بررسی عوامل موثر بر میزان مشارکت دهیاران در حفظ و نگهداری از محیط زیست روستایی شهرستان ساری
الموضوعات :حیدر آهنگری کیاسری 1 , مهدی چرمچیان لنگرودی 2
1 - کارشناسی ارشد گروه ترویج و آموزش کشاورزی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران.
2 - استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران.*(مسوول مکاتبات)
الکلمات المفتاحية: مشارکت, حفاظت, محیط زیست, دهیاران, ساری,
ملخص المقالة :
محیط زیست یکی از ابعاد حساس و آسیب پذیر روستاها می باشد که تحقیق حاضر بررسی عوامل موثر بر میزان مشارکت دهیاران در حفاظت از محیط زیست روستایی شهرستان ساری انجام گرفته است. تحقیق حاضر از نوع کاربردی و به روش توصیفی- همبستگی می باشد. جامعه آماری این تحقیق کلیه دهیاران شهرستان ساری می باشند، که تعداد آن ها 249 نفر برآورد شده است و تعداد نمونه بر اساس فرمول کوکران 129 نفر برآورد شد که با اضافه کردن 30 به آن در مجموع به 159 رسانده شد و نیز به منظور انتخاب نمونه ها از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای با انتساب متناسب، استفاده گردید. ابزار تحقیق پرسش نامه ای محقق ساخته بود که روایی محتوایی آن براساس نظر متخصصان ترویج و آموزش کشاورزی تأیید و پایایی آن با استفاده از فرمول آلفای کرونباخ برابر با 85/0محاسبه گردید که در نهایت جمعاً به 130 پرسش نامه پاسخ داده شد. با توجه به نتایج پژوهش، بین متغیرسن، درآمد، سابقه و ویژگی شغلی با متغیر مشارکت در حفاظت از محیط زیست همبستگیمعنی داریوجودندارد. همچنین بین عوامل اجتماعی، عوامل آموزشی، عوامل اقتصادی و عوامل نگرشی با میزان مشارکت در حفاظت از محیط زیستدرسطح 1 درصد خطاهمبستگیمثبتومعنی داریوجوددارد. براساس نتایج حاصل از رگرسیون ترتیبی، 36 درصد از واریانس متغیر ملاک (مشارکت در حفاظت از محیط زیست) توسط متغیرهای اقتصادی، اجتماعی، نگرشی و آموزشی که همبستگی معنی داری با متغیر وابسته داشتند، تبیین می شود.
1- ازکیا، مصطفی، ایمانی، علی، "توسعه پایدار روستایی". تهران: اطلاعات. 1387.
2- هشیاری، ر، "توریسم روستایی و معرفی اماکن توریستی مناطق روستایی شهرستان سردشت با تاکید بر توسعه پایدار". دومین همایش ملی راهکارهای توسعه اقتصادی با محوریت برنامه ریزی منطقه ای. دانشکده علوم انسانی، 1391، دانشگاه آزاد اسلامی سنندج.
3- امیرانی، محمد هادی، ظریفیان، شاپور، "نقش سازمانهای غیردولتی در روند ترویج و توسعه روستایی". ماهنامه جهاد. خرداد و تیر 1382، شماره 257.
4- مهدوی، مسعود، نجفی کانی، علی اکبر، "دهیاریها، تجربهای دیگر در مدیریت روستاهای ایران( نمونه موردی دهیاریهای استان آذربایجان غربی)". فصلنامه پژوهش های جغرافیایی، 1384، شماره 53. صفحات 39-21.
5- استعلاجی، علی رضا، و فلاح تبار، نصراله، "کاربرد مدل مدیریت مشارکتی در برنامه ریزی توسعه جوامع روستایی(مطالعه موردی بخش سلطانیه از ناحیه ابهر)". فصلنامه علمی پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی، 1390، شماره3. صفحات 78-69.
6- کاظمیان، غلامرضا، شادمان فر، رضا، "بررسی الگوی مشارکتی شورایاری ها در محلات شهر تهران". ماهنامه شهرداریها، 1387، شماره 89. صفحات 59ـ54.
7- Reed, M.S., 2008. Stakeholder Participation for Environmental Management: a Literature Review, Biological Conservation, Vol. 141, pp. 2417- 2431.
8- Tanvir M. A., Munir, A., Babar, S., Abid, S., 2006. Analysis Impact of participatory forest management on financial assets of rural communities in Northwest Pakistan. International Journal of Ecological Economics, Vol. 63, pp. 588-593.
9- سعیدی، محمدرضا، "درآمدی بر مشارکت مردمی و سازمانهای غیردولتی"، تهران، سمت، 1382.
10- ملکان، احمد، کریمی، سیدهادی، "بررسی مدیریت روستایی در ایران با تأکید بر نقش شورا و دهیاری". ماهنامه پژوهشی، آموزشی و ترویجی دهیاری ها، 1388، شماره 35، صفحات 11-7.
11- رضوانی، محمدرضا، "برنامه ریزی توسعه روستایی در ایران)". تهران: نشر قومس. 1390، ویراست2.
12- جعفری نژاد، مسعود، کلانتری، صمد، و منتظری، مسعود، "بررسی جایگاه دهیاری ها به عنوان نهادهای میانجیگری بین دولت و مردم (مورد مطالعه روستاهای شهرستان نجف آباد)". فصلنامه علمی ـ پژوهشی تحقیقات سیاسی و بین المللی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا، 1389، شماره 5، صفحات 114ـ85.
13- تقوی، م. حسن پور، ب. و اسدی، ع، "نقش آموزش روستائیان درحفاظت ازمنابع طبیعی استان کهگیلویه و بویراحمد"، اولین کنفرانس ملی راهکارهای دستیابی به توسعه پایدار، 1391، تهران، وزارت کشور. قابل دسترس در: http://www. civilica. com/Paper-SDCONF01-SDCONF01_1315. html
14- ویسی، کمال، "واکاوی عوامل تأثیرگذار بر جلب مشارکت تشکل‌های محلی در حفاظت و احیاء دریاچه زریوار مریوان در استان کردستان". پایان نامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه تربیتمدرس، 1390.
15- عزمی، آئیژ، مطیعی لنگرودی، حسن، "مروری بر مشکلات زیست محیطی روستاهای ایران و راهکارهای حل این مشکلات". مجله مسکن و محیط روستا، 1390، شماره 133. صفحات 115 – 101.
16- Ghanizadeh, S.M., Charmchian Langerodi, M., 2014. Investigating the role of NGOs in rural environmental protection in Mazandaran Province, Iran. Journal of Biodiversity and Environmental Sciences. Vol. 4, No. 2, pp. 327-335.
17- Arayesh, B., 2011. Regression analysis of effective factor on people participation in protecting and revitalizing of pastures and forests in Ilam province from the view of users African Journal of Agricultural Research Vol. 6(2), pp. 416-422. Available online at http://www. academicjournals. org/AJAR
18- Maraga, J.N., Jacob, K., Boniface, N.D., Oindo, O., 2010. Factors determining community participation in afforestation projects in River Nyando basin, Kenya African Journal of Environmental science and technology Vol. 4(12), pp, 853-859, [online] Available on: http://www.academicijournals.org/AJEST.
19- Pirmoradai, A.H., Hosseini, M., Hosseini, J.F., 2010. Effective parameters on farmers’ participation in plans to combat desertification (PCDs), African Journal of Agricultural Research Vol. 6(25), pp. 5582-5590, 5 November, 2011, Available online at http://www.academicjournals.org/AJAR DOI: 10. 5897/AJAR11. 432.
20- Plaud, S., 2010. Principe de précaution et Progrès Scientifique», Éthique et économique, 7(2).
21- Alam, Sh., 2004. Public Participation in the Enforcement of Environmental Laws: Issues and challenges in the light of the legal and regulatory framework with special reference to EIAs in Malaysia. Bangladesh Research Foundation Journal, Vol.3, NO. 1, pp. 2305-1566.
22- سرمد، زهره، بازرگان، عباس، حجازی، الهه، "روشهای تحقیق در علوم رفتاری"، انتشارات آگاه، 1391، چاپ بیست وسوم.
23- کلانتری خلیل، "پردازش و تحلیل دادهها در تحقیقات اجتماعی-اقتصادی". نشر شریف، 1382.
24- Agresti, A., 2002. Categorical data analysis. (2nd Ed). John Wiley and Sons, Inc.
_||_
