تبیین نقش دریاچههای مصنوعی بر بهبود کیفی معماری منظر و تأثیر آن بر ارتقا کیفیت بصری محیط پیرامون (نمونه مطالعاتی: دریاچه چیتگر)
محورهای موضوعی : معماری
مازیار میرزاطاهری
1
,
شهریار شقاقی
2
,
امیر حق جو
3
,
حسن ابراهیمی اصل
4
1 - دانشجوی دکترای تخصصی، کارشناسی ارشد معماری، معماری دانشکده معماری و هنر، دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر، ایران.
2 - استادیار، دکترا، معماری دانشکده معماری و هنر، دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر، ایران.
3 - استادیار، دکترا، معماری دانشکده معماری و هنر، دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر، ایران.
4 - استادیار، معماری دانشکده معماری و هنر، واحد جلفا، دانشگاه آزاد اسلامی، جلفا، ایران.
کلید واژه: دریاچه مصنوعی, معماری منظر, کیفیت بصری, دریاچه چیتگر,
چکیده مقاله :
دریاچههای مصنوعی از دیرباز به یکی از مناظر تفریحی گردشگری مهم در دنیا تبدیل‌شده است. بهبود کیفی معماری منظر و تأثیرات آن بر ارتقا کیفیت بصری محیط پیرامون، به دلیل وجود نقش جذاب آب و دریاچه، از جایگاه ویژه‌ای در میان گردشگران برخوردار است. هدف مقاله، تبیین نقش دریاچههای مصنوعی بر بهبود کیفی معماری منظر و تأثیر آن بر ارتقا کیفیت بصری محیط پیرامون و معیارهای ذهنى شــهروندان است که باعث ایجاد تأثیر ارتقا کیفیت بصری محیط پیرامون و بهبود کیفی معماری منظر میشود. روش تحقیق شــامل روش‌های توصیفى- تحلیلى و پیمایشى است. جامعه آمارى 384 نفر از ساکنین و مراجعین میباشند که از حاشیه فضاى مسکونی و دریاچه مورد سنجش قرار گرفتند، تکنیک تحلیل شامل تحلیل آمارى با استفاده از نرم‌افزار PLS صورت گرفته است. با توجه به یافتههای پژوهش بهبود کیفی معماری منظر و ارتقا کیفیت بصری محیط دریاچه یکی از اصلی‌ترین معیار برای تبیین نقش دریاچههای مصنوعی میباشد.
The role of artificial lakes has long been transformed into one of the important recreational landscapes for tourism around the world. In this context, the qualitative improvement of landscape architecture and its effects on enhancing the visual quality of the surrounding environment, due to the attractive role of water and lakes, holds a special place among tourists. The aim of this article is to elucidate the role of artificial lakes in the qualitative improvement of landscape architecture and its impact on enhancing the visual quality of the surrounding environment, as well as the criteria and mental perceptions of citizens that contribute to the enhancement of the visual quality of the environment and the qualitative improvement of landscape architecture. The research method includes descriptive-analytical and survey methods. Accordingly, the present study aims to clarify the role of artificial lakes in the qualitative improvement of landscape architecture and its impact on enhancing the visual quality of the surrounding environment. The reasons for selecting this lake as a research sample can be explained by its attractive topography, strong green space foundation, and the significant presence of people at various times. The existence of various commercial, cultural, and administrative uses around the lake, along with joyful marine elements and recreational activities, and the abundance of food stores along the lake's edge, contribute to the high volume of activity in the area.
"Structural Equation Modeling was used for data analysis, hypothesis testing, and evaluation of the research model. Since variance-based structural equation modeling is used for complex models, it does not have a sample size limitation and is not sensitive to the normality of the distribution, we utilized it in the present study. Using Cochran's formula, a sample size of 384 individuals was selected. The data were analyzed using Smart PLS software. The results indicate that one of the objectives of the research is to explain the role of Chitgar Lake in the qualitative improvement of landscape architecture. Descriptive findings showed that among the three components of qualitative improvement, which include social, environmental, and landscape architecture, The greatest role is attributed to the environmental component (with an average of 3.47),while the least role is related to the social component (with an average of 2.97). The landscape architecture component ranks second with an average of 3.21. In better words, considering the important role of the lake in the environment, the respondents believed that the living ecosystem around the lake gives a better understanding of the natural environment, and agreed with the presence and migration of birds from other climates to this lake, and agreed with the lack of abnormal buildings around this lake. The lake was for the presence of more migratory birds Additionally, another objective of the research is to explain the role of Chitgar Lake in enhancing the visual quality of the surrounding environment. Descriptive findings indicated that among the four components of economic, physical, educational, and managerial and legal, the highest role of the lake is in the educational component.
اديب، مرتضى. (۱۳۹۱). معماری منظر و شیوههای مدیریت دانش در فرآیند طراحی. باغ نظر، 22(۹).
آراسته، مهدی؛ و فرکیش، هیرو. (۱۳۹۴). فاکتورهای تاثیر گذار بر احساس تعلق به مکان. کنفرانس بین المللی، معماری شهرسازی، هنر محیط زیست افقهای آینده و نگاهی به گذشته ایران، تهران.
اسپیرن، آن پنهون. (۱۳۸۴). زبان منظر. ترجمه سید حسن بحرینی و بهناز امین زاده ، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
اشمیت، ریچارد. (۱۳۷۵). تاویل پدیدار شناختی تاویل استعلایی پدیدار شناختی. هوسرل ترجمه ی ضياء موحد نيا. نشریه فرهنگ، ۱۸ ۲۷-۳۷.
اکرمی، غلامرضا؛ و رضا، سامه. (۱۳۹۴). تاملاتی بر بافت و معماری روستایی انشگاهی. قزوین: انتشارات جهاد
ایروانی، محمود؛ و خداپناهی، محمد کریم. (۱۳۷۱). روانشناسی احساس و ادراک. تهران.
بل، سایمون. (1394). منظر: الگو، ادراک و فرایند. ترجمه بهناز امین زاده. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
پاکزاد، جهانشاه. (1391). مبانی نظری و فرآیند طراحی شهری. تهران:انتشارات شهیدی
پوردیهیمی، شهرام؛ و سید کلال، ساسان. (1391). فضای منظر : پیوندگاه فرهنگ و طبیعت. مسکن و محیط روستا، 3(138)، 17-28.
داورپناه، مجتبی؛ احمدپور، محمود؛ و شهریاری، مجید. (1401). کارکرد اقتصادی تالاب هامون در منطقه سیستان (با تاکید بر بخش های صیادی و گردشگری). ششمین کنگره بین المللی توسعه کشاورزی، منابع طبیعی، محیط زیست و گردشگری ایران.
دلفروزی، فرزانه؛ رحمانی قصبه، محمد؛ و صرافی گهر، اسماعیل. (1395). بررسی نیازهای کیفیت محیط کردشگری برای طراحی برای طراحی هتل در حوزه دریاچه چیتگر. اولین کنفرانس ملی رویکردهای معماری و شهرسازی پیش رو،کرمانشاه.
دﯾﻦپرﺳﺖ، ﺳﺎﺟﺪه؛ و ﯾﺎري ﺣﺼﺎر، ارﺳﻄﻮ. (1399). ﺳﻨﺠﺶ پﯿﺎﻣﺪﻫﺎي ﺧﺸک ﺷﺪن درﯾﺎچﻪ اروﻣﯿﻪ ﺑﺮ روي ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي اقتصادی روستاهای پیرامونی. فصلنامه پژوهش های جغرافیای اقتصادی، 2 (6)، 23-12
رضاقلی، مرجان. (1392). ارزیابی نقش دریاچه های مصنوعی در توسعه گردشگری با استفاده از مدل تحلیلیSWOT نمونه موردی دریاچه چیتگر. دومین همایش ملی گردشگری و طبیعت گردی ایران زمین، همدان.
ﺳﺒﻚآرا، جلیل، ﻣﻜﺎرﻣﻲ، مرضیه، ﻣﺤﻤﺪﺟﺎﻧﻲ، طاهره. (1384). بررسی پراکنش و فراوانی پلاکنتونی روذخانه گرگان رود. مجله پژوهش و سازندگی در اور دام و آبزیان، (73)، 73-65
عباس پور، مجید؛ عابدی، زهرا؛ احمدیان، مجید؛ و ظفری، فرزانه. (1392). ارزش گذاری اقتصادی کارکردهای بازاری منابع زیست محیطی دریاچه ارژن - پریشان با تاکید بر گونه های آبزی. علوم تکنولوژی محیط زیست، 15، 75-89
گلکار، کوروش. (1387). محیط بصری شهر،سیر تحول از رویکرد تزیینی تا رویکرد پایدار.
Briggs, D.J., & France, J. (1980). Landscape Evaluation: A Comparative Study. Journal of Ecological Economist, (28), 263-275.
Cavaliere, A., De Marchi, E., & Banterle, A. (2018). Exploring the adherence to the Mediterranean diet and its relationship with individual lifestyle: he role of healthy behaviors, pro-environmental behaviors, income, and education. Nutrients, 10(2), 141.
Daniel, T.C., Vining, J. (1983). Methodological issues in the assessment of landscape quality. New York: Plenum, pp: 90-91.
Kane, P.S. (1981). Assessing landscape attractiveness : A comparative test of two new methods. Applied Geography, 1, 77-96.
Kaplan, R., & Kaplan, S. (1989). The Experience of Nature: A Psychological Perspective. New York: Cambridge University Press.
Walker, P., & Melanie, S .(1996). Invisible Garden: In search of Modernism in the American Landscape. MA: MIT Press.
Zube, E.h., Pitt, D.G. (1987). Cross cultural perceptions of scenic and heritage landscapes. Landscape planning, (8), 37-69.
