بررسی و تحلیل علل ابهام و دیریابی مفهوم در اشعار صائب
الموضوعات :
محمدحسین کرمی
1
,
علی مظاهری رودبالی
2
1 - استاد زبان و ادبیات فارسی.دانشگاه شیراز.شیراز.ایران
2 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی.دانشگاه شیراز.شیراز.ایران
تاريخ الإرسال : 01 الأحد , جمادى الأولى, 1438
تاريخ التأكيد : 01 الأحد , جمادى الأولى, 1438
تاريخ الإصدار : 22 الجمعة , ربيع الثاني, 1438
الکلمات المفتاحية:
ملخص المقالة :
صائب تبریزی به عنوان نماینده ی سبکی که به تازه گویی و طرز نو و ابتکار شهرت دارد، یکی از برجسته ترین شاعران غزل گوی ایران است که در میانه ی دو جریان اصلیِ سبک هندی قرار دارد : شاعران عامی وکم سواد و سبکِ ساده و روان و شاعران هندی و زبان دشوار...از اواخر قرنِ دهم، شعر فارسی به سوی یک دشواریِ معما گونه پیش می رود که غالب ابهامات شعری، حاصل دستکاری های زبانی و هنجارگریزی های معنایی است که از رهگذرِ تلاش در کشفِ روابط تازه و ایجادِ تصاویرِ پارادوکسی حاصل می شود. ابهام در شعرِ صائب تبریزی از نوعِ ابهاماتِ شعریِ شاعرانی مانند حافظ و مولانا نیست ،زیرا ابهام در شعر این شاعران بیشتر به دلیل وسعت معناست ، همچنین با ابهاماتِ شعریِ شاعرانی چون انوری و خاقانی متفاوت است،چرا که دشواریِ شعر آنان بر اثر ورود اطلاعات علمی ،فلسفی،تاریخی،دینی و غیره می باشد و فهمِ آن مستلزمِ دانستن مقدمات است.مقاله ی حاضر به بررسی عوامل ابهام آفرینِ شعر صائب با تأکید بر عوامل هنری می پردازد. تعمّدِ صائب در ایجاد بعضی از ابهامات و در عین حال زیبایی های شعری به همراه تحلیلِ علت های ابهامِ شعر صائب، از یافته های این مقاله است .
المصادر:
احمدی ،بابک.(1370 ). ساختار و تأ ویل متن. تهران: مرکز.
اسکویی، نرگس .(1390 ).« روش آشنایی زدایی در شعر صائب »،پژوهشنامهی فرهنگ و ادب ،س4، ش11 ،ص183.
چند بهار ، لاله تیک.(1380 ).بهار عجم. تصحیح کاظم دزفولیان، تهران: طلایه.
حسن پور آلاشتی،حسین .(1390 ). «عواملِ ابهامِ معنایی در شعر طالب آملی »،پژوهشنامهی زبان و ادبیات فارسی ،س 3 ، ش9 صص108 -93 .
خوانساری، محمد.( 1364 ). منطق صوری، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
دهخدا ،علی اکبر .(1373).لغت نامه .دورهی شانزده جلدی ،زیر نظر معین و جعفر شهیدی تهران :دانشگاه تهران.
شفیعی کدکنی، محمد رضا.(1366). شاعر آیینه ها(بررسی شعر بیدل و سبک هندی) تهران: آگاه.
شمیسا،سیروس .(1366 ). فرهنگِ اشاراتِ ادبیات فارسی. تهران: فردوس.
---------- .(1381). نگاهی تازه به بدیع، تهران: فردوس.
صائب تبریزی، محمد علی .(1383) . دیوان، به کوشش محمد قهرمان، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. صفا، ذبیح الله. (1379 ). تاریخ ادبیات ایران ، ج4 ، به کوشش محمد ترابی نژاد،تهران، فردوسی.
صفوی ، کوروش.(1384). معنی شناسی.تهران: سوره
العلوی، یحیی بن حمزه .(1332 ) .الطراز المتضمّن لاسرار البلاغه و علوم حقایق الاعجاز . القاهره.
فتوحی، محمود. (1387). «ارزش ادبی ابهام از دو معنایی تا چند معنایی» مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تربیت معلم، س 16، ش62، صص 36-17.
---------------- .(1379). نقد خیال، تهران: نشر روزگار.
کرمی ، محمدحسین.(1383).« آرایش و آفرینش واکی ، شیوه ای بدیع در آفرینش هنری(بر پایه ی دیوان خاقانی) » نشریهی دانشکدهی ادبیات دانشگاه تبریز سال 47 ، شمارهی مسلسل 193 ، صص 1-34.
گلچین معانی،احمد.(1381).فرهنگ اشعار صائب،ج1،تهران:امیر کبیر.
محبتی،مهدی.(1380).بدیع نو ،ج1،تهران:سخن.
نفیسی، آذر.(1368).«آشنایی زدایی در ادبیات». کیهان فرهنگی ، تهران: س6 .ش62.
همایی،جلال الدین.(1373). معانی وبیان.ج2،تهران:هما.
_||_
