تحلیلی بر آگاهی و عملکرد زیستی کشاورزان در نواحی روستایی (مطالعه موردی: شهرستان ارومیه)
الموضوعات :جمشید عینالی 1 , نسرین کاظمی 2 , مهدی چراغی 3 , علی رضا رابط 4
1 - استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.
2 - - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه تهران ، تهران، ایران
3 - (مسوول مکاتبات): دانش آموخته دکتری جغرافیا وبرنامه ریزی روستایی دانشگاه تهران، تهران، ایران.
4 - عضو هیئت علمی مرکزتحقیقات کشاورزی،آموزش و منابع طبیعی زنجان، زنجان، ایران.
الکلمات المفتاحية: آگاهی زیستی, عملکرد زیستی, کشاورزان, محیط زیست,
ملخص المقالة :
زمینه و هدف: کشاورزی به عنوان یک فعالیت اقتصادی در طبیعت، تاکنون تاثیر زیادی بر تنوع زیستی و چشم‌اندازهای طبیعی داشته است. در این راستا، آگاهی زیستی دربرگیرنده مفهوم گسترده‌ای است که نه تنها به دانش درباره محیط زیست بلکه به نگرش‌ها، ارزش ها و مهارت های لازم برای حل مشکلات زیست محیطی اشاره دارد. آگاهی زیستی کشاورزان شامل اطلاعات آن ها در مورد معضلات محیطی، عوامل موثر در گسترش این معضلات و اطلاعات در مورد اقداماتی است که کشاورزان می‌توانند برای بهبود این وضعیت انجام دهند که این مورد به معنی عملکرد زیستی آنها می‌باشد. هدف تحقیق حاضر بررسی عملکرد و آگاهی زیستی کشاورزان در نواحی روستایی می باشد. روش بررسی: این مطالعه به شیوه توصیفی تحلیلی سطح آگاهی و عملکرد زیستی کشاورزان دهستان باراندوز چای جنوبی از بخش مرکزی شهرستان ارومیه را مورد بررسی قرار داده است. به منظور بررسی داده‌ها و تحلیل آن ها از آزمون t تک نمونه‌ای و همبستگی استفاده شده است. یافته ها: آگاهی زیستی در کشاورزان مورد مطالعه در سطحی بالاتر از متوسط و عملکرد زیستی آن ها نیز در سطحی پایین‌تر از متوسط قرار دارد و بین آگاهی و عملکرد زیستی کشاورزان همبستگی بسیار قوی وجود دارد. بین آگاهی و عملکرد زیستی کشاورزان مورد مطالعه همبستگی بسیارقوی وجودداشت. نتیجه گیری: علت پایین‌تر بودن سطح عملکرد زیستی کشاورزان در مقابل آگاهی زیستی آن ها نیز این است که کشاورزان مورد مطالعه با وجود اطلاع و اگاهی از مشکلات ایجاد شده توسط کودها و سموم به منظور مبارزه با آفات مجبور به استفاده از این مواد بوده‌اند. علاوه بر این علی رغم اطلاع از برخی از جنبه‌های مرتبط با شیوه‌های آبیاری نوین به علت مشکلات و محدودیت‌های مالی قادر به استفاده از آن ها نبودند.
1- Bourdeau P. The man-nature relationship and environmental ethics. Journal of Environmental Radioactivity 2004; 72: 9-15.
2- Rshm SMK. Care for Creation: Human Activity and the Environment. Libreria Editrice Vaticana, Vatican City 2000; pp. 109.
3- نجارزاده، رضا و همکاران, 1387،شکل گیری نظام های اقتصادی بر مبنای اخلاق اسلامی واخلاق سرمایه داری، دو فصلنامه ی علمی پژوهشی جستارهای اقتصادی، شماره 10،صص 37-7.
4- Mills, J., Gaskell, P., Reed, M., Short, C., Ingram, J., Boatman, N., Jones, N., Conyers, S., Carey, P., Winter, M., Lobley, M., 2013, Farmer attitudes and evaluation of outcomes to on-farm environmental management, countryside and community research institute Food and Environment Research Agency, centre for Rural Policy, Exeter University.
5- Van Dijk, J., Noordijk, J., Musters, K., de Snoo, G., 2011, does knowledge of environmental performance change farmer’s behavior? Instititute of Environmental Sciences (CML), Universiteit Leiden.
6- Munasib, A. B. A, Jordan, J. L., 2006, Are friendly farmers environmentally friendly? Environmental awareness as a social capital outcome, Presentation at annual meetings, Southern Agricultural Economic Association, Orlando, Florida. pp: 1- 31.
7- طراوتی، محمد؛ ایافت، سیدامیر،1380،دستورکار 21،انتشارات سازمان حفاظت محیط زیست با همکاریUNDP.
8- عبدی، نوراله، 1387، ارزیابی تنوع زیستی گیاهان در معرض خطر استان مرکزی، فصلنامه تحقیقات ژنتیک واصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران، جلد 16، شماره 1، صص: 74- 50.
9- قدیری معصوم، مجتبی؛ مهدوی، مسعود؛ ضیا نوشین، محمدمهدی، 1387،توسعه پایدارکشاورزی (زراعت و باغداری) باتاکید برپایداری منابع آب (مطالعه موردی: دهستان کوهین)، سپهر (سازمان جغرافیایی)، سال شانزدهم، شماره 64،صص: 39- 35.
10- Dodic, S. N., Stevan, D. P., Jelena, M., Dodic, J. A., Rankovic, Z., 2010, Biomass energy in Vojvodina: Market conditions, environment and food security, Renewable and Sustainable Energy Reviews, Vol. 14, Issue 2, pp: 862- 867.
11- Escobar, Jose c, Electo S. Lora, Osvaldo J. Venturinin, Edgar E. Yanez, Edgar F. Castillo, Oscar Almazan (2009), Biofuels: Environment, technology and food security, Renewable and Sustainable Energy Reviews, Volume 13, Issue 6-7, pp: 1275- 1287.
12- کریم، محمد حسین؛ هاشمی، ابوالحسن، 1388، نظرسنجی از روستاییان در مورد چالش‌های توسعه پایدار روستایی: مطالعه موردی دهستان ساروق، شهرستان اراک، فصلنامه روستا وتوسعه، سال 12، شماره 2،صص: 178- 155.
13- مطیعی لنگرودی، سید حسن؛ شمسایی، ابراهیم، 1388، توسعه و کشاورزی پایدار (ازدیدگاه اقتصاد روستایی)، موسسه انتشارات دانشگاه تهران.
14- صالحی،صادق؛ امامقلی، لقمان، 1391، مطالعه تجربی رابطه آگاهی و رفتارهای زیست محیطی (مطالعه مناطق شهری و روستایی شهرستان سنندج)، مسائل اجتماعی ایران، سالسوم، شماره 1،صص: 147- 121.
15- Ahmed, L. A. A., Khatee, S., M. E., 2012, Change of local culture after the 25th revolution and its lmpact on environmental awareness, Procedia- Social and Behavioral Sciences, Vol. 50, pp: 997- 1017.
16- Sengupta, Madhumala, Das, Jayanti, Kumar Maji, Pintu (2010), Environmental awareness and environment related behavior of twelfth grade students in Kolkata: effects of stream and gender, Anwesa, Vol 5, pp: 1-8.
17- Sarker. A., Itohara. Y., 2008, Factors influencing the extent of practice of organic farming technologies: a case study of Tangail district in Bangladesh, American journal of agricultural and biological sciences, Vol. 3, Issue. 3, pp: 584-590.
18- ابراهیمی،کیومرث؛ نایب لوئی، فاطمه، 1388، سامانه‌های بهره‌برداری خود کار شبکه‌های رو باز آبیاری، دوازدهمین همایش کمیته‌های آبیاری و زهکشی ایران با موضوع مدیریت آبیاری در ایران، چالش ها و چشم‌اندازها، انجمن آبیاری و زهکشی ایران، تهران، صص: 375- 363.
19- کامکار، بهنام؛ مهدوی دامغانی، عبدالمجید، 1387،مبانی کشاورزی پایدار، انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.
20- میلر،جورجتیلر، 1382،زیستن در محیطزیست، ترجمه مجید مخدوم، انتشارات دانشگاه تهران.
21- کرمی، غلامحسین (1390)، نگاهی به ضرورت‌های مدیریت منابع خاک در کشاورزی پایدار، ماهنامه مهندسی کشاورزی، شماره 22، صص 22- 18.
22- Circa Group Europe, 2013, strategic environmental assessment of the draft rural development programme, available on: www.agriculture.gov.ie.
23- کوچکی، علیرضا؛ نصیری محلاتی، مهدی؛ اصغری‌پور، محمدرضا، خداشناس، علیرضا، 1383، مطالعه تنوع زیستی محصولات باغی، سبزی و صیفی ایران، پژوهش های زراعی ایران، شماره 2 (1)،صص: 87- 79.
24- مقصودی، مریم، 1390، تنوع زیستی کشاورزی، ماهنامه کشاورزی وغذا، شماره 107،صص: 51- 48.
25- Dwivedi O P. Satyagraha for conservation: Awakening the spirit of Hinduism. In: Pojman L, Editor. Environmental Ethics: Reading in Theory and Application. Thomson Learning, London 2001; pp. 250-256.
26- Killebrew, K., Wolff, H., 2010, Environmental impacts of agricultural technologies, Evans School of public affairs, EPAR Brief, No. 65, University of Washington.
27- Lijing.Yang, Yonghong.Niu, Yanli.Xu (2011), Sustainable Development and Formation of Harmonious Nature, Energy Procedia, Vol 5, pp: 629- 632.
28- Majewski, E., Bednarek, A., Baget, M., 2002, environmental awareness of Polish farmers, Eastern European countryside, Vol. 8, pp: 129- 144.
29- World Agroforestry centre, 2013, Recognizing local agro-ecological knowledge in sustainable intensification of tree-crop-livestock farming systems year, available on:
30- www.worldagroforestry.org/downloads/publications/.../BR13102.PDF.
31- Zhen, L., Zoebisch, M. A., Chen, G., Feng, Z., 2006, Sustainability of farmers soil fertility management practices: a case study in the North China plain, journal of environmental management, volume 79, issue 4, pp: 409- 419.
