بازتاب مطبوعاتی رقابت دو گفتمان اصول گرا و اصلاح طلب در انتخابات ریاست جمهوری از سال 1376 تا 1400
محورهای موضوعی : تحولات سیاسی در ایران
مهدی شهرابی
1
,
علی اشرف نظری
2
,
سید مصطفی ابطحی
3
1 - دانشجوی مقطع دکترای علوم سیاسی دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی
2 - دانشیار علوم سیاسی دانشگاه تهران
3 - گروه علوم سیاسی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی
کلید واژه: رسانه, اصول گرا, اصلاح طلب, تحلیل گفتمان, انتخابات ریاست جمهوری,
چکیده مقاله :
این تحقیق با هدف شناخت چگونگی بازتاب انتخابات ریاست جمهوری ایران در روزنامه های منتسب به دو جناح اصولگرا و اصلاح طلب انجام شده است. قلمرو زمانی پژوهش حاضر دو هفته قبل و یک هفته بعد از انتخابات ریاست جمهوری ایران از سال 1376 تا 1400 است. نمونه گیری آماری از این جامعه بر اساس انتخاب گزاره هایی است که هم راستا با هدف و سوال های تحقیق می باشند و در متون این روزنامه ها شناسائی و مورد تحلیل قرار گرفته اند. شیوه نمونه‌گیری تحقیق، نمونه‌گیری غیرتصادفی هدفمند است. روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی برمبنای نظریه تحلیل گفتمان انتقادی نورمن فرکلاف و مبتنی بر دو بخش تحلیل بینامتنی و بیناگفتمانی است. روش تجزیه و تحلیل داده ها بر اساس الگوی عملیاتی پنج سطحی موسوم به پدام است. این مطالعه نشان داد رسانه های اصولگرا با دال اصلی ولایت فقیه قائل به نصب و مشروعیت از بالا به پایین هستند. بر تقویت اسلام گرایی در مقایسه با جمهوریت تأکید بیشتری می کنند و به ضرورت نظارت استصوابی اعتقاد دارند و مشارکت سیاسی را به شکل بسیج گرا تقویت و تشویق می کنند. و از آن طرف دال اصلی رسانه های اصلاح طلب حول نشانه اصلی مردم شکل می گیرد و مشروعیت دولت را از پایین به بالا در نظر می گیرند. بر اهمیت جمهوریت تأکید می کند و کمتر به نظارت استصوابی اعتقاد دارند و مشارکت سیاسی را در رأی دادن در انتخابات تا تاسیس انجمن‌ها و فعالیت در مطبوعات و فعالیت های صنفی تشویق و تقویت می کنند.
This study aims to understand how the Iranian presidential elections were reflected in newspapers belonging to the two fundamentalist and reformist factions. The time frame of the present study is two weeks before and one week after the Iranian presidential elections from 1376 to 1400. Statistical sampling of this population is based on selecting statements that are in line with the research objective and questions and have been identified and analyzed in the texts of these newspapers. The research sampling method is purposeful non-random sampling. The research method is descriptive-analytical based on Norman Fairclough's theory of critical discourse analysis and is based on two parts of intertextual and interdiscursive analysis. The data analysis method is based on a five-level operational model known as PEDMA. This study showed that fundamentalist media, with the main signifier of Velayat-e-Faqih, believe in top-down installation and legitimacy. They emphasize strengthening Islamism more than republicanism, and believe in the need for discretionary supervision, and they strengthen and encourage political participation in a mobilization-oriented manner. On the other hand, the main signifier of the reformist media is formed around the main signifier of the people and considers the legitimacy of the government from the bottom up. It emphasizes the importance of the republic and believes less in discretionary oversight and encourages and strengthens political participation from voting in elections to establishing associations and activity in the press and trade union activities.
منابع فارسی:
1) ایمانی، مهرشاد(1396)، مناظره های بی خاصیت، روزنامه قانون، شماره 907، دوم اردیبهشت 1396، صفحه 1.
2) باقری، حسین. حیدری، آرش. مراقی، مهشید(1397)، بازتاب انتخابات دوازدهمین دوره ریاست جمهوری ایران در مطبوعات ( تحلیل محتوای دو روزنامه کیهان و شرق در فاصله 15 اردیبهشت تا 29 اردیبهشت 1396)، جامعه فرهنگ رسانه، دوره 7، شماره 29، بهمن 1397، صفحات 123-140.
3) حسینی, محمدرضا. (1395). رقابت سیاسی و راهبرد جمهوری اسلامی ایران در ترسیم وضعیت مطلوب. فصلنامه علمی راهبرد, 25.
4) خواجه‌سروی، غلامرضا(1382) رقابت سیاسی و ثبات سیاسی در جمهوری اسلامی ایران، ناشر: مرکز اسناد انقلاب اسلامی
5) دلاوری، ابوالفضل(1378)، بررسی ریشه های خشونت و بی ثباتی سیاسی در ایران، پایان نامه دکتری، تهران: دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران.
6) روزبهانی، محمود. مظفری، افسانه. دلاور، علی(1401)، تحلیل محتوای خشونت رسانه ای . مطالعه موردی: خشونت مطبوعاتی در انتخابات ریاست جمهوری ایران، دانش سیاسی، دوره 18، شماره پیاپی35، فروردین 1401، صفحات 103-124.
7) روزنامه ایران(1396)، شماره 6496، 26 اردیبهشت، صفحه 1.
8) مازنی، احمد(1396)، ضرورت تجدید نظر در مناظره ها، روزنامه ایران، شماره 6476، دوم اردیبهشت 1396، صفحه 1.
9) میرزایی، محمد. ربانی خوراسگانی، علی(1394)، تحلیل تقابل گفتمانی اصول گرایی و اصلاح طلبی در دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، جامعه شناسی کاربردی، دانشگاه اصفهان، دوره 26، شماره 4، دی 1394، صفحات 45-68.
10) نقره کار، صالح(1392)، دلالت برکشیدن گفتمان عدالت، روزنامه شرق، دوم تیر 1392، صفحه 1.
منابع لاتین:
- Khaje sarvi, Gholamreza(2009). "A framework for analyzing competition and political stability with a view to the experience of the Islamic Republic of Iran". Research Journal of Imam Sadiq University (AS), No. 18 and 19.
