تاثیر تکنولوژی ساخت بر معماری بناهای عمومی دوره پهلوی اول در شهر تبریز

محورهای موضوعی : مطالعات میان فرهنگی

وحید صوفی ¹ (دانشجوی دکترای معماری، واحد اهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اهر، ایران.)
اسداله شفیع زاده ² (استادیار گروه معماری، واحد اهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اهر، ایران)
میرسعید موسوی ³ (استادیار گروه معماری و شهرسازی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.)

تاریخ دریافت : 1401/09/24 تاریخ پذیرش : 1401/10/16 تاریخ انتشار : 1403/06/30

کلید واژه: تکنولوژی, معماری, پهلوی اول, تبریز,

چکیده مقاله :

با ورود معماری مدرن همراه با تکنولوژی به ایران، ساختمان‌های عمومی بیش از هر نوع ابنیه دیگر تحت تأثیر این گرایش قرار گرفته و شکلی خاص، عملکردگرا و ساده به خود گرفته و با معماری سنتی فاصله گرفتند این موج تجددگرایی همراه با غربگرایی افراطی در گرگونی معماری موثر بود. همینطور عدم انطباق و سازگاری معماری سنتی و بومی با این دگرگونی ها نقطه شروع گسست در معماری ایران گردید. هدف تحقیق حاضر در جهت تبیین مؤلفه های تکنوژیکی بناهای منتخب معماری دورۀ پهلوی اول با معیارهای جهانی و استخراج چارچوب تکنولوژیکی حاکم بر معماری بناهای عمومی این دوره است. روش تحقیق بصورت توصیفی- تحلیلی با روش پیمایشی می باشد. جامعه آماری 96 نفر از متخصصین و اساتید معماری است که حجم نمونه با نمونه¬گیری هدفمند برابر 30 نفر شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از معادلات ساختاری با نرم افزار SPSS و Amos استفاده شد. یافته¬های تحقیق نشان داد که سازه با بار عاملي 0/95 بيشترين تاثير را در بناهای عمومی دوره پهلوی اول دارد. و تاسیسات (با بار عاملي 0/71) کمترین تاثیر را دارند. در نتیجه با ورود تکنولوژی و مدرنیته به ایران در دوره پهلوی اول، مثل سایر مسائل، معماری ایران و به طبع آن معماری شهر تبریز را از همه جهات تحت تاثیر قرار داده است.

منابع و مأخذ:

1. ابراهیمی غلامرضا، سلطان زاده حسین، میرشاهزاده شروین. 1396. تاثیر نوگرایی سبک زندگی در معماری خانه های دوره پهلوی اول، شهر همدان. مدیریت شهری. 16(47)، 505-522.
2. باقری، احمد، 1396. نشانه‌های پایداری در ساختمان عمارت شهرداری تبریز. چهارمین کنفرانس بین المللی معماری و شهرسازی پایدار دبی و مصدر دبی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد امارات.
3. بانی مسعود، امیر، 1388. معماری معاصر ایران: درتکاپوی بین سنت و نوگرایی، تهران: نشر هنر معماری قرن.
4. بمانیان محمدرضا، 1385. عوامل موثر بر شكل گيري معماري و شهرسازي در دوره پهلوي اول، مدرس هنر، 1(1)، 1-8.
5. حق جو، امیر.، سلطان زاده، حسین.، تهرانی، فرهاد.، آیوازیان، سیمون. 1398. گرایش ها و رویکردهای نظری معماری بناهای دولتی و حکومتی دوره پهلوی اول و دوم، مطالعات هنر اسلامی، 15(34)، 154-170.
6. خجسته قمری، محمدامین.، سلطان زاده، حسین. 1399. تأثیر معماری بناهای حکومتی و دولتی بر هویت شهر تبریز (1300 تا 1320 ه. ش). مطالعات ملی، 21(3 (پیاپی 83) )، 123-150.
7. زرکش، افسانه. 1384. کیفیت آموزش و کار حرفه ای در ایجاد همسازی بین فضا و سازه در معماری معاصر غرب. هنرهای زیبا، 23، 52-43.
8. زرکش، افسانه، 1391. علل تأثیر معماری بناهای دولتی و عمومی در معماری بناهای خصوصی در دورۀ پهلوی دوم. باغ نظر، 9(22)، 34-23 .
9. زینالی عظیم علی، حاتمی الهام، کرمی اسلام، بابازاده اسکویی سولماز، 1400. سنجش پایداری محیطی شهر تبریز براساس شاخص های زیست محیطی رشد هوشمند شهری، پایداری، توسعه و محیط زیست، 2(3)، 41-59.
10. شعاریان ستاری، ویدا، پاکدل فرد محمدرضا، سیروس جمالی، فرامرزی اصل مهسا، 1400، تأثیر سنت و مدرنیته بر بناهای عمومی دوره پهلوی اول شهر تبریز، جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای، 12(1)، 535-551.
11. فرجی، کیانوش، بایزیدی، قادر، باینگانی، بهمن. 1399. بررسی حضور طبیعت در آثار شاخص معماری دوره پهلوی اول بر اساس روش تبارشناسی فوکو. اندیشه معماری، 4(8)، 167-184.
12. قبادیان، وحید، 1394. سبک شناسی و مبانی نظری در معماری معاصر ایران. تهران: مؤسسه علم معمار رویال.
13. قربانی نوشین، طوفان سحر، شاه¬حسینی حبیب، ولی زاده نیما، ستاری ساربانقلی، حسن، 1400. بررسی مفاهیم اجتماعیِ سازمان فضایی معماری بناهای عمومی دوره‌ی پهلوی اول در شهر تبریز بر اساس تئوری قدرت میشل فوکو، مطالعات جامعه شناسی، 14(50)، 49-65.
14. کیانی، مصطفی، 1393. معماری دورۀ پهلوی اول- دگرگونی اندیشه ها، پیدایش و شکل گیری معماری دورۀ بیست سالۀ معاصر ایران. تهران: مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران.
15. گال، مرديت 1395. روش هاي تحقيق کمي و کيفي در علوم تربيتي و روانشناسي، ترجمۀ احمدرضا نصر و همکاران، تهران: سمت و دانشگاه شهید بهشتی.
16. مختاری طالقانی، اسکندر، 1390. میراث معماری مدرن ایران، تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.
17. مهدوی نژاد محمدجواد، منصوری مجومرد پریناز. 1394. ورود جریان های نوگرا به معماری معاصر ایران. مطالعات شهر ایرانی اسلامی. 6(21)، 19-30.
18. میرزاحسینی، مرتضی، سلطان زاده، حسین. 1400. تبیین نقش معماری نازی بر معماری بناهای دولتی ایران (دوره ی پهلوی اول، بین سال های 1312 تا 1320). باغ نظر، 18(95)، 61-74.
19. میرمیران هادی، اعتصام ایرج، میرمیران حمید، 1389. معماری معاصر ایران: 75 سال تجربه بناهای عمومی، جلد 1، تهران: شرکت نشر و پیام سیما.
20. ناری قمی، مسعود. 1394. نقدی بر پژوهش های تفسیری تاریخی درخصوص معماری معاصر ایران نمونه موردی: معماری دوره پهلوی اول. مطالعات معماری ایران، 4(7)، 93-110
21. نژادابراهیمی، احد.، فرخی، شهین، شب آهنگ، مهسا. 1398. الگوشناسی معماری کارخانه های صنعتی پهلوی اول در تبریز. نقش جهان، 9(1)، 33-44.

22. Armstrong, G& Allwinkle, E, S, 2017, Architectural Technology: the technology of architecture, M. Aurel (eds.), Back to the future: The next 50 years, 51st International Conference of the Architectural Science Association. 803-812. The Architectural Science Association and Victoria University of Wellington.
23. Armstrong, G. 2016. Reusing rumours: a review of research citing barriers to adaptive reuse. In Proceedings of Association of Architecture Schools of Australasia 9th International Conference. University of Technology, Sydney (pp. 147-154). Available from: http://www.utsarchitecture.net (accessed 20.03.2017)
24. Caplehorn, P. L. 2017. The challenges facing the architectural technologist profession. Journal of Building Survey, Appraisal & Valuation, 5(4), 302-308.
25. Jiang F, 2017, Design and realization of 3d simulation system for large-scale architectural landscape based on bim technology. Revista de la Facultad de Ingenieria, 32(11):619-625.
26. Kapli´nski O& Bonenberg, W, 2020, Architecture and Engineering: The Challenges-Trends-Achievements, Buildings 2020, 10, 181; doi:10.3390/buildings10100181.
27. Kouider, T., & Paterson, J. J. G. 2014. Architectural technology and the BIM acronym: 2; reviewing evolving paradigms for BIM implementation among SMEs. In Architectural Technology, Towards Innovative Professional Practice: Conference Proceedings of the 5th International Congress of Architectural Technology, Aberdeen 2014 (ICAT2014). Robert Gordon University.
28. Manzoor, B.; Othman, I.; Pomares, J.C. 2021, Digital Technologies in the Architecture, Engineering and Construction (AEC) Industry-A Bibliometric-Qualitative Literature Review of Research Activities. Int. J. Environ. Res. Public Health, 18, 6135. https://doi.org/10.3390/ijerph18116135.
29. Meacham, B. J., & van Straalen, I. J. 2017. A socio-technical system framework for risk-informed performancebased building regulation. Building Research & Information, 1-19.
30. Rizo-Maestre, C.; González-Avilés, Á.; Galiano-Garrigós, A.; Andújar-Montoya, M.D.; Puchol-García, J.A. 2020, UAV BIM: Incorporation of Photogrammetric Techniques in Architectural Projects with Building Information Modeling versus ClassicalWork Processes+. Remote Sens.
31. Wang, D, 2020, Architectural Design of Building Information Model Technology in Internet Age, Journal of Physics: Conference Series 2066, (2021) 012072 doi:10.1088/1742-6596/2066/1/012072, IOP Publishing
32. Wu, J, Wei, H, Peng L, 2019, Research on the Evolution of Building Technology Based on Regional Revitalization, Buildings 2019, 9, 165; doi:10.3390/buildings9070165.