برنامه ریزی محیط زیست در مقیاس لندسکیپ محلی (مطالعه موردی: دهستان فردو)
الموضوعات :
نگار طیب زاده مقدم
1
(
- دانش آموخته کارشناسی ارشد برنامه ریزی و مدیریت محیط زیست، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران*(مسئول مکاتبات)
)
لیلا روزبهانی
2
(
دانش آموخته کارشناسی ارشد برنامه ریزی و مدیریت محیط زیست، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران
)
شهرزاد فریادی
3
(
دانشیار گروه برنامه ریزی و مدیریت محیط زیست، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران
)
الکلمات المفتاحية: برنامه‌ریزی محیط زیست, فرآیند برنامه ریزی, دهستان فردو,
ملخص المقالة :
زمینه و هدف: توجه به برنامه ریزی های محیط زیستی هنگامی ضرورت پیدا می کند که تراکم رشد در برخی نقاط در پهنه سرزمین ملی سبب ساز بروز ناتعادلی ها گردیده و دو نتیجه سوء اساسی، یکی سیل مهاجرت های بی رویه جمعیت شهری و روستایی از سایر نقاط کشور به سمت مرکز رشد و دیگری عقب ماندگی نقاط دیگر کشور را منجر شده است. هدف از این تحقیق انجام برنامه ریزی محیط زیستی در مقیاس لندسکیپ محلی و ارایه برنامه توسعه کالبدی- فضایی برای توسعه و ارتقاء کیفیت زندگی مادی و معنوی مــردم دهستان فردو می باشد. روش بررسی: در این تحقیق برنامه ریزی محیط زیستی برای دهستان فردو با استفاده از روش فرآیند برنامه ریزی و بهره گیری از سیستم اطلاعات جغرافیایی صورت پذیرفت. این فرآیند در طی سه مرحله شناخت دهستان، تجزیه و تحلیل رابطه متقابل عناصر طبیعی و انسان ساخت و مرحله ترکیب شامل (ترسیم چشم انداز، اهداف کلی و عملیاتی و ارایه راه حل های توسعه) انجام گرد. یافته ها:برای هر یک از سه محیط طبیعی، اقتصادی- اجتماعی و انسان ساخت دهستان فردو راه حل هایی چون محدودیت رشد توسعه برخی کاربری ها، توسعه امکانات دسترسی و ایجاد امکانات رفاهی و … بیان گردید و طرح ها و برنامه توسعه کالبدی- فضایی برای توسعه این دهستان در قالب نقشه ارایه شد. بحث و نتیجه گیری: به منظور توسعه هماهنگ و موزون مناطق در پهنه کشور، روش فرآیند برنامه ریزی برای ارایه راه حل های توسعه و طرح ها و برنامه های کالبدی فضایی روشی موثر و کاراست. همچنین استفاده از ابزار GIS در مراحل مختلف تحقیق موجب دقت بالاتر در نتایج و نقشه های حاصل می شود. از اصول و مبانی نظری و عملی این تحقیق می توان در برنامه ریزی های محیط زیستی و منطقه ای متناسب با توان اکولوژیک منطقه در جهت هدایت تغییرات و تحولات منطقه متناسب با قابلیت ها و تنگناهای محیط زیست طبیعی و انسانی در سایر مناطق استفاده نمود.
- choice theory of planning. Journal of the American Institute of Planners 28, no. May (1962): 103-115.
- Lein.K. James. Integrated Environmental Planning. Oxford: Blackwell Publishing, (2003).
- Alberti, Marina. Advanced Urban Ecology, Integrating Humans and Ecological Processes in Urban Ecosystems. New York; Springer, (2008).
- Healey, Patsy. Urban Complexity and Spatial Strategies, Toward a Relational Planning for Our Times. London and New York; Routledge, (2007).
- اشکوری، سید حسن. اصول و مبانی برنامه ریزی منطقه ای. چاپ پنجم. تهران: انتشارات پیام، 1388.
- چپ من، دیوید. فریادی، شهرزاد و منوچهر طبیبیان. آفرینش محلات و مکان ها در محیط انسان ساخت. چاپ اول. تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1384.
- مخدوم، مجید. شالوده آمایش سرزمین. چاپ نهم. تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1389.
- جعفری، حمیدرضا و سعید کریمی. مکان یـابی عرصه های مناسب احداث سد در استان قم با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی. مجله محیط شناسی دانشگاه تهران.شماره 37. 1384.
- آل شیخ، علی اصغر، سعید مطهری، هاشم خوشنام، لیلا گنجعلی و عاتکه پهلوان. برنامه ریزی محیط زیست با روش فرآیند برنامه ریزی و GIS مطالعه موردی، دهستان کهک.علوم و تکنولوژی محیط زیست. دوره یازدهم. شماره یک. 1388.
- فریادی، شهرزاد، نگار طیب زاده، لیلا روزبهانی. پروژه درسی کارگاه برنامه ریزی محیط زیست، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران.1391.
- سایت اداره کل هواشناسی استان قم.1390. www.ghommet.ir
- فریادی، شهرزاد. مقدمه ای بر روش تحقیق در برنامه ریزی محیط زیست. چاپ اول. تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1391.
- Todes. A. Regional planning and Sustainability. In Dialogues in Urban and Regional planning , Rout Hedge Publication (2007): 213-236.
- 14. Brandala, R , Geographic Information System and environmental assessment: difficulties and opportunities, ITC journal (1997):74-78
- مخدوم فرخنده، مجید، علی اصغر درویش صفت، هورفر جعفرزاده و عبدالرضا مخدوم. ارزیابی و برنامه ریزی محیط زیست با
- سامانه های اطلاعات جغرافیایی (GIS). تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1380.
- آمایش سرزمین استان قم. 1380. تهیه نقشه های اکوسیستم های خرد ایران به عنوان مبنای برنامه ریزی توسعه پایدار. دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران.
- سیمای آبخیزداری استان قم. 1374. سازمان جهاد سازندگی استان قم، مدیریت آبخیزداری.
- بانک اطلاعات روستاهای دارای دهیاری، سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور1390. http://www.vil.ir
