مقایسه زبان و بیان نمادین در نقش‌برجسته‌های پاسارگاد با نوع بیان در معماری سنتی ایرانی-اسلامی

محورهای موضوعی : باستان‌شناسی تاریخی

محمود طاووسی ¹ , مهدی حقیقت‌بین ²

1 - عضو هیأت علمی گروه هنر، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
2 - دانشجوی دکتری پژوهش هنر، گروه هنر، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

تاریخ دریافت : 1402/05/04 تاریخ پذیرش : 1402/05/04 تاریخ انتشار : 1386/06/01

کلید واژه: فرهنگ, دین, پاسارگاد, معماری, نقش‌برجسته,

چکیده مقاله :

معماری ایرانی قبل از ظهور اسلام در دوره‌های مختلف رشد یافت و با ظهور اسلام تحول عظیمی در آن به تأسی از دستورات دین جدید به‌وجود آمد. با توجه به اهمیت پارسیان و شیوه معماری آن‌ها، این مقاله ابتدا به توضیح دربارة هخامنشیان و چگونگی شکل‌گیری امپراطوری و سقوط پارسیان و دوران تاریخی پس از این امپراطوری پرداخته و سپس، به ذکر ویژگی‌های پاسارگاد و دلایل اهمیت آن می‌پردازد. در بخش بعدی، دین و آیین دینی در دوره هخامنشیان مورد بررسی قرار می‌گیرد و سپس، به مطالعه نقوش و جزئیات معماری در بناهای پاسارگاد و به‌صورت ویژه، کاخ‌های کوروش از دیدگاه محققانی که در پاسارگاد تحقیق کرده‌اند، می‌پردازد. در ادامه، به بیان تأثیر اسلام بر هنر و معماری سنتی ایرانی-اسلامی و جنبه‌های نمادین آن پرداخته و در نهایت، جنبه‌های نمادین و متأثر از مذهب را در معماری این دو دوره به‌خصوص در جزئیات آن‌ها را با یکدیگر مقایسه می‌کند.

چکیده انگلیسی:

Pre-Islamic Iranian architecture developed in different periods, and with the advent of Islam, a huge transformation took place in it due to the orders of the new religion. Considering the importance of the Persians and their architectural style, this article first explains about the Achaemenids and how the empire was formed and the fall of the Persians and the historical period after this empire, and then mentions the characteristics of Pasargad and the reasons for its importance. In the next section, religion and ritual in the Achaemenid period are examined, and then, it studies the motifs and architectural details in the buildings of Pasargad and especially the palaces of Cyrus from the perspective of researchers who have researched in Pasargad. In the following, it describes the influence of Islam on traditional Iranian-Islamic art and architecture and its symbolic aspects, and finally, it compares the symbolic and religious aspects in the architecture of these two periods, especially in their details.