پارادایم‌های دوگانه در گفتمان‌های رسانه‌ای برجام

محورهای موضوعی : مدیریت رسانه

پویا نعمت الهی ¹ , محمد رضا رسولی ² , سید محمود نجاتی حسینی، ³

1 - گروه علوم ارتباطات اجتماعی, واحد تهران مرکزی, دانشگاه آزاد اسلامی, تهران - ایران
2 - گروه علوم ارتباطات اجتماعی, واحد تهران مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی - تهران - ایران
3 - گروه علوم ارتباطات اجتماعی, واحد تهران مرکزی, دانشگاه آزاد اسلامی؛ تهران - ایران

تاریخ دریافت : 1399/09/16 تاریخ پذیرش : 1400/03/18 تاریخ انتشار : 1400/02/01

کلید واژه: نظریه‌ی گفتمان, دوگانه‌سازی, پارادایم, برجام, برجسته‌سازی و حاشیه‌رانی,

چکیده مقاله :

این پژوهش بر اساس نظریه گفتمان لاکلائو و موفه، نظام‌های معنایی دو گفتمان رسمی/دولتی و محافظه‌کاری و پیکارهای گفتمانی آن‌ها پیرامون برجام و فرآیندهای حاشیه‌رانی و برجسته‌سازی گفتمان رسانه‌ای آن‌ها را از طریق دو قطبی‌سازی آشکار ساخته است. محتواهای شش رسانه برای هر گفتمان در دوره‌ی 1394 لغایت 14 آبان 1397 در دو سطح خرد و کلان بررسی شد. در سطوح کلان، بر مبنای نظریه‌ی گفتمان و در سطوح خرد تحلیل متن بر اساس دو قطبی‌ها به مثابه‌ی سامانه‌ی نشانگانی مجزا صورت گرفت. تعداد 7 دوگانه (دو قطبی) در دو گفتمان رسانه‌ای این پژوهش شناسایی شد. مفصل‌بندی گفتمان‌ها در متون رسانه‌ای معطوف به بازنمایی دو قطبی از برجسته‌سازی خود و حاشیه‌رانی دیگری همراه است. گفتمان رسمی/دولتی وقته‌ی رفع تحریم‌ها و دوگانه‌ها‌ی توافق خوب/توافق بد و شفافیت/رانت را به میدان می‌آورد. گفتمان محافظه‌کاری نیز وقته‌های ایدئولوژیک تعریف کرده و دال‌های مرکزی خود را معطوف غیریت‌سازی می‌کند تا سیطره‌ی هژمونیک دوگانه‌های گفتمان رقیب در قالب تعامل سازنده و دوگانه‌ی تعامل/تقابل را بشکند. گفتمان رسمی/دولتی از طریق دال‌های تهی قصد دارد نظام معنایی گفتمان خود را مفصل‌بندی کند. هر دو گفتمان دال‌های موجود حوزه‌ی گفتمان‌گونگی رقیب را با هدف ایجاد دو قطبی‌ استخدام کرده‌اند. بعد از تهدید برجام، هر دو گفتمان دال‌های شناور را به خدمت گرفته‌اند.

چکیده انگلیسی:

Based on Laclau and Mouffe's Discourse Theory, this study provides semantic systems of JCPOA-related discourse in the form of "Official / state" and "Conservative" discourse and their discursive battles, while Foregrounding / Backgrounding in field of language and media discourses through Dichotomous Paradigms. Contents of six media outlets were assessed in Persian calendar 1394 till 14th Aban1397. The field of research is divided to Micro and Macro levels. In Macro, Discourses are analyzed on base of Laclau and Moufeh's Discourse Theory. In Micro, Text Analysis is held on base of Dichotomy as Seperated semiosis system. Seven dichotomous were recognized. The articulation of both discourses in media content engross of dichotomized representation of "foregrounding self" and "backgrounding the Other". Official/State discourse takes "sanction lift" moment along with "good deal / bad deal" and also Foregrounding of "Transparency / Rent". This discourse tries to articulate its meaning system through Empty Signifiers. Conservative discourse defines Ideological discursive moments and focus its Nodal Points on Antagonistic relations in order to break its competitor's hegemonic domination of "Constructive interaction" and "Interaction / Confrontation. Both discourse employ signifier in rival's Field of Discursivity, for creating dichotomy, as well as employing floating signifiers after threat of JCPOA