تحلیل الگوی پراکنش فضایی مراکز آموزشی و ساماندهی مناسب کالبدی آن با استفاده از GIS (مطالعه موردی: منطقه 8 تبریز)
الموضوعات : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری
محسن احدنژاد روشتی
1
(اســــتادیار جغرافیــــا و برنامــــه ریــــزی شــــهری، دانشــــگاه زنجــــان، زنجــــان، ایــــران)
محمد مـولایی قلیچـی
2
(دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایـران)
هادی جـوادزاده اقـدم
3
(دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایـران)
افشــــار حــــاتمی
4
(کارشناســی ارشــد جغرافیــا و برنامــه ریــزی شــهری، دانشــگاه تبریــز، تبریــز، ایــران)
الکلمات المفتاحية: GIS, شاخص موران, ساماندهی, پراکنش فضایی, مراکز آموزشی, منطقه 8 تبریز,
ملخص المقالة :
یکی از مسائل مهم که اکنون در شهرهای بزرگ به چشم میخورد، عدم تعادل در نظام توزیع و نارسایی سیستم خدمات از جمله فضاهای آموزشی است. توسعه ناهمگون و برنامه ریزی نشده و رشد سریع جمعیت را میتوان از دلایل اصلی بروز این مشکل بشمار آورد. در جهت افزایش کارایی این فضاها توجه به ساماندهی و توزیع مناسب ضروری به نظر میرسد. هدف از این تحقیق ساماندهی فضایی- مکانی و توسعه کالبدی فضاهای آموزشی در منطقه 8 تبریز است. روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی بوده که در این مسیر ابتدا با استفاده از روشهای تحلیل نزدیکترین همسایه و شاخص موران، الگوی پراکنش فضایی مراکز آموزشی در محدوده مورد مطالعه مشخص گردید. با توجه به نتایج به دست آمده از این دو روش لزوم ساماندهی مراکز آموزشی در محدوده مورد مطالعه ضروری به نظر رسید، بدین منظور از مدلهای ارزیابی چندمعیاره در محیط نرم افزار GIS استفاده گردید. به منظور ساماندهی وضع موجود مراکز آموزشی در محدوده مورد مطالعه از معیارهای تأثیرگذار و مناسب بهره گرفته شده و وزن مناسب این معیارها از طریق فرایند تحلیل سلسله مراتبی به دست آمد. در نهایت، نقشۀ مناسب که از روی هم گذاری به شیوه پیاده سازی تاپسیس انجام گرفته، استخراج گردیده است. با کمی تأمل در نقشه وضع موجود میتوان دریافت بیشترین پراکنش فضاهای آموزشی در قسمت جنوب و جنوب غربی این منطقه قرار داشته و الگوی منظمی ندارد. نقشه های حاصل از نتایج تحقیق فضاهای مناسب جهت احداث مکانهای آموزشی را پیشنهاد میکند.