ترجمه‌پذیری و ترجمه‌ناپذیری قرآن

محورهای موضوعی : فصلنامه مطالعات قرآنی

آناهیتا امیرشجاعی ¹ (عضو هیأت علمی مجتمع آموزش عالی بم(مربی).)

تاریخ دریافت : 1395/06/15 تاریخ پذیرش : 1395/06/15 تاریخ انتشار : 1395/01/13

کلید واژه:

چکیده مقاله :

با توجه به افزایش ترجمه‌های قرآن به دیگر زبان‌ها به‌خصوص زبان انگلیسی، لزوم اهتمام به بررسی ترجمه‌های قرآن نوعی ضرورت میان صاحبنظران ترجمه محسوب می‌شود. قرآن در مقایسه با سایر متون متعارف نثر، فصاحتی بلیغ و ساختی هنرمندانه دارد و هدف عمده مترجم قرآن، انتقال پیام قرآن بدون توجه به ویژگی‌های سبکی و گفتمانی است، از این رو یکی از مباحث مهم مورد بحث اندیشمندان مسلمان، ترجمه‌پذیری و ترجمه‌ناپذیری قرآن است. گروهی معتقد به ترجمه‌پذیری آن و برخی نیز آن را امری غیرممکن تلقی کرده‌اند. هر دو دیدگاه طرفدارانی در میان متقدمان و متأخران دارد. می‌توان این مقوله را از منظر زبان‌شناختی و امکان برگردان متون قرآنی به زبان‌های دیگر بررسی کرد. در این مقاله نگارنده سعی دارد نگاه مختصری به نخستین ترجمه‌های قرآن داشته و سپس به بررسی ترجمه‌پذیری و ترجمه‌ناپذیری قرآن از منظر زبانی و نیز برخی چالش‌های فراروی مترجمان قرآن در این زمینه(سطوح لغوی و نحوی) بپردازد. در این خصوص، ترجمه برخی از آیات آل عمران و صبا، ترجمه یوکسل و یوسف علی به طور موردی بررسی شده است.

چکیده انگلیسی:

According to the increasing number of Quran translation to other languages specifically English, an attempt to study translations of Quran among the scholars seems necessary. Quran has endeavor eloquence and artistic structure in comparison with other common texts; the main aim of the translator is to transfer the Quran’s massage without paying attention to the stylistic and discourse features. Thus one of the important issues is translatability and untranslatability of Quran among the Moslem scholars. Some believe in translatability and some know it impossible. The present article tries to take a brief look at initial translations of Quran and then studies the translatability and untranslatability of it from linguistic as well as some challenges for translators; in this regard the translation of some verses from Al – e Emran and Saba Surahs translated by Yüksel and Yousef Ali.

منابع و مأخذ:

قرآن کریم. ترجمه مهدی الهی قمشه ای.

اندرو، ادگار و سج ویک، پیتر. 2002م، مفاهیم بنیادی در نظریه فرهنگی، ترجمه مهران مهاجر و محمد نبوی. تهران: آگه.

Abdul-Rauf, H. (2004). “The Quran: Limits of Translatability”. In: S. Faiq (ed), Cultural encounters in translation from Arabic. Toronto: Multilingual Matters LtD.

Anushirvani, A. (2003). “English Translations of the Glorious Quran”. In: Journal of Translation Studies, Vol. 2, 2012.

Yuksel, Yuksel et al. (2007). Quran: A Reformist Translation. USA: Brainbow Press.

 

مقالات

بهارزاده، پروین. 1378ش، «ترجمه‌پذیری قرآن کریم»، مجله علوم قرآن.

عبد الولی، محمد. 1389ش، «کژتابی‌های ترجمه قرآن به زبان انگلیسی»، ترجمه ابوالفضل حرّی، مجله پژوهش‌های قرآنی.

شاهسوندی، شهره. 1372ش، «ترجمه‌پذیری قرآن؛ میان نفی و اثبات»، فصلنامه پژوهش‌های قرآنی.

غضنفری، محمد. 1384ش، «نگاهی بر چهارچوب تحلیلی بازتاب جهان بینی در ترجمه و مصداق‌های آن در ترجمه ادبی»، مجله علمی- پژوهشی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، شماره چهل و یکم(تابستان 1384).