حقوق زنان در ایران معاصر:در کشاکش سنت و مدرنیسم مطالعه موردی؛مقایسه آراء مرتضی مطهری و داریوش شایگان

محورهای موضوعی : فصلنامه مطالعات سیاسی

پریا اسکندری ¹ ( دانشجوی دکتری علوم سیاسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. )
محمد توحیدفام ² ( گروه علوم سیاسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران )
رویا منتظمی ³ ( گروه علوم سیاسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران )
نساء زاهدی ⁴ ( گروه علوم سیاسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران )

تاریخ دریافت : 1399/08/13 تاریخ پذیرش : 1400/06/05 تاریخ انتشار : 1400/03/01

کلید واژه: «حقوق زنان», «شایگان », «مطهری», «مدرنیته», «گفتمان»,

چکیده مقاله :

سطح وسیعی از مطالعه مطالبات زنان در تاریخ معاصر ایران، از منظر آراء اندیشمندان و متفکران صورت می‌پذیرد. در صورتی که این مطالعه به صورت مقایسه‌ای بین آراء دو اندیشمند با آراء متفاوت و گاه متعارض صورت گیرد این پتانسیل را ایجاد می-کند که چهره واقعی آن بخش از آراء یک اندیشمند را که در خصوص مطالبات زنان عرضه داشته را بیش‌از پیش هویدا سازد. از مهم‌ترین اندیشمندان ایرانی معاصر که در خصوص مطالبات زنان مطالعات داشته‌اند می‌توان به آثار مرتضی مطهری و داریوش شایگان اشاره داشت .سوال اصلی این پژوهش بیان می‌دارد که رویکرد اندیشه‌های مرتضی مطهری و داریوش شایگان درباره حقوق ‌زنان دربازه‌های زمانی مختلف چگونه بوده‌است؟ این پژوهش به شیوه توصیفی و تحلیلی و با استفاده از تحلیل گفتمان لاکلا و موف به‌ این نتیجه رسیده که دال ‌مرکزی گفتمان مرتضی مطهری در زمینه حقوق‌ زنان متاثر از اسلام و مذهب تشیع و قرآن می‌باشد و دال‌ مرکزی گفتمان شایگان در دوران اول حیات‌ فکری در زمینه حقوق‌ زنان متاثر از هویت‌ شرقی و آسیایی بوده و در دوران دوم و سوم حیات ‌فکری ایشان دال ‌مرکزی گفتمان وی در زمینه حقوق‌ زنان متاثر از مدرنیسم و پلورالیسم فرهنگی می‌باشد. یافته‌‌های این پژوهش بیان می‌دارد که آثار مطهری به مطالبات موج سوم فمینیست و آثار شایگان به مطالبات موج اول و دوم فمینیست نزدیک‌تر است.

چکیده انگلیسی:

A wide range of studies of women's demands in the contemporary history of Iran is done from the perspective of thinkers and thinkers.If this study is done as a comparison between the opinions of two thinkers with different and sometimes conflicting opinions, it creates the potential that the real face of that part of the opinions of a thinker that presented the demands of women more than Make it clear in advance.Among the most important contemporary Iranian thinkers we can mention the works of ez Motahhari and Shayegan.The main question of this research is "What was the approach of Morteza Motahhari and Dariush Shayegan's ideas about women's rights at different times?"This study, in a descriptive and analytical manner and using the analysis of Laclau and Mouffe discourse, has reached the conclusion that the central sign of Morteza Motahhari's discourse in the field of women's rights is influenced by Islam, Shia religion and Quran.And the central sign of Shaygan's discourse in the first period of his intellectual life in the field of women's rights is influenced by Eastern and Asian identities, and in the second and third periods of his intellectual life the central sign of his discourse in the field of women's rights is influenced by modernism and cultural pluralism.The findings of this study indicate that Motahhari's works are closer to the demands of the third wave of feminists and Shaygan's works are closer to the demands of the first and second waves of feminists.