طراحی فرهنگسرا باتوجه به الگوی معماری حسینیه‌های دوره ی قاجار کاشان 

عسل ستار ¹ ( دانش‌آموخته‌ی کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران )
بهرام گسیلی ² ( استادیار دانشکده معماری، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران )
یاور رستم زاده ³ ( استادیار دانشکده معماری، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران )

تاریخ ارسال : 1401/12/20 تاریخ تایید : 1401/12/20

کلید واژه: فرهنگ, الگو, حسینیه, فرهنگسرا, معماری آئینی,

چکیده مقاله :

ساخت بناهائی آئینی نظیر حسینیه ها در دوره ی قاجار در شهر شیعه نشین کاشان بسیار پررونق بوده، چراکه برآمده از فرهنگ و معرف فرهنگ مذهبی مردمان این خطه بوده است. با توجه به نابسامانی و گسست فرهنگی که در معماری شهر کاشان به چشم می خورد، نیاز به فرهنگ سازی در ارتباط با بکارگیری الگوهای گذشته احساس می شود. پیشینه ی مذهبی فرهنگی شهر کاشان گواه بارزترین و ماندگارترین این الگوها، الگوی معماری حسینیه های دوره ی قاجار است که خود شاخصه ی شهر کاشان محسوب می گردد. اهداف اصلی که در پژوهش دنبال می شود طراحی فضایی آموزشی فرهنگی جهت گذران اوقات فراغت و توجه به توسعه و رشد فرهنگی اجتماعی منطقه و نیز فرهنگ سازی و ترویج فرهنگ بومی منطقه ی کاشان، الهام گیری از ارزش های آیینی اسلامی گذشته و ارائه ی اثری ماندگار، حفظ هویت و ارزش های اجتماعی تاریخی منطبق بر زمینه و خلق فضائی پاسخ دهنده است. در این راستا سعی شده با روشی کیفی براساس ویژگی های الگوی معماری حسینیه ها، به طراحی فرهنگسرا و فضاهای آن پرداخته شود. از این رو به خلق فضاهائی بیانجامد که در عین برخورداری از شخصیتی مستقل و متناسب با عملکرد خویش در پیوند با سایر فضاها بوده و قابلیت پاسخ گوئی به نیازهای متنوع مخاطبین را از طریق ایجاد فضاهائی اجتماع پذیر و دعوت کننده ضمن تعریف قلمرو و حفظ امنیت دارا باشد و در نهایت مجموعه ای یکپارچه جهت افزایش تعاملات اجتماعی و تبادلات فرهنگی در کنار برنامه های آموزشی و از همه مهم تر آشنائی با فرهنگ بومی منطقه که هدف اصلی طراحی مجموعه بوده است ارائه شود؛ لذا توجه و تأکید طرح بر بهکارگیری مفاهیم هویتی و فرهنگی- مذهبی منطقه بوده که در فرم و فضاهای فرهنگسرا تجلی یافته است.

چکیده انگلیسی :

The construction of religious buildings such as Hosseiniyehs was very prosperous during the Qajar period in the Shiye city of Kashan, which stood out and represented the religious culture of the people of this region. Considering the disorder and cultural discontinuity that can be seen in the architecture of Kashan city, the need for culture-building is felt in connection with the use of past patterns. According to the religious and cultural background of Kashan, the most obvious and lasting of these models is the architectural model of the Qajar period Hosseiniyehs, which are considered to be the hallmark of Kashan city. Therefore, the main goals that are followed in the research are the design of a cultural and educational space to spend leisure time and pay attention to the social and cultural development of the region, as well as culture and promotion of the native culture of Kashan region, inspiration from Islamic religious values and the presentation of a lasting work, preserving the identity and historical social values in accordance with the context and creating a responsive space. In this regard, it has been tried to design the cultural center and its spaces with a qualitative method based on the characteristics of the Hosseinieh architectural model. Therefore, spaces were created that, while having an independent personality and appropriate to their function, are connected with other spaces and have the ability to respond to the diverse needs of the audience by creating sociable and inviting spaces while defining the territory and maintaining to have security and finally to provide an integrated collection to increase social interactions and cultural exchanges along with educational programs and most importantly familiarity with the native culture of the region which was the main goal of the collection design; Therefore, the attention and emphasis of the plan is on the application of identity and cultural-religious concepts of the region, which is manifested in the form and spaces of the cultural center.