بررسی انتقادی کتاب «فایل انگلیسی آمریکایی»

محورهای موضوعی : مطالعات میان فرهنگی

کلثوم یاسمی ¹ (دانشجوی دکترای زبان‌شناسی همگانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران)
فردوس آقاگل زاده ² (دانشیار زبان‌شناسی، دانشگاه تربیت مدرس تهران)

تاریخ دریافت : 1394/02/19 تاریخ پذیرش : 1394/03/30 تاریخ انتشار : 1394/12/01

کلید واژه: تحلیل گفتمان انتقادی, الگوی ون دایک, الگوی کرس و ون لییون, انتقال فرهنگی و کتب آموزشی,

چکیده مقاله :

تحقیق حاضر به تحلیل گفتمان انتقادی کتاب فایل انگلیسی آمریکایی می‌پردازد. هدف این تحقیق بررسی عوامل گفتمانی، جهت‌گیری‌های ایدئولوژیکی و فرهنگی و چگونگی ارائه آنها درکتاب مذکور است. به این منظور دو متن و چند تصویر از کتاب نامبرده انتخاب شده است. ساختارهای گفتمان‌مدار این دو متن بر اساس چارچوب ون دایک (1998) بررسی شده است. این چارچوب مؤلفه‌های گفتمانی، اجتماعی و‌ شناختی را بررسی می‌کند. در تحلیل تصاویر نیز از الگوی کرس و ون لییون (1996) استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد: کتاب مذکور مملو از عوامل گفتمانی از جمله عناصر واژگانی، ساخت‌های نحوی، معنایی وکاربردی، همچنین مؤلفه‌های اجتماعی، مانند بافت موقعیتی، مشارکین، ساختارهای اجتماعی و قدرت و نیز مؤلفه‌های‌شناختی از جمله مدل‌های ذهنی و بافتی، ارزش‌ها، نظام‌های ارزشی اجتماعی ـ فرهنگی است. نویسندگان، گفتمان این کتاب را با استفاده از این مؤلفه‌های گفتمانی، اجتماعی و‌ شناختی در قالب ساختارهای گفتمان‌مدار طوری طراحی کرده‌اند که اهداف و ایدئولوژی مورد نظر آنان از جمله توصیف و بررسی مسائل اجتماعی جوامع غربی و ارائه دانش ملی و فرهنگی این جوامع، بازنمایی نظام سرمایه‌داری و نگرش نژادپرستانه را در بر می‌گیرد. به‌طور کلی انتقال نرم ارزش‌های اجتماعی و فرهنگی جوامع غربی در قالب این کتاب مشهود است.

چکیده انگلیسی:

The present research deals with critical discourse analysis of "American English File" book. The purpose of this study was to examine discoursal factors, ideological and cultural attitudes and the way of their representations in the mentioned book. For this purpose, it has selected two texts of the book and some pictures. Discursive structures of these two texts have been investigated according to van Dijk (1998) framework. Also Kress and van leeuwen (1996) theory is used for analyzing of pictures. The results show that the book is full of discoursal factors such as lexical items, syntactic, semantic and functional structures as well as social components such as situational context, participants, social structures, power and the cognitive components of mental and context models, values, attitude systems and socio – cultural knowledge. The authors have arranged the discourse of this book by these discursive, social and cognitive components in the form of discursive structures in such a way that contains their purposes and ideologies such as description and study of social issues in western societies. It also represents national Knowledge and cultural Knowledge with representation of capitalist system and racism attitude. As a whole, the soft transition of West social and cultural values in this book has been represented.

منابع و مأخذ:

 

جوادی یگانه، محمدرضا و سیدمحمد علی صحفی (1392). «تحلیل گفتمان کتاب دا»، ادب پژوهی. دوره 6، شماره 21.

صابرپور، زینب (1392). «بازنمایی جنسیت در رمان رازهای سرزمین من»، فصلنامه نقد ادبی، پاییز، شماره 23.

کوشا، منصور، محمدرضا طالبی‌نژاد و سعید تاکی( 1384). «تجزیه و تحلیل انتقادی گفتمان کتب رایج آموزش انگلیسی بین‌المللی و داخلی در ایران»، مجله زبان‌شناسی کاربردی، تابستان، شماره 42.

مرادی، لیلا (1389). تحلیل انتقادی کتاب درسی زبان انگلیسی 3 دوره دبیرستان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی کرمانشاه.

 

Fairclough, N. (1993). Critical Discource Analysis. Unpublished Manuscript.

Giddens, Anthony. (1991). Modernity and Self-Identity. Self and Society in the Late Modern Age. Cambridge: Polity.

Kress, G. Van Leeuwen, T. (1996). Reading Images: The Grammar of visual design, London: Routledge.

Van Dijk , T. A. (1998). Critical Discourse Analysis: http://www.hum. uva. nl/teun/cds. htm.

Van Dijk, T. A. (1993). "Principles of Critical Discourse Analysis", Discourse &Society, 4 (2): 249-283.