-
دسترسی آزاد مقاله
1 - امکان استنباط نظام عدالت به‌مثابه انصاف از درون گفتمان های جمهوری اسلامی
افشین حبیب زاده کلی رضا اکبری نوری سید خدایار مرتضوی اصلمفهوم عدالت و نظام مبتنی بر آن همواره از موضوعات مهم اندیشه و فلسفه سیاسی بوده است. جان رالز از بزرگ‌ترین فلاسفه سیاسی معاصر غرب در کتاب عدالت به مثابه انصاف می کوشد در برداشتی سیاسی از عدالت ، لوازم تحقق بیشترین آزادی و برابری ممکن برای شهروندان جامعه‌ای دموکراتیک را ش چکیده کاملمفهوم عدالت و نظام مبتنی بر آن همواره از موضوعات مهم اندیشه و فلسفه سیاسی بوده است. جان رالز از بزرگ‌ترین فلاسفه سیاسی معاصر غرب در کتاب عدالت به مثابه انصاف می کوشد در برداشتی سیاسی از عدالت ، لوازم تحقق بیشترین آزادی و برابری ممکن برای شهروندان جامعه‌ای دموکراتیک را شرح دهد. چارچوب نظری مقاله نظریه عدالت به مثابه انصاف است و روش تحقیق تحلیل گفتمان است . پرسش اصلی این است که تا چه میزان امکان استنباط نظام عدالت به‌مثابه انصاف به روایت رالز از درون گفتمان های جمهوری اسلامی وجود دارد؟ در این ارتباط یکی از مباحث عمده ، بحث درباره نسبت مصالح عمومی و مصالح یا خیرهای فردی و گروهی است چرا که از نظر رالز نظام عدالت ، حوزه نهادینه‌شدة مصالح عمومی است که به واسطه نهادهای ساختار اساسی جامعه که آن نیز ملازم با وجود کشور یا دولت-ملت است جاری می شود .در این راستا آراء مرتضی مطهری و عبدالله جوادی آملی دو روحانی سرشناس به عنوان مفهوم‌پردازان اصلی تحلیل گفتمان عدالت که بالقوه میتوان امکان استخراج نظریة عدالتی نزدیک به عدالت به مثابه انصاف را از آن احصا کرد، بررسی شده است. نتیجه اینکه دیدگاه مطهری استعداد بیشتری برای تفسیر نظام عدالت به مثابه انصاف در گفتمان اسلام سیاسی دارد تا دیدگاه جوادی آملی. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - علل هژمونیک شدن گفتمان انقلاب اسلامی (با تاکید بر ظرفیت های معناسازی به منظور کنترل رادیکالیسم سیاسی)
فرهاد شناوری مسعود جعفری نژاد محمد کاظم کاوه پیشقدمدغدغه گسترش خشونت و بروز سیّالیت اجتماعی نیاز به آینده پژوهی در این خصوص را به یک نیاز اجتماعی تبدیل کرده است. انقلاب اسلامی این ظرفیت را در خود دارد که سطوح مطالعاتی مربوط به دگرگونی های اجتماعی را متحول سازد. در این انقلاب، برخلاف دیگر انقلاب ها و جنبش های اجتماعی، ا چکیده کاملدغدغه گسترش خشونت و بروز سیّالیت اجتماعی نیاز به آینده پژوهی در این خصوص را به یک نیاز اجتماعی تبدیل کرده است. انقلاب اسلامی این ظرفیت را در خود دارد که سطوح مطالعاتی مربوط به دگرگونی های اجتماعی را متحول سازد. در این انقلاب، برخلاف دیگر انقلاب ها و جنبش های اجتماعی، ابعاد مختلف خشونت در پایین ترین حد خود قرار داشت. در این پژوهش تلاش می گردد، ضمن بررسی علل هژمونیک شدن گفتمان انقلاب اسلامی و تبیین ظرفیت های معنایی موجود در آن، عوامل کاهنده و یا فزاینده خشونت را در رادیکالیستی ترین حرکت دهه های اخیر در ایران شناسایی نموده و مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد و در این راستا، از روش تحلیل گفتمان برای برقراری ارتباط معنا دار میان متغیرهای مستقل و وابسته استفاده شده و تلاش گردیده است تا در چارچوب نظریه مهندسی فرهنگی حضرت آیت الله خامنه ای، ضمن شناخت عوامل موثر برکاهش یا افزایش خشونت، علل هژمونیک شدن گفتمان انقلاب اسلامی و تدوین برنامه ای منسجم در بستری امن برای انجام تغییرات اجتماعی ارائه گردد. یافته تحقیق در نتیجه گیری بدین شرح است که تمسک به فرهنگ بومی متاثر از الگوهای مذهبی و ملی می تواند ضمن فراهم نمودن بستر لازم برای انجام تغییرات و اصلاحات مورد نیاز در ساختارهای نظام سیاسی و اجتماعی، احتمال بروز خشونت را به حداقل کاهش دهد . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - بررسی موضوع مهاجرت به تهران با استفاده از روش تحلیل لایه لایه علّی
علیاله قنبریموضوع جمعیت تهران و ورود مهاجران جدید به آن همواره یکی از مسائل دولتمردان، سیاستگذاران و برنامه‌ریزان بوده است. به گونه‌ای که از دهه‌های میانی سده حاضر این امر همواره یکی از دلمشغولی‌ها بوده و موضوع را به عنوان تهدیدی برای مسائل اجتماعی، زیست محیطی، بهداشتی، آمادگی در ب چکیده کاملموضوع جمعیت تهران و ورود مهاجران جدید به آن همواره یکی از مسائل دولتمردان، سیاستگذاران و برنامه‌ریزان بوده است. به گونه‌ای که از دهه‌های میانی سده حاضر این امر همواره یکی از دلمشغولی‌ها بوده و موضوع را به عنوان تهدیدی برای مسائل اجتماعی، زیست محیطی، بهداشتی، آمادگی در برابر بحرانها و ... مورد توجه جدی قرار داده‌اند. با این حال اقداماتی که تاکنون در جهت جلوگیری از افزایش جمعیت تهران صورت گرفته، نتوانسته است موفقیتی را بدست آورد و علی‌رغم همة فعالیت‌های مذکور مشکل جمعیت و مهاجرپذیری تهران همواره وجود داشته است. در این مقاله با استفاده از تحلیل لایه لایه علّی به عنوان یک روش آینده‌پژوهی جهت شکافتن لایههای مختلف که به موضوع افزایش مهاجرت به تهران دامن می‌زنند، سناریوهای مختلفی برای آینده در نظر گرفته میشود. در این راستا بر اساس تحلیل‌های مربوط به لایههای پایین‌تر و با توجه به میزان عدم قطعیت و اهمیت، دو پیشران الگوی توسعه و جهت‌گیری فرهنگی شناسایی شده و براساس آنها سناریوهای مورد نظر طراحی گردیدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - تبیین تاریخی ممنوعیت صدقات بر بنی هاشم در عصر نزول
وحید باصریصدقه بر محمد(ص) و خاندان او روا نیست. این سخن منسوب به پیامبر(ص) است. دستور پرداخت صدقات یا همان زکات در سال نهم هجری صادر شد و پیامبر(ص) مأموران خود را برای دریافت آن به سوی اعراب تازه مسلمان اعزام و هم زمان صدقه را هم بر بنی‌هاشم ممنوع کرد. این گزارش که وثاقت تاریخی د چکیده کاملصدقه بر محمد(ص) و خاندان او روا نیست. این سخن منسوب به پیامبر(ص) است. دستور پرداخت صدقات یا همان زکات در سال نهم هجری صادر شد و پیامبر(ص) مأموران خود را برای دریافت آن به سوی اعراب تازه مسلمان اعزام و هم زمان صدقه را هم بر بنی‌هاشم ممنوع کرد. این گزارش که وثاقت تاریخی دارد، در فقه و کلام مسلمانان بازتابی گسترده و درازدامن یافته و تا امروز ادامه پیدا کرده‌است. درباره صدور این ممنوعیت سه علت عرضه شده است: فضیلت بنی‌هاشم، بی‌نیازی آنان از صدقات به سبب دریافت خمس، و ناپاکی اموال صدقه. اما یکایک این نظرات با ابهاماتی روبه‌رویند و با سیره پیامبر(ص) نیز سازگاری ندارند. نویسنده این مقاله با شیوه تبیین تاریخی، ممنوعیت صدقات بر بنی‌هاشم را واکاوی کرده و به این نتیجه رسیده که مؤلفه‌های تاریخی و فرهنگی زیست جهان اعراب در عصر نزول، از جمله ناخوشایندی و کراهتی که نسبت به پرداخت صدقات و زکات داشتند، علت صدور چنین ممنوعیتی از جانب رسول خدا بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - تطور گفتمان تفویض در سده دوم هجری و طیف مفضّل بن عمر
سیدمحمدهادی گرامیگفتمان تفویض به معنای غلو و جریان مفوضه از موضوعاتی اند که در بررسی تاریخ اندیشه امامیهتاکنون بدانها کمتر توجه شده است. پژوهش های معدودی نیز که به این بحث پرداخته اند غالبا درچارچوبی کلامی بوده است و از بررسی تفویض و مسائل مربوط ب ه آن در بستر تاریخی اش غفلت شدهاست. این چکیده کاملگفتمان تفویض به معنای غلو و جریان مفوضه از موضوعاتی اند که در بررسی تاریخ اندیشه امامیهتاکنون بدانها کمتر توجه شده است. پژوهش های معدودی نیز که به این بحث پرداخته اند غالبا درچارچوبی کلامی بوده است و از بررسی تفویض و مسائل مربوط ب ه آن در بستر تاریخی اش غفلت شدهاست. این مقاله تاریخ شک لگیری و تطور گفتمان تفویض در سده دوم هجری را دنبال م یکند. پی گیریاین موضوع از نقطه آغاز آن، یعنی سده دوم هجری، نشان می دهد که گفتمان تفویض در دوره صادقینغالبا در برابر جبر به کار می رفته است. تفویض علیهماالسلام هنوز معنای معهود آن را نداشته ونگارنده در ادامه نشان م یدهد که از اواخر سده دوم هجری بود که گفتمان تفویض در جامعه شکلگرفت؛ یعنی برخی عقاید غالیانه که تا پیش از آن وجود داشت، در قالب گفتمان تفویض و اصطلاحمفوضه مطرح و صاحب هویت اجتماعی شد. این مقاله در ادامه به بررسی علل و زمینه هایی می پردازدکه موجب شد اصحاب مفضّل بن عمر یعنی مهم ترین گروه امامی که با این گفتمان پیوند یافت بهاعتقادات تفویضی متهم شوند و بعضا مفوضی خوانده شوند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - تصوف در صورتبندی گفتمانی رساله ردّ صوفیه
ایمان امینی شهرام پازوکیهمزمان با عزم پادشاهان صفویه بر حاشیه رانی و کوتاه کردن دست صوفیان قزلباش از دستیابی به قدرت و تنفیذ شریعت به مثابه ابزار کسب مشروعیت، متون ردّیه برخی فقیهان بر ضد تصوف نیز در نیمه دوم عصر صفوی رشد قابل توجهی یافت. یکی از فقیهان اخباری اثرگذارِ این عرصه ملا محمدطاهر چکیده کاملهمزمان با عزم پادشاهان صفویه بر حاشیه رانی و کوتاه کردن دست صوفیان قزلباش از دستیابی به قدرت و تنفیذ شریعت به مثابه ابزار کسب مشروعیت، متون ردّیه برخی فقیهان بر ضد تصوف نیز در نیمه دوم عصر صفوی رشد قابل توجهی یافت. یکی از فقیهان اخباری اثرگذارِ این عرصه ملا محمدطاهر قمی است که با نگارش رسائل متعددی در مخالفت با تصوف، حکمت و فلسفه از پرکارترین ردّیه نویسان این برهه زمانی محسوب می شود. این مقاله با رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی و با بهره جستن از الگوی تحلیل لاکلاو ـ موفه در پی واکاوی گزاره های زبانی و آشکارسازی ساخت‌های گفتمان مدار یکی از این متون جنجال‌برانگیز یعنی رساله ردّ صوفیه برآمده است. دستاوردهای مقاله حاکیست که مؤلف از منظر دال برتر گفتمان خود، یعنی تشیع و شریعت اسلام به ستیزه با گفتمان رقیب که حول دال مرکزی طریقت و حقیقت دین نظم یافته، برآمده و بر این اساس با سوء تشخیص و تقلیل معنایی عناصر گفتمان غیرخودی، تصوف را بی بهره از اسلام و در بعضی مواقع برآمده از تسنن معرفی می نماید. این وانمایی ها و شدت یافتن غیریت سازی میان دو گفتمان تأثیر بسزایی در دخالت های هژمونیک بعدی خصوصا در دوره قاجاریه داشت. هژمونی با ابزار زور، قطعیت و عدم ابهام در منازعات را به گفتمان صوفی ستیزان هدیه داد. بر اثر این مداخله به طور رسمی تصوف و قرائت های باطنی از دین در گفتمان عامه به حاشیه رانده شد و گفتمان ظاهرگرایانه گفتمان غالب فهم دینی جامعه واقع گشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - ظرفیت سیاست، درک فضای گفتمانی و مسأله مشارکت سیاسی زنان در ایران
زینب میرعلی سید خوندی علی اشرف نظری صادق زیباکلامزمینه: ظرفیت سیاست یکی از اساسی ترین مفاهیم در مطالعه سیاست عمومی است که به خلأ‌ها و عوامل مرتبط با چرایی انجام نشدن سیاست‌ها می‌پردازد. در این مقاله، معضلات و کاستی‌ها برای اجرایی نشدن این خط‌مشی‌ها در حوزه مشارکت سیاسی زنان در سطح نخبگان (1399- 1376)، تبیین شد. سپس بر چکیده کاملزمینه: ظرفیت سیاست یکی از اساسی ترین مفاهیم در مطالعه سیاست عمومی است که به خلأ‌ها و عوامل مرتبط با چرایی انجام نشدن سیاست‌ها می‌پردازد. در این مقاله، معضلات و کاستی‌ها برای اجرایی نشدن این خط‌مشی‌ها در حوزه مشارکت سیاسی زنان در سطح نخبگان (1399- 1376)، تبیین شد. سپس بر اساس الگوی مورد نظر، در سه سطح مفهومی- تحلیلی، عملیاتی و سیاسی(ابعاد ظرفیت سیاست) که هر یک از این سه صلاحیت شامل منابع یا توانایی‌هایی در سه سطح مختلف فردی، سازمانی و سیستمی هستند، بررسی گردید. هدف: معرفی ظرفیت سیاست به عنوان مفهومی جدید در ادبیات مشارکت سیاسی در ایران که بر اساس این مفهوم میتوان مرز و شکاف میان قوانین و عملکرد را بررسی نمود.روش: این تحقیق با استفاده از روش کیو برای طبقهبندی و امتیازدهی به گزارهها و تحلیل گفتمان انتقادی صورت گرفته است.یافتهها: نتایج پژوهش حاضر نشان میدهد، نگرش فردی و سازمانی در بُعد تحلیلی مهمترین عوامل تاثیرگذار در مشارکت سیاسی زنان هستند. نتیجه‌گیری: بحث از ظرفیت سیاست بر اساس فضای گفتمانیِ خاص آن که در پژوهش حاضر مشارکت سیاسی زنان است، باید تعاریف و عوامل دیگری را مانند شرایط فرهنگی و ایدئولوژیکی که تأثیر مستقیم بر اجرای سیاست‌ها دارد، برجسته کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - تحلیل گفتمان انتقادی فیلم مرد پولادین با تکیه بر مباحث متافیزیکی پاردایم ترنس مدرنیسم
مهدی یعقوبی علی اکبر فرهنگی سید جمال الدین طبیبیدر قرن بیست و یکم سینما به عنوان هنر هفتم همچنان نقشی تاثیرگذار در انتقال پیام ایفا می کند. همنشینی پارادایم های علمی و هنر سبب مشارکت این دو در روند تولید محتوی و انتقال مفاهیمی گشته که ارتباطی چند سویه با هر دو زمینه دارند. در این میان پیوند سینما با پارادایم های غالب چکیده کاملدر قرن بیست و یکم سینما به عنوان هنر هفتم همچنان نقشی تاثیرگذار در انتقال پیام ایفا می کند. همنشینی پارادایم های علمی و هنر سبب مشارکت این دو در روند تولید محتوی و انتقال مفاهیمی گشته که ارتباطی چند سویه با هر دو زمینه دارند. در این میان پیوند سینما با پارادایم های غالب در هر دوره زمانی به مثابه منبع تولید محتوی کارا با قابلیتهای ویژه در تولید و بازنمایی مفاهیم، مورد توجه همگان واقع شده و مخاطبان بسیاری را مجذوب خویش ساخته است. در این پژوهش، نگارنده به دنبال بازنمایی نشانه های متافیزیکی پارادایم جدید ترنس مدرنیسم در فیلم "مرد پولادین" ساخته زک اسنایدر می باشد. در این راستا جستجوی عناصر متافیزیکی و کشف لایه های معنایی و ایدئولوژیک پنهانی در فیلم، با استناد به نظریه تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف با رویکرد پدام صورت گرفته است. روش انجام این پژوهش برای جمع آوری مفاهیم متافیزیکی پارادایم ترنس مدرن توصیفی-تحلیلی بوده است. نگارنده با تحلیل گفتمان فیلم به این نتیجه رسید که گفتمان متافیزیکی بازنمایی شده در فیلم مرد پولادین نمایانگر گفتمان پارادایم جدید ترنس مدرن است. البته شیوه های گفتمانی مثل اسطوره، منجی، آینده، بیانگر بخش از گفتمان حاکم بر فیلم است که نمی توان آنها را گفتمان های حاکم دانست. یافته های تحقیق بیان گر مهم ترین عوامل تأثیرگذار مربوط به بوجود آمدن عرصه ای جدیدی در هزاره سوم برای بشر با رویکرد پارادایم ترنس مدرن و تاثیر آن بر سینمای هالیوود می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - نحوه کاربرد مولفه‌های جامعه شناختی - معنایی در هویت دهی به کارگزاران اجتماعی در روزنامه‌های داخلی و خارجی پیرامون برنامه هسته‌ای ایران
گیتی تاکی مریم نخعیاساس تحلیل گفتمان انتقادی، بیان نحوه بازنمود رخداد‌های سیاسی و اجتماعی در زبان است و هدف آن مشخص سازی ایدئولوژی های فرهنگی و اجتماعی است که پایین تر از سطح کاربرد آگاهانه هستند و در همه اشکال زبانی که مردم استفاده می کنند، جای میگیرند.در این زمینه ون لیوون (1996) با معر چکیده کاملاساس تحلیل گفتمان انتقادی، بیان نحوه بازنمود رخداد‌های سیاسی و اجتماعی در زبان است و هدف آن مشخص سازی ایدئولوژی های فرهنگی و اجتماعی است که پایین تر از سطح کاربرد آگاهانه هستند و در همه اشکال زبانی که مردم استفاده می کنند، جای میگیرند.در این زمینه ون لیوون (1996) با معرفی مولفه‌هایی جامعه شناختی- معنایی، الگویی را برای تحلیل متن ارائه کرده است. این پژوهش بر آن است تا در چارچوب تحلیل گفتمان انتقادی و بر اساس الگوی مذکور، بهره‌گیری از چهار مؤلفه‌ی تشخص بخشی، تشخص زدایی، پیوند دهی و تفکیک کردن را در گزیده‌ای از عناوین روزنامه‌های داخلی و خارجی پیرامون برنامه‌ی هسته‌ای ایران در سال 1390 تحلیل کند تا به این سوال پاسخ دهد که آیا این دو گروه از روزنامه‌ها از مولفه‌های مذکور در بازنمایی کارگزاران در برنامه هسته‌ای ایران بهره می‌برند و آیا تفاوتی در این بهره‌گیری وجود دارد. بدین منظور 242 عنوان از دو روزنامه داخلی کیهان و ایران و دو روزنامه خارجی واشنگتن‌پست و گاردین انتخاب و به شکلی تحلیلی ـ توصیفی بررسی شد. نتایج تحلیل نشان میدهد که هر دو گروه از روزنامه‌ها از مولفه‌های مذکور جهت نقش دهی و بازنمایی کارگزاران استفاده کردهاند اما این امر به شکلی متفاوت و کاملا هدفمند انجام شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - گفتمان پسا استعماری در ادبیات جهان(تحلیل گفتمان رمان ریشه ها)
افسانه مظفری مونا اسدیان فرزانه شریفیتحلیل گفتمان از جمله روش های علوم انسانی است که به واکاوی مفاهیم قدرت و ایدئولوژی نهفته در متون مختلف می پردازد. این شناخت از طریق تکنیک های متفاوت گفتمانی صورت می گیرد. از جمله مهم ترین رویکردهای گفتمانی رویکرد لاکلاو و موفه است که با به کارگیری مفاهیمی نظیر تفکیک دال چکیده کاملتحلیل گفتمان از جمله روش های علوم انسانی است که به واکاوی مفاهیم قدرت و ایدئولوژی نهفته در متون مختلف می پردازد. این شناخت از طریق تکنیک های متفاوت گفتمانی صورت می گیرد. از جمله مهم ترین رویکردهای گفتمانی رویکرد لاکلاو و موفه است که با به کارگیری مفاهیمی نظیر تفکیک دال های ثابت و شناور، مفصل بندی، وقته ها و عناصر، ضدیت و غیریت به واکاوی اهداف پنهان در متون می پردازد. در این پژوهش نیز با استفاده از رویکرد لاکلاو و موفه سعی بر تحلیل گفتمان رمان ریشه ها با هدف بازشناسی رویکردهای موجود در ادبیات پسااستعماری است. دیدگاه های افرادی نظیر ادوارد سعید، فرانتس فانون و هومی بابا به تبیین و تفسیر تحلیل گفتمان پسااستعماری موجود در این مقاله یاری خواهد رساند. هدف اصلی این پژوهش، شناخت دال های موثر بر نزاع بین دو گفتمان استعماری و برده داری است. از آن جایی که مبنای گفتمان پسااستعماری، نزاع دو گفتمان استعمار و برده داری است، تقابل‌های دوتایی و ساخت شکنی ای که لاکلاو و موفه به تقلید از دریدا آن را به کار برده اند کاربرد ویژه ای پیدا میکنند. این رمان، عناصر مختلفی از فرهنگ امریکایی استعمارگر و فرهنگ افریقایی مستعمره را شناسایی میکند.دالهای شناوری که از طریق مفصل‌بندی گفتمانی‌ای که مد نظر لاکلاو و موفه است از طریق زنجیره هم‌ارزی به دال اصلی یا گره-گاه متصل میشوند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
11 - شرایط سیاسی سینمای ایران در دهۀ هفتاد؛ تحلیل گفتمان شفاهی فیلم «موج مرده»
محمدحسن هاشم‌خانلو حسن بشیراین مقاله قصد دارد با بهره‌گیری از چارچوب تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف، به بررسی بازنمایی زمینۀ سیاسی ایران در دهۀ هفتاد با تحلیل فیلم موج مرده (1379) به نویسندگی و کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا، بپردازد. ملاک انتخاب این فیلم غنای آن در بازنمایی شرایط سیاسی، اجتماعی و ایدئ چکیده کاملاین مقاله قصد دارد با بهره‌گیری از چارچوب تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف، به بررسی بازنمایی زمینۀ سیاسی ایران در دهۀ هفتاد با تحلیل فیلم موج مرده (1379) به نویسندگی و کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا، بپردازد. ملاک انتخاب این فیلم غنای آن در بازنمایی شرایط سیاسی، اجتماعی و ایدئولوژیک ایران صورت گرفته است. این تحقیق پس از مرور جناح‌ها و گروههای سیاسی موجود در سال‌های منتهی به زمان تولید این متن، در جهت مشخص کردن موضع‌گیری فیلم در میان گفتمانهای رقیب این گروه‌ها اقدام میکند. با کنار گذاشتن چند بعد فیلم از فرآیند تحلیل (مانند تصاویر، موسیقی و لحن گفتگوها) با توجه به محدودیت‌های عملی، پس از استخراج انواع گفتمان (و تفاسیر آنها از زمینه‌های موقعیتی و بینامتنی) از گفتگوهای شخصیتهای موج مرده و کنشهای آنها در داستان و سپس تبیین این انواع گفتمان با توجه به روابط قدرت در زمان تولید متن، ادعا شده است که این فیلم با یادآوری سابقۀ دخالت حکومت آمریکا در جنگ ایران و عراق و مخصوصا ساقط کردن هواپیمای مسافربری ایرانی پرواز 655، ضمن انتقاد نسبت به اقدامات دولت وقت در سیاست خارجه و تغییر موضع نسبت به آن کشور و خرده‌فرهنگ و عملکرد جوانان ایرانی، از گفتمان انقلابی دهۀ شصت و ارزشهای سنتی این کشور دفاع میکند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
12 - مقایسه گفتمان خبری صدای آمریکا و بی‌بی‌سی فارسی درباره پنجمین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری
علی نوری ممرآبادی علی‌اکبر رزمجو هادی نظریپژوهش حاضر در پی مقایسه گفتمان خبری سایت‌های فارسی‌زبان شبکه‌های بی‌بی‌سی و صدای آمریکا در باره انتخابات پنجمین دوره مجلس خبرگان رهبری است به همین منظور از نظریه‌هایی همچون چارچوب سازی، انگاره سازی، بازنمایی و گفتمان استفاده‌شده است. روش پژوهش تحلیل گفتمان مدل ون دایک ا چکیده کاملپژوهش حاضر در پی مقایسه گفتمان خبری سایت‌های فارسی‌زبان شبکه‌های بی‌بی‌سی و صدای آمریکا در باره انتخابات پنجمین دوره مجلس خبرگان رهبری است به همین منظور از نظریه‌هایی همچون چارچوب سازی، انگاره سازی، بازنمایی و گفتمان استفاده‌شده است. روش پژوهش تحلیل گفتمان مدل ون دایک است. جامعه موردبررسی، همه خبرهای دو سایت بی‌بی‌سی فارسی و صدای آمریکا فارسی در مورد انتخابات پنجمین دوره خبرگان رهبری در بازه زمانی یک ماه قبل از انتخاباتِ هفت اسفند 1394 و دو هفته بعد از انتخابات است؛ که به روش نمونه‌گیری هدفمند، 10 خبر از وب‌سایت بی‌بی‌سی فارسی و 10 خبر از وب‌سایت صدای آمریکا مورد گفتمان کاوی قرار گرفت. یافتهها نشان میدهد متون خبری هر دو پایگاه از لحاظ سبک واژگانی، افراد و نهادهای مطرح‌شده در متن، غیر سازی، استنادها، پیش‌فرض‌ها و تداعی و تلقین‌ها بسیار به هم نزدیک بوده‌اند با این تفاوت که بی‌بی‌سی فارسی بر روی بعضی موضوعات از جمله حذف برخی از خبرگان متمرکز میشود و با برنامه‌ریزی از قبل تعیین‌شده عمل میکند درحالی‌که صدای آمریکا بعد از به‌وجود آمدن جو و جریان رسانه‌ای وارد صحنه عمل میشود. نظام گفتمانی حاکم بر متون خبری این دو پایگاه که به‌طور مشترک و هماهنگ، با پوشش لحظه‌به‌لحظه انتخابات را تعقیب میکردند در قبل و بعد از انتخابات مبتنی بر گفتمانهای حمایت از یک قطب و مخدوش کردن قطب دیگر و دوقطبی سازی انتخابات بوده که در نهایت این گفتمانها در راستای گفتمان تقابل با نظام جمهوری اسلامی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
13 - تحلیل مدارهای هویت و دیگری در گفتمان اعتدال‌گرایی (مطالعه موردی: مستندهای انتخابات ریاست‌جمهوری دوره‌های یازدهم و دوازدهم)
سمیه شوکتی مقرباین پژوهش بر آن است تا با نگاهی تطبیقی، چگونگی بازنمایی هویت در مستندهای تبلیغاتی گفتمان اعتدال‌گرایی را در دو دوره انتخابات ریاست جمهوری یازدهم و دوازدهم در خرداد 1392 و اردیبهشت 1396 واکاوی نماید. نوشتار پیش رو به‌گرد این پرسش می‌گردد که: در جریان مبارزات انتخابات ریا چکیده کاملاین پژوهش بر آن است تا با نگاهی تطبیقی، چگونگی بازنمایی هویت در مستندهای تبلیغاتی گفتمان اعتدال‌گرایی را در دو دوره انتخابات ریاست جمهوری یازدهم و دوازدهم در خرداد 1392 و اردیبهشت 1396 واکاوی نماید. نوشتار پیش رو به‌گرد این پرسش می‌گردد که: در جریان مبارزات انتخابات ریاست‌جمهوری یازدهم و دوازدهم، هویت چگونه در مستندهای انتخاباتی نامزد هژمون‌شده، مفصل‌بندی‌شده و با کاربست چه نشانگان، مولفه‌ها و فرایندهایی تولید و بازتولید شده است؟ در مقام پاسخ، این مدعا می‌آید که در جریان این دو دوره انتخابات ریاست‌جمهوری، گفتمان پیروز تبلیغات خود را بر مبنای نمایش صورتبندی ایدئولوژیکی خاص خود مفصل‌بندی کرده است که در بافتار آن، خود و دیگری به‌گونه‌ای ویژه، در سایه دال کانونی مطرح و مرزهای گفتمان به‌گونه‌ای ایجابی و سلبی نمایان میشود. مبنای نظری پژوهش برپایه تعریف سه سطح طراحی شد. سطح خرد مبتنی بر سازوکارهای زبانی مانند دلالت صریح و ضمنی و پیوندهای بینامتنی است. در سطح میانی مفاهیم از راه کندوکاو زبانی حاصل و به‌منظور دستیابی به مفاهیم کلان از رهیافت گفتمانی لاکلا و موف و نورمن فرکلاف استفاده میشود. برمبنای یافتهها گفتمان اعتدال‌گرایی در هر دو دوره انتخابات ریاست جمهوری با ابتنای بر رویکردی سلبی و دگرسازانه، به ترسیم مرزهای هویت خود پرداخته و با استفاده از ابزار حاشیه‌رانی، خود را به‌صورتی مثبت بازنمایی میکند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
14 - کاوشی برگفتمان‌های خبرگزاری صدا و سیما و شبکه ایران اینترنشنال در انتخابات مجلس یازدهم ایران
مصطفی غلامی ابراهیم فتحی جهاندار امیریانتخابات پدیده‌ای است که از طریق آن مردم در تعیین سرنوشت خود و مقبولیت کشورشان در زیست جهان امروز، ایفای نقش میکنند. در ایام انتخابات، رسانه های مختلف با تکیه بر سرمایه اجتماعی اندوخته خود و اعتماد و اطمینانی که مخاطبان به آنها دارند، به ارائه گفتمان های مورد نظر خود چکیده کاملانتخابات پدیده‌ای است که از طریق آن مردم در تعیین سرنوشت خود و مقبولیت کشورشان در زیست جهان امروز، ایفای نقش میکنند. در ایام انتخابات، رسانه های مختلف با تکیه بر سرمایه اجتماعی اندوخته خود و اعتماد و اطمینانی که مخاطبان به آنها دارند، به ارائه گفتمان های مورد نظر خود برای جذب و هدایت مردم به سوی خواسته‌ها و اهداف مدنظرشان میپردازند. نتایج صف‌بندی و نبرد گفتمانی رسانه ها نیز بلافاصله بعد از شمارش آرا مشخص می شود. ثبت آمار مشارکت 57/42 درصدی در انتخابات مجلس یازدهم که پایین‌ترین میزان مشارکت در تمام ادوار گذشته تاریخ انتخابات جمهوری اسلامی است، کاوش و تحلیل گفتمانهای بازیگران فعال این عرصه را طلب میکند که در این پژوهش وب‌سایت‌های خبرگزاری صدا و سیما و شبکه ایران اینترنشنال انتخاب شد. هدف این پژوهش تعیین گفتمان رسانه‌های مذکور از طریق تحلیل مضمون اخبار انتخاباتی آنها در بازه 1 بهمن تا 10 اسفند 1398 با بهره‌گیری از نرم‌افزار مکس‌کیودا است. یافتههای تحقیق نشان میدهد که گفتمان وب‌سایت خبرگزاری صدا و سیما با دال مرکزی مشارکت حداکثری در انتخابات از دالهای پیرامونی انتخابات، نظام جمهوری اسلامی، دشمن و مردم تشکیل شده و گفتمان مستقر بر اخبار وب‌سایت شبکه ایران اینترنشنال با دال مرکزی تحریم انتخابات نیز شامل دالهای جمهوری اسلامی، انتخابات، مردم و کرونا است. چارچوب‌سازی‌ها و انگاره‌پردازی‌های هر دو رسانه کاملاً در خدمت دال مرکزی گفتمان مطلوب آنها بوده است. مشارکت پایین مردم در این انتخابات، حکایت از هژمونیک شدن گفتمان تحریم انتخابات و موفقیت آن در تثبیت نظام معنایی خود و ایجاد اجماع بیشتر در جامعه مخاطبش دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
15 - تحلیل فرایند اقتباس در فیلم سینمایی و کتاب شب‌های روشن بر مبنای گفتمان روایی ژنت
محسن مراثی محمد جواد بورقانی فراهانیاقتباس از متون ادبی یکی از شیوه‌های قدیمی روایت در عرصه سینما به شمار می‌آید. در اقتباس متنی با یک شکل از زبان به متنی در شکلی دیگر از زبان تبدیل میشود. یکی از راههای شناخت این شکل از روایت، گفتمان روایی ژرار ژنت است. ژنت در این نظریه متون را از حیث روایت به پنج بخش، چکیده کاملاقتباس از متون ادبی یکی از شیوه‌های قدیمی روایت در عرصه سینما به شمار می‌آید. در اقتباس متنی با یک شکل از زبان به متنی در شکلی دیگر از زبان تبدیل میشود. یکی از راههای شناخت این شکل از روایت، گفتمان روایی ژرار ژنت است. ژنت در این نظریه متون را از حیث روایت به پنج بخش، نظم و ترتیب، تداوم زمانی، بسامد، وجه و صدا تبدیل میکند. بر این اساس، مقاله حاضر با هدف پژوهش در ساختار اقتباس، قصد دارد با تکیه بر الگوی تحلیل روایت ژنت، فیلم سینمایی شب‌های روشن (۱۳۸۱) ساخته فرزاد مؤتمن که از رمان شب‌های روشن نوشته فئودور داستایوفسکی اقتباس شده است مورد تحلیل قرار دهد. روش تحقیق این پژوهش، توصیفی - تحلیل محتوا، از منظر هدف بنیادین، بر اساس گردآوری اطلاعات کتابخانهای و بر اساس رویکرد، تطبیقی است. شیوه ارائه پژوهش بدین شکل است که ابتدا مؤلفه‌های رویکرد گفتمان روایی در ادبیات که در آرای ژرار ژنت اهمیت دارد ذکر میشوند و سپس سازوکار و نقش و اهمیت این مؤلفه‌ها تبیین میشود. نتایج پژوهش بیانگر این نکته است که بارزترین مشخصه شباهت میان رمان و فیلم شب‌های روشن داستایوفسکی، در مؤلفه بسامد رخ می‌نماید و بارزترین دلیل اصلی تفاوت را میتوان در مقوله زمان‌پریشی جست‌وجو کرد. در واقع میتوان گفت که فیلمنامه شب‌های روشن اگر چه اقتباس وفادارانه‌ای از رمان به شمار می‌آید، اما به واسطه برخی از خصیصه‌های ذاتی مدیوم سینما، شاهد تمایزهایی در زیرمؤلفه‌هایی چون کانونی‌پردازی و روایت هستیم که درصد شباهت رمان و فیلم را به عدد ۴۷ درصد کاهش میدهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
16 - پارادایم‌های دوگانه در گفتمانهای رسانه‌ای برجام
پویا نعمت الهی محمد رضا رسولی سید محمود نجاتی حسینی،این پژوهش بر اساس نظریه گفتمان لاکلائو و موفه، نظامهای معنایی دو گفتمان رسمی/دولتی و محافظه‌کاری و پیکارهای گفتمانی آنها پیرامون برجام و فرآیندهای حاشیه‌رانی و برجسته‌سازی گفتمان رسانه‌ای آنها را از طریق دو قطبی‌سازی آشکار ساخته است. محتواهای شش رسانه برای هر گفتمان چکیده کاملاین پژوهش بر اساس نظریه گفتمان لاکلائو و موفه، نظامهای معنایی دو گفتمان رسمی/دولتی و محافظه‌کاری و پیکارهای گفتمانی آنها پیرامون برجام و فرآیندهای حاشیه‌رانی و برجسته‌سازی گفتمان رسانه‌ای آنها را از طریق دو قطبی‌سازی آشکار ساخته است. محتواهای شش رسانه برای هر گفتمان در دوره‌ی 1394 لغایت 14 آبان 1397 در دو سطح خرد و کلان بررسی شد. در سطوح کلان، بر مبنای نظریه‌ی گفتمان و در سطوح خرد تحلیل متن بر اساس دو قطبی‌ها به مثابه‌ی سامانه‌ی نشانگانی مجزا صورت گرفت. تعداد 7 دوگانه (دو قطبی) در دو گفتمان رسانه‌ای این پژوهش شناسایی شد. مفصل‌بندی گفتمانها در متون رسانه‌ای معطوف به بازنمایی دو قطبی از برجسته‌سازی خود و حاشیه‌رانی دیگری همراه است. گفتمان رسمی/دولتی وقته‌ی رفع تحریم‌ها و دوگانههای توافق خوب/توافق بد و شفافیت/رانت را به میدان میآورد. گفتمان محافظه‌کاری نیز وقته‌های ایدئولوژیک تعریف کرده و دالهای مرکزی خود را معطوف غیریتسازی میکند تا سیطره‌ی هژمونیک دوگانههای گفتمان رقیب در قالب تعامل سازنده و دوگانه‌ی تعامل/تقابل را بشکند. گفتمان رسمی/دولتی از طریق دالهای تهی قصد دارد نظام معنایی گفتمان خود را مفصل‌بندی کند. هر دو گفتمان دالهای موجود حوزه‌ی گفتمانگونگی رقیب را با هدف ایجاد دو قطبی استخدام کردهاند. بعد از تهدید برجام، هر دو گفتمان دالهای شناور را به خدمت گرفته‌اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
17 - تحلیل گفتمان رئیس جمهور ایران در خصوص همه‌گیری کرونا؛ مطالعه موردی سخنرانی‌ها در هیأت دولت و ستاد ملی کرونا
حسین کرمانیهدف این مقاله تحلیل گفتمان سخنرانی‌های رئیس جمهور وقت ایران (حسن روحانی) در دوران شیوع ویروس کرونا در کشور است. انتشار سریع ویروس کرونا، هرچند از منظرهای مختلف مورد تحقیق قرار گرفته است، فرصتی مناسب برای تجزیه‌وتحلیل سخنرانی‌های سیاستمداران در این همه‌گیری خاص نیز فراه چکیده کاملهدف این مقاله تحلیل گفتمان سخنرانی‌های رئیس جمهور وقت ایران (حسن روحانی) در دوران شیوع ویروس کرونا در کشور است. انتشار سریع ویروس کرونا، هرچند از منظرهای مختلف مورد تحقیق قرار گرفته است، فرصتی مناسب برای تجزیه‌وتحلیل سخنرانی‌های سیاستمداران در این همه‌گیری خاص نیز فراهم کرده است. در این مقاله سخنرانی‌های روحانی، از تاریخ 4 اسفند 1398 تا 8 اردیبهشت 1399 در هیأت دولت و ستاد ملی مبارزه با کرونا، براساس نظریه تحلیل گفتمان لاکلا و موف مطالعه شده است. با تلفیق کدگذاری کمی و کیفی، تلاش کردیم گره‌گاه‌های مرکزی و دالهای اصلی را شناسایی و تحلیل کرده تا ساختار گفتمان کرونا در سخنرانی‌های روحانی گمانه زنی شود. همچنین، شیوه‌های بلاغی مورد استفاده توسط روحانی برای مفصل‌بندی این گفتمان را تحلیل کردیم. یافتهها نشان میدهد سه دال مرکزی در گفتمان رئیس جمهور حول محور کرونا مفصل‌بندی شده است: کشور، دشمن و وضعیت استثنایی. بنابراین، مفصل‌بندی ساختاری گفتمان کرونا شبیه گفتمان هژمون در ایران است. ما همچنین تشریح کردیم که روحانی چگونه از کرونا به عنوان دال تهی برای تقویت گفتمان هژمون در ایران استفاده کرده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
18 - تحلیل نشانه‌شناسی گفتمانی جریان سینمای روشن فکری (مطالعه موردی فیلم سینمایی خانه‌ای روی آب)
رفیع الدین اسماعیلیدر سده اخیر کما بیش بین ایران و غرب چالشی فرهنگی وجود داشته است و پس از انقلاب اسلامی این مسأله در قالب نوعی غیریتسازی، به وضوح، زمینهساز نوعی تنش گفتمانی بوده است؛ به نحوی که در امتداد این چالش، در درون ایران نیز گفتمان سکولار در برابر گفتمان اسلامی، قرارگرفته ا چکیده کاملدر سده اخیر کما بیش بین ایران و غرب چالشی فرهنگی وجود داشته است و پس از انقلاب اسلامی این مسأله در قالب نوعی غیریتسازی، به وضوح، زمینهساز نوعی تنش گفتمانی بوده است؛ به نحوی که در امتداد این چالش، در درون ایران نیز گفتمان سکولار در برابر گفتمان اسلامی، قرارگرفته است. متأثر از این تقابل، عرصه هنر و به ویژه سینما نیز شاهد صف‌آرایی دو گفتمان فوق بوده است. تفکر تک‌خطی رویکرد سکولار به جهان، زمینهساز شکلگیری گفتمان روشن فکری در امتداد جریان فیلم فارسی میشود. این گفتمان با توجه به مبانی جهان سکولار، تلاش دارد تعریف و عناصر جدیدی را ارائه کند. در این مقاله تلاش میشود عناصر مرکزی و پیرامونی سینمای روشن فکری، تبیین شود. سپس با روش جدید نشانه‌شناسی گفتمانی که تلفیقی از روش تحلیل گفتمان فرکلاف و روش نشانه‌شناسی است، به تحلیل فیلم سینمایی خانه‌ای روی آب که نماینده‌ای مناسب برای گفتمان سینمای روشن فکری است پرداخته شود. طبق یافتههای این تحقیق، عنصر مرکزی این گفتمان، اصالت دادن به غرب است و عناصر پیرامونی آن، شامل اصالت فرم، سیاه‌نمایی و ناامیدی، سوبژکتویسم، عدم توجه به احساسات فطری مخاطب، نگاه کارکردی به دین، عدم توجه به مذهب و نسبی‌گرایی میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
19 - مقایسه گفتمان فرهنگی حاکم بر سینمای دهه قبل و پس از انقلاب اسلامی ایران
سید علی رحمان زاده فرشته مجیدی حسن خجسته باقرزاده سید محمود نجاتی حسینی،هدف این پژوهش مقایسه گفتمان فرهنگی حاکم بر سینمای دهه قبل و پس از انقلاب اسلامی ایران است. رویکرد پژوهش کیفی و روش اصلی تحلیل گفتمان میباشد. جامعه آماری و نمونه محتوای فیلم‌های سینمایی یش و پس از انقلاب بود که دیالوگ‌های 12 فیلم از طریق ارزشهای قدرت، موفقیت، لذت‌طلبی، چکیده کاملهدف این پژوهش مقایسه گفتمان فرهنگی حاکم بر سینمای دهه قبل و پس از انقلاب اسلامی ایران است. رویکرد پژوهش کیفی و روش اصلی تحلیل گفتمان میباشد. جامعه آماری و نمونه محتوای فیلم‌های سینمایی یش و پس از انقلاب بود که دیالوگ‌های 12 فیلم از طریق ارزشهای قدرت، موفقیت، لذت‌طلبی، برانگیختگی، استقلال، جهان‌گرایی، خیرخواهی، سنت‌گرایی، هم‌نوایی، امنیت‌گرایی، مشروعیت بخشیدن به ثروت، ارزشهای مذهبی، ارزشهای ملی با نرم‌افزار maxqda مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. براساس نتایج حاصله از این پژوهش مشابهت‌های بینامتنیت ارزشهای گفتمان فرهنگی بازنمایی شده در فیلم‌های یک دهه قبل از انقلاب، خیرخواهی، قدرت، سنت‌گرایی، لذت‌طلبی و ارزشهای مذهبی است. مشابهت‌های بینامتنیت ارزشهای گفتمان فرهنگی بازنمایی شده در فیلم‌های یک دهه پس از انقلاب، خیرخواهی، قدرت، سنت‌گرایی است. ارزشهای گفتمانی بیناگفتمانیت، خیرخواهی، سنت‌گرایی و ارزشهای مذهبی برجستگی بیشتری در فیلم‌های یک دهه قبل از انقلاب دارند. ارزشهای گفتمانی بیناگفتمانیت، خیرخواهی، سنت‌گرایی و هم‌نوایی برجستگی بیشتری در فیلم‌های یک دهه پس از انقلاب دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
20 - تحلیل گفتمان علمای شیعه در مواجهه با بحران کرونا
حسن بشیر جواد صبوری کزجفراگیری بیماری کرونا به عنوان یکی از مهم ترین پدیده های قرن بیست و یکم است که جهان را دچار تغییرات و چالش های بزرگی کرده است . در کشور ایران نیز فراگیری بیماری کرونا مسائل مختلفی را ایجاد کرده است ؛ به عنوان مثال چالش نسبت بین دین و علم. پژوهش با هدف کشف گفتمان علمای شی چکیده کاملفراگیری بیماری کرونا به عنوان یکی از مهم ترین پدیده های قرن بیست و یکم است که جهان را دچار تغییرات و چالش های بزرگی کرده است . در کشور ایران نیز فراگیری بیماری کرونا مسائل مختلفی را ایجاد کرده است ؛ به عنوان مثال چالش نسبت بین دین و علم. پژوهش با هدف کشف گفتمان علمای شیعه کشور ایران پیرامون مسئله کرونا صورت پذیرفته است . این پژوهش مبتنی بر نظریه گفتمان و روش کیفی و به صورت تحلیل گفتمان پدام (روش عملیاتی تحلیل گفتمان) انجام گرفته است . مطالعه موردی علمای شیعه کشور ایران به ترتیب عبارت اند از : آیت الله محمد تقی مصباح یزدی ، آیت الله سید احمد خاتمی ، آیت الله سید محمد مهدی میرباقری ، آیت الله کاظم صدیقی ، آیت الله سید احمد علم الهدی و آیت الله سید هاشم حسینی بوشهری . برخی از نتایج این تحقیق عبارت اند از : بیماری و بلا یک آزمون الهی است ، خداوند بر مبنای حکمت کارها را انجام می دهد ، دین ضامن رعایت اصول بهداشتی است ، کرونا علاوه بر بعد بهداشتی دارای بعد تمدنی است . گفتمان علمای مذکور به صورت مستقل و تفصیلی مورد مطالعه و کشف قرار گرفته شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
21 - گفتمان پسا استعماری در ادبیات جهان (تحلیل گفتمان رمان ریشه‌ها)
افسانه مظفری مونا اسدیان فرزانه شریفیتحلیل گفتمان از طریق تکنیک‌های متفاوت گفتمانی به واکاوی مفاهیم قدرت و ایدئولوژی نهفته در متون مختلف می‌پردازد. از جمله مهمترین رویکردهای گفتمانی رویکرد لاکلاو و موفه است که با به‌کارگیری مفاهیمی نظیر تفکیک دالهای ثابت و شناور، مفصل‌بندی، وقته‌ها و عناصر، ضدیت و غیریت چکیده کاملتحلیل گفتمان از طریق تکنیک‌های متفاوت گفتمانی به واکاوی مفاهیم قدرت و ایدئولوژی نهفته در متون مختلف می‌پردازد. از جمله مهمترین رویکردهای گفتمانی رویکرد لاکلاو و موفه است که با به‌کارگیری مفاهیمی نظیر تفکیک دالهای ثابت و شناور، مفصل‌بندی، وقته‌ها و عناصر، ضدیت و غیریت به واکاوی اهداف پنهان در متون می‌پردازد. در این پژوهش نیز با استفاده از رویکرد لاکلاو و موفه سعی بر تحلیل گفتمان رمان ریشه‌ها با هدف بازشناسی رویکردهای موجود در ادبیات پسااستعماری است. دیدگاههای افرادی نظیر ادوارد سعید، فرانتس فانون و هومی بابا به تبیین و تفسیر تحلیل گفتمان پسااستعماری موجود در این مقاله یاری خواهد رساند. هدف اصلی این پژوهش، شناخت دالهای مؤثر بر نزاع بین دو گفتمان استعماری و برده‌داری است که ایدئولوژی مرکزی رمان ریشه‌ها را تشکیل میدهد. نژادپرستی و برده‌داری از جمله مفاهیم مهم در گفتمان استعمار شناخته شدند که به روند هژمونیک شدن گفتمان کمک کردهاند. از طرفی دیگر، مفاهیمی نظیر تسلیم، عقب‌ماندگی، خشونت و عدم مسئولیت‌پذیری نیز در دایره گفتمانی برده‌داری آفریقایی جای میگیرند. تسلط گفتمان استعماری در رمان ریشه‌ها به‌واسطه طرد مفاهیم و فرهنگ بومی آفریقایی شکل‌گرفته و با تثبیت معانی غربی و آمریکایی خود را در گفتمان مسلط آمریکایی تثبیت میکنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
22 - خبر به مثابه گفتمان؛ وانمایی واژگونه یا انعکاس بی‌طرفانه واقعیت؟
تژا میرفخراییاگر چهارچوب نظری مقاله "خبر به مثابه گفتمان " فرض شود، دیگر نمی‌توان به تحلیل گفتمان به عنوان ابزاری برای تحلیل متن نگاه کرد بلکه به خبر به عنوان گونه خاصی از ارتباطات و گفتمان در رابطه با مفاهیم فرامتنی در بر گیرنده آن که ماهیتی اجتماعی و ایدئولوژیک دارند، برخورد می‌شو چکیده کاملاگر چهارچوب نظری مقاله "خبر به مثابه گفتمان " فرض شود، دیگر نمی‌توان به تحلیل گفتمان به عنوان ابزاری برای تحلیل متن نگاه کرد بلکه به خبر به عنوان گونه خاصی از ارتباطات و گفتمان در رابطه با مفاهیم فرامتنی در بر گیرنده آن که ماهیتی اجتماعی و ایدئولوژیک دارند، برخورد میشود. ون دایک اعتقاد دارد که "خبر در عین پایبندی به سبک‌های رایج خبری، اهداف اقناعی خاصی را نیز می‌تواند پیگیری نماید". چرا که در یک رویداد ارتباطی روزمره با آن که همه مباحث سبکی رعایت می‌گردد و دو سوی ارتباط سعی میکنند مناسب با شرایط سخن گویند یعنی سبک سخن گفتن مرسوم در آن شرایط را بکار گیرند، آنها اهداف مشخصی را نیز دنبال میکنند و بدنبال دستیابی به نتایج معینی می‌باشند. روزنامه نگاران هم از این قاعده مستثنی نیستند و از یک سو مجبور از بکارگیری سبک مرسوم و زبان خبری بی‌طرفانه هستند تا مخاطب را به واقعی بودن خبر قانع سازند و برای خبر مشروعیت ایجاد کنند اما از طرف دیگر آنها مجبور به پیگیری اهداف اقناعی خاصی نیز هستند که این اهداف منطبق است با نگرشی که مبتنی است بر نقشه‌ها و مدل‌های غالب بازنمایی اجتماعی و ایدئولوژی غالب. مقاله حاضر چنین استدلال میکند که در شرایطی که بازیگران خبری یاکنش‌گران خبری در تعامل کامل با یکدیگر باشند، نگرش خبرنگار که در انطباق است با "نقشه‌های بازنمایی غالب اجتماعی" با نگرش کنشگران خبری کاملاً منطبق می‌گردد به نوعی که کنشگران قطعه خبری را کاملاً بی‌طرفانه محسوب می‌دارند و قطعه لزومی در بکارگیری راهکارهای اقناعی ندارد مگر انعکاس خبر با همان نگرش غالب که مماس است با نگرش همه کنشگران خبری که در تعامل اجتماعی با یکدیگر قرار دارند. اما در شرایطی که تنش‌های اجتماعی تشدید می‌گردند به نوعی که نقشه‌های بازنمایی دو سوی کنش خبری بر یکدیگر منطبق نباشند، خبر و موسسسات رسانه‌ای غالب در عین پایبندی به سبک متعادل مجبور میشوند تا بعضی اهداف اقناعی را بطور ضمنی از طریق راهکارهای نحوی در سطح متن طرح کنند تا در عمق معانی اقناعی خاصی رمزگذاری شود. در پایگاهی اطلاعاتی مقاله موارد مشخصی در انطباق با "شرایط اجتماعی پرتنش" قابل ملاحظه است. تحلیل مقاله نشان خواهد داد که در شرایط اجتماعی و بین‌المللی پرتنش، در عین استفاده از سبک مرسوم خبری متعادل، از راهکارهای اقناعی برای بیان بعضی اهداف خاص بهره برداری شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
23 - بررسی رابطه هویت اسلامی، فضای مجازی وجهانی شدن
هومن الوندی محسن نایبیهویت اسلامی نوعی هویت جمعی است که بین فردوجامعه ارتباط برقرار می کند وبیان می کند که بین اینکه چگونه خودم راببینمبااینکه دیگران چگونه من را می بینند ارتباط برقرارسازد. جهانی شدن ناظربه وضعیت طبیعی وغیرارادی می باشد که بربستر شرایطجهانی جدیدوتکنولوژی ارتباطات شکل می گیرد چکیده کاملهویت اسلامی نوعی هویت جمعی است که بین فردوجامعه ارتباط برقرار می کند وبیان می کند که بین اینکه چگونه خودم راببینمبااینکه دیگران چگونه من را می بینند ارتباط برقرارسازد. جهانی شدن ناظربه وضعیت طبیعی وغیرارادی می باشد که بربستر شرایطجهانی جدیدوتکنولوژی ارتباطات شکل می گیرددرواقع جهانی شدن موجب تقویت اعتقادات وهویت اسلامی شده است زیرا جهانیشدن هویت های قومی،سرزمینی،ملی و... را تضعیف می کنداما نیازبه بازیابی هویت، انسانها رابه سوی هویت دینی جذب می کند.نتیجهاینکه هرچه جهانی شدن بیشتر وگسترده تر شده است هویت اسلامی بالاخص درمیان کشورهای اسلامی بیشترنمود پیدا کرده است.اینموضوع حداقل ازتحلیل میزان اعتقادات مذهبی افراددردهه 80 که مربوط به نگرش ایرانیان به مذهب می باشد بدست می آید . هویتاسلامی به دیگران بایک نگاه می نگرد و ابزاراصلی خودرا دین واعتقادات دینی می بیند؛ اما جهانی شدن همه را بانگاه غربی می نگردوابزار مورداستفاده اش را فضای مجازی قرارداده است که بالطبع میزان دسترسی به این فضا در عصرارتباطات حاکی از نابرابری است .به دنبال این نابرابری عدم دسترسی یکسان به اطلاعات نیز بروزوظهورمی یابد.بدین منظور طرح موضوع جهانی شدن (عام ) به نوعیتداعی کننده جهانی سازی یا همان غربی سازی است (خاص کل) که درپی محو تمام حائل های پیش روی خوداست ازجمله هویتهاوبالاخص هویت اسلامی. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
24 - تحلیل محتوای گفتمان رایج موسیقی سنتی و موسیقی رپ
زهرا اکبری بیتا شاه منصوری بی بی سادات میراسماعیلیاین تحقیق، با هدف بررسی تحلیل محتوای گفتمان رایج موسیقی سنتی و موسیقی رپ در ده سال گذشته در ایران صورت گرفته است. تا ضمن شناخت موسیقی سنتی و موسیقی رپ، به تحلیل محتوای این دو نوع موسیقی بپردازد. این تحقیق با استفاده از روش تحلیل محتوا به مطالعه کمی و کیفی مضمون‌های به ک چکیده کاملاین تحقیق، با هدف بررسی تحلیل محتوای گفتمان رایج موسیقی سنتی و موسیقی رپ در ده سال گذشته در ایران صورت گرفته است. تا ضمن شناخت موسیقی سنتی و موسیقی رپ، به تحلیل محتوای این دو نوع موسیقی بپردازد. این تحقیق با استفاده از روش تحلیل محتوا به مطالعه کمی و کیفی مضمون‌های به کار رفته در هر دو نوع موسیقی پرداخته است. با توجه به رویکرد زبان شناسانه سوسوری مبنی بر دال‌ها و مدلول‌ها و با استفاده از نمونه‌گیری تصادفی از آثار محمدرضا شجریان برای موسیقی سنتی و یاسر بختیاری (یاس) برای موسیقی رپ، در ده سال اخیر بوده است. یافتههای این پژوهش حاکی از آن است که تفاوت فاحش پرداختن به مقوله اجتماعی، در دو نوع موسیقی سنتی و رپ، قابل توجه است. در موسیقی سنتی کمتراز یک چهارم محتوا، به مقوله‌های اجتماعی می‌پردازد. حال آن که در موسیقی رپ، حدود یک سوم محتوا، به مقوله اجتماعی پرداخته میشود. به نظر می‌رسد وجه اشتراک دو نوع موسیقی سنتی و رپ در کمترین میزان پرداختن به ارزشهای اخلاقی است. مقوله فرهنگ ملی در هر دو نوع موسیقی، به صورت نسبتا برابر مورد توجه قرار گرفته‌اند. در موسیقی سنتی، بیش از دیگر مقوله‌ها در حد بیش از (40 درصد)، به مقوله گفتمان قدرت پرداخته میشود و کمترین میزان توجه به مقوله ارزشهای اخلاقی پرداخته شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
25 - تحلیل گفتمان انتقادی سیاست‌های رسانه‌ای بی‌بی‌سی فارسی (مطالعه موردی: برنامه «صفحه 2 آخر هفته»)
سینا تفنگ‌چی هاجر کاظمیهدف این پژوهش شناسایی و تحلیل شگردهای گفتمانی مورد استفاده در برنامه صفحه 2 آخر هفته پخش شده از شبکه بی‌بی‌سی فارسی در سال‌های 94 و 95 هست. تلاش بر آن بوده تا ابتدا با استفاده از تکنیک‌ها و مقوله‌های گفتمانی، شگردهای گفتمانی برنامه را شناسایی و سپس با بهره از روش تحلیل چکیده کاملهدف این پژوهش شناسایی و تحلیل شگردهای گفتمانی مورد استفاده در برنامه صفحه 2 آخر هفته پخش شده از شبکه بی‌بی‌سی فارسی در سال‌های 94 و 95 هست. تلاش بر آن بوده تا ابتدا با استفاده از تکنیک‌ها و مقوله‌های گفتمانی، شگردهای گفتمانی برنامه را شناسایی و سپس با بهره از روش تحلیل گفتمان انتقادی این برنامه مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که برنامه مذکور از شگردهای تخاصم گفتمانی بین مهمانان برنامه، طرد گفتمانهای مختلف، مانند اسلام سیاسی و ایجاد معانی تثبیت شده توسط گفتمان القایی و تبلیغاتی، سود جسته است. همچنین بی‌بی‌سی فارسی در قالب این برنامه‌ی‌گفتگو محور با استفاده از ساختارهای تعارض، گره‌افکنی و طرح ناسازه‌های گفتمانی، درصدد برساختن چهارچوب‌های معنایی برای مخاطبان خود است. مانند غیردموکراتیک بودن و جدایی اسلامیت از جمهوریت و همچنین در تلاش است بسیاری از معانی تثبیت‌شده در ذهن مخاطبان خود را به پرسش بکشد که در نهایت امر به موفقیت سیاست‌های کلان برنامه، شبکه و پرکردن بخشی از پازل دیپلماسی رسانه‌ای بریتانیا برای ایران می‌انجامد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
26 - گفتمان معماری سرآمد: الگویی برای نقد آثار معماری معاصر
محمدجواد مهدوی نژادنقد و انتقاد علمی را می توان زیربنای رشد صحیح و شکوفایی معماری معاصر ایران تلقی کرد. پیش فرض های پژوهش نشان می دهد که معماری فاخر حاصل موفقیت معماری معاصر در ارتباط مناسب با بستر طرح است. از سوی دیگر اگر معماری فاخر بتواند به میراثی برای آینده تبدیل شود، آنگاه می توان آ چکیده کاملنقد و انتقاد علمی را می توان زیربنای رشد صحیح و شکوفایی معماری معاصر ایران تلقی کرد. پیش فرض های پژوهش نشان می دهد که معماری فاخر حاصل موفقیت معماری معاصر در ارتباط مناسب با بستر طرح است. از سوی دیگر اگر معماری فاخر بتواند به میراثی برای آینده تبدیل شود، آنگاه می توان آن را یک معماری سرآمد نامید. بر اساس چارچوب نظری پژوهش، نقد آثار معماری معاصر بر اساس مدل های نظری متفاوتی صورت می پذیرد که یکی از آن ها روش تحلیل انتقادی گفتمان است. اساس این روش بر پایه نقد و داوری رابطه معماری و بستر، به مثابه رابطه «متن» با «زمینه» است. دستاوردهای پژوهش نشان دهنده آن است که بازترسیم نقد معماری به مثابه یک گفتمان انتقادی، پنج راهبرد را برای نقد علمی در اختیار قرار می دهد: 1- تعامل با زمینه، 2- فرآیندمبنا، 3- اقبال عمومی، 4- نقدِ نقد و 5- بازآفرینی گفتمان نوین. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
27 - پرسمان تبعی در گفتمان کالبد شهر و هویت (کالبد شهر تابع هویت یا هویت تابع کالبد شهر؟)
فرح حبیب سید مجید نادری حمیده فروزانگهردر اتصاف مفهوم هویت به شهر، آنچه بحثی مستقل و مستوفایی را طلب می کند، پرسمانی تبعی از کالبد شهر و هویت است، چنانچه طرح مساله ای را بوجود می آورد که هویت شهر تابع کالبد است یا کالبد تابع هویت شهر ؟ مقاله با اشاره مختصری به تعاریف در ارتباط با هویت، به واکاوی این پرسش بنی چکیده کاملدر اتصاف مفهوم هویت به شهر، آنچه بحثی مستقل و مستوفایی را طلب می کند، پرسمانی تبعی از کالبد شهر و هویت است، چنانچه طرح مساله ای را بوجود می آورد که هویت شهر تابع کالبد است یا کالبد تابع هویت شهر ؟ مقاله با اشاره مختصری به تعاریف در ارتباط با هویت، به واکاوی این پرسش بنیادین با استفاده از روش تحلیلی- توصیفی پرداخته و با رویکردی استدلالی، استنتاجی مقوله بیان شده را واکاوی می کند. نتایج مقاله نشان از آن دارد که هویت شهر، حالتی ذاتی و دروندادی داشته که بر کالبد شهر تاثیر می گذارد، لذا سیمای کالبدی شهرهای وابسته به یک فرهنگ و جهان بینی خاص را از فرهنگ و ساختار اجتماعی دیگر متمایز می کند. در واقع در بستر جریانی دوسویه هویت کالبد شهر شکل می گیرد و پس از شکل گیری، کالبد شهر موجود، باعث استمرار تحولات و بالتبع تغییراتی پویا در مفاهیم و مولفه های هویتی یک سرزمین در بستر تعاملاتی دوسویه می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
28 - نگرشی جامعه شناسانه بر معماری خانه‌های تاریخی کاشان
مهرداد نوابخش محمد شیرازی قربانعلی آقااحمدیهدف از مطالعه حاضر، بررسی ویژگیهای فرهنگی، هنری، اقلیمی، زیبایی شناختی و معماری خانه‌های تاریخی در منطقه کاشان میباشد. درضمن وضعیت خاص تاریخی و توصیف مختصر از سبک معماری این خانه‌ها، قواعد حاکم بر ساخت و ساز این بناهای مسکونی از زاویه‌ای بررسی شود که تازگی دارد. در ای چکیده کاملهدف از مطالعه حاضر، بررسی ویژگیهای فرهنگی، هنری، اقلیمی، زیبایی شناختی و معماری خانه‌های تاریخی در منطقه کاشان میباشد. درضمن وضعیت خاص تاریخی و توصیف مختصر از سبک معماری این خانه‌ها، قواعد حاکم بر ساخت و ساز این بناهای مسکونی از زاویه‌ای بررسی شود که تازگی دارد. در این پژوهش، از مطالعه میدانی مبتنی بر مشاهده مستقیم و تحلیل تاریخی خانه‌ها با استفاده از نظریه حاکمیت گفتمان با توجه به نظریات میشل فوکو و نظریه کارکردگرایانه یا تأکید بر (AGIL) پارسونزی، استفاده شده است. نتایج حاصل از مطالعه حاضر، پاسخ طبیعی انسان را به جغرافیای کاشان با زیست اقلیم خشک و حاکمیت گفتمان در هر دوره به موازات هم، را نشان میدهد. در واقع تلفیقی از ارزشهای گفتمان حاکم با شرایط طبیعی و خلاقیت در ترکیب هنرمندانه، به منظور ایجاد کارکرد مناسب، بستری مناسب برای به وجود آمدن خانه‌هایی را باعث گردیده اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
29 - گفتمان معماری سرآمد: الگویی برای نقد آثار معماری معاصر
محمدجواد مهدوینژادنقد و انتقاد علمی را میتوان زیربنای رشد صحیح و شکوفایی معماری معاصر ایران تلقی کرد. پیش فرض‌های پژوهش نشان میدهد که معماری فاخر حاصل موفقیت معماری معاصر در ارتباط مناسب با بستر طرح است. از سوی دیگر اگر معماری فاخر بتواند به میراثی برای آینده تبدیل شود، آنگاه میتوان آ چکیده کاملنقد و انتقاد علمی را میتوان زیربنای رشد صحیح و شکوفایی معماری معاصر ایران تلقی کرد. پیش فرض‌های پژوهش نشان میدهد که معماری فاخر حاصل موفقیت معماری معاصر در ارتباط مناسب با بستر طرح است. از سوی دیگر اگر معماری فاخر بتواند به میراثی برای آینده تبدیل شود، آنگاه میتوان آن را یک معماری سرآمد نامید. بر اساس چارچوب نظری پژوهش، نقد آثار معماری معاصر بر اساس مدل های نظری متفاوتی صورت می‌پذیرد که یکی از آنها روش تحلیل انتقادی گفتمان است. اساس این روش بر پایه نقد و داوری رابطه معماری و بستر، به مثابه رابطه متن با زمینه است. دستاوردهای پژوهش نشان دهنده آن است که بازترسیم نقد معماری به مثابه یک گفتمان انتقادی، پنج راهبرد را برای نقد علمی در اختیار قرار میدهد: 1) تعامل با زمینه؛ 2) فرایندمبنا؛ 3) اقبال عمومی؛ 4) نقدِ نقد و 5) بازآفرینی گفتمان نوین. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
30 - تبارشناسی و راهبردهای گفتمان نوآوری در حقوق اسلامی
حسین جلالیچکیدهآثار تغییرات گسترده اجتماعی در زندگی فردی و اجتماعی بشر، اصلاح حقوق را در تناسب این تغییرات دو چندان کرده است. این تناسب سازی در قالب گفتمان نوآوری در حقوق اسلامی مطرح می شود. بر این اساس، پژوهش حاضر، به منظور تبارشناسی و ارایه راهبردهای گفتمان نوآوری در حقوق اسلام چکیده کاملچکیدهآثار تغییرات گسترده اجتماعی در زندگی فردی و اجتماعی بشر، اصلاح حقوق را در تناسب این تغییرات دو چندان کرده است. این تناسب سازی در قالب گفتمان نوآوری در حقوق اسلامی مطرح می شود. بر این اساس، پژوهش حاضر، به منظور تبارشناسی و ارایه راهبردهای گفتمان نوآوری در حقوق اسلامی به روش تحلیل گفتمان لاکلا و موفه انجام یافته است. نتایج پژوهش نشان می دهد گفتمان نوآوری در حقوق اسلامی با طرد برخی دالهای دو گفتمان الهیاتی-فلسفی و حقوق مدرنیته و با درهم شکستن ساختار گفتمانی آنها، برخی دالهای آنها را در ساختاری نو به کار می گیرد. دالهای این گفتمان، توجه همزمان به بخش های ثابت و متغیر حقوق، تقویت جذابیت و کارایی حقوق، توجه به مقتضیات جامعه ملی و بین المللی، تقدم موضوع شناسی بر حکم شناسی، نوآوری با حفظ شالوده حقوق اسلامی، توجه به منابع عقلی، اجماعی و عرفی در کنار متن محوری هستند. جستاری در تبارشناسی علوم مختلف اسلامی از جمله کلام، اصول، و فلسفه فقه نشان دهنده سرمایه ای غنی در جهت ضرورت توجه به شرایط زمانی و مکانی و ضرورت نوآوری های حقوقی است.در طراحی الگوی راهبردی نوآوری در حقوق اسلامی مراحل تبارشناسی، شناخت محیط با توجه به اقتصاد قدرت، عبور از موانع و چالش ها، توجه به منابع نوآوری، تمهید مقدمات، تلفیق منابع و تدوین حقوق کارآمد، اجرا، بازخورد نتایج و اصلاح راهبردها در نظر گرفته می شود.الگوی راهبردی ارایه شده غیر خطی و در چرخه ای مداوم مورد بازبینی قرار می گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
31 - بررسی تحلیلی گفتمان، ذهنیت و قدرت در جرم‌شناسی فمینیسم پست‌مدرن
فرزانه واحد شهلا معظمی تهمورث بشیریه عباس شیخ الاسلامیجرم شناسان فمینیسم با توجه به حذف زنان از مطالعات جرم‌شناسی جریان غالب، در هر نحله از این مکتب به‌نوعی به تحلیل موضوع جرم پرداخته‌اند. باوجود دستاوردهای برابر طلبانِ جنسیتی در اصلاح قوانین در سال‌های اخیر همچنان تفاوتی عمیق و نوعی نابرابری در مسئله‌ی جرم برای زنان وجود چکیده کاملجرم شناسان فمینیسم با توجه به حذف زنان از مطالعات جرم‌شناسی جریان غالب، در هر نحله از این مکتب به‌نوعی به تحلیل موضوع جرم پرداخته‌اند. باوجود دستاوردهای برابر طلبانِ جنسیتی در اصلاح قوانین در سال‌های اخیر همچنان تفاوتی عمیق و نوعی نابرابری در مسئله‌ی جرم برای زنان وجود دارد. جرم شناسان فمینیسم پست‌مدرن، دلیل بزهکاری و بزه دیدگی زنان را در تجمع قدرت، ذهنیت و قدرت در جامعه‌ی مردسالار می‌دانند. در این پژوهش ضمن واکاوی مفهومی از مؤلفه‌های فوق به بررسی آن در ایجاد نابرابری در مسائل مربوط به جرم پرداخته میشود. نوع پژوهش پیش رو کاربردی- توسعهای است و به بررسی نظریات بنیادین پرداخته‌شده است و بر مبنای روش توصیفی-تحلیلی صورت گرفته است. برای نیل به اهداف پژوهش از متد کیفی و تحلیل محتوایی، تحلیل گفتمان و تحلیل و بررسی اسناد و مطالعات کتابخانهای استفاده‌شده است. جرم‌شناسی فمینیسم پست‌مدرن برخلاف دوران پیش از مدرن انقیاد زنان را از نه از طریق قهر و غلبه بلکه از راه ایجاد گفتمانهای مردسالاری می‌داند که موجب ایجاد نابرابری در بزهکاری و بزه دیدگی زنان و به حاشیه راندن یا حذف گفتمانهای زنان میشود و راه رهایی از تبعیض علیه زنان را در ایجاد گفتمانهای جانشین می‌داند.جرم شناسان فمینیسم با توجه به حذف زنان از مطالعات جرم‌شناسی جریان غالب، در هر نحله از این مکتب به‌نوعی به تحلیل موضوع جرم پرداخته‌اند. باوجود دستاوردهای برابر طلبانِ جنسیتی در اصلاح قوانین در سال‌های اخیر همچنان تفاوتی عمیق و نوعی نابرابری در مسئله‌ی جرم برای زنان وجود دارد. جرم شناسان فمینیسم پست‌مدرن، دلیل بزهکاری و بزه دیدگی زنان را در تجمع قدرت، ذهنیت و قدرت در جامعه‌ی مردسالار می‌دانند. در این پژوهش ضمن واکاوی مفهومی از مؤلفه‌های فوق به بررسی آن در ایجاد نابرابری در مسائل مربوط به جرم پرداخته میشود. نوع پژوهش پیش رو کاربردی- توسعهای است و به بررسی نظریات بنیادین پرداخته‌شده است و بر مبنای روش توصیفی-تحلیلی صورت گرفته است. برای نیل به اهداف پژوهش از متد کیفی و تحلیل محتوایی، تحلیل گفتمان و تحلیل و بررسی اسناد و مطالعات کتابخانهای استفاده‌شده است. جرم‌شناسی فمینیسم پست‌مدرن برخلاف دوران پیش از مدرن انقیاد زنان را از نه از طریق قهر و غلبه بلکه از راه ایجاد گفتمانهای مردسالاری می‌داند که موجب ایجاد نابرابری در بزهکاری و بزه دیدگی زنان و به حاشیه راندن یا حذف گفتمانهای زنان میشود و راه رهایی از تبعیض علیه زنان را در ایجاد گفتمانهای جانشین می‌داند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
32 - دسترسی دادرسان به عدالت در نظام عدالت کیفری ایران در یک مطالعه‌ی کیفی
فرزانه واحد شهلا معظمی تهمورث بشیریه عباس شیخ الاسلامیبا وجود تلاش قانونگذاران در جهت تصویب قوانین برابر، امروزه نابرابری در خصوص کیفیت و میزان دسترسی به عدالت در جوامع برای زنان همچنان وجود دارد. مسأله اصلی پژوهش پیش روی، واکاوی تفاوت در میزان دسترسی به عدالت در میان دادرسان (دارندگان پایه قضاییِ) شاغل در نظام عدالت کیفری چکیده کاملبا وجود تلاش قانونگذاران در جهت تصویب قوانین برابر، امروزه نابرابری در خصوص کیفیت و میزان دسترسی به عدالت در جوامع برای زنان همچنان وجود دارد. مسأله اصلی پژوهش پیش روی، واکاوی تفاوت در میزان دسترسی به عدالت در میان دادرسان (دارندگان پایه قضاییِ) شاغل در نظام عدالت کیفری ایران با در نظر گرفتن شاخص جنسیت میباشد. منظور از دسترسی دادرسان به عدالت در نظام عدالت کیفری، مطالعه فرصت‌های برابر شغلی در نظام مزبور و واکاوی دلایل احتمالیِ فقدان آن میباشد بر این اساس، در این پژوهش از تلفیق دو روش تحلیل محتوای متون مربوط به قوانین ناظر بر قضاوت در ایران و تحلیل کیفی مردم نگارانه با محوریت نقش احساسات و توزیع قدرت با روش نمونه‌گیری در دسترس بهره گرفته شده است. تحلیل قوانین قضاوت، نشان دهنده استیلای نگرش گفتمان مردسالارانه بر نظام قضایی ایران است. یافتههای مستخرج از نمونه پژوهی‌های انجام شده، نیز حکایت از آن دارد که تسلط سه مؤلّفه‌ی گفتمان، ذهنیت و قدرت و ترکیب آنها با ملاک جنسیت، از مهمترین دلایل تجربه‌ی نابرابر زنان شاغل در نظام عدالت کیفری در مقایسه با مردان میباشد. همچنین نقش جنسیت در سایر ساختارهای اجتماعی که به بازتولید قدرت و گفتمان مردانه در جامعه کمک میکند، نقش برجسته‌ای در باور زنانِ شاغل در این عرصه در ناتوانی در کسب موقعیت برابر با مردان همکار خود را دارد. تسلّط مردان بر عرصه‌های قدرت با تولید گفتمان و استفاده از دانش در راستای اقناع افکار عمومی، زنان را از کسب موقیعت برابر با مردان در نظام عدالت کیفری بازداشته است. دانش در راستای اقناع افکار عمومی، زنان را از کسب موقیعت برابر با مردان در نظام عدالت کیفری بازداشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
33 - دگرگونی تجزیه و تحلیل سیاست خارجی در بستر مناظره های روابط بین الملل
عبدالعلی قوامنویسنده در مقاله حاضر سعی دارد تا با بررسی سیاست خارجی به دگرگونیتجزیه و تحلیل آن، که معمولاً در سطوح مختلف با تأکید بر متغیرها وعوامل متفاوت دربستر مناظره های روابط بین الملل انجام می گیرد ، بپردازد. جایگاه سیاست خارجیدر مباحثات روابط بین الملل و چگونگی رابطة آن با سیا چکیده کاملنویسنده در مقاله حاضر سعی دارد تا با بررسی سیاست خارجی به دگرگونیتجزیه و تحلیل آن، که معمولاً در سطوح مختلف با تأکید بر متغیرها وعوامل متفاوت دربستر مناظره های روابط بین الملل انجام می گیرد ، بپردازد. جایگاه سیاست خارجیدر مباحثات روابط بین الملل و چگونگی رابطة آن با سیاست بین الملل و همچنینوضعیت و موقعیت تجزیه و تحلیل سیاست خارجی با بررسی مناظره های آرمان گرایانو واقع گرایان و نیز مناظره های سنتگرایان و رفتارگرایان از مهم ترین مباحث موردبرررسی این مقاله است. نویسنده روند تجزیه و تحلیل سیاست خارجی را عمدتاً درنگاه دولت ها و شیوه برخورد آن ها می داند و در سیاست بین الملل به درک ویژگی های نظامبین الملل و بررسی روابط میان دولت ها معتقد است. وی در این مقاله نظریات محققانروابط بین الملل ونیز نقش دولت های ضعیف درشکل گیری نظام بین الملل، را بررسی کردهو بعد از بررسی تعارضات سیاست بین الملل به عواملی که موجب تعارض در کشورهایجنوب شده اند، پرداخته است.نویسنده معتقد است مسائل تعارض درجوامع جنوب بامسئله توسعه نیافتگی گره خورده است و برای درک واقعی سیاست خارجی کشورهایجنوب باید به عوامل فرهنگی، داخلی، منطقه ای...عنایت داشت. نویسنده متذکر میشود که مسئله نظم بین المللی جدا ازمسائل نظم داخلی نیست؛ درعصرجهانی شدنمرزهای سیاست داخلی وخارجی برداشته شده ویا بسیار کم رنگ گردیده اند که اینامرمیزان قابل توجهی ازاستقلال نسبی بازیگران سیاست خارجی را کاسته است.بررسی نظریه های کنت والتز، آلیسون، سینگر و سایر اندیشمندان از نکات شاخصاین مقاله است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
34 - سلطانیسم، مدرنیته، ساختار سیاسی و ملاحظات قدرت در ایران دوره شاه
جهانگیر باقری کیهان برزگراین مقاله به بررسی ماهیت تعارضات گفتمانی در ایران دوره محمدرضاپهلوی می پردازد. اینکه ساخت قدرت با انقلاب مشروطه تغییرات اساسی یافت ولی هنوز تا تحقق ساخت دموکراتیک فاصله ای بسیار داشت. زیرا نظام سیاسی قدیم هرچند پایان یافته بود ولی میراث آن به کلی از بین نرفته و عناصری ا چکیده کاملاین مقاله به بررسی ماهیت تعارضات گفتمانی در ایران دوره محمدرضاپهلوی می پردازد. اینکه ساخت قدرت با انقلاب مشروطه تغییرات اساسی یافت ولی هنوز تا تحقق ساخت دموکراتیک فاصله ای بسیار داشت. زیرا نظام سیاسی قدیم هرچند پایان یافته بود ولی میراث آن به کلی از بین نرفته و عناصری از آن در ساخت جدید حضور یافتند به عنوان نمونه؛ ویژگیهایی که بیش از این به عنوان عناصر اصلی گفتمان سنت شناسایی شدند مانند رابطه عمودی و سلسله مراتبی در میان طبقات اجتماعی برقرار بود و قدرت سیاسی کماکان در این چارچوب معنی می یافت. بررسیهای انجام شده در مورد تعارضات گفتمانی دوره پهلوی بر یکی از ابعاد تعارض پرداخته و نگاه ایدئولوژیک به موضوع دارند.در این مقاله بر این امر تاکید می شودکه ایدئولوژیک شدن مدرنیته توسط گفتمان حاکم که ناشی از تداوم نهادهای سنتی در ساخت قدرت و دولت پهلوی بود منجر به شکل گیری تعارضات بین گفتمان مدرنیته مسلط و پادگفتمانهای مدرن و انقلاب شد. در این راستا ماهیت مدرنیته در ایران دوره پهلوی با توجه به روش تحلیل گفتمان مورد واکاوی قرار خواهد گرفت. کانون مباحث تعارضات گفتمانی ، بحران مشروعیت و سلطانیسم می باشد. در آخر نتیجه گرفته می شود که دوگانگی ساخت قدرت و ماهیت سلطانیستی دولت پهلوی در نهایت رژیم را با بحرانهای متعدد روبرو کرد. ناتوانی در باز تولید مشروعیت و سرکوب همه مخالفان منجر به اتحاد همه پاد گفتمانها بر علیه دولت پهلوی و فروپاشی سلطانیسم شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
35 - قدرت دانش و هژمونی در فرایند جهانیشدن
عبدالرضا بایمیشل فوکو رابطه بین قدرت و دانش را رابطه ای دیالکتیکی تلقی می کند، در واقع قدرت مولد دانش و دانش مولد قدرت است، قدرت فوکویی قدرتی شناور و افقی است که مولفه بنیادین آن مویرگی بودن آن می باشد، قدرت و دانش نیز در درون گفتمان تولید می شود. گفتمان جهانی شدن، قدرت و دانش را چکیده کاملمیشل فوکو رابطه بین قدرت و دانش را رابطه ای دیالکتیکی تلقی می کند، در واقع قدرت مولد دانش و دانش مولد قدرت است، قدرت فوکویی قدرتی شناور و افقی است که مولفه بنیادین آن مویرگی بودن آن می باشد، قدرت و دانش نیز در درون گفتمان تولید می شود. گفتمان جهانی شدن، قدرت و دانش را در درون خود بازتولید می کند، قدرت فوکویی در وضعیت جهانی شدن منطبق با جامعه شبکه ای امانوئل کاستلز می باشد، به عبارتی قدرت شبکه ای و جامعه شبکه ای نوعی هم پوشی دارند. نگارنده بین وضعیت جهانی شدن و گفتمان جهانی شدن تمایز قائل است و در رویکرد گفتمانی به تحلیل جهانی شدن خواهد پرداخت، نگارنده به این سئوال خواهد پرداخت که، آیا از تعامل قدرت و دانش در گفتمان جهانی شدن این گفتمان هژمونیک گرایی را در دستور کار قرار داده است؟ نگارنده وضعیت پست مدرنیستی حاکم بر روابط بین الملل را مورد توجه قرار داده اما بر این نظر است که در تنازع گفتمانی، گفتمان جهانی شدن قدرت و دانشی را تولید میکند که در خدمت عملیاتی نمودن هژمونی این گفتمان است از سوی دیگر در قالب برجسته سازی و حاشیه رانی گفتمانی هر گفتمان به دنبال به حاشیه راندن گفتمان رقیب می باشد و با توجه به قدرت رسانه ای گفتمان جهانی شدن راهبرد برجسته سازی و حاشیه رانی عملیاتی می شود. از سوی دیگر دستگاه های ایدئولوژیک در خدمت گفتمان جهانی شدن می باشد که ایدئولوژی نولیبرالیسم را در سطح جهانی عملیاتی می سازد در واقع نولیبرالیسم به عنواندال مرکزی گفتمان جهانی شدن میباشد که به عناصر شناور معنا می‌بخشد. از آن جا که هر گفتمان به دنبال غیریت سازی است بنابراین اسلام سیاسی به عنوان غیر برای جهانی شدن می باشد بین غیریت سازی و تخاصم رابطه و پیوند نزدیکی وجود دارد. در شرایط نوین می توان تحلیل گفتمانی را در روابط بین الملل مطرح نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
36 - فرصت ها و تهدیدهای جهانی شدن بر توسعه سیاسی در ایران
احمد ساعی مهدی صفرپور محمد باویرورود به جهان جدید چالش ها و فرصت های جدیدی را فرا روی زندگی بشر قرار داده است. جهانی شدن به عنوان پدیده ای اقتصادی، سیاسی و فرهنگی فرآیندی چند وجهی و متضمن پیامدهایی است که پیامدهای سیاسی از آن جمله اند. این نوشتار اساساً بر یکی از این پیامدها یعنی تأثیر جهانی شدن بر تو چکیده کاملورود به جهان جدید چالش ها و فرصت های جدیدی را فرا روی زندگی بشر قرار داده است. جهانی شدن به عنوان پدیده ای اقتصادی، سیاسی و فرهنگی فرآیندی چند وجهی و متضمن پیامدهایی است که پیامدهای سیاسی از آن جمله اند. این نوشتار اساساً بر یکی از این پیامدها یعنی تأثیر جهانی شدن بر توسعه سیاسی در شکل فرصت و تهدید تمرکز می نماید. جستار پیش رو در بررسی این تأثیر گذاری از چارچوب تحلیل گفتمان بهره می گیرد تا این اثر گذاری را بر فرآیند توسعه سیاسی در ایران مطالعه نماید. در این بررسی، جهانی شدن به عنوان سازه ای گفتمانی در بردارنده و حاوی آموزه های لیبرال دموکراسی غربی و اسلام سیاسی در ایران به عنوان پاد گفتمان در بردارنده دو وجه اصلاح طلبی و اصول گرایی فهم می شود. بدین سان تلاش اصلی مقاله معطوف به این موضوع می شود تا فرصت ها و تهدیدات این ایستار به جهانی شدن را بر توسعه سیاسی ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی در قالب تأثیرات این پدیده بر وجوه دو گانه اسلام سیاسی را کنکاش نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
37 - ایدئولوژی، گفتمان و تحلیل سیاسی
جهانگیر معینی علمدارییکی از نتایج رشد دیدگاه های نسبی گرا و غیرذات گرایانه در علوم سیاسیبوده است. این روند با دستاویز انتقاد از ذهنیت گرایی ایدئولوژی کاهش توجه به عاملو مبارزه با نظریه حقیقت در سیاست شروع شد. نگارندة مقالة ذیل چنین استدلال میکندکه تأثیر گذاری بر مفهوم ایدئولوژی نه تنها هی چکیده کاملیکی از نتایج رشد دیدگاه های نسبی گرا و غیرذات گرایانه در علوم سیاسیبوده است. این روند با دستاویز انتقاد از ذهنیت گرایی ایدئولوژی کاهش توجه به عاملو مبارزه با نظریه حقیقت در سیاست شروع شد. نگارندة مقالة ذیل چنین استدلال میکندکه تأثیر گذاری بر مفهوم ایدئولوژی نه تنها هیچ ربطی به سوبژکتیویسم ندارد بلکه باارائه درک جدیدی از مفهوم ایدئولوژی، در چارچوب یک نظریة گفتمانی، می توان به افقجدیدی دست پیدا کرد. نگارنده یک نظریة ایدئولوژی ارائه میدهد که مکملی برای نظریهگفتمان می گردد و در تقابل با آن قرار نمی گیرد. بدین ترتیب، وی به این نتیجه می رسد کهحفظ تمایز میان دو مفهوم ایدئولوژی و گفتمان سودمند است و رابطة موجود میان نظمسیاسی نهادها و قدرت را بهتر تبیین می کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
38 - بازنگری کودتای 1299: آیا کودتا توطئه انگلیس بود؟
حمیدرضا سعید ینژادبه لحاظ غلبه گفتمان توهم توطئه در سده گذشته بر جامعه ایران، در میزان نقش و دخالت انگلستان در کودتای 1299 بسیار اغراق شده است. نقدهای متعددی بر نظریه توطئه انگلیسی بودن کودتا یا طرح انگلیس برای ایجاد پادشاهی نیرومند در ایران وارد است که پذیرش آن را دشوار م یسازد. واقعیت چکیده کاملبه لحاظ غلبه گفتمان توهم توطئه در سده گذشته بر جامعه ایران، در میزان نقش و دخالت انگلستان در کودتای 1299 بسیار اغراق شده است. نقدهای متعددی بر نظریه توطئه انگلیسی بودن کودتا یا طرح انگلیس برای ایجاد پادشاهی نیرومند در ایران وارد است که پذیرش آن را دشوار م یسازد. واقعیت تاریخی کودتای 1299 آن است که این کودتا، بیشتر از هر عامل دیگری محصول و بازتاب ظهور گفتمان جدید استقلا لخواهی در ایران درآستانه کودتا بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
39 - گفتمان مشروطیت و تاثیر آن بر روابط خارجی ایران (1299 - 1285)
حمیدرضا سعیدی نژاد زینب ویسیبایگانی ها،احکاموپرونده هایگفتمانمشروطیتنشانمی دهدکهدالمرکزیدراینگفتمانعبارتبوداز استبدادودال هایمسلطدیگرحولایندالمرکزی،همهمسائلمربوطبهامورداخلیایرانازجملهعدالت،حقوقرعیت (شهروندی)؛وقانونبودند. اینگفتماندوپیامدپیش بینینشدهدربعدروابطخارجیایرانداشت: اولاین کهپیروزیانقلابمش چکیده کاملبایگانی ها،احکاموپرونده هایگفتمانمشروطیتنشانمی دهدکهدالمرکزیدراینگفتمانعبارتبوداز استبدادودال هایمسلطدیگرحولایندالمرکزی،همهمسائلمربوطبهامورداخلیایرانازجملهعدالت،حقوقرعیت (شهروندی)؛وقانونبودند. اینگفتماندوپیامدپیش بینینشدهدربعدروابطخارجیایرانداشت: اولاین کهپیروزیانقلابمشروطهدرایراندرعملموجبتضعیفحکومتمرکزیودرنتیجهگسترشوتقویتحکومت هایمحلیدرایرانگردید،ودومگفتمانمشروطیتحولمحوردال هایمربوطبهامورداخلیبودودرخصوصسیاستخارجیونوعروابطباقدرتهایبزرگ،دانشوآگاهیخاصیتولیدنکرد. نهایتاًمجموعهعواملزمینهوشرایطبرایبسطبیشترسلطهقدرت هایخارجیدرایرانرافراهمآورد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
40 - توسعه‌ی الگوی حسابداری گفتمان در اثربخشی پیامدهای حسابداری سبز: تغییر پارادایم حسابداری اثبات‌گرایانه
انسیه حسین پوران حسن ولیان محمدرضا عبدلیتغییرات در هر عرصه‌ای از علم به پویایی بیشتر کارکردهای آن حوزه منجر خواهد شد. حسابداری نیز به عنوان یکی از عرصه‌های مبتنی بر فرآیندهای اجتماعی از این تغییرات مستثنی نمی‌باشد و باهدف ارتقای تعامل پذیری با نیازهای ذینفعان، میتوان انتظار رسیدن به ادراک منسجم و متعامل بین چکیده کاملتغییرات در هر عرصه‌ای از علم به پویایی بیشتر کارکردهای آن حوزه منجر خواهد شد. حسابداری نیز به عنوان یکی از عرصه‌های مبتنی بر فرآیندهای اجتماعی از این تغییرات مستثنی نمی‌باشد و باهدف ارتقای تعامل پذیری با نیازهای ذینفعان، میتوان انتظار رسیدن به ادراک منسجم و متعامل بین ارکان حرفه حسابداری با ابعاد اجتماعی را به واسطه‌ی چنین تغییراتی متصور بود. حسابداری گفتمان به عنوان تغییرات برآمده از بسترهای ادراکی و اجتماعی می‌تواند ارزشهای فراگیری همچون پیامدهای مثبت حسابداری سبز را از نظر اجتماعی و رقابتی به همراه داشته باشد. هدف این پژوهش توسعه‌ی الگوی حسابداری گفتمان در پیامدهای حسابداری سبز باهدف جهت‌گیری آینده در حرفه حسابداری میباشد. در این پژوهش که از نظر روش شناسی برحسب ماهیت مسأله و هدف پژوهش، کاربردی محسوب میشود، شیوه‌ی جمع‌آوری اطلاعات از نوع پیمایشی-همبستگی بود و ابزار پژوهش پرسشنامه بود. جامعه آماری در این پژوهش، مدیران بخش حسابداری به عنوان زیرمجموعه‌ی معاونت مالی و اداری ۵۰ شرکت برتر بورس اوراق بهادار تهران در سال ۱۳۹۹-۱۴۰۰ می‌باشند. نظر به اینکه مدیران حسابداری در شرکت‌های بازار سرمایه با عناوینی همچون رئیس امور سهام یا رئیس حسابداری در چارت سازمانی شرکت‌های بازار سرمایه قرار دارند، مجموعاً ۹۶ نفر در این بخش مشارکت داشتند که باتوجه به این تعداد جامعه‌ی آماری، که کمتر از ۱۰۰ نفر بود، از معیار سرشماری برای انتخاب مشارکت‌کنندگان پژوهش استفاده شد. همچنین به منظور برازش مدل، از تحلیل حداقل مربعات جزئی () استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد، حسابداری گفتمان بر پیامدهای حسابداری سبز شرکت‌های بازار سرمایه تاثیر دارد. نتایج کسب شده گویایی این واقعیت هستند که توسعه‌ی الگوی حسابداری گفتمان به عنوان یک مبنای سیستمی که در بسترهای اجتماعی و با انتقال سطح انتظارات بازار سرمایه به عنوان ورودی سیستم و ترکیب آن با دانش حسابداری به عنوان فرآیند سیستم حادث می‌گردد، می‌تواند به ایجاد پیامدهای حسابداری سبز به عنوان ستاده‌ی سیستم منجر شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
41 - کُنش علی-رفتاری هدفمندِ حسابداری سبز و هم‌آوایی گفتمانهای زیست‌محیطی شرکت‌های بازار سرمایه: استدلال فضیلت مَابانه‌ی نظریّه‌ی زاگزبسکی
بهجت عباسی محمد حامد خانمحمدی زهرا مرادی طاهره محمودیانحسابداری سبز نیز در راستای تغییرات رفتارِ شرکت‌ها با محیط‌زیست، در طی سال‌های اخیر به موضوعی مهم و قابل توجه در حوزه پایداری درآمده است. لذا در این پژوهش باترکیب رویکردهای نظری همچون کنش علی-رفتاری هدفمند با هم آوایی گفتمانهای زیست‌محیطی در هدف اول اقدام به بررسی نقش چ چکیده کاملحسابداری سبز نیز در راستای تغییرات رفتارِ شرکت‌ها با محیط‌زیست، در طی سال‌های اخیر به موضوعی مهم و قابل توجه در حوزه پایداری درآمده است. لذا در این پژوهش باترکیب رویکردهای نظری همچون کنش علی-رفتاری هدفمند با هم آوایی گفتمانهای زیست‌محیطی در هدف اول اقدام به بررسی نقش چنین کنش هایی بر هنجارهای زیست‌محیطی در قالبِ هم آوایی گفتمان بین الاذهانی شرکت‌ها میشود. از طرف دیگر نیز با ایجاد تعامل تاثیرگذار فضیلت مآبی با کنش علی رفتاری هدفمند، این پژوهش به دنبال بررسی تغییر در هم آوایی گفتمانهای زیست‌محیطی شرکت‌های بازار سرمایه میباشد. در این پژوهش ۲۰۹ نفر از مدیران شرکت‌های بازار سرمایه از طریق نمونه گیری تصادفی ساده مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار پژوهش پرسشنامه استاندارد بود و به منظور برازش مطلوبیت مدل و آزمون فرضیه‌های پژوهش از تحلیل حداقل مربعات جزئی استفاده شد. نتایج آزمون فرضیه‌های پژوهش نشان داد، کُنشِ علی-رفتاری هدفمندِ حسابداری سبز بر هم‌آوایی گفتمانهای زیست‌محیطی شرکت‌های بازار سرمایه تاثیر مثبت دارد. از طرف دیگر مشخص شد، نظریّه‌ی فضیلت مآبی زاگزبسکی تاثیرِ کُنشِ علی-رفتاری هدفمندِ حسابداری سبز بر هم‌آوایی گفتمانهای زیست‌محیطی شرکت‌های بازار سرمایه را تقویت میکند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
42 - واکاوی مفهوم «سوژه» در رویکردهای تحلیل گفتمان
شهناز کریمی مهرداد نوابخش مصطفی ازکیامفهوم سوژه ریشه در تفکرات دوران نو زایش دارد که در قرن بیستم ماهیتی سیاسی یافت؛ سوژه را حداقل از سه منظر میتوان مورد بررسی قرار داد؛ ازنظر مدرن که با دکارت آغاز می‌گردد، سوژه فاعل شناسایی است که مستقل از نیروهای متافیزیکی توانایی اندیشیدن و کنش را داراست. از منظر پساس چکیده کاملمفهوم سوژه ریشه در تفکرات دوران نو زایش دارد که در قرن بیستم ماهیتی سیاسی یافت؛ سوژه را حداقل از سه منظر میتوان مورد بررسی قرار داد؛ ازنظر مدرن که با دکارت آغاز می‌گردد، سوژه فاعل شناسایی است که مستقل از نیروهای متافیزیکی توانایی اندیشیدن و کنش را داراست. از منظر پساساختارگرا و پسامدرن که به صورت خاص در اندیشه فوکو تجلی می‌یابد، سوژه ابداع عصر مدرن است و با پایان مدرنیسم نیز رو به افول گذاشته است. در این معنا سوژه مقهور عناصر قدرت است و تماماً در بستر نیروهای تاریخی و گفتمانهای آن شکل میگیرد. در منظر سوم، سوژه فاعلی است که در بستر نیروهای تاریخی و گفتمانها شکل میگیرد اما توان مقاومت و تغییر آن را نیز داراست و بر آن اثر می‌گذارد. این مقاله با روش اسنادی به مطالعه مفهوم سوژه در رویکردهای مختلف تحلیل گفتمان می‌پردازد. نتایج پژوهش نشان میدهد که سوژه و هویت آن فراز و نشیب‌های زیادی پشت سر نهاده است؛ گاه در هیبت کنشگری خلاق و اثرگذار و گاه در قالب موجودی منفعل و محصور. از منظر رویکردهای تحلیل گفتمان به‌ویژه رویکرد گفتمان لاکلائو و موفه سوژه‌ها در موقعیت‌هایی خاص قادر به فروپاشی یک گفتمان و هژمونیک ساختن گفتمانی دیگر میشوند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
43 - واکاوی مفهوم «سوژه» در رویکردهای تحلیل گفتمان
شهناز کریمی مهرداد نوابخشمفهوم سوژه ریشه در تفکرات دوران نو زایش دارد که در قرن بیستم ماهیتی سیاسی یافت؛ سوژه را حداقل از سه منظر میتوان مورد بررسی قرار داد؛ ازنظر مدرن که با دکارت آغاز می‌گردد، سوژه فاعل شناسایی است که مستقل از نیروهای متافیزیکی توانایی اندیشیدن و کنش را داراست. از منظر پساس چکیده کاملمفهوم سوژه ریشه در تفکرات دوران نو زایش دارد که در قرن بیستم ماهیتی سیاسی یافت؛ سوژه را حداقل از سه منظر میتوان مورد بررسی قرار داد؛ ازنظر مدرن که با دکارت آغاز می‌گردد، سوژه فاعل شناسایی است که مستقل از نیروهای متافیزیکی توانایی اندیشیدن و کنش را داراست. از منظر پساساختارگرا و پسامدرن که به صورت خاص در اندیشه فوکو تجلی می‌یابد، سوژه ابداع عصر مدرن است و با پایان مدرنیسم نیز رو به افول گذاشته است. در این معنا سوژه مقهور عناصر قدرت است و تماماً در بستر نیروهای تاریخی و گفتمانهای آن شکل میگیرد. در منظر سوم، سوژه فاعلی است که در بستر نیروهای تاریخی و گفتمانها شکل میگیرد اما توان مقاومت و تغییر آن را نیز داراست و بر آن اثر می‌گذارد. این مقاله با روش اسنادی به مطالعه مفهوم سوژه در رویکردهای مختلف تحلیل گفتمان می‌پردازد. نتایج پژوهش نشان میدهد که سوژه و هویت آن فراز و نشیب‌های زیادی پشت سر نهاده است؛ گاه در هیبت کنشگری خلاق و اثرگذار و گاه در قالب موجودی منفعل و محصور. از منظر رویکردهای تحلیل گفتمان به‌ویژه رویکرد گفتمان لاکلائو و موفه سوژه‌ها در موقعیت‌هایی خاص قادر به فروپاشی یک گفتمان و هژمونیک ساختن گفتمانی دیگر میشوند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
44 - تحلیل استراتژیک زمینه های توسعه "گفتمان تولید علم" درایران با تمرکز بر"بومی سازی علوم اجتماعی" با استفاده از ماتریس SWOT
احمدصالح صفار شیرین احمدنیاجایگاه ممتاز علوم اجتماعی در دستیابی به توسعه پایدار امری واضح است . اما نقش آفرینی موثر این علوم در توسعه جوامع نیازمند طراحی ساز و کاری است که بتواند به "بومی سازی" در انطباق و سازگاری با ساختارهای خاص و متنوع فرهنگی اجتماعی بپردازد. اثبات گرایان به جهت ادعا درباره ت چکیده کاملجایگاه ممتاز علوم اجتماعی در دستیابی به توسعه پایدار امری واضح است . اما نقش آفرینی موثر این علوم در توسعه جوامع نیازمند طراحی ساز و کاری است که بتواند به "بومی سازی" در انطباق و سازگاری با ساختارهای خاص و متنوع فرهنگی اجتماعی بپردازد. اثبات گرایان به جهت ادعا درباره تناسب پدیده های طبیعی و اجتماعی ، بر عدم ضرورت بومی سازی علوم اجتماعی اصرار دارند . اما رهیافت انتقادی با تکیه بر تاثیر اجتناب ناپذیر شرایط و ارزش های خاص اجتماعی بر فرآیند تولید علم، بومی سازی را مساله ای ضروری می داند. براساس چارچوب مفهومی می توان فرض کرد که علم بهنجار نهایتا به بومی سازی علوم اجتماعی منجر می شود. بر این اساس می توان با مفهوم سازی درونی متغیرها باتوجه به ویژگی های جامعه و انطباق فرآیندهای پژوهش علمی با شرایط موجود، علوم اجتماعی را بومی سازی نمود و با استفاده از علم بهنجار و بومی پاسخگوی نیازهای جامعه از حیث کاربردی گردید. این مقاله تلاش دارد با تکیه بر نظریات کوهن و مرتون و با استفاده از ماتریس SWOT، فرصت ها و تهدیدات اثرگذار بر فرآیند بومی سازی علم بهنجار در ایران را شناسایی کرده و با کاربست استراتژی های چهارگانه به تحلیل استراتژیک چگونگی توسعه گفتمان علمی در ایران بپردازد. یافته های پژوهش نشان می دهد که ظرفیت علمی انباشته و غنی دانشمندان ایرانی در طول تاریخ ، یک فرصت ارزشمند تلقی شده و عدم کاربردی سازی یافته های جامعه شناختی با نیازها و شرایط خاص جامعه، یکی از اصلی ترین تهدیدات پیش روی بومی سازی علوم اجتماعی در کشورمان است. از این رو به نظر می رسد بومی سازی علوم سازی علوم اجتماعی در ایران باید با تکیه بر یافته های استراتژیک، بسترهای لازم برای توسعه گفتمان علمی در کشور را فراهم نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
45 - واسازی گفتمان معلولیت در جامعه شهری ایران
فرزاد محمدی پور سروش فتحی طهمورث شیریپ پژوهش حاضر با بازنمایی معلولیت در آثار مکتوب متفکران ایرانی بعد از اسلام در پی فهم وضعیت نادیده انگاشتن معلولان است که با روبروسازی گفتمان های قدیم و جدید وخروج از فضای غالب در حوزه متون مربوط به معلولیت این تغییرات را واکاوی می نماید. الگوی نظری مسلط براین تحقیق فهم چکیده کاملپ پژوهش حاضر با بازنمایی معلولیت در آثار مکتوب متفکران ایرانی بعد از اسلام در پی فهم وضعیت نادیده انگاشتن معلولان است که با روبروسازی گفتمان های قدیم و جدید وخروج از فضای غالب در حوزه متون مربوط به معلولیت این تغییرات را واکاوی می نماید. الگوی نظری مسلط براین تحقیق فهم فرهنگی و برساختی از مفهوم معلولیت است که به لحاظ روش‌شناسی با رویکرد کیفی و یا روش گروه مرکز در میان افراد معلول جسمی حرکتی جامعه شهری اصفهان انجام شده و همچنین از دیرینه شناسی و تبارشناسی فوکو کمک گرفته و با توجه به تاریخی بودن موضوع، روش جمع آوری داده ها تحلیل اسنادی و کتابخانهای و بطور اخص روش تاریخی متن محور می باشد. که آثاربه 3 دسته تقسیم بندی شدند. آثار اخلاقی، تعلیمی، مردمی یا عامیانه. یافته ها نشان می‌دهند که نگرش منفی جامعه به معلولین، عدم تناسب امکانات فیزیکی، نهادهای حمایتی، حمایت‌های درون گروهی، عدم اعتماد اجتماعی و احساس محرومیت اجتماعی، بخش زیادی معلولین در انزوا قرار می دهد و می‌بایست گفتمان در جامعه شهری تغییر یابد و در این راستا دو گفتگو یافت گردیده: گروهی معتقدند استقلال افراد دارای معلولیت باید به رسمیت شناخته شود و لازمه این امر زدودن تداعی‌های منفی از عنوان معلول است، گروهی دیگر معتقدند عوض کردن نام، در واقعیت تأثیری بر زندگی واقعی افراد ندارد. رویکرد صحیح آن است که افکار و عقاید مردم راجع به یک گروه اجتماعی - در اینجا معلولان تغییر یابد و تغییر اجتماعی با تغییر نام‌ها رخ نخواهد داد. اگر بخواهیم نوع نگرش شهروندان و مسئولین از نگاه ضعف انگاری به نگاه شهروند انگاری تغییر یابد و به آنان بعنوان شهروندانی با حقی برابر نگریسته شود می بایست تغییرات گفتمانی بنیادی در معناها و مفاهیم مورد استفاده درحوزه معلولیت صورت پذیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
46 - ساخت شناسی نظام معنایی مطالبات زنانه در گفتمان گروههای اپوزیسون جمهوری اسلامی با تمرکز بر شبکۀ اجتماعی توئیتر
آرش بیداله خانی محبوبه فرخاریشبکه های اجتماعی از جمله عرصه های اصلی برساخت مخالفت زنانه با فرا روایت های کلان نظام جمهوری اسلامی در حوزۀ زنان است. رسانه های اجتماعی خصوصا شبکه اجتماعی توئیتر به دلیل اهمیت سیاسی آن یکی از بسترهای مهم برای گسترش نظام معنایی و فعالیت جریان های اپوزیسیون تلقی می شود. د چکیده کاملشبکه های اجتماعی از جمله عرصه های اصلی برساخت مخالفت زنانه با فرا روایت های کلان نظام جمهوری اسلامی در حوزۀ زنان است. رسانه های اجتماعی خصوصا شبکه اجتماعی توئیتر به دلیل اهمیت سیاسی آن یکی از بسترهای مهم برای گسترش نظام معنایی و فعالیت جریان های اپوزیسیون تلقی می شود. در این راستا پژوهش حاضر با هدف شناسایی زمینه ی گفتمانی جریان های اپوزیسیون داخلی و خارجی و دال های محوری به کار رفته از سمت آنان در مورد مساله ی زنان به دنبال شناسایی این امر است که این جریان ها در یک بازه ی دوماهه در تابستان و پاییز ۱۴۰۱ در بستر توئیتر چقدر به مطالبات زنانه توجه نشان داده اند و از منظر چه گفتمانی این مسائل را تحلیل کرده اند. نتایج نشان میدهد که جریان اپوزیسیون داخلی بیشتر بر مبنای خرده گفتمان اصلاح طلبی و جریان اپوزیسیون خارجی بیشتر بر مبنای خرده گفتمان فمینیستی مسائل زنان را تحلیل کرده اند و این امر بیانگر این است که توئیت ها با محوریت زنان از سمت جریان اپوزیسیون داخلی تا قبل از ۲۵ شهریور دارای فراوانی کمتری به نسبت جریان اپوزیسیون خارجی می باشد و پیگیری مطالبات زنان از جانب اپوزیسیون داخلی دارای محوریت نیست. اما در بعد از این تاریخ با توجه به حوادث رخ داده در جمهوری اسلامی بعد از مرگ مهسا امینی، علاوه بر افزایش فراوانی توئیت های جریان اپوزیسیون داخلی حوزه ی گفتمانی این دو جریان نیز به هم نزدیک شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
47 - تحلیل گفتمان برنامه های پنجم و ششم توسعه پس از انقلاب اسلامی در بخش رفاه اجتماعی (از منظر تحلیل گفتمان لاکلاو و موف)
سیده سیما امیری طهمورث شیری رضاعلی محسنیدولت ها بنا به اقتضای زمانی، شرایط کشور و بنابر گفتمان حزب خود، سعی در تدوین برنامه های پنجساله با رویکرد تحول آفرین و توسعه ای دارند. یکی از بخش های اساسی و کلیدی در برنامه های توسعه ای، بخش اجتماعی و خدمات رفاهی آن است که موجبات رشد و تعالی جامعه را فراهم می کند. توسع چکیده کاملدولت ها بنا به اقتضای زمانی، شرایط کشور و بنابر گفتمان حزب خود، سعی در تدوین برنامه های پنجساله با رویکرد تحول آفرین و توسعه ای دارند. یکی از بخش های اساسی و کلیدی در برنامه های توسعه ای، بخش اجتماعی و خدمات رفاهی آن است که موجبات رشد و تعالی جامعه را فراهم می کند. توسعه اجتماعی با بهترشدن کیفیت زندگی، تامین حقوق انسان ها، توجه به مشارکت شهروندی و نهادهای مدنی، عدالت و حمایت های اجتماعی و همچنین توجه به استعدادها و توانمندی های مردم میسور می گردد. در این پژوهش به بررسی بخش اجتماعی (خدمات و رفاه اجتماعی) برنامه پنجم و ششم توسعه با روش تحلیل گفتمان پرداخته شده است. روش تحلیل از طریق روش تحلیل گفتمان لاکلاو و موف صورت می گیرد. برنامه پنجم توسعه که مربوط به گفتمان اصولگرایی است بر نشانه های عدات اجتماعی، کاهش تصدی گری دولتی و رفاه اجتماعی فراگیر تاکید دارد و برنامه ششم توسعه که مربوط به گفتمان اصلاح طلبی و اعتدال و توسعه است بر حقوق شهروندی، سلامت همگانی، تاب آوری اجتماعی، اصلاح مالیاتی حوزه سلامت و نظام جامع آسیب های اجتماعی استوار است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
48 - سیاست‌های علم و فناوری در برنامه‌های توسعه پنجساله (تحلیل گفتمان برنامه ششم بر اساس رویکرد لاکلو و موف)
سیده زهرا امیر ارجمندی مهرداد نوابخش باقر ساروخانیسیاستهای علم و فناوری به دلیل اهمیتی که در توسعه اقتصادی و اجتماعی جوامع دارند، به یکی از مهمترین عرصه‌های نزاع گفتمانی تبدیل شدهاند. از اینرو، مطالعه حاضر با هدف تحلیل گفتمان برنامه ششم بر اساس رویکرد لاکلو و موف انجام گرفته است. جامعه مورد مطالعه کلیه مواد قانونی چکیده کاملسیاستهای علم و فناوری به دلیل اهمیتی که در توسعه اقتصادی و اجتماعی جوامع دارند، به یکی از مهمترین عرصه‌های نزاع گفتمانی تبدیل شدهاند. از اینرو، مطالعه حاضر با هدف تحلیل گفتمان برنامه ششم بر اساس رویکرد لاکلو و موف انجام گرفته است. جامعه مورد مطالعه کلیه مواد قانونی و تبصرههای مرتبط با علم و فناوری در قانون برنامه ششم توسعه بودند که به صورت تمامشماری مورد مطالعه قرار گرفتند یافتهها نشان میدهد که دال مرکزی این سند «نوآوری هدفمند علمی» است که مدلولهای خود را بر اساس سه نشانه «کارآمدی و روزآمدی، خصوصی‌‌سازی/مردم‌‌سازی و اقتصاد دانش‌‌بنیان» برساخت کرده است. دال شناور، در قالب «همکاری و مشارکت علمی» و «عملکرد رقابتی» خود را نشان داده است. دالهای تهی «اشتغال»، «نوسازی و بهسازی دانشی» و «بهره‌‌وری علمی» هستند که با وقفه‌‌ها و لحظه‌‌ها «مردمی‌‌سازی»، «نوسازی و بهسازی آموزشی» و «فرهنگ و ارزشهای اسلامی» همراه هستند. حوزه گفتمانی این برنامه «دولت‌‌محوری، وابستگی به بیرون، کاهش محرومیت و بی‌‌طرفی علمی» است که گفتمان «فرهنگ‌‌محور/بوم‌‌محور» با موقعیت هژمونیک خود تخاصم‌‌ها را به حاشیه برده و فضا را برای مانور گفتمانی خود تحکیم بخشیده است. نتایج این مطالعه نشان میدهد که این برنامه با تاکید بر ررویههای اثبات‌گرایانه و عرضهمحوری به سوی اهداف کمی در حرکت است که این امر امکان مردمی‌‌سازی علم و بکارگیری سرمایه‌‌های اجتماعی را با خلاء جدی روبرو ساخته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
49 - مقایسه ارزشهای فرهنگی سه نسل انقلاب و نسبت آنها با گفتمان توسعه
اسفندیار Esfandiyar مهرداد نوابخش منصور حقیقتیانپژوهش حاضر با هدف مقایسه‌ی ارزشهای فرهنگی سه نسل انقلاب و نسبت آن با گفتمان توسعه انجام شد. پژوهش حاضر از نوع پیمایشی-توصیفی و با ابزار پرسشنامه انجام شد. جامعه آماری تحقیق کلیه شهروندان بالای 15 سال شهر تهران بودند که از ضریب آلفای کرونباخ در سطح خطای 5% برای تعیین حج چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف مقایسه‌ی ارزشهای فرهنگی سه نسل انقلاب و نسبت آن با گفتمان توسعه انجام شد. پژوهش حاضر از نوع پیمایشی-توصیفی و با ابزار پرسشنامه انجام شد. جامعه آماری تحقیق کلیه شهروندان بالای 15 سال شهر تهران بودند که از ضریب آلفای کرونباخ در سطح خطای 5% برای تعیین حجم نمونه استفاده شد که حجم نمونه 384 نفر بدست آمد که به حجم 400 نفر افزایش یافت. روش نمونه‌گیری، به صورت تصادفی بود که در آن افراد در دسترس به صورت تصادفی انتخاب می‌شدند و پرسشنامه در اختیار آنها قرار می‌گرفت. روش تجزیه و تحلیل داده‌ها با آزمون تحلیل واریانس یک‌راهه انجام شد. نتایج نشان داد: ارزشهای فرهنگی در بین سه نسل تفاوت معنی‌داری دارد؛ نسل سوم بیشتر به ارزشهای مدرن‌تری نظیر ارزشهای پوشش آزاد، آزادی در تولید محصولات فرهنگی، آزادی ارتباطات اجتماعی، مخالف با فیلترشدن رسانه‌های اجتماعی، دسترسی آزاد به رسانه‌ها بدون سانسور، شادی بدون محدودیت، حضور زنان در همه عرصه‌ها، مقیدنبودن به ازدواج، داشتن سبک زندگی دلبخواهانه، به رسمیت شناخت حقوق تمامی اقلیت‌های مذهبی، به رسمیت شناخت حقوق تمامی اقلیت‌های قومی، تبلیغ ارزشهای جهانی پایبند هستند در حالیکه نسل‌های دوم و سوم بیشتر بر ارزشهای انقلابی-مذهبی پایبند هستند نظیر؛ تبلیغ ارزشهای اسلامی، تبلیغ ارزشهای ایرانی و حفظ ارزشهای انقلابی. نتایج دیگر پژوهش نشان داد؛ جنسیت و وضعیت تاهل تاثیر بر ارزشهای فرهنگی ندارد اما سن و تحصیلات تاثیر مثبتی بر ارزش-های فرهنگی دارند. در نهایت باید گفت که ارزشهای نسل سوم انقلاب بیشتر از نسل اول و دوم به سمت گفتمان توسعه گرایش دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
50 - بررسی اثرات حکمرانی نو بر گفتمان نوآوری اجتماعی تحولگرا (مطالعه موردی: آذربایجان شرقی)
احمد حجاریانمفهوم نوآوری اجتماعی تحول گرا دربرگیرنده گروهی از راهبرد ها، مفاهیم، اندیشه ها و سازمان های نوینی است که تأمین کننده نیازهای اجتماعی است. از طرفی حکمروایی خوب در ارتقا شاخص های آن نقش بسیار موثر دارند زیرا درک و آگاهی از تأثیر فرآیند مدیریتی محلی بر فضاهای روستایی، تصوی چکیده کاملمفهوم نوآوری اجتماعی تحول گرا دربرگیرنده گروهی از راهبرد ها، مفاهیم، اندیشه ها و سازمان های نوینی است که تأمین کننده نیازهای اجتماعی است. از طرفی حکمروایی خوب در ارتقا شاخص های آن نقش بسیار موثر دارند زیرا درک و آگاهی از تأثیر فرآیند مدیریتی محلی بر فضاهای روستایی، تصویر متفاوت و متنوعی را ارائه می دهد که تحقیق حاضر جنبه گفتمان نوآوری اجتماعی ساکنین را در نواحی روستایی مورد مطالعه و بررسی قرار داده است. تحقیق برمبنای هدف کاربردی و از حیث امکان کنترل متغیرها، از نوع تحقیقات شبه تجربی بود، زیرا با توجه به پس رویدادی بودن تحقیق امکان کنترل متغیرها به نحو کامل وجود ندارد. در این تحقیق با مطالعه ادبیات نظری و تحقیقات گذشته، متغیرها و ابعاد تحقیق در 8 بعد کلی مشخص گردید. مشارکت، پاسخگویی، مسئولیت پذیری، قانون محوری، شفافیت، کارایی و اثربخشی، عدالت و برابری و اجماع گرایی که تفسیر آن در کلیّت گفتمان نوآوری اجتماعی تحول گرا در نواحی روستایی دهستان لیلان جنوبی، مورد توجه بود. برآیند تحلیل ها نشان داد که بیشترین معیار مشارکت و کم اهمیت ترین معیار اجماع گرایی در تبیین و پیش بینی متغیر وابسته(گفتمان نوآوری اجتماعی تحول گرا) نقش دارد. تحقیق توجه و ارتقا شاخص های گفتمان نوآوری اجتماعی را در قالب ارتقا و بهبود معیارهای حکمروایی خوب در نواحی روستایی مورد مطالعه بیان می دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
51 - تحلیل گفتمان توسعه اجتماعی در ادوار مجلس شورای اسلامی ایران
مرادعلی منصوری رضی رضا یازرلو صدیقه امینیان علیرضا اسماعیلیهدف مقاله حاضر، تحلیل گفتمان توسعه اجتماعی در ادوار مجلس شورای اسلامی بوده است. به این منظور، متن مذاکرات مربوط به توسعه اجتماعی در ادوار اول تا نهم مجلس شورای اسلامی با تاکید بر مذاکرات مربوط به برنامه‌های اول تا پنجم توسعه کشور و با استفاده از روش نمونه‌گیری «نظری» ان چکیده کاملهدف مقاله حاضر، تحلیل گفتمان توسعه اجتماعی در ادوار مجلس شورای اسلامی بوده است. به این منظور، متن مذاکرات مربوط به توسعه اجتماعی در ادوار اول تا نهم مجلس شورای اسلامی با تاکید بر مذاکرات مربوط به برنامه‌های اول تا پنجم توسعه کشور و با استفاده از روش نمونه‌گیری «نظری» انتخاب و به عنوان جامعه هدف پژوهش، مبنای بررسی و تحلیل قرار گرفته است. یافتههای حاصل از تحلیل گفتمان، حاکی از آن است که در ادوار اول و دوم مجلس، به دلیل شرایط جنگ در کشور، تمرکز بر توزیع و رفع نیازهای ضروری آحاد جامعه بوده است و هر آنچه با توسعه به معنای رشد اقتصادی - اجتماعی پیوند داشته، نابهنجار تلقی و از ادبیات گفتاری و کرداری توسعه حذف شدند. در مجلس سوم و در قالب برنامه اول توسعه، با توجه به حاکم بودن گفتمان «تعدیل اقتصادی» شاهد «رویکرد تک بعدی به توسعه» با اولویت توسعه اقتصادی و در حاشیه قرار گرفتن ابعاد دیگر توسعه از جمله توسعه اجتماعی بودیم. در مجلس چهارم و در قالب برنامه دوم توسعه، گفتمان «رشد و توسعه پایدار»؛ حاکم شد. در مجلس پنجم و ششم در قالب برنامه سوم توسعه، گفتمان «توسعه پایدار»؛ و در مجالس ششم و هفتم در قالب برنامه چهارم، گفتمان «توسعه اجتماعی بومی»؛ و نهایتا در مجالس هشتم و نهم در قالب برنامه پنجم توسعه، گفتمان «پیشرفت و عدالت» تسلط گفتمانی داشته‌اند. این رویکرد حاکی از نوعی گسست و عدم تداوم گفتمان جامع توسعه اجتماعی در ادوار مختلف مجلس شورای اسلامی بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
52 - نقش دولت در توسعه و تحدید گفتمانهای مطالبات مدنی معاصر زنان ایران
ابراهیم متقی علی روشنایی -
دسترسی آزاد مقاله
53 - بررسی مواجهه آیت‌الله هاشمی رفسنجانی با ابژه آمریکا در دوره سازندگی از منظر تحلیل گفتمان
مریم جمشیدی مهرداد نوابخشجهان محصول گفتمانها است و گفتمانها قدرت دارند. این قدرت آنان را قادر می‌سازد که موضوعی سیاسی یا اجتماعی را برجسته کرده یا به حاشیه برانند. همچنین این قدرت به آنان امکان میدهد در منازعات سیاسی-اجتماعی، یک هژمونی ایجاد کنند یا حتی ساختارشکن شوند و خلاصه اینکه در عین ا چکیده کاملجهان محصول گفتمانها است و گفتمانها قدرت دارند. این قدرت آنان را قادر می‌سازد که موضوعی سیاسی یا اجتماعی را برجسته کرده یا به حاشیه برانند. همچنین این قدرت به آنان امکان میدهد در منازعات سیاسی-اجتماعی، یک هژمونی ایجاد کنند یا حتی ساختارشکن شوند و خلاصه اینکه در عین اسطوره‌سازی، هویت‌سازی نیز کنند. مقاله حاضر به بررسی ابژه آمریکا در گفتمان سیاست خارجی دوره سازندگی پرداخته است و این که هاشمی رفسنجانی به عنوان رئیس جمهوری وقت ایران، در مواجهه با آمریکا، چه گفتمانی داشته است. روش پژوهشی به کار رفته در این مقاله، تحلیل گفتمان است. یافتههای پژوهش مورد نیز حاکی از آن است که سطح خصومت گفتمان آقای هاشمی‌رفسنجانی در مواجهه با آمریکا، طرد رادیکال نیست و در سطح رقابت مطرح است. از دیگر یافتههای این پژوهش آن است که دالهای حسن‌نیت در برابر حسن‌نیت و همچنین رفتار منطقی‌داشتن، به عنوان دالهای اصلی گفتمان آقای هاشمی رفسنجانی در مواجهه با آمریکا، مطرح هستند و دال‌ها و عناصر دیگری نظیر فقدان اعتماد و صمیمیت، پیرامون این دال‌ها، مفصل‌بندی شدهاند. در همین راستا است که آیت‌الله هاشمی رفسنجانی ، همکاری‌های اقتصادی را با آمریکا مطرح میکند و این سیاستی است که کاملا منطبق بر عمل‌گرایی اقتصادی او به عنوان یکی از اصول گفتمانش میباشد. با وجود این، با بررسی متون مرتبط با سخنرانی‌ها و اظهارات رئیس جمهوری وقت ایران مشخص شده که او اگرچه تلاش کرد تا رویکردی تعامل‌مدارانه و مبتنی بر حسن‌نیت با غرب/آمریکا داشته باشد اما نتوانست موفقیتی در این زمینه کسب کند زیرا برخی اقدامات آمریکا مانع اصلی در این خصوص را به وجود آورد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
54 - بررسی نقش جنبش دانشجویی در توسعه حوزه عمومی جامعه ایران بین سال های 1385-1300 ه.ش.
سیف الله سیف اللهی محمد جعفر فیروزی -
دسترسی آزاد مقاله
55 - دیرینه شناسی دانش و گفتمان درآمدی بر نظریه گفتمان فوکو
سید وحید عقیلی امیر لطفی حقیقت -
دسترسی آزاد مقاله
56 - بررسی کارایی رویکرد معماری مدرن در مقایسه با رویکرد معماری سنتی با استفاده از چارچوب زنده واری و نظریه گفتمان انتقادی فرکلاف (مطالعه موردی بررسی سیتی‌سنتر و بازار هنر اصفهان)
عبدالرضا پورهمایون هوتن ایروانیهدف این تحقیق بررسی کارایی رویکرد معماری مدرن در مقایسه با رویکرد معماری سنتی با استفاده از چارچوب زنده واری است. این تحقیق از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ ماهیت، توصیفی و پیمایشی و نیز از نوع تحلیلی است. روش تجزیه‌وتحلیل اطلاعات و داده‌هایی که از مطالعه نقشه‌ها و تبدیل چکیده کاملهدف این تحقیق بررسی کارایی رویکرد معماری مدرن در مقایسه با رویکرد معماری سنتی با استفاده از چارچوب زنده واری است. این تحقیق از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ ماهیت، توصیفی و پیمایشی و نیز از نوع تحلیلی است. روش تجزیه‌وتحلیل اطلاعات و داده‌هایی که از مطالعه نقشه‌ها و تبدیل آنها به سامانه‌های منطقی اولیه به‌دست‌آمده است و همچنین داده‌های حاصل از مصاحبه‌ها و تهیه پرسشنامه، با استفاده از روش تحلیل گفتمان فرکلاف در سه سطح توصیف، تفسیر و تبیین مورد تحلیل قرار گرفته و در نهایت مدل تحلیل گفتمانی برای بازتعریف مفهوم زنده واری در معماری تدوین می‌گردد. پس از بررسی گفتمان انتقادی و نظریه فرکلاف در این مورد و تطابق‌پذیری موارد این گفتمان با مباحث لایههای زنده واری که در آن یک نگاه سیستماتیک به بنای معماری داشته دارد به این نتیجه رسیدیم که الگوی سنتی و مدرن در شهر اصفهان مطرح نمی‌باشد و عملاً به علت این که در جای درست و تعادل و طبیعی سازی محقق گردیده عملاً هیچ یک از الگوهای سنتی و مدرن ملاک تعیین طرح معماری نمی‌باشد و مهمترین مورد ،بحث کانتکست و زمینه و نهایتاً طبیعی سازی و تعادل بوده که هر دو بنا در زمینه شهر اصفهان جواب مثبت دادند و همین نشان دهنده درست بودن معادل‌سازی و تعادل و طبیعی سازی این نظریه‌ها است. به طوری که به این نتیجه رسیدیم که این دو می‌توانند بر هم منطبق باشند و ملاک تعیین طراح مجتمع تجاری قرار گیرند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
57 - شهر و گفتمان فرهنگی
زهره فنییکی از اصول توسعه درون زا یعنی توسعه برخاسته از نیازها، امکانات و شرایط ملی و محلی هر کشور، اصلهویت فرهنگی است که بر پایه پذیرش تنوع فرهنگی استوار است . در فرایند شهرنشینی و توسعه شهری درون زامی توان به وجود بستر فرهنگی مناسب برای گفتمان بین فرهنگ ها و ملل اندیشید در غی چکیده کاملیکی از اصول توسعه درون زا یعنی توسعه برخاسته از نیازها، امکانات و شرایط ملی و محلی هر کشور، اصلهویت فرهنگی است که بر پایه پذیرش تنوع فرهنگی استوار است . در فرایند شهرنشینی و توسعه شهری درون زامی توان به وجود بستر فرهنگی مناسب برای گفتمان بین فرهنگ ها و ملل اندیشید در غیر این صورت شهرها بهکانون هایی منفک و مجرد از هویت و حیات فرهنگی از یک طرف و مقتضیات فرهنگی و جغرافیایی جهان کنونی ازسوی دیگر تبدیل می شوند.در این نوشتار، این فرض مورد تاکید و ارزیابی است که وجود یک ساختار متعادل، همگون و درون نگر شهریو شهروندی می تواند روابط انسانی- فرهنگی به ویژه گفتمان میان فرهنگ های مختلف را تحت تاثیر قرار دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
58 - واکاوی و تحلیل گفتمان فلسفه کشاورزی در چارچوب نظریه‌های فلسفه تکنولوژی
مهدخت منصوری واجاری سید جمال فرج الله حسینی سید مهدی میردامادی موسی اکرمیاین تحقیق به واکاوی و تحلیل گفتمان فلسفه کشاورزی در چارچوب نظریه‌های فلسفه تکنولوژی می‌پردازد. نبود شناخت کافی از ماهیت فلسفی تکنولوژی‌های بخش کشاورزی که منجر به تکیه‌بر خلق تکنیک و تکنولوژی بی‌هدف، بی آرمان، غیر غایت گرایانه، غیر انسان مدارانه و ناهماهنگ با ذات اصیل هس چکیده کاملاین تحقیق به واکاوی و تحلیل گفتمان فلسفه کشاورزی در چارچوب نظریه‌های فلسفه تکنولوژی می‌پردازد. نبود شناخت کافی از ماهیت فلسفی تکنولوژی‌های بخش کشاورزی که منجر به تکیه‌بر خلق تکنیک و تکنولوژی بی‌هدف، بی آرمان، غیر غایت گرایانه، غیر انسان مدارانه و ناهماهنگ با ذات اصیل هستی شده، انجام این تحقیق را ضروری می‌نمایاند. روش انجام این تحقیق، روش تحقیق کیفی تحلیل گفتمان مبتنی بر رویکرد لاکلا و موف بوده که رویکردی تحلیلی- توصیفی و درعین‌حال انتقادی است. ابزار تحقیق مصاحبه (حضوری و ایمیل) بوده است. روش نمونه‌گیری، نمونه گیری از افراد برجسته و شاخص بود و نمونه های گزینش‌شده برای مصاحبه فلاسفه (ایرانی و غیر ایرانی) و کارشناسان دارای حوزه‌های پژوهشی مرتبط با تکنولوژی بودند. در این تحقیق پس از انجام مصاحبه و پیاده سازی متون، مراحل تحلیل گفتمان فلسفه کشاورزی با تکیه‌بر مفاهیم و دالهای اصلی گفتمانی انجام و نتایج به‌دست‌آمده در قالب نمودارهای نظام معنایی گفتمانی ارائه و تحلیل شد. نتایج تحقیق نشان میدهد که تاکنون بررسی مدونی در مورد اینکه نقش فلسفه در پیشبرد طرح ها و پروژه های بین المللی کشاورزی چگونه بوده، انجام‌نشده است اما طبق نظر مصاحبه‌شوندگان مفاهیم فلسفی سهم ناچیزی در طرح ها و پروژه ها داشته اند و همین بی توجهی منجر به بروز تبعات پیش‌بینی‌نشده ناخوشایند در بخش کشاورزی و منابع طبیعی شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
59 - حقوق محیط زیست از دیدگاه اسلام با روش نهادگرایی گفتمانی
ابراهیم یاقوتیگفتمانهای حقوقی محیط زیست، درباره ارتباط حقوقی انسان، محیط زیست و قدرت‌های موجود اجتماعی بحث و گفتگو میکنند. توجه اسلام به تمامی عرصه‌های حیات انسانی به ویژه محیط زیست، می‌تواند زمینه بسط حقوق محیط زیست، به ویژه در واکنش به بحرانهای زیست‌محیطی را فراهم کند. در این پ چکیده کاملگفتمانهای حقوقی محیط زیست، درباره ارتباط حقوقی انسان، محیط زیست و قدرت‌های موجود اجتماعی بحث و گفتگو میکنند. توجه اسلام به تمامی عرصه‌های حیات انسانی به ویژه محیط زیست، می‌تواند زمینه بسط حقوق محیط زیست، به ویژه در واکنش به بحرانهای زیست‌محیطی را فراهم کند. در این پژوهش از رهیافت جدید نهادگرایی گفتمانی برای مطالعه حقوق محیط زیست از دیدگاه اسلام بهره گرفته شده است که در آن نظریه گفتمانی لاکلا و موفه با نهادگرایی تلفیق و بر اساس رابطه دیالکتیک گفتمانها به عنوان ذهنیات سطح کلان با واقعیت‌های عینی جامعه (نهادهای درگیر در محیط زیست) تدوین شده است. در ساختار گفتمان حقوقی اسلام درباره محیط زیست حول نشانه مرکزی رویکرد خدامحوری به محیط زیست نظام معنایی متشکل از دالهای اصلی رابطه متقابل انسان با محیط زیست، قواعد فقهی حامی محیط زیست، نهادهای فقهی دربرگیرنده ملاحظات محیط زیستی و احکام و سبک زندگی محیط زیستی اسلام شکل گرفته است. این گفتمان در بستر ترتیبات نهادی شامل انفال، مشترکات، حسبه و مالکیت قابلیت تحقق و اجرایی‌شدن دارد. رویکرد نهادگرایی گفتمانی با فراهم‌آوردن زمینه بسط حقوق اسلامی محیط زیست می‌تواند الهام‌بخش تدوین قوانین و نحوه اجرای قوانین زیست‌محیطی باشد. بی‌شک هژمونی گفتمان حقوقی اسلام در باب محیط زیست ثمرات زیادی در حمایت و حفاظت از محیط زیست به همراه خواهد داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
60 - ارزیابی محورهای شخصیت هیستریک (نمایشی) مدیران در جلوه‌گری اقناعی گفتمان زیست‌محیطی
پژمان حیدری کاهکش احمد کعب عمیر علی محمودی علیرضا جرجرزادهزمینه و هدف: نقش مدیران در سطح شرکت‌های دارای ماهیت نمایندگی در بازار سرمایه از اهمیت ویژه و اثرگذاری بر تقارن اطلاعات و افشاء کامل اطلاعات به ویژه اطلاعات زیست محیطی برای برآورده ساختن انتظارات ذینفعان در بسترهای اجتماعی برخوردار می باشد. هدف این پژوهش ارزیابی محورهای چکیده کاملزمینه و هدف: نقش مدیران در سطح شرکت‌های دارای ماهیت نمایندگی در بازار سرمایه از اهمیت ویژه و اثرگذاری بر تقارن اطلاعات و افشاء کامل اطلاعات به ویژه اطلاعات زیست محیطی برای برآورده ساختن انتظارات ذینفعان در بسترهای اجتماعی برخوردار می باشد. هدف این پژوهش ارزیابی محورهای شخصیت هیستریک (نمایشی) مدیران در جلوه‌گری اقناعی گفتمان زیست‌محیطی می باشد. روش بررسی: در این پژوهش که از نظر روش شناسی توسعهای و ترکیبی محسوب میشود، تلاش گردید تا با اتکاء به فرآیندهای تحلیل فراترکیب و دلفی در بخش کیفی پژوهش، اقدام به شناسایی محورهای شخصیت هیستریک مدیران در جلوه‌گری اقناعی گفتمان زیست‌محیطی شود. سپس در بخش کمی از تحلیل رتبه بندی تفسیری جهت شناسایی اثرگذارترین محور اختلال شخصیت هیستریک (نمایشی) مدیران در جلوه‌گری اقناعی گفتمان زیست‌محیطی استفاده گردد. بازه زمانی مطالعه حاضر شش ماه می باشد. یافته ها: نتایج پژوهش در بخش کیفی از وجود شش محور شخصیت هیستریکمدیران در جلوه‌گری اقناعی گفتمان زیست‌محیطی حکایت داشت. نتایج در بخش کمی پژوهش نشان داد، درصد تاثیرگذاری بعد شرطی‌سازی سبز ذینفعان نقش موثرتری در در جلوه‌گری اقناعی گفتمانهای محیط‌زیستی شرکت‌ها بیشتر است. بحث و نتیجه‌گیری: نتیجه کسب شده بیان کننده ی این موضوع است که مدیران با تحریک ذهنی هدفمند ذینفعان خود تلاش می‌نمایند تا مسبر راهبردهای عملکردی سبز شرکت را آنگونه که می‌خواند در ذهنیت آنان پیاده‌سازی نمایند تا تصویر مثبتی از شرکت در چارچوب عملکرد سبز ایجاد شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
61 - بررسی گفتمان روایی داستان «پادشاه و کنیزک» در مثنوی مولوی بر اساس نظریه ریخت‌شناسی پراپ
مریم حجتی پور مهدی محمدی نیاحکایت و قصه، گونه‌ای از اشکال روایی است که بین مردم سینه به سینه نقل شدهاند. در این میان حکایتهای مثنوی دریایی بیکران از تجربه‌های ناب بشری است. در پژوهش حاضر، کاربرد دیدگاه پراپ در داستان پادشاه و کنیزک مورد بررسی قرار میگیرد تا شیوه ارائه حکایت‌ها و تفاوت‌ها و شب چکیده کاملحکایت و قصه، گونه‌ای از اشکال روایی است که بین مردم سینه به سینه نقل شدهاند. در این میان حکایتهای مثنوی دریایی بیکران از تجربه‌های ناب بشری است. در پژوهش حاضر، کاربرد دیدگاه پراپ در داستان پادشاه و کنیزک مورد بررسی قرار میگیرد تا شیوه ارائه حکایت‌ها و تفاوت‌ها و شباهت‌های آنها با روایتهای معمول معلوم گردد. تحلیل داستان پادشاه و کنیزک و قابلیت تطبیق این روایت با الگوی پراپ است. این روایت یک روایت دوحرکتی شامل 21 خویشکاری است. حرکت اول 16 خویشکاری دارد که با شرارت آغاز و با پیروزی پایان می‌یابد. حرکت دوم شامل پنج خویشکاری است که با نیاز کنیزک شروع و با وصال پایان می‌پذیرد. خویشکاری نیاز با سه بار تکرار، بالاترین بسامد را داشته و پس از آن خویشکاری‌های میانجیگری، اقدام یاریگر و خبردهی دوبار تکرار شدهاند. یافتههای این نوشتار گویای این است که با اندک جابه‌جایی در خویشکاری‌ها و حذف برخی دیگر میتوان نظریه پراپ را در مورد داستان‌های مثنوی بسط داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
62 - ساخت و واسازی ابر روایت‌ها در آثار مارتین لوئیس امیس: رویکردی لیوتاری
علی جمالی نصاری شهرام ولیدی هیوا ویسیژان فرانسوا لیوتار در نوشته‌های خود به پست مدرنیسم و شرایط و خصوصیات آن پرداخته و ویژگیهایی را برای فرهنگ، آثار و ا ندیشه‌های پست مدرن برشمرده است. از جمله ویژگیهایی که پست مدرنیسم را از سایر دوره‌ها و مکاتب ادبی و فرهنگی متمایز می‌سازد، بر افتادن و فروپاشی روایت‌ها چکیده کاملژان فرانسوا لیوتار در نوشته‌های خود به پست مدرنیسم و شرایط و خصوصیات آن پرداخته و ویژگیهایی را برای فرهنگ، آثار و ا ندیشه‌های پست مدرن برشمرده است. از جمله ویژگیهایی که پست مدرنیسم را از سایر دوره‌ها و مکاتب ادبی و فرهنگی متمایز می‌سازد، بر افتادن و فروپاشی روایتهای کلان است. بر این اساس میتوان گفت آثار ادبی تا آنجا که روایتهای کلان را به زیر می‌کشند و بنیاد آنها را سست می‌نمایند، به سوی پست مدرنیسم گام برمی‌دارند و خود را به درجات کمتر یا بیشتر در میان آثار پست مدرن جا می‌دهند. مطالعه حاضر بر آن است تا سه اثر برگزیده مارتین امیس را از منظر ساخت و واسازی ابر روایت ها مورد بررسی قرار دهد و نشان دهد چگونه ادبیات و فلسفه شانه به شانه هم اضمحلال گفتمانهای متصلب را به تصویر می‌کشند و در وانفسای ناامیدی ها، امکان بروز و ظهور گفتمان یا روایتی جدید را ممکن می دانند. روش پژوهش حاضر مطالعات بین رشته ای است که به صورت کتابخانه ای انجام گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
63 - تحلیل گفتمان مکتوبات عتبة الکتبة با رویکرد کاربردگرا بر اساس نظریه فرکلاف
رضا حیدری نوری دلارام بغدادیاین مقاله تحلیلی است بر اساس نظریه نورمن فرکلاف در عتبة الکتبة با رویکرد کاربردگرا که به بررسی و تجزیه و تحلیل صورت های زبانی، اهداف و کارکردهای آنها می‌پردازد. مبنای نظری پژوهش در چارچوب الگوی سه سطحی(لایه‌ای) توصیف، تفسیر و تبیین میباشد. در مکاتیب و ترسلات عتبة الکت چکیده کاملاین مقاله تحلیلی است بر اساس نظریه نورمن فرکلاف در عتبة الکتبة با رویکرد کاربردگرا که به بررسی و تجزیه و تحلیل صورت های زبانی، اهداف و کارکردهای آنها می‌پردازد. مبنای نظری پژوهش در چارچوب الگوی سه سطحی(لایه‌ای) توصیف، تفسیر و تبیین میباشد. در مکاتیب و ترسلات عتبة الکتبة، به دلیل ارتباط نزدیک زبان و ساختارهای اجتماعی و تأثر متن از روابط اجتماعی، ابعاد گفتمانی بسیار برجسته است. در این متن علاوه بر تأثیر روابط قدرت، گزینش‌های زبانی خاص که مختص سبک این دوره است، در فرآیند تولید معنا متمایز میشود. هدف از این پژوهش نشان دادن نوع و سبک گفتمان قرن بیستم و نشان دادن قدرت نویسنده(منتجب جوینی) در شکل گفتمان وی است همچنین نگاه متفاوت بر ترسلات و معرفی و تحلیل بنیادی عتبة الکتبة از دیگر اهداف این مقاله می باشد. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی صورت گرفته است و به شیوه تحلیل محتوای کیفی و استناد به متن مکتوبات و ذکر شواهد مثال بررسی می‌گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
64 - منازعات گفتمانی در غزلیات حافظ مبتنی بر نظریه گفتمان لاکلا و موف
میترا داودی محمد جواد حجازی سیدعلی‌اصغر سلطانیمناقشات بر سر دینداری یا دین‌گریزی حافظ از دیرباز ادامه داشته است. مسأله در این مقاله این است که نظم گفتمانی موجود در دیوان غزلیات حافظ شناسایی گردد، و مشخص شود که در این نظم گفتمانی کدام گفتمانها خودی و برجسته‌سازی شدهاند و کدام گفتمانها غیر خودی و به حاشیه رانده چکیده کاملمناقشات بر سر دینداری یا دین‌گریزی حافظ از دیرباز ادامه داشته است. مسأله در این مقاله این است که نظم گفتمانی موجود در دیوان غزلیات حافظ شناسایی گردد، و مشخص شود که در این نظم گفتمانی کدام گفتمانها خودی و برجسته‌سازی شدهاند و کدام گفتمانها غیر خودی و به حاشیه رانده شدهاند. بدین صورت میتوان با روشی داده بنیاد و عینی از رویکرد حافظ نسبت به دین درک بهتری به دست آورد. مبنای نظری در پژوهش، نظریه گفتمان لاکلا و موف است و روش پژوهش مبتنی بر مدل نشانه‌شناسی گفتمانی سلطانی(۱۳۹۳) است. بر این اساس مشخص گردید که نظم گفتمانی موجود در دیوان حافظ شامل گفتمانهای حکومتی، دینی، تصوف و طریقت رندی حافظ است. گفتمان رندی، گفتمان برجسته‌سازی شده و خودی و سه گفتمان دین‌محور دیگر گفتمانهای حاشیه‌رانی شده و غیر خودی هستند. همراستایی گفتمان رندی حافظ با انس و عشق او به قرآن گویای عدم تقابل این گفتمان با ارزشهای حقیقی دینی است. دال مرکزی در گفتمان رندی دال ریاستیزی است که در تقابل و تنازع و با ریاکاری در گفتمانهای دین‌محور است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
65 - تحلیل نشانه- معناشناسی روایی گفتمان: بررسی موردی فیلم ملخ دریایی
احسان اعوانی مجید پویاندر این پژوهش با بهره گیری از رویکرد تحلیلی نشانه- معناشناسی به بررسی حضور کنشگران در جریان شکل گیری معنا می‌پردازد تا شرایط تولید و دریافت معنا را در گفتمان نشان دهد. همچنین روابط معنایی موجود در داستان را، که علاوه بر نشانه‌های روایی، نشانه‌های گفتمانی نیز، در جهت دهی چکیده کاملدر این پژوهش با بهره گیری از رویکرد تحلیلی نشانه- معناشناسی به بررسی حضور کنشگران در جریان شکل گیری معنا می‌پردازد تا شرایط تولید و دریافت معنا را در گفتمان نشان دهد. همچنین روابط معنایی موجود در داستان را، که علاوه بر نشانه‌های روایی، نشانه‌های گفتمانی نیز، در جهت دهی معنای داستان نقش دارد. از این رو در این پژوهش به بررسی فیلم ملخ دریایی بر اساس داستان ماهی نوشته هوشنگ مرادی کرمانی از قصه‌های مجید و به کارگردانی کیومرث پوراحمد خواهیم پرداخت. این داستان حول محور شخصیت مجید و کنشهای او در محیط پیرامونش شکل میگیرد؛ در واقع کنشگر در طول داستان دچار بحران‌هایی میشود که به ترک وضعیت قبلی و نفی آن برای رسیدن به موقعیتی جدید است. هدف این پژوهش بررسی زنجیره‌های نشانه- معناشناسی گفتمان، مربع معناشناسی گریماس، فرآیند تنشی معنا، که با هدف نشانه- معناشناسی و روابط معنایی موجود در داستان که علاوه بر نشانه‌های روایی، نشانه‌های گفتمانی نیز در جهت دهی معنایی داستان نقش دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
66 - ریشه‌یابی فرهنگی و ادبی جشن‌های ایران و فرانسه
پریسا مهم کار خیراندیش محمدرضا محسنی بهزاد هاشمیجشنها تبلور تلاش برای برقراری پیوند در راستای ایجاد عناصر و مفاهیم مشترک میان افراد هستند. این پیوند که در قالب ایجاد زمینه یا گفتمانی مشترک فراهم میشود، می‌کوشد تا اشخاص با وجود تفاوت در دیدگاه‌ها، باورها و اندیشه‌ها، به تعامل، و در صورت امکان، به تفاهم و همدلی برسند چکیده کاملجشنها تبلور تلاش برای برقراری پیوند در راستای ایجاد عناصر و مفاهیم مشترک میان افراد هستند. این پیوند که در قالب ایجاد زمینه یا گفتمانی مشترک فراهم میشود، می‌کوشد تا اشخاص با وجود تفاوت در دیدگاه‌ها، باورها و اندیشه‌ها، به تعامل، و در صورت امکان، به تفاهم و همدلی برسند. خاستگاه بنیادین جشن‌ها در دو فرهنگ باختر و خاور تفاوت‌ها و همانندی‌هایی با هم دارند که گاهی با موضوعاتی چون اسطوره‌ها، مقوله آفرینش و اعتقادات ملی پیوند می‌یابند. در این مقاله در پی آنیم تا فرهنگ عامه و ادبیات شفاهی دو کشور ایران و فرانسه را از رهگذر بررسی جشن‌های ملی و مذهبی آن و با مقایسه جشن دیوانگان با میرنوروزی، هالووین با خوان نوروزی ووالنتاین با سپندارمذ مورد واکاوی قرار دهیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
67 - تحلیل نشانه‌شناسی شخصیتهای فانتزی حیوانی در ادبیات کودک فارسی و انگلیسی
صدیقه سادات مقداری فهیمه تخم افشان رحیم انصاری پوراهمیت داستان‌های فانتزی در پرورش ناخودآگاه کودک و پروراندن سوژه‌ها برای رساندن پیام یا برداشت‌های بهنجار و مفید برای زندگی است. در بسیاری از داستان‌های فانتزی، شخصیت های جاندار و بی جان همواره بخشی از افکار یا آرزوهای کودکان را در قالب شخصیت خود مجسم کرده و از طریق درام چکیده کاملاهمیت داستان‌های فانتزی در پرورش ناخودآگاه کودک و پروراندن سوژه‌ها برای رساندن پیام یا برداشت‌های بهنجار و مفید برای زندگی است. در بسیاری از داستان‌های فانتزی، شخصیت های جاندار و بی جان همواره بخشی از افکار یا آرزوهای کودکان را در قالب شخصیت خود مجسم کرده و از طریق دراماتیزه شدن داستان در ناخودآگاه کودک وارد شده و تأثیر لازم را می گذارند. در این پژوهش ما به بررسی آثاری در زمینه ادبیات فانتزی کودک در دو زبان فارسی و انگلیسی پرداخته ایم و آنها را از منظر تحلیل تطبیقی گفتمان بررسی کرده ایم. برای انجام این کار، مجموعه داستان های بیاتریکس پاتر را در زبان انگلیسی و مجموعه قصه های کوچک برای بچه‌های کوچک را در زبان فارسی انتخاب کرده ایم. به بررسی نشانه شناسی شخصیتهای فانتزی پرداختیم نتایج بدست‌آمده نشان می دهد که فانتزی به عنوان یک شاخه از ادبیات، در زبان فارسی و انگلیسی متفاوت نمی باشد و تنها تفاوت بین داده ها، بازنمایی متفاوت شخصیت های فانتزی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
68 - رمان ماجراهای حاجی بابا اصفهانی و شرق شناسی پسا-استعماری
فرید قائمی فاطمه اسمعیلیرمان ماجراهای حاجی بابا اصفهانی (The Adventures of Hajji Baba of Ispahan) اثر جیمز موریه (James Morier) تجلی آشکاری از شرق ساخته شده(Orientalism) ذهن اروپاییان است. نویسندگان سعی دارند تا ردپای مستشرقین را در این رمان شناسایی نمایند و نشان دهند که چگونه تمایلات و اهداف چکیده کاملرمان ماجراهای حاجی بابا اصفهانی (The Adventures of Hajji Baba of Ispahan) اثر جیمز موریه (James Morier) تجلی آشکاری از شرق ساخته شده(Orientalism) ذهن اروپاییان است. نویسندگان سعی دارند تا ردپای مستشرقین را در این رمان شناسایی نمایند و نشان دهند که چگونه تمایلات و اهداف شرقشناسانه، خود را در لابلای سطور پنهان نموده است و به چه سان در یک رمان، بازنمایی شرق و فرهنگ شرقی، همگام با اهداف امپریالیستی پیش می رود. به خصوص درنویسنده ای نظیر موریه، که دو عنصر دیپلماسی و نویسندگی برای اهداف استعماری تلفیق یافته و منجر به شکل گیری گفتمانی سلطه گرایانه(Colonial Discourse) شده که شرقی ها را را دون مایه و حاشیه ای جلوه می دهد. در این مقاله به شیوه نگرش غرب به شرق و به تحلیل مبحث اسلام در شرق پرداخته می شود. همچنین به سؤالاتی نظیر این که شرق و شرقیان با چه تصاویر و گفتمانی نشان داده شده اند؟ آیا شرقیان و مسلمانان به عنوان دیگری شناخته می شوند؟ و چه رابطه ای می توان بین امپریالیسم و ماجراهای حاجی بابا اصفهانی تعریف نمود، پاسخ داده می شود. شرق همواره خویشتن دیگر (Otherness) غرب بوده است و غربی ها همواره شرق را به گونة خویشتن غریب خود پنداشته است. و متذکر می شود که چگونه غربی ها خود را از منظر مبحث دو ارزشی(Binary Opposition) شرق- غرب تعریف کرده اند. در پایان نتیجه گیری می شود که در حقیقت این رمان قرن نوزدهمی بستر تبعیضات و تحریم های قرن بیستم جهان سوم را فرآهم می آورد. و در نهایت به عوامل پیدایش این تضاد دو گانه و پیشنهاد راهکارهای فرهنگی- اجتماعی پرداخته می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
69 - تحلیل دگرمفهومی در داستان «کبابِ غاز» براساس دیدگاه «باختین»
لیلا هاشمیان ابراهیم واشقانی فراهانی فردین شریفنیااین نوشتار کوشیده است ویژگیهای دگرمفهومی از دیدگاه باختین را در داستان کوتاهِ کبابِ غاز سیدمحمدعلی جمال‌زاده بررسی کند. بررسی ویژگیهایی همچون سبک‌خنده‌دار، زبان، واقعیت معاصر، قلمرو شخصیت، گفتمان، انکسار و انحراف نویسنده در داستان، دیدگاه تازه‌ای به مخاطب میدهد تا لا چکیده کاملاین نوشتار کوشیده است ویژگیهای دگرمفهومی از دیدگاه باختین را در داستان کوتاهِ کبابِ غاز سیدمحمدعلی جمال‌زاده بررسی کند. بررسی ویژگیهایی همچون سبک‌خنده‌دار، زبان، واقعیت معاصر، قلمرو شخصیت، گفتمان، انکسار و انحراف نویسنده در داستان، دیدگاه تازه‌ای به مخاطب میدهد تا لایههای دیده نشده یا سطحی نگریسته‌شده برای او آشکار شود. همچنین بتواند زبان و گفتار نویسنده و شخصیتهای داستانی را بشناسد؛ حتی با مکالمه‌گرایی و نسبی‌گراییِ باورها در داستان آشنایی پیدا کند. از آنجاکه جمال‌زاده را آغازگرِ واقع‌گرایی در داستان‌نویسی می‌دانند، این مقاله به بررسی دگرمفهومی در یکی از داستان‌های او می‌پردازد. داستانی که طنزگونه است؛ و خنده‌ـ که در دگرمفهومی اهمیت فراوانی داردـ در آن جریان دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
70 - بررسی نظریه گفتمان قدرت و زبان میشل فوکو و هویت زنانه در رمان «سووشون» سیمین دانشور
روشنک وطنی بهناز صالحینویسندگان این مقاله سعی کردهاند تا با مطالعه متن رمان سووشون به بررسی گفتمانهای چندگانه اثر که متأثر از وضعیت اجتماعی عصر دانشور است بپردازند، و همچنین بررسی کنند که چگونه این اثر با بکار گرفتن صداهای مختلف در مقابل گفتمان مردسالارانه غالب، صداهای خاموش و ناشنیده زن ر چکیده کاملنویسندگان این مقاله سعی کردهاند تا با مطالعه متن رمان سووشون به بررسی گفتمانهای چندگانه اثر که متأثر از وضعیت اجتماعی عصر دانشور است بپردازند، و همچنین بررسی کنند که چگونه این اثر با بکار گرفتن صداهای مختلف در مقابل گفتمان مردسالارانه غالب، صداهای خاموش و ناشنیده زن را به گوش مخاطب می‌رساند. در عین حال با بررسی زبان رمان که متأثر از جنبههای مختلف حماسی، اساطیری و مذهبی است این نکته را به اثبات برسانند که دانشور چگونه توانسته شخصیت جدیدی از زن را در ادبیات داستانی ایران خلق کند که بر خلاف خواست گفتمان غالب جامعه زمان خویش هویتی مستقل برای خود یافته، از انفعال خارج شده و به عنوان زنی کنشگر وارد اجتماع شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
71 - تحلیل تناقض‌های بیناگفتمانی در شعر حافظ
سید حسین جعفری سعید زهره وند علی حیدرییکی از موضوعاتی که در تأویل پذیری کلام حافظ نقشی اساسی دارد و کمتر مورد توجه محققان قرار گرفته تناقضات موجود در کلام اوست. این تناقضات از دو منظر قابل بررسی هستند؛ نخست از منظر ابیات و مفاهیم منفرد و دوم از منظر بیناگفتمانی. تناقض‌های بخش نخست تناقضاتی سطحی هستند که در چکیده کاملیکی از موضوعاتی که در تأویل پذیری کلام حافظ نقشی اساسی دارد و کمتر مورد توجه محققان قرار گرفته تناقضات موجود در کلام اوست. این تناقضات از دو منظر قابل بررسی هستند؛ نخست از منظر ابیات و مفاهیم منفرد و دوم از منظر بیناگفتمانی. تناقض‌های بخش نخست تناقضاتی سطحی هستند که در آثار بسیاری از شاعران به چشم می خورد، اما تناقضات بیناگفتمانی از ویژگیهای خاص شعر حافظ و یکی از مهمترین دلایل توفیق اوست. تناقضات بیناگفتمانی فراوانی در شعر حافظ به چشم می‌خورد که از آن جمله میتوان به تناقض میان گفتمان انتقادی- اجتماعی و گفتمان کلامی و همچنین تناقض میان گفتمان عرفانی و گفتمان دینی و اخلاقی او اشاره کرد. علاوه بر اینکه در میان گفتمانهای مذکور دو به دو تناقضات فراوانی دیده میشود، هر کدام از جهاتی دیگر با سایر گفتمانها نیز مرز بندی‌های تناقض آمیز دارند، در این پژوهش سعی شده است با استفاده از شیوه تحلیل گفتمان ضمن معرفی گفتمانهای مذکور و شناخت خاستگاه‌های تناقضات میان این گفتمانها، به چگونگی مفصل‌بندی این گفتمانهای متناقض در یک رابطه بیناگفتمانی و تولد یک گفتمان خاص به نام گفتمان عشق و رندی با دال مرکزی رند که به مبارزه ایدئولوژیکی با گفتمانهای رقیب می‌پردازد اشاره شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
72 - بررسی تطبیقی دو مؤلفه جاهلیت اولی، تبرج و خشونت علیه زن، با جاهلیت مدرن از منظر قرآن
علی صالحی ارمکی محمدرضا ابویی کمال خواجه پور بنادکیجاهلیت دارای مؤلفه‌های ویژه‌ای است و محدود به زمان و مکان معینی نمی‌باشد و محورهای گوناگون آن در قرآن مطرح و نقد شده است. یکی از این محورها، نماد و ویژگیهای جاهلیت میباشد. از جمله مؤلفه‌های فرهنگی مهم دوران جاهلیت که همچنان به اشکال دیگر در زمان حاضر در جوامع مختلف از چکیده کاملجاهلیت دارای مؤلفه‌های ویژه‌ای است و محدود به زمان و مکان معینی نمی‌باشد و محورهای گوناگون آن در قرآن مطرح و نقد شده است. یکی از این محورها، نماد و ویژگیهای جاهلیت میباشد. از جمله مؤلفه‌های فرهنگی مهم دوران جاهلیت که همچنان به اشکال دیگر در زمان حاضر در جوامع مختلف از جمله جوامع مسلمان دیده میشود، دو موضوع تبرّج و خشونت علیه زنان است. لذا ضروری است با تأسی به قرآن جهت شناخت چهره واقعی جاهلیت، این مؤلفه‌ها بررسی و تحلیل شود تا با نگرشی اصلاح‌گرایانه در دوران معاصر به کار برده شود. در پژوهش حاضر که با رویکرد توصیفی– تحلیلی و گردآوری مطالب از منابع معتبر صورت پذیرفته، میتوان دریافت که رذائل اخلاقی در جاهلیت مدرن بر اساس تحولات فرهنگی، اجتماعی و دیدگاههای مادی گرایانه، جایگاه جدیدی پیدا کرده و مشابه جاهلیت اولی، همچنان ادامه دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
73 - ساختارهای گفتمان‌مدار آیات مربوط به قیامت درسه جزء اول قرآن
الخاص ویسی آزاده عبادیدر این پژوهش که عمدتاً متن‌محور و کیفی است، آیات مربوط به قیامت جزءهای اول تا سوم قرآن مجید از منظر تحلیل گفتمان مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته‌اند. هدف از پژوهش حاضر تشخیص ساختارهای گفتمان‌مدار است که هنگام سخن‌گفتن از روز قیامت به کار می‌روند و دیگر اینکه این ساختارها چکیده کاملدر این پژوهش که عمدتاً متن‌محور و کیفی است، آیات مربوط به قیامت جزءهای اول تا سوم قرآن مجید از منظر تحلیل گفتمان مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته‌اند. هدف از پژوهش حاضر تشخیص ساختارهای گفتمان‌مدار است که هنگام سخن‌گفتن از روز قیامت به کار می‌روند و دیگر اینکه این ساختارها چه مفاهیم و حقایقی را درباره روز قیامت به مخاطب منتقل میکنند. در همین راستا تمام آیات مربوط به روز قیامت جزء اول تا سوم قرآن به روش توصیفی - تحلیلی مورد بررسی قرار گرفت. ساختارهای گفتمان‌مدار بکاررفته در این آیات عبارت بودند از تعدی، وجهیت، کنش تعهدی و جملات پرسشی با کارکرد غیرمستقیم. بررسی ساختارهای مورد نظر در این جستار به این نتایج منجر شده است: قاطعیت خداوند هنگام سخن گفتن از روز رستاخیز، هشدار و سعی در بیداری غافلان، تأکید خداوند بر سهمگین و وحشتناک بودن روز قیامت برای اخطار و هشدار به انسانها، قطعی و حتمی بودن وقوع قیامت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
74 - ساخت اطلاعی مفروض و استنباطی در قرآن کریم از منظر رویکرد زبانشناسی نظاممند نقشگرا
بهمن گرجیان فرنگیس عباس زادهوجود سه ویژگی تاریخی، تطبیقی و میان رشته‌ای در زبانشناسی نوین باعث سرعت گسترش، تغییر و تحول آن به شمار می‌رود. زبان انتقال دهنده نقش اطلاعی و ساختار محتوایی هر کلام است. نقش وابستگی ارتباطی جملات که با توجه به نقش گفتمانی و تأثیرات بافتی آنها مشخص گردیده برای درک پیام چکیده کاملوجود سه ویژگی تاریخی، تطبیقی و میان رشته‌ای در زبانشناسی نوین باعث سرعت گسترش، تغییر و تحول آن به شمار می‌رود. زبان انتقال دهنده نقش اطلاعی و ساختار محتوایی هر کلام است. نقش وابستگی ارتباطی جملات که با توجه به نقش گفتمانی و تأثیرات بافتی آنها مشخص گردیده برای درک پیام ضروری می‌باشند. هدف از تحقیق حاضر بررسی ساخت اطلاعی و موضوعی آیاتی چند از قرآن کریم با پیروی از نظریه نظام مند نقشگرای هلیدی(1994) میباشد که به روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع دست اول(قرآن کریم) انجام شده است تا به بررسی چگونگی تأثیر انسجام ساختاری و پیوستگی معنایی آیات قرآن بپردازد. نتایج حاکی از آن است که تغییر جنبه مفهومی و معنایی ساختار، بستگی به ساخت اطلاعی گفتمان و عناصر ارتباطی آن است که با دگرگون ساختن نوع ساختار احتمالی تقویت میشود و این تغییرات با ابزارهای زبانی و سبکی، شکل درستی به خود میگیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
75 - بررسی و تحلیل سکولاریزاسیون مفاهیم قرآنی
محمد گودرزی رحمت الله معظمی گودرزیامروزه در جوامع اسلامی گروهی از دگر اندیشان با استناد به تعابیر و اسلوب‌های بیانی قرآن تلاش می‌نمایند تا این کتاب مقدس را محدود به حصار زمان و مکان شبه جزیره زمان بعثت پیامبر اسلام(ص) نمایند، و در نتیجه مخاطبان‌اش را تنها اعراب بدوی دوران جاهلی بخوانند! غافل از اینکه آن چکیده کاملامروزه در جوامع اسلامی گروهی از دگر اندیشان با استناد به تعابیر و اسلوب‌های بیانی قرآن تلاش می‌نمایند تا این کتاب مقدس را محدود به حصار زمان و مکان شبه جزیره زمان بعثت پیامبر اسلام(ص) نمایند، و در نتیجه مخاطبان‌اش را تنها اعراب بدوی دوران جاهلی بخوانند! غافل از اینکه آنچه این جماعت بدان استناد میکنند، خود یکی از وجوه اعجاز قرآن حکیم است. بدان‌سان که خداوند از همان تعابیر و گفتمان و واژه‌های اعراب بدوی جاهلی که از هرگونه معرفت و دانش تهی بودند بهره گرفته، پیام جاودانه جهان‌شمول خویش رادر آن نهاده و همه بشریت را در همه زمان‌ها و مکان‌ها مخاطب قرار داده است. این پژوهش تلاشی است تا به نظریه سکولاریستی که با استناد به تعابیر قرآنی در پی سکولاریزاسیون کردن مفاهیم قرآنی است پاسخی مستدل دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
76 - تاثیر امر و نهی قرآنی در گفتمان زاهدانه¬های عصر عباسی
حسین ایمانیان زهره نادریچکیده نویسندگان این جستار، بر این باورند که اسلوب "امر و نهی" و سخن گفتن از بالا که مهمترین سبک رایج در سروده‌های زهد به شمار می‌آید، تا اندازه زیادی متاثر از خود محیط عرب‌زبان و متون دینی آن به ویژه کتاب آسمانی قرآن بوده که پیش از ظهور در شعر زهد، در گفتار واعظان و چکیده کاملچکیده نویسندگان این جستار، بر این باورند که اسلوب "امر و نهی" و سخن گفتن از بالا که مهمترین سبک رایج در سروده‌های زهد به شمار می‌آید، تا اندازه زیادی متاثر از خود محیط عرب‌زبان و متون دینی آن به ویژه کتاب آسمانی قرآن بوده که پیش از ظهور در شعر زهد، در گفتار واعظان و خطیبان سده نخستین اسلامی، نمود یافته است. این تاثیر را هم در روساخت سروده‌های زهدی می‌بینیم و هم در ژرف‌ساخت آن. به نظر می‌رسد نوع گفتمان حاکم در جامعه عباسی که مورد مطالعه ما در این جستار است، بیشترین تاثیر را در شکلگیری چنین شیوه گفتمانی (امر و نهی از بالا و کوچک‌پنداشتن مخاطب) در متون زهدی آن عصر داشته است. به دیگر سخن سبک گفتمان چنین متونی، شخصیت، نگرش و ذهنیت و خرد مردمان آن عصر را آینگی میکند. خودشیفتگی و خودکامگی گوینده و هیچ‌انگاری مخاطب، چکیده "امر و نهی" های موجود در متون زهدی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
77 - ترجمه‌پذیری و ترجمه‌ناپذیری قرآن
آناهیتا امیرشجاعیبا توجه به افزایش ترجمه‌های قرآن به دیگر زبانها به‌خصوص زبان انگلیسی، لزوم اهتمام به بررسی ترجمه‌های قرآن نوعی ضرورت میان صاحبنظران ترجمه محسوب میشود. قرآن در مقایسه با سایر متون متعارف نثر، فصاحتی بلیغ و ساختی هنرمندانه دارد و هدف عمده مترجم قرآن، انتقال پیام قرآن بد چکیده کاملبا توجه به افزایش ترجمه‌های قرآن به دیگر زبانها به‌خصوص زبان انگلیسی، لزوم اهتمام به بررسی ترجمه‌های قرآن نوعی ضرورت میان صاحبنظران ترجمه محسوب میشود. قرآن در مقایسه با سایر متون متعارف نثر، فصاحتی بلیغ و ساختی هنرمندانه دارد و هدف عمده مترجم قرآن، انتقال پیام قرآن بدون توجه به ویژگیهای سبکی و گفتمانی است، از این رو یکی از مباحث مهم مورد بحث اندیشمندان مسلمان، ترجمه‌پذیری و ترجمه‌ناپذیری قرآن است. گروهی معتقد به ترجمه‌پذیری آن و برخی نیز آن را امری غیرممکن تلقی کردهاند. هر دو دیدگاه طرفدارانی در میان متقدمان و متأخران دارد. میتوان این مقوله را از منظر زبانشناختی و امکان برگردان متون قرآنی به زبانهای دیگر بررسی کرد. در این مقاله نگارنده سعی دارد نگاه مختصری به نخستین ترجمه‌های قرآن داشته و سپس به بررسی ترجمه‌پذیری و ترجمه‌ناپذیری قرآن از منظر زبانی و نیز برخی چالشهای فراروی مترجمان قرآن در این زمینه(سطوح لغوی و نحوی) بپردازد. در این خصوص، ترجمه برخی از آیات آل عمران و صبا، ترجمه یوکسل و یوسف علی به طور موردی بررسی شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
78 - نقش توالی گفتمان‌نماهای واژگانی در انسجام متنی ترجمه‌های تفسیری فارسی و انگلیسی(سوره بقره)
محمد پاک‌نژاد الخاص ویسی محمود نقی زادهمطالعه حاضر نوعی بررسی و کنکاش تقابلی از منظر زبانشناسی متن بنیاد است که با تکیه بر حفظ انسجام و معرفی گفتمان نماهای واژگانی در سوره بقره اختصاص دارد. از این رو، کل سوره بقره با سه ترجمه تفسیری فارسی و انگلیسی بر اساس رویکرد نظری فریزر(2005) تحلیل گردیده است. همچنین چکیده کاملمطالعه حاضر نوعی بررسی و کنکاش تقابلی از منظر زبانشناسی متن بنیاد است که با تکیه بر حفظ انسجام و معرفی گفتمان نماهای واژگانی در سوره بقره اختصاص دارد. از این رو، کل سوره بقره با سه ترجمه تفسیری فارسی و انگلیسی بر اساس رویکرد نظری فریزر(2005) تحلیل گردیده است. همچنین این عناصر بر اساس مدل مذکور دستهبندی شدهاند که متشکل از گفتمان نماهای تفصیلی، استنتاجی و زمانی می‌باشند. علاوه بر آن توالی‌های یافت شده به صورت ساختاری قاعده مند و منسجم پیکربندی گردیده‌اند. کارکرد این عناصر واژگانی در ترجمه‌های منتخب نشان میدهد که با یاری این عناصر زبانی در روابط متنِ ترجمه آیات به صورت یکپارچه و پیوسته عمل میکنند و بر اساس فرایند متقابل اطلاعات در بافت متون دینی و مذهبی ترجمه‌شده تأثیر بسزایی داشته و همچنین در خوانش آیات و انتقال مفاهیم از وجود این عناصر به طور مطلوب تبعیت میکنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
79 - تحلیل گفتمان اخلاقی سوره نساء با تکیه بر 34 آیه اول
اکرم نادری حسن شوندیاز جمله مسائلی که در جامعه امروز بشری بسیار لازم به نظر می‌رسد توجه به اخلاقیات است. اخلاق از واژه‌هایی به شمار می‌رود که همزاد و همراه با آفرینش انسان است؛ زیرا انسانیت انسان با اخلاق معنا پیدا میکند. بر همین اساس است که در آموزه‌های دینی بالأخص معارف قرآنی به اخلاق و چکیده کاملاز جمله مسائلی که در جامعه امروز بشری بسیار لازم به نظر می‌رسد توجه به اخلاقیات است. اخلاق از واژه‌هایی به شمار می‌رود که همزاد و همراه با آفرینش انسان است؛ زیرا انسانیت انسان با اخلاق معنا پیدا میکند. بر همین اساس است که در آموزه‌های دینی بالأخص معارف قرآنی به اخلاق و مؤلفه‌های آن به صورت ویژه پرداخته شده است. قرآن کریم به عنوان آخرین و کامل‌ترین ذخیره خداوند سبحان، به مؤلفه‌های اخلاقی نگاه بی بدیلی داشته است و آینه تمام نمای اخلاقیات برای ما مسلمان آیات وحی الهی است که با تمسک به آنها میتوان مسیر درست زندگی را یافت و پیمود. پژوهش حاضر، سوره نساء را مبنای کار خود قرار داده تا با بررسی آن نکات اخلاقی موجود در آن را به عنوان گفتمان اخلاقی این سوره استخراج نماید. با توجه به اینکه پرداختن به کل آیات این سوره خارج از حجم استاندارد مقاله میباشد بنابراین در این تحقیق 34 آیه اول این سوره را مبنای کار خود قرار داده‌ایم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
80 - مطالعه تطبیقی کاربرد استراتژی‌های ترجمه نیومارک در ترجمه قرآن
مرضیه خلیلی زاده گنجعلیخانی آناهیتا امیرشجاعیقرآن در مقام نخست و بسیار فراتر از عالی‌ترین آثار کلاسیک عربی است. یک شاهکار ادبی از حس بی‌نظیر. اگرچه طی قرون اخیر سیر صعودی ترجمه قرآن کریم به زبان انگلیسی از جهات کمی و کیفی را شاهد بوده‌ایم، اما از آنجائی که ترجمه‌ها صرفاً به نثر بوده و نیز با محدود چکیده کاملقرآن در مقام نخست و بسیار فراتر از عالی‌ترین آثار کلاسیک عربی است. یک شاهکار ادبی از حس بی‌نظیر. اگرچه طی قرون اخیر سیر صعودی ترجمه قرآن کریم به زبان انگلیسی از جهات کمی و کیفی را شاهد بوده‌ایم، اما از آنجائی که ترجمه‌ها صرفاً به نثر بوده و نیز با محدودیت‌های خاص آن زبان طبعاً قادر به انعکاس جنبه هنری ادبی و شکوه فصاحت و بلاغت خاص قرآن مجیدی که بین شعر و نثر واقع شده نگردیده‌اند. ترجمه قرآن کریم همواره موضوع چالش برانگیزی از ابتدای پیدایش آن تا کنون بوده است. مطالعه حاضر به مقایسه سه ترجمه موجود از سه سوره قرآن(اخلاص، ناس، فلق) با ترجمه محمد علی حبیب شاکر، عبدالله یوسف علی و پیکتال به منظور بررسی استراتژی‌های ترجمه بر اساس طبقه بندی پیتر نیومارک(1981) پرداخته است تا بیشترین استراتژی یا استراتژی‌های بکاررفته در امر ترجمه و موفق‌ترین آنها در انتقال معنا و مفهوم صحیح و درست کلام مقدس الهی مشخص گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
81 - بررسی و مقایسه سه ترجمه فرانسوی سوره توحید با رویکرد تحلیل گفتمان
نادره زمانی فاطمه زمانییکی از اصول مهم در ترجمه وفاداری به متن اصلی یا برابریابی است. از این روی، علاوه بر تسلط بر دستور زبان مبدأ و مقصد، لازم است مترجم از بافت فرهنگی، اجتماعی، تاریخی و غیره متن مورد ترجمه نیز آگاه باشد. این مسأله در ترجمه متون مقدس از جمله قرآن کریم از اهمیت بیشتری برخورد چکیده کاملیکی از اصول مهم در ترجمه وفاداری به متن اصلی یا برابریابی است. از این روی، علاوه بر تسلط بر دستور زبان مبدأ و مقصد، لازم است مترجم از بافت فرهنگی، اجتماعی، تاریخی و غیره متن مورد ترجمه نیز آگاه باشد. این مسأله در ترجمه متون مقدس از جمله قرآن کریم از اهمیت بیشتری برخوردار است. در مقاله حاضر، با تکیه بر رویکرد تحلیل گفتمان، سه ترجمه فرانسوی سوره توحید با یکدیگر سنجیده شده است تا مشخص شود که کدام ترجمه به نص قرآن نزدیک‌تر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
82 - تحلیل گفتمان جغرافیایی - منطقه ای توسعه در دولت اصلاحات
عارف بیدار علیرضا اسمعیل زاد امین نواختی مقدمتوسعه درایران معاصر همزمان با انقلاب مشروطه به یکی از مسایل مهم و اساسی جامعه ایران تبدیل شد. برخی از اندیشمندان، عدم توسعه یافتگی ایران را با متغیرهای داخلی و برخی نیز با متغیرهای بیرونی تجزیه وتحلیل می‌نمایند. گفتمان توسعه انسانی به عنوان‌یکی از گفتمان کلان در امر توس چکیده کاملتوسعه درایران معاصر همزمان با انقلاب مشروطه به یکی از مسایل مهم و اساسی جامعه ایران تبدیل شد. برخی از اندیشمندان، عدم توسعه یافتگی ایران را با متغیرهای داخلی و برخی نیز با متغیرهای بیرونی تجزیه وتحلیل می‌نمایند. گفتمان توسعه انسانی به عنوان‌یکی از گفتمان کلان در امر توسعه جامعه ایران بعد از انقلاب اسلامی مطرح و متکفل امر برنامه‌ریزی توسعه بوده و تلاش کرده تا هم عقب ماندگی سنتی و تاریخی را در جامعه ایران و هم مشکلات ناشی از دوران جنگ تحمیلی و سازندگی و هم بحرانهای ناشی از آنها را جبران نمایند. گفتمان توسعه انسانی بر اهمیت آزادی ها در توسعه کشور تاکید میکند. وسایر نشانه‌ها مانند جامعه مدنی، قانون گرایی و ... حول آن سازمان یافته اند. دال مرکزی این گفتمان آزادی است و به این خاطر موجب ایجاد تضاد‌ها و بحرانهای ناشی از کسب قدرت در عرصه سیاسی کشور شد. گفتمان توسعه سیاسی خصلت متکثر بودن جامعه ایران را آشکارتر کرد و هویتهای گوناگون را به رسمیت شناخت چرا که جامعه ایران از حیث ساختاری دارای تمایلات کثرت گرایانه است. برخی شکاف‌های فعال اجتماعی-سیاسی مانند شکاف سنت گرایی و تجددگرایی، اسلام و سکولاریسم، مشروطه گرایی و مطلق گرایی چنین تمایل ساختاری برای شکل-گیری ضرورت پلورالیسم سیاسی را در جامعه ایران تشکیل می دهند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
83 - تبیین مفروضه‌های فلسفی پژوهش‌های کمی و کیفی در جغرافیای انسانی
احسان یاری اسکندر مرادیچکیده پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی همواره مسئله ای بغرنج و موضوعی مورد منازعه بوده است. متفکران حوزه علوم انسانی مبتنی بر بنیان های فلسفی و تلقی پارادایمی، رویکرد پژوهشی خاصی را در واکاوی موضوعات انتخاب کرده اند. از این منظر، هدف نوشتار حاضر، بررسی دو رویکرد پژوهشی چکیده کاملچکیده پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی همواره مسئله ای بغرنج و موضوعی مورد منازعه بوده است. متفکران حوزه علوم انسانی مبتنی بر بنیان های فلسفی و تلقی پارادایمی، رویکرد پژوهشی خاصی را در واکاوی موضوعات انتخاب کرده اند. از این منظر، هدف نوشتار حاضر، بررسی دو رویکرد پژوهشی عمده در عرصه روش شناسی با توجه به مفروضه های فلسفی است. در این مقاله، اصول موضوعه الگوهای پژوهش در دو رویکرد عمده کمی و کیفی، ویژگی های پژوهش، ابعاد عینی و ذهنی در مفروضات فلسفی پیرامون روش تحقیق، مقایسه روش شناسی پژوهش های کمی و کیفی، جنبه های هستی شناسی و معرفت شناسی روش های پژوهشی در جغرافیای انسانی مورد بحث قرار گرفته است. در این رهگذر دیدگاه دستگاه فلسفی موسوم به پوزیتیویسم با فراپوزیتیویسم اندیشان مقایسه گردیده است. تأکید این توشتار بر این است که پژوهشگر بدون درک دیدگاه فلسفی روش های پژوهشی نمی تواند به فهم عمیق الگوهای فلسفی روش شناسی دست بیابد. نهایتاً از آنجا که اکثر پژوهش های علوم اجتماعی و در نتیجه جغرافیای انسانی بر روش های تجربی-تحصلی تکیه دارند، مشخص خواهد شد که برای درک و فهم پدیده ها، علاوه بر روش های متعارف، الگوهای فلسفی فرا اثباتی نیز نیاز ضروری هستند. به بیانی گادامری "روش (اثبات گرایی) همه آن چیزی نیست که ما به آن نیاز داریم و روش برای درک حقیقت دارای حق انحصاری نیست". پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
84 - گفتمان انقلاب اسلامی و مسایل و چالش های فرا روی آن
علی خالقیدر نوشته حاضر بدنبال بررسی مسایلی هستیم که می توانند گفتمان انقلاب اسلامی ونظام برآمده ازآن را در محیط داخل وبیرون از آن به چالش بکشاند.احتمال ظهورچالش های گفتمانی از سوی اسلام مدنی،فرهنگی وسلفی با وجود بسترهای تشدید کننده ای داخلی مانند مشکلات فرهنگی،اجتماعی واقتصادی و چکیده کاملدر نوشته حاضر بدنبال بررسی مسایلی هستیم که می توانند گفتمان انقلاب اسلامی ونظام برآمده ازآن را در محیط داخل وبیرون از آن به چالش بکشاند.احتمال ظهورچالش های گفتمانی از سوی اسلام مدنی،فرهنگی وسلفی با وجود بسترهای تشدید کننده ای داخلی مانند مشکلات فرهنگی،اجتماعی واقتصادی و جاه طلبی ودشمنی برخی از دولت های منطقه از جمله عربستان،ترکیه ودولت غاصب اسرائیل وخطر داعش وسلطه جویی غرب به رهبری امریکا وتلاش های ستیزه جویانه آنها با گفتمان انقلاب اسلامی به مثابه برخی از این چالش ها در این نوشته مورد بررسی قرار گرفته است. چکیده: در نوشته حاضر بدنبال بررسی مسایلی هستیم که می توانند گفتمان انقلاب اسلامی ونظام برآمده ازآن را در محیط داخل وبیرون از آن به چالش بکشاند.احتمال ظهورچالش های گفتمانی از سوی اسلام مدنی،فرهنگی وسلفی با وجود بسترهای تشدید کننده ای داخلی مانند مشکلات فرهنگی،اجتماعی واقتصادی و جاه طلبی ودشمنی برخی از دولت های منطقه از جمله عربستان،ترکیه ودولت غاصب اسرائیل وخطر داعش وسلطه جویی غرب به رهبری امریکا وتلاش های ستیزه جویانه آنها با گفتمان انقلاب اسلامی به مثابه برخی از این چالش ها در این نوشته مورد بررسی قرار گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
85 - تأثیر گفتمان شهادت بر ساخت هویت ملی
رضا پریزاد سیدجواد هاشمی منفردهدف پژوهش حاضر بررسی نقش گفتمان ایثار و شهادت در ساخت هویت ملی، در چارچوب تحلیل گفتمان بود. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج حاکی از آن است که جامعه‌‌پذیری سیاسی نسل جدید راه حل بحران هویت میباشد و گفتمان ایثار و شهادت، در فرایند جامعه‌‌پذیری امکان بیشتری در ساخت چکیده کاملهدف پژوهش حاضر بررسی نقش گفتمان ایثار و شهادت در ساخت هویت ملی، در چارچوب تحلیل گفتمان بود. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج حاکی از آن است که جامعه‌‌پذیری سیاسی نسل جدید راه حل بحران هویت میباشد و گفتمان ایثار و شهادت، در فرایند جامعه‌‌پذیری امکان بیشتری در ساخت هویت ملی فراهم آورده است. از سوی دیگر در نتیجه غیریتسازی این گفتمان، رویکرد مقاومت در مقابل ستم‌‌پیشگان و مستکبران، شکل میگیرد. بدین ترتیب از طریق بازنمایی هویت برآمده از گفتمان شهادت، افراد و جماعت‌‌هایی که احساس میکنند در موقعیت ستم‌دیدگی قرار دارند، از خود مقاومت نشان داده و به ستیز یا رقابت با ستمگران میپردازند. مبارزان و مجاهدان مسلمان از طریق این گفتمان و برجسته ساختن برخی سازه‌‌ها و لایههای هویت برآمده از آن و با نشان دادن تمایزات خود، به نوعی غیریتسازی مبادرت ورزند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
86 - تحول گفتمانهای امنیت ملی در جمهوری اسلامی ایران
داود بخشایی محسن قلی پورهدف پژوهش حاضر بررسی تحول گفتمانهای امنیت ملی در جمهوری اسلامی ایران است. در این راستا و با روش توصیفی و تحلیلی، این پژوهش ضمن بررسی و نقد نظریات موجود، با ارائه مدل جدیدی برای تحلیل تحولات گفتمانهای امنیت ملی در جمهوری اسلامی ایران بر این دیدگاه تاکید می‌نماید که همو چکیده کاملهدف پژوهش حاضر بررسی تحول گفتمانهای امنیت ملی در جمهوری اسلامی ایران است. در این راستا و با روش توصیفی و تحلیلی، این پژوهش ضمن بررسی و نقد نظریات موجود، با ارائه مدل جدیدی برای تحلیل تحولات گفتمانهای امنیت ملی در جمهوری اسلامی ایران بر این دیدگاه تاکید می‌نماید که همواره شاهد حضور دو گفتمان رقیب در عرصه سیاسی و در میان نخبگان بوده‌ایم. به طوری که نمی‌توان سیر این تحولات گفتمانی را در یک مسیر تکاملی و رو به رشد تحلیل کرد. این دو گفتمان رقیب توسط برخی تحت عناوینی چون سنتی- نوین یا انقلابی- ملی دسته بندی شدهاند. ولی تحلیل دو گفتمان مذکور نشان‌دهنده آن است که دال محوری آنها را میتوان دو مفهوم هویت‌گرایی و توسعه‌گرایی دانست. در صحنه واقعیت و عمل نیز در جمهوری اسلامی ایران همواره توسعه در ذیل مباحثات و اقدامات دو گفتمان امنیتی قرار گرفته است، به طوری که باعث مواضع متضاد و سیاست‌گذاری‌های ناهماهنگ در جهت نیل به اهداف بلندمدت امنیتی و توسعهای در جمهوری اسلامی شده است. به همین دلیل یکی از مشخصه‌های اصلی مسائل امنیتی جمهوری اسلامی ایران، فقدان اجماع عمومی بین نخبگان در مورد مفهوم امنیت ملی، سیاست‌های امنیتی، تهدیدها و آسیب‌پذیری‌ها است که موجب بروز بحران در هنگام حاکمیت هر دو گفتمان رقیب شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
87 - تجزیه و تحلیل مفهوم انقلاب در گفتمان مارکسیستی ایران معاصر
رضا صادقیان علی علی حسینی علیرضا گلشنیهدف پژوهش حاضر بررسی مفهوم انقلاب در اندیشه مارکسیست‌های ایرانی است. فرضیه پژوهش این است که نیروهای مارکسیست ایرانی براساس آموزه‌های مارکسیستی به فهم مفهوم انقلاب مبادرت کردهاند. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج حاکی از آن است که انقلاب به معنای دگرگون ساختن نظم س چکیده کاملهدف پژوهش حاضر بررسی مفهوم انقلاب در اندیشه مارکسیست‌های ایرانی است. فرضیه پژوهش این است که نیروهای مارکسیست ایرانی براساس آموزه‌های مارکسیستی به فهم مفهوم انقلاب مبادرت کردهاند. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج حاکی از آن است که انقلاب به معنای دگرگون ساختن نظم سیاسی و کسب قدرت فهم میشود، کنشی که کلّیت نهادهای گذشته و وابسته به نظم سابق را فرو می‌ریزد و نظمی نوینی جایگزین مناسبات قدیم میکند. از نگاه مارکسیست‌های ایرانی، مفهوم انقلاب در گرو اندیشه‌های هراکلیت، مارکس و لنین صورتبندی میشود. فهم جریان مارکسیست از مفهوم انقلاب به دلیل تفاوت ریشه‌های فکری‌اش با فهم سایر کنشگران سیاسی از مفهوم انقلاب بسیار متفاوت است. نقطه افتراق اندیشه‌های مارکسیستی در دهه 40 و 50 شمسی در مقایسه با اسلام‌گرایان انقلابی را میتوان در فهم آنان از مفهوم انقلاب و با توجه به مبانی متفاوت هر کدام از دو جریان فهم کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
88 - نقش اندیشه امام خمینی (ره) در شکل گیری گفتمان جمهوری اسلامی
حامد قورجیلی سجاد امری سید کاظم سیدباقریامروزه در عرصه ی بین المللی یکی از مباحث بسیار مهم صلح می باشد. این اندیشه می تواند برگرفته از شخصیت و هویت یک ملت و رهبر آن ملت باشد. امام خمینی (ره) به عنوان یکی از رهبران تاثیر گذار در عرصه ی گفتمان سازی در جمهوری اسلامی مورد توجه جهانیان می باشد. ایشان با توجه به مع چکیده کاملامروزه در عرصه ی بین المللی یکی از مباحث بسیار مهم صلح می باشد. این اندیشه می تواند برگرفته از شخصیت و هویت یک ملت و رهبر آن ملت باشد. امام خمینی (ره) به عنوان یکی از رهبران تاثیر گذار در عرصه ی گفتمان سازی در جمهوری اسلامی مورد توجه جهانیان می باشد. ایشان با توجه به معرفی این گفتمان به تشریح گفتار و اندیشه ی خود براساس این گفتمان که برگرفته از قرآن و سنت بوده، پرداخته است. گفتمان ایشان برپایه ی یک دال مرکزی به نام امت و هشت دال شناورکه صلح به عنوان یکی از مهمتری دال های آن می باشد، مورد توجه قرار داده اند. این پژوهش با روش توصیفی _تحلیلی به بررسی این موضوع پرداخته است که نقش اندیشه ی امام خمینی (ره) و همچنین دال شناور صلح در گفتمان جمهوری اسلامی چگونه بوده است؟ پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
89 - جایگاه جامعه مدنی و کنشگران غیردولتی در سیاستگذاری عمومی ایران (1392-1384)
نادیا آقارضایی طرخورانی علی محسنی محمدحسن الهی منشجامعه مدنی و کنشگران غیردولتی در عصر جدید از بازیگران مهم صحنه سیاسی و به عنوان یکی از عوامل مؤثر در مدیریت و اداره جامعه نقش مهمی ایفا کرده و همچنین به صورت ابزاری مؤثری برای تأثیرگذاردن بر رفتار و عملکرد دولت به ویژه در عقلانی ساختن قدرت دولتی عمل میکنند. تبیین جایگا چکیده کاملجامعه مدنی و کنشگران غیردولتی در عصر جدید از بازیگران مهم صحنه سیاسی و به عنوان یکی از عوامل مؤثر در مدیریت و اداره جامعه نقش مهمی ایفا کرده و همچنین به صورت ابزاری مؤثری برای تأثیرگذاردن بر رفتار و عملکرد دولت به ویژه در عقلانی ساختن قدرت دولتی عمل میکنند. تبیین جایگاه جامعه مدنی و کنشگران غیردولتی در سیاستگذاری عمومی دولت نهم و دهم به عنوان هدف این پژوهش مدنظر قرار گرفته است. استدلال اصلی این مقاله این است که در دولت نهم و دهم جامعه مدنی و کنشگران غیردولتی در سیاستگذاری عمومی به حاشیه رانده شدند و از نقش و مشارکت محدودی برخوردارند. در این پژوهش سعی شده است با روش توصیفی - تحلیلی و گردآوری اطلاعات به شیوه کتابخانهای، جایگاه نهادهای مذکور در سیاستگذاری عمومی دولت‌های نهم و دهم در چارچوب مدل نهادی، و در دو حوزه سیاست داخلی و سیاست خارجی مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
90 - جدال جانشینی گفتمانهای مقاومت شیعی و گفتمان تکفیری بر امنیت سنتی غرب آسیا
مرتضی شیرودی احمدرضا شاه علی کرم جمشیدی فردهدف پژوهش حاضر ارزیابی ماهیت رقابت گفتمان مقاومت (شیعی) در تقابل با گفتمانهای سلفی و اخوانی در حوزۀ راهبردی غرب آسیا و در چارچوب تحلیلی مکتب کپنهاگ بود. روش پژوهش توصیفی ـ تحلیلی بوده و بر این فرضیه استوار است که متعاقب دگردیسی‌های سالیان اخیر، گفتمان مقاومت شیعی در چکیده کاملهدف پژوهش حاضر ارزیابی ماهیت رقابت گفتمان مقاومت (شیعی) در تقابل با گفتمانهای سلفی و اخوانی در حوزۀ راهبردی غرب آسیا و در چارچوب تحلیلی مکتب کپنهاگ بود. روش پژوهش توصیفی ـ تحلیلی بوده و بر این فرضیه استوار است که متعاقب دگردیسی‌های سالیان اخیر، گفتمان مقاومت شیعی در مقابل گفتمان سلفی و اخوانی توانسته است تا کشورهای اسلامی حاضر در حوزۀ راهبردی غرب آسیا را در شکل، روش، شعار و نیز در هدف تحت تأثیر خود قرار دهد. نتایج نشان داد حوزه راهبردی غرب آسیا، از ژئوپلتیک سیاسی جدی برای جدال جانشینی- نیابتی گفتمان مقاومت شیعی و گفتمان تکفیری(سلفی- اخوانی) برخوردار بوده و مکتب کپنهاگ قادر است این جدال را به خوبی تجزیه و تحلیل کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
91 - جایگاه غیریت سازی در ایجاد پادگفتمان جنبش مشروطه و تاثیر آن بر توسعه سیاسی ایران
علی شیرخانی داود سبزیاوج تلاش برای ارائه یک گفتمان مدرن توسط ایرانیان، در عصر مشروطه اتفاق افتاد. هر چند دقایق وعناصر این گفتمان (تحدید قدرت پادشاه، آزادی وقانون) نه تنها در جامعه ایران هژمونیک نشد، بلکه از دل این گفتمان یک حکومت خودسر والیگارشیک به نام حکومت رضا شاه، ظهور نمود و رؤیای قانو چکیده کاملاوج تلاش برای ارائه یک گفتمان مدرن توسط ایرانیان، در عصر مشروطه اتفاق افتاد. هر چند دقایق وعناصر این گفتمان (تحدید قدرت پادشاه، آزادی وقانون) نه تنها در جامعه ایران هژمونیک نشد، بلکه از دل این گفتمان یک حکومت خودسر والیگارشیک به نام حکومت رضا شاه، ظهور نمود و رؤیای قانون خواهی ایرانیان که نقطه کانونی گفتمان مشروطه بود، در شب استبداد رضا شاهی به کابوسی دهشتناک بدل شد. این پژوهش به بررسی چگونگی شکل گیری پادگفتمان مشروطه و عوامل موثر درآن خواهد پرداخت و نشان داده خواهد شد چگونه پیش ساختارهای ذهنی نیروهای موثر در جنبش مشروطه به خلق هویت های بیگانه ای مبادرت می ورزند و مرزهای هویتی جدیدی در دل این جنبش شکل می گیرد و دال مرکزی این جنبش از حاکمیت قانون به مدرنیزاسیون و امنیت تحول پیدا می کند.همچنین نشان داده می دهیم چگونه غیریت سازی در دل نیروهای اجتماعی باعث عدم توسعه سیاسی و عدم تحولی معنادار در فرهنگ سیاسی جامعه می شود.روش به کار گرفته در این پژوهش تحلیل گفتمان لاکلا و موفه است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
92 - نوسازی و گفتمان فرهنگی - مذهبی در دو دهه پایانی عصر پهلوی دوم
سعید جهانگیری ابوالقاسم طاهریهدف پژوهش حاضر واکاوی نقش فرایند نوسازی در سقوط سلسلۀ پهلوی از منظر فرهنگی – مذهبی بود.روند نوسازی و گفتمان فرهنگی - مذهبی در عصر پهلوی دوم، جنبش انقلابی مذهبی ضد نوسازی حکومت، مجادله بر سر وجوه دین و رابطه آن با قدرت و کنشهای ایدئولوژیک رژیم پهلوی مورد بررسی چکیده کاملهدف پژوهش حاضر واکاوی نقش فرایند نوسازی در سقوط سلسلۀ پهلوی از منظر فرهنگی – مذهبی بود.روند نوسازی و گفتمان فرهنگی - مذهبی در عصر پهلوی دوم، جنبش انقلابی مذهبی ضد نوسازی حکومت، مجادله بر سر وجوه دین و رابطه آن با قدرت و کنشهای ایدئولوژیک رژیم پهلوی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج پژوهش که با روش توصیفی- تحلیلی انجام شد، نشان دادعلت سقوط سلسله پهلوی، ریشه‌های قومی و مذهبی جامعه، نادیده گرفتن قدرت روحانیون و اثرپذیری فرهنگی از روحانیت بود، که برنامه‌های نوسازی حکومت هم نتوانست در بین آنها طرفدارانی بیابد.در مجموعنوسازی و مدرنیزاسیون متاثر از الگوهای غربی و متکی به سیاست‌های آمرانه محمدرضا شاه پهلوی از دهه 40 شمسی به بعد، نگرانی فزاینده گروه‌ها و اقشار مدافع فرهنگ و سنت اسلامی را برانگیخت و موجب انقلاب شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
93 - تحلیل ستیزِ قدرت در شاهنامه (خاندان گشتاسپ) و سرود نیبلونگن از دیدگاه دیرینه‌شناسی و تبارشناسی فوکو
زهرا قربانی پور فرهاد طهماسبی ساره زیرکاز دیدگاه فوکو قدرت بر همة سازوکارهای تبادلات اجتماعی تسلط دارد و با حقیقت پیوند دارد. قدرت در هر جامعه و در هر دوره گفتمانهای خاصی را به‌منزلة حقیقت تولید میکند تا براساس طرح سراسربین فوکو سوژه‌ها را نظارت، رام و هنجارمند کند و هویت ببخشد. فرایند قدرت با قدرت‌های گفت چکیده کاملاز دیدگاه فوکو قدرت بر همة سازوکارهای تبادلات اجتماعی تسلط دارد و با حقیقت پیوند دارد. قدرت در هر جامعه و در هر دوره گفتمانهای خاصی را به‌منزلة حقیقت تولید میکند تا براساس طرح سراسربین فوکو سوژه‌ها را نظارت، رام و هنجارمند کند و هویت ببخشد. فرایند قدرت با قدرت‌های گفتمانی، پنهانی و انضباطی (تبارشناسی) بر جزئی‌ترین کردارهایِ سوژه‌ها نظارت دارد. در این مسیر در برهه‌هایِ زمانی و مکانی گفتمان‌هایی تولید میشوند که فضایِ متخاصم و منازعاتِ معنایی ایجاد میکنند (دیرینه‌شناسی). از این دیدگاه جُستار حاضر با توجه به وجود زیرساخت‌ها، واحدهای گفتمان‌ساز، کارکردهای گفتمانی و به‌ویژه گفتمانِ قدرت در داستان خاندان گشتاسپ و سرود نیبلونگن به تحلیل و تطبیق می‌پردازد تا شیوة تولید گفتمان قدرت و نسبت خاستگاه‌هایِ گفتمان‌ساز آن و نقش انسان در آنها را بررسی کند. این پژوهش تحلیلی _ توصیفی و تطبیقی است؛ نشان میدهد ساختار اصلی داستان گشتاسپ را گفتمانهای هویت دینی ـ سیاسی، هویت سیاسی و هویت شاه ایرانی شکل داده‌اند. ساختار اصلیِ سرود نیبلونگن را گفتمانهای هویت دینی ـ سیاسی، هویت سیاسی، هویت شاه آلمانی و هویت طبقاتی (وزیر) شکل داده‌اند. در پایان نتیجه میگیرد گفتمان هویت دینی _ سیاسی با واحدهای گفتمان‌سازِ مقدس بودن و جادو، غلبة گفتمانی دارد و بر روی هویتِ گفتمانهای دیگر تأثیرگذار است. قدرتمندترین و با دانش‌ترین شخصیت‌ها گشتاسپ و کریمهیلده هستند زیرا با روابطِ قدرت هنجارزده نشدند، عقایدِ شخصیتهای دیگر را با عقاید خود همراه کردند؛ اسفندیار و زیگفرید هم ابتدا با روابطِ قدرت هنجارزده نشدند ولی بعد با مناسبات حاکم همسو شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
94 - بررسی گفتمان در تصاویر مستقل شعر خواجوی کرمانی
زهره صارمی مهدی محققتصویر و خیال، اساس و جوهرۀ کلام شاعرانه را منعکس می کنند و ذهنیت هنرمند را از جهان برون و درون هویدا می سازند. تصویرسازی کوشش ذهنی سخنور است تا با خلاقیت بین ضمیر خودآگاه و ناخودآگاه خویش، پیوندی بدیع ایجاد کند.در این پژوهش با تکیه بر روند شکل گیری مفهوم تصویر و نقش چکیده کاملتصویر و خیال، اساس و جوهرۀ کلام شاعرانه را منعکس می کنند و ذهنیت هنرمند را از جهان برون و درون هویدا می سازند. تصویرسازی کوشش ذهنی سخنور است تا با خلاقیت بین ضمیر خودآگاه و ناخودآگاه خویش، پیوندی بدیع ایجاد کند.در این پژوهش با تکیه بر روند شکل گیری مفهوم تصویر و نقش خیال در آن، ضمن رعایت حدود ماهیت تصویر، به تعریف و معرفی ساختار و انواع مختلف پرداخته شده است. یکی از راه های کشف و بازنمایی ظرفیت های گوناگون تصویر شعری، در ابعاد مختلف مانند زیبایی شناسانه، ادبی، اجتماعی و...، شناخت ساختار چند لایه و انواع آن است.تصویر مستقل یکی از انواع تصاویر است. این تصویر ماهیت انحصاری و ویژگی خوداتکایی اندیشه شاعر را در بردارد و همچنین قابلیت به کارگیری در خارج از فضای شعر را دارد.بررسی تصاویر مستقل در غزل های خواجوی کرمانی، خواننده را با شبکۀ گفتمانی اشعار او روبرو می کند. گفتمانهای به‌دست‌آمده را می توان در موضوعات؛ گفتمانهای هستی شناسانه، عاشقانه، گفتمانهای سیاسی حکومتی، گفتمانهای دینی و مذهبی و گفتمانهای حوزۀ وطن و....تقسیم بندی کرد. نتایج تحلیل گفتمان تصاویر مستقل در غزل خواجو، بیانگر جزئیاتی دقیق از فرهنگ، جامعه، سبک زندگی و اندیشه و بینش شاعر است. نگرش شاعر به عشق، به عنوان محور اصلی زیست بشر، گفتمان ننگ و نام و نگرش پیشرو خواجو، در به تصویر کشیدن گفتمان وطن، اشاراتی از آن دسته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
95 - بررسی ویژگیهای سبکی رمان «ریشه در اعماق» با رویکرد سبک‌شناسی انتقادی
محبوبه بسملاین پژوهش درپی آن است رمان ریشه در اعماق را از منظر سبک‌شناسی انتقادی مورد واکاوی قرار دهد و به این پرسش پاسخ دهد که چگونه میتوان با استفاده از مؤلفه‌های خاص سبکی به ایدﺋولوژی پنهان متن دست یافت؟ در این مقاله، رمان مذکور براساس شاخصههای سبک‌شناسی انتقادی، مورد توجه چکیده کاملاین پژوهش درپی آن است رمان ریشه در اعماق را از منظر سبک‌شناسی انتقادی مورد واکاوی قرار دهد و به این پرسش پاسخ دهد که چگونه میتوان با استفاده از مؤلفه‌های خاص سبکی به ایدﺋولوژی پنهان متن دست یافت؟ در این مقاله، رمان مذکور براساس شاخصههای سبک‌شناسی انتقادی، مورد توجه قرار گرفت. هدف این پژوهش، رسیدن به تفسیر و درک عمیق از اثر است. زیرا از منظر سبک‌شناسی انتقادی، راحت‌تر میتوان به جلوه‌های پنهان ایدﺋولوژی، سلطه، قدرت و گفتمان حاکم بر این رمان دست یافت و بر روی این نکته تامل کرد که زبان چگونه این مفاهیم اجتماعی را بازتولید میکند. رمان ریشه در اعماق به مساﺋل رزمندگان و جانبازان می‌پردازد. ایستادگی شفی -جانباز جنگ- بهعنوان نمایندۀ گفتمان ملی(مذهبی) دربرابر تنگناهای زیستی و قوانین محلی و سنتی و امیدواربودن او، نقصان گفتمان محلی و ابتر بودن آن و برعکس، اقتدار، نوید‌بخش بودن و استمرار گفتمان ملی(مذهبی) را در طول زمان نشان میدهد. پژوهش حاضر به روش توصیفی-تحلیلی تنظیم شدهاست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
96 - تحلیل نحو داستان کوتاه «انتخاب» سیمین دانشور بر مبنای مکتب پاریس
فهیمه گلنار احمد ذاکریتحلیل نشانه معناشناختی مکتب پاریس به بررسی نحوۀ ارتباط نشانه‌های زبانی در نظام گفتمانی و بررسی دو ساختار روایتی و معناشناختی در دو سطح روساخت و ژرف‌ساخت می‌پردازد. این تحلیل نشان میدهد که یک نشانه در ارتباط با سایر نشانه‌های گفتمانی چه فرایندی را طی میکند تا دارای مع چکیده کاملتحلیل نشانه معناشناختی مکتب پاریس به بررسی نحوۀ ارتباط نشانه‌های زبانی در نظام گفتمانی و بررسی دو ساختار روایتی و معناشناختی در دو سطح روساخت و ژرف‌ساخت می‌پردازد. این تحلیل نشان میدهد که یک نشانه در ارتباط با سایر نشانه‌های گفتمانی چه فرایندی را طی میکند تا دارای معنای خاصی شود. در بررسی روساخت، عناصری مانند شکل‌های بیرونی و درونی گفتمان، بعد پویای کلام، نقش فعل‌های مؤثر، کنش گران، کنش‌ها، ارتباط عناصر در محور جانشینی و همنشینی، نمودها و ایزوتوپ و مانند آن و در بررسی ژرف‌ساخت، مربع معنایی و ارتباط آن با روساخت روایت و نقش معنایی افعال مؤثر در کلام و در سطح تعاملی گفتمان، بررسی ابعاد شناختی، کنشی و عاطفی، ابزارهای مؤثر در تحلیل‌های نشانه معناشناختی، به شمار می‌آیند. در این پژوهش که به روش توصیفی ـ تحلیلی فراهم آمده است کوشیده‌ایم عناصر معناساز را در داستان انتخاب سیمین دانشور مورد بررسی قرار دهیم و با بررسی عناصر تشکیل‌دهندۀ نحو روایت، نشان دهیم نشانه‌های گفتمانی در بسیاری از داستان‌ها چنین فرایندی را طی میکنند تا منجر به شکلگیری معنای داستان شوند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
97 - تحلیل اصطلاح «بخت» در منظومه های «اقبال نامه» و «مخزن الاسرار» از منظر تقدیرگرایی زروانی، با نگاهی به تحلیل گفتمان
مرمر حسامی بهرام پروین گنابادی اصغر دادبهتقدیرگرایی از موضوعات مهم در فلسفه و کلام است که به تبع آن در حوزۀ ادبیات نیز راه یافته است. انسان در انجام بسیاری از اعمال خود، وجود اراده آزاد را آگاهانه و ناآگاهانه می‌پذیرد امّا هنگامی که ناکام میشود، به تقدیر متوسل شده و به نیرویی مافوق ارادۀ خود که در نهایت او را چکیده کاملتقدیرگرایی از موضوعات مهم در فلسفه و کلام است که به تبع آن در حوزۀ ادبیات نیز راه یافته است. انسان در انجام بسیاری از اعمال خود، وجود اراده آزاد را آگاهانه و ناآگاهانه می‌پذیرد امّا هنگامی که ناکام میشود، به تقدیر متوسل شده و به نیرویی مافوق ارادۀ خود که در نهایت او را مقهور ساخته باور پیدا میکند و از آن سخن می‌گوید. از آن جا که برمبنای نظرات فرضیه پردازانی چون فرکلاف تحلیل گفتمان تجزیه و تحلیل زبان در کاربرد است و نمی‌تواند منحصر به توصیف صورت‌های زبانی مستقل از اهداف و کارکردهایی باشد که این صورت‌ها برای پرداختن به آنها در امور انسانی به وجود آمده‌اند، با توجه به بسامد بالای واژه هایی نظیربخت یا زمانه در آثار بسیاری از شعرا و نویسندگان این واژه ها باید به عنوان واژه هایی نشان دار در نظر گرفته شود که حامل بار فرا معنایی و فرامتنی هستند و ریشه در ناخودآگاه و ایدئولوژی گویندگان آن ها دارد. در این مقاله ارتباط این اصطلاحات در منظومه های اقبال نامه و مخزن الاسرار نظامی با تفکّر تقدیرگرایی زروانی بررسی شده و شیوۀ تحلیل با توجّه به نظریه نورمن فرکلاف در تحلیل گفتمان، بررسی موقعیت فرامتنی این اصطلاحات قرار داده شده و سرانجام ضمن بررسی این اصطلاحات پیرامون سیر، تداوم و تأثیر تقدیرگرایی زروانی–مهری بر افکار و آثار نویسندگان و شاعران و نیز انتقال این تفکّر به دوره‌های بعد بحث شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
98 - کاوش داستان «بر دار کردن حسنک وزیر» برپایۀ گفتمان کُنِشی گِرمَس
لیلا رحمتیان عبدالرضا نادری فربیهقی تصویر شگرفی از داستانِ روایی را در دلِ تاریخِ عصر غزنوی با بهره‌مندی از صحنه‌های واقعی بارها ایجاد کرده‌است. بازخوانیهای گفتمانی این روایت ها می‌تواند با نشانه- معناشناسی گفتمانِ روایی که منجر به دریافت عوامل گفتمانی در نظریۀ گرمس میشود، همسو باشد و به درک درست چکیده کاملبیهقی تصویر شگرفی از داستانِ روایی را در دلِ تاریخِ عصر غزنوی با بهره‌مندی از صحنه‌های واقعی بارها ایجاد کرده‌است. بازخوانیهای گفتمانی این روایت ها می‌تواند با نشانه- معناشناسی گفتمانِ روایی که منجر به دریافت عوامل گفتمانی در نظریۀ گرمس میشود، همسو باشد و به درک درست از ژانرهای ادبی متکی بر زیبایی‌شناسی در بستر روایت انجامد. در گفتمان گرمسی برای پی بردن به چرایی چند چیز مشترک میتوان تنها به سازماندهیِ عوامل دخیل در یکی از آنها پرداخت و جزء را نمایندۀ یک کل قرار داد، بررسی یکی از روایت‌ها و استفاده از نشانه‌های دقیق ایجادشده توسط بیهقی باعث آشکار شدنِ گفتمانهای کُنِشی است که در ورای نشانه‌ها نهفته است؛ در این جستار برآنیم تا در گسترۀ پژوهش‌های کتابخانهای و با رویکردی توصیفی- تحلیلی بردار کردن حسنک وزیر را به روایت بیهقی بررسی کرده و عوامل گفتمانهای کُنِشی موجود در روایت را، استخراج و تحلیل کردیم. تاریخ بیهقی مؤلفه‌های نظامهای گفتمانی را که مربوط به علم نوین ادبیات است را دارد و با ایجاد رابطه‌ای بین رو ساخت و درک معناهای ژرف ساختِ زبانی در این جریان تاریخی، نشانه‌هایی را که مرزهای معنایی متفاوت را برای کنشگر اصلی حاصل کرده و راه درک گفتمان کنشی گرمسی را در بازخوانیهای نوین نقد ادبی برای خواننده ایجاد میکند. و نشان میدهد که متون ادبیات کلاسیک و نوشته‌های تاریخی ایران زمین پهنۀ مناسبی برای مطالعات نشانه- معناشناسی و گفتمان هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
99 - بررسی چگونگی روابط گفتمانهای مهری-زردشتی در دوران پادشاهی گشتاسپ
ماه منظر ملایی کیمیا تاج نیا نعمت اصفهانی عمرانشاهنامۀ فردوسی به سبب وجود همزمان نشانه‌ها و عناصری از ایدئولوژی، آیین‌ها و اساطیر گوناگون در آن، محل تداخل و تلاقی گفتمانهای متعدّد و نظامهای نشانه شناختی است. از بین این گفتمانها، حضور دو گفتمان مهری و زردشتی در شاهنامه چشمگیر و قابل توجّه است؛ درواقع اهمیّت این د چکیده کاملشاهنامۀ فردوسی به سبب وجود همزمان نشانه‌ها و عناصری از ایدئولوژی، آیین‌ها و اساطیر گوناگون در آن، محل تداخل و تلاقی گفتمانهای متعدّد و نظامهای نشانه شناختی است. از بین این گفتمانها، حضور دو گفتمان مهری و زردشتی در شاهنامه چشمگیر و قابل توجّه است؛ درواقع اهمیّت این دو ایدئولوژی در ایران باستان و اشتمال شاهنامه بر ویژگی‌ها و عناصر نظام فکری، اعتقادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی جامعۀ ایران از یک سو و شکلگیری بسیاری از زمینه‌ها و وقایع ایرانِ پسازردشتی در بستر روابط این دو آیین از دیگر سو، موجب شده است که بسیاری از داستان‌های شاهنامه در ژرف‌ساخت یا روساخت خود منعکس کنندۀ روابط گسترده و متنوّع دو گفتمان مهری و زردشتی باشند. بنا به نظری، گشتاسپ و تیرة او پیش از روی آوردنِ زردشت به آنها و درآمدن به دین زردشتی، مهری بوده و خدایان و سازمان های انجمن های مهری را داشته اند. پژوهش حاضر با بهره گیری از طیفی از رویکردهای انتقادی و به شیوۀ تحلیلی-انتقادی و روش کتابخانهای، ضمن اثبات تعلّق گشتاسپ به آیین مهری، در پی آن است که روابط گفتمانهای مهری-زردشتی را در داستان گشتاسپ در شاهنامه تحلیل کند و به این پرسش پاسخ دهد که روابط گفتمانهای مهری و زردشتی در متن داستان گشتاسپ از کدام نوع تعامل، تقابل یا ترکیب است؟ پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
100 - تحلیل گفتمان لیبرالیستی شعر «به علی گفت مادرش روزی» از فروغ فرخزاد بر پایۀ نظریۀ گفتمان لاکلا و موفه
سمیه رحمانی فام آرش مشفقی ناصر علیزاده خیاطلیبرالیسم که غالباً از آن به عنوان ایدئولوژی دوره های مدرن یاد شده است از جمله مفاهیمی است که از عصر مشروطه تا به حال بر تحولات اجتماعی و سیاسی کشور ایران تأثیر داشته و شاهد ظهور گسترده آن در ادبیات نیز هستیم. سخن کاوی یا تحلیل گفتمان هم نوعی مطالعه میان رشته ای است ک چکیده کامللیبرالیسم که غالباً از آن به عنوان ایدئولوژی دوره های مدرن یاد شده است از جمله مفاهیمی است که از عصر مشروطه تا به حال بر تحولات اجتماعی و سیاسی کشور ایران تأثیر داشته و شاهد ظهور گسترده آن در ادبیات نیز هستیم. سخن کاوی یا تحلیل گفتمان هم نوعی مطالعه میان رشته ای است که به تجزیه و تحلیل کلام می پردازد و منجر به خوانش عمیق آثار ادبی می شود. این پژوهش بر مبنای نظریه تحلیل گفتمان لاکلا و موفه سعی بر این دارد تا مفصل بندی مفاهیم لیبرالیستی را برای هویت بخشیدن به آن در دورۀ معاصر بر اساس شعر به علی مادرش گفت روزی از فروغ فرخزاد، نشان دهد. بر اساس این نظریه هدف اصلی گفتمان لیبرالیستی، رقابت با گفتمان حاکم برای تثبیت آزادی و استقلال به عنوان دال مرکزی این گفتمان می باشد و همچنین با مفصل بندی مدلول های شناور سنت شکنی و مبارزه برای آزادی به دنبال هویت بخشی خود است. این گفتمان با اسطوره سازی انسان مبارز که همان ماهی و علی که به عنوان کودک درون فروغ فرخزاد می باشد سوژه سیاسی خود را یافته و هژمونی گفتمان حاکم را به چالش می کشد تا بتواند نظم خود را در جامعه حاکم سازد. روش این پژوهش توصیفی-تحلیلی است و داده های پژوهش با استفاده از شیوه تحلیل محتوا و شیوۀ کتابخانه ای و سندکاوی بررسی شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
101 - بررسی و مقایسۀ پیکره‌بنیاد گفتمان آثار جلال آل احمد و احمد محمود
مهسا کمال‌پور شهرام مدرس خیابانی محمد جواد حجازیدیدگاههای چندی به‌منظور تحلیل متن‌های ادبی مبتنی بر داده‌های واقعی زبان وجود دارد که میتوان در این خصوص به تحلیل‌های پیکره یار و دیدگاه کلیدواژگی اشاره کرد. مقالۀ حاضر سفرنامه و رمان های غرب‌زدگی، خسی در میقات، مدیر مدرسه، اورازان، تات نشین های بلوک زهرا از جلال آ چکیده کاملدیدگاههای چندی به‌منظور تحلیل متن‌های ادبی مبتنی بر داده‌های واقعی زبان وجود دارد که میتوان در این خصوص به تحلیل‌های پیکره یار و دیدگاه کلیدواژگی اشاره کرد. مقالۀ حاضر سفرنامه و رمان های غرب‌زدگی، خسی در میقات، مدیر مدرسه، اورازان، تات نشین های بلوک زهرا از جلال آل احمد و مدار صفر درجه، غریبه ها، پسرک بومی و همسایه ها از احمد محمود را بر اساس این دو دیدگاه تحلیل میکند. تحلیل پیکره یار روش سودمندی است که به‌واسطۀ آن میتوان به بررسی بازنمود ایدئولوژی در صورت های زبانی در حوزه ای چون زبانشناسی پرداخت. متن های ادبی نیز اعم از رمان ها و سفرنامه هایی که توسط نویسندگان شکل می گیرد، نشأت گرفته از ایدئولوژی نهفتۀ ویژه ای است تا مخاطب را به سمت آنچه مدنظر نویسنده است سوق دهد. پژوهش حاضر درصدد آن است تا با تکیه‌بر کلیدواژه‌های موجود در آثار این دو نویسنده، با بهره‌گیری از رویکرد نظری بیکر (2006) و با استفاده از روش تحقیق توصیفی و تحلیل محتوا و همچنین با روش گردآوری پیشینة پژوهش به‌صورت کتابخانه ای و با تکیه بر پیکره‌های زبان به بررسی فضای سیاسی و اجتماعی حاکم در آثار آن ها بپردازد. برای دستیابی به تحلیل مناسب با تکیه بر ابزار رایانشی ورد اسمیت، 3 کلیدواژۀ واژگانی که از فراوانی زیادی برخوردار بودند از هر اثر استخراج شد و سپس در قالب 54 جمله- نمونه مبتنی بر رویکرد وندایک مورد تحلیل قرار گرفت و مشخص شد که رویکرد نویسندگان بیانگر چه نوع ویژگیهای ایدئولوژیک بوده است. نتایج حاصل نشان‌دهندۀ نگرش و ایدئولوژی آسیب شناختی جلال آل احمد و احمد محمود در جوامع انسانی بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
102 - کنکاشی زبان شناسانه بر سه سرآغاز در شاهنامه فردوسی
سیده مریم موسوی ثوراله نوروزی داودخانی علی محمد موذنی نصرالله زیرکدانش زبان شناسی نوین و سره کردن متون ادبی که زبان شناسان از آن با سرنامۀ گفتمان نقدگرا از دیدگاه نشانه شناسی معنایی یاد میکنند، چنان است که سره کنندۀ نوشتار به دنبال شناخت ژرف مایۀ لایههای گوناگون اندیشه و فضای آفرینش متون فراتر از جمله‌ها می‌گردد و بافت سخن را با توج چکیده کاملدانش زبان شناسی نوین و سره کردن متون ادبی که زبان شناسان از آن با سرنامۀ گفتمان نقدگرا از دیدگاه نشانه شناسی معنایی یاد میکنند، چنان است که سره کنندۀ نوشتار به دنبال شناخت ژرف مایۀ لایههای گوناگون اندیشه و فضای آفرینش متون فراتر از جمله‌ها می‌گردد و بافت سخن را با توجه به جایگاه هنری و موقعیت آن به کنکاشی زبان شناسانه می‌کشد و بینش فرامتنی نگارنده یا سراینده را آشکار می‌سازد.بنابراین، نگارنده این گفتار بینش نهفته در لایههای زبانی سه سرآغازنامه را در گران سنگ ترین سروردۀ حماسی زبان فارسی که همانا شاهنامه نام گرفته با سرنامه‌های به نام خدا و غمنامه‌های رستم و سهراب و رستم و اسفندیار را با روش (توصیفی– تحلیلی) به کنکاش گفتمان نقدگرا گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
103 - تحلیل سبک‌شناختی حکایتی از تذکرةالاولیا عطار نیشابوری با رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی
ویدا علی عسگری فرهاد طهماسبی ساره زیرکسبکشناسی گفتمانی متأثر از تحلیل گفتمان انتقادی و زبانشناسی نقش‌گراست که در متن‌های ادبی از سطح جمله فراتر می‌رودو متن را در بافت موقعیت تحلیل میکند. در این شیوه علاوه بر تحلیل‌های سبک‌شناسی سنتی، محتوا، تأثیرگذاری افکار، ایدئولوژی و فضای آفرینش متن تبیین و بررسی می‌ش چکیده کاملسبکشناسی گفتمانی متأثر از تحلیل گفتمان انتقادی و زبانشناسی نقش‌گراست که در متن‌های ادبی از سطح جمله فراتر می‌رودو متن را در بافت موقعیت تحلیل میکند. در این شیوه علاوه بر تحلیل‌های سبک‌شناسی سنتی، محتوا، تأثیرگذاری افکار، ایدئولوژی و فضای آفرینش متن تبیین و بررسی میشود. این پژو هش به روش توصیفی – تحلیلی برای کشف و شناخت لایههای گوناگون تذکرةالاولیا به عنوان اثرعرفانی برجسته، رابطۀ لایههای متن و زبان و ایدئولوژی نویسنده را بررسی میکند. نتایج پژوهش نشان می‌دهدکه در لایه واژگان کاربرد واژگان دینی تحت تاثیر ایدئولوژی متن یعنی زهد و آخرت گرایی است وخواننده را به گفتمان زاهدانه ارجاع میدهد؛ بسامد فراوان وجوه اخباری و امری و افعال معلوم قطعیت و جزمیّت متن را در لایۀ نحوی در پی داشته است و در لایه کاربردشناسی وجه شناختی تصریحی و ترغیبی در قالب جملات اخباری فراوان بکاررفته است که نشان دهندۀ آگاهی، باور و شناخت نویسنده از موضوعاتی است که مطرح میکند و در واقع خواسته‌ها واحساسات درونی، دغدغه مندی‌های خود را در خلال حکایات به خوانندگان گوشزد میکند؛ کلان لایۀ این حکایت ترغیب و تشویق آحاد مردم به ترک دنیا و پرهیز از نفسانیات است و بن ایدئولوژی آن زهد و آخرت گرایی است و وجه غالب گفتمان زاهدانه است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
104 - بازنمود «دیگری» در شعر عارف قزوینی و میرزاده عشقی از منظر نظریۀ پسااستعماری
منوچهر جوکار محمدرضا علم مختار ابراهیمی علی طاهانسبمطالعات پسااستعماری رویکردی بین رشته‌ایی است که در دهه‌های گذشته گسترش فراوان داشته است. این مطالعات به طور مشخص در حوزۀ ادبیات و تولیدات فرهنگی به واکاوی و نقد بازنمودهای گفتمان پسااستعمار در دوران پسااستقلال می‌پردازد. در این حوزة مطالعاتی، مفاهیم پسااستعماری همچون ار چکیده کاملمطالعات پسااستعماری رویکردی بین رشته‌ایی است که در دهه‌های گذشته گسترش فراوان داشته است. این مطالعات به طور مشخص در حوزۀ ادبیات و تولیدات فرهنگی به واکاوی و نقد بازنمودهای گفتمان پسااستعمار در دوران پسااستقلال می‌پردازد. در این حوزة مطالعاتی، مفاهیم پسااستعماری همچون اروپامحوری، جنسیت، فرودست، دیگری، نژادگرایی و گفتمان شرقشناسی، در دو مقولة کلی استعمارگر و استعمارزده واکاوی میشود.این مقاله با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و براساس استقرا از مجموعه اشعار عارف قزوینی و میرزاده عشقی و با تکیه بر نظریات پسااستعماری به بررسی بازنمود دیگری در شعر آنها پرداخته و از منطر گفتمان پسااستعماری، نشان میدهد که این شاعران چگونه در برابر دوگانه‌سازی گفتمان استعماری، به بازیابی هویت خودی در برابر دیگری سازی غرب پرداخته اند و در عین مبارزه با استعمارگران، گاه با متوسل شدن به ناسیونالیسم باستانگرایی افراطی، در شناخت مقاصد استعمار مدرن دچار اشتباه شدهاند که نتیجه‌اش به سود استعمار و استبداد و تحکیم پایه های قدرت او تمام شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
105 - جامعه شناسی غزل حافظ با تکیه بر شیوه تحلیل گفتمان انتقادی
فرهاد طهماسبیدر فایل اصل مقاله موجود استدر فایل اصل مقاله موجود است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
106 - واکاوی گفتمان بوشی گرمس در رمان «پیکر فرهاد» عباس معروفی
آذر دانشگر لیلا رحمتیانادبیات داستانی گسترة مناسبی برای بررسیهای گفتمانی در ترکیب روایت وگفتمان است، روایت‌شناسی درک مناسبات و ترکیب درونی اثر ادبی به منظور دستیابی به ساختار نهایی یک روایت است و روایت متکی بر زیبایی‌شناسی گام نوینی در گسترۀ ادبیات داستانی است. برای شناخت و درک یک روایت با چکیده کاملادبیات داستانی گسترة مناسبی برای بررسیهای گفتمانی در ترکیب روایت وگفتمان است، روایت‌شناسی درک مناسبات و ترکیب درونی اثر ادبی به منظور دستیابی به ساختار نهایی یک روایت است و روایت متکی بر زیبایی‌شناسی گام نوینی در گسترۀ ادبیات داستانی است. برای شناخت و درک یک روایت باید پی‌رفت‌ها و قاعده‌های مختص به زبان داستان را مشخص کرد و از آن‌روی که در فرایند تحلیل گفتمان با تقطیع ساختارهای دلالت، نظام معنایی کشف میشود می‌تواند پهنه مناسبی برای استخراج کنش‌ها و شوش‌هایی باشد که معنای تازه‌ای را خلق میکنند. از دیگر سوی شرایط حاکم بر جریان سیال ذهن می‌تواند نشانه‌های عینی را که در گذر زمان به روزمرگی رسیده‎اند در فصل جدیدی از انفصال معنایی قرار دهد و با ایجاد معنای تازه گفتمان بوشی گرمسی را با آفرینش پیش‌تنیدگی‌ها و پس‌تنیدگی‌های جریان حادث شده توسط راوی در موقعیت‌های بوشی شکل دهد. این جستار به واکاوی نظام گفتمانی بوشی در رمان پیکر فرهاد از عباس معروفی با رویکردی توصیفی- تحلیلی مبتنی بر مطالعات کتابخانهای می‌پردازد. در این جستار گفتمان بوشی محصول جریان سیال ذهن راوی از خلال چاله‌های معنایی حاصل شده نمایان میشود. شوش‌گر ِگفتمان‌ها با خروج از موقعیت‌های سلبی در جهت رسیدن به استعلای معنای بودن، گفتمان بوشی را خلق و در جهتی حسی-ادراکی در نموداری پر جهش از سلب به ایجاب، به خلق نشانه‌های جدید و متفاوت می‌پردازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
107 - پژوهشی در باب سطوح زبانی
نازنین نادری احمد ذاکریدر فایل اصل مقاله موجود استدر فایل اصل مقاله موجود است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
108 - سبک‌شناسی گفتمانی غزلی از سعدی (با تکیه بر تحلیل دو لایۀ واژگانی و بلاغی)
سادینا امینی فرهاد طهماسبی ساره زیرکسبک شناسی گفتمانی از ترکیب دو روش سبک شناسی لایه ای و تحلیل گفتمان پدید می آید و به تحلیل سبک شناختی آثار ادبی از منظر تحلیل گفتمانی می پردازد؛ تاکید این شیوه بر بافت موقعیتی (بیرونی) و تعامل آن با بافت متن (درونی) است؛ کلان گفتمان های رایج و غالب عصر سعدی، گفتما چکیده کاملسبک شناسی گفتمانی از ترکیب دو روش سبک شناسی لایه ای و تحلیل گفتمان پدید می آید و به تحلیل سبک شناختی آثار ادبی از منظر تحلیل گفتمانی می پردازد؛ تاکید این شیوه بر بافت موقعیتی (بیرونی) و تعامل آن با بافت متن (درونی) است؛ کلان گفتمان های رایج و غالب عصر سعدی، گفتمان نهاد دینی_عرفانی و گفتمان نهاد حکومتی _سیاسی و گفتمان نهاد عامه / رعیت است؛ پرسش اصلی این پژوهش، آن است که این گفتمان ها چگونه در گفتمان عاشقانه که گفتمان غالب در غزل های سعدی است تاثیر گذاشته و گفتمان فرآیندی عاشقانه را پدید آورده اند؛ نتایج پژوهش نشان می دهد که گفتمان های غالب از طریق تعامل و تقابل گفتمانی در سیمای شخصیت های اصلی غزل سعدی یعنی عاشق و معشوق باز تولید شده و روابط میان نهادهای دینی_عرفانی و حکومتی _سیاسی به عنوان نهادهای قدرتمند و گفتمان ساز از طرفی و نهاد تحت سلطه و پذیرندۀ عامه / رعیت از طرف دیگر به نمایش گذاشته شده است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
109 - روش گفتمان کاوى در شعر سهراب سپهرى
مهدی شریفیاندر فایل اصل مقاله موجود استدر فایل اصل مقاله موجود است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
110 - بررسی و تحلیل لایۀ ایدئولوژیک واژگان، در داستان امیر ارسلان
زهرا دریهر زبانی در بافت فرهنگی خاص شکل می گیرد، به همین سبب می توان در آثار ادبی، گفتمان فرهنگی و خصوصا ایدئولوژیک آن جامعه را نشانه یابی کرد و بدین وسیله تحولات فرهنگی حاکم بر نسل های گوناگون و حتی ژانرهای گوناگون ادبی را مورد بررسی قرار داد که چنین بررسی ای در حیطۀ سبک شناسی چکیده کاملهر زبانی در بافت فرهنگی خاص شکل می گیرد، به همین سبب می توان در آثار ادبی، گفتمان فرهنگی و خصوصا ایدئولوژیک آن جامعه را نشانه یابی کرد و بدین وسیله تحولات فرهنگی حاکم بر نسل های گوناگون و حتی ژانرهای گوناگون ادبی را مورد بررسی قرار داد که چنین بررسی ای در حیطۀ سبک شناسی و از مقولۀ تحلیل گفتمان قرار می گیرد. داستان امیرارسلان نامدار که از جمله رمانس های عامیانه ی پر مخاطب زبان فارسی است، نه تنها چون هر متن ادبی دیگری تهی از نگرش های ایدئولوژیک نیست بلکه اهمّیّت این اثر و یافته های این پژوهش آن است که در شرایط تاریخی خاص عصر قاجار، گفتمان زبان، قدرت و ایدئولوژی را به خوبی تبیین می کند؛ در این بررسی به لایه های ایدئولوژیک(واژگان) و پس زمینه های اجتماعی و تاریخی آن پرداخته شده و این که این داستان ظاهرا عاشقانه، چگونه مباحث فرهنگی و ایدئولوژیک را بازتاب می دهد. حاصل پژوهش بیانگر آن است که داستان امیر ارسلان علی رغم ساختار رمانس واره بودن با رویکرد ایدئولوژیک دینی- ملّی، جهت تبیین تفوق اسلام بر کفر و با نظرگاه شیعی تدوین شده است و از ژانری تاریخی در گذر ایّام به ژانری عاشقانه-داستانی تبدیل شده است، تا با این ساختار و با تکیه بر حافظۀ جمعی توده ها تاثیر حداکثری را بتواند براقشار مختلف جامعه بگذارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
111 - بررسی لایة ایدئولوژیک سبک شعر حافظ با تأمل بر طنز (از منظر تحلیل گفتمان انتقادی)
مهری تلخابیموضوع طنز در شعر حافظ، بارها مورد بررسی و تحلیل پژوهشگران قرار گرفته است اما هدف این مقاله آن است که نشان دهد، شعر حافظ از جمله، متون گفتمانی است که حامل ایدئولوژی است و در مواضعی چون طنز، این ایدئولوژی پنهان، بیشتر آشکار می‌گردد. پرسش اساسی که پژوهش حاضر به آن می‌پرداز چکیده کاملموضوع طنز در شعر حافظ، بارها مورد بررسی و تحلیل پژوهشگران قرار گرفته است اما هدف این مقاله آن است که نشان دهد، شعر حافظ از جمله، متون گفتمانی است که حامل ایدئولوژی است و در مواضعی چون طنز، این ایدئولوژی پنهان، بیشتر آشکار می‌گردد. پرسش اساسی که پژوهش حاضر به آن می‌پردازد، این است که تقابل دالهای مرکزی شعر حافظ چون رند و صوفی در قالب طنز، چگونه به کشف لایة ایدئولوژیک سبکِ شعر او کمک میکند؟ این مقاله، بر این فرض استوار است که میان کاربرد ساختار بلاغی طنز در شعر حافظ با گفتمان حاکم روزگار، رابطة مستقیمی وجود دارد. در این مقاله، پس از تأمل بر روی چیستی لایة ایدئولوژیک سبک و معرفی نظریة تحلیل گفتمان، به عنوان ابزار تحلیل ایدئولوژی در متن، نشان داده‌ایم که یکی از مواضعی که ایدئولوژی در کلام حافظ، به طور کامل نمود می‌یابد، موضع طنزهای اوست. سپس به باز نمود طنز در شعر حافظ پرداخته‌ایم و برآن بوده‌ایم که طنزهای حافظ، با دو شیوة ناسازگاری واژگانی و ناسازگاری گفتمانی خلق شدهاند. در پایان، این مقاله به این نتیجه می‌رسد که طنزهای ایدئولوژیک حافظ، اقتداربخش و تقویت کنندة گفتمان آزاد منشی‌اند. این مقاله، به روش تحلیلی-توصیفی با استفاده از مطالعات کتابخانهای به انجام رسیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
112 - نقش تغییر گفتمانهای سیاسی و اجتماعی در سینمای دفاع مقدس مورد مطالعه: آثار ابراهیم حاتمی‌کیا
میلاد نوریان رامشه حوریه دهقان شادحوزهی پژوهشی این تحقیق پیرامون این مسأله است که تغییر دولت‌ها در حاکمیت و به تبع آن تغییر گفتمانهای سیاسی، چه تأثیری بر روی آثار سینمایی ژانر دفاع مقدس گذاشته است؟ از آغاز جنگ تحمیلی تا زمان حال، دولت‌های گوناگون با دیدگاههای متفاوت و بعضاً متضادی بر سر کار آمده‌اند چکیده کاملحوزهی پژوهشی این تحقیق پیرامون این مسأله است که تغییر دولت‌ها در حاکمیت و به تبع آن تغییر گفتمانهای سیاسی، چه تأثیری بر روی آثار سینمایی ژانر دفاع مقدس گذاشته است؟ از آغاز جنگ تحمیلی تا زمان حال، دولت‌های گوناگون با دیدگاههای متفاوت و بعضاً متضادی بر سر کار آمده‌اند که هر کدام از آنها منادی گفتمان خاص و منحصر به فردی بوده‌اند. گفتمان‌هایی که هر کدام نقطه نظرات خاص خود را نسبت به مسائل سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی داشته‌اند. به نظر می‌رسد تنوع این دیدگاه‌ها و رویکرد متفاوت دولت‌ها به این مسائل، تأثیر مستقیمی بر دیدگاه آنان نسبت به مسأله‌ی جنگ داشته است که این موضوع در آثار سینمایی دفاع مقدس در هر دوره تبلور داشته است. ابراهیم حاتمی‌کیا به عنوان یکی از فیلمسازان ژانر دفاع مقدس، از آغاز جنگ تا زمان حال به بررسی ابعاد گوناگون جنگ در آثار خود پرداخته است و به دنبال نسبت حاکمیت و دولت مستقر با پدیده‌ی جنگ و دفاع مقدس است. در این پژوهش در صددیم بفهمیم که سیاست چه تأثیری در آثار سینمای دفاع مقدس داشته است و فیلم‌های این حوزه تا چه اندازه از شرایط خاص زمانی هر دوره سیاسی تأثیر پذیرفته‌اند. چارچوب نظری این پژوهش تحلیل گفتمان انتقادی است و برای تحلیل داده‌ها از روش رمزگان تلویزیونی فیسک استفاده شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
113 - بازنمایی گفتمان- ایدئولوژی دولت اعتدال در نظام آموزش و پرورش
سید بهروز موسوی بهبید احمدعلی حسابی نبی الله ایدریکی از مهمترین اهداف و شاخصههای نظام آموزشی، از زمان تحقق جمهوری اسلامی ایران، ایجاد و بسط گفتمان ایدئولوژیکی در ساحت جامعه بوده است. به‌طوری‌که تاریخ این نهاد، پس از انقلاب اسلامی، نشان میدهد تحولات گسترده‌ای در آن صورت گرفته است. این تغییرات متأثر از تغییر و تحول گ چکیده کاملیکی از مهمترین اهداف و شاخصههای نظام آموزشی، از زمان تحقق جمهوری اسلامی ایران، ایجاد و بسط گفتمان ایدئولوژیکی در ساحت جامعه بوده است. به‌طوری‌که تاریخ این نهاد، پس از انقلاب اسلامی، نشان میدهد تحولات گسترده‌ای در آن صورت گرفته است. این تغییرات متأثر از تغییر و تحول گفتمانها در نظام جمهوری اسلامی ایران و در چارچوب گفتمان- ایدئولوژی غالب صورت پذیرفته است. در پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف و روش- نظریه لاکلائو و موفه، به مطالعه‌ی گفتمان- ایدئولوژی آموزشوپرورش در دولت اعتدال پرداخته و با توصیف و تبیین ماهیت و عناصر گفتمانی آموزشوپرورش، رویکرد گفتمان غالب در نظام آموزشوپرورش بررسی گردید. یافتههای تحقیق نشان میدهد نظام آموزشوپرورش در دولت اعتدال از بعد گفتمانی به عناصر گفتمانی لیبرالیسم اسلامی نزدیک شده است. لذا بر مشارکت، حقوق شهروندی، انتقادگری، عقل محوری، تحول‌آفرینی، خلاقیت و نوآوری، شایسته‌سالاری تخصص محورانه، مهارت‌آموزی، قانون‌محوری و قانون‌مداری و... در اسناد خود تأکید دارد. عناصر گفتمانی فوق در چهارچوب عناصر گفتمانی نظام نوین جهانی تعامل محورانه قابل طرح است. همچنین یافتهها نشان میدهد سوژه مدنظر دولت اعتدال، سوژه سیاسی است که با عناصر و دقیقه‌های گفتمانی نظام لیبرال دموکرات انطباق دارد و این امر در اسناد بالادستی و کتب درسی آموزشوپرورش در رابطه با دانش‌آموزان کاملاً مشهود بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
114 - بازنمایی گفتمان- ایدئولوژی دولت اعتدال در نظام آموزش و پرورش
سید بهروز موسوی بهبید احمدعلی حسابی نبی الله ایدریکی از مهمترین اهداف و شاخصههای نظام آموزشی، از زمان تحقق جمهوری اسلامی ایران، ایجاد و بسط گفتمان ایدئولوژیکی در ساحت جامعه بوده است. به‌طوری‌که تاریخ این نهاد، پس از انقلاب اسلامی، نشان میدهد تحولات گسترده‌ای در آن صورت گرفته است. این تغییرات متأثر از تغییر و تحول گ چکیده کاملیکی از مهمترین اهداف و شاخصههای نظام آموزشی، از زمان تحقق جمهوری اسلامی ایران، ایجاد و بسط گفتمان ایدئولوژیکی در ساحت جامعه بوده است. به‌طوری‌که تاریخ این نهاد، پس از انقلاب اسلامی، نشان میدهد تحولات گسترده‌ای در آن صورت گرفته است. این تغییرات متأثر از تغییر و تحول گفتمانها در نظام جمهوری اسلامی ایران و در چارچوب گفتمان- ایدئولوژی غالب صورت پذیرفته است. در پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف و روش- نظریه لاکلائو و موفه، به مطالعه‌ی گفتمان- ایدئولوژی آموزشوپرورش در دولت اعتدال پرداخته و با توصیف و تبیین ماهیت و عناصر گفتمانی آموزشوپرورش، رویکرد گفتمان غالب در نظام آموزشوپرورش بررسی گردید. یافتههای تحقیق نشان میدهد نظام آموزشوپرورش در دولت اعتدال از بعد گفتمانی به عناصر گفتمانی لیبرالیسم اسلامی نزدیک شده است. لذا بر مشارکت، حقوق شهروندی، انتقادگری، عقل محوری، تحول‌آفرینی، خلاقیت و نوآوری، شایسته‌سالاری تخصص محورانه، مهارت‌آموزی، قانون‌محوری و قانون‌مداری و... در اسناد خود تأکید دارد. عناصر گفتمانی فوق در چهارچوب عناصر گفتمانی نظام نوین جهانی تعامل محورانه قابل طرح است. همچنین یافتهها نشان میدهد سوژه مدنظر دولت اعتدال، سوژه سیاسی است که با عناصر و دقیقه‌های گفتمانی نظام لیبرال دموکرات انطباق دارد و این امر در اسناد بالادستی و کتب درسی آموزشوپرورش در رابطه با دانش‌آموزان کاملاً مشهود بود پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
115 - نقش تغییر گفتمانهای سیاسی و اجتماعی در سینمای دفاع مقدس نمونه مورد مطالعه: آثار ابراهیم حاتمی‌کیا
میلاد نوریان رامشه حوریه دهقان شادحوزهی پژوهشی این تحقیق پیرامون این مسأله است که تغییر دولت‌ها در حاکمیت و به تبع آن تغییر گفتمانهای سیاسی، چه تأثیری بر روی آثار سینمایی ژانر دفاع مقدس گذاشته است؟ از آغاز جنگ تحمیلی تا زمان حال، دولت‌های گوناگون با دیدگاههای متفاوت و بعضاً متضادی بر سر کار آمده‌اند چکیده کاملحوزهی پژوهشی این تحقیق پیرامون این مسأله است که تغییر دولت‌ها در حاکمیت و به تبع آن تغییر گفتمانهای سیاسی، چه تأثیری بر روی آثار سینمایی ژانر دفاع مقدس گذاشته است؟ از آغاز جنگ تحمیلی تا زمان حال، دولت‌های گوناگون با دیدگاههای متفاوت و بعضاً متضادی بر سر کار آمده‌اند که هر کدام از آنها منادی گفتمان خاص و منحصر به فردی بوده‌اند. گفتمان‌هایی که هر کدام نقطه نظرات خاص خود را نسبت به مسائل سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی داشته‌اند. به نظر می‌رسد تنوع این دیدگاه‌ها و رویکرد متفاوت دولت‌ها به این مسائل، تأثیر مستقیمی بر دیدگاه آنان نسبت به مسأله‌ی جنگ داشته است که این موضوع در آثار سینمایی دفاع مقدس در هر دوره تبلور داشته است. ابراهیم حاتمی‌کیا به عنوان یکی از فیلمسازان ژانر دفاع مقدس، از آغاز جنگ تا زمان حال به بررسی ابعاد گوناگون جنگ در آثار خود پرداخته است و به دنبال نسبت حاکمیت و دولت مستقر با پدیده‌ی جنگ و دفاع مقدس است. در این پژوهش در صددیم بفهمیم که سیاست چه تأثیری در آثار سینمای دفاع مقدس داشته است و فیلم‌های این حوزه تا چه اندازه از شرایط خاص زمانی هر دوره سیاسی تأثیر پذیرفته‌اند. چارچوب نظری این پژوهش تحلیل گفتمان انتقادی است و برای تحلیل داده‌ها از روش رمزگان تلویزیونی فیسک استفاده شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
116 - حکایات تمثیلی در اشعار اخوان ثالث، مبتنی بر نظریات تحلیل گفتمان
لیلا گلوی مصطفی سالاری بهروز رومیانییکی از قدیمی‌ترین و در عین حال، مؤثرترین ابزارهای ادبی، بیان مطلب در قابل یک حکایت تمثیلی است. در این شیوه، شاعر تلاش میکند تا معنای باطنی را که در تصور آورده و در واقع مشبه یک ساختار تشبیهی است، با ظاهری داستانی بیان کند که در جایگاه مشبهُ‌به آن ساختار قرار دارد. در چکیده کاملیکی از قدیمی‌ترین و در عین حال، مؤثرترین ابزارهای ادبی، بیان مطلب در قابل یک حکایت تمثیلی است. در این شیوه، شاعر تلاش میکند تا معنای باطنی را که در تصور آورده و در واقع مشبه یک ساختار تشبیهی است، با ظاهری داستانی بیان کند که در جایگاه مشبهُ‌به آن ساختار قرار دارد. در پژوهش حاضر که از نوع بنیادی است و داده‌های آن از طریق مطالعات کتابخانهای به دست آمده و این داده‌ها با روش تحلیل و توصیف، مبتنی بر نظریات تحلیل گفتمان و خصوصاً تحلیل گفتمان انتقادی بررسی شدهاند، به دلایل و چگونگی بهره‌گیری مهدی اخوان ثالث، شاعر معاصر فارسی‌زبان، از این شیوۀ بیانی پرداخته شده است. اخوان که محتوای بسیاری از اشعار او را مسائل اجتماعی روزگار خویش تشکیل میدهد، به دلایل مختلف، از جمله: افزونی تأثیرگذاری بر مخاطب و نیز رعایت احتیاط سیاسی-اجتماعی از حکایت تمثیلی استفاده کرده است. در بسیاری از اشعار او که مبتنی بر حکایت تمثیلی است، مشبهٌ‌به ساختار گستردۀ تشبیهی، مسائلی همچون فقر، تنهایی، شرف، بی‌عدالتی و ارزشمندی فرهنگ ایرانی است، حال آنکه مشبه آن را حکایتهایی با موضوعات، وضعیت و شخصیتهای مختلف شکل می‌دهند. دستیابی نظاممند و هدفدار به مشبهُ‌به از طریق مشبه، با استفاده از روش سه مرحله‌ای فرکلاف کاملاً میسر است و میتوان آن را به عنوان راهی برای تأویل صحیح حکایتهای تمثیلی پیشنهاد کرد، مشروط به آنکه مانند اشعار زمستان، میراث و مرد و مرکب اخوان، متن به عنوان یک کل یکپارچه از چنین تأویلی حمایت کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
117 - تحلیل شخصیت های تمثیلی شاهنامه از منظر گفتمان انسان شناسانه فردوسی
سیده مریم (رودابه) موسوی ثوراله نورزی داودخانی علی محمد مؤذنی نصرالله زیرک گوشلوندانیشاهنامه فردوسی در نگاه اول شاید به قول محمود حدیث رستم و داستان همآوردی ها باشد اما اندکی آشنایی با بیان تمثیلی ـ اسطوره ای و گفتمانی که فردوسی در آن، شاهنامه را سروده، باعث پرسش هایی می شود: فردوسی از بیان تمثیلی در شاهنامه چگونه و چرا استفاده می کند؟ و آیا رستم به صور چکیده کاملشاهنامه فردوسی در نگاه اول شاید به قول محمود حدیث رستم و داستان همآوردی ها باشد اما اندکی آشنایی با بیان تمثیلی ـ اسطوره ای و گفتمانی که فردوسی در آن، شاهنامه را سروده، باعث پرسش هایی می شود: فردوسی از بیان تمثیلی در شاهنامه چگونه و چرا استفاده می کند؟ و آیا رستم به صورت تمثیلی از منظر گفتمان انسان شناسی فردوسی می تواند نمونه ی اعلای یک هویت انسانی باشد که در روح جمعی و توانش فرهنگی جامعه ایران تأثیر داشته است ؟ یا این هویت انسانی به صورت تمثیل های متنوع در مجموعه ای از شخصیت های شاهنامه نمود یافته است؟ این پژوهش با هدف پاسخ به این سؤالات و فهم آنچه فردوسی رمز و معنای(تمثیل) شاهنامه گفته، انجام شد. شناخت معماری تمثیل های فردوسی که نشان دهنده ذهن و زبان اوست، ضروری می نماید. این پژوهش ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ ـ ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪای، در ﭼﺎرﭼﻮب ﻧﻈﺮﯾﻪ تحلیل گفتمان انجام شد و یافته ها نشان داد که فردوسی با بیانی تمثیلی جهان بینی و اندیشۀ انسان‌شناسانۀ خود را به نصویر کشیده است. تمثیل های شاهنامه هویت انسان ایرانی ـ اسلامی را بیان کرده است، فردوسی در پردازش شخصیت های داستان های شاهنامه آگاهانه دو نوع شخصیت خیر و شر را مبتنی با گفتمان های دوره معرفی می کند. هر یک از شخصیت ها می توانند به صورت تمثیلی نموداری از چهره های منفی و مثبتی باشند که به سبب جهان‌بینی طبقاتی و روابط قدرت حاکم پدیدار شده اند. رستم و افراسیاب کلان تمثیل دو گروه از شخصیت های خوب و بد در گفتمان فردوسی هستند که زوایای دیگر آن در شخصیت‌هایی مانند ضحاک ماردوش، سیاوش، گردآفرید، سودابه، پیران ویسه و... نمودار می شود. تمثل نه تنها به متن شاهنامه مفهومی چندلایه و گسترده می بخشد بلکه آن را به متنی نشانه ای ـ نمادین بدل می کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
118 - تحلیل گفتمان مرد در شعر فروغ فرخ زاد و غاده سمّان
نازنین فرزاددر عصرما، عصردانش و آگاهی که زنان نیز در ساختن آن سهم قابلتوجّهی دارند، برآنند تازن را به جایگاه اصلی و طبیعی آن در کنار مرد ارتقا دهند. درگذشته های دور جهل و توحش، زن را به حیوانی خانگی بدل کرده بودکه نمی توانست هم پای مرد در جامعه، منشأ اثرباشد. بدین جهت زن، در محدوده چکیده کاملدر عصرما، عصردانش و آگاهی که زنان نیز در ساختن آن سهم قابلتوجّهی دارند، برآنند تازن را به جایگاه اصلی و طبیعی آن در کنار مرد ارتقا دهند. درگذشته های دور جهل و توحش، زن را به حیوانی خانگی بدل کرده بودکه نمی توانست هم پای مرد در جامعه، منشأ اثرباشد. بدین جهت زن، در محدوده ی خانه به روزمرگی تن داده بود. جنبش اصالت زن که در اروپا محصول انسان گرایی و رنسانس بود به زودی سراسر اروپارافراگرفت و بعدهابه سرزمین های مشرق زمین نیزسرایت کرد. در سرزمین های اسلامی، فمنیسم افراطی دیده نمی شودزیرازن در مکتب اسلام،برخلاف کلیسای قرون وسطی، از حقوق مدنی (به جز در ارث و شهادت)، برخوردار بود؛ فروغ فرخ زاد شاعرایرانی و غادةسمان شاعر معاصر عرب،در برخورد با مسأله ی مرد و آزادی زن و حقوق او، همانندند. در گفتمان فروغ و غادة، مرد دو چهره دارد؛ غارت گر گذشته و امیدبخش و کامل کننده ی زندگی امروز. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
119 - تبیین و تحلیل کتاب فارسی ششم ابتدایی در چارچوب تحلیل انتقادی گفتمان
محمدحسن کریمی شهرزاد شاه سنی فهیمه کشاورزی رضا ناصری جهرمیبررسی انتقادی کتاب‌های درسی این امکان را به فرد میدهد تا بیشتر و بهتر به نکات پنهان زبان توجه نماید و معنا و منظور واقعی مؤلفان را دریابد. هدف کلی از انجام این پژوهش، بررسی و تحلیل مؤلفه‌های گفتمان مدار کتاب فارسی ششم دبستان بر اساس الگوی تحلیل انتقادی گفتمان بود. روش چکیده کاملبررسی انتقادی کتاب‌های درسی این امکان را به فرد میدهد تا بیشتر و بهتر به نکات پنهان زبان توجه نماید و معنا و منظور واقعی مؤلفان را دریابد. هدف کلی از انجام این پژوهش، بررسی و تحلیل مؤلفه‌های گفتمان مدار کتاب فارسی ششم دبستان بر اساس الگوی تحلیل انتقادی گفتمان بود. روش مورد استفاده در این پژوهش، توصیفی و از نوع کمّی بود. جامعه مورد نظر کتاب فارسی پایه ششم ابتدایی در سال تحصیلی 92-91 است که بر اساس روش کل‌شمار، نمونه همان جامعه است. محتوای کتاب با استفاده از الگوی ون لیوون تحلیل گردید. نتایج نشان داد که مؤلفه اظهار آشکار بیش از مؤلفه‌های حذف و اظهار پنهان تصویرسازی شده است. بر این اساس می توان گفت با توجه به ماهیت کتاب‌های فارسی که جایگاه نقل اشعار، حکایات، داستان‌های آموزنده و ... است، نویسندگان کتب فارسی ششم ابتدایی نیز با توجه به همین مسأله بیشتر به دنبال نقل این گونه داستان‌ها و تأثیر پذیری آن بر روی کودکان بوده‌اند، بنابراین از زبان شعر و داستان جهت تأثیرپذیری بیشتر استفاده نموده‌اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
120 - مفهوم پردازی گفتمان برنامه درسی محیط کار؛ گفتمان نو ظهور یا مغفول
هومن دوستی حاجی آبادی کورش فتحی واجارگاه اباصلت خراسانیپژوهش حاضر با هدف مفهوم پردازی برنامه درسی محیط کار به عنوان یک گفتمان مغفول یا نوظهور به صورت کیفی و با دیدی پدیدارشناسانه از نوع توصیفی انجام گرفت. برنامه درسی محیط کار پدیده ای است که وابسته به زمینه، متن و تابع بلوغ سازمان ها بوده و شامل مجموعه‌ای از مباحثات است که چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف مفهوم پردازی برنامه درسی محیط کار به عنوان یک گفتمان مغفول یا نوظهور به صورت کیفی و با دیدی پدیدارشناسانه از نوع توصیفی انجام گرفت. برنامه درسی محیط کار پدیده ای است که وابسته به زمینه، متن و تابع بلوغ سازمان ها بوده و شامل مجموعه‌ای از مباحثات است که در بسترهای مختلف می‌بایست مورد تفسیر و تعبیر قرار گیرد. زیرا در فرآیند تولید گفتمانی برخی برخی گفتمانها، ممنوع یا سرکوب و برخی دیگر پذیرفته میشوند. از سویی تفاوت در بستر، عرصه و گفتمان های معین، موجب شکل گیری، دگرگونی و حتی دیگرگونی در گفتمان های برنامه درسی در محیط کار می شود. آنچه در این فرآیند مشهود است وجود برنامه درسی محیط کار به عنوان یک فرآیند مغفول است که فراسوی هر گفتمان آن، گفتمان دیگری وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
121 - بررسی نشانه‌شناختی گفتمان عشقعرفانی در غزل مولوی و سعدی (برمبنای الگوی ماتریس وهیپوگرام مایکل ریفاتر)
فرهاد طهماسبیدر این مقاله که بر مبنای الگوی نشانه شناختی مایکل ریفاتر در خوانش غزل مولویو سعدی شکل گرفته است ابتدا به تشریح نظریة منظومه‌های توصیفی (ماتریس و هیپوگرام) وی پرداخته شده است. پس از آن گفتمان عشق با سه محور عشق، معشوق و عاشق بر مبنای این الگو مورد بررسی قرار گرفته و ماتر چکیده کاملدر این مقاله که بر مبنای الگوی نشانه شناختی مایکل ریفاتر در خوانش غزل مولویو سعدی شکل گرفته است ابتدا به تشریح نظریة منظومه‌های توصیفی (ماتریس و هیپوگرام) وی پرداخته شده است. پس از آن گفتمان عشق با سه محور عشق، معشوق و عاشق بر مبنای این الگو مورد بررسی قرار گرفته و ماتریس‌ها و هیپوگرام‌های آن تبیین گردیده است. هدف مقاله کاربست این الگو در شعر کهن فارسی است. نتایج پژوهش نشان میدهد که گفتمان عشق در غزل مولوی مبتنی بر عشق و وحدت و در غزل سعدی مبتنی بر عشق و اغتنام فرصت است و این فرضیة سنتی که مولوی عارف و سعدی عاشق است را به گونة استنادی و روشمند اثبات میکند. حرکت در منظومه‌های توصیفی مربوط به گفتمان عشق در غزل مولوی از عشق و معشوق و عاشق به گونه‌ای پویا و فعال به وحدت منتهی میشود اما این حرکت در غزل سعدی از وحدت عشق و زندگی به سوی اغتنام فرصت و واقع‌گرایی زیستمندانه را به نمایش می‌گذارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
122 - تحلیل انتقادی گفتمان عرفانی در غزل‌های حافظ
احمد ذاکریگفتمان امروزه یکی از موضوعات برجسته جوامع گوناگون محسوب میشود،اهمیت آن تا جایی است که جهان‌بینی‌های سیاسی، فلسفی و اجتماعی، همه را درگیر خود می‌سازد. زبان‌شناسان در دورة اخیر کوشیده‌اند گفتمان را مولفّه‌ای زبان‌شناسانه معرفی کنند تا از این راه به ژرفای مطالب پنهان در چکیده کاملگفتمان امروزه یکی از موضوعات برجسته جوامع گوناگون محسوب میشود،اهمیت آن تا جایی است که جهان‌بینی‌های سیاسی، فلسفی و اجتماعی، همه را درگیر خود می‌سازد. زبان‌شناسان در دورة اخیر کوشیده‌اند گفتمان را مولفّه‌ای زبان‌شناسانه معرفی کنند تا از این راه به ژرفای مطالب پنهان در هر گفتمان راه جویند. گفتمان را بن‌مایه‌هایی همچون قدرت، جهان‌بینی،ادبیات و زبان شکل می‌بخشد. در گفتمان عرفانی، به ویژه حافظ برای «حاشیه‌رانی غیری» و «برجسته‌سازی خودی» می‌کوشد تا جای ارزشهای مزورّانه با ضدارزش‌های صادقانه جابه‌جا کند تا بتواند نقاب تزویر و ریا را از چهرة «غیری» بدرد. «غیری» از دیدگاه او عبارتنداز: مفتی، فقیه، واعظ، زاهد، قاضی شرع، محتسب، صوفی ریاکار بی‌صفا. پیش از حافط، خیام کوشیده بود با دیدگاهی فلسفی و زبانی خشک در برابر گروه بالا بایستد و سعدی با زبانی ملایم و خیرخواهانه پرده از چهره ریاکاران بردارد ولی حافظ که مردی عارف و رند است با زبانی طنزآمیز و حتی گاه بسیار تلخ از چهره‌های منافقان تزویرکار پرده برمی‌دارد. این مقاله می‌کوشد تا از راه تحلیل و توصیف متن عرفانی چند غزل حافظ از دیدگاه زبانشناسی اقدام کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
123 - بررسی گفتمان مکاشفه در «رسالة لوایح» عین‌القضات همدانی بر اساس رویکرد نقشگرایی
عباسعلی وفایی فرشته میلادیرسالة لوایح یکی از آثار برگزیده در بستر مکتب عرفانی کشف و شهود است که در تبیین مراتب مکاشفه نگاشته شده است. در غلبة نظام گفتمانی مسلط بر اثر یعنی گفتمان عشق شهودی و مکاشفة عیانی، یکی از رویکردهای گفتمانی متمایز آن را باید در شیوة حضور مشارکین محوری گفتمان در قالب اضلاع چکیده کاملرسالة لوایح یکی از آثار برگزیده در بستر مکتب عرفانی کشف و شهود است که در تبیین مراتب مکاشفه نگاشته شده است. در غلبة نظام گفتمانی مسلط بر اثر یعنی گفتمان عشق شهودی و مکاشفة عیانی، یکی از رویکردهای گفتمانی متمایز آن را باید در شیوة حضور مشارکین محوری گفتمان در قالب اضلاع سه گانة مثلث عشق جستجو کرد. عین القضات همدانی با ارائة گفتمانی چندبعدی با محوریت عاشق، ارتباط متقابل وی با معشوق و واسطه گری عشق، سعی در بیان عشق شهودی با دیدگاه منحصر به فرد و شاعرانة خود دارد. با توجه به هدف غایی مؤلف از عشق شهودی، یعنی مکاشفة عیانی، یکی شدن با معشوق و در نهایت فنای افعالی و صفاتی، آنچه که در مورد عاشق اهمیت دارد محو، فنا و اتحاد است. از این رو این مشارک به اقتضای استعداد روحی خود در هر یک از مراتب مکاشفه، حالات عاطفی خاصی را تجربه می کند. در این پژوهشِ توصیفی تحلیلی سعی شده است با تأکید بر دستور نقشگرای هلیدی، بارزترین حالات عاطفی موجود در متن نسبت به مشارک مرکزی گفتمان، در هر یک از مراتب مکاشفه براساس التباس و تجلی ذات بلاکیف بررسی شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
124 - شیوه بیانی شمس تبریزی با رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی
کورش امرایی علی فتح الهیاین جستار، گفتمان انتقادی شمس تبریزی را از طریق شیوه های بیانی مورد بررسی قرارمی دهد. مفهوم قدرت و رابطه آن با ایدئولوژی که از مؤلفه های اساسی نظریه گفتمان انتقادی است را در گفتمان های شمس در نظرمی گیرد. این نوشتار، جایگاه و موضع قدرت ایدئولوژیکی شمس را بر اساس مفهوم د چکیده کاملاین جستار، گفتمان انتقادی شمس تبریزی را از طریق شیوه های بیانی مورد بررسی قرارمی دهد. مفهوم قدرت و رابطه آن با ایدئولوژی که از مؤلفه های اساسی نظریه گفتمان انتقادی است را در گفتمان های شمس در نظرمی گیرد. این نوشتار، جایگاه و موضع قدرت ایدئولوژیکی شمس را بر اساس مفهوم دو کُنش تهدیدکننده وجهه و کُنش حافظ وجهه در مقابل قشرها و طبقات عرفانی (مراد- مریدی) و طبقات اجتماعی (عوام- فلاسفه، حکما و ...) نشان می دهد. در کنش تهدیدکننده وجهه ، شمس بی پروا با شیوه های بیانی مختلف، خود را در موضع قدرت و مخاطب را در موضع پذیرشِ قدرت شمس قرارمی دهد. در کنش حافظ وجهه نیز بسامد بالا به حفظ وجهۀ خود شمس تعلق دارد و در رده ای پایین تر از خود، مولانا را قرارمی دهد. روش ما در این پژوهش، کتابخانه ای و به شیوه توصیفی- تحلیلی بوده است. نتیجۀ این پژوهش نشان می دهد که موضع قدرت شمس مبتنی بر مؤلفۀ ایدئولوژی بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
125 - بررسی تطبیقی نی‌نامة مثنوی معنوی مولانا بر اساس نظریة نظامهای گفتمانی گرمس
ابراهیم رحیمی زنگنه لیلا رحمتیاننشانه- معناشناسی به استخراج نشانه‌هایی می‌انجامد که نمایانگر کارکردهای گفتمانی است. درک معنا از خلال روساخت و رسیدن به ژرف‌ساخت کلام، رابطة این نشانه‌ها را با کارکردهای شناختی و حسی آشکار کرده و نوع نظام گفتمانی را نمایان می‌سازد. از میان کتاب‌های ارزشمند پارسی وقتی صح چکیده کاملنشانه- معناشناسی به استخراج نشانه‌هایی می‌انجامد که نمایانگر کارکردهای گفتمانی است. درک معنا از خلال روساخت و رسیدن به ژرف‌ساخت کلام، رابطة این نشانه‌ها را با کارکردهای شناختی و حسی آشکار کرده و نوع نظام گفتمانی را نمایان می‌سازد. از میان کتاب‌های ارزشمند پارسی وقتی صحبت از مثنوی میشود و مولانای بلخی کلام به قصور می‌رسد و تحلیل به سکوت، تأمل در این نگارۀ بی‌بدیل و راستین از بزرگ عارف ادب پارسی، دلنواز اهل ادب و دلپسند دنیای معنی است. استخراج معانی برتر این رشته مروارید دریای معنا و ترکیب آن با ادبیات روز دنیا در سیطرۀ نظریه‌های نوین ادبی، می‌تواند هنرنمایی‌های مولانای بلخی را در تئوری‌های ارائه شده توسط دانشمندان علم واژه شناسی به رخ بکشاند، این پژوهش با پاسخ به این پرسش که؛ نظامهای گفتمانی گرمسی در نی‌نامه کدامند، به بررسی شگردهایی می‌پردازد که کارکردهای گفتمانی را حاصل میکند و با رویکردی توصیفی- تحلیلی تعامل میان نشانه و معناها را در نی نامه بررسی کرده‌است و نشان میدهد که برای درک معنا باید نشانه‌هایی را که از کارکردهای متفاوت شناختی و حسی درک میشوند، استخراج کرد و در رابطۀ تعاملی میان آنها به گفتمانهای حاصل‌شده پی برد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
126 - تحلیل گفتمان عرفانی حافظ در جدال با هژمونی تصوف (بر اساس نظریه تحلیل گفتمان انتقادی)
مهری تلخابیهدف مقاله حاضر، آن است که با استفاده از نظریة تحلیل گفتمان انتقادی نورمن فرکلاف، قدرت، ایدئولوژی و هژمونی را در شعر حافظ، در سه سطح توصیف، تفسیر و تبیین مورد بررسی قرار دهد. این مقاله بر آن است که شعر حافظ، به مثابة گفتمانی عرفانی است که سعی دارد، گفتمانهای مسلط را خنث چکیده کاملهدف مقاله حاضر، آن است که با استفاده از نظریة تحلیل گفتمان انتقادی نورمن فرکلاف، قدرت، ایدئولوژی و هژمونی را در شعر حافظ، در سه سطح توصیف، تفسیر و تبیین مورد بررسی قرار دهد. این مقاله بر آن است که شعر حافظ، به مثابة گفتمانی عرفانی است که سعی دارد، گفتمانهای مسلط را خنثی کند. عرفان حافظ با به کارگیری ترفندهای زبانی و بلاغی و معنایی به جدال با نهادهای هژمونیک می‌پردازد و گفتمان دیگری را در بطن فرهنگ نهادینه میکند. به واقع، شعر حافظ با ترسیم این جدال، به خلق توانش فرهنگی جدیدی دست زده است. در پایان این مقاله به این نتیجه می‌رسد که حافظ به مدد چارچوب خاص عرفانی خویش، نهادهای هژمونیک تصوف وشریعت را به چالش می‌کشد و درست برخلاف هژمونی حرکت میکند. از این روی، میتوان گفت نظام عرفانی حافظ، بر اساس نوعی واکنش سیاسی و اجتماعی و اخلاقی شکل گرفته است. این مقاله به روش تحلیلی و توصیفی به انجام رسیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
127 - بررسی مؤلفه‌های گفتمان‌مدار کارگزاران اجتماعی در تذکرةالاولیا عطار براساس نقش عرفانی فضیل‌بن‌عیاض و باتکیه‌برالگوی ون لیوون
فرشته ناصریدر میان آثار ادبیات عرفانی، تذکرة الاولیا، به عنوان یکی از آثار ارزشمند عطار نیشابوری به جهت پرداختن به حالات ،اندیشه ها و سخنان عارفان و مشایخ تصوف، طیف وسیعی از روابط و مناسبات اجتماعی را در خود جمع دارد . تأکید عطار براین امر سبب می شود که کارگزاران اجتماعی اثرش به ش چکیده کاملدر میان آثار ادبیات عرفانی، تذکرة الاولیا، به عنوان یکی از آثار ارزشمند عطار نیشابوری به جهت پرداختن به حالات ،اندیشه ها و سخنان عارفان و مشایخ تصوف، طیف وسیعی از روابط و مناسبات اجتماعی را در خود جمع دارد . تأکید عطار براین امر سبب می شود که کارگزاران اجتماعی اثرش به شیوه های مختلف بازنمایی شوند. این بازنمایی ها هدفمند و در جهت القای ایدئولوژی عرفانی عطار بر مخاطب است. هدف اصلی این پژوهش، تحلیل گفتمان ذکر فضیل بن عیاض بر مبنای الگوی ون لیوون و بررسی شیوه های بازنمایی کارگزاران اجتماعی در آن است. از آن جا که عطار در این حکایت با کمرنگ سازی نظام گفتمانی سارق و حاکم و همچنین برجسته سازی نظام گفتمانی عارف در پی معرفت استعلایی و نمایش مقام معنوی فضیل است؛ لذا تحلیل گفتمان فضیل به عنوان گفتمانی برخاسته از قشر اجتماعی عرفای آن دوران، پرده از نتایج جدیدی بر می‌دارد. در پژوهش حاضر بر آن شدیم که به بیان مناسبات فعال سازی ها ومنفعل سازی های کارگزاران اجتماعی بپردازیم تا دریابیم که عطار چگونه در یک خلاقیت سبکی، مخاطب را با نام افراد، گروه ها، مکان ها و زمان هایی که کارگزاران اجتماعی در آن نقش فعال دارند آشنا می‌سازد و از چه تمهیداتی جهت تعیین نقش و فعال سازی کارگزاران اجتماعی پیرامون کنش فضیل بن عیاض و منفعل سازی مربوط به عملکرد مریدان او به ویژه هارون‌الرشید، بهره جسته است. این مهم با رویکردی تحلیل ادبی و عرفانی به انجام خواهد رسید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
128 - تحلیل گفتمان عرفانی شیخ عبدالقادر گیلانی براساس استعاره مفهومی عشق، با تأکید بر دیوان اشعار
آرزو قادری اکرم کرانی مسعود دهقانرمزگشایی اسرار نهفته در متون ماندگار، خرد پژوهشگران را به چالش می‌کشد تا با شیوه‌های نوین و پذیرفته شده، این میراث‌های کهن، بازبینی و بررسی شوند. یکی از راههای دسترسی به گفتمان غالب در این متون، تحلیل گفتمان از طریق استعاره‌های برجسته و پربسامد در آن است که لایههای پن چکیده کاملرمزگشایی اسرار نهفته در متون ماندگار، خرد پژوهشگران را به چالش می‌کشد تا با شیوه‌های نوین و پذیرفته شده، این میراث‌های کهن، بازبینی و بررسی شوند. یکی از راههای دسترسی به گفتمان غالب در این متون، تحلیل گفتمان از طریق استعاره‌های برجسته و پربسامد در آن است که لایههای پنهان تفکر پدیدآورنده اثر را آشکارمی‌کند. هدف از پژوهش حاضر، تحلیل گفتمان عرفانی شیخ عبدالقادر گیلانی است که در طول قرن‌ها برحوادث سیاسی و عقیدتی بخشی از جهان اسلام تأثیرگذار بوده است که براساس تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف در سه سطح توصیف، تفسیر و تبیین انجام شده است، بدین منظور استعاره پربسامد عشق در دیوان اشعار وی در چهارچوب نظری لیکاف و جانسون (1980) دربارۀ استعاره بررسی و از الگوی فرایند تشخیص استعاره گروه پراگلجاز (2007) برای دستهبندی استعاره‌ها در سطح توصیف استفاده شد. پژوهش حاضر به صورت کیفی بوده، درعین حال، برای تحلیل داده‌ها در سطح توصیف از روش کمی و آماری از طریق نرم‌افزار SPSS نیز استفاده شده است. یافتهها حاکی از آن است که در گفتمان شیخ گیلانی رابطه مطلوب بنده با خداوند، رابطه عاشق و معشوقی است نه عابد و معبودی. او از استعاره‌ها نه برای زیبایی کلام، بلکه عینی ساختن پیام خود و به چالش کشیدن عقیده حاکم آن زمان استفاده کرده است. گفتمان وی درویشانه، ساده و بدوی بوده و اصل آن بر پایه تساهل و تسامح است و یکی از دلایل گرایش به طریقت وی، نبودن آداب و اسقاط تشریفات ویژه و دست وپاگیر بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
129 - بازنمایی هویت «پیر مغان» و«صوفی» در دیوان غزلیات حافظ با رویکرد نشانه‌شناسی گفتمانی و نظریه گفتمان لاکلا و موف
میترا داودی محمدجواد حجازی سیدعلی‌اصغر سلطانیدر شعر حافظ شخصیتهای بسیاری مانند زاهد، صوفی، محتسب، پیر مغان و غیره وجود دارند. هویت این افراد از نگاه و اندیشه حافظ در شعر او بازنمایی شدهاند. سؤال پژوهش حاضر این است که دریابد شعر حافظ چگونه هویتی برای صوفی و پیر مغان قائل است و در تقابل هویت این دو شخصیت کدام یک ب چکیده کاملدر شعر حافظ شخصیتهای بسیاری مانند زاهد، صوفی، محتسب، پیر مغان و غیره وجود دارند. هویت این افراد از نگاه و اندیشه حافظ در شعر او بازنمایی شدهاند. سؤال پژوهش حاضر این است که دریابد شعر حافظ چگونه هویتی برای صوفی و پیر مغان قائل است و در تقابل هویت این دو شخصیت کدام یک برجسته گردیده است و شخصیت خودی تلقی میشود و کدام یک حاشیه‌رانی شده است و شخصیت غیرخودی محسوب میشود. پیکره تحقیق دیوان غزلیات حافظ میباشد. چهارچوب نظری مبتنی بر نظریه گفتمان لاکلا و موف و روش کار برمبنای روش نشانه‌شناسی گفتمانی سلطانی (1393) است. براساس این الگو تمام دالهای ارزشی مربوط به پیر مغان و صوفی و مدلولهای آن ها به دست آمده‌اند و موردتحلیل قرارگرفتند دال های ارزشی تمام بیت‌هایی هستند که این دو دال کلیدی در آن ها به کاررفته‌اند. نتیجه‌گیری حاکی از این بوده است که درتقابل هویت این دو شخصیت، هویت صوفی مجموعه‌ای از ویژگی های منفی است و با انتساب مدلولهای منفی به دال صوفی، او موردحاشیه رانی قرار گرفته و شخصیت منفی و غیرخودی به شمار آمده است. درمقابل با انتساب مدلول های بسیار مثبت به هویت پیرمغان، حافظ او را برجسته ساخته و قطب خودی به حساب آورده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
130 - تحلیل گفتمان عرفانی سلوک مرید در مثنوی براساس الگوی فرکلاف
فرج الله نخعی سرو هادی حیدری نیا عزیزالله توکلی کافی آبادتحلیل گفتمان انتقادی شاخه ای از علم زبان شناسی است که به بررسی رابطۀ متن و نحوۀ تولید ایدئولوژی می پردازد. نورمن فرکلاف در الگوی پیشنهادی خود برای تحلیل متن، سه سطح توصیف، تفسیر و تبیین را درنظر می گیرد. مقالۀ حاضر با روش توصیفی-تحلیلی سعی دارد به بررسی دیدگاه مولوی درب چکیده کاملتحلیل گفتمان انتقادی شاخه ای از علم زبان شناسی است که به بررسی رابطۀ متن و نحوۀ تولید ایدئولوژی می پردازد. نورمن فرکلاف در الگوی پیشنهادی خود برای تحلیل متن، سه سطح توصیف، تفسیر و تبیین را درنظر می گیرد. مقالۀ حاضر با روش توصیفی-تحلیلی سعی دارد به بررسی دیدگاه مولوی دربارۀ مراحل سیر و سلوک عرفانی بپردازد. این پژوهش در سطح توصیف، کاربرد واژگان هسته ای و روابط معنایی واژگانی و فرآیندها را در مثنوی بررسی کرد. در سطح تفسیر گفتمان های ترک تعلقات، برتری کشف و شهود، انکار عقل جزوی، تدریجی بودن سیر و سلوک و لزوم متابعت از پیر به عنوان گفتمان های غالب مشخص شد. در سطح تبیین نیز این نتیجه به دست آمد که مولوی گفتمان های مسلط عصر خود را در این باره باز تولید کرده و دیدگاه وی در این زمینه با ایدئولوژی غالب روزگار خود همسو است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
131 - Critical Political Discourse Analysis of Iran's Minister of Foreign Affairs' Speech at the 58th Munich Security Conference
Afsaneh Rahimi Tehrani Azizeh ChalakCritical Discourse Analysis is the analysis of ideology and power. It emphasizes obtaining the hidden meaning beyond a text and investigates how speakers/writers use the discourse power to take the readers’/listeners’ attention. The present study was a non-e چکیده کاملCritical Discourse Analysis is the analysis of ideology and power. It emphasizes obtaining the hidden meaning beyond a text and investigates how speakers/writers use the discourse power to take the readers’/listeners’ attention. The present study was a non-experimental descriptive one conducted in 2022 that investigated the salient linguistic features of the political speech of Iran’s minister of foreign affairs at the 58th Munich Security Conference to search for his political attitudes and ideologies. Fairclough’s CDA model was employed to investigate three interrelated analysis tactics and three dimensions of his discourse. The data were selected from this conference’s video and were examined to check the word choice, personal and plural pronouns I and We, and the modal verbs used. The findings showed that the Islamic Republic of Iran, Government, Iran, and relations were among the most frequently used words to show his ideology about his nation and people.Moreover, We was used more frequently than I to create a positive image for the country. Aware of the difference between the meanings conveyed through these two pronouns, the minister preferred to avoid self-representation or speaking about himself as an individual to prevent all the blaming on him. Considering the modal verbs, would was used more frequently than the others to express his opinion and wishes to show medium politeness in his speech. This study could have implications for practitioners in the field to increase critical thinking and raise awareness of learning and producing appropriate political language پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
132 - Textual Analysis of Discussion Sections of English Language Journals in Sport Management by English Native and Iranian Authors: A Focus on the Hyland`s Metadiscourse Model
Jafar AsadiIn general, the development of written academic discourse and the acquisition of English, especially for academic purposes, has increased the study of language and communication styles that researchers and students must master in order to adequately socialize in a resea چکیده کاملIn general, the development of written academic discourse and the acquisition of English, especially for academic purposes, has increased the study of language and communication styles that researchers and students must master in order to adequately socialize in a research environment. This study investigated the use of meta-discourse elements by Native and Iranian writers using 20 sports management research papers (10 English speakers and 10 Iranian authors). We sought to check if the use of meta-discourse elements is different. To this end, Hyland's (2005) model of metadiscourse is used as an analytical framework for identifying the properties of metadiscourse elements. The results of the independent t-test showed that there are no significant differences in the overall use of metadiscourses between English and Iranian writers. The results of the research can lay a solid foundation for the development of teaching materials. Traditional academic writing requires researchers to adopt an objective and personal style when reporting research پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
133 - بررسی نشانه معناشناختی نظام عاطفی گفتمان سنائی با تأکید بر حدیقه الحقیقه
فرحناز احمدی فاطمه امامی شهین اجاق علیزادهگرمَس که از پایه گذاران معناشناسی ساختارگراست، روشی ساختارمند را به نام نشانه شناسی زایا از نشانه شناسی گسترش داده است.گرمس ادعا داشت معنا تنها در قالب روایت قابل درک است. در روش گرمس تمام جنبههای گفتمان به صورت ساختارمند، تجزیه و تحلیل و دستهبندی میشوند تا نشانه استخرا چکیده کاملگرمَس که از پایه گذاران معناشناسی ساختارگراست، روشی ساختارمند را به نام نشانه شناسی زایا از نشانه شناسی گسترش داده است.گرمس ادعا داشت معنا تنها در قالب روایت قابل درک است. در روش گرمس تمام جنبههای گفتمان به صورت ساختارمند، تجزیه و تحلیل و دستهبندی میشوند تا نشانه استخراج شده و روش رسیدن به معنا از طریق آن درک شود. نشانه- معناشناسی گفتمانی، زمینهای فراهم میآورد تا برای گونههای عاطفی، سازههای زبانشناختی قائل شویم. مطالعۀ جریان عاطفی گفتمان، به معنی بررسی شکلگیری و تولید نظام عاطفی و چگونگی ایجاد معنا از طریق آن است. این تحقیق با هدف بررسی نشانه معناشناختی نظام عاطفی گفتمان در حدیقه الحقیقة سنائی، با روش مطالعات کتابخانهای-اسنادی به سامان رسید. از نتایج تحقیق اینکه دریافتیم نشانه معناشناختی نظام عاطفی گفتمان سنائی در حدیقه الحقیقه؛ مبتنی بر دو نوع شکلگیری معناست: نظام تنشی-شوشی و رخدادی-شوشی. با بررسی حکایات حدیقه الحقیقه به این نتیجه میرسیم که سنائی با به کار گیری جریان تولید معنا در بستر نظام عاطفی و عرفانی؛ از دو نوع نظام یادشده، بهره برده است و ضمن تولید معنا با استفاده از حکایتی دلنشین، شناخت را از مسیر انتقال فعل دانستن به مخاطب منتقل میکند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
134 - گفتمان انتقادی در تصاویر مستقل شعری ابتهاج بر اساس رویکرد نورمن فرکلاف
محمد شاه بدیع زاده لیلا کباری قطبی جواد مهربان قزلحصارگفتمان انتقادی رویکردی زبانشناسی و نقدی است که بر اساس اصول و مؤلفه‌های آن، مسائل قدرت و سلطه به گفتمانهای متفاوت با اهداف خاص منجر میشود که دو جنبۀ صورت و معنای متن را مورد اشاره و بررسی قرار میدهد. بر این اساس در پژوهش حاضر با روش توصیفی - تحلیلی به ارزیابی و تحلیل چکیده کاملگفتمان انتقادی رویکردی زبانشناسی و نقدی است که بر اساس اصول و مؤلفه‌های آن، مسائل قدرت و سلطه به گفتمانهای متفاوت با اهداف خاص منجر میشود که دو جنبۀ صورت و معنای متن را مورد اشاره و بررسی قرار میدهد. بر این اساس در پژوهش حاضر با روش توصیفی - تحلیلی به ارزیابی و تحلیل گفتمان انتقادی در تصاویر مستقل شعری ابتهاج بر اساس رویکرد نورمن فر کلاف پرداخته‌ایم. نتایج این پژوهش بیانگر آن است در سطح توصیف، بهره‌گیری از زبان رسمی، بهره‌گیری از وجوه بلاغی و معانی ثانوی ندا و استفهام و سیطره دایره واژگانی که دلالت بر اعتراض، تضاد، اندوه و تحسّر دارد در اشعار ابتهاج، نمودی برجسته دارد. در سطح تفسیر و از منظر بینامتنیّت، اشعار ابتهاج به‌صورت بینامتنیّت صریح و غیرصریح، تحت تأثیر شاعران کلاسیک (خصوصاً حافظ و مولانا) قرار دارد. در سطح تبیین نیز میتوان به هژمونی اندیشه اعتراض و تأکید بر تغییر و دیگرگونه‌خواهی در اشعار ابتهاج دست یافت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
135 - تحلیل سبک‌شناسیک «مقالات شمس تبریزی» با رویکردی بر نظریه معناشناسی بنیادی
رضا اشرف زاده مریم السادات سنگیتأثیر عمیق و پردامنه شمس‌الدین محمّدبن علی‌بن ملک‌داد تبریزی و اثر گران‌سنگ وی مقالات شمس، بر قطب عرفان ایرانی‌اسلامی ما -مولانا جلال‌الدین محمّد بلخی- بلامنازع است. از این روی، در این پژوهش کوشیده‌ایم، برخی عناصر سبک‌شناسانة این اثر سترگ را با رویکردی بر جدیدترین نظریة چکیده کاملتأثیر عمیق و پردامنه شمس‌الدین محمّدبن علی‌بن ملک‌داد تبریزی و اثر گران‌سنگ وی مقالات شمس، بر قطب عرفان ایرانی‌اسلامی ما -مولانا جلال‌الدین محمّد بلخی- بلامنازع است. از این روی، در این پژوهش کوشیده‌ایم، برخی عناصر سبک‌شناسانة این اثر سترگ را با رویکردی بر جدیدترین نظریة معناشناسی و تحلیل مؤلّفه‌های معنایی، نقد و بررسی کنم. پر واضح است که دلایل ارجمندی و ماندگاری این اثر باشکوه و تأثیر آن در پیشاهنگ‌بودن (آوانگارد‌بودن) آن در حوزه نقد تفکر جهانی از نتایج ارزشمند این پژوهش خواهد بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
136 - بررسی گفتمان خیر و شر در شاهنامه فردوسی
سکینه غلامپور دهکی حجت الله اسماعیل نیا گنجیشاهنامه فردوسی، بی‌گمان بزرگ‌ترین و برترین اثر حماسی جهان است در این اثر بزرگ، شرح زندگی و جنگ‌های حاکمان و آمال و آرزوهای انسان‌های زیادی بیان شده است یکی از درون مایه‌هایی که کمتر مورد توجّه خوانندگان این اثر فراملّی قرار گرفته، ستیز بین خیر و شر است که در قالب داستان چکیده کاملشاهنامه فردوسی، بی‌گمان بزرگ‌ترین و برترین اثر حماسی جهان است در این اثر بزرگ، شرح زندگی و جنگ‌های حاکمان و آمال و آرزوهای انسان‌های زیادی بیان شده است یکی از درون مایه‌هایی که کمتر مورد توجّه خوانندگان این اثر فراملّی قرار گرفته، ستیز بین خیر و شر است که در قالب داستان‌هایی زیبا، ریخته شده است.این مقاله با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و با هدف بررسی گفتمان خیر و شر در شاهنامة فردوسی به انجام رسیده است. که اعتقاد به وجود دو قطب اهورایی و اهریمنی، ریشه در باورهای اساطیری ایرانیان دارد و این عقیده در سرتاسر شاهنامه نیز انعکاس یافته است. در شاهنامه هر جا که نیروهای خیر، مانند فریدون و ایرج که نماد خرد و خیر هستند، حضور دارند، نیروهای تاریکی، مانند ضحاک و تور نیز، که نماد شرّ و نابخردی هستند، به ستیزه با آنان مشغولند. دیوها نماد ضدّ ارزشها، و قهرمانان نماد ارزشها هستند. این دو نیرو همواره در حال جدالند. نیروی شرّ به اندازة نیروی خیر تواناست، تا جایی که گاه‌گاهی غلبه با این نیروست؛ امّا سرانجام نیروی خیر بر شرّ سیطره می‌یابد. با وجود این، ستیز میان روشنایی و تاریکی هرگز پایانی نخواهد داشت، زیرا این ستیز، سبب تداوم هستی است و اگر چنان چه یکی از این دو نیرو به طور مطلق بر دیگری غلبه یابد، هستی پایان خواهد پذیرفت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
137 - تشیع در آذربایجان و تاثیر آن بر روابط ایران و عثمانی در عصر صفوی بر اساس نظریه گفتمان لاکلا و موفه
سیدسعید جیواد سید حسن قریشی کرین محمدطاهر یعقوبی محمد صادق غلام جمشیدیآذربایجان در تاریخ ایران پیش از اسلام و دوران اسلامی از نظری سیاسی و سوق الجیشی و اقتصادی جایگاه و اهمیت ویژه‌ای داشته و بخشی از هویت ایرانی بوده است، به ویژه نقش فرهنگی، مذهبی آن از زمان پیدایش آئین زرتشتی تا دوره صفویه و رسمیت یافتن مذهب تشیع قابل توجه بوده است. رسمیت چکیده کاملآذربایجان در تاریخ ایران پیش از اسلام و دوران اسلامی از نظری سیاسی و سوق الجیشی و اقتصادی جایگاه و اهمیت ویژه‌ای داشته و بخشی از هویت ایرانی بوده است، به ویژه نقش فرهنگی، مذهبی آن از زمان پیدایش آئین زرتشتی تا دوره صفویه و رسمیت یافتن مذهب تشیع قابل توجه بوده است. رسمیت یافتن آئین تشیع که تلألوی آن در آذربایجان بوده است تاثیرات مهمی بر زندگی اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و نظامی ایران و همسایگان داشت. همسایه غربی ایران پس از تشکیل امپراتوری عثمانی، که ادعای رهبری جهان اسلام را می‌کرد با سیاست مذهبی ضدشیعی با صفویه در افتاد و زمینه را برای بروز اختلاف و جنگ‌های مذهبی بین ایران و عثمانی آماده ساخت، که سرزمین آذربایجان در این تقابل در خط مقدم جبهه قرار داشت و نقش مهمی در تحولات را ایفا می‌کرد، با این وجود آذربایجان تأثیر بسزایی در برقراری روابط فرهنگی و اقتصادی بین ایران و عثمانی داشته است. مقاله حاضر به بررسی تأثیرات و تأثرات آذربایجان و عثمانی در حوزه اعتقادی، فرهنگی، اجتماعی، هنری، علمی و سیاسی که پرداخته و نقش هنرمندان، دانشمندان آذری با بکار گیری از نظریه گفتمان در عثمانی مورد بررسی قررا داده است، گرچه این دانشمندان و هنرمندان در بحبویه جنگ یا در به صورت اسیری به عثمانی رفتند یا برده شده، ولی نقش آنان در عثمانی در برقرار ایجاد ارتباط و گفتمان قابل توجه بوده به مرور زمان موجب نزدیکی دو ملت به هم شده است. یاقته پژوهش به روش تحلیلی- توصیفی به شیوه کتابخانهای با بهره گیری از نظریه ی گفتمان لاکلا و موفه، نشان میدهد که جنگ با دشمنان خارجی به ویژه عثمانی بر روندگسترش و تحـول گفتمـان تشـیع در آذربایجـان مـوثر بوده و تشیع در آذربایحان بر امور فرهنگی، عقیدتی، علمی عثمانی تأثیر گذاشته است.کلمات کلیدی: آذربایجان، صفویه، امپراطوری عثمانی، تشیع، نظریه گفتمان، لاکلا و موفه. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
138 - جایگاه و هویت زن در جدال گفتمان های ایرانی(با تاکید بر گفتمان امام خمینی)
یارمحمد قاسمی مهرداد نوابخش روح الله استاکهدف از پژوهش حاضر بررسی و تحلیل تفاوت هویت و جایگاه دال زن در گفتمان امام خمینی(ره) با گفتمانهای پیشین در تاریخ ایران از عصر باستان تاکنون می باشد. جامعه آماری پژوهش متون تاریخی مربوط به هر دوره می باشد که بصورت هدفمند انتخاب شده و براساس نظریه گفتمان ارنستو لاکلا و شن چکیده کاملهدف از پژوهش حاضر بررسی و تحلیل تفاوت هویت و جایگاه دال زن در گفتمان امام خمینی(ره) با گفتمانهای پیشین در تاریخ ایران از عصر باستان تاکنون می باشد. جامعه آماری پژوهش متون تاریخی مربوط به هر دوره می باشد که بصورت هدفمند انتخاب شده و براساس نظریه گفتمان ارنستو لاکلا و شنتال موفه تحلیل شده اند. یافته ها نشان داد که گفتمان باستان هیچ هویت و شان انسانی برای زنان قائل نبوده و زن را به مثابه اشیاء مایملک مردان تصور می کرد. گفتمان سنتی با استناد به تفاوت نظام طبیعی در خلقت، وضعیت فرودست زنان نسبت به مردان را توجیه می کرد. گفتمان مشروطه بر اندیشه برابری زن و مرد تاکید کرده و سنت و مذهب در ایران را عامل عقب ماندگی زنان می پنداشت. نگرش گفتمان پهلوی به جایگاه زن، نگرشی ابزاری بود و فرهنگ مردسالار این گفتمان مانعی جدی برای تحقق وضعیت آرمانی زنان محسوب می شد. در گفتمان امام خمینی(ره) بر هویت انسانی زنان و مردان تاکید شده و این گفتمان خواهان جایگاه برابر و متناسب برای زنان از فرصت های اجتماعی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
139 - تحلیل انتقادی گفتمان غالب در داستان زن زیادی (اثر جلال آل احمد)
فرشته آلیانی فیروز فاضلی بهار هوشیار کلویرهدف پژوهش حاضر تحلیل انتقادی گفتمان غالب در داستان زیادی اثر جلال آل احمد با استفاده از رویکرد نورمن فرکلاف می باشد. جامعة مورد بررسی داستان زن زیادی از مجموعه داستان‌هایی به همین نام از جلال‌آل احمد است. نمونة پژوهش نشانه‌های قدرت و مسائل اجتماعی و تاریخی داستان زن زیا چکیده کاملهدف پژوهش حاضر تحلیل انتقادی گفتمان غالب در داستان زیادی اثر جلال آل احمد با استفاده از رویکرد نورمن فرکلاف می باشد. جامعة مورد بررسی داستان زن زیادی از مجموعه داستان‌هایی به همین نام از جلال‌آل احمد است. نمونة پژوهش نشانه‌های قدرت و مسائل اجتماعی و تاریخی داستان زن زیادی است. طرح پژوهش کیفی و به روش توصیفی- تحلیلی در سه سطح توصیف، تبیین و تحلیل مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج پژوهش در این اثر جلال آل احمد نشان از حضور قدرتمند گفتمان سلطه و مردسالارانه در داستان و هم زمان در جامعه زمان وی و حتی در اندیشه خود نویسنده دارد. در نتیجه وجود فرهنگ برتری جنیستی مردان و حیات گفتمان سلطه‌گری و سلطه‌پذیری، به حاشیه‌رانی و منفعل نگه‌داشتن زنان به دست داده است. نکتة مهمی که با تحلیل انتقادی گفتمان داستان به دست آمد آن است که ذهنیت استبدادی بیش از قدرت استبدادی در نهادینه ساختن این فرهنگ نقش دارد. از این رو است که شخصیت اصلی داستان در چنین نظامی بیش از آن که مغلوب قدرت و تصمیم مردان خانواده خود باشد، قربانی اندیشه تکامل نیافته و انفعال خود و پذیرش گفتمان سلطه و نهادینه ساختن آن در خود است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
140 - تحلیل عاملی اکتشافی مقیاس ارتباطات اثربخش انسانی از دیدگاه قرآن مجید
سیدمحسن موسوی رضا ابراهیم زاده دستجردی علی رشیدپوراین پژوهش با هدف تحلیل عاملی اکتشافی مقیاس ارتباطات اثربخش انسانی از دیدگاه قرآن مجید انجام شد. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی از نوع اعتبارسنجی بود. جامعه پژوهش کلیه آیات قرآن مجید بود که تلاش شد تا مضامین مرتبط با ارتباطات اثربخش انسانی از آنها استخراج و سازۀ بدست آمده اعت چکیده کاملاین پژوهش با هدف تحلیل عاملی اکتشافی مقیاس ارتباطات اثربخش انسانی از دیدگاه قرآن مجید انجام شد. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی از نوع اعتبارسنجی بود. جامعه پژوهش کلیه آیات قرآن مجید بود که تلاش شد تا مضامین مرتبط با ارتباطات اثربخش انسانی از آنها استخراج و سازۀ بدست آمده اعتبارسنجی شود. لذا با استفاده از تفسیر نور، 419 آیه شناسایی و در گام‌های بعدی گویه‌های مربوط به ارتباطات اثربخش انسانی از این آیات استخراج گردید. برای تحلیل داده‌ها از روشهای تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد. همچنین، نتایج خروجی مضامین با نظر اساتید صاحب‌نظر در حوزۀ علوم قرآنی مورد ارزیابی قرار گرفت که نشان از روایی قابل قبول آنها بود. بعلاوه، برای بدست آوردن پایایی مقیاس از روش هولستی استفاده شد که بر مبنای آن میزان پایایی آن 0/876 بدست آمد. در نهایت، نیک سرشتی تعامل‌گر، آزادمنشی در گفتمان ارتباطی، کنش ارتباطی جرأت ورزانه، ساختارمندی در گفتار، و شنود مؤثر، از مقیاس ارتباطات اثربخش انسانی استخراج و مورد تایید قرار گرفتند. بر مبنای این نتایج، مقیاس ارتباطات اثربخش انسانی از دیدگاه قرآن مجید می‌تواند به عنوان یک مقیاس معتبر و پایا در پژوهش‌های جامعه شناسی، روانشناسی و حوزه ارتباطات انسانی مورد استفاده پژوهشگران قرار گیرد. نتایج به دست آمده نشان میدهد که انطباق ارتباطات انسانی اثربخش انسانها با مبانی قران مجید مستلزم آن است که انسان‌هایی با ذات و سرشت پاک وجود داشته باشند بدین معنا که مولفه‌هایی که در مضمون نیک سرشتی تعامل‌گر در این پژوهش آمده است در بالاترین سطح قرار گیرد. ولی این شخصیت نیک سرشت به خودی خود کفایت نمی‌کند بلکه باید از یک مهارت، تحت عنوان شنود موثر بهره‌مند باشد زمانی که افراد از شنود موثر بهره‌مند گردیدند می‌بایست ذهنی توسعه یافته داشته باشند بدین معنی که شخصیت آنها به گونه‌ای باشد که آزادمنشی در گفتارشان متبلور شود که این مهم نشأت گرفته از ادارک افراد برقرارکننده ارتباط است. چنین فردی انسان آزادمنشی است و هنگامی که انسان آزادمنش شد دو خصیصه دیگر را باید در ارتباطات انسانی بدست آورد. ابتدا جرأت‌ورزی در گفتار است این به آن معنی است که انسان به شدت گفتاری جرات‌ورزانه پیدا میکند. در ادامه چنین فردی، انسانی می شود که زبان و ارتباطات او بسیار ساختارمند شده و متخلق به یک سبک ارتباطی فوق‌العاده گردیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
141 - بررسی سروده‌های پروین اعتصامی از منظر شعرشناسی شناختی و تحلیل گفتمان انتقادی
محمد ایرانی ناصر ملکیکلمات و ارتباط بین آنها همواره مورد توجّه صاحبنظران در حوزة نقد ادبی بوده است. از آن جمله میتوان به منتقدانی اشاره کرد که به شعرشناسی شناختی پرداخته‌اند. این شاخه از مطالعات ادبی بیش از هر چیز به درک شباهت میان اشیاء، رابطۀ آنها و بازشناسی الگوهای آنها در ساختارهای ان چکیده کاملکلمات و ارتباط بین آنها همواره مورد توجّه صاحبنظران در حوزة نقد ادبی بوده است. از آن جمله میتوان به منتقدانی اشاره کرد که به شعرشناسی شناختی پرداخته‌اند. این شاخه از مطالعات ادبی بیش از هر چیز به درک شباهت میان اشیاء، رابطۀ آنها و بازشناسی الگوهای آنها در ساختارهای انتزاعی می-پردازد. طبیعی است که این رویکرد جز با تحلیل متن میسّر نمی‌شود. تحلیل متن، خود نیز به زمینه‌های دیگری مرتبط میشود که به کنشهای بیانی نویسنده یا شاعر و کنشهای القایی در میان خوانندگان منتهی می‌گردد. درک این مفاهیم نیز به دو شکل سریع و مؤخّر روی میدهد که هرکدام نیز رویکردهای دیگری را برمی‌انگیزند که به خواننده مرتبط میشوند. از این روی میتوان چنین ادّعا کرد که هر متن ادبی بازنمای عینیِ گفتمانهای انتقادی‌ای است که در هر جامعه‌ای وجود دارد. جستار پیش رو با این پیش فرض که سروده‌های پروین اعتصامی می‌توانند باز‌خوردی از این ادّعا باشند، به بررسی شعرشناسی شناختی و تحلیل گفتمان انتقادی در برخی از سروده‌های این شاعر پرآوازه اختصاص یافته است. پژوهندگان این مقاله با ارائة نمونههایی از این دو رویکرد، بر آن بوده‌اند تا نمودِ شعرشناسی شناختی و تحلیل گفتمان را در سروده‌های پروین اعتصامی نشان دهند. دستاورد تحلیل‌های نگارندگان در این پژوهش بیانگر این واقعیّت است که عوامل بافتی و زبانی در سروده‌های پروین، روابط پنهان میان قدرت و سوءاستفاده از آن، سلطه و نابرابری‌های اجتماعی را آشکار می‌سازند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
142 - مقایسه ی سبک شناختی نامه های جامی و غزالی در بافت سیاسی با رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی
سوسن فتوحی تکانتپهچکیده این پژوهش به مقایسۀ سبک شناختی نامه های جامی و غزالی در بافت سیاسی با رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی می پردازد. نامه های عرفا و علمای بزرگ ،منابع تاریخی ارزشمندی هستند که علاوه بر دارا بودن اطلاعات سیاسی ، اجتماعی و فرهنگی روزگار خود ، چگونگی مناسبات و ارتباط نویسندگ چکیده کاملچکیده این پژوهش به مقایسۀ سبک شناختی نامه های جامی و غزالی در بافت سیاسی با رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی می پردازد. نامه های عرفا و علمای بزرگ ،منابع تاریخی ارزشمندی هستند که علاوه بر دارا بودن اطلاعات سیاسی ، اجتماعی و فرهنگی روزگار خود ، چگونگی مناسبات و ارتباط نویسندگان آن را با صاحبان قدرت و طبقات مختلف اجتماعی نشان می دهد.دراین تحقیق سعی بر آنست که با توجه به مدل سه بعدی نورمن فرکلاف ویژگی های سبکی نامه های جامی و غزالی در سه سطح توصیف ، تفسیر و تبیین مورد مقایسه قرار گیرد تا بتوان به این پرسش ها پاسخ داد که هر کدا م از چه گفتمان و راهبرد های زبانی برای برقراری ارتباط با افراد در بافت سیاسی بهره برده اند؟ چه نقاط مشترک و متفاوتی در ویژگی های زبانی و سبکی آن ها وجود دارد ؟ گفتمان موجود در نامه ها چه نقشی ایفا کرده اند ؟ یافته های تحقیق نشان می دهد گفتمان حاکم بر نامه های جامی ، عارفانه با محوریت عشق الهی و گفتمان حاکم بر نامه های غزالی زاهدانه با محوریت آخرت گرایی است. هر دو با بکار گیری گفتمان مورد نظر به حفظ اقتدار خود در مقابل حکومت پرداخته اند. در مفهوم روابط قدرت ،جامی از طریق همسویی با قدرت حاکم و غزالی با ایستادگی در برابر آن ،دستگاه حکومت را کنترل وآن ها را به اجرای عدالت و حمایت از مردم دعوت نموده اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
143 - تحلیل گفتمان دراماتیک با رویکرد سبک‌شناسی لایه‌ای در رمان لحظه‌های سکسکه احمد اکبرپور
سمیه آورند سیداحمد حسینی کازرونی سید جعفر حمیدی محمدرضا شهبازیگفتمان، اصطلاحی است که برای نمونه‌های کاربرد زبان و چگونگی تأثیر آن بر مخاطب، اعم از زبانی که ایجاد ارتباط میکند یا واحدهای زبانی بزرگتر چون مصاحبه و مکالمه و متن و... به کار برده میشود. با این تفاسیر تبلور گفتمان به شکل‌های گوناگونی صورت می‌پذیرد؛ گاهی یک متن سخنرانی چکیده کاملگفتمان، اصطلاحی است که برای نمونه‌های کاربرد زبان و چگونگی تأثیر آن بر مخاطب، اعم از زبانی که ایجاد ارتباط میکند یا واحدهای زبانی بزرگتر چون مصاحبه و مکالمه و متن و... به کار برده میشود. با این تفاسیر تبلور گفتمان به شکل‌های گوناگونی صورت می‌پذیرد؛ گاهی یک متن سخنرانی، گاهی رمان و گاهی نمایشنامه یا فیلمنامه و... با این رسالت گفتمان، به نظر می‌رسد که در بعضی از متنون به خصوص رمان‌ها، به خاطر شرایط و نوع ساختار جملات میتوان دو یا چند گونه گفتمان را قائل شد. در پژوهش حاضر که به روش توصیفی- تحلیلی محتوا انجام شده، سعی برآن بوده تا ابتدا به تعریف گفتمان پرداخته شود و سپس با توجه به ویژگیهای سبکی رمان لحظه‌های سکسکه از احمد اکبرپور، گفتمان نمایشی آن نیز مورد بررسی قرار گیرد. یافتهها حاکی از آن است که سبک بارز این رمان، طنز است و به لحاظ ساختاری به نمایشنامه و فیلمنامه نیز نزدیک است. به طوری که اگر نویسنده نوع نمایشنامه و فیلمنامه را به جای رمان برای بیان ایدئولوژی خود انتخاب می‌کرد، باز هم در ایجاد گفتمان موفق بود.از طرفی متن رمان می‌تواند به عنوان یک فیلمنامه خوب در زمینه جنگ تحمیلی و معرفی آن به مخاطب نوجوان باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
144 - تحلیل گفتمان زنانه در رمان کولی کنار آتش اثر منیرو روانی‌پور با رویکرد گفتگومندی میخائیل باختین
ملیحه السادات کاشی زاده عبدالحسین فرزاد فرهاد طهماسبیگفتگومندی از ویژگیهای یک متن بالغ و رسا محسوب میشود. در یک متن گفتگومند مخاطب آواهای گوناگون و آرای متناقض و متقابل را در کنار هم دریافت میکند و خود به عنوان عنصری فعال در کنار سایر عناصر سازنده متن وارد کنه متن میشود. در این نوع رمان نویسنده متکلم وحده نیست بلکه در چکیده کاملگفتگومندی از ویژگیهای یک متن بالغ و رسا محسوب میشود. در یک متن گفتگومند مخاطب آواهای گوناگون و آرای متناقض و متقابل را در کنار هم دریافت میکند و خود به عنوان عنصری فعال در کنار سایر عناصر سازنده متن وارد کنه متن میشود. در این نوع رمان نویسنده متکلم وحده نیست بلکه در کنار سایر عناصر و خواننده سیر داستان را می سازد. این نظریه را میخاییل باختین از نظریهپردازان تاثیرگذار قرن بیستم در عرصه پژوهش‌های علمی ادبی، مطرح نمود. وی رمان را بستری مناسب برای تبلور یک متن گفتگومند می‌داند. در این پژوهش، رمان کولی کنار آتش اثر منیرو روانی‌پور، ضمن بررسی ساختار گفتمان زنانه در سبک نویسنده از منظر منطق گفتگویی میخاییل باختین بررسی شدهاست. روش تحقیق، توصیفی - تحلیلی و روش جمع‌آوری داده‌ها اسنادی - کتابخانهای است. این پژوهش دریافت که نویسنده با قلمی زنانه به کمک شگردهای مختلف از جمله چرخش زاویه دید و بینامتنیت، دوصدایگی و چند زبانی، یک اثر گفت‌وگومند و چند آوا را آفریده‌است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
145 - بررسی نظام عاطفی گفتمان در شعر «وداع» اخوان ثالث با رویکرد نشانه‌معناشناسی
مهرنوش کاشانی منصور ساره زیرک(نویسنده مسئول)چکیده نشانه‌معناشناسی عاطفی روشی نسبتاً نوین برای تحلیل متون ادبی و مطالعه‌ی بازتاب تأثیر و تاثرات عواطف بر گفته‌پرداز در آثار ادبی و به ویژه شعر است. این نوشتار به شیوه‌ی توصیفی – تحلیلی سروده‌ی وداع مهدی اخوان ثالث را با رویکرد نشانه‌معناشناسی عاطفی گرمس بررسی و چکیده کاملچکیده نشانه‌معناشناسی عاطفی روشی نسبتاً نوین برای تحلیل متون ادبی و مطالعه‌ی بازتاب تأثیر و تاثرات عواطف بر گفته‌پرداز در آثار ادبی و به ویژه شعر است. این نوشتار به شیوه‌ی توصیفی – تحلیلی سروده‌ی وداع مهدی اخوان ثالث را با رویکرد نشانه‌معناشناسی عاطفی گرمس بررسی و تحلیل کرده است. در اشعار اخوان، همواره تلخکامی و ناامیدی به عنوان عواطف غالب نمایان است. در این سروده که احساسات گوناگونی چون عشق، اندوه، ترس و خشم نمود دارد، با افعال موثر خواستن و نتوانستن مواجه می‌شویم. گفته‌پرداز نخست کنشگر است؛ ولی تنش و اندوهِ ناخواسته و تجویزی، او را به ناکنشگر تبدیل میکند و جسم ادراکی در قالب گریستن در او نمود می‌یابد. طرحواره‌ی فرایند عاطفی گفتمان این سروده به صورت کاهش همزمان فشاره‌ی عاطفی و گستره‌ی شناختی است. به دلیل اتصال گفتمانی، گستره‌ی شناختی تنگ و تاریک، راههای ورود گفته‌خوان به متن محدود است و گفته‌یاب با فضای تحمیلی از سوی گفته‌پرداز رویارو میشود که نمی‌تواند با آن تعامل داشته باشد. از ابتدای این سروده، سوژه تحت تاثیر ابژه قرار میگیرد و سبک تنشی- شوشی حاکم بر گفتمان میشود. گفته‌پرداز هرچند فضای تحمیلی را نامنصفانه می‌بیند ولی با آن همسو میشود که سبک تنشی ترکیبی/ گزینشی است؛ ولی در پایان، سوژه سکوت را برمی‌گزیند و گریستن او را به شوشگری بازمی‌گرداند و دو سبک پیشین در سبک تنشی- بوشی استحاله می‌یابد و گفته‌پرداز به وضعیت مات شدگی می‌رسد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
146 - بررسی نقض اصول گرایس در کامنتهای کاربران ایرانی در صفحات شخصی افراد مشهور خارجی
آزاده نعمتیچکیده: گفتمان شناسی شاخه ی جدیدی از زبان شناسی است که به بررسی تعاملات می پردازد . یکی از مباحثی که در گفتمان شناسی مطرح می شود اصول چهار گانه ی گرایس است که لازم است در تعاملات مورد نظر قرار گیرند . نقض این اصول می تواند به منظور خاصی و برای بیان مطلب دیگری به کار رو چکیده کاملچکیده: گفتمان شناسی شاخه ی جدیدی از زبان شناسی است که به بررسی تعاملات می پردازد . یکی از مباحثی که در گفتمان شناسی مطرح می شود اصول چهار گانه ی گرایس است که لازم است در تعاملات مورد نظر قرار گیرند . نقض این اصول می تواند به منظور خاصی و برای بیان مطلب دیگری به کار رود . این تحقیق براساس چهارچوب نظری گرایس می باشد . در این تحقیق به بررسی تعاملاتی که پیرامون رویدادهای مهم جنجالی در فضای مجازی اینستاگرام توسط کاربران ایرانی ایجاد شده اند پرداخته می شود .هدف آن بود تا مشخص شود از اصول چهارگانه گرایس کدام یک بیشتر نقض گردیده و نقض این اصول چه کمکی به تعبیر نظرات کاربران میکند. بررسی توصیفی تحلیلی داده ها نشان داد که با نقض اصول کمیت و ارتباط ا بالاترین بسامد در صفحات اینستاگرام افراد معروف خارجی کاربران ایرانی قصد داشتند مفهومی را بیان کنند . نقض این اصول عمدتا برای تخریب یا بی احترامی به افراد بوده است . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
147 - بررسی قرار دادهای تعاملی در تفسیر نسفی د رمقایسه با بخش ترجمه کشف الاسرا ر میبدی بر اسا س نظریه نورمن فرکلاف
طیبه ابراهیمی شهر آباد صابر امامی فرهاد طهماسبیتفسیر نسفی" اثر "نجم الدین نسفی" یکی از مهمترین آثار قرن پنجم و ششم هجری است که نویسنده در آن ترجمه ای مسجع از قرآن ارائه داده است و از دیگر تفاسیر مهم این دوره تفسیر "کشف الاسرار و عدة الابرار" اثر "ابوالفضل میبدی" است که نویسنده قرآن را با دیدی عرفانی تفسیر کرده است. چکیده کاملتفسیر نسفی" اثر "نجم الدین نسفی" یکی از مهمترین آثار قرن پنجم و ششم هجری است که نویسنده در آن ترجمه ای مسجع از قرآن ارائه داده است و از دیگر تفاسیر مهم این دوره تفسیر "کشف الاسرار و عدة الابرار" اثر "ابوالفضل میبدی" است که نویسنده قرآن را با دیدی عرفانی تفسیر کرده است. تحلیل گفتمان این دو کتاب می تواند اصول اعتقادی و ایدئولوژی نویسندگان را به خوبی نشان دهد. یکی از نظریه های مهم در زمینه تحلیل گفتمان، نظریه "نورمن فرکلاف" است که در آن رابطه میان ملاکهای درونی و بیرونی متن بررسی می شود. فرکلاف متن را در سه محور توصیف، تفسیر و تبیین بررسی می کند و یکی از موضوعاتی که دربخش توصیف متن به آن پرداخته می شود، این است که نویسنده از کدامیک از قرار دادهای تعاملی استفاده کرده است و نظام نوبت گیری برای سخن گفتن در متن چگونه اداره می شود؟ بررسی این موضوع به روابط قدرت میان دو طرف گفتگو بستگی دارد. گاهی مفسران با توضیحات اضافه ای که در ترجمه خود می آورند این امکان را به پژوهشگر می دهند که ساختار فکری آنان را دراین زمینه مشخص کند. در بررسی های به عمل آمده، نسفی با توجه به اطلاعات تاریخی و تفسیری خود در این زمینه قوی تراز میبدی عمل کرده است. در این مقاله نویسندگان با روش توصیفی- تحلیلی و کتابخانه ای در صدد هستند گفتمان موجود در ترجمه این دو کتاب را در زمینه قرار دادهای تعاملی مورد بررسی قرار دهند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
148 - بررسی سروده‌های پروین اعتصامی از منظر شعرشناسی شناختی و تحلیل گفتمان انتقادی
محمد ایرانی ناصر ملکیکلمات و ارتباط بین آنها همواره مورد توجّه صاحبنظران در حوزة نقد ادبی بوده است. از آن جمله میتوان به منتقدانی اشاره کرد که به شعرشناسی شناختی پرداخته اند. این شاخه از مطالعات ادبی بیش از هر چیز به درک شباهت میان اشیاء، رابطۀ آنها و بازشناسی الگوهای آنها در ساختارهای ان چکیده کاملکلمات و ارتباط بین آنها همواره مورد توجّه صاحبنظران در حوزة نقد ادبی بوده است. از آن جمله میتوان به منتقدانی اشاره کرد که به شعرشناسی شناختی پرداخته اند. این شاخه از مطالعات ادبی بیش از هر چیز به درک شباهت میان اشیاء، رابطۀ آنها و بازشناسی الگوهای آنها در ساختارهای انتزاعی می پردازد. طبیعی است که این رویکرد جز با تحلیل متن میسّر نمی شود. تحلیل متن، خود نیز به زمینه های دیگری مرتبط می شود که به کنشهای بیانی نویسنده یا شاعر و کنشهای القایی در میان خوانندگان منتهی می‌گردد. درک این مفاهیم نیز به دو شکل سریع و مؤخّر روی می دهد که هرکدام نیز رویکردهای دیگری را برمی انگیزند که به خواننده مرتبط می شوند. از این روی می توان چنین ادّعا کرد که هر متن ادبی بازنمای عینیِ گفتمان های انتقادی‌ای است که در هر جامعه ای وجود دارد. جستار پیش رو با این پیش فرض که سروده‌های پروین اعتصامی می‌توانند باز‌خوردی از این ادّعا باشند، به بررسی شعرشناسی شناختی و تحلیل گفتمان انتقادی در برخی از سروده‌های این شاعر پرآوازه اختصاص یافته است. پژوهندگان این مقاله با ارائة نمونههایی از این دو رویکرد، بر آن بوده‌اند تا نمودِ شعرشناسی شناختی و تحلیل گفتمان را در سروده‌های پروین اعتصامی نشان دهند. دستاورد تحلیل‌های نگارندگان در این پژوهش بیانگر این واقعیّت است که عوامل بافتی و زبانی در سروده‌های پروین، روابط پنهان میان قدرت و سوءاستفاده از آن، سلطه و نابرابری‌های اجتماعی را آشکار می‌سازند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
149 - بررسی گفتمان رمان گرای مکالمه ای و دگر مفهوم در تاریخ بیهقی
سمیه عطاردی مهدخت پورخالقی چترودیدر سبک شناسی سنّتی گفتمان نثر هنری (گونه ادبی رمان) را یا شاعرانه، به معنای سطحی کلمه میپنداشتند و شاخصههای سبکشناسانه سنّتی را-که حاصل مطالعه صنایع ادبی بود- به آن نسبت می دادند یا برای تشریح زبان بر پایه داوری فردی این مسائل را به واژگانی ارزیابانه و بی محتوا مثل بیان چکیده کاملدر سبک شناسی سنّتی گفتمان نثر هنری (گونه ادبی رمان) را یا شاعرانه، به معنای سطحی کلمه میپنداشتند و شاخصههای سبکشناسانه سنّتی را-که حاصل مطالعه صنایع ادبی بود- به آن نسبت می دادند یا برای تشریح زبان بر پایه داوری فردی این مسائل را به واژگانی ارزیابانه و بی محتوا مثل بیانگری، صورخیال ووضوح محدود میکردند. در این زمینه نظریّات متن شناختی میخاییل باختین، نظریّه پرداز بزرگ روس،که بر پایه زبان شناسی و نوع خاصّ مکالمه و گفتگو استوار است، جالب توجّه است. باختین رمان را مجموعه متنوّعی از صداهای فردی که هنرمندانه سازمان یافته اند، تعریف می کند و بر این اساس نوع خاصّی از سبک شناسی را که بر پایه گفتمان مکالمه ای و دگر مفهومی زبان استوار است،ارائه می کند.دراین مقاله به تحلیل نوع خاصّ گفتمان در تاریخ بیهقی بر اساس نظریّه مزبور پرداخته وبه این نتیجه رسیده ایم که در میان متون کلاسیک ادب فارسی، تاریخ بیهقی با تأکید بر جنبه های رمان وارگی آن، قابلیّت بالایی برای انطباق با مؤلّفه های نظریّه گفتمان رمان گرای مکالمه ای و دگر مفهوم باختین دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
150 - بررسی چیستی و پیامدهای گفتمان جبهه مقاومت اسلامی در خاورمیانه
جواد بوستان افروز حامد محقق نیا روح الله شهابی فریدون اکبرزادهاز جنبش هایی که امروزه در تلاش است که در تحولات منطقه خاورمیانه تاثیرات موثری داشته باشد جبهه ی مقاومت اسلامی است. این جنبش در چند دهه ی اخیر در متن تحولات منطقه خاورمیانه و نظام بین الملل اثرگذار بوده و توانسته با الهام گیری از گفتمان انقلاب اسلامی بطور گسترده مطرح گرد چکیده کاملاز جنبش هایی که امروزه در تلاش است که در تحولات منطقه خاورمیانه تاثیرات موثری داشته باشد جبهه ی مقاومت اسلامی است. این جنبش در چند دهه ی اخیر در متن تحولات منطقه خاورمیانه و نظام بین الملل اثرگذار بوده و توانسته با الهام گیری از گفتمان انقلاب اسلامی بطور گسترده مطرح گردد. بر این اساس گفتمان جبهه ی مقاومت با قدرتی فزاینده توانسته تقابل جدی تری با نظام سلطه ایجاد نماید. بطوری که می توان گفت مقابله با نظام سلطه در کشورهایی مانند عراق، سوریه، لبنان، فلسطین و یمن منجر به تغییر چالش ها و شکست هژمونی استکبار در منطقه گردیده است. با توجه به روند تحولات جهانی و منطقه ای، در این مقاله سعی شده است در پاسخ به پرسش چگونگی تبیین گفتمان مقاومت و پیامدهای آن در خاورمیانه از نظریه لاکلا و موفق با روش تحلیلی - توصیفی و شیوه تحلیل گفتمان استفاده نماید. یافته های این پژوهش حاکی از آن است که می توان نشانه هایی را که در گفتمان مقاومت طبقه بندی شده اند را به دو دسته طبقه بندی نمود . بخش اول عوامل سلبی (نفی) و بخش دوم عوامل ایجابی (اثباتی) هستند. در مرکز بعد سلبی گفتمان مقاومت سلطه ستیزی قراردارد یعنی مهمترین نشانه ی سلبی نفی سلطه وسلطه ستیزی است . اما مهمترین وجوه اثباتی گفتمان مقاومت، مفاهیم عدالت خواهی، حق طلبی، صلح طلبی، عزت طلبی، اقتدار، معنویت گرایی و مصلحت گرایی می باشد . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
151 - بررسی آراء سید احمد خمینی و متن رنجنامه براساس تحلیل انتقادی گفتمان
منصور عنبرمو فاطمه طباطباییسید احمد مصطفوی خمینی (1373- 1324) فرزند آیت الله خمینی از کنش گران مهم سیاسی در زمان پیش و پس از انقلاب اسلامی است. اگرچه ایشان بواسطه حضور و فعالیت در دوران مبارزه، تبعید و رهبری امام ، از منابع دست اول تاریخ نگاری سیاسی معاصر محسوب می شود، اما در پژوهش های صورت پذیرف چکیده کاملسید احمد مصطفوی خمینی (1373- 1324) فرزند آیت الله خمینی از کنش گران مهم سیاسی در زمان پیش و پس از انقلاب اسلامی است. اگرچه ایشان بواسطه حضور و فعالیت در دوران مبارزه، تبعید و رهبری امام ، از منابع دست اول تاریخ نگاری سیاسی معاصر محسوب می شود، اما در پژوهش های صورت پذیرفته، کمتر به آرا و کیفیت حیات سیاسی وی اشاره شده است.مقاطع سیاسی برجسته شامل اداره بیت امام در زمانه تبعید، مبارزات و استقرار انقلاب اسلامی ، تحولات مربوط به جنگ تحمیلی، مباحث مربوط به عزل قائم مقام رهبری، نگارش رنجنامه و ابراز نقدهای سیاسی و اقتصادی در اواخر دهه 1360 از جمله نقاط عطف حیات سیداحمد محسوب می شوند.مساله اصلی این پژوهش فهم چرایی نگارش متن رنجنامه از سوی سیداحمد خمینی است.در پژوهش حاضر سعی بر این است که متن رنجنامه به عنوان یکی از نامه های سیاسی مهم در تاریخ ایران معاصر، با استفاده از رهیافت تحلیل گفتمان انتقادی نورمن فرکلاف مورد تحلیل و ناز این مجرا نقش سید احمد در تحولات دهه نخست انقلاب اسلامی تبیین گردد. یافته های پژوهش نشان می دهد سید احمد خمینی با توجه به وضعیت بیماری امام ، مناسبات قدرت در دهه شصت، مسائل جنگ و سایر تحولات سیاسی و اجتماعی، با تدوین رنجنامه سعی در ایجاد یک معنای نوین سیاسی و اعتقادی در ساحت سیاسی جامعه ایران در راستای هویت سازی ، بازتولید باورهای ایدئولوژیک انقلاب اسلامی و اقناع افکار عمومی در جهت تثبیت و سازماندهی رضایت عمومی برای انتخاب جانشین رهبری را داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
152 - بررسی و نقد کتاب " سیاست خارجی: عرصه فقدان تصمیم و تدبیر؟!"
حسین کریمی فرددر عرصه سیاست خارجی ایران کتاب ها و مقالات متعددی توسط متفکران خارجی و داخلی نگاشته شده است.مطالعه هرکدام از آنها فهم و درک تازه‌ای را در اختیار خوانندگان قرار میدهد.محمدرضا تاجیک در کتاب سیاست خارجی:عرصه فقدان تصمیم و تدببیر تلاش نموده است در قالب جابجایی رادیکال گفتم چکیده کاملدر عرصه سیاست خارجی ایران کتاب ها و مقالات متعددی توسط متفکران خارجی و داخلی نگاشته شده است.مطالعه هرکدام از آنها فهم و درک تازه‌ای را در اختیار خوانندگان قرار میدهد.محمدرضا تاجیک در کتاب سیاست خارجی:عرصه فقدان تصمیم و تدببیر تلاش نموده است در قالب جابجایی رادیکال گفتمانها و بازی گفتمانها به بررسی سیاست خارجی ایران بپردازد.نگاه تاجیک در این کتاب آسیب شناسانه و عیان نمودن کاستی ها و نواقص سیاست خارجی ایران است.به عبارتی علاوه بر توصیف به نقد سیاست خارجی نیز پرداخته است.هرچند در این امر موفق عمل کرده است اما به دلایل تغییر گفتمان ها ارائه راهکار برای حل وفصل آسیب ها و مسائل سیاست خارجی نپرداخته است.همچنین در این کتاب بیشتر به توصیف گزاره‌های گفتمان های آرمان گرایی،عمل گرایی اقتصادی و عمل گرایی سیاسی- فرهنگی پرداخته شده است و به دلایل و چگونگی شکل گیری و نهادها و سازمان های مختلف در ایجاد آنها کمتر پرداخته است.تسلط تاجیک به مباحث نظری خصوصا بحث گفتمان و حضور و آگاهی از عرصه سیاست داخلی و خارجی در دوره اصلاحات باعث شده است این کتاب به یکی از منابع مهم فهم سیاست خارجی ایران تبدیل شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
153 - تطورات مفهومی اقتدار در بستر گفتمانی حقوق عمومی
محمد لری نژاد محسن قائمی خرقاقتدار به عنوان آموزه‌ای ضروری و حیاتی برای تولد و بقاء یک دولت، فهمی است که در هر یک از گفتمانها و بسترهای حکمی پیشامدرن، مدرن و پسامدرن با قرائت‌هایی متفاوت روبرو شده است. اساساً پرسش اقتدار، به این تقریر که چه قدرتی حق فرمان راندن بر مردم را دارد و نقش مردم در اعطا چکیده کاملاقتدار به عنوان آموزه‌ای ضروری و حیاتی برای تولد و بقاء یک دولت، فهمی است که در هر یک از گفتمانها و بسترهای حکمی پیشامدرن، مدرن و پسامدرن با قرائت‌هایی متفاوت روبرو شده است. اساساً پرسش اقتدار، به این تقریر که چه قدرتی حق فرمان راندن بر مردم را دارد و نقش مردم در اعطا و سلب مشروعیت به قدرتِ مندرج در یک فرد و یا نهاد، سوالی است که اساس حقوق عمومی را صورتبندی میکند. این نوشته در صدد آن است که با تفکری تحلیل و در نهایت هنجاری به تحلیل اقتدار پرداخته و در عمقِ بیان تفاوتهای میان اقتدار در هر یک از گفتمانها، به مدلی جدید برای بازاندیشی در خصوص اقتدار دست بیابد. نهایتاً نوشته حاضر از این ایده و نظریه دفاع میکند که بدل از بررسی گفتمانی، تحلیل کلامیِ اقتدار، مطلوب است که در عینِ تضمین حقوق و آزادی‌های دموکراتیک، توجیهات بنبادینی برای مشروعیت قدرت دربردارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
154 - بررسی نقش معناشناسی و تحلیل گفتمان در جهت بهبود شهادت قضایی در دادگاه ها؛ نگاهی به ابعاد حقوقی
زهره بهرامی داود مدنی محمود قیوم زادهزبانشناسی حقوقی، شاخه‌ای نوین و میان‌رشته‌ای از زبان شناسی کاربردی و حقوق است که با استفاده از ابزارهای زبانی و شواهد زبانشناختی به تجزیه و تحلیل کارشناسنانة متون گفتاری و نوشتاری می‌پردازد و در عصر حاضر معناشناسی و تحلیل گفتمان در بهبود شهادت قضایی کارایی بیشتری دارد چکیده کاملزبانشناسی حقوقی، شاخه‌ای نوین و میان‌رشته‌ای از زبان شناسی کاربردی و حقوق است که با استفاده از ابزارهای زبانی و شواهد زبانشناختی به تجزیه و تحلیل کارشناسنانة متون گفتاری و نوشتاری می‌پردازد و در عصر حاضر معناشناسی و تحلیل گفتمان در بهبود شهادت قضایی کارایی بیشتری دارد. به همین دلیل نگارنده با استفاده از اصول گرایس آن را به روش کتابخانهای و با رویکرد توصیفی – تحلیلی مورد بحث و بررسی قرار داده و نتایج مقاله بیانگر آن است که: تحلیل شهادت شاهد با کمک ابزارها و اصول مختلف از جمله اصول همکاری گرایس میسر میشود از آنجا که شاهد در بازجویی به دنبال آن است که شهادت را به نفع خود و خواهان پیش ببرد، و با نقض اصل گرایس، دچار تناقض‌گویی در ادای شهادت میشود، اما محاکم قضایی با استفاده از اصول زبانشناختی به ویژه اصل گرایس، اجازه نمی‌دهند که شاهد پیوسته موضوع را مطابق میل خود تغییر یا پیش ببرد، یا قضایا را طبق دلخواه و به نفع خود پیش ببرد. بررسی پرونده‌های مربوط به شهادت قضایی بیانگر آن است که شهود هنگام دروغ گفتن بیشترین استفاده را از وجهیت و پیش‌فرض دارند و کمترین استفاده آنها از ارجاع و استنباط و معانی ذهنی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
155 - سنجش پتانسیل تکنولوژی آموزشی نو آورانه ی نگارش مشارکتی الکترونیکی در ارتقای مهارت نگارش و خلاقیت در مدیریت گفتمان از طریق انتقال معنا و صورت
زهره محمدی زنوزق فرید قائمیهدف: هدف از انجام این پژوهش طراحی سایت آموزش با ویژگی های منحصر به فرد و بررسی پتانسیل و تاثیرآن بر روی مهارت نگارش زبان آموزان و همچنین پتانسیل آن در جلب خلاقیت زبان آموزان در مدیریت گفتمان از طریق انتقال معنا ( NOM) و انتقال فرم یا صورت (NOF) زبان انگلیسی می باشد. رو چکیده کاملهدف: هدف از انجام این پژوهش طراحی سایت آموزش با ویژگی های منحصر به فرد و بررسی پتانسیل و تاثیرآن بر روی مهارت نگارش زبان آموزان و همچنین پتانسیل آن در جلب خلاقیت زبان آموزان در مدیریت گفتمان از طریق انتقال معنا ( NOM) و انتقال فرم یا صورت (NOF) زبان انگلیسی می باشد. روش : 60 زبان آموز سطح متوسط به صورت تصادفی و بر اساس نمرات آنان در آزمون تعیین سطح آکسفورد به دو گروه نگارش مشارکتی و مشارکتی الکترونیکی تقسیم شدند. مهارت نگارش و خلاقیت در مدیریت و تعمیر و اصلاح گفتمان در انتقال معنا مورد ارزیابی قرار گرفت. داده ها از طریق پیش آزمون و پس آزمون مهارت نگارش و تجزیه و تحلیل گفتمان از طریق ضبط صدا در گروه نگارش مشارکتی در کلاس و پیش آزمون و پس آزمون و کد گذاری باز عملکرد زبان آموزان در وب سایت آموزشی در گروه نگارش مشارکتی الکترونیکی جمع آوری شد. یافته ها: تجزیه و تحلیل چند متغیره کوواریانس و مجذور کای نشان داد که مشارکت الکترونیکی باعث افزایش نمرات نگارش زبان آموزان شد. پتانسیل این تکنولوژی در جلب خلاقیت انتقال فرم و توجه به آن و انتقال معنا جهت مدیریت گفتمان در مقایسه با نگارش مشارکتی تفاوت معنا دار داشت. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که ایجاد بستر های فعالیت مشارکتی از طریق استفاده از تکنولوژی در آموزش باعث افزایش یادگیری در مهارت نگارش می باشد. همچنین گفتمان و مدیریت آن از طریق سایت های الکترونیکی مشارکت زبان آموزان باعث ترغیت زبان آموزان و ابتکار عمل در تعمیر و اصلاح گفتمان و انتقال معنا می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
156 - تحلیلِ ستیزِ قدرت در شاهنامه و ایلیاد از دیدگاه فوکو (با تکیه بر خاندانِ لهراسپ و پریام)
زهرا قربانی پور دکترفرهاد طهماسبی دکترساره زیرکاز دیدگاه فوکو قدرت بر همة ساز و کارهای تبادلات اجتماعی تسلّط دارد و از طریق برخی نیروها نظیر قدرتِ گفتمانی، قدرتِ مشرف بر حیات و قدرتِ انضباطی (تبارشناسی) به اهدافش می‌رسد تا بر جزئی‌ترین کردارهایِ سوژه‌ها نظارت داشته باشد. در این مسیر در بُرهه‌هایِ زمانی و مکانی، گفتم چکیده کاملاز دیدگاه فوکو قدرت بر همة ساز و کارهای تبادلات اجتماعی تسلّط دارد و از طریق برخی نیروها نظیر قدرتِ گفتمانی، قدرتِ مشرف بر حیات و قدرتِ انضباطی (تبارشناسی) به اهدافش می‌رسد تا بر جزئی‌ترین کردارهایِ سوژه‌ها نظارت داشته باشد. در این مسیر در بُرهه‌هایِ زمانی و مکانی، گفتمانهای بسیاری تولید میشوند که فضایِ متخاصم و منازعاتِ معنایی ایجاد میکنند (دیرینه‌شناسی). جُستار حاضر با توجّه به وجود زیرساخت‌ها، واحدهای گفتمان‌ساز، کارکردهای گفتمانی و بویژه گفتمانِ قدرت در دو متن (خاندان لهراسپ و خاندان پریام) به تحلیل و تطبیق می‌پردازد تا شیوة تولید گفتمانها، خاستگاه‌هایِ گفتمان‌ساز و گفتمانِ قدرت را بررسی کند. این پژوهشْ تحلیلی _ توصیفی، تطبیقی و نظریّه بنیاد است و نشان میدهد ساختار اصلی داستان لهراسپ را کلانْگفتمانهای هویّت دینی _ سیاسی، هویّت سیاسی و هویّت شاه شکل داده‌اند. ساختار اصلیِ داستان پریام را کلانْگفتمانهای هویّت طبقاتی خدایان، هویّت دینی _ سیاسی و هویّت فرهنگی_ملّی (خانواده) شکل داده‌اند. این مقاله روشن می‌سازد که از ترکیبِ واحدهای گفتمان‌سازِ پُر بسامدی چون تقدیرگرایی، مقدّس‌بودن و ... گفتمان هویّت دینی _ سیاسی شکل گرفته و توانسته بر روی هویّت گفتمانهای دیگر تأثیر بیشتری بگذارد. قدرتمندترین و با دانش‌ترین شخصیّت‌ها در این دو خاندان، گشتاسپ و پاریس می‌باشند، زیرا با روابطِ قدرت هنجارزده نشدند، عقایدِ شخصیّت‌های دیگر را تغییر و به سمت عقاید خود سوق دادند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
157 - تحلیل گفتمان شعر اعتراض در شعر احمد شاملو و سیاوش کسرایی (بر پایه تحلیل گفتمان لاکلائو و موفه)
لاله عرفانیان مهدی نوروز بتول فخراسلام فرزاد عباسیمطالعه و تحلیل گفتمان اعتراضی شعر معاصر به ویژه با تکیه بر شعر شاعرانی چون احمد شاملو و سیاوش کسرایی حاکی از وحدت نظام مفهومی و مضمونی اشعار، تعهد نسبت به مردم، جامعه و کاربرد مشترک شعر در مسیر برافراشتنندای مردم. در تحقیق حاضر تلاش بر این است تا بر اساس رویکرد توصی چکیده کاملمطالعه و تحلیل گفتمان اعتراضی شعر معاصر به ویژه با تکیه بر شعر شاعرانی چون احمد شاملو و سیاوش کسرایی حاکی از وحدت نظام مفهومی و مضمونی اشعار، تعهد نسبت به مردم، جامعه و کاربرد مشترک شعر در مسیر برافراشتنندای مردم. در تحقیق حاضر تلاش بر این است تا بر اساس رویکرد توصیفی-تحلیلی و بر پایه الگوی تحلیل گفتمان لاکلائو و موفه، ویژگی‌ها و وجوه اعتراضی این دو شاعر معاصر مورد واکاوی قرار گیرد. شاملو به‌مثابه یک شاعر نظم مستقر اجتماعی را نمی‌پذیرد و در تلاش برای فهم یک نظام آرمانی، هدف‌گذاری‌های سیاسی و اجتماعی‌اش کم کم به یک جهان‌بینی بسیط فلسفی و انقلابی منتهی میشود. کسرایی اما نه همچون شاعرانی چون اخوان ثالث ناامید از تغییر و دگرگونی اجتماعی است و نه همچون شاملو، دل به گزاره‌های فلسفی و اجتماعی خوش میکند، بلکه او شاعری متعهد و انقلابی به تمام معنا است. هدف اصلی تحقیق حاضر تبیین و شناخت گفتمانهای سیاسی و اجتماعی بازتاب‌یافته در شعر شاملو و کسرایی است. اما مهمترین عناصر قوام‌بخش دانشجوی دکتری، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد نیشابور، دانشگاه آزاد اسلامی، نیشابور، ایران تحلیل گفتمان لاکلائو و موفه شامل مفصل‌بندی، هویت، تنازع و غیریتسازی، قدرت و اسطوره‌سازی است. بر این اساس میتوان ماحصل تحقیق را بدین گونه طبقهبندی نمود که دال مرکزی در شعر شاملو آزادی و و در شعر کسرایی مقاومت توده‌وار در برابر استبداد سیاسی بود. این دو شاعر با یک رویکرد تازه به مفهوم هویت، تلاش کردند تا با الگوهای غیرمردمی عصر خویش مبارزه و شکل تازه‌ای از غیریتسازی اجتماعی عرضه کنند. شاملو و کسرایی به عنوان دو شاعر متعهد، ضمن مخالفت با قدرت رسمی و مسلط جامعه از طریق به چالش کشیدن اسطوره‌سازی‌های کاذب حاکمیت، تلاش نمودند تا با ارجاع به آزادی‌خواهان و وطن‌دوستان ایران زمین، اسطوره‌های مردمی تازه‌ای بر پایه عشق و آزادی خلق کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
158 - تحلیل ساختاری و گفتمانی آغازگرها در فتوت‌نامۀ نجم‌الدین زرکوب بر اساس نظریۀ هالیدی
داود قنبری نرگس اسکویی عزیز حجاجی کهجوقآغازگر به عنوان نقطۀ عزیمت پیام، امکان پردازش پیام متنی را برای گوینده و نیز تعیین جهت‌گیری کنشی و فکری پیام را برای مخاطب فراهم میآورد. در این پژوهش، به منظور تحلیل ساختاری و گفتمانی متن فتوت‌نامۀ نجم‌الدین زرکوب و کشف ساز و کارهای میان ذهن و زبان نویسنده و بافت فرهنگ چکیده کاملآغازگر به عنوان نقطۀ عزیمت پیام، امکان پردازش پیام متنی را برای گوینده و نیز تعیین جهت‌گیری کنشی و فکری پیام را برای مخاطب فراهم میآورد. در این پژوهش، به منظور تحلیل ساختاری و گفتمانی متن فتوت‌نامۀ نجم‌الدین زرکوب و کشف ساز و کارهای میان ذهن و زبان نویسنده و بافت فرهنگی-اجتماعی متن از تحلیل آغازگرها استفاده شده است. از تحلیل انواع آغازگرها در این متن که به روش ترکیبی (توصیفی، تحلیلی و آماری) انجام گرفت، این نتایج به دست آمد: فراوانی معنادار آغازگرهای تجربی در این متن، نشانگر غلبۀ کنش ایضاحی و تبیینی در گفتمان مؤلف است. کاهش معنادار آغازگرهای میان‌فردی، نشانگر پایین بودن کنشهای ارتباطی و تعاملی در متن و مؤید تقویت منظورهای گفتمانی تک‌صدایی و اقتداری موجود در سازههای تجربی است. از میان آغازگرهای متنی، عناصر ساختاری به جهت نقشی که در پیوستگی و توسعۀ متن ایفا میکنند، پررنگ‌تر از دو نوع دیگر (تداومی و افزودۀ پیوندی) است. در این متن، فراوانی آغازگرهای ساده و بی‌نشان، بیشتر از آغازگرهای مرکب و نشان‌دار است که تاثیر آن در متن، به شکل سهولت و قاعده‌مندی زبانی و دستوری در عین انسجام متنی در بافت گفتمان ایدئولوژیک متن مشاهده میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
159 - تحلیل گفتمان انتقادی و تئوری نورمن کلاف در تمهیدات عین القضات همدانی
مهدی نصرتی حبیب اله جدیدالاسلام احمدرضا کیخای فرزانهعینالقضات همدانی با نام کامل عبدالله بن محمد بن علی میانجی همدانی (۵۲۵–۴۹۲ ه. ق) یکی از مشهورترین عارفانی است که آثار گوناگونی از او در زمینه های عرفان، فلسفه و دین به زبان های فارسی و عربی برجای مانده است. تمهیدات، یکی از مهمترین آثار فارسی اوست که گذشته از اهم چکیده کاملعینالقضات همدانی با نام کامل عبدالله بن محمد بن علی میانجی همدانی (۵۲۵–۴۹۲ ه. ق) یکی از مشهورترین عارفانی است که آثار گوناگونی از او در زمینه های عرفان، فلسفه و دین به زبان های فارسی و عربی برجای مانده است. تمهیدات، یکی از مهمترین آثار فارسی اوست که گذشته از اهمیّتی که در عرفان دارد، از نظر نثر شاعرانه، شایان توجه است. همدانی این اثر را با هدف جلوگیری از گمراهی مریدان و سالکان از مسیر درست عرفان و تصوّف نوشته است، با دقت و کنکاش بیشتر و استفاده از روشهای نوین علمی مانند تحلیل گفتمان انتقادی، واضح و مبرهن است که این اثر، فقط برای راهنمایی و هدایت مریدان و سالکان نوشته نشده است، بلکه ادامۀ گفتمانی هست که از یک قرن پیش با پیشگامی عارفانی مانند بایزید بسطامی و حسین منصور حلاج در تقابل با گفتمان حاکم، شکل گرفته بود؛ نکته‌ای که گویا تاکنون از این منظر بدان نگریسته نشده است. لذا نگارنده در این پژوهش به شیوۀ توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر چارچوب نظری تحلیل گفتمان انتقادی و تئوری نورمن کلاف و با ابزار کتابخانهای کوشیده است منظومۀ فکری عین القضات را در تقابل با سیاست حاکم آشکار سازد. نتیجۀ پژوهش حاکی از آن است که تمهیدات، یک اثر کاملاً دینی و عقیدتی برای مشروعیت بخشیدن به اندیشه‌های عرفانی است که بیشتر در پی استوار ساختن پادگفتمان عرفان مبارز در برابر اندیشه های قدرت حاکم با محوریّت شبه عقیدتی و ایدئولوژیک است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
160 - تقابل اندیشه تبارشناسی سامانیان و آلبویه در بستر منازعات سیاسی و ارضی؛ مطالعۀ موردی منطقۀ ری
مینا صفااز قرن دوم هجری با قدرت گرفتن خاندان های ایرانی در عرصه سیاسی، به تدریج تمایلات ایرانگرا و باستانگرا از حوزۀ فرهنگی به ساختار سیاسی وارد گردید، از جمله تلاش سامانیان و آل بویه برای انتساب دودمان خود به خاندان پادشاهان کهن، بزرگان و پهلوانان ایرانی. انتخاب چنین سلسله نس چکیده کاملاز قرن دوم هجری با قدرت گرفتن خاندان های ایرانی در عرصه سیاسی، به تدریج تمایلات ایرانگرا و باستانگرا از حوزۀ فرهنگی به ساختار سیاسی وارد گردید، از جمله تلاش سامانیان و آل بویه برای انتساب دودمان خود به خاندان پادشاهان کهن، بزرگان و پهلوانان ایرانی. انتخاب چنین سلسله نسبی فرآهم آورندۀ مقبولیت ملّی در بستر اجتماعی، اثبات شایستگی و حقانیت حاکمیت و به تبع برآورندۀ بسیاری از اهداف ایشان در عرصۀ منازعات فرهنگی، سیاسی و ارضی بود. مهمترین بستر نمود این تمایلات و وسیلۀ تبلیغ و معرفی تبار دستگاه حاکم، کتاب های تاریخی بودند. در این مقاله به منظور آشکار نمودن تقابل اندیشه و گفتمان تبارشناسی سامانیان و آل بویه در بستر منازعات سیاسی و ارضی، با تأکید بر منطقۀ ری، داده های مرتبط با گفتمان تبارشناسی این سلسله ها با رویکردی معناکاوانه توصیف و تحلیل شد. در نتیجه آشکار گردید که سامانیان و خاندان بویه در منازعات ارضی خود، به ویژه درگیری بر سر منطقۀ استراتژیک ری، از ادعاهای تبارشناسی سود جسته تا حقانیت حاکمیت خود را به وسیلۀ اعلان در متون تاریخی آشکار و اثبات نمایند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
161 - گفتمان و امر سیاسی در ایران عصر مشروطه
جواد جمالیچکیده امر سیاسی در درون یک گفتمان ، براساس دوگانه ی ضدیت و همدلی و یا رابطه ی متضاد و خصمانه با گفتمان های "دگر" شکل می گیرد.گفتمان ها با تعریفی که از امر سیاسی ارائه می دهند از یک سو مرزهای هویتی میان نیروهای "خودی" و "دیگری" و از سوی دیگر به نزاع های سیاسی در یک جامع چکیده کاملچکیده امر سیاسی در درون یک گفتمان ، براساس دوگانه ی ضدیت و همدلی و یا رابطه ی متضاد و خصمانه با گفتمان های "دگر" شکل می گیرد.گفتمان ها با تعریفی که از امر سیاسی ارائه می دهند از یک سو مرزهای هویتی میان نیروهای "خودی" و "دیگری" و از سوی دیگر به نزاع های سیاسی در یک جامعه معنا می بخشند. زوال گفتمان مشروطه و در نهایت برچیده شدن آن ، نتیجه ی منازعه با گفتمان هائی بود که در راس آن گفتمان مشروعه خواه قرار داشت.نزاع هائی که کشور را به مسیر گذشته بازگرداند و منجر به بازگشت استبداد در قالب گفتمان پهلوی شد. با مقدمات فوق پژوهش حاضر به بررسی مفهوم امر سیاسی در در ایران دوره انقلاب مشروطه می پردازد.در این پژوهش محقق برآن است تا با استفاده از روش تحلیل گفتمان انتقادی تئون ای ون دایک و استخراج مفاهیم و مقولات مرتبط با این روش نشان دهد که صورت بندی مفهوم امر سیاسی در این دوره چه تاثیری بر سقوط گفتمان مشروطه و شکل گیری و هژمونیک شدن گفتمان پهلوی داشته است.؟ برای دستیابی به پاسخ پرسش فوق ، نخست نحوه صورت بندی امر سیاسی و سپس تاثیر آن بر سقوط گفتمان مشروطه و تفوق گفتمان پهلوی را مورد بررسی قرار دادیم. متونی که برای این تحقیق انتخاب شد، استخراج شده از 4 روزنامه ی حبل المتین، کاوه ، ایرانشهر و نامه ی فرنگستان است. این روزنامه ها گفتمان حاکم در این دوره را نمایندگی می کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
162 - تاریخ‌نگاری تحلیلیِ تغییر نگاه به شخصیت و حقوق زنان پساپیامبر (موردپژوهی زن در عصر امویان)
علی شفیعی منصور امیرزاده جیرکلی محمدرضا کاظمی گلوردیتاریخ و تاریخ نگاریِ مسائل یک دانش می تواند هم به تصویر درست خاستگاه شکلگیری مسائل یک علم کمک کند و هم می‌تواند در موضوع‌شناسی مسئله‌های یک علم به کمک عالمان بیاید و به آنان کمک کند تا به نقش زمان و زمینه در چرایی طرح هر مسئله و مواجهه عالمان آن علم با این مسائل، تسلط چکیده کاملتاریخ و تاریخ نگاریِ مسائل یک دانش می تواند هم به تصویر درست خاستگاه شکلگیری مسائل یک علم کمک کند و هم می‌تواند در موضوع‌شناسی مسئله‌های یک علم به کمک عالمان بیاید و به آنان کمک کند تا به نقش زمان و زمینه در چرایی طرح هر مسئله و مواجهه عالمان آن علم با این مسائل، تسلط و وقوف کاملی پیدا کنند.حقوق زنان به عنوان یکی از محورهای پژوهشی در دانش فقه در طول تاریخ دینداری و زیست مؤمنانه مسلمانان دچار فراز و فرودهای فراوانی شده است که در این مقاله تلاش شده تا در یک بازه زمانی ویژه به این مقوله پرداخته شود و ضمن نگاه تاریخ محورانه به تحلیل چرایی این فرود تاریخی حقوق زنان در جامعه اسلامی پرداخته شود. در این مقاله تلاش شده تا با استفاده از روش تحقیق تحلیلی و اسنادی، با مراجعه به منابع کتابخانهای، ضمن تبیین اجمالی شخصیت و جایگاه زنان در عصر نبوی و ظرفیت‌های ایجاد شده توسط دستگاه معرفتی اسلام برای فعلیت یافتن توانمندی ایشان، به سوال اصلی یعنی تغییر نگاه به شخصیت و حقوق زنان پساپیامبر، کی و چگونه اتفاق افتاد؟ پاسخ داده شود.با مبنا قراردادن گزارش‌های تاریخی و به روش تاریخ‌نگاری تحلیلی، پاسخ اجمالی به پرسش اصلی مقاله، آن است که؛ اولین گام‌های بنیادین برای این انحراف در خلافت امویان برداشته شده است، به عنوان نمونه به: بازگشت گفتمان جنسی به رابطه زن و مرد، بازگشت به نگاه شیء‌گونه به زن، ترویج مفاسد اخلاقی به هدف جلوگیری از ظرفیت‌های اخلاقی و انسانی زنان، و... میتوان اشاره کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
163 - نقش الگوی هژمونی فرهنگی بامحوریت عصبیت قومی ومذهبی در یکپارچگی وگفتمان سیاسی ایران عصرصفوی
علیرضا رشیدی محبوبه شرفی سینا فروزشبرجسته ترین خصیصه حکومت صفویان، تاسیس هویت ملی مستقل و یکپارچه است در این دوره حفظ و پاسداری از امر سنت البته با پشتوانه بهره‌گیری از الگوی هژمونی عصبیت مذهبی وقومی در عین توجه به نمودها و نمادهای نوپدید ، گفتمان سیاسی چیره را تحت تاثیر قرار داده و منظومه نشانگان و ساما چکیده کاملبرجسته ترین خصیصه حکومت صفویان، تاسیس هویت ملی مستقل و یکپارچه است در این دوره حفظ و پاسداری از امر سنت البته با پشتوانه بهره‌گیری از الگوی هژمونی عصبیت مذهبی وقومی در عین توجه به نمودها و نمادهای نوپدید ، گفتمان سیاسی چیره را تحت تاثیر قرار داده و منظومه نشانگان و سامانه مفصل بندی آن را صورتبندی نموده است.گفتمان سیاسی صفوی، باتوجه به حکومت و جامعه‌ی ایلی آن عصر وتنیده شدن آن با مذهب ،آمیزه ای از ایستارهای گوناگون ایرانیان ازجمله حضور و تأثیرآیین ومذهب در ابعاد روحی و روانی ، نقش عنصر همبستگی قومی در سازمان و ساختارمدیریت را عرضه نموده است. در چنین فراگردی، شاه، نشانه کانونی این سامانه معنایی است .متن پیشرو، با به پرسش گرفتن معنا، ضمن بیان نقش توان بخشی الگوی هژمونی فرهنگی بامحوریت همبستگی مذهبی وقومی و مقام و صلاحیت های مفهوم شاه دراجرای بهینه این الگودر هنگامه صفویه، در پی آزمون این فرضیه است که گفتمان سیاسی دوران صفوی با بهره گیری ازمنابع تصوف، تشیع، ایرانی بودن (ملیت ایرانی و سنت ایرانشهری)، سنت خلافت (سلطنت) اسلامی و تمدن غربی درطراحی این الگو سامان یافته و نقشها و کارویژه پادشاه نیز از رهگذر برخورد این مفاهیم، درجایگاه مرجعیت شاه ،قابل فهم می باشد . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
164 - جبهه گیری فرهنگی مشرکان مکه در برابر رسول اکرم(ص) با تاکید بر گروه مقتسمین
ارسلان ایلکا محسن حیدرنیاچکیدهبا آغاز بعثت و طرح گفتمان دینی، دولةالملاء یا حاکمیت اشراف قریش،گفتمان‌نوین را در تعارض با منافع خویش دیدند و از سال‌چهارم تا چهاردهم بعثت اقدامات گوناگونی برای متوقف‌ساختن آن انجام دادند. یکی از مهمترین کنش‌ها در برابر دعوتگری پیامبر(ص)، اقدام گروه مقتسمین ا چکیده کاملچکیدهبا آغاز بعثت و طرح گفتمان دینی، دولةالملاء یا حاکمیت اشراف قریش،گفتمان‌نوین را در تعارض با منافع خویش دیدند و از سال‌چهارم تا چهاردهم بعثت اقدامات گوناگونی برای متوقف‌ساختن آن انجام دادند. یکی از مهمترین کنش‌ها در برابر دعوتگری پیامبر(ص)، اقدام گروه مقتسمین است. براین اساس، جستارحاضر در پی پاسخ به چیستی و پیدایی مقتسمین در دوران آغازین اسلام و شیوه کنشگری آنان دربرابر نو دینی و نودینان است که با رویکردی توصیفی- تحلیلی و شیوه کتابخانهای با بهره‌مندی از قرآن مجید و روایتهای تاریخی به آن نگریسته است. یافتههای این پژوهش نشان میدهد که گروه مقتسمین با سران قریش در برخورد با پیامبر(ص) همگرا بودند و با اقدامات فرهنگی خود ، موانعی برای کاروان‌های تجاری و زیارتی در گفتمان دینی ایجاد کردند. اما شیوه رفتاری‌پیامبر(ص) و نودینان، در تقابل با تحرکات فرهنگی آنان و مجموعه عوامل مناسبات قبیله‌ای باعث ناکامی و بی اثری کنش های گروه مقتسمین شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
165 - گسترش گفتمان انتقادی در عصر ناصری و پیامد های حاصل از آن
زهرا علیزاده بیرجندی محمد امیر شیخ نوریفرآیند مدرن سازی و اصلاحات تجددگرایانه در دوره‌ی ناصری، جنبههای گوناگون حیات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، و فرهنگی جامعه‌ی آن روز را در بر گرفت. اساسی ترین عنصری که در فرآیند مدرن سازی در این دوران مؤثر واقع شد، عنصر نقد و اندیشه‌ی انتقادی است. در مقاله حاضر، ضمن بررسی جای چکیده کاملفرآیند مدرن سازی و اصلاحات تجددگرایانه در دوره‌ی ناصری، جنبههای گوناگون حیات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، و فرهنگی جامعه‌ی آن روز را در بر گرفت. اساسی ترین عنصری که در فرآیند مدرن سازی در این دوران مؤثر واقع شد، عنصر نقد و اندیشه‌ی انتقادی است. در مقاله حاضر، ضمن بررسی جایگاه‌های ظهور گفتمان انتقادی، ویژگیهای این گفتمان و نتایج حاصل از رواج آن ارزیابی و نشان داده شده است. که علی‌رغم تنوع کانون های ظهور این گفتمان، وجوه اشتراکی چون نگرش نقادانه، آگاهی بخشی، ناخرسندی از وضع موجود و تأکید بر ضرورت اصلاحات را میتوان در همۀ آنها مشاهده کرد. ضرورتی که هیأت حاکمۀ آن عصر را به انجام اصلاحات تجددگرایانه وادار ساخت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
166 - نقش قدرت و گفتمان سیاست خارجی در عصر کرونایی و پساکرونایی (مطالعه موردی چین)
خسرو رضازاده محمدرضا تاجیک علی اشرف نظریبا توجه به پدیده‌ی اخیر، پاندمی ویروس کرونا در جهان و تأثیرات آن بر سیاست خارجی هر نظام سیاسی، این مقاله با برگرفتن ایده از رساله‌ی اصلی تحت عنوان قدرت مولد فوکویی از منظر گفتمان و نقش آن بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در این مقام است که دو مفهوم استراتژیک قدرت و گف چکیده کاملبا توجه به پدیده‌ی اخیر، پاندمی ویروس کرونا در جهان و تأثیرات آن بر سیاست خارجی هر نظام سیاسی، این مقاله با برگرفتن ایده از رساله‌ی اصلی تحت عنوان قدرت مولد فوکویی از منظر گفتمان و نقش آن بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در این مقام است که دو مفهوم استراتژیک قدرت و گفتمان در سیاست خارجی نظام سیاسی چین مورد واکاوی قرار دهد. بررسی نقش قدرت و گفتمان سیاست خارجی در عصر کرونایی و پساکرونایی (مطالعه موردی: کشور چین) می باشد. پژوهش حاضر به روش توصیفی-تحلیلی و در صدد پاسخگویی به این پرسش است که سیاست خارجی کشورجمهوری خلق چین چگونه توانسته است برای حصول به منافع ملی حداکثری خود در روند موضوع پاندمی ویروس کرونا از دو مفهوم قدرت و گفتمان بهره‌برداری بهینه انجام دهد؟. قدرت و دانش و اجرای یک گفتمان هژمون، برای تأسیس یک رژیم حقیقت مستقل، در نظام بین‌الملل امری ضروری است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
167 - تاثیرات گفتمان وهابی و اخوانی بر تحولات لیبی بین سال های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱9
صادق دانشور عباس صالحی نجف آبادی قاسم ترابیگفتمان اخوان المسلمین به مثابه مهمترین و ریشه دارترین جنبش سلفیِ اصلاح طلب در جهان اهل سنت به شمار می رود؛ ریشه در نهضت احیای اسلامی معاصر به رهبری سید جمال الدین اسدآبادی دارد. این گفتمان توسط حسن البنا سال ۱۹28م در مصر تاسیس شد و هم اکنون در بسیاری از کشورهای اسلامی ه چکیده کاملگفتمان اخوان المسلمین به مثابه مهمترین و ریشه دارترین جنبش سلفیِ اصلاح طلب در جهان اهل سنت به شمار می رود؛ ریشه در نهضت احیای اسلامی معاصر به رهبری سید جمال الدین اسدآبادی دارد. این گفتمان توسط حسن البنا سال ۱۹28م در مصر تاسیس شد و هم اکنون در بسیاری از کشورهای اسلامی همانند ترکیه و قطر از نفوذ و تاثیرگذاری بالایی برخوردار می باشد. در تقابل با گفتمان اخوانی، می بایست به گفتمان وهابیت اشاره کرد، که با قرائت سلفی و بنیادگرانه از اسلام در عربستان سعودی سر برآورده و تلاش میکند، با بهره گیری از دلارهای نفتی و مراکز مهم اسلامی همانند مکه ،مدینه رهبری جهان اسلام را به دست گیرد. پژوهش حاضر با هدف تبیین تاثیر گفتمان اخوان المسلمین به نمایندگی ترکیه و گفتمان وهابیت سعودی بر تحولات کشور لیبی طی سال‌های 2010 تا 2019،روش تحقیق در این مقاله مبتنی بر روش تاریخی – تحلیلی می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
168 - نقش گفتمان دینی در خرده گفتمان سیاست خارجی دولت اعتدال
عبدالرحمن ولایتی سید جلال دهقانی فیروزآبادی احسان شاکرخویی جواد علیپورگفتمان غالب و مسلط در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران پس از انقلاب اسلامی، گفتمان دینی و اسلامی می باشد. با توجه به اهمیت و نقش این کلان گفتمان نویسنده در تلاش است که نشان دهد چگونه دولت اعتدال نیز از این کلان گفتمان تاثیر پذیرفته و در قالب گفتمان مذهبی و دینی عمل نموده چکیده کاملگفتمان غالب و مسلط در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران پس از انقلاب اسلامی، گفتمان دینی و اسلامی می باشد. با توجه به اهمیت و نقش این کلان گفتمان نویسنده در تلاش است که نشان دهد چگونه دولت اعتدال نیز از این کلان گفتمان تاثیر پذیرفته و در قالب گفتمان مذهبی و دینی عمل نموده است. به منظور تشریح این مسئله نویسنده از روش تحلیل گفتمان نورمن فرکلاف بهره برده است. این روش متن سخنرانی حسن روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد را به تصویر می کشد تا به این سوال پاسخ دهد که کدام مبانی و اصول گفتمانی، خرده گفتمان اعتدال را تحت الشعاع خود قرار داده و در واقع به چه دلیل گفتمان اعتدال گرایی دولت روحانی و چندجانبه گرایی در سیاست خارجی همچنان خود را در قالب مبانی و اصول گذشته تعریف نموده است و نتوانسته به یک گفتمان مجزا تبدیل شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
169 - سیاست دولت‌های اول (احمدی‌نژاد و روحانی) نسبت به رسانه‌های نوشتاری از منظر نظریه گرامشی
علی رئیسی فر بهمن کشاورز قاسم آباد مهدی خوشخطی سیدفرشید جعفریدر عصر اطلاعات، رسانه ها بازیگر اصلی سیاست شناخته می شوند به همین دلیل دولت ها و مدیران تلاش می کنند که از طریق رسانه ها اعم از سنتی و نوین تولید قدرت و معنا کنند. رسانه‌هایی که به صورت ایجابی، سلبی یا انتقادی برابر دولت ها پرداخته‌اند. در نوشتار حاضر سیاست دولت‌های اول چکیده کاملدر عصر اطلاعات، رسانه ها بازیگر اصلی سیاست شناخته می شوند به همین دلیل دولت ها و مدیران تلاش می کنند که از طریق رسانه ها اعم از سنتی و نوین تولید قدرت و معنا کنند. رسانه‌هایی که به صورت ایجابی، سلبی یا انتقادی برابر دولت ها پرداخته‌اند. در نوشتار حاضر سیاست دولت‌های اول (احمدی‌نژاد و روحانی) نسبت به رسانه‌های نوشتاری براساس نظریه گرامشی مورد بررسی قرار گرفته است. در این راستا مقاله با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی و با هدف تبیین رویکردهای دولت‌های نهم و یازدهم نسبت به رسانه‌های نوشتاری به رشته تحریر درآمده و در این مسیر تحلیل‌ها براساس نظریه گرامشی صورت گرفته است. بررسی سیاست و دیدگاههای این دو دولت نشان می دهد که رویکرد غالب در دولت احمدی نژاد، مبتنی بر نگاهی کنترل‌گرا بوده است، اما در دولت اول روحانی سعی شد تا با حفظ هژمونی، بستری مناسب و منعطف برای کنشگری طیف های مختلف سیاسی فعال در چارچوب نظام و قانون اساسی مهیا شود، تا این نوع از رسانه‌ها بتوانند به نقد و بررسی وضعیت موجود در عرصه‌های مختلف بپردازند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
170 - بررسی کاربرد نوع‌شناسی های قدرت و اجبار در حل مسائل پیچیدة سازمانی
فاطمه حقیقت محمدرضا مهرگان محمد ابویی اردکان حسین صفریهدف اصلی این پژوهش، شناسایی نوع‌شناسی های قدرت و اجبار در سازمان‌ها و بررسی تأثیر آنها بر حل مسائل پیچیده است. در این مقاله، نوع‌شناسی‌های اجبار موجود در سبک رهبری مدیران و نظام گفتمانی مسلط در سازمان‌ها، با استفاده از ابزارهایی نظیر تجربة پژوهشگر و ادبیات موضوعی ارائه چکیده کاملهدف اصلی این پژوهش، شناسایی نوع‌شناسی های قدرت و اجبار در سازمان‌ها و بررسی تأثیر آنها بر حل مسائل پیچیده است. در این مقاله، نوع‌شناسی‌های اجبار موجود در سبک رهبری مدیران و نظام گفتمانی مسلط در سازمان‌ها، با استفاده از ابزارهایی نظیر تجربة پژوهشگر و ادبیات موضوعی ارائه شدهاند. به منظور تأیید این نوع‌شناسی‌ها نیز از نظرات خبرگان مرتبط استفاده شده است که نتیجة حاصل، تأیید این نوع‌شناسی‌ها از سوی آنها بود. همچنین، در بخش بعدی پژوهش، به نوع سبک مدیریتی رایج برای حل مسائل پیچیده و افراد کمک‌کننده به مدیر در حل مسائل پیچیده پرداخته شده است. در همین راستا، مصاحبه‌های حضوری نیمه ساختاریافته‌ای با چهارده مدیر در سازمان‌های دولتی ایرانی انجام شده است. سپس با استفاده از روش تحلیل محتوا، سؤالات مصاحبه ها مورد تحلیل قرار گرفته‌اند. نتایج حاصل از این بخش نیز نشان داد که سبک رایج اغلب مدیران در حل مسائل پیچیدة سازمانی، سبک تعاملی است. با این حال، آنها ممکن است از سبک‌های مختلفی برای حل مسائل مختلف بهره بگیرند. همچنین، مشخص شد که مدیران غالباً از کمک افراد مختلفی در داخل و خارج از سازمان به منظور حل مسائل سازمانی بهره میگیرند که این افراد نیز معرفی شدهاند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
171 - صورتبندی مولدهای انعطاف‌پذیری خانه‌های اعیانی بر اساس تحولات گفتمان جنسیتی دوره قاجار (مورد پژوهشی: خانه‌های اعیانی قزوین)
مهدخت کیائی حسین سلطان‌زاده مریم ارمغان علی‌اکبر حیدریانعطافپذیری، پاسخی برای رفع نیازهای مختلف ساکنین خانه در زمان‌های گوناگون میباشد. در واقع این نیازها هستند که برای رفع آنها قابلیت تغییرات بالقوه در بُن نظامهای فعالیتی و فضاییِ خانه‌ها، بروز پیدا میکنند و بالفعل میشوند؛ در پژوهش پیشرو این دلیل بروز انعطاف‌پذیری چکیده کاملانعطافپذیری، پاسخی برای رفع نیازهای مختلف ساکنین خانه در زمان‌های گوناگون میباشد. در واقع این نیازها هستند که برای رفع آنها قابلیت تغییرات بالقوه در بُن نظامهای فعالیتی و فضاییِ خانه‌ها، بروز پیدا میکنند و بالفعل میشوند؛ در پژوهش پیشرو این دلیل بروز انعطاف‌پذیری، مولدهای انعطاف‌پذیری نامیده میشود. هدف اصلی بررسی دگرگونی مولدهای انعطاف‌پذیری بر اساس تحولات گفتمان جنسیتی (روابط فرهنگی میان زنان و مردان) در خانه‌های اعیانی قاجاری میباشد و بنابراین سوال اصلی پژوهش این ا ست که: مولدهای انعطاف‌پذیریِ خانه‌های اعیانی بر اساس تحولات گفتمان جنسیتی در میانه دوره قاجار چگونه صورتبندی یافته‌اند؟ روش تحقیق از نوع کیفی و با روشهای تحقیق توصیفی تحلیلی، تفسیری تاریخی و پدیدارشناسانه ا ست؛ درگام نخست بازتاب تحولات گفتمان جنسیتی در خانه‌های اعیانیِ دوره قاجار معرفی شده است و سپس مولدهای انعطاف‌پذیری بر اساس ویژگیهای خانه‌های اعیانی از میان کتب و منابع معتبر تاریخی شناسایی و مورد تحلیل قرار گرفته‌اند. سپس با استفاده از روش تحقیق پدیدارشناسانه به بررسی مصداقی تحولات مولدهای انعطاف‌پذیری در شش خانه اعیانی قزوین با استفاده از نتایج مصاحبه‌های عمیق با ساکنان آن خانه‌ها و بررسی منابع معتبر تاریخی پرداخته شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهند نظامهای فعالیتی و فضایی که پیش از تحول گفتمان جنسیتی، مولدهای انعطاف‌پذیری (قابلیت بالقوه تغییرات) داشته‌اند پس از این دوره نیز کارکرد خود را حفظ نموده اند. بهعبارتی نیازهای ساکنان خانه‌های اعیانیِ قاجاری حتی با تحولات روابط میان زنان و مردان در میانه آن دوران کماکان باقی مانده‌اند و این تحولات، دست‌ِ‌کم در دوره قاجار نتوانسته‌اند تغییر واضحی در نیازهای ساکنان خانه‌ها ایجاد نمایند. همچنین به‌نظر می‌رسد تحولات گفتمان جنسیتی، نظامهای فعالیتی و فضاییِ خانه‌ها را محدودتر کردهاند اما این محدودیت، خللی بر مولدهای انعطاف‌پذیریِ آنها وارد نکرده است. بهعبارتی میتوان چنین نتیجه گرفت که تحولات گفتمان جنسیتی، مولدهای انعطاف‌پذیریِ خانه‌های قبل و پس از عصر ناصری را پوشش داده‌اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
172 - تحلیل گفتمان معلولیت به مثابه یک مسأله اجتماعی (با تأکید بر قوانین معاصر ایران)
فرزاد محمدی پور سروش فتحی طهمورث شیریمعلولیت و جایگاه ویژه آن در مباحث اجتماعی و پروبلماتیک شدن آن -که حاصل رویکرد های منفی، درک‌ها و برداشت های نادرست و فعالیت های سازمانی است که از فرایند استثنا سازی و نشان گذاری برآمده‌اند-توجه اندیشمندان این حوزه را از نگرش"پزشکی محور" به نگاه با زاویه اجتماعی تغییرد چکیده کاملمعلولیت و جایگاه ویژه آن در مباحث اجتماعی و پروبلماتیک شدن آن -که حاصل رویکرد های منفی، درک‌ها و برداشت های نادرست و فعالیت های سازمانی است که از فرایند استثنا سازی و نشان گذاری برآمده‌اند-توجه اندیشمندان این حوزه را از نگرش"پزشکی محور" به نگاه با زاویه اجتماعی تغییرداده است. با سیری در چگونگی و چرایی شکل گیری گفتمان ها می توان عناصرگفتمانی و محیط غالب پیدایش گفتمان را به عنوان دو موضوع اساسی در بروز و ظهور هر نوع گفتمانی ردیابی نمود. هدف این مطالعه، بررسی گفتمان معلولیت و بازتعریف آن در قوانین معاصر ایران در یک پس زمینه و بافت تاریخی می باشد. همچنین، پژوهش حاضر می کوشد با تمرکز بر چگونگی تغییر این گفتمان، باز تعریف گفتمانی معلولیت در متون قوانین معاصر ایران را واکاوی کند. از لحاظ نظری، در پی بهره گیری از نظریه دیرینه شناسی فوکو (تبارپژوهی نظام های اجتماعی) و "تاریخیت" گفتمانی است. این مطالعه با رجوع به اسناد رسمی، مدارک مکتوب، کتب و مقالات به بازشناسی سیرتاریخی بروز و تغییر گفتمان اجتماعی- قانونی و فرهنگی درخصوص "گفتمان معلولیت" پرداخته و حتی الامکان، به ارائه شواهد و مثال ها می پردازد. روش انجام این بررسی عمدتا تاریخ محور بوده است.یافته ها نشان می دهد قوانین به عنوان نشانه تجلی قدرت دستگاه حاکمه- یا همان زمینه شکل گیری گفتمان منظور نظر فوکو- در خصوص ایجاد نگرش شهروندی به افراد دارای معلولیت محصول تحولات ایجاد شده درگونه های گفتمانی معلولیت و تحریر قوانین "حمایتگرانه" از آنها دفعتاً و یکباره در ساختار اجتماعی ایران حاصل نگردیده و در واقع به نوعی ادامه روند نوخواهی و پیدایی مطالبه گری اجتماعی افراد دارای معلولیت محسوب می گردد. این گونه مطالبه گری های حق مدارانه از یک سو حاصل جنبش های اجتماعی چه در ایران معاصر و چه در ابعاد وسیع تر محصول افزایش آگاهی های اجتماعی و وسعت یافتن حوزه مطالبات شهروندی به حساب می آید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
173 - تحلیل گفتمان: با تاکید بر گفتمان انتقادی به عنوان روش تحقیق کیفی
صمد کلانتری محمد عباس‌زاده موسی سعادتی رعنا پورمحمد نیر محمدپورتحلیل گفتمان، رویکردی میان رشته ای است که ریشه در زبان شناسی دارد. این اصطلاح برای اولین بارتوسط زلیک هریس به کار رفته است. هدف عمده تحلیل گفتمان این است که تکنیک و روش جدیدی را در مطالعه متون، رسانه ها، فرهنگ ها، علوم، سیاست، اجتماع و مواردی مانند آن به دست آورد. بنا چکیده کاملتحلیل گفتمان، رویکردی میان رشته ای است که ریشه در زبان شناسی دارد. این اصطلاح برای اولین بارتوسط زلیک هریس به کار رفته است. هدف عمده تحلیل گفتمان این است که تکنیک و روش جدیدی را در مطالعه متون، رسانه ها، فرهنگ ها، علوم، سیاست، اجتماع و مواردی مانند آن به دست آورد. بنابراین، تحلیل گفتمان جزء روش های تحقیق کیفی بوده که جهت کشف معنای به کار رفته در متن یا سخن به کار می رود و از آن در زمینه های مختلف مانند سیاست، رسانه ها و ... استفاده می شود. رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی سیری تکوینی از تحلیل گفتمان در مطالعه های زبان شناختی است که تحلیل گفتمان را به لحاظ نظری و روش شناختی از سطح توصیف متون به سطح تبیین ارتقا داده است و به لحاظ محدوده تحقیق نیزگستره آن را ازسطح بافت موقعیت فرد به سطح کلان یعنی، جامعه، تاریخ و ایدئولوژی وسعت بخشیده است. در تحلیل گفتمان انتقادی نقد ایدئولوژی و قدرت بیش از سایر انواع تحلیل گفتمان مورد توجه قرار دارد. این مقاله در صدد است ضمن معرفی تحلیل گفتمان انتقادی، نظریه پردازان مطرح در این حوزه را به ایجاز معرفی نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
174 - بررسی برنامه‌های سوم و پنجم توسعه در بخش اقتصادی از منظر تحلیل گفتمان لاکلا و موف
محمد عباس زاده رحیم زایرکعبهواقعیت این است که هر کدام از دولت ها با برنامه های از پیش تعیین شده قصد دارند توسعه را در جامعه تحقق ببخشند. به همین خاطر طرح شعارکلیدی و محوری به عنوان نقشه راه از سوی دولت ها موضوعی است که نمی توان به سادگی از آن گذشت. آن چه که به عنوان فصل مشترک در برنامه های هر کدام چکیده کاملواقعیت این است که هر کدام از دولت ها با برنامه های از پیش تعیین شده قصد دارند توسعه را در جامعه تحقق ببخشند. به همین خاطر طرح شعارکلیدی و محوری به عنوان نقشه راه از سوی دولت ها موضوعی است که نمی توان به سادگی از آن گذشت. آن چه که به عنوان فصل مشترک در برنامه های هر کدام از دولت ها است، تمرکز بر برنامه های اقتصادی است. به عبارتی، توجه به مسائل اقتصادی در برنامه های توسعه یکی از بخش ها، الزامات و سیاست های برنامه های توسعه کشوری به شمار می آید. در این مقاله به بررسی بخش اقتصادی برنامه سوم و پنجم توسعه با روش تحلیل گفتمان پرداخته شده است. در این تحلیل از رویکرد تحلیل گفتمان لاکلا و موف استفاده شده است. برنامه سوم توسعه که مربوط به گفتمان اصلاح طلب است برنشانه های رابطه اقتصادی با کشورهای خارجی، عدم تمرکز دولتی و مشارکت بخش های غیردولتی (خصوصی و تعاونی) تاکید دارد؛ در حالی که در مقابل آن، برنامه پنجم توسعه که مربوط به گفتمان اصولگرا هست بر نشانه های اقتصاد مقاومتی، هدف مندی یارانه ها، درآمدهای مالیاتی و عمومی، اصلاح الگوی مصرف و اقتصاد اسلامی استوار است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
175 - نقش کنشگران اجتماعی در جنبش مشروطیت با رویکرد هانس تاک
امیر مسعود امیر مظاهری شهناز قرهتپهجنبش های اجتماعی به عنوان یکی ازمهم ترین کنش های جمعی جهت تحقق خواسته ها و مطالبات شان به طراحی گفتمان ها، آرمان ها، ایده هایی می پردازند که تحقق آن ها گاه مستلزم تغییر در ساختارهای نظام اجتماعی و ایجاد اصلاحات، در جامعه و خرده نظام های آن است. یکی از مهم ترین اجزاء جن چکیده کاملجنبش های اجتماعی به عنوان یکی ازمهم ترین کنش های جمعی جهت تحقق خواسته ها و مطالبات شان به طراحی گفتمان ها، آرمان ها، ایده هایی می پردازند که تحقق آن ها گاه مستلزم تغییر در ساختارهای نظام اجتماعی و ایجاد اصلاحات، در جامعه و خرده نظام های آن است. یکی از مهم ترین اجزاء جنبش های اجتماعی از نظر هانس تاک،کنشگران و نیروهای اجتماعی است که مطالبات و تقاضاهای نوظهور زمینه برانگیختگی آن ها را فراهم ساخته و لذا جهت تحقق آن ها با دیگر گروه های اجتماعی همنوا شده و نهایتاً جنبش های اجتماعی را شکل می دهند. این نیروها وکنشگران در سه گروه رهبران به عنوان کسانی که به تدوین و طراحی ایدئولوژی می پردازند، توزیع کنندگان که ایدئولوژی جنبش را از رهبران به گروه ها ولایه های دیگر انتقال می دهند و پیروان و حامیان که باحضور آن ها، جنبش گسترده شده وعملاً به مرحله اجرا در می آید، قرار می گیرند. جنبش مشروطیت ایران از مهم ترین جنبش های اجتماعی سده های اخیر است که مدل تاک در زمینه اهمیت تاریخی نقش کنشگران اجتماعی در جنبش های اجتماعی و تأثیری که در ایجاد، گسترش و همگانی کردن آن دارند، در آن قابل بازبینی است. در این جنبش رهبران گروه هایی نظیر روشنفکران متجدد و نوگرا و نیزعلما و مجتهدین مذهبی که قرائت نوینی از دین داشتند، را دربر می گیرد. توزیع کنندگان جنبش ازاصحاب رسانه، روزنامه نگاران، خطبا و وعاظ واصناف و بازرگانان عمده تشکیل شده و نیز حامیان و پیروان جنبش لایه های مختلف جامعه از جمله زنان، جوانان، ایلات و اصناف خرده پا را در بر می گیرد. بازبینی این الگو درجنبش های اجتماعی با توجه به تأکیدی که بر نقش نیروهای اجتماعی دارد می تواند بعنوان الگویی برای بررسی چگونگی پیروزی یا عقیم ماندن جنبش های اجتماعی مورد استفاده قرار گیرد. تحقیق حاضر از نوع تحقیقات کیفی است که با استفاده از روش تاریخی و بهره گیری از منابع کتابخانه ای و الکترونیکی به گردآوری مطالب پرداخته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
176 - پسا ساختارگرایی در آثار سهراب سپهری
رشید هاشمی فرهنگ ارشاد سیف‌اله سیف‌‌‌اللهی فیروز راداین مقاله تحلیلی بینا رشته‌ای است بین جامعه‌شناسی و ادبیات و سعی دارد از منظری جامعه‌شناختی آثار سپهری را مطالعه نماید. برای این منظور ضمن استفاده از نظریه‌های مختلف جامعه‌شناختی مربوط به این حوزه چون پسا ساختارگرایی و هرمنوتیک مدرن، از روش‌شناسی تحلیل گفتمان لاکلا و مو چکیده کاملاین مقاله تحلیلی بینا رشته‌ای است بین جامعه‌شناسی و ادبیات و سعی دارد از منظری جامعه‌شناختی آثار سپهری را مطالعه نماید. برای این منظور ضمن استفاده از نظریه‌های مختلف جامعه‌شناختی مربوط به این حوزه چون پسا ساختارگرایی و هرمنوتیک مدرن، از روش‌شناسی تحلیل گفتمان لاکلا و موفه نیز استفاده شده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان میدهد که آثار سپهری فاقد تعین معنایی است، ارتباط دال و مدلول در آن یک به یک نیست و امکان خوانش‌های متفاوت و تکثیر معنی در آن وجود دارد. این امر امکان پسا ساختارگرایانه بودن آثار وی را توضیح میدهد. این تحقیق هم چنین نشان میدهد که ادبیات ایران همپای ادبیات جهانی از ظرفیت بالایی در پرداختن به مسائل انسانی و اجتماعی برخوردار است و با رویکردهای متفاوتی به تفسیر آن ها می‌پردازدکه روایت سپهری تنها یکی از آن هاست. این تحقیق و کارهای مشابه ضمن کشف چنین توان مندی‌هایی، از مهجوریت این آثار کاسته، اهمیت تحقیقات بینا رشته‌ای را روشن نموده و ضرورت آموزش توأمان آن ها را در رشته‌های دانشگاهی مربوطه بیشتر از گذشته یادآور میشوند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
177 - تبارشناسی هویت قومی ترک زبانان در دوره رضاشاه
ابراهیم ولی‌زاده داود ابراهیم پور رشید احمدرشتاریخ هویت ایران در دوره رضاشاه، تاریخ گسست هاست. تحویل پروژه هویت‌ساز ایرانی به پروژه هویت‌سازی ایرانی متجدد، مهم ترین گواه وجود گسست های متعدد در هویت اجتماعی ایرانیان در این دوره است. رضاشاه پایه های حکومت خود را بر تمرکزگرایی و ناسیونالیسم ایرانی قرار داد و ب چکیده کاملتاریخ هویت ایران در دوره رضاشاه، تاریخ گسست هاست. تحویل پروژه هویت‌ساز ایرانی به پروژه هویت‌سازی ایرانی متجدد، مهم ترین گواه وجود گسست های متعدد در هویت اجتماعی ایرانیان در این دوره است. رضاشاه پایه های حکومت خود را بر تمرکزگرایی و ناسیونالیسم ایرانی قرار داد و براساس این ایدئولوژی اقدامات گسترده‌ای به سرانجام رساند. جدای از اثرات مثبت و منفی ایدئولوژی یکپارچه سازی بر پیکره جامعه ایرانی آن زمان، پیامد های آن در آذربایجان منجر به گسست های هویتی و سرآغاز تنش های قومی گردید که از آن زمان تا به حال ادامه یافته است. شاید تجویز هویت یکپارچه و تام، خالص و ناب، تک انگار و تک گو، برای دوره ای به همراه خشونت، همبستگی جامعه ایرانی را به دنبال داشت، ولی ادامه این سیاست های خالص‌سازی که همراه با انهدام و تخریب سنت ها و آداب و زبان دیگر اقوام ایرانی بود، تبعات جبران ناپذیری به وجود آوردکه گاهی تمامیت ارضی کشور را در آستانه انحلال قرار داد. هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر اعمال ایدئولوژی ناسیونالیسم رضاخانی در آذربایجان است تا گوشه ای از علل بر ساخته شدن گسست هویت قومی در این دوره مورد تحلیل و نقد جامعه‌شناسانه قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
178 - گفتمانهای ارتباطات انسانی در خانواده ایرانی از منظر تئوری دانش
بنیتا سالک‌آزاد باقر ساروخانیمقاله حاضر بر گفتمان های ارتباطات انسانی در خانواده متمرکز گردیده است. در این مقاله سعی شده است تا بر روی گفتمان های ارتباطی خانواده متمرکز شود. هر تئوری دربارۀ ارتباطات خانواده می بایستی شامل هم موضوعات درون ذهنی و هم تعاملی باشد. از طریق موضوعات تعاملی افراد خانواده ب چکیده کاملمقاله حاضر بر گفتمان های ارتباطات انسانی در خانواده متمرکز گردیده است. در این مقاله سعی شده است تا بر روی گفتمان های ارتباطی خانواده متمرکز شود. هر تئوری دربارۀ ارتباطات خانواده می بایستی شامل هم موضوعات درون ذهنی و هم تعاملی باشد. از طریق موضوعات تعاملی افراد خانواده با یکدیگر ارتباط برقرار می نمایند. به طور معمول خانواده از دو نوع گرایش ارتباطاتی پیروی می کند: انطباقی و محاوره ای. چهار الگوی ارتباطات خانواده به وجود می آید: خانواده های مبتنی بر رضایت طرفین، کثرت گرایانه، حمایتی و با آزادی مطلق. در این پژوهش از روش تئوری زمینه ای استفاده شده است. برای تحلیل داده های جمع آوری شده از خانواده های مناطق 22گانه تهران از روش تحلیل کمی داده ها (تحلیل عاملی) برای دسته بندی و تائید مقوله سازی ها و ساختن قضایای تئوری زمینه ای استفاده گردیده است. نتیجه آن که متغیرهایی که برارتباطات درون خانواده تأثیر می گذارند عامل ایجاد چنین تفاوت هایی هستند. هرکسی که سرمایه بیشتری دارد، اجازه تحرک بیشتری به اعضای خانواده درحیطۀ بدست آوردن سرمایه ها می دهد. هم چنین افرادی که سرمایه بیشتری دارند، درمحیط خانواده ارتباطات مذاکره ای را اتخاذ می نمایند. افرادی که سرمایه کمتری دارند، در محیط خانواده ارتباطات انطباقی را اتخاذ می کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
179 - تحلیل گفتمان جامعه‌شناختی مذاکره‌های مجلس هشتم شورای اسلامی در خصوص قانون حمایت از خانواده
نوریه انصارین حسن سرایی باقر ساروخانی فیروز رادبررسی تاریخ اجتماعی و سیاسی ایران نشان دهنده اهمیت موضوع زنان و خانواده برای سردمداران گفتمان های سیاسی مسلط و معارض است. تحقیق حاضر باهدف شناسایی گفتمان های مسلط خانواده در مجلس شورای اسلامی و تحلیل جامعه شناختی آن ها، انجام گرفته است. این تحقیق با روش تحلیل گفتمان بر چکیده کاملبررسی تاریخ اجتماعی و سیاسی ایران نشان دهنده اهمیت موضوع زنان و خانواده برای سردمداران گفتمان های سیاسی مسلط و معارض است. تحقیق حاضر باهدف شناسایی گفتمان های مسلط خانواده در مجلس شورای اسلامی و تحلیل جامعه شناختی آن ها، انجام گرفته است. این تحقیق با روش تحلیل گفتمان بر روی مذاکرات نمایندگان مجلس هشتم در موضوع قانون حمایت از خانواده صورت پذیرفته و چشم انداز نظری آن بر مبنای نظریه های عاملیت- ساختار، نظام کنش، بازنمایی و جهانی شدن تدوین شده است. یافته های حاصل از تحلیل متن و تحلیل زمینه مذاکرات نشان می دهد که نظم گفتمانی این مجلس در موضوع خانواده و زنان، شامل سه گفتمان (سنت گرای اصولگرا، سنت گرای اعتدالی و نوگرای اصلاح طلب) است وگفتمان سنت گرای اعتدالی با توجه به بافت و شرایط اجتماعی و حضور اکثریتی دربین مذاکره کنندگان، گفتمان مسلط بوده است. این گفتمان توانسته بین گفتمان سنت گرای اصولگرا (به عنوان گفتمان مسلط برساختار سیاسی و اقتصادی) و گفتمان اعتدال گرای سنتی (به عنوان گفتمان مسلط بر ساختار اعتقادی و عرف اجتماعی) ارتباط برقرار کند و از رویارویی این دو (مثلاً در موضوع ازدواج موقت) جلوگیری نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
180 - واکاوی هژمونیک شدن گفتمان اعتدال دولت حسن روحانی از منظر تحلیل گفتمانی لاکلا و موف
فرزانه رحمتی محمدرضا دهشیری رضا سیمبر گارینه کشیشیان سیرکیگفتمان اعتدال در یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در فضای سیاسی-اقتصادی متشنج حاصل از ناکارآمدی گفتمان حاکم بر کشور توانست به اقبال عمومی برسد. حسن روحانی حامل گفتمان اعتدال، با برجسته نمودن رویکرد اعتدال و تعامل سازنده در این گفتمان و مفصل بندی دال های مختلف نظام مع چکیده کاملگفتمان اعتدال در یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در فضای سیاسی-اقتصادی متشنج حاصل از ناکارآمدی گفتمان حاکم بر کشور توانست به اقبال عمومی برسد. حسن روحانی حامل گفتمان اعتدال، با برجسته نمودن رویکرد اعتدال و تعامل سازنده در این گفتمان و مفصل بندی دال های مختلف نظام معنایی حاکم بر گفتمان را عمومیت بخشید و هژمونی گفتمان حاکم را به چالش کشاند و نظم مورد نظر خویش را بر جامعه و گفتمان حاکم ساخت. گفتمان اعتدال توانست در تنازع گفتمانی با تکیه بر دال مرکزی تعامل سازنده و به دلیل برخورداری از موقعیت سوژگی فعال و منسجم با فرایند حاشیه رانی و برجسته سازی در رقابت گفتمانی در مقابل گفتمان حاکم بر کشور و سایر گفتمان های رقیب غلبه نماید و با میزان دسترسی بالا در بین مردم به کسب اعتبار بیشتر دست یابد و به منزله هژمونیک برسد. پژوهش حاضر بر اساس نظریه گفتمانی لاکلا و موف به تبیین گفتمانی دولت یازدهم و در صدد بررسی چگونگی هژمونیک شدن گفتمان غالب در اثر کشمکش و رقابت های هژمونیک میان این گفتمان با گفتمان اصول گرایی عدالت محور و زمینه ظهور و هژمونی گفتمان اعتدال می پردازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
181 - دیپلماسی فرهنگی ترکیه در عراق با رویکرد نوعثمانیگری و ناسیونالیسم ترکی (2003 – 2018)
پریسا پورعلی محمدرضا دهشیری محمدرضا قائدی حسن خداوردیمطالعه دیپلماسی فرهنگی ترکیه در عراق، منوط به فهم نگاه جدید سیاست خارجی این کشور به خاورمیانه است. دولت ترکیه با طرح موضوع منازعه صفر و بهبود روابط با کشورهای بازمانده از امپراتوری عثمانی سابق، در چارچوب نوعثمانیگری و هویت واحد ترکی در قالب ناسیونالیسم، تلاش نمود تا خ چکیده کاملمطالعه دیپلماسی فرهنگی ترکیه در عراق، منوط به فهم نگاه جدید سیاست خارجی این کشور به خاورمیانه است. دولت ترکیه با طرح موضوع منازعه صفر و بهبود روابط با کشورهای بازمانده از امپراتوری عثمانی سابق، در چارچوب نوعثمانیگری و هویت واحد ترکی در قالب ناسیونالیسم، تلاش نمود تا خود را بهعنوان یک بازیگر استراتژیک فرامنطقه‌ای مطرح نماید. هرچند تحولات پسینی در سیاست داخلی ترکیه و نیز بهارعربی و پیامدهای آن، تا حدودی باعث ابهام در سیاست خارجی ترکیه شده، اما این کشور همچنان به دیپلماسی فرهنگی ناشی از این رویکرد پایبند است. در این چارچوب، عراق بهعنوان مهمترین راه ورود ترکیه به خاورمیانه از اهمیت استراتژیک برخوردار است. بر همین اساس، سوال اصلی مقاله این است که مهمترین مؤلفه‌های دیپلماسی فرهنگی ترکیه در عراق کدام است و تا چه اندازه متأثر از ناسیونالیسم ترکی و نوعثمانی‌گرایی بوده است؟ در پاسخ، فرضیه مطرح شده این است که ترکیه با تمرکز بر ساختارهای فرهنگی خود و ابزارهایی چون رسانه، فیلم و سریال‌های ترکی، زبان و ادبیات ترکی، پیوندهای فرهنگی ـ مذهبی با مردم عراق در قالب گفتمان نوعثمانی‌گرایی و نیز پیوند مستحکم با ترکمن‌ها در قالب هویت واحد و ناسیونالیسم ترکی، توانسته حوزه‌های نفوذ عمیقی در عراق برای خود ایجادکند. روش تحقیق در این مقاله، بر مبنای پژوهش کیفی مورد محور و مبتنی بر روش اسنادی با جمع‌آوری و تحلیل اطلاعات و داده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
182 - چالشهای گفتمانی اصلاح طلبان با غیردر جمهوری اسلامی ایران 1392 الی 1396
اکرم بای بابک نادرپورگفتمانها با هدف کسب قدرت در جامعه به وجود می آیند و برای مطرح شدن در جامعه نیاز به حداقلی از فضای اشتراک دارند. برای تحقق این هدف، وارد رقابت گفتمانی با غیر می شوند. هرگاه گفتمانی اقدام به تخریب و واسازی نشانه های گفتمانی رقیب کند و ساختارهای ایدئولوژیک آن را به چالش بک چکیده کاملگفتمانها با هدف کسب قدرت در جامعه به وجود می آیند و برای مطرح شدن در جامعه نیاز به حداقلی از فضای اشتراک دارند. برای تحقق این هدف، وارد رقابت گفتمانی با غیر می شوند. هرگاه گفتمانی اقدام به تخریب و واسازی نشانه های گفتمانی رقیب کند و ساختارهای ایدئولوژیک آن را به چالش بکشد، از دایره خودی طرد و به دایره دیگری رانده می شود. در تحقیق حاضر چالشهای گفتمانی دو نیروی سیاسی مطرح در ایران، اصولگرا و اصلاح طلب در فاصله 1396-1392 به عنوان کنشگران گفتمان ساز، بررسی شد. به جهت مناسبت موضوع و نیز قابلیت فوق العاده گفتمان ارنستولاکلا و شانتال موفه در تبیین پدیده های سیاسی-اجتماعی، این نظریه به عنوان چارچوب نظری انتخاب شده است. نتایج داده ها بیانگرآن است که گفتمان رقیب اصلاح طلبی، گفتمان اصول گرایی ست که با استفاده از استراتژی برجسته سازی و حاشیه رانی به طرح عناصری در حوزه های مختلف سیاسی پرداخته و به چالشهای گفتمانی در 1۳۹۲ الی۱۳۹۶شدت بخشیده و این رقابت با غیر را با هدف ساختارشکنی و بی قراری رقیب در آستانه انتخابات دوازدهم ریاست جمهوری انجام داده است، که نهایتاً با هژمونی گفتمان اصلاح طلبی- اعتدالی در 1396شکست معنایی این گفتمان توسط رقیب بی نتیجه ماند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
183 - حقوق زنان در ایران معاصر:در کشاکش سنت و مدرنیسم مطالعه موردی؛مقایسه آراء مرتضی مطهری و داریوش شایگان
پریا اسکندری محمد توحیدفام رویا منتظمی نساء زاهدیسطح وسیعی از مطالعه مطالبات زنان در تاریخ معاصر ایران، از منظر آراء اندیشمندان و متفکران صورت می‌پذیرد. در صورتی که این مطالعه به صورت مقایسه‌ای بین آراء دو اندیشمند با آراء متفاوت و گاه متعارض صورت گیرد این پتانسیل را ایجاد می-کند که چهره واقعی آن بخش از آراء یک اندیشم چکیده کاملسطح وسیعی از مطالعه مطالبات زنان در تاریخ معاصر ایران، از منظر آراء اندیشمندان و متفکران صورت می‌پذیرد. در صورتی که این مطالعه به صورت مقایسه‌ای بین آراء دو اندیشمند با آراء متفاوت و گاه متعارض صورت گیرد این پتانسیل را ایجاد می-کند که چهره واقعی آن بخش از آراء یک اندیشمند را که در خصوص مطالبات زنان عرضه داشته را بیش‌از پیش هویدا سازد. از مهمترین اندیشمندان ایرانی معاصر که در خصوص مطالبات زنان مطالعات داشته‌اند میتوان به آثار مرتضی مطهری و داریوش شایگان اشاره داشت .سوال اصلی این پژوهش بیان می‌دارد که رویکرد اندیشه‌های مرتضی مطهری و داریوش شایگان درباره حقوق زنان دربازه‌های زمانی مختلف چگونه بوده‌است؟ این پژوهش به شیوه توصیفی و تحلیلی و با استفاده از تحلیل گفتمان لاکلا و موف به این نتیجه رسیده که دال مرکزی گفتمان مرتضی مطهری در زمینه حقوق زنان متاثر از اسلام و مذهب تشیع و قرآن میباشد و دال مرکزی گفتمان شایگان در دوران اول حیات فکری در زمینه حقوق زنان متاثر از هویت شرقی و آسیایی بوده و در دوران دوم و سوم حیات فکری ایشان دال مرکزی گفتمان وی در زمینه حقوق زنان متاثر از مدرنیسم و پلورالیسم فرهنگی میباشد. یافتههای این پژوهش بیان می‌دارد که آثار مطهری به مطالبات موج سوم فمینیست و آثار شایگان به مطالبات موج اول و دوم فمینیست نزدیک‌تر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
184 - تحلیل گفتمان دولت ستیزی در تجربه جمهوری کردستان(مهاباد 25-1324)
عبدالعزیز مولودی مجید توسلی رکن آبادی محمدمهدی مجاهدیاعلام جمهوری کردستان در مهاباد در سال 1324بعد از اینکه در جریان جنگ جهانی دوم، روسها از ترک خاک ایران سرباز زدند، یک رویداد مهم آن دوران، و موثر بر تحولات کشور بود و برای آینده نیز بار معنایی ایجاد کرد. روزنامه ی کردستان، زبان حال جمهوری و ارگان حزب دمکرات کردستان ایران چکیده کاملاعلام جمهوری کردستان در مهاباد در سال 1324بعد از اینکه در جریان جنگ جهانی دوم، روسها از ترک خاک ایران سرباز زدند، یک رویداد مهم آن دوران، و موثر بر تحولات کشور بود و برای آینده نیز بار معنایی ایجاد کرد. روزنامه ی کردستان، زبان حال جمهوری و ارگان حزب دمکرات کردستان ایران به رهبری قاضی محمد و از منابع ارزشمند بررسی، تحلیل و نقد رویدادهای این دوره است. مقاله بر اساس روش کیفی و بر مبنای الگوی تحلیل گفتمان انتقادی نورمن فرکلاف، با بررسی مقالات منتشره در روزنامه کردستان، به تحلیل گفتمان دولت ستیز در تجربه جمهوری کردستان می پردازد. سوال اصلی این است که آیا گفتمان سیاسی دولت ستیز در جمهوری کردستان شکل گرفت؟ بر اساس نتایج بدست آمده، جمهوری کردستان، بخشی از نتایج استبداد حاکم بر ایران در دوران قاجاریه و پهلوی است. گفتمان اصلی جمهوری، آزادی و دمکراسی و بعد از آن، خواست خاص گرایانه ناسیونالیستی کرد بود که در کسب خودمختاری با اختیارات مشخص قانونی و در چهارچوب سیاسی دولت ایران مطرح شده است. لذا، جهت گیری جمهوری کردستان، دولت ستیزانه نبوده است، بلکه استبداد و مقابله با آن، محور فکری جمهوری بوده که خواستی عام گرایانه است و در راستای جنبش اجتماعی مردم ایران علیه استبداد سیاسی حاکم بر ایران بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
185 - بررسی تاثیر فرهنگ سیاسی بر سیاستگذاری خارجی جمهوری اسلامی ایران
محسن بذرافشان عبدالرضا بایفرهنگ سیاسی همواره گویای رویکردهای معرفت شناختی کنشگران سیاسی، دولت مردان و نیروهای اجتماعی نسبت به رویدادها و جهت گیری های نظام سیاسی می باشد. پژوهش حاضر در چارچوب نظریه گفتمان و طرح سوال؛ چگونگی تاثیر و اثر بخشی فرهنگ سیاسی برسیاستگذاری خارجی جمهوری اسلامی ایران، بر پ چکیده کاملفرهنگ سیاسی همواره گویای رویکردهای معرفت شناختی کنشگران سیاسی، دولت مردان و نیروهای اجتماعی نسبت به رویدادها و جهت گیری های نظام سیاسی می باشد. پژوهش حاضر در چارچوب نظریه گفتمان و طرح سوال؛ چگونگی تاثیر و اثر بخشی فرهنگ سیاسی برسیاستگذاری خارجی جمهوری اسلامی ایران، بر پایه مطالعه فرهنگ سیاسی ایران انجام شد. و ضمن تشریح چارچوب نظری پژوهش، چیستی و ماهیت فرهنگ سیاسی و سیاست خارجی به مثابه گفتمان تبیین و به این نتیجه رسیدیم که نشانگان و مولفه های فرهنگ سیاسی ایران در مقاطع مختلف تاریخی و هژمونی گفتمان های سیاسی(دولت ها) بر سیاستگذاری خارجی موثر می باشند. چگونگی تاثیر و اثر بخشی فرهنگ سیاسی برسیاستگذاری خارجی جمهوری اسلامی ایران، بر پایه مطالعه فرهنگ سیاسی ایران انجام شد. و ضمن تشریح چارچوب نظری پژوهش، چیستی و ماهیت فرهنگ سیاسی و سیاست خارجی به مثابه گفتمان تبیین و به این نتیجه رسیدیم که نشانگان و مولفه های فرهنگ سیاسی ایران در مقاطع مختلف تاریخی و هژمونی گفتمان های سیاسی(دولت ها) بر سیاستگذاری خارجی موثر می باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
186 - نظریه گفتمان و علوم سیاسی
علی اصغر داوودیمفهوم گفتمان امروزه در بسیاری از رشته‌ها و رهیافت‌ها از زبانشناسی گرفته تا ادبیات، فلسفه و علوم اجتماعی و سیاسی مورد استفاده قرار میگیرد. نظریّه گفتمان یکی از نظریات جدید و تأثیرگذار در عرصه علوم سیاسی است. جامعه‌شناسان و علمای سیاست طی دهه‌های اخیر به شکل گسترده‌ای ا چکیده کاملمفهوم گفتمان امروزه در بسیاری از رشته‌ها و رهیافت‌ها از زبانشناسی گرفته تا ادبیات، فلسفه و علوم اجتماعی و سیاسی مورد استفاده قرار میگیرد. نظریّه گفتمان یکی از نظریات جدید و تأثیرگذار در عرصه علوم سیاسی است. جامعه‌شناسان و علمای سیاست طی دهه‌های اخیر به شکل گسترده‌ای از این نظریّه در تحلیل پدیده‌ها و ساختارهای اجتماعی و سیاسی بهره برده‌اند. از این رو، میتوان آن را یکی از نظریات غالب در حوزه روش‌شناسی در عصر فرامدرن به حساب آورد. بدین جهت، شناخت پدیدارشناسانه این نظریّه و پرداختن به زوایای مختلف آن می‌تواند ما را در فهم بهتر تحلیل‌های گفتمانی پدیده‌های سیاسی و اجتماعی یاری نماید. نوشتار حاضر درصدد است تا به بررسی پیشینه تاریخی، آبشخورهای فکری، مبانی معرفتی این نظریّه، قدرت و توانمندی آن در تحلیل پدیده‌های سیاسی و اجتماعی و نیز نقدهای وارد برآن بپردازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
187 - بررسی چالش های اشتغال زنان بر اساس دیدگاه اسلام و لیبرالیسم
معصومه عبدالوهابی علی روشنایی امید علی احمدی حسین جمالی آشتیانیپژوهش حاضر تلاش دارد با برگزیدن نظریه و روش تحلیل گفتمان بر اساس خوانش لاکلا و موفه به بررسی تطبیقی دو گفتمان لیبرالیسم و اسلام در مقوله اشتغال زنان و توان پاسخگویی این گفتمان ها در رفع چالش های اشتغال زنان بپردازد. جامعه آماری پژوهش متون تاریخی مربوط به مکتب فکری لیبرا چکیده کاملپژوهش حاضر تلاش دارد با برگزیدن نظریه و روش تحلیل گفتمان بر اساس خوانش لاکلا و موفه به بررسی تطبیقی دو گفتمان لیبرالیسم و اسلام در مقوله اشتغال زنان و توان پاسخگویی این گفتمان ها در رفع چالش های اشتغال زنان بپردازد. جامعه آماری پژوهش متون تاریخی مربوط به مکتب فکری لیبرالیسم و متون دینی اسلام از جمله قرآن می باشد که بصورت هدفمند انتخاب شده است. نتایج تحلیل نشان می دهد گفتمان لیبرالیسم بر اساس خودبسندگی زن از اشتغال زنان حمایت می کند؛ در حالیکه گفتمان اسلام با نقد گفتمان سنت مشروط به حفظ کیان خانواده و اصل عفاف و حجاب از اشتغال زنان حمایت می کند. با این همه گفتمان لیبرالیسم از ارایه راهکار برای چالش های دو حوزه خانواده و کار در اشتغال زنان عاجز است. اسلام راهکارهای خود را بر اساس توجه به اولویت و ارزشمندی حضور زنان در امور خانواده و مشارکت همسران، توجه به تساوی و عدم شباهت حقوق زن و مرد و کار در سایه سار حجاب ارایه می کند. از دلایل اصلی علل برتری گفتمان اسلامی بر گفتمان لیبرالیسم در ارایه راهکار برای چالش های اشتغال زنان می توان به واقع‌بینی، نگاه فراجنسیتی، جامعیت و همه‌جانبه‌‌نگری، نگاه انسانی به زن، تعادل در نگاه، توجه به تفاوتهای فردی و جنسیتی و بهره گرفتن از دین اشاره نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
188 - ﻫﻮﯾﺖ ﻣﻠﯽ و ﺣﻘﻮق ﺷﻬﺮوﻧﺪی در اﯾﺮان: ﮔﻔﺘﻤﺎن دو ﺳﻮﯾﻪ و ﭼﻨﺪ ﺳﻮﯾﻪ ﻣﻠﺖ -دوﻟﺖ
سیدحسین سیف زاده احد نوری اصلهمراه با تحولات ایجاد شده در نظم و نسق داخلی و محیطی فردی- جهانی شده ایران، نیاز مدنی برای چارچوبدهی مفهومی‌به لایههای هویت متکثر ایرانی، بیش از پیش محسوس شده است. به رغم این نیاز مدنی، نه نگاه وحدت گرای پیشینی- نظم اولیه ای (قومی- فرقه‌ای) به هویت انسانی توانسته هویت چکیده کاملهمراه با تحولات ایجاد شده در نظم و نسق داخلی و محیطی فردی- جهانی شده ایران، نیاز مدنی برای چارچوبدهی مفهومی‌به لایههای هویت متکثر ایرانی، بیش از پیش محسوس شده است. به رغم این نیاز مدنی، نه نگاه وحدت گرای پیشینی- نظم اولیه ای (قومی- فرقه‌ای) به هویت انسانی توانسته هویت پیشامدرن ایرانی را همچون سابق پایدار نگه دارد، و نه تلاش برای جایگزین ساختن هویت ملی نوین توانسته درونی شود. پژوهش حاضر توان مدل هویت گفتمانی را در تحقق آرمان‌های قانون اساسی در تحقق حقوق این گروه‌ها به آزمون گذاشته است. لذا فرضیه پژوهش حاضر آنست که با مدل هویت گفتمانی میتوان همپارچگی هویت ملی ایرانی را در فضای سیال نظم نوین حفظ نمود. همپارچه گرائی گرچه بر محور نقش آفرین نهاد ملت-دولت سامان می‌یابد، اما بر خلاف نگاه مدرنیستی، زائل‌کننده دیگر لایههای هویتی نیست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
189 - تأثیر گفتمان انقلاب اسلامی بر بیگانه ستیزی ایرانیان
علی مشهودی علی فلاح نژاد محمد فلاحانقلاب اسلامی از آغاز پیروزی با ارائه گفتمان جدید خود با عنوان نه شرقی نـه غربـی، نظـم کهـن و سنتی تعلق و وابستگی به یکی از دو بلوک شرق یا غرب را به طـور جـدی و عملـی بـه چـالش کشـید. گفتمان انقلاب اسلامی پایان دهنده فرودستی و تحقیر در برابر استعمار و سلطه گری غرب و آغـ چکیده کاملانقلاب اسلامی از آغاز پیروزی با ارائه گفتمان جدید خود با عنوان نه شرقی نـه غربـی، نظـم کهـن و سنتی تعلق و وابستگی به یکی از دو بلوک شرق یا غرب را به طـور جـدی و عملـی بـه چـالش کشـید. گفتمان انقلاب اسلامی پایان دهنده فرودستی و تحقیر در برابر استعمار و سلطه گری غرب و آغـاز گـر عصر بیداری و خودباوری و بازگشت به خویشتن اسلامی بوده است که این گفتمان با رویکرد تهاجمی و تخاصمی از سوی بیگانگان مواجه بوده است. حال در اینجا سوالی که بر ذهن متبادر میشود ایـن اسـت که گفتمان انقلاب اسلامی چه تأثیری بر بیگانه ستیزی ایرانیان داشته است؟، استدلال تحقیق حاضر براساس روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و منابع کتابخانهای بر این منوال اسـت کـه بـه نظـر مـیرسـد تجارب تاریخی تلخ از مداخلات بیگانگان در امور داخلی کشور و تشدید عملکردشان در قبـال گفتمـان انقلاب اسلامی در بیگانه ستیزی ایران مؤثر بـوده اسـت. هـدف از تحقیـق پـیش رو آشـنایی بیشـتر بـا گفتمان انقلاب اسلامی و علل بیگانه ستیزی و بیگانه هراسی ایرانیان میباشد. یافتهها نیز صحت ادعـای فوق را را تأیید نموده و مبین این است که محاصره و تحریم اقتصادی ایران، کودتای نوژه، واقع طـبس، جنگ عراق علیه ایران، حمایت از گروه های تروریستی و... دربرخورد با گفتمـان انقـلاب اسـلامی بـوده است که باعث بیگانه ستیزی ایرانیان شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
190 - بررسی نظری دکترین مقاومت در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران
غفار زارعیسیاست خارجی، مجموعه تدابیر، روش ها و انتخاب مواضع یک دولت در برخورد با امور و مسائل خارجی و در چهارچوب اصول و اهداف کلی حاکم بر نظام سیاسی آن کشور است. این پژوهش به روش توصیفی – تحلیلی سعی در بررسی پایه های نظری و تئوریک تأثیرگذار دکترین مقاومت بر سیاست خارجی جمهو چکیده کاملسیاست خارجی، مجموعه تدابیر، روش ها و انتخاب مواضع یک دولت در برخورد با امور و مسائل خارجی و در چهارچوب اصول و اهداف کلی حاکم بر نظام سیاسی آن کشور است. این پژوهش به روش توصیفی – تحلیلی سعی در بررسی پایه های نظری و تئوریک تأثیرگذار دکترین مقاومت بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران دارد که مبتنی بر پایه تفکرات شیعی، قانون اساسی، اندیشه امام خمینی(ره) و آیت الله خامنه ای است. بر طبق اصول 9، 11، 152، 153، 154، 155 قانون اساسی، اصولی چون نفی سلطه جویی، حفظ استقلال و... از جمله خطوط کلی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است و در این راستا دکترین مقاومت مهم ترین و موثرترین راهبرد جمهوری اسلامی از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی ایران علیه نظام سلطه به رهبری آمریکا بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
191 - Functional Analysis of Hedges and Boosters in Academic Students Essays: Across Disciplinary Study
آزاده ملاکی سید فواد ابراهیمی محمد تقی فروردینHedging and boosting are significant communicative resources to construe and attain persuasion in different fields and particular genres of academic writing. Hedges allow the researcher to address possible problems, raise objections or anticipate opposition to the resea چکیده کاملHedging and boosting are significant communicative resources to construe and attain persuasion in different fields and particular genres of academic writing. Hedges allow the researcher to address possible problems, raise objections or anticipate opposition to the research claims while contributing something new to the ongoing dialogue in a research field. Boosters enormously help to achieve the essential writers’ need to convince their readership of the truth in their propositions. They are mainly used whenever writers consider it not too risky to include them in their propositions. This study aims to investigate the frequencies and functions of hedges and boosters in academic students' essays. To meet this end, 96 students' essays (a total of 269.428 words) were selected from the Michigan Corpus of Upper-Level Student Papers (MICUSP), including English and Psychology disciplines. The corpus was analyzed based on Abdollahzadeh (2019)classification of hedges. The results showed that hedges and boosters were frequent enough to be considered in teaching writing, either reducing or increasing the force of written utterances. The results of this study could be used directly in the syllabus designed for academic essay writing. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
192 - The Effect of Critical Discourse Analysis Instruction on Iranian EFL Learners' Reading Comprehension and Orientation
غلامرضا عباسیان نرجس ملائیThis study was planned to investigate the effect of explicit teaching of some Critical Discourse Analysis (CDA) techniques on Iranian EFL learners' Reading Comprehension. It was attempted to explore any change in the students’ abilities in revealing the implied me چکیده کاملThis study was planned to investigate the effect of explicit teaching of some Critical Discourse Analysis (CDA) techniques on Iranian EFL learners' Reading Comprehension. It was attempted to explore any change in the students’ abilities in revealing the implied meaning of the texts. Any change in the students’ views toward learning English was also explored in this study after critical reading instruction through CDA techniques. To this end, two news articles were selected from online sources. The participants were 60 undergraduate students of Law at Bandar Anzali Azad University. They were assigned to two groups of 30 students. The experimental group were required to hand in a reflective essay on each reading article. They also responded to a questionnaire to reveal any change in their attitudes toward English language learning or any increase in their motivation to learn it. The results revealed that the experimental group outperformed the control group after being instructed to read between lines through CDA. Their motivation also increased in learning English after becoming familiar with the field of CDA. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
193 - A Critical Study of Selected Political Elites' Discourse in English
بیوک بهنام لاله مقتدیThis study explored how political elites can contribute to power enactment through using language. It started with a theoretical overview of Critical Discourse Analysis (CDA), and then presented a corpus consisting of speeches of eight political elites, namely, Malcolm چکیده کاملThis study explored how political elites can contribute to power enactment through using language. It started with a theoretical overview of Critical Discourse Analysis (CDA), and then presented a corpus consisting of speeches of eight political elites, namely, Malcolm X, Noam Chomsky, Martin Luther King, Josef Stalin, Vladimir Lenin, Winston Churchill, J.F. Kennedy and Adolph Hitler. This study analyzed speeches in terms of figures of' speech, and interpreted them from the point of view of CDA using the framework introduced by Fairclough (1989) as a three-dimensional approach to the study of discourse (Description, Interpretation, Explanation) and van Dijk (2004) as the theory of critical context analysis.. Speech figures are classified in this study into six main categories as Comparison, Grammar, Meaning, Parenthesis, Repetition and Rhetoric. The result of analyses reveals that while there are differences in the type and degree of speech figures employed by our selected individual political elites, there is one striking pattern which is common among all speeches: the frequent use of figures of Grammar, Repetition and Rhetoric پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
194 - A Critical Discourse Analysis of the Event of September 11, 2001 in American and Syrian Print Media Discourse
بیوک بهنام محمد رضا خدادوستAiming at highlighting the important role of print media discourse in the implicit transfer of the dominant ideology of discourse context, the present data-driven paper demonstrates how the lexical features of repetition and synonymy as well as the structural and themat چکیده کاملAiming at highlighting the important role of print media discourse in the implicit transfer of the dominant ideology of discourse context, the present data-driven paper demonstrates how the lexical features of repetition and synonymy as well as the structural and thematic features of passivization, nominalization and predicated theme were utilized by the discourse producers to mediate between their own underlying ideology and the target readers' understanding of the events of September 11, 2001. Through a comparative statistical analysis of the print media discourse of the data for the study written in two ideologically opposing contexts of Syria and America, we have tried to explicate how the discourse producers utilized various lexical and thematic strategies to produce different impressions of the event and implicitly impose the underlying ideology on the readers. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
195 - A Contrastive Study of Stance-Markers in Opinion Columns of English vs. Farsi Newspapers
مینا باباپور داوود کوهیThis contrastive study was conducted to contrastively analyze English and Farsi newspaper opinion columns in terms of the frequency of different types of stance markers.60 newspaper opinion columns (30 written in English and 30 written in Farsi) from 10 wide spread news چکیده کاملThis contrastive study was conducted to contrastively analyze English and Farsi newspaper opinion columns in terms of the frequency of different types of stance markers.60 newspaper opinion columns (30 written in English and 30 written in Farsi) from 10 wide spread newspapers published in the United States and Iran in 2015 were analyzed. Hyland’s (2005) model of stance markers (hedges, boosters, attitude markers, and self-mention) was used as the framework of analysis.The findings revealed that hedges and self-mentions used by English columnists were considerably more frequent than those employed by the Farsi columnists. In contrast, Farsi columnists used large number of boosters and attitude markers. Although, attitude markers were in the last position of sub-categories of stance markers in both corpora.Generally, it could be concluded that the similarities and differences among columnists could be related to the cultural and linguistic preferences of the writers in languages. This study could be beneficial for EFL students and teachers in understanding intercultural linguistic problems in language use, and could be used to lead to creative reading and writing in journalism and ESP courses. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
196 - A Linguistic Account of the Protagonist’s Development in the Grapes of Wrath
بهرام بهین زهرا صادقیThe novel as a modern literary genre is generally regarded as the realization of its main character's journey from immaturity to a status of maturity. The character, usually an uncomplicated person unable to cope with the complexities of life at first, gains an insight چکیده کاملThe novel as a modern literary genre is generally regarded as the realization of its main character's journey from immaturity to a status of maturity. The character, usually an uncomplicated person unable to cope with the complexities of life at first, gains an insight and understanding to handle his/her complex situation accordingly later in the novel. It is usually agreed in both literary criticism and linguistic criticism of literature that everything about a character should be established from the evidence of the text (see Fowler, 1977 & 1996 and Peck & Coyle, 2002, for instance). In the present study, the language of Tom Joad, the main character in John Steinbeck's The Grapes of Wrath, was analyzed to reveal how his social position is established and how his transformation from a young farm-hand holding a carpe diem philosophy to a socially-wise reformist with a commitment to bettering the future is substantialized. Oriented towards a linguistic study of literature, the present paper employsSystemic Functional Linguistics (SFL) as the analytic framework. The findings of the study may be useful especially for those involved in teaching English language through literature. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
197 - On the Evaluation of Fairclough’s Interpretation Stage through a Goodness Criterion: An Iranian Case
علی منصوری نژادThe present study was an evaluation attempt to investigate the practicality of interpretation procedures proposed by Fairclough (1989) in the critical analysis of Persian texts. The evaluation was implemented on the basis of a goodness criterion, analytical induction (A چکیده کاملThe present study was an evaluation attempt to investigate the practicality of interpretation procedures proposed by Fairclough (1989) in the critical analysis of Persian texts. The evaluation was implemented on the basis of a goodness criterion, analytical induction (AI) framework developed by Silverman (1993). In so doing, we went about the interpretation of the inaugural speech made by the president of Iran, Dr. Rohani to the United Nations General Assembly in New York in 2013. The interpretation was done according to the Fairclough’s interpretation model in light of AI theoretical framework. The outcome of the study supported the practicality of the overall interpretation model in the Iranian context. However, considering Iranian special sociolinguistic context, the study also put forward some suggestions with respect to the interpretation of local coherence and text structure in the lower section of the model as well as situational context and intertextual context in upper section. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
198 - A Functional Investigation of Self-mention in Soft Science Master Theses
سمیه افسری داوود کوهیThis study is a quantitative and functional corpus-based study of self-mention in soft science Master theses. One important purpose of this study was to find out the functions of self-mention in soft science Master theses. For this purpose, 20 soft science Master theses چکیده کاملThis study is a quantitative and functional corpus-based study of self-mention in soft science Master theses. One important purpose of this study was to find out the functions of self-mention in soft science Master theses. For this purpose, 20 soft science Master theses in four disciplines (Applied linguistics, Psychology, Geography, and Political sciences), were randomly selected out of the library of four American universities. Five Master theses were selected in each discipline, in a period of seven years (2007-2014). The present study analyzed only the discussion section of these Master theses. The quantitative analysis of the corpus showed that the frequency of the various forms of self-mention in soft science Master theses is quite different. Among the analyzed resources, “I” with the frequency of 49 was the most frequently used first person pronouns. Based on Tang and John’s (1999) taxonomy of the discourse roles of personal pronouns, self- mentions were functionally analyzed. The findings of the functional dimension of the present study showed that the most frequent discoursal role of self-mentions in the corpus was the recounter of research process, whereas the least frequent role was originator. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
199 - Communication Strategies Revisited: Looking beyond Interactional and Psycholinguistic Perspectives
Vahid Rahmani Doqaruni حسین نجاریSecond language (L2) communication strategies (CSs) have traditionally been dealt with through either interactional or psychological perspectives. However, this paper is a critical attempt to question the status of the particular kinds of psycholinguistic and interactio چکیده کاملSecond language (L2) communication strategies (CSs) have traditionally been dealt with through either interactional or psychological perspectives. However, this paper is a critical attempt to question the status of the particular kinds of psycholinguistic and interactional approaches that currently dominate the field of second language acquisition (SLA). In this way, it expands the significance of CSs by examining the other important dimensions of language within L2 contexts that affect/are affected by CSs. The new paths to dealing with CSs proposed in this paper rely on three aspects. First, the abundant use of CSs in non-native teacher talk within L2 classroom contexts is dealt with. Second, the neglected role of discourse-based CSs in previous studies is taken into account. Third, the particular relevance of CSs to noticing function of output hypothesis is considered. By challenging prevailing views and concepts, and by critically examining theoretical assumptions, the ultimate goal is to argue for a re-conceptualization of CSs within SLA research. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
200 - An Exploration of Discoursal Construction of Identity in Academic Writing
داود کوهی معصومه رحیم وندThe view that academic writing is purely objective, impersonal and informational, which is often reflected in English for Academic Purposes materials, has been criticized by a number of researchers. By now, the view of academic writing as embodying interaction among wri چکیده کاملThe view that academic writing is purely objective, impersonal and informational, which is often reflected in English for Academic Purposes materials, has been criticized by a number of researchers. By now, the view of academic writing as embodying interaction among writers, readers and the academic community as a whole has been established. Following this assumption, the present study focused on how second/foreign language writers enact, construct, and invent themselves through writing. In this study, the theoretical stance on identity is grounded on Ivanič’s (1998) four interrelated aspects of writer identity, namely autobiographical self, discoursal self, authorial self, and possibilities for self-hood in the socio-cultural and institutional contexts. Hyland’s model of metadiscourse (2004a) was used as the analytical tool for analyzing texts. Based on a corpus of 30 research articles, the overall distribution of evidential markers, hedges, boosters, attitude markers, and self-mentions were calculated across four rhetorical sections (Abstract, Introduction, Methodology, Discussion and Conclusion) of the research articles. According to the results of this study, identity is a critical aspect of writing which should be brought into the mainstream of second/foreign language writing pedagogy through consciousness -raising or the specific teaching of certain features. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
201 - A Contrastive Study of Metadiscourse in English and Persian Editorials
داود کوهی منیژه موجودThe original impetus for this cross-linguistic study came from a need to explore the effect of cultural factors and generic conventions on the use and distribution of metadiscourse within a single genre. To this end, the study as a contrastive rhetoric research, examine چکیده کاملThe original impetus for this cross-linguistic study came from a need to explore the effect of cultural factors and generic conventions on the use and distribution of metadiscourse within a single genre. To this end, the study as a contrastive rhetoric research, examined a corpus of 60 newspaper editorials (written in English and Persian) culled from 10 elite newspapers in America and Iran. Based on Hyland’s (2005) model of metadiscourse, both interactive and interactional metadiscourse resources were analyzed. The results disclosed that genre conventions had a determining role in the writers’ choice of some metadiscourse resources that contributed to some similarities in the use and distribution of metadiscourse resources across English and Persian data. In addition, some differences were found between two sets of editorials which were attributed to cultural/linguistic backgrounds of both groups of editorialists. The interactional category and attitude markers proved to be the predominant metadiscourse category and subcategory in newspaper editorials genre. Overall, the findings suggested that metadiscourse has a decisive role in the construction of persuasion in newspaper editorials genre. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
202 - A Comparative Analysis of Epistemic and Root Modality in Two selected English Books in the Field of Applied Linguistics Written by English Native and Iranian Non-native Writers
مینو شاه محمدی ناصر غفوریAcademic discourse has always been the focus of many linguists, especially those who have been involved with English for Academic Purposes (EAP) and discourse analysis. Persuasion, as part of rhetorical structure of academic writing, is partly achieved by employing moda چکیده کاملAcademic discourse has always been the focus of many linguists, especially those who have been involved with English for Academic Purposes (EAP) and discourse analysis. Persuasion, as part of rhetorical structure of academic writing, is partly achieved by employing modality markers. Adopting a descriptive design, the present study was carried out to compare the use of modality markers in terms of frequency and their categorical distribution in two academic books, written in English, in the field of Applied Linguistics by native English and non-native Iranian authors. Quirk, Greenbaum, Leech, and Svartvik’s (1985) model of modality was employed as an analytical framework to identify the type of modal verbs. The frequency of different types of modal verbs was calculated per 100000 words and the significance of difference in their distribution was checked through Chi-square nonparametric inferential statistics. The results of the statistical analyses did not show any significant difference in the overall distribution of modality (both epistemic and root) markers. However, significant differences were observed in the categorical distributions of modal verbs in two corpora. The results were attributed to the non-native writers’ lack of awareness of the conventional rules of English rhetoric, and the lack of explicit instruction in this field. The findings could offer pedagogical implications for those involved in syllabus design and materials development in general and English writing courses in particular. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
203 - The Analysis of the Discourse Markers in the Narratives Elicited from Persian-speaking Children
Iran Mehrabi SariDiscourse markers (DMs) are linguistic elements that index different relations and coherence between units of talk. Most research on the development of these forms has focused on conversations rather than narratives. This article examines age and medium effects on use o چکیده کاملDiscourse markers (DMs) are linguistic elements that index different relations and coherence between units of talk. Most research on the development of these forms has focused on conversations rather than narratives. This article examines age and medium effects on use of various discourse markers in pre-school children. Fifteen normal Iranian monolingual children, male and female, participated in this study. They were divided into three age groups (4-5, 5-6, 6-7). Two tests, story production and story re-production (retelling), based on two different story books were used to elicit the children's narratives. This study shows that the functions of DMs within the oral narrative context follow neither from their usual meanings nor from their usual discourse functions in other contexts. These markers just help to continue the narrative procedure. Narrative experts illustrate how DMs initiate and conclude narrative action, how they guide listeners to follow their interruption and sequence of narrative elements. The results showed no specific difference on the kind of DM being used regarding the age of the participants; furthermore, in terms of the number of utterances and also DMs, children overall behaved differently when they were asked to retell a story, comparing to the time when they were asked to produce a story. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
204 - Promoting Dialogic Talk in a Speaking Classroom: Rethinking Bakhtinian Pedagogy
فاطمه نیک نژاد ناییج آباد محمدرضا خدارضا داوود مشهدی حیدرThis study sought to promote EFL learners' speaking ability drawing on Bakhtin’s notion of dialogic discourse pattern (DDP) and to explore their perceptions towards implementing dialogic teaching (DT) in a speaking classroom. To this end, from the population of st چکیده کاملThis study sought to promote EFL learners' speaking ability drawing on Bakhtin’s notion of dialogic discourse pattern (DDP) and to explore their perceptions towards implementing dialogic teaching (DT) in a speaking classroom. To this end, from the population of students in different language institutes, 47 students were selected based on a purposive sampling method. The data were collected at two step-wise processes adopting a mixed-method approach. First, the researcher directed two EFL teachers to apply the DDP principles in a dialogic (DG) and non-dialogic group (NDG). The intervention lasted for 12 weeks. Then, a posttest of speaking was conducted to track the possible improvement. The findings attested that the dialogic talk could promote EFL learners’ speaking ability. Next, DG group was required to complete a written discourse completion task to determine the extent to which incorporating DT could promote learners’ speaking ability. To analyze the data, Thomas's (2006) inductive approach was adopted comprising the dominant themes. The results revealed different themes and sub-themes such as developing self-directed learning skills, disseminating critical literacy practice, fostering language learning, promoting motivation and affective factors, to name but a few. The findings propose some implications for classroom management, materials preparation, and language policy program. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
205 - Gearing the Discursive Practice to the Evolution of Discipline: Diachronic Corpus Analysis of Stance Markers in Research Articles’ Methodology Section
شیرین رضایی داود کوهی مهناز سعیدیDespite widespread interest and research among applied linguists to explore metadiscourse use, very little is known of how metadiscourse resources have evolved over time in response to the historically developing practices of academic communities. Motivated by such an a چکیده کاملDespite widespread interest and research among applied linguists to explore metadiscourse use, very little is known of how metadiscourse resources have evolved over time in response to the historically developing practices of academic communities. Motivated by such an ambition, the current research drew on a corpus of 874315 words taken from three leading journals of applied linguistics in order to trace the diachronic evolution of stance markers in methodology section of research articles from 1996 to 2016. Hyland’s (2005b) model of metadiscourse was adopted for the analysis of the selected corpus. The data were explored using concordance software AntConc (Anthony, 2011). Moreover, a Chi-Square statistical measure was run to determine statistical significances. The analysis revealed a significant decline in the overall frequency of stance markers in methodology section of RAs. Interestingly, this decrease was entirely due to the overall decline in the use of self-mentions. Approaching interactional dimension of academic writing from such a diachronic perspective, it might be argued that the very selective use of stance markers by academic writers over time means metadiscourse does not operate in vacuum and is sensitive to changes within disciplines and their academic practices. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
206 - Loyalty to Traditional Prescriptions or Facing the Challenge of Realities: An Investigation into the Status of Metadiscourse Awareness in Academic Writing Coursebooks
داوود کوهیThe well-established affiliation of metadiscourse research tradition to the philosophy of ESP raises some inevitable expectations on how much and how well the concept has been geared to meet the practical necessities of academic writing pedagogy. In light of such an exp چکیده کاملThe well-established affiliation of metadiscourse research tradition to the philosophy of ESP raises some inevitable expectations on how much and how well the concept has been geared to meet the practical necessities of academic writing pedagogy. In light of such an expectation, a corpus of 35 academic writing coursebooks published during the last three decades was evaluated in terms of the possible realizations of key resources of interaction in pedagogical tasks. Due to its theoretical rigor and analytically operationalized nature, Hyland’s model of metadiscourse (2005a) was taken as the guiding framework for the current evaluation. The quantitative findings emerging from the analysis of the corpus did not sound sufficiently promising, suggesting that those theoretical developments have not yet been ideally translated into pedagogical designs; however, the rich range of resources identified in the tasks (i.e., the 55 categories emerging from the evaluation of the corpus) suggest that the rigorous tradition of research in metadiscourse has contributed to the effective operationalization of the concept for pedagogical objectives. It has been argued that through the effective introduction of the concept of metadiscourse into pedagogical designs and its appropriate operationalization, novice participants of academic/scientific discourse communities would be enabled to redefine the nature of academic communication and get rid of a large number of misconceptions which have become fossilized through long years of the dominance of positivistic thinking. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
207 - سیر انفسی در دیوان حافظ از منظر تحلیل گفتمان انتقادی
مریم محمودی اعظم خادمحافظ به عنوان یکی از سرایندگان برجستة ادبیّات عرفانی در میان شاعران پارسی‌سرا راجع به مسألة سعادت بشر و عوامل پیش‌برنده و بازدارنده از آن و همچنین نوع موضع‌گیری وی در قبال تعالیم صحیح و ناصحیح رسیدن به سعادت و سیر انفسی، عقاید ناب و درخور توجهی دارد. در این نوشتار به م چکیده کاملحافظ به عنوان یکی از سرایندگان برجستة ادبیّات عرفانی در میان شاعران پارسی‌سرا راجع به مسألة سعادت بشر و عوامل پیش‌برنده و بازدارنده از آن و همچنین نوع موضع‌گیری وی در قبال تعالیم صحیح و ناصحیح رسیدن به سعادت و سیر انفسی، عقاید ناب و درخور توجهی دارد. در این نوشتار به منظور شناخت بهتر و عمیقتر این نظرات از روش تحلیل گفتمان انتقادی استفاده شده است که شامل نظریه‌ها و روش‌هایی برای مطالعة تجربی روابط میان گفتمان و تحولات اجتماعی و فرهنگی است. براین اساس دو غزل از حافظ در سه سطح توصیف، تفسیر و تبیین بررسی شده است. نتایج این واکاوی نشان میدهد که شعر حافظ آمیزه‌ای از تغزّل و تعقّل است و تفسیر آن بدون قرآن کاری عبث و بی فایده است. سیر انفسی از نظر حافظ، فرایندی خرد محور و عملگراست و با زهد منافات دارد. این فرایند پالایشی است، نه پرورشی و نقش مرشد، تنها به عنوان الگو و راهنما است و او هیچ سیطره‌ای بر سالک ندارد . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
208 - Reflexive Metadiscourse Markers in Academic Interviews: A Frequency and Functional Study
Oranoos Rezaei Seyed Foad Ebrahimi Saeed YazdaniThere are two different trends for the study of metadiscourse, including interactive and reflexive. The reflexive model suggested by (Mauranen, 1993) and (Ädel, 2010) cares about reflexivity in language. As reflexivity plays a pivotal role in spoken genres, this st چکیده کاملThere are two different trends for the study of metadiscourse, including interactive and reflexive. The reflexive model suggested by (Mauranen, 1993) and (Ädel, 2010) cares about reflexivity in language. As reflexivity plays a pivotal role in spoken genres, this study aimed to study the frequency and functions of reflexive metadiscourse markers in academic interviews. Hence, this study focused on a corpus of three academic interviews carried out in English native academic context that was taken from “The Michigan Corpus of Academe Spoken English” (MICASE). The corpus was analyzed using the model by Ädel that includes four functional categories of metalinguistic comments, discourse organization, speech act labels, and references to the audiences. The results showed that about one-quarter of the personal pronouns were metadiscourse. Besides, among the personal pronouns that perform metadiscourse function, singular first-person pronoun was the most frequent while plural first-person pronoun was very rare. It was also found that among the four functions, the interviewees and interviewers paid more attention to metalinguistic comments and references to the audience. The results of this study could add to the knowledge of those participating in interviews in general and in the academic context in particular. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
209 - Metadiscourse Markers in Quantitative and Qualitative Applied Linguistics Research Articles' Discussions: A Comparative Study
Marzieh Bagherkazemi Milad Moradpour Moghadam Vajargahi S. Sadat JavadiMetadiscourse markers are aspects of a text’s organization denoting a writer’s stance toward its propositional content. Given the ideological difference between quantitative and qualitative research in terms of determinacy, metadiscourse markers can be viewe چکیده کاملMetadiscourse markers are aspects of a text’s organization denoting a writer’s stance toward its propositional content. Given the ideological difference between quantitative and qualitative research in terms of determinacy, metadiscourse markers can be viewed as a venue through which writers’ epistemological positions are presented. The present study was designed to compare the use frequency of interactive and interactional metadiscourse markers in the discussion section of 20 quantitative and 20 qualitative applied linguistics research articles, with reference to Hyland's (2005) framework. The analysis involved the comparison of frequency counts of metadiscourse markers across the two corpora using a series of Chi-square tests. To that end, the results were computed and analyzed through SPSS. The results revealed significant differences in terms of the frequency of all interactive and interactional metadiscourse markers except for frame markers, evidentials, attitude markers, engagement markers, and boosters. The findings of study have important implications for academic writing instruction. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
210 - Functions of Reporting Verbs in the Result and Discussion Section of Research Articles over Sciences
Fereshteh Dehghan Hossein Saadabadi Motlagh Seyed Foad EbrahimiThe interaction between the writers and the experts while using citations is one of the main features of academic texts. For the integration of external experts into the text, writers usually use reporting verbs, which seem to function differently. Furthermore, selectin چکیده کاملThe interaction between the writers and the experts while using citations is one of the main features of academic texts. For the integration of external experts into the text, writers usually use reporting verbs, which seem to function differently. Furthermore, selecting reporting verbs (RVs) by the researchers of disciplines seem to vary. This paper explored the functions of RVs across two disciplines of hard and soft sciences. To this end, a total number of 200 “Results and Discussion” section of research articles from the four sciences categories, namely Life Sciences, Social Sciences and Humanities, Physical Sciences and Engineering, and Health Sciences were gathered and used as the data, and their functions of RVs were analyzed based on Hyland’s framework (2002). Hyland (2002) considered three basic RV types based on their function, including research, cognitive, and discourse acts, subsequently dividing each category into several subcategories. The results showed that the writers in Life Sciences used more research acts in comparison to the other disciplines. In terms of cognition acts, the rates of tentative verbs were high in all sciences since the researchers tried to report the results with caution as they were uncertain about the findings. The results approved this claim, indicating the high frequency of tentative verbs under the category of discourse acts, across disciplines using verbs like hypothesize, indicate, and suggest to show doubt with different rates. The obtained results can guide novice writers of the above-mentioned four disciplines to advance an authorial perspective and adjust to the expert conventions of the relevant research areas. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
211 - Enhancing EFL learners' Pragmatic Performance: The Case of Suggestions
Ali Fath Pour Pakzad Mehdi SarkhoshThe present study aimed to explore whether Iranian English as a foreign language (EFL) learners’ pragmatic performance of making suggestions improve after receiving discourse completion task (DCT) and role-play with discussion. One Hundred twenty intermediate Iran چکیده کاملThe present study aimed to explore whether Iranian English as a foreign language (EFL) learners’ pragmatic performance of making suggestions improve after receiving discourse completion task (DCT) and role-play with discussion. One Hundred twenty intermediate Iranian EFL learners whose scores ranged between 41 and 59 at the Oxford Proficiency test were selected for participation in the study from several Iranian language schools through convenience sampling. They were assigned to the control group receiving no treatment and discourse completion group, and role plays with the discussion group. Before the treatments, the experimental groups received instruction on the exemplar forms, conversational practice, and performance of suggested activities in the book "Function." After the familiarity of the participants with various suggestion forms and their appropriate use, the first experimental group was provided with a discourse completion task and the second one received role play with discussion. The learners were provided with an explicit explanation of formality, and status as socio-pragmatic factors influencing the selection of appropriate suggestion forms. Then, they were supposed to act out the scenarios and discussed and evaluated the appropriateness of the responses. After the two treatments, the participants took a post-test with 4 sample conversations. The findings were indicative of the effectiveness of the two treatments. The conclusion drawn from the results was that EFL learners could benefit from pragmatic instruction via pragmatic awareness-raising tasks in their pragmatic performance. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
212 - گفتمان انقلاب اسلامی در مورد جایگاه سیاسی اجتماعی زنان با تاکید بر رویکرد دولت سازندگی و اصلاحات
غلامحسین زرگری نژاد سینا فروزش فاطمه حقانی صرمیدر استانه انقلاب اسلامی گفتمان جدیدی در ایران در مورد زنان مطرح شد که میتوان آن را گفتمان انقلاب اسلامی نامید این گفتمان با نقد گفتمان های موجود در مورد زنان یعنی گفتمان سنتی و شبه مدرن رویکرد جدیدی را در نوع نگاه به زن در ایران مطرح ساخت . گفتمان انقلاب اسلامی به عنوان چکیده کاملدر استانه انقلاب اسلامی گفتمان جدیدی در ایران در مورد زنان مطرح شد که میتوان آن را گفتمان انقلاب اسلامی نامید این گفتمان با نقد گفتمان های موجود در مورد زنان یعنی گفتمان سنتی و شبه مدرن رویکرد جدیدی را در نوع نگاه به زن در ایران مطرح ساخت . گفتمان انقلاب اسلامی به عنوان گفتمان مسلط بعد از انقلاب در موضع قدرت قرار گرفت و به باز سازی جایگاه زنان پرداخت در این مقاله تلاش شده تا با روشی توصیفی – تحلیلی ضمن تبیین گفتمان های مذکور ،رویکرد دولت سازندگی و اصلاحات را مورد بررسی قرارداده و به صورت خاص به این پرسش پاسخ داده شود که جمهوری اسلامی ایران تا چه اندازه به حقوق اجتماعی زنان به عنوان نیمی از کل جمعیت کشور به دیدۀ احترام نگریسته است ؟ فرضیه پژوهش حاضر بدینگونه است که تاکید گفتمان انقلاب اسلامی بر حضور فعال زنان در عرصه های اجتماعی و سیاسی است وجامعه ایران با فاصله گرفتن از گفتمان سنتی زمینه حضور زنان را در جامعه فراهم کرده است. بطوریکه همزمان با تحولات سیاسی و اجتماعی جامعه زنان توانسته اند به موقعیت و پایگاه اجتماعی دست یابند پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
213 - بررسی گفتمان مجله ایرانشهر در باب زنان
حمزه حسینی محمد رضا علمبعد از آشنایی جامعه ایرانی با مدرنیته غربی، جریانات و گروههای مختلفی تلاش کردند تا با روشهای گوناگون از جمله انتشار روزنامه ها و مجلات جایگاه و حقوق زنان را دچار تحول کنند. در این مقاله تلاش کردیم تا گفتمان مجله ایرانشهر را نسبت به زنان بررسی کنیم. بدین ترتیب سوال اصلی چکیده کاملبعد از آشنایی جامعه ایرانی با مدرنیته غربی، جریانات و گروههای مختلفی تلاش کردند تا با روشهای گوناگون از جمله انتشار روزنامه ها و مجلات جایگاه و حقوق زنان را دچار تحول کنند. در این مقاله تلاش کردیم تا گفتمان مجله ایرانشهر را نسبت به زنان بررسی کنیم. بدین ترتیب سوال اصلی مقام حاضر این است که گفتمان مجله ایرانشهر به مقوله زنان دارای چه رویکردی بود و چه تاثیری بر گفتمان دولت پهلوی اول نسبت به زنان داشته است؟ یافتههای این بررسی نشان میدهد که گردانندگان ایرانشهر در بستر گذر جامعه ایران از دولت قاجار به دولت پهلوی اول تحول در جایگاه زنان و ترقی و پیشرفت آنها را یکی از مظاهر دولت ملت مدرن تلقی کرده بودند و در برنامه ها و اصلاحات نوسازانه ی رضاشاه این مسئله مهم را در کانون توجه قرار دادند و با ارائه راهکارهای همچون آموزش و تربیت فراگیر زنان، وضع قوانین برای تحول در حقوق و جایگاه زنان، مبارزه با وضعیت و دیدگاههای سنتی در مورد زن و همچنین الگو گرفتن از ملل غربی در بعضی موارد جهت بهبودی جایگاه آنها، به عنوان یکی از مجلات پیشگام در پرداختن به مسئله زنان، تاثیر بسزایی در افکار و دیدگاههای ایرانیان نسبت به حقوق و جایگاه زنان داشته و موجب گام های موثر در تحول نگاه جامعه و حکومت به زن در دوره پهلوی اول شده بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
214 - چرایی تحول گفتمان رسول خدا(ص) در برخورد با یهودیان مدینه بر اساس قرآن کریم
عصمت عبدالهی فاطمه خلیلیهنگامی که پیامبر به مدینه وارد شد، یهودیان بسیاری در آن شهر زندگی میکردند که با اعراب ساکن مدینه روابط نزدیکی داشتند. بدین ترتیب پیامبر(ص) پس از ورود به شهر با یهودیان پیمان اتحاد بست و به این واسطه که آنها اهل کتاب بودند، سعی کرد آنها را با آیات روشنگر قرآن به دین اسل چکیده کاملهنگامی که پیامبر به مدینه وارد شد، یهودیان بسیاری در آن شهر زندگی میکردند که با اعراب ساکن مدینه روابط نزدیکی داشتند. بدین ترتیب پیامبر(ص) پس از ورود به شهر با یهودیان پیمان اتحاد بست و به این واسطه که آنها اهل کتاب بودند، سعی کرد آنها را با آیات روشنگر قرآن به دین اسلام راغب سازد. پژوهش حاضر تلاش دارد تا با بهره گیری از تحلیل گفتمان انتقادی نورمن فرکلاف که یکی از نظریات مهم در حوزه گفتمان است، به این سوال پاسخ دهد که، روند تحول گفتمان پیامبر(ص) در ارتباط با یهودیان مدینه (بر اساس آیات قرآن) به چه ترتیب بود؟بر اساس یافتههای تحقیق پیامبر(ص) پس از ورود به مدینه، بر اساس آیات نازله قرآن تلاش نمود، روابط مسالمت‌آمیزی با یهودیان برقرار سازد؛ ایشان ابتدا تلاش نمود آیات قرآن را بر آنها عرضه نموده و بدین ترتیب آنها را انذار نموده و با هشدار و برقراری تعامل مسالمت جویانه با آنها، یهودیان را به اسلام دعوت نماید. اما از آنجا که یهودیان در مقابل پیام-های روشنگرانه اسلام ایستادگی کرده و به مجادله با ایشان پرداختند، رسول اکرم(ص) بر اساس آیات قرآن از آنها روی‌گردانده و آنان را از عاقبت روشی که در پیش گرفته بودند، بیم داد؛ در نهایت نیز دریافت جزیه از آنان و جنگ با آنها به عنوان آخرین دستور الهی در مقابل کسانی از اهل کتاب که عناد و دشمنی با مسلمین پیشه کردند، بر پیامبر نازل گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
215 - واکاوی تحلیلی اندیشه های آیت الله لاری و شیخ هادی نجم آبادی در انقلاب مشروطه
محمد بیدگلی اصغر رجبی ده برزوئیانقلاب مشروطه ایران سرآغاز یک نظام معنایی و تحول مهم فکری، مفهومی، سیاسی و اجتماعی درتاریخ معاصر ایران بود که در گذر زمان منجر به تحولات و خلق گفتمان های مختلف شد. آیت الله سید عبدالحسین لاری از گفتمان شریعت محور و شیخ هادی نجم آبادی از گفتمان نوگرایی دینی هر دو به گفتم چکیده کاملانقلاب مشروطه ایران سرآغاز یک نظام معنایی و تحول مهم فکری، مفهومی، سیاسی و اجتماعی درتاریخ معاصر ایران بود که در گذر زمان منجر به تحولات و خلق گفتمان های مختلف شد. آیت الله سید عبدالحسین لاری از گفتمان شریعت محور و شیخ هادی نجم آبادی از گفتمان نوگرایی دینی هر دو به گفتمان مشروطه خواهی تعلق دارند. سئوال پژوهش حاضر، واکاوی تحلیلی اندیشه های آیت الله سید عبد الحسین لاری و شیخ هادی نجم آبادی در باب مشروطه است. روش بکار رفته در این مقاله روش گفتمانی تضاد محور میشل پشو است و با اتخاذ رویکرد تاریخی- تحلیلی به بررسی آراء و اندیشه های دو تن از روحانیون عظیم الشان شیعه در انقلاب مشروطه می پردازد.یافته های مقاله حاکی از آن است که مواجهه آیت الله سید عبد الحسین لاری و شیخ هادی نجم آبادی با الزامات دنیای جدید و مسائل آن هر چند با تکیه بر عنصر عقلانیت و بهره گیری از استدلال منطقی و معقول صورت گرفته ولی برداشت آن دو از این مقوله مشروطه خواهی متفاوت و البته دارای پیامدهای مختلفی بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
216 - بررسی گفتمان های سیاسی عهد ناصری با رویکرد به مطبوعات فارسی برون مرزی (روزنامه اختر)
دکتر مهرناز بهروزی فاطمه صحرانوردچکیده سلطنت پنجاه ساله ناصرالدین شاه را می توان نقطه عطف آشنایی ایرانیان با مفاهیم و ارزشهای غربی و اقتباس از تجدد دانست. در این دوره از یکسو استبداد سنتی گفتمان سیاسی مسلط بر جامعه است، از سوی دیگر به واسطه مراودات ایرانیان با غرب، و ورود مظاهر مدرنیته، گروه های صاح چکیده کاملچکیده سلطنت پنجاه ساله ناصرالدین شاه را می توان نقطه عطف آشنایی ایرانیان با مفاهیم و ارزشهای غربی و اقتباس از تجدد دانست. در این دوره از یکسو استبداد سنتی گفتمان سیاسی مسلط بر جامعه است، از سوی دیگر به واسطه مراودات ایرانیان با غرب، و ورود مظاهر مدرنیته، گروه های صاحب اندیشه ای (منورالفکرها )پدید آمدند که دست به انتشار روزنامه های فارسی زبان در خارج از کشور زدند. بسیاری از این روشنفکران به دلیل فضای استبدادی و بسته داخلی که در قالب سانسور نمایان بود، مجبور به مهاجرت و تبعید از میهن شدند و برای مبارزه باحکومت استبدادی ناصری مطبوعات برون مرزی را تشکیل داده و از این طریق به آگاه سازی مردم با مفاهیم و اندیشه های جدید برآمدند که سرانجام به چالش میان گفتمان های سیاسی جدید با گفتمان استبدادی منتهی شد. این مطبوعات گفتمان های جدید سیاسی را با محوریت اندیشه ترقی و نوسازی، مشروطه خواهی، مخالفت با استبداد و حاکمیت قانون اشاعه می دهند و باعث تحول ادبیات سیاسی و فرهنگ سیاسی در جامعه ایران آن دوره می گردند. بنابراین شناخت گفتمان های سیاسی در دوره ناصری بدون بررسی سیاست ها ، اهداف ،آرا و افکار روشنفکران و مهم تر از آن مطبوعات برون مرزی دوره ناصری (روزنامه اختر)، ناقص و بی سرانجام است. این مقاله در پی بررسی گفتمان های سیاسی جدیدی که در مطبوعات اپوزیسیون برون مرزی نمود یافته ، همچنین درصدد پاسخ به این سوال است که مطبوعات یاد شده با جهت گیری های ظاهراً متفاوت، در شکل گیری گفتمان های سیاسی جدید به چه میزان تاثیر گذار بودند؟ روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش کتابخانه ای، و روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است. واژگان کلیدی: گفتمان سیاسی عهد ناصری، روشنفکران، مشروطه خواهی، تجدد،مطبوعات برون مرزی، روزنامه اختر پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
217 - توصیف و تحلیل شیوه های زبانی و فرا زبانی متهمان گویش شیرازی جهت اقناع در دادگاههای علنی شیراز: تحلیل گفتمان دادگاه کیفری (زبان شناسی حقوقی)
عظیمه زائری فردوس آقاگل زادهپژوهش حاضر که به روش میدانی صورت گرفته است، مطالعۀ تحلیل- توصیفی است که با هدف کاربرد دانش و راهبردهای کاربردشناسی زبان در گفتمان زبانشناسی حقوقی جهت بررسی شیوه‌های اقناع به کار گرفته شده در گویش شیرازی در دادگاههای کیفری شیراز است که متهمان جهت متقاعد نمودن قاضی به ک چکیده کاملپژوهش حاضر که به روش میدانی صورت گرفته است، مطالعۀ تحلیل- توصیفی است که با هدف کاربرد دانش و راهبردهای کاربردشناسی زبان در گفتمان زبانشناسی حقوقی جهت بررسی شیوه‌های اقناع به کار گرفته شده در گویش شیرازی در دادگاههای کیفری شیراز است که متهمان جهت متقاعد نمودن قاضی به کار برده‌اند. داده‌های پژوهش از 20 جلسۀ علنی دادگاه شهر شیراز جمع آوری شده است که در مجموع 2112 جمله بوده است. از این میان، 654جمله متعلّق به وکلای مدافع، 351جمله مربوط به قاضی، 987 جمله متعلّق به متهمان و 120 جمله متعلّق به شاکیان بوده است .در این پژوهش، جملاتی که متهمان به کار برده‌اند به لحاظ تحلیل شیوه‌های اقناع زبانی و فرا زبانی بررسی شده است. همچنین، پژوهشگر به دنبال پاسخگویی به این مسئله بوده است که چگونه کنشگران از دانش زبانشناختی (نحو، معنا شناسی ،کاربردشناختی،...) و فرا زبانی جهت اقناع یکدیگر بهره میگیرند. یافتههای پژوهش بیانگر آن است که متهمان جهت اقناع قاضی، بر شیوه‌های زبانی و راهبردهای کاربردشناسی، حذف، اظهار، نامدهی، برانگیختن احساسات قاضی، انکار جرم و همچنین شیوه‌های فرازبانی از قبیل گریه یا سکوت در گفتمان دادگاه در حوزۀ زبانشناسی حقوقی تأکید می‌ورزند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
218 - درآمدی بر گفتمان‌کاوی تاریخی: مطالعۀ موردی خطبۀ حضرت زینب (س) در شام
محمد نصراویکاربست روشهای زبانشناسی کاربردی در مطالعات تاریخی می‌تواند راه‌گشای بسیاری از مسائل مطرح در این حوزه باشد. این میان، گاه توجه به کنشهای زبانی جامعه، شناسایی بافت یک رویداد، و استخراج گفتمانهای تولید شده در آن آگاهیهای تاریخی نوینی پدید میآورد. بر این اساس، در مطالعۀ پ چکیده کاملکاربست روشهای زبانشناسی کاربردی در مطالعات تاریخی می‌تواند راه‌گشای بسیاری از مسائل مطرح در این حوزه باشد. این میان، گاه توجه به کنشهای زبانی جامعه، شناسایی بافت یک رویداد، و استخراج گفتمانهای تولید شده در آن آگاهیهای تاریخی نوینی پدید میآورد. بر این اساس، در مطالعۀ پیش رو با کاربست نگاه گفتمانی و بهره‌گیری از روش توصیفی فرکلاف و نظریۀ آوای متعارض باختین کوشش می‌کنیم روشی نوین در مطالعات متون تاریخی در قالب واکاوی کنشهای گفتاری پایه‌گذاری کنیم. بدین منظور، با کاربست روش پیشنهادی در مطالعۀ موردی خطبۀ حضرت زینب (س) در شام، کوشش خواهیم کرد بدانیم پس از واقعۀ عاشورا حضرت زینب (س) سعی در پدید آوردن چه گفتمانی داشته‌اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
219 - عوامل مؤثر در رویکرد روسیه به برنامه هسته‌ای ایران؛ از نیروگاه بوشهر تا برجام
هادی زرگری الهه کولائیچکیده روسیه یکی از بازیگران مؤثر در روند فنی و سیاسی برنامه هسته‌ای ایران بوده است؛ اما دیدگاه های یکسانی نسبت به رویکرد آن وجود ندارد. به منظور ارزیابی این دیدگاه ها، پرسش این پژوهش این است که عامل یا عوامل مؤثر در شکل‌دهی به رویکرد و رفتارهای فنی و سیاسی روسیه به بر چکیده کاملچکیده روسیه یکی از بازیگران مؤثر در روند فنی و سیاسی برنامه هسته‌ای ایران بوده است؛ اما دیدگاه های یکسانی نسبت به رویکرد آن وجود ندارد. به منظور ارزیابی این دیدگاه ها، پرسش این پژوهش این است که عامل یا عوامل مؤثر در شکل‌دهی به رویکرد و رفتارهای فنی و سیاسی روسیه به برنامه هسته‌ای کشورمان چیست؟ در پاسخ به پرسش فوق، این فرضیه مطرح است که رویکرد مسکو را باید در قالب کلان سیاست خارجی آن و در رابطه با نقش های جهانی، منطقه ای و هسته‌ای سیاست خارجی روسیه، متأثر از گفتمان های هویتی این کشور ارزیابی کرد. در این زمینه، کوشش مسکو برای ایفای نقش های جهانی و منطقه ای و آیین هسته‌ای این کشور، در کنار عوامل اقتصادی و بین المللی در دوره های زمانی مختلف در کنار هم، تأثیرگذاری متفاوتی در چارچوب گفتمان های هویتی در گذر زمان، در شکل دهی به رویکرد روسیه به برنامه هسته‌ای ایران و سطح همکاری یا همسویی فنی و سیاسی با آن داشته اند. لذا تاکید صرف بر عوامل اقتصادی یا بین المللی، نه تنها به تقلیل گرایی منجر می شود؛ بلکه تغییر در مواضع و رفتارهای روسیه را نیز تبیین نمی کند. این پژوهش برای بررسی فرضیه خود از روش توصیفی- تحلیلی و نیز استفاده از منابع کتابخانه ای و مصاحبه بهره برده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
220 - رقابت‌های اسلام سیاسی و سکولاریسم در دوران جمهوریت ترکیه با تأکید بر دوران زمامداری حزب عدالت و توسعه در سال‌های 1990 تا 2016
کامبیز قهرمانی ابراهیم متقی علیرضا گلشنیبیانمسئله: گفتمان‌های‌سیاسی نقش بسزایی درتدوین وشکل‌گیری رقابت‌ها،تعاملات و نزاع‌های‌سیاسی در کشورهای مختلف برعهده دارند. این تأثیرگذاری به‌ویژه در کشورهای متکثر و سرشار از گفتمانهای سیاسی و فرهنگی بسیار قابل‌توجه است. ترکیه یکی از این کشورهای مهم و تأثیرگذار درمنطقه چکیده کاملبیانمسئله: گفتمان‌های‌سیاسی نقش بسزایی درتدوین وشکل‌گیری رقابت‌ها،تعاملات و نزاع‌های‌سیاسی در کشورهای مختلف برعهده دارند. این تأثیرگذاری به‌ویژه در کشورهای متکثر و سرشار از گفتمانهای سیاسی و فرهنگی بسیار قابل‌توجه است. ترکیه یکی از این کشورهای مهم و تأثیرگذار درمنطقه خاورمیانه است که در دوره‌ای طولانی شاهد رقابت‌های گفتمانی متعددی بوده که همچنان نیز ادامه دارد. در همین راستا به‌نظر می‌رسد بررسی سیر تعامل و تقابل‌های گفتمانی در این کشور در قالب همکاری ومنازعه، پژوهشی مفید وضروری به‌حساب آید.هدف:پژوهش‌حاضر درصدد است تا بابهره‌گیری از روش گفتمانی لاکلائو و موف به‌بررسی نزاع‌ها و همکاری‌های گفتمانی در ترکیه از سال‌های 1990 تا 2016 بپردازد.نتیجه‌گیری:بدین‌ترتیب‌می‌توان گفتمانهای اسلامگرا،سکولارها (کمالیست‌ها و لائیک‌ها) وهمچنین خرده‌گفتمان‌هایی نظیر کردها را ازجمله مهمترین گفتمانهای فعال درصحنه سیاسی این کشور به‌شمار روند.این بررسی به‌ویژه از زمانی برای پژوهش‌حاضر حائزاهمیت است که گفتمان اسلام‌گرایی در دهه90 نیزتوانست خود را به‌طورجدی در صحنه‌سیاسی ترکیه نشان دهد وحتی در دوره‌ای به‌گفتمان هژمونیک تبدیل شود. به‌علاوه قدرت‌گرفتن حزب عدالت وتوسعه بهعنوان حزبی اعتدال‌گرا و متمایل به گفتمان اسلام‌گرایان شکل وماهیت نزاع‌ها وهمکاری‌های گفتمانی را در این کشور پیچیده‌تر کرده است.روش: دراین پژوهش قصد براین است که باروش توصیفی–تحلیلی و ابزارگردآوری مطالب ازنوع روش کتابخانهای، به‌بررسی رقابت‌های اسلام‌سیاسی وسکولاریسم درترکیه پرداخته شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
221 - تحلیل گفتمان دفاعیه علی سلمان، دبیرکل جمعیت الوفاق بحرین، در دادگاه آل خلیفه
علیرضا بیگی حسن مجیدیحکومت بحرین پس از انقلاب 14 فوریه سال 2011، به بهانه‌های مختلف رهبران عمدتاً شیعی را بازداشت کرد. یکی از این افراد شیخ علی سلمان، دبیرکل جمعیت الوفاق است. وی باوجود همراهی با نظام در روند گفتگوها و برآورده ساختن خواسته نظام بحرین در آرام‌سازی این جنبش درنهایت توسط آل‌خل چکیده کاملحکومت بحرین پس از انقلاب 14 فوریه سال 2011، به بهانه‌های مختلف رهبران عمدتاً شیعی را بازداشت کرد. یکی از این افراد شیخ علی سلمان، دبیرکل جمعیت الوفاق است. وی باوجود همراهی با نظام در روند گفتگوها و برآورده ساختن خواسته نظام بحرین در آرام‌سازی این جنبش درنهایت توسط آل‌خلیفه بازداشت گردید و در دادگاه به دفاع از خود پرداخت. شناخت گفتمان حاکم بردفاعیات شیخ علی سلمان بهعنوان دریچه‌ای برای آشنایی با یکی از گفتمانهای سیاسی بحرین، هدف این پژوهش است. این مقاله درصدد تبیین و تحلیل دفاعیه شیخ علی سلمان در دادگاه بحرین و پاسخگویی به این سؤال است که مولفه‌های گفتمانی حاکم بر دفاعیه علی سلمان، در دادگاه حکومت بحرین چیست؟ یافتههای این مقاله که با استفاده از روش تفسیری و تحلیل گفتمان وندایک تدوین‌شده؛ نشان‌دهنده نوعی گفتمان میانه‌رو و اصلاح‌طلب (در مقابلِ گفتمان انقلابی) در دفاعیه سلمان است. از میان متغیرهای کیفی بیان گردیده در تحلیل گفتمان انتقادی ون دایک، علی سلمان از واژگان، نقل‌وقول، حسن تعبیر و قطب‌بندی، بیشترین استفاده را کرده است. فرضیه این پژوهش از این قبیل است که نظام آل خلیفه اصلاح‌ناپذیر نبوده و همواره سعی دارد با دادن وعده‌های بی‌اساس به مردم بحرین آنان را از جنبش دور سازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
222 - تحلیل انتقادی گفتمان اسلام سیاسی امام خمینی (ره) و تأثیر آن بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران
رشید رکابیان محمود علیپور گرجی سعید آریابا پیروزی انقلاب اسلامی سیاست خارجی مبتنی بر آموزه‌های اسلامی ـ ایرانی جایگزین سیاست خارجی پیشین گشت. امام خمینی (ره) به عنوان بنیانگذار انقلاب اسلامی دیدگاه خاصی پیرامون قانون اساسی و سیاست خارجی داشته‌اند که یک تحول عمیق در ساختار سیاست خارجی کشور ایجاد کرده و در این چکیده کاملبا پیروزی انقلاب اسلامی سیاست خارجی مبتنی بر آموزه‌های اسلامی ـ ایرانی جایگزین سیاست خارجی پیشین گشت. امام خمینی (ره) به عنوان بنیانگذار انقلاب اسلامی دیدگاه خاصی پیرامون قانون اساسی و سیاست خارجی داشته‌اند که یک تحول عمیق در ساختار سیاست خارجی کشور ایجاد کرده و در این پژوهش با عنوان گفتمان اسلام سیاسی مورد بررسی قرار گرفته است.(طرح مساله)این مسأله که گفتمان اسلام سیاسی امام خمینی (ره) در تدوین و تکوین سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران چه جایگاه و نقشی داشته است به عنوان سوال اصلی پژوهش مطرح می گردد.(سؤال اصلی) سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در لایههای مختلف آن عموماً تحت تأثیر آراء امام خمینی (ره) خصوصاً دال مرکزی گفتمان اسلامی سیاسی ایشان یعنی "اسلام گرایی" بوده است و شاخص‌های کلان سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران برگرفته از اندیشه‌های ایشان بوده است.(فرضیه)یافتههای پژوهش به شیوه‌ای توصیفی ـ تحلیلی و با نگاهی تحلیلی ـ انتقادی نشان میدهد که سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران بر اساس استکبارستیزی، نفی سبیل وعزتمندانه میباشد. (یافتههای تحقیق)چارچوب نظری تحقیق براساس نظریه گفتمان تنظیم شده است و روش تحقیق در این پژوهش کتابخانهای بوده و داده ها از کتاب ها، مقالات و اسناد معتبر استخراج گردیده اند.(چارچوب نظری وروش) پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
223 - گفتمان سیاست اروپایی بریتانیا تحلیلی استعاره ای
حمیرا مشیرزاده فاطمه هموییرابطه بریتانیا و اتحادیه اروپا به دلیل رویکرد منفی این کشور نسبت به همگرایی و وحدت اروپا همواره یکی از موضوعات مهم و چالش برانگیز در عرصه سیاست داخلی این کشور در طول 50 سال گذشته بوده است. مسئله ای که این مقاله به آن می پردازد، این است که چگونه این رویکرد بدبینانه و پرت چکیده کاملرابطه بریتانیا و اتحادیه اروپا به دلیل رویکرد منفی این کشور نسبت به همگرایی و وحدت اروپا همواره یکی از موضوعات مهم و چالش برانگیز در عرصه سیاست داخلی این کشور در طول 50 سال گذشته بوده است. مسئله ای که این مقاله به آن می پردازد، این است که چگونه این رویکرد بدبینانه و پرتنش بریتانیا نسبت به وحدت اروپا امکان پذیر شده و چه شرایطی در شکل گیری چنین نگرشی دخیل بوده است؟ این مقاله بر آن است تا با تمرکز بر نظریه ادراکی-شناختی لاکوف و جانسون و روش تحلیل استعاره های اسنادی میلیکن و با بررسی زبان مورد استفاده در سخنرانی ها و بیانیه های سیاستمداران و وزرای خارجه بریتانیا در رابطه با همگرایی اتحادیه اروپا، به استخراج و تحلیل استعاره ها، نشانه ها، گزاره ها، نمادها و نظام-های دلالت موجود در گفتمان پرداخته و چگونگی امکان پذیری این رویکرد سیاست خارجی، فرایند برساخته شدن هویت بریتانیایی و اروپایی و نیز عرف همگانی این کشور نسبت به سیاست های اروپایی و پویایی های موجود در این گونه دریافت را تبیین کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
224 - انگلیس و اروپا ، تحلیل گفتمان سیاست خارجی (مدل لاکلاو و موف)
احمد نقیب زاده فاطمه هموئیبریتانیا به عنوان یکی از قدرت بزرگ اروپایی، همواره بدین شهرت داشته است که مخالف تعمیق همگرایی در اروپا و اروپایی سازی است. در واقع این کشور یکی از سرسخت ترین مخالفان تبدیل اتحادیه به یک فدراسیون اروپایی بوده و به اعتقاد صاحب نظران، تنها الزامات اقتصادی بریتانیا را وادار چکیده کاملبریتانیا به عنوان یکی از قدرت بزرگ اروپایی، همواره بدین شهرت داشته است که مخالف تعمیق همگرایی در اروپا و اروپایی سازی است. در واقع این کشور یکی از سرسخت ترین مخالفان تبدیل اتحادیه به یک فدراسیون اروپایی بوده و به اعتقاد صاحب نظران، تنها الزامات اقتصادی بریتانیا را وادار به پیوستن به روند همگرایی در اروپا کرده و این کشور در سیاست های خود نگاهی فراآتلانتیکی دارد. این مقاله بر آن است تا با بهره جستن از نظریه گفتمان لاکلاو و موف، به شناسایی و تحلیل نشانه ها (دال و مدلول ها)ی موجود در گفتمان سیاست خارجی اتحادیه اروپا که توسط بریتانیا به عنوان یکی کشورهای مهم عضو اتحادیه مفصل بندی شده و نیز فضای گفتمانی شکل دهنده به آنها بپردازد تا فرایند برساخته شدن هویت بریتانیایی و اروپایی و چگونگی امکان پذیری رویکرد پرتنش سیاست خارجی بریتانیا تبیین شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
225 - معضلات فدرالیسم در عراق
احمد ساعی جهانبخش مرادیعده ای از پژوهشگران و صاحب نظران سیاسی، فدرالیسم را مؤثرترین شیوه برای حل معضل تأسیس دولت – ملت در جوامعی می دانند که با چند گونگی های ساختاری از قبیل قومی، نژادی و مذهبی مواجه هستند. کشور عراق نیز از آن جا که کشوری چند قومی و چند مذهبی است، هم براساس ماده چهار قا چکیده کاملعده ای از پژوهشگران و صاحب نظران سیاسی، فدرالیسم را مؤثرترین شیوه برای حل معضل تأسیس دولت – ملت در جوامعی می دانند که با چند گونگی های ساختاری از قبیل قومی، نژادی و مذهبی مواجه هستند. کشور عراق نیز از آن جا که کشوری چند قومی و چند مذهبی است، هم براساس ماده چهار قانون اساسی موقت و هم براساس ماده اول قانون اساسی دائم، فدرالیسم را به عنوان شکل حکومتی خود برای دوران پس از سقوط صدام انتخاب کرده است . با این وجود، نوعی حالت پروبلماتیک و معضل مانند در مورد آینده فدرالیسم در ع راق وجود دارد و علت آن وجود بدعت گذاری ها و پاره ای از ابهامات در قانون اساسی عراق و همچنین معضلات حقوقی و عملی است که در مورد فدرالیسم در عراق وجود دارد. مقاله ی حاضر به بررسی این ابهامات و بدعت گذار ی ها پرداخته و از سوی دیگر نشان می دهد که عدم بهره گیری از تجارب مثبت و موفق سایر سیستم های فدرال و وجود مشکلات عملی همچون وضعیت جغرافیایی – سرزمینی؛ معضل توزیع ثروت اقتصادی و معضلات ناشی از وجود گفتمان های رقیب در خصوص جایگاه کردستان باعث شده است که فدرالیسمی لرزان در عراق جریان یابد و فدرالیسم با مشکلات و چالش های عدیده ای مواجه شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
226 - بررسی تطبیقی گفتمان آپارتاید در آفریقای جنوبی سابق با اسرائیل
محمد حسن شیخ الاسلامی صارم شیراوندتحلیل گفتمان به عنوان یکی از روشهای مطالعه ی پدیده ها در علوم انسانی به چگونگی تاثیر افکار و ایده های پروژه ی نظاممند بر امور اجتماعی می پردازد.هر نظام گفتمانی از سه ویژگی استیلاء، ضدیت وعاملیت برخوردار است و در صدد سیطره برتمامی ارکان جامعه است تا بتواند حیات خود را بر چکیده کاملتحلیل گفتمان به عنوان یکی از روشهای مطالعه ی پدیده ها در علوم انسانی به چگونگی تاثیر افکار و ایده های پروژه ی نظاممند بر امور اجتماعی می پردازد.هر نظام گفتمانی از سه ویژگی استیلاء، ضدیت وعاملیت برخوردار است و در صدد سیطره برتمامی ارکان جامعه است تا بتواند حیات خود را بر اساس آن توجیه کند.همچنین زمانی که نظام گفتمانی، قدرت توجیه کنندگی خود را از دست می دهد نیروهای آن مجموعه ی گفتمانی، به صورت خود جوش به باز تعریف آن گفتمان می پردازند. مقاله پیش رو قصد دارد در پرتو تجزیه وتحلیل گفتمانی، شباهت ها و تفاوتهای گفتمان آپارتاید در دو سرزمین آفریقای جنوبی و اسرائیل را بررسی کند.براین اساس سوالی که در این پژوهش مطرح شده است این است که چه شباهت ها و چه تفاوت های بین گفتمان آپارتاید در آفریقای جنوبی و اسرائیل وجود دارد؟ فرضیه مقاله این است که در شکل گیری گفتمان آپارتاید در هر دو منطقه دو عامل عنصر خارجی و ایدئولوژی و مذهب نقش اساسی را داشته اند و از نظر هویت و امنیت در هر دو رژیم شاهد حاکمیت ژئوپلیتیک جنگ هستیم و از طرفی این دو رژیم از نظر نقش ژئوپلیتیک در ماندگاری و ماهیت شکل گیری شان به هم تفاوت دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
227 - تطور تاریخی الگوهای امنیت پژوهی؛ از گفتمان سنتی تا فرامدرن
محمد مهدی مظاهری محمدرضا اقار برستبا بررسی مطالعات امنیتی در می یابیم که رویکرد هایی که در امنیت پژوهی وجود داشته با تحولات تاریخی هماهنگ بوده است. بدین معنی که در هر دوره ی تاریخی، امنیت و امنیت پژوهی با دیگر دوره ها متفاوت بوده است. اما سؤالی که در این بین مطرح می شود این است که آیا تغییراتی که در امن چکیده کاملبا بررسی مطالعات امنیتی در می یابیم که رویکرد هایی که در امنیت پژوهی وجود داشته با تحولات تاریخی هماهنگ بوده است. بدین معنی که در هر دوره ی تاریخی، امنیت و امنیت پژوهی با دیگر دوره ها متفاوت بوده است. اما سؤالی که در این بین مطرح می شود این است که آیا تغییراتی که در امنیت پژوهی در دوره های مختلف اتفاق می افتاده، صرفاً تغییراتی سطحی و معلول تغییر سلایق پژوهشگران بوده یا تغییر فضای فکری حاصل از تغییر گفتمان ها عامل این تغییرات بوده است؟ به نظر می رسد گفتمان ها در هر دوره درونمایه ای خاص را در خود جای می دادند که این درونمایه بر امنیت پژوهی در آن مقاطع تاثیر گذار بوده است. به عبارت دیگر فضای فکری در هر دوره دچار تغییر می شده است. در گفتمان سنتی به تبع درونمایه ی خاص آن گفتمان توجه به اصل بقا و موجودیت مورد توجه قرار گرفت. در گفتمان فراسنتی که با رشد ابزارهای نبرد همراه بود، توانایی های نظامی امنیت پژوهی را مورد تاثیر قرار داد. در گفتمان مدرن به تبع رشد اقتصادی و فناوری توانمندی های اقتصادی و فنی، مطالعات امنیتی را تحت الشعاع قرار داد و در نهایت در گفتمان فرا مدرن با شدت گرفتن جهانی شدن و تبلور نظریات نهادگرایانه، ایفای نقش در نظم جهانی سرلوحه ی مطالعات امنیتی قرار گرفت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
228 - تبیین روابط ایران و آمریکا در گفتمان سیاست خارجی امام خمینی(ره)
رحیم افشاریان سید اسدالله اطهریچکیده جهت‌گیری سیاسی کشورها در قبال یک دیگر، کیفیت روابط آنها را مشخص‌می‌کند. سیاست خارجی اصولاً پدیده‌ای برآمده از درون نظریه‌های هویتی است که بازی گران در مقام عمل نمی‌توانند به همکاری کارآمد و پایدار در آن نایل‌آیند مگر آنکه به نظریه و ایدئولوژی واحد دست‌یافته‌باش چکیده کاملچکیده جهت‌گیری سیاسی کشورها در قبال یک دیگر، کیفیت روابط آنها را مشخص‌می‌کند. سیاست خارجی اصولاً پدیده‌ای برآمده از درون نظریه‌های هویتی است که بازی گران در مقام عمل نمی‌توانند به همکاری کارآمد و پایدار در آن نایل‌آیند مگر آنکه به نظریه و ایدئولوژی واحد دست‌یافته‌باشند. امام خمینی(ره) اسلام را موجودیتی متفاوت فرض‌می‌کند تا بتواند دیگری را در هویت سیاسی خود قوام‌بخشد. زبان و ایدئولوژی بر توجیه، تولید و بازتولید هژمونی و روابط نابرابر قدرت تأکید میکند و هدف انتقاد را توجه به عمیق‌ترین وجه اعمال قدرت در اجتماع از رهگذر افشای تزویر زبان می‌داند. تحلیل گفتمان انتقادی، به لحاظ فلسفی مبتنی بر ساخت‌گرایی‌اجتماعی است که با تأکید بر عامل انسانی، واقعیت را به سازههای انسانی تقلیل میدهد. هدف از تحلیل انتقادی، کشف این ارتباط و نشان دادن باورها و ارزشهای ایدئولوژیکی است که به‌صورت عقل سلیم جلوه یافته‌اند. بر هیچ‌کس پوشیده نیست که آمریکا در گفتمان امام(ره) نقش خصم و غیر را بازی‌می‌کند و این نقش تا زمان تغییر الگوی رفتاری آمریکا پابرجاست. در پاسخ به پرسش شرایط عادی شدن روابط دو کشور در گفتمان امام (ره) کدامند، مؤلفه‌هایی هم چون احترام‌متقابل و تغییر سیاست‌های‌تقابلی خصمانه احصا میشود. بنابراین تلاش خواهد شد با روش توصیفی مبتنی بر ابزار کتابخانهای ضمن مرور اندیشه اسلامی امام(ره) گفتمان‌انتقادی وی در سیاست خارجی تحلیل و با آزمون فرضیه‌ی پیشین، اصول کلی موردنظر اثبات شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
229 - نقش زبان در گفتمان دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران
عباسقلی عسگریان صارم شیراوند میرهادی موسویدیپلماسی فرهنگی در واقع تأمین منافع ملی با استفاده از ابزارهای فرهنگی است. دیپلماسی فرهنگی به یک کشور امکان میدهد که فرهنگ، جامعه و مردم خود را به دیگران معرفی کند و با طریق فزونی بخشیدن به ارتباطات خصوصی بین مردم کشورهای گوناگون، کشورها را قادر می‌سازد که ایده‌آل‌های چکیده کاملدیپلماسی فرهنگی در واقع تأمین منافع ملی با استفاده از ابزارهای فرهنگی است. دیپلماسی فرهنگی به یک کشور امکان میدهد که فرهنگ، جامعه و مردم خود را به دیگران معرفی کند و با طریق فزونی بخشیدن به ارتباطات خصوصی بین مردم کشورهای گوناگون، کشورها را قادر می‌سازد که ایده‌آل‌های سیاسی و سیاست‌هایشان را در انظار افکار عمومی بسیار جذاب نشان دهند. هدف اساسی دیپلماسی فرهنگی ارائه ی دیدگاه روشن و موجّه نسبت به فرهنگ ارزشی و رفتاری یک بازی گر برای بازی گران مختلف عرصه ی بین‌الملل شامل دولت‌ها، سازمان های بین‌المللی دولتی و غیردولتی، نهادهای جوامع مدنی و افکارعمومی است. برای فهم دیپلماسی فرهنگی هر کشوری درک زمینه‌ها و فرایندهای شکلگیری آن امری ضروری است. دیپلماسی فرهنگی ایرانی- اسلامی با بهره‌گیری از زبان انقلاب اسلامی و با هدایت رهبری انقلاب اسلامی در ابتدای شکلگیری نظام اسلامی در کشور پی‌ریزی شد و با توسعه و عمق بخشیدن به آن در مراحل بعدی به یک گفتمان تمام عیار در دیپلماسی عمومی ایران تبدیل شده است، در این پژوهش هدف اصلی، نشانه‌شناسی عناصر، استعاره‌ها و اجزای بازنمایی دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و بررسی نقش زبان در گفتمان سازی دیپلماسی فرهنگی این کشور به روش تحلیل گفتمان است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
230 - روش تحلیل گفتمان و مسأله خود و دیگری
فائزه قاسمیچکیده در طی بیست سال گذشته، تحلیل گفتمان بهعنوان روشی مؤثر و رایج موردتوجه قرارگرفته است. حیطه فعالیت تحلیل گفتمان کلاسیک، کار بر روی توصیف و یا تحلیل و تبیین موشکافانه امور است. پرسش مهم این پژوهش، این است که چگونه میتوان از تئوری و روش تحلیل گفتمان به‌منظور درکی به چکیده کاملچکیده در طی بیست سال گذشته، تحلیل گفتمان بهعنوان روشی مؤثر و رایج موردتوجه قرارگرفته است. حیطه فعالیت تحلیل گفتمان کلاسیک، کار بر روی توصیف و یا تحلیل و تبیین موشکافانه امور است. پرسش مهم این پژوهش، این است که چگونه میتوان از تئوری و روش تحلیل گفتمان به‌منظور درکی بهتر از مسأله خود و دیگری در روابط بین‌الملل استفاده کرد. به عبارتی، هدف از این مقاله این است که ضمن نشان دادن اهمیت و سودمندی روش تحلیل گفتمان در درک مسأله خود و دیگری، امکان اتصال این دو بررسی شده و روشهای مختلف تحلیل گفتمان و توان بالقوه آن برای فهم هویت روشن شود. در این مقاله، ضمن بررسی تئوری تحلیل گفتمان و مسأله هویت، این نتیجه حاصل شده که به علت نگاه تاریخی، موشکافانه و اکتشافی بودن موضع تحلیل گفتمان، استفاده از این روش برای درک مفاهیم و معناهای جدید از خود و دیگری ممکن و مفید است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
231 - A Contrastive Rhetoric Analysis of 'Code Glosses' in Medicine Academic Research Posters Written in English by Native and Iranian Writers
محمدرضا طالبی نژاد فریبا قدیانیThe present contrastive rhetoric study was aimed at analyzing 'Code Glosses' in a corpus of 60 Medicine Academic Research Posters (MARPs) written in English by Native and Iranian writers. To the best of the researchers’ knowledge, none of the previous studies had چکیده کاملThe present contrastive rhetoric study was aimed at analyzing 'Code Glosses' in a corpus of 60 Medicine Academic Research Posters (MARPs) written in English by Native and Iranian writers. To the best of the researchers’ knowledge, none of the previous studies had focused on this case. The two mentioned categories of MARPs published from 2012 to 2013 were selected randomly and regardless of particular specialty of medicine disciplinary. MARPs written by native and Iranian writers were respectively taken from F1000 posters site and Fifth International Congress (FIC) on Quality Improvement in Clinical Laboratories held in Tehran, Iran. Hyland’s (2005) model was used as the framework of the study and ‘Code Glosses’ were scrutinized in the corpus as the sub-type of meta-discourse markers. In line with the goals of the study the researchers conducted the following procedures: First, they performed the quantitative analysis of ‘Code Glosses’ by text analyzer_ MAXQDA software. Then, they performed the qualitative analysis manually to be sure of meta-discourse functionality of the counted markers in the context. Finally, they ran Chi- Square tests at α=0.05 to determine the probable significant differences between two categories of MARPs. The results of the study showed a significant difference between MARPs written by Native and Iranian writers in using rhetorical strategies regarding' Code Glosses'. It can be concluded that the observed difference was due to writers’ different first language and cultural context. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
232 - Iranian Marriage Proposal (Khaastgaari) in Light of Critical Discourse Analysis
غلام رضا زارعی الهام صدریAs opposed to western cultures, marriage proposal in Iran takes place in a formal family-gathering called Khaastgaari ceremony and develops through negotiations between the prospective couples’ families. There are embedded factors that invisibly control these nego چکیده کاملAs opposed to western cultures, marriage proposal in Iran takes place in a formal family-gathering called Khaastgaari ceremony and develops through negotiations between the prospective couples’ families. There are embedded factors that invisibly control these negotiations; thus, word choices and behaviors of participants mirror the invisible sources of domination that govern these negotiations. Drawing on the definition of discourse as any meaningful symbolic behavior, this study aims to probe into the deep layers of discoursal exchanges in Khaastgaari events and address the salient sociocultural sources of domination that govern this ancient Iranian tradition. The data obtained from observation of typical Khaastgaari events were analyzed through a thematic analysis and interpreted in light of insights gleaned from Critical Discourse Analysis (CDA). The findings revealed that discoursal exchanges in Khaastgaari events represent the traditional superiority of family and parents over children and also reproduce dominant gender relations in Iranian social life. Besides, seeking prestige and observance of religious norms are other sources of sociocultural prescription for participants’ discoursal moves. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
233 - Undergraduate Argumentative Writing in English as a Foreign Language: a Gendered Perspective
عباس زارعی شینا کوارDetermining whether gender-related differences exist in the linguistic characteristics of writing in formal contexts is one of the concerns of recent research on gender in second language writing. This study aimed to explore gender differences in undergraduate argumenta چکیده کاملDetermining whether gender-related differences exist in the linguistic characteristics of writing in formal contexts is one of the concerns of recent research on gender in second language writing. This study aimed to explore gender differences in undergraduate argumentative writing in English as a foreign language (EFL) in terms of lexical and discoursal features. Around 100 Persian-speaking male and female EFL learners with insignificant differences in English proficiency at the time of the study and with similar background literacy experiences performed an opinion-based writing task under exam conditions. Combined corpus analysis and discourse analysis techniques were used to describe and compare their texts in terms of writing quality, lexical properties, and rhetorical organization. Results showed that a) male learners received significantly higher mean scores in the content and organization of their argumentative writing (t= 2.03 and 2.08 respectively, p≤ 0.04); b) female EFL learners wrote less assertively and expressed positions more obscurely as shown in the analysis of their topic sentences; and c) While male learners used both inductive and deductive overall organizations for their texts, most female learners (74.4%) wrote more deductively. Results of concordance and keyword analyses through Wordsmith Tools also illustrated that learners’ social and ideological contexts of gender contributes to their approach to academic writing in English. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
234 - بررسی علل فاصله بین نسلی و تعارض گفتمان دانش آموزان با نظام ارزشی جامعه شهری
الهه ایمانی علیرضا کلدی باقر ساروخانیزمینه و هدف: فاصله نسلی یک مساله مهم جوامع معاصر است و به عنوان یک آسیب مورد توجه بسیاری از اندیشمندان و محققان قرار گرفته است. در همین راستا هدف پژوهش حاضر، بررسی جامعه‌شناختی علل فاصله بین‌نسلی و تعارض گفتمان دانش‌آموزان با نظام ارزشی جامعه شهری است. روش‌پژوهش: روش ت چکیده کاملزمینه و هدف: فاصله نسلی یک مساله مهم جوامع معاصر است و به عنوان یک آسیب مورد توجه بسیاری از اندیشمندان و محققان قرار گرفته است. در همین راستا هدف پژوهش حاضر، بررسی جامعه‌شناختی علل فاصله بین‌نسلی و تعارض گفتمان دانش‌آموزان با نظام ارزشی جامعه شهری است. روش‌پژوهش: روش تحقیق از نوع کمی است و تکنیک جمع‌آوری داده‌ها، پرسشنامه است. جامعه آماری پژوهش دانش آموزان و والدین تهرانی هستند که تعداد 985 نفر از آنان به کمک فرمول حجم نمونه و به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای در مناطق مختلف تهران انتخاب شدهاند. داده‌ها با پرسشنامه محقق‌ساخته گردآوری و با آمارهای استنباطی و مدلسازی معادله ساختاری تحلیل شدند. یافتهها و نتایج: یافتهها نشان داده که متغیرهای مستقل جنسیت، گروه همسالان، ارزشهای اخلاقی خانواده، فضای آموزشی، رسانه‌های جمعی ملی، پایگاه اقتصادی-اجتماعی و مظاهر جهانی شدن اثر معناداری بر میزان فاصله بین‌نسلی و تعارض گفتمان دانش‌آموزان با نظام ارزشی جامعه داشته‌اند که در این بین رسانه‌های جمعی ملی با ضریب (50/0) بیشترین تاثیر و پایگاه اقتصادی-اجتماعی با ضریب (10/0) کمترین تاثیر را داشته‌اند. همچنین متغیر ایبندی به ارزشها با ضریب (69/0-) اثر معکوس و معناداری بر میزان فاصله بین‌نسلی و تعارض گفتمان دانش‌آموزان با نظام ارزشی جامعه داشته است. در رابطه سنجش اثرات کل نیز همه متغیرهای مستقل؛ جنسیت، گروه همسالان، ارزشهای اخلاقی خانواده، فضای آموزشی، رسانه‌های جمعی ملی، پایگاه اقتصادی-اجتماعی و مظاهر جهانی شدن همگی با هم توانسته‌اند 53/0 از تغییرات فاصله نسلی را تبیین کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
235 - بررسی علل فاصله بین‌نسلی و تعارض گفتمان دانش‌آموزان با نظام ارزشی جامعه شهری
الهه ایمانی علیرضا کلدی باقر ساروخانیفاصلة نسلی، یکی از مسائل مهم جوامع معاصر و به عنوان یک آسیب مورد توجه بسیاری از اندیشمندان و محققان قرار گرفته است. در همین راستا هدف پژوهش حاضر، بررسی جامعه‌شناختی علل فاصلة بین‌نسلی و تعارض گفتمان دانش‌آموزان با نظام ارزشی جامعة شهری است. روش تحقیق از نوع کمی است و ت چکیده کاملفاصلة نسلی، یکی از مسائل مهم جوامع معاصر و به عنوان یک آسیب مورد توجه بسیاری از اندیشمندان و محققان قرار گرفته است. در همین راستا هدف پژوهش حاضر، بررسی جامعه‌شناختی علل فاصلة بین‌نسلی و تعارض گفتمان دانش‌آموزان با نظام ارزشی جامعة شهری است. روش تحقیق از نوع کمی است و تکنیک جمع‌آوری داده‌ها، پرسشنامه است. جامعة آماری پژوهش دانش‌آموزان و والدین تهرانی‌اند که 985 نفر از آنان به کمک فرمول حجم نمونه و به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای در مناطق مختلف تهران انتخاب شدهاند. داده‌ها با پرسشنامه محقق‌ساخته گردآوری و با آمارهای استنباطی و مدلسازی معادلة ساختاری تحلیل شدند. یافتهها نشان داده که متغیرهای مستقل جنسیت، گروه همسالان، ارزشهای اخلاقی خانواده، فضای آموزشی، رسانه‌های جمعی ملی، پایگاه اقتصادی-اجتماعی و مظاهر جهانی شدن، اثر معناداری بر میزان فاصلة بین‌نسلی و تعارض گفتمان دانش‌آموزان با نظام ارزشی جامعه داشته‌اند که در این بین رسانه‌های جمعی ملی با ضریب (50/0) بیشترین تأثیر و پایگاه اقتصادی-اجتماعی با ضریب (10/0) کمترین تأثیر را داشته‌اند. همچنین متغیر پایبندی به ارزشها با ضریب (69/0-) اثر معکوس و معناداری بر میزان فاصلة بین‌نسلی و تعارض گفتمان دانش‌آموزان با نظام ارزشی جامعه داشته است. در رابطه با سنجش اثرات کل نیز همة متغیرهای مستقل؛ جنسیت، گروه همسالان، ارزشهای اخلاقی خانواده، فضای آموزشی، رسانه‌های جمعی ملی، پایگاه اقتصادی-اجتماعی و مظاهر جهانی شدن، همگی با هم توانسته‌اند 53/0 از تغییرات فاصلة نسلی را تبیین کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
236 - تحلیل گفتمان جغرافیایی - منطقه ای توسعه در دولت اصلاحات
عارف بیدار علیرضا اسمعیل زاد امین نواختی مقدمتوسعه درایران معاصر همزمان با انقلاب مشروطه به یکی از مسایل مهم و اساسی جامعه ایران تبدیل شد. برخی از اندیشمندان، عدم توسعه یافتگی ایران را با متغیرهای داخلی و برخی نیز با متغیرهای بیرونی تجزیه وتحلیل می‌نمایند. گفتمان توسعه انسانی به عنوان‌یکی از گفتمان کلان در امر توس چکیده کاملتوسعه درایران معاصر همزمان با انقلاب مشروطه به یکی از مسایل مهم و اساسی جامعه ایران تبدیل شد. برخی از اندیشمندان، عدم توسعه یافتگی ایران را با متغیرهای داخلی و برخی نیز با متغیرهای بیرونی تجزیه وتحلیل می‌نمایند. گفتمان توسعه انسانی به عنوان‌یکی از گفتمان کلان در امر توسعه جامعه ایران بعد از انقلاب اسلامی مطرح و متکفل امر برنامه‌ریزی توسعه بوده و تلاش کرده تا هم عقب ماندگی سنتی و تاریخی را در جامعه ایران و هم مشکلات ناشی از دوران جنگ تحمیلی و سازندگی و هم بحرانهای ناشی از آنها را جبران نمایند. گفتمان توسعه انسانی بر اهمیت آزادی ها در توسعه کشور تاکید میکند. وسایر نشانه‌ها مانند جامعه مدنی، قانون گرایی و ... حول آن سازمان یافته اند. دال مرکزی این گفتمان آزادی است و به این خاطر موجب ایجاد تضاد‌ها و بحرانهای ناشی از کسب قدرت در عرصه سیاسی کشور شد. گفتمان توسعه سیاسی خصلت متکثر بودن جامعه ایران را آشکارتر کرد و هویتهای گوناگون را به رسمیت شناخت چرا که جامعه ایران از حیث ساختاری دارای تمایلات کثرت گرایانه است. برخی شکاف‌های فعال اجتماعی-سیاسی مانند شکاف سنت گرایی و تجددگرایی، اسلام و سکولاریسم، مشروطه گرایی و مطلق گرایی چنین تمایل ساختاری برای شکل-گیری ضرورت پلورالیسم سیاسی را در جامعه ایران تشکیل می دهند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
237 - تبیین مفروضه‌های فلسفی پژوهش‌های کمی و کیفی در جغرافیای انسانی
احسان یاری اسکندر مرادیچکیده پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی همواره مسئله ای بغرنج و موضوعی مورد منازعه بوده است. متفکران حوزه علوم انسانی مبتنی بر بنیان های فلسفی و تلقی پارادایمی، رویکرد پژوهشی خاصی را در واکاوی موضوعات انتخاب کرده اند. از این منظر، هدف نوشتار حاضر، بررسی دو رویکرد پژوهشی چکیده کاملچکیده پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی همواره مسئله ای بغرنج و موضوعی مورد منازعه بوده است. متفکران حوزه علوم انسانی مبتنی بر بنیان های فلسفی و تلقی پارادایمی، رویکرد پژوهشی خاصی را در واکاوی موضوعات انتخاب کرده اند. از این منظر، هدف نوشتار حاضر، بررسی دو رویکرد پژوهشی عمده در عرصه روش شناسی با توجه به مفروضه های فلسفی است. در این مقاله، اصول موضوعه الگوهای پژوهش در دو رویکرد عمده کمی و کیفی، ویژگی های پژوهش، ابعاد عینی و ذهنی در مفروضات فلسفی پیرامون روش تحقیق، مقایسه روش شناسی پژوهش های کمی و کیفی، جنبه های هستی شناسی و معرفت شناسی روش های پژوهشی در جغرافیای انسانی مورد بحث قرار گرفته است. در این رهگذر دیدگاه دستگاه فلسفی موسوم به پوزیتیویسم با فراپوزیتیویسم اندیشان مقایسه گردیده است. تأکید این توشتار بر این است که پژوهشگر بدون درک دیدگاه فلسفی روش های پژوهشی نمی تواند به فهم عمیق الگوهای فلسفی روش شناسی دست بیابد. نهایتاً از آنجا که اکثر پژوهش های علوم اجتماعی و در نتیجه جغرافیای انسانی بر روش های تجربی-تحصلی تکیه دارند، مشخص خواهد شد که برای درک و فهم پدیده ها، علاوه بر روش های متعارف، الگوهای فلسفی فرا اثباتی نیز نیاز ضروری هستند. به بیانی گادامری "روش (اثبات گرایی) همه آن چیزی نیست که ما به آن نیاز داریم و روش برای درک حقیقت دارای حق انحصاری نیست". پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
238 - تحلیل گفتمان انقلاب اسلامی ایران از منظرهویت
حامد نظری سیدجواد امام جمعه زاده علی علی حسینیهدف اصلی این مقاله حرکت بر ریل تحولات جامعه شناسی سیاسی جدید ، چرخش پسامدرن وسپس استفاده از مقولات هویت و نظریه گفتمان لاکلائو و موفه، جهت تحلیل انقلاب اسلامی ایران می باشد.در این راستا ابتدابه نقصان نظریه های انقلاب درتببین دلایل پیروزی انقلاب های گوناگون و دلیل نقص آن چکیده کاملهدف اصلی این مقاله حرکت بر ریل تحولات جامعه شناسی سیاسی جدید ، چرخش پسامدرن وسپس استفاده از مقولات هویت و نظریه گفتمان لاکلائو و موفه، جهت تحلیل انقلاب اسلامی ایران می باشد.در این راستا ابتدابه نقصان نظریه های انقلاب درتببین دلایل پیروزی انقلاب های گوناگون و دلیل نقص آنها اشاره ای شده و سپس سعی گردیده است ، الگویی در زمینه نظریه های انقلاب ارائه گردد که دارای قابلیت توضیحی بالاتری برای پاسخگویی به سوالات و ابهامات مطرح در انقلاب باشد.در پژوهش حاضرجهت رسیدن به این الگو ، به ترکیب مباحث مربوط به هویت و گفتمان پرداخته شده و از این منظردلایل پیروزی انقلاب اسلامی ایران تحلیل گردیده است.ازآن جایی که درجامعه شناسی سیاسی جدید،گفتمانها آیینه ی تمام نمایی برای بازنمایی ستیزودگرگونی هویت ها می باشنددرآستانه سال 1357 گفتمان انقلاب اسلامی ایران توانست با برجسته سازی هویت اسلامی وافزودن دالهای انقلابی به آن ، موجبات به حاشیه رفتن گفتمان های رقیب و هویت های ناشی از آنها را پدیدآورد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
239 - سبک‌شناسی انتقادی غزلی از سعدی (با تکیه بر لایه نحوی و کاربردشناسی)
سادینا امینی فرهاد طهماسبی ساره زیرکسبکشناسی گفتمانی-انتقادی شیوه‌ای از تحلیل است که بر مبنای آن تقابل و تعامل بافت متنی و بافت موقعیتی در ضمن تحلیل لایه های مختلف سبکی متن و ارتباط آنها با گفتمانهای رایج و غالب جامعه زمان تولید متن می پردازد. روش این پژوهش توصیفی-تحلیلی است و لایه نحوی و کاربردشناسی غ چکیده کاملسبکشناسی گفتمانی-انتقادی شیوه‌ای از تحلیل است که بر مبنای آن تقابل و تعامل بافت متنی و بافت موقعیتی در ضمن تحلیل لایه های مختلف سبکی متن و ارتباط آنها با گفتمانهای رایج و غالب جامعه زمان تولید متن می پردازد. روش این پژوهش توصیفی-تحلیلی است و لایه نحوی و کاربردشناسی غزل سعدی را از منظر سبک‌شناسی گفتمانی/ انتقادی موردبررسی قرار می دهد؛ نتایج پژوهش بیانگر مهارت سعدی در چینش نحوی جملات و بسامد افعال معلوم و صدای نحوی فعال گوینده است؛ در لایه کاربردشناسی، بسامد کنش گفتارهای اعلامی و اظهاری و بیان ضمنی چشمگیر است؛ ادبیت کلام در این غزل از طریق تلویح و تعریض و تشبیه و تمثیل در سطح ادبی پدیدار شده است؛ ازنظر اصول ادب؛ رابطه از پایین به بالا منعکس و گله مندی التماس آمیز به‌جای نقد و پرسش گری کاربرد یافته است؛ درمجموع رابطه نابرابر عاشق و معشوق انعکاسی از رابطه نابرابر عامه/ رعیت با نهادهای قدرت است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
240 - نگاهى به کارکرد اسطوره و نماد در آثار قیصر امین پور
پریسا صالحى ناصر نیکوبختاز آنجا که اسطوره و نماد در بازنمود تحولات فکرى فردى و اجتماعى مى تواند نقشى عمیق ایفا کند، در این مقاله مى کوشیم با بررسى کارکرد اسطوره و نماد در آثار قیصر امین پور، به تحلیل گفتمانى آثار او مبادرت کنیم. شایان ذکر است که اسطوره ها عینى شدن تجربه اجتماعى بشرند و مى توان چکیده کاملاز آنجا که اسطوره و نماد در بازنمود تحولات فکرى فردى و اجتماعى مى تواند نقشى عمیق ایفا کند، در این مقاله مى کوشیم با بررسى کارکرد اسطوره و نماد در آثار قیصر امین پور، به تحلیل گفتمانى آثار او مبادرت کنیم. شایان ذکر است که اسطوره ها عینى شدن تجربه اجتماعى بشرند و مى توانند بیانگر اوضاع اجتماعى مخاطبان خود باشند و به مخاطبان خود کمک کنند تا دنیایى را که در آن زندگى مى کنند بهتر درک نمایند. امین پور به فراخور قدرت ادبى، بضاعت ذوقى و دست مایه هاى علمى و هنرى خویش و با الهام گرفتن از مفاهیم نمادین و اسطوره اى، به بازآفرینىِ هنرمندانه آن ها با پرداختى تازه و متناسب با نیازهاى اجتماعى دست زده است. این پژوهش به بررسى اسطوره و نماد از منظر تحلیل گفتمان در شعر قیصر امین پور مى پردازد. به نظر مى رسد عامل اصلى تجلّى این اسطوره ها و نمادها در شعر امین پور، بازتاب جریانات اجتماعى و سیاسى و گاه اعتقادى است. به تحقیق وجود این مؤلفه هاى اسطوره اى و نمادین سبب نفوذ شعر او در بین عامه مردم شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
241 - گفتمان ادبی- انتقادی در سبک هندی (با تکیه بر غزل‌های طالب آملی، کلیم کاشانی و صائب تبریزی)
فرهاد طهماسبیدر این مقاله به معرفی جامعه‌شناختی سبک هندی پرداخته شده است، آنگاه گفتمان ادبی ـ انتقادی در غزل سه تن از بزرگ‌ترین نمایندگان این سبک (طالب آملی، کلیم کاشانی، صائب تبریزی) مورد بررسی قرار گرفته است. یافتههای این پژوهش نشان میدهد مهمترین دیدگاه شاعران پیرامون گفتمان چکیده کاملدر این مقاله به معرفی جامعه‌شناختی سبک هندی پرداخته شده است، آنگاه گفتمان ادبی ـ انتقادی در غزل سه تن از بزرگ‌ترین نمایندگان این سبک (طالب آملی، کلیم کاشانی، صائب تبریزی) مورد بررسی قرار گرفته است. یافتههای این پژوهش نشان میدهد مهمترین دیدگاه شاعران پیرامون گفتمان های ادبی ـ انتقادی در بردارندة این مفاهیم است: ضرورت آفرینش طرز تازه، بازتولید تعریف شعر، جست‌وجوی معنی بیگانه، توجه به استعاره، اهمیت معنی و مضمون، توجه به نقش مخاطب در آفرینش ادبی و نقد اوضاع اهل پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
242 - تحلیل‌گفتمان انتقادی فیلم "عصبانی نیستم" با رویکرد فرکلاف
اسما نامداریتحلیل گفتمان انتقادی، به‌منزله رویکرد میان‌رشته‌ای، فراتر از صورت‌های زبانی به بررسی ایدئولوژی و قدرت که بازتاب‌دهنده اوضاع اجتماعی و فرهنگی فضای حاکم بر جامعه است، می‌پردازد. ازآنجاکه قدرت حاکم بر هر جامعه‌ای گفتمان آن جامعه را سامان می‌بخشد، این رویکرد چگونگی پیوند آث چکیده کاملتحلیل گفتمان انتقادی، به‌منزله رویکرد میان‌رشته‌ای، فراتر از صورت‌های زبانی به بررسی ایدئولوژی و قدرت که بازتاب‌دهنده اوضاع اجتماعی و فرهنگی فضای حاکم بر جامعه است، می‌پردازد. ازآنجاکه قدرت حاکم بر هر جامعه‌ای گفتمان آن جامعه را سامان می‌بخشد، این رویکرد چگونگی پیوند آثار ادبی با قدرت مسلط بر جامعه را در سه لایه توصیف، تفسیر و تبیین بررسی میکند. فرکلاف در آغاز، از منظر زبانشناختی به تحلیل متون پرداخته و سپس گفتمان‌هایی را که متن با آنها در ارتباط است (که ممکن است دربردارنده فیلم، متن ادبی، نمایشنامه و ... باشد) ، شناسایی نموده و نحوه رابطه آنها با نظریه‌های کلان اجتماعی را بیان می کند. هدف فرکلاف آگاه کردن مصرف‌کنندگان متون از ایدئولوژی های موجود در متن است. هر متنی خوانندگان را به سمت درک مشخصی از واقعیت سوق می دهد. دل‌مشغولی اصلی فرکلاف، شناسایی انتقادی و آگاهی‌بخشی به مخاطبین از گفتمانهای پنهان در متن در هنگام خواندن متن است. در این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و بر پایه تحلیل گفتمان انتقادی نورمن فرکلاف به بررسی فیلم "عصبانی نیستم" ساخته رضا درمیشیان می‌پردازیم. یافتههای پژوهش نشان میدهد که گفتمان "خشونت"، گفتمان اصلی در فیلم است وگفتمان‌های دیگری نظیر "عشق"، "نابرابری اجتماعی" و "بی‌عدالتی" حول محور آن شکل میگیرد که همگی براساس ایدئولوژی‌های حاکم بر جامعه در طول فیلم به وجود می‌آیند پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
243 - گفتمان تعهّد در شعر شاهرودی
لیلا خلیلی صرافی امیرحسین همتی حسین خسرویدر این پژوهش کوشش شده است به شیوۀ توصیف و تحلیلِ محتوا، گفتمان تعهّد در شعر شاهرودی واکاوی شود. نتیجۀ پژوهش نشان میدهد شاهرودی، به ویژه در دهۀ نخست شاعری ، عمیقاً متأثّر از گفتمان متعهّد بوده است. از مشخّصه های متعهّدانه شعر شاهرودی می توان به ترسیم زندگی کارگران، دفاع چکیده کاملدر این پژوهش کوشش شده است به شیوۀ توصیف و تحلیلِ محتوا، گفتمان تعهّد در شعر شاهرودی واکاوی شود. نتیجۀ پژوهش نشان میدهد شاهرودی، به ویژه در دهۀ نخست شاعری ، عمیقاً متأثّر از گفتمان متعهّد بوده است. از مشخّصه های متعهّدانه شعر شاهرودی می توان به ترسیم زندگی کارگران، دفاع از آن ها، برانگیختن ایشان برای مبارزه، مخالفت با استبداد، ترسیم چهرۀ مخوف استبداد، اشاعۀ امید به پیروزی نهایی برابر استبداد و ترویج مفهوم "صلح" اشاره کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
244 - تعلیمات اخلاقی در گفتمان مسلط کلیله و دمنه و کارکرد آن در اقبال این اثر در طول تاریخ
یحیی طالبیان ندا امینیکی از بارزترین گفتمانهای کلیله و دمنه، تأکید پادشاه‌محوری است که در این پژوهش، با رویکرد تحلیل گفتمانی لاکلا و موف، به بررسی ساختار این گفتمان پرداخته‌ایم. این گفتمان از طریق بازنمایی جایگاه عنصر پادشاه/ ملک بهعنوان دال مرکزی، و چگونگی ارتباط متقابل وی با سایر مشارکا چکیده کاملیکی از بارزترین گفتمانهای کلیله و دمنه، تأکید پادشاه‌محوری است که در این پژوهش، با رویکرد تحلیل گفتمانی لاکلا و موف، به بررسی ساختار این گفتمان پرداخته‌ایم. این گفتمان از طریق بازنمایی جایگاه عنصر پادشاه/ ملک بهعنوان دال مرکزی، و چگونگی ارتباط متقابل وی با سایر مشارکان، مفصل‌بندی خاصی را القا و هژمونی میکند که در آن، هویت این مشارک و سایر مشارکان اجتماعی و نیز تعریف برخی تعالیم اخلاقی، در چارچوب نظام قدرت، معنا و ساختار مشخصی می‌یابد. ما با اخلاقیاتی روبه‌رو هستیم که متأثر از ضرورت‌های سیاسی و ایجاب‌های حکومت‌داری است. این گفتمان در یک کشمکش گفتمانی، با ایجاد بست‌های معنایی در مفاهیمی که در میدان گفتمانهای دیگری چون علم اخلاق دارای معانی از پیش مشخصی بوده‌اند، آنها را در ساختاری ایدئولوژیک مجدد مفصل‌بندی نموده و به این ترتیب، تفکر پادشاه‌محور خود را بهعنوان گفتمانی عینی، در کل متن مسلط میکند. توجه به بافت موقعیت، شبکۀ قدرت و ساختارهای سیاسی جوامعی که این متن در آنها تولید و بازتولید شده است، کارکرد و اهمیت گفتمان مسلط این کتاب را در تعالیم اخلاقی این ملل در طول تاریخ نشان میدهد و حکایت از تأکید و بازتولید مجدد این گفتمان دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
245 - گفتمانِ مدارا و رویکردِ تعلیمی در شعر فریدون مشیری
عباس باقی نژاد برات محمدی فروغ جلیلیفریدون مشیری از شاعران مطرح معاصر است که طی چند دهه شاعری، از شعر خود برای ستایش ارزشهای اخلاقی و اجتماعی سود برده و در جهت ترویج مهرورزی، نوع‌دوستی، خیرخواهی و صفاتی از این دست کوشیده است. چنین رویکردی ضمن اینکه حکایت از غلبۀ اندیشه‌ای انسانی و آرمانی و نیز گرایشی جام چکیده کاملفریدون مشیری از شاعران مطرح معاصر است که طی چند دهه شاعری، از شعر خود برای ستایش ارزشهای اخلاقی و اجتماعی سود برده و در جهت ترویج مهرورزی، نوع‌دوستی، خیرخواهی و صفاتی از این دست کوشیده است. چنین رویکردی ضمن اینکه حکایت از غلبۀ اندیشه‌ای انسانی و آرمانی و نیز گرایشی جامعه‌شناختی بر محتوای شعر مشیری دارد، کلام وی را از هنجاری تعلیمی برخوردار کرده و زمینۀ تکوین گفتمانی اجتماعی با ویژگیهای منحصربه‌فرد را در کار او فراهم کرده است؛ گفتمانی شاخصه‌هایی دارد و میتوان رسالت آن را ترویج روحیۀ مدارا و تعلیمِ رواداری ارزیابی کرد. در این نوشتار، ضمن تبیین خاستگاه و ابعاد و عللِ موضع‌گیری مدارامدارانۀ مشیری در برابر مسائل انسانی و اجتماعی، مؤلفه‌ها و تجلیات گفتمانِ مدارا در شعر وی بررسی و تحلیل میشود. یافتههای این پژوهش نشان میدهد گفتمان مسلط شعر مشیری برآیند نگرش انسانی و روحیۀ تساهل در او و نیز نگاه و موضع‌گیری مسئولانۀ مشیری در قبال مسائل انسانی است که با ذهن و زبان سادۀ مشیری پیوندی تنگاتنگ یافته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
246 - بررسی الگوی نجات در روایتی تعلیمی از اسرارنامه بر اساس نظریۀ تقابل‌ها
پروین تاج بخشادب فارسی سرشار از حکایتهای واقعی یا ساختگی است که شاعران و نویسندگان برای بیان مفاهیم اخلاقی، عرفانی، اجتماعی و... از آن سود جسته‌اند. اسرارنامۀ عطار نیشابوری از جمله آثاری است که در آن، روایتهای تمثیلی در انتقال اندیشه‌های تعلیمی شاعر اهمیت ویژه‌ای دارند. تمثیل‌ها ع چکیده کاملادب فارسی سرشار از حکایتهای واقعی یا ساختگی است که شاعران و نویسندگان برای بیان مفاهیم اخلاقی، عرفانی، اجتماعی و... از آن سود جسته‌اند. اسرارنامۀ عطار نیشابوری از جمله آثاری است که در آن، روایتهای تمثیلی در انتقال اندیشه‌های تعلیمی شاعر اهمیت ویژه‌ای دارند. تمثیل‌ها علاوه بر کاربرد تعلیمی و سرگرم‌کنندگی، ایجاد التذاذ ادبی در مخاطب و...، ابزاری برای تبلیغ گفتمان عرفانی نیز به شمار می‌آیند. بنابراین در گفتمان عرفانی، حکایت‌پردازی وسیله‌ای است برای تولید معنا به‌شکلی تلویحی و ضمنی. الگوی دوبنی شیوۀ متداول قصه‌های کهن برای بیان مقصود است و نظام تقابل‌های زبانی از مهمترین عوامل شکلگیری معنا در حکایت های دوقطبی است که قصه‌پرداز با قرار دادن کنشگرهای روایت در جایگاه تقابلی با همدیگر، به تولید معنا می‌پردازد. ساختار برخی حکایت‌ها در اسرارنامه از روبه‌‌روی هم قرار گرفتن نفس و جان شکل میگیرد. حکایت آن روباه که در چاه افتاده بود... یکی از تمثیل‌های جذاب در بیان رهایی از عالم ظلمانی یا غلبه بر نفس است. این نوشتار با استفاده از روشتوصیفی‌تحلیلی بر اساس نظریۀ تقابل‌ها به تفسیر نشانه‌ها در حکایت مذکور می‌پردازد. بهره‌گیری از تقابل‌های دوتایی در مطالعۀ متون مختلف نشان میدهد که چگونه واژه‌ها و عبارت‌های معمولی می‌توانند به‌گونه‌ای به کار روند که نوع خاصی از تفکر و رفتار را تعلیم دهند یا تثبیت کنند. عطار با استفاده از تمثیل، گسترۀ سخن را افزایش میدهد و می‌کوشد در مخاطبان خود، شناخت و باور پدید آورد یا حداقل آنها را متقاعد سازد که از خطرات نفس بپرهیزند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
247 - بررسی خاستگاه ادبیات تعلیمی منظوم و سیر تطور و تحول آن در ایران
احمدرضا یلمه هاادبیات شاخصههای محتوایی و صوری خاصی دارد. ادبیات تعلیمی نیز از این قاعده مستثنی نیست و از شاخصههای برجسته آن آموزش نکات اخلاقی و تربیتی به شیوه پند و اندرز است که در دایره اهداف رشد و تعالی انسان، خود یکی از حوزه‌های اخلاقی و تربیتی مهم و وسیع به شمار می‌آید. از سوی د چکیده کاملادبیات شاخصههای محتوایی و صوری خاصی دارد. ادبیات تعلیمی نیز از این قاعده مستثنی نیست و از شاخصههای برجسته آن آموزش نکات اخلاقی و تربیتی به شیوه پند و اندرز است که در دایره اهداف رشد و تعالی انسان، خود یکی از حوزه‌های اخلاقی و تربیتی مهم و وسیع به شمار می‌آید. از سوی دیگر درون‌مایه‌های تعلیمی و اخلاقی چنان با انواع شعر و ادب فارسی درآمیخته است که هیچ یک از انواع ادبی را نمی‌توان یافت که از این درون‌مایه‌ها جدا باشد؛ آنچه ادبیات تعلیمی را شکل میدهد، قصد و نیت صاحب اثر از تعلیم و آموزش است بنابراین قلمرو پژوهش حاضر برخی از برجسته‌ترین آثار ادبیات تعلیمی منظوم و خاستگاه تعلیمی آن‌هاست. بر این اساس مطالعه تاریخ ادبیات دوره شاعر، نوشته‌ها و سروده‌های او ثابت کرد ادب تعلیمی خاستگاهی دوگانه دارد: مهم‌تر از همه من فردی شاعر است که اگر رشد یافته باشد و به من اجتماعی و گاه متعالی‌تر ارتقا یافته باشد، در رد گفتمانهای منفی یا اثبات گفتمان مثبت جامعه به پند و اندرز می‌پردازد. دوم گفتمانهای غالب جامعه است که بر شاعر و شعر او تأثیر مستقیم دارد بنابراین ادب تعلیمی پیش از اسلام بازتاب حکومت استبدادی و نظام سلسله‌مراتبی حاکم بر جامعه ایرانی است که روحیاتی چون ترس و ارتباط یک‌طرفه و تک‌گویانه را ترتیب داده است و چون هنرمند در تعالی منِ فردی خود تلاش نکرده، همسو با گفتمان غالب جامعه آن روزگار که استیلای نظام طبقاتی است، حرکت کرده است. بعد از اسلام به ویژه در سنایی و شاعران بعد از او شاعر در رد گفتمان غالب جامعه در گونه ادب تعلیمی سخن گفته است که نشانه رشد یافتن منِ شاعر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
248 - کاربست گفتمان عاطفی در متون تعلیمی با تکیه بر باب پنجم گلستان سعدی
مریم محمودی اعظم خادمدر متون تعلیمی برقراری ارتباط مؤثر با مخاطب اهمیت بسیار دارد. باب پنجم گلستان سعدی نمونه ای کارآمد در این ارتباط است و شامل مجموعه مهارت‌هایی است که برای مدیریّت عواطف بشری و به‌منظور تبدیل وضعیتی تنش‌زا به وضعیتی مطلوب به کار می‌رود. موضوع این باب نیز توصیف هیجانات دور چکیده کاملدر متون تعلیمی برقراری ارتباط مؤثر با مخاطب اهمیت بسیار دارد. باب پنجم گلستان سعدی نمونه ای کارآمد در این ارتباط است و شامل مجموعه مهارت‌هایی است که برای مدیریّت عواطف بشری و به‌منظور تبدیل وضعیتی تنش‌زا به وضعیتی مطلوب به کار می‌رود. موضوع این باب نیز توصیف هیجانات دوران جوانی است. چرخش رویکرد مخاطب از اثر زودگذر به اثر ماندگار در رویارویی با یک متن تعلیمی مسلماً مشروط بر تأمّل و ممارست در تعالیم آن است. بر اساس همین ضرورت، در این نوشتار باب پنجم گلستان از منظر گفتمان عاطفی بررسی شده است. در این تحقیق، مبانی نظری، تقسیم‌بندی هیجانات اساسی از شیوِر و نظریّة هوش هیجانی از گلمن و همچنین مبانی نظری مربوط به توانش‌های چهارگانه و گفتمان عاطفی در نشانه‌معناشناسی و زبانشناسی جدید بوده‌است. نتایج تحقیق نشان می دهد که لذت مهمترین کنش عاطفی در این متن است که تفاهم و هماهنگی میان هم‌نشینان از عوامل اصلی ایجاد آن است. همچنین از منظر گفتمانی ادّعای حضور گفته پرداز بهعنوان دانای محدود، واقع گرایی و باورپذیری متن را افرایش داده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
249 - تعلیم تحذیری سعدی در بوستان با رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی نظریه فرکلاف
مهدی نوروز فرنگیس فرهودپژوهش حاضر به دنبال تأیید این پیش فرض است که سعدی در بوستان سعی در تبیین ایدئولوژی تعلیم تحذیری دارد. شیخ مصلح الدین مخاطب را آن قدر منفعل می بیند که می تواند اخلاق را با شیوه ترسانیدن از عواقب سوء آموزش دهد. برای توجیه این امر از شگردهایی بهره می گیرد و برای استحکام ک چکیده کاملپژوهش حاضر به دنبال تأیید این پیش فرض است که سعدی در بوستان سعی در تبیین ایدئولوژی تعلیم تحذیری دارد. شیخ مصلح الدین مخاطب را آن قدر منفعل می بیند که می تواند اخلاق را با شیوه ترسانیدن از عواقب سوء آموزش دهد. برای توجیه این امر از شگردهایی بهره می گیرد و برای استحکام کلام خود، اشعارش را با آیات و احادیث الهی می آمیزد تا بر تأثیر سخن بیفزاید. شاعر با عنایت به فضای فرهنگی ایران و نیز مسائل تاریخی و اجتماعی آن روزگار، تعلیمات و اندرزهای خود را با کمک ابزار انذار به مخاطبان اعلام می کند و در مقابل روحیه انفعالی مردم عصر خویش، از موضع قدرت به پشتوانه دین و مقبولیت فرهنگی به وعظ می پردازد. برای اثبات این منظور با رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف به بررسی ابیات سعدی در بوستان می‌پردازیم. تحلیل گفتمان در سه سطح توصیف، تفسیر و تبیین انجام می شود که در خلال آن به بررسی انتخاب های زبانی سعدی و هم چنین تبیین شرایط اجتماعی حاکم بر آن دوره می پردازیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
250 - گفتمان «شعوبی» در آراء ناصرخسرو قبادیانی (بر اساس الگوی تحلیل گفتمانی لاکلا و موفه)
مرتضی هادیان منصوره ثابت زاده حسین ابوالحسن تنهاییلاکلا و موفه با بازخوانی نظریه‌های متفکرانی مانند زبانشناسی سوسور، ساختارگرایی التوسر و پساساختارگرایی دریدا و...، نظریۀ گفتمان خود را در سال 1985 میلادی در کتاب هژمونی و استراتژی سوسیالیستی بسط دادند. نظریۀ گفتمان در دهه‌های اخیر برای فهم پدیده‌های اجتماعی و چگونگی تح چکیده کامللاکلا و موفه با بازخوانی نظریه‌های متفکرانی مانند زبانشناسی سوسور، ساختارگرایی التوسر و پساساختارگرایی دریدا و...، نظریۀ گفتمان خود را در سال 1985 میلادی در کتاب هژمونی و استراتژی سوسیالیستی بسط دادند. نظریۀ گفتمان در دهه‌های اخیر برای فهم پدیده‌های اجتماعی و چگونگی تحول آنها در حوزه‌های مختلف علوم انسانی کاربرد وسیعی یافته است. شعوبیه یکی از مهمترین جنبشهای تاریخ ایران واکنشی در برابر سیادت حاکمیت غیرایرانی بر ایرانیان بود که دارای سوگیری‌های فرهنگی‌‌سیاسی و اجتماعی است. این مقاله گفتمان شعوبی را در اشعار ناصرخسرو بر مبنای تحلیل گفتمانی لاکلا و موفه بررسی میکند. بنابراین چگونگی و چرایی مبارزات ایرانیان در بستر خیزش شعوبی به‌ویژه در روزگار ناصرخسرو روشن میشود. گفتمان شعوبی در آراء ناصرخسرو با دالهای فردیت، اختیار، خردگرایی، روش تأویل و قداست‌زدایی پیرامون اصالت انسان مفصل‌بندی میشود. در این دیدگاه، حاکمیت سیاسی سلاطین سلجوقی و نظام عقیدتی خلفای عباسی را بهعنوان غیرهای گفتمانی، حاشیه‌رانی میکند و برای حل بحرانهای هویتی در تلاش است که پیشینۀ تاریخی ایرانی را برجسته‌سازی کند. نظریۀ رهایی، حاکمیت ایرانی و پیروی از مذهب اسماعیلی را بهعنوان اسطوره معرفی میکند. سوژه فردی آزاده و داناست که گفتمان شعوبی را پیش می‌برد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
251 - کنش های هندسه قدرت بر ساخت کالبدی فضاهای سلطنتی (مقدمه ای بر تبارشناسی مجموعه دولتخانه صفوی اصفهان)
اکبر معتمدی مهر دانیال رحمتسازمان فضایی شهرهای ایران در طول ادوار تاریخ تحت تأثیر عوامل گوناگون و به ویژه قدرت سیاسی متمرکز در حاکمیت قرار گرفته است. دولتخانه به عنوان محل استقرار دولت همواره مبین گفتمان سیاسی – اجتماعی دولت بوده است، این گفتمان به تبع شرایط سیاسی اجتماعی ایران دچار تحول گر چکیده کاملسازمان فضایی شهرهای ایران در طول ادوار تاریخ تحت تأثیر عوامل گوناگون و به ویژه قدرت سیاسی متمرکز در حاکمیت قرار گرفته است. دولتخانه به عنوان محل استقرار دولت همواره مبین گفتمان سیاسی – اجتماعی دولت بوده است، این گفتمان به تبع شرایط سیاسی اجتماعی ایران دچار تحول گردیده است. فلذا ساختار کالبدی دولتخانه را نیز تغییر داده است. بررسی سیر تحولات فضایی دولتخانه در ایران تا دوره صفوی نشانگر سیر تحول در گفتمان دولت در تاریخ ایران می تواند باشد، تحولی که با گفتمان قدرت – دفاع آغاز می شود و در قدرت - سیاست به کمال می رسد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
252 - بررسی تحول گفتمانی نیروهای سیاسی پس از انقلاب اسلامی در ایران
احمدعلی حسابی نبی اله ایدرهدف اصلی مقاله حاضر بررسی تحول گفتمانی بین نیروهای سیاسی پس از انقلاب اسلامی در ایران است. برای تحقق این هدف، ویژگی گفتمان نیروهای سیاسی به عنوان کنشگران گفتمان ساز، مطالعه شده و نوع و میزان تحول این گفتمان در اول انقلاب(دوره تب انقلابی) تا سال 1363، دولت جنگ تا سال 136 چکیده کاملهدف اصلی مقاله حاضر بررسی تحول گفتمانی بین نیروهای سیاسی پس از انقلاب اسلامی در ایران است. برای تحقق این هدف، ویژگی گفتمان نیروهای سیاسی به عنوان کنشگران گفتمان ساز، مطالعه شده و نوع و میزان تحول این گفتمان در اول انقلاب(دوره تب انقلابی) تا سال 1363، دولت جنگ تا سال 1368یعنی دوران حیات امام، دولت سازندگی و اصلاحات و آغاز دولت نهم و مشخص گردیده است. از نظریه گفتمان لکلائو و موفه به عنوان چهارچوب مفهومی، از روش تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف به عنوان روش تحقیق بهره گرفته شد. داده های این تحلیل، از مرام نامه ها و پاره ای از بیانیه ها و برخی از ارگان های رسمی به دست آمد. یافته های تحقیق حاکی از آن است که، در مفصل بندی این گفتمان ها، تا سال 1363 که، وحدت در بین نیروهای اسلامگرا دیده می شود، جمهوری اسلامی و امام(ره) دال مرکزی است و اغیار گفتمانی شان نیروهای سیاسی سکولار(سوسیالیست ها و لیبرال ها) بودند. اما با انشعاب در کنشگران سیاسی اسلامگرا (حزب جمهوری اسلامی)، گفتمان نیروهای سیاسی راست(اصول گرایان) و چپ(اصلاح طلبان)، از سال 1367 تا سال1384 مشمول تحولاتی بوده است. مهمترین تحولات گفتمانی از چپ سنتی به چپ مدرن و از راست سنتی به مدرن از 68 تا 84 دیده می شود. گفتمان راست مدرن به دو خرده گفتمان، اصولگرایان میانه و رادیکال تحول پیدا کرد. دال مرکزی راست میانه، با محوریت ولایت مطلقه فقیه است لذا جزء حامیان مردم سالاری دینی نخبه گرا طبقه بندی هستند(مثل جامعه روحانیت). اما راست های رادیکال بر نقش مردم در کنار دین تاکید می کنند، بر عدالت اقتصادی، مبارزه با فساد، پاک دستی، تاکید می کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
253 - تبارشناسی جریان سیاسی اصلاحات و رابطه‌ی آن با قرائت روشنفکری دینی پس از انقلاب اسلامی ایران
لفته منصوری احمدعلی حسابی نبی اله ایدرهدف اصلی مقاله‌ی حاضر تبارشناسی جریان سیاسی اصلاحات و رابطه آن با قرائت روشنفکری دینی پس از انقلاب اسلامی ایراناست. برای تحقق این هدف دوره مشروطه تا انقلاب اسلامی به این‌سو موردبررسی قرار گرفت، اما تأکید بر نیروهای سیاسی پس از انقلاب و رابطه آن با روشنفکری دینی است. ب چکیده کاملهدف اصلی مقاله‌ی حاضر تبارشناسی جریان سیاسی اصلاحات و رابطه آن با قرائت روشنفکری دینی پس از انقلاب اسلامی ایراناست. برای تحقق این هدف دوره مشروطه تا انقلاب اسلامی به این‌سو موردبررسی قرار گرفت، اما تأکید بر نیروهای سیاسی پس از انقلاب و رابطه آن با روشنفکری دینی است. با استفاده از نظریه‌ی لاکلاو و موفه به تبیین موضوع پرداخته شد. در طول تاریخ ایران، جدال دائمی سنت و تجدد موجد قرائت‌های دینی و جریان‌های سیاسی مختلفی شده است. یافتههای این پژوهش نشان میدهد که جریان اصلاحات بر مبنای قرائت روشنفکری دینی و در ادامه نهضت مشروطه شکل گرفت، در دهه‌ی سوم انقلاب اسلامی به قدرت رسید و سپس به حاشیه رانده شد. همچنین گفتمان اصلاح‌طلبی ریشه در گرایشهای تجددطلبانه و تحت تأثیر مدرنیسم بود؛ و به‌نوعی در مقابل سنت‌گرایی برخاسته از اندیشه‌های سنتی و مذهبی در جامعه ایران قرار میگیرد. این گفتمان دال مرکزی مردم و دالهای جامعه مدنی، اصلاحات، توسعه سیاسی، آزادی و قانون را در زنجیره‌ی هم ارزی خود قرار داده و مفصل‌بندی جدیدی ارائه کرده است. اما این جریان در آستانه انتخابات دهم ریاست جمهوری دچار تصلب معنایی شد و قابلیت اعتبار و دسترسی و درنهایت هژمونی خود را از دست داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
254 - تحلیل تقابل گفتمان های حاکم بر نقاشی دیواری پسا انقلاب در شهر تهران(1397-1357)
علی مباشرزادگان زهرا قاسمی ملیحه شیانیبدون اغراق، پدیده ی انقلاب اسلامی سال ۱۳۵۷ از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر عرصه ی زیستی جامعه ایرانی بوده است. نقاشی دیواری به عنوان نقطه ی جوش امر سیاسی با سپهرعمومی در بزنگاه انقلاب رشد و گسترش یافت. این دوران همچون نقطه ی عطفی در تاریخ سیاسی ایران است که شناخت آن می تو چکیده کاملبدون اغراق، پدیده ی انقلاب اسلامی سال ۱۳۵۷ از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر عرصه ی زیستی جامعه ایرانی بوده است. نقاشی دیواری به عنوان نقطه ی جوش امر سیاسی با سپهرعمومی در بزنگاه انقلاب رشد و گسترش یافت. این دوران همچون نقطه ی عطفی در تاریخ سیاسی ایران است که شناخت آن می تواند کلید فهم چگونگی شکل گیری جریان های معاصر سیاسی و اجتماعی باشد. پژوهشگر، به جهت مناسبت موضوع و قابلیت فوق العاده ی نظریه ی گفتمان لاکلا و موفه در تحلیل امور و پدیده های سیاسی – اجتماعی این نظریه را به عنوان چارچوب نظری و روشی خود برگزیده است و نوآوری چنین پژوهشی نیز همین است که با بهره جستن از این نظریه و با مبنا قرار دادن آثار نقاشی دیواری در درون بستر و زمینه ی ظهورشان به مثابه متن هایی که محصولاتی گفتمانی اند، درصدد پاسخگویی به این مسأله بوده است که چگونه گفتمان های سیاسی انقلاب به گفتمان تثبیت گر جنگ متحول و سپس بنا بر هر دوره ی زمامداری دال های گوناگونی به دال مرکزی انقلاب افزوده یا از آن کاسته شده است.در این راستا چگونگی نمود تحولات سیاسی - اجتماعی دوران انقلاب و پسا انقلاب در نقاشی های دیواری دست مایه ی این پژوهش قرار گرفته است. با بررسی و تحلیل دال های مرکزی در چهل سال استقرار جمهوری اسلامی این موضوع آشکار شد که گفتمان انقلاب در طی گذار به گفتمان جنگ و سپس انتقال به دوران تثبیت تحت تأثیر عوامل سیاسی- اجتماعی و جابجایی روابط قدرت با تحولات بنیادینی در شیوه ی بازنمایاندن جهان مواجه بوده است.تاثیر قدرت به عنوان کانون روند تقابل و تعاملات سیاسی منجر به شکل گیری دو حوزه نقاشی دیواری گوناگون شد که بر اساس قطب سازی و غیریت اصول گفتمانی خود را شکل و توسعه دادند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
255 - تحلیل گفتمان ایدئولوژیک آموزش و پرورش ایران پس از انقلاب اسلامی مطالعه موردی گفتمان دولت اصولگرایی (1392- 1384)
سید بهروز موسوی بهبید احمدعلی حسابی نبی اله ایدرهدف از این پژوهش؛ تحلیل گفتمان- ایدئولوژی دولت اصولگرایی در نظام آموزشوپرورش ایران و همچنین بررسی رویکرد این دولت در راستای بازنمایی گفتمان خود از طریق نظام آموزشوپرورش میباشد. تحقیق حاضر یک مطالعه کیفی است که با استفاده از روش تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف و روش- نظر چکیده کاملهدف از این پژوهش؛ تحلیل گفتمان- ایدئولوژی دولت اصولگرایی در نظام آموزشوپرورش ایران و همچنین بررسی رویکرد این دولت در راستای بازنمایی گفتمان خود از طریق نظام آموزشوپرورش میباشد. تحقیق حاضر یک مطالعه کیفی است که با استفاده از روش تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف و روش- نظریه لاکلائو و موفه، به توصیف، تفسیر و تبیین ماهیت و عناصر گفتمانی آموزشوپرورش در این دوره تاریخی پرداخته است. بر اساس نتایج حاصله از این پژوهش، میتوان اذعان نمود که؛ دولت اصولگرایی در طی مدیریت اجرایی خود، برای کنترل، نظارت و اعمال دخالت‌هایی در نظام آموزشوپرورش تلاش نموده و در موارد بسیاری با تأثیرگذاری بر فرایند تصویب قوانین و همچنین تولید محتوا و اصلاح متون کتب درسی در پی تحول گفتمان فرهنگی- آموزشی موجود و بازنمایی نشانگان گفتمان مسلط از طریق نظام آموزشوپرورش بوده است. یافتههای تحقیق نشان میدهد آموزش و پرورش دولت اصولگرا از بعد گفتمانی از نشانگان سوسیال دموکرات اسلامی فاصله گرفته و به عناصر گفتمانی سنت‌گرایی ایدئولوژیک اسلامی نزدیک شده است. لذا بر خدامحوری،گسترش عدالت، استقلال و نفی وابستگی، حمایت از محرومان، ایثارگری، بومی‌گرایی، مهرورزی، استکبارستیزی، تکلیف گرایی و... در اسناد خود تأکید دارد. عناصر گفتمانی فوق در چهارچوب گفتمان غالب و در راستای نفی کامل ارزشهای فرهنگی غرب با به چالش کشیدن سامان چیره در نظام بین‌الملل، سوژه‌های دینی و انقلابی را بازآفرینی میکند. همچنین یافتهها نشان میدهد سوژه مدنظر دولت اصولگرا، سوژه سیاسی است که با عناصر و دقیقه‌های گفتمانی نظام سنت‌گرای ایدئولوژیک انطباق دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
256 - تحلیل و بررسی مشارکت سیاسی در گفتمان دولت عدالت محور بر اساس نظریه لاکلاو و موفه
ابوالقاسم شمس آبادی موسی شهریاری یوسف امینییکی از پرطرفدارترین و در عین حال پیچیده ترین مسائل جوامع جدید، بحث مشارکت سیاسی است. بررسی چگونگی مشارکت سیاسی در صورتبندی یک گفتمان سیاسی در فضای رقابت با گفتمانهای دیگر با توجه به شرایط و فضای سیاسی خاص جامعة ایران، از اهمیت بسزایی برخوردار است. از اینرو هدف این مقا چکیده کاملیکی از پرطرفدارترین و در عین حال پیچیده ترین مسائل جوامع جدید، بحث مشارکت سیاسی است. بررسی چگونگی مشارکت سیاسی در صورتبندی یک گفتمان سیاسی در فضای رقابت با گفتمانهای دیگر با توجه به شرایط و فضای سیاسی خاص جامعة ایران، از اهمیت بسزایی برخوردار است. از اینرو هدف این مقاله تحلیل و بررسی مشارکت سیاسی در گفتمان دولت عدالت محور بر اساس نظریه لاکلاو و موفه است. تحقیق حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ نوع روش کیفی است. در این راستا از روش تحلیل گفتمان فرکلاف استفاده شد. زمان پژوهش حاضر از نظر بعد تحقیقاتی شامل دو دوره ریاست جمهوری آقای احمدی نژاد بود. جامعه آماری مجموعه سخنرانی ها و مصاحبه های رئیس دولت دوره عدالت محور در خصوص مشارکت سیاسی است. تحلیل جملات به منظور دست یافتن به دال های گفتمان اصول گرای عدالت خواه براساس روش لاکلاو و موفه انجام شد. در گفتمان اصول گرایی، دال مرکزی اسلامیت نظام( ولایت فقیه) قرار دارد؛سایر عناصر گفتمانی حاضر در این گفتمان از قبیل عدالت محوری نقش مردم، ایثارگری، پاک دستی و مشارکت همگانی قرار دارد دراین گفتمان ،قانون ،ارزشها، آزادی عدالت و ولایت فقیه معنا می کند و مشارکت سیاسی مردم در مقبولیت نظام مؤثر است و مشروعیت نظام وابسته به ارکان دینی است ولی زمان مشروعیت خود را از ولی عصر(عج) می گیرد و حتی قانون اساسی هم تحت لوای ولایت معنا می یابد در گفتمان اصول گرایی ولایت مطلقه فقیه است که با تنفیذ مشارکت سیاسی مردم به آن مشروعیت می دهد و مقبولیت آزاد مردمی را، مشروعیت می بخشد.با تحلیل‌های صورت‌گرفته دال های گفتمان مشارکت سیاسی در دولت عدالت محور عبارتند از؛ دال مرکزی ولایت فقیه 1-دال های شناور عدالت گستری 2-دال شناور فقرزدایی 3-دال شناور مهرورزی ۴- دال شناور پیشرفت و تعالی 5-دال ارزش ها 6- دال شناور مردم بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
257 - بررسی رابطه بین همبستگی ملی با گفتمان سیاست‌های قومیتی و تاثیر آن بر قومیت‌های مختلف در خوزستان (در دوره اصلاحات)
احمدعلی حسابیمقاله حاضر به تحلیل گفتمان سیاست‌های قومی پس از انقلاب اسلامی در خوزستان با تاکید بر دوره اصلاحات می‌پردازد. برای تحقق این هدف، ویژگیهای گفتمان حاکم بر سیاسی قومی در دولت‌های سازندگی و اصلاحات مشخص شده است. برای این بررسی از نظریه گفتمان لاکلاو و موف به عنوان چهارچوب نظ چکیده کاملمقاله حاضر به تحلیل گفتمان سیاست‌های قومی پس از انقلاب اسلامی در خوزستان با تاکید بر دوره اصلاحات می‌پردازد. برای تحقق این هدف، ویژگیهای گفتمان حاکم بر سیاسی قومی در دولت‌های سازندگی و اصلاحات مشخص شده است. برای این بررسی از نظریه گفتمان لاکلاو و موف به عنوان چهارچوب نظری و از روش تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف به عنوان روش تحقیق بهره گرفته شد. داده‌هایی که دراین تحلیل بدانها پرداخته میشود اسناد بالادستی و مذاکرات مجلس شورای اسلامی بوده است. یافتههای تحقیق حاکی از آن است که در دولت اصلاحات مفصل بندی گفتمان حاکم بر سیاست قومی به شرح ذیل بوده است: دال مرکزی سیاست گذاری قومی در دوره اصلاحات را توسعه سیاسی بود؛ در آن صورت دالهای شناوری نظیر همبستگی ملی، مشارکت سیاسی و برابری در زمره دالهای شناور بودند. در واقع توسعه سیاسی نگرش اقوام خوزستان(لر و عرب و فارس) را به همبستگی ملی تغییر داد و اقوام خود را به هویت ملی بشتر مرتبط می‌دانستند، علل تحول در این گفتمانها ناشی از تغییرات در ساختارهای اجتماعی در سطح ملی و بین المللی بود. با تغییر در گفتمان- ایدئولوژی سیاسی در دوران پس از انقلاب اسلامی به خصوص در دوران اصلاحات و گشایش در روابط بین قومی و بین المللی، اقوام خوزستان از بعد خاص گرایی خود به سوی عام گرایی(همبستگی ملی) سوق پیدا کردند. روش تحقیق این مقاله تحلیل گفتمان و روش گرداوری داده‌ها مصاحبه است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
258 - تحلیل گفتمان مدیریت دولتی ایران در بخش توسعه گردشگری (گفتمانهای مورد بررسی: اصلاحات، عدالت‌محور و اعتدال)
مصطفی قدرتی مهربان هادی پیکانی رضا ابراهیمزادههدف از این پژوهش، تحلیل گفتمان مدیریت دولتی ایران در بخش توسعه گردشگری است. حوزه این پژوهش، تمامی متون بیان شده توسط مدیران دولتی در بخش گردشگری در سه دوره تاریخی حاکمیت در جمهوری اسلامی ایران از جمله گفتمان اصلاحات و گفتمان عدالت‌محور و گفتمان اعتدال در دوره‌های 8 چکیده کاملهدف از این پژوهش، تحلیل گفتمان مدیریت دولتی ایران در بخش توسعه گردشگری است. حوزه این پژوهش، تمامی متون بیان شده توسط مدیران دولتی در بخش گردشگری در سه دوره تاریخی حاکمیت در جمهوری اسلامی ایران از جمله گفتمان اصلاحات و گفتمان عدالت‌محور و گفتمان اعتدال در دوره‌های 8 ساله بوده است. حوزه این پژوهش شامل مجموعه متونی بوده است که داخل روزنامه‌ها، مجلات و سایت ریاست جمهوری و... منتشر شده است. نمونه آماری در این پژوهش جمعاً 83 متن بود که مورد تفسیر و بررسی قرار گرفت. جهت گردآوری داده‌ها در این پژوهش از روش کتابخانهای استفاده شد. روش تحقیق حاضر تحلیل گفتمان بود. یافتهها نشان داد که مدیران دو دوره به رسیدن به شاخص‌های حکمرانی خوب، فکر کردهاند و در بسیاری از متون بیان داشته‌اند که باید به آن سمت و سو حرکت کرد. لیکن در هر دو دوره برخلاف مطالب بر زبان رانده شده واقعیت چیز دیگری است و وضعیت موجود از وضعیت موعود که همان حکمرانی خوب میباشد فاصله بسیاری دارد. با استفاده از روش تحلیل گفتمان و بررسی قواعد زبانی میتوان در مختصات گفتمان مدیران دولتی به این پی برد که زیبا سخن گفتن در نظر عامه مردم می‌تواند عملکرد ضعیف را به اشتباه با فریب افکار عمومی قوی جلوه داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
259 - واکاوی نسلبندی محتوایی موزه‌ها، روایتی از تجسم مادی تا گفتمان معنایی
مونا کدخدا علیرضا عینی فر حمیدرضا موسویپدیدۀ موزه و موزه‌داری در دوران معاصر در اکثر کشورهای دنیا گسترش پیدا کرده است و ایدۀ موزه در دوران معاصر به‌صورت یک ایدۀ جهانی درآمده است و فرهنگ آن تقریباً به اکثر مناطق دنیا گسترش پیداکرده است. یکی از مفاهیم کلیدی که مبنای موزه‌ها را شکل داده است ذات و شأن یک اثر است چکیده کاملپدیدۀ موزه و موزه‌داری در دوران معاصر در اکثر کشورهای دنیا گسترش پیدا کرده است و ایدۀ موزه در دوران معاصر به‌صورت یک ایدۀ جهانی درآمده است و فرهنگ آن تقریباً به اکثر مناطق دنیا گسترش پیداکرده است. یکی از مفاهیم کلیدی که مبنای موزه‌ها را شکل داده است ذات و شأن یک اثر است که در هر موزه به شکلی متفاوت در نظر گرفته‌شده است. نگاه متفاوت موزه‌ها و تفکر مجموعه‌ای است که مجموعه‌سازی و هویت موضوعی را در موزه پدید میآورد. بر همین اساس نوع نگرش به اثر و مجموعه و معناهایی که برای آن ساخته، پرداخته و انتقال داده میشود، باعث شکلگیری سیری از تغییرات در موزه‌ها شده و نسلبندی آنها را به دنبال داشته است. انگاره‌های تأثیرگذار بر تفکیک موزه‌ها و نسلبندی آنها در بستر تاریخ چگونه شکل گرفته است؟با واکاوی عوامل مؤثر در چرایی و چگونگی تفاوتهای پدیدار شده در هر نسل از موزه‌ها، چگونه میتوان به یک صورتبندی محتوایی از نسل‌های مختلف موزه‌ها از ابتدای شکلگیری تا زمان معاصر دست یافت؟این پژوهش بر آن است که به بررسی روند تکاملی نسلبندی موزه‌ها در بستری تاریخی بپردازد. در این راستا از طریق واکاوی وجوه ماهوی، ساختاری و معنایی در این دسته از بناها به بررسی و نگرش وجوه ارزشی اشیاء می‌پردازد.نتایج پژوهش نشان‌دهنده این موضوع است که در دوران معاصر علاوه بر انگاره‌های ساختاری که در برپایی فیزیک موزه مؤثر است، انگاره‌های ادراکی‌ـ‌معنایی شاخص کیفی نسلبندی موزه‌ها را به سمت و سویی دیگر هدایت میکند. در این سیر تحول محتوایی، شیوۀ بازگویی در موزه‌ای شدن یک پدیده، از گفتمان یک‌سویۀ تاریخی به سمت دوسویۀ اجتماعی و در موزه‌های نوین به‌صورت گفتمان ذهنی از نوع تبادل آگاهی انجام میگیرد. گفتمان نسل نوین از نوع روایتگری موزه است که معانی تازه‌ای بر متن اثر می‌افزاید و چرخۀ خوانش را باز می‌گذارد. بدین‌ترتیب با تأویل‌های مخاطبان متعدد صحن موزه تکرار میشود و روایت آن به اتمام نمی‌رسد. اما باید توجه داشت که سرعت پیشرفت و هماهنگی با این تحولات در ایران، هنوز با ضرباهنگ تحولات جهانی همسویی چشمگیری ندارد و تا حصول به معنای واقعی تحول در مفهوم موزه و موزه‌داری، راه بسیار زیادی پیش روی طراحان، معماران، موزه‌داران وسایر متولیان موزه‌داری در ایران قرار دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
260 - منظومه فکری و تمدن ساز مقام معظم رهبری در چهار دهه انقلاب اسلامی
محمود شرفی هادی عبدالملکیانقلاب اسلامی با ایجاد تحول بنیادین در اهداف و ارزشهای جامعه ایران و همچنین تاثیر در تحولات کشورهای منطقه و جهان اسلام در جایگاه یک انقلاب تمدن‌ساز ظاهر شد. تحولی که در درجه اول مرهون نقش‌آفرینی رهبران تمدن‌ساز آن است. حضرت امام خمینی(ره)و مقام معظم رهبری با خلق استعار چکیده کاملانقلاب اسلامی با ایجاد تحول بنیادین در اهداف و ارزشهای جامعه ایران و همچنین تاثیر در تحولات کشورهای منطقه و جهان اسلام در جایگاه یک انقلاب تمدن‌ساز ظاهر شد. تحولی که در درجه اول مرهون نقش‌آفرینی رهبران تمدن‌ساز آن است. حضرت امام خمینی(ره)و مقام معظم رهبری با خلق استعاره‌ها و واژگان تمدنی در طول چهار دهه عمر انقلاب اسلامی نقش بسزایی در گفتمان‌سازی تمدنی ایفا نموده‌اند، مقام معظم رهبری به عنوان پرچمدار نظریه‌پردازی و واژه‌سازی گفتمان تمدنی انقلاب اسلامی نیز بارها بر این نکته تاکید داشته‌اند که یکی از دغدغه‌های مهم ولی فقیه و محتوای گفتمانی او حفاظت از ارزشهای اساسی انقلاب اسلامی است. لذا نقش‌آفرینی تجربی و عملی مقام معظم رهبریدر گفتمان سازی تمدنی و تدقیق مراحل شکلگیری وبلوغ تمدنی در کوران حوادث و تقابل با دشمنان تمدنی از برجستگی خاصی برخوردار است. این مقاله به روش مروری و با استفاده از تکنیک تحلیل گفتمان پسا ساختارگرایی"لاکلو موف" به تبیین استعاره‌های گفتمان‌ساز رهبری برای تبیین تمدن نوین اسلامی در مراحل سه‌گانه "تمدن سازی، تمدن پروری و تمدن داری" پرداخته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
261 - Exploratory-Cumulative Talk Discourse Markers in Translation Classes: Covertly-Needed vs. Overtly-Needed Translation Texts
Samaneh Yazdani Hossein Heidari Tabrizi َAzizeh ChalakThe widening conceptual and methodological approach towards exploratory-cumulative talk reflecting its multi aspects of being the optimal analytical tool and strategy in translation classes was the main motivation to set the present study to check whether there is any s چکیده کاملThe widening conceptual and methodological approach towards exploratory-cumulative talk reflecting its multi aspects of being the optimal analytical tool and strategy in translation classes was the main motivation to set the present study to check whether there is any significant difference between the occurrence frequencies of the discoursal markers showing exploratory-cumulative features in the covertly and overtly needed translation texts. 63 linguistically homogeneous undergraduate students majoring in English translation at Islamic Azad University participated in this study. Two classes; namely, Translation of Literary Texts and Translation of Political Texts, were held by one of the researchers employing the exploratory-cumulative talk as an effective approach to make the learners more efficient and independent cognitively, pedagogically, linguistically and psychologically. Exploratory-cumulative talk discoursal markers, thereof, were identified by using a number of pre-defined indicators by Wegerif and Mercer based on four ground rules that led to capture the nature of the types of the talks and their frequency in classroom recorded conversations. The results of the data analyses showed although the mean of the occurrences of exploratory-cumulative discourse markers for the course Translation of Political Texts was greater than those for the course Translation of Literary Texts, the difference was not found significant. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
262 - Coherence Analysis of Iranian M.A. Students’ Comprehension and Production of English Relative Clauses
Masoomeh Benshams Firooz Sadighi Mohammad Falahati Qadimi Fumani Naser RashidiThis study investigated whether English relative clauses play a significant role in textual cohesion, which is understood as textual connectivity and determination of sex and academic years in the perception and production of relative clauses of the Iranian EFL students چکیده کاملThis study investigated whether English relative clauses play a significant role in textual cohesion, which is understood as textual connectivity and determination of sex and academic years in the perception and production of relative clauses of the Iranian EFL students. Therefore, 200 Iranian EFL language students (112 females and 88 males) majoring in English as a foreign language from Marvdasht and Shiraz Islamic Azad universities took two researcher-made tests, namely a reading comprehension test of 20 items and a writing test. Miltsakaki’s (2003) rules for pronoun resolution were utilized to score students’ answers. Semi-structured interviews were conducted with 30 English students to cross-validate the results of the tests conducted by the researchers. The results suggested that English relative clauses have an essential role in textual cohesion, which is understood as textual connectivity. The Kolmogorov-Smirnov Test and Mann-Whitney Test manifested that sex and academic year did not significantly affect Iranian EFL M.A. students’ understanding and production of relative clauses. The results of this study are of critical pedagogical implications for English as Foreign Language teachers, students, and course designers. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
263 - The Function of Metaphorical Language in Shaping Political Texts Based on Kövecses’ Framework: A CDA Perspective
Somayeh Jafarnezhad Bahloul Salmani Hossein Sadegh OghliThis study aimed to examine the role of figurative language in shaping political texts based on the modern framework suggested by Kövecses. The research corpus comprised thirty thousand words selected as a text sample to see the source of the conceptual domain used چکیده کاملThis study aimed to examine the role of figurative language in shaping political texts based on the modern framework suggested by Kövecses. The research corpus comprised thirty thousand words selected as a text sample to see the source of the conceptual domain used. It was prepared through a systematic random sampling of various editorial articles in Western political journals on the relationship between Iran and the West in the period 2010-2019. Critical Metaphor Analysis (CMA) was used to specify patterns in political articles, usually providing support for previous research by authority figures in critical and political metaphor analysis that metaphors are used to shape political thought, aid political persuasion, and in directing circumstances and cognitive models to form the interpretation of the nation as a person or body metaphor. Finally, the study provides substantial support for the textual findings of conceptual metaphors used. The findings of the study provide EFL classrooms with a number of implications for future research. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
264 - Factors Affecting Emotional Burden of Verbs in Ferdowsi’s Shahnameh
هاشم هاشمی Mojtaba Monshizadeh Ehsan ChangiziThere is a close relationship between verb and semantics and the way verbs are used to induce concepts. Poets and writers inadvertently influence their emotions in choosing actions and use verbs whose semantic load reflects the emotions and feelings of the speaker. In o چکیده کاملThere is a close relationship between verb and semantics and the way verbs are used to induce concepts. Poets and writers inadvertently influence their emotions in choosing actions and use verbs whose semantic load reflects the emotions and feelings of the speaker. In other words, in addition to conveying meaning, time and place, verbs convey emotions and feelings. The phonetic structure of the verb, in addition to its semantic role, indirectly expresses the concept that passes in the poet's mind through a set of sounds. In this research, the emotional burden of verbs in Ferdowsi Shahnameh is examined. It can be said that in epic books, each sentence has an emotional burden that is full of meanings of "positive, negative, and neutral". The main purpose of this study is to investigate and determine the emotional load of verbs and what its components are and the relationship between collocational elements and verbs in terms of positive, neutral, and negative emotional load. In this study, examples of verbs are neither speaker-centered nor listener-centered. Discourse is also very important, that is, the relationship between people determines the emotional burden of the verb. It also defines semantic space according to linguists’ focus on semantic differentiation. At the same time, the study of semantics in emotional actions is most important. The term semantics is generally associated with describing the meaning of words, phrases, and sentences. In linguistic terms, semantics examines the relationships between signs and symbols with concepts; and the knowledge of knowing the meaning. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
265 - Assessing English Language Teachers’ Initiation of Discourse in the Light of Teaching Experience and Learners’ Proficiency Level
مینا اسماعیلی Zohreh Seifoori Touran AhourThe pattern dominating Classroom discourse is Initiation-Response-Feedback (IRF) and the initiation move normally takes the form of questions asked by teachers. The questions might be either referential or inferential and classroom research has accentuated the role thes چکیده کاملThe pattern dominating Classroom discourse is Initiation-Response-Feedback (IRF) and the initiation move normally takes the form of questions asked by teachers. The questions might be either referential or inferential and classroom research has accentuated the role these questions can play in eliciting learner output with the latter more likely conducive to meaning-focused output. However, what still awaits scrutiny is the extent to which teachers tend to activate learners’ semantic and syntactic processing by using appropriate questions and how their experience might mediate their choices at varying proficiency levels. Hence, the present descriptive study set out to compare the frequency of inferential and referential questions employed by novice and experienced teachers to initiate interaction at lower-intermediate (LI) and upper-intermediate (UI) levels. For the purpose of the study, a purposive sample of 20 English classrooms were selected at nine branches of an English institute in Tabriz, Iran. The classrooms were taught by five novice and five experienced teachers. Using a semi-structured researcher-made and piloted observation form, the classroom procedures were observed, recorded, and transcribed. The transcribed data were further analyzed employing the standardized coding system proposed by Long and Sato (1983) as a seven-category taxonomy of functions of teacher questions. The results revealed that experienced teachers used significantly more referential questions at both LI and UI levels. In contrast, novice teachers were found to use significantly more inferential questions at both LI and upper intermediate levels. Pedagogical implications of the findings will be discussed. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
266 - Demystifying the Role of Paired Task and Test-Taker Speaking Ability in Assessing Co-Constructed Discourse in Paired Oral Assessment
Masoumeh Nouri Abbas Bayat Peyman RajabiThe present study was an attempt to demystify the role of paired task and test-taker speaking ability in assessing co-constructed discourse in paired oral assessment across Iranian EFL paired examinees with different ability combinations. To accomplish this aim, non-exp چکیده کاملThe present study was an attempt to demystify the role of paired task and test-taker speaking ability in assessing co-constructed discourse in paired oral assessment across Iranian EFL paired examinees with different ability combinations. To accomplish this aim, non-experimental qualitative research was devised in which 36 participants were purposely recruited from three distinct speaking competence levels; namely, upper-intermediate (High-Level), lower intermediate (Mid-Level), and elementary (Low-Level), with 12 learners in each. Participants with similar and different proficiency levels were randomly assigned to six different paired group combinations and were given a discussion task as a paired-test speaking task in which they were asked to discuss the topic of the conversation and attempt to develop the co-constructed discourse. The voices of each couple discussing the assigned topic were then record-ed. Following the transcription of the examinees' performances, the researcher analyzed the learners' conversations using Young's model of interactional competence, which deals with the speakers' ability to organize interactions in terms of turn-taking, break-down repair, and mutual understanding using ver-bal communication in relation to the situational context. The findings demonstrated that low-ability partners employed gestures and postures in turn-taking, as well as a lot of breakdown repairs while fail-ing in mutual comprehension, particularly in talks with more skilled interlocutors. Mid-ability pairs struggled to provide an adequate response in the second position to demonstrate understanding of an interlocutor's comment or statement but could advance the communication in terms of mutual under-standing and moderate success in proper breakdown repairs in their own similar and balanced pairs. However, they lost confidence in taking turns and relied heavily on fixes when conversing with more experienced interlocutors. Similarly, low-ability paired persons seldom tropicalized portions of other speakers' contributions in their own talk. High-ability speakers were more likely to demonstrate prior talk knowledge through contingent answers. These findings revealed that task direction and progress might have an impact on interactional behavior and how understanding is expressed. Additionally, the findings have some implications for teaching, learning, and testing L2 speaking through paired-test tasks for the purpose of improving EFL learners' speaking skills sub-skills. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
267 - Syntactic Devices of Information Structure in Persian Spoken Genres: Political, Scientific, and Everyday Conversation in Focus
Fatemeh Aghaei Bahram Hadian Vali RezaeiThis descriptive and corpus-based study examined the role of genres and their discourse features in information structure and its syntactic representations in Persian. It aimed to investigate three genres of Persian spoken language, that is, political, scientific, and e چکیده کاملThis descriptive and corpus-based study examined the role of genres and their discourse features in information structure and its syntactic representations in Persian. It aimed to investigate three genres of Persian spoken language, that is, political, scientific, and everyday conversation, in terms of their information structure as realized through four syntactic devices of clefting, pseudo-clefting, passive, and preposing. For this purpose, 1000 utterances related to each of the mentioned genres were extracted based on Lambrecht’s theoretical framework for modeling the information structure. The collected data were then transcribed, and the most frequently-used syntactic structures of information structure in each genre were identified. Finally, the Mann-Whitney U test and descriptive statistics were used to see which of the three genre types has higher values than the other two in terms of the four syntactic devices. The results of data analysis revealed that there is a significant difference among the three genres in terms of the frequency of use of syntactic devices. In fact, preposing occurred most frequently in everyday conversations, passives in scientific texts, and clefting and pseudo-clefts in political texts. This finding has supportive implications for linguistic and educational experts as well as language theoreticians. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
268 - Handling an Object without Leaving Fingerprints? Translators’s Presence in the Persian Translations of The Dead
Zohreh GharaeiThis study investigated the translator’s presence in three Persian translations of The Dead according to the Bakhtinian approach. To this effect, the presence is traced at three levels. First, following Hermans’ advice, the translations were analyzed apart f چکیده کاملThis study investigated the translator’s presence in three Persian translations of The Dead according to the Bakhtinian approach. To this effect, the presence is traced at three levels. First, following Hermans’ advice, the translations were analyzed apart from the source text for the noticeable presence of the translator. Second, following Munday’s advice, a stylistic analysis was conducted focusing on the features of free indirect discourse in both the source and translated texts. In light of this analysis, the author identified two types of alterations in the interaction of the source voices indicating the presence of translators: suppressing the characters' voice through empowering the narrator’s voice and suppressing the voice of the narrator by empowering the characters’ voice. The analysis at this level added one more piece of evidence to May’s hypothesis regarding the tendency of translators toward reducing the voices. To have a thorough examination of the translator’s presence, a third level of analysis was also added at which translations were compared with one another to look into the presence of the antecedent translator in the work of the following one. The author justifies this last kind of presence building on the Bakhtinian concepts of dialogism, heteroglossia, and assimilation. The use of the Bakhtinian perspective for justifying what goes on in translation is extended in this study to include the notion of originality and, thereby, wise assimilations on the part of translators were reflected on. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
269 - How does Explicit and Implicit Instruction of Formal Meta-discourse Markers Affect Learners’ Writing Skills?
محمد مقدسی محمد بوالی Fatemeh BehjatDiscourse markers improve both the quality and comprehension of a written text. This study aimed at investigating the effect of explicit and implicit instruction of formal meta-discourse markers on writ- ing skills. The quantitative data were collected from 90 upper-int چکیده کاملDiscourse markers improve both the quality and comprehension of a written text. This study aimed at investigating the effect of explicit and implicit instruction of formal meta-discourse markers on writ- ing skills. The quantitative data were collected from 90 upper-intermediate students at Shiraz Univer- sity Language Center. Two experimental groups went through an instruction, while the control group did not receive any instruction on formal meta-discourse markers. A pretest-posttest method of as- sessment was employed. After an eight-session treatment, a posttest was administered to compare the participants‟ performances. The results revealed that the instruction of formal meta-discourse markers had a positive effect on the learners‟ writing skills. Moreover, the results showed that learners who received explicit instruction of meta-discourse markers could perform better in writing than learners who received implicit instruction. The findings can have pedagogical implications for EFL educators and materials developers to enhance learners‟ writing skill. Furthermore, the findings provide impor- tant insight into the impact of teaching discourse markers and raising learners‟ awareness through ex- plicit instruction in order to make pupils produce more cohesive and coherent written texts. Besides, it sheds light on the effect of different types of instruction on learning metadiscourse markers and its application in writing skills. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
270 - Investigating the Social Practice of Persian Translations of ‘The Girl You Left Behind’ through Translators’ Lexical and Grammatical Strategies
Zeinab Zargari Ali RabiThe present study aimed to shed light upon the differences of social practice of Persian translations of The Girl You Left Behind written by Jojo Moyes (2012) with original text in English based on Fairclough's (1995) model. In this regard, through a careful analysis of چکیده کاملThe present study aimed to shed light upon the differences of social practice of Persian translations of The Girl You Left Behind written by Jojo Moyes (2012) with original text in English based on Fairclough's (1995) model. In this regard, through a careful analysis of the source and target texts, English social prac- tice instances were selected along with their Persian equivalents as the corpora of the study to investigate the differences between the grammatical and lexical features of the social practices. The English and Per- sian social practices were analyzed and compared in accordance with Fairclough's (1995) framework. The results showed that the translators manipulated the social practice of the target texts by exercising their ideologies through applying their grammatical and lexical choices that led to ideological manipulation in the translations. In addition, the results revealed that autonomous creation has been the most frequently observed strategy, which can be interpreted as the common tendency among translators to resort to creat- ing an equivalent. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
271 - Traces of Translators' Occidentalism in the Translations of Post-Colonial Novels into Farsi: The Case Studies of Burmese days, A Passage to India and Heart of Darkness
katayoon Afzali Akram KoochehbaghiThe cultural turn in Translation Studies puts the emphasis on the role of social and political factors in translation. After the Islamic Revolution of 1979 in Iran, anti-Western discourse became dominant in the country. Given this change, the present research aimed to s چکیده کاملThe cultural turn in Translation Studies puts the emphasis on the role of social and political factors in translation. After the Islamic Revolution of 1979 in Iran, anti-Western discourse became dominant in the country. Given this change, the present research aimed to study the representation of colonizers in the translations of post-colonial novels into Farsi. To this end, Burmese Days by George Orwell, Heart of Darkness by Joseph Conrad, and A Passage to India by Edward Morgan Forster and their translations into Farsi were studied, and the parts representing colonizers were discerned and com- pared with their Farsi translations. The results show that translators used amplification, modulation, particularization, and generalization to represent their anti-Western ideologies. The findings indicate how anti-Western discourse of society was reflected in the translations of post-colonial novels. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
272 - تحلیل ساختاری کمال دیوان و امشاسپندان با نگاهی به آیین مزدیسنا و اسطوره‌های پیشاآریایی
حجت اله اسماعیل‌نیا گنجی رضا فرصتی جویباری حسینعلی پاشاپاسندینویسنده در این مقاله سعی دارد با روش توصیفی ـ تحلیلی واژة کمال دیوان و امشاسپندان را در زبان اوستایی ریشه‌یابی کند و با ژرف کاوی در ساختار واژگانی از یکسو و کنکاش در مفاهیم تطبیقی آن از سوی دیگر تلاش میشود تا صورتی دیگرگونه از طرح مسأله به دست داده شود. از این منظر، ج چکیده کاملنویسنده در این مقاله سعی دارد با روش توصیفی ـ تحلیلی واژة کمال دیوان و امشاسپندان را در زبان اوستایی ریشه‌یابی کند و با ژرف کاوی در ساختار واژگانی از یکسو و کنکاش در مفاهیم تطبیقی آن از سوی دیگر تلاش میشود تا صورتی دیگرگونه از طرح مسأله به دست داده شود. از این منظر، جوهرة ثنویّت مزداپرستی، در تمام جزئیات و شئونات این آیین جاری ست و عملکرد به اصطلاح درخت گون دارد، هر چه از ریشه به سمت جزئیات پیش می رویم، تکثّر در کمیّت مشهودتر می گردد و این در حالی است که ویژگی های بنیادین ریشه در فرعی ترین سرشاخه ها، قابل پی گیری است. بی تردید آنچه ریشه های این ثنویّت را تشکیل می دهد، نخستین تقابل اهوره با اهریمن است و این همانا آفرینش امشاسپندان به دست اهوره و آفرینش کمال دیوان به تلافی، از سوی اهریمن است. واکاوی دقیق هر یک از اعضای این دو گروه خود روشنگر جزئیات تشکیل دهندة این ثنویّت و آشکارکنندة زوایای مستور تقابل ها با یکدیگر است. برای دست یافتن به این مقصود، مؤثرترین روش، بررسی ژرف کاوانة اعضای هر یک از دو گروه و قیاس آن ها با یکدیگر است. این شیوه، خود راه گشایی است برای رسیدن به تقابل‌هایی دیگر که در سرشاخه های فرعی این نظام درخت گون صورت می‌پذیرد و در قالب موجودات اهریمنی و اهورایی تجلی می یابد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
273 - بررسی تطبیقی حکایتی از مثنوی معنوی «داستان جزع ناکردن شیخی بر مرگ فرزندان خود» با مآخذ روایی آن بر اساس رویکرد نورمن فرکلاف
زهرا ایرانمنشمثنوی معنوی از مواریث عرفانی و ادبی پیش از خود بهره برده است. در این پژوهش داستان جزع ناکردن شیخی بر مرگ فرزندان خود از مثنوی با ترجمۀ رسالۀ قشیریه و تذکرةالاولیا بر اساس رویکرد نورمن فرکلاف مورد مقایسه و تحلیل انتقادی گفتمان قرارگرفته است. در سه اثر مذکور به بیان چکیده کاملمثنوی معنوی از مواریث عرفانی و ادبی پیش از خود بهره برده است. در این پژوهش داستان جزع ناکردن شیخی بر مرگ فرزندان خود از مثنوی با ترجمۀ رسالۀ قشیریه و تذکرةالاولیا بر اساس رویکرد نورمن فرکلاف مورد مقایسه و تحلیل انتقادی گفتمان قرارگرفته است. در سه اثر مذکور به بیان احوال عارفانه پرداخته شده است. گفتمان غالب در بستر عرفان در حکایت مثنوی، ولی و عارف واصل، در رسالۀ قشیریه مقام رضا و در تذکرةالاولیا تسلیم است. در این حکایات بیش از هر چیز دغدغه‌های عارفانه روایت برجسته شده است. در این بستر، موقعیت‌هایی قابل ردیابی است و تأثیر و نشانه‌های دوری از خویشتن، یقین، قدرت روحی ولی، عطوفت حقیقی، توجه به حق، قدرت و سلطه به خصوص در تبیین جایگاه عارف و نظام معنایی آن مورد تبیین قرار گرفته است. مولوی، عطار نیشابوری و ابوالقاسم قشیری با ترکیب‌بندی ابعاد گفتمانهای مسلط عرفان، در قالب ژانری از پیش موجود، روایتی روحانی و معنوی را از نو بازتولید کردهاند. سه اثر مذکور به منزلة رخدادی ارتباطی، فقط بازتابی از اندیشۀ شاعر نیستند بلکه با انتقاد از عملکردهای مادیگرایانه و دلبستگی‌های موقّتی و عاریتی، نظم گفتمانی ویژه‌ای را خلق میکنند. این آثار در به چالش کشیدن ویژگیهای عرفانی و تقویت گفتمان عارفانه موفق بوده‌اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
274 - تحلیل گفتمان انتقادی در حکایت «درآمدن حمزه در جنگ، بی‌زره» با تکیه بر نظریۀ نورمن فرکلاف
رقیه موسوی علی محمد پشت دارتحلیل گفتمان انتقادی، مجموع گفتارها و کنش‌هایی است که به وسیلۀ بازنمودهای ایدئولوژیک یک فرد یا گروه، با نگرشی انتقادی و تحلیلی به قلمروهای گوناگون اجتماعی، فرهنگی و دینی می‌پردازد. در این مقاله حکایت درآمدن حمزه در جنگ، بدون زره از دفتر سوم مثنوی معنوی با تکیه بر نظریة چکیده کاملتحلیل گفتمان انتقادی، مجموع گفتارها و کنش‌هایی است که به وسیلۀ بازنمودهای ایدئولوژیک یک فرد یا گروه، با نگرشی انتقادی و تحلیلی به قلمروهای گوناگون اجتماعی، فرهنگی و دینی می‌پردازد. در این مقاله حکایت درآمدن حمزه در جنگ، بدون زره از دفتر سوم مثنوی معنوی با تکیه بر نظریة نورمن فرکلاف و در سه سطح توصیف، تفسیر و تبیین بررسی میشود. مقاله به روش توصیفی ـ تحلیلی فراهم شده و درصدد است به ساختار صوری و معنایی کلام راوی و مولد گفتمان دست یابد تا از این طریق میزان تسلط او به مخاطب و همچنین نوع تعامل گفتمانی در کنشهای متقیدانه در قالب پند و موعظه معلوم شود. نتیجه قابل پیش‌بینی این است که مولوی با تکیه بر جمله‌های استوار و متأکد و استعانت از قرآن و آموزه‌های دینی و اخلاقی، در پی تشکیل دایرۀ گفتمانی خاصی است که ژرف‌ساخت آن از عنصر مهم مرگ اختیاری و بی‌ارزش بودن حیات جسمانی خبر میدهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
275 - بررسی و تحلیل تعالیم تصوف بر مبنای نظریه گفتمان قدرت میشل فوکو
فاطمه الهامی عبدالغفور جهاندیده محمدریاض رئیسیتصوف به مثابه یک نهاد اجتماعی در تاریخ ایران از اهمیت فراوانی برخوردار است. اصول، قواعد و تعالیم آن دارای آیین خاصی بوده که صوفیه ملزم به رعایت آن بوده‌اند. تصوف به موازات تغییرات سیاسی و اجتماعی، فراز و فرودهایی داشته و دارای گرایش‌ها و شاخه‌های بسیاری بوده است، اما چکیده کاملتصوف به مثابه یک نهاد اجتماعی در تاریخ ایران از اهمیت فراوانی برخوردار است. اصول، قواعد و تعالیم آن دارای آیین خاصی بوده که صوفیه ملزم به رعایت آن بوده‌اند. تصوف به موازات تغییرات سیاسی و اجتماعی، فراز و فرودهایی داشته و دارای گرایش‌ها و شاخه‌های بسیاری بوده است، اما با همة گستردگی، همچنان میتوان آن را به عنوان یک گفتمان فوکویی در نظر گرفت. پژوهش حاضر با روش تحلیلی ـ تطبیقی در پی کشف کارکردها، ساختار و تشریح مقولة قدرت در تصوف بر پایة نظریة گفتمان قدرت فوکو است. نتایج این پژوهش نشان میدهد که تصوف دارای کارکرد دوگانه است؛ از یکسو نوعی انضباط عمومی به وجود میآورد، آزادی فردی را تحت شعاع قرار میدهد و تعالیم آن، گزاره‌های قدرت را تقویت و تثبیت میکند؛ از سوی دیگر تصوف اگرچه درون اِپیستمة (معرفت و آگاهی) زمانة خود قرار دارد، در برخی مواقع می‌تواند دامنة معرفت عمومی را گسترش داده و به عنوان یک گفتمان رقیب در برابر گفتمانهای دیگر از جمله نهادِ قدرتِ حاکم مطرح شود و با توزیع قدرت و ثروت، تا حدودی هرچند اندک از خودکامگی نهادهای موازی و به خصوص نهاد حاکم بکاهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
276 - تحلیل ساختاری دروج در آیین مزدیسنا و اسطوره‌های پیشاآریایی
حجت اله اسماعیل‌نیا گنجی حسن شامیان محمدعلی نوریدروج (دروغ) در نظر ایرانیان قبل از اسلام، بسیار ناپسند و زشت بوده است تا جایی‌که آن را یکی از دستیاران اهریمن می‌پنداشته و گاهی نیز دروج را خود اهریمن و دیو تصوّر می‌کرده‌اند. این مقاله با روش توصیفی ـ تحلیلی به ریشه‌یابی واژة دروج در زبان اوستایی می‌پردازد و با ژرف‌کاو چکیده کاملدروج (دروغ) در نظر ایرانیان قبل از اسلام، بسیار ناپسند و زشت بوده است تا جایی‌که آن را یکی از دستیاران اهریمن می‌پنداشته و گاهی نیز دروج را خود اهریمن و دیو تصوّر می‌کرده‌اند. این مقاله با روش توصیفی ـ تحلیلی به ریشه‌یابی واژة دروج در زبان اوستایی می‌پردازد و با ژرف‌کاوی در ساختار واژگانی از یکسو، و کنکاش در مفاهیم تطبیقی، از سوی دیگر می‌کوشد تا صورتی دیگرگونه را از طرح مسئله به دست دهد. از این منظر، دروج در جایگاه یک مفهوم اهریمنی در گسترة گسست‌های گفتمانی، با ایزدبانوان دوران پیشاآرایی مورد قیاس و سنجش قرار میگیرد و با تأمّل در خویشکاری‌های الهه‌های باستانی؛ نظیر میترا، آناهیتا و... سعی میشود تا دیگرگونی‌های معنایی و زبانی این مفهوم اهریمنی (دروج) توصیف شود. تکیه اصلی در این پژوهش بر تثبیت و تأیید چیستیِ مادینة دروج است. با توجّه به ویژگی زن‌سالاری بدوی و ایزدبانوان باستانی، جنبة مادینگی دروج استنتاج میشود. بررسیهای به عمل آمده نیز نشان میدهد که صورت‌های کهن‌الگوهای مادینه در آیین مزدیسنا، از سویی دچار محدودیت و تغییر ماهیّتی شده و از سوی دیگر، کهن‌الگوهای مادینه‌ای که با مبانی آیین مزداپرستی در تقابل بوده، به صورت موجودات اهریمنی، تجلّی یافته‌اند. دروج یکی از این موجودات است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
277 - مواجهه نظام دانایی ایرانی ـ یونانی در روایتهای مده‌آ و سهراب با تکیه بر گفتمان قدرت میشل فوکو
امیررضا نوری‌پرتو عطااللّه کوپال شمس الملوک مصطفویاین پژوهش در نظر دارد با تحلیل گفتمان قدرت در دو نمایشنامه مده‌آ اوریپید و داستان سهراب شاهنامه فردوسی، به تبیین وجوه اشتراک و افتراق دو جهان‌بینی در دو اثر مذکور بپردازد. روش پژوهش حاضر تحلیلی ـ تطبیقی و اطلاعات لازم برای سنجش نمونه‌ها به شیوه‌ای کتابخانهای و به وا چکیده کاملاین پژوهش در نظر دارد با تحلیل گفتمان قدرت در دو نمایشنامه مده‌آ اوریپید و داستان سهراب شاهنامه فردوسی، به تبیین وجوه اشتراک و افتراق دو جهان‌بینی در دو اثر مذکور بپردازد. روش پژوهش حاضر تحلیلی ـ تطبیقی و اطلاعات لازم برای سنجش نمونه‌ها به شیوه‌ای کتابخانهای و به واسطه ابزار تحلیل گفتمان انجام گرفته و هدف از آن یافتن فصل ممیز این دو اپیستمه از حیث مفهوم قدرت است. به نظر می‌رسد میتوان نتایج حاصل از این مطالعه تطبیقی را نیز به مثابه نمونههایی، به جهان معرفت‌شناسانه و گفتمان غالب در روح دو جغرافیای فرهنگی یونان کلاسیک و ایران تعمیم داد. رویکرد نظری بحث برگرفته از آراء میشل فوکو و مفهوم گفتمان قدرت در اندیشه وی است. شواهد این تحقیق گویای این واقعیت هستند که به‌رغم وجود مؤلفه‌های مشابه در اپیستمه هر دو اثر، در هر دو ساحت خدایگانی و انسانی از مفهوم تقدیر و مرگ تا عشق، اصالت و خردورزی، نقطه تمایز بنیادین آنها در تبیین گفتمان قدرت، رویکردشان در پذیرش یا تقابل با گفتمان قدرت متعالی خدا یا خدایان است. اگر فردوسی در داستان سهراب، تقدیر یزدان را عامل فرجام پایانی می‌داند، در مقابل اوریپید، مده‌آیی می‌آفریند که در مقابل گفتمانِ غالبِ سنتیِ نهادینه‌شده می‌ایستد و حتی حاضر است فرزندانش را سر بریده، خدایان را همراه کرده و شکوه‌مندانه سوار بر ارابه خدایان گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
278 - مقالات شمس تبریزی از دیدگاه نظریه ساحت اخلاقی زبان
حسین علیزاده ایرج مهرکیزبان یکی از ابزارهای اصلی در مشترک ساختن جهان "خود" با "دیگری" است و با اخلاق ارتباط دارد. هدف نگارندگان این مقاله این بوده است که با رویکردی پدیدارشناسانه، به منشأ اخلاقی برخی بحث‌های مهم در مقالات شمس تبریزیبپردازند؛ مسائلی که فهم آنها راهی به درک درست شخصیت شمس می گ چکیده کاملزبان یکی از ابزارهای اصلی در مشترک ساختن جهان "خود" با "دیگری" است و با اخلاق ارتباط دارد. هدف نگارندگان این مقاله این بوده است که با رویکردی پدیدارشناسانه، به منشأ اخلاقی برخی بحث‌های مهم در مقالات شمس تبریزیبپردازند؛ مسائلی که فهم آنها راهی به درک درست شخصیت شمس می گشاید؛ از همین روی، با به کارگیری روش کتابخانه ای و تحلیل محتوا ابتدا یکی از مهمترین مفاهیم نزد او، یعنی انزوا را مطرح و دیدگاه او را درباره مسئولیت اخلاقی در برابر خود و دیگری و رابطه اخلاق و زبان از خلال گفته‌هایش بیان کرده ایم. سپس ضمن بیان دو نوع بهره‌گیری او از زبان در قبال "دیگری" به این نکته پرداخته ایم که چرا او گاه به ضرورت سخن گفتن در مقابل دیگری اعتقاد داشته و گاه قائل به برخوردی سلبی با زبان در قبال دیگری بوده است؛ سرانجام، انتقاد شمس نسبت به برخی عارفان پیش از او به مثابه جنبه‌ای از گفتمان در ساحت اخلاق بررسیشده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
279 - چشم اندازهای اومانیستی در عرفان ایرانی
مهدی شریفیاناومانیسم مکتبی فلسفی و ادبی است که منشأ پیدایش آن را یونان قدیم می‌دانند. این مکتب بر ارزش و مقام انسان ارج نهاده و او را میزان همه چیز قرار میدهد. اوج تجلی اومانیسم در قرون وسطی بود که راهی نو برای تقابل با استبداد کلیساهای قرون وسطی ایجاد کرد. آزادی، خود مختاری، خود چکیده کاملاومانیسم مکتبی فلسفی و ادبی است که منشأ پیدایش آن را یونان قدیم می‌دانند. این مکتب بر ارزش و مقام انسان ارج نهاده و او را میزان همه چیز قرار میدهد. اوج تجلی اومانیسم در قرون وسطی بود که راهی نو برای تقابل با استبداد کلیساهای قرون وسطی ایجاد کرد. آزادی، خود مختاری، خود رهبری، خویشتن شناسی و شناخت ابعاد مختلف استعدادهای انسان از جمله موضوعات مهمّی است که در این مکتب مورد تأکید قرار گرفته‌اند. بی‌گمان وجه اشتراک عرفان با اومانیسم نیز در همین موضوعات است. پژوهش حاضر به شیوۀ تحلیلی توصیفی، کوششی است در جهت تطبیق برخی از مسائل عرفانی اسلامی با موضوعات اساسی مورد بحث در مکتب اومانیسم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
280 - تحلیل گفتمان شعر اعتراض در شعر مهدی اخوان ثالث (بر پایه تحلیل گفتمان لاکلائو و موفه)
لاله عرفانیانمطالعه و تحلیل گفتمان اعتراضی شعر معاصر به ویژه با تکیه بر شعر شاعری چون اخوان ثالث حاکی از وحدت نظام مفهـومی و مضمونی اشعار، تعهد نسبت به مردم، جامعه و کاربرد مشترک شعر در مسیر بر افراشتن ندای مردم است. در شعر اخوان بن‌مایه‌های اعتراضی در قالب نوعی نگرش یأس‌آلود ظا چکیده کاملمطالعه و تحلیل گفتمان اعتراضی شعر معاصر به ویژه با تکیه بر شعر شاعری چون اخوان ثالث حاکی از وحدت نظام مفهـومی و مضمونی اشعار، تعهد نسبت به مردم، جامعه و کاربرد مشترک شعر در مسیر بر افراشتن ندای مردم است. در شعر اخوان بن‌مایه‌های اعتراضی در قالب نوعی نگرش یأس‌آلود ظاهر میشود. اخوان گمان می‌کرد تنها راه نجات، پناه بردن به یک سلوک آیینی اصیل است. در نتیجه شعر او میثاقی از نداهای خاموش و معترضانه با امر سیاسی در شکل یک رستگاری اجتماعی بود. در تحقیق حاضر تلاش بر این است تا بر اساس روش توصیفی-تحلیلی، به مطالعه گفتمان اعتراض در شعر اخوان ثالث بپردازیم. در واقع مساله اصلی بازشناسی عناصر قوام‌بخش و حیاتی یک گفتمان غالب و مسلط در جامعه ایرانی بر پایه شناخت و تجزیه و تحلیل نوع و نمودار قدرت رسمی است. گفتمانی که زبان، قدرت و ایدئولوژی تازه‌ای را بر اساس الگوهای اعتراضی شاعرانه طرح میکند. از نظر لاکلائو و موفه همه چیز به ویژه امر سیاسی و اجتماعی در قالب گفتمانها معنا و مفهوم پیدا میکند. با بهره‌گیری از نظریه لاکلائو و موفه در تحقیق حاضر این امر اثبات می‌گردد که که شعر اخوان ثالث با بن‌مایه‌های اعتراضی و آزادی‌خواهانه‌اش، گفتمان هویتی تازه‌ای را در برابر گفتمان و ایدئولوژی غالب سیاسی دوران پهلوی دوم علم میکند. اخوان ثالث با دال مرکزی ایران، دالهای شناوری چون میهن‌دوستی، دفاع از آزادی و عدالت، اعتراض علیه استبداد و ظلم و نیز احیای مکاتب آیینی و مذهبی تازه، مفصل‌بندی جدید ایجاد میکند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
281 - تحلیل گفتمان انتقادی در شعر «سفرنامه خیزران» سید حسن حسینی با تأکید بر نظریه تحلیل گفتمان فرکلاف
مرضیه حسینی رکن آبادی رضا فهیمی منیژه فلاحیگفتمان نوعی کاربرد زبان در حوزه خاص و بررسی تحولات اجتماعی و فرهنگی اثرگذار بر ساختار زبان است. تحلیل گفتمان از نظر فرکلاف، تلفیق نمودن متن و اجتماع با ساختار زبان می باشد. گفتمان بازنمایی های مختلف زندگی اجتماعی هستند که کنش گران اجتماعی را به طور متفاوت در موقعیت هایی چکیده کاملگفتمان نوعی کاربرد زبان در حوزه خاص و بررسی تحولات اجتماعی و فرهنگی اثرگذار بر ساختار زبان است. تحلیل گفتمان از نظر فرکلاف، تلفیق نمودن متن و اجتماع با ساختار زبان می باشد. گفتمان بازنمایی های مختلف زندگی اجتماعی هستند که کنش گران اجتماعی را به طور متفاوت در موقعیت هایی قرار می دهند و زندگی اجتماعی را به شیوه های مختلف بازنمایی می کنند تا از طریق روش های روزمره به نحو خلاقانه ای، جهانی قاعده مند خلق نمایند. تحلیل هر گفتمان سه منظر دارد؛ تحلیل صورت ها و ساختارهای نشانه دار نحوی که معرف دیدگاه نویسنده است، کاربرد صناعات ادبی که گامی بزرگ در شخصی سازی زبان دارد و تحلیل ماهیت کلام ادیبانه که راه ارتباطی بزرگی در خدمت اجتماع است. حسینی کلام موزون را به نماد غیرت و ملت ظلم ستیز پیوند می زند و از این واقعه عظیم، پرده های عینی را برمی دارد. او در شعر عاشورایی سفرنامه خیزران شهادت مظلومانه علمدار کربلا را با لحنی حماسی و پر صلابت در قالب شعر نیمایی به تصویر می کشد. هدف پژوهش پیش رو بیان سبک تحلیل گفتمان مسلط حسینی در شعر سفرنامه خیزران به شیوه توصیفی ـ تحلیلی است و در پی پاسخ به این سوال است که کاربرد زبان و کردار گفتمانی در این شعر چگونه است؟ پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
282 - تحلیل گفتمان شعر ’پنجره‘ از فروغ فرخزاد از منظر زبانشناسی سیستمی ـ نقشگرا
شروین خمسهتحلیل گفتمان از مطالعات بین رشته ای محسوب می شود که به تجزیه و تحلیل کلام با توجه به بافت اجتماعی آن می پردازد. در این مقاله با رویکرد تحلیلی – توصیفی شعر ’پنجره‘ اثر فروغ فرّخزاد در این شیوه و براساس نظریه زبانشناسی سیستمی- نقش گرای مایکل هالیدی بررسی چکیده کاملتحلیل گفتمان از مطالعات بین رشته ای محسوب می شود که به تجزیه و تحلیل کلام با توجه به بافت اجتماعی آن می پردازد. در این مقاله با رویکرد تحلیلی – توصیفی شعر ’پنجره‘ اثر فروغ فرّخزاد در این شیوه و براساس نظریه زبانشناسی سیستمی- نقش گرای مایکل هالیدی بررسی شده است تا لایه های زیرین و مخفی تر آن نمود یابد. برای دستیابی به این هدف پس از توضیح مفاهیم نظری زبانشناسی نقشگرا اعم از فراکارکردهای اندیشگانی، بینافردی و متنی ابتدا شعر به ۴ بخش تقسیم شد. سپس هر بخش از شعر با رسم جداول و بررسی میزان بسامد واژگان، مورد تحلیل دقیق قرار گرفت و در نهایت کل شعر به صورت متنی منسجم تفسیر شد. یافته های پژوهش نشانگر آن است که شعر با نگاهی عینی و واقع گرایانه سروده شده و از تحرک و پویایی برخوردار است. همچنین با تمرکز بیشتر بر دو مشارک (من و تو) شعر اندکی فضای دوقطبی به خود گرفته است. کاربرد بالای وجه اخباری نشانگر قطعیت و اطمینان شاعر به سخنش و کاربرد بالای زمان حال در جهت تأثیر بیشتر بر مخاطب و همراهی و پذیرش او بوده است. شعر در تقابل با گفتمان مطرح آن دوره یعنی توجه صرف به پیشرفت تکنولوژی و پشت نمودن به معنویت سروده شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
283 - گفتمان و همگرایی زبانهای فارسی و تاجیکی از دیرباز تاکنون
مرتضی محمودیدر آغاز هزاره دوم پیش از میلاد مسیح تیره های ایرانی زبان از سایر آریایی ها جداشده وایران زمین که آسیای مرکزی را شامل می شد را بعنوان زیست بوم و محل استقرار خود برگزیدند و هم آنان بنیانگذاران شهرنشینی و تمدن های بزرگ شدند تاجیکان از دیرباز دارای فرهنگ و زبان همسو و یکسان چکیده کاملدر آغاز هزاره دوم پیش از میلاد مسیح تیره های ایرانی زبان از سایر آریایی ها جداشده وایران زمین که آسیای مرکزی را شامل می شد را بعنوان زیست بوم و محل استقرار خود برگزیدند و هم آنان بنیانگذاران شهرنشینی و تمدن های بزرگ شدند تاجیکان از دیرباز دارای فرهنگ و زبان همسو و یکسان با زبان و فرهنگ ایرانیان بوده اند . فارسی تاجیکان همان فارسی دری و همان فارسی رودکی است به همین دلیل با وجود فراز و فرودها و گسست های تاریخی میان ملت ها و تحول و دگرگونی های چشمگیر در زبان فارسی ایرانی و تاجیکی فاصله ها چندان محسوس نیست و این دو زبان هم ریشه ، بشدت همگرایی دارند . با وارد شدن اسلام به منطقه بستری گسترده تر برای گفتمان و هم گرائی میان زبانها و مردمان آنان با مفاهمه بلیغ بوجود آمد که آثار آن تاکنون باقی مانده و اخیرا در حال توسعه است . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
284 - بررسی و تحلیل بازتاب جنگ جهانی دوم در دو رمان سووشون و المصابیح الزرق
سعید بزرگ بیگدلی حسینعلی قبادی حلوه صالحرابطۀ ادبیات و اجتماع، پیوندی دو سویه است، به گواهی سرشت و سرنوشت ژانر ادبی رمان در بیان ژانرها و قالب‌های ادبی، رمان بیش از دیگر پدیده‌های ادبی با اجتماع گره‌خورده است، از میان عناصر داستانی، درونمایه و شخصیت پردازی ظرفیتی بیشتر برای انعکاس وضعیت اجتماع در اثر دارند، چکیده کاملرابطۀ ادبیات و اجتماع، پیوندی دو سویه است، به گواهی سرشت و سرنوشت ژانر ادبی رمان در بیان ژانرها و قالب‌های ادبی، رمان بیش از دیگر پدیده‌های ادبی با اجتماع گره‌خورده است، از میان عناصر داستانی، درونمایه و شخصیت پردازی ظرفیتی بیشتر برای انعکاس وضعیت اجتماع در اثر دارند، برهمین اساس، در این جستار کوشش شده است دو رمان مشهور فارسی و عربی از حیث انعکاس درونمایه متأثر از جنگ جهانی دوم و شیوۀ شخصیت‌پردازی بررسی و تحلیل شوند. در این مقاله رمان المصابیح الزرق نوشتۀ"حنَّا مینه"رمان‌نویس مشهور سوری و رمان سووشون نوشتۀ"سیمین دانشور"رمان‌نویس مشهور ایرانی، از منظر تأثیر استعمار بر دو جامعه ایران و سوریه بررسی و کوشش شده است با بهره‌گیری از نظریه تحلیل گفتمان فرکلاف به تحلیل آن‎ها پرداخته شده شباهت‌ها و تفاوتهای آن‎ها بیان شوند. نتیجه بررسیهای انجام شده نشان میدهد که پیامدهای هجوم استعمار به این دو سرزمین و بازتاب‌های آن مشابهت‎های فراوان با یکدیگر داشته است و تفاوت‎ها اندک است که در این مقاله به هر دو جنبه پرداخته شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
285 - بررسی نامه‌ی شماره‌ی 21 منشآت قائم مقام فراهانی براساس کارکرد تجربیِ زبان در رویکرد نقشگرایی هلیدی
سروناز جاویدان محمدعلی گذشتی علی اصغر حلبیتحلیل انتقادی گفتمان به مطالعه‌ی ایدئولوژی حاکم بر متن و روابط قدرت میان مشارکان آن می پردازد. از دیدگاه پژوهش حاضر به نظر می رسد منشآت قائم‌مقام فراهانی به دلیل ابعاد سیاسی، تاریخی، اجتماعی و ادبی آن، در بستر این رویکرد قابل مطالعه است. این پژوهش با تکیه بر نظریه‌ی ن چکیده کاملتحلیل انتقادی گفتمان به مطالعه‌ی ایدئولوژی حاکم بر متن و روابط قدرت میان مشارکان آن می پردازد. از دیدگاه پژوهش حاضر به نظر می رسد منشآت قائم‌مقام فراهانی به دلیل ابعاد سیاسی، تاریخی، اجتماعی و ادبی آن، در بستر این رویکرد قابل مطالعه است. این پژوهش با تکیه بر نظریه‌ی نقشگرای هلیدی و با نگاه به بافت موقعیتی این اثر با توجه به عوامل فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و تاریخی، آگاهی لازم نسبت به تعامل موجود در متن و نیز تأثیر و تأثر عاملان گفتمان، شکل‌گرفته است. نظریه پردازان حوزة تحلیل انتقادی گفتمان از جمله نورمن فرکلاف، تئون ای وندایک و راجر فاولر از نظریة نقشگرایی هلیدی به عنوان ابزاری برای تحلیل متن بهره گرفته اند. این نظریه ابزاری را در اختیار پژوهشگر قرار میدهد که به ایدئولوژی حاکم بر متن و شیوه هایی که سخنور برای انتقال اندیشة خود برمی گزیند، دست یابد و به یاری فرانقش های اندیشگانی، بینافردی و متنی در سطح زبان اتفاق می افتد. نامة 21 منشآت قایم مقام فراهانی نامه ای سیاسی است که از جانب فتحعلی شاه قاجار خطاب به تزار روس نگاشته شدهاست. با توجه به اوضاع فرهنگی و سیاسی عهد قاجار و طبقه‌بندی‌های اجتماعی نسبت به جایگاه نویسنده و گیرنده، این نامه از مقام فروتر به مقام برتر تنظیم شده و از میان نقش‌های ارتباطی زبان، نقش ترغیبی زبان در ساختار متنی آن غلبه دارد. با توجه به جهان‌بینی حاکم بر نامه، دیدگاه دینی نمود برجسته‌تری و مشارک اصلی گفتمان در این نامه پادشاه است که شیوة نامدهی، نشان از غلبة قدرت و ایدئولوژی وی در این اثر دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
286 - نظریۀ خودگفتمانی و جایگاه آن در تجربۀ دینی
قدرت الله قربانی پگاه جمشیدیهستۀ نظریۀ خودگفتمانی توسط هوبرت هرمنس و کمپن شکل گرفته است. از نظر هرمنس خودگفتمانی بهعنوان یک مفهوم و توانایی روان‌شناختی-فرهنگی در جریان گفتگو تأثیر به‌سزایی دارد. ما جایگاه این جریان را درباره ساحت تجربۀ دینی بررسی کرده‌ایم. این جریان، عالم درون فرد را در میان تجار چکیده کاملهستۀ نظریۀ خودگفتمانی توسط هوبرت هرمنس و کمپن شکل گرفته است. از نظر هرمنس خودگفتمانی بهعنوان یک مفهوم و توانایی روان‌شناختی-فرهنگی در جریان گفتگو تأثیر به‌سزایی دارد. ما جایگاه این جریان را درباره ساحت تجربۀ دینی بررسی کرده‌ایم. این جریان، عالم درون فرد را در میان تجارب دینی ادیان متفاوت، مانند جامعه‌ای از موقعیّت‌های نسبتاً مستقل، همچون یک منظرۀ خیالی، امّا بر اساس عالم خارج در نظر میگیرد و از جایگاهی فراتر و مشرف بر موقعیّت‌های تصوّر شده به آنها توجّه میکند. با وجود شرایط تأثیرگذار بر گفتگوی ادیان، وجود یک پذیرش بی‌قیدوشرط در رویکرد کثرت‌گرایی، زودباوری و مسئلۀ تحمیل در ارتباط با یک تجربۀ فرض شده دینی، خودگفتمانی در عین در برداشتن و تمرکز بر تجربۀ من و دیگران، می‌تواند پذیرش راحت‌تر و قانع کننده‌تری از آنچه که تجربه کرده‌ام و آنچه که می‌توانست تجربه شود داشته باشد. همچنین با توجّه به شرایط غیرمستقیم تأثیرگذار بر چگونگی وقوع تجربۀ دینی، آن می‌تواند موقعیّت‌های دینی دقیق، جزئی و واقع‌بینانه‌تری را تصوّر و آنها را از منظر همه‌جانبه‌تر تحلیل کند. در اولین جایگاه، می‌تواند با تجربۀ مبهم و پیچیدۀ منتسب به حقیقت دین در فرد، مواجهه واقع‌بینانه‌تری داشته باشد. دوم، ارتباط دادن هویّت‌های دینی در موقعیّت‌های متفاوتِ درون یک فرد است. سوم، تأثیر آن بر شکوفایی ظرفیّت معنوی فرد است. خودگفتمانی اولویّت‌های درون یک فرد و دلیل این اولویّت یافتن‌ها، پیش‌فرض‌ها و اعتقادات اثبات شده ما را مورد توجّه قرار میدهد و با توجّه به تأثیرپذیری ما از پیوندهای عاطفی و اجتماعی، قضاوت واقع‌بینانه‌تری انتظار دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
287 - تبیین و تحلیل انقلاب تونس از منظر رویکرد گفتمان
کریم شاه ولی محمد یوسفی جویباری احسان شاکری خوئیهدف نوشتار حاضر تبیین و تحلیل انقلاب 2011 تونس، از منظر رویکرد گفتمانی ارنستو لاکلائو و شانتال موف میباشد. در راستای هدف تحقیق، سؤال محوری که قابل طرح و ارزیابی است این است که در چارچوب تئوری تحلیل گفتمان لاکلائو و موف انقلاب 2011 تونس چگونه قابل تحلیل میباشد؟ فرضیه م چکیده کاملهدف نوشتار حاضر تبیین و تحلیل انقلاب 2011 تونس، از منظر رویکرد گفتمانی ارنستو لاکلائو و شانتال موف میباشد. در راستای هدف تحقیق، سؤال محوری که قابل طرح و ارزیابی است این است که در چارچوب تئوری تحلیل گفتمان لاکلائو و موف انقلاب 2011 تونس چگونه قابل تحلیل میباشد؟ فرضیه مقاله مدعای آن است که در چارچوب تئوری گفتمان لاکلائو و موف، انقلاب تونس را میتوان انقلابی توأم با تنازع درون گفتمانی و تنازع برون گفتمانی برای رسیدن به موقعیت هژمونیک تفسیر کرد. تنازع درون گفتمانی به رقابت دالهای مدلول سکولاریسم ارتباط می‌یابد که در چارچوب آن، دال دموکراسی و آزادی سیاسی جایگزین دال اقتدارگرایی در مدلول سکولاریسم گردید. و تنازع برون گفتمانی هم مربوط به رقابت گفتمان اسلام سیاسی با سکولاریسم به ویژه دال امتزاج دین و سیاست در مقابل جدایی دین از سیاست میشود. هر چند در نهایت گفتمان اسلام سیاسی و سکولاریسم ( دال دموکراسی و آزادی سیاسی) با قرار گرفتن در یک زنجیره هم‌ارزی انقلاب تونس را به وجود آوردند. یافته تحقیق حکایت از آن دارد که در کشور تونس ایدئولوژی خاصی حاکم نیست و این خود عاملی شده تا گفتمانهای رقیب بتوانند با یک همزیستی سازنده، تحولات سیاسی و اجتماعی در این کشور را با مشارکت یکدیگر مدیریت کنند. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده و برای پیشبرد کار تحقیقی از تحلیل گفتمان به عنوان ابزار تحلیل بهره گرفته شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
288 - مواجهه گفتمان مقاومت (شیعی) و گفتمان سلفی ـ اخوانی بر ترتیبات امنیتی سنتی غرب آسیا
مرتضی شیرودی احمدرضا شاه علیامروزه مساله پیچیده هویت با ورود به دنیای مدرن و سر برآوردن هویت های تازه و خدشه دار شدن اثر پیشرو می‌کوشد تا با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی و با کاربست ملاحظات کاربردی، به ارائۀ تحلیلی واقع‌بینانه از ماهیتِ رقابتِ گفتمان مقاومت (شیعی) در تقابل با گفتمانهای سلفی و اخوانی چکیده کاملامروزه مساله پیچیده هویت با ورود به دنیای مدرن و سر برآوردن هویت های تازه و خدشه دار شدن اثر پیشرو می‌کوشد تا با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی و با کاربست ملاحظات کاربردی، به ارائۀ تحلیلی واقع‌بینانه از ماهیتِ رقابتِ گفتمان مقاومت (شیعی) در تقابل با گفتمانهای سلفی و اخوانی در حوزۀ راهبردی غرب‌آسیا مبادرت ورزد. از اینرو پرسشی که نگارندگان پژوهش حاضر درصدد پاسخ به چرایی آن برآمده‌اند چنین ترتیب‌بندی شده است که تأثیرات گفتمان مقاومت(شیعی) بر نظم امنیتی غرب‌آسیا در مواجهه با گفتمانهای سلفی و اخوانی چگونه ارزیابی می‌گردد؟ فرضیه‌ای که از معبر پرسش فوق مطرح می‌گردد آن است که متعاقب دگردیسی‌های رخ نموده، طی سالیان اخیر، گفتمان مقاومتِ شیعی در مقابل گفتمان سلفی و اخوانی توانسته است تا کشورهای اسلامی و انقلابیِ حاضر در حوزۀ راهبردی غرب‌آسیا را هم در شکل، هم در روش، هم در شعار و هم در هدف تحت تأثیر خود قرار دهد. انتخاب اسلامِ انقلابی بهعنوان ایدئولوژی مبارزه و مقاومت، کوشش برای دستیابی به حکومت اسلامی و نقش جریان‌های فکری در لایههای مختلف جوامع اسلامی نمونه‌های بارزی از تأثیراتِ ژرف گفتمان مقاومت بر حوزه مزبور به‌شمار می‌روند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
289 - مقایسه گفتمان هسته‌ای در سیاست خارجی دولت نهم و دهم با گفتمان انقلاب اسلامی
اکبر اشرفی مهدی سلطانی گرد فرامرزیچکیده این مقاله به بررسی گفتمان هسته‌ای در سیاست خارجی دولت محمود احمدی‌نژاد و مقایسه آن با گفتمان انقلاب اسلامی می‌پردازد. محقق با بهره‌گیری از نظریه تحلیل گفتمان لاکلا و موف به ارائه مفصل‌بندی گفتمان هسته‌ای دولت احمدی‌نژاد و نحوه هژمونیک شدن آن می‌پردازد، سپس نسبت آن چکیده کاملچکیده این مقاله به بررسی گفتمان هسته‌ای در سیاست خارجی دولت محمود احمدی‌نژاد و مقایسه آن با گفتمان انقلاب اسلامی می‌پردازد. محقق با بهره‌گیری از نظریه تحلیل گفتمان لاکلا و موف به ارائه مفصل‌بندی گفتمان هسته‌ای دولت احمدی‌نژاد و نحوه هژمونیک شدن آن می‌پردازد، سپس نسبت آن را با گفتمان انقلاب اسلامی ﻣﺘﺄثر از مواضع آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر انقلاب اسلامی بررسی میکند. در طول این سال‌ها، دولت اصول‌گرای احمدی‌نژاد، گفتمان هسته‌ای را با دال مرکزی حق مسلم ملت ایران و با دالهای پیرامونی همچون فناوری بومی، مقاومت، پیشرفت اقتصادی، عدالت و استقلال مفصل‌بندی کرد. حاصل این گفتمان پیشرفت‌های سریع فناوری هسته‌ای در کشور و البته در کنار آن تحریم‌های گسترده بین‌المللی و یک جانبه بود. اگر چه فشار تحریم‌ها باعث شد تا گفتمان هسته‌ای جدیدی در کشور شکل گیرد، اما بدون شک گفتمان هسته‌ای دولت احمدی‌نژاد نقش ﻣﺆثری در پیشبرد سیاست‌های کلان نظام در دهه نود داشت. در حالی که برخی تحلیلگران و یا جریانات سیاسی تلاش کردهاند تا گفتمان هسته‌ای دولت احمدی‌نژاد را یک گفتمان مستقل از گفتمان انقلاب و در واقع یک گفتمان افراطی و غیرعقلانی معرفی کنند، یافتههای این مقاله نشان میدهد گفتمان هسته‌ای دولت احمدی‌نژاد با گفتمان انقلاب اسلامی ﻣﺘﺄثر از مواضع رهبر انقلاب اسلامی و سیاست‌های کلان نظام همسو بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
290 - بُحران هویت در منطقه خزر و نگاهی گفتمانی به حل آن
حسین سیف زادهچکیده با مشاهده نشانه هایی از ظهور چرخه های بحران در هویت گفتمانی منطقه خزر، محتوای این مقاله تلاشی است گفتمانی برای وانمودکردن معنادار دو نگاه موجود و ممکنی که شهروندان این منطقه به هویت خود دارند و یا می توانند داشته باشند. این وانموده هم معطوف به بازتاباندن تصور ناخ چکیده کاملچکیده با مشاهده نشانه هایی از ظهور چرخه های بحران در هویت گفتمانی منطقه خزر، محتوای این مقاله تلاشی است گفتمانی برای وانمودکردن معنادار دو نگاه موجود و ممکنی که شهروندان این منطقه به هویت خود دارند و یا می توانند داشته باشند. این وانموده هم معطوف به بازتاباندن تصور ناخودآگاه فردی و جمعی موجود شهروندان منطقه است، و هم معطوف به وانموده ای ممکن از نگاه این شهروندان است به هویت خود. در بازی زبانی پسامدرن ها، این دو عرصه در هم ادغام شده و به آن فضای گفتمانی گفته می شود. در این مقاله، این فضای گفتمانی چشم اندازی است طیفی که در یک قطب آن کمند و در قطب دیگر آن کمین تعریف از هویت قرار دارد. برای بازتاب دادن این دو وضعیت موجود و ممکن، دو اقدام مفهومی- نظری زیر صورت گرفته است: اول، چارچوبی مفهومی برای وانمودن وضعیت گفتمانی نگاه شهروندان منطقه خزر به هویت چهل تیکه موجود و هویت همپارچه چهل لایه ممکن ارائه شده است،و دوم آنکه مبنایی نظری برای تفسیری از وضعیت موجود و ممکن هویتی نیز ارائه می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
291 - 1 گفتمان پسا‌صهیونیسم و آینده اسرائیل؛ فرصت‌ها و تهدیدها
محمد سهرابیچکیده ایده صهیونیزم محصول قرن نوزدهم و ناشی از نوعی برداشت سیاسی از مذهب یهود بوده که به تدریج و با حمایت‌های دول غربی در قرن بیستم توانست با ایجاد یک گفتمان مشترک، افکار عمومی یهودیان را معطوف به سرزمین فلسطین نماید و با تشکیل دولت یهودی، ضمن دادن نوید آرامش به یهودیا چکیده کاملچکیده ایده صهیونیزم محصول قرن نوزدهم و ناشی از نوعی برداشت سیاسی از مذهب یهود بوده که به تدریج و با حمایت‌های دول غربی در قرن بیستم توانست با ایجاد یک گفتمان مشترک، افکار عمومی یهودیان را معطوف به سرزمین فلسطین نماید و با تشکیل دولت یهودی، ضمن دادن نوید آرامش به یهودیان مهاجر در سرزمین تعیین شده، ایده فراسرزمینی نیل تا فرات را نیز مطرح نمود. اما این اجتماع چندپاره پس از گردهم آمدن با چالشهای مختلفی در حوزه‌های سیاسی، اجتماعی، جمعیتی، استراتژیک و بالاخره فکری، هویتی و گفتمانی مواجه میباشد به نحوی که تغییرات وسیعی در حوزه اندیشه حاکم بر تشکیل دولت یهودی خود را نمایان نموده است. تغییراتی در سطوح دانشگاهی و آکادمیک درونی اسرائیل که با بازنگری در صورت بندی‌های گفتمان صهیونیزم، آسیب‌شناسی و سنجش میزان تحقق وعده‌ها و اهداف، چالش نوین فکری را پیش روی جامعه و هیئت حاکمه این رژیم قرار داده است. این روند تشابهات بسیاری با جریان پسامدرنیسم در برابر مدرنیته در غرب دارد. عبور از این بن‌بست فکری و عملی از طریق گفتمانهای جایگزین و راهکارهای نوینی که با توجه به واقعیات درونی و بیرونی اسرائیل در منطقه خاورمیانه در حال طرح شدن است، گمانه‌هایی را پیرامون اقبال عمومی به پیشنهاد فکری نوین، دارای تطابق بیشتر با واقعیات و احتمال سقف گونگی و جایگیری آن، رهنمون خواهد ساخت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
292 - فمینیسم در فراز و فرود پارادایم زمان
احمد نقیب زاده مونا سعیدلوییچکیده فمینیسم از ظهور نخستین موجش تا به امروز دچار تغییر و تحولات شگرفی حتی در ریشه ای ترین خواستگاههای فکری خود بوده است. به ویژه در موج سوم که بر پایه تکثر، تنوع و تعدد بنا شده است. فمینیسم پست مدرن یکی از متأخرترین گرایشهای فمینیسم است و به دلیل پیچیدگیهای بنیادین ک چکیده کاملچکیده فمینیسم از ظهور نخستین موجش تا به امروز دچار تغییر و تحولات شگرفی حتی در ریشه ای ترین خواستگاههای فکری خود بوده است. به ویژه در موج سوم که بر پایه تکثر، تنوع و تعدد بنا شده است. فمینیسم پست مدرن یکی از متأخرترین گرایشهای فمینیسم است و به دلیل پیچیدگیهای بنیادین که در تعریف خود پست مدرنیسم وجود دارد بررسی این گرایش از منظر پساساختارگرایی که زیر مجموعه ای از پست مدرنیسم است پیچ و تابهای فمینیسم در طول زمان را بیشتر آشکار می کند. نوشتار حاضر پس از پس ذکر فضای گفتمانی دوره مدرن و رابطه آن با مفهوم جنسیت، به بررسی نقش زبان و تأثیر آن در انقیاد زنان شکل گیری ماهیت آنها و همچنین از بعد روانکاوی به بررسی نظرات اندیشمندان مختلف فمینیسم و نقشی که آنها برای زبان قائل هستند می پردازد. در این راستا فمینیسم پساساختارگرا و بنیادیترین مبحثش یعنی زبان و تأثیر آن بر اندیشمندان فمینیسم بررسی می شود. در آخر نیز نگاهی به تفاوتهای فمینیسم پساساختارگرا در دو کشور آمریکا و فرانسه می اندازیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
293 - ساخت موضوعی امنیت از دیدگاه سازه‌انگاری
حسن عیوض زاده اردبیلیچکیده سازه انگاری به عنوان دیدگاهی بدیع در روابط بین الملل معاصر از قابلیت های بسیاری جهت ارزیابی مقولات رشتۀ روابط بین الملل برخوردار است. این دیدگاه به مثابۀ بدیلی برای جریان اصلی می تواند به مؤلفه هایی که چشم اندازهای نظری خردگرا از آنها فروگذار کرده اند بپردازد. در چکیده کاملچکیده سازه انگاری به عنوان دیدگاهی بدیع در روابط بین الملل معاصر از قابلیت های بسیاری جهت ارزیابی مقولات رشتۀ روابط بین الملل برخوردار است. این دیدگاه به مثابۀ بدیلی برای جریان اصلی می تواند به مؤلفه هایی که چشم اندازهای نظری خردگرا از آنها فروگذار کرده اند بپردازد. در این میان مقولۀ امنیت با توجه به روند تحول آن پس از جنگ سرد از جملۀ مقولات مورد نظر است. ارزیابی نویسنده از مقولۀ امنیت در دیدگاه سازه انگاری چنین نشان می دهد که مقولۀ امنیت در تعامل میان هویت های مختلف و با ایجاد قواعد و هنجارهای میان ذهنی در جهان فرهنگی شدۀ روابط بین الملل معاصر تکوین می یابد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
294 - آسیب شناسی تبلیغات تجاری ایران
محمد رضا رسولیموضوع تبلیغات تجاری در ایران از منظر نگاه مخاطب شناسان همواره به مثابه یک دغدغه اجتماعی مطرح بوده است. پژوهشگران اجتماعی اغلب با رویکردی انتقادی به آن می نگرند، اما تبلیغ به لحاظ انجام پژوهش های نظری و کاربردی آسیب شناسانه کمتر مورد اقبال محققان علوم ارتباطات و اجتماعی چکیده کاملموضوع تبلیغات تجاری در ایران از منظر نگاه مخاطب شناسان همواره به مثابه یک دغدغه اجتماعی مطرح بوده است. پژوهشگران اجتماعی اغلب با رویکردی انتقادی به آن می نگرند، اما تبلیغ به لحاظ انجام پژوهش های نظری و کاربردی آسیب شناسانه کمتر مورد اقبال محققان علوم ارتباطات و اجتماعی قرار گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
295 - گفتمان انتقادی توسعه اجتماعی در سینمای ایران(با تکیه بر مفاهیم عدالت اجتماعی، معلولیت و توانمندسازی )
افسانه مظفری مونا اسدیان فرزانه شریفیگفتمان در جهان امروز، ابزار بازتولید مفاهیم و نظم های موجود در میدان های گفتمانی متفاوت است. هنگامی که با رویکردی انتقادی از منظر گفتمان به جهان پیرامون می نگریم شاهد اشاعه روابط سلطه میان گروه های مختلف در جامعه هستیم. از جمله نظم های گفتمانی مسلط، گفتمان سلامتی اس چکیده کاملگفتمان در جهان امروز، ابزار بازتولید مفاهیم و نظم های موجود در میدان های گفتمانی متفاوت است. هنگامی که با رویکردی انتقادی از منظر گفتمان به جهان پیرامون می نگریم شاهد اشاعه روابط سلطه میان گروه های مختلف در جامعه هستیم. از جمله نظم های گفتمانی مسلط، گفتمان سلامتی است که با قرار گرفتن در موضع قدرت، نظم های گفتمانی دیگر نظیر معلولیت را به چالش می کشد. مفهوم معلولیت برخاسته از بستر معنایی توسعه اجتماعی است. این بعد از توسعه به اهمیت منابع انسانی و چگونگی ارتقای کیفیت زندگی و ارتباط انسان ها با محیط اطراف و البته کیفیت روابط انسانی در متن توسعه می پردازد. معلولیت به مثابه مفهومی جامعه شناختی که از دیدگاه گافمن برساختی است از نحوه نگرش افراد سالم به انسان معلول، توسط رسانه های مختلف در قالب برنامه های رسانه ای گوناگون به تصویر کشیده می شود. سینما در جایگاه رسانه ای تصویری نقش مهمی در بازنمایی گفتمان های مختلف ایفا می کند. پیوند سینما و گفتمان موجب شکل گیری دیدگاه هایی نوین پیرامون مسایل مختلف اجتماعی خواهد شد. مقوله معلولیت در چهارچوب سینما و فضای تصویری متاثر از این رسانه، به خوبی از طریق نمایش جنبه های متفاوت زندگی افراد معلول دیده می شود. معلولیت و به تبع آن مفاهیمی که از بستر آن برمی خیزد نظیر عدالت اجتماعی، در متن جامعه و چگونگی برخورد افراد مختلف با معلولین به خوبی به چشم می خورد. در این میان روش تحلیل انتقادی گفتمان می تواند ابزار کارآمدی در چگونگی به تصویر کشیدن معلولیت و عدالت اجتماعی به مثابه عناصری از توسعه اجتماعی از کانال رسانه باشد. این رویکرد با استفاده از روش شناسی نورمن فرکلاف و تبیین جامعه شناختی آن از طریق نظریه سه بعدی قدرت استیون لوکس و مدل معلولیت فایفر مورد تحلیل قرار گرفته است که بیانگر به حاشیه رانده شدن گفتمان توانمندسازی در سینمای ایران است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
296 - بررسی تناسب فرهنگی و گفتمانی از طریق مقایسه گفتمان فرهنگی در فیلم‌های عامه‌پسند و نخبه‌گرا
تژا میر فخرایی عباس کاظمی اسماعیل فتحیمقاله تحقیقی حاضر با هدف بررسی تناسب فرهنگی و گفتمانی از طریق مقایسه گفتمان فرهنگی در فیلم‌های عامه‌پسند و نخبه‌گرا انجام یافته است. مقاله در چارچوب روشهای کیفی تحلیل محتوا قرار دارد که از مفاهیم و شاخص‌های مرسوم در مطالعات گفتمانی و جامعه شناختی بهره می‌جوید. در نمونه چکیده کاملمقاله تحقیقی حاضر با هدف بررسی تناسب فرهنگی و گفتمانی از طریق مقایسه گفتمان فرهنگی در فیلم‌های عامه‌پسند و نخبه‌گرا انجام یافته است. مقاله در چارچوب روشهای کیفی تحلیل محتوا قرار دارد که از مفاهیم و شاخص‌های مرسوم در مطالعات گفتمانی و جامعه شناختی بهره می‌جوید. در نمونه‌گیری پژوهش از شیوه هدفمند استفاده شده است که اصلی‎ترین شیوه نمونه‌گیری در روش تحلیل گفتمانی به حساب می‌آید و پنج فیلم از میان فیلم‌های نخبه‌گرا (زمانی برای مستی اسب‌ها، بچه‌های آسمان، گیلانه، آفساید، زیر نور ماه) و پنج فیلم از میان فیلم‌های عامه‌پسند (مرد عوضی، شوکران، کلاه قرمزی و سروناز، خواهران غریب، مارمولک) انتخاب شده و با هم مقایسه میشوند. فیلم عامه‌پسند و فیلم نخبه‌گرا را میتوان با توجه به بررسی و ارزیابی بافت مخاطبین و خریداران فیلم مختلف تعیین نمود. فیلم‌های عامه‌پسند آثاری می‌باشند که بوسیله "عموم مردم" و مخصوصاً گروههای متوسط و پایینی آن مورد استفاده قرار میگیرند و قاعدتاً باید پرفروش نیز باشند و الا عامه‌پسند محسوب نخواهد شد. از این رو شاخص فروش به مثابه مناسب‌ترین شاخص برای فیلم‌های عامه‌پسند و مورد اقبال عموم مردم انتخاب شده است. فیلم‌های نخبه‌گرا که آن را به سلیقه بالا و اقشار فرهنگی با سطح تحصیلات بالا میتوان ربط دارد تعریف شده. از این رو فیلم‌هایی که بالاترین جوایز در جشنواره های معتبر جهانی را کسب کردهاند به عنوان فیلم نخبه‌گرا انتخاب می‌کنیم. جوایز مذکور شاخص ارزش بالای هنری است که اصلی‌ترین مشخصة یک فیلم نخبه‌گرا محسوب می‌گردد. مقاله چنین نتیجه میگیرد که در رابطه با نقش‌های داستانی در فیلم‌های عامه‌پسند و نخبه‌گرا بر خلاف فضاهای داستانی به تصویر کشیده که تفاوتی آشکار و بنیادین بین فیلم‌های نخبه و عامه‌پسند نمونه تحقیق وجود داشت، ولی در مورد نقش‌های داستانی با توجه به اینکه محدوده زمانی تحقیق سال (1385-1375) میباشد و یک تغییر نگرش بر سینمای ایران قابل مشاهده بود؛ یعنی رفته رفته سینمای کشور از تعلق یک ساختار بسته وارد یک ساختار باز میشود و در نتیجه یک گفتمان فرهنگی نسبی‌گرایانه در فیلم‌های عامه‌پسند و نخبه‌گرا قابل مشاهده بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
297 - چگونگی بازنمایی جنبش های مردمی کشور های اسلامی در اخبار شبکه خبر
تژا میر فخرایی علی میرزایی تابشهدف از نگارش این مقاله تحلیل تصویر ارائه شده بوسیله شبکه خبر از جنبشهای مردمی در کشورهای اسلامی می باشد. که برای نیل به این مهم از روش تحلیل گفتمان اجتماعی استفاده شده است. هر قطعه خبری بطور جداگانه و به شکلی نظاممند تحلیل شده است که در اینجا جمع بندی کلانی از تحلیل چکیده کاملهدف از نگارش این مقاله تحلیل تصویر ارائه شده بوسیله شبکه خبر از جنبشهای مردمی در کشورهای اسلامی می باشد. که برای نیل به این مهم از روش تحلیل گفتمان اجتماعی استفاده شده است. هر قطعه خبری بطور جداگانه و به شکلی نظاممند تحلیل شده است که در اینجا جمع بندی کلانی از تحلیل های جداگانه ارائه می گردد. نتایج نشان میدهد که در کل شبکه خبر رویکردی حمایتی از این جنبشهای مردمی داشته است. شبکه خبر چنین نمایانده است که برخی از کشورها نظیر آمریکا و انگلیس خواهان منحرف و یا متوقف کردن جریان این جنبشها هستند. همچنین این جنبشها را دارای ریشه ای اسلامی نشان داده است. از سوی دیگر حاکمان کشورهای درگیر بحران(تونس، مصر، لیبی، بحرین، یمن) خودکامه و دیکتاتور تصویر شدهاند. مردم در این کشورها با اعتراض و قیام خود بدنبال انقلاب نشان داده شدهاند نه اصلاحات و یا تغییر. ماحصل این تحقیق نشان میدهد همچنین شبکه خبر این انقلابات را موجی بدنبال انقلاب ایران نشان داده است . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
298 - مقایسه‌ی گفتمان جبهه مقاومت اسلامی و گفتمان نظام سلطه در غرب آسیا
یونس خداپرستهدف اصلی در این نوشتار، مقایسه‌ی گفتمان جبهه مقاومت اسلامی و گفتمان نظام سلطه در غرب آسیا است. در تجزیه و تحلیل موضوع از روش مقایسه‌ای با ابزار نظریه تحلیل گفتمان لاکلا و موفه استفاده می‌کنیم. در پاسخ این فرضیه طرح میشود که دو الگوی مورد بحث، به لحاظ تصوری، تلقی و تعری چکیده کاملهدف اصلی در این نوشتار، مقایسه‌ی گفتمان جبهه مقاومت اسلامی و گفتمان نظام سلطه در غرب آسیا است. در تجزیه و تحلیل موضوع از روش مقایسه‌ای با ابزار نظریه تحلیل گفتمان لاکلا و موفه استفاده می‌کنیم. در پاسخ این فرضیه طرح میشود که دو الگوی مورد بحث، به لحاظ تصوری، تلقی و تعریف متفاوتی از دستگاه محاسباتی داشته و به لحاظ تصدیقی در حوزه‌های رهبری، راهبرد، ائتلاف، دستگاه محاسباتی، وحدت، روش و اهداف تفاوتهای اساسی دارند. با توجه به فرضیه پژوهش، نتایج تحقیق حاکی از این است که از لحاظ تصوری و تصدیقی دستگاه محاسباتی در این دو الگو، جز در پاره‌ای از موارد شکلی، متفاوت و متباین است. بنابراین راهبرد مقاومت فعال و دفاع مشروع راهکار جبهه مقاومت در برابر راهکار نظام سلطه یعنی؛ راهبرد مداخله‌گرایی، تجاوز و هزار زخم، تغییر نظام محاسبه و اختلال در دستگاه محاسباتی ایران و مقاومت‌اسلامی است. بطور اساسی افول مرحله‌ای استکبار امریکا در غرب آسیا با تقویت جبهه مقاومت و مداخلات ژئوپلیتیکی پرهزینه و کاهش موفقیت‌های تاکیتکی امریکا بخاطر ایجاد بحرانهای منطقه‌ای، افزایش مداخله‌گرایی، گسترش یک‌جانبه‌گرایی و جنگ‌های بی‌پایان در محیط منطقه‌ای غرب آسیااجتناب‌ناپذیر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
299 - مطالعه تطبیقی گفتمان های امام خمینی و یورگن هابرماس بر اساس تحلیل گفتمانی لاکلا و موفه
گارینه کشیشیان سیرکینظریه تحلیل گفتمان یکی از روشهای مطالعاتی در اندیشه سیاسی و جامعه‌شناسی‌سیاسی است. این نظریه ریشه در زبان شناسی داشته و در دو حوزه‌ی زبانشناسی و فلسفه‌ی سیاسی رشد یافته است. نظریه گفتمان در حوزه‌ی زبانشناسی به گفتمان انتقادی شهرت دارد که مهمترین نظریهپردازان آن ون دا چکیده کاملنظریه تحلیل گفتمان یکی از روشهای مطالعاتی در اندیشه سیاسی و جامعه‌شناسی‌سیاسی است. این نظریه ریشه در زبان شناسی داشته و در دو حوزه‌ی زبانشناسی و فلسفه‌ی سیاسی رشد یافته است. نظریه گفتمان در حوزه‌ی زبانشناسی به گفتمان انتقادی شهرت دارد که مهمترین نظریهپردازان آن ون دایک،روث وداک و نورمن فرکلاف هستند.در حوزه فلسفه سیاسی نیز فوکو ولاکلا و موفه سرشناس‌ترین نظریهپردازان گفتمان هستند. به عقیده بسیاری از صاحب نظران، گفتمان لاکلا و موفه برای تحلیل مسائل کلان سیاسی _ اجتماعی از ظرفیت بسیار خوبی برخوردار است.گفتمان امام خمینی و انقلاب اسلامی یکی از گفتمانهای مطرح درعصر حاضر و یکی از تأثیرگذارترین گفتمانها در اسلام معاصر است،از طرفی گفتمان مطرح شده توسط یورگن هابرماس فیلسوف و جامعه شناس معاصر غربی نیز نظرهای بسیاری را به سوی خود جلب کرده است. دراین مقاله علاوه بر تشریح مبانی فلسفی نظریه تحلیل گفتمان لاکلا و موفه، کاربرد این نظریه در جهت تحلیل گفتمان امام خمینی(ره) و یورگن هابرماس در پاسخ به سئوال چگونگی مقایسه گفتمان این دو متفکر معاصر مورد استفاده قرار می-گیرد.این مقاله با روش مقایسه‌ای به بررسی این موضوع پرداخته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
300 - منطق گفتمانی بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی از واقع گرایی حکمرانی تا ارمان گرایی تمدن ساز
امیر دبیری مهربیانیه گام دوم انقلاب اسلامی که در چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب به قلم ایت الله خامنه ای رهبر جمهوری اسلامی ایران نگارش و صادر شد، بعنوان یکی از اسناد مادر و بالادستی درباره انقلاب اسلامی از ویژگی های لازم یک متن گفتمان ساز برخوردار است و در این مقاله نشان می دهیم که منط چکیده کاملبیانیه گام دوم انقلاب اسلامی که در چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب به قلم ایت الله خامنه ای رهبر جمهوری اسلامی ایران نگارش و صادر شد، بعنوان یکی از اسناد مادر و بالادستی درباره انقلاب اسلامی از ویژگی های لازم یک متن گفتمان ساز برخوردار است و در این مقاله نشان می دهیم که منطق درونی گفتمان حاکم بر این بیانیه ،نه کاملا آرمان گرایانه از منظر یک رهبر و ایدٍیولوگ سیاسی و عقیدتی و نه کاملا واقع گرایانه ازمنظر یک رهبر و مدیرعالی رتبه نظام سیاسی جمهوری اسلامی است. بلکه در همه بخش های بیانیه ؛ منطق تعاملی و تلفیقی بین رویکردهای واقع گرایی و آرمان گرایی قابل مشاهده و رهگیری است . در این مقاله با مروی بر متن بیانیه ضمن شناسایی اجزای سازنده یک گفتمان مانند دال مرکزی ، عناصر ، دال شناور ، مدلول ها ، زنجیرهم ارزی و پاد گفتمان ها ، خوانشی گفتمانی از بیانیه ، مولفه های واقع گرا و ارمان گرای مطرح شده در بیانیه در چارچوب نظریه گفتمان احصا و مورد بررسی پژوهشی قرار گرفته است و در نهایت نشان دادیم که مهمترین نقش در استمرار انقلاب اسلامی را پویایی گفتمانی آن در رقابت با گفتمان های رقیب و متخاصم ایفا می کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
301 - نظم گفتمانی حاکم بر سیاستگذاری عمومی پس از انقلاب اسلامی در ایران
متین انجم روزپس از انقلاب و از همان روزهای نخست پیش از سیطره ی کامل گفتمان اسلام فقاهتی ساختارهای جدیدی با اهداف متفاوت از رژیم گذشته در ایران بوجود آمد. از این رو این برهه ی زمانی را می توان به عنوان نقطه ی عطف مهمی در فرآیند سیاست گذاری عمومی در ایران معاصر تلقی کرد.پرسش اصلی ما د چکیده کاملپس از انقلاب و از همان روزهای نخست پیش از سیطره ی کامل گفتمان اسلام فقاهتی ساختارهای جدیدی با اهداف متفاوت از رژیم گذشته در ایران بوجود آمد. از این رو این برهه ی زمانی را می توان به عنوان نقطه ی عطف مهمی در فرآیند سیاست گذاری عمومی در ایران معاصر تلقی کرد.پرسش اصلی ما در این مقاله این است که گفتمان اسلام فقاهتی چه نقشی در سیاست گذاری عمومی در جمهوری اسلامی ایران دارد؟ در همین راستا پرسش های فرعی دیگری نیز مطرح شده است. نخست این که اسلام فقاهتی چگونه و طی چه مسیری به گفتمان مسلط در ایران پس از انقلاب تبدیل شده است؟ دوم این که چه خرده گفتمان هایی ذیل گفتمان اسلام فقاهتی در چارچوب جمهوری اسلامی وجود دارند؟ سوم این که بر مبنای قانون اساسی چه نهادهایی نقش موثرتری در سیاست گذاری عمومی در جمهوری اسلامی دارند؟ و چهارم این که با توجه به سیر تحول قانون اساسی از پیش از بازنگری تا پس از آن، کدام یک از خرده گفتمان های اسلام فقاهتی منجر به گفتمان هژمون تبدیل شده است؟با توجه به این که رویکرد این پژوهش توصیفی و پسینی است رویکرد ون دایک به گفتمان با توجه به مفاهیم مدنظر لاکلائو و موفه مناسب ترین روش برای این پژوهش می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
302 - گفتمان دفاعی انقلاب اسلامی با تاکید بر مشارکت زنان در امور دفاعی
میثم بلباسی سید ابوالفضل حسینی زادهزنان همواره یکی از اقشار بسیار مهم و تأثیرگذار در جامعۀ ایران محسوب میشوند و در ادوار تاریخ، نقش و مشارکت به‌سزایی در تحولات سیاسی- اجتماعی ایران، به‌ویژه در نهضت مشروطه، پیروزی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس داشته‌اند. در همین راستا، بیانات و اندیشه‌های امام خمینی(ره) به‌ع چکیده کاملزنان همواره یکی از اقشار بسیار مهم و تأثیرگذار در جامعۀ ایران محسوب میشوند و در ادوار تاریخ، نقش و مشارکت به‌سزایی در تحولات سیاسی- اجتماعی ایران، به‌ویژه در نهضت مشروطه، پیروزی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس داشته‌اند. در همین راستا، بیانات و اندیشه‌های امام خمینی(ره) بهعنوان یک فقیه اسلام‌شناس طراز اول که درک درستی از جایگاه زنان در اسلام دارد، از اهمیت بالایی در تحلیل و تبیین بهتر نقش و جایگاه زنان در این عرصه‌ها برخوردار است. بنابراین، نوشتار پیشرو، با کاربرد روش توصیفی- تحلیلی و اسنادی (بیانات امام خمینی) به دنبال پاسخ به این پرسش است که گفتمان دفاعی انقلاب اسلامی با تاکید بر مشارکت زنان در امور دفاعی، چه مشخصاتی دارد؟ نتایج پژوهش، حاکی از آن است که در گفتمان دفاعی انقلاب اسلامی مبتنی بر اندیشۀ امام خمینی(ره)، زنان یکی از مهمترین اقشاری هستند که به اندازۀ مردان و حتی بیش از مردان، نقش بسیار مهمی در پیروزی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس داشته‌اند. مهمترین نقش‌هایی که در گفتمان دفاعی انقلاب اسلامی در ارتباط با نقش و مشارکت زنان در دفاع مقدس وجود دارد عبارتنداز: نقش امداد و درمان، پشتیبانی، روحیه شهادت‌طلبی، نقش تربیتی و عاطفی، حمایت مادی و مالی، نقش رزمی- عملیاتی، و ایثار و فداکاری زنان. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
303 - تأثیر و تقابل شبکه‌های اجتماعی مجازی بر ابعاد امنیت ملی گفتمان انقلاب اسلامی (مورد مطالعاتی: کانال تلگرام آمدنیوز)
سید سعید صفوی احمد بخشایش اردستانی محمد توحیدفامانقلاب اسلامی، به‌مثابه یک گفتمان، همواره در معرضِ تعارضات گفتمانیِ مختلفی بوده است که از سوی گفتمانهای رقیب و متخاصم صورت میگیرد. در این پژوهش، یکی از مهمترین موضوعات در این زمینه، یعنی امنیتِ ملی در گفتمان انقلاب اسلامی مورد توجه قرار میگیرد و اثراتِ شبکه‌های اجتم چکیده کاملانقلاب اسلامی، به‌مثابه یک گفتمان، همواره در معرضِ تعارضات گفتمانیِ مختلفی بوده است که از سوی گفتمانهای رقیب و متخاصم صورت میگیرد. در این پژوهش، یکی از مهمترین موضوعات در این زمینه، یعنی امنیتِ ملی در گفتمان انقلاب اسلامی مورد توجه قرار میگیرد و اثراتِ شبکه‌های اجتماعی بر آن موردِ بررسی قرار گرفته است. در این پژوهش، کانال تلگرام آمدنیوز، با استفاده از روش کیفی و داده‌های برگرفته از تحقیقات میدانی (مصاحبه) بررسی و تحلیل شده است. پرسش اصلیِ این پژوهش آن است که این کانال در زمان فعالیت خود، چه اثراتی بر ابعاد امنیت ملی گفتمان انقلاب اسلامی داشته است؟ یافتهها نشان میدهد، آمدنیوز، در بُعد ملی با جهت‌دهی و انحراف افکار عمومی و ایجاد دوگانگی و در سطح فردی در دو بُعد تشویق به نافرمانی مدنی و خروج فرد علیه نظام تحت تاثیر القائات این شبکه، در سطح ساختار حکومت نیز به‌صورت گسترده مکانیسم‌هایی مانند تخریب قدرت داخل و منطقه‌ای نظام، ایجاد فرسایش و هزینه برای نظام، جدایی مردم و نظام و انقلاب و القا فساد در تمامی ارکان نظام، را برایِ تقابل با گفتمان انقلاب اسلامی به‌کار می‌بُرد و از این طریق، امنیت ملی را با چالش مواجه کرده و با تشدیدِ اختلافات و ناامنی، به‌وضوح بر امنیتِ ملی در بُعد داخلی تأثیرِ منفی و مخرّب گذاشته و در مجموع کلیتِ گفتمان انقلاب اسلامی را زیر سؤال می‌بُرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
304 - خودشیفتگی و زوال سوژگی؛ تحلیل سوءمصرف تریاک در ایران و نگاهی به تاریخ آن
سارا رحیمی ریحانه اصلان زادهتا امروز تلاش برای نظارت، کنترل و حل مسئله سوءمصرف در ایران به قوت خود باقی بوده است. در این میان مسئله سوءمصرف در سال‌های اخیر بیش از گذشته ربطی جدی به گفتمان پزشکی پیدا کرده است. مسئله تریاک که در آغاز نیز بیشتر از سوی گفتمان پزشکی نو به عنوان مسئله طرح شد، با حذف مصر چکیده کاملتا امروز تلاش برای نظارت، کنترل و حل مسئله سوءمصرف در ایران به قوت خود باقی بوده است. در این میان مسئله سوءمصرف در سال‌های اخیر بیش از گذشته ربطی جدی به گفتمان پزشکی پیدا کرده است. مسئله تریاک که در آغاز نیز بیشتر از سوی گفتمان پزشکی نو به عنوان مسئله طرح شد، با حذف مصرف برای آرام بخشیدن به کودکان و کنترل مسمومیت و عمده شیوه خودکشی زنان و پر رنگ شدن وجه مصرف به عنوان نماد انزوا و جاماندگی خود خواسته از نظم عقلانی و اقتصادی جدید موضوع کرد وکارهای نظارتی و کنترلی خارج از حیطه پزشکی قرار گرفت. در این مقاله کوشیده‌ایم با رویکردی روانکاوانه زوال و انحطاطی در حیطه سوژگی در جامعه ایران را مورد بررسی قراردهیم که به صورت سوءمصرف تریاک بروز و نمود پیدا کرده است. بررسی تاریخی در باب تاریخچه شکل گیری و رشد این مسئله و نوع مواجهه با آن حاوی بصیرتی برای تحلیل و فهم بهتر شرایط امروز از حیث بررسی و پژوهش در باب آن خواهد بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
305 - بررسی نقش گفتمان پان ترکیسم در امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران
سجاد ابراهیمیمسأله امنیت ملی، مهم ترین و حیاتی ترین عامل ثبات و قوام یک حکومت است و قومیت گرایی همواره یکی از عوامل تأثیرگذار بر امنیت ملی تلقی می گردد. در این میان تحولات قوم گرایی مربوط به قوم آذری به عنوان بزرگ ترین اقلیت قومی در ایران رابطه و جایگاه آن در امنیت ملی جمهوری اسلامی چکیده کاملمسأله امنیت ملی، مهم ترین و حیاتی ترین عامل ثبات و قوام یک حکومت است و قومیت گرایی همواره یکی از عوامل تأثیرگذار بر امنیت ملی تلقی می گردد. در این میان تحولات قوم گرایی مربوط به قوم آذری به عنوان بزرگ ترین اقلیت قومی در ایران رابطه و جایگاه آن در امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. در این مقاله سعی شده است با نگاه گفتمانی، افراطی ترین شکل قوم گرای آذری(پان ترکیسم) تبیین و تشریح شود و رابطه آن با امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران ترسیم گردد، که طی این مقاله نشان داده می شود: گفتمان پان ترکیسم برای امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تهدید می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
306 - گفتمان های دانش در ارتباطات انسانی خانواده
بنیتا سالک ازاد باقر ساروخانیمقاله حاضر در صدد این است تا بر روی خلق و تولید گفتمان های ارتباطات انسانی در خانواده متمرکز گردد. بنابراین با مورد مداقه قرار دادن عناصر شکل گیری رویکردهای معاصر جامعه شناسی و تمرکز بر آنها ، فرآیند شکل گیری ، خلق و تولید دانش (معرفت) گفتمان های ارتباطات خانواده را مور چکیده کاملمقاله حاضر در صدد این است تا بر روی خلق و تولید گفتمان های ارتباطات انسانی در خانواده متمرکز گردد. بنابراین با مورد مداقه قرار دادن عناصر شکل گیری رویکردهای معاصر جامعه شناسی و تمرکز بر آنها ، فرآیند شکل گیری ، خلق و تولید دانش (معرفت) گفتمان های ارتباطات خانواده را مورد بررسی قرار می دهد. توجه به ابعاد مکان و زمان برای تبیین تولید گفتمان ها که از مهمترین ابعاد رویکردهای تلفیقی جامعه شناسی معاصر (یا رویکرد رابطه ای) می باشند . تحلیل در ابعادی بیشتر از تحلیل در فضای علّی. توجه به کل (هم سطوح خرد و سطوح کلان). بی‌حرکتی به سوی تعمیم. و استفاده از نظریه آشفتگی برای توضیح امور تکرار شونده، از مختصات این تحلیل میباشد. در این پژوهش از روش تئوری زمینه ای استفاده شده است. برای تحلیل داده‌های جمع‌آوری شده از خانواده‌های مناطق 22گانه تهران از روش تحلیل کمی داده‌ها (تحلیل عاملی ) برای دستهبندی و تأیید مقوله‌سازی‌ها و ساختن قضایای تئوری زمینهای استفاده گردیده است. فرآیند تولیدگفتمان های ارتباطات انسانی خانواده شامل مراحل: اصل جاری شدن گفتمان ها. خروج از انتزاع (سخن بر سر خط). ایجاد آئین های الزام آور (سخن بر سر قرائت) . و ایجاد ساختارهای میانجی (سخن بر سر مبادله) می باشد. در این مقاله سعی شده است تا بر روی گفتمان های ارتباطی خانواده متمرکز شود پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
307 - دیپلماسی رسانه‌ای رویکرد پسامدرنیسم در روابط بین‌الملل نسبت به تاثیرات رسانه‌های نوین بر دیپلماسی
زهرا خرازیهماینک دیپلماسی رسانه‌ای، بخش قابل توجهی از دیپلماسی عمومی کشورهای قدرتمند جهانی را به خود اختصاص داده است. شعاع انتشار مطالب رسانه‌های نوین امروزه حد و مرزی نمی‌شناسد. محتوای این رسانه‌ها مرزهای دولت ـ ملت را درمی‌نوردد و محدودیت‌های ناشی از این مرزها را کنار می‌گذارد چکیده کاملهماینک دیپلماسی رسانه‌ای، بخش قابل توجهی از دیپلماسی عمومی کشورهای قدرتمند جهانی را به خود اختصاص داده است. شعاع انتشار مطالب رسانه‌های نوین امروزه حد و مرزی نمی‌شناسد. محتوای این رسانه‌ها مرزهای دولت ـ ملت را درمی‌نوردد و محدودیت‌های ناشی از این مرزها را کنار می‌گذارد. به یک معنا، دیپلماسی و سیاست خارجی، عملاً فاقد مرز شده است.در عین حال در سایه محیط جهانی نوین محتوای بازی نرم‌افزاری به عنوان بخشی از دگرگونی‌های جدید سیاست خارجی موجب شده است تا گفتمان، تصویرسازی و اقناع دیگران، در تعاملات مربوط به سیاست خارجی جایگاهی نوین یابد. در این فضا دولت‌ها ناظر توان اطلاع‌یابی و تاثیر بر مخاطبان خارجی خود در هر نقطه از جهان هستند. رویکرد پست مدرنیسم در روابط بین‌الملل نسبت به تاثیرات رسانه‌های نوین بر دیپلماسی رویکردی قابل تأمل در این زمینه است. چرا که اغلب تئوری‌های نوین بین‌المللی که به تاثیرات رسانه‌ها بر دیپلماسی و سیاست خارجی پرداخته است، زاویه دیدی پست مدرنیستی دارد و اغلب این تئوری‌ها را دانشمندان پست مدرن ارایه کرده است. با این ملاحظات مقاله‌ی حاضر که برآمده از تحقیقی به همین نام است با بهره‌گیری از روش تحقیق دلفی به بررسی رویکرد پست مدرنیسم در روابط بین‌الملل نسبت به تاثیرات رسانه‌های نوین بر دیپلماسی می‌پردازد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
308 - تبیین جامعه شناختی گفتار هویت سیاسی در ایران پس از انقلاب اسلامی 1357هجری شمسی واکاوی گفتمان نظارت بر هویت سیاسی در ایران پس از انقلاب اسلامی و بازنمایی دیگری های مندرج در آن
حسن نظری سیف اله سیف اللهی حسن سراییاین مقاله برگرفته از پژوهشی است که هدفش تحلیل و تبیین جامعه شناختی گفتار هویت سیاسی در گفتمان انقلاب اسلامی ایران با تأکید بر دوره تاریخی خرداد 1376 تا خرداد1392بوده است. با این هدف مفهوم هویت سیاسی را محور بررسی قرار داده ایم. و تغییر و تحول آن را در گستره منظومه معنای چکیده کاملاین مقاله برگرفته از پژوهشی است که هدفش تحلیل و تبیین جامعه شناختی گفتار هویت سیاسی در گفتمان انقلاب اسلامی ایران با تأکید بر دوره تاریخی خرداد 1376 تا خرداد1392بوده است. با این هدف مفهوم هویت سیاسی را محور بررسی قرار داده ایم. و تغییر و تحول آن را در گستره منظومه معنایی دو گفتمان اصلاحات و محافظه کار با تکیه بر تئوری گفتمان و روش تحلیل انتقادی گفتمان در شش دوره حساس از این دوران بررسی کرده ایم. در این راستا با محور قرار دادن اندیشه مسلط و هویت بخش هر دوره، در قالب تحلیل درون متنی و تشخیص استراتژی های گفتمانی با شناخت و بررسی نظام زبانی و معنایی، متون و گفتارهای عمده سیاسی اندیشه رقیب را، در قالب تحلیل بینامتنی بررسی کرده ایم تا فضای گفتمانی و تولید ایدئولوژیک آن را شناسایی نماییم. و برای شناخت بستر و زمینه اجتماعی که این گفتمان ها در درون شان تولید و هژمونیک شده اند در هر دوره در قالب تحلیل برون متنی، به بررسی زمینه تاریخی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی پرداخته ایم. این تبیین در پایان انواعی از تیپولوژی هویت سیاسی مطلوب را به روی ما گشوده است. که عمده ترین آن ها عبارتند از: : هویت سیاسی مطلوب سوژه قانون گرای آزادی خواه، سوژه دموکراسی طلب استبداد گریز، سوژه مذهب مدار عدالت خواه ، سوژه تکلیف مدار انقلابی ، سوژه مردم گرای خشونت ستیز ، سوژه ی اعتدال گرای منتقد و حق طلب. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
309 - فشارهای ساختاری و برسازی هویت جنسیتی زنان در فیلم های سینمایی دهه 1370 شمسی (موردهای مطالعه: روزی که زن شدم، عروس آتش، دو زن)
اشرف السادات پیرو نذیریاین پژوهش با هدف مطالعه رابطه فشارهای ساختاری و سنخ برسازی شده هویت جنسیتی زنان در دهه 1370 شمسی انجام شد. از آنجا که پژوهش گر بر آن است که شرایط اجتماعی موجود در شکل گیری هویت جنسیتی در جامعه نقش موثری ایفا می کند، دهه 70 به دلیل تغییرات سیاست فرهنگی که منطبق ب چکیده کاملاین پژوهش با هدف مطالعه رابطه فشارهای ساختاری و سنخ برسازی شده هویت جنسیتی زنان در دهه 1370 شمسی انجام شد. از آنجا که پژوهش گر بر آن است که شرایط اجتماعی موجود در شکل گیری هویت جنسیتی در جامعه نقش موثری ایفا می کند، دهه 70 به دلیل تغییرات سیاست فرهنگی که منطبق بر نظریه پارسنز بود و کنش های فردی در قالب الگوهای فرهنگی را برای توسعه تشویق می کرد، انتخاب شد و فیلم های سینماییِ این دوره که فشارهای ساختاری در زندگی زنان به عنوان یکی از موضوعات محوری انتخاب شده بود، در جامعه نمونه قرار گرفتند. تحلیل گفتمان نیز برای تحلیل داده ها انتخاب شد. نتایج نشان داد که فیلم های سینمایی بازتاب دهنده واقعیت اجتماعی موجود بودند و با برخورداری از ویژگی های تحصیل، هدف مندی، مبارزه، کنش گری و کنش های اعتراضی دست به برسازی هویت زن مدرن معترض زدند که الگوی زنان در این دهه به شمار می رفت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
310 - تحلیل گفتمان توسعه ی اقتصادی از دیدگاه خرده گفتمانهای جمهوری اسلامی ایران
سید قائم موسوی احمد آذین مسعود جعفرنژاددر این تحقیق مفهوم توسعه ی اقتصادی از دیدگاه خرده گفتمان های جمهوری اسلامی ایران مورد بررسی و نقد قرار گرفته است. برای سهولت کار جمهوری اسلامی به پنج دوره تقسیم شده است. دوره ی گذار، استقرار و تثبیت از پیروزی انقلاب تا انحلال حزب جمهوری اسلامی می باشد، دوره رحلت ا چکیده کاملدر این تحقیق مفهوم توسعه ی اقتصادی از دیدگاه خرده گفتمان های جمهوری اسلامی ایران مورد بررسی و نقد قرار گرفته است. برای سهولت کار جمهوری اسلامی به پنج دوره تقسیم شده است. دوره ی گذار، استقرار و تثبیت از پیروزی انقلاب تا انحلال حزب جمهوری اسلامی می باشد، دوره رحلت امام (ره) تا پایان دولت هاشمی، دوره دولت خاتمی، دوره ی دولت احمدی نژاد و دوره ی دولت روحانی را در بر می گیرد. ضمن شناسایی خرده گفتمان ها، چگونگی فراز و فرود آن ها بررسی شده و تلقی شان نسبت به توسعه ی اقتصادی تحلیل و نقد شده است. چارچوب نظری پژوهش گفتمان با خوانش لاکلائو و موفه است. روش نیز تحقیق توصیفی - تحلیلی و با استفاده از فیش برداری کتابخانه ای است. یافته های پژوهش حاکی از این است که مفهوم توسعه در هر خرده گفتمان بر مبنای سکوهای نظری و بستر های هویتی، یکی از ابعاد آن برجسته شده و مابقی ویژگی های آن به عمد یا سهو نادیده گرفته و به حاشیه می رفت. دال های به محاق رفته، توسط گفتمان بعدی برجسته می شد و با دال های گفتمانِ مستقر مقابله می کرد. بر این اساس در هر کدام از مقاطع رویکرد به توسعه نگرشی تک بعدی و فاقد دیدگاهی جامع و همه جانبه نگر بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
311 - پساتوسعه و نقد گفتمان نوسازی (مورد مطالعه شهرستان باشت)
بهادر عسکری میثم موسائی اکبر طالب پورهدف این مقاله گفتگو در مورد چگونگی فهم و تحلیل درونمایه های مرکزی مساله توسعه نیافتگی شهرستان باشت براساس پدیدارشناسی توصیفی است. اصول روش شناسی راهنمای تحلیل در این مقاله ریشه در فلسفه پدیدارشناسی دارد. این مقاله از تحلیل درون مایه‌های مبتنی برسنت پدیدارشناسی توصیفی اس چکیده کاملهدف این مقاله گفتگو در مورد چگونگی فهم و تحلیل درونمایه های مرکزی مساله توسعه نیافتگی شهرستان باشت براساس پدیدارشناسی توصیفی است. اصول روش شناسی راهنمای تحلیل در این مقاله ریشه در فلسفه پدیدارشناسی دارد. این مقاله از تحلیل درون مایه‌های مبتنی برسنت پدیدارشناسی توصیفی استفاده میکند و توصیف مفیدی را در خصوص چگونگی تحلیل ارایه می کند. بنیادهای معرفت شناسی و هستی شناسی مشخص شده اند و گفتمان نوسازی مورد نقد قرار گرفته است. نوسازی به صورت های بی هنجاری، بیگانگی از خویشتن و بی خانمانی ذهن در ساحت آگاهی کنشگران پدیدارشده است.با نقادی از منطق اقتصاد زده رشد و پیشرفت وشکل گیری رویکردهای توسعه فرهنگی و درونزا شاهد سیطره گفتمانهای فرهنگی و غیراقتصادی هستیم. ازاندیشه‌های عام محور و اروپا محور غالب بر تفکر توسعه مرکزیت زدایی شده است.روایت محلی مهم و مردم طالب مشارکت هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
312 - تحلیل جامعه شناختی گفتمان فولکلور آذربایجان بر اساس داستان قاچاق نبی و ضرب المثل‌های رایج از منظر گفتمان شناسی انتقادی
رسول بابازاده حبیب الله زنجانی سیف اله سیف الهیچکیده در این مقاله پس از مروری بر چگونگی شکل گیری فولکلور آذربایجان و زمینه‌های ارتباط آن با مسائل ادبی، اجتماعی، سیاسی، تاریخی و فرهنگی، به علل و عوامل اثر گذار بر شکل گیری و تحوّل فولکلور اشاره شده است. برای تحلیل و تبیین از نظریه‌های تحلیل گفتمان لاکلا و موف، نظریة چکیده کاملچکیده در این مقاله پس از مروری بر چگونگی شکل گیری فولکلور آذربایجان و زمینه‌های ارتباط آن با مسائل ادبی، اجتماعی، سیاسی، تاریخی و فرهنگی، به علل و عوامل اثر گذار بر شکل گیری و تحوّل فولکلور اشاره شده است. برای تحلیل و تبیین از نظریه‌های تحلیل گفتمان لاکلا و موف، نظریة تحلیل انتقادی فرکلاف و نظریه تفسیر فرهنگ کلیفورد گیرتز به عنوان چارچوب نظری و مفهومی استفاده شده است و از روش تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف به عنوان روش تحقیق بهره گرفته شده است. داده‌های متنی تحقیق از منابع معتبر فولکلوریک آذربایجان انتخاب شده و نمونه‌های تحلیل به روش نمونه‌گیری هدفمند برگزیده شده است. نتایج تحلیلی این تحقیق نشان میدهد که فولکلور آذربایجان به عنوان زبان شفاهی مردمان این ملت، با توجّه به فضای اجتماعی و سیاسی زمان خود، دارای گفتمانهای تقابلی مختلفی است که قاطبه مردم از آن برای بیان مقاصد، مطالبات و انتقادات خود از اوضاع و مناسبات اجتماعی، استفاده می کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
313 - تحلیل جریان هژمونیک شعر و اندیشة شاملو با کاربرد تئوری گفتمان ارنستو لاکلائو
کاوه عباسی جلیل تجلیل فرهاد طهماسبی عبدالحسین فرزادچکیده این مقاله با در نظر داشتن اصول و پایۀ تئوری گفتمان که توسط ارنستو لاکلائو بسط و توسعه یافته، نگاشته شده است. جوهرِ نظریّۀ گفتمان این است که موضوعاتِ تاریخی و اجتماعی، سیاسی هستند. این مقاله بین سطح آنتیک و انتولوژیک تمییز قائل شده و آثار و شعر شاملو را در آنتولوژ چکیده کاملچکیده این مقاله با در نظر داشتن اصول و پایۀ تئوری گفتمان که توسط ارنستو لاکلائو بسط و توسعه یافته، نگاشته شده است. جوهرِ نظریّۀ گفتمان این است که موضوعاتِ تاریخی و اجتماعی، سیاسی هستند. این مقاله بین سطح آنتیک و انتولوژیک تمییز قائل شده و آثار و شعر شاملو را در آنتولوژی بررسی کرده است. بر این اساس، آثار شاملو بر محوریّت موضوع آزادی به عنوان مفهومی که محور حرکت های اجتماعی و سیاسی یک صد سالۀ اخیر و هدف و هویّت جنبش های سیاسی معاصر ایران بوده، در نظر گرفته می شود. استراتژی و روش این پژوهش این است که چندین مفهوم اساسی از آثار شاملو استخراج شده سپس مفهوم مرکزی ایده‌های او انتخاب شده که از نظر این مقاله مفهوم آزادی است. در این مقاله شاملو، شاعر آزادی نامیده شده است. این مقاله باور دارد که کثر پدیده‌های اجتماعی و ادبی، سیاسی هستند و متن را باید در درون زمینه باید دید و بررسی کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
314 - تحلیل رویکرد جامعه‌شناختی گفتمان دینی حدیقة سنایی بر اساس نظریّة توانش ارتباطی دل‌هایمز
هدی پیر ناهید اکبری حسین پارساییچکیده دل هایمز زبانشناسی با رویکردِ جامعه‌شناختی به زبان است که در نظریّة خود، زبان را به عنوان دانشی معرّفی نمود که جنبة جامعه‌شناختیِ آن برخاسته از توانش ارتباطی است. او با مطرح نمودنِ مفهومِ توانش ارتباطی نشان داد که یک صورت زبانی، تا چه حدّ مناسب یک بافت اجتماعی چکیده کاملچکیده دل هایمز زبانشناسی با رویکردِ جامعه‌شناختی به زبان است که در نظریّة خود، زبان را به عنوان دانشی معرّفی نمود که جنبة جامعه‌شناختیِ آن برخاسته از توانش ارتباطی است. او با مطرح نمودنِ مفهومِ توانش ارتباطی نشان داد که یک صورت زبانی، تا چه حدّ مناسب یک بافت اجتماعی معیّن است. یکی از ابعاد زبان، نقش اجتماعیِ آن و تأثیر جامعه بر زبان است. هایمز معتقد است توانش زبانی به خودی خود کافی نیست بلکه باید با توانش ارتباطی همراه شود تا زبان کارکردِ مناسب خود را ایفا نماید. بنابراین، به طور طبیعی، ماهیّت اجتماعی زبان، آن را به نوعی تعامل با ماهیّت ارتباطی می‌کشانَد و باعث میشود تا در یک رفتارِ گفتمانی، بستر زمانی، مکانی، نوعِ بیان، میزان استفاده از جملاتِ خبری، امری یا پرسشی و اساساً عناصِرِ زبانی، تعیین کنندة شکل، نوع و محتوای هر گفتمان به شمار روند که بی‌شکّ در روندِ تبادل یا تعامل‌های ارتباطیِ گوینده و گفته‌یاب مؤثّر خواهد بود. بر این اساس، پژوهش حاضر، با توجّه به ویژگیِ آثارِ سنایی، که واردکنندة عرفانِ اسلامی به شعر و ادبِ فارسی در قرونِ اوّلیّة اسلامی است، به این مهمّ خواهد پرداخت که نقش زبان در تبیین رویکرد اجتماعی گفتمان دینی حدیقه چیست؟ و با توجّه به موقعیّت تاریخی و شرایط اجتماعیِ قرن ششم که نگرش‌های دینی هنوز درگیر شگردهای زبان عرفانی نشده‌اند، سنایی از چه روش‌هایی در ساختارِ کلامش استفاده کرده تا بتواند آثارِ خود را دلنشین ساخته و پیامِ خود را با تأثیر بهتری به مخاطب القا کند؟ پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
315 - گفتمان تغزّلی در شعر نادر نادرپور
فروغ جلیلی عباس باقی نژادشعر عاشقانۀ معاصر، حوزۀ شکل گیری گونه هایی از گفتمان تغزّلی با ژرف ساختِ غنایی نوین است. این گفتمان ها توانسته اند جلوه ها و ابعادی از نگرش، اندیشه و عواطف صاحبانِ ذهنیّت غنایی را در دوران ما آشکار سازند. نادر نادرپور یکی از شاعرانِ تغزّلی سرای معاصر است که جایگا چکیده کاملشعر عاشقانۀ معاصر، حوزۀ شکل گیری گونه هایی از گفتمان تغزّلی با ژرف ساختِ غنایی نوین است. این گفتمان ها توانسته اند جلوه ها و ابعادی از نگرش، اندیشه و عواطف صاحبانِ ذهنیّت غنایی را در دوران ما آشکار سازند. نادر نادرپور یکی از شاعرانِ تغزّلی سرای معاصر است که جایگاهی ویژه در شعر عاشقانۀ امروز دارد و بدین واسطه در تکوین گونه ای گفتمان با ماهیّت تغزّلی توفیق یافته است. گفتمانِ او در بردارندۀ مؤلّفه‌های انحصاری است که موقعیّت او را در مقامِ شاعری صاحب سبک در عرصۀ شعر عاشقانه تثبیت می کند. در این گفتار، تلاش شده ماهیّت گفتمانِ نادرپور، تشریح و شاخصه ها و مختصّاتِ پیدا و پنهان آن تبیین شود. در این راستا، ابعاد مختلف ذهنیّت غنایی و جهانِ تغزّل نادرپور که بر انگاره ای از معشوق و مناسبات عاشقانه استوار است، مورد تحلیل قرار گیرد؛ همچنین عناصر محتوایی و ساختاری که در تکوین فضای غنایی ویژۀ نادرپور، نقش ایفا کرده و زمینۀ شکل گیری یک گفتمان مسلّط را در شعر او فراهم نموده، تأکید شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
316 - گفتمان انتقادی در داستان آبشوران علی درویشیان براساس نظریّة نورمن فرکلاف
عزیزه نجفی خداویردی عباس زاده لیلا عدل پرورچکیده نورمن فرکلاف از اندیشمندانی است که با هدف نقد جامعه سرمایه داری و شناسایی تغییر و تحوّلات فرهنگی و اجتماعی جامعه در متون ادبی بویژه ادبیّات داستانی، نظریة گفتمان انتقادی را مطرح کرد. در چارچوب این گفتمان با تأکید بر وضعیّت رابطۀ قدرت و ایدئولوژی در سه سطح توصیف، چکیده کاملچکیده نورمن فرکلاف از اندیشمندانی است که با هدف نقد جامعه سرمایه داری و شناسایی تغییر و تحوّلات فرهنگی و اجتماعی جامعه در متون ادبی بویژه ادبیّات داستانی، نظریة گفتمان انتقادی را مطرح کرد. در چارچوب این گفتمان با تأکید بر وضعیّت رابطۀ قدرت و ایدئولوژی در سه سطح توصیف، تفسیر و تبیین به بررسی متون پرداخت. در این مقاله داستان آبشوران از علی درویشیان، با روش کتابخانه ای و به صورت توصیفی ـ تحلیلی، براساس نظریة فرکلاف بررسی شده است، درویشیان در این داستان وضعیّت نابه‌سامان حاصل از فقر را در محلّة فقیرنشین آبشوران روایت کرده است. نتایج بررسی نشان می دهد: در سطح توصیف با کاربرد زبان ادبی و عاطفی، زبان عامیانه و بومی، طنز، کاربرد واژگان به صورت شمول معنایی، دش واژه و جمله های معلوم و خبری کوتاه، ایدئولوژی خود را بازگو کرده است. در سطح تفسیر، با ایجاد پیش فرض در موقعیّت مشابه و بافت بینامتنی و طنز موقعیّت، گفتمان طیف‌های مختلف قابل تفسیر است. در سطح تبیین، مهم ّترین مسأله پدیده فقر، خشونت، جهل، بی سوادی، دورغ و بزهکاری و تضییع حقوق کودکان است که در کنار آن بحران های عاطفی، تقابل فقر و سرمایه داری، مبارزه و تسلیم با فقر، دینداری و خرافه پرستی، فضای داستان را در وضعیت اندوه بار قرار داده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
317 - خوانشی جامعه‌شناختی بر پژوهش‌های اعتیاد به اینترنت در ایران
محسن نیازی عباس صدری سجاد سرحدی سجاد مرادیامروزه فن آوری رسانه ای بهعنوان یکی از مهمترین عوامل تغییر، چنان با زندگی مردم در جوامع مختلف عجین شده است که رویگردانی و بی توجهی به آن، اختلالی عظیم در جامعه و ابعاد مختلف اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی آن به وجود می آورد. اینترنت نیز بهعنوان یکی از دستاوردهای بز چکیده کاملامروزه فن آوری رسانه ای بهعنوان یکی از مهمترین عوامل تغییر، چنان با زندگی مردم در جوامع مختلف عجین شده است که رویگردانی و بی توجهی به آن، اختلالی عظیم در جامعه و ابعاد مختلف اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی آن به وجود می آورد. اینترنت نیز بهعنوان یکی از دستاوردهای بزرگ بشر در عرصۀ تکنولوژی ارتباطی از این قضیه مستثنی نیست و از آغاز پیدایش، تأثیر شگرفی بر زندگی بشر در جوامع مختلف، اعم از جوامع پیشرفته و کشورهای توسعه نیافته گذاشته است. سؤال اصلی پژوهش حاضر این است که پژوهش‌های پنج سال اخیر ایران در حوزه اعتیاد به اینترنت به لحاظ گفتمانی در چه مفصل‌بندی قرار دارد؟ روش تحقیق پژوهش حاضر تحلیل متن میباشد. جامعه آماری پژوهش حاضر مقاله‌هایی است که در حوزه اعتیاد به اینترنت در ایران از سال 1389 تا 1394 چاپ‌شده است. روش نمونه‌گیری به‌صورت اشباع نظری است. حجم نمونه 20 مقاله میباشد. نتایج پژوهش نشان داده است که مسئله اعتیاد به اینترنت بیشتر مورد واکاوی و تحلیل از سوی علوم پزشکی و روانشناسی است و علوم اجتماعی و علوم ارتباطات مورد انکارِ گفتمانی قرارگرفته‌اند. همچنین نتایج نشان می دهد که عموماً این پدیده به مثابه نوعی بیماری نگریسته می شود. فردی کردن مسئله اعتیاد به اینترنت و جداکردن آن از زمینه های اجتماعی پدیده، از دیگر ویژگی های این پژوهش ها در ایران است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
318 - بازنمایی روایتهای هویتی در فضای مجازی تأکید بر آرای میشل فوکو
زهرا پیشگاهی فرد عظیم زمانی فرید عزیزی احد محمدیدو پارادایم اصلی در خصوص اینترنت و فضای مجازی وجود دارد، دیدگاه اول انتشار است که در آن اینترنت مکانیسم انتشار اطلاعات در سطح جهانی است این دیدگاه یک نگرش مدرن است و نگاهی ابزارگرایانه به اینترنت و فضای مجازی دارد. در این قرائت، اینترنت یک ابزار ارتباطی است که اهداف کار چکیده کاملدو پارادایم اصلی در خصوص اینترنت و فضای مجازی وجود دارد، دیدگاه اول انتشار است که در آن اینترنت مکانیسم انتشار اطلاعات در سطح جهانی است این دیدگاه یک نگرش مدرن است و نگاهی ابزارگرایانه به اینترنت و فضای مجازی دارد. در این قرائت، اینترنت یک ابزار ارتباطی است که اهداف کاربرانش را پیش می‌برد، دیدگاه دوم اینترنت را معادل مفاهیمی همچون مشارکت، سهیم شدن، اجتماع، انجمن و رسیدن به باورهای مشترک می‌داند و از اینترنت انتظاری بیش از انتقال پیام و انتشار اطلاعات دارد، این دیدگاه با در نظر گرفتن پویش‌هایِ اجتماعیِ فرهنگِ آنلاین می‌گوید که فضای سایبری، حوزة ممکنات محض است. این پارادیم‌ها که ریشه در دیدگاه پوزیتیویسم و عینی‌گرا دارند با انتقاداتی رادیکال از منظر دیدگاههای انتقادی و پست‌مدرن مواجه شدند. دیدگاه پست‌مدرن با دیدی انتقادی هردو پارادایم موجود را مورد واکاوی قرار داد و از زاویه‌ای دیگر به مکانیسم فضای مجازی نگاه کرد؛ و بر این اساس پارادایم سومی را به آنها افزود و آن اینکه، فضای اینترنت، نه خود واقعیت بلکه شبیه‌سازیِ واقعیت و ابزاری برای استیلای فرهنگی، اقتصادی و سیاسی است، بر این اساس هویت افراد در این فضا نه برساخته فرد و نه ساختار جامعه و یا تکنولوژی بلکه محصول بازنمایی، گفتمان و نیز پیوند دانش و قدرت میباشد. این پژوهش با تأکید بر دیدگاه متأخر و استفاده از رویکرد تحلیلی ـ توصیفی درصدد بررسی انتقادی روایتهای هویّتی در فضای مجازی با تأکید بر آرای فوکو است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
319 - تحلیل نشانه‌شناختی موانع تحقق اقتصاد مقاومتی و ارائه راهکارها
سروناز تربتیتحقیق حاضر به ضرورت گفتمان‌سازی در عرصه‌ی اقتصاد مقاومتی می‌پردازد و ابعاد فرهنگی آن را بهعنوان زیرساخت تقویت بنیان‌های فرهنگ مقاومت برای نیل به اهداف اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل، در نظر میگیرد. برای اجرای این طرح نیاز به آشنایی با اصطلاحات و مبانی نظری نشانه‌شناسی و چکیده کاملتحقیق حاضر به ضرورت گفتمان‌سازی در عرصه‌ی اقتصاد مقاومتی می‌پردازد و ابعاد فرهنگی آن را بهعنوان زیرساخت تقویت بنیان‌های فرهنگ مقاومت برای نیل به اهداف اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل، در نظر میگیرد. برای اجرای این طرح نیاز به آشنایی با اصطلاحات و مبانی نظری نشانه‌شناسی و تعریف و تبیین اصطلاح گفتمان است. در علم نشانه‌شناسی تمامی پدیده‌های فرهنگی و اجتماعی بهعنوان نشانه در نظر گرفته میشوند و سوال آن چگونگی شکلگیری معنا و هدف آن تحلیل، فهم و تفسیر نشانه‌هاست. نظامهای گفتمانی نیز از نشانه‌هایی شکل گرفته‌اند که به معنا و کردارهای گفتمانی شکل می‌دهند. این تحقیق با بهره‌گیری از رویکرد و روش کیفی نشانه‌شناسی ساختارگرا به مشخص کردن چگونگی پیوند و نظم پایگانی دال‌ها برای معنادار ساختن نشانه‌ها در یک نظام گفتمانی، تبیین محورهای همنشینی، جانشینی و تفسیر نشانه‌ها و معین نمودن دال مرکزی که نشانه‌های دیگر حول آن نظم میگیرند، می‌پردازد. با این پرسش که چه موانعِ فرهنگی برای تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی وجود دارد و این فرضیه که رفع این موانع و گفتمان‌سازی می‌تواند به تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی یاری ببخشد، سه هدف اصلی دنبال میشود: ۱- تحلیل نشانه‌شناختی موانع فرهنگی اقتصاد مقاومتی، ۲- تبیین نشانه‌شناختی گفتمان اسلامی-ایرانی برای عبور از موانع و رفع نشانه‌های رسوب‌یافته‌ی گفتمان مصرف‌گرایی، ۳- بازگشت به گفتمان اسلامی- ایرانی و بازاحیای مدلول‌ها با محوریت دال سعادت با ارائه راهکارها برای گفتمان‌سازی در رسانه‌ها. نتایج حاصل ارائه راه‌کارهایی برای گفتمان‌سازی در رسانه‌ها جهت تقویت فرهنگ مقاومت است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
320 - بررسی تفاوت میان‌فرهنگی قرآن و زبان عربی پیرامون نگاه ابزاری به زن
حامد اکبرپور علی علیزاده شهلا شریفیهدف از انجام این پژوهش بررسی تمایز بین زبان عربی و زبان قرآن به‌مثابه زبانی قرآن-ویژه در رابطه با رویکردهای ابزارانگارانه نسبت به زن با نگاهی شناختی-فرهنگی-گفتمانی است. برای این منظور، ابتدا معادل و سپس جنس دستوری تعداد 301 ابزارواژۀ رایج، در زبان عربی تعیین و نیز 11 اب چکیده کاملهدف از انجام این پژوهش بررسی تمایز بین زبان عربی و زبان قرآن به‌مثابه زبانی قرآن-ویژه در رابطه با رویکردهای ابزارانگارانه نسبت به زن با نگاهی شناختی-فرهنگی-گفتمانی است. برای این منظور، ابتدا معادل و سپس جنس دستوری تعداد 301 ابزارواژۀ رایج، در زبان عربی تعیین و نیز 11 ابزارواژۀ مندرج در قرآن استخراج و سپس به روشی کیفی-کمی و مبتنی بر چارچوب نظری زبان‌شناسی‌فرهنگی مورد مقایسه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان میدهد که فرضیۀ نگارندگان مبنی بر عدم وجود نگاه ابزارانگارانه نسبت به زن در قرآن و قرآن-ویژگی زبان نص با توجه به عدم کاربرد عامدانه و آگاهانۀ ابزارواژه‌های دارای جنس دستوری مؤنث در آن براساس راهبرد حذف ون‌لیوون و نیز در مقایسه با عهدین، به لحاظ کیفی، و به لحاظ کمی سطح معنی‌داری کمتر از 05/0 در آزمون کای‌دو در سنجش اختلاف بسامد ابزارواژه‌های دارای جنس دستوری مؤنث در زبان عربی و زبان قرآن مورد تأیید قرار میگیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
321 - غیریّت‌سازی گفتمان اسلامی فقاهتی بر اساس اندیشه امام خمینی(ره)
محمد حسین باقریهدف اصلی پژوهش این است که غیریتسازی قدرت سیاسی در اندیشه اسلام سیاسی فقاهتی با تأکید بر اندیشه سیاسی امام خمینی (ره) به عنوان اسلام مستقر در ایران امروز را، به صورت یک شبکه مفهومی مفصل‌بندی نماید. در این مقاله تلاش شد با استفاده از روش تحلیل گفتمان، فرایند غیریّت‌سازی چکیده کاملهدف اصلی پژوهش این است که غیریتسازی قدرت سیاسی در اندیشه اسلام سیاسی فقاهتی با تأکید بر اندیشه سیاسی امام خمینی (ره) به عنوان اسلام مستقر در ایران امروز را، به صورت یک شبکه مفهومی مفصل‌بندی نماید. در این مقاله تلاش شد با استفاده از روش تحلیل گفتمان، فرایند غیریّت‌سازی در اسلام سیاسی فقاهتی امام خمینی در قالب یک مدل نشان داده شود. اندیشه سیاسی امام‌خمینی به عنوان شارح و معمار اسلام سیاسی فقاهتی در جمهوری اسلامی، متن محوری این پژوهش قرار گرفت. برای این منظور با واکاوی در اندیشه سیاسی و بیانات امام خمینی، مؤلفه‌های دالّ مرکزی و دالّ‌های شناور گفتمان اسلام ناب مورد نظر ایشان، در چارچوب نظریه گفتمان بیان گردید تا زنجیره هم‌ارزی مفاهیم غیریّت‌سازی شده روشن گردند. با روشن شدن زنجیره‌های نفی رژیم پهلوی، نفی گفتمان غرب و غرب‌زدگی، نفی اسلام‌های دیگر، نفی گفتمان ملی‌گرایی سکولار، نفی وابستگی، استعمار و استثمار، راه برای مفصل‌بندی موضوعات و مفاهیم دیگر از قبیل نظارت بر قدرت سیاسی و غیره باز میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
322 - گفتمان «بردباری و شکیبایی»، «دگراندیش‌پذیری» و مولفۀ رفتاری «سکوت» در ارتباط با فرهنگ دیگری (بر مبنای منابع زبانشناسی روسی و فارسی)
مریم شفقی شهرام نباتیامروزه در زبانشناختی معاشرت به جنبههای نوینی از رفتار کلامی و غیرکلامی پرداخته میشود که صبوری و تاب آوردن در مواجهه با اندیشۀ متفاوت و سخن نامطلوب / ناخوشاینده گوینده برای شنونده از آن شمار است. زبان‌شناسان روس صبوری و تاب و تحمل آوردن را یکی دانسته‌اند در حالیکه در چکیده کاملامروزه در زبانشناختی معاشرت به جنبههای نوینی از رفتار کلامی و غیرکلامی پرداخته میشود که صبوری و تاب آوردن در مواجهه با اندیشۀ متفاوت و سخن نامطلوب / ناخوشاینده گوینده برای شنونده از آن شمار است. زبان‌شناسان روس صبوری و تاب و تحمل آوردن را یکی دانسته‌اند در حالیکه در صبوری پی‌مایۀ مثبت معنایی و در تحمل پی‌مایۀ منفی نهفته است. مفاهیم صبوری و تحمل کمتر مورد توجه زبان‌شناسان ایرانی قرار گرفته است. بیشتر جنبههای اخلاقی و مذهبی این مفاهیم مورد توجه ایرانیان بوده است. مسئلۀ پژوهش حاضر آن است که چگونه میتوان محیط همراه با آرامش در معاشرت با فرهنگ غیر داشت؟ این پرسش هم در ارتباط میان‌فرهنگی و هم در ارتباط بین‌فرهنگ‌های متفاوت و گوناگون مطرح است. هدف یافتن راهکارهای دوری جستن از شکلگیری محیط تهاجمی معاشرت است. اهمیت موضوع از آن جهت است که یافتههای پژوهش می‌تواند به حفظ ارتباط میان گویشوران فرهنگ‌های کلامی و رفتاری مختلف کمک نماید. امروزه تفاوتهای فرهنگی در زمرۀ ارزشهای اجتماعی و جهانی قرار میگیرند. روش تحقیق در پژوهش حاضر کتابخانهای و توصیفی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
323 - تحلیل بینامتنی نقاشی دفاع مقدس (با تکیه بر نظریه بینامتنیت ژرارژنت)
نیره السادات مبینی پور محمدعلی خبری محمدرضا شریف زادهبرای خوانش یک متن نیاز به متون پیشین و هم عصر آن است پس هیچ متنی از آثار قبل از خود مستقل نیست .نقاشی از آن رو که اثر هنری است متنی قابل بررسی خواهد بود. به دلیل مناسب بودن نظریه‌ی بینامتنیت ژرار ژنت با موضوع به عنوان چارچوب نظری استفاده شده است. نقاشی دفاع مقدس نظام مع چکیده کاملبرای خوانش یک متن نیاز به متون پیشین و هم عصر آن است پس هیچ متنی از آثار قبل از خود مستقل نیست .نقاشی از آن رو که اثر هنری است متنی قابل بررسی خواهد بود. به دلیل مناسب بودن نظریه‌ی بینامتنیت ژرار ژنت با موضوع به عنوان چارچوب نظری استفاده شده است. نقاشی دفاع مقدس نظام معنایی و زیبایی‌شناسی خاص خود را دارد که با یکدیگر متفاوت است سلیقه‌ها چه در تولید و چه در پذیرش آثار هنری بسته به دگرگونی اجتماعی تغییر میکند که از نظر ماهیت ساختاری اثر مورد مطالعه اقدام به خوانش متن شده است. این مقاله قصد دارد پاسخ به این پرسش‌ها را بدهد که نقاشی دفاع مقدس چگونه توانسته از طریق متن و تصویر این موضوع را بازنمایی کند و به مخاطب منتقل کند و آن را چگونه در قالب زیبایی‌شناسی توصیف کند. روش از نظر هدف از نوع بنیادی و از نظر ماهیت بر اساس روش تاریخی و توصیفی و تحلیلی است. با توجه به بررسی نقاشی‌های دفاع مقدس و معناکاوی و بازتولید مفهوم مقدس جنگ توسط نقاشی‌ها (متن‌ها) و چگونگی بازتولید مفهوم مقدس بودن جنگ توسط تصاویر و نقش آنها در بازتولید و پلیدی زدایی از جنگ به عنوان نتیجه نهایی مطرح میشود پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
324 - تحلیل گفتمان ادبیات پژوهشی هویت فرهنگی ایرانیان
علیرضا حسینی پاکدهی آرش حیدری یعقوب مرادیانهدف از پژوهش حاضر بررسی هویت فرهنگی و بحرانی برساختن آن در ادبیات پژوهشی ایران است. بدین منظور با مرور متون پژوهشی چاپ شده در نشریات داخلی به واکاوی چفت و بست‌های گفتمانی حاکم بر آنها در بحرانی برساختن مفهوم هویت فرهنگی ایرانیان می‌پردازیم. بدین منظور با مروری بر نسبت ه چکیده کاملهدف از پژوهش حاضر بررسی هویت فرهنگی و بحرانی برساختن آن در ادبیات پژوهشی ایران است. بدین منظور با مرور متون پژوهشی چاپ شده در نشریات داخلی به واکاوی چفت و بست‌های گفتمانی حاکم بر آنها در بحرانی برساختن مفهوم هویت فرهنگی ایرانیان می‌پردازیم. بدین منظور با مروری بر نسبت هویت فرهنگی با امپریالیسم فرهنگی و جهانی شدن به بررسی انسجام کلی، گره‌گاه‌ها، چشم‌انداز‌های متن، عناصر مثبت و منفی مطرح شده در متن، تقید‌ها و پیش فرض‌ها و معانی ضمنی این متون پرداختیم. در مرحله دوم برای نشان دادن اینکه آیا وضعیت هویت فرهنگی واقعا بحرانی است یا خیر؟ پژوهشی میدانی انجام دادیم. این پژوهش در بین 75 دانشجوی مشغول به تحصیل در خارج از کشور و 75 دانشجوی مشغول به تحصیل در داخل صورت گرفت. نتایج نشان داد که وضعیت هویت فرهنگی ایرانیان داخل و خارج بر خلاف مدعای گفتمانی مبنی بر بحرانی بودن هویت، در وضعیتی بحرانی به سر نمی‌برد و بحرانی دیدن وضعیت هویت فرهنگی محصول نگاهی فراتاریخی و صلب به هویت فرهنگی است. دیگر نتایج بخش کمی و تجربی حاکی از بالاتر بودن وجوه دینی و اسلامی هویت فرهنگی در نمونه داخل نسبت به نمونه خارج از کشور بود. همچنین بین دو نمونه تفاوت معناداری در نمره هویت فرهنگی با تأکید بر عناصر ملی مشاهده نشد اگرچه در مرز معناداری بود. هویت فرهنگی دانشجویان خارج از کشور در بعد عناصر ایرانی و ملی بالاتر از نمونه داخل بود. دیگر یافته حاکی از نبود تفاوت معنادار بین دو نمونه در نمره کلی هویت فرهنگی بود. یافتههای کمی در نسبت با یافتههای حاصل از تحلیل گفتمان مورد بررسی قرار گرفت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
325 - جستجوی «خود»و«دیگری» در اثر حاجی‌بابای‌اصفهانی
جواد مویزچی سید خدایار مرتضویخود و دیگری از جمله تعابیر خصم ساز است که به فاصله گذاری بین اجتماعات و هویت ها منجر می گردد. این مفهوم در نظریه ی گفتمانی لاکلا و موف، به عنوان موتورهای پیش برنده ی یک گفتمان تعبیرشده اند و وجه گریزناپذیری از کارکردِ مقاومت و خصم سازی را نشان می دهند. جستجوی چکیده کاملخود و دیگری از جمله تعابیر خصم ساز است که به فاصله گذاری بین اجتماعات و هویت ها منجر می گردد. این مفهوم در نظریه ی گفتمانی لاکلا و موف، به عنوان موتورهای پیش برنده ی یک گفتمان تعبیرشده اند و وجه گریزناپذیری از کارکردِ مقاومت و خصم سازی را نشان می دهند. جستجوی این دو مفهوم، در رمان حاجی بابای اصفهانی موضوع محوری این مقاله است، به ویژه آنکه با توجه به نگاه مستشرقی نویسنده (موریه)به جامعه ی ایرانی(نگاه از بیرون) زمینه های قابل توجهی را در قضاوت و انگاره سازی یک بیگانه، نسبت به فرهنگ و مناسبات ایران را نشان می دهد.دراینجا پس از ارایه ی تعاریف و تعابیر مختلفِ خودودیگری، جایگاه و اهمیت کتاب حاجی بابای اصفهانی به عنوان مدخلی برای مطالعه ی خلقیات و اخلاق سیاسی-اجتماعی ایرانیان مورد اشاره قرارگرفته است. بعد از طرح این دو مبحث، اضلاع و نسبت های مختلف خود و دیگری از کتاب مذکور استخراج و باتوجه به رهیافت گفتمانی، برخی اغراض و نسبت سازی های این داستان تمثیلی-تخیلی، با کردار و خلقیات ایرانیان عصرقاجار،ارزیابی شده است؛ . نتایجی این بررسی، حکایت از عمق شکاف بین خود و دگرهای مطرح در داستان دارد که ضرورت عبور از انگاره های فاصله سازکتاب و دقت بیشتر در بازخوانی این اثر آن را مورد تاکید قرار می دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
326 - فهم دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در خاورمیانه: ضرورت رویکرد تلفیقی سازه‌انگاری و تحلیل گفتمان
پریسا پورعلی محمدرضا دهشیری محمدرضا قائدی حسن خداوردیاگرچه خاورمیانه یکی از کانون‌های اصلی همواره درحال تحول در نظام بین‌المللی بوده است اما نقش و اهمیت آن، در نظریات روابط بین‌الملل، خصوصاً نظریات موسوم به جریان اصلی مورد غفلت قرار گرفته است. جمهوری اسلامی در این منطقه، از کشورهای پیش‌آهنگ دیپلماسی فرهنگی است. فهم دیپلما چکیده کاملاگرچه خاورمیانه یکی از کانون‌های اصلی همواره درحال تحول در نظام بین‌المللی بوده است اما نقش و اهمیت آن، در نظریات روابط بین‌الملل، خصوصاً نظریات موسوم به جریان اصلی مورد غفلت قرار گرفته است. جمهوری اسلامی در این منطقه، از کشورهای پیش‌آهنگ دیپلماسی فرهنگی است. فهم دیپلماسی فرهنگی سیاست خارجی ایران در چارچوب نظریات جریان اصلی چندان امکان‌پذیر نیست. لذا، بهره‌گیری از نظریات نوین به شکل تلفیقی می‌تواند زمینه را برای فهم عمیق از سیاست خارجی فرهنگی جمهوری اسلامی در خاورمیانه فراهم نماید. حال، بر مبنای دغدغه‌ی اصلی این مقاله، با نقد بر این برون‌گذاری عامدانه‌ی منطقه و بازیگران آن از نظریه‌پردازی روابط بین‌الملل این سوال مطرح است که برسازی پیکره‌ای نظری - تلفیقی از نظریات متأخر سازه‌انگاری و تحلیل گفتمان چرا و چگونه می‌تواند زمینه را برای فهم دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در خاورمیانه فراهم آورد؟ یافتههای این مقاله‌ی نظری - راهبردی نشان میدهد با توجه به رویکرد اجتماعی، فرهنگی و هویتی نظریات سازه‌انگاری و تحلیل گفتمان و نیز ویژگیهای خاص سیاست خارجی فرهنگی جمهوری اسلامی با تمرکز بر ساخت اجتماعی واقعیت، امکان لازم برای برسازی یک چارچوب تلفیقی وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
327 - بررسی تطبیقی گفتمانهای دوران چالش سنت و مدرنیته در ایران و ترکیه (با تکیه بر رمان‌های ادبی مشهور)
زهرا محمودآبادی سعید معدنی یعقوب موسویهدف اصلی از نگارش این مقاله بررسی تطبیقی دو رمان کلیدر و سه گانه اینجه ممد(اینجه ممد، شاهین آناوراز، بگذار خارستان بسوزد) است، رمان کلیدر و سه گانه اینجه ممد تقریبا در یک موقعیت زمانی واحد در دو کشور ایران و ترکیه توسط محمود دولت آبادی و یاشار کمال به رشته‌ی تحریر درآمد چکیده کاملهدف اصلی از نگارش این مقاله بررسی تطبیقی دو رمان کلیدر و سه گانه اینجه ممد(اینجه ممد، شاهین آناوراز، بگذار خارستان بسوزد) است، رمان کلیدر و سه گانه اینجه ممد تقریبا در یک موقعیت زمانی واحد در دو کشور ایران و ترکیه توسط محمود دولت آبادی و یاشار کمال به رشته‌ی تحریر درآمده‌اند. برای رسیدن به این هدف این سوال مطرح شد که آثار مدرن شدن جامعه روستایی در ترکیه و پیامدهای آن در رمان اینجه ممد و آثار مدرن شدن جامعه روستایی در ایران و پیامدهای آن در رمان کلیدربه چه صورتی عنوان شده است؟ برای پرسش به این سوال با تکیه بر چارچوب نظری سنت و مدرنیته با تکیه بر آرای گیدنز و با روش کیفیِ تحلیل گفتمان انتقادی این دو رمان بررسی شده است. در هر دو رمان گفتمان ارباب رعیتی، گفتمان غالب است، در هر دو رمان با گفتمان مردسالارانه نیز مواجه هستیم، که هر دوی این گفتمانها در زمره‌ی گفتمانهای سنتی قرار میگیرند. در رمان کلیدر با گفتمان مدرن احزاب با تکیه بر حزب توده مواجه هستیم. اصلاحات رضاخانی در رمان کلیدر، بیش از اصلاحات آتاتورکی در سه گانه اینجه ممد، قابل ملاحظه است و آثار مدرن شدن جامعه در رمان کلیدر بیش از آثار مدرن شدن جامعه در سه گانه ایجه ممد است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
328 - سبک زندگی اسلامی در اندیشه‌ی مقام معظم رهبری
ابوالفضل احمدی ابوالفضل ذوالفقاریاین پژوهش تلاش دارد، ضمن مروری برنظرات سبک زندگی ازنظر جامعه شناسان، گفتمان سبک زندگی اسلامی در اندیشه‌ی مقام معظم رهبری را به صورت اکتشافی بررسی نموده و ضمن شناسایی دال های آن، چگونگی مفصل بندی این گفتمان را مشخص نماید.این مقاله از روش کیفی تحلیل گفتمان استفاده نموده چکیده کاملاین پژوهش تلاش دارد، ضمن مروری برنظرات سبک زندگی ازنظر جامعه شناسان، گفتمان سبک زندگی اسلامی در اندیشه‌ی مقام معظم رهبری را به صورت اکتشافی بررسی نموده و ضمن شناسایی دال های آن، چگونگی مفصل بندی این گفتمان را مشخص نماید.این مقاله از روش کیفی تحلیل گفتمان استفاده نموده و جامعه‌ی آماری آن نیز کلیه‌ی آثار مکتوب و شفاهی 23 ساله‌ی رهبر انقلاب اسلامی از سال 1368 تا 1391 میباشد؛ به طوری که با استفاده ازروش تحلیل گفتمان لاکلا و موفه، ابتدا مفهوم سبک زندگی اسلامی ازمنظر معظم له تعریف شده و سپس با شناسایی روش مند دالهای این گفتمان، به چگونگی مفصل‌بندی گفتمان سبک زندگی اسلامی ایشان پرداخته است.ازیافته‌های این پژوهش میتوان دالهای گفتمان سبک زندگی اسلامی ازمنظر مقام معظم رهبری اشاره نمود که عبارتنداز: دال مرکزی: منش اسلامی؛ دالهای برتر: معنویت، الگوداشتن، عقلانیت و حفظ مناسک و دالهای فرعی: رفتارهای فردی (مدیریت بدن، پوشاک و و ورزش کردن)، مُد و نوگرایی، و مصرف؛ازدیگر یافته های این پژوهش، بررسی وجوه تمایز و تشابه سبک زندگی اسلامی ازمنظر معظم له با سبک زندگی از نظر جامعه شناسان می باشد و هم چنین، ازسایر یافته های آن، می توان به شناسایی شاخصه های سبک زندگی اشرافی ازنظر مقام معظم رهبری نیز اشاره نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
329 - چارچوبی برای بازسازی انقلابی ساختار فرهنگی کشور
رضا غلامیانقلاب اسلامی یک انقلاب ذاتاً فرهنگی است و هرگونه تحقق اهداف و آرمان های انقلاب اسلامی در گرو پیشرفت های عظیم فرهنگی در نظام جمهوری اسلامی می باشد. با وجود تلاش های فراوانی که طی 42 سال گذشته برای اعتلای فرهنگ اسلامی- ایرانی صورت گرفته، و توفیقات غیرقابل انکاری که انقلا چکیده کاملانقلاب اسلامی یک انقلاب ذاتاً فرهنگی است و هرگونه تحقق اهداف و آرمان های انقلاب اسلامی در گرو پیشرفت های عظیم فرهنگی در نظام جمهوری اسلامی می باشد. با وجود تلاش های فراوانی که طی 42 سال گذشته برای اعتلای فرهنگ اسلامی- ایرانی صورت گرفته، و توفیقات غیرقابل انکاری که انقلاب در این عرصه داشته است، در حال حاضر شرایط فرهنگی کشور با نقاط مطلوب فاصله چشم گیری دارد و بخش مهمی از این فاصله ناشی از ناکارآمدی نظام فرهنگی می باشد بطوریکه در شرایط کنونی، بحث تحول اساسی در ساختار فرهنگی کشور به امری اجتناب ناپذیر تبدیل گردیده است. از آنجا که به تازگی مبحث جدید و سرنوشت سازی از ناحیه رهبر انقلاب با عنوان بازسازی انقلابیٍ ساختار فرهنگی کشور مطرح گردیده است، این مقاله، با در نظر گرفتن یک مسأله کلیدی در باب چگونگی چارچوب دهی به طراحی های مرتبط به بازسازی، و از همه مهم تر، ایجاد ضمانت های لازم برای کارآمدی طرح های قابل تولید در این زمینه، موضوع بازسازی را از جهت ماهیت، مفروضات، رویکردها، لایه ها، مبانی، اهداف، غایات، مراحل و الزامات مورد بحث قرار داده است. علاوه بر این در این مقاله، نقطه کانونی بازسازی نیز معرفی گردیده و اولویت های عرصه ای و موضوعی بازسازی نیز تبیین شده است. از آنجا که هدف این مقاله بسترسازی برای مطالعات و طراحی های گوناگون در عرصه بازسازی انقلابی ساختار فرهنگی کشور است، ماحصل مقاله می تواند کمک قابل توجهی به ریل گذاری در این عرصه نماید. در نهایت، جمع بندیٍ این مقاله، بیشتر ناظر بر تفکیک وظایف دولت از بخش مردمی و واسپاری بخش مهمی از ستاد و صف نظام فرهنگی به مردم و تشکل های مردمیِ انقلابی به مثابه نقطه کانونی بازسازی می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
330 - چند صدایی و امکان‌های موسیقایی؛ تحلیل گفتمانهای ترانه‌های موسیقی مردم‌پسند در دهه 70
محمدسالار کسرایی سهیل حمیدی ساوجیموسیقی مردم پسند، به عنوان یکی از پرمخاطب ترین تولیدات فرهنگی، نقش مهمی در شکل دادن به باورهای عمومی در هر جامعه ایفا میکند. موسیقی ابزار یا منبعی است که مردم برای سامان دادن به خویشتن، در مقام عاملان برخوردار از ذوق و قریحه و در مقام موجوداتی که قادر به احساس، تفکر و چکیده کاملموسیقی مردم پسند، به عنوان یکی از پرمخاطب ترین تولیدات فرهنگی، نقش مهمی در شکل دادن به باورهای عمومی در هر جامعه ایفا میکند. موسیقی ابزار یا منبعی است که مردم برای سامان دادن به خویشتن، در مقام عاملان برخوردار از ذوق و قریحه و در مقام موجوداتی که قادر به احساس، تفکر و عمل در زندگی خود هستند، به آن روی می‌آورند. تولیدات رسانه‌های گروهی (و از جمله موسیقی مردم پسند) همچون خصلت خود آگاهی عمل میکنند که آگاهی، بینش، ارزشها، و هنجارها را شکل می‌دهند. در ایران پس از انقلاب نیز، این سبک موسیقی در دهه 70، مجوز انتشار یافت و از طریق انتقال معانی، نقشی مهم در شکل دادن به باورهای عمومی داشته است. در این پژ‍وهش، معانی موجود در ترانه‌های این سبک موسیقایی مورد بررسی قرار گرفته تا به این سؤال پاسخ داده شود که در متن ترانه‌های موسیقی مردم پسند که در دهه 70، مجوز انتشار یافته‌اند، چه مفاهیمی بازنمایی میشود؟ برای پاسخ گویی به این سؤال با استفاده از روش تحلیل گفتمان لاکلا و موفه، به بررسی متن ترانه‌های مورد نظر، پرداخته شده است. طبق نتایج حاصل شده، دو گفتمان اصلی در ترانه‌های موسیقی مردم پسند ایران قابل شناسایی میباشد: 1) گفتمان توصیف کننده شرایط موجود 2) گفتمان آرزوها.در این ترانه‌ها، گفتمان آرزوها، با دال مرکزی روشنایی و معطوف نمودن توجه به زندگی، خواسته‌ها، امیدها و آرزوهای مردم و همچنین دارا بودن خصلت چند صدایی، به مقابله با گفتمان شرایط موجود با دال مرکزی شب، که معنای کلی غم و تنهایی را القا میکند پرداخته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
331 - تحلیل گفتمان نقاشی دفاع مقدس
نیره السادات مبینی پور محمدرضا شریف زاده محمدعلی خبرینقاشی جنگ که تأثیر بسزایی در روند شکلگیری جریان‌های پس از خود دارد، در یک متن گفتمانی خاصّی پدید آمده است. در این مقاله به‌صورت توامان متن و بافت مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. به جهت مناسب بودن موضوع و قابلیّت فوق‌العاده نظریه گفتمان لاکلاوموف در تبیین تمامی امور و پدیده چکیده کاملنقاشی جنگ که تأثیر بسزایی در روند شکلگیری جریان‌های پس از خود دارد، در یک متن گفتمانی خاصّی پدید آمده است. در این مقاله به‌صورت توامان متن و بافت مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. به جهت مناسب بودن موضوع و قابلیّت فوق‌العاده نظریه گفتمان لاکلاوموف در تبیین تمامی امور و پدیده‌های سیاسی ـ اجتماعی این نظریه به عنوان چارچوب نظری در نظر گرفته شده و نقاشی‌های دفاع مقدس و بازنمایی جنگ در آنها و تولید گفتمان جدید پرداخته شده است. از آنجا که نقاشی‌ها به عنوان منبع مهمی برای بازنمایی وضعیت دورۀ جنگ هستند، تعدادی از آثار هنرمندان در طول دوران دفاع مقدس و پس از آن تحلیل گفتمان شده و با انتخاب نمونههایی مشخّص از نقاشی‌های دوره جنگ و پساجنگ اقدام به خوانش بافت و متن شده است.داده های این پژوهش نقاشی های دوران جنگ و پساجنگ هستند که از بین آن ها چند نمونه انتخاب شده است. برای انتخاب نمونه ها از گردآوری اطلاعات مبتنی بر اسناد تحلیل گفتمان و تحلیل متن و در انتخاب جمعیّت نمونه از شیوه نمونه‌گیری هدفمند استفاده شد. این پژوهش نشان می دهد که مفاهیم ولایت، شهادت، شهید، دفاع، مقاومت، جهاد و.... در فرهنگ ایرانی که آمیخته با فرهنگ اسلامی است به شکل مقدس در جنگ مورد توجّه قرار گرفته و توسط گفتمان بار تولید شده است. همچنین با اشاره به این مفاهیم و المان‌ها نشانه‌های اسطوره‌ای موجود در تصاویر، چگونگی بازتولید مفهوم مقدس و تحلیل دالهای مرکزی آثار برخی هنرمندان کلیدی در این دو دوره در روند این پژوهش آشکار شد.گفتمان نقاشی انقلاب در طی گذار به گفتمان جنگ تحت تأثیر عوامل سیاسی ـ اجتماعی و جابجایی روابط قدرت با تحولات بنیادینی در شیوه بازنمایاندن جنگ و پیرامون آن مواجه است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
332 - بررسی انتقادی کتاب «فایل انگلیسی آمریکایی»
کلثوم یاسمی فردوس آقاگل زادهتحقیق حاضر به تحلیل گفتمان انتقادی کتاب فایل انگلیسی آمریکایی می‌پردازد. هدف این تحقیق بررسی عوامل گفتمانی، جهت‌گیری‌های ایدئولوژیکی و فرهنگی و چگونگی ارائه آنها درکتاب مذکور است. به این منظور دو متن و چند تصویر از کتاب نامبرده انتخاب شده است. ساختارهای گفتمان‌مدار این چکیده کاملتحقیق حاضر به تحلیل گفتمان انتقادی کتاب فایل انگلیسی آمریکایی می‌پردازد. هدف این تحقیق بررسی عوامل گفتمانی، جهت‌گیری‌های ایدئولوژیکی و فرهنگی و چگونگی ارائه آنها درکتاب مذکور است. به این منظور دو متن و چند تصویر از کتاب نامبرده انتخاب شده است. ساختارهای گفتمان‌مدار این دو متن بر اساس چارچوب ون دایک (1998) بررسی شده است. این چارچوب مؤلفه‌های گفتمانی، اجتماعی و شناختی را بررسی میکند. در تحلیل تصاویر نیز از الگوی کرس و ون لییون (1996) استفاده شده است. نتایج نشان میدهد: کتاب مذکور مملو از عوامل گفتمانی از جمله عناصر واژگانی، ساخت‌های نحوی، معنایی وکاربردی، همچنین مؤلفه‌های اجتماعی، مانند بافت موقعیتی، مشارکین، ساختارهای اجتماعی و قدرت و نیز مؤلفه‌های‌شناختی از جمله مدل‌های ذهنی و بافتی، ارزشها، نظامهای ارزشی اجتماعی ـ فرهنگی است. نویسندگان، گفتمان این کتاب را با استفاده از این مؤلفه‌های گفتمانی، اجتماعی و شناختی در قالب ساختارهای گفتمان‌مدار طوری طراحی کردهاند که اهداف و ایدئولوژی مورد نظر آنان از جمله توصیف و بررسی مسائل اجتماعی جوامع غربی و ارائه دانش ملی و فرهنگی این جوامع، بازنمایی نظام سرمایه‌داری و نگرش نژادپرستانه را در بر میگیرد. به‌طور کلی انتقال نرم ارزشهای اجتماعی و فرهنگی جوامع غربی در قالب این کتاب مشهود است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
333 - گفتمان به مثابه روش شناسی کارآمد در مطالعات روابط بین الملل
طیبه محمدی کیا عبدالمجید مبلغیگفتمان اخیرا در رشته ها و شاخه های علوم انسانی و علوم اجتماعی کاربرد فراوان و گسترده ای یافته است. گفتمان را عموما با نام فوکو و به عنوان نظریه ای تبارپژوهانه می شناسند اما این نظریه در عین حال کاربردی روش شناسانه نیز یافته است. تلاش ما برآن است که طی این نوشتار نشان ده چکیده کاملگفتمان اخیرا در رشته ها و شاخه های علوم انسانی و علوم اجتماعی کاربرد فراوان و گسترده ای یافته است. گفتمان را عموما با نام فوکو و به عنوان نظریه ای تبارپژوهانه می شناسند اما این نظریه در عین حال کاربردی روش شناسانه نیز یافته است. تلاش ما برآن است که طی این نوشتار نشان دهیم گفتمان به چه معنا است و به کدام دسته از تاملات روش شناختی اشاره دارد و نیز خواهیم کوشید نشان دهیم که بهره گیری از گفتمان به مثابه یک روش شناسی در عرصه بین الملل چگونه شدنی و میسر می گردد و امکان بهره‌گیری روش شناختی از گفتمان را، به مثابه یک روش شناسی پسا-ساختارگرا در مطالعه حوزه بین الملل، به بحث خواهیم گذارد. جهت انجام این مهم مقاله در دو بخش اصلی و چند فراز فرعی سامان پذیرفته است. بخش نخست با عنوان گفتمان به مثابه نظریه و روش دربردارنده فراز‌هایی همچون؛ گفتمان از منظر فوکو شامل تبارشناسی و دیرینه شناسی و رویکرد روش شناسانه به گفتمان از منظر لاکلائو و موف است. بخش دوم با عنوان بهره گیری از روش شناسی گفتمان در مطالعات روابط بین الملل دربردارنده کاربست گفتمان در مطالعات روابط بین الملل و بازفهم روابط بین الملل ذیل مطالعات گفتمان است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
334 - دلایل هژمونیک شدن گفتمان غرب ستیزی در میان روشنفکران ایران، دهه 40 و 50
محمد سهرابی عباس صالحی نجفآبادیچکیده غرب ستیزی یکی از مهم ترین رویکردها در نگاه ایرانیان به غرب است که در دوره معاصر تکوین یافته و به گفتمان غالب تبدیل شده است. نگرش های بدبینانه به غرب در دهه های 40 و 50 از ناحیه نیروهای اجتماعی ویژه روشنفکران و نخبگان در قالب یک روایت‌پردازی تفاوت با غرب به حیات اس چکیده کاملچکیده غرب ستیزی یکی از مهم ترین رویکردها در نگاه ایرانیان به غرب است که در دوره معاصر تکوین یافته و به گفتمان غالب تبدیل شده است. نگرش های بدبینانه به غرب در دهه های 40 و 50 از ناحیه نیروهای اجتماعی ویژه روشنفکران و نخبگان در قالب یک روایت‌پردازی تفاوت با غرب به حیات استعاری خود ادامه دادند و به صورت یک گفتمان ضد قدرت، بازتولید و زمینهساز گفتمان غرب‌ستیزی شدند. یکی از گونه های بررسی پدیده های سیاسی، تحلیل آنها بر اساس روش تحلیل گفتمانی است. موضوع این مقاله بررسی دلایل هژمونیک شدن گفتمان غرب ستیزی در میان روشنفکران دهه 40 و 50 براساس نظریه لاکلا و موفه به عنوان یکی از مهمترین و غنی ترین نظریه ها در حوزه تحلیل گفتمان می باشد. این مقاله سعی دارد دلایل هژمونیک شدن گفتمان غرب‌ستیزی در میان روشنفکران دهه 40 و 50 را براساس نظریه لاکلا و موفه به عنوان یکی از مهمترین و غنی‌ترین نظریه ها در حوزه تحلیل گفتمان مورد بررسی قرار دهد. پرسش اصلی این است که براساس نظریه لاکلاو موفه مفصل بندی مفاهیم، فرایند هویت‌سازی و استقرار گفتمان غرب‌ستیزی در دهه 40 و50 چگونه اتفاق افتاد؟ پیش فرض اصلی آن است که با توجه به بومی‌گرایی، بنیادگرایی اسلامی و بدبینی تاریخی ایرانیان به غرب، نیروهای مخالف وضع موجود تأثیر مستقیم در گسترش غرب ستیزی در ایران داشتند. بر این اساس اسلام‌گرایی و بومی‌گرایی به عنوان دال های اصلی گفتمان غرب‌ستیزی بوده و مفاهیم و معانی دیگر، حول آن مفصل بندی شده اند پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
335 - بررسی نسبت گفتمانهای داخلی با دیپلماسی هسته‌ای ایران
سعید آجورلو مجید توسلی‌رکن‌آبادی عباس ملکی صادق زیباکلامدر این مقاله تاثیر گفتمانهای سیاست داخلی بر عملکرد جریان‌های سیاسی در مذاکرات هسته‌ای بررسی خواهد شد. فرضیه نویسنده مقاله این است که اعتقاد گفتمان اصلاح طلبی به تنش زدایی و توسعه سیاسی موجب شده تا این گفتمان مخالف چالش برای پیشرفت در فناوری هسته‌ای باشند. در مقابل، ا چکیده کاملدر این مقاله تاثیر گفتمانهای سیاست داخلی بر عملکرد جریان‌های سیاسی در مذاکرات هسته‌ای بررسی خواهد شد. فرضیه نویسنده مقاله این است که اعتقاد گفتمان اصلاح طلبی به تنش زدایی و توسعه سیاسی موجب شده تا این گفتمان مخالف چالش برای پیشرفت در فناوری هسته‌ای باشند. در مقابل، اصول-گرایان انرژی هسته‌ای را نماد مقابله و مقاومت مقابل غرب می دانند. اعتدال گرایان نیز به واسطه اعتقاد به توسعه اقتصادی و همکاری با نظام جهانی، موافق اعتماد سازی با غرب برای حل مساله هسته‌ای هستند. ضمن اینکه آرایش نیروهای سیاسی داخل نظام بر اساس اعتقاد به برجام یا مخالفت با برجام سنجیده می شود. به منظور آزمون فرضیه مزبور، ضمن مرور برخی تئوری‌ها، ابعاد اندیشه‌های جناح‌های اصلی سیاست ایران بر اساس نظریه گفتمان بررسی خواهد شد و سپس، عملکرد آنها در زمینه مذاکرات هسته‌ای ارزیابی خواهد شد. مناقشه هسته‌ای ایران موجب پیوند سیاست داخلی و سیاست خارجی گردید به نحوی که فراز و نشیب این پرونده موجب تغییرات در آرایش نیروهای سیاسی داخلی نظام شد. برخی از اصولگرایان را به اعتدال‌گرایان نزدیک کرد و موجب شد شکاف بزرگی میان اصولگرایان شکل بگیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
336 - مقایسه گفتمان هسته ای حسن روحانی و گفتمان انقلاب اسلامی
مهدی سلطانی گردفرامرزی اکبر اشرفی احمد بخشایش اردستانی سوسن صفاوردیاین تحقیق به بررسی گفتمان هسته ای در سیاست خارجی حسن روحانی رئیس دولت های یازدهم و دوازدهم و نسبت آن با گفتمان انقلاب اسلامی متاثر از مواضع امام خمینی و آیت الله خامنه ای رهبران انقلاب اسلامی در سیاست خارجی و نیز اصول قانون اساسی می پردازد. محقق گفتمان سیاست خارجی ذیل گ چکیده کاملاین تحقیق به بررسی گفتمان هسته ای در سیاست خارجی حسن روحانی رئیس دولت های یازدهم و دوازدهم و نسبت آن با گفتمان انقلاب اسلامی متاثر از مواضع امام خمینی و آیت الله خامنه ای رهبران انقلاب اسلامی در سیاست خارجی و نیز اصول قانون اساسی می پردازد. محقق گفتمان سیاست خارجی ذیل گفتمان انقلاب اسلامی را گفتمانی با محوریت حفظ نظام جمهوری اسلامی و اصول خدامحوری، استکبارستیزی، عزت، حکمت و مصلحت، استقلال و نفی سلطه جویی معرفی می کند و آن گاه به بررسی گفتمان هسته ای دولت روحانی و مقایسه آن با گفتمان سیاست خارجی جمهوری اسلامی می پردازد. در این تحقیق گفتمان هسته ای روحانی گفتمانی با محوریت تعامل گرایی و تنش زدایی و اصول امنیت ملی، منافع ملی، لغو تحریم ها، حمایت رهبری، استراتژی بردبرد و توسعه و پیشرفت معرفی شده است. بر اساس یافته های این تحقیق، گفتمان هسته ای دولت روحانی تاکتیکی در راستای اهداف سیاست خارجی نظام جمهوری اسلامی بوده که برغم برخی شدت و ضعف ها در تطابق سیاست ها نمی توان آن را در تعارض با گفتمان انقلاب اسلامی دانست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
337 - تحلیل انتقادی رابطه جنسیت و سیاست در گفتمان جمهوری اسلامی و دوران پهلوی
سارا سلیمانی آهوییمطالبات حقوقی و مقایسه وضعیت حقوقی و اجتماعی زنان در قالب کتاب ها و مقالات متعددی همواره این دغدغه را مطرح نموده است که چرا در جوامع کمتر توسعه یافته در مقابل حضور زنان در عرصه های سیاسی مقاومت هایی صورت می گیرد و اجازه این بروز و ظهور داده نمی شود. شاید بتوان گفت جنسیت چکیده کاملمطالبات حقوقی و مقایسه وضعیت حقوقی و اجتماعی زنان در قالب کتاب ها و مقالات متعددی همواره این دغدغه را مطرح نموده است که چرا در جوامع کمتر توسعه یافته در مقابل حضور زنان در عرصه های سیاسی مقاومت هایی صورت می گیرد و اجازه این بروز و ظهور داده نمی شود. شاید بتوان گفت جنسیت و سیاست در بستر گفتمان های حاکم با روش تحلیل انتقادی گفتمان مورد بررسی قرار نگرفته و امید است با یافته های جدید در این خصوص و شناخت بیشتر از وضعیت زنان و مردان بتوان اکت های اجتماعی جدیدی در راستای برابری اجتماعی و سیاسی در ایران پیشنهاد شود. شایان ذکر است بررسی مواردی از اکت های سیاسی از جمله حق رای، حق انتخاب شدن و کاندیداتوری، اخذ پست های سیاسی، حضور زنان و نقش آفرینی زنان در محیط های نظامی و ... در دستور کار این پژوهش قرار داد. این پژوهش از نوع بنیادی و روش کیفی و با استفاده از روش مطالعه اسنادی و تکنیک تحلیل گفتمان انجام خواهد شد و به دنبال روش و نگرشی خواهم بود که هم تبیینی برای چگونگی نقش جنسیت در سیاست و هم ساز و کارهای لازم برای تحلیل متون مدنظر را در اختیار قرار دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
338 - نخبگان عصر مشروطه و صورتبندی گفتمان ناسیونالیسم در ایران
علیرضا ازغندی آرش صادقی زیدینخبگان سیاسی همواره نقش به‌سزایی در شکلگیری گفتمانها در درون جامعه داشتند؛ به‌گونه‌ای که یکی از اساسی‌ترین نقش‌های نخبگان، پویش نهادینگی سیاسی و بسط حوزه سیاست، مشروعیت بخشیدن به ارزشها و نهادهای جدیدی است که اصول و مبانی همکاری و همزیستی عمومی را تبیین میکنند و به چکیده کاملنخبگان سیاسی همواره نقش به‌سزایی در شکلگیری گفتمانها در درون جامعه داشتند؛ به‌گونه‌ای که یکی از اساسی‌ترین نقش‌های نخبگان، پویش نهادینگی سیاسی و بسط حوزه سیاست، مشروعیت بخشیدن به ارزشها و نهادهای جدیدی است که اصول و مبانی همکاری و همزیستی عمومی را تبیین میکنند و به پویش‌های سیاسی خصلتی ملی-اخلاقی می‌بخشند. نخبگان سیاسی ایرانی نیز در قرن نوزدهم، در پی انحطاط ایران و واگرایی گفتمان غالب آن زمان، دچار بحران هویت شدند؛ از اینرو جهت هویت‌یابی، دست به تاسیس نظمی‌نو در قالب گفتمان ناسیونالیسم باستانگرا زدند. آنها برای این منظور، دال‌ها گفتمان پیشین را با طرد کردن، به حوزه گفتمانگونگی سوق دادند و حول دال مرکز ملت ایران، گفتمان جدیدی را بنا نهادند. در این تحقیق با بررسی افکار سه اندیشمند قرن نوزدهمی، به این موضوع پرداخته شده است که این اندیشمندان تحت تاثیر چه عواملی، صورتبندی نظم نوینی را تدارک دیدند که سالیان بعد به عنوان گفتمان مسلط در ایران به کار گرفته شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
339 - تجزیه و تحلیل انتخابات ریاست جمهوری در ایران: علل ناکارآمدی روشهای اثبات‌گرایانه
عباس صالحی نجفآبادیغافلگیری نخبگان دانشگاهی و تحلیلگران سیاسی در انتخابات خرداد 76 ، تیر 84 و 24 خرداد 92 نشانگر ناکارآمد بودن ابزارهای تجزیه و تحلیل انتخابات در ایران می باشد. با توجه به اینکه تحلیل گران پدیده انتخابات از ابزارها و نظریه‌های مختلفی برای تجزیه و تحلیل انتخابات استفاده می چکیده کاملغافلگیری نخبگان دانشگاهی و تحلیلگران سیاسی در انتخابات خرداد 76 ، تیر 84 و 24 خرداد 92 نشانگر ناکارآمد بودن ابزارهای تجزیه و تحلیل انتخابات در ایران می باشد. با توجه به اینکه تحلیل گران پدیده انتخابات از ابزارها و نظریه‌های مختلفی برای تجزیه و تحلیل انتخابات استفاده میکنند که از جمله آن میتوان به نظریه‌های جامعه‌شناسی سیاسی، توطئه، روانشناسی سیاسی، انتخاب عقلایی، تحلیل گفتمان اشاره کرد؛ اما به نظر می‌رسد با توجه به واقعیات سیاسی جامعه ایران و نوع خاص فرهنگ سیاسی مردم ایران باید از ترکیبی از روشهای اثبات‌گرایانه کمی و استفاده بیشتر از روشهای تفسیرگرایانه کیفی در تجزیه و تحلیل انتخابات استفاده کرد. از این رو برای انطباق ابزارها و نظریه‌های تجزیه و تحلیل بر واقعیات سیاسی ایران ابتدا از طریق پرسشنامه به جمع آوری واقعیات سیاسی جامعه ایران پرداخته خواهد شد و سپس با استفاده از آزمون های مختلف میزان اعتبار و معناداری این ابزارها و نظریه‌ها مورد بررسی قرار خواهد گرفت. به نظر می‌رسد که هیچ کدام از این نظریه‌ها نمی‌توانند به تنهایی پدیده چند وجهی انتخابات را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهند وفهم همدلانه و استفاده از روشهای کیفی بهتر می‌تواند ما را به فهم واقعیات سیاسی جامعه ایران در زمینه انتخابات رهنمون سازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
340 - توسعه هراسی: نشانه‌شناسی هراس و ناپذیرندگی توسعه در جوامع سنتی
مهدی عابدیاین پژوهش متضمن ورود به دو گستره است. نخست؛ نقد آنچه که در این نوشتار افسانه- یا اسطوره اجتناب ناپذیری خوانده میشود و دیگری نسبت یابی میان ناخرسندیهای اعلام شده و ناخرسندیهای اعلام ناشده از فرایندهای نوسازی و ارتباط آن با توسعه هراسی. گستره اول نقد رویکرد جامعه شناسانه چکیده کاملاین پژوهش متضمن ورود به دو گستره است. نخست؛ نقد آنچه که در این نوشتار افسانه- یا اسطوره اجتناب ناپذیری خوانده میشود و دیگری نسبت یابی میان ناخرسندیهای اعلام شده و ناخرسندیهای اعلام ناشده از فرایندهای نوسازی و ارتباط آن با توسعه هراسی. گستره اول نقد رویکرد جامعه شناسانه به توسعه و نوسازی است. در این نقادی اصلی ترین پیش فرض جامعه‌شناسی توسعه یعنی- ساختارگرائی متکی بر اسطوره اجتناب ناپذیری- به چالش کشیده میشود. درواقع این پژوهش پدیدار شدن توسعه را امری اجتناب ناپذیر و ناشی از از پی هم آمدن سلسله ای از زمینه‌های ساختاری فرض نمی‌کند بلکه توسعه را ابژه ای پدیدارشناسانه و برخواسته از تجربه‌ای زیسته و کنش قصدمند کارگزاران عام توسعه در نظر میگیرد. در گستره دوم یکی از مهمترین موانع توسعه در جوامع سنتی- به ویژه ایران معاصر- در دو بازه زمانی انقلاب مشروطه و اصلاحات ارضی ارزیابی می‌گردد. توسعه هراسی که دستاورد ناخرسندیهای اعلام ناشده ناشی از گسترش جهان- زیست مدرنیته است، اصلی ترین عامل ناپایداری فرایندهای توسعه سیاسی و اجتماعی است. درک این ناخرسندی متکی بر واکاوی نشانه شناسانه و زبان کاوانه گفتمان اخلاقی جامعه ایرانی است. در این میان؛ اباحه‌گری اخلاقی(عرصه اخلاق جنسی) دال مرکزیای است که سایر دالهای شناور در شکل زندگی، ایدئولوژی و ساختارهای سیاسی برخواسته از فرایندهای نوسازی را تفسیر میکند. چنین پیوندی در بافتار زبانی- نشانه شناسانه گفتمان اخلاقی جامعه ایرانی اصلی ترین منشا هراس از توسعه و به تعویق افتادن ها پیاپی آن از دوران مشروطه به بعد است. به زبان تحلیل گفتمان، درک دالهای پراکنده نوسازی در زمینه جامعه ایران نوعا متکی بر تفسیری زبان شناسانه و نشانه شناسانه از هراس نسبت به انتشار امر جنسی و کاربرد اجتماعی جنسیت بوده است. درست به همین دلیل؛ بزنگاههای تاریخی نوسازی ایران که عبارتند از انقلاب مشروطه و اصلاحات ارضی غالبا به دلایل اخلاقی منشا نگرانی بوده اند. از این رو، مادام که نشانگان بسط اباحه‌گری مفسر سایر دالهای نوسازی باشند، بروز چرخه های توسعه هراسی و مقاومت در برابر کلیت نوسازی اجتناب ناپذیر خواهد بود. فرضیه اصلی در گستره اول آن است که توسعه امری اجتاب ناپذیر و ناشی از توالی زمینه ها و مقدمات ساختاری نیست. این فرض آشکارا فرضیه‌ای توصیفی است. در گستره دوم تکیه بر روش تحلیل گفتمانی و نشانه شناسی نیاز کلاسیک به فرضیه نگاری را منتفی می‌سازد. این تحقیق به ویژه در گستره دوم مبتنی بر روش تحلیل گفتمان و تحلیل محتوا انجام می گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
341 - تأثیر انقلاب اسلامی ایران بر روند فعالیت گروههای جهادی در فلسطین؛ مطالعۀ موردی بررسی تطبیقی تأثیر گفتمانهای دولت‌های اصلاحات و اصولگرا
اصغر منتظرالقائم سعید قربانی محمدمسعود آقاییپیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال 1357 منشأ تحولات عظیمی در منطقه و جهان گردید، این رویداد تأثیرات زیادی در بیداری مسلمانان جهان و احیای باورهای دینی داشت. از جمله گروه‌هایی که به صورت مستقیم تحت تأثیر انقلاب اسلامی شکل گرفت، گروههای جهادی در فلسطین بود، یکی از دست آو چکیده کاملپیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال 1357 منشأ تحولات عظیمی در منطقه و جهان گردید، این رویداد تأثیرات زیادی در بیداری مسلمانان جهان و احیای باورهای دینی داشت. از جمله گروه‌هایی که به صورت مستقیم تحت تأثیر انقلاب اسلامی شکل گرفت، گروههای جهادی در فلسطین بود، یکی از دست آوردهای انقلاب در منطقه و جهان، صدور انقلاب اسلامی است که در آن، جمهوری اسلامی ایران در چارچوب اصل دعوت، صدور انقلاب را در دستور کار سیاست خارجی خود قرار داده است و حتی صدور انقلاب بهعنوان یک اصل و هدف در سیاست خارجی درآمده است بعد از پیروزی انقلاب اسلامی الگوهای مختلفی بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران حاکم شد که دیدگاههای متفاوتی در خصوص صدور انقلاب داشتند، و با توجه به الگوهای صدور انقلاب، میزان و نوع حمایت از نهضت های اسلامی متفاوت بود، بعد از پیروزی انقلاب اسلامی الگوهای مختلفی بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران حاکم شد که دیدگاههای متفاوتی در خصوص صدور انقلاب داشتند، و با توجه به الگوهای صدور انقلاب، میزان و نوع حمایت از نهضت‌های اسلامی متفاوت بود، گروه‎های جهادی فلسطین نیز یکی از این گروههای اسلامی است که در گفتمان های مختلف جمهوری اسلامی تحت تأثیر انقلاب اسلامی قرار گرفته است. در این مقاله نویسندگان در صدد هستند با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی روند صدور انقلاب اسلامی ایران در گفتمان های مردم‌سالار دینی و عدالت محور را مورد بررسی قرار داده و میزان و نوع تأثیرپذیری گروههای اسلامی در این گفتمانها را مورد تجزیه‌وتحلیل قرار دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
342 - نقش و جایگاه سازمان‌های مردم نهاد در مشارکت سیاسی در دوران‌های ریاست جمهوری خاتمی، احمدی‌نژاد و روحانی
نصرت اله حیدری محسن جمشیدیاصطلاح سازمان‌های مردم‌نهاد به سازمانی اشاره میکند که مستقیما بخشی از ساختار دولت محسوب نمی‌شود، اما نقش بسیار مهمی به عنوان واسطه بین فرد و مردم (اتم‌های اجتماعی) و قوای حاکم را ایفا میکند. در گفتمان توسعه‌گرایی سیاست‌محور (دوره خاتمی)، نهادها بحث ترویج و مذاکره را ا چکیده کاملاصطلاح سازمان‌های مردم‌نهاد به سازمانی اشاره میکند که مستقیما بخشی از ساختار دولت محسوب نمی‌شود، اما نقش بسیار مهمی به عنوان واسطه بین فرد و مردم (اتم‌های اجتماعی) و قوای حاکم را ایفا میکند. در گفتمان توسعه‌گرایی سیاست‌محور (دوره خاتمی)، نهادها بحث ترویج و مذاکره را از مسائل کلیدی، در عمومی کردن موضوعات و اشاعه آن در سطح مسوولان و مردم دنبال میکردند. در گفتمان آرمان‌گرایی اصول‌محور (دوره احمدی‌نژاد) به دلیل نگاه محدود دولت، نهادهای مدنی که به تدریج وارد فاز تثبیت می‌شدند، با چالشهای جدیدی روبه‌رو شدهاند. گفتمان خردگرایی تعامل‌محور (دوره روحانی) اساس سیاست دولت یازدهم بر این است که در همه امور تا آنجا که می‌تواند وظایف را به مردم، تشکل‌ها و انجمن‌ها واگذار کند که مثلث سرمایه‌گذاری خصوصی، غیردولتی و دولت شکل گیرد. برای اثبات فرضیه خود نگارنده از روش کیفی با رویکرد توصیفی- تحلیلی استفاده نموده است. هدف از پژوهش فوق تحلیل و بررسی نقش سمن‌ها در مشارکت سیاسی گفتمانهای مطرحه میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
343 - تحلیل روایی- گفتمانی فیلم «حاجی واشنگتن» با تکیه بر مفهوم سرمایه اجتماعی
سید رحمان مرتضوی باباحیدریمحور این گفتار بر تحلیل روایی- گفتمانی فیلم حاجی واشنگتن، با توجه به مقوله بازتولید سرمایه اجتماعی استوار خواهد شد؛ گفتاری که بر این مفروض تکیه میکند که هر کنش اجتماعی ازجمله‌یک اثر هنری، دالی است که درون یک گفتمانی بزرگتر معنا می‌یابد و کارکردی در جهت ترویج یا تضعیف چکیده کاملمحور این گفتار بر تحلیل روایی- گفتمانی فیلم حاجی واشنگتن، با توجه به مقوله بازتولید سرمایه اجتماعی استوار خواهد شد؛ گفتاری که بر این مفروض تکیه میکند که هر کنش اجتماعی ازجمله‌یک اثر هنری، دالی است که درون یک گفتمانی بزرگتر معنا می‌یابد و کارکردی در جهت ترویج یا تضعیف (بخش‌هایی از) گفتمان بزرگتر خواهد داشت. از طرف دیگر فهم یک اثر هنری بدون فهم جایگاه گفتمانی آن فهمی ناقص است. بدین ترتیب فیلم حاجی واشنگتن را نیز می‌بایست بهعنوان کنشی گفتمانی به تماشا نشست؛ این رویکرد به ما کمک میکند این اثر هنری را بر مبنای زمینه گفتمانی آن و نقش گفتمانی آن توضیح دهیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
344 - مرگ اندیشی گفتمانی در اشعار قیصر امین پور
پریسا صالحیمرگ را مي تـوان مـهمّ تـرين موضوع مشترک ميان انسان ها در تمام زمان ها، مکان ها و تنها رقيب زندگي دانست. بيان ماهيّت مرگ، نوعي نمایشِ نگرشِ افراد مختلف، به ماهیّت زندگی است. هیچ یک از شاعران از این دغدغه برکنار نبوده اند .لذا پرداختن به تفکرّات ادبا و شعرا، در این ب چکیده کاملمرگ را مي تـوان مـهمّ تـرين موضوع مشترک ميان انسان ها در تمام زمان ها، مکان ها و تنها رقيب زندگي دانست. بيان ماهيّت مرگ، نوعي نمایشِ نگرشِ افراد مختلف، به ماهیّت زندگی است. هیچ یک از شاعران از این دغدغه برکنار نبوده اند .لذا پرداختن به تفکرّات ادبا و شعرا، در این باره، در شناخت بهتر و آشنایی با دیدگاه فکری و معرفتی این شاعران مؤثر خواهد بود. برای رسیدن به این هدف باید به تحلیل متون و اشعار این شاعران پرداخت. یکی از روش های تحلیل متون، تحلیل گفتمان انتقادی است. که در آن به کشف نگرش نویسنده و شاعر در لابه لای اثرش می پردازند. از آنجا که ادبیّات و اجتماع رابطه ای دوسویه با هم دارند و تأثیرپذیری شعر معاصر از جامعه و تأثیر ادبیّات معاصر در شکلگیری بسیاری از تحولات اجتماعی – سیاسی امری اثبات شده است، در این پژوهش برآنیم تا تأثیر جامعه را در مرگ اندیشی شاعر و بازتاب آن در آثارش بررسی کنیم. از میان شاعران معاصر، قیصر امین‌پور مسائل اجتماعی و سیاسیِ مهمِ هر دوره را به صورت صریح و با لحن متناسب در شعرش بیان کرده است و همین موضوع ما را وارد قلمرو تحلیل گفتمان آثارش می کند. به ترتیب در این پژوهش با به کارگیری سطح تبیین در تحلیل گفتمان انتقادی در پی اثبات فراز و نشیب های مرگ اندیشی شاعر در دوره های مختلف شعری اش هستیم. به نظر می رسد نگرش او به مرگ که نگاه به زندگی را هم در خود دارد، در دوره های مختلف زندگی اش تغییر کرده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
345 - بازتاب تحولات فرهنگ ایرانی – اسلامی در داده های تاریخ اجتماعی: مطالعه موردی احادیث مُسند الرضا (ع)
اعظم جوادی علیرضا اشتری تفرشیمسند الرضا (ع) مجموعه¬ای از احادیث امام رضا (ع) است که فارغ از اعتبارسنجی حدیثی، داده¬های ارزنده¬ای در باب تاریخ اجتماعی، به¬ویژه زندگی روزانه ایرانیان، مسلمانان و شیعیان در آن وجود دارد. این پژوهش با شیوه¬ای کتابخانه¬ای و روشی توصیفی – تحلیلی و با بهره¬گیری از رهیافت ت چکیده کاملمسند الرضا (ع) مجموعه¬ای از احادیث امام رضا (ع) است که فارغ از اعتبارسنجی حدیثی، داده¬های ارزنده¬ای در باب تاریخ اجتماعی، به¬ویژه زندگی روزانه ایرانیان، مسلمانان و شیعیان در آن وجود دارد. این پژوهش با شیوه¬ای کتابخانه¬ای و روشی توصیفی – تحلیلی و با بهره¬گیری از رهیافت تاریخ اجتماعی به شناخت، استخراج و تحلیل داده¬های تاریخ اجتماعی شامل زندگی روزانه یعنی شادی و سوگواری، اوقات فراغت و سرگرمی، طبیعت¬گرایی و محیط زیست، بهداشت و آراستگی، پوشاک و خوراک در این در این اثر پرداخته و بر اساس چارچوب مفهومی میدان¬های گفتمانی بوردیو نشان داده است که رفتارهای فرهنگ ایرانی در دو قرن اولیه اسلامی به گستردگی در این اثر بازتاب داشته و بجز موارد انگشت¬شماری مانند شراب¬خواری، مصرف گوشت گراز، بازی¬هایی مانند شطرنج و نرد از سوی رفتارهای اسلامی محدود نشده و جز ارکان مشخصی مانند ترویج مناسک و مناسبت¬های مذهبی مانند اعیاد غدیر و عزاداری امام حسین (ع)، بر آن افزوده نشده است و به طور کلی، در سایر جنبه¬های فرهنگی و اجتماعی میان فرهنگ باستانی ایرانیان با فرهنگ تبلیغی دین اسلام یا دو میدان گفتمانی ایرانی و اسلامی هم¬خوانی و سازگاری وجود داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
346 - مبانی نظری عدالت در گفتمان سیاسی انقلاب اسلامی
علی قدیمی گارینه کشیشیان سیرکی حسن خداوردیانقلاب اسلامی ایران یکی ازانقلاب¬های بسیار مهم وجریان¬ساز قرن بیستم بودکه توانست اعتقادات وجریان¬های بسیاری را رقم بزند. این انقلاب که با ایده رهبر و بنیانگذار آن امام¬خمینی(ره) شکل¬گرفت برمبنای اصول و مبانی استوار بود که این اصول ومبانی توانستند در دل ملت¬های مختلف جها چکیده کاملانقلاب اسلامی ایران یکی ازانقلاب¬های بسیار مهم وجریان¬ساز قرن بیستم بودکه توانست اعتقادات وجریان¬های بسیاری را رقم بزند. این انقلاب که با ایده رهبر و بنیانگذار آن امام¬خمینی(ره) شکل¬گرفت برمبنای اصول و مبانی استوار بود که این اصول ومبانی توانستند در دل ملت¬های مختلف جهان جا بازکرده و اثرگذار باشند. یکی از مبانی نظری این انقلاب عدالت¬محوری آن بود؛ که توانست گفتمان سیاسی انقلاب اسلامی را شکل¬دهد و نظرات متعدد را به سوی خودجلب کند. مبانی نظری عدالت که بعنوان دال مرکزی درگفتمان سیاسی انقلاب اسلامی نمود داشته و اثرگذار بود، با محوریت قرار دادن اصل عدالت وانصاف، وتأکید براین اصول، توانست پیوند بین دین و دنیا، حق¬مداری و خدامحوری، تکلیف¬محوری و کمال¬جویی، وظیفه¬محوری و معنویت¬خواهی را ایجاد نماید. گفتمان سیاسی انقلاب اسلامی، با تأکید براین مؤلفه¬ها توانست جایگاهی بس ویژه دربین کشورهای جهان و نهضت¬های انقلابی و همچنین آرمان رهایی¬بخشی پیدا کند. رهایی¬بخشی و عدالت¬محوری دو پارامتراصلی انقلاب اسلامی ایران بود؛ که درقرن بیستم آن¬را از همه انقلاب¬های بزرگ متمایز ¬نمود. پرسش اصلی مقاله این بود که مبانی نظری عدالت در گفتمان سیاسی انقلاب اسلامی کدام¬ها هستند و از کجا نشأت گرفته¬اند؟ در پاسخ نیز این مبانی نظری در اندیشه¬های فارابی، ابن خلدون، علامه طباطبایی و امام خمینی رهبر انقلاب اسلامی بررسی گردید. در این مقاله سعی شد که تأکید شود که چگونه این مؤلفه¬ها توانستند انقلاب اسلامی را جهانی کنند. همچنین از چارچوب نظری گفتمان برای این منظور استفاده شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
347 - بافتارِ زمان درگفتمان¬های حکمی-فلسفی معماری و شهرسازی دوران معاصر مبتنی بر نظریۀ تولید فضا
مژده جمشیدیزمان و فضا در هر گفتمان حکمی-فلسفی به عنوان موضوع محوری، همواره مورد چالش بوده است. هر نظام فلسفی در هر دوره، مبتنی بر نیروهای مسلط گفتمانی، دیدگاه های متفاوتی را برای زمان و فضا ارائه داده اند. خوانش مولفه های اندیشه ای پیرامون این دو، چشم انداز روشن تری را از آیندۀ زی چکیده کاملزمان و فضا در هر گفتمان حکمی-فلسفی به عنوان موضوع محوری، همواره مورد چالش بوده است. هر نظام فلسفی در هر دوره، مبتنی بر نیروهای مسلط گفتمانی، دیدگاه های متفاوتی را برای زمان و فضا ارائه داده اند. خوانش مولفه های اندیشه ای پیرامون این دو، چشم انداز روشن تری را از آیندۀ زیستگاه های انسان، نشان می دهد. خوانش مولفه های فضا و زمان در گفتمان-های معماری و شهرسازی در هر دورۀ تاریخی؛ در عینی ترین سطح در انواع عناصر عینی، شامل نشانه ها، نمادها، عناصر کالبدی-غیرکالبدی، ملموس-غیرملموس و در سطوح پنهان در اشکال الگوها و طرح واره های ذهنی موثر در تجلی مکان؛ نقش مهمی در تجسد، تجسم و معناداری محیط زیست انسان دارد. این پژوهش، در راستای شناسایی بافتار زمانی در تولید فضا، با تأکید بر مولفه های شکل دهندۀ ساختار تفکر در گفتمان های فلسفی-حکمی و عقلانیت حاکم بر دوران معاصر معماری و شهرسازی ایران می باشد؛ که به واسطۀ جریانات اجتماعی-سیاسی-اقتصادی در زندگی روزمرۀ مردم ایران تجلی یافته است. در این راستا با محدودکردن عوامل دخیل؛ به دو عامل متفکران و جریانات برنامه ریزی در سطح جهانی؛ به شناسایی نشانه های بافتار زمان در ساخت فضا پرداخته می شود. روش این پژوهش کیفی و از نوع پژوهش های تفسیرگرایی است و با تاکید بر تحلیل های استقرایی با محوریت اندیشه ها و آثار متفکران معاصر از یکسو و تحلیل جریانات و جنبش های اجتماعی از سویی دیگر می باشد. نتایج، حاکی از آن است که بنیان های زمان در تولید فضا در ایران معاصر، ناشی از دو حوزۀ روان شناسی و جامعه شناسی و هنوز در آغاز اندیشه ورزی برای تبدیل به یک عنصر و متغییر کلیدی در شکل دهی به نظریات مسلط بر تولید فضا می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
348 - جامعه شناسی تقسیم کار خانگی در سیره معصومین (ع)
حمیدرضا فاتحی سیدمحمد ثقفی امیرمسعود امیرمظاهریتقسیم کار خانگی به معنی تفکیک وظایف براساس جنسیت در خانواده، تابع قواعدی از ارزش ها و هنجارهای اجتماعی است. با افزایش حضور زنان در عرصه های مختلف اجتماعی، بحث از جنسیت، تقسیم کار خانگی و رابطه آن با حضور اجتماعی زنان در ارزش های دینی، به طور جدی مطرح است. هدف این پژوهش چکیده کاملتقسیم کار خانگی به معنی تفکیک وظایف براساس جنسیت در خانواده، تابع قواعدی از ارزش ها و هنجارهای اجتماعی است. با افزایش حضور زنان در عرصه های مختلف اجتماعی، بحث از جنسیت، تقسیم کار خانگی و رابطه آن با حضور اجتماعی زنان در ارزش های دینی، به طور جدی مطرح است. هدف این پژوهش شناخت همه جانبه تقسیم کار خانگی با توجه به بافت اجتماعی زمان معصومین با مقایسه نسبت به قبل از آن است. روش در این پژوهش، تاریخی و از نوع اکتشافی و توصیفی است و داده ها کیفی است. مبنای تحلیل داده ها، تحلیل گفتمان است. گفتمان هم به عنوان صورتی خاص از زبان و هم صورتی خاص از تعامل اجتماعی، در سه سطح، تحلیل اجتماعی، شناخت اجتماعی و ابعاد گفتمان، به توصیف تقسیم کار خانگی در سیره معصومین و مقایسه با دوره قبل از اسلام، می پردازد. ارزش تقسیم کار خانگی، جنسیت و تقسیم کار خانگی از نظر وظایف حقوقی زن و شوهر ناشی از ویژگی های فطری و غریزی و نحوه انجام وظایف حقوقی و اخلاقی آنها ناشی از یادگیری و فرهنگ حاکم بر خانواده و جامعه، تقسیم کار خانگی و حضور اجتماعی زن، حضور اجتماعی زنان در صدر اسلام و چند جانبه بودن تقسیم کار خانگی در سیره معصومین نسبت به دوره قبل از اسلام، محورهای اصلی این پژوهش می باشند. بافت اجتماعی، بایدها و نبایدها، نوع نگرش و ارزش های اجتماعی و فرهنگی، با گفتمان تقسیم کار خانگی و بالعکس، ارتباط پیچیده و چند جانبه دارند و تغییر و یا اصلاح در هر کدام، در سایر ابعاد اثر گذار است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
349 - واکاوی گفتمان استادان دانشگاه فرهنگیان از فرایند تدریس
مجید نقیه نرگس کشتی ارای جهان بخش رحمانیاین پژوهش با هدف واکاوی گفتمان استادان دانشگاه فرهنگیان از فرایند تدریس و به روش کیفی و از نوع تحلیل گفتمان انجام گرفت. شرکت کنندگان دراین پژوهش استادان‌اند که تعداد آنان 22 نفر و داده ها به حد اشباع رسید. روش نمونه‌گیری، هدفمند ملاک محور و ابزار جمع آوری اطلاعات، گفتگ چکیده کاملاین پژوهش با هدف واکاوی گفتمان استادان دانشگاه فرهنگیان از فرایند تدریس و به روش کیفی و از نوع تحلیل گفتمان انجام گرفت. شرکت کنندگان دراین پژوهش استادان‌اند که تعداد آنان 22 نفر و داده ها به حد اشباع رسید. روش نمونه‌گیری، هدفمند ملاک محور و ابزار جمع آوری اطلاعات، گفتگوها و مصاحبه‌های غیرساختاری بود. گفتگوها و مصاحبه‌ها پیاده وسپس با فرایند کد گذاری مورد تحلیل قرار گرفت تا در نهایت مفاهیم به دست آمد. نتایج نشان داد که باید مولفه‌های ساختار دانشگاه، فرایند تدریس، ارزشیابی استادان از دانشجویان، پژوهش محوری و گزینش و جذب استادان مورد مداقه بیشتری قرار گیرد تا معلمان حرفه ای تربیت شوند. بر اساس پژوهش انجام شده، در مؤلفه ی فرایند تدریس استادان، نیاز به یک بازنگری همه جانبه و جدی است. آنان باید روش های نوین و الگوهای تدریس و نظریه های یادگیری را شناخت پیدا کنند و در فرایند تدریس خود در کلاس ها به کار ببندند و "تدریس برای یادگیری" را با "تدریس برای تدریس" توأم ببینند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
350 - گفت و گو و روابط قدرت در داستان رستم و اسفندیار
فرهاد کرمی حسن حیدریداستان رستم و اسفندیار نشان‌دهندة تعارضِ درونی در ساختار قدرت رسمی و چگونگی شکلگیری مقاومت در برابر گفتمان غالب قدرت است. این تعارض و درگیری در داستان با شگردهای روایت، گفت‌وگو و مکالمه وبرخی ساخت‌های بلاغی مطرح میشود. در این مقاله به بررسی و تحلیل مکالمه وگفت‌وگو به چکیده کاملداستان رستم و اسفندیار نشان‌دهندة تعارضِ درونی در ساختار قدرت رسمی و چگونگی شکلگیری مقاومت در برابر گفتمان غالب قدرت است. این تعارض و درگیری در داستان با شگردهای روایت، گفت‌وگو و مکالمه وبرخی ساخت‌های بلاغی مطرح میشود. در این مقاله به بررسی و تحلیل مکالمه وگفت‌وگو به مثابة بخشی از تحلیل انتقادی گفتمان پرداخته‌ایم و از برخی مؤلفه‌های کاربردشناسی زبان نیز در تحلیلِ گفت‌وگوهای دو شخصیت اصلی داستان یعنی رستم واسفندیار بهره برده‌ایم. این بررسی نشان میدهد که مناسبات روابط قدرت در دربار و نهادهای سیاسی ایران، زبان و ساختار داستان رستم و اسفندیار را از بار ایدئولوژیک سرشار و بلاغت گفتمانی قدرت را بر آن حاکم کرده است. اسفندیار نمایندۀ قدرت دینی و سیاسی و رستم نمایندۀ قدرت پهلوانی و ملی است که علی‌رغم میل باطنی درگیر نبردی ناخواسته و تن‌به‌تن میشوند. گفتمان قدرت باعث عملکرد زبان در بافت خاص و شیوه بلاغی ویژه‌ای شده است که وقتی از صافی ذهن حماسه‌پرداز فردوسی گذشته است باعث ایجاد دستگاه گفتمانی جدید با هویت تازه‌ای شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
351 - تصاویر برساخته از مرگ یزدگرد، رستم فرخ زاد و ماهویه در کشاکش گفتمان ها
مختار ابراهیمی عباس عشیری لیوسینگارند گان در این پژوهش بر آن هستند که با پیش کشیدن مرگ یزدگرد، ماهویه و رستم فرّخ زاد در شاهنامه و سنجش آن با منابع تاریخی پیش از آن، هم دوره و پس از آن، به بررسی عناصر ایدئولوژیک و جهت دار در آن ها بپردازند. با این بررسی نقش نویسنده و گزاره ها در مناسبات قدرت معین می چکیده کاملنگارند گان در این پژوهش بر آن هستند که با پیش کشیدن مرگ یزدگرد، ماهویه و رستم فرّخ زاد در شاهنامه و سنجش آن با منابع تاریخی پیش از آن، هم دوره و پس از آن، به بررسی عناصر ایدئولوژیک و جهت دار در آن ها بپردازند. با این بررسی نقش نویسنده و گزاره ها در مناسبات قدرت معین می شود. به شکلی که هم خودِ نویسنده و شاعر و هم خودِ اثر به مثابه کرداری اجتماعی، برساختۀ مناسبات قدرت و تخاصمات اجتماعی و سیاسی آن دوره بر سر تثبیت گفتمان و معنای وابسته به آن هستند. این امر منجر به قطبی شدن گزاره های به کار رفته توسط نویسنده و شاعر می شود. نویسنده این قطبی شدن ها را بر روی بستری از غیرسازی ، برجسته سازی و حاشیه رانی انجام می دهد. با وجود این، نباید در پی صدق و کذب بودن این روایت ها باشیم؛ بلکه باید آن ها را به عنوان متن های ایدئولوژیک مورد توجه قرار داد. ما از راه برخورد و رویارویی این عوامل، هوّیت متفاوت روایت ها و گزاره های ایدئولوژیک این افراد و آثار را به شکلی عقلانی و اخلاقی درک و دریافت می کنیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
352 - روایت شاهنامه از گفتمان قدرت در داستان بهرام چوبینه و خسروپرویز
مهدی رضایی لیلا اکبریچکیده روایت خیزش بهرام چوبین علیه سلطه دو تن از پادشاهان بزرگ ساسانی یعنی هرمز و پسرش خسروپرویز، تنها نمونه‌ای از مواردی متعدد است که فردوسی از سرشت سیری‌ناپذیر آدمی برای ارضای غریزه قدرت‌طلبی و ستیز پیوستۀ او در جهت دستیابی به قدرت مطلقه حکایت میکند. رابطه بهرام با ش چکیده کاملچکیده روایت خیزش بهرام چوبین علیه سلطه دو تن از پادشاهان بزرگ ساسانی یعنی هرمز و پسرش خسروپرویز، تنها نمونه‌ای از مواردی متعدد است که فردوسی از سرشت سیری‌ناپذیر آدمی برای ارضای غریزه قدرت‌طلبی و ستیز پیوستۀ او در جهت دستیابی به قدرت مطلقه حکایت میکند. رابطه بهرام با شاهان ساسانی از طولانی‌ترین تعامل‌های میان شاه و پهلوان است که بخشی بزرگ از آن به مجادلۀ پرشور میان بهرام و خسرو اختصاص یافته است. واکاوی گفت‌وگوی آنان شیوه ای شایسته است جهت تحلیل مناسبات قدرت در دربار سیاسی ایران. ضرورت انتساب به تبار پادشاهان، بزرگان و پهلوانان از یک سو و لزوم مقبولیت ملی و مردمی از سویی دیگر در کسب حاکمیت مشروع، نوع خاصی از گفتمان را میان خسرو و بهرام رقم زده است که در نوع خود در شاهنامه بی‌نظیر است؛ به ویژه آن که تاریخ نیز بر آن صحّه می‌گذارد. در مقالۀ حاضر ضمن سودجستن از برخی مؤلّفه‌های کاربردشناسی زبان، به ارتباط تنگاتنگ دو نوع ویژۀ زبان یعنی قدرت و ایدئولوژی پرداخته‌ایم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
353 - بررسی گفتمان روایی در شاهنامة فردوسی
ذوالفقار علامی آرزو حیدریشاهنامۀ فردوسی دارای ظرفیّت های علمی جالب توجّهی در حوزۀ روایت شناسی و دستور زبان روایت است. آن چه در پی می آید، بررسی یک گونۀ روایی به عنوان گفتمان روایی در شاهنامه است که راوی پس از روایت، به یک باره از جهان داستان خارج می شود و روی سخن را به سوی خواننده می گرداند و ب چکیده کاملشاهنامۀ فردوسی دارای ظرفیّت های علمی جالب توجّهی در حوزۀ روایت شناسی و دستور زبان روایت است. آن چه در پی می آید، بررسی یک گونۀ روایی به عنوان گفتمان روایی در شاهنامه است که راوی پس از روایت، به یک باره از جهان داستان خارج می شود و روی سخن را به سوی خواننده می گرداند و با او به گفت وگو و مخاطبه می نشیند. اتّخاذ این شیوۀ روایی، معمولاً در پایان هر داستان، بر محور اغراض بلاغی و مقاصد گفتمانی معیّن بنا شده است و در القای حسِّ باور پذیری داستان مؤثّر است و حضور خواننده را به طور برجسته در قاب تصویر قرار می دهد. در این فضای ترسیم شده می توان کارکرد ارتباطی و عاطفی گفتمان روایی را بویژه با تغییر زمان از گذشته به حال ملاحظه کرد. همچنین روی کرد روایت شناختی این نوع زاویۀ دید، انتقال عواطف، ایدؤلوژی، حالت های ذهنی و ایجاد حس و درگیری عاطفی مستقیم راوی با خواننده است. حالات ذهنی و دیدگاههای ایدؤلوژیکی نویسنده با فرجام کنش ها و روی دادها، ارتباط مستقیم و منطقی دارد و به نوعی نویسنده به نقد و قضاوت اعمال و رفتار کنش گران می پردازد و باورهای فکری خود را ابراز می دارد و خواننده نیز ناخودآگاه همان برداشتی را اتّخاذ می کند که نویسنده ابراز داشته است و قضاوت او را می پذیرد. هدف نگارنده در مقالۀ پیشِ رو، ضمن تأکید بر اهمّیّت این گونۀ روایی، تشریح و تبیین مقاصد راوی در گفت وگوی مستقیم با مخاطب است که بر پایۀ نقد روایی و آرای روایت شناسان ساختارگرا چون ولت انجام گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
354 - روایت شناسی و تفاوت میان داستان و گفتمان براساس نظریات ژرار ژنت
رویا یعقوبینوشته حاضر به موضوع روایت داستانی و یا داستان روایی از دیدگاه ژرار ژنت نظریه پرداز ادبی فرانسوی می پردازد. مفهومی که تا کنون درک و دریافت هایی متفاوت از آن توسط منتقدان ادبی ارائه شده است. ژنت اهم نظریات خود را پیرامون عنصر روایت در مقاله‌ای تحت عنوان دربارة متد ارائه د چکیده کاملنوشته حاضر به موضوع روایت داستانی و یا داستان روایی از دیدگاه ژرار ژنت نظریه پرداز ادبی فرانسوی می پردازد. مفهومی که تا کنون درک و دریافت هایی متفاوت از آن توسط منتقدان ادبی ارائه شده است. ژنت اهم نظریات خود را پیرامون عنصر روایت در مقاله‌ای تحت عنوان دربارة متد ارائه داده است. در این گفتار پنج مفهوم مهمی را که روایت شناسی ژنت از آن سود جسته، مورد بررسی قرار می دهیم و به تفاوت های داستان و گفتمان از دیدگاه او و تقسیمات مفهومی و عناصر مختلف آن می پردازیم. پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد
پیوندهای سایت
مراکز مرتبط
پشتیبانی
صفحات رسمی
حقوق این وب‌سایت متعلق به سامانه مدیریت نشریات دانشگاه آزاد اسلامی است.
حق نشر © 1403-1400