نگاهی دوباره به قصب‌الجیب حدیث سعدی
الموضوعات : پژوهشنامه نسخه شناسی متون نظم و نثر فارسی
لطفعلی برقی
1
(دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران)
احمد احمدی
2
(استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران)
الکلمات المفتاحية: سعدی, گلستان, صائب تبریزی, قصب‌الجیب,
ملخص المقالة :
شارحان گلستان و محقّقان ادبیات فارسی دربارة ضبط و معنی ترکیب قصب‌الجیب در دیباجة گلستان سعدی نظریات گوناگونی مطرح کرده‌اند. این ترکیب ازنظر ابهام در ضبط صحیح و معنی مناسب، به پرمناقشه‌ترین مسئله در سرتاسر گلستان سعدی تبدیل شده است. با وجود بحث‌های گوناگونی که دربارة ضبط و معنی این ترکیب در بین محقّقان جاری بوده است، تاکنون نظری که توجّه همگان را به خود جلب کند و به این مناقشه پایان بخشد، مطرح نشده است. ما در این پژوهش کوشیده‌ایم تا با استفادة هم‌زمان از سه معیار پیروی از ضبط حداکثری نسخ خطّی گلستان، دقّت در بافت جملاتی که این ترکیب در آنها به کار رفته است و مراجعه به شواهد جدید موجود در دیگر آثار ادبی، ضبط و معنی صحیح این ترکیب را تثبیت کنیم. به گمان ما قصب‌الجیب در معنی قطعه نی‌ای است که در آن کاغذ و نامه‌های مهم را پنهان می‌کرده‌اند و این معنی مناسب‌ترین ضبط و معنی برای این عبارت در گلستان سعدی است.
_||_
