فرهنگ حفاظت از محیط¬زیست از نگاه دین اسلام
الموضوعات :
عاطفه چمنی
1
(گروه محیط زیست، مرکز تحقیقات پسماند و پساب، واحد اصفهان(خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران.)
الکلمات المفتاحية: محیط¬زیست, آلودگی محیط زیستی, دین اسلام و قرآن کریم,
ملخص المقالة :
منابع طبیعی و محيطزيست سالم از جمله موضوعات بسیار مهم و حائز اهمیت در اسلام و از جمله ضروریترین نیازهای انسان هستند. از دیدگاه اسلام آلوده کردن محيطزيست و طبیعت که بستری برای تعالی روح انسان به عنوان جانشین خداوند است، حرام و از گناهان کبیره به شمار میآید و باعث میشود که انسان به سبب این کفران نعمت از رحمت و آمرزش خداوند دور بماند .این موضوع به صراحت در قرآن کریم بیان شده و در احادیث و سیره پیشوایان معصوم (ع) مشاهده میشود. در این تحقیق سعی شده تا مروری کوتاه بر تعدادی از این آیات و روایت به صورت طبقهبندی شده و در زمینههای آب، خاک، هوا، درختان و ... صورت گیرد. از این رو، به منظور روشن کردن ديدگاه هاي اسلام درباره ي محيط زيست، آنرا به سه دسته جداگانه محیطزیست، زمینهساز رشد و تعالی انسان، فرهنگ محیط زیستی برگرفته از مقام خلافت الهی انسان، حفاظت محیطزیست در اسلام و در سیره پیشوایان معصوم (ع) طبقه بندي و مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به موارد مورد بررسی، نتایج این پژوهش نشان داد برنامهريزي صحیح و منسجم در راستای احياي فرهنگ اصيل ایرانی-اسلامي و توسعه احکام و تعاليم ديني در مورد اهميت واقعي طبيعت، درک مالکيت اصلی خداوند بر همه منابع طبیعی، ايجاد روحيه صرفهجويي به خصوص در مورد منابع طبیعی و ملي، راهکاري است که ميتواند جامعه ما را به سمت بهرهوري معقول از منابع طبيعي هدايت نمايد.
Almasondi, A., Moradkhani, A., & Abedian, S. H. (2023). Environment and the need to preserve it from the perspective of Quran and Nahjul-Balagha, Quarterly Journal of Nahj al-Balagha Research, 11(41), 121-144. [In Persian]
Al-Muttaqi al-Hindi. (1998). Kanz al-‘ummal fi sunan al-aqwal wa-l-af‘al, ed. Mahmud ‘U. al-Dumyati, Beirut, Dar al-Kutub al-‘Ilmiyya.
Balkhi, A. Z. (2009). Masalih al-Abdan wa al-Anfuse. 1st Edition. Tehran: Research Institute for Islamic & Complementary Medicine of Iran University of Medical Science.
Cardozo, B. L., Bilukha, O. O., Crawford, C. A. G., Shaikh, I., Wolfe, M. I., Gerber, M. L., & Anderson, M. (2004). Mental health, social functioning, and disability in postwar Afghanistan. Jama, 292(5), 575-584.
Damad, S. M. M. (2000). A Discourse on Nature and Environment from an Islamic Perspective. Department of the Environment. [In Persian]
Esmaeili, A., Rezaeian, M., Vaziri Nejad, R., Tabatabaei, S, Salem, Z., Mahdian, F.,(2007). Environmental Protection in Islam, Journal of Rafsanjan University of Medical Sciences, Health Special Conference on the teachings of the Prophet (PBUH), Volume VI, Winter 1386, 55-60. [In Persian]
Harrani, A. M., & ibn Ali, H. (1974). Tuhaf al-'uqul Anal Al-Rasul. Qom: Dar al-Kotob al-Islamiyah.
Hor Ameli, M. (1988). Tafsir Wasa'il al-Shia ila Tahsil Masa'il al-Shaiyah. (1st ed.). Qom: Alulbait Institute.
Ibn-Babuya, M. I., al-Ahundi, A., & al-Harsan, H. A. M. (1971). Man la yahdaruhu'l-faqih. Dar al-Kutub al-Islamiya.
Koleini, J. (1983). Furu Al- Kafi (1). Tehran: Dar al-Ketab al- islami.
Koleini, M. (1986). Usul al-Kafi. Tehran: Islamiyah, 210-211.
Majlesi, M. B. (2013). Bihar al-Anwar. Tehran: al-Maktabah al-Islamiyah.
Majlisi, M. B. (1682). Tauhid-e Mufaddal. Trans. Allama Majlisi, 1. [In Persian]
Makarem Shirazi, N. (1999). Tafseer-e-Namoona. Tehran: Dar-Al-kotob Al-Eslamieh, 27, 139. [In Persian]
Makarem Shirazi, N. (2003). Ketab al-Nekah (Marriage Book). [In Persian]
