارای همبستگی با کیفیت زیستی و سرزندگی در محدوده مورد نظر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
483 - تأثیر اندیشه‌های عرفانی در تزئینات معماری بناهای دوره ایلخانی نمونه مطالعاتی: مسجد جامع ورامین
لیدا بلیلان اصل حنانه فیاض مقدم رقیه غفاری حافظطی دوران های مختلف تاریخی تحولات سیاسی، اجتماعی و مذهبی به بهترین شکل در هنر و معماری ظاهر شده به گونه ای که آثار معماری هر دوره، نشان‌دهنده باورها و اندیشه‌های غالب آن جامعه است؛ بر جامعه ایلخانی نیز اندیشه‌های عرفانی و تصوف حاکم بوده است. در این دوره آموزههای عرفانی چکیده کاملطی دوران های مختلف تاریخی تحولات سیاسی، اجتماعی و مذهبی به بهترین شکل در هنر و معماری ظاهر شده به گونه ای که آثار معماری هر دوره، نشان‌دهنده باورها و اندیشه‌های غالب آن جامعه است؛ بر جامعه ایلخانی نیز اندیشه‌های عرفانی و تصوف حاکم بوده است. در این دوره آموزههای عرفانی در تمامی بخش‌های جامعه، به خصوص معماری و تزئینات معماری، گسترش یافت؛ به طوری که در اکثر بناهای این دوره این تأثیرات مشهود است. موضوع مقاله حاضر، بررسی تأثیر اندیشه‌های عرفانی در تزئینات معماری دوره ایلخانی و تزئینات مسجد جامع ورامین، به عنوان یکی از بناهای مهم این دوره است. به عبارتی این پژوهش به بررسی نمود عرفان در آثار و تزئینات معماری دورهی ایلخانان مغول میپردازد. روش تحقیق مقاله، بررسی و تحلیل های تفسیری-تاریخی متون و آثار معماری دوره ایلخانی است. از یافته های پژوهش این شواهد حاصل می شود که تصوف و اندیشه‌های عرفانی، حکومت و معماران ایلخانی را تحت تأثیر قرار داده و این تأثیرات در تزئینات معماری بناهای این دوره به ویژه در تزئینات مساجد نمایان است. در مسجد جامع ورامین از هر سه نوع تزئینات (هندسی، گیاهی و کتیبه‌ای) استفاده شده است که این طرح ها به طور عمده هندسی و یا کتیبه‌ای هستند. با این وجود نقوش گیاهی نیز، هرچند اندک ولی در بنا وجود دارند. این کتیبهها دارای مضامین دینی و یا تاریخی هستند که کتیبه‌های تاریخی جهت توضیح چگونگی و زمان آغاز بنا به کار میروند. همچنین در طرحهای هندسی که بیشترین حجم تزئینات را به خود اختصاص داده و با اسلوب بسیار مؤثری نیز به کار رفته‌اند از مفاهیم نمادین اعداد و اشکال به وفور استفاده شده که به مضامین عرفانی اشاره دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
484 - استعاره عنصری از بُعدِ زبانیِ معماری، تطبیق و کلام شاعرانه؛ به تعبیر آلبرتو پرز-گومز
سحر لری علی خانی مهرداد متیندر قرن هفدهم دکارت نگاه ها را از عینیت به ذهنیت معطوف کرد؛ در تداوم آن معماری مدرن به طور معمول با مفهوم انتزاع گره خورده است و کمتر می توان از معناگرایی و نشانه پردازی در فرم‌های مدرن نسبت به دوران‌های قبل، سراغ گرفت. در این مقاله سعی شده است ارتباطاتی بین زبان شاعرانه چکیده کاملدر قرن هفدهم دکارت نگاه ها را از عینیت به ذهنیت معطوف کرد؛ در تداوم آن معماری مدرن به طور معمول با مفهوم انتزاع گره خورده است و کمتر می توان از معناگرایی و نشانه پردازی در فرم‌های مدرن نسبت به دوران‌های قبل، سراغ گرفت. در این مقاله سعی شده است ارتباطاتی بین زبان شاعرانه و معماری مدرن برقرار شود. استعاره با زبان و تفکر در معنای عام آن آمیخته است. معمار، با پذیرش استراتژی هایی که از زبان استعاره استفاده می کنند، شروع به طراحی مکان های مرتبط با فرهنگ می کند. فرم معماری با بیان استعاری فرهنگ، طبیعت و تاریخ معنامند می شود. روش تحقیق از نوع تحلیلی، توصیفی و کیفی است؛ پرسش اصلی تحقیق این است که چگونه می توان با زبان شاعرانه و عنصر استعاره از بحران های معماری مدرن رهایی یافت؟. به منظور پاسخ به این پرسش، صداهای معماری، صدای معمار و کاربرد استعاره در معماری بررسی شد. سپس به کمک گونه بندی انواع استعاره در معماری به سه شکل محسوس، نامحسوس و ترکیبی، به بررسی نمونههای معماری معاصر پرداخته شد تا نمودهایی از استعاره های محسوس یا نامحسوس در آثار بررسی شود.نتبجه این پژوهش نشان میدهد، راه نجات برای برون رفت از بحران های معماری مدرن که در پنجاه سال اخیر با آن مواجه شده است، درگیر کردن هرمنوتیک و توجه به زبان شاعرانه، در معماری است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
485 - رهیافتی بر ارتقا کیفیت فضایی دانشکده معماری با رویکرد پایداری اجتماعی مکان
منصوره فرخی راضیه لبیب زاده حسین ذبیحیبیان مساله: پایداری اجتماعی در معماری بر ویژگیهای کیفی فضا و روابط متقابل نیازهای انسان و فضای زندگی متمرکز میشود و میتواند برکنش ها و روابط اجتماعی افراد تاثیرگذار باشد، از این دیدگاه دانشکده های معماری نیازمند توجه خاص از لحاظ ویژگیهای کیفی فضایی هستند تا ضمن فراه چکیده کاملبیان مساله: پایداری اجتماعی در معماری بر ویژگیهای کیفی فضا و روابط متقابل نیازهای انسان و فضای زندگی متمرکز میشود و میتواند برکنش ها و روابط اجتماعی افراد تاثیرگذار باشد، از این دیدگاه دانشکده های معماری نیازمند توجه خاص از لحاظ ویژگیهای کیفی فضایی هستند تا ضمن فراهم نمودن رضایتمندی دانشجویان، به لحاظ اجتماعی پایدار باشند.سوال پژوهش: بررسی این موضوع که مولفههای پایداری اجتماعی کدامند و چگونه میتوان از این ویژگیها در جهت افزایش مطلوبیت فضایی دانشکدههای معماری بهره برد، سوالات اصلی این مقاله می‌باشند.هدف پژوهش: هدف پژوهش حاضر آن است که به ارزیابی مولفههای پایداری اجتماعی در ارتقا کیفیت و مطلوبیت فضایی دانشکده معماری بپردازد.روش پژوهش: در پژوهش حاضر که به روش کیفی و تحلیل محتوا ارائه گردیده، ضمن بیان نظریات مختلف در حوزه پایداری اجتماعی بر مبنای مطالعات کتابخانهای و اسنادی، چالشهای فضاهای آکادمیک معماری تشریح و در نهایت در جهت ارتقا کیفی فضای آموزشی دانشکدههای معماری با رویکرد پایداری اجتماعی مکان مدلی ارائه میگردد.نتیجه گیری: یافتهها و تحلیل محتوای پژوهش نشان می دهد افزایش سطح کیفی فضاها با ایده‌های معمارانه همچون : فرم و هندسه فضایی، دسترسی‌های مناسب و خوانا، ابعاد مناسب و تناسبات فضایی، کیفیت مناسب مصالح، تهویه مناسب، نورپردازی صحیح و پیش بینی فضاهای مشارکتی، در افزایش تعاملات اجتماعی، حس دلبستگی و تعلق به مکان، همبستگی و هویت موثر خواهند بود و به عبارتی فضای آموزشی را از لحاظ اجتماعی به سمت پایداری سوق می دهند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
486 - تبیین مدل روانشناختی تحقق سرزندگی در بستر معماری مسکونی
حسین رضایی پروین سلطانیدر دهه‌های اخیر، مطالعات وسیعی در زمینه دانش روانشناسی محیطی صورت گرفته که بررسی روانشناختی رفتار و توجه به نیازهای انسان در بستر محیط کالبدی و زندگی روزمره را مد نظر قرار میدهد. لیکن به دلیل نبود ابزار و سنجه مناسب برای تعمیم و کاربست این مطالعات در معماری و بویژه در چکیده کاملدر دهه‌های اخیر، مطالعات وسیعی در زمینه دانش روانشناسی محیطی صورت گرفته که بررسی روانشناختی رفتار و توجه به نیازهای انسان در بستر محیط کالبدی و زندگی روزمره را مد نظر قرار میدهد. لیکن به دلیل نبود ابزار و سنجه مناسب برای تعمیم و کاربست این مطالعات در معماری و بویژه در ارتباط با مسکن، کمک چندانی به افزایش سرزندگی و متعاقبا ارتقاء کیفیت زندگی کاربران ساختمانهای مسکونی در مقیاس کلان (عمومیت جامعه) نکرده است. از این رو در پژوهش حاضر به این سؤال پرداخته شد که چگونه میتوان ساز و کار تأثیر کیفیت معماری بر سرزندگی و ارتقاء کیفیت زندگی ساکنین ساختمانهای مسکونی را تبیین نمود و به چه صورت میتوان نتایج آن را در عرصه عمل به کار گرفت؟ این مطالعه به صورت هدفمند با استفاده از روش کیفی فراترکیب به تشریح عملیاتی مفهوم روانشناختی سرزندگی به عنوان یکی از اهداف مطلوب انسان از یک سو و چگونگی رهیافت به آن به عنوان درجه‌ای کیفی از محیط از سوی دیگر پرداخته است؛ تا متعاقباً با بهرهگیری از اصول و مبانی روانشناسی محیطی به درکی میان‌رشته‌ای و سیستماتیک از فرآیند طراحی بهینه و عوامل کالبدی مؤثر در آن، نائل شود. در این راستا عوامل کالبدی مرتبط در سه دسته کلان ویژگیهای فضایی، قابلیتهای محیطی و صفات محیطی، کدگذاری و بررسی شد و سپس در قالب یک مدل نظری به عنوان راهبردی معمارانه برای تحقق سرزندگی در بستر ساختمانهای مسکونی تدوین گردید. در نهایت باید اذعان داشت که سرزندگی افراد و ارتقاء کیفیت زندگی آنها تا حدود قابل توجهی به جنبه‌هایی از ارتباط انسان و محیط کالبدی زندگی وی باز میگردد که با رعایت اصول روانشناسی محیطی در طراحی، قابل بهبود است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
487 - کاربست گره در سطوح آزاد با الگوبرداری انتقال گره در گنبدهای ایرانی به شیوه تجانس
عارف عزیزپور شوبی احد نژاد ابراهیمیسطوح آزاد از نیازهای معماری معاصر محسوب میشود؛ ظهور این سطوح سبب شد تا اسلوب بکاررفته در ساختار گره‌های استفاده شده در معماری اسلامی با آن همخوان نباشند. زیرا گسترش‌پذیری سطوح آزاد به صورت غیرمنتظم و سه‌بعدی بوده، اما گره‌ها در اصول ساختاری سنتی‌شان به صورت دو بعدی گست چکیده کاملسطوح آزاد از نیازهای معماری معاصر محسوب میشود؛ ظهور این سطوح سبب شد تا اسلوب بکاررفته در ساختار گره‌های استفاده شده در معماری اسلامی با آن همخوان نباشند. زیرا گسترش‌پذیری سطوح آزاد به صورت غیرمنتظم و سه‌بعدی بوده، اما گره‌ها در اصول ساختاری سنتی‌شان به صورت دو بعدی گسترش می‌یافتند. از آنجا که گره‌چینی یکی از تزئینات اصیل و هویت‌بخش در معماری جهان اسلام است؛ یافتن راهبرد انتقال گره بر سطوح آزاد بر مبنای اصالت تاریخی برای هویت‌بخشی معماری معاصر و توسعه دستاوردهای معماری گذشته لازم و ضروری است. معمار ایرانی تلاش کرده تا با کشف ویژگیهای هندسی گنبد و گره این دو عنصر را با یکدیگر مطابقت دهد و برای اینکار راهکارهای متنوعی را طراحی کرده است. این تحقیق از نوع تحقیق های کیفی است که با انتخاب و مطالعه گره های های بکار رفته در دو نمونه از گنبدهای ایرانی با روش توصیفی-تحلیلی کار شده است تا به به این پرسش پاسخ دهد: چگونه میتوان اصول هندسی گره بکار رفته در سطوح گنبدهای معماری ایرانی-اسلامی را در سطوح آزاد معماری معاصر بکار گرفت؟ یافته های تحقیق نشان می دهد: یکی از راهکارهای انتقال گره به سطح گنبد، تعمیم بر شبکهای مبتنی بر قسمت‌های شعاعی ترکین بود، انتقال گره‌ها به این شبکه در گنبدها سبب شکل‌گیری تجانس همسان‌گرد میشود. از آنجا که مدل توپولوژیک سطوح آزاد مبتنی بر خطوط نربز (NURBS) است، امکان گسسته سازی و تعریف شبکهای از نقاط را بر روی آن به وجود می‌آورد که بکارگیری تبدیل تجانس ناهمسان‌گرد برای انتقال گره را ممکن می‌سازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
488 - تحلیل جایگاه نشانه در شکل‌گیری ماهیت و هویت معماری دوره پهلوی دوم
رعنا ملکی شبیلو مهروش کاظمی شیشوان اکرم حسینی مهدی سیدالماسیدر دوره پهلوی دوم به دلیل برقراری ثبات و امنیت و وجود دولت مرکزی قدرتمند، امکان ساخت و پرداخت زبان جدید برای معماری کشور فراهم آمد که با ورود حجم عظیمی از واژگان، ساختارها و محتوای جدید از منابع غربی و انتخاب هدفمند برخی از واژگان تاریخی معماری بومی همراه بوده است. برای چکیده کاملدر دوره پهلوی دوم به دلیل برقراری ثبات و امنیت و وجود دولت مرکزی قدرتمند، امکان ساخت و پرداخت زبان جدید برای معماری کشور فراهم آمد که با ورود حجم عظیمی از واژگان، ساختارها و محتوای جدید از منابع غربی و انتخاب هدفمند برخی از واژگان تاریخی معماری بومی همراه بوده است. برای فهم وضعیت فعلی و حل مسائل پیشرو، درک تحولات معاصر معماری و به عبارت دیگر فهم و تسلط بر این زبان جدید ضرورت دارد. در ایران، پژوهش های متعددی در زمینه معناشناسی و نشانه شناسی معماری دوره های مختلف، با دیدگاه های متفاوت انجام شده که در این میان، معماری دوره پهلوی دوم به دلیل تحولات فکری و ساختاری بنیادین، واجد ارزش برای تحقیقات بیشتر و عمیق‌تر است. در این تحقیق تلاش بر شناسایی ماهیت نشانه شناختی معماری معاصر ایران در برخی بناهای دوره پهلوی دوم و تبیین عوامل موثر در شکل‌گیری آن بوده است. این پژوهش از نظر محتوا، کمی-کیفی است که با دیدگاه توصیفی-تحلیلی و با در پیش گرفتن نگرشی تحلیلی، با رویکردی نشانه شناسانه و کاربرد آرا و نظرات علمی متخصصان و صاحب نظران این حوزه انجام شده است. نتایج پژوهش نشان داد آنچه در معماری این دوره به عنوان عامل معناساز نشانه قابل شناسایی است، در هر سه حالت شمایل، نمایه و نماد و در موارد معدودی در قالب نمایه شمایل می تواند نمود یابد. اما بدیهی می نماید که هیچ نشانه-ای یکسره نمی تواند شمایلی، نمایه ای یا نمادین باشد و اگر واقع بینانه تر مورد مداقه قرار گیرند، هر نشانه ترکیبی از هر سه نوع است که در هر مورد، یکی بر دو تای دیگر چیرگی دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
489 - تحلیل کارآیی فضاهای نیمه‌باز در ارتقا کیفیت زندگی ساکنان مجتمع های مسکونی مهر از منظر سلامت (مجتمع مسکن مهر مُکریان مهاباد)
شاهرخ حسامی عباس صداقتی سولماز بابازاده اسکوئی اسداله شفیع زادهیکی از فضاهای مهم در رابطه با ارزش‌های معمارانه بنای مجتمع‌های مسکونی، فضاهای نیمه‌باز هستند که به نظر میرسد در ایجاد آسایش روانی فرد حائز اهمیت باشند. دلیل انتخاب مجتمع مسکونی مکریان مهاباد به عنوان مطالعه موردی؛ گلایه ساکنین از کیفیت نامطلوب معماری و شهرسازی، همچنین چکیده کاملیکی از فضاهای مهم در رابطه با ارزش‌های معمارانه بنای مجتمع‌های مسکونی، فضاهای نیمه‌باز هستند که به نظر میرسد در ایجاد آسایش روانی فرد حائز اهمیت باشند. دلیل انتخاب مجتمع مسکونی مکریان مهاباد به عنوان مطالعه موردی؛ گلایه ساکنین از کیفیت نامطلوب معماری و شهرسازی، همچنین مشاهده برخی ناهنجاری‌های اجتماعی و روانی و مشاهده افسردگی بین ساکنین است که به نظر میرسد نوعی ارتباط بین طراحی فضاهای باز و نیمه باز این مجتمع با این نوع ناهنجاری‌ها وجود داشته باشد. از این رو هدف پژوهش حاضر تحلیل کارآیی فضاهای نیمه باز در ارتقا کیفیت زندگی ساکنان مجتمع های مسکونی مهر از منظر سلامت می باشد. روش تحقیق حاضر توصیفی-تحلیل و پیمایشی، از نظر هدف کاربردی می باشد. جامعه آماری تحقیق شامل ساکنان مسکن مهر مُکریان مهاباد که برابر 1512 نفر می باشد و حجم نمونه هم برابر 306 نفر از طریق فرمول کوکران بدست آمد. برای تحلیل یافته ها از معادلات ساختاری با نرم افزار SPSS و AMOS استفاده شد. نتایج نشان داد که بیشترین تاثیرگذاری بر کارایی فضای نیمه باز کیفیت محیطی داشته و کمترینش مربوط به کیفیت ساختاری بوده است. در نتیجه بین کارایی فضاهای نیمه باز در مجتمع های مسکونی برای ارتقا کیفیت زندگی ساکنان از منظر سلامت رابطه معناداری وجود دارد و وابسته بهم هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
490 - تأثیر عوامل اقتصادی بر بلندمرتبه‌های مسکونی در دوره معاصر شهر تهران
علیرضا پهلوان فرح حبیبنقدهایی که در دورۀ کنونی درزمینۀ روند معماری‌معاصر وجود دارند عمدتاً تأثیر عوامل بیرونی حوزۀ معماری همچون اقتصاد را کمتر مورد ارزیابی موشکافانه قرار داده‌است. این کمبود باعث گردیده تا همواره با تصویری مبهم و درون حوزه‌ای از شرایط کنونی معماری معاصر روبرو باشیم. نقش اقتص چکیده کاملنقدهایی که در دورۀ کنونی درزمینۀ روند معماری‌معاصر وجود دارند عمدتاً تأثیر عوامل بیرونی حوزۀ معماری همچون اقتصاد را کمتر مورد ارزیابی موشکافانه قرار داده‌است. این کمبود باعث گردیده تا همواره با تصویری مبهم و درون حوزه‌ای از شرایط کنونی معماری معاصر روبرو باشیم. نقش اقتصاد در بین عواملی همچون سیاست و ساختارهای فرهنگی اجتماعی بهعنوان یک نقش محوری در فزونی تعداد بناها و رونق بازار ساخت در حوزه‌ی معماری قابل‌ملاحظه میباشد. با شناخت ویژگیهای اقتصادی و ردگیری تأثیر آن میتوان به رابطه معناداری میان دو حوزه دست‌یافت. برای بررسی تحولات با استفاده از روش تحقیــق توصیفی‌تحلیلی، بناهای بلندمرتبه مسکونی شهر تهران و روند شکل گیری این بناها در دوره های زمانی قرارگرفته است. در این روند شناخت نوسان‌های حوزه اقتصادی شاخصهای تأثیرگذار در قیمت زمین و مسکن از داده‌های آماری استخراج گردیده و در بخش تحلیل از روش مصاحبه با کارشناسان اقتصاد مسکن بهره گرفتهشده است. در حوزه اقتصاد با مطابقت شاخصهای کلان و خرد مشخص شد که بخش زمین و مسکن از وضعیت کلان اقتصادی پیروی نموده است و با هر نوسان اقتصادی بازار مسکن نیز به پیروی از آنها پرداخته است. تحلیل آمارها در حوزه بلندمرتبه‌سازی مسکونی بهعنوان نمودی بر این تحولات نشانگر آنست که عمده این بناها در طی این چند دهه در سطح شش منطقه رخ‌داده است که این مناطق به‌طور عمده جزو مناطق گران‌قیمت بشمار می‌رفته‌اند که باتوجه‌به گرانی ساخت بلندمرتبه چنین گرایشی برای بازگرداندن سرمایه امری بدیهی بشمار می‌رود. یافتههای پژوهش وجود رابطه‌ای معنادار میان نوسان‌های اقتصادی، مکان‌یابی و تعداد بلندمرتبه‌های مسکونی در شهر تهران را تائید مینماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
491 - کنترل آلودگی هوا توسط پوسته (راهکارهای معمارانه کنترل آلودگی هوای شهر اهواز)
آناهید ساسان رضا بهبهانی حسن ابراهیمی اصلآلودگیهای زیستمحیطی که ناشی از عوامل جوی و نیز عوامل انسانی ناشی از افزایش جمعیت کره زمین و درنتیجه توسعه بی‌رویه شهرها میباشد، باعث ایجاد مشکلات متعددی در سکونتگاه‌ها شده است. در این راستا تلاش‌ها و برنامه‌هایی در راستای پایداری محیط زیست و جهت کنترل منابع تولیدکنند چکیده کاملآلودگیهای زیستمحیطی که ناشی از عوامل جوی و نیز عوامل انسانی ناشی از افزایش جمعیت کره زمین و درنتیجه توسعه بی‌رویه شهرها میباشد، باعث ایجاد مشکلات متعددی در سکونتگاه‌ها شده است. در این راستا تلاش‌ها و برنامه‌هایی در راستای پایداری محیط زیست و جهت کنترل منابع تولیدکننده آلودگی در مقیاس کلان انجام شده است که به دلیل مقیاس کلان آنها با عملی شدن فاصله زیادی داشته‌اند. این پژوهش در پی کنترل آسیب آلودگی‌های محیطی به فضای ساختمان در مقیاس یک ساختمان به عنوان هدف اصلی بوده است. در این راستای حل این مشکل، پوسته‌های ساختمانی به عنوان راهکار انتخاب شده است و سه نوع مختلف با سه رویکرد مختلف پوسته‌های زیستی، پوسته‌های هوشمند متحرک و نماهای دوپوسته، مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. پژوهش از نظر ماهیت کاربردی میباشد، برای تبیین چهارچوب نظری و جمعآوری دادهها و نیز انتخاب مؤلفههای تأثیرگذار، از مطالعه پیشینه مؤثر بر موضوع، همچنین روش میدانی بهره جسته است. برای به دست آوردن میزان ورود آلاینده‌ها به بنا در هرکدام از مدلها، با استفاده از نرمافزارهای مرتبط از روش شبیه‌سازی استفاده شده است. تحلیل و ارزیابی دادهها از طریق روش شبیه‌سازی انجام شده است. از نتایج این پژوهش، ارائه مدلی جهت استفاده در شهر اهواز و در راستای کنترل آلودگی‌های محیطی بوده است. در انتها بعد از مشاهده تحلیل شاخصهای مورد مطالعه در وضع موجود ساختمان، مدلهای پیشنهادی نیز مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته و نتایج آن در قالب نمودار آمده است. در مقایسه وضع موجود با مدل اول، میزان آلاینده‌های محیطی، چه در خارج ساختمان و مجاورت جداره ساختمان و چه در داخل ساختمان، کاهش چشمگیری داشته است. این در حالی است که همین میزان کاهش آلاینده‌ها در مقایسه وضع موجود با مدل دوم، بیشتر شده است و تدابیر و مدل پیشنهادی، به‌طور کامل کارآ بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
492 - بررسی نقش حرکت در ارتقاء ادراکی مساجد، مبتنیبر آرای معرفتی ملاصدرا (مورد پژوهی: مسجد حکیم)
مهدی بنی‌اسدی باغمیرانی سید بهشید حسینی آزاده شاهچراغیاساس مباحث معرفتی ملاصدرا، بر پایه نظریه حرکتجوهری استوار است، که در آن زمینه تکامل نفس از مرتبه حس به عقل، فراهم میشود. با تکیه‌بر این نظریه ارتقاء ادراک در مساجد، مستلزم حضور و حرکت فعال مخاطب در فضاهای معماری است. در این حضور مراتبی مختلفی از حرکت بر فرد مترتب می چکیده کاملاساس مباحث معرفتی ملاصدرا، بر پایه نظریه حرکتجوهری استوار است، که در آن زمینه تکامل نفس از مرتبه حس به عقل، فراهم میشود. با تکیه‌بر این نظریه ارتقاء ادراک در مساجد، مستلزم حضور و حرکت فعال مخاطب در فضاهای معماری است. در این حضور مراتبی مختلفی از حرکت بر فرد مترتب میشود، که ادراک وی را با توجه ظرفیت وجودیش از سطح مادی به معنوی ارتقاء میدهد. با عنایت به اهمیت این موضوع، هدف این پژوهش شناسایی اقسام حرکتی در فضاهای معماری، و واکاوی نحوه ارتقاء ادراک در مساجد است. حال پرسش کلیدی این است که: حرکت در فضاهای مساجد، چگونه زمینه ارتقاء ادراک را فراهم میکند؟ و در مراتب مختلف حرکتی در مساجد، کدام یک از مراتب ادراکی بر فرد مترتب میشود؟ پژوهش کیفی حاضر بین رشته‌ای با رویکرد تحلیلی_تفسیری و مورد پژوهی است. در ادبیات پژوهشی، به واسطه تحلیل متون فلسفی و با تکیه بر نظریه حرکت جوهری ملاصدرا، مراتب ادراکی و اقسام حرکتی تبیین شده، و در فضای مساجد مورد واکاوی قرار گرفته است؛ نهایتاً با دیدی تفسیری و از طریق مورد پژوهی، جایگاه حرکت در مراتب ادراکی مسجد حکیم و ده مسجد دیگر، مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این پژوهش نشان میدهد که، با عنایت به نظریه حرکتجوهری، با حرکت ناظر در فضاهای مساجد از جمله مسجد حکیم اصفهان، در گذر زمان، مراتبی از حرکت بر فرد مترتب میشود، که در ابتدا متعلق به امور مادی و صوری است؛ اما در مراتب بالای حرکتی و تکامل جوهر نفس آدمی، ادراکات به لایه‌ی باطنی تعلق میگیرد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
493 - بررسی ابعاد اصالت تزیینات بهکار رفته درخانه‌های قاجاری و بررسی تأثیر آن بر ارزش فرهنگی این مکان‌ها (نمونه موردی:خانههای امام‌جمعه، وثوق‌الدوله و مستوفی‌الممالک شهر تهران)
امیرحسین ذاکرزاده انیسه قربانی نیامکان ها آشکارا دارای ارزش هایی هستند که یکی از آن ها ارزش های فرهنگی است. اصالت یکی ازمؤلفه های سازنده ارزش های فرهنگی مکان است که می توان در مکان های تاریخی به ویژه مکان های میراثی جستجو کرد. شیوه های تزییناتی معماری خانه های قاجاری، دارای ارزش های کالبد ساخ چکیده کاملمکان ها آشکارا دارای ارزش هایی هستند که یکی از آن ها ارزش های فرهنگی است. اصالت یکی ازمؤلفه های سازنده ارزش های فرهنگی مکان است که می توان در مکان های تاریخی به ویژه مکان های میراثی جستجو کرد. شیوه های تزییناتی معماری خانه های قاجاری، دارای ارزش های کالبد ساختاری ناب، با محتوای واقع گرایانه درزمان خود بوده است. علیرغم ارزشمندی بسیار خانه های دوره قاجار، مطالعه کافی در زمینه عوامل مؤثر درایجاد ارزش فرهنگی این مکان ها صورت نگرفته است. هدف این پژوهش بررسی ابعاد اصالت تزیینات خانه های دوره قاجار و نقش آن درارزش های فرهنگی این میراث ارزشمند، بوده است. مطالعه حاضر، به روش توصیفی-تحلیلی، از نوع پیمایشی انجام گرفته است. حوزه پژوهش امام جمعه، وثوق الدوله و مستوفی الممالک در شهر تهران بوده است. جامعه آماری پژوهش؛ بازدیدکنندگان از خانه های منتخب و حجم نمونه (384 نفر) بود. داده ها به روش کتابخانه ای ومیدانی(پرسشنامه محقق ساخته) جمع آوری و با استفاده از روش های تحلیل عاملی ورگرسیون تحلیل شد. نتایج نشان داد؛ که ویژگی های شاخص تزیینات معماری خانه های مورد مطالعه؛ حجاری، کاشی کاری، گچبری، نقاشی، آجرکاری، قطاربندی، مقرنس، آینه کاری، لمبه کوبی، اُرسی و گره چینی ارسی وآلت چینی های چوبی بوده است. ابعاد اصالت تزیینات به کار رفته دراین خانه ها؛ اصالت بدیع، استثنایی، ارجاعی و دارای نفوذ، شناسایی شد. اصالت دارای نفوذ با ضریب 466/0، مهمترین بعد اصالت و اصالت های ارجاعی، استثنائی و بدیع به ترتیب دراولویت های بعدی قرارگرفته اند. تأیید فرضیه پژوهش نیز نشان از تأثیر مثبت و معنی دار اصالت تزیینات خانه های دوره قاجار، بر ارزش های فرهنگی این مکان ها، دارد. به طور کلی می توان نتیجه گرفت که ارزش های فرهنگی خانه های قاجاری تهران، تحت تأثیر ویژگی های شاخص و اصالت تزیینات به کار رفته در این مکان ها بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
494 - تاثیرپذیری و تاثیرگذاری معماری و شهرسازی از فرهنگ مصرفی معاصر
علی عسگری راضیه فتحیتولید و مصرف علاوه بر موضوعیت در علوم اقتصادی، بر فرهنگ و اجتماع نیز تاثیرگذار و با توجه به وابستگی زندگی به مکان و مکان بر زندگی، بر بستر معماری و شهرسازی نیز تعمیم می یابد. این موضوع در مقیاسهای کلان تا خرد در گام نخست به عنوان فضایی برای بروز و ظهور فرهنگ مصرف نقش ای چکیده کاملتولید و مصرف علاوه بر موضوعیت در علوم اقتصادی، بر فرهنگ و اجتماع نیز تاثیرگذار و با توجه به وابستگی زندگی به مکان و مکان بر زندگی، بر بستر معماری و شهرسازی نیز تعمیم می یابد. این موضوع در مقیاسهای کلان تا خرد در گام نخست به عنوان فضایی برای بروز و ظهور فرهنگ مصرف نقش ایفا نموده و در صورت عدم بررسی و عیان سازی رویکرد طراحانه خود، می تواند همسو با ایدئولوژی جدید، لطمه های عمیق تری بر پیکره نظام اجتماعی وارد نماید.بدین منظور این پژوهش با پارادایم تفسیر گرایی و رویکرد زمینه گرایی با بهره گیری از روش های ترکیبی میدانی و وامداری از ادبیات معاصر پژوهش در حوزه های علوم اجتماعی، روانشناسی و اقتصاد، اقدام به کدگذاری زمینه های بروز موضوع در کالبد و برنامه معماری نموده است. این موضوع به واسطه اهمیت بیشتر فضاهای مصرفی تاکید بیشتر بر فضاهای تجاری و تفریحی-گردشگری داشته که خواستگاه مشهود مصادیق نظری پژوهش خواهند بود.در عین حال که این پژوهش گام های ابتدایی برای ورود به ابعاد فضایی موضوع مورد بحث به شمار می رود، می توان چنین استنباط نمود که، معماری و شهرسازی، امکان تحقق فضاهای تهی از ماهیت اجتماعی به عنوان بسترهایی برای مصرف سطحی در اختیار فرهنگ مصرف قرار داده که نظام دهنده ی مکانی بی زمان، سطحی، غیر واقعی و فاقد هویت اجتماعی است که از جنبه تاثیرگذاری و تأثیرپذیری روز افزون خود، می تواند در روندی تصاعدی موجبات اختلالات عمیق تری در بستر فرهنگی و اجتماعی پدید آورد که این مهم در حوزه برخی از شهرهای کشور نیز قابل رویت و تامل است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
495 - ظرفیت‌های فرهنگی پارادیپلماسی فرامرزی کشورهای حوزه ایران فرهنگی
احمد ساعی مریم خالقی نژد علی اشرف نظری مجید توسلی رکن آبادیامروزه کنشگران فروملی خواهان فعالیتهای بیشتر فرهنگی در عرصه ارتباطات برون مرزی می‌باشند. این فعالیت تحت عنوان پارادیپلماسی در چارچوب برخی قوانین، منجر به افزایش قدرت ملی یک کشور و حکومت میشود، از جهت اهمیت فرهنگ در دنیای حاضر و کارکردهای آن، در این مقاله بر آنیم تا با چکیده کاملامروزه کنشگران فروملی خواهان فعالیتهای بیشتر فرهنگی در عرصه ارتباطات برون مرزی می‌باشند. این فعالیت تحت عنوان پارادیپلماسی در چارچوب برخی قوانین، منجر به افزایش قدرت ملی یک کشور و حکومت میشود، از جهت اهمیت فرهنگ در دنیای حاضر و کارکردهای آن، در این مقاله بر آنیم تا با ذکر ظرفیت‌های کشورهای حوزه ایران فرهنگی به نظریه جدید پارادیپلماسی فرامرزی فرهنگی بپردازیم و نشان دهیم که چه ظرفیت‌هایی از جهت برقراری پارادیپلماسی فرامرزی فرهنگی مابین ایران و کشورهای مورد بررسی وجود دارد. طبق بررسی‌انجام شده یافتههای پژوهش بر وجود ظرفیت‌های فرهنگی مختلف اعم از زبان، قومیت، دین، هویت، معماری، ادبیات و مشاهیر و آداب و رسوم تاکید دارد. لذا مساله مقاله آن است که چه ظرفیت‌های فرهنگی مشترکی مابین کشورهای حوزه ایران فرهنگی هنوز وجود دارد؟ در پاسخ فرضیه مقاله بر این استوار است که زمینه‌های مختلف فرهنگی اعم از زبان، قومیت، دین، تا معماری و هنر و زمینه‌های علمی مختلف برای ارتباطات فرامرزی پارادیپلماتیک فرهنگی وجود دارد قابل ذکر است که این مقاله برگرفته از رساله میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
496 - تزئینات خانه های دوره قاجاریه و تأثیر آن درایجاد حس مکان (نمونه موردی خانه های مشیرالدوله، مؤتمن الاطباء و اعلم السلطنه)
امیرحسین ذاکرزاده انیسه قربانی نیاخانه های تاریخی دوره قاجار را می توان بخشی از گنجینه های ارزشمند تاریخ هنرومعماری ایران دانست. در معماری ایرانی، تزئینات همانند روحی است که کالبد سازه ها را به تمامی در برگرفته است؛ با به میان آمدن بحث معماری سنتی خانه های ایرانی، ناخودآگاه معانی دلبستگی به فضای مع چکیده کاملخانه های تاریخی دوره قاجار را می توان بخشی از گنجینه های ارزشمند تاریخ هنرومعماری ایران دانست. در معماری ایرانی، تزئینات همانند روحی است که کالبد سازه ها را به تمامی در برگرفته است؛ با به میان آمدن بحث معماری سنتی خانه های ایرانی، ناخودآگاه معانی دلبستگی به فضای معماری به ذهن خطور می کند. شکوه وزیبایى معمارى ایرانى به تزیینات آن بستگى داشته که درایجاد حس مکان بی تأثیر نیست. برای ارتقای حس مکان، شناسایی عوامل تأثیرگذار برآن امری ضروری و اجتناب ناپذیر است. به همین منظور این پژوهش با هدف شناسایی و تبیین تزئینات به کار رفته درخانه های دوره قاجاریه و تأثیر آن درایجاد حس مکان دراین خانه ها، به روش توصیفی-تحلیلی، ازنوع پیمایشی در خانه های دوره قاجارواقع درمناطق 12و11 شهرتهران انجام شده است. جامعه آماری پژوهش را بازدیدکنندگان از خانه های نمونه، تشکیل داده ونمونه پژوهش(384 نفر)، به روش نمونه گیری تصادفی هدفمند انتخاب شده اند. ابزارگردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بود. داده های گردآوری شده با روش تحلیل عاملی تأییدی و رگرسیون تحلیل شد. نتایج نشان داد، تزئینات معماری این خانه ها؛ گچبری، آجر کاری، کاشی کاری، آلت چینی چوبی، ارسی وگره چینی ارسی، تزیینات فلزی، موزاییک کاری و لمبه کوبی بوده است. این تزیینات با اثر مثبت و معنی دار بر هویت مکان با ضریب (544/0)، تعلق به مکان با ضریب (497/0) و وابستگی به مکان با ضریب (286/0)، در ایجاد حس مکان دراین خانه ها تأثیرگذار بوده است(01/0 p<). بنابراین می توان نتیجه گرفت که، تزیینات به کار رفته دراین خانه ها، با تأثیرگذاری بر هویت، تعلق و وابستگی به مکان در مخاطب، برایجاد حس مکان در این خانه ها نقش به سزایی داشته است. شناخت این عوامل درفضاهای میراثی درحفاظت معماری راه گشا است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
497 - تحلیل مؤلفههای تمدن‌ساز مؤثر از سوی دولت ادریسیان در قرون اولیه اسلام بر کشورها و شهرهای غیرمسلمان
فیض اله بوشاسب اعظم مظفری علیرضا ابطحیادریسیان (778-985 م)نخستین فرقۀ شیعی بودند که در بلاد اسلامی به قدرت سیاسی رسیدند. آنها موفق شدند حدود سه قرن ابتدا به شکل کاملاً مستقل و سپس به عنوان کارگزار خلافت اموی مستقر در اسپانیا تشکیل حکومت دهند. نتایج این استقرار و تثبیت قوای سیاسی به تدریج در حوزههای فرهنگ و چکیده کاملادریسیان (778-985 م)نخستین فرقۀ شیعی بودند که در بلاد اسلامی به قدرت سیاسی رسیدند. آنها موفق شدند حدود سه قرن ابتدا به شکل کاملاً مستقل و سپس به عنوان کارگزار خلافت اموی مستقر در اسپانیا تشکیل حکومت دهند. نتایج این استقرار و تثبیت قوای سیاسی به تدریج در حوزههای فرهنگ و تمدن خود را آشکار ساخت تا بدانجا که پژوهشهای بسیاری بر مظاهر فرهنگ و تمدن ادریسی شهادت می‌دهند. اما نکتۀ ناگفته‌ای که در این زمینه وجود دارد تأثیرگذاری آنها بر همسایگان مسلمان و غیرمسلمانی است که به تدریج شیفتۀ تمدن و اندیشه فرهنگی ادریسیان شدند. جستار حاضر با روش توصیفی-تحلیلی به مهمترین مصادیق و مؤلفههای تمدن‌ساز پرداخته است که در زمامداری ادریسیان ظهور و گسترش یافتند و علاوه بر آن به کشورها، بلاد و اقوام دیگر به شکل مستقیم یا غیرمستقیم صادر شدند. بنا بر نتایج اگر تمدن را منبعث از دو عامل وحدت‌یافتگی و دین بدانیم و آن را بر اساس اصولی مانند معماری، سیستم بوروکراتیک و روابط تجاری-سیاسی بازشناسی کنیم، آنگاه میتوان دریافت که چگونه بسیاری از دستاوردهای تمدنی دوران ادریسیان از کشورهای آفریقایی تا اسپانیا و پرتغال گسترش یافته است. هرچند شکل این گسترش متوازن و همگن نبوده، اما نهایتاً تأثیرات ژرفی از ساختار تمدن ادریسی در تمامی این حوزههای جغرافیایی و سیاسی دیده میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
498 - بررسی خلاقیت در آموزش نشانه شناسی برپایه طبیعت دانشجویان کارشناسی معماری
محسن محمدپور توتونسیز سیروس باور سعید پیری ندا ضیابخشفرایند طراحی درواقع مجموعه مراحلی است که یک طراح بهصورت خودآگاه و ناخودآگاه برای دست یافتن به راه‌حل مسئله طراحی طی میکند. در حقیقت آنچه مهمتر از خود طراحی است فرآیند انجام طراحی است. طبیعت سرشار از جلوه نشانه شناختی است که قابلیت کاربرد در آموزش را داردو هرکدام از ا چکیده کاملفرایند طراحی درواقع مجموعه مراحلی است که یک طراح بهصورت خودآگاه و ناخودآگاه برای دست یافتن به راه‌حل مسئله طراحی طی میکند. در حقیقت آنچه مهمتر از خود طراحی است فرآیند انجام طراحی است. طبیعت سرشار از جلوه نشانه شناختی است که قابلیت کاربرد در آموزش را داردو هرکدام از این نشانه ها علاوه بر جلوه های بصری که دارند دارای یک معنا در خود می باشند که می تواند در ایجاد طرح واره ذهنی در افراد نقش تعیین کننده ای داشته باشد. این پژوهش با طرح شبه آزمایشی بدنبال بررسی میزان اثر گذاری مولفه های خلاقیت تورنس پس از آموزش بر پایه نشانه شناسی است. روش تحقیق علی- مقایسه ای با رویکرد کمی و راهبرد قیاس است. جامعه آمارای دانشجویان سال چهارم دانشگاه آزاد شهر سمنان است که در دو گروه شاهد(24نفر) و آزمون(22 نفر) قرار می گیرند نتایج تحلیلی بر پایه آماره های استنباطی و توصیفی خواهد بود. برای سهولت در این تحقیق و ارائه خروجیهای عددی و گرافیکی از نرم افزار JMPSAS17 بهره گرفته می شود. نتایج نشان می دهد که بر اساس نتایج به‌دست‌آمده از مدل رگرسیونی مشخص میشود که میانگین سهم عاملی در گروه شاهد (677/0) و در گروه آزمون(763/0) است که به میزان 6% افزایش خلاقیت صورت یافته است در گروه شاهد بیشترین ضریب تعیین مربوط به اصالت با مقدار(746/0) و کمترین مربوط به متغیر سیالی با مقدار(548/0) است در گروه آزمون کمترین متغیر سیالی با مقدار(589/0) و بیشترین مربوط به متغیر انعطاف‌پذیری با مقدار(000/1) است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
499 - شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر انتخاب نوع معماری و سطح بندی براساس شرایط اقلیم با روش ANP (مورد مطالعه: کلان شهر اهواز)
سجاد نوروزی دکتر فریده اسدیان دکتر سیدجمال الدین دریا باری دکتر رضا برناهدف تحقیق حاضر شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر انتخاب نوع معماری و سطح بندی مراکز آموزشی براساس شرایط اقلیم با روش ANP بود. جهت گرداوری داده ها از روش کتابخانه ای و میدانی استفاده شد. ابزار گرداوری داده ها بانک های اطلاعاتی مربوط به اقلیم شناسی در کلان شهر اهواز می با چکیده کاملهدف تحقیق حاضر شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر انتخاب نوع معماری و سطح بندی مراکز آموزشی براساس شرایط اقلیم با روش ANP بود. جهت گرداوری داده ها از روش کتابخانه ای و میدانی استفاده شد. ابزار گرداوری داده ها بانک های اطلاعاتی مربوط به اقلیم شناسی در کلان شهر اهواز می باشد. جهت تعیین وزن هر یک از عوامل با توجه به نظرات خبرگان و ANP استفاده شد و با توجه به وزن هر یک نیز رتبه بندی عوامل صورت گرفت. یافته ها نشان داد در بین اوزان بدست آمده جلوگیری از نفوذ آلودگی با وزن (0.099)، ساعات آفتابی با وزن (0.097) و دسترسی با وزن نسبی (0.096) دارای بیشترین اوزان در بین زیر شاخص های بدست امده است که در رتبه های اول تا سوم قرار گرفتند. سایر اوزان با توجه به وزن های بدست آمده در سایر رتبه ها واقع شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
500 - بافتارِ زمان درگفتمان¬های حکمی-فلسفی معماری و شهرسازی دوران معاصر مبتنی بر نظریۀ تولید فضا
مژده جمشیدیزمان و فضا در هر گفتمان حکمی-فلسفی به عنوان موضوع محوری، همواره مورد چالش بوده است. هر نظام فلسفی در هر دوره، مبتنی بر نیروهای مسلط گفتمانی، دیدگاه های متفاوتی را برای زمان و فضا ارائه داده اند. خوانش مولفه های اندیشه ای پیرامون این دو، چشم انداز روشن تری را از آیندۀ زی چکیده کاملزمان و فضا در هر گفتمان حکمی-فلسفی به عنوان موضوع محوری، همواره مورد چالش بوده است. هر نظام فلسفی در هر دوره، مبتنی بر نیروهای مسلط گفتمانی، دیدگاه های متفاوتی را برای زمان و فضا ارائه داده اند. خوانش مولفه های اندیشه ای پیرامون این دو، چشم انداز روشن تری را از آیندۀ زیستگاه های انسان، نشان می دهد. خوانش مولفه های فضا و زمان در گفتمان-های معماری و شهرسازی در هر دورۀ تاریخی؛ در عینی ترین سطح در انواع عناصر عینی، شامل نشانه ها، نمادها، عناصر کالبدی-غیرکالبدی، ملموس-غیرملموس و در سطوح پنهان در اشکال الگوها و طرح واره های ذهنی موثر در تجلی مکان؛ نقش مهمی در تجسد، تجسم و معناداری محیط زیست انسان دارد. این پژوهش، در راستای شناسایی بافتار زمانی در تولید فضا، با تأکید بر مولفه های شکل دهندۀ ساختار تفکر در گفتمان های فلسفی-حکمی و عقلانیت حاکم بر دوران معاصر معماری و شهرسازی ایران می باشد؛ که به واسطۀ جریانات اجتماعی-سیاسی-اقتصادی در زندگی روزمرۀ مردم ایران تجلی یافته است. در این راستا با محدودکردن عوامل دخیل؛ به دو عامل متفکران و جریانات برنامه ریزی در سطح جهانی؛ به شناسایی نشانه های بافتار زمان در ساخت فضا پرداخته می شود. روش این پژوهش کیفی و از نوع پژوهش های تفسیرگرایی است و با تاکید بر تحلیل های استقرایی با محوریت اندیشه ها و آثار متفکران معاصر از یکسو و تحلیل جریانات و جنبش های اجتماعی از سویی دیگر می باشد. نتایج، حاکی از آن است که بنیان های زمان در تولید فضا در ایران معاصر، ناشی از دو حوزۀ روان شناسی و جامعه شناسی و هنوز در آغاز اندیشه ورزی برای تبدیل به یک عنصر و متغییر کلیدی در شکل دهی به نظریات مسلط بر تولید فضا می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
501 - توصیف معماری توزیع شده برای پردازش داده های شبکه های اجتماعی جریانی
علی رضایی بی نظیر گنجی سحر آدابی علی موقربرای تجزیه و تحلیل کلان داده ها از جمله داده های شبکه های اجتماعی جریانی، به سیستم های بلادرنگ و توزیع‌شده برای دریافت، پردازش و نمایش نتایج تجزیه و تحلیل جریان داده با سرعت و کارایی بالا، ضمن حفظ توالی داده های ورودی نیاز داریم. در این مقاله، یک معماری توزیع شده برای ج چکیده کاملبرای تجزیه و تحلیل کلان داده ها از جمله داده های شبکه های اجتماعی جریانی، به سیستم های بلادرنگ و توزیع‌شده برای دریافت، پردازش و نمایش نتایج تجزیه و تحلیل جریان داده با سرعت و کارایی بالا، ضمن حفظ توالی داده های ورودی نیاز داریم. در این مقاله، یک معماری توزیع شده برای جمعآوری، جذب، پردازش، ذخیره و نمایش نتایج حاصل از پردازش داده‌های شبکه اجتماعی جریانی برپایه معماری کاپا، پیشنهاد شده است. باتوجه به اینکه داده های ناهنجار، برکیفیت و دقت نتایج حاصل از پردازش داده ها، تاثیر منفی می گذارند، لذا در معماری پیشنهادی، مولفه تشخیص داده های ناهنجار نیز در نظر گرفته شده است. ما لایه‌های مختلف معماری، اجزا و تعاملات آنها را با استفاده از مدل نمای معماری 1+4 و نمودارهای UML مربوط به هر نما، توصیف می کنیم. براساس مستندات حاصل، جنبه های مختلف این معماری بررسی و مهم ترین آنها استخراج می شود. یک ساختار واضح از معماری ارائه شده که به سازماندهی اطلاعات کمک می کند، دید لازم از معماری، به ذینفعان داده می شود و آنها این فرصت را دارند که روی دیدگاهی که بیشترین ارتباط را با آنها دارد، تمرکز کنند و نیازهای عملکردی و غیر عملکردی سیستم، مشخص می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
502 - کاربرد روش دیمتل در شناسایی میزان اثرات ابعاد معماری منابع انسانی در بیمارستان‌های علوم پزشکی کشور.
فرهاد معادی فرهاد نژادایرانی غلامرضا رحیمی سید عبداله حجتیدر محیط بیمارستان‌ها نقش مدیریت منابع انسانی و توجه به کارکنان برای همه مدیران حساس‌تر از سازمان‌های دیگر هست، یکی از راههای پیش گرفتن از رقبا در صنعت بهداشت و درمان مدیریت مؤثر منابع انسانی پویایی را میطلبد که به این تحولات پاسخهای مناسبی بدهد از این رو شناسایی میز چکیده کاملدر محیط بیمارستان‌ها نقش مدیریت منابع انسانی و توجه به کارکنان برای همه مدیران حساس‌تر از سازمان‌های دیگر هست، یکی از راههای پیش گرفتن از رقبا در صنعت بهداشت و درمان مدیریت مؤثر منابع انسانی پویایی را میطلبد که به این تحولات پاسخهای مناسبی بدهد از این رو شناسایی میزان اثرات ابعاد در معماری منابع انسانی بیمارستان‌های علوم پزشکی کشور یک امر ضروری است.در این پژوهش تلاش شده است ، ابتدا با مراجعه به مطالعات مشابه و نظرات خبرگان عوامل بالقوه موثر در معماری منابع انسانی را شناسایی و سپس با بکاگیری روش دیمتل ، ساختار سلسه مراتبی از عوامل به همراه روابط تاثیرگذاری و تاثیر پذیری متقابل شناسایی شده و در نهایت عوامل مهم و تاثیر گذار بر سازمان هوشمند ، استخراج شود . جامعه آماری پژوهش مدیران و متخصصان مربوطه در سازمان تامین اجتماعی طی مهر و آبان ماه 1397 و ابزار اصلی گرد آوری داده ها نظر سنجی به صورت پرسشنامه بوده است . نتایج پژوهش ها نشان داد که در بین معیارهای 29 گانه ، معیار کاربردی بودن، سرمایه سازمان، فرایندهای مدیریتی، چشم‌انداز و مأموریت، توجیه اقتصادی و بهسازی و نوسازی با بیشترین مجموع سطری در بین سایر معیارها در راه انتخاب پرنفوذی بین مؤلفه‌ای معماری منابع انسانی دارای بیشترین اثرگذاری بر روی سایر عناصر است و شناسایی نیازها با کمترین اثرگذاری را بر روی سایر عناصر را داراست. پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد
پیوندهای سایت
مراکز مرتبط
پشتیبانی
صفحات رسمی
حقوق این وب‌سایت متعلق به سامانه مدیریت نشریات دانشگاه آزاد اسلامی است.
حق نشر © 1403-1400