تبیین مبانی معرفت شناسی معماری و شهرسازی با نگرش سیستمی

محورهای موضوعی : معماری

نسیم اشرافی ¹

1 - گروه هنر و معماری، واحد پردیس، دانشگاه آزاد اسلامی، پردیس، ایران.

تاریخ دریافت : 1394/11/20 تاریخ پذیرش : 1396/09/13 تاریخ انتشار : 1397/03/01

کلید واژه: نگرش سیستمی, معماری, شهرسازی,

چکیده مقاله :

تدوین تئوری در حوزه معماری و شهرســازی و چگونگی اجرای آن، از معضلاتی اســت که صاحب نظران این حوزه را به چالش کشیده است. ناکامی مکاتب مختلف در معرفت شناسی روابط بین اجزای معماری و شهرسازی هم زمان با پیچیدگی علوم و تعامل آن ها با این علم آغاز گردید. از طرفی ورود اندیشه های غربی و از طرف دیگر نگرش اتمیسم به معماری و شهرسازی، سبب ناکامی مکاتب مختلف داخلی در معرفت شناســی روابط بین اجزای معماری و شهرســازی گردیده است. پژوهش حاضر همواره در تلاش اســت با تعریف نگرش سیســتمی، به عنوان نگرش کل گرا و وحدت بخش، نقش سیستم های عینی، ذهنی و فطری را در ارتباط با عینیت فضا، ذهنیت معمار و فطرت معمار و مخاطب تبیین نماید تا مؤلفه ماندگاری در اثر معماری و شهرسازی را به عنوان مؤلفه هویت سیستمی معرفی نموده و امنیت آن را در مقابل تهدید اندیشه های بیگانه به واسطه مکتب موقعیت محور تأمین نماید.

منابع و مأخذ:

1. ابن منظور، محمدبن مکرم. (1372). لسان العرب. بیروت: انتشارات دار صادر.(1414 ق)
2. اشرافی، نسیم؛ و نقی زاده، محمد.(1394). مقایسه تطبیقی فرایند شناخت و آفرینش- با تبیین جایگاه «حقیقت» و «ایده»- در هنر و معماری غربی و اسلامی. هویت شهر،9(23)، 37-.46
3. اشرافی، نسیم.(1395). مبانی نظری معماری و شهرسازی اسلامی با تکیه‌بر نگرش سیستمی. تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
4. برتالانفی، لودویگ فون.(1366). مبانی تکامل و کاربردهای نظریه عمومی سیستم‌ها. (کیومرث پریانی، مترجم). تهران: انتشارات تندر.
5. بیشون، جون؛ و دوروسنی، ژوئل. (1370). روش تفکر سیستمی. (امیر حسین جهانبگلو، مترجم). تهران: انتشارات پیشبرد.
6. تقوایی، ویدا. (1389). از چیستی تا تعریف معماری. هویت شهر، 5(7)، 75-86.
7. جرجانی، محمد ابن علی. (1370). التعریفات. تهران: ناصر خسرو.
8.چرچمن، چارلز وست. (1375). نظریه سیستم ها. (رشید اصلانی، مترجم). تهران: انتشارات مرکز آموزش مدیریت دولتی.
9. حسینی سیاه‌پوش، سید محمود. (1365). تئوری عمومی سیستم ها از دیدگاه

اسلامی. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
10. راین، الن. (1367). فلسفه علوم اجتماعی. (عبدالکریم سروش، مترجم). تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
11. رضاییان، علی. (1375). تجزیه‌وتحلیل و طراحی سیستم. تهران: انتشارات سمت.
12. طباطبایی، سید محمدحسین. (1360). تفسیر المیزان. جلد2. (سید م‍ح‍م‍دب‍اق‍ر م‍وس‍وی‌ه‍م‍دان‍ی، مترجم). قم: دفتر انتشارات اسلامی.
13. طریحی، فخرالدین. (1375). مجمع البحرین. تهران: مرتضوی.
14. عباسی، حسن. (1386). دکترین سیستم. جلسه 28. جلسات کلبه کرامت. تهران: اندیشکده یقین.
15. عباسی، حسن. (1386). قواعد سیستم. جلسه 26، جلسات کلبه کرامت. تهران: اندیشکده یقین.
16. عباسی، حسن. (1386). هویت سیستمی. جلسه 31، جلسات کلبه کرامت. تهران: اندیشکده یقین.
17. فراهیدی، خلیل بن احمد. (1410ق). کتاب العین. قم: انتشارات هجرت.
18. فرشاد، مهدی. (1391). نگرش سیستمی در علم و عرفان. تهران: انتشارات میرماه.
19. قریشی ، سید علی‌اکبر. (1371). قاموس قرآن. ج 3. تهران: انتشارات دارالکتب الاسلامیة.
20. مصطفوی، حسن. (1430ق). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. جلد4. تهران: مرکز نشر آثار العلامه المصطفوی.
21. مکارم شیرازی، ناصر. (1387). تفسیر نمونه. تهران: انتشارات دارالکتب الاسلامیه.
22. هال، ا.د وفاگن، آر. ای. (1375). نگرش اجمالی بر انواع سیستم ها. (داود سلیمانی، مترجم). تهران: انتشارات بازرگانی.

23. Ackoff, L. R.(1971). Towards a System of Systems Concepts, in Management Science. 19(11) .661-671
24. Dubos, R. (1965). Man Adapting, New Haven:Yale University Press.
25. Piaget, J. (1971). Structuralism. London: Routledge and Kegan Paul.