-
حرية الوصول المقاله
1 - بررسی و ارزیابی شاخص های شهر دوستدار کودک در مناطق دهگانه کلانشهر تبریز
هادی جلیلوند علی آذرامروزه با توسعه روزافزون، شهرها فاقد فضاهاي شهري مطلوب میباشند. سازگاري اين فضاها با نياز ساكنان، در کانون توجه كارشناسان قرار گرفته است. فضاهاي شهري دربرآورده ساختن نيازهاي اجتماعي و فردي كودكان شهر، نقش منحصر به فردي دارند. اين فضاها بخش عمده‌اي از زمان و محيط زندگي أکثرامروزه با توسعه روزافزون، شهرها فاقد فضاهاي شهري مطلوب میباشند. سازگاري اين فضاها با نياز ساكنان، در کانون توجه كارشناسان قرار گرفته است. فضاهاي شهري دربرآورده ساختن نيازهاي اجتماعي و فردي كودكان شهر، نقش منحصر به فردي دارند. اين فضاها بخش عمده‌اي از زمان و محيط زندگي روزمره ساكنان از جمله كودكان را به خود اختصاص میدهند و از ديدگاه مهندسي علوم انساني، ارتقاء کیفیت اين فضاها میتواند در سلامت و رشد قواي جسمي، تقويت تعاملات اجتماعي و پرورش خلاقيت در كودكان مؤثر باشد. لذا هدف از انجام این پژوهش بررسی و ارزیابی شاخص‌های شهر دوستدار کودک در مناطق دهگانه کلانشهر تبریز میباشد. روش تحقیق، توصیفی ـ تحلیلی مبتنی بر مطالعات کتابخانه‌ای و اسنادی، بررسی‌های میدانی و مصاحبه بوده که تجزیه‌وتحلیل اطلاعات با نرم‌افزار spss صورت گرفته است. نتایج ارزیابی بیانگر آن است که در رابطه با وضعیت شاخص های شش‌گانه شهر دوستدار کودک در مناطق ده¬گانه تبریز به این ترتیب است که شاخص کالبدی ـ محیطی (2.62)، حملونقل و تحرک مستقل و آزادانه (2.42)، دسترسی به خدمات و فعالیت¬های متنوع (3.05)، تاریخی، فرهنگی و مذهبی(2.40) و مشارکت مؤثر با ابراز وجود و بیان عقیده(2.24) با توجه به میانه نظری (3) معیارها و شاخص های شهر دوستدار کودک در مناطق ده گانه تبریز کمی پایین تر از حد متوسط است. همچنین نتایج رتبه بندی شاخص ها بر اساس مدل آنتروپی نشان می-دهدکه مؤلفههای فضای قابل دید و امن، آلودگی هوا، کیفیت آسفالت، تقویت میراث فرهنگی، ایمنی پیاده‌روها، ارزش‌دهی به کودکان، جشن‌های ملی - محلی، حملونقل معلولان، مسیر دوچرخه‌سواری و بیان عقاید از اهمیت بیشتری نسبت به بقیه مؤلفه ها دارا می باشد و در نهایت با مقایسه مناطق ده¬گانه تبریز به یکدیگر مشخص گردیدکه تفاوت معنی‌داری بین مناطق مختلف در سطح شهر وجود ندارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
2 - پدیدارشناسی سُویه‌های مکانی در بوطیقای فضای معماری‌داخلی؛ (موردپژوهی: مجموعۀ بازار تاریخی تبریز)
محمد دبدبه آرش ثقفی اصل مهرداد محمدیان رعنا کوره‌پز حسنعلیزادهدر تشریح بن‌مایۀ پدیدارشناسی یک پدیده، بایستی به تفکیک بنیان‌های متعددی پرداخت. ازجمله؛ بوطیقای فضای معماری‌داخلی، پویایی‌شناسی روح‌مکانی با آثار حس‌مکانی به‌وضوح مشخصۀ دگردیسی این پدیداری است. به‌طورخاص، دراین پژوهش ابعاد هنری و ساختار سُویه‌های مکانی به‌شیوه‌ای گسترده أکثردر تشریح بن‌مایۀ پدیدارشناسی یک پدیده، بایستی به تفکیک بنیان‌های متعددی پرداخت. ازجمله؛ بوطیقای فضای معماری‌داخلی، پویایی‌شناسی روح‌مکانی با آثار حس‌مکانی به‌وضوح مشخصۀ دگردیسی این پدیداری است. به‌طورخاص، دراین پژوهش ابعاد هنری و ساختار سُویه‌های مکانی به‌شیوه‌ای گسترده و چندلایه موردواکاوی قرار می‌گیرد. این نوع از کُنش، به جزئیات زوایا‌ی مختلفِ پدیدار نمود می‌نهد. بدین‌سان، از موارد متعددی همچون تأثیرات جلوه‌های هنری و ارتباط‌با سایر جنبه‌های محیطی مستفیض تا حداکثر افشای ارتباطاتِ پدیداری ممکن‌را فراهم سازد. پژوهش موردتبیین؛ دراین‌راستا موردواکاوی ژرف قرارگرفته و در پاسخ به سؤال-که آیا پدیدارشناسی سُویه‌های مکانی در بوطیقای فضای معماری‌داخلی مجموعۀ بازار تاریخی تبریز، به‌عنوان یک جنبۀ کلیدی از میراث‌فرهنگی‌تاریخی، میتواند نقش مؤثری در حفظ پایداری این فضا باتأکیدبر هویت‌واحد در رویکرد معاصر ایفاء کند؟ بافرض اینکه پدیدارشناسی سُویه‌های مکانی در بوطیقای فضای معماری‌داخلی مجموعۀ بازار تاریخی تبریز، باتمرکزبر جوانب بسترمکانی و ارتباط‌با میراث‌فرهنگی، یک چارچوب مفهومی ارائه و در حفظ پایداری این فضا در معاصریت ایفای‌نقش کند. این فرضیه، تجربیات گذشته و تحلیل تأثیرات بسترمکانی بر تجربۀ افراد موردتجزیه‌وتحلیل باتأکیدبر هنر، معماری-معماری‌داخلی و مفهموم زیبایی است. روش‌تحقیق پژوهش حاضر کمی-کیفی است؛ راهبرد پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی است. شیوۀ گردآوری اطلاعات به‌صورت مطالعات از مستندات مکتوب کتابخانه‌ای و میدانی از روش پرسشنامه موردواکاوی قرار گرفته شده است. یافته‌ها حاکی ازآن است‌که بن‌مایۀ پدیدارشناسی سُویه‌های مکانی در بوطیقای فضای معماری‌داخلی مجموعۀ بازار تاریخی تبریز، به‌عنوان میراث‌فرهنگی‌تاریخی موردتأکید و عاملی برای پایداری جهانی موردتوجه است. درنتیجه، نتایج بررسی نشان میدهد شناخت بستر مجموعۀ بازار تاریخی تبریز میتواند این کهن الگوی معماری ایرانی را با راهبردی پایدار تابه‌امروز درجهت حفظ زنده‌بازار با هویت‌واحد در عصر حاضر (معاصر)، به‌تنهایی به تماشای جهانیان پدیدار گشته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
3 - تحلیلی بر وضعیت مصرف انرژی در چارچوب آینده‌پژوهی مطالعه موردی: شهرستان تبریز
ابوالفضل قنبری موسی واعظی زهرا امجدیزمینه: اهمیت روزافزون منابع انرژی در شکل‌گیری و رشد فرآیندهای اقتصادی و نیز ضرورت بهره‌برداری از این منابع بر پایه ملاحظات زیست‌محیطی و توسعه پایدار اقتصادی و اجتماعی موضوع شناسایی و آینده‌پژوهی عوامل تأثیرگذار بر مصرف انرژی را برجسته میکند. هدف: تحقیق حاضر به بررسی و أکثرزمینه: اهمیت روزافزون منابع انرژی در شکل‌گیری و رشد فرآیندهای اقتصادی و نیز ضرورت بهره‌برداری از این منابع بر پایه ملاحظات زیست‌محیطی و توسعه پایدار اقتصادی و اجتماعی موضوع شناسایی و آینده‌پژوهی عوامل تأثیرگذار بر مصرف انرژی را برجسته میکند. هدف: تحقیق حاضر به بررسی وضعیت میزان مصرف انرژی شهرستان تبریز در چارچوب آینده‌پژوهی پرداخته است. این پژوهش از نوع کاربردی و روش پژوهش آن، توصیفی- تحلیلی میباشد. روش‌ها: جهت شناسایی عوامل تأثیرگذار بر میزان مصرف انرژی از روش دلفی و گروه متخصصان استفاده شده است. بعد از تجزیه و تحلیل عوامل، 40 عامل به عنوان عوامل تأثیرگذار شناسایی و انتخاب شدند و با استفاده از روش تحلیل اثرات متقابل عوامل شناسایی‌شده وارد نرم‌افزار MICMAC شده است. در نهایت از میان 40 عامل 16 عامل اصلی به عنوان پیشران‌های کلیدی مؤثر انتخاب شده است. یافته‌ها: بر اساس داده های وارد شده پرسشنامه و تحلیل نرم‌افزار سناریو ویزارد 5 سناریوی قوی که از میان آنها دو سناریو شرایط مطلوب، یک سناریو شرایط بحرانی و دو سناریوی دیگر شرایط بینابین دارند. 13 سناریو با سازگاری بالا و 292 سناریوی ضعیف گزارش شده است. بررسی های اولیه ی سناریوهای 13گانه حاکی از سیطره ی نسبیت اعداد وضعیت های نامطلوب بر وضعیت های مطلوب است. غیر از چند سناریوی محدود که دارای ویژگی های مطلوب و رو به پیشرفت هستند بقیه ی سناریوها آینده ی مطلوبی ندارند. نتیجه‌گیری: نتیجه ی اصلی این تحقیق حاکی از آن است که وضعیت آینده ی مصرف انرژی در شهرستان تبریز بیشتر ادامه دهنده ی شرایط فعلی با روندی نامطلوب و نامساعد شدن شرایط خواهد بود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
4 - شناسایی عوامل موثر بر همکاری استراتژیک زنجیره تامین در صنعت قطعه سازی تبریز
هوشنگ تقی زاده ناهیده حیدرزاده مرتضی هنرمند عظیمیزمینه: همکاری بین شرکتها در زنجیره تأمین صنایع برای دستیابی به مزیت رقابتی امری مهم و حیاتی بشمار می آید، که این امر نیازمند وجود یک دیدگاه سیستماتیک در زنجیره تامین می باشد. هدف: در این تحقیق هدف شناسایی عوامل موثر بر همکاری استراتژیک زنجیره تامین در صنعت قطعه سازی تبر أکثرزمینه: همکاری بین شرکتها در زنجیره تأمین صنایع برای دستیابی به مزیت رقابتی امری مهم و حیاتی بشمار می آید، که این امر نیازمند وجود یک دیدگاه سیستماتیک در زنجیره تامین می باشد. هدف: در این تحقیق هدف شناسایی عوامل موثر بر همکاری استراتژیک زنجیره تامین در صنعت قطعه سازی تبریز است که با رویکرد تحلیلی به تعیین و دسته بندی بندی مولفه ها پرداخته شده است. روش ها: این تحقیق از نوع تحقیقات کاربردی و تحلیلی بوده جامعه آماری تحقیق تولید کنندگان قطعات خودرو به تعداد 150 واحد و حجم نمونه بر اساس جدول مورگان 108 واحد انتخاب شده است. ابزار تحقیق، پرسشنامه بوده است که روایی آن از طریق روایی محتوایی و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ مورد سنجش و تایید قرار گرفته شده است. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل عاملی اکتشافی با استفاده از نرم افزار spss استفاده شده است. یافته ها: یافته های حاصل از آزمون برازش نمونه بر اساس شاخص بارتلت و کفایت نمونه برابر با 0.879 بوده و ضریب اشتراکات استخراجی برای تمامی ابعاد بیشتر از 0.5 بدست آمده و درصد واریانس تجمیعی تبیین شده عوامل موثر 60.007 درصد بوده که عوامل موثر بر همکاری استراتژیک را در پنج مولفه دسته بندی کرده است. نتیجه گیری: نتایج نشان داده است که همکاری استراتژیک در پنج عامل؛ سطح همکاری، زیر ساخت های همکاری، مکانیزم های همکاری، هماهنگی در وظایف و جنس هماهنگی دسته بندی شده اند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
5 - تحلیلی بر «فتح نامه بغداد» به انشای خواجه نصیرالدین طوسی و پاسخ امرای شام بدان
پریسا قربان نژادفتح نامه بغداد یک سند تاریخی مجمل و معتبر است که پس از فتح بغداد در سال فتح نامه بغداد 656 ه. ق به دستور هلاگو و توسط خواجه نصیرالدین طوسی نوشته شد . این سندپیروزی از سویی حاکی از موضع گیری سیاسی و عملکرد نظامی مغولان در برابردشمنان و اهتمام جدّی آن ها در خصوص گسترش ام أکثرفتح نامه بغداد یک سند تاریخی مجمل و معتبر است که پس از فتح بغداد در سال فتح نامه بغداد 656 ه. ق به دستور هلاگو و توسط خواجه نصیرالدین طوسی نوشته شد . این سندپیروزی از سویی حاکی از موضع گیری سیاسی و عملکرد نظامی مغولان در برابردشمنان و اهتمام جدّی آن ها در خصوص گسترش امپراتوری مغول است و از سوییدیگر نمایان گر توانمندی علمی و ادبی نگارنده آن که با انشایی گیرا توانست نشانه هاییگویا از منویّات سیاسی و مذهبی اش را در لفافه ای از تهدید و درشت گویی خطاب بهامرای سنی مذهب شام بنویسد و به عنوان یک سند تاریخی به یادگار بگذارد . مقالۀحاضر قصد دارد به بررسی و تحلیل این موضوع بپردازد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
6 - غازانیه تبریز: نماد تحول فرهنگی مغولان
پرویز علی پرویز علی شهرام یوسفی فردر طی قرن هفتم هجری، مغولان بخش بزرگی از سرزمین های شرق اسلامی را تحت سیطره خودگرفته در صحنه سیاسی و اجتماعی این سرزمین ها حضوری مسلط یافتند. آنان اقوامی بودند با زبان،فرهنگ، تعلقات آب وهوایی، سنت های کو چرویی و ذهنیت های معماری متفاوت؛ از این رو درشهرک هایی که در کنار أکثردر طی قرن هفتم هجری، مغولان بخش بزرگی از سرزمین های شرق اسلامی را تحت سیطره خودگرفته در صحنه سیاسی و اجتماعی این سرزمین ها حضوری مسلط یافتند. آنان اقوامی بودند با زبان،فرهنگ، تعلقات آب وهوایی، سنت های کو چرویی و ذهنیت های معماری متفاوت؛ از این رو درشهرک هایی که در کنار شهر پایتخت های خود بنا کردند، پرده منقوش فرهنگی خود را بر روی آنکشیدند، ولی باز اقلیت های قومی کوچکی بودند. اما این تمایز قومی و هویت فرهنگی مغولان با شیوهتسامحی که در زمان غازان خان (حک:694-703ه ) منجر به گزینش دین اسلام گردید، تفاوت بارزییافت. این اعتقاد دینی با ماهیت فرهنگی ای که اساسا ایرانی بود، تقویت شد و قوام گرفت و فرهنگمغولان را از معماری تا دینی از آبشخور فرهنگ ایرانی - اسلامی سیراب کرد. کوس این تحول فرهنگیبا ساخته شدن شهرک غازانیه تبریز در قلمرو ایلخانان طنین انداز شد. ساختار و کارکردهای این شهرکنشان دهنده تغییرات عمده اجتماعی- اعتقادی و سیاسی رخ داده در میان مغولان بود. این چنین بودکه فرهنگ عشیره ای مغول که تنها در میان قبایل صحراگرد و در عرصه کارزار و غارت می توانستقدرت نمایی نماید، در جدال تمدنی و فرهنگی و حکومت که چیزی برای ارائه نداشت، آرام آرام رنگباخت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
7 - رساله های اوفاق و رمل در سفینه تبریز
پریسا قربان نژادسفینه تبریز، مجموعه ای خطی، مشتمل بر 209 عنوان رساله، منظومه، جدول، نامه و گزیده کتاب است که در ثلث اول قرن هشتم هجری، ابوالمجد تبریزی به خط خویش به رشته کتابت درآورد. در این مقاله رساله‌های علم اوفاق و رمل در سفینه بررسی شده است. دو رساله الموجز فی علم اعداد وفق و خو أکثرسفینه تبریز، مجموعه ای خطی، مشتمل بر 209 عنوان رساله، منظومه، جدول، نامه و گزیده کتاب است که در ثلث اول قرن هشتم هجری، ابوالمجد تبریزی به خط خویش به رشته کتابت درآورد. در این مقاله رساله‌های علم اوفاق و رمل در سفینه بررسی شده است. دو رساله الموجز فی علم اعداد وفق و خواص اعداد وفق به علم اوفاق پرداخته و سه رساله اشکال رمل، کتاب فی علم الرمل، التحفه فی علم الرمل در باب علم رمل نگاشته شده است. رساله الموجز فی علم اعداد وفق نسبت به رساله های رایج عصر خود، فصل بندی متفاوتی دارد، به‌طوری‌که یک فصل برای وفق اعداد بوده و دارای بخش مربعات فرد، زوج الفرد و زوج الزوج بوده و فصل دیگر به روشهای رایج در وفق اسامی و اذکار اختصاص داده شدهاست. در رساله خواص اعداد وفق، خواص مربعات تا مرتبه 9*9 نوشته شده در حالی که در رساله های این دوره معمولا به مرتبه های بیشتری اشاره شدهاست. رساله های رمل در سفینه تبریز به صورت منتخب و در کنار هم، مجموعه کاملی از آثار رمل را تشکیل داده اند. اثر اول به صورت شعر، اثر دوم به صورت جدول و دارای نوآوری و ساختاری کاملا متفاوت نسبت به آثار دیگر در این دوره بود و به نظر تأثیرپذیری کمتری از آثار دیگر داشته و در نهایت رساله التحفه که دارای ساختار متفاوت با آثار مشابه در عصر خود دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
8 - رساله های تاریخی سفینۀ تبریز
هادی عالم زادهسفینه تبریز مجموعه ای است خطّی مشتمل بر 209 عنوان کتاب، رساله، گزیدۀ کتاب،قصیده، منظومه، جدول و نامه که ابوالمجد محمّد بن مسعود تبریزی در سال های723-721 ه آن ها را گزینش، تلخیص یا تألیف و به خطّ خویش کتابت کرده است . 12اثر از این مجموعه را کتاب ها، رساله ها، خلاصه ها، ن أکثرسفینه تبریز مجموعه ای است خطّی مشتمل بر 209 عنوان کتاب، رساله، گزیدۀ کتاب،قصیده، منظومه، جدول و نامه که ابوالمجد محمّد بن مسعود تبریزی در سال های723-721 ه آن ها را گزینش، تلخیص یا تألیف و به خطّ خویش کتابت کرده است . 12اثر از این مجموعه را کتاب ها، رساله ها، خلاصه ها، نامه ها و جدول هایی در برمی گیردکه می توان آن ها را در زمرۀ تاریخ یا حاوی موادّ تاریخی به شمار آورد . در این مقالهضمن بررسی این آثار به ارزیابی اجمالی آن ها پرداخته شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
9 - تجلی مضامین عرفانی در نقش‌مایه های هندسی در مکتب تبریز: گنبد سلطانیه
رعنا کوره پز لیدا بلیلانمعماری آذربایجان در سده هفتم هجری نمود شکوه هنر اسلامی در ایران بوده که با وقوع تحولات سیاسی و مذهبی در دوره ایلخانی و تغییر در اسلوب‌های پیشین به‌ویژه در آرایه‌پردازی و تزئینات ابنیه، با زیبایی و غنای بیشتری بروز یافته‌است. این مقاله در پی شناخت این تغییرات و مفاهیم ن أکثرمعماری آذربایجان در سده هفتم هجری نمود شکوه هنر اسلامی در ایران بوده که با وقوع تحولات سیاسی و مذهبی در دوره ایلخانی و تغییر در اسلوب‌های پیشین به‌ویژه در آرایه‌پردازی و تزئینات ابنیه، با زیبایی و غنای بیشتری بروز یافته‌است. این مقاله در پی شناخت این تغییرات و مفاهیم نهفته در آن است که با مطالعه آرایه‌های هندسی، به عنوان تزئینات غالب در ابنیه این دوره، در یکی از بناهای شاخص مکتب تبریز، یعنی گنبد سلطانیه صورت پذیرفته‌است. بررسی مضامین عرفانی نهفته در آرایه‌های هندسی، نشان‌دهنده تأثیرپذیری آرایه‌های هندسی گنبد‌سلطانیه از عرفان است. افزون بر مفاهیم نمادین متجلی در نقوش هندسی، همراهی این نقوش با اسماء الهی و نام انبیاء و اولیا و مضامین قرآنی، گواه دیگری بر تأیید نقش عرفان در آرایه‌پردازی‌های این اثر معماری است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
10 - تبیین ارزیابی ذهنی مطلوبیت منظر صوتی بازار تبریز و اثرپذیری آن از تواتر و دلیل حضور افراد در بازار
عباس غفاری مرتضی میرغلامی بیتا شفائیعوامل متعددی در مطلوبیت منظر صوتی اثرگذار هستند که دلیل حضور فرد در فضای شهری و تواتر مراجعه از جمله آن است. در تحقیق حاضر تأثیر این مسئله در مطلوبیت منظر صوتی بازار تبریز موردمطالعه قرار گرفته است. برای روشن شدن نحوه ادراک افراد مختلف از منظر صوتی بازار، از پرسشنامه ا أکثرعوامل متعددی در مطلوبیت منظر صوتی اثرگذار هستند که دلیل حضور فرد در فضای شهری و تواتر مراجعه از جمله آن است. در تحقیق حاضر تأثیر این مسئله در مطلوبیت منظر صوتی بازار تبریز موردمطالعه قرار گرفته است. برای روشن شدن نحوه ادراک افراد مختلف از منظر صوتی بازار، از پرسشنامه استفاده شده که 384 نفر از سه گروه مورد آزمون قرار گرفته‌اند. همبستگی اسپیرمن بین مؤلفه-های مطروحه محاسبه شده و از لحاظ آماری معنادار است. هرچه میزان مواجهه با منظر صوتی بیشتر باشد، خوشایندی آن کمتر می-گردد. به طوری که کسبه بازار مشخصاً منظر صوتی بازار را نسبت به سایرین نامطلوب‌تر درک می‌کنند. گردشگران به علت فراغت بال و مدت کم مواجهه با صدای بازار، آن را خوشایندتر از سایرین تلقی می‌کنند. در فضاهای آرام و آسوده بازار تبریز مهمترین عاملی کاهنده آسایش صوتی و مطلوبیت منظر صوتی، بروز ناگهانی صداهایی با اختلاف تراز صوت است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
11 - مقایسۀ گستردگی شهر تبریز در دوره‌های ایلخانی، صفوی و قاجار با استناد بر مستندات تاریخی
لیدا بلیلان اصل داریوش ستارزادهشهر تبریز در بخشی از تاریخ سلسله ایلخانی و صفوی به عنوان پایتخت و در دورۀ قاجار به عنوان ولیعهد نشین به لحاظ سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و همچنین معماری در سطح کشور از اهمیت و جایگاه منحصر به فردی برخوردار بوده است که متأسفانه سوانح طبیعی و مصنوع اعم از زلزله‌های پی أکثرشهر تبریز در بخشی از تاریخ سلسله ایلخانی و صفوی به عنوان پایتخت و در دورۀ قاجار به عنوان ولیعهد نشین به لحاظ سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و همچنین معماری در سطح کشور از اهمیت و جایگاه منحصر به فردی برخوردار بوده است که متأسفانه سوانح طبیعی و مصنوع اعم از زلزله‌های پی در پی و جنگ با کشورهای قدرتمند همسایه باعث زیرورو شدن ساختار این شهر گردیده و امروزه ابعاد شهر تبریز در دوره‌های مذکور، مخصوصا دوره‌های ایلخانی و صفوی در‌هاله ای از ابهام قرار گرفته است. از اینرو مقالۀ حاضر در پی بررسی چگونگی گستردگی شهر تبریز در دوره‌های ایلخانی، صفوی و قاجار است تا از این طریق به این سؤال که شهر تبریز در کدام دوره از عظمت و گستردگی بیشتری برخوردار بوده است، پاسخ دهد. این مهم از طریق مقایسۀ ابعاد باروی شهر در دوره‌های مختلف امکان پذیر خواهد بود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
12 - تبیین مفاهیم موسیقیایی بافت سنتی شهر یزد در مقایسه با بافت سنتی شهرتبریز
سحر صدیق اکبری مهروش کاظمینیاز انسان به معماری و موسیقی، ضرورت شناخت و بررسی ویژگی های مشترک این دو مقوله ی هنری را به وجود آورده است. هدف این پژوهش، بازشناساندن مفاهیم معماری ایرانی توسط مفاهیم موسیقی ایرانی می باشد. بر این اساس وجوه اشتراک دو هنر معماری و موسیقی سنتی ایرانی در هشت بند (فضا، ری أکثرنیاز انسان به معماری و موسیقی، ضرورت شناخت و بررسی ویژگی های مشترک این دو مقوله ی هنری را به وجود آورده است. هدف این پژوهش، بازشناساندن مفاهیم معماری ایرانی توسط مفاهیم موسیقی ایرانی می باشد. بر این اساس وجوه اشتراک دو هنر معماری و موسیقی سنتی ایرانی در هشت بند (فضا، ریتم، تناسب ها، فرهنگ، تقارن، سلسله مراتب، اعداد ، سایه روشن) در بافت شهری سنتی تبریز و یزد مورد بررسی قرار گرفت و با توجه به بحث اقلیم و فرهنگ های متفاوت، با استفاده از روش تحقیق تطبیقی و پیمایشی و روش مطالعه کتابخانه ای، تحلیل گردید. تحلیل مفاهیم موسیقی در بافت شهری و معماری کمک به فهم بهتر فلسفه ی به وجود آورنده ی آن موسیقی و معماری خواهد کرد. از جمله نتایج این تحلیل آن است که همان گونه که اقلیم هر منطقه بر طراحی شهری و معماری آن منطقه تاثیر گذار است، بر فرهنگ و موسیقی آن منطقه نیز می تواند موثر واقع شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
13 - برآورد ارزش توریستی پارک ائل گلی تبریز با استفاده از روش ارزشگذاری مشروط*
منیره دیزجی میر حجت نجفی نسب حسین شررخواهپارک ائل گلی واقع در استان آذربایجان شرقی و شهرستان تبریز به دلیل دارا بودن جاذبه های زیاد، از مناطق توریستی و گردشگری مهم کشور می باشد. لذا مطالعه ارزش توریستی آن می تواند در پیش بینی نیازها و رفع کمبودها و توسعه گردشگری در منطقه مؤثر باشد. هدف این پژوهش محاسبه ارزش أکثرپارک ائل گلی واقع در استان آذربایجان شرقی و شهرستان تبریز به دلیل دارا بودن جاذبه های زیاد، از مناطق توریستی و گردشگری مهم کشور می باشد. لذا مطالعه ارزش توریستی آن می تواند در پیش بینی نیازها و رفع کمبودها و توسعه گردشگری در منطقه مؤثر باشد. هدف این پژوهش محاسبه ارزش توریستی پارک ائل گلی با استفاده از روش ارزش گذاری مشروط است. برای بررسی عوامل موثر بر میزان تمایل به پرداخت افراد، الگوی لوجیت به روش حداکثر درستنمایی برآورد گردید. داده های مورد نیاز از طریق تکمیل پرسش نامه و مصاحبۀ حضوری با 322 بازدید کننده از پارک مذکور جمع آوری گردید. نتایج نشان داد که 93 درصد بازدید کنندگان، حاضر به پرداخت مبلغی جهت استفاده از پارک مذکور می باشند. همچنین متغیرهای درآمد، تحصیلات، اندازه خانوار، جنسیت، سن، تعدا بازدیدها و قیمت پیشنهادی اثر معنی داری روی احتمال تمایل به پرداخت افراد دارند. میانگین تمایل به پرداخت سالانه هر خانوار 54000 ریال و ارزش توریستی پارک ائل گلی تبریز حدود 20 میلیارد ریال برآورد گردید تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
14 - بررسی مطالعه جامعه شناختی نقش عوامل فرهنگی - اجتماعی بر مشارکت سیاسی (مطالعه موردی: جوانان شهر تبریز در سال 1396)
هوشنگ نجفی مهرداد نوابخش بهرام قدیمی طهمورث شیری ابراهیم متقیمشارکت سیاسی یکی از شاخصه های برجسته علوم سیاسی است که سرنوشت مهمی برای افراد و جامعه را در بردارد. حق مشارکت سیاسی به این معناست که افراد جامعه حق دارند آزادانه و در چارچوب قوانین در تصمیم گیری برای امور کشور سهیم باشند. عوامل مختلفی بر مشارکت سیاسی اقشار و گروه های مخ أکثرمشارکت سیاسی یکی از شاخصه های برجسته علوم سیاسی است که سرنوشت مهمی برای افراد و جامعه را در بردارد. حق مشارکت سیاسی به این معناست که افراد جامعه حق دارند آزادانه و در چارچوب قوانین در تصمیم گیری برای امور کشور سهیم باشند. عوامل مختلفی بر مشارکت سیاسی اقشار و گروه های مختلف سیاسی و اجتماعی تأثیر دارند. پژوهش حاضر بر آن است تا نقش عوامل فرهنگی- اجتماعی را بر مشارکت سیاسی جوانان 15 تا 29 ساله شهر تبریز در سال 1396 مورد بررسی قرار دهد. جهت برآورد حجم نمونه دراین پژوهش از فرمول کوکران استفاده شده است که طی آن تعداد نمونه لازم 384 نفر محاسبه گردید. روش نمونه گیری در مقاله حاضر، چند مرحله ای و خوشه ای است. نتایج پژوهش نشان می دهد که کنش و رفتار فرهنگی و اجتماعی در حد بسیار بالایی با میزان مشارکت سیاسی جوانان رابطه معنی داری دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
15 - بررسی جامعه شناختی فرایند تصمیم گیری در رفتار های سیاسی با تاکید بر نقش جنسیت (مورد مطالعه: شهر تبریز)
طیبه علی اصغر پور مهرداد نوابخش علیرضا محسنی تبریزیهدف اصلی تحقیق بررسی عوامل اجتماعی موثر بر فرایند تصمیم‌گیری در رفتار سیاسی زنان و مردان ساکن شهر تبریز است که سعی شده تأثیر عوامل اجتماعی از جمله اعتماد اجتماعی، امنیت اجتماعی، بی‌قدرتی اجتماعی، بی‌هنجاری اجتماعی و تعلق اجتماعی در فرایند تصمیم‌گیری بر رفتارهای سیاسی بر أکثرهدف اصلی تحقیق بررسی عوامل اجتماعی موثر بر فرایند تصمیم‌گیری در رفتار سیاسی زنان و مردان ساکن شهر تبریز است که سعی شده تأثیر عوامل اجتماعی از جمله اعتماد اجتماعی، امنیت اجتماعی، بی‌قدرتی اجتماعی، بی‌هنجاری اجتماعی و تعلق اجتماعی در فرایند تصمیم‌گیری بر رفتارهای سیاسی بررسی شود. چارچوب نظری این مطالعه بر مبنای رویکردهای مشارکت سیاسی و رفتار سیاسی و به صورت تلفیقی از نظریات صاحبنظران این حوزه‌ها استفاده شده است. روش تحقیق پیمایش و ابزار مطالعه پرسشنامه محقق ساخته بود که از بین جامعه آماری پژوهش شامل تمامی مردان و زنان(درمدت زمان تحقیق) بازه سنی 64-18 سالگی، در شهر تبریز سکونت دارند برابر با 1173916 نفر با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین و با روش نمونه‌گیری چند مرحله‌ای وخوشه‌ای نمونههای آماری انتخاب شد. باتوجه به یافته‌های تحقیق ملاحظه شد که متغیر تصمیم‌گیری در رفتار سیاسی شهروندان ساکن شهر تبریز متاثر از عوامل بسیاری است که در تحقیق حاضر، اعتماد اجتماعی، امنیت اجتماعی، بی‌هنجاری اجتماعی، بی‌قدرتی اجتماعی، تعلق اجتماعی، جنسیت، وضعیت سنی، وضعیت شغلی و تحصیلی به عنوان متغیرهای مستقل با تصمیم‌گیری در رفتار سیاسی شهروندان تبریز به عنوان متغیر وابسته رابطه معنی‌داری دارند. نتایج تحقیق نشان داد که امنیت اجتماعی، اعتماد اجتماعی ،احساس بی‌قدرتی، احساس تعلق اجتماعی، وضعیت شغلی و وضعیت تحصیلی بیشترین تأثیر را بر تصمیم‌گیری در رفتار سیاسی شهروندان ساکن شهر تبریز دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
16 - تحلیل فضایی- مکانی مدل های تصمیم گیری چند معیاره فازی در مکان‌گزینی کتابخانه عمومی مطالعه موردی: منطقه چهار کلانشهر تبریز
فاطمه صدرا حجت اله پاشاپورز مهمترین نهاد های ارایه کننده خدمات عمومی- اطلاعاتی در محیط های شهری کتابخانه های عمومی هستند و ارتباط تنگاتنگی بین رسالت کتابخانه های عمومی و مفاهیمی چون مدنیت، شهرنشینی و شهروندی وجود دارد. لذا معیار های مکانی و فضایی جهت احداث این نهاد های مهم فرهنگی از اهمیت بالایی أکثرز مهمترین نهاد های ارایه کننده خدمات عمومی- اطلاعاتی در محیط های شهری کتابخانه های عمومی هستند و ارتباط تنگاتنگی بین رسالت کتابخانه های عمومی و مفاهیمی چون مدنیت، شهرنشینی و شهروندی وجود دارد. لذا معیار های مکانی و فضایی جهت احداث این نهاد های مهم فرهنگی از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. به دلیل عدم توجه به مکانیابی مناسب کتابخانه‌ها متاسفانه در بیشتر شهرهای ایران کتابخانه‌های موجود به طور غیرعادلانه توزیع شدهاند و کارایی جغرافیایی مناسبی ندارند. در این پژوهش جهت بررسی مناسب بودن یا نبودن توزیع جغرافیایی کتابخانه‌های عمومی منطقه چهار شهری تبریز و مکانیابی محل‌های احداث کتابخانه‌های جدید از هشت معیار موثر در مکانیابی کتابخانه‌های عمومی استفاده شده است. نتایج حاصله نشان میدهند که به طور بهینه چهار پهنه مناسب جهت احداث کتابخانه عمومی جدید در محدوده منطقه چهار شهری تبریز وجود دارد. این پهنه‌ها با حفظ فاصله از کتابخانه‌های موجود در مناطق پرتراکم منطقه، نزدیک به مسیرهای دسترسی، به دور از عوامل ناسازگار و پر سر و صدا و در مجاورت مراکز پر جمعیت و کاربری‌های سازگار شهر واقع شدهاند تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
17 - اولویت بندی عوامل و مقوله های موثر بر تقاضای گردشگران خارجی
صیاد ایرانی هریس مجیدولی شریعت پناهی بیژن رحمانیگردشگران خارجی و تقاضای گردشگری در توسعه گردشگری شهرها اهمیت بسیاری دارد. بر همین اساس است که برنامه ریزان و مدیران شهری همواره به دنبال سنجش تقاضای گردشگری و شناخت عوامل و مقوله های موثر بر آن بوده و اقدام به شناسایی و اولویت بندی این عوامل کردند تا در چارچوب این امر، أکثرگردشگران خارجی و تقاضای گردشگری در توسعه گردشگری شهرها اهمیت بسیاری دارد. بر همین اساس است که برنامه ریزان و مدیران شهری همواره به دنبال سنجش تقاضای گردشگری و شناخت عوامل و مقوله های موثر بر آن بوده و اقدام به شناسایی و اولویت بندی این عوامل کردند تا در چارچوب این امر، برنامه ریزی لازم را بر پایه هر گروه و خوشه از عوامل تاثیرگذار در تقاضای گردشگری خارجی انجام دهند. شهر تبریز با داشتن سرمایه های گردشگری مختلف، یکی از مقصدهای گردشگری برای گردشگران خارجی به شمار می رود. ضرورت توسعه بهینه گردشگری خارجی شهر تبریز، شناخت عوامل موثر بر تقاضای گردشگری خارجی شهر و خوشه بندی و اولویت بندی آن است. بنابراین هدف اصلی پژوهش، خوشه بندی عوامل موثر بر تقاضای گردشگری خارجی در شهر تبریز به منظور برنامه ریزی راهبردی آتی می باشد. برای این منظور از طریق روش های کتابخانه ای و میدانی، مجموعه عوامل موثر بر تقاضای گردشگری تبریز، شناسایی شده و پس از ارزیابی میزان این عوامل از طریق 221 گردشگر خارجی ورودی به شهر تبریز که نمونه آماری حاصل از فرمول کوکران در این پژوهش بودند، مورد ارزیابی قرار گرفت تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
18 - تحلیل مفاهیم شهر خلاق در بافت های تاریخی شهرهای معاصر نمونه موردی تبریز
رضا خلیلی کریم حسین زاده دلیر محمدرضا پورمحمدیبافت قدیم شهرها اغلب در برگیرنده‌ی آثار و نواحی تاریخی است. امروزه مدیران موفق در پی احیای مناطق تاریخی با رجوع به شهرسازی بومی، استفاده از کاربری‌های مختلط، اولویت‌دادن به حمل و نقل عمومی و تردد پیاده، فراهم‌آوردن شرایط زیست‌محیطی سالم، ایجاد رونق اقتصادی پایدار، اشتغا أکثربافت قدیم شهرها اغلب در برگیرنده‌ی آثار و نواحی تاریخی است. امروزه مدیران موفق در پی احیای مناطق تاریخی با رجوع به شهرسازی بومی، استفاده از کاربری‌های مختلط، اولویت‌دادن به حمل و نقل عمومی و تردد پیاده، فراهم‌آوردن شرایط زیست‌محیطی سالم، ایجاد رونق اقتصادی پایدار، اشتغال بومی، جذب مشارکت محلی و توجه به میراث فرهنگی و گردشگری هستند. پژوهش حاضر با استفاده از مطالعات و مشاهدات کتابخانه ای و میدانی به بیان اهمیت بافت تاریخی شهر تبریز می پردازد. هدف این پژوهش تبیین راه کار برای حیات بخشی و بازآفرینی بافت تاریخی شهر تبریز و بهره‌مندی از فضای ارزشمند شهری با رویه‌ای انسان‌محور می باشد. بی تردید می-توان با احیاء و باز‌زنده سازی فضاهای واجد ارزش تاریخی- فرهنگی شهر تبریز زمینه و بستر لازم را برای توسعه ی پایدار شهری فراهم ساخت. در نهایت عوامل یادشده باعث شکوفایی و سرزندگی شهر به ویژه در محور فرهنگی- تاریخی آن با استفاده از مشارکت شهروندان بومی و طبقه ی خلاق و ارتقای مطلوب و قابل قبول فضای زندگی و حیات در بافت تاریخی شهرهای معاصر خواهد شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
19 - ارزیابی تاثیر اقلیم در برنامه ریزی و طراحی مسکن معاصر شهر تبریز (مطالعه‌ی موردی محلات زعفرانیه، ولیعصر و رشدیه)
محمد جدیری عباسی شهریار شقاقی جلال سالک زمانخانی سهیلا حمیدزاده خیاویهزاران سال پیش آب و هوا با شرایط محیطی کاملا متعادل بوده و شرایط زندگی برای بشر مناسب‌تر بوده است، اما امروزه ساختمانها بیش از نیمی از مصرف انرژی در سراسر جهان را بر عهده دارند، که به‌طور قابل توجهی با انتشار گازهای گلخانه‌ای که ایجاد می‌کنند، به تغییرات اقلیمی و آب و ه أکثرهزاران سال پیش آب و هوا با شرایط محیطی کاملا متعادل بوده و شرایط زندگی برای بشر مناسب‌تر بوده است، اما امروزه ساختمانها بیش از نیمی از مصرف انرژی در سراسر جهان را بر عهده دارند، که به‌طور قابل توجهی با انتشار گازهای گلخانه‌ای که ایجاد می‌کنند، به تغییرات اقلیمی و آب و هوایی دامن می‌زنند. هدف از این تحقیق ارزیابی تاثیر اقلیم در برنامه ریزی و طراحی مسکن معاصر شهر تبریز می باشد. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و پیمایشی بوده و به‌منظور گردآوری اطلاعات از دو روش کتابخانه‌ای و میدانی استفاده شده، جامعه‌ی آماری شامل کل جمعیت سه محله (رشدیه، زعفرانیه و ولیعصر) 136351 نفر بوده ، حجم نمونه 382 نفر تعیین شد که از طریق فرمول کوکران بدست آمد. برای پایایی سوالات از آلفای کرونباخ استفاده شده که براساس آن ضریب پایایی سوالات معادل 898/0 دست آمد. برای تحلیل اطلاعات از تکنیک Vikor استفاده شده است. براساس یافته‌های تحقیق ارزیابی و رتبه‌بندی محله‌های زعفرانیه، ولیعصر و رشدیه شهر تبریز با توجه به فاکتورهای طراحی معماری و برنامه یزی اقلیمی در ساخت مساکن معاصر با استفاده از مدل ویکور، نتایج نشان می دهد که از بین 3 محله (زعفرانیه، ولیعصر و رشدیه) شهر تبریز، محله ولیعصر با امتیاز (990/0) در رتبه اول، محله زعفرانیه با امتیاز (819/0) در رتبه دوم، محله رشدیه با امتیاز (701/0) در رتبه سوم، قرار می گیرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
20 - تحلیل پیشران‌های تامین مسکن گروه های آسیب‌پذیر (مطالعه موردی: کلانشهر تبریز)
رحمان مهدوی کریم حسین زاده دلیر سهیلا حمیدزاده خیاویمسکن به‌عنوان یکی از اساسی‌ترین نیازهای انسان نقش بسیار مهمی در تأمین رفاه، آرامش و امنیت روانی گروه‌های اجتماعی بازی میکند. در این میان تأمین این نیاز اساسی مستلزم برنامه ریزی جامع، کارآمد و اثر بخش میباشد. در این راستا پژوهش حاضر با هدف، تحلیل ساختاری موانع تأمین مس أکثرمسکن به‌عنوان یکی از اساسی‌ترین نیازهای انسان نقش بسیار مهمی در تأمین رفاه، آرامش و امنیت روانی گروه‌های اجتماعی بازی میکند. در این میان تأمین این نیاز اساسی مستلزم برنامه ریزی جامع، کارآمد و اثر بخش میباشد. در این راستا پژوهش حاضر با هدف، تحلیل ساختاری موانع تأمین مسکن گروه‌های آسیب‌پذیر شهری در کلانشهر تبریز تدوین شده است، از نظر روش، کاربردی و ماهیت آن از نوع اکتشافی میباشد. جامعه آماری در این پژوهش مشتمل بر40 نفر از متخصصان و مدیران شهری میباشد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با روشهای تحلیل متقاطع ساختاری با نرم‌افزار MICMAC و تدوین سناریوها از نرم افزار سناریو ویزارد صورت گرفت. نتایج حاصل از نرم افزار میک مک نشان میدهد که درجه پرشدگی برابر 72.5% است و از مجموع 1160 رابطه قابل ارزیابی، 440 رابطه عدد صفر، 382 رابطه عدد یک، 292 رابطه عدد دو و 486 رابطه عدد سه بوده است. علاوه بر این صفحه پراکندگی متغیرها حاکی از ناپایداری در تامین مسکن گروه‌های آسیب پذیر میباشد. نتایج تحقیق از معادلات ساختاری نشان میدهد، نوع سیاست‌های اقتصادی و مدیریتی از اثرگذارترین عوامل ناکارآمدی برنامه‌های تأمین مسکن گروه‌های کم درآمد شهری در تبریز میباشد. در بحث سناریوها، خوشبینانه ترین حالت متصور برای رفع مشکل تامین مسکن گروه‌های آسیب پذیر شهر تبریز، اعمال سیاست‌های انبوه سازی مسکن در این شهر میباشد در صورت عدم پیاده سازی این رویکرد تولید مسکن ناپایدار نمود عینی در شهر پیدا میکند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
21 - پهنه بندی مخاطرات محیطی مؤثر در توسعه فیزیکی شهر تبریز
شهرام روستایی بهروز ساری صرافخاک حاصل خیز، آب و هوای خوب، آب کافی، جلگه ها و مخروط افکنه های پای کوهستان، چشمه ها،منابع معدنی و بسیاری از موهب ت های طبیعی؛ امروزه سبب توسعه مناطق مسکونی، تولیدی، صنعتی وخدماتی و کشاورزی در این مناطق شده است . در کنار این مزیت ها؛ گسل ها، زلزله، رانش زمین، سیلاب وخطر أکثرخاک حاصل خیز، آب و هوای خوب، آب کافی، جلگه ها و مخروط افکنه های پای کوهستان، چشمه ها،منابع معدنی و بسیاری از موهب ت های طبیعی؛ امروزه سبب توسعه مناطق مسکونی، تولیدی، صنعتی وخدماتی و کشاورزی در این مناطق شده است . در کنار این مزیت ها؛ گسل ها، زلزله، رانش زمین، سیلاب وخطراتی از این قبیل همواره در مناطق مذکور سبب خسارت هایی به ساختارهای اقتصادی و صنعتی میشوند.در پژوهش حاضر، خطرات طبیعی تهدیدکننده شهر تبریز شناسایی شده است . ممیزی خطرات وتجزیه و تحلیل آ نها و ارائه راه کارهای مقابله با آن ها از اهداف اصلی پژوهش است. این بررسی نشان دادکه عمده ترین خطر تهدیدکننده شهر تبریز ،گسل بزرگ شمال این شهر است که خطرات دیگر از قبیلرانش زمین و فرونشست نیز به تبع آن اتفاق خواهند افتاد . در مرحله بعدی، وقوع سیلاب از خطرات اصلیشهر تبریز محسوب می شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
22 - آینده پژوهی مدیریت ریسک درشهرها با تاکید بر آسیبپذیری خطرات زلزله
حسن نوروزی بختیار عزت پناه رضا ولیزادهمقدمه و هدف پژوهش: اهمیت راهبردی شهر تبریز از یک سو و لرزه خیزی زیاد آن از سوی دیگر، عامل توجه به این پژوهش است. نگاهی که تاکنون در مدیریت سوانح و مدیریت شهری وجود داشته، بیشتر نگاه مقابله ای و کاهش مخاطرات بوده است. هدف از این پژوهش، آینده پژوهی ارزیابی و سنجش میزان آس أکثرمقدمه و هدف پژوهش: اهمیت راهبردی شهر تبریز از یک سو و لرزه خیزی زیاد آن از سوی دیگر، عامل توجه به این پژوهش است. نگاهی که تاکنون در مدیریت سوانح و مدیریت شهری وجود داشته، بیشتر نگاه مقابله ای و کاهش مخاطرات بوده است. هدف از این پژوهش، آینده پژوهی ارزیابی و سنجش میزان آسیبپذیری منطقه 8 کلانشهر تبریز در تهدید مخاطره زلزله می باشد. روش پژوهش: ابتدا اهم مطالعات انجام شده در خصوص آینده پژوهی و برنامهریزی و طراحی شهری با در نظر گرفتن سوانح طبیعی و نیز مطالعات خاص تبریز مرور گردید. سپس مؤلفهها و ابعاد مطرح در آسیبپذیری شهری تهیه و سپس با استفاده از دیدگاه خبرگان با روش دلفی و نیز مطالعات تطبیقی، ابعاد و مؤلفههای نهایی تهیه و با تحلیل پرسشنامهها و انجام مطالعات و محاسبات لازم میزان آسیبپذیری کلانشهر تبریز در ابعاد و مؤلفههای مختلف مورد ارزیابی و سنجش قرار گرفت. و در نهایت ضمن ارزیابی نقاط ضعف و قوت و تهدید و فرصت، با روش swot راهبردهای آینده منطقه 8 کلانشهر تبریز ارائه گردید. یافته‌ها: با توجه به اینکه نتایج تحقیقات، بهره برداری و ارتقای نقاط قوت و استفاده بهینه و حداکثری از فرصتها را پیشنهاد می نماید بنابراین با این راهبرد، وضعیت کنونی محدوده مورد مطالعه مورد قبول است ولی نباید از نقاط ضعف و تهدیدات غافل شد و خود را در مدیریت بحران و حرایم زمانی وقوع رخداد زلزله محدود کرد. بلکه این امر لزوم آینده پژوهی و برنامهریزی مطلوب و بهینه دراز مدت را بیان می نماید. نتیجه گیری: این پژوهش بر جذب و استفاده بهینه از اقتصاد پویا و اشتغال متناسب، و نیز سرمایه گذاران امر گردشگری بافت تاریخی، و نیز بهره مندی از هویت مذهبی و فرهنگی و عقیدتی سنتی در جلب مشارکت ذینفعان منطقه به منظور تقویت زیرساختهای بهداشتی- درمانی و اقامتی- رفاهی، مقاوم سازی و آموزش و فرهنگ سازی به منظور کاهش آسیبپذیری و ارتقا تاب آوری منطقه در زمان زلزله تاکید دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
23 - امکان‌سنجی اصول مدیریتی تاب‌آوری در کلانشهرهای ایران با تأکید بر رویکرد هیوگو (HFA) (مطالعه موردی: کلانشهر تبریز)
مریم علیپور شعاری دهقانی علی پناهی رضا ولیزادهمقدمه و هدف پژوهش: در رویکرد کاهش خطرپذیری سکونتگاه‌ها، سیستمی تاب‌آور است که بتواند مخاطرات موقت و دائم را جذب کرده و خود را با شرایط به سرعت در حال تغییر انطباق دهد، بدون اینکه کارکرد خود را از دست بدهد. در این راستا، نیاز به یک رویکرد مدیریتی پویا در راستای تحقق تاب أکثرمقدمه و هدف پژوهش: در رویکرد کاهش خطرپذیری سکونتگاه‌ها، سیستمی تاب‌آور است که بتواند مخاطرات موقت و دائم را جذب کرده و خود را با شرایط به سرعت در حال تغییر انطباق دهد، بدون اینکه کارکرد خود را از دست بدهد. در این راستا، نیاز به یک رویکرد مدیریتی پویا در راستای تحقق تاب‌آوری احساس می‌گردد. با توجه به اهمیت نقش شاخص‌های مدیریتی در تحقق شهر تاب‌آور، هدف از پژوهش حاضر امکان‌سنجی اصول مدیریتی تاب‌آوری در کلانشهر تبریز با تأکید بر رویکرد هیوگو میباشد. روش پژوهش: روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت تحلیلی-اکتشافی میباشد که به‌منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از مدل تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شده است. همچنین جامعه‌ی آماری تحقیق شامل نخبگان دانشگاهی و مدیران و مسئولان حوزه‌ی مدیریت بحران کلانشهر تبریز میباشد که حجم نمونه بر اساس روش دلفی هدفمند 100 نفر برآورد گردیده است. یافته‌ها: یافته‌های تحقیق نشان میدهد که اصول 10گانه‌ی مدیریتی تاب‌آوری بر مبنای دیدگاه هیوگو مانند یکپارچگی و هماهنگی در تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری، نظارت و اقدامات بازرسی، ساختارها و قوانین، ارتقای ظرفیت‌های سازمانی و محلی و رویکردهای مواجهه و بازتوانی در مواقع بحرانی و پس از آن در کلانشهر تبریز دارای وضعیت مطلوبی نمی‌باشد. نتیجه گیری: نتایج حاکی از آن است که 17 مؤلفه بر عدم تحقق‌پذیری این رویکرد در کلانشهر تبریز تأثیرگذار میباشند که بر اساس مدل تحلیل عاملی در سه عامل اصلی ساختار مدیریتی و قوانین ناکارآمد، عدم ظرفیت‌سازی نهادی و تأکید بر دانش‌محوری و نبود دیدگاه چندبعدی و سیستمی به ترتیب با ارزش ویژه‌ی 452/6، 159/3 و 893/1 قابل طبقه‌بندی هستند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
24 - طراحی پیاده‌راه با تاکید بر سرمایه اجتماعی (نمونه موردی: پیاده‌راه تربیت تبریز)
میرنجف موسوی احمد آفتاب ابراهیم علیپورمقدمه و هدف پژوهش: سرمایه اجتماعی مفهومی است که در سال‌های اخیر وارد حوزه علوم اجتماعی و مدیریت شهری گشته است. سرمایه اجتماعی ریشه در تعاملات اجتماعی دارد و هنگامی که سطح تعاملات در جامعه‌ای افزایش یابد، باعث افزایش سطح سرمایه اجتماعی می‌گردد. در این میان یکی از عوامل أکثرمقدمه و هدف پژوهش: سرمایه اجتماعی مفهومی است که در سال‌های اخیر وارد حوزه علوم اجتماعی و مدیریت شهری گشته است. سرمایه اجتماعی ریشه در تعاملات اجتماعی دارد و هنگامی که سطح تعاملات در جامعه‌ای افزایش یابد، باعث افزایش سطح سرمایه اجتماعی می‌گردد. در این میان یکی از عواملی که میتواند باعث افزایش سطح تعاملات شود، حرکت عابر پیاده در فضای شهری است در این راستا، پژوهش حاضر سطح تعاملات اجتماعی را به عنوان نقطه اشتراک طراحی شهری، پیاده‌راه و سرمایه اجتماعی با تاکید بر پیاده راه تربیت تبریز معرفی کرده و بررسی میکند.. روش پژوهش: روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی، همبستگی بکارگرفته شده در این پژوهش از نوع کاربردی میباشد. و به صورت پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه، صد نفر را به صورت غیرسهمیه‌ای و بدون توجه به متغیرهای سن و جنس به عنوان حجم نمونه مورد کاوش قرار داده است. برای ارزیابی و پردازش داده‌ها از شیوه‌های آماری توصیفی و استنباطی، در قالب نرم‌افزارspss استفاده شده است. یافته‌ها: نتایج حاصل از پژوهش نشان میدهد که بین دو متغیر اعتماد اجتماعی و شبکه اجتماعی و بین اعتماد اجتماعی و تعامل اجتماعی رابطه معنی‌داری وجود ندارد. اما بین متغیرهای تعامل اجتماعی و شبکه اجتماعی، با توجه به ضریب همبستگی 593/0، رابطه معنی‌داری وجود دارد. بررسی ارتباط میان شاخص‌های سرمایه اجتماعی و عامل کیفیت پیاده‌راه نشان دهنده عدم رابطه معنی‌داری بین دو متغیر میباشد. نتیجه‌گیری: بنابراین هر چند به دلیل رد فرضیه تحقیق، نمی‌توان به صورت قاطع بیان داشت که می‌توان با تقویت کیفیت پیاده‌راه‌های شهری به تقویت و افزایش سرمایه اجتماعی دست یافت، اما به سبب معناداری و یا نزدیک به معنادار بودن برخی از مولفه‌های سرمایه اجتماعی می‌توان بیان داشت توجه به مفهوم ذهنی سرمایه اجتماعی شرط انکارناپذیر تحقق مفهوم عینی پیاده‌راه و تقویت کیفیت آن جهت پیشبرد تعاملات اجتماعی میباشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
25 - بُعد به‌وجودآمده از پدیدارشناسی معنای‌مکان در معماری بر مواجهه با رویکرد مطالعات فرهنگی (موردپژوهی: بازار تاریخی تبریز)
فرناز خیابانی احد نژاد ابراهیمی شهریار شقاقی آزیتا بلالی اسکوییمقدمه و هدف پژوهش: بازار تاریخی تبریز را می‌توان نمونۀ بارز از فرهنگ بومی ایران با ابعاد گسترۀ فرهنگی، معنایی همانند مکان و تاریخی در پژوهش حاضر بررسی نمود. هدف پژوهش حاضر، واکاوی و تفحص فرایند بُعد پدیدارشناسی معنای‌مکان در معماری بازار تاریخی تبریز به‌طریق رویکرد مطال أکثرمقدمه و هدف پژوهش: بازار تاریخی تبریز را می‌توان نمونۀ بارز از فرهنگ بومی ایران با ابعاد گسترۀ فرهنگی، معنایی همانند مکان و تاریخی در پژوهش حاضر بررسی نمود. هدف پژوهش حاضر، واکاوی و تفحص فرایند بُعد پدیدارشناسی معنای‌مکان در معماری بازار تاریخی تبریز به‌طریق رویکرد مطالعات فرهنگی برخوردار بوده که میزان ارزش معنایی مکان درآن محور موردکاوش قرار میدهد.روش پژوهش: نوشتار حاضر را می‌توان یک پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی عنوان کرد که در ابتدا بعد مکان را به‌منظور یک مفهوم معنایی از جنبۀ نظری در منابع کتابخانه‌ای موردمطالعه قرار داده و سپس درارتباط‌‌با ساختار آن؛ براساس مستندات مکتوب در ارائۀ یک تجزیه‌وتحلیل کیفی-کمی برخوردار داشته است.یافته‌ها: در بررسی مفهوم مکان و مؤلفههای فرهنگی تأثیرگذار در معنای مکان درصدد معرفی توانایی بازار تاریخی تبریز به‌عنوان نمادی از یک مکان واجدمعنا مبتنی‌بر پژوهش‌های صورت گرفته باتوجه به کتب، مقالات و اندیشه‌های صاحبان‌اندیشه متخصص به‌عمل‌آمده که در مواجهه‌با تجمیع ساختارفضایی دربرگیرندۀ فرایند مفاهیم و تداوم عملکردی ارج می‌نهد برخوردار میباشد.نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش نشان داد بازار تاریخی تبریز به‌عنوان یک مکان معماری در تبیین ادراکات و تجربیات افراد دارای ابعاد معنایی مکانی و مفهوم آن در برخورداری فرهنگ‌مند بودنشان از بُعد به‌وجودآمده از پدیدارشناسی معنای‌مکان موردتأکید است. طوریکه، در تفحص به‌کارگیری از روش پدیدارشناسی ازاین جهت است که یکی از روشهای پراستفاده در حوزة پژوهش کیفی و همچنین رویکرد کارآمد در مطالعات مربوط به فلسفۀ معماری و جُنبش پدیدارشناسی مکان درخورتوجه است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
26 - بررسی نقش دریافتی‌های غیر مستمر در رضایت شغلی کارکنان شهرداری تبریز
وحید رحمانیمقدمه و هدف پژوهش: مطالعه حاضر با هدف بررسی نقش دریافتی‌های غیر مستمر در رضایت شغلی کارکنان شهرداری تبریز انجام شده است. این تحقیق از لحاظ معیار اجرایی، تحقیق کاربردی است. محقق با شناخت تاثیر دریافتی‌های غیرمستمر در رضایت شغلی در صدد هموار کردن سیاست گذاری مسئولان در جه أکثرمقدمه و هدف پژوهش: مطالعه حاضر با هدف بررسی نقش دریافتی‌های غیر مستمر در رضایت شغلی کارکنان شهرداری تبریز انجام شده است. این تحقیق از لحاظ معیار اجرایی، تحقیق کاربردی است. محقق با شناخت تاثیر دریافتی‌های غیرمستمر در رضایت شغلی در صدد هموار کردن سیاست گذاری مسئولان در جهت بهبود سطح رضایت شغلی کارکنان میباشد. روش پژوهش: در پژوهش حاضر در پژوهش حاضر با توجه به ماهیت موضوع تحقیق و جامعه آماری مورد مطالعه از روش نمونه گیری طبقه‌ای متناسب به شکل چند مرحله‌ای استفاده شده است. در این تحقیق ترکیبی از روش اسنادی پیمایشی بکار رفته و با استفاده از پرسشنامه اطلاعات لازم جمع آوری شده است. جامعه آماری این تحقیق را کارکنان شاغل در شهرداری شهر تبریز تشکیل میدهند که طبق فرمول کوکران 130 نفر مورد پرسش قرار گرفتند. داده‌های جمع آوری شده بعد از استخراج و کد گذاری با استفاده از نرم افزار آماری SPSS مورد تحلیل قرار گرفته است. یافته‌ها: نتایج بررسی 6 فرضیه این تحقیق نشان میدهد که بین تمامی مولفه‌های رضایت از دریافتی‌های غیرمستمر با رضایت شغلی رابطه وجود دارد و این رابطه مثبت میباشد یعنی با افزایش رضایت از دریافتی‌های غیرمستمر سطح رضایت شغلی کارکنان نیز افزایش یافته است. نتیجه گیری: با توجه به مقادیر ضریب همبستگی محاسبه شده برای ارتباط بین متغیرها، همبستگی بین رضایت از خدمات بیمه ای، رضایت از تسهیلات مالی و رضایت از خدمات تفریحی رفاهی با رضایت شغلی معنی دار گزارش شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
27 - بررسی عوامل موثر در بهره‌وری نیروی انسانی شاغل در شهرداری مرکز حوزه معاونت مالی و اداری
محمدرضا آستنمقدمه و هدف پژوهش: در جهان پر رقابت امروز اگر بخواهیم بهره‌وری سازمان محل کار خود را افزایش دهیم باید با نیروی انسانی کمتر، سرمایه کمتر، زمان کمتر، فضای کمتر و به طور کلی با منابع کمتر، تولید بیشتری داشته باشیم. مطالعه حاضر با هدف بررسی عوامل موثر در بهره‌وری نیروی انسا أکثرمقدمه و هدف پژوهش: در جهان پر رقابت امروز اگر بخواهیم بهره‌وری سازمان محل کار خود را افزایش دهیم باید با نیروی انسانی کمتر، سرمایه کمتر، زمان کمتر، فضای کمتر و به طور کلی با منابع کمتر، تولید بیشتری داشته باشیم. مطالعه حاضر با هدف بررسی عوامل موثر در بهره‌وری نیروی انسانی شاغل در شهرداری مرکز حوزه معاونت مالی و اداری انجام یافته است. روش پژوهش: در این تحقیق ترکیبی از روش اسنادی پیمایشی بکار رفته و با استفاده از پرسشنامه‌ای 79 سوالی اطلاعات لازم جمع آوری شده است. جامعه آماری این تحقیق را کارکنان شاغل در حوزه معاونت مالی و اداری شهرداری شهر تبریز (شهرداری مرکز) تشکیل میدهند که طبق آمار ارائه شده از طرف معاونت مالی تعداد آنها 100 نفر میباشد. داده‌های جمع آوری شده بعد از استخراج و کد گذاری با استفاده از نرم افزار آماری Spss مورد تحلیل قرار گرفته است. یافته‌ها: یافته‌ها حاکی از این است که متغیرهای استفاده بهینه از منابع، خلاقیت و نوآوری، تعهد سازمانی و عوامل محیطی به ترتیب با میانگین نمرات 6/3، 4/3، 3/3 و 1/3 از 5 دارای بیشترین مقادیر در بین متغیرهای مستقل هستند و کمترین میانگین نمره نیز متعلق به متغیر سنجش بازخورد میباشد که میانگین نمره متغیر مذکور 7/2 از 5 شده است. نتیجه‌گیری: از آزمون‌های همبستگی بین متغیرها به منظور ارزیابی میزان تاثیرگذاری هر کدام از متغیرهای مستقل بر روی متغیر وابسته استفاده شده که نتیجه این آزمون نشان میدهد که رضایت شغلی، خلاقیت و نوآوری، مشروعیت مدیریت از نظر کارکنان، استفاده بهینه از منابع، حمایت سازمانی، سنجش بازخورد و شرایط محیطی دارای تاثیر مثبت و معنی دار بر بهره‌وری نیروی انسانی میباشند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
28 - تحلیل فضایی عوامل مؤثر بر افزایش قیمت مسکن در کلانشهر تبریز با استفاده از ضریب همبستگی و مدل برازش رگرسیونی
شهریور روستایی محمدرضا پور محمدی فرزانه درویشیمقدمه و هدف پژوهش: قیمت به عنوان اساسی ترین متغیر بخش زمین و مسکن است که وظایف تخصیص منابع اقتصادی، اطلاع رسانی و ارائه علامت های لازم به سرمایه گذاران را به عهده دارد. تجزیه و تحلیل عملکرد فضایی بازار مسکن جهت بررسی و رفاه اجتماعی شهر بسیار مهم است. پژوهش حاضر با هدف ب أکثرمقدمه و هدف پژوهش: قیمت به عنوان اساسی ترین متغیر بخش زمین و مسکن است که وظایف تخصیص منابع اقتصادی، اطلاع رسانی و ارائه علامت های لازم به سرمایه گذاران را به عهده دارد. تجزیه و تحلیل عملکرد فضایی بازار مسکن جهت بررسی و رفاه اجتماعی شهر بسیار مهم است. پژوهش حاضر با هدف بررسی متغیرهای تأثیر گذار بر قیمت مسکن در دو دسته واحدهای مسکونی ویلایی و آپارتمانی با توجه به ادبیات تحقیق و مطالعات تجربی در کلانشهر تبریز مورد مطالعه قرار گفت. این متغیرها شامل 4متغیر اقتصادی ـ اجتماعی خانوار، کالبدی ـ فیزیکی واحدهای مسکونی، دسترسی واحدهای مسکونی و متغیر محیطی هستند که در مقیاس تمام مناطق شهری تبریز اندازگیری شدند. روش پژوهش: داده های مورد نیاز مربوط به این متغیرها از طریق ابزار پرسشنامه در بین خانوارها توزیع گردید و اطلاعات مربوط به قیمت مسکن از طریق مراجعه به بنگاه های معاملات ملکی، سایت های مربوط به املاک و متسعقلات کشور، روزنامه ها و شهرداری کلانشهر تبریز گرد آوری شده است. برای تحلیل ارتباط متغیرها مورد بحث به عنوان متغیرهای مستقل و قیمت مسکن به عنوان متغیر وابسته، از روش همبستگی پیرسون و مدل برازش رگرسیونی استفاده شده است. یافته ها: براساس نتایج حاصله از آزمون همبستگی پیرسون بین متغیرهای مستقل و وابسته رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. نتایج حاصل از مدل رگرسیونی نشان میدهد که، متغیرهای 4 گانه تأثیر مستقیم و معناداری بر افزایش قیمت مسکن در واحدهای مسکونی ویلایی و آپاراتمانی داشته اند. در واحدهای ویلایی متغیرهای دسترسی واحدهای مسکونی و عوامل اقتصادی ـ اجتماعی خانوار و در واحدهای آپارتمانی متغیرهای محیطی (همسایگی) و دسترسی واحدهای مسکونی بیسترین اثر را بر افزایش قیمت مسکن دارند. نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش گویای آن است که در مجموع واحدهای ویلایی و آپارتمانی، متغیر کیفیت نمای ساختمان، مساحت زیربنا، تعداد اتاق در واحد مسکونی و مساحت زمین بیشترین تأثیر را بر افزایش قیمت مسکن در کلانشهر تبریز داشته اند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
29 - بررسی تأثیرات افزایش تراکم ساختمانی بر شبکه حمل و نقل بافت قدیم شهر تبریز
هوشنگ سرور امید مبارکی صدیقه امیریمقدمه و هدف پژوهش: تحلیل و بررسی بافت قدیم از مباحث مهم و حساس برنامه ریزیشهری است. و یکی از مسایلی که در این بافت امروزه بیشتر مطرح است؛ مسأله حمل و نقلشهری است. در واقع برنام هریزی حمل و نقل شهری به عنوان مؤثرترین ابزار هدایت توسعهشهر و شک لدهی به محیط و ارتقای کیفیت أکثرمقدمه و هدف پژوهش: تحلیل و بررسی بافت قدیم از مباحث مهم و حساس برنامه ریزیشهری است. و یکی از مسایلی که در این بافت امروزه بیشتر مطرح است؛ مسأله حمل و نقلشهری است. در واقع برنام هریزی حمل و نقل شهری به عنوان مؤثرترین ابزار هدایت توسعهشهر و شک لدهی به محیط و ارتقای کیفیت زندگی شهری مطرح است. هدف این تحقیقبررسی تأثیرات افزایش تراکم ساختمانی بر شبکه حمل ونقل بافت قدیم شهر تبریز می باشد.روش پژوهش: روش این پژوهش تحلیلی، توصیفی، کتابخانه ای و نوع آن کاربردی است واستفاده شده است. GIS برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزاریافته ها: ضعف دسترسی و ساختار نامناسب شبکه حمل و نقل شهری، و همچنین موقعیتفضایی کاربر یها و تراکم ساختمانی بیش از حد در بافت قدیم شهر، نارسایی در سامانه حملونقل عمومی، نامنسجم بودن تردد عابران پیاده و وسایل نقلیه و وجود گره های زیاد ترافیکیهمگی در افزایش ترافیک بافت قدیم شهر تبریز موثر بوده اند.نتیجه گیری: برای بهبود و ساماندهی سیستم های حمل نقل شهری در بافت مرکزی شهرتبریز، راهی جز حفظ تعادل و توازن بین سه عنصر جمعیت، خدمات و حمل ونقل از طریقتلفیق برنامه ریزی حمل و نقل با برنام هریزی کاربری زمین و هماهنگی آنها با تغییرات تراکموجود ندارد بنابراین می توان با بهبود مدیریت حمل و نقل شهری، افزایش کارایی سیستماتوبوس رانی، اخذ هزینه های واقعی حمل و نقل از وسائط نقلیه شخصی و بهبود شبک ههای پیادهو دوچرخه در شهرها به حمل و نقل پایدار در چارچوب شهر فشرده دست یافت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
30 - میزان آشنایی اعضای کتابخانه مرکزی تبریز با نرم‌افزار مدیریت کتابخانه و مفاهیم موجود در بخش جستجوی نرم‌افزار
عادله اسعدیمقدمه: پژوهش حاضر به بررسی میزان آشنایی اعضای کتابخانه مرکزی تبریز با نرم‌افزار مدیریت کتابخانه و نیز میزان آشنایی آنان با مفاهیم موجود در بخش جستجوی نرم‌افزار در راستای نیازسنجی برگزاری دوره آموزشی استفاده از کتابخانه می پردازد. روش پژوهش: پیمایشی - تحلیلی بوده و برای أکثرمقدمه: پژوهش حاضر به بررسی میزان آشنایی اعضای کتابخانه مرکزی تبریز با نرم‌افزار مدیریت کتابخانه و نیز میزان آشنایی آنان با مفاهیم موجود در بخش جستجوی نرم‌افزار در راستای نیازسنجی برگزاری دوره آموزشی استفاده از کتابخانه می پردازد. روش پژوهش: پیمایشی - تحلیلی بوده و برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه ای با 6 سوال مربوط به مشخصات فردی و 33 سوال بسته بین نمونه آماری به تعداد 361 نفر عضو فعال کتابخانه مرکزی تبریز است که در طول یک سال به کتابخانه مراجعه و از امکانات کتابخانه استفاده می کنند توزیع و پس از تکمیل دریافت گردید. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماری در بخش روشهای توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته‌ها: یافته‌ها حاکی از وجود تفاوت معنی دار بین میزان آشنایی با نرم‌افزار کتابخانه در بین اعضای جدید و قدیم، با اطمینان 95 درصد بود. همچنین معنی دار بودن تفاوت بین میزان آشنایی با نرم‌افزار کتابخانه در بین گروه‌های مختلف که در ماه به کتابخانه مراجعه می کنند بررسی و تایید شد. معنی داری تفاوت بین میزان آشنایی با نرم‌افزار کتابخانه در بین گروه های مختلف که در ماه ها کتاب به امانت می برند، نیز تایید گردید. نتیجه‌گیری: کمتر از نیمی از اعضای کتابخانه با شیوه ی استفاده از نرم‌افزار و مفاهیم موجود در نرم‌افزار آشنایی دارند و در این زمینه باید آموزش‌های لازم ارایه شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
31 - وضعیت استفاده از فناوری اطلاعات در کتابخانه‌های دانشگاه تبریز
خاتون کابانی داریوش مطلبیهدف: تحقیق حاضر با هدف بررسی وضعیت فناوری اطلاعات در کتابخانه های دانشگاه تبریز (12 کتابخانه) و موانع و مشکلات استفاده از آن انجام شده است. روش: روش پژوهش پیمایشی توصیفی و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه است که از سوی مدیران کتابخانه های دانشگاه تبریز تکمیل شده است. ج أکثرهدف: تحقیق حاضر با هدف بررسی وضعیت فناوری اطلاعات در کتابخانه های دانشگاه تبریز (12 کتابخانه) و موانع و مشکلات استفاده از آن انجام شده است. روش: روش پژوهش پیمایشی توصیفی و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه است که از سوی مدیران کتابخانه های دانشگاه تبریز تکمیل شده است. جامعه آماری مورد نظر 12 کتابخانه از کتابخانه‌های دانشگاه تبریز بود و کل جامعه آماری مورد بررسی قرار گرفت و نمونه‌گیری انجام نشد. یافته‌ها: بر اساس یافته های پژوهش، از نظر امکانات سخت‌افزاری بیشترین تعداد مربوط به رایانه (با 119 دستگاه) و کمترین تعداد به اوپک (1 عدد) اختصاص دارد. برای ارائه خدمات با استفاده از ابزارهای اینترنت، موتورهای جستجو (11 کتابخانه) و پست الکترونیکی (7 کتابخانه) بیشترین و گروه های بحث و گفتگو (2 کتابخانه) کمترین میزان استفاده را داشته اند. خدمات تحویل مدرک در 4 کتابخانه، خدمات اشاعه اطلاعات گزیده، تابلوی اعلانات الکترونیکی، و فهرست پیوسته هر یک در 2 کتابخانه، و خدمات آگاهی‌رسانی جاری در 3 کتابخانه ارائه می شود. نتیجه گیری: مشکلات و موانع استفاده از فناوری اطلاعات در کتابخانه های دانشگاه تبریز به ترتیب عبارت اند از: بالابودن هزینه های دسترسی پیوسته به پایگاه های اطلاعاتی، ناآشنایی مراجعه‌کنندگان به استفاده از امکانات مبتنی بر فناوری اطلاعات، و نبود کارکنان آموزش‌دیده و متخصصان کافی برای استفاده از فناوری اطلاعاتی (هر کدام در 9 کتابخانه)، نبود حمایت مسئولان و مدیران کتابخانه (8 کتابخانه)، عدم تسلط کتابداران به زبان انگلیسی مورد نیاز برای استفاده از فناوری، مشکلات سخت افزاری و نرم افزاری (هر کدام در 7 کتابخانه)، مشکلات ارتباط اینترنتی (5 کتابخانه)، و کمبود منابع الکترونیکی (3 کتابخانه). تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
32 - زیست‌پالایی باکتریایی آلودگی های نفتی خاک سطحی محوطه پالایشگاه تبریز
رضوان آقامحمدی کمال سیاه چشم غلامرضا زرینی علی کدخداییزمینه و هدف: امروزه استفاده از باکتری‌ها برای پاک سازی آلودگی‌های نفتی از آب و خاک مورد توجه دانشمندان قرارگرفته است. زیرا این روش نسبت به روشهای دیگر از نظر اقتصادی مقرون به صرفه بوده و باعث ایجاد ترکیبات سمی در محیط نمی‌شود. روش بررسی: در تحقیق حاضر نتایج فرایند زی أکثرزمینه و هدف: امروزه استفاده از باکتری‌ها برای پاک سازی آلودگی‌های نفتی از آب و خاک مورد توجه دانشمندان قرارگرفته است. زیرا این روش نسبت به روشهای دیگر از نظر اقتصادی مقرون به صرفه بوده و باعث ایجاد ترکیبات سمی در محیط نمی‌شود. روش بررسی: در تحقیق حاضر نتایج فرایند زیست پالایی جهت شناسایی بهینه‌ترین جدایه های باکتریایی تجزیه کننده مواد نفتی در شرایط فیزیکو شیمیایی و بافتی خاک آلوده پالایشگاه تبریز ارایه شده است. برای ارزیابی نرخ حذف هیدروکربن‌ها از روش آنالیزی کروماتوگرافی گازی با آشکار‌ساز گرمایونی (Gc-FID) استفاده شد. یافته ها: در این مطالعه 7 جدایه ی باکتریایی مختلف از خاک جداسازی شد و جدایه ای از سودوموناس با بیش ترین بازدهی معرفی شد. بحث و نتیجه‌گیری: باکتری سودوموناس میزان هیدروکربن‌های نفتی موجود در خاک را بعد از 30 روز به میزان 25/65 درصد کاهش داد در حالی که جدایه ای از اسینتوباکتر توانست مجموع هیدروکربن‌های نفتی را به میزان 39/42 درصد کاهش دهد. باتوجه به نتایج این پژوهش، روش زیست پالایی باکتریایی برای پاک سازی هیدروکربن‌های نفتی در خاک های آلوده به دلیل سادگی اجرا، سازگاری با محیط زیست، مطمئن، ایمن و کم هزینه بودن برای انجام تحقیقات مشابه در سایر پالایشگاه‌های نفتی کشور نیز پیشنهاد می‌شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
33 - شناخت استانداردهای برنامه ریزی فضاهای سبز و مکانیابی آن ها در راستای دستیابی به بازدهی اکولوژیکی شهرها (مورد مطالعه: شهر تبریز)
رضا جهان بین پخشان خضر نژادزمینه و هدف: پیش از هر نوع برنامه ریزی برای توسعه فضاهای سبز شهری، باید معیارها و استانداردهای توسعه فضای سبز مشخص شود. از اصول بسیار مهم دانش شهرسازی، پرداختن به کاربری ها از لحاظ استانداردها و سرانه و مکانیابی آن هاست. آلودگی های هوا، صوتی و بصری ارمغان زندگی شهرنشینی أکثرزمینه و هدف: پیش از هر نوع برنامه ریزی برای توسعه فضاهای سبز شهری، باید معیارها و استانداردهای توسعه فضای سبز مشخص شود. از اصول بسیار مهم دانش شهرسازی، پرداختن به کاربری ها از لحاظ استانداردها و سرانه و مکانیابی آن هاست. آلودگی های هوا، صوتی و بصری ارمغان زندگی شهرنشینی است که امروزه جوامع بشری با آن دست به گریبانند. به همین جهت پرداختن به کاربری فضای سبز بعنوان تلطیف کننده هوا و سامان دهنده فضا، در راستای دستیابی به بازدهی اکولوژیکی شهرها ضروری به نظر می رسد. هدف از مقاله حاضر، شناخت معیارهای برنامه ریزی فضای سبز و مکانیابی مطلوب آن هاست که دستاورد آن ارائه راهکارهایی به منظور عملیاتی نمودن [i]اصول کلی توسعه فضای سبز است به طوری که قابل تعمیم به موارد مشابه باشد. روش بررسی: الگوی تحقیق حاضر بنیادی- کاربردی و روش بررسی و تبیین موضوع، توصیفی- تحلیلی است. جهت جمع آوری اطلاعات از منابع کتابخانه ای و اسنادی(مراجعه به کتابخانه ها و منابع اسنادی موجود، مراکز علمی- تحقیقاتی و دستگاه های اجرایی مرتبط) بهره گرفته شده است. تحلیل داده ها عمدتاً مبتنی بر روش تحلیل کیفی و نیز بهره گیری از نرم افزار ARC/GIS بوده است. یافته ها: یافته های این پژوهش بیانگر آن است که هیچ کدام از سرانه های موجود در شهر تبریز از دیدگاه شهرسازی و از دیدگاه زیست محیطی، با استانداردها، هماهنگی ندارند. از دیدگاه شهرسازی، در طرح توسعه و عمران و حوزه نفوذ شهر(جامع)، سرانه ای در حدود 15 مترمربع برای هر نفر پیشنهاد شده که این سرانه در وضع موجود برای شهر تبریز برابر با 69/1 می باشد. از دیدگاه زیست محیطی نیز در طرح توسعه و عمران و حوزه نفوذ شهر، بین 15- 50 مترمربع برای هر نفر بوده و سرانه شهر در وضع موجود برابر با 69/11 مترمربع محاسبه شده است. بحث و نتیجه گیری: نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که در شهر تبریز معیارها و اصول توسعه و برنامه ریزی فضای سبز و معیارهای مکانیابی آن ها از جمله؛ سرانه ها در سایر محلات، معیارهای محیطی و اکولوژیک و معیارهای مکانی از قبیل مرکزیت، سلسله مراتب و دسترسی، رعایت نشده است. بنابراین وضعیت کاربری فضای سبز وضع موجود شهر تبریز با پیشنهادات طرح جامع و تفصیلی و با استانداردهای ملی و بین المللی مطابقت ندارد و همچنین عدم توزیع بهینه آن در سطح شهر کاملا مشهود است.در این میان محاسبه سطح مناسب فضای سبز و پراکنش متعادل آن در شهر، کلید موضوع است تا بدین طریق فرایند دستیابی به بازدهی اکولوژیکی شهر میسر گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
34 - مطالعه‌ی تطبیقی معماری مساجد معاصر تبریز، بر پایه معیارهای طراحیِ منتج از مفاهیم دینی
بهناز منتظر جمال الدین سهیلیزمینه و هدف: در طی تاریخ، مساجد همواره ابعاد مختلفی از کالبد، کارکرد و معنا را به خود اختصاص داده‌اند. این 3 پارامتر، همچون لایه‌هایی بر روی یکدیگر قرارگرفته‌اند که فقدان هریک، میتواند بر کاراییِ مساجد معاصر، نسبت به کاراییِ الگوهای کهن، لطمه واردکند. در این راستا، پژو أکثرزمینه و هدف: در طی تاریخ، مساجد همواره ابعاد مختلفی از کالبد، کارکرد و معنا را به خود اختصاص داده‌اند. این 3 پارامتر، همچون لایه‌هایی بر روی یکدیگر قرارگرفته‌اند که فقدان هریک، میتواند بر کاراییِ مساجد معاصر، نسبت به کاراییِ الگوهای کهن، لطمه واردکند. در این راستا، پژوهش حاضر به بررسی و ارزیابی تطبیقی نمونههای معاصر، در راستای مدل مفهومی پژوهش، مبنی بر معیارهای تأثیرگذار بر الگوهای طراحی معماری به‌واسطه‌ی مفاهیم دینی در مساجد پرداخته است. روش بررسی: به منظور استخراج مولفه های معماری منتج از مفاهیم دینی، از روش گردآوری اطلاعات به صورت مطالعات کتابخانه ای و اسنادی با روش تحقیق توصیفی-تحلیلی بهره گرفته شده است؛ تا بدین ترتیب، ارتباط مفاهیم دینی با پارامترهای معماریِ مؤثر در هر 3 بُعد مشخص گردد. در گام دوم، پس از تدوین مدل مفهومی پژوهش، به ارزیابی میدانی (سال 97) و امتیازبندیِ مؤلفههای معماری در جامعه نمونه (مساجد منتخب معاصر تبریز) که به کمک نمونه گیری هدف دار توسط متخصصان و خبرگان این حوزه انتخاب شده ، پرداخته شده است. یافته ها: مولفه های طراحی معماری مساجد در راستای مفاهیم دینی را می توان در 3 حیطه ی مولفه های کارکردی (ورودی شاخص، همجواری، مکان یابی و طراحی فضاهای مختلف)، مولفه های معنایی (خوانایی، تعلق به مکان و سلسله مراتب) و مولفه های کالبدی (جهت، توجه به نور و طراحی مناسب محراب، گنبد، مناره و صحن) طبقه بندی نمود. بحث و نتیجه گیری: با ارزیابی میزان تاثیرپذیری مساجد معاصر تبریز در هر یک از سه بُعد، می توان دریافت که به زیرمولفه وجودِ "فضاهای مختلف" در بُعد کارکردی، زیرمولفه "تعلق به مکان" در بُعد معنایی و زیرمولفه "نور" در بُعد کالبدی بیشترین توجه شده است. همچنین نتایج نشان میدهد که معماری مساجد معاصر تبریز، از بُعد معناییِ الگوها، نسبت به 2 بُعد دیگر، بیشترین تبعیت را داشته‌اند. همچنین مسجد امام رضا(ع) دارای بیشترین تطابق با الگوها از منظر الگوهای طراحی معماریِ مبتنی بر مفاهیم دینی می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
35 - بررسی عملکرد سیستم تصفیه فاضلاب کارخانه های تولید فرآورده های لبنی دامنه سهند تبریز و ارائه راه حل جهت رفع مشکل آن
علی ترابیان امیرحسام حسنی مهدی برقعی اکبر رجبیهدف از انجام این تحقیق بررسی عملکرد سیستم تصفیه فاضلاب کارخانه تولید فرآورده های لبنی دامنه سهند تبریز و ارایه راه حل جهت رفع مشکل آن می باشد. سیستم تصفیه فاضلاب در این کارخانه، سیستم بی هوازی و هوازی از نوع لجن فعال با هوادهی ممتد است. این تحقیق در دو مرحله انجام شد که أکثرهدف از انجام این تحقیق بررسی عملکرد سیستم تصفیه فاضلاب کارخانه تولید فرآورده های لبنی دامنه سهند تبریز و ارایه راه حل جهت رفع مشکل آن می باشد. سیستم تصفیه فاضلاب در این کارخانه، سیستم بی هوازی و هوازی از نوع لجن فعال با هوادهی ممتد است. این تحقیق در دو مرحله انجام شد که شامل مراحل زیر می باشد:فاز اول: در این مرحله که از تاریخ 82/11/12 تا تاریخ 83/6/11 به طول انجامید، میزان فاضلاب تولیدی کارخانه دامنه سهند تبریز، طبق نمونه برداریهای ترکیبی صورت گرفته، حدود 100 متر مکعب در روز برآورد شد. در این فاز بازدهی کار سیستم تصفیه در قسمت بی هوازی- هوازی مورد بررسی قرار گرفت. پارامترهای مورد سنجش در این تحقیق شامل BOD، COD، NO3، PO4، TS و چربی و روغن است که بعد از آنالیز نمونه ها، مشخص شد بازدهی حذف مواد آلی در سیستم بی هوازی در فصل زمستان پایین است. فاز دوم: در این مرحله که از تاریخ 83/6/12 تا تاریخ 83/10/9 بطول انجامید، برای افزایش راندمان کار سیستم بی هوازی، اقدام به نصب بستر ثابت (FIXED-BED) گردید که پس از نصب بستر ثابت نتایج زیر به دست آمد: - افزایش راندمان حذف BOD از %30 به %61.4- افزایش راندمان حذف COD از %45 به %64.6- افزایش راندمان حذف NO3 از %58.5 به %82.8- افزایش راندمان حذف TS از %63.8 به %67.9- در مورد راندمان حذف PO4 تفاوت معنی داری مشاهده نشد.در مورد سیستم هوازی قبل و بعد از اصلاح سیستم نتایج زیر به دست آمد:- افزایش راندمان حذف BOD از 83.3% قبل از اصلاح سیستم به %90.5 بعد از اصلاح سیستم- افزایش راندمان حذف COD از %82.2 قبل از اصلاح سیستم به %92.2 بعد از اصلاح سیستم - افزایش راندمان حذف TS از %72 قبل از اصلاح سیستم به %80 بعد از اصلاح سیستم - در مورد راندمان حذف PO4 و NO3 قبل و بعد از اصلاح سیستم تفاوت معنی داری مشاهده نشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
36 - بررسی تغییرات کیفیت هوای شهر تبریز از نظر غلظت آلاینده PM10 با تأکید بر شاخص AQI و ارتباط آن با روند کاهش سطح آب دریاچه ارومیه در سال های 90-1387
عبداله درگاهی رضا دهقان زاده وحیده فهیمی نیا یحیی جباری فرناز عزیزیزمینه و هدف: ذرات از آلاینده های اصلی از دیدگاه مخاطرات بهداشت عمومی، سلامتی و همچنین زیست محیطی می باشد. هدف از انجام این پژوهش، بررسی روند ماهانه، فصلی، سالانه PM10 و تعیینمیزان تغییرات کیفیت هوای شهر تبریز با تکیه بر شاخص AQI و ارتباط آن با خشکی دریاچه ارومیه در سال أکثرزمینه و هدف: ذرات از آلاینده های اصلی از دیدگاه مخاطرات بهداشت عمومی، سلامتی و همچنین زیست محیطی می باشد. هدف از انجام این پژوهش، بررسی روند ماهانه، فصلی، سالانه PM10 و تعیینمیزان تغییرات کیفیت هوای شهر تبریز با تکیه بر شاخص AQI و ارتباط آن با خشکی دریاچه ارومیه در سال های90-1387، به منظور تدوین برنامه ای دانش بنیان در جهت مدیریت کنترل ریزگرد می باشد. روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی- تحلیلی است. داده های مربوط به غلظت PM10 از سازمان محیط زیست شهر تبریز و داده های مربوط به تغییرات سطح دریاچه ارومیه از سازمان هواشناسی استان آذربایجان غربی جمع آوری شد. سپس داده ها براساس سال، فصل، ماه و شاخص کیفیت هوا بررسی و رابطه تغییرات سطح دریاچه ارومیه با غلظت آلاینده توسط نرم افزار ver.21 SPSS تحلیل شد. یافته ها: تغییرات غلظت PM10 در این چهار سال اختلاف معناداری داشته ولی روند ثابتی نداشته است، به طوری که در سال 87 غلظت آن 70±13/86 و در سال های 88، 89 و90 به ترتیب به 73± 69/92، 42± 40/87 و87/60± 63/83 میکروگرم بر مترمکعب بوده است. فصول بهار و زمستان و ماه های اردیبهشت و اسفند به ترتیب با 57/95، 81/88، 01/98، 18/103میکروگرم بر مترمکعب بالاترین میزان ذرات را داشته اند. نتیجه گیری: در طی سال های 1390-1387، در بین ماه های سال، اسفند و در بین فصول، بهار و زمستان بدترین کیفیت هوا را از نظر آلاینده PM10داشتند که به دلیل شرایط جوی در زمان های یاد شده از یک سو و شرایط ویژه دریاچه ارومیه از نظر خشکی و ورزش بادهای غالب از طرف دریاچه به شهر تبریز از سوی دیگر می باشد. لذا چندین عامل در افزایش میزان ریزگردها، به‌خصوص ذرات خطرناک نمک تاثیر دارند که نیاز به مدیریت یکپارچه در جهت کاهش این آلاینده وجود دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
37 - ارزیابی پایداری منظر شهری خیابان امام تبریز بر اساس مؤلفههای منظر انسان‌گرایانه (میدان ساعت-فلکه دانشگاه)
الهام شیخ میلانی اکبر عبدالله زاد ه طرف مهسا فرامرزی اصلی آرش ثقفیزمینه و هدف: فضاهای شهری به سبب فراهم آوردن امکان گردهمایی، مکث و عبور، در تعامل نزدیکی با انسان قرار دارد. این درحالی است که خیابان‌ها به عنوان یکی از فضاهای شهری، در فرایند توسعه شهرها دگرگون شده و نقش تعاملی خود را با انسان به سبب تبدیل شدن به معبری برای عبور وسایل ن أکثرزمینه و هدف: فضاهای شهری به سبب فراهم آوردن امکان گردهمایی، مکث و عبور، در تعامل نزدیکی با انسان قرار دارد. این درحالی است که خیابان‌ها به عنوان یکی از فضاهای شهری، در فرایند توسعه شهرها دگرگون شده و نقش تعاملی خود را با انسان به سبب تبدیل شدن به معبری برای عبور وسایل نقلیه از دست داده‌اند. از آنجا که پایداری منظر شهری به عنوان پدیده بصری، ضمن تاثیرگذاری بر حواس انسانی، واکنش‌های احساسی ـ ادارکی انسان در فضا را به همراه دارد و در صورتی که منطبق با نیازهای انسانی باشد، میتواند نقش تعاملی را بازتولید سازد، هدف پژوهش حاضر ارزیابی پایداری منظر شهری خیابان امام تبریز بر اساس مؤلفههای منظر انسان گرایانه است. روش بررسی: روش پژوهش مبتنی بر رویکردی توصیفی ـ تحلیلی و پیمایشی است. تحلیل داده‌های اسنادی از طریق طبقه بندی و تحلیل داده‌های پیمایشی با استفاده از آزمون‌های آماری توصیفی و استنباطی شامل تحلیل واریانس، آزمون تعقیبی فیشر صورت گرفته است. در نهایت به منظور فراهم شدن امکان رتبه بندی کیفیت‌های منظر انسان گرایانه از آزمون فریدمن و جهت رتبه بندی مقطع‌های انتخابی از خیابان امام تبریز به جهت میزان برخورداری از کیفیت‌های سازنده منظر انسان گرایانه از تکنیک تاپسیس استفاده شده است. یافته ها: نتایج پژوهش حاکی از آن است که سازه‌های منظر انسان گرایانه در هریک از محدوده‌های انتخابی به طور معناداری متفاوت هستند و در بین مؤلفههای منظر انسان گرایانه برای پایداری، نیازمندی‌های انسانی بیش از دو مؤلفه توانمندی‌های انسانی و حالات ادراکی انسان در پایداری منظر شهری خیابان امام تبریز تبلور یافته است. بحث و نتیجه گیری: براساس نتایح بدست آماده در محدوده مورد بررسی نتیجه گرفته می شود که اگر به مولفه های منظر انسان گرایانه در خیابان امام تبریز توجه شود منجر به پایداری منظر شهری خواهد گردید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
38 - سنجش پایداری محیطی شهر تبریز براساس شاخص های زیست محیطی رشد هوشمند شهری
علی زینالی عظیم الهام حاتمی گلزاری اسلام کرمی سولماز بابازاده اسکوییزمینه و هدف: با توجه به پراکندگی شهری در دنیا که در اثر توسعه شهرنشینی ایجاد شده است. تغییرات گسترده در شهرها و جمعیت آنها منجر به بحران های جمعیتی و زیست محیطی شده است. استراتژی‌های جدیدی از جمله رشد هوشمند برای غلبه بر این چالش با رویکرد هدایت شهرها به سمت رویکرد زیس أکثرزمینه و هدف: با توجه به پراکندگی شهری در دنیا که در اثر توسعه شهرنشینی ایجاد شده است. تغییرات گسترده در شهرها و جمعیت آنها منجر به بحران های جمعیتی و زیست محیطی شده است. استراتژی‌های جدیدی از جمله رشد هوشمند برای غلبه بر این چالش با رویکرد هدایت شهرها به سمت رویکرد زیست محیطی پایدارتر ارائه شده است. هدف از این تحقیق سنجش پایداری محیطی شهر تبریز براساس شاخص های زیست محیطی رشد هوشمند شهری می باشد.روش بررسی: تحقیق حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش شناسی بصورت توصیفی- تحلیلی بوده؛ و جمع آوری اطلاعات مبتنی بر روش کتابخانه ای و پیمایشی بوده است. جامعه آماری تحقیق تحقیق شامل کل متخصصین و اساتید محیط زیست و شهرسازی در شهر تبریز است. حجم نمونه 25 نفر از متخصصین می باشد، برای تحلیل دادها از روش معادلات ساختاری (SEM) با استفاده از نرم افزار Smart Pls استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که برای پایداری محیطی در شهر تبریز از بین شاخص های زیست محیطی رشد هوشمند شهری شاخص آلودگی هوا، فضای سبز و فضای باز به ترتیب با ضرایب استخراج شده بر اساس مدل ساختاری تحقیق 825/0، 799/0 و 781/0 دارای بیشترین و تولید زباله با ضریب 705/0 کمترین اثرگذاری می باشد.بحث و نتیجه گیری: در نتیجه باید برای رسیدن به پایداری محیطی در شهر تبریز باید به شاخص های زیست محیطی رشد هوشمند توجه زیاد شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
39 - تبیین مولفه های دستیابی به توسعه پایدار محیطی در ساختار مدیریت شهری کلانشهر تبریز
علیرضا زبردست رسول درسخوانزمینه و هدف: برای دستیابی به توسعه پایدار در ساختار مدیریت شهری شهرهای ایران بالاخص کلانشهرها، باید الگوی مشخصی برگرفته از ویژگی ها و ابعاد این مفهوم و کیفیات بستر هدف یعنی زمینه ایران ترسیم شود. هدف اصلی تحقیق حاضر تبیین مولفه های دستیابی به توسعه پایدار محیطی در ساختا أکثرزمینه و هدف: برای دستیابی به توسعه پایدار در ساختار مدیریت شهری شهرهای ایران بالاخص کلانشهرها، باید الگوی مشخصی برگرفته از ویژگی ها و ابعاد این مفهوم و کیفیات بستر هدف یعنی زمینه ایران ترسیم شود. هدف اصلی تحقیق حاضر تبیین مولفه های دستیابی به توسعه پایدار محیطی در ساختار مدیریت شهری کلانشهر در تبریز می باشد.روش بررسی: در این تحقیق، با بهره گیری از روش تحلیل محتوای کیفی عرفی یا قراردادی: طبقه ها، طبقه های فرعی و زیرطبقه های ساختار الگوی مدیریت شهری توسعه پایدار-مبنا در کلانشهرهای ایرانی با تاکید بر کلانشهر تبریز تبیین شد. ابزار جمع آوری داده ها از طریق مصاحبه عمیق و چهره به چهره نیمه ساختاریافته با 23 کارشناس مرتبط با هدف های تحقیق و با نمونه گیری هدفمند با حداکثر تنوع تا زمان دستیابی به اشباع داده ها، بود.یافته ها: پس از تحلیل داده ها، 4 طبقه، 20 طبقه ی فرعی، 99 زیرطبقه، صورتبندی شد. ظرفیت های اقتصادی، فرهنگی-اجتماعی، نهادی و زیست محیطی-کالبدی به عنوان مولفه های دستیابی به توسعه پایدار برای اولین بار در ساختار مدیریت شهری کلانشهرهای ایران تبیین گردید.بحث و نتیجه گیری: در نتیجه برای رسیدن به توسعه پایدار باید به ساختار مدیریت شهری توجه بسیاری شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
40 - بررسی عوامل موثر در گسست پایداری هویت مسکن معاصر شهر تبریز از منظر تحولات چهره و لحن معماری (مطالعه موردی محله ولیعصر)
بهرام محمدیان شبنم اکبری نامدار حسن ابراهیمی نسیم نجف قلی پور کلانتریزمینه و هدف: هویت شهری مجموعه ای از ارزشها است که اصطلاحات مختلف فرهنگی، اقتصادی یا سیاسی را در بر می گیرد و یک شهر را از بقیه جدا می کند. در این میان معماری و شهرسازی نقش بسیار مهمی در حفظ و پایداری هویت و فرهنگ یک جامعه دارد، در ایران با ورود مدرنیته، در شهر تبریز، بد أکثرزمینه و هدف: هویت شهری مجموعه ای از ارزشها است که اصطلاحات مختلف فرهنگی، اقتصادی یا سیاسی را در بر می گیرد و یک شهر را از بقیه جدا می کند. در این میان معماری و شهرسازی نقش بسیار مهمی در حفظ و پایداری هویت و فرهنگ یک جامعه دارد، در ایران با ورود مدرنیته، در شهر تبریز، بدون توجه به هویت فرهنگ، معماری و شهرسازی تبریز را تحت تاثیر قرار داد، باعث بروز عدم پایداری هویت در شهر و مسکن معاصر شده است. هدف تحقیق حاضر بررسی عوامل موثر در گسست پایداری هویت مسکن معاصر شهر تبریز از منظر تحولات چهره و لحن معماری است. روش بررسی: تحقیق حاضر توصیفی تحلیلی از نوع پیمایشی می باشد. جامعه آماری شامل متخصصین در این زمینه بوده، حجم نمونه برابر 12 نفر از خبرگان و اساتید می باشد. برای تجزیه تحلیل داده ها از روش معادلات ساختاری از طریق نرم افزار Smart PLS و Amos استفاده شد. یافته ها: نتایج تحقیق نشان می دهد که بیشترین تاثیر بر گسست پایداری هویت مسکن معاصر از نظر تحولات چهره و لحن معماری در شهر تبریز، مطرح شدن معماری در مفهوم کالا و نه مکان زندگی و شهر در حکم انبار کالا و نه بستر مدنیت با بار عامی 96/0 بیشترین و تبدیل معماری ایرانی، به معماری ها در ایران با بار عاملی 34/0 کمترین تاثیر گذاری را داشته اند. بحث و نتیجه گیری: بنابراین بین تحولات چهره و لحن معماری و گسست پایداری هویت معماری در مسکن معاصر ولیعصر تبریز رابطه مستقیمی وجود دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
41 - اثر معماری بیوفیلیک در ارتقا کیفیت محیطی مجتمع های مسکونی ( مطالعه موردی: مجتمع مسکونی آسمان تبریز)
احمد میرزامحمدی یاسمن دوزدوزانیهدف و زمینه: وجود طبیعت و گیاهان عاملی موثر در سلامت جسمی و روانی انسان است که با از بین بردن آنها، کاهش مشکلات امروزی انسان دشوار خواهد بود. تلاش های معماری آن برای بهبود کیفیت زندگی انسان در فضاهای مسکونی در حال انجام است. رابطه انسان با محیط خود تابعی از سیستم های حس أکثرهدف و زمینه: وجود طبیعت و گیاهان عاملی موثر در سلامت جسمی و روانی انسان است که با از بین بردن آنها، کاهش مشکلات امروزی انسان دشوار خواهد بود. تلاش های معماری آن برای بهبود کیفیت زندگی انسان در فضاهای مسکونی در حال انجام است. رابطه انسان با محیط خود تابعی از سیستم های حسی متعدد وی است و امروزه تصویر ناخودآگاه فرد از خود با واکنش های اجزا و قسمت های حواس در یک محیط بزرگ ساخته شده شکل می گیرد. هدف از این مطالعه دستیابی به فضای معماری مطلوب و ارائه راه حل با بررسی عوامل کیفیت زندگی انسان در فضای مسکونی است. علاقه به شرایط اقلیمی یکی از زیر گروه های اصلی معماری زیستی است. روش بررسی: روش تحقیق حاضر توصیفی و تحلیلی و از نظر هدف کاربردی می باشد. جامعه آماری تحقیق ساکنان برج آسمان تبریز و حجم نمونه با فرمول کوکران برابر 355 نفر بدست آمد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات گردآوری شده از نرم افزار SPSS استفاده شده است. در راستای بررسی میزان تأثیر اصول معماری بیوفیلیک بر طراحی مسکن در برج آسمان تبریز از ضریب همبستگی رگرسیون استفاده شده است. یافته ها: نتایج نشان داد که بیشترین اثرگذاری معماری بیوفیلیک بر ارتقا کیفیت محیطی مجتمع های مسکونی بصورت مستقیم و غیر مستقیم مربوط به شاخص چشم انداز با اثر مستقیم 732/0 و اثر غیر مستقیم 413/0 می باشد. کمترین اثرگذاری به‌صورت مستقیم و غیر مستقیم مربوط به شاخص جاذبه با اثر مستقیم 333/0 و اثر غیر مستقیم 026/0 میباشد. بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصله از این تحقیق نتیجه گرفته می شود که معماری بیوفیلیک در ارتقا کیفیت محیطی مجتمع های مسکونی اثر گذار و موثر می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
42 - تحلیل نمای دو پوسته متحرک در بهره‌وری مصرف انرژی در پایداری ساختمانهای مسکونی شهر تبریز
سیدمهدی قدوسی فر مهسا فرامرزی اصلیزمینه و هدف: نماهای دو پوسته یک عنصر معماری جالب و مهم در ساختمانها هستند زیرا از نظر بصری بسیار جذاب هستند و در عین حال می‌توانند عملکرد بهتری نسبت به نماهای تک پوسته داشته باشند. نماهای دو پوسته باید به درستی طراحی و اجرا شوند، در غیر این صورت ممکن است مزایای بالقوه أکثرزمینه و هدف: نماهای دو پوسته یک عنصر معماری جالب و مهم در ساختمانها هستند زیرا از نظر بصری بسیار جذاب هستند و در عین حال می‌توانند عملکرد بهتری نسبت به نماهای تک پوسته داشته باشند. نماهای دو پوسته باید به درستی طراحی و اجرا شوند، در غیر این صورت ممکن است مزایای بالقوه آنها از بین برود. به همین دلیل، فرآیندهای فیزیکی که در یک نمای دوپوسته رخ میدهند باید به خوبی درک و پیش‌بینی شوند. با این حال، آنها بسیار پویا و ثابت هستند. هدف تحقیق حاضر تحلیل نمای دو پوسته متحرک در بهره‌وری مصرف انرژی در ساختمانهای مسکونی شهر تبریز میباشد. روش بررسی: در این تحقیق از روش توصیفی تحلیلی و همچنین از معادلات عددی، نرم افزار دیزاین بیلدر، کانورج و آنالیز حساسیت استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که برای نمای دو پوسته در فصلهای سرد با مسدودکردن بالا و پایین نمای دو پوسته، هوای محبوس شده در بین دو پوسته به صورت عایق عملکرده و هدررفت انرژی کاهش می‌یابد. همچنین در فصلهای گرم از طریق باز گذاشتن بالا و پایین پوسته و ایجاد جریان هوا از بین دو پوسته انتقال حرارت از ساختمان افزایش یافته و در نتیجه دمای داخل آن کاهش می‌یابد. بحث و نتیجه گیری: نتایج حاصل از حل عددی معادلات دینامیک سیالات محاسباتی در نرم افزار دیزاین بیلدر نشان داد که با استفاده از این روش در شهر تبریز میزان بار سرمایشی سالانه را 45 درصد و میزان بار گرمایشی سالانه را 5 درصد کاهش میدهد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
43 - تحلیل آفرینش معماری مبتنی بر طبیعت برای تبیین ارتباط میان گیاه ریزوم و بازار تاریخی تبریز
احد نژاد ابراهیمی علی تخمچیانهدف: بررسی متغیرهای مستخرج از طبیعت در رویکردهای بیونیک، بیومیمتیک، بیوفیلیک، ژنومیک، ارگانیک و غیره نشان میدهد که استفاده انتزاعی از طبیعت، توجه به مردمی‌بودن معماری، توجه به آسایش و آرامش، مشارکت در محیط‌زیست، احترام به طبیعت و همسو با نگرش‌های زیست‌محیطی، بهره‌جویی أکثرهدف: بررسی متغیرهای مستخرج از طبیعت در رویکردهای بیونیک، بیومیمتیک، بیوفیلیک، ژنومیک، ارگانیک و غیره نشان میدهد که استفاده انتزاعی از طبیعت، توجه به مردمی‌بودن معماری، توجه به آسایش و آرامش، مشارکت در محیط‌زیست، احترام به طبیعت و همسو با نگرش‌های زیست‌محیطی، بهره‌جویی از معانی، قواعد و حتی فرآیند تولید موجود در طبیعت از مواردی بوده است که معماران ایرانی از آن در آفرینش معماری خود بهره گرفته اند و شناخت دقیق آنها میتواند حل مشکلات موجود معماری امروزی را به همراه داشته باشد. این موارد در معماری گذشته بر اساس فرهنگ و سنت‌های رایج بومی هر منطقه شکل گرفته بودند.روش تحقیق: از نظر هدف از پژوهش های توسعه ای می باشد که به روش توصیفی-تحلیلی پژوهش شده است و تحلیل های انجام یافته برای نتیجه گیری کیفی می باشد تا ارتباط بین بازارهای تاریخی ایران و بعنوان نمونه موردی بازار تاریخی تبریز و طبیعت بدست بیاید. تا به این سوال پاسخ داده شود: بر اساس مدل تحلیل زنده‌بازار، چه ارتباطی میان بازار تبریز و ارگانیسم گیاهی ریزوم‌ها وجود دارد؟یافته های تحقیق: بازارهای تاریخی در ایران به خصوص بازار تاریخی تبریز متناسب با طبیعت و نیاز شکل گرفته است و همواره توانسته است متناسب با نیاز خود را با محیط پیرامون تطبیق دهد از این جهت می‌توان آن را "زنده‌بازار" اطلاق کرد.نتایج تحقیق: آفرینش مبتنی بر طبیعت در 4 مؤلفه فرم، ساختار، معنا و طبیعت متجلی شده است و تحلیل مواردی همچون"ارتباط شبکه‌های ساختاری"، "سلسله مراتب اهمیتی و مرکزیتی-محوری"، "فرم و مسیر گسترش"، "فرم، قطر، ابعاد و رنگ"، "هویت‌بخشی و معنادهی"، "حضور، احترام و زندگی در طبیعت" در بازار تاریخی تبریز مشابهت این بازار با ساختار ارگانیسمی-گیاهی ریزوم‌ها را نشان می دهد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
44 - سنجش مؤلفههای پایداری اجتماعی در بازار تاریخی تبریز بر اساس دیدگاه کسبه
رضا شعاری میرسعید موسوی محمدرضا پاکدل فرد اسداله شفیع زادهزمینه و هدف: امروزه، علی رغم تحولات گسترده جوامع شهری، بازار همچنان توانسته نقش اجتماعی خود را حفظ کند. با در نظر گرفتن اهیمت بازار به عنوان یک مرکز برای فعالیتهای اجتماعی، هدف اصلی این تحقیق سنجش میزان پایداری اجتماعی در محدوده بازار تاریخی تبریز بر اساس دیدگاه‌های ک أکثرزمینه و هدف: امروزه، علی رغم تحولات گسترده جوامع شهری، بازار همچنان توانسته نقش اجتماعی خود را حفظ کند. با در نظر گرفتن اهیمت بازار به عنوان یک مرکز برای فعالیتهای اجتماعی، هدف اصلی این تحقیق سنجش میزان پایداری اجتماعی در محدوده بازار تاریخی تبریز بر اساس دیدگاه‌های کسبه فعال میباشد. روش بررسی: روش تحقیق بصورت توصیفی-تحلیلی است. تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از آزمون کولموگروف-اسمیرنوف، شاپیرو ویلک، کروسکال والیس و اسپیرمن انجام شد. یافته‌ها: نشان داد که تمامی مؤلفههای پایداری اجتماعی به یکدیگر وابسته‌اند. تغییر در هریک از مؤلفهها تغییر در سایر مؤلفهها را به دنبال خواهد داشت. در این میان بیشترین همبستگی بین مؤلفه حس تعلق و تعاملات اجتماعی با مقدار 902/0 همبستگی بین دو مؤلفه تعاملات اجتماعی و امنیت اجتماعی با مقدار 896/0 مؤلفه حس تعلق و رضایتمندی با مقدار 893/0 در مرتبه‌ی بعدی قرار دارند. کمترین میزان همبستگی هم بین مؤلفه هویت-نظارت اجتماعی با مقدار 574/0 است. در مقایسه بین کمترین میزان همبستگی، همبستگی بین متغیرهای دوگانه هویت-امنیت اجتماعی و هویت-حس تعلق، هویت- تعاملات اجتماعی به ترتیب با مقادیر 640/0، 645/0، 652/0 قرار دارند. به این اساس مؤلفه‌ی هویت کمترین میزان وابستگی را با سایر مؤلفههای پایداری اجتماعی دارد. بحث و نتیجه گیری: مشخص شد که نقش و اهمیت بازار به عنوان یک بستر برای فعالیتهای اجتماعی، با گذشت زمان تغییر نکرده و همچنان در ذهن کسبه فعال در مجموعه بازار هنوز پایدار است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
45 - شهرسازی بیوفیلیک: الحاق طبیعت به منظور افزایش کارایی محیط های انسان ساخت (مورد پژوهی: ساماندهی بخشی از محور مهران رود تبریز)
پریسا قبادی یاسمن چراغی ملیانیزمینه هدف: با شروع عصر جدید و در پی آن شدت یافتن سرعت ساخت و ساز در شهرها، حاشیه رودخانههای فصلی و دائمی که در گذشته از جمله فضاهای سبز و تفریحی شهرها به شمار می آمدند، مبدل به یک فضای زائد شهری شدند. این پژوهش میکوشد با به کارگیری رویکردهای جدید به ساماندهی بخشی از ب أکثرزمینه هدف: با شروع عصر جدید و در پی آن شدت یافتن سرعت ساخت و ساز در شهرها، حاشیه رودخانههای فصلی و دائمی که در گذشته از جمله فضاهای سبز و تفریحی شهرها به شمار می آمدند، مبدل به یک فضای زائد شهری شدند. این پژوهش میکوشد با به کارگیری رویکردهای جدید به ساماندهی بخشی از بافت پیرامونی مهران رود در محله بیلانکوه تبریز بپردازد. روش بررسی: انتخاب سکانس مطالعاتی، به کمک پرسشنامه و روش ANP صورت پذیرفته و روش جمع آوری اطلاعات در بخش مبانی نظری به صورت کتابخانه ای و اسنادی و در بخش شناخت نمونه موردی، به صورت میدانی است. همچنین در پژوهش حاضر از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده است. یافته‌ها: دستاورد این پژوهش در بخش مبانی، ارائه چهارچوب نظری در قالب هفت معیار و زیر معیارهای مرتبط با هریک می باشد که پس از مطالعه مصادیق و جمع بندی آنها، خرد پروژه هایی در حوزه مداخله تعریف شد که در ارائه طرح های سه بعدی و طراحی فضاهای آنها زیرمعیارهایی نظیر بیومورفیک و بیومیمیکری، چشم انداز و پناهگاه، استفاده از مصالح و پوشش گیاهی بومی موثرتر و کاربردی تر بودند. بحث و نتیجه‌گیری: این پژوهش نشان می دهد که در نظر گرفتن عوامل طبیعی نظیر رودخانه و پیوند آن با بافت شهری پیرامونی به کمک کاربری های مکمل و همخوان نظیر باغها و زمین های کشاورزی درون شهری می تواند موجب تقویت پتانسیل بیوفیلیکی شهر تبریز و حل مشکلاتی نظیر انفصال بافت شهری و رودخانه، کم رنگ شدن ارتباطات اجتماعی و کاهش سیلاب در مواقع بحرانی گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
46 - تحلیل کیفیت محیط شهری با ادراک زیبایی.شناسی و حس تعلق در فضاهای کلانشهر تبریز (مطالعه‌ی موردی: میدان ساعت تبریز)
سولماز بابازاده اسکویی علی زینالی عظیم فرانک عدلی فر منصوره جمشیدیهدف و زمینه: تلاش برای ادراک محیط و کیفیت فضاهای شهری در محیط زندگی از اساسی ترین مسائلی است که متفکران حوزه های شهری به دلیل افت کیفیت محیطی، بخصوص فضاهای شهری از بعد زیباشناسی و حس تعلق باید به آن توجه کنند، تا محیطی سرزنده و متناسب با روحیات و نیازهای کاربران خلق نما أکثرهدف و زمینه: تلاش برای ادراک محیط و کیفیت فضاهای شهری در محیط زندگی از اساسی ترین مسائلی است که متفکران حوزه های شهری به دلیل افت کیفیت محیطی، بخصوص فضاهای شهری از بعد زیباشناسی و حس تعلق باید به آن توجه کنند، تا محیطی سرزنده و متناسب با روحیات و نیازهای کاربران خلق نمایند. با عنایت به این موضوع، هدف تحقیق حاضر تحلیل کیفیت محیط شهری با دلبستگی مکانی و ادراک زیبایی شناسی در فضاهای کلانشهر تبریز می باشد. روش بررسی: روش تحقیق بصورت توصیفی- تحلیلی و از نوع پیمایشی می باشد. حجم نمونه 384 نفر از بازدیدکنندگان میدان ساعت تبریز می باشد. برای مدل ساختاری از تحلیل عاملی مرتبه دوم (SEM) از نرم افزار Amos نسخه 26 و SPSS استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان می دهد که در مدل ساختار نهایی دو مولفه زیباشناسی محیطی (مستقیم با 96/0 و غیر مستقیم 65/0) و حس تعلق هم به طور (مستقیم با 94/0 و غیر مستقیم با 78/0) در کل، با 93/0 در بهبود کیفیت محیطی در میدان ساعت تبریز تاثیرگذار بوده اند. بحث و نتیجه گیری: بنابراین بین کیفیت محیطی فضاهای شهری با زیباشناسی و حس تعلق شهروندان رابطه مستقیم مثبت و معناداری وجود دارد که علت و معلول یکدیگر در ارتقا کیفیت محیطی و فضاهای شهری هستند.بحث و نتیجه گیری: همانگونه که نتایج این پژوهش نشان داد فعالیت های سازمان های ورزشی بر توسعه تمدن بوم شناختی و زیست محیطی در ورزش تأثیر فراوانی دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
47 - ارزیابی زیست¬پذیری در بافت¬های فرسوده شهری (مطالعه موردی: منطقه 4 کلانشهر تبریز)
محمدعلی شهرامی فر علیرضا استعلاجی محمدرضا رضوانیزمینه و هدف: ایده شهر زیست¬پذیر در بافت¬های فرسوده شهری عمدتاً بر خلق محله¬های پایدار و زیست¬پذیری این بافت¬ها تأکید دارد. زیست پذیری نقش حیاتی در رشد و توسعه شهرها و کیفیت زندگی شهروندان دارد. شناسایی و درک نیازهای شهروندان و زنده‌سازی این سکونتگاه‌ها باعث بهبود کیفیت أکثرزمینه و هدف: ایده شهر زیست¬پذیر در بافت¬های فرسوده شهری عمدتاً بر خلق محله¬های پایدار و زیست¬پذیری این بافت¬ها تأکید دارد. زیست پذیری نقش حیاتی در رشد و توسعه شهرها و کیفیت زندگی شهروندان دارد. شناسایی و درک نیازهای شهروندان و زنده‌سازی این سکونتگاه‌ها باعث بهبود کیفیت زندگی و ارتقای زیست¬پذیری در این بافت¬ها می¬شود. روش بررسی: پژوهش حاضر با بهره¬گیری از تکنیک تصمیم¬گیری چند معیاره ویکور و با هدف ارزیابی زیست¬پذیری نواحی منطقه چهار کلانشهر تبریز صورت گرفته است. پس از استخراج عوامل دخیل در زیست¬پذیری در سطح ناحیه با بهره¬گیری از نظرات متخصصین مولفه¬ها در 5 بعد، شناسایی و جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده از تکنیک¬های آنتروپی شانون، ویکور و از نرم افزار Arc GIS استفاده شده است. یافته¬ها: نتایج به دست آمده بیانگر آن است که ناحیه پنج و چهار در ابعاد اجتماعی، خدمات و زیرساخت¬های شهری و کالبدی- فضایی در وضعیت مطلوبی قرار دارند. ناحیه سه تنها در بعد کالبدی- فضایی در وضعیت کاملا مطلوبی واقع شده و در سایر شاخص-های مورد بررسی در وضعیت نامطلوبی قرار دارد. همچنین ناحیه دو و یک در اغلب شاخص¬های مورد مطالعه در وضعیت نسبتا نامطلوبی قرار دارد. بحث و نتیجه¬گیری: یافته¬ها حاکی از آن است که نواحی پنجگانه منطقه چهار کلانشهر تبریز از نظر شرایط اجتماعی، اقتصادی، خدمات و زیرساخت شهری، کالبدی- فضایی و زیست محیطی، بالاتر از سطح متوسط میانگین جامعه آماری قرار دارد و بنابراین از نظر زیست¬پذیری در وضعیت نسبتا مطلوبی می¬باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
48 - اثرپذیرى دیوان صائب تبریزى از قرآن کریم
محمّد حجتدر مقاله حاضر تلاش م ىشود انواع تأثیرپذیرى از آیات قرآنى در دیوان شاعر برجستهایرانى، صائب تبریزى، بررسى شود. در این راستا، ابتدا ابیاتى از دیوان شاعر که متحلّى بهآیه اى از قرآن است استخراج و آنگاه آیه موردنظر، همراه با توضیحات لازم، ذکر می شود.بدیهى است این اقدام زمانى أکثردر مقاله حاضر تلاش م ىشود انواع تأثیرپذیرى از آیات قرآنى در دیوان شاعر برجستهایرانى، صائب تبریزى، بررسى شود. در این راستا، ابتدا ابیاتى از دیوان شاعر که متحلّى بهآیه اى از قرآن است استخراج و آنگاه آیه موردنظر، همراه با توضیحات لازم، ذکر می شود.بدیهى است این اقدام زمانى که با توضیحات وافى درباره بیت یا ابیات برگزیده همراهشود، علاوه بر اینکه خواننده را در درک بهتر مفهوم موردنظر شاعر یارى م ىدهد، نمایانگرتسلط و توجه ویژه صائب بر آیات نیز خواهد بود. پرواضح است که هدف اصلى نگارنده،نشان دادن جنبه هاى پیش گفته است، جنبه هایى که علاوه بر آراستگى ادبى، سب تقویتو استحکام اشعارى است که شاعر با بهر هگیرى از قرآن، و استناد به آیات، غرض خودرا در تأیید دیدگاه هایش، به انجاز رسانده و جاى هیچ تردیدى را براى مخاطبان باقىنگذاشته است. در ادامه مقاله، جلو ههاى شگرفى از داستان قرآنى حضرت یوسف، کهمدّنظر شاعر واقع شده است، به عنوان محکى در اثبات تسلط وافى شاعر بر آیات قرآنى،از منظر خوانندگان خواهد گذشت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
49 - تطبیق صور خیال در اشعار جان دان و صائب
ناصر ملکی مجید فرهیان مریم نویدیاشعار سبک هندی به سبب عناصر خیال‌انگیز و ایماژ‌پردازی‌های آن، در خور تأمّل شناخته شده است؛ و از لحاظ تبیین کلام، سروده‌های این سبک به اشعار متافیزیکی شاعران قرن هفدهم انگلیس می‌ماند. این نوع شعر از ایجاز، دقت و معنای خاصی برخوردار است و در عین اختصار سرشار از معانی بدیع أکثراشعار سبک هندی به سبب عناصر خیال‌انگیز و ایماژ‌پردازی‌های آن، در خور تأمّل شناخته شده است؛ و از لحاظ تبیین کلام، سروده‌های این سبک به اشعار متافیزیکی شاعران قرن هفدهم انگلیس می‌ماند. این نوع شعر از ایجاز، دقت و معنای خاصی برخوردار است و در عین اختصار سرشار از معانی بدیع و عمیق میباشد. در این گفتار پاره‌ای از اشعار جان دان و صائب تبریزی مورد مقایسه قرار می‌گیرد، و به نمونههای برجسته‌ای از ویژگیهای سبکی آنها می‌پردازد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
50 - بررسی سیمای انسان کامل در دیوان صائب تبریزی و بیدل دهلوی با توجه به قرآن و عرفان عملی
شهناز زرین خط رضا اشرف زاده محمد فاضلیانسان، زیربنای اصلی و محرک واقعی پیشرفت در هر جامعه و همچنین هدف غایی پیدایش هستی است. اهمیت این موضوع از آنجا مشخص می شود که موضوع اصلی تمامی علوم انسانی به ویژه علوم ادبی-عرفانی انسان و راه رسیدن او به کمال و کامل شدن است. این امر باعث شده شاعران و عارفان ادب فارسی از أکثرانسان، زیربنای اصلی و محرک واقعی پیشرفت در هر جامعه و همچنین هدف غایی پیدایش هستی است. اهمیت این موضوع از آنجا مشخص می شود که موضوع اصلی تمامی علوم انسانی به ویژه علوم ادبی-عرفانی انسان و راه رسیدن او به کمال و کامل شدن است. این امر باعث شده شاعران و عارفان ادب فارسی از دیرباز به معرفی انسان کامل توجه داشته و برای معرفی او به شیوه های گوناگون تلاش و کوشش ورزند. پرسش اساسی این است که راه شناخت انسان کامل کدام است و چگونه می توان به این مرتبه دست یافت؟ برای پاسخ به این پرسش ابتدا به معرفی انسان کامل پرداخته و سپس ویژگی های او و راه رسیدن به این مقام را بنا بر قرآن و عرفان عملی از دیدگاه دو شاعر برجسته و صاحب نام سبک هندی صائب تبریزی و بیدل دهلوی به روش کتابخانه‌ای و توصیفی- تحلیلی بیان کرده ایم که در نتیجه بررسی دیوان این دو شاعر آمده است؛ انسان کامل، انسانی دارای خرد و اندیشه، پایبند به شریعت و متخلق به اخلاق الهی است، که در اقوال نیک، اخلاق نیک و افعال نیک به اوج کمال رسیده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
51 - جلوه‌های عینی قرآن کریم در اشعار صائب تبریزی
محمد حجت جلال ایرانمنشدر مقاله پیش رو برخی اشعار صائب تبریزی که در آن ها جلوه های عینی آیات قرآن کریم ملاحظه می شود، از منظر خوانندگان می گذرد. برای حصول به این هدف، ابیاتی از دیوان شاعر یادشده که به طور قطع و یقین، از آیه های گهربار قرآن کریم سرچشمه گرفته، از دیوان صائب استخراج، سپس آیه های أکثردر مقاله پیش رو برخی اشعار صائب تبریزی که در آن ها جلوه های عینی آیات قرآن کریم ملاحظه می شود، از منظر خوانندگان می گذرد. برای حصول به این هدف، ابیاتی از دیوان شاعر یادشده که به طور قطع و یقین، از آیه های گهربار قرآن کریم سرچشمه گرفته، از دیوان صائب استخراج، سپس آیه های مورد نظر به آن ها افزوده، سرانجام به بررسی و تحلیل هر یک اقدام شده است. تردیدی نیست که هدف اصلی نگارندگان از تحقیق پیش رو، نشان دادن ویژگی های قرآنی ابیاتی است که علاوه بر آراستگی، سبب تقویت و استحکام اشعاری شده که شاعر، با بهره گیری از آیات و استناد به آن ها به غرض خود که همانا تقویت و تأیید دیدگاه خویش بوده دست یافته است. نتیجه آنکه بررسی موارد یادشده تأثیر قرآن کریم را بر اشعار شاعران سبک هندی خصوصاً صائب تبریزی به اثبات خواهد رساند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
52 - تبیین ساختار کالبدی-فضایی کاربری اراضی بخش مرکزی شهر تبریز
شکوفه مشفق فر بختیار عزت پناه میرنجف موسویرشد انفجار جمعیت در چند دهه گذشته باعث تغییر کالبدی –فضای شهرها، کاهش منابع ظرف شهر، توسعه از پیرامون شهرها به انزوا رفتن بخش مرکزی شهرها، عدم دسترسی راحت و آسان به کاربری اراضی زمین شهری شده است. که دلیل عمده آن را می‌توان اعمال سیاست‌های زمین شهری دانست . به این أکثررشد انفجار جمعیت در چند دهه گذشته باعث تغییر کالبدی –فضای شهرها، کاهش منابع ظرف شهر، توسعه از پیرامون شهرها به انزوا رفتن بخش مرکزی شهرها، عدم دسترسی راحت و آسان به کاربری اراضی زمین شهری شده است. که دلیل عمده آن را می‌توان اعمال سیاست‌های زمین شهری دانست . به این خاطر استفاده از زمین و فضا به عنوان یک منبع عمومی، حیاتی و ثروت همگانی باید تحت برنامهریزی اصول انجام پذیرد.هدف از تحقیق حاضر تبیین ساختار کالبد-فضایی کاربری اراضی بخش مرکزی شهر تبریز بوده است. برای این منظور جهت جمع آوری اطلاعات از دو شیوه کتابخانه و میدانی استفاده شده است.برای تحلیل از 13 کاربری موجود در سطح منطقه استفاده شده که جهت ارزیابی سطح عملکرد و سرانه‌های، همچنین همپوشانی لایه از نرم افزار GIS و برای تعیین سطح ارزشمندی هریک از کاربری‌ها از روشANP بهره برده شده است.نتایج نشان میدهد که کاربری اراضی در سطح منطقه به صورت استاندار نبوده است. در این میان کاربری تجاری به میزان 16.85 درصد 11.55+ درصد از میزان 2-4 سرانه استاندارد اختلاف مثبت داشته است و تاسیسات شهری به میزان 1. درصد در سطح منطقه اختلاف به میزان 5.9- از میزان سرانه استاندارد داشته است.همچنین سطح توزیع کاریری و میزان دسترسی به آنها بنا بر نتایج حاصل از تحلیل‌های سطح عملکرد کاربری‌ها و لایه‌های همپوشانی شده بیانگر حد متوسط بوده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
53 - تبیین مدیریت یکپارچه شهری درامنیت ورفاه محلات شهری (مطالعه موردی:شهرتبریز)
رضا سعادتپور علویق بشیر بیگ بابایی کریم حسین زاده دلیرشهرها به عنوان دومین انقلاب بعد از کشاورزی زندگی بشر را تحت شعاع قرار داده به عنوان مرکز تولید قدرت و ثروت یاد شدهاند، ولی همزمان با چالشهای روبرو هستند که با وجود سابقه صدها سال شهری بودن هنوز با مشکلاتی در مدیریت شهری روبرو هستند، بدین جهت تحقیق حاضر سعی بر تبیین مد أکثرشهرها به عنوان دومین انقلاب بعد از کشاورزی زندگی بشر را تحت شعاع قرار داده به عنوان مرکز تولید قدرت و ثروت یاد شدهاند، ولی همزمان با چالشهای روبرو هستند که با وجود سابقه صدها سال شهری بودن هنوز با مشکلاتی در مدیریت شهری روبرو هستند، بدین جهت تحقیق حاضر سعی بر تبیین مدیریت یکپارچه شهری به عنوان رویکرد جدید در امنیت و رفاه اجتماعی در افق 1410 کلانشهر تبریز داشته است. برای این منظور 43 شاخص در سه بعد(مدیریت یکپارچه، امنیت و رفاه) استخراج شدهاند که جهت سنجش ضریب همبستگی بین مولفه‌ها از نرم‌افزار spss استفاده شده و برای سنجش نوع رابطه بین متغییرها از نرم‌افزار Micmac و برای تبیین سناریوهای محتمل در افق 1410 از نرم‌افزار سناریو ویزارد استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داده است که بین مولفه‌های مدیریت بر امنیت و رفاه اجتماعی رابطه معنی داری sig=0.000 وجود داشته است به طوری که ضریب همبستگی مدیریت بر امنیت r=0.80 و رفاه r=0.58 بوده است. همچنین نتایج حاصل از تحلیل شاخص‌ها در محیط نرمافزارهای آینده‌نگاری بیانگر 10 عامل کلیدی حاصل از نرم‌افزار میک‌مک بوده است، همچنین وضعیت‌های محتمل مدیریت یکپارچه بر امنیت و رفاه بیانگر 3 سنارو قوی، 132 سناریو ضعیف و 21 سناریو محتمل بوده است. در میان سناریوهای محتمل، وضعیت‌های مطلوب با 80 حالت فراوانی برابر با ضریب 38 درصد، محتمل‌ترین سناریو پیشروی کلانشهر تبریز بوده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
54 - تحلیل روشهای تامین منابع مالی شهرداری تبریز با تاکید بر درآمدهای پایدار
اکبر مددی پرویز نوروزی کریم حسین زاده دلیردستیابی به الگوی پایدار مالی برای تأمین هزینه های جاری و عمرانی شهر، از مهم ترین عوامل پایداری شهری است که امکان سرمایه گذاری در نظام زیر ساخت توسعه شهر را فراهم میکند. در این تحقیق با بررسی ارقام درآمدی شهرداری تبریز از سال 1392 تا 1396روند تحولات 5 ساله درآمدی این کل أکثردستیابی به الگوی پایدار مالی برای تأمین هزینه های جاری و عمرانی شهر، از مهم ترین عوامل پایداری شهری است که امکان سرمایه گذاری در نظام زیر ساخت توسعه شهر را فراهم میکند. در این تحقیق با بررسی ارقام درآمدی شهرداری تبریز از سال 1392 تا 1396روند تحولات 5 ساله درآمدی این کلانشهر و مسیر حرکتی آن به سوی پایداری و یا ناپایداری مورد کنکاش قرار گرفته و جایگاه درآمدهای پایدار در سیستم مالیه شهرداری کلانشهر تبریز به منظور تدوین الگوی مناسب مدیریت درآمدی شهری مشخص گردیده است. نوع تحقیق کاربردی و روش آن توصیفی– تحلیلی می باشد. روش‌شناسی این تحقیق مبتنی بر رویکردهای کمی و ترکیبی از روشهای اسنادی- کتابخانه‌ای می باشد. نتایج نشان داد که بیشترین مبلغ درآمدی پایدار برای سال 1394 و کمترین رقم برای سال 1392 ثبت شده و از سال 1394به بعد منابع درآمدی پایدار شهرداری کلانشهر تبریز سیر نزولی داشته است. علی الرغم کاهش منابع درآمدی ناپایدار کلانشهر تبریز در سال 1396 به نسبت سال 1392 در کل بودجه، میزان درآمد کلی این کلانشهر در بالاترین سال خود ( 1394) نسبت به سال 1396 افت داشته است. بخش قابل توجی از کاهش میزان درآمد ناپایدار کلانشهر تبریز به نسبت درآمد پایدار آن در نتیجه کاهش درآمد کلی شهر بوده و ارتباطی با مدیریت درآمدی پایدار آن ندارد. از 48 عامل مؤثر بر توسعه پایدار درآمدی شهرداری تبریز10عامل مورد اشاره در ادامه با بالاترین امتیاز تاثیر گذاری مستقیم شناسایی گردید: A3،A10،A7،A4،A5،A8،A6،A2،A1،A13. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
55 - ارزیابی تاثیر اقلیم بر شکل گیری مسکن در دوره معاصر به روش آنتروپی(مورد مطالعه: محله ی رشدیه تبریز)
محمد جدیری عباسی شهریار شقاقی جلال سالک زمانخانی سهیلا حمیدزاده خیاویامروزه ساختمانها بیش از نیمی از انرژی در سراسر جهان را مصرف می کنند، که به‌طور قابل توجهی با انتشار گازهای گلخانه‌ای که ایجاد می‌کنند، به تغییرات اقلیمی و آب و هوایی دامن می‌زنند. در فرآیند گذر از معماری خانه‌های تاریخی به خانه‌های معاصر در ایران بخصوص در شهر تبریز، بای أکثرامروزه ساختمانها بیش از نیمی از انرژی در سراسر جهان را مصرف می کنند، که به‌طور قابل توجهی با انتشار گازهای گلخانه‌ای که ایجاد می‌کنند، به تغییرات اقلیمی و آب و هوایی دامن می‌زنند. در فرآیند گذر از معماری خانه‌های تاریخی به خانه‌های معاصر در ایران بخصوص در شهر تبریز، باید دریافت که خانه‌های تاریخی چه ارزش‌هایی را از دست داده و چه عوامل دیگری به غیراز دانش بومی، طبیعت‌گرایی و صرف جویی در انرژی، برشکل‌گیری خانه‌های معاصر تبریز منجمله محله‌ی رشدیه تبریز تاثیر گذاشته است. هدف از این تحقیق ارزیابی تاثیر اقلیم بر شکل گیری مسکن معاصر تبریز در محله رشدیه می باشد. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و پیمایشی بوده و به‌منظور گردآوری اطلاعات از دو روش کتابخانه ای و میدانی استفاده شده و جامعه ی آماری شامل کل جمعیت شهرک رشدیه تبریز (6378 نفر) بوده و حجم نمونه 362 نفر تعیین شد که از طریق فرمول کوکران بدست آمد. برای پایایی سوالات از آلفای کرونباخ استفاده شده که براساس آن ضریب پایایی سوالات معادل 898/0 دست آمده است. بعد از تجزیه و تحلیل اطلاعات برای وزن‌دهی معیارها از تکنیک آنتروپی‌شانون به بررسی برهمکنش و تاثیر معیارها بر شکل‌گیری مسکن و درجه اهمیت آنها در مقایسه با یکدیگر پرداخته شده که با تقریب قابل قبول محوری بودن تمامی موارد و لزوم بکارگیری همزمان آنها در طراحی نشان داده شده است. در پایان راهبردهایی جهت بهبود طراحی اقلیمی در شکل‌گیری مسکن که در آینده ساخته میشوند ارائه گردیده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
56 - شناسایی و تحلیل عوامل کلیدی در روابط متقابل انسان و محیط در خانه های قاجاری تبریز با تأکید بر مؤلفه های روانشناسی محیطی
گلناز پاکروان اسداله شفیع زاده میرسعید موسویدر سال های اخیر موضوع روانشناسی محیطی و روابط انسان و محیط و قابلیت ترجمۀ آن به زبان محیط و معماری در آثار تاریخی، مورد توجه پژوهشگران این حوزه از دانش قرار گرفته است و متخصصان این حوزه تلاش نموده اند تا با کاربست این مفاهیم در معماری امروز، به تعالی بناهای امروزی منبعث أکثردر سال های اخیر موضوع روانشناسی محیطی و روابط انسان و محیط و قابلیت ترجمۀ آن به زبان محیط و معماری در آثار تاریخی، مورد توجه پژوهشگران این حوزه از دانش قرار گرفته است و متخصصان این حوزه تلاش نموده اند تا با کاربست این مفاهیم در معماری امروز، به تعالی بناهای امروزی منبعث از شناخت بناهای تاریخی بپردازند. در این راستا، هدف پژوهش حاضر، شناسایی روابط متقابل انسان و محیط از طریق شناخت عوامل کلیدی این حیطه در خانه های قاجاری تبریز از روانشناسی محیطی است. روش مورد استفاده در تحقیق حاضر، توصیفی، تحلیلی و اکتشافی است و رویکرد حاکم بر آن، اسنادی و پیمایشی است. در تحقیق حاضر، جهت تجزیه و تحلیل داده ها، از روش مطالعات ساختاری در قالب نرم افزار میک مک (تحلیل آثار متقابل) جهت شناسایی عوامل کلیدی سیستم، استفاده به عمل آمده است. در این راستا، از تعداد 50 کارشناس متخصص در حوزۀ روانشناسی محیط و معماری جهت وزن دهی به شاخص ها استفاده شد. بر اساس نتایج بدست آمده، 10 عامل نیازهای مادی، نیازهای روانی، نیازهای عقلانی، نگرش ها(فرهنگ)، ارزش های اجتماعی، باورها، تجربیات گذشته، انگیزه ها، وحدت و مقیاس جز عوامل کلیدی بسیار تأثیرگذار سیستم شناسایی شدند. همچنین 10 مؤلفۀ بسیار تأثیرپذیر سیستم شامل عوامل سکون، نیازهای روانی، مقیاس، خوانایی و وضوح، انگیزه ها، خلوت، مردم واری، انعطاف پذیری، حریم و چشم انداز شناسایی شد. همچنین بر اساس نمودار پراکندگی عملکرد متغیرهای تحقیق، سیستم دارای شرایط ناپایدار است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
57 - ارزیابی وضعیت زیست‌پذیری بخش مرکزی کلانشهرها از دیدگاه ساکنان (مطالعه موردی: کلانشهر تبریز)
علیرضا صدیقی اقدس بختیار عزت پناه بشیر بیک باباییاین تحقیق با هدف ارزیابی وضعیت زیست‌پذیری ۸ محله بخش مرکزی کلانشهر تبریز از دیدگاه شهروندان تدوین شده است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی ـ تحلیلی میباشد. در این بررسی برای تجزیه وتحلیل داده‌ها از روشهای استنباطی؛ آزمون T تک نمونه‌ای؛ آزمون تحلیل وا أکثراین تحقیق با هدف ارزیابی وضعیت زیست‌پذیری ۸ محله بخش مرکزی کلانشهر تبریز از دیدگاه شهروندان تدوین شده است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی ـ تحلیلی میباشد. در این بررسی برای تجزیه وتحلیل داده‌ها از روشهای استنباطی؛ آزمون T تک نمونه‌ای؛ آزمون تحلیل واریانس ANOVA، آزمون تعقیبی شفه استفاده شده است. بر اساس یافته‌های آزمون t، شاخص کلی زیست‌پذیری بافت مرکزی تبریز در محلات ۸گانه با میانگین 29/3 و آماره t 182/3- پایین‌تر از مد متوسط نظری یا مطلوبیت عددی آزمون (۵/3) قرار دارد. و در مجموع ارزیابی قابل قبولی از دیدگاه ساکنان وجود ندارند. اما در میان وضعیت ابعاد می‌توان گفت که ابعاد دسترسی (07/4) و زیست محیطی (55/3) دارای وضعیت قابل قبولی بوده اند. همچنین از دید ساکنان ابعاد اقتصادی (66/2)، کالبدی (79/2) و فرهنگی ـ اجتماعی (38/3) دارای ضعیف‌ترین وضعیت زیست‌پذیری بوده‌اند. همچنین نتایج آزمون تعقیبی شفه نشان میدهد که شرایط زیست‌پذیری یکسان نبوده و تفاوت معناداری در سطح محلات وجود دارد. در این میان، بعد کالبدی با مقدار F، 25.46 بیشترین مقدار اختلاف و تفاوت را داشته و می‌توان گفت که در بعد کالبدی، اختلاف زیست‌پذیری در محلات مورد مطالعه بیش از سایر ابعاد است. از لحاظ شاخص کلی زیست‌پذیری نیز با توجه به میانگین محله بازار (2.42) با سایر محلات شهناز (2.02)، دانشسرا (1.96)، مقصودیه (1.45)، منصور (1.32)، بالا حمام (0.98)، تپه‌لی باغ (0.71) و دمشقیه (0.63) این اختلاف به نفع ۴ محله بازار، شهناز، دانشسرا و مقصودیه است و ساکنان این محلات از شرایط زیست‌پذیری بهتری برخوردار هستند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
58 - ارزیابی توسعه ی کالبدی شهر تبریز بر اساس تحلیل شاخص های رشد هوشمند شهری (مورد مطالعه: منطقه ی 2، 4 و 7 تبریز)
علی زینالی عظیم میر سعید موسوی رحیم سروراین مقاله به ارزیابی توسعه ی کالبدی شهر تبریز براساس شاخص های رشد هوشمند شهری براساس داده های مربوطه جمع آوری شده پرداخته است. سوال اصلی تحقیق این است که بکار گیری شاخص های رشد هوشمند شهری در توسعه ی کالبدی مناطق شهر تبریز موثر خواهد بود؟ روش تحقیق حاضر بصورت توصیفی-تحل أکثراین مقاله به ارزیابی توسعه ی کالبدی شهر تبریز براساس شاخص های رشد هوشمند شهری براساس داده های مربوطه جمع آوری شده پرداخته است. سوال اصلی تحقیق این است که بکار گیری شاخص های رشد هوشمند شهری در توسعه ی کالبدی مناطق شهر تبریز موثر خواهد بود؟ روش تحقیق حاضر بصورت توصیفی-تحلیلی و از نظر هدف پیمایشی می باشد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از مدلهای چند معیاره تاپسیس و آنتروپی شانون، تکنیک دلفی و تکنیک لیکرت استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که از بین سه منطقه ی شهرداری تبریز منطقه ی 2، 4 و 7، در شاخص تلفیقی رشد هوشمند شهری، منطقه ی 2 شهردارای بهترین حالت و منطقه ی 7 بدترین حالت را دارا می باشد. بنابراین توجه به مناطق کم برخوردار در برنامه ریزی های آتی توسعه ی کالبدی شهر تبریز حتما باید در اولویت قرار گیرد. براساس تجزیه و تحلیل اطلاعات از طریق تکنیک دلفی مشخص شد که، بهترین حالت توسعه ی کالبدی شهری تبریز الگوی مدل متمرکز همراه با خدمات و امکانات رفاهی محور مراکز ناحیه ای و محله ای می باشد. همچنین از طریق طیف لیکرت به تفاوت بین وضع موجود و مطلوب توسعه ی کالبدی شهر تبریز براساس شاخص های رشد هوشمند شهری پرداخته شد. در وضع موجود توسعه ی کالبدی شهر تبریز برابر (16/37) و توسعه ی کالبدی شهر تبریز براساس شاخص های رشد هوشمند شهری در وضع مطلوب برابر (84/62) شد. که نشان می دهد بکارگیری شاخص های رشد هوشمند شهری در توسعه ی کالبدی شهر تبریز موثر خواهد بود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
59 - تحلیل فضایی مدارس متوسطه ناحیه یک کلانشهر تبریز با استفاده از تکنیک های تصمیم گیری چند معیاره و GIS
معصومه علیرضایی حسین کریم زاده علی زارعیپژوهش حاضر به ارزیابی و تحلیل فضایی کاربری های مراکز آموزشی دبیرستان در ناحیه یک کلانشهر تبریز با سایر کاربری های شهری با استفاده از تلفیق مدل های تصمیم گیری چند معیاره AHP و مدل فازی پرداخته و با بهره گیری از امکانات سیستم اطلاعات جغرافیایی به تحلیل معیارهای سازگاری، م أکثرپژوهش حاضر به ارزیابی و تحلیل فضایی کاربری های مراکز آموزشی دبیرستان در ناحیه یک کلانشهر تبریز با سایر کاربری های شهری با استفاده از تلفیق مدل های تصمیم گیری چند معیاره AHP و مدل فازی پرداخته و با بهره گیری از امکانات سیستم اطلاعات جغرافیایی به تحلیل معیارهای سازگاری، مطلوبیت ، ظرفیت و وابستگی اقدام شده است. روش این تحقیق توصیفی- تحلیلی می باشد و حجم نمونه شامل تمام مدارس دبیرستان در ناحیه یک شهر تبریز می باشد . نتایج حاصل از بررسی وضعیت فضایی مکانی دبیرستان های ناحیه یک کلانشهر تبریز نشان دهنده ی وضعیت نامطلوب دبیرستان های این ناحیه از لحاظ توزیع فضایی می باشد.در ارزیابی ماتریس مطلوبیت نسبت به شاخص های شیب و فاصله از رودخانه، به جز4 مدرسه که در وضعیت نسبتاً نامطلوب واقع شده اند تمامی مدارس در شرایط مطلوبی قرار دارند. از مجموع 77 دبیرستان مورد مطالعه در این ناحیه،11دبیرستان در طیف کاملا مناسب و 15دبیرستان در طیف نسبتا مناسب قرار دارند ، همچنین تعداد30 دبیرستان در این ناحیه از لحاظ توزیع فضایی در وضعیت نامناسبی می باشند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
60 - سنجش کیفیت فضاهای شهری با رویکرد عدالت جنسیتی در کلانشهرها، مطالعه موردی: کلانشهر تبریز
احد بهشتی اصل رضا ولیزاده حسن احمدزادهﺣﻀﻮر زﻧﺎن و ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻧﻘﺶ آﻧﺎن در ﺷﻜﻞدﻫﻲ ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺷﻬﺮی اﻣﺮوزی، ﻣﺴﺌﻠﻪای ﻣﻬﻢ و ﺣﻴﺎﺗﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. از ﻃﺮﻓﻲ ﻣﻮﺿﻮع ﺟﻨﺴﻴﺖ و ﻋﺪاﻟﺖ ﺟﻨﺴﻴﺘﻲ در ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺷﻬﺮی ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻏﻠﺐ ﺑﻪ ﺣﺎﺷﻴﻪ راﻧﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻋﺪاﻟﺖ ﺟﻨﺴﻴﺘﻲ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎی رﻋﺎﻳﺖ ﺗﻨﺎﺳﺐ زﻧﺎن و ﻣﺮدان در دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﻫﻤﺔ اﻣﻜﺎﻧﺎت ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ، اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و أکثرﺣﻀﻮر زﻧﺎن و ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻧﻘﺶ آﻧﺎن در ﺷﻜﻞدﻫﻲ ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺷﻬﺮی اﻣﺮوزی، ﻣﺴﺌﻠﻪای ﻣﻬﻢ و ﺣﻴﺎﺗﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. از ﻃﺮﻓﻲ ﻣﻮﺿﻮع ﺟﻨﺴﻴﺖ و ﻋﺪاﻟﺖ ﺟﻨﺴﻴﺘﻲ در ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺷﻬﺮی ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻏﻠﺐ ﺑﻪ ﺣﺎﺷﻴﻪ راﻧﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻋﺪاﻟﺖ ﺟﻨﺴﻴﺘﻲ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎی رﻋﺎﻳﺖ ﺗﻨﺎﺳﺐ زﻧﺎن و ﻣﺮدان در دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﻫﻤﺔ اﻣﻜﺎﻧﺎت ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ، اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و اﻗﺘﺼﺎدی اﺳﺖ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪای ﻛﻪ در ﺣﻖ ﻫﻴﭻ ﻛﺪام اﺟﺤﺎﻓﻲ ﻧﺸﻮد. از اﻳﻦ رو ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻧﻈﺮﻳﻪای و همچنین ﻣﻬمترﻳﻦ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﻣﻄﺮح ﺷﺪه در اﻳﻦ ﺧﺼﻮص، ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺷﻬﺮی و رﺿﺎﻳﺖ زﻧﺎن از آنﻫﺎ را در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﻬﺮ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺳﻨﺠﻴﺪهاﻧﺪ. در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ، ﭘﺲ از ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎی ﻣﺆﺛﺮ در ﻛﻴﻔﻴﺖ زﻧﺪﮔﻲ زﻧﺎن، ﺟﻬﺖ اﺧﺘﺼﺎص اوزان ﺑﻪ ﻫﺮﻳﻚ از آنﻫﺎ، ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ زوﺟﻲ ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎ ﺑﻪ روش ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﻲAHP ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪ. در اداﻣﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺷﻬﺮ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪلﻫﺎی وﻳﻜﻮر و اﻟﻜﺘﺮ رﺗﺒﻪﺑﻨﺪی ﺷﺪﻧﺪ و ﺑﺮای ﺗﻠﻔﻴﻖ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه از ﻫﺮ دو ﻣﺪل، از ﺗﻜﻨﻴﻚ ﻛﭗﻟﻨﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﻳﺪ ﻛﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ﻧﺸﺎن-دﻫﻨﺪه اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ 4 و 1 ﻛﻪ ﺟﺰو ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﺎ ﻛﻴﻔﻴﺖ زﻧﺪﮔﻲ ﺑﻬﺘﺮ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ از ﻧﻈﺮ رﺿﺎﻳﺖ زﻧﺎن از ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺷﻬﺮی ﻧﻴﺰ در رﺗﺒﻪﻫﺎی ﻧﺨﺴﺖ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ و ﻣﻨﺎﻃﻖ 9 و 5 در رﺗﺒﻪﻫﺎی آﺧﺮ ﻗﺮار دارﻧﺪ و وﺿﻌﻴﺖ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ را ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺷﻬﺮی و رﺿﺎﻳﺖ زﻧﺎن ﻧﺪارﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ اﺳﻜﺎنﻫﺎی ﻏﻴﺮرﺳﻤﻲ و ﺣﺎﺷﻴﻪﻧﺸﻴﻨﻲ در اﻳﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺎﻧﻮاﻧﻲ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺣﺎﺷﻴﻪای ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ رﺿﺎﻳﺖ را از ﺧﺪﻣﺎت و ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺷﻬﺮی دارﻧﺪ. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
61 - باز آفرینی شهری با تاکید بر بهسازی و توانمندسازی سکونتگاههای غیر رسمی در کلانشهرها کیس مورد مطالعه: شمس آباد تبریز
امیر جاهد بشیر بیگ بابایی کریم حسین زاده دلیررواج و گسترش حاشیه‌نشینی که در 50 دهه گذشته به معضلی برای کلانشهرها ازجمله تبریز تبدیل‌شده است اکنون دامنه اش از کلانشهرها و شهرها فراتر رفته و دامنه اش از کلانشهر و شهرها فراتر رفته و دامن روستاهای اطراف را نیز گرفته و توسعه این پدیده بر مشکلات ساکنان این روستا نیز افز أکثررواج و گسترش حاشیه‌نشینی که در 50 دهه گذشته به معضلی برای کلانشهرها ازجمله تبریز تبدیل‌شده است اکنون دامنه اش از کلانشهرها و شهرها فراتر رفته و دامنه اش از کلانشهر و شهرها فراتر رفته و دامن روستاهای اطراف را نیز گرفته و توسعه این پدیده بر مشکلات ساکنان این روستا نیز افزوده است. هدف از پژوهش حاضر باز آفرینی شهری با تاکید بر بهسازی و توانمندسازی سکونتگاههای غیر رسمی در کلانشهرها کیس مورد مطالعه: شمس آباد تبریز می باشد روش تحقیق حاضر ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺣﺎﺿﺮ از ﻟﺤﺎظ ﻣﺎﻫﻴﺖ و روش ﺗﻮﺻﻴﻔﻰ - ﺗﺤﻠﻴﻠﻰ و از ﺣﻴﺚ ﻫﺪف ﻛﺎرﺑﺮدى ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﻰآﻳﺪ. در ﻣﺮﺣﻠﻪ اول اﻃﻼﻋﺎت از ﻃﺮﻳﻖ ﺑﺮرﺳﻰ ﻣﺘﻮن، ﻣﻨﺎﺑﻊ، اﺳﻨﺎد، ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻰ و ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪاى ﮔﺮدآورى ﺷﺪه اﺳﺖ. جامعه آماری این تحقیق شامل تمام خبرگان صنعت ساخت ساز و توسعه شهری می باشد. یافته ها حاکی از آن است که روش های SWOT و روش AHP روش هایی برای باز آفرینی شهری با تاکید بر بهسازی و توانمندسازی سکونتگاههای غیر رسمی است که می توان نتیجه گرفت زیر معیار S1 یعنی دارا بودن نیروی انسانی با وزن ۳۸۸/0 به عنوان مهم ترین مزیت و در بین نقاط ضعف موجود W1 یعنی نامناسب بودن زیرساخت ها از بین تهدیدات پیش روی نیز میتواند T1 یعنی کاهش منابع طبیعی با وزن 0195/0 مهمترین تهدید و در بین فرصت ها O1 یعنی تشکیل همایش های ملی و منطقه ای در جذب سرمایه های دانشی با وزن ۲۷۰/ ۰ به عنوان مهمترین فرصت بهسازی و توانمندسازی منطقه شمس آباد تبریز شناخته شده است تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
62 - ارزیابی رضایت مندی از شاخص های توانمندسازی سکونتگاه های غیررسمی با تأکید بر مسائل اجتماعی و اقتصادی (نمونه موردی: محله خلیل آباد تبریز)
علی اسکوئی ارس فریدون بابائی اقدمآگاهی از شاخص های اقتصادی و اجتماعی توانمندسازی ساکنین سکونتگاه های غیررسمی و همچنین سنجش میزان رضایتمندی از این شاخص ها به منظور تسهیل مشکلات و ارتقاء توانمندی ساکنین این سکونتگاه ها می تواند به عنوان رهیافتی کارگشا و اثربخش قلمداد گردد. هدف پژوهش حاضر، سنجش میزا أکثرآگاهی از شاخص های اقتصادی و اجتماعی توانمندسازی ساکنین سکونتگاه های غیررسمی و همچنین سنجش میزان رضایتمندی از این شاخص ها به منظور تسهیل مشکلات و ارتقاء توانمندی ساکنین این سکونتگاه ها می تواند به عنوان رهیافتی کارگشا و اثربخش قلمداد گردد. هدف پژوهش حاضر، سنجش میزان رضایتمندی ساکنین سکونتگاه غیررسمی خلیل آباد تبریز از شاخص های اقتصادی و اجتماعی توانمندسازی است. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت، توصیفی – تحلیلی بوده که برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش پرسشنامه و آزمون های اسپیرمن، تی تک نمونه ای و فریدمن استفاده شده است. داده های پژوهش با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و بررسی میدانی گردآوری شده و حجم نمونه هم طبق فرمول کوکران معادل 379 نفر برآورده شده است. نتایج به دست آمده از تحلیل داده ها و پرسشنامه ها حاکی از آن است که از نظر ساکنان محله خلیل آباد تبریز به لحاظ میزان رضایت مندی در بین مؤلفه های مورد مطالعه، مؤلفه امنیت (2/97) و حمایت از نظام اقتصاد محلی و بازاریابی صنایع کوچک محله ای (1/35) به ترتیب بیشترین و کمترین میزان رضایت مندی را داشتند و همچنین به لحاظ اهمیت مؤلفه امنیت (9/58) در رتبه نخست و مؤلفه امید به زندگی (4/94) در رتبه آخر قرار داشتند. یافته های دیگر تحقیق نشان می دهد شاخص های اقتصادی و اجتماعی دارای رابطه معنادار با یکدیگر هستند و در نهایت می توان گفت میزان رضایت مندی ساکنین از هر دو شاخص توانمندسازی پائین تر از حد متوسط می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
63 - ارزیابی توسعه سکونتگاههای شهری در مناطق آسیب‌پذیر از تاثیر گسل با استفاده از روشهای چند معیاره (مطالعه موردی : شهرک باغمیشه تبریز)
علی بلادپس خلیل ولی زاده کامران وحید امامی کیاچکیده محل زندگی انسانها مهمترین بخش شهر است و سهم عمده ای از سطوح کاربری‌ها را نیز به خود اختصاص میدهد؛ به گونه ای که در شهرهای کوچک بیش از 60 درصد و شهرهای بزرگ حدود 40 درصد از سطح شهر تحت پوشش کاربری مسکونی است. یکی از موارد مهم و پیچیده برای برنامه‌ریزان شهری تعی أکثرچکیده محل زندگی انسانها مهمترین بخش شهر است و سهم عمده ای از سطوح کاربری‌ها را نیز به خود اختصاص میدهد؛ به گونه ای که در شهرهای کوچک بیش از 60 درصد و شهرهای بزرگ حدود 40 درصد از سطح شهر تحت پوشش کاربری مسکونی است. یکی از موارد مهم و پیچیده برای برنامه‌ریزان شهری تعیین کیفیت موقعیت استقرار کاربری مسکونی و مطابقت آن با اصول شهرسازی میباشد. پیچیدگی و ازدیاد فاکتورهای موثر در تعیین کیفیت مکانی استقرار کاربری مسکونی، لزوم به کارگیری روشهای چند متغیره تصمیم ساز جهت تعیین درجه تناسب کیفی استقرار کاربری مسکونی را می‌طلبد. هدف عمده مقاله حاضر تعیین وضعیت فعلی الگوی استقرار کاربری‌های مسکونی در تطابق با استانداردهای مکان یابی کاربری مسکونی‌های شهرک باغمیشه تبریز میباشد. بدین منظور از روشهای ارزیابی چند معیاره مبتنی بر تحلیل سلسله مراتبی برای تولید و تجزیه و تحلیل نقشه‌ها و لایه‌های مختلف کاربری‌ها استفاده شده است. طی این فرآیند ابتدا شاخص‌های طبیعی و انسانی از دیدگاه ژئوموفولوژیکی مورد نیاز و تاثیرگذار در قالب 8 شاخص شناسایی، تهیه و مورد استفاده قرار گرفته اند و در نهایت نقشه نهایی کیفیت استقرار بر اساس مدل AHP تولید شده است. بر اساس یافته‌های تحقیق، از کل مساحت 4/300 هکتاری شهرک حدود 100 هکتار در مناطق با استاندارد خیلی کم عمدتاً در قسمتهای شمالی، 51/105 هکتار در مناطق با استاندارد کم عمدتاً در قسمتهای جنوب شرقی، 74/5 هکتار در مناطق با استاندارد متوسط عمدتاً در قسمتهای شمال غرب، 18 هکتار در مناطق با استاندارد زیاد عمدتاً در قسمتهای مرکزی به طرف جنوب و 15/71 هکتار در مناطق با استاندارد خیلی زیاد زیاد عمدتاً در قسمت غربی شهرک استقرا یافته اند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
64 - تحلیل وارزیابی اولویت‌های استقرار شهر الکترونیک در توسعه پایدار شهریبا استفاده از مدلANP (نمونه موردی: شهر تبریز)
کرامت الله زیاری سمیه آهنی فاطمه زارعی کرگ آبادچکیده امروزه با ورود به هزاره سوم و ظهور فناوری اطلاعات و ارتباطات، ایجاد شهر الکترونیک و قدم گذاشتن در مسیر فناوری اطلاعات یک فرصت انکار ناپذیر است. از طرف دیگر با افزایش جمعیت، فقر و روند رو به رشد شهرنشینی، نیازها و معضلات انسان و محیط زیست او نیز پیچیده تر گردید أکثرچکیده امروزه با ورود به هزاره سوم و ظهور فناوری اطلاعات و ارتباطات، ایجاد شهر الکترونیک و قدم گذاشتن در مسیر فناوری اطلاعات یک فرصت انکار ناپذیر است. از طرف دیگر با افزایش جمعیت، فقر و روند رو به رشد شهرنشینی، نیازها و معضلات انسان و محیط زیست او نیز پیچیده تر گردیده است که در پاسخ به این نیازها، از ابزارها و روش های مختلفی استفاده شده است و در این میان مفهوم توسعه پایدار از توجه بیشتری برخوردار شده است. تکنولوژی و فناوری اطلاعات به عنوان یکی از روش های نوظهور، قابلیت حل بسیاری از معضلات شهرهای امروزی را در راستای رسیدن به شهری با معیارهای توسعه پایدار را دارا میباشد. در این راستا، در مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، سعی شده است ابتدا به بررسی مهمترین مسایل مرتبط با اولویت‌های استقرار شهر الکترونیک در توسعه پایدار شهری با استفاده از منابع کتابخانه ای، مصاحبه و پرسشنامه پرداخته و سپس با توجه به ویژگیهایANP، داده ها و اطلاعات اولیه طبقه بندی و به تبع آن مدل مفهومیANPتدوین گردد. مدل ANPدرمقاله حاضر، شامل 3 خوشه (معیار/گروه) و 1 خوشه با عنوان گزینه‌ها (بافت‌های مورد مطالعه)، 2 گزینه (نود/زیرگروه) می باشدکه با استفاده از نرم افزارSuper decision تولید شده و نتایج بررسی‌های میدانی در نرم افزار شده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهدکه درخوشه مولفه‌های استقرار شهر الکترونیک، نود زیرساخت الکترونیک (با امتیاز نرمال 287/0)، درخوشه توسعه پایدار، نود ارتقا کیفیت زندگی (با امتیاز نرمال 23/)0 و در خوشه دستاوردهای شهر الکترونیک، نود دسترسی به خدمات (با امتیاز نرمال 18/0 و توزیع عادلانه خدمات با امتیاز نرمال 16/0 )، در اولویت قرار دارند و در نهایت بر اساس ارزیابی کلی مدل، بافت طراحی شده (با وزن نرمال 49/.)، بافت سنتی (با وزن نرمال 22/0)، بافت روستایی (با وزن نرمال 15/0) و بافت حاشیه ای با وزن نرمال (14/0)، از لحاظ استقرار شهر الکترونیک در توسعه پایدار شهری در اولویت هستند تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
65 - تحلیل پراکنش فضایی کاربری‌های خدمات عمومی شهری با استفاده از روش شاخص ویلیامسون (مطالعه موردی: کلانشهر تبریز)
روشن کوشانه بختیار عزت پناه میرنجف موسویچکیده وجود نابرابری در توزیع خدمات و امکانات در مناطق یک شهر پدیده ای جدید در هیچ یک از شهرهای جهان نیست و این نابرابری و عدم تعادل در شهرها یک امری طبیعی است و می توان آن را به حداقل ممکن رساند. این تحقیق با هدف بررسی وضعیت پراکنش فضایی کاربری های خدمات عمومی و ارائه أکثرچکیده وجود نابرابری در توزیع خدمات و امکانات در مناطق یک شهر پدیده ای جدید در هیچ یک از شهرهای جهان نیست و این نابرابری و عدم تعادل در شهرها یک امری طبیعی است و می توان آن را به حداقل ممکن رساند. این تحقیق با هدف بررسی وضعیت پراکنش فضایی کاربری های خدمات عمومی و ارائه راهکارهای لازم جهت کاهش این نابرابری در شهر تبریز می باشد. نوع روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش مناطق ده گانه شهرداری تبریز است. نتایج نشان می دهد که وضعیت تحقق پذیری طرح های توسعه شهری به لحاظ توزیع فضایی کاربری های خدمات عمومی با مشکلات زیربنایی مواجه بوده و براساس پراکندگی جمعیت نبوده و این امر در مناطق محروم به ویژه مناطق سه، چهار، هشت و نه تبریز قابل توجه می باشد و در جهت کاهش این نابرابری و نحوه توزیع خدمات پیشنهاد می شود با بازبینی های دقیق و کارشناسانه و اجرای صحیح طرح های توسعه شهری در راستای حل مشکلات شهروندان گام برداشته شود تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
66 - بازتاب غزل‌ها و مثنوی مولانا از سعدی تا صائب
روح الله مظفریبیگمان یکی از چکادهای شکوهمند ادبیات فارسی، مولانا جلالالدین بلخی (604-672) است. گرچه به فرمودۀ خودش در ادبیات فارسی و عرفان از پی سنایی و عطّار آمده است ولی سرآمد تمام سرایندگان شعر و ادب عرفانی به شمار می‌رود. این سوختۀ عقل و عشق که در سدۀ هفتم هجری می‌زیسته و به دل أکثربیگمان یکی از چکادهای شکوهمند ادبیات فارسی، مولانا جلالالدین بلخی (604-672) است. گرچه به فرمودۀ خودش در ادبیات فارسی و عرفان از پی سنایی و عطّار آمده است ولی سرآمد تمام سرایندگان شعر و ادب عرفانی به شمار می‌رود. این سوختۀ عقل و عشق که در سدۀ هفتم هجری می‌زیسته و به دلیل کوچیدن از شرق به غرب ایران زمین، تا سدۀ نهم در غربت غربیه از دید تاریخ‌نگاران و سرایندگان ادب فارسی مهجور ماند تا این که در سدۀ نهم عبدالرحمن جامی (817-818) عارف و شاعر برجستۀ در تذکرۀ نفحات الأنس خود به معرّفی او پرداخت و اطلّاعات سودمندی دربارۀ مولانا جلالالدین و خاندان و استادانش ارائه کرد. از سدۀ نهم است که آتش شوق مولانا سرزمین‌های مرکزی و شرقی پارسی زبانان را دامن می‌گیرد. البته شیخ اجل سعدی به دلیل جهانگردی، به قول خودش در بوستان با دوستان به روم برای دیدار مولانا عارف پاکیزه بوم رفته است که مستثنی از بی‌خبران از احوال مولانا میباشد. از نیمۀ دوم سدۀ نهم است که شیفتگان مولانا برای زیارت تربتش به قوینه می‌شنابند و سرایندگان ادب فارسی به نظیره پردازی، تضمین و مضمون پذیری از غزل‌ها و مثنوی شریف او می‌پردازند. عرفا به شرح مثنوی و شعرا به استقبال غزل‌های پرشور او اقدام می‌کنند. نگارنده این گفتار بر آن است تا به روش توصیفی- تحلیلی به معرفی تعدادی از بزرگان ادب فارسی از سعدی تا صائب که در غزلسرایی به مولانا اقتدا کرده و به اقتفای او رفته‌اند بپردازد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
67 - بررسی آئین های مذهبی شیعه و عوامل مؤثّر بر گسترش آن در عصر صفویه با تکیه بر شعر صائب تبریزی
مریم آسرایی ایرج مهرکی آذر دانشگرحکومت صفویّه توانست با رسمی کردن مذهب شیعه و ایجاد زمینه‌های مساعد اجتماعی و فرهنگی در قلمرو خویش، هویّتی مستقل برای خود ایجاد کند که نقش قابل توجّهی در گسترش تشیّع و آیین‌های مذهبی شیعه داشت. پادشاهان صفوی برای مشروعیّت بخشیدن به حکومت خود به حفظ ظواهر شرع و انجام آیین أکثرحکومت صفویّه توانست با رسمی کردن مذهب شیعه و ایجاد زمینه‌های مساعد اجتماعی و فرهنگی در قلمرو خویش، هویّتی مستقل برای خود ایجاد کند که نقش قابل توجّهی در گسترش تشیّع و آیین‌های مذهبی شیعه داشت. پادشاهان صفوی برای مشروعیّت بخشیدن به حکومت خود به حفظ ظواهر شرع و انجام آیین‌ها و مراسم مذهبی پرداختند و مردم نیز از این روش پیروی می‌کردند. در این دوره شیعیان فرصت یافتند آزادانه و به دور از بیمِ مخالفان، به برگزاری آیین‌های مذهبی شیعه اقدام کنند. این باورها و آیین ها در دیوان صائب که بزرگترین شاعر عصر صفوی است به خوبی انعکاس یافته است. صائب تحت تأثیر آیین‌ها و باورهای شیعی زمان خود، ابیات زیادی را به موضوع آیین های مذهبی شیعه در قالب گذار و تقویت اختصاص داده است. در این پژوهش که به روش توصیفی ـ تحلیلی نگاشته می‌شود، به بررسی نمود انواع آیین‌های مذهبی شیعه در عصر صفوی در شعر صائب پرداخته خواهد شد و بازتاب آیین‌های مذهبِ تشیّع را با توجّه به تقسیم بندی آیین‌های مذهبی در انسان‌شناسی فرهنگی، به دو گروه آیین‌های گذار و آیین‌های تقویت دسته بندی میکند. یافته‌های تحقیق نشان میدهد بازتاب این آیین‌های مذهبی در شعر صائب بر پایة تعالیم و باورهای شیعی متأثّر از سیاست‌های مذهبی صفویان و شرایط اجتماعی مردم است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
68 - تبیین و تحلیل مولفه های اجتماعی در شهنشاه نامه تبریزی و تطبیق آن با شاهنامۀ فردوسی
حمیده مقدس حسنعلی عباسپور اسفدن وحید رویانیمولفه های اجتماعی به عناصر یا اجزای تشکیل دهندۀ یک اجتماع اطلاق می‌شود که بدون داشتن آنها نمی‌توان آن اجتماع را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد. شاهنامه به عنوان اثری برآمده از میراث فرهنگی، تاریخی و اجتماعی حائز اهمیت است، غنای این اثر و اهمیت آن به حدی است که منظومه‌ها أکثرمولفه های اجتماعی به عناصر یا اجزای تشکیل دهندۀ یک اجتماع اطلاق می‌شود که بدون داشتن آنها نمی‌توان آن اجتماع را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد. شاهنامه به عنوان اثری برآمده از میراث فرهنگی، تاریخی و اجتماعی حائز اهمیت است، غنای این اثر و اهمیت آن به حدی است که منظومه‌های حماسی و تاریخی بسیاری به تقلید از آن نوشته شده که شهنشاه نامه تبریزی نمونه ای از این موارد است. بررسی مولفه‌های اجتماعی دراین دو اثر نه تنها منجربه روشن شدن آیین زندگی از دوران حیات فردوسی تا پایان حکومت مغولان می‌گردد، بلکه شباهت‌ها و تفاوت‌های مولفه‌های اجتماعی را دراین دو اثر روشن می‌سازد. پیرامون این مبحث تاکنون پژوهشی انجام نشده است و موارد موجود تنها به بررسی برخی از مولفه‌های اجتماعی در شاهنامه پرداخته است. نگارنده در پی اثبات این فرضیه است که در این دو اثر پادشاه به عنوان قطب اصلی مملکت مطرح است، نتایج پژوهش نشان میدهد مردم در شاهنامه از آگاهی و بیداری برخوردارند و در روند سیاست‌های کشور خود دخالت دارند اما در شهنشاه نامه مردم تسلیم به جبرو زورگویی میباشند و در تعیین سرنوشت خود نقشی ندارند، این امر حاکی از فضای خفقان آور حکومت مغولان در دوران سرایش شهنشاه نامه میباشد. علاوه براین شهنشاه نامه در مولفه‌هایی نظیر آداب و رسوم، آداب جشن و سوگواری و برخی از آداب جنگ با شاهنامه مشابهت دارد، اما مولفه‌هایی نظیر شیوة حکمرانی پادشاهان، عدالت اجتماعی و آگاهی عامه مردم در این دو کتاب متفاوت است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
69 - بررسی مثنوی جواهرالاسرار رشید تبریزی و معرفی نسخههای آن
شهلا حاج طالبی سید مهدی نوریان قربانعلی ابراهیمیرشید تبریزی از شاعران پرکار و ناشناختۀ عصر صفوی در قرن 11 هـ.ق است. از مفصل‌ترین و مهمترین مثنوی‌های او جواهرالاسرار است که نسخههای خطی آن در کتابخانۀ ملی ملک (نسخۀ اساس مقاله) و دانشگاه تهران نگهداری می‌شود. این اثر درواقع رساله‌ای ادبی_علمی دربارۀ سنگ‌های قیمتی است أکثررشید تبریزی از شاعران پرکار و ناشناختۀ عصر صفوی در قرن 11 هـ.ق است. از مفصل‌ترین و مهمترین مثنوی‌های او جواهرالاسرار است که نسخههای خطی آن در کتابخانۀ ملی ملک (نسخۀ اساس مقاله) و دانشگاه تهران نگهداری می‌شود. این اثر درواقع رساله‌ای ادبی_علمی دربارۀ سنگ‌های قیمتی است که برخلاف جواهرنامه‌های معروف پیشین به نظم سروده شده است و برخی جنبه‌های داستانی و اساطیری و عقاید قدیم را نیز بازتاب داده است. در این پژوهش ضمن معرفی نسخههای خطی مثنوی جواهرالاسرار، با روش توصیفی-تحلیلی به بررسی ساختار این مثنوی و ارتباط آن با جواهرنامه‌های متقدم پرداخته شده. براساس بررسی‌های این جستار، مثنوی جواهرالاسرار در عین حال که از آثار دیگر اقتباس کرده و تأثیر پذیرفته است، برخی جواهرات و حکایت‌های منحصر به خود را دارد. همچنین به علت ارتباط ایران با هند و اروپا در زمان صفویه، برخی حکایت‌ها و منابع منظومه به این سرزمین‌ها ارتباط دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
70 - بررسی و تحلیل علل ابهام و دیریابی مفهوم در اشعار صائب
محمدحسین کرمی علی مظاهری رودبالیصائب تبریزی به عنوان نماینده ی سبکی که به تازه گویی و طرز نو و ابتکار شهرت دارد، یکی از برجسته ترین شاعران غزل گوی ایران است که در میانه ی دو جریان اصلیِ سبک هندی قرار دارد : شاعران عامی وکم سواد و سبکِ ساده و روان و شاعران هندی و زبان دشوار...از اواخر قرنِ دهم، شعر فار أکثرصائب تبریزی به عنوان نماینده ی سبکی که به تازه گویی و طرز نو و ابتکار شهرت دارد، یکی از برجسته ترین شاعران غزل گوی ایران است که در میانه ی دو جریان اصلیِ سبک هندی قرار دارد : شاعران عامی وکم سواد و سبکِ ساده و روان و شاعران هندی و زبان دشوار...از اواخر قرنِ دهم، شعر فارسی به سوی یک دشواریِ معما گونه پیش می رود که غالب ابهامات شعری، حاصل دستکاری های زبانی و هنجارگریزی های معنایی است که از رهگذرِ تلاش در کشفِ روابط تازه و ایجادِ تصاویرِ پارادوکسی حاصل می شود. ابهام در شعرِ صائب تبریزی از نوعِ ابهاماتِ شعریِ شاعرانی مانند حافظ و مولانا نیست ،زیرا ابهام در شعر این شاعران بیشتر به دلیل وسعت معناست ، همچنین با ابهاماتِ شعریِ شاعرانی چون انوری و خاقانی متفاوت است،چرا که دشواریِ شعر آنان بر اثر ورود اطلاعات علمی ،فلسفی،تاریخی،دینی و غیره می باشد و فهمِ آن مستلزمِ دانستن مقدمات است.مقاله ی حاضر به بررسی عوامل ابهام آفرینِ شعر صائب با تأکید بر عوامل هنری می پردازد. تعمّدِ صائب در ایجاد بعضی از ابهامات و در عین حال زیبایی های شعری به همراه تحلیلِ علت های ابهامِ شعر صائب، از یافته های این مقاله است . تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
71 - تحلیل ساختار ضرب المثل های برساخته از سفالینۀ «سبو» در غزلیّات صائب تبریزی
خاطره اسماعیل زاده رامین صادقی نژاد مریم محمّدزادهضرب المثل، شکلی ادبی است که همانند معمّا به ساختار کلامی خود، توجّه دقیق دارد. امّا در ضرب المثل، قصد نه پنهان کردن معنا که فشرده کردن آن در قالب شکلی به یاد ماندنی است. ضرب المثل ها، امثال و حکم وکلمات قصار، همگی شکل هایی اند که حکمت این جهانی و تجربۀ گذشته را در قالب أکثرضرب المثل، شکلی ادبی است که همانند معمّا به ساختار کلامی خود، توجّه دقیق دارد. امّا در ضرب المثل، قصد نه پنهان کردن معنا که فشرده کردن آن در قالب شکلی به یاد ماندنی است. ضرب المثل ها، امثال و حکم وکلمات قصار، همگی شکل هایی اند که حکمت این جهانی و تجربۀ گذشته را در قالب سرفصل هایی کوتاه، فشرده می کنند که می توان در زمان حال به آنها متوسّل شد. استفاده از ضرب المثل یکی از ویژگی های بارز شعر دورۀ سبک هندی است. شاعران این سبک با الهام از محیط زندگی روزانه به مضمون سازی پرداخته اند. نبوغ مخاطب شناسی صائب تبریزی به عنوان سرآمدترین شاعر این سبک، وی را بر آن داشته است تا برای تـفهیم بهتـر و مؤثّرتر مطالب اخلاقـی، عرفانـی و اجتماعی از شکل ادبـی ضرب المثل، بیش ترین استفاده را ببرد. ضرب المثل درغزلیّات صائب از تنوّع وگستردگی بسیار بالایی برخوردار است. صائب از هر موضوع و وسیله ای برای منظور خود استفاده کرده است. سفالینه ها از قابل دسترس ترین ابزار و وسایل زندگی مردم عادی کوچه و بازار می باشند که از ظرفیّت بالایی برای آفرینش شکل ادبی ضرب المثل برخوردارند. بررسی ضرب المثل های برساخته از تمام سفالینه ها در دیوان کثیرالشعر صائب در یک مقاله ممکن نیست، از این رو در این پژوهش که به روش کتاب خانه ای و به شیوۀ توصیف تحلیل محتوا فراهم آمده است، فقط به تحلیل ضرب المثل های برساخته از سفالینۀ سبو، پرداخته ایم تا میزان و چگونگی بهره گیری صائب از سفالینۀ سبو در شکل ادبی ضرب المثل را نشان دهیم. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
72 - بررسی فرانیارها و فراآسیب ها در شخصیت صائب تبریزی بر اساس ابیات تمثیلی غزلیات شاعر با تکیه بر نظریۀ روان‌شناسان انسان‌گرا
بهزاد پوررضاییان سیّد احمد حسینی کازرونی سید جعفر حمیدی عزت دیرهدر عصر حاضر علم نوبنیاد روان شناسی توانسته است با تکیه بر نظریه های متنوع اندیشمندان این علم، دریچه های تازه ای پیش روی پژوهشگران و منتقدان قرار دهد که از جملۀ آن تحلیل عوالم درونی نویسندگان متون کلاسیک و معاصر در عرصۀ ادبیات فارسی است. بر همین اساس، ساختار اصلی این مقا أکثردر عصر حاضر علم نوبنیاد روان شناسی توانسته است با تکیه بر نظریه های متنوع اندیشمندان این علم، دریچه های تازه ای پیش روی پژوهشگران و منتقدان قرار دهد که از جملۀ آن تحلیل عوالم درونی نویسندگان متون کلاسیک و معاصر در عرصۀ ادبیات فارسی است. بر همین اساس، ساختار اصلی این مقاله با رویکرد فوق شکل گرفته و دو هدف عمده را دنبال می کند. اول کشف و شناسایی فرانیازها و فراآسیب های شخصیت صائب تبریزی بر اساس نظریۀ انسان گراها و دوم بررسی رویکرد تمثیلی صائب در بیان این ویژگی ها. برای دست یابی به این دو مقصود نیز از سخنان و اشعاری که شاعر با توجّه به دو خصیصۀ مهمّ سبک هندی یعنی بسیارگویی و کشف مضمون های تازه، در دیوان غزلیّاتش به این موضوع پرداخته، استفاده شده است. در این روش 364 غزل از دیوان مذکور بر اساس جدول مورگان و استفاده از نمونه گیری تصادفی ساده از بین 6995 غزل، انتخاب و مورد بررسی قرار گرفته است. بر همین اساس بعد از بیان مطالبی درمورد تمثیل، کارکرد و شاخه های آن، موضوع شخصیت و مفهوم آن تبیین شده و سپس 18 مورد فرانیاز و فراآسیب عنوان شده توسط مزلو، از دیوان صائب استخراج شده و رویکرد تمثیلی او در بیان این ویژگی ها مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. در این تحقیق که رویکردی توصیفی- تحلیلی دارد ضمن تبیین فرانیازها و فراآسیب های شخصیت شاعر به عنوان یک انسان خودشکوفا سعی شده است به این پرسش اساسی پاسخ داده شود که آیا صائب در استفاده از رویکرد تمثیلی برای بیان موارد فرانیاز و فراآسیب شخصیت خود موفق بوده است؟ تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
73 - رویکرد تمثیلی صائب تبریزی در بیان ویژگی های انسان سالم از منظر روان شناسان انسان گرا، با تکیه بر دیوان غزلیات شاعر
سیّد احمد حسینی کازرونی بهزاد پوررضاییان سیدجعفر حمیدی عزت دیرهامروزه استفاده از علم نوین روان شناسی در عرصه ی ادبیات فارسی و در تحلیل عوالم درونی متون کلاسیک و معاصر، توانسته است راه های تازه ای پیش روی پژوهشگران و منتقدان قرار دهد. بر همین اساس، ساختار کلّی این مقاله مطابق رویکرد فوق شکل گرفته و دو هدف عمده را دنبال می کند. اوّل أکثرامروزه استفاده از علم نوین روان شناسی در عرصه ی ادبیات فارسی و در تحلیل عوالم درونی متون کلاسیک و معاصر، توانسته است راه های تازه ای پیش روی پژوهشگران و منتقدان قرار دهد. بر همین اساس، ساختار کلّی این مقاله مطابق رویکرد فوق شکل گرفته و دو هدف عمده را دنبال می کند. اوّل کشف و شناسایی ویژگی های بارز شخصیت افراد سالم (خودشکوفا) بر اساس نظریه ی انسان گراها و دوم بررسی رویکرد تمثیلی صائب در بیان این ویژگی ها. برای دست یابی به این دو مقصود نیز از سخنان و اشعاری که شاعر با توجّه به دو خصیصه ی مهمّ سبک هندی یعنی بسیارگویی و کشف مضمون های تازه، در دیوان غزلیّاتش به این موضوع پرداخته، استفاده شده است.در این روش 364 غزل از دیوان مذکور بر اساس جدول مورگان و استفاده از نمونه گیری تصادفی ساده از بین 6995 غزل، انتخاب و مورد بررسی قرار گرفته است. بر همین اساس بعد از بیان مطالبی درمورد تمثیل، کارکرد و شاخه های آن، موضوع شخصیت و مفهوم آن تبیین شده و سپس دوازده ویژگی معرّفی شده انسان های سالم در نظریه انسان گرا، از دیوان صائب استخراج شده و رویکرد تمثیلی او در بیان این ویژگی ها مورد بررسی و تحلیل قرار خواهد گرفت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
74 - بازتاب تعلیمی مثل‌ها در دیوان صائب تبریزی
فریدون طهماسبی حسین جّبارپورسبک هندی (اصفهانی) از سبک‌های معروف شعر فارسی است که هر چند در ابتدا مورد بی‌مهری بسیاری قرار گرفت امّا به مرور زمان توانست حقانیت خود را ثابت کند. صائب بزرگترین شاعر ایرانی این سبک است که از تمام امکانات فرهنگی، طبیعی و زبانی اطراف خود برای ساختن، ترکیبات و مضمون‌های أکثرسبک هندی (اصفهانی) از سبک‌های معروف شعر فارسی است که هر چند در ابتدا مورد بی‌مهری بسیاری قرار گرفت امّا به مرور زمان توانست حقانیت خود را ثابت کند. صائب بزرگترین شاعر ایرانی این سبک است که از تمام امکانات فرهنگی، طبیعی و زبانی اطراف خود برای ساختن، ترکیبات و مضمون‌های شعری بهره گرفته و آنها را با خیال‌های رنگارنگی ترکیب کرده تا در مخاطب تأثیر فراوانی به جا بگذارد. این شاعر که بیشتر مضمون‌های به کار رفته‌اش انسانی و جهانی است همواره مخاطبان خود را به شیوه‌های گوناگون و با استفاده از امکاناتی که از اطراف خود به وام گرفته است تعلیم میدهد. یکی از این امکانات فرهنگ عامه به ویژه مثل‌ها هستند که با وجود کوتاهی‌شان پیام‌های اخلاقی فراوانی در آنها وجود دارد. مقاله مذکور درصدد است پیام اخلاقی و تعلیمی این مثل‌ها را در دیوان صائب بررسی نماید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
75 - بررسی جنبه‌ها و جلوه‌های تمثیلی پرندگان در دیوان صائب تبریزی
محمّد حاجی آبادیبررسی و مطالعة نظام مند جایگاه پرندگان در تمثیل‌های دیوان صائب، از جمله راه‌های دقیق و علمی است که ما را به دنیای فکری وی نزدیک خواهد ساخت. پژوهش حاضر، عهده دار بررسی و تحلیل ابعاد به کار گیری پرندگان در تمثیل‌های این شاعر نامی پارسی گوی میباشد؛ نگارنده در این جستار با أکثربررسی و مطالعة نظام مند جایگاه پرندگان در تمثیل‌های دیوان صائب، از جمله راه‌های دقیق و علمی است که ما را به دنیای فکری وی نزدیک خواهد ساخت. پژوهش حاضر، عهده دار بررسی و تحلیل ابعاد به کار گیری پرندگان در تمثیل‌های این شاعر نامی پارسی گوی میباشد؛ نگارنده در این جستار با واکاوی دیوان صائب سعی در نمایاندن هرچه بیشترسحر بیان وی میباشد. بیانی که با بهره گیری از صنعت تمثیل سبب اعجاز بسیاری از ادب شناسان شده است. از جمله نتایج این پژوهش آن است که صائب با بهره گیری از پرندگان در تمثیل به نحو بسیار بدیعی اغراض و مضامین اجتماعی، سیاسی و تعلیمی خویش را بیان نموده و از هر پرنده سمبلی ساخته برای رشادت‌های فکری و روحی متأثر شده از زمانة خویش و بدین وسیله کلام خویش را پرورش داده و به آن انسجام بخشیده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
76 - از آیینه‌داری تا آیینگی در اشعار صائب تبریزی
مهدی‌رضا کمالی بانیانی عباسعلی وفاییدر عرفان، دیدن و دیده و بیینده، در وجود انسان به یگانگی می‌رسند و شعله یکتای عشق، در دو آیینه عاشق و معشوق به ازل و ابد می‌پیوندند. آیینه در ادب عرفانی، از رازهای تو در توی عشق، در طول سده‌های رفته، پرده‌ها برداشته است که شاید یکی از ژرف‌ترین شان، یگانگی بودی ِدوگانه‌ها أکثردر عرفان، دیدن و دیده و بیینده، در وجود انسان به یگانگی می‌رسند و شعله یکتای عشق، در دو آیینه عاشق و معشوق به ازل و ابد می‌پیوندند. آیینه در ادب عرفانی، از رازهای تو در توی عشق، در طول سده‌های رفته، پرده‌ها برداشته است که شاید یکی از ژرف‌ترین شان، یگانگی بودی ِدوگانه‌های نمودی است. عارفانِ ما، به مدد این ابزار، مجاز انسان را در مجاز جهانضرب کرده و در نهایت شگفتی، حقیقت حق را حاصل آورده‌اند و حاصل ضرب منفی در منفی همیشه مثبت خواهد بود. ازین رو تا دل، همچون آب و آیینه و جام پاک و صافی نشود، در خور نور و آتش تجلی نخواهد گشت. صائب تبریزی نیز یکی از شاعرانی است که با گرایشات عرفانی‌ای که در اشعارش دارد، سیر تحول سالک را از آیینه داری تا آینگی را به تصویر کشیده است. در این مقاله، به شاخصه‌ها و مراحل این روند پرداخته شده است تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
77 - بازتاب پیر؛ گونه‌ها و نمونههای آن در شعر صائب تبریزی
احمدرضا یلمه ها مسلم رجبیشعر عرفانی از قدمتی دیرینه و پیشینه‌ای کهن در ادب فارسی برخوردار است. هر یک از شعرا و ادبا برای مانایی بخشیدن به کلام خویش و ماندگار ساختن آن در آسمان زبان و ادب فارسی، سعی کردند تا رنگ و روی کلام خویش را عرفانی کنند. مضامین عرفانی و مفاهیم معرفتی از همان بدایتی که نغما أکثرشعر عرفانی از قدمتی دیرینه و پیشینه‌ای کهن در ادب فارسی برخوردار است. هر یک از شعرا و ادبا برای مانایی بخشیدن به کلام خویش و ماندگار ساختن آن در آسمان زبان و ادب فارسی، سعی کردند تا رنگ و روی کلام خویش را عرفانی کنند. مضامین عرفانی و مفاهیم معرفتی از همان بدایتی که نغمات موزون فارسی آهنگ شکفتن به خود گرفته، شکوفا شده و کماکان ادامه دارد. در عرفان مهمترین ملاک سلوک سالک، برخورداری وی از حضوری پیری صاحب نفس و مرشدی دستگیر است. چهره‌های گوناگون پیر در دیوان صائب از قبیل «پیر مغان، پیر خرابات، پیر میکده، پیر می‌فروش و...»؛ میتواند نوع نگرش وی را نسبت به عرفان و طریقت آشکار کند. چه این پیرها را از بر ساخته‌های هنری و ادبی صائب باشد، و چه ما وی را سرسپرده بر دامان پیری کاردیده و مجرّب در عالم واقع بدانیم، می‌توان با نقد و بررسی این واژه، پیوند عمیق و ارتباط ناگسستنی اشعار صائب را با عالم عرفان بیش از پیش آشکار ساخت. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و با هدف تبیین انواع پیر و با کندوکاو در اشعار صائب صورت گرفته تا در پایان بتوان از نوع نگاه صائب به این پیرها و نیز صفات و حالاتشان در اشعار صائب بیش از پیش پی ببریم. تجلّی انواع پیر میتواند به عنوان موضوعی بدیع و تازه، در بردارندة نتایجی ارزندة پژوهشی باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
78 - کارکرد اسلوب معادله در تبیین مفاهیم عرفانی در شعر صائب تبریزی
نجف جوکار محمد حسین کرمی سهیلا صادقیNormal0falsefalsefalseEN-USX-NONEAR-SA /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-parent:""; mso-padding-alt: أکثرNormal0falsefalsefalseEN-USX-NONEAR-SA /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; text-align:justify; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman","serif";} >کارکرد صنایع ادبی و طرز استفاد از آنها، از مسایل بسیارمهمَی است که در حوزة «علوم بلاغی» به آنها اهمیت زیادی داده می‌شود، معمولاً در شرح و توضیح صنایع ادبی، تعریفی به صورت تکراری از آنها ارایه شده و شاهد مثال‌هایی نیز برای تکمیل بحث آورده می‌شود، اما این که شاعران در چه مواردی و با چه بسامدی ازاین صنایع استفاده کرده‌اند، کمتر اشاره شده است، بی‌تردید، یکی از این صنایع پراهمیت «اسلوب معادله» است که اساساً سبک هندی بر بنیاد آن استواراست، در مقاله حاضر، نگارنده به شیوة تحلیلی، توصیفی ابتدا به پیشینة این صنعت در ادبیات فارسی پرداخته و سپس وجه تمایز آن را با صنایع همانند آن مثل ارسال‌المثل و تشبیه تمثیلی تبیین نموده و به دنبال آن به بررسی ساختمان اسلوب معادله در دیوان صائب، به عنوان بزرگترین شاعر«سبک هندی»، و نحوة استفادة صائب از این صنعت به ویژه درجهت تفسیر و تبین مفاهیم عرفانی پرداخته است،Normal0falsefalsefalseEN-USX-NONEAR-SA /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; text-align:justify; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman","serif";} > تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
79 - بررسی سخن و خاموشی سیاه وسپید در اندیشه و آثار مولانا جلالالدین بلخی و شمس تبریزی
مریم رضایی قدمعلی سرامی محمدرضا قاریNormal0falsefalsefalseEN-USX-NONEAR-SA /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-parent:""; mso-padding-alt: أکثرNormal0falsefalsefalseEN-USX-NONEAR-SA /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; text-align:justify; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman","serif";} >سخن گفتن یکی از ویژگیهای مهم بشراست که پیوند ناگسستنی با اندیشه وتفکرآدمی دارد، ونکته مهم آن است که هریک ازگروه‌های اجتماعی زبان خاصی رابرای بیان مقاصدخود برمی‌گزینند؛یکی از این زبان‌ها زبان عرفانی است واز جمله اینعارفان وارسته مولانا جلالالدین بلخی و شمس تبریزی هستند که آثاری ارزشمند بنام‌های مثنوی معنوی و مقالات شمس رابه مجموعه متون عرفانی اضافه نموده‌اند؛ یکی ازموضوعات موردتوجه ایشانتوجه به مسأله خاموشی و سکوت و سخن درعرفان است که درزیر بنای فکری ایشان گنجانیده شده است وبا بکارگیری ازعنصر رنگ وواژه‌هایی چون سیاه وسپید آنها راخاص و ویژه نموده‌اند، آنچه ما در این مقاله بدان می‌پردازیم، بررسی سخن وخاموشی سیاه و سپید در اندیشه این دو عارف استواین که این عبارات در اصل به چه معنی بوده است تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
80 - ولایت در اندیشۀ شمس تبریزی و بازتاب آن در آثار سلطان‌ولد
داود واثقی خوندابی مهدی ملک ثابت محمّدکاظم کهدوییمبحث ولی و ولایت یکی از اساسی‌ترین مباحث عرفان اسلامی است. ولایت در لغت به معنای قرب، محبّت، نصرت، امارت و... است؛ امّا ولی در اصطلاح اهل عرفان به کسی گفته می‌شود که با نابودکردن صفات بشری و فانی شدن در حق به تولّد دوباره رسیده باشد.در این جستار که مبتنی بر مطالعات کتاب أکثرمبحث ولی و ولایت یکی از اساسی‌ترین مباحث عرفان اسلامی است. ولایت در لغت به معنای قرب، محبّت، نصرت، امارت و... است؛ امّا ولی در اصطلاح اهل عرفان به کسی گفته می‌شود که با نابودکردن صفات بشری و فانی شدن در حق به تولّد دوباره رسیده باشد.در این جستار که مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و به شیوۀ توصیفی – تحلیلی است تأثیرپذیری سلطان ولد از شمس تبریزی در موضوع ولایت بررسی می شود.شمس تبریزی و سلطان ولد، ولی را کسی می‌دانند که با رسیدن به مرتبۀ فنای الهی به صفاتی دیگر مانند دوری از کرامت نمایی، علم لدنّی و موهوبی، انفاس حقانی وفراست یا اشراف بر ضمایر مزیّن باشد. به اعتقادآن ها اگرچه شناخت حقیقت وجودی اولیای الهی از شناخت خداوند دشوارتر است امّا سالکان باید با شناخت دقیق از این افراد، سرسپردۀ آن ها شوند و از مدّعیان دروغین بپرهیزند. شمس و سلطان ولد اولیا را به دو گروه مستوران و مشهوران تقسیم کرده‌اند. در نظرگاه آن ها، اولیای الهی اگرچه همگی نوری واحدند امّا هر کدام به اندازۀ قرب خود از تابش حسن الهی برخوردار میشوند که در این میان مرتبۀ مطلوبان یا معشوقان از مرتبۀ طالبان یا عاشقان بالاتر است. علاوه براین، قطب شاه اولیا محسوب می‌شود و در حقیقت هدف غایی از آفرینش جهان است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
81 - کارکرد عرفانی عناصر اسطورهای، دینی و ملّی در غزل‌های صائب تبریزی
شهربانو بابایی عبداله طلوعی آذر فاطمه مدرسیمضمون پردازی از هنرهای برجستۀ شعر دورۀ صفوی و به ویژه صائب تبریزی است. استفاده از عناصر اساطیری، مذهبی و ملّی نیز در این میان ضمن یاری رساندن به مضمون سازی و خلق مضامین جدید، گاه برداشت های عرفانی صائب را از این عناصر بازتاب می دهد. این مقاله سعی دارد با شیوۀ تحلیلی- تو أکثرمضمون پردازی از هنرهای برجستۀ شعر دورۀ صفوی و به ویژه صائب تبریزی است. استفاده از عناصر اساطیری، مذهبی و ملّی نیز در این میان ضمن یاری رساندن به مضمون سازی و خلق مضامین جدید، گاه برداشت های عرفانی صائب را از این عناصر بازتاب می دهد. این مقاله سعی دارد با شیوۀ تحلیلی- توصیفی، این عناصر و نحوۀ استفاده صائب از آن ها را بررسی نماید. ابتدا با یک تقسیم بندی این موارد در سه دستۀ کلّی اساطیری، مذهبی و ملّی جای داده شد و سپس با بررسی اشعار صائب، نحوۀ استفادۀ وی از این عناصر در بیان مضامین عرفانی چون طلب، عشق، استغنا، توحید (وحدت)، فنا و مضامین مرتبط با این مفاهیم با ذکر مثال های شعری بررسی گردید. نتیجۀ این بررسی نشان می دهد که صائب در مضمون سازی از این عناصر، گاه اشارات عرفانی ظریفی را در اشعارش مطرح ساخته و در این میان سهم اساطیر مذهبی (شامل عناصر اسلامی که منبع آن بی‎شک قرآن کریم بوده ) از سایر عناصر بیشتر و برجسته تر است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
82 - دیوان شمس تبریزی، آینۀ بازتاب شعورمندی کائنات
عنایت‌الله شریف‌پور احمد امیری خراسانی مهین ایرانمنشدیوان شمس تبریزی، اثر معروف مولانا جلال‌الدّین محمّد بلخی، عارف بزرگ مسلمان قرن هفتم هجری، مانند اثر ارزشمند دیگر وی، مثنوی معنوی و همچنین همۀ آثار عرفانیِ اسلامیِ فارسی، آینۀ بازتاب باورهای خاصّ عارفان بزرگ مسلمان است. یکی از این باورها، شعورمند دانستن کائنات است که ا أکثردیوان شمس تبریزی، اثر معروف مولانا جلال‌الدّین محمّد بلخی، عارف بزرگ مسلمان قرن هفتم هجری، مانند اثر ارزشمند دیگر وی، مثنوی معنوی و همچنین همۀ آثار عرفانیِ اسلامیِ فارسی، آینۀ بازتاب باورهای خاصّ عارفان بزرگ مسلمان است. یکی از این باورها، شعورمند دانستن کائنات است که الهام‌بخش اصلی ایشان در این خصوص، آیات قرآن کریم و روایات اسلامی است. عارفان بزرگی چون مولوی، با تأثیرپذیری از این گنجینه‌های ارزشمند دینی، به‌ویژه آیاتی که به تسبیح موجودات یا مورد خطاب قرارگرفتن آنها از سوی خالق خویش اشاره دارند، همۀ عالم وجود را حیّ و ناطق و دارای شعور می‌دانند. علاوه بر این، رسیدن به این باور، آن‌گونه که خود اذعان نموده‌اند، از طریق کشف و شهود نیز بر ایشان محقّق شدهاست. در این مقاله که از روش سندکاوی در جمع‌آوری اطّلاعات، استفاده گردیده، سعی شدهاست تا نمونههای برجستۀ بازتاب شعورمندی کائنات، از دیوان شمس تبریزی، استخراج و تحلیل و توصیف گردد. از مهمترین نتایج مقالۀ حاضر، آن است که مولوی در انعکاس این باور عرفانی اسلامی در دیوان شمس تبریزی، هم از نظر میزان، هم صراحت بیان، گوی برتری را از دیگران ربوده است تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
83 - نگرش اشراقی بر«حُسن» و تجلی آن در نگاره‌های ایرانی سده هشتم تا دهم هـ.ق ( با گزینش شش اثر مشهور از مکتب‌های این دوران)
محمدصادق علی اسمعیلی عبدالرضا مظاهری محمدرضا شریف زادهشهاب الدین سهروردی(شیخ اشراق) رساله ای به نام فی حقیقة العشق دارد که در فصول مختلف آن به مقوله حُسن می پردازد. با توجه به تأثیر دیدگاه اشراقی سهروردی بر ادبیات عرفانی و هنر ایرانی دوران بعد، به نظر می رسد هنرمندان نگارگر قرن هشتم تا دهم نیز در بیان زیبایی آثار خود، نگرش أکثرشهاب الدین سهروردی(شیخ اشراق) رساله ای به نام فی حقیقة العشق دارد که در فصول مختلف آن به مقوله حُسن می پردازد. با توجه به تأثیر دیدگاه اشراقی سهروردی بر ادبیات عرفانی و هنر ایرانی دوران بعد، به نظر می رسد هنرمندان نگارگر قرن هشتم تا دهم نیز در بیان زیبایی آثار خود، نگرشی اشراقی را به کار گرفته اند. سؤال این است که چگونه نگارگر ایرانی برای آفرینش فضاهای تصویر، با محوریت حُسن، از اندیشه اشراقی سهروردی مایه گرفته است و وجه تمایز کمال و جمال آثار نگارگری در چیست؟ پژوهش نگاهی تاریخی و هدفی بنیادین داشته و به روش توصیفی ـ تحلیلی عمل کرده است. نتایج حاکی از آن است که نگارگران در بیان زیبایی به هر دو وجه کمالی و جمالی حُسن توجه داشته اند. تا آنجایی که به ساختار بیرونی آثار مربوط می شد از وجه کمالی و در بیان جمال آثار که به ساختار درونی اثر مربوط می شدند از طریق شهود و تخیل در جهان مثالی عمل می نمودند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
84 - تحلیلی بر خوانش اجتماعات تاب‌آور در برابر بحران زلزله (مطالعه موردی: کلانشهر تبریز)
امیر بخشی زاده اکبر عبدالله زاده طرف نورمحمد منجزیپرسمان و انگاره نوشتار حاضر آمیزه‌ای است از نگرش پیشران‌های اجتماعی تاب‌آور در برابر بحران زلزله؛ امری که با فزونی جمعیت شهرنشینی و توسعه شهری رنگ می‌گیرد تا از این طریق سازمان‌های متولی مدیریت شهری در برابر مدیریت بحران زلزله مورد توجه قرار دهند. در حالی ابعاد این مسال أکثرپرسمان و انگاره نوشتار حاضر آمیزه‌ای است از نگرش پیشران‌های اجتماعی تاب‌آور در برابر بحران زلزله؛ امری که با فزونی جمعیت شهرنشینی و توسعه شهری رنگ می‌گیرد تا از این طریق سازمان‌های متولی مدیریت شهری در برابر مدیریت بحران زلزله مورد توجه قرار دهند. در حالی ابعاد این مساله گسترش روزافزون یافته است که یکی از ویژگیهای آن درگیری گفتمان پیشران‌های دخیل در سامان دادن به این پدیده است که خود بر دامنه اهمیت آن افزوده است؛ بنابراین هدف پژوهش کاربست این انگاره بر منصه جغرافیایی کلانشهر تبریز بوده است، تا از این رهگذر بتواند با شناسایی پارامترهای مؤثر بر تاب‌آوری منطقه در برابر خطر زلزله به آسیب‌شناسی زمینه‌های دسترسی به آن بپردازد. پژوهش حاضر بر اساس هدف در زمره تحقیقات کاربردی، به لحاظ ماهیت و روش از نوع تحقیقات توصیفی- تحلیلی میباشد. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کارشناسان حوزه مدیریت بحران و تاب‌آوری شهری است که بر اساس نظرات 35 متخصص در دسترس و آشنا با مدیریت بحران و تاب‌آوری شهری پرسشنامه نهایی وارد نرم‌افزار میک‌مک (Micmac) می‌گردد و از روش سوات در جهت شناسایی نقاط کلیدی شناخت عوامل در جهت رسیدن بر تاب‌آوری اجتماعی در پهنه‌های مستعد شناسایی‌شده کلانشهر تبریز استفاده می‌شود. نتایج تحقیق نشان داد که امر دانش و آگاهی اجتماعی، آموزش و مهارت و قابلیت و دسترسی به خدمات مهمترین پیشران‌های موثر بر خلق اجتماعات تاب آور شهر تبریز میباشند. استفاده از توان آگاهی در جهت مشارکت مرمی برای مقابله با سوانح طبیعی مانند زلزله و افزایش تا‌ب‌اوری بسیار مهم است. چرا درصورتی‌که افراد از آگاهی و مهارت کافی برخوردار و توانمند شده باشند، می‌توان امیدوار بود که هنگام وقع زلزله خواهند توانست با واکنش و رفتار مناسب، جان خود و نزدیکان را حفظ و کمتر دچار آسیب جانی، مالی و روحی شوند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
85 - سنجش عدالت اجتماعی در ساختار فضایی کلانشهر تبریز با تأکید بر پراکنش فضایی مراکز آموزشی
پروین دده زاده سیلابی زهرا رسول زاده حسین طهماسبی مقدمامروزه فضا های آموزشی یکی از مهم ترین کاربری ها در شهر ها است و نسبت به سایر کاربری های خدمات شهری از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. تخصیص فضا نیز به این کاربری یکی از موضوعات مهمی است که در برنامه ریزی های شهری موردتوجه قرار می گیرد. کلانشهر تبریز در زمره شهر هایی است أکثرامروزه فضا های آموزشی یکی از مهم ترین کاربری ها در شهر ها است و نسبت به سایر کاربری های خدمات شهری از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. تخصیص فضا نیز به این کاربری یکی از موضوعات مهمی است که در برنامه ریزی های شهری موردتوجه قرار می گیرد. کلانشهر تبریز در زمره شهر هایی است که در آن توزیع فضایی خدمات شهری از جمله خدمات آموزشی به طور مناسب و مکفی صورت نگرفته است. در راستای رفع مشکلات ناشی از این مساله و همچنین افزایش کارایی این فضاها، توجه به ساماندهی و توزیع مناسب ضروری به نظر می رسد. بر این اساس، پژوهش حاضر با استفاده از مدل های آمار فضایی، تحلیل لکه های داغ و خود همبستگی فضایی در نرم افزار Arc/GISبه نحوه توزیع فضایی کاربری های آموزشی در سطح شهر تبریز پرداخته است. داده های مورد نیاز نیز به روش کتابخانه ای و با مراجعه به منابع و سازمان های مربوطه گردآوری شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که در بلوک های شهر تبریز از لحاظ وضعیت کلی آموزشی نابرابری وجود دارد؛ نواحی 1 و 2 از منطقه 2 و ناحیه 5 از منطقه 4، وناحیه 1 از منطقه 8، ناحیه 1 از منطقه 3 و ناحیه 3 از منطقه 10 بیشترین وزنه و نواحی 4 و 6 از منطقه 5، ناحیه 2 از منطقه 9 و در نهایت ناحیه 1 از منطقه 6 کمترین وزنه از کاربری های آموزشی را به خود اختصاص داده اند. به گونه ای که این نواحی به لحاظ پایداری در سطح پایین تری قرار دارند. همچنین بر اساس شاخص موران توزیع فضایی کاربری های آموزشی در کلانشهر تبریز به صورت خوشه ای می باشد. بر اساس این شاخص نیز نابرابری موجود در زمینه توزیع کاربری مورد نظر کاملا مشهود است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
86 - رتبه‌بندی مناطق دهگانه کلانشهر تبریز بر اساس شاخص‌های شهر خلاق
حسین محمدی قاضیجهانی بختیار عزت پناهامروزه با توجه به رشد سریع جوامع شهری و پیچیده تر شدن مسائل شهری، نقش استفاده از شیوه های جدید برنامه ریزی و مدیریت شهری بیش از هر زمانی دیگر مهم جلوه می نماید. در این رابطه ایده شهر خلاق یکی از بحث های جدیدی می باشد که می تواند شهرها را به سوی رشد و توسعه پایدار سوق ده أکثرامروزه با توجه به رشد سریع جوامع شهری و پیچیده تر شدن مسائل شهری، نقش استفاده از شیوه های جدید برنامه ریزی و مدیریت شهری بیش از هر زمانی دیگر مهم جلوه می نماید. در این رابطه ایده شهر خلاق یکی از بحث های جدیدی می باشد که می تواند شهرها را به سوی رشد و توسعه پایدار سوق دهد. شهر خلاق قادر است تا شهرها را از بن بست های مدیریتی و کالبدی موجود رهایی بخشیده و آنها را تبدیل به مکانی جهت شکوفایی استعدادها و بروز انواع نوآوری ها گرداند. با توجه به اهمیت بکارگیری شیوه های نوین در امر برنامه ریزی و مدیریت شهری، پژوهش حاضر اقدام به ارزیابی و اولویت بندی مناطق دهگانه کلانشهر تبریز بر اساس شاخص های شهر خلاق نموده است تا نتایج حاصل بتواند پاسخگوی نیازها و نارسایی های موجود در این شهر باشد. نوع تحقیق حاضر، کاربردی و روش بررسی آن توصیفی ـ تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش نیز شامل کل ساکنان کلانشهر تبریز برابر با 1.593.373 نفر می باشد و بر اساس فرمول کوکران تعداد 384 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های تی تک نمونه ای، کروسکال والیس، میانگین و کای اسکوئر استفاده شده و به منظور رتبه بندی مناطق شهر تبریز از مدل تصمیم گیری چند معیاره SAW استفاده گردیده است. نتایج به دست آمده از آزمون SAW نشان می دهد وضعیت شاخص های سرزندگی فضای شهری و مشارکت بهتر از سایر شاخص های شهر خلاق است. همچنین، منطقه 2 شهر تبریز با نمره نهایی 171/0، در رتبه اول و منطقه 7 با نمره نهایی 074/0 در رتبه های آخر از نظر شاخص های شهر خلاق در بین مناطق دهگانه کلانشهر تبریز قرار گرفته‌اند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
87 - جنبه های بلاغی غزل های صائب
محمدولی مردانیچکیده صائب تبریزی از شعرای پر کار قرن یازدهم هجری و از بزرگترین شعرای سبک هندی است. که لطافت و مختصات سبک هندی در شعر او بیشترین جلوه را دارد و زیبایی و غرابت شعر او ناشی از تازگی مضامین و طرفگی تجربیات و تصاویر شاعرانه اوست – تصاویر شاعرانه را در خدمت القای عواطف أکثرچکیده صائب تبریزی از شعرای پر کار قرن یازدهم هجری و از بزرگترین شعرای سبک هندی است. که لطافت و مختصات سبک هندی در شعر او بیشترین جلوه را دارد و زیبایی و غرابت شعر او ناشی از تازگی مضامین و طرفگی تجربیات و تصاویر شاعرانه اوست – تصاویر شاعرانه را در خدمت القای عواطف، احساسات و اندیشه های خویش قرار داده است. وجود صنایع شعری فراوان در دیوان صائب و پیچیدگی اشعار وی، امری کاملاً مشهود است. صائب برای بیان عقاید و تجربیّات خود، از صنایع خاصی در اشعارش بهره می گیرد که حاصل ذهن خلّاق او و نتیجة سفرهایش به هندوستان است. وی بر آن است تا مضامین مختلف را هر چه فشرده تر و در بیتی با بار معنایی بیشتر به خواننده ارائه دهد. با توجّه به این که تأثیر برخی از جنبه های بلاغی در شعر صائب نسبت به برخی دیگر بیشتر است این تحقیق بر روی جنبه هایی است که با بسامد بالا، در شعر وی تأثیرگذار بوده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
88 - بررسی نظام های استعاری معشوق در کلیّات شمس تبریزی بر اساس نظریۀ استعاره شناختی
مهدی رهنما احمدرضا کیخای فرزانه بهروز رومیانیاز آنجا که عشق مفهومی انتزاعی دارد؛ عارفان برای تبیین و توصیف آن از عناصر حسی و ملموس بهره برده و برای آن از زبان استعاره، استفاده کرده‌اند. هرچند موضوع عشق در همۀ دوران‌ها و زمان‌ها مورد توجّه شاعران و نویسندگان بوده است؛ اما در سبک عراقی به لحاظ اهمیّت و اعتبار آثاری أکثراز آنجا که عشق مفهومی انتزاعی دارد؛ عارفان برای تبیین و توصیف آن از عناصر حسی و ملموس بهره برده و برای آن از زبان استعاره، استفاده کرده‌اند. هرچند موضوع عشق در همۀ دوران‌ها و زمان‌ها مورد توجّه شاعران و نویسندگان بوده است؛ اما در سبک عراقی به لحاظ اهمیّت و اعتبار آثاری که دربارۀ عشق نوشته و سروده شده؛ برجستگی بیشتری دارد. یکی از دیوان‌های معروف و مشهور قرن هفتم، کلیّات شمس تبریزی اثر مولانا جلالالدین محمد بلخی است. این اثر به لحاظ زبانی، بیشتر شاعرانه و استعاری میباشد و از حیث معنا عرفانی است. مولانا در کلیّات شمس با توجّه به فرهنگ و ایدئولوژی‌های حاکم بر جامعۀ آن عصر، دریافتی خاص از عشق دارد. همچنین این دیوان، دارای بنیان منسجمی است که حاصل شبکه‌های استعاری شکل گرفته برپایۀ یک یا چند استعارۀ اصلی مشترک یا فردی در آنها است. این پژوهش که به شیوه توصیفی – تحلیلی و ابزار کتابخانه‌ای تنظیم شده درصدد آن است تا به بررسی نظام‌های استعاری عشق در کلیّات شمس تبریزی بر اساس نظریۀ استعاره شناختی بپردازد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که استعاره‌های معشوقی در این اثر در واقع نشان‌دهندۀ این‌همانی میان معشوق و خدا و سه نگاشتِ استعاری عشق خدا است، خدا معشوق است، خدا عشق است، میباشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
89 - تحلیل و بررسی استعاره‌های مفهومی در مقالات شمس تبریزی
زهرا بیاتیانی حمید رضا اردستانی رستمی فرزانه یوسف قنبری نصرالله امامیمقالات شمس کتابی است حاوی اندیشه‌ها و تفکرات عرفانی که شامل مباحثی دربارۀ تصوف و عرفان میباشد که به‌وسیلۀ مریدان شمس، جمع‌آوری شده است. نویسنده در این پژوهش به شیوۀ توصیفی - تحلیلی درصدد آن است تا به بررسی و تحلیل استعاره‌های مفهومی در این کتاب بپردازد. زبان‌شناسی شناخ أکثرمقالات شمس کتابی است حاوی اندیشه‌ها و تفکرات عرفانی که شامل مباحثی دربارۀ تصوف و عرفان میباشد که به‌وسیلۀ مریدان شمس، جمع‌آوری شده است. نویسنده در این پژوهش به شیوۀ توصیفی - تحلیلی درصدد آن است تا به بررسی و تحلیل استعاره‌های مفهومی در این کتاب بپردازد. زبان‌شناسی شناختی بر تجربه‌های جسمانی در فرایندهای ذهنی و پیوند ذهن و زبان تأکید دارد. هدف از این پژوهش درک و تبیین پیوندهای ذهن و زبان شمس تبریزی در مقالات با کمک نظریۀ استعاری شناختی است. واکاوی موضوع بیانگر آن است که زبان در قالب نظام‌های استعاری به جهان‌بینی شمس، پیوندی تنگاتنگ دارد. آنچه این پیوند را مستحکم می‌سازد، نگاشته شدن طرح‌واره‌های تصاویری ذهن بر اصول کلی جهان‌بینی شمس و سامان‌یافتگی نگاشته‌های استعاری و شبکه‌های منسجم از استعاره‌ها بر محور الگوی شناختی کلان است که در نظامی از تناظرها جنبه‌های ناشناختۀ جهان‌بینی شمس را روشن‌تر می‌سازد. نگاهی کلی به استعاره‌های مفهومی در مقالات شمس نشان میدهد. نظام استعاری مقالات شمس، مشابه نویسندگان عارف هم‌عصر خود است. در تقریرات شمس، اتگار فقط حوزۀ مقصد، حرف و سخن است که گاهی در قالب شیئی شکستنی و گاهی در قالب یک گیاه و گاهی در ارتباط با رنگ، مفهوم‌سازی شده است به نحوی که ناخودآگاه بودن حکایت‌ها و تمرکز نداشتن شمس نسبت به یک موضوع واحد از جمله عواملی است که باعث شده سبک وی در مفهوم‌سازی‌های استعاری نسبت به دیگران متمایز گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
90 - طنزپردازی صائب تبریزی در معرّفی شخصّیت زاهد
زهره انصاری مقّدم محمّدامیر مشهدی لیلا عبادی نژاداز میان درون مایه ها و اندیشه های فراوان که در متون نظم و نثر فارسی به آنها پرداخته شده، پژوهش در زمینۀ طنز به عنوان یکی از انواع ادبی در ادبیّات کهن و نوین فارسی جایگاهی ویژه دارد.گرچه ماحصل تلاشهای بی بدیل پژوهشگران در طی سالیان دراز در این زمینه گامی بزرگ در دستیابی أکثراز میان درون مایه ها و اندیشه های فراوان که در متون نظم و نثر فارسی به آنها پرداخته شده، پژوهش در زمینۀ طنز به عنوان یکی از انواع ادبی در ادبیّات کهن و نوین فارسی جایگاهی ویژه دارد.گرچه ماحصل تلاشهای بی بدیل پژوهشگران در طی سالیان دراز در این زمینه گامی بزرگ در دستیابی به موفّقیت های شایسته است لیکن هنوز بسیاری از شیوه های طنز وجود دارد که باید شناخته شوند. یکی از این پژوهش های لازم تجزیه و تحلیل طنزپردازی شاعرانی برجسته همچون صائب تبریزی در نقد اندیشه های زاهدان ریّاکار و شخصّیت، کردار، اخلاق و منش آنها و تفکرات مخالفان عرفان و عشق است. این پژوهش بر آن است تا به برّرسی و نقد شخصّیت نمادینِ زاهد از دو نظرگاه اصول اخلاق فردی و آسیب های اجتماعی در غزل های صائب بپردازد. [Z1]در باور صائب، شخصّیتِ نمادینِ زاهد، خشک و متعصّب است، عشق را انکار می کند و با آن بیگانه است، در آرزوی بهشت است. با می و شراب، مخالفت می ورزد. ریّا و تزویر می کند. افسرده دل و سرد نَفَس است. زهد وی ریّایی است. خود بین و مغرور است. کُندذهن، ترشرو، حریص و دنیا طلب، کوتاه بین، کودک صفت، خود فروش، شور چشم، ناپخته، سنگدل و بیهوده گو است. [Z1]سوال پژوهش و روش تحقیق در اکثر چکیده های مقالات ذکر نشده اگ تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
91 - بررسی و تحلیل رشد فضایی شهر تبریز با مدل های کمی و تصاویر ماهواره ای
محمدحسین خدابخش چاخرلو پرویز نوروزی ثانی کریم حسین زاده دلیردر دهه‌های اخیر شهرها به صورتی بی برنامه رشد کرده و محدوده‌های شهری در مدت کوتاهی به چندین برابر وسعت اولیه خود رسیده اند، توسعه آنها در قطعاتی مجزا، بدون برنامهریزی، تنگ و جسته و گریخته بوده است که الگوی گسترش یا پراکنش افقی شهری از ویژگیهای اصلی آنها شده است و موضوع أکثردر دهه‌های اخیر شهرها به صورتی بی برنامه رشد کرده و محدوده‌های شهری در مدت کوتاهی به چندین برابر وسعت اولیه خود رسیده اند، توسعه آنها در قطعاتی مجزا، بدون برنامهریزی، تنگ و جسته و گریخته بوده است که الگوی گسترش یا پراکنش افقی شهری از ویژگیهای اصلی آنها شده است و موضوعی قابل توجه در میان برنامه‌ریزان و سیاست‌گذاران در سراسر جهان گشته است. شناخت الگوی توسعه کالبدی شهر به منظور هدایت آن در راستای توسعه پایدار شهری امری اساسی است. در این تحقیق سعی شده است تا نحوه رشد و توسعه شهر تبریز از سال 1351 تا 1392 با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای به همراه آنتروپی شانون و متریک‌های فضایی مورد بررسی قرار گیرد. در این مدت مناطق شهری در سال 1351 از 3046 به 11697 هکتار در سال 1392 افزایش داشته است که 284 درصد رشد را نشان می دهد، همچنین میزان آنتروپی شانون در همه‌ی دوره ها افزایش داشته که در سال 1392 به بالاترین حد ممکن 01/4 رسیده است. نتایج متریک‌های فضایی نیز رشد پراکنده شهری تبریز را اثبات می‌کنند. در نتیجه شهر تبریز نیاز به توجه ویژه و برنامهریزی مناسب به منظور کاهش آسیب‌های ناشی از رشد پراکنده شهری دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
92 - آنالیز ساختار فضایی بر اساس عدالت اجتماعی- فضایی (مطالعه موردی: مناطق 1.2.10 کلانشهر تبریز)
علیرضا پورشیخان بهزاد درستکار ناوانیبه دنبال افزایش جمعیت شهرها، محدودیت در منابع و امکانات موجود رخ می نماید و برخورداری دوگانه ای در میان شهروندان ظاهر می شود، محرومیت در مقابل برخورداری. به دنبال این مساله رویکردهای عدالت محور در برنامه ریزی شهری مود توجه صاحبنظران قرار می گیرد. این رویکرد درصدد توزیع أکثربه دنبال افزایش جمعیت شهرها، محدودیت در منابع و امکانات موجود رخ می نماید و برخورداری دوگانه ای در میان شهروندان ظاهر می شود، محرومیت در مقابل برخورداری. به دنبال این مساله رویکردهای عدالت محور در برنامه ریزی شهری مود توجه صاحبنظران قرار می گیرد. این رویکرد درصدد توزیع متوازن و متعادل فرصت ها و منابع در مناطق مختلف شهر و بین گروه های مختلف جمعیتی در شهرها می باشند و سعی در سازمان دهی فضای شهر بر پایه اصل عدالت دارند. پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی می باشد. روش به کار گرفته شده در آن توصیفی- آنالیزی است که بر مطالعات اسنادی و میدانی استوار است. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی عدالت اجتماعی در سازمان فضایی شهر تبریز به انجام خواهد رسید که با بهره گیری از سه شاخص اجتماعی، اقتصادی و کالبدی و تکنبک موریس و ویلیامسون به سطح بندی مناطق 1و2و10 شهر تبریز می پردازد و در مرحله بعد با استفاده از آزمون های آماری همبستگی به آنالیز رابطه سطح اقتصادی اجتماعی مناطق با میزان برخورداری اقدام شده است. نتایج این پژوهش بیانگر آن است که برخوردارترین منطقه، منطقه 2 می باشد و منطقه 10 محروم ترین منطقه به شمار می رود. ضریب اختلاف ویلیامسون نشانگر عدم تعادل در توزیع شاخص ها بین مناطق می باشد و آزمون همبستگی حکایت از برخورداری بیشتر در سایه شرایط اقتصادی- اجتماعی بالاتر است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
93 - شکل دگر خندیدن : طنّازی‌های شمس و مولانا در مقالات
محمدمراد ایرانیصوفیّه سهم عمده‌ای در ادبیّات فارسی و آفرینش‌های ادبی دارند؛ به گونه‌ای که کمتر اثر ادبی ممتازی یافت می‌شود که نشانه‌هایی از تأثیرگذاری اندیشه، اخلاق و ادبیّات عارفانه بر آن دیده نشود. ادبیّات تصوّف از گونه‌ی تعلیمی به شمار می‌آید و نظم و نثر صوفیانه در خدمت تعالیم عرفا أکثرصوفیّه سهم عمده‌ای در ادبیّات فارسی و آفرینش‌های ادبی دارند؛ به گونه‌ای که کمتر اثر ادبی ممتازی یافت می‌شود که نشانه‌هایی از تأثیرگذاری اندیشه، اخلاق و ادبیّات عارفانه بر آن دیده نشود. ادبیّات تصوّف از گونه‌ی تعلیمی به شمار می‌آید و نظم و نثر صوفیانه در خدمت تعالیم عرفانی و احکام اخلاقی و گاه مصطلحات عرفانی است. معلّمِ عارف، در کسوت متّعظی عالم، توانمندی‌ها ی زبانی و شگردهای تعلیمی‌را در قالب‌ها ی گوناگون ادبی به کار می‌گیرد تا اندیشه‌ها و تجارب عملی خود را بیاموزاند. یکی از این شگردها، کاربرد زبان طنز در اشکال و قالب‌های گوناگون آن در تعلیم آموزه‌های عرفانی و اخلاقی است. طنز عارف و نقد صوفی گاه لطیف و ملایم، و گاه بی پروا و پرده در است. صوفی شوخ، هنجارگریز و تابو شکن است و هر حریمی را ـ اگر لازم باشد ـ در هم می‌شکند. اساساً رویکرد عرفا به طنزنویسی در جهت تعلیم آموزه‌های عرفانی و اصول اخلاق صوفیانه منبعث از سبک و سیاق خاصّی است که می‌توان آن را عرفان تعلیمی و مدرسی و منبری نامید. استفاده از چاشنی طنز و طیبت در قالب حکایت‌های کوتاه و بلند، از ویژگیهای عرفان عامیانه است. نویسنده جُستار حاضر را با درآمدی بر طنز و گونه‌های آن ـ با نگاهی به آثار عرفانی، بویژه اقوال و اقاریر شمس و مولانا در مقالات و فیه ما فیه ـ آغاز می کند و در ادامه، به ذکر نمونه‌هایی از طنزپردازی‌های این دو عارف نامدار در مقالات می‌پردازد. حکایت‌های نمونه و برگزیده در این نوشته، در تقسیم‌بندی‌ای دوگانه ـ یک بار از حیث حجم حکایت و دیگر بار از لحاظ نوع طنز موجود در حکایت ـ در دو دسته ی جداگانه عرضه شده اند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
94 - وحدت وجود، بعضی چالشها و نسبت مولوی با آن
شهباز محسنیمقاله حاضر تلاش دارد که به چند پرسش زیر پاسخ دهد؛ وحدت وجود چیست و از دیر باز با چه چالشهایی بویژه از سوی خود عرفا روبه رو بوده است؟ آیا مولوی با محیی الدین عربی پیوند داشته یا تحت تأثیرمکتب وحدت وجود بوده است؟با توجه به رویکرد منتقدانه شمس تبریزی نسبت به محیی الدین آیا أکثرمقاله حاضر تلاش دارد که به چند پرسش زیر پاسخ دهد؛ وحدت وجود چیست و از دیر باز با چه چالشهایی بویژه از سوی خود عرفا روبه رو بوده است؟ آیا مولوی با محیی الدین عربی پیوند داشته یا تحت تأثیرمکتب وحدت وجود بوده است؟با توجه به رویکرد منتقدانه شمس تبریزی نسبت به محیی الدین آیا مولوی به تأثیر از شمس، از محیی الدین دور شده است؟و با توجه به اینکه در بسیاری از شرحهای مثنوی، اشعار مولوی بر اساس آراء ابن عربی تفسیر شده است ناشی ازرویکرد مولوی است یا خود شارحان به وحدت وجود؟ حاصل جُستار حاضر آن است که ممکن است در بعضی موارد سخنان مولوی قابل تطبیق با بعضی آراء ابن عربی یا هر متفکر و صاحب اندیشه دیگری باشد و موارد مشابه و همسویی وجود داشته باشد اما با ادله فراوان در دست، مولوی وحدت وجودی به شمار نمی آید و آنچه در شرحها آمده است تحمیل نگاه شارحان مثنوی است و بس. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
95 - صائب و انتقادهای اجتماعی او
لیلا هاشمیان فریبا رشیدیموضوع سیاست و چگونگی اداره‌ی امور مردم و جامعه یکی از دغدغه‌های فکری شاعران و نویسندگان است و اهمیت این موضوع سبب شده تا در سروده‌ها و نوشته‌های خود به این موضوع بپردازند؛ چنان که سعدی در گلستان و بوستان، عنصرالمعالی در قابوس نامه و زین‌العابدین مراغه ای در سیاحت نامه‌ی أکثرموضوع سیاست و چگونگی اداره‌ی امور مردم و جامعه یکی از دغدغه‌های فکری شاعران و نویسندگان است و اهمیت این موضوع سبب شده تا در سروده‌ها و نوشته‌های خود به این موضوع بپردازند؛ چنان که سعدی در گلستان و بوستان، عنصرالمعالی در قابوس نامه و زین‌العابدین مراغه ای در سیاحت نامه‌ی ابراهیم بیگ گوشه ای از سیاست حاکمان را در قالب رمان اجتماعی بیان کرده اند. صائب تبریزی از بزرگترین سخن سرایان سبک هندی در قرن دهم هجری است. مضمون آفرینی‌های زیبای او در غزل، توجه ویژه‌ی او به مسائل اجتماعی و پیروی از طنز حافظ و سعدی، او را در ردیف یکی از چهره‌های بزرگ ادبی ایران قرار داده است. صائب با توجه به شرایط سیاسی و اجتماعی عصر خود نگاهی ویژه به سیاست و کشورداری دارد. او در هر باب، نقدهایی در پرده‌ی پند و اندرز برای کارگزاران حکومت دارد. در این مقاله سعی شده است نمونه‌هایی از انتقادهای سیاسی و اجتماعی منعکس شده در اشعار صائب تبریزی ارائه شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
96 - بررسی مولفه های تاب آوری شهری با تاکید بر سوانح طبیعی (سیل) در شهر تبریز مطالعه موردی مناطق 2، 3، 4 و 7 شهر تبریز
رضا قاسمی گنجه لو بختیار عزت پناهمفهوم تاب آوری به سرعت در حال پیشرفت و توسعه در شهرها است. توسعه یک چارچوب ارزیابی برای ارزیابی میزان تاب آوری مناطق شهری می تواند یک روش موثر برای استفاده از مسائل مربوط به تاب آوری در فرآیند برنامه ریزی شهری باشد. براساس هدف پژوهش "بررسی مولفه های تاب آوری شهری با تاک أکثرمفهوم تاب آوری به سرعت در حال پیشرفت و توسعه در شهرها است. توسعه یک چارچوب ارزیابی برای ارزیابی میزان تاب آوری مناطق شهری می تواند یک روش موثر برای استفاده از مسائل مربوط به تاب آوری در فرآیند برنامه ریزی شهری باشد. براساس هدف پژوهش "بررسی مولفه های تاب آوری شهری با تاکید بر سوانح طبیعی (سیل) در شهر تبریز" مساله این تحقیق اندازه گیری میزان تاب آوری در ابعاد مدیریت شهری و اجتماعی، اقتصادی، نهادی و کالبدی به منظور مقابله با اثرات سوانح طبیعی (سیل) در شهر تبریز و تبیین عملی نقش تاب آوری و یا تقویت تاب آوری عوامل و مولفه های تبیین کننده وضعیت موجود است. روش تحقیق بصورت توصیفی-تحلیلی و پیمایشی می باشد. در همین رابطه جامعه ی آماری تحقیق جمعیت مناطق 2، 3، 4 و 7 شهر تبریز که حجم نمونه هم 382 نفر از ساکنین شهر تبریز می باشد. با توجه به جمع آوری داده ها، برای تحلیل آماری از روشهای آماری میانه، مد، میانگین، آزمون (On sample T-test) و از نرم افزار SPSS استفاده شد. برای بررسی وضعیت مناطق مورد مطالعه شهر تبریز نسبت به در وضعیت تاب آوری شهری از مدل ANP استفاده گردید. باتوجه به یافته های تحقیق مشخص شدکه مدیریت شهری در تاب آوری شهری در مواجه با سوانح طبیعی سیل در وضعیت مطلوبی قرار ندارد و همچنین مشخص شد که الویت بندی مولفه های تاب آوری و بکارگیری آنها در زمان بروز سوانح طبیعی در بازگشت مناطق مورد مطالعه شهر تبریز به وضعیت قبل از سانحه سیل موثر است. همچنین مناطق (2، 3، 4 و 7) شهر تبریز نسبت بهم در وضعیت تاب آوری متفاوتی قراردارند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
97 - تعیین چاه های پیزومتری شاخص در پیش‌بینی سطح آبهای زیرزمینی با لحاظ اطلاعات مکانی و زمانی چاه ها
نوید هوشنگیدقت تخمین سطح آب های زیرزمینی تابعی از تراکم، مکان و دقت نقاط برداشت‌شده می باشد. هرچه تراکم چاه های پیزومتری افزایش یابد دقت تخمین سطح بهتر می شود، اما حفر و نگه داری چاه های پیزومتری همواره هزینه بر و زمان بر است. هدف اصلی این تحقیق کمینه کردن تعداد چاه های پیزومتری و أکثردقت تخمین سطح آب های زیرزمینی تابعی از تراکم، مکان و دقت نقاط برداشت‌شده می باشد. هرچه تراکم چاه های پیزومتری افزایش یابد دقت تخمین سطح بهتر می شود، اما حفر و نگه داری چاه های پیزومتری همواره هزینه بر و زمان بر است. هدف اصلی این تحقیق کمینه کردن تعداد چاه های پیزومتری و مشخص کردن چاه های شاخص جهت پیش بینی دقیق سطح آب های زیرزمینی می باشد. نوآوری اصلی این تحقیق لحاظ نمودن اطلاعات مکانی و زمانی در بهینه سازی تعداد چاه ها می باشد. این تحقیق در سه مرحله ی اصلی انجام شد: 1) اخذ اطلاعات 75 چاه پیزومتری دشت تبریز و جست وجوی اکتشافی آن ها، 2) پیاده سازی الگوریتم جامعه مورچه ها در تلفیق با روش کریجینگ ساده و مشخص کردن چاه های شاخص در هر سال، 3) محاسبه ی ارزش نهایی چاه ها متناسب با تعداد دفعاتی که هر چاه در محاسبات مربوط به سال های 1394 تا 1396 حضور داشته اند.نتایج نشان می دهد که از 75 چاه موجود، در هر ماه به‌طور متوسط 18 چاه اطلاعات محدودی به محاسبات اضافه می کند. از این 75 چاه تنها دو چاه در هیچ کدام از محاسبات 36 ماه مورد بررسی به عنوان چاه با ارزش شناخته نشده اند و 15 چاه همواره جز چاه ها با ارزش نسبی کمتر از 11 درصد هستند. لذا تعداد چاه های پیزومتری را می توان به اندازه ی 20 درصد (15 چاه) کاهش داد، بدون این که در تخمین سطح آب زیرزمینی منطقه کم بود داده ای حس شود. نتایج نشان می دهد با استفاده از اطلاعات زمانی چاه ها و روش پیشنهادی می توان چاه های شاخص را شناسایی و با صرفه‌جویی در زمان و هزینه ی کمتر تا حدی به دقت سطح اولیه رسید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
98 - آموزه‌های ملی و مذهبی در مطابقت و درونمایههای آیینة خیال صائب
دکتر رقیه علویتصویرسازی از مهمترین ارکان دستگاه بلاغت است که موجب بسط حوزة تخیل شاعر و گستردگی و پویایی عالم شعر می‌شود. بررسی دقیق تصویر میتواند علاوه بر نشان دادن گسترة دایرة خیال شاعر و آشکارسازی برخی از تمایلات و انگیزه‌های درونی او، معیاری برای تعیین ارزش هنری اثر و نوآوری‌های أکثرتصویرسازی از مهمترین ارکان دستگاه بلاغت است که موجب بسط حوزة تخیل شاعر و گستردگی و پویایی عالم شعر می‌شود. بررسی دقیق تصویر میتواند علاوه بر نشان دادن گسترة دایرة خیال شاعر و آشکارسازی برخی از تمایلات و انگیزه‌های درونی او، معیاری برای تعیین ارزش هنری اثر و نوآوری‌های شاعر در عرصة خیال باشد. تصویر از مهمترین ویژگیهای سبکی سبک هندی است. سبک هندی در میان سبک‌های شعر فارسی، بیشترین ارتباط را با بسترهای اجتماعی دارد. صائب تبریزی برجسته‌ترین شاعر این سبک است که دیوانش مملو از صور خیالی است که از زمینه‌های اجتماعی نشأت گرفته است. وی توجّه خاصی به زبان و فرهنگ عامه داشته است و کنایات و اصطلاحات رایج در عصر خود را به استخدام تصویرسازی شعر درآورده است. آموزه‌های ملی و مذهبی انعکاس پر رنگی در دیوان صائب دارد. در شعر او و هم‌عصرانش به عناصر جدیدی در ایجاد تصویر شعری برمی‌خوریم که در آثار متقدّمین وجود ندارد یا به‌ندرت قابل مشاهده است. صائب با تکیه بر گنجینة فولکوریک جامعة زمان خود، مضمون سازترین شاعر در بین همة شعرای فارسی‌زبان است. این پژوهش به شیوة تحلیل محتوا، به بررسی قلمرو خیال از منظر آموزه‌های ملی و مذهبی که صائب در ساختمان تصاویر شعری استخدام کرده، پرداخته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
99 - تحلیلی بر وضعیت فضای سبز با رویکرد توسعه پایدار شهری (مطالعه موردی: مناطق شهر تبریز)
سجاد فلاح پور امید مبارکی امیر نوروزیفضای سبز به عنوان یکی از معیارهای توسعه پایدار شهری و تنفسگاه شهری محسوب می‌شود. ضمناً وجود فضای سبز در شهرها موجب ارتقاء کیفیت زندگی می‌شود. در نتیجه نحوه پراکنش فضای سبز در عرصه‌های شهری هم از بعد شهرسازی و هم به لحاظ عدالت اجتماعی حائز اهمیت است. در این راستا، هدف ای أکثرفضای سبز به عنوان یکی از معیارهای توسعه پایدار شهری و تنفسگاه شهری محسوب می‌شود. ضمناً وجود فضای سبز در شهرها موجب ارتقاء کیفیت زندگی می‌شود. در نتیجه نحوه پراکنش فضای سبز در عرصه‌های شهری هم از بعد شهرسازی و هم به لحاظ عدالت اجتماعی حائز اهمیت است. در این راستا، هدف این تحقیق، ارزیابی میزان برخورداری مناطق شهر تبریز از فضاهای سبز شهری است. نوع تحقیق کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی است. نتایج این تحقیق با استفاده از ضریب پراکندگی نشان میدهد؛ که توزیع و پراکندگی فضای سبز در شهر تبریز با 76% درصد به صورت نامتعادل میباشد و بیشترین سرانه فضای سبز مربوط به منطقه ده با 53/3 مترمربع و کمترین آن مربوط به منطقه سه با 02/1 متر مربع است. با توجه به اینکه سرانه فضای سبز برای هر نفر در ایران با توجه به خواص اقلیمی بین 7-12 مترمربع تعیین شده است. در حالی که مطابق یافته‌های پژوهش حاضر سرانه فضای سبز در شهر تبریز 33/3 مترمربع میباشد. بنابراین شکاف عمیقی بین سرانه پیش بینی در کشور و محدوده مورد مطالعه وجود دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
100 - پیشنهاداتی دربارة روش کاوش در قبرستان‌ها بر اساس کاوش‌های قبرستان عصر آهن مسجد کبود تبریز و شهریری مشکین شهر
علیرضا هژبری نوبری اکبر پورفرجعلم باستان‌شناسی، مرزهای شناخت گذشته بشر را از ادبیات شفاهی و تاریخ مکتوب بسیار محدود، بـه تاریخی با سابقه بیش از سه میلیون سال مبدل کرده است. با وجود این حفاری و کاوش در باستان‌شناسی، به منزله تخریب و از بین‌بردن آثار گذشتگان نیز است مگر اینکه اصول کاوش و عملیات ثبت و أکثرعلم باستان‌شناسی، مرزهای شناخت گذشته بشر را از ادبیات شفاهی و تاریخ مکتوب بسیار محدود، بـه تاریخی با سابقه بیش از سه میلیون سال مبدل کرده است. با وجود این حفاری و کاوش در باستان‌شناسی، به منزله تخریب و از بین‌بردن آثار گذشتگان نیز است مگر اینکه اصول کاوش و عملیات ثبت و ضبط اطلاعات بطور بسیار علمی و دقیق رعایت شود. لذا هدف این مقاله بیان اطلاعاتی پیرامون مسائل و مشکلاتی است که یک باستان‌شناس به طور عملی هنگام حفاری در تپه قبرستان‌ها با آن روبرو است. به خصوص اینکه امروزه اکثر اعضای هیئت باستان‌شناسی را دانشجویان تشکیل میدهند و از آنجایی‌که تا به حال به طور موردی پیرامون روش کاوش در قبرستان برای استفاده دانشجویان مطلبی نوشته نشده است، به نظر می‌رسد، این مقاله میتواند گام کوچکی برای برداشتن گامهای بزرگ توسط دانشجویان عزیز باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
101 - استخراج شاخص های شناسایی بافت فرسوده ی شهری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی(مطالعه موردی:منطقه 4 تبریز)
فریدون بابایی اقدم زهرا کاملی فرد محمد جواد کاملی فردمسئله ی فرسودگی و نوسازی بافت های فرسوده در دهه ی گذشته، کمابیش در تمام شهرهای کشور مطرح شده است. چرخه ی بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده ی شهری، از شناسایی درست محدوده و تفکیک آنها به محلّه های فرسوده آغاز می شود. شناسایی و رتبه بندی بلوک های فرسوده شهری، به عنوان گام ا أکثرمسئله ی فرسودگی و نوسازی بافت های فرسوده در دهه ی گذشته، کمابیش در تمام شهرهای کشور مطرح شده است. چرخه ی بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده ی شهری، از شناسایی درست محدوده و تفکیک آنها به محلّه های فرسوده آغاز می شود. شناسایی و رتبه بندی بلوک های فرسوده شهری، به عنوان گام اول نوسازی، یک ابزار مهم برای مدیریت شهری جهت برنامه ریزی منابع و سرمایه گذاری در نوسازی شهری است. هدف از این پژوهش، مطالعه ی نمونه ای محدوده ی شرقی منطقه 4 شهرداری تبریز می باشد که با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، شاخص های شناسایی میزان فرسودگی در آن، استخراج و نقشه های خروجی برای تصمیم سازی ها و تصمیم گیری های بعدی مورد استفاده قرار گرفت. در این تحقیق محلات مورد مطالعه از نظر شاخص های فرسودگی کالبدی)مصالح عمده ، قدمت ابنیه، کیفیت ابنیه، نفوذپذیری و ریزدانگی قطعات مسکونی ( مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش حاکی از ان است که حدود 70% از محدوده دارای فرسودگی متوسط به بالا هستند که از این مقدار 1% مربوط به فرسودگی شدید و 27% مربوط به فرسودگی زیاد می باشد. همچنین به ترتیب درصد تأثیر در شدت فرسودگی، استحکام کالبدی( بخصوص کیفیت و قدمت ابنیه)، و شاخص نفوذپذیری مهم ترین عوامل موثر در شدت فرسودگی منطقه مورد مطالعه هستند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
102 - نقش شاخص های توسعه پایدار شهری در ارتقاء مولفه های سلامت شهروندان منطقه 4 شهرداری تبریز
الهه بهره وران ابراهیم تقویتحقیق حاضر با هدف بررسی نقش شاخص های توسعه پایدار شهری در ارتقاء مولفه های سلامت شهروندان منطقه 4 شهرداری تبریز انجام شده است. این تحقیق ازنظر هدف کاربردی و ازلحاظ روش ، توصیفی – پیمایشی از نوع همبستگی است. جامعه آماری تحقیق حاضر، جمعیت ساکن در محدوده منطقه 4 شهرد أکثرتحقیق حاضر با هدف بررسی نقش شاخص های توسعه پایدار شهری در ارتقاء مولفه های سلامت شهروندان منطقه 4 شهرداری تبریز انجام شده است. این تحقیق ازنظر هدف کاربردی و ازلحاظ روش ، توصیفی – پیمایشی از نوع همبستگی است. جامعه آماری تحقیق حاضر، جمعیت ساکن در محدوده منطقه 4 شهرداری کلانشهر تبریز به تعداد 148804 نفر می باشد که نمونه آماری با استفاده از جدول مورگان 400 نفر و با روش تصادفی ساده به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. جهت سنجش متغیر از پرسشنامه محقق ساخته ای که در پژوهش درسخوان و جعفری پابندی(1396) مورد استفاده قرار گرفته است و برای سنجش سطح سلامت شهروندان از پرسشنامه استاندارد ویر و شربورن(2002) استفاده شده است که میزان پایایی برای توسعه پایدار شهری 89/0 و سلامت شهروندان 87/0 می باشد. برای تجزیه و تحلیل فبرضیه ها از آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیره استفاده شده است. نتایج نشان داد که بین شاخص های توسعه پایدار شهری و سلامت شهروندان منطقه 4 شهرداری تبریز رابطه وجود دارد و شاخص های توسعه پایدار شهری تقریبا 5/3 درصد از سلامت شهروندان را پیش بینی می کنند. در شاخص های توسعه پایدار شهری مولفه های اخلاقی -روانشناختی، استفاده از منابع و زیست محیطی بیشترین تاثیرگذاری را در پیش بینی سلامت شهروندان دارند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
103 - ساخت مقیاس برای شناسایی عوامل موثر بر رفاه ذهنی در کلانشهر تبریز
میرکریم موسوی علیرضا سلطانی بشیر بیگ باباییدر دهه های اخیر با ظهور آثار منفی رشد اقتصادی و پیدایش نظریه توسعه پایدار و نیز مطرح شدن مفاهیم غیر مادی برای سنجش رفاه اجتماعی، بررسی انواع شاخص های تبیین کننده این مفاهیم در دستورکار مدیران و سیا ستگذاران شهری قرار گرفته است. دستیابی به شناختی نسبتا جامع از رفاه ذهنی أکثردر دهه های اخیر با ظهور آثار منفی رشد اقتصادی و پیدایش نظریه توسعه پایدار و نیز مطرح شدن مفاهیم غیر مادی برای سنجش رفاه اجتماعی، بررسی انواع شاخص های تبیین کننده این مفاهیم در دستورکار مدیران و سیا ستگذاران شهری قرار گرفته است. دستیابی به شناختی نسبتا جامع از رفاه ذهنی و ساخت ابزارسنجش و ابعاد مختلف اثرگذار برآن در کلانشهر تبریز هدف اصلی این پژوهش است. روش پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و ازنظر روش، توصیفی - تحلیلی است. برای شناسایی عوامل موثر بر رفاه ذهنی شهروندان که درانگیزش آنها در توسعه امور شهری موثر است، نسبت به ساخت ابزارسنجش اقدام گردید. این ابزار شامل پرسشنامه ای با 110 گویه بود، مقدارآزمون KMO محاسبه شده 7/ و نتیجه آزمون بارتلت کوچکتر از01/ (000/0) بود و ضریب آلفای کرونباخ 941. ( Cronbach's Alpha=.941) است که نشان می دهد ابزار طراحی شده براساس اعتبار سازه ای(مبتنی برآزمون آماری پیشرفته تحلیل عاملی) و ضریب آلفای کرونباخ، برای سنجش رفاه ذهنی، دارای اعتبار- روایی و اعتماد – پایایی کافی می باشد. نتایج نشان می دهد تعداد 11 عامل بر رفاه اجتماعی شهروندان تبریز تاثیر گذار بوده است .در این تحقیق هردو بعد رفاه یعنی عینی و ذهنی مورد سنجش قرار گرفته ولیکن بعد ذهنی به عنوان حلقه مفقوده رفاه، بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. با توجه به نتایج تحقیق، عوامل تاثیر گذار بر رفاه ذهنی شهروندان تبریز: اعتماد اجتماعی، آنومی، مشارکت اجتماعی و... می باشد که لازمست در برنامه ریزی های مدیریت شهری تبریز مورد توجه مسئولان قرار گیرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
104 - طراحی یادمان شمس تبریزی با رویکرد جذب گردشگری فرهنگی مطالعه ی موردی : ضلع شمالی باغ گلستان شهر تبریز
رسول درسخوان فرحناز خادم فسقندیسبا توجه به این نکته که در دنیای امروز مسافرت های بین المللی نسبت به سه دهه گذشته بسیار رشد داشته، و از سوی دیگر اهداف این سفرها، تنوع فراوانی یافته است. توسعه گردشگری فرهنگی برای ساکنان محلی از جنبه های مختلفی دارای اهمیت می باشد . یادمان شمس در واقع بازگشت به هویت تاری أکثربا توجه به این نکته که در دنیای امروز مسافرت های بین المللی نسبت به سه دهه گذشته بسیار رشد داشته، و از سوی دیگر اهداف این سفرها، تنوع فراوانی یافته است. توسعه گردشگری فرهنگی برای ساکنان محلی از جنبه های مختلفی دارای اهمیت می باشد . یادمان شمس در واقع بازگشت به هویت تاریخی فرهنگی تبریز قدیم است و حضور شمس در قالب یادمان مارا به ریشه ها باز می گرداند در مقاله ی حاضر از لحاظ روش توصیفی – تحلیلی بوده و از نوع هدف کاربردی می باشد که داده های مورد نظر مورد نظر براساس مطالعات کتابخانه ای – اسنادی در حوزه ی داخلی و خارجی و مطالعات میدانی و پیمایشی در ارتباط باموضوع تحقیق (محدوده ی باغ گلستان تبریز) گرد آوری شده است نقاط قوت و ضعف ، فرصت ها و تهدیدات ، با استفاده از تکنیک سوات مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است و گزینه های طرح پیشنهادی براساس در نرم افزار جی آی اس نشان داده شده است و با هدف معرفی هرچه بیشتر تبریز به عنوان زادگاه شمس و رویکرد گردشگری فرهنگی در محل باغ گلستان تبریز اجرا شده است باتوجه به سیاست های بدست آمده از اهداف مذکور هم چون ایجادآبروهابرایدفعمناسبآبهایسطحیبهخصوصدرمعابرباشیبنامناسب ، ایجادهماهنگیبینساختوسازهایجدیدوقدیم ، اعطایوامنوسازیوبهسازیمسکن ، درنظرگرفتنمسیرعبورمحدودبرایسوارهجهتکنترلرفتارآن ، تبدیلفضاهایمخروبهبهفضاهایایستاوپویاواستفادهازمصالحبومیدر طراحی یادمان شمس تبریزی پیشنهاد شده است . تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
105 - بررسی نحوه گندزدایی آب آشامیدنی روستایی استان آذربایجان شرقی تبریز
احمد اصل هاشمی سهیلا زارع منشتأمین آب آشامیدنی سالم برای جوامع بشری از اهمیتی حیاتی برخوردار است. هدف از این مطالعه تعیین اهمیت و عملکرد کلرزنی در شبکه توزیع آب آشامیدنی در میزان مطلوبیت کیفیت میکروبی و وضعیت کلرزنی در شهرستان تبریز و روستاهای اطراف آن میباشد. این مطالعه توصیفی-تحلیلی و بررسی محیط أکثرتأمین آب آشامیدنی سالم برای جوامع بشری از اهمیتی حیاتی برخوردار است. هدف از این مطالعه تعیین اهمیت و عملکرد کلرزنی در شبکه توزیع آب آشامیدنی در میزان مطلوبیت کیفیت میکروبی و وضعیت کلرزنی در شهرستان تبریز و روستاهای اطراف آن میباشد. این مطالعه توصیفی-تحلیلی و بررسی محیطی و کتابخانه ای و اطلاعات لازم با استفاده از داده های جمع آوری شده از سایر مقالات و شرکت آب و فاضلاب شهرستان تبریز تهیه شده و پس از اخذ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از بررسی نشان داد روش کلرزنی مورد استفاده در روستاها از نوع کلرزنی مایعی و یا روش کوزه ای است. در روش مایعی تزریق کلر با فشار انجام می شود. نوع کلر استفاده شده پرکلرین بصورت پودر یا کریستال است. 5/95 درصد جمعیت روستایی استان آذربایجان شرقی از تاسیسات آب بهره مند می باشند. روزانه مراحل مختلفی همچون کلرزنی، کلرسنجی، نمونه برداری و آزمایش در آزمایشگاه 7 گانه سطح استان انجام می شود تا مردم با خیالی آسوده از آبی سالم بهره مند گردند .مرکز بهداشت نیز همواره ناظر بر عملکرد شرکت بوده و مجاری تامین آب و ورود و خروج آب را کنترل می کند تا آب تامین شده، عاری از هرگونه آلودگی باشد . از مجموع 127 روستای بالای 20 خانوار فاقد لوله کشی، لوله کشی 95 روستا درقالب مجتمع های روستایی و یا تک روستایی در حال اجرا می باشد. حدود 400 روستا یعنی 20 درصد جمعیت استان دارای تاسیسات آب بوده ولی تحت پوشش این شرکت نیست .با توجه به اینکه در سال های اخیر امر مهم کلرزنی مخازن آب روستایی به شرکت آب و فاضلاب روستایی محول شده و شاید آب داران محترم این شرکت ضرورت مسأله را به خوبی درک نکرده اند، در بسیاری از روستاهای کشور که تحت پوشش این شرکت هستند بایستی به کلرزنی اهمیت بیش تری داده گردد و همچنین روستاهایی که تحت پوشش این شرکت نیستند عملاً در بلاتکلیفی قرار گرفته اند و ارگانی مسؤولیت کلرزنی را به عهده نمی گیرد که لازم است در این خصوص هر چه سریع تر تصمیمات مناسب و کاربردی اتخاذ شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
106 - عوامل اجتماعی مرتبط با گرایش دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی تبریز به دموکراسی .
جواد علی اکبرپور محمود علمی صمد عابدینیهدف اصلی پژوهش حاضر ، تعیین رابطه برخی عوامل اجتماعی مرتبط با میزان گرایش دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز به دموکراسی بود . نوع پژوهش ، کاربردی ، روش تحقیق ، پیمایش و ابزار گردآوری اطلاعات ، پرسشنامه محقق ساخته بود . اعتبار ابزار اندازه گیری از طریق اعتبار أکثرهدف اصلی پژوهش حاضر ، تعیین رابطه برخی عوامل اجتماعی مرتبط با میزان گرایش دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز به دموکراسی بود . نوع پژوهش ، کاربردی ، روش تحقیق ، پیمایش و ابزار گردآوری اطلاعات ، پرسشنامه محقق ساخته بود . اعتبار ابزار اندازه گیری از طریق اعتبار صوری و پایایی ابزار با استفاده از آلفای کرونباخ تعیین شد . جامعه آماری دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز با 12 دانشکده دارای 9760 دانشجو بود . نمونه آماری ، با استفاده از فرمول کوکران 174 نفر تعیین شد . روش نمونه گیری ، روش تصادفی طبقه ای متناسب با حجم جامعه بود . با توجه به اطلاعات به دست آمده ، بین گرایش به استفاده از رسانه های اجتماعی ، سرمایه فرهنگی و گرایش به دمکراسی در بین دانشجویان دختر همبستگی مثبت وجود داشت . میانگین گرایش به دمکراسی بر حسب نوع پایگاه اجتماعی - اقتصادی و مقطع تحصیلی یکسان بدست آمد . نیز گرایش به دموکراسی برای دو گروه مجرد و متاهل متفاوت بود . میزان گرایش به دموکراسی در بین دانشجویان مجرد اندکی بیش از دانشجویان متاهل بود . ضرورت دارد بسترهایی برای ایجاد و گسترش سازمان های مدنی و مردم نهاد به منظور مشارکت دانشجویان در فعالیت های اجتماعی و سیاسی فراهم گردد . تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
107 - مطالعۀ رابطۀ بین میزان و نوع فعالیت در شبکه های اجتماعی مجازی با میزان پرخاشگری دختران دانشجوی مقطع کارشناسی ساکن در خوابگاه دانشگاه آزاد اسلامی تبریز
مهران صمدی شهلا امیرداورهدف پژوهش حاضر، تعیین رابطه بین میزان و نوع فعالیت در شبکه های اجتماعی مجازی با میزان پرخاشگری دختران دانشجوی مقطع کارشناسی ساکن در خوابگاه دانشگاه آزاد تبریز در سال تحصیلی 94-95 می باشد. روش پژوهش، پیمایشی از نوع تحلیلی است. جامعه آماری این پژوهش شامل؛ دختران دانشجوی م أکثرهدف پژوهش حاضر، تعیین رابطه بین میزان و نوع فعالیت در شبکه های اجتماعی مجازی با میزان پرخاشگری دختران دانشجوی مقطع کارشناسی ساکن در خوابگاه دانشگاه آزاد تبریز در سال تحصیلی 94-95 می باشد. روش پژوهش، پیمایشی از نوع تحلیلی است. جامعه آماری این پژوهش شامل؛ دختران دانشجوی مقطع کارشناسی ساکن در خوابگاه دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز در سال تحصیلی 94-95 می باشند. طبق آمار به دست آمده، حجم جامعۀ آماری جمعاٌ 3500 نفر میباشد. حجم نمونه در این پژوهش ، براساس فرمول کوکران با در نظر گرفتن فاصله اطمینان 95 درصد، 347 نفر محاسبه شده است و350 پرسشنامه با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی بین دانشجویان دختر عضو در شبکه های اجتماعی مجازی توزیع گردید. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه است که بر اساس چهارچوب نظری توسط محقق طراحی شده است. داده ها از طریق نرم افزار spss تجزیه و تحلیل شده اند. چارچوب نظری تحقیق بر مبنای نظریات "پارادایم دوجهانی شدن" ، "، نظریۀ "استفاده - تاثیر بلامر وکاتز" استوار است. یافته های پژوهش نشان داد، میزان پرخاشگری اکثریت پاسخگویان (9/42 درصد) در حد متوسط بوده است. همچنین نتایج تحقیق نشان داد که بین میزان و نوع عضویت در شبکه های اجتماعی مجازی و میزان پرخاشگری دختران دانشجوی مقطع کارشناسی رابطه معناداری وجود دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
108 - بررسی عوامل اجتماعی - فردی مرتبط با گرایش شهروندان مرد و زن تبریز به فعالیتهای ورزشی
انسیه موسوی داود ابراهیم پورهدف کلیاین پژوهش ،تعیین عوامل اجتماعی و فرهنگی مرتبط با گرایش شهروندان تبریز به فعالیت های ورزشی می باشد . روش تحقیق، به لحاظ ماهیت ، توصیفی و از نوع پیمایش بود. جامعه آماری پژوهش شهروندان بالای 15 سال شهر تبریز میباشد که بر اساس مرکز آمار ایران در سال 1395 ، تعداد آنا أکثرهدف کلیاین پژوهش ،تعیین عوامل اجتماعی و فرهنگی مرتبط با گرایش شهروندان تبریز به فعالیت های ورزشی می باشد . روش تحقیق، به لحاظ ماهیت ، توصیفی و از نوع پیمایش بود. جامعه آماری پژوهش شهروندان بالای 15 سال شهر تبریز میباشد که بر اساس مرکز آمار ایران در سال 1395 ، تعداد آنان 1319033 نفر میباشد که از این تعداد 670516 مرد و 648516 زن می باشد. به منظور گردآوری داد های مورد نیاز درباره افراد جامعه، از طریق نمونه گیری خوشه ای به جمع آوری داده ها اقدام شد. در این نوع نمونه گیری، افراد جامعه با توجه به سلسله مراتبی از انواع واحدهای جامعه انتخاب شده اند. نمونه ها ، به نسبت جمعیت از مناطق 10 گانه شهرداری انتخاب گردید. سپس به صورت تصادفی با مراجعه به منازل مسکونی در هر یک از نواحی تعداد 384 پرسشنامه از شهروندان تکمیل گردید. ابزار جمع‌آوری داده‌ها پرسشنامه محقق ساخته بود . اعتبار محتوای پرسشنامه با استفاده از نظرات اساتید این حوزه بررسی گردید. جهت بررسی پایایی پرسشنامه، از آلفای کرونباخ استفاده شد. برای بررسی نرمال بودن توزیع متغیرها از آزمون کولموگروف-اسمیرنوف و برای آزمون فرضیه‌ها از آزمون همبستگی پیرسون، آزمون t مستقل و تحلیل واریانس یکطرفه استفاده گردید. یافته های تحقیق نشان داد ، مهم ترین عوامل گرایش به فعالیت های ورزشی، جنس، سن، وضعیت تاهل، تحصیلات، درآمد، تصور شخص از بدن، سرمایه اجتماعی می باشند که هر کدام سهم معینی درتبیین شهروندان بر گرایش به فعالیت ورزشی داشته اند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
109 - کاربست مدیریت یکپارچه شهری بر افزایش امنیت و رفاه در فضاهای عمومی شهری : مطالعه موردی شهر تبریز
رضا سعادتپور بشیر بیگ بابایی کریم حسین زاده دلیرگسترش شهرنشینی و به دنبال آن مشکلات خاص زندگی شهری ، بیش‌از پیش توجه به راهبردها و چاره‌اندیشی های سودمند برای بهینه‌سازی زندگی شهروندان را از سوی مدیریت شهری ضروری ساخته است . مدیریت شهری با زندگی روزمره شهروندان عجین شده است و هر تصمیمی که در مورد شهر گرفته شود ، مست أکثرگسترش شهرنشینی و به دنبال آن مشکلات خاص زندگی شهری ، بیش‌از پیش توجه به راهبردها و چاره‌اندیشی های سودمند برای بهینه‌سازی زندگی شهروندان را از سوی مدیریت شهری ضروری ساخته است . مدیریت شهری با زندگی روزمره شهروندان عجین شده است و هر تصمیمی که در مورد شهر گرفته شود ، مستقیم یا غیرمستقیم آثار مالی و روانی خود را بر روی شهروندان خواهد گذاشت . مطالعه حاضر با این دیدگاه به بررسی و مطالعه عملکرد مدیریت یکپارچه شهر بر امنیت و رفاه اجتماعی پرداخته است . برای این منظور اقدام به طراحی چهل و سه شاخص در سه بعد ( مدیریت یکپارچه، امنیت و رفاه اجتماعی) شده است . نتایج نشان داده است که رابطه معنی‌داری بین مدیریت یکپارچه با امنیت و رفاه وجود دارد . بررسی عملکرد شاخص های بیانگر ده عامل ( وجود هماهنگی میان سازمان‌های اجرایی در ارائه بهتر خدمات شهری ، زمینه‌سازی برای سرمایه گذاری شهروندان در توسعه شهر ، ایجاد منابع درآمد پایدار شهری و عدم تکیه بر منابع درآمد سنتی نظیر عوارض و فروش تراکم ، تسهیل درروند اداری- زندگی ، کاهش فضاهای بی‌دفاع شهری ، سازگاری کاربری ها ، بهبود خدمات حمل و نقل عمومی ، مسئولیت‌پذیری ، اشتغال ، خدمات شهری ) کلیدی بوده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
110 - سنجش و ارزیابی ابعاد سرزندگی در انواع فضاهای عمومی کلانشهرتبریز
سیدعلی عارف حسینی علی پناهی علی آذر رضا ولیزادهبا توسعه شهرنشینی و تراکم شهری، نیاز به برنامهریزی و طراحی فضاهای عمومی برای تشویق ساکنین برای استفاده مناسب از این‌نوع فضاها بیش از پیش ضرورت دارد. هدف تحقیق سنجش و ارزیابی ابعاد سرزندگی در انواع فضاهای عمومی کلانشهرتبریز میباشد. این تحقیق به لحاظ ماهیت از نوع کاربرد أکثربا توسعه شهرنشینی و تراکم شهری، نیاز به برنامهریزی و طراحی فضاهای عمومی برای تشویق ساکنین برای استفاده مناسب از این‌نوع فضاها بیش از پیش ضرورت دارد. هدف تحقیق سنجش و ارزیابی ابعاد سرزندگی در انواع فضاهای عمومی کلانشهرتبریز میباشد. این تحقیق به لحاظ ماهیت از نوع کاربردی بوده و از لحاظ روش، پیمایشی میباشد. ابزار سنجش، پرسشنامه بوده است. جامعۀ‌آماری پژوهش بازدیدکنندگان از فضاهای عمومی شهر تبریز می باشد؛ که حجم نمونه‌ی پژوهش شامل 245 نفر است که به روش نمونه‌گیری در دسترس از بین بازدیدکنندگان از سه طبقه فضای عمومی شهر تبریزانتخاب گردیدند. ضریب آلفای‌کرونباخ به‌دست آمده (868/0) در سطح قابل قبولی بوده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از تحلیل واریانس‌چند‌متغیری (MANOVA) و آزمون فریدمن استفاده شده است. نتایج پژوهش حاضر نشان میدهد به غیر از سرزندگی فرهنگی میزان سرزندگی اجتماعی، سرزندگی اقتصادی و سرزندگی کالبدی در هر سه طبقه فضاهای عمومی تفاوت معناداری دارد. به طوریکه در بین فضاهای عمومی مورد بررسی، از نظر سرزندگی اجتماعی فضاهای عمومی فعال از گذشته تاکنون دارای بیشترین میزان و فضاهای عمومی فعال درگذشته دارای کمترین میزان است. ازنظر سرزندگی اقتصادی فضاهای عمومی فعال از گذشته تاکنون دارای بیشترین میزان و فضاهای عمومی فعال درگذشته دارای کمترین میزان و از نظر سرزندگی کالبدی فضاهای عمومی فعال از گذشته تاکنون دارای بیشترین میزان و فضاهای عمومی فعال درگذشته دارای کمترین میزان است. همچنین با اطمینان 99 درصد می توان بیان کرد چهارمؤلفه سرزندگی در سطح برابری نیستند؛ به طوریکه سرزندگی کالبدی دارای بیشترین رضایت میباشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
111 - گرایش به دموکراسی و رابطه آن با دینداری و نوع خانواده : پیمایشی در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی تبریز
جواد علی اکبر پور محمود علمی صمد عابدینیهدف اصلی پژوهش حاضر ، تعیین رابطه عوامل اجتماعی وفردی مرتبط با میزان گرایش دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز به دموکراسی بود . نوع پژوهش ، کاربردی ، روش تحقیق ، پیمایش و ابزار گردآوری اطلاعات ، پرسشنامه محقق ساخته بود . اعتبار ابزار اندازه گیری از طریق اعتبار صور أکثرهدف اصلی پژوهش حاضر ، تعیین رابطه عوامل اجتماعی وفردی مرتبط با میزان گرایش دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز به دموکراسی بود . نوع پژوهش ، کاربردی ، روش تحقیق ، پیمایش و ابزار گردآوری اطلاعات ، پرسشنامه محقق ساخته بود . اعتبار ابزار اندازه گیری از طریق اعتبار صوری و پایایی ابزار با استفاده از آلفای کرونباخ تعیین شد . جامعه آماری دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز با 12 دانشکده و دارای 20100 هزار دانشجو بود . حجم نمونه ، با استفاده از فرمول کوکران 377 نفر تعیین شد . روش نمونه گیری ، تصادفی طبقه ای متناسب با حجم جامعه بود . با توجه به اطلاعات به دست آمده ، ضریب همبستگی پیرسون بین متغیر گرایش به دموکراسی و دینداری 65/0 می باشد که نشان دهنده یک رابطه مستقیم و مثبت می باشد . همچنین با توجه به نتیجه آزمون ، میانگین متغیر گرایش به دموکراسی بر اساس نوع خانواده متفاوت است . میزان گرایش به دموکراسی در بین دانشجویان مجرد اندکی بیش از دانشجویان متاهل است . بر اساس یافته ها ، میزان گرایش دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی تبریز به دموکراسی بر حسب وضعیت شغلی دانشجویان متفاوت می باشد. ضرورت دارد بسترهایی برای ایجاد و گسترش سازمان های مدنی و مردم نهاد به منظور مشارکت دانشجویان در فعالیت های سیاسی فراهم گردد . تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
112 - سالمندان و فعالیتهای فیزیکی: یک روش کیفی
محمد مصطفی عبدی محمد عباس زاده کمال کوهیچکیدههدف از این تحقیق شناسایی وضعیت سلامت جسمانی/ فیزیکی در بین سالمندان شهر تبریز میباشد. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش کیفی بود. در این تحقیق، از ابزار مصاحبه نیمه ساخت یافته به منظور جمع‌آوری داده‌ها استفاده گردید. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها، از روش پدیدار أکثرچکیدههدف از این تحقیق شناسایی وضعیت سلامت جسمانی/ فیزیکی در بین سالمندان شهر تبریز میباشد. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش کیفی بود. در این تحقیق، از ابزار مصاحبه نیمه ساخت یافته به منظور جمع‌آوری داده‌ها استفاده گردید. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها، از روش پدیدارشناسی تفسیری استفاده شد. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل سالمندان شهر تبریز میباشد. نمونه با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب گردیدند. به عنوان حجم نمونه آماری تحقیق با 15 نفر از سالمندان در مناطق مختلف شهر تبریز مصاحبه به عمل آمد. در این تحقیق برای احراز قابلیت اعتبار یافته‌های تحقیق حاصل از مصاحبه‌ها از تکنیک تثلیث، و نیز تکنیک کسب اطلاعات دقیق موازی و ارائه‌ی تحلیل‌های داده ای و نتایج آن به متخصصان امر استفاده شد. نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد که عوامل مهم و تاثیر گذار بر محدود سازی فعالیتهای فیزیکی سالمندان شامل مشکلات جسمی، مشکلات روانشناختی، مشکلات جنسی، رضایت مندی از شرایط زندگی و حمایت خانوادگی می باشند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
113 - بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر برنامهریزی و سیاست‌گذاری توسعه‌ی گردشگری تاریخی-فرهنگی در ایران (مطالعه موردی: شهر تبریز)
علی مدبر خاک نژاد کریم حسین زاده دلیر بختیار عزت پناهگردشگری صنعتی است که بیشترین تبادلات فرهنگی در آن انجام می‌گیرد و یکی از اهداف توسعه‌ی آن ضمن رشد و توسعه‌ی اقتصادی، نمایش فرهنگ به دیگر جوامع، علی‌الخصوص از طریق توسعه‌ی گردشگری تاریخی-فرهنگی میباشد. با توجه به اهمیت موضوع، تحقیق حاضر با هدف ارزیابی برنامهریزی و سیاس أکثرگردشگری صنعتی است که بیشترین تبادلات فرهنگی در آن انجام می‌گیرد و یکی از اهداف توسعه‌ی آن ضمن رشد و توسعه‌ی اقتصادی، نمایش فرهنگ به دیگر جوامع، علی‌الخصوص از طریق توسعه‌ی گردشگری تاریخی-فرهنگی میباشد. با توجه به اهمیت موضوع، تحقیق حاضر با هدف ارزیابی برنامهریزی و سیاست‌گذاری توسعه‌ی گردشگری تاریخی-فرهنگی در شهر تبریز نگارش شده است. روش تحقیق در مطالعه‌ی حاضر از نظر هدف، کاربردی، از نظر شیوه‌ی اجرا، پیمایشی و از نظر زمانی، مقطعی میباشد. جامعه‌ی آماری تحقیق نیز شامل مدیران، مسئولان و کارشناسان حوزه‌ی گردشگری شهر تبریز بوده که حجم نمونه بر اساس روش دلفی 100 نفر برآورد شده است. همچنین به‌منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از تکنیک حداقل مجذورات جزئی در نرم‌افزار Warp-PLS و آزمون تی تک‌نمونه‌ای در نرم‌افزار SPSS استفاده شده است. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که عدم توسعه‌ی گردشگری تاریخی-فرهنگی در شهر تبریز ناشی از نارسایی‌هایی در سطوح خرد و کلان میباشد. در سطح خرد می‌توان به کاستی‌های پروژه‌ها و برنامه‌های بازآفرینی شهری و در سطح کلان می‌توان به مؤلفه‌هایی همچون عدم وجود دیدگاه همه‌جانبه نگر و سیستمی، روابط سیاسی نامناسب و شکل‌گیری تصویر منفی از ایران در اذهان عمومی و تصدی‌گری دولت در بخش گردشگری اشاره کرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
114 - توانمند سازی بافت های ناکارآمد شهری در راستای توسعه پایدار کلان شهر تبریز از منظر جامعه شناسی شهر
فرزانه یزدانخواه حسن احمدزاده بشیر بیگ بابایی علی پناهیکلان شهر تبریز ، با پدیده اسکان غیر رسمی و نقاط حاشیه نشین و ناکارامد شهری مواجه است . تحقیق حاضر با هدف توانمند سازی بافت های ناکارآمد شهری در راستای توسعه پایدار کلان شهر تبریز از منظر جامعه شناسی شهر به انجام رسید . چهار محلۀ ناکارآمد در سطح کلان شهر تبریز شامل محلات أکثرکلان شهر تبریز ، با پدیده اسکان غیر رسمی و نقاط حاشیه نشین و ناکارامد شهری مواجه است . تحقیق حاضر با هدف توانمند سازی بافت های ناکارآمد شهری در راستای توسعه پایدار کلان شهر تبریز از منظر جامعه شناسی شهر به انجام رسید . چهار محلۀ ناکارآمد در سطح کلان شهر تبریز شامل محلات چوخورلار، قازان داغی، ملاحسین باغی و شمس آباد جهت نمونه یه شیوه تصادفی خوشه ای انتخاب شدند . ابزار گرد آوری اطلاعات ، پرسشنامه و از روش دلفی برای سنجش متغیرهای استخراج شده استفاده شد . نتایج بدست آمده ، حکایت از وجود مشکلات و نارضایتی هایی در محلات مورد مطالعه دارد. محلۀ چورخولار دارای کمترین رضایت مندی از اصلی ترین شاخص های توسعۀ شهری شامل پایداری شهری، تاب آوری شهری و حکمروایی اجتماعات محلی است. میانگین بدست آمده برای پرسشنامۀ پایداری شهری 01/2، پرسشنامۀ تاب آوری شهری 15/2 و حکمروایی اجتماعات شهری 05/2 است که کم ترین مقدار در بین محلات انتخابی است. پس از چورخولار، شمس آباد در متغیر پایداری شهری با میانگین 39/2، کم ترین میانگین را داراست و پس از آن محلۀ قازان داغی با 42/2 و ملاحسین باغی با 86/2 در رده های بعدی قرار دارند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
115 - رابطه اخلاق شهروندی ، مشارکت اجتماعی و اعتماد در بین شهروندان تبریز
سیمین دخت نعمت اللهی بناباخلاق شهروندی ، مجموعه ای از مبانی ، معیارها و هنجارهایی است که بر رفتار، روابط و مناسبات اجتماعی شهروندان حاکم است . اخلاق شهروندی بعنوان یک متغیر اجتماعی با عوامل مختلفی در ارتباط است که برخی ازاین عوامل می توانند در ارتقای اخلاق شهروندان نقش موثری داشته باشند . یکی ا أکثراخلاق شهروندی ، مجموعه ای از مبانی ، معیارها و هنجارهایی است که بر رفتار، روابط و مناسبات اجتماعی شهروندان حاکم است . اخلاق شهروندی بعنوان یک متغیر اجتماعی با عوامل مختلفی در ارتباط است که برخی ازاین عوامل می توانند در ارتقای اخلاق شهروندان نقش موثری داشته باشند . یکی از عوامل مهم ، سرمایه اجتماعی و ابعاد آن می باشد . مطالعة حاضر با هدف تعیین رابطه اخلاق شهروندی، مشارکت اجتماعی و اعتماد در بین شهروندان تبریز به انجام رسیده است . روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر زمان یک بررسی مقطعی بود .روش جمع آوری داده ها ، پیمایش از نوع همبستگی بود . جامعه آماری ، شهروندان منطقه سه شهرداری تبریز با64 هزار خانوار بود . بر اساس جدول مورگان ، حجم نمونه 330 نفر تعیین شد . نمونه گیری به روش تصادفی سیستماتیک انجام شد . ابزار گرد آوری داده ها ، پرسشنامه محقق ساخته بود . یافته های بدست آمده نشان داد که رابطه معنی داری بین اخلاق شهروندی ، مشارکت اجتماعی و اعتماد در بین شهروندان منطقه سه شهرداری تبریزوجود دارد . تفاوت معناداری در اخلاق شهروندی ، با توجه به سطح تحصیلات و شغل شهروندان وجود نداشت . با توجه به ارتباط معنی دار اخلاق شهروندی و مشارکت اجتماعی و اعتماد در بین شهروندان ، برقراری انسجام اجتماعی و اعتماد متقابل بین افراد جامعه ، تقویت نهادهای دموکراتیک وکارامدتر و پاسخگوتر کردن این نهادها ضرورت دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
116 - تحلیل فضایی تاب‌آوری مناطق شهری در برابر مخاطرات محیطی با تأکید بر پاندمی کرونا (مطالعه موردی: شهر تبریز)
حمیده غلامی علی پناهی حسن احمدزادهیکی از مخاطراتی که از سال 2019 در تمامی نقاط جهان گسترش یافته است، شیوع ویروس کرونا (کووید-19) میباشد. با توجه به اثرات منفی این بیماری (سلامتی افراد، اجتماعی و اقتصادی) در مناطق مختلف و شرایط زیست شهرها، هدف از تحقیق حاضر بررسی و تحلیل فضایی مناطق شهر تبریز از منظر تا أکثریکی از مخاطراتی که از سال 2019 در تمامی نقاط جهان گسترش یافته است، شیوع ویروس کرونا (کووید-19) میباشد. با توجه به اثرات منفی این بیماری (سلامتی افراد، اجتماعی و اقتصادی) در مناطق مختلف و شرایط زیست شهرها، هدف از تحقیق حاضر بررسی و تحلیل فضایی مناطق شهر تبریز از منظر تاب‌آوری در برابر پاندمی کرونا، به‌منظور شناخت نارسایی موجود و ارائه‌ی راهکارهایی در راستای افزایش تاب‌آوری فضاهای مختلف شهر به‌ویژه مناطق آسیب‌پذیر میباشد. در این راستا، روش تحقیق از نظر هدف، کاربردی، از نظر شیوه‌ی اجرا، پیمایشی و از نظر زمانی، مقطعی است. جامعه‌ی آماری تحقیق نیز شامل جمعیت مناطق 10گانه‌ی شهر تبریز (1773033 نفر) میباشد که حجم نمونه بر اساس مدل کوکران 383 نفر محاسبه گردیده است. همچنین به‌منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از مدل تصمیم‌گیری چندمعیاره‌ی VIKOR و مدل وزن‌دهی آنتروپی شانون استفاده شده است. یافته‌های تحقیق نشان میدهد که از منظر تاب‌آوری در برابر پاندمی کرونا منطقه 2 شهر در وضعیت کاملاً مطلوب، مناطق 3، 6 و 10 در وضعیت مطلوب، مناطق 1 و 5 در وضعیت مطلوبیت نسبی، منطقه 7 در وضعیت نامطلوب و مناطق 4، 8 و 9 نیز در وضعیت کاملاً نامطلوب قرار دارند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
117 - تحلیل پیامدهای رفتارهای مخاطره‌آمیز در دانشآموزان دوره دوم متوسطه (مورد مطالعه: دانشآموزان دارای رفتارهای پرخطر شهر تبریز)
زینب علمدار سرند محمد عباس زاده داود ابراهیم‌پور محمود علمیگرایش به ارتکاب رفتارهای پرخطر در بین قشرهای مختلف جوامه به‌ویژه دانشآموزان یکی از مهمترین مسائلی است که سلامت اجتماعی جامعه را تهدید میکند. افزایش رفتارهای مخاطره‌آمیز پیامدهای مختلفی برای فرد و جامعه دارد. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف مطالعه پیامدهای رفتارهای پرخ أکثرگرایش به ارتکاب رفتارهای پرخطر در بین قشرهای مختلف جوامه به‌ویژه دانشآموزان یکی از مهمترین مسائلی است که سلامت اجتماعی جامعه را تهدید میکند. افزایش رفتارهای مخاطره‌آمیز پیامدهای مختلفی برای فرد و جامعه دارد. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف مطالعه پیامدهای رفتارهای پرخطر در بین دانشآموزان صورت گرفته است. همچنین از برخی نظریه‌های رفتارهای پرخطر جهت حساسیت نظری بهره گرفته شده است. روش تحقیق به کار رفته در این پژوهش، کیفی بوده و از رهیافت تحلیل مضمون و تکنیک مصاحبه نیمه‌ساختاریافته برای تحلیل و جمع‌آوری اطلاعات پژوهش استفاده شده است. جامعه هدف پژوهش حاضر را دانشآموزان دارای رفتارهای پرخطر نواحی پنجگانه دوره دوم متوسطه شهر تبریز تشکیل داده‌اند که با 57 نفر از آنها مصاحبه صورت گرفته است. برای انتخاب مشارکت‌کنندگان از روش نمونه‌گیری هدفمند استفاده شد. همچنین برای اعتبار و اعتمادبخشی به داده‌ها از قابلیت اعتبار، قابلیت اعتماد، قابلیت تائید و انتقال‌پذیری بهره گرفته شده است. یافته‌های پژوهش در مورد پیامدهای رفتارهای پرخطر دانشآموزان در قالب یک مضمون فراگیر تحت عنوان فرسایش سرمایه اجتماعی و هشت مضمون سازمان‌دهنده با عناوین تضعیف سلامت روانی، تضعیف سلامت اجتماعی، تشدید بیگانگی اجتماعی، انزوای اجتماعی، تضعیف اعتماد اجتماعی، تشدید بی‌تفاوتی اجتماعی، افزایش فساد جنسی و شکست تحصیلی مشخص شدهاند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
118 - شناسایی مؤلفههای تأثیرگذار سرمایه‌ی اجتماعی بر ارتقاء نظام مدیریت بحران و تحقق تاب‌آوری (مطالعه موردی: کلانشهر تبریز)
مریم علیپور شعاری دهقانی علی پناهی رضا ولیزادهدر عصر حاضر مفهوم تاب آوری شهری به یک اجماع جهانی برای دستیابی به توسعه‌ی پایدار شهری تبدیل گردیده است. با توجه به اهمیت تاب‌آوری شهری، هدف از تحقیق حاضر شناسایی مؤلفههای تأثیرگذار سرمایه‌ی اجتماعی بر ارتقاء نظام مدیریت بحران و به تبع آن تحقق تاب‌آوری در کلانشهر تبری أکثردر عصر حاضر مفهوم تاب آوری شهری به یک اجماع جهانی برای دستیابی به توسعه‌ی پایدار شهری تبدیل گردیده است. با توجه به اهمیت تاب‌آوری شهری، هدف از تحقیق حاضر شناسایی مؤلفههای تأثیرگذار سرمایه‌ی اجتماعی بر ارتقاء نظام مدیریت بحران و به تبع آن تحقق تاب‌آوری در کلانشهر تبریز میباشد. در این راستا، روش تحقیق از منظر هدف کاربردی و از منظر ماهیت تحلیلی-اکتشافی بوده، که به‌منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از مدلسازی معادلات ساختاری در نرم‌افزار Amos استفاده شده است. جامعه‌ی آماری تحقیق نیز شامل مدیران، مسئولان و کارشناسان مسائل مدیریت بحران شهری و همچنین نخبگان دانشگاهی میباشد که با استفاده از فرمول کوهن، حجم نمونه‌ی آماری 200 نفر برآورد گردیده است. یافته‌های تحقیق نشان میدهد که تأثیرگذاری متغیرهای سرمایه‌ی اجتماعی یعنی هم پیوندی (درون سازمانی)، اتصالی (بین سازمانی) و مربوط کننده بر ارتقاء سازمانی و تحقق تاب‌آوری به ترتیب 71/0، 65/0 و 58/0 بوده است. همچنین در بین متغیرهای فرعی بیشترین تأثیرگذاری مربوط به متغیرهای میزان آگاهی لازم برای مواجهه با بحران‌ها، میزان هم فکری درون‌سازی در مواجهه با بحران‌ها و وجود هماهنگی میان مراکز اخذ تصمیم‌ها و فعالیتهای اجرایی میباشد که به ترتیب ارزش مدل ساختاری برای آنها 92/0، 89/0، 83/0 و 81/0 محاسبه شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
119 - بررسی و تحلیل پایداری و سرزندگی مناطق تبریز با تاکید بر امنیت شهری با نگرش جامعه‌شناختی
محمدرضا پورمحمدی میرستار صدرموسوی علی آذرطبق اطلاعات جمع آوری شده 52% از پاسخ دهند گان، تأمین بیشتر و ایجاد حریم خصوصی را دلیل اصلی گذاشتن درب عنوان کرده‌اند و جلوگیری از عبور خودروها با 28% و جلوگیری از ورود افراد متفرقه با 20% علل دیگر خصوصی‌سازی اینگونه از محیط های شهری است. یکی از معیارهای مهم در زمینه أکثرطبق اطلاعات جمع آوری شده 52% از پاسخ دهند گان، تأمین بیشتر و ایجاد حریم خصوصی را دلیل اصلی گذاشتن درب عنوان کرده‌اند و جلوگیری از عبور خودروها با 28% و جلوگیری از ورود افراد متفرقه با 20% علل دیگر خصوصی‌سازی اینگونه از محیط های شهری است. یکی از معیارهای مهم در زمینه پایداری اجتماعی محله‌های شهری و تأمین امنیت مناطق مختلف آن، مشارکت‌اجتماعی مردم و میزان ارتباطات اجتماعی کنشگران میباشد. در مناطقی که مشارکت اجتماعی ساکنین در سطح بالایی قرار دارد، امنیت شهری و میزان جرایم شهری کم میباشد. بین مشارکت ساکنین و امنیت شهروندان همبستگی مستقیم که برابر 87/. است، وجود دارد. همچنین یک همبستگی مثبت برابر 7/. بین دو متغیر میزان‌درآمد و سرزندگی افراد وجود دارد. بر این اساس بالا بودن میزان تعلق به محیط، بیشتر بودن سابقه سکونت و بالا بودن سطح درآمدها از دلایل اصلی پایداری اجتماعی-کالبدی محدوه مورد مطالعه میباشد. طبق نظر ساکنین، دلیل انتخاب محل سکونتی آنها، بالا بودن امنیت در اینگونه از کوی‌ها و محیط‌های شهری است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
120 - رضایت دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تبریز از خدمات آموزشی و رفاهی دانشگاه (در سال تحصیلی 96-1395)
کریم اکبرزاده صادق ملکی آوارسینهدف پژوهش حاضر مطالعه رضایت دانشجویان از خدمات آموزشی، رفاهی دانشگاه علوم پزشکی تبریز در سال تحصیلی 1396-1395 می باشد. روش تحقیق، روش توصیفی از نوع پیمایش است و به لحاظ هدف، تحقیق کاربردی می باشد. جامعه آماری پژوهش، دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تبریز به تعداد 8602 نفر ( أکثرهدف پژوهش حاضر مطالعه رضایت دانشجویان از خدمات آموزشی، رفاهی دانشگاه علوم پزشکی تبریز در سال تحصیلی 1396-1395 می باشد. روش تحقیق، روش توصیفی از نوع پیمایش است و به لحاظ هدف، تحقیق کاربردی می باشد. جامعه آماری پژوهش، دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تبریز به تعداد 8602 نفر (3854 پسر و 4748 دختر) که در 14 دانشکده در رشته های مختلف مشغول به تحصیل بودند. حجم نمونه تحقیق نیز با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر به دست آمد. ابزار اندازه گیری تحقیق پرسشنامه محقق ساخته ارزیابی رضایت دانشجویان از خدمات آموزشی، رفاهی دانشگاه علوم پزشکی تبریز می باشد که اعتبار آن بر اساس اعتبار صوری به تایید رسید و میزان پایایی ابزار با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب 93/0 برآورد گردید. برای آزمون فرضیه ها، پس از تست نرمال بودن توزیع متغیرها با استفاده از آزمون کولموگروف– اسمیرنوف، آزمون تحلیل واریانس یکطرفه مورد استفاده قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که بین رضایت از خدمات آموزشی براساس گروه سنی و رشته تحصیلی دانشجویان تفاوت معنی دار وجود دارد، ولی بین رضایت از خدمات رفاهی بر اساس گروه سنی و رشته تحصیلی دانشجویان تفاوت معنی داری وجود نداشت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
121 - سنجش سلامت اجتماعی و عوامل اجتماعی مرتبط با آن در بین خانوارهای شهر تبریز
صمد صباغ نرمینه معینیان معینیان سارا صباغیکی از هدف‌های مهم نظام سلامت در هر کشور تأمین، حفظ و ارتقای سلامت و کیفیت زندگی تمام افراد جامعه است. برای تحقق این امر مهیا سازی امکانات و تسهیلات مناسب جهت تأمین سلامت جسمی، روانی و اجتماعی انسان در کلیه مراحل زندگی از جمله حقوق اولیه به شمار می‌رود. سلامت فقط یک امر أکثریکی از هدف‌های مهم نظام سلامت در هر کشور تأمین، حفظ و ارتقای سلامت و کیفیت زندگی تمام افراد جامعه است. برای تحقق این امر مهیا سازی امکانات و تسهیلات مناسب جهت تأمین سلامت جسمی، روانی و اجتماعی انسان در کلیه مراحل زندگی از جمله حقوق اولیه به شمار می‌رود. سلامت فقط یک امر زیست‌شناختی نیست و عوامل اجتماعی نیز در تعیین سطح سلامت افراد دخیل میباشد. عوامل زیادی به داشتن این وضعیت کمک می‌کنند که از مهمترین آن ها می‌توان اعتماد اجتماعی، گذران اوقات فراغت، احساس ناامیدی، اعتقادات دینی و پایگاه اجتماعی‌ـ اقتصادی افراد را نام برد. روش تحقیق پیمایش و تکنیک جمع‌آوری اطلاعات پرسشنامه های استاندارد بود. جامعه آماری، خانوار های شهر تبریز که تعداد آن ها برابر 428009 بود. با توجه به فرمول تعیین حجم نمونه برای شهر تبریز، تعداد 326 خانوار برآوردگردید. شیوه نمونه‌گیری، نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای بود. هدف کلی این بررسی تعیین عوامل اجتماعی موثر برسلامت اجتماعی خانوارهای شهر تبریز بود. نتایج بدست آمده نشان داد که بین میزان سلامت اجتماعی خانوارهای تبریز و متغیرهای مذکور رابطه معنی داری وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیونی عوامل تبیین کننده سلامت اجتماعی نشان داد که از میان متغیرهای پیش بین، چهار متغیر اعتقادات دینی، احساس ناامیدی، اعتماد اجتماعی و گذران اوقات فراغت در مدل نهایی باقی ماندند که این متغیرها 22 درصد واریانس متغیر ملاک را تبیین نمودند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
122 - تحلیل جامعه‌شناختی رابطه سرمایه اجتماعی با هوش فرهنگی در بین دانشجویان دانشگاه تبریز
سیمین افشارهوش فرهنگی، به عنوان قابلیت یادگیری الگوهای جدید در تعاملات فرهنگی و ارائه پاسخ‌های رفتاری صحیح به این الگوها تعریف شده است. با توجه به اینکه دانشگاه ها از جمله مکان هایی هستند که جوانانی از فرهنگ ها و قومیت های مختلف با هم در تعامل قرار می‌گیرند، هدف پژوهش حاضر، سنجش أکثرهوش فرهنگی، به عنوان قابلیت یادگیری الگوهای جدید در تعاملات فرهنگی و ارائه پاسخ‌های رفتاری صحیح به این الگوها تعریف شده است. با توجه به اینکه دانشگاه ها از جمله مکان هایی هستند که جوانانی از فرهنگ ها و قومیت های مختلف با هم در تعامل قرار می‌گیرند، هدف پژوهش حاضر، سنجش وضعیت هوش فرهنگی دانشجویان و ارتباط آن با سرمایه اجتماعی است. این پژوهش به صورت پیمایشی و با استفاده از روش نمونه‌گیری طبقه‌بندی صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش حاضر را دانشجویان دانشگاه تبریز در سال تحصیلی 93-1392 تشکیل میدهند. حجم نمونه 384 نفر برآورد شده است. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که 06/39 درصد پاسخگویان میزان هوش فرهنگی‌شان در حد متوسط، 28/19 درصد پایین و حدود 66/41 درصد نیز بالا است. هم چنین، سایر یافته‌های پژوهش نشان داد که بین سرمایه اجتماعی و ابعاد آن (اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی و حمایت اجتماعی) و هوش فرهنگی و ابعاد آن (بعد رفتاری، انگیزشی، شناختی و فراشناختی) همبستگی مستقیمی وجود دارد. علاوه بر این، سرمایه اجتماعی 23 درصد از تغییرات هوش فرهنگی پاسخگویان را تبیین کرده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
123 - تحلیل پدیدارشناختی گرایش زنان تبریزی به شبکه اجتماعی فیس بوک
صمد رسول زاده اقدم صمد عدلی‌پور حکیمه ملک احمدیدر عصر حاضر، با ورود چشمگیر زنان و دختران به فضای مجازی، اینترنت و شبکه‌های اجتماعی سایبری تاثیرات زیادی بر روی آنها گذاشته‌اند. از مهم ترین این تاثیرات می‌توان به فرایند زنانه‌شدن رسانه‌های نوین اشاره نمود. زنانه‌شدن به فرایند گسترش کمی و کیفی حضور، نقش و تاثیر زنان و أکثردر عصر حاضر، با ورود چشمگیر زنان و دختران به فضای مجازی، اینترنت و شبکه‌های اجتماعی سایبری تاثیرات زیادی بر روی آنها گذاشته‌اند. از مهم ترین این تاثیرات می‌توان به فرایند زنانه‌شدن رسانه‌های نوین اشاره نمود. زنانه‌شدن به فرایند گسترش کمی و کیفی حضور، نقش و تاثیر زنان و خواست‌ها، علایق و ویژگیهای آنها در ابعاد و زمینه‌های مختلف حیات اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی جامعه معاصر گفته می‌شود. به همین خاطر نوشتار حاضر، علل حضور زنان و دختران تبریزی را در شبکه اجتماعی فیس بوک مورد بررسی قرار داده است. پژوهش حاضر با استفاده از روش کیفی و بهره‌گیری از رویکرد پدیدار -شناسی و تکنیک مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته برای گردآوری داده‌ها، صورت گرفته است. زنان تبریزی 18 تا 30 سال کاربر شبکه اجتماعی فیس بوک که حداقل دو سال تجربه حضور در این شبکه را داشتند، به‌عنوان جمعیت آماری انتخاب شدهاند. در واقع، 16 نفر از این کاربران براساس نمونه‌گیری هدف مند به‌عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل مصاحبه‌های پاسخگویان استخراج پنج مقوله اصلی فروشکست محدودیت‌های دنیای واقعی، فروشکست محدودیت‌های روحی و فردی، بهره‌گیری از پتانسیل‌های فیس‌بوک، عقب‌نماندن از قافله تکنولوژی، و ماجراجویی و کنجکاوی بود. پنج تم به دست آمده را می‌توان در مقوله رفع محدودیت‌های تجربه شده و احساس شده و کسب فرصت‌های جدید مورد بحث قرار داد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
124 - رابطه دینداری با احساس امنیت اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز
ثریا اکبری شهابی داود ابراهیم پورامنیت یکی از نیازهای ضروری هر انسانی است. احساس امنیت موضوعی است که اخیراً توجه اندیشمندان حوزه‌های مختلف علوم انسانی از جمله جامعه‌شناسی، روانشناسی، روانشناسی اجتماعی و علوم سیاسی را به خود جلب نموده است. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه احساس امنیت با دین داری دانشجویان ا أکثرامنیت یکی از نیازهای ضروری هر انسانی است. احساس امنیت موضوعی است که اخیراً توجه اندیشمندان حوزه‌های مختلف علوم انسانی از جمله جامعه‌شناسی، روانشناسی، روانشناسی اجتماعی و علوم سیاسی را به خود جلب نموده است. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه احساس امنیت با دین داری دانشجویان است. جامعه آماری پژوهش شامل دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز است که به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای تعداد 380 نفر انتخاب گردیده است. با استفاده از تئوری امنیت باری بوزان، مالر و امیل دورکیم به تبیین احساس امنیت پرداخته شده است. یافته‌های تحقیق نشان از رابطه مستقیم ابعاد پنجگانه دین داری با احساس امنیت اجتماعی میباشد تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
125 - بررسی رابطه بین سرمایه فرهنگی با بیگانگی اجتماعی- فرهنگی در بین جوانان شهر تبریز
آذر علیمحمدی خانقاه محمدباقر علیزادهاقدمتحقیق حاضر با هدف تعیین رابطه بین سرمایه فرهنگی با بیگانگی اجتماعی- فرهنگی دربین جوانان شهر تبریز انجام گرفت. احساس بیگانگی اجتماعی- فرهنگی در میان افراد جامعه، همنوایی، وفاق اجتماعی و همبستگی گروهی را درجامعه کمرنگ کرده و سبب می شود تا افراد جامعه با اهداف فرهنگی، انتظ أکثرتحقیق حاضر با هدف تعیین رابطه بین سرمایه فرهنگی با بیگانگی اجتماعی- فرهنگی دربین جوانان شهر تبریز انجام گرفت. احساس بیگانگی اجتماعی- فرهنگی در میان افراد جامعه، همنوایی، وفاق اجتماعی و همبستگی گروهی را درجامعه کمرنگ کرده و سبب می شود تا افراد جامعه با اهداف فرهنگی، انتظارات جمعی و آن چه جامعه به عنوان الگوهای عمل برای اعضا خود در نظر می گیرد همسو نشوند. یکی از عوامل مرتبط با بیگانگی، سرمایه فرهنگی است که فرد آن را به طور انتسابی و اکتسابی در خانواده، جامعه و مدرسه کسبمی کند. روش تحقیق پیمایش از نوع همبستگی است. از نظر هدف، تحقیق کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده ها جزء روش های میدانی می باشد. به لحاظ زمانی تحقیق حاضر مقطعی می باشد. جامعه آماری این تحقیق جوانان 29-18 سال شهر تبریز است. نتایج حاصل نشان می دهد که بین ابعاد سه گانه سرمایه فرهنگی با بیگانگی اجتماعی– فرهنگی همبستگی معکوس وجود دارد یعنی با افزایش میزان سرمایه فرهنگی از میزان بیگانگی اجتماعی– فرهنگی کاسته می شود. رابطه معنی داری بین بیگانگی اجتماعی– فرهنگی و متغیرهای زمینه ای سن و جنسیت مشاهده نگردید تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
126 - ارزیابی شاخص‌های کیفیت زندگی شهری در بافت‌های قدیم و جدید شهرتبریز (نمونه موردی: مرزداران و کوچه باغ)
مریم باستانیان شاهگلی علی پناهی اکبر عبدالله‌زاده طرفکیفیت زندگی به عنوان مفهومی برای نشان دادن میزان رضایت مندی فرد از زندگی و به عبارتی معیاری برای تعیین رضایت و عدم رضایت افراد و گروه ها، از ابعاد مختلف زندگی است. کیفیت زندگی شهری یکی از مهم ترین حوزه های مطالعات شهری در کشورهای مختلف است. بنابراین شهر به عنوان بستر زی أکثرکیفیت زندگی به عنوان مفهومی برای نشان دادن میزان رضایت مندی فرد از زندگی و به عبارتی معیاری برای تعیین رضایت و عدم رضایت افراد و گروه ها، از ابعاد مختلف زندگی است. کیفیت زندگی شهری یکی از مهم ترین حوزه های مطالعات شهری در کشورهای مختلف است. بنابراین شهر به عنوان بستر زیست انسان شهرنشین، نیازمند تامین استانداردهایی است که در یک نگاه می توان آن را استانداردهای کیفیت زندگی نامید. هدف این پژوهش بررسی و ارزیابی شاخص های کیفیت زندگی شهری در دو بافت جدید و قدیم شهر تبریز می باشد. روش تحلیل از نوع توصیفی– تحلیلی است. برای گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه ای و پیمایشی با استفاده از پرسشنامه و برای ارزیابی کیفیت زندگی در منطقه استفاده گردیده است. جامعه آماری این تحقیق کل خانوارهای ساکن درمحلات جدید و قدیم شهر تبریز می باشد که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده و بر اساس رابطه کوکران 386 خانوار از دو محله بافت جدید مرزدان و بافت قدیم کوچه باغ شهر تبریز انتخاب شد. به منظور تحلیل داده‌ها و آزمون فرضیات از روش های آماری آزمون T چند نمونه ای و تحلیل عاملی و نرم‌افزار SPSS بهره گرفته شد. برای آزمون فرضیه های تحقیق از روش های رگرسیون خطی ساده، آزمون t مستقل و آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن بهره جستیم. نتایج این آزمون ها با توجه به میانگین شاخص های اجتماعی، زیست محیطی، اقتصادی و کالبدی برای محلات بافت قدیم به ترتیب برابر 79/2، 52/2، 55/2 و 61/2 و برای محلات بافت جدید به ترتیب برابر 73/2، 97/2، 75/2 و 90/2 است، نشان داد که کیفیت مؤلفه های کالبدی (شامل فضای سبز، مسکن و خدمات شهری) کمترین تاثیر را در افزایش سطح کلی کیفیت زندگی در محلات بافت قدیم شهر تبریز داراست. هم چنین، از نظر شاخص های زیست محیطی (شامل بهداشت محیط)، اقتصادی (شامل اشتغال، درآمد و حمل و نقل) و کالبدی (شامل فضای سبز، مسکن و خدمات شهری) بین محلات مورد مطالعه شهر تبریز تفاوت معناداری وجود دارد. علاوه بر آن، بین میزان برخورداری از شاخص های (اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و زیست محیطی) و میزان کیفیت زندگی در بافت جدید و قدیم شهر تبریز رابطه معناداری وجود دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
127 - بررسی رابطه بین دینداری و اعتماد اجتماعی در میان دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحدتبریز
علیرضا کندوانی‌اصل فرامرز تقیلوازجمله عوامل مهم و مؤثر در انسجام و یکپارچگی هرجامعه‌ای، وجود اعتماد در بین افراد و گروه‌های مختلف اجتماعی است. زمانی که اعتماد اجتماعی دچار فرسایش شود، نظم و انسجام اجتماعی نیز با چالشهایی مواجه می‌گردد. تحقیق حاضر به بررسی رابطه بین دینداری و اعتماد اجتماعی در میان أکثرازجمله عوامل مهم و مؤثر در انسجام و یکپارچگی هرجامعه‌ای، وجود اعتماد در بین افراد و گروه‌های مختلف اجتماعی است. زمانی که اعتماد اجتماعی دچار فرسایش شود، نظم و انسجام اجتماعی نیز با چالشهایی مواجه می‌گردد. تحقیق حاضر به بررسی رابطه بین دینداری و اعتماد اجتماعی در میان دانشجویان شاغل به تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز می‌پردازد. اعتماد اجتماعی با دو بعد اعتماد رقیق یا تعمیم‌یافته و اعتماد غلیظ یا خاص‌گرایانه سنجیده شده است و دینداری شامل سه بعد اعتقادی، عبادی و تشرع در نظر گرفته شده است. روش پژوهش کمی و تکنیک مورد استفاده پیمایش میباشد. بدین منظور یک نمونه 345 نفری از دانشجویان انتخاب و داده‌ها توسط پرسشنامه گردآوری شدند. یافته‌های تحقیق نشان میدهند که بین ابعاد سه‌گانه دینداری و نیز وضعیت تاهل با اعتماد اجتماعی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. اما رابطه متغیرهای جنسیت و شاخه تحصیلی با اعتماد اجتماعی معنادار نیست. در آزمون رگرسیون سلسله مراتبی چند متغیره، متغیرهای ابعاد سه‌گانه دینداری و وضعیت تاهل به ترتیب وارد معادله شدند و در مجموع 1/15 درصد از واریانس متغیر وابسته یعنی اعتماد اجتماعی را تبیین کردند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
128 - مطالعه رابطه بین سرمایه اجتماعی با تعهد سازمانی و مهارتهای ارتباطی کارکنان روابط عمومی سازمان‌های دولتی تبریز
جواد آهنگری صفر حیاتیمهارت های ارتباطی عبارت است از توانایی انتقال و اشتراک موثر ایده ها و احساس. تعهد سازمانی به میزان نسبی همانندسازی با سازمانی خاص و یا دلبستگی به آن سازمان گفته می شود که میتواند حداقل به وسیله سه عامل مشخص شود: اعتقاد راسخ به ارزشها. مطالعه حاضر، تعیین رابطه میان م أکثرمهارت های ارتباطی عبارت است از توانایی انتقال و اشتراک موثر ایده ها و احساس. تعهد سازمانی به میزان نسبی همانندسازی با سازمانی خاص و یا دلبستگی به آن سازمان گفته می شود که میتواند حداقل به وسیله سه عامل مشخص شود: اعتقاد راسخ به ارزشها. مطالعه حاضر، تعیین رابطه میان میزان سرمایه اجتماعی با میزان تعهد سازمانی و میزان مهارت های ارتباطی میان کارکنان روابط عمومی سازمان های دولتی تبریز بود. روش تحقیق به لحاظ ماهیت، توصیفی و از نوع پیمایشی، از نظر هدف، کاربردی و از نظر زمان نیز، از نوع مقطعی بود. جامعه آماری و حجم نمونهکلیه کارکنان شاغل در روابط عمومی های سازمان های دولتی تبریز که تعداد آن ها 388 نفر بودند. برای جمع‌آوری داده‌ها، از پرسشنامه مهارت های ارتباطی بارتون، پرسشنامه تعهد سازمانی آلن و مایر و پرسشنامه سرمایه اجتماعی ناهپیت و گوشال استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان دادکه سرمایه اجتماعی با مهارت های ارتباطی و تعهد سازمانی کارکنان روابط عمومی سازمان های دولتی تبریز رابطه مثبت و معنی‌دار دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
129 - مطالعه رابطه بین میزان ادراک عدالت سازمانی با سطح وجدان کاری کارکنان صدا و سیمای مرکز آذربایجانشرقی، تبریز
جلال معالی مهران صمدیتحقیق حاضر به منظور تعیین رابطه میزان ادراک عدالت سازمانی با سطح وجدان کاری کارکنان صدا و سیمای مرکز تبریز و رابطه معنادار بین آن می باشد. جامعه آماری تمامی کارکنان صدا و سیمای مرکز تبریز که 235 نفر اعم از کارکنان حق الزحمه ای، قراردادی و رسمی دائمی می باشند. 147 نفر بر أکثرتحقیق حاضر به منظور تعیین رابطه میزان ادراک عدالت سازمانی با سطح وجدان کاری کارکنان صدا و سیمای مرکز تبریز و رابطه معنادار بین آن می باشد. جامعه آماری تمامی کارکنان صدا و سیمای مرکز تبریز که 235 نفر اعم از کارکنان حق الزحمه ای، قراردادی و رسمی دائمی می باشند. 147 نفر بر اساس فرمول کوکران به عنوان نمونه و به روش تصادفی طبقه ای انتخاب گردید. روش تحقیق توصیفی و از نوع همبستگی است که به لحاظ هدف کاربردی بوده و به صورت میدانی انجام گرفته است. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بوده که در جریان مطالعه میدانی از دو پرسشنامه عدالت سازمانی(نیهوف و مورمن، 1998)[1] و پرسشنامه وجدان کاری از مدل(کاستا و مک گرای، 1992)[2] به عنوان ابزار پژوهش استفاده گردیده است. نتایج یافته ها بیانگر این است که بین ادراک عدالت سازمانی و سطح وجدان کاری کارکنان صدا و سیمای مرکز تبریز و ابعاد آن در عدالت توزیعی، رویه ای، تعاملی، ارتباط مثبت و معناداری وجود دارد، اما بین عدالت اطلاعاتی ارتباط مثبت و معناداری وجود ندارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
130 - بررسی رابطه همنشینی دوستانه با مسئولیت‌پذیری اجتماعی (کارکنان شهرداری کلانشهر تبریز)
کریم قدرتی صمد صباغهدف این مطالعه بررسی رابطه همنشینی دوستانه با میزان مسئولیت پذیری اجتماعی کارکنان شهرداری تبریز می باشد . که با استفاده از روش تحلیلی پیمایشی انجام گردید . جامعه ی آماری این مطالعه کارکنان شهرداری کلان شهر تبریز است . ابزار مورد استفاده پرسشنامه است که سئوالات آن بر اسا أکثرهدف این مطالعه بررسی رابطه همنشینی دوستانه با میزان مسئولیت پذیری اجتماعی کارکنان شهرداری تبریز می باشد . که با استفاده از روش تحلیلی پیمایشی انجام گردید . جامعه ی آماری این مطالعه کارکنان شهرداری کلان شهر تبریز است . ابزار مورد استفاده پرسشنامه است که سئوالات آن بر اساس طیف لیکرت در پنج درجه تنظیم گردید. حجم نمونه مورد مطالعه با استفاده از فرمول کوکران 249 نفر بود که با استفاده از دو روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای و تصادفی ساده انتخاب گردید. برای ارائه نتایج از روش ها و آماره های توصیفی و نیز برای آزمون فرضیه ها از آزمون همبستگی پیرسون استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS انجام گردید. نتایج حاصل ازاین پژوهش نشان می دهدکه میانگین مسئولیت پذیری اجتماعی برابر 135 است که این نمره در مقایسه با میانگین مورد انتظار (105 ) درحد بالاتری قرار دارد و نشان می دهد که کارکنان در شهرداری مذکور از مسئولیت پذیری بیشتری برخوردارند. نتایج نشان می دهد مسئولیت پذیری اجتماعی کارکنان شهرداری تبریز با همنشینی دوستانه رابطه ای معنادار دارد . تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
131 - ارائه راهبردهای طراحی فضای عمومی شهری به مثابه پلتفرم اجتماعی- فرهنگی (مورد مطالعه: محدوده پیرامون ارگ علیشاه تبریز)
مسعود توپچی خسروشاهی آرش ثقفیاصلطراحی پلتفرم اجتماعی و فرهنگی ازجمله موضوعات و مباحث جدیدی درطراحی عرصه‌های عمومی شهری بوده که این رویکرد با هدف کلی بهبود زندگی عمومی شهری به دنبال ایجاد بستر و شرایطی مطلوب برای حضور مردم در فضای عمومی و ظهور فعالیتهای اجتماعی، فرهنگی، تفریحی، آموزشی، گردشگری و غیره أکثرطراحی پلتفرم اجتماعی و فرهنگی ازجمله موضوعات و مباحث جدیدی درطراحی عرصه‌های عمومی شهری بوده که این رویکرد با هدف کلی بهبود زندگی عمومی شهری به دنبال ایجاد بستر و شرایطی مطلوب برای حضور مردم در فضای عمومی و ظهور فعالیتهای اجتماعی، فرهنگی، تفریحی، آموزشی، گردشگری و غیره در چارچوبی از ارزشها، نیازها، فرهنگ‌ها و سیاست‌های کلی جامعه هدف میباشد. در این پژوهش که به موضوع طراحی فضای عمومی شهری با رویکرد پلتفرم اجتماعی- فرهنگی معاصر پرداخته شده است، سعی بر آن شده تا ضمن ارائه راهبردهایی برای طراحی این گونه از فضاها، به مطالعه و نهایتاً طراحی یک پلتفرم اجتماعی– فرهنگی برای ارگ علیشاه تبریز به عنوان نمونه موردی پرداخته شود. یافته‌های پژوهش حاکی ازآن است که علی رغم عدم برنامهریزی، مدیریت و طراحی محدوده با ارزش ارگ علیشاه تبریز، این مکان به طور کامل به یک محدوده رها شده‌ای تبدیل گشته که اثرات و تبعات بسیار نامطلوبی و اسفباری را برای شهر و شهروندان به بار آورده است. در نهایت بر اساس اهداف پژوهش، راهبردهایی برای ایجاد پلتفرم اجتماعی و فرهنگی این مجموعه ارائه شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
132 - بررسی آلودگی گوسفندان و بزهای کشتاری کشتارگاه تبریز به انگل‌های خونی در سال 1388
حسین هاشم‌زاده‌فرهنگ پریسا شهبازی فرهاد فردمنافیرادرعایت بهداشت مواد غذایی تأثیر بسیار مهم و مستقیمی در روی سلامت و بهداشت انسان دارد و گوشت نشخوار کنندگان کوچک مانند بز و گوسفند از موارد مهم رژیم غذایی و پروتئین مصرفی انسان به‌شمار می‌روند که بررسی کیفیت و ارزیابی بهداشتی آنها یکی از مهمترین مسایل بهداشت مواد غذائی می أکثررعایت بهداشت مواد غذایی تأثیر بسیار مهم و مستقیمی در روی سلامت و بهداشت انسان دارد و گوشت نشخوار کنندگان کوچک مانند بز و گوسفند از موارد مهم رژیم غذایی و پروتئین مصرفی انسان به‌شمار می‌روند که بررسی کیفیت و ارزیابی بهداشتی آنها یکی از مهمترین مسایل بهداشت مواد غذائی میباشد. در این بررسی جهت آشکار شدن وضعیت قبل از کشتار گوسفندان و بزهای کشتارشده در کشتارگاه تبریز که به مصرف غذائی انسان می‌رسند از 200 رأس گوسفند مورد آزمایش 37 مورد (5/18 درصد) واجد آلودگی بودند که در بین آنها 9 مورد (5/4 درصد) به وسیله بابزیااوویس و 6 مورد (3 درصد) هم به وسیله بابزیااوویس و هم بابزیاموتازی آلوده بودند. ضمناً 11 مورد (5/5 درصد) به تیلریا اوویس و 1 مورد (5/0 درصد) به آناپلاسمااوویس آلوده بودند. از 200 رأس بز مورد آزمایش 34 مورد (17 درصد) واجد آلودگی به انواع انگل‌های خونی بودند که از این میان 28 مورد (14 درصد) به بابزیااوویس و 6 مورد (3 درصد) هم به بابزیااوویس و هم بابزیاموتازی آلوده بودند. از تعداد 200 رأس گوسفند مورد آزمایش و 200 رأس بز مورد آزمایش در فصول مختلف سال، بالاترین آلودگی در فصل تابستان مشاهده گردید. در رابطه با گوسفندان و بزهای مورد بررسی اختلاف معنی‌داری در شیوع آلودگی مابین جنس‌های نر و ماده مشاهده نگردید. در این بررسی با توجه به آلودگی بالای انگل‌های خونی در گوسفندان و بزهای کشتاری کشتارگاه تبریز لزوم انجام بازرسی‌های قبل از کشتار به‌صورت جدی‌تر و همچنین استفاده از آزمایش‌های خونی و سرولوژیکی تشخیصی مشخص گردید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
133 - بررسی بقایای آنتی‌بیوتیکی در بافت‌های خوراکی گاوهای کشتاری تبریز به روش FPT
محمدعلی تربتی مهدی شمشیری افشین جوادیوجود بقایای آنتی‌بیوتیکی در مواد غذایی و انتقال آن به بدن مصرف کنندگان باعث ایجاد عوارضی نظیر مقاومت‌های باکتریایی، واکنش‌های آلرژیک، مسمومیت، سرطان‌زایی و به‌هم زدن میکروفلور طبیعی روده می‌شود. روش چهار پلیتی یکی از روشهای میکروبیولوژیکی جهت تأیید حضور بقایای آنتی‌بیو أکثروجود بقایای آنتی‌بیوتیکی در مواد غذایی و انتقال آن به بدن مصرف کنندگان باعث ایجاد عوارضی نظیر مقاومت‌های باکتریایی، واکنش‌های آلرژیک، مسمومیت، سرطان‌زایی و به‌هم زدن میکروفلور طبیعی روده می‌شود. روش چهار پلیتی یکی از روشهای میکروبیولوژیکی جهت تأیید حضور بقایای آنتی‌بیوتیکی در مواد غذایی میباشد که در چهار محیط کشت با pH و باکتری‌های متفاوت انجام می گیرد. در این مطالعه از 30 لاشه گاوهای کشتار شده در کشتارگاه تبریز نمونه هایی از عضله کپل، دیافراگم و بافت کبد و کلیه به‌صورت تصادفی اخذ شد.از بین نمونه های کلیه،30 مورد (100%)؛ از نمونه کبد، 28 مورد (33/93%)؛ از عضله دیافراگم،22 مورد (33/73%) و از نمونه عضله کپل، 22 مورد (33/73%) آلوده به بقایای آنتی‌بیوتیکی تشخیص داده شدند. با بررسی نتایج مشخص گردید بیشترین بقایای آنتی‌بیوتیکی مربوط به گروه‌های پنی‌سیلین و ماکرولیدها بوده است (P<0.05). در ضمن بافت کلیه به‌عنوان آلوده‌ترین بافت به بقایای آنتی‌بیوتیکی تشخیص داده شد .(P<0.05) تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
134 - تعیین میزان حضور آفلاتوکسین M1 در شیرهای پاستوریزه توزیعی در شهر تبریز (مقاله کوتاه)
پرستو فرشی محمدرضا خاکپور مهناز طبیبی آذرآفلاتوکسین به‌عنوان یکی از قوی ترین مواد سرطان‌زا تهدید جدی برای سلامت جامعه محسوب می‌شود و برنامهریزی برای کاهش میزان آفلاتوکسین M1 در شیر و فراورده‌های آن بدون ارزیابی وضعیت موجود امکان‌پذیر نیست. در این بررسی میزان آفلاتوکسین در شیرهای پاستوریزه شهر تبریز اندازه‌گیر أکثرآفلاتوکسین به‌عنوان یکی از قوی ترین مواد سرطان‌زا تهدید جدی برای سلامت جامعه محسوب می‌شود و برنامهریزی برای کاهش میزان آفلاتوکسین M1 در شیر و فراورده‌های آن بدون ارزیابی وضعیت موجود امکان‌پذیر نیست. در این بررسی میزان آفلاتوکسین در شیرهای پاستوریزه شهر تبریز اندازه‌گیری شد. 74 نمونه شیر پاستوریزه تولیدی یازده کارخانه مختلف در فصول پاییز و زمستان 93 جمع‌آوری شد. مقدار آفلاتوکسین M1 با روش الایزا اندازه‌گیری شد. 83 درصد نمونه‌ها آلودگی به آفلاتوکسین M1 در محدوده 80-5 نانوگرم در لیتر داشتند. تنها 6/12 درصد نمونه‌ها (9 نمونه) میزان آفلاتوکسین M1بالاتر از 50 نانوگرم در لیتر بود که حداکثر مقدار مجاز تعیین شده توسط اتحادیه اروپا است. براساس استاندارد کدکس، استاندارد غذا داروی آمریکا و استاندارد ملی ایران، آلودگی تمام نمونه‌ها کمتر از حد مجاز بود. در نمونههای شیر پاستوریزه کارخانه‌های لبنی مختلف از نظر میزان آلودگی به آفلاتوکسین M1، تفاوت معنی‌دار وجود داشت (05/0>p). پایش مداوم میزان آفلاتوکسین M1 در شیرهای توزیعی یک اقدام ضروری در کنترل و پیشگیری از این آلاینده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
135 - بررسی فصلی میزان سرمی کلسیم، فسفر و آلکالین فسفاتاز در گاوهای شیری کشتار شده در کشتارگاه تبریز
امیرپرویز رضایی صابر مجید خویلو یوسف نوری خشندرقشناخت هر چه بیشتر بیماری‌های متابولیک و جلوگیری از هر گونه کاهش تولید در دامپروری مفید میباشد. یکی از مهمترین بیماری‌های متابولیک، مشکلات مربوط به کمبود کلسیم و فسفر در دام‌ها به‌خصوص دام‌های پرتولید میباشد که از عوارض آن می‌توان به بیماری‌های استئومالاسی، ریکتز، تب أکثرشناخت هر چه بیشتر بیماری‌های متابولیک و جلوگیری از هر گونه کاهش تولید در دامپروری مفید میباشد. یکی از مهمترین بیماری‌های متابولیک، مشکلات مربوط به کمبود کلسیم و فسفر در دام‌ها به‌خصوص دام‌های پرتولید میباشد که از عوارض آن می‌توان به بیماری‌های استئومالاسی، ریکتز، تب شیر و هموگلوبینوری پس از زایمان و اختلالات تولید مثلی اشاره نمود. این مطالعه در گاوهای شیری دورگ غیر آبستن صورت پذیرفت. در این بررسی، در اواسط هر فصل، طی مراجعات روزانه به کشتارگاه، خونگیری توسط لوله‌های ونوجکت انجام و پس از انتقال به آزمایشگاه و تهیه سرم، مقادیر Ca، P و ALP سرم‌ها به روش اسپکتروفتومتری اندازه‌گیری گردید. در هر فصل 100 نمونه و کلاً 400 نمونه مورد مطالعه گرفت. میانگین سرمی Ca، P و ALP در فصل بهار به‌ترتیب mg/dl 02/0± 83/8، mg/dl 07/0± 88/3، Iu/lit 8/0 ± 4/163، در فصل تابستان به‌ترتیب mg/dl 03/0±05/9، mg/dl 01/0± 19/4 ،Iu/lit 2/1 ± 7/240، درفصل پائیز به‌ترتیب mg/dl 07/0±03/9، mg/dl 02/0± 33/5 ، Iu/lit 3/2± 06/185 و در فصل زمستان به‌ترتیب mg/dl 09/0± 33/9، mg/dl 08/0± 74/5، Iu/lit 4/7 ± 03/230 به‌دست آمد. با توجه به مقادیر نرمال کلسیم، فسفر و آلکالین فسفاتاز در گاو، در فصل بهار 3/6% موارد کمبود کلسیم و در 83% موارد کمبود فسفر، در فصل تابستان در 80% موارد کمبود تحت بالینی فسفر و در فصل پائیز در 3/7% موارد کمبود Ca و در فصل زمستان در 45/9% موارد کمبود Ca و در 36/7% موارد افزایش ALP مشاهده گردید. به نظر می‌رسد کاهش معنی‌دار میزان Ca و P در فصل بهار و میزان P در فصل تابستان (01/0p<) ، میتواند به‌دلیل استفاده از علوفه سبز با کاروتن بالا باشد که در میزان جذب ویتامین D تداخل میکند و کاهش میزان Ca در فصول پائیز و زمستان میتواند به‌دلیل هوای سرد و استفاده از غذای دستی و عدم نورگیری کافی باشد. افزایش میزان ALP با کمبود Ca نیز در فصل زمستان همخوانی دارد. همچنین در این مطالعه کاهش مقادیر سرمی کلسیم و فسفر در سنین 5-4 سال نسبت به سایر سنین معنی‌دار بود (01/0p<) که میتواند به‌دلیل افزایش تولید در این محدودة زمانی باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
136 - بررسی فراوانی عارضه کلیه کلوآزونه در گوسفندان کشتارشده در کشتارگاه‌های صنعتی تبریز و رشت
آرش خاکیضایعه کلیه کلوآزونه یکی از یافته‌های تصادفی در کشتارگاه میباشد. این وضعیت که ناشی از ضخیم شد گی غشاء پایه لوله های خمیده نزدیک و در برخی موارد لوله های خمیده دور کلیه به دلیل رسوب رنگدانه آهن میباشد، تا کنون در بز، گوسفند و اسب گزارش شده است. منطقه قشری چنین کلیه‌های أکثرضایعه کلیه کلوآزونه یکی از یافته‌های تصادفی در کشتارگاه میباشد. این وضعیت که ناشی از ضخیم شد گی غشاء پایه لوله های خمیده نزدیک و در برخی موارد لوله های خمیده دور کلیه به دلیل رسوب رنگدانه آهن میباشد، تا کنون در بز، گوسفند و اسب گزارش شده است. منطقه قشری چنین کلیه‌هایی به طور یک دست قهوه ای تیره می‌گردد، اما این حالت قسمت مرکزی کلیه را در بر نمی‌گیرد. این ضایعه هیچ گونه اختلالی را در عملکرد کلیه به دنبال نداشته و دام از نظر بالینی کاملاً طبیعی و سالم به‌نظر می‌رسد. هنوز علت قطعی برای بروز این حالت شناخته نشده است. با این وجود، فرض بر آن است که همولیز داخل عروقی میتواند عامل آن باشد. هدف از بررسی حاضر، تعیین فراوانی ضایعه کلیه کلوآزونه در گوسفندان کشتاری کشتارگاه تبریز و رشت بود. در این مطالعه، با بازرسی 10000 لاشه گوسفند به‌طور تصادفی در کشتارگاه صنعتی رشت و تعداد 8600 لاشه گوسفند در کشتارگاه صنعتی تبریز، 11 مورد مشکوک به ابتلا به عارضه کلیه کلوآزونه تشخیص داده شد که با نمونه‌برداری و رنگ آمیزی معمول هماتوکسیلین- ائوزین ضایعه فوق تایید گردید. بنابراین، فراوانی ضایعه کلیه کلوآزونه در شهرهای تبریز و رشت، 059/0 درصد برآورد گردید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
137 - بررسی میزان آگاهی دانشجویان دانشگاه تبریز در مورد بیماری توکسوپلاسموزیس
احمد نعمت الهی هیمن محمد پور سوما نصرت پور منصور ابراهیمیتوکسوپلاسموزیس یکی از شایع‌ترین عفونت‌های انگلی انسان و حیوانات با شیوع بالا در جهان میباشد. هدف از این مطالعه بررسی درباره میزان آگاهی دانشجویان دانشگاه تبریز نسبت به بیماری توکسوپلاسموزیس بود. درمجموع 449 دانشجو با تکمیل پرسشنامه مخصوص در این مطالعه شرکت نمودند که از أکثرتوکسوپلاسموزیس یکی از شایع‌ترین عفونت‌های انگلی انسان و حیوانات با شیوع بالا در جهان میباشد. هدف از این مطالعه بررسی درباره میزان آگاهی دانشجویان دانشگاه تبریز نسبت به بیماری توکسوپلاسموزیس بود. درمجموع 449 دانشجو با تکمیل پرسشنامه مخصوص در این مطالعه شرکت نمودند که از این تعداد 8/54 درصد دختر و 2/45درصد پسر بودند. نتایج این بررسی نشان داد که کلاً میزان آگاهی دانشجویان دختر و پسر دانشگاه تبریز در مورد بیماری توکسوپلاسموزیس پایین میباشد. به طوری که این میزان در مورد دانشجویان دختر 9/13% و در مورد دانشجویان پسر41% میباشد. بر این اساس پسران دانشجو آگاهی بیشتری نسبت به دختران دانشجو در مورد این بیماری داشته‌اند که این تفاوت از لحاظ آماری معنی دار نبود. همچنین مشخص گردید که دانشجویان رشته های علوم انسانی و کشاورزی آگاهی بیشتری در مورد این بیماری نسبت به دانشجویان دیگر داشتند و این تفاوت از نظر آماری معنی دار بود (005/0>p). دانشجویان مقاطع کاردانی و کارشناسی آگاهی بیشتری نسبت به دانشجویان مقاطع دیگر دانشگاه تبریز در مورد بیماری توکسوپلاسموز داشتند اما این تفاوت از نظر آماری معنی دار نمی‌باشد. همچنین نتایج این بررسی نشان داد که مهمترین منابع اطلاعات دانشجویان در مورد این بیماری به ترتیب کتاب (7/25 درصد)، اینترنت (9/18 درصد) و تلویزیون (9/18 درصد) بوده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
138 - مطالعه فراوانی باکتری اشرشیاکولی وروتوکسیکوژنیک در مدفوع گاوها و گوساله‌های کشتاری در کشتارگاه تبریز
منصور خاکپور فرهاد ناظری جلیل خندقی جلال شایقاشرشیا کولای به عنوان فلور طبیعی در روده بزرگ و پاتوژن عمده مشترک میان انسان و دام قابل انتقال از طریق غذا بوده که عامل مهم عفونت های اسهالی در گاو به ویژه گوساله می باشد. در این پژوهش هدف شناسائی و جداسازی اشرشیا کولای وروتوکسیکوژنیک می باشد که با مراجعه به کشتارگاه تب أکثراشرشیا کولای به عنوان فلور طبیعی در روده بزرگ و پاتوژن عمده مشترک میان انسان و دام قابل انتقال از طریق غذا بوده که عامل مهم عفونت های اسهالی در گاو به ویژه گوساله می باشد. در این پژوهش هدف شناسائی و جداسازی اشرشیا کولای وروتوکسیکوژنیک می باشد که با مراجعه به کشتارگاه تبریز به طور تصادفی 43 نمونه مدفوعی از گوساله ها و 151 نمونه مدفوعی از گاوها اخذ و به آزمایشگاه میکروبیولوژی دانشکده دامپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز منتقل گردید. پس از غنی سازی نمونه ها و کشت در محیط های کشت نتایج ذیل به دست آمد: از 194 نمونه اخذ شده 113 مورد اشرشیا کولای جدا شد که 85 نمونه سوربیتول مثبت و 28 نمونه سوربیتول منفی بودند از 85 نمونه سوربیتول مثبت، 19 نمونه گوساله و 66 نمونه گاو و از 28 نمونه سوربیتول منفی، 13 نمونه گوساله و 15 نمونه گاو بودند. همچنین تست سرولوژی برای مشخص کردن سروتیپ های اشرشیا کولای غیر O157روی نمونه های سوربیتول مثبت انجام گرفت که 9 نمونه گوساله و 33 نمونه گاوی واکنش مثبت نشان دادند. سپس روی 28 نمونه سوربیتول منفی و 85 نمونه سوربیتول مثبت تست PCR با استفاده از سکانس ژن های STx1 و STx2 انجام گرفت که 19 نمونه از 28 نمونه سوربیتول منفی و 7 نمونه از 85 نمونه سوربیتول مثبت اشرشیا کولای وروتوکسیکوژنیک بودند. نتایج نشان دهنده وجود مقادیر نسبتاً بالای اشرشیا کولای وروتوکسیکوژنیک در مدفوع گاوها و گوساله های کشتاری در کشتارگاه تبریز می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
139 - بررسی رابطه بین ویژگیهای شخصیتی با انواع هویت در دانش آموزان دختر سوم راهنمایی شهر تبریز سال تحصیلی 89-1388
سید داود حسینی نسب حمید پورشریفی پورشریفی ویدا محمدیاین پژوهش با هدف تعیین رابطه ویژگی های شخصیتی با انواع هویت دانش آموزان دختر پایه سوم مقطع راهنمایی تبریز با استفاده از روش تحقیق توصیفی- همبستگی انجام گرفت، حجم نمونه مورد مطالعه 370 نفر بود که از طریق نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب گردیدند. ابزار اندازه گیری شا أکثراین پژوهش با هدف تعیین رابطه ویژگی های شخصیتی با انواع هویت دانش آموزان دختر پایه سوم مقطع راهنمایی تبریز با استفاده از روش تحقیق توصیفی- همبستگی انجام گرفت، حجم نمونه مورد مطالعه 370 نفر بود که از طریق نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب گردیدند. ابزار اندازه گیری شامل پرسشنامه هویت بنیون و آدامز (OMEIS-2)، پرسشنامه شخصیتی نئو فرم کوتاه (NEO-FFI) بود. تحلیل ها با استفاده از نرم افزار SPSS و روشهای آماری ضریب همبستگی پیرسون صورت گرفت. نتایج نشان داد بین نوروزگرایی با هویت آشفته، بین نوروزگرایی با هویت تعویق افتاده، بین انعطاف پذیری با هویت زودهنگام، بین برون گرایی با هویت پیشرفته، بین وجدان گرایی با هویت پیشرفته، رابطه مثبت و معنی دار دیده شد. اما بین دلپذیری با هویت زود هنگام رابطه معنی دار دیده نشد. به نظر می رسد توجه به شخصیت دانش آموزان دختر می تواند در شکل گیری هویت آنها مفید باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
140 - تدوین و اولویت‌بندی استانداردهای عملکرد مدیران آموزشی دوره‌ی ابتدایی شهر تبریز
سیده مهتاب حلیمی اسکندر فتحی آذرهدف این پژوهش، تدوین و اولویت‌بندی استانداردهای عملکرد مدیران آموزشی دوره‌ی ابتدایی مدارس دولتی شهر تبریز است. برای تحقق این هدف ابتدا پیشینه و مبانی نظری در این زمینه مورد بررسی قرار گرفت و پس از استخراج 6 مؤلفه‌ی اصلی و 40 زیر مؤلفه از چند تن از اساتید و کارشناسان خو أکثرهدف این پژوهش، تدوین و اولویت‌بندی استانداردهای عملکرد مدیران آموزشی دوره‌ی ابتدایی مدارس دولتی شهر تبریز است. برای تحقق این هدف ابتدا پیشینه و مبانی نظری در این زمینه مورد بررسی قرار گرفت و پس از استخراج 6 مؤلفه‌ی اصلی و 40 زیر مؤلفه از چند تن از اساتید و کارشناسان خواسته شد تا در مورد آنها نظر بدهند. سپس پرسشنامه‌ای تدوین شد و بعد از تصویب نهایی، به نمونه آماری پژوهش که شامل 80 نفر از مدیران مدارس ابتدایی دولتی شهر تبریز بود ارایه شد و از آنها خواسته شد ابتدا مؤلفهها را اولویت‌بندی کرده، و سپس برای بررسی وضعیت استانداردهای تدوین شده در حال حاضر به پرسشنامه‌ای حاوی 40 سؤال پاسخ دهند. روایی پرسشنامه توسط سه نفر از اساتید تأیید گردید و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کورنباخ محاسبه شده که برابر 91/0 است. داده‌های حاصل با استفاده از روشهای آماری نظیر: تحلیل فراوانی، میانگین، انحراف معیار و آزمون آماریt و از طریق نرم افزار SPSS تحلیل شد. نتایج حاصل از یافته‌های پژوهش نشان میدهد که اولویت‌بندی مؤلفههای اصلی استانداردها از دیدگاه جامعه آماری به ترتیب بدین شرح است: 1) اخلاق و ارزشها، 2) وظایف، 3) ویژگی‌ها، 4)مهارت‌ها، 5) نقش‌ها، 6) حصول نتیجه. البته در اولویت‌بندی زیر مؤلفهها بین اولویت‌های برتر از دید مدیران با آنچه که در عمل ملاحظه می‌شود تفاوتهایی وجود دارد که به تفصیل در متن تحقیق بررسی شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
141 - بررسی تأثیر ابعاد مدیریت دانش بر بهره‌وری سازمانی (موردمطالعه: پتروشیمی شرکت تبریز)
ناصر سیف اللهیهدف این پژوهش بررسی تأثیر ابعاد مدیریت دانش بر بهره‌وری سازمانی است. نوع تحقیق ازنظر هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت روش انجام کار، توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری پژوهش کلیه کارکنان شرکت پتروشیمی شهر تبریز را شامل می شود. تعداد کارکنان این شرکت در سال 1397، بر اساس آمارها أکثرهدف این پژوهش بررسی تأثیر ابعاد مدیریت دانش بر بهره‌وری سازمانی است. نوع تحقیق ازنظر هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت روش انجام کار، توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری پژوهش کلیه کارکنان شرکت پتروشیمی شهر تبریز را شامل می شود. تعداد کارکنان این شرکت در سال 1397، بر اساس آمارهای موجود 2400 نفر بود.. بر اساس فرمول کوکران حجم نمونه لازم جهت بررسی این پژوهش، 331 نفر را دربر می گیرد. از دو پرسشنامه برای جمع‌آوری داده‌ها استفاده است. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌های تحقیق از آمار استنباطی شامل آزمون‌های ضریب همبستگی و تحلیل رگرسیون چند متغیره استفاده‌شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که ابعاد مدیریت دانش -کسب دانش، ذخیره‌سازی، تسهیم و کاربرد دانش بر بهره‌وری سازمانی- در شرکت پتروشیمی تأثیر مثبت و معنادار دارد. مقدار ضریب تعیین در مدل برازش شده برابر با 0/8 است که بیانگر تأثیر بالای ابعاد مدیریت دانش در تبیین رفتار متغیر وابسته یعنی بهره‌وری سازمانی در شرکت پتروشیمی تبریز است و اهمیت تأثیر مدیریت دانش در افزایش بهره‌وری سازمانی در شرکت پتروشیمی تبریز را نشان میدهد. یافتـه‌هـای ایـن پـژوهش مـی‌توانـد در جهت حرکت شرکتها به سمت توجه بیشتر به مدیریت دانش برای افزایش بهره‌وری مؤثر واقع شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
142 - تأثیر قابلیت بازاریابی، نوآوری و یادگیری بر عملکرد سازمان «مطالعه موردی:پتروشیمی تبریز»
سید محمد نوع پسنداصیل اسماعیل رمضان پور پیمان عطاری اصلدستیابی به عملکرد بالاتر هدفی است که سازمانها برای رسیدن به آن به اقدامات مختلفی روی می آورند. قابلیّتها نقش مهمی در ایجاد مزیت رقابتی برای سازمانها ایفا می کنند و از جمله این قابلیّتها می توان به بازاریابی، نوآوری و یادگیری اشاره کرد. در حالی که اغلب مطالعات در مورد تأ أکثردستیابی به عملکرد بالاتر هدفی است که سازمانها برای رسیدن به آن به اقدامات مختلفی روی می آورند. قابلیّتها نقش مهمی در ایجاد مزیت رقابتی برای سازمانها ایفا می کنند و از جمله این قابلیّتها می توان به بازاریابی، نوآوری و یادگیری اشاره کرد. در حالی که اغلب مطالعات در مورد تأثیر این قابلیّتها بر عملکرد، اغلب به صورت مجزا صورت گرفته است، در این پژوهش سعی بر ارائه مدلی یکپارچه شده است تا تأ ثیر هر سه قابلیت به صورت متحد و مکمل همدیگر بر عملکرد سازمان سنجیده شود. بدین منظور و برای سنجش تأثیر قابلیت بازاریابی، نوآوری و یادگیری بر عملکرد شرکت پتروشیمی تبریز تعداد 265 پرسش نامه بین کارکنان رسمی با مدرک کارشناسی و بالاتر توزیع شد که از این تعداد 255 پرسشنامه برای تحلیل مناسب تشخیص داده شد. در این پژوهش از نرم افزارSPSS و LISREL برای تجزیه و تحلیل داده استفاده گردید. نتایج تحقیق نشان می دهدکه رابطه معناداری بین قابلیّت بازاریابی و عملکرد سازمان وجود دارد، همچنین بین قابلیّت نوآوری و عملکرد سازمان و ونیز قابلیّت یادگیری و عملکرد سازمانی رابطه معناداری موجود است. بین قابلیّتهای بازاریابی و نوآوری و یادگیری به عنوان قابلیّتهای مکمل هم و عملکرد سازمانی نیز رابطه رابطه معناداری دیده می شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
143 - بررسی رابطه بین سبک‌های مدیریت تعارض و خلاقیت کارکنان در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز
سلیمان ایرانزاده قادر زمستانی مهدی پاکدل بناب صادق بابائی هرویهدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین سبک های مدیریت تعارض و خلاقیت کارکنان در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز در سال 1391 می باشد. روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی و از حیث هدف کاربردی می باشد. جامعه ی آماری این پژوهش، مدیران دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز شامل (رؤسای دان أکثرهدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین سبک های مدیریت تعارض و خلاقیت کارکنان در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز در سال 1391 می باشد. روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی و از حیث هدف کاربردی می باشد. جامعه ی آماری این پژوهش، مدیران دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز شامل (رؤسای دانشکده ها، معاونین دانشکده ها و رؤسای آموزش) به تعداد 32 نفر و کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز به تعداد 699 نفر می باشد. روش نمونه گیری در این مطالعه برای مدیران به صورت سرشماری بوده و برای کارکنان تصادفی ساده به تعداد 248 نفر می باشد. ابزار گردآوری داده ها شامل دو پرسشنامه استاندارد و معتبر مدیریت تعارض که پرسشنامه مدیریت تعارض دارای 30 سوال مدیریت تعارض برای تعیین سبک های مدیریت تعارض مدیران (سبک اجبار، سبک سازش، سبک اجتناب، سبک همکاری، سبک مصالحه) و پرسشنامه خلاقیت دارای 50 سوال خلاقیت برای تعیین میزان خلاقیت کارکنان می باشد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون همبستگی پیرسون وT مستقل استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که بین سبک اجبار مدیران و خلاقیت کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز همبستگی آماری معکوس و معنی داری وجود دارد. همچنین بین سبک سازش، سبک مصالحه، میزان تحصیلات و سابقه کاری مدیران و خلاقیت کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز همبستگی آماری مثبت و معنی داری وجود دارد. بین سبک اجتناب و سبک همکاری مدیران و خلاقیت کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز همبستگی معنی داری وجود ندارد. همچنین سبک های مدیریت تعارض مدیران دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز به تفکیک جنسیت متفاوت نیستند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
144 - تحلیلی بر اثرات و پیامدهای اجتماعی ناشی از افزایش بلندمرتبه‌سازی در کلانشهرهای ایران (مطالعه موردی: کلانشهر تبریز)
ویدا حسین‌پور حسین اصغری علیرضا پورشیخیان سیده صدیقه حسنیمهردر عصر حاضر با توجه به افزایش فزایندهی جمعیت شهری و کمبود زمین خالی به اندازه‌ی کافی برای ساخت‌وساز، موجب توسعه‌ی عمودی شهرها و بلندمرتبه‌سازی در ایران گردیده است. گرایش به بلندمرتبه‌سازی در شهرهای بزرگ ایران ضمن اثرات مثبت خود، دارای اثرات و پیامدهای زیان‌باری در ابعا أکثردر عصر حاضر با توجه به افزایش فزایندهی جمعیت شهری و کمبود زمین خالی به اندازه‌ی کافی برای ساخت‌وساز، موجب توسعه‌ی عمودی شهرها و بلندمرتبه‌سازی در ایران گردیده است. گرایش به بلندمرتبه‌سازی در شهرهای بزرگ ایران ضمن اثرات مثبت خود، دارای اثرات و پیامدهای زیان‌باری در ابعاد مختلف به‌ویژه بعد اجتماعی بوده است. در این راستا، هدف از پژوهش حاضر بررسی اثرات و پیامدهای اجتماعی ناشی از افزایش بلندمرتبه‌سازی در کلانشهر تبریز میباشد. روش تحقیق در پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت توصیفی-تحلیلی میباشد که در راستای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش حداقل مربعات جزئی در نرم‌افزار Warp-pls و آزمون F یا تحلیل واریانس استفاده شده است. جامعه‌ی آماری تحقیق شامل شهروندان منطقه 1، 2 و 5 تبریز و به عبارتی ساکنان برج‌های آفتاب در ولیعصر (منطقه 1)، برج‌های آسمان در ائل‌گلی (منطقه 2) و برج‌های مهر در شهرک رشدیه (منطقه 5) میباشد که در راستای تعیین حجم نمونه از روش کوکران استفاده شده و حجم نمونه 384 نفر تعیین گردیده است. یافته‌های تحقیق نشان میدهد که مهمترین پیامدهای اجتماعی ناشی از بلندمرتبه‌سازی در کلانشهر تبریز مربوط به مؤلفههای اختلال در تعاملات اجتماعی، کاهش حس تعلق به مکان، اختلال در اجتماعی شدن، کاهش سلامت روحی-روانی و اختلال در حریم خصوصی بوده که ضرایب حاصل از مدل ساختاری برای هرکدام 651/0، 574/0، 433/0، 411/0 و 383/0 میباشد. همچنین در بین مؤلفههای فرعی نیز بیشترین تأثیرگذاری بلندمرتبه‌سازی مربوط به کاهش ارتباطات اجتماعی با دوستان و همسایگان، کاهش هویت مکان و حس تعلق مکانی و عدم شکل‌گیری مشارکت و اعتماد اجتماعی بین ساکنان بوده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
145 - ارزیابی معیارهای پویایی در بازار تاریخی شهر تبریز
هوشنگ سرور امید مبارکی سجاد فلاح پوریکی از عناصر مهم کالبدی در شهرهای ایرانی – اسلامی بازارها هستند که از قدمت طولانی برخوردار بوده و نقش مهمی در ساختار اقتصادی و اجتماعی شهرها ایفا نموده‌اند. در جغرافیای شهری ایران شهر و بازار از پیوندهای عمیقی برخوردار هستند. این عنصر از گذشته تابحال علاوه بر کارک أکثریکی از عناصر مهم کالبدی در شهرهای ایرانی – اسلامی بازارها هستند که از قدمت طولانی برخوردار بوده و نقش مهمی در ساختار اقتصادی و اجتماعی شهرها ایفا نموده‌اند. در جغرافیای شهری ایران شهر و بازار از پیوندهای عمیقی برخوردار هستند. این عنصر از گذشته تابحال علاوه بر کارکردهای اقتصادی و تأمین بخش زیادی از کالاها و خدمات مورد نیاز مردم فضای مهمی برای تعاملات اجتماعی محسوب گردیده و همواره در طول روز پذیرای انبوهی از جمعیت میباشد. با گذشت زمان، بازارها برای پاسخگویی به نیازهای روز تحولات کالبدی و فضایی زیادی را تجربه کرده‌اند. در بسیاری از شهرهای قدیمی ایران از جمله شهر تبریز کالبد بازار در قالب طرحهای مرمت و ساماندهی دچار تغییرات زیادی گردیده است. این پژوهش با هدف ارزیابی میزان پویایی و سرزندگی در بازار تاریخی شهر تبریز انجام شده است. نوع پژوهش به لحاظ ماهیت توصیفی –تحلیلی و روش جمع آوری اطلاعات بصورت ترکیبی از روش اسنادی-کتابخانه ای و مطالعات میدانی (پرسشنامه‌ای) میباشد. برای تحلیل داده‌ها و اطلاعات از نرم‌افزار مینی تب، و آزمون‌های آماری تی تک نمونه‌ای و خی‌دو استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد که 90 درصد از افراد مراجعه کننده به بازار، به سؤالات مطرح شده در ارتباط با وجود مؤلفههای پویایی و سرزندگی در بازار پاسخ مثبت داده و در مجموع می‌توان بصورت نسبی تحولات کالبدی و فضایی بازار تبریز را ارگانیگ محسوب نمود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
146 - بررسی و ارزیابی میزان رضایتمندی حاشیه‌نشینان کلانشهر تبریز از عملکرد شهرداری و شورای اسلامی در سه دوره گذشته (1378-1392) در سه دوره گذشته
علی آذر افسانه رحیمی اسکلوامروزه بیش از 30 درصد از جمعیت کلانشهرها را حاشیه نشین‌ها تشکیل میدهند. گذر سریع از زندگی روستانشینی به شهرنشینی به ویژه بعد از اصلاحات اراضی، سبب پیدایش و تکوین محلات حاشیه‌ای در اطراف شهرها گردید. یکی از نهادهای اصلی برنامهریزی برای حاشیه نشینان، شورای شهر است. هد أکثرامروزه بیش از 30 درصد از جمعیت کلانشهرها را حاشیه نشین‌ها تشکیل میدهند. گذر سریع از زندگی روستانشینی به شهرنشینی به ویژه بعد از اصلاحات اراضی، سبب پیدایش و تکوین محلات حاشیه‌ای در اطراف شهرها گردید. یکی از نهادهای اصلی برنامهریزی برای حاشیه نشینان، شورای شهر است. هدف از انجام تحقیق حاضر، بررسی تحقق و عدم تحقق سیاست‌های توانمندسازی حاشیه‌نشینی شهرداری و شورای اسلامی شهر تبریز در سه دوره گذشته (1392-1378) است. این پژوهش از نوع کاربردی - توسعه‌ای و روش انجام آن تحلیلی - توصیفی بوده و برای جمع‌آوری اطلاعات مورد نیاز نیز از دو روش اسنادی و پیمایشی استفاده شده است. بر اساس آزمون T تک نمونه‌ای میانگین رضایت حاشیه‌نشینان تبریز از عملکرد شورای اسلامی این شهر 7/2 میباشد که در مقایسه با میانگین معیار (5>1با میانه 3) مقدار پایینی میباشد. همچنین از بین مؤلفههای مورد بررسی پیرامون عملکرد شهرداری تبریز در زمینه اجرای طرح‌ها ،بیشترین میزان رضایتمندی ساکنین محلات حاشیه‌نشین مربوط به عملکرد شهرداری در بهبود وضع دسترسی معابر محلات حاشیه‌نشین بوده و کمترین میزان رضایتمندی آنان از عملکرد شهرداری نیز مربوط به عدم استفاده شهرداری از منابع در دسترس در جهت بهبود شرایط محل زندگی ساکنین محلات حاشیه‌نشین بوده است. بر اساس آزمون T تک نمونه‌ای، میانگین شاخص ترکیبی رضایت حاشیه‌نشینان تبریز از عملکرد شهرداری این شهر 98/2 میباشد که در مقایسه با میانگین معیار (5>1با میانه 3) پایین است. نتایج نشان میدهد که از نظر ساکنین محلات حاشیه‌نشین شهر تبریز، سیاست‌های توانمندسازی این محلات توسط شورای اسلامی شهر و شهرداری تبریز رضایت بخش نبوده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
147 - تحلیل چالشها، راهکارها و ارائه مدل مطلوب جذب گردشگران خارجی(مورد مطالعه: شهر تبریز)
صیاد ایرانی هریس مجید ولی شریعت پناهی بیژن رحمانیگردشگری شهری یکی از ابزارها و راهبردهای توسعه پایدار شهرها به شمار می‌رود و در این میان گردشگران خارجی و بازار و نقاضای گردشگری در توسعه گردشگری شهرها اهمیت بسیاری دارد. بر همین اساس است که برنامه ریزان شهری همواره به دنبال برنامه ریزی و اولویت بندی سرمایه‌های شهری، شنا أکثرگردشگری شهری یکی از ابزارها و راهبردهای توسعه پایدار شهرها به شمار می‌رود و در این میان گردشگران خارجی و بازار و نقاضای گردشگری در توسعه گردشگری شهرها اهمیت بسیاری دارد. بر همین اساس است که برنامه ریزان شهری همواره به دنبال برنامه ریزی و اولویت بندی سرمایه‌های شهری، شناخت تقاضای گردشگری و مدلهای توسعه گردشگری خارجی در شهرها بودند. ضرورت توسعه مطلوب گردشگری خارجی تبریز، شناخت عوامل موثر، تقاضای گردشگری خارجی شهر و ارائه مدل مطلوب توسعه گردشگری شهری است. بنابراین هدف اصلی پژوهش، ارائه مدل پیشنهادی مطلوب برای توسعه گردشگری خارجی در شهر تبریز میباشد. برای این منظور ابتدا از طریق روش تحلیل محتوای کیفی استقرایی و با داده‌های حاصل از مردم، گردشگران داخلی و خارجی، کارشناسان و مشاهدات میدانی، مقوله‌ها و عوامل اصلی موثر بر گردشگری خارجی شهر تبریز شناسایی شد و سپس با تکمیل پرسشنامه از 221 گردشگر خارجی، تقاضای گردشگری بررسی شد. نتایج نشان میدهد که تقاضای گردشگری در شهر تبریز دارای کشش پذیری بالایی است و توان‌های گردشگری و امنیت بالا و برنامه‌های تازه در کنار رقبای گردشگری، چالشهای شهری و ضعف حفاظت و مسائل قومی و نژادی در شکل گیری سیستم گردشگری خارجی تبریز، نقش آفرین هستند. در نهایت مدل مطلوب توسعه گردشگری در این شهر بر پایه گردشگران چند کارکردی، آژانس‌های چند منظوره، فرهنگ سازی گردشگری، تجربه‌های گردشگری، رقبای گردشگری، مدیریت یکپارچه گردشگری، تطبیق محصول – بازار گردشگری، نوآوری و کارآفرینی و پیوندهای قومی و فرهنگی طرح ریزی و ارائه شده است تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
148 - تبیین کیفیت ادراک ذهنی شهروندان از کیفیت عناصر زیست‌محیطی پیاده راه‌های شهری مطالعه موردی: کلانشهر تبریز
محمد ابراهیم رمضانیپژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل مؤثر بر کیفیت ادراک ذهنی شهروندان از کیفیت فضاهای سبز پیاده راه‌های شهری صورت گرفته است تا با در نظر گرفتن ادراکات شهروندان پیشنهادهایی برای بهبود کیفیت عناصر زیستی ارائه نماید. پژوهش حاضر از نظر ماهیت، از نوع پژوهش‌های کمّی و ازنظر نحوه‌ی أکثرپژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل مؤثر بر کیفیت ادراک ذهنی شهروندان از کیفیت فضاهای سبز پیاده راه‌های شهری صورت گرفته است تا با در نظر گرفتن ادراکات شهروندان پیشنهادهایی برای بهبود کیفیت عناصر زیستی ارائه نماید. پژوهش حاضر از نظر ماهیت، از نوع پژوهش‌های کمّی و ازنظر نحوه‌ی گردآوری داده‌ها، از نوع پژوهش‌های میدانی محسوب می‌شود. جامعه‌ی آماری این پژوهش را تمامی عابران پیاده تشکیل داده است. با توجه به مشخص نبودن تعداد جامعه آماری، از روش نمونه‌گیری برای جامعه نامحدود استفاده شده و 380 نفر به روش تصادفی انتخاب گردید. برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه استفاده گردید. پایایی پرسشنامه با استفاده از فرمول آلفای کرونباخ 884/0 برای تربیت، 889/. ولیعصر و 901/0 برای پیاده‌راه ارک به دست آمد. تحلیل داده‌های پژوهش با استفاده از تحلیل عاملی نشان داد که مجموع 34 متغیر توانایی تبیین 66/95 درصد از تغییرات واریانس کلی را دارند. نتایج آزمون MANOVA نیز نشان داد که بین پیاده راه‌های سه‌گانه از نظر کیفیت ادراک ذهنی از عناصر زیست‌محیطی تفاوت معناداری وجود دارد و در این میان، میزان همبستگی در پیاده‌راه تربیت بیشتر از پیاده راه‌های ولیعصر و ارک بوده است. در نهایت نتایج آزمون رگرسیون نشان داد که از نظر میزان معناداری، به ترتیب متغیرهای درختکاری و گل‌کاری، بهداشت محیط، موجودات زنده، آب، شهرسازی و اقلیم خرد شهری قرار دارند. با توجه به یافته‌های پژوهش پیشنهادهای کاربردی پژوهش با محوریت درختکاری و گل‌کاری به‌منظور تقویت زیبایی‌شناختی و تقویت بهداشت محیط به منظور رعایت بهداشت پیاده‌راه‌ها ارائه گردید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
149 - تحلیل اثرات مخاطرات محیطی بیولوژیکال بر فضاهای شهری با تأکید بر پاندمی کرونا (مطالعه موردی: شهر تبریز)
حمیده غلامی علی پناهی حسن احمدزادهطی دوره‌های تاریخی مخاطرات بیولوژیکال و بیماری‌های همه‌گیر متعددی همچون مالاریا، آنفولانزا و غیره در عرصه‌ی جهانی موجبات آسیب‌های جبران‌ناپذیری در سکونتگاههای انسانی گردیده‌اند. در این بین، یکی از مخاطرات بیولوژیکالی که از سال 2019 در تمامی نقاط جهان گسترش یافته است، و أکثرطی دوره‌های تاریخی مخاطرات بیولوژیکال و بیماری‌های همه‌گیر متعددی همچون مالاریا، آنفولانزا و غیره در عرصه‌ی جهانی موجبات آسیب‌های جبران‌ناپذیری در سکونتگاههای انسانی گردیده‌اند. در این بین، یکی از مخاطرات بیولوژیکالی که از سال 2019 در تمامی نقاط جهان گسترش یافته است، ویروس کرونا (کووید-19) میباشد. با توجه به اثرات منفی این بیماری (سلامتی افراد، اجتماعی و اقتصادی) در مناطق مختلف و شرایط زیست شهرها، هدف از تحقیق حاضر بررسی اثرات این مخاطره در فضاهای شهری تبریز و ارائه‌ی راهکارهایی برای بهبود وضعیت و مواجهه با سایر بیماری‌های همه‌گیر میباشد. بنابراین، تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت تحلیلی-اکتشافی میباشد که به‌منظور تحلیل داده‌ها از مدل کیفی تحلیل عاملی کیو Q استفاده شده است. جامعه‌ی آماری تحقیق شامل مدیران و کارشناسان شهری و نخبگان دانشگاهی است که حجم نمونه با استفاده از روش دلفی 15 نفر تعیین شده است. بر مبنای مدل تحلیل عاملی کیو و واریانس استخراج‌شده می‌توان عنوان کرد که سه عامل یا اثر اقتصادی، زیست‌محیطی و اجتماعی-فردی در راستای اثرات ویروس کرونا در شهر تبریز بیان گردیده‌اند که در مجموع 822/76 درصد از واریانس کل را تبیین می‌کنند. همچنین مهمترین اثرات ناشی از شیوع ویروس کرونا مربوط به مؤلفههای اقتصادی همچون تضعیف ساختار اقتصادی شهر، از بین رفتن امنیت شغلی، پایین آمدن میزان درآمد و پس‌انداز و افزایش بیکاری و تعدیل نیرو در برخی بخش‌های اقتصادی میباشد. پس از اثرات اقتصادی نیز به ترتیب اثرات زیست‌محیطی و اجتماعی-فردی بیشترین آسیب‌های واردشده به شهر تبریز ناشی از شیوع ویروس کرونا را به خود اختصاص داده‌اند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
150 - واکاوی پیامدهای کالبدی-محیطی ناشی از افزایش بلندمرتبه‌سازی در کلانشهرهای ایران (مطالعه موردی: کلانشهر تبریز)
ویدا حسین‌پور حسین اصغری علیرضا پورشیخیان سیده صدیقه حسنیمهرافزایش سریع جمعیت و کمبود زمین مناسب برای توسعه و از طرف دیگر روشن نبودن سیاست‌های توسعه‌ی شهری در ابعاد کلان و محلی، باعث گردیده که راه‌حل‌های موقتی و موضعی همچون ایجاد ساختمانهای بلندمرتبه مطرح شود. این ساختمانها با وجود افزایش سرانه‌ی زمین شهری، باعث ایجاد اثرات من أکثرافزایش سریع جمعیت و کمبود زمین مناسب برای توسعه و از طرف دیگر روشن نبودن سیاست‌های توسعه‌ی شهری در ابعاد کلان و محلی، باعث گردیده که راه‌حل‌های موقتی و موضعی همچون ایجاد ساختمانهای بلندمرتبه مطرح شود. این ساختمانها با وجود افزایش سرانه‌ی زمین شهری، باعث ایجاد اثرات منفی در ابعاد مختلف به دلیل عدم طراحی و برنامهریزی مناسب گردیده‌اند. با توجه به اهمیت موضوع، هدف از پژوهش حاضر بررسی پیامدهای کالبدی-محیطی ناشی از افزایش بلندمرتبه‌سازی در کلانشهر تبریز و ارائه‌ی پیشنهادهایی در راستای احداث ساختمانهای آینده میباشد. روش تحقیق در پژوهش حاضر آمیخته (ترکیبی از روشهای کمی-کیفی) با هدف کاربردی و ماهیت توصیفی-تحلیلی میباشد که در راستای تجزیه و تحلیل اطلاعات از مدلسازی معادلات ساختاری در نرم‌افزار Amos استفاده شده است. جامعه‌ی آماری تحقیق شامل شهروندان منطقه 1، 2 و 5 تبریز و به عبارتی ساکنان پیرامون برج‌های آفتاب در ولیعصر (منطقه 1)، برج‌های آسمان در ائل‌گلی (منطقه 2) و برج‌های مهر در شهرک رشدیه (منطقه 5) میباشد که در راستای تعیین حجم نمونه از روش کوکران استفاده شده و حجم نمونه 384 نفر تعیین گردیده است. یافته‌های تحقیق نشان میدهد که مهمترین پیامدهای کالبدی-محیطی ناشی از بلندمرتبه‌سازی در کلانشهر تبریز مربوط به مؤلفههای آلودگی هوا، عملکردها و کاربری‌های پیرامون و اثرات بصری میباشد. همچنین در بین مؤلفههای فرعی مهمترین پیامدها مربوط به کاهش ظرفیت‌پذیری شبکه‌ی معابر، افزایش آلودگی هوا، تحمیل فشار و بار اضافی به تأسیسات و خدمات شهری و گسیختگی بصری بوده که به ترتیب ارزش مدل ساختاری برای آنها 91/0، 85/0، 77/0 و 71/0 میباشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
151 - بررسی شاخص‌های توسعه پایدار در طراحی بازار سنتی تبریز
قدسیه سامانی محمدرضا پورجعفرموضوع توسعه پایدار چند دهه‌ای است که در سال‌های در حوزه معماری و شهرسازی توسط محققان مختلف در سراسر دنیا به بیان گردیده است. امروزه با مطالعه بعضی از فضاهای سنتی، به اثبات رسیده که بسیاری از آنها با توجه به ملاحظات زیست محیطی و توسعه پایدار احداث شده‌&zwn أکثرموضوع توسعه پایدار چند دهه‌ای است که در سال‌های در حوزه معماری و شهرسازی توسط محققان مختلف در سراسر دنیا به بیان گردیده است. امروزه با مطالعه بعضی از فضاهای سنتی، به اثبات رسیده که بسیاری از آنها با توجه به ملاحظات زیست محیطی و توسعه پایدار احداث شده‌‌اند. از آنجایی که این امر می‌تواند آلودگی‌های ناشی از مصرف سوختهای فسیلی را تقلیل دهد؛ لذا در این مقاله ابتدا به بررسی شاخص‌های پایداری و سپس مقایسه تطبیقی آنها با ویژگی‌های کالبدی بازار تبریز پرداخته خواهد شد. در مقاله مذبور بر اساس مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی به بررسی مطالب پرداخته شده است. نتیجه این مطالعات نشان می‌دهد که راهکارهای مطلوبی در کاهش مصرف انرژی‌های فسیلی و در نتیجه کاهش آلودگی و گرمایش منطقه‌ای و جهانی می‌توان ارائه داد که نقش چشمگیری در مسایل یاد شده و بحث توسعه پایدار ایفا نماید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
152 - انگیزهها و آماجهای طنز شمس تبریزی
معصومه محمدنژادطنز گونه ای ادبی است که با دیگر گونه های شوخ طبعی از جمله هجو، هزل و مطایبه پیوندهای مشترک و ناگسستنی دارد. به همین دلیل طنزپژوهانی که در تعاریف خود سعی داشته اند بین طنز و واژگان پیرامون آن تفکیک و مرزبندی دقیق قائل شوند، معمولاً دچار اغتشاش و سر در گمی شده اند؛ بویژه أکثرطنز گونه ای ادبی است که با دیگر گونه های شوخ طبعی از جمله هجو، هزل و مطایبه پیوندهای مشترک و ناگسستنی دارد. به همین دلیل طنزپژوهانی که در تعاریف خود سعی داشته اند بین طنز و واژگان پیرامون آن تفکیک و مرزبندی دقیق قائل شوند، معمولاً دچار اغتشاش و سر در گمی شده اند؛ بویژه اینکه میان طنز در معنی سنّتی آن با طنز مدرن تا حدودی تفاوت است. زبان طنزآمیز برخی از متون عرفانی، منعکس کننده اوضاع اجتماعی و فرهنگی حاکم بر روزگار آفرینش خود هستند، ابزاری ادبی برای عصیان در برابر جامعه و تبلیغ باورهای درست از طریق نقد باورهای نادرست است. سلطان الاولیا و الاقطاب تاج المعشوقین، شمس الدین والحق، محمدبن علی بن ملک تبریزی (ت582 ه.ق) است که از دریچه های مختلف می توان به اثر او نگریست، از جمله طنز را در اثر وی بررسی کرد. شمس تبریزی مفهوم را با لحن های متفاوت و بالاخص الحان طنزآمیز و مفرّح به مخاطب منتقل می کند. در این پژوهش پس از گفتاری کوتاه دربارة چیستی طنز، سعی شده است که با توجه به طنز موجود در ادبیات کلاسیک، این مقوله را در مقالات شمس بررسی کنیم و به چند هدف برجسته وی نظیر طنز در نکوهش صوفیان ریایی، تعریض به عارفان، جنبة تعلیمی هزل، روحیة شاد شمس، بی رنگی در مرحله کمال، و طنز در نبرد با مفاسد اجتماعی اشاره کنیم. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
153 - ارزیابی ضریب آسیب پذیری کلانشهر تبریز در برابر خطر زلزله و برآورد تلفات انسانی
موسی عابدینی نادر سرمستیبا توجه به رشد جمعیت و افزایش شهرنشینی، وقوع زلزله میتواند تلفات سنگینی را ایجاد نموده و توسعه شهرها را دچار وقفه نماید. هدف اصلی این پژوهش، ارزیابی ضریب آسیبپذیری کلانشهر تبریز در برابر زلزله با به‌کارگیری مدل همپوشانی وزنی و استفاده از معیارهای طبیعی و انسانی است. أکثربا توجه به رشد جمعیت و افزایش شهرنشینی، وقوع زلزله میتواند تلفات سنگینی را ایجاد نموده و توسعه شهرها را دچار وقفه نماید. هدف اصلی این پژوهش، ارزیابی ضریب آسیبپذیری کلانشهر تبریز در برابر زلزله با به‌کارگیری مدل همپوشانی وزنی و استفاده از معیارهای طبیعی و انسانی است. همچنین با استفاده از امکانات تحلیلی GIS و ارائه سناریوی زلزله در میانگین شدت، به ارزیابی آسیب وارده به ساختمانها و تلفات انسانی در برابر زلزله پرداخته شده است. نتایج نشان میدهد کلانشهر تبریز از نظر خطر زلزله وضعیت مطلوبی نداشته و بیشتر قسمتهای پرتراکم شهری به‌خصوص قسمتهای شمالی و مرکزی شهر در پهنه‌های آسیبپذیری با خطر بسیار بالا و بالا قرار دارند. با فرض وقوع زلزله مطابق سناریوی فعالیت لرزه‌ای گسل تبریز، از کل جمعیت 1605884 نفری کلانشهر تبریز (سرشماری سال 1390) به تعداد تقریبی 1252589 نفر تلفات شب‌هنگام شامل 658412 نفر مردگان و 594177 نفر مجروحین در شرایط تخریبی کامل ساختمانها برآورد شد. بر اساس نتایج، به تعداد تقریبی 626294 نفر تلفات روزهنگام شامل 329206 نفر مردگان و 297088 نفر مجروحین برآورد شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
154 - بررسی تاثیر کروم بر آسیبپذیری زیستی منطقه ترانزیتی تبریز - صوفیان
رامین سلامت دوست نوبر ابولفضل قربانیدر میان آلاینده های محیطی، فلزات سنگین به دلیل غیرقابل تجزیه بودن و اثرات فیزیولوژیکی که بر موجودات زنده در غلظت های کم دارند، از اهمیت خاصی برخوردارند. این عناصر به دلیل تحرک کم به مرور در خاک انباشته می شوند. انباشت این عناصر در خاک در نهایت باعث ورود آنها به چرخه غذا أکثردر میان آلاینده های محیطی، فلزات سنگین به دلیل غیرقابل تجزیه بودن و اثرات فیزیولوژیکی که بر موجودات زنده در غلظت های کم دارند، از اهمیت خاصی برخوردارند. این عناصر به دلیل تحرک کم به مرور در خاک انباشته می شوند. انباشت این عناصر در خاک در نهایت باعث ورود آنها به چرخه غذایی و تهدید سلامت انسان و سایر موجودات می شود. این مطالعه با هدف تعیین مقدار فلزسنگینکرومدر ترکیب گیاه خارشتر به عنوان تامین کننده بخشی از علوفه نشخوارکنندگان کوچک و بستر خاک در مسیر ترانزیتی تبریز–صوفیان به صورت مطالعه کاربردی– توسعه‌ایی در قالب طرح کاملا تصادفی با روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه بندی شده از پلیس راه تبریز – صوفیان تا ورودی شهر صوفیان انجام شد.نمونههای خاک و گیاه درچهارقسمتمسیر با فواصل حاشیه جاده، 15، 30، 60 و 120 متر از کنار جادهتهیه شد.برای تعیینمقدارفلز سنگین کروم از روش جذب اتمی استفاده شد. نتایج نشان داد که بیشتر ین مقدار تجمع کروم در خاک منطقه کیلو متر 30 جاده تبریز – صوفیان و نزدیک کارخانه سیمان صوفیان با 51/29 میلی گرم بر کیلو گرم در حاشیه سمت چپ جاده و بیشترین تجمع با 54/3 میلی گرم بر کیلو گرم در گیاه خارشتر میباشد. باافزایش فاصله از کارخانه سیمان صوفیان غلظت کروم در خاک و گیاه روند کاهشی پیدا کرده است. نتایج نشان داد کهتجمع کرومدرمسیر مورد مطالعه در خاک و گیاه خارشتر در حاشیه جاده‌ها نسبتا زیاد بوده و معمولا با افزایش فاصله از کنار جاده از غلظت فلزات کاسته شده است. با توجه به سمت وزش بادهای محلی تجمع فلزات سنگین در سمت چپ جادهبیش‌تراست، هم چنین در کیلومتر 30 جاده تبریز–صوفیان تجمع فلز کروم زیاد می‌یاشد. نتایج حاکی از این است که با توجه به آلودگی حاشیه جاده‌ها در این مسیر علاوه بر تاثیر بر افراد موجود در محل بر حیوانات چرا کننده از مسیر و به تبع آن ورود محصولات دامی به زنجیره غذایی انسان میتواند اثرات نامطلوبی بر سلامت انسان داشته باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
155 - پهنه‌بندی خطر زلزله با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: کلانشهر تبریز )
حجت اله پاشاپور رامین قربانی ابراهیم فرهادی عباس درودی نیاکشور ایران از کشورهای خطرپذیر در زمینة بلایای طبیعی به‌ویژه زلزله است. قرارگیری بر روی کمربند کوهزایی آلپ ـ هیمالیا و وجود فرآیندهای فعال زمین‌شناسی و صفحه‌ای، زلزله را به‌عنوان یک خطر بالقوه مطرح ساخته است. در این میان، استقرار بیشتر جمعیت ایران در کلانشهرها لزوم ایم أکثرکشور ایران از کشورهای خطرپذیر در زمینة بلایای طبیعی به‌ویژه زلزله است. قرارگیری بر روی کمربند کوهزایی آلپ ـ هیمالیا و وجود فرآیندهای فعال زمین‌شناسی و صفحه‌ای، زلزله را به‌عنوان یک خطر بالقوه مطرح ساخته است. در این میان، استقرار بیشتر جمعیت ایران در کلانشهرها لزوم ایمنی هرچه بیشتر فضاهای شهری را مطرح ساخته است. یکی از فضاهای شهری بسیار مهم در این رابطه کلانشهر تبریز است. قرارگیری این شهر بر روی گسل‌های فعال منطقه به‌ویژه گسل تبریز لزوم اتخاذ رویکردهای ایمنی شهرسازی را مطرح می‌سازد. این مقاله از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی ـ تحلیلی است. برای انجام این پژوهش از فرآیند تحلیل سلسله‌مراتبی و نرم‌افزار Arc GIS استفاده‌شده است. در این راستا 12 معیار در دو بخش طبیعی و انسانی مشخص و پردازش شدند و نقشه خطرپذیری زلزله تهیه شد. نتایج نشان میدهد مناطق مرکزی، غرب و جنوب غربی با مساحت 6/13969 هکتار (بیش از نیمی از مساحت شهر) یعنی 3/59 درصد این شهر در پهنه لرزه‌خیزی با ریسک بسیار بالا و بالا قرار دارند و کاملاً مستعد زلزله هستند و تنها بخش‌های شمالی این شهر به‌صورت منفرد مصون از زلزله است؛ اما با توجه به آنکه عمق و دامنه زلزله محدود به حریم خاصی نیست، طبیعتاً رخداد زلزله در این شهر مناطق شمالی را نیز در بر خواهد گرفت. از این رو التزام به قوانین و مقررات ساخت‌وساز، مکانیابی توسعه شهری، فضاهای زیست و فعالیت در این کلانشهر اهمیت ویژه‌ای می‌یابد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
156 - تأثیر عناصر کالبد-فضایی( معماری) بر دلبستگی به مکان شهروندان در مجموعه بازار تبریز
عاطفه فتح بقالی حمید صنیعی پوریکی از مهم ترین عناصر شهری درون شهری، بازار است. این مجموعه در طول تاریخ نقش های متفاوتی غیر از کارکرد اقتصادی ایفا کرده است. نقش های مهمی چون نقش اجتماعی، سیاسی و فرهنگی از جمله این تأثیرات مهم هستند. اهمیت این مقاله به بررسی تأثیر این عنصر ارزشمند شهری و ارتباط آن با أکثریکی از مهم ترین عناصر شهری درون شهری، بازار است. این مجموعه در طول تاریخ نقش های متفاوتی غیر از کارکرد اقتصادی ایفا کرده است. نقش های مهمی چون نقش اجتماعی، سیاسی و فرهنگی از جمله این تأثیرات مهم هستند. اهمیت این مقاله به بررسی تأثیر این عنصر ارزشمند شهری و ارتباط آن با دلبستگی به مکان شهروندان پرداخته است. برای شناسایی دارایی ها و ارزش های فرهنگی که نمود میراث تاریخی فرهنگی کشورمان هستند، می توان با برنامه ریزی در ابعاد مختلف اجتماعی آن گام های مؤثری در جهت احیاء و ارتقای کارکردهای آن مجموعه برداشت. سؤال های اصلی این مقاله عبارتند از؛ 1) عناصر کالبد فضایی معماری در ساختار مجموعه بازار همچون بازار تبریز متشکل از چه اصول نظام دهنده ای است؟ 2) چه رابطه‌ای بین عناصر کالبدی فضایی مجموعه بازار تبریز و دلبستگی به مکان شهروندان وجود دارد؟ که با تحلیل عاملی اکتشافی به شناسایی این عناصر پرداخته و با تحلیل عامل تأییدی به بررسی و ارتباط عامل ها می‌پردازد. در این تحقیق از اصول نظام دهنده معماری در مجموعه بازار تبریز، هندسه، سلسله مراتب و تقارن برای نخستین بار به عنوان عوامل تأثیرگذار بر دلبستگی به مکان عامه مردم و شهروندان شناسایی شدند. از یافته های مهم این تحقیق می توان به نتایج تحلیل عاملی تأییدی و شاخص‌های نیکویی برازش منتج از مدلهای اندازه گیری در تحقیق حاضر که مدل اندازه گیری طرح شده به خوبی با داده های مشاهده شده برازش داشته و چهار بعد ذکر شده شاخص های دقیقی برای سنجش سازه دلبستگی به مکان محسوب می شوند. این موضوع فرضیه اول تحقیق حاضر را تأیید می کند و تحلیل عاملی تأییدی صورت گرفته در مورد عناصر کالبدی نیز بیانگر اعتبار مناسب عناصر مطرح شده در سنجش متغیر کالبدی-فضایی می باشد. نتایج این تحقیق میتواند در برنامهریزی حوزه معماری و شهرسازی ایران مورد مداقه قرار گرفته و راهگشای پژوهش‌های آتی باشد. پیشنهادهایی نیز برای تحقیقات آتی و پر کردن خلاء‌های نیازمند تحقیق در این زمینه ارائه شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
157 - تحلیل آینده‌نگری تغییرات کاربری اراضی شهری با استفاده از آنالیز تصاویر ماهواره‌ای (نمونه موردی: شهر تبریز)
حمید نورش کریم حسین زاده دلیر علی آذرتغییر کاربری زمین میتواند الگوی استفاده انسان از زمین در یک منطقه را منعکس کند و نقش مهمی در حفاظت از آب و خاک فضایی ایفا کند. مطالعه در مورد تغییر الگوهای کاربری زمین در جهان برای مقابله با تغییرات آب و هوایی جهانی و توسعه پایدار اهمیت زیادی دارد. بنابراین امروزه شنا أکثرتغییر کاربری زمین میتواند الگوی استفاده انسان از زمین در یک منطقه را منعکس کند و نقش مهمی در حفاظت از آب و خاک فضایی ایفا کند. مطالعه در مورد تغییر الگوهای کاربری زمین در جهان برای مقابله با تغییرات آب و هوایی جهانی و توسعه پایدار اهمیت زیادی دارد. بنابراین امروزه شناخت روند تغییرات کاربری اراضی و عوامل تأثیرگذار بر آن از مباحث بسیار مهم و مطرح در مطالعات شهری به شمار می رود. مناطق پیرامون شهرها تحت تأثیر و نفوذ رشد شهری قرار می گیرند. این نفوذ سبب تغییر در نقش و کارکردها و همچنین فرم این مجتمع های زیستی می گردد. شهر تبریز به عنوان یکی از کلانشهرهای مهم کشور، در طی سالیان اخیر، تغییرات بسیاری را از لحاظ تغییر کاربری زمین، به خود دیده است و به واسطۀ توسعۀ شهر، زمین های اطراف (باغات و اراضی کشاورزی) توسط پیشروی کاربری های شهری، تغییر کاربری یافته اند. هدف تحقیق حاضر، به تحلیل آینده نگری تغییرات کاربری اراضی شهر تبریز در طی سال های 2016-1986 پرداخته است. روش تحقیق پژوهش حاضر، توصیفی- تحلیلی است و روش جمع آوری اطلاعات، اسنادی و میدانی است. این پژوهش با بهره‌گیری از تصاویر ماهواره لندست و نرم‌افزار 4.8 ENVI به همراه سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS 10.2 Arcبه بررسی تغییرات کاربری اراضی شهری تبریز طی یک دوره 30 ساله از 1986 تا 2016 می‌پردازد تا فرایند تغییرات صورت گرفته در کاربری اراضی این شهر را طی دوره مذکور بیان نماید. نتایج به دست آمده، نشان می دهد که شهر تبریز جهت توسعۀ خود، اکثراً فضای سبز و اراضی کشاورزی را به زیر سلطۀ خود برده است و از سهم این کاربری با گذشت زمان، کم شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
158 - هویت کالبدی فضاهای داخلی خانه‌های سنتی و به‌کارگیری آن در خانه‌های تبریز
شفیقه علی اصل ممقانی حمیدرضا صارمی محمدرضا بمانیانخانه نمونه ای از معماری سنتی ایران است که بیشترین تأثیر را از الگوهای زیستی مردم گرفته و در کنار عوامل دیگر به طور مستقیم برخاسته از نیازها، اعتقادات و تفکرات آنها بوده است. انسان ایرانی در جریان تغییرات سریع مدرنیته بسیاری از داشته‌های خود را از دست داده است. از مهمتری أکثرخانه نمونه ای از معماری سنتی ایران است که بیشترین تأثیر را از الگوهای زیستی مردم گرفته و در کنار عوامل دیگر به طور مستقیم برخاسته از نیازها، اعتقادات و تفکرات آنها بوده است. انسان ایرانی در جریان تغییرات سریع مدرنیته بسیاری از داشته‌های خود را از دست داده است. از مهمترین آنها هویت کالبدی فضاهای داخلی است که با حذف الگوهای داخلی بسیار کمرنگ شده است. پژوهش به دنبال آن است تا با بهره گیری از الگوهای مؤثر در طراحی مسکن سنتی مناطق سردسیر نظیر تبریز به الگویی مناسب در جهت طراحی مسکن معاصر شهر تبریز دست یاید. در مسکن سنتی تبریز ساخت خانه ها از روی الگوهای شناخته شده منطقه باعث ایجاد هویت کالبدی در بناهای آن زمان می شدند؛ لذا می‌توان با بروز کردن این الگوها از آنها در بناهای معاصر استفاده کرد. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و از جهت ماهیت و روش تحلیلی- توصیفی است. جهت انجام ابتدا مطالعات اکتشافی به صورت کتابخانه‌ای و اسنادی انجام شده و سپس به صورت پیمایشی ادامه یافته است که از طریق تکمیل پرسشنامه توسط 10 نفر از خبرگان معماری انجام شده است. چهار خانه از دوره قاجار و چهار مورد از آپارتمان‌های تبریز انتخاب شدهاند. در گام بعدی با روش دلفی به غربالگری مؤلفههای جمع‌آوری شده، پرداخته شد تا مؤثرترین مؤلفهها شناسایی‌گردد. در ادامه برای تعیین ارزش هر یک از مؤلفهها از روش َAHP استفاده شد. در خانه‌های سنتی تبریز به ترتیب مؤلفههای مردمی، اقلیمی، کالبدی، معنایی و فعالیتی در ایجاد هویت کالبدی مؤثرند در حالی‌که در خانه‌های معاصر تبریز به ترتیب مؤلفههای کالبدی، مردمی، فعالیتی، معنایی و اقلیمی در ایجاد هویت کالبدی مؤثرند. نتایج وزن‌دهی مؤلفهها نشان میدهد که در خانه‌های معاصر به دلیل تأکید زیاد در کالبد مؤلفههای معنایی فراموش شدهاند و نیاز به تقویت بیشتر دارند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
159 - ارزیابی تأثیر مهاجرت‌های روستا-شهری بر تغییرات کاربری اراضی در کلانشهرهای ایران (نمونه موردی:کلانشهر تبریز)
غلامرضا مختاری فریور کریم حسین زاده دلیر حسین نظم فرکلانشهرها به جهت برخورداری از کارکردهای بسیار متعدد دارای روابط و پیوندهای قوی با نواحی پیرامونی و بالأخص روستاهای حوزه نفوذ بوده و این ارتباط تأثیرات عمیقی در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و حتی کالبدی روستاها برجا می‌گذارد. انباشتگی اقتصادی شهرها ناشی از روابط اقتصا أکثرکلانشهرها به جهت برخورداری از کارکردهای بسیار متعدد دارای روابط و پیوندهای قوی با نواحی پیرامونی و بالأخص روستاهای حوزه نفوذ بوده و این ارتباط تأثیرات عمیقی در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و حتی کالبدی روستاها برجا می‌گذارد. انباشتگی اقتصادی شهرها ناشی از روابط اقتصادی شهر و روستا مزایایی را برای جذب اشتغال روستایی و کار خارج از روستا فراهم کرده و باعث شکل‌گیری مهاجرت‌های روستا-شهری می‌شود.کلانشهر تبریز، در دوره‌های تاریخی متعدد، نقش فراملی قوی را از اروپای شرقی تا آسیای جنوبی و میانه بر عهده داشته است که نشان‌دهنده نقش انکارناپذیر آن در بر عهده گرفتن برخی کارکردهای تخصصی قوی برای ایفای این وظیفه است. این ارتباط متقابل و دوسویه بین کلانشهر تبریز و حوزه نفوذ آن از طرفی به گسترش کالبدی بیش از پیش شهر و تبدیل آن به کلان‌شهری ملی و از طرفی دیگر به گسترش کالبدی روستاهای اطراف و تغییرات کاربری وسیع در این روستاها به همراه تغییرات وسیع جمعیتی، اقتصادی، فرهنگی و... می‌شود که این مسئله موضوع اصلی این تحقیق را شامل می‌شود و هدف اصلی آن پایش و ارزیابی نقش گسترش کلانشهر تبریز در اثر مهاجرت‌های روستا-شهری و تأثیر آن بر تغییرات کالبدی بخصوص تغییرات کاربری اراضی شهری است. این تحقیق از نظر هدف جز تحقیقات کاربردی و ازنظر روش جز تحقیقات توصیفی است. فرایند کار مبتنی بر استفاده از پرسشنامه و تحلیل گویه‎ها است. جهت نیل به اهداف تحقیق از آزمون‌های آماری آلفای کرومباخ، کلمگرف-اسمیرینف، تی- استیودنت و رگرسیون چند متغیره استفاده شده است. نتایج نشان میدهد ارتباط قوی بین شاخص‌های مهاجرت و تغییرات کاربری اراضی شهر تبریز وجود دارد چنانچه بیش از 85 درصد تغییرات کاربری اراضی توسط متغیرهای مهاجرت پیش‌بینی می‌شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
160 - ارزیابی سناریوهای بازآفرینی شهری در بافت‌های فرسوده شهری (مطالعه موردی: منطقه هشت تبریز)
سیامک صفوری بشیر بیک بابایی پرویز نوروزیبر اساس یافته‌های این پژوهش از بین ۲۷ عامل شناسایی شده مؤثر در بازآفرینی بافت منطقه هشت تبریز ۹ عامل به عنوان پیشران حیاتی جهت سناریوسازی انتخاب شدند. در بین سناریوها نیز سناریوهای قوی به عنوان سناریوهای مطلوب انتخاب شد. در بین سناریوهای قوی سناریوهای اول، دوم، سوم و أکثربر اساس یافته‌های این پژوهش از بین ۲۷ عامل شناسایی شده مؤثر در بازآفرینی بافت منطقه هشت تبریز ۹ عامل به عنوان پیشران حیاتی جهت سناریوسازی انتخاب شدند. در بین سناریوها نیز سناریوهای قوی به عنوان سناریوهای مطلوب انتخاب شد. در بین سناریوهای قوی سناریوهای اول، دوم، سوم و چهارم به دلیل بالا بودن درجه مطلوبیت جزء برترین سناریوها مشخص گردید. نتایج نشان میدهد جهت بازآفرینی منطقه هشت تبریز توجه به بهبود وضعیت شاخص‌های: عوامل مدیریتی، توسعه گردشگری، مرمت آثار تاریخی و مدیریت ترافیکی الزامی است. چون شاخص‌های مذکور در آستانه تبدیل به بحران هستند و ادامه روند مذکور مانع بازآفرینی مطلوب منطقه هشت تبریز می‌شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
161 - سنجش تبدیل و ارتقای روستاها به شهر در راستای توسعه منطقهای (مطالعۀ موردی: روستاهای شهرستان تبریز)
اکبر حمیدی فاطمه عباسیان شاهین علیزاده زنوزیامروزه تبدیل روستا به شهر به عنوان یک چالش اساسی در مباحث شهرنشینی و توسعه مطرح بوده و بسیاری از کشورها، خصوصاً کشورهای در حال توسعه با آن مواجه هستند. در ایران نیز تبدیل روستا به شهر به عنوان یکی از موضوعات مهم در مباحث توسعه شهری و روستایی مطرح بوده است. چون توسعه این أکثرامروزه تبدیل روستا به شهر به عنوان یک چالش اساسی در مباحث شهرنشینی و توسعه مطرح بوده و بسیاری از کشورها، خصوصاً کشورهای در حال توسعه با آن مواجه هستند. در ایران نیز تبدیل روستا به شهر به عنوان یکی از موضوعات مهم در مباحث توسعه شهری و روستایی مطرح بوده است. چون توسعه این استراتژی تأثیر بسزایی در بهبود کیفیت زندگی در نواحی روستاها، توزیع متعادل جمعیت، امکانات و سرمایه، کاهش مهاجرت به شهرهای بزرگ، افزایش مشارکت روستاییان و توسعه اشتغال در روستاییان به طور کلی توسعه پایدار منطقهای را بدنبال دارد. پژوهش حاضر با هدف الویت‌بندی ارتقاء روستا شهرها در جهت توسعه پایدار منطقهای در شهرستان تبریز در روستاهای بالای 4000 نفر جمعیت (به عنوان نمونههای مورد بررسی) در قالب 24 شاخص انجام شده است. روش تحقیق به لحاظ هدف از نوع کاربردی و به لحاظ ماهیت از نوع توصیفی - تحلیلی میباشد. روش گردآوری اطلاعات و داده ها اسنادی و پیمایشی است. در پردازش و تحلیل داده ها از روش موریس و شاخص مرکزیت برای رتبه بندی روستاها استفاده شده و از تکنیک کپ لند برای تلفیق رتبه های حاصل از این مدل ها و اولویت بندی نهایی روستاهای مستعد ارتقاء به شهر بهره گرفته شد. نتایج حاصل از تکنیک کپ لند حاکی از این است که روستای مایان سفلی در اولویت اول و الوار سفلی در اولویت آخر جهت ارتقاء به شهر قرار دارند؛ چرا که بررسی وضعیت طبیعی و اقتصادی و کالبدی این روستاها گویای وضعیت مناسب و نامناسب این روستاها می باشد. پیشنهاد می شود در جهت تقویت و بستر سازی تبدیل به شهر، پراکندگی سکونتگاه‌ها و کارکرد اقتصادی آن ها، بازار سکونتگاه و شعاع عملکرد آن، اولویت محلی و منطقهای در استقرار صنایع و توان سکونتگاه روستایی مستعد در تأمین یا برخورداری از این اولویت‌ها، برنامه ریزی شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
162 - سرّ ناکامی انجمن ایالتی آذربایجان در جریان نهضت مشروطیّت ایران
سعید آتشبار منیژه صدری سیدمحمود سادات منیره کاظمی راشدهدف: بررسی علل ناکامی انجمن ایالتی آذربایجان در عصر مشروطه.روش: این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی تلاش دارد عوامل ناکامی انجمن ایالتی آذربایجان در عصر مشروطه را مورد بررسی و مطالعه قرار دهد. یافته ها و نتیجه گیری: یکی از مهمّ ترین دست آوردهای نهضت مشروطیّت ایران، شکل گیری أکثرهدف: بررسی علل ناکامی انجمن ایالتی آذربایجان در عصر مشروطه.روش: این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی تلاش دارد عوامل ناکامی انجمن ایالتی آذربایجان در عصر مشروطه را مورد بررسی و مطالعه قرار دهد. یافته ها و نتیجه گیری: یکی از مهمّ ترین دست آوردهای نهضت مشروطیّت ایران، شکل گیری انجمن های ایالتی و ولایتی است. این انجمن ها نقشی بارز در تحوّلات عصر مشروطیّت ایفا کردند و در مقام صیانت کنندگان اصلی نهضت مشروطه و دارالشّورای ملّی، در روزگار فعّالیّت خویش به نحوی رفتار نمودند که خشم و نفرت طرفداران استبداد علیه آنان برانگیخته شد. بر همین رویّه، در ماه های پایانی عمرِ مجلس دورة اوّل، واکنش تندی بر انجمن ها و علی الخصوص بر انجمن تبریز که از آن با عنوان انجمن مقدّس ملّی یاد می شد، در مجلس شکل گرفت؛ که به محوِ حیات تمامی انجمن ها در ادوار آتیه مجالس انجامید. مقاله حاضر بر آن است تا ضمن پیشبرد بحث، به سوأل اساسی و بنیادین آن که جستجوی علل ناکامی انجمن ایالتی آذربایجان در تحوّلات عصر مشروطه می باشد، پاسخی در خور و شایسته ارائه دهد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
163 - کارکردهای انجمن ایالتی آذربایجان در عصر مشروطیّت به روایت از روزنامة انجمن تبریز و اسناد نویافته
سعید آتشبار منیژه صدری سیدمحمود سادات منیره کاظمی راشدانجمن ایالتی آذربایجان که ابتداً تنها برای نظارت بر انتخابات وکلای مجلس شورای ملّی به وجود آمد، به تدریج چنان نفوذی یافت که به صورت تنها مرجع دادخواهی مردم آذربایجان در آمد و چون در هر امری مردم مستقیماً به آن مراجعه می کردند به عنوان ارگان رسمی از طرف اقشار مختلف مردم أکثرانجمن ایالتی آذربایجان که ابتداً تنها برای نظارت بر انتخابات وکلای مجلس شورای ملّی به وجود آمد، به تدریج چنان نفوذی یافت که به صورت تنها مرجع دادخواهی مردم آذربایجان در آمد و چون در هر امری مردم مستقیماً به آن مراجعه می کردند به عنوان ارگان رسمی از طرف اقشار مختلف مردم پذیرفته شد. انجمن تا حدّ زیادی تابع نظرات و خواسته های مردم بود و تمایل به شرکت مردم در کارها و اطّلاع آنها از تصمیمات متّخذه داشت. بر این اساس، در از میان برداشتن رسوم اجحاف آمیز و گشایش مکاتب و مدارس جدید، تأسیس بلدیّه و نظمیّه، نظارت بر امور دولتی و نظایر آن گام برداشت. در واقع، اعضای انجمن ایالتی آذربایجان مسئولانه پاسخگوی مردمی بودند که با استقرار مشروطیّت و با توجّه به نقش بارزی که خود در آن ایفا کردند، تغیراتی اساسی را خواستار بوده و خود را ذی حق می دانستند که در جریانات مختلف حاضر و ناظر باشند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
164 - مجاهدان و مقاومت تبریز
دکتر سهراب یزدانیچکیده نوشتار حاضر به‌بررسی نقش و جایگاه مجاهدان در انقلاب مشروطیت ایران، خاصه جنبش مقاومت تبریز می‌پردازد. خاستگاه اجتماعی مجاهدان عمدتاً پیشه‌وری بود. آنان به مثابه یک نیروی انقلابی نقش جدی در مقاومت برضد استبداد صغیر و اعاده مشروطیت داشتند. پژوهش حاضر در یک جمع‌بندی أکثرچکیده نوشتار حاضر به‌بررسی نقش و جایگاه مجاهدان در انقلاب مشروطیت ایران، خاصه جنبش مقاومت تبریز می‌پردازد. خاستگاه اجتماعی مجاهدان عمدتاً پیشه‌وری بود. آنان به مثابه یک نیروی انقلابی نقش جدی در مقاومت برضد استبداد صغیر و اعاده مشروطیت داشتند. پژوهش حاضر در یک جمع‌بندی عملکرد مجاهدان را مثبت می‌دادند، اما این نیروی انقلابی به دلیل ضعف درونی خود هیچگاه نتوانست به‌مقام رهبری مشروطیت دست یازد و جنبش مردمی را هدایت کند. از اینرو ضعف آنان در رهبری جنبش زمینه بازگشت زمامداران پیشین و ناکامی نهائی مشروطیت شد. واژگان کلیدی انقلاب مشروطیت ـ مقاومت تبریز ـ مجاهدان ـ فرودستان اجتماعی. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
165 - توسعه گردشگری در شهر میانه اندام خوی و تحلیل چالش های پیش روی آن ازدیدگاه جامعه محلی ( مطالعه موردی: آرامگاه شمس تبریزی در خوی)
مهدی پاشازاده حسین نظم فر بختیار عزت پناهتوسعه گردشگری در نواحی شهری نقش مهمی در متنوع سازی اقتصاد جوامع محلی دارد و یکی از منابع اشتغال زایی و کسب درآمد و زمینه ساز توسعه پایدار اقتصاد شهری می باشد.توسعه گردشگری در گرو تامین شرایطی است که بامهیا شدن آنها چرخه این صنعت خواهدچرخید.هدف اصلی تحقیق شناسایی و تحلیل أکثرتوسعه گردشگری در نواحی شهری نقش مهمی در متنوع سازی اقتصاد جوامع محلی دارد و یکی از منابع اشتغال زایی و کسب درآمد و زمینه ساز توسعه پایدار اقتصاد شهری می باشد.توسعه گردشگری در گرو تامین شرایطی است که بامهیا شدن آنها چرخه این صنعت خواهدچرخید.هدف اصلی تحقیق شناسایی و تحلیل مشکلات توسعة صنعت گردشگری در شهر میانه اندام خوی ازدیدگاه جامعه محلی با تاکید بر نقش مقبره شمس تبریزی در این زمینه میباشد.پژوهش حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی بوده و جمع آوری داده ها از طریق مطالعات کتابخانه ای و مشاهدة میدانی(توزیع پرسش نامه)انجام گرفته است.جامعة آماری پژوهش ۳۸۳ نفر از ساکنان محلی در سال۱۳۹۶ بودکه برای تعیین حجم نمونه،ازروش نمونةگیری کوکران بهره گرفته شد.برای تحلیل و طبقه بندی داده های مستخرج از پرسشنامه و آزمون فرضیه اصلی از نرم افزار SPSS و آزمون One-sample t-testاستفاده شد.یافته های پژوهش حاکی از آن است که ازدیدگاه جامعه محلی،شهرستان خوی با وجود مزار شمس از قابلیت ها و پتانسیل های لازم توسعه گردشگری و تبدیل شدن به یکی از مراکز گردشگری استان وکشور برخوردار است اما در این زمینه با یکسری چالش ها،موانع و مشکلاتی از قبیل شاخص های امکانات زیرساختی و زیر بنائی دولتی،بهداشت وکیفیت محیط،جاذبه های گردشگری و مدیریت شهری روبرو است اثر و تاثیر این عوامل بر توسعه گردشگری وجذب گردشگر معنادار و مثبت بوده و نتایج حاصل از آزمون فرضیه نشان میدهدکه عوامل مذکور جزءچالش های توسعه گردشگری ازدیدگاه جامعه محلی میباشند و اقدامات کالبدی انجام شده در راستای توسعه گردشگری از طریق شمس تبریزی کافی نبوده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
166 - بررسی ارتباط بین ناکارآمدی ساختار اجتماعی با تخریب بیشتر مولفه‌های کالبدی با رویکرد توسعة پایدار در بافت فرسودة تبریز (مطالعه موردی محلات سیلاب قوشخانه، احمد آباد، ملازینال و خلیل آباد)
فرشته بابااوغلی میرسعید موسوی علیرضا سلطانیشهر به عنوان محیط زیست بشر در معرض تهدیدهای جدی است و این مسئله به دلیل اهمیت روزافزون مطالعات توسعة پایدار در پایش سیاست های عمومی است. در این مقاله نیز هدف، شناسایی مولفه های کلیدی و تاثیرگذار و سپس ارائه راهبرد در فرایند تدوین الگوی پایدار شهری و توسعة شهری می باشد. أکثرشهر به عنوان محیط زیست بشر در معرض تهدیدهای جدی است و این مسئله به دلیل اهمیت روزافزون مطالعات توسعة پایدار در پایش سیاست های عمومی است. در این مقاله نیز هدف، شناسایی مولفه های کلیدی و تاثیرگذار و سپس ارائه راهبرد در فرایند تدوین الگوی پایدار شهری و توسعة شهری می باشد. بنابراین در محلات هدف تحلیلی به منظور استخراج شاخص‌های مناسب برای سنجش و ارزیابی پایداری و کیفیت محیط شهری با استفاده از پرسشنامه و بعد برای حجم نمونه نیز از تکنیک کوکران استفاده شده و در نهایت تحلیل آماری توصیفی انجام گرفته و داده های اجتماعی-اقتصادی و کالبدی به وسیله نرم افزار SPSS وتکنیک SWOT مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است و در آخر این نتیجه حاصل شد که شاخص‌های کالبدی بیشترین تاثیر فنی را دارند اما شاخص‌های اجتماعی در سطح قابل‌قبول و گاها رضایتمند هستند این موضوع را می‌توان اینگونه بیان کرد که مشکلات کالبدی از جمله فرسوده بودن ابنیه، عدم رعایت ضوابط در ساخت و سازها همگی باعث تاثیر منفی از این شاخص شده و در مقابل وجود روابط خانوادگی بین ساکنان، وجود ریشه های قومی و ارتباطات و خاطرات مربوط به نسل‌های قبلی که در آن محدوده ساکن بوده اند معمولا نوعی حس دلبستگی مکانی ایجاد می کند که مطلوب بودن شاخص‌های اجتماعی را توجیه میکند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
167 - ارزیابی پیشران‌های تأثیرگذار در برنامهریزی راهبردی توسعه‌ی گردشگری تاریخی-فرهنگی (مطالعه موردی: شهر تبریز)
احمد حمزه زاده بشیر بیگ بابایی داود مختاریدر سال‌های اخیر گردشگری به‌عنوان صنعت بدون دود، منبع درآمد سرشار در تجارت جهانی و عنصر مهمی در بهبود و تنظیم موازنه‌ی بازرگانی و تراز پرداخت‌های بسیاری از کشورها شده است. در این راستا، برنامهریزی راهبردی توسعه‌ی این صنعت در اکثر کشورها کلید خورده است. با توجه به اهمیت أکثردر سال‌های اخیر گردشگری به‌عنوان صنعت بدون دود، منبع درآمد سرشار در تجارت جهانی و عنصر مهمی در بهبود و تنظیم موازنه‌ی بازرگانی و تراز پرداخت‌های بسیاری از کشورها شده است. در این راستا، برنامهریزی راهبردی توسعه‌ی این صنعت در اکثر کشورها کلید خورده است. با توجه به اهمیت این صنعت و نیاز به برنامهریزی و مدیریت آن، هدف از تحقیق حاضر شناسایی پیشران‌های تأثیرگذار در برنامهریزی راهبردی توسعه‌ی گردشگری شهر تبریز میباشد. از اینرو، روش تحقیق در مطالعه‌ی حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی-تحلیلی میباشد. جامعه‌ی آماری تحقیق نیز شامل مدیران، مسئولان، کارشناسان شهری و نخبگان دانشگاهی شهر تبریز (حدوداً 2000 نفر) بوده که حجم نمونه بر اساس مدل اصلاح‌شده کوکران 340 نفر برآورد شده است. همچنین برای تجزیه و تحلیل داده‌های تحقیق از مدل حداقل مجذورات جزئی در نرم‌افزار Warp-PLS استفاده شده است. یافته‌های تحقیق نشان میدهد که مهمترین پیشران‌های تأثیرگذار بر توسعه‌ی گردشگری با تأکید بر گردشگری تاریخی-فرهنگی مربوط به پیشران‌های قانونی-سیاسی، اقتصاد-بازاریابی و مدیریتی بوده است که به ترتیب ضرایب استخراج شده بر اساس مدل ساختاری تحقیق برای هر کدام 71/0، 65/0 و 53/0 میباشد. همچنین در بین متغیرهای فرعی بیشترین تأثیرگذاری مربوط به متغیرهای اصلاح تصویر منفی و زدودن ایران‌هراسی برای تقویت انگیزه‌ی سفر به ایران، ارتقای سطح همکاری‌های گردشگری بین‌المللی و رفع موانع از جمله مقررات بروکراتیک و اقامت، اطلاع‌رسانی مناسب و تبلیغات شایسته در بازارهای هدف، تحقق مدیریت واحد و سیستمی، شکل‌گیری تعامل و اعتماد نهادی بین ارگان‌های دولتی و خصوصی، بهره‌گیری از مشارکت، ایجاد تسهیلات اقامتی مطابق با استانداردهای جهانی و ارائه‌ی تسهیلات مطابق با ملیت و فرهنگ گردشگران بر مبنای نیازسنجی مناسب ترجیحات گردشگران میباشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
168 - بازآفرینی مراکز تاریخی شهرهای ایرانی با محوریت گردشگری با تلفیق مدلهای برنامهریزی استراتژیک و تحلیل شبکه (ANP-SWOT)؛ مطالعه موردى: بافت تاریخی کلانشهر تبریز
محمد حسن یزدانی پروین ده ده زاده سیلابیبا توجه به نحوه شکل گیرى شهر هاى ایرانی- اسلامى، مراکز تاریخی شهر ها داراى نقش حیاتى بوده و از اهمیت زیادى برخوردار هستند. این مراکز، به دلیل مرکزیت جغرافیایی، سهولت دسترسی، مرکزیت ثقل اقتصادی و ویژگی های تاریخی- فرهنگی دارای پتانسیل بالقوه بالایی می باشند؛ اما علی‌رغم أکثربا توجه به نحوه شکل گیرى شهر هاى ایرانی- اسلامى، مراکز تاریخی شهر ها داراى نقش حیاتى بوده و از اهمیت زیادى برخوردار هستند. این مراکز، به دلیل مرکزیت جغرافیایی، سهولت دسترسی، مرکزیت ثقل اقتصادی و ویژگی های تاریخی- فرهنگی دارای پتانسیل بالقوه بالایی می باشند؛ اما علی‌رغم ویژگی های مثبت قسمت مرکزی شهر ها، بافت آنها از لحاظ مشکلات کالبدی(فرسودگی)، زیست محیطی، درهم پیچیدگی بافت و ضعف زیرساخت ها رنج می برند. در میان شهر های کهن ایران زمین نیز، نمونه ای که در شهرسازی سنتی ایران دارای اعتبار و هویت ویژه بوده، شهر تبریز می باشد. مرکز تاریخی این شهر، گنجینه های گرانبهایی از آثار تاریخی و فرهنگی بشر را در خود جای داده که با فرسودگی آنها علاوه بر ساختار کالبدی، هویت فرهنگی و تاریخی شهر نیز در معرض خطر نابودی قرار گرفته است. بنابراین برای جلوگیری از کاهش اهمیت این مراکز تاریخی، اجرای طرح های باز آفرینی امری ضروریست. از آنجا که باز آفرینى این مراکز نیازمند سرمایه گذاری قابل توجهی مى باشد، به نظر می رسد می توان با استفاده از ظرفیت های بالقوه گردشگری شهرى به منظور تشویق هم زمان بخش خصوصی و حمایت هاى بخش دولتی جهت سرمایه گذارى برای تحقق پذیرى این طرح ها بهره بردارى نمود. لذا پژوهش حاضر با رویکری توصیفی - تحلیلی و با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و میدانی و بهره گیری از مدل SWOT و مدل تحلیل شبکه ای(ANP )، با شناسایی نقاط قوت و ضعف و فرصت ها و تهدید هاى موجود گردشگری در مرکز تاریخی شهر تبریز راهبرد هایى در جهت بهبود وضع موجود بافت ارائه داده است. بر اساس نتایج پژوهش، راهبرد های WT2، ST3 و WO1 سه راهبرد دارای اولویت برای بازآفرینی بافت تاریخی کلانشهر تبریز می باشند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
169 - مطالعه ی نقش رسانه های جمعی در تحقق شهروندی بوم شناختی (مورد مطالعه: شهروندان شهر تبریز)
محمدباقر علیزاده اقدم حسین بنی فاطمه محمد عباس زاده سعید سلطانی بهرامامروزه، در اثر به هم خوردن تعادل زیستی به شکل توسعه‌ی شهری و آلودگی‌های زیست‌محیطی، مسؤولیت و وظیفه‌ی جوامع انسانی درباره‌ی محیط زیست اهمیت بیشتری یافته است. در این راستا، مفهوم شهروندی بوم‌شناختی با تأکید بر وظیفه‌مندی و مسؤولیت‌پذیری انسان در ارتباط با جهان اکولوژیک ش أکثرامروزه، در اثر به هم خوردن تعادل زیستی به شکل توسعه‌ی شهری و آلودگی‌های زیست‌محیطی، مسؤولیت و وظیفه‌ی جوامع انسانی درباره‌ی محیط زیست اهمیت بیشتری یافته است. در این راستا، مفهوم شهروندی بوم‌شناختی با تأکید بر وظیفه‌مندی و مسؤولیت‌پذیری انسان در ارتباط با جهان اکولوژیک شکل گرفته است. از طرف دیگر، رسانه‌های جمعی با سیطره‌ی خود بر تمامی جنبه‌های زندگی انسانی، نقش انکارناپذیری در تحقق شهروندی بوم‌شناختی دارند. از این رو، در این پژوهش نقش رسانه‌های جمعی در تحقق شهروندی بوم‌شناختی با روش پیمایشی مورد بررسی قرار گرفته است. ابزار تحقیق پرسشنامه بوده که با بهره‌گیری از پژوهش‌های خارجی طراحی و با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی مؤلفههای آن مشخص و بومی‌سازی شده است. جامعه‌ی آماری تحقیق، شهروندان بالای 15 سال شهر تبریز در سال 94 هستند که 670 نفر از آنان با استفاده از فرمول کوکران و به شیوه‌ی نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدهاند. یافته‌های تحقیق نشان میدهد که، شهروندی بوم‌شناختی از وضعیت خوبی در بین شهروندان تبریزی برخوردار است. همچنین در میان ابعاد 11 گانه‌ی شهروندی بوم‌شناختی، همه‌ی ابعاد از میانگین متوسط به بالایی برخوردار بوده اما بعد عضویت در انجمن‌های زیستی دارای کمترین میانگین بوده است. نتایج آزمون همبستگی پیرسون نیز نشان میدهد که رسانه‌های جمعی با شهروندی بوم‌شناختی ارتباط معناداری ندارد اما هر دو بعد رسانه‌های جمعی داخلی و خارجی ارتباط معناداری با شهروندی بوم‌شناختی دارند به طوری که، ارتباط رسانه‌های جمعی داخلی مثبت و رسانه‌های جمعی خارجی منفی بوده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
170 - تحلیلی بر وضعیت زیست‌پذیری اجتماعی در ابعاد ذهنی و عینی (مطالعه موردی: کلانشهر تبریز)
برهان ویسی ناب فریدون بابایی اقدماهمیت ارزیابی زیست پذیری ازآنجا ناشی می شود که با این کار ویژگی های کلی اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی یک منطقه آشکار می شود و همچنین می تواند به‌عنوان ابزاری قدرتمند برای نظارت بر برنامهریزی توسعه شهری و طراحی سیاست های آینده برای شهر بکار رود؛ بنابراین پژوهش حاضر با ر أکثراهمیت ارزیابی زیست پذیری ازآنجا ناشی می شود که با این کار ویژگی های کلی اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی یک منطقه آشکار می شود و همچنین می تواند به‌عنوان ابزاری قدرتمند برای نظارت بر برنامهریزی توسعه شهری و طراحی سیاست های آینده برای شهر بکار رود؛ بنابراین پژوهش حاضر با رویکرد – توصیفی تحلیل در پی آن بوده که وضعیت زیست پذیری اجتماعی کلانشهر تبریز را در دو بعد ذهنی و عینی بررسی نماید. جهت سنجش وضعیت ذهنی زیست پذیری اجتماعی (شامل 7 شاخص و 80 گویه) ابتدا پرسشنامه مربوطه طراحی، پس از تعین نمونه آماری در سطح مناطق 10 گانه تبریز با استفاده از روش کوکران (384 نمونه) و تائید روایی و پایایی پرسشنامه اطلاعات مربوط به بعد ذهنی جمع آوری شده، همچنین برای بررسی بعد عینی (شامل 25 گویه) از آخرین سالنامه آماری (سال 1398) تبریز استفاده شده است. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات مربوطه از روش آنتروپی شانون برای وزن دهی شاخص ها و گویه های پژوهش و از روش موریس اصلاحی برای تعیین وضعیت زیست پذیری مناطق بر اساس ادبیات جهانی در 5 سطح استفاده شده است؛ در نهایت برای درک فضایی بهتر از وضعیت زیست پذیری اجتماعی در سطح مناطق نرم افزار GIS برای ترسیم نقشه ها به کارگرفته شده است. یافته های پژوهش بیانگر آن است که به لحاظ بعد ذهنی منطقه 2 با نمره زیست پذیری اجتماعی 2/89 در وضعیت قابل‌قبول و در رتبه یک قرار دارد. بیشترین تعداد مناطق (5 منطقه) در وضعیت نامطلوب و غیرقابل‌قبول قرار دارند. در بعد عینی هیچ‌کدام از مناطق در وضعیت زیست پذیری مناسب قرار ندارند و 10 منطقه مورد مطالعه در وضعیت نامطلوب و غیرقابل‌قبول قرار دارند. در نهایت در بعد ترکیبی (هر دو بعد عینی و ذهنی) منطقه 2 در وضعیت قابل‌تحمل، منطقه 3 در وضعیت متوسط و سایر مناطق (8 منطقه) در وضعیت نامناسب قرار دارند؛ بنابراین نتایج گویایی آن است که تمام مناطق شهری تبریز نیازمند توجه ویژه مدیران شهری هستند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
171 - بررسی رابطة سواد بوم شناختی با ردپای بوم‌شناختی(مورد مطالعه: شهروندان تبریز)
بهجت یزدخواستی فتانه حاجیلو محمد باقر علیزاده اقدمشاخص ردپای بوم شناختی[1]، مبنایی برای سنجش تفاوت میان آنچه طبیعت برای مصرف به ما عرضه می کند و آنچه ما در زندگی مصرف می کنیم، به عنوان معیار جدید برنامه ریزی برای اقدامات فردی و جمعی برای حفظ محیط زیست و رفتار مسؤولانه در قبال آن شناخته شده است. کنترل میزان و نوع مصرف م أکثرشاخص ردپای بوم شناختی[1]، مبنایی برای سنجش تفاوت میان آنچه طبیعت برای مصرف به ما عرضه می کند و آنچه ما در زندگی مصرف می کنیم، به عنوان معیار جدید برنامه ریزی برای اقدامات فردی و جمعی برای حفظ محیط زیست و رفتار مسؤولانه در قبال آن شناخته شده است. کنترل میزان و نوع مصرف می تواند میزان ردپای بوم شناختی را کاهش دهد؛ این امر مستلزم داشتن آگاهی کافی در این زمینه است. جامعة آماری پژوهش حاضر شهروندان تبریز و نمونة آماری آن 443 نفر از شهروندان 15 تا 75 سال می باشند که با به کارگیری شیوة پیمایش و روش نمونه گیری خوشه ای، با استفاده از ابزار پرسشنامه و تکنیک مصاحبه مورد بررسی قرار گرفته اند. روایی ابزار با تکنیک تحلیل عاملی و محاسبة KMO و پایایی آن با محاسبة آلفای کرونباخ بررسی شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که با توجه به ارتباط معنا دار بین متغیر مستقل با متغیر وابسته و مؤلفه های سازندة آن، پایین بودن میزان سواد بوم شناختی در بالا بودن میزان ردپای بوم شناختی شهروندان مورد مطالعه تأثیرگذار است. [1] . Ecological footprint تاریخ وصول: 27/10/91 تاریخ پذیرش: 8/2/92 تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
172 - تبیین ساختار کالبدی-فضایی کاربری اراضی بخش مرکزی شهر تبریز
شکوفه مشفق فر بختیار عزت پناه میرنجف موسویرشد انفجار جمعیت در چند دهه گذشته باعث تغییر کالبدی –فضای شهرها، کاهش منابع ظرف شهر، توسعه از پیرامون شهرها به انزوا رفتن بخش مرکزی شهرها، عدم دسترسی راحت و آسان به کاربری اراضی زمین شهری شده است. که دلیل عمده آن را می‌توان اعمال سیاست‌های زمین شهری دانست . به این أکثررشد انفجار جمعیت در چند دهه گذشته باعث تغییر کالبدی –فضای شهرها، کاهش منابع ظرف شهر، توسعه از پیرامون شهرها به انزوا رفتن بخش مرکزی شهرها، عدم دسترسی راحت و آسان به کاربری اراضی زمین شهری شده است. که دلیل عمده آن را می‌توان اعمال سیاست‌های زمین شهری دانست . به این خاطر استفاده از زمین و فضا به عنوان یک منبع عمومی، حیاتی و ثروت همگانی باید تحت برنامهریزی اصول انجام پذیرد.هدف از تحقیق حاضر تبیین ساختار کالبد-فضایی کاربری اراضی بخش مرکزی شهر تبریز بوده است. برای این منظور جهت جمع آوری اطلاعات از دو شیوه کتابخانه و میدانی استفاده شده است.برای تحلیل از 13 کاربری موجود در سطح منطقه استفاده شده که جهت ارزیابی سطح عملکرد و سرانه‌های، همچنین همپوشانی لایه از نرم افزار GIS و برای تعیین سطح ارزشمندی هریک از کاربری‌ها از روشANP بهره برده شده است.نتایج نشان میدهد که کاربری اراضی در سطح منطقه به صورت استاندار نبوده است. در این میان کاربری تجاری به میزان 16.85 درصد 11.55+ درصد از میزان 2-4 سرانه استاندارد اختلاف مثبت داشته است و تاسیسات شهری به میزان 1. درصد در سطح منطقه اختلاف به میزان 5.9- از میزان سرانه استاندارد داشته است.همچنین سطح توزیع کاریری و میزان دسترسی به آنها بنا بر نتایج حاصل از تحلیل‌های سطح عملکرد کاربری‌ها و لایه‌های همپوشانی شده بیانگر حد متوسط بوده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
173 - تبیین مدیریت یکپارچه شهری درامنیت ورفاه محلات شهری (مطالعه موردی:شهرتبریز)
رضا سعادتپور علویق بشیر بیگ بابایی کریم حسین زاده دلیرشهرها به عنوان دومین انقلاب بعد از کشاورزی زندگی بشر را تحت شعاع قرار داده به عنوان مرکز تولید قدرت و ثروت یاد شدهاند، ولی همزمان با چالشهای روبرو هستند که با وجود سابقه صدها سال شهری بودن هنوز با مشکلاتی در مدیریت شهری روبرو هستند، بدین جهت تحقیق حاضر سعی بر تبیین مد أکثرشهرها به عنوان دومین انقلاب بعد از کشاورزی زندگی بشر را تحت شعاع قرار داده به عنوان مرکز تولید قدرت و ثروت یاد شدهاند، ولی همزمان با چالشهای روبرو هستند که با وجود سابقه صدها سال شهری بودن هنوز با مشکلاتی در مدیریت شهری روبرو هستند، بدین جهت تحقیق حاضر سعی بر تبیین مدیریت یکپارچه شهری به عنوان رویکرد جدید در امنیت و رفاه اجتماعی در افق 1410 کلانشهر تبریز داشته است. برای این منظور 43 شاخص در سه بعد(مدیریت یکپارچه، امنیت و رفاه) استخراج شدهاند که جهت سنجش ضریب همبستگی بین مولفه‌ها از نرم‌افزار spss استفاده شده و برای سنجش نوع رابطه بین متغییرها از نرم‌افزار Micmac و برای تبیین سناریوهای محتمل در افق 1410 از نرم‌افزار سناریو ویزارد استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داده است که بین مولفه‌های مدیریت بر امنیت و رفاه اجتماعی رابطه معنی داری sig=0.000 وجود داشته است به طوری که ضریب همبستگی مدیریت بر امنیت r=0.80 و رفاه r=0.58 بوده است. همچنین نتایج حاصل از تحلیل شاخص‌ها در محیط نرمافزارهای آینده‌نگاری بیانگر 10 عامل کلیدی حاصل از نرم‌افزار میک‌مک بوده است، همچنین وضعیت‌های محتمل مدیریت یکپارچه بر امنیت و رفاه بیانگر 3 سنارو قوی، 132 سناریو ضعیف و 21 سناریو محتمل بوده است. در میان سناریوهای محتمل، وضعیت‌های مطلوب با 80 حالت فراوانی برابر با ضریب 38 درصد، محتمل‌ترین سناریو پیشروی کلانشهر تبریز بوده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
174 - تحلیل روشهای تامین منابع مالی شهرداری تبریز با تاکید بر درآمدهای پایدار
اکبر مددی پرویز نوروزی کریم حسین زاده دلیردستیابی به الگوی پایدار مالی برای تأمین هزینه های جاری و عمرانی شهر، از مهم ترین عوامل پایداری شهری است که امکان سرمایه گذاری در نظام زیر ساخت توسعه شهر را فراهم میکند. در این تحقیق با بررسی ارقام درآمدی شهرداری تبریز از سال 1392 تا 1396روند تحولات 5 ساله درآمدی این کل أکثردستیابی به الگوی پایدار مالی برای تأمین هزینه های جاری و عمرانی شهر، از مهم ترین عوامل پایداری شهری است که امکان سرمایه گذاری در نظام زیر ساخت توسعه شهر را فراهم میکند. در این تحقیق با بررسی ارقام درآمدی شهرداری تبریز از سال 1392 تا 1396روند تحولات 5 ساله درآمدی این کلانشهر و مسیر حرکتی آن به سوی پایداری و یا ناپایداری مورد کنکاش قرار گرفته و جایگاه درآمدهای پایدار در سیستم مالیه شهرداری کلانشهر تبریز به منظور تدوین الگوی مناسب مدیریت درآمدی شهری مشخص گردیده است. نوع تحقیق کاربردی و روش آن توصیفی– تحلیلی می باشد. روش‌شناسی این تحقیق مبتنی بر رویکردهای کمی و ترکیبی از روشهای اسنادی- کتابخانه‌ای می باشد. نتایج نشان داد که بیشترین مبلغ درآمدی پایدار برای سال 1394 و کمترین رقم برای سال 1392 ثبت شده و از سال 1394به بعد منابع درآمدی پایدار شهرداری کلانشهر تبریز سیر نزولی داشته است. علی الرغم کاهش منابع درآمدی ناپایدار کلانشهر تبریز در سال 1396 به نسبت سال 1392 در کل بودجه، میزان درآمد کلی این کلانشهر در بالاترین سال خود ( 1394) نسبت به سال 1396 افت داشته است. بخش قابل توجی از کاهش میزان درآمد ناپایدار کلانشهر تبریز به نسبت درآمد پایدار آن در نتیجه کاهش درآمد کلی شهر بوده و ارتباطی با مدیریت درآمدی پایدار آن ندارد. از 48 عامل مؤثر بر توسعه پایدار درآمدی شهرداری تبریز10عامل مورد اشاره در ادامه با بالاترین امتیاز تاثیر گذاری مستقیم شناسایی گردید: A3،A10،A7،A4،A5،A8،A6،A2،A1،A13. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
175 - ارزیابی تاثیر اقلیم بر شکل گیری مسکن در دوره معاصر به روش آنتروپی(مورد مطالعه: محله ی رشدیه تبریز)
محمد جدیری عباسی شهریار شقاقی جلال سالک زمانخانی سهیلا حمیدزاده خیاویامروزه ساختمانها بیش از نیمی از انرژی در سراسر جهان را مصرف می کنند، که به‌طور قابل توجهی با انتشار گازهای گلخانه‌ای که ایجاد می‌کنند، به تغییرات اقلیمی و آب و هوایی دامن می‌زنند. در فرآیند گذر از معماری خانه‌های تاریخی به خانه‌های معاصر در ایران بخصوص در شهر تبریز، بای أکثرامروزه ساختمانها بیش از نیمی از انرژی در سراسر جهان را مصرف می کنند، که به‌طور قابل توجهی با انتشار گازهای گلخانه‌ای که ایجاد می‌کنند، به تغییرات اقلیمی و آب و هوایی دامن می‌زنند. در فرآیند گذر از معماری خانه‌های تاریخی به خانه‌های معاصر در ایران بخصوص در شهر تبریز، باید دریافت که خانه‌های تاریخی چه ارزش‌هایی را از دست داده و چه عوامل دیگری به غیراز دانش بومی، طبیعت‌گرایی و صرف جویی در انرژی، برشکل‌گیری خانه‌های معاصر تبریز منجمله محله‌ی رشدیه تبریز تاثیر گذاشته است. هدف از این تحقیق ارزیابی تاثیر اقلیم بر شکل گیری مسکن معاصر تبریز در محله رشدیه می باشد. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و پیمایشی بوده و به‌منظور گردآوری اطلاعات از دو روش کتابخانه ای و میدانی استفاده شده و جامعه ی آماری شامل کل جمعیت شهرک رشدیه تبریز (6378 نفر) بوده و حجم نمونه 362 نفر تعیین شد که از طریق فرمول کوکران بدست آمد. برای پایایی سوالات از آلفای کرونباخ استفاده شده که براساس آن ضریب پایایی سوالات معادل 898/0 دست آمده است. بعد از تجزیه و تحلیل اطلاعات برای وزن‌دهی معیارها از تکنیک آنتروپی‌شانون به بررسی برهمکنش و تاثیر معیارها بر شکل‌گیری مسکن و درجه اهمیت آنها در مقایسه با یکدیگر پرداخته شده که با تقریب قابل قبول محوری بودن تمامی موارد و لزوم بکارگیری همزمان آنها در طراحی نشان داده شده است. در پایان راهبردهایی جهت بهبود طراحی اقلیمی در شکل‌گیری مسکن که در آینده ساخته میشوند ارائه گردیده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
176 - شناسایی و تحلیل عوامل کلیدی در روابط متقابل انسان و محیط در خانه های قاجاری تبریز با تأکید بر مؤلفه های روانشناسی محیطی
گلناز پاکروان اسداله شفیع زاده میرسعید موسویدر سال های اخیر موضوع روانشناسی محیطی و روابط انسان و محیط و قابلیت ترجمۀ آن به زبان محیط و معماری در آثار تاریخی، مورد توجه پژوهشگران این حوزه از دانش قرار گرفته است و متخصصان این حوزه تلاش نموده اند تا با کاربست این مفاهیم در معماری امروز، به تعالی بناهای امروزی منبعث أکثردر سال های اخیر موضوع روانشناسی محیطی و روابط انسان و محیط و قابلیت ترجمۀ آن به زبان محیط و معماری در آثار تاریخی، مورد توجه پژوهشگران این حوزه از دانش قرار گرفته است و متخصصان این حوزه تلاش نموده اند تا با کاربست این مفاهیم در معماری امروز، به تعالی بناهای امروزی منبعث از شناخت بناهای تاریخی بپردازند. در این راستا، هدف پژوهش حاضر، شناسایی روابط متقابل انسان و محیط از طریق شناخت عوامل کلیدی این حیطه در خانه های قاجاری تبریز از روانشناسی محیطی است. روش مورد استفاده در تحقیق حاضر، توصیفی، تحلیلی و اکتشافی است و رویکرد حاکم بر آن، اسنادی و پیمایشی است. در تحقیق حاضر، جهت تجزیه و تحلیل داده ها، از روش مطالعات ساختاری در قالب نرم افزار میک مک (تحلیل آثار متقابل) جهت شناسایی عوامل کلیدی سیستم، استفاده به عمل آمده است. در این راستا، از تعداد 50 کارشناس متخصص در حوزۀ روانشناسی محیط و معماری جهت وزن دهی به شاخص ها استفاده شد. بر اساس نتایج بدست آمده، 10 عامل نیازهای مادی، نیازهای روانی، نیازهای عقلانی، نگرش ها(فرهنگ)، ارزش های اجتماعی، باورها، تجربیات گذشته، انگیزه ها، وحدت و مقیاس جز عوامل کلیدی بسیار تأثیرگذار سیستم شناسایی شدند. همچنین 10 مؤلفۀ بسیار تأثیرپذیر سیستم شامل عوامل سکون، نیازهای روانی، مقیاس، خوانایی و وضوح، انگیزه ها، خلوت، مردم واری، انعطاف پذیری، حریم و چشم انداز شناسایی شد. همچنین بر اساس نمودار پراکندگی عملکرد متغیرهای تحقیق، سیستم دارای شرایط ناپایدار است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
177 - ارزیابی وضعیت زیست‌پذیری بخش مرکزی کلانشهرها از دیدگاه ساکنان (مطالعه موردی: کلانشهر تبریز)
علیرضا صدیقی اقدس بختیار عزت پناه بشیر بیک باباییاین تحقیق با هدف ارزیابی وضعیت زیست‌پذیری ۸ محله بخش مرکزی کلانشهر تبریز از دیدگاه شهروندان تدوین شده است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی ـ تحلیلی میباشد. در این بررسی برای تجزیه وتحلیل داده‌ها از روشهای استنباطی؛ آزمون T تک نمونه‌ای؛ آزمون تحلیل وا أکثراین تحقیق با هدف ارزیابی وضعیت زیست‌پذیری ۸ محله بخش مرکزی کلانشهر تبریز از دیدگاه شهروندان تدوین شده است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی ـ تحلیلی میباشد. در این بررسی برای تجزیه وتحلیل داده‌ها از روشهای استنباطی؛ آزمون T تک نمونه‌ای؛ آزمون تحلیل واریانس ANOVA، آزمون تعقیبی شفه استفاده شده است. بر اساس یافته‌های آزمون t، شاخص کلی زیست‌پذیری بافت مرکزی تبریز در محلات ۸گانه با میانگین 29/3 و آماره t 182/3- پایین‌تر از مد متوسط نظری یا مطلوبیت عددی آزمون (۵/3) قرار دارد. و در مجموع ارزیابی قابل قبولی از دیدگاه ساکنان وجود ندارند. اما در میان وضعیت ابعاد می‌توان گفت که ابعاد دسترسی (07/4) و زیست محیطی (55/3) دارای وضعیت قابل قبولی بوده اند. همچنین از دید ساکنان ابعاد اقتصادی (66/2)، کالبدی (79/2) و فرهنگی ـ اجتماعی (38/3) دارای ضعیف‌ترین وضعیت زیست‌پذیری بوده‌اند. همچنین نتایج آزمون تعقیبی شفه نشان میدهد که شرایط زیست‌پذیری یکسان نبوده و تفاوت معناداری در سطح محلات وجود دارد. در این میان، بعد کالبدی با مقدار F، 25.46 بیشترین مقدار اختلاف و تفاوت را داشته و می‌توان گفت که در بعد کالبدی، اختلاف زیست‌پذیری در محلات مورد مطالعه بیش از سایر ابعاد است. از لحاظ شاخص کلی زیست‌پذیری نیز با توجه به میانگین محله بازار (2.42) با سایر محلات شهناز (2.02)، دانشسرا (1.96)، مقصودیه (1.45)، منصور (1.32)، بالا حمام (0.98)، تپه‌لی باغ (0.71) و دمشقیه (0.63) این اختلاف به نفع ۴ محله بازار، شهناز، دانشسرا و مقصودیه است و ساکنان این محلات از شرایط زیست‌پذیری بهتری برخوردار هستند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
178 - ارزیابی توسعه ی کالبدی شهر تبریز بر اساس تحلیل شاخص های رشد هوشمند شهری (مورد مطالعه: منطقه ی 2، 4 و 7 تبریز)
علی زینالی عظیم میر سعید موسوی رحیم سروراین مقاله به ارزیابی توسعه ی کالبدی شهر تبریز براساس شاخص های رشد هوشمند شهری براساس داده های مربوطه جمع آوری شده پرداخته است. سوال اصلی تحقیق این است که بکار گیری شاخص های رشد هوشمند شهری در توسعه ی کالبدی مناطق شهر تبریز موثر خواهد بود؟ روش تحقیق حاضر بصورت توصیفی-تحل أکثراین مقاله به ارزیابی توسعه ی کالبدی شهر تبریز براساس شاخص های رشد هوشمند شهری براساس داده های مربوطه جمع آوری شده پرداخته است. سوال اصلی تحقیق این است که بکار گیری شاخص های رشد هوشمند شهری در توسعه ی کالبدی مناطق شهر تبریز موثر خواهد بود؟ روش تحقیق حاضر بصورت توصیفی-تحلیلی و از نظر هدف پیمایشی می باشد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از مدلهای چند معیاره تاپسیس و آنتروپی شانون، تکنیک دلفی و تکنیک لیکرت استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که از بین سه منطقه ی شهرداری تبریز منطقه ی 2، 4 و 7، در شاخص تلفیقی رشد هوشمند شهری، منطقه ی 2 شهردارای بهترین حالت و منطقه ی 7 بدترین حالت را دارا می باشد. بنابراین توجه به مناطق کم برخوردار در برنامه ریزی های آتی توسعه ی کالبدی شهر تبریز حتما باید در اولویت قرار گیرد. براساس تجزیه و تحلیل اطلاعات از طریق تکنیک دلفی مشخص شد که، بهترین حالت توسعه ی کالبدی شهری تبریز الگوی مدل متمرکز همراه با خدمات و امکانات رفاهی محور مراکز ناحیه ای و محله ای می باشد. همچنین از طریق طیف لیکرت به تفاوت بین وضع موجود و مطلوب توسعه ی کالبدی شهر تبریز براساس شاخص های رشد هوشمند شهری پرداخته شد. در وضع موجود توسعه ی کالبدی شهر تبریز برابر (16/37) و توسعه ی کالبدی شهر تبریز براساس شاخص های رشد هوشمند شهری در وضع مطلوب برابر (84/62) شد. که نشان می دهد بکارگیری شاخص های رشد هوشمند شهری در توسعه ی کالبدی شهر تبریز موثر خواهد بود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
179 - تحلیل فضایی مدارس متوسطه ناحیه یک کلانشهر تبریز با استفاده از تکنیک های تصمیم گیری چند معیاره و GIS
معصومه علیرضایی حسین کریم زاده علی زارعیپژوهش حاضر به ارزیابی و تحلیل فضایی کاربری های مراکز آموزشی دبیرستان در ناحیه یک کلانشهر تبریز با سایر کاربری های شهری با استفاده از تلفیق مدل های تصمیم گیری چند معیاره AHP و مدل فازی پرداخته و با بهره گیری از امکانات سیستم اطلاعات جغرافیایی به تحلیل معیارهای سازگاری، م أکثرپژوهش حاضر به ارزیابی و تحلیل فضایی کاربری های مراکز آموزشی دبیرستان در ناحیه یک کلانشهر تبریز با سایر کاربری های شهری با استفاده از تلفیق مدل های تصمیم گیری چند معیاره AHP و مدل فازی پرداخته و با بهره گیری از امکانات سیستم اطلاعات جغرافیایی به تحلیل معیارهای سازگاری، مطلوبیت ، ظرفیت و وابستگی اقدام شده است. روش این تحقیق توصیفی- تحلیلی می باشد و حجم نمونه شامل تمام مدارس دبیرستان در ناحیه یک شهر تبریز می باشد . نتایج حاصل از بررسی وضعیت فضایی مکانی دبیرستان های ناحیه یک کلانشهر تبریز نشان دهنده ی وضعیت نامطلوب دبیرستان های این ناحیه از لحاظ توزیع فضایی می باشد.در ارزیابی ماتریس مطلوبیت نسبت به شاخص های شیب و فاصله از رودخانه، به جز4 مدرسه که در وضعیت نسبتاً نامطلوب واقع شده اند تمامی مدارس در شرایط مطلوبی قرار دارند. از مجموع 77 دبیرستان مورد مطالعه در این ناحیه،11دبیرستان در طیف کاملا مناسب و 15دبیرستان در طیف نسبتا مناسب قرار دارند ، همچنین تعداد30 دبیرستان در این ناحیه از لحاظ توزیع فضایی در وضعیت نامناسبی می باشند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
180 - سنجش کیفیت فضاهای شهری با رویکرد عدالت جنسیتی در کلانشهرها، مطالعه موردی: کلانشهر تبریز
احد بهشتی اصل رضا ولیزاده حسن احمدزادهﺣﻀﻮر زﻧﺎن و ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻧﻘﺶ آﻧﺎن در ﺷﻜﻞدﻫﻲ ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺷﻬﺮی اﻣﺮوزی، ﻣﺴﺌﻠﻪای ﻣﻬﻢ و ﺣﻴﺎﺗﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. از ﻃﺮﻓﻲ ﻣﻮﺿﻮع ﺟﻨﺴﻴﺖ و ﻋﺪاﻟﺖ ﺟﻨﺴﻴﺘﻲ در ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺷﻬﺮی ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻏﻠﺐ ﺑﻪ ﺣﺎﺷﻴﻪ راﻧﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻋﺪاﻟﺖ ﺟﻨﺴﻴﺘﻲ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎی رﻋﺎﻳﺖ ﺗﻨﺎﺳﺐ زﻧﺎن و ﻣﺮدان در دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﻫﻤﺔ اﻣﻜﺎﻧﺎت ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ، اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و أکثرﺣﻀﻮر زﻧﺎن و ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻧﻘﺶ آﻧﺎن در ﺷﻜﻞدﻫﻲ ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺷﻬﺮی اﻣﺮوزی، ﻣﺴﺌﻠﻪای ﻣﻬﻢ و ﺣﻴﺎﺗﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. از ﻃﺮﻓﻲ ﻣﻮﺿﻮع ﺟﻨﺴﻴﺖ و ﻋﺪاﻟﺖ ﺟﻨﺴﻴﺘﻲ در ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺷﻬﺮی ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻏﻠﺐ ﺑﻪ ﺣﺎﺷﻴﻪ راﻧﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻋﺪاﻟﺖ ﺟﻨﺴﻴﺘﻲ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎی رﻋﺎﻳﺖ ﺗﻨﺎﺳﺐ زﻧﺎن و ﻣﺮدان در دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﻫﻤﺔ اﻣﻜﺎﻧﺎت ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ، اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و اﻗﺘﺼﺎدی اﺳﺖ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪای ﻛﻪ در ﺣﻖ ﻫﻴﭻ ﻛﺪام اﺟﺤﺎﻓﻲ ﻧﺸﻮد. از اﻳﻦ رو ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻧﻈﺮﻳﻪای و همچنین ﻣﻬمترﻳﻦ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﻣﻄﺮح ﺷﺪه در اﻳﻦ ﺧﺼﻮص، ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺷﻬﺮی و رﺿﺎﻳﺖ زﻧﺎن از آنﻫﺎ را در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﻬﺮ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺳﻨﺠﻴﺪهاﻧﺪ. در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ، ﭘﺲ از ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎی ﻣﺆﺛﺮ در ﻛﻴﻔﻴﺖ زﻧﺪﮔﻲ زﻧﺎن، ﺟﻬﺖ اﺧﺘﺼﺎص اوزان ﺑﻪ ﻫﺮﻳﻚ از آنﻫﺎ، ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ زوﺟﻲ ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎ ﺑﻪ روش ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﻲAHP ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪ. در اداﻣﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺷﻬﺮ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪلﻫﺎی وﻳﻜﻮر و اﻟﻜﺘﺮ رﺗﺒﻪﺑﻨﺪی ﺷﺪﻧﺪ و ﺑﺮای ﺗﻠﻔﻴﻖ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه از ﻫﺮ دو ﻣﺪل، از ﺗﻜﻨﻴﻚ ﻛﭗﻟﻨﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﻳﺪ ﻛﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ﻧﺸﺎن-دﻫﻨﺪه اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ 4 و 1 ﻛﻪ ﺟﺰو ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﺎ ﻛﻴﻔﻴﺖ زﻧﺪﮔﻲ ﺑﻬﺘﺮ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ از ﻧﻈﺮ رﺿﺎﻳﺖ زﻧﺎن از ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺷﻬﺮی ﻧﻴﺰ در رﺗﺒﻪﻫﺎی ﻧﺨﺴﺖ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ و ﻣﻨﺎﻃﻖ 9 و 5 در رﺗﺒﻪﻫﺎی آﺧﺮ ﻗﺮار دارﻧﺪ و وﺿﻌﻴﺖ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ را ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺷﻬﺮی و رﺿﺎﻳﺖ زﻧﺎن ﻧﺪارﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ اﺳﻜﺎنﻫﺎی ﻏﻴﺮرﺳﻤﻲ و ﺣﺎﺷﻴﻪﻧﺸﻴﻨﻲ در اﻳﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺎﻧﻮاﻧﻲ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺣﺎﺷﻴﻪای ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ رﺿﺎﻳﺖ را از ﺧﺪﻣﺎت و ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺷﻬﺮی دارﻧﺪ. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
181 - باز آفرینی شهری با تاکید بر بهسازی و توانمندسازی سکونتگاههای غیر رسمی در کلانشهرها کیس مورد مطالعه: شمس آباد تبریز
امیر جاهد بشیر بیگ بابایی کریم حسین زاده دلیررواج و گسترش حاشیه‌نشینی که در 50 دهه گذشته به معضلی برای کلانشهرها ازجمله تبریز تبدیل‌شده است اکنون دامنه اش از کلانشهرها و شهرها فراتر رفته و دامنه اش از کلانشهر و شهرها فراتر رفته و دامن روستاهای اطراف را نیز گرفته و توسعه این پدیده بر مشکلات ساکنان این روستا نیز افز أکثررواج و گسترش حاشیه‌نشینی که در 50 دهه گذشته به معضلی برای کلانشهرها ازجمله تبریز تبدیل‌شده است اکنون دامنه اش از کلانشهرها و شهرها فراتر رفته و دامنه اش از کلانشهر و شهرها فراتر رفته و دامن روستاهای اطراف را نیز گرفته و توسعه این پدیده بر مشکلات ساکنان این روستا نیز افزوده است. هدف از پژوهش حاضر باز آفرینی شهری با تاکید بر بهسازی و توانمندسازی سکونتگاههای غیر رسمی در کلانشهرها کیس مورد مطالعه: شمس آباد تبریز می باشد روش تحقیق حاضر ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺣﺎﺿﺮ از ﻟﺤﺎظ ﻣﺎﻫﻴﺖ و روش ﺗﻮﺻﻴﻔﻰ - ﺗﺤﻠﻴﻠﻰ و از ﺣﻴﺚ ﻫﺪف ﻛﺎرﺑﺮدى ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﻰآﻳﺪ. در ﻣﺮﺣﻠﻪ اول اﻃﻼﻋﺎت از ﻃﺮﻳﻖ ﺑﺮرﺳﻰ ﻣﺘﻮن، ﻣﻨﺎﺑﻊ، اﺳﻨﺎد، ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻰ و ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪاى ﮔﺮدآورى ﺷﺪه اﺳﺖ. جامعه آماری این تحقیق شامل تمام خبرگان صنعت ساخت ساز و توسعه شهری می باشد. یافته ها حاکی از آن است که روش های SWOT و روش AHP روش هایی برای باز آفرینی شهری با تاکید بر بهسازی و توانمندسازی سکونتگاههای غیر رسمی است که می توان نتیجه گرفت زیر معیار S1 یعنی دارا بودن نیروی انسانی با وزن ۳۸۸/0 به عنوان مهم ترین مزیت و در بین نقاط ضعف موجود W1 یعنی نامناسب بودن زیرساخت ها از بین تهدیدات پیش روی نیز میتواند T1 یعنی کاهش منابع طبیعی با وزن 0195/0 مهمترین تهدید و در بین فرصت ها O1 یعنی تشکیل همایش های ملی و منطقه ای در جذب سرمایه های دانشی با وزن ۲۷۰/ ۰ به عنوان مهمترین فرصت بهسازی و توانمندسازی منطقه شمس آباد تبریز شناخته شده است تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
182 - ارزیابی رضایت مندی از شاخص های توانمندسازی سکونتگاه های غیررسمی با تأکید بر مسائل اجتماعی و اقتصادی (نمونه موردی: محله خلیل آباد تبریز)
علی اسکوئی ارس فریدون بابائی اقدمآگاهی از شاخص های اقتصادی و اجتماعی توانمندسازی ساکنین سکونتگاه های غیررسمی و همچنین سنجش میزان رضایتمندی از این شاخص ها به منظور تسهیل مشکلات و ارتقاء توانمندی ساکنین این سکونتگاه ها می تواند به عنوان رهیافتی کارگشا و اثربخش قلمداد گردد. هدف پژوهش حاضر، سنجش میزا أکثرآگاهی از شاخص های اقتصادی و اجتماعی توانمندسازی ساکنین سکونتگاه های غیررسمی و همچنین سنجش میزان رضایتمندی از این شاخص ها به منظور تسهیل مشکلات و ارتقاء توانمندی ساکنین این سکونتگاه ها می تواند به عنوان رهیافتی کارگشا و اثربخش قلمداد گردد. هدف پژوهش حاضر، سنجش میزان رضایتمندی ساکنین سکونتگاه غیررسمی خلیل آباد تبریز از شاخص های اقتصادی و اجتماعی توانمندسازی است. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت، توصیفی – تحلیلی بوده که برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش پرسشنامه و آزمون های اسپیرمن، تی تک نمونه ای و فریدمن استفاده شده است. داده های پژوهش با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و بررسی میدانی گردآوری شده و حجم نمونه هم طبق فرمول کوکران معادل 379 نفر برآورده شده است. نتایج به دست آمده از تحلیل داده ها و پرسشنامه ها حاکی از آن است که از نظر ساکنان محله خلیل آباد تبریز به لحاظ میزان رضایت مندی در بین مؤلفه های مورد مطالعه، مؤلفه امنیت (2/97) و حمایت از نظام اقتصاد محلی و بازاریابی صنایع کوچک محله ای (1/35) به ترتیب بیشترین و کمترین میزان رضایت مندی را داشتند و همچنین به لحاظ اهمیت مؤلفه امنیت (9/58) در رتبه نخست و مؤلفه امید به زندگی (4/94) در رتبه آخر قرار داشتند. یافته های دیگر تحقیق نشان می دهد شاخص های اقتصادی و اجتماعی دارای رابطه معنادار با یکدیگر هستند و در نهایت می توان گفت میزان رضایت مندی ساکنین از هر دو شاخص توانمندسازی پائین تر از حد متوسط می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
183 - ارزیابی توسعه سکونتگاههای شهری در مناطق آسیب‌پذیر از تاثیر گسل با استفاده از روشهای چند معیاره (مطالعه موردی : شهرک باغمیشه تبریز)
علی بلادپس خلیل ولی زاده کامران وحید امامی کیاچکیده محل زندگی انسانها مهمترین بخش شهر است و سهم عمده ای از سطوح کاربری‌ها را نیز به خود اختصاص میدهد؛ به گونه ای که در شهرهای کوچک بیش از 60 درصد و شهرهای بزرگ حدود 40 درصد از سطح شهر تحت پوشش کاربری مسکونی است. یکی از موارد مهم و پیچیده برای برنامه‌ریزان شهری تعی أکثرچکیده محل زندگی انسانها مهمترین بخش شهر است و سهم عمده ای از سطوح کاربری‌ها را نیز به خود اختصاص میدهد؛ به گونه ای که در شهرهای کوچک بیش از 60 درصد و شهرهای بزرگ حدود 40 درصد از سطح شهر تحت پوشش کاربری مسکونی است. یکی از موارد مهم و پیچیده برای برنامه‌ریزان شهری تعیین کیفیت موقعیت استقرار کاربری مسکونی و مطابقت آن با اصول شهرسازی میباشد. پیچیدگی و ازدیاد فاکتورهای موثر در تعیین کیفیت مکانی استقرار کاربری مسکونی، لزوم به کارگیری روشهای چند متغیره تصمیم ساز جهت تعیین درجه تناسب کیفی استقرار کاربری مسکونی را می‌طلبد. هدف عمده مقاله حاضر تعیین وضعیت فعلی الگوی استقرار کاربری‌های مسکونی در تطابق با استانداردهای مکان یابی کاربری مسکونی‌های شهرک باغمیشه تبریز میباشد. بدین منظور از روشهای ارزیابی چند معیاره مبتنی بر تحلیل سلسله مراتبی برای تولید و تجزیه و تحلیل نقشه‌ها و لایه‌های مختلف کاربری‌ها استفاده شده است. طی این فرآیند ابتدا شاخص‌های طبیعی و انسانی از دیدگاه ژئوموفولوژیکی مورد نیاز و تاثیرگذار در قالب 8 شاخص شناسایی، تهیه و مورد استفاده قرار گرفته اند و در نهایت نقشه نهایی کیفیت استقرار بر اساس مدل AHP تولید شده است. بر اساس یافته‌های تحقیق، از کل مساحت 4/300 هکتاری شهرک حدود 100 هکتار در مناطق با استاندارد خیلی کم عمدتاً در قسمتهای شمالی، 51/105 هکتار در مناطق با استاندارد کم عمدتاً در قسمتهای جنوب شرقی، 74/5 هکتار در مناطق با استاندارد متوسط عمدتاً در قسمتهای شمال غرب، 18 هکتار در مناطق با استاندارد زیاد عمدتاً در قسمتهای مرکزی به طرف جنوب و 15/71 هکتار در مناطق با استاندارد خیلی زیاد زیاد عمدتاً در قسمت غربی شهرک استقرا یافته اند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
184 - تحلیل وارزیابی اولویت‌های استقرار شهر الکترونیک در توسعه پایدار شهریبا استفاده از مدلANP (نمونه موردی: شهر تبریز)
کرامت الله زیاری سمیه آهنی فاطمه زارعی کرگ آبادچکیده امروزه با ورود به هزاره سوم و ظهور فناوری اطلاعات و ارتباطات، ایجاد شهر الکترونیک و قدم گذاشتن در مسیر فناوری اطلاعات یک فرصت انکار ناپذیر است. از طرف دیگر با افزایش جمعیت، فقر و روند رو به رشد شهرنشینی، نیازها و معضلات انسان و محیط زیست او نیز پیچیده تر گردید أکثرچکیده امروزه با ورود به هزاره سوم و ظهور فناوری اطلاعات و ارتباطات، ایجاد شهر الکترونیک و قدم گذاشتن در مسیر فناوری اطلاعات یک فرصت انکار ناپذیر است. از طرف دیگر با افزایش جمعیت، فقر و روند رو به رشد شهرنشینی، نیازها و معضلات انسان و محیط زیست او نیز پیچیده تر گردیده است که در پاسخ به این نیازها، از ابزارها و روش های مختلفی استفاده شده است و در این میان مفهوم توسعه پایدار از توجه بیشتری برخوردار شده است. تکنولوژی و فناوری اطلاعات به عنوان یکی از روش های نوظهور، قابلیت حل بسیاری از معضلات شهرهای امروزی را در راستای رسیدن به شهری با معیارهای توسعه پایدار را دارا میباشد. در این راستا، در مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، سعی شده است ابتدا به بررسی مهمترین مسایل مرتبط با اولویت‌های استقرار شهر الکترونیک در توسعه پایدار شهری با استفاده از منابع کتابخانه ای، مصاحبه و پرسشنامه پرداخته و سپس با توجه به ویژگیهایANP، داده ها و اطلاعات اولیه طبقه بندی و به تبع آن مدل مفهومیANPتدوین گردد. مدل ANPدرمقاله حاضر، شامل 3 خوشه (معیار/گروه) و 1 خوشه با عنوان گزینه‌ها (بافت‌های مورد مطالعه)، 2 گزینه (نود/زیرگروه) می باشدکه با استفاده از نرم افزارSuper decision تولید شده و نتایج بررسی‌های میدانی در نرم افزار شده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهدکه درخوشه مولفه‌های استقرار شهر الکترونیک، نود زیرساخت الکترونیک (با امتیاز نرمال 287/0)، درخوشه توسعه پایدار، نود ارتقا کیفیت زندگی (با امتیاز نرمال 23/)0 و در خوشه دستاوردهای شهر الکترونیک، نود دسترسی به خدمات (با امتیاز نرمال 18/0 و توزیع عادلانه خدمات با امتیاز نرمال 16/0 )، در اولویت قرار دارند و در نهایت بر اساس ارزیابی کلی مدل، بافت طراحی شده (با وزن نرمال 49/.)، بافت سنتی (با وزن نرمال 22/0)، بافت روستایی (با وزن نرمال 15/0) و بافت حاشیه ای با وزن نرمال (14/0)، از لحاظ استقرار شهر الکترونیک در توسعه پایدار شهری در اولویت هستند تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
185 - تحلیل پراکنش فضایی کاربری‌های خدمات عمومی شهری با استفاده از روش شاخص ویلیامسون (مطالعه موردی: کلانشهر تبریز)
روشن کوشانه بختیار عزت پناه میرنجف موسویچکیده وجود نابرابری در توزیع خدمات و امکانات در مناطق یک شهر پدیده ای جدید در هیچ یک از شهرهای جهان نیست و این نابرابری و عدم تعادل در شهرها یک امری طبیعی است و می توان آن را به حداقل ممکن رساند. این تحقیق با هدف بررسی وضعیت پراکنش فضایی کاربری های خدمات عمومی و ارائه أکثرچکیده وجود نابرابری در توزیع خدمات و امکانات در مناطق یک شهر پدیده ای جدید در هیچ یک از شهرهای جهان نیست و این نابرابری و عدم تعادل در شهرها یک امری طبیعی است و می توان آن را به حداقل ممکن رساند. این تحقیق با هدف بررسی وضعیت پراکنش فضایی کاربری های خدمات عمومی و ارائه راهکارهای لازم جهت کاهش این نابرابری در شهر تبریز می باشد. نوع روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش مناطق ده گانه شهرداری تبریز است. نتایج نشان می دهد که وضعیت تحقق پذیری طرح های توسعه شهری به لحاظ توزیع فضایی کاربری های خدمات عمومی با مشکلات زیربنایی مواجه بوده و براساس پراکندگی جمعیت نبوده و این امر در مناطق محروم به ویژه مناطق سه، چهار، هشت و نه تبریز قابل توجه می باشد و در جهت کاهش این نابرابری و نحوه توزیع خدمات پیشنهاد می شود با بازبینی های دقیق و کارشناسانه و اجرای صحیح طرح های توسعه شهری در راستای حل مشکلات شهروندان گام برداشته شود تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
186 - نگاهی به اسلوب معادله در شعر صائب با تکیه بر نقش خواننده
محمد حکیم آذرتغییر اصول نظریۀ ادبی در شعر سبک هندی و توجه به دو مقولۀ اندیشه و لذت آفرینی نشان می دهد که شاعران سبک هندی مختصات ادبی نظریه خود را با فهم و درک مخاطب سامان دادند. درست است که جامعۀ ایران در عصر تیموری و صفوی به آرامش اقتصادی و رفاه نسبی دست یافت اما به دلیل هجوم مغول أکثرتغییر اصول نظریۀ ادبی در شعر سبک هندی و توجه به دو مقولۀ اندیشه و لذت آفرینی نشان می دهد که شاعران سبک هندی مختصات ادبی نظریه خود را با فهم و درک مخاطب سامان دادند. درست است که جامعۀ ایران در عصر تیموری و صفوی به آرامش اقتصادی و رفاه نسبی دست یافت اما به دلیل هجوم مغول در دو قرن قبل از آن و ضعف شدید بنیان های علمی-آموزشی و فرهنگی ایران، شاعران سبک هندی یا به هند رفتند یا در ایران ماندند و با مخاطب معاصر خود و درک نسبی او از شرایط ادبی و اجتماعی کنار آمدند. در این پژوهش ضمن نگاه به مقولۀ نظریۀ سبک هندی و توجه به نسبت آن نظریه با مخاطب فارسی زبان سعی شده تا جایگاه و ارزش مخاطب سنجیده شود و از اسلوب معادله به عنوان یکی از زمینه های ادبی برای ایجاد ارتباط با مخاطب عام سخن به میان بیاید. نتیجه حاصل از این پژوهش این شد که متون ادبی سبک هندی عمدتاً متونی بسته اند، حاصل اندیشه اند، از اشراق کمتر بهره گرفته اند و مخاطب آن ها مخاطبی معمولی با سطحی نازل از دانش های مکتبی است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
187 - درونمایههای عرفانی مشترک در سبک فکری محقق ترمذی و شمس تبریزی
داوود واثقی خوندابی محمد کاظم کهدویی مهدی ملک ثابتمحقق ترمذی و شمس تبریزی هر دو از مشایخ سلسلۀ مولویه محسوب می شوند که مهمترین اقدام عملی آن ها تربیت اندیشمندی وارسته به نام مولانا جلال الدیّن است. غور و تأمل در کتاب معارف محقق ترمذی و مقالات شمس تبریزی نشان می دهد که این دو عارف وارسته علی رغم اختلاف در روش سلوک و بعض أکثرمحقق ترمذی و شمس تبریزی هر دو از مشایخ سلسلۀ مولویه محسوب می شوند که مهمترین اقدام عملی آن ها تربیت اندیشمندی وارسته به نام مولانا جلال الدیّن است. غور و تأمل در کتاب معارف محقق ترمذی و مقالات شمس تبریزی نشان می دهد که این دو عارف وارسته علی رغم اختلاف در روش سلوک و بعضی از تعالیم، در بسیاری از اصول عرفانی مانند وحدت وجود، ولایت، ریاضت و چله نشینی نظرات مشابهی دارند. محقق ترمذی در مرتبۀ اولیای عاشق حرم خداوندی بوده و از نظرمرتبۀ عرفانی مقامی کمتر از شاه معشوقان(شمس تبریزی) داشته، لیکن بسیاری از مسائل عرفانی بازتاب یافته در مقالات شمس را درک کرده و این مسأله موجب به وجود آمدن شباهت هایی در سبک فکری هر دو شده است. در این جستار پس از گفتاری مختصر در خصوص مقام عرفانی محقق ترمذی و شمس تبریزی، درونمایه های فکری مشترک موجود در سبک فکری آن ها بررسی خواهد شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
188 - روابط بینامتنی غزلیات صائب تبریزی و سلیم طهرانی
سید مسعود هاشمی کاسوایی عالیه یوسف فامبینامتنیت شکل‌گیری معنای یک متن توسط متون دیگر است. سابقه این نظریه و طرح این مبحث در ادبیات جهان به صد سال هم نمی‌رسد. در این جستار ابتدا نظریات و وجوه بینامتنیت تشریح شده سپس به کمک آن و نقد سنتی ادبیات فارسی کوشیده شده تا گره از معمایی ادبی باز شود. معمایی که سلیم طه أکثربینامتنیت شکل‌گیری معنای یک متن توسط متون دیگر است. سابقه این نظریه و طرح این مبحث در ادبیات جهان به صد سال هم نمی‌رسد. در این جستار ابتدا نظریات و وجوه بینامتنیت تشریح شده سپس به کمک آن و نقد سنتی ادبیات فارسی کوشیده شده تا گره از معمایی ادبی باز شود. معمایی که سلیم طهرانی با ادعاهایی مطرح کرده و دیگران از جمله صائب را به سرقت اشعار خود متهم کرده است. در خلال پرداختن به ادعای سلیم، به اشتراکات شعر صائب با برخی شاعران دیگر نیز توجه شده است. اشتراکاتی که نمی‌توان تصادفی و تواردی بودن آنها را به راحتی پذیرفت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
189 - سنجش مولفه های موثر بر ارتقای حکمروایی شایسته در مناطق دارای بافت تاریخی (مطالعه موردی: حوزه شهرداری فرهنگی- تاریخی منطقه 8 تبریز)
عادل پورقربان زینب کرکه آبادی عباس ارغانحکمروایی مطلوب به عنوان یکی از جدیدترین و در عین حال قابل اعتمادترین رویکردهای مدیریت شهری است. این رویکرد در بافت‌های تاریخی شهری دارای کارکرد چند بعدی از منظر بهبود شرایط بافت‌های تاریخی است چرا که منجر به حفظ هویت شهری، بهبود سیما و منظر شهری و در نهایت افزایش رضایت أکثرحکمروایی مطلوب به عنوان یکی از جدیدترین و در عین حال قابل اعتمادترین رویکردهای مدیریت شهری است. این رویکرد در بافت‌های تاریخی شهری دارای کارکرد چند بعدی از منظر بهبود شرایط بافت‌های تاریخی است چرا که منجر به حفظ هویت شهری، بهبود سیما و منظر شهری و در نهایت افزایش رضایت شهروندان خواهد شد. حوزه شهرداری منطقه 8 تبریز یکی از تاریخی‌ترین مناطق شهری در بین شهرهای ایران است که تاکنون از منظر حکمروایی مطلوب شهری مورد بررسی قرار نگرفته است، لذا هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی وضعیت شاخص‌های حکمروایی خوب شهری درسطح این منطقه است. ماهیت پژوهش از نوع تحقیقات کاربردی بوده که به صورت توصیفی- تحلیلی واستنباطی صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش را ساکنین منطقه هشت و خبرگان دانشگاهی تشکیل داده است. حجم نمونه 377 نفر بوده که به روش تصادفی ساده انتخاب شدهاند. پایایی پرسشنامه برابر با 901/0 به دست آمد. تحلیل یافته‌های پژوهش با استفاده از آزمون‌های آماری پیرسون، رگرسیون و آنووا و همچنین اولویت‌بندی محلات با استفاده از روش ویکور بوده است. یافته‌های پژوهش نشان داد که 15 متغیر مورد بررسی، توانایی تبیین 6/89 درصد از تغییرات واریانس مربوط به حکمروایی مطلوب شهری را دارند. همچنین نتایج آزمون آنووا نشان دهنده وجود اختلاف معناداری بین محلات هفتگانه از نظر شاخص‌های حکمروایی مطلوب است. نتایج آزمون ویکور نشان داد که به ترتیب محلات بازار، شهناز، منصور، دانشسرا، مقصودیه، قره باغیها- بالاحمام ، تپلی باغ- دمشقیه در رتیه اول تا هفتم قرار دارند. در نهایت با توجه به یافته‌های پژوهش پیشنهادهای کاربردی خوبی ارائه گردید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
190 - نگاهی دوباره به قصب‌الجیب حدیث سعدی
لطفعلی برقی احمد احمدیشارحان گلستان و محقّقان ادبیات فارسی دربارة ضبط و معنی ترکیب قصب‌الجیب در دیباجة گلستان سعدی نظریات گوناگونی مطرح کرده‌اند. این ترکیب ازنظر ابهام در ضبط صحیح و معنی مناسب، به پرمناقشه‌ترین مسئله در سرتاسر گلستان سعدی تبدیل شده است. با وجود بحث‌های گوناگونی که دربارة ضبط أکثرشارحان گلستان و محقّقان ادبیات فارسی دربارة ضبط و معنی ترکیب قصب‌الجیب در دیباجة گلستان سعدی نظریات گوناگونی مطرح کرده‌اند. این ترکیب ازنظر ابهام در ضبط صحیح و معنی مناسب، به پرمناقشه‌ترین مسئله در سرتاسر گلستان سعدی تبدیل شده است. با وجود بحث‌های گوناگونی که دربارة ضبط و معنی این ترکیب در بین محقّقان جاری بوده است، تاکنون نظری که توجّه همگان را به خود جلب کند و به این مناقشه پایان بخشد، مطرح نشده است. ما در این پژوهش کوشیده‌ایم تا با استفادة همزمان از سه معیار پیروی از ضبط حداکثری نسخ خطّی گلستان، دقّت در بافت جملاتی که این ترکیب در آنها به کار رفته است و مراجعه به شواهد جدید موجود در دیگر آثار ادبی، ضبط و معنی صحیح این ترکیب را تثبیت کنیم. به گمان ما قصب‌الجیب در معنی قطعه نی‌ای است که در آن کاغذ و نامه‌های مهم را پنهان می‌کرده‌اند و این معنی مناسب‌ترین ضبط و معنی برای این عبارت در گلستان سعدی است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
191 - سبک‌شناسی تطبیقی غزلیات سعدی و همام تبریزی(براساس نسخة خطی جنگ کتابخانة لالا اسماعیل ترکیه)
محمد رضا حصارکی مهین خطیب نیاسعدی شاعر قرن هفتم و یگانه استاد غزل عاشقانه، عارفانه و پندآموز است. همام تبریزی نیز معاصر سعدی است و دیوان شعری، با حدود 4000 بیت دارد. در نسخة خطی جُنگ به شمارة 478 در کتابخانة لالا اسماعیل ترکیه، 47 غزل سعدی با 47 غزل از همام تبریزی تحت عنوان المعارضات بین غزلیات الش أکثرسعدی شاعر قرن هفتم و یگانه استاد غزل عاشقانه، عارفانه و پندآموز است. همام تبریزی نیز معاصر سعدی است و دیوان شعری، با حدود 4000 بیت دارد. در نسخة خطی جُنگ به شمارة 478 در کتابخانة لالا اسماعیل ترکیه، 47 غزل سعدی با 47 غزل از همام تبریزی تحت عنوان المعارضات بین غزلیات الشیخ سعدی و مولانا همام‌الدین طاب ثراهما در معارضه قرار گرفته است. پژوهشگر ضمن تصحیح نسخة خطی یادشده به سبک‌شناسی اشعار سعدی و همام و بررسی تأثیر و تأثرات این دو شاعر در معارضات موجود در این نسخة خطی پرداخته است. شیوة تحقیق کتابخانه‌ای و تحلیلی است. ازآنجا‌که این دو شاعر معاصر همدیگرند و تاکنون اشعار این دو به‌صورت تطبیقی بررسی سبک‌شناسانه نشده است، انجام این پژوهش ضروری به نظر می‌رسد. پرسش اصلی در این پژوهش آن است که با توجه به معارضات موجود در نسخة خطی یادشده، میزان تأثیر و تأثرات سعدی و همام در شعر تا چه اندازه و در چه ابعادی است؟. نتایج به‌دست‌آمده نشان میدهد، تأثرات همام از سعدی به دو شکل است: الف) برپایة اساس و بنیاد است؛ یعنی تنها می‌توان تأثیر بیان شیوای سعدی را در اشعار همام دید، بدون آنکه شباهتی در ظاهر و مضمون ابیات وجود داشته باشد؛ ب) تأثر وزن و قافیه است که خود بر دو گونه است: غزلیاتی از همام که هم ازنظر وزن و قافیه و هم ازنظر مضمون، متأثر از سعدی است و دوم غزلیاتی که فقط در وزن و قافیه اتحاد دارند. درمجموع، تأثیر سبک شعر سعدی بر اشعار همام مشهود و انکارناپذیر است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
192 - آنچه امروز نیز می توان از شمس تبریزی آموخت؟
رحمان مشتاق مهرشمس تبریزی همچنان یکی از چهره‌های ناشناخته تاریخ عرفان و ادب ایرانی- اسلامی است. بخش مهم شناختی که از او داریم، مدیون مولانا جلالالدین محمد بلخی است که شعر و عرفان خود را ارمغان او می‌داند و معانی آثارش را عطایا و افاضات وی. امّا شمس خود سخنانی دارد که در مقالات او گر أکثرشمس تبریزی همچنان یکی از چهره‌های ناشناخته تاریخ عرفان و ادب ایرانی- اسلامی است. بخش مهم شناختی که از او داریم، مدیون مولانا جلالالدین محمد بلخی است که شعر و عرفان خود را ارمغان او می‌داند و معانی آثارش را عطایا و افاضات وی. امّا شمس خود سخنانی دارد که در مقالات او گرد آمده است و دسترسی بدان را مدیون محمّد علی موحّد هستیم. این یادداشت‌ها با مطالعه تحلیلی از همان مقالات فراهم آمده و گفته‌های بی‌واسطه خود اوست. سعی شدهاست مهمترین دیدگاه‌های او در موضوعات اساسی از جمله خدا، وحدت ادیان و رسالت انبیا، شریعت و متابعت، خود‌شناسی، جمع ظاهر و باطن، استقلال رأی و نفی تقلید، استعداد و اهلیت لازمه هدایت و تربیت، خوش‌خویی و فراخ روحی، حقیقت را از پنجره‌های متعدّد نگریستن و آینه مرگ، به صورتی نسبتاً مدوّن ارائه شود. شمس به دلیل تأکیدی که به استقلال رأی و دوری از تقلید دارد، به همه این موضوعات با دیدی متفاوت و کاملاً شخصی می‌نگرد؛ بدین سبب امروزه می‌توان هم نوع تفکّر را از شمس آموخت و هم تعالیم او را که حاصلِ نگرشی مثبت به زندگی است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
193 - تحلیل و بررسی بن‌مایۀ حباب و کارکردهای تعلیمی آن در شعر صائب تبریزی
فریدون طهماسبیسبک هندی یا اصفهانی سرشار از مضامین متنوع و تصویرهای رنگارنگ است. صائب تبریزی از شاعران توانمند این سبک است که از پدیده‌های مختلف طبیعی و غیرطبیعی به‌عنوان بن‌مایه در مضمون‌پردازی و تصویرسازی بهره گرفته است. صائب در بسیاری از موارد، از این مضمون‌ها و تصاویر بر اساس نقش أکثرسبک هندی یا اصفهانی سرشار از مضامین متنوع و تصویرهای رنگارنگ است. صائب تبریزی از شاعران توانمند این سبک است که از پدیده‌های مختلف طبیعی و غیرطبیعی به‌عنوان بن‌مایه در مضمون‌پردازی و تصویرسازی بهره گرفته است. صائب در بسیاری از موارد، از این مضمون‌ها و تصاویر بر اساس نقش ترغیبی و اخلاقی زبان برای برانگیختن مخاطب به انجام ارزشها و ترک ضد ارزشها بهره برده است. در این مقاله که با روش تحلیل محتوا و به‌صورت اسنادی انجام شده، بن‌مایۀ حباب در دیوان صائب بررسی و تحلیل گردیده و به این پرسش پاسخ داده شده که صائب از بن‌مایۀ حباب در جهت کدام یک از مضامین تعلیمی بهره برده است. نتایج پژوهش نشان میدهد که صائب غیر از اهداف توصیفی و بیان موضوع‌های غنایی، حکمی و... اهداف تربیتی و تعلیمی را هم مد نظر داشته است. او با استفاده از قابلیت این بن‌مایه در مضمون‌پردازی و تصویرسازی، مخاطب خود را به خاموشی، ترک هواپرستی، دوری از نخوت و تکبر، ترک پوچ‌گویی، ترک گناهکاری و تردامنی، تکیه نکردن و دل نبستن به دنیای فانی، دل نبستن به عمر زودگذر و... دعوت کرده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
194 - رویکرد مخاطب‌گزین شمس و نقش آن در تکوین ساختار مقالات
افسانه سعادتی جبلییکی از مسائل پراهمیت در خوانش مقالات، نحوۀ تعامل شمس تبریزی با مخاطبانش است. ساختار مقالات بیش از هر مطلب دیگری، متأثر از نگاه مداوم شمس به مخاطب بوده است. شمس تبریزی در لابه‌لای مقالات به تبیین جایگاه و نقش مخاطب در تکوین اثرش، مخاطب خاص و چگونگی تعامل با وی پرداخته اس أکثریکی از مسائل پراهمیت در خوانش مقالات، نحوۀ تعامل شمس تبریزی با مخاطبانش است. ساختار مقالات بیش از هر مطلب دیگری، متأثر از نگاه مداوم شمس به مخاطب بوده است. شمس تبریزی در لابه‌لای مقالات به تبیین جایگاه و نقش مخاطب در تکوین اثرش، مخاطب خاص و چگونگی تعامل با وی پرداخته است. وی نه مخاطب‌محور نه مخاطب‌سالار و نه مخاطب‌ناشناس بوده است؛ او مخاطب‌گزینی بوده که وسواس فراوانی در تخصیص خطاب و کلام داشته است. بیان مختصر و موجز، نامأنوس، دیریاب و دشوار و پرابهام شمس با مخاطبان خویش در مواضعی از مقالات، تغییر و نوسان یافته است. روی سخن شمس در مقالات، بیشتر با مخاطبان زبده‌ای بوده که عمدتاً قادر به درک و دریافت زبان ویژۀ وی بوده‌اند؛ ازاین‌رو، وی در مقالات تلاش کرده است تا به‌نحو مؤثری با آنان ارتباط برقرار کند. در این مقاله، نویسنده به شیوۀ تحلیلی و توصیفی، در پی تبیین شیوه‌هایی ارتباطی است که شمس با به‌کاربستن آنها بر ذهن و ضمیر مخاطبان تأثیر گذاشته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
195 - سنجش عوامل مؤثر بر رشد شهری با تاکید بر تغییرات کاربری اراضی با استفاده از مدل رگرسیون لجستیک (مطالعه موردی: شهر تبریز)
رحیم سرور رسول یزدانی علی عشقی چهاربرجگسترش افقی و بی‌برنامه شهرها متأثر از رشد جمعیت و مهاجرت، منجر به، کمبود زمین، تغییر اراضی مجاور به ساخت‌وسازهای شهری و ایجاد زاغه هایی در مکان‌های نامساعد طبیعی گشته است. شهر تبریز طی دهه های اخیر رشد و گسترش کالبدی سریعیرا تجربه نموده است. رشد بی رویه شهری باعث تخریب أکثرگسترش افقی و بی‌برنامه شهرها متأثر از رشد جمعیت و مهاجرت، منجر به، کمبود زمین، تغییر اراضی مجاور به ساخت‌وسازهای شهری و ایجاد زاغه هایی در مکان‌های نامساعد طبیعی گشته است. شهر تبریز طی دهه های اخیر رشد و گسترش کالبدی سریعیرا تجربه نموده است. رشد بی رویه شهری باعث تخریب اراضی باغی مرغوب اطراف شهرها، ایجاد زاغه هایی در نواحی پرشیب و بر روی گسل تبریز، ترافیک و انواع آلودگی ها شده است. برای مدیریت و برنامه ریزی رشد شهر و کاهش اثرات نامطلوب آن شناخت عوامل مؤثر بر تغییرات کاربری زمین و رشد شهری ضروری می باشد. در پژوهش حاضر مدل رگرسیون لجستیک به عنوان یک مدل اطلاعات محور توانایی بالایی در دخیل کردن متغیرهای زیاد دارد جهت تحلیل الگوهای گسترش شهر و روابط بین رشد شهری و عوامل محرکه آن مورد استفاده قرارگرفته است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی با هدف کاربردی است. در این تحقیق، ابتدا با استفاده از طبقه بندی تصاویر ماهواره ای طی دوره 22 ساله (1390-1368) با استفاده از روش حداکثر احتمال تغییرات پوشش/کاربری زمین شهر تبریز و اراضی اطراف کشف و تحلیل شد. سپس 14 متغیر مستقل یا عوامل محرکه رشد شهری و متغیر وابسته یا رشد شهری صورت گرفته طی 22 سال اخیر مورد آزمون قرار گرفتند. مدلسازی برای دو دوره 1390 و 1412 صورت گرفت. ابتدا با استفاده از داده های سال 1368رشد شهری برای سال 1390 مدلسازی شد مطابقت بالای نقشه خروجی سال 1390 با نقشه کاربری زمین واقعی سال 1390 صحت مدلسازی را مورد تأیید قرارداد. در نهایت رشد و گسترش شهر برای سال 1412 مدلسازی شد نتایج نشان میدهد که احتمال گسترش شهر به سمت جنوب شرق یا جاده تهران و شمال غرب (بطرف مرند و مرز بازرگان) و جنوب غرب (بطرف آذرشهر) بیشتر از نواحی دیگر می باشد. جهت اعتبارسنجی مدلسازی و شناخت میزان تأثیرگذاری عوامل مؤثر در رشد شهری از روش ROCاستفاده گردید نتایج نشان‌دهنده تأثیر بالای فاصله از باغات و اراضی شهری و در مرحله بعد متغیرهای اراضی بایر و باغات در رشد شهر طی 22 سال اخیر می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
196 - پهنه‌بندی و تحلیل فضایی مناطق شهری به لحاظ ناهنجاری‌های اجتماعی و شناسایی کانون‌های جرم‌خیز شهری (مطالعه موردی: کلانشهر تبریز)
سیامک محمدی امناب کریم حسین زاده دلیر پرویز نوروزی ثانیاین پژوهش با هدف شناسایی و ارائه‌ی تصویری از کانون‌های جرم‌خیز و ناهنجاری‌های اجتماعی در سطح مناطق شهر تبریز ارائه گردیده است. در این پژوهش ترکیبی از روشهای توصیفی، تحلیلی و تطبیقی به کار گرفته شده است و به منظور تحلیل الگوهای فضایی جرائم در سطح مناطق شهر تبریز با استف أکثراین پژوهش با هدف شناسایی و ارائه‌ی تصویری از کانون‌های جرم‌خیز و ناهنجاری‌های اجتماعی در سطح مناطق شهر تبریز ارائه گردیده است. در این پژوهش ترکیبی از روشهای توصیفی، تحلیلی و تطبیقی به کار گرفته شده است و به منظور تحلیل الگوهای فضایی جرائم در سطح مناطق شهر تبریز با استفاده از نرمافزارهای اختصاصی تحلیل فضایی بزهکاری در محیط سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی، روش های آماری تحلیل واریانس و آزومون توکی، آزمون خوشه‌بندی (شاخص نزدیکترین همسایه) و روش درون‌یابی به کار گرفته شده است. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که مهمترین کانون‌هاجرم‌خیزشهری تبریزدرمناطق 10 و 4 و 6 واقع شده است که جزء محدوده هایپرازدحام و متراکم شهر که دارای ساختار کالبدی نامناسب با امکان کنترل کمتر میباشد، شکل گرفته است. با توجه به مقایسه میانگین‌ها و ترتیب آن ها، مناطق 2 و 9 به ترتیب کمترین نمره را به لحاظ ناهنجاری اجتماعی دریافت کرده‌اند. جهت نشان دادن الگوی توزیع متغیرهای مورد مطالعه از مدل نزدیکترین همسایه استفاده شد که در تمامی متغیرها با توجه به مدل، الگوی توزیع کاملاً پراکنده است. در ادامه جهت پهنه‌بندی متغیرهای مورد مطالعه در سطح مناطق شهر تبریز با توجه به نتایج مطالعه میدانی از مدل درون‌یابی استفاده شد که پهنه‌بندی متغیر شرارت در شهر تبریز، در سطح مناطق 10 و 4 و 6 بیشترین تراکم را دارند و مناطق 2 و 1 و 8 کمترین تراکم این متغیر را دارند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
197 - تحلیل آسیب پذیری کاربری اراضی در برابر زلزله با کاربرد تلفیقی مدلهای چند متغیره (مطالعه موردی: شهرداری منطقه دو تبریز)
حسن محمودزادهمجاورت بلافصل گسل شهر تبریز با محدوده ی شهرداری منطقه دو، افزایش تعداد محلات و مناطق پرتراکم، افزایش بارگذاری‌های محیطی و اقتصادی، پیچیدگی و ازیاد فاکتورهای موثر در پهنه بندی میزان خطر زلزله و نقش مکانی آنها در تشدید اثر آن، لزوم به کارگیری روشهای چند متغیره تصمیم ساز ج أکثرمجاورت بلافصل گسل شهر تبریز با محدوده ی شهرداری منطقه دو، افزایش تعداد محلات و مناطق پرتراکم، افزایش بارگذاری‌های محیطی و اقتصادی، پیچیدگی و ازیاد فاکتورهای موثر در پهنه بندی میزان خطر زلزله و نقش مکانی آنها در تشدید اثر آن، لزوم به کارگیری روشهای چند متغیره تصمیم ساز جهت تعیین درجه آسیب پذیری را ضروری می سازد. هدف مقاله حاضر تعیین وضعیت آسیب پذیری در شهرداری منطقه دو تبریز به روش تاپسیس و سا بوده که از روش های ارزیابی چند معیاره می باشد. طی این فرآیند ابتدا شاخص های طبیعی و انسانی مورد نیاز و تاثیرگذار در قالب 15 شاخص شناسایی، تهیه و مورد استفاده قرار گرفته اند و در نهایت نقشه تلفیقی میزان آسیب پذیری منطقه دو شهرداری تبریز به ازای کاربری اراضی تولید شده است. بر اساس مدل نهایی تاپسیس و سا، از کل مساحت 83/2104 هکتاری منطقه دو حدود 61/729 هکتار در مناطق با آسیب پذیری خیلی کم تا کم در قسمتهای جنوبی، 08/350 هکتار در مناطق با آسیب پذیری متوسط در قسمتهای مرکزی و 14/1025 هکتار با آسیب پذیری زیاد تا خیلی زیاد در قسمتهای شمالی و شمال غربی قرار گرفته است. همپوشانی نقشه کاربری اراضی با نقشه پهنه بندی خطر، 400 هکتار از کاربری مسکونی را در این کلاس خطر مشخص می نماید بنابراین برنامه ریزی برای مکانیابی اماکن اسکان موقت، مقاوم سازی ساخت و سازها در طول زمان و اصلاح موقعیت استقرار کاربری های حساس نسبت به سایر کاربری ها بر اساس نقشه نهایی تحقیق بایستی انجام شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
198 - تحلیل عادت‌های رفتاری شیوه انتخاب سفر در حملونقل کلانشهر تبریز
محمدرضا پورمحمدی رسول قربانی مهدی عبداللهیعادات سفر نقش کلیدی در انتخاب شیوه سفر دارند به‌گونه‌ای که ساختاربندی و هدایت تمایلات کاربران بر اساس منافع جمعی منجر به شکل‌بندی ارگانیک ظرفیت‌های برنامهریزی حملونقل شهری می‌شود. هدف این مقاله، شناسایی الگوی دائمی استفاده از شیوه‌هایحمل‌ونقل خصوصی وعمومی درجهت برنامه أکثرعادات سفر نقش کلیدی در انتخاب شیوه سفر دارند به‌گونه‌ای که ساختاربندی و هدایت تمایلات کاربران بر اساس منافع جمعی منجر به شکل‌بندی ارگانیک ظرفیت‌های برنامهریزی حملونقل شهری می‌شود. هدف این مقاله، شناسایی الگوی دائمی استفاده از شیوه‌هایحمل‌ونقل خصوصی وعمومی درجهت برنامهریزی رفتار حملونقل کلانشهر تبریز هست. بدین منظور ازروش خوشه‌ای برای طبقه‌بندی مسافران بر اساس شاخص عادت یا تکرار مدل خاص سفر استفاده‌شده است. روش‌شناسی مقاله، توصیفی، تحلیلی و پیمایشی است. جمع‌آوری داده‌ها در قالب پرسش نامه و اخذ نظرات در حوزه جابجایی عمومی در سطح شهر تبریز صورت گرفت. برآورد نمونه‌ها با استفاده از فرمول کوکران برابر با 1100 نفر برای 166 حوزه ترافیکی تبریز به‌صورت نمونه‌گیری خوشه‌ای یک مرحله‌ای و به‌صورت تصادفی تعیین گردید و با آزمون‌های واریانس چند متغیری تجزیه‌وتحلیل گردید. بر اساس یافته‌های تحقیق هفت الگو شیوه انتخاب سفر شناسایی شد که دراین‌بین کاربران باقابلیت تغییر شیوه سفر و کاربران حملونقل عمومی، خوشه‌های کلیدی به شمار می‌روند که رفتار و ویژگیهای متفاوتی را نسبت به سایر خوشه‌ها نشان میدهند. بنابراین این تفکر که الگوهای مختلف شیوه سفر مسافران ممکن است در جهت اثربخشی برنامه‌های حملونقل به روشهای متفاوت متمایل شوند را تایید می‌کنند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
199 - ارزیابی انعطاف پذیری فضاهای باز در محلات شهری از منظر پدافند غیرعامل(مطالعه موردی: منطقه ۱ شهر تبریز)
یوسف درویشی وحید صمدزادهفضاهای باز واقع در محلات مرکزی شهرها میتواند از مهمترین فضاهای قابل برنامه ریزی از منظر پدافند غیر عامل باشد، چراکه این فضاها به دلیل عدم مالکیت خصوصی و تعلق آن به عموم ساکنان و یا ارگان‌های عمومی میتواند در مواقع بحرانی نقش بسیار مهمی در کاهش آسیب‌پذیری‌ها داشته باشد أکثرفضاهای باز واقع در محلات مرکزی شهرها میتواند از مهمترین فضاهای قابل برنامه ریزی از منظر پدافند غیر عامل باشد، چراکه این فضاها به دلیل عدم مالکیت خصوصی و تعلق آن به عموم ساکنان و یا ارگان‌های عمومی میتواند در مواقع بحرانی نقش بسیار مهمی در کاهش آسیب‌پذیری‌ها داشته باشد.بر این اساس پژوهش حاضر با هدف بررسی و شناسایی محدودیت‌ها و توانایی فضاهای باز در منطقه 1تبریز از نظر چگونگی ترکیب توده و فضا، تنوع پذیری عملکردی برای مواقع بحرانی و همچنین چگونگی پوشش سراسری و دسترسی مناسب به فضاهای و مناسب از منظر پدافند غیر عامل می‌پردازد. به همین منظور در این پژوهش برای پهنه بندی فضاهای مختلف بر مبنای آسیبپذیری و نیز تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزارهای مرتبط مانند10 ARC GISو Auto cadو نرم افزار Excelاستفده شده است.نتایج پژوهش بیانگر آن است که بیشتر محلات قدیمی منطقه 1 تبریز از دیدگاه پدافند غیر عامل آسیبپذیری بوده و همچنین نحوه ساختار فضاهای باز در محدوده مورد مطالعه بر پایه ترکیب توده و فضا، بیش از 7/11 درصد از سطح منطقه را برای مواقع بحرانی نامناسب نشان میدهد و اینکه رابطه معنی داری بین میزان انعطاف پذیری فضاهای باز و آسیبپذیری آنها وجود دارد به این مفهوم که هر چه میزان انعطاف پذیری فضاهای باز بیشتر باشد به همان اندازه از میزان آسیبپذیری منطقه کاسته و بلعکس، در نهایت بررسی‌ها نشان میدهد که 58 در از منطقه 1 تبریز دسترسی مناسبی به فضاهای باز دارد که میتواند باعث بهبود وضعیت از دیدگاه پدافند غیر عامل شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
200 - سنجش وضعیت مولفه های شکوفایی شهری (مطالعه موردی: کلانشهر تبریز)
صفیه حاضری محسن احدنژاد روشتی ابوالفضل مشکینی عیسی پیریچکیده مقدمه: امروزه به دنبال گسترش شهرنشینی و رشد فزایندهی جمعیت، توسعه شهرها با مشکلات متعدی مواجه میباشد. از اینرو برای پاسخگویی به مشکلات توسعه شهری و در نهایت رسیدن به توسعه پایدار رویکردهای متعددی ارائه شدهاند. در این راستا رویکرد شکوفایی برای رسیدن به توسعه أکثرچکیده مقدمه: امروزه به دنبال گسترش شهرنشینی و رشد فزایندهی جمعیت، توسعه شهرها با مشکلات متعدی مواجه میباشد. از اینرو برای پاسخگویی به مشکلات توسعه شهری و در نهایت رسیدن به توسعه پایدار رویکردهای متعددی ارائه شدهاند. در این راستا رویکرد شکوفایی برای رسیدن به توسعه متعادل و متوازن و پایداری در شهرها مطرح شده است. هدف پژوهش : مقاله حاضر درصدد اولویّت‌بندی نواحی شهری تبریز به لحاظ ابعاد پنجگانه شکوفایی شهری میباشد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده و به لحاظ هدف کاربردی میباشد. روش‌شناسی تحقیق: برای نیل به هدف تحقیق، ابتدا، عوامل دخیل در شکوفایی کلانشهر تبریز، در قالب ابعاد پنجگانه شکوفایی شامل بهره‌وری، توسعه‌زیرساخت، کیفیت‌زندگی، برابری و پایداری محیط‌زیست، استخراج شدهاند و ارتباط آنها توسط نرم‌افزار MICMAC به صورت ساختاری بررسی و پانزده عامل کلیدی استخراج شدهاند. در این مرحله اطلاعات مکانی عوامل کلیدی از نقشه‌های شهری و اطلاعات غیر‌مکانی نیز از داده‌های سرشماری نفوس و مسکن استخراج میشوند. و با تلفیق سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی و سیستم‌های پشتیبان تصمیم‌گیری اطلاعات بدست آمده تجزیه و تحلیل شده و نهایتاً نواحی شهری به لحاظ عوامل پیشران شکوفایی با مدلOreste رتبه‌بندی گردید. قلمروجغرافیایی: محدوده مورد شهر تبریز میباشد. که در شمال غربی ایران واقع شده و مرکز استان آذربایجانشرقی است.یافته ها و بحث: در بررسی و مقایسه نواحی 38گانه تبریز بر مبنای شرایط موجود پانزده عامل کلیدی شکوفایی مشخص گردید که هسته مرکزی شهر و بازار، شهرک باغمیشه و رشدیه، بخش‌هایی از شهرک ارم و رضوانشهر، یاغچیان، گلشهر، پرواز، ولیعصر جنوبی، زعفرانیه و ائل‌گلی به لحاظ شکوفایی در رده بسیار بالا قرار دارند. این نواحی 43/25 درصد از جمعیت و 16/22 درصد از مساحت تبریز را به خود اختصاص داده‌اند. همچنین مطالعات نشان داد که محلات کرکج، کوی ایرادک، ملازینال، ایده‌لو، سیلاب قوشخانه، رسالت، جلالیه، رازی، خلیل‌آباد، ارم و فرودگاه جزء نواحی با شکوفایی بسیار ضعیف میباشند. این نواحی یا جزء نواحی صنعتی بوده و یا بافت آشفته و متراکم حاصل از توسعه‌های شتابان غیرقانونی و فاقد برنامه در دهه‌های اخیر میباشند و 82/18 درصد از جمعیت و 48/31 درصد از مساحت تبریز را به خود اختصاص داده‌اند. نتایج: نتایج حاصل نشان میدهد که نواحی 8-1، 2-2، 1-5، رتبه‌های اول تا سوم را به لحاظ شکوفایی دارا میباشند. و نواحی 1-10، 6-5 و 2-10 به ترتیب سه رتبه آخر را در شکوفایی شهری در بین نواحی 38 گانه تبریز به خود اختصاص داده‌اند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
201 - تحلیلی بر زمینه‌ها و فرایندهای تأثیرگذار در سازمان‌یابی فضایی فقر شهری (مطالعه موردی: کلانشهر تبریز)
مریم رضایی علی پناهی رضا ولیزادهمقدمه: فقر شهری یکی از بزرگترین چالشها هم در کشورهای در حال توسعه و هم در کشورهای توسعه‌یافته محسوب می‌گردد که مانع اساسی اکثر دولت‌ها در راستای تحقق شاخص‌های توسعه‌ی پایدار میباشد. از اینرو، شناسایی دقیق پهنه‌های فقیرنشین و همچنین زمینه‌ها و فرایندهای تأثیرگذار بر ش أکثرمقدمه: فقر شهری یکی از بزرگترین چالشها هم در کشورهای در حال توسعه و هم در کشورهای توسعه‌یافته محسوب می‌گردد که مانع اساسی اکثر دولت‌ها در راستای تحقق شاخص‌های توسعه‌ی پایدار میباشد. از اینرو، شناسایی دقیق پهنه‌های فقیرنشین و همچنین زمینه‌ها و فرایندهای تأثیرگذار بر شکل‌گیری و گسترش فقر از ضرورت‌های برنامهریزی و مدیریت شهرها برای مقابله با گسترش این پدیده محسوب می‌شود.هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی پهنه‌های فقر شهری و همچنین تحلیل زمینه‌ها و فرایندهای تأثیرگذار در سازمان‌یابی فضایی فقر در کلانشهر تبریز است.روش‌شناسی تحقیق: روش تحقیق در مطالعه‌ی حاضر آمیخته (کمّی-کیفی) با ماهیت تحلیلی- اکتشافی بوده که به‌منظور گردآوری داده‌های تحقیق از اطلاعات موجود در بلوک‌های آماری سال 1375 و 1395 شهر تبریز و همچنین پرسشگری از مدیران و نخبگان دانشگاهی متخصص حوزه فقر شهری (15 نفر بر مبنای روش دلفی هدفمند) و برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از مدل تحلیل عاملی کیو Q و شاخص نزدیکترین همسایه (NNI) در نرم‌افزار GIS استفاده شده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی پژوهش شامل مناطق 10گانه‌ی کلانشهر تبریز محسوب می‌گردد.یافته ها: یافته‌های تحقیق نشان میدهد که زمینه‌ها و فرایندهای گسترش و سازمان‌یابی فضایی فقر در کلانشهر تبریز شامل سه عامل اصلی ناکارآمدی ساختار مدیریتی و نظام اقتصادی کلان، ساختار مدیریتی و نظام اقتصادی تبعیض‌گرا و ویژگیهای افراد مهاجر و کم‌درآمد میباشد که در مجموع 536/83 درصد از واریانس کل را تبیین می‌کنند.نتایج: نتایج حاکی از آن است که در سال 1375 بیشتر مناطق حاشیه‌ای شهر در وضعیت نامطلوب قرار داشته‌اند، در حالی‌که در سال 1395 سازمان‌یابی و توزیع فضایی بلوک‌های فقیرنشین در کل سطح شهر بوده و از توزیع خوشه‌ای پهنه‌های فقیرنشین طی این بازه زمانی 20ساله کاسته شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
202 - ارزیابی و سنجش شاخص‌های اجتماعی و فرهنگی شهر نوآور (مطالعه موردی: کلان شهر تبریز)
هادی رشتبر حسین نظم فر رسول صمدزادهمقدمه: شهر نوآور ازجمله مباحث جدید در حوزه مطالعات شهری توسط جغرافیدانان ، اقتصاد دانان و جامعه شناسان در رسیدن به جامعه دانایی و توسعه دانایی محور مورد تأکید قرار گرفته است. در این راستا شهر به‌عنوان محل شکل گیری خلاقیت ، دانایی ، صنایع خلاق و نوآور و اقتصاد دانایی در أکثرمقدمه: شهر نوآور ازجمله مباحث جدید در حوزه مطالعات شهری توسط جغرافیدانان ، اقتصاد دانان و جامعه شناسان در رسیدن به جامعه دانایی و توسعه دانایی محور مورد تأکید قرار گرفته است. در این راستا شهر به‌عنوان محل شکل گیری خلاقیت ، دانایی ، صنایع خلاق و نوآور و اقتصاد دانایی در یک رویکرد ترکیبی در نظر گرفته‌شده است . بنابراین محیط های شهری باید از شرایطی برخوردار باشند که بتوانند سرمایه های انسانی خلاق و نوآور را جذب کرده و حفظ نمایند. روش شناسی تحقیق: با توجه به اهمیت موضوع هدف این پژوهش ارزیابی و سنجش شاخص های اجتماعی و فرهنگی شهر نوآور در مناطق کلان شهر تبریز است.این پژوهش بر اساس هدف از نوع تحقیقات کاربردی و بر اساس ماهیت و روش از نوع تحقیقات مقایسه ای است. در این پژوهش برای وزن دهی به شاخص ها از روش آنتروپی شانون و جهت رتبه بندی مناطق کلانشهر تبریز از تکنیک تاپسیس استفاده شده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: شهر تبریز مرکز استان آذربایجان شرقی در سال 1395 به 1558693 نفر افزایش‌یافته و ششمین کلان شهر کشور محسوب می شود. کلان شهر تبریز دارای ده منطقه شهرداری است که منطقه 9 به دلیل خالی از سکنه بودن در این پژوهش لحاظ نشده است.یافته ها و بحث: یافته های پژوهش نشان می دهد که منطقه 8 در رتبه اول و منطقه 10 در رتبه آخر در میزان برخورداری از شاخص های شهر نوآور با تأکید بر شاخص های اجتماعی و فرهنگی قرار دارند. نتیجه این پژوهش نشان‌دهنده این است که شاخص های اجتماعی و فرهنگی به‌صورت عادلانه توزیع نشده و تمرکز فضایی در نحوه توزیع شاخص ها وجود دارد.نتایج: همچنین یافته های پژوهش بیانگر عدم انطباق توزیع شاخص های اجتماعی و فرهنگی با توزیع جمعیت در شهر است . با توجه به این موضوع که نوآوری کلید پیشرفت و توسعه شهرها و توزیع عادلانه و منطقی خدمات و امکانات لازمه توسعه و پیشرفت است، لذا توزیع عادلانه شاخص های اجتماعی و فرهنگی جهت تحقق شهر نوآور ضروری است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
203 - مدلسازی ساختاری تفسیری عوامل اقتصادی اثرگذار بر زیست‌پذیری شهری (مطالعه موردی: کلانشهر تبریز)
برهان ویسی فریدون بابایی اقدم سهراب امیریانمقدمه: از آنجا که زیست پذیری مقدمه ای لازم برای دست یابی به توسعه پایدار است، امروزه، ارزیابی و سنجش آن در حوزۀ برنامه ریزی و سیاست گذاری برای سکونتگاه های شهری بسیار مورد توجه قرار گرفته است. زیست پذیری شامل ابعاد مختلفی زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی است که ارزیابی أکثرمقدمه: از آنجا که زیست پذیری مقدمه ای لازم برای دست یابی به توسعه پایدار است، امروزه، ارزیابی و سنجش آن در حوزۀ برنامه ریزی و سیاست گذاری برای سکونتگاه های شهری بسیار مورد توجه قرار گرفته است. زیست پذیری شامل ابعاد مختلفی زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی است که ارزیابی و بهبود هر بُعد در دست یابی به سکونتگاه زیست پذیر لازم و ضروری است.هدف: هدف پژوهش حاضر ضمن شناسایی و سط ح بندی شاخص های اقتصادی مؤثر بر زیست پذیری کلانشهر تبریز؛ ارزیابی وضعیت زیست پذیری اقتصادی در سطح مناطق 10 گانه این کلان شهرمی باشد.روش‌شناسی تحقیق: نوع پژوهش کاربردی، روش مورد استفاده آن توصیفی – تحلیلی و داده ها با استفاده از مطالعات میدانی و روش اسنادی گردآوری شده است. جامعه آماری پژوهش خانوارهای ساکن در کلان شهر تبریز می باشند. جهت رسیدن به هدف اول پژوهش در ابتدا شاخص های مورد نیاز پژوهش با استفاده از روش تحلیل محتوا، روش دلفی و مصاحبه با خبرگان در قالب 12 شاخص شناسایی شد، در مرحله بعد با استفاده از تکنیک مدلسازی ساختاری - تفسیری وضعیت شاخص ها و سطح بندی آنها انجام شد و در نهایت با استفاده از تکنیک میک مک نوع شاخص ها در قالب چهار نوع شاخص مستقل، وابسته، پیوندی و کلیدی شناسایی شدند. همچنین جهت رسیدن به هدف دوم پژوهش و ارزیابی زیست پذیری اقتصادی کلان شهر تبریز شاخص های شناسایی شده با استفاده از تکنیک موریس اصلاحی مورد بررسی قرار گرفتقلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی این پژوهش، کلان شهر تبریز می باشد.یافته ها: 5 شاخص: وضعیت امنیت شغلی؛ درآمد مناسب و کافی؛ داشتن شغل مناسب؛ فرصت های شغلی مناسب و وجود فرصت های درآمد زایی در منطقه با میزان تأثیرگذاری 12 مؤثرترین شاخص ها اقتصادی در زمینۀ بهبود وضعیت زیست پذیری کلانشهر تبریز هستند. همچنین هیچ کدام از 10 منطقه تبریز در وضعیت زیست پذیری اقتصادی قابل قبول قرار ندارند.نتایج: با توجه به کلیدی بودن شاخص های مربوط به شغل و درآمد ایجاد فرصت‌های شغلی جدید و متنوع برای کاهش بیکاری و گسترش فعالیتهای تولیدی و تجاری، بهره‌برداری از پتانسیل های اقتصادی قوی بازار در راستای ایجاد شغل مناسب در منطقه پیشنهاد می شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
204 - آسیب‌شناسی نظام برنامهریزی فضایی با تأکید بر رویکرد پدافند غیرعامل (مطالعه موردی: کلانشهر تبریز)
افسانه رحیمی علی پناهی حسن احمدزادهمقدمه: کلانشهر تبریز به‌عنوان بزرگترین مرکز جمعیتی شمال غرب ایران، در سال‌های اخیر شاهد رشد فزایندهی فیزیکی و جمعیتی بسیاری بوده و با تراکم و توسعه‌ی طرحهای اقتصادی و زیرساختی از یک‌سو و گسترش بافت‌های مسئله‌دار از سوی دیگر و همچنین ناتوانی نظام مدیریت شهری در نظم‌د أکثرمقدمه: کلانشهر تبریز به‌عنوان بزرگترین مرکز جمعیتی شمال غرب ایران، در سال‌های اخیر شاهد رشد فزایندهی فیزیکی و جمعیتی بسیاری بوده و با تراکم و توسعه‌ی طرحهای اقتصادی و زیرساختی از یک‌سو و گسترش بافت‌های مسئله‌دار از سوی دیگر و همچنین ناتوانی نظام مدیریت شهری در نظم‌دهی به این مسائل، این شهر را با مشکلات عدیده و آسیبپذیری در مواقع بحرانی مواجه ساخته است. در این راستا نیاز است تا با تأکید بر رویکردهایی همچون پدافند غیرعامل در برنامهریزی فضایی و نظم‌دهی به نظام و ساختار جمعیتی-کارکردی به تحقق توسعه‌ی پایدار نائل آمد.هدف: با توجه به اهمیت برنامهریزی فضایی و بهره‌مندی از رویکردهایی همچون پدافند غیرعامل در راستای تحقق توسعه‌ی پایدار، هدف از پژوهش حاضر آسیب‌شناسی نظام برنامهریزی فضایی کلانشهر تبریز با تأکید بر معیارهای پدافند غیرعامل و ارائه‌ی راهکارهایی برای دستیابی به الگوی مطلوب در نظام برنامهریزی فضایی و تحقق توسعه‌ی پایدار میباشد.روش‌شناسی تحقیق: روش تحقیق کمی با ماهیت کاربردی–توسعه‌ای میباشد که به‌منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از مدل حداقل مجذورات جزئی در نرم‌افزار Warp-PLS استفاده شده است. جامعه‌ی آماری تحقیق نیز شامل مدیران، مسئولان و کارشناسان شهری تبریز (حدوداً 1500 نفر) میباشد و حجم نمونه بر اساس مدل اصلاح‌شده کوکران 340 نفر برآورد شده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی پژوهش شامل کلانشهر تبریز میباشد.یافته ها: یافته‌های تحقیق نشان میدهد که از بین شش مؤلفه‌ی مورد تأکید نظام برنامهریزی با تأکید بر پدافند غیرعامل، تنها مؤلفه‌ی جمعیت با ضریب 51/0 در سطح اطمینان 95 درصد در کلانشهر تبریز تحقق یافته و پنج مؤلفه‌ی زیرساختهای حیاتی، زیرساختهای فیزیکی، فضاهای باز، جاده‌ها و معابر و کاربری زمین و عملکردها تحقق نیافته‌اند که ضرایب حاصل از مدل ساختاری برای این مؤلفهها به ترتیب برابر با 23/0، 38/0، 32/0، 27/0 و 42/0 میباشد.نتایج: نتایج حاکی از آن است که عدم تحقق پدافند غیرعامل در برنامهریزی فضایی تبریز، ناشی از نارسایی‌ها در نظام تصمیم‌گیری (یکپارچگی و سیستمی)، محتوای طرح‌ها (واقعیت‌گرایی، انعطاف‌پذیری و آینده‌نگری) و اجرا (تعهد و شفافیت) میباشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
205 - تدوین چارچوب برنامهریزی و طراحی توسعه‌ی فضاهای عمومی شهری (مطالعه موردی: شهر تبریز)
مسعود توپچی خسروشاهی آرش ثقفی اصل داریوش ستارزاده حسن ستاری ساربانقلیمقدمه: امروزه طراحی و مدیریت مناسب فضاهای عمومی شهری با توجه به نقش تأثیرگذار آنها در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، سلامت روحی-جسمی، سرزندگی و به‌طور کلی ارتقاء کیفیت زندگی به‌عنوان یک ضرورت اساسی در برنامه‌ریزی‌های توسعه‌ی شهری تبدیل شده است.هدف: هدف از پژوهش حاضر شناس أکثرمقدمه: امروزه طراحی و مدیریت مناسب فضاهای عمومی شهری با توجه به نقش تأثیرگذار آنها در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، سلامت روحی-جسمی، سرزندگی و به‌طور کلی ارتقاء کیفیت زندگی به‌عنوان یک ضرورت اساسی در برنامه‌ریزی‌های توسعه‌ی شهری تبدیل شده است.هدف: هدف از پژوهش حاضر شناسایی معیارهای تأثیرگذار برنامهریزی و طراحی بر توسعه‌ی فضاهای عمومی در شهر تبریز و تدوین چارچوبی استاندارد میباشد.روش‌شناسی تحقیق: روش تحقیق در پژوهش حاضر کاربردی- توسعه‌ای و روش گردآوری اطلاعات پیمایشی و پرسشگری از مدیران، مسئولان و کارشناسان مسائل شهری و همچنین نخبگان دانشگاهی میباشد. قابل ذکر است با توجه به مشخص نبودن حجم جامعه‌ی آماری، با استفاده از روش نمونه‌گیری دلفی هدفمند، 100 نفر به‌عنوان حجم نمونه تعیین شده است که نحوه‌ی دسترسی به آنها بر مبنای روش گلوله‌برفی میباشد. همچنین به‌منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات تحقیق از مدل‌یابی معادلات ساختاری در نرم‌افزار Amos استفاده شده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: فضاهای عمومی شهری شهر تبریز در گونه‌های مختلف و مناطق 10گانه‌ی آن قلمرو جغرافیایی پژوهش حاضر محسوب میشوند.یافته ها: یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که بیشترین اثرگذاری در توسعه‌ی فضاهای عمومی شهر تبریز مربوط به مؤلفههای توجه به محتوای طرح‌ها و برنامه‌ها در برنامه‌ریزی‌ها و طراحی مناسب عملکردی فضاهای عمومی به ترتیب با ارزش 92/0 و 78/0 بوده است. همچنین در بین متغیرهای فرعی، موضوع شناسی و بررسی دقیق متغیرهای تأثیرگذار بر ارتقای فضاهای عمومی؛ انسجام و ارتباط مناسب بین اجزا و عناصر برنامهریزی فضاهای عمومی در ابعاد مختلف اجتماعی، کالبدی، زیست‌محیطی و عملکردی؛ همه‌شمولی و طراحی بر مبنای گروه‌های سنی و جنسی؛ و قابلیت شخصی‌سازی (حس تعلق مکانی) به ترتیب با ارزش 91/0، 87/0، 84/0 و 83/0 دارای بیشترین تأثیرگذاری بر توسعه‌ی فضاهای عمومی شهر میباشند.نتایج: متأسفانه در شهر تبریز و سایر شهرهای ایران توجه به ارتقای کیفی فضاهای عمومی از رویکرد برنامهریزی نامناسبی برخوردار است و بایستی محتوای طرح‌ها و برنامه‌ها، فرایند برنامه‌ریزی‌ها و اجرای طرح‌ها و برنامه‌ها مورد بازنگری اساسی قرار گیرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
206 - ارزیابی ساختار فضایی شهر از منظر توسعه‌ی الگوی چندهسته‌ای (مطالعه موردی: کلانشهر تبریز)
جعفر مهران‌پور محمدرضا پورمحمدی شهریور روستاییمقدمه: ساختار فضایی شهر تحت تأثیر نیروهای اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، کالبدی، تکنولوژی و مدیریتی به شکل‌های مختلفی نمایان می‌گردد و دو الگوی تک‌هسته‌ای و چندهسته‌ای از مشهودترین این ساختارها میباشد. در این بین، ساختار فضایی و توسعه‌ی شهری چندهسته‌ای به دلیل تعدد مراکز می أکثرمقدمه: ساختار فضایی شهر تحت تأثیر نیروهای اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، کالبدی، تکنولوژی و مدیریتی به شکل‌های مختلفی نمایان می‌گردد و دو الگوی تک‌هسته‌ای و چندهسته‌ای از مشهودترین این ساختارها میباشد. در این بین، ساختار فضایی و توسعه‌ی شهری چندهسته‌ای به دلیل تعدد مراکز میتواند ساختارهای نسبتاً یکنواخت، متعادل و همگن را در سطح شهر شکل دهد و فعالیت‌ها و جمعیت را به نوع مناسبی توزیع کند. هدف پژوهش: با توجه به اهمیت الگوی ساختار فضایی چندهسته‌ای علی‌الخصوص برای شهرهای بزرگ با جمعیت بالا و فعالیتهای متنوع و پیچیده، هدف از پژوهش حاضر ارزیابی ساختار فضایی کلانشهر تبریز از منظر توسعه‌ی الگوی چندهسته‌ای میباشد.روش شناسی تحقیق: روش تحقیق در پژوهش حاضر کمی با ماهیت تحلیلی-اکتشافی میباشد که در راستای تجزیه و تحلیل اطلاعات در بخش توزیع عملکردها از روش مدل ضریب مکانی (LQ) و رگرسیون جغرافیایی وزنی و در بخش رشد جمعیتی از روش نرخ رشد استفاده شده است. قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی پژوهش شامل کلانشهر تبریز میباشد.یافته ها و بحث: یافته‌های تحقیق نشان میدهد که ساختار فضایی کلانشهر تبریز در حال حاضر به‌صورت دو قطبی قابل مشاهده بوده و منطقه‌ی مرکزی (منطقه 8) و شرق شهر (منطقه 2 و بخشی از منطقه 1) بیشتر عملکردها را به خود اختصاص داده‌اند. با این حال، با توجه به گسترش عملکردها در شمال شهر و با برنامهریزی مناسب و توزیع متناسب عملکردها در مناطق دیگر (جنوب و غرب) می‌توان مقدمات ساختار فضایی و توسعه‌ی شهری چندهسته‌ای را در کلانشهر تبریز فراهم نمود.نتایج: نتایج حاکی از آن است که مرکزگریزی در کلانشهر تبریز کاملاً مشهود بوده و هسته‌های جمعیتی جدید در بخش‌های شرقی، شمالی و غربی در حال افزایش میباشند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
207 - تدوین الگوی معماری ماندگار در طراحی مجتمع‌های تجاری عصر پساکرونا (مورد پژوهی: شهر تبریز)
الهام حاتمی گلزاریمقدمه: معماری به‌عنوان ظرفی برای زندگی انسان در نظر گرفته می‌شود و در این راستا نیاز است که تداوم/تحول در ابعاد ماندگاری بناهای معماری و تأثیرگذاری عوامل بیرونی مورد توجه طراحان و معماران شهری قرار گیرد تا تعامل و کنش متقابل اجتماعی میان فرد و آن اثر بر مبنای تعامل میان أکثرمقدمه: معماری به‌عنوان ظرفی برای زندگی انسان در نظر گرفته می‌شود و در این راستا نیاز است که تداوم/تحول در ابعاد ماندگاری بناهای معماری و تأثیرگذاری عوامل بیرونی مورد توجه طراحان و معماران شهری قرار گیرد تا تعامل و کنش متقابل اجتماعی میان فرد و آن اثر بر مبنای تعامل میان ویژگیهای اثر و تصویر ذهنی مخاطب شکل یابد.هدف: با توجه به اهمیت مانایی معماری در بستر زمان و تأثیرپذیری از عوامل مختلف، هدف از پژوهش حاضر تدوین الگوی معماری ماندگار (تداوم/تحول) در طراحی مجتمع‌های تجاری شهر تبریز در عصر پساکرونا میباشد.روش‌شناسی تحقیق: روش تحقیق نیز آمیخته (ترکیبی از روشهای کمّی-کیفی) با هدف کاربردی و ماهیت تحلیلی- زمینه‌یابی بوده و در راستای تجزیه و تحلیل اطلاعات از مدلسازی معادلات ساختاری در نرم‌افزار AMOS استفاده شده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی پژوهش شامل شهر تبریز و مجتمع‌های تجاری آن میباشد.یافته ها: یافته‌های تحقیق نشان میدهد که در بین متغیرهای درونی (خود معماری) بیشترین تأثیرگذاری بر ماندگاری معماری مربوط به استحکام سازه‌ای، توجه به تکنولوژی و فناوری در معماری و تأکید بر ارزشها و فرهنگ جامعه به ترتیب با ارزش 92/0، 88/0 و 85/0، و در بین متغیرهای بیرونی (تأثیر کرونا) مربوط به تنوع در خدمات به‌منظور بهره‌مندی ساکنان حوزه (منطقه) و عدم جابه‌جایی‌های گسترده، در نظر گرفتن یک پیش فضا در ورودی مجتمع برای ضدعفونی کردن و به‌کارگیری مصالح نوین با ویژگی آنتی باکتریال به ترتیب با ارزش 84/0، 70/0 و 66/0 میباشد.نتایج: نتایج حاکی از آن است که الگوی معماری ماندگار مجتمع‌های تجاری بر مبنای توجه به عوامل زمینه‌ای (خود معماری) و بیرونی (تأثیرات همه‌گیری) در سه بعد کالبد، عملکرد و هویت- معنا قابل تدوین است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
208 - تحلیل اثر رفتارهای محیط‌زیست‌گرایانه بر بهزیستی فردی- اجتماعی با میانجی‌گری دلبستگی به مکان در محله سرخاب تبریز
علی زینالی عظیم بهرام محمدیان مهدی پوراکبر پویا قلی زاده لیدا اخلاقیمقدمه: مشکلات و چالشهای محیط زیستی از نگرانیهای عمدۀ جامعه امروزی است. بیشتر این چالشها ناشی از رفتار انسانها است که می‌توان از طریق تغییر در نگرش و رفتار ایشان و آگاهی بخشیدن از پیامدهای این مشکلات بر آنها فائق آمد. برخی از مهمترین رفتارهای محیط‌زست‌گرایانه دارای مزای أکثرمقدمه: مشکلات و چالشهای محیط زیستی از نگرانیهای عمدۀ جامعه امروزی است. بیشتر این چالشها ناشی از رفتار انسانها است که می‌توان از طریق تغییر در نگرش و رفتار ایشان و آگاهی بخشیدن از پیامدهای این مشکلات بر آنها فائق آمد. برخی از مهمترین رفتارهای محیط‌زست‌گرایانه دارای مزایای شخصی، اجتماعی و محیط‌‌زیستی فراوانی هستند که بهبود این‌ها خود بر دلبستگی به مکان تاثیر می‌گذارد. دخیل شدن در رفتارهای محیط‌زیست‌گرایانه ساکنان را به انجام کاری خوب برای خودشان، برای اجتماعشان، و برای مکانی که در آن زندگی می‌کنند وا می‌دارد، و این نوع رفتار سطح بهزیستی و دلبستگی به مکان آنها را افزایش میدهد.هدف: این تحقیق به تحلیل اثر رفتارهای محیط‌زیست‌گرایانه بر بهزیستی فردی- اجتماعی با میانجی‌گری دلبستگی به مکان در محله سرخاب تبریز می‌پردازد. روش‌شناسی تحقیق: روش تحقیق حاضر توصیفی- تحلیلی میباشد. جامعه آماری تحقیق ساکنان محله سرخاب است که براساس فرمول کوکران 373 نفر بدست آمد. برای تحلیل داده‌ها از روش معادلات ساختاری با نرم‌افزارAmos و Spss استفاده گردید. قلمرو جغرافیایی تحقیق: قلمرو جغرافیایی این پژوهش، محله سرخاب شهر تبریز می باشد.یافته‌ها: تحلیل‌های معادلۀ ساختاری حاکی از یک تاثیر مثبت مستقیم رفتار محیط‌زیست‌گرایانه بر بهزیستی فردی - اجتماعی و همین‌طور دلبستگی به مکان بود. دلبستگی به مکان تا حدی واسط ارتباط بین رفتارهای محیط‌زیست‌گرایانه و بهزیستی فردی - اجتماعی بود. این تحقیق از این لحاظ که داده‌های جدیدی دربارۀ اینکه رفتارهای محیط‌زیست‌گرایانه چطور بهزیستی فردی و اجتماعی را با تضمین بالقوۀ مزایای بلند مدت افزایش میدهند قابل توجه و مهم است. نتایج: در نتیجه این تحقیق نشان داد که تحریک، برانگیختن و توصیۀ این نوع رفتارها اهمیت دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
209 - ارزیابی توان اکولوژیک توسعة شهری شهرستان تبریز با استفاده از مدل فرآیند تحلیل شبکه ای
رحیم سرور محمد علی خلیجیبرای رسیدن به توسعه پایدار داشتن برنامه ریزی با تکیه بر ارزیابی همه جانبه محیط طبیعی امری ضروری است. با توجه به اینکه محیط زیست طبیعی توان اکولوژیکی محدودی را برای استفاده های انسان داراست ارزیابی توان اکولوژیکی به عنوان هسته اصلی مطالعات زیست محیطی با پیشگیری بحران أکثربرای رسیدن به توسعه پایدار داشتن برنامه ریزی با تکیه بر ارزیابی همه جانبه محیط طبیعی امری ضروری است. با توجه به اینکه محیط زیست طبیعی توان اکولوژیکی محدودی را برای استفاده های انسان داراست ارزیابی توان اکولوژیکی به عنوان هسته اصلی مطالعات زیست محیطی با پیشگیری بحران های موجود بستر مناسبی برای برنامه ریزی زیست محیطی فراهم می آورد. تحلیل قابلیت اراضی برای توسعه شهری یکی از اصلی ترین مقولاتی است که برنامه ریزان شهری با آن سر و کار دارند. روش حاضر توصیفی– تحلیل می باشد. هدف پژوهش تعیین بهترین مکان مناسب برای توسعه ی شهری تبریز است، به این منظور مدلی که در این پژوهش استفاده شده فرآیند تحلیل شبکه ای (ANP )، برای تعیین وزن نسبی هر معیار می باشد. نتایج تحقیق نشان می دهد نیمه های شرقی و مرکزی تبریز بهترین مکان برای توسعه و نیمه های شمالی و جنوبی که به ارتفاعات نزدیک می باشد به لحاظ توسعه نامناسب می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
210 - تغییرات ساختار اقتصادی بازار و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن (بررسی موردی بازار تبریز)
داوود پرچمی عاطفه محمدیبازار تبریز قطب اقتصادی مهم شمال غرب کشور است و از قدیم دارای نقش توزیعی و تولیدی بود. این مقاله سعی در بررسی تأثیر مدرنیسم و عناصر آن بر تغییرات ساختار اقتصادی بازار تبریز را دارد. منظور از ساخت اقتصادی بازار فعالیتهای و کارکردهای اقتصادی آن از قبیل تولید، توزیع، تجار أکثربازار تبریز قطب اقتصادی مهم شمال غرب کشور است و از قدیم دارای نقش توزیعی و تولیدی بود. این مقاله سعی در بررسی تأثیر مدرنیسم و عناصر آن بر تغییرات ساختار اقتصادی بازار تبریز را دارد. منظور از ساخت اقتصادی بازار فعالیتهای و کارکردهای اقتصادی آن از قبیل تولید، توزیع، تجارت، عمده و خرده‌فروشی است. برای بررسی تغییرات بازار از رویکرد ساختی-کارکردی استفاده شد. روش مورد استفاده در این تحقیق روش کیفی است. جمع‌آوری داده‌ها به‌وسیله مصاحبه نیمه ساخت‌یافته صورت گرفت و داده‌های به‌دست‌آمده با روش تحلیل محتوا تجزیه وتحلیل شدند. مهمترین تغییرات اقتصادی بازار تبریز عبارت‌اند از کاهش نقش تولیدی و توزیعی بازار، کاهش تجارت و از رونق افتادن برخی از اصناف مهم بازار. پیامد این تغییرات کاهش قدرت اقتصادی بازار تبریز است. مهمترین علل تغییرات رخ‌داده عناصر مدرنیزاسیون شامل تکنولوژی، رسانه‌ها، وسایل حملونقل هستند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
211 - Measuring the Technical Efficiency of Canola Farmers and Determining the Effective Factors in Tabriz County, Iran
سپیده رستمی دولت آبادی محمد قهرمان زادهThe purpose of this study was to measure the technicalefficiency of canola farmers and determine the underpinningfactors. Required data were collected using stratified randomsampling method and questionnaire survey. In this context, 157canola farmers from Tabriz County, أکثرThe purpose of this study was to measure the technicalefficiency of canola farmers and determine the underpinningfactors. Required data were collected using stratified randomsampling method and questionnaire survey. In this context, 157canola farmers from Tabriz County, Iran, were asked to fill outthe questionnaire in 2012-2013 growing season. The technicalefficiency was evaluated using stochastic frontier approach. Theresults of inputs production elasticity indicated that all inputswere consumed in economic area. In addition, the highest (0.504)and lowest (0.095) elasticity rate was related to water consumptionand education level, respectively. The estimated technical efficiencydemonstrated that the highest and lowest technical efficiencieswere 25 and 95% with an average of 80%. It should be noted thatthe highest efficiency was observed in the farms with the areacovering 3-4 hectares. Furthermore, the estimated inefficiencymodel indicated that education level, training course number,and cultivated area negatively affected the inefficiency. Bycontrast, age of farmer had a positive effect on inefficiency. Asthe results show, educating and training farmers for the optimumuse of inputs as well as improving their knowledge as to promoteagricultural products should be taken into account. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
212 - بررسی میزان مطلوبیت و عوامل موثر بر استفاده از پایگاههای اطلاعاتی پیوسته توسط اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز در سال 98-1397
سعید غفاری رویا رحیم زاده علی فرجیهدف: این پژوهش با هدف بررسی میزان استفاده، سطح رضایت و عوامل موثر بر استفاده اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز از پایگاههای اطلاعاتی پیوسته، درسال تحصیلی 98-1397 به انجام رسیده است. روش پژوهش: گردآوری داده ها با پرسشنامه صورت گرفت و پرسشنامه ای که روایی آن با انج أکثرهدف: این پژوهش با هدف بررسی میزان استفاده، سطح رضایت و عوامل موثر بر استفاده اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز از پایگاههای اطلاعاتی پیوسته، درسال تحصیلی 98-1397 به انجام رسیده است. روش پژوهش: گردآوری داده ها با پرسشنامه صورت گرفت و پرسشنامه ای که روایی آن با انجام آزمایشی (Pilot Study) روی گروه 18نفره از اعضای هیات علمی و نظر متخصصان و پایایی آن با فرمول آلفای کرونباخ تایید شده بود، در بین 140 نفر از اعضای نمونه توزیع و تکمیل شد. حجم نمونه نیز بااستفاده از جدول مورگان تعیین شد و انتخاب از بین افراد جامعه نیز با روش تصادفی به نسبت جمعیت اعضای هیات علمی هر دانشکده (تصادفی طبقه ای) صورت گرفت. یافته ها: یافته های پژوهش حاکی از این است که میزان تأثیر پایگاه های اطلاعاتی موجود در سایت دانشگاه در دستیابی به اطلاعات مورد نیاز اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز در حد متوسط است. از نظر تأثیر دو ره های آموزشی در نحوه جستجوی اطلاعات، نشان می دهد که تعداد 51 نفر (4/36 درصد) تأثیر دوره های آموزشی را در حد زیاد مفید می دانند و بیشترین عاملی که موجب محدودیت در استفاده اعضای هیات علمی از پایگاه ها می شود حجم پایین پهنای باند جهت دانلود با فراوانی 35 نفر (1/30 درصد)، است. مهمترین هدف اعضای هیات علمی برای استفاده از پایگاههای اطلاعاتی، انجام فعالیت های پژوهشی(ارائه مقالات بین المللی، پر استناد و برتر)، بالا بردن کیفیت تدریس و روزآمد کردن اطلاعات تخصصی و حرفه ای است. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که پایگاه اطلاعاتی ساینس دایرکت بیشتر از سایر پایگاه ها مورد استفاده قرار می گیرد و کمترین میزان استفاده نیز مربوط به پایگاه کلنیکال کی است. همچنین کمترین میزان رضایت از ویژگی های پایگاه ها، مربوط به تعداد و تنوع پایگاه ها و بالاترین سطح رضایت مربوط به دقت بازیابی از پایگاه ها و ساعات تدریس اعضای هیات علمی رابطه معکوسی وجود دارد ولی در بین اعضای هیات علمی با رتبه های علمی مختلف از لحاظ میزان استفاده تفاوت معنی داری مشاهده نشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
213 - بررسی همکاری علمی دانشگاه تبریز با کشورهای خارجی در پایگاه استنادی اسکوپوس
رشید جعفرزاده علی جلالی دیزجیهدف: هدف پژوهش حاضر روشن کردن دامنه همکاری علمی دانشگاه تبریز با دانشگاه‌ها و مؤسسات خارجی در نمایه استنادی اسکوپوس است. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع توصیفی و تحلیلی است که به بررسی آن دسته از تولیدات علمی دانشگاه تبریز نمایه شده در پایگاه اسکوپوس می‌پردازد که با مشا أکثرهدف: هدف پژوهش حاضر روشن کردن دامنه همکاری علمی دانشگاه تبریز با دانشگاه‌ها و مؤسسات خارجی در نمایه استنادی اسکوپوس است. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع توصیفی و تحلیلی است که به بررسی آن دسته از تولیدات علمی دانشگاه تبریز نمایه شده در پایگاه اسکوپوس می‌پردازد که با مشارکت کشورهای خارجی منتشر شده اند که شامل 1044 مدرک است. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم افزار اکسل استفاده شد. یافته‌ها: همکاری علمی دانشگاه تبریز با کشورهای خارجی از سال 1962 آغاز شده و حاصل این همکاری با رشد صعودی به 1040 تولید علمی مشترک برای دانشگاه تبریز رسیده است. پژوهشگران دانشگاه تبریز بیشترین میزان همکاری را با کشورهای امریکا، انگلیس و کانادا داشته‌اند. از نظر زمینه موضوعی بیشترین همکاری علمی دانشگاه تبریز با سایر کشورها در حوزه‌های فنی و مهندسی، شیمی، فیزیک و کشاورزی انجام گرفته است. از سوی دیگر دانشگاه ریرسون کانادا و دانشگاه استرالیای غربی فعال‌ترین مؤسسات علمی و پژوهشی خارجی در همکاری علمی با دانشگاه تبریز بوده‌اند. نتیجه گیری: نتایج حاکی از آن است که همکاری علمی بین المللی دانشگاه تبریز در سال‌های اخیر روند رو به رشدی داشته است بطوری که تعداد تولیدات مشترک آن با خارجی‌ها در سال 2011 به 168 رکورد رسیده بود. با وجود اینکه دانشگاه تبریز 19 درصد از تولیدات علمی خود در پایگاه استنادی اسکوپوس را با مشارکت خارجی منتشر کرده است، اما سطح و میزان همکاری پایینی را به ویژه در حوزه های موضوعی علوم انسانی و اجتماعی دنبال کرده است. بنابراین مدیران و سیاست گذارن دانشگاه می‌توانند با ظرفیت سازی‌های علمی و پژوهشی از طریق عضویت در شبکه‌های علمی منطقه ای و جهانی، میزان و کیفیت همکاری علمی بین المللی خود را ارتقا ببخشند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
214 - تاثیر آموزش ضمن خدمت بر مهارتهای شغلی کارکنان کتابخانه‌های عمومی شهر تبریز
مهسا یغماییهدف: هدف از این تحقیق بررسی تاثیر آموزش ضمن خدمت بر مهارتهای شغلی کارکنان کتابخانه های عمومی شهر تبریز و متغیرهای موثر برآن میباشد. روش پژوهش: روش پژوهش پیمایشی ـ توصیفی بوده و گردآوری اطلاعات از طریق پرسشنامه با طیف پاسخگویی لیکرت که سؤالات آن بر اساس متغییرهای موجود أکثرهدف: هدف از این تحقیق بررسی تاثیر آموزش ضمن خدمت بر مهارتهای شغلی کارکنان کتابخانه های عمومی شهر تبریز و متغیرهای موثر برآن میباشد. روش پژوهش: روش پژوهش پیمایشی ـ توصیفی بوده و گردآوری اطلاعات از طریق پرسشنامه با طیف پاسخگویی لیکرت که سؤالات آن بر اساس متغییرهای موجود در فرضیه شکل گرفته؛ و از طریق آیین نامه‌ها، گزارشات،مصاحبه تلفنی و مراجعه حضوری به کتابخانه‌های عمومی و اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان انجام شده است. جامعه مورد پژوهش تمامی کارکنان کتابخانه‌های عمومی شهر تبریز (18کتابخانه)که آموزش‌های ضمن خدمت را سپری کرده‌اند، که از 96 پرسشنامه توزیع شده تنها 50 پرسشنامه قابل استفاده بوده که از طریق نرم‌افزار spss17 و Excel2007 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: از تعداد کل پاسخ دهندگان 56% آنها با افزایش قدرت تجزیه و تحلیل مسائل کاری، 38% با استفاده مناسب و صحیح از فرصتها و امکانات،60% با افزایش مهارتهای کارکنان در ارائه خدمات،48% با افزایش ابتکارعمل، 50% با افزایش علاقه کارکنان به خدمت نسبت به قبل، 44% با تسریع در تصمیمگیریهای کارکنان موافقند و 48% آموزش ضمن خدمت را براساس حل مسائل واقعی کتابخانه می‌دانند. دیکشنری - مشاهده فرهنگ لغت با جزئیات 1.اسم 1.فرد 2.شخص 2.صفت 1.فردی 2.تک 3.منحصر بفرد 4.متعلق بفرد نتیجه‌گیری: براساس نتایج بدست آمده از آزمون t، فرضیه (آموزش ضمن خدمت مهارتهای شغلی کارکنان را افزایش میدهد.) مورد تائید قرار گرفت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
215 - نگرش عرفانی به طبیعت در دیوان شمس تبریزی
مریم مجیدی -
حرية الوصول المقاله
216 - انسان در جهان‌بینی شمس تبریزی
سونیا فرهنگ فرهی سهیلا موسوی سیرجانیجهانبینی فردی یا گروهی، به طور کلی، مجموعه نگرش‌های فرد یا گروهی خاص، در باب جهان هستی، خالق هستی و انسان را در بر می‌گیرد. اهمیت بررسی جهان‌بینی از آنجا سرچشمه می‌گیرد که اعمال انسانها بر اساس جهان‌بینی آنها صورت می‌پذیرد. در سخنان باقی مانده از شمس تبریزی در مقالات، أکثرجهانبینی فردی یا گروهی، به طور کلی، مجموعه نگرش‌های فرد یا گروهی خاص، در باب جهان هستی، خالق هستی و انسان را در بر می‌گیرد. اهمیت بررسی جهان‌بینی از آنجا سرچشمه می‌گیرد که اعمال انسانها بر اساس جهان‌بینی آنها صورت می‌پذیرد. در سخنان باقی مانده از شمس تبریزی در مقالات، نکته‌ها و موضوع‌های فراوانی بیان شده است که با بررسی دقیق آنها می‌توان جهان‌بینی شمس تبریزی را دریافت. هدف این مقاله تبیین نگرش شمس در باب انسان - به عنوان یکی از مبانی شناخت جهان‌بینی وی- است. به منظور حصول نتیجه‌ای استوار و دقیق، در این پژوهش، همۀ مطالب وسخنان شمس تبریزی در کتابِ مقالات، مورد بررسی قرار گرفته و استدلال‌ها و شواهد مبتنی بر مجموعه سخنان وی است. با توجه به آنکه عارفان، اغلب به انسان، در سه ساحت انسان و خویشتن، انسان و خدا، و انسان و همنوعان توجه می‌کنند، مباحث این پژوهش نیز، غالب سخنان مهم شمس را در سه زمینۀ فوق در بر می‌گیرد. در این مقاله، مقام و جایگاه برجستۀ انسان در نگاه این عارف ـ که براساس نگرش وحدت وجودی وی بوده است ـ و توجه جدّی و مسئولانه شمس در برابر همۀ انسانها (و نه فقط انسان کامل)، نشان داده شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
217 - سرای سکوت (بحثی دربارة سکوت و تولد دوبارة مولوی در دیدار با شمس تبریزی)
ابراهیم استاجیسکوت یکی از مفاهیم بنیادین عرفان، به ویژه عرفان اسلامی، است. یکی از کسانی که به این سکوت عرفانی نائل می‌شود و تولد دوباره می‌یابد، مولوی است. مطالعه در آثار او و رابطه‌اش با شمس تبریزی نشان میدهد که شمس، خاموشی و سکوت را به مولوی آموخت تا از درون مولوی متشرع، مولوی عار أکثرسکوت یکی از مفاهیم بنیادین عرفان، به ویژه عرفان اسلامی، است. یکی از کسانی که به این سکوت عرفانی نائل می‌شود و تولد دوباره می‌یابد، مولوی است. مطالعه در آثار او و رابطه‌اش با شمس تبریزی نشان میدهد که شمس، خاموشی و سکوت را به مولوی آموخت تا از درون مولوی متشرع، مولوی عارف و عاشق زاده شود. این طبیب حاذق روان دریافته بود که انباشتگی اطّلاعات در مولوی مهمترین مانع است و به همین دلیل به او آموخت که تعلم نیز حجاب بزرگ است. شمس با دقّت مراقب احوال مولوی بود و مولوی هم شیفتة شمس، امّا تا تهی شدن از خود راه درازی در پیش بود. به همین دلیل، شمس به دفعات آموزه‌های خود را تکرار می‌نمود. حتی به نظر می‌رسد مسافرت‌های گاه و بی‌گاه شمس با هدف خاصی صورت می‌گرفته است تا مولوی سرانجام نه شمس تبریزی، بلکه شمس درونی خود را بیابد. آموزه‌های شمس بی‌نتیجه نماند. چنان که تغییر حال مولوی و آثار او زادة دیدار او با شمس، تأثیر آموزش‌های او و فراگیری سکوت عرفانی بود. شاید به همین دلیل مولوی تخلّص خاموش را برای خود برگزید. سرانجام مولوی با تسلیم کامل خود به شمس، خاموشی را تجربه کرد تا با نشستن در مرکز این توفان، آتشفشان دلش سر باز نماید و سرانجام با فراگرفتن سکوت عرفانی، تولّد دوباره بیابد و به مولوی عاشق و عارف جاودانه‌ای بدل گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
218 - مقالات شمس تبریزی از دیدگاه نظریه ساحت اخلاقی زبان
حسین علیزاده ایرج مهرکیزبان یکی از ابزارهای اصلی در مشترک ساختن جهان "خود" با "دیگری" است و با اخلاق ارتباط دارد. هدف نگارندگان این مقاله این بوده است که با رویکردی پدیدارشناسانه، به منشأ اخلاقی برخی بحث‌های مهم در مقالات شمس تبریزیبپردازند؛ مسائلی که فهم آنها راهی به درک درست شخصیت شمس می گ أکثرزبان یکی از ابزارهای اصلی در مشترک ساختن جهان "خود" با "دیگری" است و با اخلاق ارتباط دارد. هدف نگارندگان این مقاله این بوده است که با رویکردی پدیدارشناسانه، به منشأ اخلاقی برخی بحث‌های مهم در مقالات شمس تبریزیبپردازند؛ مسائلی که فهم آنها راهی به درک درست شخصیت شمس می گشاید؛ از همین روی، با به کارگیری روش کتابخانه ای و تحلیل محتوا ابتدا یکی از مهمترین مفاهیم نزد او، یعنی انزوا را مطرح و دیدگاه او را درباره مسئولیت اخلاقی در برابر خود و دیگری و رابطه اخلاق و زبان از خلال گفته‌هایش بیان کرده ایم. سپس ضمن بیان دو نوع بهره‌گیری او از زبان در قبال "دیگری" به این نکته پرداخته ایم که چرا او گاه به ضرورت سخن گفتن در مقابل دیگری اعتقاد داشته و گاه قائل به برخوردی سلبی با زبان در قبال دیگری بوده است؛ سرانجام، انتقاد شمس نسبت به برخی عارفان پیش از او به مثابه جنبه‌ای از گفتمان در ساحت اخلاق بررسیشده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
219 - بررسی و تحلیل مضامین اخلاقی «تواضع و تکبّر» دردیوان صائب تبریزی
احمد رنجبر محمد صادق خادمیاخلاق، علم تهذیب نَفس و یکی از شُعَب حکمت عملی است که به انسان می آموزد تا در عمل و با ارادﮤ خویش و به دور از هرگونه هوی و هوس و تقلید کورکورانه، به راه مستقیم قدم گذارد و سعادت خویش را تضمین نماید1. هدف اصلی علم اخلاق این است که انسان بتواند با عمـل به فضایل اخلاقی و پ أکثراخلاق، علم تهذیب نَفس و یکی از شُعَب حکمت عملی است که به انسان می آموزد تا در عمل و با ارادﮤ خویش و به دور از هرگونه هوی و هوس و تقلید کورکورانه، به راه مستقیم قدم گذارد و سعادت خویش را تضمین نماید1. هدف اصلی علم اخلاق این است که انسان بتواند با عمـل به فضایل اخلاقی و پرهیز از رذایل اخلاقی ، از حضیض مرتبـﺔبهایم به اوج مقام انسانی خویش یعنی ، اشرف مخلوقات نایل شود. تواضع یکی از صفات پسندیدﺓ اخلاقی است که در آیات ، احادیـث و متون نظم و نثر ادب فارسی ، به رعایت آن ، بسیار سفارش شده و نیز صفت مقابل آن یعنی تکبّر بسیار مورد نکوهش واقع شده است. اهمّیّت و جایگاه تواضع و تکبّر در آموزه های اخلاقی و دینی ، مسلمان بودن و تأثیر پذیری شعـر صائب از قرآن و معـارف اسلامی، ضـرورت انجام این مقـاله را آشکار می سازد . محمّد علی صائب تبریزی ، در دیوان اشعار خود ، ابیاتی را با ظرافتی خاصّ و مضامینی بدیع و زیبـا برای تبیین دو صفت تواضـع و تکبّر می آورد . نگارندﺓ مقـاله ، ضمن تعریف واژه های تواضع و تکبّر و بیان جایگاه آن ها در آموزه های دینی ، به بررسی هر یـک از صفات مذکور در اشعـار صائب می پردازد و میزان توجّه شـاعر به این صفات اخلاقی را نشان می دهد. این پژوهش در صدد پاسخ به این پرسش است که آموزه های اخلاقی تواضع و تکبّر چه جایگاه و کاربردی در دیوان صائب دارند ونیز شاعر در تبیین دو صفت اخلاقی مذکور ،تاچه اندازه از آموزه های قرآنی و دینی تـﺄثیر پذیرفته است ؟ تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
220 - تحلیل کاربردی ارسال‌المثل در شعر صائب تبریزی
اشرف شیبانی اقدم ژاله کریمی کیویشعر و مثل همواره کارکردی دو طرفه دارند؛ ارسال‌المثل، از ارکان مهم ادبیات به شمار می‌رود که شاعران و نویسندگان در اشعار خود برای شیرینی کلام به سبب روانی الفاظ و روشنی مفاهیم و معانی و وضوح بخشی بیشتر به حقیقت و اثبات سخن، از آن بهره جسته و با بیان آن هنرمندی و توانایی أکثرشعر و مثل همواره کارکردی دو طرفه دارند؛ ارسال‌المثل، از ارکان مهم ادبیات به شمار می‌رود که شاعران و نویسندگان در اشعار خود برای شیرینی کلام به سبب روانی الفاظ و روشنی مفاهیم و معانی و وضوح بخشی بیشتر به حقیقت و اثبات سخن، از آن بهره جسته و با بیان آن هنرمندی و توانایی خود را در شعر نشان داده‌اند. از مهمترین مباحث زبان‌شناسی در حوزة سبک شناسی کاربردی، کنش گفتار است. در این مقاله مطالعة جنبه‌های کاربردشناسی زبان که یکی از ابزارهای علمی تحلیل گفتار است؛ بر طبق نظرات جان سرل[1]، زبان‌شناس آمریکایی بررسی می‌شود و غزل‌های صائب تبریزی را در حیطة کاربردشناسی و نوع کنش‌های گفتاری تبیین میکند. این مقاله برگرفته از پایان نامة کارشناسی ارشد پژوهشگر است. یکی از دستاوردهای این پژوهش آن است که مقولات سبک‌شناسی کاربردی را به صورت عملی و از طریق طبقه‌بندی کنش‌های گفتاری و جنبه‌های کاربردی آن تحلیل و توصیف میکند که چارچوبی روشن برای در نظر گرفتن تفاوت‌های کنش‌ها در ارسال‌المثل‌های صائب است و نگرش او را به دنیای پیرامونش آشکارمی‌سازد که از طریق پاره‌گفتارهای گوناگون حامل پیام و مضمون‌هایی است که وجهه‌های اجتماعی افراد را در زبان تعاملی خود نشان میدهد. 3- John searl تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
221 - توانمند سازی سکونتگاههای غیر رسمی بر بنیان سرمایه اجتماعی: گفتمانی غیر کالبدی برای توسعه مطالعه موردی: کلانشهر تبریز
فیروز جمالی محمدرضا پورمحمدی جواد شریف نژادشهرنشینی سریع و شتابان از نیمه دوم قرن بیستم در کشور ایران به وقوع پیوست و این پدیده معلول فرایندهای اجتماعی – اقتصادی و سیاسی در عرصه اقتصاد جهانی و سیاست ملی بود. اجرای سیاست اصلاحات ارضی در ایران و در بسیاری از کشورهای در حال توسعه منطبق بر منطق بنیادین نظام سر أکثرشهرنشینی سریع و شتابان از نیمه دوم قرن بیستم در کشور ایران به وقوع پیوست و این پدیده معلول فرایندهای اجتماعی – اقتصادی و سیاسی در عرصه اقتصاد جهانی و سیاست ملی بود. اجرای سیاست اصلاحات ارضی در ایران و در بسیاری از کشورهای در حال توسعه منطبق بر منطق بنیادین نظام سرمایه داری سازمان نیافته و عقلانیت ابزاری مترتب بر آن بود که مبتنی بر تولید انبوه – مصرف انبوه سرمایه چرخش یافته در اقتصاد و تولید صنعتی،کلان شهر تهران و شهرهای بزرگ منطقه ای نظیر تبریز،اصفهان و مشهد نقشی آوانگارد و پیشتاز در توسعه ملی بر عهده گرفتند. اما الگوی توسعه برون زا و متکی بر مدرنیته غربی، فراتر از ظرفیت کلانشهرهای ایرانی بود، در نتیجه فقدان زیرساختهای خدماتی و عملکردی،اشتغال و ... باعث شکل گیری حاشیه های اجتماعی - اقتصادی و کالبدی با فرهنگ متفاوت شهرنشینی شد که شاید بتوان گفت اولین بازنمون فضایی دوگانگی سنت – مدرنیته ایرانی را به نمایش گذاشت.جمعیت عظیم سکونتگاههای غیر رسمی در کلان شهرهای ایران مانع از تثبیت الگوی توسعه پایدار شهری با محوریت عدالت و برابری می شود که در برابر این چالش عظیم و گسترده،توانمند سازی سکونتگاههای غیر رسمی و تلاش برای ارتقاء محیطی آنها می تواند راهبردی موثر برای حفظ کیفیت زندگی و عدالت اجتماعی – اقتصادی در ایران باشد. در این مقاله رهیافت توانمند سازی جهت توسعه پایدار بر اساس سرمایه اجتماعی ساکنان قرار دارد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که سرمایه اجتماعی به عنوان چسب نگهدارنده کنشگرانِ حاشیه نشین در شهر تبریز باعث توانمند سازی اجتماعی – اقتصادی و ارتقای محیطی شده و وضمن تسهیل فرایند توسعه پایدار شهری آنرا به کالایی عمومی تبدیل می کند تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
222 - مطالعه سواد رسانه ای شهروندان تبریز
صدیقه ببران مهرداد خداویردی زادهسواد رسانه‌ای به عنوان یک اندیشه کلیدی در حوزه ارتباطات مطرح است که در نتیجه آن افراد خود را در مواجهه با رسانه‌ها بیمه می‌نمایند. سواد رسانه ای به مخاطب این امکان را می دهد تا با افزایش درک، شناخت، و قدرت نقد و تحلیل خود به طور مؤثر و کارآمدی انبوه پیام های رسانه ای را أکثرسواد رسانه‌ای به عنوان یک اندیشه کلیدی در حوزه ارتباطات مطرح است که در نتیجه آن افراد خود را در مواجهه با رسانه‌ها بیمه می‌نمایند. سواد رسانه ای به مخاطب این امکان را می دهد تا با افزایش درک، شناخت، و قدرت نقد و تحلیل خود به طور مؤثر و کارآمدی انبوه پیام های رسانه ای را تحت کنترل در آورند. در این راستا مقاله حاضر در بردارنده نتایج پژوهشی است که با هدف بررسی میزان سواد رسانه‌ای شهروندان تبریز نسبت به پیام های وسایل ارتباط جمعی انجام شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
223 - فرآیند تصمیم‌گیری در رفتار سیاسی شهروندان شهر تبریز و علل اجتماعی آن
طیبه علی اصغر پور اصل ممقانی مهرداد نوابخشمسئله اصلی پژوهش حاضر این است که فرآیند تصمیم‌گیری در رفتار سیاسی شهروندان شهر تبریز به چه صورت بوده و چه عوامل اجتماعی تأثیرگذار بر این فرآیند وجود دارد؛ که بر مبنای دیدگاه‌های تلفیقی خرد و کلان در تحلیل و تبیین تصمیم‌گیری در رفتارهای سیاسی و نقش علل اجتماعی از جمله اع أکثرمسئله اصلی پژوهش حاضر این است که فرآیند تصمیم‌گیری در رفتار سیاسی شهروندان شهر تبریز به چه صورت بوده و چه عوامل اجتماعی تأثیرگذار بر این فرآیند وجود دارد؛ که بر مبنای دیدگاه‌های تلفیقی خرد و کلان در تحلیل و تبیین تصمیم‌گیری در رفتارهای سیاسی و نقش علل اجتماعی از جمله اعتماد، تعلق، امنیت و بی‌هنجاری و بی قدرتی اجتماعی در آن استفاده شد. روش پژوهش پیمایش و ابزار تحقیق پرسشنامه بود که حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر تعیین و با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای نمونههای آماری انتخاب شد. یافته‌های تحقیق نشان داد که متغیر تصمیم‌گیری در رفتار سیاسی شهروندان ساکن شهر تبریز متأثر از عوامل اجتماعی است که در تحقیق حاضر، رابطه و تأثیر معنی‌داری اعتماد اجتماعی، امنیت اجتماعی، بی‌هنجاری اجتماعی، بی‌قدرتی اجتماعی، تعلق اجتماعی با تصمیم‌گیری در رفتار سیاسی شهروندان تبریز مشاهده و تأیید شد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که علل اجتماعی ازجمله احساس بی‌قدرتی و احساس تعلق اجتماعی بیشترین نقش و تأثیر را بر تصمیم‌گیری در رفتار سیاسی شهروندان شهر تبریز دارد. به عبارتی می‌توان نتیجه گرفت شهروندانی که در فرآیند تصمیم‌گیری رفتار سیاسی متأثر از امنیت و اعتماد موجود در جامعه بهره‌مند باشند، احساس تعلق اجتماعی آنان تقویت‌شده و احساس بی‌قدرتی اجتماعی نمی‌کنند و در نتیجه با احساس تعلق نسبت به ارزش‌های سیاسی در سرنوشت و امور جامعه نقش به‌سزایی خواهند داشت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
224 - بررسى عوامل اجتماعى-فرهنگى تاثیر گذار بر دگرگونى کالبدى خانه با توجه به تغییر سبک زندگى در دوران معاصر (نمونه موردی : خانه های معاصر تبریز)*
فرناز عسگری سحر طوفان لیدا بلیلانمعماری را در کل می‌توان لباسی به قامت زندگی در نظر گرفت و طبعاً متناسب با هر کیفیت از زندگی، باید لباسی متناسب با آن قامت پدید آورد. پس با توجه به تحولاتی که در کیفیت زندگی اتفاق می‌افتد، باید انتظار داشت که در کیفیت معماری هم تغییراتی ایجاد شود. دگرگونی سبک زندگی در طو أکثرمعماری را در کل می‌توان لباسی به قامت زندگی در نظر گرفت و طبعاً متناسب با هر کیفیت از زندگی، باید لباسی متناسب با آن قامت پدید آورد. پس با توجه به تحولاتی که در کیفیت زندگی اتفاق می‌افتد، باید انتظار داشت که در کیفیت معماری هم تغییراتی ایجاد شود. دگرگونی سبک زندگی در طول دوره های تاریخی مختلف و ارتباط مستقیمی که میان آن با شکل و فرم مسکن وجود دارد، امکان مطالعه و بررسی سیر تاثیر آن بر خانه را در دوره های مختلف تاریخی را فراهم میکند. این پژوهش به دنبال یافتن عوامل موثر بر تغییر سازمان فضایی خانه های تبریز از طریق مطالعه سیر تغییر تحول سبک زندگی در دوران معاصر می باشد. روش کار این پژوهش شیوه توصیفی-تحلیلی است. که بخش نخست پژوهش با مطالعات کتابخانه ای، ادبیات موضوع و در فاز بعدی با مطالعات میدانی و برداشت نمونه های موجود در شهر تبریز از دوره ی اوایل انقلاب و معاصر می باشد، بدست آمده است. در نهایت بر اساس مصاحبه و پرسشنامه ، داده هایی بدست می آید که تاثیر سبک زندگی بر ساختار کالبدی مشخص می کند. نتایج حاصله نشانگر این هستند که دگرگونی سبک زندگی ارتباط مستقیمی بر کالبد خانه دارد و عدم شناخت و مطالعات کافی در این زمینه باعث شده است که در دوره های اخیر خانه ها متناسب با زندگی کاربران نباشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
225 - نقش مؤلفههای ادراک حسی بر ارتقاء حس‌مکان در اجتماع بازار تاریخی تبریز
فاطمه سادات غیبی آزاده شاهچراغی علیرضا بندرآبادحسمکان از مهمترین مفاهیم اجتماعی-شهری است که موجب شکل‌گیری رابطۀ بی‌همتا بین انسان و محیط که رابطه‌ای دوسویه است می‌گردد. ادراک فرایندی ذهنی است که طی آن، تجارب حسی معنی‌دار شده و انسان روابط امور و معانی اشیاء را درمی‌یابد که احساس گام‌اول این ارتباط است. بدین‌ترتیب، أکثرحسمکان از مهمترین مفاهیم اجتماعی-شهری است که موجب شکل‌گیری رابطۀ بی‌همتا بین انسان و محیط که رابطه‌ای دوسویه است می‌گردد. ادراک فرایندی ذهنی است که طی آن، تجارب حسی معنی‌دار شده و انسان روابط امور و معانی اشیاء را درمی‌یابد که احساس گام‌اول این ارتباط است. بدین‌ترتیب، پژوهش حاضر باتوجه‌به اهمیت نظام ادراکات حسی در ارتقاء حس‌مکان، به مطالعۀ فرایند ادراک حسی در اجتماع بازار تاریخی تبریز می‌پردازد. این پژوهش در راستای پاسخگویی به سؤال ذیل میباشد که؛ نقش مؤلفههای منظر حسی بر ارتقاء حس‌مکان در اجتماع بازار تاریخی تبریز چگونه است؟ مهمترین مؤلفههای حس منظر دراین راستا کدام است؟ این تحقیق، برمبنای هدف، ازنوع کاربردی و برمبنای روش، پیمایشی میباشد. روش مورداستفاده دراین پژوهش تلفیقی از روشهای کمی و کیفی است. برای انجام مطالعات نظری و ارائۀ معیارها و شاخص‌های کیفی، روش جمع‌آوری اطلاعات کتابخانه‌ای و استفاده‌از اسناد و مدارک موجود و برای انجام مطالعات میدانی از روشهای پرسشنامه، مشاهده، تمرکزبر اطلاعات محیط استفاده شده است. نمونه‌موردی این پژوهش بازار تبریز میباشد. جامعۀ آماری دراین پژوهش استفاده‌کنندگان از بازار تبریز شامل بازاریان و عابران میباشد که در دی‌ماه سال 1400شمسی جهت سنجش ابعاد حسی فضا و بااستفاده‌از روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شدهاند. نتایج بررسی نشان میدهد مؤلفههای منظر حسی تأثیر معناداری بر حس‌مکان در بازار تاریخی تبریز دارند و ازبین این مؤلفهها، حس‌شیمیایی، حس‌شنوایی و حس‌تنانه بیشترین همبستگی را با حس‌مکان دارند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
226 - سنجش رضایتمندی شهروندان از عملکرد شهرداری در حوزه‌های کارکردی، مطالعه موردی: شهرداری منطقه 2 کلانشهر تبریز
محمد شالی محمد عابدیگانهسنجش رضایت مردم از مدیریت شهری یکی از مهمترین عوامل تعیین‌کننده کیفیت و چگونگی عملکرد ارائه‌کنندگان خدمات شهری است؛ بر همین اساس هدف پژوهش حاضر آن است که کیفیت عملکرد مدیریت شهری منطقه 2 کلانشهر تبریز را از نظر شهروندان مورد سنجش قرار دهد به لحاظ هدف، از نوع کاربردی و أکثرسنجش رضایت مردم از مدیریت شهری یکی از مهمترین عوامل تعیین‌کننده کیفیت و چگونگی عملکرد ارائه‌کنندگان خدمات شهری است؛ بر همین اساس هدف پژوهش حاضر آن است که کیفیت عملکرد مدیریت شهری منطقه 2 کلانشهر تبریز را از نظر شهروندان مورد سنجش قرار دهد به لحاظ هدف، از نوع کاربردی و به لحاظ ماهیت از نوع توصیفی- تحلیلی است. شاخص‌های مورد استفاده در این پژوهش در حوزه‌های کارکردی شهرداری شامل خدمات شهری و محیط زیست، شهرسازی و معماری، مدیریت بحران، مدیریت شهر، فرهنگی- اجتماعی و حمل و نقل و ترافیک با استفاده از پیشینه تحقیق و ادبیات نظری شناسایی و تعریف عملیاتی شد و به صورت میدانی و ابزار پرسشنامه جامعه آماری 383 نفر در میان شهروندان تکمیل گردید. یافته‌های تحقیق با استفاده از آزمون‌های آماری فریدمن، تی تک‌نمونه‌ای و رگرسیون تجزیه و تحلیل شد. یافته های تحقیق نشان می دهد میزان رضایت ساکنان از شهرداری و خدمات ارائه‌شده آن در سطح متوسط به پایین قرار دارد؛ همچنین براساس آزمون فریدمن مشخص گردید که بالاترین میزان رضایت شهروندان، مربوط به شاخص‌های فرهنگی و اجتماعی و پایین‌ترین میزان رضایتمندی نیز در شاخص مدیریت شهر و مشارکت دادن مردم در تصمیمگیریهای مربوط به شهر است. همچنین وجود تفاوت معنادار بین سطح تحصیلات و میزان رضایتمندی و عدم وجود رابطه بین ویژگیهای سن، جنس و تأهل و میزان رضایتمندی از عملکرد شهرداری تأیید شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
227 - جستاری در مقبرة الشّعرای تبریز
مریم محمدزادهچکیده تذکره ها و کتب تاریخی در مورد آبادانی مقبر ةالشّعرا تا قرن دهم هجری اتّفاق نظر دارند؛ لیکن در مورد تاریخ انهدام و ویرانی آن توافقی وجود ندارد. در نیمة دوم قرن دهم هجری حافظ حسین کربلایی در روضات الجنان از نابود شدن این مقبره خبر می دهد ، در حالی که در اوایل قرن أکثرچکیده تذکره ها و کتب تاریخی در مورد آبادانی مقبر ةالشّعرا تا قرن دهم هجری اتّفاق نظر دارند؛ لیکن در مورد تاریخ انهدام و ویرانی آن توافقی وجود ندارد. در نیمة دوم قرن دهم هجری حافظ حسین کربلایی در روضات الجنان از نابود شدن این مقبره خبر می دهد ، در حالی که در اوایل قرن یازدهم هجری، ملا حشری در روضة الاطهار از معلوم بودن مزار شاعرانی مانند خاقانی و اسدی در آن سخن به میان می آورد و منابع متأخّری مثل اولاد الاطهار و تاریخ دارالسّلطنه تبریز از آنجا به عنوان گورستانی معدوم یاد می کنند. این نوشتار به وسیلة فنّ تحلیل محتوا، از یک سو ضمن معرّفی سند و منبعی جدید، به نقد آراء موجود در مورد تاریخچة نابودی مقبر ة الشّعرا می پردازد و ثابت می کند که نوشته های مؤلّف روضة الاطهار در زمینة آبادانی مقبره در قرن یازدهم، دقیق و دارای اصالت است؛ از سوی دیگر با توجّه به این که در مورد شاعران مدفون در مقبر ة الشّعرا نیز اتفاق نظر وجود ندارد، بعد از معرّفی شاعرانی که یقیناً در آنجا به خاک سپرده شده اند؛ نشان میدهد که نیّر تبریزی در مقبر ة الشّعرا دفن نشده و مدفون بودن انوری، اثیر الدّین اخسیکتی و فلکی شروانی در این محلّ، مورد تردید است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
228 - تحلیلی بر کهن‌الگوی آنیما در منظومة غنایی مهر و مشتری اثر عصار تبریزی
ویدا رکاب آرش مشفقی غلامحسین جوانمردچکیده از مهمّ ترین ویژگی های منظومه های غنایی، پرداختن به احوال درونی شخصیّت ها و نمودهای آن است. این احوال، با کهن الگوهای مطرح شده در علم روانشناسی رابطة تنگاتنگی دارد که نمونة آن، آنیما و آنیموس است. بر اساس نظریّة یونگ، کهن الگوهای آنیما، تجسّم روحیّات و گرایش‌ه أکثرچکیده از مهمّ ترین ویژگی های منظومه های غنایی، پرداختن به احوال درونی شخصیّت ها و نمودهای آن است. این احوال، با کهن الگوهای مطرح شده در علم روانشناسی رابطة تنگاتنگی دارد که نمونة آن، آنیما و آنیموس است. بر اساس نظریّة یونگ، کهن الگوهای آنیما، تجسّم روحیّات و گرایش‌های زنانه در مرد، بر اساس تجارب نژادی در طول تاریخ است. در منظومة غنایی مهر و مشتری اثر عصار تبریزی، شاعر قرن هشتم، این گرایش به اشکال مختلف نمود یافته است. مهر، به عنوان معشوق کارکرد گسترده ای در پیشبرد داستان دارد؛ ولی در برخی از موارد، روحیة زنانه، او را از دیگر شخصیّت ها برجسته تر کرده است. همچنین، مشتری با ویژگی هایی از قبیل خلق و خوی مبهم و... به شخصیّت زنانه نزدیک می شود. در پژوهش حاضر که با بهره گیری از منابع کتابخانه و روش توصیفی- تحلیلی انجام گرفته است، به بررسی و تحلیل این نمودها پرداخته می‌شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
229 - خورشیدِ منظومۀ مولوی
اکرم رحمانی هاجر خادم رضا اقدامیچکیده با گذشت سده‌ها از ملاقات فراعقلی مولانا و شمس، همچنان این مسأله در ذهن همگان وجود دارد که چه اتّفاقی افتاد که مولانای فقیه، درس و مدرسه را رها کرد و گرد خورشید تبریز به گردش درآمد. مقالۀ حاضر بر آن است تا از منظر چشمان جلال الدّین بلخی به شمس بنگرد. بنابراین آثا أکثرچکیده با گذشت سده‌ها از ملاقات فراعقلی مولانا و شمس، همچنان این مسأله در ذهن همگان وجود دارد که چه اتّفاقی افتاد که مولانای فقیه، درس و مدرسه را رها کرد و گرد خورشید تبریز به گردش درآمد. مقالۀ حاضر بر آن است تا از منظر چشمان جلال الدّین بلخی به شمس بنگرد. بنابراین آثار مولوی مورد کاوش قرار گرفت. در بین آثار او، دیوان کبیر از ویژگی های خاصی برخوردار است. زیرا که شعرهایش جوششی است و شاعر در سرایش آن از قید و بند رها بوده و شعر از ناخودآگاهش بر زبان وی جاری می شد. پس این اثر بهتر از دیگر آثار منطقی، فلسفی و عقلانی جلال الدین، افکار و اندیشه‌هایش را معرفی می کند. در این مقاله با بررسی صفاتی که مولوی برای شمس برمی شمرد، سعی شده تا شخصیّت این ابرانسانِ فرشته خوی بیش از پیش شناخته شود. روش تحقیق در این مقاله توصیفی – تحلیلی بوده و روش گردآوری اطلاعات در آن به صورت کتابخانه‌ای است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
230 - فرهنگ و تمدّن در اشعار صائب تبریزی
فریده نادری زنوز کامران پاشائی فخریچکیدهفرهنگ و تمدّن در اشعار شاعران که یکی از درون مایه‌های ادبی است، از دیرباز نه تنها در ادب فارسی، بلکه در ادبیّات اکثر ملل، بازتابی گسترده داشته و به عنوان منبع و مرجعی مستند برای محقّقان و پژوهشگران تاریخ و فرهنگ و تمدّن هر ملّتی به شمار می‌رود. در این میان صائب تبر أکثرچکیدهفرهنگ و تمدّن در اشعار شاعران که یکی از درون مایه‌های ادبی است، از دیرباز نه تنها در ادب فارسی، بلکه در ادبیّات اکثر ملل، بازتابی گسترده داشته و به عنوان منبع و مرجعی مستند برای محقّقان و پژوهشگران تاریخ و فرهنگ و تمدّن هر ملّتی به شمار می‌رود. در این میان صائب تبریزی شاعری است که قابلیّت بررسی و پژوهشی جامع از هر نظر به ویژه جامعه شناسی و مردم شناسی، در حیطه شناخت فرهنگ دوره و به تبع آن فرهنگ و تمدّن مردم ایران در روزگار صفویّه را دارد. بازتاب فرهنگ قرآنی در دیوان صائب جایگاه ویژه‌ای دارد و تأثّر شاعر از آیات قرآنی، تأثّری آگاهانه، همراه با برداشتی عمیق است. امّا اشعار وی از باورهای عامیانه به لحاظ ویژگی واقع‌گرایی سبک صائب و به تبع آن، سبک دوره، خالی نیست. باورهای عامیانه‌ای نظیر؛ وارد شدن زنبور در خانه کسی (نشان از آمدن مهمان)، نحسی عدد سیزده، شکستن آینه، پرش چشم (اختلاج)، شومی جغد، نعل در آتش افکندن و طلسم، اعتقاد به فال و... . صائب به ارزش‌های اخلاقی و اجتماعی پایبند بوده است. آنچه از اشعار وی برمی‌آید، این است که او شاعری صلح‌طلب، قانع، اهل مدارا، به دور از ضعیف‌کشی و تکبّر و غرور است و حفظ آبرو را لازم می‌شمارد و شاه زمان را از شراب‌خواری به سوی توبه می‌خواند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
231 - واکاوی باریک آرایه‌های بدیع معنوی در دیوان میرزا محسن تأثیر تبریزی
راضیه آقازادهچکیده بدیع از دیدگاه زیبایی شناسی دانشی است که با آن زیبایی های سخن آشکار می شود و مجموعة شگردهایی است که کلام عادّی را کم و بیش تبدیل به کلام ادبی می کند. یکی از عناصر اساسی شعر به ویژه در سبک هندی علاوه بر صور خیال باریک، آرایه های به کار رفته در شعر این دوره است می أکثرچکیده بدیع از دیدگاه زیبایی شناسی دانشی است که با آن زیبایی های سخن آشکار می شود و مجموعة شگردهایی است که کلام عادّی را کم و بیش تبدیل به کلام ادبی می کند. یکی از عناصر اساسی شعر به ویژه در سبک هندی علاوه بر صور خیال باریک، آرایه های به کار رفته در شعر این دوره است میرزا محسن تأثیر تبریزی از جمله شاعران و پیروان مکتب صائب تبریزی است که با زبانی فصیح و شیوا، در بیان افکار و اندیشه های خود از آرایه های بدیعی که شامل صنایع بدیع لفظی و معنوی است استفادة فراوانی برده است. در این پژوهش که به شیوة توصیفی - تحلیلی انجام شده است، دیوان اشعار تأثیرتبریزی از دیدگاه بدیع معنوی مورد بررسی و واکاوی قرار گرفته و صنایع برجستة بدیع معنوی در آن مشخّص شده است. از میان صنایع ادبی که در کتب بدیعی از آنها نام برده شده است صنایعی مانند تجاهل العارف، اسلوب معادله، پارادوکس، سیاقة‌الاعداد، مذهب کلامی، مطابقه، ایهام، مراعات النّظیر و ... در این دیوان به کارگرفته شده و برخی از آنها مانند: تجرید، اسلوب معادله، مذهب کلامی و تلمیح بسامد بالایی دارند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
232 - ارزیابی اثرگذاری ساختمان بلند بر ادراک ساکنان در بافت تاریخی فرهنگی شهر تبریز
میترا هنرجو شبنم اکبری نامدار مریم سینگری رسول درس خوانتحقیق حاضر به دنبال ارزیابی اثرگذاری ساختمان بلند بر ادراک ساکنان در بافت تاریخی فرهنگی شهر تبریز می باشد. روش تحقیق بصورت توصیفی - تحلیلی و پیمایشی و از نظر هدف کاربردی می باشد. جامعه آماری شامل جمعیت بافت تاریخی فرهنگی تبریز که برابر 29384 نفر است و حجم نمونه هم از ط أکثرتحقیق حاضر به دنبال ارزیابی اثرگذاری ساختمان بلند بر ادراک ساکنان در بافت تاریخی فرهنگی شهر تبریز می باشد. روش تحقیق بصورت توصیفی - تحلیلی و پیمایشی و از نظر هدف کاربردی می باشد. جامعه آماری شامل جمعیت بافت تاریخی فرهنگی تبریز که برابر 29384 نفر است و حجم نمونه هم از طریق فرمول کوکران برابر 381 نفر بدست آمد. برای تجزیه تحلیل داده ها از روش معادلات ساختاری از طریق نرم افزارSpss و Amos استفاده شد. براساس یافته‌های حاصل از تحلیل داده ها همه مولفه های تفسیری، شناختی، احساسی، ارزشگذاری، کالبدی و معنایی (متغیر مستقل) دارای رابطه معناداری با ادراک ساختمان های بلند(متغیر وابسته) می باشند و به ترتیب شاخص‌هاى ارزشگذاری(684 /٠)، کالبدی با(645 /0)، معنایی با (599 /0)، احساسی با (0/555)، تفسیری با (535 /0) و شاخص شناختی با (501 /0) بیشترین تا کمترین تأثیر را بر متغیر وابسته دارا میباشند. همچنین با توجه به نتایج حاصل می‌توان نتیجه گرفت که بیشترین اثرگذاری بصورت مستقیم و غیرمستقیم مربوط به مولفه ارزش گذاری با اثر مستقیم 684 /0 و غیرمستقیم 351 /0 میباشد. لذا طراحی و ساخت ساختمان های بلند باید با آگاهی کامل از نیازها و خواسته های ساکنان بافت تاریخی فرهنگی شهر تبریز طراحی شود، زیرا آنها مصرف کنندگان واقعی هستند و درک آنها از محیط زندگیشان و امکانات ارایه شده نقش بسیار مهمی در رضایت و آسایش آنها از محیط زندگی دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
233 - واکاوی تطبیقی چیدمان فضایی خانه‌های دوره پهلوی و معاصر با زمینه اجتماعی-فرهنگی در شهر ارومیه و تبریز
توحید علی نژاد سیامک پناهی حسن ابراهیمی اصل اکبر عبدالله زاده طرفمشخص کردن و پیش‌بینی چیدمان فضایی-اجتماعی از دیرباز یک سؤال کلیدی تحقیقاتی در تحقیقات نحوی فضا بوده است. از طرفی خانه به‌عنوان اصلی ترین مکان زندگی انسان معاصر، می بایست به نیازها، باورها و ارزش‌های ساکنان آن پاسخ دهند. ساختار فضایی بر رفتار و کیفیت‌های بصری تجربه‌شده أکثرمشخص کردن و پیش‌بینی چیدمان فضایی-اجتماعی از دیرباز یک سؤال کلیدی تحقیقاتی در تحقیقات نحوی فضا بوده است. از طرفی خانه به‌عنوان اصلی ترین مکان زندگی انسان معاصر، می بایست به نیازها، باورها و ارزش‌های ساکنان آن پاسخ دهند. ساختار فضایی بر رفتار و کیفیت‌های بصری تجربه‌شده انسان تأثیر می گذارد. هدف پژوهش حاضر تحلیل چیدمان فضایی خانه های دوره پهلوی و معاصر با زمینه اجتماعی-فرهنگی در شهر ارومیه و تبریز ارومیه می باشد. روش پژوهش حاضر، به دلیل استخراج معیارهای قابل اندازه گیری و کمی شدن، تلفیقی از راهبردهای کمی و کیفی میباشد که با تحلیل نحوی 12 نمونه از پلانهای خانه‌های دوره پهلوی و پلانهای معاصر شهر ارومیه و تبریز صورت گرفته است. یافته‌های تحقیق نشان میدهد که عمق فضایی در پلانهای معاصر، بیشتر از عمق نسبی شش پلان دوره پهلوی میباشد. میزان هم پیوندی در پلانهای معاصر کم میباشد به این مفهوم که این بناها به صورت متراکم میباشند. فضاها در شش مجموعه دوره پهلوی دارای هم پیوندی بالاتری هستند و در شش نمونه پلان دوره معاصر، افتراق فضاها از سیستم بیشتر است. فضاها در شش مجموعه دوره پهلوی دارای هم پیوندی بالاتری هستند و در شش نمونه پلان دوره معاصر، افتراق فضاها از سیستم بیشتر است و میزان کنترل کل مجموعه در ١٢ نمونه مطالعاتی تقریبا در یک تراز میباشند، بجز نمونه پلان ١و٦ معاصر که از سطح کنترل بیشتری برخوردار است تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
234 - مقایسه رضایت شغلی معلمان مدارس دوره ابتدایی اداره آموزش و پرورش ناحیه 4 تبریز بر اساس منابع قدرت مدیران
مجید احمدلو سمیه رستمیتحقیق حاضر به مقایسه رضایت شغلی معلمان ابتدایی ناحیه 4 تبریز بر اساس منابع قدرت مدیران مدارس می‌پردازد. از لحاظ هدف، تحقیق از نوع کاربردی، از لحاظ روش انجام تحقیق، توصیفی- پیمایشی و از لحاظ روش گردآوری اطلاعات، میدانی میباشد. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل کلیه معلمان ابت أکثرتحقیق حاضر به مقایسه رضایت شغلی معلمان ابتدایی ناحیه 4 تبریز بر اساس منابع قدرت مدیران مدارس می‌پردازد. از لحاظ هدف، تحقیق از نوع کاربردی، از لحاظ روش انجام تحقیق، توصیفی- پیمایشی و از لحاظ روش گردآوری اطلاعات، میدانی میباشد. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل کلیه معلمان ابتدایی اداره آموزش و پرورش ناحیه 4 تبریز است که تعداد آن ها برابر 701 نفر میباشد. برای تعیین حجم نمونه، از جدول مورگان استفاده شد که برابر 248 نفر بدست آمد و برای انتخاب پاسخگویان، از روش نمونه‌گیری طبقه‌ای استفاده شد. از تعداد 248 پرسشنامه توزیع شده، 239 پرسشنامه تکمیل شده برگشت داده شد و تجزیه و تحلیل بر اساس آن ها صورت پذیرفت. به منظور گردآوری داده‌های موردنیاز، از پرسشنامه استاندارد رضایت شغلی مینه سوتا، و پرسشنامه استاندارد منابع قدرت شرایخیم و هینکن استفاده شد. برای تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS و بر اساس روش آماری تحلیل واریانس یک طرفه استفاده گردید. نتایج نشان داد میانگین رضایت شغلی معلمان بر اساس منابع قدرت مدیران مدارس متفاوت است و نتایج آزمون پسین LSD نشان دهنده تفاوت میانگین رضایت شغلی پاداش با میانگین رضایت شغلی معلمان بر اساس منبع قدرت تخصص متفاوت است. همچنین میانگین رضایت شغلی معلمان بر اساس منبع قدرت اجبار با منابع قدرت قانون و تخصص متفاوت است. میانگین رضایت شغلی معلمان بر اساس منبع قدرت قانون با میانگین رضایت شغلی معلمان بر اساس منبع قدرت مرجعیت نیز متفاوت است اما با منابع دیگر تفاوتی ندارد. نتیجه دیگری که مشخص است، تفاوت میانگین رضایت شغلی معلمان بر اساس منبع قدرت مرجعیت و تخصص است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
235 - جامعه شناسی مفاهیم اجتماعی در اندیشه‌های جلالالدین محمد بلخی (مولانا)
امیر رحیمی دادمرزی حبیب الله آقابخشیچکیده در سال های اخیر مسائل اجتماعی جامعه به عنوان یکی ازمهم ترین بخش های متون ادب فارسی مورد توجّه قرار گرفته است و آثار ارزشمندی در این زمینه نگاشته شده است. هدف از این پژوهش تحلیل جامعه شناختی مفهوم عشق دراندیشه های جلال الدین محمد بلخی (مولانا) است. در تحقیق حاضر از أکثرچکیده در سال های اخیر مسائل اجتماعی جامعه به عنوان یکی ازمهم ترین بخش های متون ادب فارسی مورد توجّه قرار گرفته است و آثار ارزشمندی در این زمینه نگاشته شده است. هدف از این پژوهش تحلیل جامعه شناختی مفهوم عشق دراندیشه های جلال الدین محمد بلخی (مولانا) است. در تحقیق حاضر از تکنیک تحلیل محتوا برای تجزیه و تحلیل اطلاعات استفاده شده است. روش اجرا در این تحقیق به این صورت انجام شده است که پس از بررسی آثار مولانا، اندیشه های وی را به لحاظ جامعه شناختی با نظر سایر جامعه شناسان مورد تطبیق و تحلیل قرار گرفت. جمعیت آماری این تحقیق را آثار معروف مولانا تشکیل داده است که به صورت روش نمونه گیری هدفمند سه اثر مهم مولانا (مثنوی معنوی، دیوان شمس تبریزی و فیه مافیه) به عنوان نمونه آماری در نظر گرفته شده است. تحلیل های صورت گرفته بیان کننده این مطلب است که مولانا به ما می گوید بدون عشق زندگی اجتماعی ما به مقصود و سرانجامی نخواهد رسید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
236 - نکاتی نویافته دربارۀ هویّت راوی و زمان تألیف حماسۀ یتیم‌نامه
میلاد جعفرپورچکیدهیتیمنامه، حماسۀ منثوری است که برای مدّت‌ها و بنا به غفلتی، تحت عنوان نامدلّل داستان حسین کُرد شبستری زبانزد اهل عصر بوده، امّا به رغم شهرت فراگیر آن در ایران، نه‌تنها پیکرۀ متنی اصیل و شگفت این روایت داستانی ناشناخته باقی مانده و منتشر نشده، بلکه در اندک تحقیقات م أکثرچکیدهیتیمنامه، حماسۀ منثوری است که برای مدّت‌ها و بنا به غفلتی، تحت عنوان نامدلّل داستان حسین کُرد شبستری زبانزد اهل عصر بوده، امّا به رغم شهرت فراگیر آن در ایران، نه‌تنها پیکرۀ متنی اصیل و شگفت این روایت داستانی ناشناخته باقی مانده و منتشر نشده، بلکه در اندک تحقیقات مرتبط با یتیم‌نامه نیز هیچ بحثی در شناسایی هویّت داستان‌پرداز آن ارائه نشده است. بر کنار از این موضوع مهم، در زمینۀ نسبت زمان تألیف یتیم‌نامه به دورۀ صفویّه یا قاجار، دو دیدگاه به صورت تبیین‌نشده و کلّی بیان شده که روشمند و مطلوب نبوده است. پژوهش حاضر، با توجّه به این فقر شناخت، در دو بخش به روش استقرایی و بر اساس جمع‌بندی اشارات و برآیندهای موجود در دست‌نویس‌های یتیم‌نامه، ابتدا دربارۀ هویّت فرضی داستان‌پرداز این حماسه به روشنگری پرداخته و سپس دلایلی را در انتساب قطعی زمان تألیف یتیم‌نامه به دورۀ صفویّه ذکر کرده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
237 - حسام الدین چلبی و جایگاه او
توفیق ه.سبحانیمولانا، عارف بزرگ ایران در قرن هفتم هجری، پیش از حشر و نشر با بزرگ مردانی چون شمس تبریزی، صلاح‌الدین زرکوب و حسام‌الدین چلبی، در میان مردم، همچون پدرش، بهاءولد، از پایه و مقامی خاص برخوردار بوده، همواره در مجالس وعظ او شرکت می‌جسته و او را فرمان می‌بردند، لیکن پس از آش أکثرمولانا، عارف بزرگ ایران در قرن هفتم هجری، پیش از حشر و نشر با بزرگ مردانی چون شمس تبریزی، صلاح‌الدین زرکوب و حسام‌الدین چلبی، در میان مردم، همچون پدرش، بهاءولد، از پایه و مقامی خاص برخوردار بوده، همواره در مجالس وعظ او شرکت می‌جسته و او را فرمان می‌بردند، لیکن پس از آشنایی با شمس دگرگون شد و پس از مرگ شمس هم روحیات مولانا به آنچه که در گذشته بوده بازنگشت، اما پس از آن صلاح‌الدین زرکوب و حسام‌الدین چلبی جای شمس را به نوعی پرکردند. در این مقاله تأثیر و خدمت بزرگ حسام‌الدین چلبی به ادبیات فارسی و ایرانیان، محور اصلی بررسی است و از میان سخنان مولانا نکاتی مفید و قابل تأمل در این باب استخراج شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
238 - حسام‌الدّین چلبی و جایگاه او
توفیق سبحانیمولانا، عارف بزرگ ایران در قرن هفتم هجری، پیش از حشر و نشر با بزرگ مردانی چون شمس تبریزی، صلاح‌الدین زرکوب و حسام‌الدین چلبی، در میان مردم، همچون پدرش، بهاءولد، از پایه و مقامی خاص برخوردار بوده، همواره در مجالس وعظ او شرکت می‌جسته و او را فرمان می‌بردند، لیکن پس از آش أکثرمولانا، عارف بزرگ ایران در قرن هفتم هجری، پیش از حشر و نشر با بزرگ مردانی چون شمس تبریزی، صلاح‌الدین زرکوب و حسام‌الدین چلبی، در میان مردم، همچون پدرش، بهاءولد، از پایه و مقامی خاص برخوردار بوده، همواره در مجالس وعظ او شرکت می‌جسته و او را فرمان می‌بردند، لیکن پس از آشنایی با شمس دگرگون شد و پس از مرگ شمس هم روحیات مولانا به آنچه که در گذشته بوده بازنگشت، اما پس از آن صلاح‌الدین زرکوب و حسام‌الدین چلبی جای شمس را به نوعی پرکردند. در این مقاله تأثیر و خدمت بزرگ حسام‌الدین چلبی به ادبیات فارسی و ایرانیان، محور اصلی بررسی است که از میان سخنان مولانا نکاتی مفید و قابل تأمل در این باب استخراج شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
239 - تحلیل نشانه‌‌شناختی سبک سه نگارۀ شاهنامۀ فردوسی با عنوان «کشتن بهرام گور، اژدها را»
آناهیتا مقبلی بهناز پیامنیچکیده نشانه‌شناسی به مطالعة نظام های نشانه ای در زندگی اجتماعی می پردازد. نظریّه‌های نشانه شناختی در زمینة تحلیل آثار هنری و تصویری نیز کارآمد است. نشانه‌شناسی در تحلیل متن بصری و سبک آثار هنری به گسترة معناهای متن نزدیک می‌شود. آفرینش هنری، عینیّت بخشیدن به زیباییست و أکثرچکیده نشانه‌شناسی به مطالعة نظام های نشانه ای در زندگی اجتماعی می پردازد. نظریّه‌های نشانه شناختی در زمینة تحلیل آثار هنری و تصویری نیز کارآمد است. نشانه‌شناسی در تحلیل متن بصری و سبک آثار هنری به گسترة معناهای متن نزدیک می‌شود. آفرینش هنری، عینیّت بخشیدن به زیباییست و در نگاه نگارگر ایرانی قلمرو زیبایی با عالم مثال قرین است. فضا در نگارگری ایرانی نمودیست از فضای ملکوتی و هنرمند در بیان آن از زبان واقع گرایانه استفاده نمی‌کند، بلکه زبان او، زبان نماد و نشانه است. مطالعة تطبیقی سه نگاره با عنوان مشترک کشتن بهرام گور، اژدها را از سه شاهنامة سلطان ابوسعید (مورّخ 730هـ.ق)، شاهنامة مکتب شیراز (مورّخ 771هـ.ق محفوظ در موزة توپقاپی‌سرای استانبول) و شاهنامه ای مربوط به مکتب مشهد- قزوین (مورّخ 988هـ.ق) از منظر نشانه شناسی و سبک هنری آن از اهداف نگارندگان در مقاله است. نویسندگان، در آغاز به بحث عالم خیال و تأثیر و بازتاب آن در این نگاره ها می‌پردازند، سپس نشانه های نمادین، نمایه ای و شمایلی را در دو نگاره بررسی و در خلال پژوهش، معنی‌هایی ضمنی اژدها و بن مایة اژدهاکشی را تحلیل کرده‌اند. همچنین شخصیّت بهرام در اسطوره و تاریخ تبیین شده است. این پژوهش تطبیقی و توصیفی - تحلیلیست. دستاوردهای پژوهش نشان میدهد گرچه نگارگر در تصویر کردنِ اصل شعر وفادار است، در عین حال تابع صرفِ متن نبوده است، بلکه با انتخاب فرازی از شعر و در‌آمیختن آن با خیال و ارزش های عرفی و هنری در برهة تاریخی خود، روایت تصویری خلّاقانة خود را از این مضمون‌ها ارائه می دهد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
240 - مقالات شمس و مینی‌مالیسم
برات محمدیگسترش صنعت و مدرنیزم باعث شده که زندگی بشر دچار تغییر و تحول گردد و این امر حوزة هنر و ادبیات را نیز تحت تاثیر قرار داده است. حاصل این تاثیرپذیری پدید آمدن مینی‌مالیسم در عرصة داستان‌سرایی است. به این معنی که نویسنده از حداقل واژگان و ایجاز بهره می‌گیرد تا داستانی را در أکثرگسترش صنعت و مدرنیزم باعث شده که زندگی بشر دچار تغییر و تحول گردد و این امر حوزة هنر و ادبیات را نیز تحت تاثیر قرار داده است. حاصل این تاثیرپذیری پدید آمدن مینی‌مالیسم در عرصة داستان‌سرایی است. به این معنی که نویسنده از حداقل واژگان و ایجاز بهره می‌گیرد تا داستانی را در طرح ساده بیان کند. هرچند این پدیده در غرب مقوله‌ای جدید محسوب می‌شود، اما در ادبیات وسیع ایران‌زمین نمونه‌هایی فراوان وجود دارد که کاملاً منطبق با ویژگیهای داستان مینی‌مال است. مقالات شمس تبریزی علاوه بر داشتن ارزش‌های محتوایی و بیان آموزه‌های دینی و عرفانی از جهت داستان‌پردازی نیز قابل اهمیت است. موجز بودن، حذف حشو و زواید و داشتن درونمایه و تم جذاب از برجسته‌ترین ویژگیهای حکایات و قصه‌های مقالات است که به نوعی منطبق با شگردهای داستان‌سرایی مینی‌مالیستی بشمار می‌رود. در این نوشته سعی بر آن است که چگونگی بیان حکایات و قصه‌ها در مقالات شمس، همراه با ویژگیهای داستان مینی‌مالیسم بررسی شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
241 - بررسی مفاهیم عینی سنت و مدرنیته در بناهای عمومی دوره پهلوی اول در تبریز
ویدا شعاریان ستاری محمدرضا پاکدل فرد سیروس جمالی مهسا فرامرزی اصلشناخت هویت معماری دوره پهلوی اول و چگونگی تاثیرپذیری آن از تحولات رخ داده با توجه به گذر از سنت به تجدد و با دخیل شدن کلیه عوامل خارجی در آن، مورد توجه معماران و پژوهشگران متعدد بوده است. هدف از این پژوهش بررسی مفاهیم عینی سنت و مدرنیته در بناهای عمومی دوره پهلوی اول در أکثرشناخت هویت معماری دوره پهلوی اول و چگونگی تاثیرپذیری آن از تحولات رخ داده با توجه به گذر از سنت به تجدد و با دخیل شدن کلیه عوامل خارجی در آن، مورد توجه معماران و پژوهشگران متعدد بوده است. هدف از این پژوهش بررسی مفاهیم عینی سنت و مدرنیته در بناهای عمومی دوره پهلوی اول در تبریز می باشد. روش تحقیق بصورت توصیفی- تحلیلی با روش پیمایشی می باشد. برای جمع آوری داده ها از مطالعات کتابخانه ای و پرسشنامه با روش طیف لیکرت استفاده شده، جامعه آماری 102 نفر متخصص معماری که حجم نمونه برابر 50 نفر شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از تکنیک تاپسیس با نرم افزار SPSS استفاده شد. به ترتیب کارخانه‌ی چرم بر مبنای نظر پاسخگویان از سایر بناها بر مبنای هر یک از مولفه‌های پلان، تزیینات داخلی، فرم، هندسه نما، مصالح با درجه نزدیکی 0.8112 نسبت به سایر بناها مدرن‌تر است و عمارت شهرداری تبریز با درجه نزدیکی 0.0891، نسبت به سایر بناها سنتی‌تر می باشد. همچنین کتابخانه‌ی ملی با درجه نزدیکی 0.6245، در مرتبه‌ی دوم و دانشسرای مقدماتی با درجه نزدیکی 0.5038 در مرتبه‌ی سوم قرار دارند. در نهایت ساختمانهای عمومی دوره پهلوی اول در تبریز تلفیقی از گرایش به سنت و مدرنیته را به تصویر می‌کشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
242 - بررسی عوامل موثر بر بی هویتی کالبدی نماهای شهری منطقه تاریخی-فرهنگی شهر تبریز
کریم بیرامی میر سعید موسویدر واقع، هماهنگی مناسب و سازگاری اجزای کالبدی شهر، مانند نماهای شهری، قطعا میتواند به تسهیل سازماندهی مجدد محیط شهری برای هویت مند بودن بیشتر کمک کند؛ این مساله در شهرهای تاریخی ایران مانند شهر تبریز که هویت مناسبی در ساختار کالبدی خود دارند، بسیار مشهود است. امروزه، غ أکثردر واقع، هماهنگی مناسب و سازگاری اجزای کالبدی شهر، مانند نماهای شهری، قطعا میتواند به تسهیل سازماندهی مجدد محیط شهری برای هویت مند بودن بیشتر کمک کند؛ این مساله در شهرهای تاریخی ایران مانند شهر تبریز که هویت مناسبی در ساختار کالبدی خود دارند، بسیار مشهود است. امروزه، غلبه رویکردهای متناقض و نبود جهت گیری مناسب، متاسفانه باعث ایجاد نماهای شهری نامناسب و از بین رفتن هویت کالبدی در شهرهای ایران شدهاست. همچنین، فرآیند جهانی شدن و حذف تفاوت‌های فرهنگی تا حد زیادی امکان ایجاد خاطرات سنتی و فرهنگی را تضعیف کرده‌است. براین اساس تحقیق حاضر به دنبال شناسایی عوامل موثر بر بی هویتی کالبدی نماها در بافت تاریخی-فرهنگی تبریز است. روش تحقیق بصورت توصیفی-تحلیلی و پیمایشی بوده و از نظر هدف کاربردی است. حجم نمونه 20 نفر از خبرگان متخصص (اساتید و مدیران شهری) بوده و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از معادلات ساختاری استفاده شد. یافته ها نشان داد که از بین عوامل موثر بر بی¬هویتی کالبدی نمای بافت تاریخی-فرهنگی تبریز کمبود قوانین و ضوابط بیشترین تاثیر را داشته و سیاست-های اشتباه کمترین تاثیر را داشته است. در واقع، تحولات شهری تبریز با نبود برنامه‌ها و اقدامات جامع، بومی و زمینه‌ای، به طور فزاینده‌ای هویت کالبدی نماهای شهری را بخصوص در بافت تاریخی-فرهنگی کاهش داده است. این نوع نقص‌ها به طور خاص مشکلات جدی از قبیل عدم زیبایی، ناخوانایی، یکپارچگی کالبدی نامناسب و غیره را در نماها به همراه داشته‌است که در نهایت منجر به بی هویتی کالبدی شهر شده است. تفاصيل المقالة
سند
Sanad is a platform for managing Azad University publications
الروابط
المراكز ذات الصلة
دعامة
الصفحات الرسمية
حقوق هذا الموقع الإلكتروني مملوكة لنظام SANAD Press Management. © 1442-1445