ساختمان دانشکده معماری، زمینه پرورش خلاقیت دانشجویان معماری

محورهای موضوعی : خلاقیت شناسی کاربردی- مهندسی خلاقیت و نوآوری

فلورا فکوریان ¹ , مهدی حمزه نژاد ²

1 - کارشناس ارشد رشته معماری دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران
2 - استادیار دانشگاه علم و صنعت تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1396/12/22 تاریخ پذیرش : 1397/09/05 تاریخ انتشار : 1397/09/30

کلید واژه: آموزش, خلاقیت, روانشناسی محیط, معماری دانشگاه,

چکیده مقاله :

زمینه: امروزه طراحی مجموعه های دانشگاهی مناسب به منظور ارتقا کیفیت آموزشی و افزایش خلاقیت دانشجویان از اهمیت زیادی برخوردار است. بسیای از روانشناسان محیط و طراحان فضاهای آموزشی اعتقاد دارند محیط فیزیکی دانشگاه باید چنان سازماندهی گردد که هر فرد با توجه به توانایی ها ی خود به انجام فعالیت و یادگیری تشویق گردد.هدف: پژوهش حاضر به دنبال بررسی طراحی و برنامه ریزی محیط های آموزشی معماری است و برای دستیابی به این هدف به مقایسه تطبیقی مولفه های موثر بر ابعاد تاثیر گذار خلاقیت دانشجویان در طراحی چهار پردیس معماری: علم و صنعت، هنر اسلامی تبریز، باهنر کرمان و هنر اصفهان متمرکز است. روش: پژوهش به روش نیمه تجربی انجام شد. جامعه آماری دانشجویان برتررشته معماری دوره کارشناسی ارشد در دانشگاه های نامبرده بودند. در انتخاب دانشگاه ها تلاش شد دو نمونه سنتی و مدرن از دو دسته بندی متفاوت تاریخی و طبیعی استفاده گردد .بررسی نمونه ها همراه با تحلیل کیفی می باشد. در نهایت طرح نهایی ارشد دانشجویان ممتاز این دانشگاه ها انتخاب شد و تاثیر گذاری محیط ها در خلاقیت طرح ها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج هر مرحله از تحقیق در جلسات بارش افکار توسط گروه متمرکز 6 نفره از نخبگان مرتبط با آموزش معماری و با استفاده از کاربرد روش دلفی توسط نگارندگان مورد مداقه قرار گرفت. یافته: با تاکید بر فائق آمدن بر نیازهای نگرش خلاق دبلیو سانتراک: (آمادگی، رسیدگی و تحقیق، نهفتگی، ایستادگی، بصیرت)، به تعمیم رفتارهای یک جوان در حالات مختلف (کودک، بالغ، والد) پرداخته است. در مرحله بعد با کسب شناخت کافی از نحوه بروز رفتارها به بیان کالبد و عملکرد مورد نیاز با آن پرداخته شده است. نهایتا تمامی فضاهای نامبرده از جهت تاثیر بر خلاقیت یک دانشجوی برتر مقطع ارشد معماری با توجه به ویژگی های "بداعت و صراحت فضایی، دسترسی و انسداد، هندسه آفاقی و انفسی، فضاهای تعامل جمعی، فن آوری جدید و ارتباط با طبیعت" مورد بررسی کیفی قرار گرفته اند. نتیجه گیری: پردیس های جانمایی شده در بافت قدیم شهری که تغییر کاربری داده اند محیط مناسب تری را برای یادگیری فراهم نموده و بر خلاقیت افراد تاثیر بیشتری دارند.

چکیده انگلیسی:

Background: Nowadays, appropriate college design is noticed due to improve the quality of education and increase the creativity of students. Many environmental psychologists and designers believe that the physical environment of the university must be organized for different abilities of users so that each individual is encouraged to engage in activities and learning process.Purpose: The purpose of this study is to investigate the design and planning of architectural educational environments. To achieve this goal, comparative analysis of the affecting components on creativity in four campus is focused: science and technology, Islamic art of Tabriz, Bahonar Kerman Isfahan art.Method: The research was based on a semi-experimental method. The statistical population were the top senior students. Universities election were baces on, two traditional and modern examples also two different historical and natural categories. Were considered. Examination contains qualitative analysis. The final design of the top senior students of these universities was selected and the impact of the environments on the creativity of the projects was examined.Finding: By emphasizing the overcome of the creative needs of John. W. Santrock: (preparation, investigation, latency, persistence, insight), the generalization of young person`s behaviors has focused on different situations (child, adult, parent). In the next step, with sufficient understanding of how the behaviors are revealed, design criteria were disscusted. Finally, qualities that impact the creativity of an architect student determined as: "spatial clarity, accessibility, and obstruction", inner and outer geometry, spaces of collective interaction, new technology, and relationship with nature. They were used to analysis of stastics population.The creativity of every young student, especially in architecture, is influenced by indirect messages taken from learning environments. Where they have bring joy and freshness, will led to satisfactory feedback and the formation of creative ideas.Conclusion: renovated Campus communities in the old urban context provides a more suitable learning Environments and is more effective on the creativity of individuals.

منابع و مأخذ:

آقا محمدی، جواد. شاه حسینی، سعید.(1395). مقایسه تأثیر میزان استفاده از ارتباطات بی واسطه و ارتباطات رسانه ای بر میزان تفکر خلاق دانشجویان کارشناسی علوم تربیتی دانشگاه اراک. فصلنامه علمی پژوهشی ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی،(4)5 ،121 – 140.

ابوطالبی احمدی، تقی.1382.روان‏شناسی خودباوری و ارتباط آن با موفقیت, تهران :وحید.

دبلیو سانتراک، جان. (1397). زمینه روانشناسی سانتراک جلد اول. ترجمه: مهرداد فیروزبخت. چاپ دهم . تهران: انتشارات رسا. (کتاب اصلی در سال 1383 منتشر شده است.)

رحیمی مند، مریم. عباس پور، عباس.(1394). تأثیر شیوه های جدید آموزش بر خلاقیت و پیشرفت تحصیلی دانشجویان. فصلنامه علمی پژوهشی ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی،(4)4 ،119 - 142.

عظمتی،حمید رضا؛ باقری،محمد.(1387). آموزش مفاهیم توسعه پایدار با طراحی معماری منظر دانشگاه.مجله فنآوری و آموزش، سال دوم شماره3.

غفاری، علی. (1378) .انتظام کالبدی فضاها و روابط بین آنها در طراحی مدارس، مجله مدرسه،شماره 14.

فخر آوری، کتایون. عبدالهی، محمد حسین. شاهقلیان، مهناز.(1396). رابطه کارکردهای اجرایی (بازداری، به روز رسانی و تغییر پذیری) و خلق مثبت و منفی با میزان خلاقیت دانشجویان. فصلنامه علمی پژوهشی ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی ،(4)6 ،127 - 148.

فکوریان، فلورا. 1392. طراحی دانشکده معماری دانشگاه تبریز با تأکید بر تلفیق هنر و تکنولوژی در جهت ارتقاء کیفیت فضایی. پایان­نامه منتشر نشده کارشناسی ارشد، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، دانشکده معماری و شهرسازی، گروه تحصیلی معماری.

کاظمی، سیده فاطمه. نادری، حبیب الله. هاشمی، سهیلا. میکاییلی، فرزانه.(1396). ارائه مدل علی برای خلاقیت دانشجویان بر اساس متغیرهای فردی (خودکارآمدی عمومی، خودکار آمدی خلاق، خردمندی و انگیزش درونی) و اجتماعی (جو دانشگاه). فصلنامه علمی پژوهشی ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی ،(1)7 ،71 - 100.

کامل نیا، حامد.(1386). طراحی محیط های یادگیری،تهران: انتشارات سبحان نور.

لنگ،جان. (1938).آفرینش نظریه معماری.ترجمه علیرضا عینی فر،تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

مهدوی نژاد،محمد جواد. (1384) .آفرینشگری و روند آموزش خلاقانه در طراحی معماری .نشریه هنرهای زیبا، شماره 57.

مطلبی،قاسم.(1380) .روان شناسی محیطی دانشی نو در خدمت معماری و طراحی شهری، نشریه هنرهای زیبا،شماره 10.

محمودی، امیر سعید.(1381). چالش­های آموزش طراحی معماری در ایران، نشریه هنرهای زیبا، شماره 12.

 Abdullaha, N. A. G, Behb, S. C, Tahirb , M. M. Che Anib, A. I.& Tawilb, N. M. ) 2011.(Architecture design studio culture and learning spaces: a holistic approach to the design and planning of learning facilities. Procedia Social and Behavioral Sciences, 15, 27-32.

Ala, S. Sari, M. R. & Kahya, C. N. (2012). A different perspective on education: Montessori and Montessori school architectureFaculty of Architecture. Turkey Procedia - Social and Behavioral Sciences 46.1866 – 1871.     

Brent, C. (2017). Connecting Physical University Spaces with Research-Based Education Strateg. Journal of Learning Spaces, 6 (2), 1-12.

Ferrari, A. Cachia, R. & Punie, Y. (2009). Innovation and creativity in education and    training, Elsevier Ltd.Literature review on Innovation and Creativity in E&T in the EU Member States (ICEAC).

Ison Radtke, R. (2018). Experiential Learning in Campus Evaluation: Integrated Design Research Methodologies, Journal of Learning Spaces, 7 (1), 62-75.

Kilicaslan, Hare. (2012), Art and architecture: Hagia Sophia museum sample, Trabzon, Procedia - Social and Behavioral Sciences 51, 120 – 124.

Kilbourne, J. R. Scott-Webber, L. Kapitula, L. R. (2017). An Activity-Permissible Classroom: Impacts of an      Evidence-Based Design Solution on Student Engagement and Movement in an Elementary School Classroom Children. Youth and Environments, 27(1), 112-134.

McNeil, J. Borg, M. Learning spaces and pedagogy: Towards the development of a shared understanding. Aalto University press, 17(2), 228-238.

McDavid, L. Parker, L. C. Burgess, W. Robertshaw, B. Doan, T.(2018).The Combined Effect of Learning Space and Faculty Self-Efficacy to Use Student-Centered Practices on Teaching Experiences and Student Engagemen. Journal of Learning Spaces, 7(1), 29-44.

Renae, A. (2018). Innovating Lecturing: Spatial Change and Staff-Student Pedagogic Relationships for Learning. Journal of Learning Spaces, 7 (1), 1-15.

Rout, A. Galpern, P. (2017). Evidence-based design of outdoor learning spaces in winter: Behavioral mapping in a ‘Forest School’. The 10th EAAE/ARCC International Conference Rands, M. L. Gansemer, T. Ann, M. (2017).The Room Itself is Active: How Classroom Design Impacts Student Engagement. Journal of Learning Spaces, 6(1), 26-33.

Zimmermann, P. Sivunen, M., Viljanen, J., Nenonen, S., and Kajander, J.-K., 2014. Evidence-Based Design in Learning Environments: A Practical framework for project briefing, International Journal of Facilities Management. 162-174.