بررسی تأثیر هوش اخلاقی اسلامی بر بی‌تفاوتی سازمانی کارکنان اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی با رویکرد مدل معادله ساختاری

الموضوعات :

لاله معصومیان ¹ , داود کاوه ² , یاسر سالاری ³ , زهرا انجم شعاع ⁴

1 - گروه مدیریت .دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاداسلامی واحد کرمان .کرمان.ایران
2 - گروه مدیریت.دانشکده ادبیات و علوم انسانی.دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور.نیشابور.ایران
3 - گروه الهیات و معارف اسلامی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان، کرمان، ایران
4 - گروه مدیریت،دانشکده ادبیات و علوم انسانی،دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان،کرمان، ایران

تاريخ الإرسال : 14 الأربعاء , رمضان, 1444 تاريخ التأكيد : 02 الإثنين , ذو القعدة, 1444 تاريخ الإصدار : 08 الأربعاء , جمادى الأولى, 1445

الکلمات المفتاحية: بی‌تفاوتی سازمانی, هوش اخلاقی اسلامی, اداره کل حفاظت محیط زیست, بحران خاموش,

ملخص المقالة :

هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر هوش اخلاقی اسلامی بر بی‌تفاوتی سازمانی کارکنان اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی می‌باشد . بی تفاوتی سازمانی یک بحران خاموش است که تا مرز نابودی سازمان پیش می رود. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش، پیمایشی است. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی، به تعداد حدود 450 نفر می‌باشند که با استناد به جدول نمونه‌گیری کرجسی و مورگان، 207 نفر از آنان به صورت نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار تحقیق، پرسشنامه های ایجاد شده توسط محققین است که با استفاده از روایی محتوایی و با استفاده از روش اعتبارسنجی صوری و پایایی آن با استفاده از همسانی درونی به روش آلفای کرونباخ تعیین شده است. روش تحلیل داده‌ها مدل معادله ساختاری و با استفاده از نرم‌افزار مدل‌سازی آموس بود. یافته‌های پژوهش نشان داد، متغیر هوش اخلاقی اسلامی بیشترین تأثیر را با ضریب 96/0- بر بی‌تفاوتی به سازمان کارکنان این اداره کل داشته است. بعد از آن به ترتیب هوش اخلاقی اسلامی با ضریب 91/0- بر بی‌تفاوتی به ارباب رجوع، با ضریب 903/0- بر بی‌تفاوتی به همکار، با ضریب 902/0- بر بی‌تفاوتی به کار و با ضریب 85/0- بر بی‌تفاوتی به مدیر تأثیر معنادار داشته است. در نتیجه، هر چه هوش اخلاقی اسلامی کارکنان این اداره کل بالاتر باشد، بی‌تفاوتی به مدیر، سازمان، ارباب رجوع، همکار و کار آنها کمتر خواهد بود. این پژوهش آغازی خواهد بود برای تقویت هوش اخلاقی اسلامی کارکنان و مدیریت بی تفاوتی آنان به سرنوشت سازمان.

المصادر:

اردستانی، نسرین و رزقی شیرسوار، هادی (1398)، رابطه ی هوش اخلاقی و رفتار شهروندی سازمانی (مطالعه ی موردی: کارکنان و اعضای هیئت علمی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران)، مدیریت فرهنگ سازمانی، دوره هفدهم، شماره یک: 64- 45.
ارشاد حسینی، هادی؛ میردریکوندی، رحیم و احمدی، محمدرضا (1394)، هوش اخلاقی و ساخت آزمون اولیه آن بر اساس منابع اسلامی، اسلام و پژوهش‌های روانشناختی، سال اول، شماره سوم: 7-26.
آمدی، ابوالفتح. 1366. غررالحکم و دررالکلم. قم: دارالکتاب الاسلامی.
بخیت، معصومه؛ عباسی، همایون؛ عیدی، حسین و عیدی‌پور، کامران (1394)، پیش‌بینی بی‌تفاوتی سازمانی کارکنان ادارات ورزش و جوانان استان کرمانشاه از طریق هوش راهبردی مدیران، رویکردهای نوین در مدیریت ورزشی، دوره سوم، شماره نهم: 81- 71.
بهرامی، محمد امین؛ اصمی، مریم؛ فاتح‌پناه، آزاده؛ دهقانی تفتی، عارفه و احمدی تهرانی، غلامرضا. (1391). سطح هوش اخلاقی اعضای هیأت علمی و کارکنان دانشگاه علوم پزشکی یزد. اخلاق و تاریخ پزشکی، شماره ششم: 27- 32.
پورحسینی، محمد و پورکیانی، مسعود. (1394). بررسی رابطه هوش اخلاقی و اخلاق حرفه¬ای با موفقیت سازمانی در سازمان امور اقتصادی و دارایی و اداره کل امور مالیاتی استان کرمان. کنفرانس بین‌المللی علوم انسانی، روانشناسی و علوم اجتماعی، تهران.
تابان، محمد؛ شرفی، وحید؛ ویسه، سید مهدی و شیری، اردشیر (1393)، بررسی تأثیر مسئولیت پذیري و هوش اخلاقی کارکنان بر سلامت نظام اداري، مدیریت در دانشگاه اسلامی، سال سوم، شماره دوم: 223 – 242.
جلیلیان، سهیلا؛ عظیم‌پور، احسان؛ نجاتی، وجیهه و شهری، آذر. (1401). شناسایی ابعاد اساسی بی‌تفاوتی سازمانی معلمان: پژوهشی ترکیبی. دوماهنامه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، سال سیزدهم، شماره یک: 49- 31.
حر العاملی، محمد بن حسن. (1387). تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعة. قم: ذوی القربی.
دانایی‌فرد، حسن و اسلامی، آذر (1390)، کاربرد راهبرد پژوهشی نظریه داده بنیاد در عمل؛ ساخت نظریه بی‌تفاوتی سازمانی، چاپ اول، تهران: دانشگاه امام صادق علیه اسلام.
دهقان منشادی، منصور (1396)، بررسی رابطه هوش اخلاقی با وجدان کاری و تعهد سازمانی با تأکید بر رویکرد اسلامی در مدیران مدارس شهرستان میبد، فصلنامه مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی، سال دوم، شماره سوم (پیاپی 4): 86- 67.
زاهدی بابلان، عادل و احمدی، حسن. (1401). بررسی نقش میانجی بی‌تفاوتی سازمانی در رابطه بین عدالت سازمانی و اعتماد سازمانی معلمان دوره متوسطه آموزش و پرورش شهر اردبیل. مدیریت بر آموزش سازمان‌ها، سال یازدهم، شماره دوم: 85- 107.
شایمی برزکی، علی؛ ابزری، مهدی و مویدی، زهرا (1395)، تحلیل تأثیر تناسب فرد- سازمان بر بی‌تفاوتی سازمانی کارکنان، فرایند مدیریت توسعه، دوره بیست و نهم، شماره سوم: 171- 151.
شوماخر، رندال ¬اي و لومکس، ريچارد جي (1388)، مقدمه¬اي بر مدل¬سازي معادله ساختاري، ترجمه وحيد قاسمي، چاپ اول، تهران: جامعه¬شناسان.
شهرکی، طاهره؛ سمیعی، روح اله؛ گرجی، محمد باقر و شجاعی، سامره. (1400). مدل‌سازی رفتار شهروندی سازمانی بر اساس هوش اخلاقی: نقش میانجی رهبری اصیل، سلامت روان و اعتماد سازمانی. مجله علوم پزشکی رازی، دوره بیست و هشت، شماره پنجم: 48- 38.
شیری، اردشیر؛ عزیزیان‌پور، مسعود و رستمی، کرم رضا. (1392). بررسی رابطه بین شایستگی¬های اخلاقی - اسلامی با ابعاد بی¬تفاوتی سازمانی. نشریه فرهنگ در دانشگاه اسلامی، دوره سوم، شماره یک: 18- 3.
غلامی، محمد. (1396). مباني و اصول هوش اخلاقي در قرآن. پایان نامه کارشناسی ارشد فلسفه اخلاق، دانشگاه پیام‌نور بافق.
قاسمي، وحيد (1389)، مدل¬سازي معادله ساختاري در پژوهش¬هاي اجتماعي با کاربرد Amos Graphics، چاپ اول، تهران: جامعه¬شناسان.
کلینی، محمد بین یعقوب. الاصول من الکافی. بیروت: دارالاضراء.
محمدي ري شهري، محمد ( 1385 )، اخلاق مدیریت در اسلام. قم: دارالحدیث.
محمدولی، مجید؛ آزادی ریکنده، حمید؛ همتیان، هادی و رضایی، محمود. (1400). پیامدهاي فردي بی تفاوتی سازمانی در نیروي انتظامی جمهوري اسلامی. فصلنامه مدیریت منابع در نیروی انتظامی، سال نهم، شماره سوم: 354- 317.
مختاری پور، مرضیه و سیادت، سید علی (1388). بررسي مقايسه‌اي هوش اخلاقي و رهبري تيمي از ديدگاه برخي دانشمندان و اسلام. مصباح، شماره هفتاد و هشتم: 52- 29.
مصباح یزدی (1383)، اخلاق و عرفان اسلامی از دیدگاه استاد مصباح یزدی، معرفت، شماره هشتاد و یک.
منطقی، محسن؛ جوادی حسینی، سید امیر و میردریکوندی، رحیم (1393)، هوش اخلاقي و بررسي كاركردهاي آن در سازمان از منظر اسلام، اسلام و پژوهش‌های مدیریتی، سال سوم، شماره دوم: 76- 63.
مهربان، جواد. (1400). نقش واسطه¬ای بی¬تفاوتی سازمانی در رابطه بین فرسودگی شغلی و سلامت اداری کارکنان آموزش و پرورش شهر تبریز. مدیریت و چشم‌انداز آموزش، دوره سوم، شماره هفتم: 82- 62.
نامور، ج.،آذربایجانی، م. (1401). تحلیل هوش اخلاقی و مولفه های آن بر اساس روایات. جامعه شناسی سیاسی ایران. 5 (10): 872-887
یوسفی، پونه و حشمتی، حسین. (1394)، هوش اخلاقی و جایگاه این مفهوم در حرفه پرستاری: بررسی موردی، راهبردهای توسعه در آموزش پزشکی، دوره دوم، شماره دوم: 73- 65.
Alarcon, G. M. (2011). A meta-analysis of burnout with job demands, resources, and attitudes. Journal of Vocational Behavior, 79, 549–563.
Borba،M. (2005). The step- by-step plan to building moral intelligence, Nurtuing Kids Heart& Souls, National Educator Award،National council ofself-esteem. Jossey-Bass.
Crabtree, S. (2013, October 8). Worldwide, 13% of employees are engaged at work. Retrieved from http://www.gallup.com/poll/165269/worldwide-employees-engaged-work.aspx
Flite, C. A. & Harman L. B. (2013). Code of Ethics: Principles for Ethical Leadership. Perspectives in Health Information Management, 10, 1-11.
Keefe, L. (2006). Overcome Organizational Indifference, Non-profit World, 24 (2), 14-15.
Leander, P. N. (2009). Losing the Will: Automatic Reactions to the Indifference Perceived in Others. Unpublished Master’s Thesis, Duke University.
Lennick،D. & Kiel،F. (2005). Moral intelligence: The key to enhancing business performance and leadership success, Wharton School Publishing, An imprint of Pearson Education.
Marin, R. S. (1990). Differential diagnosis and classification of apathy. The American Journal of Psychiatry, 147, 22–30.
Schmidt, G. B.; Park, G.; Keeney, J. & Ghumman, S. (2017) Job Apathy: Scale development and initial validation. Journal of Career Assessment, 25 (3), 484–501 https://doi.org/10 1177/1069072715599536.
Seale, C. (2018). Influence of machiavellianism, transparency and moral intelligence on integrity, leader effectiveness and organisational citizenship behaviour. Thesis presented for the degree of master of commerce (industrial psychology), Stellenbosch University.
Yang Q. G., & Xu T. T. 2018. On the Cultivation Paths of" Moral Intelligence" from the Perspective of" I-You" of Teacher-student Relationship. Journal of Xuzhou Institute of Technology (Social Sciences Edition), (4), 18.