ارزیابی تأثیر نوع و میزان کاربری اراضی در شکل‌گیری کانون‌های جرم‌خیز؛ مطالعه موردی: جرائم مربوط با سرقت در شهر تبریز
الموضوعات : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهریسیامک محمدی 1 , کریم حسین‌زاده دلیر 2 , پرویز نوروزی ثانی 3
1 - دانشگاه ازاد اسلامی واحد مرند
2 - دانشگاه ازاد اسلامی واحد مرند (نویسنده مسئول مقاله)
3 - دانشگاه ازاد اسلامی واحد مرند
الکلمات المفتاحية: توزیع فضایی, کاربری اراضی, شهر تبریز, جرم, سرقت,
ملخص المقالة :
مفهوم مکان در نظریه الگوی جرم نقش اساسی دارد. نه تنها مکان‌ها از نظر منطقی مورد نیاز هستند، بلکه ویژگی‌های مکان‌ها نیز بر احتمال وقوع جرم موثراست. شهر تبریز نیز به موازات تحولات کشور با رشد شتابان شهرنشینی که ناشی از مهاجرت‌های روستا-شهری از نقاط مختلف استان بوده مواجه گردیده است و به موازات آن بحران حاشیه نشینی تبریز نیز در حال گسترش است و متعاقباً میزان کجروی‌های اجتماعی، میزان وقوع جرم سرقت از رشد قابل توجی برخوردار بوده است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی نحوه‌ی توزیع فضایی جرم سرقت در سطح مناطق شهر تبریز و ارتباط نوع و میزان کاربری‌های اراضی شهری با وقوع این جرم در سطح مناطق جرم‌خیز است. جامعه آماری تحقیق مربوط به افراد بالای 18 سال شهر تبریز است. شیوه نمونه‌گیری این تحقیق نمونه‌گیری طبقه‌ای است. تحقیق حاضر به لحاظ هدف در زمره پژوهشهای کاربردی و به لحاظ روش تحقیق پیمایشی است. به منظور تحلیل الگوهای فضایی جرائم در سطح مناطق شهر تبریز با استفاده از نر‌م‌افزارهای اختصاصی تحلیل فضایی بزهکاری در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی، آزمون خوشه‌بندی و روش درون‌یابی به کار گرفته شده است. نتایج این بررسی حاکی از این است که در سطح مناطق شهر تبریز، جرم سرقت بیشتر در مناطق 8 و 1 و 2 توزیع شده است که با توجه به مطالعات میدانی، مهمترین دلیلی که میتوان اشاره کرد اینست که این مناطق بیشتر مرفه نشین و محل اسکان طبقات متوسط و بالای جامعه شهر تبریز هستند. در ادامه به بررسی ارتباط کاربری‌های اراضی این مناطق با جرم سرقت پرداخته شد که در منطقه 1و 2 شهر تبریز بیشترین درصد وقوع جرم سرقت مرتبط با کاربری‌های مسکونی است که بیشترین درصد اراضی این مناطق را نیز در برگرفته است ولی در منطقه 8 شهر تبریز که بخش مرکزی شهر را شامل می‌شود، بیشترین درصد وقوع جرم به کاربری تجاری–خدماتی مربوط می‌شود.
بیانلو، یوسف، منصوریان، محمدکریم (1385) رابطۀ تراکم جمعیت با میزان و نوع جرم، فصلنامۀ علمی ـ پژوهشی رفاه اجتماعی، سال ششم، شماره 2.
پیشگامی‌فرد، زهرا (1390) تحلیل جغرافیایی کانون‌های جرم‌خیز جرایم مرتبط با مواد مخدر در شهر کرمانشاه، مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقه‌ای سال سوم، شماره یازدهم، صص 96-75.
سالنامه آماری (1390) استان آذربایجان شرقی، تهران: مرکز آمار ایران.
عباسی ورکی، الهام (1387 ). شناسایی و تحلیل فضایی کانون‌های جرم خیز شهر قزوین با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیاایی GIS نمونه موردی بز قاچاق وسوءمصرف مواد مخدر در شهر قزوین، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه زنجان.
عبداللهی حقی، مریم (1383) پیشگیری از جرم از طریق برنامه ریزی کاربری اراضی شهری (مطالعه موردی سرقت در شهر زنجان)، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه زنجان، دانشکده علوم انسانی، گروه جغرافیا.
علی اکبری، اسماعیل (1381) « توسعه شهری و آسیب شناسی اجتماعی در ایران»، پژوهشهای جغرافیایی، ش 48، ص 63.
علیخواه، فردین، مریم نجیبی (1385) زنان و ترس از جرم در فضاهای شهری، فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال ششم، شماره 22.
کلانتری، محسن، زادولی‌خواجه، شاهرخ و غلامحسینی، رحیم (1393) رتبه‌بندی نواحی شهری بر اساس عوامل مؤثر در افزایش جرم مطالعۀ موردی: نواحی منطقۀ 6 تهران، فصلنامه مطالعات برنامه‌ریزی شهری، سال دوم، شماره‌ی ششم، صص 101-79.
کلانتری، محسن، قزلباش، سمیه، یغمایی، بامشاد (1389) بررسی جغرافیایی کانون‌های جرم‌خیز شهر زنجان، پژوهشهای جغرافیای انسانی، شماره 74.
کارگر، بهمن (1383). امنیت شهری ( ارزیابی کارایی خدمات انتظامی و امنیتی در نظام مدیریت شهری). تهران : انتشارات سازمان جغرافیایی، نیروهایی مسلح.
مدیری، آتوسا (1385). « جرم، خشونت، احساس امنیت در فضاهای عمومی شهر» فصلنامه علمی و پژوهشی رفاه اجتماعی.سال ششم، ش 22، ص 13.
مشکینی، ابوالفضل، مهدنژاد، حافظ، پرهیز، فریاد، تفکری، اکرم (1394) ارزیابی رابطه دو سویه نوع کاربری اراضی بر پراکندگی و فراوانی جرم در منطقه 12 شهرداری شهر تهران، معماری و شهرسازی آرمان شهر، شماره 15، 367-357.
وایت، ویلیام اچ (1392) زندگی اجتماعی فضاهای شهری کوچک، ترجمه مسعود اسدی محل چالی، تهران: آرمانشهر.
Anselin, L.; Cohen, J.; Cook, D.; Gorr, W. & Tita, G. (2000) "Spatial Analyses of Crime". In D. Duffee; D. McDowall; L. Mazerolle & S. Mastrofski (Eds.), Measurement and Analysis of Crime and Justice (Vol. 4, pp. 213-262). Washington, DC, National Institute of Justice.
Bottoms, A. E., Wiles, P. (1997). Environmental Criminology. In the Oxford Handbook of Criminology, M. Maguire, R. Moranand, R. Reiner (Eds.), Clarendon Press, Oxford.
Chi Pun Chung, E. (2005). Use of GIS in campus crime analysis: A case study of the university of Hong Kong. (Unpublished master's thesis). University of Hong Kong, Hong Kong. Retrieved from hub.hku.hk/bitstream/10722/40958/1/FullText.pdf.
ERDOĞAN, Saffet, M. Ali DERELİ, Mustafa YALÇIN, (2011) Spatial Analysis of Five Crime Statistics in Turkey, FIG Working Week 2011 Bridging the Gap between Cultures Marrakech, Morocco.
Gregory, D., Johnston, R., Pratt, G., Watts, M., Whatmore, S., & Gregory, Derek. (2009). The Dictionary of Human Geography. John Wiley & Sons.
Hillier, Bill and Ozlem Sahbaz, (2010) High Resolution Analysis of Crime Patterns in Urban Street Networks: an initial statistical sketch from an ongoing study of a London borough, University College London, UK.
MetLife Foundation. (2008, 08 18), www.policefuturists.org, Retrieved April 27, 2011, from Police Futurists International: www.policefuturists.org/pdf/LISC_SafeGrowth_final.pdf.
of crime reduction.Police
Ratcliffe, j. h. 2004. The hot spots matrix: A fram Work for the spatio- temporal
Ross, Catherine E., John R. Reynolds, and Karlyn J. Geis. 2000. “The Contingent Meaning of Neighborhood Stability for Residents’ Psychological Well-being.” American Sociological Review 65:581–97.
Rostami Tabrizi, L., Madanipour, A., (2006), Crime and the city: Domestic burglary and the built environment in Tehran, Habitat International, No.30, PP: 932–944.
Sargin, S., & Temurçin, K. (2010). Spatial dispersion and Analysis of Urban Crimes of Security Committed against Property in Turkey (4th International Congress of the Islamic World Geographers (ICIWG2010)). Sistan and Baluchestan, Iran.
Taylor, B. RalPK. (1998), Crime and Pcale: National institue of Justise (NIJ); at: http://WWW.Nij.com
Wang, D., Ding, W., Lo, H., Morabito, M., Chen, P., Salazar, J., & Stepinski, T. (2013), Understanding the spatial distribution of crime based geospatial discriminative patterns. Computers, Environment and Urban Systems, 39: 93-106.
Zhong, H., Yin, J., Wu, J., Yao, S., Wang, Z., Lv, Z., & Yu, B. (2011), Spatial analysis for crime pattern of metropolis in transition using police records and GIS: a case study of Shanghai, China. International Journal of Digital Content Technology and its Applications, 5 (2): 93-105.
_||_
Anselin, L.; Cohen, J.; Cook, D.; Gorr, W. & Tita, G. (2000) "Spatial Analyses of Crime". In D. Duffee; D. McDowall; L. Mazerolle & S. Mastrofski (Eds.), Measurement and Analysis of Crime and Justice (Vol. 4, pp. 213-262). Washington, DC, National Institute of Justice.
Bottoms, A. E., Wiles, P. (1997). Environmental Criminology. In the Oxford Handbook of Criminology, M. Maguire, R. Moranand, R. Reiner (Eds.), Clarendon Press, Oxford.
Chi Pun Chung, E. (2005). Use of GIS in campus crime analysis: A case study of the university of Hong Kong. (Unpublished master's thesis). University of Hong Kong, Hong Kong. Retrieved from hub.hku.hk/bitstream/10722/40958/1/FullText.pdf.
ERDOĞAN, Saffet, M. Ali DERELİ, Mustafa YALÇIN, (2011) Spatial Analysis of Five Crime Statistics in Turkey, FIG Working Week 2011 Bridging the Gap between Cultures Marrakech, Morocco.
Gregory, D., Johnston, R., Pratt, G., Watts, M., Whatmore, S., & Gregory, Derek. (2009). The Dictionary of Human Geography. John Wiley & Sons.
Hillier, Bill and Ozlem Sahbaz, (2010) High Resolution Analysis of Crime Patterns in Urban Street Networks: an initial statistical sketch from an ongoing study of a London borough, University College London, UK.
MetLife Foundation. (2008, 08 18), www.policefuturists.org, Retrieved April 27, 2011, from Police Futurists International: www.policefuturists.org/pdf/LISC_SafeGrowth_final.pdf.
of crime reduction.Police
Ratcliffe, j. h. 2004. The hot spots matrix: A fram Work for the spatio- temporal
Ross, Catherine E., John R. Reynolds, and Karlyn J. Geis. 2000. “The Contingent Meaning of Neighborhood Stability for Residents’ Psychological Well-being.” American Sociological Review 65:581–97.
Rostami Tabrizi, L., Madanipour, A., (2006), Crime and the city: Domestic burglary and the built environment in Tehran, Habitat International, No.30, PP: 932–944.
Sargin, S., & Temurçin, K. (2010). Spatial dispersion and Analysis of Urban Crimes of Security Committed against Property in Turkey (4th International Congress of the Islamic World Geographers (ICIWG2010)). Sistan and Baluchestan, Iran.
Taylor, B. RalPK. (1998), Crime and Pcale: National institue of Justise (NIJ); at: http://WWW.Nij.com
Wang, D., Ding, W., Lo, H., Morabito, M., Chen, P., Salazar, J., & Stepinski, T. (2013), Understanding the spatial distribution of crime based geospatial discriminative patterns. Computers, Environment and Urban Systems, 39: 93-106.
Zhong, H., Yin, J., Wu, J., Yao, S., Wang, Z., Lv, Z., & Yu, B. (2011), Spatial analysis for crime pattern of metropolis in transition using police records and GIS: a case study of Shanghai, China. International Journal of Digital Content Technology and its Applications, 5 (2): 93-105.
