-
حرية الوصول المقاله
1 - بررسی پایداری محیط زیستی با استفاده از شاخص جای پای اکولوژیک (مطالعه موردی: شهر آبادان، استان خوزستان)
سعید محتشم نیامقدمه: رشد و تراکم بالای جمعیت در مناطق شهری و به تبع آن تولید انواع آلاینده‌های خانگی و صنعتی پیامدهای بسیاری بر پایداری محیطزیست و ظرفیت زیستی آن و همچنین کیفیت زندگی انسان در جوامع شهری به همراه داشته است. ارزیابی جای پای اکولوژیک یکی از روشهای اندازه‌گیری توسعه پ أکثرمقدمه: رشد و تراکم بالای جمعیت در مناطق شهری و به تبع آن تولید انواع آلاینده‌های خانگی و صنعتی پیامدهای بسیاری بر پایداری محیطزیست و ظرفیت زیستی آن و همچنین کیفیت زندگی انسان در جوامع شهری به همراه داشته است. ارزیابی جای پای اکولوژیک یکی از روشهای اندازه‌گیری توسعه پایدار در جوامع شهری است که در دنیا جهت سنجش پایداری استفاده میشود. جای پای اکولوژیک، نشانگر مقدار مصرف (تقاضای مردم برای کالاهای طبیعی و خدمات) و معادل مقدار زمین یا آبی است که نیازهای مصرفی جامعه را تأمین کرده، یا آنکه پسماندهای تولیدی آنها را جذب میکند. هدف از این پژوهش, سنجش پایداری شهر آبادان با استفاده از روش جای پای اکولوژیک است مواد و روشها: این پژوهش با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و با کاربرد الگوی محاسبه جای پای اکولوژیک پیشنهادی ریس و واکرناگل به منظور تعیین میزان زمین مورد نیاز ساکنان شهر آبادان انجام گرفته است. دادههای این پژوهش به طور عمده از نوع کمی و به دو روش اسنادی و میدانی جمع آوری گردید. جامعه مورد بررسی شامل 384 خانوارهای ساکن شهر آبادان و استفاده از آمار و دادههای ارگان‌های ذیربط با موضوع تحقیق و آمارو سالنامههای کشوری بوده است. روش نمونه گیری از نوع تصادفی خوشه‌ای براساس تقسیم بندی شهرآبادان به ده منطقه برحسب مناطق شهرداری و انتخاب محلات به صورت قرعه کشی صورت گرفت. سپس اقدام به محاسبه شاخص جای پای اکولوژیک مصرف مواد غذایی، میزان دی‌اکسید کربن تولید شده ناشی از حملونقل و گرمایش حاصل از گازهای طبیعی، میزان مصرف آب، مقدار برق مصرفی و مقدار پسماند تولیدی شد. نتایج و بحث: یافته‌های تحقیق نشان داد بیشترین جای پای اکولوژیک مربوط به مصرف برق(4252 مترمربع) به ازاء هر نفر و کمترین مربوط به پسماند (21 مترمربع) برای هر شهروند بوده است. جای پای شاخص آب 56، گاز طبیعی450، گازوئیل3770، بنزین 1484 و غذا 1232 مترمربع به ازاء هر شهروند و مجموع جای پای اکولوژیک محاسبه شده در شهر آبادان 12/1 هکتار محاسبه گردید. نتیجهگیری: نتایج تحقیق نشان داد به دلیل اقلیم خاص منطقه و فعالیت صنایع نفتی مصرف نهاده انرژی در فصول گرم سال افزایش یافته و به دلیل صنایع موجود در منطقه و تردد خودروهای دیزلی جهت انتقال محصولات و فرآورده‌های نفتی موجب شده تا مصرف سوخت گازوییل بیش از بنزین باشد. هر چند مجموع سرانه جای پای اکولوژیکی شهر آبادان کمتر از میانگین جهانی(8/1 هکتار) است، اما مجموع جای پای اکولوژیکی آن به ازاء کل جمعیت 5/5 % بیش از توان تحمل محیط زیست شهری بوده و این امر نیازمند مدیریت بهینه منابع و تطبیق این پتانسیل با جمعیت و مصرف منابع میباشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
2 - سنجش آگاهی و نگرش دانشجویان غیرپزشکی در مورد اصول بهداشت، ایمنی و محیط زیست (HSE) در منازل مسکونی
امید طبیعیمقدمه: ارزیابی فرهنگ سلامت، ایمنی و محیط زیست روشی قابل قبول برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار و حفاظت از محیطزیست است. با توجه به دانش نگارنده، تا به امروز، هیچ مطالعه سیستماتیکی برای بررسی میزان دانش و نگرش دانشجویان غیرپزشکی برای استفاده از اصول بهداشت، ایمنی و محی أکثرمقدمه: ارزیابی فرهنگ سلامت، ایمنی و محیط زیست روشی قابل قبول برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار و حفاظت از محیطزیست است. با توجه به دانش نگارنده، تا به امروز، هیچ مطالعه سیستماتیکی برای بررسی میزان دانش و نگرش دانشجویان غیرپزشکی برای استفاده از اصول بهداشت، ایمنی و محیطزیست در منازل مسکونی انجام نشده است. بنابراین، برای کاهش و پیشگیری از حوادث خانگی و همچنین حفاظت از محیطزیست، مطالعه حاضر با هدف تعیین سطح دانش و نگرش دانشجویان غیرپزشکی در مورد اصول بهداشت، ایمنی و محیطزیست در منازل مسکونی انجام شد. مواد و روشها: مطالعه حاضر، مطالعه‌ای مقطعی از نوع توصیفی تحلیلی است. نمونه‌ها شامل تعداد 250 نفر از دانشجویان غیرپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی استان فارس بودند که به‌صورت نمونهگیری به روش در دسترس انتخاب شدند. از دانشجویان خواسته شد تا پرسشنامهها را که شامل سؤالاتی در زمینه مشخصات جمعیت‌شناسی، آگاهی و دانش عمومی در مورد بهداشت، ایمنی و محیطزیست در منازل مسکونی بود تکمیل کنند. اعتبار پرسشنامه (78/0) قبل از انجام مطالعه تعیین شد. با استفاده از نرمافزار SPSS نسخه 21 و با بهره‌گیری از آمار توصیفی و آزمونهای کای دو (X2)، من-ویتنی و کروسکال والیس تجزیه و تحلیل دادهها انجام پذیرفت. نتایج و بحث: یافته‌های این پژوهش نشان داد که 8/86 درصد از افراد، از میزان آگاهی ضعیفی در مورد شناخت مسائل و رعایت اصول بهداشت، ایمنی و محیطزیست در خانه برخوردار بودند و 2/79 درصد تمایلی برای رعایت اصول بهداشت، ایمنی و محیطزیست در منازل مسکونی ندارند. همچنین نتایج نشان داد، بین جنسیت و آگاهی، تحصیلات و آگاهی و همچنین گروه سنی و آگاهی، ارتباط معنی‌داری از نظر آماری وجود دارد (05/0P<). نتیجهگیری: یافته‌های پژوهش نشان داد که دانشجویان از سطوح تقریباً پایینی از دانش و آگاهی در رابطه با اصول و مسائل بهداشت، ایمنی و محیطزیست در منازل مسکونی برخوردار میباشند و نیازمند برنامههای آموزشی منظم ، گسترده و سیستماتیک در زمینه افزایش فرهنگ بهداشت، ایمنی و محیطزیست هستند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
3 - استفاده از روش IPSS در توصیه کمی کود نیتروژن جهت کاهش آلودگی محیط زیست
عبدالکریم اجرایی رخشان حکیم الهیمقدمه: کودهای شیمیایی یکی از مهمترین عوامل آلوده‌کننده محیط زیست بوده که میتوانند باعث آلودگی هوا، خاک، آبهای سطحی و زیرزمینی شده و آسیب‌های جبران ناپذیری به محیط زیست وارد کنند. در بین کودهای شیمیایی، کودهای نیتروژنه بیشترین میزان مصرف را دارند و میتوانند تحت تأثیر أکثرمقدمه: کودهای شیمیایی یکی از مهمترین عوامل آلوده‌کننده محیط زیست بوده که میتوانند باعث آلودگی هوا، خاک، آبهای سطحی و زیرزمینی شده و آسیب‌های جبران ناپذیری به محیط زیست وارد کنند. در بین کودهای شیمیایی، کودهای نیتروژنه بیشترین میزان مصرف را دارند و میتوانند تحت تأثیر فرآیند اکسیداسیون و احیا قرار گیرند و بیشترین تأثیر را بر محیط زیست بگذارند. تاکنون روشهای زیادی برای توصیه کودهای شیمیایی ارائه شده است، اما همه این روشها کیفی هستند و نمی‌توان مقدار کود مورد نیاز گیاه را محاسبه کرد. سیستم یکپارچه گیاه و خاک (IPSS) برای اولین بار در سال 2019 ارائه شد. در این روش مقدار عناصر مورد نیاز گیاهان به صورت کمی محاسبه میشود. مواد و روشها: در این تحقیق 39 باغ مرکبات در جهرم انتخاب و بر اساس میزان تولید به دو گروه پرتولید، و تولید متوسط تا کم دسته‌بندی شدند. در هر باغ سه درخت انتخاب و به مدت دو سال متوالی و هر سال دو بار از اندامهای گیاهان و خاک اطراف ریشه نمونه‌برداری و غلظت نیتروژن آنها اندازه‌گیری شد. نتایج و بحث: بین میزان نیتروژن عصاره اشباع خاک و نیتروژن اندامهای گیاهی همبستگی معنی داری وجود داشت و بیشترین همبستگی بین نیتروژن برگ‌های جوان و نیتروژن عصاره اشباع خاک مشاهده شد. همچنین بین نیتروژن اندامهای گیاهی همبستگی مثبت و معنی‌داری وجود داشت و بیشترین همبستگی بین نیتروژن برگ‌های جوان و سایر اندامهای گیاهی مشاهده شد. معادلات بین نیتروژن اندامهای گیاهان و نیتروژن عصاره اشباع خاک تعیین شد. با ساده‌سازی آن معادلات دو معادله با دو متغیر به دست آمد که با توجه به آنها میتوان مقدار کود مورد نیاز را به صورت کمی محاسبه کرد. نتیجهگیری: نتایج این تحقیق دو معادله رگرسیون دو متغیره است که بر اساس آن میتوان مقدار کود مورد نیاز گیاهان را به صورت کمی و دقیق محاسبه کرد و محیط زیست را از خطر آلودگی کودهای شیمیایی محافظت کرد. این روش برای تمامی عناصر و گیاهان در سیستمهای کشت هیدروپونیک و خاکی قابل استفاده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
4 - جاسوسی محیط زیستی توهم یا واقعیت
رخشاد حجازی الهه پهلوانجنگ نرم در عصر حاضر، بـا توجـه بـه ویژگـی¬هـاي رسانههای جدیـد (سرعت، قابلیت پخش گسترده جهانی، ارزان بودن و در دسترس بودن) دیگر منحصـر بـه زمـان وقوع جنگ نیست، بلکه حتی در زمان صلح نیز، فعال است. جنگ نرم اکنون، بسیار زیرکانه‌تر رخ میدهد چون غیرمستقیم و نامحسوس است و ال أکثرجنگ نرم در عصر حاضر، بـا توجـه بـه ویژگـی¬هـاي رسانههای جدیـد (سرعت، قابلیت پخش گسترده جهانی، ارزان بودن و در دسترس بودن) دیگر منحصـر بـه زمـان وقوع جنگ نیست، بلکه حتی در زمان صلح نیز، فعال است. جنگ نرم اکنون، بسیار زیرکانه‌تر رخ میدهد چون غیرمستقیم و نامحسوس است و البته درعین¬حال نسبت به گذشـته تأثیرگذارتر و عمیق¬تر است. با توجه به نکـات فـوق، لـزوم اسـتفاده و بهـره‌گیـري کشـورها از فنـاوري¬هـاي نوین خصوصا دفاع در برابر جاسوسی از طریق حشرات رباتی بسیار مهم است. در این پژوهش ابتدا به بررسی سابقه¬ی جاسوسی به وسیله-ی حیوانات پرداخته شد و یافت شد که به علت اندازه¬ی نسبتا بزرگ و محو نشدن حیوانات در محیط و نتیجتا معلوم شدن عملیات¬های جاسوسی، دیگر گزینه¬های مناسبی جهت جاسوسی نیستند و به همین دلیل به جدیدترین نحوه¬ی جاسوسی، یعنی جاسوسی از طریق ربات¬های حشره پرداخته شد. علت استفاده از این حشرات مهارت بالا در پرواز و قدرت استتار بالا بوده است. یافته‌های این پژوهش نشان داد استفاده¬ی ابزاری از حشرات رباتی محتمل است، زیرا امروزه هر کشوري که خواهان حفظ قدرت و بقا در دنیای بین¬الملل است، ضروري به نظر می¬رسد تا براي حفظ موجودیـت خـود از ابزارهـا و فنـاوري¬هـاي نوین جنگی استفاده کند و تلاش کند خود را به این فناوري¬هاي نوین جنگی مجهـز گردانـد تـا از بقاي خود در مقابل دشمنان محافظت کند. این مطلب اهمیت و ارزش این پژوهش را بـه وضـوح نمایان و روشن می¬کند و نتیجتا و از این حیث لزوم شناخت تهدیدهات حشرات رباتی یا به عبارت دیگر شبه حشرات احتمالی و به تبع آن آمادگی¬های متناسب آن، امری ضروری به نظر می¬رسد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
5 - تأثیرآموزش محیط زیست با رویکرد تنوع زیستی و تأکید بر حفظ حیات وحش بر نگرش مردان روستایی ساکن روستای میرآباد واقع در حاشیه پارک ملی قمیشلو
فیروزه سادات سعادتی محمدعلی نادیامروزه، بخش عمده مشکلات محیط زیستی، ریشه در فقدان آگاهی لازم و ضعف فرهنگی در زمینه ارتباط انسان و طبیعت دارد و در واقع نوعی مشکل فرهنگی محسوب میشود. لذا نیازمند عزم ملی و بین‌المللی برای تقویت فرهنگ حفاظت از محیط زیست در سطح اقشار مختلف جامعه است. این پژوهش با هدف بررس أکثرامروزه، بخش عمده مشکلات محیط زیستی، ریشه در فقدان آگاهی لازم و ضعف فرهنگی در زمینه ارتباط انسان و طبیعت دارد و در واقع نوعی مشکل فرهنگی محسوب میشود. لذا نیازمند عزم ملی و بین‌المللی برای تقویت فرهنگ حفاظت از محیط زیست در سطح اقشار مختلف جامعه است. این پژوهش با هدف بررسی تاثیر آموزش محیط زیست با رویکرد تنوع زیستی و تأکید بر حفظ حیات وحش بر نگرش مردان روستایی با روش نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری انجام شد. جامعه آماری 746 نفر مرد روستایی ساکن روستاهای حاشیه مناطق تحت مدیریت حفاظت محیط زیست استان اصفهان بود. نمونه مورد مطالعه 50 نفر بودند که به روش غیرتصادفی انتخاب شدند. به منظور گردآوری دادههای پژوهش از پرسشنامه نگرش سنج محقق ساخته متناسب با هدف پژوهش که دارای روایی (صوری، محتوایی و سازه) و پایایی (80/0= α) مطلوب بود، استفاده گردید. به منظور تجزیه و تحلیل دادهها از آزمون تحلیل واریانس اندازه‌های تکراری استفاده شد. نتایج آزمون تحلیل واریانس اندازه‌های تکراری نشان داد که آموزشهای ارائه شده در محورهای فرهنگ و آگاهیهای محیط زیستی، معیشت و اقتصاد منطقه و زیست بوم و کارکردهای اکولوژیک تاثیر به سزایی بر نگرش روستائیان نسبت به حفاظت محیط زیست داشت، ولی در سه محور کشاورزی، دامپروری و قوانین و مقررات محیط زیستی، آموزش‌ها اثربخش نبود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
6 - افشاء داوطلبانه در گزارشگری مالی: مروری بر نظریه ها و تحقیقات
رمضانعلی رویایی بهمن بنی مهدمقاله حاضر ضمن معرفی نظریه های موجود در رابطه با گزارشگری داوطلبانه اطلاعات حسابداری، نتایج آخرین تحقیقات انجام شده درارزیابی نظریه های مذکور را ارائه م یدهد. به دلیل رشد روز افزون گزارشگری اطلاعات مرتبط با محیط زیست و گزارشگری ارزشافزوده نسبت به سایر افشاء های داوطلبان أکثرمقاله حاضر ضمن معرفی نظریه های موجود در رابطه با گزارشگری داوطلبانه اطلاعات حسابداری، نتایج آخرین تحقیقات انجام شده درارزیابی نظریه های مذکور را ارائه م یدهد. به دلیل رشد روز افزون گزارشگری اطلاعات مرتبط با محیط زیست و گزارشگری ارزشافزوده نسبت به سایر افشاء های داوطلبانه در دو دهه اخیر، تاکید اصلی مقاله نیز بر این دو نوع گزارشگری است.نظریه اقتصاد سیاسی،نظریه مشروعیت، نظریه ذینفعان، رویکرد سودمندی برای تصمیم و نظریه اثباتی حسابداری از جمله نظریه هایی هستند که کاربرد آنهادر تحقیقات انجام شده در حوزه گزارشگری و افشاء داوطلبانه اطلاعات حسابداری مورد بررسی قرار می گیرد. نتایج تحقیقات انجامشده نشان می دهند که انتشار داوطلبانه اطلاعات حسابداری از سوی برخی شرکتها مقطعی بوده و صرفاً برای رسیدن به مقاصد خاصیصورت می پذیرد تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
7 - شناسائی و تحلیل عوامل مؤثر بر حکمرانی آب در ایران
نگین سادات صدقیان ترک نژاد هادی خان محمدی حسین اصلی پورمشکلات مربوط به منابع آبی کشور تنها ناشی از محدودیت منابع نبوده و بخش مهمی از آن مدیریتی است. هرگونه تغییر رویه و اصلاح خط‌مشی در حوزه چارچوب‌ها و فرآیندهای مدیریتی مرتبط با موضوع آب، نیازمند اتخاذ رویکردی چندجانبه و میان‌رشته‌ای در سیستمهای مختلف است. در ادبیات موضوع، أکثرمشکلات مربوط به منابع آبی کشور تنها ناشی از محدودیت منابع نبوده و بخش مهمی از آن مدیریتی است. هرگونه تغییر رویه و اصلاح خط‌مشی در حوزه چارچوب‌ها و فرآیندهای مدیریتی مرتبط با موضوع آب، نیازمند اتخاذ رویکردی چندجانبه و میان‌رشته‌ای در سیستمهای مختلف است. در ادبیات موضوع، حکمرانی آب پاسخگوی رویکرد جامع چندبعدی به موضوع مدیریت آب می باشد. این پژوهش که برمبنای هدف، کاربردی و برپایه یک چارچوب کلان نظری و با بکارگیری روش تحقیق ترکیبی؛ شامل ابتدا روش کیفی تحلیل مضمون با کدگذاری و تشکیل شبکه مضامین از قوانین بالادستی و مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته با خبرگان و سپس روش کمی دیمتل بر اساس تکنیک مقایسه زوجی، به بررسی ساختارمند عوامل موثر بر حکمرانی آب در ایران میپردازد. نتایج بدست آمده به تفکیک ابعاد مختلف، شامل مدیریت و سیاستگذاری، حقوقی و قانونی، اجتماعی و فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و محیطزیستی، میزان تأثیرگذاری متقابل هر حوزه را معین نمود و نشان داد که کارآمدی قوانین آب (بعد حقوقی-قانونی)، لزوم برخورداری از خط مشی‌ها و سیاست گذاریهای کلان (بعد سیاست گذاری و مدیریت) و نقش نهاد سیاست در حوزه‌های آبی (بعد سیاسی)، دارای بیشترین تأثیرگذاری بر سایر عوامل بودند و نتیجه گیری می گردد که خط مشی‌های اصلی در نظام فعلی حکمرانی آب در کشور می بایست براساس آنها تدوین گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
8 - عوامل مؤثر بر اجرای خطمشیهای محیطزیست (موردمطالعه: تالاب‌ها)
رسول زمانی فروشانی داوود حسین پور وجه الله قربانی زادهزمینه: حفظ محیطزیست به مسائل زیادی ارتباط دارد که مهمترین آن مسئله خط‌مشی گذاری و اجرای صحیح این خط‌مشی‌ها است. اجرای دقیق خط‌مشی متأثر از نحوه سازماندهی نیروها، منابع و امکانات و هدایت مدیران مؤسسه در تمهید تجهیزات لازم برای اجرای مطلوب خط‌مشی است.هدف: شناسایی عوامل أکثرزمینه: حفظ محیطزیست به مسائل زیادی ارتباط دارد که مهمترین آن مسئله خط‌مشی گذاری و اجرای صحیح این خط‌مشی‌ها است. اجرای دقیق خط‌مشی متأثر از نحوه سازماندهی نیروها، منابع و امکانات و هدایت مدیران مؤسسه در تمهید تجهیزات لازم برای اجرای مطلوب خط‌مشی است.هدف: شناسایی عوامل مؤثر بر اجرای خطمشیهای محیطزیست در حوزه حفظ تالاب‌ها با تمرکز بر تالاب گاوخونی اصفهان.روش: رویکرد پژوهش حاضر کیفی است. در این پژوهش از روش تحلیل مضمون استفاده شد. بدین منظور 12 مصاحبه نیمه ساختاریافته تخصصی با خبرگان صورت پذیرفته است و سپس دادهها در نرمافزار maxqda 12 کدگذاری و درنهایت شبکه نهایی مضامین ترسیم گردیده است.یافتهها: تحلیل دادهها در فرآیند کدگذاری باز منجر به ظهور 383 کد در قالب 6 بخش اصلی گردید که شامل عوامل حقوقی؛ هدف‌گذاری و تعیین خط‌مشی؛ گروههای هدف و ذینفعان؛ ویژگیهای شخصیتی و رفتاری مجریان، منابع و مهارت‌های مجریان؛ عوامل محیطی میباشد.نتیجهگیری: با در نظر گرفتن نظرات خبرگان و نتایج سایر پژوهش‌ها عوامل مؤثر بر اجرای خطمشیهای محیطزیست را در چهار بخش بررسی می‌کنیم.1- عوامل حقوقی: یکی از مشکلات مهم در اجرای خط‌مشی‌ها در حوزه محیطزیست وجود مراجع قانونگذاری و دستگاه‌های اجرایی متعدد میباشد. لذا ضروری است که خط‌مشی گذاری در حوزه محیطزیست در یکجا متمرکز شود و با توجه به پیچیدگی محیطزیست لازم است ساختار این بخش انعطاف‌پذیر و چابک‌تر از ساختارهای موجود باشد.2- ذینفعان: برای پذیرفته شدن خط‌مشی از سوی ذینفعان باید با ایجاد فرهنگ پذیرش خط‌مشی بستر لازم برای پذیرش خط‌مشی را فراهم آورد.3- ویژگیهای شخصیتی، مهارت‌ها و منابع موردنیاز مجریان: باید در انتخاب مجریان توجه بیشتری صورت گیرد؛ داشتن انگیزه درونی، حفظ استقلال و تعهد در کنار مهارت‌های رهبری، ارتباطی، استفاده از تجارب، دانش بهروز و کارآمد از مواردی هستند که باید به آن توجه کرد.4- هدف‌گذاری، تعیین خط‌مشی و عوامل محیطی: متأسفانه امروزه به نظرات کارشناسی اهمیت داده نمی‌شود و بسیاری از برنامههای دولتها منجر به تخریب بیشتر اکوسیستم شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
9 - تحلیل چالش های اجرای خط مشی عمومی با تأکید بر مشارکت شهروندان (موردمطالعه: قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگل های شمال کشور)
داوود حسین پور سید مهدی الوانی حسین اصلی پور عقیل قربانی پاجیهدف:این پژوهش با هدف بررسی چالشهای مشارکت شهروندان در اجرای خط‌مشی با تمرکز بر حفاظت و بهره‌برداری از جنگلهای شمال کشور صورت گرفت.روش:استراتژی اصلی پژوهش، بهره‌گیری همزمان از روش کیفی تحلیل مضمون و روش کمّی مدلسازی ساختاری ـ تفسیری به‌صورت آمیخته متوالی بوده است.در أکثرهدف:این پژوهش با هدف بررسی چالشهای مشارکت شهروندان در اجرای خط‌مشی با تمرکز بر حفاظت و بهره‌برداری از جنگلهای شمال کشور صورت گرفت.روش:استراتژی اصلی پژوهش، بهره‌گیری همزمان از روش کیفی تحلیل مضمون و روش کمّی مدلسازی ساختاری ـ تفسیری به‌صورت آمیخته متوالی بوده است.در زمینه نمونهگیری تحلیل مضمون و مدلسازی ساختاری ـ تفسیری رویکرد نمونهگیری هدفمند و نظری استفاده شد. از ابزار مصاحبه برای تحلیل مضمون و از ابزار پرسشنامه برای اجرای رویکرد مدلسازی ساختاری ـ تفسیری استفاده‌شده است. در بخش کمی 11 پرسشنامه در اختیار خبرگان اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استانهای مازندران، گیلان و گلستان قرار گرفت. یافتهها: در بخش کیفی در این پژوهش 171 مضمون پایه، 17 مضمون سازمان دهنده و6 مضمون فراگیر شامل چالشهای سیاسی، فرهنگی، ارتباطی، اقتصادی، حقوقی و فنی شناسایی شده است. مدل نهایی حاصل از رویکرد مدلسازی تفسیر ساختاری در 5 سطح تشکیل‌شده است که فقدان حکمرانی جنگل در سطح پنجم تأثیرگذارترین سطح میباشد و چالشهای سیاسی، فقدان ارتباطات و نشر دانش حوزه جنگل برای ذینفعان، ضعف نزدیکی بین دولت و دستگاه‌های اجرایی ـ شهروندان و فقدان انگیزش در جوامع محلی برای مشارکت تأثیرپذیرترین سطح در مدل طراحی‌شده میباشد. تحلیل شدت نفوذ و وابستگی با استفاده از MICMAC نشان میدهد که فقدان حکمرانی جنگل و چالشهای سیاسی از نوع متغیرهای مستقل هستند؛ تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
10 - تاثیر جهانی شدن ارتباطات بر گرایش شهروندان به حفظ محیط زیست مورد تجربی ساکنین شهر تهران
مریم رضایی سید یعقوب موسویبا افزایش آلودگی های محیطی و تخریب فزاینده زیست بوم توجه و نگرانی جامعه ها متوجه علل، پیامدها و نیز راه های کاهش آن شده است. عوامل مختلفی در کاهش شرایط تهدید کننده فوق دخالت دارند.پژوهش حاضر با تاکید بر نقش رسانه ها و جهانی شدن ارتباطات به مطالعه گرایش به حفظ و حراست از أکثربا افزایش آلودگی های محیطی و تخریب فزاینده زیست بوم توجه و نگرانی جامعه ها متوجه علل، پیامدها و نیز راه های کاهش آن شده است. عوامل مختلفی در کاهش شرایط تهدید کننده فوق دخالت دارند.پژوهش حاضر با تاکید بر نقش رسانه ها و جهانی شدن ارتباطات به مطالعه گرایش به حفظ و حراست از محیط زیست در بین شهروندان ساکن درشهر تهران میپردازد. روش مطالعه در این بررسی از نوع پیمایش است. تعداد 277نفر از ساکنین شهر تهران در سه منطقه یک، پنج و چهارده شهری انتخاب شدند.برای تحلیل داده های به دست امده از آزمون تحلیل همبستگی و رگرسیون چند متغیره استفاده شده است. یافته های آزمون تحلیل همبستگی نشان می دهدکه بین جهانی شدن ارتباطات و گرایش به حفظ محیط زیست رابطه مثبت و معنادار وجود دارد.در مورد گرایش به حفظ محیط زیست یافته های پژوهش حاکی از این هستندکه گرایش افراد مورد بررسی که در سه سطح شناختی، عاطفی و رفتاری(در دو بعد مداخله ای و مشارکت) مورد سنجش قرار گرفتهاست، به تبع افزایش بهرهمندی از ارتباطات جهانی میزان گرایش افراد به حفظ محیط زیست افزایش می یابد.این تحلیل های زیست محیطی موجب افزایش توجه عموم مردم می شود.در هرصورت ممکن حساسیت افکار عمومی به وسیله رسانه ها و ارتباطات برانگیخته میشود.به نظر می رسد تجزیه و تحلیل های رسانه ای از محیط زیست نقش اساسی حکمرانی مطلوب زیست محیطی بر عهده دارد از همین رو عقلاتی ترین کار این است که برای نگهداری از منابع و محیط زیست به رسانه ها و ارتباطات بهاداده شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
11 - بررسی اهمیت و جایگاه رسانه در حفاظت از محیط زیست با رویکرد توسعه پایدار
لعبت تقوی اوین حبیبی لیلا اسدامرجیامروزه تخریب محیط زیست به بحرانی جهانی تبدیل شده که روز به روز بر عمق و دامنه این بحران افزوده میشود، به همین دلیل حفاظت از آن به چنان ارزش اخلاقی تبدیل شده است که حمایت کیفری از آن ضروری مینماید. از طرفی محیط زیست که به عنوان یکی از عوامل اصلی توسعه پایدار در حیات ان أکثرامروزه تخریب محیط زیست به بحرانی جهانی تبدیل شده که روز به روز بر عمق و دامنه این بحران افزوده میشود، به همین دلیل حفاظت از آن به چنان ارزش اخلاقی تبدیل شده است که حمایت کیفری از آن ضروری مینماید. از طرفی محیط زیست که به عنوان یکی از عوامل اصلی توسعه پایدار در حیات انسانی نقش موثری را ایفا مینماید، به راهی برای دستیابی به توسعه زودهنگام براساس دیدگاههای سودمحور موجود در جهان سرمایه‌داری تبدیل شده است. لذا حفاظت از محیط زیست به عنوان اثربخش‌ترین ساز و کار جامعه برای مقابله با بزرگترین چالش قرن یعنی توسعه پایدار شناخته شده است. در این میان رسانه نقش بسیار مهمی‌در جامعه‌پذیری و درونی کردن منابع تشکیل دهنده سرمایه اجتماعی، به خصوص مشارکت ایفا مینماید که همین کارکرد رسانه‌ای تواند تاثیر بسیار مهمی بر توسعه پایدار ملی داشته باشد و توجه به این رسالت مهم برای دولتمردان، برنامه‌ریزان و عاملان رسانههای جمعی ضرورتی انکارناپذیر بوده است. براین اساس بررسی اهمیت و جایگاه رسانه در حفاظت از محیط زیست با رویکرد توسعه پایدار هدف اصلی این پژوهش میباشد. برای این منظور در مقاله توصیفی حاضر کتب و دیدگاههای صاحبنظران، مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
12 - تاثیر رسانه ای جنبش دانشجویی دهه 60 بر شکل گیری اجلاس انسان و محیط زیست استهکلم 1972
سید عباس پورهاشمی عارف واحد ناوان نازنین بازغیترغیب و تشویق افکار عمومی در مخالفت یا موافقت با سیاست یا برنامه ای مهم ترین ابزار در یکی دو قرن گذشته در دستسیاستمداران بوده است. افکار عمومی جهان نیز از پشتوانه های مهم حقوق محیط زیست است در واقع قدرت افکار عمومیدر جنبش ها جهت دفاع از محیط زیست متبلور می شود. آنچه اما أکثرترغیب و تشویق افکار عمومی در مخالفت یا موافقت با سیاست یا برنامه ای مهم ترین ابزار در یکی دو قرن گذشته در دستسیاستمداران بوده است. افکار عمومی جهان نیز از پشتوانه های مهم حقوق محیط زیست است در واقع قدرت افکار عمومیدر جنبش ها جهت دفاع از محیط زیست متبلور می شود. آنچه اما در این میان مهم به نظر می آید حمایت رسانه ها از جنبشهای محیط زیستی است. در این مقاله کوشش شده است تا اهمیت تاثیر رسانه ای جنبش دانشجویی دهه 1960 بر شکلگیری اجلاس انسان و محیط زیست 1972 استهکلم مورد توجه قرار گیرد نتایج این پژوهش نشان می دهد که گفتمان محیطزیست و حقوق محیط زیست ناشی از وجود ساختار شکنی مدرینته بود که در شکل گیری و توسعه حقوق بین الملل محیطزیست نقش بسزایی داشته است . تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
13 - نقش رسانه بر محیط زیست سالم
الهه علی عسگریانسان و سایر موجودات ، هر یک به نحوی بر محیط اطراف خودتاثیر می گذارند ، البته انسان اولیه تاثیرگذاری کمتری بر محیطزیست داشته و عدم آلودگی محیط زیست ، شرایط زندگی را برایش امن تر می نمود ، ولی پیشرفت تکنولوژی آلاینده و عدم تناسبآن با محیط زیست و تغییر تمدن بشری در طی دور أکثرانسان و سایر موجودات ، هر یک به نحوی بر محیط اطراف خودتاثیر می گذارند ، البته انسان اولیه تاثیرگذاری کمتری بر محیطزیست داشته و عدم آلودگی محیط زیست ، شرایط زندگی را برایش امن تر می نمود ، ولی پیشرفت تکنولوژی آلاینده و عدم تناسبآن با محیط زیست و تغییر تمدن بشری در طی دورانهای مختلف ، نادیده گرفتن روابط صحیح میان نیازهای بشری و محیط زیست ،زندگی موجودات در کره زمین را روز به روز با مسایل پیچیده تری مواجه ساخته است ، بطوریکه انسان با فعالیت هایی از قبیلکشاورزی ، صنعتی و بهره برداری از منابع و امکاناتی که برای ادامه زندگی در این محیط انجام می دهد، ضمن ایجاد تغییرات مفید ومناسب ، سبب آلودگی آن نیز می شود که این آلودگی مجددا بر انسان و موجودات دیگر اثرات ناخوشایندی باقی خواهد گذاشت وزندگی ، پیشرفت ، رشد و نمو و سلامت او را تحت الشعاع قرار خواهد داد . گسترش کویرها ، از میان رفتن جنگل ها ، آلودگی آبوهوا ، تخریب لایه اوزن ، انقراض گونه های حیاتی ، تغییرات آب و هوا ، تمامی مشکلات محیطی ، آینده ی تاریکی را برای بشرترسیم می کند.کنترل عوامل محیطی در ارتقای سلامت انسان نقش اساسی و کلیدی دارد و آلاینده های محیط که از تنوع ، گستردگی و پیچیدگیخاصی برخوردارند می توانند هر سه بعد جسمی ، روانی و اجتماعی سلامت انسان را با خطر مواجه سازند لذا با توجه اینکه رسانه هاییکی از مهمترین ابزار ارتباطات جمعی هستند باید از آنها در آموزش کنترل عوامل محیطی که باعث ارتقای سلامت انسان ها می شوداستفاده کرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
14 - رسانه ها و توسعه حقوق محیط زیست
فرهاد دبیری عارف واحد ناواندر جهان امروز محیط زیست به یکی از مسایل مهم و نگران کننده تبدیل شده است. توجه بهمحیط زیست و مسایل مربوط به آن برای نخستین بار در رسانههای ایالات متحده آمریکا مطرح شد.دهه 60 دهه شکوفایی و در واقع سرآغاز جدی توجه به محیط زیست در رسانهها بود. کنفرانسهایمحیط زیستی در استکهل أکثردر جهان امروز محیط زیست به یکی از مسایل مهم و نگران کننده تبدیل شده است. توجه بهمحیط زیست و مسایل مربوط به آن برای نخستین بار در رسانههای ایالات متحده آمریکا مطرح شد.دهه 60 دهه شکوفایی و در واقع سرآغاز جدی توجه به محیط زیست در رسانهها بود. کنفرانسهایمحیط زیستی در استکهلم، ریودوژانیرو و ژوهانسبورگ با سرو صدای زیاد رسانه ای برگزار شدند. درایران نیز توجه به مسایل محیط زیست به ویژه در دهه های اخیر افزایش یافته است به همین منظورقوانینی برای توجه رسانه به محیط زیست وضع گردیده است. در این نوشتار کوشش شده است تااهمیت رسانه و افکار عمومی در نهادینه کردن قوانین زیست محیطی و در نتیجه بسط حقوق محیطزیست مورد توجه قرار گیرد.نتایج این پژو هش نشان می دهد که در توسعه حقوق محیط زیسترسانهها از جایگاه ممتازی برخوردارند؛ بر همین اساس توجه به محیط زیست در برنامههای توسعهایکشور افزایش داشته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
15 - توسعه سامانه بام سبز بر اساس معیارهای توسعه پایدار در ایران
احمد رضا کشتکار قلاتی مجتبی انصاری سجاد نازی دیزجیبا افزایش مشکلات دنیای مدرن، سامانه های پایدار در اولویت سیاست های کشورهای توسعه یافته قرار گرفت. کشورهای در حال توسعه مانند ایران نیز هم اکنون در پی اجرای این سیاست ها در جهت حل مشکلات مختلف فرهنگی، اجتماعی، زیست محیطی و با در نظر گرفتن پیامدهای اقتصادی هستند. موضوع أکثربا افزایش مشکلات دنیای مدرن، سامانه های پایدار در اولویت سیاست های کشورهای توسعه یافته قرار گرفت. کشورهای در حال توسعه مانند ایران نیز هم اکنون در پی اجرای این سیاست ها در جهت حل مشکلات مختلف فرهنگی، اجتماعی، زیست محیطی و با در نظر گرفتن پیامدهای اقتصادی هستند. موضوع بام سبز در کشور ما موضوع جدیدی نیست اما سامانه بام سبز موضوعی جدید می باشد که مزایای مربوط به آن در گرو استفاده گسترده و کلان آنها می باشد. یکی از راه حل های اجرای گسترده سامانه سبز تعریف و تحلیل آن در قالب سیاست ها و مؤلفه های توسعه پایدار می باشد. مقاله حاضر بر اساس اسناد و مطالعات کتابخانه ای تهیه شده است و هدف از آن استفاده از معیارهای توسعه پایدار جهت توجیه پذیر نمودن سامانه های سبز در ایران می باشد. نتیجه آنکه یکی از راه های توسعه بام سبز و توجیه پذیر نمودن آن در کشور تعریف و تحلیل راه های گسترش آن بر مبنای معیارهای توسعه پایدار می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
16 - تحلیل محتوای مقالات بین المللی طراحی شهری طی دوره 8 ساله (2012 - 2005 ) میلادی : موضوع و روشهای پژوهش
سینا رزاقی اصل زهرا رستمی نیکو زیباییبا رشد و توسعه کمی و یکفی مجلات علمی، امروزه تحلیل محتوای مقالات منتشر شده از حیث موضوعی و رو ششناسیبه عنوان دو الگوواره قدرتمند فرایند تحقیق، ضروری است. کشف موضوعات و رو ششناسی مقالات منتشر شده در حوزهطراح یشهری مهم ترین هدف این مقاله به شمار می رود. بدین منظور با استف أکثربا رشد و توسعه کمی و یکفی مجلات علمی، امروزه تحلیل محتوای مقالات منتشر شده از حیث موضوعی و رو ششناسیبه عنوان دو الگوواره قدرتمند فرایند تحقیق، ضروری است. کشف موضوعات و رو ششناسی مقالات منتشر شده در حوزهطراح یشهری مهم ترین هدف این مقاله به شمار می رود. بدین منظور با استفاده از پایگاه اطلاعاتی SCOPUS مقالاتی کهدر عنوان آنها عبارت طراح یشهری آمده است، در بازه نمونه زمانی ) 2012 - 2005 ( که واجد جدید ترین رویکردهای نظریمی باشد، جمع آوری و مورد بررسی قرار گرفت هاند. یافت ههای این نوشتار نشان م یدهد که مباحث طراح یشهری بو مشناختی ومحیط زیستی واجد بیشترین میزان فراوانی موضوعی در میان 241 مقاله منتشر شده بوده و روش نمونه موردی نیز به عنوانپرکاربردترین روش تحقیق در میان مقالات به چاپ رسیده می باشد. استخراج 33 طیف موضوعی مورد کاربرد از جمله دیگرنتایج این مقاله به شمار م یرود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
17 - مقابله با اکو تروریسم جهانی در پرتو دیپلماسی بین‌المللی محیطزیست
سبحان طیبی سید عباس پورهاشمیدیپلماسی محیط زیست پدیده ای است که نهادینه کردن آن در جامعه جهانی، تدبیری بین المللی می‌طلبد، همانگونه که تاکنون اقدامات حقوقی گوناگون وگام های موثری در جهت صلح وامنیت بین المللی از جمله تصویب توافقات، معاهدات،کنوانسیون ها و پروتکل های بین المللی برداشته شده است. در ای أکثردیپلماسی محیط زیست پدیده ای است که نهادینه کردن آن در جامعه جهانی، تدبیری بین المللی می‌طلبد، همانگونه که تاکنون اقدامات حقوقی گوناگون وگام های موثری در جهت صلح وامنیت بین المللی از جمله تصویب توافقات، معاهدات،کنوانسیون ها و پروتکل های بین المللی برداشته شده است. در این راستا اقدامات موثر تابعان حقوق بین الملل در تقابل با مخاطرات زیست محیطی (اکوتروریسم) موسوم به ضمانتهای مشترک پدیدارگشته و به نظر میرسد تحرکات منسجم‌تری نسبت به قبل در راه مبارزه با پدیده های نوظهور شکل گرفته است. این روند همگام با همکاری های مستمر بین المللی نتیجه بخش می باشد، اگرچه این یک حرکت لازم در سطح بین المللی تلقی شده، اما کافی به نظر نمی‌رسد و بایستی قاعده اقدام در این خصوص تا مرحله نهائی که همانا حذف مخاطرات جهانی زیست محیطی است، انجام پذیرد. این پژوهش با هدف تببین جایگاه دیپلماسی بین المللی به منظور مقابله با اکوتروریسم انجام شده است و با به کار گیری روش مطالعه تحلیلی در صدد بررسی وضعیت حقوقی موجود و نشان دادن خلأهای حقوقی برای کاربست رهیافت دیپلماسی بین المللی محیط زیست می باشد. در پایان نیز راهکارهایی برای تقویت ابزارهای حقوقی و سیاسی موجود پیشنهاد گردیده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
18 - اتحادیه ی اروپا و سیاست جایگزینی انرژی-های جدید
ابواقاسم طاهری اعظم ملاییاتحادیه ی اروپا با 450 میلیون مصرف کننده دومین بازار بزرگ انرژی جهان است. بنابراین انرژی پایدار، رقابتی و امن یکی از اساسی ترین ستونهای امنیت اروپاست. منافع بازنگری شده ی اتحادیه ی اروپا در امنیت انرژی تحت تأثیر عوامل داخلی مثل افزایش قیمت نفت و کاهش تولید انرژی در اروپ أکثراتحادیه ی اروپا با 450 میلیون مصرف کننده دومین بازار بزرگ انرژی جهان است. بنابراین انرژی پایدار، رقابتی و امن یکی از اساسی ترین ستونهای امنیت اروپاست. منافع بازنگری شده ی اتحادیه ی اروپا در امنیت انرژی تحت تأثیر عوامل داخلی مثل افزایش قیمت نفت و کاهش تولید انرژی در اروپا و نیز عوامل خارجی مثل افزایش تقاضای جهانی در نتیجه ی برآمدن اقتصاد کشورهایی مثل چین و هند، بی ثباتی مداوم در مناطق تولید کننده ی نفت و تمایل روسیه به استفاده از قدرت انرژی به عنوان یک ابزار سیاسی است.هدف این پژوهش تحلیل سیاستهای اتحادیه ی اروپا در راستای تأمین امنیت انرژی خود با توجه به اهمیت مسائل زیست محیطی است.این مسأله بحث شده است که اتحادیه ی اروپا برای کاهش وابستگی خود به منابع انرژی وارداتی و در نتیجه افزایش امنیت انرژی خود به سیاست افزایش کارایی مصرف، کاربرد انرژیهای جایگزین و صرفه جویی انرژی در بخشهای مختلف اقتصادی و صنعتی خود روی آورده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
19 - توسعه حقوق بین الملل محیط زیست: فرصت ها و چالش ها
سید عباس پورهاشمی اعظم پرنده مطلقتوسعه و تکامل حقوق بین الملل محیط زیست از لحاظ ماهوی و محتوایی از یک طرف و از نظر ساختاری و شکلی از طرف دیگر، فرصت ها و تهدیدهایی را فراروی این رشته حقوقی قرار داده است. از آنجا که رشد اقتصادی و پیشرفت های فزاینده تکنولوژی که در دوره معاصر سبب خسارت های اساسی به محیط أکثرتوسعه و تکامل حقوق بین الملل محیط زیست از لحاظ ماهوی و محتوایی از یک طرف و از نظر ساختاری و شکلی از طرف دیگر، فرصت ها و تهدیدهایی را فراروی این رشته حقوقی قرار داده است. از آنجا که رشد اقتصادی و پیشرفت های فزاینده تکنولوژی که در دوره معاصر سبب خسارت های اساسی به محیط زیست شده است، جامعه جهانی را وادار کرده برای پیشگیری، جلوگیری و کنترل آلودگی ها و حمایت و حفاظت از محیط زیست اقداماتی را به انجام برساند. با همه تلاش های جهانی برای رشد و توسعه قواعد حقوقی الزام آور و غیرالزام آور، همچنان دغدغه ها و تهدیدهای زیست محیطی از قبیل گرمایش زمین، تغییرات آب و هوایی، بیابان زایی، جنگل زدایی، ظهور پدیده ریزگردها و ... وجود دارند و حتی در برخی مناطق جغرافیایی با تخریب بیشتر محیط زیستی مواجه گردیده است. لذا همچنان خلأهای حقوقی و اجرایی زیادی برای حفاظت جهانی محیط زیست وجود دارد. این پژوهش در صدد است تا با نگاهی به وضعیت موجود حقوق بین الملل محیط زیست، فرصت ها و تهدیدهای فراروی توسعه آن را مورد بررسی قرار داده و به موانع و خلأهای حقوقی و راهکارهای احتمالی آن اشاره کند تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
20 - بررسی اجرای اصل احتیاطی در حقوق بین‌الملل محیط زیست
سید عباس پورهاشمی علی زارعحقوقبین المللمحیطزیستبهعنوانیکیازشاخه هایحقوقبین المللعمومی،بیشازهرچیزمبتنیبرحقوقپیشگیرانهواحتیاطیاست. ازاینمنظرحقوقبین المللمحیطزیسترامی توانحقوقجامعهجهانیدانستکهباتدوین،تصویبواجرایقواعدومقرراتمحیطزیستی،درصددحفظمحیطزیستجهانیباتأکیدبررهیافتاحتیاطیاست. ازاینرو،جامعهجهانی أکثرحقوقبین المللمحیطزیستبهعنوانیکیازشاخه هایحقوقبین المللعمومی،بیشازهرچیزمبتنیبرحقوقپیشگیرانهواحتیاطیاست. ازاینمنظرحقوقبین المللمحیطزیسترامی توانحقوقجامعهجهانیدانستکهباتدوین،تصویبواجرایقواعدومقرراتمحیطزیستی،درصددحفظمحیطزیستجهانیباتأکیدبررهیافتاحتیاطیاست. ازاینرو،جامعهجهانیهموارهتلاشکردهاستراهحلیرابرایحفاظتازمحیطزیستوجلوگیریازتخریب هایزیست محیطیناشیازعصرصنعتیشدنورشدبی رویهاقتصادیبیاید. دراینچارچوب،اصلاحتیاطییکیازاصولپایه ایحقوق بین المللمحیطزیستدراسنادمتعددیازحقوقالزام آوروغیرالزام آورموردتأکیدواقعگردیدهاست. بااینهمه،اجرایایناصلهموارهبادشواری هاومشکلاتحقوقیوفنیروبروبودهاست. اینپژوهشدرصدداستضمنبررسیمبانیحقوقیایناصل،بهبرخیازموانعومحدودیت هایاجرایآنوراهکارهایاحتمالیبرایجبرانخلأهایحقوقیومدیریتیآنبپردازد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
21 - تاثیرات زیست محیطی تجارت
احسان فضل الهی جمشید پژویانتحقیقاتی که در زمینه تجارت و محیط زیست صورت گرفته پاسخ قاطعی در مورد نتیجه تاثیر تجارت آزاد بر محیط زیست نداده است؛ به طوریکه برخی از مطالعات حاکی از تاثیر مثبت آزادسازی تجاری بر محیط زیست و برخی دیگر تاثیر منفی را نتیجه داده اند. هدف این مقاله بررسی رابطه میان تجارت و أکثرتحقیقاتی که در زمینه تجارت و محیط زیست صورت گرفته پاسخ قاطعی در مورد نتیجه تاثیر تجارت آزاد بر محیط زیست نداده است؛ به طوریکه برخی از مطالعات حاکی از تاثیر مثبت آزادسازی تجاری بر محیط زیست و برخی دیگر تاثیر منفی را نتیجه داده اند. هدف این مقاله بررسی رابطه میان تجارت و محیط زیست در کشورهای جهان میباشد. بدین منظور براساس مبانی نظری موجود صحت دو فرضیه لنگرگاه آلودگی و دارایی عوامل با استفاده از دادههای تابلویی برای 77 کشور بین سالهای 2013-1995 مورد بررسی قرار گرفته است. نتیجه بررسی فرضیه لنگرگاه آلودگی حکایت از این دارد که کشورهای با سیاست زیست های محیطی نسبتا ضعیف، که عمدتا دارای درآمد سرانه پایین هستند، در تولید صنایع آلاینده مزیت دارند.برمبنای فرضیه دارایی عوامل، می توان اظهار داشت که سیاستهای زیست محیطی اثر بسیار جزئی (یا بیاثر) روی الگوی تجاری دارد، در حالیکه مواردی نظیر تفاوت در عامل‌های تولید یا تکنولوژی تجارت، تعیین کننده اصلی مزیت نسبی است. نتایج نشان میدهد که فرضیه لنگرگاه آلودگی و دارایی عوامل را نمی توان پذیرفت و انتشار آلودگی به عوامل دیگری بستگی دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
22 - بررسی تاثیر سرمایه گذاری مستقیم خارجی بر آلودگیهای زیست محیطی در کشورهای منتخب
فاطمه زندی سیما کلامیطی دهه های اخیر در نتیجة فرایند جهانی شدن، شاهد افزایش بی سابقة سرمایه گذاری مستقیم خارجی بوده ایم. مع هذا، سرمایه گذاری مستقیم خارجی در صنایع آلودگی زا، هرچند که در تحریک روند رشد و توسعة اقتصادی کشورها مؤثر می باشد، یکی از منابع مهم تخریب محیط زیست در کشور میزبان محسو أکثرطی دهه های اخیر در نتیجة فرایند جهانی شدن، شاهد افزایش بی سابقة سرمایه گذاری مستقیم خارجی بوده ایم. مع هذا، سرمایه گذاری مستقیم خارجی در صنایع آلودگی زا، هرچند که در تحریک روند رشد و توسعة اقتصادی کشورها مؤثر می باشد، یکی از منابع مهم تخریب محیط زیست در کشور میزبان محسوب می شود. از جمله مصادیق مخرب محیط زیست آلودگی آب است که در اکثر مناطق جهان کم و بیش محسوس می باشد. در این راستا، بررسی ارتباط بین FDI و کیفیت محیط زیست (آلودگی شیمیایی آب) هدف اصلی این مطالعه بوده است. بدین منظور ابتدا کشورها از لحاظ توسعه یافتگی به دو گروه شامل کشورهای عضو OECD و کشورهای غیر عضو OECD (شامل ایران) تفکیک شده و سپس براساس داده های تلفیقی (پانل) برای دورة زمانی 2007-1996 ارتباط میان سرمایه گذاری مستقیم خارجی و آلودگی آب بررسی شده است. نتایج بدست آمده بیانگر آن است که سرمایه گذاری مستقیم خارجی عامل بروز اختلالات زیست محیطی در کشورهای غیر عضو OECD می باشد. به عبارت دیگر در این کشورها بین جریان ورودی FDI با شاخص آلودگی شیمیایی آب، ارتباط مثبت تأیید می شود. در حالی که در کشورهای عضو OECD، این ارتباط منفی تأیید شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
23 - تاثیر مسئولیت اجتماعی بیمارستان بر رفتار شهروندی سازمانی با نقش واسطه‌ای شناسایی فرصتهای سازمانی و عملکرد محیطی
فرشید اصلانی فرزانه اصلانیمقدمه: سازمانها بدون تمایل داوطلبانة افراد به همکاری قادر به توسعة اثربخشی خرد جمعی خود نیستند. هدف از انجام این پژوهش بررسی تاثیر مسئولیت اجتماعی بیمارستان بر رفتار شهروندی سازمانی با نقش واسطه ای شناسایی فرصت های سازمانی و عملکرد محیطی بود. روش پژوهش: روش تحقیق، توص أکثرمقدمه: سازمانها بدون تمایل داوطلبانة افراد به همکاری قادر به توسعة اثربخشی خرد جمعی خود نیستند. هدف از انجام این پژوهش بررسی تاثیر مسئولیت اجتماعی بیمارستان بر رفتار شهروندی سازمانی با نقش واسطه ای شناسایی فرصت های سازمانی و عملکرد محیطی بود. روش پژوهش: روش تحقیق، توصیفی - پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق حاضر را مدیران و کارشناسان یک بیمارستان دولتی در شهر اصفهان (300 نفر) تشکیل دادند که تعدادی از آنها (164 نفر) به روش نمونهگیری تصادفی ساده مورد مطالعه قرار گرفت. ابزار جمعآوری دادهها پرسشنامه بود و روایی سازه از طریق اساتید و پایایی آن، با آزمون آلفای کرونباخ مورد بررسی قرار گرفت. تجزیه و تحلیل دادههای پژوهش از طریق مدلسازی معادلات ساختاری با استفاده از نرمافزار اس پی اس اس و پی ال اس انجام شد. یافتهها: براساس نتایج بدست آمده، شاخصهای سنجش هر یک از مقیاس‌های مورد استفاده در سطح اطمینان 5% مقدار آماره تی بزرگتر از 96/1 بود که نشان میدهد همبستگی‌های مشاهده شده معنادار است. نتیجهگیری: بنابراین با توجه به یافتهها، پیشنهاد میشود به منظور جلب اعتماد نیروی انسانی و تقویت روحیه ریسک‌پذیری مدیران به دنبال کاهش عوامل ایجادکننده فشارهای عصبی باشند و رفتار تشریفاتی و کاملا سیاسی را به پایین‌ترین سطح ممکن تقلیل داده، اختلاف نظر را به راحتی در سازمان پذیرا باشند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
24 - ساخت و هنجاریابی آزمون ارزیابی عملکرد نظامهای مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط زیست پیمانکاران بخش صنعت
حامد یگانه حسین پرورش محسن دهقانی محمدرضا سلیمانیمقدمه: ارزیابی عملکرد همواره فرایندی اساسی و مهم برای همه سازمانها و به خصوص برای نظامهای مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط زیست پیمانکاران بخش صنعت بوده است. هدف از تحقیق حاضر ساخت و تعیین ویژگیهای روان‌سنجی پرسشنامه‌ی ارزیابی عملکرد نظامهای مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط ز أکثرمقدمه: ارزیابی عملکرد همواره فرایندی اساسی و مهم برای همه سازمانها و به خصوص برای نظامهای مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط زیست پیمانکاران بخش صنعت بوده است. هدف از تحقیق حاضر ساخت و تعیین ویژگیهای روان‌سنجی پرسشنامه‌ی ارزیابی عملکرد نظامهای مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط زیست پیمانکاران بخش صنعت است. روش پژوهش: روش اجرای این پژوهش از نوع کیفی و کمی است که در بخش کمی جامعه آماری شامل کلیه اساتید که در زمینه موضوع سابقه کار پژوهشی دارند بود که بوسیله در دسترس نمونه‌ها انتخاب شدند روش جمعآوری در بخش کیفی شامل مصاحبه و مرور مقالات موجود بود. در بخش کمی جامعه آماری شامل کلیه کارشناسان HSE بودند که بوسیله نمونهگیری خوشه‌ای تعداد 350 نفر بر اساس فرمول کوکران انتخاب شدند. اطلاعات پژوهش از طریق پرسشنامه محقق ساخته بر اساس بخش کیفی جمعآوری گردید. برای بررسی روایی مقیاس از روشهای روایی محتوا، همگرا و تحلیل عوامل استفاده شد. پایایی مقیاس به به‌وسیله روشهای همسانی درونی و پایایی تنصیفی بررسی گردید. برای تجزیه و تحلیل دادهها از روشهای آمار توصیفی و استنباطی با استفاده از نرمافزار SPSS نسخه 22 و لیزرل نسخه 8 استفاده گردید. یافتهها: نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که پرسشنامه محقق ساخته از هفت عامل تشکیل‌شده و روایی آن در دامنه 80 تا 100 درصد و پایایی با روش آلفای کرونباخ 0/91 به دست آمد. تحلیل عاملی تأییدی مرتبه دوم نیز مدل هفت عاملی را تأیید کرد. این پرسشنامه به همراه فرم کوتاه مقیاس ارزیابی عملکرد HSE پیمانکاران بخش پتروشیمی اجرا شد که با 65 آیتم از پایایی و روایی مناسبی برخوردار بود. نتیجهگیری: در مطالعه حاضر مدل ارزیابی عملکرد نظام های مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط زیست پیمانکاران بخش صنعت ارائه گردید. گویه‌های تدوین شده قادر است عملکرد نظام های مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط زیست پیمانکاران بخش صنعت را ارزیابی نماید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
25 - بررسی استراتژی کسب و کار جهانی سازگار با محیط زیست بر عملکرد صادرات سبز
مریم غیاث آبادی فراهانی پیمان غفاری آشتیانیمحقق تلاش دارد در طی این پژوهش به بررسی استراتژی کسب و کار جهانی سازگار با محیط زیست بر عملکرد صادرات سبز بپردازد. جامعه آماری این پژوهش شامل شرکت های نمونه و برتر صادراتی ایران می باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از لحاظ روش علّی می باشد. در این راستا ضمن مرور بر أکثرمحقق تلاش دارد در طی این پژوهش به بررسی استراتژی کسب و کار جهانی سازگار با محیط زیست بر عملکرد صادرات سبز بپردازد. جامعه آماری این پژوهش شامل شرکت های نمونه و برتر صادراتی ایران می باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از لحاظ روش علّی می باشد. در این راستا ضمن مرور بر ادبیات موضوع و استفاده از منابع کتابخانه ای، محقق از پرسشنامه‌ای برای جمع آوری اطلاعات استفاده کرده است. فرضیات این پژوهش با استفاده از آزمون معادلات ساختاری و با استفاده از نرمافزار اسمارت پی ال اس مورد آزمون قرار گرفته است. نتایج در پایان حاکی از تاثیر مثبت متغیرهای (منابع فیزیکی مرتبط با صادرات سبز، منابع مالی مرتبط با صادرات سبز و فرهنگ سازمانی سبز) با استراتژی های سازگار با محیط زیست، تاثیر منفی حساسیت مدیریت سبز بر استراتژی های سازگار با محیط زیست، تاثیر مثبت مزیت رقابتی سبز بر عملکرد صادرات سبز و همچنین تاثیر مثبت مزیت رقابتی سبز و استراتژی های سازگار با محیط زیست بر عملکرد صادرات سبز می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
26 - نقش قاعده لا ضرر در پیشگیری از تعارض منافع در اجرای قوانین حفاظت محیط زیست
حسین شاه بیک محمد جواد حیدری محمد نوذری فردوسیهبه اعتقاد اکثر صاحب نظران حوزه محیط زیست، بخش عمده‌ای از بحران محیط زیست، ناشی از نقص برخی از قوانین و مقررات محیط زیست است که زمینه تعارض منافع در اجرای قوانین و مقررات محیط زیست را فراهم کرده است. در این میان برخی از دستگاه‌های دولتی که خود متولی حفاظت از محیط زیست هس أکثربه اعتقاد اکثر صاحب نظران حوزه محیط زیست، بخش عمده‌ای از بحران محیط زیست، ناشی از نقص برخی از قوانین و مقررات محیط زیست است که زمینه تعارض منافع در اجرای قوانین و مقررات محیط زیست را فراهم کرده است. در این میان برخی از دستگاه‌های دولتی که خود متولی حفاظت از محیط زیست هستند ، در سایه مفاد ماده2 قانون حفاظت محیط زیست، از عمده‌ترین طرف‌های تعارض منافع محسوب میشوند. و لذا با بازنگری در مفاد ماده2 قانون حفاظت محیط زیست که ساختار حقوقی و جایگاه قانونی شورایعالی حفاظت محیط زیست را در حد شورای اداری درون قوه‌ای و بین وزارتی تنزل داده و قوه مجریه را قدرت بلامنازع سیاستگذار در همه شئونات امور محیط زیست قرار داده و در این بستر، برخی از دستگاه‌های دولتی منافع وزارتی را بر منافع ومصالح زیست محیطی کشور ترجیح داده‌اند، میتوان کمک شایانی به حل این معضل نموده و با استناد به قاعده لاضرر جایگاه این شوری را از شورای اداری درون قوه ای به شورای فرا‌قوه‌ای و حاکمیتی ارتقاء داد و گام موثری دررفع تعارض منافع، در اجرای قوانین و مقررات محیط زیست برداشت . تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
27 - حسابداری محیط زیست با تاکید بر مدیریت پسماندهای خشک شهری
رضوان حجازی کیمیا اسلامیدر این مقاله سعی شده تا با بررسی عوامل موثر در ایجاد آلایندگی و روش های دفع یا ممانعت از آلودگی پسماند،شاخص هایی برای محاسبه هزینه های زیست محیطی در حوزه پسماند استخراج شود؛ به گونه ای که در نهایت بتوان با ارائه مدلی جامع و فراگیر هزینه های زیست محیطی پسماند را محاسبه و أکثردر این مقاله سعی شده تا با بررسی عوامل موثر در ایجاد آلایندگی و روش های دفع یا ممانعت از آلودگی پسماند،شاخص هایی برای محاسبه هزینه های زیست محیطی در حوزه پسماند استخراج شود؛ به گونه ای که در نهایت بتوان با ارائه مدلی جامع و فراگیر هزینه های زیست محیطی پسماند را محاسبه و در قالب گزارشات مالی به استفاده کنندگان ارائه داد. در این پژوهش ابتدا انواع پسماند و افراد درگیر با آن طبقه بندی شده و سپس به منظور شناسایی شاخص های آن، پرسشنامه هایی میان تصمیم گیرندگان (مدیران شهرداری و شهروندان) و متخصصان امر (حسابداران و متخصصان محیط زیست) توزیع شد تا بتوان متغیرهای مربوط به شاخص های محیط زیستی را شناسایی و در نهایت مدلی برای محاسبه هزینه های زیست محیطی پسماند ارائه نمود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
28 - بررسی اثر حسابداری مدیریت زیست محیطی بر مدیریت منابع انسانی و فن‌آوری متمرکز بر محیط زیست
افسانه تازیکه لمسکی علی خوزین علیرضا معطوفی منصور گرکزبا توجه مشکلات فراوان زیست محیطی که ناشی از فعالیت های تجاری و اقتصادی است، اجرای حسابداری مدیریت زیست محیطی به شرکت ها کمک می کند تا عملکرد عملیاتی و تجاری بهتری داشته باشند. پژوهش حاضر با هدف بررسی حسابداری مدیریت زیست محیطی بر مدیریت منابع انسانی و فن آوری متمرکز بر أکثربا توجه مشکلات فراوان زیست محیطی که ناشی از فعالیت های تجاری و اقتصادی است، اجرای حسابداری مدیریت زیست محیطی به شرکت ها کمک می کند تا عملکرد عملیاتی و تجاری بهتری داشته باشند. پژوهش حاضر با هدف بررسی حسابداری مدیریت زیست محیطی بر مدیریت منابع انسانی و فن آوری متمرکز بر محیط زیست شکل گرفته است. جامعه آماری مدیران مالی و حسابداران ارشد شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در سال 1400 و حجم نمونه به تعداد 300 نفر بوده است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش گردآوری اطلاعات، توصیفی و از نوع همبستگی میباشد. داده ها با استفاده از پرسشنامه جمع آوری شده و سپس به روش توصیفی و استنباطی و از طریق الگویابی معادلات ساختاری و با استفاده از نرمافزار PLS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که شرکت هایی که توجه بیشتری به حسابداری مدیریت زیست محیطی دارند با احتمال بیشتری اقدام به بکارگیری اثربخش فن آوری متمرکز بر محیط زیست نموده و بیشتر از فن آوری متمرکز بر محیط زیست استفاده می نمایند. بر این اساس شرکت ها می توانند با بکارگیری حسابداری مدیریت زیست محیطی مزیت نسبی در حوزه های مدیریت منابع انسانی و فن آوری های تولیدی و به طور کلی فرآیند های تجاری و عملیاتی داشته باشند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
29 - راهبردهای رسانه ای موثر بر ارتقا فرهنگ محیط زیست و منابع طبیعی
رضا خلیلی فائزه تقی پور مجتبی شاهنوشی محمد کوشافرپژوهش حاضر با هدف تحلیل راهبردهای رسانه ای، به تاثیر آنها بر ارتقا فرهنگ محیط زیست و منابع طبیعی می پردازد. بدین منظور در پارادایم تفسیری مبتنی بر روش‌شناسی کیفی، از روش نظریه داده بنیاد رویکرد سیستماتیک استراوس و کوربین (1988) استفاده شده است. 31 مصاحبه عمیق و نیمه أکثرپژوهش حاضر با هدف تحلیل راهبردهای رسانه ای، به تاثیر آنها بر ارتقا فرهنگ محیط زیست و منابع طبیعی می پردازد. بدین منظور در پارادایم تفسیری مبتنی بر روش‌شناسی کیفی، از روش نظریه داده بنیاد رویکرد سیستماتیک استراوس و کوربین (1988) استفاده شده است. 31 مصاحبه عمیق و نیمه‌ساختاریافته با صاحب نظران رسانه و محیط زیست، اساتید جامعه شناسی، فرهنگی و رسانه، کارشناسان خبره سازمان های حفاظت محیط زیست، جنگل ها ، مراتع و آبخیزداری کشور و همچنین کارشناسان اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان اصفهان انجام شد. برای ارزیابی اعتبار، مصاحبه‌شوندگان تفسیر مصاحبه‌ها را تایید کردند و در پایان خلاصه‌ای از الگوی صورت‎بندی‌شده به چند نفر از استادان، ارایه و نظرهای آنها برای اصلاح و تعدیل جمعآوری شد. راهبردهای پژوهش عبارتند از آموزش محیط زیست از کودکی، مخاطب شناسی، برگزاری جشنواره های هنری، تولید فیلم سینمایی و سریال، ایجاد گروه محیط زیست در رسانه ها، راه اندازی سرویس های چندرسانه ای، انتشار آثار تخریب محیط زیست و منابع طبیعی، ایجاد کمپین، آموزش خبرنگاران، حفظ تشخص ظاهر عوامل محیط زیست و منابع طبیعی، ارتقا سواد محیط زیستی از طریق تحلیل موضوعات منابع طبیعی و محیط زیست، اصلاح تفکر وفور منابع، شخصیت سازی، تولید محتوی کیفی، مقدم بودن رسانه ملی، ارایه طرح زندگی سبز، الگودهی رفتاری کارکنان سازمان های متولی، تامین اعتبارات و حمایت از رسانه ها، ایجاد نظام ارتباطی رسانه و محیط زیست و منابع طبیعی که از مراحل کدگذاری به دست آمد. در نتیجه به کارگیری این راهبردها، پیامد الگوی رسانه ای به منظور ارتقا فرهنگ حفظ محیط زیست و منابع طبیعی مطرح می شود. با توجه به نتایج مطالعه، پیشنهاد میشود به پیدا کردن راهبردهای رسانه ای در راستای ارتقا فرهنگ محیط زیست و منابع طبیعی مردم پرداخت و بدین گونه به کاهش مشکلات زیست محیطی و افزایش رفتار زیست محیطی مسئولانه‌تر کمک کرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
30 - قابلیت نانوجاذب آلی با پایه کمپوست (Compost/Fe3O4NPs)در پاک سازی خاک های آلوده
لاله قفقازی لعبت تقوی بهنام راسخ هادی فراهانی امیرحسام حسنیفتالات ها از مهمترین آلاینده‌های نوظهور مطرح در چالش سلامت انسان، ایمنی غذایی و حفظ محیط زیست هستند. در این میان، آلودگی خاک های کشاورزی با ترکیب شیمیایی مختل‌کننده غدد درون‌ریز دی(2-اتیل‌هگزیل) فتالات در سطح جهانی تایید شده است. در این پژوهش قابلیت جذب کمپوست غنی أکثرفتالات ها از مهمترین آلاینده‌های نوظهور مطرح در چالش سلامت انسان، ایمنی غذایی و حفظ محیط زیست هستند. در این میان، آلودگی خاک های کشاورزی با ترکیب شیمیایی مختل‌کننده غدد درون‌ریز دی(2-اتیل‌هگزیل) فتالات در سطح جهانی تایید شده است. در این پژوهش قابلیت جذب کمپوست غنی شده با نانوذرهFe3O4، در حذف DEHP شناسایی گردید. تاثیر پارامترهای دوز جاذب در بازه (5-2) گرم بر لیتر، pH(11-3) و غلظت آلاینده DEHP در بازه (10-5) میلی‌گرم بر لیتر بر درصد کارایی جذب با روش سطح پاسخ در نرمافزار دیزاین اکسپرت (11.0.3.0) بهینه‌سازی شد. نتایج آزمایش های تعادلی سینتیک، فرآیند دو مرحله‌ای را با احتساب 6 ساعت زمان تعادلی، برای جذب اگزوترمیک DEHP در دمای 25 درجه سانتی گراد نشان داد. ضمن آنکه فرآیند جذب با مدل سینتیک خطی و غیرخطی شبه درجه دوم کاذب (0/9932=R2) و شکل خطی ایزوترم فروندلیچ (0/9906=R2) به بهترین وجه برازش داده شد. در طراحی مرکب مرکزی، مدل معنی دار درجه دوم در پیش‌بینی برهم کنش متغیرها به‌خوبی برازش یافت (Adjusted R2=0/9753 ،P-value<0/0001). شرایط بهینه کارایی جذب 74/173 درصد در شرایط دوز نانوجاذب 4/157 گرم بر لیتر، pH معادل 5/85، غلظت DEHP معادل 4/88 میلی‌گرم بر لیتر و با مطلوبیت 0/987 حاصل شد. مقایسه طیف های جذبی FTIR، مشارکت فعال باندهای O-H گروه های عاملی فنل، الکل، کربوکسیل و آمین نوع اول (N-H) جاذب را در جذب DEHP از طریق برهم کنش با اکسیژن گروه استرفتالات (C = O) تایید کرد. بنابراین کاربرد جاذب Compost/Fe3O4 NPs با پایه پسماندهای آلی به واسطه کارایی موثر و قابل قبول میتواند به عنوان روشی کم‌هزینه و دوست دار محیطزیست در حذف آلاینده مقاوم DEHP از بوم سازگان‌های حساس و نیز با هدف بهبود کارآیی زیست‌پالایی در خاک های کشاورزی اصلاحی با کمپوست پیشنهاد گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
31 - مناطق چهارگانه محیط زیست و چالش های مالکیت و حقوق مالکانه
مسعود منصور ایرج حسینی صدرآبادی داریوش کریمیمستند به قانون شکار و صید، قانون حفاظت و به سازی محیط زیست، کنوانسیون ها و مقررات اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت، بخش هایی از کشور به عنوان مناطق چهارگانه محیط زیست (پارک ملی، اثر طبیعی ملی، منطقه حفاظت شده و پناهگاه حیات وحش) تعیین می شوند. تا پایان سال 1400 أکثرمستند به قانون شکار و صید، قانون حفاظت و به سازی محیط زیست، کنوانسیون ها و مقررات اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت، بخش هایی از کشور به عنوان مناطق چهارگانه محیط زیست (پارک ملی، اثر طبیعی ملی، منطقه حفاظت شده و پناهگاه حیات وحش) تعیین می شوند. تا پایان سال 1400 در مجموع 309 منطقه با مساحت 18/9 میلیون هکتار به عنوان مناطق چهارگانه تصویب شد. این عرصه ها تا قبل از تعیین و تصویب، علی القاعده در حوزه مالکیت عمومی (انفال)، دولتی، خصوصی یا ترکیبی از آنها قرار داشته و با استفاده از حقوق مالکانه با کاربری مشخصی تحت بهره برداری قرار داشته اند. در پژوهش حاضر ضمن بررسی تاثیر تعیین مناطق چهارگانه بر مالکیت و اسناد آن و نیز حقوق مالکانه و بهره برداری از آنها، به بررسی کفایت یا عدم کفایت مقررات موجود پرداخته شد و برخی مقررات که نیاز به اصلاح یا تکمیل داشت و لازم بود دستگاه های اجرایی ذی ربط فرآیند تصویب آنها را حسب مورد از طریق مجلس شورای اسلامی یا هیات وزیران پیگیری نمایند، بدین شرح پیشنهاد شد: الحاق دو تبصره به مواد 2 تا 5 و نیز یک تبصره به ماده 12 آیین‌نامه اجرایی قانون حفاظت و به سازی محیط زیست؛ الحاق یک تبصره به ماده 6 قانون اخیرالذکر؛ الحاق یک تبصره به ماده 9 قانون حدنگار و اصلاح تبصره 4 ماده 31 قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگل‌ها و مراتع. در نهایت نتیجه پژوهش نشان داد در صورت اعمال این پیشنهادها، ابهامات و چالش های مربوط به اخذ اسناد مالکیت منابع طبیعی واقع در مناطق چهارگانه و نظام بهره برداری از آن به همراه مشکلات فی مابین دو سازمان حفاظت محیط زیست و منابع طبیعی و آبخیزداری در خصوص اقدامات قضایی و اداری به ویژه مسایل مرتبط با خسارات ناشی از طرح های عمومی و عمرانی در محدوده مناطق مذکور، مرتفع خواهد شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
32 - بررسی هیدروکربن های نفتی کل در رسوبات پیرامونی اکوسیستم های مرجانی جزایر خلیج فارس (قشم، هنگام و لاوان)
مهدی سلطانی صابر قاسمی احسان کامرانیدومین زیستگاه غنی کره زمین پس از جنگل های استوایی به اکوسیستم های مرجانی اختصاص دارد. این زیست بوم در تعادل بخشیدن به میزان کربن و نیتروژن، حفظ خطوط ساحلی در برابر تخریب ناشی از هجوم مداوم امواج، طوفان، سیل، ایجاد محیطزیست دریایی، مواد مغذی برای زنجیره غذایی و هچنین أکثردومین زیستگاه غنی کره زمین پس از جنگل های استوایی به اکوسیستم های مرجانی اختصاص دارد. این زیست بوم در تعادل بخشیدن به میزان کربن و نیتروژن، حفظ خطوط ساحلی در برابر تخریب ناشی از هجوم مداوم امواج، طوفان، سیل، ایجاد محیطزیست دریایی، مواد مغذی برای زنجیره غذایی و هچنین تعادل بخشیدن به سیستم ظریف طبیعت بسیار تاثیرگذار است. امروزه استخراج، بهره‌برداری و حمل ونقل نفت، نقش به سزایی را در تخریب سواحل مرجانی خلیج فارس برجای گذاشته است. نمونه های رسوبات دریایی و ساحلی جزایر مرجانی قشم، هنگام و لاوان از عمق حدود 5-0 سانتیمتری بستر به‌طور تصادفی طبق روش MOOPAM جمع آوری و غلظت هیدروکربن های نفتی کل توسط دستگاه UVF بر حسب میکروگرم بر گرم رسوب اندازه گیری شد. نوع بافت رسوبات نشان داد بالاترین درصد ذرات دانه ریز (سیلت+رس) در رسوبات دریایی و ساحلی جزیره لاوان به ترتیب 51/58 و 51/01 درصد است. میانگین غلظت های تشخیص داده شده TPH پایین تر از مقدار زمینه خطر زیست محیطی (4 میکروگرم بر گرم) می باشد. بیشترین غلظت هیدروکربن های نفتی در ایستگاه های دریایی و ساحلی رسوبات جزیره لاوان مشاهده شد که می تواند به دلیل تاسیسات و فعالیت های نفتی و شناورهای صیادی در این جزیره باشد. همچنین ارزیابی خطر زیست محیطی ناشی از آلودگی TPH بر موجودات آبزی با استفاده از شاخص های دستورالعمل های کیفیت رسوب و ضریب آلودگی نشان داد که رسوبات مورد مطالعه فاقد هرگونه اثرات بیولوژیک نامطلوب بر موجودات آبزی هستند. بهره برداری ها، حمل ونقل دریایی، نشت نفت و مشتقات آن یکی از عمده ترین دلایل نابودی و اثرات اکولوژیک منفی بر آبسنگ های مرجانی خلیج فارس می باشد که این چالش ضرورت حفاظت از مناطق ساحلی و محیط زیست دریایی را با رویکرد توسعه پایدار آشکارتر می سازد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
33 - واکاوی سند برنامه ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران به منظور دستیابی به توسعه پایدار سازگار کشاورزی، منابع طبیعی و محیط زیست
سمیه اسمعیلیتوسعه از حدود سال 1327 تحت عنوان دخالت مدیریت شده و توسعه پایدار از حدود سال 1374 به هدف تداوم اقدامات مدیریت شده با نگاه به آینده، محور برنامه های کشور بوده است. علی رغم تجربه یازده برنامه بلندمدت در این فرآیند، کشور همچنان با چالش بزرگ عدم تحقق اهداف توسعه ای قانون أکثرتوسعه از حدود سال 1327 تحت عنوان دخالت مدیریت شده و توسعه پایدار از حدود سال 1374 به هدف تداوم اقدامات مدیریت شده با نگاه به آینده، محور برنامه های کشور بوده است. علی رغم تجربه یازده برنامه بلندمدت در این فرآیند، کشور همچنان با چالش بزرگ عدم تحقق اهداف توسعه ای قانون برنامه بر اساس سندهای مصوب مواجه بوده است. پژوهش حاضر به روش مطالعات مروری و فراتحلیلی با واکاوی قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران (1396-1400) با تمرکز بر بخش منابع طبیعی انجام شد. به دلیل ارتباط تنگاتنگ بخش کشاورزی و اثرگذاری آن بر محیط زیست، ارتباط بین هر سه بخش به طور تلفیقی در یک ساختار دیده شد. نتایج بررسی قانون سند ششم کشور در بخش های منابع طبیعی، محیط زیست و کشاورزی نشان از وجود شکاف جدی در تدوین قانون برنامه و اجرای آن دارد که به فقدان وجود نظام برنامه ریزی مطلوب، هماهنگ و بهینه و عدم ارتباط منسجم و نهادینه بین برنامه ریزی، سیاست گذاری و بودجه ریزی مربوط است. مجموعه ای از احکام کلی، اهداف آرمانی و موضوع های متعدد و متنوع در برنامه ها و عدم تعیین دقیق منابع مورد نیاز و قابل دستیابی در کنار سایر ترکیب های برنامه های توسعه منجر به عدم دستیابی به اهداف مد نظر برنامه های توسعه کشور در این خصوص شده است که نشان از تضاد جدی در نگاه پایدار به منابع طبیعی همسو با بخش کشاورزی و محیط زیست دارد. بنابراین لازم است تغییر جدی در دیدگاه درمان محوری برنامه ریزی های توسعه صورت پذیرفته و به جای آن از نگاه سیستماتیک پیشگیری‌محور و پیش‌بینی‌محور در فرآیند برنامه ریزی بهره گرفته شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
34 - کاربرد های روش ارزیابی چرخه حیات با هدف حفاظت از انرژی در صنعت ساختمان
کیانا راسخ مامک صلواتیان مرضیه کاظم زادهامروزه با افزایش آگاهی از اثرات محیطزیستی ساختمان‌ها و همچنین ظهور ابزارهای توانمند برای ارزیابی آنها علاقه فزاینده‌ای به مطالعه ارزیابی چرخه‌‌حیات در تمام صنایع از جمله صنعت ساختمان در کشورهای پیشرفته به‌وجود آمده‌است. با وجود انتشار مقالات متعدد در این زمینه، هیچ یک أکثرامروزه با افزایش آگاهی از اثرات محیطزیستی ساختمان‌ها و همچنین ظهور ابزارهای توانمند برای ارزیابی آنها علاقه فزاینده‌ای به مطالعه ارزیابی چرخه‌‌حیات در تمام صنایع از جمله صنعت ساختمان در کشورهای پیشرفته به‌وجود آمده‌است. با وجود انتشار مقالات متعدد در این زمینه، هیچ یک بر چالشهای روش ارزیابی چرخه حیات، مطالعات مربوطه و راهکارهای بالقوه برای رسیدگی به چالشها تمرکز نداشته است. هدف مقاله حاضر ارایه گزارشی سیستماتیک از مطالعات کاربردی روش ارزیابی چرخه حیات در صنعت ساخت‌و‌ساز برای ارائه راه‌حل بالقوه جهت انجام تحقیقات هدفمند آتی است. روش تحقیق این مقاله شامل بررسی مختصر ادبیات موضوع برای ارائه نمای کلی از روش ارزیابی چرخه حیات و انتخاب و مطالعه سیستماتیک مقالات/کتاب های مروری جهت بررسی مزایا و چالشهای تحقیقات ارزیابی چرخه حیات بود. با بررسی مقاله های معتبر پژوهشی از سال 2000 تا 2023 در مجموعه مقالات ISI و مقاله های علمی- پژوهشی فارسی، در مجموع 72 مقاله مرتبط موردمطالعه قرار گرفت. با توجه به تنوع فاکتورهای تاثیرگذار بر ارزیابی چرخه حیات در ساخت وساز، ابتدا گزارش های آماری از نحوه پراکندگی جغرافیایی و موضوعی ارائه شد و سپس اهداف مورد مطالعه، حوزه‌های عمل، بانک‌های اطلاعاتی، ابزارها و اثرات محیط زیستی مورد مطالعه مقاله های معتبر منتشر شده مورد بررسی قرارگرفت و نقاط قوت و ضعف پژوهش‌های اخیر را نمایان ساخت. یافتهها نشان داد استفاده از بانک‌های اطلاعاتی یکپارچه و همچنین اصول محاسباتی و نرمافزارهای محاسبه‌گر هماهنگ در کنار یکسان‌سازی واحدهای عملکردی به همسویی پژوهش‌ها در چارچوب استانداردهای واحد و نیز امکان مقایسه و بسط نتیجه گیری‌ها می‌انجامد و در نتیجه ارایه تصویر جامع‌تر از اثرات محیطزیستی محصولات و سیستمهای ساختمانی را برای حرفه‌مندان فراهم می آورد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
35 - بررسی راهکارهای فرهنگی برای حفظ محیط زیست گیلان (از منظر صاحب نظران)
آمنه ابراهیمی رضا معصومی راد فاطمه براتلومقدمه و هدف پژوهش: مسائل زیست محیطی به عنوان یکی از تهدیدهای عمده برای بشر در قرن بیست و یکم شناخته شده‌اند. هدف از مطالعه حاضر ارائه راهکارهای فرهنگی برای حفظ محیط زیست گیلان از منظر صاحبنظران میباشد که در این راستا سئوال اصلی تحقیق عبارت است از: راهکارهای فرهنگی برا أکثرمقدمه و هدف پژوهش: مسائل زیست محیطی به عنوان یکی از تهدیدهای عمده برای بشر در قرن بیست و یکم شناخته شده‌اند. هدف از مطالعه حاضر ارائه راهکارهای فرهنگی برای حفظ محیط زیست گیلان از منظر صاحبنظران میباشد که در این راستا سئوال اصلی تحقیق عبارت است از: راهکارهای فرهنگی برای حفظ محیط زیست گیلان از منظر صاحبنظران چیست؟ روش پژوهش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش جمعآوری اطلاعات توصیفی- پیمایشی، و از لحاظ روش گردآوری اطلاعات میدانی است. جامعه آماری در این پژوهش سازمانهای مجری سیاست‌گذاری‌های فرهنگی در گیلان هستند که عملکرد آنها با حفاظت محیط زیست گیلان مرتبط است. همچنین روش نمونهگیری در این تحقیق، غیر احتمالی بوده و 17 کارشناسان و متولی حوزه محیط زیست استان گیلان، انتخاب و در راستای سئوال‌های تحقیق (در چارچوب پرسشنامه با سئوال باز) مورد مصاحبه قرار گرفتند. برای تحلیل دادهها، از تکنیک تحلیل محتوا استفاده شد. یافتهها: براساس یافتهها، گسترش سطح آگاهی، دانش و بینش زیستمحیطی جامعه و نیز الزام به رعایت استانداردها و شاخصهای زیست محیطی در قوانین و مقررات، برنامههای توسعه و آمایش سرزمین از عمده‌ترین راهکارهای فرهنگی حفاظت از محیط زیست هستند. نتیجهگیری: نتایج بیانگر این مطلب است که وضعیت محیط زیست استان گیلان نسبت به سه دهه قبل، نامطلوب‌تر شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
36 - تاثیر مسئولیت اجتماعی بر عملکرد سازمان و مزیت رقابتی شرکتها با میانجیگری توسعه ی زیست محیطی تامین کنندگان (مطالعه موردی: شرکتهای تولیدی استان قزوین)
زهرا امین افشار محسن هوشنگیهدف از این تحقیق بررسی تاثیر مسئولیت اجتماعی سازمانها بر عملکرد سازمانهای تولیدی با درنظر گرفتن نقش میانجی توسعه‌ی محیط زیستی تامین‌کنندگان میباشد. این تحقیق در 8 شهرک صنعتی و با نمونه 93 تائی از تولیدکنندگان استان قزوین انجام شده است. این تحقیق بر اساس مدل معادلات ساخ أکثرهدف از این تحقیق بررسی تاثیر مسئولیت اجتماعی سازمانها بر عملکرد سازمانهای تولیدی با درنظر گرفتن نقش میانجی توسعه‌ی محیط زیستی تامین‌کنندگان میباشد. این تحقیق در 8 شهرک صنعتی و با نمونه 93 تائی از تولیدکنندگان استان قزوین انجام شده است. این تحقیق بر اساس مدل معادلات ساختاری پایه‌ریزی شده که برای تجزیه و تحلیل دادهها نیز از روش حداقل مربعات جزئی استفاده شده است. مدل پژوهش دارای 9 فرضیه میباشد که بعد از تحلیل نتایج مشخص گردید که مسئولیت سازمانی بر ابعاد توسعه‌ی محیط‌‌یستی تامین‌کنندگان بجز مشوق تامین‌کننده، نقش مثبت و معناداری دارد. همینطور نتایج آزمون فرضیات مربوط به تاثیر ابعاد توسعه‌ی محیط زیستی تامین‌کننده بر عملکرد سازمان بجز تاثیر ارزیابی تامین‌کننده بر عملکرد مالی سازمان مورد تایید قرار گرفته است. آنچه از این تحقیق برگرفته شده است این است که مسئولیت و پاسخگوئی اجتماعی سازمانها در چه در ظاهر هزینه‌بر و زمانبر است اما در نهایت و در بلندمدت تاثیر قابل توجهی بر عملکرد و وجهه سازمان در اجتماع خواهد داشت. نتایج این تحقیق مدیران سازمان را به پایبندی به مسئولیت اجتماعی خو در قبال جامعه و محیط ترغیب و تشویق می-نماید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
37 - بررسی عوامل فرهنگی موثر بر حفظ محیط زیست از دیدگاه شهروندان شهر تهران (مطالعه موردی منطقه 4 شهرداری تهران)
عباسعلی قیومی کامران محمدخانی مجید محمد سمنانیمقدمه و هدف پژوهش: از جمله مسائل روز جهان، مسئله حفظ محیط زیست است. شناسایی عوامل موثر بر حفظ محیط زیست از مهمترین موضوعات جهت جلوگیری از فاجعه زیست محیطی و در نهایت آرامش و امنیت زندگی انسان میباشد. هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل فرهنگی موثر بر حفظ محیط زیست از دیدگاه شه أکثرمقدمه و هدف پژوهش: از جمله مسائل روز جهان، مسئله حفظ محیط زیست است. شناسایی عوامل موثر بر حفظ محیط زیست از مهمترین موضوعات جهت جلوگیری از فاجعه زیست محیطی و در نهایت آرامش و امنیت زندگی انسان میباشد. هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل فرهنگی موثر بر حفظ محیط زیست از دیدگاه شهروندان شهر تهران است. روش پژوهش: جامعه آماری پژوهش حاضر عبارت از کلیه افراد ساکن در منطقه 4 شهرداری تهران است که از بین آنها به روش خوشه‌ای و بر اساس جدول مورگان تعداد 380 نفر به عنوان نمونه پژوهش حاضر انتخاب میشوند. روش این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر جمع آوری اطلاعات، میدانی است. ابزار اندازه گیری پرسشنامه خصوصیات جمعیت شناختی و پرسشنامه عوامل فرهنگی موثر بر حفظ محیط زیست میباشد که دارای 24 سؤال و 5 زیر مقیاس پنج عامل آموزش و آگاهی، احساس مسئولیت، ارزش‌های دینی و سنتی، اخلاق اجتماعی و هنجار سازی است. یافتهها: نتایج پژوهش نشان داد که هر پنج عامل آموزش و آگاهی، احساس مسئولیت، ارزش‌های دینی و سنتی، اخلاق اجتماعی و هنجار سازی در سطح 01/0 معنادار است به طوری که میتوان گفت این پنج عامل از نظر شهروندان تهرانی از مهمترین عوامل موثر بر حفظ محیط زیست در بین آنها میباشد. رتبه بندی عوامل مطرح شده نیز نشان داد اخلاق اجتماعی، آموزش و آگاهی، ارزش‌های دینی و سنتی، هنجار سازی و احساس مسئولیت به ترتیب از تأثیرگذارترین تا ضعیف‌ترین عامل در بین شهروندان معرفی شده است. نتیجه گیری: با توجه به این یافتهها میتوان گفت با افزایش عوامل موثر بر حفظ محیط زیست میتوان شاهد بهبود وضعیت محیط زیست و جلوگیری از فاجعه‌های زیست محیطی و تخریب آن شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
38 - بررسی ظرفیت تحمل توسعه گردشگری مستمر در جزیره کیش (مورد مطالعه گردشگران نوروز 1392)
امیرمحسن مدنی لیلا باقری نظام آبادمقدمه و هدف پژوهش: به منظور برخورداری از قدرت رقابت در عرصه توسعه گردشگری حوزه خلیج‌فارس، توجه به برنامه‌ریزی علمی جهت توسعه مستمر گردشگری یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است. این توسعه باید همه‌جانبه و شامل تعادل بین محیط زیست، فرهنگ و اقتصاد باشد. بنابراین با درک اهداف طرح جام أکثرمقدمه و هدف پژوهش: به منظور برخورداری از قدرت رقابت در عرصه توسعه گردشگری حوزه خلیج‌فارس، توجه به برنامه‌ریزی علمی جهت توسعه مستمر گردشگری یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است. این توسعه باید همه‌جانبه و شامل تعادل بین محیط زیست، فرهنگ و اقتصاد باشد. بنابراین با درک اهداف طرح جامع، توسعه جزیره می‌بایست با توجه به ظرفیت تحمل پذیرش مسافر و گردشگر صورت پذیرد و صرف رسیدن به توسعه نباید آرامش محیط و منابع طبیعی جزیره را مورد حمله قرار داد. بنابراین هدف پژوهش شناسایی و گسترش راهکارهای توسعه گردشگری مستمر و پویا در جزیره کیش با تأکید بر تحمل ظرفیت پذیرش مسافر است. روش تحقیق: این پژوهش، از نظر هدف در ردیف پژوهش‌های کاربردی است و در پی شناسایی آسیب‌های زیست محیطی، ناشی از توسعه غیر منطقی گردشگری در جزیره است. تجزیه و تحلیل دادههای پژوهش با بهرهمندی از شیوه آمار توصیفی و استنتاجی با کمک نرمافزارهای Spss وExcel انجام شده است. یافته‌های پژوهش: بر پایه تحقیقات انجام شده مشخص شد؛ علیرغم وجود سند چشم‌انداز توسعه کیش، به دلیل اعمال سلیقه شخصی و بیان نقطه نظرات بی‌منطق و غیر کارشناسانه مدیران و معاونت گردشگری، مسافران نوروزی جزیره کیش با وجود تحمل مخارج سنگین سفر، از امکانات و تجهیزات لازم و مناسب جهت آسایش و رفاه واقعی بی‌بهره مانده و حتی مالکان واحدهای شخصی با وجود هزینه‌های هنگفت حفظ و نگهداری از املاک شخصی خویش، به دلیل ازدحام بیش از حد مسافران در ایام تعطیلات نوروزی با خاطری آزرده جزیره را ترک و یا مقصد گردشگری دیگری را جایگزین کرده‌اند. نتیجهگیری: آثار زیانبار تصمیمات مقطعی معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری جزیره کیش، به انگیزه بالا بردن رقم آمار گردشگری در ایام تعطیلات نوروز طی سالیان اخیر (به ویژه سالهای 1389 الی 1392)، نه تنها عامل کاهش گردشگران واقعی کیش شده بلکه سبب سرعت بخشیدن به تخریب محیط زیست (مرگ آبزیان و دیگر وحوش جزیره) شده است. از سوی دیگر سرمایه‌گذاران و بومیان جزیره نیز از نظر ابعاد گوناگون فرهنگی- اجتماعی و اقتصادی مورد بی‌توجهی قرار گرفته‌اند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
39 - ارائه مدل علی تمایل به مصرف سبز بر اساس نیاز به بی همتایی و مزایای پافشاری بر ایده: نقش نوگرایی مصرف کننده
احمد رستگار محمد حسن صیف داوود رستاد سیما علی زادههدف این تحقیق ارائه مدل علّی تمایل به مصرف سبز بر اساس نیاز به بی همتایی و مزایای پافشاری بر ایده با توجه به نقش نوگرایی مصرف کننده و عوامل روان شناختی در میان کارکنان شرکت ملی گاز پارس جنوبی می باشد. برای این منظور 291 نفر از کارکنان به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخا أکثرهدف این تحقیق ارائه مدل علّی تمایل به مصرف سبز بر اساس نیاز به بی همتایی و مزایای پافشاری بر ایده با توجه به نقش نوگرایی مصرف کننده و عوامل روان شناختی در میان کارکنان شرکت ملی گاز پارس جنوبی می باشد. برای این منظور 291 نفر از کارکنان به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و به پرسشنامه ای خودگزارشی شامل مقیاس های نیاز به بی همتایی (جیا و جانشاه، 2018)، مزایای پافشاری بر ایده(جیا و جانشاه، 2018)، نوگرایی مصرف کننده(رینی و ایرما، 2018)، نگرش مصرف سبز(چن و دنگ، 2016)، کنترل رفتاری درک شده(چانگ، 2019)، هنجار ذهنی (چانگ، 2019) و تمایل به مصرف سبز (کفولائو، 2014) پاسخ دادند. روش این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی می باشد. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که اثر غیر مستقیم نیاز به بی همتایی و پافشاری بر ایده بر تمایل به مصرف سبز از طریق نوگرایی مصرف کننده، نگرش سبز، هنجار ذهنی و کنترل رفتاری ادراک شده مثبت و معنی دار می باشد. نوگرایی مصرف کننده نیز از طریق واسطه گری نگرش سبز، کنترل رفتاری درک شده و هنجار ذهنی بر تمایل به مصرف سبز دارای اثر غیر مستقیم و مثبت می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
40 - بررسی محیط زیست(اقلیم) و میزان مرگ و میردر استانهای ایران با نگاهی جمعیت شناختی
مرضیه جان بزرگی محسن ابراهیم پور شهلا کاظمی پور ثابت علیرضا محسنی تبریزیاین تحقیق، به این سوال پاسخ میدهد که، توزیع جغرافیایی علل مرگ و میر افراد در مناطق مختلف جغرافیایی ایران، چگونه است؟ هدف کلی، بررسی نوع اقلیم در31 استان ایران و مطالعه پنج نوع بیماری با بالاترین میزان مرگ‌ومیر در آن مناطق است. اهداف کاربردی، ترسیم جغرافیایی وضعیت مرگ و أکثراین تحقیق، به این سوال پاسخ میدهد که، توزیع جغرافیایی علل مرگ و میر افراد در مناطق مختلف جغرافیایی ایران، چگونه است؟ هدف کلی، بررسی نوع اقلیم در31 استان ایران و مطالعه پنج نوع بیماری با بالاترین میزان مرگ‌ومیر در آن مناطق است. اهداف کاربردی، ترسیم جغرافیایی وضعیت مرگ و میر آن مناطق و جلب حمایت سیاسی جهت پیشگیری و کنترل بیماری‌ها توسط وزارت بهداشت است. روشتحقیق تلفیقی از روشهای اسنادی، توصیفی، تحلیل ثانویه از نوع مقطعی است و شامل دو مجموعه داده، علل مرگ‌ومیر از سازمان ثبت احوال و دادههای جمعیتی، اقلیمی استان‌ها از مرکز آمار ایران، طی ده سال 1385 و1395 است واز نرم افزارهایExcelوGIS استفاده شده است. طی ده سال گذشته بیماری های قلبی‌و عروقی 3/3%، سرطانها2/3% وتنفسی 1/05% رشد داشته است و بیماری‌هایی با علائم مبهم 6/8% و عفونی وانگلی2/02% کاهش یافته است؛ این تحقیق نشان میدهد افزایش یا کاهش امید زندگی، تحت تأثیر اقلیم وسطح توسعه استانهاست. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
41 - بررسی نقش اجتماعی – فرهنگی زنان در ارتقاء کیفی محیط زیست
سید محمد میرزائی نسرین جزانی ام البنین پولادی -
حرية الوصول المقاله
42 - جهانی شدن و توسعه پایدار
محمد رضا دهشیریاین مقاله به تبیین ظرفیت جهانی شدن برای تضمین توسعه پایدار می پردازد. نویسنده ضمن بررسی دیدگاه های بدبینانه در باره تاثیرات سلبی جهانی شدن بر توسعه پایدار که این دو متغیر را به مثابه پارادایمهای رقیب و متقابل قلمداد می کنند، در چارچوب رویکرد تحول گرایانه معتقد است که جه أکثراین مقاله به تبیین ظرفیت جهانی شدن برای تضمین توسعه پایدار می پردازد. نویسنده ضمن بررسی دیدگاه های بدبینانه در باره تاثیرات سلبی جهانی شدن بر توسعه پایدار که این دو متغیر را به مثابه پارادایمهای رقیب و متقابل قلمداد می کنند، در چارچوب رویکرد تحول گرایانه معتقد است که جهانی شدن و توسعه پایدار دو پارادایم مکمل و متعامل با یکدیگر هستند و جهانی شدن به عنوان "فرایند همپیوندی جهان بدون مرز" می تواند در چارچوب پذیرفته شده پایداری به گونه ای موثر عمل کند و منجر به تاثیراتی ایجابی بر توسعه پایدار در عرصه های عدالت اجتماعی، حفاظت محیط زیست و امنیت انسانی شود تا راه را برای تحقق "جهانی شدن پایدار" و "جهانی شدن موفقیت آمیز" هموار سازد. جهانی شدن در صورتی پایدار و موفقیت آمیز به شمار می آید که توانایی نسل های آینده را برای تامین نیازهای اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی خود مورد مصالحه و سازش قرار ندهد بلکه در عوض باید اقتصادی دانش بنیان را رقم بزند و به ارتقای سطح آگاهی های عمومی و تخصصی از طریق اهتمام ویژه به نقش عمده آموزش در دستور کار های توسعه پایدار کمک کند. سپس مقاله به تجزیه وتحلیل چالشها و فرصتهای جهانی شدن برای توسعه پایدار می پردازد و سرانجام راهکارهای ممکن برای دستیابی به جهانی شدن پایدار و موفقیت آمیز را با تاکید بر رشد اقتصادی توام با برابری و صلح اجتماعی، تعهد سازنده در قبال اقتصاد جهانی، رعایت مقررات زیست محیطی و تحقق نظام موفق آموزشی تبیین می کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
43 - بررسی محیط زیست (اقلیم) و میزان مرگ و میر در استان های ایران با نگاهی جمعیت شناختی
مرضیه جان بزرگی محسن ابراهیم پور شهلا کاظمی پور ثابت علیرضا محسنی تبریزیاین تحقیق، به این سوال پاسخ میدهد که، توزیع جغرافیایی علل مرگ و میر افراد در مناطق مختلف جغرافیایی ایران، چگونه است؟ هدف کلی، بررسی نوع اقلیم در31 استان ایران و مطالعه پنج نوع بیماری با بالاترین میزان مرگ‌ومیر در آن مناطق است. اهداف کاربردی، ترسیم جغرافیایی وضعیت مرگ و أکثراین تحقیق، به این سوال پاسخ میدهد که، توزیع جغرافیایی علل مرگ و میر افراد در مناطق مختلف جغرافیایی ایران، چگونه است؟ هدف کلی، بررسی نوع اقلیم در31 استان ایران و مطالعه پنج نوع بیماری با بالاترین میزان مرگ‌ومیر در آن مناطق است. اهداف کاربردی، ترسیم جغرافیایی وضعیت مرگ و میر آن مناطق و جلب حمایت سیاسی جهت پیشگیری و کنترل بیماری‌ها توسط وزارت بهداشت است. روشتحقیق تلفیقی از روش های اسنادی، توصیفی، تحلیل ثانویه از نوع مقطعی است و شامل دو مجموعه داده، علل مرگ‌ومیر از سازمان ثبت احوال و دادههای جمعیتی، اقلیمی استان‌ها از مرکز آمار ایران، طی ده سال 1385 و1395 است واز نرم افزارهای Excel و GIS استفاده شده است. طی ده سال گذشته بیماری های قلبی‌و عروقی 3/3%، سرطانها3/2% وتنفسی 05/1% رشد داشته است و بیماری‌هایی با علائم مبهم 8/6% و عفونی وانگلی02/2% کاهش یافته است؛ این تحقیق نشان میدهد افزایش یا کاهش امید زندگی، تحت تأثیر اقلیم وسطح توسعه استان هاست. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
44 - تاثیر متقابل بین تغییر در نقش های سنتی زنان در سطح اجتماعات محلی و بهبود در وضعیت محیط زیست، مطالعه موردی: نگاهی به پروژه های برنامه کمک های کوچک محیط زیست جهانی در ایران
سهیلا علیرضا نژاد حسن سرایی -
حرية الوصول المقاله
45 - تقدم متافیزیکی همکاری بر رقابت
محسن جمالی مهر بابک عباسی رضا ندرلوطبیعت یا محیط، هستومندی سیستماتیک حاصل از تعامل میان هستومندهای تشکیل‌دهنده‌ی آن است که در طول زمان نیز تغییر میکنند. تا پیش از داروین تأکید اندیشمندان بر همکاری میان فرد جاندار با محیطشان مبنای نظریه‌های تبیین‌کننده بوده است حال آنکه داروین رقابت میان افراد را بر مبن أکثرطبیعت یا محیط، هستومندی سیستماتیک حاصل از تعامل میان هستومندهای تشکیل‌دهنده‌ی آن است که در طول زمان نیز تغییر میکنند. تا پیش از داروین تأکید اندیشمندان بر همکاری میان فرد جاندار با محیطشان مبنای نظریه‌های تبیین‌کننده بوده است حال آنکه داروین رقابت میان افراد را بر مبنای نظریه‌ای اقتصادی به عنوان پایه‌ی تبیین‌های خود برگزید. بنابراین سنگ بنای نظریه‌ی داروین بر رقابت میان هستومندهای زیستی بنا شد و در این رویکرد هر گونه تعاملی میان هستومندها بر پایه‌ی رقابت میان هستومندهای سطح بالاتر توضیح داده میشود. این امر و عدم وجود نظریه‌ی وراثتی مناسب در زمان داروین سبب شد تا نظریه‌ی تکاملی‌اش همانند دیگر نظریه‌ها با مشکلاتی در تبیین برخی از رویدادهای زیستی مواجه گردد. رویکردهای تعاملی (همکاری) یا تقابلی (رقابت) به تنهایی نمی‌توانند مبیّن کامل و یکپارچه‌ای برای واقعیت‌های زیستی تلقی شوند. به‌نظر میرسد همزمان با اینکه رابطه‌ی اساسی میان هر هستومند زیستی با محیط پیرامونش تعامل و همکاری است، تقابل و رقابتی میان برخی هستومندها به‌ویژه هستومندهای به شدت شبیه برای برقراری ارتباط بهتر با محیط پیرامونشان نیز برقرار است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
46 - پیامدهای انسانی اجتماعی گرد و غباردر امنیت ملی
عباسعلی خدامی ریباز قربانی نژاد محمود احمدیدر عصر حاضر که کشورهای نوظهور می توانند کشورهای توسعه یافته و مستعمران پیشین را از لحاظ اقتصادی به خود وابسته کنند، تامین استقلال اقتصادی و امکانات خوداتکایی کشورها یکی از شرایط پیشبرد مبانی امنیت ملی است. بحران های محیط زیستی یا خاستگاه طبیعی پیشامدهای ناگهانی هستند که أکثردر عصر حاضر که کشورهای نوظهور می توانند کشورهای توسعه یافته و مستعمران پیشین را از لحاظ اقتصادی به خود وابسته کنند، تامین استقلال اقتصادی و امکانات خوداتکایی کشورها یکی از شرایط پیشبرد مبانی امنیت ملی است. بحران های محیط زیستی یا خاستگاه طبیعی پیشامدهای ناگهانی هستند که افزایش آنها سبب افزایش مشکلات محیط زیستی،دگرگونی های آب و هوایی و افزایش معضلات انسانی نظیر سلامت، امنیت و مهاجرت ها گشته است. هدف از این تحقیق بررسی پیامدهای انسانی اجتماعی گرد و غبار در امنیت ملی ایران می باشد. روش تحقیق در این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی و کاربردی به تاثیرات کمی آب های برون مرزی غرب ایران در ایجاد گرد و غبار و نقش آن در امنیت ملی پرداخته است. جامعه آماری پژوهش از کارشناسان حوزه های ژئوپلیتیک و محیط زیست تشکیل شده است که حجم نمونه آن بر اساس مدل کوکران تعداد 30 نفر تخمین زده شد. نتایج نشان داد مهاجرت از شهرهای مرزی- افزایش بیکاری، افزایش مشکلات دربخش های کشاورزی، صنعت و خدمات در شهرها، بروز پدیده های ناهمگن اجتماعی در شهرها و افزایش مناقشات مرزی از جمله مهمترین پیامدهای ریزگردها بر ابعاد امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
47 - سنجش عملکرد مدیریت شهری در پایداری محیط زیست (مطالعه‌ی موردی: منطقه 2 شهر اهواز )
مسعود صفایی پور مریم آزادبختاین پژوهش با هدف بررسی عملکرد شهرداری به منظور پایداری محیط زیست در منطقه 2 شهری اهواز صورت گرفته است (N=97458).از نظر ماهیت، نظری-کاربردی و از لحاظ روش مطالعه، توصیفی-تحلیلی می باشد حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان 384 نفر برآورد شد. برای تعیین پایایی پرسشنامه در ای أکثراین پژوهش با هدف بررسی عملکرد شهرداری به منظور پایداری محیط زیست در منطقه 2 شهری اهواز صورت گرفته است (N=97458).از نظر ماهیت، نظری-کاربردی و از لحاظ روش مطالعه، توصیفی-تحلیلی می باشد حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان 384 نفر برآورد شد. برای تعیین پایایی پرسشنامه در این تحقیق از آلفای کرونباخ استفاده شد که ضریب پایایی آن 84/0 به دست آمد. به منظور آزمون فرضیات از آزمون مقایسه میانگین استفاده شد. یافتهها نشان داد که میانگین عملکرد شهرداری در مسیر پایداری محیط زیست منطقه 2 شهر اهواز، 56/3 با انحراف معیار(68/1) است. نتایج آزمون مقایسه میانگین شاخص‌ها را نشان میدهد که مقدار سطح معنی‌داری تمام شاخص‌ها کوچکتر از 05/0 است. سپس برای رتبه بندی میزان نقش شهرداری در بهبود این هشت شاخص از مدل تاپسیس استفاده شده است. و با استفاده الویت بندی که از نتیجه مدل تاپسیس شاخصهای، فضای سبز، خاک و صوتی با میانگین ضریب الویت 0.50 بالاترین سطح و فاضلاب و مدیریت شهری با میانگین ضریب الویت 0.25 سطح متوسط و همچنین شاخصهای استفاده از حمل ونقل، مشاغل آلاینده و آلودگی آب با میانگین ضریب الویت 0.08 در سطح پایین نقش مدیریت در پایداری این سه شاخص قرار گرفتند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
48 - ارزیابی اثرگذاری فقر اجتماعی بر پایداری محیط زیست شهری(محیط بصری) ( مطالعه موردی: منطقه 8 شهر اهواز)
سعید امانپور مریم آزادبختپژوهش حاضر با هدف شناخت میزان تأثر عوامل فقر اجتماعی بر پایداری محیط زیست شهری انجام گرفته است که از نظر ماهیت، نظری-کاربردی و از لحاظ روش مطالعه، توصیفی-تحلیلی می باشد.برای دستیابی به اطلاعات مورد نیاز از تکنیک پرسشنامه در منطقه 8 شهری اهواز استفاده شده است.حجم نمونه أکثرپژوهش حاضر با هدف شناخت میزان تأثر عوامل فقر اجتماعی بر پایداری محیط زیست شهری انجام گرفته است که از نظر ماهیت، نظری-کاربردی و از لحاظ روش مطالعه، توصیفی-تحلیلی می باشد.برای دستیابی به اطلاعات مورد نیاز از تکنیک پرسشنامه در منطقه 8 شهری اهواز استفاده شده است.حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان 384 نفر برآورد شد.سیس برای تجزیه و تحلیل داده ها از محیط نرم افزار SPSS بهره گرفته شده است.نتایج به دست آمد از آزمونهای مورد نظر نشان داد که متغیرهای احساس مسؤولیت، اخلاق اجتماعی، افزایش سطح سواد و آگاهی افراد جامعه بر پایداری محیط زیست شهری مؤثر هستند اما با توجه به یافته‌های این تحقیق نشان داده شده که متغیر هنجارسازی بر پایداری محیط زیست تأثیری ندارد.هم چنین برای سنجش و اولویت‌بندی شاخصهای تأثیرگذار فقر اجتماعی برپایداری زیست محیطی از تکنیک تصمیم گیری چند معیاره تاپسیس استفاده شده است. نتایج به‌دست آمده از تکنیک مزبور نشان میدهد که شاخصهای احساس مسئولیت، اخلاق اجتماعی و بی‌سوادی به ترتیب با ضریب اولویت 0.5763 ، 0.5652 و0.5033 تأثیر بیشتری برناپایداری محیط زیست دارند و شاخصهای بیکاری، هنجار سازی اجتماعی به ترتیب با ضریب اولویت 0.4957 ، 0.4813 نسبت به بقیه شاخص‌ها از تأثیر کمتری نسبت به دیگر شاخص‌ها برخوردار است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
49 - چالش های پیش روی شهرنشینی نامتعادل در ایران
مسعود صفایی پور محمدرضا امیری فهلیانی کاظم دناندر نیم قرن اخیر، در ایران توسعه سرمایه‌داری در چارچوب اقتصاد متکی به نفت، سبب رکود بخش کشاورزی و رشد سریع شهرها گردید. این رشد سریع شهرنشینی به صورت متعادل صورت نگرفت، بلکه سبب رشد شهرهای بزرگ و مانع رشد شهرهای کوچک و روستاها گردید. و به رغم دگرگونی‌ها در نظام شهری ایرا أکثردر نیم قرن اخیر، در ایران توسعه سرمایه‌داری در چارچوب اقتصاد متکی به نفت، سبب رکود بخش کشاورزی و رشد سریع شهرها گردید. این رشد سریع شهرنشینی به صورت متعادل صورت نگرفت، بلکه سبب رشد شهرهای بزرگ و مانع رشد شهرهای کوچک و روستاها گردید. و به رغم دگرگونی‌ها در نظام شهری ایران، سیمای اسکان و استقرار جمعیت و شهرها تصویر مناسبی را به دست نمی‌دهد. به طور واضح روشن است که گسترش سریع شهرنشینی در ایران به نوبه خود امید به آینده‌ای بهتر را برای میلیون ها انسان شهرنشین از لحاظ داشتن وضعیت اقتصادی و اجتماعی به یک کابوس بدل کرده است. این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی سعی بر آن دارد با دیدی علمی و استدلالی به بررسی بازتاب‌های شهرنشینی نامتعادل در مناطق شهری ایران و تاثیرات این فرایند در بعد فضایی و در نهایت به تاثیرات این روند در شبکه شهری ایران پرداخته شود.نتایج بدست آمده از واکاوی علمی شهرنشینی نامتعادل حاکی از آن است در صورت ادامه این روند در شهرنشینی ایران شاهد توسعه اجتماعی و اقتصادی ناپایدار، از جمله افزایش درآمد نابرابر، ائتلاف منابع، تخریب محیط زیست، ورود آسیب به میراث طبیعی و فرهنگی ایران خواهیم بود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
50 - بررسی اثرات زیست محیطی و رشد فیزیکی شهر ملایر
مهرداد نوابخش سمیه صفیافزایش جمعیت در شهرها یکی از مهمترین چالش های برنامه ریزی شهری است.عدم برنامه ریزی های صحیح جهت تحقق نیازهای این جمعیت رو به تزاید، استفاده غیر اصولی از اراضی شهرها و پیرامونشان و به تبع آن افزایش مسائل زیست محیطی را به دنبال داشته است. در این زمینه بررسی رشد فیزیکی شه أکثرافزایش جمعیت در شهرها یکی از مهمترین چالش های برنامه ریزی شهری است.عدم برنامه ریزی های صحیح جهت تحقق نیازهای این جمعیت رو به تزاید، استفاده غیر اصولی از اراضی شهرها و پیرامونشان و به تبع آن افزایش مسائل زیست محیطی را به دنبال داشته است. در این زمینه بررسی رشد فیزیکی شهر ملایر و مسائل زیست محیطی ناشی از آن از اهمیت خاصی برخوردار است. لذا علل واقعی بروز مشکلات زیست محیطی در شهر ملایر پرسش اصلی این تحقیق است.با فرض بر این که مسائل زیست محیطی شهر ملایر ناشی از رشد شهر در سالهای اخیر، افزایش جمعیت آن و فعالیت های مختلف شهری (سوخت و ساز شهری) می باشد. بررسی بنیادی عوامل تأثیر گذار بر گسترش شهر و پیدایش مسائل زیست محیطی، ارائه راهکارهای مناسب در جهت کاهش معضلات زیست محیطی و ایجاد یک دیدگاه آکادمیک در زمینه حل مشکلات زیست محیطی از مهم ترین اهداف این مطالعه می باشد. بنابراین با توجه به مشکلات زیست محیطی ناشی از رشد فیزیکی شهر ملایر طی چند دهة اخیر، در این تحقیق به کمک اطلاعات، آمار، کار میدانی و با استفاده از نقشه ها، عکس ها، نمودارها و تحلیل آنها به بررسی و تبیین مسائل زیست محیطی پرداخته شده است. در این رابطه آلودگی منابع آب، آلودگی ناشی از رها سازی فاضلاب ها در معابر و یا تخلیه آنها در چاه های جاذب، مسائل ناشی از جمع آوری، دفن و بازیافت غیر اصولی زباله ها، آلودگی های واحدهای صنعتی و کوره های آجر پزی و آلودگی های ترافیکی به خصوص در مرکز شهر مورد توجه قرار گرفته و ارائه راه حل های هر چند مختصر در جهت کاهش این آلودگی ها، رفاه شهروندان و رسیدن به توسعه پایدار پیشنهاد شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
51 - نقش فقر روستایی برتوسعه پایدار(تخریب محیط زیست: مرتع) مطالعه موردی: بخش پشت آب شهرستان زابل
زهرا شریفی نیا سیدرحیم مشیری افشار علی حسینیفقر روستایی به واسطه فشار بر منابع محیطی و بهره برداری غیر اصولی و ناپایدار از این منابع موجب تشدید تخریب محیط زیست می شود و بحرانهای زیست محیطی نیز به واسطه تحلیل و از بین بردن منابع مورد استفاده روستائیان، بر شدت فقر آنان می افزاید. در تحقیق حاضر هدف آن است نقش فقر اق أکثرفقر روستایی به واسطه فشار بر منابع محیطی و بهره برداری غیر اصولی و ناپایدار از این منابع موجب تشدید تخریب محیط زیست می شود و بحرانهای زیست محیطی نیز به واسطه تحلیل و از بین بردن منابع مورد استفاده روستائیان، بر شدت فقر آنان می افزاید. در تحقیق حاضر هدف آن است نقش فقر اقتصاد روستایی بر تخریب محیط زیست درمراتع ممیزی شده بخش پشت آب شهرستان زابل مورد بررسی قرار گیرد. روش تحقیق بر اساس هدف کاربردی و داده ها ی مورد نیازاز طریق روش کتابخانه ای و میدانی جمع آوری شده است. در روش میدانی ابزار گرد آوری اطلاعات پرسشنامه و واحد آماری، سرپرست خانوار(بهره بردارروستایی) است. بدین منظور تأثیردو عملکردمستقیم وغیر مستقیم انسان بر تخریب محیط زیست(مرتع)که نتیجه فقر اقتصادی واجتماعی بهره برداران روستایی است بررسی شده است. این تحقیق نشان می دهدکه،: پایین بودن متوسط درآمد سرانه خانوارهای روستایی، بازدهی پایین مرتع و عدم دسترسی به فرصت های شغلی عامل فقر اقتصاد روستایی و سطح پایین تحصیلات خانوارروستایی وبالا بودن بعدخانوارعامل فقراجتماعی روستاییان استفاده کننده از مرتع بوده است. این دو عامل سبب شده است تاروستاییان باعملکرد غیر مستقیم جهت تامین ضروریات زندگی به نگهداری بیش از حد دام در فضای محدود مرتع بپردازند، از طرفی باعملکرد مستقیم ازطریق بوته کنی که می توانددر به تاخیر انداختن فرسایس خاک و افزایش طول عمر مرتع مفید باشد؛ باعث شدت تخریب پذیری مرتع گردند. نتایج تحقیق بیانگرآن است که فقر اقتصادی واجتماعی روستاییان سبب تخریب محیط زیست (مرتع)از طریق عملکرد مستقیم انسان( بوته کنی جهت تامین سوخت، فروش وایجاد آغل) و عملکردغیر مستقیم انسان(نگهداری دام مازادبرظرفیت مرتع) شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
52 - نقش مدیریت شهری در پیشگیری از جرایم زیستمحیطی در استان گیلان
مریم باقری کچلامی امیرحسین پورجوهریهدف این تحقیق توصیفی- پیمایشی، بررسی نقش مدیریت شهری در پیشگیری از جرایم زیست محیطی است. جامعه آماری تحقیق شامل کارشناسان شهرداری های 16 شهرستان استان گیلان (256=N) است که حجم نمونه با استفاده از جدول حداقل حجم نمونه بارتلت و همکاران تعیین شد (120=n). ابزار جمع آوری داد أکثرهدف این تحقیق توصیفی- پیمایشی، بررسی نقش مدیریت شهری در پیشگیری از جرایم زیست محیطی است. جامعه آماری تحقیق شامل کارشناسان شهرداری های 16 شهرستان استان گیلان (256=N) است که حجم نمونه با استفاده از جدول حداقل حجم نمونه بارتلت و همکاران تعیین شد (120=n). ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه ای بود که روایی صوری و محتوایی آن با نظر اساتید و کارشناسان تأیید گردید. پایایی آن با آلفای کرونباخ 869/0 مورد تأیید قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی با نرم افزار های SPSS19و LISREL8.80 انجام شد. نتایج برازش مدل نشان داد که میانگین توان دوم خطای تقریب (RMSEA) برابر با 00/0، سطح معنی داری P-Value برابر 695/0 و همچنین نسبت X2/df برابر با 958/0 است می باشند. براساس میزان ضرایب استاندارد به دست آمده برای عوامل مورد مطالعه، نقش آموزشی (14/1)، نقش نظارتی (87/1) و زیرساختی (75/0)، هر 3 عامل دارای همبستگی مناسب با نقش مدیریت شهری می باشند، همچنین نشان داده است که عامل نظارتی قوی ترین نقش را در رابطه با نقش مدیریت شهری در پیشگیری از جرایم زیست محیطی داشته و نقش های آموزشی و زیرساختی در رتبه‌های بعدی قرار می گیرند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
53 - ارزیابی مشارکت شهروندان در خدمات و محیط زیست نواحی شهری باغملک
سعید ملکی رسول سروستانبا توجه به افزایش جمعیت شهرنشین در چند دهه گذشته، چنانچه بخواهیم در توسعه شهرها، پاسخگوی احتیاجات امروزی و سهم نسل‌های آینده از شهر و محیط زیست شهری باشیم، باید اداره شهرها را بر پایه مشارکت آگاهانه شهروندان برنامه‌ریزی کنیم. یکی از این زمینه ها، مشارکت‌های شهروندی در ن أکثربا توجه به افزایش جمعیت شهرنشین در چند دهه گذشته، چنانچه بخواهیم در توسعه شهرها، پاسخگوی احتیاجات امروزی و سهم نسل‌های آینده از شهر و محیط زیست شهری باشیم، باید اداره شهرها را بر پایه مشارکت آگاهانه شهروندان برنامه‌ریزی کنیم. یکی از این زمینه ها، مشارکت‌های شهروندی در نظام مدیریت شهری میباشد. هدف از این پژوهش تحلیلی بر نقش مشارکت شهروندان در بهبود خدمات شهری و محیط زیست شهری، شهر باغملک میباشد. پژوهش حاضر ازنظر ماهیت، توسعهای کاربردی و از لحاظ روش مطالعه، توصیفی تحلیلی، پیمایشی است.و در گردآوری دادهها از شیوه‌ی کتابخانهای و میدانی استفاده‌شده است. در بررسی میدانی 325 نفر از شهروندان شهر باغملک در در سال 1394 در نواحی آن با استفاده از پرسش نامه مشارکت شهروندان، خدمات شهری، به روش نمونه گیری متناسب با حجم نمونه (با استفاده از مدل کوکران) انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفته اند. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از نرم افزار Spss و Excel صورت میگیرد. جهت آزمون فرضیه‌ها و یافتن پژوهش از آزمونهای کندال (تابی و تای سی)، دسامر، اسپرمن، کای اسکوئر، ضریب اتا استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد.که بین مشارکت شهروندان و آگاهی آنها در اداره امور شهر، بین مشارکت شهروندان و جنس و تحصیلات شهروندان، بین مشارکت شهروندان و خدمات شهری رابطه معنادار میباشد و فقط بین سن و مشارکت شهروندان در اذاره امور شهری عدم رابطه معنا داری اثبات شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
54 - ارزیابی محیط زیست شهر اردبیل از منظر نوشهرگرایی
آفاق هوشمند ننه کران رسول صمدزاده محمّدتقی معصومیمقدّمه و هدف پژوهش: نظر غالب موید این است که الگوی نوشهرگرایی میتواند شهری با کیفیت زیست مناسب را فراهم آورد. لذا شهر اردبیل از منظر نوشهرگرایی مورد مطالعه قرار گرفت تا با آگاهی به سطح کیفی منطقه، راه حل‌‌هایی برای رفع مسائل آن مطرح گردد. شناخت استراتژیهای اجرایی ار أکثرمقدّمه و هدف پژوهش: نظر غالب موید این است که الگوی نوشهرگرایی میتواند شهری با کیفیت زیست مناسب را فراهم آورد. لذا شهر اردبیل از منظر نوشهرگرایی مورد مطالعه قرار گرفت تا با آگاهی به سطح کیفی منطقه، راه حل‌‌هایی برای رفع مسائل آن مطرح گردد. شناخت استراتژیهای اجرایی ارتقاء کیفیت محیط زیست شهر از منظر نوشهرگرایی هدف این پژوهش است. روش پژوهش: با استفاده از روش پیمایشی و جمعآوری اطلاعات از طریق پرسشنامهها، اسناد، مدارک و با توجّه به شرایط اقلیمی و زیستی شهر اردبیل، نخست اولویتهای اصول دهگانه نوشهرگرایی، توسط روش AHP معین، سپس با استفاده از روش SWOT نوع راهبرد غالب بصورت ترکیب نقاط قوّت و فرصت (SO) مشخص گردید. 67 استراتژی اجرایی از نوع SO پیشنهاد و با آرای 45 فرد خبره، امتیازدهی شده و نهایتاً سه استراتژی انتخاب شدند. یافتهها: بررسی عوامل داخلی و خارجی شهر نشان داد که قوّت‌‌ها بر ضعفها و فرصتها بر تهدیدات غلبه خواهند کرد. وضعیت شهر از لحاظ رعایت اصول نوشهرگرایی در حالت بد و معادل نمره 288/2 از چهار است. نتیجه گیری: با رعایت استراتژیهای اجرایی منتخب در شهر، میتوان به اصول نوشهرگرایی نزدیک شده و شهری با قابلیت زندگی بهتر در کنار حفظ هویت شهر را فراهم نمود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
55 - ارائه مدل اثررفتار سازگار با محیط زیست شهری بر عملکرد محیطی
امیر محمد داوود زاده سید مصطفی طیبی ثانیهدف از مطالعه حاضر بررسی ارائه مدل تاثیر رفتار سازگار با محیط زیست شهری بر عملکرد محیطی میباشد. پژوهش حاضــر از نظر هدف، کاربردی و از حیث ماهیت و روش، توصــیفی پیمایشی است که به صورت حال نگر انجام شده است. جامعه آماری تحقیق کلیه پرسنل فدراسیون فوتبال 153 نفر میباشند ک أکثرهدف از مطالعه حاضر بررسی ارائه مدل تاثیر رفتار سازگار با محیط زیست شهری بر عملکرد محیطی میباشد. پژوهش حاضــر از نظر هدف، کاربردی و از حیث ماهیت و روش، توصــیفی پیمایشی است که به صورت حال نگر انجام شده است. جامعه آماری تحقیق کلیه پرسنل فدراسیون فوتبال 153 نفر میباشند که به صورت کل شمار بررسی شد.ند ابزار تحقیق پرسشنامههای استاندارد مدیریت منابع انسانی سبز (سخاوالکر و تادانی، 2013) میباشد. از نرم افزار Amos برای تجزیه و تحلیل و روابط بین متغیره‌ها استفاده شد. نتایج نشان داد مدیریت منابع انسانی سبز بر رفتار سازگار با محیط زیست و عملکرد زیست محیطی موثر است و مدل بدست آمده از برازش کافی برخوردار است. بنابراین شیوه‌های مدیریت زیست محیطی بر تعهد سازمانی تأثیر میگذارد. مدیران باید برای ایجاد زمینه‌های فراگیری دانش سبز در سازمان به استخدام افراد با مهارت‌ها و توانایی‌های مناسب بپردازند. فرصتهای آموزشی فرهنگ سبز را برای کارکنان مهیا سازند و افراد را در معرض برنامههای متنوع آموزشی قرار دهند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
56 - اولویت‌بندی راهبردهای توسعه ورزش در شهر شاهرود با رویکرد لجستیک معکوس
میثم قنبریان علی فهیمی نژاد باقر مرسل مهدی گودرزیمقدمه و هدف پژوهش: به تدریج سازمانها و موسسات به منظور برگزاری رویدادهای ورزشی و همچنین شرکتهای تولید محصولات ورزشی، با محدود شدن حد و مرزهای قانونی، حق انتخاب زیادی جزء رفتن به سمت استفاده از فرآیندهای لجستیک معکوس در فعالیتهای خود نخواهند داشت. هدف تحقیق ارائه راه أکثرمقدمه و هدف پژوهش: به تدریج سازمانها و موسسات به منظور برگزاری رویدادهای ورزشی و همچنین شرکتهای تولید محصولات ورزشی، با محدود شدن حد و مرزهای قانونی، حق انتخاب زیادی جزء رفتن به سمت استفاده از فرآیندهای لجستیک معکوس در فعالیتهای خود نخواهند داشت. هدف تحقیق ارائه راهبردهای مطلوب جهت توسعه لجستیک معکوس ورزش در شهر شاهرود است. روش پژوهش: از نوع آمیخته اکتشافی بوده؛ ابتدا از روش تحلیل محتوای کیفی و انجام مصاحبه با متخصصان، عوامل موثر بر توسعه لجستیک معکوس ورزش شاهرود تعیین شد. 16 مصاحبه نیمه ساختاریافته تا رسیدن به اشباع دادهها انجام شد. در مرحلۀ کمی، از مؤلفه‌های استخراج شده، پرسشنامه محقق ساخته‌ای تدوین شد؛ با توزیع بین نمونه‌های آماری (127 نفر)، دادهها جمعآوری شد و اولویت‌بندی مقوله‌ها صورت گرفت. برای تعیین روایی صوری و محتوایی، پرسشنامه مذکور مجدد بین 11 نفر از اساتید و خبرگان توزیع شد و پیشنهادات مناسب در پرسشنامه نهایی لحاظ گردید. برای تعیین پایایی نیز از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد و مقدار آن برای هر متغیر بیشتر از 70/0 بودو پرسشنامه از پایایی لازم برخوردار بود. یافتهها: نشان داد بین راهبردهای شناسایی شده، سیاستگذاری در ورزش شاهرود مبتنی بر اهداف زیست محیطی باید در بالاترین اولویت قرار گیرد. نتیجه گیری: پیشنهاد میگردد سیستمهایی برای بازگشت آسان محصولات به مبداء طراحی شده و به آسانی در دسترس مشتریان قرار گیرند؛ محصولات ورزشی به صورت شفاف معرفی شود تا اعتمادسازی صورت گیرد؛ و با کیفیت‌ترین محصولات و خدمات ورزشی ارائه شوند تا در توسعه فعالیتهای ورزشی نیز اثربخش باشند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
57 - بررسی عوامل مؤثر بر رفتار مصرف کود شیمیایی: مطالعۀ ذرت‌کاران دهستان درودفرامان شهرستان کرمانشاه
امیر منصوریان محمد جلالی فرزاد اسکندریهدف اصلی مطالعۀ حاضر بررسی عوامل مؤثر بر رفتار مصرف کود شیمیایی در بین کشاورزان ذرت‌کار دهستان درودفرامان شهرستان کرمانشاه بود. برای این منظور از پارادایم کمّی بهره گرفته شد. جامعه آماری در این پژوهش شامل کلیۀ کشاورزان ذرت‌کار دهستان درودفرامان شهرستان کرمانشاه بود که د أکثرهدف اصلی مطالعۀ حاضر بررسی عوامل مؤثر بر رفتار مصرف کود شیمیایی در بین کشاورزان ذرت‌کار دهستان درودفرامان شهرستان کرمانشاه بود. برای این منظور از پارادایم کمّی بهره گرفته شد. جامعه آماری در این پژوهش شامل کلیۀ کشاورزان ذرت‌کار دهستان درودفرامان شهرستان کرمانشاه بود که در سال 1400 اقدام به کشت ذرت نموده بودند (100N=). با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی و جدول کرجسی و مورگان تعداد 80 نفر از آنان برای انجام پژوهش انتخاب شدند. ابزار اصلی گردآوری دادهها در این پژوهش، پرسشنامه‌ای استاندارد بود که روایی آن با استفاده از روایی محتوایی و سازه و پایایی آن با بهره‌گیری از پایایی ترکیبی و ضریب آلفای کرونباخ مورد بررسی و تأیید قرار گرفت. برای تحلیل دادهها در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی از نرم افزار SPSS نسخۀ 25 و SmartPLS نسخه سه بهره گرفته شد. یافته‌های مطالعه نشان داد که قصد مصرف کود شیمیایی تأثیر مثبت و معناداری در سطح یک درصد بر رفتار مصرف کود شیمیایی دارد و این متغیر قادر به تبیین 22 درصد از تغییرات واریانس رفتار مصرف کود شیمیایی کشاورزان مورد مطالعه است. همچنین، نتایج مطالعه نشان داد که متغیرهای هنجارهای اخلاقی، نگرش نسبت به مصرف کود شیمیایی و هنجارهای ذهنی با تبیین 73 درصد از تغییرات متغیر قصد مصرف کود شیمیایی ذرت‌کاران به صورت غیرمستقیم تأثیر مثبت و معناداری بر رفتار مصرف کود شیمیایی کشاورزان مورد مطالعه داشتند.در نهایت با توجه به یافته‌های پژوهش، پیشنهادهای کاربردی به منظور کمک به کاهش مصرف کود شیمیایی و مدیریت بهینۀ آن در کشور ارائه شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
58 - دین یهود و مسائل زیست محیطی
معصومه انصاری فاطمه لاجوردیبسیاری از آئین های یهودی در طول تاریخ، همراه و همگام با پدیده های طبیعی شکل گرفته اند.برگزاری اعیاد یهودی در آستانة فصل بهار و پاییز از این گونه اند. میشنا و تلمود نیز آموزه های کتابمقدس در ارتباط با طبیعت را در راستای حفظ محیط زیست شرح و بسط داده اند. یک یهودی بایدبا ا أکثربسیاری از آئین های یهودی در طول تاریخ، همراه و همگام با پدیده های طبیعی شکل گرفته اند.برگزاری اعیاد یهودی در آستانة فصل بهار و پاییز از این گونه اند. میشنا و تلمود نیز آموزه های کتابمقدس در ارتباط با طبیعت را در راستای حفظ محیط زیست شرح و بسط داده اند. یک یهودی بایدبا استفاده از دستورات تورات و استناد به آنها، راههایی را برای زندگی در دنیا برگزیند که کمترینآسیب را به محیط زیست وارد سازد و با تغییر و تحولات طبیعی، همچون تغییر فصل ها، سازگارباشد. این نوشتار می کوشد دیدگاه های یهودیان را نسبت به خدا، انسان و طبیعت بازگو نماید وراه کارهای شرع یهود را در ارتباط با بحران های زیست محیطی بیان کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
59 - متون دینی زرتشتی و محیط زیست: نقش انسان در آبادانی زمین و طبیعت
پروانه عروج نیا لیلا هوشنگیبه نظر میرسد که ریشة بحرانهای زیست محیطی کنونی را باید در نگرشی جست که انسان به طبیعت، جهان مادی و به تعبیر امروزی محیط زیست داشته است. با نظر به حضور همه جانبة دین در تمامی عرصه‌های زندگی در جوامع سنتی پیشین، بدیهی است که در فهم چگونگی ارتباط انسان و طبیعت، و در نتیج أکثربه نظر میرسد که ریشة بحرانهای زیست محیطی کنونی را باید در نگرشی جست که انسان به طبیعت، جهان مادی و به تعبیر امروزی محیط زیست داشته است. با نظر به حضور همه جانبة دین در تمامی عرصه‌های زندگی در جوامع سنتی پیشین، بدیهی است که در فهم چگونگی ارتباط انسان و طبیعت، و در نتیجه رفتار او در هر سنت دینی، باید به آموزه‌ها و تعالیمی که عمدتاً در متون دینی بازتاب یافته و مجموعه گزاره‌های معنوی آنها را شکل بخشیده است توجه داشت. در این پژوهش در نخستین سروده‌های زرتشت، گاتها و نیز در متون متاخر اوستا، همچنین در دیگر متون مهم زرتشتیان از جمله دینکرد، مینوی خرد و شایست و ناشایست به بررسی اهمیت آبادانی زمین و تأکید بر مراقبت و کوشش در حفاظت از آب، گیاهان و حیوانات پرداخته میشود تا با واکاوی روابط انسان و طبیعت در این متون و احکام و مقرراتی که مستقیم و یا غیرمستقیم می تواند در محیط زیست تأثیر بگذارد، تصویری کلی از نوع مواجهه مزدیسنان با طبیعت نشان داده شود. علاوه بر این، با توجه به رویکردهای مختلف دربارة رابطة دین، هم به طور کلی و هم مصداقی، در تعالیم زرتشتی با مسائل و مباحث زیست محیطی تلاش شده تا با نگاهی نو در این متون و نیز با نظر به دیدگاهی که دین زرتشتی دربارة جهان و هستی دارد، چگونگی تأثیر عملکرد دینداران بر محیط زیست و نحوه تلقی انسان دیندار در این خصوص بحث شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
60 - طراحی پیرامون محل دفن پسماندهای شهری با تاکید بر طراحی منظر اکولوژیک مدار، نمونه موردی سایت کهریزک
سید فاضل قاضوی فرشته حبیب سارا نهیبیزمینه و هدف: اخیراً ،رویکرد طراحی اکولوژیک به عنوان بستری به منظور کاهش تخریبات زیست محیطی با تطبیق مدیریت پسماندهای جامد شهری با فرآیندهای محیطی به طور گسترده ای در حال گسترش است. طراحی اکولوژیک سعی دارد با به حداقل رساندن آسیب ها به محیط زیست و فرآیندهای طبیعی حداکثر أکثرزمینه و هدف: اخیراً ،رویکرد طراحی اکولوژیک به عنوان بستری به منظور کاهش تخریبات زیست محیطی با تطبیق مدیریت پسماندهای جامد شهری با فرآیندهای محیطی به طور گسترده ای در حال گسترش است. طراحی اکولوژیک سعی دارد با به حداقل رساندن آسیب ها به محیط زیست و فرآیندهای طبیعی حداکثر آسایش را، در ضمن بالا بردن کیفیت زندگی افراد، فراهم آورد. طراحی اکولوژیک می کوشد از طریق به کارگیری مواد طبیعی و همچنین با توجه به مسائل زیست محیطی، با طبیعت سازگاری یابد.روش بررسی: در تحقیق پیش رو، با توجه به تعریف طراحی پایدار و شناخت انواع کاربردی آن، جهت رسیدن به بهترین،کاملترین و کاربردی ترین طراحی برای سایت مورد در نظر در تحقیق، نقشه های موجود از منطقه اعم از نقشه های هوایی، توپوگرافی، GIS، پوشش های گیاهی، نقشه های فرادست، طرح های توسعه اطراف سایت، بررسی سایت های فعال در لندفیل، بررسی نوع آلاینده ها، مطالعه شاخص های COD و BOD سایت مذکورمورد مطالعه قرار گرفته است، همچنین با بررسی و شناخت وضع موجود اعم از (محیطی، کالبدی، اقلیم، دید و منظر ،کاربری های اراضی، حمل و نقل، بیولوژیکی) از طریق مشاهده و عکس برداری و مصاحبه با کارکنان سایت و ساکنین محلات مجاور با رعایت اصول و ضوابط حاکم در طراحی محیط های صنعتی، طراحی راهبردی این منطقه با رویکرد اکولوژیک مدار ارائه می گردد. یافته ها: طرح موجود از نفوذ آلودگی ها به سطوح آب های زیرزمینی جلوگیری می کند و مانع آلوده شدن مناطق شهری اطراف و زمین های کشاورزی می شود. مرمت قسمت های تخریب شده لندفیل، کاهش خطر سرایت بیماری ها توسط جانوران و آلودگی های صوتی و بوهای نامطبوع و انتشار آن در اتمسفر. از طریق تولید بیوگاز از گاز لندفیل و جمع آوری آن وکاهش استفاده از سوخت های فسیلیاین سایت دفن زباله از اصلی ترین منابع تولید گازهای گلخانه ای در کشور می باشد. با جمع آوری و استفاده از گازهای لندفیل به عنوان سوخت و تولید برق از میزان انتشار گازها به اتمسفر کاسته می شود. استفاده حداکثری از بیوگاز در نتیجه استفاده بیشتر از هاضم ها صورت می گیرد.بحث و نتیجه گیری: ضوابط طراحی عمدتا بر مبنای محدودیت ها و نیازهای موجود تعیین شده و خط مشی طراح را واضح تر نموده و کمک قابل توجهی به جانمایی کاربری ها می کند. استفاده از این ضوابط به تقویت امکانات و بهره گیری از فرصت های موجود کمک کرده و طرح را در معرض تهدیدات کمتری قرار میدهد. بعد از تدوین راهبردها اقدام به طراحی از منظر های گوناگون می شود تا در انتها با بررسی کانسپت ها و مقایسه آنها با یکدیگر و تطبیق با استاندارد های بین المللی بهترین طرح برای اجرا برگزیده شود. وجود لندفیل یک مرحله اجتناب ناپذیر در مدیریت پسماند است.در زندگی امروزی با توجه به افزایش جمعیت، لندفیل یک جز جدانشدنی در جوامع شده است اما نباید لندفیل ها را به عنوان آخرین کاربری زمین قرار داد، بلکه می بایست ابزاری جهت بوجود آوردن کاربری های جدید برای آن محل باشد. تبدیل مکان های دفن به کاربری های تفریحی ضمن ایجاد مکانی خوشایند نیازهای ورزشی تفریحی ساکنان منطقه را نیز برطرف می سازد. به منظور ارتقاء کیفی لندفیل ها و بازگردانی هرچه بیشتر منطقه دفن به شرایط پیش از اختلال لازم است به منطقه به صورت یک موزاییک تخریب شده نگریسته شود و در پی ترمیم آن گام برداشت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
61 - کاهش مصرف کودهای نیتروژنه با فن آوری کلروفیل متر به منظور تولید محصول سالم
جعفر شهابی فر محمد مهدی طهرانیزمینه و هدف: کاربرد نیتروژن به میزان بیش از نیاز گیاه باعث آلودگی منابع آب، خاک و گیاه می شود. از راهکارهای مناسب در تعیین مقدار صحیح و به موقع کود نیتروژنی استفاده از دستگاه کلروفیل متر است. هدف از اجرای این پژوهش کاهش مصرف کودهای نیتروژنی و جلوگیری از کاهش شستشوی نیتر أکثرزمینه و هدف: کاربرد نیتروژن به میزان بیش از نیاز گیاه باعث آلودگی منابع آب، خاک و گیاه می شود. از راهکارهای مناسب در تعیین مقدار صحیح و به موقع کود نیتروژنی استفاده از دستگاه کلروفیل متر است. هدف از اجرای این پژوهش کاهش مصرف کودهای نیتروژنی و جلوگیری از کاهش شستشوی نیترات و ورود آن به منابع آب های زیرزمینی است. روش بررسی: با استفاده از سنجش کلروفیل در برگ، آزمایشی با استفاده از 6 تیمار کود نیتروژنی شامل:50 ،150،100 ،200 ،250 و 300 کیلوگرم در هکتار از منبع اوره در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار، دو مکان و به مدت یک سال اجرا شد. در مرحله ساقه دهی، کلروفیل موجود در برگ های پرچم گندم با استفاده از دستگاه کلروفیل متر قرائت شد. با در نظر گرفتن عدد 45 به عنوان مرجع، مقادیر کود سرک نیتروژن در مرحله ساقه دهی محاسبه و در صورت نیاز در اختیار کرت های آزمایشی قرار گرفت. یافته ها: با توصیه سرک کود نیتروژنی با کاربرد دستگاه کلروفیل متر، غلظت نیترات را در خاک و گیاه کاهش یافت. در این پژوهش در توصیه سرک کود نیتروژنی صرفه جویی شد به طوری که در تیمارهای کاربرد 250 و 300 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژنی به ترتیب 25 و 21 درصد بود. بحث و نتیجه گیری: با کاربرد دستگاه کلروفیل متر در توصیه سرک کود نیتروژنی در گندم، می توان در میزان مصرف صرفه جویی های قابل ملاحظه ای به دست آورد. این امر سبب تولید محصول سالم با نیترات کمتر و جلوگیری از ورود نیترات به آب های زیرزمینی می گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
62 - ارزیابی تأثیرات زیستمحیطی کوتاه‌مدت و بلندمدت صنعت بیت‌کوین براساس رهیافت‌های تبدیل موجکی پیوسته و ارتباط موجکی: دلالت‌هایی برای ارزیابی رمزارزها در چارچوب مالی اسلامی
مهدی قائمی اصل ساحل رجبزمینه و هدف: محبوبیت روز افزون رمزارزها به خصوص بیت‌کوین، موجب گردیده که استخراج‌کنندگان آنها تمایل به استفاده از ارزانترین انرژی و دستیابی به آن از طریق سوختهای فسیلی باشند و هیچ اهمیتی به انتشار آلاینده‌ها و تأثیرات مخرب آنها بر محیط زیست و نسل آینده بشر ندهند. درن أکثرزمینه و هدف: محبوبیت روز افزون رمزارزها به خصوص بیت‌کوین، موجب گردیده که استخراج‌کنندگان آنها تمایل به استفاده از ارزانترین انرژی و دستیابی به آن از طریق سوختهای فسیلی باشند و هیچ اهمیتی به انتشار آلاینده‌ها و تأثیرات مخرب آنها بر محیط زیست و نسل آینده بشر ندهند. درنتیجه هدف ما از تحقیق بررسی تأثیرات استخراج رمزارزها بر، انتشار گازهای گلخانه‌ای و درنتیجه آن بر محیط زیست است. روش بررسی: دراین پژوهش اثرات استخراج بیت‌کوین، بر انتشار گازهای گلخانه‌ای و آلودگی محیط زیست را با به‌کارگیری روش تبدیل موجک پیوسته و ارتباط موجک بررسی شد. برای دستیابی به این امر در این پژوهش که در سال 2021 صورت پذیرفته، از داده‌هایی چون نرخ هش بیت‌کوین (مصرف انرژی ناشی از استخراج بیت کوین)، و انتشار چهار گاز گلخانه‌ای یعنی؛ متان (CH4)، کربن دی اکسید (CO2)، نیتروژن دی اکسید (N2O) و سولفورهگزافلوراید (SF6) به صورت ماهانه و در طی سالهای 2009 تا 2020 استفاده گردید. یافته ها: علی رغم اینکه از دید استخراج‌کنندگان صنعت رمزارز بیت‌کوین در کوتاه‌مدت سودمند است، نتایج نشان داد که تأثیرات و آثار مخرب آن بر محیط زیست در بلندمدت قابل مشاهده است. بحث و نتیجه گیری: صنعت رمزارز یکی از مهمترین عوامل انتشار آلاینده‌ها و گازهای گلخانه‌ای است و استخراج بیشتر آنها در بلندمدت تأثیر مثبت و معنی داری بر انتشار آلاینده‌های زیستمحیطی و نوسانات آنها دارد. با کمک این پژوهش می توان شاخص تاثیرگذاری رمزارزها بر محیط زیست، نسل های آتی و عدالت بین نسلی را به عنوان یک معیار برای ارزیابی این صنعت در چارچوب مالی اسلامی مطرح نمود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
63 - بررسی تکنیک FAHP بر اساس چهار معیار اقتصادی،اجتماعی، زیست محیطی و اکولوژیکی در منطقه چادگان
آرزو معظمی جمال قدوسی علی اصغر آل شیخ سعید سلطانیزمینه و هدف: کشور ما در حال گذار پرچالش هزینه بر و طولانی مدت در عرصه های اقتصادی اجتماعی سیاسی فرهنگی و تکنولوژیک است. شناخت شهر و منطق های، که شهر در آن واقع است، بر اساس چنین نگرش محقق می شود. روش بررسی: تحلیل های هزینه فایده و ابزارهایی همچون شاخص های پایداری و رد أکثرزمینه و هدف: کشور ما در حال گذار پرچالش هزینه بر و طولانی مدت در عرصه های اقتصادی اجتماعی سیاسی فرهنگی و تکنولوژیک است. شناخت شهر و منطق های، که شهر در آن واقع است، بر اساس چنین نگرش محقق می شود. روش بررسی: تحلیل های هزینه فایده و ابزارهایی همچون شاخص های پایداری و رد پای زیست محیطی، از جمله راه های دیگری برای پیشبرد توجه به تاثیرات بلند مدت توسعه کنونی هستند.مدل FAHP یکی از معروف ترین روش های تصمیم گیری چند منظوره برای وضعیت هایی است که سنجه های چندگانه دارند. یافته ها: در این مقاله با محاسبه وزن و رتبه بندی معیارها و زیر معیارهای مؤثر در تخصیص و پهنه بندی کاربری اراضی شهری در 7 مرحله بر اساس تکنیک FAHP انجام شده است. به منظور تدوین یک راهکار پایدار در مورد توسعه های شهری فعلی و آتی باید دانش بهتری را مورد سازگاری مناطق ساخته شده فعلی( اعم از شهر، حاشیه شهری و حومه ای) با عوامل محیطی طبیعی ضروری می باشد. بحث و نتیجه گیری: بر این اساس، نتایج به ترتیب با توجه به نمودار ها، ارائه شده اند.به نحوی که نتایج وزنی دهی شده لایه های اطلاعات موضوعی مربوط به هر یک از زیر معیار ها (شاخص ها) نیز در نمودار ها آورده شده اند. مدل تخصیص و پهنه بندی اراضی شهری مبتنی بر میزان مطلوبیت در 4 کلاس یا گروه می باشد که در آنالیز روش حد بالا، حد وسط و حد پائین نمرات یا امتیازات هر یک از معیارها براساس زیرمعیارهای مرتبط به هر یک از آنها جهت تعیین و مشخص نمودن دامنه تغییرات (حدود تغییرات) و با در نظر گرفتن میزان تأثیر هر یک از زیر معیارها، نتایج به تفکیک هر یک از معیارهای چهارگانه و زیرمعیارهای مربوط به آنها استفاده شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
64 - تحلیل محتوای کتاب‌های فارسی دوره ابتدایی از منظر توجه به عناصر زیست محیطی
سیروس محمودی محمود شرفی پریسا زارعزمینه و هدف:نگاه جهانی به عناصر زیست محیطی در جهان، وضعیت مخاطره- آمیزی را نشان می دهد. از جمله خطرات جدی قرن 21، مسایل مختلف زیست محیطی نظیر تخریب جنگل ها و فضای سبز، گرم شدن کره زمین، مصرف سرسام آور انرژی و موادغذایی، تحلیل لایه ازن، کاهش منابع طبیعی، خشکسالی، رشد فزا أکثرزمینه و هدف:نگاه جهانی به عناصر زیست محیطی در جهان، وضعیت مخاطره- آمیزی را نشان می دهد. از جمله خطرات جدی قرن 21، مسایل مختلف زیست محیطی نظیر تخریب جنگل ها و فضای سبز، گرم شدن کره زمین، مصرف سرسام آور انرژی و موادغذایی، تحلیل لایه ازن، کاهش منابع طبیعی، خشکسالی، رشد فزاینده جمعیت، از دست رفتن تنوع زیستی، و انواع آلودگی ها است.یکی از راه های کاهش این مشکلات، آموزش مفاهیم زیست محیطی در دوران کودکی و استفاده از ادبیات کودکان می باشد. از این رو، هدف اصلی این پژوهش بررسی و ارزیابی میزان توجه به عناصر زیست محیطی در کتاب های فارسی دوره ابتدایی است.روش بررسی: روش پژوهش توصیفی و از نوع تحلیل محتوا است.جامعه آماری شامل کتاب های فارسی دوره ابتدایی بوده است که با توجه به ماهیت موضوع، نمونه گیری انجام نشده و همه جامعه آماری بررسی شده است. ابزار جمع آوری اطلاعات، سیاهه تحلیل محتوای محقق ساخته بوده که با قضاوت متخصصان ساخته شده است و داده های حاصل با استفاده از شاخص های آمار توصیفی مورد بررسی قرار گرفتیافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که در کتاب های فارسی دوره ابتدایی، بیشترین توجه به عناصرمکان های طبیعی و حیات وحش با 3/43 درصد، درخت کاری، فضای سبز و حفظ جنگل ها با 7/24 درصد موارد است و کمترین فراوانی مربوط به عناصر تنوع زیستی، افزایش جمعیت، منابع طبیعی، مصرف بهینه، تعاریف زیست محیطی، زباله، معضلات و تهدیدات زیست و آلودگی های زیست محیطی استبحث و نتیجه گیری: مفاهیم و آموزه های زیست محیطی در کتب فارسی دوره ابتدایی جایگاه درخور و شایسته ای ندارد. با توجه به مشکلات محیط زیستی در کشور، مؤلفه های محیط زیست باید در کتاب های فارسی و سایر کتاب های مربوط به کودکان بروز و ظهور بیشتری داشته باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
65 - بررسی دیدگاه شهروندان یزدی در مورد وضعیت بهداشت، ایمنی و محیطزیست (HSE) پارک‌های این شهر
مریم جعفری نجف آبادی حمید سودانی زادهزمینه و هدف: تلطیف فضای سبز شهری، فراهم نمودن آرامش برای افراد ساکن در شهر و گذران اوقات فراغت در پارک ها از ویژگی پارک های شهری می باشد و از سویی با تمرکز جمعیت شهری، توجه به مسایل بهداشتی، ایمنی و محیطزیستی در پارک های شهری از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف از این أکثرزمینه و هدف: تلطیف فضای سبز شهری، فراهم نمودن آرامش برای افراد ساکن در شهر و گذران اوقات فراغت در پارک ها از ویژگی پارک های شهری می باشد و از سویی با تمرکز جمعیت شهری، توجه به مسایل بهداشتی، ایمنی و محیطزیستی در پارک های شهری از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف از این پژوهش بررسی و تعیین دیدگاه مردم نسبت به مسایل بهداشت، ایمنی و محیطزیستی پارک شهر محل سکونت بوده تا نهایتاً نتایج برای مدیریت شهری مطلوب‌تر و ارتقا شاخص های ایمنی، بهداشتی و محیطزیست پارک های شهر یزد مورد استفاده قرار گیرد. روش بررسی: پس از تعیین عوامل موثر بر ایمنی، بهداشت و محیط زیست پارک های شهری از طریق مطالعات کتابخانه ای و فعالیت های پیشین انجام شده، برای دریافت نظرهای شهروندان در مورد وضعیت بهداشت، ایمنی و محیطزیست تعدادی از پارک های مهم شهر یزد (کوهستان، آزادگان، شهرداری، هفت‌تیر، غدیر، بزرگ شهر) از روش پرسش نامه ای استفاده شد و نتایج نظرات به کمک نرم افزار آماری SPSS تجزیه‌وتحلیل گردید. یافته ها: نتایج نشان داد که میزان مطلوبیت شاخص های محیطزیستی از دیدگاه مردم 2/69 %، میزان مطلوبیت شاخص های بهداشتی 67 % و میزان مطلوبیت شاخص های ایمنی 4/62 % می باشد. بحث و نتیجه گیری: با توجه به اهمیت موضوع بهداشت، ایمنی و محیط زیست در مکان ها و فضاهای شهری، تدوین سندی جامع و چارچوبی مشخص در زمینه مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط زیست و نظارت و پایش مستمر این عوامل گامی موثر برای حل مشکلات و مسایل پیش روی مسئولان و برنامه ریزان شهری می باشد و مسیر رسیدن به توسعه پایدار شهری را هموارتر می کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
66 - مخاطرات اجتماعی-سیاسی و اقتصادی ناشی از پدیده ریزگردها به عنوان مانعی فراروی پایداری توسعه (مورد مطالعه: استان کرمانشاه)
سامان یوسفوند شاپور سلمانوندی علی قنبری برزیانزمینه و هدف: بیش از یک دهه است که استانهای جنوب غربی ایران با پدیده ریزگردها مواجه هستند. دامنه این پدیده چنان گسترش پیدا کرده است که به عنوان شایع‌ترین عامل آلودگی هوا و محیط زیست در مناطق تبدیل شده است. دولت، جامعه و اقلیم سه بعد اصلی توسعه پایدار هستند که رابطه چندس أکثرزمینه و هدف: بیش از یک دهه است که استانهای جنوب غربی ایران با پدیده ریزگردها مواجه هستند. دامنه این پدیده چنان گسترش پیدا کرده است که به عنوان شایع‌ترین عامل آلودگی هوا و محیط زیست در مناطق تبدیل شده است. دولت، جامعه و اقلیم سه بعد اصلی توسعه پایدار هستند که رابطه چندسویه ای با هم دارند. هدف پژوهش حاضر این است که به طور خاص به چالشها و مسائل ناشی از این پدیده به عنوان مانعی درجهت عدم تحقق پایداری توسعه بپردازد. روش بررسی: این تحقیق با بهره گیری از روش تحقیق کیفی (تحلیل تماتیک) به مطالعه ابعاد اجتماعی، سیاسی و اقتصادی مسئله ریزگردها پرداخته است. تکنیک های استفاده شده در این پژوهش، مصاحبه‌های نیمه ساخت یافته و مشاهده بوده است که با 60 نفر از افراد محلی مصاحبه انجام شده است. یافتهها: یافتهها نشان میدهد پدیده ریزگردها از یک سو در حوزه زیست محیطی باعث بهم خوردن تعادل زیستی گونههای گیاهی شده است و از سوی دیگر در حوزه زندگی اجتماعی هم آثار مخربی در ابعاد کسب و کارهای محلی، اجتماعی-روانی و مسائل بهداشتی داشته است. پدیده ریزگردها را میتوان به عنوان مهمترین عاملی در نظر گرفت که کیفیت عینی و ذهنی زندگی ساکنین منطقه را پایین آورده است. بحث و نتیجه گیری: نتیجه این تحقیق نشان میدهد که این پدیده چرخه نامطلوبی از مسائل در زمینه‌های اقتصادی، اجتماعی و بهداشتی را شکل داده که به نوعی سازه چندمعنایی فقر را بازتولید کرده است. در چنین شرایط نامطلوبی، نارضایتی از وضع موجود، بر هم خوردن تعادل نظام زیستی جامعه را شکل داده است. این نوع تغییر اقلیم به حدی بر سبک و کیفیت زندگی مردم تأثیر گذار بوده است که از یک سو بستر بی اعتمادی به نهادهای مسئول را فراهم آورده و از سوی دیگر پایداری توسعه را در ابعاد اجتماعی، اقتصادی و سیاسی بشدت تهدید میکند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
67 - بررسی جایگاه و نقش "کنفرانس اعضای معاهدات محیطزیستی" در توسعه حقوق بین الملل محیط زیست
سید عباس پورهاشمی اعظم پرنده مطلقیکی از ساختارهای مهم بین المللی که نقش زیادی در توسعه نهادی حقوق بین الملل محیط زیست داشته است، کنفرانس اعضای معاهدات محیط زیستی به شمار می آید. با این همه، جایگاه و مشروعیت وضع مقررات محیط زیستی، توسعه و تضییق الزامات و تعهدات مندرج در معاهدات محیط زیستی توسط کنفرانس أکثریکی از ساختارهای مهم بین المللی که نقش زیادی در توسعه نهادی حقوق بین الملل محیط زیست داشته است، کنفرانس اعضای معاهدات محیط زیستی به شمار می آید. با این همه، جایگاه و مشروعیت وضع مقررات محیط زیستی، توسعه و تضییق الزامات و تعهدات مندرج در معاهدات محیط زیستی توسط کنفرانس اعضا و اجرای تصمیمات و مصوبات آن،از مسایل حقوقی مهم می باشد که کم تر به آن پرداخته شده است. در این پژوهش تلاش شده است تا جایگاه حقوقی و نقش کنفرانس اعضای معاهدات محیط زیستی در توسعه حقوق بین الملل محیط زیست مورد بحث و بررسی های حقوقی قرار گیرد. این تحقیق مبتنی بر روش تجزیه و تحلیل استقرایی حقوقی است. بر اساس این روش، برخی از معاهدات محیط زیستی از دهه 1970 تا به امروز که دربردارنده ساختار کنفرانس اعضا هستند، گردآوری، تجزیه، تحلیل و مورد بررسی حقوقی قرار گرفته است. این پژوهش، ضمن بررسی فرصت ها و ظرفیت های حقوقی "کنفرانس اعضا" در توسعه حقوق بین الملل محیط زیست، نتیجه گیری کرد که کنفرانس اعضای معاهدات محیط زیستی هم چنان با ناکارآمدی ها و خلأهای حقوقی و اجرایی مواجه هستند و در نهایت، راه کارها و پیشنهاداتی در جهت جبران خلأهای فراروی ساختار کنفرانس اعضا ارایه گردید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
68 - بررسی آگاهی و نگرش دانشجویان دانشگاه یزد نسبت به رشته محیطزیست و عملکرد آن در جامعه
فاطمه هوشمند فیروزآبادی معصومه پورسعیدی صدف سلامتیان حمید سودایی زادهزمینه و هدف: ترویج و آموزش محیط زیست نقشی مهم و اساسی را در حفاظت اصولی از آن دارد، بنابراین آموزش به عنوان یکی از اصلی ترین ابزار ها در تحقق توسعه انسانی مورد توجه است. از این طریق انسان ها به عنوان محورهای توسعه می توانند ضمن کسب توانمندی های جدید به ایفای نقشی فعال و أکثرزمینه و هدف: ترویج و آموزش محیط زیست نقشی مهم و اساسی را در حفاظت اصولی از آن دارد، بنابراین آموزش به عنوان یکی از اصلی ترین ابزار ها در تحقق توسعه انسانی مورد توجه است. از این طریق انسان ها به عنوان محورهای توسعه می توانند ضمن کسب توانمندی های جدید به ایفای نقشی فعال و تاثیر گذار در توسعه بپردازند. هدف از تدوین این پژوهش شناسایی میزان آگاهی دانشجویان دانشگاه یزد از رشته محیط زیست است. روش بررسی: برای این منظور سوالات در سه گرایش آلودگی، ارزیابی و تنوع زیستی مطرح گردید تا میزان آشنایی دانشجویان نسبت به گرایش های مختلف این رشته مشخص گردد. تعداد نمونه ها با فرمول کوکران 628 به دست آمد و نمونه برداری با استفاده از پرسش نامه، به صورت تصادفی بین دانشجویان دانشگاه یزد توزیع شد. داده ها با نرم افزارهای SPSS و Excel مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: یافته ها بیان گر لزوم آموزش های محیط زیستی در جامعه و ارتقای میزان اطلاع رسانی و آگاهی محیط زیستی است. نوع مقطع تحصیلی بر روی آگاهی دانشجویان نسبت به محیط زیست تأثیر زیادی نداشت اما نوع رشته های تحصیلی و جنسیت بر نگرش و دیدگاه افراد تأثیر به سزایی داشت. بنابراین با برنامه ریزی های آموزشی مناسب و فرهنگ سازی در مقاطع مختلف دانشگاهی می توان وضعیت آگاهی های محیط زیستی جامعه را در راستای توسعه پایدار بهبود بخشید. بحث و نتیجه گیری: توجه به آموزش و ترویج محیط زیست در سطوح دانشگاهی به عنوان یک نقطه شروع ضمن این که می تواند در پر کردن این خلاء مفید واقع شود، قادر است افرادی را با تخصص ها و مهارت های لازم برای اشاعه دانش و اطلاعات مربوط به محیط زیست و بحران های پیش رو تربیت نماید تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
69 - استفاده از گاز فلر برای تولید سوخت مایع و جلوگیری از آلودگی محیط زیست (مطالعه موردی: پالایشگاه سوم- فازهای 4 و 5 پارس جنوبی )
محمد تقی ابدی محمد ایرانی احمد توسلیزمینه و هدف: در یک صد سال گذشته، افزایش استفاده از سوخت های فسیلی در صنایع مختلف اعم از پالایشگاهی، پتروشیمی، مجتمع های صنعتی و ... برای دست یابی به تولید بیش تر، ازدیاد آلاینده های مختلف در جهان را موجب گردیده است و نگرانی های محیط زیستی، هزینه های مختلف اقتصادی و هزین أکثرزمینه و هدف: در یک صد سال گذشته، افزایش استفاده از سوخت های فسیلی در صنایع مختلف اعم از پالایشگاهی، پتروشیمی، مجتمع های صنعتی و ... برای دست یابی به تولید بیش تر، ازدیاد آلاینده های مختلف در جهان را موجب گردیده است و نگرانی های محیط زیستی، هزینه های مختلف اقتصادی و هزینه سلامت به بشر تحمیل کرده است. یکی از مهم ترین منابع آلودگی محیط زیست، گازهای فلر صنایع می باشد. مطابق آمار جهانی ایران به عنوان سومین کشور سوزاننده این گازها شناخته می شود. کاهش انتشار این گازها از اهداف بزرگ جامعه جهانی می باشد. روش بررسی: بررسی روش های مختلف از جمله تبدیل گاز به مایع جهت بازیابی گاز فلر امری ضروری به نظر می رسد. در این تحقیق با استفاده از داده های خروجی گاز فلر یک پالایشگاه نمونه و نرم افزار .Aspen Hysys شبیه سازی واحد تبدیل گاز به مایع انجام شده است. یافته ها: خروجی شبیه سازی نشان می دهد وقتی گاز فلر به عنوان ماده اولیه واحد GTL استفاده شود از این واحد 1549 بشکه محصولات GTL در روز بدست خواهد آمد. بحث و نتیجه گیری: بررسی این مورد نشان می دهد یکی از راهکارهای مناسب برای بازیابی گاز فلر می تواند ایجاد واحد تبدیل گاز به مایع باشد . تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
70 - تحلیل شاخصهای زیست محیطی در پارک ساعی تهران
مریم احسانی اکرم الملوک لاهیجانیان فرزام بابایی سمیرمیزمینه و هدف : با افزایش جمعیت و توسعه و گسترش شهر نشینی انسانها به تدریج از طبیعت دور شده و تراکم بی از حد جمعیت و دخالت در محیط طبیعی و ایجاد محیط های انسان ساخت ،نیاز های محیط زیستی ، و روحی انسان را بیشتر بروز داده است برای رفع این نیاز ها انسان شهر نشین اقدام به ایج أکثرزمینه و هدف : با افزایش جمعیت و توسعه و گسترش شهر نشینی انسانها به تدریج از طبیعت دور شده و تراکم بی از حد جمعیت و دخالت در محیط طبیعی و ایجاد محیط های انسان ساخت ،نیاز های محیط زیستی ، و روحی انسان را بیشتر بروز داده است برای رفع این نیاز ها انسان شهر نشین اقدام به ایجاد باغ ها و فضای سبز مصنوعی در داخل شهر ها کرده است. هدف این تحقیق بررسی شاخص های مدیریت محیط زیستی در پارک ساعی تهران است روش بررسی: ابتدا جامعه اماری جامعه آماری از بازدیدکنندگان پارک ساعی تشکیل شده و حجم نمونه مورد نظر 384 نفر تعیین گردید. ابزار جمعآوری اطلاعات، پرسش نامه شامل دو بخش با ویژگیهای فردی و حرفه ای پاسخ گویان و شاخص های مدیریت محیط زیستی بوده است.. روایی پرسش نامه با نظرخواهی از اساتید و متخصصین و صاحبنظران مجرب صورت پذیرفت و قابلیت اعتماد و پایایی پرسش نامه از طریق آلفای کرونباخ تعیین گردید .. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارSPSS نسخه 20صورت گرفت. جهت رتبه بندی شاخص ها از روش سلسله مراتبی(AHP) استفاده شد یافته ها: نشان داد که شاخص های "آلودگی های صوتی" و "کیفیت و کمیت کود" در بالاترین و "وضعیت رسیدگی و نگهداری حیات وحش" و "دفع آب های سطحی و سیستم فاضلاب" در پایین‌ترین رتبه ها قرار گرفتند. یافته های دیگر تحقیق نشان داد که ویژگی های فردی و حرفه ای شهروندان در شاخص های مدیریت محیط زیست تاثیرگذار بوده است .و بین دیدگاه های گروه های مختلف نیز بر اساس این ویژگی ها تفاوت وجود داشته است بین شاخص های مدیریت محیط زیستی پارک ساعی تهران رابطه معنی دار وجود داشته و بین میزان مشارکت مراجعه کنندگان در شاخص های مدیریت زیست محیطی پارک ساعی تهران بر اساس جنسیت و گروه های سنی تفاوت معنی دار بوده است . بحث و نتیجه گیری: آزمون های مقایسه ای نیز نشان داد بین میزان رضایت شهروندان از شاخص های وضعیت رسیدگی و نگهداری حیات وحش، تنوع گونه های گیاهی، کیفیت و کمیت کود، وضعیت آبیاری و پایه چراغ های سولار تفاوت معنی دار وجود داشت و در نهایت بین میزان رضایت شهروندان از شاخص های کیفیت و کمیت کود، پایه چراغ های سولار، تنوع گونه های گیاهی، وضعیت رسیدگی و نگهداری حیات وحش و دفع آبهای سطحی و سیستم فاضلاب تفاوت معنی دار وجود داشت. بنابراین، بایستی در برنامه ریزی های صورت گرفته در حوزه مدیریت محیط زیست به ویژگی های فردی و حرفه ای گروه های مختلف مراجعه کنندگان توجه شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
71 - بررسی نگرش حفاظتی نسبت به محیطزیست بر اساس رهیافت گرندد تئوری (مورد مطالعه: دانشجویان رشتههای کشاورزی دانشگاه رازی کرمانشاه)
سمیه شهبازی سمیه خسروی حسین مهدی زاده مصیب غلامیزمینه و هدف: امروزه تخریب محیط زیست به بحرانی جهانی تبدیل شده که روز به روز بر عمق و دامنه این بحران افزوده می شود. چنان چه به صورت علمی و جدی برای رفع آن چاره اندیشی نشود بشر با فاجعه عظیمی مواجه خواهد شد. آموزش عالی نهادی است که انتظار می رود با ارایه آموزش های مناسب، أکثرزمینه و هدف: امروزه تخریب محیط زیست به بحرانی جهانی تبدیل شده که روز به روز بر عمق و دامنه این بحران افزوده می شود. چنان چه به صورت علمی و جدی برای رفع آن چاره اندیشی نشود بشر با فاجعه عظیمی مواجه خواهد شد. آموزش عالی نهادی است که انتظار می رود با ارایه آموزش های مناسب، آگاهی لازم برای تغییر نگرش و رفتار دانشجویان جهت حمایت از محیط زیست را فراهم نماید. روش بررسی: تحقیق حاضر درصدد بود با روش کیفی و بر اساس رهیافت گرندد تئوری، نگرش حفاظتی نسبت به محیط زیست را موردمطالعه قرار دهد. شیوه ی نمونه گیری مبتنی بر هدف بود و از دانشجویان رشته ها ی کشاورزی انتخاب شدند و از آن ها مصاحبه به عمل آمد. سوالات محوری پژوهش عبارت بود از: ابعاد نگرش دانشجویان چگونه است؟ راهبردهای آن ها برای حفاظت از محیط زیست چیست؟ یافته ها: یافته های تحقیق نشان داد تبیین کننده های نگرش دانشجویان نسبت به حفاظت از محیط زیست، فعالیت های مخرب زیست محیطی، آگاهی و دانش اندک زیست محیطی، فرهنگ احترام به محیط زیست، نگاه پایدارانه به محیط زیست، برنامه های حامی حفاظت از محیط زیست و برنامه های آموزشی حفاظت زیست محیطی می باشد. بحث و نتیجه گیری: یکی از راهبردهای حفاظت از محیط زیست، تغییر نگرش دانشجویان به وسیله ی برنامه های آموزشی حفاظت از محیط زیست می باشد. لذا پیشنهاد می گردد دانشگاه ها، برنامه ها و واحدهای درسی را برای ترویج فرهنگ احترام به محیط زیست پایه گذاری کنند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
72 - بررسی قابلیتهای گردشگری و اکوتوریسم در شهرستان اردکان با استفاده از مدل SWOT
سیدکاظم موسوی اخترالسادات موسویچکیده زمینه و هدف: امروزه صنعت گردشگری در دنیا یکی از منابع مهم درآمد و درعین حال از عوامل مؤثر در تبادلات فرهنگی بین کشورهاست و به منزله گسترده‌ترین صنعت خدماتی جهان حایز جایگاه ویژه ای است. شهرستان اردکان یکی از مناطق زیبا و دیدنی استان یزد اسـت کـه علیرغم وجـود جا أکثرچکیده زمینه و هدف: امروزه صنعت گردشگری در دنیا یکی از منابع مهم درآمد و درعین حال از عوامل مؤثر در تبادلات فرهنگی بین کشورهاست و به منزله گسترده‌ترین صنعت خدماتی جهان حایز جایگاه ویژه ای است. شهرستان اردکان یکی از مناطق زیبا و دیدنی استان یزد اسـت کـه علیرغم وجـود جاذبه‌های گردشگری فراوان فاقد امکانات و تسهیلات مناسب برای جذب گردشگران است. در این پژوهش سعی شده که قابلیت‌ها و محدودیتهای توسعه گردشگری در این شهرستان شناسـایی شده و راهبردها و استراتژیهای مناسب جهت توسـعه گردشگری و اکوتوریسـم در این شهرستان مشـخص شود . روش بررسی: روش مـورد اسـتفاده در ایـن پژوهش، روش توصیفی تحلیلی است. به منظور جمـع آوری اطلاعـات و داده‌هـای مـورد نیـاز، از مطالعـات کتابخانه ای، بررسی اسناد و همچنین مطالعات میدانی شامل مصاحبه و پرسشنامه استفاده شـده و بـا توجـه بـه اطلاعات به دست آمده به بررسی جاذبه‌ها ، امکانات، خـدمات و وضـعیت کلـی گردشگری و اکوتوریسـم در منطقه اقدام شده است. در مرحله بعد، جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات و ارایه راهبردها و استراتژی های توسـعه گردشگری و اکوتوریسـم از روش SWOT استفاده شده است. یافته ها: نتایج یافته ها نشان می دهد که مجموع امتیـاز وزن‌دار جـدول مـاتریس عوامـل داخلـی 63/2 و در جدول ماتریس عوامل خارجی 36/2 است. عدد حاصـله پـایین‌تـر از میـانگین میباشد. در واقـع از قـوت‌هـا و فرصتهای به دست آمده به درستی در جهت غلبه بر ضعفها و تهدیدها اسـتفاده نشـده اسـت و ضـعف‌هـا بـر قوت‌ها و تهدیدها بر فرصتها غالب هستند و نوع استراتژی حاصل شده، استراتژیی تنوعی(اقتضـایی) اسـت. بحث و نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان می دهد که شهرستان اردکان از پتانسیل بالایی در زمینه گردشگری و اکوتوریسـم برخوردار میباشد که با سرمایه‌گذاری، برنامه‌ریزی و مدیریت مناسب میتوان از این توانایی‌ها در راستای توسعه پایدار گردشگری در این شهرستان استفاده نمود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
73 - بررسی دانش و عوامل موثر بر رفتار محیط زیستی گردشگران شمال کشور (مطالعه موردی: استانهای زنجان و گلستان)
محمد آبادی پرستو بیگ وردی عباسعلی زمانی عبدالحسین پری زنگنهمقدمه و هدف: امروزه هدف نهایی حفاظت از محیطزیست در پیوند با محیط اجتماعی، افـزایش آگاهیهای محیط زیستی در سطح جامعه و تقویت فرهنگ محیط زیستی در بخشهای مختلف اجرایی است. در این مقاله به بررسی میزان دانش محیط زیستی جامعه گردش گران ایرانی و عوامل موثر بر رفتار محیط زیستی أکثرمقدمه و هدف: امروزه هدف نهایی حفاظت از محیطزیست در پیوند با محیط اجتماعی، افـزایش آگاهیهای محیط زیستی در سطح جامعه و تقویت فرهنگ محیط زیستی در بخشهای مختلف اجرایی است. در این مقاله به بررسی میزان دانش محیط زیستی جامعه گردش گران ایرانی و عوامل موثر بر رفتار محیط زیستی آن ها و بررسی دیدگاه مردم نسبت به توسعه پایدار در سطح کشور ایران پرداخته شده است. روش بررسی: جامعه آماری این تحقیق گردش گران مناطق شمالی کشور در استانهای زنجان و گلستان بوده است. بدین منظور یک هزار پرسش نامه به روش مصاحبه و به صورت تصادفی از میان گردش گران در چند نقطه توریست پذیر واقع در محدوده مورد مطالعه توزیع، تکمیل و جمع آوری گردید. پس از تکمیل پرسش نامه ها، دادهها طبقه‌بندی و در جداول فراوانی‌های چندبعدی خلاصه گردید و به کمک تجزیه‌وتحلیل روش های آماری توصیفی و تحلیلی هم چون تحلیل واریانس(ANOVA)، دانکن(Duncan) و مان ویتنی(Mann _Whitney) روابط و تفاوت فی‌مابین متغیرهای محیط زیستی موثر بر میزان آگاهیهای فردی مشخص گردید. در تحلیل داده های بدست آمده از نرم افزارهای اس پی اس اس (SPSS) و اکسل(Excel) استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش حاکی از وجود مجموعه‌ای از فاکتورهای مختلفی است که در میزان آگاهیهای محیط زیستی افراد جامعه تاثیرگذار میباشند، ازجمله میتوان به فاکتورهای سطح سواد، طول دوران تحصیل و سن اشاره نمود. هم چنین بین فاکتورهایی چون جنس، وضیعت تاهل و سطح درآمد و نوع اشتغال رابطه معناداری مشاهده نشد. بحث و نتیجه گیری: شناسایی و ارزیابی فاکتورهای موثر در افزایش میزان دانش فردی به ویژه در مسایل و مشکلات محیط زیستی در سطح کشور، برنامه‌ریزی صحیح و تلاش فراگیر، حفظ و ارتقا محیط زیست کشور را همراه با افزایش مشارکت‌های افراد جامعه تضمین مینماید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
74 - بررسی تحلیلی محیط زیست از نگاه دیدگاههای دولت مدار،بدون دولت و مشارکت گرایانه
سید بهزاد لسانی علی مشهدی سید احمد حبیب نژاد محمد حبیبی مجندهبا توجه به آن که از یک سو انسان ها حق دارند از محیط زیستی سالم و متعادل و مساعد برای توسعه اقتصادی اجتماعی برخوردار گردند و از دیگر سو محیط زیست موضوعی است که هم مربوط به دولت می شود و هم مربوط به شهروندان، از این رو این مقاله با هدف بررسی تحلیلی نسبت محیط زیست،دولت و ش أکثربا توجه به آن که از یک سو انسان ها حق دارند از محیط زیستی سالم و متعادل و مساعد برای توسعه اقتصادی اجتماعی برخوردار گردند و از دیگر سو محیط زیست موضوعی است که هم مربوط به دولت می شود و هم مربوط به شهروندان، از این رو این مقاله با هدف بررسی تحلیلی نسبت محیط زیست،دولت و شهروندی در صدد بیان رویکردهای مختلف در رابطه با محیط زیست تدوین شده است.این پژوهش از نوع توصیفی تحلیلی بوده و با استفاده از روش کتابخانه ای،تهیه فیش و مراجعه به کتب و مقالات متعدد در سال 1397 انجام گرفته است.یافته ها نشان می دهددر مورد نحوه ارتباط و برخورد با مسائل زیست محیطی سه رویکرد عمده وجود دارد. در رویکرد دولت مدار شامل دیدگاه سوسیالیست ها و مارکسیست ها ، دولت های فاشیستی و نازیستی، دولت های رفاهی و دولت های سبز بر نقش دولت ها در امر حفاظت از محیط زیست تاکید می شود. در رویکرد بدون دولت یا دخالت حداقلی دولت نیز دیدگاه لیبرال ها ،پست مدرنیست ها و آنارشیست ها و محیط زیست گرایان بر نقش محدود و حداقل و یا عدم حضور و دخالت دولت ها در حوزه محیط زیست تأکید می گردد و در رویکرد مشارکت گرایانه که منطقی ترین رویکرد است، بر نقش و کارکرد سازمانهای غیر دولتی مردم نهاد و نهادهای محلی به عنوان سازمانهای مکمل بخش دولتی در مورد مسائل زیست محیطی کشور بحث می شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
75 - رهیافتی نو در آموزش صحیح دانشجویان برای آگاهی افزایی محیط زیستی(مطالعه موردی: دانشکده تخصصی، وابسته و مرتبط دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات)
مرضیه فریدیان شال مهران فرج اللهی فروزان ضرابیان فاطمه فریدیان شالزمینه و هدف: امروزه توجه به کیفیت آموزش عالی و تربیت نیروی متخصص و کارآمد یکی از ارکان اساسی برنامه ریزی‌ها محسوب میشود. برنامه ریزی جهت بالا بردن سطح کیفیت آموزشی مراکز آموزش عالی زمینه ساز تربیت افرادی متخصص و ماهر میباشد که بتواند نیازهای اقتصادی و صنعتی جامعه را أکثرزمینه و هدف: امروزه توجه به کیفیت آموزش عالی و تربیت نیروی متخصص و کارآمد یکی از ارکان اساسی برنامه ریزی‌ها محسوب میشود. برنامه ریزی جهت بالا بردن سطح کیفیت آموزشی مراکز آموزش عالی زمینه ساز تربیت افرادی متخصص و ماهر میباشد که بتواند نیازهای اقتصادی و صنعتی جامعه را برآورده سازند و کشور را در مسیر پیشرفت و توسعه ملی قرار دهند. پژوهش حاضر با هدف رهیافتی نو در آموزش صحیح دانشجویان برای آگاهی افزایی محیط زیستی از دیدگاه اعضا هیات علمی (مطالعه موردی: دانشکده‌های تخصصی، وابسته و مرتبط با محیط زیست در دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران) انجام گرفته است. روش بررسی: این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش پژوهش توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش کلیه اعضا هیات علمی دوره کارشناسی ارشد دانشکده علوم و مهندسی صنایع غذایی، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست و دانشکده مکانیک، برق وکامپیوتر واحد علوم و تحقیقات تهران به تعداد 149 نفر در سال تحصیلی 1400-1399 است. حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان 107 نفر براساس روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده است. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محققساخته شامل 30 سوال بسته پاسخ با طیف لیکرت تنظیم شده است. پایایی پرسشنامه براساس ضریب آلفای کرونباخ 793/0 به‌دست آمد و برای تعیین روایی پرسشنامه از روایی صاحبنظران استفاده شده است. دادهها با استفاده از آمار توصیفی (درصد، فراوانی، میانگین، انحراف معیار) و آمار استنباطی (آزمون t تک متغیره و آزمون فریدمن برای تعیین سهم هر یک از عوامل در بهبود کیفیت آموزش و یادگیری) با بکارگیری نرم افزار SPSS تحلیل گردیده است. یافتهها: نتایج نشان میدهد که عوامل علاقه دانشجویان به رشته تحصیلی خود، میزان مشارکت دانشجویان در فعالیتهای آموزشی، روش تدریس اعضای هیات علمی، سازماندهی‌محتوای آموزشی، تجهیزات و امکانات دانشگاه در آموزش صحیح دانشجویان برای آگاهی‌افزایی محیط زیستی بیش از سطح متوسط موثر بوده است. بحث و نتیجهگیری: دانشگاهها به منظور تربیت دانشجویانی آگاه به مسائل زیست محیطی، باید آموزشی اصولی را در دستور کار خود قرار دهند. این آموزش باید از جهات مختلف بررسی شود و کیفیت آن رو به بهبود باشد. در این بررسی بیشترین رتبه مربوط به عامل میزان مشارکت دانشجویان در فعالیتهای آموزشی و کمترین رتبه مربوط به عامل سازماندهی محتوای آموزشی بوده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
76 - انتخاب گزینه مناسب جهت بازسازی معدن شن و ماسه جوبن با استفاده از روش تصمیم‌گیری چند معیاره فازی FTOPSIS در جهت ایجاد توسعه پایدار در منطقه
محسن صفری احمد آریافر سینا علی نژادزمینه و هدف: امروزه به دلیل ازدیاد جمعیت استفاده بهینه از زمین اهمیت فراوانی یافته است. در نواحی معدنی، محدوده وسیعی در نتیجه معدن کاری تحت اشغال قرار میگیرد که گاهی به چندین هکتار هم میرسد. سطح تخریب معادن و عوارض جانبی زیست محیطی با افزایش اندازه و ظرفیت معادن بیشتر أکثرزمینه و هدف: امروزه به دلیل ازدیاد جمعیت استفاده بهینه از زمین اهمیت فراوانی یافته است. در نواحی معدنی، محدوده وسیعی در نتیجه معدن کاری تحت اشغال قرار میگیرد که گاهی به چندین هکتار هم میرسد. سطح تخریب معادن و عوارض جانبی زیست محیطی با افزایش اندازه و ظرفیت معادن بیشتر می شود. از طرفی هم محصولات معدنی و هم منابع طبیعی و محیط زیست مورد نیاز بشر می باشند و نمی توان یکی را فدای دیگری کرد. بنابراین راه معقول برای حل مشکل تعامل بین این دو بخش، حفظ توازن و توسعه پایدار است. احیا و بازسازی سطح زمین‌هایی که پس از استخراج معادن به‌صورت گسترده و نامحدود باقی‌مانده‌اند؛ در رسیدن به هدف بزرگ توسعه پایدار میتواند بسیار مؤثر واقع شود. لذا هذف از این تحقیق، انتخاب گزینه مناسب بازسازی معدن شن و ماسه جوبن با در نظر گرفتن پتانسیل های منطقه جهت رسیدن به هدف توسعه پایدار می باشد. روش بررسی: در این تحقیق ابتدا کارهای صورت گرفته جهت بازسازی معادن مشابه مطالعه شد سپس با بررسی پتانسیل های منطقه، گزینه های مختلفی برای بازسازی معدن پیشنهاد شد. در ادامه ، هر یک از گزینه ها بر اساس معیارهای مختلف مانند توپوگرافی، شیب، جنس خاک، مالکیت، راه دسترسی، انگیزه بهره‌برداران و ... مورد ارزیابی قرار گرفتند. در نهایت به منظور انتخاب مناسب ترین گزینه جهت بازسازی معدن از روش شباهت به گزینه ایده آل فازی (FTOPSIS) استفاده شد. یافته ها: با توجه به اینکه تصمیم گیری در مورد انتخاب یک گزینه مناسب جهت بازسازی معدن یک مسئله چند معیاره می باشد و معیارها در تعارض با یکدیگرند. از طرفی در مسائل تصمیم گیری تفکرات انسان با عدم قطعیت همراه است و این عدم قطعیت در تصمیم گیری تاثیرگذار است. استفاده از روش FTOPSIS که تمام این شاخص ها را در نظر می گیرد. بسیار موثر واقع شد. بحث و نتیجه گیری: احیای زمین و بازسازی محیط زیست یک راه مؤثر برای استفاده از منابع زمین از لحاظ اقتصادی است و به هماهنگی بین مردم و زمین در منطقه معدن کمک می کند. احیای موفق و پایدار به یک رویکرد میان رشته‌ای که منجر به یک طرح یکپارچه و مؤثر برای احیای شرایط زیست محیطی، هیدرولوژیکی، زیبایی و تفریحی شود نیاز دارد. لذا لزوم جامع نگری در تصمیم گیری و بهره گیری از افراد مختلف با مشاغل، تخصص ها، تجربیات، سوابق و دیدگاه های علمی گوناگون، همراه با استفاده از تکنیک های تصمیم گیری چند معیاره فازی می تواند بسیار موثر واقع شود؛ لذا در این مقاله جهت تعیین گزینه مناسب بازسازی، با بررسی عوامل زیربنایی مؤثر در بازسازی و استفاده از منابع علمی مختلف، از بین هفت گزینه پیشنهاد شده با در نظر گرفتن ۱۷ معیار مؤثر، گزینه ایجاد منطقه تجاری به عنوان گزینه مناسب انتخاب شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
77 - بررسی درستی فرضیه پناهندگی آلودگی در صنعت چوب ایران و شرکای تجاری آن
زهره خلیلی اردلی کامران عادلی حامد نقوی مریم اصغریزمینه و هدف: افزایش حجم تجارت منجر به کاهش کیفیت محیط زیست و در واقع انتشار بیش تر گاز دی اکسید کربن می شود. در این راستا اثرات مربوط به جهانی شدن و آزادسازی تجارت در بخش صنعت چوب موجب رشد اقتصادی گردیده است. مطابق با ادبیات موضوعی به دنبال آزادسازی تجاری، انتقال صنایع أکثرزمینه و هدف: افزایش حجم تجارت منجر به کاهش کیفیت محیط زیست و در واقع انتشار بیش تر گاز دی اکسید کربن می شود. در این راستا اثرات مربوط به جهانی شدن و آزادسازی تجارت در بخش صنعت چوب موجب رشد اقتصادی گردیده است. مطابق با ادبیات موضوعی به دنبال آزادسازی تجاری، انتقال صنایع آلاینده از کشور هایی با سیاست های زیست محیطی شدید به سمت کشور هایی با سیاست های زیست محیطی ملایم افزایش می یابد. هدف از این پژوهش بررسی فرضیه پناهندگی آلودگی صنعت چوب می باشد. روش بررسی: روش کار این پژوهش استفاده از روش پانل دیتا و رهیافت اثرات ثابت در کشور ایران و 16 شریک تجاری چوبی آن، طی بازه زمانی 2015-1995 می باشد. یافته ها: نتایج تصریح مدل دلالت بر این دارد که اثر متقابل شدت تجارت و درآمد سرانه دارای ضریب مثبت و مقدار50/6 می باشد. همچنین ضریب متغیر اثر متقابل شدت تجارت با مجذور درآمد منفی می باشد و به ازای هر واحد افزایش این متغیر، سطح آلودگی سرانه به میزان 54/7 کاهش خواهد یافت. بحث و نتیجه گیری: از این رو مطابق با پایه تئوریِ یافته های مقاله، فرضیه پناهندگی مورد تایید قرار می گیرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
78 - استفاده از روش ارزیابی چرخه‌ی حیات برای مقایسه آثار محیط زیستی بام سبز و بام معمولی
الما محمدی سید حامد میرکریمی مرجان محمدزادهزمینه و هدف: بام سبز از جمله گزینه های بهبود مشکلات محیط زیست شهری است. اما برخی نگرانی ها پیرامون آثار محیط زیستی ایجاد بام های سبز وجود دارد، زیرا برخلاف فواید محیط زیستی بی شمار پوشش گیاهی آن ها، لایه هایی چون عایق رطوبتی در بام های سبز اکثراً از مواد پلیمری ساخته أکثرزمینه و هدف: بام سبز از جمله گزینه های بهبود مشکلات محیط زیست شهری است. اما برخی نگرانی ها پیرامون آثار محیط زیستی ایجاد بام های سبز وجود دارد، زیرا برخلاف فواید محیط زیستی بی شمار پوشش گیاهی آن ها، لایه هایی چون عایق رطوبتی در بام های سبز اکثراً از مواد پلیمری ساخته می شود. در این تحقیق آثار محیط زیستی یک بام سبز گسترده در طی حیاتش با یک بام معمولی مقایسه گردید. روش بررسی: در این مطالعه از روش ارزیابی چرخه ی حیات استفاده شد. با توجه به تعدد روش های ساخت بام سبز ابتدا روش های متفاوت ایجاد و مواد مختلف مورد استفاده در لایه های آن بررسی و گردآوری شد. سپس آثار محیط زیستی چند روش ساخت با یک دیگر مقایسه و گزینه ی بهینه ساخت انتخاب شد، و در مرحله ی بعد ارزیابی چرخه ی حیات گزینه ی بهینه با بام معمولی انجام گرفت. مقایسه ی آثار محیط زیستی بین روش های مختلف ساخت و هم چنین گزینه ی بهینه با بام معمولی به وسیله ی نرم افزار openLCA انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بام سبز در طول حیات خود به نسبت بام معمولی آثار محیط زیستی منفی کم تری دارد. هم چنین مشخص شد که بیش تر بودن آثار منفی محیط زیستی بام سبز نسبت به بام معمولی در برخی طبقات اثر به دلیل استفاده از عایق پی وی سی و ورق ژئوتکستایل (فایبرگلاس و پلی استر) در لایه های آن بوده است. بحث و نتیجه گیری: نتایج این تحقیق را می توان با اندازه گیری فواید ایجاد بام سبز (برای مثال کاهش کمی و کیفی میزان رواناب) و نیز استفاده از مواد جایگزین با آثار منفی محیط زیستی کم تر در لایه های آن بهبود داد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
79 - ارائه الگوی ساده سنجش عملکرد محیط زیست در مدیریت شهری توسط AHP
منوچهر امیدواری مریم قندهاریزمینه و هدف: محیط زیست از مهمترین مسایلی است که امروزه مورد توجه اکثر مدیران شهری است. ممیزی مدیریت محیط زیست بعنوان یک چالش مهم در مدیریت شهری مطرح است. ارزیابی درست تاثیر توسعه شهری بر محیط زیست می تواند از اثرات منفی توسعه بر محیط زیست جلوگیری نماید. یک الگوی سیستمات أکثرزمینه و هدف: محیط زیست از مهمترین مسایلی است که امروزه مورد توجه اکثر مدیران شهری است. ممیزی مدیریت محیط زیست بعنوان یک چالش مهم در مدیریت شهری مطرح است. ارزیابی درست تاثیر توسعه شهری بر محیط زیست می تواند از اثرات منفی توسعه بر محیط زیست جلوگیری نماید. یک الگوی سیستماتیک ممیزی سبب می شود که قضاوت های ارزیاب ها به حداقل رسیده و ارزیابی واقعی تری را داشته باشند. هدف از این تحقیق ارائه یک الگویی جهت ارزیابی عملکرد مدیریت محیط زیست در حوزه مدیریت شهری بود. روش کار: این تحقیق با استفاده از نظر خبرگان در حوزه مدیریت شهری و با استفاده از تلفیق روش AHP با مدیریت ریسک انجام شده است. این الگو قادر است ارزیابی دقیقی را بدون تاثیر قضاوت های شخصی از عملکرد مدیریت شهری در حوزه محیط زیست انجام دهد. نتایج: نتایج نشان داد مهمترین مشکلات در حوزه مدیریت محیط زیست در کلان شهر تهران، حمل و نقل و مدیریت ترافیک، تاسیسات فاضلاب و مدیریت پسماند های جامد و نسبت فضای سبز بوده که در برخی از نواحی مورد مطالعه دارای شرایط نامطلوب بوده است. نتیجه گیری: یکی از مهمترین مسایل در ارزیابی عملکرد، تاثیر بالقوه قضاوت شخصی ارزیاب ها بر فرایند ارزیابی است. در الگوی ارائه شده میزان وزن عوامل موثر و پارامتر های موثر بر عملکرد محیط زیست مدیریت شهری مشخص شد. بر اساس این اوزان می توان استراتژی های کنترلی را تعریف نمود. الگوی ارائه شده قادر به تعیین نقاط ضعف سیستم مدیریت شهری در عملکرد محیط زیست شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
80 - تأثیر مشارکت زیان‌دیده در خسارت بر مسئولیت بین‌المللی دولت در قبال خسارت‌های زیستمحیطی
سیدقاسم زمانی وحید بَذّاربر اساس حقوق مسئولیت بین‌المللی، مشارکت زیان‌دیده در خسارت سبب کاهش میزان غرامت خواهد شد. حقوق بین‌الملل محیطزیست علاوه بر پذیرش مشارکت زیان‌دیده به‌عنوان مبنایی برای کاهش میزان غرامت، آن را به‌عنوان یکی از عوامل رافع جبران خسارت در قبال مسئولیت ناشی از خسارت زیست‌محیط أکثربر اساس حقوق مسئولیت بین‌المللی، مشارکت زیان‌دیده در خسارت سبب کاهش میزان غرامت خواهد شد. حقوق بین‌الملل محیطزیست علاوه بر پذیرش مشارکت زیان‌دیده به‌عنوان مبنایی برای کاهش میزان غرامت، آن را به‌عنوان یکی از عوامل رافع جبران خسارت در قبال مسئولیت ناشی از خسارت زیستمحیطی قلمداد نموده است. تقصیر زیان‌دیده در تعیین کلیۀ خسارت‌های زیستمحیطی ازجمله هزینه‌های مربوط به تدابیر پیشگیرانه نیز تأثیرگذار است. همچنین، پس از ایجاد خسارت نیز زیان‌دیده باید در جهت کاهش میزان آن تلاش کند و در صورت توانایی در کاهش خسارت و امتناع از آن، مشارکت در خسارت بر مسئولیت تأثیرگذار است. همچنین در وضعیت‌هایی که زیان‌دیده علیرغم فرض وجود خطر اقدام می کند نیز قاعدۀ مزبور لازم‌الرعایه است. این مقاله تلاش دارد تا ضمن بررسی شرایط مشارکت زیان‌دیده در خسارت در خصوص خسارت‌های زیستمحیطی، مسائل مرتبط با این قاعده در حقوق بین‌الملل محیطزیست را مورد مداقه و بررسی قرار دهد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
81 - اثر شوکهای مصرف برق بر آلودگی محیط زیست و رشد اقتصادی در ایران و کشورهای منتخب منا: مقایسه تطبیقی با رهیافت PVAR
محمدحسن قزوینیان کامبیز هژبر کیانی علی دهقانی فاطمه زندی خلیل سعیدیزمینه و هدف: تولید، اعم از تولید صنعتی و کشاورزی، بدون وجود شبکه های زیربنایی اقتصادی امکان پذیر نیست. نیروی برق با توجه به تغییرات پدید آمده در صنایع و تبدیل نیروی محرکه مکانیکی به الکتریکی، پیدایش موتورهای برقی و گسترش ابزارهای ماشینی، نقش بسیار مهمی در توسعه صنعتی کش أکثرزمینه و هدف: تولید، اعم از تولید صنعتی و کشاورزی، بدون وجود شبکه های زیربنایی اقتصادی امکان پذیر نیست. نیروی برق با توجه به تغییرات پدید آمده در صنایع و تبدیل نیروی محرکه مکانیکی به الکتریکی، پیدایش موتورهای برقی و گسترش ابزارهای ماشینی، نقش بسیار مهمی در توسعه صنعتی کشورها ایفا می کند. از دیدگاه مکاتب مختلف اقتصادی، مهمترین عوامل موثر بر رشد اقتصادی عبارتند از: سرمایه و نیروی کار اعم از متخصص و غیرمتخصص، در تئوریهای جدید رشد، عامل انرژی نیز وارد مدل شده است. هدف اصلی مقاله حاضر مقایسه تطبیقی اثر شوکهای مصرف برق بر آلودگی محیط زیست و رشد اقتصادی در ایران و کشورهای منتخب منا می باشد.روش بررسی: مقاله مورد نظر از نوع توصیفی، تحلیلی و استنتاجی بوده و روش مورد استفاده در دستیابی به هدف مقاله استفاده از رهیافت خود رگرسیون برداری مبتنی بر داده های پانلی PVAR طی دوره 2016-1992 و همچنین کشور ایران طی دوره 2016- 1985 با استفاده از روش خود رگرسیون برداریVAR می باشد.یافته ها : مصرف برق، سرمایه گذاری مستقیم خارجی، نیروی کار و موجودی سرمایه رابطه مستقیم و معنی داری با رشد اقتصادی دارند ولی آلودگی محیط زیست رابطه معکوس و معنی داری با رشد اقتصادی ایران دارد.بحث و نتیجه گیری: نتایج حاکی از آن است که ﺷﻮک افزایش مصرف برق در کشورهای منتخب منا پس از یک کاهش نامحسوس در تولید ناخالص داخلی سرانه به طور متناسب منجر به افزایش آن در دوره های بعدی می گردد، ولی در ایران رشد را به طور خیلی ملایم افزایش می دهد. همچنین اثر این شوک بر آلودگی محیط زیست در کشورهای منا سبب کاهش نسبتا ملایم آن شده ولی در ایران سبب شده است که آلودگی محیط زیست در سطح بالاتری نسبت به قبل قرار گیرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
82 - تاثیر کمپوست کردن هوازی و بی‌هوازی بر حذف آنتی‌بیوتیک‌های انروفلوکساسین و سیپروفلوکساسین از کود مرغی
مهسا محمدزاده فروزان قاسمیان رودسری اکبر حسنی عباسعلی زمانیزمینه و هدف: بخش زیادی از آنتی بیوتیک های مورد استفاده در مرغداری ها از طریق فضولات آنها خارج می شود. این فضولات به عنوان کود آلی در کشاورزی استفاده شده و باعث انتشار آنتی بیوتیک های دامی در محیط زیست می شود. این ترکیب‌ها ممکن است سبب افزایش مقاومت آنتی بیوتیکی جمعیت ها أکثرزمینه و هدف: بخش زیادی از آنتی بیوتیک های مورد استفاده در مرغداری ها از طریق فضولات آنها خارج می شود. این فضولات به عنوان کود آلی در کشاورزی استفاده شده و باعث انتشار آنتی بیوتیک های دامی در محیط زیست می شود. این ترکیب‌ها ممکن است سبب افزایش مقاومت آنتی بیوتیکی جمعیت های میکروبی شود و یا به گیاهان رشد یافته در این خاک ها صدمه وارد کند. هدف از این پژوهش تعیین تاثیر کمپوست کردن کود مرغی به روش هوازی و بی هوازی بر مقدار آنتی بیوتیک های انروفلوکساسین و سیپروفلوکساسین موجود در کود مرغی در دو سطح غلظتی بالا و پایین و مقایسه آنها با یکدیگر بوده است. روش بررسی: این آزمایش در سال 1396 انجام شد. دو نمونه کود مرغی گوشتی تازه پس از اتمام دوره تیمار مرغ ها با آنتی بیوتیک انروفلوکساسین تهیه شد. این دو نمونه محتوی دو سطح غلظتی بالا و پایین از انروفلوکساسین و سیپروفلوکساسین بودند. عملیات کمپوست نمودن کودهای مرغی به روش آماری کاملاً تصادفی و با تیمارهای 1- هوازی در سطح غلظتی پایین 2- هوازی در سطح غلظتی بالا 3- بی هوازی در سطح غلظتی پایین و 4- بی هوازی در سطح غلظتی بالا در پنج تکرار به مدت 75 روز انجام یافت. در فواصل زمانی مشخص نمونه ها تهیه شده و غلظت انروفلوکساسین و سیپروفلوکساسین در آنها به روش HPLC اندازه گیری شد. داده های به دست آمده با معادله سنتیکی درجه اول برازش شده و نیمه عمر تجزیه آنتی بیوتیک ها محاسبه شد. یافته ها: نتایج نشان داد که در پایان دوره، در تیمارهای یک تا چهار به ترتیب 2/54، 3/64، 3/65 و 7/69 در صد از انروفلوکساسین و 0/41، 8/57، 8/57 و 8/61 در صد سیپروفلوکساسین باقی مانده بود. ضریب همبستگی به دست آمده از برازش معادله سنتیکی درجه اول در تیمارها (بین 71/0 تا 92/0) نشان داد که داده های آزمایش به خوبی با این معادله برازش می شوند. نیمه عمر تجزیه انروفلوکساسین بین 27/96 تا 68/150 روز به دست آمد. مقدار نیمه عمر تجزیه برای سیپروفلوکساسین نیز بین 28/57 تا 48/117 روز به دست آمد. بحث و نتیجه گیری: در مجموع نتایج نشان داد که فرایند کمپوست کردن موجب کاهش غلظت آنتی بیوتیک ها شده و از ورود آن به محیط زیست جلوگیری می کند. سرعت تجزیه آنتی بیوتیک ها در شرایط هوازی بیشتر از شرایط بی هوازی بود. نرخ تجزیه هر دو آنتی بیوتیک در غلظت اولیه بالا کمتر از نرخ تجزیه آن در غلظت پایین بود. نرخ تجزیه سیپروفلوکساسین نیز بیشتر از انروفلوکساسین بود. نتایج این پژوهش می تواند به ایجاد قوانین و مقررات مربوط در نهادهای مرتبط، در جهت کاهش ورود آنتی بیوتیک های دام و طیور به محیط زیست کمک کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
83 - تعیین الگوی پایداری منابع در حفظ محیط زیست (مطالعه موردی: بخش کشاورزی شهرستان مشهد)
صادق بافنده ایمان دوست کاظم فرهمند مسعود همایونی فرزمینه و هدف : با توجه به تأثیر محیط زیست بر زندگی و به طبع آن بقای انسان، حفاظت از محیط زیست امری ضروری تلقی میشود. لذا برای دست یابی به این هدف، شناخت مواردی که پایداری منابع محیط زیست را فراهم میکنند، بدیهی به نظر میرسد. لذا در این مطالعه به تعیین الگوی پایداری منا أکثرزمینه و هدف : با توجه به تأثیر محیط زیست بر زندگی و به طبع آن بقای انسان، حفاظت از محیط زیست امری ضروری تلقی میشود. لذا برای دست یابی به این هدف، شناخت مواردی که پایداری منابع محیط زیست را فراهم میکنند، بدیهی به نظر میرسد. لذا در این مطالعه به تعیین الگوی پایداری منابع در حفظ محیط زیست پرداخته خواهد شد. روش بررسی: روش مورد استفاده در این پژوهش مدل برنامه‌ریزی کسری میباشد. برنامه‌ریزی کسری معمول‌ترین نوع برنامه‌ریزی ریاضی با اهداف نسبی است. به منظور مطالعه کارایی نسبی در زمینه پایداری، برنامه‌ریزی کسری بسیار کاراتر از سایر روشها عمل میکند . هدف از برنامه‌ریزی کسری یافتن ارزش بهینه یک تابع هدف کسری می باشد که شامل محدودیتهای خطی با توجه به متغیرهای داده شده است. یافتهها : این مطالعه در دو سناریو مورد ارزیابی قرار گرفت. در سناریو اول فرض گردید که از تمام زمین موجود استفاده شود که نتیجه مطالعه در این قسمت نشان داد که کشت محصولات جو، یونجه و ذرت علوفه ای بهترین الگوی بهینه کشت محصولات زراعی منطقه برای حفظ پایداری منابع محیط زیست میباشد. در سناریو دوم فرض گردید که محصولات استراتژیک مانند گندم، جو و چغندر قند در لیست محصولات قابل کشت وجود داشته باشند که نتیجه مطالعه در این قسمت نشان داد کشت محصولات گندم، جو، چغندر قند، خیار و یونجه بهترین الگوی بهینه کشت محصولات زراعی منطقه برای حفظ پایداری منابع محیط زیست در آن منطقه میباشد . بحث و نتیجهگیری : نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که الگوی کشت فعلی محصولات زراعی در منطقه مورد مطالعه در حفظ پایداری محیط زیست کارا نمی باشد و باید تغییرات عمده‌ای در آن صورت پذیرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
84 - تدوین چارچوبی منسجم برای ارزیابی راهبردی محیط زیستی بر اساس مفاهیم و تئوری های تفکر تاب آوری
پرستو پریور آیدا احمدی فرانه وکیلی احد ستودهچکیده زمینه و هدف: امروزه ارزیابی راهبردی محیطزیستی به عنوان ابزاری برای وارد کردن ملاحظات محیطزیستی در مراحل اولیه تصمیم‌گیری مورد توجه برنامه‌ریزان قرار گرفته است. اندیشمندان مشخصه‌هایی مانند توجه به ارتباط بین لایه‌های مختلف تصمیم‌گیری از سطح سیاست تا اجرا، توجه ب أکثرچکیده زمینه و هدف: امروزه ارزیابی راهبردی محیطزیستی به عنوان ابزاری برای وارد کردن ملاحظات محیطزیستی در مراحل اولیه تصمیم‌گیری مورد توجه برنامه‌ریزان قرار گرفته است. اندیشمندان مشخصه‌هایی مانند توجه به ارتباط بین لایه‌های مختلف تصمیم‌گیری از سطح سیاست تا اجرا، توجه به بستر فرهنگی- سیاسی و ساختار سازمانی توسعه و نیز در نظر گرفتن ملاحظات اقتصادی- اجتماعی را به ارزیابی راهبردی محیطزیستی نسبت داده اند. روش بررسی: علیرغم برشماری این خصوصیات، فرایند معمول ارزیابی راهبردی محیطزیستی، توانایی ارزیابی جامع اثرات در بستر فرهنگی، اجتماعی و اکولوژیکی را ندارد. همچنین برای سنجش پایداری انواع توسعه، از معیارهایی استفاده می شود که نتیجه شفافی را در اختیار تصمیم‌گیران قرار نمی‌دهد. به همین دلیل در این مطالعه فرایند و ساختار ارزیابی راهبردی محیطزیستی بر اساس مبانی نظری رویکرد تاب‌آوری ارتقاء یافته است. بر اساس رویکرد تاب‌آوری، عدم قطعیت‌ها و اختلالات در سیستمهای اجتماعی-اکولوژیکی قابل تحلیل است. همچنین با استناد به رویکرد تاب‌آوری مفهوم چند مقیاسی در فرایند ارزیابی وارد میشود. یافته ها: در این مطالعه فرایند سه مرحله ای برای ارزیابی راهبردی محیطزیستی پیشنهاد شده است. هر یک از مراحل بر اساس مفاهیم اصلی رویکرد تاب‌آوری تنظیم شده است. بحث و نتیجه گیری: مجموع این خصوصیات ارزیابی‌های محیطزیستی را بر اساس آینده غیر قابل پیش بینی، اجتناب ناپذیر بودن تغییر و آسیب پذیریِ سیستمهای اکولوژیکی امکان پذیر می سازد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
85 - اثرات محیطزیستی تولید سیب زمینی در استان همدان با روش ارزیابی چرخه حیات
مجید دکامین احسان خدارضاییزمینه و هدف: در سال های اخیر بحث بر سر پایداری محیط زیستی تولیدات کشاورزی به‌طور گسترده ای افزایش‌یافته است. در این راستا اثرات محیط زیستی تولید سیب زمینی در استان همدان (بزرگترین تولیدکننده سیب‌زمینی) بررسی شد.روش بررسی: در این مطالعه از روش ارزیابی چرخه حیات برای شنا أکثرزمینه و هدف: در سال های اخیر بحث بر سر پایداری محیط زیستی تولیدات کشاورزی به‌طور گسترده ای افزایش‌یافته است. در این راستا اثرات محیط زیستی تولید سیب زمینی در استان همدان (بزرگترین تولیدکننده سیب‌زمینی) بررسی شد.روش بررسی: در این مطالعه از روش ارزیابی چرخه حیات برای شناسایی اثرات محیط زیستی استفاده شد. اطلاعات در شهرستان نهاوند و سال 1400-1399 از طریق پرسشنامه و مصاحبه حضوری با کشاورز جمع آوری شد. ارزیابی اثر بر اساس روش CML IA انجام شد و اثرات محیط زیستی برای گروه های تاثیر پتانسیل تخلیه منابع سوخت فسیلی، پتانسیل گرمایش جهانی، پتانسیل اسیدی شدن،پتانسیل اختناق دریاچه ای و پتانسیل سمیت برای انسان مورد بررسی قرار گرفت. واحد عملکردی تولید یک تن سیب زمینی مدنظر قرار گرفت.یافته ها: نتایج نشان داد به ازای تولید هر تن سیب زمینی MJ75/1774 انرژی مصرف می شود و معادل kg CO252/125، kg SO204/5، kg PO4 34/1 و kg1,4-DB4/69 آلاینده به محیط وارد می شود که به ترتیب در طبقات اثر پتانسیل تخلیه منابع سوخت فسیلی، پتانسیل گرمایش جهانی، پتانسیل اسیدی شدن، پتانسیل مغذی شدن دریاجه و پتانسیل سمیت برای انسان نقش دارند.بحث و نتیجه گیری: تجزیه و تحلیل نشان داد فرآیند تولید کودهای شیمیایی و الکتریسیته بالاترین نقش را در طبقه اثرهای گرمایش جهانی، تخلیه سوخت های فسیلی و سمیت برای انسان داشتند. انتشارات مستقیم از مزرعه به علت انتشار ترکیبات نیتروژن و فسفر ناشی از کودها، بیشترین تأثیر را در مغذی شدن دریاجه و اسیدی شدن داشت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
86 - حذف گاز NO2 به وسیله برخی جاذب‌های طبیعی با استفاده از روش جذب سطحی
حسین دشتی خویدکی راضیه جعفری موسی سلیمانیزمینه و هدف: نیتروژن دی اکسید (NO2) یکی از خطرناک ترین آلاینده ها در محیط زیست است. NO2 در غلظت های بالا قطعا سبب ایجاد آسیب های ریوی می شود. مجاورت با مقادیر متوسط آن (ppm 50) در یک دوره کوتاه مدت، سوزش چشم، بینی و گلو، سرفه، خلط خونی، تنگی نفس و درد سینه را ایجاد می ک أکثرزمینه و هدف: نیتروژن دی اکسید (NO2) یکی از خطرناک ترین آلاینده ها در محیط زیست است. NO2 در غلظت های بالا قطعا سبب ایجاد آسیب های ریوی می شود. مجاورت با مقادیر متوسط آن (ppm 50) در یک دوره کوتاه مدت، سوزش چشم، بینی و گلو، سرفه، خلط خونی، تنگی نفس و درد سینه را ایجاد می کند و تماس با غلظت های بالای آن (بالاتر از ppm 100) می تواند به ادم ریوی و نهایتا مرگ منجر شود. بنابراین، حذف این آلاینده از هوا اهمیت به سزایی برای محیط زیست دارد. این مطالعه با هدف حذف گاز NO2 به وسیله برخی جاذب های طبیعی با استفاده از روش جذب سطحی انجام گرفته است. روش بررسی: در این کار، حذف گاز NO2 به روش جذب سطحی، بر روی برخی جاذب های طبیعی شامل پوسته تخم مرغ، پوست درخت اوکالیپتوس، دانه گیاه رازیانه، برگ درخت کاج، تفاله چای و کاه گندم مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین، اثر برخی شرایط تجربی بر جذب سطحی شامل طول ستون جاذب و مقدار NO2 اولیه بررسی شده است. یافته ها: مطلوب ترین درصد جذب با طول ستون جاذب 50 سانتی متر و مقدار NO2 اولیه 3/6 میلی مول به دست می آید. علاوه بر این، دانه گیاه رازیانه و پوسته تخم مرغ می توانند به ترتیب 8/96 و 1/92% از گاز NO2 را در شرایط بهینه جذب نمایند. بحث و نتیجه گیری: از میان جاذب های استفاده شده، مناسب ترین جاذب ها برای فرایند جذب سطحی، دانه گیاه رازیانه و پوسته تخم مرغ می باشند. همچنین، داده های تعادلی با ایزوترم های جذب سطحی لانگمویر، فروندلیش، تمکین و هارکین- جورا برازش شدند و نتایج حاصل نشان داد که ایزوترم هارکین- جورا بهتر از سایر ایزوترم ها، نتایج تجربی را توصیف می کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
87 - سیاستهای اقتصاد یادگیرنده جهت دستیابی به توسعة پایدار
محمد حسین محمدی آشنانی طاهره میرعمادی افشین دانه کار مجید مخدوم فرخنده وحید ماجدزمینه و هدف: پیشرفت علم و تکنولوژی، بهره وری و رقابت صنعتی را ارتقاء داده، همچنین به طور گسترده ای استاندار و کیفیت زندگی را بهبود بخشیده است اما همین عوامل خود منشأ ناپایداری کنونی بوده اند وخود مشکلات جدیدی به بار آورده اندکه برای حل آن ها، نیاز به تخصص های پیچیده و ف أکثرزمینه و هدف: پیشرفت علم و تکنولوژی، بهره وری و رقابت صنعتی را ارتقاء داده، همچنین به طور گسترده ای استاندار و کیفیت زندگی را بهبود بخشیده است اما همین عوامل خود منشأ ناپایداری کنونی بوده اند وخود مشکلات جدیدی به بار آورده اندکه برای حل آن ها، نیاز به تخصص های پیچیده و فناوری گران تراست. روش بررسی: این مقاله بر اساس پارادایم تحلیل محتوا و روش تجزیه و تحلیل سیستمی انجام شده است. با توجه به محدودیتهای مدل اقتصادی سنتی، رویکردهای جدید اقتصاد محیط زیست و نوآوری تحلیل شده و به چالشهای تحقق توسعةپایدار و مؤلفه های آن پرداخته شده است. یافته ها: آینده بشریت به این که آیا می تواند یک نظام اقتصادی و اجتماعی با توان عملیاتی ماده و انرژی که به محدودیت های اکولوژیکی احترام می گذارد را توسعه بدهد، بستگی دارد و این چالش نهایی برای اقتصاد یادگیرنده است. بر اساس نتایج تحلیلی به دست آمده، چارچوب انتخاب ابزارهای سیاستی، ویژگی های هر یک و زمان استفاده از این ابزارهای سیاستی جهت ترویج توسعة پایدار ارائه گردیده است. بحث و نتیجه گیری: این مطالعه نشان می دهد اگرچه به سرعت در حال رسیدن به آستانة رشد عملیاتی هستیم و در آن نقطه ظرفیتی برای برداشت خالص بیشتر از طبیعت وجود ندارد، اما هنوز با تمرکز بر اصول و ظرفیت های اقتصاد محیط زیست رشد امکان پذیر است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
88 - تبیین و بررسی مقررات گذاری زیست محیطی در پرتو حقوق عمومی واجتماعی
شیرین شیرازیان سبحان طیبی هدیه سادات میرترابیمقررات گذاری زیست محیطی یکی از مهم ترین زیرمجموعه های مقررات گذاری اجتماعی است. مقررات گذاری چارچوبی برای اجرایی شدن قواعد مصوب در جامعه است و این چارچوب بر اساس استانداردهای حقوقی تضمین می شوند. بنابراین به عنوان مثال اگر قانون گذار تخلیه پسماند در آبراه‌های عمومی را م أکثرمقررات گذاری زیست محیطی یکی از مهم ترین زیرمجموعه های مقررات گذاری اجتماعی است. مقررات گذاری چارچوبی برای اجرایی شدن قواعد مصوب در جامعه است و این چارچوب بر اساس استانداردهای حقوقی تضمین می شوند. بنابراین به عنوان مثال اگر قانون گذار تخلیه پسماند در آبراه‌های عمومی را ممنوع ساخته و برای نقض آن مجازات تعیین کند، این ممنوعیت میتواند به عنوان بیان پایبندی عمومی جامعه به حفظ محیط زیست و محکومیت عمومی رفتارهای آلوده ساز تفسیر گردد. از سوی دیگر میتوان گفت تخریب محیط زیست از نظر اخلاقی نادرست است و بنابراین ممنوعیت حقوقی این رفتارها میتواند به عنوان بیان این ادعای اخلاقی تفسیر شود. این پژوهش بر اساس مطالعات کتابخانه ای و روش توصیفی تحلیلی بوده و رویکرد نو اندیشانه دارد.هدف از انجام این پژوهش، تبیین نقش حقوق به عنوان تسهیل کننده‌ی ساختار اجرایی مقررات گذاری زیست محیطی در شرایط مناسب هم گام با تعامل اجتماعی است. همچنین تبیین اهمیت مقررات گذاری و قاعده سازی نیز مد نظر قرار دارد.مقررات گذاری از جمله استاندارد های مهم اجتماعی و ضمانت اجرای قوی برای تعهدات قانونی در جامعه محسوب می گردد. این استاندارد بنیادین در حوزه حقوق عمومی قوام یافته و به نظر می رسد رهیافتی مهم برای حفاظت از محیط زیست و پایبندی شهروندان به تعهدات زیست محیطی است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
89 - بررسی مهارت، رفتار و آگاهی محیط زیستی دانشآموزان دوره ابتدایی(مطالعه موردی شهر اندیکا)
سیده صدیقه صالحی فروزان فرخیانزمینه و هدف: بسیاری از چالش های محیط زیستی ملت ها در قرن بیست و یکم معلول رفتار نامناسب انسان با محیط زیست است. ارتقای مهارت های محیط زیستی دانش آموزان به عنوان تصمیم سازان آینده و افزایش توانایی ها و رفتار مناسب با محیط پیرامون، نیاز به دانش و آگاهی همسو با آن دارد. لذ أکثرزمینه و هدف: بسیاری از چالش های محیط زیستی ملت ها در قرن بیست و یکم معلول رفتار نامناسب انسان با محیط زیست است. ارتقای مهارت های محیط زیستی دانش آموزان به عنوان تصمیم سازان آینده و افزایش توانایی ها و رفتار مناسب با محیط پیرامون، نیاز به دانش و آگاهی همسو با آن دارد. لذا این پژوهش با هدف شناسایی میزان مهارت، رفتار و آگاهی محیط زیستی دانش آموزان دوره ابتدایی انجام گرفته است. روش بررسی: روش بررسی توصیفی و نوع پیمایشی است و جامعه آماری پژوهش را دانش آموزان دوره ابتدایی شهر اندیکا در سال 1396 تشکیل دادند. از بین آنان نمونه ای به حجم 245 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب و اطلاعات مورد نیاز با پرسش نامه محقق ساخت گردآوری شد. روایی ظاهری پرسش نامه به وسیله پانل متخصصان و پایایی آن با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (برای متغیرهای مهارت، رفتار و آگاهی محیط زیستی به ترتیب 79/0، 70/0، 84/0) تأیید شد. یافته ها:یافته های پژوهش نشان داد که 5/73% دانش آموزان مهارت محیط زیستی خوبی دارند. 67% رفتارهای کاملا موافق محیط زیستی و 20% رفتار موافق دارند. همچنین 72% از دانش آموزان نسبت به مسائل محیط زیستی آگاهی زیاد و 26% آگاهی کمی دارند. با توجه به میانگین مهارت، رفتار و آگاهی محیط زیستی دانش آموزان، دختران بیش از پسران دارای مهارت، رفتار و آگاهی بوده و از نظر وضعیت اشتغال پدر و مادر دانش آموزان، بیشترین آگاهی و انجام رفتار محیط زیستی از آن دانش آموزانی بود که شغل پدر آنها کشاورزی بود و بیشترین مهارت مربوط به دانش آموزانی بود که شغل پدر آنها کارمند بود. نتیجه تحلیل همبستگی نشان داد بین مهارت، رفتار و آگاهی محیط زیستی با پایه تحصیلی دانش آموزان رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. نتیجه گیری: جنس، شغل پدر و مادر و پایه تحصیلی در میزان مها رت، رفتار و آگاهی محیط زیستی دانش آموزان مؤثر بوده است. برای بهبود رفتارهای حامی محیط زیست لازم است منابع آگاهی بخش تقویت شوند تا آمادگی و گرایش به اقدام عملی در راستای حفظ محیط زیست در قالب مهارت های محیط زیستی نهادینه شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
90 - ارزیابی لرزه ای سدهای دوستدار محیط زیست (سدCSG)
امیر عارفیان علی نورزاد محسن قائمیان عباس حسینیزمینه و هدف: سد شن و ماسه سیمانته شده ذوزنقه ای )سد CSG ذوزنقه ای( نوع جدیدی از سدها می باشد که با توجه به ویژگی های آن در دهه اخیر از لحاظ محیط زیستی مورد توجه قرار گرفته است. این نوع از سدها به دلیل نحوه انتخاب مصالح در ساخت سد نسبت به سدهای بتنی وزنی آثار تخریبی محیط أکثرزمینه و هدف: سد شن و ماسه سیمانته شده ذوزنقه ای )سد CSG ذوزنقه ای( نوع جدیدی از سدها می باشد که با توجه به ویژگی های آن در دهه اخیر از لحاظ محیط زیستی مورد توجه قرار گرفته است. این نوع از سدها به دلیل نحوه انتخاب مصالح در ساخت سد نسبت به سدهای بتنی وزنی آثار تخریبی محیط زیستی کم تری دارند. با عنایت به عمل کرد مثبت این نوع از سدها در مقوله محیط زیستی ضروری است عمل کرد سازه ای آن ها نیز مورد بررسی قرار گیرند. روش بررسی: به دلیل کمبود مطالعات دینامیکی در زمینه سد CSG، این تحقیق به آنالیز سد CSG ذوزنقه ای به روش المان محدود و توسط نرم افزار آباکوس پرداخته است. یافته ها: برای به دست آوردن خرابی های ناشی از زلزله، منحنی های شکنندگی بر پایه شاخص خرابی رسم شده است که عبارتند از طول ترک ایجاد شده در پایه سد و مساحت المان های ترک خورده در سد. بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان داد سدهای CSG علی رغم این که از مصالح ضعیف تر که در راستای دست خوردگی کم تر محیط زیست می باشد، در مقایسه با سدهای بتنی ساخته شده‌اند، مقاومت خوبی از خود نشان داده و حتی در بعضی موارد عمل کرد بهتری از سدهای بتنی وزنی از خود نشان می‌دهند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
91 - کمی سازی معیارهای بصری پوشش اراضی با استفاده از سنجه‌های سیمای سرزمین (مطالعه موردی: جنگلهای دو هزار سه هزار تنکابن)
کبری مل حسینی دارانی ثمر مرتضوی سید محسن حسینی کامران شایسته سامره فلاحتکارزمینه و هدف: در ایران با وجود روند فزاینده فعالیت های توسعه ای که سبب تغییر ساختار و در نهایت تغییر یا از بین بردن عملکردها و فرآیندهای سیمای سرزمین می شوند، لزوم در نظرگیری اثرات بصری در مطالعات EIA به ویژه در اکوسیستم های شمالی کشور احساس می شود. این مطالعه با هدف ک أکثرزمینه و هدف: در ایران با وجود روند فزاینده فعالیت های توسعه ای که سبب تغییر ساختار و در نهایت تغییر یا از بین بردن عملکردها و فرآیندهای سیمای سرزمین می شوند، لزوم در نظرگیری اثرات بصری در مطالعات EIA به ویژه در اکوسیستم های شمالی کشور احساس می شود. این مطالعه با هدف کمی سازی معیارهای بصری پوشش اراضی با استفاده از سنجه های سیمای سرزمین انجام شده است. روش بررسی: این مطالعه در سال 1395، با هدف کمی سازی معیارهای بصری طبیعی بودن و پیچیدگی با استفاده از سنجه های SHDI، SHEI، PLAND، LPI، PR، PD و NP در حوزه آبخیز دو هزار و سه هزار تنکابن از دو نقطه دید ناظر صورت گرفت. پس از تهیه نقشه کاربری اراضی و تولید DSM و انتقال نقاط دید به GIS با استفاده از دستور Visibility در GIS، محدوده قابل دید به دست آمد و مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: با توجه به شاخص PLAND که بیشترین مقدار آن مربوط به کاربری جنگل بود و مقادیر آن برای کاربری های جنگل، کشاورزی و مرتع به ترتیب 1499/0، 0001/0 و 0021/0 به دست آمد ، مشخص شد که طبیعی بودن در محدوده دید نقطه اول بیشتر از نقطه دوم است و این منطقه دید، کمتر دستخوش مداخلات انسانی بوده است. در نقطه دوم به جز ارزش SHEI که کمتر از نقطه اول (0927/0) بود، مقادیر شاخص های SHDI (0927/0)، PR (70000)، PD (507/2)، NP (2058000) بیش از نقطه دوم به دست آمد. بحث و نتیجه گیری: استفاده از متریک های سیمای سرزمین با توجه به قابلیت های آن ها، می تواند گامی مفید در راستای شناسایی زود هنگام اثرات توسعه بر ساختار سیمای سرزمین باشد. رویکرد ارائه شده می تواند پایه ای برای توسعه یک روش جدید در درک اثرات تغییر سیمای سرزمین در زمینه برنامه ریزی و مدیریت باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
92 - ارزیابی پایداری زیستمحیطی شهرستان‌های استان آذربایجان شرقی
حسین نظم فر علی عشقی چهاربرج محمدحسین اصلانی غلامرضا احمدزادهزمینه و هدف: ارزیابی پایداری محیط زیستی، به‌عنوان یکی از مهمترین ابزار در فرآیند برنامه‌ریزی توسعه پایدار بوده و لذا توجه به آن در سیاستگذاریها و برنامه‌ریزی‌ها امری اجتناب‌ناپذیر است. به همین منظور پژوهش حاضر باهدف سنجش و ارزیابی میزان پایداری محیط زیستی در بین شهرس أکثرزمینه و هدف: ارزیابی پایداری محیط زیستی، به‌عنوان یکی از مهمترین ابزار در فرآیند برنامه‌ریزی توسعه پایدار بوده و لذا توجه به آن در سیاستگذاریها و برنامه‌ریزی‌ها امری اجتناب‌ناپذیر است. به همین منظور پژوهش حاضر باهدف سنجش و ارزیابی میزان پایداری محیط زیستی در بین شهرستان‌های استان آذربایجان شرقی انجامشده است.روش بررسی: روش پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی باهدف کاربردی میباشد. جامعه آماری تحقیق 20 شهرستان استان آذربایجان شرقی است. بهمنظور ارزیابی و رتبه‌بندی پایداری محیط زیستی 13 شاخص از مؤلفه‌های زیستمحیطی شهرستان‌های استان از سال نامه آماری 1391 انتخاب شدند، این متغیرها با استفاده از روش آنتروپی شانون وزن دهی شدند و برای تجزیه‌وتحلیل دادهها و رتبه‌بندی و تعیین درجه پایداری شهرستان‌ها از روش تصمیم‌گیری چند معیاره ویکور استفاده گردید.یافته ها: یافته‌های تحقیق بیان گر تفاوت در پایداری محیط زیستی در بین شهرستان‌های استان می باشد. به گونه ای که از 20 شهرستان، 4 شهرستان پایدار(عجب‌شیر، بناب، ورزقان و مرند به ترتیب با امتیاز 0271/0، 1510/0، 1810/0 و 2144/0) ، 2 شهرستان نسبتاً پایدار(بستان‌آباد و جلفا به ترتیب با امتیاز 2795/0 و 3846/0) ، 6 شهرستان نیمه پایدار(تبریز، مراغه، ملکان، شیستر، خداآفرین و میانه به ترتیب با امتیاز 4755/0، 5145/0، 5793/0، 5832/0، 5933/0و 6459/0) ، 5 شهرستان نسبتاً نیمه ناپایدار(چاراویماق، هریس، کلیبر، سراب و آذرشهر به ترتیب با امتیاز 6879/0، 7424/0، 7496/0، 7660/0و 8125/0) و 3 شهرستان (اسکو، اهر و هشترود به ترتیب با امتیاز 8436/0، 9001/0و 9499/0) جزء شهرستان‌های محروم استان از لحاظ شرایط محیط زیستی میباشند که از پایداری محیط زیستی کم تری برخوردارند.بحث و نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان‌دهنده این است که شهرستان‌های استان آذربایجان شرقی از لحاظ پایداری محیط زیستی در موقعیت نیمه پایدار قرار دارد. در کل میتوان دریافت کرد که بیش تر شهرستان‌ها در فرآیند پایداری محیط زیستی در وضعیت نیمه پایدار و نسبتاً ناپایدار قرار دارند و نیازمند اولویت بیش تری برای اجرای برنامههای هدف مند توسعه پایدار میباشند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
93 - بررسی وضعیت آموزش محیط زیست در سازمان های مردم نهاد محیط زیستی ایران
ندا محمدی فرزام بابایی علی محمدی داوود حیات غیبزمینه و هدف: تحقیق کاربردی حاضر با بررسی شاخصهای آموزش محیط زیست در سازمانهای مردم نهاد زیست محیطی، بنا دارد با استناد به مطالعات آماری، وضع موجود این سازمان ها را مورد بررسی و مداقه قرار دهد و با استفاده از نتایج بدست آمده علل عقب افتادگی این سازمان ها از آموزش مؤث أکثرزمینه و هدف: تحقیق کاربردی حاضر با بررسی شاخصهای آموزش محیط زیست در سازمانهای مردم نهاد زیست محیطی، بنا دارد با استناد به مطالعات آماری، وضع موجود این سازمان ها را مورد بررسی و مداقه قرار دهد و با استفاده از نتایج بدست آمده علل عقب افتادگی این سازمان ها از آموزش مؤثر محیط زیست به جوامع هدف و مخاطبین را مشخص کند تا خلأهای موجود بین این سازمانها و نهاد دولت و علل عدم اقبال عمومی به سمن ها، شناخته شده و رفع شوند.روش بررسی: آموزش محیط زیست و NGOs از متغیرهای مورد بررسی هستند. به منظور گردآوری دادهها، یک پرسش نامه‌ی محقق ساخته جهت دریافت اطلاعات از فعالیتهای آموزشی سمن‌ها و پرسش نامه‌ی دیگری جهت دریافت نظرات فرهیختگان امر آموزش محیط زیست و سمن‌های محیط زیستی طراحی شد. جامعه‌ی آماری پژوهش، تعداد 760 سمن محیط زیستی بودند که با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی از تعداد 125 سمن به عنوان نمونه، درخواست شد پرسش نامه‌ی مربوطه را تکمیل کنند و تعداد 26 نفر از کارشناسان آشنا با عملکرد سمن‌های محیط زیستی نیز، نسبت به تکمیل پرسش نامه‌ی فرهیختگان مبادرت ورزیدند. در ادامه با توجه به روابط دو متغیره، روابط چند متغیره و رگرسیونی نسبت به تحلیل دادهها اقدام شد.یافته ها: نتایج نشان داد که فرضیه‌ی احتمالا وضع آموزش محیط زیست سمن‌ها نمی‌تواند تمامی آموزشهای مورد نیاز شهروندان جهت حفاظت از محیط زیست را برطرف کند، با سطح معنی داری 000/0 به اثبات رسید. وضع موجود کیفیت آموزش محیط زیستی ارایه شده توسط سمن‌ها، با سطح معنی داری 000/0 نیاز به بازنگری دارد. شناسایی و تعیین شاخصهای ارزیابی، موجب ارتقاءکیفیت آموزش محیط زیستی سمن‌ها خواهد شد.بحث و نتیجه گیری :با توجه به نتایج به دست آمده از شاخص های مورد بررسی در این مطالعه، کیفیت و کمیت آموزش های ارایه شده توسط سمن های محیط زیستی، متوسط رو به بالا بوده لیکن همچنان رافع نقص و کمبود آگاهی و اطلاعات محیط زیستی شهروندان نیست. همچنین تعیین شاخص های ارزیابی و رتبه بندی سمن های محیط زیستی، سبب افزایش کیفیت آموزش های محیط زیستی ارایه شده به شهروندان می شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
94 - بررسی تاثیر آگاهی و آموزش های محیط زیستی در اصلاح الگوی مصرف انرژی در بخش خانگی و رابطه آن با سن و جنس شهروندان(مطالعه موردی: منطقه 6 شهرداری تهران)
مهسا نصراله زاده مریم فراهانیزمینه و هدف: آموزش های محیط زیستی در مورد منابع انرژی از بهترین روش ها در افزایش کیفیت محیط زیست شهری می باشد. تحقیق حاضر با هدف تعیین تاثیر آگاهی و آموزش های محیط زیستی در اصلاح الگوی مصرف انرژی در بخش خانگی و رابطه آن با سن و جنس شهروندان انجام گرفته است. روش بررسی: أکثرزمینه و هدف: آموزش های محیط زیستی در مورد منابع انرژی از بهترین روش ها در افزایش کیفیت محیط زیست شهری می باشد. تحقیق حاضر با هدف تعیین تاثیر آگاهی و آموزش های محیط زیستی در اصلاح الگوی مصرف انرژی در بخش خانگی و رابطه آن با سن و جنس شهروندان انجام گرفته است. روش بررسی: تحقیق حاضر در پاییز سال 1396 انجام گرفته است. روش تحقیق توصیفی پیمایشی و جامعه آماری مورد مطالعه شهروندان منطقه 6 شهرداری تهران بودند. تعداد نمونه با استفاده از فرمول کوکران 390 نفر محاسبه شد. روش نمونه گیری تصادفی و روش جمع آوری اطلاعات نیز پرسشنامه بود. تجزیه تحلیل داده ها با استفاده از روش های آمار توصیفی و استنباطی در نرم افزار SPSS نسخه 22 انجام گرفت. یافته ها: میانگین نمره دانش محیط زیستی شهروندان این منطقه 21/4 از 5 نمره به دست آمد و بیانگر آن است که آنها از نگرش و عملکرد محیط زیستی متوسط به بالا برخوردارهستند. تفاوت معنی داری بین دانش ، نگرش و عملکرد محیط زیستی زنان و مردان این منطقه مشاهده نشد. در حالی که متغیر سن تاثیر معنی داری بر میزان دانش ، نگرش و عملکرد محیط زیستی شهروندان منطقه 6 نشان داد. بحث و نتیجه گیری: بین دانش و رفتار محیط زیستی و نگرش و رفتار محیط زیستی شهروندان منطقه 6 رابطه وجود دارد. لذا پیشنهاد می گردد جهت اصلاح نگرش و رفتار محیط زیستی شهروندان این منطقه از شیوه های آموزشی مناسب استفاده گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
95 - جایگاه اصل احتیاط در حقوق بین‌الملل دریاها ( با تاکید بر قضیه‌ی ماهی تن آبی باله)
علی صابرنژاد علویان مرتضی نجفی اسفاداصل احتیاط جایگاه بسیار مهمی در پیشگیری از وقوع خسارات زیست محیطی دارد و برای دست یابی به توسعه پایدار، باید سیاستهای محیط زیستی بر اساس اصل عمل احتیاطی بنا شود. این اصل در کنار دیگر اصول زیست محیطی به عنوان قاعده ای طلایی در جهت جلوگیری از وقوع خسارات زیست محیطی نقش ا أکثراصل احتیاط جایگاه بسیار مهمی در پیشگیری از وقوع خسارات زیست محیطی دارد و برای دست یابی به توسعه پایدار، باید سیاستهای محیط زیستی بر اساس اصل عمل احتیاطی بنا شود. این اصل در کنار دیگر اصول زیست محیطی به عنوان قاعده ای طلایی در جهت جلوگیری از وقوع خسارات زیست محیطی نقش ایفا می نماید. جایگاه اساسی اصل مذکور در محیط زیست دریایی در پیشگیری از آلودگی دریایی و نیل به حق بر محیط زیست سالم دریایی می باشد. رویه ی قضایی دیوان بین المللی حقوق دریاها نقشی اساسی در شناسایی و تنویر زوایای پنهان این اصل در حقوق محیط زیست دریایی داشته است که در قضیه ی ماهی تن آبی باله این موضوع به وضوح مبرهن گردیده و دیوان بین الملل حقوق دریاها به بررسی و تحلیل چگونگی اجرای این اصل در حقوق بین الملل دریاها پرداخته است. مقاله حاضر به بررسی و واکاوی این اصل در حقوق دریاها و نقش دیوان بین المللی حقوق دریاها در این زمینه پرداخته است. یافته های مقاله حکایت از آن دارد که این اصل در حقوق بین الملل محیط زیست نقش مهمی را ایفاء می نماید و محیط زیست حقوق بین الملل دریاها نیز از این قضیه مستثنی نبوده و رویه ی قضایی بین المللی در قضیه ی ماهی تن آبی باله بر این مهم تاکید داشته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
96 - نگرشی نوین به رابطه حقوق عامه و حفاظت از محیط زیست در نظام حقوقی ایران (رویکردی به مفهوم حق-ادعا)
شهاب حایری اصفهانی علی مشهدیحقوق محیط زیست از جمله شاخه های اصلی حقوق عمومی است که در نظامات مختلف و مبانی حقوق کشورهای گوناگون جایگاه خاصی را دارد و اهمیت این رشته از آن بعد است که توسعه پایدار به عنوان یک مفهوم بنیادین در دنیای امروز در گرو ارتباط گسترده با این رشته حقوقی است. این امر به اندازه أکثرحقوق محیط زیست از جمله شاخه های اصلی حقوق عمومی است که در نظامات مختلف و مبانی حقوق کشورهای گوناگون جایگاه خاصی را دارد و اهمیت این رشته از آن بعد است که توسعه پایدار به عنوان یک مفهوم بنیادین در دنیای امروز در گرو ارتباط گسترده با این رشته حقوقی است. این امر به اندازه ای از اهمیت رسیده است که در کنوانسیون های بین المللی نیز به عنوان یک فرآیند ضروری شناخته شده است. اخیرا در نظام ایران تحت قالب حقوق عامه به شناسایی حقوق محیط زیست پرداخته شده است و حتی برای نقض آن مجازات کیفری پیش بینی شده است. هدف از انجام این تحقیق تبیین ماهیت حق ادعایی حقوق محیط زیست و ارائه راهکارهای لازم برای حفاظت از آن بوده است. در این تحقیق مبنای حقوقی محیط زیست در نظام حقوقی ایران بررسی شد و در راستای انجام پژوهش مشخص شد که نهاد تقنین در ایران علی رغم ماهیت حق-ادعایی محیط زیست چندان در این خصوص موفق عمل نکرده است و امکان شناخت حقوق محیط زیست به عنوان یک حق بر توسعه پایدار فراهم است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
97 - ارایه الگویی به منظور شناسایی و رتبه‌بندی شاخصهای حسابداری زیست محیطی با استفاده از تکینک ORESTE و بر مبنای رویکرد گراندد تئوری
صدیقه عزیزی حجت اله سالاری محمدحسین رنجبر داوود خدادادیزمینه و هدف: سیستم اطلاعات حسابداری میتواند نقش مهمی در کمک به حفاظت از محیط زیست بر عهده گیرد. با وجود این علیرغم نقش مهم حسابداری زیستمحیطی، تاکنون شاخص جامعی برای آن ارائه نشده است؛ از این‎رو هدف اصلی این پژوهش ارایه الگویی به منظور شناسایی و رتبه‌بندی شاخص‌ها أکثرزمینه و هدف: سیستم اطلاعات حسابداری میتواند نقش مهمی در کمک به حفاظت از محیط زیست بر عهده گیرد. با وجود این علیرغم نقش مهم حسابداری زیستمحیطی، تاکنون شاخص جامعی برای آن ارائه نشده است؛ از این‎رو هدف اصلی این پژوهش ارایه الگویی به منظور شناسایی و رتبه‌بندی شاخصهای حسابداری زیست محیطی با استفاده از تکینک ORESTE و بر مبنای رویکرد گراندد تئوری است. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و اکتشافی است که با استفاده از روش تحقیق آمیخته در دو بخش کیفی و کمی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش در بخش کیفی، اعضای هیئت علمی دانشگاههای استان تهران، کرمان و هرمزگان و در بخش کمی 194 نفر از مدیران، کارشناسان و افراد مطلع در حوزه حسابداری زیستمحیطی است. قلمرو زمانی پژوهش حاضر طی سال 1398 است. یافتهها: در راستای دستیابی به اهداف پژوهش سئوالات مورد نظر جهت مصاحبه طراحی و در نهایت 6 عامل تعهد مدیریت ارشد، عدم قطعیت، استراتژی، مشروعیت اجتماعی، نظارت و کنترل محیطی و سیستم اطلاعات حسابداری و زیر مولفه‌های مربوط به هر عامل بر مبنای رویکرد گراندد تئوری به عنوان عوامل اصلی در حسابداری زیست محیطی شناسایی شده است. در ادامه شاخصهای شناسایی شده در قالب یک پرسشنامه مقایسات زوجی قرار داده شده و با استفاده از تکنیک ORESTE رتبه‌بندی شده است. نتایج پژوهش نشان داد زیر شاخصهای عامل تعهد مدیریت ارشد شامل عدالت سازمانی، مسئولیت اجتماعی شرکت و منشور اخلاقی به ترتیب دارای بالاترین رتبه‌بندی در میان شاخص هستند. بحث و نتیجهگیری: با توجه به آنچه بیان شد در شرکتهای تولیدی زمانی به حسابداری زیست محیطی توجه خواهد شد که عدالت سازمانی از سوی شرکتها درک شده و از سوی دولت به آن توجه شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
98 - بهره وری زیستمحیطی و رابطه آن با درآمد در گروه کشورهای اسلامی (D8)
مهسا عیوض صحرا سامان ضیایی محمود احمدپور برازجانی علیرضا سرگزیزمینه و هدف: رشد اقتصادی هدف اصلی بسیاری از سیاست های اقتصادی دولت‌هاست. بااین‌حال، رشد اقتصادی سریع معمولاً باعث ایجاد زیآن های جدی به محیطزیست (به دلیل استفاده فزاینده از منابع طبیعی) میشود. از این رو، یک تضاد بالقوه بین سیاست های رشد اقتصادی و وضعیت محیطزیست وجود أکثرزمینه و هدف: رشد اقتصادی هدف اصلی بسیاری از سیاست های اقتصادی دولت‌هاست. بااین‌حال، رشد اقتصادی سریع معمولاً باعث ایجاد زیآن های جدی به محیطزیست (به دلیل استفاده فزاینده از منابع طبیعی) میشود. از این رو، یک تضاد بالقوه بین سیاست های رشد اقتصادی و وضعیت محیطزیست وجود دارد، بنابراین به تدریج موضوع تعارض میان رشد اقتصادی و کیفیت محیطزیست به یکی از موضوعات مورد بحث در حوزه اقتصاد محیطزیست تبدیل شد. روش بررسی: در این پژوهش، با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها (DEA) کارایی محیط زیست برای کشورهای اسلامی در حال توسعه (D8) طی دوره 2014-1980 محاسبه شد. آنگاه، با استفاده از روش دادههای تابلویی به بررسی ارتباط بین کارایی محیط زیست و درآمد سرانه پرداخته شد. اطلاعات مربوط به این کشورها از سایت‌های مختلف اقتصادی مانند (Data world bank, Economy watch and …) جمعآوری گردید. یافته ها: نتایج نشان می دهد میانگین کارایی محیطزیست کشورهای D8 با نرخ 02/1 افزایش یافته است. این افزایش کارایی ناشی از افزایش کارایی تکنولوژی با نرخ 021/1 و نرخ 998/0 در کارایی فنی می باشد. کارایی فنی هم به خاطر افزایش در کارایی مدیریت (1) و کارایی مقیاس (998/0) است. بحث و نتیجه گیری: رشد کارایی محیط زیست در ایران 016/1 است که بعد از مالزی(053/1)، اندونزی(042/1)، نیجریه(036/1) و ترکیه(025/1) در درجه پنجم قرار دارد. براساس نتایج بدست آمده رابطه مستقیمی بین درآمد سرانه و آلودگی زیست محیطی وجود دارد در نتیجه قانون کوزنتس در این کشورها برقرار نیست. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
99 - تاثیر سیاست گذاری ها در مدیریت پسماند خانگی (مطالعه موردی: منطقه 8 شهرداری تهران)
صادق صالحی ژیلا احمدیزمینه و هدف: تفکیک پسماند از مبدا، از جمله راهکارهای اساسی در مدیریت پسماندهای خانگی محسوب می شود. برای نیل به این هدف، سیاست گذاری های مختلف و متفاوتی از سوی برنامه ریزان و مدیران شهری اتخاذ می شود که میزان وصول به اهداف نیز بر اساس نوع سیاست گذاری می تواند متفاوت باشد أکثرزمینه و هدف: تفکیک پسماند از مبدا، از جمله راهکارهای اساسی در مدیریت پسماندهای خانگی محسوب می شود. برای نیل به این هدف، سیاست گذاری های مختلف و متفاوتی از سوی برنامه ریزان و مدیران شهری اتخاذ می شود که میزان وصول به اهداف نیز بر اساس نوع سیاست گذاری می تواند متفاوت باشد. جهت بررسی تاثیر سیاست گذاری ها در مدیریت پسماندهای خانگی در قالب امکانات، فرصتها و ابزارهای تشویقی، پژوهش حاضر در مرداد ماه 1394 در منطقه 8 شهرداری تهران انجام یافته است.روش بررسی: برای انجام این تحقیق تعداد400 نمونه از شهروندان تهرانی به شیوه نمونه گیری سهمیه ای- تصادفی انتخاب شدند. جمع آور ی اطلاعات با استفاده از ابزار پرسشنامه انجام یافت و برای سنجش اعتبار و روایی سؤالات، ازاعتبار صوری و ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز با استفاده از نرم افزارSpss نسخه16 و آماره های توصیفی و استنباطی صورت گرفت.یافته ها: نتایج حاصل ازآزمون فرضیه های تحقیق نشان داد که متغیر امکانات و فرصت های تفکیک پسماند با رفتار تفکیک پسماند همبستگی دارد. اما متغیر مشوق اقتصادی با تفکیک پسماند رابطه معنی داری ندارد و این فرضیه رد شد. با بررسی بیشتر مشخص گردید که ابزارهای تشویق اقتصادی از طریق عواملی مانند ترویج مساله تفکیک پسماند با استفاده از منابعی مانند نویسندگان، اخبار صدا و سیما و...و همچنین آگاهی شهروندان از سیاست ها و برنامه های اجرایی شهرداری در حوزه مدیریت پسماند( قانون مدیریت پسماند، روشهای جمع آوری پسماندهای خشک ، نحوه ارتباط با شهرداری و...) می توانند بر تفکیک پسماند موثر باشند.بحث و نتیجه گیری: یافته های به دست آمده، پیچیده بودن شناسایی و تعیین عوامل تاثیرگذار بر رفتار تفکیک پسماند و به طور کلی لزوم مدنظر قراردادن مجموعه ای از عوامل اجتماعی را در پیش بینی رفتار زیست محیطی یادآور می شود. تاکید صرف بر ابزارها و مولفه های تشویقی به تنهایی نمی توانند بر رفتار تفکیک پسماند تاثیری داشته و یا مشارکت و همکاری شهروندان را در پی داشته باشند. عدم اطلاع رسانی مناسب به شهروندان در ارتباط با برنامه های شهرداری مانند اجرای طرح تفکیک پسماند و یا عدم آگاهی در ارتباط قانون مدیریت پسماند از عواملی هستند که اجرای موفق این طرح را با چالش مواجه ساخته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
100 - نکات انتقادی از عدالت زیستمحیطی و توسعه پایدار
پیمان نمامیان سبحان طیبیجامعه بین المللی بیشتر از قبل با مشکلات زیست محیطی مانند جنگل زدایی، گرم شدن زمین، آلودگی محیط زیست، انقراض گونه ها و بیابان زدایی و مشکلات دیگر مواجه شده است. توسعه جامعه بشری در طول قرن ها به گونه ای بوده که نمی تواند فقط به محیط زیست اتکا کند. در این راستا توسعه اقتص أکثرجامعه بین المللی بیشتر از قبل با مشکلات زیست محیطی مانند جنگل زدایی، گرم شدن زمین، آلودگی محیط زیست، انقراض گونه ها و بیابان زدایی و مشکلات دیگر مواجه شده است. توسعه جامعه بشری در طول قرن ها به گونه ای بوده که نمی تواند فقط به محیط زیست اتکا کند. در این راستا توسعه اقتصادی، علمی و تکنولوژیکی در مکان و زمان شکل می گیرد. در مسیر این توسعه بنابر دغدغه های بشری، پایداری مساله ای است که حقوق نسل های آینده را تضمین می نماید. اگرچه چارچوب های حقوق همبستگی نیز در این مسیر گام های بلندی برداشته اما شرایط مقتضی به هر نحو کفایت موضوع را نکرده است. از این رو، ماهیت مکانی و زمانی توسعه بشر باعث ایجاد نگرانی هایی در مورد حقوق بشر در برابر محیط زیست شده است. این مقاله با استفاده از تحلیل مفهومی به بررسی منتقدانه مفاهیم عدالت زیست محیطی و توسعه پایدار پرداخته است و به اثبات رسانده که توسعه با معنی و مفهوم به مضمون مواردی مثل احترام به محیط زیست و احترام به حقوقی است که بشر در برابر محیط زیست دارد. این مقاله چنین نتیجه گیری کرده که خوشبختی و سعادت جهانی فقط در جو تفاهم میان کشورها بر این مبنا که حفاظت از محیط زیست و پایداری آن به مضمون احترام به حقوق محیط زیست است، دست یافتنی می باشد. لذا یکی از پیشنهادهای این مقاله پایه گذاری تلاش های مرتبط با توسعه پایدار براساس عدالت زیست محیطی است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
101 - تحلیل نقش اسناد فرادستی و قوانین برنامه های توسعه جمهوری اسلامی ایران در حفاظت از محیط زیست
زینب عصمتی تهمینه عدالت جوحمایت قانونی از حق بر محیط زیست ابزاری در جهت نیل به حفاظت محیط زیست است. حق بر محیط زیست سالم به طور وسیعی در قوانین اساسی کشورهای در حال توسعه به رسمیت شناخته شده است. اما عدم انطباق اسناد بالادستی نظیر قانون اساسی، سیاستهای کلی نظام و برنامههای توسعه و عدم یکپارچگی أکثرحمایت قانونی از حق بر محیط زیست ابزاری در جهت نیل به حفاظت محیط زیست است. حق بر محیط زیست سالم به طور وسیعی در قوانین اساسی کشورهای در حال توسعه به رسمیت شناخته شده است. اما عدم انطباق اسناد بالادستی نظیر قانون اساسی، سیاستهای کلی نظام و برنامههای توسعه و عدم یکپارچگی این قوانین در انطباق بامحیط زیست، از جمله چالشهای این حوزه محسوب میگردد. در قانون اساسی در اصل50 بحث محیط زیست مورد تاکید قرار گرفته و نقشه راه را تدوین گردیده است. در این اصل، حفاظت محیط زیست وظیفه عمومی تلقی می شود. موضوع محیط زیست در برنامه های مختلف توسعه، مورد توجه برنامه ریزان و سیاستمداران قرار گرفته است. علم به این که چه مقدار از تکالیف یک برنامه تحقق یافته است، می تواند ما را به سوی یک برنامه ریزی بهتر در آینده رهنمون سازد. در این مقاله، سعی شد تا احکام مرتبط با حوزه محیط زیست از برنامه های توسعه استخراج شده و عملکردهای صورت گرفته در آن حوزه مورد بررسی قرار گیرد. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که در برنامههای توسعه در حوزه محیط زیست، یا مواردی از برنامه اصلا اجرا نشده یا این که در صورت اجرا، خیلی ناقص بودند، لذا کارآمدی لازم را نداشتند. در حوزه محیط زیست چالش‌هایی وجود دارد که باید با دید نقادانه به آنها نگریست تا علاوه بر رفع چالشها از مشکلات این بخش کاسته شود. نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران هم در نظر و هم در عمل مبتنی است بر پذیرش تلویحی حق بشر به محیط زیستی سالم، ولی برای این که این شناسایی و ابتناء از فواید عملی کامل برخوردار گردد ،نهادهای مختلف حکومتی اعم از تقنینی ،اجرایی و قضایی باید در ارتقای وضعیت موجود همت گمارند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
102 - نگاهی به مقررات حقوق بین الملل به منظور مقابله با بیابانزایی در منطقه خاورمیانه
منیژه گنجعلی نژاد علی زارع سید عباس پورهاشمیبه دنبال خشکسالی و قحطی در اوایل دهه هفتاد میلادی درآفریقا، موضوع بیابان زایی به عنوان یک معضل جهانی مطرح گردید. اقدامات اجرایی و آموزشی جهت مقابله با بیابانزایی در سطح چهار قاره آسیا، آفریقا، آمریکای لاتین و اروپا انجام گرفت، در 17 ژوئن 1994 متن کنوانسیون مزبور نهایی گ أکثربه دنبال خشکسالی و قحطی در اوایل دهه هفتاد میلادی درآفریقا، موضوع بیابان زایی به عنوان یک معضل جهانی مطرح گردید. اقدامات اجرایی و آموزشی جهت مقابله با بیابانزایی در سطح چهار قاره آسیا، آفریقا، آمریکای لاتین و اروپا انجام گرفت، در 17 ژوئن 1994 متن کنوانسیون مزبور نهایی گردید. کشورهای کمتر توسعه یافته ،بویژه کشورهای افریقایی و خاورمیانه بیشتر با مسائل مرتبط با خشکسالی و بیابانزایی مانند فقر ،بهداشت و تعذیه ناکافی و مسائل ناشی از مهاجرت درگیر می باشند. اقدامات اجرایی جهت مقابله با بیابانزایی انجام گرفته ولی این اقدامات متناسب با نیازهای جامعه جهانی نبوده و راه حل اساسی برای رفع مشکل بیابانزایی نمی تواند باشد. اما واقعیت امر این است که در حوزه اسناد حقوقی ،ضعف جدی در این زمینه احساس می شود. به عبارت دیگر، کشورهایی که به نوعی با این پدیده درگیر هستند اقدامات عملی موثری در رابطه با تدوین و تصویب اسناد الزام آور برای کاهش بیابانزایی بعمل نیاورده اند.کشورهای خاورمیانه بیش از سایر کشورهای جهان درگیر عواقب و پیامدهای ناشی از خشکسالی و بیابانزایی هستند و اثرات آن نیز در پدیده های گردوغبار که چندسالی این منطقه را دربرگرفته است ،مشهود می باشد.البته بی شک این کوتاهی کشورها ریشه در مسائل متعددی از جمله مسائل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دارد. در این راستا ، مقاله در صدد است تا با استفاده از روش های تحلیلی _توصیفی به بررسی اسناد حقوق بین المللی در رابطه با مسئله بیابانزایی پرداخته و اشکالات حقوقی موجود در این زمینه را مشخص نماید. هرچند اسناد بین‌المللی متعددی در زمینه بیابانزایی تدوین شده و تلاش‌های فراوانی برای مقابله با بیابانزایی صورت گرفته است، اما با نگاهی به این اسناد و سایر تلاش‌های بین‌المللی، میتوان فهمید که اگر اسناد حقوقی میتوانستند به طور قاطع حلال مشکلات باشند نیازی به راه حل جدید نبود و بنظر میرسد برای پرهیز از منازعات دولت های منطقه در کنفرانس ها، توافق نامه الزام اور برای مقابله با بیابانزایی دست یابند که قابلیت اجرا داشته باشد زیرا کنوانسیون ها یا ضمانت اجرا ندارند و یا ضمانت اجرای ضعیفی دارند و در نتیجه در اجرا به مشکلات برمیخوریم . یک معاهده منطقه ای بین کشورهای ذینفع و متاثر از این وضعیت باید شکل گیرد و نیاز است که خاص منطقه خاورمیانه باشد . تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
103 - ارزیابی سناریوی صرفه جویی آب در راستای مدیریت یکپارچه انرژی و محیط زیست و مدلسازی آن با استفاده از نرم افزار LEAP (مطالعه موردی: سیستم انرژی پیرامون رودخانه جاجرود)
نازنین جوادی فرد سمیرا خدیوی سعید مطهری مریم فراهانیزمینه و هدف: افزایش روز افزون مصرف انرژی با کاهش منابع طبیعی و آلودگی محیط زیست تهدید جدی برای بشر است. لذا استفاده منطقی و برنامه ریزی در این زمینه اهمیت زیادی دارد . مطالعه حاضر با هدف مدیریت یکپارچه انرژی و محیط زیست با استفاده از نرم افزار LEAP پیرامون رودخانه جاجرو أکثرزمینه و هدف: افزایش روز افزون مصرف انرژی با کاهش منابع طبیعی و آلودگی محیط زیست تهدید جدی برای بشر است. لذا استفاده منطقی و برنامه ریزی در این زمینه اهمیت زیادی دارد . مطالعه حاضر با هدف مدیریت یکپارچه انرژی و محیط زیست با استفاده از نرم افزار LEAP پیرامون رودخانه جاجرود انجام پذیرفت.روش بررسی: سیستم عرضه (تولید، واردات، انتقال و توزیع برق نیروگاه برق آبی لتیان)، تقاضای آب رودخانه جاجرود( مصارف شهری، کشاورزی و صنعتی) و اثرات زیست محیطی انرژی برای محدوده مرز فیزیکی تعیین شده با بهره گیری از توانمندی های نرم افزار LEAP مدلسازی گردید. سپس نتایج حاصل از اجرای مدل در سناریوی مرجع و سناریوی سیاست های بهینه سازی مصرف آب با راهکارهای مختلف غیر قیمتی (در بخش خانگی، کشاورزی و صنعتی) در افق ده ساله مقایسه شد.یافته ها: تقاضای انرژی در بخش آب و عرضه برق منطقه در سال پایه(1395) به ترتیب بالغ بر 4/506 و 4/5607 میلیون کیلووات ساعت بوده است که انتظار می رود در سال 1405به 2/651 و 9/7162 میلیون کیلووات ساعت تحت سناریوی مرجع برسد. درحالی‌که کل تقاضای انرژی در بخش آب و عرضه برق منطقه در سناریوی صرفه جویی مصرف آب به ترتیب 5/422 و 5/7028 میلیون کیلووات ساعت خواهد بود. انتشار دی اکسید کربن در سناریوی مرجع از 43/6 میلیون تن در سال پایه به 94/7 میلیون تن در سال 1405 خواهد رسید. درحالی‌که تحت سناریو پیشنهادی92/7 میلیون تن خواهد شد.بحث و نتیجه گیری: با اجرای سناریوی صرفه جویی آب در منطقه مورد مطالعه، میزان مصرف آب تا 100 میلیون متر مکعب در سال کاهش خواهد یافت. همچنین کاهش 9/32 درصدی در مصرف انرژی و 20هزار تنی در انتشار گازهای گلخانه ای در سال انتهای طرح را در پی خواهد داشت که در بهبود محیط زیست حائز اهمیت می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
104 - اهمیت دسترسی به انرژیهای پاک محیط زیستی در کاهش خشونت علیه زنان
ولی اله نصیری حسین ثریائی آذر حجت سلیمی ترکمانیارتباط بین استخراج سوخت های فسیلی و خشونت علیه زنان بومی، تشدید خشونت علیه زنان به دلیل تغییرات اقلیمی و خشونت علیه زنان مدافع محیطزیست و منتقد سوختهای فسیلی، ازجمله مسائلی هستند که اهمیت دسترسی به انرژی های پاک را در کاهش خشونت علیه زنان نشان می دهد. در میان مغفول م أکثرارتباط بین استخراج سوخت های فسیلی و خشونت علیه زنان بومی، تشدید خشونت علیه زنان به دلیل تغییرات اقلیمی و خشونت علیه زنان مدافع محیطزیست و منتقد سوختهای فسیلی، ازجمله مسائلی هستند که اهمیت دسترسی به انرژی های پاک را در کاهش خشونت علیه زنان نشان می دهد. در میان مغفول ماندن موضوع، انکار و عدم توجه کافی در مورد تأثیر انرژی در تشدید خشونت علیه زنان از سوی محققان و سیاست گذاران، این مطالعه که به روش توصیفی-تحلیلی و با بهره گیری از اسناد بین المللی و دیدگاه نهادهای بین المللی صورت گرفته است، در راستای تجزیه‌وتحلیل رابطه میان انرژی و خشونت علیه زنان است تا راهی برای آینده مشترک پیشنهاد گردد. یافته های پژوهش نشان می دهد که دسترسی زنان به انرژی های پاک در کاهش خشونت علیه زنان بسیار مؤثر است و موضوع خشونت علیه زنان معترض سوخت های فسیلی یک چالش جدید برای حقوق بین الملل و حقوق زنان است که باید به‌موقع مورد مداقه قرار گیرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
105 - پیشگیری از ترویج آلودگی زیست محیطی در زنجیره تامین پایدار صنعت سیمان: رهیافت تحلیل عاملی و تصمیم گیری فازی
محمد حسین درویش متولی فرهاد حسین زاده لطفی نقی شجاع امیر غلام ابریزمینه و هدف: امروزه توجه به شاخصهای محیط زیست پایدار، بسیار با اهمیت است و بخش قابل توجهی از مدیریت محیط زیست را به خود معطوف ساخته است. بروز آلودگی های زیست محیطی در صنایع و انتشار آن ها در طول زنجیره تامین، پایداری را تحت الشعاع خود قرار می دهد. هدف از این مقاله شناس أکثرزمینه و هدف: امروزه توجه به شاخصهای محیط زیست پایدار، بسیار با اهمیت است و بخش قابل توجهی از مدیریت محیط زیست را به خود معطوف ساخته است. بروز آلودگی های زیست محیطی در صنایع و انتشار آن ها در طول زنجیره تامین، پایداری را تحت الشعاع خود قرار می دهد. هدف از این مقاله شناسایی شاخصهای زیست محیطی موثر بر زنجیره تامین پایدار در صنعت سیمان و رتبه بندی زنجیره های این صنعت است به گونه ای که کمک کند تا از بروز و ترویج آلودگی زیست محیطی پیشگیری به عمل آید. روش بررسی: بدین منظور، از تحلیل عاملی و تکنیک تصمیم گیری ویکور فازی استفاده شده است. یافتهها: شاخصهای موثر در قالب چهار سطع پایداری، استراتژیک، فرایندی و عملیاتی شناسایی و تبیین شده اند. سپس با توجه به شاخصهای تعیین شده عملکرد زیست محیطی زنجیره تامین پایدار 42 کارخانه حاضر در بورس اوراق بهادار تهران رتبه بندی شدند. نتایج اجرای مدل نشان می دهدکه سطح پایداری دارای بالاترین همبستگی با متغیر مکنون عملکرد زنجیره تامین پایدار بوده و این میزان همبستگی 44 درصد است. وزن سطح عملیاتی 40 درصد، سطح استراتژیک 23 درصد و سطح فرایندی 12 درصد به دست آمد. بحث و نتیجهگیری: نتایج نشان می دهد که شاخصهای سطح پایداری در زنجیره تامین پایدار صنعت سیمان دارای اهمیت بالاتری در راستای جلوگیری از بروز و ترویج آلودگی زیست محیطی می باشند. و زنجیره تامین پایدار کارخانه ایلام بر مبنای شاخصهای زیست محیطی رتبه اول و زنجیره تامین کارخانه باقران رتبه آخر را کسب نموده اند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
106 - نقش ضمانتهای حقوقی و کیفری در حمایت از فضای سبز خصوصی/شهری
شیرین شیرازیان محمد شهپریزمینه و هدف: قوانین و مقررات، همواره به عنوان یکی از مهمترین و مؤثرترین ابزارهای دولتها برای حفظ ارزش‌های اساسی جامعه بوده است؛ از این رو، بعد از کنفرانس 1972 استکهلم، ارزش‌های زیستمحیطی[1] به عنوان یکی از ارزش‌های اساسی جامعه بشری، تبیین شده است. تمامی کشورها ملزم أکثرزمینه و هدف: قوانین و مقررات، همواره به عنوان یکی از مهمترین و مؤثرترین ابزارهای دولتها برای حفظ ارزش‌های اساسی جامعه بوده است؛ از این رو، بعد از کنفرانس 1972 استکهلم، ارزش‌های زیستمحیطی[1] به عنوان یکی از ارزش‌های اساسی جامعه بشری، تبیین شده است. تمامی کشورها ملزم به تدوین قوانین تضمینی در راستای حفاظت و حمایت از محیط زیست گردیده‌اند. یکی از مولفه‌های مهم محیط زیست، پوشش گیاهی میباشد که این شاخصه در شهرها به عنوان فضای سبز شهری[2] شناخته شده است. در ایران نیز قوانین زیست محیطی متعددی در سطوح مختلف اعم از حقوقی، کیفری، اداری و آیین نامهای تدوین شده است. از این رو وضع و توسعه قوانین و مقررات به عنوان ابزار ساختار تصمیم‌گیری شهری به منظور صیانت و حفاظت از این فضاها در جهت تحقق اهداف پایداری شهری و عدالت زیست محیطی صورت میگیرد.روش بررسی: روش تحقیق در این مقاله به صورت توصیفی-تحلیلی میباشد که سعی شده است نسبت به جمعآوری قوانین، مقررات، مرتبط با حفظ و توسعه فضای سبز شهری و همچنین نسبت به شناسایی چالشها، مفرها و کمبودهای اجرایی و قانونی حفظ و توسعه فضاهای سبز شهری و حریم آن، اقدام گردد. از مهمترین قوانین در حوزه فضای سبز شهری، لایحه قانونی حفظ و گسترش فضای سبز در شهرها (مصوب 1359) و قانون اصلاح قانون حفظ و گسترش فضای سبز در شهرها (مصوب 1388) میباشد. این قوانین در راستای حفظ و توسعه فضاهای سبز شهری، به برخی ضمانت اجراهای حقوقی و بیش از آن کیفری متوسّل گردیده است.بحث و نتیجه گیری: نتیجه این تحقیق حاکی از آن است که قوانین و ضوابط مرتبط با فضای سبز در ایران، قدیمی و دارای خلاءها و نقدهای بسیاری است. و به نظر میرسد در پاره‌‌ای از موارد نمی‌تواند پاسخگوی نیازهای حمایتی و همچنین توسعه و حفظ فضای سبز شهری باشد.[1] Environmental values[2]- Urban green space تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
107 - تحلیل ملاحظات و چالشهای حقوقی مدیریت بازیافت پساب
حسین شاکری مصطفی تیزقدم غازانی زهرا شاکریبازیافت پساب یکی از ابزارهای مهم در زمینه مدیریت منابع آب و حفظ محیط زیست تلقی میشود که نیاز به استفاده از آن با عنایت به افزایش جمعیت، روز به روز بیشتر برجسته میشود. این امر از جنبه‌های مختلفی قابل بررسی است و علاوه بر جنبه‌های بهداشتی و فنی از ابعاد حقوقی متنوعی نی أکثربازیافت پساب یکی از ابزارهای مهم در زمینه مدیریت منابع آب و حفظ محیط زیست تلقی میشود که نیاز به استفاده از آن با عنایت به افزایش جمعیت، روز به روز بیشتر برجسته میشود. این امر از جنبه‌های مختلفی قابل بررسی است و علاوه بر جنبه‌های بهداشتی و فنی از ابعاد حقوقی متنوعی نیز برخوردار است که اثرات مستقیم و غیرمستقیم بر مدیریت پساب‌ها گذاشته و موجب پیچیدگی در ارائـه الگـوی استفاده از این منابع تجدیدپذیر میشوند. مسئله اصلی آن است که بازیافت پساب که ممکن است مخاطراتی را برای سلامت عمومی و محیط زیست به همراه داشته باشد، برچه اصول حقوقی مبتنی است؟ و در صورتی که بازیافت به ایجاد خسارت به مردم و محیط زیست بینجامد مسئولیت مدنی مربوطه چگونه و بر چه اساسی تبیین میشود؟ آیا این مسئولیت مبتنی بر تقصیر است؟ یا باید از نظامهای مدرن مسئولیت محض یا مطلق در این زمینه بهره برد؟ پژوهش حاضر با روش تحلیلیتوصیفی و مبتنی بر فرایند کتابخانهای تلاش میکند به بررسی برخی از مهمترین ملاحظات فقهی و حقوقی ناشی از بازیافت پساب بپردازد و سرانجام نتیجهگیری میکند که بازیافت باید با رعایت اصل احتیاط و لاضرر صورت پذیرد. اما اگر به خسارات منجر شد نظام مبتنی بر تقصیر به جهت دشواری‌های که در مراحل اثبات دارد، نمی‌تواند خسارات زیان‌دیده را جبران نماید. لذا استفاده از نظام مسئولیت محض/ مطلق و نیز ترویج بیمه‌های تخصصی در این خصوص پیشنهاد میشود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
108 - بررسی آزمایشگاهی لیچینگ باطله‌های فلوتاسیون جهت بازیابی مس در یک مخزن اختلاط ناپیوسته
جلیل پژوهان حسین بیکیزمینه و هدف: با توجه به نیاز صنایع به فلز مس و کاهش منابع با عیار بالا در این پژوهش بازیابی مس از باطله های فلوتاسیون به صورت آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفته است. انباشتگی باطله های حاصل از فرآیندهای صنعتی از جمله فلوتاسیون و آثار مخرب این باطله ها بر محیط زیست از دیگر أکثرزمینه و هدف: با توجه به نیاز صنایع به فلز مس و کاهش منابع با عیار بالا در این پژوهش بازیابی مس از باطله های فلوتاسیون به صورت آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفته است. انباشتگی باطله های حاصل از فرآیندهای صنعتی از جمله فلوتاسیون و آثار مخرب این باطله ها بر محیط زیست از دیگر ضروریات استفاده از باطله های فلوتاسیون می باشد. روش بررسی: آزمایش های لیچینگ در یک تانک استیل همزن دار در دمای ثابت oC25 انجام شده است. از اسید سولفوریک %98 به عنوان حلال در فرآیند لیچنیگ استفاده شده است. در آزمایش ها kg 18 از باطله فلوتاسیون وارد تانک می شود و دانسیته های مختلف پالپ با تغییر در اندازه آب حاصل می شود. آزمایش ها با درصدهای وزنی %30، %35، %40 و %45 جامد در آب انجام شده است. یافته ها: نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان داد که افزودن ناگهانی اسید به تانک به دلیل ایجاد تغییر ناگهانی در غلظت اسید کارایی فرآیند لیچینگ را بالا می برد. افزودن ناگهانی اسید نسبت به افزودن تدریجی آن، موجب انحلال کم تر آهن موجود در باطله ها، به دلیل زمان اقامت کم تر ذرات جامد می شود. بحث و نتیجه گیری: مقدار مصرف اسید در تست ها از 31 کیلوگرم بر تن خوراک تا 54 کیلوگرم بر تن خوراک متغیر بود. همچنین مشخص شد که با توجه به شرایط آزمایش، نمونه %40، به عنوان خوراک مناسب جهت بازیابی مس پیشنهاد می شود. برای جامد 40% زمان اقامت 15 دقیقه و میزان بازیابی مس %67/92 می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
109 - تبیین وضعیت حقوقی مدیریتی ناظر بر تولید و مصرف سموم دفع آفات نباتی و کودهای شیمیایی
محمد مبینی فر ناصر قاسمی رضا ارجمندیمیزان مصرف سموم دفع آفات نباتی نشان دهنده ی گوشه ای از وخامت وضع استانداردهای کشاورزی است. به دلیل اثرات آلاینده ی این سموم در حیات جانوری و انسانها، کشور ما با پایبندی به اجرای قوانین و مقررات مرتبط، سبب ارتقای کیفیت و بهره گیری هر چه صحیح تر از سموم دفع آفات نباتی شده أکثرمیزان مصرف سموم دفع آفات نباتی نشان دهنده ی گوشه ای از وخامت وضع استانداردهای کشاورزی است. به دلیل اثرات آلاینده ی این سموم در حیات جانوری و انسانها، کشور ما با پایبندی به اجرای قوانین و مقررات مرتبط، سبب ارتقای کیفیت و بهره گیری هر چه صحیح تر از سموم دفع آفات نباتی شده است. دراین راستا نقش سازمان هایی همچون قوه قضاییه، سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت بهداشت، جهاد کشاورزی، سازمان حفظ نباتات در تدوین و اجرایی نمودن قوانین و مقررات مرتبط با سموم دفع آفات نباتی روشن و آشکار می گردد. این پژوهش بر اساس مطالعات کتابخانه ای و آمار رسمی موجود انجام پذیرفته است. با امعان نظر به مطالعه در خصوص تبیین وضعیت حقوقی مدیریتی ناظر بر تولید و مصرف سموم دفع آفات نباتی و کودهای شیمیایی، ابعاد حقوقی، محیط زیستی و مدیریتی اجرائی مد نظر قرار گرفته است.در پرتو این پژوهش ضمن بررسی قوانین و مقررات مرتبط با سموم دفع آفات نباتی در ایران، رهیافت ها و راهبردهای موثر در پرتو رویه های موجود جهت مهار آفات و سموم شیمیایی مورد بررسی قرار گرفته است. نتیجه حاصل از این پژوهش نشان از محدودیت قواعد موجود در دفع سموم آفات نباتی در ایران دارد و به نظر می رسد این قواعد بایستی بواسطه چارچوب موثر تری که می تواند الگوی مناسب تری برای اجرا باشد، تکمیل گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
110 - تعهدات زیست محیطی دولتها در سفرهای گردشگری فضایی
سهیلا کوشا مجتبی انصاریان مریم دهقانیامروزه با گسترش و تنوع فعالیتهای فضایی، با افزایش بی رویه زباله های فضایی و آلودگی محیط زیست مواجه هستیم. ازطرفی با افزایش توجه به سفرهای گردشگری فضایی و حضور انسان در فضا، احتمال آلودگی محیط زیست فضا و محیط زیست زمین زیادتر می شود. از همین رو بررسی تعهدات و مسوولیت زی أکثرامروزه با گسترش و تنوع فعالیتهای فضایی، با افزایش بی رویه زباله های فضایی و آلودگی محیط زیست مواجه هستیم. ازطرفی با افزایش توجه به سفرهای گردشگری فضایی و حضور انسان در فضا، احتمال آلودگی محیط زیست فضا و محیط زیست زمین زیادتر می شود. از همین رو بررسی تعهدات و مسوولیت زیست محیطی دولت متبوع نهادهای مجری سفرهای گردشگری فضایی الزامی است. اگرچه عهدنامه فضای ماورای جو (1967) و کنوانسیون مسوولیت (1972)، نظام حقوقی قابل قبول و جامعی را برای احراز تعهدات بین‌المللی دولتها برقرار نمودهاند، اما هنوز نکات مبهمی درباره حفاظت از محیط زیست فضا و زمین وجود دارند. چون با توجه به توسعه فعالیتهای فضایی و با عنایت به مخاطرات زیست محیطی اصلاح نشده اند، هر گونه فعالیت فضایی از جمله سفرهای گردشگری فضایی را می توانند با مشکل مواجه کنند. این مقاله با بهرهمندی از روش پژوهش توصیفی- تحلیلی به این پرسش پاسخ می دهد که تعهدات زیست محیطی دولتها برای تضمین امنیت و ایمنی سفرهای گردشگری فضایی چیست؟ هدف این مقاله ارایه راهکارهای حقوقی برای جلوگیری از آلودگی محیط زیست فضا و زمین با استناد به مسوولیت دولتها در قبال سفرهای گردشگری فضایی و پیشگیری از ارتکاب جرایم زیست محیطی است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
111 - موانع و چالشهای اجرای رویه‌های نوین حقوق بین الملل محیط زیست در حقوق ایران
فاطمه سادات اجاق زاده محمدی علی مشهدی علیرضا آرش پورمعاهدات و رویه‌های بین المللی فراوانی در حفاظت از محیط زیست وجود دارد که مشمول اصول و قواعد حقوقینوینی هستند که می تواند به گسترش حقوق بین الملل زیست محیطی، کمک وافری کنند. رویه اکثر معاهدات نوین مبتنی بر جبران خسارات زیست محیطی بوده است به گونه ای که حتی معاهدات و کنو أکثرمعاهدات و رویه‌های بین المللی فراوانی در حفاظت از محیط زیست وجود دارد که مشمول اصول و قواعد حقوقینوینی هستند که می تواند به گسترش حقوق بین الملل زیست محیطی، کمک وافری کنند. رویه اکثر معاهدات نوین مبتنی بر جبران خسارات زیست محیطی بوده است به گونه ای که حتی معاهدات و کنوانسیون‌هایی که در گذشته بحث جبران خسارت را نیز مطرح ننموده اند در نسخه‌ها و نشستهای بعدی اصلاح گردید. ایران نیز همانند بسیاری از کشورها عضو پروتکل‌ها و کنوانسیون‌ها و معاهدات زیست محیطی مانند کنوانسيون تغيير آب و هوایی، کنوانسيون رامسر، کنوانسيون وين براي حفاظت از لايه ازن، کنوانسيون بازل، پروتکل کارتاهینا، کنوانسيون جلوگيري از آلودگي دريايي و ... می باشد. اما در قوانین زیست محیطی و اجرای رویه‌های حقوقی در حفاظت از محیط زیست چندان موفق عمل نکرده است به گونه ای که الزام آوری چندانی در خصوص حفاظت از محیط زیست وجود ندارد و در مواردی که دولت خود آسیب زننده به محیط زیست است اشخاص حقیقی و یا سازمانهای خصوصی غیردولتی سمتی در دفاع و شکایات زیست محیطی علیه دولت ندارند. سیاست حقوق ایران نیز برای جبران خسارات زیست محیطی مبتنی بر نظریه تقصیر است و عملا مشکلات زیادی برای اثبات تقصیر پیش پای زیان دیده وجود دارد. بنابراین دلیل اصلی مشکلات اجرای رویه‌های نوین حقوق بین الملل محیط زیست در حقوق ایران، ناشی از ضعف و تصویب قوانین زیست محیطی و همچنین عدم الزام دولت و موسسات به اجرای کنوانسیون‌های بین المللی است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
112 - ارزیابی و برازش مدل خط‌مشی‌گذاری عمومی محیط زیست در کشور
سید حسین حسینی کرم الله دانش‌فرد غلامرضا معمارزاده طهران هومن بهمن پورزمینه و هدف: با توجه به اهمیت مقوله محیط زیست در خطمشیهای عمومی کشور و با در نظر گرفتن مشکلات متعدد در حوزه محیط زیست، هدف از این پژوهش ارزیابی و برازش مدل پیشنهادی برای تدوین خطمشیهای عمومی محیط زیست در کشور میباشد. روش بررسی: این پژوهش از نوع توصیفی و تحلیلی بو أکثرزمینه و هدف: با توجه به اهمیت مقوله محیط زیست در خطمشیهای عمومی کشور و با در نظر گرفتن مشکلات متعدد در حوزه محیط زیست، هدف از این پژوهش ارزیابی و برازش مدل پیشنهادی برای تدوین خطمشیهای عمومی محیط زیست در کشور میباشد. روش بررسی: این پژوهش از نوع توصیفی و تحلیلی بوده که در بازه زمانی 98-1397 انجام شده است و با استفاده از طراحی مدل مفهومی اولیه و تعیین ابعاد سه‌گانه اصلی (ساختاری، محتوایی و زمینهای) و نیز سی مولفه فرعی اقدام به تعیین روایی و پایایی مدل و برازش آن گردید.مدل اولیه تحقیق با استفاده از روش معادلات ساختاری (SEM) و با کمک نرمافزار Smart PLS 2 مورد بررسی و آزمون قرار گرفت. در ادامه، برازش مدل در سه سطح صورت گرفت: برازش مدل اندازه‌گیری، برازش مدل ساختاری و برازش کلی مدل (GOF). یافتهها: مقادیر t برای تمام سؤالات بزرگتر از 96/1 بوده و معنی‌دار بودن روابط تعیین گردید. از سوی دیگر، روایی همگرا (AVE) مدل و روایی واگرا به ترتیب با (91/0 و 8368/0) تایید گردیدند. همچنین؛ مقدار R2 (91/0) نشان از تأیید مدل با استفاده از معیار مذکور میباشد و قدرت بالای پیش‌بینی متغیرهای درون‌زا را تایید میکند. بحث و نتیجهگیری: بُعد ساختاری (ضریب مسیر= 5227/0) بیشترین اثر را بر شبکه خط‌مشی‌گذاری عمومی محیط زیست کشور دارد و پس از آن بعد زمینهای/محیطی (با ضریب مسیر= 4597/0) و سپس بُعد محتوایی/رفتاری (ضریب مسیر= 0397/0) در جایگاه سوم قرار دارد. همچنین مقدار معیار GOF معادل 5235/0 حاصل گردید که نشان از برازش قوی مدل کلی پژوهش دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
113 - بررسی نقش سرمایه اجتماعی در حفاظت محیط زیست شهر ایلام
پاکزاد آزادخانی جعفر حسین زاده فرحناز کرمیزمینه و هدف: ارتباط محیط زیست و سرمایه اجتماعی از جمله موضوعات جدیدی است که موردتوجه محققان زیستمحیطی قرار گرفته است. پژوهشگران معتقدند که سطوح سرمایه اجتماعی بر رفتارهای زیستمحیطی و حفاظت از محیط زیست تأثیر به سزایی دارد و رفتارهای زیستمحیطی افراد و تمایل آنها به أکثرزمینه و هدف: ارتباط محیط زیست و سرمایه اجتماعی از جمله موضوعات جدیدی است که موردتوجه محققان زیستمحیطی قرار گرفته است. پژوهشگران معتقدند که سطوح سرمایه اجتماعی بر رفتارهای زیستمحیطی و حفاظت از محیط زیست تأثیر به سزایی دارد و رفتارهای زیستمحیطی افراد و تمایل آنها به حفظ محیط زیست به شخصیت، وضعیت و ظرفیتهای اجتماعی در جامعه بستگی دارد. هدف اصلی پژوهش حاضر تعیین نقش سرمایه اجتماعی بر حفاظت محیط زیست در شهر ایلام میباشد. روش بررسی: روش پژوهش توصیفی-تحلیلی و از نوع کاربردی است. این تحقیق در سال 1396انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش ساکنان شهر ایلام هستند که تعداد 383 نفر از آنها با استفاده از فرمول کوکران انتخاب و بین آنها به روش نمونه گیری تصادفی طبقهای توزیع شد. ابزار این پژوهش پرسشنامه محققساخته میباشد که روایی و پایایی آن با استفاده از نظر کارشناسان و آلفای کرونباخ به میزان 879/0 مورد تایید قرار گرفته است. تجزیه و تحلیل دادهها در این پژوهش با استفاده از آزمونهای همبستگی و رگرسیون در نرمافزار Lisrel انجام شده است. یافتهها: یافتهها نشان داد که بین سرمایه اجتماعی و حفاظت از محیط زیست رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین بین ابعاد سرمایه رابطه‌‌ای و سرمایه شناختی و حفاظت محیط زیست رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. اما بین بعد سرمایه ساختاری و حفاظت محیط زیست رابطه‌‌ای یافت نشد. بحث و نتیجهگیری: در صورت وجود سرمایه اجتماعی در یک جامعه به اهداف از پیش تعیین‌‌شده بهمنظور حفظ محیط زیست با کمترین هزینه و با مشارکت، هماهنگی، تعاون مبتنی بر اعتماد و همبستگی میتوان دست یافت. هر چه سرمایه اجتماعی در یک جامعه بیشتر باشد میزان تمایل به حفاظت از محیط زیست نیز بالا می رود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
114 - تأثیر ابعاد زیست محیطی تغییرات اقلیمی بر امنیت ملی
محمد جلالی مریم افشاری زینب مزینانیانبا وجود این که اثرات تغییرات آب و هوایی شرایط زندگی در بخشهای بزرگی از جهان را تهدید می کند، گروههای مختلف کنشگران در بهبود رژیم آب و هوایی ناکام مانده‌اند. این طبیعی است که آن دسته از کشورهایی که بیشتر از تغییرات آب و هوایی آسیب می بینند باید به دنبال راه هایی جهت به أکثربا وجود این که اثرات تغییرات آب و هوایی شرایط زندگی در بخشهای بزرگی از جهان را تهدید می کند، گروههای مختلف کنشگران در بهبود رژیم آب و هوایی ناکام مانده‌اند. این طبیعی است که آن دسته از کشورهایی که بیشتر از تغییرات آب و هوایی آسیب می بینند باید به دنبال راه هایی جهت بهبود رژیم آب و هوایی هم از طریق روشهای قانونی و هم سایر روشهایی کمتر رسمی، مانند شناساندن تغییرات آب و هوایی به عنوان یک مسئله امنیتی و مشکل محیط زیستی باشند. شرایط تغییر آب و هوا و گرمایش جهانی به عنوان ضریب تهدید امنیت بشری مطرح میشود، چراکه کمبود مواد غذایی و کمبود آب، تخریب محیط زیست، فقر، گسترس بیماری، مهاجرت توده ای را ایجاد میکند که هر کدام ازاین‌ها میتوانند به تنهایی به امنیت ملی خدشه وارد و به سناریو دولت شکست خورده کمک کنند. در عرصه داخلی و در عرصه جهانی امنیت دولت مدرن، زمانی معنا مییابد که دارای قدرت برتر باشد در اینصورت، حتی اگر با فقدان تهدید مواجه باشد، جامعه ای ناامن تلقی میشود. در گفتمان مدرن امنیت ملی، شاهد افزوده شدن وجه نرم افزاری امنیت علاوه بر وجه سخت افزاری آن هستیم. در پی توسعه مفهوم امنیت و خصوصاً توسعه طیف تهدیدات مربوط به امنیت ملی منتقدان برآمدند و مدعی شدند که تهدیدات غیر نظامی مانند تهدیدات زیست محیطی و اقتصادی میتواند به نوبه خود به اندازه تهدیدات نظامی جدی باشند و لذا این تهدیدات نیز باید به عنوان تهدیدات امنیتی در نظر گرفته شوند. در این مقاله سعی برآن بوده با توسل به رویکرد میان رشته ای، تحلیلی از تأثیر ابعاد زیست محیطی تغییرات اقلیمی بر امنیت ملی از منظر حقوق بین الملل محیط زیست ارائه گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
115 - بررسی راهکار های مدیریتی دریاچه ارومیه بر مبنای ارزش گذاری اقتصادی
آیدا شریعت مداری مجید عباسپور زهرا عابدی علیرضا وفائی نژادزمینه و اهداف: کم آبی های سالیان اخیر و کاهش نزولات جوی سبب شده تا تغییرات شگرفی در اکوسیستم دریاچه ارومیه رخ دهد . هدف اصلی این تحقیق بررسی راهکار های مدیریتی دریاچه ارومیه بر مبنای ارزش گذاری اقتصادی است. روش بررسی: در این تحقیق ( 1395) از اسناد و مدارک و مطالعات مید أکثرزمینه و اهداف: کم آبی های سالیان اخیر و کاهش نزولات جوی سبب شده تا تغییرات شگرفی در اکوسیستم دریاچه ارومیه رخ دهد . هدف اصلی این تحقیق بررسی راهکار های مدیریتی دریاچه ارومیه بر مبنای ارزش گذاری اقتصادی است. روش بررسی: در این تحقیق ( 1395) از اسناد و مدارک و مطالعات میدانی استفاده شده است. جامعه آماری شامل ذینفعان ، مردم محلی، گردشگران منطقه می باشند. نمونه گیری به صورت تصادفی و حجم نمونه پس از انجام پیش آزمون با استفاده از آزمون کوکران مشخص گردید. روش و ابزار تجزیه و تحلیل داده ها روش مشروط بوده و با بهره گیری از نرم افزار های Excel ,Eviews ارزش های اقتصادی دریاچه ارومیه برآورد گردید، در تجزیه و تحلیل تغییرات ایجاد شده در دریاچه ارومیه نیز از نرم افزار GIS استفاده شده است . یافته ها: با توجه به تغییرات تراز سطح آب دریاچه ارومیه ، برداشت بی رویه از چاه ها و کشت محصولات با مصرف بالای آب در زمین های کشاورزی از عوامل مهم در خشک شدن دریاچه ارومیه به حساب می آید . بحث و نتیجه گیری: برآورد گردید که میزان تمایل به پرداخت برای حفاظت از ارزش های مختلف دریاچه ارومیه در مجموع برابر با 220484 تومان به ازای هر نفر برای یک ماه می باشد. مدیریت درست منابع و توقف ساخت سدهای جدید بر روی سایر رودخانه های دریاچه، تغییر الگوی کشت، افزایش بهره‌وری آب از جمله اقداماتی است که می بایست برای تعادل بخشیدن به نوسانات این دریاچه در دستور کار قرار گیرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
116 - بررسی تطبیقی آلودگیهای زیست محیطی بین سیستمهای قالب ساقه‌ای و آجر
مهشید انصاری مقدی خدابخشیان محمد هادی ابوالحسنیزمینه و هدف: صنعت آجر سازی سهم قابل ملاحظه‌ای در آلودگی محیط زیست جهان دارد. در مراحل تولید این صنعت، آلاینده‌هایی مانند ذرات معلق ، CO2، CO، NOX و SOX به اتمسفر منتشر میکند. با توجه به افزایش آلودگیها، و همچنین میزان تولید بالای آجر در کشور با جایگزینی مصالحی به جای أکثرزمینه و هدف: صنعت آجر سازی سهم قابل ملاحظه‌ای در آلودگی محیط زیست جهان دارد. در مراحل تولید این صنعت، آلاینده‌هایی مانند ذرات معلق ، CO2، CO، NOX و SOX به اتمسفر منتشر میکند. با توجه به افزایش آلودگیها، و همچنین میزان تولید بالای آجر در کشور با جایگزینی مصالحی به جای آجر میتوان تولید آلاینده‌ها را کاهش داد. این مطالعه با هدف کاهش آلایندگی صنعت آجر و معرفی کاه به عنوان مصالح ساختمانی با عنوان سیستم غالب ساقه‎ای انجام گرفته است.روش بررسی: در این تحقیق (که در سال 1396 انجام گرفته است)، از روش مروری استفاده شده است و منابع کتابخانهای، پایگاه‌های اطلاعاتی، مجلات علمی پژوهشی، کتب مرتبط و آمار موجود(سالنامههای آماری وزارت کشاورزی، ترازنامه انرژی وزارت نیرو، و آمارهای سازمان برنامه و بودجه کشور طی چند سال اخیر) به کار گرفته شده اند.یافتهها: یافتهها نشان میدهد؛ که کاه جایگزینی خوبی برای آجر از نظر عوامل محیط زیست و اقتصادی می باشد، اما یه دلیل نگرانیهای اصلی رطوبت، حشرات، و احتراق، با وجود اینکه به طور گسترده‌ای در دسترس است و ویژگیهای سودمندی دارد، به طور ناچیزی در صنعت ساختمان مورد استفاده قرار میگیرد. سیستم قالب ساقه‌ای شامل پنل‌های فشرده شده است که با توجه به سابقه پژوهشی که در این مورد در دنیا دارد، میتواند بدون آلودگیهای محیط زیستی و با صرف اقتصادی بالا جایگزین مناسب برای آجر در صنعت ساخت و ساز باشد.بحث و نتیجهگیری: آجر پرمصرفترین ماده ساختمانی در سراسر دنیاست، و با توجه به آلودگی محیط زیستی بالای آن، یافتهها نشان میدهد که سیستمهای قالب ساقه‌ای که تماما" تجدیدپذیر است میتواند این آلودگی را به طور قابل توجهی کاهش دهد، به طوری که ساختمان‌های قالب ساقه‌ای را میتوان امروزه در کشورهای سراسر جهان همچون امریکا، اروپا، کانادا، استرالیا، ژاپن، و چین پیدا کرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
117 - امکان سنجی تشکیل وزارت محیط زیست در نظام حقوقی ایران
علی مشهدی فاطمه زابولی زوارهسازمان حفاظت محیط زیست، متولی اصلی حفاظت از محیط زیست و اجرای اصل 50 قانون اساسی است. دقت در عملکرد این سازمان، نشان از عدم توفیق در اجرای کامل و مؤثر وظایف محوله دارد که زمینه را برای طرح موضوع تشکیل وزارتخانه محیط زیست فراهم نموده است. موافقان این امر، دلایلی چون ایجا أکثرسازمان حفاظت محیط زیست، متولی اصلی حفاظت از محیط زیست و اجرای اصل 50 قانون اساسی است. دقت در عملکرد این سازمان، نشان از عدم توفیق در اجرای کامل و مؤثر وظایف محوله دارد که زمینه را برای طرح موضوع تشکیل وزارتخانه محیط زیست فراهم نموده است. موافقان این امر، دلایلی چون ایجاد یکپارچگی و انسجام مدیریتی، ضعف ساختاری و کاستی های نظام حقوقی و نظارت قانونمند مجلس را مطرح می کنند و مخالفان، به خلط امور حاکمیتی و تصدی گری، کم رنگ شدن وظیفه اصلی نهادهای موضوع ادغام و متفاوت بودن جایگاه آنها و دشواری مدیریت یک نهاد چند بخشی اشاره دارند. تحقیق حاضر با روش توصیفی- تحلیلی در صدد بررسی امکان تشکیل وزارتخانه محیط زیست در نظام حقوقی ایران است. بررسی ها نشان داد وجود مشکلات بنیادین حقوقی همچون نبود برنامه جامع توسعه پایدار و حفظ محیط زیست تدوین شده بر اساس سیاست های کلی نظام محیط زیست و همچنین وجود قوانین و مقررات موازی، پراکنده و قدیمی فاقد رویکردهای جامع نگر و نظام مند نسبت به مدیریت محیط زیست، مدیریت ذیل عنوان سازمان و یا وزارتخانه را تحت تأثیر قرار داده و باید ابتدا در صدد رفع آنها برآمد. با این حال به نظر می رسد با توجه به شأن و جایگاه سازمانی، اجتماعی و حقوقی وزارتخانه در نظام سیاسی کشور، ساختار وزارتخانه ای محیط زیست در ایجاد و اجرای این تحولات بنیادین و رفع مشکلات موجود، توفیق بیشتری داشته باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
118 - برآورد میزان تمایل به پرداخت برای بهبود کیفیت هوا در شهر تهران
احسان اصغرزاد کامبیز هژبر کیانی علی امامی میبدی فرید عسگریزمینه و هدف: با توجه به ضرورت آگاهی شهروندان در خصوص ارزش هوای پاک و شناخت تاثیر آلودگی بر دارایی ایشان و همچنین امکان تحلیل بهتر پروژه‌ها و مقایسه آن ها با هم و انتخاب بهترین و کم هزینه ترین پروژه برای سیاست‌گذاران و برنامه ریزان اقتصادی، این مطالعه با هدف برآورد ارزش أکثرزمینه و هدف: با توجه به ضرورت آگاهی شهروندان در خصوص ارزش هوای پاک و شناخت تاثیر آلودگی بر دارایی ایشان و همچنین امکان تحلیل بهتر پروژه‌ها و مقایسه آن ها با هم و انتخاب بهترین و کم هزینه ترین پروژه برای سیاست‌گذاران و برنامه ریزان اقتصادی، این مطالعه با هدف برآورد ارزش هوای پاک و میزان تمایل به پرداخت جهت بهبود کیفیت هوا توسط شهروندان در کلان شهر تهران انجام گرفته است. روش بررسی: در مقابل روش مرسوم اقتصادی که ارزش یک کالا برای تمام موجودیت کالا محاسبه میشود، هدانیک روشی است که به وسیله آن ارزش لذت حس شده را از ویژگیهای یک کالا معین مینماید، روش قیمت‌گذاری هدانیک عبارت است از رگرسیون قیمت مشاهده شده یک کالا بر روی صفات کیفی آن، بنابراین میتوان گفت روش هدانیک تقاضای یک محصول و یا نهاده را به صورت تابعی از خصوصیات آن در نظر میگیرد. در این تحقیق با استفاده از دادههای معاملات انجام شده در بازار مسکن شهر تهران، در مقطع زمانی سال 1395 و براساس سه دسته ویژگی ساختاری، همسایگی و محیط زیستی به برآورد تابع قیمت هدانیک شهر تهران پرداخته‌ایم. براین اساس تعداد 7141 نمونه از معاملات واقعی به صورت نمونه گیری تصادفی ساده از میان مناطق 22 گانه شهر تهران جمع آوری گردید. یافتهها: نتایج نشان میدهد 81 درصد از تغییرات لگاریتم قیمت مسکن به وسیله متغیرهای منتخب در مدل لگاریتمی دو طرفه، توضیح داده میشود. بیشتر متغیرهای به کار گرفته شده معنی دار و دارای علامت مورد انتظار میباشند. همچنین با استفاده از مشتق ضمنی، ضریب شاخص کیفیت هوا از تابع قیمت هدانیک، برآورد گردیده است. بحث و نتیجه گیری: میل نهایی به پرداخت برای یک واحد کاهش در شاخص کیفیت هوا (بهبود شاخص کیفیت هوا) برای هر خانوار، در تهران برابر با رقمی در حدود 3 میلیون ریال است. با توجه به میانگین متراژ خرید 72 متر مربع در شهر تهران، میل نهایی به پرداخت براساس هر متر مربع مبلغ 42 هزار ریال میباشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
119 - جایگاه ضمانت های حقوقی وکیفری در حمایت از فضای سبز خصوصی/شهری
امید رهنما سیدمحسن بهشتیان مریم افشاریبا وجود اهمیت فضاهای سبز شهری به منظور تحقق اهداف توسعه پایدار، با رشد و توسعه شهرنشینی، فضاهای سبز در ساختار کالبدی شهر ها، به شدت در معرض تخریب قرار گرفته است. قوانین و مقررات، همواره به عنوان مهمترین ابزار حقوقی دولت ها برای حفاظت از محیط زیست تلقی می شود. در کشور ما أکثربا وجود اهمیت فضاهای سبز شهری به منظور تحقق اهداف توسعه پایدار، با رشد و توسعه شهرنشینی، فضاهای سبز در ساختار کالبدی شهر ها، به شدت در معرض تخریب قرار گرفته است. قوانین و مقررات، همواره به عنوان مهمترین ابزار حقوقی دولت ها برای حفاظت از محیط زیست تلقی می شود. در کشور ما به رغم وجود قوانین و مقررات زیست محیطی متعدد، روند تخریب فضاهای سبزهمچنان ادامه دارد. در این پژوهش سعی شده است به نقاط ضعف وقوت ضمانت های اجرایی در قوانین جاری کشور در حوزه فضای سبزخصوصی شهری پرداخته شده است.روش تحقیق در این مقاله به صورت توصیفی - تحلیلی است. در این مقاله با پرداختن به قوانین و مقررات مرتبط با فضای سبز شهری ، نسبت به بررسی چالش های حقوقی موجود در قوانین جاری و ارایه راهکارها اقدام شده است.در این پژوهش با توجه به تحلیل ضمانت های حقوقی وکیفری در حوزه فضای سبز خصوصی شهری ، علی رغم وجود ضمانت های متعدد در این حوزه مانند جرایم مالی ،حبس و ... شاید یکی از مهم ترین نقاط مفقوده در این ضمانت ها در مرحله اجرا می باشد بدین معنا که شاید ضمانت های خوبی در قوانین پیش بینی شده اما در مرحله اجرا توسط مجریان بخوبی اجرا نمی گردد و یا با اغماض با آن برخورد می شود.نتیجه این تحقیق حاکی از آن است که قوانین مرتبط با فضای سبز در ایران قدیمی و دارای نقدهای بسیاری است، لذادر پاره ای از موارد نمی تواند پاسخگوی نیازهای حمایتی و همچنین حفظ فضای سبز شهری باشد. شاید بتوان گفت حلقه مفقوده دراین قوانین عدم اجرای صحیح ضمانت های حقوقی وکیفری پیش بینی شده در قوانین است . تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
120 - شناسایی مؤلفه‌های برنامه درسی سبز و ارائه الگوی مطلوب به منظور ارتقاء فرهنگ زیست محیطی دانش آموزان دوره دوم ابتدایی
افسانه احمدی مقدم محبوبه سلیمان پورعمران بهرنگ اسماعیلی شادزمینه و هدف: برنامه درسی سبز یک برنامه عملی در جهت یادگیری پایدار، آموزش پایدار و سیستماتیک و وابسته به یکدیگر است.پژوهش حاضر، با هدف طراحی و اعتبار یابی مدل مطلوب برنامه درسی سبز به منظور ارتقاء فرهنگ زیست محیطی دانش آموزان دوره دوم ابتدایی درسال 1399 با استفاده از طرح أکثرزمینه و هدف: برنامه درسی سبز یک برنامه عملی در جهت یادگیری پایدار، آموزش پایدار و سیستماتیک و وابسته به یکدیگر است.پژوهش حاضر، با هدف طراحی و اعتبار یابی مدل مطلوب برنامه درسی سبز به منظور ارتقاء فرهنگ زیست محیطی دانش آموزان دوره دوم ابتدایی درسال 1399 با استفاده از طرح پژوهش آمیخته از نوع اکتشافی انجام گرفته است. روش بررسی: در بخش کیفی، از روش تحلیل مضمون با رویکرد استقرایی و در بخش کمی از روش توصیفی از نوع پیمایشی استفاده شد. بر اساس مؤلفه های دست آمده، پرسشنامه 73 گویه ای ساخته شد. به منظور اعتبارسنجی پرسشنامه، از روایی صوری، محتوایی و روایی سازه استفاده شد. نمونه آماری در بخش کمی شامل 395 نفر از متخصصان حوزه برنامه درسی، اساتید علوم تربیتی، معاونان و مدیران آموزش و پرورش استان خراسان رضوی و همچنین اعضای هیات علمی و متخصصان حیطه آموزش محیط زیست بودند. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش تحلیل عاملی تاییدی و رویکرد مدل سازی معادله ساختاری کواریانس محور استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که ابزار سنجش از اعتبار عاملی برخوردار است. همچنین مقادیر مربوط به برآورد ضریب آلفای کرونباخ، به منظور سنجش همبستگی درونی مضامین پایه بالاتر از 7/0 شد، در نتیجه ابزار سنجش مربوط به این مفاهیم از دقت اندازه گیری کافی برخوردار است. بحث و نتیجه گیری: یافته های حاصل از تحلیل مضمون منجر به طراحی مدل برنامه درسی سبز با 4 مضمون سازمان دهنده و 20 مضمون پایه گردید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
121 - آثار اقتصادی و زیست محیطی موافقتنامه تجاری ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا: رویکرد GDyn-E
یاسر بلاغی اینالو مهدی نجاتی مجتبی بهمنی سید عبدالمجید جلائی اسفندآبادیزمینه و هدف: پیامدهای اقتصادی و زیست محیطی آزاد سازی تجاری و موافقت‌نامه‌های آزاد تجاری همواره مورد بحث بوده است. در همین راستا، در این پژوهش آثار اقتصادی و زیست محیطی کاهش تعرفه‌های وارداتی ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا در یک افق زمانی بلند مدتِ 25 ساله تحلیل شده است أکثرزمینه و هدف: پیامدهای اقتصادی و زیست محیطی آزاد سازی تجاری و موافقت‌نامه‌های آزاد تجاری همواره مورد بحث بوده است. در همین راستا، در این پژوهش آثار اقتصادی و زیست محیطی کاهش تعرفه‌های وارداتی ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا در یک افق زمانی بلند مدتِ 25 ساله تحلیل شده است.روش بررسی: در این پژوهش، تحلیل تجربی و کمی‌سازی نتایج بر اساس الگوی پروژه تحلیل تجارت جهانی انرژی محورِ پویا (GDyn-E) انجام شده است، الگوی ذکر شده، از نوع الگوی‌های تعادل عمومی قابل محاسبه (CGE)، جهانی و چند منطقه‌ای است. با توجه به ماهیت بین‌المللی بودن تجزیه و تحلیل این پژوهش، یک الگو و پایگاه داده جهانی به منظور تحقق اهداف این پژوهش مورد نیاز بود، بنابراین، الگویGDyn-E و نسخه‌ی 10 پایگاه داده آن (منتشر شده در سال 2020) برای تجزیه و تحلیل انتخاب شد، این پایگاه داده کل جهان را پوشش میدهد. در این پژوهش، آثار اقتصادی و زیست محیطی موافقت‌نامه‌های آزاد تجاری ایران و اوراسیا طی دو سناریو (کاهش 50 درصدی و کاهش 100 درصدی نرخ تعرفه‌ها) با نرم افزار RunDynam تحلیل شده است.یافتهها: نتایج این پژوهش نشان میدهد که با کاهش تعرفه‌ی دوجانبه، کل انتشار گاز CO2 در ایران روند افزایشی دارد و با افزایش درجه آزاد سازی تجاری، حجم انتشار گاز CO2 بیشتر میشود و نیز کل انتشار گاز CO2 در اوراسیا روند کاهشی دارد و با افزایش درجه آزاد سازی تجاری، حجم انتشار گاز CO2 کمتر میشود. نتایج این پژوهش در ارتباط با رفاه اقتصادی و تولید نشان میدهد که با کاهش تعرفه تجاری، رفاه و تولید در ایران روند افزایشی دارد و نیز رفاه و تولید در اتحادیه اقتصادی اوراسیا به ترتیب روند افزایشی و کاهشی را نشان میدهد. روند اثر تکنیک (فناوری) در ایران نزولی و در اتحادیه اقتصادی اوراسیا صعودی است، اثر تکنیک بیانگر تغییر در فناوری تولید، به خصوص تغییر به سمت فناوری پاک است. با آزاد سازی تجاری، اثر فناوری در ایران به افزایش تخریب محیط زیست منجر شده است و در اتحادیه اقتصادی اوراسیا به کاهش تخریب محیط زیست منجر میشود و نشان میدهد که اتحادیه اقتصادی اوراسیا به سمت فناوری پاک سوق داده میشود و در ایران از فناوریهای پاک استفاده نشده است و یکی از دلایل آن میتواند ناشی از عدم قوانین سختگیرانه زیست محیطی در ایران باشد.بحث و نتیجهگیری: پیشنهاد میشود همگام با کاهش تعرفه تجاری و اعمال سایر مقررات مربوط به موافقتنامه، استفاده از قوانین زیست محیطی سختگرانه‌تر و نیز استفاده از فناوریهای پاک و انتقال این نوع فناوری به کشور در دستور کار قرار گیرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
122 - جستاری حقوقی بر ارتباط سنجی تمرکز و مخاطرات طبیعی در تهران
محمد زرشگی سید محمد هاشمیکلانشهر تهران به دلایل متعدد از جمله نوع مکان گزینی، توسعه فیزیکی نامناسب،عدم رعایت توسعه متوازن و آمایش سرزمین،عدم رعایت اصل احتیاط در مباحث زیست محیطی به عنوان اصلی پیشگیرانه و غیره همواره در معرض خطرات ناشی از مخاطرات طبیعی قرار داشته است.از جمله مخاطراتی که تهران را أکثرکلانشهر تهران به دلایل متعدد از جمله نوع مکان گزینی، توسعه فیزیکی نامناسب،عدم رعایت توسعه متوازن و آمایش سرزمین،عدم رعایت اصل احتیاط در مباحث زیست محیطی به عنوان اصلی پیشگیرانه و غیره همواره در معرض خطرات ناشی از مخاطرات طبیعی قرار داشته است.از جمله مخاطراتی که تهران را تهدید می کند،زمین لرزه قریب الوقوع و معضلات زیست محیطی مستقر است.تراکم جمعیتی اصلی ترین علت وجودی و وجوبی معضلات زیست محیطی مستقر در تهران می باشد. مسلما با وقوع زلزله احتمالی در تهران و با وجود تراکم جمعیتی موجود در پایتخت که 19 برابر میانگین کشوری است،میزان آسیب ها و تلفات ناشی از وقوع آن می تواند منجر به یک فاجعه انسانی شود.لذا می توان اعمال اصول حقوقی را راهکاری موثر برای غلبه بر معضلات بالا دانست.بااجرای قوانین موجود در زمینه تراکم زدایی از تهران از جمله:توسعه متوازن وآمایش سرزمین در چارچوب اصل تساوی، اجرای دولت الکترونیک در چارچوب اصل انطباق،کوچک سازی دولت در پرتو بند 10 اصل سوم قانون اساسی،تحقق دولت رفاه به معنای واقعی در چارچوب اصل انتظار مشروع،اهتمام جدی برای کاهش آسیب های ناشی از وقوع زلزله احتمالی و معضلات زیست محیطی مستقر در تهران در پرتو اعمال اصل احتیاط و... می توان تا حدود بسیار زیادی به عمده مشکلات این ابرشهر فائق آمد.در پژوهش حاضر قصد داریم از منظری حقوقی به ارائه راهکارهایی جهت کاهش آسیب های محتمل ناشی از خطرات طبیعی یادشده بپردازیم.روش تحقیق حاضر توصیفی-تحلیلی و کاربردی است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
123 - بهبود ثبات نوری نخ پشمی رنگ رزی شده با رنگ زای طبیعی جاشیر توسط عصاره رزماری با تاکید بر رویکرد حفظ محیط زیست
اخترالسادات موسوی احمد اکبری حسن خاتمیزمینه و هدف: یکی از عوامل مخرب اصلی در رنگ پریدگی الیاف رنگی، پرتوهای فرابنفش با انرژی زیاد است که موجب شکستن پیوندهای شیمیایی و تجزیه نوری ساختارهای آلی می گردد. امروزه به دلیل اثرات نامطلوب آنتی اکسیدان های سنتزی، تمایل به استفاده از آنتی اکسیدان های طبیعی که اﺳﺘﻔﺎده أکثرزمینه و هدف: یکی از عوامل مخرب اصلی در رنگ پریدگی الیاف رنگی، پرتوهای فرابنفش با انرژی زیاد است که موجب شکستن پیوندهای شیمیایی و تجزیه نوری ساختارهای آلی می گردد. امروزه به دلیل اثرات نامطلوب آنتی اکسیدان های سنتزی، تمایل به استفاده از آنتی اکسیدان های طبیعی که اﺳﺘﻔﺎده از آن ها ﻓﺎﻗﺪ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺿﺮر و زﯾﺎن ﺑﺮای محیط زیست ﺑﺎﺷﺪ، یا مضرات حاصل کم تر از آنتی اکسیدان های سنتزی باشد اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ. هدف از این تحقیق استفاده از عصاره رزماری با ویژگی آنتی اکسیدانی و دوست دار محیط زیـست به عنوان کاربرد نوین جهت محافظت الیاف در برابر پرتوهای فرابنفش می باشد.روش بررسی: در این پژوهش عوامل زمان تابش نور و غلظت آنتی اکسیدان با استفاده از عصاره رزماری بهینه سازی شد. سپس مشخصه های رنگی نمونه های پشمی رنگ رزی شده تحت سیستمCIE (L*a*b*) مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفت و با مقادیر تغییر رنگ E∆ بیان شد. در نهایت تغییرات فیزیکی الیاف خام و عمل شده با آنتی اکسیدان طبیعی (عصاره رزماری) بعد از رنگ رزی با استفاده از تست SEM بررسی شد.یافته ها: در تمامی موارد، استفاده از آنتی اکسیدان تا حدودی باعث بهبود نسبی در خواص حفاظتی نمونه ها در برابر پرتوهای فرابنفش شد. برای نمونه های عمل شده با عصاره رزماری غلظت 0۱/0 و ۰۳/۰ بهترین عمل کرد را در ثبات نشان داد.بحث و نتیجه گیری: به طورکلی با توجه به نتایج می توان گفت که امکان مطالعه در زمینه جاذب های طبیعی به دلیل خصوصیات محیط زیستی ، صرفه اقتصادی و در دسترس بودنشان، به منظور پیشرفت و توسعه کاربرد این مواد و جلوگیری از آلودگی محیط زیست مهم و اساسی میباشد و باید به آن توجه شود . تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
124 - مسئولیت بین‌المللی دولت حامی در بهره‌برداری از منابع ناحیه در پرتو بایسته‌های حقوق بین‌الملل محیط زیست
جواد صالحی حسین آل کجبافتعهدات دولت حامی، تابع مسئولیت ناشی از بایسته‌های حقوق بین‌الملل محیط زیست است. تعهدات دولت حامی در حفاظت از محیط زیست ناحیه دارای ماهیت مقتضی، ارزیابی، احتیاط، پیشگیری، کنترل و جبران است. با وجود این، اگر دولت حامی کلیه اقدامات لازم و مناسب در حد توان و امکانات خویش را أکثرتعهدات دولت حامی، تابع مسئولیت ناشی از بایسته‌های حقوق بین‌الملل محیط زیست است. تعهدات دولت حامی در حفاظت از محیط زیست ناحیه دارای ماهیت مقتضی، ارزیابی، احتیاط، پیشگیری، کنترل و جبران است. با وجود این، اگر دولت حامی کلیه اقدامات لازم و مناسب در حد توان و امکانات خویش را برای پایبندی پیمانکار تحت حمایت انجام داده باشد، جبران خسارات ناشی از فعالیت پیمانکار برعهده آن نیست. این وضعیت به‌معنای جبران نشدن خساراتی است که ناشی از فعالیت پیمانکار برای بهره‌برداری از منابع ناحیه است. حال آنکه جامعه بین‌المللی نباید خسارات وارد شده از فعالیتهای پیمانکار به محیط زیست دریاها را در هر صورت متحمل شود. بی‌تردید ناتوانی دولت حامی در کنترل و الزام پیمانکار به تبعیت مطلق از استانداردهای بین‌المللی در اکتشاف و استخراج منابع دریاها نباید به حساب جامعه بین‌المللی گذاشته شود. ضروری است که دولت حامی به نحو مطلق مسئولیت خسارات وارد شده از سوی پیمانکار را برعهده داشته باشد. اگر ورود خسارات ناشی از تقصیر پیمانکار است، دولت حامی آن را جبران کند و سپس از وثیقه‌های پیمانکار کسر کند. اگر ورود خسارات ناشی از سهل‌انگاری دولت حامی است، همو خسارت را جبران کند تا اینکه در هر صورت خسارات وارد شده به محیط زیست دریاها بدون جبران باقی نماند و صدمات آن بر پیکره جامعه بین‌المللی تحمیل نشود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
125 - تحلیل میزان امنیت شهری و زیستمحیطی در پیاده راههای اقلیم بارشی رشت (مطالعه موردی: پیاده راه علم الهدی)
الهام پورمهابادیان حسن احمدی سید یوسف امیریزمینه و هدف: هدف این تحقیق، تحلیل میزان امنیت در پیاده‌راه‌ها با رویکرد امنیت زیستمحیطی در اقلیم بارشی میباشد که به عنوان نمونه، پیادراه علم‌الهدی در شهر رشت برگزیده شده است.روش بررسی: روش تحقیق، توصیفی ـ تحلیلی بوده و جمعآوری دادهها، به روش کتابخانهای و میدانی با أکثرزمینه و هدف: هدف این تحقیق، تحلیل میزان امنیت در پیاده‌راه‌ها با رویکرد امنیت زیستمحیطی در اقلیم بارشی میباشد که به عنوان نمونه، پیادراه علم‌الهدی در شهر رشت برگزیده شده است.روش بررسی: روش تحقیق، توصیفی ـ تحلیلی بوده و جمعآوری دادهها، به روش کتابخانهای و میدانی با استفاده از پرسشنامه و نظرسنجی از شهروندان انجام شده است. در این پژوهش، برای تحلیل پرسشنامهها از نرمافزار SPSS استفاده شده است.یافتهها: پیاده‌راه‌ها یکی از اصلی‌ترین فضاهای شهری در شهرها میباشند و نقش بسیار عمده‌ای را در امنیت شهری و زیستمحیطی افراد و فعالیتهای شهری دارند. بنابراین میتوان گفت: تأمین امنیت انسانی و زیستمحیطی این فضاها میتواند کمک شایانی به شهروندان و رشد کیفی شهر داشته باشد. چرا که امنیت زیستمحیطی یکی از مؤلفه‌های اصلی امنیت انسانی محسوب میگردد و مقوله امنیت نیز در زیرمجموعه‌های ایجاد پایداری شهرها ذکر شده است؛ به همین دلیل بررسی میزان امنیت در پیاده‌راه‌ها و ارائه اصول ارتقا آن میتواند در ایجاد شهر ایمن، زنده، فعال و دارای محیط زیست سالم با استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر نقش حیاتی داشته باشد.بحث و نتیجهگیری: نتایج پژوهش حاکی از آن است که بعد از تبدیل خیابان علم‌الهدی به پیاده‌راه، از لحاظ کالبدی و مسائل امنیت زیستمحیطی، تمهیداتی در نظر گرفته شده که میزان امنیت را در این فضا بالا برده است؛ از جمله این تمهیدات عدم امکان ورود وسایل نقلیه موتوری در این فضاها، کنترل این فضاها توسط پلیس و روشنایی و نورپردازی با استفاده از انرژیهای پاک و تجدیدپذیر بوده است. علاوه بر این موارد در ارتقا امنیت مؤلفه‌های دیگری نیز مؤثر هستند که در این پژوهش بدانها پرداخته شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
126 - تاثیر برخی از عوامل مؤثر بر انتشار دی اکسید کربن در کشورهای منتخب منطقه منا: رویکرد رگرسیون چندک پنل
نوشین کریمی علویجه نرگس صالح نیا محمدطاهر احمدی شادمهریزمینه و هدف: طی دهه های اخیر انتشار آلاینده ها و حفاظت از محیط زیست یکی از دغدغه های مهم جوامع در حال توسعه می باشد، چرا که این جوامع برای رسیدن به رشد اقتصادی بالا نیازمند استفاده از انرژی هستند و مصرف انرژی بیشتر آلودگی های زیست محیطی بیشتری را به همراه دارد. بررسی عو أکثرزمینه و هدف: طی دهه های اخیر انتشار آلاینده ها و حفاظت از محیط زیست یکی از دغدغه های مهم جوامع در حال توسعه می باشد، چرا که این جوامع برای رسیدن به رشد اقتصادی بالا نیازمند استفاده از انرژی هستند و مصرف انرژی بیشتر آلودگی های زیست محیطی بیشتری را به همراه دارد. بررسی عوامل موثر بر انتشار آلاینده ها و به خصوص گاز دی اکسید کربن می تواند در برنامه ریزی برای کنترل و مدیریت آلاینده ها موثر واقع شود. هدف از این تحقیق تعیین تاثیر اندازه جمعیت، تولید ناخالص داخلی، شدت انرژی و شهرنشینی بر انتشار دی اکسید کربن در کشورهای منتخب منطقه منا طی سال های 2000-2017 است. روش بررسی: عوامل موثر بر انتشار دی اکسید کربن در کشورهای منتخب منطقه منا با استفاده از مدل رگرسیون چندک پنل بررسی شده است. ویژگی شاخص این مدل تخمین متغیرهای مستقل در چندک‌های گوناگون و تاثیر آنها بر متغیر وابسته است که با این کار دقت تخمین بسیار بالاتر رفته و میتوان نتیجه تخمین در هر چندک را به صورت جداگانه مشاهده کرد. یافتهها: یافته های تحقیق نشان می دهد که اندازه جمعیت به جز چندک‌های 05/0 و 1/0 اثر مثبت و معناداری بر گسترش دی اکسید کربن دارد. شدت انرژی و تولید ناخالص داخلی در تمامی چندک ها اثر مثبت و معناداری بر انتشار CO2دارند. رابطه شهرنشینی و دی اکسید کربن در تمامی چندک‌ها به جز 95/0 منفی و فقط در چندک های 05/0، 1/0، 7/0 و 8/0معنادار است. بحث و نتیجهگیری: در این مطالعه با توجه به این که تولید ناخالص داخلی بیشترین اثرگذاری را بر میزان انتشار دی اکسید کربن دارد، لذا توصیه میشود که با ارتقای تکنولوژی های تولید، تعبیه زیرساخت‌های انرژیهای تجدیدپذیر و ارائه مجوزهایی برای ورورد صنایع کمتر آلاینده کننده به کشورهای مورد بررسی، شرایطی میسر شود که رشد اقتصادی ناشی از افزایش تولید ناخالص داخلی با کمترین میزان انتشار آلاینده ها همراه باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
127 - ارزیابی تاثیرافزایش عمق حفره وتعدادطبقات درعملکردانرژی گونه های مختلف نمای دوپوسته در36سناریوی متفاوت درساختمان های اداری اقلیم سرد (نمونه موردی: ساختمانی اداری درتبریز)
شیرین نوری وند لیدا بلیلان داریوش ستارزاده مازیار آصفیزمینه وهدف: در نتیجه افزایش آگاهی از مسائل محیط زیستی و افزایش هزینه انرژی متخصصان باید با استفاده از ابزارهای شبیه سازی، عملکرد انرژی رادر طراحی خود در نظر بگیرند. هدف از این مطالعه بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان های اداری دراقلیم سرد و معرفی مدل بهینه ازانواع نمای د أکثرزمینه وهدف: در نتیجه افزایش آگاهی از مسائل محیط زیستی و افزایش هزینه انرژی متخصصان باید با استفاده از ابزارهای شبیه سازی، عملکرد انرژی رادر طراحی خود در نظر بگیرند. هدف از این مطالعه بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان های اداری دراقلیم سرد و معرفی مدل بهینه ازانواع نمای دوپوسته دراین اقلیم می باشد.روش بررسی: روش پژوهش در این مقاله بر مبنای پژوهش علی و شبیه سازی است. ابزاراین پژوهش نرم افزار Design Builder است. عملکرد انرژی نمای دوپوسته در36سناریو متفاوت در 4گونه نمای دو پوسته درساختمانی اداری دراقلیم سردتبریز با سه عمق حفره 7/0، 1و3/1متر در سه حالت 5طبقه،10طبقه و 15طبقه، جهت دستیابی به حداقل مصرف انرژی مطالعه شد.یافته ها: نتایج حاکی ازآن است که گونه پنجره جعبه ای 5طبقه با عمق حفره 3/1متر دارای کمینه مصرف برق و گونه چندطبقه ای 15طبقه باعمق حفره7/0متر دارای کمینه مصرف گازاست. دریک عمق حفره ثابت، باافزایش تعدادطبقات مصرف برق افزایش و مصرف گاز کاهش می یابد. همچنین باافزایش عمق حفره مصرف برق روند نزولی پیدامی کند.گونه چندطبقه ای15 طبقه با عمق حفره 1مترکمترین مصرف کل انرژی و گونه دالانی5طبقه با عمق حفره 7/0متر بیشترین مصرف کل انرژی را دارد. باافزایش تعدادطبقات ودرنتیجه آن افزایش ارتفاع فضای حفره مصرف گاز درزمستان به مقدار بیشتری کاهش پیدامی کند. طبق یافته حاصل مدل نمای دوپوسته چندطبقه ای با 15طبقه و دارای عمق حفره 7/0متر می تواند گزینه مناسبی ازالگوی نمای دوپوسته دراقلیم سرد باشد و برعکس مدل دالانی با 5طبقه و عمق حفره 3/1متر برای استفاده درنمای ساختمان های این اقلیم توصیه نمی شود.بحث ونتیجه گیری: باتوجه به نیازبالای گرمایشی اقلیم سرد و بهره وری انرژی نمای دوپوسته لازم است گونه متناسب با این منطقه انتخاب گردد.بحث ونتیجه گیری: باتوجه به نیازبالای گرمایشی اقلیم سرد و بهره وری انرژی نمای دوپوسته لازم است گونه متناسب با این منطقه انتخاب گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
128 - رویکردهای اجرای حقوق بین الملل محیط زیست در حقوق داخلی کشورها با نگاهی به نظام حقوقی ایران
اعظم پرنده مطلق شیرین شیرازیان علی زارعاجرای حقوق بین الملل محیط زیست در نظام های مختلف حقوقی یکی از موضوعات به روز حقوق بین الملل معاصر به شمار می آید. در همین راستا، ماده 9 قانون مدنی ایران راه حلی را برای اجرای معاهدات بین المللی ارائه داده است، با این همه، ماده مذکور، علاوه بر تفسیربردار بودن آن، نسبت أکثراجرای حقوق بین الملل محیط زیست در نظام های مختلف حقوقی یکی از موضوعات به روز حقوق بین الملل معاصر به شمار می آید. در همین راستا، ماده 9 قانون مدنی ایران راه حلی را برای اجرای معاهدات بین المللی ارائه داده است، با این همه، ماده مذکور، علاوه بر تفسیربردار بودن آن، نسبت به سایر منابع حقوق بین الملل از قبیل عرف بین المللی و آرا و رویه های قضایی ساکت و صامت است. هدف این مقاله، بررسی رویکردهای اجرای حقوق بین الملل محیط زیست در حقوق داخلی کشورها با نگاهی به نظام حقوقی ایران می باشد. این مطالعه با تکیه بر رهیافت تحلیلی و با اتخاذ روش استقرایی، راهکارهای احتمالی قانونگذار برای اجرای موثر حقوق بین الملل محیط زیست در کشور را نیز مدنظر قرار می دهد. بررسی و مطالعات این تحقیق نشان داده است که علی رغم ابهامات حقوقی و محدودیت های اجرایی، ظرفیت های حقوقی قابل استنادی در نظام حقوقی ایران برای اجرای موثر حقوق بین الملل وجود دارد. ضمن آنکه وضع قوانین و مقررات حقوقی به منظور تبیین واضح رابطه حقوق داخلی ایران با تعهدات عرفی و قرادادی بین المللی ضروری به نظر می‎ رسد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
129 - نقش مراجع قضایی داخلی در شناسایی و تضمین عدالت میان نسلی به عنوان رکن اساسی توسعه پایدار
توکل حبیب زاده کیوان اقبالی امیر پناهنده ثمریندر دهه های اخیر، افزایش گسترده نابرابری در جهان و تخریب نگران کننده محیط زیست، دولت ها را به بازبینی نحوه تدوین و اجرای برنامه های توسعه واداشته است، بازبینی که ماحصل آن طرح مفهوم جدیدی با عنوان توسعه پایدار می باشد. توسعه پایدار فرایندی از توسعه است که در آن مطلوب بودن أکثردر دهه های اخیر، افزایش گسترده نابرابری در جهان و تخریب نگران کننده محیط زیست، دولت ها را به بازبینی نحوه تدوین و اجرای برنامه های توسعه واداشته است، بازبینی که ماحصل آن طرح مفهوم جدیدی با عنوان توسعه پایدار می باشد. توسعه پایدار فرایندی از توسعه است که در آن مطلوب بودن و امکانات موجود در طول زمان کاهش پیدا ننموده و نوعی عدالت توزیعی مستلزم تقسیم عادلانه فرصتهای توسعه بین نسل های کنونی و آینده به عنوان یکی از مهمترین اهداف توسعه مزبور برقرار خواهد شد. در این میان، با عنایت به آنکه مراجع قضایی به عنوان تضمین کنند گان اصلی عدالت در هر جامعه تلقی شده، در تحقیق حاضر سعی بر آن گردیده تا با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی، نقش و جایگاه این مراجع در ورود به مسئله لزوم رعایت عدالت میان نسلی در پیشبرد هر گونه برنامه توسعه ملی یا محلی و در نتیجه ایجاد التزام به رعایت ملاحظات مرتبط با این بعد از عدالت مورد ارزیابی قرار گیرد. در این راستا، بررسی رویه قضایی موجود در دادگاه های برخی از کشورها حکایت از آن دارد که مراجع مذکور می توانند نقشی اساسی در شناسایی و تضمین برقراری عدالت بین نسل حاضر و نسل های آینده در جریان تدوین و اجرای برنامه های توسعه ملی و ناحیه ای، به عنوان یکی از اهداف اصلی توسعه مبتنی بر پایداری بر عهده گیرند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
130 - مسوولیت بین المللی سرمایه گذاران خارجی در ارتباط با محیط زیست
مجتبی انصاریان شیرین شیرازیانقلمروی اجرای حقوق سرمایه گذاری و حقوق محیط زیست مشابه است. تا مولفه های محیط زیست؛ هوا، خاک و آب وجود نداشته باشد امکان هیچگونه سرمایه گذاری، تولید، انباشت سرمایه و مصرف نیز وجود نخواهد داشت. به همین جهت هرشخصی با هر نقشی باید در فرایند نگهداری و بهروزی محیط زیست اقدام أکثرقلمروی اجرای حقوق سرمایه گذاری و حقوق محیط زیست مشابه است. تا مولفه های محیط زیست؛ هوا، خاک و آب وجود نداشته باشد امکان هیچگونه سرمایه گذاری، تولید، انباشت سرمایه و مصرف نیز وجود نخواهد داشت. به همین جهت هرشخصی با هر نقشی باید در فرایند نگهداری و بهروزی محیط زیست اقدام نماید که در این میان نقش سرمایه گذاران برجسته است.امروزه بر تمام بازیگران محرز گشته که ورود آن ها به بازار رقابتی بازرگانی بین الملل و ارتقای سطح رفاه جامعه و امنیت در تمام ابعاد آن نیازمند جذب سرمایه گذاری خارجی است. بسیاری از کشورها که خواهان جذب هر چه بیشتر سرمایه به داخل کشورشان هستند اقدام به تصویب قوانینی می کنند که هرچند سرمایه گذاری را تشویق می کند از سوی دیگر، محیط زیست را در بلند مدت به سمت نابودی می کشاند. شرکت های فراملی نیز به سرمایه گذاری در سرزمین هایی تمایل دارند که مقررات زیست محیطی آسان تری دارند.تنها ورود هرچه بیشتر سرمایه، نفع عمومی را تامین نمی سازد بلکه حضور سرمایه با مصرف صحیح و به موقع و حفاظت از محیط زیست است که منافع ملی و جهانی را تحقق می بخشد.پژوهش حاضر این پرسش را مطرح می کند که چگونه می توان غیر از دولت ها و سازمان های بین المللی برای سایربازیگران همچون سرمایه گذاران خارجی درصورت تخریب محیط زیست مسوولیت بین المللی قایل شد؟ چنین فرض شده است که درصورت تخریب محیط زیست حتی بارضایت کشور سرمایه پذیر باید مسوولیت بین المللی برای سرمایه گذار قایل شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
131 - بررسی عوامل موثر بر مشارکت روستاییان در حفاظت از محیط زیست (مورد مطالعه: روستاهای دهستان قلعه‌تل شهرستان باغملک)
بهمن خسروی پور زینب خادمی خدیجه سلیمانی هارونیزمینه و هدف: منابع طبیعی از ارکان جدایی ناپذیر زندگی انسان ها به شمار می روند و در این میان مشارکت روستاییان در نگهداری و حفاظت از منابع طبیعی ضروری است. این پژوهش درسال 1394 با هدف تعیین عوامل موثر بر مشارکت روستاییان (شهرستان باغملک در استان خوزستان) در حفاظت از محیط أکثرزمینه و هدف: منابع طبیعی از ارکان جدایی ناپذیر زندگی انسان ها به شمار می روند و در این میان مشارکت روستاییان در نگهداری و حفاظت از منابع طبیعی ضروری است. این پژوهش درسال 1394 با هدف تعیین عوامل موثر بر مشارکت روستاییان (شهرستان باغملک در استان خوزستان) در حفاظت از محیط زیست انجام گرفته است.روش پژوهش: نمونه تصادفی این تحقیق شامل 254 نفر از روستاییان دهستان قلعه تل شهرستان باغملک است که با استفاده از روش نمونه گیری به تصادف انتخاب شدند. جمع آوری اطلاعات در این پژوهش با استفاده از پرسش نامه محقق ساخته انجام گرفت. پس از تهیه پرسش نامه و تایید روایی صوری آن توسط متخصصان امر، پایایی آن از طریق محاسبه ضریب آلفای کرونباخ برای متغیرهای مختلف تحقیق تایید شد. جهت تعیین عوامل موثر بر مشارکت روستاییان نسبت به حفاظت از محیط زیست از تحلیل رگرسیون به روش گام به گام استفاده شد.یافته ها: نتایج نشان داد که آزمون همبستگی بین متغیرهای پژوهش رابطه مثبت و معنی دار شده است و چهار متغیر چالش ها، تمایل، عوامل دولتی-انگیزشی و عوامل اجتماعی- روان شناختی قادر به پیش بینی قابل توجهی (48/0 R2 =) از تغییرات متغیر موثر بر مشارکت روستاییان نسبت به حفاظت از محیط زیست هستند.بحث و نتیجه گیری: از آنجا که تمایل عامل موثری بر مشارکت روستاییان می باشد، پیشنهاد می گردد در برگزاری دوره های آموزشی تاکید بیشتری بر مشارکت روستاییان صورت گیرد. تاکید بیشتر شرکت در کلاس های آموزشی مرتبط با محیط زیست، گزارش اخبار مربوط به تخریب محیط زیست و صحبت در مورد اهمیت محیط زیست برای دوستان و آشنایان تمایل داشته باشند. عوامل دولتی-انگیزشی، برای مشارکت روستاییان در حفاظت از محیط زیست پیشنهاد می شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
132 - واکنش انتشار دی اکسید کربن به شوکهای تولید در آلوده‌کننده‌های بزرگ آسیایی
سمیه اعظمی فاطمه عباسیزمینه و هدف: مطابق با تساوی کایا، میان انتشار دی اکسید کربن (CO2) و تولید ارتباط وجود دارد. هدف این مطالعه بررسی تاثیر غیرخطی و یا نامتقارن شوک های تولید بر انتشار CO2 است. روش بررسی: به منظور بررسی واکنش انتشار دی اکسید کربن به شوکهای تولید در آلوده‌کننده‌های بزرگ أکثرزمینه و هدف: مطابق با تساوی کایا، میان انتشار دی اکسید کربن (CO2) و تولید ارتباط وجود دارد. هدف این مطالعه بررسی تاثیر غیرخطی و یا نامتقارن شوک های تولید بر انتشار CO2 است. روش بررسی: به منظور بررسی واکنش انتشار دی اکسید کربن به شوکهای تولید در آلوده‌کننده‌های بزرگ آسیایی؛ هند، ژاپن، ایران، عربستان سعودی و کره جنوبی در فاصله زمانی 2020-1960 از الگوی ARDL پانل غیر خطی استفاده میشود. یافته ها: بررسی مسیر زمانی نشان می دهد که انتشار CO2 و تولید ناخالص داخلی کشورها با هم در حال حرکت هستند. آزمون ها، بیانگر وجود ارتباط بلندمدت میان این دو متغیر است. آزمون علیت غیرخطی حاکی از وجود رابطه علی یک طرفه از شوکهای مثبت و منفی تولید به انتشار CO2 است. برآورد الگوی PNARDL حاکی از آن است که در بلندمدت، انتشار CO2 با افزایش تولید افزایش و با کاهش تولید کاهش مییابد. پویایی‌های کوتاه‌مدت نشان میدهد شوکهای مثبت تولید دوره جاری و دوره گذشته منجر به افزایش معنی‌دار انتشار CO2 میگردد. شوکهای منفی تولید دوره جاری و دوره گذشته(با وقفه) به ترتیب باعث افزایش و کاهش معنی‌دار انتشار CO2 میگردد. برآورد ضریب سرعت تعدیل بیانگر آن است که تعدیل به سمت تعادل بلندمدت با کندی صورت میگیرد. بحث و نتیجه گیری: بررسی ارتباط میان تولید و انتشار CO2، نقش مهمی را در سیاست‌گذاری‌های زیست محیطی ایفا میکند. سرعت تعدیل (از کوتاه‌مدت به بلندمدت) کند و تاثیر کوتاه‌مدت شوکهای منفی تولید دوره جاری بر انتشار باید مورد توجه سیاست‌گذاران زیست محیطی کشورهای مورد مطالعه قرار گیرد. در شرایط کاهش تولید سیاستهای سختگیرانه زیست محیطی نباید سریعاً متوقف گردد. با توجه به تأثیر مثبت و معنی دار شوک های مثبت تولید بر انتشار در کوتاه مدت و در بلندمدت، افزایش کارایی انرژی و افزایش سهم انرژی های تجدید پذیر در کل مصرف انرژی کشورها (جایگزینی انرژی تجدیدپذیر به جای انرژی فسیلی) توصیه می گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
133 - آسیب شناسی فرآیند تدوین خط مشی های محیط زیست ( مورد مطالعه سنجش محیط زیست طبیعی- دریاچه ارومیه)
شهرام شیران زائی دردانه آقاجانیزمینه و هدف: در شرایط کنونی برنامه ریزی و سیاستگذاری لازم برای جلوگیری از گسترش فجایع محیط زیست بسبار حایز اهمیت است و یکی از مهمترین مسائل حاضر کشور مساله دریاچه ارومیه می باشد که در سالهای گذشته خط مشی های زیادی درباره آن تصویب شده که اثربخشی کافی را نداشته است. هدف پ أکثرزمینه و هدف: در شرایط کنونی برنامه ریزی و سیاستگذاری لازم برای جلوگیری از گسترش فجایع محیط زیست بسبار حایز اهمیت است و یکی از مهمترین مسائل حاضر کشور مساله دریاچه ارومیه می باشد که در سالهای گذشته خط مشی های زیادی درباره آن تصویب شده که اثربخشی کافی را نداشته است. هدف پژوهش فعلی آسیب شناسی خط مشی های وضع شده برای معضلات دریاچه ارومیه براساس رویکرد تحلیل تدوین خط مشی آن می باشد. روش بررسی: استراتژی پژوهش، از لحاظ هدف کاربردی بوده و با توجه به ماهیت مساله مورد هدف، رویکرد پژوهش کیفی انتخاب گردید. روش پژوهش مطالعه موردی با هدف توصیف و گردآوری داده ها مصاحبه نیمه ساختاریافته و روش تحلیل داده ها، تحلیل محتوای کمی می باشد. مشارکت کنندگان عبارتند از خبرگان محیط زیستی که دارای دانش و تجربه مرتبط در موضوع می باشند. مدل مبنایی براساس نمودار فرایندی تحلیل خط مشی عمومی شامل تعیین مشکل، تعیین اهداف، تصمیم گیری در مورد معیارها، انتخاب گزینه ها، تحلیل گزینه ها و مقایسه گزینه ها می باشد. یافته ها: یافته های پژوهش و بررسی های انجام شده مورد مطالعه سنجش دریاچه ارومیه که بر گرفته از نظرات جامعه آماری خط مشی گذاران و خبرگان در سال ۱۴۰۰بوده، اذعان داشتند اگر چه روند تخریب در حوضه دریاچه ارومیه کند شده، اما تخریب محیط زیست در کشور، 20 درصد ناشی از تصویب قوانین و مقررات ضعیف، 60 درصد بر گرفته از عدم پایبندی به اجرای کامل قوانین و عدم ارزشگذاری اقتصادی محیط زیست و 20 درصد باقی مانده ناشی از نحوه ارزیابی خط مشی ها می باشد. بحث و نتیجه گیری: همانطورکه 100درصد جامعه اماری این پژوهش مشتمل بر خط مشی گذاران و خبرگان اذعان داشتند روند تخریب در حوضه دریاچه ارومیه کند شده است اما از دلایل اصلی روندرو به گسترش تخریب محیط زیست در کشور عدم پایبندی به اجرای قوانین و عدم ارزشگذاری اقتصادی محیط زیست طی سالهای گذشته بوده است. این پژوهش به منظور تعیین مشکل و اهداف خط مشی های موجود در سازمان حفاظت محیط زیست انجام پذیرفته در همین راستا پیشنهاد می گردد آن را در محدوده بزرگتر سایر دستگاه های موثر در حوزه آبریز دریاچه ارومیه به جهت احیاء و حفاظت تالاب و تامین حقابه، مشتمل بر وزارت نیرو، وزارت جهاد کشاورزی و سازمان برنامه و بودجه و واحدهای استانی آنها به وقوع بپیوندد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
134 - تعیین الگوی بهینه کشت محصولات کشاورزی شهرستان جیرفت با رویکرد کاهش آلودگی و میزان مصرف آب
حمید محمدی محمد جواد مهدی زاده راینی وحید دهباشی ابوالقاسم باقریزمینه و هدف: اصلاح نظام تولید در بخش کشاورزی مستلزم تعریف و پیاده سازی الگویی برای کشت محصولات، برمبنای سیاست های کلان کشور، ساختار بازار، دانش کشاورزان و پتانسیل های منطقه ای و اقلیمی در راستای حفظ محیط زیست، کاهش مصرف آب و دستیابی به مزیت های اقتصادی پایدار است. هدف ا أکثرزمینه و هدف: اصلاح نظام تولید در بخش کشاورزی مستلزم تعریف و پیاده سازی الگویی برای کشت محصولات، برمبنای سیاست های کلان کشور، ساختار بازار، دانش کشاورزان و پتانسیل های منطقه ای و اقلیمی در راستای حفظ محیط زیست، کاهش مصرف آب و دستیابی به مزیت های اقتصادی پایدار است. هدف از مطالعه حاضر کاربرد مدل برنامه ریزی فازی خاکستری با رویکرد زیست محیطی و کاهش مصرف آب در تعیین الگوی بهینه کشت در شهرستان جیرفت می باشد. روش بررسی: تحقیق حاضر از نظر هدف یک تحقیق کاربردی، از نظر روش مطالعه علی و از نظر روش تحقیق و ماهیت و شیوه نگرش پرداختن به مسأله استنباطی است. برنامه‌ریزی خاکستری یکی از روشهای تحلیل سیستمهای خاکستری، برای تصمیم‌گیری تحت شرایط عدم حتمیت است. یافته ها: نتایج نشان داد سطح زیر کشت سیب زمینی بین 5292 و 7/5328 هکتار، در منطقه می تواند تغییر کند. سطح زیر کشت پیاز بین 1547 و 9/2349 قابل‌تغییر است. سطح زیر کشت گوجه فرنگی بین 6/530 و 4/985 هکتار، در منطقه می تواند تغییر کند. سطح زیر کشت هندوانه بین 5/129 و 5/240 قابل‌تغییر است. سطح زیر کشت ذرت دانه ای بین 840 و1560 هکتار، در منطقه می تواند تغییر کند. سطح زیر کشت یونجه بین 7/1204 و 3/2237 قابل‌تغییر است. کشاورزان شهرستان جیرفت با توجه به محدودیت های ذکرشده و باهدف حداکثر مقدار سود، 1/4910 هکتار گندم، 5/1644 هکتار جو و 6/2063 هکتار خیار می توانند کشت کنند. بحث و نتیجه گیری: از آنجا که توسعه خدمات زیربنائی در کاهش محدودیت های منابع تأثیر به سزائی دارد، توجه به این امر در خصوص استفاده بهینه از منابع برای افزایش سودآوری فعالیت های منطقه می تواند موثر باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
135 - درک قابلیت اثرگذاری سمن‌ها در توسعه پایدار محیطزیستی استان مرکزی به شیوه پژوهش زمینهای
رویا حسن زاده محمد حسین اسدی داود آبادی علی روشناییزمینه و هدف: با توجه به تغییر الگوی چالشهای زیستی استان مرکزی در سه دهه اخیر و اولویت مدیریت بحرانهای محیطزیستی، بهره‌گیری از ظرفیت سمن‌ها به عنوان رویکردی کم‌هزینه و فراگیر ضرورت یافته است. بر این اساس پژوهش حاضر به بازسازی معنایی قابلیت اثرگذاری سمن‌ها در توسعه پای أکثرزمینه و هدف: با توجه به تغییر الگوی چالشهای زیستی استان مرکزی در سه دهه اخیر و اولویت مدیریت بحرانهای محیطزیستی، بهره‌گیری از ظرفیت سمن‌ها به عنوان رویکردی کم‌هزینه و فراگیر ضرورت یافته است. بر این اساس پژوهش حاضر به بازسازی معنایی قابلیت اثرگذاری سمن‌ها در توسعه پایدار محیطزیستی استان مرکزی و پیامدهای آن به شیوه پژوهش زمینهای میپردازد. روش بررسی: جامعه آماری دربردارنده همه فعالان سمن‌های محیطزیستی استان مرکزی است که با نمونهگیری نظری با 30 نفر از آنها مصاحبه نیمه‌ساختاریافته انجام یافته است. در تحلیل مصاحبه‌ها از شیوه نظام‌مند استراوس و کوربین بهره گرفته شده است. یافتهها: از کدگذاری دادهها، 114 کد اولیه، 28 مقوله فرعی و 11 مقوله اصلی استخراج و در یک مدل پارادایمی شامل شرایط علی، مداخله‌گر، زمینهای، راهبردها و پیامدها ارائه شد. شرایط علی شامل عوامل ساختار و عوامل کارگزاری، شرایط زمینهای شامل متغیرهای تجارب تلخ در سمن‌ها و شبکه حمایت محیطزیستی و شرایط مداخله‌گر شامل مدیریت دانش و فن‌آوری، آموزش و تبادل تجربه دسته‌بندی شدند. فعالان سمن‌های محیطزیستی با راهبردهای سازمانی و تعامل با دولت سعی در اثرگذاری بر توسعه پایدار محیطزیستی دارند. بحث و نتیجهگیری: نتایج پژوهش حاکی است راهبردهای سازمانی در قالب نوآوری، تشویق فعالیتهای اقتصادی سبز و فعالیتهای نمادین و راهبردهای تعامل با دولت، از جمله امنیت‌زدایی از فعالیت سمن‌ها، ورود در نهادهای تصمیم‌ساز دولتی و حمایت‌گیری از نهادهای دولتی و مردمی موجب تسهیل دستیابی سمن‌های محیطزیستی به اهداف خود در توسعه پایدار محیطزیستی میشود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
136 - مناسبات میان حقوق محیط زیست و بحران سیل؛ مورد پژوهی رویکرد تقنینی زیست محیطی جمهوری اسلامی ایران
علی مشهدی علی بیاتیوقوع سیل از منظر حقوق محیط زیست می تواند مورد تحلیل و ارزیابی قرار گیرد. پس از وقوع سیل به ویژه در سال های اخیر، این سئوال اساسی مطرح است که چه رابطه ای میان نظام حقوق محیط زیست و بحران سیل وجود دارد. در این خصوص، در حقوق محیط زیست برای وضعیت پیش، حین و پس از وقوع سیل، أکثروقوع سیل از منظر حقوق محیط زیست می تواند مورد تحلیل و ارزیابی قرار گیرد. پس از وقوع سیل به ویژه در سال های اخیر، این سئوال اساسی مطرح است که چه رابطه ای میان نظام حقوق محیط زیست و بحران سیل وجود دارد. در این خصوص، در حقوق محیط زیست برای وضعیت پیش، حین و پس از وقوع سیل، قواعد، قوانین و مقررات متعددی پیش بینی شده است. همچنین در حقوق ایران علیرغم تصویب قوانین و مقررات متعدد برای پیشگیری و مقابله با سیلاب، کاستی های متعددی قابل بررسی است. این کاستی ها را می توان به سه دسته هنجاری، نهادی و رفتاری دسته بندی نمود. اهمیت تحلیل مناسبات میان سیل و حقوق محیط زیست، به تأثیر و تأثری برمی گردد که قوانین و نظامات محیط زیست و منابع طبیعی در یکدیگر دارند. از یک سوی نادیده گرفتن و نقض قوانین و مقررات پیشگیرانه محیط زیست و منابع طبیعی می تواند زمینه ساز وقوع این بحران شود.(دیدگاه نخست) از سویی دیگر سیل می تواند اثر مخربی بر محیطزیست داشته باشد.(دیدگاه دوم). هدف اصلی این تحقیق بررسی مناسبات میان سیل و نظام حقوق محیط زیست است.در این مقاله سعی شده است با روش تحلیلی- توصیفی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و قوانین و مقررات و رویه ها، ضمن بیان نظام موجود حقوق محیط زیست، رویکرد تقنینی زیست محیطی جمهوری اسلامی ایران درسه دوره پیش، حین و پس از سیل مورد بررسی قرار گیرند.فرض اساسی این مقاله در پاسخ به سئوال اصلی این است که برای پیشگیری و مقابله با بحران سیل، سه دسته کاستی های حقوقی پیش گفته به ویژه در حوزه قوانین و مقررات و جود دارد و قوانین و مقررات زیست محیطی مرتبط با سیل نیازمند اصلاح و تقویت است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
137 - واکاوی آوای اثربخش حسابرسان داخلی در افشای عملکردهای زیستمحیطی
عبداله حسن پور درزی زهرا پورزمانی حمیدرضا وکیلی فرد آزیتا جهانشادزمینه و هدف: حرفه حسابرسی چه براساس استانداردهای مدون و چه براساس آیین رفتاری، حرفه‌ای مبتنی بر استقلال میباشد، اما حسابرسان داخلی متفاوت از حسابرسان مستقل دچار تضادی دوگانه در حرفه هستند، چراکه از یک سو در ساختار تحت مالکیت مدیران شرکتها فعالیت میکنند و از سویی دیگر أکثرزمینه و هدف: حرفه حسابرسی چه براساس استانداردهای مدون و چه براساس آیین رفتاری، حرفه‌ای مبتنی بر استقلال میباشد، اما حسابرسان داخلی متفاوت از حسابرسان مستقل دچار تضادی دوگانه در حرفه هستند، چراکه از یک سو در ساختار تحت مالکیت مدیران شرکتها فعالیت میکنند و از سویی دیگر می‌بایست در این شرایط استقلال رفتاری و عملکردی خود را براساس استانداردهای حسابرسی حفظ نمایند. لذا وجود این تداخل در نقش میتواند کارکردهای آوای حسابرسان را تاحد زیادی تحت تاثیر قرار دهد. هدف پژوهش ارزیابی کارکرد آوای اثربخش حسابرسان داخلی در افشای عملکردهای زیستمحیطی شرکتهای بازار سرمایه میباشد. روش بررسی: در این پژوهش که از نظر روش شناسی توسعهای و ترکیبی محسوب میشود و از نظر زمانی در بازه یکساله انجام شد، تلاش گردید تا با اتکا به فرآیندهای تحلیل فراترکیب و دلفی در بخش کیفی پژوهش در بازه زمانی شش ماه، اقدام به شناسایی مولفه‌های کارکرد آوای اثربخش حسابرسان داخلی در افشای عملکردهای زیستمحیطی شرکتهای بازار سرمایه شود. یافته ها: براساس نتایج از مجموع تاثیرگذاری کلی مبتنی بر مقایسه زوجی بین مولفه‌های پژوهش مشخص شد، درصد تاثیرگذاری مولفه‌ی افشای رعایت حدود الزامات محیطزیست نسبت به بقیه مولفه‌های کارکرد آوای اثربخش حسابرسان داخلی نقش موثرتری در افشای عملکردهای محیطزیست دارد. بحث و نتیجهگیری: نتایج کسب شده حاکی از این است که حسابرسان دارای هویت و متکی بر آیین رفتار حرفه ای، براساس حدود الزامات تعیین شده جهت افشای عملکردهای محیط زیست، همواره تلاش می‌نمایند تا عملکردهای شرکت در این حوزه را افشای نمایند و از این طریق سطح شفافیت‌های اطلاعاتی شرکت به ذینفعان بیرونی را ارتقا بخشند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
138 - تحکیم جایگاه دادخواه خصوصی در دعاوی محیط زیستی علیه دولت
روح اله کریمی عباس پهلوان زاده حسین جلالیاگرچه امروزه حفاظت و حمایت از محیط زیست بسیار حائز اهمیت بوده و جلوه حمایتی قانونی از آن را شاهد هستیم، اما دعاوی محیط زیستی در کشور ما هنوز جایگاه منحصر به خود را پیدا نکرده است. اگرچه اصل پنجاهم قانون اساسی و سایر قوانین حمایت از محیط زیست را در چارچوب خود دارند، اما أکثراگرچه امروزه حفاظت و حمایت از محیط زیست بسیار حائز اهمیت بوده و جلوه حمایتی قانونی از آن را شاهد هستیم، اما دعاوی محیط زیستی در کشور ما هنوز جایگاه منحصر به خود را پیدا نکرده است. اگرچه اصل پنجاهم قانون اساسی و سایر قوانین حمایت از محیط زیست را در چارچوب خود دارند، اما نظام حقوقی جامع با کارکرد مسئولیت و رویکرد حمایتی از دادخواهی خصوصی متبلور نشده است. از این رو، نیل به تثبیت ذینفع خصوصی و تبیین اصل دادخواهی دعاوی زیست محیطی، پژوهش را هدف مند می سازد. این پژوهش بر اساس منابع کتابخانه ای به روز و به صورت فیش برداری و توصیفی- تحلیلی به نقش قلم آراسته شده است. در پژوهش حاضر این پرسش مطرح گردیده که قدرت مطالبه گری و دادخواهی اشخاص خصوصی مطابق چارچوب های قانونی به چه صورت است؟ در این راستا یافته ما این است که مطالبه گری اشخاص خصوصی با وضعیت موجود و جایگاه دادخواه خصوصی در دعاوی محیط زیستی نزد محاکم و مراجع قضایی و شبه قضایی قوت گرفته و در فراز های قانونی و رویه ای تبلور یافته است. با این توصیف در این پژوهش با تشریح جایگاه دادخواه خصوصی، چارچوب های جبران خسارت و همچنین نقش مراجع صالح حل اختلاف نیز مورد مداقه قرار گرفته و ذینفع خصوصی در مقام خواهان می تواند علیه دولت به طرح دعوی بپردازد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
139 - بررسی حقوق و تعهدات انـصاف بین نسلی در راستای تأمین اهداف توسعه پایدار «با تاکید بر اصـل 50 قانون اساسی ایران»
میر حسن ریاضی علی فقیه حبیبی علی مشهدی منصور پور نوریانـصاف بین نسلی که مبنای اصـلی حقوق نسل‌های آینده میباشد، بیانگر این مطلب است که نسل حاضر در بهره برداری و برخورد با محیط زیست باید به گونه‌ای رفتار نماید که منافع نسل‌های آینده نیز حفظ شود. در قانون اساسی ایران در اصـل ۵۰ به طور صریح به حفاظت از محیط زیست تأکید شده اس أکثرانـصاف بین نسلی که مبنای اصـلی حقوق نسل‌های آینده میباشد، بیانگر این مطلب است که نسل حاضر در بهره برداری و برخورد با محیط زیست باید به گونه‌ای رفتار نماید که منافع نسل‌های آینده نیز حفظ شود. در قانون اساسی ایران در اصـل ۵۰ به طور صریح به حفاظت از محیط زیست تأکید شده است. این اصـل، مسائل بسیاری را از حیث و منظر حقوقی بیان میکند و از نظر حمایت از حقوق نسل فعلی و آینده نسبت به حق بر محیط زیست سالم و رعایت انـصاف بین نسلی تکلیف روشنی را بیان نموده است. در این اصـل، چند نکته بیان شده است که حائز اهمیت برای بررسی دقیق‌تر میباشد. ابتدا بحث حفاظت از محیط زیست میباشد که در این صورت، همان بحث حفظ و رعایت حق بشری جامعه بر محیط زیست سالم مطرح می شود. سپس بحث انـصاف بین نسلی و شناسایی به میان می‌آید. یعنی رعایت انـصاف با نسل‌های فعلی و آینده و همچنین این مسائل را وظیفه ی همگان می‌داند و بحث مشارکت همگانی در حفظ محیط زیست مطرح میگردد و در نهایت نیز بحث ضمانت اجرای این امور به میان می‌آید که برای حفظ محیط زیست پیش بینی ضمانت اجرایی قوی مانند قانون اساسی لازم میباشد که در این اصـل بیان گردیده است. در این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی سعی در بررسی حقوق و تعهدات انـصاف بین نسلی در راستای تأمین اهداف توسعه پایدار (با تاکید بر اصـل 50 قانون اساسی ایران) شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
140 - ضمانت¬های اجرایی مسئولیت مدنی ناشی از آلودگی محیط زیست (در حقوق ایران و آمریکا)
بابک صادقی علیرضا لطفی دودران مظفر باشکوهمقابله حقوقی با آلودگی محیط زیست و زیان¬های فراوان و گوناگون ناشی از آن که حیات بشر در نسل حاضر و نسل¬های آتی را به خطر انداخته، ضمانت¬های اجرایی مناسب و کارآمد حقوقی را می¬طلبد. مسئولیت مدنی به عنوان شاخه¬ای از علم حقوق، ضمانت¬های اجرایی با ارزشی را در این زمینه ارائه أکثرمقابله حقوقی با آلودگی محیط زیست و زیان¬های فراوان و گوناگون ناشی از آن که حیات بشر در نسل حاضر و نسل¬های آتی را به خطر انداخته، ضمانت¬های اجرایی مناسب و کارآمد حقوقی را می¬طلبد. مسئولیت مدنی به عنوان شاخه¬ای از علم حقوق، ضمانت¬های اجرایی با ارزشی را در این زمینه ارائه نموده است که نقش پیشگیرانه و جبران کننده دارد. هدف از انتخاب موضوع مقاله حاضر، معرفی و بررسی ضمانت¬های اجرائی مسئولیت مدنی ناشی از آلودگی محیط زیست در حقوق ایران و آمریکا می¬باشد. مطابق مطالعات صورت گرفته در این پژوهش، ضمانت¬های اجرایی مسئولیت مدنی در حقوق آمریکا نسبت به ضمانت¬های اجرائی حقوقی ایران کاملتر می¬باشد، چرا که در حقوق آمریکا خسارت تنبیهی، مسئولیت تضامنی و همه پرسی مورد پذیرش قرار گرفته¬است. اما حتی ضمانت¬-های اجرایی حقوق آمریکا نیز دارای کاستی¬هایی می¬باشد که نگارندگان به آن اشاره نموده¬اند. وانگهی با نظریه پردازی و بررسی پیرامون مسائل این حوزه نگارندگان ضمانت¬های اجرایی جدیدی مانند بطلان قراردادهای آلوده کننده محیط زیست و استرداد اموال حاصل از فعالیتهای آلاینده را نیز ارائه نموده¬اند تا موجبات جبران و پیشگیری بهتر از زیان¬های ناشی از آلودگی محیط زیست فراهم گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
141 - تهیه طرح CDM برای صنعت چوب وکاغذ ایران با استفاده از نرم افزار پروفرم در قالب فرم های PIN
کبری وریج کاظمی عبدالرضا کرباسی پروین نصیری محمدصادق سخاوت جوزمینه وهدف: بدون شک غلظت گازهای گلخانه ای درجو کره زمین افزایش یافته واین افزایش باعث بالا رفتن میانگین دمای کره زمین شده است .بهترین راه جهت کاهش گازهای گلخانه ای استفاده از ابزار بهینه سازی مصرف سوخت و انرژیهای تجدید پذیرو نیزمکانیسم توسعه پاک می باشد. روش بررسی: در ا أکثرزمینه وهدف: بدون شک غلظت گازهای گلخانه ای درجو کره زمین افزایش یافته واین افزایش باعث بالا رفتن میانگین دمای کره زمین شده است .بهترین راه جهت کاهش گازهای گلخانه ای استفاده از ابزار بهینه سازی مصرف سوخت و انرژیهای تجدید پذیرو نیزمکانیسم توسعه پاک می باشد. روش بررسی: در این تحقیق با استفاده از نرم افزار پروفرم پنج سناریو برای صنعت چوب وکاغذ ایران در نظر گرفته شد و آنالیزهای اقتصادی لازم محاسبه و میزان اثربخشی اقدامات بهینه سازی در کاهش گازهای گلخانه ای صورت پذیرفت و نیز با استفاده از نرم افزار انرژی و محیط زیست میزان انتشار گازها ی آلاینده وهزینه های اجتماعی هریک ازگازهای آلاینده محاسبه شد و همچنین گزارشات PIN برای این صنعت تهیه گردید.. یافته ها: نتایج تحقیق نشان می دهد که با تعویض بویلر و استفاده از بویلر بابازدهی بالاتر، حدود 6360 هزار گیگاژول در مصرف سوخت صرفه جویی خواهد شد (در طول عمر پروژه که 12 سال فرض شده است). در طی همین مدت زمان حدود 360 هزار تن انتشار گازهای گلخانه ای کاهش خواهد یافت و به عبارت دیگر در طی هر سال حدود 30 هزار تن انتشار انواع گازهای گلخانه ای حذف خواهد شد. نتیجه گیری: با در نظرگرفتن نیاز سرمایه گذاری به میزان 385 هزار دلار و اثربخشی 12 ساله پروژه در کاهش 360 هزار تن انواع گازهای گلخانه ای می توان نتیجه گرفت که آن دسته از پروژه هایی که کاهش گازهای گلخانه ای در آن ها کم هزینه است نبایداز مکانیسم توسعه پاک استفاده نمایند و دولت جمهوری اسلامی ایران حمایت لازم از این پروژه ها به عمل آورد تا کوپن مازاد خود را بتواند در بازارهای جهانی بین 35 تا 45دلار به ازای هر تن دی اکسید کربن بفروش برساند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
142 - ارزیابی اثرات فرهنگی و روان شناختی دوره های آموزش کوتاه مدت کاهش مصرف انرژی و حفاظت محیط زیست برای عموم مردم
مجید عباس پور حسن احدی محمود محمودی نرگس کارگریبه منظور بررسی اثرات فرهنگی و روان شناختی دوره های آموزش کوتاه مدت حفاظت محیط زیست و کاهش مصرف انرژی برای عموم مردم، ابتدا به بررسی تاریخی و فلسفه آموزش محیط زیست و صرفه جویی انرژی و سپس به بررسی انواع روش های آموزشی در این زمینه پرداخته شد. به منظور اجرای دوره آموزش رو أکثربه منظور بررسی اثرات فرهنگی و روان شناختی دوره های آموزش کوتاه مدت حفاظت محیط زیست و کاهش مصرف انرژی برای عموم مردم، ابتدا به بررسی تاریخی و فلسفه آموزش محیط زیست و صرفه جویی انرژی و سپس به بررسی انواع روش های آموزشی در این زمینه پرداخته شد. به منظور اجرای دوره آموزش روش خواندن انتخاب و بدین منظور جزوات آموزشی ویژه ای در زمینه محیط زیست و صرفه جویی انرژی برای آموزش عموم مردم تهیه گردید. برای ارزشیابی دوره آموزشی مورد نظر پرسشنامه هایی در بخش محیط زیست و صرفه جویی انرژی با هدف ارزیابی فرهنگی و روان شناختی تهیه شد و برای انتخاب نمونه آماری از جامعه آماری ساکنان منطقه 22 شهرداری تهران استفاده شد. در این راستا یک نمونه آماری با حجم 30 در نظر گرفته شد. این افراد پرسشنامه های تهیه شده در زمینه حفاظت محیط زیست و صرفه جویی انرژی را یک بار قبل از آموزش و یک بار پس از آموزش تکمیل کردند. سپس پس از تکمیل پرسشنامه ها نتیجه آن از طریق نرم افزار SPSS 11.0 تجزیه و تحلیل شد که پس از دسته بندی پرسشنامه ها، اطلاعات وارد نرم افزار شده و سپس با استفاده از دو آزمون آماری Paired T Test و McNemar تاثیر فرهنگی و روان شناختی دوره آموزشی اجرا شده سنجیده شده است. نتیجه آزمون McNemar نشان می دهد که این آزمون در مورد همه سوالات در بخش حفاظت محیط زیست و صرفه جویی انرژی به جز بخش توسعه پایدار و یکی از سوالات بخش آب در آموزش محیط زیست معنی دار می باشد و آموزش در تغییر نگرش افراد نسبت به محیط زیست و حفاظت آن تاثیر گذار بوده است. به منظور نتیجه گیری کلی در هر بخش نیز، آزمون Paired T Test انجام شد که نتیجه این آزمون در همه بخش های حفاظت محیط زیست و صرفه جویی انرژی معنی دار می باشد، لذا می توان اظهار نمود دوره آموزشی کوتاه مدت اجرا شده در زمینه حفاظت محیط زیست و صرفه جویی انرژی در نگرش افراد آموزش دیده در مورد موضوع، موثر واقع شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
143 - ارایه مدلی برای سنجش عملکرد سیستم HSE مبتنی بر مدل تعالی EFQM
ایرج محمدفام امیر شکاری امیرحسین خسروجردیمزایای حاصل از اجرای سیستم های یکپارچه مدیریت ایمنی، بهداشت و محیط زیست، سازمان ها را مجبور به راه اندازی این سیستم ها در فرآیندهای خود نموده است. با وجود راه اندازی سیستم های یکپارچه مدیریت ایمنی، بهداشت و محیط زیست در بسیاری از سازمان ها و شرکت ها، نبود یک سیستم ارزیا أکثرمزایای حاصل از اجرای سیستم های یکپارچه مدیریت ایمنی، بهداشت و محیط زیست، سازمان ها را مجبور به راه اندازی این سیستم ها در فرآیندهای خود نموده است. با وجود راه اندازی سیستم های یکپارچه مدیریت ایمنی، بهداشت و محیط زیست در بسیاری از سازمان ها و شرکت ها، نبود یک سیستم ارزیابی واحد جهت نظارت، ارزیابی و بهبود این سیستم ها سبب کاهش عملکرد سازمان ها نسبت به یکدیگر، عدم رشد دانش و توانمندی های سازمانی و امکان استفاده از تجربیات سایر سازمان ها در این زمینه شده است.در این مطالعه با بهرگیری از ساختار مدل برتری سازمانی EFQM و مدل تعالی مدیریت طرح، مدل ارزیابی عملکرد سیستم مدیریت HSE طراحی شد. برای تعیین امتیاز معیارهای سیستم طراحی شده از نظر خبرگان استفاده شد.مدل به دست آمده در دو واحد پالایشگاهی منتخب آزمایش و تصدیق شد. نتایج مطالعه نشان داد که استفاده از این مدل امکان مقایسه سازمان ها را از دیدگاه HSE فراهم ساخته و نقاط قوت و زمینه های قابل بهبود سازمان ها را مشخص می کند.یافته های مطالعه بر استفاده از مدل حاضر به عنوان یک روش ارزیابی عملکرد سیستم های HSE در کلیه سازمان هـا تاکیــد می کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
144 - مدل سازی حرکت لکه نفتی در یک مخزن بر اثر جریان های ورودی و خروجی
مجید عباسپور سعیدرضا صباغ یزدی امیرحسین جاوید سید احمد میرباقریهیدروکربورهای نفتی وارد شده به آب ، تحت تاثیربردارهای سرعت در سطح آب جابه جا می گردند . همچنین نفت در اثر نیروهای جاذبه ، لزجت ، کشش سطحی و اینرسی در سطح پخش می گردد که نتیجه آن ، افزایش سطح لکه نفتی می باشد . در این تحقیق پس از تدوین مدل هیدرودینامیکی ، مدل سازی حرکت م أکثرهیدروکربورهای نفتی وارد شده به آب ، تحت تاثیربردارهای سرعت در سطح آب جابه جا می گردند . همچنین نفت در اثر نیروهای جاذبه ، لزجت ، کشش سطحی و اینرسی در سطح پخش می گردد که نتیجه آن ، افزایش سطح لکه نفتی می باشد . در این تحقیق پس از تدوین مدل هیدرودینامیکی ، مدل سازی حرکت ماندگار آب و سپس پخش لکه نفتی انجام گرفته است . ویژگی این مدل در آن است که روند واقعی حرکت و پخش لکه نفتی را با در نظر گرفتن اثر پارامترهای جریان تعیین می نماید . در نهایت مدل ، میزان و موقعیت نفتی را مشخص می نماید که به سواحل رسیده و باعث آلودگی های زیست محیطی شدید و وسیع گردیده و به تاسیسات و تجهیزات ساحلی و بندری آسیب می رساند . تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
145 - بررسی اثرات زیست محیطی تغییر کاربری اراضی روی پوشش گیاهی مناطق شهری با بکارگیری تکنیک سنجش از دور
جلال عبداللهی محمدحسن رحیمیان کاظم دشتکیان مهدی شاداندر مناطق شهری افزایش جمعیت باعث تغییر کاربری اراضی کشاورزی به مسکونی، تجاری و صنعتی شده است. این تغییرات دارای پیامدهای ناخوشایندی بر روی محیط زیست شهری همچون کاهش پوشش گیاهی و افزایش دمای محیط می باشند. بنابراین ارزیابی اثرات تغییر کاربری اراضی به منظور مدیریتی مناسب د أکثردر مناطق شهری افزایش جمعیت باعث تغییر کاربری اراضی کشاورزی به مسکونی، تجاری و صنعتی شده است. این تغییرات دارای پیامدهای ناخوشایندی بر روی محیط زیست شهری همچون کاهش پوشش گیاهی و افزایش دمای محیط می باشند. بنابراین ارزیابی اثرات تغییر کاربری اراضی به منظور مدیریتی مناسب در مناطق شهری ضروری به نظر می رسد. تکنیک سنجش از دور می تواند در یک زمان کوتاه اطلاعات خوبی را در مورد تغییرات کاربری ارضی فراهم سازد. همچنین می تواند جهت بررسی تغییرات گذشته کاربری ارضی و به منظور مدیریت تغییراتی که در آینده به وقوع خواهند پیوست، مورد استفاده واقع شود. هدف اصلی این تحقیق، ارایه روشی برای نمایش تغییرات کاربری اراضی مناطق شهری با استفاده از اطلاعات ماهواره ای و تکنیک سنجش از دور است. بدین منظور شهرهای اردکان، تفت، طبس و مهریز در استان یزد بعنوان محلهای مورد مطالعه انتخاب گردیدند. جهت نمایش تغییرات زمانی پوشش گیاهی شهری از اطلاعات باندهای ماهواره لندست +ETM در دو سال 1369 و 1381 استفاده گردید و مقدار شاخص NDVI برای دو سال محاسبه شد. همچنین به منظور بررسی تغییرات کیفی پوشش گیاهی مقادیر عددی این شاخص به کلاسهای مختلف سرسبزی طبقه بندی شد. در نهایت نتایج این تحقیق بصورت نمودارهایی نشان داده شد که بیانگر تغییرات کمی و کیفی پوشش گیاهی در طی 12 سال برای هر یک از محلهای مورد مطالعه است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
146 - تحلیل و ارزیابی اثر گذاری سیستم توربوشارژ بر مصرف سوخت و میزان آلاینده های خروجی اتوبوسهای گاز سوز نمونه منتخب «شرکت واحد اتوبوسرانی تهران»
ابوالقاسم امامزاده حسین قدمیان فریده عتابی سامان چهرازیبراساس مطالعات انجام شده سهم خودروها در انتشار آلاینده ها در حدود %70 است و این سهم نیز عمدتا ناشی از سوخت های فسیلی است. با توجه به مشکلات روزافزون آلودگی هوا و عواقب زیست محیطی آن به دلیل استفاده از سوخت های دودزا (گازوئیل و بنزین و...) که حجم عمده ای از این آلودگی تو أکثربراساس مطالعات انجام شده سهم خودروها در انتشار آلاینده ها در حدود %70 است و این سهم نیز عمدتا ناشی از سوخت های فسیلی است. با توجه به مشکلات روزافزون آلودگی هوا و عواقب زیست محیطی آن به دلیل استفاده از سوخت های دودزا (گازوئیل و بنزین و...) که حجم عمده ای از این آلودگی توسط وسایل نقلیه شخصی یا عمومی تولید می گردد، استفاده از سوخت گاز طبیعی به دلیل تولید حداقل گازهای آلوده کننده در صدر اولویت های دولتها از جمله کشور ایران جهت جایگزین نمودن این سوخت با دیگر سوخت های موجود در وسایل نقلیه قرار دارد. در این راستا، لازم است تحقیقاتی در جهت بهینه سازی فناوری گازسوز نمودن خودروها انجام گیرد که یکی از جنبه های تحقیقاتی، تاثیر توربوشارژ بر میزان آلایندگی و مصرف سوخت خودروهای گازسوز است. در این تحقیق سعی شده است تاثیر توربوشارژ در میزان آلاینده ها و مصرف سوخت اتوبوس گازسوز 355 (یکی از اتوبوسهای گازسوز شرکت واحد) به کمک داده های آزمایشگاهی و تحلیلهای آماری بررسی شود. در این پژوهش با الهام از نتایج و داده های آزمایشگاهی موجود، ابتدا توان مناسبی با توجه به تاثیر نوع توروشارژ بر روی اتوبوس گازسوز 355 که به عنوان اتوبوس مبنا جهت آزمایش در نظر گرفته شده است؛ انتخاب شد و سپس میزان آلاینده ها که ابتدا با استفاده از اصول و مقادیر پایه ترمودینامیک و احتراق محاسبه شده، مقایسه گردید و در مرحله بعدی این مقادیر با میزان استاندارد آلایندگی EURO2 اروپا- که میزان آلاینده های استاندارد از آزمایش بر روی اتوبوس گازسوز اسکانیا که موفق به کسب استاندارد آلایندگی EURO2 اروپا شده است، لحاظ گردیده مقایسه شده و در نهایت توربوشارژی که بیشترین تاثیر را جهت سازگاری با این استاندارد و حداقل سازی آلاینده ها و مصرف سوخت داشته است؛ به عنوان توربوشارژ منتخب معرفی می شود که در این پروژه تحقیقی، توربوشارژ Garrett مدل Gt37 بهترین توربوشارژ سازگار با این اتوبوس گازسوز چه از لحاظ قدرت و چه از لحاظ تاثیر بر میزان آلاینده ها و مصرف سوخت معرفی می شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
147 - رتبه بندی عملکرد HSE شرکتهای گاز با استفاده از تکنیک تصمیم گیری چند شاخصه
نبی اله منصوری شبنم عظیمی حسینیزمینه و هدف : صنایع نفت و گاز با توجه به کیفیت و کمیت مواد خام، بینابینی و محصولات جانبی و نهایی، هم چنین دارا بودن سه مشخصه پیچیدگی بالا، قابلیت انعطاف پایین و آسیب پذیری زیاد از دیدگاه HSE جزء صنایع بحرانی محسوب شده و بروز یک حادثه در آن می تواند از جنبه های انسانی، ز أکثرزمینه و هدف : صنایع نفت و گاز با توجه به کیفیت و کمیت مواد خام، بینابینی و محصولات جانبی و نهایی، هم چنین دارا بودن سه مشخصه پیچیدگی بالا، قابلیت انعطاف پایین و آسیب پذیری زیاد از دیدگاه HSE جزء صنایع بحرانی محسوب شده و بروز یک حادثه در آن می تواند از جنبه های انسانی، زیست محیطی و اقتصادی فاجعه بار باشد. هدف اصلی از این پژوهش ارزیابی کمی شرکت های گاز از لحاظ وضعیت عملکرد سیستم مدیریت HSE و رتبه بندی آن ها به کمک روش تصمیم گیری چند شاخصه بود تا بدین وسیله ضمن نمایان ساختن نکات ضعف و قوت هر یک، انگیزه لازم برای رقابت و ارتقای هر چه بیشتر سطح مدیریت HSE آن ها فراهم گردد. روش بررسی: در این تحقیق ضمن بازدیدهای میدانی متعدد از واحدهای مختلف تابعه شرکت ملی گاز ایران، مشاهده فرآیندها و مصاحبه با مدیران و افراد با تجربه در زمینه HSE کلیه پارامترهای دخیل در امور ایمنی، بهداشت و محیط زیست آن ها شناسایی و طبقه بندی گردید. در گام بعدی شاخص های سختی کار در این واحدها تعیین گردید. سپس با استفاده از روش TOPSIS نسبت به وزن دهی و امتیازبندی پارامترهای مذکور اقدام گردید و در نهایت 4 شرکت عمده و مادر انتقال گاز، پالایشگاه، گاز استانی و مهندسی و توسعه که هر یک واحدهای فرآیندی متعددی را در زیرمجموعه خود دارند، ارزیابی کمی شدند. یافته ها: نتایج این بررسی جامع نشان داد که شرکت های گاز استانی، مهندسی و توسعه، انتقال گاز و پالایشگاه به ترتیب حایز امتیازهای 74/0، 55/0، 40/0 و 19/0 از یک گردیدند. بحث و نتیجه گیری: در این تحقیق به منظور مقایسه عملکرد شرکت های گاز 29 شاخص(23 شاخص HSE و 6 شاخص سختی کار) تدوین گردید و از روش TOPSIS (یکی از روش های تصمیم گیری چند شاخصه) به منظور رتبه بندی شرکت های مذکور استفاده گردید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
148 - ارزیابی نقش دولت در چالش های زیست محیطی ایران ( رویکرد اقتصاد محیط زیست )
نیلوفر مرادحاصل امیرحسین مزینیفرایند توسعه اقتصادی کشورها طی دهه های اخیر به گونه ای بوده که چالش های زیست محیـطی به یکی از مهم ترین دغدغه های سیاست گذاران تبدیل شده است. مواجهه با این موضوع در گام اول مستلزم شناسایی منابع عمده ایجاد آلودگی است. این موضوع با تاکید بر نقش دولت (در مقایسه با بخش خصوصی أکثرفرایند توسعه اقتصادی کشورها طی دهه های اخیر به گونه ای بوده که چالش های زیست محیـطی به یکی از مهم ترین دغدغه های سیاست گذاران تبدیل شده است. مواجهه با این موضوع در گام اول مستلزم شناسایی منابع عمده ایجاد آلودگی است. این موضوع با تاکید بر نقش دولت (در مقایسه با بخش خصوصی) موضوع تحقیق حاضر می باشد. چراکه اصولاً بنگاه های اقتصادی دولتی نیز می تواند به موازات بخش خصوصی به عنوان یک منبع ایجاد آلودگی شناخته شود. این وضعیت در اغلب کشورهای کمتر توسعه یافته و در حال توسعه، که دولت ها حجم قابل توجهی از تصدی گری فعالیت های اقتصادی را در اختیار دارند، مشاهده می شود. این بحث از این حیث قابل تامل می باشد که دولت ها از یک سو، منشاء ایجاد آلودگی می باشند و از سوی دیگر بنا به وظایف حاکمیتی خود مسئولیت حفاطت از محیط زیست را بر عهده دارند. مطالعه حاضر حکایت از آن دارد که ایران نیز از این مقوله مستثنی نیست. چرا که سهم بالای دولت در اقتصاد کشور، جدای از تبعات نامطلوب اقتصادی، چالش های زیست محیطی قابل توجهی را ایجاد نموده است. در مقاله حاضر پس از بیان وضعیت آلاینده ها در ایران، با توجه به جریان تولید و انتشار آلودگی طی سال های اخیر به بررسی سهم نسبی بنگاه های دولتی در تولید آلودگی پرداخته شده است. نتایج حکایت از آن دارد که سهم دولت در تولید آلودگی بسیار قابل توجه است. این نتیجه با بررسی عملکرد بخش های مختلف اقتصادی شامل : صنعت، کشاورزی ، تجاری و عمومی، حمل ونقل و نیروگاه ها در قالب رویکرد توصیفی و نیز بررسی ارتباط میان حجم آلودگی و تشکیل سرمایه در بخش خصوصی و دولتی با کمک روش های اقتصاد سنجی، به دست آمده است. در ادامه مقاله ضمن پرداختن به تجربه سایر کشورها، استدلال شده است دولت ایران که در شرایط حاضر متولی سیاست گذاری و حفاظت از محیط زیست می باشد (و خود نقش قابل توجهی در تولید آلودگی نیز دارد) زمانی خواهد توانست در راستای ایفای نقش خود در فرآیند توسعه پایدار گام بردارد که ابتدا به اصلاح و مهندسی مجدد ساختار اقتصادی و جایگاه خود بپردازد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
149 - بررسی زیست محیطی و تعیین هزینه های خارجی (اقتصادی - بهداشتی) شعله های روباز چاه های نفت در شهرستان اهواز و ارائه راه کارهای مدیریتی برای کاهش اثرات منفی و استفاده های اقتصادی
ناصر محرم نژاد اشکان زاده دباغدر سراسر جهان، گازهای همراه استخراج نفت که، دارای ترکیبات سمی هستند با هدف کاهش سمیت آنهم در شرایط ویژه سوزانده می شوند. دراین تحقیق سعی شده است، ضمن بررسی وضعیت مشعل های چاه های نفت اهواز، راهکارهای مدیریتی ارایه شود. بنابراین، به بررسی محیط های زیست انسانی طبیعی و فیز أکثردر سراسر جهان، گازهای همراه استخراج نفت که، دارای ترکیبات سمی هستند با هدف کاهش سمیت آنهم در شرایط ویژه سوزانده می شوند. دراین تحقیق سعی شده است، ضمن بررسی وضعیت مشعل های چاه های نفت اهواز، راهکارهای مدیریتی ارایه شود. بنابراین، به بررسی محیط های زیست انسانی طبیعی و فیزیکی تحت تاثیر مشعل ها در شهرستان اهواز پرداخته و از روش های تئوری و عملی (جستجو در اینترنت، گفتگو و مصاحبه با متخصصان محیط زیست و شرکت ملی نفت و مشاهدات شخصی و آماربرداری بیماران تنفسی و غیره) استفاده شده است.برخی نتایج بدست آمده از این تحقیق در زمینه گفتگو چگونگی فعالیت و موقعیت مکانی مشعلها نسبت به شهر اهواز، تاثیر فعالیت مشعل ها بر اقتصاد کشور و سلامتی و بهداشت شهروندان اهوازی است. همچنین نتایجی نیز در زمینه اثر فعالیت مشعل ها بر اقتصاد کشور و سلامتی و بهداشت شهروندان اهوازی است. همچنین نتایجی نیز در زمینه اثر فعالیت مشعل ها بر جانوران، گیاهان، خاک و آب منطقه حاصل شده است.انتشار آلاینده های ( (Nox، H2S، SO2، CO، CO2از مشعل های فوق الذکر مورد محاسبه قرار گرفته و هزینه های بروز ناراحتی های ریوی و تنفسی و میلیاردها ریال ضرر اقتصادی برآورد شده است. پیشنهادات مدیریتی ارایه شده در دو حالت وجود و عدم وجود فعالیت اشتغال در مشعل های چاه های نفت نیز پایه ریزی شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
150 - بررسی شیوه حفاظت محیط زیستی در طرح های توسعه شهری با استفاده از رویکرد انتقال حق توسعه
مجتبی رفیعیان زهراالسادات اردستانیزمینه و هدف: از زمان پذیرش اعلامیه ریو در سال 1992 مفهوم کاربرد رویکرد مشارکتی در زمینه های مختلف توسعه و حفاظت محیط زیستی در سطح بین المللی پذیرفته شده است. این اعلامیه رویکرد مشارکتی را به عنوان امری مهم در مدیریت محیط زیست و تصمیم گیری در توسعه پایدار ارایه می کند و أکثرزمینه و هدف: از زمان پذیرش اعلامیه ریو در سال 1992 مفهوم کاربرد رویکرد مشارکتی در زمینه های مختلف توسعه و حفاظت محیط زیستی در سطح بین المللی پذیرفته شده است. این اعلامیه رویکرد مشارکتی را به عنوان امری مهم در مدیریت محیط زیست و تصمیم گیری در توسعه پایدار ارایه می کند و مسوولین را تا حد ممکن به بکارگیری این رویکرد ملزم می کند. روش بررسی: براساس رجوع به اسناد معتبر بین المللی و علمی و با استناد به پروژه های در حال انجام در جهان در این زمینه، سازوکارهای مداخلاتی در رویکرد انتقال حق توسعه مورد شناخت و بازبینی قرار خواهد گرفت و همچنین چگونگی بکارگیری معیارها، مولفه ها و شاخص های مورد توجه این موضوع برای حفاظت محیط زیستی بیان خواهد شد. یافته ها: رشد فزاینده برنامه های توسعه، چه آگاهانه و چه خود به خودی، به هشدارهای محیط زیستی، اقتصادی و اجتماعی منجر شد. در پاسخگویی به مسایل و بحران های ناشی از آن ها، مفاهیم و رویکردهای جدیدی برای توسعه های آتی مطرح گردید که یکی از آن ها رویکرد انتقال حق توسعه می باشد. بحث و نتیجه گیری: این رویکرد باعث می شود تا مالکان داوطلبانه در حفاظت مناطق طبیعی و حساس محیطی و فضاهای باز و زمین های کشاورزی شرکت کنند و دولت نیز مجبور به پرداخت غرامتی نشود. در این مقاله سعی بر تشریح این رویکرد، اهداف و مکانیزم های آن گردیده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
151 - آنالیز هزینه های اقتصادی و محیط زیستی جایگزینی آبگرمکن های گازی و برقی با آبگرمکن های خورشیدی
حسین یوسفی یونس نوراللهی سمیه طغیانیزمینه و هدف : به دنبال بحران نفت در دهه هفتاد میلادی و افزایش قیمت سوخت های فسیلی، استفاده از انرژی های تجدیدپذیر رونق گرفت. به دنبال کشف مشکلات و موارد محیط زیستی پدیده گرمایش جهانی و تغییرات آب و هوایی، مسألهحفاظت از محیط زیست و تامین انرژی پایدار و پاک جوامع حایز ا أکثرزمینه و هدف : به دنبال بحران نفت در دهه هفتاد میلادی و افزایش قیمت سوخت های فسیلی، استفاده از انرژی های تجدیدپذیر رونق گرفت. به دنبال کشف مشکلات و موارد محیط زیستی پدیده گرمایش جهانی و تغییرات آب و هوایی، مسألهحفاظت از محیط زیست و تامین انرژی پایدار و پاک جوامع حایز اهمیت شد. به کارگیری انرژی های نو و تجدید پذیر به ویژه انرژی خورشید، این منبع لایزال الهی به دلیل دریافت آسان تر و در دسترس بودن آن، در طی سال های اخیر بیش تر مورد توجه دانشمندان و دانشجویان مرتبط با رشته های انرژی قرار گرفته است. روش های گوناگونی برای استفاده از این انرژی پاک و لایزال الهی وجود دارد، اما گرم کردن آب با استفاده از آبگرمکن های خورشیدی، شاید از آسان ترین و اقتصادی ترین روش های موجود باشد. روش بررسی: دراین تحقیق امکان سنجی اقتصادی و محیط زیستی استفاده از سیستم های آبگرمکن خورشیدی در ساختمان مسکونی 6 واحدی (خانوارهای 4 یا 5 نفره) در تهران با استفاده از اطلاعات واقعی و در محیط نرم افزار Retscreen مورد بررسی قرار گرفته و مدلسازی شده است. یافته ها و نتایج: نتایج این تحقیق نشان می دهد که با جایگزینی آبگرمکن های گازی با آبگرمکن های خورشیدی، میزان صرفه جویی سالیانه در مصرف گاز طبیعی برای کل خانوارها برای تامین آب گرم مصرفی مورد نیاز 5820 مترمکعب می باشد و میزان صرفه جویی اقتصادی سالیانه برابر با 6،402،000 ریال خواهد بود و در اثر جایگزینی آبگرمکن های برقی با آبگرمکن های خورشیدی، میزان صرفه جویی سالیانه در انرژی الکتریکی 22995 کیلو وات ساعت و میزان صرفه جویی اقتصادی سالانه 120،244،000 ریال می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
152 - بررسی اثر افزایش قیمت حاملهای انرژی بر امور معیشتی ، اجتماعی و زیست محیطی
مجید شفیع پور سیدامیر ناصر هراتیآنچه در برنامه سوم مد نظر دولت قرار گرفته است رسیدن به رشد اقتصادی 5.7 درصدی است. و به این منظور باید انرژی قابل توجهی مصرف نمود. از آنجا که مصرف انرژی در کشور روز به روز افزایش یافته است و از طرفی قیمت حاملهای انرژی بسیار پایین تر از قیمت واقعی آن می باشد. لذا در این م أکثرآنچه در برنامه سوم مد نظر دولت قرار گرفته است رسیدن به رشد اقتصادی 5.7 درصدی است. و به این منظور باید انرژی قابل توجهی مصرف نمود. از آنجا که مصرف انرژی در کشور روز به روز افزایش یافته است و از طرفی قیمت حاملهای انرژی بسیار پایین تر از قیمت واقعی آن می باشد. لذا در این مقاله سعی شده تا با ارایه آمار و ارقام اخذ شده از منابع و سازمانهای رسمی نقش حاملهای انرژی از لحاظ اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی در امور معیشتی مردم در دو بعد ملی و خانوار مورد بررسی قرار گیرد برای رسیدن به این هدف سناریوهای گوناگون افزایش قیمت حاملها، در طول برنامه سوم ارایه گردیده و نیز با ضمیمه کردن یک تحقیق میدانی، از اقشار مختلف مردم نظرخواهی شده است که اکثریت با تاثیرگذاری افزایش قیمت حاملها در زندگی معیشتی و رفاه عمومی موافقند. لکن تاکید پرسش شوندگان بر کنترل اثرات تورمی آن می باشد. در نهایت با کنار هم قرار دادن نتایج حاصله یک جدول تصمیم گیری اراده شده که نتایج مثبت و منفی هر یک از چهار گزینه افزایش قیمت حاملها در آن دیده شده است و نقاط قوت و ضعف و میزان موفقیت هر یک از آنها در طول برنامه مورد ارزیابی قرار گرفته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
153 - بررسی اثرات زیست محیطی فعالیت کارخانه روی بندر عباس
سیدعلی جوزی فرشته سجودیاین مطالعه با هدف بررسی اثرات زیست محیطی فعالیت کارخانه روی بندرعباس به انجام رسیده است. برای این منظور اندازه گیری میزان آلاینده های خاک، هوا و صوت، ناشی ازفعالیت در شهریور، مهر وآبان ماه سال 1385به انجام رسید. نمونه برداری خاک از پنج ایستگاه و اندازه گیری صوت در هفت ا أکثراین مطالعه با هدف بررسی اثرات زیست محیطی فعالیت کارخانه روی بندرعباس به انجام رسیده است. برای این منظور اندازه گیری میزان آلاینده های خاک، هوا و صوت، ناشی ازفعالیت در شهریور، مهر وآبان ماه سال 1385به انجام رسید. نمونه برداری خاک از پنج ایستگاه و اندازه گیری صوت در هفت ایستگاه صورت گرفت. برآورد میزان آلودگی هوا نیز براساس میزان سوخت مصرفی درواحد روز محاسبه گردید. در خصوص آلودگی آب با توجه به بسته بودن چرخه مصرف آب درکارخانه تحت بررسی، هیچ نوع آبی که ناشی از فعالیت کارخانه باشد، وارد محیط زیست نمی شود. اندازه گیری از خاک در مکان های دپوی کنسانتره خام، کنسانتره پخته، محل انباشت پسماندها، خاک داخل محوطه کارخانه و خاک خارج از محدوده بلافصل کارخانه به انجام رسید. اندازه گیری صوت نیز در ساختمان اداری، واحد الکترولیز، واحد بویلر و کمپرسور، واحد محلول سازی، محوطه فضای سبز داخل کارخانه، خارج از محدوده بلافصل کارخانه و روستای مجاور کارخانه (روستای جمال احمد) انجام پذیرفت. نتایج این مطالعه نشان می دهد که درخصوص عامل خاک، مقادیر اندازه گیری شده روی وکادمیم در ایستگاه های دو، سه وچهار (کنسانتره پخته، سدباطله ومحدوده بلافصل کارخانه) بالاتر از حدود استاندارداست که ناشی از فعالیت کارخانه می باشد. درخصوص مقادیر اندازه گیری شده پارامترهای گازی شکل هوا نتایج این بررسی نشان می دهد که مقادیرمنتشره گاز So2ازطریق خروجی کارخانه بالاتر از میزان مجاز بوده این مساله به ویژه درواحدهای کلوخه ساز وسرخ کردن درمحیط داخل کارخانه از حیث تاثیر بر سلامت کارکنان قابل تامل است. همچنین مقادیراندازه گیری شده صوت درایستگاه های شماره دو، سه وچهار (واحدالکترولیز، واحد بویلروکمپرسور و قسمت محلول سازی) بالاتر از حد مجاز مناطق صنعتی بوده و وجود آلودگی درایستگاه های موردسنجش قطعی است. نتایج این تحقیق نشان می دهد علی رغم تمهیدات پیش بینی شده درکارخانه، فعالیت این واحد صنعتی واجد اثرات منفی برمحیط فیزیکوشیمیایی منطقه از طریق آلودگی های خاک، هوا و صوت می باشد. منطقه ویژه زیست محیطی، در شعاع عملکردی کارخانه وجود ندارد، بنابراین برآورد وضعیت موجود یا پیش بینی عوارض احتمالی درباره این دو مورد موضوعیت ندارد. ایجاد فرصت های شغلی و نیز درآمدزایی کارخانه از اهم آثار مثبت و درعین حال مهاجرت به داخل وتعارضات فرهنگی ناشی از حضور افراد ذینفع غیربومی برساختاراقتصادی و اجتماعی منطقه تحت تاثیر از بارزترین پیامدهای منفی فعالیت این کارخانه برمحیط اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی عرصه تحت بررسی شناخته می شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
154 - تحلیل و اولویت بندی عوامل مؤثر بر تولید ذرت دانه‌ای کاربرد روش AHP : با تاکید بر پایداری محیط زیست
عادل سلیمانی علی اصغر میرک زادهچکیده ذرت دانه‌ای گیاه زراعی مهمی در دنیاست که در شرایط آب و هوایی معتدل ونیمه‌گرمسیری عملکرد خوبی نشان داده است. توسعه‌ کشت و تولید ذرت دانه‌ای در شهرستان روانسر استان کرمانشاه به‌ حدی است که چندین بار مقام اول کشوری را از لحاظ عملکرد به خود أکثرچکیده ذرت دانه‌ای گیاه زراعی مهمی در دنیاست که در شرایط آب و هوایی معتدل ونیمه‌گرمسیری عملکرد خوبی نشان داده است. توسعه‌ کشت و تولید ذرت دانه‌ای در شهرستان روانسر استان کرمانشاه به‌ حدی است که چندین بار مقام اول کشوری را از لحاظ عملکرد به خود اختصاص داده است. لذا شناسایی و اولویت‌بندی عوامل موثر در افزایش تولید ذرت دانه‌ای در این شهرستان می‌تواند راه‌گشای توسعه‌ کشت این محصول برای سایر نقاط مشابه درکشورمان باشد و در نهایت موجبات توسعه کشاورزی و بهبود اقتصادی زندگی مردم روستایی را فراهم ‌نماید. بنابراین هدف از مطالعه حاضر، تحلیل و اولویت بندی عوامل مؤثر بر تولید ذرت دانه‌ای با کاربرد روش AHP و با تاکید بر پایداری محیط زیست است. جامعه آماری مورد مطالعه، مهندسین مراکزخدمات مشاوره‌ای شهرستان روانسر در استان کرمانشاه می باشند، اطلاعات از طریق پرسشنامه جمع آوری و داده ها با استفاده از تکنیک AHP[1] (روش تجزیه و تحلیل چند معیاره) و نرم افزار Expert Choice مورد بررسی قرار گرفته‌ است. نتایج تحقیق نشان داد که عامل آموزشی- ترویجی، اصلی‌ترین عامل افزایش تولید ذرت دانه‌ای بوده و عوامل مدیریتی، فنی و اقتصادی در اولویت های بعدی قرار دارند، لذا پیشنهاد می‌گردد پایداری محیط زیست نیز در برنامه های آموزشی کشاورزان گنجانده شود. 3- Analytical Hierarchy Process تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
155 - اندازه گیری باقیمانده سموم متداول مصرفی ( آندوسولفان و فوزالون ) در کنترل سوسک کلرادوی سیب زمینی
فاطمه ناصحی قدیر نوری قنبلانی محمد ضعیفی زاده حسین شهبازیدر کشور ما همه ساله مقادیر قابل توجهی از انواع حشره کشها برای مبارزه با آفات کشاورزی به مصرف می رسند که قادرند محیط زیست و محصولات کشاورزی را شدیدا آلوده سازند. سموم فسفره به دلیل درجه سمیت بسیار بالا و سموم کلره به دلیل پایداری زیادشان در محیط از جمله آفت کشهای مهم می أکثردر کشور ما همه ساله مقادیر قابل توجهی از انواع حشره کشها برای مبارزه با آفات کشاورزی به مصرف می رسند که قادرند محیط زیست و محصولات کشاورزی را شدیدا آلوده سازند. سموم فسفره به دلیل درجه سمیت بسیار بالا و سموم کلره به دلیل پایداری زیادشان در محیط از جمله آفت کشهای مهم می باشند. این سموم بصورت مستقیم و غیرمستقیم جذب محصولات یا وارد محیط زیست شده و براحتی وارد چرخه غذایی موجودات می شوند. تعیین غلظت بقایای این سموم در محصولات کشاورزی و مقایسه آنها با مقادیر استاندارد جهانی ما را در امر مدیریت صحیح کاربرد آفت کشها یاری خواهد نمود. در تحقیق حاضر، تاثیر غلظتهای مختلف مصرف سم و زمان سمپاشی روی باقیمانده دو سم اندوسولفان (تیودان) و فوزالون (زولون) که دو سم عمده مصرفی در کنترل سوسک کلرادوی سیب زمینی می باشند مورد بررسی قرار گرفتند. روش عمل شامل سه مرحله نمونه برداری، استخراج، تغلیظ و آنالیز بود که آنالیز با دستگاه GC و دتکتورهای FTD و ECD صورت گرفت. با توجه به نتایج آزمایش مشخص گردید که با کاربرد غلظت های مختلف استفاده شده باقیمانده این سموم بالاتر از حد استاندارد نبود. در ضمن مشاهده گردید که بقایای سم فوزالون بیشتر از سم اندوسولفان بود. نتایج آزمایش نشان داد که بین غلظت های مختلف به کار رفته و همچنین زمانهای کاربرد اختلاف معنی داری از نظر باقیمانده سم وجود نداشت. نمونه برداری در دو نوبت با فاصله زمانی یک ماه نشان داد که با گذشت زمان میزان باقیمانده سم 008 ppm. کاهش یافته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
156 - بررسی و تعیین عوامل مؤثر بر تمایل به پرداخت صنایع کوچک جهت کاهش آلودگی محیط زیست (مطالعه موردی شهرستان ساری)
حمید امیرنژاد حامد رفیعیبه دلیل اعمال نظارت کم تر بر صنایع کوچک، معمولاً استانداردهای زیست محیطی در این صنایع کم تر رعایت می شود و این امر به آلوده شدن بیش از پیش محیط زیست خواهد انجامید. به این منظور 32 صنعت کوچک در شهرستان ساری به روش نمونه گیری طبقه بندی خوشه ای و روش ارزش گذاری مشروط بررس أکثربه دلیل اعمال نظارت کم تر بر صنایع کوچک، معمولاً استانداردهای زیست محیطی در این صنایع کم تر رعایت می شود و این امر به آلوده شدن بیش از پیش محیط زیست خواهد انجامید. به این منظور 32 صنعت کوچک در شهرستان ساری به روش نمونه گیری طبقه بندی خوشه ای و روش ارزش گذاری مشروط بررسی شده و با استفاده از مدل رگرسیونی لوجیت، عوامل مؤثر بر تمایل به پرداخت صنایع کوچک این شهرستان جهت کاهش آلودگی محیط زیست شناسایی گردید. نتایج نشان داد که بیشترین اثر در پذیرش مبالغ پیشنهادی برای کاهش آلودگی محیط زیست، مربوط به درآمد ماهیانه صنایع بوده است. با افزایش یک درصد به درآمد ماهیانه صنایع، احتمال پذیرش مبالغ پیشنهادی جهت حفاظت از محیط زیست و کاهش آلودگی، 4124/0 درصد افزایش می یابد. متغیرهای میزان آلودگی صنعت، اطلاعات زیست محیطی مدیر، سطح تحصیلات و بومی بودن مدیریت، درآمد ماهیانه صنعت، اثر مثبت و معنی داری بر پذیرش مبالغ داشته و متغیرهای سرمایه ثابت و تعداد کارگران صنعت، میزان مبالغ پیشنهادی و میانگین دستمزدهای پرداختی، رابطه منفی و معنی داری داشته اند. با استفاده از برآورد مدل ارزش گذاری مشروط، میزان پرداخت ماهیانه و سالیانه هر صنعت جهت کاهش آلودگی و حفاظت محیط زیست به ترتیب، 55/180842 و 60/2170110 ریال برآورد گردید. این مبالغ را می توان در راهبردهای سیاستی مالیاتی و تشویقی جهت کاهش میزان آلودگی محیط زیست مورد توجه قرار داد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
157 - تحلیل و بررسی اثرات ترافیکی و زیست محیطی چراغ های هوشمند و چراغهای غیر هوشمند در تقاطع ها
منصور حاجی حسینلو علیرضا گودرزی فرزاد فریدون زادهسیستم SCATS یکی از سیستمهای کنترل هوشمند ترافیک است که توسط کامپیوتر مرکز و با دریافت اطلاعات از شناسگرها، فرمان زمان بندی چراغ تقاطع های یک شبکه را صادر می کند. این سیستم در بسیاری از شهرهای بزرگ و برتر در جهان از جمله تهران به کار رفته است. هدف این گزارش ارایه روشی بر أکثرسیستم SCATS یکی از سیستمهای کنترل هوشمند ترافیک است که توسط کامپیوتر مرکز و با دریافت اطلاعات از شناسگرها، فرمان زمان بندی چراغ تقاطع های یک شبکه را صادر می کند. این سیستم در بسیاری از شهرهای بزرگ و برتر در جهان از جمله تهران به کار رفته است. هدف این گزارش ارایه روشی برای ارزیابی کارآیی این سیستم در تهران است. تاکنون در شهرهای مختلف با روشهای گوناگونی، عملکرد شبکه حمل و نقل شهری را قبل و بعد از نصب سیستم SCATS مقایسه کرده اند و برای ارزیابی از پارامترهایی مثل زمان سفر و یا زمان تاخیر و توقف در تقاطع استفاده شده است. آمارگیری توسط اتومبیل آزمایش و شمارش در سه تقاطع سهروردی در تهران انجام شد. این آمار شامل زمان سفر محور مذکور و نیز میانگین زمان تاخیر در ورودیهای هر تقاطع بود که قبل و بعد از نصب سیستم هوشمند SCATS برداشت شد. نتایج اولیه نشان می دهد که با نصب این سیستم، زمان سفر از 4 تا 37 درصد کاهش داشته است. همچنین میانگین تاخیر به ازای هر وسیله نقلیه در اوج صبح در تقاطع سهروردی- کیهان 38 درصد کاهش و در دو تقاطع سهروردی- مطهری و سهروردی- بهشتی به ترتیب 37 و 1 درصد افزایش داشته است. در ساعات غیر اوج در هر سه تقاطع بین 11 تا 37 درصد کاهش زمان تاخیر مشاهده شده است. در ساعت اوج عصر نیز از کمتر از 1 درصد تا 42 درصد کاهش زمان تاخیر ملاحظه شد. از آنجایی که ارتباط مستقیمی بین میزان روان شدن ترافیک و زمان سفر با میزان تولید آلاینده در شبکه های ترافیکی وجود دارد، در ادامه تحقیق حاضر با توجه به تغییر زمان سفر بین دو حالت هوشمند و غیرهوشمند سعی شده است تا میزان کاهش آلاینده های مختلف در یک سیکل حرکت در مسیر آمارگیری شده بدست آید که می تواند نشان دهنده اثرات زیست محیطی استفاده از چراغهای هوشمند در تقاطع ها باشد. به طوری که با هوشمند شدن چراغهای سه تقاطع و فقط برای طی یک مسیر کوتاه 751.786 کلیوگرم از میزان مجموع آلاینده های مختلف از جمله منواکسیدکربن و متان کاسته شده است. به منظور نتیجه گیری نهایی در مورد عملکرد سیستم SCATS پیشنهاد می شود که آمارگیری در شبکه های دیگر نیز انجام شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
158 - امکان سنجی کمینه سازی مواد زائد صنعتی در مجتمع پتروشیمی بندر امام
پریا امیریان ناصر طالب بیدختی نعمت الله جعفرزاده حقیقی فرد رامین نبی زادهدر صنایع پتروشیمی نظیر اغلب صنایع شیمیایی، مواد زایدی تولید می شود که نیاز به مدیریت منسجم دارد و تاکید بر کمینه سازی این مواد سیاستی است که در دنیا در دو دهه اخیر مورد توجه قرار گرفته است. در کشورهایی که تجربه صنعتی و کنترل های زیست محیطی در صنعت رشد چندانی نداشته، تاک أکثردر صنایع پتروشیمی نظیر اغلب صنایع شیمیایی، مواد زایدی تولید می شود که نیاز به مدیریت منسجم دارد و تاکید بر کمینه سازی این مواد سیاستی است که در دنیا در دو دهه اخیر مورد توجه قرار گرفته است. در کشورهایی که تجربه صنعتی و کنترل های زیست محیطی در صنعت رشد چندانی نداشته، تاکید بیشتر بر تصفیه و دفع نهایی است. این برخورد با مشکل هزینه ها را افزایش می دهد و در بسیاری از موارد موجب اتلاف هزینه و منابع می شود. نظر به این که رویکرد کمینه سازی سبب رفع مشکل با تکیه بر خواستگاه آن می باشد، بدین لحاظ در بسیاری از کشورها، مدیریت نوین کاهش مواد زاید، که قادر به کاهش کل مشکلات مربوطه می باشد به عنوان یک استراتژی ملی تلقی می گردد.در این پژوهش به شناسایی، طبقه بندی و امکان سنجی کمینه سازی مواد زاید صنعتی در واحد الفین به عنوان یکی از مهمترین واحدهای مجمتمع پتروشیمی بندر امام پرداخته شده است. جهت نیل به اهداف پژوهش پس از شناخت فرایند تولید، ویژگی های کمی و کیفی و همچنین علل تولید مواد زاید در واحد مذکور مورد مطالعه قرار گرفت و چشمه های تولید مواد زاید شناسایی شدند. پس از شناسایی مواد زاید، بر اساس اطلاعات موجود در مرکز اسناد فنی مجتمع در خصوص میزان مواد زاید تولیدی، کمیت و کیفیت این مواد تعیین گردید. بررسی ها حاکی از آن بود که در واحد الفین سالانه 000/972/11 کیلوگرم مواد زاید صنعتی تولید می شود. ماهیت مواد زاید تولیدی در واحد مورد مطالعه، 45.35% انواع روغن های زاید و سوخته، 35.08% بشکه های خالی و فلزی و پلاستیکی، 5.20% زایدات تعمیران جزیی، 4.17% زایدات تعمیرات اساسی و 7.51% لجن سیستم پیش تصفیه صفحات مورب جداکننده بود. درصد تولید سایر مواد زاید نیز بدین ترتیب می باشد: انواع کاتالیسته ها 1.2%، کک 0.05%، غربال مولکولی 1.11%، لجن پلیمری 0.41% و پشم شیشه 0.05% که جمعا معادل 3.04% است.سپس در واحد مورد مطالعه اقدام به طبقه بندی مواد زاید بر اساس نوع مواد زاید تولیدی و روش پیشنهادی سازمان ملل (یونپ) گردید. بر اساس روش طبقه بندی یونپ، در واحد الفین 89.67% مواد زاید خطرناک و 10.29% غیر خطرناک تشخیص داده شد. مدیریت فعلی مواد زاید خطرناک نیز این گونه است که کاتالیست های پالادیوم و عایق پشم شیشه انبار می شود، کاتالیست های نیکل منیزیوم، کک، لجن های سیستم پیش تصفیه صفحات مورب جدا کننده و پلیمری دفن صنعتی، و روغن های مازاد سیستم های پیش تصفیه سوزانده می شوند و در نهایت بشکه های مستعمل و روغن های سوخته هم به فروش می رسند. بررسی مواد زاید و گروه بندی این مواد بر اساس گروه بندی یونپ نیز حاکی از آن است که 1.41% مواد زاید تولیدی در گروه A، 59.4% این زایدات در گروه B و 39.17% این زایدات در گروه C قرار می گیرند. پس از آن گزینه های موجود در خصوص کمینه سازی مواد زاید مورد بررسی قرار گرفت و مشخص گردید که در این واحد 91% زایدات خطرناک در قالب گزینه بازیافت و استفاده مجدد و 8.94% مواد زاید خطرناک نیز در قالب گزینه کاهش زایدات در منبع تولید قرار می گیرند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
159 - بررسی تراکم فلزات سنگین و تعیین همبستگی بین آن ها با ویژگی های خاک در توابع شهرستان هشترود، استان آذربایجان شرقی
آزیتا بهبهانی نیا رامین سلماسیزمینه و هدف: مقادیر بالای فلزات سنگین در آب های سطحی و زیرزمینی روستاهای اطراف شهرستان هشترود، باعث می شود که خاک های پذیرنده این منابع آبی، با فلزات سنگین آلوده گردند. تعیین میزان کل فلزات سنگین در خاک های روستاهای آلوده اطراف شهرستان هشترود و تعیین رابطه احتمالی بین ع أکثرزمینه و هدف: مقادیر بالای فلزات سنگین در آب های سطحی و زیرزمینی روستاهای اطراف شهرستان هشترود، باعث می شود که خاک های پذیرنده این منابع آبی، با فلزات سنگین آلوده گردند. تعیین میزان کل فلزات سنگین در خاک های روستاهای آلوده اطراف شهرستان هشترود و تعیین رابطه احتمالی بین عناصر و نیز بین ویژگی های خاک و عناصر اهداف این مقاله را در بر می گیرند. روش بررسی: پس از انجام بررسی های صحرایی و نمونه برداری از خاک های منطقه و تجزیه ویژگی های فیزیکی و شیمیایی و نیز فلزات سنگین در آن ها، تجزیه و تحلیل های لازم بر اساس تعیین ضرایب همبستگی بین عناصر و ویژگی های فیزیکی وشیمیایی نمونه های خاک و نیز آنالیزخوشه ای انجام گرفت. یافته ها: مس با کربن آلی و آلومینیوم، کروم، منگنز با درصد رس نمونه های خاک همبستگی مثبت داشته اند. در طبقه‌بندی یافته های بدست آمده این پژوهش با استفاده از آنالیز خوشه ای، 5 شاخه اصلی تشکیل شدند که با یافته های تعیین ضرایب همبستگی همخوانی نشان دادند. بحث و نتیجه گیری: دامنه کم اسیدیته خاک های مورد آزمایش، باعث شد که ارتباط ضعیفی بین میزان فلزات سنگین خاک و اسیدیته بدست آید. جذب ترجیحی مس توسط جزء آلی خاک، علت همبستگی بالای این عنصر با مواد آلی خاک می باشد. همبستگی مثبت بین برخی فلزات و میزان رس و مواد آلی نمونه های خاک دلالت بر این می کنند که مواد آلی و رس خاک ها با تثبیت فلزات، خطر رها شدن آن ها را به محیط زیست کاهش می دهند. پژوهش های دیگری لازم است انجام گیرد تا منشا ناشی از فعالیت های زمین شناختی و انسانی فلزات اندازه گیری شده این طرح را تعیین نماید تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
160 - بررسی اثر فعالیتهای غیر رسمی اقتصادی بر آلودگی هوا (برآورد منحنی زیست محیطی کوزنتس)
امیر حسین مزینی نیلوفر مرادحاصلآنچه در ادبیات متعارف اقتصادی مطرح و در قالب آمار و ارقام منعکس می گردد ناظر به فعالیت های رسمی اقتصادی است. حال آن که بخش قابل توجهی از فعالیت های اقتصادی نیز وجود دارند که به صورت پنهان در جریان می باشند و معمولا در قالب آمار و ارقام منعکس نمی شوندکه به فعالیت های: غی أکثرآنچه در ادبیات متعارف اقتصادی مطرح و در قالب آمار و ارقام منعکس می گردد ناظر به فعالیت های رسمی اقتصادی است. حال آن که بخش قابل توجهی از فعالیت های اقتصادی نیز وجود دارند که به صورت پنهان در جریان می باشند و معمولا در قالب آمار و ارقام منعکس نمی شوندکه به فعالیت های: غیر رسمی، سایه، پنهان و ... معروف می باشند. این بخش از فعالیت های اقتصادی علل و تبعات خاص خود را دارند که طی دهه های اخیر در دستور کار مطالعات مختلف قرار گرفته اند. مقاله حاضر به بررسی آن بخش از تبعات فعالیت های غیر رسمی اقتصادی می پردازد که محیط زیست را متاثر نموده و باعث می شود محیط زیست نتواند وظایف طبیعی خود را انجام دهد. بدین منظور در قالب یک مطالعه بین کشوری (متشکل از 140 کشور در دو گروه کشورهای با درآمد بالا و کشورهای با درآمد متوسط و پایین و از جمله ایران) با استفاده از روش داده های تلفیقی (پانل) به بررسی اثر فعالیت های حوزه غیر رسمی اقتصاد بر کیفیت زیست محیطی در قالب فرضیه منحنی زیست محیطی کوزنتس پرداخته شده است. نتایج حکایت از آن دارد که در کنار فعالیت های حوزه رسمی اقتصاد، فعالیت های غیر رسمی نیز به نوبه خود، چه درکشورهای با درآمد بالا و چه درکشورهای با درآمد متوسط و پایین، به تخریب و کاهش کیفیت محیط زیست دامن می زنند. هرچند که این اثر در مقایسه با اثر فعالیت های رسمی اقتصادی محدود تر می باشد. در علت یابی این امر می توان به فرار از پرداخت مالیات های زیست محیطی، اجتناب از رعایت استانداردهای تولیدی زیست محیطی و ... اشاره نمود. این نتیجه ضرورت توجه به فعالیت های غیر رسمی اقتصادی را در سیاستگذاری های حوزه محیط زیست خاطر نشان می سازد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
161 - تدوین الگوی مدیریتی توسعه پایدار آموزش محیط زیست برای نسل جوان کشور
ناصر محرم نژاد عمران حیدریآموزش محیط زیست، بنیادی ترین شیوه در حفاظت محیط زیست بوده که هدف از آن، یافتن مناسبترین و بهترین نظام و شیوه ارایه مطالب و نحوه فعالیت ها و اجرای ساختاری است که زمینه ساز ارتقا آگاهی های زیست محیطی در سطح جامعه می باشد تا از این طریق هر فرد جامعه، خود را از طریق احترام أکثرآموزش محیط زیست، بنیادی ترین شیوه در حفاظت محیط زیست بوده که هدف از آن، یافتن مناسبترین و بهترین نظام و شیوه ارایه مطالب و نحوه فعالیت ها و اجرای ساختاری است که زمینه ساز ارتقا آگاهی های زیست محیطی در سطح جامعه می باشد تا از این طریق هر فرد جامعه، خود را از طریق احترام گذاشتن به طبیعت، مسوول در حفظ و حمایت از محیط زیست بداند.براین اساس، در این پژوهش سعی شده است نقش خانواده، نقش نهادهای آموزشی نظیر آموزش و پرورش، آموزش عالی، رسانه های گروهی و غیره، نقش فرهنگ و اعتقادات مذهبی، نقش سازمانهای دولتی ذیربط در مدیریت محیط زیست نظیر سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی، وزارت جهاد کشاورزی، شهرداریها و غیره و همچنین سازمانهای غیر دولتی که در واقع با هدف آموزش محیط زیست و ارتقا فرهنگ محیط زیست تاسیس یافته اند مورد بررسی قرار گرفته و سپس به شناخت روش تدوین الگوی مدیریتی توسعه پایدار آموزش محیط زیست برای عموم مردم و به خصوص نسل جوان کشور پرداخته شده است.از اهداف نهایی نگارندگان این تحقیق، از شناسایی اهداف آموزشی محیط زیست، تدوین راهکارهای عملی در آموزش محیط زیست، تجزیه و تحلیل اهداف و تعیین الویت های آموزش محیط زیست، نحوه فراهم نمودن امکانات و تسهیلات لازم در آموزش محیط زیست. پیشنهادهای لازم برای اجرای دوره های آموزش محیط زیست، روشهای ارزیابی دوره ها و همچنین بازنگری دوره های آموزش محیط زیست است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
162 - بررسی ابعاد حقوقی آلودگی های نفتی در منطقه خلیج فارس و دریای عمان ( از دیدگاه حقوق بین الملل )
پروین فرشچی فرهاد دبیری سارا شجاعیخلیج فارس و دریای عمان به لحاظ وجود منابع عظیم نفت و شرایط خاص زیست محیطی دارای اهمیت خاصی می باشد. حساسیت راهبردی موجود در آن و تنش های سیاسی و نظامی و موضوعات اقتصادی، مسایل مهمی چون آلودگی های محیط زیست دریایی را تحت الشعاع قرار داده و خلیج فارس و دریای عمان را به یک أکثرخلیج فارس و دریای عمان به لحاظ وجود منابع عظیم نفت و شرایط خاص زیست محیطی دارای اهمیت خاصی می باشد. حساسیت راهبردی موجود در آن و تنش های سیاسی و نظامی و موضوعات اقتصادی، مسایل مهمی چون آلودگی های محیط زیست دریایی را تحت الشعاع قرار داده و خلیج فارس و دریای عمان را به یکی از آلوده ترین مناطق دریایی مبدل نموده است. با توجه به اهمیتی که این محیط زیست دریایی دارد، اگر سازوکاری برای کنترل آلودگی وجود نداشته باشد زمینه نابودی آن فراهم خواهد شد. برای تحقق هدف حمایتی، کنوانسیون های بین المللی و منطقه ای برای جلوگیری از آلودگی های دریایی تنظیم و تدوین شده است. در سطح بین المللی "سازمان جهانی دریانوردی" (IMO) مسئول نظارت و پیگیری و به روز در آوردن مفاد کنوانسیون ها و همچنین وظیفه تدوین مقررات جدید را عهده دار می باشد. کنوانسیون های بسیاری در مورد آلودگی های دریایی تصویب شده است ولی تعداد این کنوانسیون ها و مقررات بین المللی در خصوص آلودگی های نفتی اندک است که از جمله آن ها می توان به "کنوانسیــون مارپــول"، " کنوانسیون آمادگی، مقابله و همکاری در برابر آلودگی نفتی"،" کنوانسیون جبران خسارت ناشی از آلودگی نفتی" اشاره کرد. در منطقه خلیج فارس و دریای عمان با همکاری برنامه محیط زیست ملل متحد (UNEP) و کشورهای منطقه، کنوانسیون کویت و پروتکل های آن به منظورحفاظت از محیط زیست دریایی در برابر آلودگی ها تدوین گردیده است. به موجب ماده 16 کنوانسیون تاسیس سازمان منطقه ای حفاظت از محیط زیست دریایی و به استناد ماده 3 پروتکل همکاری منطقه ای، تاسیس مرکز کمک های متقابل در مواقع اضطراری در دریا تصویب شده است. بررسی کنوانسیون ها و مسئولیت های سازمان های مرتبط با آلودگی نفتی حاکی از این است که بسیاری از دولت ها از عضویت در کنوانسیون های بین المللی مرتبط، به دلیل عدم امکان دسترسی به فن آوری ها و تجهیزات مورد نظر کنوانسیون های بین المللی امتناع می ورزند و به همین دلیل کشورهای منطقه خلیج فارس و دریای عمان از لحاظ عضویت در کنوانسیون های مرتبط متفاوت هستند. با وجود این که محدوده دریایی خلیج فارس و دریای عمان به عنوان منطقه ویژه دریایی اعلام گردیده است، ابزارهای قانونی موجود (کنوانسیون کویت و پروتکل های آن) الزامات ویژه ای برای حفظ محیط زیست این منطقه قایل نگردیده است. در این مقاله سعی شده است تا با بررسی قوانین و مقررات و ساختارهای موجود در مورد آلودگی های نفتی در سطح منطقه ای و بین المللی به شناسایی نقاط قوت و ضعف آن ها و نیازهای موجود پرداخته شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
163 - تاثیر اصلاح الگوی کشت بر کاهش کود و آب فعالیتهای کشاورزی: مطالعة موردی استان فارس
شهریار نصابیان حمید محمدی علی رضا کیخادر سال های اخیر، اثر سیستم کشاورزی بر محیط زیست موجب افزایش نگرانی دانشمندان و سیاست گذاران کشورهای مختلف شده است. استفاده بی رویه از کودهای شیمیایی و همچنین، استفاده بیش از حد از منابع آب زیرزمینی از جمله این اثرات است. در مطالعة جاری با استفاده از الگوی برنامه‌ریزی چ أکثردر سال های اخیر، اثر سیستم کشاورزی بر محیط زیست موجب افزایش نگرانی دانشمندان و سیاست گذاران کشورهای مختلف شده است. استفاده بی رویه از کودهای شیمیایی و همچنین، استفاده بیش از حد از منابع آب زیرزمینی از جمله این اثرات است. در مطالعة جاری با استفاده از الگوی برنامه‌ریزی چند هدفه غیرخطی فازی امکان تحقق آرمان های کاهش مصرف کودشیمیایی و آب در راستای کاهش اثرات مخرب زیست محیطی فعالیت های کشاورزی در مصالحه با اهداف حداکثر کردن بازدة برنامه‌ای، حداقل کردن خطر تولید و افزایش منافع اجتماعی از طریق افزایش سطح اشتغال نیروی کار صورت گرفت. الگوی کشت سه شهرستان واقع در سه منطقة آب و هوایی عمدة استان فارس با روش خوشه ای دو مرحله ای بررسی شد. نتایج نشان داد که هر چند که در بسیاری موارد امکان تحقق کامل این آرمان ها در الگوی چند هدفه در مقایسه با الگوهای تک هدفه وجود ندارد، ولی در نظر گرفتن برآیند نتایج و اختصاص وزن مربوط به هر یک از اهداف از سوی تصمیم گیرنده که در قالب تابع مسافت مرکب آرمانی نمایان میشود، نشان داد که الگوی چند هدفه نسبت به الگوی جاری و حتی الگوهای تک هدفه با انجام مصالحه بین آرمان های چندگانه، برتری دارد. اجرای این الگو در مناطق مورد مطالعه علاوه بر تاثیر قابل توجه بر کاهش مصرف آب و کود شیمیایی، افزایش بازدة برنامه‌ای، کاهش خطر و افزایش اشتغال نیروی کار در مناطق را نیز در بر دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
164 - مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط زیست در پارک های شهری
رضا ارجمندی سیدعلی جوزی جعفر نوری آزاده افشارنیابا توجه به اهمیت وجود پارک ها در فضای شهری، موضوعات بهداشت، ایمنی و محیط زیست، از جمله موارد مهمی است که قبل از بروز حوادث و همچنین اثرات نامطلوب و جهت رفع نیازهای استفاده کنندگان از پارک ها و به نوعی تمام شهروندان ، باید در حوزه طرح ریزی، اجرا ، مدیریت و نگه داری مورد أکثربا توجه به اهمیت وجود پارک ها در فضای شهری، موضوعات بهداشت، ایمنی و محیط زیست، از جمله موارد مهمی است که قبل از بروز حوادث و همچنین اثرات نامطلوب و جهت رفع نیازهای استفاده کنندگان از پارک ها و به نوعی تمام شهروندان ، باید در حوزه طرح ریزی، اجرا ، مدیریت و نگه داری مورد توجه قرار گیرد. هدف از این پژوهش، تعیین و بررسی عوامل موثر بر مدیریت بهینه بهداشت، ایمنی و محیط زیست پارک های شهری و ارایه راهکارهای مدیریتی جهت بهبود وضعیت موجود می باشد. بدین منظور، پس از تعیین عوامل موثر در مدیریت بهداشت ، ایمنی و محیط زیست پارک های شهری از طریق مطالعات کتابخانه های و بررسی های میدانی ، از روش پرسشنامه ای جهت دریافت نظرات مسئولین پارک ها در مورد وضعیت بهداشت، ایمنی و محیط زیست تعدادی از پارک های منطقه پنج تهران، استفاده گردیده و نتایج آن به کمک نرم افزارهای آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج بیانگر آن است که میزان مطلوبیت شاخص های بهداشتی پارک های تحت مطالعه با 9/58% از میزان مطلوبیت شاخص های ایمنی آن ها با 2/59% کمتر و از میزان مطلوبیت شاخص های محیط زیستی آن ها با 1/46% بیشتر است. همچنین شاخص های وضعیت مناسب بهداشتی اتاق کارکنان پارک، وضعیت اطلاع رسانی و نصب علایم هشدار دهنده در هنگام عملیات سم پاشی در پارک و وضعیت اقدامات صورت گرفته جهت کاهش آلودگی صوتی در پارک، در سه بخش بهداشت، ایمنی و محیط زیست، به ترتیب با 35%، 3/3% و 3/28%، کمترین میزان مطلوبیت را در پارک های تحت مطالعه به خود اختصاص داده اند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
165 - ارزیابی توان محیط زیستی منطقه حفاظت شده ورجین به منظوراستقرار کاربری گردشگری با استفاده از روش ارزیابی چند معیاره مکانی(SMCEM)
سید علی جوزی سحر رضایان کاوه آقامیریمنطقه حفاظت شده ورجین با مساحت 26907 هکتار، منطقه ای است کوهستانی که در بخش لواسانات و رودبار قصران از توابع شهرستان شمیرانات واقع شده است. این منطقه به دلیل جاذبه های طبیعی و نزدیکی آن به کلان شهر تهران از جمله عرصه هایی است که واجد توان مناسب جهت توسعه کاربری گردشگری أکثرمنطقه حفاظت شده ورجین با مساحت 26907 هکتار، منطقه ای است کوهستانی که در بخش لواسانات و رودبار قصران از توابع شهرستان شمیرانات واقع شده است. این منطقه به دلیل جاذبه های طبیعی و نزدیکی آن به کلان شهر تهران از جمله عرصه هایی است که واجد توان مناسب جهت توسعه کاربری گردشگری است. این مطالعه با هدف تعیین توان محیط زیستی منطقه به منظور استقرار کاربری گردشگری به انجام رسیده است. بدین منظور پس از شناسایی منابع اکولوژیکی عرصه تحت بررسی در مقیاس 1:100000، اطلاعات لایه های نقشه ای به محیط نرم افزار9.2 Arc GIS معرفی شد. با عنایت به این که برای استقرار کاربری توریسم به ارزیابی همزمان چندین معیار یا متغیّر نیاز است، در این پژوهش از روش ارزیابی چند معیاره مکانی(SMCEM) استفاده گردید. بدین منظور، نخست به تولید نقشه های معیار و استاندارد سازی آن ها مبادرت شد. این مهم با کمک روش فازی و توابع S شکل به انجام رسید. در مجموع از اطلاعات شانزده لایه به عنوان نقشه های معیار برای سنجش توان کاربری تفرج گسترده و هفده لایه برای ارزیابی مکانی کاربری تفرج متمرکز استفاده شد. کار وزن دهی به معیارها با توجه به نوع کاربری ها، با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) در محیط نرم افزار Expert Choice به انجام رسید. در ادامه رابطه ریاضی توسعه کاربری های تفرج گسترده و متمرکز استخراج شد. با هدف تحلیل تناسب سرزمین برای توسعه کاربری های مورد انتظار از روش ترکیب خطی وزن دار استفاده و نقشه نهایی کاربری های تفرج گسترده و متمرکز از روی هم گذاری اطلاعات نقشه های معیار تولید گردید. نتایج این مطالعه نشان می دهد در حدود 46/4641 هکتار معادل 25/17 % از منطقه حفاظت شده ورجین برای توسعه کاربری تفرج گسترده دارای شرایط مناسب(امتیاز بالاتر از 200) و در عین حال حدود 12/7 % معادل 78/1915 هکتار از این منطقه نیز واجد شرایط ایده آل (امتیاز بیشتر از 200) جهت توسعه کاربری تفرج متمرکز است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
166 - جایگاه محیط زیست در قوانین برنامه ای ایران
فرهاد دبیری مجید عباس پور رضا مکنون بی تا آزادبختامروزه جهان به نحو فزاینده ای با دو رویکرد مهم برنامه ریزی و محیط زیست در راستای تحقق توسعه پایدار روبروست، که در برآیند حاصل از آنها، شاهد شکل گیری ترمی جدید به نام حقوق محیط زیست هستیم که، قوانین برنامه ای بخشی از آن است. توسعه کشورها، بر اساس تدوین راهبردها، سیاست ها أکثرامروزه جهان به نحو فزاینده ای با دو رویکرد مهم برنامه ریزی و محیط زیست در راستای تحقق توسعه پایدار روبروست، که در برآیند حاصل از آنها، شاهد شکل گیری ترمی جدید به نام حقوق محیط زیست هستیم که، قوانین برنامه ای بخشی از آن است. توسعه کشورها، بر اساس تدوین راهبردها، سیاست ها و برنامه هایی (بلند مدت، میان مدت، کوتاه مدت) صورت می پذیرد که با تکیه بر آرمانها، توانایی ها، امکانات و شرایط محیطی حاکم بر کشورها تدوین شده است.با بررسی قوانین برنامه های عمرانی (شش برنامه) قبل از انقلاب اسلامی و برنامه های توسعه ای (چهار برنامه) پس از انقلاب اسلامی، آنچه محرز می باشد، جایگاه سیر صعودی و توسعه حقوق محیط زیست در روند تدوین و تصویب قوانین برنامه ای است.چنانچه در بررسی این قوانین در بستر زمانی پس از انقلاب، صرفنظر از مباحث ماهوی و تحلیل محتوای مواد، شاهدیم جایگاه محیط زیست به گواهی ارقام از یک تبصره (تبصره 13) در قانون برنامه اول توسعه از مجموع 52 تبصره، در برنامه چهارم توسعه به یکی از محورهای شش گانه به نام حفاظت محیط زیست، آمایش سرزمین و توازن منطقه ای تغییر یافته است و در مجموع 15 ماده از 161 ماده قانون برنامه چهارم به محیط زیست اختصاص یافته و در کنار آن نیز در 14 ماده دیگر ضرورت رعایت مسایل زیست محیطی مورد توجه قانونگذار قرار گرفته و لحاظ شده است. گرچه در این برنامه نیز تا رسیدن به وضعیت مطلوب راه نسبتا طولانی در پیش است.روند طی شده بیانگر حرکت در مسیری نسبتا موفق در زمینه لحاظ نمودن ملاحظات زیست محیطی با برنامه های توسعه ای جهت دستیابی به توسعه پایدار است، که، موفقیت قطعی این برنامه ها، منوط به اجرای کامل آن خواهد بود.باید اذعان نمود که تحقق تمامی اهداف زیست محیطی مندرج در برنامه های توسعه ای، خصوصا در برنامه چهارم توسعه به عنوان آخرین برنامه با دیدگاه زیست محیطی، متضمن تقویت زیرساخت های بنیادی، هماهنگی بین امور زیست محیطی، عزم و اراده ملی و فراهم نمودن بستر مناسب جهت مشارکت عمومی به ویژه سازمان های غیردولتی است، که تجلی آنرا باید در برنامه پنجم توسعه دید. ضمن آنکه، برای ترسیم دیدگاه کلان و چشم انداز آینده باید درصدد ترسیم برنامه بلند مدت توسعه پایدار در کشور بود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
167 - ارایه الگویی جهت ارزیابی وضعیت بهداشت و ایمنی محیط زیست پارک های شهری
المیرا برهمند جمال قدوسیزمینه و هدف: پارک های شهری اهمیت قابل توجهی در بهبود کیفیت زندگی در جوامع شهری دارند. از آن جا که بهداشت و ایمنی شهروندان محقق نمی شود تا زمانی که بهداشت و ایمنی در محیط زیست آن ها استقرار یابد، به کار گیری سیستم مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط زیست به منظور شناسایی خطرات و أکثرزمینه و هدف: پارک های شهری اهمیت قابل توجهی در بهبود کیفیت زندگی در جوامع شهری دارند. از آن جا که بهداشت و ایمنی شهروندان محقق نمی شود تا زمانی که بهداشت و ایمنی در محیط زیست آن ها استقرار یابد، به کار گیری سیستم مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط زیست به منظور شناسایی خطرات و کنترل آن ها در پارک های شهری ضروری به نظر می رسد. هدف تحقیق حاضر رتبه بندی عوامل مؤثر در مدیریت بهداشت و ایمنی محیط زیست پارک های شهری و ارایه الگویی جهت ارزیابی وضعیت بهداشت و ایمنی محیط زیست پارک ها است. روش بررسی: در این تحقیق رتبه بندی عوامل مؤثر در مدیریت بهداشت و ایمنی محیط زیست پارک های شهری با استفاده از تکنیک F.TOPSIS انجام یافت. در مرحله بعد با استفاده از روش اسکالوگراف الگویی برای تعیین مطلوبیت وضعیت بهداشت و ایمنی محیط زیست پارک های شهری تدوین گردید و اعتبارسنجی الگو در سه پارک در کرج انجام گرفت. یافته ها: نتیجه حاصل از اعتبارسنجی الگو در منطقه تحقیق نشان داد که وضعیت بهداشت و ایمنی محیط زیست پارک ایران زمین و تندرستی در حد متوسط و وضعیت پارک ابن سینا در محدوده ضعیف قرار دارد. نتیجه گیری: الگوی تدوین شده به منظور ارزیابی وضعیت بهداشت و ایمنی محیط زیست پارک های شهری از دقت و کارایی لازم برخوردار است، اما به منظور دستیابی به الگوی جامع تر استفاده از سایر روش های تصمیم گیری چند معیاره پیشنهاد می شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
168 - مروری بر استانداردهای کیفی منابع آب در ژاپن
سیدمحمدرضا علوی مقدمرشد سریع اقتصادی ژاپن در دهه 1960، باعث آلودگی شدید محیط زیست خصوصا آلودگی منابع آب شد. اولین قانون مربوط به کنترل آلودگی در ژاپن، در سال 1967، تحت عنوان قانون اساسی برای کنترل آلودگی، به منظور توسعه تمهیدات جامع برای کنترل آلودگیهای مختلف محیط زیست تصویب شد. پس از آن، أکثررشد سریع اقتصادی ژاپن در دهه 1960، باعث آلودگی شدید محیط زیست خصوصا آلودگی منابع آب شد. اولین قانون مربوط به کنترل آلودگی در ژاپن، در سال 1967، تحت عنوان قانون اساسی برای کنترل آلودگی، به منظور توسعه تمهیدات جامع برای کنترل آلودگیهای مختلف محیط زیست تصویب شد. پس از آن، سیاست محیط زیست جامع در کشور ژاپن به تصویب رسید که هدف آن، حفظ کیفیت آب، جلوگیری از آلودگی حاصل از فعالیت های کشاورزی، حفاظت محیط زیست دریایی، حفاظت از محیط خاک و حفاظت از محیط زیست زیرزمینی و کنترل ضایعات بود. حفظ سلامت انسان و محافظت از محیط های طبیعی دو هدف اصلی ارایه استانداردهای زیست محیطی کشور ژاپن است. در رابطه با حفظ سلامت انسان، جمعا لیست 48 ماده شیمیایی در استاندارد کیفی منابع آب در نظر گرفته شده است. همچنین کلیه، محیط های آبی (شامل رودخانه ها، دریاچه ها و دریاها) براساس نوع مصارف آنها، به دسته های متفاوتی طبقه بندی شده اند که می توان به طبقه بندی آب رودخانه ها به شش گروه (براساس وضعیت کیفی آنها) اشاره نمود. هدف از ارایه این نوشتار، بررسی قوانین و استانداردهای کیفی منابع آب در کشور ژاپن است. از آنجا که کشور ژاپن در سالهای اخیر با وضع قوانین استاندارد مناسب و اجرای آن توانسته است کیفیت منابع آب موجود در کشور خود را تا حد قابل قبولی بهبود بخشد، بررسی آن می تواند راهکارهای مناسبی را در اختیار کشورهایی در حال توسعه مانند ایران در خصوص تدوین استانداردها قرار دهد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
169 - ارایه برنامه مدیریت راهبردی توسعه طبیعت گردی جزیره قشم به روش SWOT
سحر رضایان سید علی جوزی اسماء پیراستهچکیده این مطالعه از تاریخ 1/11/1384 لغایت 30/5/1386با هدف ارایه برنامه مدیریت راهبردی توسعه طبیعت گردیدربزرگترین جزیره خلیج فارس (قشم)به انجام رسید. بدین منظوردرگام نخست به شناسایی جاذبه های طبیعی، میراث فرهنگی وتاسیسات زیربنایی این جزیره اقدام شد. درادامه با بهره گی أکثرچکیده این مطالعه از تاریخ 1/11/1384 لغایت 30/5/1386با هدف ارایه برنامه مدیریت راهبردی توسعه طبیعت گردیدربزرگترین جزیره خلیج فارس (قشم)به انجام رسید. بدین منظوردرگام نخست به شناسایی جاذبه های طبیعی، میراث فرهنگی وتاسیسات زیربنایی این جزیره اقدام شد. درادامه با بهره گیری از مدل های اکولوژیک سرزمین ایران کارتعیین پتانسیل و توان اکولوژیک منابع تفرجگاهی منطقه به منظور استقرار کاربری های تفرج گسترده و متمرکز درمقیاس 1:50000 به انجام رسید. با هدف پیش بینی نیازهای منطقه از نظر مراجعین، تعداد 65 عدد پرسشنامه کلاوسون در زمان حداکثرتقاضا (نوروز1385) تکمیل گردید. برنامه راهبردی توسعه صنعت اکوتوریسم به روش SWOT پیشنهاد شد. این روش مبتنی برشناسایی عوامل داخلی (نقاط ضعف وقوت) وعوامل خارجی (فرصت ها وتهدیدات) محیط تحت بررسی است. دراین تحقیق کارشناسایی این عوامل با استفاده از ابزار پرسشنامه و به روش دلفی(انتخاب خبرگان) به انجام رسید. نتایج این مطالعه نشان می دهد علی رغم وجود منابع با لقوه مناسب که می تواند این جزیره را به قطب گردشگری منطقه مبدل نماید، وجود کمبودهایی درتاسیسات زیربنایی و نبود اطلاع رسانی شایسته و بازاریابی مناسب، سبب شده درحال حاضرجزیره از نظر وضعیت راهبردی در شرایط رقابتی(استراتژی ST) قرار گیرد. با توجه به نتایج تجزیه و تحلیل های به عمل آمــده در قالب جــداول برنامه ریزی راهبردی کمی توسعه طبیعت گردی جزیره قشم(QSPM)، چهار راهبرد مبتنی برشرایط رقابتی پیشنهادگردید. با ملحوظ داشتن شرایط فنی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی درزمان اجرای این مطالعه که در روش SWOT از آن بـه عنــوان نمره جذابیت یـاد می شود، استراتژی " استفاده از ا مکانات اقامتی و خدماتی سازمان توسعه و عمران قشم برای سرویس دهی اولیه به گردشگران منطقه درکوتاه مدت" به عنوان اولین و موثرترین راهبرد به منظور بهبود شرایط حال حاضر پیشنهادگردید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
170 - بررسی تأثیر طبیعت و محیط زیست
حمید ماجدی شبنم شاملوکیاموسیقی بیانگر پیوند جسم و روح انسان با محیط اطراف وی و نیز نمایانگر هماهنگی و هارمونی بین اجزای مختلف طبیعت است. موسیقی در ذات خود برگرفته از اصوات طبیعی است و به هر میزان که به طبیعت نزدیک شود، در واقع به ذات خود نزدیک شده است، زیرا اصوات چیزی نیستند جز روح طبیعت. در ت أکثرموسیقی بیانگر پیوند جسم و روح انسان با محیط اطراف وی و نیز نمایانگر هماهنگی و هارمونی بین اجزای مختلف طبیعت است. موسیقی در ذات خود برگرفته از اصوات طبیعی است و به هر میزان که به طبیعت نزدیک شود، در واقع به ذات خود نزدیک شده است، زیرا اصوات چیزی نیستند جز روح طبیعت. در تهیه این مقاله تأثیر طبیعت و محیط زیست در کلیه جنبه های موسیقی کنونی ایران مورد بررسی قرار گرفته است و با استفاده از مطالعات کتابخانه ای، بررسی منابع صوتی و مطالعات میدانی در نواحی مختلف ایران، مشخص گردیده است که در موسیقی کنونی ایران آنچه تأثیر طبیعت و محیط زیست بر آن ها بیشتر مشهود است، موسیقی سنتی، موسیقی ملی و موسیقی محلی است. موسیقی سنتی ایران بر اساس موسیقی دستگاه‌ها و ردیف که در اصل مجموعه ملودی هایی است که به وسیله افراد مختلف در زمان های گوناگون جمع آوری شده، شکل گرفته و از دیدگاهی دیگر، منظومه‌ای از قطعات موسیقی نواحی مختلف ایران است که پاره‌ای از عام‌ترین ویژگی‌های فرهنگی و طبیعی ایران را دارا می باشد. در موسیقی ملی ایران که شامل آهنگ‌ها، تصانیف و ترانه‌های ایرانی است، جلوه‌های زیست محیطی طبیعی ایران منعکس شده که در این مقاله پس از بررسی نمونه های مرتبط، جدولی از آن ها تهیه گردیده است. هر ناحیه از ایران با توجه به موقعیت جغرافیایی، بافت فرهنگی ـ اجتماعی و آیین‌های محلی، موسیقی مخصوص خود را دارد. طبیعت و محیط زیست بر رفتار و ذهنیت مردم مناطق مختلف و در نتیجه موسیقی آن ها تأثیر متفاوتی می‌گذارد. مردم هر منطقه بر اساس شرایط اولیه محیطی خود به انتخاب ساز و نغمه‌های موسیقی می‌پردازند. موسیقی محلی مانند موسیقی خراسان، گیلان، مازندران، کردستان، لرستان، بلوچستان، آذربایجان و ترکمن‌صحرا، از طبیعت بیشتر وام گرفته ‌است و نقش طبیعت و محیط اطراف در آن بیشتر مشهود است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
171 - تحلیلی بر نقش محور دوم دستور کار 21 در توسعه حقوق محیط زیست در ایران
فرهاد دبیری سید عباس پورهاشمی فرناز سعید ارشادیهمپای تلاش های بین المللی برای توجه بیشتر به ظرفیت زمین و پاسداری بهتر از منابع آن که مبنای توسعه پایدار است، جمهوری اسلامی ایران نیز می کوشد سهم خود را از این تلاش ادا کند. اقداماتی همچون تاسیس کمیته ملی توسعه پایدار در پی اجلاس ریو، درج ملاحظات زیست محیطی در قوانین پن أکثرهمپای تلاش های بین المللی برای توجه بیشتر به ظرفیت زمین و پاسداری بهتر از منابع آن که مبنای توسعه پایدار است، جمهوری اسلامی ایران نیز می کوشد سهم خود را از این تلاش ادا کند. اقداماتی همچون تاسیس کمیته ملی توسعه پایدار در پی اجلاس ریو، درج ملاحظات زیست محیطی در قوانین پنج ساله توسعه کشور و اجرای طرح هایی با همکاری نهادهای بین المللی در راستای حفاظت از محیط زیست، شاهد این ادعا است. با وجود تمامی اقداماتی که در زمینه های مختلف برای دست یابی به اهداف دستور کار 21 و نیل به توسعه پایدار انجام گرفته است، می توان اظهار داشت که همچنان کمبودها و نواقصی در عرصه های مختلف به خصوص در سیاست ها و قوانین و مقررات وجود دارد. بنابراین با توجه به کمبودهای موجود و همچنین با در نظر گرفتن اولویت ها و ضرورت هایی که شرایط کشور ایجاب می نماید، می توان پیشنهادهایی ارایه داد. از جمله استفاده از ابزارهای مدیریتی، ابزارهای حقوقی و اقتصادی به عنوان وسیله ای برای برنامه ریزی و نظارت، ترویج اشتراک مساعی مردمی و آموزش زیست محیطی به منظور حفاظت از منابع توسعه پایدار در ایران، حضور فعال در همکاری های منطقه ای و بین المللی زیست محیطی و نیز تدوین و اجرای دستور کارهای 21 محلی در کشور راهکارهایی است که برای دست یابی به اهداف دستور کار 21 و نیل به توسعه پایدار می توان پیشنهاد نمود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
172 - زیست پالایش خاک های آلوده به نفت خام سبک توسط بقولات
بهاره لرستانی راشین نوری نسرین کلاهچیزمینه و هدف: آلودگی خاک به ترکیبات نفتی یکی از شایع ترین معضلات زیست محیطی است که به هنگام استخراج، انتقال و پالایش سبب ورود هیدروکربن های پایدار به محیط و سرانجام آلودگی خاک می شود. آلودگی نفتی می تواند سبب آسیب به محیط زیست، جمعیت جانوری و گیاهی شود. زیست پالایی گیاهی أکثرزمینه و هدف: آلودگی خاک به ترکیبات نفتی یکی از شایع ترین معضلات زیست محیطی است که به هنگام استخراج، انتقال و پالایش سبب ورود هیدروکربن های پایدار به محیط و سرانجام آلودگی خاک می شود. آلودگی نفتی می تواند سبب آسیب به محیط زیست، جمعیت جانوری و گیاهی شود. زیست پالایی گیاهی فن آوری اقتصادی و دوستدار محیط زیست است که با کمک گیاهان می تواند سبب کاهش ترکیبات نفتی از خاک شود. می تواند روشی مناسب برای پاک سازی ترکیبات نفتی از خاک باشد. این مطالعه با هدف بررسی زیست پالایی خاک های آلوده به نفت خام سبک توسط بقولات انجام یافته است. روش بررسی: در این مطالعه بررسی توانایی استقرار و رشد گونه های خلر (lathyrus sativus)، عدس (lens culinaris)، شنبلیله (Trigonella foenum)، شیرین بیان (Glycyrrhiza glabr) از خانواده بقولات ((fabaceae در خاک های آلوده به نفت خام سبک به غلظت های مختلف (1، 2، 3 ،4%) در مدت 40 روز در قالب یک طرح کاملا تصادفی مورد مطالعه قرار گرفت. همچنین به منظور بررسی پتانسیل حذف ترکیبات نفتی از خاک با استفاده از روش گیاه پالایی، میزان کاهش ترکیبات نفتی از خاک آلوده توسط این گونه ها اندازه گیری شد. یافته ها: میزان کاهش بیش تر ترکیبات نفتی از خاک میزان 3/73% در تیمار 1% در گونه خلر (Trigonella foenum) و میزان کاهش کمتر ترکیبات نفتی از خاک میزان 6/38% در تیمار 4% در گونه شنبلیله (Trigonella foenum) مشاهده. همچنین ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که افزایش وزن خشک در گیاه میزان کاهش آلودگی نفتی را از خاک افزایش داده است. نتیجه گیری: با توجه به کارایی قابل قبول گونه های مورد بررسی در پاک سازی آلودگی نفتی و صرفه جویی اقتصادی گیاه پالایی نسبت به سایر روش های پاک سازی خاک، استفاده از این روش برای مناطق آلوده ایران توصیه می شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
173 - مقدمه ای بر ژئوپلیتیک زیست محیطی
یوسف زین العابدین حمیدرضا پاک نژاد متکیمحققان و سیاست گذاران در سال های اخیر به سمت ژئوپلتیک زیست محیطی ناظر بر رفتارهای سیاسی روی آورده اند.امروزه، منافع مشترک کشورها به صورت فزاینده ای وابسته به همکاری جمعی دولت ها و ملت ها در ارتباط با حفاظت از اکوسیستم کره زمین می باشد. در این میان، مسایل ژئوپلتیک زیست م أکثرمحققان و سیاست گذاران در سال های اخیر به سمت ژئوپلتیک زیست محیطی ناظر بر رفتارهای سیاسی روی آورده اند.امروزه، منافع مشترک کشورها به صورت فزاینده ای وابسته به همکاری جمعی دولت ها و ملت ها در ارتباط با حفاظت از اکوسیستم کره زمین می باشد. در این میان، مسایل ژئوپلتیک زیست محیطی به دلیل ویژگی های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و ...، جلوه ویژه ای از تعامل منافع مشترک کشورها را به نمایش می گذارد.از این رو، در جهان کنونی تعدادی از ملت ها صرف نظر از نظام حکومتی و درجه توسعه اقتصادی، تمایل و آمادگی زیادی در جهت تدوین و تصویب مقررات زیست محیطی به صورت منطقه ای و بین المللی از خود نشان می دهند. زیرا رابطه محیط زیست با مسایل امنیت و توسعه و منافع ملی دولت ها پذیرفته شده است.بنابراین، بهتر است دولت ها نیز برنامه ها و سیاست های خود را به منظور حل و فصل منازعات ژئوپلتیکی منطقه ای و بین المللی بر این اساس طرح و اجرا نمایند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
174 - بررسی بنیادهای فرهنگی- محیطی در عناصر کالبدی باغ های ایرانی (قبل و بعد از اسلام)
محمدرضا بمانیان علی اکبر تقوایی محمد شریف شهیدیاین مقاله به بررسی عوامل تاثیر گذار بر باغ ایرانی به عنوان فضایی همسو با ارزش های معنایی و محیطی می پردازد. از این رهگذارابتدا به بازخوانی ریشه های فرهنگی ایرانیان باستان و تاثیر آن بر عناصر و ساختار باغ ایرانی و در بخش دوم تشابهات اعتقادات اسلامی در باغ ایرانی مورد برر أکثراین مقاله به بررسی عوامل تاثیر گذار بر باغ ایرانی به عنوان فضایی همسو با ارزش های معنایی و محیطی می پردازد. از این رهگذارابتدا به بازخوانی ریشه های فرهنگی ایرانیان باستان و تاثیر آن بر عناصر و ساختار باغ ایرانی و در بخش دوم تشابهات اعتقادات اسلامی در باغ ایرانی مورد بررسی قرار می گیرد ،سپس با دست یابی به مجموعه ای از شاخص های فرهنگی، محیط زیست ایرانی به عنوان فضایی متعهد در برابر فرهنگ و اعتقاد ایرانی مطرح ودانش وفن ایرانی به عنوان عاملی مکمل در کنار عوامل ذکر شده قرار می گیردودر نهایت باغ ایرانی به عنوان اثری حکیمانه و کمال گرا در اصول خویش مطرح می شود. اصول وشاخص های برآمده ازمجموعه عوامل ذکر شده همواره درطول تاریخ باغ سازی ایران درحال تداوم بوده وبا وجود تفاوت در صورت های مادی، اصول و شاخص های اصلی آن همواره حفظ شده و در آینده می تواند توسط معماران منظر مورد توجه قرار گیرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
175 - بررسی عوامل موثر بر رفتار استفاده از کودهای زیستی به وسیله کشاورزان استان البرز
فاطمه شفیعی احمد رضوانفر مهدیه السادات میرترابیزمینه و هدف: امروزه مصرف کودهای زیستی به‌عنوان جایگزین کودهای شیمیایی به همراه کاهش خطرهای زیست محیطی، رفتار زیست محیطی کشاورزان را تحت تأثیر قرار داده است. بنابراین، هدف این مطالعه، بررسی عوامل مؤثر بر رفتار استفاده از کودهای زیستی به وسیله کشاورزان استان البرز بود. رو أکثرزمینه و هدف: امروزه مصرف کودهای زیستی به‌عنوان جایگزین کودهای شیمیایی به همراه کاهش خطرهای زیست محیطی، رفتار زیست محیطی کشاورزان را تحت تأثیر قرار داده است. بنابراین، هدف این مطالعه، بررسی عوامل مؤثر بر رفتار استفاده از کودهای زیستی به وسیله کشاورزان استان البرز بود. روش بررسی: جامعه آماری تحقیق کشاورزان استفاده‌کننده از کودهای زیستی بودند که 45 نفر از آنها به روش نمونهگیری انباشتی مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار جمع آوری دادهها پرسشنامه بود که روایی محتوایی آن با کسب نظر از پانل متخصصان و پایایی مقیاس‌های آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ (بالاتر از 7/0) بررسی و تأیید شد. یافتهها: نتایج نشان داد که رفتار زیست محیطی کشاورزان درخصوص استفاده از کودهای زیستی از سطح متوسط بیشتر بود. همچنین، بین سطح زیر کشت، میزان ادراک زیست محیطی و اقتصادی اثرات استفاده از کودهای زیستی و میزان عوامل انگیزشی برای مصرف کودهای زیستی با کل مؤلفه‌های تشکیل دهنده رفتار زیست محیطی کشاورزان مورد مطالعه رابطه مثبت و معنی‌داری وجود داشت. بحث و نتیجه گیری: بر اساس نتایج تحلیل رگرسیون مشخص شد که متغیرهای میزان ادراک زیست محیطی و اقتصادی اثرات استفاده از کودهای زیستی، میزان عوامل انگیزشی برای مصرف کودهای زیستی، میزان سطح زیر کشت و میزان دسترسی به ادوات مورد نیاز برای استفاده از کودهای زیستی، حدود 43 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تببین کردند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
176 - اثر مالیات آلودگی بر تقاضای خانوارها برای کالاهای آلوده‌کننده محیط زیست
زهرا حسین‌زاده کندسری مجید مداحزمینه و هدف: انتشار گازهای گلخانه ای و آلودگی محیط زیست یکی از مهم ترین مشکلات کشورهاست که هم زمان با رشد جمعیت و برنامه رشد و توسعه اقتصادی کشورها در حال افزایش است. آلودگی محیط زیست، سلامتی افراد را تهدید و هزینه هایی را بر مردم و دولت تحمیل می کند. یکی از ابزارهای کن أکثرزمینه و هدف: انتشار گازهای گلخانه ای و آلودگی محیط زیست یکی از مهم ترین مشکلات کشورهاست که هم زمان با رشد جمعیت و برنامه رشد و توسعه اقتصادی کشورها در حال افزایش است. آلودگی محیط زیست، سلامتی افراد را تهدید و هزینه هایی را بر مردم و دولت تحمیل می کند. یکی از ابزارهای کنترل آلودگی و حفاظت محیط زیست، مالیات است که می تواند انگیزه مردم در مصرف کالاهای آلوده کننده محیط زیست را تحت تأثیر قرار دهد و آلودگی را کنترل کند. روش بررسی: با تخمین سیستم مخارج خطی، اثر مالیات بر آلودگی ناشی از مصرف سه کالای آلوده کننده محیط زیست در سبد مصرفی خانوارهای شهری شامل سوخت وسایل نقلیه، برق و آب مورد مطالعه و تحلیل تجربی قرار می گیرد. در این راستا، ابتدا پارامترهای میل نهایی به مخارج فرامعیشتی و مقدار حداقل معاش خانوار و سپس سیستم مخارج خطی برآورد می شوند. یافته ها: نتایج حاصل از تخمین سیستم مخارج خطی نشان می دهد. اولاً: کنش مالیاتی تقاضا برای کالاهای آلوده کننده محیط زیست شامل سوخت وسایل نقلیه، برق و آب به ترتیب (364/0-)، (326/0-) و (233/0-) است که بر این اساس وضع مالیات، مصرف این کالاها را کاهش می دهد و از طریق آن انتشار آلودگی کاهش می یابد. ثانیاً: اثر مالیات بر سوخت وسایل نقلیه بر کاهش مصرف آن در مقایسه با اثر مالیات بر مصرف دیگر کالاها قوی تر است. نتیجه گیری: اثر معنی دار مالیات بر کاهش مصرف کالاهای آلوده کننده محیط زیست، استفاده از ابزارهای مالیاتی را به عنوان یک راه حل مؤثر در کاهش آلودگی دارای اهمیت می کند که این یافته می تواند توسط نظام سیاست گذاری در برنامه ریزی های آتی کشور مورد توجه قرار گیرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
177 - کاربرد تجارت الکترونیک در بهینه سازی مصرف انرژی و کاهش آلودگی های زیست محیطی ( نوشتار تحلیلی )
عبدالرضا کرباسی شهره مستور طهرانیتامین تقاضای روزافزون انرژی جهت دستیابی به رفاه بیشتر از عمده چالش هایی است که دولت های جهان پیشرفته و در حال توسعه با آن مواجه هستند. هزینه های اجتماعی مصرف بی رویه انرژی خصوصا در بخش حمل و نقل آنقدر افزایش یافته است که بسیاری از کشورها را با معضلات سیاسی- اجتماعی روبر أکثرتامین تقاضای روزافزون انرژی جهت دستیابی به رفاه بیشتر از عمده چالش هایی است که دولت های جهان پیشرفته و در حال توسعه با آن مواجه هستند. هزینه های اجتماعی مصرف بی رویه انرژی خصوصا در بخش حمل و نقل آنقدر افزایش یافته است که بسیاری از کشورها را با معضلات سیاسی- اجتماعی روبرو ساخته است. از طرف دیگر روند افزایش آلودگی های زیست محیطی از جمله افزایش دمای کره زمین در اثر انتشار گازهای گلخانه ای نیز از جمله مواردی است که تمدن امروزی با آن دست به گریبان است. جهت رفع مشکلات فوق الذکر چاره ای جز کاهش مصرف انرژی بهمراه کاهش آلودگیهای شهری و صنعتی وجود ندارد. بدین منظور یا باید از سیاست های افزایش قیمتی استفاده نمود که خود موجب کاهش رفاه مردم خواهد شد و یا اینکه با بهره گیری از سیستم های نوین تجارت الکترونیکی (E-Commerce) از مصرف مازاد جلوگیری کرد. بدون شک بهره گیری از تجارت الکترونیکی که موجب کاهش مصرف انرژی و آلودگیها به میزان چشمگیری می گردد و از طرفی باعث کاهش رفاه مردم نیز نخواهد شد، بیشتر مورد توجه دولتمردان و مردم قرار خواهد گرفت. آمار انتشار یافته در خصوص تجارت الکترونیک حاکی از این است که تنها در شرکت IBM صرفه جویی های کلان در مصرف انرژی صورت پذیرفته که به تنهایی موجب کاهش انتشار دی اکسید کربن به میزان 35 میلیون تن شده است. استفاده از ظرفیت های خالی ناوگان باربری با بهره گیری از اینترنت، انتشار الکترونیکی انواع کتب و مجلات، خرید اینترنتی، پرداخت قبوض برق، گاز، تلفن از جمله مواردی هستند که در کوتاه مدت قابل اجرا بوده و صرفه جویی های کلان اقتصادی را بدنبال خواهد داشت. در این راستا آموزش و آگاه سازی افراد جامعه برای آشنایی با اثربخشی تجارت الکترونیکی در کاهش آلودگی های زیست محیطی و افزایش GDP از ضروریات امر به شمار می آید. دولت بعنوان سیاستگزار می بایست در این مسیر پیشگام باشد و الگوی تجارت الکترونیکی را خصوصا در بخش حمل و نقل شهری و بویژه در سطح کلان شهر تهران که هم اکنون با دو معضل حاد فوق روبرو است، تدوین و اجرا نماید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
178 - تاثیر کیفیت محیط زیست بر اقتصاد سلامت در گروه کشورهای منتخب
پروانه سلاطین سحر اسلامبولچیزمینه و هدف: آلودگی هوا یکی از مشکلات زیست محیطی است که در سال های اخیر و همگام با توسعه جوامع، صنعتی شدن و رشد تکنولوژی به خطری جدی برای بشر بدل شده است. چنانچه آلودگی هوا موجب گسترش بیماری ها و متعاقباً نیازمندی جوامع به خدمات بهداشتی گردیده، مصرف منابع مالی جهت مراقب أکثرزمینه و هدف: آلودگی هوا یکی از مشکلات زیست محیطی است که در سال های اخیر و همگام با توسعه جوامع، صنعتی شدن و رشد تکنولوژی به خطری جدی برای بشر بدل شده است. چنانچه آلودگی هوا موجب گسترش بیماری ها و متعاقباً نیازمندی جوامع به خدمات بهداشتی گردیده، مصرف منابع مالی جهت مراقبت های بهداشتی را افزایش داده است. این مهم بار اقتصادی سنگینی بر دوش جامعه و دولت ها تحمیل کرده است. مخارج بهداشتی از طریق کانال هایی هم چون بهبود شاخصهای بهداشتی، افزایش موجودی سرمایه انسانی و بهره وری نیروی کار، رشد اقتصادی کشورها را در پی داشته است. امروزه کشورها به اهمیت مسایل زیست محیطی پی برده و برحسب احساس نیاز و متقابلاً خطر نسبت به این مسئله به وضع برخی قوانین در سطح ملی و یا تنظیم توافق نامه های بین المللی پرداخته اند. روش بررسی: تحقیق حاضر از نظر هدف یک تحقیق کاربردی، از نظر روش مطالعه علّی و از نظر روش تحقیق و ماهیت و شیوه نگرش پرداختن به مسأله استنباطی است. یافته ها: هدف اصلی این مقاله بررسی رابطه و میزان تأثیرگذاری آلودگی هوا (به عنوان شاخص نشان دهنده کیفیت محیط زیست) بر مخارج بهداشتی (به عنوان شاخص نشان دهنده اقتصاد سلامت) در گروه کشورهای منتخب درآمد متوسط و کشورهای دارای بیشترین آلودگی هوا، با استفاده از روش داده های تابلویی می باشد. نتایج حاصل از برآورد مدل ها به روش داده های تابلویی اثرات ثابت در گروه کشورهای منتخب در دوره زمانی 2012-2000، نشان می دهد که آلودگی هوا تأثیر مثبت و معناداری بر مخارج بهداشتی دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
179 - بررسی اثر کادمیوم در بیماری های کلیوی
عصمت مهاجری فرامرز معطر محمود محمودیادمیوم یکی از عناصر سمی زیست محیطی است که از طریق آب، هوا و غذا وارد بدن می شود و همراه با متالوتیونین ها در کلیه ها تجمع یافته، سبب بروز اختلال در فعالیت های طبیعی بدن می گردد. در این پژوهش اثر این عنصر در بیماری های کلیوی بررسی شده است. بدین ترتیب که به بخش های نفرولو أکثرادمیوم یکی از عناصر سمی زیست محیطی است که از طریق آب، هوا و غذا وارد بدن می شود و همراه با متالوتیونین ها در کلیه ها تجمع یافته، سبب بروز اختلال در فعالیت های طبیعی بدن می گردد. در این پژوهش اثر این عنصر در بیماری های کلیوی بررسی شده است. بدین ترتیب که به بخش های نفرولوژی مراکز آموزشی درمانی مراجعه و پس از مشخص نمودن واحدهای پژوهش، ابتدا پرسشنامه طراحی شده، توسط پژوهشگر به صورت حضوری با واحد پژوهش تکمیل و سپس با در نظر گرفتن مسایل اخلاقی، نمونه گیری از خون واحدهای پژوهشی بیمار و شاهد (5 میلی لیتر خون سیاهرگی از 2 گروه 40 نفری) انجام گرفت. نمونه ها پس از آماده سازی، با دستگاه اسپکترومتری جذب اتمی مجهز به کوره گرافیتی تعیین مقدار گردید. نتایج نشان داد میانگین غلظت کادمیوم خون واحدهای پژوهشی بیمار 2.60 و افراد شاهد 1.18 میکروگرم بر لیتر می باشد آنالیز نشان داد: اختلاف میانگین مقدار کادمیوم واحدهای پژوهشی بیمار با شاهد معنادار است (حدود اعتماد %95 و (p=0.000. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
180 - ارزیابی وضعیت مدیریت و برنامه ریزی کاربری اراضی اطراف فرودگاه ها(مطالعه موردی- فرودگاه مهرآباد)
اکرم الملوک لاهیجانیان مهشید محمدی شلمانیزمینه و هدف: فرودگاه ها زیربنایی ترین بخش از سیستم حمل ونقل هوایی، محسوب می شوند و حضور نسل جدید هواپیماهای مدرن، رشد سریع حجم ترافیک و تقاضای سفرهای هوایی و تصویب قوانین و مقررات منسجم و دقیق برای مراحل مختلف عملیات پروازی، سبب گردیده که فرودگاه به عنوان یک سیستم پیچید أکثرزمینه و هدف: فرودگاه ها زیربنایی ترین بخش از سیستم حمل ونقل هوایی، محسوب می شوند و حضور نسل جدید هواپیماهای مدرن، رشد سریع حجم ترافیک و تقاضای سفرهای هوایی و تصویب قوانین و مقررات منسجم و دقیق برای مراحل مختلف عملیات پروازی، سبب گردیده که فرودگاه به عنوان یک سیستم پیچیده و پویا محسوب شود. هدف از انجام این تحقیق مدیریت و برنامه ریزی کاربری اراضی با رویکرد زیست محیطی در فرودگاه مهرآباد است، فرضیه های این تحقیق عبارتند از: فرضیه اول اراضی اطراف فرودگاه با امنیت پرواز رابطه دارد ، فرضیه دوم نحوه استفاده از اراضی اطراف فرودگاه با حفظ محیط زیست رابطه دارد، و فرضیه سوم مدیریت و برنامه ریزی اراضی بر آرامش و امنیت ساکنان حریم فرودگاه اثر گذار است.روش بررسی: کار از طریق شناخت و بررسی محدوده مورد مطالعه، با استفاده از نرم افزار Arc GIS 9.3 جهت تولید نقشه های موقعیت جغرافیایی منطقه، کاربری های اراضی اطراف، شبکه راه های ارتباطی انجام گردید. سپس با تنطیم و توزیع پرسشنامه ، عوامل مؤثر بر مدیریت کاربری اراضی مورد سنجش قرار گرفته و با استفاده از روش مدیریت راهبردی نقاط قوت و ضعف شناسایی گردید . پرسشنامه ها از طریق آنالیز همبستگی با استفاده از نرم افزار SPPS19 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: یافته های به دست آمده در ارتباط با فرضیه اول حاکی از این است که میان پارامترهای " اراضی اطراف فرودگاه" و "امنیت پرواز" رابطه معنا دار و مستقیمی وجود دارد. در فرضیه دوم نیز بین عوامل "نحوه استفاده از اراضی اطراف فرودگاه " و "حفظ محیط زیست" رابطه معنا دار و معکوس است. فرضیه سوم بین متغیرهای"مدیریت و برنامه ریزی اراضی" و "آرامش و امنیت ساکنان حریم فرودگاه" نیزرابطه معنا دار و مستقیم است.بحث و نتیجه گیری: نتایج تحلیل ها نشان می دهد که از بین پاسخ دهندگان به سؤالات؛ اکثریت (5/90 درصد) از خلبانان معتقدند که ارتباط زیادی بین اراضی اطراف فرودگاه با امنیت پرواز وجود دارد. تنها 8/4 درصد معتقد بودند که این ارتباط کم است. در مقابل 8/4 درصد باقی مانده نیز این ارتباط را بسیار زیاد بیان کرده اند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
181 - مقایسه کارایی دو روش NOAA و IMO برای شناسایی مناطق حساس محیط زیستی در سواحل استان سیستان و بلوچستان
لیدا داور افشین دانه کارمناطق ساحلی نواحی پویایی از عملکرد متقابل زمین، آب و اتمسفر هستند که در عین حال تحت تاثیر تغییرات دائم طبیعی و دست کاری انسان قرار دارند. سواحل از مهم ترین مناطقی در جهان به شمار می روند که انسان در آن ساکن شده است و از منابع آن به شدت استفاده می کند. مانگروها، صخره های أکثرمناطق ساحلی نواحی پویایی از عملکرد متقابل زمین، آب و اتمسفر هستند که در عین حال تحت تاثیر تغییرات دائم طبیعی و دست کاری انسان قرار دارند. سواحل از مهم ترین مناطقی در جهان به شمار می روند که انسان در آن ساکن شده است و از منابع آن به شدت استفاده می کند. مانگروها، صخره های مرجانی، پرتگاه های ساحلی، دریاکنار ماسه ای، پهنه های جزرومدی، مصب ها و شاخابه ها تنها بخشی از منابع ارزشمند مناطق ساحلی هستند که تحت فشارهای ناشی از تراکم بالای جمعیت در این مناطق قرار دارند. این، همان واقعیت ساده است که ضرورت توجه ویژه به حفاظت از مناطق ساحلی را نشان می دهد. شناسایی مناطق حساس ساحلی-دریایی از جمله روش هایی است که برای حفاظت از مناطق حساس محیط زیستی سواحل، به کار برده می شود. در تحقیق حاضر، مناطق حساس محیط زیستی سواحل استان سیستان و بلوچستان با استفاده از دو روش شاخص حساسیت محیط زیستی(ESI)[1] اداره اقیانوسی و هواشناسی آمریکا(NOAA)[2] و معیارهای شناسایی مناطق به ویژه حساس دریایی(PSSAs)[3] سازمان بین المللی دریانوردی(IMO)[4]- که از جمله روش های آزمون شده در سطح جهانی برای شناسایی مناطق حساس ساحلی به ویژه در برابر انتشار مواد آلاینده از جمله مواد شیمیایی و نفتی می باشند- مورد شناسایی قرار گرفت و به منظور مقایسه کارایی این دو روش در شناسایی مناطق حساس ساحلی منطقه مورد مطالعه، از دو ماتریس عوامل داخلی(IFE)[5] و عوامل خارجی(EFE)[6] مربوط به روش تجزیه و تحلیل [7]SWOT استفاده گردید. نتایج حاصل، نشان داد هر دو روش NOAA و IMO با کسب امتیاز بالای 3 در ماتریس های ذکر شده، از قابلیت مناسبی برای شناسایی مناطق حساس ساحلی منطقه مورد مطالعه برخوردار هستند، لیکن روش NOAA با اختصاص امتیاز وزن دار 70/3 در ماتریس IFE در مقابل امتیاز وزن دار 59/3 ماتریس IFE روش IMO و همچنین کسب امتیاز وزن دار 57/3 در ماتریسEFE ، در برابر امتیاز وزن دار ماتریس EFE روش IMO، یعنی 22/3، در مجموع، از کارایی بیشتری برای شناسایی مناطق حساس ساحلی استان سیستان و بلوچستان که در کرانه های دریای عمان واقع شده است، برخوردار می باشد. [1] -Environmental Sensitivity Index [2]- National Oceanic and Atmospheric Administration [3]- Particularly Sensitive Sea Areas [4]- International Maritime Organization [5]- Internal Factor Evaluation [6]- External Factor Evaluation [7]- S: Strengths, W: Weaknesses, O: Opportunities, T: Threats تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
182 - تحول تدریجی حقوق محیط زیست بین المللی و مسئولیت دولت ها
علی وفادارمطالعه و تحقیق در مورد اصول و مقررات حقوقی محیط زیست بین المللی نشانگر آن است که، یافته های علمی جدیدی در زمینه مقررات محیط زیست در حال پیدایش و تحول می باشند، تا به امروز برخی از اصول و مقررات حقوقی محیط زیست بین المللی ثابت و تصویب شده و برخی دیگر نیز در حال تدوین می أکثرمطالعه و تحقیق در مورد اصول و مقررات حقوقی محیط زیست بین المللی نشانگر آن است که، یافته های علمی جدیدی در زمینه مقررات محیط زیست در حال پیدایش و تحول می باشند، تا به امروز برخی از اصول و مقررات حقوقی محیط زیست بین المللی ثابت و تصویب شده و برخی دیگر نیز در حال تدوین می باشند. تا زمان انقلاب صنعتی فقط موضوعاتی مانند سیل، زلزله، قحطی و طاعون تهدیدات مستمر در سطح بین المللی محسوب می شدند.ولی اکنون مساله تخریب بین المللی محیط زیست به عنوان یک تخلف از حقوق بین المللی عرف به رسمیت شناخته شده است و تعداد کثیری از قراردادها و عهدنامه های دو جانبه و چند جانبه بین دولت ها برای اجرای اصول و قواعد بین المللی پیش بینی شده و قابل اجرا می باشد. با این حال، فقدان یک مرجع قانونی بین المللی موثر جهت برخورد مناسب با جرایم محیط زیست کاملا مشهود است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
183 - بررسی برنامههای درسی رشته آموزش و پرورش ابتدایی ازدیدگاه استادان علوم تربیتی به منظور ارتقای سطح آگاهیهای زیست محیطی دانش آموختگان این رشته
محمد حسین پور محمدصادق سخاوتجوهدف این پژوهش، بررسی برنامه‌های درسی رشته آموزش و پرورش ابتدایی در آموزش عالی ایران از دیدگاه استادان علوم تربیتی و ارایه راهکارهایی به منظور افزایش سطح آگاهی‌های زیست محیطی و نیل به سوی توسعه پایدار است. تحقیق از نوع کاربردی و روش زمینه یابی است. جامعه آماری أکثرهدف این پژوهش، بررسی برنامه‌های درسی رشته آموزش و پرورش ابتدایی در آموزش عالی ایران از دیدگاه استادان علوم تربیتی و ارایه راهکارهایی به منظور افزایش سطح آگاهی‌های زیست محیطی و نیل به سوی توسعه پایدار است. تحقیق از نوع کاربردی و روش زمینه یابی است. جامعه آماری شامل 500 نفر از استادان علوم تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی سراسر کشور است که پس از تعیین حجم نمونه تعداد یکصد نفر با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب و پرسشنامه (83 گویه) محقق ساخته روی آن ها اجرا گردید. تجزیه و تحلیل داده‌ها در دو سطح آمار توصیفی (فراوانی، درصد، میانگین، انحراف معیار) و آمار استنباطی (آزمون z) انجام شده است. نتایج این بررسی نشان می‌دهد برنامه‌های درسی فعلی با وضعیت مطلوب فاصله زیاد داشته و نیاز به بازنگری جدی دارد. همچنین در شرایط موجود سطح آگاهی و اطلاعات دانش‌آموختگان رشته آموزش و پرورش ابتدایی در رابطه با محیط زیست در حداقل قرار دارد. این در حالی است که مفاهیمی نظیر حفظ محیط زیست و جلوگیری از تخریب آن و آموزش شیوه‌های درست مصرف کردن منابع طبیعی نظیر آب، کاغذ و سایر موارد با منشاء طبیعی در سنین کودکی و در مقطع ابتدایی بسیار نتیجه بخش و اثرگذاری بیشتری خواهد داشت و موجب پرورش نسل آتی بر مبنای اصول توسعه پایدار می‌شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
184 - بررسی اثرات محیط زیستی شهرک صنعتی فولاد جعفری همدان درمرحله ساختمانی به روش تحلیل سلسله مراتبی
سیدعلی جوزی سحر رضایانزمینه و هدف: این مطالعه از تاریخ 1/11/1391 لغایت 30/9/1392با هدف بررسی اثرات محیط زیستیشهرک صنعتی فولاد جعفری در مرحله ساختمانی به انجام رسید. پروژه احداث شهرک صنعتی فولاد جعفری به مساحت 8/96هکتار با هدف تولید آهن اسفنجی و فولاد درمحدوده دهستان کمازان وسطی از توابع شهرس أکثرزمینه و هدف: این مطالعه از تاریخ 1/11/1391 لغایت 30/9/1392با هدف بررسی اثرات محیط زیستیشهرک صنعتی فولاد جعفری در مرحله ساختمانی به انجام رسید. پروژه احداث شهرک صنعتی فولاد جعفری به مساحت 8/96هکتار با هدف تولید آهن اسفنجی و فولاد درمحدوده دهستان کمازان وسطی از توابع شهرستان ملایر صورت گرفت. روش بررسی: دراین مطالعه ابتدا کار شناسایی و بررسی وضعیت موجود محیط زیست منطقه درقالب سه محیط فیزیکو شیمیایی، بیولوژیکی و اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به انجام رسید. بدین منظور پس از تعیین عمق و محدوده مطالعاتی کارنمونه برداری از پارامترهای هوا، خاک، آب و صوت انجام شد. بررسی اثرات محیط زیستی ناشی از مرحله ساختمانی شهرک صنعتی بر محیط بیولوژیکی نیز تاشعاع25/13کیلومتری ازمحدوده بلافصل یعنی فاصله تا منطقه حفاظت شده لشگردر به انجام رسید. شناسایی محیط ا قتصادی، اجتماعی و فرهنگی نیز با بهره گیری از نتایج سرشماری اولیه نفوس ومسکن آبان ماه 1390 و بازدید کارشناس محیط اقتصادی و اجتماعی پروژه وثبت مشاهدات ایشان انجام شد. به منظور تطابق کاربری پیشنهادی با توان فیزیکی و اکولوژیکی منطقه تحت بررسی، مطالعه ارزیابی توان اکولوژیک به روش سیستمی و با استفاده از مدل های چند عامله ارزیابی توان اکولوژیک سرزمین ایران تحت برنامه Arc GIS ودر مقیاس 1:10000صورت گرفت. یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد به منظور استقرار کاربری توسعه صنعتی، 6/8 درصد عرصه توان طبقه I (بسیار مناسب)، حدود 75 درصد از محدوده بلافصل دارای توان طبقه II (مناسب) و حدود 4/16 درصد واجد توان طبقه III (نامناسب) می باشد. بررسی اثرات محیط زیستی احداث شهرک صنعتی فولاد جعفری به روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) انجام پذیرفت.به منظور تعیین اولویت اثرات محیط زیستی مرحله ساختمانی پروژه احداث شهرک صنعتی، ابتدا مهم ترین آلاینده های محیطی براساس وضعیت محیط زیست منطقه تحت اثر و نیز تاثیرات ناشی از عملیات ساختمانی بر هریک از پارامترها اولویت بندی شدند. دراین بین آن دسته آلاینده های اندازه گیری شده که مقادیری بالاتر از حد استاندارد داشتند براساس دو معیار اصلی اثر برمحیط طبیعی و آثار ایمنی و بهداشتی رده بندی گردیدند. درادامه بر پایه فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، مقایسه زوجی و اولویت بندی بین پارامترهای یادشده به انجام رسید. دراین مطالعه با استعا نت از تکنیک بردار ویژه و با به کارگیری نرم افزار Expert Choice کار وزن دهی و تعیین اولویت فاکتورهای موثر محیطی انجام شد. بحث و نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان داد در تعیین اثرات شاخص ناشی از احداث شهرک صنعتی فولاد جعفری، اثرات سوء بر محیط طبیعی با وزن 750/0نسبت به اثرات منفی وارد بر محیط انسانی با وزن 250/0 از اهمیت بالاتری برخوردارند، هم چنین با توجه به فاصله مراکز جمعیتی به محل سایت، اثرات ناشی از انتشار آلاینده های گازی و آلودگی صوتی بر سلامت و بهداشت افراد بومی قابل اغماض پیش بینی شد. در محیط طبیعی نیز اثر بر محیط فیزیکوشیمیایی با وزن 667/0 از امتیاز بالاتری نسبت به محیط بیولوژیک برخوردار است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
185 - بررسی طرح تفکیک در مبدا (منطبق با نظام فنی) از دیدگاه اقتصاد محیط زیست و مقایسه آن با طرح سنتی (مطالعه موردی:منطقه 20 تهران)
حسن کریم زادگان سید مسعود منوری رضا نقوی افسانه حسنیجداسازی پسماندهای خشک از تر در مبدا در قالب "طرح های تفکیک در مبدا" به منظور افزایش کارایی بازیافت از سال 1374 در مناطقی از سطح شهر تهران به شیوه های گوناگون به اجرا در آمده است. منطقه 20 شهرداری تهران، یکی از مناطقی است که از سال 1374 اقدام به اجرای این طرح در سطح منطق أکثرجداسازی پسماندهای خشک از تر در مبدا در قالب "طرح های تفکیک در مبدا" به منظور افزایش کارایی بازیافت از سال 1374 در مناطقی از سطح شهر تهران به شیوه های گوناگون به اجرا در آمده است. منطقه 20 شهرداری تهران، یکی از مناطقی است که از سال 1374 اقدام به اجرای این طرح در سطح منطقه نمود. در حال حاضر جمع آوری پسماندهای خشک در این منطقه به شیوه های گوناگونی صورت می گیرد. در مجموع در حدود 70% به صورت سنتی و 30% به شیوه مبتنی بر"نظام فنی و اجرایی " که در سال 1383 از طرف سازمان بازیافت به ادارات بازیافت مناطق ابلاغ گردید، می باشد. این مطالعه با هدف مقایسه دو سیستم سنتی (جمع آوری پسماندهای خشک توسط عوامل حق الزحمه کار مجاز شهرداری و به صورت دستی از درب منازل) و سیستم منطبق بر نظام فنی و اجرایی (جمع آوری پسماندهای خشک توسط عوامل حق العمل کار و به صورت نیمه مکانیزه از درب منازل) از دیدگاه اقتصاد محیط زیست در منطقه 20 در سال 1384 انجام گرفته است. بر اساس این دیدگاه، طرح منطبق با نظام فنی و اجرایی در اولین سال اجرای آن (سال 1384) در منطقه 20 سود منفی داشته است، در حالی که سود جمع آوری پسماند خشک به طریقه سنتی در این سال مثبت و استقبال مردم و پیمانکاران از این طرح در مقایسه با طرح جدید بیشتر بوده است. پیش بینی می شود سال های 1385 و 1386 (سال های دوم و سوم اجرای طرح)، به ترتیب با تحت پوشش قرار گرفتن 50% و 100% خانوارهای منطقه 20 تهران در طرح تفکیک در مبدا، میزان سود حاصل از اجرای طرح به6/1 % در سال 1385و 3/3% در سال 1386 بیشتر از سال 1384 شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
186 - مدیریت توسعه فضاهای سبز در نماهای شهری و ارایه مدل مفهومی در جهت ارتقای محیط زیست (مطالعه موردی بزرگراه شهید صیاد شیرازی – مناطق 4 و 7 تهران)
اکرم الملوک لاهیجانیان مجید مهنامچکیده طراحی توسعه فضای سبز عمودی بزرگراه شهید صیاد شیرازی در بر گیرنده مناطق 4 و 7 شهرداری تهران هدف مورد بررسی در این پژوهش بوده است. این مطالعه توصیفی از نوع پیمایشی است. در چارچوب طرح جامع کیفیت محیط شهری بزرگراه با در نظر گرفتن ساختار کالبدی بدنه های طرفین بزرگراه 9 أکثرچکیده طراحی توسعه فضای سبز عمودی بزرگراه شهید صیاد شیرازی در بر گیرنده مناطق 4 و 7 شهرداری تهران هدف مورد بررسی در این پژوهش بوده است. این مطالعه توصیفی از نوع پیمایشی است. در چارچوب طرح جامع کیفیت محیط شهری بزرگراه با در نظر گرفتن ساختار کالبدی بدنه های طرفین بزرگراه 9 زون بندی انجام و سپس طراحی فضای سبز آن با ویژگی های گیاهان مناسب در هر کدام از پهنه های مزبور انجام شد.سپس با استفاده از پرسشنامه و توزیع آن بین شهروندان محله های حاشیه بزرگراه شهید صیاد شیرازی در حد فاصل مناطق 4و7 شهرداری تهران نظر سنجی به عمل آمد.پرسشنامه بر اساس مقیاس پنج درجه ای لیکرت تهیه و تنظیم گردیده است. پرسشنامه مشتمل بر 22 سوال بسته و تعداد 5 سوال باز که سوالات پاسخ بسته 5 گزینه ای است. بر اساس اهداف تحقیق سه فرضیه تنضیم شد و با استفاده از نرم افزار spss و Excell مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته های تحقیق به این ترتیب نتیجه گیری شد که : فرضیه شماره (1) ایجاد فضای سبز عمودی و غیر عمودی در محورهای شهری و بزرگراهی و همچنین در نماهای ساختمان ها به کیفیت زیست محیطی کمک می کند متغیر های تحقیق در سطح معنی داری متغیر های تحقیق دارای همبستگی هستند فرضییه تائید شد. فرضیه شماره(2) تحقیق توسعه سرانه فضاهای سبز مناطق 4 و7 منجر به زیباسازی منظر شهری خواهد شد با بررسی متغیرها و ضریب همبستگی مربوطه تائید شد. فرضیه شماره (3) تحقیق اجرای طرح های فضای سبز عمودی وغیر عمودی به توسعه شهری انجامد در سطح معنی داری دارای همبستگی بوده و تائید شدند. در طراحی‌ها از تنوع گیاهی با توجه به زمان‌های خزان و رنگ‌های متفاوت استفاده گردد.پرهیز از طراحی برای نماهای طراحی شده شهری انجام شده و ، طراحی برای بسترهایی امکان‌‌‌‌پذبرباشد که مجاورت آن زمین مناسب برای کاشت گیاهان وجود داشته باشد. در طراحی می توان از سایر عناصر مانند حضور آب و نورپردازی در جهت ارتقا هرچه بیشتر کیفیت استفاده نموده. دیواره پادگان‌ها به دلیل عدم وجود زمین مناسب برای کاشت گیاهان، بستر مطلوبی به حساب نمی‌آیند. که طراحی برای نماهای فرعی ساختمان های رو به بزرگراه بایدتهیه ‌شود. از اختلاف سطوح و شیب‌های موجود در بسترهای طراحی می توان استفاده نمود.توصیه می‌شود در بسترهای انتخابی ترکیبی از انواع المان‌ها مانند احجام سبز، درخت، گیاهان رونده، بوته و مانند آن استفاده نمود.با توجه به تجارب و سابقه موجود بهتر است از گیاهان ریشه‌دار در خاک در طراحی‌ها استفاده نمود. زیرا بیشترین میزان مقاومت در برابر تغییرات حرارت به خصوص سرما را خواهند داشت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
187 - ارزش طبیعت‌گردی حفاظت از منطقه تفریحی- گردشگری شیرکوه یزد
محمدرضا زارع مهرجردی مریم ضیاءآبادیزمینه و هدف: ایجاد جامعه ای سالم و سازنده برای تداوم پیشرفت و توسعه اقتصادی نیاز به ایجاد و توسعه و نگهداری تفرجگاه ها و مناطق گردشگری جهت جواب گویی به تقاضای روز افزون انسان ها دارد. این مطالعه به تعیین ارزش حفاظتی منطقه شیرکوه و روستاهای تفریحی مجاور و اندازه گیری میز أکثرزمینه و هدف: ایجاد جامعه ای سالم و سازنده برای تداوم پیشرفت و توسعه اقتصادی نیاز به ایجاد و توسعه و نگهداری تفرجگاه ها و مناطق گردشگری جهت جواب گویی به تقاضای روز افزون انسان ها دارد. این مطالعه به تعیین ارزش حفاظتی منطقه شیرکوه و روستاهای تفریحی مجاور و اندازه گیری میزان تمایل به پرداخت افراد برای منافع حفاظتی این منطقه پرداخته است. روش بررسی: برای اندازه گیری میزان تمایل به پرداخت افراد از مدل رگرسیونی لاجیت استفاده شده و بر اساس روش حداکثر راستنمایی، پارامترهای این مدل برآورد شده است. یافته ها و نتایج: نتایج نشان می دهد که 1/79 % افراد تحت بررسی در این مطالعه، حاضر به پرداخت مبلغی جهت حفاظت از این منطقه هستند و متوسط تمایل به پرداخت ماهیانه هر خانوار مورد بررسی در این مطالعه برای حفاظت از منطقه، 31250 ریال برآورد شده است. نتایج نشان می دهد که، منطقه مورد مطالعه ارزش حفاظتی قابل توجهی دارد و این نکته باید مورد توجه ، سیاست گذاران و تصمیم گیران قرار گید تا از این منطقه حفاظت مناسبی به عمل آید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
188 - برآورد ارزش اقتصادی کارکرد تفریحی منابع زیست محیطی پارک جنگلی (مطالعه موردی پارک جنگلی آبشار یاسوج)
ابوالفضل محمودی محمد میرزا جاودان اصل بهروز حسن پورزمینه و اهداف : دراین تحقیق ارزش اقتصادی کارکرد تفریحی(غیراستفاده ای) پارک جنگلی آبشار یاسوج و عوامل مؤثر برتمایل به پرداخت بازدیدکنندگان با استفاده از روش ارزش گذاری مشروط و پرسشنامه انتخاب دوگانه دو بعدی برآورد گردید. روش بررسی: تعداد180 پرسشنامه در فصول بهار و تابستا أکثرزمینه و اهداف : دراین تحقیق ارزش اقتصادی کارکرد تفریحی(غیراستفاده ای) پارک جنگلی آبشار یاسوج و عوامل مؤثر برتمایل به پرداخت بازدیدکنندگان با استفاده از روش ارزش گذاری مشروط و پرسشنامه انتخاب دوگانه دو بعدی برآورد گردید. روش بررسی: تعداد180 پرسشنامه در فصول بهار و تابستان سال 1392 از طریق مصاحبه حضوری از بازدید کنندگان تکمیل و جمع آوری گردید. قیمت های پیشنهادی 10000، 20000 و 30000 ریال بود که با توجه به ورودیه پارک تعیین گردید. علاوه برآن داده های دیگری در مورد خصوصیات اجتماعی و اقتصادی آنها جمع آوری شد. برای برآورد پارامترهای مؤثر بر تمایل به پرداخت بازدیدکنندگان، از مدل لاجیت استفاده شد. یافته ها: براساس نتایج به دست آمده 77% از بازدیدکنندگان، تمایل به پرداخت مبلغی جهت حفاظت و نگه داری پارک داشتند. متوسط تمایل به پرداخت هر فرد معادل 19085 ریال برآورد شد. از بین تمام متغیرهای بررسی شده، متغیرهای مبلغ پیشنهادی، درآمد فرد، مدت اقامت و تعداد بازدید از پارک ارتباط معنادار با متغیر وابسته در مدل لاجیت یعنی تمایل به پرداخت داشتند. همچنین ارزش تفریحی سالانه پارک برای هرهکتار معادل 1049 میلیارد ریال بدست آمد. بحث و نتیجه گیری: نتایج این تحقیق اطلاعات با اهمیتی را درخصوص برنامه ریزی درجهت افزایش کیفی امکانات تفریحی این پارک فراهم می کند. به طور مثال با وضع ورودیه پارک حداکثر تا مبلغ 19085 ریال به ازای هر نفر، منابع کسب درآمدی است که می توان آن را صرف تجهیزات و امکانات تفریحی پارک نموده و موجبات رضایت خاطر بازدید کنندگان را فراهم کرد. همچنین از طریق مشارکت جوانان علاقمند به محیط زیست و جذب پارکبان های افتخاری، می توان در جهت رفع آلودگی ها، کمک در جهت زیباسازی و حفاظت از حریم پارک های جنگلی استفاده نمود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
189 - ارزیابی کاهش تلفات حرارتی با استفاده از رنگ حاوی میکرو ذرات سرامیکی در دیواره داخلی یک اتاق با پانل سرمایش تشعشعی
قنبرعلی شیخ زاده علی‌اکبر عظمتی آرمین سارائیزمینه و هدف: با توجه به محدود بودن و کاهش منابع انرژی و همچنین لزوم صرفه‌جویی در مصرف آن، اخیرا استفاده از رنگ‌های حاوی میکروذرات سرامیکی به عنوان عایق حرارتی و به منظور جلوگیری از اتلاف انرژی در صنایع مختلف و ساختمان‌ها مورد توجه قرار گرفته است. هدف از تحقیق حاضر شناخت أکثرزمینه و هدف: با توجه به محدود بودن و کاهش منابع انرژی و همچنین لزوم صرفه‌جویی در مصرف آن، اخیرا استفاده از رنگ‌های حاوی میکروذرات سرامیکی به عنوان عایق حرارتی و به منظور جلوگیری از اتلاف انرژی در صنایع مختلف و ساختمان‌ها مورد توجه قرار گرفته است. هدف از تحقیق حاضر شناخت تاثیر عایق کننده های جدید مثل رنگ حاوی میکرو ذرات سرامیکی در دیواره داخلی یک اتاق با در نظر گرفتن پانل سرمایش تشعشعی و تاثیر این عایق ها بر کاهش مصرف انرژی می باشد. روش بررسی: در کار حاضر، به منظور بررسی میدان جریان و توزیع دما در یک اتاق با پانل سرمایش تشعشعی، یک محفظه سه بعدی با شرایط مرزی مختلف شبیه‌سازی شده است. همچنین تاثیر پوشش رنگ با میکرو ذرات سرامیکی، رنگ آکرلیک معمولی و حالت بدون رنگ در حالت های مختلف با تغییر شرایط مرزی از جمله تغییر دمای دیوار و ضریب جذب، یک اتاق با پانل سرمایش تشعشعی مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته و نتایج باهم مقایسه شده‌اند. یافتهها : با استفاده از کد کامپیوتری نوشته شده، دمای سطح داخلی جداره‌ها برای شرایط مرزی مختلف به دست آمده که از آن ها به عنوان شرط مرزی در مدل سازی استفاده شده است. در صورت استفاده از پانل سرمایش تشعشی دیواری، دمای اتاق در تمام حالت‌ها در محدوده آسایش حرارتی میباشد و کم ترین دما مربوط به حالت استفاده از رنگ حاوی میکرو ذرات سرامیکی در دیواره‌های داخلی اتاق است. نتایج: نتایج نشان دهنده آن است که رنگ‌های حاوی میکروذرات سرامیکی در دیواره‌های داخلی یک اتاق با فرض تعبیه پانل سرد به عنوان یک عایق حرارتی عمل نموده و باعث کاهش مصرف انرژی در حدود 22% میشود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
190 - برنامه ریزی محیط زیست در مقیاس لندسکیپ محلی (مطالعه موردی: دهستان فردو)
نگار طیب زاده مقدم لیلا روزبهانی شهرزاد فریادیزمینه و هدف: توجه به برنامه ریزی های محیط زیستی هنگامی ضرورت پیدا می کند که تراکم رشد در برخی نقاط در پهنه سرزمین ملی سبب ساز بروز ناتعادلی ها گردیده و دو نتیجه سوء اساسی، یکی سیل مهاجرت های بی رویه جمعیت شهری و روستایی از سایر نقاط کشور به سمت مرکز رشد و دیگری عقب ماند أکثرزمینه و هدف: توجه به برنامه ریزی های محیط زیستی هنگامی ضرورت پیدا می کند که تراکم رشد در برخی نقاط در پهنه سرزمین ملی سبب ساز بروز ناتعادلی ها گردیده و دو نتیجه سوء اساسی، یکی سیل مهاجرت های بی رویه جمعیت شهری و روستایی از سایر نقاط کشور به سمت مرکز رشد و دیگری عقب ماندگی نقاط دیگر کشور را منجر شده است. هدف از این تحقیق انجام برنامه ریزی محیط زیستی در مقیاس لندسکیپ محلی و ارایه برنامه توسعه کالبدی- فضایی برای توسعه و ارتقاء کیفیت زندگی مادی و معنوی مــردم دهستان فردو می باشد. روش بررسی: در این تحقیق برنامه ریزی محیط زیستی برای دهستان فردو با استفاده از روش فرآیند برنامه ریزی و بهره گیری از سیستم اطلاعات جغرافیایی صورت پذیرفت. این فرآیند در طی سه مرحله شناخت دهستان، تجزیه و تحلیل رابطه متقابل عناصر طبیعی و انسان ساخت و مرحله ترکیب شامل (ترسیم چشم انداز، اهداف کلی و عملیاتی و ارایه راه حل های توسعه) انجام گرد. یافته ها:برای هر یک از سه محیط طبیعی، اقتصادی- اجتماعی و انسان ساخت دهستان فردو راه حل هایی چون محدودیت رشد توسعه برخی کاربری ها، توسعه امکانات دسترسی و ایجاد امکانات رفاهی و … بیان گردید و طرح ها و برنامه توسعه کالبدی- فضایی برای توسعه این دهستان در قالب نقشه ارایه شد. بحث و نتیجه گیری: به منظور توسعه هماهنگ و موزون مناطق در پهنه کشور، روش فرآیند برنامه ریزی برای ارایه راه حل های توسعه و طرح ها و برنامه های کالبدی فضایی روشی موثر و کاراست. همچنین استفاده از ابزار GIS در مراحل مختلف تحقیق موجب دقت بالاتر در نتایج و نقشه های حاصل می شود. از اصول و مبانی نظری و عملی این تحقیق می توان در برنامه ریزی های محیط زیستی و منطقه ای متناسب با توان اکولوژیک منطقه در جهت هدایت تغییرات و تحولات منطقه متناسب با قابلیت ها و تنگناهای محیط زیست طبیعی و انسانی در سایر مناطق استفاده نمود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
191 - بررسی اثرات زیست محیطی سد استقلال میناب درفازبهره برداری با تلفیق روش های ICOLD و Modified
سید علی جوزی لیلا حسینی علی دهقانیزمینه و هدف: سد استقلال میناب باحجم مخزن اولیه 350 میلیون مترمکعب و حجم مفید 270 میلیون مترمکعب ازنوع سدهای بتنی وزنی پایدار بوده و در4 کیلومتری شرق شهرستان میناب درطول جغرافیایی 57 درجه و 4 دقیقه و عرض جغرافیایی 27 درجه و 9 دقیقه برروی رودخانه میناب احداث شده است . این أکثرزمینه و هدف: سد استقلال میناب باحجم مخزن اولیه 350 میلیون مترمکعب و حجم مفید 270 میلیون مترمکعب ازنوع سدهای بتنی وزنی پایدار بوده و در4 کیلومتری شرق شهرستان میناب درطول جغرافیایی 57 درجه و 4 دقیقه و عرض جغرافیایی 27 درجه و 9 دقیقه برروی رودخانه میناب احداث شده است . این سد باهدف تأمین آب آشامیدنی شهرستان بندرعباس ، تأمین آب برای 14670 هکتاراراضی پایین دست درشهرستان میناب ، صنعت ، کنترل سیلاب و تغذیه مصنوعی درسال 1362 به بهره برداری رسید. روش بررسی: این مطالعه با هدف تجزیه و تحلیل اثرات زیست محیطی ناشی ازبهره برداری سد استقلال به انجام رسیده است. پس ازجمع آوری اطلاعات پایه ، بازدید زمینی ازمحدوده مورد نظر و دریاچه سد فهرستی از منابع زیست محیطی تحت تأثیر تهیه گردید و پس از آن محدوده مطالعاتی در قالب محیط های بلافصل ، تحت اثر مستقیم و غیرمستقیم تعیین شد . سپس نقشه های مورد نیاز اعم از موقعیت حوضه ، ایستگاه ها ، پوشش گیاهی و ... درمحیط GIS تهیه شد. کارنمونه برداری از آب در دو فصل گرم و خشک، گرم و مرطوب انجام و تجزیه و تحلیل نمونه های آب انجام شد. به منظور پیش بینی اثرات سد ازروش اختصاصی ارزیابی سدها موسوم به روش ICOLD [1] استفاده شد . پس ازآنکه کلیه اثرات تعیین شد ازآنجایی که روش ICOLD یک روش کیفی است برای نمره دهی و تفسیر اثرات از روش تغییر یافته و یا تقلیدی از آن به نام Modified استفاده گردید. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان می دهد که سد استقلال میناب برروی محیط بیولوژیکی و محیط اقتصادی اجتماعی اثری مثبت داشته و نمرات (5/207 +) و (25/329 +) رابه خود اختصاص داده است و تنها برمحیط فیزیکی شیمیایی اثرمنفی معادل با (242 - ) داشته است ولی درمجموع وجود سداستقلال میناب وبهره برداری ازآن بانمره (75/294 +) تأثیر مثبتی برمنطقه داشته است .درپایان راهبردها و راهکارهای مدیریتی جهت تقلیل آثار منفی ناشی از بهره برداری سد نظیر :کاهش رسوب ورودی به دریاچه از طریق ایجاد سدهایی در بالا دست سد استقلال، ترویج روش بیولوژیکی درمبارزه با آفات زراعی به جای سموم پیشنهاد شده است که مدیریت صحیح زیست محیطی حوضه آبخیز میناب منوط به اجرای دقیق وکامل این راهکارهای پیشنهادی می باشد. [1]- International Committee of Large Dams تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
192 - ظرفیت هاو محدودیت های توسعه و تدوین حقوق بین الملل محیط زیست (با رویکردی انتقادی)
علی رضا جوادی سید عباس پورهاشمی شیرین شیرازیانحقوق بین الملل محیط زیست به عنوان یکی از شاخه های حقوق بین الملل عمومی از طریق وضع و اجرای قواعد حقوقی الزام آور و غیر الزام آور توسط جامعه جهانی شکل گرفته و در چند دهه اخیر از نظر محتوایی، شکلی و ساختاری توسعه یافته است، با این حال، علی رغم تلاش های بین المللی برای حفا أکثرحقوق بین الملل محیط زیست به عنوان یکی از شاخه های حقوق بین الملل عمومی از طریق وضع و اجرای قواعد حقوقی الزام آور و غیر الزام آور توسط جامعه جهانی شکل گرفته و در چند دهه اخیر از نظر محتوایی، شکلی و ساختاری توسعه یافته است، با این حال، علی رغم تلاش های بین المللی برای حفاظت محیط زیست، چالش های محیط زیستی نه تنها کماکان وجود دارند، بلکه در بسیاری از حوزه ها افزایش چشم گیری داشته است. در واقع، دغدغه ها و تهدیدات محیط زیستی دنیای امروز فراتر از پیش بینی های متخصصان و دانشمندان حاضر در اولین کنفرانس بین المللی انسان و محیط زیست استکهلم 1972 است. تخریب لایه ازن، تغییر آب و هوا، آلودگی هوا، آب و خاک، کاهش تنوع زیستی، جنگل زدایی و بیابان زایی از مهم ترین مشکلات فراروی بشر امروزی است . بنابر این علی رغم تلاش های جهانی برای وضع و اجرای مقررات حقوق بین الملل محیط زیست، عدم کاهش تخریب محیط زیست و افزایش آلودگی های محیط زیستی حکایت از عدم کارایی و کارآمدی این رشته حقوقی دارد. این مقاله درصدد است با بکارگیری رهیافت انتقادی، ضمن نشان دادن ظرفیت های موجود برای توسعه حقوق بین الملل محیط زیست، به موانع و کاستی های آن بپردازد و با بررسی خلأهای حقوقی و اجرایی، پیشنهادهایی از قبیل "اتخاذ رهیافت بین المللی کردن حفاظت محیط زیست"، "اصلاح ماهوی"، "بازنگری در برنامه سازمان ملل متحد برای حفاظت محیط زیست" و "اصلاح ساختاری" حقوق بین الملل محیط زیست را برای جبران آن ارایه نماید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
193 - محیط زیست و تدابیر پایدار در طراحی ساختمان های آینده
امید رهایی پروین قائم مقامیچکیده تولید مصالح و احداث ساختمان در سال های اخیر، انرژی بسیار زیادی را به خود اختصاص داده و به آلودگی های زیست محیطی فراوانی نیز منجر شده است. انتشار گرد و غبار ناشی از عملیات ساختمانی در مناطق مختلف، پخش آلودگی های شیمیایی ناشی از تولید مصالح ساختمانی، آلودگی های گا أکثرچکیده تولید مصالح و احداث ساختمان در سال های اخیر، انرژی بسیار زیادی را به خود اختصاص داده و به آلودگی های زیست محیطی فراوانی نیز منجر شده است. انتشار گرد و غبار ناشی از عملیات ساختمانی در مناطق مختلف، پخش آلودگی های شیمیایی ناشی از تولید مصالح ساختمانی، آلودگی های گازی و ذرات معلق پخش شده در هوا که ناشی از حمل و نقل مصالح ساختمانی به محل های مورد نظر است و نیز تولید زباله های ساختمانی از جمله موارد عمده آلودگی های زیست محیطی تحت تاثیر صنعت ساختمان می باشد. لذا ضروری است تا راهبردهای طراحی در ساختمان های جدید، به سوی آینده و با هدف کاهش آلودگی های زیست محیطی جهت گیری شود. در این تحقیق ابتدا با روش مطالعات تطبیقی به بررسی اقدامات صورت گرفته برروی نمونه های موردی در دوره های زمانی مشخص و نیز اثرات آنها بر اکوسیستم های طبیعی پرداخته شد. سپس تبیین تدابیر پایدار به کار گرفته شده از سوی معماران در طراحی این ساختمان ها، در دستور کار قرار گرفت. در ادامه با روشی تحلیلی- منطقی به ارایه نتایج اقدام گردیده است. شیوه گردآوری اطلاعات نیز به روش کتابخانه ای و مطالعه اسنادی بوده است. بدین ترتیب در این مقاله، تاثیرات نمونه های موردی ارزیابی شده بر روی محیط زیست مورد بررسی قرار می گیرد و بر اساس نتایج به دست آمده، به مقوله معیارهای طراحی برای ساختارهای آینده و تدابیر قابل اتخاذ آن پرداخته می شود. در نهایت نیز پیشنهادهایی اجرایی در خصوص طراحی ساختمان های آینده به منظور کاهش آلودگی های زیست محیطی در راستای اهداف توسعه پایدار ارایه می گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
194 - امکان سنجی اجرای تجارت نشر در نیروگاه ها و کاهش انتشار گازهای آلاینده و گلخانه ای
نسترن رحیمی مریم خودی نرگس کارگریمجوزهای قابل تبادل از ابزارهای نوین اقتصادی برای کاهش آلودگی های زیست محیطی به شمار می رود. در این روش که بر پایه استفاده از بازار و سازوکارهای آن طراحی شده برای منابع انتشار آلودگی انگیزه اقتصادی ایجاد می گردد تا علاوه بر کسب منفعت مالی کیفیت محیط زیست نیز حفظ گردد. ای أکثرمجوزهای قابل تبادل از ابزارهای نوین اقتصادی برای کاهش آلودگی های زیست محیطی به شمار می رود. در این روش که بر پایه استفاده از بازار و سازوکارهای آن طراحی شده برای منابع انتشار آلودگی انگیزه اقتصادی ایجاد می گردد تا علاوه بر کسب منفعت مالی کیفیت محیط زیست نیز حفظ گردد. ایده استفاده از این ابزار در کشورهای صنعتی در دهه قبل شکل گرفته و کارا بودن آن در زمینه حفظ کیفیت محیط زیست و کاهش هزینه های آلودگی به اثبات رسیده است. صنعت برق کشور ما نیز با توجه به حجم بالای مصرف سوخت های فسیلی در فرآیند تولید برق با معضلات زیست محیطی از قبیل آلودگی آب، هوا و خاک روبرو می باشد که امید می رود با بهره گیری از تجربیات حاصل از به کارگیری این ابزارها، امکان حفاظت از محیط زیست همزمان با استمرار توسعه اقتصادی و اجتماعی در کشور تامین گردد. به این منظور در مقاله حاضر راهکارهای مختلف پیاده سازی برنامه تجارت نشر در صنعت برق کشور با توجه به تجربیات کشورهای دیگر در 6 نیروگاه منتخب مورد بررسی، تجزیه تحلیل و نتیجه گیری قرار گرفته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
195 - بررسی اثر سیاستهاى اقتصادی دولت بر کیفیت محیط زیست در کشورهاى منتخب
محمدرضا شهاب سیده مروه ناصرصدرآبادیچکیدهزمینه و هدف: فرآیند توسعه اقتصادی کشورها و مجموعه سیاست هاى اقتصادی طی دهه هاى اخیر به گونه ای بوده است که چالش هاىزیست محیطی به یکی از مهمترین دغدغه هاى سیاست گذاران تبدیل شده است. لذا، بررسی نقش و تأثیر سیاست هاى اقتصادی دولت برکیفیت محیط زیست میتواند حایز اهمیت أکثرچکیدهزمینه و هدف: فرآیند توسعه اقتصادی کشورها و مجموعه سیاست هاى اقتصادی طی دهه هاى اخیر به گونه ای بوده است که چالش هاىزیست محیطی به یکی از مهمترین دغدغه هاى سیاست گذاران تبدیل شده است. لذا، بررسی نقش و تأثیر سیاست هاى اقتصادی دولت برکیفیت محیط زیست میتواند حایز اهمیت باشد.اثر ،(Panel Data) روش بررسی: در این پژوهش تلاش شده است در قالب الگوی اقتصا دسنجی و با استفاده از روش داده هاى تلفیقیسیاست هاى اقتصادی دولت بر کیفیت محیط زیست در 7 کشور ایران، سوریه، الجزایر، مصر، اردن، مراکش و تونس از منطقه خاورمیانه و1997 آزمون گردد. کیفیت زیست محیطی بر مبنای میزان آلاینده هاى هوا به عنوان یکی از - طی دوره 2007 ،(MENA) شمال آفریقامصادیق مهم آلودگی هاى محیط زیست بررسی شده و میزان انتشار دی اکسید کربن و غلظت ذرات معلق در هوا به منزله متغیرهای نماگرآلودگی هوا در نظر گرفته شده است.یافتهها و نتایج: نتایج تحقیق نشان می دهد بسته به نوع شاخصی که برای کیفیت محیط زیست انتخاب می شود سیاست هاى اقتصادیدولت می تواند ارتباط مثبت و مستقیمی با آلاینده هاى هوا داشته باشد. در واقع، یافته ها تأکید دارد سرمایه گذاری هاى دولت در مجموعهکشورهای مورد بررسی، همچنان یک متغیر مهم و تأثیرگذار در تعیین مقدار انتشار دی اکسید کربن است. به طوری که تأثیر مثبتی درافزایش آلاینده یاد شده داشته است. البته این نتیجه در مورد شاخص ذرات معلق در هوا تأیید نمی شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
196 - حفاظت و بهره برداری پایدار از خاک و جایگاه آن در حقوق بین الملل محیط زیست
پریسا طهوری محمدرضا پروینخاک از منابع طبیعی و محدود زمین است و پس از آب و هوا، مهم ترین جزء محیط زیست محسوب میشود. اهمیت و نقش خاک در تغییرات آب و هوایی، فرسایش زمین، امنیت غذایی و نیز اکوسیستم به ترتیب موضوع کنوانسیون سازمان ملل در خصوص تغییرات آب و هوایی، کنوانسیون سازمان ملل در خصوص مبارزه أکثرخاک از منابع طبیعی و محدود زمین است و پس از آب و هوا، مهم ترین جزء محیط زیست محسوب میشود. اهمیت و نقش خاک در تغییرات آب و هوایی، فرسایش زمین، امنیت غذایی و نیز اکوسیستم به ترتیب موضوع کنوانسیون سازمان ملل در خصوص تغییرات آب و هوایی، کنوانسیون سازمان ملل در خصوص مبارزه با بیابان زایـی و نیز کنوانسیـون تنوع زیستـی به عنوان مصادیقی از منابع الزام آور مرتبط در عرصه حقوق بین الملل محیط زیست می باشد. در این مقاله جهت تبیین فرصت ها و چالش های موجود و یا قابل طرح در عرصه حفاظت از خاک در نظام حقوق بین الملل محیط زیست، قوانین، اسناد و معاهدات الزام آور و غیر الزام آور مرتبط با حفاظت از منابع طبیعی درسطح جهانی و یا منطقه ای مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرارگرفته تا از این طریق بتوان به ماهیت و خصایص یک رژیم حقوقی کارآمد در جهت استفاده پایدار از خاک دست پیدا کرد. بررسی های انجام یافته در اسناد موجود حقوق بین الملل محیط زیست نشان میدهد که رویکردهای متفاوت مطروح در آن اسناد نسبت به موضوع خاک و پراکندگی و عدم انسجام اقدامات مورد نیاز باعث گردیده تا اسناد حاضر فاقد کارایی موثر و لازم به منظور حفاظت و بهره برداری پایدار از خاک با لحاظ نمودن ویژگی و کارکردهای خاص آن باشند. از این رو، ایجاد یک نظام حقوقی بین المللی جامع و خاص در زمینه حفاظت، مدیریت و بهره برداری پایدار از خاک ضروری به نظر می رسد تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
197 - ارزیابی آگاهی، نگرش و عملکرد دانشجویان دانشگاه صنعتی امیرکبیر در خصوص محیط زیست
سید محمدرضا علوی مقدم رضا مکنون عطا بابازاده ناصری محمدرضا خانمحمدی هزاوه یونس افتخاری یگانههدف از انجام این تحقیق، بررسی آماری آگاهی های محیط زیستی دانشجویان ، نوع نگرش آنان به مسایل و مشکلات مربوط به محیط زیست و همچنین میزان پایبندی آنان در عمل به دانسته های خود بوده است. به این منظور، پرسشنامه ای طراحی و بین 75 دانشجو به روش تصادفی توزیع گردید که از این تعد أکثرهدف از انجام این تحقیق، بررسی آماری آگاهی های محیط زیستی دانشجویان ، نوع نگرش آنان به مسایل و مشکلات مربوط به محیط زیست و همچنین میزان پایبندی آنان در عمل به دانسته های خود بوده است. به این منظور، پرسشنامه ای طراحی و بین 75 دانشجو به روش تصادفی توزیع گردید که از این تعداد 70 پرسشنامه تکمیل شده توسط شرکت کنندگان عودت داده شد. در این تحقیق مشخص شد که مشکلات مربوط به مسایل محیط زیست در اولویت آخر دانشجویان قرار دارد. هم چنین نتایج حاصل حاکی از آن است که میزان اطلاعات دانشجویان دانشگاه صنعتی امیرکبیر در این زمینه به طور متوسط کمتر از 50 % می باشد که در این میان میزان پاسخ گویی به سوالات مربوط به موضوع محیط زیست در بین دانشجویان دانشکده مهندسی مکانیک از دانشجویان سایر دانشکده های منتخب بیشتر بود. با توجه به نتایج این تحقیق پیشنهاد می شود تا یک برنامه جامع و کامل به منظور ارتقای جایگاه فرهنگ محیط زیست در برنامه ریزی درسی دانشگاه های کشور تدوین گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
198 - بررسی معضلات زیست محیطی- حقوقی شهرستان اسلامشهر
ناصر قاسمی ولی اله محمدیزمینه و هدف: مهاجرت، افزایش جمعیت و صنعتی شدن منطقه بدون توجه به توان محیطی و ارزیابی زیست محیطی آلودگی های محیط زیست، تخریب منابع طبیعی و ناهنجاری اجتماعی را در اسلامشهر در پی داشته است. همچنین، با افزایش جمعیت میزان مصرف آب بالا می رود ، از یک سو موجب کاهش آب کشاورزی أکثرزمینه و هدف: مهاجرت، افزایش جمعیت و صنعتی شدن منطقه بدون توجه به توان محیطی و ارزیابی زیست محیطی آلودگی های محیط زیست، تخریب منابع طبیعی و ناهنجاری اجتماعی را در اسلامشهر در پی داشته است. همچنین، با افزایش جمعیت میزان مصرف آب بالا می رود ، از یک سو موجب کاهش آب کشاورزی و خشک شدن اراضی زراعی می شود واز سوی دیگر با تولید فاضلاب شهری و تخلیه آن به سفره های آب زیرزمینی باعث آلودگی و کاهش آب شرب مصرفی در منطقه می گردد. روش بررسی: حقوق محیط زیست، ابزار مهمی برای نظارت، مدیریت و توسعه پایدار است. این حقوق در تعیین خط مشی ها و اقدامات حفاظتی محیط زیست و استفاده عاقلانه و پایدار از منابع طبیعی موثر است و می توان برمبنای حمایت های افکار عمومی و دولت در راستای اصلاح یا افزایش قوانین داخلی و آیین نامه های اجرایی و ضوابط اداری در جهت تقویت مدیریت زیست محیطی گام برداشت. همچنین، با وضع محدودیت ها و ممنوعیت ها، صدور دستورالعمل ها، جریمه واحدهای آلاینده و... می توان به عنوان یک ابزار مدیریتی به حفظ محیط زیست و کاهش آلودگی ها کمک کرد. بحث و نتیجه گیری: صنعتی شدن منطقه و به دنبال آن رشد جمعیت، توسعه شهر نشینی، تخریب منابع طبیعی تغییر الگوی مصرف و تبدیل به جامعه مصرفی موجب آلودگی های زیست محیطی، تنزل کیفیت زندگی و بر هم خوردن تعادل و تناسب محیط زیست منطقه گردیده است. به طوری که جمعیت در اوایل دهه 1340 از حدود 1000 نفر به 500000 نفر در حال حاضر رسیده و معضلات و ناهنجاری های زیست محیطی بسیاری ایجاد نموده است . تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
199 - بررسی نقاط قوت، نقاط ضعف، تهدیدها و فرصت های اجرای اصول جنگل در جنگل های شمال ایران (ریو تا ژوهانسبورگ)
ناصر محرم نژاد امیر مافیبا مطالعه روند تغییرات حاصل در جنگل های شمال کشور از طریق بررسی وضعیت کمی و کیفی ، وضعیت حفاظتی و حمایتی، وضعیت تولید انواع فرآورده های جنگلی و محصولات چوبی و دیگر اطلاعات مربوط به این جنگل ها و مقایسه و تطبیق وضعیت موجود با اصول و عناصر موجود در اصول جنگل نقاط ضعف، قوت أکثربا مطالعه روند تغییرات حاصل در جنگل های شمال کشور از طریق بررسی وضعیت کمی و کیفی ، وضعیت حفاظتی و حمایتی، وضعیت تولید انواع فرآورده های جنگلی و محصولات چوبی و دیگر اطلاعات مربوط به این جنگل ها و مقایسه و تطبیق وضعیت موجود با اصول و عناصر موجود در اصول جنگل نقاط ضعف، قوت، تهدیدها و فرصت های اجرای این اصول به شرح زیر می باشد: از جمله تهدیدها و نقاط ضعف اجرای اصول جنگل، در جنگل های شمال می توان اشاره نمود به: حضور دام در جنگل؛ کاهش سطح جنگل ها؛ عدم توجه به تهیه و تولید محصولات فرعی جنگل؛ عدم مشارکت زنان و جوانان در مدیریت جنگل ها؛ قاچاق و برداشت بی رویه چوب؛ عدم توجه به سنت، فرهنگ و دانش بومی مرتبط با جنگل؛ عدم آگاهی تشکّل های زیست محیطی از وجود اصول جنگل و .... از سوی دیگر برخی از فرصت ها و نقاط قوت اجرا نیز به قرار زیر است: اجرای موثر طرح های مرتبط با احیا، حفاظت و بهره برداری از جنگل های شمال کشور توسط سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور؛ حضور تعداد زیادی از تشکل های زیست محیطی در سه استان شمالی کشور؛ وجود قوانین ملی در راستای اصول جنگل؛ وجود تعاونی های بهره برداری جنگل نشینان به منظور مشارکت آنان در مدیریت جنگل ها؛ برگزاری دوره های آموزشی جهت کارکنان و متخصصان سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور؛ آموزش های ترویجی به بهره برداران و ساکنان حوزه آبخیز و ... . با در نظر گرفتن موارد فوق، راهکارهایی به منظور ارتقای مدیریت پایدار جنگل های شمال پیشنهاد گردیده که موارد مهم آن عبارتند از: اصلاح و تکمیل طرح تجمیع جنگل نشینان؛ افزایش نقش مردم و مشارکت مردمی؛ افزایش مشارکت بین المللی در امر مدیریت زیست محیطی جنگل های شمال (افزایش همکاری های فنی و مالی)؛ اصلاح نظام آموزشی در ابعاد محلی در جهت تاکید بر موضوعات زیست محیطی؛ ارتقای فن آوری در سیستم های دام داری و کشاورزی متناسب با استعدادها، امکانات و شرایط موجود در شمال کشور؛ برقراری ارتباط تنگاتنگ متولیان منابع طبیعی با دانشکده های منابع طبیعی و موسسات علمی؛ ایجاد بانک اطلاعات منابع طبیعی؛ و ... . یکی از اهداف کمیته فرعی اصول جنگل متولی اصول جنگل در کشور بومی نمودن اصول جنگل می باشد. برنامه صیانت از جنگل های شمال می تواند به عنوان نسخه بومی این اصول مورد استفاده قرار گیرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
200 - جایگاه کم آبیاری در مصالحة اهداف زیست محیطی-اقتصادی الگوی کشت در فارس
حمید محمدی پرویز حقیقت جو علی رضا سرگزیزمینه و هدف: هدف از انجام مقاله بررسی جایگاه کم آبیاری در مصالحة اهداف زیست محیطی-اقتصادی الگوی کشت در فارس می باشد. روش بررسی: روش بررسی استفاده از الگوی برنامه‌ریزی غیر خطی فازی مصالحه کننده بین اهداف حداکثر بازدة برنامه‌ای، حداقل مصرف کود شیمیایی و حداقل مصرف آب برای أکثرزمینه و هدف: هدف از انجام مقاله بررسی جایگاه کم آبیاری در مصالحة اهداف زیست محیطی-اقتصادی الگوی کشت در فارس می باشد. روش بررسی: روش بررسی استفاده از الگوی برنامه‌ریزی غیر خطی فازی مصالحه کننده بین اهداف حداکثر بازدة برنامه‌ای، حداقل مصرف کود شیمیایی و حداقل مصرف آب برای یک مزرعة نمایندة منطقة مورد مطالعه استفاده شد. این مدل مشروط بر توابع واکنش عملکرد محصولات نسبت به آب در فضای سایر محدودیت ها بود. یافته ها: نتایج نشان داد که مزرعة نماینده در انتخاب الگوی کشت در مقایسه با الگوی مصالحه کنندة اهداف، ناکارا عمل می‌نمایند. این مقایسه همچنین آشکار کرد که با اعمال آبیاری کامل جهت حصول عملکرد پتانسیل و کاهش سطح زیر کشت برای رعایت محدودیت موجودی آب، امکان افزایش درآمد برای مزرعة نماینده وجود دارد. بحث و نتیجه گیری: هر چند که افزایش بازدة برنامه‌ای در این شرایط با کاهش مصرف آب و تا حدودی با کاهش مصرف کود شیمیایی در تناقض می باشد، ولی تعمیم نتایج از مزرعة نماینده به کل شهرستان مور مطالعه نشان داد که با اجرای این الگو در حدود 94 میلیارد ریال به درآمد کل منطقه اضافه خواهد شد. در عین حالی پیامدهای مثبت زیست محیطی همچون کاهش مصرف حدود 6/4 میلیون مترمکعب آب و کاهشی در حدود 7246 تن در مصرف کود شیمیایی از نتایج دیگر اجرای این الگو خواهد بود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
201 - بررسی توانمندی زنان روستایی در حفظ محیط زیست
اکرم الملوک لاهیجانیان نرگس وسکوییزمینه و هدف: هدف از انجام این پژوهش بررسی میزان توانمندی زنان روستایی در حفظ محیط زیست است. جامعه آماری این پژوهش زنان 60-12 ساله روستای مرزن آباد در استان مازندران به تعداد 75945 نفر است. روش بررسی: از این تعداد 165 نفر به شیوه تصادفی منظم از روستای مرزن آباد استان ما أکثرزمینه و هدف: هدف از انجام این پژوهش بررسی میزان توانمندی زنان روستایی در حفظ محیط زیست است. جامعه آماری این پژوهش زنان 60-12 ساله روستای مرزن آباد در استان مازندران به تعداد 75945 نفر است. روش بررسی: از این تعداد 165 نفر به شیوه تصادفی منظم از روستای مرزن آباد استان مازندران انتخاب شدند. اطلاعات مورد نظر از طریق کتابخانه، پرسش نامه و مصاحبه جمع آوری شد. پرسش نامه مشتمل بر 13سوال با پاسخ های باز و بسته مرتبط با اهداف اصلی و فــرعی تحقیق بــوده است. برای سنجش و اندازه گیری شاخص ها و آزمــون فرضیه ها از واریانس و ضــریب همبستگی اسپیرمن استفاده شده است. فرضیه های پژوهش عبارتند از 1- وضعیت اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی زنان در ارتقای محیط زیست موثر است. 2- شناخت وآگاهی زنان با مدیریت درمحیط زیست رابطه دارد .3- توانمندی زنان به حفاظت از محیط زیست منجر می شود. 4- شناخت زنان از محیط زیست به تغییر رفتار در الگوی مصرف می انجامد. یافته ها و نتایج: یافته های پژوهش ارتباط مثبت و معنی دار بین وضعیت اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی زنان، شنـاخت و آگاهی زیست محیطی زنان، میزان توانمندی زنان در حفاظت ازمحیط زیست، و نقش زنان در مدیریت محیط زیست را نشان داده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
202 - شکل گیری و توسعه مفهوم "حقوق نسل های آینده" در حقوق بین الملل محیط زیست
سید عباس پورهاشمی فرهاد دبیری یلدا خلعت بری سحر زارعیبهره برداری بی رویه و ورود خسارات محیط زیستی توسط بشر، سبب نگرانیدر تحقق حقوق نسل های آینده شده است.شناسایی حقوق نسل های آینده، گامی مهم برای دست یابی به توسعه پایدار است، که در این راستا حفاظت از محیط زیست و بهره برداری معقولانه و منصفانه از منابع در جهت دست یابی به آی أکثربهره برداری بی رویه و ورود خسارات محیط زیستی توسط بشر، سبب نگرانیدر تحقق حقوق نسل های آینده شده است.شناسایی حقوق نسل های آینده، گامی مهم برای دست یابی به توسعه پایدار است، که در این راستا حفاظت از محیط زیست و بهره برداری معقولانه و منصفانه از منابع در جهت دست یابی به آینده ای پایدار که به موجب آن حقوق نسل های آینده تضمین شود، وظیفه جامعه بین المللی بهشمار می آید. در این راستا، مفهوم حقوق نسل های آینده که بدوا با تصویب منشور ملل متحد 1945 به عرصه حقوق بین الملل ورود پیدا کرد و متعاقبا با صدور اعلامیه استکهلم 1972 در حقوق بین الملل محیط زیست توسعه یافت. با این همه مفهوم "حقوق نسل های آینده" به عنوان اصلی اخلاقی یا هنجاری با ابهامات بسیاری روبروست. بخش اول این مقاله ضمن بررسی ابهامات حقوقی این مفهوم، از زوایای مختلف، به بررسی آن در حقوق بین الملل پرداخته است. بخش دوم به منظور مطالعه مبانی حقوقی این مفهوم در حقوق بین الملل محیط زیست، جایگاه آن در حقوق الزام آور و غیر الزام را مورد تبیین و پژوهش قرار می دهد. در بخش سوم، تلاش دارد. نیم نگاهی به اجرای این مفهوم در حقوق بین الملل محیط زیست داشته باشد، نهایتا در بخش چهارم ضمن جمع بندی و نتیجه گیری، به ارایه پیشنهادها در بهتر تحقق یافتن اجرای این مفهوم در حقوق بین الملل محیط زیست می پرد تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
203 - بررسی تأثیر حکم رانی خوب بر شاخص کیفیت محیطزیست در منتخبی از کشورهای در حال توسعه
صدف احمدی نیاز رضا زینل زاده علی رئیس‌پور رجبعلیزمینه و هدف: با توجه به اهمیت مسایل محیط زیست، تمامی کشورها تلاش می کنند با برنامه ریزی صحیح و با به کارگیری روش های مناسب، هم به اهداف اقتصادی خود دست یابند و هم آسیب های زیست محیطی را به حداقل برسانند. در این میان عوامل زیادی بر تخریب محیط زیست و کیفیت آن تاثیر گذار أکثرزمینه و هدف: با توجه به اهمیت مسایل محیط زیست، تمامی کشورها تلاش می کنند با برنامه ریزی صحیح و با به کارگیری روش های مناسب، هم به اهداف اقتصادی خود دست یابند و هم آسیب های زیست محیطی را به حداقل برسانند. در این میان عوامل زیادی بر تخریب محیط زیست و کیفیت آن تاثیر گذار هستند که در این تحقیق، هدف ما بررسی تاثیر شاخص های حکمرانی خوب بر کیفیت محیط زیست در منتخبی از کشورهای در حال توسعه می باشد. روش بررسی: با استفاده از مدل پانل دیتا در طول دوره 2000-2010 ، تاثیر حکم رانی خوب بر کیفیت محیط زیست در کشورهای در حال توسعه با به کارگیری منتخبی از متغیرهای مرتبط مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: نتایج به دست آمده نشان داد که میانگین شاخص های حکم رانی خوب تاثیر مستقیم و معنادار بر کیفیت محیط زیست در کشورهای منتخب در حال توسعه دارد. به عبارتی دیگر بهبود شاخص های حکم رانی به کاهش تخریب و ارتقاء کیفیت محیط زیست منجر شده است. هم چنین تولید ناخالص داخلی سرانه حقیقی و تجارت نیز تاثیر مستقیم و معنادار بر کیفیت محیط زیست دارند. از طرفی مصرف سرانه انرژی و جریان ورود سرمایه گذاری مستقیم خارجی تاثیر منفی بر کیفیت محیط زیست دارد که تاثیر جریان سرمایه گذاری مستقیم خارجی از لحاظ آماری معنادار نمی باشد. بحث و نتیجهگیری: بنابراین کشورهای در حال توسعه با بهبود حکم رانی و شاخص های آن می توانند در حفظ محیط زیست و ارتقای کیفیت آن عمل کرد مناسبی داشته باشند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
204 - جرم‌انگاری تروریسم زیستمحیطی؛ چالشها، هنجارها و راهبردها
سیدعباس پورهاشمی پیمان نمامیان سبحان طیبیزمینه و هدف: امروزه سوءاستفاده از محیطزیست و موجودات زنده جهانی، هم به صورت هدف و هم به عنوان ابزاری برای فعالیت تروریستی آشکار و نمایان گردیده است. در این راستا جنگ سبز با تغییر چهره تروریسم به عنوان پدیده ای نوظهور در دنیای معاصر پدیدار گشته است. با این توصیف نه تنها أکثرزمینه و هدف: امروزه سوءاستفاده از محیطزیست و موجودات زنده جهانی، هم به صورت هدف و هم به عنوان ابزاری برای فعالیت تروریستی آشکار و نمایان گردیده است. در این راستا جنگ سبز با تغییر چهره تروریسم به عنوان پدیده ای نوظهور در دنیای معاصر پدیدار گشته است. با این توصیف نه تنها حقوق بین الملل، بلکه حقوق داخلی(ملی) نیز برای مقابله با این تهدیدات همگام نبوده است. هرچند اصول حقوقی کاربردپذیر، نیز در جای خود نتوانسته با راهبردهای ضدتروریسم موجود به طور مؤثر عمل نماید و متناسب با این بحران ها راهکار ارایه نماید. تروریسم سبز یا تروریسم زیست محیطی از جمله تروریسم نوین بوده که عناصر زیست محیطی را به راحتی در جهت و مسیر فعالیت های خود قرار می دهد. روش بررسی: پژوهش پیش‌رو بر اساس اصول توصیفی- تحلیلی و به روش کتابخانه ای بوده که با امعان‌نظر به جوانب این پدیده نوظهور ابعاد کلاسیک و نوین تروریسم مورد مداقه قرار گرفته است. یافتهها: ضمن عملی ساختن راهبردهای موجود در مقابله با تروریسم زیستمحیطی، در این پژوهش تلاش شده است تا با هدف ارائه راهبردی مؤثر، در پرتو رهیافت‌های حقوق کیفری نوین برای مقابله با تروریسم سبز یا اکوسیستم کشی، راهبردهای مؤثری را برای مقابله با این تهدیدات نوظهور ارائه گردد. نتیجهگیری: برآیند پژوهش پیش‌رو تقویت راهکارهای عملی مقابله با تروریسم سبز و به کار بستن راهبردهای موثر همچون دادخواهی زیست محیطی چه در سطح ملی و چه در سطح بین المللی با امعان نظر به ابزارهای قانونی است. در این راستا جرم انگاری سبز نیز به عنوان یک راهبرد سبز می تواند اقدامی برای مقابله با تروریسم زیستمحیطی تلقی گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
205 - بررسی میزان اثربخشی آموزشهای محیط زیستی به کارکنان بخش فناوری اطلاعات موسسه اعتباری ثامن به منظور طراحی دیتا سنتر سبز با هدف توسعه کاربرد انرژیهای نو و فناوریهای سازگار با محیطزیست
مریم قدس گلشن سید علی جوزیزمینه و هدف: این مطالعه با هدف بررسی ارزیابی واکنش، یادگیری و رفتاری فراگیران از دوره آموزش و توانمند سازی کارکنانIT موسسه اعتباری ثامن به منظور طراحی دیتا سنتر سبز با هدف توسعه کاربرد انرژی های نو و فناوری های سازگار با محیط زیست، در سال 1393 اجرا گردید. دیتا سنترهای س أکثرزمینه و هدف: این مطالعه با هدف بررسی ارزیابی واکنش، یادگیری و رفتاری فراگیران از دوره آموزش و توانمند سازی کارکنانIT موسسه اعتباری ثامن به منظور طراحی دیتا سنتر سبز با هدف توسعه کاربرد انرژی های نو و فناوری های سازگار با محیط زیست، در سال 1393 اجرا گردید. دیتا سنترهای سبز مرکزی برای ذخیره‌سازی، مدیریت و انتشار دادهها هستند که در زیرساخت‌های آن ها بالاترین کارآمدی به منظور به حداقل رسیدن هدر رفت انرژی و دستیابی به بیشترین بازدهی با کمترین تاثیرات محیط زیستی طراحی می شوند. روش بررسی: براساس رابطه کوکران 40 نفر از جامعه آماری 45 نفری انتخاب شدند. با توجه به انتخاب الگوی آموزشی کرک پاتریک، پرسش نامه‌های ارزیابی در رتبه واکنشی و رفتاری در پایان دوره در اختیار فراگیران قرار گرفت. جهت بررسی رتبه یادگیری، پرسش نامه سوالات یادگیری پیش از برگزاری دوره و هم چنین در انتهای دوره مجدداً در اختیار فراگیران قرار گرفت. به منظور تجزیه و تحلیل دادهها و تایید فرضیه‌ها از آمار توصیفی میانگین و فراوانی و آمار استنباطی (آزمونهای K-S، Tوابسته و Tتک نمونه‌ای) در نرمافزار SPSS استفاده شد. یافته ها: براساس نتایج آزمون‌ها، فراگیران از مدرس، محتوا، امکانات و زمان‌بندی رضایت داشته و آموزش و توانمندسازی در سطوح واکنشی، یادگیری و رفتاری منجر به افزایش دانش و یادگیری آن ها نیز شده است. بحث و نتیجه گیری: پس از برگزاری دوره، رتبه مهارت‌های شغلی، نظم و دقت در انجام وظایف، روحیه همکاری، رضایت شغلی، رفع مشکلات شغلی و به کارگیری آموخته‌ها در زمینه شغلی فراگیران افزایش یافته و از بعد رفتاری نیز نتایج مطلوبی برای بهبود طراحی دیتا سنتر سبز در پی داشته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
206 - روش های مواجهه با عدم قطعیت علمی در اصل احتیاطی از منظر حقوق بین الملل محیط زیست
سید عباس پور هاشمی اعظم پرنده مطلقاصل احتیاطی یکی از اصول مهم و اساسی حقوق بین الملل محیط زیست است که همواره دولت ها و سازمان های بین المللی برای اجرای آن با مشکلاتی روبه رو هستند. یکی از مشکلات و معضلات اجرای اصل احتیاطی در حقوق بین الملل محیط زیست، ابهام در مسأله "عدم قطعیت علمی" است که برخی از حقوقدا أکثراصل احتیاطی یکی از اصول مهم و اساسی حقوق بین الملل محیط زیست است که همواره دولت ها و سازمان های بین المللی برای اجرای آن با مشکلاتی روبه رو هستند. یکی از مشکلات و معضلات اجرای اصل احتیاطی در حقوق بین الملل محیط زیست، ابهام در مسأله "عدم قطعیت علمی" است که برخی از حقوقدانان تلاش نموده اند راه حل ها و راهکارهایی را برای رفع آن ارایه نمایند. از این رو، تبیین این مسأله می تواند خلأهای حقوقی ناشی از عدم اجرای صحیح اصل احتیاطی را جبران نماید. هدف این پژوهش ارزیابی اجمالی روش های حقوقی برای مواجهه با عدم قطعیت علمی جهت اجرای اصل احتیاطی است. برای مواجهه با عدم قطعیت علمی، روش های حقوقی و مدیریتی مختلفی از قبیل رویکرد پروتکل چارچوب، هیأت های علمی مشورتی، قبول رویکرد های مدیریتی، رضایت قبلی آگاهانه، ارزیابی اثرات محیط زیستی و نظارت، اقدامات موقتی و غیره پیشنهاد گردیده است. این روش ها در بسیاری از معاهدات محیط زیستی به خصوص پس از بیانیه ریو 1992 مورد توجه قرار گرفته است. این تحقیق با مطالعه روش ها و تاکتیک های موجود در خصوص عدم قطعیت علمی، چگونگی اجرای مناسب تر اصل احتیاطی را در حقوق بین الملل محیط زیست مورد تحلیل و بررسی قرار داده است. علاوه بر آن با نگرش موردی، روش های مواجهه با عدم قطعیت علمی در اصل احتیاطی مندرج در کنوانسیون تغییرات آب و هوا 1992 تجزیه و تحلیل شده است. ارزیابی روش های حقوقی مواجهه با عدم قطعیت علمی نشان می دهد که با توجه به مشکلات حقوقی موجود برای اجرای اصل احتیاطی در حقوق بین الملل محیط زیست، هنوز اتفاق نظر و رویه مشترکی برای اجرای این روش ها وجود ندارد . با این حال در این پژوهش پیشنهادهایی مبنی بر اتخاذ روش واحد مبتنی بر پراتیک دولت ها، اجرای آن در نظام داخلی کشورها و توسعه معاهدات محیط زیستی مبتنی بر الزام اجرای اصل احتیاطی شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
207 - نیازسنجی و تعیین اولویتهای آموزشی دانش آموزان مقطع متوسطه در زمینه محیط زیست و توسعه پایدار
حمیده حاج حسینی سید محمد شبیری مهران فرج¬اللهیدر تحقیق حاضر نیازسنجی و تعیین اولویت های آموزشی دانش آموزان مقطع متوسطه در زمینه محیط زیست مدنظر قرار گرفته شده است. بدین منظور سه فرضیه در نظر گرفته شد تا صحت و سقم آن ها مورد ارزیابی قرار گیرد. فرضیه های در نظر گرفته شده به ترتیب عبارتند از 1- آگاهی گروه سنی هدف نسب أکثردر تحقیق حاضر نیازسنجی و تعیین اولویت های آموزشی دانش آموزان مقطع متوسطه در زمینه محیط زیست مدنظر قرار گرفته شده است. بدین منظور سه فرضیه در نظر گرفته شد تا صحت و سقم آن ها مورد ارزیابی قرار گیرد. فرضیه های در نظر گرفته شده به ترتیب عبارتند از 1- آگاهی گروه سنی هدف نسبت به مسایل زیست محیطی، سبب حساسیت آن ها نسبت به این مسایل می شود، 2- برنامه آموزشی موجود محیط زیست، پاسخ گوی نیازهای مقطع سنی هدف می باشد، و 3- آموزش مسایل زیست محیطی در مقطع سنی دبیرستان اثربخشی بیشتری دارد. سپس نظرسنجی های لازم از میان دانش آموزان مقطع متوسطه چهار منطقه از مناطق آموزش و پرورش شهر تهران، که به طور کاملاً تصادفی انتخاب شده بودند، صورت گرفت. دانش آموزانی که مورد نظرسنجی قرار گرفتند 5/7 % تعداد دانش آموزان هر منطقه را تشکیل می دهند. بدین ترتیب 516 دانش آموز مورد نظر سنجی قرار گرفتند که توزیع آن ها در میان مناطق منتخب عبارت است از 134 نفر از منطقه 1، 206 نفر از منطقه 4، 69 نفر از منطقه 7 و 107 نفر از منطقه 12. همچنین جهت تعیین اولویت های آموزشی از سی نفر از محققان، کارشناسان و معلمان ذی ربط نظرخواهی شد. اطلاعات جمع آوری شده از طریق نرم افزار SPSS14.0 مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در این تحقیق از پارامترهای آمار توصیفی نظیر فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار و از پارامترهای آمار استنباطی حاصل از آزمون ویل کاکسون، آزمون خی دو (مربع کای) و ضریب همبستگی کرامر جهت تجزیه و تحلیل آماری سوال های پرسشنامه و در نهایت پاسخ دهی به فرضیه های تحقیق استفاده و نتایج زیر حاصل شد: نتایجی که از تحلیل توصیفی و استنباطی فرضیۀ اول به دست آمد نشان می دهد که دانش آموزان مقطع متوسطه وضعیت موجود آموزش محیط زیست را جهت ایجاد حساسیت ناکارآمد تشخیص داده و ایجاد تغییر در برنامه های آموزشی را ضروری می دانند. با توجه به این یافته ها فرضیۀ اول مورد تأیید قرار می گیرد. نتایجی که از تحلیل توصیفی و استنباطی فرضیۀ دوم به دست آمد نشان می دهد که دانش آموزان مقطع متوسطه وضعیت موجود برنامه آموزش محیط زیست را پاسخ گوی نیازهای مقطع سنی دانش آموزان مقطع متوسطه تشخیص نداده اند و ایجاد تغییر در برنامه های آموزشی را ضروری می دانند. بدین ترتیب فرضیۀ دوم این پژوهش مردود بوده و ایجاد تغییر در برنامه های آموزشی ضروری می باشد. همچنین بر اساس یافته های مربوط به فرضیۀ سوم مشخص می گردد که با افزایش سن هم آگاهی و حساسیت و هم علاقه به محافظت از محیط زیست افزایش پیدا می کند. گرچه این یافته به تنهایی برای صادق بودن فرضیۀ سوم کفایت نمی کند، ولی اگر همین روند در تمامی دوره آموزشی صادق باشد می توان این گونه انتظار داشت که تأثیر آموزش محیط زیست در مقطع متوسطه کارآیی بیشتری داشته باشد تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
208 - تحلیل برنامههای آموزش زیست محیطی برای شناسایی قوت ها و ضعف ها در آموزش عالی
سیده زهرا شمسی پاپکیاده سید محمد شبیریزمینه و هدف: درک مشکلات زیست محیطی و فهم اولیه آن شرط لازم برای اقدامات اساسی در جهت تخریب‌زدایی محیط زیست در اثر توسعه بی‌رویه است. از مهمترین اقدامات آن توسعه و گسترش دانش زیست محیطی از طریق حوزه‌های خدماتی دانشگاهها و موسسات آموزش عالی هر جامعه است که از نقشی بی‌ب أکثرزمینه و هدف: درک مشکلات زیست محیطی و فهم اولیه آن شرط لازم برای اقدامات اساسی در جهت تخریب‌زدایی محیط زیست در اثر توسعه بی‌رویه است. از مهمترین اقدامات آن توسعه و گسترش دانش زیست محیطی از طریق حوزه‌های خدماتی دانشگاهها و موسسات آموزش عالی هر جامعه است که از نقشی بی‌بدیل در توسعه یافتگی جوامع برخوردار است. این پژوهش به تحلیل برنامههای آموزش زیستمحیطی در آموزش‌عالی میپردازد. روش بررسی: روش پژوهش، توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری اساتید و دانشجویان زیستمحیطی در دانشگاههای کشور شامل 40 نفر اساتید و 719 نفر دانشجو میباشد. روش نمونهگیری به‌طور تصادفی ساده بوده که بنابر جدول کرجیسی و مورگان 250 نفر دانشجو را شامل می‌شد و برای اساتید از شیوه سرشماری استفاده گردید. در این پژوهش از پرسشنامه پژوهشگر ساخته و برای تعیین روایی از نظرات صاحبنظران استفاده شد که براساس فرمول لا‌و‌شه 8/0 و پایایی آن براساس ضریب آلفای‌کرونباخ برابر 806% به‌دست آمد. تحلیل و تفسیر دادهها براساس ماتریس IFE میباشد. یافته ها: با استناد به نتایج حاصل از 6 قوت و 7 ضعف از میان مولفه‌های مورد پژوهش در استراتژی کنونی نظام آموزش‌عالی، برنامه‌درسی زیستمحیطی وضعیت نسبتاً متعادل بین قوت‌ها و ضعف‌های پیش‌روی سازمان دارد. بحث و نتیجهگیری: با استفاده از قوت‌ها به منظور پیشبرد اهداف سازمان پیش می‌رود. اینگونه استراتژی، استراتژی مطلوب میباشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
209 - دیپلماسی محیط زیست در پرتو هم گرائی بین المللی؛ رهیافتی موثر در نیل به سوی حقوق بین الملل توسعه پایدار
علی زارع سبحان طیبی شیما نادریچکیده امروزه حفاظت از محیط زیست و توسعه پایدار دو محور اساسی در مسیر حیات انسانی است. در این فرآیند بازیگران بین المللی که همانا دولت ها و سازمان های بین المللی هستند نقش عمده ای ایفا می کنند. پایبندی به تعهدات مشترک بین المللی و لزوم تبعیت از قواعد آمره دو مبنای بسیا أکثرچکیده امروزه حفاظت از محیط زیست و توسعه پایدار دو محور اساسی در مسیر حیات انسانی است. در این فرآیند بازیگران بین المللی که همانا دولت ها و سازمان های بین المللی هستند نقش عمده ای ایفا می کنند. پایبندی به تعهدات مشترک بین المللی و لزوم تبعیت از قواعد آمره دو مبنای بسیار مهم در تبیین نقش دیپلماسی محیط زیست در نیل به سوی توسعه پایدار است. به یقین توسعه و حفاظت از محیط زیست در مسیر پایداری قرار نخواهد گرفت مگر آن که تعاملات منطقه ای و همکاری های بین المللی شکل جدی به خود بگیرد. این پژوهش بر اساس مطالعات کتابخانه ای و نگرشی توصیفی تحلیلی داشته و بر پایه بررسی های نو اندیشانه استوار است. هدف از انجام این پژوهش، تبیین مسیر تحول حقوق بین الملل محیط زیست در پرتو توسعه پایدار و حفاظت از محیط زیست در چارچوب دیپلماسی محیط زیست و همچنین نقش دولت ها در برابر چالش های محیط زیستی با تکیه بر هم گرایی بین المللی با امعان نظر به بسترهای قانونی بین المللی است. تهدیدات و مخاطرات محیط زیستی نشان از یک روند غیر طبیعی و غیر منطقی از رفتار بشری دارد که هنوز پاسخی برای آن به طور قطعی وجود ندارد اما در مقطع کنونی، تقویت هم گرایی بین‎المللی در پرتو دیپلماسی محیط زیست در نیل به سوی حفاظت از محیط زیست در جهت تحقق صلح به عنوان یک راهبرد، ضروری است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
210 - عوامل مرتبط با میزان تلفیق آموزشهای محیط زیستی و کشاورزی در برنامههای درسی مدارس توسط معلمان ابتدایی شهر زنجان
زهرا هوشمندان مقدم فرد علی شمسزمینه و هدف: تلفیق آموزشهای محیط زیستی و کشاورزی در برنامههای درسی مدارس علاوه بر فراهم کردن بستر غنی یادگیری برای دانشآموزان باعث تربیت شهروندانی مسوولیت‌پذیر در آینده نیز میگردد. معلمان ابتدایی به عنوان مهمترین رکن نظام آموزشی ابتدایی نقش مهمی در این فرآیند دارند أکثرزمینه و هدف: تلفیق آموزشهای محیط زیستی و کشاورزی در برنامههای درسی مدارس علاوه بر فراهم کردن بستر غنی یادگیری برای دانشآموزان باعث تربیت شهروندانی مسوولیت‌پذیر در آینده نیز میگردد. معلمان ابتدایی به عنوان مهمترین رکن نظام آموزشی ابتدایی نقش مهمی در این فرآیند دارند و لذا هدف این تحقیق توصیفی همبستگی بررسی عوامل مرتبط با سطح تلفیق آموزشهای محیط زیستی و کشاورزی در برنامههای درسی مدرسه توسط معلمان ابتدایی شهر زنجان میباشد. روش بررسی: کلیه معلمان ابتدایی شهر زنجان در سال 1394 جامعه آماری تحقیق را تشکیل می‌دادند (4359=N) که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان با خطای پنج درصد، 343 معلم از طریق روش نمونه گیری طبقهای تصادفی متناسب با حجم انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. روایی محتوایی و سازهای ابزار تحقیق از طریق گروهی از اعضای هیات علمی متخصص مورد تایید قرار گرفت و پایایی آن نیز با انجام مطالعه مقدماتی و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ برابر با 85/0 حاصل شد. یافتهها: نتایج تحلیل دادهها نشان داد که اکثر معلمان (9/46%) به میزان زیادی موضوعات محیط زیستی و کشاورزی را در برنامههای درسی خود تلفیق میکنند. متغیرهای نگرش، سن، سابقه تدریس در روستا، کل سابقه تدریس و تعداد دوره‌های آموزشی گذرانده با سطح تلفیق موضوعات محیط زیستی و کشاورزی در برنامه دارای رابطه معنی‌داری بودند. همچنین نتایج نشان داد که سطح تلفیق موضوعات محیط زیستی و کشاورزی در معلمانی که در حال حاضر به نحوی مشغول فعالیتهای کشاورزی هستند بیشتر از سایر معلمان بوده و نیز معلمان مرد در مقایسه با معلمان خانم به میزان زیادتری موضوعات محیط زیستی و کشاورزی را در برنامههای درسی خود تلفیق میکنند. بحث و نتیجهگیری: با توجه به نتایج رسیدن به وضعیت مطلوب تلفیق موضوعات محیط زیستی و کشاورزی در مدارس توسط معلمان نیازمند هدف‌گذاری و برنامه‌ریزیتوسط نظام آموزشی است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
211 - توسعه حقوق بین الملل محیط زیست در پرتو آراء و رویه های قضایی بین المللی
سحر زارعی سید عباس پورهاشمی منصور پورنوریدیوان بین المللی دادگستری و سایر مراجع قضایی و داوری بین المللی، نقش مهمی به ویژه از طریق صدور آراء و رویه های قضایی بین‌المللی در توسعه حقوق بین الملل عمومی از جمله حقوق بین الملل محیط زیست دارند، چراکه این آراء و رویه ها و نیز برخی از قضایای دیوان بین المللی دادگستری، أکثردیوان بین المللی دادگستری و سایر مراجع قضایی و داوری بین المللی، نقش مهمی به ویژه از طریق صدور آراء و رویه های قضایی بین‌المللی در توسعه حقوق بین الملل عمومی از جمله حقوق بین الملل محیط زیست دارند، چراکه این آراء و رویه ها و نیز برخی از قضایای دیوان بین المللی دادگستری، در بردارنده اصول و قواعد حقوقی جدیدی هستند که می تواند به توسعه حقوق بین الملل محیطزیست، کمک شایانی نماید. با این حال، در کنار این ظرفیت های حقوقی، محدودیت ها و موانعی در این مسیر وجود دارد که سبب شده توسعه، تغییر و تحولات مثبت آن، به کندی صورت پذیرد. آراء و نظریات مشورتی صادره از محاکم بین المللی نشان می دهد که حاکمیت دولت ها همواره مانعی بر سر راه توسعه حقوق بین الملل محیط زیست بوده است. اما زمانی که این مراجع، در تصمیمات خود از رهیافت سنتی مبنی بر ارجحیت حاکمیت دولت ها خارج شدند، این چالش تبدیل به فرصتی برای حقوق بین الملل محیط زیست شده است. در واقع حرکت از حاکمیت مطلقه به سوی حاکمیتی مبتنی بر استفاده منطقی و معقولانه از سرزمین، فرصتی برای به رسمیت شناختن حقوق بین الملل محیط زیست محسوب می گردد. از سوی دیگر، مسأله حفاظت از محیط زیست اولین بار در قضایایی هم چون قضیه تریل اسملتر مطرح گشت و به تدریج در آراء و رویه های قضایی توسعه و تثبیت یافت. با توجه به اهمیت آراء و رویه های قضایی در توسعه حقوق بین الملل محیط زیست، با بررسی آراء و نظریات مشورتی و دستورات دیوان بین المللی دادگستری به چگونگی تأثیر این آراء و نظریات در توسعه حقوق بین الملل محیط زیست و نیز خلاء های حقوقی موجود و نهایتا ارایه راهکار هایی به منظور رفع این کاستی ها پرداخته شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
212 - بررسی میزان آگاهی دانش آموزان دوره متوسطه شهر تهران از حفاظت محیط زیست
مهدی میردامادی عباسعلی باقری ورکانه سمیه اسمعیلیمحیط زیست و منابع طبیعی به عنوان بستر توسعه پایدار، پشتوانه حیات طبیعی و میراث فرهنگی جامعه انسانی به شمار می روند. رشد فزاینده جمعیت، ضرورت دسترسی به خدمت های شغل جایگزین، کمبود منابع و فقدان الگوی کارآمد توسعه موجبات فشار بیش از حد بر محیط زیست و منابع طبیعی تجدید شون أکثرمحیط زیست و منابع طبیعی به عنوان بستر توسعه پایدار، پشتوانه حیات طبیعی و میراث فرهنگی جامعه انسانی به شمار می روند. رشد فزاینده جمعیت، ضرورت دسترسی به خدمت های شغل جایگزین، کمبود منابع و فقدان الگوی کارآمد توسعه موجبات فشار بیش از حد بر محیط زیست و منابع طبیعی تجدید شونده گشته است. امروزه تخریب محیط زیست و منابع طبیعی به عنوان یک معضل جهانی فکر برنامه ریزان و سیاست گذاران را به خود جلب نموده است، و البته روند تخریب محیط زیست و منابع طبیعی کشور ما هم از این قاعده مستثنی نیست. با توجه به این که آموزش یک سرمایه گذاری پر بازده در فرآیند توسعه به ویژه توسعه پایدار به حساب می آید و از طرفی برای ایجاد تغییر و تحول به منظور جلوگیری از تخریب محیط زیست و منابع طبیعی تجدید شونده یکی از عوامل تسریع کننده مهم، آموزش عمومی به ویژه آموزش دانش آموزان است، لذا این امر زمانی تحقق می یابد که آموزش متناسب با میزان آگاهی و منطبق با شرایط خاص، همراه با بازدهی و کارآیی معقول باشد. به همین منظور این تحقیق به بررسی میزان آگاهی دانش آموزان دوره متوسطه شهر تهران از محیط زیست و حفاظت از آن پرداخته است. شهر تهران بیش از 470000 دانش آموز در دوره متوسطه دارد که جمعیت مورد مطالعه شامل 480 نفر از دانش آموزان آن دوره می باشد. تحقیق حاضر از نوع کاربردی و به روش توصیفی، همبستگی و علی، ارتباطی می باشد و شیوه اجرای آن به صورت میدانی و با استفاده از پرسشنامه و تجزیه و تحلیل داده به وسیله نرم افزار SPSS صورت گرفته است. نتایج حاصل از ضریب همبستگی اسپیرمن بین متغیرهای مستقل سن، تحصیلات پدر، تحصیلات مادر، استفاده از برنامه های رادیویی، استفاده از برنامه های تلویزیونی، دسترسی به جنگل و فضای سبز، مطالعه کتاب های زیست محیطی و مطالعه مقالات زیست محیطی با متغیر وابسته میزان آگاهی دانش آموزان نسبت به محیط زیست نشانگر آن است که بین متغیرهای مذکور رابطه معنی داری وجود دارد. نتایج حاصل از تاثیر فردی متغیرهای مستقل بر متغیر وابسته از طریق آزمون های کروسکال والیس و من وایت نی حاکی از آن است که متغیرهای مستقل طریقه کسب اطلاعات، استفاده از مجلات، شرکت در فعالیت های مرتبط، شرکت در کلاس های آموزشی و عضویت در تشکل های زیست محیطی بر میزان آگاهی دانش آموزان نسبت به محیط زیست تاثیر داشته است. ولی متغیرهای جنسیت، پایه تحصیلی، رشته تحصیلی، بعد خانوار، منطقه تحصیلی دانش آموزان، عضویت در نوع تشکل دانش آموزی و عضویت یا عدم عضویت در تشکل های دانش آموزی تاثیری بر میزان آگاهی دانش آموزان نسبت به محیط زیست نداشته اند. نتایج حاصل از تاثیر جمعی متغیرهای مستقل بر متغیر وابسته میزان آگاهی دانش آموزان به محیط زیست از طریق رگرسیون چند متغیره به روش گام به گام نشانگر آن است که متغیرهای مطالعه کتاب های زیست محیطی و مقالات زیست محیطی تاثیرات مثبتی بر میزان آگاهی دانش آموزان نسبت به محیط زیست داشته اند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
213 - بررسی حقوقی- قضایی چگونگی و نقش اعمال حقوق شهروندی در محیط زیست
مریم پیری ناصر قاسمیاز دیدگاه قانونگذار ایرانی حقوق شهروندی یک امتیاز است که به اتباع کشور در محدوده مرزها داده می شود، ولی حقوق شهروندی از دیدگاه محیط زیست را نمی‌توان محدود به مرز نمود زیرا محیط زیست مرزها را در می‌نوردد. فاعل فعل آلوده کننده را ناقض حقوق زیست محیطی شهروندی می& أکثراز دیدگاه قانونگذار ایرانی حقوق شهروندی یک امتیاز است که به اتباع کشور در محدوده مرزها داده می شود، ولی حقوق شهروندی از دیدگاه محیط زیست را نمی‌توان محدود به مرز نمود زیرا محیط زیست مرزها را در می‌نوردد. فاعل فعل آلوده کننده را ناقض حقوق زیست محیطی شهروندی می‌نامند. اغلب رفتارهای نقیض حقوق زیست محیطی شهروندی مطابق قانون، در دسته بندی جرایم ارتکابی نسبت به عناصر جاندار، بی جان و یا جرایم غیر مستقیم علیه محیط زیست قرار می گیرد.ایجاد آلودگی به هر شکل آن از جمله آلودگی های بصری، آب، هوا، پسماندها و غیره، سلامتی روحی، روانی و جسمی شهروندان را به خطر می اندازد واصلی ترین حق شهروندی را که همانا حق حیات وسلامتی است با خطر جدی مواجه می‌سازد. لذا عملکرد دادگاه ها و دادسراهای تخصصی در زمینه محیط زیست باید مانعی در مقابل ناقضان حقوق شهروندی باشد . ایجاد دادسرای تخصصی زیست محیطی در تهران در سال 1383 سبب گردید تا دقت و کیفیت کار قضات بالاتر رود و قضات با توجه به گستردگی دانش حقوق مجبور نگردند، در آن واحد نسبت به حل و فصل کلیه دعاوی کیفری اقدام نمایند. با بررسی 168 پرونده که در دو شعبه دادسرای تخصصی صورت پذیرفته است، 10% قرار مجرمیت،90% قرار منع تعقیب ( از میان چهار قرار نهایی ) برای پرونده‌های ارسالی صادر شده است. چنان که ملاحظه می‌گردد، درصد صدور قرار منع تعقیب میزان بسیار بالایی دارد. صدور این قرار از یک سو به منزله عدم وقوع جرم، فقدان دلایل اثباتی و یا عدم احراز سوء نیت می‌باشد و از سوی دیگر ما همواره نظاره‌گر ورود آلاینده های گوناگون و تخریب به محیط زیست می‌باشیم. عدم حمایت های لازم از سوی قضات و بازرسان در صدور احکام و قرارهای بازدارنده در مقابل رفتارهای زیانبار محیط زیستی سبب می ‌گردد تا ناقضان حقوق زیست محیطی شهروندی ، اعمال خود را موجه دانسته یا لااقل برای آن موقعیت ویژه‌ای قایل نشوند. حتی اگر نگاه کیفرزدایی در این زمینه‌ها وجود دارد، ضرورت توسل به سیاست جرم زدایی همراه با اقدامات تأمینی همچون خدمات عام‌المنعفه در مورد جرایمی که اثرات آلایندگی خفیف تری دارند ، مدنظر قرار گیرد. بدون تردید هزینه پیشگیری از تخریب محیط زیست بسیار کمتر ازهزینه به سازی و پالایش آن است و در نتیجه شهروندان باید با تشکل های غیر دولتی در راستای اعمال اصول مختلف نظیر اصل هشتم قانون اساسی با دولت مشارکت نمایند و دولت نیز به آموزش شهروندان، اطلاع رسانی زیست محیطی به عنوان حقی از حقوق زیست محیطی ( زیرا اعتقاد بر آن است دانستن حق مردم است و چنان چه مردم از وضعیت آلودگی ها مطلع گردند، خود به فکر حل و جلوگیری از بروز آن برخواهند آمد)، حمایت مالیاتی و قانونی با پیوستن به معاهدات بین المللی درباره حفاظت محیط زیست، بپردازد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
214 - تأثیر آموزش محیط زیست بر آگاهی، نگرش و رفتار طرف دار محیط زیست در دختران مقطع متوسطه دوم (مطالعه موردی: ناحیه 4 اهواز)
فرزانه ولی پور چهارده چریک فروزان فرخیانچکیده زمینه و هدف: افزایش مشکلات و بحران های محیط زیستی در جهان باعث شده تا اهمیت بحث در مورد محیط زیست و مسایل محیط زیستی افزایش یابد. از آن جا که گسترش آگاهی نیازمند آموزش بوده و آموزش محیط زیست بنیادی ترین شیوه در حفاظت از محیط زیست می باشد، لذا این پژوهش، با هدف برر أکثرچکیده زمینه و هدف: افزایش مشکلات و بحران های محیط زیستی در جهان باعث شده تا اهمیت بحث در مورد محیط زیست و مسایل محیط زیستی افزایش یابد. از آن جا که گسترش آگاهی نیازمند آموزش بوده و آموزش محیط زیست بنیادی ترین شیوه در حفاظت از محیط زیست می باشد، لذا این پژوهش، با هدف بررسی تأثیر آموزش های محیط زیستی بر تغییر نگرش محیط زیستی، آگاهی محیط زیستی و رفتار محیط زیستی دانش آموزان در حفاظت از محیط زیست صورت پذیرفت.روش بررسی: روش تحقیق، شبه آزمایشی و جامعه آماری مطالعه، کلیه ی مدارس دخترانه ی متوسطه دوم در ناحیه 4 اهواز بود. نمونه آماری مطالعه بر اساس نمونه گیری تصادفی خوشه ای 180 نفر تعیین گردید. ابزار جمع آوری داده ها پرسش نامه بوده و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 21 انجام گرفت.یافته ها: یافته های حاصل از مقایسه ی سه سطح نگرش ، آگاهی و رفتار گروه گواه و آزمایش نشان داد که پیش از مداخله ی آموزشی بین میانگین های دو گروه تفاوت معنی دار وجود نداشته اما پس از مداخله ی آموزشی تفاوت معنی دار (021/0P=) در آگاهی، تفاوت معنی دار (042/0P=) در نگرش و نیز تفاوت معنی دار (001/0P<) در رفتار دانش آموزان به وجود آمد.بحث و نتیجه گیری: نتایج این تحقیق تأثیر آموزش های تئوری و عملی بر تغییر نگرش، آگاهی و رفتار حفاظت از محیط زیست دانش آموزان را مثبت ارزیابی نمود، لذا به نظر می رسد با آموزش مناسب دانش آموزان متوسطه ی دوم، علاوه بر فرهنگ سازی در جهت حفظ و استفاده بهینه از منابع طبیعی و محیط زیست، با بکارگیری آن ها به عنوان کارشناسان در آینده می توان به کاهش مشکلات و بحران های محیط زیستی امیدوار شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
215 - تحلیل مدل نهادی اصل پنجاه قانون اساسی در پرتو حمایت سازمان های دولتی و غیردولتی حامی محیط زیست
سید بهزاد لسانی اعظم عدالت جوهدف این پژوهش بررسی اصل پنجاهم قانون اساسی و نحوه عملکرد سازماهای دولتی و غیر دولتی فعال در محیط زیست در تامین منویات قانون گذاری اساسی در اصل مذکور است. این پژوهش از نوع توصیفی تحلیلی بوده و نگارنده از روش کتابخانه ای و تهیه فیش و مراجعه به قوانین و مقررات زیست محیطی أکثرهدف این پژوهش بررسی اصل پنجاهم قانون اساسی و نحوه عملکرد سازماهای دولتی و غیر دولتی فعال در محیط زیست در تامین منویات قانون گذاری اساسی در اصل مذکور است. این پژوهش از نوع توصیفی تحلیلی بوده و نگارنده از روش کتابخانه ای و تهیه فیش و مراجعه به قوانین و مقررات زیست محیطی اقدام به پژوهش می نماید. یافته ها نشان می دهد علی رغم اقدامات مفیدی که از سوی سازمان های صالح در حوزه مسایل محیط زیستی انجام گرفته لکن هنوز نیت قانون گذار اساسی در تدوین اصل پنجاهم به طور کامل محقق نشده است و علل ریشه ای این امر را می توان در بی انگیزگی، عدم تخصص، موازی کاری و اختلاط وظایف سازمان های عمومی با یکدیگر و عدم امکان دخالت سازمان های مردم نهاد در فعالیت های سازمان های عمومی به دلایل مختلف دانست. با تصویب قوانین محیط زیستی متناسب با مقتضیات روز، افزایش سطح آگاهی محیط زیستی شهروندان، جذب نیروهای متخصص و با انگیزه در سازمان های عمومی و تقویت وحمایت هر چه بیش تر از سازمان های مردم نهاد حامی محیط زیست به عنوان نهادهای ناظر بر سازمان های عمومی می توان محیط زیست کشور را از گزند تهدیدات محیط زیستی رها ساخت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
216 - بررسی و ارزیابی عوامل اجتماعی مؤثر بر کاهش سرانه تولید پسماند خانگی (نمونه موردی: مناطق 3 و 10 شهرداری تهران)
یعقوب پیوسته گر محمد حسین انصاریزمینه و هدف: افزایش روز افزون تولید زباله در شهرهای کشور مسأله ای است که بیش تر شهرداری ها با آن سر و کار دارند و مقدار قابل توجهی از بودجه آن ها صرف جمع آوری، حمل و نقل و دفع زباله می شود، علاوه بر این مشکلات زیست محیطی فراوانی را در پی خواهد داشت. این مقاله با هدف شنا أکثرزمینه و هدف: افزایش روز افزون تولید زباله در شهرهای کشور مسأله ای است که بیش تر شهرداری ها با آن سر و کار دارند و مقدار قابل توجهی از بودجه آن ها صرف جمع آوری، حمل و نقل و دفع زباله می شود، علاوه بر این مشکلات زیست محیطی فراوانی را در پی خواهد داشت. این مقاله با هدف شناسایی عوامل اجتماعی مؤثر بر کاهش تولید پسماند خانگی می باشد. روش بررسی: بدین منظور، ابتدا دو منطقه 3 و 10 شهرداری تهران از لحاظ سرانه تولید پسماند خانگی و عوامل اجتماعی مرتبط با آن مورد بررسی قرار گرفت. چرا که این دو منطقه علی رغم جمعیت نزدیک به هم، از لحاظ کالبدی و اجتماعی اختلافاتی با یکدیگر دارند که می تواند روی کاهش سرانه تولید پسماند خانگی مؤثر باشد. سپس برای پاسخ به فرضیات مطرح شده، از روش پیمایش مبتنی بر پرسش نامه حاوی سؤالات باز و بسته استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که بسیاری از عوامل اجتماعی نظیر: سن، جنسیت، وضعیت تأهل، بعد خانوار، مدت اقامت در تهران و منطقه، نوع واحد مسکونی و رعایت تفکیک زباله در سرانه تولید پسماند خانگی اثرات مستقیم دارند. در ادامه این دو منطقه بر اساس معیارها و شاخص های کالبدی، اجتماعی، محیط زیستی و مدیریتی مورد ارزیابی قرار گرفت که درصد امتیاز کسب شده منطقه 3 به ترتیب 67، 64، 36 و 38 و منطقه 10 به ترتیب 47، 46، 33 و 36 می باشد. در انتها نیز 20 راهکار عملیاتی در زمینه کاهش سرانه تولید پسماند خانگی با تأکید بر عوامل اجتماعی ارایه شد. بحث و نتیجه گیری: نتایج حاصل از پرسش نامه نیز با استفاده از آزمون های آماری مورد تحلیل قرار گرفت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
217 - بررسی وضعیت محتوای زیست محیطی موجود در کتاب های درسی علوم تجربی دوره آموزش عمومی
فائزه فاضلی فریده مهدوی ایکدلوزمینه و هدف: آموزش محیط زیست، درسی برای زندگی است. این نکته بدین معناست که آموخته ها و اندوخته های زیست محیطی ما باید به عمل تبدیل شده و در زندگی روزمره و رفتار فردی و اجتماعی ما بازتاب یابد. آنچه دراین زمینه قابل تأمل است نقش و اثری است که نظام های آموزشی در آموزش رفتا أکثرزمینه و هدف: آموزش محیط زیست، درسی برای زندگی است. این نکته بدین معناست که آموخته ها و اندوخته های زیست محیطی ما باید به عمل تبدیل شده و در زندگی روزمره و رفتار فردی و اجتماعی ما بازتاب یابد. آنچه دراین زمینه قابل تأمل است نقش و اثری است که نظام های آموزشی در آموزش رفتارهای زیست محیطی از همان روزهای آغازین آموزش رسمی از طریق محتوا و کتاب درسی باید مدنظر قرار دهند. لذا هدف پژوهش حاضر، بررسی محتوای کتاب های درسی علوم تجربی دوره آموزش عمومی از لحاظ توجه به معضلات زیست محیطی و حفاظت از محیط زیست است. روش بررسی: به این منظور کتاب های درسی علوم تجربی 8 سال دوره آموزش عمومی در سال تحصیلی 93-92 با روش تحلیل محتوا مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: در این بررسی با استفاده از ابزار فهرست وارسی، تحلیل محتوا که شامل هفت مؤلفه اصلی معضلات زیست محیطی (هوا، آب، خاک وصوت)، حفاظت منابع طبیعی، تفکیک زباله و بازیافت آن و نقش انسان در محیط زیست و 93 مؤلفه فرعی مورد بررسی قرار گرفت. پایایی این ابزار توسط کارشناسان صاحب نظر1/90 درصد به دست آمده است. بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان داد که بیش ترین توجه در کتاب علوم تجربی پایه هفتم و کم ترین توجه در کتاب علوم تجربی سوم ابتدایی نسبت به معضلات زیست محیطی شده است. به طور کلی در کتاب های علوم تجربی بیش ترین توجه به نقش انسان در محیط زیست وکم ترین توجه به آلودگی صوتی شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
218 - بررسی امکان استفاده از آموزش الکترونیکی بر اساس دو عامل آگاهی و علاقه مندی زیست محیطی دانش آموزان متوسطه شهر
زهرا زاهدی سید محمد شبیری داود کریم زادگان مهران فرج الهی مهدی احسان زاده پهلوانزمینه و هدف: این پژوهش به منظور بررسی امکان استفاده از آموزش الکترونیکی بر اساس دو عامل آگاهی و علاقه مندی زیست محیطی دانش آموزان متوسطه شهر تهران انجام گرفت. روش بررسی: جامعه آماری تحقیق عبارت است ازکلیه دانشآموزان مشغول به تحصیل دوره متوسطه شهر تهران در سال تحصیلی 13 أکثرزمینه و هدف: این پژوهش به منظور بررسی امکان استفاده از آموزش الکترونیکی بر اساس دو عامل آگاهی و علاقه مندی زیست محیطی دانش آموزان متوسطه شهر تهران انجام گرفت. روش بررسی: جامعه آماری تحقیق عبارت است ازکلیه دانشآموزان مشغول به تحصیل دوره متوسطه شهر تهران در سال تحصیلی 1389-1388که برای این منظور از مناطق 19 گانه آموزش و پرورش شهر تهران به طور طبقه ای - تصادفی سه منطقه و از هر منطقه یک مدرسه پسرانه و یک مدرسه دخترانه برای انجام پژوهش اانتخاب گردید که در مجموع پژوهش بر روی شش مدرسه با حجم نمونه 382نفر انجام پذیرفت . ابتدا بر اساس هدف پژوهش که بررسی امکان استفاده از آموزش الکترونیکی بر مبنای دو عامل آگاهی و علاقه مندی زیست محیطی دانش آموزان است، پرسش نامه ای شامل اطلاعات خانواری و سوالاتی مربوط به علاقه آنان به استفاده از آموزش الکترونیکی و علاقه و آگاهی های زیست محیطی دانش آموزان مقطع متوسطه شهر تهران طراحی گردید. پایایی این پرسش نامه توسط ضریب کرونباخ آلفا تعیین گردید = 0.78 بیان کننده پایایی مناسب برای سوالات پرسش نامه بود. یافته هاو نتایج : نتایج حاصله با اطمینان 99 درصد به شرح زیر به دست آمد و می توان ادعا نمود : 1-می توان از آموزش الکترونیکی در آموزش محیط زیست برای دانش آموزن مقطع متوسطه شهر تهران به میزان زیادی استفاده نمود. 2- میزان علاقه‌مندی دانش آموزان متوسطه شهر تهران به مسایل زیست محیطی در حد متوسط و زیاد میباشد. 3- آگاهی های زیست محیطی دانش آموزان دوره متوسطه شهر تهران در حد ضعیف و متوسط است. یادگیری الکترونیکی، نه تنها از طریق کم کردن محدودیت های فیزیکی، بلکه با از بین بردن برخی موانع تحصیل، از طریق توانمند سازی فراگیران برای فعالیت بر روی موضوعات مورد علاقه و اهداف متناسب با قوانین و استعدادشان، "یادگیری مادام العمر" را تشویق می کند. آموزش های زیست محیطی را از جهت اهمیت روزافزون و مشکلات و مسایل جدید زیست محیطی، نمی توان فقط به سن و یا پایه تحصیلی خاص و فقط به صرف آموزشهای رسمی محدود کرد ، بلکه باید به آن به عنوان یک آموزش مادام العمر برای توسعه پایدار نگریست. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
219 - بررسی تاثیر متغیرهای محیط زیستی بر نحوه پراکنش سه گونه دارکوب (سیاه، خالدار بزرگ و سبز) در جنگل شصت کلاته، گرگان
سرور کریمی حسین وارسته مرادی حمیدرضا رضایی مجتبی قدیمیزمینه و هدف: جنگل ها یکی از منابع مهم تنوع زیستی در دنیا محسوب می شوند. امروزه مهم ترین نقش حفاظتی بر عهده‌ی جنگل‌ها است. اکوسیستم های جنگلی زیستگاه تعداد زیادی از گونه های حیات وحش است که در میان آن ها می توان به گونه های متنوعی از پرندگان از جمله دارکوب ها اشاره کرد. أکثرزمینه و هدف: جنگل ها یکی از منابع مهم تنوع زیستی در دنیا محسوب می شوند. امروزه مهم ترین نقش حفاظتی بر عهده‌ی جنگل‌ها است. اکوسیستم های جنگلی زیستگاه تعداد زیادی از گونه های حیات وحش است که در میان آن ها می توان به گونه های متنوعی از پرندگان از جمله دارکوب ها اشاره کرد. دارکوب‌ها به عنوان نماینده و شاخص تنوع زیستی پرندگان جنگل مطرح هستند. از جمله متغیرهای محیط زیستی مهم اثرگذار بر نحوه پراکنش اعضای این خانواده ساختار جنگل و ارتفاع است.روش کار: در این تحقیق سه طبقه ارتفاعی شامل: طبقه ارتفاعی 400-0 متر با تیپ پوشش گیاهی آمیخته (انجیلی- ممرز- بلوط)، 700-400 متر با تیپ پوشش گیاهی ممرز- انجیلی و بالعکس و طبقه ارتفاعی 1000-700 متر که در آن درخت راش به عنوان گونه غالب مطرح است، در جنگل شصت کلاته انتخاب شدند. نمونه برداری از پرندگان به روش نقطه ای انجام پذیرفت و نوع و تعداد گونه های دارکوب مشاهده شده در 103 پلات نمونه برداری در فصل های تابستان و پاییز ثبت گردید.یافته ها: نتایج حاصل از نمودار رسته بندی تحلیل تطبیقی متعارف برای گونه های دارکوب با متغیرهای محیط زیستی و ارتفاع از سطح دریا نشان داد که بیشترین فراوانی دارکوب سیاه و سبز به ترتیب در محدوده 1000-700 و 700 -400 متری سطح دریا بوده است. همچنین رابطه ی معنی داری بین فراوانی دارکوب خال دار بزرگ و ارتفاع مشاهده نشد.بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج مشخص شد که دارکوب سبز و خال دار بزرگ انعطاف پذیری بالاتری در نحوه انتخاب زیستگاه داشته و دارکوب سیاه بر خلاف دو گونه دیگر به زیستگاههای جنگلی با تیپ پوششی راشستان و ساختار جنگلی بالغ وابسته است، بنابراین لزوم کنترل بهره‌برداری شدید از چنین زیستگاه‌هایی امری ضروری است تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
220 - بررسی دیدگاه دانشآموزان پیرامون حفظ محیط زیست (مطالعه موردی: دانشآموزان مقطع دبیرستان شهرستان مشگین شهر)
وکیل حیدری ساربان شراره صائبچکیده زمینه و هدف: در کشور ما که نسل جوان آن بیشترین درصد جمعیت را تشکیل میدهد، آموزش محیط زیست میتواند تاثیر قابل توجهی در تقویت فرهنگ زیست محیطی و رسیدن به اهداف توسعه پایدار داشته باشد. آشنایی جوانان با علوم پایه محیط زیست در مقاطع مختلف تحصیلی میتواند روحیه ساز أکثرچکیده زمینه و هدف: در کشور ما که نسل جوان آن بیشترین درصد جمعیت را تشکیل میدهد، آموزش محیط زیست میتواند تاثیر قابل توجهی در تقویت فرهنگ زیست محیطی و رسیدن به اهداف توسعه پایدار داشته باشد. آشنایی جوانان با علوم پایه محیط زیست در مقاطع مختلف تحصیلی میتواند روحیه سازگاری و حفاظت از منابع طبیعی را در آنها تقویت کرده و حس مسوولیت‌پذیری را به صورت منطقی در آنان افزایش دهد. هدف این مقاله بررسی دیدگاه دانش آموزان دوره دبیرستان شهرستان مشگین‌شهر پیرامون حفظ محیط زیست میباشد. روش بررسی: روش کار به صورت میدانی بوده و اطلاعات از طریق پرسش نامه از 164 نفر از دانش آموزان مقطع دبیرستان شهرستان مشگین‌شهر جمعآوری گردیده است. روش مورد استفاده در این تحقیق توصیفی-تحلیلی است. ابزار گردآوری دادهها پرسش نامهای محقق ساخته بوده که ضریب پایایی آن 85/0 برآورد شده است. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون آماری اسپیرمن و رگرسیون چند متغیره و از طریق نرم افزار SPSS انجام پذیرفت. یافتهها: یافته‌های تحقیق نشان داد که دانشآموزان به مسایل مربوط به حفظ محیط زیست علاقه‌مند بوده و حفاظت از محیط زیست را تا حدی از وظایف خود می‌دانستند و در رابطه با مسایل و مشکلات مربوط به حفاظت از آن، در حد قابل قبولی اطلاعات و آگاهی داشتند. بحث و نتیجهگیری: برای رسیدن به توسعهای پایدار یعنی توسعهای موزون و با حفظ ارزش‌های زیست محیطی، باید به تحول فرهنگ زیستی جوامع اندیشید تا مردم تشکیل دهنده جوامع، منش خود را با پایداری و پویایی طبیعت تطبیق دهند، زیرا بروز بحرانهای زیست محیطی و انهدام و تحلیل منابع طبیعی به‌همراه افزایش جمعیت باعث شده است که انسان امروز بیشتر برای جلوگیری از نابودی محیط زیست خود تلاش کند. در نهایت نتایج آزمونهای آماری نشان داد که به جز متغیرهای تمایل به ایجاد تشکلهای زیستمحیطی، میزان بازدید از پارک‌‌ها و فضای سبز، بازدید دانش آموزان از مراکز مرتبط با محیط زیست، استفاده از آموزشهای عملی حفاظت از محیط زیست و استفاده از فیلم‌های آموزشی در زمینه محیط زیست، بین تمامی متغیرهای تحقیق از جمله میزان مطالب آموزشی زیستمحیطی در کتاب درسی، نگرش نسبت به حفاظت از محیط زیست، میزان علاقه به محیط زیست، مجهز بودن کتابخانه‌های مدارس به منابع علمی، استفاده از مجلات و نشریات زیست محیطی، میزان بازدید کارشناسان محیط زیست از مدارس، شرکت در فعالیتهای داوطلبانه زیست محیطی، اطلاع رسانی دبیران در خصوص حفظ محیط زیست با دیدگاه دانش آموزان نسبت به حفاظت از محیط زیست رابطه مستقیم و معنی داری وجود دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
221 - بررسی کاربرد فناوری غشایی و عملکرد غشا نانوساختار الیاف توخالی پلی اتر سولفون در تصفیه پساب های نفتی
زینب فلاح نژاد غلامرضا باکری مصطفی رحیم نژادچکیده زمینه و هدف: امروزه آلودگی ناشی از پساب های نفتی و صنعتی به یکی از مهم ترین مشکلات محیط زیستی تبدیل شده است. نتایج و تجربیات نشان می‌دهند که روش های مرسوم به سختی می توانند غلظت نفت را به 1% غلظت اولیه کاهش دهند و از طرفی این روش ها نمی‌توانند قطرات نفت با اندازه أکثرچکیده زمینه و هدف: امروزه آلودگی ناشی از پساب های نفتی و صنعتی به یکی از مهم ترین مشکلات محیط زیستی تبدیل شده است. نتایج و تجربیات نشان می‌دهند که روش های مرسوم به سختی می توانند غلظت نفت را به 1% غلظت اولیه کاهش دهند و از طرفی این روش ها نمی‌توانند قطرات نفت با اندازه کمتر از 20 میکرون را به طور موثر حذف نمایند. از اینرو میتوان گفت که تصفیه پسابهای نفتی یکی از ضروری‌ترین معضلات محیطزیست است که باید نسبت به رفع این مشکل در میادین نفتی اقدام نمود. روش بررسی: در این مقاله علاوه بر مرور عملکرد غشاهای مختلف در زمینه تصفیه پسابهای نفتی، عملکرد غشا نانوساختار الیاف توخالی پلی اتر سولفون در تصفیه پساب نفتی مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به نوع غشا، مواد موجود در خوراک و شرایط فرآیند، عملکرد غشا با زمان تغییر خواهد کرد. در این پژوهش، تاثیر پارامترهای عملیاتی مانند فشار، غلظت و سرعت جریان خوراک بر روی عملکرد غشا بررسی شده است. یافته ها: با افزایش فشار، میزان فشردگی و گرفتگی غشا افزایش و عملکرد غشا کاهش می یابد. بنابراین شرایط بهینه عملیاتی برای انجام آزمایش ها فشار 1 bar و سرعت جریان بالای خوراک و غلظت پایین خوراک می باشد. به دلیل افزایش انتقال جرم در سرعت جریان های بالاتر خوراک، میزان پس‌زنی ذرات گازوییل تا حدودی کاهش می یابد. نتیجه گیری: در این پژوهش، غشاهای مورداستفاده برای آزمایش ها با قابلیت جداسازی 100 درصدی ذرات گازوییل از پساب، از پرکاربردترین غشاها در تصفیه پساب های نفتی به شمار می آیند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
222 - مدل ارزیابی پارامتریک پایداری محیطی سیستم های ساختمانی با تمرکز بر فاز تولید و تخریب (با رویکرد اندازه‌گیری عددی چرخه عمر به روش LCIA تحت استاندارد ایزو 14042)
اصغر محمد مرادی سید باقر حسینی حمید یزدانیزمینه و هدف: در دهه اخیر، یکی از مهم ترین دغدغه های زیست محیطی، کنترل آلاینده های حاصل از صنعت ساختمان بوده است. افزایش ساخت و ساز به خصوص در کشورهای در حال توسعه امری اجتناب ناپذیر به نظر می رسد. از این رو ساختمان نیز، مانند هر محصول صنعتی دیگر، حاصل مصرف مواد اولیه و أکثرزمینه و هدف: در دهه اخیر، یکی از مهم ترین دغدغه های زیست محیطی، کنترل آلاینده های حاصل از صنعت ساختمان بوده است. افزایش ساخت و ساز به خصوص در کشورهای در حال توسعه امری اجتناب ناپذیر به نظر می رسد. از این رو ساختمان نیز، مانند هر محصول صنعتی دیگر، حاصل مصرف مواد اولیه و انرژی های تجدید پذیر و تجدید ناپذیر بوده و در پایان چرخه عمر، سرنوشتی بغیر از تخریب و یا بازیافت نخواهد داشت. با وجود اینکه توجه غالب تحقیقات صورت گرفته درباره تاثیرات زیست محیطی ساختمان معطوف به فاز بهره برداری بوده است، اما فاز تولید و تخریب ساختمان نیز مقادیر قابل توجهی از میزان مصرف انرژی و تولید آلاینده ها را به خود اختصاص می دهد. روش بررسی: تحقیق حاضر با مرور فعالیت های صورت گرفته در عرصه تاثیرات محیطی ساختمان، به بررسی روش ها، ابزارها و یافتن معیارهای مناسب در اندازه گیری میزان پایداری محیطی سیستم های ساختمانی با تمرکز بر فاز تولید و تخریب می پردازد. چرا که بنظر می رسد با توجه به فاز تولید و تخریب ساختمان، می توان مقادیر مصرف انرژی و تولید آلاینده های صنعت ساختمان را به شکل قابل توجهی کاهش داد. یافته ها: هدف اصلی این مقاله، یافتن شاخص هایی برای اندازه گیری پارامتریک میزان پایداری محیطی هر سیستم ساختمانی با تاکید بر فاز تولید و تخریب ساختمان است. نتیجه گیری: به این ترتیب در پایان، مدلی با شش پارامتر عددی ارائه می گردد که با اندازه گیری آنها می توان میزان سازگاری هر ساختمان با محیط زیست را با تمرکز بر فاز تولید و تخریب ساختمان تعیین نمود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
223 - شناسایی نیازهای آموزشی محیط زیستی کارکنان شهرداری تهران و ارایه الگوی آموزشی براساس مدل DACUM
آرزو حاجیلو هومن بهمن پور مژگان زعیم‌دار لعبت تقویزمینه و هدف: این تحقیق که به روش پیمایشی انجام شد، درخصوص شناسایی نیازهای آموزشی کارکنان شهرداری تهران در زمینه مسایل محیط زیست و ارایه الگوی آموزشی براساس مدل DACUM می باشد. روش بررسی: بدین منظور جامعه آماری را کارکنان شهرداری منطقه 2 تهران به تعداد 1331 نفر تشکیل دادن أکثرزمینه و هدف: این تحقیق که به روش پیمایشی انجام شد، درخصوص شناسایی نیازهای آموزشی کارکنان شهرداری تهران در زمینه مسایل محیط زیست و ارایه الگوی آموزشی براساس مدل DACUM می باشد. روش بررسی: بدین منظور جامعه آماری را کارکنان شهرداری منطقه 2 تهران به تعداد 1331 نفر تشکیل دادند. نمونه های مورد مطالعه به صورت تصادفی به تعداد 310 نفر شناسایی شدند. ابزار جمع آوری داده ها، پرسش نامه محققساخته بود که روایی آن تایید و پایایی نیز با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ بالای 7/0 محاسبه و تایید گردید. داده ها با استفاده از نرمافزار MATLAB مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: محیط زیست یکی از ابعاد حساس و آسیب پذیر است که همواره در معرض تهدید قرار گرفته است. حفظ محیط زیست یک وظیفه همگانی و ملی است به نحوی که باید در حیطه وظایف و مسوولیت های فردی و اجتماعی به حفظ آن پرداخت و شهرداری نیز به عنوان یکی از متولیان امر در این زمینه نقش حیاتی را ایفا می نماید. بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان داد تفاوت معنی داری میان افراد با تحصیلات متفاوت از نظر نیازهای آموزشی وجود دارد. بدین معنی که کارکنان با تحصیلات فوق دیپلم نیاز آموزشی بالاتری نسبت به دو گروه دیگ (کارشناسی و کارشناسی ارشد) داشتند. هم چنین از نظر نیازهای آموزشی افراد با تحصیلات کارشناسی نیاز آموزشی بالاتری نسبت به کارشناس ارشدها داشتند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
224 - ارزیابی آسیب پذیری زیست محیطی گردش گری سواحل بندرانزلی با استفاده از مدل SWOT
بهمن رمضانی گورابی رقیه رجبیزمینه و هدف: گردش گری سواحل و ارزیابی آسیب پذیری زیست محیطی آن، از مسایل مهم توسعه توریسم دریا است. تدوین و اجرای قوانین مناسب و رعایت آن، می تواند به توسعه پایدار محیطی و افزایش روند گردش گری در این نواحی منجر شود. هدف تحقیق حاضر شناخت و ارزیابی اسیب پذیری سواحل انزلی أکثرزمینه و هدف: گردش گری سواحل و ارزیابی آسیب پذیری زیست محیطی آن، از مسایل مهم توسعه توریسم دریا است. تدوین و اجرای قوانین مناسب و رعایت آن، می تواند به توسعه پایدار محیطی و افزایش روند گردش گری در این نواحی منجر شود. هدف تحقیق حاضر شناخت و ارزیابی اسیب پذیری سواحل انزلی با استفاده از مدل SWOT است . روش کار: ابتدا داده های مهم ترین عوامل و عناصر نقاط ضعف، تهدید، قوت و فرصت داخلی و خارجی سواجل انزلی شناسایی شد.. سپس با توجه به ماتریس داده ها و محورهای روش سوات طبقه بندی گردیدو پس از تحلیل ماتریس و تجزیه عناصر آن، مهم ترین عوامل درونی و بیرونی تاثیر گزار منطقه ساحلی و میزان حساسیت آن از نظر آسیب پذیری زیست محیطی شناسایی و ارایه شد. یافته ها و نتایج: نتایج تحقیق نشان دادکه در نوار ساحلی بندر انزلی عواملی چون سواحل شنی با شیب مناسب ، نقطه قوت ناحیه محسوب می شود . در حالی که به دلیل عدم مدیریت و نظارت بر این سواحل، ورود رود های آلوده که از رشت و سایر نواحی (حوضه فومنات) وارد ساحل و دریا می شوند ان نقطه ضعف می باشند . از بین عوامل بیرونی امکان استفاده از نتایج مطالعه در مسایل مدیریتی و برنامه ریزی آتی در سازمان گردش گری می تواند به عنوان عاملی برای توسعه پایدار گردش گری محسوب شود. متاسفانه وجود برخی از عوامل تهدید بیرونی مانند یک پارچه نبودن کمی و کیفی برنامه ریزی توریسم، می تواند محیط زیست ناحیه و منطقه را تحت تاثیر قرار دهد. ولی می توان با مدیریت اجرایی قوی، شرایط زیستی منطقه را حفظ نمودو به روند توسعه پایدار آن کمک کرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
225 - ارزیابی دیدگاههای مردم نسبت به آلودگی صوتی در نقاط پرتردد شهر رشت طی سال 1389
مرضیه سادات آیت الله زاده شیرازی نوشین بیرجندی عبدالکریم کشاورز شکریزمینه و هدف: صدا یکی از عوامل زیان آور محیط زیست و نیز از پدیده های غیر قابل اجتناب در محیط کار و زندگی می باشد. در شهرهای پرجمعیت و صنعتی، آلودگی صوتی یک معضل جدی است و از جمله عوامل ایجاد این آلودگی، سامانه حمل و نقل شهری می باشد که از متداول ترین منابع آلودگی صوتی اس أکثرزمینه و هدف: صدا یکی از عوامل زیان آور محیط زیست و نیز از پدیده های غیر قابل اجتناب در محیط کار و زندگی می باشد. در شهرهای پرجمعیت و صنعتی، آلودگی صوتی یک معضل جدی است و از جمله عوامل ایجاد این آلودگی، سامانه حمل و نقل شهری می باشد که از متداول ترین منابع آلودگی صوتی است. هدف از این مطالعه، ارزیابی آگاهی و دیدگاه های مردم نسبت به آلودگی صوتی در مناطق پر تردد شهر رشت و بررسی میزان آلودگی صوتی در این مناطق می باشد. روش بررسی: در این تحقیق دیدگاه ها و نگرش مردم در مورد آلودگی صوتی مورد بررسی قرار گرفت و برای این منظور از 400 پرسش نامه توصیفی که هر یک محتوی 20 سوال بود استفاده شد. نتایج به دست آمده با بررسی اطلاعات به دست آمده از پرسشنامه مورد تحلیل قرار گرفت و ارتباط بین برخی متغیرها با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون کای اسکور ( 2X ) مورد آنالیز قرار گرفت. یافتهها: با توجه به نتایج به دست آمده به طور متوسط 48% افراد بهترین راه کاهش آلودگی صوتی را افزایش آگاهی مردم از اثرات صدا دانستند، 3/42% با بستن در و پنجره و 8/15% با دو جداره کردن شیشه پنجره ها از ورود صدا به منزل جلوگیری می نمایند. ارتباط بین جنس و میزان تاثیر صدا روی خواب افراد نیز با 05/0 p <معنی دار بود. بحث و نتیجهگیری: بر اساس نتایج این مطالعه میزان صدا در همه ساعات و میانگین 15 ساعته بالا می باشد از طرف دیگر، آگاهی مردم در زمینه راه های جلوگیری از ورود صدا کم است بنابراین بایستی آگاهی مردم را در این زمینه از طریق راه کارهای مختلف بالا برد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
226 - تحلیل حساسیت فرایندهای تصفیه فاضلاب شهری با استفاده از AHP
مهناز حسین زاده کلخوران شهناز حسین زاده ابراهیم فتاییزمینه و هدف: یکی از مهم ترین موضوعات پیش از طراحی و احداث هر تصفیه خانه فاضلاب، انتخاب فرایند بهینه تصفیه است، به طوری که انتخاب نادرست تاثیر زیادی در افزایش هزینه ها و همچنین عدم دست یابی به نتیجه موردنظر دارد. روش بررسی: در این مطالعه به منظور تعیین حساسیت معیارهای م أکثرزمینه و هدف: یکی از مهم ترین موضوعات پیش از طراحی و احداث هر تصفیه خانه فاضلاب، انتخاب فرایند بهینه تصفیه است، به طوری که انتخاب نادرست تاثیر زیادی در افزایش هزینه ها و همچنین عدم دست یابی به نتیجه موردنظر دارد. روش بررسی: در این مطالعه به منظور تعیین حساسیت معیارهای موثر بر اولویت بندی فرایندها و انتخاب فرایند مناسب تصفیه فاضلاب شهری در شهرهای اردبیل، تبریز و ارومیه از آزمون حساسیت بر اساس مدل AHP استفاده شد. فرایندهای تصفیه این شهرها شامل لاگون هوادهی، لجن فعال و بیولاک می باشد. این فرایندها، بر اساس معیارهای فنی ، اقتصادی و محیط زیستی و زیرمعیارهای مربوطه از طریق مقایسه زوجی وزن دهی شد و نتایج با استفاده از نرم افزار Expert Choice بررسی شد. یافتهها: بر این اساس فرایند بیولاک در اولویت اول قرار گرفت و فرایندهای لجن فعال و لاگون هوادهی به ترتیب در اولویت های دوم و سوم قرار گرفتند. در نهایت، تحلیل حساسیت برای معیارهای اصلی انجام گرفت تا حساسیت اولویت بندی گزینه ها را نسبت به تغییرات وزن معیارها مشخص نماید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
227 - بررسی میزان آگاهی، نگرش و عملکرد کارکنان در زمینه بهداشت، ایمنی و محیط-زیست در یکی از بیمارستان‌های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی ایران (1391-1392)
مهدیه سادات رضائی فریده گلبابایی محمد حسن بهزادیچکیده زمینه و هدف: سیستمبهداشت، ایمنی و محیط زیست در بیمارستان به لحاظ اقتصادی، انسانی و اخلاقی از اهمیت بسیاری برخوردار است. جهت پیاده سازی این سیستم در بیمارستان دارا بودن آگاهی و نگرش مطلوب و به دنبال آن عملکرد مناسب کارکنان نسبت به این مقوله مهم می باشد. این مطالعه أکثرچکیده زمینه و هدف: سیستمبهداشت، ایمنی و محیط زیست در بیمارستان به لحاظ اقتصادی، انسانی و اخلاقی از اهمیت بسیاری برخوردار است. جهت پیاده سازی این سیستم در بیمارستان دارا بودن آگاهی و نگرش مطلوب و به دنبال آن عملکرد مناسب کارکنان نسبت به این مقوله مهم می باشد. این مطالعه باهدف تعیین میزان آگاهی، نگرش و عملکرد کارکنان در زمینه بهداشت، ایمنی و محیط زیست انجام گرفت. روش بررسی: در این مطالعه توصیفی مقطعی تعداد 435 نفر پرسنل شاغل در بیمارستان متشکل از پزشکان، پرستاران، کارکنان پاراکلینیک و اداری و پشتیبانی به عنوان نمونه انتخاب وپرسشنامه ای 60 سؤالی با 20 سؤال در هر یک از حوزه های آگاهی، نگرش و عملکرد در زمینه HSE طراحی گردید و پس از حصول اطمینان از اعتبار آن، در اختیار پرسنل مذکور قرار گرفت. یافتهها: نتایج تحقیق نشان داد ارتباط مستقیمی بین میزان تحصیلات فرد با میزان نگرش وی وجود دارد (P<0/05 ). ارتباط معناداری میان سن با آگاهی، نگرش و عملکرد کارکنان وجود نداشت(0/05 <P). عنوان شغلی در میزان سطح آگاهی، نگرش و عملکرد پرسنل در زمینه بهداشت، ایمنی و محیط زیست مؤثر بود(P<0/05) و با وجود داشتن سطح آگاهی خوب و نگرش مطلوب، شاهد عملکرد نادرست در حوزه بهداشت، ایمنی و محیط زیست بودیم. بحث و نتیجهگیری: بهترین راهکار جهت اجرای فرهنگ HSE در سازماناز طریقآموزش های مستمر، تقویت رفتار ایمن و شناخت HSE به عنوان یک ارزش بنیادی سازمان و شرکت در فعالیتهای روزانه از طرف مدیریت ارشد سازمان می باشد.. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
228 - بررسی و تحلیل پتنت‌های شیمی سبز به عنوان شاخص تحقیق و توسعه ی زیست محیطی
مریم قائمی ابوالقاسم تقوایی یزدلیزمینه و هدف: با توجه به رشد بسیار زیاد تعداد پتنت‌ها در سراسر جهان، و افزایش استفاده از دادههای پتنت در تجزیه و تحلیلهای اقتصادی و زیست محیطی، هدف این مقاله این است که با استفاده از دادههای پتنت، فعالیتهای ثبت اختراع شیمی سبز را تجزیه و تحلیل کند تا به درک الگوهای ت أکثرزمینه و هدف: با توجه به رشد بسیار زیاد تعداد پتنت‌ها در سراسر جهان، و افزایش استفاده از دادههای پتنت در تجزیه و تحلیلهای اقتصادی و زیست محیطی، هدف این مقاله این است که با استفاده از دادههای پتنت، فعالیتهای ثبت اختراع شیمی سبز را تجزیه و تحلیل کند تا به درک الگوهای تحقیق و توسعه ی زیست محیطی و توسعه پایدار کمک کند. روش بررسی: در این تحقیق برای بررسی و تحلیل اختراعات فناوری شیمی سبز،پس از استخراج عبارت جستجوی مناسب، جستجو توسط "کلید واژه" در چکیده، عنوان و ادعا(های) پتنت ها انجام شده است. برای این منظور، اختراعات مربوط به فناوری شیمی سبز که در بازه زمانی 1993 تا 2013 در کشورها یا سازمانهای مختلف به ثبت رسیده‌اند، با استفاده از پایگاه اطلاعات QPAT مورد بررسی قرار گرفتند. یافتهها: ثبت اختراعات در حوزه‌ی شیمی سبز عمدتاً ناشی از فعالیت شرکتها و کارخانجات بوده است. در مجموع، بخش شیمی و الکترونیک بیشترین پتنت‌ها را در اختیار دارند. ژاپن با داشتن 32٪ تمام اختراعات شیمی سبز بزرگترین منطقه مخترع است. چین با 29 درصد دومین منطقه، و به دنبال آن ایالات متحده (24 درصد)، اروپا (14 درصد) و سایر کشورهای جهان (1٪) قرار دارند. بحث و نتیجهگیری: مشوقهای اقتصادی، فشارهای قانونی و نظارتی و اجتناب از اتهامات از سوی دولتها، شهروندان و سازمانهای زیست محیطی و ... عوامل مهمی در حرکت به سمت نوآوری فناوری های پاکتر و کاربردهای فناورانه‌ی مطلوب تر هستند. استفاده از فناوریهای شیمی سبز یک استراتژی کسب و کار هوشمند است که میتواند هم مزایای زیست محیطی و هم اقتصادی را فراهم کند و همچنین باعث نفوذ بیشتر فناوری شود. نتایج حاصل از این تحقیق اطلاعات مفیدی برای توسعه راهبردها و سیاست های تحقیق و توسعه و مدیریت و برنامه ریزی مسائل زیست محیطی ارائه میدهد. همچنین میتواند برای ایجاد استراتژی فناوری در شرکت های خصوصی و برای ساخت سیاست در سطح عمومی مورد استفاده قرار گیرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
229 - تحلیلی بر آگاهی و عملکرد زیستی کشاورزان در نواحی روستایی (مطالعه موردی: شهرستان ارومیه)
جمشید عینالی نسرین کاظمی مهدی چراغی علی رضا رابطزمینه و هدف: کشاورزی به عنوان یک فعالیت اقتصادی در طبیعت، تاکنون تاثیر زیادی بر تنوع زیستی و چشم‌اندازهای طبیعی داشته است. در این راستا، آگاهی زیستی دربرگیرنده مفهوم گسترده‌ای است که نه تنها به دانش درباره محیط زیست بلکه به نگرش‌ها، ارزش ها و مهارت های لازم برای حل مشکل أکثرزمینه و هدف: کشاورزی به عنوان یک فعالیت اقتصادی در طبیعت، تاکنون تاثیر زیادی بر تنوع زیستی و چشم‌اندازهای طبیعی داشته است. در این راستا، آگاهی زیستی دربرگیرنده مفهوم گسترده‌ای است که نه تنها به دانش درباره محیط زیست بلکه به نگرش‌ها، ارزش ها و مهارت های لازم برای حل مشکلات زیست محیطی اشاره دارد. آگاهی زیستی کشاورزان شامل اطلاعات آن ها در مورد معضلات محیطی، عوامل موثر در گسترش این معضلات و اطلاعات در مورد اقداماتی است که کشاورزان میتوانند برای بهبود این وضعیت انجام دهند که این مورد به معنی عملکرد زیستی آنها میباشد. هدف تحقیق حاضر بررسی عملکرد و آگاهی زیستی کشاورزان در نواحی روستایی می باشد. روش بررسی: این مطالعه به شیوه توصیفی تحلیلی سطح آگاهی و عملکرد زیستی کشاورزان دهستان باراندوز چای جنوبی از بخش مرکزی شهرستان ارومیه را مورد بررسی قرار داده است. به منظور بررسی دادهها و تحلیل آن ها از آزمون t تک نمونه‌ای و همبستگی استفاده شده است. یافته ها: آگاهی زیستی در کشاورزان مورد مطالعه در سطحی بالاتر از متوسط و عملکرد زیستی آن ها نیز در سطحی پایین‌تر از متوسط قرار دارد و بین آگاهی و عملکرد زیستی کشاورزان همبستگی بسیار قوی وجود دارد. بین آگاهی و عملکرد زیستی کشاورزان مورد مطالعه همبستگی بسیارقوی وجودداشت. نتیجه گیری: علت پایین‌تر بودن سطح عملکرد زیستی کشاورزان در مقابل آگاهی زیستی آن ها نیز این است که کشاورزان مورد مطالعه با وجود اطلاع و اگاهی از مشکلات ایجاد شده توسط کودها و سموم به منظور مبارزه با آفات مجبور به استفاده از این مواد بوده‌اند. علاوه بر این علی رغم اطلاع از برخی از جنبه‌های مرتبط با شیوه‌های آبیاری نوین به علت مشکلات و محدودیتهای مالی قادر به استفاده از آن ها نبودند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
230 - ارزیابی اثرات زیست محیطی کارخانجات فولاد با استفاده از روش RIAM اصلاح شده، مطالعه موردی: فولاد تیام در استان گیلان
ساجده مدنی سعید ملماسی رویا نزاکتی اسماعیل زادهزمینه و هدف: امروزه، جهت دستیابی به اهداف توسعه پایدار، رعایت ملاحظات زیست محیطی به‌عنوان یک الزام در کشور مطرح میباشد. در این راستا ارزیابی اثرات زیست محیطی، ابزاری مناسب جهت دستیابی به اهداف توسعه پایدار میباشد از اینرو، ارزیابی اثرات زیست محیطی احداث کارخانجات فول أکثرزمینه و هدف: امروزه، جهت دستیابی به اهداف توسعه پایدار، رعایت ملاحظات زیست محیطی به‌عنوان یک الزام در کشور مطرح میباشد. در این راستا ارزیابی اثرات زیست محیطی، ابزاری مناسب جهت دستیابی به اهداف توسعه پایدار میباشد از اینرو، ارزیابی اثرات زیست محیطی احداث کارخانجات فولادسازی تیام میتواند به عنوان سازوکاری، با ارایه راههای استفاده صحیح و منطقی از منابع انسانی و طبیعی سبب کاهش هزینه‌ها شود. هدف از انجام این تحقیق، شناسایی و پیش‌بینی اثرات زیست محیطی ناشی از احداث کارخانجات فولادسازی و نورد تیام بیستون با استفاده از ماتریس RIAM اصلاح شده و ارایه روشهای کاهش اثرات زیانبار زیست محیطی و اقدامات اصلاحی میباشد. روش بررسی: محل اجرای این پروژه، در شهرک صنعتی تیام بیستون در شرق شهرستان فومن واقع شده است. در این مطالعه، اثرات مهم و برجسته مربوط به احداث کارخانجات فولادسازی و نورد تیام با استفاده از روش RIAM اصلاح شده به منظور تجزیه و تحلیل اثرات ناشی از احداث در دو فاز ساختمانی و بهره‌برداری مورد بررسی قرار گرفت. یافتهها: نتایج به‌دست آمده از تجزیه و تحلیل صورت گرفته نشان داد در دوران ساخت و ساز بیشترین اثرات منفی در محیط فیزیکی- شیمیایی، ناشی از فعالیتهای احداث و برچیدن کارگاه، عملیات خاکی و احداث کمپ‌ها، بر پارامترهای کیفیت هوا، تراز صوتی، فرسایش خاک و منابع آب سطحی می باشد، در محیط بیولوژیکی نیز تراکم پوشش گیاهی در اثر فعالیت تسطیح و پاکتراشی بیشترین اثر را دریافت مینماید. همچنین تغییر کاربری اراضی و کاهش شاخصهای بهداشتی از بارزترین اثرات منفی طرح در محیط اقتصادی- اجتماعی شناخته شده است. در دوران بهره‌برداری از کارخانه، موثرترین فعالیتهای شناسایی شده شامل فرایند احتراق، برداشت از منابع آب زیر زمینی، دفع پسماندها، حمل و نقل مواد اولیه و... بوده که بر کیفیت هوای منطقه، تراز صوتی، کمیت منابع آب زیرزمینی و خصوصیات خاک منطقه اثر گذار بوده، در محیط اکولوژیکی و بیولوژیکی نیز بارزترین اثر منفی طرح در اثر خروج گازهای ناشی از احتراق، بر پوشش گیاهی و کیفیت زیستگاههای منطقه وارد خواهد شد. همچنین ایجاد فرصت های شغلی، رونق کسب و کار و رونق توسعه ملی از بارزترین اثرات مثبت طرح بر محیط اقتصادی و اجتماعی در دوران ساخت و بهره برداری معرفی شده است. بحث و نتیجهگیری: با توجه به اینکه اغلب اثرات منفی ناشی از اجرای پروژه، در دامنه تغییرات بسیار اندک قرار دارند، پروژه با اعمال روشهای مدیریت محیط زیست و اقدامات اصلاحی قابل اجرا می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
231 - مقایسه کاربرد روش مدلسازی بیزین و روشهای تصمیم گیری چند معیاره در ارزیابی ریسک محیط زیستی سدها (مطالعه موردی: سد طالقان)
نگار طیب‌زاده مقدم بهرام ملک محمدی احمدرضا یاوریزمینه و هدف: ارزیابی ریسک محیط زیستی (ERA) ابزاری مهم در راستای دستیابی به توسعه پایدار به شمار می رود. هدف از این تحقیق کاربرد روش مدل سازی بیزین مبتنی بر ساختار سلسله مراتبی به منظور اولویت بندی، ارزیابی و ارائه راهکارهای مدیریتی به جهت کاهش خطرات ناشی از ریسک های محی أکثرزمینه و هدف: ارزیابی ریسک محیط زیستی (ERA) ابزاری مهم در راستای دستیابی به توسعه پایدار به شمار می رود. هدف از این تحقیق کاربرد روش مدل سازی بیزین مبتنی بر ساختار سلسله مراتبی به منظور اولویت بندی، ارزیابی و ارائه راهکارهای مدیریتی به جهت کاهش خطرات ناشی از ریسک های محیط زیستی سد طالقان می باشد. روش بررسی: در روش اول ارزیابی ریسک محیط زیستی سد طالقان با استفاده از شبکه بیزین(BN) و بهره گیری از نرم افزارNetica صورت پذیرفت.به منظور مقایسه نتایج حاصل از این روش با روش های متداولی چون روش های تصمیم گیری چند معیاره (MCDM)، ارزیابی ریسک محیط زیستی سد طالقان با روش MCDM و بهره گیری از نرم افزارExpert Choice نیز صورت پذیرفت. یافتهها: بر اساس نتایج این تحقیق، در میان توزیع های احتمالاتی گره تصمیم BN، تغییر کاربری اراضی، اثر بر جمعیت و فرسایش و رسوبگذاری مهم ترین ریسک ها هستند و آلودگی، لرزه خیزی، سیلاب، گردشگری و آسیب پذیری اکولوژیکی در اولویت های بعدی می باشند. بحث و نتیجهگیری: BNs به عنوان روشی جدید با دارا بودن مزیت هایی چون در نظر گرفتن روابط بین متغیرها و شرایط عدم قطعیت از مدل های انعطاف پذیر با توانایی بالا در ERA محسوب می شوند. از اینرو به منظور دست یابی به یک راه حل جامع برای بررسی مسائل پیچیده ای چون ERA پروژ ه های عمرانی از جمله سدسازی، بکارگیری BNs می تواند از کارایی بالایی برخوردار باشد تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
232 - بررسی علل و عوامل ارتکاب جرایم شکار و صید دراستان های مازندران و گلستان و ارایه شیوه های حقوقی کاهش این جرایم
ناصر قاسمی حاجی مراد کلتهزمینه و هدف: مقاله حاضرمربوط به بررسی علل و موجبات ارتکاب جرایم شکار و صید در استان های گلستان و مازندران در خلال سال های 87- 86 می باشد . روش کار: منابع این تحقیق شامل کتب، مقالات و مجلات در زمینه های حیات وحش، قوانین و مقررات شکار و صید بود، در این راستا کلیه منابع مو أکثرزمینه و هدف: مقاله حاضرمربوط به بررسی علل و موجبات ارتکاب جرایم شکار و صید در استان های گلستان و مازندران در خلال سال های 87- 86 می باشد . روش کار: منابع این تحقیق شامل کتب، مقالات و مجلات در زمینه های حیات وحش، قوانین و مقررات شکار و صید بود، در این راستا کلیه منابع موجود کتابخانه های در دسترس بررسی گردید و علاوه بر آن با مصاحبه حضوری از نظرات کارشناسان ذیربط بهره برداری شد.برای یافتن علل جرایم شکار و صید در استان های گلستان و مازندران از سه روش به شرح زیر استفاده شده است: 1- بررسی اسناد و مدارک ده ساله اخیرجرایم شکار و صید2- تهیه پرسشنامه مخصوص شکارچیان3- تهیه پرسشنامه مخصوص دوستداران محیط زیست. نتایج: در این بررسی مشخص گردید که اختلافات بارزی در این باره بین دو استان وجوددارد. یکی ازمهم ترین دلایل وقوع جرایم شکار و صید در هر دو استان، کمبود مأمورین و ضعف اقدامات حمایتی و مراقبتی بوده است. پرسشنامه های تکمیلی توسط شکارچیان و صیادان نیزنشان داده است که مهم ترین اهداف شکارچیان و صیادان در انجام اعمال مجرمانه مورد نظر، تفریح، ورزش و به ویژه نیاز به مواد غذایی(گوشت) بوده است. در هر دو استان میزان جرم شکار جانوران وحشی در مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست از سایر جرایم بیشتر بوده است. نوع شکار در این دواستان دارای تفاوت های بارزی است. در این استان ها، شکار پرندگان بیشترین شکار را به خود اختصاص داده است. توزیع ادوات شکار و صید مکشوفه میان دو استان و شهرهای هر یک از آن ها در وضعیت نابرابری قرار دارد. هم چنین توزیع انواع ادوات شکار و صید نیزمتنوع بوده و تفاوت چشمگیری دارد. به علاوه، صید و شکار غیر مجاز مشتمل برپستانداران وحشی، پرندگان وحشی وآبزیان دربین شهرهای این استان ها دارای توزیع نابرابر بوده است. هم چنین، میزان و چگونگی ضرر و زیان های وارده بر محیط زیست و جرایم رخ داده در این دو استان از تفاوت قابل توجهی برخوردار می باشد به گونه ای که ضریب همبستگی این رابطه در استان مازندران بیش از استان گلستان بوده است. بر همین اساس و با در نظر گرفتن تنوع منطقه ای (میان دو استان مزبور) در نوع و وسیله جرایم ارتکابی، راه کارهایی به منظور کاهش وقوع این جرایم ارایه گردیده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
233 - بررسی اثر حکمرانی خوب بر محیط زیست درکشورهای با درآمد متوسط
سعیده علیزاده مریم بیاتزمینه و هدف: در سال های اخیر حکمرانی خوب به عنوان یکی از عوامل اثرگذاربرمتغیر های محیط زیستی مورد توجه تصمیم گیرندگان اقتصادی وسیاسی قرارگرفته است .این پژوهش با هدف بررسی متغیرهای موثر برمحیط زیست کشورهای با درآمد متوسط صورت گرفته است. روش بررسی: دراین پژوهش ابتدا به رو أکثرزمینه و هدف: در سال های اخیر حکمرانی خوب به عنوان یکی از عوامل اثرگذاربرمتغیر های محیط زیستی مورد توجه تصمیم گیرندگان اقتصادی وسیاسی قرارگرفته است .این پژوهش با هدف بررسی متغیرهای موثر برمحیط زیست کشورهای با درآمد متوسط صورت گرفته است. روش بررسی: دراین پژوهش ابتدا به روش داده های ترکیبی(پانل)اثرحکمرانی خوب برانتشار گاز های CO2 (که به عنوان شاخص کیفیت محیط زیستی درنظر گرفته شده) درکشورهای با درآمد متوسط بین سال های 2000-2011 مورد آزمون قرار گرفته است. یافته ها: نتایج تخمین نشان می دهد که شاخص حکمرانی(شاخص حاکمیتی) که کیفیت نهادهای عمومی یک کشور وتوانمندی دولت در انجام وظایف محوله را نشان می دهدبر میزان انتشار گازهای CO2 که معرف وضعیت محیط زیست هستند موثرند. نتیجه گیری: نتایج حاصل از این پژوهش بیان گر این مطلب می باشد که 1 درصد بهبود در شاخص وزنی حکمرانی خوب 03/0 درصد انتشار گاز دی اکسیدکربن را کاهش می دهد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
234 - بررسی و رتبه بندی مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط زیست در پارک های شهری اهواز
مهرنوش چنگیزی روح الله کاظمی فروزان فرخیانزمینه و هدف: با توجه به اهمیت فضای سبز شهری و جدا ناپذیر بودن آن ها از مجموعه شهر، جهت به حداقل رساندن خسارت های جانی، مالی و اثرات نامطلوب و ایجاد امنیت در پارک ها ضرورت اتخاذ خط مشی و راهکارهای ماندگار و بنیادین الزام آور می باشد. از این رو در این تحقیق بررسی مدیریت ب أکثرزمینه و هدف: با توجه به اهمیت فضای سبز شهری و جدا ناپذیر بودن آن ها از مجموعه شهر، جهت به حداقل رساندن خسارت های جانی، مالی و اثرات نامطلوب و ایجاد امنیت در پارک ها ضرورت اتخاذ خط مشی و راهکارهای ماندگار و بنیادین الزام آور می باشد. از این رو در این تحقیق بررسی مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط زیست در پارک های شهری اهواز و ارائه راهکارهای مدیریتی جهت بهبود وضعیت موجود انجام گرفت. روش بررسی: در این مطالعه در ابتدا 6 پارک از انواع مختلف بر اساس تعداد جمعیت استقاده کننده، تعداد تجهیزات، مساحت، نوع پارک، نزدیکی به محل شهر جهت مطالعه انتخاب و سپس مجموعه ای از معیار ها و شاخصهای مرتبط با معیارها شناسایی گردید و بر اساس روش دلفی و نظرسنجی از خبرگان از 10-1 امتیازدهی گردید، بعد از حذف شاخص های کم اهمیت معیار ها و شاخص های شناسایی شده نهایی شدند. سپس با استفاده از تکنیک فرایند سلسله مراتبی بر اساس دیدگاه10 نفر از خبرگان و بر اساس مقایسه های زوجی اقدام به اولویت بندی معیارها و شاخص ها گردید. درانتها برای انتخاب بهترین معیار از معیار های محیط زیست، بهداشت و ایمنی و همچنین انتخاب بهترین پارک از تکنیک تاپسیس استفاده گردید. یافته ها: نتایج حاکی از آن است که امتیاز کسب شده شاخص های ایمنی پارک های تحت مطالعه با 526/0 امتیاز، از امتیاز شاخص محیط زیست با 656/0 کم تر و از امتیاز شاخص بهداشت؛403/0 بیش تر است. همچنین نتایج رتبه بندی پارک های تحت مطالعه نشان دهنده آن است که پارک جزیره از نظر وضعیت ایمنی، بهداشت و محیط زیست نسبت به سایر پارک های تحت مطالعه در وضعیت بهتری قرار دارد و پارک دولت نیز پایین ترین امتیاز را به خود اختصاص داده است. بحث و نتیجهگیری: از آنجا که توجه به ایمنی و سلامت پارک های شهری با توجه به سهم بالایی که پارک ها در حیات جمعی شهروندان دارند، ضرورتی غیرقابل انکار است و با عنایت به نتایج ارزیابی وضعیت پارک های شهری شهر اهواز بر اساس معیار های ایمنی، بهداشت و محیط زیست، ذکر این مهم ضرورت دارد که موفقیت برنامه های اصلاحی برای بهینه سازی شرایط سلامت پارک های شهری در همراهی و یکپارچگی سه عامل یاد شده و اجرای مدیریت یکپارچه آن ها نهفته است و این بدان مفهوم است که اجرای الگوی HSE-MS می تواند راهکاری موفقیت آمیز قلمداد گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
235 - ارزیابی اثرات زیستمحیطی طرحهای تغذیه مصنوعی دشت لاور در استان بوشهر
پوریا عطایی سوده کریمقاسمیزمینه و هدف: نگرانی در مورد استفاده غیر منطقی انسان ها از منابع و دشت ها افزایش پیدا کرده است که خود نتیجه مدیریت نادرست ادارات محلی و روش های بهره برداری می باشد که برای رسیدن به یک توسعه پایدار باید این مشکلات حل شود. در این رابطه لازم است هر نوع بهره برداری از منابع أکثرزمینه و هدف: نگرانی در مورد استفاده غیر منطقی انسان ها از منابع و دشت ها افزایش پیدا کرده است که خود نتیجه مدیریت نادرست ادارات محلی و روش های بهره برداری می باشد که برای رسیدن به یک توسعه پایدار باید این مشکلات حل شود. در این رابطه لازم است هر نوع بهره برداری از منابع پس از ارزیابی ظرفیت محیط زیست انجام شود. فرآیند ارزیابی اثرات زیست محیطی به عنوان تضمین معیارها و آیین نامه های زیست محیطی در طرح های مختلف است که اهداف اصلی آن شامل پیش بینی، شناخت و تجزیه و تحلیل جزییات تمام اثرات مثبت و منفی طرح های محیط زیست طبیعی و انسانی می باشد. هدف پژوهش حاضر ارزیابی اثرات زیست محیطی طرح های تغذیه مصنوعی دشت لاور در استان بوشهر بوده است. روش بررسی: در این تحقیق از روش ماتریس ICOLD استفاده گردید. در این روش اثر هر یک از فعالیت های طرح بر عوامل زیست محیطی در دو مرحله احداث و بهره برداری سنجیده شد. یافتهها: یافته ها نشان داد که پیامدهای وارد شده طرح بر کل محیط زیست مثبت بوده است (94+ امتیاز). بحث و نتیجهگیری: با توجه به یافته های به دست آمده، اجرای طرح های تغذیه مصنوعی در دشت لاور با رعایت استانداردها بلامانع می باشد. در پایان با توجه به نتایج به دست آمده از این مطالعه پیشنهادهایی ارایه گردید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
236 - بررسی کارآمدی قوانین و مقررات حقوقی ناظر بر آلودگی هوا در ایران
داریوش کریمی نگین موسوی مدنیآلودگی هوا در سطوح ملی و بین المللی، آثار زیان باری بر محیط زیست انسانی و طبیعی بر جای میگذارد. رشد تکنولوژی و شهرنشینی به تبعات خود افزایش حجم گسترده ای از انواع آلاینده ها در هوا را موجب شده و به دلیل مضر بودن آن برای سلامتی عموم و محیط زیست، حساسیت دولت مردان را در ر أکثرآلودگی هوا در سطوح ملی و بین المللی، آثار زیان باری بر محیط زیست انسانی و طبیعی بر جای میگذارد. رشد تکنولوژی و شهرنشینی به تبعات خود افزایش حجم گسترده ای از انواع آلاینده ها در هوا را موجب شده و به دلیل مضر بودن آن برای سلامتی عموم و محیط زیست، حساسیت دولت مردان را در رابطه با اتخاذ تدابیر و تمهیداتی خاص، به منظور جلوگیری از آلوده نمودن هوا و تخریب محیط زیست بر انگیخته است. در ایران نیز در سالیان اخیر به ویژه در کلان شهرها این آلودگی افزایش قابل توجهی داشته و به نوبه خود باعث ورود خسارات جبران ناپذیر بر سلامتی اشخاص و کیفیت اموال شده است. به نظر می رسد که قوانین و مقررات حقوقی آلودگی هوا در ایران تا حدودی برای رفع آلودگی هوا کفایت می کند. در واقع مشکل استمرار آلودگی هوا از قوانین و مقررات مربوطه نیست، بلکه از مجریان قانون است که به وظایف خود در این راستا به درستی عمل نمی کنند. از سویی، با توجه به این که امکان جبران خسارت ناشی از آلودگی هوا به دلیل ماهیت و ویژگی خاص آن به میزان کمتری قابل جبران است، در نتیجه بسیاری از خسارات حاصل از آلودگی هوا جبران نشده باقی میماند. اما برای کارآمدی قوانین و مقررات حقوقی آلودگی هوا در سطح داخلی هنوز راه حل هایی وجود دارد. از این رو، در این مقاله تلاش بر این است که آلودگی هوا در کلان شهر های ایران از منظر کارآمدی قوانین و مقررات حقوقی مورد بررسی قرار گرفته و از سوی دیگر، راه کارهای کنترلی و قابل اعمال در این زمینه ارایه گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
237 - بررسی نیازهای آموزشی زیست محیطی دانش آموزان استان خوزستان
نیره سعادتی داریوش کریمی سید مسعود منوریآموزش محیط زیست را می توان یک نظام فکری جدید عنوان نمود که توسط آن انسان می تواند به طور هماهنگ با طبیعت به زندگی خود ادامه دهد. در این نظام فکری اصول، ارزش ها، عواطف و مسوولیت های فردی و حرفه ای و حتی عادات رفتاری هر فرد و نهایتاً جامعه باید در جهت هماهنگی با طبیعت متح أکثرآموزش محیط زیست را می توان یک نظام فکری جدید عنوان نمود که توسط آن انسان می تواند به طور هماهنگ با طبیعت به زندگی خود ادامه دهد. در این نظام فکری اصول، ارزش ها، عواطف و مسوولیت های فردی و حرفه ای و حتی عادات رفتاری هر فرد و نهایتاً جامعه باید در جهت هماهنگی با طبیعت متحول گردد. در راستای برقراری این نظام فکری و آموزشی، در پژوهش حاضر، نیازهای آموزشی محیط زیست دانش آموزان استان خوزستان مورد بررسی و مداقه قرار گرفته است. تحقیق حاضر، از نظر هدف، تحقیقی کاربردی و از لحاظ روش مطالعه ای توصیفی پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش را دانش آموزان دختر و پسر مقطع راهنمایی و متوسطه مدارس استان خوزستان در سال تحصیلی 87-1386 تشکیل داده اند. نمونه های پژوهش مشتمل بر 1067 نفر بوده که به صورت نمونه گیری خوشه ای از شهرهای اهواز، بهبهان، مسجدسلیمان و بندرامام خمینی انتخاب شده اند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه ای بوده است که طبق نظر اساتید متخصص محیط زیست و آموزش ساخته شده و از پایایی و روایی قابل توجهی برخوردار است. داده های به دست آمده از پژوهش با استفاده از شاخص های آمارتوصیفی شامل جدول فراوانی، میانگین و روش های آمار استنباطی آزمون Fوآزمون کای دو، تحلیل واریانس، ضریب هم بستگی،تست دانکن و رگرسیون چند متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. از نتایج پژوهش عبارتند از: مطالب کتاب های درسی، اطلاعات زیست محیطی کافی مربوط به محل زندگی دانش آموز را به وی ارایه نمی دهد. معلمین مدارس استان خوزستان اطلاعات متناسب با محیط زیست منطقه را به دانش آموزان ارایه نمی دهند . فوق برنامه ها و فعالیت های جنبی در زمینه محیط زیست در مدارس استان خوزستان بسیار کم بوده وشناخت کافی ازمحیط زیست منطقه ومحل زندگی دانش آموز را به وی ارایه نمی دهد. تأثیر فوق برنامه های مدرسه در ایجاد انگیزه نسبت به محیط زیست و سطح آگاهی دانش آموزان نسبت به دو متغیر اطلاعات کتاب های درسی و معلمین، بیشتر است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
238 - شناسایی و تبیین عوامل مؤثر بر آگاهی معلمان مدارس متوسطه نسبت به حفظ محیطزیست
بهمن خسروی پور زهرا سالاروند فیض‌الله منوری فردزمینه و هدف: آموزش و پرورش در کنار سایر نظام های آموزشی با آموزش های مستمر و هد ف دار زیست محیطی، می تواند اقشار مختلف جامعه را با مفاهیم عمده زیست محیطی آشنا کند. در این بین معلمان به عنوان یکی از مؤلفه های اصلی در فرایند آموزش، نقشی اساسی در جهت آموزش های زیست محیطی أکثرزمینه و هدف: آموزش و پرورش در کنار سایر نظام های آموزشی با آموزش های مستمر و هد ف دار زیست محیطی، می تواند اقشار مختلف جامعه را با مفاهیم عمده زیست محیطی آشنا کند. در این بین معلمان به عنوان یکی از مؤلفه های اصلی در فرایند آموزش، نقشی اساسی در جهت آموزش های زیست محیطی ایفا می نمایند. لذا، هدف کلی پژوهش حاضر شناسایی و تبیین عامل های مؤثر بر آگاهی معلمان مدارس متوسطه نسبت به حفظ محیط زیست است. روش بررسی: جامعه آماری پژوهش را دبیران دوره متوسطه بخش مرکزی شهرستان دورود تشکیل می دادند (150=N). برای گردآوری داده ها از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شد. حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان، 100 نفر تعیین شد. ابزار اصلی برای گرد آوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بود. روایی محتوایی ابزار اندازه گیری توسط نظرسنجی از متخصصان و پایایی آن با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ تایید شد (80/0α ≥ ). تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSSV20 آن‌جام یافت. یافتهها: یافته ها نشان داد که از نظرپاسخ‌گویان، تلویزیون، نشریه ها و مجلات، کتاب های درسی و روزنامه ها دارای بیشترین اهمیت در ایجاد آگاهی زیست محیطی در معلمان می باشند. یافته های به دست آمده از تحلیل عاملی نشان داد که سه عامل منابع آگاهی دهنده جمعی، بین فردی و آموزشگاهی در مجموع 94/54 % از واریانس متغیرهای مورد استفاده در تحلیل عاملی را تبیین نمودند. بحث و نتیجهگیری: منابع آگاهی دهنده جمعی، بین فردی و آموزشگاهی نقش بی بدیلی در آگاهی معلمان دوره متوسطه نسبت به محیط زیست دارند. از آنجا که آگاهی های زیست محیطی، رفتار زیست محیطی انسان را تحت تأثیر قرار می دهد، ضرورت دارد که آگاهیهای زیست محیطی معلمان در راستای حفاظت از محیط زیست به وسیله‌ی سازوکارهای ارتباطی بالا، به شکل موثری تقویت شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
239 - راهکارهای تحقیق کیفی برای علوم محیط زیستی
پژمان رودگرمی عباس اکبرزادهعلوم محیط زیستی به عنوان علومی میان رشته ای از گرایش های مختلف علوم طبیعی، علوم اجتماعی و علوم کاربردی شکل گرفته اند. حل مسایل محیط زیستی نیاز به تخصص در چندین گرایش علمی دارد. این چالش ریشه در ماهیت رشته های محیط زیستی دارد که علومی میان رشته ای[1] هستند. اغلب رشته های أکثرعلوم محیط زیستی به عنوان علومی میان رشته ای از گرایش های مختلف علوم طبیعی، علوم اجتماعی و علوم کاربردی شکل گرفته اند. حل مسایل محیط زیستی نیاز به تخصص در چندین گرایش علمی دارد. این چالش ریشه در ماهیت رشته های محیط زیستی دارد که علومی میان رشته ای[1] هستند. اغلب رشته های علمی روش شناسی تحقیقی ویژه خود را دارا هستند، اما رشته های محیط زیستی به چند نوع روش شناسی تحقیقی نیازمند می باشند. هدف این مقاله، ارایه روش شناسی تحقیق کیفی برای حل مسایل محیط زیستی و پاسخ دهی به سوالات می باشد و راهکارهای گوناگون تحقیق کیفی معرفی شده است. با ارایه مطالعات گوناگون و ماهیت روش های کیفی، قابلیت این روش ها در تحقیقات محیط زیستی ارایه شده است. تحقیق کیفی قادر به پاسخگوئی به بسیاری از سوالات در تهیه گزارش های حرفه ای محیط زیست می باشد. تحقیق کیفی این مزیت را دارد که با حداقل برنامه ریزی و تجهیزات قابل اجرا است. در بسیاری از مطالعات محیط زیستی که دارای پیچیدگی زیادی هستند، طراحی تحقیق کمی بسیار مشکل یا غیر ممکن است. دراین وضعیت، استفاده از روش تحقیق کیفی گزینه ای مناسب است. 3- Interdisciplinary تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
240 - شناسایی و رتبه بندی عوامل سرمایه گذاری سبز
جابر جباری پیریوسفیان علیرضا نوبریامروزه شرکت ها در بازاری رقابتی الزامات محصولاتی با رعایت عوامل محیط زیست را دارند، که استانداردهای مربوطه(مانند ISO14001) را رعایت نمایند. پژوهش حاضر با هدف شناسایی و رتبه بندی عوامل تولید ناب- سبز و سرمایه گذاری سبز با روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی AHP انجام شده است، أکثرامروزه شرکت ها در بازاری رقابتی الزامات محصولاتی با رعایت عوامل محیط زیست را دارند، که استانداردهای مربوطه(مانند ISO14001) را رعایت نمایند. پژوهش حاضر با هدف شناسایی و رتبه بندی عوامل تولید ناب- سبز و سرمایه گذاری سبز با روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی AHP انجام شده است، روش نمونه گیری از نوع هدفمند بوده و در سال 1396 انجام شده است. تحقیق از نوع کاربردی و توصیفی قرار دارد که با مطالعه جامع پیشینه پژوهش و مصاحبه عمیق با خبرگان، 7 معیار اصلی تولید ناب سبز شناسایی و اولویت بندی شده است که مدیریت سرمایه انسانی در فرایند تولید با وزن 0.310 مهمترین عامل می باشد. همچنین نتایج نشان می دهد که سه عامل توسعه مشارکت و تفویض اختیار به کارکنان، بهبود مستمر فرآیند ارائه خدمات و استقرار سیستم مدیریت زیست محیطی مهمترین عوامل در کاهش کلیه گروههای مختلف ابعاد ارزیابی یا انواع ضایعات در سیستم تولید ناب سبز به شمار می آید. این نتایج در قالب گزارشگری ابعاد غیر پولی یا پایداری، تصویری جامع از فعالیت های سازمان و دیدگاهی متوازن از آثار و منافع آن را در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و محیطی ارائه می نماید و از آنجایی که اندازه گیری مالی عملکرد پایداری شرکتها رو به افزایش است، ارزیابی ریسک و بازده مورد انتظار عملکرد مدیریت شرکت ها، با نگرش پایداری نیز امکان پذیر خواهد شد و سرمایه گذاری در ابعاد پایداری برای سرمایه گذاران یک مزیت نسبی تلقی گردیده و یکی از عوامل اساسی موقعیت تجاری به شمار می رود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
241 - مدیریت منابع انسانی سبز " یک رویکرد سرمایه گذاری و توسعه پایدار"
سیدرضا سیدجوادین طاهر روشندل اربطانی علیرضا نوبریجهان در حال ورود و تجربه اقتصاد سبز است ،اقتصادی که نیرو و سرمایه انسانی به عنوان محور اساسی در رشد اقتصادی، برتری سهم خود را در مقابل سرمایه های فیزیکی نشان می دهد. و لازمه بقا در آن توجه به خواست مصرف کنندگان و تغییرات آینده مشاغل خواهد بود که مباحث زیست محیطی و توسعه أکثرجهان در حال ورود و تجربه اقتصاد سبز است ،اقتصادی که نیرو و سرمایه انسانی به عنوان محور اساسی در رشد اقتصادی، برتری سهم خود را در مقابل سرمایه های فیزیکی نشان می دهد. و لازمه بقا در آن توجه به خواست مصرف کنندگان و تغییرات آینده مشاغل خواهد بود که مباحث زیست محیطی و توسعه پایدار از اولویت های این تغییرات می باشد. مدیریت منابع انسانی با تمرکز بر سرمایه انسانی و برنامه های مدیریت محیط زیست و ادغام آنها در فعالیتهای خود مدیریت منابع انسانی سبز را معرفی و امکانات و شرایط جالبی را برای تمامی فعالان و سرمایه گذاران فراهم می آورد تا با مشارکت در این برنامه ها ضمن بهبود عملکرد زیست محیطی سازمان و توجه به سیاستهای توسعه پایدار رابطه ای سودمند را برای خود خلق نمایند. مدیریت سبز با بهینه سازی منابع و کاهش اتلاف انرژی در حال گذر از سیستم های مالی مبتنی بر صنعت به سمت اقتصاد مبتنی بر استعداد و ظرفیت ها می باشد. در این مقاله ضمن معرفی سرمایه انسانی به عنوان عامل کلیدی در توسعه پایدار که موجبات توسعه اقتصادی است الگوی مدیریت منابع انسانی سبز را به عنوان مسئله اصلی تحقیق ارائه خواهیم داد. برای این منظور با استفاده از روش فراترکیب و مراحل هفتگانه این روش به مطالعه تجربیات گذشته محققین در سالهای 2010 تا 2015 می پردازیم. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
242 - بررسی پیاده سازی نظام مالیات سبز در ایران
جواد رسمی زهرا عابدی مصطفی پناهی یگانه موسوی جهرمیزمینه و هدف: مالیاتهای سبز یکی از ابزارهای اقتصادی قدیمی در حفظ محیط زیست است که سالیان طولانی در کشورهای مختلف از آن استفاده شده است. استفاده از این ابزار در مواردی که اقتصاد محیط زیست پیشنهاد میکند بسیار لازم و ضروری است و مانع انتشار آلاینده‌های بیش از حد بهینه اجت أکثرزمینه و هدف: مالیاتهای سبز یکی از ابزارهای اقتصادی قدیمی در حفظ محیط زیست است که سالیان طولانی در کشورهای مختلف از آن استفاده شده است. استفاده از این ابزار در مواردی که اقتصاد محیط زیست پیشنهاد میکند بسیار لازم و ضروری است و مانع انتشار آلاینده‌های بیش از حد بهینه اجتماعی میشود. استفاده از مالیات سبز به عنوان یک مکانیسم مطلوب برای کمک به مهار تغییرات آب و هوا و ترویج شیوه های پایدار زیست محیطی در زمینه مشاغل مورد حمایت قرار گرفت.روش بررسی: بررسی طراحی مالیات سبز موضوع اصلی این پژوهش است تحقیق و بررسی کاربرد عملی مالیات سبز فراگرفتن اطلاعات پس زمینه درباره آن ضروری می باشد.تعریف و طبقه بندی مالیات های سبز علت وجودی نهفته در پس مالیات سبز است.در این پژوهش نمونه های آماری با استفاده از تست کوکران مشخص گردید و با طراحی پرسش نامه و بررسی روایی و پایایی آنها(در مورد پایایی پرسشنامه، ضریب سازگاری مقایسه‌های انجام شده نیز برابر 0.0196 بدست آمده است که چون کوچکتر از 1/0 میباشد بنابراین میتوان به مقایسه‌های انجام شده اطمینان کرد) و بررسی نتایج حاصل از آن با کمک نرم افزار های اکسل و SPSS به طبقه بندی متغیر های مالیات سبز پرداخته شد.در گام نخست با استفاده از رویکرد تحلیل خبرگی با استفاده از روش دلفی فازی معیارها و الگوهای موثر بر روی مالیات سبز شناسایی شد و پس از غربالگری الگوهای اجرایی معرفی گردید .در مرحله بعد با کمک روش دیمتل در محیط ارزیابی فازی به ارزیابی الگوهای اجرایی نسبت به بکدیگر پرداخته شدو در نهایت در الگوی تحلیل شبکه فازی که رویکردی جامع نگرانه به مساله مالیات سبز میباشد الگوهای شناسایی شده ، طبقه‌بندی گردید. یافته ها:. ابعاد مختلف بررسی شده در این پژوهش به ترتیب کارایی محوری ، بعد حفظ کننده و ارتقاء دهنده کیفیت محیط زیست ، بعد قابلیت کاربرد در حوزه های مختلف ، بعد افزایش دهنده درآمد و مؤثر در اقتصاد و بعد مؤثر بر توسعه پایدار می باشد.که در این میان بعد قابلیت کاربرد با وزن 1997 / 0 بیشترین وزن را داشته است. در رتبه دوم بعد کارایی محوری به وزن 1873 / 0 بوده اند. میانگین ابعاد برابر با 1659 / 0 می باشد.بحث و نتیجه گیری: اساساً این مالیات برای کاهش تأثیر منفی بر محیط زیست ناشی از فعالیت های کسب و کار مورد استفاده قرار می گیرد. با توجه به اهمیت مالیات سبز پیشنهاد می گردد مالیات سبز در سبد سیاست های زیست محیطی دولت باید قرار بگیرد.مالیاتهای زیستمحیطی شرکت را ملزم می کند که هزینه‌های آلودگی خود را با فعالیت های محیطی جبران نمایند و یا مالیات بیشتری پرداخت نمایند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
243 - بررسی ابعاد حقوقی چالشهای ژئوپولیتیک-محیط زیستی آلودگیهای دریایی خلیج فارس و دریای عمان
سونا قاسمی سیدعباس پورهاشمی علی زارع پروین فرشچی داوود هرمیداس باوندمنابع آلودگی دریای خلیج فارس و دریای عمان گسترده و متنوع است. آلودگی های نفتی، جوی، تردد کشتی ها ، فعالیتهای اکتشافی در بستر دریا، تخلیه پسماندها و دفع زباله های شهری،ایجاد جزایر مصنوعی،ورود پساب شور دستگاه های آب شیرین کن و غیره مهمترین منابع آلودگی شناخته شده این منطق أکثرمنابع آلودگی دریای خلیج فارس و دریای عمان گسترده و متنوع است. آلودگی های نفتی، جوی، تردد کشتی ها ، فعالیتهای اکتشافی در بستر دریا، تخلیه پسماندها و دفع زباله های شهری،ایجاد جزایر مصنوعی،ورود پساب شور دستگاه های آب شیرین کن و غیره مهمترین منابع آلودگی شناخته شده این منطقه به شمار می آید. با این همه، رژیم حقوقی حاکم در نظام عرفی و قراردادی موجود توان مقابله با گستردگی آلودگی های موجود را ندارد. چالش های سیاسی، رقابتهای منطقه ای و خلأهای حقوقی اعم از منطقه ای و جهانی منجر به عدم همکاری موثر برای مقابله با آلودگی دریایی شده است. پژوهش حاضر با روش استقرایی و تحلیلی به واکاوی این موضوع پرداخته است. نتایج پژوهش نشان می دهد که خلأهای موجود اعم از حقوقی و اجرایی، در مبارزه با آلودگی خلیج فارس، رفتار بازیگران سیاسی را تحت تأثیر قرار داده است و ضرورت همکاری بین المللی به منظور جبران خلأهای حقوقی و اجرایی اجتناب ناپذیر است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
244 - طراحی الگوی آموزش آب مجازی در بخش کشاورزی با رویکرد اقتصاد مقاومتی و توسعه پایدار(مطالعه موردی: استان تهران)
محمد یوسفی نژاد مریم لاریجانی سید محمد شبیری مهدیه رضاییزمینه و هدف: بحران آب یکی از مهمترین چالش های استان تهران است. مدیریت و آموزش آب مجازی در بسیاری از کشورها به عنوان یک اقدام برای غلبه بر کمبود آب خصوصاً در بخش کشاورزی است. در ایران سرانه مصرف آب مجازی بخش کشاورزی حدود 20 درصد بیشتر از حد متوسط جهانی است. این پژوهش با أکثرزمینه و هدف: بحران آب یکی از مهمترین چالش های استان تهران است. مدیریت و آموزش آب مجازی در بسیاری از کشورها به عنوان یک اقدام برای غلبه بر کمبود آب خصوصاً در بخش کشاورزی است. در ایران سرانه مصرف آب مجازی بخش کشاورزی حدود 20 درصد بیشتر از حد متوسط جهانی است. این پژوهش با هدف طراحی الگوی آموزش آب مجازی در بخش کشاورزی با رویکرد اقتصاد مقاومتی و توسعه پایدار به منظور آگاهی بهره برداران از آب مجازی و حفاظت از محیط زیست، منابع آبی و پایداری توسعه در سال 1400 انجام گردیده است.روش بررسی: روش مورد استفاده در این پژوهش ترکیبی بود. در فاز کیفی پژوهش به منظور شناسایی مؤلفه های اصلی و فرعی الگو از تکنیک نظریه داده بنیان استفاده گردید. برای جمع آوری داده ها در این فاز از روش مصاحبه نیمه ساختار یافته استفاده شد. نمونه گیری در مرحله کیفی، روش هدفمند گلوله برفی بود. جامعه آماری بخش کمّی شامل اساتید دانشگاه های مرتبط و کارشناسان و مدیران سازمان های اجرایی وزارت جهاد کشاورزی بود. بر اساس آمار و اطلاعات کسب شده تعداد مخاطبین در مجموع 360 تن بودند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 181 نفر تعیین گردید. پاسخ گویی از طریق پرسشنامه محقق ساخته طیف لیکرت 5 گزینه ای دو سویه بود.برای تجزیه و تحلیل داده ها در مرحله کمّی از شاخص های آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار، واریانس و فراوانی و درصد) و در مرحله استنباطی از تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد.یافته ها: نتایج مقایسه میانگین مؤلفه های بدست آمده حاصل از آزمون (t-test) نشان داد که بین میانگین موجود و مطلوب در تمامی مؤلفه ها تفاوت معناداری در سطح 1 درصد وجود دارد و وضعیت موجود آموزش مدیریت آب مجازی از شرایط مطلوب برخوردار نیست. اعتبار سازه های پرسشنامه با استفاده از روش روایی همگرا درسطح 49/0 و پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای ترتیبی در سطح81/0 محاسبه شد. یافته های کیفی پژوهش نشان داد که 11 مؤلفه و 37 زیر مؤلفه تشکیل دهنده اجزای الگوی آموزش آب مجازی در بخش کشاورزی بودند. بر اساس بارهای عاملی استاندارد qvh(γ) به ترتیب مؤلفه های محتوای آموزش آب مجازی (97/0)، روش های آموزش آب مجازی (96/0)، اصول آموزش آب مجازی (92/0) بیشترین اهمیت را در تبیین الگوی آموزش آب مجازی داشتند. تحلیل عاملی تأییدی مؤلفه ها نیز نشان داد که مؤلفه های شناسایی شده دارای بار عاملی کافی جهت پیش‌بینی آموزش آب مجازی در بخش کشاورزی بود.نتیجه گیری: شاخص های برازش الگوی آموزش دربخش کشاورزی نشان داد که الگوی تدوین شده دارای برازش مطلوبی است و این الگو می تواند علاوه بر آگاهی رسانی و تغییر رفتار، نقشه راهی برای متولیان و کارگزاران فعالیت های آموزشی به بهره برداران آب مجازی در بخش کشاورزی باشد. با اجرای آموزش آب مجازی از طریق الگوی تدوین شده می توان انتظار داشت تا حد زیادی از اتلاف منابع آبی در بخش کشاورزی جلوگیری و از منابع طبیعی حفاظت شود، همچنین بر مبنای اسناد فرادستی فرصتی برای رسیدن به کشاورزی نوین، اقتصاد مقاومتی، توسعه پایدار و حفاظت از محیط زیست باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
245 - سنجش از دور راهکاری نوین در تهیه نقشه های کاداستر محیط زیست کشور
فهیمه زائری سعید صادقیانزمینه و هدف: توسعه هدفمند و سازگار با محیط زیست زمینه ساز عمران و آبادانی جامعه با استفاده مناسب از ذخایر و منابع طبیعی مثل معادن، جنگل ها و دریاها را فراهم می کند و در حفظ و حراست از محیط زیست نیز کارا می باشد.امروزه مدیریت زمین با ثبت و نگهداری اطلاعات آن در سیستم کاد أکثرزمینه و هدف: توسعه هدفمند و سازگار با محیط زیست زمینه ساز عمران و آبادانی جامعه با استفاده مناسب از ذخایر و منابع طبیعی مثل معادن، جنگل ها و دریاها را فراهم می کند و در حفظ و حراست از محیط زیست نیز کارا می باشد.امروزه مدیریت زمین با ثبت و نگهداری اطلاعات آن در سیستم کاداستر امکانپذیر است.کاداسترتمامی اطلاعات در حوزه های مختلف آبی، زراعی، ملکی، سیاسی، جغرافیایی، معادن و منابع طبیعی را شامل می شود.تهیه کاداستر در بخش های مختلف و جامع علاوه بر عمران و آبادانی جامعه می تواند از حقوق فردی و اجتماعی افراد حمایت کند . روش بررسی: برای تهیه نقشه های کاداستری می توان از فناوری نوین سنجش از دور وسیستم های اطلاعات جغرافیایی استفاده کرد. استفاده از فناوری پهپاد و تصاویر ماهوره ای با قدرت تفکیک بالا بسیارکارگشامی باشند.در این مقاله با استفاده از تصاویر ماهواره مادیس به بررسی مساحت آبی تالاب شادگان در چند سال اخیر پرداخته شده است. یافته ها: در کشورهای مختلف مانند سوئیس، دانمارک و لهستان با ایجاد کاداستر های موضوعی و جامع در حوزه های کشاورزی و دامداری، اقتصاد و املاک به نتایج خوبی در توسعه اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی دست پیداکردند. نتایج: حفاظت از منابع طبیعی درکنار پیشرفت جامعه یک اصل مهم محسوب می شود . در ایران نیز می توان با ایجادکاداسترهای موضوعی بخصوص در بخش محیط زیست به اقتصاد، عمران و آبادانی کشور کمک نمود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
246 - تاثیر بازارهای مالی بر کیفیت محیط زیست
پروانه سلاطین اذر ابراهمیان کفشائیزمینه و هدف :در فرایند توسعه مالی، تأمین مالی پروژه های مختلف از جمله پروژه های محیط زیست با سهولت بیشتر و هزینه کمتری امکان پذیر می باشد. توسعه مالی به واسطه فراهم کردن منابع مالی مورد نیاز برای تشکیل واحدهای تحقیق و توسعه مجهزتر و پیشرفته تر و همچنین امکان دسترسی به ت أکثرزمینه و هدف :در فرایند توسعه مالی، تأمین مالی پروژه های مختلف از جمله پروژه های محیط زیست با سهولت بیشتر و هزینه کمتری امکان پذیر می باشد. توسعه مالی به واسطه فراهم کردن منابع مالی مورد نیاز برای تشکیل واحدهای تحقیق و توسعه مجهزتر و پیشرفته تر و همچنین امکان دسترسی به تکنولوژی های کاراتر و سازگارتر با محیط زیست که نیاز به منابع مالی بیشتری دارند، امکان جذب سرمایه گذاری های خارجیِ توأم با آلودگی کمتر را فراهم می سازد. از سوی دیگر کشورهای توسعه یافته عمدتاً تمایل دارند صنایع آلاینده خود را به کشورهایی گسیل دارند که استانداردهای زیست محیطی ضعیف تری دارند. نتیجه ورود این نوع سرمایه گذاری مستقیم خارجی در کشور میزبان ، افزایش آلودگی است. در این راستا هدف اصلی این مقاله بررسی میزان تأثیرگذاری بازارهای مالی بر آلودگی هوا به عنوان شاخص کیفیت محیط زیست در گروه کشورهای منتخب درآمد متوسط می باشد. روش بررسی : تحقیق حاضر یک تحقیق کاربردی، علّی و از نظر روش تحقیق استنباطی است. روش و ابزار گردآوری اطلاعات و منابع آماری نیز روش اسنادی مکتوب، اطلاعات الکترونیکی و فیش برداری می باشد. یافته ها: نتایج حاصل از برآورد مدل با استفاده از روش اثرات ثابت در گروه کشورهای منتخب در دوره زمانی 2015-2000 نشان داد که نسبت اعتبارات داخلی اعطا شده به بخش خصوصی (% از تولید ناخالص داخلی) به عنوان شاخص بازار پول و نسبت سهام مبادله شده به حجم معاملات بازار بورس به عنوان شاخص بازار سرمایه تاثیر مثبت و معناداری بر انتشار گاز co2 به عنوان شاخص کیفیت محیط زیست در گروه کشورهای منتخب درآمد متوسط دارند. به عبارت دیگر توسعه مالی سبب افزایش آلودگی در کشورهای درآمد متوسط شده است. میزان تاثیرگذاری نسبت اعتبارات داخلی اعطا شده به بخش خصوصی (% از تولید ناخالص داخلی) به عنوان شاخص بازار پول بر انتشار گاز co2 بیشتر از نسبت سهام مبادله شده به حجم معاملات بازار بورس به عنوان شاخص بازار سرمایه در گروه کشورهای منتخب درآمد متوسط می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
247 - حقوق محیط زیست از دیدگاه اسلام با روش نهادگرایی گفتمانی
ابراهیم یاقوتیگفتمانهای حقوقی محیط زیست، درباره ارتباط حقوقی انسان، محیط زیست و قدرت‌های موجود اجتماعی بحث و گفتگو میکنند. توجه اسلام به تمامی عرصه‌های حیات انسانی به ویژه محیط زیست، میتواند زمینه بسط حقوق محیط زیست، به ویژه در واکنش به بحرانهای زیستمحیطی را فراهم کند. در این پ أکثرگفتمانهای حقوقی محیط زیست، درباره ارتباط حقوقی انسان، محیط زیست و قدرت‌های موجود اجتماعی بحث و گفتگو میکنند. توجه اسلام به تمامی عرصه‌های حیات انسانی به ویژه محیط زیست، میتواند زمینه بسط حقوق محیط زیست، به ویژه در واکنش به بحرانهای زیستمحیطی را فراهم کند. در این پژوهش از رهیافت جدید نهادگرایی گفتمانی برای مطالعه حقوق محیط زیست از دیدگاه اسلام بهره گرفته شده است که در آن نظریه گفتمانی لاکلا و موفه با نهادگرایی تلفیق و بر اساس رابطه دیالکتیک گفتمان‌ها به عنوان ذهنیات سطح کلان با واقعیت‌های عینی جامعه (نهادهای درگیر در محیط زیست) تدوین شده است. در ساختار گفتمان حقوقی اسلام درباره محیط زیست حول نشانه مرکزی رویکرد خدامحوری به محیط زیست نظام معنایی متشکل از دال‌های اصلی رابطه متقابل انسان با محیط زیست، قواعد فقهی حامی محیط زیست، نهادهای فقهی دربرگیرنده ملاحظات محیط زیستی و احکام و سبک زندگی محیط زیستی اسلام شکل گرفته است. این گفتمان در بستر ترتیبات نهادی شامل انفال، مشترکات، حسبه و مالکیت قابلیت تحقق و اجرایی‌شدن دارد. رویکرد نهادگرایی گفتمانی با فراهم‌آوردن زمینه بسط حقوق اسلامی محیط زیست میتواند الهام‌بخش تدوین قوانین و نحوه اجرای قوانین زیستمحیطی باشد. بی‌شک هژمونی گفتمان حقوقی اسلام در باب محیط زیست ثمرات زیادی در حمایت و حفاظت از محیط زیست به همراه خواهد داشت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
248 - طراحی مدل جلب مشارکت براساس مولفه‌های تاثیرگذار و تاثیرپذیر آن در حوزه محیطزیست
زهرا طهرائی نصرآبادی سعید مطهری مریم فراهانی بیتا آزادبختزمینه و هدف: مشارکت اجتماعی یکی از ارکان اساسی در تکامل به سوی شکل‌های سازگارانه حکمرانی خوب است و دستیابی به مشارکت موثر و آگاهانه در حوزه محیطزیست کار ساده‌ای نیست که یکی از دلایل اصلی آن، ممکن است این موضوع باشد که مولفه‌های آن در سیاستگذاریها و برنامه‌ریزی‌ها به أکثرزمینه و هدف: مشارکت اجتماعی یکی از ارکان اساسی در تکامل به سوی شکل‌های سازگارانه حکمرانی خوب است و دستیابی به مشارکت موثر و آگاهانه در حوزه محیطزیست کار ساده‌ای نیست که یکی از دلایل اصلی آن، ممکن است این موضوع باشد که مولفه‌های آن در سیاستگذاریها و برنامه‌ریزی‌ها به درستی درک نشده است. پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل تعاملی و فرایندی و ترسیم ارتباطات ساختاری جلب مشارکت در حوزه محیطزیست با تاکید بر عوامل موثر و محدودیتهای آن انجام شده است. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است که با روش آمیخته انجام شد، همچنین ابزار گردآوری دادهها مصاحبه و پرسشنامه خبرگان میباشد. در این مطالعه از روش مدلسازی ساختاری-تفسیری برای ساختاربندی و ترسیم روابط تعاملی استفاده شد. در نهایت بـا استفاده از تحلیلMICMAC ، شاخص‌ها با توجه به اثرگذاری و اثرپذیری بررسی شدند. یافتهها: برطبق یافتهها 13 مولفه شرایط حاکم بر جامعه، اعتماد اجتماعی، احساس تعلق اجتماعی، مسئولیت‌پذیری اجتماعی، عوامل فردی شخصیتی، زمینه و امکان مشارکت، انگیزه مشارکت، دانش و آگاهی، محدودیت اجتماعی - فرهنگی، محدودیت ساختاری- قانونی، محدودیت اقتصادی، محدودیت اجرایی، مشارکت اجتماعی در حفظ محیطزیست، شناسایی و در شش سطح طبقه‌بندی شدند، به گونه‌ای که شرایط حاکم بر جامعه در سطح ششم و مشارکت اجتماعی در حفظ محیطزیست در سطح اول قرار گرفتند. بحث و نتیجهگیری: شناخت مولفه‌های موثر بر مشارکت و روابط علی بین آنها به مدیران و تصمیم‌گیران کمک میکند که با هزینه‌های کمتر و اثربخشی بیشتر بتواند در جهت کاهش معضلات و چالشهای محیطزیستی، ایجاد سیاستهای یکپارچه، تصمیمات راهبردی و ... تلاش نمایند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
249 - راهکارهای مديريت خطر تروريسم زيست‌محيطی با محوريت پيشگيري در پرتو حقوق بين‌الملل
بهروز سپهری نوروز کارگری محمد آشوری قاسم قاسمیوابستگی و ارتباط گریزناپذیر، گسترده و مستمر موجودات زنده با محیط زیست، در کنار سهولت در سرایت و مرزگذر بودن آثار خسارت‌بار اقدامات مخرب زیستمحیطی، موجب افزایش خطر آسیب‌پذیری جدی انسانها در صورت هدف یا ابزار قرار گرفتن محیط زیست، توسط گروههای تروریستی میشود، به گونه‌ا أکثروابستگی و ارتباط گریزناپذیر، گسترده و مستمر موجودات زنده با محیط زیست، در کنار سهولت در سرایت و مرزگذر بودن آثار خسارت‌بار اقدامات مخرب زیستمحیطی، موجب افزایش خطر آسیب‌پذیری جدی انسانها در صورت هدف یا ابزار قرار گرفتن محیط زیست، توسط گروههای تروریستی میشود، به گونه‌ای که ممکن است، در اثر تروریسم زیستمحیطی، حیات و سلامتی طیف گسترده‌ای از جوامع بشری دچار آسیب جبران‌ناپذیری شود و خسارت گسترده‌ای را به دنبال داشته باشد، به همین خاطر جهت مبارزه با تروریسم زیستمحیطی و کنترل خطرات ناشی از آسیب‌های اینگونه تروریسم، صرف جرم‌انگاری و تعیین مجازات قانونی برای مرتکبین، کفایت نمی‌کند، بلکه لازم است، تدابیر پیشگیرانه‌ی جامع و جهان‌شمولی اندیشیده شود، تا در حد امکان از خطرات هولناک تروریسم زیست محیطی جلوگیری بعمل آید، از این رو با نظر به هنجارهای بین‌المللی، تدابیر مؤثر در پیشگیری از تروریسم زیستمحیطی مورد بررسی قرار می‌گیرند. پژوهش حاضر به روش توصیفی – تحلیلی و به صورت اسنادی از طریق بهره‌گیری از منابع کتابخانهای و الکترونیکی اعم از کتاب، مقاله، پایان‌نامه، مقررات و اسناد بین‌المللی به زبان‌های فارسی و انگلیسی موجود، صورت پذیرفته است. هنجارهای بازدارنده در پيشگيری از تروريسم زيست محيطی در اسناد بين‌المللی، در قالب تدابیری نظیر ممنوعيت پشتيبانی از تروريسم، هنجارهای مربوط به حقوق بشردوستانه، مهار توسعه‌ی سلاح‌های کشتارجمعی، هنجارهای مربوط به حمايت از محيط زيست، تدابیر لازم در حفاظت از نباتات و سایر نیازهای اولیه و همچنین با فرض وقوع رفتارهای تروریستی، حمایت از بزهدیدگان و اعاده‌ی وضع به حال سابق پرتو عدالت انتقالي، در شمار تدابیری هستند که به نوبه‌ی خود در پیشگیری و یا تعدیل خطرات ناشی از تروریسم زیستمحیطی، تأثیرگذار خواهند بود. اسناد و هنجارهای بین‌المللی حاکی از آن است که تجربیات حاصل از رویدادهای تاریخی موجب شده جوامع بین‌المللی، خطرات هولناک تروریسم زیستمحیطی را درک کنند و تدابیری هر چند ناقص، در پیشگیری از وقوع و یا خنثی‌سازی آثار اینگونه تروریسم پیش‌بینی نمایند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
250 - مروری بر وضعیت زیستی، گستردگی و اکولوژی گاوماهی زینتی گرد
جابر اعظمی ناصر کیانی مهر سعید تاران مریم شاهقولیزمینه و هدف: این مقاله برای شناسایی جمعیت گاوماهی دمگرد melanostomus Neogobius در آب های ایران جهت آشنایی با خصوصیات زیستی این گونه، می باشد. گونه melanostomus Neogobius (NM) یکی از گونه های مهاجم ماهی با گستردگی زیاد در روی زمین است؛ که غاالبا در آبهای کم عمق زیست می ک أکثرزمینه و هدف: این مقاله برای شناسایی جمعیت گاوماهی دمگرد melanostomus Neogobius در آب های ایران جهت آشنایی با خصوصیات زیستی این گونه، می باشد. گونه melanostomus Neogobius (NM) یکی از گونه های مهاجم ماهی با گستردگی زیاد در روی زمین است؛ که غاالبا در آبهای کم عمق زیست می کند. روش بررسی : در این مطالعه، ریخت شناسی، تاریخچه زندگی، تولیدمثل، عملکرد در زیستگاه، میزان مقاومت محیطی، انگل ها، اثرات محیطی و استراتژی های نمونه برداری، بررسی می گردد. یافته ها: اندازه خاص هر سن در گونه ی مذکور، یک خاصیت وابسته به ناحیه زندگی است. توانایی سازگاری با منابع غذایی مختلف، توانایی زیست در نقاط متفاوت، رشد سریع و توانایی تاب آوری بیشتر نسبت به تغییرات شرایط محیطی از جمله موارد تهاجمی این گونه است. بحث و نتیجه گیری: گاوماهیان در شرایط سخت محیطی به خوبی بقای خود را حفظ می کند که این امر هم به افزایش برتریاین گونه بر گونه های بومی منجر شده و باعث ازبین بردن گونه های بومی می شود. با توجه به شرایط خاص اکوسیستم های آبی، باید خصوصیات زیستی و اکولوژیکی گونه های مهاجم از جمله گاوماهی مطالعه و بررسی شود و نسبت به مدیریت آن اقدام گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
251 - بررسی حدود آستانه معیارهای موثر بر مکان یابی محل دفن بهداشتی پسماندهای شهری
اکرم بمانی مهدی مظفری ملیحه عرفانیزمینه هدف: مکانیابی محل دفن بهداشتی مواد زائد جامد نیازمند انجام مطالعات و اعمال مدیریت صحیح بوده و معیارهای متعددی در انتخاب مکان مناسب دفن تأثیرگذارند که عدم توجه به آنها موجب آلودگی شدید محیط زیست و صدمه به انسان ها می شود. معیارها و شاخص های متعددی جهت انتخاب محل من أکثرزمینه هدف: مکانیابی محل دفن بهداشتی مواد زائد جامد نیازمند انجام مطالعات و اعمال مدیریت صحیح بوده و معیارهای متعددی در انتخاب مکان مناسب دفن تأثیرگذارند که عدم توجه به آنها موجب آلودگی شدید محیط زیست و صدمه به انسان ها می شود. معیارها و شاخص های متعددی جهت انتخاب محل مناسب برای دفن پسماندها ارائه شده است، که هر یک محدودیت ها و شرایط خاصی را برای مکانیابی مطرح می سازد. به عبارت دیگر هر یک از معیارها براساس یکی از زمینه های علمی بنا شده اند، به گونه ای که مطالعات مکانیابی هویت چند بعدی و ساختار میان رشته ای پیدا کرده است. روش بررسی: در این پژوهش مهمترین معیارهای موثر بر مکانیابی محل دفن بهداشتی مواد زائد بر اساس مرور منابع و بررسی دستورالعمل های مختلف شناسایی شده اند. در این بررسی علاوه بر معرفی این معیارها به اهمیت هر یک از معیارهای مذکور در مکان یابی محل دفن پسماندهای شهری نیز پرداخته شده است. برای تمامی این معیارها مقادیر عددی حدود آستانه مناسب در مطالعات مختلف نیز بررسی شد. یافته ها: برخی از مهمترین این معیارها شیب، سنگ بستر، گسل ها، فاصله از منابع آب سطحی، عمق آب زیرزمینی، باد غالب، میزان بارش، مناطق حفاظت شده، فاصله از سکونتگاه های شهری و روستایی، کاربری اراضی، فاصله از شبکه راه ها و فاصله از مراکز تاریخی و باستانی می باشد. بحث و نتیجه گیری: با توجه به عدم وجود مطالعه منسجم در زمینه اهمیت معیارها و آستانه ها، این مطالعه می تواند به عنوان الگویی در مکان یابی محل دفن پسماند با توجه به ویژگی های محیط زیستی منطقه مد نظر محققان و تصمیم گیران قرار گیرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
252 - کالاسازی محیط زیست، جرم پنهان دولت ها
محمدحسین زاهدیان تجنکی هوشنگ شامبیاتی علی نجفی توانااهداف و زمینه ها: بدون محیط زیستی سالم هیچ امنیتی کامل، هیچ سلامتی ممکن و هیچ آسایشی قابل تصور نیست. از این جهت دولت ها به عنوان متولی حفاظت و وقایت از محیط جغرافیایی و مضافاً جهت پاسداری از منافع ملی وظیفه ای خطیر بر عهده دارند، لکن با مطالعه و تدقیق در عملکرد تمامی دو أکثراهداف و زمینه ها: بدون محیط زیستی سالم هیچ امنیتی کامل، هیچ سلامتی ممکن و هیچ آسایشی قابل تصور نیست. از این جهت دولت ها به عنوان متولی حفاظت و وقایت از محیط جغرافیایی و مضافاً جهت پاسداری از منافع ملی وظیفه ای خطیر بر عهده دارند، لکن با مطالعه و تدقیق در عملکرد تمامی دولت ها در این عرصه هویداست که به رغم تمام تفاوت ها و تعارضات در سطح داخلی و بین الملل، در زمینه ی حفاظت از محیط زیست سیاستی مشابه را در پیش گرفته اند که همان نگاه کالا محور و رویکردی ابزارگرایانه به محیط زیست است. با امعان نظر به در اختیار داشتن قدرت قانونگذاری و اجرایی دولت ها، این پرسش اساسی را به ذهن متبادر می نماید که چگونه می توان انتظار داشت که دولت ها دست به جرم انگاری و مجازات رفتارهایی بزنند که خود مرتکب می شوند و یا منافع مورد پسندشان را تامین می کند؟روش شناسی: در این پژوهش با روش توصیفی- و تحلیلی و با بهره گیری از منابع کتابخانه ای و اسنادی به تحلیل و بررسی جرایم دولت ها در زمینه محیط زیست و لزوم شناسایی مسئولیت کیفری برای دولت ها پرداخته شده است تا پژوهشی میان رشته ای بین محیط زیست و حقوق کیفری صورت پذیرد.یافته ها: شایسته است تا رفتار دولت ها در گستره ی آسیب هایی که به محیط زیست وارد می کنند از مصونیت کیفری خارج شده و مسئولیتی متناسب با میزان خسارت و ضرر زیست محیطی برای دولت ها به صورت شفاف شناسایی شود. بدین جهت مسکوت ماندن آسیب های ناشی از سیاست نادرست دولت ها بر علیه محیط زیست و همچنین محفوظ ماندن دولت ها از تعقیب کیفری از جمله معضلات و خلاء های حقوقی در استمرار محیط زیست و پایداری جغرافیای طبیعی است.نتیجه گیری: از برآیند رفتار دولت ها در حوزه ی جرایم زیست محیطی می توان اینگونه نتیجه گرفت که دولت ها با احساس مسرت از تولیدات صنعتی و پیشرفت اقتصادی معمولاً تمایلی بر صیانت و حراست از محیط زیست از خود نشان نمی دهند. با درک این واقعیت که در تعارض میان پاسداری از محیط زیست و کسب منافع اقتصادی بیشتر، دولت ها غالباً انتخاب دوم را بر می گزینند، نیازمند اصلاحات گسترده در رفتار دولت ها هستیم. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
253 - طرق حل و فصل اختلافات محیط زیستی ناشی از معاهدات بین المللی
مهری فضلعلی سرکانی سبحان طیبیهدف امروزه با رشد مسایل مربوط به محیط زیست، اختلافات محیط زیستی هم افزایش پیدا کرده است. دولت ها همواره تلاش کرده اند تا بر اساس اصل بنیادین حل اختلافات که در بند 3 ماده 2 منشور سازمان ملل متحد آمده با روش های مسالمت آمیز یا با استفاده از قدرت نظامی به حل و فصل آنها بپر أکثرهدف امروزه با رشد مسایل مربوط به محیط زیست، اختلافات محیط زیستی هم افزایش پیدا کرده است. دولت ها همواره تلاش کرده اند تا بر اساس اصل بنیادین حل اختلافات که در بند 3 ماده 2 منشور سازمان ملل متحد آمده با روش های مسالمت آمیز یا با استفاده از قدرت نظامی به حل و فصل آنها بپردازند. غالبا در زمان انعقاد معاهدات روش های حل اختلافاتی که ممکن است در تفسیر یا اجرای معاهده به وجود بیاید آمده است.روش بررسی این پژوهش بر اساس مطالعات کتابخانه ای و بر پایه مطالعات معاهداتی فیش برداری و به روش توصیفی ارائه گردیده است. یافته ها در معاهدات محیط زیستی که بخشی از معاهدات بین المللی هستند نیز این روش ها بیان شده است. در ابتدا توصیه شده که طرفین اختلاف موضوع را به یکی از طرق مسالمت آمیز حل نمایند. در صورت عدم حصول نتیجه، طرفین با توافق یکدیگر موضوع را به مراجع قضایی ارجاع می دهند. عمده ترین دلیل مطرح شده، تخصصی بودن مسایل زیست محیطی است.بحث و نتیجه گیری دیوان بین المللی دادگستری بعنوان سازوکار قضایی به بسیاری از اختلافات بین المللی پرداخته که ناشی از معاهدات نیز بوده است. هرچند به نظر می رسد ایجاد مرجعی تحت عنوان دیوان بین المللی محیط زیست می تواند در سطح بین المللی به عنوان ابزاری قدرتمند در راه حفظ محیط زیست و اجرای قوانین مربوط به آن و حل اختلافات ناشی از آن باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
254 - تبیین چارچوب خطرو مسوولیت در پرتو حقوق بین الملل محیط زیست
نیلوفر نژاد اسمعیل سبحان طیبیامروزه حفاظت از محیط زیست امری مهم برای جامعه بشری محسوب می شود. در این راستا هرنوع تخریب در ابعاد کوچک ممکن است به ابعاد بزرگ وجبران ناپذیری تبدیل شود. از آنجایی که صدمات وارده به محیط زیست در بدو امر قابل رویت نبوده و به مرور زمان آثار مخرب آن نمایان می گردد، این مسال أکثرامروزه حفاظت از محیط زیست امری مهم برای جامعه بشری محسوب می شود. در این راستا هرنوع تخریب در ابعاد کوچک ممکن است به ابعاد بزرگ وجبران ناپذیری تبدیل شود. از آنجایی که صدمات وارده به محیط زیست در بدو امر قابل رویت نبوده و به مرور زمان آثار مخرب آن نمایان می گردد، این مساله را بایستی فرامرزی قلمداد نمود و هرگونه تخریب محیط زیستی مسوولیت فرامرزی و بین المللی در پی دارد. پژوهش حاضر بر اساس مطالعات کتابخانه ای و فیش برداری در چارچوب گردآوری مطالب توصیفی و مورد تحلیل قرار گرفته است. در این راستا نظر به مبحث مخاطرات محیط زیستی و تخریب های انسانی مسوولیت براساس نظریات خطا وخطر مشخص و برانگیخته می شود. اهمیت این موضوع و براهین موجود ما را به آن داشت تا طی پژوهش پیش رو به تبیین چارچوب خطر و مسوولیت در پرتو حقوق بین الملل محیط زیستی بپردازیم و به این پرسش که آیا تبیین چارچوب خطرومسولیت درحقوق بین الملل محیط زیست در میزان پایبندی دولت ها به معاهدات بین المللی زیست محیطی تغییری ایجاد می کند؟ با این فرضیه که به نظر می رسد تبیین چارچوب خطرومسوولیت در پرتو رویه پیروی وپایبندی به تعهدات بین الملل ضامن تحقق عمل به معاهدات بین المللی باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
255 - بررسی میزان جذب فلز سنگین سرب در گونه درختی چنار در مناطق ترافیکی در شهر رشت
سحر طبیبیان سیروس بیدریغ سید یوسف ترابیانفلزات سنگین مهم چون سرب ، بخشی از آلاینده هایی هستند که توسط خودرو ها تولید شده و جریان ترافیکی باعث انتشار آنها در محیط شهری می شود. به منظور مطالعه میزان آلودگی درختان حاشیه خیابان ها و تعیین پارامتر ترافیکی مؤثر بر مقدار سرب در برگ درخت چنار شهر رشت برای مطالعۀ موردی أکثرفلزات سنگین مهم چون سرب ، بخشی از آلاینده هایی هستند که توسط خودرو ها تولید شده و جریان ترافیکی باعث انتشار آنها در محیط شهری می شود. به منظور مطالعه میزان آلودگی درختان حاشیه خیابان ها و تعیین پارامتر ترافیکی مؤثر بر مقدار سرب در برگ درخت چنار شهر رشت برای مطالعۀ موردی انتخاب شده در این شهر از چهار ایستگاه در حاشیۀ خیابان های شهر از نظر پرترافیک و کم ترافیک انتخاب شدند.عوامل ترافیکی شامل سه ایستگاه پرترافیک با توجه به حجم ترافیک در روز و در ماه و یک ایستگاه کم ترافیک انتخاب شدند.روش کار به این صورت بود که 60 پایه از گونه چنار در فواصل 30 متری به طور تصادفی و از کل محدوده تاج درخت برای تعیین میزان جذب فلز سنگین سرب انتخاب شد و از هر نمونه، 10 گرم جهت بررسی میزان سرب جذب شده مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد که جذب سرب توسط گونۀ درختی چنار در سه ایستگاه پرترافیک و ایستگاه شاهد، ایستگاه خیابان تختی از نظر میزان جذب سرب بیشترین میزان (ppm53/29) را نسبت به سه ایستگاه دیگر داشت. بنابراین گونه چنار، گونۀ مناسبی برای حاشیۀ خیابانها در محدودۀ شهری می تواند باشد. نتایج این تحقیق می تواند در مدیریت حمل و نقل و کنترل ترافیک شهری و معماری و طراحی شهری و کاشت گونۀ چنار مورد استفاده قرار گیرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
256 - "حاکمیت قانون زیست محیطی" و نقش آن در اهداف توسعه پایدار؛با تاکید بر اعلامیه اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت در زمینه حاکمیت قانون زیست محیطی
سید عباس پورهاشمی سید بهراد میرفخراییزمینه و هدف :"حاکمیت قانون زیست محیطی" مفهوم نوپایی است که به عنوان یک ابزار حقوقی توسط برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد برای اولین بار مطرح شده و توانسته در جهت حفظ و حفاظت از محیط زیست و چالش های پیش روی آن تا حدی مثمر ثمر واقع شود؛ این مفهوم به طور کلی مشتق از اصل حا أکثرزمینه و هدف :"حاکمیت قانون زیست محیطی" مفهوم نوپایی است که به عنوان یک ابزار حقوقی توسط برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد برای اولین بار مطرح شده و توانسته در جهت حفظ و حفاظت از محیط زیست و چالش های پیش روی آن تا حدی مثمر ثمر واقع شود؛ این مفهوم به طور کلی مشتق از اصل حاکمیت قانون می باشد که از حقوق داخلی به حقوق بین الملل راه پیدا کرده است. اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت در اولین کنگره جهانی حقوق محیط زیست خود برای درک بهتر این مفهوم اعلامیه ای را تدوین نموده که ۱۳ اصل را بیان داشته که می تواند نقش بسیار مهمی را در اهداف توسعه پایدار ایفاء نماید؛ بعضی از اصول مطرحه با عنوان دیگری تاکیدی بر اصول اصلی حقوق محیط زیست است و اصول جدید نیز مطرح شده که با بررسی آن می توان به سمت اهداف توسعه پایدار حرکت نمود. همچنین در راستای اجرا شدن مفهوم مذکور راهکارهایی اداری و نظارتی و آموزشی در این اعلامیه مطرح شده است. در این مقاله ضمن بررسی "حاکمیت قانون" در محیط زیست و نقش آن در اهداف توسعه پایدار تلاش می شود تا با تاکید بر اعلامیه اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت در زمینه حاکمیت قانون زیست محیطی، با نگاهی به خلاهای حقوقی و اجرایی آن، راهکارهای اجرایی پیشنهاد گردد. روش بررسی: در این پژوهش گردآوری اطلاعات با مشاهده کتابخانه ای با توجه به اسناد و متون و مقاله و ... صورت گرفته و از نظر جنس داده ها روشی کیفی محسوب می شود. یافته ها: مفهوم حاکمیت قانون در سطح حقوق بین الملل به ویژه موضوعات محیط زیست می تواند به عنوان یک روش وحدت بخش موجبات پیشرفت توسعه پایدار را در پی داشته باشد. بحث و نتیجه گیری: اصول در نظر گرفته شده برای مفهوم حاکمیت قانون زیست محیطی می تواند منجر به کاهش اثرات نامطلوب کم شدن منازعات بر سر منابع و تسهیل نمودن اهداف نسل سوم حقوق بشر به عنوان یک راه حل حقوقی برای رسیدن به اهداف توسعه پایدار و رسیدن به عدالت حائز اهمیت باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
257 - مکانیابی نیروگاه گازی با استفاده از مدل فازی و منطق بولین در محیط GIS (مطالعه موردی: استان گیلان)
فردین صفری سعید کریمی ایثار نورائی صفتزمینه و هدف: نیروگاه ها دارای انواع آلودگی های آب، هوا، خاک و صوت می باشند و آسیب های قابل ملاحظه ای به محیط زیست اطراف وارد می سازند. ولی از طرفی با افزایش رشد جمعیت، صنعت و ... ، تقاضا برای مصرف انرژی بخصوص برق در سال های اخیر رشد روز افزونی داشته است و با توجه به ای أکثرزمینه و هدف: نیروگاه ها دارای انواع آلودگی های آب، هوا، خاک و صوت می باشند و آسیب های قابل ملاحظه ای به محیط زیست اطراف وارد می سازند. ولی از طرفی با افزایش رشد جمعیت، صنعت و ... ، تقاضا برای مصرف انرژی بخصوص برق در سال های اخیر رشد روز افزونی داشته است و با توجه به اینکه تأمین انرژی الکتریکی مورد نیاز، اغلب مستلزم احداث نیروگاه های جدید می باشد و عملیات احداث نیروگاه ها پیامدهای اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و زیست محیطی فراوانی دارد. مطالعه و برنامه ریزی برای انتخاب مکان مناسب جهت احداث نیروگاه از اهمیت ویژه ای برخوردار است.روش بررسی: در این مقاله ضمن شناسایی عوامل مهم در تعیین مکان مناسب برای احداث نیروگاه گازی در استان گیلان و میزان تأثیرگذاری هر یک از این فاکتورها، با استفاده از مدل های فازی و بولین و با بکارگیری نرم افزارGIS ، تلفیق لایه های اطلاعات مکانی انجام و مکان های مستعد برای احداث نیروگاههای گازی مشخص گردید.یافته ها: نتایج نشان می دهد با توجه به تلفیق لایه های اطلاعاتی مختلف و اعمال محدودیت ها، حدود 90 درصد از کل استان گیلان به عنوان مناطق محدودیت دار جهت احداث نیروگاه تعیین گردید و از 10 درصد باقیمانده، 5 درصد آن وزن مطلوب و 5 درصد باقی مانده وزن نیمه مطلوب و نامطلوب دارد.بحث و نتیجه گیری: در نهایت، با مقایسه پنج عملگر مدل فازی، عملگر fuzzy Product بهتر و مناسب تر به نظر می رسید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
258 - اثر خطوط انتقال برق بر محیط زیست شهری و انسان
ملیحه امینیامروزه صنعت برق و استفاده از آن جزء لاینفک زندگی ست به طوری که حتی یک دقیقه قطعی برق باعث خسارات میلیاردی خواهد شد. اگر برق تا کنون کشف وابداع نشده بود چه بسا بشر هیچ گاه به چنین سطحی از رفاه نمی رسید و هنوز هم مجبور به استفاده از گاری و اسب بود. این مقاله به بررسی خصو أکثرامروزه صنعت برق و استفاده از آن جزء لاینفک زندگی ست به طوری که حتی یک دقیقه قطعی برق باعث خسارات میلیاردی خواهد شد. اگر برق تا کنون کشف وابداع نشده بود چه بسا بشر هیچ گاه به چنین سطحی از رفاه نمی رسید و هنوز هم مجبور به استفاده از گاری و اسب بود. این مقاله به بررسی خصوصیات محیط های شهری و اثرات خطوط انتقال برق بر محیط زیست و انسان پرداخته است. در کنار همه فوائدی که صنعت برق دارد به طبع اثرات زیان باری را نیز بر روی انسان و محیط زیست خواهد داشت و به همین دلیل افرادی که در معرض جریان های عبوری خطوط انتقال برق قرار دارند بیشتر از سایرین در معرض احتمال ابتلا به انواع سرطان ها قرار دارند. با توجه به پیشرفت های بشر می توان راه کارهای مقابله با آن را پیدا کرد برای مثال می توان خطوط انتقال برق را از زیر زمین رد کرد که اثرات مخرب آن هم از لحاظ سلامت جسمانی وهم سیمای محیطی در مقابل انتقال خطوط به صورت هوایی کمتر است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
259 - ارزیابی اطلاعات تغییرات اقلیمی و محیط زیستی دانش آموزان مقطع دبیرستان شهر تبریز و تاثیر آموزش بر افزایش آگاهی آنها
سجاد قنبری مصطفی جعفری ذبیح اله نعمتی جواد حاتمیزمینه هدف: افزایش اطلاعات کودکان و نوجوانان از راههای مختلفی از قبیل محیط خانواده، وسایل ارتباط جمعی، ارتباط با دوستان، محیط اطراف و آموزش در کلاس درس صورت میگیرد. آموزش در کلاس درس و سایر برنامه های آموزشی اجرا شده در محیطهای آموزشی و غیرآموزشی به عنوان یکی از مهمتری أکثرزمینه هدف: افزایش اطلاعات کودکان و نوجوانان از راههای مختلفی از قبیل محیط خانواده، وسایل ارتباط جمعی، ارتباط با دوستان، محیط اطراف و آموزش در کلاس درس صورت میگیرد. آموزش در کلاس درس و سایر برنامه های آموزشی اجرا شده در محیطهای آموزشی و غیرآموزشی به عنوان یکی از مهمترین روشها برای بهبود درک مفاهیم تغییرات اقلیمی و مباحث محیط زیستی میباشد. هدف تحقیق بررسی اطلاعات محیط زیستی و تغییرات اقلیمی دانشآموزان مقطع دبیرستانی و سنجش تاثیر آموزش بر افزایش آگاهی آنها بود. روش بررسی: دادهها از طریق تکمیل پرسشنامه از 113 نفر از دانشآموزان مقطع دبیرستانی شهرستان تبریز در طی سال تحصیلی 1397-1396 جمعآوری شد.یافتهها: نتایج تحقیق نشان داد که نگرش دانش آموزان در مراحل قبل و بعد از آموزش تفاوت معنی‌داری دارد. نگرش دانشآموزان نسبت به اهمیت وجودی جنگلهای ارسباران در دو مرحله قبل و بعد از اموزش تفاوت معنی‌دار نشان داد. در بین چهار منبع کسب اطلاعات محیطزیستی، بعد از تلویزیون (4/65 درصد)، اینترنت (50 درصد) به عنوان دومین منبع کسب اطلاعات محیط زیستی بیان شد. در مرحله قبل از اموزش 3/31 درصد از دانش اموزان بیان کردند که تغییر اقلیم چیز مهمی نیست در حالیکه بعد از اموزش هیچ کدام از افراد چنین عقیده ای نداشتند. در مرحله قبل از آموزش، 25 درصد از افراد نسبت به تغییر موضوع تغییر اقلیم احساس خطر نداشتند در حالیکه بعد از تبیین موضوع، این میزان به 8/3 درصد کاهش یافت. مقایسه میانگین درک محیط زیستی در مرحله قبل و بعد از آموزش نشان داد که هر دو عامل ابزار حفاظتی شامل هدف حمایتی و لذت بردن از منابع موجود افزایش معنی‌داری داشتند. از عوامل ابزار بهره‌برداری، عامل تغییر طبیعت و غلبه بشر مولفه بهره-برداری کاهش داشتند ولی تنها در عامل تغییر طبیعت کاهش معنی‌دار مشاهده شد. بحث و نتیجه گیری: میتوان نتیجه گیری نمود کارگاه‌های آموزشی نقش معنی‌داری در افزایش اطلاعات محیط زیستی و تغییرات اقلیمی دانشآموزان داشتند. تلویزیون و اینترنت به عنوان دو ابزار مهم آموزش بوده که می توان آموزش های مرتبط با محیط زیست و تغییرات اقلیم را از این طریق انجام داد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
260 - بازآفرینی دریچه‌ای جهت رسیدن به شهر پایدار (بررسی سیاست و راهکارهای اتحادیه اروپا )
نگار براتی بروجنی سارا نهیبی حسین موسوی فاطمیچکیده زمینه و هدف :فرصتها و امید به مزایای اقتصادی، اجتماعی دلایل انتخاب زندگی شهری هستند، ولی آلودگی صوتی، کیفیت نامناسب هوا، ترافیک و تولید زباله و آلودگیهای صنعتی تنها چند مورد از آثار زندگی شهری بر محیطزیست است. طراحی شهری به مثابه بازو و نیروی آمیخته با هنر می أکثرچکیده زمینه و هدف :فرصتها و امید به مزایای اقتصادی، اجتماعی دلایل انتخاب زندگی شهری هستند، ولی آلودگی صوتی، کیفیت نامناسب هوا، ترافیک و تولید زباله و آلودگیهای صنعتی تنها چند مورد از آثار زندگی شهری بر محیطزیست است. طراحی شهری به مثابه بازو و نیروی آمیخته با هنر میتواند ضمن شناخت و تحلیل شرایط، بازآفرینی شهری را به ارمغان آورند. بازآفرینی شهری راهی است برای ساماندهی و ارتقای مکان فعلی به جای برنامه‌ریزی مجدد جهت شهری جدید. روش بررسی: این پژوهش1-به بحران محیط زیست به عنوان یک بحران مهم در امر طراحی محیط پرداخته میشود2-استفاده از مطالعات کتابخانهای و روش تحقیق توصیفی به بررسی سیاست و راهکارهای بازآفرینی شهری و به چگونگی استفاده زمین و طبیعت و در امر طراحی شهری و طراحی محیط و معیارهای آن میپردازد3-به بررسی سیاست و راهکارهای اتحادیه اروپا برای بازآفرینی کالبدی شهری پرداخته میشود. یافته ها: برای بازآفرینی کالبد شهری باید اقدامات ارتقاء دهنده با توسعه آموزش و پرورش، توسعه اقتصادی، اجتماعی و حفاظت از محیطزیست همراه باشد که مشارکت قوی شهروندان محلی، جامعه مدنی و سطوح مختلف دولت را لازم دارد. سبک زندگی بدون ماشین از طریق بالا بردن تراکم محله‌ها، استفاده از فناوری اطلاعات دقیق و کاهش نیاز به سفر، فعالیت ترمیمی فراتر از حفاظت از محیط زیستگاههای طبیعی و جلوگیری از کاهش تنوع زیستی نیازمند فضاهای باز و افزایش اکوسیستم شهری برای شبکه‌ای از زندگی گیاهان و جانوران است بحث و نتیجه گیری: یافتن راه‌حل های فنی و زیربنایی برای مدیریت آب، جزیره گرمایی و به حداقل رساندن مصرف انرژی، کاهش ضایعات و استفاده از حمل و نقل عمومی و تغییر رفتار افراد و مشارکت فعال سازمانهای محیط زیستی و توسعه پروژه‌هایی مانند انرژی خورشیدی، انرژی باد و احیای جنگل‌ها و بازآفرینی فضای سبزشهری از جمله راههای کاهش کربن و مشکلات زیست محیطی میباشند. نتایج نشان میدهد، اقداماتی که در اتحادیه اروپا برای بازآفرینی شهری صورت گرفته بیشتر بر اقدامات محیط زیستی تمرکز داشته است. در این پژوهش به جهت بازآفرینی شهرهای ایران به ارائه آیتم های تاثیرگذار در امر بازآفرینی و بهبود شرایط شهری می پردازد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
261 - بررسی تأثیر متقابل شاخصهای مدیریت شهری تهران بر شاخص عملکرد جهانی محیط زیست ایران (EPI)
هانیه قره بخش معصومه ملایی لعبت تقویشاخص های عملکرد محیطزیستی (EPI) در سالهای اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است. با وجود اقدامات زیست محیطی چشمگیر و همگام با جوامع جهانی، تنزل 22 پله ای ایران در رتبه‌بندی گزارشات دو سالانه جهانی EPI در بین سالهای 2014 تا 2016 بحث اصلی محافل شده است. با توجه به نقش مدیر أکثرشاخص های عملکرد محیطزیستی (EPI) در سالهای اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است. با وجود اقدامات زیست محیطی چشمگیر و همگام با جوامع جهانی، تنزل 22 پله ای ایران در رتبه‌بندی گزارشات دو سالانه جهانی EPI در بین سالهای 2014 تا 2016 بحث اصلی محافل شده است. با توجه به نقش مدیریت شهری در کلان شهرها به عنوان یک بازوی اجرایی مهم در بخش محیط زیست و توسعه پایدار در کشور، در مطالعه مروری حاضر تلاش گردید با بررسی مسائل محیط زیست مدیریت شهری و ارائه وضعیت آن در مناطق 22 گانه شهر تهران در خصوص 12 شاخص مورد بررسی از جمله آلودگی هوا، آلودگی صوت، کیفیت و کمیت آب و... همراه با تحلیل نتایج حاصل از مطالعات، علل اصلی تنزل رتبه ایران در رتبه بندی جهانی شاخص های EPI مورد بررسی بیشتر قرار گیرد. مطابق با نتایج تحقیق حاضر، در بخش مدیریت محیط زیست، شرایط اقلیم شناسی و جغرافیایی حاکم، عدم رعایت قوانین و مقررات محیط زیستی و اختلاف در ظرفیت و ساختار شهری مناطق شهرداری تهران، منجر به نوسانات مدیریت شهری در بخش محیط زیست کلان شهر تهران شده است. با توجه به همپوشانی شاخص های مدیریت محیط زیست شهر تهران با شاخص های جهانی در EPI میتوان نتیجهگیری کرد در صورت تحقق اهداف بلند مدت در بخش مدیریت شهری، در نظر گرفتن سه عامل مذکور و انتشار منظم گزارش فعالیتهای محیطزیست کشور به مجامع بین‌المللی میتواند، در ارتقاء جایگاه یکصد و پنجم ایران در خصوص شاخص های عملکرد زیست محیطی بسیار حائز اهمیت باشد تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
262 - تبیین تحولات ژئوپلیتیکی رابطه انسان و محیط زیست(چشم‌انداز-ارائه راهکار)
یوسف زین العابدین عموقین ریباز قربانی نژادزمینه و هدف: انسان همواره به زیستگاهی نیاز دارد که در آن هوای تمیز، آب آشامیدنی، منابع غذایی و امکانات کافی برای زندگی ارزشمند وجود داشته باشد. توانمندی انسان در حفظ و صیانت فضای زندگی خود یا در ویرانگری چشم اندازهای آن که در رابطه با شرایط طبیعی، اکوسیستم متعادلی به وج أکثرزمینه و هدف: انسان همواره به زیستگاهی نیاز دارد که در آن هوای تمیز، آب آشامیدنی، منابع غذایی و امکانات کافی برای زندگی ارزشمند وجود داشته باشد. توانمندی انسان در حفظ و صیانت فضای زندگی خود یا در ویرانگری چشم اندازهای آن که در رابطه با شرایط طبیعی، اکوسیستم متعادلی به وجود می آورد، بیانگر این واقعیت است که انسان عامل مهم ساخت ها، ویرانگری ها، ترکیب و اختلال در قلمروهای زیستی و بیوژئوگرافیک می باشد. از این رو، تغییرات تدریجی نسبت به رابطه انسان و محیط، زیربنای دیدگاه های فلسفی زیست محیطی جدیدی را به وجود می آورند و برای پشتیبانی از طرح های حفاظت از محیط زیست منبعی مستمر به حساب می آیند که به صورت ملی، منطقه ای و جهانی مطرح است. در این میان، افزایش جمعیت انسانی از یک طرف و کاهش ظرفیت های زیست محیطی از طرف دیگر، تهدیدها و چالش های ژئوپلیتیکی برای جهان به وجود آورده است که چشم انداز آن با بحران ها، درگیری ها و معضلات دیگر جهانی همراه است. روش بررسی: در این پژوهش، گردآوری اطلاعات با روش کتابخانه ای و با استفاده از متون، اسناد و مقالات مرتبط صورت گرفته و از نظر ماهیت روش شناسی و جنس داده ها یک پژوهش کیفی محسوب می شود. یافته ها: یافته های این پژوهش در راستای تبیین ژئوپلیتیکی تحولات روابط انسان و محیط زیست و پیامدهای آن می باشد که از یک طرف بصورت بحران های ژئوپلیتیکی، جهان را در بر گرفته است و از طرف دیگر، امنیت زیست محیطی را در مقیاس های مختلف محلی، ملی و جهانی به مخاطره افکنده است و حاکمیت دولت-ملت ها را در چگونگی مدیریت مخاطرات و بحران های زیست محیطی با چالش مواجه ساخته است. بحث و نتیجه گیری: نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد پایبندی دولت های ملی به اصول نظام ژئوپلیتیک سبز می تواند مناسب ترین راهکار جهت کاهش پیامدهای بحران ناشی از روابط انسان و محیط زیست در سطح ملی، منطقه ای و جهانی باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
263 - تحلیلی بر پایداری زیستمحیطی و بازتولیدکیفیت فضای شهری (مطالعه موردی: شهر زنجان)
محمدتقی حیدری مریم رحمانی حسین طهماسبی مقدم سعید محرمیزمینه هدف: پایداری زیست محیطی یکی از اساسی‌ترین مسائل شهر امروزی و حاصل تعارض و تقابل آنها بـا محـیط طبیعـی است و با گسترش شهر و شهرنشینی، مظاهر و ارزش‌های زیست محیطی در معرض شکنندگی بیشـتر قـرار گرفته است. از این رو نوشتار حاضر می‌کوشد با استفاده از پیشران‌های زیست‌محی أکثرزمینه هدف: پایداری زیست محیطی یکی از اساسی‌ترین مسائل شهر امروزی و حاصل تعارض و تقابل آنها بـا محـیط طبیعـی است و با گسترش شهر و شهرنشینی، مظاهر و ارزش‌های زیست محیطی در معرض شکنندگی بیشـتر قـرار گرفته است. از این رو نوشتار حاضر می‌کوشد با استفاده از پیشران‌های زیستمحیطی وضعیت حاکم بر پایداری زیست محیطی شهر را مورد ارزیابی قرار دهد.روش پژوهش: این پژوهش به لحاظ روش توصیفی- تحلیلی و به لحاظ هدف از نوع کاربردی می باشد. قلمرو زمانی این پژوهش (مرداد 1396)[1] و محدوده مکانی آن منطبق بر (محدوده بافت مرکزی شهر زنجان منطبق بر آخرین طرح مصوب در سال1388( 492هکتار) بوده است. جامعه آماری پژوهش افراد ساکن بافت مرکزی و حجم نمونه نیز بر طبق فرمول کوکران 491 نفر برآورد شده است..یافتهها: بر اساس نتایج به‌دست‌آمده از طریق تکنیک ترکیبی TOPSIS-ANP ، پس از تبدیل امتیازهای نهایی در بازه (100، 0) و با در نظر گرفتن ارزش کمی واحد سنجش اکونومیست از بین محلات واقع در بافت فرسوده 51 درصد دارای وضعیت زیستمحیطی متوسط به پایین میباشد که باید در برنامه‌ریزی بهمنظور پایداری بافت مدنظر قرار بگیرند.بحث و نتیجه گیری: تجمع عوامل جاذب سرمایه و فعالیت در بافت فرسوده بخش مرکزی شهر زنجان از یکسو و کمبود اشغال کامل اراضی از طرف دیگر؛ موجب تراکم و تمرکز شدید انواع فعالیت‌ها در این ناحیه شده است. این پدیده به اشباع کاربری‌ها، تجزیه بیش از حد اراضی، پیچیدگی نظام مالکیت و اجاره زمین، بهره‌کشی نامناسب و شدید از فضا منجر شده که خود زمینه‌ساز انواع آلایش‌ها و تعارض‌های دیگر بوده است.[1]- Cross sectional تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
264 - بررسی رفتار محیط زیستی دانشآموزان دختر (مطالعه موردی دانشآموزان دوره دوم متوسطه شهر همدان)
محبوبه عطایی اسد رضا موحدیزمینه و هدف: رفتار محیط‌زیست‌گرایانه یا طرفدار محیطزیست یکی از عوامل مهم و نقش آفرین در حفاظت از محیط زیست است. این رفتار تحت تاثیر عوامل گوناگونی از جمله ویژگیهای فردی، دانش و نگرش محیط زیستی افراد قرار دارد. همچنین عوامل اجتماعی-اقتصادی و فرهنگی نیز میتواند بر رفتا أکثرزمینه و هدف: رفتار محیط‌زیست‌گرایانه یا طرفدار محیطزیست یکی از عوامل مهم و نقش آفرین در حفاظت از محیط زیست است. این رفتار تحت تاثیر عوامل گوناگونی از جمله ویژگیهای فردی، دانش و نگرش محیط زیستی افراد قرار دارد. همچنین عوامل اجتماعی-اقتصادی و فرهنگی نیز میتواند بر رفتار محیط‌زیست‌گرایانه افراد موثر باشد. بر همین سبب، پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل موثر بر رفتار محیط زیستی دانشآموزان دختر شهر همدان انجام شده است. روش بررسی: این پژوهش از نوع پیمایشی بوده و جامعه آماری آن را 3000 نفر از دانشآموزان دختر دوره دوم متوسطه شهر همدان تشکیل دادند که از بین آنان 320 نفر بر اساس جدول مورگان به صورت تصادفی به عنوان نمونه‌های پژوهش گزینش شدند. دادههای تحقیق با استفاده از ابزار پرسشنامه و مرور ادبیات گسترده گردآوری شد و تحلیل دادهها با استفاده از نرم افزارهای SPSS SmartPLS انجام شد. روایی ظاهری و محتوایی پرسشنامه توسط اساتید گروه ترویج و آموزش کشاورزی و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ با مقدار (83/0) تایید شد. یافتهها: نتایج نشان داد در کل رفتار محیط زیستی دانش آموزان مورد مطالعه با میانگین 15/3 وضعیت متوسطی دارد. همچنین نتایج نشان داد که 31 درصد از رفتار محیط زیستی دانشآموزان دختر دبیرستانهای همدان وابسته به میزان دانش با ضریب بتای (217/0)، نگرش با ضریب (238/0)، ویژگیهای فردی با ضریب ( 105/0)، عوامل اجتماعی‍ با ضریب (271/0)، عوامل اقتصادی با ضریب (067/0) و رسانهها با ضریب (071/0) می باشد.. بحث و نتیجهگیری: نتایج به دست آمده در پژوهش حاضر به درک بهتر و عمیق‌تر رفتارهای محیط زیستی دانش آموزان دختر مدارس در راستای حفظ محیط زیست کمک میکند، همچنین با آگاه‌سازی و ارائه اطلاعات زیست محیطی می توان دانش و نگرش آنان را نسبت به محیطزیست افزایش داد. این مساله در نهایت منجر به بروز رفتارهای مثبت و طرفدار محیطزیست خواهد شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
265 - چارچوب مدل توسعة تمدن بوم‌شناختی و زیستمحیطی در ورزش با رویکرد طرحهای ترکیبی
پونه قنبری مینا حکاک زاده محسن منوچهری نژادزمینه هدف: هدف این مقاله تدوین چارچوب مدل توسعة تمدن بوم شناختی و زیست محیطی در ورزش با رویکرد طرح های ترکیبی بود. روش بررسی: روش پژوهش ترکیبی اکتشافی دو مرحله ای از نوع ابزارسازی بود. روش پژوهش کیفی، مطالعةموردی کیفی و مشارکت کنندگان بالقوه شامل14 نفر از متخصصان عضو ه أکثرزمینه هدف: هدف این مقاله تدوین چارچوب مدل توسعة تمدن بوم شناختی و زیست محیطی در ورزش با رویکرد طرح های ترکیبی بود. روش بررسی: روش پژوهش ترکیبی اکتشافی دو مرحله ای از نوع ابزارسازی بود. روش پژوهش کیفی، مطالعةموردی کیفی و مشارکت کنندگان بالقوه شامل14 نفر از متخصصان عضو هیئت علمی بودند. رویکرد نمونه گیری، هدفمند و روش نمونه گیری صاحب نظران کلیدی بود. گردآوری اطلاعات تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. ابزار پژوهش مصاحبة نمیه ساختارمند بود. در بخش کمی روش پژوهش توصیفی- پیمایشی بود؛ که تعداد آنان با توجه به تعداد 51 فدراسیون فعال در کشور، شامل 153 نفر بودند. با توجه به جدول حجم نمونه مورگان، تعداد 113 نفر بر اساس روش نمونه گیری دردسترس به عنوان نمونة پژوهش مشخص گردیدند. در نهایت پس از پخش و جمع آوری پرسشنامه های پژوهش؛ تعداد 89 پرسشنامه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و مدل معادلات ساختاری برای بررسی برازش مدل پژوهش استفاده گردید. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که مقدار T مربوطه هر عامل تأثیر معناداری را دارن و تمامی چارچوب مدل توسعة تمدن بوم شناختی و زیست محیطی در ورزش مورد تأیید قرار گرفت. همچنین نتایج پژوهش حاضر نشان داد که توسعة تمدن بوم شناختی و زیست محیطی در ورزش شامل شرایط علی، شرایط زمینه ای، شرایط مداخله ای، پیامدها، راهبردها می باشد. همچنین نتایج پژوهش حاضر نشان داد که مدل پژوهش از برازش مناسبی برخوردار می باشد. بحث و نتیجه گیری: همانگونه که نتایج این پژوهش نشان داد فعالیت های سازمان های ورزشی بر توسعه تمدن بوم شناختی و زیست محیطی در ورزش تأثیر فراوانی دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
266 - رژیم حقوقی مسئولیت مدنی ناشی از خسارات محیط زیستی
مریم افشاری سبحان طیبی روح اله کریمیزمینه هدف: امروزه جایگاه حفاظت از محیط زیست بعنوان یک امر مهم و مطلوب محسوب می گردد. این مساله تا آنجایی اهمیت پیدا می کند که شاخص های قانونی برای آن در نظر گرفته می شود. تبیین و بحث مسوولیت مدنی و تشخیص درستی و نادرستی و انتخاب هر یک از مباحث آن از جمله نظریه تقصیر یا أکثرزمینه هدف: امروزه جایگاه حفاظت از محیط زیست بعنوان یک امر مهم و مطلوب محسوب می گردد. این مساله تا آنجایی اهمیت پیدا می کند که شاخص های قانونی برای آن در نظر گرفته می شود. تبیین و بحث مسوولیت مدنی و تشخیص درستی و نادرستی و انتخاب هر یک از مباحث آن از جمله نظریه تقصیر یا خطر و همچنین استناد به نظریات فقهی همچون لاضرر از جمله امور مهم مورد بررسی در این ساختار می باشد. هدف از انجام این پژوهش بررسی مسایل محیط زیست در چارچوب مبانی مسوولیت مدنی و رویه ابزار و مسوولیت و همچنین رژیم حقوقی موجود است. این پژوهش به دنبال ارائه و تحلیل مبانی نظری ضرورت تحول مسوولیت مدنی ناشی از تخریب محیط زیست با استفاده از منابع ومبانی موجود در نظریات مسوولیت مدنی با امعان نظر به رژیم حقوقی موجود است. روش بررسی: پژوهش حاضر بر اساس مطالعات کتابخانه ای و به روش توصیفی و تحلیلی و بر اساس یافته های مروری نگارش گردیده است. یافته ها: ضعف ضمانتهای حقوق مسوولیت مدنی و عدم کفایت تدابیر اداری، ضرورت یاد شده را تقویت می کند با این حال کاربست حقوق مسوولیت مدنی برای حمایت از محیط زیست مستلزم ملاحظه بایسته هایی است که بدون توجه به آن ها نمی توان به تو فیق این حقوق امیدوار شد. بحث و نتیجه گیری: در این پژوهش سعی گردیده است تا نشان بدهد که چرا مسوولیت مدنی در حوزه خسارات محیط زیستی به ویژه بر مبنای آموزه های فقهی و حقوقی نیازمند تحول است. مهم ترین دستاورد این پژوهش بازشناسی آن دسته از نظریات مسوولیت مدنی حفاظت از محیط زیست از منظر فقه و حقوق است که با فلسفه بنیادین حفاظت حداکثری از محیط زیست سازگار است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
267 - رهیافت حقوق بشر محور به توسعه، زمینه¬ساز پیوند میان حق بر توسعه و توسعه پایدار
سید قاسم زمانی کیوان اقبالیحق بر توسعه و توسعه پایدار ماحصل احساس نیاز به پاسخگویی مناسب به عواقب نامطلوب رویکرد کلاسیک به توسعه محسوب شده و در هر یک با نگریستن به مفهوم توسعه از منظری خاص، سعی بر آن گردیده تا به پاسخی مناسب برای مواجه با آثار نامطلوب توسعه دست یافته شود. در این میان، به نظر می¬ر أکثرحق بر توسعه و توسعه پایدار ماحصل احساس نیاز به پاسخگویی مناسب به عواقب نامطلوب رویکرد کلاسیک به توسعه محسوب شده و در هر یک با نگریستن به مفهوم توسعه از منظری خاص، سعی بر آن گردیده تا به پاسخی مناسب برای مواجه با آثار نامطلوب توسعه دست یافته شود. در این میان، به نظر می¬رسد که اتخاذ رویکرد حقوق بشر محور در پیشبرد فرایند توسعه، بستری است که در چارچوب آن، امکان تحقق ملاحظات هر دو مفهوم ذکر شده به خوبی میسر خواهد بود. در چارچوب رویکرد مزبور، با عنایت به آثار نامطلوب عدم رعایت ملاحظات محیط زیستی مدنظر در توسعه پایدار در فرایند توسعه¬، بر تحقق بسیاری از مصادیق حقوق بشر، توجه به این ملاحظات، در زمره اولویت¬های اجرای هر گونه برنامه توسعه¬ای قرار خواهد گرفت. نکته مهم در این میان آنکه، تضمین حقوق بشر به عنوان غایت مدنظر در چارچوب حق بر توسعه نیز محسوب شده و بنابراین هرگونه موفقیت در تضمین حقوق بشر در فرایند توسعه از طریق رعایت ملاحظات محیط زیستی، می¬تواند به تحقق حق مزبور هم کمک نماید.از سوی دیگر، تلاش برای تحقق توسعه با محوریت حقوق بشر در چارچوب تلاش برای تحقق حق بر توسعه، گام مؤثری در وادار نمودن دولت¬ها به رعایت ملاحظات محیط زیستی و به تبع آن تضمین مسیر یک توسعه پایدار به شمار می¬آید. تضمین بسیاری از مصادیق حقوق بشر مورد نظر در حق بر توسعه در معاهدات الزام¬آوری همچون میثاق حقوق سیاسی و مدنی و میثاق حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، بستری است که در چارجوب آن می¬توان هرگونه تعهد دولت¬ها به رعایت ملاحظات محیط زیستی مورد نظر در توسعه پایدار را هم به دلیل تاثیرگذاری مثبت رعایت این ملاحظات بر تحقق مصادیق حقوق بشر فوق¬الذکر، تعهدی الزام¬آور به شمار آورد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
268 - واکاوی حقوقی دادرسی محیط زیستی و نقش دادخواه خصوصی
روح اله کریمی عباس پهلوان زاده حسین جلالیدر کشور ما دعوایی که در آن خواهان از عموم مردم عادی و خوانده یک دستگاه دولتی باشد، معمولا کمتر مشاهده می شود. اما با مطرح شده یک دعوا از سوی یک سازمان غیردولتی یا یک شخص حقیقی میتوان به این مساله امیدوار بود که طرح دعوا ی محیط زیستی در مسیر بلوغ و توسعه سیستم قضایی نقش أکثردر کشور ما دعوایی که در آن خواهان از عموم مردم عادی و خوانده یک دستگاه دولتی باشد، معمولا کمتر مشاهده می شود. اما با مطرح شده یک دعوا از سوی یک سازمان غیردولتی یا یک شخص حقیقی میتوان به این مساله امیدوار بود که طرح دعوا ی محیط زیستی در مسیر بلوغ و توسعه سیستم قضایی نقش بسزایی دارد. این پژوهش بر اساس مطالعات کتابخانه ای و فیش برداری و به روش توصیفی نگارش شده است. نگاه ویژه به حق شکایت محیط زیستی توسط دادخواه خصوصی و نگاه حقوق بشری به آن، بسط و توسعه در نیل بسوی تحقق اصل دادخواهی محیط زیستی و همچنین رویکرد صلاحیت مرجع قضایی و تامین خسارات محیط زیستی از جمله یافته های این پژوهش است. در این پژوهش ضرورت شناسایی حق دادخواه خصوصی جهت طرح دعاوی و دفاعیات محیط زیستی مورد واکاوی قرار گرفته و ظرفیت های قانونی اعم از قانون مسئولیت مدنی، قوانین خاص محیط زیستی و قوانین آیین دادرسی بخصوص در حوزه مدنی مورد توجه بوده که به نظر می رسد این مساله نیازمند چارچوب نظام یافته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
269 - بررسي اولويت های محيط زيستي به منظور پياده سازی سيستم مديريت محيط زيست در دانشگاهها (مطالعه موردی دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم و تحقيقات تهران)
مونا کریمی اصل اکرم الملوک لاهیجانیان معصومه شجاعیزمینه و هدف: دانشگاه ها همانند صنایع در آلودگی های محیط زیستی نقش دارند. به همین علت بایستی به کمک استانداردهایی مشابه صنایع، به پناهگاهی امن برای سلامتی انسان تبدیل شوند. روش بررسی: پژوهش حاضر با هدف مشخص نمودن عوامل و فاکتورهای محیط زیستی و اولویت بندی آن ها، ملزم ب أکثرزمینه و هدف: دانشگاه ها همانند صنایع در آلودگی های محیط زیستی نقش دارند. به همین علت بایستی به کمک استانداردهایی مشابه صنایع، به پناهگاهی امن برای سلامتی انسان تبدیل شوند. روش بررسی: پژوهش حاضر با هدف مشخص نمودن عوامل و فاکتورهای محیط زیستی و اولویت بندی آن ها، ملزم به شناسایی مجموعه ای از عوامل کلیدی در پیاده سازی سیستم مدیریت محیط زیستی در دانشگاه ها بوده است. یافته ها: جامعه آماری پژوهش حاضر شامل 15 نفر از خبرگان دانشگاهی با مدرک دکتری در زمینه محیط زیست می باشند. که به روش غیرتصادفی هدفمند انتخاب شدند. با استفاده از نظر خبرگان 5 معیار اصلی و 26 زیر معیار، شناسایی و سپس پرسشنامه مقایسات زوجی طراحی گردید. و برای پاسخ دهی به فرضیه ها و محاسبه اوزان از روش AHP و نرم افزار Expert choice بهره گرفته شده است. بحث و نتیجه گیری: پس از تجزیه و تحلیل اطلاعات، فرضیه های "صرفه جویی در مصرف انرژی و کاهش آلودگی هوا از عوامل مؤثر بر EMS هستند"، "خط مشی دانشگاه و تعهد مدیریت از عوامل مؤثر بر EMS هستند"، "معیارهای مؤثر بر سیستم مدیریت محیط زیستی در دانشگاه ها دارای رتبه بندی متفاوتی هستند" و "زیر معیارهای، معیار آموزش و فرهنگ سازی در راستای سیستم مدیریت محیط زیستی در دانشگاه ها اولویت بندی متفاوتی دارند" اثبات گردید. نتایج این پژوهش، نشان می دهد که معیار " تخصیص اعتبارات و بودجه"، "زیر ساخت ها"، " آموزش و فرهنگ سازی"، " اقدامات بهبود وضع محیط زیست" و "ساختمان ها و محوطه" برای پیاده سازی سیستم مدیریت محیط زیستی به ترتیب دارای اولویت هستند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
270 - ردیابی آفت کش دیازینون در آب و خاک شالیزارهای استان مازندران با استفاده از Gas chromatography–mass spectrometry (GC-MS)
شینا انصاری همدانی رضا ارجمندی سعید متصدی زرندی محمدعلی باغستانی رضا عزیزی نژادزمینه و هدف: مصرف گسترده آفت کش دیازینون به عنوان یکی از آفت کش های شاخص ارگانوفسفره، برای کنترل کرم ساقه خوار برنج، مشکلات عدیده محیط زیستی در استانهای شمالی کشور در پی دارد. این تحقیق با هدف تعیین غلظت آفت کش دیازینون، وضعیت بالفعل شالیزارهای استان مازندران را از منظر أکثرزمینه و هدف: مصرف گسترده آفت کش دیازینون به عنوان یکی از آفت کش های شاخص ارگانوفسفره، برای کنترل کرم ساقه خوار برنج، مشکلات عدیده محیط زیستی در استانهای شمالی کشور در پی دارد. این تحقیق با هدف تعیین غلظت آفت کش دیازینون، وضعیت بالفعل شالیزارهای استان مازندران را از منظر آلودگی آب و خاک بررسی می کند. روش بررسی: در مجموع 50 نمونه آب و خاک برای کشت اول و 30 نمونه آب و خاک در کشت دوم نمونه برداری گردید و پس از انتقال به آزمایشگاه توسط دستگاه گاز کروماتوگرافی مورد اندازه گیری قرار گرفت. نمونه برداری در سه فصل بهار، تابستان و اوایل پاییز (برای کشت دوم برنج) انجام شد. یافته ها: بیشترین غلظت دیازینون در نمونه های آب کشت اول در ساری45/0 و آمل46/0 میلی گرم در لیتر و در کشت دوم،53/2 میلی گرم در لیتر در محمودآباد و سرخرود 36/2 میلی گرم در لیتر و در نمونه های خاک سیاهکلا 147 و بابل 80 نانوگرم بوده که بنظر می رسد بخش های واجد غلظت بالاتر در بخشهای مرکزی و شمالی استان متمرکز هستند. بحث و نتیجه گیری: نتایج حاصله بیانگر آن است که در طی دوره کشت برنج بالاخص کشت دوم با توجه به افت دما در پاییز و بارندگی،مردم منطقه در معرض غلظت بیشتری از این آفت کش قرار دارند که ضرورت توجه بیش از پیش به اعمال روش های مدیریت تلفیقی آفات بمنظور کاهش مصرف آفت کش های ارگانوفسفره بویژه جایگزینی دیازینون را اجتناب ناپذیر می سازد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
271 - نقش سرمایه انسانی پایدار و سبز در کسب مزیت رقابتی سازمان ها
نسرین بارفروش اکبر اعتباریان امیر نقش آرش شاهینزمینه و هدف : با توجه به شرایط و خواست جهان امروزی بسیاری از سازمان ها جهت اجرای استراتژی های زیست محیطی تلاش می کنند. هدف این پژوهش ارائه مدلی جهت شناسایی و ارزیابی نقش سرمایه انسانی پایدار و سبز در کسب مزیت رقابتی سازمان های فعال در صنعت نفت می باشد. روش بررسی: تحقی أکثرزمینه و هدف : با توجه به شرایط و خواست جهان امروزی بسیاری از سازمان ها جهت اجرای استراتژی های زیست محیطی تلاش می کنند. هدف این پژوهش ارائه مدلی جهت شناسایی و ارزیابی نقش سرمایه انسانی پایدار و سبز در کسب مزیت رقابتی سازمان های فعال در صنعت نفت می باشد. روش بررسی: تحقیق حاضر از منظر هدف کاربردی و از نظر روش گردآوری داده ها کمی- کیفی می باشد. جهت جمع آوری اطلاعات از منابع مکتوب و الکترونیکی به صورت هدفمند در حوزه پایداری سازمانی و زیست محیطی استفاده شده است. در بخش کیفی به صورت هدفمند و غیر تصادفی و ازطریق مصاحبه نیمه ساختاریافته و در بخش کمی با استفاده از نمونه گیري تصادفی ساده و پرسشنامه صورت گرفت. آزمون فرضیات مدل با روش الگوی معادلات ساختاری انجام شد. یافته ها : با توجه به نتایج بدست آمده از نرم افزار، می توان اذعان نمود که ابعاد مدیریت ارشد، کارکنان و سازمان تاثیر مثبت و معناداری بر عملکرد سبز سازمان داشته و در نهایت تاثیر مثبتی بر کسب مزیت رقابتی خواهند داشت. مقادیر ضریب مسیر در مدل برای مولفه های سازمان 504/0، کارکنان 286/0، مدیریت ارشد190/0 درصد تغییرات مربوط به متغیر عملکرد سازمانی پایدار و سبز 431/0 را به طور مستقیم تبیین می کنند. نتایج نشان می دهد مابین شاخص های اصلی پژوهش، منابع انسانی (با ضریب مسیر : 386/0) بیشترین تاثیر بر عملکرد سبز سازمان را دارد. همچنین تاثیر عملکرد سبز سازمان بر مزیت رقابتی( با ضریب مسیر 437/0) قابل توجه است. بحث و نتیجه گیری: نتایج به دست آمده از پژوهش نشان میدهد که شاخص کارکنان، مدیران ارشد و ذینفعان سه مولفه تاثیر گذار بر عملکرد سبز سازمان می باشند که بر مزیت رقابتی سازمان تاثیر مثبت دارند. به منظور اجرای موفقیت‌آمیز استراتژیهای سبز در صنایع آلاینده، به‌ویژه در پالایش نفت، مدیران ارشد باید بر دارایی‌های نامشهود سازمانهای سرمایه‌گذاری خود تمرکز کنند تا خلاقیت کارکنان خود را افزایش دهند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
272 - بررسی شاخص های گردشگری پایدار در دستیابی به ارزش‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی: ارائه راهکار برای اثرات مخرب
نگین ناصح لعبت تقویصنعت گردشگری یکی از فعالیت های مهم اقتصادی در قرن حاضر بوده که منابع اقتصادی و اجتماعی بسیاری را برای کشورهای مختلف جهان به همراه آورده است. توسعه اکوتوریسم به عنوان یکی از پر جاذبه ترین انواع گردشگری علاوه بر پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، آثار محیط زیستی قابل توج أکثرصنعت گردشگری یکی از فعالیت های مهم اقتصادی در قرن حاضر بوده که منابع اقتصادی و اجتماعی بسیاری را برای کشورهای مختلف جهان به همراه آورده است. توسعه اکوتوریسم به عنوان یکی از پر جاذبه ترین انواع گردشگری علاوه بر پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، آثار محیط زیستی قابل توجهی نیز می تواند داشته باشد. این آثار در صورت عدم دقت نظر، عدم تدوین و انجام اقدامات پیشگیرانه در قالب راهبردها، استانداردها و ارزیابی های مستمر، پیامدهای تخریبی بسیاری در محیطهای انسانی و طبیعی خواهند داشت و موجب ناپایداری محیطی و در نهایت ناپایداری اکوتوریسم خواهند شد. در عین حال اکوتوریسم می تواند به عنوان ابزاری مناسب در جهت توریسم پایدار نقش جهانی و یا محلی داشته باشد. علی رغم آن اکوتوریسم امروزه اغلب به درستی جهت دهی نشده و عمدتاً به گونه ای تعریف شده است که عملا از استانداردهای اعلام شده برای نیل و موفقیت در فرآیند پایداری فاصله دارد. تحقیق حاضر از نوع توصیفی- تشریحی می باشد و با استفاده از اسناد کتابخانهای تدوین گردیده است. هدف از این پژوهش، تشریح ارتباط مفاهیم گردشگری با توسعه پایدار و توصیف مشکلات و آلودگی های محیطزیست (اعم از آلودگی آب، هوا، خاک، صوت، بصری و پسماند) گردشگری ناپایدار است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
273 - ارزیابی کمی- مکانی محیطزیستی سه آلترناتیو راه‌آهن شیراز به روش ارتقاء یافته FAHP YAPP-
جهانبخش بالیست فائزه چهرآذر حمیدرضا جعفریزمینه و هدف: ایمنی راه آهن یک موضوع بسیار پیچیده است، که عوامل مختلفی در آن دخیل می باشند. بسیاری از تکنیک های ارزیابی ریسک که در راه آهن در حال حاضر مورد استفاده قرار می گیرند، تکنیک های تقریبا قدیمی هستند. در این مطالعه از روش ارتقاء یافته YAPP استفاده شده است. روش ب أکثرزمینه و هدف: ایمنی راه آهن یک موضوع بسیار پیچیده است، که عوامل مختلفی در آن دخیل می باشند. بسیاری از تکنیک های ارزیابی ریسک که در راه آهن در حال حاضر مورد استفاده قرار می گیرند، تکنیک های تقریبا قدیمی هستند. در این مطالعه از روش ارتقاء یافته YAPP استفاده شده است. روش بررسی: در این روش، از سه شاخص به منظور برآورد میزان ریسک هر آلترناتیو استفاده می شود. ریسک مربوط به طول هر آلترناتیو راه آهن، ریسک مربوط به تراکم جمعیت و تعداد ساکنین اطراف هر آلترناتیو و ریسک مربوط به وضعیت زمین شناسی و نقاط عطف هر آلترناتیو. جهت تکمیل ارزیابی گزینه ها از روش FAHP برای اولویت بندی آنها بر اساس شاخص ها و زیرشاخص های YAPP استفاده شده است. یافته ها: در این مطالعه سه آلترناتیو برای راه آهن شیراز وجود دارد، یک، کازرون- فراشبند، دوم، کازرون - کوار و سوم شیراز-نورآباد. نتیجه مطالعه نشان می دهد که آلترناتیو سوم ایمن ترین آلترناتیو با مقدار ریسک 779/127 در مقایسه با دو آلترناتیو دیگر با مقادیر ریسک 277 و 298 است. بر اساس نتایج اولویت بندی با روش FAHP نیزگزینه سوم به عنوان گزینه برتر شناخته شد. بحث و نتیجه گیری: روش YAPP با در نظر گرفتن عوامل طبیعی و انسانی در ارزیابی ریسک مسیرهای راه آهن روش کارایی می باشد که می تواند در انتخاب مسیر بهینه و ایمن در مرحله طراحی و برنامه ریزی پروژه ها مورد استفاده قرار بگیرد. با بهره گیری از روش های تصمیم گیری چندمعیاره همراه با روش YAPP انتخاب گزینه نهایی آسان تر و علمی تر انجام می شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
274 - بررسی برخی کاربردهای نظریه بازیها در مدیریت محیط زیست
فرزام هستی عبدالرسول سلمان ماهینیزمینه و هدف: مدیران و برنامه ریزان جهت عملی کردن برنامه های خود، نیازمند توجه به خواسته های ذینفعان، در ارتباط با پروژه کاری خود هستند. لذا به کار گیری روشی که قابل درک باشد و توانایی برقراری ارتباط مابین مدیران و ذینفعان را در فرآیند تصمیم گیری داشته باشد بسیار حائز اه أکثرزمینه و هدف: مدیران و برنامه ریزان جهت عملی کردن برنامه های خود، نیازمند توجه به خواسته های ذینفعان، در ارتباط با پروژه کاری خود هستند. لذا به کار گیری روشی که قابل درک باشد و توانایی برقراری ارتباط مابین مدیران و ذینفعان را در فرآیند تصمیم گیری داشته باشد بسیار حائز اهمیت است. بررسی پیش رو به کاربرد نظریه بازیها در حوزه های مورد بررسی محیط زیست نظیر حفاظت از تنوع زیستی، آلودگی های محیط زیست و برنامه ریزی و آمایش سرزمین خواهد پرداخت. روش بررسی: روش جمع آوری اطلاعات در این تحقیق شامل بررسی کتابخانه ای و اسنادی و تحلیل محتوای مطالعات انجام شده است. در بخش حفاظت از تنوع زیستی به بررسی نقش نظریه بازیها در تصمیم گیری های مربوط به مدیریت مناطق تحت حفاظت و همچنین کاربرد آن در حوزه اکولوژی رفتار پرداخته خواهد شد. در تصمیم گیری های مربوط به مواد زائد که ارتباط تنگاتنگی با آلودگی های محیط زیست دارد، کاربرد نظریه بازیها در این زمینه نیز مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین بکارگیری این مدل در برنامه ریزی های مربوط به سرزمین نیز مورد بحث قرار گرفت و مدل کاربرد نظریه بازیها در آمایش سرزمین ارائه گردیده است. یافته ها: نظریه بازیها، به عنوان یک رویکرد، در ساختار و درک مشکلات مدیریت محیط زیستی در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه در حال پیشرفت است. نظریه بازیها توانایی این را دارد که رفتار بازیکنان را در فرآیند تصمیم گیری پیش بینی کند، با بهره گیری از این ویژگی تعارضات بوجود آمده میان ذینفعان حل و فرآیند تصمیم گیری مورد قبول بازیکنان خواهد بود. با به کارگیری این روش بسیاری از مشکلات گریبان گیر محیط زیست که به دلیل ماهیت عمومی کالاها است حل خواهد شد. بحث و نتیجه گیری: در این مقاله به بررسی کاربرد های مختلف نظریه بازیها در سه حوزه عمده محیط زیست یعنی حفاظت از تنوع زیستی، آلودگی محیط زیست و آمایش سرزمین پرداخته شد. به وضوح روشن است که با بکارگیری این فن می توان بسیاری از مشکلات گریبان گیر مدیریت محیط زیست کشور مدلسازی و حل شوند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
275 - بررسی منابع، ساختار شیمیایی، اثرات بهداشتی و محیط زیستی فلزات سنگین در خاک
حمید عباسی تبار عیسی سلگی کامران شایسته ثمر مرتضویزمینه و هدف : خاک یکی از مهمترین اجزاء اکوسیستم است که محیطی مناسب برای ذخیره عناصر غذایی و انجام فرآیندهای بیولوژیکی و شیمیایی می باشد و به عنوان یک فیلتر طبیعی با نگهداری و انتقال آلاینده ها، اثرات مضر آنها را کاهش می دهد. این پژوهش با هدف بررسی منابع، ساختار شیمیایی أکثرزمینه و هدف : خاک یکی از مهمترین اجزاء اکوسیستم است که محیطی مناسب برای ذخیره عناصر غذایی و انجام فرآیندهای بیولوژیکی و شیمیایی می باشد و به عنوان یک فیلتر طبیعی با نگهداری و انتقال آلاینده ها، اثرات مضر آنها را کاهش می دهد. این پژوهش با هدف بررسی منابع، ساختار شیمیایی و اثرات بهداشتی و محیط زیستی برخی فلزات سنگین موجود در خاک انجام گرفت.روش بررسی : روش تحقیق به صورت نظری و استفاده از منابع کتابخانه ای بود. در ابتدا منابع و سپس ساختار و اثرات بهداشتی و محیط زیستی فلزات سنگین در خاک بررسی گردید.یافته ها : نتایج نشان می دهد که فلزات سنگین بر خلاف آلوده کننده های آلی، تغییر ناپذیر و غیر قابل تجزیه و دارای اثرات فیزیولوژی بر موجودات زنده می باشند و در غلظت های کم حائز اهمیت می باشد. فلزات سنگین به طور طبیعی در خاک بر اثر فرآیندهای پدوژنیک ایجاد می شوند. عواملی انسانی همچون توسعه مناطق صنعتی، پسماندهای معدنی، استفاده از کودهای شیمیایی، آفت کشها، لجن فاضلاب و آبیاری زمینهای کشاورزی با فاضلاب، باقی مانده های ناشی از سوختن زغال سنگ، پتروشیمی ها و رسوبات اتمسفری می توانند غلظت این فلزات را افزایش داده و باعث آلودگی خاک به فلزات سنگین شوند.بحث و نتیجه گیری : خاک نقش بسیار مهمی در تامین غذا برای انسان و دیگر موجودات دارد و آلوده شدن آن توسط فلزات سنگین می تواند اثرات جبران ناپذیری به همراه داشته باشد. شناخت کافی از غلظت، منابع، ساختار شیمیایی و پتانسیل خطرات بهداشتی و محیط زیستی فلزات سنگین، برای پیشگیری از آلودگی و انتخاب روش مناسب جهت اصلاح و بازسازی خاک ضروری است. ایجاد منابع قابل دسترس برای تولیدات کشاورزی و افزایش امنیت غذایی از اهداف اصلاح خاک های آلوده می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
276 - واکاوی کتب درسی پیش دبستانی از نظر توجه به مولفه های زیست محیطی
آرزو پرکار خدبجه آذر مهدیه شادپورگوابریزمینه و هدف: آموزش، اثربخش‌ترین ساز و کار جامعه برای مقابله با بزرگترین چالش این قرن؛ یعنی آلودگی زیست محیطی است. پژوهش حاضر، با هدف ارزیابی میزان توجه به آموزش محیط زیست درکتب درسی دوره پیش‌دبستانی انجام گردید. روش بررسی: این پژوهش از نظر هدف از زمره تحقیقات کاربردی أکثرزمینه و هدف: آموزش، اثربخش‌ترین ساز و کار جامعه برای مقابله با بزرگترین چالش این قرن؛ یعنی آلودگی زیست محیطی است. پژوهش حاضر، با هدف ارزیابی میزان توجه به آموزش محیط زیست درکتب درسی دوره پیش‌دبستانی انجام گردید. روش بررسی: این پژوهش از نظر هدف از زمره تحقیقات کاربردی و از نظر روش، تحلیل محتوا سـت. کلیه کتب دوره پیش دبستانی استان گیلان به عنوان جامعه آماری تحقیق و با توجه به ماهیت تحقیق حاضر، کل جامعة آماری به عنوان نمونه در نظر گرفته شدند. ابزار تحقیق، چک لیست تحلیل محتوا، دربرگیرندة استانداردهای آموزش محیط زیست ویسکانسین بود. بر این اساس در کتب دوره پیش دبستانی، زیرمؤلفه های مرتبط با هریک از پنج مؤلفه اصلی استانداردهای فوق، استخراج و هر یک از مؤلفه ها در قالب 5 مؤلفه فرعی تدوین شد. یافته ها: پس از کدگذاری و شمارش فراوانی هر یک از زیرمؤلفه ها با استفاده از آمار توصیفی (فراوانی، درصد فراوانی نسبی و فراوانی تجمعی)بیشترین میزان توجه درزمینه مهارت پرسش وتحلیل (72/84%) می باشد؛ پس ازآن به ترتیب مسئولیت شخصی و مدنی(38/6%)؛ مهارت عمل و تصمیم گیری (5٪)؛ دانش فرایندها و سیستم های طبیعی (77/2%) و در نهایت مهارت بررسی موضوعات زیست محیطی کمترین میزان توجه (11/1%) رابه خوداختصاص داده اند بحث و نتیجه گیری: .با توجه به اینکه میزان توجه به مؤلفه های آموزش محیط زیست در محتوای برنامه درسی دوره پیش‌دبستانی در حد مطلوب و رضایت‌بخش نبوده، به عنوان نقطه ضعف این کتاب ها از این حیث محسوب می شود. لذا بنا به اهمیت آموزش مؤلفه های زیست محیطی در دوره پیش‌دبستانی به عنوان دوره پایه در فراگیری کودکان، پیشنهاد میشود برنامه ریزان محتوای آموزشی در تدوین کتب، بازنگری و در گنجاندن شاخص‌ها و استانداردهای آموزش محیط زیست در کتب درسی اهتمام بیشتری ورزند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
277 - بررسی رابطه بین حس زیبایی‌شناسی و باورهای مذهبی با رفتارهای محیط زیستی (مورد مطالعه شهر کرمان)
علی مرادی جمیله اسفندیار پورزمینه و هدف: بحران محیط زیستی در قالب تغییر در آب و هوا، کاهش تنوع زیستی، تخریب محیطزیست، فجایع به وجود آمده ناشی از آن، کمبود آب و بسیاری دیگر از مشکلات، واقعیت‌هایی هستند که تغییراتی را در الگوهای زندگی نسل حاضر ایجاد کرده‌اند و آینده را نیز تحت تأثیر قرار خواهند داد أکثرزمینه و هدف: بحران محیط زیستی در قالب تغییر در آب و هوا، کاهش تنوع زیستی، تخریب محیطزیست، فجایع به وجود آمده ناشی از آن، کمبود آب و بسیاری دیگر از مشکلات، واقعیت‌هایی هستند که تغییراتی را در الگوهای زندگی نسل حاضر ایجاد کرده‌اند و آینده را نیز تحت تأثیر قرار خواهند داد. سؤال اصلی این پژوهش این است که رابطه بین حس زیبایی‌شناسی و باورهای مذهبی با رفتارهای محیط زیستی با تأکید بر شهر کرمان چیست؟ هدف این پژوهش بررسی رابطه بین حس زیبایی‌شناسی و باورهای مذهبی با رفتارهای محیط زیستی است. روش بررسی: روش مطالعه پیمایشی و ابزار گردآوری دادهها، پرسشنامه میباشد. جامعه آماری شهروندان بالای ۱۶ سال شهر کرمان است. بر اساس فرمول نمونهگیری کوکران تعداد 374 پرسشنامه مبنای تحلیل قرار گرفتند. تحلیلهای آماری با استفاده از دو نرمافزار SPSS و AMOS انجام گرفت. یافته ها: نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل (SPSS) نشان میدهد که حس زیباشناختی محیط زیستی و باورهای دینی مردم با رفتارهای محیط زیستی رابطه معنادار دارند. به این معنا که با ارتقای حس زیبایی‌شناسی مردم و همچنین تقویت باورهای دینی آنها، گرایش به انجام صحیح رفتارهای محیط زیستی افزایش مییابد. نتایج حاصل از رگرسیون چندگانه نشان میدهد که حس زیبایی‌شناسی با (21/7 T=) و معنی‌داری (000/0Sig.T=) توانسته است به تنهایی 35/0 درصد از تغییرات درونی رفتارهای محیط زیستی را تبیین نمایند. نتایج حاصل از مدل معادله ساختاری (AMOS) نشان میدهد که میزان استفاده از رسانهها با ضریب رگرسیون 175/0، حس زیبایی‌شناسی با مقدار 183/0 و پایگاه اقتصادی اجتماعی با مقدار ضریب رگرسیون استاندارد برابر 160/0- بر متغیر وابسته تأثیر معنادار دارند. بحث و نتیجه گیری: استنباط میشود که در جامعه‌ای که افراد از ذوق و سلائق زیبایی‌شناسی برخوردار باشند و نسبت به محیطزیست خود علاقه نشان دهند، رفتارهای مسئولانه و صحیح خود را در برابر طبیعت و زیست‌بوم خود انجام خواهند داد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
278 - ارزیابی دانش زیست محیطی دانشجویان دانشگاه رازی با تاکید بر گرمایش جهانی و تغییرات اقلیمی
حسن ذوالفقاری سمیه ناصرپورزمینه و هدف: هدف از این پژوهش سنجش میزان آگاهی دانشجویان از پدیده گرمایش جهانی، تغییر اقلیم، پیامد های آن در ایران و راهکارهای مقابله با آن است. روش بررسی: روش مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نظر روش انجام پیمایشی است. اطلاعات مورد نیاز آن به وسیله پرسشنامه محقق ساخ أکثرزمینه و هدف: هدف از این پژوهش سنجش میزان آگاهی دانشجویان از پدیده گرمایش جهانی، تغییر اقلیم، پیامد های آن در ایران و راهکارهای مقابله با آن است. روش بررسی: روش مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نظر روش انجام پیمایشی است. اطلاعات مورد نیاز آن به وسیله پرسشنامه محقق ساخته گرداوری شده است. جامعه آماری تحقیق شامل دانشجویان دانشگاه رازی کرمانشاه است، نمونهگیری تعداد دانشجویان از روش تصادفی طبقهای و حجم نمونه بر اساس جدول مورگان 375 نفر تعیین شد. ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه محقق ساخته بود. برای سنجش روایی پرسشنامه از اعتبار صوری و برای محاسبه‌ی میزان پایایی پرسشنامه، از روش آلفای کرونباخ با ضریب 87/0 استفاده شده است. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از آزمونهای آمار توصیفی و استنباطی بوسیله‌ی نرم افزارهای ExcelوSpss انجام شده است. متغیرهای مورد سنجش جنسیت، مقطع تحصیلی و رشته تحصیلی هستند. یافتهها: یافته‌های پژوهش بیانگر آن است که سطح شناخت دانشجویان از گرمایش جهانی و تغییر اقلیم در حد متوسط است، اما میزان آگاهی دانشجویان بر حسب جنسیت تفاوتی ندارد، همچنین بین میزان آگاهی دانشجویان و دانشکده‌ی محل تحصیل آنان تفاوتی وجود ندارد، اما دانشجویان رشته‌ی آب و هواشناسی بنا بر ماهیت رشته تحصیلی در مقایسه با دانشجویان سایر رشته‌ها از سطح آگاهی بالاتری برخوردارند. ضمن آنکه بین مقطع تحصیلی و میزان شناخت دانشجویان باتوجه به سطح معناداری (05/0p< ) و با اطمینان 95 درصدی رابطه‌ی معنی داری وجود دارد. بحث و نتیجهگیری: از آنجاکه آموزش، پیش نیاز دانش و آگاهی عمومی نسبت به مسائل و مشکلات پیرامون افراد به شمار می‌رود، به دنبال آگاهی افراد از موضوعی خاص (مانند گرمایش زمین و تغییرات اقلیمی، نمودهای آن در جامعه و راهکارهای مقابله با پیامدهای آن)، شاهد تغییر نگرش نسبت به آن خواهیم بود، و تغییر نگرش میتواند منجر به حس مسئولیت پذیری شود. به این ترتیب ما با بالا بردن سطح آگاهی عمومی (به ویژه در دانشجویان بعنوان قشری آگاه و تآثیر گذار) در جامعه می‌توانیم آنان را برای مشارکت در حل مشکلات زیست محیطی تشویق نماییم. به این منظور پیشنهاد میشود یک برنامه آموزشی اساسی برای بالا بردن سطح دانش زیست محیطی دانشجویان در دانشگاهها تدوین و اجرا شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
279 - تدوین برنامه راهبردی مدیریت بهداشت، ایمنی و محیطزیست مدارس استان کرمانشاه
الهام کاویانی ولی ناصری پلنگرد نسرین چوبکار مرتضی کلهریزمینه و هدف: امروزه، چالش بزرگ اکثر کشورها، تهدیدات بهداشتی و زیستمحیطی است. آموزش بهداشت، ایمنی و محیطزیست تأثیر به سزایی در کاهش این تهدیدات دارد. ضروری است جهت تأمین شرایط مناسب برای نیل به اهداف آموزشی، تربیتی و تضمین سلامت افراد در جامعه در سنین مختلف به اعمال شی أکثرزمینه و هدف: امروزه، چالش بزرگ اکثر کشورها، تهدیدات بهداشتی و زیستمحیطی است. آموزش بهداشت، ایمنی و محیطزیست تأثیر به سزایی در کاهش این تهدیدات دارد. ضروری است جهت تأمین شرایط مناسب برای نیل به اهداف آموزشی، تربیتی و تضمین سلامت افراد در جامعه در سنین مختلف به اعمال شیوه‌های مناسب مدیریت بهداشت، ایمنی و محیطزیست در مدارس پرداخت. لذا، هدف پژوهش حاضر کمک به تدوین راهبردهای مدیریت بهداشت، ایمنی و محیطزیست در محدوده مطالعاتی است. روش بررسی: این پژوهش از نوع کیفی است که دارای دو مرحله اصلی میباشد. در گام نخست وضع موجود با تهیه ماتریس ارزیابی عوامل داخلی (IFE) و خارجی (EFE) مورد بررسی قرار گرفت. در مرحله دوم با تهیه ماتریس فرصتها، تهدیدات، قوت‌ها و ضعفها (SWOT)، راهبرد متناسب با عوامل، ارایه گردید. یافتهها: به ترتیب بیشترین امتیاز در نقاط قوت، مدیریت بهداشت، ایمنی و محیطزیست مدارس شهر کرمانشاه،" جلب مشارکت درون بخشی و برون بخشی به‌ویژه دانشگاه علوم پزشکی استان و شهرداری"، در نقاط ضعف "بی‌توجهی نسبت به رعایت دستورالعمل‌های ایمنی، ضعف در نظارت و آموزش"، در فرصتها "همکاری و پیگیری رفع مشکلات ایمنی، سلامت محیط و نواقص مشاهده‌شده در مدارس از طریق مرکز بهداشت و اداره کل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس"و در تهدیدها "عدم سیستم نظارتی پایا در اجرای برنامههای مروج سلامت در استان" بود. بحث و نتیجهگیری: نتایج حاصل از ارزیابی راهبردها حاکی از آن است که اولین قدم در راستای اهداف مدیریت راهبردی محدوده مطالعاتی، راهبرد "حمایت مدیران ارشد از قوانین و مقررات در جهت پیشبرد اهداف HSE در مدارس، جلب منابع مالی - اعتباری و حمایت مدیران ارشد در خصوص جذب منابع انسانی خبره در زمینه HSE میباشد." طراحی نظام کارآمد و اثر بخش در جهت نظارت بر اجرای برنامههای مربوطه و بازنگری قوانین مربوط به مدارس و توجه به موارد ایمنی و بهداشتی و سازماندهی و استفاده از سرمایه‌های انسانی توانمندی" نیز در اولویت دوم قرار دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
280 - بررسی تاثیر آموزش محیط زیست بر ارتقاء آگاهی محیط زیستی دانش آموزان ( نمونه موردی: دبیرستانهای شهر کرج )
محمدمهدی ضرابی سودابه مفاخری محیا احمدیان ندا زرکشزمینه و هدف: آموزش محیط زیست بنیادی ترین شیوه در حفاظت از محیط زیست بوده که هدف از آن یافتن مناسبترین و بهترین نظام و شیوه ارائه مطالب و اجرای ساختاری است که زمینه ساز ارتقاء آگاهی های محیط زیستی در سطح جامعه می باشد. در پژوهش حاضر، تاثیر آموزش در ارتقاء آگاهی دانش آموز أکثرزمینه و هدف: آموزش محیط زیست بنیادی ترین شیوه در حفاظت از محیط زیست بوده که هدف از آن یافتن مناسبترین و بهترین نظام و شیوه ارائه مطالب و اجرای ساختاری است که زمینه ساز ارتقاء آگاهی های محیط زیستی در سطح جامعه می باشد. در پژوهش حاضر، تاثیر آموزش در ارتقاء آگاهی دانش آموزان درباره اهمیت مسائل محیط زیستی بررسی شده است. روش بررسی: تحقیق حاضر از نوع کاربردی و به روش توصیفی، همبستگی، ارتباطی می باشد و شیوه اجرای آن به صورت میدانی و با استفاده از پرسشنامه و تجزیه و تحلیل داده به وسیله نرم افزار SPSS صورت می گیرد. جهت بررسی، تعداد 150 پرسشنامه به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای از میان دانش آموزان مقطع پیش از یازده شهر کرج و 150 نفر از دانش آموزان مقطع یازده جمع آوری شد. یافته ها: نتایج حاصل از ضریب همبستگی اسپیرمن به این شرح است: دانش آموزان مقطع یازده که کتاب انسان و محیط زیست را جز دروس خود داشته اند، آگاهی آنان نسبت به محیط زیست افزایش یافته است. بحث و نتیجه گیری: هر چه سطح تحصیلات پدر دانش آموزان بیشتر بوده است، آگاهی دانش آموزان نسبت به محیط زیست افزایش پیدا کرده است. نتایج حاصل از ضریب همبستگی بین دو متغیر تحصیلات مادر دانش آموزان و میزان آگاهی دانش آموزان نسبت به محیط زیست حاکی از آن است که بین دو متغیر مذکور در سطح 5% خطا رابطه معنی داری وجود دارد. به عبارت دیگر هر چه سطح تحصیلات مادر دانش آموزان بیشتر بوده است، آگاهی دانش آموزان نیز نسبت به محیط زیست بیشتر می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
281 - تصمیم گیری استراتژیک در حفاظت از گونه های خاص حیات وحش محیط زیست (مورد مطالعه: گونه در معرض خطر انقراض – یوزپلنگ آسیایی)
شهرام شیران زائی دردانه آقاجانیزمینه و هدف: تصمیم گیری استراتژیک متوجه آینده و اهداف عالی سازمان می باشد و با توجه به رویکرد بلند مدت از معتبرترین نوع تصمیمات محسوب می شود که در شرایط عدم خاطر جمعی و با دانستنی های نامطمئن اتخاذ می شوند. موفقیت یا شکست هر سازمان رابطه مستقیم با تصمیم های کلان و استر أکثرزمینه و هدف: تصمیم گیری استراتژیک متوجه آینده و اهداف عالی سازمان می باشد و با توجه به رویکرد بلند مدت از معتبرترین نوع تصمیمات محسوب می شود که در شرایط عدم خاطر جمعی و با دانستنی های نامطمئن اتخاذ می شوند. موفقیت یا شکست هر سازمان رابطه مستقیم با تصمیم های کلان و استراتژیک مدیران ارشد در آن سازمان دارد. شناخته های تجربی و تحلیل ها تاکید کننده آن است که تصمیمات استراتژیک با توجه به اثر رهنمود و جهت دهنده رفتارهای سازمانی اهمیتی بسیار دارند. امروزه تصمیم گیری استراتژیک براي جلوگیري از گسترش فجایع زیست محیطی و انقراض گونه های خاص حیات وحش بسیار حائز اهمیت است. هدف این پژوهش بررسی تصمیم گیری استراتژیک در حوزه تنوع زیستی و حفاظت از گونه در حال انقراض یوزپلنگ آسیایی می باشد. روش بررسی: فلسفه این پژوهش اثبات گرایانه و با رویکرد استقرایی انجام گردیده است. پژوهش حاضر از نظر ماهیت تحقیق کیفی، هدف آن کاربردی و از نظر راهبرد استقرایی است. متد آن توصیفی- تحلیلی و از شاخه مطالعه موردی انتخاب شده است. روش تجزیه و تحلیل داده های کیفی در این تحقیق با جستجوی ادبیات، بررسی متون و نوشته های مختلف، مشورت با اساتید و صاحبنظران و داده ها بر اساس مشاهده گردآوری، تجزیه و تحلیل و نتیجه گیری گردید و از نتایج آن در تصمیمات آتی و برنامه ریزی استفاده می شود. یافته ها: در حال حاضر صرفاً تعداد معدودی از آن در ایران و در زیستگاه های پراکنده وجود دارد و مقابله با انقراض آن به چالشی ملی و بین المللی تبدیل شده است. بحث و نتیجه گیری: بر اساس نتایج پژوهش، تصمیم اتخاذ شده منجر به زادآوری این گونه حیات وحش در شرایط اسارت گردید و برای بهبود وضعیت، تصمیمات راهبردی سازمان مؤثر خواهد بود. استفاده از اطلاعات استراتژیک در فرآیند تصمیم گیری حوزه محیط زیست ضروری است. فقدان اطلاعات استراتژیک تصمیم گیرندگان این گونه حیات وحش نمی توانند شناختی از مشکل پیش روی به دست آورند و تصویری از راه حل بدیل را به طور واضح ترسیم کنند. در این صورت انتخاب درست از بین این راه حل ها نیز ممکن نبوده است و اجرای گزینه نهایی با مشکلات و چالش های جدی روبرو گشته است. در این راستا تصمیمات استراتژیک بهنگام از آسیب وارده به این گونه در معرض خطر انقراض که در راس هرم زنجیره غذایی قراردارد پیشگیری می نماید و باعث حفظ ژنتیک این گونه ارزشمند می گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
282 - شناسایی قواعد آمره حقوق بین‌الملل با نگاهی به امکان ظهور قواعد آمره در حقوق بین‌الملل محیطزیست
مجتبی سبحانی نیا محسن عبدالهی سید عباس پورهاشمییکی از مفاهیم کلیدی که در توسعه حقوق بین‌الملل نقش مهم داشته است، مفهوم قواعد آمره بوده است. قواعد آمره به دلیل ماهیت بنیادین و تخطی‌ناپذیری در رأس سلسله مراتب هنجاری در حقوق بین‌الملل قرار می‌گیرند و براین اساس تمامی دولتها در رعایت آنها دارای منفعت حقوقی هستند. علیرغ أکثریکی از مفاهیم کلیدی که در توسعه حقوق بین‌الملل نقش مهم داشته است، مفهوم قواعد آمره بوده است. قواعد آمره به دلیل ماهیت بنیادین و تخطی‌ناپذیری در رأس سلسله مراتب هنجاری در حقوق بین‌الملل قرار می‌گیرند و براین اساس تمامی دولتها در رعایت آنها دارای منفعت حقوقی هستند. علیرغم اینکه درباره مفهوم قواعد آمره به عنوان بخشی از بدنه حقوق بین‌الملل، کمتر تردید شده است، ضوابط شناسایی و محتوای آن همواره محل بحث بوده است؛ از این رو، چیستی این قواعد و ارائه راهکاری دقیق برای شناسایی آن یکی از مسائل مناقشه‌برانگیز و دشوار حقوق بین‌الملل به شمار می‌آید. این مقاله در پی پاسخگویی به این سؤال است که با توسل به چه معیارهایی میتوان قواعد آمره را در پهنه حقوق بین‌الملل مورد شناسایی قرار داد و پس از آن نگاهی به امکان ظهور قواعد آمره در قلمرو حقوق بین‌الملل محیط زیست خواهد کرد. روش بررسی این پژوهش، تحلیلی-توصیفی میباشد و شیوه گردآوری اطلاعات، کتابخانهای است. با هدف زدودن ابهامات در خصوص چگونگی شناسایی قواعد آمره، دو معیار قاعده حقوق بین‌الملل عام و پذیرش و شناسایی به عنوان معیارهای پیشنهادی در این راستا مورد واکاوی قرار خواهند گرفت. یافته‌های این پژوهش نشان میدهد برخی قواعد مرتبط با حقوق بین‌الملل محیطزیست، از جایگاه قاعدة آمره برخوردار بوده؛ ولی می‌بایست از سوی جامعة بین‌المللی دولتها در کُل نیز مورد پذیرش و شناسایی واقع گردند؛ که تا آن زمان قواعد مذکور فاقد اثر آمره خواهند بود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
283 - بررسی رویکرد مالیات سبز در کشور، با کمک روش فازی و دیمتل
جواد رسمی زهرا عابدی مصطفی پناهی یگانه موسوی جهرمیزمینه و هدف: دولت های کشورهای در حال توسعه ملاحظه کردند که مالیات های زیست محیطی علاوه بر کمک به تحقق اهداف زیست محیطی، دستیابی به سایر اهداف اقتصادی و اجتماعی از قبیل کاهش نرخ بیکاری را نیز ممکن می سازند. در گذشته، سیاست هایی که هدفشان به حداقل رساندن نرخ بیکاری بوده، أکثرزمینه و هدف: دولت های کشورهای در حال توسعه ملاحظه کردند که مالیات های زیست محیطی علاوه بر کمک به تحقق اهداف زیست محیطی، دستیابی به سایر اهداف اقتصادی و اجتماعی از قبیل کاهش نرخ بیکاری را نیز ممکن می سازند. در گذشته، سیاست هایی که هدفشان به حداقل رساندن نرخ بیکاری بوده، تأثیر منفی بر سایر اهداف سیاست دارند، زیرا آنها درآمدهای خصوصی را کاهش می دهند، به ویژه برای افراد در مزایای دولت. بنابراین، اجرای سیاست های زیست محیطی از نظر سیاسی دشوار است. با این حال، برای اینکه اصلاحات مالیات سبز از لحاظ اجتماعی قابل قبول باشند، باید سیاست های مکمل مانند کاهش هزینه های عمومی برای کاهش بار مالیات سبز بر بخش خصوصی به حداقل برسند. روش بررسی: مالیات های سبز منجر به کاهش رفاه اجتماعی شده و تأثیر بیشتری بر هزینه های عمومی درون زا دارد بنابراین، به حداقل رساندن هزینه های عمومی به عنوان یک سیاست مکمل برای پیشبرد اثرات بازار کار اصلاحات مالیات سبز در کشورهای در حال توسعه ناموفق خواهد بود. یافته ها: در نتیجه، سیاست گذاران در این کشورها باید به دنبال روش های دیگری برای کمک به آنها در کاهش بار مالیاتی سبز بر کار باشند که به نوبه خود، آنها را قادر به اجرای اصلاحات مالیاتی محیط زیست خواهد کرد. بحث و نتیجه گیری: در مطالعه حاضر از نرم افزار Spss26 برای توصیف جامعه آماری و داده های تحقیق از نرم افزار Excelبرای تکنیک دیمتل و تحلیل دلفی فازی و نرم افزار ANP فازی استفاده می گردد.در سطح دوم از روش دلفی فازی با استفاده از Excel استفاده می گردد، در سطح سوم نیز بر اساس سوالات و متغیر های تشکیل دهنده از فرایند تحلیل شبکه‌ای فازی (FANP) استفاده گردید. در سطح آخر برای بررسی روابط از تکنیک دیمتل استفاده شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
284 - بررسی عوامل موثر بر میزان مشارکت دهیاران در حفظ و نگهداری از محیط زیست روستایی شهرستان ساری
حیدر آهنگری کیاسری مهدی چرمچیان لنگرودیمحیط زیست یکی از ابعاد حساس و آسیب پذیر روستاها می باشد که تحقیق حاضر بررسی عوامل موثر بر میزان مشارکت دهیاران در حفاظت از محیط زیست روستایی شهرستان ساری انجام گرفته است. تحقیق حاضر از نوع کاربردی و به روش توصیفی- همبستگی می باشد. جامعه آماری این تحقیق کلیه دهیاران شهرس أکثرمحیط زیست یکی از ابعاد حساس و آسیب پذیر روستاها می باشد که تحقیق حاضر بررسی عوامل موثر بر میزان مشارکت دهیاران در حفاظت از محیط زیست روستایی شهرستان ساری انجام گرفته است. تحقیق حاضر از نوع کاربردی و به روش توصیفی- همبستگی می باشد. جامعه آماری این تحقیق کلیه دهیاران شهرستان ساری می باشند، که تعداد آن ها 249 نفر برآورد شده است و تعداد نمونه بر اساس فرمول کوکران 129 نفر برآورد شد که با اضافه کردن 30 به آن در مجموع به 159 رسانده شد و نیز به منظور انتخاب نمونه ها از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای با انتساب متناسب، استفاده گردید. ابزار تحقیق پرسش نامه ای محقق ساخته بود که روایی محتوایی آن براساس نظر متخصصان ترویج و آموزش کشاورزی تأیید و پایایی آن با استفاده از فرمول آلفای کرونباخ برابر با 85/0محاسبه گردید که در نهایت جمعاً به 130 پرسش نامه پاسخ داده شد. با توجه به نتایج پژوهش، بین متغیرسن، درآمد، سابقه و ویژگی شغلی با متغیر مشارکت در حفاظت از محیط زیست همبستگیمعنی داریوجودندارد. همچنین بین عوامل اجتماعی، عوامل آموزشی، عوامل اقتصادی و عوامل نگرشی با میزان مشارکت در حفاظت از محیط زیستدرسطح 1 درصد خطاهمبستگیمثبتومعنی داریوجوددارد. براساس نتایج حاصل از رگرسیون ترتیبی، 36 درصد از واریانس متغیر ملاک (مشارکت در حفاظت از محیط زیست) توسط متغیرهای اقتصادی، اجتماعی، نگرشی و آموزشی که همبستگی معنی داری با متغیر وابسته داشتند، تبیین می شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
285 - تعیین معیارهای مؤثر جهت مکانیابی انواع نیروگاهها
سیده سولماز دشتی فاطمه دشت بزرگیامروزه مطالعات مکانیابی به منظور توسعه صنعتی در مورد کلیۀ نیروگاه ها بسیار متداول شده است. در این گونه مطالعات برای انتخاب بهترین مکان جهت احداث نیروگاه معیارهای مختلفی مورد توجه قرار می گیرند. در تحقیق حاضر در مرحله اول انواع نیروگاه ها و نحوه کارکرد آنها مورد بررسی قر أکثرامروزه مطالعات مکانیابی به منظور توسعه صنعتی در مورد کلیۀ نیروگاه ها بسیار متداول شده است. در این گونه مطالعات برای انتخاب بهترین مکان جهت احداث نیروگاه معیارهای مختلفی مورد توجه قرار می گیرند. در تحقیق حاضر در مرحله اول انواع نیروگاه ها و نحوه کارکرد آنها مورد بررسی قرار گرفت. سپس در مرحله بعد معیارهای مؤثر در فعالیت نیروگاه، انتخاب محل و عملکرد آن مشخص و به سه دستۀ محیطی_ فنی، اقتصادی_اجتماعی و محدودیت های زیست محیطی تقسیم بندی شدند. به طور کل کلیۀ معیارها و زیر معیارها در رابطه با مکانیابی انواع نیروگاه ها (بخاری، گازی، سیکل ترکیبی، هسته ای، برق آبی، تلمبه ای_ذخیره ای، امواج، جزرومدی، بادی، خورشیدی، زمین گرمایی، بیومس، دیزلی و مگنتو هیدرودینامیک) بیان شدند. در نهایت با ذکر معیارهایی همانند: منبع انرژی نیروگاه ها، قابلیت استفاده و دسترسی به منبع، هزینه، اثر مطلوب یا نامطلوب بر محیط انسانی و توان تولید نیرو به صورت خلاصه ویژگی های یک نیروگاه مشخص گردیدند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
286 - کنترل آثار صنایع دریایی بر محیط زیست دریا با هدف توسعه پایدار
سید ناصر سعیدی رحیم چلداوی سید کاظم موسوی جرفیکی از دغدقه های جامعه کنونی بشر تعادل بین تاثیرات دو مقوله حفظ سلامتی محیط زیست دریایی و فعالیت های روبه رشد و وسیع صنایع ساحلی و فراساحلی با هدف توسعه پایدار است. عدم توجه به این مسئله چه بسا منافع کوتاه مدت و سودهای اقتصادی این فعالیت ها، تحت الشعاع ضررهای بلند مدت و أکثریکی از دغدقه های جامعه کنونی بشر تعادل بین تاثیرات دو مقوله حفظ سلامتی محیط زیست دریایی و فعالیت های روبه رشد و وسیع صنایع ساحلی و فراساحلی با هدف توسعه پایدار است. عدم توجه به این مسئله چه بسا منافع کوتاه مدت و سودهای اقتصادی این فعالیت ها، تحت الشعاع ضررهای بلند مدت و جبران ناپذیری گردد.در این راستا باید به این سوال پاسخ داد که منظور از یک محیط زیست دریایی سالم چیست؟ و دارای چه مولفه هایی می باشد؟ آثار منفی زیادی که بر اثر پدیده های ناشی از صنایع دریایی رخ می دهد در قالب چند بحث مهم مانند اثرات صوت، تغییرات آب و هوایی، خطر سیل، آلودگی هوا، کیفیت و مشخصه های فیزیکی و شیمیایی آب مطرح شده است. در این مقاله سعی شده است قوانین کشورهای پیشرفته که با هدف کنترل هر چه بیشتر فعالیت های دریایی وضع شده، معرفی گردد. در پایان با مقایسه آثار این گونه فعالیت ها و مفهوم محیط زیست سالم تعریف شده، استـــراتژی کنتــرلی و نظارتی تبیین می گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
287 - جایگاه حقوق محیط زیست درحقوق بین الملل جنگ
پروین فرشچى فرهاد دبیرى مجید عباسپور مهرداد ناظمى ملینا اتحاداهمیت و نقش اساسی محیط زیست در زندگی و تکامل انسان انکار ناپذیراست. حال آن که جنگ به عنوان یکی از فعالیت های مخرب انسانی باعثتخریب محیط زیست شده و در واقع این مهم ترین رکن بقای انسان کمتریناهمیت را در حقوق بین الملل جنگ به خود اختصاص داده است.همان طور که می دانیم تکنیک أکثراهمیت و نقش اساسی محیط زیست در زندگی و تکامل انسان انکار ناپذیراست. حال آن که جنگ به عنوان یکی از فعالیت های مخرب انسانی باعثتخریب محیط زیست شده و در واقع این مهم ترین رکن بقای انسان کمتریناهمیت را در حقوق بین الملل جنگ به خود اختصاص داده است.همان طور که می دانیم تکنیک های به کار گرفته شده در جنگ می تواندتأثیرات محیط زیستى مخرب فراوانی از خود بر جای گذارد ، از این روحفاظت از محیط زیست در زمان جنگ به عنوان بخشی از حقوق بین المللجنگ درآمده ، هرچند هنوز هم به از منظر حفاظت محیط زیست این قواعدجامع و دقیق نیست ولی نشان دهنده ى ارتقا جایگاه محیط زیست در حقوقبین الملل جنگ می باشد.در زمینه حفاظت محیط زیست در زمان جنگ قواعد پراکنده اى در حقوق1977 منضم I بین الملل جنگ وجود دارد که عمده ترین آن ها در پروتکلملاحظه ENMOD به کنوانسیون چهارگانه ى ژنو 1949 و کنوانسیونمى شود. این معاهدات در بر گیرنده ى قواعد کلى در ارتباط با حفاظت محیطزیست در زمان جنگ از طریق ممنوعیت به کارگیرى ابزار و روش هایى استکه باعث آثار گسترده و شدید و پایدار بر محیط زیست مى شوند. در نهایتبا بررسى قواعد مربوط به حفاظت محیط زیست در زمان جنگ مى توان بهاین نتیجه رسید که این قواعد براى حفاظت از مهم ترین رکن بقاى انسان یعنى محیط زیست جامع و کافى نبوده همچنین نیاز به ضمانت هاى اجرایىمحکم ترى دارد. در ضمن با در نظر گرفتن این نکته که این قوانین تنها درمواردى به اجرا در مى آیند که منافع قدرت هاى بزرگ سیاسى دنیا در میانباشد، باید به دنبال راهى براى کاهش نفوذ مسایل سیاسى در زمینه اجراىحقوق بین الملل جنگ در ارتباط با حفظ محیط زیست بود و این قوانین را بهسمت قواعد عرفى و الزام آور براى تمامى کشورهاى دنیا سوق داد تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
288 - کاربردهای نانو فناوری در مهندسی محیط زیست
رضا علیزاده سوده عابدینینانو فن آوری علم استفاده از مواد ، تجهیزات و دستگاهها در مقیاس نانو می باشد که کاربردهای گسترده ای در تمامی حوزه ها همچون مهندسی محیط زیست دارد ، کاربرد این فن آوری جدید در محیط زیست بمنظور تصفیه و سالم سازی آب به کمک نانو فیلترها ، تصفیه پسابهای صنعتی ، ذخیره سازی و تو أکثرنانو فن آوری علم استفاده از مواد ، تجهیزات و دستگاهها در مقیاس نانو می باشد که کاربردهای گسترده ای در تمامی حوزه ها همچون مهندسی محیط زیست دارد ، کاربرد این فن آوری جدید در محیط زیست بمنظور تصفیه و سالم سازی آب به کمک نانو فیلترها ، تصفیه پسابهای صنعتی ، ذخیره سازی و تولید انرژیهای پاک ، نانو لوله های جاذب گازهای سمی و ... روز به روز در حال افزایش است . در این مقاله تلاش شده است تا بطور اجمالی کاربردهای مختلف این علم در بخشهای مختلفی چون استفاده از پیلهای سوختی به منظور تولید انرژی از منابع پاک و سازگار با محیط زیست ، استفاده از نـانوفیلترها به منظور سختی زدایی و تصفیه آب مصرفی برای نیروگاهها و همچنین کاربرد های مختلف نانو لوله های کربنی در صنعت از جمله ذخیره سازی هیدروژن در پیلهای سوختی برای افزایش کارایی آنها ، جذب گازهای سمی و استفاده از این نانولوله ها به عنوان حسگرهای گازی مورد بررسی قرار گیرد . تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
289 - مروری بر نظریه های اجتماعی و مدیریت محیط زیست
ناصر محرم نژاد مهناز تهرانیعلوم اجتماعی دامنه وسیعی در میان رشته های علوم انسانی دارد.انسان شناسی ،جامعه شناسی،مطالعات فرهنگی ،علوم ارتباطات از جمله زیر شاخه های این رشته می باشد.علوم محیط زیست نیز شاخه ای از محیط زیست می باشد که در آن زیر شاخه هایی از جمله ارزیابی و آمایش سرزمین ،زیستگاهها و تنو أکثرعلوم اجتماعی دامنه وسیعی در میان رشته های علوم انسانی دارد.انسان شناسی ،جامعه شناسی،مطالعات فرهنگی ،علوم ارتباطات از جمله زیر شاخه های این رشته می باشد.علوم محیط زیست نیز شاخه ای از محیط زیست می باشد که در آن زیر شاخه هایی از جمله ارزیابی و آمایش سرزمین ،زیستگاهها و تنوع زیستی و آلودگی های محیط زیست وجود دارد. به طور کلی محیط و رابطه ما با آن یکی از اصلی ترین نظریه های اجتماعی می باشد.امروزه نگرانی های زیست محیطی بیشتر ظاهری است تا واقعی زیرا تفکر درباره محیط و مفهوم وارزش آن قدمتی به اندازه خود جامعه انسانی دارد. اما آشکار است که نسل کنونی انسان با مجموعه ای از معماهای زیست محیطی روبروست که بیشتر آن در تاریخ انسان بی سابقه می باشد. نسل کنونی نخستین نسلی است که توانایی بارها و بارها نابود کردن سیاره زمین را دارد و در عین حال نخستین نسلی است که نمی تواند وجود محیط طبیعی را مسلم فرض کند.بنابراین در حالی که در تفکر بشر دورنمای محیطی قدیمی بوده لذا محیط و اینکه انسان چگونه آن را ارزیابی می کند و چگونه از آن بهره می برد و چگونه درباره آن فکر می کند ،به گونه ای جنبه کانونی و مهم نظریه اجتماعی پیدا کرده است. در این مقاله با مروری بر تاریخچه تاثیر انسان بر محیط و همچنین بررسی نظریه های مختلف جامعه شناسان پیرامون موضوعات زیست محیطی ،به فلسفه اخلاق زیست محیطی پرداخته و اثرات آن بر مدیریت محیط زیست بررسی می گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
290 - بررسی تحقیقات انجام شده در زمینه مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط زیست پارک های شهری در ایران
المیرا برهمند جمال قدوسیامروزه با توسعه شهرنشینی، افزایش رشد واحدهای صنعتی و به دنبال آن افزایش آلودگی های محیط زیست از جمله آلودگی هوا، آلودگی صوتی و فشارهای روانی ناشی از محیط های مصنوعی شهرها به ویژه شهرهای بزرگ ، نیاز به ایجاد پارک ها و فضاهای سبز شهری امری لازم و ضروری است. با توجه به اهم أکثرامروزه با توسعه شهرنشینی، افزایش رشد واحدهای صنعتی و به دنبال آن افزایش آلودگی های محیط زیست از جمله آلودگی هوا، آلودگی صوتی و فشارهای روانی ناشی از محیط های مصنوعی شهرها به ویژه شهرهای بزرگ ، نیاز به ایجاد پارک ها و فضاهای سبز شهری امری لازم و ضروری است. با توجه به اهمیت وجود پارک ها در فضای شهری، موضوعات بهداشت، ایمنی و محیط زیست از جمله مواردی است که به منظور رفع نیازهای استفاده کنندگان از پارک ها و تمامی شهروندان باید مورد توجه قرار گیرد. در این مقاله با مروری بر پژوهش‌های انجام شده در زمینه مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط زیست پارک های شهری در ایران اقدام به جمع بندی نتایج گردیده و بر این اساس اولویت های پژوهشی ذیربط ارایه شده اند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
291 - بررسی سطح آگاهی و شناخت مردم شیراز نسبت به پارک ملی بمو
زهرا منتصری محمدرضا اشرف زادهدر عصری که ما زندگی می کنیم انسان با حرص و ولع سیری ناپذیر خود عرصه های زیستی و منابع طبیعی را صرف اهداف سودجویانه و کوتاه مدت خود می نماید غافل از این که آینده ای نیز پیش رو دارد. محیط زیست انسان تحت الشعاع پیشرفت فوق العاده فناوری قرار گرفته و هر لحظه بخشی از آن مورد أکثردر عصری که ما زندگی می کنیم انسان با حرص و ولع سیری ناپذیر خود عرصه های زیستی و منابع طبیعی را صرف اهداف سودجویانه و کوتاه مدت خود می نماید غافل از این که آینده ای نیز پیش رو دارد. محیط زیست انسان تحت الشعاع پیشرفت فوق العاده فناوری قرار گرفته و هر لحظه بخشی از آن مورد هجوم قرار می گیرد. در حال حاضر پارک های ملی به عنوان ذخیره گاه های ژنتیکی بسیار ارزشمند گونه های متنوع جانوری و گیاهی در هر کشور محسوب می شوند و تنها پشتوانه اساسی برای احیا دوباره طبیعت می باشند. در این پژوهش که پژوهشی میدانی- توصیفی است و در شهر شیراز انجام گرفته، به بررسی سطح آگاهی و شناخت مردم شیراز نسبت به پارک ملی بمو پرداخته شده است. به این منظور تعداد384 پرسش نامه که از طریق برآورد حجم نمونه از طریق فرمول کوکران و با توجه به جامعه آماری (سرشماری سال 1390شهر شیراز) بدست آمده، به صورت نمونه گیری خوشه ای بین ساکنان شهر شیراز و بر اساس محل سکونتشان در مناطق نه گانه شهرداری توزیع گردید. آمار توصیفی برای تمام داده ها بدست آمد و برای بررسی ارتباط میان مؤلفه ها از آزمون کای دو (Chi-square test) استفاده شده است. نرم افزارهای مورد استفاده Excel و SPSS می باشد. در این بررسی مشخص شد که میان مؤلفه جنسیت افراد وسطح شناخت پارک ملی بمو ارتباط معنی داری وجود دارد، همچنین عواملی نظیر سطح تحصیلات و محل سکونت بر میزان شناخت افراد نسبت به پارک ملی بمو تأثیرگذارنیست و آشنایی با پارک ملی بمو توسط دوستان و آشنایان بیش ترین درصد نحوه آشنایی با پارک را به خود اختصاص داده که نشان می دهد فعالیت ها و تبلیغات سازمان حفاظت محیط زیست استان فارس و شهر شیراز در معرفی این پارک ملی چندان مؤثر نبوده و این سازمان بایستی به عنوان متولی حفاظت از مناطق حفاظت شده توجه بیش تری به این مسایل داشته باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
292 - بررسی و مقایسه روشهای نوین و سازگار با محیط زیست استخراج مس از کانسنگ
نرگس اعتمادی فر سارا دبیریان پونه شینی دشتگلبررسی اثرات زیست محیطی اکتشاف و استخراج منابع معدنی، امروزه به عنوان بخش جدایی‌ناپذیر پروژه‌های معدنی در کشورهای توسعه یافته میباشد. در اقتصاد معدنی نوین، فعالیتهای اکتشافی و استخراجی، تا بدانجا توجیه اقتصادی مییابد که موجودیت بشر را به خطر نیندازد. بدین ترتیب درک صح أکثربررسی اثرات زیست محیطی اکتشاف و استخراج منابع معدنی، امروزه به عنوان بخش جدایی‌ناپذیر پروژه‌های معدنی در کشورهای توسعه یافته میباشد. در اقتصاد معدنی نوین، فعالیتهای اکتشافی و استخراجی، تا بدانجا توجیه اقتصادی مییابد که موجودیت بشر را به خطر نیندازد. بدین ترتیب درک صحیح از ابعاد زیستمحیطی یک مساله سبب میگردد تا فعالیتهای اقتصادی، اندیشمندانه هدایت شود .اثرات زیست محیطی مرحله‌ی استخراج معادن، به مفهوم جابجایی سنگ‌ها و مواد تشکیل دهند‌ه‌ی زمین برای دستیابی به ماده‌ی معدنی، مهمترین بخش آلودگیهای زیست محیطی معدن‌کاری را به خود اختصاص داده است. بهم‌ریختگی وجابجایی زمین به‌ویژه در معادن روباز همچون میراثی جاودان بر پیکر‌ه‌ی زمین باقی خواهد ماند تا در ترکیب با فرایندهای سطحی منجر به واکنش‌هایی گردد که مهمترین محصول این واکنش‌ها، تولید آلودگی است. وفور عنصر مس در طبیعت و تمرکز آن در کانسارهای سولفیدی، سبب می شود تا در اثر اکسایش کانی‌های سولفیدی به ویژه پیریت در حضور هوا، آب و باکتری‌ها، پدیده‌ای به نام نشت اسیدی معادن (AMD) بوجود آید. این پدیده مهمترین وشایعترین مسئله‌ی آلودگی زیست محیطی معدن‌کاری سولفیدی در جهان محسوب می شود. استفاده از بیوتکنولوژی و بیولیچینگ در استحصال مس به خصوص تولید مس ازکانسنگ های کم عیار مس به جای روش های متدوال و مرسوم، از جمله پیرومتالورژی (ذوب) نه تنها باعث کاهش تبعات زیست محیطی تولید مس می شود، بلکه افزایش تولید، کاهش زمان تولید،کاهش هزینه عملیاتی و سرمایه‌گذاری در استحصال آن را نیز در پی خواهد داشت. در این مقاله با توجه به مطالب گفته شده، به بررسی روشهای نوین و سازگار با محیط زیست استحصال مس از کنسانتره (بیولیچینگ مس و هیدرومتالورژی) و مقایسه آن با روش متداول پیرومتالورژی (ذوب) پرداخته خواهد شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
293 - اثرات بور بر محیط زیست و روشهای حذف آن از محلول‌های آبی
شهره عسگری اعظم منفرد مهرداد فلاحبور (بورون) میکرو مغذی بسیار مهمی برای گیاهان و حیوانات می باشد، بدین معنی که مقادیر بسیار کم بور برای رشد آن ها لازم و ضروری است. این عنصر بسیار مورد توجه است، زیرا هم کمبود آن و هم مازاد آن برای بسیاری از گیاهان مضر است و فاصله بین این دو مقدار بسیار محدود است. در انس أکثربور (بورون) میکرو مغذی بسیار مهمی برای گیاهان و حیوانات می باشد، بدین معنی که مقادیر بسیار کم بور برای رشد آن ها لازم و ضروری است. این عنصر بسیار مورد توجه است، زیرا هم کمبود آن و هم مازاد آن برای بسیاری از گیاهان مضر است و فاصله بین این دو مقدار بسیار محدود است. در انسان ها نیز مقادیر بسیار کمی از بورون در تمام بافت ها وجود دارد، اما مقدار اضافی بور ممکن است منجر به آسیب سیستم عصبی شود، از این جهت در بسیاری از کشورها غلظت بور در آب آشامیدنی و فاضلاب کنترل می شود. مقدار مجاز بور در آب آشامیدنی طبق توصیه سازمان بهداشت جهانی(WHO)[1]مقدار5/0 است و بر این اساس، حذف بور از محلول های مایی و آب ها یکی از دغدغه های بزرگ بهداشت عمومی و محیط زیستی می باشد. اخیرا روش های مختلفی برای جداسازی بور از آب در حال توسعه هستند که از بین این روش ها، فرآیندهای جذبی، فرآیندهای غشایی، فرآیندهای هیبریدی کارامدتر هستند. ما دراین مقاله، اطلاعاتی در مورد بور-خواص آن منابع آن، تاثیر آن بر محیط زیست، گیاهان و حیوانات و روش های جدیدی برای حذف آن ارایه می کنیم. [1]-World Health Organization تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
294 - بررسی روشهای فرارتبه‌ای PROMETHEE و ELECTRE در تصمیم‌گیری‌های محیطزیستی صنعت نفت و پتروشیمی
سولماز عموشاهی فرهاد نژادکورکی شراره پورابراهیمامروزه با توجه به آلودگی ها و اختلالات محیط زیست و عوارض آن برای انسان و سایر موجودات، مسایل محیط زیستی یکی از جدی ترین مشکلات کره زمین را به خود اختصاص داده است. این مشکلات روز به روز نیاز بشر را برای یافتن راهکارهایی جهت حل آن افزایش می دهد. یکی از مهم ترین مشکلات پ أکثرامروزه با توجه به آلودگی ها و اختلالات محیط زیست و عوارض آن برای انسان و سایر موجودات، مسایل محیط زیستی یکی از جدی ترین مشکلات کره زمین را به خود اختصاص داده است. این مشکلات روز به روز نیاز بشر را برای یافتن راهکارهایی جهت حل آن افزایش می دهد. یکی از مهم ترین مشکلات پیش رو، آلودگی های صنایع موجود از جمله صنعت نفت بوده که نقش به سزایی در پیشرفت و اقتصاد کشورها دارد. برای ارزیابی و کاهش اثرات ناشی از این صنایع راهکارهای گوناگونی وجود دارد. یکی از راهکارها، روش تصمیم گیری چندمعیاره است. در روش چندمعیاره، گزینه ها بر اساس میزان ارزششان مرتب می شوند. این عمل با توجه به معیارهای موجود انجام می پذیرد. در مطالعه اخیر دو مورد از مهم ترین روش های رتبه بندی مورد مطالعه قرار گرفت و مزایا و معایب آن ها بررسی شد. هم چنین مطالعه ای موردی با استفاده از روش PROMETHEE بر روی پتروشیمی اراک صورت گرفت و گزینه های مرحله ساختمانی بر اساس درجه اهمیت رتبه بندی گردید.. پس از مطالعه موردی صورت گرفته و بررسی سایر مطالعات انجام شده در این زمینه، روش PROMETHEE نسبت به روش ELECTRE به دلیل عواملی از جمله راحت و قابل فهم بودن، توانایی مقابله با عدم قطعیت، ارزش دادن به تصمیم گیران، قدرت نمایش دیداری داده ها، اعتبار و انعطاف پذیری بیش تر به عنوان روش برتر انتخاب گردید. روش ذکر شده می تواند در مورد تصمیم گیری های محیط زیستی و نیز تصمیم گیری های حیطه صنعت نفت و پتروشیمی که دارای داده های کیفی و کمی توام و نیز عدم اطمینان هستند به کار رفته و نتایج مطلوبی را در اختیار محققین قرار دهد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
295 - بررسی نقش برنامه ریزی فیزیکی در کاهش آلودگی صوتی
رحمت محمدزادهکم و کیف آلودگی صوتی به مانند آلودگی هوا، آب و خاک برای عموم چندان ملموس و شناخته شده نیست. احتمالا بخشی از علت این مسئله به غیرقابل رویت بودن و نیز ارتباط غیر مستقیم آن با سیستم های سیاسی و اقتصادی جامعه برمی گردد. با این حال باید توجه داشت که عادت به یک نوع آلودگی دلی أکثرکم و کیف آلودگی صوتی به مانند آلودگی هوا، آب و خاک برای عموم چندان ملموس و شناخته شده نیست. احتمالا بخشی از علت این مسئله به غیرقابل رویت بودن و نیز ارتباط غیر مستقیم آن با سیستم های سیاسی و اقتصادی جامعه برمی گردد. با این حال باید توجه داشت که عادت به یک نوع آلودگی دلیل بر مصون ماندن از آن نیست بلکه به معنای کاهش آستانه حساسیت فرد و هرچه بیشتر فرسوده شدن قوای جسمی و روحی و حتی تضعیف حیات موجودات زنده و غیر زنده می باشد. بنابراین در شرایطی که ادامه آلودگی صوتی برای حیات ارگانیسم ها مساعد نیست مطالعه حاضر در راستای کمک به حفظ سلامتی شهرها به صورت توصیفی و با استفاده از منابع اطلاعاتی در دسترس و مشاهدات عینی، درصد کاهش آلودگی صوتی ناشی از وسائط نقیله ای موتوری می باشد. این مقاله در کنار سایر روشهای کاهش آلاینده های صوتی، بر بکارگیری توان ها و قابلیت های برنامه ریزی و طراحی فیزیکی چون الگوی توسعه، مکان یابی، ترکیب و توزیع بهینه کاربری ها، منطقه بندی و گسترش فضای سبز تاکید خاص دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
296 - طراحی سبز محصول: رویکردی نو در حسابداری مدیریت محیط زیست
محمد نوروزیتوسعه اقتصادی و روند رو به رشد فعالیت‌ها و بازارهای تجاری، اگرچه در راستای رشد اقتصادی و رفاه اجتماعی بشر صورت گرفته است، اما همراه با فشار بر سیستمهای طبیعی کره زمین و استفاده از منابع غیر قابل تجدید بوده، که منجر به استخراج بیشتر منابع طبیعی، تجمع مواد زاید و تخریب أکثرتوسعه اقتصادی و روند رو به رشد فعالیت‌ها و بازارهای تجاری، اگرچه در راستای رشد اقتصادی و رفاه اجتماعی بشر صورت گرفته است، اما همراه با فشار بر سیستمهای طبیعی کره زمین و استفاده از منابع غیر قابل تجدید بوده، که منجر به استخراج بیشتر منابع طبیعی، تجمع مواد زاید و تخریب محیط زیست شده است. این مقاله با مطرح کردن حسابداری مدیریت محیط زیست، به عنوان یکی از عوامل اثرگذار در مدیریت محیط زیست و منابع طبیعی موجود، به تبییـن مفهوم طراحـی تولید سبـز و فرآینـد عملیاتی آن در به کارگیـری تولید محصول شرکتها میپردازد. نتایج کلی، بر اساس مبانی نظری ارایه شده نشان میدهد که فرآیند تولید سبز با هدف طراحی محصولی سازگار با محیط زیست به تحلیل شرایط موجود و انتخاب معیارهایی برای جـایگزینی و ارزیابـی طرح‌هـای مختـلف می‌پردازنـد تا در نهایـت به محصـولی با اثرات مثبـت بر عملکرد شرکت، و حضور در زنجیره تأمین ارزش مدیریت سبز دست یابد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
297 - تعیین میدانی میزان آلاینده های هوا و شاخص PSI در توقفگاه های اتوبوس های درون شهری تهران
نبی اله منصوری امیر جمشیدی قاسم آبادیاثر زیان آور آلودگی هوا بر سلامت انسان بر هیچ کس پوشیده نیست. بی‌تردید یکی از مهمترین مباحث در محیطزیست، آلودگی هوا میباشد که از عوامل مهم و اساسی در حیات موجودات زنده اعم از انسان، حیوان و نبات است و بدون آن لحظه‌ای زندگی ممکن نیست؛ لذا استفاده از شبکه حمل و نقل شهر أکثراثر زیان آور آلودگی هوا بر سلامت انسان بر هیچ کس پوشیده نیست. بی‌تردید یکی از مهمترین مباحث در محیطزیست، آلودگی هوا میباشد که از عوامل مهم و اساسی در حیات موجودات زنده اعم از انسان، حیوان و نبات است و بدون آن لحظه‌ای زندگی ممکن نیست؛ لذا استفاده از شبکه حمل و نقل شهری خصوصاً اتوبوس از جمله راهکارهای مدیریتی کاهش آلودگی کلانشهر تهران بوده و توقفگاه های اتوبوس های درون شهری از جمله مکان هایی است که از نقطه نظر سنجش تولید آلاینده های اصلی هوا حایز اهمیت می باشد. این پژوهش از نوع توصیفی مقطعی بوده و هدف آن تعیین میزان آلاینده های گازی و ذرات معلق (PM10) در هوای آزاد توقفگاه های اتوبوس های درون شهری در مناطقی از شرق، غرب و جنوب تهران می باشد، تا با تعیین میزان این آلاینده ها و شاخص استاندارد آلودگی(PSI)، وضعیت کیفی هوای آزاد این مناطق مورد ارزیابی قرار گیرد. با استفاده از آنالایزرهای دیجیتال سنجش آلاینده های گازی (SAAF22M،SAAC32M ، SACO12M، SAO3 42M)و دستگاه نمونهگیری PM10(Low Sampler Model:BGIPQ100)، نمونه گیری های لازم از تابستان 88 تا بهار 89 صورت پذیرفت.جهت نمونه گیری ذرات معلق در یک دورة 24 ساعته، 6 ایستگاه و به منظور نمونه گیری آلاینده های گازی هوا در هر دورة 8 ساعته (4 نمونه از هر ایستگاه در ساعات 4،5،9و11)، مجموعاً 6 نمونه جهت ذرات معلق و 144 نمونه نیز جهت گازها در هر فصل و نهایتاً 24 نمونه جهت ذرات معلق و 576 نمونه جهت گازها در یکسال اخذ شده است. نتیجه تحقیق نشان می دهد از نقطه نظر میزان تولید آلاینده های گازی در سایت مناطق انتخابی، میزان آلودگی در هیچ یک از سایت ها فراتر از حد استانداردهای مصوب مشاهده نگردید. در مورد ذرات معلق (PM10)نیز میزان آلودگی در تابستان و پائیز 88 در جنوب تهران به میزانµg/Nm3 9/152 و µg/Nm31/163، فراتر از حد استاندارد بوده است. با استفاده از نتایج این تحقیق می توان در تدبیر راهکارهای مدیریتی مناسب در جهت کنترل و کاهش آلاینده ها با هدف بهبود سیستم بهره گرفت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
298 - سامانه تامین آب دوست دار محیط زیست شهر یوکوهامای ژاپن
سید محمد موسویانآب به عنوان یکی از نیازهای اساسی و دایمی انسان به شمار می رود و تامین، انتقال و توزیع مناسب آن یکی از دغدغده های جدی متولیان این عرصه می باشد. اما این امر مهم نباید طراحی و بکارگیری فناوری های مختلف در سامانه تامین آب، به نحوی که کم ترین آسیب را به محیط زیست بزند و منجر أکثرآب به عنوان یکی از نیازهای اساسی و دایمی انسان به شمار می رود و تامین، انتقال و توزیع مناسب آن یکی از دغدغده های جدی متولیان این عرصه می باشد. اما این امر مهم نباید طراحی و بکارگیری فناوری های مختلف در سامانه تامین آب، به نحوی که کم ترین آسیب را به محیط زیست بزند و منجر به کاهش آلودگی، مصرف انرژی گردد تحت الشعاع قرار دهد. از این رو، برنامه ریزی ها و تمهیدات لازم برای به حداقل رساندن اثرات منفی ناشی از ساخت سدها، مخازن و خطوط انتقال، مصرف انرژی برای پمپ ها و فرایندها و انتقال بین حوضه ای و به طور کلی پروژه های تامین آب ضروری است. در این رابطه سامانه تامین آب شهر یوکاهامای ژاپن می تواند الگوی مناسبی در زمینه تامین آب یک شهر با کم ترین تخریب محیط زیست باشد. این مقاله که حاصل گذراندن دوره آموزشی در سال 1394 در کشور ژاپن و همچنین بررسی و تحقیق بر روی سامانه تامین آب شهر یوکوهامای ژاپن به عنوان یک سامانه تامین آب دوست دار محیط زیست بوده و به راه کارهای مورد استفاده برای کاهش آلودگی بخش های مختلف سامانه تامین آب شهر مذکور پرداخته است و هدف آن، آشنایی اجمالی مسوولان و کارشناسان ذیربط با این گونه سامانه تامین آب با توجه به این که ژاپنی ها توانسته اند با روش های ساده، مکان یابی مناسب، با استفاده از نیروی های طبیعی، کاربرد فناوری های پیشرفته تصفیه، تجهیزات مدرن، جلب مشارکت مردم و بخش خصوصی و برنامه کاهش تلفات شبکه آب، گام موثری را در کاهش آلودگی محیط زیست و مصرف انرژی بردارند و در عین حال آبی با کیفیت بالا را به مصرف کنندگان عرضه نمایند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
299 - شالودهی مدل سازی سه‌بعدی دادههای مکانی
سپیده سعیدی مرجان محمدزادهفناوریهای بصری‌سازی میتوانند ابزار قدرت مندی برای تبادل دادههای علمی مدلهای آمایش محیطزیستی بین پژوهش گران و استفاده کنندگان عام باشند. عدم یکپارچگی و غیرجذاب بودن نتایج فرآیندهای آمایش سیمای سرزمین از مشکلات عمده ی این افراد است. افراد غیرخبره معمولاً بخاطر فشردگی أکثرفناوریهای بصری‌سازی میتوانند ابزار قدرت مندی برای تبادل دادههای علمی مدلهای آمایش محیطزیستی بین پژوهش گران و استفاده کنندگان عام باشند. عدم یکپارچگی و غیرجذاب بودن نتایج فرآیندهای آمایش سیمای سرزمین از مشکلات عمده ی این افراد است. افراد غیرخبره معمولاً بخاطر فشردگی نقشههای گرافیکی گیج و سر در گم میشوند و قادر نخواهند بود این اطلاعات را به صورت تصاویری از سیمای سرزمین در ذهن خود ترجمه کنند. یکی از راه حل ها برای حل این مشکل استفاده از پیشرفت فناوری در رابطه با ابزارهای تصویرسازی سه‌بعدی است. ادغام سیستم های اطلاعات جغرافیایی با فناوری تصویرسازی سه‌بعدی اخیرا در برنامه‌ریزی شهری و طراحی سیمای سرزمین مطرح شده‌است، بنابراین در این مقاله سعی شده است تا برخی از اصول و مفاهیم اولیه در این رابطه جمع آوری و ارایه گردد. این مقاله به طورکلی در دو بخش اصلی تنظیم شده است، بخش اول به بیان اهمیت سه‌بعدی سازی داده های مکانی و بررسی تفاوت قابلیتهای سه‌بعدی سازی در محیط نرم افزارهای CAD و GIS می پردازد و همچنین به برخی از مشکلات و راه‌حل‌های مربوط به توسعه نرمافزارهای 3D GIS اشاره میکند. در بخش دوم برخی از سیستمهای موجود سه‌بعدی سازی معرفی و توضیح داده میشوند. مقاله ی حاضر در پی آشکارسازی قدرت 3D GIS، در تعامل بین برنامه‌ریزان، مدیران و مخاطبان عام است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
300 - سنجش مؤلفه‌های مشارکت شهروندی در پایداری زیست محیطی (مطالعه موردی:منطقه 2 شهراهواز)
مصطفی محمدی ده چشمه مریم آزادبختپژوهش حاضر با هدف سنجش مؤلفه های مشارکت شهروندی در پایداری زیست محیطی موردی:منطقه 2 شهراهواز) صورت گرفت. تحقیق حاضر با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی انجام گرفت و جهت تحلیل داده ها از محیط نرم افزار spss بهره گرفته شد. یافته های پژوهش نشان داد که در چند ابعاد پایداری محیط أکثرپژوهش حاضر با هدف سنجش مؤلفه های مشارکت شهروندی در پایداری زیست محیطی موردی:منطقه 2 شهراهواز) صورت گرفت. تحقیق حاضر با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی انجام گرفت و جهت تحلیل داده ها از محیط نرم افزار spss بهره گرفته شد. یافته های پژوهش نشان داد که در چند ابعاد پایداری محیط زیست شامل (آب، خاک، هوا، فضای سبز، صوتی، بصری، سوخت های فسیلی و فاضلاب)، شهروندان و مشارکت آن ها توانسته آن گونه که شایسته است نیازهای توسعه ای منطقه 2 شهر اهواز را برآورده سازند. علاوه براین تحلیل رابطه بین تمایل به مشارکت در افزایش سطح توسعه شهر و سطح تحصیلات شهروندان نشان از وجود رابطه معنادار در سطح آلفای 01/0 دارد و ضریب همبستگی آن نیز امتیاز 166/0 را کسب کرده است. برای تشخیص رابطه بین همبستگی بین تمایل به مشارکت در افزایش سطح توسعه شهر و سن شهروندان از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است. میزان ضریب همبستگی برابر با 162/0- می باشد نشان دهنده رابطه منفی و معکوس بین دو مؤلفه مذکور می باشد. برای رتبه بندی میزان مشارکت شهروندان در این هشت شاخص از مدل تاپسیس استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که شاخص های، بصری ، خاک و صوتی با میانگین ضریب الویت 53/0 بالاترین سطح مشارکت شهروندان خود اختصاص داده اند و شاخص های فاضلاب و فضای سبز با میانگین ضریب الویت 22/0 سطح متوسط را به خود اختصاص داده اند و همچنین شاخص های استفاده از سوخت های فسیلی، آب و هوا با میانگین ضریب الویت 07/0 در سطح پایین مشارکت شهروندان در پایداری محیط زیست قرار گرفته اند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
301 - مدیریت کاهش آسیب های محیط زیستی پایانه های مسافربری (مطالعه موردی – پایانه مسافربری غرب تهران)
عباس رمضانی حسین شبانخوحدود 85% جابه‌جایی در مسافرت های شهری یا بین شهری در کشور ما توسط اتوبوس ها و مینی بوس های دیزلی انجام می پذیرد. این روش حمل و نقل مسافر جدا از غیر اقتصادی و ناایمن بودن مساله حادی را تحت عنوان تمرکز و غلظت بیش ازحد آلاینده ها در محوطه پایانه های شهری ایجاد می نماید. با أکثرحدود 85% جابه‌جایی در مسافرت های شهری یا بین شهری در کشور ما توسط اتوبوس ها و مینی بوس های دیزلی انجام می پذیرد. این روش حمل و نقل مسافر جدا از غیر اقتصادی و ناایمن بودن مساله حادی را تحت عنوان تمرکز و غلظت بیش ازحد آلاینده ها در محوطه پایانه های شهری ایجاد می نماید. با توجه به کارکردهای جدید شهری، اثرات متقابل الگوی کنونی استقرار پایانه های برون شهری اهمیت دارد. هدف اصلی تحقیق بررسی آسیب های محیط زیستی موجود در پایانه‌ها (غرب تهران) تحقیق است. فرضیه های تحقیق شامل: 1- بین سطح سواد راننده های پایانه های مسافربری و کاهش آسیب های محیط زیستی در پایانه های مسافربری ارتباط معناداری وجود دارد.2 بین حس مسئولیت پذیری راننده های پایانه های مسافربری و کاهش آسیب های محیط زیستی در پایانه های مسافربری رابطه وجود دارد. 3- بین تشریک مساعی راننده های پایانه های مسافربری و کاهش آسیب های محیط زیستی در پایانه های مسافربری رابطه وجود دارد. 4- عملکرد راننده های پایانه های مسافربری به کاهش آسیب های محیط زیستی پایانه های مسافربری می انجامد . جامعه آماری این تحقیق مسافرانی که در یک هفته در محدوده پایانه مسافربری غرب تهران از این پایانه استفاده می نمایند و نمونه آماری2760 نفر بر اساس فرمول کوکران بدست آمده است برای سنجش میزان اثر شاخصهای پایه روش تحلیلی سلسله مراتبی AHP به کارگرفته شده است. نتایج حاصله نشان می دهد که مراکز موجود پایانه های مسافربری برون شهری از نظر مدل تحلیلی، شرایط مناسب را دارا نمی باشند پایایی پرسشنامه از طریق آلفای کرونباخ روایی تعیین شده است. برای روایی پرسشنامه، پرسشنامه بین 15 نفر از مدیران پایانه های مسافربری برون شهری توزیع گردید و اصلاحات در پرسشنامه نهایی لحاظ گردید.. ضمن اینکه در تعیین مکان نهایی گزینه برتر عواملی نظیرتمایل و میزان سفرهای برون شهری، عوامل طبیعی، دسترسی مناسب به شریان های خروجی اصلی و سازگاری با کاربری های هم جوار بیشترین تاثیر را دارند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
302 - تنوع زیستی ریزجلبک ها، ظرفیتی بالقوه در فناوری های زیستی و محیطی
مریم آخوندیان سید دانیال میرحسن نیاریزجلبــک ها گروهی بسیار متنوع از گیـاهان آبزی هستند که امروزه طیف کاربردی گستـرده ای در علم فنــــآوری زیستی یافته اند. این فتوسنتزکنندگان میکروسکوپی، علی رغم نقش مؤثری که در تولید اکسیژن در روی کره زمین ایفا می کنند، به دلیل پراکنش و فراوانی بالایی که دارند تقریبا در أکثرریزجلبــک ها گروهی بسیار متنوع از گیـاهان آبزی هستند که امروزه طیف کاربردی گستـرده ای در علم فنــــآوری زیستی یافته اند. این فتوسنتزکنندگان میکروسکوپی، علی رغم نقش مؤثری که در تولید اکسیژن در روی کره زمین ایفا می کنند، به دلیل پراکنش و فراوانی بالایی که دارند تقریبا در تمام آب های روی زمین یافت می شوند. ارزش بالای تغذیه ای و نیز پتانسیل این گیاهان میکروسکوپی در تولید ترکیبات فعـال زیستـی با کاربردهای متنوع دارویی و غـذایی، هم چنین کاربری به عنوان مواد اولیــه خام جهت استخراج سوخت های زیستیِ سازگار با محیط زیست (بیودیزل) و نیز کاربردی که در پایش و پالایندگی آلاینده های محیطی مانند فلزات سنگین، سموم و علف کش ها دارند؛ این گیاهانِ کوچک مقیاس را، در کانون توجه محققین بی شماری در سراسر دنیا قرار داده است. اگرچه پژوهش های فراوانی در سراسر دنیا بر پتانسیل های زیست فنـآورانه ی ریز جلبک ها متمرکز می باشد؛ امـا به نظر می رسد در کشـور ما با وجود دسترسی به منابع آبی و تنوع زیستی بالای ریزجلبک ها به سبب شریط آب و هوایی، تاکنون ظرفیت های بالقوه ی این منابع با ارزش، مورد توجـه کافی قرار نگرفته است. لذا، این گفتــار مروری است بر ظرفــیت های بالقوه ریزجلبــک ها برای استـفاده در فنــآوری های زیستی نوین که می تواند توجه محققین و علاقمندان به زیست فناوری دریایی را به منظور انجام تحقیقات در این زمینه جلب نماید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
303 - بررسی تاثیر مدیریت ناحیه محوری بر حفظ محیط زیست شهر تهران (مطالعه موردی شهرداری ناحیه 1 منطقه 13)
علیرضا افتخاری جعفر نوری رضا ارجمندییکی از مهم ترین اهداف و سیاست های ناحیه محوری شهرداری توجه به موضوع محیط زیست شهر است و در این راستا دارای فعالیت های گوناگونی (همچون مدیریت پسماند، افزایش سرانه فضای سبز، ساماندهی صنایع و مشاغل آلاینده، جمع آوری حیوانات موذی، توسعه سیستم های حمل و نقل عمومی، فراهم نمود أکثریکی از مهم ترین اهداف و سیاست های ناحیه محوری شهرداری توجه به موضوع محیط زیست شهر است و در این راستا دارای فعالیت های گوناگونی (همچون مدیریت پسماند، افزایش سرانه فضای سبز، ساماندهی صنایع و مشاغل آلاینده، جمع آوری حیوانات موذی، توسعه سیستم های حمل و نقل عمومی، فراهم نمودن زمینه همکاری و مشارک شهروندان در حفظ محیط زیست، ترمیم و بهسازی انهار و...) است تا شهر به سوی توسعه پایدار گام بردارد. هدف اصلی این تحقیق شناسایی تاثیرات ناحیه محوری بر حفظ محیط زیست شهر و دستیابی به توسعه پایدار شهر است. روش تحقیق اسنادی و پیمایشی است. داده ها بوسیله پرسشنامه جمع آوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. جامعه آماری، شهروندان ناحیه یک منطقه 13 تهران بوده که تعداد 400 نفر حجم نمونه براساس تصادفی منظم انتخاب شده است. این پژوهش دارای پنج فرضیه است. و کلیه فرضیه ها مورد تایید قرار گرفتند. یافته های تحقیق حاکی از آن است که فعالیت های مدیریت شهری ناحیه محوری با آموزش مسایل محیطی به شهروندان توانسته است سبب ارتقاء فرهنگ محیط زیست شود. همچنین مشخص شد که سیستم نوین مدیریت شهری تحت عنوان ناحیه محوری از سال 87 به بعد با انجام فعالیت های محیط زیستی خود باعث حفظ، ارتقا و صیانت از محیط زیست شهر تهران شده است که با ادامه این روند و توجه توأمان به سایر مؤلفه های لازم می توان به توسعه پایدار شهری دست یافت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
304 - رو شهایی نوین در هماهن گسازی نیروگا ههای برقابی با محی طزیست
بنیامین نقوی مینا حسین پور طهرانی فاطمه کوروش وحیدچکیدههیدروپ کیهای ناشی از قطع و وصل متناوب توربی نهای مولد برقابیاز کیسو باعث فرسایش بستر رودخانه، تولید رسوبات بیشتر و کاهشنفوذپذیری ساحل رودخانه می شود و از سوی دیگر نظم و فرکانس حرارتیبالای این هیدروپ کیها اثرات خطرناک و فاجعه باری بر محیط زیسترودخان هها می گذارد. چن أکثرچکیدههیدروپ کیهای ناشی از قطع و وصل متناوب توربی نهای مولد برقابیاز کیسو باعث فرسایش بستر رودخانه، تولید رسوبات بیشتر و کاهشنفوذپذیری ساحل رودخانه می شود و از سوی دیگر نظم و فرکانس حرارتیبالای این هیدروپ کیها اثرات خطرناک و فاجعه باری بر محیط زیسترودخان هها می گذارد. چنانچه جریان طبیعی رودخانه تغ ییرات کمی داشتهباشد، محیط زیست متحمل آسیب چندانی نشده و شاید بتوان گفت اینحالت برای محیط زیست بهترین حالت است. لذا بازسازی زیستگاه و تلاشبرای تضعیف هیدروپ کی مولدهای برقابی که به رودخانه می رسند اقدامیمؤثر در جهت حفظ زیستگاه خواهد بود. با تر یکب تکن کیهای مختلفو اقدامات عملی مانند حفظ مخازن یا کاهش نوسانات توربین این کارامکان پذیر خواهد بود. برای کاهش نوسانات توربین، با آنالیز خصوصیاتچندین نوع توربین، مشخص شده است که ظرفیت حمل توربی نهایمتعامد منوط است به داشتن عریض ترین بازه. این نوع توربین با دو و حتیسه توربین با ظرفیت های مختلف برابری میکند و م یتواند برای هر دبیدر هر فصلی به کار رود. در این مطالعه اقدامات صورت گرفته در جهت تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
305 - بررسی و مقایسه قابلیت های روش های معمول ارزیابی اثرات محیط زیستی و روش تصمیم-گیری چند معیاره ELECTRE-TRI
مجتبی برزه کار نرگس کارگری نغمه مبرقعی دینانارزیابی اثرات محیط زیستی (EIA)[1] فرآیند شناسایی، پیش بینی و کاهش اثرات منفی پروژه های توسعه بر محیط های فیزیکی- شیمیایی، بیولوژیکی، اجتماعی- اقتصادی و فرهنگی است. هدف اصلی فرآیند ارزیابی اثرات محیط زیستی اطلاع رسانی به تصمیم گیران از اثرات احتمالی یک پیشنهاد قبل از یک أکثرارزیابی اثرات محیط زیستی (EIA)[1] فرآیند شناسایی، پیش بینی و کاهش اثرات منفی پروژه های توسعه بر محیط های فیزیکی- شیمیایی، بیولوژیکی، اجتماعی- اقتصادی و فرهنگی است. هدف اصلی فرآیند ارزیابی اثرات محیط زیستی اطلاع رسانی به تصمیم گیران از اثرات احتمالی یک پیشنهاد قبل از یک تصمیم گیری است. ارزیابی اثرات محیط زیستی فرصتی را برای شناسایی مسائل کلیدی و ذینفعان در اوایل حیات یک پیشنهاد فراهم می کند، به طوری که اثرات بالقوه نامطلوب می تواند آدرس دهی شود قبل از این که تصمیم نهایی تایید شود. روش های مختلفی برای اجرای یک پروژه ارزیابی اثرات محیط زیستی وجود دارد. بهترین روش، روشی است که می تواند اثرات را کمی و اثرات را به طور سریع ارزیابی کند. این مقاله در تلاش برای بررسی و مقایسه قابلیت های روش های معمول ارزیابی اثرات محیط زیستی شامل چک لیست، ماتریس، تجزیه و تحلیل سیستمی، رویهم گذاری نقشه ها، شبکه ها و روش تصمیم گیری چند معیاره ELECTRE-TRI است. این مقاله نشان می دهد که روش تصمیم گیری چند معیاره ELECTRE-TRI یک روش مناسب برای پروژه های ارزیابی اثرات محیط زیستی است. با این حال، قضاوت نهایی انتخاب روش ارزیابی اثرات محیط زیستی وابسته به نظرات کارشناسان ارزیابی اثرات محیط زیستی است. [1] -Environmental Impact Assessment تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
306 - عدالت و حاکمیت راهبردهای اساسی نیل به پایداری محیط زیست (نگاه حقوقی ریو+20 به توسعه پایدار)
لعبت تقوی فرهاد دبیری سبحان طیبیاجلاس ریو +20 در حالی از20 ژوئن 2012 (31خرداد ماه1391) آغاز به کار کرد که به دنبال اهدافی مشخص در مسیر توسعه پایدار جهانی بود و با محوریت اقتصاد سبز، توسعه پایدار وحاکمیت بین المللی زیست محیطی مسایل و اهداف مشخصی را دنبال می نمود. این گردهمایی عظیم جهانی روند کاری خود ر أکثراجلاس ریو +20 در حالی از20 ژوئن 2012 (31خرداد ماه1391) آغاز به کار کرد که به دنبال اهدافی مشخص در مسیر توسعه پایدار جهانی بود و با محوریت اقتصاد سبز، توسعه پایدار وحاکمیت بین المللی زیست محیطی مسایل و اهداف مشخصی را دنبال می نمود. این گردهمایی عظیم جهانی روند کاری خود را بر اساس اصول بنیادین عدالت، حاکمیت و توسعه پایدار پایه گذاری کرده و در انتظار مساعدت حاکمان جهانی و اعضای ملل متحد در جهت دستیابی به توسعه نوین پایدار در قرن 21 و حکومت جهانی قانون می باشد. ریو +20 به دنبال تحقق اهدافی همچون: مشارکت در اصول توسعه پایدار، ارزیابی اجرای نتایج اجلاس جهانی توسعه پایدار در بیست سال گذشته، بررسی نتایج بدست آمده، همچنین توجه بر اجرای قوانین ملی و بین المللی زیست محیطی و بررسی اقدامات در جهت دستیابی به اولویت های پایداری و عدالت اجتماعی به منظور رسیدن به توسعه پایدار است. اگرچه می بایست به این نکته توجه نمود که اعضای جامعه جهانی نیز بایستی فراتر از ریو +20 بیندیشند و به دنبال تثبیت یک چارچوب مستحکم در جهت تقویت قواعد بین المللی زیست محیطی و ارایه راهکارهای موثر در چارچوب سیاست زیست محیطی برای آینده جهان باشند. در مقاله حاضر روند شکل گیری و اهـداف مد نظر این کنفرانس مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
307 - اخلاق و فلسفه محیط زیست وضرورت توجه به نقش آن درجهان امروز
سید محمدرضا علوی مقدم اعظم قاسمییکی ازمسائلی که درسال های اخیرمورد توجه صاحبنظران قرار گرفته است این است که علیرغم صرف هزینه های کلان برای پروژه های عظیم محیط زیستی نتایج چندان رضایت بخشی حاصل نمی شود. این موضوع متفکران را به این فکر رهنمون کرد که حل مسائل محیط زیستی جدای از امور فنی نیازمند رویکرد جد أکثریکی ازمسائلی که درسال های اخیرمورد توجه صاحبنظران قرار گرفته است این است که علیرغم صرف هزینه های کلان برای پروژه های عظیم محیط زیستی نتایج چندان رضایت بخشی حاصل نمی شود. این موضوع متفکران را به این فکر رهنمون کرد که حل مسائل محیط زیستی جدای از امور فنی نیازمند رویکرد جدیدی شامل رویکردهای جامعه شناختی، اخلاقی، فلسفی و .... می باشد. اخلاق زیست محیطی شاخه جدیدی ازمبحث اخلاق فلسفی است و در خصوص روابط اخلاقی بین انسانها و دنیای پیرامون آنها بحث می کند. هدف این مقاله، آشناکردن متخصصان محیط زیست با دیدگاههای مختلف اخلاق و فلسفه محیط زیست در جهان امروز است. ضمن شرح مختصری از مکاتب مختلف اخلاقی به بیان مکاتب اخلاقی زیست محیطی مانند مکتب انسانمدارانه و خداباورانه پرداخته می شود. در این میان لازم است متفکران کشور ما نیز با توجه به پیشینه های مذهبی و فرهنگی دیدگاههای اخلاقی و فلسفی خود را در خصوص محیط زیست ارائه دهند تا پروژه های مهندسی و محیط زیستی در عرصه عمل به نتیجه بهتری نائل شود. با توجه به ضرورت آشنایی مهندسان با مبانی اخلاقی و فلسفه زیست محیطی در دنیای امروز، در ادامه این مقاله به نقش کدهای اخلاقی مهندسی پرداخته شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
308 - روستای اکولوژیک
مسعود صفایی پور سیامک طهماسبی معصومه قرقانیتقریبأ سه دهه است که انقلاب محیط زیستی آغازشده است، در واقع این انقلاب دردهه 1960به وقوع پیوست تا این زمان توسعه فقط با معیارهای اقتصادی سنجیده می شد و خسارات وارده به محیط زیست و منابع طبیعی به حساب نمی آمد، اما پس ازگسترش مسایل محیط زیستی در جهان به ویژه اروپا، مباحث أکثرتقریبأ سه دهه است که انقلاب محیط زیستی آغازشده است، در واقع این انقلاب دردهه 1960به وقوع پیوست تا این زمان توسعه فقط با معیارهای اقتصادی سنجیده می شد و خسارات وارده به محیط زیست و منابع طبیعی به حساب نمی آمد، اما پس ازگسترش مسایل محیط زیستی در جهان به ویژه اروپا، مباحث توسعه پایدار مطرح گردید. الگوواره تازه باعنوان توسعه پایدار به مقابله با الگوهای تولید، توزیع و مصرف ناسازگار با طبیعت می‌پرداخت. گسیختگی رابطه انسان با طبیعت، درنتیجه توسعه فناوری دانسته یا ندانسته دربسیاری از موارد منجر به برهم خوردن تعادل محیط و نابودی جلوه‌های مختلف محیط زیستی شده است. با این‌همه، تاپیش از توسعه صنعت مدرن، سیطره طبیعت برزندگی انسان، بسیار بیشتر ازسلطه بشر برطبیعت بود. بنابراین دانشمندان و گروههای که طرف دار محیطزیست بودند جهت تعادل بخشی به رابطه انسان و محیط طبیعی او و آشتی بین انسان مدرن و طبیعت، هماهنگی و هم سویی انسان با طبیعت، و پایان دادن به بحرانهای قرن حاضر دیدگاههای مختلفی مطرح کردند. دراین بین اکوویلیج ها درسطح جهان از پراکندگی و مقبولیت بیشتری برخودارهستند. این تحقیق با هدف معرفی اکوویلیج ها و بررسی اجزاء مختلف آن ها و همچنین معیارها و مشخصه های این نوع سکونتگاهها پرداخته‌شده است.برای شناخت ویژگیهای این نوع سکونتگاهها از روش اسنادی و به سایت‌های اینترنتی مرتبط در این زمینه مراجعه شد. از مهم ترین ویژگی های روستاهای اکولوژیک توجه به ابعاد توسعه پایدار و مخصوصأ بعد اکولوژیک آن می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
309 - بررسی وضعیت پارک های شهری درجهت حفظ محیط زیست وارایه راهکارهای مدیریتی مناسب (مطالعه موردی : پارک های منطقه7 شهر تهران)
مریم مهرآرا اکرم الملوک لاهیجانیانبررسی وضعیت پارک های شهری تهران درجهت حفظ محیط زیست است.1- مدیریت در پارک های شهری منجر به ارتقای شاخص های محیط زیستی می شود. 2- اعمال مدیریت مناسب، حفاظت محیط زیست پارک های شهری را به همراه دارد. 3- مدیریت مناسب به کاهش ضایعات محیط زیستی در پارک های شهری منجر می شود. أکثربررسی وضعیت پارک های شهری تهران درجهت حفظ محیط زیست است.1- مدیریت در پارک های شهری منجر به ارتقای شاخص های محیط زیستی می شود. 2- اعمال مدیریت مناسب، حفاظت محیط زیست پارک های شهری را به همراه دارد. 3- مدیریت مناسب به کاهش ضایعات محیط زیستی در پارک های شهری منجر می شود. جامعه آماری این پژوهش52 پارک موجود در شهرداری منطقه هفت تهران که در بردارنده کلیه کارشناسان، مدیران و پرسنل معاونت امورشهری و فضای سبز هستند، که به طور کلی 123 نفر حجم کل جامعه آماری است. نمونه آماری پژوهش 93 نفر از مجموع کارشناسان، مدیران و پرسنل معاونت امور شهری و فضای سبز هستند و نمونه پارک ها به صورت تصادفی از 5 ناحیه مورد بررسی در منطقه 7 به طور تصادفی10 پارک به عنوان نمونه انتخاب کرده ایم. روش تجزیه وتحلیل داده ها دارای دو بخش آمار توصیفی واستنباطی است که ازطریق نرم افزارSPSS [1] انجام شده است. که آزمون های ضریب همبستگی پیرسون مورد استفاده در این تحقیق بوده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که؛ که بیشترین همبستگی از میان متغیرها را به ترتیب 1- اعمال مدیریت مناسب، حفاظت محیط زیست پارک های شهری را به همراه دارد. 2- مدیریت مناسب به کاهش ضایعات زیست محیطی در پارک های شهری منجر میشود. 3- مدیریت در پارک های شهری منجر به ارتقای شاخص های محیط زیستی می شود. 3- Sciences Statistical Package for the Social تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
310 - ساختمان خاک پناه، ایدهای همساز با محیط زیست
فاطمه اکرمی ابرقوییانتشار آلودگی های شیمیایی ناشی از تولید مصالح ساختمانی، تولید دی اکسیدکربن و ذرات معلق پخش شده در هوا که ناشی از تولید و حمل و نقل مصالح ساختمانی به محل های مورد نظر است و نیز تولید زباله های ساختمانی از جمله موارد عمده آلودگی های محیط زیستی تحت تاثیر صنعت ساختمان می با أکثرانتشار آلودگی های شیمیایی ناشی از تولید مصالح ساختمانی، تولید دی اکسیدکربن و ذرات معلق پخش شده در هوا که ناشی از تولید و حمل و نقل مصالح ساختمانی به محل های مورد نظر است و نیز تولید زباله های ساختمانی از جمله موارد عمده آلودگی های محیط زیستی تحت تاثیر صنعت ساختمان می باشد. همچنین مصرف بسیار زیاد سوخت ها و منابع طبیعی جهت تامین سرمایش و گرمایش ساختمان، آینده تامین منابع مورد نیاز نسل آینده و محیط زیست را به خطر می اندازد. از آن گذشته، حذف بخشی از زمین بکر در مناطق خاص و جایگزینی آن با توده ساختمانی، اکوسیستم آن منطقه را برهم می زند. بنابراین ضروری است تا راهبردهای طراحی در ساختمان های جدید، با هدف هم سازی محیط زیستی، جهت گیری شود. جهت تحقق این هدف، طراحی ساختمان با ایده ی هم زیستی با محیط زیست مدتی است که در بین جوامع مختلف مطرح شده است. ساختمان های خاک پناه از جمله نمونه هایی است که در راستای بهره وری انرژی و حفظ محیط زیست، ایده ی کاهش مصرف انرژی ساختمان و تامین آسایش ساکنان را در کنار هم زیستی مسالمت آمیز با محیط زیست، دنبال می کند. مطالعه ی حاضر به بحث و بررسی چگونگی سازماندهی این ساختمان و اثرات محیط زیستی آن در ارتباط با محیط پیرامون می پردازد. با توجه به قابلیت هایی که در این گونه ی معماری در زمینه ی کاهش میزان مصرف سوخت و انرژی و همچنین سازگاری با محیط زیست وجود دارد، می توان آن را جهت بهره گیری بیش تر در مقاصد معماری و شهرسازی عصر حاضر پیشنهاد کرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
311 - ارزیابی ریسک محیط زیستی مجتمع کشت و صنعت شهدای خلیج فارس با استفاده از روش TOPEFMEA
سحر رضایان سید علی جوزی صدف عطائیهدف مطالعه، ارزیابی ریسک محیط زیستی مجتمع کشت و صنعت شهدای خلیج فارس واقع در کیلومتر 75 جاده اهواز-خرمشهر می باشد. در این تحقیق، پس از بررسی فعالیت ها، اندازه گیری پارامترهای آلاینده و فرآیندهای سالن تولیدی این مجتمع که فعالیت آن تولید شکراست، کار ارزیابی ریسک محیط زیست أکثرهدف مطالعه، ارزیابی ریسک محیط زیستی مجتمع کشت و صنعت شهدای خلیج فارس واقع در کیلومتر 75 جاده اهواز-خرمشهر می باشد. در این تحقیق، پس از بررسی فعالیت ها، اندازه گیری پارامترهای آلاینده و فرآیندهای سالن تولیدی این مجتمع که فعالیت آن تولید شکراست، کار ارزیابی ریسک محیط زیستی آن به روش TOPEFMEA به انجام رسید. این روش یک روش هیبرید در ارزیابی ریسک محیط زیستی می باشد که از تلفیق دو روش EFMEA[1] و TOPSIS[2] تشکیل شده است. بدین منظور نخست، مطابق با روش تجزیه و تحلیل حالات شکست و اثرات آن بر محیط زیست، کاربرگ هایی به منظور ارزیابی ریسک محیط زیستی طراحی و در آن متغیرهایی چون شناسایی فرآیند، حالت خرابی بالقوه، آثار بالقوه خرابی، علل بالقوه خرابی، اقدام کنترلی و ارزیابی ریسک به عنوان جنبه های محیط زیستی مورد بررسی قرار گرفتند. سپس با استفاده از روش طوفان ذهنی، اثرات محیط زیستی تاثیر گذار هر فعالیت توسط پرسنل و کارشناسان مربوطه شناسایی و ارزیابی شد. نتایج به دست آمده از مقایسه اعداد مرتبط با رتبه بندی ریسک های محیط زیستی محاسبه شده نشان داد که ورود آلاینده ها و مواد شیمیایی ناشی از فرآیند تولید شکر به محیط آبی با عدد اولویت ریسک 16 اولویت اول را در میان سایر فعالیت ها را به خود اختصاص داده است. با توجه به این که زهاب مجتمع بیش ترین پیامدها را به دنبال خود داشت، احداث تصفیه خانه ی صنعتی و به کارگیری روش های پیشرفته تصفیه فاضلاب از موارد پیشنهادی برای کاهش مهم ترین عوامل ریسک بود. [1]- Environment Failure Modes and Effects Analysis [2]-Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
312 - محیط زیست جنگل در پرتو اصول حقوق عمومی
علی بابایی مهریکی از موضوعات مهم مورد بحث در حقوق عمومی مساله محیط زیست است ، بحث پیرامون محیط زیست جنگل و منافع مختلف مربوط به آن یکی از مسایل مطرح در نظامهای مختلف محیط زیست است ، تلاش جهت برقراری عدالت در این موضوع مهم و در مناقشاتی که از لحاظ اصولی متناقض یکدیگر هستند ، به این جه أکثریکی از موضوعات مهم مورد بحث در حقوق عمومی مساله محیط زیست است ، بحث پیرامون محیط زیست جنگل و منافع مختلف مربوط به آن یکی از مسایل مطرح در نظامهای مختلف محیط زیست است ، تلاش جهت برقراری عدالت در این موضوع مهم و در مناقشاتی که از لحاظ اصولی متناقض یکدیگر هستند ، به این جهت است که در بردارنده منافع عامه است و خاص طرفین درگیر نمی باشد ، در قوانین بسیاری از کشورها از جمله ایران مقرراتی ذکر شده است و مستحق حمایتهای قانونی اعلام شده است ولی آنچه که مورد حمایت قوانین است ، حمایت از محیط زیست جنگل است نه تنوع زیستی و نه منافع جنگل نشین و نه منافع عمومی . هدف مقاله حاضر این است که با روش عمدتاَ توصیفی و بانگاه تطبیقی منافع مختلف را بر شمرده و فرآیند مشارکت در مدیریت منابع طبیعی را ذکر و در نهایت رهیافتی از چگونگی اداره مطلوب محیط زیست جنگل ارائه کند . تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
313 - تأثیر باران‌های اسیدی بر روی محیط زیست و آثار باستانی تخت‌جمشید
محمد مهدی قنبری سید مهدی برقعی امیر حسام حسنی سیما فرجادفردبا توجه به تخریب سنگهای منطقه‌ی باستانی تخت‌جمشید تصمیم گرفته شد تا عوامل مؤثر بر این فرایند بررسی شود. این تحقیق با مطالعه ی نقشههای جغرافیایی و نمودار بادهای فصلی و سالیانه منطقه و همچنین نمونهگیری از آب باران پیگیری شد. نمونهگیری آب های مختلف از مکان‌های متفاوت أکثربا توجه به تخریب سنگهای منطقه‌ی باستانی تخت‌جمشید تصمیم گرفته شد تا عوامل مؤثر بر این فرایند بررسی شود. این تحقیق با مطالعه ی نقشههای جغرافیایی و نمودار بادهای فصلی و سالیانه منطقه و همچنین نمونهگیری از آب باران پیگیری شد. نمونهگیری آب های مختلف از مکان‌های متفاوت و مشخص شهرستان مرودشت در زمانهای معین در سه فصل پاییز، زمستان و بهار به منظور اندازه‌گیری اسیدیته‌ی آب‌ها انجام شد. pH نمونه های ناحیه تخت‌جمشید در سه فصل نمونهگیری بین 97/5 و 57/6 بودند و علت آن باران های اسیدی می باشد که یکی از مهم ترین عوامل در تخریب و فرسایش نقوش برجسته‌ی آثار تاریخی مذکور هستند. چنین پیش بینی می گردد که آلاینده‌های متصاعد شده از مجتمع پتروشیمی شیراز و صنایع شهر مرودشت و نیز خودروهای شهرستان توسط بادهای مذکور به سمت غرب و شمال غرب منطقه حرکت کرده و با برخورد به کوه رحمت در دامنه‌ی این کوه که منطقه‌ی باستانی تخت‌جمشید میباشد در آب باران حل شده و باعث ریزش باران اسیدی و متعاقبا تخریب سنگ ها و محیط زیست ناحیه میگردد تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
314 - مدیریت و برنامه ریزی محیط زیست از دیدگاه برنامه چهارم توسعه
ناصر محرم نژاد سمیرا خدیویچکیدهرشد و توسعه پایدار فعالی تهای بشر، متأثر از میزان پایداری در سیست مهایزیس تمحیطی ، اقتصادی و اجتماعی می باشد. امروزه برنامه ریزی جهتبهر هبرداری از منابع برای نیل به توسعه پایدا ر، به عنوان یکی از مهمترینمسائل اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی بشر تبدیل شده است. درصورت أکثرچکیدهرشد و توسعه پایدار فعالی تهای بشر، متأثر از میزان پایداری در سیست مهایزیس تمحیطی ، اقتصادی و اجتماعی می باشد. امروزه برنامه ریزی جهتبهر هبرداری از منابع برای نیل به توسعه پایدا ر، به عنوان یکی از مهمترینمسائل اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی بشر تبدیل شده است. درصورت عدم توجه به این اصل، ذخایر طبیع ی، زیستگا ههای حیا توحشو میرا ثهای فرهنگی که متعلق به جامعه و تمامی نس لها بوده نابودخواهد شد. از اینرو ایجاد تمهیدات لازم به منظور برقراری تعادل میاننیازهای امروز و حفظ ذخایر ملی از وظایف مهم مسئولان به ویژه دولتومجلس م یباشد. از همین رو استقرار توسعه پایدار در کشور نیازمند تدوینو اجرای قانون برنام ههای توسعه می باشد. قوانین برنامه ا ی، چارچو بها ونظام سامان یافته توسعه همه جانبه یک کشور را معین میکند که در قالبآن سیاست های کلی و استراتژیک پذیرفته شده پدیدار م یگردد.با بررسی قوانین برنامه چهارم توسعه و مقایسه آن با برنام ههای عمرانیگذشت ه، جایگاه محی طزیست سیر صعودی داشته است. در حقیقت، قانونبرنامه چهارم توسعه در راستای تحقق توسعه پایدار در کشور و رعایتچارچو بهای مقرر در اصل پنجاهم قانون اساسی سعی کرده است تا روندتوسعه به ویژه توسعه اقتصادی و صنعتی کشور را با ضروریات زیس تمحیطیتطبیق داده تا از توسعه ناپایدار ممانعت به عمل آورد.در برنامه چهارم توسعه ، یکی از محورهای شش گانه به نام حفاظتمحیط زیس ت، آمایش سرزمین و توازن منطق های بوده و درمجموع 15 مادهاز 161 ماده قانون برنامه چهارم به محی طزیست اختصاص یافته و در کنارآن نیز در 14 ماده دیگر ضرورت رعایت مسائل زیس تمحیطی مورد توجهقرار گرفته است. روند طی شده بیانگر حرکت در مسیری نسبتاً موفق درزمینه لحاظ نمودن ملاحظات زیست محیطی با برنام ههای توسعه ای جهتدستیابی به توسعه پایدار می باشد که موفقیت قطعی این برنام هها منوط بهاجرای کامل آن خواهد بود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
315 - مدیریت وبرنامه ریزی محیط زیست از دیدگاه برنامه چهارم توسعه
ناصر محرم نژاد سمیرا خدیویرشد وتوسعه پایدار فعالیت های بشر، متاثر از میزان پایداری در سیستم های زیست محیطی ، اقتصادی و اجتماعی می باشد. امروزه برنامه ریزی جهت بهره برداری از منابع برای نیل به توسعه پایدار ، به عنوان یکی از مهمترین مسائل اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی بشر تبدیل شده است. در صورت عد أکثررشد وتوسعه پایدار فعالیت های بشر، متاثر از میزان پایداری در سیستم های زیست محیطی ، اقتصادی و اجتماعی می باشد. امروزه برنامه ریزی جهت بهره برداری از منابع برای نیل به توسعه پایدار ، به عنوان یکی از مهمترین مسائل اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی بشر تبدیل شده است. در صورت عدم توجه به این اصل ، ذخائر طبیعی ، زیستگاه های حیات وحش و میراث های فرهنگی که متعلق به جامعه و تمامی نسل ها بوده نابود خواهد شد. از اینروایجاد تمهیدات لازم به منظور برقراری تعادل میان نیازهای امروز و حفظ ذخائرملی از وظایف مهم مسئولان به ویژه دولت ومجلس می باشد. از همین رو استقرار توسعه پایدار در کشور نیازمند تدوین و اجرای قانون برنامه های توسعه می باشد. قوانین برنامه ای ، چارچوب ها و نظام سامان یافته توسعه همه جانبه یک کشور را معین می کند که در قالب آن سیاست های کلی و استراتژیک پذیرفته شده پدیدارمی گردد. با بررسی قوانین برنامه چهارم توسعه و مقایسه آن با برنامه های عمرانی گذشته ،جایگاه محیط زیست سیر صعودی داشته است. در حقیقت، قانون برنامه چهارم توسعه در راستای تحقق توسعه پایدار در کشور و رعایت چارچوب های مقرر در اصل پنجاهم قانون اساسی سعی کرده است تا روند توسعه به ویژه توسعه اقتصادی و صنعتی کشور را با ضروریات زیست محیطی تطبیق داده تا از توسعه ناپایدار ممانعت به عمل آورد. در برنامه چهارم توسعه ، یکی از محورهای شش گانه به نام حفاظت محیط زیست ، آمایش سرزمین و توازن منطقه ای بوده و درمجموع 15 ماده از 161 ماده قانون برنامه چهارم به محیط زیست اختصاص یافته و در کنارآن نیز در 14 ماده دیگر ضرورت رعایت مسائل زیست محیطی مورد توجه قرار گرفته است. روند طی شده بیانگر حرکت در مسیری نسبتـاً موفق در زمینه لحاظ نمودن ملاحظات زیست محیطی با برنامه های توسعه ای جهت دستیابی به توسعه پایدار می باشد که موفقیت قطعی این برنامه ها منوط به اجرای کامل آن خواهد بود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
316 - دستیابی به توسعه پایدار از منظر حقوق بین الملل محیط زیست
فرهاد دبیری یلدا خلعتبری سحر زارعیهرچند انسان سالیان متمادی از طبیعت به عنوان ابزار و بستر توسعه استفاده کرده، اما توسعه افسار گسیخته پس از انقلاب صنعتی چنان آثار مخربی بر کره زمین باقی گذاشته که نه تنها انتخاب همان روش ها از سوی کشورهای فقیر برای توسعه به دلیل پایین آمدن ظرفیت های منابع طبیعی ناممکن اس أکثرهرچند انسان سالیان متمادی از طبیعت به عنوان ابزار و بستر توسعه استفاده کرده، اما توسعه افسار گسیخته پس از انقلاب صنعتی چنان آثار مخربی بر کره زمین باقی گذاشته که نه تنها انتخاب همان روش ها از سوی کشورهای فقیر برای توسعه به دلیل پایین آمدن ظرفیت های منابع طبیعی ناممکن است بلکه در شرایط امروز، خودخواهانه می نماید. از این رو، چند دهه ای است که توسعه پایدار به عنوان یک راه حل ارایه شده است. از سویی، حقوق محیط زیست ابزار مهمی برای نظارت و مدیریت توسعه پایدار است. این حقوق در تعیین خط مشی های حفاظتی محیط زیست و همچنین استفاده معقولانه و پایدار از منابع طبیعی موثر است. بیانیه های استکهلم 1972، ریو 1992، ژوهانسبورگ 2002 و ریو + 20، دست یابی به توسعه پایدار را مستلزم حفاظت از محیط زیست عنوان نموده و خواستار جهت گیری حقوق بین الملل محیط زیست در راستای مفهوم توسعه پایدار گردیده است. اما عملآ مشاهده می شود که توسعه پایدار با چالش هایی در سطح جهانی مواجه است که یکی از مهم ترین این چالش ها تقابل میان توسعه و محیط زیست در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه است. یکی از مهم ترین منابع مورد اتکاء برای مقابله با این خطرات و تنظیم رفتار تابعان حقوق بین الملل، حقوق بین الملل محیط زیست است. از این رو، در این مقاله تلاش می شود دست یابی به توسعه پایدار با پرداختن به اسناد الزام آور و غیر الزام آور در حوزه حقوق بین الملل محیط زیست، مورد بررسی قرار گیرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
317 - معرفی مدل DPSIR و قابلیت کاربرد آن در تصمیم گیری های محیط زیستی
عطیه خطیبی افشین دانه کار شراره پورابراهیم مجید وحیدهدف از پژوهش حاضر، معرفی روش DPSIR و بررسی کاربرد آن در محیط زیست و تصمیم‌گیری‌های این حوزه و لزوم استفاده از این روش برای حل مشکلات محیط زیستی است. از آن جایی که در دهه های اخیر، مشکلات محیط زیستی که بیش تر بر اساس جنبه های اقتصادی فعالیت های انسانی بوده است، محققان و أکثرهدف از پژوهش حاضر، معرفی روش DPSIR و بررسی کاربرد آن در محیط زیست و تصمیم‌گیری‌های این حوزه و لزوم استفاده از این روش برای حل مشکلات محیط زیستی است. از آن جایی که در دهه های اخیر، مشکلات محیط زیستی که بیش تر بر اساس جنبه های اقتصادی فعالیت های انسانی بوده است، محققان و تصمیم گیران با چالش مواجه شده اند. این مشکلات در مقیاس ها ی متفاوتی از تغییر اقلیم جهانی تا تأثیرات فعالیت های انسانی بر سیستم های اکولوژیکی جای گرفته اند. در حال حاضر، به دلیل اهمیت این مشکلات نیاز به استفاده از روش های انعطاف پذیر برای مقابله کارآمد با مشکلات محیط زیستی بیش‌ازپیش احساس می شود؛ روش هایی که هم فاکتورهای اقتصادی و اجتماعی و هم فاکتورهای محیط زیستی را در نظر بگیرند. با توجه به هدف این مطالعه، روش پژوهش، مروری بر مقالات و یافته های قبلی درباره کاربرد مدل DPSIR و منافع و معایب آن در تصمیم گیری های محیط زیست بود. چارچوب DPSIR یا مدل(نیروی محرکه- فشار- وضعیت- تاثیر- پاسخ) ابزاری است که از طریق تعیین روابط میان فعالیت های انسانی و محیط زیست به توصیف مشکلات محیط زیستی می پردازد. این چارچوب زمینه ای را فراهم می کند تا انواع شاخص های متفاوت با یکدیگر ترکیب شوند و نه تنها تأثیرات محیط زیستی بلکه، تأثیرات اقتصادی- اجتماعی ناشی از تغییرات در وضعیت اکوسیستم ها را نیز در نظر می گیرد. نتایج این مطالعه نشان داد که مدل DPSIR می تواند اطلاعات متنوع درباره سیستم محیط زیستی را طبقه بندی و ساده سازی کند تا این اطلاعات برای پاسخ های احتمالی در اختیار سیاست گذاران قرار گیرند و به همین دلیل این روش در دهه های اخیر با سرعت فزاینده ای توسط محققان و سیاست گذاران در حال استفاده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
318 - بررسی میزان تأثیر آموزش بر عملکرد مدیران مدارس ابتدایی شهرستان برخوار در زمینه استقرار سامانه مدیریت ایمنی، بهداشت و محیط زیست
مسعود سعیدی مریم لاریجانی فیروزه مصطفوی دارانیوجود معضلات بهداشتی و جنبه های خطر ساز و نیز پیامدهای زیست محیطی در جوامع روز به روز ذهن کارشناسان و دست اندرکاران سلامت و محیط زیست را به خود مشغول کرده است. هدف این مطالعه تأثیر آموزش بر عملکرد مدیران مدارس ابتدایی در زمینه ی استقرار سامانه مدیریت ایمنی بهداشت و محیط أکثروجود معضلات بهداشتی و جنبه های خطر ساز و نیز پیامدهای زیست محیطی در جوامع روز به روز ذهن کارشناسان و دست اندرکاران سلامت و محیط زیست را به خود مشغول کرده است. هدف این مطالعه تأثیر آموزش بر عملکرد مدیران مدارس ابتدایی در زمینه ی استقرار سامانه مدیریت ایمنی بهداشت و محیط زیست است. در این مطالعه شبه آزمایشی 49 نفر از مدیران مدارس ابتدایی (کل مدیران مدارس ابتدایی شهرستان) به عنوان جمعیت مورد مطالعه انتخاب شده و کارگاه آموزشی 2 روزه برای آن ها برگزار شد. عملکرد مدیران در زمینه استقرار سامانه مدیریت ایمنی، بهداشت و محیط زیست قبل و بعد از اجرای کارگاه آموزشی توسط چک لیست استاندارد (وزارت بهداشت و درمان) سنجیده شد و داده -های به دست آمده توسط نرم افزار spss نسخه 20 و آزمون t زوجی و آزمون واریانس تجزیه و تحلیل گردید. نتایج تجزیه و تحلیل داده ها قبل و پس از آموزش نشان داد، که در زمینه عملکرد نمره مدیران نسبت به قبل از آموزش 1/28% افزایش نشان می دهد. همچنین بین دانش و عملکرد مدیران همبستگی وجود دارد. نتایج دیگر تحقیق نشان داد، بین عملکرد مدیران در زمینه محیط زیست قبل از مداخله با سن تفاوت معنا داری وجود دارد. تحقیق فوق نشان داد که آموزش در ارتقای عملکرد مدیران مدارس ابتدایی موثر بوده و مدارس کشور نیازمند چنین ساز و کاری می -باشند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
319 - گزارشگری محیط زیست و استرا تژی تجاری
اسماعیل غفاریحسابداری محیط زیست به عنوان یکی از زیر مجموع ههای حسابداری درطول سا لهای گذشته پیوسته در مسیر توسعه گام برداشته اس ت. با افزایشتمرکز جامعه پیرامون مباحث زیس تمحیطی، حسابداری نقش ویژ های را درراستای انداز هگیری عملکرد بر عهده گرفته اس ت. آگاهی از وضعیت محیطپیرامونی، موجب أکثرحسابداری محیط زیست به عنوان یکی از زیر مجموع ههای حسابداری درطول سا لهای گذشته پیوسته در مسیر توسعه گام برداشته اس ت. با افزایشتمرکز جامعه پیرامون مباحث زیس تمحیطی، حسابداری نقش ویژ های را درراستای انداز هگیری عملکرد بر عهده گرفته اس ت. آگاهی از وضعیت محیطپیرامونی، موجب پویایی عملکرد زیس تمحیطی واحد تجاری م یشود. دراین نوشتار نگارنده یکپارچگی روی ههای محیطی با روی ههای تجاری را موردتوجه قرار داده و از بررسی نحوه برخورد با حسابداری زیست محیطی دراستانداردهای حسابداری مالی اجتناب نموده است . و ضمن بررسی موضوعاستراتژی تجاری که شامل برنامه، تصمیمات متهورانه مدیرا ن، پشتیبانی وآموزش می باش د، اثرات درون سازمانی و برون سازمانی که از کیسو منجر بهکاهش بهای عملیاتی و سرمای های تجهیزات کنترل کننده آلودگی و تع یینروش ارزیابی سرمای هگذاری، و ازسوی دیگر سبب تدوین مقررات از سویدول تها و آثار و تبعات مالیاتی م یگردد را مورد توجه قرارداده است. توجهبه مسائل زیس تمحیطی در سا لهای اخیر به حوزه تدوین استانداردها نیزگسترده شده و نمونه بارز آن را م یتوان در استانداردهای هیأت تدویناستانداردهای حسابداری دولتی امر کیا و رهنمودهای ایفک مشاهده نموددر این نوشتار ابعاد زیر مورد بررسی قرار می گیرن د:• عناصر محیطی استراتژی تجاری• تهیه گزار شهای عملکردی ضروری• شناسایی مهارت های چندگانه مورد نیاز برای انداز هگیری• گر دآوری و تجزیه و تحلیل داد ههای مور دنیاز تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
320 - دادخواهی و مسئولیت بین المللی؛ ابزار مقابله با عدم ایفای تعهدات در خصوص تغییرات آب و هوایی
سید عباس پورهاشمی سبحان طیبی شیما نادریایجاد و تبیین «حق» های بشری در زندگی فردی و اجتماعی انسان ها امری اجتناب ناپذیر است. بدین لحاظ حقوق بشر در برخورد با معضلات محیط زیست، بیتفاوت نمانده و با جدیتر شدن مسایل و موضوعات محیطزیستی در پرتو ملاحظات بین‌المللی چارچوب‌های قانونی خاصی را نهادینه کرده است أکثرایجاد و تبیین «حق» های بشری در زندگی فردی و اجتماعی انسان ها امری اجتناب ناپذیر است. بدین لحاظ حقوق بشر در برخورد با معضلات محیط زیست، بیتفاوت نمانده و با جدیتر شدن مسایل و موضوعات محیطزیستی در پرتو ملاحظات بین‌المللی چارچوب‌های قانونی خاصی را نهادینه کرده است. یکی از مهمترین معضلات محیطزیستی جهان امروز تغییرات آب و هوایی ناشی از نقض تعهدات بین المللی دولتها می باشد. در این راستا با امعان نظر به وجود کنوانسیون‌ها ،پروتکل‌ها و دیگر اسناد بین‌المللی در خصوص تغییرات آب و هوایی با تاکید بر جلوگیری از آلودگیهای آب و هوا به نظر می رسد هنوز کشورهای توسعه یافته، در حال توسعه و کمتر توسعه یافته در اجرای این اسناد و مقررات حقوقی دچار مشکل هستند و توافقات بین المللی کارآیی لازم و مثبتی ندارند. با این توصیف ضروری می نماید با هدف آسیب شناسی عدم ایفای تعهدات بین المللی در خصوص تغییرات آب و هوایی،به بررسی چارچوب های موثر قانونی و ابزارهای موثر در این خصوص پرداخته شود. در این پژوهش تلاش شده است تا با بررسی اصول و قواعد حقوقی در خصوص تغییرات آب و هوایی به ابزارهای مقابله با عدم ایفای تعهدات در این زمینه بپردازد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
321 - جهان بینی سلطه گرای مدرنیته و ارتباط آن با بحرانهای محیطزیستی در جهان
رضا التیامی نیا علی حسینیدر جهان بینی اسلامی، کل انسان ها و طبیعت، با هم بخشی از کل نظام عالم را تشکیل می دهند. درحالی که در فرهنگ های غربی، فقط انسان ها دارای ارزش ذاتی می باشند و طبیعت فقط به منزله یک ارزش ابزاری و به عنوان منبع فایده بخش مورد استفاده انسان قرار گرفت. به باور بوم محوری سیاسی، أکثردر جهان بینی اسلامی، کل انسان ها و طبیعت، با هم بخشی از کل نظام عالم را تشکیل می دهند. درحالی که در فرهنگ های غربی، فقط انسان ها دارای ارزش ذاتی می باشند و طبیعت فقط به منزله یک ارزش ابزاری و به عنوان منبع فایده بخش مورد استفاده انسان قرار گرفت. به باور بوم محوری سیاسی، مسایل محیطی زمانی حل می شوند که تحولات بنیادی در ایدئولوژی سرمایه داری صورت می گیرد و یک مردم سالاری واقعی حاکمیت یابد. در این راستا آرن ناییس معتقد است رعایت سنت های اخلاقی و مذهبی شرق، می تواند ما را در حفاظت محیط زیست یاری کند و اینکه در جهان هستی، همه موجودات زنده، جهت زندگی، رشد و شکوفایی، باید از حقوق و ارزش های برابر برخوردار گردند و هیچ فردی نجات نمی یابد مگر آن که همه ما نجات یابیم. انسان ها از اجزای طبیعت هستند نه بیرون از آن و یا فوق طبیعت. یافته های پژوهش نشان می دهد که نوع انسان شناسی و جهان شناسی غیرالهی و نگرش و طرز تلقی مبتنی بر نگاه اومانیستی و مبتنی بر حرص و طمع سبب ساز بسیاری از فجایع و بحران های محیط زیستی است. از این رو، اصلاح نگرش ها، باورها و طرز تلقی انسان ها از انسان و محیط زیست وی در چارچوب نگاه سیستمی دین اسلام می تواند بسیاری از معضلات و ناامنی های محیط زیستی، سیاسی و اجتماعی را رفع نماید. این پژوهش ضمن بررسی زمینه های فکری و فرهنگی تخریب محیط زیست در بستر مدرنیته و نیز تبیین دیدگاه های فرهنگی، مذهبی و آثار آن ها براکولوژی و محیط زیست جهانی، به دنبال تبیین و تدوین الگوی محیط زیستی اسلامی برای حفظ و تعادل محیط زیست جهانی و منطقه ای می باشد. این مقاله اساسا بحثی نظری و بنیادی است و از رویکرد رئالیسم اسلامی و معناشناسی ساختارگرا در انجام این پژوهش بهره جسته است.. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
322 - بررسی وضعیت رویکرد محیط زیستی زنان خانه‌دار شهر ایلام
مریم عزیزی حسین مهدی زاده سید محمد شبیریاین پژوهش با هدف بررسی رویکرد محیط زیستی زنان خانه‌دار شهر ایلام و مقایسه آن در گروههای مختلف زنان انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه زنان خانه‌دار 45-20 ساله ساکن شهر ایلام تشکیل داده‌اند که نمونه‌ای به حجم 400 نفر از آن ها انتخاب گردید. ابزار جمعآوری د أکثراین پژوهش با هدف بررسی رویکرد محیط زیستی زنان خانه‌دار شهر ایلام و مقایسه آن در گروههای مختلف زنان انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه زنان خانه‌دار 45-20 ساله ساکن شهر ایلام تشکیل داده‌اند که نمونه‌ای به حجم 400 نفر از آن ها انتخاب گردید. ابزار جمعآوری دادهها، یک پرسشنامه محقق ساخته بوده که پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برای همه مولفه‌های رویکرد محیط زیستی قابل قبول برآورد گردیده است. رویکرد محیط زیستی شامل علاقه‌مندی به محیط زیست، مسئولیت‌پذیری در قبال محیط زیست و رفتار محیط زیستی بوده است. نتایج حاکی از میزان بالای علاقه‌مندی، میزان کم مسئولیت‌پذیری و انطباق کم رفتارهای محیط زیستی زنان خانه‌دار با اصـول محیط زیستی می باشد. در مجموع می توان گفت که زنان خانه دار از میزان علاقه مندی زیادی به محیط زیست برخوردار بــوده اند. وضعیت رفتـــارهــای محیط زیستی آن ها نسبتاً خوب و میزان مسئولیت پذیری آنان در قبال محیط زیست کم ارزیابی شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
323 - معرفی راهنمای نقشه سازی شاخص حساسیت محیط زیستی (ESI)- ارایه شده توسط اداره هواشناسی و اقیانوسی ملی امریکا (NOAA)
لیدا داور افشین دانه کار برهان ریاضیمناطق ساحلی از جمله آسیب پذیرترین بخش های اقیانوسی به شمار می روند. موقعیت اکوتونی مناطق ساحلی اگرچه سبب می شود این مناطق از تنوع و غنای بیولوژیکی هر دو سیستم دریایی و زمینی بهره مند شوند، در عین حال در معرض تهدید آلودگی ها و عوامل مخرب هر دو سیستم نیز قرار می گیرند. از أکثرمناطق ساحلی از جمله آسیب پذیرترین بخش های اقیانوسی به شمار می روند. موقعیت اکوتونی مناطق ساحلی اگرچه سبب می شود این مناطق از تنوع و غنای بیولوژیکی هر دو سیستم دریایی و زمینی بهره مند شوند، در عین حال در معرض تهدید آلودگی ها و عوامل مخرب هر دو سیستم نیز قرار می گیرند. از مهم ترین عوامل تهدید کننده مناطق ساحلی، احتمال بالای وقوع تصادفات دریایی و در نتیجه انتشار مقادیر زیادی مواد آلاینده به ویژه نفت می باشد. به همین دلیل شناسایی مناطق حساس ساحلی به منظور حفاظت از این مناطق در برابر نشت نفت مورد توجه کشورهای ساحلی قرار دارد. هدف از تحقیق حاضر، معرفی راهنمای نقشه سازی شاخص حساسیت محیط زیستی (ESI)[1] به عنوان ابزاری مناسب برای شناسایی مناطق حساس ساحلی در برابر نفت می باشد که توسط اداره هواشناسی و اقیانوسی ملی آمریکا (NOAA)[2] ارایه شده است. هدف از این شناسایی انجام واکنش سریع به هنگام وقوع نشت نفت برای حفاظت از اکوسیستم های گوناگون ساحلی است. امروزه استفاده از شاخص حساسیت محیط زیستی، برای شناسایی مناطق حساس ساحلی، به عنوان بخشی از تلاش های ملی در بسیاری از کشورها و در طول هزاران کیلومتر از کرانه های ساحلی سراسر جهان به منظور فراهم آوردن سیستم واکنشی در برابر انتشار نفت و بر پایه ی دانش علمی به خوبی توسعه یافته است. 4- Environmental Sensitivity Index 5- National Oceanic and Atmospheric Administration تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
324 - اخلاق و فلسفه محیط زیست و ضرورت توجه به نقش آن در جهان امروز
سید محمدرضا علوی مقدم اعظم قاسمییکی از مسائلی که در سا لهای اخیر مورد توجه صاحب نظران قرار گرفتهاست این است که علیرغم صرف هزین ههای کلان برای پروژ ههای عظیممحیط زیستی نتایج چندان رضایت بخشی حاصل نم یشود. این موضوعمتفکران را به این فکر رهنمون کرد که حل مسائل محیط زیستی جدای ازامور فنی نیازمند رویکرد جد أکثریکی از مسائلی که در سا لهای اخیر مورد توجه صاحب نظران قرار گرفتهاست این است که علیرغم صرف هزین ههای کلان برای پروژ ههای عظیممحیط زیستی نتایج چندان رضایت بخشی حاصل نم یشود. این موضوعمتفکران را به این فکر رهنمون کرد که حل مسائل محیط زیستی جدای ازامور فنی نیازمند رویکرد جدیدی شامل رویکردهای جامعه شناختی، اخلاقی،فلسفی و .... م یباشد. اخلاق زیس تمحیطی شاخه جدیدی از مبحث اخلاقفلسفی است و در خصوص روابط اخلاقی بین انسا نها و دنیای پیرامونآنها بحث میکند. هدف این مقاله، آشنا کردن متخصصان محیط زیستبا دیدگا ههای مختلف اخلاق و فلسفه محی طزیست در جهان امروز است.ضمن شرح مختصری از مکاتب مختلف اخلاقی به بیان مکاتب اخلاقیزیست محیطی مانند مکتب انسان مدارانه و خداباورانه پرداخته م یشود. دراین میان لازم است متفکران کشور ما نیز با توجه به پیشین ههای مذهبیو فرهنگی دیدگاه های اخلاقی و فلسفی خود را در خصوص محیط زیستارائه دهند تا پروژ ههای مهندسی و محی طزیستی در عرصه عمل به نتیجهبهتری نائل شود. با توجه به ضرورت آشنایی مهندسان با مبانی اخلاقی وفلسفه زیست محیطی در دنیای امروز، در ادامه این مقاله به نقش کدهایاخلاقی مهندسی پرداخته شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
325 - کاربرد ارزیابی چرخه‌ی حیات در بررسی آثار محیط زیستی محصولات
الما محمدی سید حامد میرکریمی مرجان محمدزادهگسترش مشکلات محیط زیستی جوامع را به سوی استفاده صحیح و آگاهانه از منابع سوق می دهد. ارزش واژه هایی چون محصولات دوست دار محیط زیست و تکنولوژی های سبز در بین مصرف کنندگان و مدیران روز به روز در حال افزایش است. در این راستا روش ارزیابی چرخه ی حیات با هدف بررسی آثار محیط أکثرگسترش مشکلات محیط زیستی جوامع را به سوی استفاده صحیح و آگاهانه از منابع سوق می دهد. ارزش واژه هایی چون محصولات دوست دار محیط زیست و تکنولوژی های سبز در بین مصرف کنندگان و مدیران روز به روز در حال افزایش است. در این راستا روش ارزیابی چرخه ی حیات با هدف بررسی آثار محیط زیستی یک محصول تمام فرآیندها و مواد مورد استفاده برای ایجاد و استفاده و مرحله ی بعد از استفاده آن را در نظر می گیرد. با توجه به افزایش میزان استفاده از این روش در جامعه علمی و صنعتی جهانی و عدم توجه کافی به آن در کشور، این مجموعه با هدف معرفی بیش تر این روش گردآوری شده است. در بخش های مختلف این مقاله ابتدا مراحل تکوین و تکمیل این روش، برخی از کاربردهای آن در بخش های مختلف اقتصادی و نحوه ی انجام 4 مرحله ی انجام آن شرح داده شده است. سپس برخی نرم افزارهای مورد استفاده در این روش با یکدیگر مقایسه شده اند. در نهایت چشم انداز آینده ی روش ارزیابی چرخه ی حیات شرح داده شده است که طبق آن به نظر می رسد ارزیابی چرخه ی حیات به سوی در نظر گرفتن مولفه های توسعه پایدار (مردم، سیاره زمین و رشد) پیش می رود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
326 - سیاستِ جناییِ پیشگیرانه ناظر بر تهدید و تخریب آبزیان در ایران
بابک پورقهرمانی احمد خانیحمایت از منابع آبزیان، به‌عنوان سرمایه ملی و بستری که نسل امروز و نسل‌های بعد باید در آن حیات اجتماعی رو به رشدی داشته باشند در همه نظامهای حکومتی مدنظر قرارگرفته است آبزیان یکی از مهم ترین منابع غذایی بشر را تشکیل می دهند، لذا از جنبه های مختلف اقتصادی، تجاری، اشتغال أکثرحمایت از منابع آبزیان، به‌عنوان سرمایه ملی و بستری که نسل امروز و نسل‌های بعد باید در آن حیات اجتماعی رو به رشدی داشته باشند در همه نظامهای حکومتی مدنظر قرارگرفته است آبزیان یکی از مهم ترین منابع غذایی بشر را تشکیل می دهند، لذا از جنبه های مختلف اقتصادی، تجاری، اشتغال و سلامت جامعه حائز اهمیت می باشند. ولی به علت فعالیت های غیراصولی انسان ها، این ذخایر عظیم الهی در در حال تخریب و نابودی است. لذا حمایت و حفاظت از منابع آبزیان و پیشگیری از خطرات احتمالی امری ضروری به نظر می رسد. این نوشتار باهدف بررسی سیاست جنایی پیشگیرانه ناظر بر تهدید و تخریب آبزیان در ایران به نگارش درآمده است.شیوه تحقیق کتابخانهای و به‌صورت تحلیلی توصیفی است. یافته‌های تحقیق آن است که صرف مداخله کیفری برای حمایت و حفاظت از منابع آبزیان کافی و مؤثر نبوده، بلکه نیازمند پیشگیری اجتماعی از قبیل آموزش و آگاهی، فرهنگ‌سازی، مشارکت مردم و راهبردهای پیشگیرانه وضعی مثل نظارت و بازرسی و افزایش خطرات ارتکاب جرم می باشد. البته در این راه متولیان امر ضمن اعتقاد بر تدابیر پیشگیری غیر کیفری، به‌طور مستمر در این راه تلاش مضاعف کنند. و از این طریق به پایداری محیطزیست جانوری بدون توسل به طرق کیفری کمک شایانی داشته باشند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
327 - نگرش محیط زیستی و استفاده از سموم شیمیایی در بین برنج‌کاران (مطالعه موردی: دهستان اسفیورد- شورآب شهرستان ساری)
محمد رضا محبوبی حسین احمدی گرجیبا توجه به ماموریت ترویج کشاورزی زمینه کاهش مصرف سموم در سطح مزارع، سنجش نگرش تولیدکنندگان کشاورزی در زمینه مصرف سموم در سطح مزارع مهم تلقی می شود. این تحقیق با هدف سنجش نگرش محیط زیستی برنج کاران در استفاده از سموم شیمیایی انجام شد. تحقیق توصیفی و از نوع پیمایشی و جامع أکثربا توجه به ماموریت ترویج کشاورزی زمینه کاهش مصرف سموم در سطح مزارع، سنجش نگرش تولیدکنندگان کشاورزی در زمینه مصرف سموم در سطح مزارع مهم تلقی می شود. این تحقیق با هدف سنجش نگرش محیط زیستی برنج کاران در استفاده از سموم شیمیایی انجام شد. تحقیق توصیفی و از نوع پیمایشی و جامعه آماری 200 نفر از برنج کاران ساکن در دهستان اسفیورد- شورآب بخش مرکزی شهرستان ساری در استان مازندران بودند که 130 نفر از آنان به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه استفاده شد. اعتبار محتوایی ابزار گردآوری با نظر پانل متخصصان انجام شد و قابلیت اعتماد آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ تایید شد که مقدار آن 71/0 به دست آمد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS19 انجام شد. یافته های پژوهش نشان داد کشاورزان از نگرش محیط زیستی متوسط رو به بالا در زمینه کاهش مصرف سموم در مزرعه برخوردارند. نتایج همبستگی نشان داد میان تجربه کار کشاورزی، سن، درک اهمیت کنترل بیولوژیک و مشارکت در کلاس های ترویجی با میزان مصرف سموم در مزرعه همبستگی مثبتی وجود دارد. همچنین نتایج مقایسه میانگین نشان داد اختلاف معنی داری بین نگرش محیط زیستی مصرف سموم بر حسب هزینه خرید سموم مصرفی در یک فصل زراعی وجود دارد. استمرار تشکیل کلاس های ترویجی با هدف ایجاد نگرش های مثبت محیط زیستی کاهش مصرف سموم در کشاورزان از جمله پیشنهادهای این مطالعه بوده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
328 - تعیین شاخصهای پایداری منابع محیط زیست در بخش کشاورزی شهرستان مشهد با استفاده از برنامه ریزی کسری فازی
صادق بافنده ایماندوست کاظم فرهمند مسعود همایونی فرمحیط زیست یکی از ارکان اصلی توسعه پایدار به شمار می‌آید در این راستا تلاش میشود فرایند توسعه به گونه‌ای هدایت شود که ضمن حداکثر‌سازی ارزش افزوده فعالیتهای اقتصادی، نظام طبیعت پویایی تعادلی خود را از دست ندهد. بنابراین با توجه به تأثیر محیط زیست در زندگی و به طبع آن بق أکثرمحیط زیست یکی از ارکان اصلی توسعه پایدار به شمار می‌آید در این راستا تلاش میشود فرایند توسعه به گونه‌ای هدایت شود که ضمن حداکثر‌سازی ارزش افزوده فعالیتهای اقتصادی، نظام طبیعت پویایی تعادلی خود را از دست ندهد. بنابراین با توجه به تأثیر محیط زیست در زندگی و به طبع آن بقای انسان، حفاظت از محیط زیست امری ضروری تلقی میشود، لذا برای دست یابی به این هدف شناخت مواردی که پایداری منابع محیط زیست را فراهم میکنند بدیهی به نظر میرسد. در این مطالعه الگوی پایداری منابع کشاورزی در حفظ محیط زیست شهرستان مشهد با استفاده از مدل برنامه‌ریزی کسری فازی تعیین گردید. این مطالعه در دو سناریو مورد ارزیابی قرار گرفت در سناریو اول فرض گردید که از تمام زمین موجود استفاده گردد که نتیجه مطالعه در این قسمت نشان داد که کشت محصولات جو، یونجه و ذرت علوفه‌ای بهترین الگوی بهینه کشت محصولات زراعی منطقه برای حفظ پایداری منابع محیط زیست میباشد. در سناریو دوم فرض گردید که محصولات استراتژیک مانند گندم، جو در لیست محصولات قابل کشت وجود داشته باشند که نتیجه مطالعه در این قسمت نشان داد که کشت محصولات گندم، جو و یونجه بهترین الگوی بهینه کشت محصولات زراعی منطقه برای حفظ پایداری منابع محیط زیست در آن منطقه میباشد و همچنین نتایج مطالعه نشان داد که ملزم نمودن کشاورزان به کشت محصولات استراتژیک گندم و جو در الگوی بهینه کشت کشاورز، باعث کاهش شاخصهای پایداری منابع محیط زیست میشود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
329 - آثار آتشهای عمدی بخش کشاورزی بر محیط زیست (مطالعه موردی:استان اصفهان)
جابر اعظمی سمیه پورهاشم ‏زهیایران، گرچه با دوازده درصد سطح زیر کشت، رتبه ی سوم در تعداد و تنوع محصولات کشاورزی را در دنیا دارد؛ اما رتبه ی بالای 140 از 231 کشور در شاخص های زیست محیطی، بیان گر عدم توجه کافی آن به حفظ محیط زیست است. امروزه سوزاندن بقایای گیاهی، در جامعه ی کشاورزی ایران، به یک فرهنگ أکثرایران، گرچه با دوازده درصد سطح زیر کشت، رتبه ی سوم در تعداد و تنوع محصولات کشاورزی را در دنیا دارد؛ اما رتبه ی بالای 140 از 231 کشور در شاخص های زیست محیطی، بیان گر عدم توجه کافی آن به حفظ محیط زیست است. امروزه سوزاندن بقایای گیاهی، در جامعه ی کشاورزی ایران، به یک فرهنگ تبدیل شده است. در این مطالعه به مروری بر مطالعات قبلی، نتایج مصاحبه حضوری با کشاورزان و دهیارانِ شهرهای مختلفِ استان اصفهان و دلایل آتش زدن عمدی مزارع و بقایای گیاهان، آثار نامطلوب آن بر محیط زیست، تاثیرات مثبت حضور این مواد برای کشت های بعدی، معرفی کابردهای آ نها در صنایع مختلف و نقش آموزش جامعه روستایی پرداخته می شود. نتایج این مطالعه نشان داد از مهمترین دلیل سوزاندن عمدی، آماده سازی سریع مزرعه برای کشت بعدی و یا نابودی آفات خصوصا حشرات جوانه خوار در فصل بهار می باشد؛ در حالی که آتش، نه تنها موجب کاهش حاصل خیزی خاک، افزایش فرسایش آبی و بادی، نابودی میکروارگانیسم های بسیار مفید و آلودگی های هوا می شود؛ بلکه با برهنه شدن سطح خاک، کاهش نفوذ آب باران، ایجاد رواناب های سطحی، افزایش تبخیر و نیاز به آبیاری بیش تر می شود. همچنین این بقایا، نه تنها منابع غذایی مفیدی برای کشت بعدی محصول است بلکه می توان در صنایع مختلف از جمله صنعت چوب و کاغذ، صنعت پرورش گل و گیاه (قارچ)، صنعت تولید انرژی و خود صنعت کشاورزی استفاده گردند. آموزش جامعه ی کشاورزان، توسعه صنایع تبدیلی در روستا، پژوهش های کاربردپذیر کردن بقایای کشاورزی و تقویت مشوق های لازم دولتی از مهم ترین اقدامات لازم می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
330 - مروری بر قوانین حقوقی حمایتی از محیط‌بانان، حلقه مفقود‌شده از حافظان بی‌حفاظ محیطزیست
ابوالقاسم ابراهیمی علیرضا حسنی ابوالفضل رحمانی ثانیمحیطبان کسی است که مسوولیت اجرای قوانین و مقررات شکار،صید و حفاظت و بهسازی محیط زیست را در سطح حوزه استحفاظی خود بر عهده دارد. لذا با توجه به اهمیت شغل این قشر فهیم و مظلوم در جامعه هدف از ارایه این مقاله، مروری بر مشکلات این حرفه و بررسی قوانین حمایتی أکثرمحیطبان کسی است که مسوولیت اجرای قوانین و مقررات شکار،صید و حفاظت و بهسازی محیط زیست را در سطح حوزه استحفاظی خود بر عهده دارد. لذا با توجه به اهمیت شغل این قشر فهیم و مظلوم در جامعه هدف از ارایه این مقاله، مروری بر مشکلات این حرفه و بررسی قوانین حمایتی از این افراد میباشد. مطالعه حاضر یک مطالعه مروری با هدف بررسی قوانین حقوقی حمایتی از محیط‌بانان میباشد. مطالعات مرتبط از طریق بانک‌هایاطلاعاتی Google Scholarو سایت های خبری ایسنا، تابناک، سازمان حفاظت محیط زیست و برخی کتب به زبان فارسی با کلید واژه های محیطبان، محیط زیست، حقوق محیط زیست، قوانین حفاظتی استخراج و مورد بررسی قرار گرفت. محیط‌بانان سازمان حفاظت محیط زیست از نظر قوانین استخدامی، کارمند دولتی محسوب میشوند. اما باتوجه به شرایط کاری، وضعیتی شبیه به نیروهای انتظامی یا شبه نظامی دارند. طبق استاندارهای جهانی به ازای هر 4000 هکتار در عرصه طبیعی یک محیطبان برای حفاظت آن تعیین میشود. در حالی که در ایران به ازای هر 40.000 هکتار یک محیطبان وجود دارد و این مساله عرصه حفاظتاززیستبوم را برای محیطبان ایرانی دشوار کرده است. تعداد محیط‌بانان در کشور با وجود مسوولیت های فراوانی، کافی نیست. محیط‌بانان همواره با خطرهای زیادی مانند درگیری مسلحانه، زندگی در مناطق بیابانی، کوهستانی، مواجهه با تله های انفجاری و آتش سر و کار دارند. بنابراین، حمایت از آن ها بایددر اولویت برنامه های اصلی دولت قرار گیرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
331 - نگاهی به برخی از رویکردهای حقوقی بین المللی برای حمایت از محیط زیست
فرهاد دبیری سحر زارعی نگین موسوی مدنیحقوق بین الملل محیط زیست همواره تلاش نموده است تا در برابر معضلات زیست محیطی با وضع قواعد و مقررات الزام‌آور و غیرالزام‌آور راهکارهایی را بدین منظور ارایه نماید. یکی از پاسخ های مهم حقوق بین الملل محیط زیست ترویج توسعه پایدار بوده است. با توجه به این که بهبود کیفیت محیط أکثرحقوق بین الملل محیط زیست همواره تلاش نموده است تا در برابر معضلات زیست محیطی با وضع قواعد و مقررات الزام‌آور و غیرالزام‌آور راهکارهایی را بدین منظور ارایه نماید. یکی از پاسخ های مهم حقوق بین الملل محیط زیست ترویج توسعه پایدار بوده است. با توجه به این که بهبود کیفیت محیط زیست و توسعه اقتصادی، اهدافی بالقوه سازگار، هماهنگ یا مکمل یکدیگرند، توسعه پایدار برخی تنش های ناشی از بینش متضادی را که در رابطه با محدودیت های رشد در دهه ۱۹۷۰ ظهور کرد را کاهش می دهد. توسعه پایدار در فرآیندهای توسعه و از طریق تعامل میان سه بعد توسعه اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی، حقوق بین الملل توسعه را به سمت حقوق بین الملل توسعه پایدار رهنمون ساخته است. بیانیه های استکهلم 1972، ریو 1992و ژوهانسبورگ 2002، بر حمایت از محیط زیست تاکید ورزیده و دست یابی به توسعه را کلید حل اکثر مشکلات زیست محیطی عنوان می کنند. اجلاس ریو +20 نیز می تواند بستر مناسبی برای مجموعه ای از سیاست ها و طرح هایی باشد که انتقال به اقتصادی سبز را مورد حمایت قرار می دهد. این مقاله رویکردهای حقوقی بین المللی برای حمایت از محیط زیست را مورد بررسی قرار می دهد. در مقام مقایسه دستاوردهای اجلاس های فوق، می توان با جرات اذعان نمود که اجلاس ریو 1992 نسبت به سایر اجلاس ها بویژه اجلاس ریو +20، به لحاظ کارآمدی رویکردهای حقوقی بین المللی برای حمایت از محیط زیست و قبول تعهدات بین المللی، نتایج مطلوب تر و مشخص تری در برداشته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
332 - دیپلماسی محیط زیست و تغییرات اقلیمی؛ راهبردی سازنده و رهیافتی کاهنده
سبحان طیبی مهناز ضرابیبا شکل گیری اجلاس های جهانی،آینده مشترک ما، آینده ای که ما می خواهیم،آینده سبز و آینده های پیش رو حاصل فرآیند نشست های متعدد بین المللی در خصوص مسایل بسیار مهم زیست محیطی در عرصه بین المللی و منتج از نظرگاه ساکنان زمین و حاکمان جهانی بوده است. این فرآیند در بستر تعاملات أکثربا شکل گیری اجلاس های جهانی،آینده مشترک ما، آینده ای که ما می خواهیم،آینده سبز و آینده های پیش رو حاصل فرآیند نشست های متعدد بین المللی در خصوص مسایل بسیار مهم زیست محیطی در عرصه بین المللی و منتج از نظرگاه ساکنان زمین و حاکمان جهانی بوده است. این فرآیند در بستر تعاملات بین المللی رشد یافته و خاستگاهی برای مطالبات بشری گردیده است. این بستر در چارچوب دیپلماسی شکل متقنی به خود گرفته و به دغدغه های بسیاری پاسخ گفته است. اما در این میان هرچند تحرکات ارزنده ای صورت پذیرفته اما کماکان مخاطرات زیست محیطی در عصر حاضر به عنوان مشکلی فرا روی جامعه جهانی قرار دارد و این مشکلات زیستمحیطی را میتوان ناشی از یک بحران اجتماعی دانست که تهدیدی برای صلح و امنیت محسوب میشود. در این راستا تغییرات اقلیمی از جمله مخاطرات نوظهور یا نوین است که چالش های زیادی را از جمله گرمایش جهانی، عدم ثبات گازهای گل خانه ای، تخریب لایه ازن، ذوب یخ، بالا آمدن سطح آب دریاها، پدیده های اقیانوسی، باران های اسیدی را شامل می گردد. این پژوهش بر اساس مطالعات کتابخانه ای و روش توصیفی تحلیلی می باشد. انجام این پژوهش بر پایه تبیین دیپلماسی محیط زیست به عنوان یک رهیافت موثر در مهار تغییرات اقلیمی است. نتیجه این پژوهش نشان می دهد که هر چند سازکارهای بین المللی در خصوص تغییرات اقلیمی فعالیت های دامنه داری را در دستور کار داشته اما مهم ترین راه برای موفق بودن این روند توجه ویژه به تعاملات و همکاری های منطقه ای ، بین المللی و جهانی است که در بستر دیپلماسی محیط زیست صورت می پذیرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
333 - تحلیلی بر فرهنگ و رفتارهای زیستمحیطی مسئولانه شهروندان بیرجندی
محمد اسکندری‌ثانی مرتضی اسمعیل نژاد ابراهیم رضائیارزیابی پویش درازمدت جامعه تحت تاثیر نهادهای رسمی و غیررسمی، در حوزه اخلاق و فرهنگ زیست محیطی راهی برای سنجش توسعه پایدار شهری و منطقه ای قلمداد می شود. بر این منوال در طرح ریزی بسیاری از برنامه های پایداری، حوزه فرهنگ و گرایش های حاکم بر جامعه از ضروریات طرح‌ها و برنام أکثرارزیابی پویش درازمدت جامعه تحت تاثیر نهادهای رسمی و غیررسمی، در حوزه اخلاق و فرهنگ زیست محیطی راهی برای سنجش توسعه پایدار شهری و منطقه ای قلمداد می شود. بر این منوال در طرح ریزی بسیاری از برنامه های پایداری، حوزه فرهنگ و گرایش های حاکم بر جامعه از ضروریات طرح‌ها و برنامه‌هاست. این پژوهش به ارزیابی عوامل موثر بر نگرش ها و رفتارهای مثبت زیست محیطی شهروندان بیرجندی پرداخته است. نوع تحقیق کاربری و روش آن توصیفی تحلیلی است. سه شاخص آگاهی زیست محیطی؛ نگرش زیست محیطی و رفتار زیست محیطی افراد مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه آماری تحقیق نیز افراد بالای 18 سال سن در شهر بیرجند، که به شیوه ترکیبی احتمالیطبقه ای و تعداد 50 عدد پرسشنامه در محلات هفت گانه شهر بیرجند تکمیل گردیده است. در این تحقیق حدود 9 فرضیه مورد آزمون واقع شده و نقش عواملی چون جنس، سن، سطح تحصیلات، نوع تحصیلات، نزدیکی با طبیعت، محل تولد، پایگاه اقتصادی - اجتماعی و غیره در فرهنگ زیست محیطی افراد سنجیده شده اند. نتایج حاصل از این تحقیق همگی این نکته را مجددا یادآور می شود که همه افراد علاقه مند به آموزش و دوستدار طبیعت هستند؛ لیکن به دلیل عدم توجه به مسئله فرهنگ سازی و عدم بهره گیری از روش های جذاب و نوین آموزش از طبیعت به نام حفاظت فاصله گرفته و در مواقعی آن را مورد تخریب نیز قرار می دهند. بطور خلاصه حاصل این پژوهش نشان داد که سن بالاتر؛ نزدیکی بیشتر با طبیعت، محل تولد؛ پایگاه اقتصادی اجتماعی افراد؛ سطح تحصیلات و آگاهی های زیست محیطی بیشتر افراد موجب ایجاد نوعی فرهنگ زیست محیطی ناخودآگاه می گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
334 - تحلیل مبانی قرآنی جرم انگاری جرائم زیست محیطی
ابوذر سالاری فر سید محمود میرخلیلی سیددرید موسوی مجابجرم زیستمحیطی به مجموعه‌ای از رفتارهای زیانبار گفته میشود که به صورت مستقیم و غیر مستقیم به محیط زیست آسیب وارد میکنند؛ فرایند جرم انگاری در حوزه محیط زیست با توجه به اصول متعدد از جمله اصل ضرر، در حوزه نظام کیفری عرفی صورت میگیرد. در منابع شرعی به صورت عام و در قر أکثرجرم زیستمحیطی به مجموعه‌ای از رفتارهای زیانبار گفته میشود که به صورت مستقیم و غیر مستقیم به محیط زیست آسیب وارد میکنند؛ فرایند جرم انگاری در حوزه محیط زیست با توجه به اصول متعدد از جمله اصل ضرر، در حوزه نظام کیفری عرفی صورت میگیرد. در منابع شرعی به صورت عام و در قرآن کریم به صورت خاص رفتارهای مخرب زیستمحیطی مورد تقبیح قرار گرفته است.خداوند متعال در قرآن کریم هرگونه رفتاری که موجب فساد در زمین باشد را نهی میکند؛ از آنجایی که هر رفتاری که منجر به تخریب و یا آسیب به محیط زیست باشد نیز از مصادیق فساد بوده، بنابراین قابل توبیخ و مجازات است؛از طرف دیگر محیط زیست و منابع طبیعی در بسیاری از آیات قرآن کریم از مظاهر زیبایی خداوند قلمداد گردیده است. اگرچه قرآن کریم کیفر جرائم زیست محیطی را صراحتاً در هیچ آیه‌ای ذکر نکرده است و نمی‌توان آن را مصداق جرائم حدی دانست، اما با توجه به تقبیح آن رفتار و جرم قلمداد نمودن آن به عنوان مصداق تعزیر در نظام کیفری اسلام قابل مجازات است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
335 - دلالت آیات ناهیه از افساد بر حکم حرمت آلودن آب
ناهید دهقان عفیفی احمد باقری سید ابوالقاسم نقیبیریختن فاضلاب‌ها در آب همان آلودگی است و با واژه افساد بکار رفته در آموزه‌های دینی مترادف است. افساد در قرآن به معنای معصیت و گناه، مبارزه با قوانین الهی و انبیاء، نابودی کشتزارها و نسل، کفر و ظلم، تکذیب رسل الهی، جنگ و دزدی استعمال شده است. نیز شرارت، کشتار بندگان، هرج أکثرریختن فاضلاب‌ها در آب همان آلودگی است و با واژه افساد بکار رفته در آموزه‌های دینی مترادف است. افساد در قرآن به معنای معصیت و گناه، مبارزه با قوانین الهی و انبیاء، نابودی کشتزارها و نسل، کفر و ظلم، تکذیب رسل الهی، جنگ و دزدی استعمال شده است. نیز شرارت، کشتار بندگان، هرج و مرج، ابطال، قتل و دزدی از دیگر معانی افساد است. این واژه در لغت متضاد با اصلاح، ابطال، بی فائده نمودن و تباهی است. تحقیقات صورت گرفته در این موضوع با عناوینی همچون آلودگی آب و پیامدهای آن، بررسی آب از دیدگاه قرآن کریم و اهمیت محیط زیست از دیدگاه اسلام میباشد. بر اساس یافته‌های این تحقیق، از نظر قرآن آلودن آب‌ها به صورت وسیع حرام و ممنوع است. روایات و دلائل عامی مانند حرمت تضییع مال مفید شامل محل بحث میشود. واژه افساد با مفهوم وسیع خود قابلیت تعمیم نسبت به مصادیق دیگر را داراست. آلودن آب‌ها همان افساد بوده و آیات با عموم شامل آلودگی با فاضلاب هم میشوند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
336 - رویکرد اخلاق زیست محیطی بر اساس آیات قرآنی و مبانی حکمت صدرایی در جهت برون رفت از بحران محیط زیست
محمد کاظم رضازاده جودی کورش حیدریبحران محیط زیست در قرن اخیر موجب شده است علاوه بر بازنگری در نحوه تعامل انسان با طبیعت در استفاده از علم و تکنولوژی، رجوع دوباره‌ای در مورد جایگاه انسان در جهان و اخلاق زیست محیطی در همه ادیان و رویکردهای فکری و فلسفی صورت گیرد. هرچند با توجه به اهمیت موضوع، تحقیقات بسی أکثربحران محیط زیست در قرن اخیر موجب شده است علاوه بر بازنگری در نحوه تعامل انسان با طبیعت در استفاده از علم و تکنولوژی، رجوع دوباره‌ای در مورد جایگاه انسان در جهان و اخلاق زیست محیطی در همه ادیان و رویکردهای فکری و فلسفی صورت گیرد. هرچند با توجه به اهمیت موضوع، تحقیقات بسیاری در این زمینه انجام شده، اما هدف این مقاله این است که مسأله محیط زیست از کانال اصول هستی‌شناسانه ملاصدرا و آیات قرآنی مورد بحث قرار گیرد تا همزمان با تغییر و اصلاح نگرش فرد، موجب ایجاد تغییر در رفتار او گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
337 - نقش گردشگری ورزشی در توسعه پایدار شهر مشهد
سبیکه سادات حسینی نسب سید مصطفی طیبی ثانی باقر مرسل مرسلسؤال اصلی مقاله این است که گردشگری ورزشی چگونه میتواند به ارمغان آورنده‌ی توسعهای پایدار برای شهر مشهد باشد؟ مطالعه حاضر از نوع اکتشافی و مبتنی بر روش توصیفی- تحلیلی است. برای جمعآوری دادهها و اطلاعات، از دو روش کتابخانهای و میدانی استفاده شده است. در روش میدانی پر أکثرسؤال اصلی مقاله این است که گردشگری ورزشی چگونه میتواند به ارمغان آورنده‌ی توسعهای پایدار برای شهر مشهد باشد؟ مطالعه حاضر از نوع اکتشافی و مبتنی بر روش توصیفی- تحلیلی است. برای جمعآوری دادهها و اطلاعات، از دو روش کتابخانهای و میدانی استفاده شده است. در روش میدانی پرسشنامه تهیه و دادهها و اطلاعات مورد نظر جمعآوری شده است. با توجه به پیمایشی بودن تحقیق، از روش نمونهگیری تصادفی استفاده و به جامعه آماری تعمیم داده شده است. به دلیل این که موضوع تحقیق تخصصی است و تحلیل آن به علم و تجربه نسبتاً بالا نیاز دارد در نتیجه برای جامعه آماری تحقیق شامل اساتید مدیریت ورزشی و جهانگردی، دانشجویان ارشد و دکترای مدیریت ورزشی، دانشجویان ارشد و دکترای گردشگری(توریسم) و نیز مدیران آژانس‌های برگزار کننده تورهای مسافرتی و تورگردانان و راهنماهای گردشگران شهر مشهد است. برای تعیین حجم نمونه آماری از روش نمونهگیری کوکران استفاده شد. بر اساس این روش ۳۷۱ نفر به‌عنوان نمونه آماری مشخص شد. سنجش پایایی پرسشنامه با بهرهمندی از روش آلفای کرونباخ انجام شد که مقدار آن برابر ۷۸/0 به دست آمد. اطلاعات به دست آمده از طریق نرمافزار SPSS طبقه بندی شده و با استفاده از آزمون ناپارامتری کای اسکوئر معنی‌داری شاخص‌ها مشخص و تحلیلهای مورد نظر صورت گرفته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
338 - تاثیر عوامل مشارکت اجتماعی شهروندان و گردشگران به منظور حفاظت از محیط زیست در شهرهای ساحلی ( مطالعه موردی شهر محمود آباد )
ناصر فتاحی لیلا ابراهیمی جمنانی آمنه حق زاد کیا بزرگمهرهدف اصلی این پژوهش تاثیر عوامل مشارکت اجتماعی شهروندان و گردشگران به منظور حفاظت از محیط زیست در شهرهای ساحلی(مطالعه موردی شهر محمود آباد ) می باشد. پژوهش از نظر هدف توسعه‌ایی –کاربردی و به روش آمیخته انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل اعضای هیئت‌علمی رشتههای محیط أکثرهدف اصلی این پژوهش تاثیر عوامل مشارکت اجتماعی شهروندان و گردشگران به منظور حفاظت از محیط زیست در شهرهای ساحلی(مطالعه موردی شهر محمود آباد ) می باشد. پژوهش از نظر هدف توسعه‌ایی –کاربردی و به روش آمیخته انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل اعضای هیئت‌علمی رشتههای محیط زیست، ابخیز داری، کشاورزی،جغرافیا، گردشگری، دانشگاههای محمود آباد، مدیران سازمانهای دولتی و شرکتهای خصوصی، کارفرمایان و پیمانکاران بودند.روش نمونهگیری در بخش کیفی، غیر تصادفی از نوع هدفمند و در دسترس بود. ابزار جمعآوری دادهها در بخش اول مصاحبه نیمه ساختاریافته حضوری تا رسیدن به مرحله اشباع نظری ادامه یافت. مصاحبه با 29 نفر (23آقا و 6 خانم)چهاربعد و 21گویه شناسایی گردید. بخش دوم گویه‌هادر اختیار اعضای گروه دلفی(8 نفر) در دو مرحله برای طراحی پرسشنامه قرار گرفت.در بخش کمی پرسشنامه محقق ساخته‌ای در مقیاس پنج ارزشی لیکرت به‌صورت آنلاین در میان نمونه آماری(85 نفر) توزیع گردید.پایایی مدل اندازه‌گیری پژوهش ضرایب آلفای کرونباخ رفتار(769/0)، آگاهی و نگرش(755/0) ، اعتقادات دینی(914) و معاشرت(00/1) بدست آمد.نتایج نشان داد وضریب استانداربین (عوامل معاشرت بر مشارکت اجتماعی)199/0= β؛ و ضریب معناداری 691/13=t رابطه معنادار و در رتبه اول همچنینضریب استاندارد بین (عوامل آگاهی و نگرش برمشارکت اجتماعی) 302/0β= ؛ ضریب معناداری 048/13= t این رابطه معنادار و در رتبه دوم ، ضریب استاندارد بین (عوامل رفتار و مشارکت اجتماعی) 325/0= β؛ ضریب معناداری 364/12= t این رابطه معنادار ؛ در رتبه سوم وهمچنین ضریب استانداردبین (عوامل اعتقادات دینی بر مشارکت اجتماعی) 316/.= β؛ضریب معناداری 964/11= t رابطه معنادار ؛ و در رتبه سوم قرار میگیرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
339 - بازشناسایی جنبه‌های محیط زیستی «حق بر توسعه پایدار» برای حفاظت از محیط زیست ایران
افشین جعفریهدف از انجام این پژوهش، بازشناسایی جنبه‌های محیط زیستی حق بر توسعه پایدار برای حفاظت از محیط زیست کشور است. این تحقیق از نوع توصیفی- پیمایشی است که با استفاده از پرسشنامه محققساخته انجام گرفته است. به منظور افزایش دقت و صحت دادهها، نمونه آماری نیز منطبق با جامعه آماری أکثرهدف از انجام این پژوهش، بازشناسایی جنبه‌های محیط زیستی حق بر توسعه پایدار برای حفاظت از محیط زیست کشور است. این تحقیق از نوع توصیفی- پیمایشی است که با استفاده از پرسشنامه محققساخته انجام گرفته است. به منظور افزایش دقت و صحت دادهها، نمونه آماری نیز منطبق با جامعه آماری (44 نفر) انتخاب گردید. نمونهگیری به روش هدفمند انجام شده است. پایایی پرسشنامهها از روش محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (0.92) استفاده شد که مقدار آن با استفاده از نرمافزار اس. پی. اس تعیین گردید. روش تجزیه و تحلیل دادهها، از نوع تحلیل عاملی اکتشافی با استفاده از روش معادلات ساختاری و با کمک نرمافزار اسمارت پلاس2 بوده است. مقدار شاخص ضریب بارتلت بالاتر از 0.769 بوده است، که نشانگر همبستگی‌های مناسب دادهها برای تحلیل عاملی است. جنبه‌های محیط زیستی حق بر توسعه پایدار از دیدگاه حقوق بین‌الملل محیط زیست را میتوان در 4 عامل کلی (آموزش، توانمندسازی، تعهدات و تلاش‌ها) و 12 شاخص مرتبط با آنها طبقه‌بندی نمود. ضریب کیفیت کلی مدل برابر با 0.80 بوده که میتوان نتیجه گرفت که مدل از مطلوبیت بالایی برخوردار است. در حال حاضر، شاخص فراهم کردن آب بهداشتی بیش از سایرین، در اولویت قرار دارد و آموزش حقوق بشر کمترین میزان اهمیت را دارا است. در حالی که براساس وضعیت ایده‌آل؛ تعهدات دولتها باید دارای بالاترین وزن باشد. لازمه دستیابی به توسعه پایدار محیط زیستی، رعایت و لحاظ نمودن این جنبه‌ها در برنامه‌ریزی‌های منطقه‌ای و ملی میباشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
340 - سنجش و ارزیابی پیامدهای جغرافیایی –زیستمحیطی خزش شهری در شهرستان شهرکرد
قربانعلی کریمی دهکردی رحمت الله منشی زاده بیژن رحمانیگسترش شتابان شهرها و رشد فیزیکی ناموزون آنها، که اصطلاحاً "خزش شهری" نامیده می شود، موجب خورندگی روستاها و اراضی پیرامونی آنها، تبدیل بی رویه اراضی کشاورزی و تخریب منابع محیط زیست گردیده است. این وضعیت در شهرستان شهرکرد مرکز استان چهارمحال وبختیاری نیز نمود گسترده ای دا أکثرگسترش شتابان شهرها و رشد فیزیکی ناموزون آنها، که اصطلاحاً "خزش شهری" نامیده می شود، موجب خورندگی روستاها و اراضی پیرامونی آنها، تبدیل بی رویه اراضی کشاورزی و تخریب منابع محیط زیست گردیده است. این وضعیت در شهرستان شهرکرد مرکز استان چهارمحال وبختیاری نیز نمود گسترده ای داشته است. هدف پژوهش توصیفی –پیمایشی حاضر تعیین تحولات کالبدی سکونتگاههای روستایی پیرامون شهرستان شهرکرد با تاکید بر خزش شهری بود. جامعه آماری سرپرستان خانوار روستاهای شهرستان شهرکرد (15000 نفر) بودند. که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان تعداد 400 نفر به عنوان نمونه انتخاب گردیدند. ابزار مورد استفاده پرسشنامه محقق ساخته در سه بعد پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و محیط زیستی-کالبدی بود. تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمونt تک نمونه ای و فریدمن استفاده شد. نتایج نشان داده که پیامدهای ناشی از خزش شهری به ترتیب عبارتند از:پیامدهای محیط زیستی- کالبدی(3.98)، پیامدهای اقتصادی(3.96 )و اجتماعی –فرهنگی(3.89). مهمترین پیامدهای محیط زیستی-کالبدی افزایش آلودگی محیط زیست، از بین رفتن معماری سنتی، تخریب تنوع زیستی؛ مهترین پیامدهای اقتصادی بورس بازی و افزایش قیمت زمین و مسکن، کاهش رغبت روستاییان به فعالیت های تولیدی (کشاورزی و دامی)، فرار سرمایه از روستاها و پس انداز آنها در شهر و افزایش هزینه های زندگی و در بین پیامدهای اجتماعی-فرهنگی تجمل گرایی و گرایش به مصرف کالاهای لوکس، کاهش همبستگی(ارتباطات انسانی ) و مشارکت، ازدحام و تراکم جمعیت در شهرها، الگو پردازی از زندگی و فرهنگ شهرنشینی بوده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
341 - ارزیابی اثرات زیست محیطی پیوستن سکونتگاههای پیرامونی به شهر اصفهان
پروانه محمدی حصاری امیر گندمکار احمد خادم الحسینی صفر قائد رحمتیدر دهه‌های اخیر شهرها به شکلی بی‌برنامه‌ای رشد کرده‌اند و محدوده‌های شهری در مدت کوتاهی به چندین برابر وسعت اولیه خود رسیده و یا توسعه آنها در قطعاتی مجزا، بدون برنامه‌ریزی، جسته و گریخته بوده است باعث الگوی گسترش شهر شده است و به موازات این الگوی گسترش شهری، اراضی کشا أکثردر دهه‌های اخیر شهرها به شکلی بی‌برنامه‌ای رشد کرده‌اند و محدوده‌های شهری در مدت کوتاهی به چندین برابر وسعت اولیه خود رسیده و یا توسعه آنها در قطعاتی مجزا، بدون برنامه‌ریزی، جسته و گریخته بوده است باعث الگوی گسترش شهر شده است و به موازات این الگوی گسترش شهری، اراضی کشاورزی پیرامون با تغییر کاربری مواجه شده‌اند. شهر اصفهان هم مانند سایر شهرها در طول دهه‌های اخیر رشدی نامتوازن و به شکلی پراکنده داشته است، بطوریکه این رشد منجر به آثار زیست محیطی مخربی مانند از بین رفتن اراضی کشاورزی مرغوب شده است. یکی از راهکارها برای جلوگیری از گسترش شهری، پیوستن شهرهای پیرامونی به کلانشهر است. هدف از این پژوهش در وهله‌ی اول شناسایی مشکلات زیستمحیطی پیوستن شهرهای پیرامونی به شهر اصفهان و در مرحله بعد ارزیابی اثرات زیستمحیطی پیوستن شهرهای پیرامونی به شهر اصفهان میباشد. روش پژوهش حاضر روش آمیخته بود. بدین منظور با بهره‌گیری از روش تحلیل مضمون برای شناسایی مشکلات زیستمحیطی و در ادامه برای ارزیابی اثرات پیوستن شهرهای پیرامونی از مدل معادلات ساختاری با استفاده از نرمافزار amos استفاده شد. نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان داد که آلودگی شامل آلودگی خاک، آب، هوا، آلودگی محیط زیست و .. فضای سبز و چشم انداز شامل تغییر کاربری، حفظ و نگهداری زمینهای کشاورزی، چشم‌انداز های مناسب ساختمان‌ها و بافت فرسوده از مشکلات زیستمحیطی میباشند که پیوستن شهرهای پیرامونی بیشترین تاثیر را بر زمینهای کشاورزی و کمترین تاثیر را بر سرانه جمعیت داشت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
342 - نقش اخلاق در حفاظت از محیط زیست و توسعه پایدار جغرافیایی: مطالعه موردی استان مازندران
حسین رحمانی تیرکلاییمحیط زیست نقش حیاتی برای ادامه حیات بشر دارد و بایستی با همه امکانات از آن محافظت کرد. در ایران راهکارهای حقوقی و نیز برخوردهای قهری نتوانسته است از تخریب محیط زیست جلوگیری کند به نحوی که آمارها حاکی از وضعیت نگران کننده تخریب محیط زیست در ایران است. استان مازندران از غ أکثرمحیط زیست نقش حیاتی برای ادامه حیات بشر دارد و بایستی با همه امکانات از آن محافظت کرد. در ایران راهکارهای حقوقی و نیز برخوردهای قهری نتوانسته است از تخریب محیط زیست جلوگیری کند به نحوی که آمارها حاکی از وضعیت نگران کننده تخریب محیط زیست در ایران است. استان مازندران از غنی‌ترین منابع محیط زیستی ایران است اما از نظر تخریب محیط زیست در وضعیت قرمز قرار دارد. سؤال اصلی مقاله حاضر این است که آیا چارچوب‌های اخلاقی میتوانند به حفاظت از محیط زیست و توسعه پایدار جغرافیایی در استان مازندران کمک کنند؟ روش این مقاله توصیفی- تحلیلی است. یافته‌های مقاله نشان میدهد که اخلاق و چارچوب‌های اخلاقی مبتنی بر اسلام و مذهب تشیع و تلاش برای استخراج و آموزش آموزه‌های اخلاقی حفاظت از محیط زیست میتواند ضمانت اجراهای درونی را برای حفظ محیط زیست فراهم کند و از طرف دیگر نیز با توجه به حاکمیت نگاه توسعه بر سیاست‌گذاری‌های دولتی و دغدغه ایجاد شغل و توسعه همه جانبه اقتصادی بی‌شک بهترین روش حفاظت از محیط زیست توانمند کردن خود مردم از طریق تقویت مبانی اخلاقی است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
343 - طراحی مدلی برای برنامه‌ها و سیاستهای زیستمحیطی برنامه اول تا ششم توسعه
احسان نجفی نبی الله ایدر عبدالرضا هاشمیهدف این پژوهش طراحی مدلی برای تحلیل جامعه‌شناختی سیاست‌ها و برنامههای زیست محیطی در ایران و پیامدهای سیاسی و اجتماعی از برنامه اول تا ششم توسعه در ایران است که به روش کیفی با تکنینک گراندد تئوری انجام شده است. در بخش کیفی به کمک روش داده بنیاد یا گراندد تئوری محقق اقدا أکثرهدف این پژوهش طراحی مدلی برای تحلیل جامعه‌شناختی سیاست‌ها و برنامههای زیست محیطی در ایران و پیامدهای سیاسی و اجتماعی از برنامه اول تا ششم توسعه در ایران است که به روش کیفی با تکنینک گراندد تئوری انجام شده است. در بخش کیفی به کمک روش داده بنیاد یا گراندد تئوری محقق اقدام به انجام مصاحبه‌هایی عمیق با 16 نفر از نخبگان، مدیران و متخصصان مرتبط با محیط زیست کشور کرده است. نتایج تحلیل دادهها بر اساس مراحل سه گانه کدگذاری نشان داد که از تعداد 265 مفاهیم متناظر تعداد 30 خرده مقوله استخراج شده که دارای ارتباط مفهومی با همدیگر هستند و در مرحله کدگذاری محوری از همه خرده مقولات تعداد 12 مقوله محوری بیرون کشیده شد که با انتزاع بیشتر این مقولات در مرحلۀ کدگذاری گزینشی، یک مقوله هسته‌ای به شرح برنامه‌ها و سیاست‌گذاری‌های زیست محیطی به علت تصمیات هماهنگ بالادستی و تفاهم دولتی و خصوصی در بستر جدی گرفتن دانش و ارزش زیستمحیطی با استفاده از راهبردهای فکری- قانونی و سبز به پیامدهای امنیت سیاسی و ملی و توسعه فرهنگ زیست محیطی همراه با سلامت اجتماعی منجر میشوند ظاهر شد که میتواند تمامی مقولات دیگر را تحت پوشش قرار بدهد. در بخش کمی که اعتباریابی مدل استخراجی انجام شده است، نتایج حاصل از مداسازی معادله ساختاری نشان دادهها که همه مولفه های کیفی استخراج شده اثر مستقیم و معناداری بر برنامه‌ها و سیاستگذاری زیست محیطی کشور دارند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
344 - تاملی بر سیاست کیفری جمهوری اسلامی ایران نسبت به جرائم زیست محیطی در پرتو آموزه های فقه امامیه
محمد حاجی قاسمی اردبیلی علیرضا میلانیقواعد اسلامی به عنوان یکی از مبانی اصلی حقوق ایران نقش نقش انکار ناپذیری در شاکله ی نظام حقوقی کشور دارد. حفظ و استفاده ی بهینه و مشروع از محیط زیست از نظر اسلام جزء حقوق اساسی افراد است که صیانت از آن هم بر عهده حاکم وهم بر عهده اهمه ی آحاد جامعه است. بر همین اساس در ا أکثرقواعد اسلامی به عنوان یکی از مبانی اصلی حقوق ایران نقش نقش انکار ناپذیری در شاکله ی نظام حقوقی کشور دارد. حفظ و استفاده ی بهینه و مشروع از محیط زیست از نظر اسلام جزء حقوق اساسی افراد است که صیانت از آن هم بر عهده حاکم وهم بر عهده اهمه ی آحاد جامعه است. بر همین اساس در این مقاله با استفاده از روش تحلیلی- توصیفی تلاش شده است ضمن تعیین رویکرد فقه نسبت به جرایم زیست محیطی وهمچنین رویکرد نظام کیفری کشور در واکنش به این جرایم نقاط ضعف و قوت هر دو حوزه فقهی و حقوقی، بیان راهکارهایی برای بهبود و اصلاح آن ارائه شود. با توجه به گستردگی سرزمینی ایران و تنوع اقلیم و تنوع محور ها و موضوعات زیست محیطی و با توجه به عدم کفایت و عدم کارایی قوانین موجود در عرصه داخلی نیازمند اقدام عاجل مقنن در این حوزه می باشیم زیرا تخریب محیط زیست از موانع توسعه پایدار در کشورهای در حال توسعه است. جرم انگاری افتراقی جرایم زیست محیطی و پیش بینی کنش های غیر کیفری و واکنش های کیفری در کنار هم می تواند در برخورد و پیشگیری از جرایم زیست محیطی و در راه رسیدن به اهداف قوانین کیفری مفید واقع شوند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
345 - تحلیل اثر نابرابری درآمد بر کیفیت محیط زیست در ایران (با ارائه یک مدل کاربردی در برنامه‌ریزی محیطی)
محمد خیری وحید دهباشی هادی اسماعیل پورمقدمچکیده به طور کلی دغدغه محیط زیستی دغدغه ای است پسا مادی که خود محصول توسعه است و از بین بردن شکاف های اقتصادی و طبقاتی که یکی از مهمترین نمودهای آن توزیع برابر درآمد است از نمودهای اقتصادی توسعه است. حال اگر این حلقات زنجیروار تحلیلی را معکوس کنیم در می یابیم که توزیع أکثرچکیده به طور کلی دغدغه محیط زیستی دغدغه ای است پسا مادی که خود محصول توسعه است و از بین بردن شکاف های اقتصادی و طبقاتی که یکی از مهمترین نمودهای آن توزیع برابر درآمد است از نمودهای اقتصادی توسعه است. حال اگر این حلقات زنجیروار تحلیلی را معکوس کنیم در می یابیم که توزیع نابرابر درامد یعنی عدم توسعه‌یافتگی و این همه یعنی افت کیفیت محیط زیست. هدف از انجام تحقیق حاضر، بررسی تأثیر نابرابری درآمد بر کیفیت محیط زیست در ایران است. سؤال اصلی مقاله این است که نابرابری درآمد چه تأثیری بر کیفیت محیط زیست در ایران دارد؟ برای پاسخگویی به سؤال اصلی سؤالات فرعی دیگری نیز در این مقاله مطرح می شود از جمله این که وضعیت محیط زیست در ایران چگونه است؟ و این که مؤلفه‌های توسعه از جمله توزیع درامد در ایران در چه سطحی قرار دارند؟ به طور کلی یافته‌های این مقاله نشان می دهد که در بازه‌های زمانی مختلف سیاستهای توزیع برابر درآمدی باعث کاهش آلودگی زیستمحیطی برای ایران می شود؛ به عبارت دیگر در ایران، گرایش به تخریب محیط زیست در افراد ثروتمند بیشتر از افراد فقیر است و باز توزیع درآمد میتواند منجر به کاهش آلودگی سرانه شود. از طرف دیگر و در سطح کلان بین کنترل آلودگی و برابری اقتصادی یک ارتباط متقابل و دوجانبه وجود دارد به نحوی که با افزایش سرمایه‌گذاری برای کنترل آلودگی و بهبود کیفیت محیط زیست، منابع مالی کمتری جهت بهبود توزیع درآمد و برابری اقتصادی در دسترس خواهد بود. با توجه به این مقدمه در این مقاله تلاش خواهد شد به تحلیل اثر نابرابری درآمد بر کیفیت محیط زیست در ایران پرداخته شود. بدین منظور از دادههای آماری دوره ۱۳95-۱۳۴۹ استفاده شده است. هم چنین با استفاده از مدل خود توضیح با وقفه‌های توزیعی (ARDL) روابط کوتاه مدت و بلندمدت بین متغیرهای مدل برآورد شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. هم چنین ضریب جمله تصحیح خطا نشان می دهد که در هر دوره 38 درصد از عدم تعادل تعدیل شده و به سمت روند بلندمدت خود نزدیک می شود. آزمون های ثبات ساختاری نیز نشان دهنده باثبات بودن ضرایب تخمین در طول دوره مورد مطالعه هستند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
346 - بررسی فقهی و حقوقی تخریب محیطزیست و تأثیر آن بر گردشگری
غفور خوئینی محمدمهدی یحیی پورچکیده با شروع روند صنعتی شدن و غلبه انسان بر قوای طبیعت جایگاه غالب و مغلوب در معادله طبیعت و انسان عوض شد به نحوی که از این دوران به بعد شاهدیم که طبیعت و محیط زیست طبیعی غربت و قوای اسرارآمیز و غیر قابل مقابله و تسلیم‌ناپذیر خود را از دست داد و به ابزاری در خدمت انسا أکثرچکیده با شروع روند صنعتی شدن و غلبه انسان بر قوای طبیعت جایگاه غالب و مغلوب در معادله طبیعت و انسان عوض شد به نحوی که از این دوران به بعد شاهدیم که طبیعت و محیط زیست طبیعی غربت و قوای اسرارآمیز و غیر قابل مقابله و تسلیم‌ناپذیر خود را از دست داد و به ابزاری در خدمت انسان و نیازهای او تبدیل شد. انسان حتی به این حد بسنده نکرد بلکه از قرن بیستم به بعد توسعه و موفقیت برنامه های توسعه را منوط به بهره‌برداری و تخریب محیط زیست کرد؛ اما کم کم و از دهه 1960 میلادی حفظ محیط زیست به خودی خود و نه به عنوان ابزاری برای توسعه اقتصادی مورد توجه جنبش های اجتماعی غرب قرار گرفت؛ بنابراین محیط زیست در عصر حاضر اهمیت فراوانی در زندگی انسانها پیدا کرده است و نیز مبانی علمی و اخلاقی حفاظت از محیط زیست نیز بعضاً از سوی فعالین این عرصه مورد استناد قرار می‌گیرند. با توجه به جایگاه شریعت اسلام در کشورمان و نقش پررنگ قواعد فقهی در رفتارهای فردی و اجتماعی مسلمانان در این پژوهش موضع شریعت در برابر تحولات حادث در محیط زیست با استناد به منابع فقهی و حقوقی نظیر کتاب و سنت و عقل مورد واکاوی قرار می گیرد. در واقع در این مقاله تلاش می شود با طرح موضوعات متنوعی در قالب مسائل و قواعد فقهی کلیه مسئولیت های فقهی ناشی از آسیب و تخریب محیط زیست و تأثیر آن بر گردشگری تبیین و تحلیل شود. با توجه به این مهم هدف از نگارش این مقاله پرداختن به مسئله مهم محیط زیست و تخریب آن و اهمیت این موضوع در آیات و روایات و تأثیر آن بر گردشگری است و به این منظور از نمودارها و جداول نیز برای تحلیل و تبیین موضوع استفاده شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
347 - تحلیل و بررسی نقش قوانین کیفری ایران در حفاظت از محیط زیست و توسعه پایدار مقاصد گردشگری
لیلا خان‌پور محمد مهدی رحیمی رضا پیوندیچکیده محیط زیست سرمایه مشترک بشر برای نسل حاضر و نسل‌های آینده است. مـحیط زیـست دارای ویژگی‌ها و ابعاد متنوع و گوناگون است و هـمین امـر سـبب شـده اسـت که با دانش‌ها و رشـته‌های علمی مختلف مانند جامعهشناسی، زیست‌شناسی، پزشکی، روانشناسی، جغرافی، شیمی، اقتصاد و...بستگ أکثرچکیده محیط زیست سرمایه مشترک بشر برای نسل حاضر و نسل‌های آینده است. مـحیط زیـست دارای ویژگی‌ها و ابعاد متنوع و گوناگون است و هـمین امـر سـبب شـده اسـت که با دانش‌ها و رشـته‌های علمی مختلف مانند جامعهشناسی، زیست‌شناسی، پزشکی، روانشناسی، جغرافی، شیمی، اقتصاد و...بستگی و ارتباط پیدا کـند. در طبقه‌بندی‌های به عمل آمده جای عنوان جرائم علیه محیط زیست در کنار سایر عـنوان ها خـالی است. جرائم محیط زیستی از جمله جرائم عمدی محسوب میشود که اگر سوءنیت در آن وجود داشته باشد در قانون مشمول مجازات شدیدی است. هدف اصلی این مقاله عبارت است از تحلیل و تبیین حفاظت از محیط زیست و توسعه پایدار مقاصد گردشگری در قوانین کیفری ایران. سؤال اصلی مقاله حاضر این است که حفاظت از محیط زیست و توسعه پایدار مقاصد گردشگری در قوانین کیفری ایران چگونه نگریسته شده است؟ برای پاسخگویی به این سؤال اصلی فرضیه‌ای را که در صدد تجزیه و تحلیل آن هستیم این است که حفاظت از محیط زیست و توسعه پایدار مقاصد گردشگری نیازمند حمایت قوانین کیفری است. روش انجام این تحقیق با توجه به موضوع و اهداف و شیوه گردآوری اطلاعات به صورت توصیفی - تحلیلی و از طریق بررسی متون قانونی و نظریات حقوقدانان و فقهای در خصوص موضوع حاضر است. بر این اساس جمعآوری اطلاعات به صورت کتابخانهای و مراجعه به پایگاه‌های داده و جستجوی اینترنتی مقالات دارای درجه علمی معتبر و به روز رسانی شده خواهد بود. ابزار گردآوری اطلاعات به صورت فیش‌برداری و بانک‌های اطلاعاتی است. روش تجزیه و تحلیل در این مقاله به صورت کیفی و استدلالی خواهد بود. بدین شیوه که متغیرهای موضوع را مورد بررسی قرار داده و ضمن توصیف و تحلیل دادههای گردآوری شده به صورت نظام‌مند به تبیین ابعاد مختلف موضوع پرداخته و با گذار از آنچه هست به آنچه باید باشد، دادهها مورد استدلال قرار می‌گیرند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
348 - عنوان: ارزیابی اثرات زیست محیطی حملونقل شهری با رویکرد توسعه پایدار (بخش مرکزی شهر ملایر)
دکتر مجید شمس فاطمه برگیچکیده حملونقل درون شهری به عنوان یکی از جریان های اصلیِ حیات شهرهای معاصر، تأثیر فراوانی بر مسائل زیست محیطی شهر و سلامت روان شهروندان داشته است. این تأثیرات بیشتر خود را بر روی مراکز شهرهای قدیمی تر نشان داده که با تراکم و تمرکز بالای کاربری های جاذب سفر مواجه اند. أکثرچکیده حملونقل درون شهری به عنوان یکی از جریان های اصلیِ حیات شهرهای معاصر، تأثیر فراوانی بر مسائل زیست محیطی شهر و سلامت روان شهروندان داشته است. این تأثیرات بیشتر خود را بر روی مراکز شهرهای قدیمی تر نشان داده که با تراکم و تمرکز بالای کاربری های جاذب سفر مواجه اند. پارادایم توسعه پایدار منجر به پیدایش اصول حمل ونقل پایدار گردیده است. پژوهش حاضر به ارزیابی اثرات زیست محیطی حمل ونقل با رویکرد توسعه پایدار پرداخته و مطالعه بر روی بخش مرکزی شهر ملایر صورت گرفته است. روش پژوهش حاضر، تحلیلی- توصیفی است و جامعه آماری شامل دو سطح شهروندان و نهادهای ذیربط با مسئله حمل ونقل پایدار می باشد.حجم نمونه از رابطه کوکران محاسبه و برابر با 384نفر تعیین شده است. نتایج نشان می دهد که، بخش مرکزی شهر ملایربا مشکلات زیست محیطی ناشی از حمل ونقل شهری مواجه بوده است. در حالیکه مهمترین عامل از منظر شهروندان، عدم تحمل بافت مرکزی شهر با توجه به کاربری های جاذب و سفرسازِ اداری و تجاری است. از منظر مسئولان، عامل اصلی تعدد عبور و مرور وسایل نقلیه غیر استاندارد است. این عدم توافق می تواند عامل معضلاتی در برنامه های مشارکتی آتی گردد.در راستای مرتفع نمودن این معضلات در این پژوهش رویکرد به بانکداری الکترونیک، انتقال بخش قابل توجهی از مجتمع های پزشکی از مرکز شهر به حواشی آن، بهره گیری از نظام حمل ونقل هوشمند و ... را پیشنهاد می نماید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
349 - کاربرد قاعده لاضرر در حفاظت از محیط زیست و معماری در راستای ارائه مدلی برای شهرسازی اسلامی و ایرانی
محسن حسن پور سید محمد موسوی بجنوردی مریم ابن ترابچکیده محیط زیست و شهرسازی دو مقوله هم پیوند و دارای تأثیر و تأثر متقابل بوده که در ایران وضعیت استاندارد و مطلوبی نداشته و نیازمند برنامه ریزی بومی است. بی شک در کنار سازوکارهای موجود و تجربیات بعضا مطلوب داخلی و بین‌المللی در زمینه حفاظت از محیط زیست و معماری و شهرساز أکثرچکیده محیط زیست و شهرسازی دو مقوله هم پیوند و دارای تأثیر و تأثر متقابل بوده که در ایران وضعیت استاندارد و مطلوبی نداشته و نیازمند برنامه ریزی بومی است. بی شک در کنار سازوکارهای موجود و تجربیات بعضا مطلوب داخلی و بین‌المللی در زمینه حفاظت از محیط زیست و معماری و شهرسازی پایدار بایستی از قواعد فقهی و اسلامی برای سامان بخشیدن به این حوزه و طرح اندازی استفاده کرد؛ اما مهمترین نکته در بحث حفاظت از محیط زیست و معماری و شهرسازی جلوگیری از آسیب رساندن به محیط زیست و انسانها است که در فقه اسلامی نیز این مسئله در قالب قاعده کلان فقهی لاضرر بیان شده است. هدف اصلی این مقاله بررسی چگونگی کاربرد قاعده لاضرر در حفاظت از محیط زیست و معماری در راستای ارائه مدلی برای شهرسازی اسلامی و ایرانی است. سؤال اصلی مقاله این است که آیا از قاعده لاضرر و لاضرار میتوان برای حفاظت از محیط زیست و شهرسازی استاندارد و اصولی استفاده کرد؟ فرضیه‌ای را که در این مقاله برای پاسخگویی به سؤال اصلی در صدد تحلیل و بررسی آن هستیم این است که تخریب محیط زیست و شهرسازی افسارگسیخته و متراکم و ناقض حریم انسانها و محیط زیست همگی معلول مدلهای توسعه و شهرسازی غربی و غیربومی هستند و راه حل غلبه بر آنها نیز در رجعت دوباره به همان مدل های توسعه غربی نیست. در فرهنگ اسلامی برای غلبه بر این دو مشکل بزرگ مهمترین و اساسی‌ترین قاعده قاعده لاضرر است زیرا هم ظرفیت اخلاق و دین و هم فقه و قانون را در برابر ناقضان محیط زیست و شهرسازی غیر استاندارد و متناقض با حقوق انسان‌های و محیط زیست فعال و کارآمدتر می کند. روش مورد استفاده در این مقاله توصیفی – تحلیلی است. ابزار گردآوری اطلاعات نیز فیش‌برداری و مراجعه به منابع کتابخانه ای و نیز استفاده از مقالات علمی و پژوهشی است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
350 - نگاهی بر اهمیت توسعه پایدار کشاورزی در راستای حفاظت محیط زیست
نسیم رنج کشامنیت غذایی به معنای اطمینان از دسترسی عموم مردم به غذای کافی، سالم و مغذی است. افزایش جمعیت و به دنبال آن افزایش تقاضا مستلزم بالا بردن میزان تولید در واحد سطح است، از جانب دیگر سطح زمینهای زراعی بر اثر عوامل گوناگونی نظیر خشکسالی، افزایش شوری خاک و توسعه شهرها کاهش ی أکثرامنیت غذایی به معنای اطمینان از دسترسی عموم مردم به غذای کافی، سالم و مغذی است. افزایش جمعیت و به دنبال آن افزایش تقاضا مستلزم بالا بردن میزان تولید در واحد سطح است، از جانب دیگر سطح زمینهای زراعی بر اثر عوامل گوناگونی نظیر خشکسالی، افزایش شوری خاک و توسعه شهرها کاهش یافته است. مصرف بی‎رویه و بیش از حد کودهای شیمیایی در مزارع و باغات، علاوه بر هزینه گزافی که بر دوش کشاورز می‎گذارد، اثرات جبران‎ناپذیری را نیز به دنبال دارد. به طور مثال بر هم خوردن تعادل عناصر غذایی، کاهش کمیت و کیفیت محصول، تجمع فلزات سنگین همچون بور، کادمیوم، سرب و غیره در گیاه را می توان نام برد. همچنین از سایر مشکلات به وجودآورنده میتوان کاهش جذب عناصر و ریز مغذی‎ها توسط ریشه، تخریب و از بین رفتن ساختمان خاک، آلودگی آب‎های سطحی و زیرزمینی، کاهش جمعیت موجودات زنده خاک و غیره را عنوان نمود. در حالی که کشاورزی ارگانیک یکی از راهبردهای کشاورزی پایدار است که مبتنی بر روشهای طبیعی کنترل آفات و بیماری‎ها می‎باشد و کاربرد آفت کش‎ها و علف کش‎های مصنوعی، کودهای شیمیایی، هورمون‎ها و آنتی بیوتیک‎ها تا حد امکان در آن منع می‎شود. لذا در دهه‌های اخیر تلاش‎های بسیاری در سطح بین المللی برای حرکت به سمت توسعه پایدار به وجود آمده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
351 - بررسی اثر پوسته های زیستی (Biological crusts) بر برخی خصوصیات خاک
جلال امیدی سمانه عبدالمحمدیبررسی اثر پوسته های زیستی (Biological crusts) بر برخی خصوصیات خاکچکیدهرشد بیابان در ایران معضلی بزرگ به شمار می‌رود. بخش وسیعی از اراضی کشور را محیطهای آسیب‌پذیر به خطر بیابانی‌شدن احاطه کرده‌اند، به طوریکه حدود 75 درصد از اکوسیستم‌های مناطق خشک و نیمه‌خشک کشور، با آثا أکثربررسی اثر پوسته های زیستی (Biological crusts) بر برخی خصوصیات خاکچکیدهرشد بیابان در ایران معضلی بزرگ به شمار می‌رود. بخش وسیعی از اراضی کشور را محیطهای آسیب‌پذیر به خطر بیابانی‌شدن احاطه کرده‌اند، به طوریکه حدود 75 درصد از اکوسیستم‌های مناطق خشک و نیمه‌خشک کشور، با آثار و پیامدهای بیابانی شدن روبرو هستند. آثاری چون خشک شدن دریاچه‌های داخلی، طوفان‌های ماسه، گرد و غبار و تشدید فرسایش بادی، جلوه بارزی از نرخ رو به رشد بیابانی‌شدن در سالهای اخیر در کشور است. در اکوسیستم‌های خشک و نیمه‌خشک به دلیل کمبود رطوبت و سایر شرایط نامناسب اقلیمی، پوشش گیاهی اندکی وجود دارد. در نتیجه خاک‌ها بیشتر در معرض تخریب هستند، ولی در برخی از این مناطق با وجود کمبود رطوبت خاک، دمای بالا و سایر شرایط نامناسب اکولوژیک، فواصل بین گیاهان اغلب توسط جامعه‌ای از موجودات گیاهی ذره‌بینی پوشانده شده است و این جوامع به نام پوسته‌های زیستی خاک شناخته میشود. پوسته-های زیستی خاک، مشارکت ذرات معدنی خاک همراه با سیانوباکتری‌ها، جلبک‌ها، قارچ‌ها، گلسنگ‌ها یا بریوفیت‌ها بوده و پوشش رایج در فضاهای باز اطراف گیاهان آوندی در مناطق خشک و نیمه‌خشک هستند. پوسته‌های زیستی به طور قابل توجه فرآیندهای زیست‌بوم‌های اولیه را تحت تاثیر قرار می‌دهند و به عنوان مهندسین زیست‌بوم در مناطق خشک توصیف شده‌اند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
352 - نگاهی کنجکاوانه بر ماده 15 قانون حفاظت خاک در خصوص حذف و رفع منشا الودگی خاک
محبوبه مظهریقانون حفاظت، بهسازی و بهره‌برداری از خاک‌های کشور در سال ۱۳۹۸ تصویب شد. این قانون شامل ۴۴ ماده و ۱۲۷ تبصره است و به حفاظت از تنوع زیستی، بهبود کیفیت خاک و ارتقای سلامت محیط زیست میپردازد. بر اساس این قانون، سازمان حفاظت محیط زیست میتواند به آلوده کننده اخطار دهد تا ظر أکثرقانون حفاظت، بهسازی و بهره‌برداری از خاک‌های کشور در سال ۱۳۹۸ تصویب شد. این قانون شامل ۴۴ ماده و ۱۲۷ تبصره است و به حفاظت از تنوع زیستی، بهبود کیفیت خاک و ارتقای سلامت محیط زیست میپردازد. بر اساس این قانون، سازمان حفاظت محیط زیست میتواند به آلوده کننده اخطار دهد تا ظرف مهلت معینی اقدامات لازم را برای حذف و رفع منشأ آلودگی، بازسازی خاک و جبران خسارت وارده انجام دهد. در صورتی که اشخاص ذینفع نسبت به اخطار یا دستور سازمان معترض باشند، میتوانند برای یکبار از سازمان درخواست تمدید مهلت مذکور را نمایند. سازمان حفاظت محیط زیست مسئول شناسایی واحدهای آلاینده خاک بوده و مستنداتی مانند آزمایش‌های آلودگی خاک، گزارش‌هایی از نمایندگان واحدهای صنعتی و گزارش‌های سازمان حفاظت محیط زیست درباره وضعیت خاک و میزان آلودگی آن، به عنوان شواهد در دادگاه قابل قبول هستند. تعیین مهلت حذف و رفع منشأ آلودگی به دلیل عوامل پیچیده و متغیری که در فرایند تخلیه آلاینده و تأثیر آن بر روی خاک و محیط زیست وجود دارد، بسیار دشوار است. نوع آلاینده، ترکیب شیمیایی و فیزیکی آن، مقدار آلاینده، نوع و ویژگیهای خاک، شرایط آب و هوایی، و تفاوت‌های محیطی و جغرافیایی برای تعیین مهلت مشخص بسیار مهم هستند. برای هر نوع آلاینده، تحلیلهای خاصی برای تعیین مهلت مناسب برای حذف و رفع منشأ آلودگی باید انجام شود. به همین دلیل، هیچ مهلت مشخص و کمیت زمانی در منابع بررسی شده وجود ندارد و دادن زمان مشخص به دلیل تعدد فاکتورها غیرممکن است. در نهایت، حذف و رفع منشأ آلودگی باید در کمترین زمان منطقی و عملی صورت پذیرد و در غیر اینصورت جریمه‌های سنگین برای آلوده کننده در نظر گرفته میشود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
353 - مبانی فقهی ممنوعیت تخریب انبوه و گسترده محیط زیست در جنگ؛ با تاکید بر نقد گزارش‌های تاریخی مربوط به جنگ‌های نبوی
احمد احسانی فردر پژوهش پیش رو با پیرایش تاریخی جنگ‌های نبوی از تحریفات، زوائد و اغراقات، و با بررسی ادله منع‌کننده تخریب و اتلاف گسترده و انبوه محیط زیست، موضع فقه شیعه در مورد این رفتار جنگی روشن میشود. بر مبنای ادله مطرح، در حالت اضطرار و ضرورت جنگی میتوان به تخریب و اتلاف محدود، أکثردر پژوهش پیش رو با پیرایش تاریخی جنگ‌های نبوی از تحریفات، زوائد و اغراقات، و با بررسی ادله منع‌کننده تخریب و اتلاف گسترده و انبوه محیط زیست، موضع فقه شیعه در مورد این رفتار جنگی روشن میشود. بر مبنای ادله مطرح، در حالت اضطرار و ضرورت جنگی میتوان به تخریب و اتلاف محدود، کنترل شده و تحت مدیریت عناصر محیط زیست اقدام کرد؛ لکن تخریب انبوه و گسترده محیط زیست امکانپذیر نمی‌باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
354 - مبانی فقهی- حقوقی ایران در مقابله با رفتارهای آلوده کننده هوا
منظر کریمی علی مشهدی محمد بارانیرفتارهای آلوده‌کننده هوا، شامل آن دسته از رفتارها اعم از فعل و ترک فعل است که منجر به انتشار یک یا چند آلاینده در هوای آزاد به گونه‌ای میگردد که کیفیت هوا را به نحوی تغییر دهد که برای سلامت انسان و موجودات زنده یا آثار و ابنیه، زیان‌آور بوده و سبب از بین رفتن یا کاهش س أکثررفتارهای آلوده‌کننده هوا، شامل آن دسته از رفتارها اعم از فعل و ترک فعل است که منجر به انتشار یک یا چند آلاینده در هوای آزاد به گونه‌ای میگردد که کیفیت هوا را به نحوی تغییر دهد که برای سلامت انسان و موجودات زنده یا آثار و ابنیه، زیان‌آور بوده و سبب از بین رفتن یا کاهش سطح رفاه عمومی گردد. عواقب و تاثیرات منفی و فراگیر چنین رفتارهایی(از جنبه‌های مختلف اعم از بهداشتی، اجتماعی، سیاسی، حقوقی و ...) سبب شده که دولتها مقابله با آنها را به صورت یک مساله محیط زیستی و به عنوان یکی از مهمترین حق‌های بشری، در برنامه‌ریزی‌های کلان خود مورد توجه قرار دهند. یکی از روشهای مقابله با این رفتارها، بهره‌گیری از سیاست جنایی، به عنوان یک برنامه جامع، موثر و کاراست که با مبانی و چارچوبی مشخص، به کاهش و یا حذف ارتکاب این رفتارها میپردازد. لیکن، از آنجا که دستیابی به شناختی صحیح از سیاست جنایی ایران در این خصوص در وهله نخست، نیازمند شناخت مبانی سیاست مذکور است، لذا، این پژوهش با بهره‌گیری از روش توصیفی- تحلیلی و ابزار کتابخانهای به بررسی مبانی فقهی و حقوقی به عنوان مهمترین و اساسی‌ترین مبانی سیاست جنایی ایران در مقابله با رفتارهای آلوده‌ساز هوا میپردازد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
355 - حسگرهای زیستی، ابزاری قدرتمند در ردیابی باقی مانده علف کش ها
هادی مهدیخانی ابراهیم ایزدی دربندی -
حرية الوصول المقاله
356 - تحلیل محتوای برنامه درسی درس علوم تجربی دوره ابتدایی از منظر توجه به مولفه های محیط زیست
زهرا ماشاءاللهی نژاد حسین جعفری ثانی بهروز مهرام محمود سعیدی رضوانی شیوا جلایری لایینهدف پژوهش حاضر، بررسی تحلیل محتوای کتاب‌های درسی علوم تجربی دورة ابتدایی از منظر توجه به مقوله‌های محیطزیست است. برای اجرای این پژوهش با توجه به ماهیت موضوع و هدف‌های آن، از روش تحلیل محتوا استفاده شد. در این راستا، محتوای کتاب‌های درسی علوم تجربی دورة ابتدایی بر اساس أکثرهدف پژوهش حاضر، بررسی تحلیل محتوای کتاب‌های درسی علوم تجربی دورة ابتدایی از منظر توجه به مقوله‌های محیطزیست است. برای اجرای این پژوهش با توجه به ماهیت موضوع و هدف‌های آن، از روش تحلیل محتوا استفاده شد. در این راستا، محتوای کتاب‌های درسی علوم تجربی دورة ابتدایی بر اساس مؤلفه‌های آموزش محیطزیست و بر مبنای مدل ویسکانسین کدگذاری شد. واحد ثبت، جمله و تصویر بود. در فرایند کدگذاری، مؤلفه‌های مرتبط با استانداردهای آموزش محیطزیست مشتمل بر: 1. مهارت‌های پرسش و تحلیل، 2. دانش فرایندها و سیستمهای طبیعی، 3. بررسی موضوعات زیستمحیطی، 4. مهارت‌های عمل و تصمیم‌گیری و 5. مسؤولیت شهروندی و مدنی، مورد بررسی قرار گرفت. قلمرو این پژوهش شامل تمام محتوای کتاب‌های علوم تجربی دورة ابتدایی، مصوب وزارت آموزش‌وپرورش بود در سال تحصیلی 90- 1389 بود. یافتهها نشان داد که بیشترین میزان توجه کتاب‌های درسی علوم تجربی دورة ابتدایی به آموزشهای محیطزیست، به ترتیب مربوط به پایة پنجم، چهارم، سوم، اول و دوم بوده است. به‌علاوه بیشترین توجه کتاب‌ها به آموزشهای محیطزیست برحسب پنج استاندارد آموزش محیطزیست، به ترتیب مربوط به پرسش و تحلیل و پس‌ازآن به دانش فرایندها و سیستمهای طبیعی، مهارت‌های بررسی موضوعات زیستمحیطی و مسؤولیت شخصی و مدنی بوده و به آموزش مهارت‌های عمل و تصمیم‌گیری توجه نشده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
357 - ارزیابی وضعیت بیابانزایی در حوضه آبخیز سفیددشت- بروجن (استان چهارمحال و بختیاری) با استفاده از مدل مدالوس
فاطمه نفر عطاالله ابراهیمی علی اصغر نقی پور برجپیشینه و هدف تخریب منابع در بسیاری از نقاط جهان، با توجه به روند روزافزون آن تهدیدی جدی برای بشریت است. بیابانزایی که یکی از مظاهر این تخریب است، اکثر کشورها را تحت تأثیر قرار داده و به عنوان سومین چالش قرن بیست و یکم بعد از دو چالش تغییر اقلیم و کمبود آب شیرین معرفی ش أکثرپیشینه و هدف تخریب منابع در بسیاری از نقاط جهان، با توجه به روند روزافزون آن تهدیدی جدی برای بشریت است. بیابانزایی که یکی از مظاهر این تخریب است، اکثر کشورها را تحت تأثیر قرار داده و به عنوان سومین چالش قرن بیست و یکم بعد از دو چالش تغییر اقلیم و کمبود آب شیرین معرفی شده است. بیابانزایی، تخریب زمین در مناطق خشک، نیمه‌خشک و نیمه مرطوب است. این وضعیت در نتیجه یک سرى فرآیندهاى مهم ایجاد میشود که مهمترین این فرآیندها، دو عامل فعالیت‌هاى بشرى و تغییرات اقلیمى هستند. روشهای متعددی برای تعیین روند بیابانزایی توسعه‌یافته است که یکی از آنها که کاربرد زیادی دارد، روش مدالوس است. ارزیابی وضعیت فرآیندهای بیابانزایی (تخریب زمین) در یک روستا، منطقه یا کشور از آن جهت حائز اهمیت است که این ارزیابی امکان اتخاذ تصمیماتی آگاهانه در خصوص ابعاد مالی و میزان سرمایه گذاری مورد نیاز برای کنترل آن را فراهم می‌آورد. از آنجا که حوضه آبخیز سفیددشت-بروجن یکی از دشت‌های حاصلخیز استان چهارمحال و بختیاری میباشد و با توجه به وسعت آن و همچنین تمرکز صنایع و بخش زیادی از جمعیت استان چهارمحال و بختیاری در این دشت، مطالعه پدیده بیابانزایی در این منطقه از اهمیت زیادی برخوردار است. با توجه به توسعه پدیده بیابانزایی در منطقه سفیددشت-بروجن و لزوم توجه به اهمیت نتایج این پدیده مخرب در آینده، هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی بیابانزایی با استفاده از مدل مدالوس در حوضة آبخیز سفیددشت-بروجن به مساحت 92565 هکتار، واقع در استان چهارمحال و بختیاری است. مواد و روش ها ابتدا در این پژوهش، با استفاده از مدل سلول خودکار مارکوف سنجش از دوری و تصاویر ماهواره لندست سالهای 1998، 2009 و 2018 به بررسی و آشکارسازی تغییرات کاربری اراضی پرداخته شد. میزان تغییرات طی این دوره زمانی مشخص شد، نقاطی که در آن بیشترین تغییرات رخ داده بود را انتخاب و با استفاده از این نقاط، در مدل مدالوس عوامل مؤثر در بیابانزایی و وضعیت فعلی آن مدنظر قرار گرفت. سپس، پارامترهای مؤثر در بیابانزایی به تفکیک در این نقاط بررسی و مدل مدالوس در این نقاط اجرا شد. برای این منظور، طبق روش مدالوس، توسط تیم کارشناسی مجرب متشکل از اساتید و کارشناسان منابع طبیعی عوامل مؤثر در بیابانزایی منطقه شناسایی شده و هر کدام به عنوان یک معیار شامل اقلیم، پوشش گیاهی، خاک، آب زیرزمینی و مدیریت و سیاست در نظر گرفته شدند. سپس خصوصیات معیارهای مذکور که در بیابانزایی منطقه مؤثرند، به عنوان شاخص، مد نظر قرار گرفتند. هر شاخص در رابطه با تأثیر آن در بیابانزایی وزنی دریافت کرد و با ارزیابی آنها، میزان تأثیر معیار در فرآیند بیابانزایی مشخص شد. سپس، نقشه معیارها و در نهایت نقشه بیابانزایی از میانگین هندسی آن ها به دست آمد. به منظور بررسی معیار اقلیم سه شاخص بارندگی، جهت و شاخص خشکی در نظر گرفته شد. بررسی ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎی اقلیم ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ نقاط نمونه در ایستگاههای ﺳﺎزﻣﺎن هواشناسی و آب ﻣﻨﻄﻘﻪای استان که به صورت نقطه‌ای برداشت میشود، ارزیابی شد. جهت ارزیابی وضعیت خاک، برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی از جمله بافت خاک، اسیدیته، هدایت الکتریکی و میزان مواد آلی، انتخاب شدند. برای تعیین ویژگیهای خاک ابتدا 170 نقطه نمونه‌برداری در منطقه مورد مطالعه مشخص و از سطح 0 تا 20 سانتیمتری خاک، نمونه‌برداری انجام و به آزمایشگاه منتقل شد.نتایج و بحث پس از ارزیابی و امتیازدهی شاخص‌ها نتایج نشان داد که معیار اقلیم با امتیاز 1.80 در دو کلاس شدید و خیلی شدید، بیشترین نقش را در بیابانزایی منطقه دارد. وضعیت معیار مدیریت و سیاست، پوشش گیاهی و خاک منطقه به ترتیب با امتیاز 1.76، 1.71 و 1.55 در دو کلاس شدید و خیلی شدید و معیار آب زیرزمینی در کل سطح منطقه با امتیاز 1.33 در کلاس متوسط قرار گرفت. بر اساس مدل مدالوس، امتیاز وضعیت فعلی بیابانزایی 1.63 برآورد شد. بر اساس این نقشه، وضعیت بیابانزایی منطقه در دو کلاس شدید و خیلی شدید قرار گرفت. در نهایت مشخص شد 56 درصد از سطح منطقه با وضعیت بیابانزایی شدید و 44 درصد با وضعیت خیلی شدید مواجه است. نتایج نشان داد که قسمت شمالی منطقه مورد مطالعه بسیار آسیب‌پذیر است، در حالی که قسمت جنوبی منطقه کمتر در معرض بیابانزایی هستند با این حال، این منطقه از شدت بیابانزایی بالایی برخوردار است. نتایج نشان داد بخش شمالی منطقه مورد مطالعه به شدت در معرض منطقه مورد مطالعه نسبت به پدیده بیابانزایی است. بیابانی شدن واقع شده حال آنکه در قسمت جنوبی منطقه این وضعیت شرایط بهتری دارد؛ هر چند در این منطقه نیز فرایند بیابانی شدن در حال وقوع با شدت بالایی است. در این مدل معیارهای اقلیم، خاک، پوشش گیاهی، آب زیرزمینی، مدیریت و سیاست انتخاب شدند. طبق نتایج حاصل از این پژوهش، به ترتیب معیارهای اقلیم و مدیریت و سیاست بیشترین تأثیر را در بیابانزایی حوضه مطالعاتی داشتهاند و در مقابل معیارهای پوشش‌گیاهی، خاک و آب زیرزمینی دارای کمترین تأثیر بودند. با توجه به میزان پایین بارندگی و خشکسالی‌های سالهای اخیر، صدور مجوزهای غیر مجاز چاه در سفیددشت و به دنبال آن برداشت‌های بی‌رویه بیش از توان سفره‌های آب زیرزمینی باعث خشک شدن اکثر چاههای این منطقه شده است همچنین خشک شدن تالاب دهنو در این منطقه دلیل دیگر شدت بیابانزایی منطقه مطالعاتی میباشد.نتیجه گیری در پژوهش با توجه به نتایج به دست آمده پدیده بیابانزایی در این منطقه رو به افزایش است و پیامدهای مخربی برجای گذاشته است. منطقه مطالعاتی بر طبق تعریف ارائه‌شده از بیابانزایی، دارای هر دو شرایط بیابانزایی طبیعی و انسانی است. عوامل طبیعی چون شرایط نامساعد اقلیمی از جمله کمبود ریزش‌های جوی، خشکسالی‌های پیاپی، محدودیت منابع آبی، از یک سو و عوامل مخرب انسانی از جمله نظام سنتی کشاورزی، چرای بی‌رویه دام، بهره برداری بیش از حد از آبهای زیرزمینی، تبدیل مراتع به اراضی کشاورزی، صنایع، معادن و تأسیسات، تخریب پوشش‌گیاهی و بوته‌کنی از سوی دیگر باعث نابودی مراتع و منابع طبیعی و تسریع روند بیابانزایی در منطقه شده است. از جمله راههای مقابله با بیابانزایی در منطقه، میتوان بهره‌برداری اصولی از مراتع و چراگاه‌ها با توجه به ظرفیت آنها در زمان مناسب، قرق منطقه به طور دائم تحت فعالیتهای بیابان‌زدایی بیولوژیکی و مکانیکی، بهره‌برداری مناسب از آبهای زیرزمینی و جلوگیری از تغییر کاربری اراضی اشاره کرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
358 - بررسی تطبیقی اثربخشی تولید فضای سواره و پیاده‌مداری بر کیفیت محیطزیست شهری (مورد: مناطق 22گانه تهران)
علیرضا احمدی حمید رضا رستمخانی محمدتقی حیدریکلانشهر تهران در دهه‌های اخیر با آلودگیهای محیط زیستی زیادی مواجه بوده است و کیفیت آن تحت تأثیر قرار گرفته است. این وضعیت با افزایش روزافزون جمعیت و به تبع آن افزایش چشمگیر اتکا به وسایل حمل و نقل موتوری جهت سفرهای درون و برون شهری در این کلانشهر مقارن بوده است. هدف از أکثرکلانشهر تهران در دهه‌های اخیر با آلودگیهای محیط زیستی زیادی مواجه بوده است و کیفیت آن تحت تأثیر قرار گرفته است. این وضعیت با افزایش روزافزون جمعیت و به تبع آن افزایش چشمگیر اتکا به وسایل حمل و نقل موتوری جهت سفرهای درون و برون شهری در این کلانشهر مقارن بوده است. هدف از این پژوهش، ارزیابی کیفیت محیط زیست شهر تهران و پیوستگی فضایی آن با متغیرهای حملونقل سواره محور و دوچرخه/پیاده‌محور میباشد. این پژوهش با روش کمی و با استفاده از دادههای سالنامه آماری استان تهران در سال ۱۳۹۸ انجام شده است. از روش وزندهی آنتروپی شانون و تکنیک تصمیم‌گیری چندمعیاره پرومتئه برای ارزیابی و رتبه‌بندی مناطق شهر تهران از نظر کیفیت محیط زیست، از خوشه‌بندی سلسله مراتبی در محیط SPSS برای خوشه‌بندی مناطق ۲۲گانه و از تحلیل خودهمبستگی موران دو متغیره در نرمافزار Geoda برای بررسی پیوستگی فضایی متغیرهای حمل و نقل با کیفیت محیط زیست استفاده شده است. نتایج بیانگر وجود تفاوت‌های فضایی عمده میان مناطق مختلف کلانشهر تهران از نظر کیفیت محیط زیست میباشد و مناطق 22گانه در چهار خوشه عمده تقسیم‌بندی شده‌اند. روابط مثبت و منفی بین متغیرهای حمل و نقل با کیفیت محیط زیست در قالب الگوهای مختلف فضایی در مناطق مشاهده گردید و خوشه‌ها و ناخوشه‌های فضایی مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد تولید فضای سواره محور و افزایش تولید سفر، تحت تأثیر ساخت فضای مصنوعی جاده‌ها در چرخه دوم انباشت سرمایه و سبک تولید انبوه خودرو فوردیسم، همبستگی فضایی منفی با کیفیت محیط زیست شهری دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
359 - بررسی اثر کاهش سمیت آلودگی نفتی توسط باکتری‌های تجزیه‌کننده نفت خام همزیست با شکم‌پا جداسازی شده از خلیج فارس بر روی کیفیت محصولات غذایی دریایی
نسرین انصاری فرخ رخ بخش زمین مهدی حسن شاهیان مجید عسکریخلیج فارس مهمترین محیط دریایی در جهان است. زیرا سالانه حدود 25000 تانکر انتقال نفت در این خلیج فارس انجام می شود و نشت و آلودگی نفت در این منطقه بسیار زیاد است. رابطه بین جانوران دریایی و باکتری های تجزیه کننده به خوبی درک نشده است. هدف از این مطالعه توصیف باکتری های تج أکثرخلیج فارس مهمترین محیط دریایی در جهان است. زیرا سالانه حدود 25000 تانکر انتقال نفت در این خلیج فارس انجام می شود و نشت و آلودگی نفت در این منطقه بسیار زیاد است. رابطه بین جانوران دریایی و باکتری های تجزیه کننده به خوبی درک نشده است. هدف از این مطالعه توصیف باکتری های تجزیه کننده نفت خام همزیست در شکم پایان خلیج فارس است. این جانداران دریایی از جزیره خارک در خلیج فارس جمع آوری شدند. باکتری های تجزیه کننده نفت خام همزیست پس از 4 دوره کشت با استفاده از غنی سازی در محیط ONR7a از جانداران جمع آوری شده جدا شدند. باکتری های جدا شده با روش های بیوشیمیایی و مولکولی شناسایی شدند. تجزیه نفت خام و اسپکتوفتومتری برای هر سویه تعیین شد. اثر کاهش سمیّت فلزات سنگین و مقدار کل هیدروکربن های نفتی بر روی گوشت ماهی و میگو پرورشی توسط باکتری تجزیه کننده بررسی شد. در این مطالعه، 2 سویه تجزیه کننده نفت خام IAUK3585 و IAUK3586 از نمونه شکم پا جداسازی شد. این سویه ها مربوط به جنس و گونهThalassospira profundimaris بودند و سویه IAUK3586 بیشترین میزان تجزیه نفت خام را داشت. نتایج حاصل از اثر کاهش سمیّت فلزات سنگین و مقدار کل هیدروکربن های نفتی ثابت کرد که مقدار کل هیدروکربن های نفتی و فلزات سنگین در حوضچه با باکتری تجزیه کننده در مقایسه با حوضچه بدون باکتری تجزیه کننده و واجد آلودگی نفتی و حوضچه بدون هیچ یک از این شرایط بطور قابل توجهی کاهش داشت. این نتیجه ثابت می کند که باکتری تجزیه کننده همزیست با شکم پا اثر قابل توجهی روی افزایش کیفیت گوشت ماهی و میگو دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
360 - ارزیابی و اولویت‌بندی تأثیرات مخاطرات انسانی بر ناپایداری منابع طبیعی و محیط زیست روستایی (نمونه موردی: بخش مرکزی شهرستان البرز استان قزوین)
وحید بیگدلی راد شهرام ملکیناپایداری منابع طبیعی و زیست محیطی در مناطق روستایی در بروز عواملی چون نابودی منابع طبیعی تجدیدناپذیر مانند آب و سوختهای فسیلی، نابودی محیط زیست و تخریب گونههای جانوری و گیاهی، بر هم خوردن اکوسیستم و اکولوژیکی منطقه، مهاجرت و تبعات آن بر جامعه، تأثیر فراوانی بر این په أکثرناپایداری منابع طبیعی و زیست محیطی در مناطق روستایی در بروز عواملی چون نابودی منابع طبیعی تجدیدناپذیر مانند آب و سوختهای فسیلی، نابودی محیط زیست و تخریب گونههای جانوری و گیاهی، بر هم خوردن اکوسیستم و اکولوژیکی منطقه، مهاجرت و تبعات آن بر جامعه، تأثیر فراوانی بر این پهنه حساس و حیاتی خواهد داشت. یکی از راههای مقابله با این مشکلات شناسایی و درک شرایط موجود از وضعیت منابع طبیعی و زیست محیطی حاکم بر روستاها با یهره گیری از معیارهایی جهت ارزیابی تاثیر مخاطرات انسانی در ناپایداری منابع طبیعی و زیست محیطی میباشد. در تحقیق حاضر ابتدا معیارهای سنجش مخاطرات انسانی در ناپایداری منابع طبیعی و زیست محیطی در مناطق روستایی شناسایی و سپس در مرحله تحلیلی این معیارها با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی مورد ارزیابی و رتبه بندی قرار گرفت. در این ارزیابی هدرروی آب، چاه های غیرمجاز و چرای بیش از حد دام بیشترین تاثیر بر ناپایداری منابع طبیعی را داشتند. در ادامه مشخص گردید که شهرک صنعتی لیا، روستای پیریوسفیان و روستای مشعلدار بیشترین تأثیر و روستای کشت و صنعت، و روستای مینودر کمترین تأثیر را بر ناپایداری منابع طبیعی و زیست محیطی ناشی از مخاطرات انسانی در بخش مرکزی شهرستان البرز داشتند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
361 - تحلیلی بر اثرات فقر بر تخریب محیطزیست در سکونتگاههای روستایی
مهدی خدادادفقر و محیط زیست با هم رابطه مستقیم دارند به طوری که با افزایش فقر، تخریب محیط زیست نیز افزایش می یابد و این رابطه به صورت یک چرخه عمل می کند. تخریب محیط زیست توسط روستاییان فقیر را از سه منظر فقر مادی، فقر دانشی و فقر فرهنگی می توان مورد بررسی قرار داد. یکی از دلایل تخر أکثرفقر و محیط زیست با هم رابطه مستقیم دارند به طوری که با افزایش فقر، تخریب محیط زیست نیز افزایش می یابد و این رابطه به صورت یک چرخه عمل می کند. تخریب محیط زیست توسط روستاییان فقیر را از سه منظر فقر مادی، فقر دانشی و فقر فرهنگی می توان مورد بررسی قرار داد. یکی از دلایل تخریب محیط زیست از منظر مادی، استفاده از منابع موجود برای تامین سوخت مورد نیاز است. از منظر فقر دانشی، روستاییان به میزان زیادی از کودهای شیمیایی استفاده می کنند و با اصول صحیح شخم زدن زمین و زراعت در آن آگاه نیستند و با شخم نادرست سبب فرسایش خاک می گردند. در بسیاری از موارد، عامل اصلی تخریب محیط زیست توسط فقیران پایین بودن سطح فرهنگی و نداشتن اخلاق محیط زیستی است که از جمله آنها می توان به رها کردن زباله ها و پسماندها و فاضلاب ها در محیط زیست اشاره نمود. پیشنهاد می شود که با استفاده از روش های ترویجی و آموزشی روستاییان فقیر از پیآمدهای منفی تخریب محیط زیست آگاه گشته و روش های بهره برداری پایدار از منابع محیطی به آنان آموخته شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
362 - بررسی عوامل اجتماعی- اقتصادی موثر بر عملکرد زنان در حفظ محیط زیست
محسن نجفیان روح انگیز نامداریتحقیق حاضر در پی یافتن عوامل اجتماعی-اقتصادی است که بر عملکرد زنان در جهت حفظ محیط زیست اطراف خود و خانواده آنان موثر است،. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانشجو یان زن دانشگاه آزاد اسلامی آبادان در سال تحصیلی 89-88. بود. در این مطالعه از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحل أکثرتحقیق حاضر در پی یافتن عوامل اجتماعی-اقتصادی است که بر عملکرد زنان در جهت حفظ محیط زیست اطراف خود و خانواده آنان موثر است،. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانشجو یان زن دانشگاه آزاد اسلامی آبادان در سال تحصیلی 89-88. بود. در این مطالعه از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای استفاده شد . نمونه آماری 198 دانشجوی زن بود. روش پژوهش در این مطالعه توصیفی و از نوع همبستگی بود. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که عامل اجتماعی بیش ازعامل اقتصادی بر عملکرد زنان در جهت حفظ محیط زیست شهرستان آبادان تاثیر دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
363 - ارائه مدل تعاملی عوامل مؤثر بر موفقیت سیستم مدیریت سلامتی، ایمنی و محیط زیست ( مورد مطالعه : شرکت نفت پاسارگاد)
alireza Asdanjad Tarabkhah Majid Bagherzadeh Khajeh Soleiman Iranzadeh ghaffar tariپژوهش حاضر با هدف ارائه مدل تعاملی عوامل مؤثر بر موفقیت سیستم مدیریت سلامتی، ایمنی و محیط زیست در شرکت نفت پاسارگاد انجام شده است. تحقیق حاضر از لحاظ هدف، توسعهای و از نظر روش انجام تحقیق، از نوع توصیفی- تحلیلی و از گونه‌ی مدلسازی میباشد. با استفاده از منابع در دسترس أکثرپژوهش حاضر با هدف ارائه مدل تعاملی عوامل مؤثر بر موفقیت سیستم مدیریت سلامتی، ایمنی و محیط زیست در شرکت نفت پاسارگاد انجام شده است. تحقیق حاضر از لحاظ هدف، توسعهای و از نظر روش انجام تحقیق، از نوع توصیفی- تحلیلی و از گونه‌ی مدلسازی میباشد. با استفاده از منابع در دسترس عموم (149 نفر) و همچنین نظرات خبرگان (20 نفر)، با استفاده از 2 نوع پرسشنامه که از طریق تحلیل عامل اکتشافی ماتریس همبستگی، روایی و پایایی پرسشنامه ارزیابی شده و 24 عامل در 4 حوزه سازه، فردی- سازمانی، مکانیکال و الکتریکال شناسایی گردیده است. سپس با استفاده از روش دیماتل و رویکرد ساختاری تفسیری اقدام به تعیین روابط بین آنها و رتبه بندی آنها گردیده و با استفاده از رویکرد ساختاری تفسیری (ISM) اقدام به سطح بندی معیارها شده است. همچنین به کمک تکنیک دیمتل‌فازی شدت روابط، اثرگذاری و اثرپذیری معیارها بررسی گردید. یافته‌های تحقیق با رویکرد FDEMATEL نشان داد، ایمنی سازه، ایمنی الکتریکال و صرفه جویی در مصرف انرژی در مکانیکال به ترتیب اثرگذارترین عوامل و وجود اقدامات کنترلی، صرفه جویی در مصرف انرژی و توجه به ملاحظات منطقه ای از کم اهمیت‌ترین عوامل اثرگذار می باشند. از طرفی یافته‌های تحقیق با رویکردISM نشان میدهد ملاحظات منطقه ای مکانیکال و رفاه الکتریکال در گروه وابسته، عواملی هستند که دارای قدرت نفوذ کم ولی وابستگی شدید میباشند و عوامل حفاظت از محیط زیست مکانیکال، صرفه‌جویی در انرژی الکتریکال و سلامتی مکانیکال در آینده نگری، عواملی هستند که دارای قدرت نفوذ قوی ولی وابستگی ضعیف میباشند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
364 - بررسی عوامل مؤثر بر بهره وری سبز در صنایع خودروسازی ایران با رویکرد دی متل خاکستری
Adel Azar Reza Esmaeilpour ATENA Mahdaviهدف تمامی تولیدات، ارائه ی محصولاتی است که به نوعی دوستدار محیط زیست باشد. از طرف دیگر در این راستا سازمان ها به دنبال رسیدن به محصولات دوستدار محیط زیست در کنار بهره وری هستند. با توجه به این امر می توان گفت که هدف اصلی بهره وری سبز افزایش حفاظت محیط زیست است به نحوی ک أکثرهدف تمامی تولیدات، ارائه ی محصولاتی است که به نوعی دوستدار محیط زیست باشد. از طرف دیگر در این راستا سازمان ها به دنبال رسیدن به محصولات دوستدار محیط زیست در کنار بهره وری هستند. با توجه به این امر می توان گفت که هدف اصلی بهره وری سبز افزایش حفاظت محیط زیست است به نحوی که موجب افزایش سودآوری تجاری گردد، به طرف موضوع اصلی محیط، کیفیت و سودآوری تأکید دارد و در سطوح مختلف منطقه ای، فرا منطقه ای، ملی و سازمانی قابل به کارگیری است و رویکرد اصلی آن ارتقای کیفیت زندگی است. با توجه به این موضوع یافتن عوامل مؤثر در بهره وری سبز می تواند بسیار حائز اهمیت باشد. از اینرو در این پژوهش به بررسی عوامل مؤثر بر بهره وری سبز در صنایع خودروسازی با رویکرد دی متل خاکستری پرداخته می شود. جامعه آماری تحقیق 40 فر از خبرگان صنایع خودروسازی می باشد. ابتدا 23 عامل مؤثر در بهره وری سبز و در قالب 6 گروه اصلی فرهنگی، سازمانی، فنی و تکنولوژیک، مدیرینی، برنامه ریزی و فرآیند تقسیم بندی شدند. سپس با استفاده از روش دی متل خاکستری اثرات متقایل عوامل با هم سنجده شد. نتایج یافته ها نشان داد که مهم ترین عامل های علی در بهره وری سبز، عامل های فنی و تکنولوژیک، فرهنگی و مدیریتی می باشند. در این راستا پیشنهاد می شود که با در نظر گرفتن روابط علی و معلولی موجود در این تحقیق برنامه ریزی های آتی جهت مدیریت بهتر زمان و هزینه در صنایع خودروسازی انحام شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
365 - نقش آموزش در حفاظت ازمحیط زیست
اعظم نیکوکارهدف :با توجه به اینکه تحقیق حاضر به بررسی نقش آموزش در حفاظت از محیط زیست پرداخت، روش شناسی: روش پژوهش برحسب هدف، کاربردی؛ برحسب زمان اجرای پژوهش، مقطعی؛ برحسب نوع داده، کمی؛ برحسب روش گرداوری داده ها و یا ماهیت و روش پژوهش، توصیفی- همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر أکثرهدف :با توجه به اینکه تحقیق حاضر به بررسی نقش آموزش در حفاظت از محیط زیست پرداخت، روش شناسی: روش پژوهش برحسب هدف، کاربردی؛ برحسب زمان اجرای پژوهش، مقطعی؛ برحسب نوع داده، کمی؛ برحسب روش گرداوری داده ها و یا ماهیت و روش پژوهش، توصیفی- همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه معلمان مقطع ابتدایی شهر تهران به تعداد 4300 نفر بود. با استفاده از محاسبه حجم نمونه در معادلات ساختاری و روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای مرحله ای، تعداد 700 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شد. به منظور گردآوری داده ها از دو پرسشنامه استفاده شد. اول، پرسشنامه استاندارد توجه به محیط زیست امامقلی(1390) که برای سنجشتوجه به محیط زیستاستفاده شد. دوم، پرسشنامه آموزش در جهت حفظ محیط زیست صالحی و قائمی اصل (1392) استفاده شد. پس از جمع آوری پرسش نامه ها، توصیف داده ها از طریق میانگین، انحراف معیار و ... از طریق نرم افزار SPSS21- و استنباط آماری داده ها از طریق مدلسازی معادلات ساختاری و به کمک نرمافزار LISREL-v8.80 انجام پذیرفت.ویژگی های فنی پرسش نامه شامل پایایی، روایی همگرا و روایی واگرا بررسی گردید. روایی وپایایی پرسشنامه ها به وسیله متخصصان و ضریب آلفای کرونباخ مورد تایید قرار گرفت. ضرایب مسیر و ضرایب معناداری نرمافزار برای بررسی فرضیه های پژوهش مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج نشان داد آموزش با حفاظت از محیط زیست رابطه دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
366 - تحلیل ترمودینامیکی دو سیستم تبرید تراکمی با کاربری در سردخانه‌های دومنظوره با مبردهای دوستدار محیط زیست در اقلیم های مختلف
سید علیرضا زرآبادی مصطفی مافیتحقیق حاضر به بررسی و تحلیل ترمودینامیکی دو سیستم تبرید تراکمی دو منظوره شامل سیستم تک کمپرسوری با دو اواپراتور و سیستم دو کمپرسوری(آبشاری) با کاربری در سردخانه ها با هدف تامین دو محدوده دمایی بالای صفر و زیر صفر میپردازد. هدف از این پژوهش بررسی میزان انرژی مصرفی سالان أکثرتحقیق حاضر به بررسی و تحلیل ترمودینامیکی دو سیستم تبرید تراکمی دو منظوره شامل سیستم تک کمپرسوری با دو اواپراتور و سیستم دو کمپرسوری(آبشاری) با کاربری در سردخانه ها با هدف تامین دو محدوده دمایی بالای صفر و زیر صفر میپردازد. هدف از این پژوهش بررسی میزان انرژی مصرفی سالانه سیستمهای دومنظوره برودتی با مبردهای دوستدار محیط زیست و همچنین بررسی پارامتر های موثر بر راندمان این سیستم ها میباشد. بررسی‌ها نشان داد که سیستم آبشاری کارایی بالاتری داشته و بهترین مبرد از نظر عملکرد در آن R290 میباشد. همچنین مشخص گردید در سیستم تک کمپرسوری تنها مبرد R134a قابل اجراست و بقیه مبرد ها در اواپراتور فشاری زیر فشار اتمسفر ایجاد میکنند. همچنین این سیستم تنها در اقلیم گرم و مرطوب برای تمامی فصول سال قابل اجراست در حالی که سیستم آبشاری در تمامی فصول سال و در تمامی اقلیم ها قابل اجرا میباشد. مقایسه این دو سیستم نشان می دهد که با فرض ثابت بودن ظرفیت بار کل سردخانه افزایش بار برودتی در محدود دماپایین منجر به افزایش مصرف انرژی در سیستم آبشاری میگردد. همچنین مشخص شد در اقلیم گرم و مرطوب در حالت توزیع مساوی بار برودتی بین دو محدوده دمایی، میزان مصرف سالانه انرژی در سیستم آبشاری 7درصد کمتر از سیستم تک کمپرسوری است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
367 - بررسی جایگاه حق بر محیط زیست سالم در حقوق بین الملل
فرزانه دشتی احسان رهامحق بر محیط زیست سالم به عنوان یکی از حق‌های بنیادین و اساسی بشر میباشد. این حق در واقع انعکاس‌دهنده ارزش‌های والایی همچون حق حیات، حق سلامتی و حق زندگی با استاندارد میباشد و ارتباط تنگاتنگی با پیش‌شرط‌های تداوم حیات نسل کنونی و نسل‌های آینده دارد. به واقع، این حق متنا أکثرحق بر محیط زیست سالم به عنوان یکی از حق‌های بنیادین و اساسی بشر میباشد. این حق در واقع انعکاس‌دهنده ارزش‌های والایی همچون حق حیات، حق سلامتی و حق زندگی با استاندارد میباشد و ارتباط تنگاتنگی با پیش‌شرط‌های تداوم حیات نسل کنونی و نسل‌های آینده دارد. به واقع، این حق متناسب با اقتضائات جمعی است و امروزه ضرورت مطرح شدن این حق، موجب گردیده تا توجه بیشتری نسبت به آن صورت گیرد. در همین راستا بسیاری از اسناد بین‌المللی اعم از الزام‌آور و غیر الزام-آور نظیر اعلامیه جهانی حقوق بشر، میثاق حقوق مدنی و سیاسی و میثاق حقوق اقتصادی اجتماعی و فرهنگی به صورت صریح و تلویحی حق بر محیط زیست سالم را مورد تأکید قرار داده اند. در این مقاله که با روش توصیفی- تحلیلی صورت پذیرفته، سعی گردیده است که به بررسی و شناخت این حق با تأکید بر حقوق بشر بپردازیم. نتایج پژوهش حاضر بیان کننده این مسئله داست که علیرغم این که قوانین متعددی در راستای حفظ محیط زیست تصویب شده و در هر کدام از اسناد بین المللی به نوعی بر حق بر محیط زیست تأکید داشتهاند، آن چنان که باید کافی نبوده است. لذا این امر مستلزم تلاشی جهانی و فراگیر برای دستیابی به یک ایده‌ال در این خصوص میباشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
368 - مسئولیت بین‌المللی کشورهای حاشیه خلیج فارس در قبال آلودگیهای دریایی ناشی از استخراج نفت و گاز از منظر حقوق بین‌الملل محیطزیست دریایی
محمد ماسوری آزاده میرزایی الناز هرویحقوق بین‌الملل محیطزیست دریایی از گرایش‌های حقوق بین‌الملل میباشد که سعی بر آن دارد تادولتها را ملزم به رعایت قوانین لازم و اقدامات مورد نیاز در جهت نگهداری از منابع زیستی، موجودات و سلامت دریاها مینماید. وجود منابع غنی نفت و گاز در منطقه حساس و استراتژیک خلیج فارس و و أکثرحقوق بین‌الملل محیطزیست دریایی از گرایش‌های حقوق بین‌الملل میباشد که سعی بر آن دارد تادولتها را ملزم به رعایت قوانین لازم و اقدامات مورد نیاز در جهت نگهداری از منابع زیستی، موجودات و سلامت دریاها مینماید. وجود منابع غنی نفت و گاز در منطقه حساس و استراتژیک خلیج فارس و ویژگیهای زیستمحیطی آن، این منطقه را به عنوان یکی از مهمترین مناطق راهبردی جهان شناسانده است که در معرض آلودگی و تخریب شدید از نظر زیست محیطی قرار دارد. ایجاد این آلودگیها بایستی برای کشور آلوده کننده مسئولیت مدنی تحت عنوان مسئولیت بین‌المللی را در پی داشته باشد که تاسیس سازمانی به نام راپمی نیز به همین منظور بوده است. در این مقاله سعی بر آن بوده است که با تلفیقی از مواد کمیسیون حقوق بشر و کنوانسیون کویت 1978 به این مسئله بپردازیم که اگر دولتی بر اثر استخراج نفت و گاز، منجر به وارد آمدن آلودگیهای زیست محیطی به خلیج فارس شود، مسئولیت آن کشور در قبال سایر کشورها به چه نحو است؟ این مسئولیت را که میتوان آن را "مسئولیت حقوق بین‌الملل محیطزیست دریایی برای آنکه نمود بیشترو واقعی‌تر پیدا کند نیازمند برگزاری گردهمایی‌ها و نشستهای بین‌المللی بیشتری میباشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
369 - اصول و الزامات حقوقی در راستای مدیریت ریزگردها
حسین خزاییمطابق اصل ۵۰ قانون اساسی حفاظت از محیط زیست یک وظیفه عمومی تلقی میشود، و آحاد مردم و دستگاه ها موظف به انجام این تکلیف میباشند. یکی از عواملی که محیط زیست را تهدید میکند پدیده ریزگردها میباشد که در یک دهه ی گذشته بسیاری از استان های ایران را درگیر کرده است و امروزه حق أکثرمطابق اصل ۵۰ قانون اساسی حفاظت از محیط زیست یک وظیفه عمومی تلقی میشود، و آحاد مردم و دستگاه ها موظف به انجام این تکلیف میباشند. یکی از عواملی که محیط زیست را تهدید میکند پدیده ریزگردها میباشد که در یک دهه ی گذشته بسیاری از استان های ایران را درگیر کرده است و امروزه حق حیات شهروندان وحتی بسیاری از گونه های جانوری را تهدید می کند. از طرفی با توجه به این که بسیاری از کشور ها با این خطر زیست محیطی مواجهه می باشند علاوه بر اقدامات داخلی نباید از اقدامات مشترک کشورها غافل شد. به همین منظور طی سال های اخیر قوانین و موافقت نامه هایی در سطح ملی، منطقه ای و بین المللی وضع شده است اما آنگونه که باید نتوانسته اند بر مدیریت پدیده ریزگردها تاثیر گذارند. علاوه بر این در داخل کشور باید اقداماتی صورت گیرد که از نفوذ پدیده ریز گردها جلوگیری شده یا آن را به حداقل برساند، به این اقدامات در قوانینی از جمله قانون هوای پاک، قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست و آیین نامه اجرایی مقابله با پدیده گردوغبار اشاره شده است اما متاسفانه همواره با چالش هایی مواجهه بوده اند؛ از این رو در پژوهش حاضر ضمن تاکید بر اقدامات بین المللی، به این چالش ها و محدودیت ها پرداخته شده و برای رفع آنها در راستای مدیریت پدیده ریزگردها راهکارهایی ارائه گردیده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
370 - تاثیر هیدروژئوشیمی آبخوان دشت فاریاب بر روی محیط زیست
هادی سالاریدشت فاریاب بخشی از حوضه غربی جازموریان و در جنوب غربی دشت جیرفت واقع شده است. هدف از اجرای این پژوهش بررسی کیفیت شیمیائی آب زیرزمینی منطقه مورد مطالعه از نظر مصارف شرب و کشاورزی می باشد. ابتدا از منابع آبی انتخابی نمونه برداری صورت گرفته و سپس نمونه ها جهت آنالیز شیمیای أکثردشت فاریاب بخشی از حوضه غربی جازموریان و در جنوب غربی دشت جیرفت واقع شده است. هدف از اجرای این پژوهش بررسی کیفیت شیمیائی آب زیرزمینی منطقه مورد مطالعه از نظر مصارف شرب و کشاورزی می باشد. ابتدا از منابع آبی انتخابی نمونه برداری صورت گرفته و سپس نمونه ها جهت آنالیز شیمیایی به آزمایشگاه منتقل می شوند. نتایج آنالیز جهت پردازش و تفسیر به نرم افزارهای Excelو ArcGIS داده شد و به روش IDW در محیط نرم افزار Arcmap نقشه های هم کیفی ترسیم گردید. بررسی کیفیت آب جهت شربو کشاورزی بوسیله نرم افزار AqQa با ترسیم نمودارهای هیدروشیمیاییمشخص گردید. نتایج نشان می دهد میزان شوری در بخش جنوب شرقی دشت بیشتر از سایر نقاط دشت بوده و میزان غلظت املاح آب در این بخش از دشت بیشتر از حداکثر مجاز استانداردهای آب آشامیدنی (2000mg/l) می باشد. همچنین سختی آب در چاههای بخش های شمال شرق و جنوب شرقی دشت بیشتر از دیگر قسمتهای دشت بوده و سختی آب اکثر چاههای منطقه بیشتر از حداکثر مجاز استانداردهای آب شرب (500mg/l) می باشد. میزان غلظت سدیم (SSP) در بخش مرکزی بیشتر از سایر نقاط دشت بوده و آب این قسمت از دشت به دلیل SSP>80 جهت کشاورزی نامطلوب می باشد. رشد گیاهان و توسعه کشاورزی در بخش های مرکزی دشت به دلیل SSP (غلظت سدیم) بالا نسبت به سایر بخش های دشت رو به کاهش است. زیرا SSP بالا سبب سفت شدن و کاهش نفوذپذیری خاک شده و رشد گیاهانرا متوقف می سازد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
371 - استفاده از باطله های گرانیتی در ترکیب بدنه های سرامیکی
سید امیر راستی الحسینی حمید عبدلی سعید باغشاهی اسماعیل درویشیصنایع گرانیت حجم ضایعات بالایی تولید میکند که موجب آلودگی و تخریب محیط زیست میگردد.هدف از این پژوهش،بررسی و امکان سنجی استفاده از ضایعات سنگ گرانیت در صنعت سرامیک است.برای این منظور،ضایعات گرانیت از سنگ بریها تهیه شدند.مشخصه یابی پودر ضایعاتی به منظور تعیین مشخصه های فی أکثرصنایع گرانیت حجم ضایعات بالایی تولید میکند که موجب آلودگی و تخریب محیط زیست میگردد.هدف از این پژوهش،بررسی و امکان سنجی استفاده از ضایعات سنگ گرانیت در صنعت سرامیک است.برای این منظور،ضایعات گرانیت از سنگ بریها تهیه شدند.مشخصه یابی پودر ضایعاتی به منظور تعیین مشخصه های فیزیکی و شیمیایی تئسطXRDTGADTA انجام گرفت.سپس به منظور تعیین میزان مناسب قابل افزودن به ترکیابات سرامیک،از آنها در ترکیب فرمولاسیون بچ کاشی های پرسلاتی استفاده شد.همچنین جذب آب و استحکام خمشی سه نقطه ای نمونه ها مورد ارزیابی قرار گرفت.بررسی های ریز ساختاری توسط میکروسکوپ الکترونی رویشی انجام شد.نتایج نشان داد که بدنه های رفرموله شده دارای مشخصه های تکنولوژِکی مشابه کاشیهای گرانیتی رایج صنعتی است.میزان استفاده از ضایعات در مقیاس آزمایشگاهی به 30 درصد و در مقیاس صنعتی به 4 تا 8 درصد وزنی رسید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
372 - بررسی اﺻﻞ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ مشترک دولتها در ﺣﻘﻮق بین‌الملل محیط زیست و رابطۀ آن با جایگاه قاعدۀ انصاف در حقوق ایران
میر حسن ریاضی علی فقیه حبیبی علی مشهدی منصور پور نوری‏اصل مسئولیت های مشترک اما متمایز به عنوان یک تکنیک بسیار ظریف به دولت ها کمک کرده است تا برای تصویب چندین کنوانسیون بین المللی محیط زیست و در نتیجه اجرای حاکمیت قانون و توسعه حقوق بین المللی زیست محیطی گرد هم آیند. تمایل جهانی به همکاری بین المللی در راستای حفاظت از محی أکثراصل مسئولیت های مشترک اما متمایز به عنوان یک تکنیک بسیار ظریف به دولت ها کمک کرده است تا برای تصویب چندین کنوانسیون بین المللی محیط زیست و در نتیجه اجرای حاکمیت قانون و توسعه حقوق بین المللی زیست محیطی گرد هم آیند. تمایل جهانی به همکاری بین المللی در راستای حفاظت از محیط زیست در بسیاری از اسناد الزام آور و غیر الزام آور حقوق بین الملل محیط زیست تصریح شده است که می توان آن را سرآغاز اصل 24 اعلامیه استکهلم 1972 دانست. انصاف در حوزه های قضایی تابع کامن لای انگلیسی ، به مجموعه ای از قواعد کلی اطلاق می شودکه بر همه قوانین حکومت دارند همه قوانین مدنی از آن ناشی می شوندو بنیاد نظام حقوقی کامن لا را تشکیل می دهد. در این تحقیق با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی سعی در بررسی اصل مسئولیت مشترک دولت ها در قوانین بین المللی محیط زیست و رابطه آن با جایگاه قاعده واصل انصاف در حقوق ایران شده است.سئوال اساسی این است که اصل مسئولیت مشترک دولت هادر قوانین بین المللی محیط زیست چه رابطه ای با قاعده واصل انصاف دارددر نتیجه حاصله حاکی از این است که انصاف توسط هیچ قانون دولتی تاثیر نمی پذیردو همه چیز است ، حتی فراتر از قانون. انصاف به دادگاه ها اجازه می دهد به صلاح دید خود عمل کنند؛ وعدالت را در مطابقت با قانون طبیعی اعمال کنند. همچنین انصاف سه نقش را ایفا می کند و هر سه نقش در رابطه با قانون و در مقام اجرا توسط مقام قضایی تعریف شده است: گاه در تفسیر قانون، گاه در پرکردن خلأ قانون و گاه به جای قانون، از مصادیق و بازتاب اصول عادلانه است و جزء حقوق در سطح تصمیم گیری تلقی می شود و رجوع به آن مستلزم رضایت طرفین اختلاف نیست. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
373 - ارزیابی پتانسیل محیط زیستی و جغرافیایی کشاورزی منطقه زیرآب در توسعه گردشگری
آزیتا زند سحر دهیوری معصومه ارفعی مهدی شکوهی فرهدف این تحقیق ارزیابی پتانسیل محیط زیستی و جغرافیایی کشاورزی منطقه زیرآب در توسعه گردشگری می باشد. تحقیق حاضر از نوع تحقیقات کاربردی و به روش توصیفی، همبستگی می باشد. جامعه آماری این تحقیق شامل 1192 نفر سرپزستان خانوار های روستایی و12نفر از دهیاران روستاهای بخش زیراب می أکثرهدف این تحقیق ارزیابی پتانسیل محیط زیستی و جغرافیایی کشاورزی منطقه زیرآب در توسعه گردشگری می باشد. تحقیق حاضر از نوع تحقیقات کاربردی و به روش توصیفی، همبستگی می باشد. جامعه آماری این تحقیق شامل 1192 نفر سرپزستان خانوار های روستایی و12نفر از دهیاران روستاهای بخش زیراب می باشد که 100 نفر از سرپرستان خانوار ودهیاران به کمک روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده اند. پس از جمعآوری دادهها، با بهره گیری از نرمافزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند که این امر در دو بخش آماری توصیفی و آمار تحلیلی انجام شده است.نتایج رگرسیون ساده نشان میدهد متغیر عوامل اقتصادی حدود 39 درصد از تغییرات متغیر وابسته توسعه بخش زیراب را تبیین نموده است که این مقدار در حد زیاد می باشد. یافته های تحقیق حاکی از آن است که بین آگروتوریسم وتوسعه روستاها رابطه مثبت ومعناداری وجود دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
374 - مطالعه و بررسی زمین شناسی زیست محیطی قابلیت جذب عناصر پرتوزا توسط گیاهان در منطقه ناریگان(ایران مرکزی)
جلیل ایرانمنش سامان رازیانی مرتضی رضاییمنطقه ناریگان در استان یزد و در منطقه متالوژنی بافق-ساغند و منطقه ساختاری ایران مرکزی قرار گرفته،و از لحاظ واحدهای لیتولوژی دارای طبقات آهکی سازند ریزو و سنگهای نفوذی می باشد.از آنجا که منطقه مورد مطالعه دارای تمرکزهای بالاتر از استانداردهای بهداشتی عناصرپرتوزا و برخی ع أکثرمنطقه ناریگان در استان یزد و در منطقه متالوژنی بافق-ساغند و منطقه ساختاری ایران مرکزی قرار گرفته،و از لحاظ واحدهای لیتولوژی دارای طبقات آهکی سازند ریزو و سنگهای نفوذی می باشد.از آنجا که منطقه مورد مطالعه دارای تمرکزهای بالاتر از استانداردهای بهداشتی عناصرپرتوزا و برخی عناصر ردیابشان میباشند،همچنین این عناصر قادر به تحرک در خاک و مهاجرت به درون بافت های گیاهی از طریق جذب ریشه ای توسط گیاهان و سپس انتقال به بدن جانداران هستند،میتوانند از طریق ساطع کردن امواج نیز جانداران را در معرض خطر قرار دهند.بنابراین در این پژوهش در راستای بررسیهای زیست محیطی در منطقه ناریگان همزمان با تعیین تنوع زیستی گیاهان و جانوران منطقه اقدام به برداشت 15 مورد نمونه گیاهی و نیز خاک پای ریشه آنها گردید.به منظور اندازه گیری میزان عناصر پرتوزا،توسط(HPGe)مورد بررسی قرار گرفتند.داده های به دست آمده از بررسی این گیاهان نشان داد که اکثر نمونه ها دارای مقادیر زیادی از عناصر پرتوزا،Ra226, CS137,K40,U, Th232می باشند که،این میتواند به عنوان یک خطر زیست محیطی تلقی گردید.همچنین مطالعه گیاهان منطقه و نمونه های برداشته شده از خاک پای ریشه گیاه گون نشان داد،این گونه گیاهی به لحاظ ژئوبوتانی می تواند یک معرف برای دو عنصرThوU در منطقه ناریگان قلمداد گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
375 - کمینه‌سازی انحراف از عیارهای حد در برنامه‌ریزی تولید بلند مدت معادن روباز با هدف کنترل انباشتگاه باطله
احسان موسوی رضا شیرین آبادیهدف اساسی برنامه ریزی تولید بلند مدت، اتخاذ تدابیری جهت اجرای عیارهای حد استخراجی و برنامه‌ریزی تولید کوتاه مدت است. روش های ارائه شده حاکی از عدم توجه به تنظیم دقیق عیار استخراجی در بازه های زمانی مختلف است. لزوم بهینه سازی عیارهای حد استخراجی در برنامه ریزی تولید بلند أکثرهدف اساسی برنامه ریزی تولید بلند مدت، اتخاذ تدابیری جهت اجرای عیارهای حد استخراجی و برنامه‌ریزی تولید کوتاه مدت است. روش های ارائه شده حاکی از عدم توجه به تنظیم دقیق عیار استخراجی در بازه های زمانی مختلف است. لزوم بهینه سازی عیارهای حد استخراجی در برنامه ریزی تولید بلند مدت، مدیریت صحیح کانسنگ ارسالی به کارخانه فرآوری بلحاظ کیفیت مطلوب است. از سویی دیگر، انتخاب مطلوب و بهینه عیارهای حد در معادن روباز، موجبات کنترل انباشتگاه مواد معدنی و نیز جلوگیری از عواقب ناشی از پساب های مواد معدنی را بسبب مسائل محیط زیست، منتج خواهد شد. در این مقاله، مدل برنامه ریزی خطی جهت تعیین توالی استخراج بلوک ها با توجه به کنترل عیارهای حد استخراجی ارائه شده است. هدف از مدل ارائه شده، کمینه سازی انحراف عیارهای استخراجی در دوره های برنامه ریزی است. این مهم سبب می شود که عیارهای استخراجی در هر دورۀ زمانی بر اساس عیار مورد پذیرش کارخانه مورد تنظیم دقیق قرار گیرند. به منظور اعتبارسنجی از مدل پیشنهادی، معدن آهن چادرملو به عنوان مورد مطالعاتی انتخاب شده است. نتایج نشان می دهد عیارهای حد استخراجی بدست آمده از مدل پیشنهادی، متوسط عیار مورد پذیرش کارخانه فرآوری را در هر دورۀ برنامه ریزی با دقت بالایی مورد لحاظ قرار داده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
376 - مقایسه تحلیل فضایی محل دفن پسماند شهر بوشهر در روش آژانس کنترل آلودگی مین سوتا و سازمان حفاظت محیط زیست ایران
طلیعه عبدالخانی نژاد سید مسعود منوری سعید زارعیتوسعه در پهنه ی سرزمین مجموعه تهدیداتی است که از منابع مختلف منابع طبیعی و انسانی به محیط وارد می شود.این تحقیق،با هدف مقایسه نتایج مکان یابی دفن پسماند شهر بوشهر به روش کنترل آلودگی مین سوتا و سازمانهای محیط زیست در سیستم اطلاعات جغرافیایی مورد بررسی قرار گرفت.روش کار أکثرتوسعه در پهنه ی سرزمین مجموعه تهدیداتی است که از منابع مختلف منابع طبیعی و انسانی به محیط وارد می شود.این تحقیق،با هدف مقایسه نتایج مکان یابی دفن پسماند شهر بوشهر به روش کنترل آلودگی مین سوتا و سازمانهای محیط زیست در سیستم اطلاعات جغرافیایی مورد بررسی قرار گرفت.روش کار کنترل آلودگی مین سوتا از دو گروه فاکتور تشکیل شده است.گروه اول 6 فاکتور حذفی اولیه و گروه دوم 7 فاکتور شرطی ثانویه،عدم برآورد شدن شش فاکتور اولیه موجب حذف محل موردنظر می شود.معیارهای سازمان محیط زیست مورد بررسی قرار گرفته و فاصله از آبهای سطحی ،فرودگاه،فاصله جاده و بزرگراه،فاصله چاههای منطقه،تالاب،مناطق زلزله خیز و حساس،پستی و بلندی،پسماند سالانه،عمق آبهای زیر زمینی،کاربری اراضی،فرسایش،پوشش گیاهی و عوامل اولیه و ثانویه در مین سوتا با استفاده از GIS تعیین شد.بررسی ها نشان داد محل دفن پسماند فعلی شهر بوشهر در پهنه بندی زیاد و فاصله از قنات و چشمه های محدوده مورد مطالعه در مقایسه با معیار مین سوتا نامناسب و در بسته بندی شاخص ثانویهB قرار دارد.توجه به معیارهای سازمان حفاظت محیط زیست،محل دفن 56.25% و43.75% نامناسب می باشند.عامل محدود کننده این روش فاصله از آبهای سطحی،قرار گیری در جهت باد،قرار گیری در مناطق سیلابی،قرار گیری در منطقه حساس و زلزله خیز و پایین بودن عمق آب زیر زمینی که به دلیل نزدیک بودن به دریا در چاههای کم عمق تاثیر زیادی دارد.طبقه بندی فرسایش محدوده مطالعاتی محل دفن در فاصله نامناسب و فرسایش در منطقه بسیار بالا می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
377 - امکان سنجی استفاده از میکای تلقیح شده با اسید بوریک و شیشه برای جلوگیری از نشت و اختلاط گازهای مصرفی در پیلهای سوختی دما بالا
حمید عبدلی علیرضا حسینی مقدم سید امیر راستی الحسینیدر این پژوهش،امکان استفاده از میکا برای این کاربرد مورد بررسی قرار گرفت.ابتدا از گسکت میکایی شامل فلس های کوچک میکای فلوگوپیت که توسط مواد آلی به یکدیگر چسبیده بودند استفاده و عملکرد آن در جلوگیری از نشت گاز در دستگاه مخصوصی که عملکرد پیل سوختی را شبیه سازی میکند(در اتم أکثردر این پژوهش،امکان استفاده از میکا برای این کاربرد مورد بررسی قرار گرفت.ابتدا از گسکت میکایی شامل فلس های کوچک میکای فلوگوپیت که توسط مواد آلی به یکدیگر چسبیده بودند استفاده و عملکرد آن در جلوگیری از نشت گاز در دستگاه مخصوصی که عملکرد پیل سوختی را شبیه سازی میکند(در اتمسفر هوا،دمای800°C و به مدت زمان 100 ساعت) بررسی شد.به دلیل حرارت دهی میکا در حین سرویس،این چسب ها از گسکت خارج و حفرات به جا مانده به عنوان مسیر نشت عمل کردند.این مسیر نشت توسط اسیدبوریک پر شده و عملکرد میکا تا میزان 20 % بهبود یافت.مسیر اصلی نشت(فصل مشترک میکا و اجزای مجاور)به کمک لایه ای از جنس شیشه پر شده و عملکرد موفقیت آمیزی در استفاده از میکا به همراه لایه شیشه ای در پیشگیری از نشت ملاحظه شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
378 - تاثیر نانوتیوب کربنی چند لایه برروی کاهش اکسیژن مورد نیاز شیمیایی و بیولوژیکی بر محیط زیست
سید محسن حسینی یرکی سید علی مرتضوی محمد یاری امید مرادیکربن نانو تیوب دارای ساختار یکنواخت بـوده و توانـایی از بـین بـردن انـواع مختلـف آلـودگی از آب و خـاک را دارامیباشد. همچنین این ماده بخاطر ساختار متخلخل آلوده کننده محیط زیست و خـاک نمـیباشـد. در اثـر ورود آبهـایآلوده به خاک باعث آلوده شدن محیط زیست میشود. فاضلاب صنایع أکثرکربن نانو تیوب دارای ساختار یکنواخت بـوده و توانـایی از بـین بـردن انـواع مختلـف آلـودگی از آب و خـاک را دارامیباشد. همچنین این ماده بخاطر ساختار متخلخل آلوده کننده محیط زیست و خـاک نمـیباشـد. در اثـر ورود آبهـایآلوده به خاک باعث آلوده شدن محیط زیست میشود. فاضلاب صنایع لبنـی بـه وسـیله مـواد آلـی متفـاوت و ترکیبـاتشیمیایی معدنی آلوده شده است. مقدار بیشتر فاضلاب از مراحل شروع و پایان عمل پاستوریزاسیون، شستشـوی وسـایلو تانکها میشوند. طبیعت فرآوری شیر طوری است که دارای حجم زیاد فاضلاب بـا شـدت آلـودگی بالاسـت. عمـدهترکیبات این فاضلاب مواد آلی متفاوت مانند روغن، چربی، قنـدها و پـروتئینهـای محلـول و احتمـالاً باقیمانـده مـوادافزودنی است که نهایتاً باعث بالا بودن مقدار اکسیژن بیولوژیکی مورد نیاز گردیده است. لذا دفع فاضـلاب صـنایع لبنـیتصفیه نشده با غلظت اکسیژن بیولوژیکی بالا و یا تصفیه شده در آلوده کردن محیط زیست بسیار مهم اسـت. امـروزه دردنیا به تصفیه خانه با راندمان بالا و عملکرد مطمئن، همگام با تولید لجن کمتر، حداقل نیاز به زمین و انـرژی مصـرفی وهمچنین بازیافت انرژی توجه بیشتر شده است.در این تحقیق از نانوتیوب کربنی چندلایه ) (MWCNTsبرای کاهش بار بیولوژیکی و مواد آلی یعنـی ،COD، BOD5مواد معلق و چربی استفاده شده است. نتایج بدست آمده نشان میدهد که از نانوتیوب کربنی چندلایه میتـوان بـهعنـوانجاذب مناسب بهمنظور کاهش بار آلودگی استفاده شود تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
379 - ارزیابی ریسک محیط زیستی خطوط لوله انتقال گاز با استفاده از روش کنت مولبایر
محسن گودرزی حمیدرضا جعفری سعید گیوه چیهدف از انجام ایم مطالعه استخراج ریسک های محیط زیستی منتج از خط لوله انتقال گاز دلیجان-قزوین بر محیط زیست اطراف آن با استفاده از روش کنت مولبایر می باشد.در روش کنت مولبایر شاخص مجموع،معرف احتمال وقوع خطر و فاکتور نشت،مبین شدت اثر می باشد.نمره نهایی خطر نسبی در روش کنت مو أکثرهدف از انجام ایم مطالعه استخراج ریسک های محیط زیستی منتج از خط لوله انتقال گاز دلیجان-قزوین بر محیط زیست اطراف آن با استفاده از روش کنت مولبایر می باشد.در روش کنت مولبایر شاخص مجموع،معرف احتمال وقوع خطر و فاکتور نشت،مبین شدت اثر می باشد.نمره نهایی خطر نسبی در روش کنت مولبای از تقسیم شاخص مجموع بر فاکتور نشت حاصل می شود.با توجه به نتایج 32%خط لوله سطح ریسک بسیار زیاد،11%خط لوله ربسک زیاد،23%خط لوله سطح ریسک متوسط و 34%از کل خط لوله دارای سطح ریسک کم می باشد.مهم ترین معیارها و زیر معیارهای تصویر کننده ریسک محیط زیستی در خط لوله مورد مطالعه عبارتند از:سطح فعالیت زیاد،عمق پوشش نامناسب،نبود آموزش کافی،نبود سیستم پیام اضطراری،مجاورت و تقاطع گسل های متعدد با خط لوله،وجود بافت شهری،تراکم جمعیت و وجود مناطق ارزشمند طبیعی ملی. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
380 - اثرات متقابل حفاری تونل سبزکوه و منابع آب زیرزمینی با رویکرد مدیریت محیط زیست
مجید طارمی مجید اسدنبی زادهدر این مقاله به بررسی هیدروژئولوژی و زمین شناسی مسیر تونل سبزکوه و گستره اطراف آن به منظور پیش بینی تغییرات رژیم طبیعی جریان آب زیرزمینی و تاثیرات آن در منابع آبی چشمه ها پس از حفر تونل با رویکرد مدیریت محیط زیست پرداخته شده است. در این راستا، سازندهای مختلف مسیر تونل، أکثردر این مقاله به بررسی هیدروژئولوژی و زمین شناسی مسیر تونل سبزکوه و گستره اطراف آن به منظور پیش بینی تغییرات رژیم طبیعی جریان آب زیرزمینی و تاثیرات آن در منابع آبی چشمه ها پس از حفر تونل با رویکرد مدیریت محیط زیست پرداخته شده است. در این راستا، سازندهای مختلف مسیر تونل، گسل ها و دامنه پتانسیل تراوایی آن ها شناسایی و طبقه بندی شد و از سوی دیگر منابع آبی و چشمه های مسیر تونل، شناسایی و مرز هیدروژئولوژیکی مسیر تونل به منظور بررسی اثرات متقابل حفاری تونل و منابع آب زیرزمینی تعیین شد. بدین ترتیب، با توجه به این داده ها مسیر تونل به دو ناحیه (1) با خطرپذیری بالا (بخش چغاخور) و (2) با خطر پذیری پایین (بخش سبزکوه) تقسیم بندی شد. پس از آغاز حفاری مکانیزه تونل، تغییر یکباره شرایط زمین و پیچیدگی زمین شناسی منطقه مورد مطالعه و هجوم یکباره گل و لای همراه با آب فراوان به داخل تونل باعث شد که علی رغم کلیه اقدامات تزریق و بهسازی انجام شده در ناحیه ریزشی و قابلیت های ماشین حفار مکانیزه، حفاری تونل متوقف شود. در ادامه به دلیل برخورد به ناحیه گسلی مظهر چشمه ساکی آباد (آلوقره)، این چشمه در کمتر از یک هفته خشک شد. خشک شدن چشمه ساکی آباد، تاثیرات منفی اجتماعی، زیست محیطی و اقتصادی روی منطقه داشت. نهایتاً با بررسی این عوامل و لحاظ کردن کلیه پارامترهای آن، ادامه حفاری تونل متوقف شد. با بازبینی مطالعات و امکان سنجی کلیه بخش های متاثر با رویکرد مدیریت محیط زیست، ترکیبی از تونل در بخش سبزکوه و کانال سطحی انتقال آب در بخش چغاخور و همچنین تغییر در پروفیل مسیر به منظور کاهش اثرات زیست محیطی منطقه به طور نسبی امکان سنجی شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
381 - تأثیر منابع زیست محیطی در آلودگی آب و رسوبات بستر رودخانه ناشی از انباشتگاه باطله های معادن آغ دره
رضا شیرین آبادی احسان موسویبا توجه به معدنی بودن ناحیه تکابواقعدرجنوب شرقی استان آذربایجان غربیاز ایران و وجود زه آب های اسیدی تولید شده در معادن و انباشتگاه باطله های معدنی و نیز وجود لایه ها و تشکیلات مارنی موجود در اطراف که دارای قابلیت نفوذ بالایی می باشند، موجب می گردد زه آب های تولید شده أکثربا توجه به معدنی بودن ناحیه تکابواقعدرجنوب شرقی استان آذربایجان غربیاز ایران و وجود زه آب های اسیدی تولید شده در معادن و انباشتگاه باطله های معدنی و نیز وجود لایه ها و تشکیلات مارنی موجود در اطراف که دارای قابلیت نفوذ بالایی می باشند، موجب می گردد زه آب های تولید شده موجبات آزادسازی عناصر فلزی سنگین را فراهم آورد که اثرات سوئی بر روی محیط زیست اطراف و طبیعتاً آب رودخانه های منطقه خواهند داشت. بررسی هایانجامشدهونتایجتجزیه شیمیایینشانمی دهدکهدراثرفعالیتمعادنموجوددرمنطقه،میزانبرخیعناصردرمنطقه ازحالتطبیعیخود خارجوناهنجاری هایزیست محیطیدرمنطقهایجادشدهاست. از سویی دیگر، بدلیل ریزش های جوی و شرایط توپوگرافی منطقه، باعث نفوذ مواد شیمیایی شده که منتج به سرعت و تشدید آلودگی منطقه می شود. بررسینمونه هایگرفتهشدهاز دو بخش مختلفمحلباطله هانشانمی دهد کهآلودگی درمنطقهازنوع شیمیایی،عمدتاً باترکیبات آرسنیک، آنتیموان و جیوه بودهکهشدتآندربخشجنوبی از رودخانه های واقع در منطقه بیشتراست. بیشترینبازتاباین ناهنجاری هادررسوباتوآبمنطقهبهچشممی خوردکهخاک کشاورزینیزازاینآلودگی هامتأثرشدهاست.. با شناخت نواحی و مناطق آلوده می توان با ارائه راهکارهایی چون، ایجاد بسترسازی مناسب برای احداث انباشتگاه های باطله و نیز کنترل و مهار پساب های حاصله با ایجاد حائل های بتنی بر این مهم فائق آمد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
382 - بررسی تاثیر فضاهای ورزشی بر محیط های شهری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)
سید مصصطفی طیبی ثانی فرزانه تقوی نبی اله ایدر مژده خجوهدف از مطالعه حاضر بررسی تاثیر فضاهای ورزشی بر محیط شهری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی می باشد . این تحقیق به لحاظ زمان اجرا از نوع مقطعی و به لحاظ خروجی‌ها از نوع کاربردی است و به لحاظ تجزیه و تحلیل از نوع توصیفی - تحلیل و نیز تطبیقی است.جامعه مورد مطالعه، مجمو أکثرهدف از مطالعه حاضر بررسی تاثیر فضاهای ورزشی بر محیط شهری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی می باشد . این تحقیق به لحاظ زمان اجرا از نوع مقطعی و به لحاظ خروجی‌ها از نوع کاربردی است و به لحاظ تجزیه و تحلیل از نوع توصیفی - تحلیل و نیز تطبیقی است.جامعه مورد مطالعه، مجموعه‌های ورزشی شمال شرق شهر تهران میباشد که مطابق با تقسیم‌بندی اداره ورزش و جوانان شهر تهران، شامل مناطق 13-8-7-4 است. و نیز در برگیرنده، 48 مجموعه ورزشی میباشد. که به شکل کل شمار بررسی گردید . بدین منظور، دادههای آماری 5 ایستگاه فعال در منطقه مطالعاتی شامل: ایستگاههای دروس، ستاد بحران، گلبرگ، پیروزی و اقدسیه در بازه زمانی ابتدای فروردین 1399 تا ابتدای فروردین 1401، گردآوری و بررسی گردیدند. در ابتدا موقعیت جغرافیایی ایستگاههای سنجش آلاینده تعیین و وارد محیط GIS شد و تبدیل به شیپ فایل گردید. سپس، از طریق تکنیک IO اقدام به رویهمگذاری لایه موقعیت مکانی مجموعه‌های ورزشی و لایه‌های پهنه‌بندی آلاینده‌ها گردید و نقشه‌ها تهیه و تولید گردید , در ادامه با استفاده از معادلات ساختاری مدل تحقیق ترسیم گردید . یافته ها نشان داد که بخش اعظمی از فضاهای ورزشی با مناطق آلاینده همپوشانی دارند .از طرفی مدل ارائه شده فضای ورزشی بر محیط زیست دارای برازش کافی بود و نشان از تاثیر فضای ورزشی بر محیط شهری داشت .. بی شک لازمۀانجام هرگونه اقدامی ارتقا سطح دانش عمومی افراد نسبت به موارد مرتبط با مسائل زیست محیطی از طریق ورزش تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
383 - بررسی تاثیر سرمایه گذاری مستقیم خارجی روی آلودگی محیط زیست
پریسا بهلولیبررسی آلودگی محیط زیست و عوامل تأثیر گذار بر آن یکی از مباحث مهم در هر اقتصادی می باشد. عموماً در کشورهای توسعه یافته با رشد اقتصادی آلودگی محیط زیست کاهش مییابد و محیط زیست پاک یک کالای لوکس تلقی می.شود در حالیکه در کشورهای در حال توسعه با رشد اقتصادی آلودگی محیط زیست أکثربررسی آلودگی محیط زیست و عوامل تأثیر گذار بر آن یکی از مباحث مهم در هر اقتصادی می باشد. عموماً در کشورهای توسعه یافته با رشد اقتصادی آلودگی محیط زیست کاهش مییابد و محیط زیست پاک یک کالای لوکس تلقی می.شود در حالیکه در کشورهای در حال توسعه با رشد اقتصادی آلودگی محیط زیست افزایش می یابد و محیط زیست پاک یک کالای پست یا حداکثر یک کالای نرمال تلقی می شود. از آنجا که سرمایه گذاری مستقیم خارجی یکی از عوامل کلیدی تأثیر گذار بر رشد اقتصادی هر کشوری می باشد، لذا بررسی ارتباط بین این متغیر کلیدی و آلودگی محیط زیست از اهمیت خاصی برخوردار است و در تصمیم گیری ها و سیاست گذاریهای اقتصادی نقش مهمی را بازی میکند هدف اصلی این تحقیق بررسی تأثیر سرمایه گذاری مستقیم خارجی و باز بودن اقتصاد بر آلودگی محیط زیست در اقتصاد ایران طی سالهای ۱۳۵۷ تا ۱۳۸۷ در قالب تخمین مدل آلودگی محیط زیست با روش اقتصاد سنجی الگوی پویای خود توضیح با وقفه های گسترده (ARDL) میباشد وجه تمایز این تحقیق با سایر تحقیقات انجام شده در داخل کشور بررسی اثر همزمان دو شاخص باز بودن اقتصاد و سرمایه گذاری مستقیم خارجی روی آلودگی و استفاده از داده های سری زمانی میباشد. نتایج تحقیق رابطه ی معنی دار و مثبت بین سرمایه گذاری مستقیم خارجی و آلودگی محیط زیست را تأیید می.کند در کشورهای در حال توسعه از جمله ایران به علت قوانین و استانداردهای ضعیف زیست محیطی بیشترین حجم سرمایه گذاری در صنایع آلاینده که بیشتر آنها متعلق به بخش صنعت است صورت گرفته است تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
384 - بررسی محتوای دروس علوم تجربی دوره راهنمایی درحوزه آموزش حفاظت ازمحیط زیست
افشین عابدی زهرا لبادی ایرج ساعی ارسیچکیده:هدف ازپژوهش: بررسی محتوای دروس علوم تجربی دوره راهنمایی درحوزه آموزشحفاظت ازمحیط زیست از دیدگاه متخصصان و کارشناسان آموزشی است. روش تحقیق توصیفی –تحلیلی است. جامعه ی آماری پژوهش ، شامل متخصصان ، کارشناسان علوم تجربی آموزش وپرورش منطقه 15 تهران می باشد که تعد أکثرچکیده:هدف ازپژوهش: بررسی محتوای دروس علوم تجربی دوره راهنمایی درحوزه آموزشحفاظت ازمحیط زیست از دیدگاه متخصصان و کارشناسان آموزشی است. روش تحقیق توصیفی –تحلیلی است. جامعه ی آماری پژوهش ، شامل متخصصان ، کارشناسان علوم تجربی آموزش وپرورش منطقه 15 تهران می باشد که تعداد آن ها 50 نفرند. حجم نمونه با جامعه آماری برابر استوبه دلیل قلّت افراد نمونه گیری انجام نشده است.ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته براساسشامل ) WEHAB بیانیه اجلاس جهانی ژوهانسبورگ ( 2003 ) مقوله های محیط زیست در واژهپنج مقوله آب – انرژی – بهداشت – کشاورزی – تنوع زیستی ) است که در کتاب علوم تجربی پایهaf.ab179@yahoo.com، 1 دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته مدیریت آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی- واحد علوم تحقیقات- البرز2 استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرج -گروه مدیریت وبرنامه ریزی آموزشی - واحد علوم تحقیقات البرز- کرج- ایران:zahra.labadi@kiau.ac.irsaiearasi@gmail.com 3 استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر - گروه جامعه شناسی - واحد علوم تحقیقات البرز- کرج- ایران98 / بررسی محتوای دروس علوم تجربی دوره راهنمایی درحوزه آموزش حفاظت ازمحیط زیستهفتم تعداد هر مقوله محیط زیست به صورت (آب 24 مورد- انرژی 23 مورد-بهداشت 11 –کشاورزی10 مورد – تنوع زیستی 37 مورد) می باشد روایی ابزار از نوع صوری و محتوایی از نظر کارشناسان و0 محاسبه گردید.همچنین تحلیل محتوای توصیفی / پایایی آن با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ 88مقولات پنج گانه کتاب علوم تجربی پایه هفتم متوسطه دوره اول. تجزیه و تحلیل داده ها با استفادهتک نمونه تحلیل شد .یافته هاو نتایج : t از آمار توصیفی (فراوانی ، درصد )و آمار استنباطی و آزموناز نظر متخصصان و کارشناسان آموزشی ، میزان محتوای زیست محیطی در حوزه ی آموزش زیستمحیطی در پنج مقوله ی (آب – انرژی- بهداشت – کشاورزی- تنوع زیسنی) در سه حیطه یشناختی ، نگرشی و روانی – حرکتی در کتاب علوم تجربی پایه هفتم مطلوب است .کلیدواژه ها: تحلیل محتوا، محیط زیست، علوم، نگرش زیست محیطی، آموزش محیطزیست.مهارت های زیست محیطی تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
385 - سنجش کیفیت زندگی مبتنی برشاخص های زیست محیطی (مطالعه موردی محله کوی سیاحی اهواز)
حمیدرضا صارمی نسترن نوروزی سیله محمد علی خانی زادهامروزه باتوجه به پیچیدگی های زندگی شهری و گسترش شهرنشینی، توجه به کیفیت زندگی شهری ازنظر شاخص های زیست محیطی اهمیت فراوان یافته است. محله کوی سیاحی درکلان شهراهواز با وسعتی1161800مترمربع و جمعیتی بالغ بر10441 نفرو 420 خانوارکه اکثرآن هارا مهاجرین ازکشورعراق و شهرستان ها أکثرامروزه باتوجه به پیچیدگی های زندگی شهری و گسترش شهرنشینی، توجه به کیفیت زندگی شهری ازنظر شاخص های زیست محیطی اهمیت فراوان یافته است. محله کوی سیاحی درکلان شهراهواز با وسعتی1161800مترمربع و جمعیتی بالغ بر10441 نفرو 420 خانوارکه اکثرآن هارا مهاجرین ازکشورعراق و شهرستان های مجاورتشکیل می دهند، با توجه به مشخصه های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، کالبدی و زیست محیطی محلات حاشیه نشین را می توان یکی از محلات حاشیه نشین شهراهواز مطرح نمود. دراین مطالعه به سنجش کیفیت زندگی با تأکید برشاخص های زیست محیطی محله کوی سیاحی کلان شهراهواز با بهره جستن از روش تحقیق توصیفی – تحلیلی پرداخته شده است. داده ها و اطلاعات مورد نیاز در فرایند تحقیق ازمنابع آماری، مطالعات کتابخانه ای و روش پیمایشی، گرداوری داده ها شده و سرانجام با پرسشنامه خانوارشهری نقطه نظرات شهروندان تبیین شده و با استفاده ازمدل swot و روش های آماری مورد تجزیه و تحلیل و پردازش قرارگرفته است. نتایج حاصله از مطالعات نشان می دهد که محله کوی سیاحی با مسائل و مشکلاتی نظیر1- آلودگی صوتی 2- آلودگی هوا 3- آلودگی آب 4- دفع نامناسب پسماندهای صنعتی و خانگی 5- روباز بودن جوی های فاضلاب و روان بودن ان ها در سطح محله مواجه می باشد بنابراین کیفیت زندگی مبتنی بر شاخص های زیست محیطی در محله بسیار پایین است. نتایج به دست آمده نشان می دهند که برنامه ریزی های انجام گرفته توسط حکومت های محلی ازجمله شهرداری به ارتقای زندگی کیفی ساکنین این محله کمکی نکرده و رضایتمندی ازکیفیت زندگی شهری در بخش های زیست محیطی و سایر بخش های زندگی شهری وجود ندارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
386 - ارزیابی معیارهای شهر سبز در مناطق 2 و 4 شهر همدان
منا گمار عباس ملک حسینی مجید شمسامروزه با ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮﻫﺎ و ﻣﻄﺮح ﺷﺪن اﺻﻞ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﯾﺪار، ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ و ﺷﻬﺮﻫﺎی ﺳﺒﺰ ﻫﺮﭼﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﻮرد ﺳﻮال و ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﻣﺸﮑﻼت ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻪ وﯾﮋه در ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﻋﺪم ﺗﺤﻘﻖ ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻫﺎی ﭘﺎﯾﺪاری در آﻧﻬﺎﺳﺖ، ﺿﻤﻦ اﯾﻨﮑﻪ ارزﯾﺎﺑﯽ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻓﻀﺎﯾﯽ و اﮐﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ و زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄ أکثرامروزه با ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮﻫﺎ و ﻣﻄﺮح ﺷﺪن اﺻﻞ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﯾﺪار، ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ و ﺷﻬﺮﻫﺎی ﺳﺒﺰ ﻫﺮﭼﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﻮرد ﺳﻮال و ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﻣﺸﮑﻼت ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻪ وﯾﮋه در ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﻋﺪم ﺗﺤﻘﻖ ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻫﺎی ﭘﺎﯾﺪاری در آﻧﻬﺎﺳﺖ، ﺿﻤﻦ اﯾﻨﮑﻪ ارزﯾﺎﺑﯽ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻓﻀﺎﯾﯽ و اﮐﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ و زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﯾﮑﯽ از ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻫﺎی اﺻﻠﯽ ﭘﺎﯾﺪاری در ﻣﻨﺎﻃﻖ و ﺣﻮزه ﻫﺎی ﺷﻬﺮی، ﺑﻮده و ﺳﻌﯽ دارد ﺗﺎ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ ﺷﻬﺮی ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ را ﺑﺮای ﺳﺎﮐﻨﺎن ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﺎﯾﺪ. همدان از جمله شهر هایی است که در دهه های اخیر به دلیل تمرکز شدید و ازدحام ترافیک و افزایش منابع آلوده کننده محیط زیست، فشار اکولوژیکی گسترده ای را بر طبیعت وارد کرده است. تحقیق حاضر در پی تبیین مولفه های شهر سبز و ارزیابی این مولفه ها در دو منطقه از شهر همدان می باشد. روش تحقیق براساس هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش، توصیفی-تحلیلی است. داده ها با استفاده از پرسشنامه گردآوری شده و جهت سنجش روایی آن از روش آلفای کرونباخ استفاده شده است. تعداد حجم نمونه 380 پرسشنامه است که به صورت تصادفی ساده در دو منطقه از شهر همدان ، هر منطقه 190پرسشنامه پخش شده است و آمار و اطلاعات به دست آمده با استفاده از نرم افزار (spss) تجزیه و تحلیل شده و توسط آزمون فریدمن تأثیر هر یک از مولفه ها بر روی منطقه مورد بررسی قرار گرفته است .یافته ها حاکی از آن است که مولفه های شهر سبز در منطقه 2 به نسبت منطقه 4 از وضعیت مطلوبتری برخوردار هستند و برخورداری از یک مدیریت صحیح می تواند در رسیدن به این مطلوبیت بسیار تأثیر گذار باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
387 - بررسی تأثیر شاخصهای استطاعت‌پذیری و سازگاری با محیط زیست بر طراحی مسکن حداقل اکولوژیک از دیدگاه ساکنان- نمونه مطالعاتی: جزیره مینو
مرتضی ضامنی سینا رزاقی اصل الهام پورمهابادیانسالهاست که موضوع طراحی مسکن حداقل جهت تأمین مسکن برای اقشار کم درآمد خصوصاً در کشورهای با اقتصاد آسیب‌پذیر مورد توجه قرار گرفته است اما غالب مدلهای ارائه شده در زمینه مسکن حداقل در راستای تأمین صرف نیازهای فضایی حداقل میباشد و به بقای همزمان سیستمهای اکولوژیک پاسخی أکثرسالهاست که موضوع طراحی مسکن حداقل جهت تأمین مسکن برای اقشار کم درآمد خصوصاً در کشورهای با اقتصاد آسیب‌پذیر مورد توجه قرار گرفته است اما غالب مدلهای ارائه شده در زمینه مسکن حداقل در راستای تأمین صرف نیازهای فضایی حداقل میباشد و به بقای همزمان سیستمهای اکولوژیک پاسخی نمی‌دهد. بررسی وضعیت موجود جزیره مینو در این پژوهش مشخص میکند که با توجه به درامد پایین ساکنان این جزیره، رشد جمعیت و نیاز به تأمین مسکن ارزان، ساخت و سازهای مغایر با ضوابط افزایش چشمگیری داشته است که این موضوع موجب قطع درختان و همچنین تخریب محیط زیست طبیعی گردیده است. این پژوهش درصدد است تا با تبیین میزان تأثیر شاخصهای استطاعت‌پذیری و سازگاری با محیط زیست بر طراحی مسکن حداقل اکولوژیک از دیدگاه ساکنان جزیره مینو، شاخصهای با اهمیت دردستیابی به طراحی مسکن حداقل سازگار با محیط زیست را برحسب اولویت رتبه‌بندی نماید. در این تحقیق برای جمعآوری دادهها ازروش کتابخانهای و میدانی و پرسشنامه استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان میدهد از دیدگاه ساکنان از میان شاخصهای استطاعت‌پذیری و سازگاری با محیط زیست توجه به کاشت و نگهداری فضای سبز اندازه فضای داخلی ، حداقل فضای غیر ضروری و مشارکت نهادهای مردمی از میزان تأثیر بیشتری در طراحی مسکن حداقل اکولوژیک برخوردار هستند. که با توجه بیشتر به این شاخص‌ها در فرایند طراحی میتوان تا حدودی موانع تحقق مسکن حداقل اکولوژیک را برطرف ساخت همچنین به نظر می رسد شاخص مشارکت نهاد های مردمی بعنوان یک شاخص با اهمیت در حال حاضر مورد توجه قرار نمی گیرد که باید به منظوردستیابی به هدف شرایط مورد نیاز تحقق آن فراهم گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
388 - مروری بر سنتز نانوذرات سیلیکا و کاربردهای آن در پالایش آلودگی از محیط زیست
محراب فلاحی سامبران سمانه خدادادیبدون شک سیلیکا را میتوان به عنوان یکی از نانوذرات مهم و پرکاربرد در پالایش محیط زیست در نظر گرفت که تاکنون بیشترین تحقیق و بررسی در مورد آن انجام گرفته است. در حال حاضر طیف گسترده‌ای از محصولات بر پایه نانوذرات سیلیکا برای کاربردهای مختلفی از جمله الکترونیک، پزشکی و د أکثربدون شک سیلیکا را میتوان به عنوان یکی از نانوذرات مهم و پرکاربرد در پالایش محیط زیست در نظر گرفت که تاکنون بیشترین تحقیق و بررسی در مورد آن انجام گرفته است. در حال حاضر طیف گسترده‌ای از محصولات بر پایه نانوذرات سیلیکا برای کاربردهای مختلفی از جمله الکترونیک، پزشکی و داروسازی و غیره تولید میشوند. اما پاک سازی و پالایش محیطهای آلوده، آرمانگرایانه ترین نوع استفاده از نانو سیلیکا‌ها میباشد و اخیرا، کاربرد آنها در تصفیه آب و فاضلاب مورد توجه زیاد پژوهشگران قرار گرفته و این کاربرد روز به روز در حال توسعه و گسترش میباشد. به دلیل مساحت سطحی بسیار زیاد، نانوذرات سیلیکا از ظرفیت جذب و واکنش پذیری ویژه بالایی برخوردار است. مطالعات اخیر نشان داده است که نانوذرات سیلیکای آبدوست و آب-گریز برای حذف آلاینده‌هایی همچون رنگزاها، انواع فلزات و سموم دفع آفت از آب و فاضلاب بسیار کارآمد است. مزیت جالب دیگر نانوذرات سیلیکا به عنوان جاذب این است که غیر سمی اند و به محیط زیست آسیبی نمی‌زنند. علاوه براین فناوریهای برپایه نانوسیلیکا از نظر اقتصادی نیز به دلیل قیمت نسبتا پایین فرآورش مواد خام بسیار جذاب و قابل توجه است. در این مقاله پیشرفت های اخیر در زمینه پاکسازی و پالایش محیط زیست از طریق حذف آلاینده‌ها از محیط زیست توسط نانوذرات سیلیکا به همراه روشهای سنتز این نانوذرات مهم و پرکاردبرد بررسی شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
389 - مروری بر برخی کاربرد های فناوری نانو در صنایع مختلف
مجتبی جمعیتینانوتکنولوژی به شاخه‌ای از علم و مهندسی اطلاق میشود که به طراحی، تولید و استفاده از ساختارها، دستگاهها و سیستم‌ها از طریق دستکاری اتم‌ها و مولکول‌ها در مقیاس نانو میپردازد. نانوتکنولوژی رشته‌ای از دانش کاربردی و فناوری است که جستارهای گسترده‌ای را پوشش میدهد. موضوع أکثرنانوتکنولوژی به شاخه‌ای از علم و مهندسی اطلاق میشود که به طراحی، تولید و استفاده از ساختارها، دستگاهها و سیستم‌ها از طریق دستکاری اتم‌ها و مولکول‌ها در مقیاس نانو میپردازد. نانوتکنولوژی رشته‌ای از دانش کاربردی و فناوری است که جستارهای گسترده‌ای را پوشش میدهد. موضوع اصلی آن نیز مهار ماده یا دستگاه‌های در ابعاد کمتر از یک میکرومتر، معمولاً حدود ۱ تا ۱۰۰ نانومتر است. در واقع نانوتکنولوژی، فهم و به کارگیری خواص جدیدی از مواد و سیستمهایی در این ابعاد است که اثرات فیزیکی جدیدی – عمدتاً متأثر از غلبه خواص کوانتومی بر خواص کلاسیک – از خود نشان می‌دهند. فناوری نانو موج چهارم انقلاب صنعتی، پدیده‌ای عظیم است که در تمامی گرایش‌های علمی راه یافته واز فناوریهای نوینی است که با سرعت هرچه تمام تر درحال توسعه میباشد. نانوفناوری یک دانش به شدت میان‌رشته‌ای است و به رشته‌هایی چون مهندسی مواد، پزشکی، داروسازی و طراحی دارو، دامپزشکی، زیست‌شناسی، فیزیک کاربردی، ابزارهای نیم رسانا، شیمی ابرمولکول و حتی مهندسی مکانیک، مهندسی برق، مهندسی شیمی و مهندسی کشاورزی نیز مربوط میشود. در این مقاله چیستی و برخی زمینه های کاربردی فناوری نانو در صنایع مختلف تشریح شده است. با توجه به اهمیت فناوری نانو و لزوم توجه به آن، این مطالعه که از نوع مطالعات مروری می باشد صورت پذیرفته است. جهت گرد آوری مطالب از منابع کتابخانهای و اینترنتی همچنین گزارشات ستاد ویژ فناوری نانو ریاست جمهوری نیز استفاده شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
390 - تحلیل محتوای مجلۀ کاربرد شیمی در محیط زیست بر پایه آنتروپی شانون با مفروضه‌های زیست محیطی
یونس کریمی فردین پور ناصر مصلحی میلانیاین مقاله به تحلیل محتوای مجله کاربرد شیمی در محیط زیست بر اساس مفروضه‌های زیست محیطی با تأکید بر آموزش محیط زیست میپردازد. جامعه آماری مورد مطالعه تمام مقالات منتشر شده در شماره‌های 35 الی 38 مجله است. دادههای پژوهش با به کارگیری ابزار سیاهه وارسی گردآوری و با استفاد أکثراین مقاله به تحلیل محتوای مجله کاربرد شیمی در محیط زیست بر اساس مفروضه‌های زیست محیطی با تأکید بر آموزش محیط زیست میپردازد. جامعه آماری مورد مطالعه تمام مقالات منتشر شده در شماره‌های 35 الی 38 مجله است. دادههای پژوهش با به کارگیری ابزار سیاهه وارسی گردآوری و با استفاده از نرم افزار اکسل مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفته‌اند. در این مقاله از روش تحلیل محتوای "آنتروپی شانون" برای پردازش دادهها به صورت کمی و کیفی کمک گرفته شده است. بر اساس شاخصهای آنتروپی محتوای مقالات بر اساس 7 مؤلفه اصلی و 93 مؤلفه فرعی آموزش محیط زیست مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج تحلیل نشان میدهد مؤلفه‌های اصلی مربوط به انسان و محیط زیست با 9 مقاله (1/32 درصد) و معضلات زیست محیطی آب با 7 مقاله (25 درصد) بیشترین فراوانی را به خود اختصاص داده‌اند. مؤلفه‌ی زباله و ارزش بازیافت با 1 مقاله فقط 6/3 درصد و مؤلفه‌های معضلات زیست محیطی هوا، خاک، صوت و حفاظت منابع طبیعی با 0 مقاله (صفر درصد) کمترین مقدار را به خود اختصاص داده‌اند. یافته‌های حاصل از فراوانی مؤلفه‌ها نشان داده است که مؤلفه‌های آموزش محیط زیست از توزیع نرمال برخوردار نیستند و به بعضی از مؤلفه‌ها پرداخته نشده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
391 - آنتی‌بیوتیک‌ها در محیط زیست: مروری بر منابع، توزیع، وقوع، اثرات، سرنوشت و ارزیابی ریسک آنتی‌بیوتیک‌ها در محیط زیست
احمد اصل هاشمیآنتیبیوتیکها یکی از بزرگترین گروه ترکیبات دارویی میباشند که در پزشکی و دامپزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرند و علیرغم داشتن اثرات مثبت در پیشگیری و درمان بیماری‌ها در انسانها و حیوانات، اثرات منفی نیز از خود برجای می‌گذارند. در سالهای اخیر استفاده بی-رویه از آنتی‌بی أکثرآنتیبیوتیکها یکی از بزرگترین گروه ترکیبات دارویی میباشند که در پزشکی و دامپزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرند و علیرغم داشتن اثرات مثبت در پیشگیری و درمان بیماری‌ها در انسانها و حیوانات، اثرات منفی نیز از خود برجای می‌گذارند. در سالهای اخیر استفاده بی-رویه از آنتی‌بیوتیک‌ها و متعاقب آن ورود این ترکیبات به محیط زیست، منجر به افزایش نگرانی‌ها در سطح جهانی شده است. این ترکیبات به طور سنتی به عنوان آلاینده زیست محیطی در نظر گرفته نمی‌شوند، با این حال نگرانی‌ها از وقوع این ترکیبات در سیستمهای آبی، به دلیل اثرات بیولوژیکی و خطرات بالقوه آنها برای محیط زیست و سلامت انسان میباشد. فرایندهای متعارف تصفیه آب و فاضلاب برای حذف مقادیر جزئی مواد شیمیایی از قبیل آنتی‌بیوتیک‌ها طراحی نشده‌اند. از این رو، ورود این ترکیبات از منابع مختلف به محیط زیست منجر به آلودگی گیاهان، جانوران، محیطهای آبی و خاکی شده و همچنین مشکلاتی را برای سلامت عمومی ایجاد میکنند. علاوه بر این، وجود این ترکیبات دارویی در محیط زیست منجر به توسعه پاتوژن‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک میشود که به طور بالقوه عملکرد اکوسیستم و سلامت انسان را تهدید می‌نمایند. بنابراین، جلوگیری از ورود بی‌رویه این ترکیبات به محیط زیست و فراهم نمودن سیستمهای تصفیه فاضلاب موثر و کارآمد در منابع تولید این ترکیبات بهمنظور حذف و به حداقل رساندن خطرات زیست محیطی آنها ضروری میباشد. این مقاله مروری به تحقیقات اخیر دررابطه با طیقه‌بندی، منابع، توزیع، وقوع یا راههای ورود، اثرات آنتی‌بیوتیک‌ها بر محیط زیست و انسان، سرنوشت آنها در محیط زیست اشاره میکند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
392 - بررسی اقناع در مقالات پر بازدید مجله کاربرد شیمی در محیط زیست
یونس کریمی فردین پور ناصر مصلحی میلانی بهزاد انتظاریچکیده : تولید محتوا به مثابه یکی از عوامل مداخله گر در تغییر نگرش می تواند در ترغیب دانشجویان به کاربرد علم شیمی در محیط زیست ایفای نقش کند. در این مقاله هدف شناخت معیارهای تولید محتوای ترغیب کننده به کاربرد علم شیمی در محیط زیست و تحلیل مقالات پر بازدید مجله کاربرد شیم أکثرچکیده : تولید محتوا به مثابه یکی از عوامل مداخله گر در تغییر نگرش می تواند در ترغیب دانشجویان به کاربرد علم شیمی در محیط زیست ایفای نقش کند. در این مقاله هدف شناخت معیارهای تولید محتوای ترغیب کننده به کاربرد علم شیمی در محیط زیست و تحلیل مقالات پر بازدید مجله کاربرد شیمی در محیط زیست دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهر است. پژوهش حاضر می کوشد تا مولفه های ترغیب کننده به تغییر نگرش و اقناع را به لحاظ نظری شناسایی کند. در واقع پژوهش حاضر، با مفروض دانستن کارآمد بودن این مولفه ها و با استفاده از رویکرد کیفی تحلیل محتوا، محتوای مرتبط با کاربرد شیمی در مقالات پر بازدید مجله کاربرد شیمی در محیط زیست را ارزیابی می کند. نتایج این پژوهش می تواند نشان دهد که تولید محتوای آموزشی با محور کاربرد شیمی در محیط زیست از چه ظرفیتی برای ایجاد تغییر نگرش در مخاطب برخوردار است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
393 - حفاظت از محیط زیست در نظام حقوق بین الملل
لیلا همت زادهاز انجائیکه تغییرات زیست محیطی و تخریب محیط زیست تمامی جامعه بین المللی را درگیر میکند و فقط محدود به یک منطقه خاص نیست در نتیجه حفاظت از محیط زیست همکاری و همبستگی همه دولتها و ملتها را در سطح بین المللی می طلبد تا بتوانیم محیط زیست خود را وتنها کره مسکونی موجود را حفظ أکثراز انجائیکه تغییرات زیست محیطی و تخریب محیط زیست تمامی جامعه بین المللی را درگیر میکند و فقط محدود به یک منطقه خاص نیست در نتیجه حفاظت از محیط زیست همکاری و همبستگی همه دولتها و ملتها را در سطح بین المللی می طلبد تا بتوانیم محیط زیست خود را وتنها کره مسکونی موجود را حفظ کرده و از تخریب ان جلوگیری کنیم. با توجه به اهمیت و نقش ویژه حمایتها و نظارتهای حقوقی مخصوصا در سطح بین المللی در زمینه حفظ محیط زیست و جلوگیری از تخریب و الودگی ان ، ما در این مقاله با ذکر مختصری از تاریخچه فعالیتهای حقوقی جامعه بین المللی در زمینه حفظ محیط زیست به برسی قوانین و نهادهای بین المللی حفاظتی و نظارتی بر محیط زیست و جلوگیری از الودگی و تخریب محیط زیست خواهیم پرداخت وبا ذکر و تحلیل نکات قوت و ضعف این قوانین و نهادها در صورت لزوم پیشنهاداتی در راستای بهبود عملکرد انها خواهیم داد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
394 - تعامل شیمی ریاضی و محیط زیست
یونس کریمی فردین پوراین مقاله به نقش شیمی ریاضی در مطالعات محیط زیست پرداخته است. هدف مقاله پررنگ‌تر کردن نقش شیمی ریاضی به عنوان یک تفکر ریاضی وار در مطالعات محیط زیست است. تفکر ریاضی وار حاکم بر شیمی ریاضی، مشخص کننده راهبردهای مدلسازی در مطالعات محیط زیست است. پیشینه پژوهشی مطالعات محیط أکثراین مقاله به نقش شیمی ریاضی در مطالعات محیط زیست پرداخته است. هدف مقاله پررنگ‌تر کردن نقش شیمی ریاضی به عنوان یک تفکر ریاضی وار در مطالعات محیط زیست است. تفکر ریاضی وار حاکم بر شیمی ریاضی، مشخص کننده راهبردهای مدلسازی در مطالعات محیط زیست است. پیشینه پژوهشی مطالعات محیط زیست نشان می‌دهند که شیمی ریاضی در حل بسیاری از مسائل محیط زیست تاثیر گذار بوده است. در این مقاله با ارایه مثال‌های پژوهشی و بدون ورود به فرمول نویسی تخصصی شیمی ریاضی، نحوه تعامل شیمی ریاضی و محیط زیست از ابعاد مختلف آن مورد کنکاش قرار گرفته است تا تعامل شیمی ریاضی با مطالعات محیط زیست واکاوی شده باشد. نتیجه این پژوهش مؤید این مطلب است که مسائل زیست محیطی، موتور پیشران شیمی ریاضی و تفکر ریاضی وار مستتر در شیمی ریاضی کلید حل مسائل زیست محیطی است. در دانشگاه های ایران، امروز دریچه ورود به تعامل سازنده بین شیمی ریاضی و محیط زیست، در قالب فعالیتهای علمی‌بین گروهی، گشوده شده و کشور در آستانه ورود به دوران تفکر ریاضی وار است تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
395 - ارزیابی عملکرد فیلم‌های زیست‌تخریب پذیر دربسته بندی مواد غذایی
زهره قاضی طباطبایی مهسا اکبری نژاد اقدم وایقان لیلا محمدپور ریحانپلاستیک های بر پایه نفت مشکلات جدی را برای محیط زیست ایجاد کردند و به همین دلیل محققین به دنبال تولید ساختارهای پایدار جایگزینی بودند. فیلم های خوراکی و قابل تجزیه نمونه ای از موادی بودند که برای این هدف تولید شدند و مورد استفاده قرار گرفتند. فیلم های خوراکی لایه های نا أکثرپلاستیک های بر پایه نفت مشکلات جدی را برای محیط زیست ایجاد کردند و به همین دلیل محققین به دنبال تولید ساختارهای پایدار جایگزینی بودند. فیلم های خوراکی و قابل تجزیه نمونه ای از موادی بودند که برای این هدف تولید شدند و مورد استفاده قرار گرفتند. فیلم های خوراکی لایه های نازکی از مواد قابل خوردن هستند که می توانند روی مواد غذایی و یا بین آن قرار گیرند ولی یک پوشش خوراکی به طور عمده روی محصولات غذایی قرار می گیرد. چندین سال است که مطالعات زیادی در این زمینه انجام شده است ولی یک مطالعه مروری جامع در این زمینه وجود ندارد. مطالعه حاضر با هدف بررسی عملکرد فیلم‌های زیست‌تخریب پذیر دربسته بندی مواد غذایی انجام شد. مطالعات مختلف از مواد مختلفی همانند نشاسته، ژلاتین، سلولز و ..... برای تولید فیلم های زیستی استفاده کرده اند که در کنار مزایایی همانند قابلیت تجزیه، دارای معایبی همانند خصوصیات مکانیکی و ممانعتی ضعیف هستند. در این مطالعه به بررسی کارایی فیلم های زیست‌تخریب پذیر دربسته بندی مواد غذایی پرداخته می شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
396 - مروری بر کاربردهای زیست محیطی هیدروژل های پلیمری و کامپوزیت های آنها
محراب فلاحی سامبران سمانه خدادادیهیدروژلها شبکه پلیمری آبدوست با ساختارهای سه بعدی و دارای اتصالات عرضی هستند که مقدار قابل توجهی آب جذب میکنند. اتصالات عرضی به دلیل پیوند فیزیکی یا شیمیایی شرایط عدم حلالیت در آب و همچنین استحکام مکانیکی مورد نیاز و انسجام فیزیکی را برای هیدروژل‌ها فراهم می‌سازند. یک أکثرهیدروژلها شبکه پلیمری آبدوست با ساختارهای سه بعدی و دارای اتصالات عرضی هستند که مقدار قابل توجهی آب جذب میکنند. اتصالات عرضی به دلیل پیوند فیزیکی یا شیمیایی شرایط عدم حلالیت در آب و همچنین استحکام مکانیکی مورد نیاز و انسجام فیزیکی را برای هیدروژل‌ها فراهم می‌سازند. یک تقاضای در حال ظهور و افزایش علاقه به سنتزمواد هیدروژلی از جمله غشاهای هیدروژلی و کامپوزیت های هیدروژلی وجود دارد. آنها را میتوان در فرآیند جداسازی‌های صنعتی، کشاورزی، اهداف زیست پزشکی و کاهش سمیت در محیط زیست به دلیل توانایی جذب خوب، مقاومت و هزینه کم استفاده کرد. تخریب محیط زیست تاثیر زیادی بر سلامت انسان دارد. اقدامات پیشگیرانه انجام شده برای حفاظت از محیط زیست تا حد زیادی به کاهش بیماری و شرایط نامطلوب سلامتی کمک می کند. تحقیقات و مطالعات پیشرفته برای درک مسائل مختلف زیست محیطی که از دیرباز ما را به خود مشغول کرده، امروزه مورد توجه زیادی قرار گرفته است. درک علل و راه حل‌های احتمالی مشکلات زیست محیطی به حسگرهای خوب جهت شناسایی انواع عوامل مختلف نیاز است. از این رو، بحث اصلی این مقاله در مورد کاربردهای زیست محیطی هیدروژل‌ها به عنوان حسگر میباشد. با توجه به اهمیت مسائل مربوط به کمبود آب و آلودگی آب، به کاربردهای اخیر هیدروژل‌ها در تصفیه آب نیز به عنوان کاربرد مهم دیگر زیست محیطی در این مقاله پرداخته شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
397 - تاثیر آلودگی حرارتی بر زندگی: منابع، اثرات مخرب آن و اقدامات پیشگیرانه
مجتبی جمعیتیآلودگی حرارتی تغییر سریع دما در یک پهنه طبیعی آب است. این آلودگی اغلب به دلیل تخلیه آب گرم شده از یک تاسیسات صنعتی یا فعالیت های انسانی دیگر به داخل آب ایجاد می شود. آلودگی حرارتی از گسترده ترین و مهم ترین آلودگی ها است و به عوامل مختلفی چون فرسایش خاک، جنگل زدایی، جاری أکثرآلودگی حرارتی تغییر سریع دما در یک پهنه طبیعی آب است. این آلودگی اغلب به دلیل تخلیه آب گرم شده از یک تاسیسات صنعتی یا فعالیت های انسانی دیگر به داخل آب ایجاد می شود. آلودگی حرارتی از گسترده ترین و مهم ترین آلودگی ها است و به عوامل مختلفی چون فرسایش خاک، جنگل زدایی، جاری شدن روان آب و عوامل طبیعی بستگی دارد. از جمله عوارض گرم شدن آب ها و آلودگی حرارتی می توان به کاهش میزان اکسیژن محلول در آب، اختلال در سیستم های طبیعی و استرس آبزیان، آسیب به لارو و تخم‌های ماهی در رودخانه‌ها، افزایش بیماری در آبزیان یا حتی مرگ ارگانیسم های آسیب دیده که تحمل محدودی نسبت به آن دارند، سفید شدگی مرجان ها، مهاجرت موجودات زنده از محیط خود و سایر تغییرات زیست محیطی اشاره نمود. عوامل اصلی آلودگی گرمایی حرارتی نیروگاه های حرارتی یا هسته ای، پساب های صنعتی مانند پالایشگاه های نفت، کارخانه های خمیر و کاغذ، کارخانه‌های شیمیایی، کارخانه های فولاد و ذوب، پساب فاضلاب و فعالیتهای بیوشیمیایی هستند. آلودگی حرارتی یک پدیده جهانی است که از آنجایی که پیامدهای بلندمدت شدیدی را به دنبال دارد، به دغدغه اصلی مردم در سراسر جهان تبدیل شده است. با این حال، آلودگی حرارتی یک مشکل واقعی و پایدار در جامعه صنعتی مدرن است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
398 - حق بر محیط زیست سالم بعنوان بخشی از نسل سوم حقوق بشر (حقوق همبستگی)
لیلا همت زادههمه افراد بشر آزاد و با حیثیت وحقوق یکسان زاییده می شوند و دارای موهبت خرد و وجدان می باشند و با یکدیگر با روحیه برادری رفتار کنند.""هرکس می تواند از کلیه آزادی ها که در اعلامیه حاضر به آن تصریح شده بی هیچگونه برتری من جمله برتری از نظرنژاد،رنگو جنس زبان و دین یا هر عقی أکثرهمه افراد بشر آزاد و با حیثیت وحقوق یکسان زاییده می شوند و دارای موهبت خرد و وجدان می باشند و با یکدیگر با روحیه برادری رفتار کنند.""هرکس می تواند از کلیه آزادی ها که در اعلامیه حاضر به آن تصریح شده بی هیچگونه برتری من جمله برتری از نظرنژاد،رنگو جنس زبان و دین یا هر عقیده دیگر و از نظر زاد و بوم یا موقعیت اجتماعی و از نظر توانگری یا نسب یا هر وضع دیگر بهره مند گردد . و نیز هیچ امتیازی بر اساس نظام سیاسی یا قانونی یا بین المللی مربوط به کشور یا سرزمینی که شخص از تبعه آن محسوب است وجود نخواهد داشت؛ خواه سرزمین مزبور مستقل باشد یا زیر سرپرستی؛ خواه فاقد خود مختاری باشد یا سرزمینی که حاکمیت آن به شرطی از شروط محدود شده باشند .""هر کس حق دارد از زندگی ازادی و امنیت شخص خویش برخوردار باشد"مواد 1,2,3 اعلامیه جهانی حقوق بشرابتدائی ترین حق انسان حق بر حیات وی باشد که مسلما بدون محیط زیستی که از حداقل پاکیزگی و سلامتی برخوردار باشد ممکن نیست،بحرانی بودن وضعیت ایجاد شده به واسطه نابودی تدریجی محیط زیست ، ایجاد حقی بشری دایر بر بهره مندی از محیط زیست سالم را ایجاب می کند.با توجه به اهمیت موضوع ما در این مقاله به بررسی حق بر محیط زیست سالم بعنوان بخشی از نسل سوم حقوق بشر و تاثیر شناسائی ان بعنوان یکی از انواع حقوق بشر در حفظ و نگهداری محیط زیست خواهیم پرداخت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
399 - اثرات فلزات سنگین بر سلامتی کودکان
احمد اصل هاشمی فاطمه یعقوبی رودپشتی غلامحسین صفریکودکان به دلیل ویژگیهای فیزیولوژیکی و رفتاری منحصر به فرد، نسبت به بزرگسالان بیشتر در معرض آلاینده‌های محیطی از قبیل فلزات سنگین قرار می‌گیرند. کودکان به قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی حساس‌تر هستند؛ زیرا اندامهای آنها هنوز در حال رشد بوده و تکامل نیافته است و عملکرد أکثرکودکان به دلیل ویژگیهای فیزیولوژیکی و رفتاری منحصر به فرد، نسبت به بزرگسالان بیشتر در معرض آلاینده‌های محیطی از قبیل فلزات سنگین قرار می‌گیرند. کودکان به قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی حساس‌تر هستند؛ زیرا اندامهای آنها هنوز در حال رشد بوده و تکامل نیافته است و عملکرد سم زدایی و سیستم ایمنی آنها نسبت به بزرگسالان ضعیف‌تر است. هدف مقاله حاضر بررسی اثرات فلزات سنگین بر سلامتی کودکان است. یافته های این مطالعه نشان داد که ورود فلزات سنگین به بدن از طریق استنشاق هوای آلوده، جذب پوستی، مصرف مواد غذایی آلوده و نوشیدن آب آلوده صورت میگیرد. قرار گرفتن کودکان در معرض فلزات سنگین اثرات نامطلوبی بر سلامت آنها دارد. ورود فلزات سنگین به بدن کودکان نه تنها بر رشد جسمی کودکان بلکه بر سیستم عصبی، کلیه ها و استخوان‌های آنها نیز تأثیر می‌گذارند. مواجهه با فلزات سنگین در دوران بارداری و کودکی منجر به اثرات نامطلوبی بر رشد مغز شده و خطر ابتلا به اختلالات رشدی- عصبی و اصطلاحاً اوتیسم در کودکان را افزایش میدهد. بسیاری از این فلزات منجر به عقب ماندگی ذهنی و اختلالات عصبی شناختی در کودکان از قبیل اختلال حافظه و ضریب هوشی پایین میشوند. به دلیل اثرات نامطلوب فلزات سنگین بر سلامتی کودکان، باید تلاش کرد تا از آلودگی یا انتشار آنها به محیط زیست از طریق قوانین و مقررات سختگیرانه جلوگیری شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
400 - مروری بر تکنیک های مختلف تصفیه پساب فلزات سنگین
محراب فلاحی سامبران سمانه خدادادیامروزه آلودگی فلزات سنگین به یکی از جدی‌ترین مشکلات زیست محیطی تبدیل شده است. با توسعه سریع صنایعی مانند تاسیسات آبکاری فلزات، عملیات معدنی، صنایع کود، دباغ‌سازی، باتری‌سازی، صنایع کاغذسازی و آفت‌کش‌ها و غیره، پساب فلزات سنگین به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم به‌ویژه در کشوره أکثرامروزه آلودگی فلزات سنگین به یکی از جدی‌ترین مشکلات زیست محیطی تبدیل شده است. با توسعه سریع صنایعی مانند تاسیسات آبکاری فلزات، عملیات معدنی، صنایع کود، دباغ‌سازی، باتری‌سازی، صنایع کاغذسازی و آفت‌کش‌ها و غیره، پساب فلزات سنگین به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه به‌طور فزاینده‌ای در محیطزیست تخلیه میشود. بسیاری از فلزات سنگین سمی یا سرطان زا هستند. این فلزات سنگین سمی باید از پساب حذف شوند تا از مردم و محیط زیست محافظت شود. تصفیه فلزات سنگین به دلیل مقاومت و ماندگاری آنها در محیط از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. فلزات سنگین سمی مورد توجه ویژه در تصفیه پساب صنعتی عبارتند از: روی، مس، نیکل، جیوه، کادمیوم، سرب و کروم. در سالهای اخیر روشهای مختلفی برای حذف فلزات سنگین از پساب به طور گسترده مورد مطالعه قرار گرفته است. این مقاله به بررسی روشهای فعلی که برای تصفیه پساب فلزات سنگین استفاده شده‌اند، میپردازد و این تکنیک‌ها را ارزیابی میکند. این فناوری‌ها عبارت‌اند از: رسوب دهی شیمیایی، تبادل یونی، جذب سطحی، فیلتراسیون غشایی، انعقاد - لخته‌سازی، شناورسازی و روشهای الکتروشیمیایی. از مقالات بررسی شده مشهود است که تبادل یون، جذب سطحی و فیلتراسیون غشایی مورد توجه بیشتری برای تصفیه پساب فلزات سنگین هستند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
401 - ارزیابی ریسک بروش مدل پاپیونی ( Bow Tie ) (مطالعه موردی فعالیت کاردرارتفاع : پرژه متانول در فاز ساخت و نصب تجهیزات )
فهیمه درخشانفر اکبر محمدنجدپیامد های تلخ حوادث بسیار شدید دهه های گذشته از جمله حادثه نیروگاه اتمی فوکوشیما در ژاپن، سکوی نفتی پایپرآلفا دردریای شمال و یا فا جعه اخیر زیست محیطی در خلیج مکزیک و چندین و چند نمونه حوادث مشابه سبب شده تا همواره جواب این سوال اساسی در اذهان بی پاسخ بماند که چرا با اس أکثرپیامد های تلخ حوادث بسیار شدید دهه های گذشته از جمله حادثه نیروگاه اتمی فوکوشیما در ژاپن، سکوی نفتی پایپرآلفا دردریای شمال و یا فا جعه اخیر زیست محیطی در خلیج مکزیک و چندین و چند نمونه حوادث مشابه سبب شده تا همواره جواب این سوال اساسی در اذهان بی پاسخ بماند که چرا با استقرار ساختارهای سیستم های مدیریت ایمنی، بهداشت و محیط زیست بسیار قوی در این اماکن بعضا چنین حوادثی با پیامد های غیر قابل جبران بوجود می آید. آیا استقرار چنین سیستمهایی نباید انواع خطرات را پیش بینی، کنترل و به طبع آن حوادث مربوطه را کاهش دهد.این مقاله سعی دارد بصورت توصیفی ضمن آشنایی با روش پاپیونی مزیت ها ی آن را در بهینه سازی مدیریت ریسک از طریق بهبود فرآیند های بازرسی، پیش بینی، آگاهی و رضایت مندی نیروی کار و همچنین خطرات ناشی از انجام فعالیت کاردرارتفاع که باعث بوجود آوردن خسارت و پیامد هایی که میتواند نیروی کار را تهدید کند بصورت کاملن واضح و شفاف به تصویر کشد . و همچنین از طریق ایجاد ارتباط بین سیستم های سخت افزاری و نرم افزاری و موازنات مورد نیاز از یک سوء و برقراری ارتباط بین خطرات و پیامد های ناشی از آنها را بواسطه موانع مورد نیاز و وسایل جبرانی بمنظور جلوگیری از بروز حوادث و پیامد های زنجیره ای ناشی از آنها را برقرار و نحوه کنترل آنها را در سیستم مدیریت ایمنی، بهداشت و محیط زیست بخوبی نمایان کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
402 - کاربرد نانوتکنولوژی در انرژی تجدیدپذیر
مجتبی جمعیتیفناوری نانو دارای پتانسیل پیشرفت‌های بنیادی فراوانی در بهبود منابع انرژی متداول (سوختهای هسته‌ای و فسیلی) و همچنین منابع انرژی تجدیدپذیر است. پیشرفت‌های شگرف فناوری نانو به واسطه معرفی فناوری‌هایی با بازده بالاتر، قیمت کمتر و مناسب از لحاظ زیستمحیطی به ما امکان میدهد أکثرفناوری نانو دارای پتانسیل پیشرفت‌های بنیادی فراوانی در بهبود منابع انرژی متداول (سوختهای هسته‌ای و فسیلی) و همچنین منابع انرژی تجدیدپذیر است. پیشرفت‌های شگرف فناوری نانو به واسطه معرفی فناوری‌هایی با بازده بالاتر، قیمت کمتر و مناسب از لحاظ زیستمحیطی به ما امکان میدهد در تأمین انرژی برای سامانه‌های مختلف فراتر از گزینه‌های فعلی قدم برداریم. انرژیهای تجدیدپذیر و نانوتکنولوژی دو حوزه‌ای هستند که میتوانند در صنعت پالایش نفت تأثیرات مثبتی داشته باشند. انرژیهای تجدیدپذیر چون خورشیدی، بادی، آبی، زمین‌گرمایی و بیوانرژی میتوانند به عنوان منابع انرژی جایگزین برای تامین برق و حرارت مورد نیاز پالایشگاه‌ها به کار روند و کمک کنند تا از وابستگی به سوختهای فسیلی کاسته شود. نانوتکنولوژی در بهبود فرآیندهای پالایش، افزایش کارایی و پایداری تجهیزات و کاتالیست‌ها و پاکسازی محیط زیست نقش دارد. مثلاً، استفاده از نانوکاتالیست‌ها میتواند سرعت واکنش‌های شیمیایی را افزایش دهد و مصرف انرژی را کاهش دهد. نانوفیلترها نیز میتوانند در تصفیه فاضلاب‌های پالایشگاهی مورد استفاده قرار گیرند تا آلاینده‌ها را با دقت بالا جدا کنند. به طور کلی، این فناوری‌ها میتوانند به افزایش بهره‌وری و کاهش آثار زیستمحیطی ناشی از فعالیتهای پالایشگاهی کمک کنند و گامی بزرگ در جهت توسعه پایدار به شمار می‌روند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
403 - حقوق شهروندی، بستر توسعه پایدار
احمد تواهن صادق زیبا کلام مفرد یوسف مولاییتوسعهپایدار، گونه‌ای از توسعه است که بتواند نیاز انسان را بدون آسیب به منابع آیندگان تامین نماید. ازآنجاکه تحقق توسعه‌پایدار از گذر حقوق شهروندی ممکن خواهدبود. ضروری است تا با بررسی قوانین موجود در این حوزه و شناسایی نهادهای ذیربط، اهداف توسعه پایدار را با کمک مشارکت أکثرتوسعهپایدار، گونه‌ای از توسعه است که بتواند نیاز انسان را بدون آسیب به منابع آیندگان تامین نماید. ازآنجاکه تحقق توسعه‌پایدار از گذر حقوق شهروندی ممکن خواهدبود. ضروری است تا با بررسی قوانین موجود در این حوزه و شناسایی نهادهای ذیربط، اهداف توسعه پایدار را با کمک مشارکت شهروندان تحقیق بخشید.این پژوهش با به‌کارگیری از روش توصیفی-تحلیلی و بهره‌گیری از روش مطالعه کتابخانهای، اسناد داخلی و بین‌المللی دستیابی به توسعه پایدار را از منظر حقوق شهروندی، مورد بررسی قرارداده‌است. تحلیل‌ها نشان می‌دهند که تحقق توسعه‌پایدار متضمن بسترسازی مناسب برای افزایش رفاه اجتماعی شهروندان میباشد، در نتیجه بهبود زیرساخت ها و توزیع متناسب و عادلانه تسهیلات و خدمات عمومی را به دنبال خواهدداشت. این مهم درسایه جلب اعتماد شهروندان میسر خواهدبود که لازمه آن تبدیل منشور حقوق شهروندی به قانونی فراگیر و قدرتمند و اجرای موثر آموزش حقوق شهروندی و آشنایی شهروندان به حقوق و تکالیف متقابل خود درمقابل دولت می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
404 - چالشهای حقوقی فناوری نانو در حقوق بین‌الملل و حقوق ایران: راهکارهای حقوقی
نیلوفر صادقی عباس پورهاشمی علی مشهدی علی فقیه حبیبیفناورینانو و کاربردهای گوناگون آن بویژه در حوزه محیطزیست نه تنها سبب پیشگیری و رفع آلودگیهای زیستمحیطی وحفاظت از محیطزیست شده بلکه موجبات دستیابی به توسعه‌پایدار را نیز فراهم ساخته است.البته خطرات احتمالی تعدادی از نانومواد میتواند تخریب یا آلودگی محیطزیست را نی أکثرفناورینانو و کاربردهای گوناگون آن بویژه در حوزه محیطزیست نه تنها سبب پیشگیری و رفع آلودگیهای زیستمحیطی وحفاظت از محیطزیست شده بلکه موجبات دستیابی به توسعه‌پایدار را نیز فراهم ساخته است.البته خطرات احتمالی تعدادی از نانومواد میتواند تخریب یا آلودگی محیطزیست را نیز به دنبال داشته باشد.پیشرفت‌های سریع فناوری‌نانو رژیم‌های قانونگذاری سنتی در حقوق بین‌الملل و رژیم‌های حقوق ملی را ازجمله درحوزه محیطزیست با چالش مواجه کرده است.مساله این تحقیق،بررسی خلأهای حقوقی فناوری‌نانو است که با هدف تعیین چالشهای حقوقی موجود دربکارگیری این فناوری وهمچنین ارائه راهکارهای حقوقی انجام شده است.مقاله حاضر توصیفی-تحلیلی بوده و در نهایت به این نتیجه رسیده است که چنانچه بین بخشهای گوناگون نظام مقرراتی در سطح ملی و بین‌المللی تلاش هماهنگ صورت بگیرد امکان رفع چالشها وجود دارد و میتواند منجر به توسعه مقررات در سطوح ملی و بین‌الملل گردد.تدوین قوانین جدید و خاص برای رفع کاستی‌های سیستم نظارتی موجود، یکی از راهکارها به حساب می‌آید تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
405 - ارائه مدل مفهومی زنجیره تأمین سبز جهت توسعه پایدار محیط زیست با رویکرد کیفی مبتنی بر نظریه داده‌بنیاد
زهرا دلشاد مژده ربانی حسن دهقان دهنویمدل مدیریتی زنجیره تأمین سبز، جهت حفاظت از محیط زیست میباشد و شرکتها با استفاده از آن میتوانند با توجه به آینده‌نگری تأثیرات منفی زیست محیطی را کاهش داده و به استفاده مطلوب از منابع و انرژی دست یابند. هدف: هدف از پژوهش حاضر این است که با استفاده از روش کیفی نظریه‌پر أکثرمدل مدیریتی زنجیره تأمین سبز، جهت حفاظت از محیط زیست میباشد و شرکتها با استفاده از آن میتوانند با توجه به آینده‌نگری تأثیرات منفی زیست محیطی را کاهش داده و به استفاده مطلوب از منابع و انرژی دست یابند. هدف: هدف از پژوهش حاضر این است که با استفاده از روش کیفی نظریه‌پردازی تئوری داده‌بنیاد به شناسایی و تدوین الگوی مفهومی مدیریت زنجیره تأمین سبز در صنعت پتروشیمی استان فارس بپردازد. روش: روش گردآوری دادهها، مطالعه اسناد و مصاحبه با 20 نفر از خبرگان آگاه از موضوع مورد بحث، با بکارگیری روش نمونهگیری گلوله برفی است. روایی این پژوهش توسط مصاحبه‌شوندگان و سپس اساتید متخصص مورد بررسی قرار گرفت و تأیید گردید. برای تحلیل دادهها از روش مقایسه مداوم در طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری، انتخابی استفاده شده است که براساس آن مدل کیفی پژوهش طراحی گردید. یافتهها و نتایج: نتایج پژوهش حاضر، نشان‌دهنده استخراج 120 کد یا مفهوم اولیه از مصاحبه‌ها و 21 معیار است که در قالب مدل پارادایمی با نرم افزار MAXQDA شامل شرایط علّی (طراحی فرآیندهای سبز، مشتریان و سایر نهادهای بیرونی، نوآوری سبز)، شرایط زمینهای (محرک‌های تهیه مواد سبز، پیاده‌سازی نظام مدیریت پسماند، افکار مالی و هزینه‌ای سازمان)، شرایط مداخله‌گر (رویکردهای مدیریت محیط زیستی، ریسکهای زنجیره تأمین سبز، قابلیتهای تأمین کنندگان سبز، مدیریت منابع انسانی)، پدیده محوری (بهبود عملکرد محیط زیستی، عوامل اقتصادی، عملکرد عملیاتی)، راهبردها (حوزه مدیریت، تکنولوژی، اقتصاد، سیاستگذاری)، پیامدها (توانمندسازهای زنجیره تأمین سبز، بهبود اعتبار، نهادینه شدن تجهیزات تکنولوژی و دانش فنی، مدیریت و بهینه‌سازی مصرف انرژی) قرار گرفت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
406 - طراحی مدل ریاضی زنجیره تأمین حلقه بسته با تاکید برتوانمندسازی قابلیت های زیست محیطی و افزایش سود آوری
ابوالفضل صادقی کیوان شاه قلیان اکبر عالم تبریزراهکار اصلی دستیابی همزمان شرکت ها به اهداف اقتصادی و زیست محیطی پیاده سازی زنجیره تامین حلقه بسته میباشد. هدف اصلی این پژوهش طراحی مدل ریاضی توانمند سازی قابلیتهای زیست محیطی و سودآوری زنجیره تأمین حلقه بسته در صنایع نظامی میباشد. مدل ارائه شده یک مدل 4 هدفه بوده که أکثرراهکار اصلی دستیابی همزمان شرکت ها به اهداف اقتصادی و زیست محیطی پیاده سازی زنجیره تامین حلقه بسته میباشد. هدف اصلی این پژوهش طراحی مدل ریاضی توانمند سازی قابلیتهای زیست محیطی و سودآوری زنجیره تأمین حلقه بسته در صنایع نظامی میباشد. مدل ارائه شده یک مدل 4 هدفه بوده که هدف اول آن حداقل ساختن نشر الایندگی, هدف دوم حداقل ساختن زباله های زیست محیطی, هدف سوم حداقل ساختن هزینه و هدف چهارم حداقل ساختن ریسک تامین مواداولیه است. پس از طراحی مدل , اعتبار سنجی مدل با حل آن در ابعاد کوچک صورت گرفته است و سپس با استفاده از چهار الگوریتم NSGAII,MOPSO,MOACO,MOSA حل مدل در ابعاد متوسط و بزرگ حل و نتایج آن با هم مقایسه گردیده است. بر اساس نتایج تنظیم پارامترهای مدل صورت گرفته و واکنش مدل نسبت به پارامترهای مختلف بررسی گردیده است. نتایج نشان داده ، ملاحظات هم زمان ابعاد زیست محیطی ,اقتصادی در پارامترها به بهبود عملکرد زنجیره تأمین حلقه بسته از نظر توانمند سازی قابلیت های زیست محیطی و سودآوری منجر می شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
407 - ارائه الگویی برای بررسی بحران¬های ناشی از زلزله احتمالی با شدت های مختلف با توجه به استحکام ساختمان از دیدگاه ایمنی بهداشت محیط زیست در مراکز آموزش عالی (مطالعه موردی دانشکده عمران دانشگاه آزاد اسلامی قزوین
مهدی زحمت کشان منوچهر امیدواری حسن آقابراتیدر کشور ایران بحث زلزله و خطرات و خسارات آن از مهم ترین مسایلی است که در بحث مدیریت بحران مطرح می باشد. مراکز آموزش عالی از مهم ترین سازمان هایی هستند که در آن سرمایه های انسانی، تجهیزات علمی و تاریخی قابل توجهی وجود دارد که لازم است مورد توجه قرار گیرد. در این تحقیق با أکثردر کشور ایران بحث زلزله و خطرات و خسارات آن از مهم ترین مسایلی است که در بحث مدیریت بحران مطرح می باشد. مراکز آموزش عالی از مهم ترین سازمان هایی هستند که در آن سرمایه های انسانی، تجهیزات علمی و تاریخی قابل توجهی وجود دارد که لازم است مورد توجه قرار گیرد. در این تحقیق با بهره گیری از روش PSHAو تلفیق آن با منطقAHP و با استفاده از تکنیک FMEA اقدام به ارایه الگویی در خصوص ارزیابی ریسک گردید. نتایج نشان داد که ساختمان دانشکده عمران دارای ساختار ریسک قابل قبول در خصوص زلزله های 9 ریشتر بوده (به دلیل احتمال وقوع بسیار کم زلزله 9 ریشتر در منطقه) ولی در ارتباط با زلزله های 8 ریشتر دارای ریسک غیر قابل قبول ولی قابل تحمل و در زلزله های 7 ریشتر دارای ریسک غیر قابل تحمل می باشد. با توجه به ساختار ساختمان که دارای مقاومت کافی در مقابل زلزله می باشد در خصوص نحوه و نوع استفاده و چیدمان کاربری لازم است مورد بازنگری قرار گیرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
408 - تبیین رویکرد اکوزوفی در ارتقای پایدارسازی میراث بومی اکوموزهها (نمونه موردی موزه میراث روستایی گیلان)
نازنین اسلامیبا مصرف بی‌رویه انرژی و مخاطرات ناشی از آن، که به نگرانی جهانی تبدیل شده است، روز‌به‌روز توجه به فناوریهای بومی اهمیت بیشتری مییابد. در فرآیند جهانی شدن، تنوعات فرهنگی محلی رو به تهدید رفته اند و در این میان دغدغه تضعیف ریشه های هویتی متنوع و به‌ویژه اختلافات فرهنگی م أکثربا مصرف بی‌رویه انرژی و مخاطرات ناشی از آن، که به نگرانی جهانی تبدیل شده است، روز‌به‌روز توجه به فناوریهای بومی اهمیت بیشتری مییابد. در فرآیند جهانی شدن، تنوعات فرهنگی محلی رو به تهدید رفته اند و در این میان دغدغه تضعیف ریشه های هویتی متنوع و به‌ویژه اختلافات فرهنگی متعلق به جمعیت های روستایی، همواره به عنوان چالش اصلی مباحث بین المللی مطرح بوده است. پژوهش حاضر با هدف تبیین نقش رویکرد اکوزوفی در ارتقای پایدارسازی میراث بومی اکوموزهها تدوین شده است تا به این سوالات پاسخ داده شود: رویکرد اکوزوفی چه نقشی در ارتقای بحث پایدارسازی میراث بومی اکوموزهها دارد؟ اکوموزهها چگونه میتوانند با در‌نظر‌گرفتن این رویکرد ضمن توسعه برخی از توان‌های محیطی‌شان، نقش معناداری در زمینه شناخت و ادراک فضای سنتی خرده فرهنگ‌ها را ایفا کنند؟ این پژوهش به‌صورت تطبیقی و با رویکردی کیفی به کمک مطالعات اسنادی صورت‌گرفته است که در آن از روشتحقیق تاریخی-تفسیری در بخش گردآوری مبانی نظری-تاریخی و روشتحقیق توصیفی-تحلیلی در زمینه بررسی نمونه مورد مطالعه (موزه میراث روستایی گیلان) استفاده شده است. جامعه آماری شامل تمام اکوموزهها میباشند و جامعه نمونه شامل آن تعداد از اکوموزهها میباشند که از نظر شباهتهای کالبدی و عملکردی دارای قرابت‌های سبک‌شناسانه میباشند. در نهایت مدل تحلیلی پژوهش براساس تطبیق رویکرد اکوزوفی از دیدگاه گاتاری و رویکردهای زمینه‌گرایی، پایداری‌اجتماعی و معماری زیست‌واره طراحی شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهند در مقایسه تطبیقی هریک از مولفه‌های اکوزوفی در سه سطح اکولوژی ذهنی، اکولوژی اجتماعی و اکولوژی طبیعی با رویکردهای مورد بررسی (شامل پایداری‌اجتماعی، زمینه‌گرایی فرهنگی-اجتماعی و معماری زیست‌واره) شباهتهای معناداری وجود دارد و این شباهت‌ها در اکوموزهها و به ویژه موزه میراث روستایی گیلان در قالب شباهتهای عینی، عملکردی و کالبدی تجلی یافته است. اکوموزهها با بهره‌گیری از رویکردهای نوین پایداری اجتماعی و زمینه گرایی فرهنگی صورت و معنای جدیدی از واژه‌های میراث، حفاظت و آموزش را به بازدیدکنندگان و خرده فرهنگ خود هدیه می‌دهند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
409 - طراحی انگاره نظری برنامه درسی فعالیتهای فوق برنامه با رویکرد آموزش محیط زیست و اعتبار سنجی آن از دیدگاه معلمان و متخصصان برنامه درسی
سمیه اسدزاده مریم سیف نراقی عزت الله نادری قدسی احقرپژوهش با هدف طراحی الگوی برنامه درسی فعالیت های فوق با رویکرد آموزش محیط زیست برای دانش آموزان دوره دوم و اعتبارسنجی آن از منظر متخصصان برنامه درسی و معلمان ذی ربط انجام شد. پژوهش کاربردی می باشد که با روش تحقیق زمینه ای انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه متخصصا أکثرپژوهش با هدف طراحی الگوی برنامه درسی فعالیت های فوق با رویکرد آموزش محیط زیست برای دانش آموزان دوره دوم و اعتبارسنجی آن از منظر متخصصان برنامه درسی و معلمان ذی ربط انجام شد. پژوهش کاربردی می باشد که با روش تحقیق زمینه ای انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه متخصصان برنامه درسی و معلمان شهرستان میاندواب(35 متخصص و445معلم) در سال تحصیلی 98-1397 بود که از این میان کلیه متخصصان برنامه درسی به شیوه تمام شماری و 210معلم به شیوه نمونه گیری تصادفی طبقه ای گزینش شده اند. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی آن طبق نظر متخصصان برنامه درسی و معلمان تایید شد و پایایی آن پس از اجرای مقدماتی از طریق محاسبه ضریب آلفای کرانباخ 91/0به دست آمد. داده های به دست آمده با استفاده از آمار توصیفی و آمار استنباطی(آزمون خی دو) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش حاکی از آن است که الگوی پیشنهادی برای برنامه درسی فعالیت های فوق برنامه جهت آموزش محیط زیست مطلوب بوده است. همچنین بین دیدگاه این دو گروه در مورد میزان مطلوب بودن الگوی پیشنهادی تفاوت معنا داری گزارش نشده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
410 - تأثیر کودهای آلی و شیمیایی بر کارآیی نیتروژن و فسفر در خرفه (Portulaca oleracea L.)
سیف‌اله فلاح بهجت عمرانیتأثیر عناصر غذایی نیتروژن و فسفر از منابع آلی و شیمیایی بر تغییرات غلظت، جذب و کارآیی آنها در گیاه خرفه طی آزمایشی در قالب طرح بلوک‎های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد در سال 1393 بررسی گردید. تیمارهای مختلف کودی شامل 13 تن در هکتار کود مرغی (T1)، 4/14 أکثرتأثیر عناصر غذایی نیتروژن و فسفر از منابع آلی و شیمیایی بر تغییرات غلظت، جذب و کارآیی آنها در گیاه خرفه طی آزمایشی در قالب طرح بلوک‎های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد در سال 1393 بررسی گردید. تیمارهای مختلف کودی شامل 13 تن در هکتار کود مرغی (T1)، 4/14 تن در هکتار کود مرغی (T2)، 39 تن در هکتار کود گاوی (T3)، 8/16 تن در هکتار کود گاوی+ 150 کیلوگرم در هکتار اوره (T4)، چهار سطح کود شیمیایی معادل تیمارهای آلی، 260 + 86 کیلوگرم در هکتار به‎ترتیب اوره و سوپرفسفات تریپل (T5)، 287 +100 کیلوگرم در هکتار به‎ترتیب اوره و سوپرفسفات تریپل (T6)، 260 + 200 کیلوگرم در هکتار به‎ترتیب اوره و سوپرفسفات تریپل (T7)، 260 +100 کیلوگرم در هکتار به‎ترتیب اوره و سوپرفسفات تریپل (T8) و شاهد (بدون مصرف کود) (T0) بودند. نتایج نشان داد که ماده خشک گیاه خرفه در تیمار T2(۸۳۴۵ کیلوگرم بر هکتار) نسبت به سایر تیمارهای کودی به‎طور معنی‎داری افزایش یافت (۰۵/۰P<). کارآیی زراعی نیتروژن تیمار T5و کارآیی زراعی فسفر تیمار T2 افزایش معنی‎داری در مقایسه با دیگر تیمارهای کودی نشان دادند (۰۵/۰P<)، کارآیی بازیافت نیتروژن تیمارهای T5و T7 اختلاف معنی‎داری با هم نداشتند. ولی کارآیی بازیافت فسفر T2با میانگین ۶/52 درصد تفاوت معنی‎داری با دیگر تیمارهای کودی نشان داد. کارآیی فیزیولوژیکی نیتروژن تیمار T2 (۰۲/35 کیلوگرم بر کیلوگرم) با تیمار T8(6/31 کیلوگرم بر کیلوگرم)، و کارآیی فیزیولوژیکی فسفر تیمارهای T1و T5 اختلاف معنی‎داری با هم نداشتند. به‎طورکلی، برتری کارآیی فیزیولوژیک نیتروژن و همین‎طور کارآیی زراعی، بازیافت و فیزیولوژیک فسفر در کود مرغی بیان‎گر نقش اکولوژیکی کاربرد کودهای آلی در تولید گیاه خرفه است که علاوه بر حفظ محیط زیست باعث جلوگیری از هدر روی منابع و تجمع فسفر در خاک‌های زراعی می شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
411 - تحلیل جامعه شناختی نقش جنبشهای اجتماعی در شکل گیری سیاستهای زیستمحیطی
سعید ابراهیمی اونبربیگلو محمد یوسفی جویباری سیدجلال‌الدین دهقانی فیروزآبادییکی از مهمترین ابعاد کیفیت زندگی ، امنیت و سلامت زیست محیطی است . امروزه مسأله محیط زیست از جایگاه مهمی در حوزه عمومی و گفتمانی یا افکار عمومی برخوردار شده است و جنبش های زیست محیطی به یکی از مهمترین و قوی ترین جنبش های اجتماعی تبدیل شده و بر فرایند تصمیم گیری تاثیر گذ أکثریکی از مهمترین ابعاد کیفیت زندگی ، امنیت و سلامت زیست محیطی است . امروزه مسأله محیط زیست از جایگاه مهمی در حوزه عمومی و گفتمانی یا افکار عمومی برخوردار شده است و جنبش های زیست محیطی به یکی از مهمترین و قوی ترین جنبش های اجتماعی تبدیل شده و بر فرایند تصمیم گیری تاثیر گذار بوده است. این جنبش ها توانسته اند به رغم محدودیت زیاد از نظر منابع قدرت مادی ، تأثیراتی تعیین کننده بر سایر کنشگران و بر تصمیمات داشته باشند . هدف اصلی این جنبش‌ها، توسعه گفتمان‌های زیست محیطی و پیوند زدن مسائل زیست محیطی به جوامعی است که در این راه موفقیت های چشمگیری کسب نموده اند . بطور کلی مناظره تئوریکی درباره جنبش های اجتماعی از سال های 1960 به طور چشمگیری برجسته شده است . رشد مناظره تئوریکی درباره چگونگی درک و شناخت جنبش های اجتماعی واکنشی به رشد و گسترش این جنبش ها در درون جوامع توسعه یافته بود. نقش جنبش های اجتماعی در تأثیرگذاری بر سیاست های زیست محیطی قابل توجه است و این جنبش ها در این زمینه دارای توانایی های فراوانی هستند . توجه اکثر دولت ها ، سازمان ها ، محققان و دانشمندان به نقش این جنبش ها جلب شده است و این خود به معنای تأثیرگذاری جنبش های اجتماعی بر سیاست های زیست محیطی است . تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
412 - تحلیل جامعهشناسی رفتار حفاظت از محیط زیست
لقمان امامقلی صادق صالحی احمد رضایی اسرین فیضیهدف پژوهش حاضر تحلیل جامعه شناسی رفتار حفاظت از محیط زیست در دو شهر سنندج و سلیمانیه است. اهمیت محیط زیست چه در ابعاد منطقه‌ای و ملی و چه در بعد بین‌المللی ضرورت توجه علمی به عوامل مختلف به ویژه نقش عوامل انسانی در تخریب یا حفظ محیط زیست را به همراه داشته است. بنابر أکثرهدف پژوهش حاضر تحلیل جامعه شناسی رفتار حفاظت از محیط زیست در دو شهر سنندج و سلیمانیه است. اهمیت محیط زیست چه در ابعاد منطقه‌ای و ملی و چه در بعد بین‌المللی ضرورت توجه علمی به عوامل مختلف به ویژه نقش عوامل انسانی در تخریب یا حفظ محیط زیست را به همراه داشته است. بنابراین مقایسه شباهت ها و تفاوت های رفتارهای محیط زیستی و عوامل موثر بر آن می تواند به شناخت بهتر از وضعیت رفتارهای حفاظت از محیط زیست منجر شود. این پژوهش به صورت پیمایش انجام شده است و جامعه آماری شامل 382 از ساکنین شهرهای سنندج در کشور ایران و سلیمانیه در کشور عراق بوده که با استفاده از نمونه گیری خوشه ای، به عنوان نمونه انتخاب شدند ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه بوده است. پایایی سوالات آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ ارزیابی شده است. با توجه به این امر، فرضیه هایی حول تفاوت های رفتاری، امکانات و شرایط، خودکارآمدی، نگرش و دانش محیط زیستی این دو شهر مطرح شد. نتایج پژوهش در خصوص شباهت ها بین دو منطقه می توان به ادراک آنها نسبت به توانایی تأثیر بر پیامدهای محیط زیستی اشاره کرد. ساکنین شهرهای سنندج و سلیمانیه دارای خودکارآمدی برابری در میزان تأثیر بر رفتار حفاظت از محیط زیست هستند. همچنین، تفاوت های موجود بین ساکنین شهرهای سنندج و سلیمانیه از نظر رفتارهای حفاظت از محیط زیست به دو شکل است، شکل اول، به پایین بودن امکانات و شرایط برای رفتار حفاظت از محیط زیست در سلیمانیه نسبت به سنندج بر می گردد. شکل دوم به مسئولانه بودن به رفتار حفاظت از محیط زیست، زیست محورانه بودن نگرش محیط زیستی و درک و ارزیابی محیط زیستی ساکنین شهر سلیمانیه در جهت حفاظت از محیط زیست نسبت به ساکنین شهر سنندج اشاره دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
413 - ارائه الگوی نگرش زیستی در راستای بهبود سلامت جامعه با استفاده از روش داده بنیاد
سارا فیروزیان علیرضا اسماعیلی رحمت اله امیراحمدی محمدرضا نعیمیهدف از تحقیق حاضر ارائه الگوی نگرش زیستی در راستای بهبود سلامت جامعه با استفاده از روش داده بنیاد بود. جهت دستیابی به اهداف تحقیق از روش داده بنیاد استفاده شد. نمونه‌های آماری تحقیق جهت مصاحبه‎ی عمیق از شامل متخصصان و اساتید حوزه جامعه شناسی، جغرافیا و محیط زیست انت أکثرهدف از تحقیق حاضر ارائه الگوی نگرش زیستی در راستای بهبود سلامت جامعه با استفاده از روش داده بنیاد بود. جهت دستیابی به اهداف تحقیق از روش داده بنیاد استفاده شد. نمونه‌های آماری تحقیق جهت مصاحبه‎ی عمیق از شامل متخصصان و اساتید حوزه جامعه شناسی، جغرافیا و محیط زیست انتخاب شدند. در این پژوهش، محقق داده های مورد نیاز خود را با انجام مصاحبه عمیق و نیمه ساختار یافته با 15 نفر از اعضای جامعه به جمع آوری نمود. الگوی نگرش زیستی در راستای بهبود سلامت جامعه و تبیین چگونگی ارتباط میان مؤلفه های اصلی و مؤلفه های فرعی در قالب ارائه تم های تحقیق صورت گرفت. نتایج حاصل از بررسی مدل نشان داد که براساس الگوی طراحی شده مسئولیت پذیری زیستی به عنوان مقوله محوری بر مبنای شرایط علی استفاده بهینه از منابع طبیعی، بکارگیری تکنولوژیهای سبز و منابع انسانی مجرب و از طریق راهبردهای سیاستگذاری آموزشی در زمینه زیست محیط، محرکها و مشوقهای زیست محیطی، تحقیق توسعه در زمینه زیست محیط، تقویت فعالیتهای نهادی با در نظر گرفتن "تخصیص منابع مالی، نظارت مستمر بر اجرای برنامه های زیست محیطی و عوامل زمینه ای و اجتماعی" (به عنوان زمینه الگو) محقق می شود و منجر به تحقق پیامدهای "حفظ محیط زیست و ارتقای آگاهی اجتماعی" می گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
414 - بررسی نقش آموزش محیط زیست جوامع محلی در عملکرد زیست محیطی شهروندان محدوده منطقه 5 شهرداری تبریز
شبنم رحمان‌پور محمدابراهیم رمضانیپژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر آموزش محیط زیست جوامع محلی در عملکرد زیست محیطی شهروندان محدوده منطقه 5 شهرداری تبریز انجام شده است. پژوهش حاضر از نوع پژوهش های نیمه تجربی می باشد و به صورت میدانی به گردآوری داده های پژوهش پرداخته است. روش پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی ب أکثرپژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر آموزش محیط زیست جوامع محلی در عملکرد زیست محیطی شهروندان محدوده منطقه 5 شهرداری تبریز انجام شده است. پژوهش حاضر از نوع پژوهش های نیمه تجربی می باشد و به صورت میدانی به گردآوری داده های پژوهش پرداخته است. روش پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل می باشد. جامعه آماری مورد بررسی در این تحقیق شهروندان محدوده منطقه 5 می باشد. به لحاظ در دسترس بودن اطلاعات و منابع و نیز به خاطر سهل الوصول بودن، این منطقه جهت بررسی انتخاب گردید. جمعیت مورد مطالعه شامل 60 نفر از شهروندان محدوده منطقه 5 تبریز است که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده است که به صورت تصادفی 30 نفر در گروه آزمایش و 30 نفر در گروه کنترل قرار گرفته است. در پژوهش حاضر، داده های پژوهش با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته گردآوری شده است که روایی آن توسط استاتید و متخصصان رشته تایید شده است و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شده است که 81/0 به دست آمده و از پایایی قابل قبولی برخوردار می باشد. نتایج تحقیق نشان داد که آموزش زیست محیطی شهروندان منطقه 5 تبریز بر مدیریت پسماند، مصرف بهینه آب، کاهش آلودگی، فضای سبز، مصرف بهینه انرژی و حفاظت از محیط زیست تاثیر مثبت داشته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
415 - محیط زیست از دیدگاه اسناد بین‌المللی و آموزه‌های اسلامی
علیرضا عنابی محمود جلالیبه لحاظ حساسیت موضوع حقوق محیط زیست، در دهه‌های اخیر مجامع بین‌المللی در راستای حفاظت از محیطزیست و تضمین توسعه پایدار، تعهدات و الزاماتی را بر دولتها ونهادهای بین‌المللی بار نمودهاند. بر این اساس اعلامیه‌ی پایانی کنفرانس سازمان ملل متحد درباره‌ی محیط زیست انسانی، با أکثربه لحاظ حساسیت موضوع حقوق محیط زیست، در دهه‌های اخیر مجامع بین‌المللی در راستای حفاظت از محیطزیست و تضمین توسعه پایدار، تعهدات و الزاماتی را بر دولتها ونهادهای بین‌المللی بار نمودهاند. بر این اساس اعلامیه‌ی پایانی کنفرانس سازمان ملل متحد درباره‌ی محیط زیست انسانی، با اعلام حقوق محیط زیست سالم، پیوندی بنیادین بین حفاظت از محیط زیست و حقوق بشر ایجاد نمود و سرآغاز تحولی جدید در حقوق بین‌المللی گردید. از آن تاریخ به بعد، حقوق محیط زیست مستمراً در اسناد بین‌المللی مختلف مورد تایید و تأکید قرار گرفته است. اسلام نیز به عنوان دینی جهانشمول، حامل مکتب زیستمحیطی جامعی است که با اصول متعددی، معیارهای لازم را در عرصه‌ی مسائل زیست محیطی ارائه میدهد. از سوی دیگر، محیط زیست سالم به عنوان یکی از نعمت‌های الهی مطرح است که همگان حق دارند از نعمت‌های بزرگ الهی، که برخورداری از محیطزیست سالم یکی از آنهاست، بهره مند شوند و هیچ کس نباید انسان ها را از این حق خدادادی خود محروم کند؛ زیرا حقوق محیطزیست، به عنوان یک حق‌الناس مطرح میشود که حتی خداوند هم از آن گذشت نخواهد کرد. بدون تردید درباره‌ی آب، خاک، زمین، کوه. هوا، درخت، گیاه، حیوان و دیگر عناصر زیست محیطی، در آیات و روایات و سایر منابع، احکام زیادی وجود دارد که در این مقاله در حد امکان به آنها اشاره گردیده است . تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
416 - بررسی تاثیر جرایم زیستمحیطی در امنیت ملی با رویکردی فقهی، حقوقی و جرم‌شناختی
سارا زیاد خانی صادق سلیمی سید عبدالعلی قوامتهدید نسبت به امنیت ملی عبارت از یک عمل یا یک سلسله حوادث است که طی زمان کم یا بیش کوتاه کیفیت زندگی ساکنان یک کشور را به صورت جدی تهدید میکند یا دامـنه اختیار یک حکـومت یا کـشور یا واحدهای خصوصی متعلق به یک کشور را در انتخاب سیاست مقتضی به شدت به مخاطره می‌اندازد. امن أکثرتهدید نسبت به امنیت ملی عبارت از یک عمل یا یک سلسله حوادث است که طی زمان کم یا بیش کوتاه کیفیت زندگی ساکنان یک کشور را به صورت جدی تهدید میکند یا دامـنه اختیار یک حکـومت یا کـشور یا واحدهای خصوصی متعلق به یک کشور را در انتخاب سیاست مقتضی به شدت به مخاطره می‌اندازد. امنیت ملی به عنوان پدیده‌ای بسیار مهم قابل بحث و بررسی است که یکی از این حوزه‌ها، محیط زیست است که باعث شکل گیری مباحثی نوین تحت عنوان امنیت زیستمحیطی شده است. خصیصه‌های متعدد بزه زیستمحیطی که دارای آثار غیر قابل جبرانی است سبب شده است که این مقوله تاثیر بسزایی در به خطر افتادن امنیت ملی و بین المللی داشته باشد و توسعه پایدار را با خطر جدی مواجه سازد. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی ابتدا به توصیف مفاهیم مهم پژوهش پرداخته و سپس از لحاظ حقوقی، فقهی و جرم‌شناختی به بررسی تاثیرگذاری بزه سبز بر امنیت ملی و امنیت زیستمحیطی خواهد پرداخت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
417 - ریز پلاستیکها، چالشی نوظهور برای سلامت آب و غذا
گیتی کریمریزپلاستیکها به‌عنوان آلاینده‌های نوظهور محیط زیست شناخته میشوند که بر حسب منبع تولید، به ریزپلاستیک‌های اولیه و ثانویه طبقه‌بندی میشوند. شکل، اندازه و رنگ در بین سایر ویژگی‌ها، از دیگر مختصات آنهاست که توانایی این مواد را برای دستیابی به زنجیره غذایی و خطرات ناشی ا أکثرریزپلاستیکها به‌عنوان آلاینده‌های نوظهور محیط زیست شناخته میشوند که بر حسب منبع تولید، به ریزپلاستیک‌های اولیه و ثانویه طبقه‌بندی میشوند. شکل، اندازه و رنگ در بین سایر ویژگی‌ها، از دیگر مختصات آنهاست که توانایی این مواد را برای دستیابی به زنجیره غذایی و خطرات ناشی از آن تعیین میکند. در حالیکه اثرات زیستمحیطی ریزپلاستیک‌ها مورد توجه بسیاری قرار گرفته است، بررسی میزان خطرات ناشی از در معرض قرار گرفتن انسان به غذاهای آلوده به ریزپلاستیک‌ها هنوز به‌طور کامل ارزیابی نشده است. هدف از بررسی حاضر مرور اجمالی اطلاعات و دانش کنونی در مورد وجود ریزپلاستیک‌ها در مواد غذایی و نوشیدنی و اثر سوء آنها بر موجودات زنده و انسان است. محققین دادههای موجود را نه‌تنها ناکافی، بلکه سئوال برانگیز و مبهم می‌دانند؛ زیرا یک روش کمی، استاندارد و واحد برای اندازه‌گیری وجود ندارد. در بین مواد غذایی، سخت‌پوستان، نرم‌تنان، ماهی‌ها، آب و نمک به‌عنوان منابع شناخته شده آلوده به ریزپلاستیک‌ها هستند که برای سلامت انسان خطرآفرین شناسایی شده‌اند. لذا علاوه بر مطالعه روی آلودگی سایر انواع مواد غذایی، ضروری است روشهای تشخیص استانداردسازی شوند. همچنین راههای کاهش ورود یا حذف این مواد از منابع آبی و غذایی مورد توجه و بررسیهای بیش از بیش قرار گیرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
418 - تأثیر مؤلفه‌های پدیده‌ی جهانی‌شدن بر برنامههای درسی تعلیمات اجتماعی دوره راهنمایی
زهره سعادتمند سمیرا تیغ بخشپژوهش حاضر با هدف تحلیل محتوای برنامه های درسی تعلیمات اجتماعی دوره‌ی راهنمایی بر مبنای مؤلفه های پدیده جهانی شدن انجام گرفت و مؤلفه های پژوهش شامل آموزش شهروندی، آموزش چند فرهنگی، آموزش صلح، آموزش محیط زیست و آموزش سلامت بودند. بدین ترتیب در این پژوهش کتاب های درسی تعل أکثرپژوهش حاضر با هدف تحلیل محتوای برنامه های درسی تعلیمات اجتماعی دوره‌ی راهنمایی بر مبنای مؤلفه های پدیده جهانی شدن انجام گرفت و مؤلفه های پژوهش شامل آموزش شهروندی، آموزش چند فرهنگی، آموزش صلح، آموزش محیط زیست و آموزش سلامت بودند. بدین ترتیب در این پژوهش کتاب های درسی تعلیمات اجتماعی دوره راهنمایی به عنوان مهم ترین منبع آموزشی مورد تحلیل قرار گرفت تا مشخص شود که تا چه حد در راستای مؤلفه های آموزش جهانی حرکت کردند. روش مورد استفاده در تحلیل محتوای پژوهش آنتروپی شانون و نیز تحلیل کیفی بوده و واحد تحلیل نیز صفحات (متن، پرسش ها، تمرین ها و تصاویر) در مجموع 232 صفحه از کتاب تعلیمات اجتماعی دوره راهنمایی را شامل می شدند و جامعه آماری کتاب های درسی تعلیمات اجتماعی دوره راهنمایی شامل سه جلد کتاب در سال 1390-1389 با عنوان تعلیمات اجتماعی بود و نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان می دهدکه به هر چهار مؤلفه آموزش جهانی یعنی آموزش شهروندی (227/0) و آموزش سلامت (226/0)، آموزش چند فرهنگی (205/0) و آموزش صلح (205/0) به یک نسبت پرداخته شده بود و این در حالی بود که به مؤلفه آموزش محیط زیست (135/0) در حد کم پرداخته شده بود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
419 - ارزیابی ریسک زیست محیطی در منطقه کوهستانی و تفرجی درکه تهران
سپیده محبی سید مصطفی طیبی ثانی افشین جعفری باقر مرسلهدف از انجام این تحقیق، شناسایی و اولویت‌بندی جنبه‌های ریسک محیطزیستی در منطقه گردشگری – ورزشی درکه تهران میباشد. از طریق مطالعات کتابخانهای و بررسی سوابق اقدام به گردآوری دادههای مورد نیاز برای ارزیابی گردید. ارزیابی توان محیطی منطقه به منظور توسعه گردشگری با أکثرهدف از انجام این تحقیق، شناسایی و اولویت‌بندی جنبه‌های ریسک محیطزیستی در منطقه گردشگری – ورزشی درکه تهران میباشد. از طریق مطالعات کتابخانهای و بررسی سوابق اقدام به گردآوری دادههای مورد نیاز برای ارزیابی گردید. ارزیابی توان محیطی منطقه به منظور توسعه گردشگری با استفاده از روش ترکیبی (مدل مخدوم و مدل فایو) و تکنیک رویهمگذاری لایه‌های اطلاعاتی با کمک ابزار GIS صورت گرفت. در ادامه، روشهای کمی و کیفی ارزیابی ریسک برای تعیین درجه و سطوح ریسک هر یک از فاکتوهای بیست‌گانه استفاده شد. از روش ویلیام فاین برای ارزیابی نهایی استفاده شد. نتایج بیانگر آن بود که 118.73 هکتار از منطقه برای تفرج متمرکز و 487.72 هکتار نیز برای تفرج گسترده مناسب است و مابقی ارزش حفاظتی دارد. فاکتورهای تغییرات آب و هوا و پتانسیل وقوع بلایای طبیعی بیشترین سطوح ریسک را در اختیار داشتهاند. از سوی دیگر، فاکتور آلودگی آب و خاک با سطح ریسک بالا و آلودگی هوا با سطح کم ارزیابی گردیدند. همچنین، درجه فاکتور ریسک به خطر افتادن سلامت اکوسیستم 3A میباشد. سطح ریسک برای انتشار آلینده‌های در هوا معادل 20 و برای انتشار در خاک و آب برابر با 270 است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
420 - واکاوی مفاهیم اخلاق و فرهنگ محیط زیستی از دیدگاه شهروندان مورد پژوهی: شهر اسلام آباد غرب
سعید ملکی صفیه دامن باغشهر اسلام آباد غرب نیز با مسائل و مشکلات محیط زیستی فراوانی روبرو است که برخی از آنها ناشی از عدم برخورداری از فرهنگ و اخلاق محیط زیستی از سوی شهروندان این شهر میباشد. بر این اساس بررسی و واکاوی مفاهیم فرهنگ و اخلاق محیط زیستی از دیدگاه شهروندان این شهر ضرورت مییابد أکثرشهر اسلام آباد غرب نیز با مسائل و مشکلات محیط زیستی فراوانی روبرو است که برخی از آنها ناشی از عدم برخورداری از فرهنگ و اخلاق محیط زیستی از سوی شهروندان این شهر میباشد. بر این اساس بررسی و واکاوی مفاهیم فرهنگ و اخلاق محیط زیستی از دیدگاه شهروندان این شهر ضرورت مییابد. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش شناسی به صورت توصیفی- تحلیلی میباشد. برای گردآوری دادههای توصیفی از اسناد کتابخانه-ای وبرای دادههای تحلیلی پژوهش به روش پیمایشی و از ابزار پرسشنامه استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل شهروندان شهر اسلام آباد غرب بوده و نمونه مورد بررسی322 نفر از شهروندان این شهر بر اساس فرمول کوکران میباشد. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده نیز از نرم افزار SPSS استفاده شده است. یافته‌های پژوهش نشان داد که میان مؤلفه‌های نگرش محیط زیستی و ارزش محیط زیستی با مؤلفه ی رفتار محیط زیستی شهروندان رابطه‌ی خطی مستقیم و معنادار وجود دارد. همچنین بین دانش محیط زیستی و رفتار محیط زیستی شهروندان رابطه خطی مستقیم و غیرمعنادار وجود دارد. لیکن عدم ارتباط معنادار میان این دو مؤلفه را میتوان در متغیرهای واسط دیگری جست. همچنین جهت تشخیص و آگاهی از میزان تأثیرگذاری مؤلفه‌های پژوهش بر حفاظت از محیط زیست، از مدل برازش رگرسیونی استفاده شده است. بر اساس نتایج این آزمون نیز همه مؤلفه‌ها معنی‌دار بوده و ارتقاء و بهبود وضعیت آنها در حفاظت مطلوب از محیط زیست، تأثیرگذار میباشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
421 - ارزیابی ابعاد کالبدی- محیطی تاب آوری شبکه حمل و نقل درون شهری و ارتباط آن با توسعه پایدار محیط زیستی
اکرم علی محمدی صدرالدین متولی آزیتا رجبیهدف مقاله حاضرارزیابی ابعاد تاب‌آوری کالبدی- محیطی تاب‌آوری شبکه حمل و نقل درون شهری و ارتباط آن با توسعه پایدار محیطزیستی در منطقه یک شهر تهران بود. تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه جمع آوری اطلاعات پیمایشی از نوع توصیفی- تحلیلی است. نمونه مورد مطالعه 100 نفر ا أکثرهدف مقاله حاضرارزیابی ابعاد تاب‌آوری کالبدی- محیطی تاب‌آوری شبکه حمل و نقل درون شهری و ارتباط آن با توسعه پایدار محیطزیستی در منطقه یک شهر تهران بود. تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه جمع آوری اطلاعات پیمایشی از نوع توصیفی- تحلیلی است. نمونه مورد مطالعه 100 نفر از خبرگان و متخصصان حوزه مدیریت حملونقل درون شهری منطقه یک شهر تهران به روش نمونهگیری هدفمند و 400 نفر از ساکنین نواحی دهگانه شهرداری منطقه یک شهر تهران در سال 1398 بودند که به روش نمونهگیری طبقهای- نسبتی و از طریق فرمول کوکران در تحقیق شرکت کردند. روش گردآوری اطلاعات روش کتابخانه ای از طریق پرسشنامه محقق ساخته بود. برای ارزیابی ابعاد تاب‌آوری از تکنیک تحلیل عاملی اکتشافی؛ برای تعیین وضعیت موجود از آزمون t تک نمونه ای و برای رتبه بندی ابعاد از آزمون فریدمن استفاده شد. نتایج نشان داد: ابعاد پنجگانه تاب‌آوری کالبدی- محیطی تاب‌آوری شبکه حمل و نقل درون شهری در ارتباط با توسعه پایدار محیطزیستی شامل: پایداری محیط زیستی، زیرساخت‌ها و مقاوم سازی، بافت شهری، دسترسی، کاربری اراضی منطقه ارزیابی شدند. نتایج آزمون تی تک‌نمونه‌ای نشان داد وضعیت تاب‌آوری کالبدی- محیطی شبکه حملونقل درون شهری و ابعاد آن در رابطه با توسعه پایدار محیط زیستی در محدوده مورد مطالعه در سطح متوسط یا پایین میباشد. با توجه به نتایج به دست آمده و ارزیابی وضعیت موجود منطقه میتوان گام‌های موثری در برنامه‌ریزی صحیح و کارآمد در جهت رفع ضعف‌های موجود در عوامل کالبدی-محیطی جهت افزایش ارتباط با توسعه پایدار محیط زیستی برداشت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
422 - تبیین کیفیت ادراک ذهنی شهروندان از کیفیت عناصر زیستمحیطی پیاده راههای شهری مطالعه موردی: کلانشهر تبریز
محمد ابراهیم رمضانیپژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل مؤثر بر کیفیت ادراک ذهنی شهروندان از کیفیت فضاهای سبز پیاده راههای شهری صورت گرفته است تا با در نظر گرفتن ادراکات شهروندان پیشنهادهایی برای بهبود کیفیت عناصر زیستی ارائه نماید. پژوهش حاضر از نظر ماهیت، از نوع پژوهش‌های کمّی و ازنظر نحوه‌ی أکثرپژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل مؤثر بر کیفیت ادراک ذهنی شهروندان از کیفیت فضاهای سبز پیاده راههای شهری صورت گرفته است تا با در نظر گرفتن ادراکات شهروندان پیشنهادهایی برای بهبود کیفیت عناصر زیستی ارائه نماید. پژوهش حاضر از نظر ماهیت، از نوع پژوهش‌های کمّی و ازنظر نحوه‌ی گردآوری دادهها، از نوع پژوهش‌های میدانی محسوب میشود. جامعه‌ی آماری این پژوهش را تمامی عابران پیاده تشکیل داده است. با توجه به مشخص نبودن تعداد جامعه آماری، از روش نمونهگیری برای جامعه نامحدود استفاده شده و 380 نفر به روش تصادفی انتخاب گردید. برای گردآوری دادهها از پرسشنامه استفاده گردید. پایایی پرسشنامه با استفاده از فرمول آلفای کرونباخ 884/0 برای تربیت، 889/. ولیعصر و 901/0 برای پیاده‌راه ارک به دست آمد. تحلیل دادههای پژوهش با استفاده از تحلیل عاملی نشان داد که مجموع 34 متغیر توانایی تبیین 66/95 درصد از تغییرات واریانس کلی را دارند. نتایج آزمون MANOVA نیز نشان داد که بین پیاده راههای سه‌گانه از نظر کیفیت ادراک ذهنی از عناصر زیستمحیطی تفاوت معناداری وجود دارد و در این میان، میزان همبستگی در پیاده‌راه تربیت بیشتر از پیاده راههای ولیعصر و ارک بوده است. در نهایت نتایج آزمون رگرسیون نشان داد که از نظر میزان معناداری، به ترتیب متغیرهای درختکاری و گل‌کاری، بهداشت محیط، موجودات زنده، آب، شهرسازی و اقلیم خرد شهری قرار دارند. با توجه به یافته‌های پژوهش پیشنهادهای کاربردی پژوهش با محوریت درختکاری و گل‌کاری بهمنظور تقویت زیبایی‌شناختی و تقویت بهداشت محیط به منظور رعایت بهداشت پیاده‌راه‌ها ارائه گردید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
423 - بررسی تأثیر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در انرژیهای تجدیدپذیر ناپذیر بر تخریبات محیط زیست در کشورهای عضو سازمان همکارهای اقتصادی (OECD)
عبدالرحیم هاشمی دیزج زهرا فتوره چی حامد نجفیامروزه رشد و توسعه اقتصادی در همه کشورها با اینکه اهداف مثبت و سازندهای نمایان میشود، اما دارای اثرات منفی بر دیگر بخش‌ها و حوزه‌ها از جمله محیطزیست میباشد. در سالهای گذشته موضوعی که توجه زیادی را به خود معطوف کرده است، بحث اثرات جانبی منفی جهانی‌سازی و آزادسازی تج أکثرامروزه رشد و توسعه اقتصادی در همه کشورها با اینکه اهداف مثبت و سازندهای نمایان میشود، اما دارای اثرات منفی بر دیگر بخش‌ها و حوزه‌ها از جمله محیطزیست میباشد. در سالهای گذشته موضوعی که توجه زیادی را به خود معطوف کرده است، بحث اثرات جانبی منفی جهانی‌سازی و آزادسازی تجاری و تأثیرات آن بر تخریب محیطزیست است که ارائه و کشف فرضیه پناهگاه آلودگی، نقش بزرگ تجارت و آزادسازی تجاری در انتقال آلاینده‌ها و به‌تبع آن تخریبات محیطزیست را آشکارتر ساخته است. از طرفی تقاضای انرژی و توسعه اقتصادی به دلیل نیاز به برآورده کردن نیازهای اساسی انسانی و بهره‌وری در حال افزایش است. بااین‌حال، تلاش برای پاسخگویی به تقاضای جهانی انرژی منجر به استفاده از منابع انرژی غیردوستانه زیستمحیطی شده است که بر تخریب محیطزیست اثرگذار بوده است. هدف از این پژوهش بررسی تأثیر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در انرژیهای تجدیدپذیر و ناپذیر بر تخریبات محیط زیست با بررسی فرضیه پناهگاه آلودگی در کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی در طی سالهای 1990-2019 است. به این منظور از آزمون PMG ARDL برای بدست آوردن روابط بلندمدت و کوتاه‌مدت بین متغیرهای پژوهش و همچنین آزمون علیت گرنجر برای بررسی رابطه علیت بین متغیرها با استفاده از دادههای ترکیبی استفاده شده است. افزایش سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در بخش انرژیهای تجدیدناپذیر و رشد اقتصادی همراه با میزان تحصیلات و اندازه جمعیت، از فرضیه پناهگاه آلودگی حمایت میکند اما سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در بخش انرژیهای تجدیدپذیر در کشورهای عضو سازمان همکاری‌های اقتصادی فرضیه هاله آلودگی را رد نمود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
424 - تحلیل کیفیت فضای سبز شهرستان کرج با استفاده از شاخص اکولوژیکی سنجش از دور (RSEI)
نارنین ناصری میلاد حسین زاده نیری رئوف مصطفی زادهافزایش فعالیتهای انسانی باعث ایجاد اختلال در اکوسیستم‌ها و محیط زیست انسان در مقیاس‌های مختلف شده است. تکنیک‌های سنجش از دور برای تعیین کمیت و تشخیص تغییرات اکولوژیکی موثر تشخیص داده شده اند و میتواند به‌عنوان یک جایگزین برای پایش تغییرات مکانی در شرایط اکولوژیکی محیط أکثرافزایش فعالیتهای انسانی باعث ایجاد اختلال در اکوسیستم‌ها و محیط زیست انسان در مقیاس‌های مختلف شده است. تکنیک‌های سنجش از دور برای تعیین کمیت و تشخیص تغییرات اکولوژیکی موثر تشخیص داده شده اند و میتواند به‌عنوان یک جایگزین برای پایش تغییرات مکانی در شرایط اکولوژیکی محیط مطرح باشد. امروزه استفاده از دادههای سنجش از دور برای مطالعات مرتبط با کیفیت محیط زیست شهری نیز افزایش یافته است. در این پژوهش کیفیت اکولوژیکی محیط زیست شهرستان کرج با استفاده از تصاویر سری لندست در سالهای 2010 و 2020 با استفاده از تحلیل مؤلفه‌های اصلی درجه سبز، رطوبت، خشکی و گرما برای تعیین چهار شاخص اکولوژیکی سنجش‌ازدور ارزیابی و تجزیه و تحلیل شد. شاخصهای اکولوژیکی سنجش از دوری مورد استفاده در استخراج کیفیت محیط زیست شامل شامل LST، NDVI، NDBI و WET است. نتایج نشان داد که کیفیت محیط زیست شهرستان کرج از سال 2010 تا 2022 به طور کلی سیر نزولی داشته و میانگین RSEI از 59/0 25/0 کاهش یافته است که نشان از تخریب محیط زیست این شهرستان باتوجه به گسترده شدن بخش های مسکونی آن دارد. تغییرات محیط زیست در منطقه مورد مطالعه ارتباط تنگاتنگی با فعالیتهای انسانی در قالب گسترش مکانی مناطق مسکونی و توسعه دارد که ناشی از مهاجرپذیری منطقه مورد مطالعه و مجاورت آن با شهر تهران است. شاخص مورد استفاده در پژوهش حاضر میتواند به طور مناسبی تغییرات مکانی کیفیت محیط زیست را از ابعاد مختلف منعکس نماید و یک روش موثر برای ارزیابی جامع کیفیت محیط زیست و شرایط اکولوژیکی در محیطهای شهری است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
425 - تحلیل اثر تغییر اقلیم بر کیفیت زیستگاههای طبیعی (مطالعه موردی: کوهستان سهند)
علی اصغر آزاد منوچهر فرج زاده اصل رضا برنابانک جهانی شاخصهای توسعه جهان را در مورد برخی از شاخصهای کلان محیطزیستی منتشر میکند که تحولات این شاخص‌ها ملاک تحولات و روند‌‌های محیطزیستی در خصوص حفاظت از محیط زیست قرار میگیرد. این شاخص‌ها شامل مساحت مراتع، درصد اراضی کشاورزی، میزان افت سالانه آبهای شیرین أکثربانک جهانی شاخصهای توسعه جهان را در مورد برخی از شاخصهای کلان محیطزیستی منتشر میکند که تحولات این شاخص‌ها ملاک تحولات و روند‌‌های محیطزیستی در خصوص حفاظت از محیط زیست قرار میگیرد. این شاخص‌ها شامل مساحت مراتع، درصد اراضی کشاورزی، میزان افت سالانه آبهای شیرین، بهبود منابع آب، بهبود سیستمهای بهداشتی دفع فاضلاب در نواحی شهری، سرانه استفاده از انرژی، سرانه انتشار دی‌اکسیدکربن و سرانه مصرف انرژی الکتریکی بوده و شاخص پایداری محیطزیست (ESI) توانایی کشورها برای حفاظت از محیطزیست طی چند دهه آینده را می‌‌سنجد. اهداف اصلی این مطالعه شناخت وضعیت موجود محیط زیست از جمله ویژگی های اقلیمی، تنوع زیستی بود تا با سناریوسازی و مقایسه وضعیت محیط زیست، اثرات تغییرات اقلیمی بر محیط زیست با استفاده از تکنولوژی نوین از جمله بهره گیری از توان تکنولوژی علم سنجش از دور، GIS و نرم افزار INVEST مورد بررسی قرار گیرد. برای انجام این مطالعه از داده های ایستگاه های سینوپتیک و تصاویر ماهواره ای لندست 7 استفاده گردید. نتایج این مطالعه نشان می دهد که منطقه حفاظت شده کوهستان سهند به عنوان یک زیستگاه خشکی کوهستانی به دلیل نوع سنگ شناسی، توپوگرافیکی، اقلیم و پوشش گیاهی، دارای ویزگی های خاص اکولوژیکی است که نظر به دامنه تغییرات عوامل اقلیمی در طول سنوات مورد بررسی و همچنین در طول فصول، سالها و ماهها اثرهای متفاوتی بر رشد پوشش گیاهی، تغذیه آبهای زیر زمینی و تنظیم جریان آبهای سطحی و همچنین کاربری اراضی داشته است لذا تغییر اقلیم و افزایش دما نه تنها در میزان بارندگی، نوع بارندگی، میزان نفوذ آب سطحی به آبهای سطحی و افزایش سیل خیزی منطقه و فرسایش تاثیر منفی گذاشته، بلکه زمینه را برای تخریب بیشتر توسط عوامل انسانی فراهم نموده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
426 - بررسی چگونگی ارتقاء امنیت در فضاهای فرسوده منطقه ده تهران با تاکید بر محیط زیست پایدار شهری با رویکرد C.P.T.E.D
رسا صفایی نمین اردلان باقر خجسته سیدمحمدرضا شهابی رسول صفایی نمینامروزه بافت های فرسوده شهری منبع جرم و جنایت و ناامنی هستند و یکی از رویکرد هایی که برای کاهش خطرات موجود در این مکان ها به کار گرفته شده رویکرد CPTED می باشد. رویکرد CPTED (پیشگیری از جرائم با استفاده از طراحی محیطی) را می توان نوعی رویکرد هدفمند در جهت طراحی کارآمد و أکثرامروزه بافت های فرسوده شهری منبع جرم و جنایت و ناامنی هستند و یکی از رویکرد هایی که برای کاهش خطرات موجود در این مکان ها به کار گرفته شده رویکرد CPTED می باشد. رویکرد CPTED (پیشگیری از جرائم با استفاده از طراحی محیطی) را می توان نوعی رویکرد هدفمند در جهت طراحی کارآمد و هوشمندانه مولفه های محیطی با بکارگیری بهینه محیط مصنوع در کاهش جرائم دانست که بطور موثری در افزایش سرمایه اجتماعی، بهبود کیفیت زندگی و افزایش سرمایه اجتماعی، تاثیر بسزایی دارد. بر این اساس هدف از پژوهش حاضر بررسی چگونگی ارتقاء امنیت در فضاهای فرسوده با تاکید بر محیط زیست پایدار شهری با رویکرد C.P.T.E.D در منطقه ده تهران بوده است.پژوهش از نوع توصیفی و تحلیلی بوده و به شیوه ی کتابخانه ای و میدانی با استفاده از منابع اسنادی و spss انجام شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد به کارگیری رویکرد cpted در طراحی شهری و فضاهای عمومی شهری موجبات افزایش امنیت اجتماعی در این فضاها را موجب شده و به تبع آن زمینه ارتقاء کیفیت زندگی را نیز در این فضاها برای ساکنان خود به ارمغان خواهد آورد. به این دلیل که احساس امنیت به عنوان امری ذهنی تحت تأثیر عوامل مختلف اجتماعی و روانی است. روش تحقیق: پژوهش از نوع توصیفی و تحلیلی بوده و به شیوه ی کتابخانه ای و میدانی با استفاده از منابع اسنادی و spss انجام شده است. جامعه آماری و محدوده مورد مطالعه نیز منطقه ده تهران می باشد. نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان می دهد به کارگیری رویکرد cpted در طراحی شهری و فضاهای عمومی شهری موجبات افزایش امنیت اجتماعی در این فضاها را موجب شده و به تبع آن زمینه ارتقاء کیفیت زندگی را نیز در این فضاها برای ساکنان خود به ارمغان خواهد آورد. به این دلیل که احساس امنیت به عنوان امری ذهنی تحت تأثیر عوامل مختلف اجتماعی و روانی است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
427 - بررسی خطرآفرینی درختان کاج ایرانی (Pinus eldarica Medw.) حاشیه خیابانها (مطالعه موردی: شهرستان بابل)
محمدرضا پورمجیدیان حامد آقاجانی اصغر فلاح مازیار حیدریخیابان مشخصه مهم حیطه عمومی است و درختان خیابانی نوعی پایش جنگل شهری را نشان می دهند. فضای سبز شهری به دلیل ارزش های زیست محیطی از مشخصه های مهم هر شهر است، بطوریکه اولین قدم برای برنامه ریزی و مدیریت فضای سبز شهری، دانستن اطلاعاتی در مورد درختان خیابانی اولین قدم برای أکثرخیابان مشخصه مهم حیطه عمومی است و درختان خیابانی نوعی پایش جنگل شهری را نشان می دهند. فضای سبز شهری به دلیل ارزش های زیست محیطی از مشخصه های مهم هر شهر است، بطوریکه اولین قدم برای برنامه ریزی و مدیریت فضای سبز شهری، دانستن اطلاعاتی در مورد درختان خیابانی اولین قدم برای مدیریت صحیح می باشد. با توجه به اتفاقات اخیر صورت گرفته خطر آفرینی درختان در شهرستان بابل، در این پژوهش میزان خطرآفرینی درختان کاج ایرانی (Pinus eldarica Medw.)در دو سمت خیابان در بخشی از خیابان فلسطین تا دانشکده علوم پزشکی و مسیر دوم از چهارراه فرهنگ تا میدان قاضی کتی شهرستان بابل با روش آماربرداری صددرصد و با استفاده از معیارهای خطر آفرینی مورد مطالعه قرار گرفت. در مجموع 120 اصله درخت اندازه گیری شد و پس از تجزیه و تحلیل داده ها، سهم هر یک از معیارهای خطرآفرین در آنها مشخص و طبقه بندی میزان خطرات انجام پذیرفت. نتایج نشان داد که دو معیار شاخه و سرشاخه های خشکیده و مشکلات ریشه (به ترتیب با 75 و 65 درصد از تعداد کل درختان) بیشترین سهم را در خطرآفرینی درختان کاج دارند در حالی که معیار شاخه دهی نامناسب کم اهمیت ترین عامل است. وزن دهی معیارهای خطرآفرین نشان داد که 12 درخت (10 درصد کل درختان) در طبقة بسیار خطرناک قرار دارند و باید قطع شوند. در مورد سایر درختان نیز باید اقدامات اصلاحی از جمله هرس تاج انجام شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
428 - بررسی تاثیر جذب آلومینیوم بر ویژگیهای فیزیولوژیکی جلبک سبزChlorella vulgaris از شالیزارهای استان گلستان
نوشین شیخ الاسلامی آرین ساطعی شادمان شکروییکی از مهمترین مسائل دنیای امروز، آلودگی محیط زیست به فلزات سنگین سمی و خطرناک میباشد. در سالهای اخیر تحقیقات در زمینه جذب فیزیکوشیمیایی فلزات سنگین توسط ریز جلبک‌ها مورد توجه قرار گرفته است. لذا در این تحقیق قابلیت جذب بیولوژیکی، رشد، وضعیت رنگیزه‌ای و برون ریزش آمون أکثریکی از مهمترین مسائل دنیای امروز، آلودگی محیط زیست به فلزات سنگین سمی و خطرناک میباشد. در سالهای اخیر تحقیقات در زمینه جذب فیزیکوشیمیایی فلزات سنگین توسط ریز جلبک‌ها مورد توجه قرار گرفته است. لذا در این تحقیق قابلیت جذب بیولوژیکی، رشد، وضعیت رنگیزه‌ای و برون ریزش آمونیوم در جلبک سبز Chlorella vulgaris که از شالیزارهای استان گلستان جمعآوری گردیده، تحت تأثیر آلومینیوم 300 میکرومولار و در محیطهای مختلف نیتروژن معدنی (نیترات و آمونیوم) با غلظت 17 میلی‌مولار مورد بررسی قرار گرفت. در هر تیمار شرایط نوری 2 میکرومول کوانتا بر مترمربع بر ثانیه به‌صورت مستمر و 2/7 pH اعمال گردید. نتایج نشان داد که بر اساس اثر نوع تغذیه نیتروژنه، تیمار نیتراتی موجب افزایش جذب آلومینیوم و همچنین افزایش سنتز رنگدانه‌ها گشت. همچنین با توجه به تأثیر آلومینیوم در محیطهای نیتروژن معدنی، آلومینیوم به کار رفته در محیط آمونیوم و نیترات سبب افزایش معنی‌دار رشد، برون ریزش آمونیوم وpH محیط کشت در مقایسه با محیطهای فاقد آن شد. بنابراین به نظر میرسد که Chlorella vulgaris حتی در محیطهای آلوده به آلومینیوم، قابلیت استفاده به‌عنوان یک حاصلخیزکننده خاک و کود بیولوژیک را داشته باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
429 - امکان سنجی اقتصادی و زیستمحیطی استفاده از انرژی خورشیدی در تأمین آب گرم مصرفی ساختمان‌های مسکونی (مطالعه موردی: شهر تهران)
حسین یوسفی سهیل رومی یونس نوراللهیبه کارگیری انرژی های نو و تجدید پذیر بویژه انرژی خورشید، این منبع لایزال الهی به دلیل دریافت آسانتر و در دسترس بودن آن، در طی سال های اخیر بیشتر مورد توجه دانشمندان و دانشجویان مرتبط با رشته های انرژی قرار گرفته است. روش های گوناگونی برای استفاده از این انرژی پاک و لایز أکثربه کارگیری انرژی های نو و تجدید پذیر بویژه انرژی خورشید، این منبع لایزال الهی به دلیل دریافت آسانتر و در دسترس بودن آن، در طی سال های اخیر بیشتر مورد توجه دانشمندان و دانشجویان مرتبط با رشته های انرژی قرار گرفته است. روش های گوناگونی برای استفاده از این انرژی پاک و لایزال الهی وجود دارد، اما گرم کردن آب با استفاده از آبگرمکن های خورشیدی، آسان ترین و اقتصادی ترین روش موجود می باشد. در این تحقیق با در نظر گرفتن تورم و ارزش زمانی سرمایه، بررسی های اقتصادی برای دوره بازگشت سرمایه جایگزینی آبگرمکن های خورشیدی به جای انواع گازی آن در ساختمان های مسکونی شهر تهران صورت گرفته است. در ابتدا تحلیل اقتصادی با در نظرگرفتن پرداخت همه هزینه های جایگزینی توسط ساکنان در یک ساختمان مسکونی بررسی گردید. سپس اجرای طرح جایگزینی آبگرمکن های خورشیدی توسط دولت از طریق یارانه وزارت نیرو محاسبه شد. پس از بررسی استراتژی های مختلف جایگزینی آبگرمکن های خورشیدی به جای آبگرمکن های گازی موجود و با توجه به اهمیت بحث های اقتصادی و محیط زیستی، جایگزینی آبگرمکن ها توسط شهروندان به دلیل مسائل مالی و طولانی بودن دوران بازگشت سرمایه (2/11 سال)، در عمل غیرممکن است. از سوی دیگر با توجه به کاهش تولید آلاینده های هوا و همچنین گازهای گلخانه ای (به ویژه CO2 به میزان7/2 میلیون تن در سال) و توانایی صادرات گاز صرفه جویی شده به کشور های همسایه، استراتژی پرداخت هزینه های اولیه توسط وزارت نیرودارای بازگشت سرمایه بسیار منطقی تری(تقریبا 2 سال) می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
430 - راهبرد بهینه پایدارسازی محیط زیست شهری محمودآباد (با بهره گیری از مدل SWOT و ماتریس QSPM)
مرتضی حیدری حسن اسماعیل زاده رضا کانونی کیومرث یارمرادیتحولات اخیر در رشد و توسعه شهرنشینی و به تبع آن رشد و توسعه کالبدی شهرها مسائلی را در فضای شهر به وجود آورده که نه تنها ساکنین آن، بلکه تمام محیط زیست در معرض عوارض ناشی از آن را، مورد تهدید قرار داده است. با توجه به اینکه بیشترین رشد جمعیت شهری آینده جهان در کشورهای در أکثرتحولات اخیر در رشد و توسعه شهرنشینی و به تبع آن رشد و توسعه کالبدی شهرها مسائلی را در فضای شهر به وجود آورده که نه تنها ساکنین آن، بلکه تمام محیط زیست در معرض عوارض ناشی از آن را، مورد تهدید قرار داده است. با توجه به اینکه بیشترین رشد جمعیت شهری آینده جهان در کشورهای در حال توسعه خواهد بود، دغدغه بیشتری برای نیل به توسعه پایدار در این کشورها وجود دارد. شهر محمودآباد به عنوان یکی از شهرهای ساحلی استان مازندران با مشکلات محیط زیستی بسیاری از جمله برداشت غیرمجاز شن و ماسه، وجود جوی های روباز و متعفن و ورود پسابهای منازل به آنها، وجود حیوانات موذی در کانال و جوی بزرگ شهری و غیره مواجه است. با این ضرورت، این تحقیق، پایداری محیط زیست شهر محمودآباد را مورد بررسی قرار داده است. روش تحقیق مبتنی بر روش توصیفی- تحلیلی بوده و در تحلیل داده ها از مدل SWOT و ماتریس QSPM استفاده شده است. پرسشنامه ها توسط سه گروه شهروندان محلی، مسئولین سازمان های مرتبط با محیط زیست و متخصصین مربوطه تکمیل گردید. حجم نمونه نیز برابر با 114 نفر سرپرست خانوار (شهروندان)، و 40 نفر از مسئولین و متخصصین می باشد. یافته های تحقیق نشان می دهد که راهبردهای تهیه طرحهای مکانیابی صحیح صنایع توسط متخصصین امر، افزایش تجهیزات و امکانات مدیریت شهری در جمع آوری پسماندها و جلوگیری از ایجاد آلودگی های محیطی، ایجاد سیستم مدیریت یکپارچه شهری برای ایجاد و تکمیل پروژه های کانال کشی، تعریض کانالها و جوی های خیابان و اتمام پروژه های نیمه تمام عمرانی از طریق درآمد حاصل از گردشگری در شهر، حاصل از فرآیند برنامه ریزی راهبردهای کمی، به عنوان اولویت دارترین راهبردها جهت پایداری محیط زیست شهری محمودآباد می باشند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
431 - سنجش تاب آوری زیست محیطی در سطح محلات منطقه چھارده شھر تھران
هوشنگ هندی ناصر اقبالی رحیم سرور زهرا پیشگاهی فردامروزه مسائل زیست محیطی به یکی از مهمترین چالشهای برنامه‌ریزان شهری تبدیل شده است و توسعه لجام گسیخته شهری بر پیچیدگی آن افزوده است. برنامه‌ریزی با رویکرد تاب‌آوری میتواند در تمامی ابعاد، ظرفیتهای لازم برای مقابله با آینده آشفته را ایجاد نماید. هدف این مطالعه، ارزیاب أکثرامروزه مسائل زیست محیطی به یکی از مهمترین چالشهای برنامه‌ریزان شهری تبدیل شده است و توسعه لجام گسیخته شهری بر پیچیدگی آن افزوده است. برنامه‌ریزی با رویکرد تاب‌آوری میتواند در تمامی ابعاد، ظرفیتهای لازم برای مقابله با آینده آشفته را ایجاد نماید. هدف این مطالعه، ارزیابی تاب‌آوری زیست محیطی محلات منطقه چهارده شهر تهران میباشد. در اصل 23 محله با انتخاب 5 شاخص زیست محیطی مورد بررسی قرار گرفته است. پنج شاخص مذکور توسط 30 نفر از خبرگان برنامه‌ریزی شهری از طریق تحلیل سلسله مراتبی AHP رتبه‌بندی و سپس تحلیل رابطه خاکستری وضعیت و جایگاه محلات منطقه 14 را در هر شاخص مشخص نمود. در نهایت خط نرمال 0.714 به عنوان امتیاز نهایی در کلیه شاخص‌ها ترسیم گردید که نشان میدهد 12 محله، از تاب‌آوری پایینی برخوردارند. با توجه به نتایج بدست آمده هرچه به سوی محلات غربی و جنوب غربی حرکت می‌کنیم، از میزان تاب‌آوری زیست محیطی کاسته میشود. این موضوع کاملاً با بافت فرسوده و تراکم جمعیتی منطقه هماهنگ است. بنابراین لازم است برنامه‌ریزان شهری بیش از اینکه بر توسعه فیزیکی تأکید نمایند، پیامدها و هزینه‌های زیست محیطی آن را درک نمایند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
432 - تبیین عوامل مؤثر بر هوش اخلاقی اسلامی و تأثیر آن بر بی‌تفاوتی سازمانی کارکنان اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی
لاله معصومیان داود کاوه یاسر سالاری سمانه مهدی زاده مهدی محمد باقریهدف پژوهش حاضر شناسایی و تبیین عوامل مؤثر بر هوش اخلاقی اسلامی و تأثیر آن بر بی‌تفاوتی سازمانی کارکنان اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی میباشد.در فرآیند انجام این پژوهش از روش کیفی و کمی استفاده شده است. در چارچوب روش کیفی، پس از انجام مصاحبه دلفی با کارشناسان، برخ أکثرهدف پژوهش حاضر شناسایی و تبیین عوامل مؤثر بر هوش اخلاقی اسلامی و تأثیر آن بر بی‌تفاوتی سازمانی کارکنان اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی میباشد.در فرآیند انجام این پژوهش از روش کیفی و کمی استفاده شده است. در چارچوب روش کیفی، پس از انجام مصاحبه دلفی با کارشناسان، برخی از مهمترین شاخصهای مرتبط با هوش اخلاقی اسلامی و عوامل مؤثر بر آن و بی‌تفاوتی سازمانی در اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی شناسایی گردید. پس از طراحی مدل مفهومی بر اساس شاخصهای مورد نظر، فرآیند کمّی در قالب روش پیمایشی آغاز گردید. جامعه آماری در بخش کمی، تمامی کارکنان اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی، به تعداد حدود 450 نفر میباشند که 207 نفر از آنان به صورت نمونهگیری تصادفی ساده انتخاب گردیدند. ابزار تحقیق، پرسشنامههای محققساخته میباشد که با استفاده از اعتبار محتوا به روش اعتبار صوری، تعیین اعتبار و با استفاده از همسانی درونی به روش آلفا کرونباخ تعیین پایایی گردیدند. روش تحلیل دادهها مدل معادله ساختاری و با استفاده از نرمافزار مدلسازی Amos 23 بود.یافته‌های پژوهش نشان داد، متغیر هوش اخلاقی اسلامی با ضریب 62/0- بر بی‌تفاوتی سازمانی کارکنان اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی تأثیر معنادار دارد. همچنین متغیر عوامل درونی (فطری) با ضریب 82/0 و متغیر عوامل بیرونی (تربیتی) با ضریب 07/0- بر هوش اخلاقی اسلامی تأثیر دارند. نتیجه اینکه مدل طراحی‌شده، بهترین مدل اثربخش برای بررسی عوامل مؤثر بر هوش اخلاقی اسلامی و تأثیر آن بر بی‌تفاوتی سازمانی کارکنان اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی میباشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
433 - شناسایی عوامل موثر در درگیری مشتری بر قصد خرید محصولات سازگار با محیط زیست در صنعت مد و لباس پایدار
مریم غیاث ابادی فراهانی مهدی روح الامینی پیمان غفاری اشتیانی شهربانو قلی پور فریدونیصنعت مد یکی از تاثیرگذارترین صنعت ها بر محیط زیست است. به نظر می رسد که این یک صنعت بسیار مصرف کننده با نرخ بازیافت نسبتاً پایین است. از طرفی سبک زندگی سبز به عنوان یکی از سبک‌های زندگی مدرن و دغدغه بسیاری از مصرف‌کنندگان، بخش مهمی از فعالیتهای بازاریابان را به خود اخت أکثرصنعت مد یکی از تاثیرگذارترین صنعت ها بر محیط زیست است. به نظر می رسد که این یک صنعت بسیار مصرف کننده با نرخ بازیافت نسبتاً پایین است. از طرفی سبک زندگی سبز به عنوان یکی از سبک‌های زندگی مدرن و دغدغه بسیاری از مصرف‌کنندگان، بخش مهمی از فعالیتهای بازاریابان را به خود اختصاص داده است. لذا هدف از انجام این پژوهش شناسایی عوامل موثر در درگیری مشتری بر قصد خرید محصولات سازگار با محیط زیست در صنعت مد و لباس پایدار است. این پژوهش از نظر روش پیمایشی و در حیطه تحقیقات کاربردی است. جامعه آماری این پژوهش، مشتریان چرم مشهد در نمایندگی‌های شهر مازندران است، که به روش نمونه گیری تصادفی ساده مشتریان انتخاب شده است. ابزار جمعآوری دادهها، پرسشنامه‌ای با 22 سوال بود که روایی صوری آن با استفاده از نظر خبرگان، روایی سازۀ آن با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی و در نهایت، پایایی آن با استفاده از فرمول آلفای کرونباخ تایید شد. تحلیل دادهها با کمک آزمون معادلات ساختاری و با استفاده از نرمافزارهای SPSS22 و لیزرل انجام شد. نتایج در پایان حاکی از آن است که متغیرهای آگاهی مد، ریسک ادراک شده و ارزش پایدار تاثیر معناداری بر درگیری مشتری دارد؛ همچنین درگیری مشتری تاثیر معناداری بر قصد خرید محصولات سازگار با محیط زیست در صنعت مد و لباس پایدار در بین مشتریان چرم مشهد دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
434 - بررسی ارتباط عملکرد زیست محیطی شهرداری شاهرود با رفتار شهرومندی محیط زیستی شهروندان
جواد وفایی احسان کریمییکی از مهمترین موضوعات سال های اخیر مسائل زیست محیطی پیرموان زندگی شهروندان در محیط شهری بوده است. شهرداری ها به عنوان یکی از ارکان مهم در حفظ محیط زیست شهری شناخته می شود که عملکرد زیست محیطی شهرداری ها نقش مهمی در حفظ محیط زیست شهرها دارد. بنابراین می توان انتظار داشت أکثریکی از مهمترین موضوعات سال های اخیر مسائل زیست محیطی پیرموان زندگی شهروندان در محیط شهری بوده است. شهرداری ها به عنوان یکی از ارکان مهم در حفظ محیط زیست شهری شناخته می شود که عملکرد زیست محیطی شهرداری ها نقش مهمی در حفظ محیط زیست شهرها دارد. بنابراین می توان انتظار داشت عملکرد مناسب شهرداری ها در این حیطه منجر به توجه بیشتر شهروندان به محیط زیست شهری خواهد شد. از این رو تحقیق حاضر با هدف بررسی رابطه عملکرد زیست محیطی شهرداری شاهرود با رفتارهای شهروندی محیط زیستی شهروندان شهر شاهرود انجام شد. به منظور جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. جامعه آماری شهر شاهرود بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش معادلات ساختاری صورت گرفت که نتایج نشان داد از دیدگاه شهروندان عملکرد زیست محیطی شهرداری شاهرود در وضعیت مناسبی قرار دارد. همچنین ارتباط مثبت و معنی داری بین عملکرد زیست محیطی شهرداری با رفتارهای شهروندی محیط زیستی شهروندان مشاهده شد. با توجه به نتایج بدست آمده انتظار بر این است در جهت حفظ و توسعه پایدار شهرها و همچنین توجه به ساکنین شهر، وضعیت زیست محیط شهری در توسط شهرداری شاهرود با جدیت بیشتری ادامه پیدا کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
435 - موانع و چالشهای خط مشی سبز در صنعت حمل و نقل هوایی
علی چنگیزی حسن گیوریان غلامرضا هاشم زاده خوراسگانیامروزه توجه بسیاری به خط‌مشی‌ها سبز با هدف کاهش تاثیرات صنعت حمل و نقل هوایی بر محیط زیست شده است. هدف این پژوهش شناسایی و رتبه بندی موانع و چالشهای خط مشی سبز در صنعت حمل و نقل هوایی است. این پژوهش از نوع کاربردی و از نظر هدف توصیفی است که با رویکرد آمیخته انجام شده ا أکثرامروزه توجه بسیاری به خط‌مشی‌ها سبز با هدف کاهش تاثیرات صنعت حمل و نقل هوایی بر محیط زیست شده است. هدف این پژوهش شناسایی و رتبه بندی موانع و چالشهای خط مشی سبز در صنعت حمل و نقل هوایی است. این پژوهش از نوع کاربردی و از نظر هدف توصیفی است که با رویکرد آمیخته انجام شده است. در بخش کیفی ضمن مصاحبه نیمه ساختار یافته با 14 نفر از متخصصین که با روش نمونهگیری هدفند انتخاب شده بودند، دادههای به دست آمده با روش تحلیل تم یا مضمون تحلیل شد. در گام بعدی پرسشنامه‌ای شامل 39 مانع و چالش به دست آمده از روش کیفی تهیه و بین خبرگانی که در مصاحبه شرکت کرده بودند توزیع شد. برای تائید عوامل از روش دلفی فازی و برای رتبه‌بندی از روش تاپسیس فازی استفاده شد. یافتهها نشان میدهد که موانع و چالشهای اجرای خط مشی سبز دارای سه معیار اصلی ساختاری، محتوایی و زمینهای و 39 معیار فرعی هستند. یافتهها نشان میدهد به ترتیب معیارهای عمر بالای ناوگان هوایی، قدیمی بودن فن آوری اکثر ناوگان هوایی، ماهیت آلوده کننده صنعت حمل و نقل هوایی، فقدان برنامه ریزی بلند مدت، اولویت اقتصاد بر محیط زیست از جمله مهمترین موانع و چالشهای مهم خط مشی‌های سبز هستند. . تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
436 - الزامات امنیت زیست محیطی در هزاره سوم با تاکید بر انسان، سازمان و اجتماع
علیرضا مزیدی غلامرضا طالقانیدر هزاره سوم مولفه ، امنیت دستخوش تغییرات مهمی شده است. انسان به عنوان رکن اصلی در سازمان ها فعال بوده و در جامعه نقش محوری را ایفا می کند. در هزاره سوم یکی از مسائل مهم چالش زیست محیطی می باشد. در این پژوهش با موضوع، انسان، سازمان و اجتماع به آن پرداخته شده است. همچنین أکثردر هزاره سوم مولفه ، امنیت دستخوش تغییرات مهمی شده است. انسان به عنوان رکن اصلی در سازمان ها فعال بوده و در جامعه نقش محوری را ایفا می کند. در هزاره سوم یکی از مسائل مهم چالش زیست محیطی می باشد. در این پژوهش با موضوع، انسان، سازمان و اجتماع به آن پرداخته شده است. همچنین چگونگی رابطه ی امنیت با مسئله زیست محیطی بررسی و تبیین گردید. پژوهش حاضر از نظر نوع توصیفی و تحلیلی و از نظر هدف بنیادی می باشد. شیوه جمع آوری اطلاعات هم به روش اسنادی و بااستفاده از روش تحلیل محتوا انجام گرفته است . تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
437 - اثرمعیارهای فیزیکی مدیریت محیط زیست برمدیریت کربن
صمد ایازیاین تحقیق با هدف بررسی رابطه بین معیارهای فیزیکی مدیریت محیط زیست و مدیریت کربن، در شهرک صنعتی شهرکرد در طی سال 1400 انجام گرفت. برای تحقق هدف و پاسخ به فرضیه تحقیق، با انجام آمار استنباطی، تحلیل استنباطی شامل همبستگی جزئی (تفکیکی) و رگرسیون لجستیک، وجود ارتباط بین معی أکثراین تحقیق با هدف بررسی رابطه بین معیارهای فیزیکی مدیریت محیط زیست و مدیریت کربن، در شهرک صنعتی شهرکرد در طی سال 1400 انجام گرفت. برای تحقق هدف و پاسخ به فرضیه تحقیق، با انجام آمار استنباطی، تحلیل استنباطی شامل همبستگی جزئی (تفکیکی) و رگرسیون لجستیک، وجود ارتباط بین معیارهای فیزیکی محیط زیست شامل مصرف آب ، مصرف برق و مصرف گاز شرکت های فعال در شهرک صنعتی شهر کرد و مدیریت کربن مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به اطلاعات دریافتی از سایت استانداری چهارمحال و بختیاری و بانک اطلاعات کارخانه های استان چهار محال وبختیاری، تعداد 8 شرکت فعال و بزرگ، جامعه آماری پژوهش حاضر را تشکیل دادند. داده های مورد نیاز تحقیق بصورت ترکیبی با استفاده از پرسشنامه استاندارد و میدانی کسب گردید. بر اساس نتایج تحقیق، فرضیه مبتنی بر وجود ارتباط بین کلیه معیارهای مدیریت محیط زیست و مدیریت کربن در شرکتهای مستقر در شهرک صنعتی شهرکرد تأیید شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
438 - مدلی برای تحلیل توانمندسازهای زنجیره تأمین سبز در صنعت خودرو ایران
حامد کیهان نازنین پیله وری مریم شعارصنعت خودروسازی به عنوان یکی از صنایع مولد در بسیاری از کشورها شناخته می شود و این صنعت همواره مورد توجه دولت های مختلف در سرتاسر جهان بوده است. همچنین امروزه مسائل زیست محیطی و مخاطراتی که پیش روی محیط پیرامونی انسانها قرار دارد نیز در مرکز توجهات بین المللی قرار گرفت أکثرصنعت خودروسازی به عنوان یکی از صنایع مولد در بسیاری از کشورها شناخته می شود و این صنعت همواره مورد توجه دولت های مختلف در سرتاسر جهان بوده است. همچنین امروزه مسائل زیست محیطی و مخاطراتی که پیش روی محیط پیرامونی انسانها قرار دارد نیز در مرکز توجهات بین المللی قرار گرفته است. صنعت خودروسازی به علت ماهیتی که دارد میتواند تأثیرات منفی فراوانی بر محیط زیست داشته باشد؛ به همین روی، تلاش‌های بسیاری به هدف کاهش این اثرات در حال اجرا شدن است. پژوهش حاضر با هدف ارائه یک مدل جهت تحلیل توانمندسازهای زنجیره تأمین سبز در صنعت خودرو ایران انجام شد. در این پژوهش از روش مدلسازی ساختاری – تفسیری جهت تعیین روابط بین توانمندسازها بهره گرفته شد. در پژوهش حاضر، شرکتهای فعال در حوزه تولید خودرو و قطعات خودرو به عنوان محل مطالعه انتخاب شدند. جامعه آماری این تحقیق از خبرگان عملیات زنجیره تأمین در شرکتهای خودروسازی تشکیل شده بود که بدین منظور تعداد 16 نفر از مدیران زنجیره تأمین شرکتهای مذکور به عنوان نمونه آماری در نظر گرفته شدند. جهت محاسبات و ارائه مدل در این پژوهش از نرم افزار متلب بهره گرفته شد. بر نتایج به دست آمده از مدل ارائه شده به روش مدلسازی ساختاری- تفسیری، در سطح اول مدل، مؤلفه‌های مسئولیت اجتماعی و زیست محیطی سازمان و تلاش برای بازیافت و استفاده مجدد قرار گرفتند. همچنین در سطح هفتم (آخر)، مؤلفه مدیریت ارتباط با تأمین کنندگان قرار گرفت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
439 - فناوری اطلاعات و ارتباطات و کیفیت محیط زیست (شواهدی از کشورهای سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه)
مریم طیاری محمود محمودزاده میرحسین موسویهدف این مقاله ارزیابی آثار فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) بر کیفیت محیط زیست (انتشار گازهای آلاینده، دی‌اکسید کربن و گازهای گلخانه‌ای) و ردپای اکولوژیکی (از سه منظر اثر فردی، روند ذخایر کشورها و نوع زمین) در کشورهای سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه با بهره‌گیری از ر أکثرهدف این مقاله ارزیابی آثار فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) بر کیفیت محیط زیست (انتشار گازهای آلاینده، دی‌اکسید کربن و گازهای گلخانه‌ای) و ردپای اکولوژیکی (از سه منظر اثر فردی، روند ذخایر کشورها و نوع زمین) در کشورهای سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه با بهره‌گیری از روش پانل دیتا در دوره زمانی 1992- 2018 است. نتایج نشان داد گسترش استفاده از فاوا در کشورهای یادشده، بر بهبود کیفیت محیط زیست اثر مثبت داشته و موجب کاهش انتشار گازهای دی‌اکسید کربن، گلخانه‌ای و اثر ردپای اکولولوژیکی شده است. افزون‌براین، پیامدهای فاوا بر کیفیت محیط زیست در بلندمدت بیش از کوتاه‌مدت بوده است؛ بنابراین، یافتهها آشکار کرد که اثر جانشینی فاوا (جایگزینی فعالیتهای آنلاین) نسبت به اثر درآمدی (افزایش فراغت حاصل از اثر جانشینی و افزایش تقاضای سفر) در کشورهای مورد مطالعه غالب بوده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
440 - تاثیر سیاستهای زیست محیطی بر ارزش افزوده بخش حمل و نقل
میرحسین موسوی قادر صفرزادهبخش حمل و نقل یکی از آلوده‌کننده‌ترین بخشهای اقتصادی است که دارای پیامدهای خارجی منفی زیادی میباشد. این بخش در ازای تولید آلایندگی‌های زیست محیطی هیچ قیمتی را پرداخت نمی‌کند در حالی که طبق قضیه پیگو هر آلوده‌گر باید هزینه‌های آلودگی خود را پرداخت کند. با توجه به این أکثربخش حمل و نقل یکی از آلوده‌کننده‌ترین بخشهای اقتصادی است که دارای پیامدهای خارجی منفی زیادی میباشد. این بخش در ازای تولید آلایندگی‌های زیست محیطی هیچ قیمتی را پرداخت نمی‌کند در حالی که طبق قضیه پیگو هر آلوده‌گر باید هزینه‌های آلودگی خود را پرداخت کند. با توجه به این مساله، هدف مقاله حاضر بررسی تأثیر سیاستهای زیست محیطی بر ارزش افزوده بخش حمل و نقل با استفاده از روش سری‌های زمانی ساختاری که از الگوریتم کالمن فیلتر استفاده میکند و دادههای سالانه طی دوره 1389-1357 است. از هزینه‌ی نهایی کاهش آلودگی (قیمت سایه‌ای) به عنوان متغیری برای بیان سیاستهای زیست محیطی استفاده شده است. این هزینه‌ها با استفاده از تابع مسافت و به کارگیری روش تحلیل مرزی تصادفی برآورد شده است. نتایج نشان میدهد که ضریب به دست آمده برای رشد قیمت سایه‌ای آلاینده‌ها برابر با 25/0- میباشد که نشان میدهد در کوتاه مدت بین رشد قیمت سایه‌ای آلاینده‌های زیست محیطی در بخش حمل و نقل و رشد ارزش افزوده این بخش رابطه معکوسی وجود دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
441 - بررسی نقش تأمین مالی سبز بر موفقیت مالی شرکت های خصوصی با نقش میانجی سرمایه گذاری سبز
شایان روحانی رادامروزه شرکت های خصوصی در بازار رقابتی و برای دستیابی به موفقیت مالی می بایست استانداردهای زیست محیطی لازم را در عرصه تولیدات خود رعایت کنند. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش تأمین مالی سبز بر موفقیت مالی شرکت های خصوصی با نقش میانجی سرمایه گذاری سبز انجام شده است. این مطالعه أکثرامروزه شرکت های خصوصی در بازار رقابتی و برای دستیابی به موفقیت مالی می بایست استانداردهای زیست محیطی لازم را در عرصه تولیدات خود رعایت کنند. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش تأمین مالی سبز بر موفقیت مالی شرکت های خصوصی با نقش میانجی سرمایه گذاری سبز انجام شده است. این مطالعه از لحاظ هدف کاربردی، از نوع توصیفی و با روش پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری در این مطالعه 198 نفر از کارکنان شرکت های خصوصی شیراز است که به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند. به منظور تحلیل داده ها، روش حداقل مربعات جزئی و نرم افزارSmart PLS2 مورد استفاده قرار گرفت. جهت سنجش روایی از روایی همگرا بهره گرفته شد و به منظور برازش پایایی، آلفای کرونباخ مورد استفاده قرار گرفت و ضریب آن برای تمام سازه های پژوهش بیشتر از 7/0 می باشد. نتایج به دست آمده، حاکی از آن است که تأمین مالی سبز تأثیر مثبت و معناداری بر موفقیت مالی شرکت های خصوصی دارد. همچنین تأثیر مثبت و معنادار تأمین مالی سبز برسرمایه گذاری سبز مورد تأیید قرار گرفت. در نهایت نتایج این پژوهش نشان داد سرمایه‌گذاری سبز نقش میانجیگری بین تأمین مالی سبز و موفقیت مالی شرکت های خصوصی ایفا می کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
442 - بررسی روشهای مدیریت و بازیافت زباله‌های روبه رشد الکترونیکی با تاکید بر فرآیندهای سازگار با محیط زیست
سامان مدنیان سید محمد علی زنجانیزباله های الکترونیکی (E-waste) شامل دستگاه های الکتریکی یا الکترونیکی منسوخ شده هستند. بازیافت زباله های الکترونیکی از نظر حفاظت از منابع و محیط زیست یک موضوع مهم است. در حال حاضر، سالانه نزدیک به 3/1 میلیارد تن زباله در سراسر جهان تولید می شود که انتظار می رود تا سا أکثرزباله های الکترونیکی (E-waste) شامل دستگاه های الکتریکی یا الکترونیکی منسوخ شده هستند. بازیافت زباله های الکترونیکی از نظر حفاظت از منابع و محیط زیست یک موضوع مهم است. در حال حاضر، سالانه نزدیک به 3/1 میلیارد تن زباله در سراسر جهان تولید می شود که انتظار می رود تا سال 2025 به 3/4 میلیارد تن در سال افزایش یابد. پیش بینی شده است که تولید زباله های الکتریکی از رایانه های قدیمی 500درصد طی یک دهه افزایش یابد و در سال 2020 در مقایسه با سال 2007، تلفن های همراه دور انداخته شده تقریباً 18 برابر بیشتر خواهد شد. شناخت و درک اجزای مختلف زباله های الکترونیکی به بازیافت مؤثرشان کمک می کند. تجهیزات الکترونیکی پیشرفته شامل تقریباً 60 عنصر مختلف شامل مواد با ارزش و خطرناک است. مهمترین اجزای ارزشمند زباله های الکتریکی، مدارهای چاپی (PCBs) هستند که به غیر از فلزات باارزش، حاوی مواد خطرناک بسیاری می باشند. برای جلوگیری از مسمومیت انسان و محیط زیست، تجزیه و تحلیل ویژگی ها و ترکیبات مواد مختلف در زباله های الکترونیکی و تعیین نحوه مدیریت مجدد آن ها از طریق فرآیندهای زیست محیطی سالم، امری ضروری به حساب می آید. در این مقاله، به طرح کلی مشکلات E-Wastelands شامل دسته بندی زباله های الکترونیکی، ترکیبات آن، مدیریت و فرآیندهای بازیافتی مختلف و سازگار با محیط زیست و توجه به استخراج فلزات با ارزش اشاره می شود. با وجود تلاش های بسیاری که برای توسعه فناوری بازیافت شده است؛ اما به دلیل پیچیدگی سامانه زباله های الکترونیکی، این فناوری همچنان دارای معایب بسیاری است. بنابراین در ادامه، درباره معایب هر فرآیند از نظر مشکلات فنی و درجه حفاظت از محیط زیست نیز بحث می شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
443 - عوامل فردی و نگرش زیست محیطی مشتریان در خرید محصولات دوستدار محیط زیست
یاسان اله پوراشرف عطا اسلامی ابوافضل فردوسیهدف این تحقیق بررسی رابطه بین عوامل فردی و تمایل به خرید محصولات دوستدار محیط زیست با توجه به نقش میانجی نگرش زیست محیطی مشتریان شرکت آرد کلاله در استان گلستان میباشد. بعبارت دقیق‌تر، هدف تحقیق این بود که چارچوبی برای بررسی تاثیر عوامل فردی مصرف کننده بر روی قصد رفتاری أکثرهدف این تحقیق بررسی رابطه بین عوامل فردی و تمایل به خرید محصولات دوستدار محیط زیست با توجه به نقش میانجی نگرش زیست محیطی مشتریان شرکت آرد کلاله در استان گلستان میباشد. بعبارت دقیق‌تر، هدف تحقیق این بود که چارچوبی برای بررسی تاثیر عوامل فردی مصرف کننده بر روی قصد رفتاری مصرف کنندگان محصولات دوستدار محیط زیست ارائه نماید. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش، توصیفی- پیمایشی میباشد. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه مشتریان شرکت آرد کلاله در استان گلستان تشکیل می‌دهند که تعداد آنها نامعین است و حجم نمونه تحقیق با استفاده از جدول کرجسی و مورگان 384 نفر بوده که به روش تصادفی ساده انتخاب شده است. جمع آوری دادهها در این پژوهش به روش میدانی و ابزار جمع آوری دادهها پرسشنامههای استاندارد بوده است. پایایی پرسشنامهها به روش آلفای کرونباخ تعیین و تایید گردیده است. برای بررسی و تحلیل فرضیه‌های تحقیق از روش معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزارلیزرل استفاده شده است. نتایج آزمون فرضیه‌های پژوهش نشان دهنده تایید تمام فرضیه‌ها و وجود رابطه مثبت و معنادار بین تمام متغیرهای تحقیق میباشد. بعبارت دیگر، نتایج آزمون فرضیه‌های پژوهش نشان داد که بین عوامل فردی مصرف‌کنندگان و تمایل آنها به خرید محصولات دوستدار محیط زیست با نقش میانجی نگرش زیست محیطی رابطه معنی‌داری وجود دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
444 - رابطه میزان استفاده از رسانههای جمعی (با تأکید بر تلویزیون) با ارتقای سطح سواد زیستمحیطی معلمان
سید محمد شبیری مهران فرج االهی الهام کوهی اقدم حسین میبودیپژوهش حاضر، با هدف بررسی رابطه میزان استفاده از رسانههای جمعی (با تأکید بر تلویزیون) با ارتقای سطح سواد زیستمحیطی معلمان مقطع راهنمایی درشهر تهران انجام گرفت. این پژوهش از لحاظ ماهیت و هدف از نوع کاربردی، و از لحاظ روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژو أکثرپژوهش حاضر، با هدف بررسی رابطه میزان استفاده از رسانههای جمعی (با تأکید بر تلویزیون) با ارتقای سطح سواد زیستمحیطی معلمان مقطع راهنمایی درشهر تهران انجام گرفت. این پژوهش از لحاظ ماهیت و هدف از نوع کاربردی، و از لحاظ روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش، شامل کلیه معلمان مقطع راهنمایی شهر تهران بوده که با توجه به حجم 9899 نفری جامعه پژوهش و با استفاده از فرمول کوکران، تعداد 370 نفر از آنان به‌عنوان نمونه، از مناطق 19 گانه شهر تهران و با استفاده از روش نمونهگیری خوشه‌ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری دادهها، پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی صوری و محتوایی پرسشنامه با بهره‌گیری از نظرات کارشناسان محیطزیست و آموزش و پرورش مورد تأیید قرارگرفت و پایایی پرسشنامه براساس ضریب آلفای کرونباخ 79/0 برآورد گردید. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از آمار توصیفی (فراوانی و درصد) و آمار استنباطی (آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه) و از طریق نرمافزار SPSS انجام شد. نتایج پژوهش به لحاظ آماری بیانگر آن بود که بین میزان تماشای رسانههای جمعی (با ﺗﺄکید بر تلویزیون) و سطح دانش، نگرش، رفتار و به‌طورکلی سطح سواد زیستمحیطی معلمان رابطه وجود دارد. همچنین، نتایج آزمون رگرسیون چندمتغیره نشان داد، با توجه به ضریب همبستگی چندگانه (809/0 =R)، شدت رابطه بین متغیرهای ملاک و متغیر پیش‌بین بسیار قوی و اثرگذار بوده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
445 - تأثیر آموزشهای شهروندی بر افزایش آگاهی شهروندی کودکان هشت‌ساله شهر اصفهان (با تأکید بر نرمافزارهای چندرسانهای)
بدری شاطالبی اکرم قپانچیپژوهش حاضر، با هدف سنجش تأثیر آموزشهای شهروندی بر افزایش آگاهی شهروندی کودکان هشت ساله شهر اصفهان (با تأکید بر نرمافزارهای چندرسانهای) به روش شبه تجربی در قالب طرح دو گروهی (آزمایش و کنترل) با پیش‌آزمون و پس‌آزمون انجام پذیرفته است. جامعه آماری تحقیق را کلیه دانش‌آم أکثرپژوهش حاضر، با هدف سنجش تأثیر آموزشهای شهروندی بر افزایش آگاهی شهروندی کودکان هشت ساله شهر اصفهان (با تأکید بر نرمافزارهای چندرسانهای) به روش شبه تجربی در قالب طرح دو گروهی (آزمایش و کنترل) با پیش‌آزمون و پس‌آزمون انجام پذیرفته است. جامعه آماری تحقیق را کلیه دانشآموزان پایه دوم دبستان‌های شهر اصفهان به تعداد 26572 نفر، تشکیل میدهد. که از این تعداد با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی خوشه‌ای، ابتدا دو مدرسه دخترانه و پسرانه انتخاب شد. سپس از بین کلاسهای دوم موجود در هر مدرسه دو کلاس در قالب یک گروه آزمایش و یک گروه گواه (جمعاً 78 نفر) انتخاب شدند. پس از اجرای پیش‌آزمون، دو گروه آزمایش (دختر و پسر) به مدت 5 هفته تحت آموزش با استفاده از مولتی مدیای آموزش فرهنگ شهروندی قرار گرفتند، سپس از هر دو گروه کنترل و آزمایش پس‌آزمون به‌عمل آمد. ابزارگردآوری اطلاعات، آزمون محققساخته ترکیبی در 5 حیطه هویت ملی، آموزه‌های دینی و مذهبی، آشنایی با قانون و مقررات، رفتار و روابط اجتماعی و حفظ محیط زیست بوده است که روایی آن تأیید شد و پایایی آن با استفاده از روش دو نیمه‌سازی، معادل 85/0 برآورد گردید. یافته‌های پژوهش نشان داد، بین نمرات پیش‌آزمون و پس‌آزمون شرکت‌کنندگان در کلیه ابعاد، آموزش تفاوت وجود دارد. همچنین، نتایج حاکی از آن بود که تأثیر آموزشهای شهروندی مبتنی بر نرمافزار چندرسانهای برگروه پسران بیشتر از دختران بوده است، این آموزش‌ها بیشترین تأثیر را در بعد حفظ محیط زیست وکم‌ترین تأثیر را در بعد آموزه‌های دینی و مذهبی داشته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
446 - اثربخشی وبلاگ نویسی به عنوان یک فعالیت کمک آموزشی در آموزش محیط زیست
مریم لاریجانی سحر رشیدی حسین میبودیپژوهش حاضر، با هدف سنجش اثربخشی بهره‌گیری از وبلاگ به‌عنوان یک فعالیت کمک آموزشی برای آموزش محیط زیست به دانشآموزان دبیرستانی انجام شد. روش تحقیق در این پژوهش شبه تجربی از نوع پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بوده است. جامعه آماری کلیه دانشآموزان دبیرستانی شهر رامهر أکثرپژوهش حاضر، با هدف سنجش اثربخشی بهره‌گیری از وبلاگ به‌عنوان یک فعالیت کمک آموزشی برای آموزش محیط زیست به دانشآموزان دبیرستانی انجام شد. روش تحقیق در این پژوهش شبه تجربی از نوع پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بوده است. جامعه آماری کلیه دانشآموزان دبیرستانی شهر رامهرمز میباشد. حجم نمونه آماری، به کمک جدول تعیین حجم نمونه کرجسی و مورگان، 88 نفر تعیین شد. با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی طبقهای، دانشآموزان در 4 گروه دختران و پسران (2 گروه مداخله و 2 گروه شاهد، هر کدام 22 نفر) قرار گرفتند. ابزار جمعآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته میباشد. دادهها به کمک آمار توصیفی و استنباطی تجزیه و تحلیل گردید. نتایج به‌دست آمده از مقایسه دو گروه آزمایش و کنترل، حاکی از وجود تفاوت معنی‌دار برای دانش شناختی، نگرش و رفتار محیط زیستی میباشد و در نتیجه در سواد محیط زیستی گروه کنترل و آزمایش تفاوت معنی‌داری وجود دارد. همچنین، نتایج آموزش در گروه پسران در مقایسه با گروه دختران دارای تفاوت معنی‌داری بوده است و اثربخشی به نفع گروه پسران بود. نتایج نشان از اثربخشی وبلاگ نویسی به عنوان یک فعالیت کمک آموزشی برای آموزش محیط زیست به گروه مورد آزمایش میباشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
447 - ارائه مدل آموزش الکترونیکی در ادارات کل محیط زیست شمال شرق کشور
حمیدرضا سوداگر نگین جباری کیومرث نیازآذریهدف تحقیق حاضر طراحی مدل آموزش الکترونیکی در ادارات کل محیط زیست شمال شرق کشور بود. روش تحقیق آمیخته با رویکرد کیفی و کمی بود. بخش کمی تمامی 132 نفر کارکنان ادارات کل محیط زیست شمال شرق کشور با بهره‌گیری از روش تمام شماری انتخاب شدند. در بخش کیفی 20 نفر جهت انجام مصاحبه أکثرهدف تحقیق حاضر طراحی مدل آموزش الکترونیکی در ادارات کل محیط زیست شمال شرق کشور بود. روش تحقیق آمیخته با رویکرد کیفی و کمی بود. بخش کمی تمامی 132 نفر کارکنان ادارات کل محیط زیست شمال شرق کشور با بهره‌گیری از روش تمام شماری انتخاب شدند. در بخش کیفی 20 نفر جهت انجام مصاحبه ها با توجه به نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار تحقیق در بخش کمی شامل پرسشنامه محقق ساخته آموزش الکترونیکی با پایایی 76/0 و در بخش کیفی مصاحبه های نیمه ساختار مند بود. به منظور تحلیل داده ها از آزمون t و تحلیل عامل اکتشافی و تحلیل محتوا ( کد گذاری باز ،محوری و گزینشی )استفاده شد. نتایج با توجه به تحلیل عامل اکتشافی و چرخش واریماکس 9 بعد عوامل آموزشی و تکنولوژی877/19، عوامل موثر بر تدریس الکترونیکی739/4، توانمندسازی نیروی انسانی074/10، اخلاق حرفه‌ای803/5، مدیریت داده209/6، شرایط محیطی416/3، عوامل انگیزشی225/6، عوامل پشتیبانی667/7 و محیط سازمانی117/4 شناسایی گردید. در این پژوهش مقدار t ابعاد آموزش الکترونیکی از 58/15 تا 25/2 تخمین زده شده است که بیشتر از مقدار t مفروض (96/1) محاسبه شده است. لذا با توجه به معنی داری و مثبت بودن این ضریب با 99 درصد اطمینان میتوان بیان کرد که تمام ابعاد فوق بر آن اثر مثبت میگذارد. بیشترین مقدار t مربوط به بعد عوامل آموزشی و تکنولوژی و کمترین آن بعد شرایط محیطی است. این ضرایب با سطح اطمینان 0/001 p < معنادار است. شاخص های برازش مدل نشان داد که همه شاخص ها در دامنه مطلوب قرار دارند. بنابراین مدل مفروض تایید شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
448 - تاثیر چندرسانه ای آموزش محیط زیست بر میزان یادگیری و انگیزش پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه سوم ابتدایی در مدارس سبز شهر تهران
بهنام تقی پور خدیجه علی آبادی سعید پور روستایی اردکانیهدف این پژوهش بررسی تأثیر چندرسانهای آموزش محیط زیست بر میزان یادگیری و انگیزش پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه سوم ابتدایی در مدارس سبز شهر تهران بود. روش تحقیق پژوهش شبه‌آزمایشی از نوع طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانش آموزان پسر أکثرهدف این پژوهش بررسی تأثیر چندرسانهای آموزش محیط زیست بر میزان یادگیری و انگیزش پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه سوم ابتدایی در مدارس سبز شهر تهران بود. روش تحقیق پژوهش شبه‌آزمایشی از نوع طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانش آموزان پسر پایه سوم ابتدایی مدارس سبز تهران که در سال تحصیلی 95-1394 مشغول به تحصیل بودند تشکیل می‌داد. در نمونهگیری از روش خوشه‌ای چندمرحله‌ای استفاده شد و به‌صورت تصادفی 20 نفر در گروه آزمایش و 20 نفر در گروه کنترل قرار گرفتند. برای گروه آزمایش از چندرسانه ای محقق ساخته و گروه کنترل از روش سنتی استفاده شد. ابزارهای پژوهش عبارت بودند از: 1- آزمون یادگیری محقق ساخته 2- پرسشنامه انگیزش پیشرفت تحصیلی هرمنس. دادههای حاصل با استفاده از تحلیل کوواریانس به کمک نرمافزار spss مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که یادگیری و انگیزش پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزانی که با استفاده از چندرسانه ای محیط زیستی، آموزش‌دیده بودند با 95% اطمینان بیشتر از دانش‌آموزانی بود که با روش متداول مدرسه آموزش‌دیده بودند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
449 - تغییرات آب‌وهوایی، حقوق بشر و لزوم تأسیس دیوان بین‌المللی محیط زیست
آزاده رستگار علی مشهدیچکیده در دهه‌های اخیر، پدیده تغییرات آب‌وهوایی، یکی از عوامل عمده نگرانیهای جامعه جهانی بوده و در این راستا اقداماتی صورت گرفته است. از جمله مهم ترین این اقدامات، تصویب کنوانسیون تغییرات آب‌وهوایی در 9 می 1992 و در پی آن، پروتکل کیوتو در 1997 و همچنین، توافقنامه 2014 أکثرچکیده در دهه‌های اخیر، پدیده تغییرات آب‌وهوایی، یکی از عوامل عمده نگرانیهای جامعه جهانی بوده و در این راستا اقداماتی صورت گرفته است. از جمله مهم ترین این اقدامات، تصویب کنوانسیون تغییرات آب‌وهوایی در 9 می 1992 و در پی آن، پروتکل کیوتو در 1997 و همچنین، توافقنامه 2014 پاریس است. هدف و ایده اصلی از نگارش این مقاله، بررسی مصائب و مشکلات، در نتیجۀ تغییرات آب‌وهوایی و لزوم تأسیس یک دیوان بین‌المللی محیطزیستی است. سؤالی که مطرح است؛ با توجه به اینکه بسیاری از کنوانسیون‌ها و معاهدات محیطزیستی دارای نهاد الزام‌آور نیستند، در صورت بروز اختلاف میان طرف‌های کنوانسیون و همچنین، برای جلوگیری از تخریب هرچه بیشتر محیط زیست، یک دیوان بین‌المللی محیطزیستی تا چه اندازه میتواند مفید و کارآمد باشد؟ فرض مقاله بر این است که تأسیس این دیوان اختصاصی همانند دیوان بین‌المللی دادگستری، میتواند برای رفع مسالمت‌آمیز اختلافات در زمینه محیط زیست کمک کننده باشد. این مطالعه به روش کتابخانهای و همچنین، با بررسی اسناد حقوقی محیطزیستی بین‌المللی؛ از جمله اسناد یونپ صورت گرفته و درنهایت، به این نتیجه رسیده است که تأسیس دیوان بین‌المللی محیطزیست میتواند در آینده نقش مؤثری در حفظ محیط زیست ایفا نماید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
450 - محیط زیست بین المللی و میراث مشترک بشریت
حمیدرضاجمالیکاربرد مفهوم میراث مشترک بشریت در چارچوب حقوق بین الملل محیط زیست، نشان می دهد که مشکلات مفهومی و تفاوت های قابل ملاحظه ای بین میراث مشترک بشریت از آن نوع که در خصوص استخراج منابع خارج از محدوده ی صلاحیت ملی پدید آمد و نوع به کار رفته در چارچوب حفاظت از محیط زیست جهانی، أکثرکاربرد مفهوم میراث مشترک بشریت در چارچوب حقوق بین الملل محیط زیست، نشان می دهد که مشکلات مفهومی و تفاوت های قابل ملاحظه ای بین میراث مشترک بشریت از آن نوع که در خصوص استخراج منابع خارج از محدوده ی صلاحیت ملی پدید آمد و نوع به کار رفته در چارچوب حفاظت از محیط زیست جهانی، وجود دارد. این تفاوت های مفهومی و عدم تبیین عناصر اساسی میراث مشترک بشریت به ویژه در ارتباط با حقوق بین الملل محیط زیست، نوعی ابهام و سردرگمی را موجب شده است. این پژوهش در پاسخ به این سؤال که "چگونه می توان مفهوم میراث مشترک بشریت را در زمینه ی محیط زیست اعمال کرد؟"، با نگرشی آینده نگر و به روش توصیفی- تحلیلی،کاربرد مفهوم میراث مشترک بشریت و مفهوم جدید "نگرانی مشترک" را، که به ویژه برای حفظ محیط زیست اتخاذ شده، در قلمرو محیط زیست بین المللی بررسی و چگونگی تقویت وضعیت حقوقی این مفهوم را در مقوله ی محیط زیست، که باید اصول پنج گانه ی میراث مشترک بشریت درآن موجود باشد، نتیجه گیری می کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
451 - تعیین کننده‌های اجتماعی رفتار زیست محیطی مسئولانه (مورد مطالعه: شهروندان شهر شوش) با تأکید بر مدل KAP
کریم رضا دوست عبدالرضا نواح علی بوداقی ندا علیدادیهدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تعیین‌گرهای اجتماعی رفتار مسئولانه زیست محیطی شهروندان شهر شوش با تأکید بر متغیرهای مستقل آگاهی زیست محیطی، نگرش زیست محیطی و احساس تعلق مکانی میباشد. روش پژوهش از نوع پیمایشی بوده و نمونه آماری شامل 382 نفر از شهروندان 15 تا 65 سال شهر شوش اس أکثرهدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تعیین‌گرهای اجتماعی رفتار مسئولانه زیست محیطی شهروندان شهر شوش با تأکید بر متغیرهای مستقل آگاهی زیست محیطی، نگرش زیست محیطی و احساس تعلق مکانی میباشد. روش پژوهش از نوع پیمایشی بوده و نمونه آماری شامل 382 نفر از شهروندان 15 تا 65 سال شهر شوش است که به روش نمونهگیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شده‌اند. ابزار گردآوری اطلاعات پژوهش پرسشنامه بوده است. یافته‌های توصیفی پژوهش نشان داد که میانگین رفتارهای مسئولانه زیست محیطی شهروندان شهر شوش در حد متوسط (88/59) است. نتایج تحلیل مسیر نشان داد بین متغیرهای احساس تعلق مکانی شهروندان، نگرش زیست محیطی و رفتارهای مسئولانه زیست محیطی آنان رابطه مثبت و معنی‌داری وجود دارد. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که متغیرهای احساس تعلق مکانی (194/0)، آگاهی زیست محیطی (456/0)، نگرش زیست محیطی (225/0) به صورت مستقیم بر رفتار مسئولانه زیست محیطی تاثیر دارند. طبق یافته های تحقیق، متغیر احساس تعلق مکانی از طریق نگرش زیست محیطی 176/0 درصد اثر غیر مستقیم بر مسئله تحقیق داشته است. در مجموع، متغیرهای وارد شده در مدل توانستند 35/0 درصد تغییرات رفتار مسئولانه زیست محیطی را تبیین نمایند. مقایسه ضرایب بتاها نشان میدهد که اثر کل آگاهی زیست محیطی (476/0) در مقایسه با سایر متغیرهای وارد شده در مدل، بیشتر بوده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
452 - تحلیل جامعه شناختی نقش عوامل فرهنگی بر رفتارهای زیست محیطی شهری مورد مطالعه (شهروندان شهر کرمانشاه)
داریوش احمدیان منصور حقیقتیاندر قرن حاضر، رفتارهای زیست محیطی به عنوان یکی از مهمترین و تأثیرگذارترین عوامل بر محیط زیست مورد توجه بسیاری از جامعه شناسان محیط زیست قرار گرفته است. رفتارهای زیست محیطی ضمن اینکه بر بیشتر مسائل و تهدیدهای زیست محیطی تأثیر می گذارند خود نیز از عواملی تاثیر می پذیرند. پ أکثردر قرن حاضر، رفتارهای زیست محیطی به عنوان یکی از مهمترین و تأثیرگذارترین عوامل بر محیط زیست مورد توجه بسیاری از جامعه شناسان محیط زیست قرار گرفته است. رفتارهای زیست محیطی ضمن اینکه بر بیشتر مسائل و تهدیدهای زیست محیطی تأثیر می گذارند خود نیز از عواملی تاثیر می پذیرند. پژوهش حاضر با هدف شناخت میزان تأثیر عوامل فرهنگی بر رفتارهای زیست محیطی مسئولانه انجام گرفته است. چارچوب نظری تحقیق، نظریه کنش معقولانه آیزن و فیش بین، مدل فیتکائو و کسل و مدل اوالندر و توجرسون است. جامعه ی آماری شامل شهروندان بالای 15 سال شهرکرمانشاه بوده که بر طبق فرمول کوکران و با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای تعداد 410 نفر به عنوان نمونه ی آماری انتخاب شده اند. این تحقیق با رویکرد کمی و با روش پیمایش انجام شده و ابزار گرداوری داده، پرسشنامه بوده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که میانگین رفتارهای زیست محیطی شهروندان متوسط رو به بالا (1/3 ) است و بین متغیرهای ارزش، باور و آگاهیهای زیست محیطی با رفتار زیست محیطی رابطه ی معنا داری وجود دارد در حالی که متغیر تحصیلات با آن رابطه نداشت. همچنین رفتارهای زیست محیطی برحسب جنسیت، تاهل و گروه های سنی متفاوت است. نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان می دهد متغیرهای مستقل تحقیق13/0 درصد از واریانس متغیر وابسته را تبیین میکنند. در یک نتیجه ی کلی می توان گفت که عوامل فرهنگی در واقع می توانند پیش بینی کننده ی سیاست های ترویج رفتارهای زیست محیطی مسئولانه باشند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
453 - بررسی رابطة سواد بوم شناختی با ردپای بوم‌شناختی(مورد مطالعه: شهروندان تبریز)
بهجت یزدخواستی فتانه حاجیلو محمد باقر علیزاده اقدمشاخص ردپای بوم شناختی[1]، مبنایی برای سنجش تفاوت میان آنچه طبیعت برای مصرف به ما عرضه می کند و آنچه ما در زندگی مصرف می کنیم، به عنوان معیار جدید برنامه ریزی برای اقدامات فردی و جمعی برای حفظ محیط زیست و رفتار مسؤولانه در قبال آن شناخته شده است. کنترل میزان و نوع مصرف م أکثرشاخص ردپای بوم شناختی[1]، مبنایی برای سنجش تفاوت میان آنچه طبیعت برای مصرف به ما عرضه می کند و آنچه ما در زندگی مصرف می کنیم، به عنوان معیار جدید برنامه ریزی برای اقدامات فردی و جمعی برای حفظ محیط زیست و رفتار مسؤولانه در قبال آن شناخته شده است. کنترل میزان و نوع مصرف می تواند میزان ردپای بوم شناختی را کاهش دهد؛ این امر مستلزم داشتن آگاهی کافی در این زمینه است. جامعة آماری پژوهش حاضر شهروندان تبریز و نمونة آماری آن 443 نفر از شهروندان 15 تا 75 سال می باشند که با به کارگیری شیوة پیمایش و روش نمونه گیری خوشه ای، با استفاده از ابزار پرسشنامه و تکنیک مصاحبه مورد بررسی قرار گرفته اند. روایی ابزار با تکنیک تحلیل عاملی و محاسبة KMO و پایایی آن با محاسبة آلفای کرونباخ بررسی شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که با توجه به ارتباط معنا دار بین متغیر مستقل با متغیر وابسته و مؤلفه های سازندة آن، پایین بودن میزان سواد بوم شناختی در بالا بودن میزان ردپای بوم شناختی شهروندان مورد مطالعه تأثیرگذار است. [1] . Ecological footprint تاریخ وصول: 27/10/91 تاریخ پذیرش: 8/2/92 تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
454 - نقش گردشگری ورزشی در توسعه پایدار شهر مشهد
سبیکه سادات حسینی نسب سید مصطفی طیبی ثانی باقر مرسل مرسلسؤال اصلی مقاله این است که گردشگری ورزشی چگونه میتواند به ارمغان آورنده‌ی توسعهای پایدار برای شهر مشهد باشد؟ مطالعه حاضر از نوع اکتشافی و مبتنی بر روش توصیفی- تحلیلی است. برای جمعآوری دادهها و اطلاعات، از دو روش کتابخانهای و میدانی استفاده شده است. در روش میدانی پر أکثرسؤال اصلی مقاله این است که گردشگری ورزشی چگونه میتواند به ارمغان آورنده‌ی توسعهای پایدار برای شهر مشهد باشد؟ مطالعه حاضر از نوع اکتشافی و مبتنی بر روش توصیفی- تحلیلی است. برای جمعآوری دادهها و اطلاعات، از دو روش کتابخانهای و میدانی استفاده شده است. در روش میدانی پرسشنامه تهیه و دادهها و اطلاعات مورد نظر جمعآوری شده است. با توجه به پیمایشی بودن تحقیق، از روش نمونهگیری تصادفی استفاده و به جامعه آماری تعمیم داده شده است. به دلیل این که موضوع تحقیق تخصصی است و تحلیل آن به علم و تجربه نسبتاً بالا نیاز دارد در نتیجه برای جامعه آماری تحقیق شامل اساتید مدیریت ورزشی و جهانگردی، دانشجویان ارشد و دکترای مدیریت ورزشی، دانشجویان ارشد و دکترای گردشگری(توریسم) و نیز مدیران آژانس‌های برگزار کننده تورهای مسافرتی و تورگردانان و راهنماهای گردشگران شهر مشهد است. برای تعیین حجم نمونه آماری از روش نمونهگیری کوکران استفاده شد. بر اساس این روش ۳۷۱ نفر به‌عنوان نمونه آماری مشخص شد. سنجش پایایی پرسشنامه با بهرهمندی از روش آلفای کرونباخ انجام شد که مقدار آن برابر ۷۸/0 به دست آمد. اطلاعات به دست آمده از طریق نرمافزار SPSS طبقه بندی شده و با استفاده از آزمون ناپارامتری کای اسکوئر معنی‌داری شاخص‌ها مشخص و تحلیلهای مورد نظر صورت گرفته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
455 - تاثیر عوامل مشارکت اجتماعی شهروندان و گردشگران به منظور حفاظت از محیط زیست در شهرهای ساحلی ( مطالعه موردی شهر محمود آباد )
ناصر فتاحی لیلا ابراهیمی جمنانی آمنه حق زاد کیا بزرگمهرهدف اصلی این پژوهش تاثیر عوامل مشارکت اجتماعی شهروندان و گردشگران به منظور حفاظت از محیط زیست در شهرهای ساحلی(مطالعه موردی شهر محمود آباد ) می باشد. پژوهش از نظر هدف توسعه‌ایی –کاربردی و به روش آمیخته انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل اعضای هیئت‌علمی رشتههای محیط أکثرهدف اصلی این پژوهش تاثیر عوامل مشارکت اجتماعی شهروندان و گردشگران به منظور حفاظت از محیط زیست در شهرهای ساحلی(مطالعه موردی شهر محمود آباد ) می باشد. پژوهش از نظر هدف توسعه‌ایی –کاربردی و به روش آمیخته انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل اعضای هیئت‌علمی رشتههای محیط زیست، ابخیز داری، کشاورزی،جغرافیا، گردشگری، دانشگاههای محمود آباد، مدیران سازمانهای دولتی و شرکتهای خصوصی، کارفرمایان و پیمانکاران بودند.روش نمونهگیری در بخش کیفی، غیر تصادفی از نوع هدفمند و در دسترس بود. ابزار جمعآوری دادهها در بخش اول مصاحبه نیمه ساختاریافته حضوری تا رسیدن به مرحله اشباع نظری ادامه یافت. مصاحبه با 29 نفر (23آقا و 6 خانم)چهاربعد و 21گویه شناسایی گردید. بخش دوم گویه‌هادر اختیار اعضای گروه دلفی(8 نفر) در دو مرحله برای طراحی پرسشنامه قرار گرفت.در بخش کمی پرسشنامه محقق ساخته‌ای در مقیاس پنج ارزشی لیکرت به‌صورت آنلاین در میان نمونه آماری(85 نفر) توزیع گردید.پایایی مدل اندازه‌گیری پژوهش ضرایب آلفای کرونباخ رفتار(769/0)، آگاهی و نگرش(755/0) ، اعتقادات دینی(914) و معاشرت(00/1) بدست آمد.نتایج نشان داد وضریب استانداربین (عوامل معاشرت بر مشارکت اجتماعی)199/0= β؛ و ضریب معناداری 691/13=t رابطه معنادار و در رتبه اول همچنینضریب استاندارد بین (عوامل آگاهی و نگرش برمشارکت اجتماعی) 302/0β= ؛ ضریب معناداری 048/13= t این رابطه معنادار و در رتبه دوم ، ضریب استاندارد بین (عوامل رفتار و مشارکت اجتماعی) 325/0= β؛ ضریب معناداری 364/12= t این رابطه معنادار ؛ در رتبه سوم وهمچنین ضریب استانداردبین (عوامل اعتقادات دینی بر مشارکت اجتماعی) 316/.= β؛ضریب معناداری 964/11= t رابطه معنادار ؛ و در رتبه سوم قرار میگیرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
456 - بازشناسایی جنبه‌های محیط زیستی «حق بر توسعه پایدار» برای حفاظت از محیط زیست ایران
افشین جعفریهدف از انجام این پژوهش، بازشناسایی جنبه‌های محیط زیستی حق بر توسعه پایدار برای حفاظت از محیط زیست کشور است. این تحقیق از نوع توصیفی- پیمایشی است که با استفاده از پرسشنامه محققساخته انجام گرفته است. به منظور افزایش دقت و صحت دادهها، نمونه آماری نیز منطبق با جامعه آماری أکثرهدف از انجام این پژوهش، بازشناسایی جنبه‌های محیط زیستی حق بر توسعه پایدار برای حفاظت از محیط زیست کشور است. این تحقیق از نوع توصیفی- پیمایشی است که با استفاده از پرسشنامه محققساخته انجام گرفته است. به منظور افزایش دقت و صحت دادهها، نمونه آماری نیز منطبق با جامعه آماری (44 نفر) انتخاب گردید. نمونهگیری به روش هدفمند انجام شده است. پایایی پرسشنامهها از روش محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (0.92) استفاده شد که مقدار آن با استفاده از نرمافزار اس. پی. اس تعیین گردید. روش تجزیه و تحلیل دادهها، از نوع تحلیل عاملی اکتشافی با استفاده از روش معادلات ساختاری و با کمک نرمافزار اسمارت پلاس2 بوده است. مقدار شاخص ضریب بارتلت بالاتر از 0.769 بوده است، که نشانگر همبستگی‌های مناسب دادهها برای تحلیل عاملی است. جنبه‌های محیط زیستی حق بر توسعه پایدار از دیدگاه حقوق بین‌الملل محیط زیست را میتوان در 4 عامل کلی (آموزش، توانمندسازی، تعهدات و تلاش‌ها) و 12 شاخص مرتبط با آنها طبقه‌بندی نمود. ضریب کیفیت کلی مدل برابر با 0.80 بوده که میتوان نتیجه گرفت که مدل از مطلوبیت بالایی برخوردار است. در حال حاضر، شاخص فراهم کردن آب بهداشتی بیش از سایرین، در اولویت قرار دارد و آموزش حقوق بشر کمترین میزان اهمیت را دارا است. در حالی که براساس وضعیت ایده‌آل؛ تعهدات دولتها باید دارای بالاترین وزن باشد. لازمه دستیابی به توسعه پایدار محیط زیستی، رعایت و لحاظ نمودن این جنبه‌ها در برنامه‌ریزی‌های منطقه‌ای و ملی میباشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
457 - سنجش و ارزیابی پیامدهای جغرافیایی –زیستمحیطی خزش شهری در شهرستان شهرکرد
قربانعلی کریمی دهکردی رحمت الله منشی زاده بیژن رحمانیگسترش شتابان شهرها و رشد فیزیکی ناموزون آنها، که اصطلاحاً "خزش شهری" نامیده می شود، موجب خورندگی روستاها و اراضی پیرامونی آنها، تبدیل بی رویه اراضی کشاورزی و تخریب منابع محیط زیست گردیده است. این وضعیت در شهرستان شهرکرد مرکز استان چهارمحال وبختیاری نیز نمود گسترده ای دا أکثرگسترش شتابان شهرها و رشد فیزیکی ناموزون آنها، که اصطلاحاً "خزش شهری" نامیده می شود، موجب خورندگی روستاها و اراضی پیرامونی آنها، تبدیل بی رویه اراضی کشاورزی و تخریب منابع محیط زیست گردیده است. این وضعیت در شهرستان شهرکرد مرکز استان چهارمحال وبختیاری نیز نمود گسترده ای داشته است. هدف پژوهش توصیفی –پیمایشی حاضر تعیین تحولات کالبدی سکونتگاههای روستایی پیرامون شهرستان شهرکرد با تاکید بر خزش شهری بود. جامعه آماری سرپرستان خانوار روستاهای شهرستان شهرکرد (15000 نفر) بودند. که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان تعداد 400 نفر به عنوان نمونه انتخاب گردیدند. ابزار مورد استفاده پرسشنامه محقق ساخته در سه بعد پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و محیط زیستی-کالبدی بود. تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمونt تک نمونه ای و فریدمن استفاده شد. نتایج نشان داده که پیامدهای ناشی از خزش شهری به ترتیب عبارتند از:پیامدهای محیط زیستی- کالبدی(3.98)، پیامدهای اقتصادی(3.96 )و اجتماعی –فرهنگی(3.89). مهمترین پیامدهای محیط زیستی-کالبدی افزایش آلودگی محیط زیست، از بین رفتن معماری سنتی، تخریب تنوع زیستی؛ مهترین پیامدهای اقتصادی بورس بازی و افزایش قیمت زمین و مسکن، کاهش رغبت روستاییان به فعالیت های تولیدی (کشاورزی و دامی)، فرار سرمایه از روستاها و پس انداز آنها در شهر و افزایش هزینه های زندگی و در بین پیامدهای اجتماعی-فرهنگی تجمل گرایی و گرایش به مصرف کالاهای لوکس، کاهش همبستگی(ارتباطات انسانی ) و مشارکت، ازدحام و تراکم جمعیت در شهرها، الگو پردازی از زندگی و فرهنگ شهرنشینی بوده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
458 - ارزیابی اثرات زیست محیطی پیوستن سکونتگاههای پیرامونی به شهر اصفهان
پروانه محمدی حصاری امیر گندمکار احمد خادم الحسینی صفر قائد رحمتیدر دهه‌های اخیر شهرها به شکلی بی‌برنامه‌ای رشد کرده‌اند و محدوده‌های شهری در مدت کوتاهی به چندین برابر وسعت اولیه خود رسیده و یا توسعه آنها در قطعاتی مجزا، بدون برنامه‌ریزی، جسته و گریخته بوده است باعث الگوی گسترش شهر شده است و به موازات این الگوی گسترش شهری، اراضی کشا أکثردر دهه‌های اخیر شهرها به شکلی بی‌برنامه‌ای رشد کرده‌اند و محدوده‌های شهری در مدت کوتاهی به چندین برابر وسعت اولیه خود رسیده و یا توسعه آنها در قطعاتی مجزا، بدون برنامه‌ریزی، جسته و گریخته بوده است باعث الگوی گسترش شهر شده است و به موازات این الگوی گسترش شهری، اراضی کشاورزی پیرامون با تغییر کاربری مواجه شده‌اند. شهر اصفهان هم مانند سایر شهرها در طول دهه‌های اخیر رشدی نامتوازن و به شکلی پراکنده داشته است، بطوریکه این رشد منجر به آثار زیست محیطی مخربی مانند از بین رفتن اراضی کشاورزی مرغوب شده است. یکی از راهکارها برای جلوگیری از گسترش شهری، پیوستن شهرهای پیرامونی به کلانشهر است. هدف از این پژوهش در وهله‌ی اول شناسایی مشکلات زیستمحیطی پیوستن شهرهای پیرامونی به شهر اصفهان و در مرحله بعد ارزیابی اثرات زیستمحیطی پیوستن شهرهای پیرامونی به شهر اصفهان میباشد. روش پژوهش حاضر روش آمیخته بود. بدین منظور با بهره‌گیری از روش تحلیل مضمون برای شناسایی مشکلات زیستمحیطی و در ادامه برای ارزیابی اثرات پیوستن شهرهای پیرامونی از مدل معادلات ساختاری با استفاده از نرمافزار amos استفاده شد. نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان داد که آلودگی شامل آلودگی خاک، آب، هوا، آلودگی محیط زیست و .. فضای سبز و چشم انداز شامل تغییر کاربری، حفظ و نگهداری زمینهای کشاورزی، چشم‌انداز های مناسب ساختمان‌ها و بافت فرسوده از مشکلات زیستمحیطی میباشند که پیوستن شهرهای پیرامونی بیشترین تاثیر را بر زمینهای کشاورزی و کمترین تاثیر را بر سرانه جمعیت داشت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
459 - نقش اخلاق در حفاظت از محیط زیست و توسعه پایدار جغرافیایی: مطالعه موردی استان مازندران
حسین رحمانی تیرکلاییمحیط زیست نقش حیاتی برای ادامه حیات بشر دارد و بایستی با همه امکانات از آن محافظت کرد. در ایران راهکارهای حقوقی و نیز برخوردهای قهری نتوانسته است از تخریب محیط زیست جلوگیری کند به نحوی که آمارها حاکی از وضعیت نگران کننده تخریب محیط زیست در ایران است. استان مازندران از غ أکثرمحیط زیست نقش حیاتی برای ادامه حیات بشر دارد و بایستی با همه امکانات از آن محافظت کرد. در ایران راهکارهای حقوقی و نیز برخوردهای قهری نتوانسته است از تخریب محیط زیست جلوگیری کند به نحوی که آمارها حاکی از وضعیت نگران کننده تخریب محیط زیست در ایران است. استان مازندران از غنی‌ترین منابع محیط زیستی ایران است اما از نظر تخریب محیط زیست در وضعیت قرمز قرار دارد. سؤال اصلی مقاله حاضر این است که آیا چارچوب‌های اخلاقی میتوانند به حفاظت از محیط زیست و توسعه پایدار جغرافیایی در استان مازندران کمک کنند؟ روش این مقاله توصیفی- تحلیلی است. یافته‌های مقاله نشان میدهد که اخلاق و چارچوب‌های اخلاقی مبتنی بر اسلام و مذهب تشیع و تلاش برای استخراج و آموزش آموزه‌های اخلاقی حفاظت از محیط زیست میتواند ضمانت اجراهای درونی را برای حفظ محیط زیست فراهم کند و از طرف دیگر نیز با توجه به حاکمیت نگاه توسعه بر سیاست‌گذاری‌های دولتی و دغدغه ایجاد شغل و توسعه همه جانبه اقتصادی بی‌شک بهترین روش حفاظت از محیط زیست توانمند کردن خود مردم از طریق تقویت مبانی اخلاقی است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
460 - طراحی مدلی برای برنامه‌ها و سیاستهای زیستمحیطی برنامه اول تا ششم توسعه
احسان نجفی نبی الله ایدر عبدالرضا هاشمیهدف این پژوهش طراحی مدلی برای تحلیل جامعه‌شناختی سیاست‌ها و برنامههای زیست محیطی در ایران و پیامدهای سیاسی و اجتماعی از برنامه اول تا ششم توسعه در ایران است که به روش کیفی با تکنینک گراندد تئوری انجام شده است. در بخش کیفی به کمک روش داده بنیاد یا گراندد تئوری محقق اقدا أکثرهدف این پژوهش طراحی مدلی برای تحلیل جامعه‌شناختی سیاست‌ها و برنامههای زیست محیطی در ایران و پیامدهای سیاسی و اجتماعی از برنامه اول تا ششم توسعه در ایران است که به روش کیفی با تکنینک گراندد تئوری انجام شده است. در بخش کیفی به کمک روش داده بنیاد یا گراندد تئوری محقق اقدام به انجام مصاحبه‌هایی عمیق با 16 نفر از نخبگان، مدیران و متخصصان مرتبط با محیط زیست کشور کرده است. نتایج تحلیل دادهها بر اساس مراحل سه گانه کدگذاری نشان داد که از تعداد 265 مفاهیم متناظر تعداد 30 خرده مقوله استخراج شده که دارای ارتباط مفهومی با همدیگر هستند و در مرحله کدگذاری محوری از همه خرده مقولات تعداد 12 مقوله محوری بیرون کشیده شد که با انتزاع بیشتر این مقولات در مرحلۀ کدگذاری گزینشی، یک مقوله هسته‌ای به شرح برنامه‌ها و سیاست‌گذاری‌های زیست محیطی به علت تصمیات هماهنگ بالادستی و تفاهم دولتی و خصوصی در بستر جدی گرفتن دانش و ارزش زیستمحیطی با استفاده از راهبردهای فکری- قانونی و سبز به پیامدهای امنیت سیاسی و ملی و توسعه فرهنگ زیست محیطی همراه با سلامت اجتماعی منجر میشوند ظاهر شد که میتواند تمامی مقولات دیگر را تحت پوشش قرار بدهد. در بخش کمی که اعتباریابی مدل استخراجی انجام شده است، نتایج حاصل از مداسازی معادله ساختاری نشان دادهها که همه مولفه های کیفی استخراج شده اثر مستقیم و معناداری بر برنامه‌ها و سیاستگذاری زیست محیطی کشور دارند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
461 - تاملی بر سیاست کیفری جمهوری اسلامی ایران نسبت به جرائم زیست محیطی در پرتو آموزه های فقه امامیه
محمد حاجی قاسمی اردبیلی علیرضا میلانیقواعد اسلامی به عنوان یکی از مبانی اصلی حقوق ایران نقش نقش انکار ناپذیری در شاکله ی نظام حقوقی کشور دارد. حفظ و استفاده ی بهینه و مشروع از محیط زیست از نظر اسلام جزء حقوق اساسی افراد است که صیانت از آن هم بر عهده حاکم وهم بر عهده اهمه ی آحاد جامعه است. بر همین اساس در ا أکثرقواعد اسلامی به عنوان یکی از مبانی اصلی حقوق ایران نقش نقش انکار ناپذیری در شاکله ی نظام حقوقی کشور دارد. حفظ و استفاده ی بهینه و مشروع از محیط زیست از نظر اسلام جزء حقوق اساسی افراد است که صیانت از آن هم بر عهده حاکم وهم بر عهده اهمه ی آحاد جامعه است. بر همین اساس در این مقاله با استفاده از روش تحلیلی- توصیفی تلاش شده است ضمن تعیین رویکرد فقه نسبت به جرایم زیست محیطی وهمچنین رویکرد نظام کیفری کشور در واکنش به این جرایم نقاط ضعف و قوت هر دو حوزه فقهی و حقوقی، بیان راهکارهایی برای بهبود و اصلاح آن ارائه شود. با توجه به گستردگی سرزمینی ایران و تنوع اقلیم و تنوع محور ها و موضوعات زیست محیطی و با توجه به عدم کفایت و عدم کارایی قوانین موجود در عرصه داخلی نیازمند اقدام عاجل مقنن در این حوزه می باشیم زیرا تخریب محیط زیست از موانع توسعه پایدار در کشورهای در حال توسعه است. جرم انگاری افتراقی جرایم زیست محیطی و پیش بینی کنش های غیر کیفری و واکنش های کیفری در کنار هم می تواند در برخورد و پیشگیری از جرایم زیست محیطی و در راه رسیدن به اهداف قوانین کیفری مفید واقع شوند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
462 - تحلیل اثر نابرابری درآمد بر کیفیت محیط زیست در ایران (با ارائه یک مدل کاربردی در برنامه‌ریزی محیطی)
محمد خیری وحید دهباشی هادی اسماعیل پورمقدمچکیده به طور کلی دغدغه محیط زیستی دغدغه ای است پسا مادی که خود محصول توسعه است و از بین بردن شکاف های اقتصادی و طبقاتی که یکی از مهمترین نمودهای آن توزیع برابر درآمد است از نمودهای اقتصادی توسعه است. حال اگر این حلقات زنجیروار تحلیلی را معکوس کنیم در می یابیم که توزیع أکثرچکیده به طور کلی دغدغه محیط زیستی دغدغه ای است پسا مادی که خود محصول توسعه است و از بین بردن شکاف های اقتصادی و طبقاتی که یکی از مهمترین نمودهای آن توزیع برابر درآمد است از نمودهای اقتصادی توسعه است. حال اگر این حلقات زنجیروار تحلیلی را معکوس کنیم در می یابیم که توزیع نابرابر درامد یعنی عدم توسعه‌یافتگی و این همه یعنی افت کیفیت محیط زیست. هدف از انجام تحقیق حاضر، بررسی تأثیر نابرابری درآمد بر کیفیت محیط زیست در ایران است. سؤال اصلی مقاله این است که نابرابری درآمد چه تأثیری بر کیفیت محیط زیست در ایران دارد؟ برای پاسخگویی به سؤال اصلی سؤالات فرعی دیگری نیز در این مقاله مطرح می شود از جمله این که وضعیت محیط زیست در ایران چگونه است؟ و این که مؤلفه‌های توسعه از جمله توزیع درامد در ایران در چه سطحی قرار دارند؟ به طور کلی یافته‌های این مقاله نشان می دهد که در بازه‌های زمانی مختلف سیاستهای توزیع برابر درآمدی باعث کاهش آلودگی زیستمحیطی برای ایران می شود؛ به عبارت دیگر در ایران، گرایش به تخریب محیط زیست در افراد ثروتمند بیشتر از افراد فقیر است و باز توزیع درآمد میتواند منجر به کاهش آلودگی سرانه شود. از طرف دیگر و در سطح کلان بین کنترل آلودگی و برابری اقتصادی یک ارتباط متقابل و دوجانبه وجود دارد به نحوی که با افزایش سرمایه‌گذاری برای کنترل آلودگی و بهبود کیفیت محیط زیست، منابع مالی کمتری جهت بهبود توزیع درآمد و برابری اقتصادی در دسترس خواهد بود. با توجه به این مقدمه در این مقاله تلاش خواهد شد به تحلیل اثر نابرابری درآمد بر کیفیت محیط زیست در ایران پرداخته شود. بدین منظور از دادههای آماری دوره ۱۳95-۱۳۴۹ استفاده شده است. هم چنین با استفاده از مدل خود توضیح با وقفه‌های توزیعی (ARDL) روابط کوتاه مدت و بلندمدت بین متغیرهای مدل برآورد شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. هم چنین ضریب جمله تصحیح خطا نشان می دهد که در هر دوره 38 درصد از عدم تعادل تعدیل شده و به سمت روند بلندمدت خود نزدیک می شود. آزمون های ثبات ساختاری نیز نشان دهنده باثبات بودن ضرایب تخمین در طول دوره مورد مطالعه هستند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
463 - بررسی فقهی و حقوقی تخریب محیطزیست و تأثیر آن بر گردشگری
غفور خوئینی محمدمهدی یحیی پورچکیده با شروع روند صنعتی شدن و غلبه انسان بر قوای طبیعت جایگاه غالب و مغلوب در معادله طبیعت و انسان عوض شد به نحوی که از این دوران به بعد شاهدیم که طبیعت و محیط زیست طبیعی غربت و قوای اسرارآمیز و غیر قابل مقابله و تسلیم‌ناپذیر خود را از دست داد و به ابزاری در خدمت انسا أکثرچکیده با شروع روند صنعتی شدن و غلبه انسان بر قوای طبیعت جایگاه غالب و مغلوب در معادله طبیعت و انسان عوض شد به نحوی که از این دوران به بعد شاهدیم که طبیعت و محیط زیست طبیعی غربت و قوای اسرارآمیز و غیر قابل مقابله و تسلیم‌ناپذیر خود را از دست داد و به ابزاری در خدمت انسان و نیازهای او تبدیل شد. انسان حتی به این حد بسنده نکرد بلکه از قرن بیستم به بعد توسعه و موفقیت برنامه های توسعه را منوط به بهره‌برداری و تخریب محیط زیست کرد؛ اما کم کم و از دهه 1960 میلادی حفظ محیط زیست به خودی خود و نه به عنوان ابزاری برای توسعه اقتصادی مورد توجه جنبش های اجتماعی غرب قرار گرفت؛ بنابراین محیط زیست در عصر حاضر اهمیت فراوانی در زندگی انسانها پیدا کرده است و نیز مبانی علمی و اخلاقی حفاظت از محیط زیست نیز بعضاً از سوی فعالین این عرصه مورد استناد قرار می‌گیرند. با توجه به جایگاه شریعت اسلام در کشورمان و نقش پررنگ قواعد فقهی در رفتارهای فردی و اجتماعی مسلمانان در این پژوهش موضع شریعت در برابر تحولات حادث در محیط زیست با استناد به منابع فقهی و حقوقی نظیر کتاب و سنت و عقل مورد واکاوی قرار می گیرد. در واقع در این مقاله تلاش می شود با طرح موضوعات متنوعی در قالب مسائل و قواعد فقهی کلیه مسئولیت های فقهی ناشی از آسیب و تخریب محیط زیست و تأثیر آن بر گردشگری تبیین و تحلیل شود. با توجه به این مهم هدف از نگارش این مقاله پرداختن به مسئله مهم محیط زیست و تخریب آن و اهمیت این موضوع در آیات و روایات و تأثیر آن بر گردشگری است و به این منظور از نمودارها و جداول نیز برای تحلیل و تبیین موضوع استفاده شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
464 - تحلیل و بررسی نقش قوانین کیفری ایران در حفاظت از محیط زیست و توسعه پایدار مقاصد گردشگری
لیلا خان‌پور محمد مهدی رحیمی رضا پیوندیچکیده محیط زیست سرمایه مشترک بشر برای نسل حاضر و نسل‌های آینده است. مـحیط زیـست دارای ویژگی‌ها و ابعاد متنوع و گوناگون است و هـمین امـر سـبب شـده اسـت که با دانش‌ها و رشـته‌های علمی مختلف مانند جامعهشناسی، زیست‌شناسی، پزشکی، روانشناسی، جغرافی، شیمی، اقتصاد و...بستگ أکثرچکیده محیط زیست سرمایه مشترک بشر برای نسل حاضر و نسل‌های آینده است. مـحیط زیـست دارای ویژگی‌ها و ابعاد متنوع و گوناگون است و هـمین امـر سـبب شـده اسـت که با دانش‌ها و رشـته‌های علمی مختلف مانند جامعهشناسی، زیست‌شناسی، پزشکی، روانشناسی، جغرافی، شیمی، اقتصاد و...بستگی و ارتباط پیدا کـند. در طبقه‌بندی‌های به عمل آمده جای عنوان جرائم علیه محیط زیست در کنار سایر عـنوان ها خـالی است. جرائم محیط زیستی از جمله جرائم عمدی محسوب میشود که اگر سوءنیت در آن وجود داشته باشد در قانون مشمول مجازات شدیدی است. هدف اصلی این مقاله عبارت است از تحلیل و تبیین حفاظت از محیط زیست و توسعه پایدار مقاصد گردشگری در قوانین کیفری ایران. سؤال اصلی مقاله حاضر این است که حفاظت از محیط زیست و توسعه پایدار مقاصد گردشگری در قوانین کیفری ایران چگونه نگریسته شده است؟ برای پاسخگویی به این سؤال اصلی فرضیه‌ای را که در صدد تجزیه و تحلیل آن هستیم این است که حفاظت از محیط زیست و توسعه پایدار مقاصد گردشگری نیازمند حمایت قوانین کیفری است. روش انجام این تحقیق با توجه به موضوع و اهداف و شیوه گردآوری اطلاعات به صورت توصیفی - تحلیلی و از طریق بررسی متون قانونی و نظریات حقوقدانان و فقهای در خصوص موضوع حاضر است. بر این اساس جمعآوری اطلاعات به صورت کتابخانهای و مراجعه به پایگاه‌های داده و جستجوی اینترنتی مقالات دارای درجه علمی معتبر و به روز رسانی شده خواهد بود. ابزار گردآوری اطلاعات به صورت فیش‌برداری و بانک‌های اطلاعاتی است. روش تجزیه و تحلیل در این مقاله به صورت کیفی و استدلالی خواهد بود. بدین شیوه که متغیرهای موضوع را مورد بررسی قرار داده و ضمن توصیف و تحلیل دادههای گردآوری شده به صورت نظام‌مند به تبیین ابعاد مختلف موضوع پرداخته و با گذار از آنچه هست به آنچه باید باشد، دادهها مورد استدلال قرار می‌گیرند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
465 - عنوان: ارزیابی اثرات زیست محیطی حملونقل شهری با رویکرد توسعه پایدار (بخش مرکزی شهر ملایر)
دکتر مجید شمس فاطمه برگیچکیده حملونقل درون شهری به عنوان یکی از جریان های اصلیِ حیات شهرهای معاصر، تأثیر فراوانی بر مسائل زیست محیطی شهر و سلامت روان شهروندان داشته است. این تأثیرات بیشتر خود را بر روی مراکز شهرهای قدیمی تر نشان داده که با تراکم و تمرکز بالای کاربری های جاذب سفر مواجه اند. أکثرچکیده حملونقل درون شهری به عنوان یکی از جریان های اصلیِ حیات شهرهای معاصر، تأثیر فراوانی بر مسائل زیست محیطی شهر و سلامت روان شهروندان داشته است. این تأثیرات بیشتر خود را بر روی مراکز شهرهای قدیمی تر نشان داده که با تراکم و تمرکز بالای کاربری های جاذب سفر مواجه اند. پارادایم توسعه پایدار منجر به پیدایش اصول حمل ونقل پایدار گردیده است. پژوهش حاضر به ارزیابی اثرات زیست محیطی حمل ونقل با رویکرد توسعه پایدار پرداخته و مطالعه بر روی بخش مرکزی شهر ملایر صورت گرفته است. روش پژوهش حاضر، تحلیلی- توصیفی است و جامعه آماری شامل دو سطح شهروندان و نهادهای ذیربط با مسئله حمل ونقل پایدار می باشد.حجم نمونه از رابطه کوکران محاسبه و برابر با 384نفر تعیین شده است. نتایج نشان می دهد که، بخش مرکزی شهر ملایربا مشکلات زیست محیطی ناشی از حمل ونقل شهری مواجه بوده است. در حالیکه مهمترین عامل از منظر شهروندان، عدم تحمل بافت مرکزی شهر با توجه به کاربری های جاذب و سفرسازِ اداری و تجاری است. از منظر مسئولان، عامل اصلی تعدد عبور و مرور وسایل نقلیه غیر استاندارد است. این عدم توافق می تواند عامل معضلاتی در برنامه های مشارکتی آتی گردد.در راستای مرتفع نمودن این معضلات در این پژوهش رویکرد به بانکداری الکترونیک، انتقال بخش قابل توجهی از مجتمع های پزشکی از مرکز شهر به حواشی آن، بهره گیری از نظام حمل ونقل هوشمند و ... را پیشنهاد می نماید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
466 - کاربرد قاعده لاضرر در حفاظت از محیط زیست و معماری در راستای ارائه مدلی برای شهرسازی اسلامی و ایرانی
محسن حسن پور سید محمد موسوی بجنوردی مریم ابن ترابچکیده محیط زیست و شهرسازی دو مقوله هم پیوند و دارای تأثیر و تأثر متقابل بوده که در ایران وضعیت استاندارد و مطلوبی نداشته و نیازمند برنامه ریزی بومی است. بی شک در کنار سازوکارهای موجود و تجربیات بعضا مطلوب داخلی و بین‌المللی در زمینه حفاظت از محیط زیست و معماری و شهرساز أکثرچکیده محیط زیست و شهرسازی دو مقوله هم پیوند و دارای تأثیر و تأثر متقابل بوده که در ایران وضعیت استاندارد و مطلوبی نداشته و نیازمند برنامه ریزی بومی است. بی شک در کنار سازوکارهای موجود و تجربیات بعضا مطلوب داخلی و بین‌المللی در زمینه حفاظت از محیط زیست و معماری و شهرسازی پایدار بایستی از قواعد فقهی و اسلامی برای سامان بخشیدن به این حوزه و طرح اندازی استفاده کرد؛ اما مهمترین نکته در بحث حفاظت از محیط زیست و معماری و شهرسازی جلوگیری از آسیب رساندن به محیط زیست و انسانها است که در فقه اسلامی نیز این مسئله در قالب قاعده کلان فقهی لاضرر بیان شده است. هدف اصلی این مقاله بررسی چگونگی کاربرد قاعده لاضرر در حفاظت از محیط زیست و معماری در راستای ارائه مدلی برای شهرسازی اسلامی و ایرانی است. سؤال اصلی مقاله این است که آیا از قاعده لاضرر و لاضرار میتوان برای حفاظت از محیط زیست و شهرسازی استاندارد و اصولی استفاده کرد؟ فرضیه‌ای را که در این مقاله برای پاسخگویی به سؤال اصلی در صدد تحلیل و بررسی آن هستیم این است که تخریب محیط زیست و شهرسازی افسارگسیخته و متراکم و ناقض حریم انسانها و محیط زیست همگی معلول مدلهای توسعه و شهرسازی غربی و غیربومی هستند و راه حل غلبه بر آنها نیز در رجعت دوباره به همان مدل های توسعه غربی نیست. در فرهنگ اسلامی برای غلبه بر این دو مشکل بزرگ مهمترین و اساسی‌ترین قاعده قاعده لاضرر است زیرا هم ظرفیت اخلاق و دین و هم فقه و قانون را در برابر ناقضان محیط زیست و شهرسازی غیر استاندارد و متناقض با حقوق انسان‌های و محیط زیست فعال و کارآمدتر می کند. روش مورد استفاده در این مقاله توصیفی – تحلیلی است. ابزار گردآوری اطلاعات نیز فیش‌برداری و مراجعه به منابع کتابخانه ای و نیز استفاده از مقالات علمی و پژوهشی است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
467 - نقش گردشگری پایدار آب با تاکید بر ملاحظات زیست محیطی: نمونه مورد مطالعه رودخانه دز
زهرا میراشهصنعت گردشگری دارای زوایای گوناگونی است. طرح مفاهیم جدید، بیان مزایا و فواید اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سایر جنبه‌های چندوجهی این صنعت، نیاز به طراحی و برنامه‌ریزی گسترده‌ای دارد. در طبیعت هیچ عنصری به اندازه آب، دارای اهمیت و ارزش نیست. در خوزستان با توجه به دمای بالا أکثرصنعت گردشگری دارای زوایای گوناگونی است. طرح مفاهیم جدید، بیان مزایا و فواید اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سایر جنبه‌های چندوجهی این صنعت، نیاز به طراحی و برنامه‌ریزی گسترده‌ای دارد. در طبیعت هیچ عنصری به اندازه آب، دارای اهمیت و ارزش نیست. در خوزستان با توجه به دمای بالا اغلب روزهای سال رودخانه های دائمی مکانی برای اقامت گردشگران محلی و غیر بومی است. دزفول با توجه به شرایط مناسب آب و هوایی، پیشینه تاریخی، طبیعت بکر و کم نظیر در تمامی طول سال شاهد گردشگران است. از این میان رودخانه دز به عنوان رودی با بستر سنگی و زیبایی بصری کم نظیر تقریبا تمامی شاخصه های گردشگری دزفول را تحت شعاع قرار داده است. با اینحال متاسفانه از تمامی قابلیت هایی که در این رود وجود دارد استفاده بهینه نمی شود و روزانه تخریب های مختلف و بخصوص زیست محیطی اتفاق می افتد؛ به همین دلیل در این تحقیق سعی شده به قابلیت ها و معضلات رودخانه دز پرداخته شود. در این پژوهش ابتدا به اهمیت گردشگری آب و جاذبه های مربوط به آن اشاره شد در ادامه به معضلات محیط زیست در حوزه گردشگری آب شهرستان دزفول پرداخت شده است و در نهایت راه کارهای مناسب جهت بهره برداری بهینه از محیط مناسب رودخانه دز ارائه گردید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
468 - Stable Isotope Application in Animal Nutrition Science
و. جعفری م. جعفری ل. روسی ا. کالیتزا م.ل. کوستانتینیThe application of stable isotope analysis (SIA) has become a standard scientific approach in Agricultural and Ecological researches and, more in general, in several disciplines such as biology, botany, zoology, organic chemistry, climatology, and nutrition. The main ob أکثرThe application of stable isotope analysis (SIA) has become a standard scientific approach in Agricultural and Ecological researches and, more in general, in several disciplines such as biology, botany, zoology, organic chemistry, climatology, and nutrition. The main objectives of this paper are (1) to provide a simple definition of stable isotopes and (2) to illustrate analytical measurement methods and general applications in animal nutrition. The stable isotopes of carbon (δ13C) and nitrogen (δ15N) represent powerful tools to evaluate the trophic preferences of organisms and their trophic position. In association with Bayesian Mixing models, stable isotopes also enable the description of trophic links between species and, thus, of complex food webs. Stable isotope data should be complemented with additional dietary data on feeding behavior to provide information regarding the transfer of energy or nutrients. Nowadays, stable isotope analysis is employed to address animal and human diets around the world. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
469 - Evaluation of Environmental Impacts in Turkey Production System in Iran
ک. خیرعلی‌پور ز. پاینده ب. خوشنویسانPoultry industry is an important production system due to providing remarkable portion of the human food and protein needs. Considering the necessity of environmental protection, the amount of environmental impacts of a turkey production unit in Iran was determined usin أکثرPoultry industry is an important production system due to providing remarkable portion of the human food and protein needs. Considering the necessity of environmental protection, the amount of environmental impacts of a turkey production unit in Iran was determined using life cycle assessment method. The required information were collected through questionnaires and interviews with farm owners. In this research, the system boundary was poultry farm gate and functional unit was considered as onetonne of turkey meat. The amount of indicators including abiotic depletion, abiotic depletion (fossil fuels), global warming, ozone layer depletion, human toxicity, fresh water aquatic ecotoxicity, marine aquatic ecotoxicity, terrestrial ecotoxicity, photochemical oxidation, acidification potential and eutrophication potential were found to be 1.61 kg Sb eq, 20.19 MJ, 3.63 kg CO2 eq, 1.90 kg CFC -11 eq, 67.60 kg 1.4 DB eq, 4.55 kg 1.4 DB eq, 1.04 kg 1.4 DB eq, 1.17 kg 1.4 DB eq, 0.0005 kg C2H4 eq, 0.024 kg SO2 eq and 0.0094 kg PO4 eq, respectively. The results showed that the feed input has the highest emissions in comparison with other inputs. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
470 - ارزیابی استفاده از سیستم مدیریت جامع زهکشی در مزرعه (IFDM) به منظور حفاظت از منابع آب در دشت عقیلی (شمال شهرستان شوشتر)
فریده رحیمیان صائب خوش نوازفعالیت های کشاورزی بزرگترین بخش مصرف کننده آب در جهان و ایران است ، با توجه به کمبود منابع آب ، جهت جلوگیری از کاهش تولید محصولات زراعی استفاده از منابع آبی غیر متعارف از جمله زهاب های کشاورزی در چرخه آبیاری می تواند کمک قابل توجهی در جهت رفع کمبود منابع آب باشد. هدف پژ أکثرفعالیت های کشاورزی بزرگترین بخش مصرف کننده آب در جهان و ایران است ، با توجه به کمبود منابع آب ، جهت جلوگیری از کاهش تولید محصولات زراعی استفاده از منابع آبی غیر متعارف از جمله زهاب های کشاورزی در چرخه آبیاری می تواند کمک قابل توجهی در جهت رفع کمبود منابع آب باشد. هدف پژوهش حاضر ، ارزیابی استفاده از سیستم (IFDM) جهت حفظ منابع آب و جلوگیری از تخریبات زیست محیطی در بخش کشاورزی می باشد. دهستان عقیلی از توابع شهرستان گتوند بواسطه داشتن آب و خاک مطلوب، بستری مناسب جهت تولید سالانه بیش از هزاران تن انواع محصولات غله ای و غیرغله‌ای است ، اما متاسفانه در همین دشت شاهد تولید حجم عظیمی از زهاب هستیم . در این پژوهش ، مقادیر پارامترهای PH ، دما ، DO ، BOD ، TDS ، TSS ، EC ، سدیم، فسفات، نیترات، در یک بازه زمانی پنج ساله (95-90) در آب رودخانه و در زهاب این دشت مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت . بر اساس نتایج بدست آمده ، کیفیت زهاب مطلوب است و می توان از آن در چرخه آبیاری بصورت مختلط با آب کانال جهت آبیاری محصولات زراعی مقاوم به شوری مانند گندم و جو پائیزه و پنبه تابستانه استفاده نمود . تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
471 - ارزیابی ریسکهای محیط زیستی پروژه ساختمانی با استفاده از روش EFMEA با تاکید بر ریسکهای موثر بر آلودگی آب
ابراهیم نوحانی ایرج چهارلنگ بدیلهدف از انجام این مقاله ارزیابی ریسکهای محیط زیستی پروژه ساختمانی با استفاده از روش EFMEA با تاکید بر ریسکهای موثر بر آلودگی آب بود. در این پژوهش، ایتدا از طریق بازدیدهای میدانی صورت گرفته از پروژه ساختمانی، فعالیت های طرح به صورت کامل شناسایی و سپس ریسک های محیط زیستی م أکثرهدف از انجام این مقاله ارزیابی ریسکهای محیط زیستی پروژه ساختمانی با استفاده از روش EFMEA با تاکید بر ریسکهای موثر بر آلودگی آب بود. در این پژوهش، ایتدا از طریق بازدیدهای میدانی صورت گرفته از پروژه ساختمانی، فعالیت های طرح به صورت کامل شناسایی و سپس ریسک های محیط زیستی مشخص گردید. به منظور برآورد مقادیر ریسک ها، از نظر خبرگان، چک و روش جداول روش EFMEA استفاده گردید. در ادامه روند کار راهکارها و اقدامات کنترلی ارائه و مجددا عدد ریسک محاسبه شد. براساس نتایج حاصل از این پژوهش، بیشترین عدد ریسک مربوط به حوادث ثانویه (250) و کمترین مقدار عدد ریسک مربوط به فعالیت حمل و نقل دستی بار (8) بود. پس از ارائه اقدامات کنترلی مشاهده گردید، مقدار عددی ریسک های محیط زیستی به ویژه ریسک های موثر بر آلودگی آب کاهش یافته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
472 - تحلیلی بر اثرات توسعه فیزیکی شهرها بر آینده محیط زیست شهری (مطالعه موردی: شهر جدید پرند)
کامران ولی پور علی اصغر رضوانی سعید پیریشهرهای جدید با رویکرد جذب جمعیت سرریز شهرهای بزرگ در فاصله نزدیک آنها احداث شده اند که با تداوم فرآیند جذب جمعیت، این شهرها نیز در آینده گرفتار مسائل زیست محیطی خواهند شد. آلودگی های هوا و صوتی ناشی از مهاجرت های آونگی و توسعه کالبدی منجر به رشد مسائل زیست محیطی در شهر أکثرشهرهای جدید با رویکرد جذب جمعیت سرریز شهرهای بزرگ در فاصله نزدیک آنها احداث شده اند که با تداوم فرآیند جذب جمعیت، این شهرها نیز در آینده گرفتار مسائل زیست محیطی خواهند شد. آلودگی های هوا و صوتی ناشی از مهاجرت های آونگی و توسعه کالبدی منجر به رشد مسائل زیست محیطی در شهر جدید پرند شده است. بر این اساس هدف این پژوهش بررسی اثرات توسعه فیزیکی شهر جدید پرند بر آینده محیط زیست این شهر است. نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی توصیفی – تحلیلی است. جامعه آماری متخصصین و خبرگان و حجم نمونه با استفاده از روش نمونه گیری چند مرحله ای 60 نفر است. داده های مورد نیاز از طریق روش کتابخانه ای و مطالعه میدانی (پرسشنامه) گردآوری شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار استنباطی مانند ضرایب رگرسیون، آزمون T و مدل تحلیل سلسله مراتبی استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد بخشی از مسائل زیست محیطی شهر جدید پرند از مجموعه شهری تهران تاثیر پذیرفته است. بخشی دیگر پیامد شکل گیری و توسعه خود شهر پرند می باشد که از جمله این موارد می توان به آلودگی هوای ناشی از فعالیت های صنعتی در بخش جنوبی شهر، آلودگی ناشی از فاضلاب شهری و صنعتی و تولید زباله های شهری، نزدیکی فرودگاه بین المللی امام خمینی، نزدیکی با جاده تهران – ساوه و نهایتا بادهای غالب منطقه (غرب به شرق) اشاره کرد. یافته های نشان می دهد افزایش شاخص هایی چون نرخ رشد مهاجرت- توسعه کالبدی- نرخ رشد شهرنشینی تاثیرات مستقیمی بر افزایش مسائل زیست محیطی شهر جدید پرند در شاخص هایی چون آلودگی صوتی و هوا (واقع شدن در کمربندی تهران- ساوه و افزایش مهاجرت های آونگی از شهر جدید پرند به تهران و کرج) و آلودگی های محیطی ناشی از توسعه فیزیکی این شهر (آلودگی های ناشی از توسعه کالبدی و رشد ساخت و سازها) دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
473 - بازیابی نظامهای طبیعی سکونتگاههای اطراف رودکنارها با رویکرد توسعه پایدار (مطالعه موردی: روستای حسنکدر، بخش آسارا)
لیلا ضیافتی کافی احمد پوراحمدرودخانه ها به‌عنوان یکی از عناصر ساختاری شهر و کریدورهای طبیعی در فراهم کردن منابع زیست محیطی نقش مؤثری دارند. لذا سرمایه‌گذاری روی اراضی مجاور و احداث و توسعه بوستان‌های تفریحی پیرامون آنها، علاوه بر اینکه تأثیرات زیست محیطی بسیار زیادی به همراه دارد، پیوندهای پسین و أکثررودخانه ها به‌عنوان یکی از عناصر ساختاری شهر و کریدورهای طبیعی در فراهم کردن منابع زیست محیطی نقش مؤثری دارند. لذا سرمایه‌گذاری روی اراضی مجاور و احداث و توسعه بوستان‌های تفریحی پیرامون آنها، علاوه بر اینکه تأثیرات زیست محیطی بسیار زیادی به همراه دارد، پیوندهای پسین و پیشین اقتصادی فراوانی هم دارد. روستای حسنکدر به‌زعم برخورداری از امکانت بالقوه و بالفعل، از نظر موقعیت، در روند توسعه آن محدودیت‌ها و تنگناهای زیادی در زمینه‌های مختلف وجود دارد، به‌طور کلی در سطح این روستا عدم دسترسی مناسب به زیرساخت‌های اقتصادی، محدودیت و پراکندگی منابع طبیعی و در نهایت نداشتن عملکرد اقتصادی مؤثر در سیستم اقتصادی منطقه، انعکاس خود را در زمینه‌های اقتصادی- اجتماعی به‌صورت فقر و بیکاری نمایان کرده است. تحقیق حاضر این مسائل را با مطالعه بر روی ویژگیهای جغرافیایی، اقتصادی و اجتماعی این روستا مورد بررسی قرار داده است. هدف از این تحقیق نیل به ساماندهی حسنکدر از طریق اولویتهای زیست محیطی با راهبرد توسعه پایدار و شناخت و معرفی معیارهای ساماندهی میباشد. پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی بر پایه مطالعات کتابخانهای و میدانی به منظور جمعآوری اسناد و مدارک مرتبط، مولفه‌ها و معیارهای ارتقای محیط زیست و ساماندهی سکونتگاهها را، از طریق مدل تحلیلی SWOTو روش سلسله مراتبی AHP مورد بررسی و تحلیل قرار داده است.بر اساس نتایج تحقیق، ساماندهی سکونتگاه های اطراف رودخانه‌ها و هدایت آن در طرح های هادی روستایی به سوی یک نظم فضایی، میتواند آثار پایداری بر اصلاح بافت سکونتگاههای روستایی بگذارد و آن را به سوی رفتاری قانونمند هدایت کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
474 - واکاوی پایداری در مناطق روستایی اطراف اکوسیستم تالاب با توجه به الگوی اکوویلج (مطالعه موردی: روستاهای پیرامون تالاب زریوار، استان کردستان)
محمدامین خراسانی سیما سعدیدر کشور اهمیت اکوسیستم تالاب در اقتصاد و کیفیت زندگی مردم مورد توجه کافی قرار نگرفته است و تالاب های ایران در حال تخریب هستند. هدف از پژوهش حاضر ارزیابی شاخص های سازگاری با محیط زیست پایدار بر اساس مدل اکوویلج در جامعه روستایی اطراف اکوسیستم تالاب در روستاهای اطراف دریا أکثردر کشور اهمیت اکوسیستم تالاب در اقتصاد و کیفیت زندگی مردم مورد توجه کافی قرار نگرفته است و تالاب های ایران در حال تخریب هستند. هدف از پژوهش حاضر ارزیابی شاخص های سازگاری با محیط زیست پایدار بر اساس مدل اکوویلج در جامعه روستایی اطراف اکوسیستم تالاب در روستاهای اطراف دریاچه زریوار می پردازد. جامعه آماری این پژوهش شامل 1539 خانوار می باشد که با استفاده از فرمول کوکران، از میـان جامعـه آمـاری، 255 نفر به عنوان نمونه به دست آمدند. در بررسی های میدانی، برای گردآوری داده های مورد نیاز، اقدام به تهیـه و تکمیـل پرسشـنامه در بـین روستاهای مورد نظر همراه با مصاحبه و مشاهده شـد، که مهمترین بخش مطالعات میدانی اسـت. اعتبار پرسشنامه ها نیز از طریق آزمون آلفای کرونبـاخ، 0.7۱ درصد به دست آمد. انتخاب روستاهای مورد مطالعه بر اساس فاصله از دریاچه(تا فاصله ۳ کیلومتری دریاچه زریوار) بوده است. و همچنین با ۱۸ نفر از افراد نمونه جهت تکمیل یافته ها، مصاحبه فردیِ عمیق صورت گرفت. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون کای اسکوئر و آزمون کروسکال والیس در نرم افزار spss استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که شاخصهای اجتماعی ـ فرهنگی بیشترین سهم را در خصوص پایداری جوامع روستایی داشته است. در مرتبة دوم شاخص های اقتصادی بیشترین سهم را در خصوص پایداری جوامع روستایی داشته است. همچنین در مرتبة سوم متغیر اکولوژیکی بیشترین سهم را در خصوص پایداری جوامع روستایی داشته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
475 - ارزیابی توان اکولوژیک و ارائه راهبردهای معیشت پایدار در منطقه زاگرس با تأکید بر جنبه‌های حقوقی و محیطزیستی (مطالعه موردی: منطقه آبخیز دنا)
افشین جعفری علی شجاعی فردهدف: هدف از این تحقیق ارزیابی توان منطقه آبخیز دنا و ارایه راهبردهای معیشت پایدار است. روش شناسی تحقیق: این تحقیق از نوع کاربردی است که از الگویی تلفیقی برای ارزیابی توان منطقه زاگرس مرکزی استفاده گردید. ابتدا پارامترهای اکولوژیک برای ارزیابی توان اکولوژیک شناسایی و سپ أکثرهدف: هدف از این تحقیق ارزیابی توان منطقه آبخیز دنا و ارایه راهبردهای معیشت پایدار است. روش شناسی تحقیق: این تحقیق از نوع کاربردی است که از الگویی تلفیقی برای ارزیابی توان منطقه زاگرس مرکزی استفاده گردید. ابتدا پارامترهای اکولوژیک برای ارزیابی توان اکولوژیک شناسایی و سپس آماده‌سازی لایه‌ها با عملیات ژئورفرنس، رقومی‌سازی و به هنگام‌سازی انجام گرفت. در این مطالعه از دادههای حاصل از تصاویر سنجنده ETM+ ماهواره لندست 7 و IRSاستفاده شده است. لایه‌ها در نرمافزار ArcGIS, version9.2 رویهمگذاری و طبقه‌بندی شدند. در گام بعد، برای تدوین راهبردها از تکنیک SCORE و مراجعه به آرای کارشناسان خبره استفاده گردید. یافته ها و بحث: نتایج نشان داد 9/20 درصد از منطقه نیاز به حفاظت داشته و 8/19 درصد نیز مناسب برای جنگل‌داری است. کمترین درصد کاربری مناسب برای منطقه متعلق به حفاظت منابع آبی و پس از آن توسعه سکونتگاهی است. تحلیل محیط درونی و بیرونی مدیریت معیشت پایدار در منطقه‌ی مطالعاتی نشان میدهد که فرصتها و قوت‌ها نسب به محدودیت‌ها و ریسک‌ها از میانگین امتیاز بالاتری برخوردارند. نتیجه گیری: در نهایت، 11 راهبرد مدیریتی و حقوقی برای معیشت پایدار در منطقه آبخیز دنا استخراج گردید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
476 - توسعه پایدار زیست محیطی با رویکرد برنامه ریزی راهبردی (مورد پژوهی : شهرکاشان)
ابوذر وفاییمقدمه: امروزه شـهر کاشان با مسـایل و مشـکلات متعـددی از جمله انــواع آلودگی های زیست محیطـی، تخریـب منـابع و کـاهش فضاهای طبیعی و در پی آن افزایش نیاز شهروندان بـه محیط زیستی پایدار مواجه می باشد. در این راستا یکی از راهبردها، توجه به مقوله توسعه پایدار شهری برای رسیدن أکثرمقدمه: امروزه شـهر کاشان با مسـایل و مشـکلات متعـددی از جمله انــواع آلودگی های زیست محیطـی، تخریـب منـابع و کـاهش فضاهای طبیعی و در پی آن افزایش نیاز شهروندان بـه محیط زیستی پایدار مواجه می باشد. در این راستا یکی از راهبردها، توجه به مقوله توسعه پایدار شهری برای رسیدن به تعادل فضایی شهرها در قالب رویکردی استراتژیک می باشد.هدف پژوهش: پژوهش حاضر بر آن است ضمن تحلیل وضع موجود (قابلیت ها و محدودیت ها)کاشان در حوزه محیط زیست شهری ، به ارایه راهبردهای کلیدی جهت پایداری زیست محیطی شهر در قالب برنامه ریزی راهبردی بپردازد.روش شناسی تحقیق: نوع پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه انجام توصیفی، تحلیلی است . در طراحی تحقیق و جمع آوری اطلاعات از دو روش اسنادی و پیمایشی بهره گرفته شده است. تکنیک مورد استفاده جهت تجزیه و تحلیل داده ها،مدل تلفیقیSWOT- AHP می باشد. قلمروجغرافیایی پژوهش: شهر کاشان است که در حال حاضر دومین رتبة جمعیتی و صنعتی را بعد از شهر اصفهان در سطح استان دارد. یافته ها و بحث : بررسی ها نشان می دهد شهر کاشان به دلایلی از جمله افزایش جمعیت، توسعه شدید فیزیکی و صنعتی، با مسائل زیست محیطی همچون پساب ها و آلاینده های صنعتی، فرسایش شدید خاک، تخریب و از بین رفتن باغ ها و اراضی کشاورزی و تبدیل آن به فضاهای مسکونی و صنعتی و ناقص بودن سیستم دفع فاضلاب شهری مواجه می باشد و این مسایل موجب ناپایداری زیست محیطی شهر گردیده و مدیریت شهری را با چالش های جدی روبرو ساخته است. بنابراین توجه به این گونه مشکلات و چالش های زیست محیطی شهر کاشان، نیازمند رویکرد نوینی همچون برنامه ریزی راهبردی است تا از طریق ارزیابی و تحلیل وضع موجود شهر کاشان در حوزه محیط زیست شهری، به تدوین، تعیین و اولویت بندی راهبردهایی جهت توسعه پایدار زیست محیطی شهر پرداخت.نتایج: نتایج بدست آمده نشان می دهد ساختار موجود زیست محیطی شهر از یک طرف با نقاط ضعف داخلـی و از طرف دیگر با تهدید های خارجی روبرو است بنابراین راهبرد های قابل قبول در حوزه زیست محیطی شهر کاشان از نوع استراتژیهای تدافعی (WT) است که می بایست در اولویت برنامه های توسعه پایدار زیست محیطی شهر کاشان قرارگیرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
477 - تحلیل ساختاری حکمروایی محیط زیست شهری با رویکرد آینده پژوهی(مطالعه موردی: شهر تهران)
حسین حاتمی نژاد رضا کانونی نوشا همقدممسائل محیط زیستی در عصر حاضر که عصر عدم قطعیت هاست با پیچیدگی های مختلفی روبرو است که حل مسائل و مشکلات ناشی از محیط زیست شهری صرفاً با تکیه بر تفکرات مهندسی و تغییر در کالبد شهری قابل انجام نیست و در این بین رویکرد حکمروایی شایسته راهکارهای مختلفی را با تکیه بر مسئولیت أکثرمسائل محیط زیستی در عصر حاضر که عصر عدم قطعیت هاست با پیچیدگی های مختلفی روبرو است که حل مسائل و مشکلات ناشی از محیط زیست شهری صرفاً با تکیه بر تفکرات مهندسی و تغییر در کالبد شهری قابل انجام نیست و در این بین رویکرد حکمروایی شایسته راهکارهای مختلفی را با تکیه بر مسئولیت پذیری مدیران و شهروندان و افزایش تعامل بین بخش دولتی، خصوصی و عمومی برای حل مشکلات محیط زیست شهری خارج از چهارچوب های سنتی را ارائه می دهد. به عبارت دیگر رویکرد حکمروایی شایسته شهری فراتر از نگاه کالبدی به محیط زیست و با یک رویکرد سیستماتیک موضوعات را مورد بررسی قرار می دهد. پژوهش حاضر با هدف تحلیل ساختاری حکمروایی محیط زیست شهری با رویکرد آینده پژوهی و شناسایی پیشران‌های آن در شهر تهران انجام شده است. این پژوهش از نظر ماهیت، بر اساس روش علم آینده‌پژوهی، تحلیلی و اکتشافی و بر اساس هدف کاربردی است. یافتهها بر اساس وضعیت صفحه پراکندگی عوامل بیانگر سیستم ناپایدار است و بیشتر عوامل در اطراف محور قطری صفحه پراکنده هستند. همچنین از بین 35 عامل در نظر گرفته شده، در نهایت با توجه به امتیاز بالای تأثیرگذار و تأثیرپذیری مستقیم 16 عامل به عنوان خروجی میک مک، در آینده حکمروایی محیط زیست شهری در تهران تأثیرگذار هستند. نتایج نشان میدهد از بین 16 عامل پیشران، پنج عامل بهبود نقش حکمروایی شهری در افزایش مشارکت مردم، سازمانهای مردم نهاد، توجه مسولان به بهبود وضعیت محیطزیست شهری، ارتقاء فرهنگ زیستمحیطی و مشارکت شهروندان و اجتماعات محلی بیشترین تأثیر را بر حکمروایی محیط زیست داشتهاند و از اهمیت بیشتری برخوردار بودند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
478 - تحلیل اثر رفتارهای محیط‌زیست‌گرایانه بر بهزیستی فردی- اجتماعی با میانجیگری دلبستگی به مکان در محله سرخاب تبریز
علی زینالی عظیم بهرام محمدیان مهدی پوراکبر پویا قلی زاده لیدا اخلاقیمقدمه: مشکلات و چالشهای محیط زیستی از نگرانیهای عمدۀ جامعه امروزی است. بیشتر این چالشها ناشی از رفتار انسانها است که میتوان از طریق تغییر در نگرش و رفتار ایشان و آگاهی بخشیدن از پیامدهای این مشکلات بر آنها فائق آمد. برخی از مهمترین رفتارهای محیط‌زست‌گرایانه دارای مزای أکثرمقدمه: مشکلات و چالشهای محیط زیستی از نگرانیهای عمدۀ جامعه امروزی است. بیشتر این چالشها ناشی از رفتار انسانها است که میتوان از طریق تغییر در نگرش و رفتار ایشان و آگاهی بخشیدن از پیامدهای این مشکلات بر آنها فائق آمد. برخی از مهمترین رفتارهای محیط‌زست‌گرایانه دارای مزایای شخصی، اجتماعی و محیطزیستی فراوانی هستند که بهبود این‌ها خود بر دلبستگی به مکان تاثیر میگذارد. دخیل شدن در رفتارهای محیط‌زیست‌گرایانه ساکنان را به انجام کاری خوب برای خودشان، برای اجتماعشان، و برای مکانی که در آن زندگی میکنند وا می‌دارد، و این نوع رفتار سطح بهزیستی و دلبستگی به مکان آنها را افزایش میدهد.هدف: این تحقیق به تحلیل اثر رفتارهای محیط‌زیست‌گرایانه بر بهزیستی فردی- اجتماعی با میانجیگری دلبستگی به مکان در محله سرخاب تبریز میپردازد. روش‌شناسی تحقیق: روش تحقیق حاضر توصیفی- تحلیلی میباشد. جامعه آماری تحقیق ساکنان محله سرخاب است که براساس فرمول کوکران 373 نفر بدست آمد. برای تحلیل دادهها از روش معادلات ساختاری با نرمافزارAmos و Spss استفاده گردید. قلمرو جغرافیایی تحقیق: قلمرو جغرافیایی این پژوهش، محله سرخاب شهر تبریز می باشد.یافتهها: تحلیلهای معادلۀ ساختاری حاکی از یک تاثیر مثبت مستقیم رفتار محیط‌زیست‌گرایانه بر بهزیستی فردی - اجتماعی و همینطور دلبستگی به مکان بود. دلبستگی به مکان تا حدی واسط ارتباط بین رفتارهای محیط‌زیست‌گرایانه و بهزیستی فردی - اجتماعی بود. این تحقیق از این لحاظ که دادههای جدیدی دربارۀ اینکه رفتارهای محیط‌زیست‌گرایانه چطور بهزیستی فردی و اجتماعی را با تضمین بالقوۀ مزایای بلند مدت افزایش می‌دهند قابل توجه و مهم است. نتایج: در نتیجه این تحقیق نشان داد که تحریک، برانگیختن و توصیۀ این نوع رفتارها اهمیت دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
479 - مدیریت پسماند ویژه، راهکاری جهت حفظ طبیعت و محیط زیست شهری
محمد علی عبدلی بابک توکلی محمد حسین منهاجیکی از مشکلات بسیار حاد محیط زیستی کشور، مدیریت نامناسب بر پسماندهای ویژه صنعتی در مناطق شهری است. عدم مدیریت بر پسماندهای ویژه خطرات زیادی را با توجه به ویژگی های احتراق، واکنش پذیری، خورندگی و سمیت بر سلامتی انسان و طبیعت وارد می نماید. برای کاهش هزینه های محیط زیستی أکثریکی از مشکلات بسیار حاد محیط زیستی کشور، مدیریت نامناسب بر پسماندهای ویژه صنعتی در مناطق شهری است. عدم مدیریت بر پسماندهای ویژه خطرات زیادی را با توجه به ویژگی های احتراق، واکنش پذیری، خورندگی و سمیت بر سلامتی انسان و طبیعت وارد می نماید. برای کاهش هزینه های محیط زیستی ناشی از نبود مدیریت بر این نوع پسماند، نیاز به داشتن قوانین جامع است تا با اجرای آن این هزینه ها به حداقل برسد. در این مطالعه، برای رفع این چالش با در نظر گرفتن شرایط اقتصادی- اجتماعی کشور، برای ایجاد تعهد دفع توسط تولید کنندگان، زمینه برای تدوین قوانین مناسب فراهم شده است. هدف از بازنگری و تدوین مقررات اختصاصی برای پسماند ویژه، کاهش خسارت های شدید ناشی از دفع غیر قانونی آلاینده ها به محیط زیست شهری، پر کردن خلاءهای قانونی موجود در کشور برای حفظ طبیعت و محیط زیست است. همچنین در این مطالعه پس از نقد قانون و آیین نامه اجرایی مدیریت پسماند کشور و مقایسه آن با برخی از قوانین کشورهای پیشرفته، محورهای مورد نیاز برای وضع قانون تخصصی برای دفع تعیین شده است. براین اساس، قانون تخصصی تدوین شده شامل 23 ماده و 19 تبصره و آیین نامه اجرایی دفع شامل 87 ماده و 64 تبصره با مقررات جاری مقایسه شده است. از مزایای این مقررات ایجاد صندوق محیط زیستی، ارزیابی مقدماتی محیط زیستی، بررسی محیط زیستی و در نظر گرفتن دیدگاه های شهروندان برای تصمیم گیری جهت انجام واکنش اضطراری یا عملیات اصلاحی است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
480 - محیط زیست و استراتژی حقوق اسلامی
سید علی میرابراهیمیدر این پژوهش به یکی از دغدغه های قرن حاضر، یعنی جلوگیری از انهدام محیط زیست پرداخته می شود، که برای حفظ آن اصلاح و تصویب قوانین داخلی کشورها و در سطح بین المللی معاهدات و قطعنامه های الزام آور امری ضروری به نظر می رسد. سوأل اینجا است که با توجه به اهمیت موضوع، و با ملاح أکثردر این پژوهش به یکی از دغدغه های قرن حاضر، یعنی جلوگیری از انهدام محیط زیست پرداخته می شود، که برای حفظ آن اصلاح و تصویب قوانین داخلی کشورها و در سطح بین المللی معاهدات و قطعنامه های الزام آور امری ضروری به نظر می رسد. سوأل اینجا است که با توجه به اهمیت موضوع، و با ملاحظه اینکه تصویب قوانین مربوط به حفظ محیط زیست نیازمند تأیید و تقریر نظر قانونگذار اسلام - طبق اصل 72 قانون اساسی است، احکام اسلامی چه رویکردی در این باره دارد؟ بر این اساس مقاله حاضر از نظر هدف بنیادی و مبنای روش آن توصیفی و تحلیلی است که با استفاده از روش تحلیل محتوا به تبیین موضوع پرداخته است. فرضیه تحقیق براین امر استوار است که کاهش تخریب محیط زیست با انگاره های اعتقادی مبنی بر قداست عناصر طبیعت رابطه دارد و توصیه های دینی جنبه های تربیتی در مورد چگونگی برخورد با طبیعت را ترسیم می کنند. این مقاله قصد دارد جایگاه عناصر محیط زیست و اهمیت آن در دیدگاه اسلام و چگونگی تأیید شریعت اسلام بر قوانین نوین حقوق محیط زیست را بررسی نماید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
481 - Effects of Sound Stimulation on Physiological and Biochemical Responses of <i>Salvia splendens</i>
Salim Heidari Mohsen Kafi Sepideh Kalatejari Mona Shafaghatian Nafiseh MollakarimiPlants are inevitably influenced by environmental stresses due to their immobility. Sound waves are one of these environmental factors affecting plants. The present study was designed to explore the less-known relationship between sound waves and plant responses. For th أکثرPlants are inevitably influenced by environmental stresses due to their immobility. Sound waves are one of these environmental factors affecting plants. The present study was designed to explore the less-known relationship between sound waves and plant responses. For this purpose, Salvia splendens, a common plant in urban green spaces, was exposed to sound waves at a frequency of 1000 Hz and at intensities of 90, 100 or 110 dB, as well as a control, for one hour a day for one month. Seedlings were obtained from the seeds of Salvia, were cultivated in an MS medium under in-vitro conditions and were sub-cultured every 20 days. The treatments were started 15 days after planting the seeds. The results of growth and antioxidant enzyme activities showed that the increase in the intensity of the sound waves at 1000 Hz frequency increased plant growth. Maximum root and shoot length, fresh weight and dry weight were observed at 110 dB. The sound waves also increased protein content and catalase (CAT), peroxidase (POD) and ascorbate peroxidase (APX) enzymes activity. Malondialdehyde content was increased with an increase in intensity. Overall, Salvia splendens responded to the sound wave stress by improving growth, physiological and biochemical parameters. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
482 - The Impact of Different Levels of Azocompost on Growth Medium Chemical Characteristics, Growth and Nutrition of <i>Zinnia elegans</i>
Maryam Marashi Davood Shafaghatian Ali Mahboub KhomamiExcessive accumulation of azolla in the wetlands of Guilan is currently an environmental problem. To this aim, a study was conducted to investigate the effect of Azolla compost on the growth medium of Zinnia ornamental plant. The treatment was a sandy loam soil and Azol أکثرExcessive accumulation of azolla in the wetlands of Guilan is currently an environmental problem. To this aim, a study was conducted to investigate the effect of Azolla compost on the growth medium of Zinnia ornamental plant. The treatment was a sandy loam soil and Azolla compost was replaced with 10, 20, 30, 40 and 50% by volume. The research was performed based on a completely randomized design with three replications and 54 pots. The chemical properties of the substrate including electrical conductivity, acidity, nitrogen content and phosphorus and potassium levels were measured. Growth indices including fresh and dry weight of leaves, stems, roots and flowers, and leaf chlorophyll content were also measured. Nutrient concentrations of nitrogen, phosphorus and potassium in the leaves of zinnia plant were measured. The results showed that the highest growth rate was observed in 20 and 30 % treatments of Azolla compost and the lowest growth rate was observed in control treatments. Azolla compost increased the concentration of nitrogen, phosphorus and potassium in the leaves, which indicated an increase in the quality of plant nutrition. Higher amounts of compost (40 and 50%) reduced plant growth indices compared to 20 and 30% compost treatments, but in the same treatments, plant growth was significantly higher than the control. In general, it can be concluded that Azolla compost can be used as a suitable organic matter in zinnia medium. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
483 - واکنش رشد گیاه بابونه آلمانی L.) (Matricaria chamomilla به آلودگی کادمیوم و سرب در شرایط گلخانه و مزرعه
محمد باقری حمیدرضا جوانمرد محمدرضا نادری درباغ شاهیاستفاده از گیاهان دارویی در شرایط آلودگی خاک با فلزات سنگین، از نظر گیاه پالایی، و همچنین اثر بر ویژگیهای مرفولوژیکی گیاه حائز اهمیت است. اثر فلزات کادمیوم و سرب بر رشد ریشه و اندام هوایی و همچنین تعداد گل گیاه بابونه آلمانی ) Matricaria chamomilla L.) در شرایط گلخانه أکثراستفاده از گیاهان دارویی در شرایط آلودگی خاک با فلزات سنگین، از نظر گیاه پالایی، و همچنین اثر بر ویژگیهای مرفولوژیکی گیاه حائز اهمیت است. اثر فلزات کادمیوم و سرب بر رشد ریشه و اندام هوایی و همچنین تعداد گل گیاه بابونه آلمانی ) Matricaria chamomilla L.) در شرایط گلخانه و مزرعه، در مراحل مختلف رشد با گلدان‌های 10 کیلوگرمی حاوی خاک آلوده شده با کادمیوم (صفر، 10 و 40 میلی‌گرم بر کیلوگرم) و سرب (صفر، 60 و 180 میلی‌گرم بر کیلوگرم)، در سال زراعی 98-97 در دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان مورد آزمایش قرار گرفت. اثر شاخصهای آزمایش شامل غلظت فلز در سطح احتمال پنج درصد، مرحله و محل رشد و اندام گیاه، و همچنین اثر برهمکنش آنها بر ماده خشک معنی‌دار بودند. با افزایش غلظت کادمیوم و سرب از تعداد گل در شرایط مزرعه کاسته و بر تعداد گل در شرایط گلخانه افزوده شد. با افزایش غلظت عناصر سنگین، رشد گیاه بصورت معنی‌دار کاهش یافت، به طوری که میانگین سطح اول 39/480 گرم، سطح دوم 00/416 گرم، و سطح سوم برابر 33/399 گرم بود. بیشترین رشد گیاه در مرحله گلدهی (78/500 گرم) و پنجه زنی (67/511 گرم) به دست آمد که بصورت معنی‌دار از مرحله ساقه‌دهی (28/283 گرم) بیشتر بودند. افزایش غلظت کادمیوم در مقایسه با سرب، بصورت معنی‌دار در سطح احتمال پنج درصد سبب کاهش بیشتر رشد گیاه (11/333 گرم در برابر 44/407 گرم) شد. از گیاه بابونه آلمانی با قابلیت رشد در شرایط آلودگی خاک با فلزات سنگین میتوان برای پاکسازی محیط های آلوده استفاده نمود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
484 - طراحی مدلی برای اجرای خط‌مش‌گذاری زیست محیطی در ایران
بهروز ممیوند زین العابدین امینی سابق احسان ساده محمدرضا خلجامروزه کشور با مسایل زیست محیطی عدیده‌ای مواجه است و عموماً اصلی‌ترین مساله زیست محیطی کشور عدم اجرای موفق خط مش‌های زیست محیطی است. هرچند رویکردهای نظری متفاوتی در ارتباط با اجرای موفق خط مش‌ها وجود دارد، اما با توجه به بومی بودن سیاستهای کلی محیط زیست توسط رهبر معظم أکثرامروزه کشور با مسایل زیست محیطی عدیده‌ای مواجه است و عموماً اصلی‌ترین مساله زیست محیطی کشور عدم اجرای موفق خط مش‌های زیست محیطی است. هرچند رویکردهای نظری متفاوتی در ارتباط با اجرای موفق خط مش‌ها وجود دارد، اما با توجه به بومی بودن سیاستهای کلی محیط زیست توسط رهبر معظم انقلاب اسلامی به نظر میرسد ارایه الگوی بومی در این زمینه میتواند بسیار کاربردی باشد. بر همین اساس هدف این پژوهش طراحی مدلی برای اجرای خط‌مش‌گذاری زیست محیطی در ایران است که به روش کیفی داده بنیاد انجام شده و در این روش برای استخراج الگوی نظری و یا فرایند نظریه‌سازی، محقق اقدام به انجام مصاحبه‌هایی عمیق با 22 نفر از نخبگان، مدیران و متخصصان مرتبط با محیط زیست کشور کرده است. نتایج تحلیل دادهها بر اساس مراحل سه گانه کدگذاری نشان داد که در مرحلۀ کدگذاری باز، بیش از 237 مفهوم و گزاره معنادار استخراج شد و در مرحله بعد 135 مفاهیم متناظر از این گزاره‌های معنادار بیرون کشیده شد. در ادامه فرایند کدگذاری از مفاهیم متناظر تعداد 26 خرده مقوله استخراج شده که دارای ارتباط مفهومی با همدیگر هستند و در مرحله کدگذاری محوری از خرده مقولات تعداد 11 مقوله محوری بیرون کشیده شد که که با انتزاع بیشتر این مقولات در مرحلۀ کدگذاری گزینشی، یک مقوله هسته‌ای به شرح یک اجرای موفق خط‌مشی زیست محیطی مبتنی بر تدوینی فکورانه بر پایه هماهنگی و همسویی نهادی و ارزشی است که در آن توسعه دانش زیست محیطی با استراتژی مدیریت سبز و قوانین مؤثر موجب اعتلای فرهنگ زیست محیطی میشود ظاهر شد که میتواند تمامی مقولات دیگر را تحت پوشش قرار بدهد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
485 - بررسی عوامل ایجاد رفتارهای اجتماعی و سازمانی در سیاستگذاری های زیست محیطی
اصغر حاتمی نیا محمد ترابی ماشاالله حیدرپورچکیدهشناخت عوامل ایجاد رفتاراجتماعی و سازمانی در سیاستگذاری زیست محیطی برای حفظ و ارتقا محیط زیست بسیار تأثیرگذار و ضروری است. بنابراین، تحقیق حاضر در پی پاسخ به این سؤال است که عوامل ایجاد رفتار های اجتماعی تا چه حد تسهیل کننده سیاستگذاری های سازمانی زیست محیطی هستند؟ أکثرچکیدهشناخت عوامل ایجاد رفتاراجتماعی و سازمانی در سیاستگذاری زیست محیطی برای حفظ و ارتقا محیط زیست بسیار تأثیرگذار و ضروری است. بنابراین، تحقیق حاضر در پی پاسخ به این سؤال است که عوامل ایجاد رفتار های اجتماعی تا چه حد تسهیل کننده سیاستگذاری های سازمانی زیست محیطی هستند؟ که قبل از سیاستگذاری زیست محیطی باید عوامل رفتار اجتماعی و سازمانی تاثیر گذار بر سیاست گذاری ها را، مانند اطلاعات زیست محیطی، نگرش زیست محیطی، نگرانی زیست محیطی، سواد زیست محیطی و نهادها و سازمان های دولتی مانند اصول مرتبط به محیط زیست در قانوان اساسی و سایر سازمان های عمومی دولتی را شناخت تا بتوان بر اساس داده های تاثیرگذار بر رفتارهای اجتماعی و کارکردهای سازمانی به سیاستگذاری زیست محیطی پرداخت. مقاله حاضر توصیفی- تحلیلی بوده و با استفاده از روش کتابخانه ای به بررسی سوال مورد اشاره در دو بخش شناخت عوامل رفتار اجتماعی و جایگاه سازمانی سیاستگذاری ها پرداخته است. یافته های پژوهش نشان می دهد که شناخت درست از عوامل ایجاد رفتار اجتماعی و سازمانی می تواند به کاهش شکاف بین رفتارهای اجتماعی و سازمانی، در سیاستگذاری عقلایی زیست محیطی کمک کند و با توجه به ساختار سیاسی و فرهنگی کشورهای در حال توسعه از جمله ایران، سرآغاز تحولی بطور عمده در سیاستگذاری های عمومی باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
486 - بررسی فقهی حق بر محیط زیست با تأکید بر منفعت جمعی و مسئولیت همگانی
ایران سلیمانی مسعود راعی سیدحسین واعظیبحث در زمینه" حق بر محیط زیست در فقه "، از جمله مباحث بنیادی و پایه‌ای در استنباط است که شناخت لازم نسبت به آن مبنای بسیاری از احکام و فتوا و قوانین مستنبط از ادله در خصوص نحوه بهره برداری از محیط زیست قرار میگیرد، این بحث نو پیدایی است که تاکنون در فقه امامیه بطور جدی أکثربحث در زمینه" حق بر محیط زیست در فقه "، از جمله مباحث بنیادی و پایه‌ای در استنباط است که شناخت لازم نسبت به آن مبنای بسیاری از احکام و فتوا و قوانین مستنبط از ادله در خصوص نحوه بهره برداری از محیط زیست قرار میگیرد، این بحث نو پیدایی است که تاکنون در فقه امامیه بطور جدی بحث نشده، آنچه در این مقاله بررسی میشود؛ گام جدید جهت قراردادن محیط زیست در قالب یک حق از حقوق نسل سوم که یک منفعت جمعی و حق جمعی و عمومی است؛ این واژه را از نسل سوم حقوق بشر در حقوق بین الملل به امانت گرفته‌ایم و به دنبال آن در فقه امامیه هستیم که چگونه به حق بر محیط زیست باید رسید. قاعدتاً برای اثبات این حق باید به ادله و منابع و مبانی و اهداف و ضمانت اجرایی این حق در فقه امامیه بپردازیم چرا که این حق، یک حق حقوقی است نه یک حق اخلاقی، یافته مقاله این است که؛ آموزه‌های فقه امامیه در حق بر محیط زیست توان حق انگاری محیط زیست را دارد وقتی سخن از حق است؛ دیگر مثل حق نسل اول و دوم نیست که یک طرف محق و طرف دیگر مکلف، یک طرف بدهکار و طرف دیگر طلبکار باشد، بلکه حق بر محیط زیست در فقه امامیه یعنی؛ تحقق یک مسئولیت جمعی وحقوقی است نه مسئولیت اخلاقی؛ سخن از حلال و حرام بودن، مجازات کردن ومجازات داشتن متعدیان و متجاوزان به محیط زیست است. بنابراین با توجه به محق و مکلف بودن انسان، امانت الهی (تعهد، تکلیف و ولایت الهی) و حق جمعی بودن محیط زیست، منفعت جمعی و اینکه سود و زیان این حق متوجه جامعه بشری است؛ حقی است عمومی که در قالب امر به معرف و نهی از منکر به عنوان یک فریضه همگانی بالاترین ضمانت اجرایی شکل گیری مسئولیت مشترک است؛ علاوه بر ضمانت اجرایی بیرونی، ضمانت اجرایی درونی منبعث از حق حقوقی است و شخص خاطی و ظالم، ضامن و پاسخگو و مستوجب مجازات گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
487 - تحلیل جامعه‌شناختی حق جمعی بر محیط زیست
اکبر مهدوی ایران سلیمانیاز نگاه دین باوران، چون خداوند علیم و حکیم، آفریدگار بشر است، پس نسبت به ساختار وجودی و مصالح و مفاسد معیشتی و نیازهای حقیقی او در ابعاد گوناگون مادی و معنوی علم کامل و اشراف تمام دارد و همه ی باید‌ها و نباید‌ها و احکامی که از او به عنوان شارع مقدس صادر شده است، مبتنی ب أکثراز نگاه دین باوران، چون خداوند علیم و حکیم، آفریدگار بشر است، پس نسبت به ساختار وجودی و مصالح و مفاسد معیشتی و نیازهای حقیقی او در ابعاد گوناگون مادی و معنوی علم کامل و اشراف تمام دارد و همه ی باید‌ها و نباید‌ها و احکامی که از او به عنوان شارع مقدس صادر شده است، مبتنی بر این حقیقت است؛" و نزلنا علیک الکتاب تبیانا لکل شیء"(نحل/89) قرآن و فقه اسلام بر بهداشت فردی و اجتماعی و نظافت اماکن عمومی و حفظ محیط زیست تأکید فراوان و آن را لازمه ایمان می‌داند. تأکید بر این که پیروی از احکام شریعت و عمل نمودن به توصیه‌های دین حنیف اسلام، سعادت بخش و بر طرف کننده ی مشکلات و معضلات بشری است، همان "حفظ محیط زیست و حفظ حقوق بین نسلی" و حق انسان در بهره مندی از محیط زیست سالم به عناوین مختلف مطرح گردیده است.این تحقیق به روش توصیفی تحلیلی در پی بررسی مبانی این حق است و یافته تحقیق اینکه؛ تمام انسانها نسبت به محیط زیست و حفاظت از آن تعهداتی دارند که در صورت ورود ضرر طبق قواعد فقهیه لا ضرر و اتلاف و تسبیب و ضمان و احترام و دلیل عقل وسیره عقلا... قابل مطالبه است.چون محیط زیست در شکل گیری جسم و جان آدمی سهمی به سزا دارد و انسانها هرگز نباید از تلاش در راه بالندگی و حفظ سلامت آن باز ایستند پس با به خطر افتادن محیط زیست انسان بدیهی ترین و اساسی ترین حق انسان یعنی حق حیات وی به مخاطره می افتد، به همین جهت جامعه بشری باید حیات اجتماعی را با اتخاذ دستورات فقهی چنان سامان دهد تا تضمینی برای حفظ مبانی و پایه‌های طبیعی و فرهنگی و معنوی حیات باشد و در حفظ این حق و حریم که به عنوان حق الناس و امانت الهی است کوشا باشند. این مقاله در صدد رسیدن به چنین حق جمعی که یک حق حقوقی و امانت الهی است، تدوین گردیده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
488 - Modelling of Greenhouse Gas Emissions from Wheat Production in Irrigated and Rain-Fed Systems in Khorasan Razavi Province, Iran
سید مسعود معتمد الشریعتی حسن صدرنیا محمد حسین آق خانی مهدی خجسته‌پورAgriculture has a key role in greenhouse gas emissions. As such, the present study aimed to evaluate the greenhouse gas emissions from wheat production in irrigated and rain-fed systems. The primary data were collected from 116 wheat farmers. The results showed that the أکثرAgriculture has a key role in greenhouse gas emissions. As such, the present study aimed to evaluate the greenhouse gas emissions from wheat production in irrigated and rain-fed systems. The primary data were collected from 116 wheat farmers. The results showed that the total greenhouse gas emissions from wheat production in irrigated and rain-fed systems were 637.8 and 65.12 kgCO2eq, respectively. The diesel fuel was the largest contributor to the total greenhouse gas emissions in irrigated systems with the share of 33%. Moreover, these inputs accounted for the highest share of greenhouse gas emissions in rain-fed system. The results of Cobb-Douglas model highlighted that the effects of inputs, including machinery, diesel fuel, electricity, and farmyard manure were positive on the yield in irrigated systems. However, the effect of chemical fertilizer and biocide inputs was negative on wheat yield. On the other hand, the effects of all inputs were positive on wheat yield in rain-fed system. The results of the sensitivity analysis showed that one kg increase in greenhouse gas emissions from chemical fertilizer and biocide would result in 0.28 and 0.15 kg loss of yield, respectively. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
489 - Valuing Recreational Benefits in an Aquatic Ecosystem Area with Contingent Valuation Method: Case of ShirinSou Wetland, Iran
حبیب شهبازی احمد سام دلیریIn this study, the recreational value of ShirinSou Wetland of the Kabodarahang County in Hamadan Province, Iran was estimated and the visitors' willingness to Pay (WTP) was measured by using Contingent Valuation Method (CVM) and One and One Half Bound model (OOHB) dicho أکثرIn this study, the recreational value of ShirinSou Wetland of the Kabodarahang County in Hamadan Province, Iran was estimated and the visitors' willingness to Pay (WTP) was measured by using Contingent Valuation Method (CVM) and One and One Half Bound model (OOHB) dichotomous choice (DC) questionnaire. The results show that 81 percent of investigating individuals will pay for recreational usage of the studied wetland. Estimated WTP is 44671 IRR (US$ 1.68) for each visitor. The total annual recreational value of this wetland is estimated at about 809 (million IRR) (or US$ 30348). Furthermore, the variables of proposed bids and visitors' monthly income are statistically significant at 1%; so, these two variables are considered as the most important factors affecting visitors' WTP. Also, these tow variables have negative and positive effect on WTP, respectively. Age and level of education were the next effective factors with significant impact at the 10% level. Policy makers can take these values into consideration in the decision-making process of the development of the wetlands. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
490 - A Critical Review of Sustainable Pro-Environmental Behavior Theories
امیرحسین پیرمرادی فرحناز رستمی عبدالحمید پاپ زنAgricultural production decision-making is becoming more complicated due to the inherent complexity of the interaction between natural and human processes as the heart of agricultural systems. Predicting the behavior of agricultural systems is critically important for s أکثرAgricultural production decision-making is becoming more complicated due to the inherent complexity of the interaction between natural and human processes as the heart of agricultural systems. Predicting the behavior of agricultural systems is critically important for sustainability issues. Since agriculture is a human activity that is dependent on its main actors, farmers’ behavior needs to be investigated in terms of the extent to which their activities are consistent with sustainable agriculture initiatives. This study is based on the documentary research method conducted by a systematic literature review. The main goal was to review and analyze pro-environmental behavior theories in terms of their strengths and weaknesses during the time period of 1975-2016. The strengths and weaknesses of each theory were described after the introduction of each theory. On the other hand, a comparison of the theories based on seven indicators is presented too. About 14 theories were reviewed to reach agent-based theories of decision-making, in which feedback is provided on the system. Based on the results, the agent-based integrated theories are diagnosed to be the most suitable and comprehensive for the study and prediction of farmers’ behaviors among the studied theories. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
491 - Analyzing the Role of Agricultural Beneficiaries in Sustainable Management of Natural Resources and Environment (Case of Hamadan County)
مسعود سامیان رضا موحدی الهام انصاری مسعود اسدیThe countries' economy is basically dependent on both human and the natural resources so that social development of each country depends on them directly or indirectly. Nonetheless, some problems including the rapid growth of the population, unsustainable and unplanned أکثرThe countries' economy is basically dependent on both human and the natural resources so that social development of each country depends on them directly or indirectly. Nonetheless, some problems including the rapid growth of the population, unsustainable and unplanned exploitation, and lack of public awareness of development and reclamation rules have given an increase to the degradation process of these resources. So, one of the basic requirements to achieve the sustainable agriculture and rural development is sustainability in natural resource management and its protection. It should also be noted that public participation in natural resource management plays an important role in the prevention of this destructive process. The problem propels the aim of this research to determine the measure of agriculture beneficiaries’ role and importance in sustainable management. This research is an analytical - descriptive study which has a survey approach in collecting data. The statistical population consisted of 208 agriculture beneficiaries in villages around Hamadan city. Results showed that farmers could be classified into three groups: 34 percent in unsustainable group, 54 percent in moderately sustainable group and 12 percent in sustainable group. Also, multivariate regression showed that the variables of personal, extension and education, economics, policy and institutional and social activities could explain 79 percent (R2=0.791) of natural resources’ changes in agricultural sustainable management. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
492 - Farming Techniques, Environmental Challenges, and Technical Efficiency of Sweet Potato Production in Abia State, Nigeria
نمدی اهریم گلوری بن چندو استفن اونیوگوچا اوبون اسین امکا اوسوجو ملیسا اوکواراViable sweet potato production is hard to achieve with indiscriminate use of farm inputs, resulting to wastage and environmental damages, as consequences are common problems of arable crop farming in Abia State. Issues arising from farm input use and their corresponding أکثرViable sweet potato production is hard to achieve with indiscriminate use of farm inputs, resulting to wastage and environmental damages, as consequences are common problems of arable crop farming in Abia State. Issues arising from farm input use and their corresponding implications for environment called for a study on suitable farming practices and farm-specific technical efficiency for optimal resource use in sweet potato production in Abia State. Data were obtained from 156 sweet potatoe farmers through a multistage sampling technique using a structured questionaire. Data were analyzed using descriptive statistics such as mean, relative frequency distribution, and the stochastic production frontier. Results showed that using inorganic fertilizer (65.378%) under rainfed production system with a frequent bush burning (66.67%) and low liming (5.8%) were very common practices with leaching, fragile soil, erosion, flooding, and soil acidity as consequences. Mixed cropping (63.46%) with improved varieties like TIS 8164 (71.2%) and 0087 (64.1%) were copping measures to some environmental challenges. Maximum Likelihood Estimates (MLE) showed a decreasing return to a scale of 0.236. The implication is that an increase in farm size and fertilizer application can significantly lead to a less than 0.06538 and 0.08142 proportionate increase in output of sweet potato respectively, or reduces it by less than 0.00413, with interest on borrowed capital. The gamma (0.0403) was less than unity and was significant at p < 0.05, implying that about 4.30% discripancies in observed and frontier output was due to technical inefficiencies of sweet potato farmers. The wide disparity in farmers’ technical efficiencies ranged from 0.298% to 99.4%, and a mean of 47.1% suggested a need to bridge the gap. Hence, a reduction in household size, farming experience, and sourcing of planting materials from NRCRI or IITA is believed to increase farmers’ technical inefficiency, which can be reduced with age and formal educational level of sweet Potato farmers in the area. All in all, the results suggest that reducing bush burning but increasing liming as well as including organic soil ammendments and irrigation practicies, when combined with the use of young and educated farmers, can reduce environmental damages and also increase farmers’ technical efficiency when it comes to sweet potato production in the area. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
493 - بررسی تأثیر هوش اخلاقی اسلامی بر بی‌تفاوتی سازمانی کارکنان اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی با رویکرد مدل معادله ساختاری
لاله معصومیان داود کاوه یاسر سالاری زهرا انجم شعاعهدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر هوش اخلاقی اسلامی بر بی‌تفاوتی سازمانی کارکنان اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی میباشد . بی تفاوتی سازمانی یک بحران خاموش است که تا مرز نابودی سازمان پیش می رود. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش، پیمایشی است. جامعه آماری أکثرهدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر هوش اخلاقی اسلامی بر بی‌تفاوتی سازمانی کارکنان اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی میباشد . بی تفاوتی سازمانی یک بحران خاموش است که تا مرز نابودی سازمان پیش می رود. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش، پیمایشی است. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی، به تعداد حدود 450 نفر میباشند که با استناد به جدول نمونهگیری کرجسی و مورگان، 207 نفر از آنان به صورت نمونهگیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار تحقیق، پرسشنامه های ایجاد شده توسط محققین است که با استفاده از روایی محتوایی و با استفاده از روش اعتبارسنجی صوری و پایایی آن با استفاده از همسانی درونی به روش آلفای کرونباخ تعیین شده است. روش تحلیل دادهها مدل معادله ساختاری و با استفاده از نرمافزار مدلسازی آموس بود. یافته‌های پژوهش نشان داد، متغیر هوش اخلاقی اسلامی بیشترین تأثیر را با ضریب 96/0- بر بی‌تفاوتی به سازمان کارکنان این اداره کل داشته است. بعد از آن به ترتیب هوش اخلاقی اسلامی با ضریب 91/0- بر بی‌تفاوتی به ارباب رجوع، با ضریب 903/0- بر بی‌تفاوتی به همکار، با ضریب 902/0- بر بی‌تفاوتی به کار و با ضریب 85/0- بر بی‌تفاوتی به مدیر تأثیر معنادار داشته است. در نتیجه، هر چه هوش اخلاقی اسلامی کارکنان این اداره کل بالاتر باشد، بی‌تفاوتی به مدیر، سازمان، ارباب رجوع، همکار و کار آنها کمتر خواهد بود. این پژوهش آغازی خواهد بود برای تقویت هوش اخلاقی اسلامی کارکنان و مدیریت بی تفاوتی آنان به سرنوشت سازمان. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
494 - تاثیر حقوق محیط زیست شرکتها بر هموارسازی سود
وحید بخردی نسبسرمایهگذاران، اعتباردهندگان و تحلیل گران مالی علاقه‌مندند اطلاعات بیشتری راجع به هموارسازی سود در شرکت های سرمایه‌پذیر داشته باشند؛ به خصوص اگر این اطلاعات بر تصمیم‌گیری آن ها مؤثر باشد. سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند در شرکت‌هایی سرمایه‌گذاری کنند که از روند ثابت سود‌آور أکثرسرمایهگذاران، اعتباردهندگان و تحلیل گران مالی علاقه‌مندند اطلاعات بیشتری راجع به هموارسازی سود در شرکت های سرمایه‌پذیر داشته باشند؛ به خصوص اگر این اطلاعات بر تصمیم‌گیری آن ها مؤثر باشد. سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند در شرکت‌هایی سرمایه‌گذاری کنند که از روند ثابت سودآوری برخوردار باشند. مسئولیت اجتماعی، مجموعه وظایف و تعهداتی است که سازمان باید در جهت حفظ و مراقبت و کمک به جامعه ای که در آن فعالیت می کند، انجام دهد و در بیانی دیگر می توان گفت که مسئولیت اجتماعی، تعهد تصمیم گیران برای اقداماتی است که به طورکلی علاوه بر تأمین منافع خود، موجبات رفاه جامعه را نیز فراهم می آورند. از این رو، در پژوهش حاضر سعی گردیده است پس از تعریف کامل و جامعی از حقوق محیط زیست و اقلام تعهدی اختیاری، به عنوان یکی از ابعاد هموارسازی سود، به بررسی تأثیر حقوق محیط زیست بر هموارسازی سود پرداخته شود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های ۱۳۸۸ الی ۱۳۹۸ است و جامعه آماری در دسترس بالغ بر ۱۶۴ شرکت می باشد. روش اجرای پژوهش، آمیخته و ترکیبی از روش های کمّی و کیفی است و به این منظور، داده های هموارسازی سود با استفاده روش کمّی و داده های حقوق محیط زیست در شرکت های عضو جامعه آماری با استفاده از روش کیفی گردآوری شده است. تجزیه و تحلیل داده ها با تکیه بر داده های ترکیبی و رگرسیون چندگانه انجام شده است. شواهد نشان میدهد که حقوق محیط زیست بر هموارسازی سود تاثیر گذار نیست. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
495 - آموزه های مشارکت کودکان در طراحی محله بیوفیلیک از طریق ارتباط تصویری
مرضیه زارعی راما قلمبر دزفولیامروزه گنجاندن عناصرطبیعی و بیوفیلیک شهری در تمامی زمینه های برنامه ریزی و طراحی و ساخت و ساز شهری بهتر است. در حالت ایده آل برنامه ریزی شهری بیوفیلیک در چند مقیاس هم زمان (مسکونی؛همسایگی؛شهری)در مجموعه ای پیچیده از ویژگی های طبیعی نتیجه می دهند و از سمت ساختمان و سایت أکثرامروزه گنجاندن عناصرطبیعی و بیوفیلیک شهری در تمامی زمینه های برنامه ریزی و طراحی و ساخت و ساز شهری بهتر است. در حالت ایده آل برنامه ریزی شهری بیوفیلیک در چند مقیاس هم زمان (مسکونی؛همسایگی؛شهری)در مجموعه ای پیچیده از ویژگی های طبیعی نتیجه می دهند و از سمت ساختمان و سایت به سوی منطقه زیستی حرکت می کنداین به نوبه خود منجر به طراحی گسترده بیو فیلیک شهری می گردد.این موضوع در حالی است که با توجه به شیوع ویروس کرونا و لزوم استفاده کودکان از طبیعت که به نوعی ساکنین شهری هستند که نسبت به هر زمان دیگر به طبیعت نیاز دارند و یافتن روش های خلاق و موثر برای ترکیب طبیعت با محیط های شهری بسیار ضروری است.تحقیقاتی که در نیمه دوم قرن حاضر انجام شده به افزایش آگاهی انسان از مشکلات تاکید دارند و معتقدند بسیاری از این معضلات از عدم ارتباط انسان در کودکی با طبیعت نشات گرفته به مطالعه تحقیقاتی که در این زمینه انجام شده می توان به این نتیجه رسید که انسان و طبیعت باید رابطه بسیار نزدیکی با یکدیگر داشته باشند. لذا این پژوهش برآن است تا از طریق مطالعات اسنادی شاخص های شهرسازی بیوفیلیک را استخراج و این مفاهیم را در طراحی نمونه مورد مطالعه (فاز 8 پردیس )بومی سازی و پیاده سازی کند.در این راستا یافته های تحقیق حاصل از مطالعات کتابخانه ای با کمک ابزار،مشاهدات عینی،پرسشنامه مورد سنجش قرارخواهد گرفت سپس با بررسی سیاستهای طراحی شهری جهت طراحی محله دوستدار کودک با رویکرد بیوفیلیک مورد استفاده قرار خواهد گرفت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
496 - آموزه های مشارکت کودکان در طراحی محله بیوفیلیک از طریق ارتباط تصویری
مرضیه زارعی راما قلمبر دزفولیامروزه گنجاندن عناصرطبیعی و بیوفیلیک شهری در تمامی زمینه های برنامه ریزی و طراحی و ساخت و ساز شهری بهتراست. محیط های بیو فیلیک نور فراوان ؛تهویه های طبیعی و گیاهان و فضای سبز را فراهم می کند که ما می توانیم از آنها در باز سازی باغ ها ؛فضاهای بیمارستانی و .....یاری جست.د أکثرامروزه گنجاندن عناصرطبیعی و بیوفیلیک شهری در تمامی زمینه های برنامه ریزی و طراحی و ساخت و ساز شهری بهتراست. محیط های بیو فیلیک نور فراوان ؛تهویه های طبیعی و گیاهان و فضای سبز را فراهم می کند که ما می توانیم از آنها در باز سازی باغ ها ؛فضاهای بیمارستانی و .....یاری جست.در حالت ایده آل برنامه ریزی شهری بیوفیلیک در چند مقیاسهم زمان )مسکونی؛همسایگی؛شهری(در مجموعه ای پیچیده از ویژگی های طبیعی نتیجه می دهند و از سمت ساختمان وسایت به سوی منطقه زیستی حرکت می کنداین به نوبه خود منجر به طراحی گسترده بیو فیلیک شهری می گردد.اینموضوع در حالی است که با توجه به شیوع ویروس کرونا و لزوم استفاده کودکان از طبیعت که به نوعی ساکنین شهریهستند که نسبت به هر زمان دیگر به طبیعت نیاز دارند و یافتن روش های خلاق و موثر برای ترکیب طبیعت با محیط هایشهری بسیار ضروری است.تحقیقاتی که در نیمه دوم قرن حاضر انجام شده به افزایش آگاهی انسان از مشکلات تاکید دارندومعتقدند بسیاری از این معضلات از عدم ارتباط انسان در کودکی با طبیعت نشات گرفته به مطالعه تحقیقاتی که در اینزمینه انجام شده می توان به این نتیجه رسید که انسان و طبیعت باید رابطه بسیار نزدیکی با یکدیگر داشته باشند. لذا اینپژوهش برآن است تا از طریق مطالعات اسنادی شاخص های شهرسازی بیوفیلیک را استخراج و این مفاهیم را در طراحینمونه مورد مطالعه )فاز 8 پردیس (بومی سازی و پیاده سازی کند.در این راستا یافته های تحقیق حاصل از مطالعات کتابخانهای با کمک ابزار،مشاهدات عینی،پرسشنامه مورد سنجش قرارخواهد گرفت سپس با بررسی سیاست های طراحی شهریجهت طراحی محله دوستدار کودک با رویکرد بیوفیلیک مورد استفاده قرار خواهد گرفت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
497 - تاثیر سواد فرهنگی کارکنان مراکز فرهنگی شهرداری در توسعه مدیریت محیط زیست شهری در شهرداری منطقه 14 تهران
حسین شادالوئیاین تحقیق در راستای بررسی تاثیر سواد فرهنگی کارکنان مراکز فرهنگی شهرداری در توسعه مدیریت محیط زیست شهری در شهرداری منطقه 14 تهران شده است. روش تحقیق به کار گرفته شده در این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر نوع دادهها کمی و از نظر نحوه گردآوری داده ها، توصیفی و از نوع ه أکثراین تحقیق در راستای بررسی تاثیر سواد فرهنگی کارکنان مراکز فرهنگی شهرداری در توسعه مدیریت محیط زیست شهری در شهرداری منطقه 14 تهران شده است. روش تحقیق به کار گرفته شده در این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر نوع دادهها کمی و از نظر نحوه گردآوری داده ها، توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری این تحقیق عبارت از کلیه شهروندان ساکن در شهرداری منطقه 14 تهران میباشند که تعداد آنها حدودا 400 هزار نفر میباشد. روش نمونه گیری در این پژوهش روش نمونه گیری ساده میباشد. از جامعه آماری مذکور با توجه به ضوابط نمونه گیری (بر اساس شیوة نمونه گیری مندرج در جدول مورگان) تعداد 384 نفر به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شده و سپس با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته در چهار بعد و 32 گویه تنظیم براساس مقیاس پنج گزینه‌ای لیکرت، و گویه‌های مستخرجه در نمونه آماری تحقیق مورد پرسش قرار گرفته است. در بخش آمار توصیفی نیز، توصیف دادهها در دو بخش متغیرهای زمینهای و متغیرهای اصلی ارائه گردیده و در بخش آمار استنباطی، جهت بررسی فرضیه‌ها از آزمون آزمون کا اسکوئر (کای دو) استفاده شده است. با توجه به دادههای تحقیق میتوان گفت، بین سواد فرهنگی کارکنان مراکز فرهنگی شهرداری و توسعه مدیریت محیط زیست شهری در شهرداری منطقه 14رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
498 - بررسی ویژگی منگنز نیترات چهار آبه به عنوان کاتالیست سازگار با محیط زیست و ملایم برای سنتز تک ظرف و ساده تتراهیدروپیریدین های چند استخلافی
مجتبی لشکری رضا حیدری فرزانه محمدپور نور الله حاضریاثر کاتالیستی منگنز نیترات چهار آبه به عنوان کاتالیست سازگار با محیط زیست و ملایم برای سنتز تک ظرفی و اقتصادی تترا هیدروپیریدین های چند استخلافی، از واکنش پنج جزئی آمین ها، بتا کتو استر و آلدهیدها مطالعه شده است. روش حاضر دارای چندین مزیت از جمله: غیر سمی، ارزان و قابل أکثراثر کاتالیستی منگنز نیترات چهار آبه به عنوان کاتالیست سازگار با محیط زیست و ملایم برای سنتز تک ظرفی و اقتصادی تترا هیدروپیریدین های چند استخلافی، از واکنش پنج جزئی آمین ها، بتا کتو استر و آلدهیدها مطالعه شده است. روش حاضر دارای چندین مزیت از جمله: غیر سمی، ارزان و قابل دسترس بودن کاتالیست، شرایط سازگار با محیط زیست، جداسازی آسان کاتالیست و بازده بالای فراورده ها است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
499 - بررسی عوامل مؤثر بر اجرای حسابداری محیط زیست
رویا دارابی مریم اکبریهدف پژوهش حاضر، بررسی مبانی نظری مورد نیاز برای اجرای حسابداری محیط زیست در شرکتهای پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران و عوامل مؤثر بر آن است. این پژوهش از نظر ماهیت، پیمایشی و میدانی است و از نظر هدف، کاربردی است. جامعۀ آماری، شامل مدیران ارشد و مدیران مالی شرکت‌ه أکثرهدف پژوهش حاضر، بررسی مبانی نظری مورد نیاز برای اجرای حسابداری محیط زیست در شرکتهای پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران و عوامل مؤثر بر آن است. این پژوهش از نظر ماهیت، پیمایشی و میدانی است و از نظر هدف، کاربردی است. جامعۀ آماری، شامل مدیران ارشد و مدیران مالی شرکتهای پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران در طی سال 1393 است. برای این پژوهش پنج فرضیه در نظر گرفته و تعداد 215 شرکت بررسی شد. از آزمون t استودنت برای آزمون فرض برابری میانگین جامعه و از آزمون فریدمن برای اولویت‌بندی فرضیه‌ها استفاده شد. یافته‌های پژوهش حاضر، بیانگر آن است که اثر کلیۀ متغیرها بر حسابداری محیط زیست تأیید شده است. به‌علاوه، متغیر موانع موجود در حسابداری جاری برای اندازه‌گیری فعالیت شرکتها در محیط زیست در اولویت نخست و متغیر ایجاد ریسک براثر تهدیدات محیط زیست در اولویت آخر قرار گرفت. در اولویت‌بندی فرضیه‌ها، این نتیجه حاصل شدکه کلیۀ متغیرهای مورد بحث بر حسابداری محیط زیست مؤثر هستند. علاوه بر آن، متغیر موانع موجود در حسابداری جاری برای اندازه‌گیری فعالیت شرکتها در محیط زیست، در اولویت نخست و متغیر ایجاد ریسک براثر تهدیدات محیط زیست در اولویت آخر قرار گرفت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
500 - نقش اعتقادات در حفظ محیط زیست از دیدگاه قرآن
احمد مرادخانی علیرضا الماسوندی سید حسن عابدیاندر جهان هستی، حیات همة موجودات زنده بر زندگی یکدیگر تأثیر میگذارد. محیط زیست ظرف کمال انسان است و باید به آن توجه شود تا بتواند کمال انسان را به ظهور برساند. از این رو، شایستگی حفاظت و مراقبت را دارد. وخامت بحران های محیط زیستی تا حدی است که حیات انسان و سایر موجودات أکثردر جهان هستی، حیات همة موجودات زنده بر زندگی یکدیگر تأثیر میگذارد. محیط زیست ظرف کمال انسان است و باید به آن توجه شود تا بتواند کمال انسان را به ظهور برساند. از این رو، شایستگی حفاظت و مراقبت را دارد. وخامت بحران های محیط زیستی تا حدی است که حیات انسان و سایر موجودات بر کره خاکی را به مخاطره انداخته است. از منظر قران کریم مالکیت همه اشیاء خدا است و مالکیت انسان نسبت به اموال مالکیت قراردادی است. بنابراین، تبیین اخلاق محیط زیستی براساس مفهوم خداباوری می تواند رهیافت فراگیرتری نسبت به تعامل انسان با محیط زیست طبیعی فراهم آورد. در این مقاله، با رویکرد توصیفی- تحلیلی سعی برآن است با تکیه بر قرآن کریم و آموزه‌های وحی، تأثیر اعتقاد به خدا و وحی در حفظ محیط زیست مورد بررسی واقع گردد. انسان خداشناس در صدد است که با عمل به آموزه‌های قرآن کریم در حفظ و نگهداری محیط زیست کوشا باشد، زیرا خدا را ناظر بر رفتار خود با طبیعت می‌داند و به عنوان حق جمعی به محیط زیست می‌نگرد و مانع از پایمال شدن حق دیگران میگردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
501 - کاربرد روش های تصمیم گیری چند شاخصه در مطالعات مخاطرات زیست محیطی در تالاب شادگان
سید علی جوزی شبنم صفاریانوجود تالاب ها و پهنه بندی آبی منحصر به فردی نظیر تالاب شادگان با ویژگی های منحصر به فرد خود یک ثروت ملی بشمار می آید اما متاسفانه این اکوسیستم ها امروزه با تگناهای بسیاری از جمله ریسک های ناشی از فعالیت های انسانی همراه هستند با توجه به اهمیت موضوع و تعیین مهم ترین ریسک أکثروجود تالاب ها و پهنه بندی آبی منحصر به فردی نظیر تالاب شادگان با ویژگی های منحصر به فرد خود یک ثروت ملی بشمار می آید اما متاسفانه این اکوسیستم ها امروزه با تگناهای بسیاری از جمله ریسک های ناشی از فعالیت های انسانی همراه هستند با توجه به اهمیت موضوع و تعیین مهم ترین ریسک های محیط زیستی (مهم ترین محیط پذیرنده) نیروگاه گازی آبادان و تاثیر آنها بر تالاب شادگان، به مثابه مطالعه موردی در این تحقیق پرسشنامه ای به روش دلفی تهیه گردید و در اختیار جمعی از خبرگان و کارشناسان صنعت برق و محیط زیست قرارگرفت. در این تحقیق جهت تجزیه و تحلیل ریسک های محیط زیستی نیروگاه گازی آبادان بر تالاب شادگان از روش های تصمیم گیری چند معیاره از جمله TOPSISو تکنیک بردار ویژه استفاده شد. به این منظور، بعد از اولویت بندی ریسک های هرمحیط به طور جداگانه با روش TOPSIS، با استفاده از آزمون آماریآنالیز واریانس یک طرفه مهم ترین اولویت محیط پذیرنده ریسک نیروگاه گازی آبادان در تالاب تعیین گردید. نتایج بدست آمده از محاسبه ریسک نیروگاه گازی آبادان حاکی از آن است که در محیط های بیولوژیکی، فیزیکی_شیمیایی و فرهنگی به ترتیب اثر برکیفیت هوا با وزن918/0، اثر برجمعیت گیاهی وجانوری با وزن866/0و اثر برچشم اندازهاومناظر با وزن796/0 از مهم ترین ریسک های اثر گذار فعالیت های نیروگاه برتالاب است. در ادامه راهکارهایی جهت کنترل و کاهش ریسک های شناسایی شده بر اکوسیستم حساس تالاب وپناهگاه حیات وحش شادگان ارائه گردید. از جمله این راهکارها: انجام فعالیت های مختلف در محدوده محصور شده ،ایجاد و توسعه فضای سبز با گونه های سازگار با محیط می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
502 - ارائه الگوی محاسبات ردپای آب بر اساس مدل معادلات ساختاری
مهناز میرزاابراهیم طهرانی رضا مرندی مریم نعمتیاین تحقیق برحسب هدف کاربردی و شیوه گردآوری دادهها توصیفی از نوع همبستگی میباشد. روش گردآوری اطلاعات مطالعات پیشینه کتابخانهای و بخش میدانی استفاده از جامعه آماری و توزیع پرسشنامه انجام‌گرفته است. سؤالات پرسشنامه با بهره‌گیری از طیف لیکرت به شکل 5 گزینه‌ای و سطوح رتبه أکثراین تحقیق برحسب هدف کاربردی و شیوه گردآوری دادهها توصیفی از نوع همبستگی میباشد. روش گردآوری اطلاعات مطالعات پیشینه کتابخانهای و بخش میدانی استفاده از جامعه آماری و توزیع پرسشنامه انجام‌گرفته است. سؤالات پرسشنامه با بهره‌گیری از طیف لیکرت به شکل 5 گزینه‌ای و سطوح رتبه‌ای با پایایی 8/0 انجام و رواسازی به شکل صوری صورت گرفته است. حجم نمونه انتخاب شده براساس کیفی بودن تحقیق و بهره گیری از مدل معادلات ساختاری از جدول مورگان –جامعه آماری100 نفره با سطح اطمینان 99 درصد- (99 نمونه) انتخاب شد. با انتقال اطلاعات پرسشنامه از نرم افزار SPSS به نرم افزار AMOS پس از رسم مدل معادلات ساختاری (تحلیل مسیر تأییدی) پس از اعمال آخرین اصلاحات در مدل تحلیل عاملی تأییدی، نتایج مدل معادلات ساختاری اعم از ضرایب رگرسیونی استانداردشده و ضرایب توان دوم همبستگی چندگانه (معادل ضریب تعیین)، استخراج و گزارش‌شده است. یافته های توصیفی متغیرها نیز نشان می دهد از هشت متغیر آشکار (فنی، علمی، سیاسی، مالی، فرهنگی، اجتماعی، زمان و مکان) بیشترین میانگین (مطابق طیف لیکرت) پاسخ های پرسشنامه مربوط به عوامل فرهنگی و کمترین میانگین مربوط به عوامل علمی می باشد. نرمالیته متغیرها با بررسی چولگی و کشیدگی آنها سنجش و نرمال گزارش گردید. تحلیل عاملی مرتبه اول برای بررسی بارهای عاملی متغیرها و برازش مدل انجام شده و بدلیل مطلوب بودن 3 شاخص از 5 شاخص گزارش شده نتیجه برازش مبنی بر مطلوب بودن متغیرها می باشد. یافته های مدل ساختاری تایید می نماید که کنترل منابع اب بر ردپای آب- محاسبات ردپای آب بر توسعه اجتماعی- اقتصادی و محیط زیست تاثیر دارد. معناداری مسیر متغیرها با شاخص نسبت بحرانی (CR) مسیر ردپای آب با عوامل اجتماعی- اقتصادی با CR برابر 01/55 از معناداری بیشتری برخوردار است. با توجه به اهداف تحقیق، و مدل ارائه‌شده میتوان نتیجه گرفت، به کنترل درآوردن منابع آبی به‌طور مستقیم تابع عوامل متعدد فنی، علمی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، زمان و مکان و تأثیرگذار در محاسبات ردپای آب می باشد. تحت تأثیر موارد برشمرده، مباحث کلان محیط زیستی و توسعه پایدار اجتماعی-اقتصادی نیز تحت تأثیر محاسبات ردپای آب قرار می‌گیرند. با بررسی مطالعات گذشته در خصوص ردپای آب به‌وضوح میتوان نارسایی هر تحقیق را دریافت به خصوص در بخش داخلی که اساساً ماهیت اندازه‌گیری ردپای آب بالأخص همگام با استانداردی جهانی و برمبنای آن تاکنون انجام نگرفته است. همچنین در مقالات حاضر بیشترین نگرانیهای مطرح‌شده به جهت عدم مدیریت صحیح منابع آب بوده که نگرانیهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و محیطزیستی به‌صورت مجزا اشاره‌شده است. در مدل ارائه‌شده سعی شده بخشی از کاستی‌های علمی جبران شده و قدمی تازه در محاسبات نهاده شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
503 - استقرار سامانه مدیریت محیط زیست، بهداشت وایمنی(HSE-MS)در فاز بهره برداری سد سردشت در منطقه زاگرس شمالی با استفاده از تکنیک های Entropy و TOPSIS
فروزنده سادات مرعشی شوشتری سعید ملماسی سید علی جوزیهدف از انجام این مقاله استقرارسامانه مدیریت محیط زیست، بهداشت و ایمنی(HSE-MS) درفاز بهره برداری سد سردشت در منطقه زاگرس شمالی در سال 1394 با استفاده از تکنیک های Entropy و TOPSISاست. سه مرحله شناسایی عوامل ریسک، ارزیابی ریسک و استقرارسامانه مدیریت محیط زیست، بهداشت و ای أکثرهدف از انجام این مقاله استقرارسامانه مدیریت محیط زیست، بهداشت و ایمنی(HSE-MS) درفاز بهره برداری سد سردشت در منطقه زاگرس شمالی در سال 1394 با استفاده از تکنیک های Entropy و TOPSISاست. سه مرحله شناسایی عوامل ریسک، ارزیابی ریسک و استقرارسامانه مدیریت محیط زیست، بهداشت و ایمنی به انجام رسیده است. در مرحله اول به بررسی ویژگی های فنی سد در فاز بهره برداری و سپس به شناسایی عوامل ایجاد کننده ریسک های ناشی از فعالیت ها بر سه محیط فیزیکوشیمیایی، بیولوژیکی و انسانی پرداخته شده است. در مرحله دوم ریسک ها با سه معیار(شدت، احتمال و آسیب پذیری) تعریف و با نظر کارشناسان نمره دهی شده است. نمره دهی های مورد نظر توسط روش آنتروپی وزن دهی و با استفاده از نرم افزار TOPSIS Solver 2014 اولویت بندی شده اند. با توجه به نتایج بدست آمده درفاز بهره برداری لایه بندی حرارتی مخزن سد، قطع ارتباط زیستگاه پایین دست و بالادست سد و شیوع بیماری انگلی در مخزن سد به ترتیب بیشترین میزان ریسک محیط فیزیکوشیمیایی، ریسک محیط بیولوژیکی و ریسک محیط انسانی را دارامی باشد. در مرحله سوم با توجه به اولویت بندی های ریسک، برنامه استقرار سامانه مدیریت محیط زیست، بهداشت و ایمنی (HSE-MS) برای احداث سد طی پنج مرحله به انجام رسیده است. مرحله اول تعیین خط مشی و اهداف، مرحله دوم ارائه برنامه محیط زیستی، بهداشت و ایمنی، مرحله سوم اجرای برنامه، مرحله چهارم پایش و نظارت و کنترل و مرحله پنجم بازنگری است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
504 - تجزیه و تحلیل ریسک های محیط زیستی منطقه حفاظت شده حله بوشهر با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP)
سید علی جوزی محسن شفیعیاین تحقیق با هدف تجزیه و تحلیل ریسک های زیست محیطی منطقه حفاظت شده حله بوشهر با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) به انجام رسیده است. منطقه حفاظت شده حله با وسعت معادل82/48940 هکتار در مختصات جغرافیایی( ً24، ´38، 50) تا ( ً23،´ 56، 50) طول شرقی و ( أکثراین تحقیق با هدف تجزیه و تحلیل ریسک های زیست محیطی منطقه حفاظت شده حله بوشهر با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) به انجام رسیده است. منطقه حفاظت شده حله با وسعت معادل82/48940 هکتار در مختصات جغرافیایی( ً24، ´38، 50) تا ( ً23،´ 56، 50) طول شرقی و ( ً24، ´03، 29) تا ( ً50، ´16، 29) عرض شمالی واقع است. در این تحقیق ابتدا جهت شناسایی ریسک های موجود در منطقه از روش دلفی استفاده شد. همچنین با توجه به بازدید های میدانی، مصاحبه با بومیان منطقه و در نهایت مطالعه اطلاعات پایه مربوط به منطقه، تعدادی ریسک به عوامل و فاکتور های که توسط روش دلفی شناسایی شده بودند، اضافه شد. در نهایت 26 عامل ریسک در دو گروه حوادث طبیعی و ریسک های محیط زیستی، مشخص گردید. در مرحله بعد جهت تجزیه و تحلیل و اولویت بندی ریسک های شناسایی شده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP)استفاده شد. در این بررسی عوامل ریسک با استفاده از سه شاخص شدت اثر، احتمال وقوع و حساسیت محیط پذیرنده ارزیابی شدند. با احداث سد رئیسعلی دلواری در بالادست منطقه حفاظت شده حله تقریبا 232300 متر مکعب از آب شیرین تالاب حله قطع گردیده و تنها، آب رودخانه دالکی که شور هم می باشد به تالاب می ریزد. این امر موجب تهدید تالاب، جانوران و گیاهان وابسته به تالاب می گردد. بنابراین آبگیری سد رییسعلی دلواری با وزن0.116 در اولویت اول قرار می گیرد. بقیه عوامل ریسک در اولویت دوم تا بیست و ششم جای گرفتند. از جمله راهکارهای کنترلی که جهت کنترل ریسک ها پیشنهاد شده شامل متوقف کردن پمپاژ آب از تالاب و رعایت طول فصل شکار، تعداد و نوع مجاز شکار می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
505 - فرآیندهای موثر بر لکه نفت پس از حادثه اتفاقی ریزش در دریا - مهم در مدل های عددی ریزش نفت
شهلا حبیبی واحد زنجانیدر این مقاله فرآیندهای مؤثر بر لکه نفت پس از ریزش اتفاقی در دریا معرفی می شوند. فرآیندها شامل جابجایی، تبخیر، حلالیت، فتواکسیداسیون، رسوب سازی و تجزیه بیولوژیک می باشند که به روش تحلیلی بررسی شده اند. نتایج نشان می دهد این فرآیندها مشخصه های اولیة نفت را شامل میزان آب و أکثردر این مقاله فرآیندهای مؤثر بر لکه نفت پس از ریزش اتفاقی در دریا معرفی می شوند. فرآیندها شامل جابجایی، تبخیر، حلالیت، فتواکسیداسیون، رسوب سازی و تجزیه بیولوژیک می باشند که به روش تحلیلی بررسی شده اند. نتایج نشان می دهد این فرآیندها مشخصه های اولیة نفت را شامل میزان آب و چگالی آن را تحت تأثیر و تغییر قرار می دهند. فرآیند گسترش نقش حاکم طی زمان چند ساعت بعد از ریزش نفت را بازی می کند. مادامی که تغییر شکل لکه نفت ممکن است طی یک دوره چند روزه رخ دهد. تخمین تبخیر، جابه جایی و ضخامت لایة نفت توسط مدل های عددی بسیاری در محاسبة نسبت پراکنش طبیعی بکار می رود که میزان تبخیر و ضخامت لایة نفت، طول عمر لکه نفتی در سطح دریا را تعیین می کنند. علاوه بر آن تخمین مساحت لکه، برای ارزیابی کارآئی توان روش های مبارزه ریزش نفت و ارزیابی تأثیرات محیطی نیاز می شود. مطالعات در منطقه دریایی عسلویه در سواحل شمالی خلیج فارس برای فرآیندهای مؤ ثر بر لکه میعانات گازی ریزش شده انجام شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که میعانات گازی پس از حادثه ریزش اتفاقی با توجه به شرایط جوی و دریایی به صورت تبخیر به جو و نیز نفوذ در ستون آب منتقل میشوند. در زمستان بدلیل غالب بودن مولفه سرعت ناشی از باد، موجب حرکت میعانات گازی به دور از ساحل میشود و در تابستان به علت پایداری بیشتر در دریا، ذرات میعانات گازی بیشتر در سطح تجمع می کنند (بخصوص ذرات بزرگتر). تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
506 - ارزیابی حساسیت فیزیکی نوار ساحلی تالاب میانکاله بر اساس شاخص حساسیت محیط زیستی (ESI)
رویا نزاکتی بهروز بهروزی راد سعید ملماسی فروز اسماعیلیمحدوده ساحلی میانکاله در بخش جنوب شرقی دریای مازندران، در بر دارنده خلیج گرگان و تالاب میانکاله به عنوان یکی از تالاب های بین المللی ثبت شده در کنوانسیون رامسر می باشد و از جمله عرصه هایی است که واجد پتانسیل مناسب جهت فعالیت های گردشگری است. از سوی دیگر افزایش روند توسع أکثرمحدوده ساحلی میانکاله در بخش جنوب شرقی دریای مازندران، در بر دارنده خلیج گرگان و تالاب میانکاله به عنوان یکی از تالاب های بین المللی ثبت شده در کنوانسیون رامسر می باشد و از جمله عرصه هایی است که واجد پتانسیل مناسب جهت فعالیت های گردشگری است. از سوی دیگر افزایش روند توسعه اقتصادی به ویژه در فعالیت های نفتی در کشورهای حوزه مورد بررسی، بر لزوم مدیریت و حفاظت از این سواحل می افزاید. هدف از انجام این تحقیق مدیریت خط ساحلی با استعانت از مدل های ارائه شده توسط NOAA و تعیین شاخص حساسیت محیط زیستی (ESI) می باشد. بدین منظور با توجه به بازدیدهای میدانی صورت گرفته، استفاده از تصاویر ماهواره ای و سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS)، تقسیم بندی حساسیت فیزیکی سواحل انجام شد. طبق نتایج حاصل از بررسی پارامترهای فیزیکی انرژی موج، شیب و جنس بستر مشخص شد که در بازه مورد مطالعه، قسمت غربی سواحل میانکاله در طبقه 4 دسته بندی NOAA، جای می گیرد. بخش مرکزی این سواحل در طبقه B9 قرار دارد و محدوده های گمیشان، خواجه نفس، چالاشت و خلیج گرگان دو در طبقه D10 مطابق دسته بندی NOAA قرار می گیرند. نتایج این بررسی ها بیانگر این مطلب می باشند که در این سواحل، به دلیل پایین بودن تنوع فیزیکی به لحاظ ویژگی های ژئومورفولوژیکی و جنس بستر ساحل، هم چنین وجود منابع زیستی حساس، در صورت بروز آلودگی نفتی، احتمال باقی ماندن آلاینده ها به مدت طولانی وجود دارد که این خود دلیلی بر لزوم توجه بیشتر به مدیریت سواحل در این استان می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
507 - بررسی اثرات زیست محیطی سد پلرود و ارائه راهکارهای کاهنده جهت کاهش اثرات
محراب مرادی سید محمد تقی ساداتی پور ناصر منصور شریفلو مژگان زعیم دارسد مخزنی پلرود بر روی رودخانه پلرود در شرق استان گیلان، در 17 کیلومتری جنوب غربی کلاچای احداث خواهد گردید. این سد از نوع خاکی با هسته مخلوط بوده و دارای 30 میلیون مترمکعب حجم مفید می باشد. هدف از این تحقیق بررسی آثار زیست محیطی سد پلرود و ارائه راهکارهایی جهت کاهش آثار أکثرسد مخزنی پلرود بر روی رودخانه پلرود در شرق استان گیلان، در 17 کیلومتری جنوب غربی کلاچای احداث خواهد گردید. این سد از نوع خاکی با هسته مخلوط بوده و دارای 30 میلیون مترمکعب حجم مفید می باشد. هدف از این تحقیق بررسی آثار زیست محیطی سد پلرود و ارائه راهکارهایی جهت کاهش آثار آن است. برای رسیدن به این هدف اطلاعاتی درمورد ویژگی های فیزیکی ، شیمیایی ، بیولوژیکی و اجتماعی – اقتصادی و فرهنگی منطقه پیرامون سد جمع آوری گردید. دراین مطالعه لیستی از ریز فعالیت های پروژه در فاز ساختمانی و بهره برداری تهیه شد، سپس با استفاده از ماتریس تلفیقی LEOPOLD و ICOLD آثار این فعالیت ها کمی گردید. آنگاه بر اساس نتایج بدست آمده برای گزینه های مختلف تجزیه و تحلیل صورت گرفت. بطوریکه ازنتایج استنباط می شود، از مجموع ارزش های در نظر گرفته شده برای ماتریس 47 درصد ارزش ها، جزو ارزش های منفی بوده و ما بقی نشانزدها جزو ارزش های مثبت هستند. بر این اساس مجموع پیامدهای منفی اعم از دائمی یا موقت پروژه هیچگاه از مرز 50درصد کل پیامدها فراتر نرفته و از این نظر احداث و بهره برداری از سد پلرود از نظر ملاحظات زیست محیطی توجیه پذیر می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
508 - بررسی و تعیین مخاطرات بهداشتی فلز سنگین کروم در فاضلاب نهر فیروز آباد تهران به روش تجزیه و تحلیل حالات شکست و اثرات آن بر محیط زیست ( EFMEA)
سید علی جوزی حسن کبیری‌فرد سمیه شکوری اکبر احمدی مجداین مطالعه با هدف بررسی میزان فلز سنگین کروم درنهر فیروز آباد تهران به انجام رسید. بدین منظور با تعین 5 ایستگاه اندازه گیری در مسیر نهر در موعد های زمانی بهار ،تابستان و پاییز سال 1386 کار نمونه برداری از آب به انجام رسید. آنالیز نمونه ها با استعانت ازروش Atomic Absorpt أکثراین مطالعه با هدف بررسی میزان فلز سنگین کروم درنهر فیروز آباد تهران به انجام رسید. بدین منظور با تعین 5 ایستگاه اندازه گیری در مسیر نهر در موعد های زمانی بهار ،تابستان و پاییز سال 1386 کار نمونه برداری از آب به انجام رسید. آنالیز نمونه ها با استعانت ازروش Atomic Absorption صورت گرفت . نتایج این مطالعه نشان می دهد که میزان فلز کروم سنجیده شده در ایستگاه های سوم ، چهارم و پنجم به ترتیب با مقادیرمیانگین503 /0 ، 29/ 1و62/2 میلی گرم بر لیتر بالاترازحد مجاز کروم تعیین شده از سوی سازمان حفاظت محیط زیست (0.5mg/l ) در آب های جاری می باشد. به منظور برآورد میزان مخاطرات زیست محیطی کروم بر محیط زیست منطقه تحت تاثیر از روش تجزیه و تحلیل حالات شکست و اثرات آن بر محیط زیست استفاده شد. بدین منظور، نخست بر مبنای هر ایستگاه یک جدول طراحی شد، که درآن غلظت کروم در هر ایستگاه از نظر شدت مخاطرات و پیامد های احتمالی در بازه امتیازات بین1 تا50 نمره دهی گردید. در ادامه، از حاصلضرب شدت مخاطره در پیامد احتمالی، نمره اولویت ریسک یا RPN ( Risk Priority Number ) برای هر ایستگاه محاسبه گردید. در ایستگاههایی که میزان فلز سنگین کروم بالاتر از مقدار استاندارد قرار دارد اقداماتی به منظور کاهش RPN پیشنهاد گردید. در این مطالعه میزان مخاطرات زیست محیطی این فلز در پنج ایستگاه براساس نمره اولویت ریسک(RPN) به ترتیب به صورت ذیل برآورد گردید: RPNایستگاه اول =2 < RPNایستگاه دوم =10< RPNایستگاه سوم =30 < RPNایستگاه چهارم =200 < RPNایستگاه پنجم =450 که به دلیل آبیاری اراضی کشاورزی بخصوص مزارع سبزی کاری و صیفی کاری در جنوب تهران توسط آب این نهر،غلظت بیش ازحد کروم سبب افزایش مقدار قابل توجه جذب فلز سنگین فوق الذکردر گیا هان شده وپیامد آن ورود هر چه بیشتر این فلز به زنجیره غذایی و عوارض سوء آن بر انسان خواهد بود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
509 - ارزیابی ریسک محیط زیستی سد بالارود خوزستان در مرحله ساخت با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP)
سید علی جوزی سید محسن حسینی مهرنوش طبیب شوشتریاین تحقیق با هدف شناسایی و ارزیابی ریسکهای احتمالی ناشی از عملیات ساختمانی سد بالارود، به انجام رسید. بدین منظور پس از شناسایی فعالیت‌ها و محیط زیست محدوده مطالعاتی با توجه به شدت اثر،احتمال وقوع و پیامدهای احتمالی مواجهه آن بر انسان، محیط زیست و تجهیزات، کار شناسایی أکثراین تحقیق با هدف شناسایی و ارزیابی ریسکهای احتمالی ناشی از عملیات ساختمانی سد بالارود، به انجام رسید. بدین منظور پس از شناسایی فعالیت‌ها و محیط زیست محدوده مطالعاتی با توجه به شدت اثر،احتمال وقوع و پیامدهای احتمالی مواجهه آن بر انسان، محیط زیست و تجهیزات، کار شناسایی و طبقه بندی ریسک هادر قالب متدولوژی دلفی به انجام رسید. سپس عوامل مولد ریسک در قالب رویدادهای طبیعی، بیوفیزیکی و انسانی طبقه بندی گردید. روش مورد استفاده در این پژوهش، فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) بوده، که پس از ایجاد ساختار سلسله مراتبی ریسکهای ناشی از سد بالارود، ماتریس‌های مقایسه های زوجی با توجه به احتمال وقوع خطرو شدت اثر (شاخصهای اصلی ریسک)، برای هر یک از معیارها و زیر معیارها نسبت به یکدیگر تشکیل شد. همچنین به منظور دست یابی به وزن نسبی و نهایی هر یک از این عوامل، از طریق وارد کردن مقادیر ترجیحات به نرم افزار Expert Choice اقدام گردید. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که عامل خاکبرداری و خاکریزی با وزن نهایی277/0، مهمترین ریسک زیست محیطی در منطقه مورد مطالعه میباشد. همچنین عوامل حفاری و انفجار با وزن‌های نهایی160/0و111/0 اولویتهای دوم وسوم میباشد. سایر عوامل نیزدر اولویتهای بعدی قرار گرفته‌اند. در ادامه راهکارهایی جهت کنترل و کاهش ریسک های شناسایی شده ارائه گردید . تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
510 - بررسی و اندازه گیری کل هیدروکربهای نفتی (TPH) در آب و رسوب خلیج فارس در محدوده بهرگان
الناز حاتمی سید محمد تقی ساداتی پور بهاره شهابیتحقیق حاضر برای بررسی پساب تأسیسات نفتی بهرگان در سال 1387 انجام شده است. بهرگان یکی از مناطق نفتی ایران ،در سواحل استان بوشهر و در طول جغرافیایی شرقی ´17 °50 و عرض جغرافیایی شمالی´50 °29 واقع شده است. از منطقه بهرگان روزانه 235,000 بشکه نفت صادر می أکثرتحقیق حاضر برای بررسی پساب تأسیسات نفتی بهرگان در سال 1387 انجام شده است. بهرگان یکی از مناطق نفتی ایران ،در سواحل استان بوشهر و در طول جغرافیایی شرقی ´17 °50 و عرض جغرافیایی شمالی´50 °29 واقع شده است. از منطقه بهرگان روزانه 235,000 بشکه نفت صادر می شود. از این رو نفوذ هیدروکربن های نفتی به آب دریا چه از طریق حمل نقل و چه از طریق فاضلاب سایت بهرگان که مستقیماً به دریا ریخته می شود اجتناب ناپذیر است. برای بررسی اثرات پساب این تأسیسات، میزان کل هیدروکربن های نفتی (TPH)در آب و رسوب محیط اطراف بهرگان اندازه گیری شده است. بدین منظور 13 ایستگاه در پهنه دریایی و ساحلی اطراف اسکله سنگی انتخاب شد. 3 نمونه نیز مستقیماً از آب لوله فاضلاب و جریان کانال آب خروجی از سایت تهیه گردید . بر اساس روش MOOPAM1999 کل هیدروکربن های نفتی از نمونه های آب و رسوب استخراج گردید و در نهایت با استفاده از دستگاه FT-IR مقدار (TPH) در هر نمونه از آب و رسوب اندازه گیری شد. برای تحلیل اطلاعات و مقادیر بدست آمده نیز از نرم افزار SPSS استفاده شد. با بررسی داده ها مشخص شد میزان (TPH) وارد شده به محیط از طریق فاضلاب تأسیسات بیش ازحد مجاز تعیین شده توسط سازمان حفاظت محیط زیست می باشد و همبستگی مثبت و بالا بین میزان TPH در آب و در رسوب ایستگاهها وجود دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
511 - حق کودکان بر محیط زیست سالم در اسناد بین الملل (اسناد منتخب)
عسکر جلالیانزمینه و هدف: اگرچه کنوانسیون حقوق کودک صراحتاً حق کودک را برای داشتن محیطی پاک تضمین نمی‌کند، اما حاوی مقررات متعددی است که به موضوع حفاظت از محیطزیست مرتبط است؛ این موارد عبارتند از حق کودکان برای زندگی، بقا و رشد، حق برخورداری از بالاترین استانداردهای سلامتی و حق داش أکثرزمینه و هدف: اگرچه کنوانسیون حقوق کودک صراحتاً حق کودک را برای داشتن محیطی پاک تضمین نمی‌کند، اما حاوی مقررات متعددی است که به موضوع حفاظت از محیطزیست مرتبط است؛ این موارد عبارتند از حق کودکان برای زندگی، بقا و رشد، حق برخورداری از بالاترین استانداردهای سلامتی و حق داشتن استانداردهای زندگی مناسب. محیطزیست پاک و سالم پیش‌شرط لازم برای تحقق حقوق مذکور و نیز عامل کلیدی در اجرای مؤثر کل کنوانسیون است. این کنوانسیون حدوداً سه دهه است که در حال اجرا میباشد و بانک جهانی به صراحت اعلام کرده است که سرمایه‌گذاری در سلامت کودکان برای تضمین توسعه انسانی و اقتصادی ضروری است. با این وجود، علیرغم آگاهی جهانی از تأثیر مخرب تخریب محیطزیست بر زندگی کودکان و به طور پیش‌فرض، بر آینده بشریت، ما سالانه با 1.7 میلیون کودک زیر پنج سال مواجه هستیم که به دلیل خطرات زیستمحیطی جان خود را از دست می‌دهند.روش: این پژوهش از نوع توصیفی – تحلیلی میباشد و دادههای آن با روش اسنادی – کتابخانهای گردآوری شده است.یافته ها و نتایج: یافتهها در پاسخ به سئوال اصلی پژوهش که اینگونه بیان میشود: در اسناد بین‌الملل چه تضمین‌هایی برای حمایت از کودکان در برخورداری از محیطزیست سالم پیش‌بینی شده است؟ حاکی از این است که در اسناد متعدد بین‌المللی گرچه تصریحاً و مستقلاً شاهد ورود به‌حق کودکان بر محیطزیست سالم نیستیم، اما در مواد متعددی شناسایی این حق قابل‌استنباط میباشد. به نظر میرسد بازنگری در خواسته‌ها و چالشهای مربوط به حق کودک برای داشتن محیطی پاک که در کنوانسیون حقوق کودک یافت میشود و نیز پیامدهای آنها برای دولتها مناسب است. از این جهت، به رسمیت شناختن صریح حق کودک برای داشتن محیطزیست سالم باید در سطح جهانی صورت بگیرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
512 - بررسی مبانی و مستندات قانونی ناشی از خسارت مربوط به محیط زیست در حقوق ایران
سید بهرام پناهنده مسعود رضا رنجبردر راستای حمایت از نسل سوم حقوق بشری یعنی محیط زیست لازم است قوانینی مدون، ساده و بدون تفسیر از طرف قانون-گذار هر کشوری مورد تصویب قرار گرفته تا با تمسک به این قوانین بتوان از محیط زیست یعنی نسل آینده حقوق بشری حمایت نمود. در حقوق ایران در اصل چهلم قانون اساسی که مبنای أکثردر راستای حمایت از نسل سوم حقوق بشری یعنی محیط زیست لازم است قوانینی مدون، ساده و بدون تفسیر از طرف قانون-گذار هر کشوری مورد تصویب قرار گرفته تا با تمسک به این قوانین بتوان از محیط زیست یعنی نسل آینده حقوق بشری حمایت نمود. در حقوق ایران در اصل چهلم قانون اساسی که مبنای کلی قوانین میباشد به صراحت به حفظ و مسئولیت نسبت به تخریب محیط زیست اشاره شده‌است و درهمین راستا در قوانین مختلف ضمانت اجرای حقوقی و کیفری پیش‌بینی شده‌است، بر این اساس مقاله حاضر با هدف بررسی خسارت‌های وارد شده به محیط زیست به استناد مواد 337 و 336 و 307 و 308، قانون مدنی مصوب 1306 و ماده 1 و 2 قانون مسئولیت مدنی مصوب 1311 و با احراز و اثبات عناصر قابل جبران انجام شده‌است. این مقاله با استفاده از منابع کتابخانهای و مقالات علمی و پژوهشی و قوانین مرتبط و مصوب کشور جمهوری اسلامی ایران مورد بررسی و موشکافی و مورد تحلیل و ارزیابی حقوقی قرار گرفتهاست. از اطلاعات مقاله حاضر میتوان چنین بدست آورد که قانونگذاران کشور ایران آسیب به محیط زیست را مورد نهی قرار داده و این نهی با تفسیر قانونی که دلالت بر بطلان عمل منافی دارد، دلالت واضح داشته و مجاز بودن خسارت به محیط زیست می‌بایست با اجازه قانونگذار باشد و اصل کلی یعنی نهی حاوی ضمانتهای مختلف حقوقی منجمله بطلان و جبران خسارت میباشد و آنچه از این اصل میتواند خروج داشته باشد صرفا با اجازه و صراحت قانونگذار میباشد و لاغیر. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
513 - پدیده ریزگردها در ایران و نحوه مدیریت آن ها از منظر حقوق بین الملل
میرابراهیم صدیق مهدی جوهری سید مصطفی کازرونیپدیده ریزگردها در یک دهه ی گذشته در استان های مختلف ایران روند افزایشی قابل توجهی داشته به گونه ای که امروزه به عنوان یک مقوله ضد امنیت ملی ، زیست و حیات شهروندان ایرانی و حتی گونه های جانوری و گیاهی را با مخاطرات عمده بهداشتی و زیست محیطی مواجه ساخته است . در این تحقیق أکثرپدیده ریزگردها در یک دهه ی گذشته در استان های مختلف ایران روند افزایشی قابل توجهی داشته به گونه ای که امروزه به عنوان یک مقوله ضد امنیت ملی ، زیست و حیات شهروندان ایرانی و حتی گونه های جانوری و گیاهی را با مخاطرات عمده بهداشتی و زیست محیطی مواجه ساخته است . در این تحقیق با توجه به قوانین بالادستی و پایین دستی ج.ا.ایران و تعهدات بین المللی دول منشاء ریزگردهای ورودی به ایران ، اقدامات مدیریتی و چالش های پیش رو در زمینه مبارزه و مدیریت ریزگردها را مورد بحث قرار خواهیم داد . نتیجه تحقیق حاضر بدین صورت است که علی رغم اقداماتی هم چون استقرار سپر یونی در خوزستان ، اعطای وام های تثبیت شن روان ، مالچ پاشی و نهال کاری و تامین حقابه با چالش های عمده ای چون احداث سدهای متعدد بر منابع آبخیز به ویژه سد مخرب گتوند ، انجام های طرح های انتقالی آب به مرکز ایران و عدم استفاده از ظرفیت های مردمی در حوزه مبارزه و مدیریت ریزگردها مواجه هستیم . تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
514 - مسئولیت و پاسخگویی شرکتهای سرمایه گذاری چند ملیتی در قبال آسیب ها و آلودگی های زیست محیطی
ایدا مخترع صادق زیبا کلام داود هرمیداس باوند زهرا عابدیعلی رغم حمایت حقوق بین‌الملل از شرکت های چند ملیتی،تلاش های متعددی برای حصول اطمینان از پاسخگویی و مسئولیت این شرکتها صورت گرفته است. یکی از نکات مهم در مورد پاسخ گویی و مسئولیت شرکتها این است که در حالی که شرکتهای چند ملیتی حق دارند تحت قانون حمایت از سرمایه گذاری بی أکثرعلی رغم حمایت حقوق بین‌الملل از شرکت های چند ملیتی،تلاش های متعددی برای حصول اطمینان از پاسخگویی و مسئولیت این شرکتها صورت گرفته است. یکی از نکات مهم در مورد پاسخ گویی و مسئولیت شرکتها این است که در حالی که شرکتهای چند ملیتی حق دارند تحت قانون حمایت از سرمایه گذاری بین‌المللی باشند، اما این امر در تعادل با حقوق و وظایف مشابه آنها در سطح بین‌المللی نیست. این مقاله با به کارگیری روش تحلیل محتوایی و روش مطالعه کتابخانه ای، به بررسی این نکته می پردازد که همزمان با حمایت از شرکتهای سرمایه گذاری چند ملیتی در حقوق بین الملل،الزام این شرکتها به پاسخگویی در قبال فعالیتهای سرمایه گذاری توام با تخریب و الودگی محیط زیست مورد توجه قرار گیرد به گونه ای که همزمان با حمایت از فعالیتهای سرمایه گذاری شرکتهای چند ملیتی، بتوان آسیب ها و مخاطرات زیست محیطی ناشی از فعالیتهای این شرکتها را به حداقل رساند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
515 - تحلیل عوامل عدم انسجام سیاست جنایی تقنینی ایران در قبال جرائم علیه محیط زیست دریایی
فرشید اکبرزاده محمدعلی حاجی ده آبادی محمد ابراهیم شمس ناتری سید محمود میرخلیلیجهان امروز در تمام ابعاد خود اعم از اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، زیست محیطی و غیره، پیوسته در حال تغییر و تحول است و در این میان روابط و رفتارهایی نیز پدیدار می شوند که بزهکارانه به شمار می آیند. وقوع بزهکاری نیز برقراری تمهیدات و اقدامات کنشی و واکنشی را ضروری می سازد که أکثرجهان امروز در تمام ابعاد خود اعم از اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، زیست محیطی و غیره، پیوسته در حال تغییر و تحول است و در این میان روابط و رفتارهایی نیز پدیدار می شوند که بزهکارانه به شمار می آیند. وقوع بزهکاری نیز برقراری تمهیدات و اقدامات کنشی و واکنشی را ضروری می سازد که چنین پاسخ هایی در عرصه سیاست جنایی یافت می شوند. یکی از حوزه هایی که به این قابلیت و ظرفیت سیاست جنایی نیاز دارد، محیط زیست دریایی است. سیاست جنایی نیز به منظور انجام موفقیت آمیز رسالت خود باید از شاخص هایی از جمله انسجام برخوردار باشد. سیاست جنایی ایران در قبال جرائم علیه محیط زیست دریایی بنا به دلایل متعدد واجد بایسته انسجام نمی باشد. مهم ترین این عوامل را می توان به عوامل سیاست جنایی تقنینی نام برد که بیانگر عوامل مربوط به ایرادات مقررات موضوعه مانند تفرق قوانین، موقعیت ضعیف و شکننده سازمان های غیررسمی، عدم اهتمام به آموزش های زیست محیطی و انفعال دستگاه عدالت کیفری است که نگارندگان با روش تحلیلی – توصیفی به تبیین آن ها پرداخته اند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
516 - حفاظت از طبیعت در قبال ریز گردها در دیدگاههای حقوق اسلام و غرب
یوسف محمدحسینی حاجی‌ور جمشید میرزایی سید ابراهیم موسویاحساس داشتن طبیعت ، موهبت و نتیجه ی لطف الهی به بشر است و لذا به همه ی انسان ها تعلق دارد تا همانند سایر نعمت ها مورد استفاده ی خردمندانه قرار گیرد. جامعه انسانی مکلف است تا با فراگرفتن و آموزش صحیح ، نسبت به حفظ طبیعت اقدام بنمایند، اما امانتداران طبیعت گاهی نه تنها وظ أکثراحساس داشتن طبیعت ، موهبت و نتیجه ی لطف الهی به بشر است و لذا به همه ی انسان ها تعلق دارد تا همانند سایر نعمت ها مورد استفاده ی خردمندانه قرار گیرد. جامعه انسانی مکلف است تا با فراگرفتن و آموزش صحیح ، نسبت به حفظ طبیعت اقدام بنمایند، اما امانتداران طبیعت گاهی نه تنها وظایف خود را رها میکنند ، حتی حمایت از آن را به جا نیاورده ، و با اعمال خود ، مقدمات ویرانی را فراهم نموده اند. در این راستا فقه و قانون بعنوان دو پیوند ناگسستنی ، راهگشا بوده و مضرین را مکلف به ترمیم خسارت نموده است هر چند که معضلات مربوط به ریزگردها با توسعه دنیای صنعتی چند سالی است دیدگان نگران بشر را به خود معطوف داشته است، قانونگذاری های چندانی، علیرغم داشتن مستندات غنی دینی دراین زمینه صورت نگرفته ، تا از روند افزایشی ریزگردها ممانعت شود ، از طرفی در دنیای غرب، عقیده دارند سرآغاز حمایت از طبیعت ، آنان بوده اند و یکسری اسناد بین المللی را مستند قرار داده اند، متاسفانه در حقوق ما به منابع احکام حقوق اسلام توجه زیادی نشده ، تا درمرحله ی ابتدایی از آلودگی های طبیعت پیشگیری و در مرحله بعد اگر خسارتی ببار آید، از راه های مناسب جبران شود ، تا طبیعت بهمان شمایل اول محفوظ و ما بتوانیم برای آیندگان به ارث بگذاریم. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
517 - بررسی فقهی سرمایه گذاری خارجی و محیط زیست و مناسبات حقوقی آن ها با یکدیگر
سید سجاد خالویی تفتی رضا آقاعباسی رضا شمسیزمینه و هدف: با توجه به جامعیت دین اسلام و ظرفیت احکام دینی و فقهی در خصوص امکان صدور احکام متناسب و با تأثیرپذیری از مقتضیات زمان و مکان در زمینه مسائل مورد نیاز جامعه و حتی مسائل مستحدثه و انطباق احکام دینی امروزه ضروری است. موضوع سرمایه‌گذاری خارجی بیش از پیش مورد م أکثرزمینه و هدف: با توجه به جامعیت دین اسلام و ظرفیت احکام دینی و فقهی در خصوص امکان صدور احکام متناسب و با تأثیرپذیری از مقتضیات زمان و مکان در زمینه مسائل مورد نیاز جامعه و حتی مسائل مستحدثه و انطباق احکام دینی امروزه ضروری است. موضوع سرمایه‌گذاری خارجی بیش از پیش مورد مطالعه قرار گیرد؛ به همین دلیل در این پژوهش تلاش و هدف این است تا در حد امکان که به جایز بودن فعالیت سرمایه‌گذاری خارجی و عدم تخریب محیط زیست با توجه به قواعد فقهی و اسلامی استناد میشود؛ به تأثیر سرمایه‌گذاری خارجی در تخریب محیط زیست که با اصول فقهی و دینی کشور ما مخالف است نیز پرداخته شود؛ بنابراین ضرورت انجام این تحقیق نیز ارائه راهکارهای حقوقی لازم برای کاهش و عدم اثرات منفی سرمایه‌گذاری خارجی بر محیط زیست است تا از این طریق گامی مؤثر در جهت مدیریت سرمایه‌گذاری خارجی با حفظ ملاحظات زیستمحیطی برداشته شود.روش: پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است.یافتهها و نتایج: با توجه به اهمیت سرمایه‌های خارجی و تأثیر آن بر وضعیت محیط زیست در دهه‌های اخیر بر آن شدیم، ابتدا موضع شریعت اسلام در مورد سرمایه‌گذاری خارجی و همچنین تحولات حادث در محیط زیست با استناد به منابع فقهی مورد مداقه قرار دهیم و سپس تأثیر سرمایه‌گذاری خارجی را در تخریب محیط زیست و راهکارهای پیشنهادی مورد تبیین و تحلیل حقوقی قرار دهیم تا از این طریق گامی مؤثر در جهت تعادل حفظ محیط زیست و جریان سرمایه‌گذاری خارجی با توجه به مبانی فقهی و حقوقی برای کشورمان برداشته شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
518 - اقدامات پیشگیرانه دولت ها در جهت حفاظت از محیط زیست دریایی ناشی از حمل و نقل مواد خطرناک در مرحله قبل از وقوع حادثه
هومن فتحی سیدباقر میرعباسی منصور پورنوریزمینه و هدف: حملونقل مواد خطرناک میتواند آسیب‌های جدی برای محیطزیست داشته باشد. دولتها در این خصوص متعهد هستند تا از محیطزیست حمایت نمایند. علاوه بر این، کنوانسیون‌های بین‌المللی در این خصوص وجود دارند و کشورهای عضو موظف هستند تا اقدامات لازم را انجام دهند. یکی از أکثرزمینه و هدف: حملونقل مواد خطرناک میتواند آسیب‌های جدی برای محیطزیست داشته باشد. دولتها در این خصوص متعهد هستند تا از محیطزیست حمایت نمایند. علاوه بر این، کنوانسیون‌های بین‌المللی در این خصوص وجود دارند و کشورهای عضو موظف هستند تا اقدامات لازم را انجام دهند. یکی از این تعهدات، اقدامات پیشگیرانه دولت‌هاست. این اقدامات به منظور پیشگیری از ورود ضرر و خسارت به محیطزیست میباشد که در یک چارچوب مدیریتی خاص تحقق مییابد که به دو صورت میباشد: اقدامات پیشگیرانه قبل از ورود حادثه و اقدامات پیشگیرانه بعد از ورود حادثه.روش: در این پژوهش به روش توصیفی و تحلیلی انجام شده است.یافته ها و نتایج: این پزوهش، اقدامات و تعهدات احتیاطی دولتها در مرحله قبل از ورود حادثه بررسی شده است. این اقدامات شامل قانونگذاری و اجرای قوانین و سیاستهای حفاظتی، مدیریت و اقدامات پیشگیرانه، همکاری بین‌المللی، مشورت، اعلان و اطلاع‌رسانی، تبادل اطلاعات، اطلاع‌رسانی به عموم و ملزومات اضطراری است. دولتها باید همگام با یکدیگر، به این مهم پرداخته و اقدامات پیشگیرانه لازم را انجام دهند، چرا که آلودگیها و خسارات ناشی از حملونقل مواد خطرناک به دلیل ماهیت خطرناکی که دارند، ممکن است از کشوری به کشور دیگر منتقل شده و آسیب‌های زیستمحیطی شدیدی به بار آورد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
519 - نگاهی تطبیقی به کارکرد سمن‌ها در پیشگیری از جرائم علیه محیط زیست
احمد طلوعی مقدم هما داودی گرمارودیزمینه و هدف: هدف تحقیق حاضر، بررسی تطبیقی کارکرد سمن‌ها در پیشگیری از جرایم زیستمحیطی است. حفظ محیطزیست و توجه به مسائل زیستمحیطی یکى از موضوع هاى مهم جهانى و دغدغه برانگیز بشر معاصر و مدافعان حقوق بشر است. اما امروزه متاسفانه جرایمی علیه محیطزیست گسترش یافته است. د أکثرزمینه و هدف: هدف تحقیق حاضر، بررسی تطبیقی کارکرد سمن‌ها در پیشگیری از جرایم زیستمحیطی است. حفظ محیطزیست و توجه به مسائل زیستمحیطی یکى از موضوع هاى مهم جهانى و دغدغه برانگیز بشر معاصر و مدافعان حقوق بشر است. اما امروزه متاسفانه جرایمی علیه محیطزیست گسترش یافته است. در تعریف این جرایم میتوان گفت، جرایم علیه محیطزیست به اقداماتی که تحت شرایطی خاص، سبب آلودگی یا از بین رفتن و یا آسیب به مظاهر محیطزیست گردند، اطلاق میگردد. با توجه به اهمیت و جایگاه محیطزیست در سلامتی بشر و ارتباط مستقیم با یکدیگر، ضرورت پیشگیری از این جرایم را بیش از پیش نمایان می‌سازد، اغلب کشورها اقدامات خاصی را در این مورد به اجرا می‌گذارند.روش‌شناسی: روش انجام تحقیق با توجه به ماهیت موضوع، اهداف و شیوه گردآوری اطلاعات، کتابخانهای و به صورت توصیفی-تحلیلی است.یافتهها و نتایج: یافته‌های تحقیق نشان می‎دهد، یکی از این ظرفیت‌ها ابزار قانونگذاری است و دیگری میتواند استفاده از سمن‌ها یا همان سازمانهای مردم نهاد باشد که میتواند از طریق رسمیت بخشیدن به عملکرد سازمانهای مردم نهار نقش هر چه بیشتر آن را در پیشبرد اهداف عالی خود داشته باشد. از نقش‌های مهم سمن‌ها در قبال حفظ محیطزیست پیشگیری از وقوع جرم‌های زیستمحیطی است. از طریق آگاهی افکار عمومی و امر به معروف و نهی از منکر از این طریق است که خوشبختانه قانونگذار در قانون آیین دادرسی جدید به اهمیت سمن‌ها واقف شده و از نقش آنها سخن گفته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
520 - تحول تعهدات دولتها در حفاظت از تنوع زیستی در آبهای آزاد بین‌المللی
پگاه نیک فر لیالستانی حسن سواری محمدحسین رمضانی قوام آبادی علی مشهدیزمینه و هدف: تنوع زیستی یکی از عناصر اصلی مراقبت از محیط زیست و منبع حیات بشر بر روی کره زمین و مشتمل بر گیاهان و حیوانات است که در آب، زمین و هوا زیست میکنند و با هم ارتباط دارند.در عین حال که پیشرفت فناوری فرصتهای بیشتری را برای بهره‌برداری از منابع طبیعی اقیانوس‌ها أکثرزمینه و هدف: تنوع زیستی یکی از عناصر اصلی مراقبت از محیط زیست و منبع حیات بشر بر روی کره زمین و مشتمل بر گیاهان و حیوانات است که در آب، زمین و هوا زیست میکنند و با هم ارتباط دارند.در عین حال که پیشرفت فناوری فرصتهای بیشتری را برای بهره‌برداری از منابع طبیعی اقیانوس‌ها فراهم مینماید، تهدیدات تنوع زیستی نیز افزایش مییابد.به دلیل اهمیت تنوع زیستی دریایی در مناطق خارج از صلاحیت ملی و بهره‌برداری روز افزون از منابع آن، اهتمام جامعه جهانی درباره حفاظت از تنوع زیستی این مناطق افزایش یافته است.خلأهای موجود در نظام حقوقی مناطق دریایی خارج از صلاحیت ملی، ضرورت اقدام مؤثر در حفاظت از محیط زیست دریایی در این مناطق را دوچندان میکند.روش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و به لحاظ گردآوری اطلاعات به روش اسنادی و از طریق مطالعه قوانین و منابع معتبر انجام شده و اطلاعات به دست آمده به صورت توصیفی- تحلیلی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته است.یافته ها و نتایج: برای حفاظت از این محیط زیست دریایی ضرورت تصویب قواعد و مقرراتی در سطح بین المللی وجود دارد که از سوی تابعان حقوق بین الملل می بایست مورد تکریم واقع شود زیرا با وجود موافقتنامه ها و کنوانسیون ها و قراردادهای چند جانبه، هنوز ساز و کاری الزام آور در خصوص حفاظت از محیط زیست دریاهای آزاد وجود ندارد، لذا، با عنایت به تعهدات کنونی دولت ها در زمینه حفاظت از تنوع زیستی در آب های آزاد، ضرورت تصویب سند الزام آور بیش از پیش حس می شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
521 - چگونگی حمایت از محیط زیست در فقه اسلامی
مصطفی تقی زاده انصاریحفاظت از محیط زیست یکی از موضوعات امروزی بشریت می باشد. لذا برای مقابله با آثار مخرب رفتارهای بشر در محیط زیست جامعه بین المللی به اقدامات مختلفی پرداخته است. این اقدامات هم در سطح داخلی از طریق وضع قوانین مناسب و هم در سطح بین المللی در چارچوب معاهدات بین المللی ملاحظه أکثرحفاظت از محیط زیست یکی از موضوعات امروزی بشریت می باشد. لذا برای مقابله با آثار مخرب رفتارهای بشر در محیط زیست جامعه بین المللی به اقدامات مختلفی پرداخته است. این اقدامات هم در سطح داخلی از طریق وضع قوانین مناسب و هم در سطح بین المللی در چارچوب معاهدات بین المللی ملاحظه می شود. با توجه به اینکه اسلام دینی است که محدود به یک زمان و یا مکان خاص نمی باشد و برای تمام موضوعات در هر زمان و مکانی راهکاری را ارائه می دهد ، چگونکی برخورد اسلام با مسایل زیست محیطی و راهکارهای حقوقی مختلفی که با توسل به آنها قانونگذاران می توانند به تدوین قوانین مناسب بپردازند در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته اند. در حقوق اسلام احکامی وجود دارند که می توان با توسل به آنها به حل موضوعات مختلف در زمانهای و در تمامی جوامع پرداخت. شارع اسلامی با استناد به این احکام می تواند به حل موضوعات زیست محیطی بپردازد. در این مقاله به بررسی این احکام می پردازیم تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
522 - بررسی تغییرات آب و هوایی در نظام بین المللی حقوق بشر
زینب پورخاقان شاهرضاییحق برخورداری از محیط زیست سالم‌یکی از جلوه‌های حیثیت و کرامت انسانی است که مکملی برای حقوق بشر برای نسل حاضر و شرط تحقق آن برای نسل‌های آینده است. گرم شدن کره زمین و تغییرات آب و هوایی‌یکی از مهمترین مسایل زیست محیطی است که‌این حق را تهدید میکند.این تهدید در زمینه‌های أکثرحق برخورداری از محیط زیست سالم‌یکی از جلوه‌های حیثیت و کرامت انسانی است که مکملی برای حقوق بشر برای نسل حاضر و شرط تحقق آن برای نسل‌های آینده است. گرم شدن کره زمین و تغییرات آب و هوایی‌یکی از مهمترین مسایل زیست محیطی است که‌این حق را تهدید میکند.این تهدید در زمینه‌هایی چون حق زندگی، حق غذای سالم، حق آب سالم، حق بر مسکن، حق تعیین سرنوشت و حقوق مردم بومی‌و اقلیت‌ها نمود پیدا میکند. منابع حقوق بین الملل و حقوق بشر مربوط به حمایت از محیط زیست دربردارنده ابزارهایی برای حمایت از‌این حق‌ها وایجاد مسئولیت بین المللی برای حفاظت از محیط زیست سالم است که مورد پذیرش عامه واقع شده است، اما نتیجه بخش بودن‌این قواعد مستلزم همکاری بین المللی است. لذا دراین مقاله نگارنده به دنبال پاسخ گویی بهاین مساله است که تغییرات آب و هوایی چه تاثیراتی را بر حقوق انسانها دارد و تاکید برحق‌های مورد تهدید در اثر بحران تغییرات آب و هوایی و بیان ابزارهای حقوقی بین المللی برای مقابله با‌این بحران از جمله اهداف میباشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
523 - ارتباط بین سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و محیط زیست (مطالعه موردی کشورهای منتخب)
جمشید پژویان فاطمه زندیطی دهه اخیر ،ارتباط میان سطح توسعه یافتگی و میزان دستیابی به استاندارهای زیست محیطی کانون توجه محققان قرار گرفته است.این موضوع در حوزه اقتصاد نبز با رویکردی خاص مورد توجه قرار گرفته است.در این حوزه در کنار اثرات اقتصادی و سرریز دانش FDI،ارتباط بین سرمایه گذاری مستقیم خا أکثرطی دهه اخیر ،ارتباط میان سطح توسعه یافتگی و میزان دستیابی به استاندارهای زیست محیطی کانون توجه محققان قرار گرفته است.این موضوع در حوزه اقتصاد نبز با رویکردی خاص مورد توجه قرار گرفته است.در این حوزه در کنار اثرات اقتصادی و سرریز دانش FDI،ارتباط بین سرمایه گذاری مستقیم خارجی و کیفیت محیط زیست یکی از موضوعاتی است که از جایگاه برجسته ای برحوردار استودر این مطالعات فرض شده که در شرایط جهانی شدن وجود وقررات زیست محیطی آسانتر در کشورهای در حال توسعه تبدیل به یک مزیت نسبی جذاب برای ورود سرمایه خارجی آلودگی زا می شود.این مباحث منجر به شکل گیری فرضیه لنگرگاه الودگی گردیدهاست.این فرضیه اشاره به این وضعیت دارد که در کشورهای توسعه یافته،به ویژه کشورهایی که در صنایع آلاینده فعالیت دارند عمدتا تمایل دارند صنایع الاینده خود را به کشورهایی که دارای استاندارهای زیست محیطی ضعیف تری هستند گسیل دارند.در این راستا،بررسی ارتباط بین FDI و کیفیت محیط زیست به عبارتی آزمون فرشیه لنگرگاه آلودگی هدف اصلی این مطالعه بوده است.بدین منظور ابتدا کشورها ار لحاظ توسعه یافتگی به سه گروه درآمدی شامل کشورهایی با درآمد بالا،متوسط،و پایین تفکیک شده و سپس بر اساس مدل همزمان طراحی شده بر اساس داده های تلفیقی (پانل) و با استفاده از روش گشتاورهای تعمیم یافته (GMM) برای دوره زمانی 1996-2004 اثرات مستقیم و غیر مستقیم سرمایه گذاری مستقیم خارجی بر کیفیت محیط زیست از طریق سه مجرای اثر مستقیم ،اثر مقیاس تولید و اثر ترکیب صنایع در اقتصاد کشور میزبان بررسی شده است.نتایج به دست امده بیانگر ان است که فرضیه لنگرگاه الودگی در کشورهای با درامد متوسط و کشورهای با درامد پایین به عنوان کشورهای در حال توسعه تایید می شود و جریان ورودی FDI عامل بروز اختلالات زیست محیطی در کشورهای در حال توسعه به عنوان کشور میزبان میشود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
524 - بررسی آلودگی ناشی از سوختهای مصرفی خـانگی و سیـاست‌های زیست محیطی برای مقابلـه با آن (مطالعه موردی ایران)
جمشید پژویان مرجان دامن کشیدهیکی از سیاستهای اقتصادی کنترل الودگی،مالیاتهای محیط زیستی است،که اصطلاحا به آن مالیات پیگویی یا مالیات سبز گفته میشود.این نوع مالیات در بیشتر موارد بر پایه هزینه وضع می شود.این پایه مالیاتی که بر انواع الودگیهای محیط زیستی اعمال می شود نه تنها کارایی را خدشه دار نمی کند أکثریکی از سیاستهای اقتصادی کنترل الودگی،مالیاتهای محیط زیستی است،که اصطلاحا به آن مالیات پیگویی یا مالیات سبز گفته میشود.این نوع مالیات در بیشتر موارد بر پایه هزینه وضع می شود.این پایه مالیاتی که بر انواع الودگیهای محیط زیستی اعمال می شود نه تنها کارایی را خدشه دار نمی کند بلکه به دلیل ذکاهش هزینه آلودگی،فایده اجتماعی را افزایش می دهد.به عبارتی دارای فایده ای مضاعف است که نه تنها درامد مالیاتی دولت را افزایش می دهد بلکه باعث کاهش آثار منفی پیامدهای خارجی غیر اقتصادی و اختلالات مالیاتی می شود.در این پژوهش با استفاده از مدل سیستم تقاضای روتردام،نشان داده ایم که با اعمال مالیات سبز بر سوخت های مصرف خانگی به ویژه گاز طبیعی،می توان میزان تقاضای سوخت های آلاینده خانگی را کاهش داد و به تبع ان میزان انتشار گازهای الاینده ناشی از آن را (SMP,CH,NO,SO,CO,CO) کاهش داد.نتایج نشان میدهد که میزان آلایندگی زیست محیطی ناشی از مصرف گاز طبیعی نسبت به سوختهای خانگی دیگر بیشتر است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
525 - بررسی اثر مالیات های سبز و حکمرانی خوب بر محیط زیست
کتایون جلالیان جمشید پژویاندر این پژوهش به دنبال بررسی متغیرهای موثر بر محیط زیست کشورهای OECD هستیم.بدین روی،ابتدا شاخص آلودگی محیط زیست را انتشار گاز CO2 در نظر گرفته و نخست با استفاده از یک مدل داده های تابلویی به بررسی اثر حکمرانی خوب به بررسی انتشار گازهای CO2 در کشورهای OECD می پردازیم. با أکثردر این پژوهش به دنبال بررسی متغیرهای موثر بر محیط زیست کشورهای OECD هستیم.بدین روی،ابتدا شاخص آلودگی محیط زیست را انتشار گاز CO2 در نظر گرفته و نخست با استفاده از یک مدل داده های تابلویی به بررسی اثر حکمرانی خوب به بررسی انتشار گازهای CO2 در کشورهای OECD می پردازیم. با توجه به نتایج ضعیف این متغیرها سعی در شناخت متغیرهایی داریم که بر انتشار CO2 موثرند.با توجه به تاریخ اجرای مالیات های سبز در کشورOECD، به بررسی اجرای این مالیات می نماییم که نتایج ان به خوبی نشان دهنده نقش موثر مالیاتهای سبز در ایجاد انتشار CO2 در کشورهایOECD است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
526 - بررسی عوامل موثر بر انتشار co2 در ایران(مطالعه موردی نیروگاهها)
مرجان دامن کشیده محسن نظری الهام سادات رضاییمسائل زیست محیطی به خصوص تغییرات آب و هوایی به دلیل افزایش گازهای گلخانه ای در چند دهه اخیر مسئله ای جهانی شده است. انتشار CO2 مهمترین عامل در افزایش گازهای گلخانه ای می باشد. آمار موجود در ایران نشان می دهد که سرانه انتشار CO2 از607 کیلوگرم در سال1346 به 7/4977 کیلوگرم أکثرمسائل زیست محیطی به خصوص تغییرات آب و هوایی به دلیل افزایش گازهای گلخانه ای در چند دهه اخیر مسئله ای جهانی شده است. انتشار CO2 مهمترین عامل در افزایش گازهای گلخانه ای می باشد. آمار موجود در ایران نشان می دهد که سرانه انتشار CO2 از607 کیلوگرم در سال1346 به 7/4977 کیلوگرم در سال1382 و7/6881 کیلوگرم در سال 1386 رسیده است که بیش از11 برابر شده است. هزینه های اجتماعی تخریب محیط زیست در اثر مصرف حامل های انرژی فسیلی در کشور در سال 1386 برای گازهای :. SPM NOX . SO2 .CO2 .CO . CH4 در حدود 92195 میلیارد ریال می باشد که معادل 3/19 در صد از تولید ناخالص داخلی کشور در سال 1386 بوده است. سهم co2 39381 میلیارد ریال بوده است که حدود 9614 میلیارد ریال توسط نیروگاه ها انتشار یافته است. (نظری و بخشی زاده، 1389، 15-1) در این مقاله با استفاده از LMDIعوامل مؤثر بر انتشار CO2 به اثر تولیدی، ساختاری، شدت انرژی و ترکیب سوخت تجزیه شده است.این تحقیق در دوره زمانی (1385-1380)و برای نیروگاههای کشور انجام شده است. نتایج به دست آمده از تحقیق نشان می دهد که مهمترین عامل در انتشار CO2 عامل تولیدی می باشد. با توجه به نتایج حاصل از مدل می توان با استفاده از بهبود بهره وری انرژی(کاهش شدت انرژی) و استفاده از سوخت گاز طبیعی به جای دیگر سوختها و با به کار گیری نیروگاه سیکل ترکیبی نسبت به سایر نیروگاهها برای تولید برق انتشار CO2 را بدون کاهش تولید برق کاهش داد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
527 - بررسی جایگاه ایران در منطقه خاورمیانه و آسیای مرکزی در افق سال 2015 میلادی براساس شاخصهای اقتصادی و زیست محیطی اهداف توسعه هزاره
جواد صلاحی یاشار تاروردی ممقانیدر این پژوهش سعی کرده ایم که با استفاده از داده های سالانه اهداف توسعه هزاره و مدلهای اقتصاد سنجی سری زمانیARIMA مقادیر شاخص های زیست محیطی و اقتصادی در سال 2015 میلادی را برآورد کرده و جایگاه ایران در مقایسه با کشورهای منطقه خاورمیانه و آسیای مرکزی به تفکیک هر یک از شا أکثردر این پژوهش سعی کرده ایم که با استفاده از داده های سالانه اهداف توسعه هزاره و مدلهای اقتصاد سنجی سری زمانیARIMA مقادیر شاخص های زیست محیطی و اقتصادی در سال 2015 میلادی را برآورد کرده و جایگاه ایران در مقایسه با کشورهای منطقه خاورمیانه و آسیای مرکزی به تفکیک هر یک از شا خص ها را ارائه می کنیم.در بخش تحلیلی این مطالعه مقادیر آتی مربوط به هر یک از شاخص ها را برآورد کرده و در جدول رتبه بندی قرار می دهیم.سپس با توجه به ارزش های برآورد شده به آزمون 3 فرضیه اصلی پژوهشی می پردازیم. در بخش نهایی و نتیجه گیری با توجه به بررسی ها و برآوردهای صورت گرفته،هر 3 فرضیه مطالعه که در بردارنده فرض قرار گیری ایران در میان 5 کشور اول منطقه در اهداف اول،دوم و هفتم از اهداف توسعه هزاره است،مورد بررسی قرار می دهیم. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
528 - بررسی ویژگی های پوشش گیاهی منطقه آتشفشانی سبلان
علیرضا استعلاجیبررسی پوشش گیاهی هر منطقه یکی از شاخص های مهم برای شناخت ساختار طبیعی آن منطقه به منظور کاربرد در برنامه ریزی کشاورزی و برنامه ریزی توسعه روستایی می باشد، لذا بررسی پوشش گیاهی ناحیه مورد مطالعه از اهمیت فراوانی برخوردار می باشد. در ناحیه مورد مطالعه علیرغم پتانسیل های ب أکثربررسی پوشش گیاهی هر منطقه یکی از شاخص های مهم برای شناخت ساختار طبیعی آن منطقه به منظور کاربرد در برنامه ریزی کشاورزی و برنامه ریزی توسعه روستایی می باشد، لذا بررسی پوشش گیاهی ناحیه مورد مطالعه از اهمیت فراوانی برخوردار می باشد. در ناحیه مورد مطالعه علیرغم پتانسیل های بسیار بالا در مؤلفه های فوق الذکر به ویژه پوشش گیاهی به منظور کاربرد در برنامه ریزی های توسعه در حال حاضر شناخت کافی از این ساختار و ویژگیهای زیست محیطی آن به ویژه از دیدگاه پوشش گیاهی وجود ندارد. نوع تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش و ماهیت توصیفی- تحلیلی می باشد. نتایج تحقیق نشان می دهد که ناحیه مورد مطالعه یکی از مهمترین نواحی کشور از دیدگاه زیست محیطی و برنامه های توسعه محسوب می گردد. با این دیدگاه در مقاله حاضر ساختار وضع موجود تشریح و ویژگیهای پوشش گیاهی منطقه به تفصیل ارائه گردیده است. با توجه به تنوع اکولوژیکی در ناحیه مورد مطالعه تنوع پوشش گیاهی نیز وجود دارد که متناسب با این تنوع و قابلیتهای آنها در برنامه ریزی های کشاورزی، توسعه روستایی، زیست محیطی، گردشگری و همچنین جغرافیای پزشکی می توان از آنها بهره مند شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
529 - حادثه هسته‌ای نیروگاه فوکوشیما: تعامل و تقابل حقوق بین‌الملل محیط زیست و حقوق بین‌الملل هسته‌ای
حجت سلیمی ترکمانیانرژی هسته‌ای امروزه جایگاه قابل توجهی در تامین انرژی در سطح بین‌المللی دارد. با وجود این احتمال وقوع حوادث هسته‌ای به دلیل ناکارامدی سیستم ایمنی هسته‌ای و تاثیرات زیست محیطی منفی آن، یکی از چالشهای اساسی پیش روی توسعه انرژی هسته‌ای است. مساله اساسی این است که آیا حقوق أکثرانرژی هسته‌ای امروزه جایگاه قابل توجهی در تامین انرژی در سطح بین‌المللی دارد. با وجود این احتمال وقوع حوادث هسته‌ای به دلیل ناکارامدی سیستم ایمنی هسته‌ای و تاثیرات زیست محیطی منفی آن، یکی از چالشهای اساسی پیش روی توسعه انرژی هسته‌ای است. مساله اساسی این است که آیا حقوق بین الملل هسته ای با حقوق بین الملل محیط زیست در زمینه ایمنی هسته ای هم راستا است؟ بررسی مفاد اسناد بین‌المللی موجود در حقوق بین‌الملل هسته‌ای حاکی از توجه کافی رژیم ایمنی هسته‌ای به اصول و قواعد حقوق بین‌الملل محیط زیست است. با وجود این، وقوع حادثه هسته‌ای فوکوشیما در سال 2011 در ژاپن علیرغم توسعه سیستم ایمنی هسته‌ای، حاکی از این واقعیت است که به لحاظ عملی تا به امروز حقوق بین‌الملل محیط زیست و حقوق بین‌الملل هسته‌ای در تضمین نیل به پایداری زیست محیطی کاملاً همسو نمی باشند. عملیاتی نمودن اصول زیست محیطی مندرج در حقوق انرژی هسته‌ای و انتقال تکنولوژی هسته‌ای میتواند گام مطلوبی در کاهش آثار زیست محیطی ناشی از حوادث هسته‌ای باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
530 - ارائه مدل اندازه‌گیری مسئولیت اجتماعی در بانک تجارت با رویکرد برندمحوری
رضا جعفری افشار سید عباس حیدریامروزه مسئولیت اجتماعی برای سازمانها امری ضروری محسوب میشود. زیرا بر بسیاری از خروجی-های سازمانی تاثیرگذار بوده و اغلب سازمانها همواره برای بهبود وجهه خود، در پی توسعه مسئولیت-های اجتماعی خود میباشند. در این تحقیق، مدلی برای اندازه‌گیری مسئولیت اجتماعی در بانک تجارت أکثرامروزه مسئولیت اجتماعی برای سازمانها امری ضروری محسوب میشود. زیرا بر بسیاری از خروجی-های سازمانی تاثیرگذار بوده و اغلب سازمانها همواره برای بهبود وجهه خود، در پی توسعه مسئولیت-های اجتماعی خود میباشند. در این تحقیق، مدلی برای اندازه‌گیری مسئولیت اجتماعی در بانک تجارت ارائه گردید. تحقیق حاضر به روش ترکیبی (کیفی و کمی) انجام شد. جامعه آماری در بخش کیفی، 10 نفر از خبرگان و در بخش کمی 413 نفر از مدیران و کارشناسان بانک تجارت بودند که با بهره‌گیری از فرمول حجم نمونه 213 نفر به‌عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. در بخش کیفی، با بهره‌گیری از مصاحبه با خبرگان بانک تجارت، مدل اولیه شامل 3 بعد، 9 مؤلفه و 45 شاخص تحقیق استخراج شد. در ادامه با استفاده از مدلسازی معادلات ساختاری در محیط نرمافزار لیزرل مدل مستخرج مورد آزمون قرار گرفته و درنهایت مدل نهایی تحقیق در سه بعد اصلی مشتری‌محوری (شامل مؤلفه‌های پاسخگویی و کیفیت خدمات)، قانونی و اخلاقی (شامل مؤلفه‌های ذینفعان، کارکنان و حقوق آحاد جامعه و فعالیتهای سازمان) و توجه به محیط زیست (شامل مؤلفه‌های عوامل زیست-محیطی، بازاریابی اینترنتی و ارائه خدمات اینترنتی) به دست آمد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
531 - شناسایی عوامل موثر بر بازاریابی سبز با استفاده از تئوری داده بنیاد در صنعت هتل داری
مجید علی زاده سینا نعمتی زاده حسن اسماعیل پوربازاریابی سبز به‌دلیل افزایش نگرانیهای زیست محیطی و فشار ذینفعان به یک راهبرد جذاب، مورد توجه سازمانها قرار گرفته است. هدف این پژوهش، شناسایی عوامل مؤثر بر بازاریابی سبز در صنعت هتل‌داری میباشد. روش پژوهش کیفی بوده و از نظر هدف بنیادی است. جامعه آماری پژوهش، ۱۰ نفر أکثربازاریابی سبز به‌دلیل افزایش نگرانیهای زیست محیطی و فشار ذینفعان به یک راهبرد جذاب، مورد توجه سازمانها قرار گرفته است. هدف این پژوهش، شناسایی عوامل مؤثر بر بازاریابی سبز در صنعت هتل‌داری میباشد. روش پژوهش کیفی بوده و از نظر هدف بنیادی است. جامعه آماری پژوهش، ۱۰ نفر از خبرگان دانشگاهی و هتل بودند که بصورت هدفمند انتخاب شدند. دادهها از طریق مصاحبه‌های عمیق نیمه‌ساختاریافته و بررسی متون، گردآوری شدند. تحلیل دادهها بر اساس روش داده‌بنیاد انجام شد که شامل کدگذاری باز، محوری و انتخابی میباشد. روایی پرسشنامه توسط خبرگان و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ سنجیده و تأیید گردید. روایی همگراAVE برای تمامی سازه‌های پژوهش در حد مناسب میباشد. در نهایت با برقراری ارتباط بین مقوله‌ها، مدل پارادایمی پژوهش، مشتمل بر ۱۸عامل مؤثر بر بازاریابی سبز و ۶۹ مفهوم ارائه شد. مقدار ضریب کاپا برابر با ۶۹۶/۰ است که بیانگر معتبر بودن سطح توافق مدل میباشد. عامل محصول سبز (هتل سبز) به‌عنوان پدیده اصلی تعیین گردید. نتایج پژوهش بیانگر تأثیر محصول سبز، پاسخ رفتاری مشتریان، سواد اکولوژیکی، اعتماد و آمیخته بازاریابی سبز بر تصویر شرکتی، انگیزه و بهبود عملکرد هتل‌ها میباشد.همچنین مقوله اعتماد، به‌عنوان یک عامل مداخله‌گر و مهمترین عامل مؤثر بر بازاریابی سبز شناسایی گردید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
532 - تأثیر آمیزه بازاریابی پایداری بر موفقیت بازاریابی پایداری
بهرام خیری وحیدرضا میرابی سید ایمان موسویانبازاریابی بر اساس ملاحظات اجتماعی و محیطی شهرت زیادی یافته است. به نظر می رسد اغلب مصرف کنندگان، چه فردی و چه صنعتی، در مورد محیط زیست آگاه تر و علاقه مندتر شده اند. از طرفی فشار مشتریان، رقبا، سازمان های غیر دولتی، رسانه ها، و قانون گذاران نیز شرکت ها را به عمل کردن به أکثربازاریابی بر اساس ملاحظات اجتماعی و محیطی شهرت زیادی یافته است. به نظر می رسد اغلب مصرف کنندگان، چه فردی و چه صنعتی، در مورد محیط زیست آگاه تر و علاقه مندتر شده اند. از طرفی فشار مشتریان، رقبا، سازمان های غیر دولتی، رسانه ها، و قانون گذاران نیز شرکت ها را به عمل کردن به تعهدات اجتماعی، زیست محیطی و اخلاقی سوق می دهد. با توجه به اهمیت موضوع پایداری، سازمان ها باید با استفاده از تلفیقی از آمیخته های بازاریابی پایداری، خود را به سوی موفقیت سوق دهند. در پژوهش حاضر که از نظر گردآوری داده ها، توصیفی-پیمایشی و از نظر هدف، کاربردی است، جامعه آماری را مصرف کنندگان فروشگاه های زنجیره یی (رفاه، شهروند، اتکا) تشکیل می دهند. هدف اصلی محقق بررسی تأثیر آمیخته بازاریابی پایداری بر موفقیت بازاریابی پایداری است. از آمار توصیفی برای نمایش اطلاعات جمعیت شناختی و توزیع فراوانی داده های تحقیق و در داده پردازی از مدل معادلات ساختاری (SEM) و برای انجام تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار LISREL استفاده شده است؛ نتایج نشان می دهد در بخش آمیخته بازاریابی، تمامی مؤلفه های آن بر موفقیت بازاریابی پایداری تأثیر دارند و تنها اثر قیمت گذاری منصفانه معکوس است. طبق تحلیل واریانس فریدمن از بین مؤلفه های ارتباطات، محاوره از بخش اعتبار بیشترین تأثیر را در بین دیگر اجزا دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
533 - مطالعه عوامل موثر بر نگرش زیستی در راستای بهبود سلامت جامعه با استفاده از الگوی معادلات ساختاری
سارا فیروزیان علیرضا اسماعیلی رحمت الله امیر احمدی محمدرضا نعیمیبدون شک سلامتی جسمانی، روانی و اجتماعی افراد جامعه اهمیت به سزایی دارد و یکی از مسائل مهم جهان امروز است و تامین سلامتی اقشار جامعه یکی از مسائل اساسی هرکشوری است که باید آن را از سه بعد جسمی و روانی واجتماعی مد نظر قرار داد. هدف از تحقیق حاضر مطالعه عوامل موثر بر نگرش أکثربدون شک سلامتی جسمانی، روانی و اجتماعی افراد جامعه اهمیت به سزایی دارد و یکی از مسائل مهم جهان امروز است و تامین سلامتی اقشار جامعه یکی از مسائل اساسی هرکشوری است که باید آن را از سه بعد جسمی و روانی واجتماعی مد نظر قرار داد. هدف از تحقیق حاضر مطالعه عوامل موثر بر نگرش زیستی در راستای بهبود سلامت جامعه با استفاده از الگوی معادلات ساختاری بود. جهت دستیابی به اهداف تحقیق از روش کمی الگوی معادلات ساختاری استفاده شد. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل شهروندان شهر زاهدان در استان سیستان و بلوچستان میباشد. در پژوهش حاضر حجم جامعه آماری با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر بود. جهت اندازه گیری متغیرهای تحقیق از پرسشنامه محقق ساخته و روش نمونه گیری ساده استفاده شد. برای اطمینان از روایی ابزارهای اندازه‌گیری از تحلیل عاملی تأییدی و نرمافزارPLS استفاده شده است. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که گویه های مربوط به متغیرهای تحقیق دارای بارهای عاملی قابل قبولی هستند. همه این بارهای عاملی در سطح آلفای p<0.01 معنادار هستند. یافته ها نشان داده است که سازه‌های سیاستگذاری آموزشی در زمینه زیست محیط، محرکها و مشوقهای زیست محیطی، استفاده بهینه از منابع طبیعی، تخصیص منابع مالی، مسئولیت پذیری زیستی، ارتقای آگاهی اجتماعی، بکارگیری تکنولوژیهای سبز، ارتقای آگاهی حفظ محیط زیست، تحقیق و توسعه در زمینه زیست محیط، نظارت مستمر بر اجرای برنامه های زیست محیطی، منابع انسانی مجرب، تقویت فعالیت های نهادی و عوامل زمینه ای و اجتماعی شاخصهای برازش مورد قبولی هستند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
534 - حفظ محیط زیست از دیدگاه فقه و لزوم آموزش محیط زیست
محمدرضا گل همیشه بهار عباداله احمدی مجید برزگروضعیت رو به رشد تخریب محیط زیست طبیعی و انسانی به گونه‌ای است که حفظ محیطزیست را به یک ضرورت مبدل ساخته است. اقدامات مختلف نیز نتوانسته است از روند فزاینده تخریب محیطزیست جلوگیری کند. در چنین شرایطی، مقوله آموزش به موضوع مهمی بدل شده است. سوال اساسی که در این خصوص مطر أکثروضعیت رو به رشد تخریب محیط زیست طبیعی و انسانی به گونه‌ای است که حفظ محیطزیست را به یک ضرورت مبدل ساخته است. اقدامات مختلف نیز نتوانسته است از روند فزاینده تخریب محیطزیست جلوگیری کند. در چنین شرایطی، مقوله آموزش به موضوع مهمی بدل شده است. سوال اساسی که در این خصوص مطرح و بررسی میشود این است که با توجه به اینکه میان فقه و محیط زیست تعاملى نقش آفرین وجود دارد، آموزش‌محیط‌زیست با بهره‌گیری از مبانی‌فقهی چه تاثیری در حفظ محیطزیست دارد؟ مقاله حاضر توصیفی تحلیلی بوده و با استفاده‌از روش کتابخانهای به بررسی‌سوال مورد اشاره‌پرداخته است. یافتهها بر این امر دلالت‌داردکه فقدان‌آگاهی یکی از دلایل‌مهم معضلات زیستمحیطی موجود است و آموزش‌محیط‌زیست در قالب ظرفیت‌هاى موجود در قرآن‌کریم و سنت معصومان (ع) تاثیرگذاراست. بر همین اساس، ساز و کار آموزشیِ‌کاربردی در چارچوب مسئولیت همگانى، قواعد و اصول عام و خاص مورد ﮐﻨﮑﺎش ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ. حفظ محیطزیست از طریق اطلاع‌رسانی، آگاهی‌بخشی و رشد‌فرهنگی سایر اقشار جامعه بر اساس اصول مدون‌فقه بعنوان اصلی مهم است که میتواند موجب گسترش و کیفیت مسئولیت همگانی در محیطزیست شود و خطر تخریب محیطزیست را یادآوری کرده و روش های حفاظت از محیطزیست را ترویج کند. نتیجه چنین فرایندی کاهش تخریب و معضلات زیستمحیطی است. اهمیت این موضوع هنگامی بارزتر میشود که به این نکته اشاره گرددکه در ایران علیرغم وجود منابع‌آموزشی در این زمینه با کاستی‌های قابل توجهی روبرو هستیم که از این طریق میتواند مرتفع گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
535 - ارزیابی پیامدهای فضایی جابه‌جایی روستای یخ کش استان مازندران با رویکرد پایداری زیستمحیطی
مهسا تهرانی رجبی روزبه زمانیاناجرای طرح جابجایی روستای یخکش به دلیل آبگیری سد گلورد و خطر وقوع سیل و آب‌گرفتگی در سال 1388 صورت گرفت که با پیامدهای فراوان برای زندگی روستاییان همراه بود. هدف پژوهش حاضر بررسی و ارزیابی پیامدهای جابجایی روستا و مشکلات مردم روستای یخکش در شهرستان بهشهر بود. برای رسیدن أکثراجرای طرح جابجایی روستای یخکش به دلیل آبگیری سد گلورد و خطر وقوع سیل و آب‌گرفتگی در سال 1388 صورت گرفت که با پیامدهای فراوان برای زندگی روستاییان همراه بود. هدف پژوهش حاضر بررسی و ارزیابی پیامدهای جابجایی روستا و مشکلات مردم روستای یخکش در شهرستان بهشهر بود. برای رسیدن به هدف مطلوب این پژوهش از اسناد و مدارک کتابخانه و مطالعات میدانی استفاده شده است. همچنین با استفاده از روشهای مختلف گردآوری اطلاعات به‌ویژه مشاهده و مصاحبه با 51 خانوار، نظرات و مشکلات ساکنین در خصوص روستای جدید موردبررسی قرار گرفت. جهت ارزیابی نیز از روش ارزیابی تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شده است. مردم روستای یخکش پس از جابجایی به سبب احداث سد گلورد، با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو هستند. عدم رضایت مردم و برآورده نشدن انتظارات آنها موجب مهاجرت تعداد زیادی از خانواده‌ها از روستای یخکش شده است. نتایج مطالعه حاکی از آن است که اکثر خانوارهای روستایی بعد از جابجایی فعالیت دامداری را انجام نمی‌دادند. مشکل حذف دامپروری در روستای یخکش باعث ایجاد مشکلات عدیده مانند کاهش منابع درآمدی خانوار و افزایش هزینه‌های زندگی شده که به‌عنوان بزرگترین مشکلات روستاییان پس از جابجایی خود را نمایان ساخته است. همچنین بر اساس نتایج تحلیل عاملی اکتشافی، عدم رعایت ملاحظات کالبدی- زیرساختی، عدم رعایت ملاحظات زیستمحیطی در احداث روستای جدید، عملکرد اجتماعی نامناسب سکونتگاه جدید، مشکلات مرتبط با وضعیت اقتصادی خانوار روستایی و عملکرد نامناسب سکونتگاههای جدید از بعد فرهنگی- روانی مهمترین مشکلات روستاییان پس از جابجایی ارزیابی شدند که 46/52 درصد واریانس تجمعی را به خود اختصاص دادند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
536 - ارائه مدل پویایی سیستم‌ها برای ارزیابی عوامل مؤثر بر میزان سبز بودن مدیریت زنجیره تأمین
زهرا دلشاد حمید بابایی میبدیدر قرن جدید چالش اصلی بشر، یافتن روشی پایدار برای تولید، مصرف و زندگی کردن است. زنجیره تأمین سبز به عنوان یک رویکرد پیشگیرانه و یک راه حل بهبود عملکرد زیستمحیطی فرایندها و محصولات سازمانها معرفی شده است و همچنین حفظ محیط زیست، بهره‌وری را افزایش میدهد. هدف این پژوهش أکثردر قرن جدید چالش اصلی بشر، یافتن روشی پایدار برای تولید، مصرف و زندگی کردن است. زنجیره تأمین سبز به عنوان یک رویکرد پیشگیرانه و یک راه حل بهبود عملکرد زیستمحیطی فرایندها و محصولات سازمانها معرفی شده است و همچنین حفظ محیط زیست، بهره‌وری را افزایش میدهد. هدف این پژوهش، بررسی و بهبود برخی رفتارهای نامطلوب در زنجیره تأمین سبز با استفاده از رویکرد پویایی سیستم است. در این پژوهش با مرور ادبیات نظری و نظرسنجی از خبرگان و کارشناسان، عوامل مرثر بر میزان سبز بودن مدیریت زنجیره تأمین، شناسایی شدند که این عوامل عبارتند از: مدیریت محیط داخلی، خرید سبز، طراحی سبز، تولید سبز، بازفرآوری، آلایندگی. سپس عوامل شناسایی شده، اهمیت سنجی گردید. پس از شناسایی اجزا و متغیرهای سبز بودن زنجیره تأمین، شبیه‌سازی با ارائه فرضیه‌های دینامیکی شروع شده و حلقه‌های علّی، نمودارهای جریان، معادلات ریاضی تکمیل شد. بدین منظور از مدل پویایی سیستم‌ها با استفاده از نرم افزار Vensim، روشی را برای یافتن ارتباط بین عوامل مؤثر بر میزان سبز بودن مدیریت زنجیره تأمین ارائه گردید. در نهایت، سیاستهای: کاهش میزان فروش از دست رفته، کاهش میزان موجودی، دریافت اطلاعات صحیح معرفی گردید که اجرای آنها موجب بهبود معیارها شده است. جامعه مورد مطالعه پژوهش دربرگیرنده 15 نفر از مدیران و کارشناسان صنایع پلیمر استان فارس بوده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
537 - سنجش و اولویت بندی استراتژیهای مدیریت زنجیره تأمین سبز با روش تحلیل سلسله‌مراتبی فازی
فرزانه منصوری طیبه عباس نژادمحیط زیست و حفاظت از آن موضوعی است که شاید از ابتدای زندگی اجتماعی بشر قابل توجه بوده است. زنجیره تأمین (لجستیک و مدیریت عملیات) در برگیرنده لجستیک و مسئله مطرح در سطح مدیریت ارشد سازمان میباشد. در دنیایی که به طور دائم در حال تغییر و تحول است، ضرورت بروز واکنش‌های منا أکثرمحیط زیست و حفاظت از آن موضوعی است که شاید از ابتدای زندگی اجتماعی بشر قابل توجه بوده است. زنجیره تأمین (لجستیک و مدیریت عملیات) در برگیرنده لجستیک و مسئله مطرح در سطح مدیریت ارشد سازمان میباشد. در دنیایی که به طور دائم در حال تغییر و تحول است، ضرورت بروز واکنش‌های مناسب از سوی سازمانها و شرکتهای صنعتی و تولیدی دوچندان شده است. در این پژوهش با مرور ادبیات نظری و نظرسنجی از خبرگان و کارشناسان، استراتژیهای مدیریت زنجیره تأمین سبز، شناسایی شدند که این عوامل عبارتند از: حوزه مدیریت، اقتصاد، سیاستگذاری، تکنولوژی. سپس عوامل شناسایی شده، رتبه‌بندی و اهمیت سنجی گردید. بدین منظور از روش تحلیل سلسله مراتبی به عنوان یک تکنیک تصمیم گیری استفاده شده است. پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر گردآوری اطلاعات، روش تحلیل سلسله مراتبی فازی میباشد. جامعه مورد مطالعه آن دربرگیرنده 15 نفر از مدیران و کارشناسان صنایع پلیمر استان فارس بوده است. تجزیه و تحلیل داده ها بیانگر این است که عامل حوزه مدیریت (استقرار سیستم مدیریت زیست محیطی) از بین دیگر عوامل، بالاترین رتبه را کسب کرده است. نتایج این پژوهش برای صنایعی که قصد برنامه‌ریزی در سطح استراتژیهای مدیریت زنجیره تأمین سبز دارند، قابل استفاده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
538 - ارتباط شبکه‌های اجتماعی مجازی با تمایل به مشارکت در حفظ محیط زیست (مورد مطالعه شهروندان تهرانی بالای 15 سال)
سیده فاطمه قلی‎زاده شاوون فیض الله نوروزی حسین دهقانهدف این تحقیق مطالعه ارتباط شبکه‌های اجتماعی مجازی با تمایل به مشارکت در حفظ محیط زیست در بین شهروندان تهرانی است. مشارکت محیط زیستی به عنوان متغیر وابسته بر اساس رفتار و همکاری زیست محیطی عملیاتی گردیده است. چارچوب نظری مبتنی بر نظریه شبکه ولمن و نظریه کاشت گربنر روش ت أکثرهدف این تحقیق مطالعه ارتباط شبکه‌های اجتماعی مجازی با تمایل به مشارکت در حفظ محیط زیست در بین شهروندان تهرانی است. مشارکت محیط زیستی به عنوان متغیر وابسته بر اساس رفتار و همکاری زیست محیطی عملیاتی گردیده است. چارچوب نظری مبتنی بر نظریه شبکه ولمن و نظریه کاشت گربنر روش تحقیق مورد استفاده کمی- پیمایشی و ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته است. شیوه نمونه‎گیری، خوشه‌ای چند مرحله ای است و حجم نمونه پس از حذف داده‎های پرت 384 نفر به دست آمد.نتایج تحقیق حاکی از آن است که بین تمایل به مشارکت در حفظ محیط زیست و میزان استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی(0.492=r)، اعتماد به شبکه‌های اجتماعی مجازی(0.339=r)، فعالیت در شبکه‌های اجتماعی مجازی(0.348=r) و دانش زیست محیطی(0.348=r) رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. در واقع مشارکت در فعالیت های زیست محیطی تابعی از اعتماد و عملکرد آگاهانه کاربران در فضای مجازی با محوریت زیست محیطی است و با نتایج آزمون تحلیل واریانس با 0.000=Sig و 22.91=F ،کاربرانی که به منظور کسب اطلاعات جدید از فضای مجازی استفاده میکنند، تمایل بیشتری به مشارکت در حفظ محیط زیست دارند و نسبت به محیط زیست خود بیشتر احساس مسئولیت میکنند و درفعالیت‌های زیست محیطی همکاری بیشتری دارند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
539 - بررسی عوامل فرهنگی مؤثر بر رفتار زیستمحیطی شهروندان (مورد مطالعه: شهروندان شهر آمل)
نینا باطبی سروش فتحیفاجعه زیستمحیطی نه تنها آرامش و امنیت جوامع انسانی، بلکه اصل بقا و هستی را نیز تهدید میکند. از همین رو می توان گفت که برای تعدیل فجایع زیستمحیطی، باید اصلاح و تغییر رفتار شهروندان در مواجهه با محیطزیست اطرافشان است. که در این بین مؤلفه‌های اجتماعی و فرهنگی در این خص أکثرفاجعه زیستمحیطی نه تنها آرامش و امنیت جوامع انسانی، بلکه اصل بقا و هستی را نیز تهدید میکند. از همین رو می توان گفت که برای تعدیل فجایع زیستمحیطی، باید اصلاح و تغییر رفتار شهروندان در مواجهه با محیطزیست اطرافشان است. که در این بین مؤلفه‌های اجتماعی و فرهنگی در این خصوص اهمیت و ضرورت انکارناپذیری دارند. از همین روی هدف اصلی پژوهش حاضر شناخت تأثیر عناصر و مؤلفه‌های فرهنگی بر رفتارهای زیستمحیطی شهروندان است. روش تحقیق پیمایش و ابزار گردآوری دادهها و اطلاعات لازم پرسشنامه محقق ساخته است که از بین شهروندان شهر آمل به عنوان جامعه آماری، تعداد 384 نفر به‌عنوان نمونه آماری با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی انتخاب شدند. یافته‌های تحقیق نشان داد که رابطه معنی‌داری بین عملکرد نهادهای دولتی، مشارکت فرهنگی و عنصر فرهنگی و رفتار زیستمحیطی شهروندان شهر آمل وجود دارد و در مقابل رابطه معنی‌داری بین وجود تشکلهای غیر دولتی و رفتار زیست محیطی شهروندان مورد تأیید قرار نگرفت. نتیجه کلی تحقیق حاکی از تأثیر عملکرد نهادهای دولتی در رفتارهای زیستمحیطی شهروندان در نحوه مواجهه درست و مناسب آنان دارد که در این بین عناصر و مؤلفه‌های فرهنگی(آگاهی فرهنگی و مشارکت فرهنگی) نقش پر رنگ و تعیین کننده‌ای در رفتارهای زیستمحیطی شهروندان شهر آمل دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
540 - طراحی مدل شاخص های توسعه پایداری محیط زیستی در ورزش
حسن طاهرخانی فریده شریفی فر رضا نیک بخشهدف پژوهش حاضر طراحی مدل شاخص های توسعه پایداری محیط زیستی در ورزش واعتبار سنجی آن است. روش تحقیق حاضر بصورت آمیخته ابتدا از روش نظریه داده بنیاد و طرح نظام مند استراوس وکوربین کدگذاری و در قالب مدل مفهومی ارائه گردید. درادامه از روش مدل معادلات ساختاری به تاثیر شاخص ها أکثرهدف پژوهش حاضر طراحی مدل شاخص های توسعه پایداری محیط زیستی در ورزش واعتبار سنجی آن است. روش تحقیق حاضر بصورت آمیخته ابتدا از روش نظریه داده بنیاد و طرح نظام مند استراوس وکوربین کدگذاری و در قالب مدل مفهومی ارائه گردید. درادامه از روش مدل معادلات ساختاری به تاثیر شاخص های بدست آمده پرداخته شد. نمونه آماری ابتدا 15 نفر از خبرگان محیط زیست در ورزش به روش انتخابی با مصاحبه های نیمه ساختار یافته به جمع آوری داده ها پرداخته شد. درمرحله بعد 250 نفر از کارکنان اماکن ورزشی شهر تهران به صورت تصادفی انتخاب و با استفاده از پرسشنامه ای از شاخص های بدست آمده مورد ارزیابی قرارگرفتند. نتایح درقالب مدل مفهومی ارائه شد، شاخص های بدست آمده عبارتند از: بازیگران محیط زیست در ورزش، رفتار محیط زیستی در ورزش، ملاحظات محیط زیستی در ورزش، حوزه های محیط زیستی در ورزش و اسناد وتجربیات محیط زیستی در ورزش. در ادامه، نتایج نشان داد بین شاخص های بازیگران محیط زیست در ورزش و پدیده محوری تاثیر معنی داری وجود ندارد. بین شاخص های اسناد و تجربیات محیط زیستی درورزش و پدیده محوری تاثیر معنی داری وجود ندارد. اما بین شاخص های رفتار محیط زیستی در ورزش و پدیده محوری تاثیرمعنی داری وجود دارد، همچنین بین شاخص های ملاحظات محیط زیستی در ورزش وحوزه های محیط زیستی در ورزش تاثیرمعنی داری هست. ارائه این نتایج می تواند مسیر شکل گیری توسعه پایداری محیط زیستی، تدوین سیاست گذاری، برنامه ریزی و آموزش در زمینه محیط زیست در ورزش راتسهیل بخشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
541 - بررسی تاثیر سطوح مختلف کمپوست شهری بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم نان رقم چمران تحت تنش شوری
مجید رخشنده رو وحید محمدخانی نسرین شعبان زینب سرافرازتنشهای غیرزیستی مانند خشکی، شوری، درجه حرارت بالا، سمیت مواد شیمیایی و تنش های اکسیداتیو تهدیدی جدی برای کشاورزی و محیط زیست می باشد. این بررسی در سال 1397 در گلخانه تحقیقاتی واقع در شهرستان خرم آباد، استان لرستان به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چه أکثرتنشهای غیرزیستی مانند خشکی، شوری، درجه حرارت بالا، سمیت مواد شیمیایی و تنش های اکسیداتیو تهدیدی جدی برای کشاورزی و محیط زیست می باشد. این بررسی در سال 1397 در گلخانه تحقیقاتی واقع در شهرستان خرم آباد، استان لرستان به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایش در این بررسی عبارت از سه سطح شوری شامل شاهد (صفر دسی زیمنس بر متر)، نش ملایم (4 دسی زیمنس بر متر) و تنش شدید (8 دسی زیمنس بر متر)؛ و پنج سطح کود زیستی کمپوست شامل عدم مصرف کمپوست به عنوان شاهد، مصرف دو، چهار، شش و هشت تن در هکتار کمپوست شهری بودند. نتایج نشان داد تنش شوری به صورت معنی داری باعث کاهش تعداد دانه در سنبله گیاه گندم گردید و کمترین تعداد دانه در سنبله گیاه در تیمارهای تنش شدید شوری به ثبت رسید. همچنین، تنش شوری شدید به صورت معنی داری شاخص برداشت دانه را نسبت به شرایط عدم وجود تنش کاهش داد و مقدار شاخص برداشت را از 52 درصد در شرایط عدم تنش به 29 درصد در شرایط تنش شدید رساند. کمترین عملکرد دانه گیاه در تیمارهای تنش شوری و عدم مصرف کمپوست به میزان 6/2 تن در هکتار به ثبت رسید. با توجه به نقش مهم کودهای زیستی در بهبود خصوصیات فیزیکی، شیمیایی، زیستی و حاصلخیزی خاک تأمین سطوح مناسب این مواد در خاک بهمنظور کاهش مصرف نهاده‌های شیمیایی در راستای تحقق اهداف کشاورزی پایدار بهمنظور دستیابی به یک عملکرد پایدار ضروری میباشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
542 - زمینه ی اجتماعی تاثیر گذار بر شکل گیری جنبش اجتماعی محیط زیست گرایی در ایران
محمدعلی گل محمدزاده علیرضا اسمعیل زاد پرویز احدیدراین پژوهش زمینه ای اجتماعی تا ثیر گذار بر شکل گیری جنبش اجتماعی محیط زیست گرایی درایران با استفاده از نظریه پردازان جنبش های اجتماعی جدید بویژه یورگن هابرماس ، آنتونی گیدنز و آلن تورن مورد بررسی قرار گرفته است .نظریه غالب براین این تاکید دارد که جنبش اجتماعی محیط زیست أکثردراین پژوهش زمینه ای اجتماعی تا ثیر گذار بر شکل گیری جنبش اجتماعی محیط زیست گرایی درایران با استفاده از نظریه پردازان جنبش های اجتماعی جدید بویژه یورگن هابرماس ، آنتونی گیدنز و آلن تورن مورد بررسی قرار گرفته است .نظریه غالب براین این تاکید دارد که جنبش اجتماعی محیط زیست نیز عموما نه تنها مخرب نیست بلکه لازمه زندگی اجتماعی جهت تحولی نو برای زیست بشری محسوب می شود، وبا قبول شرایط مدرنیته متاخر و جهانی شدن ، بازاندیشی اجتماعی ، اقتصادی ، سیاسی جزو لاینفک زیست بشری است ، و عرصه عمومی در جهان مدرن ویا پسا مدرن حلقه مفقوده است که بایستی حکمرانی این عرصه را برای ارتباط بین جامعه مدنی و حکومت مناسب سازی کند. در این مقاله باتوجه به بررسی پیشینه های تحقیق در دامنه موضوع مقاله حاضر پاسخی مطلوب ارائه نشده است به همین منظور سوال اصلی این پژوهش عبارت است از: زمینه های اجتماعی تاثیرگذار بر شکل گیری "جنبش محیط زیست گرایی" در ایران چیست؟ در پاسخ به این پرسش فرضیه مقاله حاضر به شرح ذیل بیان می کند: پیامدهای جهانی شدن و مدرنیته متاخر یا مدرنیزاسیون بازاندیشانه زمینه اجتماعی خارجی و گسترش تردیدها در خصوص نتایج مدرنیزاسیون و افزایش آگاهی نسبت به ضرورت مراقبت از اکولوژی سیاره و تقاضای انسانی کردن تکنولوژی در میان بخشی از جامعه را زمینه اجتماعی داخلی "جنبش محیط زیست گرایی" در ایران می توان دانست. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
543 - تاملی بر جایگاه حق برتوسعه پایدار با رویکرد به نقش دولت ها
بابک علی اصغرزاده فرامرز عطریان غلام حسین مسعودتوسعه ی پایدار، که بازگویی نوعی دیدگاه نئو مالتوسی است، دربرگیرنده ی رویکردی از بهره مندی از محیط زیست است که اولاً با استفاده از منابع، محیط زیست، پیوستگی و پایداری را حفظ نموده باشد.ثانیاً با قابلیت تجدید پذیری، بهره مندی و بهره برداری از آن منبع، ظرفیت محیط زیست و آن أکثرتوسعه ی پایدار، که بازگویی نوعی دیدگاه نئو مالتوسی است، دربرگیرنده ی رویکردی از بهره مندی از محیط زیست است که اولاً با استفاده از منابع، محیط زیست، پیوستگی و پایداری را حفظ نموده باشد.ثانیاً با قابلیت تجدید پذیری، بهره مندی و بهره برداری از آن منبع، ظرفیت محیط زیست و آن منبع برای تولید همان سطح از برداشت، هم به لحاظ کمی و هم به لحاظ کیفی در آینده حفظ گردد.مفهوم پایداری، مفهومی پویا است.پایداری اساساً به معنی ثبات تعادل در طول زمان است. تعادل تنها در صورتی می تواند حاصل شود که تمام نیروهای برهم زننده ی تعادل حذف شوند یا نیروهای مخالف بر خنثی کردن آن بپردازند. به علاوه درپایداری، نیاز به رهیافت کلی نگرانه است. همان طور که جزئیات را مورد نظر قرار می دهد به کل نیز توجه نماید. از طرفی پایداری دلالت بر نگهداری منابع و ثروت ها توسط هر نسل یا هر سطح از توسعه ی انسانی. در حقیقت نوع نظام حاکم در قالب ارتباط دولت و مردم بر میزان و گستره ی توسعه ی پایدار در آن نظام نقش به سزایی را ایفا می نماید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
544 - ناپایداری زیست محیطی در خاورمیانه و چالشهای سیاستگذاری مدیریتی و فرهنگی: مطالعه مقایسه‌ای ایران، ترکیه و عربستان
ایران غازی اعظم ملاییچکیده بررسی دو گزارش اخیر شاخص عملکرد محیط زیست دانشگاه ییل که در سالهای 2014 و 2016 منتشر شده‌اند نشان از آن دارد که رتبه کشورهای خاورمیانه در این دو دوره با روند نزولی مواجه بوده است. هدف پژوهش حاضر بررسی دلایل عقبگرد و ناپایداری سیاستهای زیست محیطی سه کشور مهم خاور أکثرچکیده بررسی دو گزارش اخیر شاخص عملکرد محیط زیست دانشگاه ییل که در سالهای 2014 و 2016 منتشر شده‌اند نشان از آن دارد که رتبه کشورهای خاورمیانه در این دو دوره با روند نزولی مواجه بوده است. هدف پژوهش حاضر بررسی دلایل عقبگرد و ناپایداری سیاستهای زیست محیطی سه کشور مهم خاورمیانه یعنی ایران، ترکیه و عربستان، در این گزارش ها بوده است. بررسی برنامه های توسعه، سیستم مدیریتی و نظامهای فرهنگی و سیاسی حاکم بر این سه کشور نشان میدهد که عوامل متعددی سبب ناپایداری وضعیت محیط زیست در آنها گردیده است. در برنامه پنجم توسعه ایران و برنامه نهم جمهوری ترکیه، محیط زیست از موقعیت کاملا حاشیه ای برخوردار بوده و جایگاه بسیار مختصری را به خود اختصاص داده است. البته این امر در مورد عربستان سعودی چندان صدق نمی‌کند. نقش برجسته شخصیتها و نه ساختارها و قوانین در مدیریت محیط زیست و نیز قدرت گسترده دولت در این کشورها و در مقابل ضعف و ناکارمدی نهادهای مدنی زیست محیطی از دیگر مسائلی است که در هر سه کشور سبب عدم بهبود و پایداری وضعیت محیط زیست گردیده است، هر چند وضعیت عربستان در این دو حوزه از دو کشور دیگر وخیم تر است. نفت خیز بودن کشورهای خاورمیانه و یارانه های بالای انرژی نیز منجر به تولید گازهای سمی و آلودگی هوا گردیده است. ایران و عربستان در این زمینه عملکرد ضعیف‌تری نسبت به ترکیه داشتهاند و با ادامه پرداخت یارانه های انرژی، نقش بیشتری در آلودگی محیط زیست دارند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
545 - بررسی اثربخشی برنامه آموزش محیط زیستی بر مهارت‌های محیط زیستی کارکنان شرکت نفت فلات قاره ایران (مطالعه موردی: کارکنان جزیره سیری)
محمد فارابی محبوبه سادات فدوی زهرا جوهریهدف این پژوهش بررسی اثربخشی برنامه آموزش محیط زیستی بر اساس روش سخنرانی و نمایش فیلم و روش تلفیقی (سخنرانی و نمایش فیلم) بر مهارت‌های محیط زیستی کارکنان شرکت نفت فلات قاره ایران (مطالعه موردی: کارکنان جزیره سیری) بود. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان شرکت نفت فلات قاره ایر أکثرهدف این پژوهش بررسی اثربخشی برنامه آموزش محیط زیستی بر اساس روش سخنرانی و نمایش فیلم و روش تلفیقی (سخنرانی و نمایش فیلم) بر مهارت‌های محیط زیستی کارکنان شرکت نفت فلات قاره ایران (مطالعه موردی: کارکنان جزیره سیری) بود. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان شرکت نفت فلات قاره ایران جزیره سیری به تعداد 600 نفر بود که تعداد 45 نفر انتخاب شده به طور تصادفی در سه گروه قرار گرفتند. این پژوهش به روش نیمه تجربی بوده و جهت گردآوری دادههای مورد نیاز از پرسشنامه مهارت‌های محیط زیستی 20 گویه استفاده شده است. پایایی پرسشنامه نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 85/0 برآورد شد. جهت تجزیه و تحلیل دادهها از دو سطح آمار توصیفی و استنباطی تحلیل کوواریانس استفاده گردید. نتایج نشان داد که نمرات مهارت‌های محیط زیستی نرمال بوده و در راستاي فرضيه پژوهش كه مبتني بر مقايسه روشهای آموزش سخنرانی، نمایش فیلم و روش تلفیقی (روش سخنرانی و نمایش فیلم) بوده. نمرات در سه روش آموزشی در مرحله پس‌آزمون تفاوت معنی‌دار وجود داشته، یعنی آموزش توانسته است نمرات مهارت‌های محیط زیستی کارکنان شرکت نفت فلات قاره ایران جزیره سیری را در مرحله پس‌آزمون افزایش دهد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
546 - موضوع شناسی فقهي تله‌هاي رایج جانوری با تاکید بر حقوق حیوانات
محمد شفیعیبهرغم کاربرد وسیع امروزی تله (به ویژه مدلهای چسبی و فنری)، احکام فقهی تله‌های جانوری در پژوهش‌های فقه محیط زیست مورد بحث قرار نگرفته و فقط در لابه‌لای سایر مباحث به شکل کاملا جزئی مورد اشاره قرار گرفته‌اند. هدف از این تحقیق که با روش توصیفی-تحلیلی نگاشته شده بررسی موض أکثربهرغم کاربرد وسیع امروزی تله (به ویژه مدلهای چسبی و فنری)، احکام فقهی تله‌های جانوری در پژوهش‌های فقه محیط زیست مورد بحث قرار نگرفته و فقط در لابه‌لای سایر مباحث به شکل کاملا جزئی مورد اشاره قرار گرفته‌اند. هدف از این تحقیق که با روش توصیفی-تحلیلی نگاشته شده بررسی موضوع شناسانه تله‌های جانوران خشکی است. به این منظور ابتدا مهمترین احکام پر بسامد در بهره‌گیری از تله‌ها، به عنوان متغیرهایی که در موضوع شناسی فقهی لازم به توجه هستند مورد اشاره قرار گرفته تا در گام بعد، رایج‌ترین انواع تله به لحاظ فقهی بررسی شوند. پس از تحقیق و بررسی معلوم شد که هرچند نسبت به اصل استفاده از انواع تله‌ها محدودیتی وجود ندارد، اما ضروری است در صورت احتمال آسیب و وجود راهکارهای جایگزین، اگر آسیب احتمالی متوجه انسان باشد از راههای کم آسیب به تله‌گذاری مبادرت شود. در مورد تله‌های زنده‌گیر باید سریع‌تر نسبت به آزادسازی یا قتل جانور تصمیم‌گیری شود. این مقاله از سنخ تحقیقات تطبیقی بوده، تمرکز آن بر مصداق‌یابی کبریات فقهی در بحث تله‌های رایج جانوری است؛ از این رو بررسی تحلیلی ادله و مبانی فقهی و اصولی در هر یک از کبراهای کارآمد در بحث، خارج از حیطه این تحقیق قرار میگیرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
547 - ارائه چارچوب سیاستگذاری فضائی ارتقای سطح پایداری محیط شهری (نمونه مطالعه: چابهار)
ثریا فیروزی جهانتیغ اسماعیل شیعه آرش وحیدشهر چابهار، در دهه¬های اخیر با مشکلات و مسائل عدیده¬ای همچون آلودگی¬های زیست محیطی، کاهش توان بوم¬شناسانه، مسائل محیطی، افزایش بار وارده بر محیط زیست، افزایش شکل¬گیری سکونتگاه¬های غیررسمی (بیش از ۵۰ هزار نفر)، و ... مواجه بوده است که پایداری محیطی شهر را تحت تاثیر قرار أکثرشهر چابهار، در دهه¬های اخیر با مشکلات و مسائل عدیده¬ای همچون آلودگی¬های زیست محیطی، کاهش توان بوم¬شناسانه، مسائل محیطی، افزایش بار وارده بر محیط زیست، افزایش شکل¬گیری سکونتگاه¬های غیررسمی (بیش از ۵۰ هزار نفر)، و ... مواجه بوده است که پایداری محیطی شهر را تحت تاثیر قرار داده است. در این راستا این پژوهش با هدف ارائه چارچوب سیاستگذاری فضائی ارتقای سطح پایداری محیط شهری (نمونه مطالعه: چابهار) انجام شد. ابتدا مطالعات کتابخانه¬ای در راستای شناخت ادبیات نظری در ارتباط با پایداری محیطی انجام شد و با توجه به اطلاعات گردآوری شده، ابعاد شناسایی شدند و با توجه به وضعیت شهر چابهار چارچوب ارائه شد، نتایج حاصل از پژوهش ارائه¬ی چارچوب سیاستگزاری فضایی پایداری محیط در شهر چابهار است که شامل ابعاد: برنامه ریزی زیرساخت سبز؛ حفاظت از تنوع زیستی؛ طراحی شهری حساس به آب؛ کشاورزی شهری و بام سبز؛ تاب آوری در برابر بلایای طبیعی و دسترسی به طبیعت است. این چارچوب به عنوان رویکردی جامع برای بهبود سطح پایداری در محیط شهری ارائه شده است. اجرای چنین سیاست‌هایی برای شهر چابهار مفید است و همچنین میتواند به عنوان الگویی برای سایر مناطقی که به سرعت در حال شهرنشینی هستند، مفید باشد و به آینده شهری پایدارتر و تاب‌آور کمک کند. لازم به ذکر است برای اعمال چارچوب سیاست فضایی در چابهار، همکاری بین سازمان های دولتی، برنامه ریزان شهری، محیط بانان و جامعه محلی ضروری است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
548 - طبقه بندی قابلیت اراضی دشت خضرآباد بر مبنای شاخص آسیب پذیری زیست محیطی برای کشت بادام
محمدحسن صادقی روشبه منظور امکان سنجی توسعه ی کشت بادام، طبقه بندی قابلیت اراضی منطقه خضرآباد با موقعیت جغرافیایی َ55، ْ53 تا َ20، ْ54 طول شرقی و َ45، ْ31 تا َ 15، ْ32 عرض شمالی با روش تصمیم سازی چندمتغیره بر مبنای شاخص آسیب پذیری زیست محیطی انجام شد. در این روش، شاخص آسیب پذیری زیست مح أکثربه منظور امکان سنجی توسعه ی کشت بادام، طبقه بندی قابلیت اراضی منطقه خضرآباد با موقعیت جغرافیایی َ55، ْ53 تا َ20، ْ54 طول شرقی و َ45، ْ31 تا َ 15، ْ32 عرض شمالی با روش تصمیم سازی چندمتغیره بر مبنای شاخص آسیب پذیری زیست محیطی انجام شد. در این روش، شاخص آسیب پذیری زیست محیطی در محدوده هر واحد کاری مشخص شد و پس از تلفیق واحدهای دارای طبقات یکسان، نقشه های نهایی پتانسیل اراضی به مقیاس 50000/1 در محیط نرم افزار Arc View به دست آمد. مطالعات انجام شده نشان داد که 43/22% از کل منطقه مطالعاتی به وسعت 17604 هکتار برای احداث باغات بادام مناسب می باشد. این مناطق عمدتاً در بخش های کوهستانی و مرتفع جنوبی با شرایط اکولوژیکی و بیولوژیکی مناسب تر قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که به کار بردن شاخص آسیب پذیری زیست محیطی برای طبقه بندی قابلیت اراضی، امکان تفکیک مناسب تر اراضی را برای کاربری های کشاورزی فراهم می آورد. همچنین، به هنگام انجام طرح های توسعه کشاورزی و باغداری نتایج این پژوهش، امکان برنامه ریزی را برای به حداقل رساندن ریسک و خطر آسیب به منابع طبیعی فراهم می سازد و می تواند در برنامه ریزی های توسعه ای، تعادل بین طرح های به اجرا گذارده شده و محیط زیست را فراهم کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
549 - بررسی شاخص های تنوع‌‌زیستی گونههای زراعی و ارتباط آن با ویژگیهای اجتماعی- اقتصادی مزارع خانوادگی در شهرستان بندرانزلی
سمیه شیرازی کوروس خوشبخت هادی ویسیمزارع خانوادگی با حفاظت از غنای گونه‌ای، محلی مناسب برای حفاظت از تنوع زیستی کشاورزی در جهت استفاده‌ی پایدار از منابع طبیعی به جهت حفظ محیط زیست هستند. مطالعه‌ی تنوع زیستی گونههای مزارع خانوادگی با این هدف که تا چه حد تحت تاثیر عوامل فردی، اجتماعی- اقتصادی کشاورزان و أکثرمزارع خانوادگی با حفاظت از غنای گونه‌ای، محلی مناسب برای حفاظت از تنوع زیستی کشاورزی در جهت استفاده‌ی پایدار از منابع طبیعی به جهت حفظ محیط زیست هستند. مطالعه‌ی تنوع زیستی گونههای مزارع خانوادگی با این هدف که تا چه حد تحت تاثیر عوامل فردی، اجتماعی- اقتصادی کشاورزان و نیز خانواده‌هایشان قرار می گیرند، انجام شد. در این مطالعه از 84 مزرعه خانوادگی در 10 روستا، اطلاعات مربوط به مزارع در قالب پرسشنامه، به صورت مصاحبه و مشاهده‌ی مستقیم مزارع، جمعآوری شد. بر اساس نتایج، عوامل اجتماعی- اقتصادی و خصوصیات مزرعه، می توانند به عنوان عوامل تاثیرگذار بر شاخص های تنوع زیستی مزارع، عمل کنند. عوامل سن، تجربه بیشتر مزرعه داری، مشارکت زنان، تعداد اعضاء خانوار، میزان ساعات کار در مزرعه، آگاهی از اهداف کشت گونه‌ها و مساحت خانه و مزرعه، دارای تاثیرات مستقیم و مثبت و عواملی مانند سواد سرپرست خانوار و فاصله‌ی زیاد با مرکز فروش، دارای تاثیرات منفی و معکوس بر تنوع زیستی بوده است. تشویق کشاورزان برای کاشت گونههای بیشتر در مزارع، بهره‌برداری مناسب از گونههای موجود در طبیعت جهت جلوگیری ازآسیب به محیطزیست، آموزش به کشاورزان جهت انجام تناوب زراعی و کشت مخلوط برای کنترل آفات و بهبود باروری خاک در جهت حفظ و گسترش تنوع‌‌زیستی، توصیه می شود. تفاصيل المقالة
سند
Sanad is a platform for managing Azad University publications
الروابط
المراكز ذات الصلة
دعامة
الصفحات الرسمية
حقوق هذا الموقع الإلكتروني مملوكة لنظام SANAD Press Management. © 1442-1445