نقش مؤلفه‌های ادراک حسی بر ارتقاء حس‌مکان در اجتماع بازار تاریخی تبریز
الموضوعات :
فاطمه سادات غیبی
1
(
دانشجوی دکتری معماری گروه معماری، دانشکدۀ عمران، معماری و هنر، واحد علوم‌وتحقیقات تهران، دانشگاه آزاداسلامی، تهران، ایران.
)
آزاده شاهچراغی
2
(
دانشیار گروه معماری، دانشکدۀ عمران، معماری و هنر، واحد علوم‌وتحقیقات تهران، دانشگاه آزاداسلامی، تهران، ایران
)
علیرضا بندرآباد
3
(
دانشیار گروه شهرسازی، دانشکدۀ معماری و شهرسازی، واحد تهران‌مرکز، دانشگاه آزاداسلامی، تهران، ایران.
)
الکلمات المفتاحية: منظر حسی, حس‌مکان, اجتماع بازار تاریخی تبریز, ادراک.,
ملخص المقالة :
حس‌مکان از مهمترین مفاهیم اجتماعی-شهری است که موجب شکل‌گیری رابطۀ بی‌همتا بین انسان و محیط که رابطه‌ای دوسویه است می‌گردد. ادراک فرایندی ذهنی است که طی آن، تجارب حسی معنی‌دار شده و انسان روابط امور و معانی اشیاء را درمی‌یابد که احساس گام‌اول این ارتباط است. بدین‌ترتیب، پژوهش حاضر باتوجه‌به اهمیت نظام ادراکات حسی در ارتقاء حس‌مکان، به مطالعۀ فرایند ادراک حسی در اجتماع بازار تاریخی تبریز می‌پردازد. این پژوهش در راستای پاسخ‌گویی به سؤال ذیل می‌باشد که؛ نقش مؤلفه‌های منظر حسی بر ارتقاء حس‌مکان در اجتماع بازار تاریخی تبریز چگونه است؟ مهمترین مؤلفه‌های حس منظر دراین راستا کدام است؟ این تحقیق، برمبنای هدف، ازنوع کاربردی و برمبنای روش، پیمایشی می‌باشد. روش مورداستفاده دراین پژوهش تلفیقی از روش‌های کمی و کیفی است. برای انجام مطالعات نظری و ارائۀ معیارها و شاخص‌های کیفی، روش جمع‌آوری اطلاعات کتابخانه‌ای و استفاده‌از اسناد و مدارک موجود و برای انجام مطالعات میدانی از روش‌های پرسش‌نامه، مشاهده، تمرکزبر اطلاعات محیط استفاده شده است. نمونه‌موردی این پژوهش بازار تبریز می‌باشد. جامعۀ آماری دراین پژوهش استفاده‌کنندگان از بازار تبریز شامل بازاریان و عابران می‌باشد که در دی‌ماه سال 1400شمسی جهت سنجش ابعاد حسی فضا و بااستفاده‌از روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شده‌اند. نتایج بررسی نشان می‌دهد مؤلفه‌های منظر حسی تأثیر معناداری بر حس‌مکان در بازار تاریخی تبریز دارند و ازبین این مؤلفه‌ها، حس‌شیمیایی، حس‌شنوایی و حس‌تنانه بیشترین هم‌بستگی را با حس‌مکان دارند.
