شناسایی و اولویت¬بندی شاخص¬های محیط زیستی، گردشگری و ایمنی رود دره-های درکه و دربند تهران
الموضوعات :سبا دشتکی 1 , علی محمدی 2 , فرزام بابایی سمیرمی 3
1 - دانشجو کارشناسی ارشد رشته مدیریت محیط زیست
2 - استادیار دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه آزاداسلامی، واحدعلوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران. *(مسوول مکاتبات)
3 - استادیار دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه آزاداسلامی، واحدعلوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران.
الکلمات المفتاحية: شاخص های محیط زیستی, گردشگری و ایمنی, فضای سبز, رود دره های درکه و دربند.,
ملخص المقالة :
زمینه و هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی و اولویت¬بندی شاخص¬های محیط زیستی، گردشگری و ایمنی رود دره¬های درکه و دربند تهران انجام شده است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از لحاظ انجام کار توصیفی-پیمایشی بود. روش بررسی: جامعه مورد مطالعه نیز در قسمت روش های تصمیم گیری چند معیاره (AHP و TOPSIS) برنامه ریزان شهری و متخصصان منطقه 1 تهران می باشند. جامعه آماری پژوهش در قسمت پرسشنامه افراد عادی، گردشگران فضای سبز درکه و دربند به تعداد روزانه 300 نفر می¬باشند و در جامعه اول 15 نفر از برنامه ریزان شهری و متخصصان منطقه 1 تهران و به روش نمونه گیری در دسترس بعنوان نمونه آماری انتخاب شدند. همچنین نمونه آماری در قسمت پرسشنامه نیز تعداد 169 نفر از گردشگران فضای سبز درکه و دربند بود که بر اساس جدول مورگان مشخص شدند. ابزار گردآوری اطلاعات نیز در این پژوهش پرسشنامه مقایسه زوجی (AHP) و TOPSIS بود و در قسمت تجزیه و تحلیل داده ها از روش‌هاي آمار استنباطي در جهت آزمون فرضيه ها از نرم افزار Expert Choice و SPSS (آزمون تی تک نمونه یا فریدمن) استفاده گردید. یافته ها: بر اساس نتایج پژوهش اولویت اول متعلق به معیار مدیریت محیط زیست، اولویت دوم متعلق به معیار گردشگری و اولویت سوم به معیار ایمنی تعلق گرفته است. ضرایب آماره آزمون فریدمن نیز برای زیرمعیارهای 3 معیار اصلی عبارت از محیط زیست (80/122)، گردشگری (34/77) و ایمنی (83/59) بودند. بحث و نتیجه گیری: با توجه به تجزیه و تحلیل های صورت گرفته مشخص شد که معیارهای محیط زیست در فضاهای سبز و رود دره‌های درکه و دربند تهران عبارت از پاکیزگی محیط زیست در این مناطق، نگه داری لازم از گیاهان، اقدامات لازم جهت کاهش آلودگی صوتی در پارک ها، تنوع گیاهان و درختان موجود، وجود سطل زباله به اندازه کافی، آلودگی هوا، شیب موجود در منطقه، تنوع گونه پرندگان، اقدامات لازم جهت جلوگیری از آلودگی آب رودخانه، تلاش رهگذران و مغازه داران برای پاکیزگی محیط زیست می باشند. همچنین معیارهای گردشگری در فضاهای سبز و رود دره‌های درکه و دربند تهران شامل وجود مسیر مشخصی برای گردشگری، مطابقت موسیقی پخش شده با فرهنگ ایرانی، وجود رستوران و کافه و بوفه به اندازه کافی و دردسترس، وجود نیمکت و آلاچیق جهت استراحت گردشگران، وجود وسایل ورزشی و بازی کودکان، وجود سرویس های بهداشتی به اندازه کافی و قابل دسترس، وجود پارکینگ و یا جای پارک مناسب جهت پارک خودرو و موتوسیکلت بودند. معیارهای ایمنی در فضاهای سبز و رود دره‌های درکه و دربند تهران نیز عبارت از سنگ فرش مناسب و حفاظت فیزیکی در پیاده روها، وجود روشنایی کافی درهنگام تاریکی هوا، وجود تابلوهای راهنمایی و هشدار دهنده در مسیر گردشگران، ایمنی در تجهیزات برقی و تفریحی مانند تله سیژ، وجود د پایگاه اورژانس و آمبولانس و ایستگاه آتش نشانی، حضور ماموران حفاظت فیزیکی و نگهبان در منطقه، ایمن بودن زمین بازی کودکان، در نظر گرفتن تمهیدات ایمنی دربرابر مخاطرات طبیعی مانند سیل و زلزله بودند.
1. Abarkar M. Natural Resort Urban Design Criteria Of Environmental Perceptions Sample Valley Farahzad. MA: Environmental Engineering, Environmental Faculty Of Tehran University, Tehran; 2008. p.101.(In Persian)
2. Chengizi, Mehrnoosh; Kazemi, Ruhollah; Farokhian, Forozan; "Review and ranking of health, safety and environmental management in Ahvaz city parks", Environmental Science and Technology Quarterly, 2016. Volume 19, Number 4, Pages 519-530. (In Persian)
3. Azadi Nejat, Saeed; Jalali, Seyed Gholamali; Qudsipour, Seyyed Hasan; "Prioritization of design criteria in the planning and safety management of urban parks and green spaces by using multi-criteria decision making model (MCDM)", the second conference of safe community of Tehran, spring 2013. Tehran-Iran. (In Persian)
4. Barhamand, Elmira; Qudousi, Jamal; "Research conducted in the field of health, safety and environmental management of urban parks in Iran", Human and Environment Quarterly, 2013. Volume 11, Number 4, 27-38, Pages 10-22. (In Persian)
5. Honarvar, Jamaluddin; Tabarsa, Mohammad Ali; "Spatial strategies for the organization of Darka riverside with the approach of improving the health of citizens between the management bridge and Hemet bridge", Journal of applied research of geographical sciences, year 22, 1401. No. 67, pages 221-240. (In Persion)
6. Ziniwand, Yasin; Honarvar, Jamaluddin; "Spatial organization of urban river banks with the approach of tourism development (case example of Poldakhter city)", 1400. Geographical Sciences User Research Journal. (In Persion)
7. Qorbani,Rasoul,Timuri, Razieh; "An analysis of the role of urban parks in improving the quality of urban life using the Seeking-Escaping model (case example: urban parks in Tabriz)", Human Geography Research, 2018. No. 72, pages 47-62.(In Persion)
8. Bagheri, Omid; Azami, Jaber; Zamani, Abbas Ali; Khosravi, Yunes; Agha Mohammadi, Ali; "Study of health, safety and environmental standards in Zanjan city parks", master's thesis, Zanjan University, Faculty of Science, 2017.(In Persion)
9. Pineo, H., Zimmermann, N. & Davies, M. (2022). I Good ways to plan natural systems, methods of organizing and improving urban river valleys. Palgrave Commun , 6 (21). https://doi.org/10.1057/s41599 -020 -0398 - 3 .
10. Rick,B Forest S. Crooked (2021) River Valley Rehibilitation Draft Environmental Impact Statement. United States Department of Agriculture Forest Service: Idaho; 2014.p.59
11. Zhao, Y. W., Yang, Z. F., & Xu, F. (2017). T The theoretical framework of urban river revitalization planning in terms of urban river revitalization planning process. Environmental informatics archives, 5, 241 -24.
12. Dinarundi, Morteza; Jafari, Hamidreza; Salehi, Ismail; Yavari, Ahmadreza; Tasa, Hamid; "Management of health, safety and environment in urban parks of district 6 of Tehran municipality", the first international festival of the best research and innovation in urban management, autumn 2013. Tehran-Iran. (In Persion)
13. Karimi M. The River Valleys in The Development of The City. Manzar Journal; 2013; 5(22):20-23. (In Persion)
14. Hashemlo, roohallah; Azami, Jaber; Zamani, Abbas Ali; Tavakoli, Azadeh; "Evaluation of health, safety and environmental management in the 9th conservatory", Master's thesis, Zanjan University, Faculty of Science. 2018. (In Persian)
15. Barhamand, Elmira; Qudousi, Jamal; "Provision of a model to evaluate the environmental health and safety of urban parks", Environmental Science and Technology, 2015. Volume 18, Number 3, Pages 103-91.(In Persian)
16. . Sargazi Laghri, Ibrahim; Karimi, Saeed; Salehi, Ismail; "Providing a model for the simultaneous establishment of the health and safety management system and the comprehensive management system in urban environments", Dissertation of Master's degree, University of Tehran. 2014.(In Persian)
17. Padash. A, & Rajabzadeh Ghatari. A, 2020, Toward an Innovative Green Strategic Formulation Methodology: Empowerment of Corporate Social, Health, Safety and Environment, Journal of Cleaner Production, Volume 261, 10 July 2020, 121075.
18. Van Herzele, A., Vries, S., 2016. Linking green space to health: a comparative study of two urban neighborhoods in Ghent, Belgium. springer science +business media.
19. Bagheri, Omid; Azami, Jaber; Zamani, Abbas Ali; Khosravi, Yunes; Agha Mohammadi, Ali; "Study of health, safety and environmental standards in Zanjan urban parks", master's thesis, Zanjan University, Faculty of Science. 2017. (In Persian)
20. Salehi, Ismail; Haji Bagheri, Hoda; Qavanlu Qajar, Maryam; "Establishment of safety, health and environmental management in urban parks, a case study of parks in Tehran municipality region one", 2nd environmental planning and management conference, 2018. Faculty of Environment, University of Tehran, Iran. (In Persian)
21. Irvin, KN., Fuller, RA., Pavine, P., Warren, PH., Lomas, KJ., Gaston, LJ., Gaston, KJ., 2015. Dimension of the Sustainable City, Springer Netherlands.www.Springer.com.
22. Rabare, RS., Okech, R. and Onyango, GM., 2013. The role of urban parks and socio-economic development: case study of Kisumu Kenya. Theoretical and empirical research in urban management media.
23. Ghaseminejad, Alireza; Giveh Chi, Saeed; Hoveidi, Hassan; "Evaluation of HSE culture based on health, safety and environment management system (HSE-MS) in Caspian Oil Company", Master thesis, Faculty of Environment. 2017. (In Persian)
24. Colombo. S, EnricoGolzio. L, & Bianchi. G, 2019, The evolution of health-, safety- and environment-related competencies in Italy: From HSE technicians, to HSE professionals and, eventually, to HSE managers, Safety Science, Volume 118, October 2019, PP 724-739
25. Bakhshi, nader; Qiyasi, Samira; "Compilation and prioritization of health, safety and environment management strategy of Zeba Shahr Sugar Factory with SWOT analysis", Master's thesis, Islamic Azad University, Central Tehran Branch, Ayatollah Hashemi Rafsanjani Complex (RA) - Technical and Engineering Faculty. 2015. (In Persian)
