تعیین چاه های پیزومتری شاخص در پیش‌بینی سطح آبهای زیرزمینی با لحاظ اطلاعات مکانی و زمانی چاه ها

الموضوعات : فصلنامه زمین شناسی محیط زیست

نوید هوشنگی ¹ (استادیاردانشگاه صنعتی اراک، دانشکده مهندسی علوم زمین، گروه مهندسی نقشه برداری، اراک، ایران)

تاريخ الإرسال : 23 الثلاثاء , ذو القعدة, 1441 تاريخ التأكيد : 23 الثلاثاء , ذو القعدة, 1441 تاريخ الإصدار : 26 الخميس , جمادى الثانية, 1441

الکلمات المفتاحية: کریجینگ, شبکه پایش آب‌های زیرزمینی, الگوریتم جامعه مورچه‌ها, اطلاعات مکانی زمانی, دشت تبریز,

ملخص المقالة :

دقت تخمین سطح آب های زیرزمینی تابعی از تراکم، مکان و دقت نقاط برداشت‌شده می باشد. هرچه تراکم چاه های پیزومتری افزایش یابد دقت تخمین سطح بهتر می شود، اما حفر و نگه داری چاه های پیزومتری همواره هزینه بر و زمان بر است. هدف اصلی این تحقیق کمینه کردن تعداد چاه های پیزومتری و مشخص کردن چاه های شاخص جهت پیش بینی دقیق سطح آب های زیرزمینی می باشد. نوآوری اصلی این تحقیق لحاظ نمودن اطلاعات مکانی و زمانی در بهینه سازی تعداد چاه ها می باشد. این تحقیق در سه مرحله ی اصلی انجام شد: 1) اخذ اطلاعات 75 چاه پیزومتری دشت تبریز و جست وجوی اکتشافی آن ها، 2) پیاده سازی الگوریتم جامعه مورچه ها در تلفیق با روش کریجینگ ساده و مشخص کردن چاه های شاخص در هر سال، 3) محاسبه ی ارزش نهایی چاه ها متناسب با تعداد دفعاتی که هر چاه در محاسبات مربوط به سال های 1394 تا 1396 حضور داشته اند.نتایج نشان می دهد که از 75 چاه موجود، در هر ماه به‌طور متوسط 18 چاه اطلاعات محدودی به محاسبات اضافه می کند. از این 75 چاه تنها دو چاه در هیچ کدام از محاسبات 36 ماه مورد بررسی به عنوان چاه با ارزش شناخته نشده اند و 15 چاه همواره جز چاه ها با ارزش نسبی کمتر از 11 درصد هستند. لذا تعداد چاه های پیزومتری را می توان به اندازه ی 20 درصد (15 چاه) کاهش داد، بدون این که در تخمین سطح آب زیرزمینی منطقه کم بود داده ای حس شود. نتایج نشان می دهد با استفاده از اطلاعات زمانی چاه ها و روش پیشنهادی می توان چاه های شاخص را شناسایی و با صرفه‌جویی در زمان و هزینه ی کمتر تا حدی به دقت سطح اولیه رسید.