کنکاشی زبان شناسانه بر سه سرآغاز در شاهنامه فردوسی

محورهای موضوعی : حماسی (با ویژگی ادبی و هنری)

سیده مریم موسوی ¹ ( دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد خلخال، دانشگاه آزاد اسلامی، خلخال، ایران. )
ثوراله نوروزی داودخانی ² ( استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران. )
علی محمد موذنی ³ ( استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. )
نصرالله زیرک ⁴ ( استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد رشت،دانشگاه آزاد اسلامی،رشت، ایران . )

تاریخ دریافت : 1401/09/16 تاریخ پذیرش : 1401/09/21 تاریخ انتشار : 1402/07/01

کلید واژه: معناشناسی گفتمانی, نشانه شناسی, کنکاش گفتمان نقدگرا, لایۀ کاربردشناسی,

چکیده مقاله :

دانش زبان شناسی نوین و سره کردن متون ادبی که زبان شناسان از آن با سرنامۀ گفتمان نقدگرا از دیدگاه نشانه شناسی معنایی یاد می‌کنند، چنان است که سره کنندۀ نوشتار به دنبال شناخت ژرف مایۀ لایه‌های گوناگون اندیشه و فضای آفرینش متون فراتر از جمله‌ها می‌گردد و بافت سخن را با توجه به جایگاه هنری و موقعیت آن به کنکاشی زبان شناسانه می‌کشد و بینش فرامتنی نگارنده یا سراینده را آشکار می‌سازد.بنابراین، نگارنده این گفتار بینش نهفته در لایه‌های زبانی سه سرآغازنامه را در گران سنگ ترین سروردۀ حماسی زبان فارسی که همانا شاهنامه نام گرفته با سرنامه‌های به نام خدا و غمنامه‌های رستم و سهراب و رستم و اسفندیار را با روش (توصیفی– تحلیلی) به کنکاش گفتمان نقدگرا گرفته است.

چکیده انگلیسی:

The knowledge of modern linguistics and the collation of literary texts, which linguists refer to as "critical discourse from the point of view of semantic semiotics", is the science in which the collator of writing seeks a deep understanding of the various layers of thought and the atmosphere of composition. The texts go beyond the sentences and the context of the speech according to the artistic position and its position is linguistically explored and reveals the metatextual vision of the writer or the songwriter.Therefore, the author of the present research explores the hidden message in the linguistic layers of the three beginnings in the most precious epic masterpiece of the Persian language, Shahnameh with the  following titles: "In the name of God" , the tragic poems "Rostam and Sohrab" and "Rostam and Esfandiar" in  a descriptive-analytical method to explore the critical discourse.

منابع و مأخذ:

کتاب‌ها سید رضی (1368) نهج البلاغه، ترجمه علّامه سیّد جعفر شهیدی، تهران: انتشارات آموزش و انقلاب اسامی. شعیری، حمیدرضا و وفایی، تران (1388) راهی به نشانه-معناشناسی سیّال، تهران: علمی‌ فرهنگی. فردوسی، ابوالقاسم (1386) شاهنامه، به کوشش جلال خالقی مطلق، جلد 1 و2 و 5، تهران: مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی. فرکلاف، نورمن (1390) تحلیل انتقادی گفتمان، ترجمۀ گروه مترجمان، جلد 3، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها. معین، محمّد (1357) فرهنگ معین، جلد 2، تهران: انتشارات امیرکبیر. مکاریک، ایرناریماد (1393) دانش‌نامۀ نظریه‌های ادبی معاصر، ترجمه مهران مهاجر و محمّد نبوی، تهران: نشر آگه. مولانا جلال الدین (1363) مثنوی معنوی، جلد 2، تهران: انتشارات مولی سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی. مقالات تمیم‌داری، احمد. (1382). نشانه‌شناسی و ادبیات. پژوهش نامۀ انسانی، 37 (2) 47-55. حسن‌زاده میرعلی، عبدالله، و کنعانی، ابراهیم. (1390). بررسی الگوی نشانه معناشناسی گفتمانی در شعر قیصر امین‌پور. پژوهش‌های ادب عرفانی، 5(2)، 115-136. کلانتری، صمد، عباس‌زاده، محمد، سعادتی، موسی، پورمحمد، رعنا، و محمدپور، نیر. (1388). تحلیل گفتمان: با تاکید بر گفتمان انتقادی به عنوان روش تحقیق کیفی. مطالعات جامعه‌شناسی، 2(4)، 7-28.

_||_

Books Shayiri, Hamidreza & Vafaei, (2008) A way to fluid semantics, Tehran: Scientific and Cultural. [In Persian] Syyed Razi (1989) Nahj al-Balagheh, Trans. Allama Seyyed Jafar Shahidi, Tehran: Asami Education and Revolution Publishing House. [In Persian] Far Klaf, Norman (2017) Critical analysis of discourse, Trans. group of translators, volume 3, Tehran: Center for Media Studies and Research. [In Persian] Ferdowsi, Abulqasem (2007) Shahnameh, by the efforts of Jalal Khaleghi Mutlaq, Volumes 1, 2 and 5, Tehran: Center for the Great Islamic Encyclopedia. [In Persian] Moin, Mohammad (1978) Farhang Moin, Volume 2, Tehran: Amir Kabir Publications. [In Persian] Makarik, Irnarimad (2013) Encyclopaedia of contemporary literary theories, translated by Mehran Mohajer and Mohammad Nabavi, Tehran: Age Publishing. [In Persian] Maulana Jalaluddin (1984) Masnavi Manavi, Volume 2, Tehran: Molly Publications of the Islamic Revolution Publishing and Education Organization. [In Persian] Articles Tamim Dari, A. (2003). Semiotics and literature. Human Research, 37 (2) 47-55.[In Persian] Hasanzadeh Mirali, A., & Kanani, E. (2011). The Study of discursive sign-Semantics’ pattern of Gheisar Aminpour’s poetry. Research on Mystical Literature, 5(2), 115-136.[In Persian] Kalantari, S., Abaszade, M., Sadati, M., Pour Mohammad, R., & Mohammadpour, N. (2009). Discourse analysis: with the emphasis on critical discourse as a method of qualitative research. Sociological studies, 2(4), 7-28. [In Persian]