ارزیابی عدالت جنسیتی در فضاهای عمومی شهری، مطالعه‌ی موردی: مرکز شهر تبریز

الموضوعات : فصلنامه زن و جامعه

اکبر رحیمی ¹ , موسی واعظی ² , حجت محمدی ³ , مائده باکویی ⁴

1 - دکتری تخصصی، برنامه‌ریزی شهری، استادیار، تبریز، ایران
2 - دکتری تخصصی، برنامه‌ریزی شهری، دانشجو، تبریز، ایران.
3 - دکتری تخصصی، برنامه‌ریزی شهری، دانشجو، تبریز، ایران
4 - کارشناسی ارشد، سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، تبریز، ایران

تاريخ الإرسال : 13 الخميس , صفر, 1439 تاريخ التأكيد : 18 الإثنين , ربيع الأول, 1440 تاريخ الإصدار : 14 الخميس , ربيع الأول, 1440

الکلمات المفتاحية: تحلیل عاملی, زنان, عدالت جنسیتی, فضاهای عمومی شهری, منطقه‌ی 8 تبریز,

ملخص المقالة :

      فضاهای عمومی شهری برای آن جام فعالیت‌های اجباری، اختیاری و مهم‌تر از همه، فعالیت‌های اجتماعی هستند و حضور در فضا حق مسلم زنان است و همانند مردان باید از شرایط برابر برای حضور در فضاهای شهری برخوردار باشند. این پژوهش به بررسی میزان انطباق فضا‌های عمومی منطقه­ی 8 تبریز با نیازهای زنان پرداخته است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و از نظر ماهیت، توصیفی- تحلیلی است. 242 پرسشنامه بر اساس فرمول کوکران بین زنان توزیع و داده‌ها بر اساس تحلیل عاملی اکتشافی و آزمون t تحلیل گردید. میزان آلفای کرونباخ برای پایایی پرسشنامه، 3/88 می‌باشد که پایایی در حد مطلوب را نشان می‌دهد. بر اساس مدل تحلیل عاملی اکتشافی سؤالات در ۴ عامل زیرساخت‌های فیزیکی، دسترسی، فرهنگی- اجتماعی و امنیت دسته‌بندی شده‌ است. این ۴ عامل در مجموع 32/68٪ از واریانس متغییرها را تبیین می‌کنند. نتایج تحقیق نشانگر این است که عوامل زیرساخت‌های فیزیکی، دسترسی و فرهنگی– ‌اجتماعی به ترتیب با سطح معناداری 04/0، 01/0 و 03/0 انطباق مطلوبی با نیاز زنان ندارند؛ اما سطح معناداری عامل امنیت با میزان 217/0 بیانگر وضعیت مطلوب این عامل از نظر پاسخگویان است. با توجه به نتایج و مراجعه­ی بالای شهروندان و گردشگران به منطقه، نیازمند توجه بالای مسئولان و نهادهای مرتبط می‌باشد.

المصادر:

Begum, J. (2000). Women, Environment and Sustainable  Development, Making the Links.

- Bounds, M. (2004). Urban Social Theory (City, Self and Society), New York: Oxford University Press.

- Boyle, J, Catherine F. & Lelie F. (2001). An investigation into women's perceptions of fear and the design of architecture. Tourism management , 5-16.

- Fleury, B, Ghozlane E. (2008). Processes of Place Identification and EsidentialSatisfaction, Environment and Behavior, Vol .XX, No .X. Available at: http://online.sagepub.com.

- Foruzandeh, A. (2006). Assessment of Gender Considerations in the Planning and Creation of New Cities, International Conference on New Towns, Tehran. (Persian).

- Franck, K, Paxson, L. (1989). Women and urban public space. In public Places and Spaces I Altman, EH Zube, pp.121-146, Plenum Press, New York.

- Garcia, R, Maria, D. Ortiza, A. & Parts, M. (2004). Urban Planning, gender and the Use of Public Spaces in Pereiphral Neighborhood of  Barcelona; Cities. Vol.21, No.3, pp. 215-223.

- Gehl, J. (1987). Life between Buildings, Van Nostrand Reinhold.

- Gharibi, F, Rad‌ Jahanbani, N & Rashidpour, N. (2010). Surveying and measuring the sense of security in different urban areas (Case study: Tehran's 2nd and 11th districts), utopia, Sh 41, pp. 17-32. (Persian).

- Goli, A. (2011). Women and Security in Urban Public Spaces (Case Study of Azadi Park, Shiraz), Historical Sociology, pp. 2, pp. 143-164. (Persian).

- Habibi, Kiumars; Rahimi Kaka Jobb; Arman; Abdi; Mohammad Hamed; Ahmadi T. (2013). Securing Urban Public Spaces to Increase Women's Attendance, Case Study: Ferdowsi Avenue, Sanandaj, Shahrgarar, Sh. 6, pp. 93-62. (Persian).

- Habibi, M. (2012). The quality and diversity of activities and facilities in public spaces and their effect on the presence of women with an emphasis on Tehran, The first scientific and research conference on women and urban life, Tehran. (Persian).

- Hxley, M. (2002). Govern mentality, Gender, Planning, in 'Planning Future. Philip Allmendinger & Mark Tewdwr-Jones, Rutledge, London.

- Jiang, B, Mak, C. N. S, Larsen, L. & Zhong, H. (2017). Minimizing the gender difference in perceived safety: Comparing the effects of urban back alley interventions. Journal of Environmental Psychology.

- Kallantari, K. (2003). Data processing and analysis in socio-economic research, Tehran, Sharif Publishing. (Persian).

- Kazemi, M. (2009). An Analytical Approach to Gender and Its Impact on the Quality of Space, Journal of Identity City, Volume 4, Issue 3, Pages 47-58. (Persian).

- Kurniawati,W.( 2012). Public Space for Marginal People, Social and Behavioral Sciences 36. pp 476-484.

- Madani Pour, A. (2000). Urban spatial design, Attitude to spatial social process, Farhad Mortazai, Tehran, Urban Planning and Processing Company. (Persian).

- Massey, D. (2013). Space, place and gender, John Wiley & Sons.

- Movahed, M & Hemmat, S. (2013). Study of Cultural and Social Factors Related to Social Safety of Women, Journal of Women and Society, Vol. 4, No. 2, pp. 55-82. (Persian).

- Naghdy, A. (2011). Man and City, Sociology and Urban Planning, University of Buenos Aires Publications, First Edition. (Persian).

- Noroozi, F & Fooladisepehr, S. (2009). Investigation of 15-29 years old women’s Feeling of Social Security in Tehran and Social Factors Influencing Them, Quarterly Journal of Rahbordi, 18th year, No. 53, PP: 129-159. (Persian).

- Nourani, S & Pourmohammadi, M. R. (2012). Women-Friendly City: The City of Ardabil", Quarterly Journal of Environment, No. 19, pp. 165-180. (Persian).

- Parsi, H.R. (2002). Recognition of Urban Space Content, Fine Arts, Volume 11, Issue 11, pp. 49-41. (Persian).

- Partovy, P. (2012). Women Working Group and Urban Public Space, First Women and Life Science and Research Conference, Tehran. (Persian).

- Pasaogullari, N,  & Doratli, N. (2004). Measuring Accessibility and Utilization of Public Spaces in Famagusta, Cities, Vol. 21, No.3, pp. 225-232.

- Pierce, J, Williams, O. R. & Martin, D. G. (2016). Rights in places: An analytical extension of the right to the city. Geoforum, 70, 79-88.

- Pourahmad, A, Rashidi, Y. &  Ashrafi, T. (2013). Changes in the presence of women in urban public spaces, Exploring the Park of Ael Goli and Khaghani in Tabriz, Women in Development and Politics, Vol. 11, No. 3, pp. 376-351. (Persian).

- Renee shorts, J. (2009). Urban Theory, Critical Evaluation, Karmat Allah Ziari, Hafez Mahdanezhad and Faryad Parjez, Tehran, University of Tehran. (Persian).

- Reza Zadeh, R, & Maryam M. (2007). Gender Equity in Urban Design, Women's Architecture Conference in Tehran, Tehran. (Persian).

- Rezazadeh, R. & Maryam M. (2009). Investigating Women Limiting Factors in Urban Spaces, Journal of Fine Arts, No. 36. (Persian).

- Sadeqi, A. R, Ahmadi, F, Ghaffari Sarvestani, N. & Rafiyan, M. (2012). Determining the Concepts Governing the Presence of Muslim Women in Urban Areas (Case Study: Shiraz City), Quarterly Journal of Urban Studies, No. 2, p. 71-85. (Persian).

- Shokohi, M. (2012). Designing a Network for Accessing and Securing Women in the Urban Public Spaces Network, The First Women's and City Life Science and Research Conference, Tehran, pp. 11-54. (Persian).

- Talebi, H. & Zangi Abadi, A. (2001). Indicators Analysis and Determination of Factors Affecting Human Development Methodology in Major Cities of the Country, Geographical Survey Quarterly, No. 60. (Persian).

- UNCHS. (2014). Women in Urban Governance, Nairobi: United Nations Centre for Human Settlements (Habitat).

- Wekerle,Gerda R. (2010). Gendered spaces of a pluralistic citizenship, in Democracy, citizenship and the global city. Elgin F. Is in Rutledge, London.

- Zabetiyan, E, Bemanian, M. R. & Rafiean, M. (2010). A Study on the Pattern of Urban Space Planning on Increasing the Safety of Women (Case Study: Central District of Tehran), Social Sciences Quarterly, No. 48, pp. 108-148. (Persian).

- Zibayi Nejhad, M. R. (2009). Gender Identity and Roles, Women's Studies and Research Office. (Persian).

-Abbas Zadegan, M. (2005). Socio-Psychological Dimensions in Urban Spaces, International Journal of Engineering Sciences, University of Science and Technology, Vol. 16, No. 1, pp. 68-69. (Persian).