تحلیل گفتمان شعر اعتراض در شعر احمد شاملو و سیاوش کسرایی (بر پایه تحلیل گفتمان لاکلائو و موفه)
محورهای موضوعی : ادبیات تطبیقی (فارسی- انگلیسی)
لاله عرفانیان
1
(دانشجوی دکتری، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد نیشابور، دانشگاه آزاد اسلامی، نیشابور، ایران)
مهدی نوروز
2
(استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد نیشابور، دانشگاه آزاد اسلامی، نیشابور، ایران.)
بتول فخراسلام
3
(استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد نیشابور، دانشگاه آزاد اسلامی، نیشابور، ایران.)
فرزاد عباسی
4
(استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد نیشابور، دانشگاه آزاد اسلامی، نیشابور، ایران.)
کلید واژه: شعر معاصر, اعتراض, سیاوش کسرایی, احمد شاملو, تحلیل گفتمان,
چکیده مقاله :
مطالعه و تحلیل گفتمان اعتراضی شعر معاصر به ویژه با تکیه بر شعر شاعرانی چون احمد شاملو و سیاوش کسرایی حاکی از وحدت نظام مفهومی و مضمونی اشعار، تعهد نسبت به مردم، جامعه و کاربرد مشترک شعر در مسیر برافراشتنندای مردم. در تحقیق حاضر تلاش بر این است تا بر اساس رویکرد توصیفی-تحلیلی و بر پایه الگوی تحلیل گفتمان لاکلائو و موفه، ویژگی‌ها و وجوه اعتراضی این دو شاعر معاصر مورد واکاوی قرار گیرد. شاملو به‌مثابه یک شاعر نظم مستقر اجتماعی را نمی‌پذیرد و در تلاش برای فهم یک نظام آرمانی، هدف‌گذاری‌های سیاسی و اجتماعی‌اش کم کم به یک جهان‌بینی بسیط فلسفی و انقلابی منتهی می‌شود. کسرایی اما نه همچون شاعرانی چون اخوان ثالث ناامید از تغییر و دگرگونی اجتماعی است و نه همچون شاملو، دل به گزاره‌های فلسفی و اجتماعی خوش می‌کند، بلکه او شاعری متعهد و انقلابی به تمام معنا است. هدف اصلی تحقیق حاضر تبیین و شناخت گفتمان‌های سیاسی و اجتماعی بازتاب‌یافته در شعر شاملو و کسرایی است. اما مهم‌ترین عناصر قوام‌بخش دانشجوی دکتری، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد نیشابور، دانشگاه آزاد اسلامی، نیشابور، ایران تحلیل گفتمان لاکلائو و موفه شامل مفصل‌بندی، هویت، تنازع و غیریت‌سازی، قدرت و اسطوره‌سازی است. بر این اساس می‌توان ماحصل تحقیق را بدین گونه طبقه‌بندی نمود که دال مرکزی در شعر شاملو آزادی و و در شعر کسرایی مقاومت توده‌وار در برابر استبداد سیاسی بود. این دو شاعر با یک رویکرد تازه به مفهوم هویت، تلاش کردند تا با الگوهای غیرمردمی عصر خویش مبارزه و شکل تازه‌ای از غیریت‌سازی اجتماعی عرضه کنند. شاملو و کسرایی به عنوان دو شاعر متعهد، ضمن مخالفت با قدرت رسمی و مسلط جامعه از طریق به چالش کشیدن اسطوره‌سازی‌های کاذب حاکمیت، تلاش نمودند تا با ارجاع به آزادی‌خواهان و وطن‌دوستان ایران زمین، اسطوره‌های مردمی تازه‌ای بر پایه عشق و آزادی خلق کنند.
The main issue in discourse analysis is the transition from explaining linguistic data to effective processes in discourse formation. The effort is on to investigate the characteristics and protest aspects of two contemporary poets, Shamlou and Kasraei, based on the descriptive-analytical approach and based on the model of Laclau and Mouffe's discourse analysis. As a poet, Shamlou does not accept the established social order, His political and social goals gradually lead to a simple philosophical and revolutionary worldview. However, Kasraei is not as disappointed with social change as poets like the Third Brotherhood, nor is he as pleased with philosophical and social propositions as Shamlou, but he is a committed poet in every sense of the word.Based on the elements involved in Laclau and Moffe's discourse theory, it can be said that Shamlou was inherently a poet incompatible with the spirit of his time. Shamlou's poetry considered all the vital elements of society to be a distorted construction of the ideological realms of political sovereignty, Therefore, protest in such a society is considered a sacred movement. On the other hand, Kasraei's allegorical and symbolic initial approach, and finally his revolutionary and guerrilla poetry, made him a supporter and encourager of a socialist and popular revolution. Based on this, the present study tries to study of Laclau and Mouffe's analysis discourse, namely articulation, identity, conflict and alienation, hegemony and mythology in the poems of these two important poets of contemporary Iranian history.
_||_
