River

حرية الوصول المقاله

1 - بررسی اثرات ناشی از شکست سد در اراضی پایین دست مطالعه موردی: (سد تنگاب فیروزآباد)
علیرضا غلامی احسان سهرابی شکفتی

مقدمه: مدیریت ایمنی درسد‌ها و سازه در اولین گام مستلزم ارزیابی شرایط واقعی در رودخانه‌ها می‌باشد. در ایران به سبب واقع شدن در اقلیم خشک و نیمه‌خشک توجه خاصی به امر سدسازی در برنامه‌های توسعة اقتصادی شده‌است. لذا لازم است قبل از احداث سد‌ها مسائل و نکات ایمنی لازم مد نظر أکثر

مقدمه: مدیریت ایمنی درسد‌ها و سازه در اولین گام مستلزم ارزیابی شرایط واقعی در رودخانه‌ها می‌باشد. در ایران به سبب واقع شدن در اقلیم خشک و نیمه‌خشک توجه خاصی به امر سدسازی در برنامه‌های توسعة اقتصادی شده‌است. لذا لازم است قبل از احداث سد‌ها مسائل و نکات ایمنی لازم مد نظر قرار گیرد. هدف از انجام این پژوهش روندیابی سیلاب ناشی از شکست سد تنگاب و پهنه‌بندی سیلاب ناشی از شکست آن در پایین دست سد می‌باشد. مواد و روش‌ها: این پژوهش در سد تنگاب در 13کیلومتری شمال‌غربی شهر فیروزآباد واقع بر رودخانه فیروزآباد انجام شده است. این رودخانه مهمترین شاخه فرعی رودخانه‌مند بشمار می‌آید. برای انجام این پژوهش ابتدا مطالعات مربوط به تعیین پارامتر شکست سد، تعیین شکل شکست و زمان لازم برای ایجاد مقاطع شکست، انجام، و سپس محاسبات دبی سیلاب و دبی کل با استفاده از 4 روش تجربی شامل کریک‌پاتریک، حفاظت آب و خاک امریکا، احیا اراضی امریکا و سینگ و استوراسون انجام و نتایج با نرم‌افزار HEC-RAS مدل‌سازی شد. نتایج و بحث: بر اساس نتایج بدست آمده از از برآورد دبی سیلاب حاصل از شکست سد بر اساس 4 روش تجربی ذکر شده، مشخص شد که دبی برآوردی بر اساس دو روش حفاظت آب و خاک و روش کریک بسیار نزدیک (30309 و 30270 مترمکعب بر ثانیه) بوده به طوری که این اختلاف بین آن‌ها بسیار ناچیز می‌باشد. این اختلاف در روندیابی سیل و پهنه‌بندی سیل نیز بسیار ناچیز است. میزان مساحت اراضی تحت سیلاب در هر دو روش به میزان 140 هکتار اراضی کشاورزی، 5/0 هکتار اراضی صنعتی و 90 هکتار اراضی در محدوده رودخانه می‌باشد. در روش سینگ و استوراسون در مقایسه با سه روش دیگر دبی کمتری را نشان می‌دهدکه بر اساس این روش، اراضی تحت سیلاب 133 هکتار اراضی کشاورزی و 84 هکتار در محدوده صنعتی می‌باشد. اراضی صنعتی بر اساس این روش زیر آب نمی‌رود. در روش احیا اراضی امریکا در مقایسه با سه روش دیگر دبی بیشتری برابر با 33914 مترمکعب برثانیه را نشان می‌دهد که در نتیجه آن 161 هکتار از اراضی کشاورزی، 1 هکتار اراضی صنعتی و 100 هکتار در محدوده رودخانه به زیر سیل می‌رود. نتیجه‌گیری: نتایج این تحقیق نشان داد که روش احیا اراضی امریکا از بین سایر روش‌های ذکرشده بهتر است زیرا دبی بیشتری را در محاسبه سیلاب برآورد کرده است. نتیجه مهمی که از پهنه‌بندی سیلاب حاصل از شکستگی سد تنگاب حاصل می‌گردد این است که محدوده شهری فیروزآباد از این سیلاب در امان می‌باشد و مناطق مسکونی روستایی نیز زیر آب نمی‌روند. بر اساس نتایج به دست آمده جمع‌بندی می‌گردد که در نتیجه شکست احتمالی سد بجز 1 هکتار بخش صنعتی که مساحت بسیار ناچیزیست، خسارت فقط به اراضی کشاورزی وارد می‌گردد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

2 - ارزیابی پتانسیل سیل‌گیری مسیر پیچان رودی رودخانة کرخه با استفاده از شاخص خطر سیل‌خیزی محلی
علی لیاقت رضا افشین شریفان

مقدمه: پیچان رود‌ها از اشکال مهم ژئومورفولوژیکی ـ هیدرولوژیکی می‌باشند و به لحاظ جابجایی‌های مکانی که در محدودة دشت‌های سیلابی انجام می‌دهند، موجب تغییر ابعاد مورفولوژیکی بستر جریان رودخانه‌ها و دشت‌های سیلابی می‌گردند. این پدیده‌ها به علت پویایی زیادی که دارند، مسائل و أکثر

مقدمه: پیچان رود‌ها از اشکال مهم ژئومورفولوژیکی ـ هیدرولوژیکی می‌باشند و به لحاظ جابجایی‌های مکانی که در محدودة دشت‌های سیلابی انجام می‌دهند، موجب تغییر ابعاد مورفولوژیکی بستر جریان رودخانه‌ها و دشت‌های سیلابی می‌گردند. این پدیده‌ها به علت پویایی زیادی که دارند، مسائل و مشکلات عمده‌ای را نیز در محدوده‌های تشکیل به وجود می‌آورند. غالبا حضور پیچان رود‌ها پتانسیل بالای رودخانه را برای وقوع دبی‌های حداکثر نشان می‌دهد. در این پژوهش، مناطق دارای پتانسیل بالای وقوع سیل در مسیر پیچان رودی رودخانة کرخه با استفاده از شاخص خطر سیل‌خیزی محلی ( LFH) شناسایی گردیده‌اند. مواد و روش‌ها: در این مطالعه، با استفاده از شاخص خطر سیل‌خیزی محلی پتانسیل ایجاد سیل در مسیر‌های پیچان رودی رودخانة کرخه مورد ارزیابی قرار گرفت. این شاخص با استفاده از ضرایب و پارامتر‌های مورفولوژیکی حوضة آبریز (ناهمواری حوضه، تراکم زهکش‌ها، ضریب ناهمواری، ضریب کشیدگی و ...) و فاکتور‌های هندسی پیچان رود (طول پیچان رود، انحنای پیچان رود، زاویة قوس، پهنای کانال و ...) محاسبه می‌گردد. نتایج و بحث: میزان دبی مقطع پر با استفاده از طول پیچان رود در 44 مقطع برش خورده در رودخانه کرخه برآورد شد. نتایج نشان می‌دهد در بخش‌هایی که طول پیچان رود افزایش یافته، میزان دبی نیز بیشتر شده است. به عبارت دیگر، از قوس‌های بزرگ پیچان رود، سیلاب‌های با دبی بالا گذر کرده است. در این 44 مقطع، بیشترین مقدار دبی مربوط به قوس 41 به طول 2521 متر (بلندترین قوس) و برابر با 9/342 متر مکعب بر ثانیه است، که فاصلة آن قوس تا ایستگاه پای پل 777/102 کیلومتر می‌باشد. کمترین مقدار دبی مربوط به قوس 7 به طول 600 متر (کوتاه‌ترین قوس) و برابر با 88/25 متر مکعب بر ثانیه است که در فاصلة 6/15 کیلومتری از ایستگاه پای پل واقع شده است. نتیجه‌گیری: بطور کلی مقادیر محاسبه شده شاخص LFH، نشان‌دهندة پتانسیل پایین خطر وقوع سیلاب‌های بزرگ در مسیر رودخانه کرخه است. مقدار تراکم زهکشی و میزان کل آبراهه‌ها در واحد سطح حوضه نیز این موضوع را تأیید می‌کند. در 18 قطعه از 44 قطعه مورد مطالعه مقدار شاخص منفی و بیانگر پتانسیل سیل‌خیزی پایین و در 26 قطعه مثبت و حاکی از پتانسیل سیل‌خیزی بالا است. بیشترین مقدار بدست آمده مربوط به قوس 44 (نزدیک به ایستگاه عبداخان) به مقدار 97/0 در فاصلة 113 کیلومتری ایستگاه پای پل و کمترین مقدار مربوط به قوس 33 به مقدار 38/3- در فاصلة 8/77 کیلومتری ایستگاه پای پل است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

3 - هزينه يابي بر مبناي فعاليت مبتنی بر محاسبه بهاي تمام شده خدمات مقاطع تحصیلی آموزش و پرورش
یونس وکیل الرعایا

آموزش‌وپرورش، که دارای ساختار اداری و تشکیلاتی متنوع بوده نیاز دارد که بتواند هماهنگی لازم را بین منابع و مصارف فعالیت‌های جاری و آتی ایجاد نماید. در این راستا، در این پژوهش به موضوع بررسی سیستم هزینه‌یابی بر مبنای فعالیت برای تعیین بهای تمام‌شده خدمات در آموزش‌وپرورش ا أکثر

آموزش‌وپرورش، که دارای ساختار اداری و تشکیلاتی متنوع بوده نیاز دارد که بتواند هماهنگی لازم را بین منابع و مصارف فعالیت‌های جاری و آتی ایجاد نماید. در این راستا، در این پژوهش به موضوع بررسی سیستم هزینه‌یابی بر مبنای فعالیت برای تعیین بهای تمام‌شده خدمات در آموزش‌وپرورش استان سمنان پرداخته‌شد. روش پژوهش توصیفی- کاربردی و جامعه‌ی آماری آن شامل منابع و مصارف كليه ادارات آموزش‌وپرورش ، مديران و كارشناسان مالي و مسئولين بودجه در واحدهای تابعه آموزش‌وپرورش استان سمنان بود. در این پژوهش، به‌منظور گردآوری داده¬های اولیه از روش اسنادی یا کتابخانـه¬ای و میدانی استفاده شد. سپس با رویکرد هزینه‌یابی بر مبنای فعالیت(ABC) بهای تمام‌شده فعالیت‌های جاری و آتی بها یابی شده است. نتایج طی سال های 1396 تا 1399 برآورد شده است. بطوریکه، در سال 1399بیشترین مقدار بهای تمام‌شده یک دانش‌آموز دربین شهرستان‌های منتخب مربوط به شهرستان امیرآبادی با رقم بالغ‌بر هشتادویک میلیون پانصد هزار ريال(000/500/81) و کمترین رقم بهای تمام‌شده واحد یک دانش‌آموز مربوط به شهرستان بسطام بوده که رقم آن بالغ‌بر چهار میلیون و شش‌صد و سی هزار ریال(000/630/4) می‌باشد. نتایج بیانگر آنست که ، میانگین بهای تمام‌شده درسال 1399 ، عددی بالغ‌بر بیست‌وشش میلیون و هشت‌صد و پنج هزار ريال(000/805/26) بوده است. همچنین، نتايج اين مطالعه نشان داد، بهاي تمام شده خدمات درآموزش و پروش در سطوح مختلف و بر حسب شهرستان تفاوت معناداري با يكديگر دارند كه اين تفاوت به طور عمده بستگي به تعداد دانش آموز، تجهيزات آموزشي، تركيب سطوح تحصیلی و فاصله نسبت به مرکز دارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

4 - کارایی مسیریاب AlpineQuest به عنوان جایگزین GPS در بازدیدهای میدانی مهندسی رودخانه (مطالعه موردی سیلاب مرداد ماه 1401 شهر رفسنجان)
فرزانه قادری نسب گروهی مریم احمدی

با پیشرفت تکنولوژی، توسعه ابزارها و به‏کارگیری روش‏های نوین، بازدیدهای میدانی مهندسان، کارشناسان و محققان آسان‏تر شده است. استفاده از ابزارها و برنامه‏هایی که با هدف اصلی مسیریابی، جهت‏یابی و کاهش ترافیک ارائه شده، در زمینه بازدیدهای میدانی خصوصاً بازدید از رودخانه‌ها ب أکثر

با پیشرفت تکنولوژی، توسعه ابزارها و به‏کارگیری روش‏های نوین، بازدیدهای میدانی مهندسان، کارشناسان و محققان آسان‏تر شده است. استفاده از ابزارها و برنامه‏هایی که با هدف اصلی مسیریابی، جهت‏یابی و کاهش ترافیک ارائه شده، در زمینه بازدیدهای میدانی خصوصاً بازدید از رودخانه‌ها بسیار کارآمد وموثر واقع شده است. AlpineQuest یکی از این برنامه‏های کارآمد در این زمینه است. کاربر با استفاده از این برنامه می‏تواند به طیف زیادی از نقشه‏های توپوگرافی دسترسی پیدا کرده، به آسانی آن¬ها را دانلود کند و در زمانی که به اینترنت دسترسی ندارد به راحتی به فراخوانی نقشه بپردازد. در بازدید میدانی که جهت بررسی دلایل ورود سیلاب مرداد ماه 1401 به شهر رفسنجان صورت پذیرفت، از این نرم¬افزار استفاده شد. بدین صورت که محل نقاط حادثه‏خیز و سازه‌های تقاطعی بحرانی به صورت نقطه‏ای و مسیرهای ورودی سیلاب به داخل شهر به صورت نقشه خطی در نرم¬افزار ثبت شدند. همچنین برای محدوده‌های درگیر سیل پلیگون ترسیم شد. برای هر کدام از عارضه‌های ثبت شده اطلاعات توصیفی مورد نظر نیز وارد شد. در تحلیل‌های اولیه در محل بازدید از نقشه‌های گوگل‏ارث، گوگل هیبرید و همچنین نقشه‌های شیب موجود در AlpineQuest استفاده شد. پس از پایان بازدید میدانی، نهایتاً تمامی اطلاعات جهت بررسی نهایی با فرمت مناسب از AlpineQuest به نرم افزار GIS منتقل شد. نتایج کلی نشان داد وقوع بارش با دوره بازگشت بالا، توسعه شهر در پایین‌دست مخروطه افکنه، سازه‌های تقاطعی بحرانی، نقاط حادثه‌خیز و طرح سیل‌بند غیر اصولی در بالادست فرودگاه رفسنجان از دلایل وقوع سیلاب در شهر رفسنجان هستند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

5 - کیفیت سبک زندگی و خشکی زاینده¬رود: فهم تفسیری تجارب زیسته¬ی شهروندان اصفهانی از بحران آب
سحر فائقی

مقالۀ پیش رو در پي فهمِ تفسیریِ تجاربِ زیسته ی شهروندان اصفهانی از کیفیتِ سبک زندگی اجتماعی- زیست محیطی شان در بحران کم آبی و خشکی زاینده رود بوده است. روش پژوهش کیفی از نوع پدیدارشناسی تفسیری و نحوه ی نمونه گیری مبتنی بر نمونه گیری هدفمند از نوع نامتجانس بود. 27 نفر ا أکثر

مقالۀ پیش رو در پي فهمِ تفسیریِ تجاربِ زیسته ی شهروندان اصفهانی از کیفیتِ سبک زندگی اجتماعی- زیست محیطی شان در بحران کم آبی و خشکی زاینده رود بوده است. روش پژوهش کیفی از نوع پدیدارشناسی تفسیری و نحوه ی نمونه گیری مبتنی بر نمونه گیری هدفمند از نوع نامتجانس بود. 27 نفر از شهروندان زن و مرد اصفهانی در محدوده سنی 30 سال به بالا انتخاب و در طول مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته، تجربه زیسته ی خود راجع به کم آبی و خشکسالی زاینده رود را به طور کامل بیان کردند. در تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش تحليل مضمون و جهت تعیین اعتبار یافته ها از معیارهای قابلیت اعتبار، قابلیت اطمینان و مطابقت با عینیت داشتن، استفاده شد. یافته های این پژوهش در قالب 3 مقوله های فراگیر شامل 1- نارضایتی شهروندان از نزول سطح کیفی زندگی اجتماعی- محیط زیستی شان در قالب عدم احساس خوشبختی و عدم بهزیستی احساسی – هیجانی، 2- نارضایتی شهروندان از تغییر در سبک زندگی شان در قالب تغییر در نوع و نحوه گذراندن اوقات فراغت و تفریحات شان و 3- نارضایتی شهروندان از افزایش آلودگی های زیست محیطی دسته بندی شدند. در مجموع یافته ها بیانگر آن است که کم آبی و خشکی زاینده رود، کیفیت سبک زندگی اجتماعی- محیط زیستی شهروندان را تحت تأثیر قرار داده است، به علاوه مشارکت کنندگان بر این باور بودند که عنصر آب در این شهر نقش مهمي را در ارتقاء کيفيت سبک زندگی شان ایفا می کند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

6 - بازشناسی پیشران¬های موثر بر امنیت بوم¬شناختی گردشگری با توجه به ظرفیت¬های رودخانه کارون
احمد راه دار دکتر منوچهر جوانمردی

رودخانه کارون یک منطقه کلیدی برای حفاظت از محیط زیست و توسعه اقتصادی با کیفیت بالا در کلان‌شهر اهواز است. با این حال، با ادامه توسعه شهرنشینی و تحول صنعتی، گردشگری تهدیدی جدی برای محیط و زیست است. براساس هدف مذکور، پژوهش حاضر درصدد بازشناسی پیشران¬های موثر بر امنیت بوم¬ أکثر

رودخانه کارون یک منطقه کلیدی برای حفاظت از محیط زیست و توسعه اقتصادی با کیفیت بالا در کلان‌شهر اهواز است. با این حال، با ادامه توسعه شهرنشینی و تحول صنعتی، گردشگری تهدیدی جدی برای محیط و زیست است. براساس هدف مذکور، پژوهش حاضر درصدد بازشناسی پیشران¬های موثر بر امنیت بوم¬شناختی گردشگری با توجه به ظرفیت¬های رودخانه کارون است. روش تحقیق براساس روش¬های جدید آینده پژوهی، تبیینی می¬باشد. عوامل توسط 30 کارشناس و متخصص برنامه¬ریزی شهری با به کارگیری پویش محیطی، تحلیل اثرات متقابل/ ساختاری مورد ارزیابی قرار گرفت و از نرم افزار تخصصی آینده پژوهی MICMAC استفاده شده است. نتایج نشان داد که وضعیت پراکندگی متغیرهای موثر نشان از پایداری سیستم است. از میان 31 عامل بررسی شده 10 عامل اصلی به عنوان عوامل کلیدی موثر بر امنیت بوم¬شناختی گردشگری انتخاب شده¬اند که همه عوامل در هر دو روش مستقیم و غیرمستقیم تکرار شده¬اند. یافته¬ها نشان داد متغیرهای مربوط به ابعاد مقیاس و سود گردشگری به عنوان پیشران¬های صنعت گردشگری بر اهداف حفاظت از محیط زیست و منابع محیطی ترجیح داده شده است. متغیرهایی چون تعداد کارکنان صنعت گردشگری، درآمد حاصل از گردشگران بین المللی و داخلی، تعداد هتل¬های ستاره¬دار، نسبت هزینه¬های آموزشی به مالیه عمومی، تعداد گردشگران بین المللی و داخلی، کل خرده فروشی هتل¬ها و خدمات پذیرایی و نرخ بیکاری و شهرنشینی در اولویت قرار دارد. این تحقیق نشان داد که ظرفیت¬های گردشگری در کلانشهر اهواز به ویژه رودخانه کارون به دلیل سوء مدیریت¬ها رها شده و نتایج حاکی از آن است که برنامه-ریزی گردشگری مورد توجه قرار نگرفته و بهره¬مندی از ابزارهای آینده¬نگاری و پیش¬بینی می¬تواند دستیابی به اهداف گردشگری را تسهیل بخشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

7 - ارائه مدلی برای توسعه چابکی سازمانی در صنعت معدن کشور
امیر توکلی رودی آرش شاهین اکبر نیلی پور طباطبایی

پژوهش پیشروی یک بررسی توصیفی و تحلیل محتوا (بررسی وضع موجود) است که با استفاده از روش پیمایشی سازمانی مطالعات کتابخانه ای یا اسنادی و تحلیل داده های اولیه به انجام رسیدند. در این تحقیق چون هدف بررسی رابطه بین محرک های چابکی سازمانی و قابلیت های چابکی سازمانی و توانمندسا أکثر

پژوهش پیشروی یک بررسی توصیفی و تحلیل محتوا (بررسی وضع موجود) است که با استفاده از روش پیمایشی سازمانی مطالعات کتابخانه ای یا اسنادی و تحلیل داده های اولیه به انجام رسیدند. در این تحقیق چون هدف بررسی رابطه بین محرک های چابکی سازمانی و قابلیت های چابکی سازمانی و توانمندسازهای چابکی سازمانی در صنعت معدن کشور در راستای ارائه مدلی برای توسعه چابکی سازمانی در صنعت معدن کشور می باشد، لذا برای شناسایی ابعاد و گویه های محرک های چابکی سازمانی و قابلیت های چابکی سازمانی و توانمندسازهای چابکی سازمانی در صنعت معدن کشور به تعیین این ابعاد پرداخته شد. در راستای تعیین مولفه های چابکی(محرک ها ، قابلیت ها و توانمندسازها) از روش دلفی استفاده شده است. جامعه آماری را کلیه کارکنان چهار حوزه صنعت معدن کشور مجتمع سنگ آهن سنگان، گل گهر، چغارت و چادرملو فعال در صنعت معدن کشور تشکیل می دهند. تعداد کارکنان در زمان پژوهش 3262 نفر بوده و با بهره مندی از فرمول کوکران به روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم و ساده 399 نفر به عنوان جامعه نمونه انتخاب شدند. جهت تعیین روایی پرسشنامه از روش اعتبار محتوایی استفاده شده است و پایایی پرسشنامه مورد استفاده در این پژوهش به کمک ضریب آلفای کرونباخ ارزیابی گردیده است. در این پژوهش ضریب پایایی پرسشنامه محرک های چابکی سازمانی، پرسشنامه قابلیت های چابکی سازمانی و پرسشنامه توانمندسازهای چابکی سازمانی بر اساس فرمول کوکران به ترتیب(%95)، (91%) و (%93) به دست آمده است. نحوه تجزیه تحلیل داده ها براساس تصمیم گیری چند معیاره و تحلیل عاملی می باشد. نتایج ارتباط معنا داری را بین ابعاد محرک های چابکی سازمانی، قابلیت های چابکی سازمانی و توانمندسازهای چابکی سازمانی نشان می دهند. مقدار استاندارد تمامی پارامترها میزان بالاتر از 8/0 را نشان می دهد که بیانگر رابطه قوی میان متغییرهای پژوهش و میان هر بعد یک متغییر با همان متغییر معرف می باشد، این مسئله می تواند نقطه ی قوی برای مدل ارائه در این پژوهش باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

8 - ارائه چارچوبی برای شناسایی پیشران‌های موثر روی آینده هوش کسب‌و‌کار در صنعت گردشگری ایران
سیده نیر ابطحی نصیری محمد حسن ملکی بهروز بیات تحفه قبادی لموکی

10.30495/jmfr.2023.23357

گردشگری یکی از حوزه‌هایی است که به دلیل اثرات فرهنگی و اقتصادی، باعث توجه بسیاری از کشورها به توسعه زیرساخت‌ها و ارتقا خدمات آن شده است. ایران به دلیل مزیت‌های اقتصادی، جغرافیائی، فرهنگی و تاریخی، در صورت توسعه زیرساخت‌های لازم و سیاست‌گذاری درست در این زمینه می‌تواند م أکثر

گردشگری یکی از حوزه‌هایی است که به دلیل اثرات فرهنگی و اقتصادی، باعث توجه بسیاری از کشورها به توسعه زیرساخت‌ها و ارتقا خدمات آن شده است. ایران به دلیل مزیت‌های اقتصادی، جغرافیائی، فرهنگی و تاریخی، در صورت توسعه زیرساخت‌های لازم و سیاست‌گذاری درست در این زمینه می‌تواند موفق عمل کند. یکی از این زیرساخت‌ها، هوش کسب‌و‌کار است. ابزارهای هوش کسب‌و‌کار، با تجزیه و تحلیل داده‌ها و ارائه‌ی گزارش‌ها، خلاصه‌ها، داشبورد، نقشه‌ها، چارت‌ها و نمودارها، اطلاعات دقیقی در مورد ماهیت کسب‌و‌کار در اختیار کاربران قرار می‌دهند. تحقیق حاضر به دنبال شناسایی پیشران‌های اثرگذار روی آینده هوش کسب‌و‌کار در گردشگری ایران است. تحقیق حاضر از منظر مبانی فلسفی، پراگماتیست؛ از حیث جهت‌گیری، کاربردی و از بعد هدف، اکتشافی می‌باشد. برای اجرای تحقیق، در مرحله اول، پیشران‌های تحقیق از طریق مرور سیستماتیک پیشینه و مصاحبه با خبرگان استخراج شدند. در این مرحله 30 پیشران بدست آمد که این پیشران‌ها با آزمون بینم غربال شدند. پس از غربال پیشران‌ها، 12 عامل حذف شد و 18 پیشران باقیمانده با تکنیک بهترین- بدترین فازی اولویت‌بندی شدند. نتایج نشان داد که پیشران‌های فضای کسب‌و‌کار گردشگری، تصمیم‌گیری داده‌محور و تحریم‌های خارجی اثرگذارترین پیشران‌ها روی آینده هوش کسب‌و‌کار در گردشگری هستند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

9 - تجزیه و تحلیل پیشرا ن های تاثیرگذار بر بازاریابی خدمات تجاری با تمرکز بر چشم انداز حوزه ی واردات و صادرات کالاهای بنگاه های کوچک و متوسط
غلامعلی رحیمی وحید ناصحی فر تهمینه ناطق

10.30495/jmfr.2022.19493

امروزه، جذب و حفظ مشتریان برای هر سازمان و بنگاهی امری اجتناب ناپذیر می باشد و شامل راهبردهایی است که در جهت جلب و حفظ رضایتمندی دایمی مشتریان و تبدیل مشتریان بالقوه به مشریان واقعی به کار گرفته می شود و منجر به دوام رابطه و پایداری مشتریان خواهد شد. به دلیل نرخ سریع تغ أکثر

امروزه، جذب و حفظ مشتریان برای هر سازمان و بنگاهی امری اجتناب ناپذیر می باشد و شامل راهبردهایی است که در جهت جلب و حفظ رضایتمندی دایمی مشتریان و تبدیل مشتریان بالقوه به مشریان واقعی به کار گرفته می شود و منجر به دوام رابطه و پایداری مشتریان خواهد شد. به دلیل نرخ سریع تغییرات در بنگاه ها ، یکی از عوامل تولید در بنگاه های کوچک و متوسط در راستای جهش تولید ، اصلاح حوزه ی بازاریابی می باشد، چرا که امروزه بازاریابی را با در نظر گرفتن رویکردهای آینده پژوهی می توان، امری حیاتی برای رسیدن به هدف بنگاه‌ها دانست. با توجه به اینکه این پژوهش در حوزه بنگاه‌های کوچک و متوسط ارائه دهنده خدمات می باشد، در آن پیشران ها و عواملی که بازاریابی خدمات خصوصا خدمات تجاری را به جز خدمات مالی و بیمه ای تحت تأثیر قرار می‌دهند شناسایی شده است. بدین منظور با بررسی مطالعات پیشین، مصاحبه با اساتید خبره در این حوزه و برگزاری جلسات با شرکت‌ها و بنگاه‌های ارائه دهنده خدمات تجاری، پیشران های مرتبط جمع‌آوری گردیده است. در این مطالعه از روش تحلیل کیفی و نظریه داده بنیاد استفاده شده است و با استفاده از این نظریه، پیشران های جمع‌آوری‌شده در مدل استراوس و کوربین، گردآوری، طبقه‌بندی و یکپارچه شده است. درنتیجه این پژوهش، 46 پیشران انتخاب گردیدند و در پنج دسته شرایط علّی، پدیده اصلی، شرایط مداخله‌گر، بستر، راهبرد و پیامدها قرار گرفتند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

10 - ارائه یک سیستم تصمیم‌یار برای تحلیل پیشران‌های موثر روی آینده سازمان‌های پروژه‌محور فعال در صنعت خدمات مالی با رویکرد فازی
اباذر هادی شایسته محمد حسن ملکی سیدعلیرضا میرعرب بایگی نرگس یزدانیان

10.30495/jmfr.2022.61970.2550

هدف: صنعت خدمات مالی و کیفیت خدمات ارائه شده آن نقش مهمی در بهبود عملکرد کسب‌و‌کارها دارد. فناوری مالی یکی از حوزه‌هایی است که این صنعت را متحول کرده است. به علت ماهیت موقتی و متنوع خدمات صنعت مالی و فناوری مالی، در آینده سازمان‌های پروژه‌محور بخش مهمی از این صنعت خواهن أکثر

هدف: صنعت خدمات مالی و کیفیت خدمات ارائه شده آن نقش مهمی در بهبود عملکرد کسب‌و‌کارها دارد. فناوری مالی یکی از حوزه‌هایی است که این صنعت را متحول کرده است. به علت ماهیت موقتی و متنوع خدمات صنعت مالی و فناوری مالی، در آینده سازمان‌های پروژه‌محور بخش مهمی از این صنعت خواهند بود. به همین خاطر پژوهش حاضر به دنبال ارائه یک سیستم تصمیم‌یار برای شناسایی پیشران‌های اولویت‌دار موثر روی آینده سازمان‌های پروژه‌محور در این صنعت می‌باشد.روش‌شناسی پژوهش: پژوهش فعلی از منظر جهت‌گیری، کاربردی؛ از حیث هدف، اکتشافی و از بعد گردآوری داده‌ها، یک مطالعه پیمایشی است. برای ارائه سیستم تصمیم‌یار تحقیق، از دو روش کمی دلفی فازی و بهترین-بدترین فازی و یک ابزار کیفی با نام تعاریف ریشه‌ای استفاده شده است. تکنیک دلفی فازی برای غربال پیشران‌ها و روش بهترین-بدترین فازی برای اولویت‌بندی پیشران‌ها بکار گرفته شده است. نهایتا ابزار تعاریف ریشه‌ای، راهکارهای پژوهش متناسب با هر پیشران بدست آمده است.یافته‌ها: در ابتدا 15 پیشران از طریق مرور پیشینه و مصاحبه با خبرگان استخراج شد. در مرحله بعد با غربال فازی 9 عامل کنار گذاشته شد. 6 عامل باقیمانده با روش بهترین- بدترین فازی اولویت‌بندی شدند. سه پیشران محدودیت‌های مالی بین‌المللی، شدت رقابت و ماهیت مدل‌های کسب‌و‌کار در صنعت خدمات مالی بیش‌ترین اولویت را داشتند. نتیجه‌گیری: نهایتا با استفاده از ابزار تعاریف ریشه‌ای و مولفه‌های آن شامل مشتریان، فعالان، مالک مسئله، فرایند تبدیل، محیط و جهان بینی ذی‌نفعان، سیستم مرتبط با پیشران‌های اولویت‌دار توصیف شده و راهکار مطلوب ارائه گردید. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

11 - تاثیر خصوصی سازی بر عملکرد تاکسیرانی شهر تهران
افسانه زمانی مقدم مهدی اسماعیل بیگی

مهمترین فعالیت سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی شهر تهران خدمات رسانی مطلوب به شهروندان، ارائه خدمات مناسب و نیز نظارت مناسب بر فعالیت تاکسیران‌ها می‌باشد. از سوی دیگر خصوصی‌سازی یکی از الزامات دستگاههای اجرایی کشور جهت کاهش تصدی‌گری بخش دولتی، ایجاد رقابت و بهبود کار أکثر

مهمترین فعالیت سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی شهر تهران خدمات رسانی مطلوب به شهروندان، ارائه خدمات مناسب و نیز نظارت مناسب بر فعالیت تاکسیران‌ها می‌باشد. از سوی دیگر خصوصی‌سازی یکی از الزامات دستگاههای اجرایی کشور جهت کاهش تصدی‌گری بخش دولتی، ایجاد رقابت و بهبود کارایی است و در مجموع بهبود کیفیت خدمات به همراه بهبود عملکرد مالی ، بهبود کارایی تاکسیرانی است. لذا تأثیر خصوصی‌سازی بر عملکرد تاکسیرانی شهر تهران موضوع این تحقیق قرار گرفته است که فرضیه کلی آن چنین است؛ "خصوصی‌سازی در تاکسیرانی شهر تهران باعث بهبود عملکرد تاکسیرانی شده است". که این فرضیه کلی با فرضیه‌های فرعی ذیل بررسی می‌گردد: خصوصی‌سازی در تاکسیرانی شهر تهران باعث بهبود خدمات‌رسانی به تاکسیران‌ها شده است.خصوصی‌سازی در تاکسیرانی شهر تهران باعث بهبود خدمات‌رسانی به شهروندان شده است.خصوصی‌سازی در تاکسیرانی شهر تهران باعث کاهش هزینه‌های سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی شهر تهران شده است. در ابتدا پس از مطالعات و بررسی نظریات مختلف در باب خصوصی‌سازی و کیفیت خدمات، پرسشنامه‌ای مبتنی بر مؤلفه‌ها و ابعاد خدمات‌رسانی به شهروندان و تاکسیران‌ها طراحی گردید که روایی و پایایی پاسخنامه‌ها مورد تایید قرار گرفت. سپس به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای، مناطق 2و8 به عنوان مناطق مورد بررسی انتخاب گردید. جامعه آماری حاصله برای شهروندان در مجموع 2منطقه 93480نفر و برای تاکسیران‌ها و 4964 نفر بدست آمد که بر اساس روش نمونه‌گیری، حجم نمونه شهروندان در مجموع 2منطقه 763نفر و برای تاکسیران‌ها 651 نفر محاسبه گردید. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش‌های آمار توصیفی و استنباطی استفاده گردید که از آزمون T مستقل برای سنجش و آزمون فرضیه‌های تحقیق استفاده گردید.پس از جمع‌آوری داده‌ها و تجزیه و تحلیل آنها، نتایج ذیل حاصل گردید: خصوصی‌سازی در تاکسیرانی باعث بهبود خدمات رسانی به تاکسیران‌ها نشده است.خصوصی‌سازی در تاکسیرانی باعث بهبود خدمات رسانی به شهروندان شده است. خصوصی‌سازی در تاکسیرانی باعث کاهش هزینه‌های سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی شهر تهران نشده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

12 - مروری بر الگوهای روش تحلیل تاثیر متقابل و معرفی الگویی با منطق همبستگی
ابراهیم حاجیانی علی رضا همتی

اکثر روش های تحلیلی آینده پژوهی برای پیش بینی وقایع و یا بررسی رویدادهای متغیرهای مورد نظر و پیشران های مرتبط با موضوع را به صورت مستقل از هم مورد بررسی قرارداده و ارزیابی می نمایند، لیکن در مواقعی نیازمند تحلیل احتمال وقوع یک رویداد در تقابل مجموعه ای از رویدادهای مورد أکثر

اکثر روش های تحلیلی آینده پژوهی برای پیش بینی وقایع و یا بررسی رویدادهای متغیرهای مورد نظر و پیشران های مرتبط با موضوع را به صورت مستقل از هم مورد بررسی قرارداده و ارزیابی می نمایند، لیکن در مواقعی نیازمند تحلیل احتمال وقوع یک رویداد در تقابل مجموعه ای از رویدادهای مورد پیش بینی خواهیم بود . تحلیل اثرات متقابل روشی برای پاسخ به این نیاز است و اگرچه مستلزم پردازش های آماری پیچیده تری برای حصول نتایج است، لیکن اساساً همانند روش دلفی مبتنی بر نظرات متخصصان خواهد بود. مهمترین رویکرد این روش این است که بخواهیم براساس رای متخصصان احتمال وقوع رویدادهای مختلف یا نیروهای پیشران متفاوت را به طور مستقل تعیین و علاوه بر آن، نظر ایشان را برای احتمال وقوع یک رویداد در صورت وقوع سایر رویدادها و تاثیر متقابل آنها برهم جویا شده و بررسی نماییم. در نسخه های پیشرفته تر این روش، احتمال وقوع رویدادها را در زنجیره علیت بین رویدادها تعریف و مورد بررسی قرار می دهیم. بدین ترتیب ماتریسی از احتمالات اولیه و احتمالات شرطی و روابط جهت دار تاثیرات متقابل رویدادها و نیروهای پیشران شکل می گیرد. الگوهای متداول این روش با دو منطق احتمالات و ارتباطات سازمان یافته و برای تاثیرات رویدادها بر هم با قوانین احتمالی و ارتباطی قواعدی را تعریف می کند. لیکن در هر دوی این الگوها جهت تاثیر رویدادها بر هم مورد بررسی قرار نمی گیرد. نویسنده در این مقاله سعی دارد با مروری بر الگوهای موجود روش تحلیل تاثیر متقابل، الگوی جدیدی را با منطق همبستگی برای پوشش جهت تاثیر(منفی و مثبت) رویدادها بر هم معرفی نماید. نتیجه انجام فرآیند روش تحلیل اثرات متقابل معمولا" به پیدایش یک سناریو ختم می شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

13 - شبکه مفهومی «وادی» در گفتمان سده‌های نخست هجری
مهران اسماعیلی

برگرداندن وادی به واژه های متفاوتی چون درّه، بیابان، منطقه، سرزمین و اخیرا مسیل و در بسیاری موارد ترجمه نکردن آن از سوی مترجمان بیانگر آن است که به رغم طی شدن سده ها از ارتباط میان زبان فارسی و عربی، دلالت روشن و مشخصی برای وادی در زبان فارسی در اختیار نیست و مترجمان صر أکثر

برگرداندن وادی به واژه های متفاوتی چون درّه، بیابان، منطقه، سرزمین و اخیرا مسیل و در بسیاری موارد ترجمه نکردن آن از سوی مترجمان بیانگر آن است که به رغم طی شدن سده ها از ارتباط میان زبان فارسی و عربی، دلالت روشن و مشخصی برای وادی در زبان فارسی در اختیار نیست و مترجمان صرفا با تکیه بر شواهد و قراین متن یا تجارب پیشین خود، معنای وادی را استنباط می کنند یا آن را به استنباط دیگران می سپارند. این مقاله در صدد بررسی این مسأله است که این واژه مشخصا بیانگر چه پدیده جغرافیایی در خاستگاه خود بوده است و چرا در زبان فارسی نتوانسته معادل مناسب خود را طی دوره های گذشته به دست آورد. چنین می‌نماید که پیوند خوردن اقلیم بیابانی با زیست بشری در قالب کوچ نشینی، به تولید این واژه منتهی شده است و مفاهیمی چون منبع آب، پوشش گیاهی، پوشش جانوری، اقامت گاه بشری و جاده شبکه معنایی آن را شکل داده‌اند؛ ولی در ایران که کوچ نشینی در مناطق بیابانی کمتر روی داده این پدیده جغرافیایی اهمیت حیاتی نداشته و از این رو برای آن واژه‌ای وضع نشده است و در نتیجه وادی نه تنها مفهوم خود بلکه شبکه مفاهیم پیرامونی خود را نیز در زبان فارسی از دست داده و شبکه ای از معانی دیگر را پیرامون خود ایجاد کرده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

14 - الگوی مشارکت ذی‌نفعان در شکل‌گیری خط‌مشی‌های گردشگری فرهنگی (مورد مطالعه: شهر تهران)
سید مصطفی تقوی کرم اله دانش فرد ناصر میرسپاسی

10.30495/ijpa.2023.69641.11007

زمینه و هدف: شهر تهران دارای پتانسیل زیادی در زمینه گردشگری فرهنگی بوده که تاکنون از این ظرفیت به درستی استفاده نشده ویکی از مشکلات موجود در این زمینه، عدم نقش‌آفرینی مؤثر ذی‌نفعان مختلف در خط‌مشی‌گذاری است که مانع استفاده از ظرفیت‌ها و توانمندی‌های آن‌ها در این زمینه م أکثر

زمینه و هدف: شهر تهران دارای پتانسیل زیادی در زمینه گردشگری فرهنگی بوده که تاکنون از این ظرفیت به درستی استفاده نشده ویکی از مشکلات موجود در این زمینه، عدم نقش‌آفرینی مؤثر ذی‌نفعان مختلف در خط‌مشی‌گذاری است که مانع استفاده از ظرفیت‌ها و توانمندی‌های آن‌ها در این زمینه می‌شود. بنابراین، هدف تحقیق ارائه الگوی مشارکت ذی‌نفعان در شکل‌گیری خط‌مشی‌های گردشگری فرهنگی در شهر تهران است.روش پژوهش: تحقیق حاضر از دیدگاه مخاطبان توسعه ای- کاربردی و همچنین از نظر روش در زمره تحقیقات کیفی محسوب می‌شود. به منظور طراحی الگوی تحقیق از روش تحلیل تم استفاده شد. مشارکت کنندگان در تحقیق شامل 21 نفر از خبرگان دانشگاهی و همچنین مدیران شهرداری تهران بودند که به شکل هدفمند انتخاب شدند. روش گردآوری داده‌ها نیز مصاحبه نیمه‌ساختاریافته بود.یافته‌ها: یافته‌های تحقیق نشان داد ابعاد مشارکت ذی‌نفعان در زمینه خط‌مشی‌گذاری گردشگری فرهنگی شامل مواردی از جمله شناسایی و توسعه بستر مشارکت ذی‌نفعان، ارتباط و حمایت موثر، ترغیب ، تاکید بر مشارکت حداکثری و ایجاد ساختار مشارکت و توجه به مساله شناسی از نگاه ذی‌نفعان و همراستایی بین آنان است. نهایتا، براساس متغیرهای شناسایی شده، الگوی تحقیق ایجاد گردید.نتایج:مشارکت موثرذینفعان می تواند در بهبود فرایند خط مشی گذاری وتوسعه گردشگری فرهنگی اثربخش باشد؛که این مهم نیازمند توجه به عوامل موثر شناسایی شده می باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

15 - ارزیــابی اثـرات زیست محیطی استقـــرار کاربـری ها بر شاخص هـای کــمی و کیــفی رودخــانه ها
شیوا آجیلیان ممتاز

گردش در طبیعت بخشی از مجموعه گردشگری است که بر مسافرت هدفمند به مناطق نسبتاً طبیعی برای مطالعه مناظر گیاهان و جانوران و جنبه های فرهنگی معاصر یا گذشته موجود در این مناطق اطلاق می شود.حال در صورت افزایش ناگهانی گردشگری به منطقه ای آثار زیست محیطی جبران ناپذیری بر محیط وا أکثر

گردش در طبیعت بخشی از مجموعه گردشگری است که بر مسافرت هدفمند به مناطق نسبتاً طبیعی برای مطالعه مناظر گیاهان و جانوران و جنبه های فرهنگی معاصر یا گذشته موجود در این مناطق اطلاق می شود.حال در صورت افزایش ناگهانی گردشگری به منطقه ای آثار زیست محیطی جبران ناپذیری بر محیط وارد می گردد.از این رو نیازمند ارزیابی اثرات زیست محیطی به عنوان فعالیتی به منظور شناسایی اثرات اجرای یک پروژه بر سلامت انسان و محیط هستیم تا با شناسایی آثار سوء احتمالی به ارائه راهکارهای مناسب بپردازیم. در این تحقیق به بررسی اثرات عوامل انسانساخت بر حاشیه رودخانه زشک واقع در استان خراسان رضوی که یکی از مکان های مهم گردشگری است پرداخته شده است. از این رو تعیین میزان آلودگی آب رودخانه و پیامدهای گردشگری در این منطقه عاملی برای سنجش تغییرات ایجاد شده در سیمای محیط، اختلال در کاربری های زمین و تعارض با احتیاجات محلی می باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

16 - نقش مادی‌ها در شکل‌گیری ساختار فضایی شهر اصفهان
حمید ماجدی فرشته احمدی

اصفهان شهری با هسته های اولیه زیستی است و جویباره به معنای سرزمین جوی های روان اصلی‌ترین هسته شهر بوده است. نقش زاینده‌رود و شبکه مادی‌های منشعب از آن در گذشته در امور کشاورزی و آب رسانی، جمع‌آوری آب های سطحی و آبادانی شهر از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. متأسفانه طی تو أکثر

اصفهان شهری با هسته های اولیه زیستی است و جویباره به معنای سرزمین جوی های روان اصلی‌ترین هسته شهر بوده است. نقش زاینده‌رود و شبکه مادی‌های منشعب از آن در گذشته در امور کشاورزی و آب رسانی، جمع‌آوری آب های سطحی و آبادانی شهر از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. متأسفانه طی توسعه شهری و افزایش ساخت‌ و سازها و از بین رفتن باغات درون شهر و مزارع اطراف، بخشی از هویت شهر به نام مـــادی به دست فراموشی سپرده شد. لزوم توجه و سرمایه‌گذاری در جهت احیاء مادی ها از دیدگاه های متعدد تاریخی، زیست محیطی، طراحی شهری و اقتصادی قابل بررسی است. این مقاله به شناسایی سوابق و عملکرد مادی‌ها طی تاریخ و ارتباط آن با توسعه و طراحی فضاهای شهری پرداخته است. حفظ ارزش های هویتی تاریخی مادی‌ها، زیباسازی فضای شهری با ارتقاء نقش عبور و مروری مادی‌ها به سبزراه1 و برآورده ساختن نیازهای عملکردی، تفرجی، روحی و روانی شهروندان جهت ارتقاء کیفیت زیستی شهر از اهداف اصلی مقاله است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

17 - محورهای شاخص شهری و دالان های بوم شناسانه رودها
محسن تابان آزاده پشوتنی زاده

هویت را می توان به معنایی که انسان ها از طریق احساسات ذهنی از وجود هر روزه خود و ارتباطات گسترده اجتماعی کسب می کنند، تعریف کرد. لازمه درک هویت هر مکانی حضور، حرکت، مکث و تأمل در ویژگی های کالبدی، اجتماعی و کارکردی آن است که زمینه شناخت جامعی از آن مکان را فراهم می آورد أکثر

هویت را می توان به معنایی که انسان ها از طریق احساسات ذهنی از وجود هر روزه خود و ارتباطات گسترده اجتماعی کسب می کنند، تعریف کرد. لازمه درک هویت هر مکانی حضور، حرکت، مکث و تأمل در ویژگی های کالبدی، اجتماعی و کارکردی آن است که زمینه شناخت جامعی از آن مکان را فراهم می آورد. مسیرهای پیاده گردشگری دارای قابلیت بسیار در این زمینه اند. در این مقاله که از سنخ مقالات توصیفی با تکیه بر مطالعات اسنادی است، با بررسی محورهای شاخص شهری در ارتباط با دالان رودها، با توجه به مسیرهای پیاده؛ اصول حاکم بر شکل گیری آنها مورد شناسایی قرار گرفته است. این مسیرهای پیاده گردشگری در امتداد محورهای شاخص شهری، در اتصال به دالانهای بوم شناسانه رودها، با ایجاد اتصال بصری و فیزیکی و لحاظ کردن ملاحظات زیست شناسانه سبب ارتقای کیفیت و خوانایی فضای شهری گشته و متضمن پایداری مکان های شهری و هویت بخشی به محدوده های پیرامون و بالتبع کلیت شهر هستند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

18 - Codification of The Conceptual Framework of River Valleys' Physical Resilience (Case Study: "Kan" River Valley, Tehran)
Pantea Alipour kouhi Seyyedali nouri Saeede Alikaei

The Urban River Valleys are not only the interface between the city and nature, but they are also essential spatial places that carry urban context, local life, and other environmental characteristics. As a result, the design of urban river Valleys is one of the most im أکثر

The Urban River Valleys are not only the interface between the city and nature, but they are also essential spatial places that carry urban context, local life, and other environmental characteristics. As a result, the design of urban river Valleys is one of the most important strategies for promoting urban ecological systems, protecting socio-economic benefits, and increasing aesthetic values. This paper proposes the resilience concept to address the problem of natural hazards at the River Valleys while maintaining the environment's qualities. For this purpose, the focus is on applying the physical dimension of resiliency for presenting design qualities and indicators by studying the expected roles and qualities of urban rivers and the concept of resiliency. So at first, the Resilient Urban River Valleys Conceptual Framework has been codified, and dimensions, Components, and criteria of resilient River Valley design are proposed. In the next step, This Conceptual Framework is used to examine the quality of Tehran's Kan River Valley s Public Space using a SWOT matrix and develop design goals and strategies. Finally, this study stands on the notion that a place's resilience not only embraces formulating an immediate response to crises such as floods but also considers long-term mitigation and adaptation strategies and environmental qualities to face environmental challenges. In this perspective, reconnecting the community with the river through creating a favorable public space and using the natural potential of the rivers to confront the hazards is necessary. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

19 - Planning and Design of Urban Sustainable Riparian Park (Case Study: Kan River- Valley)
Hassanali Laghai Seyedeh Maryam Gilani

One of the most important natural factors and critical facilities in Tehran is presence of AlborzSlopes River-Valleys which have been considered as natural tourist places for citizens since a long time ago, especiallyin hot summers and play effective role in creating a أکثر

One of the most important natural factors and critical facilities in Tehran is presence of AlborzSlopes River-Valleys which have been considered as natural tourist places for citizens since a long time ago, especiallyin hot summers and play effective role in creating a balance between manmade and natural spaces. Importance ofthese river-valleys as ecological pathways is enhanced with the increase in population and development of river-valleycities can become a vital element of urban life cycle. However unfortunately, their inappropriate use has only reducedthe quality of life in their area. Design of riparian parks, establishing dynamic edges and creating lively urban spacemay give a new spirit into the lifeless body of these river-valleys. This paper has been written aiming at planning anddesign of sustainable resorts in the area of Kan River-Valley (The largest urban watercourse of Tehran) and attemptedto answer this question that has Kan River ecological context and environmental characteristics to become a greenurban corridor? Land use planning process has been used and strategic planning has been performed using analytical- descriptive method of artificial, natural and visual characteristics of the subject area, relying on the table Strengths,Weaknesses, Opportunities, and Threat (SWOT) and using present capabilities and removing barriers. The researchresults show that using sustainable ecologic landscape design and compatible with the environment, is an appropriatestrategy for revitalizing the urban river-valleys. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

20 - Reinterpretation of Architectural Identity in a Tidal Waterfront City (Case Study:Transformation of the Riverbank Area in Banjarmasin’s Old City Center)
Karyadi Kusliansjah Rumiati Tobing Uras Siahaan

Banjarmasin is known as a tidal waterfront city and it is called City of a Thousand Rivers. The city level was approximately -16 cm below the sea level and almost a swamp-land. The urbanization and the city development programs have changed the city’s physical and أکثر

Banjarmasin is known as a tidal waterfront city and it is called City of a Thousand Rivers. The city level was approximately -16 cm below the sea level and almost a swamp-land. The urbanization and the city development programs have changed the city’s physical and spatial plan from a wetland to a mainland structure. The issues of the city's transformation have changed the city structure from the waterfront city into the mainland city. Confusion about its architectural identity occurs in the tidal land context from the water-based architectural typology transformation to land-based architectural typology. Reinterpretation of architectural identity needs to be made so that the image of the tidal city will not disappear. The purpose of this study is to revive the architectural identity of Banjarmasin city. This research will be useful for academic and practices for the local management control of the city’s government The research procedures could be interpreted as typo-morphological in a tidal waterfront city, through several approaches employing the interpretive-descriptive-retrospective methods in the history of Banjarmasin’s urban development and Banjar’s community adaptation in this tidal environment.The research findings are: The architectural identity of tidal city can be found in the adaptation of Banjar’s community behavior; The architectural tidal identity has been fading, becoming ambiguous and unfamiliar to the present generation of Banjar community; Reinterpretation of the tidal architectural identity may serve as a guideline for the city’s lay-out developing from the architectural design of the present and the future. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

21 - شناسایی پیشران‌های توسعه ورزش حرفه‌ای کشور عراق
محمد عبیس کرنفل المعموری قاسم رحیمی سرشبادرانی علی عطیه دخیل رسول نظری

10.30495/jism.2023.76847.1154

این پژوهش با هدف شناسایی پیشران‌های توسعه ورزش حرفه‌ای کشور عراق، انجام شد. پژوهش حاضر با توجه به ماهیت موضوع و اهداف پژوهش به صورت کیفی و مبتنی بر نظریه برخاسته از داده‌ها است. برای گردآوری داده‌های پژوهش از 25 مصاحیه عمیق و نیمه ساختاریافته با خبرگان و متخصصان و مدیرا أکثر

این پژوهش با هدف شناسایی پیشران‌های توسعه ورزش حرفه‌ای کشور عراق، انجام شد. پژوهش حاضر با توجه به ماهیت موضوع و اهداف پژوهش به صورت کیفی و مبتنی بر نظریه برخاسته از داده‌ها است. برای گردآوری داده‌های پژوهش از 25 مصاحیه عمیق و نیمه ساختاریافته با خبرگان و متخصصان و مدیران سازمان‌های ورزشی عراق بهره‌ گرفته شد. مشارکت‌کنندگان در پژوهش به روش نمونه‌گیری هدفمند و نظری انتخاب شدند. تحلیل داده‌های حاصل از مصاحبه‌ها، طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی پدید آمدند. با استناد به نتایج کدبندی محوری و مفاهیم مشترک بین کدهای باز، 10 محور به نام‌های حمایت از ورزشکاران حرفه‌ای، امکانات آموزشی و تجهیزات تمرینی، تربیت و ارتقای مربیگری، رقابت‌های ملی و بین‌اللملی، تحقیقات علمی و نوآوری، رسانه و فرهنگ، حمایت مالی، رویکرد یکپارچه‌سازی سیاست توسعه‌ای، مشارکت‌کنندگان در ورزش و پرورش استعدادها و نخبه‌پروری در امر شناسایی پیشران‌های توسعه ورزش حرفه‌ای کشور عراق شناسایی شد؛ لذا پیشنهاد می‌شود؛ با نهادینه کردن فرآیند شایسته سالاری و ثبات مدیریت در جذب و بکارگیری و نگاه داشته مدیران ورزش حرفه‌ای به ویژه در باشگاه‌ها، تمرکز بر توانمندسازی مدیران به ویژه در بخش بانوان با بهبود تفکر راهبردی و نگرش سیستمی در امر توسعه ورزش حرفه‌ای کشور عراق گام برداریم. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

22 - آینده پژوهی نظام مالیاتی ایران : از منظر علم و فن آوری اطلاعات با رویکرد تصمیم گیری گروهی
عین اله زمانی اسکندری محمدرضا مهربان پور آزیتا جهانشاد

هدف از این پژوهش، شناسایی و ارزیابی پیشران های استراتژیک و آینده ساز در حوزه علم و فن آوری نظام مالیاتی کشور است. این پژوهش با استفاده از روش آینده پژوهی با رویکرد تصمیم گیری گروهی (تکنیک دلفی فازی مثلثی) و تحلیل اثرات متقابل براساس پویش محیطی و مصاحبه با خبرگان مالیاتی أکثر

هدف از این پژوهش، شناسایی و ارزیابی پیشران های استراتژیک و آینده ساز در حوزه علم و فن آوری نظام مالیاتی کشور است. این پژوهش با استفاده از روش آینده پژوهی با رویکرد تصمیم گیری گروهی (تکنیک دلفی فازی مثلثی) و تحلیل اثرات متقابل براساس پویش محیطی و مصاحبه با خبرگان مالیاتی انجام شده است. روش پژوهش مورد استفاده از منظر ماهیت، توصیفی تحلیلی و از منظر روش شناسی، مبتنی بر روش آمیخته است. پس از شناسایی 24 پیشران نخست در مراحل سوال، مصاحبه و پرسش نامه دلفی فازی، جهت نهایی کردن و ارزیابی پیشران های موثر و آینده ساز، همه پیشران های شناسایی شده بر اساس میانگین فازی مثلثی مورد تجزیه و تحلیل و به&rlm; منظور تحلیل یکپارچه اثرات متقابل میان پیشران ها، از نرم افزار میک مک، استفاده شده است. براساس یافته های پژوهش، 5 پیشران: 1- هوشمندسازی نظام مالیاتی برمبنای داده محور بودن2- استاندارد بودن فرآیندهای مالیاتی بر اساس فن آوری اطلاعاتی 3- توسعه نرم افزارها و سیستم های حسابرسی هوشمند 4- آموزش پرسنل به تناسب استفاده های جدید از نرم افزارهای روز 5- الزام استفاده از سامانه ها و مکانیزه‌های درآمدی و فروش به منظور شفافیت در مبادلات اقتصادی، به عنوان پیشران های استراتژیک و آینده ساز تایید گردیدند. در ادامه این پژوهش با اجرای مدل رای گیری گروهی نیز مطابقت نتایج پژوهش با روش دلفی فازی مثلثی مورد تائید قرار گرفت. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

23 - تأثیر محرک‌های جذابیت برند بر تعهد به برند و تبلیغات شفاهی مثبت با نقش میانجی‌گری هویت‌پذیری مصرف‌کننده از برند
زهرا محمدی فرانک خدایاری صدیقه طوطیان

این پژوهش با هدف تبیین تأثیر محرک‌های جذابیت برند (تجانس ارزشی، پرستیژ و تمایز برند) بر پیامدهای (تعهد به برند و تبلیغات مثبت شفاهی) حاصل از هویت‌پذیری مصرف‌کننده از برند انجام گرفته است. روش تحقیق بر حسب هدف کاربردی و بر اساس نحوه جمع‌آوری داده‌ها از نوع توصیفی_ پیمایش أکثر

این پژوهش با هدف تبیین تأثیر محرک‌های جذابیت برند (تجانس ارزشی، پرستیژ و تمایز برند) بر پیامدهای (تعهد به برند و تبلیغات مثبت شفاهی) حاصل از هویت‌پذیری مصرف‌کننده از برند انجام گرفته است. روش تحقیق بر حسب هدف کاربردی و بر اساس نحوه جمع‌آوری داده‌ها از نوع توصیفی_ پیمایشی می‌باشد. به منظور سنجش متغیرهای تحقیق از پرسش‌نامه استاندارد شامل 26 سؤال استفاده شد. این پرسش‌نامه از دو بخش توصیفی (اطلاعات جمعیت‌شناختی) و استنباطی (اطلاعات مربوط به متغیرهای اصلی تحقیق) تشکیل شده است. متغیرهای اصلی در پرسش‌نامه توسط شاخص لیکرت مورد ارزیابی قرار گرفته است. جامعه آماری متشکل از مشتریان برندهای لوازم خانگی سامسونگ، ال جی و بوش در بازار امین حضور تهران می‌باشند که با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای حجم نمونه 392 نفر محاسبه گردید. به منظور تحلیل داده‌ها از مدل‌سازی معادلات ساختاری با استفاده از نرم‌افزار لیزرل استفاده شده است. نتایج حاصل از تحلیل داده‌ها نشان داد که از بین محرک های جذابیت برند، هر سه یعنی تجانس ارزشی، پرستیژ برند و تمایز برند می‌توانند بر جذابیت برند تأثیر مثبت و مستقیم داشته باشند. جذابیت برند نیز می‌تواند بر هویت‌پذیری مصرف‌کننده از برند تأثیرگذار باشد. از طرفی تجانس ارزشی می‌تواند به صورت مستقیم بر هویت‌پذیری مصرف‌کننده از برند تأثیر بگذارد. اما پرستیژ و تمایز برند بر هویت‌پذیری مصرف‌کننده از برند تأثیری نمی‌گذارند. در رابطه با تأثیر نقش میانجی‌گری جذابیت برند در تأثیر محرک‌ها بر هویت‌پذیری برند نیز تنها عامل تجانس ارزشی توانست بر هویت‌پذیری از برند تأثیر بگذارد و پرستیژ و تمایز برند حتی با وجود جذابیت برند نیز نمی‌توانند بر هویت‌پذیری مصرف‌کننده از برند تأثیر بگذارند. همچنین تأثیر هویت‌پذیری مصرف‌کننده از برند بر تعهد به برند و تبلیغات مثبت شفاهی نیز مورد تأیید قرار گرفت. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

24 - تعیین نوع تصمیم‌گیری غالب برای خرید در انواع سبک‌های روان نگاشتی والس (برخوردار از منابع کم )
سید علی اکبر افجه کبری بخشی زاده برج

در بازار که به عنوان محل تلاقی تولید &zwnj;کننده و مصرف کننده قلمداد می&zwnj;شود،&zwnj; عوامل گوناگونی می&zwnj;&zwnj;تواند بر رفتار خرید مصرف کننده و چگونگی تصمیم&zwnj;گیری وی برای خرید تاثیر بگذارد. در هر جامعه با توجه به شرایط خاص آن، محیط&zwnj;های گوناگونی وجود دارند أکثر

در بازار که به عنوان محل تلاقی تولید &zwnj;کننده و مصرف کننده قلمداد می&zwnj;شود،&zwnj; عوامل گوناگونی می&zwnj;&zwnj;تواند بر رفتار خرید مصرف کننده و چگونگی تصمیم&zwnj;گیری وی برای خرید تاثیر بگذارد. در هر جامعه با توجه به شرایط خاص آن، محیط&zwnj;های گوناگونی وجود دارند که رفتار مردم را شکل می&zwnj;دهند و در حقیقت تعیین&zwnj;کننده رفتارها و عملکردهای آنان می&zwnj;باشند. رفتار مصرفی مصرف کننده تحت تاثیر عواملی نظیر: عوامل فرهنگی، عوامل اجتماعی،&zwnj; عوامل شخصی و عوامل روان&zwnj;شناختی قرار می&zwnj;گیرد. این پژوهش با بررسی سبک&zwnj;های روان&zwnj; نگاشتی مصرف&zwnj;کنندگان ایرانی که از مجموعه&zwnj;ای از عوامل موثر درونی و بیرونی تشکیل می&zwnj;شود نقش سبک&zwnj;های روان&zwnj;نگاشتی والس را در تعیین نوع تصمیم&zwnj;گیری مصرف&zwnj;کنندگان ایرانی برای خرید مورد بررسی قرار می&zwnj;دهد. در این پژوهش با استفاده از روش آماری آزمون کای دو و ضریب گاما، نوع تصمیم&zwnj;گیری غالب مصرف &zwnj;کنندگان در سبک&zwnj;های زندگی والس برخوردار از منابع پایین شامل سازندگان، تلاشگران، معتقدان و تلاش&zwnj;کنندگان برای بقا با روش پیمایشی مورد بررسی قرار گرفته است و در نتیجه مشخص شد نوع غالب تصمیم&zwnj;گیری مصرف&zwnj; کنندگان در سبک زندگی تلاشگران، تصمیم&zwnj;گیری گسترده و در سبک زندگی معتقدان، تصمیم&zwnj;گیری محدود می&zwnj;باشد ولی بین انواع تصمیم&zwnj;گیری در دو سبک زندگی سازندگان و تلاش&zwnj; کنندگان برای بقا تفاوت قابل ملاحظه&zwnj;ای وجود ندارد و لذا این دو سبک از تمام چهار روش تصمیم&zwnj;گیری خرید به یک اندازه استفاده می&zwnj;نمایند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

25 - شناسایی پیشران های تحول در حسابداری مدیریت
مرتضی برزگر غلامرضا کردستانی محمدحسین قائمی روح الله بیات

درک پیامد های پیشران های تحول اقتصادی به ویژه فناوری های نوین، برای خلق ارزش در کشورهای در حال توسعه، روز به روز اهمیت بیشتری می یابد. این بدان مفهوم است که ظرفیت های اقتصاد داده محور ایجاب می کند بر تحولات ساختاری رشد و توسعه از منظر توسعه پایدار، تمرکز شود.این پژوهش د أکثر

درک پیامد های پیشران های تحول اقتصادی به ویژه فناوری های نوین، برای خلق ارزش در کشورهای در حال توسعه، روز به روز اهمیت بیشتری می یابد. این بدان مفهوم است که ظرفیت های اقتصاد داده محور ایجاب می کند بر تحولات ساختاری رشد و توسعه از منظر توسعه پایدار، تمرکز شود.این پژوهش در تلاش است یافته هاي مطالعات صورت گرفته در این خصوص را به صورت نظامند بررسی و براساس فرایند شکل گیري و دستاورد ارائه شده، به تحلیل آنها بپردازد. با مراجعه به اسناد و مدارك معتبر قابل دسترس و پس از بررسی اطلاعات منابع انگلیسی از سال 2000 تا 2022 و فارسی 1380 تا 1401، تعداد 242 مقاله شناسایی شدند. به منظور تحلیل مقالات منتخب، مفاهیم تشکیل دهنده، ابعاد و مؤلفه هاي تأثیرگذار، از روش تحلیل محتوا و مصاحبه با حضور تعدادي از صاحب نظران استفاده شد. فناوری تولید، فناوری اطلاعات، سامانه های مجازی، هوش مصنوعی، نوآوری پویا، ساختار سازمانی، سازه و کارهای نظارتی، جهانی سازی و تحولات فرهنگی از پیشران های تحول هستند. ضرورت شناخت تأثیر استفاده از فن آوری های نوین و سایر پیشران های تحول در تفکر، فرآیند های حسابداری مدیریت امری محسوس بوده که در نهایت منجر به تعدیل بسیاری از موقعیت های حسابداری مدیریت شده و چالش هایی را برای حسابداری مدیریت در آینده ایجاد مینماید و بدین ترتیب با ارائه دیدگاه ها و راه حل هایی جهت دانش افزایی و پیاده سازی فن آوری های اطلاعاتی و انطباق حسابداری مدیریت با این امواج نوآورانه، به توسعه ادبیات این حوزه کمک می کند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

26 - کاربرد فناوری نانوزئولیت در حذف سولفات رودخانه گاماسیاب
امین رضائی حسین بابازاده امیر خسروجردی مهدی سرائی تبریزی

10.30495/jrnr.2023.72983.10288

فعالیت های انسانی، وجود املاح در بستر رودخانه و رواناب ها و همچنین آلودگی های حمل شده توسط هوا منجر به آلوده شدن رودخانه‌ها به عنوان یکی از اصلی ترین منابع تامین آب می‌شود. در این پژوهش با انتخاب رودخانه گاماسیاب، نمونه گیری از 16 نقطه مورد نظر برای سه بازه زمانی أکثر

فعالیت های انسانی، وجود املاح در بستر رودخانه و رواناب ها و همچنین آلودگی های حمل شده توسط هوا منجر به آلوده شدن رودخانه‌ها به عنوان یکی از اصلی ترین منابع تامین آب می‌شود. در این پژوهش با انتخاب رودخانه گاماسیاب، نمونه گیری از 16 نقطه مورد نظر برای سه بازه زمانی در آلوده ترین محل که دارای بیشترین میزان آلاینده نسبت به سایر ایستگاه ها را پس از آزمایش اسپکتوفتومتری از نمونه ها داشت، در فصل سال انجام شد. نمونه های جمع آوری شده پس از انتقال به آزمایشگاه مورد سنجش و تعیین میزان آلاینده هدف قرار گرفتند. سپس به منظور تصفیه با استفاده از نانوذره زئولیت طبیعی و اصلاح شده شبیه سازی شدند. در ادامه با استفاده از مدل Design Expert و فرض دو عامل pH و نسبت جاذب به آلاینده ، ضمن یافتن نقاط بهینه جذب، مقادیر جذب تئوری نیز یافت شدند. نتایج تحقیق نشان داد راندمان جذب برای نمونه اصلاح شده با 0/2 مولار نیتریک اسید و سولفوریک اسید برابر با 77 درصد برآورد شد. از بررسی اندرکنش سولفات با سه آلاینده شاخص دیگر شامل فسفات، نیترات و آهن که به وسیله شبیه سازی محلول و به منظور خنثی کردن اثر سایر مواد محلول صورت گرفت، مشخص گردید یون های فسفات و نیترات منجر به کاهش جذب یون سولفات توسط جاذب شده و یون آهن منجر به افزایش جذب سولفات توسط جاذب می‌شود. همچنین نتایج شبیه سازی مدل مورد نظر نشان داد نقطه بهینه جذب برای جاذب برابر با 9/6=pH و 17/01=D/C بوده و مقادیر مورد نظر منجر به جذب آلاینده به میزان 86/5 درصد می‌شود. در نهایت ایزوترم فروندلیچ برای این جاذب با ضریب تعیین 0/92 به عنوان ایزوترم برتر نسبت به ایزوترم لانگمویر با ضریب تعیین 0/79 انتخاب شد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

27 - پیش‌بینی تغییرات رواناب حوزه آبخیز زرینه‌رود تحت شرایط تغییر اقلیم از طریق شبیه‌سازی هیدرولوژیک
ملیحه راهواره بهارک معتمدوزیری علی‌رضا مقدم‌نیا علی مریدی

10.30495/jrnr.2022.19241

بررسی رفتار رودخانه تحت تاثیر تغییر اقلیم، به ‌ویژه میزان رواناب در دوره‌های آینده ضروری است. این پژوهش با در نظر گرفتن مدل‌ گردش عمومی جو (GCM) تحت سناریوهای انتشار RCP 2.6 و RCP 8.5، تاثیر تغییر اقلیم بر رواناب حوضه‌ زرینه‌رود (بزرگ‌ترین زیرحوضه‌ دریاچه ارومیه) را ارز أکثر

بررسی رفتار رودخانه تحت تاثیر تغییر اقلیم، به ‌ویژه میزان رواناب در دوره‌های آینده ضروری است. این پژوهش با در نظر گرفتن مدل‌ گردش عمومی جو (GCM) تحت سناریوهای انتشار RCP 2.6 و RCP 8.5، تاثیر تغییر اقلیم بر رواناب حوضه‌ زرینه‌رود (بزرگ‌ترین زیرحوضه‌ دریاچه ارومیه) را ارزیابی کرده است. برای این منظور با استفاده از داده‌های تغییر اقلیم مدل HadGEM2-ES طی دوره‌ 2025-2050، تغییرات دما و بارش در دوره‌های آتی در حوضه‌ زرینه‌رود بررسی گردید. جهت ریزمقیاس نمودن این داده‌ها، جعبه ابزار CCT به کار برده شد. از مدل SWAT جهت ارزیابی تاثیر تغییر اقلیم بر رواناب حوضه استفاده گردید. مدل SWAT با استفاده از آمار ماهانه رواناب، اعتبارسنجی و صحت ‌سنجی شد. در ادامه با معرفی نتایج ریزمقیاس‌شده‌ مدل گردش عمومی جو، به مدل SWAT، تغییرات رواناب خروجی حوضه در طی دوره‌ 2025-2050 شبیه‌سازی گردید. نتایج نشان داد که مدل SWAT عملکردهای خوبی در شبیه‌ سازی رواناب ارایه می‌ دهد. میانگین نتایج جعبه ابزار CCT نشان داد که حداکثر و حداقل دما در دوره‌ مذکور افزایش می‌یابد. بارش سالانه 3/6 درصد افزایش تحت RCP 2.6 و 2/9 درصد کاهش تحت RCP 8.5 را نشان داد. نتیجه بررسی رواناب نشان داد که میانگین رواناب دوره‌ آتی در زمستان، بهار و تابستان کاهش می‌یابد درحالی‌ که روند افزایشی رواناب در پاییز مشهود می‌باشد. رواناب سالانه تحت RCP 2.6 و RCP 8.5 به‌ ترتیب حدود 6/5 و 30 درصد کاهش یافته است که متعاقبا باعث کاهش تخلیه این رودخانه به دریاچه ارومیه می‌شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

28 - ارزیابی توان بوم‌شناختی حوضه آبخیز کبگیان شهرستان بویراحمد برای آبزی‌پروری
زینب محرابی سهیل سبحان اردکانی لیما طیبی

10.30495/jrnr.2023.70149.10270

رشد جمعیت و نیازهای بشر باعث توسعه چشمگیر صنایع از جمله تکثیر و پرورش آبزیان به‌عنوان منبع مهم تامین نیاز پروتئینی وی شده است. نتیجه این توسعه که به‌طور معمول با عدم انجام مطالعات اثرات محیط ‌زیستی همراه است، در بسیاری از کشورها از جمله ایران با پیامد تخریب محیط همراه ب أکثر

رشد جمعیت و نیازهای بشر باعث توسعه چشمگیر صنایع از جمله تکثیر و پرورش آبزیان به‌عنوان منبع مهم تامین نیاز پروتئینی وی شده است. نتیجه این توسعه که به‌طور معمول با عدم انجام مطالعات اثرات محیط ‌زیستی همراه است، در بسیاری از کشورها از جمله ایران با پیامد تخریب محیط همراه بوده است. این مطالعه با هدف ارزیابی توان بوم‌شناختی حوضه کبگیان شهرستان بویراحمد برای استقرار کارگاه های تکثیر و پرورش ماهی انجام شد. بدین منظور و بر اساس مدل آبزی‌پروری مخدوم، از نقشه های 1:50000 بافت، عمق و فرسایش خاک، شیب، دما، اسیدیته و دبی آب، سنگ، رویشگاه‌های حساس، مناطق حفاظت‌شده و ارزش حفاظتی گونه ها و نرم‌افزار ArcGIS استفاده شد. نتایج نشان داد از وسعت تقریبی 192 هکتاری منطقه مورد مطالعه، 78/7 هکتار و به طور غالب در حاشیه روستای بطاری، از قابلیت قابل قبول برای توسعه صنعت آبزی‌پروری برخوردار بوده است. از آنجایی که در حال حاضر توزیع مکانی کارگاه های تکثیر و پرورش ماهی در مسیر رودخانه کبگیان از وضعیتی مناسب برخوردار نیست و اغلب در یک بخش از رودخانه تمرکز دارد، توان پالایش آلاینده‌های تولیدی کارگاه ها توسط رودخانه کاهش ‌یافته است. پیشنهاد می شود به‌منظور کاهش آثار سوء محیط‌ زیستی صنعت تکثیر و پرورش آبزیان بر کیفیت آب رودخانه، نسبت به انتقال کارگاه ها به مناطقی با قابلیت توسعه آبزی پروری اقدام گردد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

29 - بررسی کیفی منابع آب‌ های سطحی در جهت دستیابی به کشاورزی و منابع طبیعی پایدار(مطالعه موردی: رودخانه مرزی ارس)
میلاد طباطبائی هاشمی مهدی سرائی تبریزی حسین بابازاده

10.30495/jrnr.2023.72524.10287

از آنجا‌یی که بخش کشاورزی مصرف‌کننده اصلی آب در کشور است، دستیابی به کشاورزی پایدار بدون در نظر گرفتن مسایل زیست ‌محیطی ممکن است در درازمدت مخاطراتی را به دنبال داشته باشد، لذا کمّیت و کیفیت آب‌های سطحی در کشاورزی از اهمیت بالایی برخوردار است. این پژوهش با هدف پایش کیفی أکثر

از آنجا‌یی که بخش کشاورزی مصرف‌کننده اصلی آب در کشور است، دستیابی به کشاورزی پایدار بدون در نظر گرفتن مسایل زیست ‌محیطی ممکن است در درازمدت مخاطراتی را به دنبال داشته باشد، لذا کمّیت و کیفیت آب‌های سطحی در کشاورزی از اهمیت بالایی برخوردار است. این پژوهش با هدف پایش کیفی منابع آب‌های سطحی برای دستیابی به کشاورزی و منابع طبیعی پایدار، به بررسی محدوده مطالعاتی حوضه آبریز رودخانه ارس پرداخته است. بالغ بر 100 نمونه‌‌‌ برداشت شده از 9 ایستگاه رودخانه ارس، حدفاصل روستای یایچی کشور آذربایجان تا نزدیک دریاچه سد ارس، از مهر ماه 1397 تا مرداد ماه 1398 با استفاده از شاخص کیفیت آب کشاورزی ویلکوکس و نرم‌افزار Grapher مورد بررسی، طبقه‌بندی و ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد نمونه‌ها در دیاگرام شولر در محدوده قابل قبول بوده، اما می‌بایست برای شرب، سایر عناصر موثر نیز مورد بررسی قرار گیرد. کم‌ترین میزان نسبت جذب سدیم در خرداد ‌ماه (1/40میلی‌گرم بر لیتر) و بیشترین مقدار آن در آبان ‌ماه (3/43 میلی‌گرم بر لیتر) می‌باشد. همچنین میزان هدایت الکتریکی آب در خرداد ماه (840 میکرو‌زیمنس بر سانتی‌متر) کم‌ترین و در مهر‌ماه (1375 میکرو‌زیمنس بر سانتی‌متر) بیشترین مقدار به ثبت رسیده است. بر اساس دیاگرام ویلکوکس، کلیه نمونه‌ها در محدوده کیفیC۳S1بوده و جز آب‌های شور به‌شمار می‌روند. علی‌رغم بالا بودن سطح شوری در نمونه‌های این رودخانه، طی بازه زمانی مورد بررسی جهت کاربری کشاورزی تفاوت معنی‌داری در روند کیفی ایستگاه‌ها مشاهده نشد، لیکن باید تمهیدات لازم در استفاده از این آب‌ها به‌عمل آید. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

30 - شناسایی و بررسی فراوانی ماهیان رودخانه گدارخوش (استان ایلام)
علی پیرانی صابر وطن دوست سمیه ترابی دلشاد ابوالقاسم کمالی

مطالعه حاضر به منظور شناسایی و بررسی فراوانی ماهیان رودخانه گدارخوش واقع در استان ایلام به طور فصلی در سال های 1389 تا 1390 صورت گرفت. نمونه برداری از ماهیان با انتخاب 5 ایستگاه در رودخانه توسط دستگاه الکتروشوکر از نوع ژنراتور برق با ولتاژ 200 ولت در طول 100 متر از هر ا أکثر

مطالعه حاضر به منظور شناسایی و بررسی فراوانی ماهیان رودخانه گدارخوش واقع در استان ایلام به طور فصلی در سال های 1389 تا 1390 صورت گرفت. نمونه برداری از ماهیان با انتخاب 5 ایستگاه در رودخانه توسط دستگاه الکتروشوکر از نوع ژنراتور برق با ولتاژ 200 ولت در طول 100 متر از هر ایستگاه انجام پذیرفت. صید در هر یک از ایستگاه ها سه بار با استفاده از روش زیپین و در شرایط بسته انجام شد. نمونه ها پس از تثبیت و انتقال به آزمایشگاه مورد زیست‌سنجی قرار گرفته و با استفاده از کلید شناسایی بر اساس ویژگی های مریستیک و مرفومتریک در حد گونه شناسایی شدند. نتایج این مطالعه وجود هشت گونه ماهی از سه خانواده را در رودخانه گدارخوش نشان داد. بیشترین فراوانی در میان خانواده های ماهیان با 4/92 درصد و شش گونه از شش جنس متفاوت به کپور ماهیان (Cyprinidae) تعلق داشت. خانواده های رفتگر ماهیان (Nemacheilidae) و مارماهیان خاردار آب شیرین (Mastacembelidae) نیز هر یک با یک گونه به ترتیب 28/6 و 31/1 درصد از فراوانی را در میان خانواده ها به خود اختصاص دادند. ماهیان صید شده شامل گار (Garra rufa)، لوتک دهان بزرگ (Cyprinion macrostomum)، سیاه ماهی منقوط (Capoeta trutta)، مروارید ماهی موصل (Alburnus mossulensis)، حمری (Carasobrbus luteus)، مارماهی خاردار آب شیرین (Mastacembelus mastacembelus)، شیربت (Tor grypus) و رفتگر ماهی (Oxynoemacheilus frenatus) بودند. بیشترین درصد فراوانی گونه ای در این مطالعه به ترتیب مربوط به لوتک دهان بزرگ (3/31 درصد)، مروارید ماهی موصل (4/29 درصد) و ماهی گار (4/24 درصد) بود، درحالی که کمترین فراوانی به مارماهی خاردار آب شیرین (05/1 درصد) تعلق داشت. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

31 - فرهنگ اکوسیستم کارآفرینی دانشگاهی، پیشران توسعه ی کارآفرینی اجتماعی
محمد جواد جامه بزرگی محمدرضا میگون پوری

مقدمه و هدف پژوهش:مقاله بدنبال پاسخ به این سوال اساسی است که فرهنگ اکوسیستم کارافرینی دانشگاهی، چگونه می‌تواند در ابعاد مختلف فردی، سازمانی، آموزشی، پژوهشی و با هدف خلق ارزش به توسعه کارآفرینی اجتماعی کمک نماید. روش پژوهش: پژوهش با روش توصیفی با تکنیک پیمایش (مطالعه می أکثر

مقدمه و هدف پژوهش:مقاله بدنبال پاسخ به این سوال اساسی است که فرهنگ اکوسیستم کارافرینی دانشگاهی، چگونه می‌تواند در ابعاد مختلف فردی، سازمانی، آموزشی، پژوهشی و با هدف خلق ارزش به توسعه کارآفرینی اجتماعی کمک نماید. روش پژوهش: پژوهش با روش توصیفی با تکنیک پیمایش (مطالعه میدانی) و ابزار پرسشنامه محقق یافته انجام شده است. جامعه آماری تعداد 44 نفر از فارغ التحصیلان دانشگاه‌های دولتی شهر تهران هستند که در حوزه کارآفرینی اجتماعی فعالیت داشته‌اند. یافته‌ها: نشان داد مقادیر R2در بعد فردی با (548.)، بعد سازمانی با (555.)، بعد آموزشی با (508.)، بعد پژوهشی با (619.)، بعد کسب و کار با (730.)، و بعد مدیریت با (619.)، واریانس متغیر وابسته را تبیین می‌کنند. نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد فرهنگ اکوسیستم کارآفرینانه دانشگاهی می‌تواند به عنوان فضا و بستری برای توسعه کارافرینی اجتماعی عمل نماید. ابعاد مختلف فرهنگ اکوسیستم، پیشران‌های توسعه کارافرینی اجتماعی تلقی می‌شوند. بعد فردی با ایجاد انگیزه، اعتماد بنفس و شناسایی فرصت ها، بعد سازمانی با همکاری تیمی، برنامه‌ریزی و رفتار شهروندی، بعد آموزشی با کیفیت بخشی به آموزش و محتوی‌سازی مناسب، بعد کسب و کار با ریسک‌پذیری، خلاقیت، فرصت‌سازی و بعد پژوهشی با کیفیت بخشی به پژوهش فن‌آورانه و با خلق ارزش اجتماعی به توسعه کارافرینی اجتماعی کمک می‌نماید. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

32 - آینده‌نگاری وضعیت کتاب در ایران
محمد سرشار سید رضا صالحی امیری ابراهیم حاجیانی

10.30495/jcm.2023.22319

مقدمه و هدف: کتاب بزرگترین عرصه فرهنگی ایران است و جزء مهمی از آینده فرهنگی ایران، پیامد آینده کتاب خواهد بود. هدف از پژوهش حاضر، نگاشت آینده کتاب در ایران است. روش: این آینده‌نگاری، براساس مدل تحلیل ساختاری به روش‌میک‌مک و در هشت مرحله شناسایی متغیرهای محیطی به مدل پس أکثر

مقدمه و هدف: کتاب بزرگترین عرصه فرهنگی ایران است و جزء مهمی از آینده فرهنگی ایران، پیامد آینده کتاب خواهد بود. هدف از پژوهش حاضر، نگاشت آینده کتاب در ایران است. روش: این آینده‌نگاری، براساس مدل تحلیل ساختاری به روش‌میک‌مک و در هشت مرحله شناسایی متغیرهای محیطی به مدل پستل و رویکرد لایه‌ای، تعیین متغیرهای کلیدی به روش دلفی خبرگان، سنجش اثرات متقابل متغیرهای کلیدی به روش میک‌مک و تحلیل محیط کلی سیستم و تعیین پیشران‌ها، تعیین محورهای عدم‌قطعیت، شناسایی سناریوهای پایدار، توصیف سناریوها و پیشنهاد اقدام‌ها صورت گرفته است. یافته‌ها: یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد میزان مداخله (تصدی‌گری یا تولی‌گری) دولت در عرصه کتاب، ترویج فرهنگ مطالعه کتاب‌های غیردرسی، مطابقت محتوای کتاب‌ها با نیازها و گرایش‌های مخاطب، نقش وزارت آموزش و پرورش در گسترش فرهنگ کتاب‌خوانی و مبارزه با بی‌سوادی و کم‌سوادی، میزان بودجه کتابخانه‌های عمومی و خودکفایی در زنجیره داخلی تولید کاغذ موثرترین پیشران‌های آینده کتاب در ایران هستند و سه سناریوی خزان کتاب، بهار کتاب و تابستان داغ کتاب سه سناریوی پایدار برای نگاشت آینده وضعیت کتاب در ایران می‌باشند. نتیجه‌گیری: در این پژوهش بدترین سناریوی آینده کتاب در ایران، پایدارترین سناریو شناخته شد. بنابرین رسیدن به سناریوی مطلوب، نیازمند تحول اساسی در رویکرد دولت نسبت به عرصه کتاب است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

33 - ارائه الگوی پیشران های توسعه شرکت های دانش بنیان مناطق کم برخوردار (مورد مطالعه: استان های سیستان و بلوچستان، هرمزگان، کرمان، خراسان جنوبی)
نیکی رزاززاده مجتبی بذرافشان مقدم نورمحمد یعقوبی عالمه کیخا ابراهیم حدادی

نقش اساسی شرکت های دانش بنیان بعنوان موتور توسعه اقتصادی کشورهای در حال توسعه به خصوص در مناطق کم برخوردار که دارای ظرفیت های خاصی هستند بسیار مهم است. هدف از این تحقیق ارائه مدل پیشران های توسعه شرکت های دانش بنیان در مناطق کم برخوردار می باشد. روش تحقیق مورد استفاده د أکثر

نقش اساسی شرکت های دانش بنیان بعنوان موتور توسعه اقتصادی کشورهای در حال توسعه به خصوص در مناطق کم برخوردار که دارای ظرفیت های خاصی هستند بسیار مهم است. هدف از این تحقیق ارائه مدل پیشران های توسعه شرکت های دانش بنیان در مناطق کم برخوردار می باشد. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش، روش آمیخته اکتشافی است. جامعه آماری در بخش کیفی این تحقیق، نخبگان مرتبط با موضوع شامل نخبگان دانشگاهی و پارک های علم و فناوری و نخبگان اجرایی و بروکرات های نظام اداری ایران که مشغول سیاست گذاری بودند است؛ با توجه به کفایت داده ها، با سیزده نفر مصاحبه صورت گرفت. برای تحلیل مصاحبه‌ها، از روش پدیدار شناسی کلایزی استفاده گردید و در نتیجه مدل اولیه در دو سطح که شامل، 41 زیر مؤلفه درقالب 11 مؤلفه فرهنگ سازمانی، فعالیت های بازاریابی، فضای کسب و کار، منابع انسانی، توانمندی فنی، تکنولوژی، زیرساخت ها، فرهنگ جامعه، سیاست های حمایتی، بسترهای قانونی و مدیریت دانش شناسایی شدند. در بخش کمّی، از بین 148 نفر مدیران شرکت های دانش بنیان در مناطق کم برخوردار با نمونه گیری تصادفی طبقه ای، داده ها از مدیران 107 شرکت جمع آوری شد و جهت سنجش و برازش مدل، پرسشنامه‌ای در اختیار این مدیران قرار گرفت. نتایج حاصل از تحلیل عاملی تأییدی گویای آن بود که تمامی مؤلفه‌ها و زیر مؤلفه ها مورد تأیید قرار گرفتند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

34 - الگوهای سینوپتیکی سیلاب های رودخانه گرگان
بهلول علیجانی طواق گل پرنیان

به منظور شناسایی الگوهای سینوپتیکی سیلاب های حوزه گرگان رود در استان گلستان دبی های سیلابی روزانه در دورۀ 77-1347 براساس افزایش ناگهانی دبی رودخانه به تفکیک ماه استخراج شد. از میان آن ها نیز شدیدترین و فراگیرترین سیلاب هر ماه ( 50 % ایستگاه ها سیلابی باشد) انتخاب شد و ب أکثر

به منظور شناسایی الگوهای سینوپتیکی سیلاب های حوزه گرگان رود در استان گلستان دبی های سیلابی روزانه در دورۀ 77-1347 براساس افزایش ناگهانی دبی رودخانه به تفکیک ماه استخراج شد. از میان آن ها نیز شدیدترین و فراگیرترین سیلاب هر ماه ( 50 % ایستگاه ها سیلابی باشد) انتخاب شد و با بررسی نقشه هایسینوپتیکی مربوط به این سیلاب ها، الگو های حاکم شناسایی و طبقه بندی گردید.نتایج این مطالعه نشان داد که چهار الگوی عمدۀ سیکلونی، آنتی سیکلون غربی، جبهۀ گرم و جبهۀ سردمحلی مهمترین الگوهای تولید سیلاب هستند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

35 - مقایسه روشهای رگرسیون آماری و فازی جهت برآورد رسوب معلق رودخانه تلوار
بهارک معتمدوزیری حسن احمدی محمد مهدوی فرود شریفی

یکی از مهمترین مسائل در طراحی سازه های آبی، بررسی کیفیت آب، تعیین تأثیرات مدیریت آبخیز و حفاظت زیستگاه ماهیان، تعیین مقدار رسوبات معلق رودخانه ها می باشد. جهت برآورد بار معلق رودخانه ها از دو روش تجربی و رگرسیون آماری استفاده می شود؛ اما به دلیل تعدد روابط تجربی ارائه ش أکثر

یکی از مهمترین مسائل در طراحی سازه های آبی، بررسی کیفیت آب، تعیین تأثیرات مدیریت آبخیز و حفاظت زیستگاه ماهیان، تعیین مقدار رسوبات معلق رودخانه ها می باشد. جهت برآورد بار معلق رودخانه ها از دو روش تجربی و رگرسیون آماری استفاده می شود؛ اما به دلیل تعدد روابط تجربی ارائه شده و ضرورت اصلاح آنها و ارائه ضرایب واسنجی جدید، در بیشتر موارد روش های رگرسیون آماری مورد استفاده قرار می گیرند. در روشهای رگرسیون آماری، با برازش یک تابع مناسب توانی از میان داده ها ، رابطه بین دبی جریان و دبی رسوب محاسبه و بر این اساس مقادیر رسوبات حمل شده توسط جریان محاسبه می گردد. این روش ها توان تفکیک ویژگی های خاص داده های جمع آوری شده را نداشته و از این جهت، نه تنها برآورد چندان دقیقی از میزان رسوبات حمل شده توسط جریان ارائه نمی دهند، بلکه امکان بررسی تغییرات زمانی رسوبات حمل شده توسط جریان نیز در آنها وجود ندارد. با توجه به این مشکلات، امروزه بسیاری از محققین به روش های نوین پردازشی نظیر منطق فازی روی آورده اند. در تحقیق حاضر، ضمن برآورد رسوب معلق ایستگاه های هیدرومتری واقع بر روی رودخانه تلوار با دو روش معمول رگرسیون آماریِ USBR و FAO ، با استفاده از مدل طراحی شده بر اساس اصول منطق فازی نیز مقدار رسوب معلق ایستگاه ها برآورد شده است. نتایج حاکی از این می باشد که با استفاده از منطق فازی، امکان بررسی تغییرات زمانی میزان رسوبات حمل شده توسط جریان وجود داشته و این روش نسبت به روش های USBR و FAO برآورد نسبتاً دقیق تری از میزان رسوبات حمل شده ارائه می نماید تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

36 - بررسی کارایی سیستم طبقه بندی روزگن (Rosgen) مطالعه موردی طبقه بندی رودخانه های بابل و تالار در محدوده جلگه ساحلی دریای خزر
محمد مهدی حسین زاده رضا اسماعیلی صدرالدین متولی

رودخانه ها از نظر شکل کانال و میزان پویایی بسیار متعددند. از این رو طرح های طبقه بندی متعددی با توجه بهشرایط ژئومورفیک رودخانه از اواخر قرن نوزدهم تاکنون انجام شده است که نشان دهنده تنوع موقعیت هایمحیطی است . در این مقاله با استفاده از سیستم طبقه بندی روزگن و براساس متغ أکثر

رودخانه ها از نظر شکل کانال و میزان پویایی بسیار متعددند. از این رو طرح های طبقه بندی متعددی با توجه بهشرایط ژئومورفیک رودخانه از اواخر قرن نوزدهم تاکنون انجام شده است که نشان دهنده تنوع موقعیت هایمحیطی است . در این مقاله با استفاده از سیستم طبقه بندی روزگن و براساس متغیرهای ژئومورفیک مثل نسبتحفردره، شیب، نسبت پهنا به عمق، سینوزیته و اندازه ذرات رسوبی کانال، رودخانه های بابل و تالار در جلگه ساحلی دریای خزر مورد بررسی قرارگرفتند . در این رودخانه دوگروه عمده F و D در امتداد بستر رود شناسایی شدند . رودخانه های نوع D الگوی شریانی داشته و رروی مخروط افکنه ها جاری هستند و رودخانه های نوع F الگوی مئاندری داشته و در محدوده جلگه ساحلی جریان دارند. هم چنین این مقاله نشان می دهد که پیش بینی نوع رود با استفاده ازاین روش نمی تواند جایگزین تحقیقات واقعی در خصوص رودخانه شود و می تواند به شکست طرح های مدیریتیمنجر گردد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

37 - برآورد سیلاب در حوضه رودخانه وربند لارستان
محمدرضا ثروتی عبدالرسول قنبری

سیل یکی از زیانبارترین بلایای طبیعی است که همواره خسارت جانی و مالی فراوانی را به همراه دارد. در توسعه فیزیکی شهرها و مناطق وابسته به آنها ،پیش بینی و برآورد سیلابها، بسیار مهم است. مهمترین مشکل در برآورد سیلابها و طغیان های استثنایی رودخانه ها ، نبود آمار کافی و نتیجتا أکثر

سیل یکی از زیانبارترین بلایای طبیعی است که همواره خسارت جانی و مالی فراوانی را به همراه دارد. در توسعه فیزیکی شهرها و مناطق وابسته به آنها ،پیش بینی و برآورد سیلابها، بسیار مهم است. مهمترین مشکل در برآورد سیلابها و طغیان های استثنایی رودخانه ها ، نبود آمار کافی و نتیجتا عدم ارزیابی مناسب جریان و مقدار آن می باشد. یکی از روش های برآورد سیلاب در مناطق فاقد آمار، استفاده از روش مدل سازی سیلاب است. در این نوشتار، دبی حداکثر لحظه ای، در حوضه آبریز رودخانه وربند لارستان با استفاده از نرم افزار Smada مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به نتایج حاصله، پارامترهای مساحت حوضه و طول آبراهه اصلی بیشترین تاثیر، در ایجاد سیلاب منطقه به عهده دارند. و چنانچه از روش تجزیه خوشه ای به جای روش لانگبین در تعیین مناطق همگن استفاده شود ، مدل بدست آمده دارای دقت بیشتر و خطای کمتری خواهد بود . تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

38 - شناسایی اشکال ژئومورفیک رودخانه ای - بخش اول 1 مروری بر اشکال بستری ( مطالعه موردی: رودخانه های حوضه شمالی البرز مرکزی – چالوس تا تالار )
محمد مهدی حسین زاده رضا اسماعیلی صدرالدین متولی

رودخانه ها تنوع مورفولوژیکی متنوعی دارند . واحدهای ژئومورفیک رودخانه ای هم براساس موقعیت آن هادر کانال و دره به چهار قسمت شامل مورفولوژی بستر کانال، اشکال میان کانالی، متصل به کرانه و دشتسیلابی می شوند. دو نوع کانال سنگ بستری و آبرفتی در مقیاس بازه شناسایی می شوند که اش أکثر

رودخانه ها تنوع مورفولوژیکی متنوعی دارند . واحدهای ژئومورفیک رودخانه ای هم براساس موقعیت آن هادر کانال و دره به چهار قسمت شامل مورفولوژی بستر کانال، اشکال میان کانالی، متصل به کرانه و دشتسیلابی می شوند. دو نوع کانال سنگ بستری و آبرفتی در مقیاس بازه شناسایی می شوند که اشکال آن هاعبارتند از : آبشارها، چالاب سنگی، تندآب، کاسکاد، سکو - چالاب، بستر هموار، چالاب -خیزاب و چین وشکن ها و تپه های ماسه ای رودخانه ای. این مقاله مروری بر تحقیقات انجام شده در واحدهای ژئومورفیکرودخانه ای فراهم می آورد که نمونه ها و اشکال آن ها از حوضه های شمالی البرز مرکزی تهیه شده است .بررسی این واحدهای ژئومورفیک رودخانه ای درک ساده ای را از رژیم حمل آب و رسوب و رفتار رود فراهممی آورد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

39 - تغییر مسیر رود خانه سفید رود بر روی دلتای آن (از سال 1382 تا سال 1387)
جلیل الدین سرور

سلیمان کوثری در سال 1365 در مقاله ای تغییر مسیر سفید رود را طی سال های 1982-1955 میلادی مورد بررسی قرار داد و بر اساس شواهد موجود (باند های ماسه ای ساحلی، باتلاقها و...) ثابت کرد که در طول این مدت (حدود 27 سال ) رودخانه سفید رود از سمت شرق به غرب تغییر مسیر داده است. د أکثر

سلیمان کوثری در سال 1365 در مقاله ای تغییر مسیر سفید رود را طی سال های 1982-1955 میلادی مورد بررسی قرار داد و بر اساس شواهد موجود (باند های ماسه ای ساحلی، باتلاقها و...) ثابت کرد که در طول این مدت (حدود 27 سال ) رودخانه سفید رود از سمت شرق به غرب تغییر مسیر داده است. در این مقاله تغییر مجدد سفید رود از سوی غرب به شرق (عکس جهت ومسیر قبلی ) در طی 1982تا 2008 میلادی (حدود 27 سال ) مورد مطالعه قرار گرفته است. این تحقیق بر پایه مشاهدات مستقیم میدانی و بررسی اسناد موجود انجام شده است.بر پایه شواهدی ( وجود مآندر های آستانه اشرفیه ،برکه های بجای مانده درمسیر قبلی سفید رود از آستانه به سمت زیبا کنار، مرداب جوچاق و...) که در پیمایش زمینی واستفاده از G.P.S نتایج نشان داد : طی 27 سال گذشته تکامل دلتای سفید رود و تغییر مسیر این رودخانه تحت تاثیر عوامل زیر صورت گرفته است: 1- تراکم و انباشت رسوبات رودخانه سفید رود . 2- جریان دریایی خزر و جهت حرکت آن (عکس عقربه های ساعت ) امواج دریای خزر 3-حرکت نئو تکتونیکی بویژه بعد از زلزله خرداد 1369 رودبار نتیجه تاثیراین عوامل به دو صورت مشهود است: یکی پیشروی خشکی و عقب نشینی دریا در محل فعلی ورود این رود خانه به دریای خزر (مصب سفید رود )- دومی جابجایی سفید رود از غرب به شرق از طول به طول شرقی (یعنی برعکس مسیر قبلی 1365). تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

40 - تبیین مدل نظری عوامل مؤثر بر بازآفرینی مراکز تاریخی از منظر محرک‌های توسعه شهری
حامد بنی عامریان علیرضا عندلیب لعلا جهانشاهلو

10.30495/ums.2021.19376

مقدمه و هدف پژوهش: بازآفرینی شهری به دنبال ارتقاء کلیه کیفیت‌های محیطی مکان تاریخی بوده و با استفاده از محرک‌های توسعه به عنوان ابزاری در درون استراتژی‌های تغییر شکل شهری که می‌توانند با استراتژی‌های قبلی ترکیب شده و باعث توسعه فضاهای بلافصل خود گردند، سعی در نقش انگیزی أکثر

مقدمه و هدف پژوهش: بازآفرینی شهری به دنبال ارتقاء کلیه کیفیت‌های محیطی مکان تاریخی بوده و با استفاده از محرک‌های توسعه به عنوان ابزاری در درون استراتژی‌های تغییر شکل شهری که می‌توانند با استراتژی‌های قبلی ترکیب شده و باعث توسعه فضاهای بلافصل خود گردند، سعی در نقش انگیزی آنان در فرایند بازآفرینی مراکز تاریخی دارد. از این رو هدف پژوهش، تبیین چگونگی اثرگذاری و روابط مؤلفه‌های محرک توسعه در فرایند بازآفرینی در قالب ساخت مدلی نظری می‌باشد. روش پژوهش: پژوهش از نظر هدف، توسعه ای ـ کاربردی، روش استخراج، دلفی و تکنیک ساخت روابط، مدل سازی تفسیری- ساختاری بوده است. جامعه آماری، 15 تن از خبرگان دانشگاه ها، به صورت هدفمند در دسترس بوده و پایایی پرسشنامه‌ها از طریق آزمون آلفای کرونباخ، به میزان 0.76، مورد تأیید قرار گرفته است. یافته‌ها: روابط مؤلفه‌ها در سه سطح و هشت لایه از وابسته ترین تا پرنفوذترین، تنظیم گردیده که در سطح اول به عوامل بنیادین، سطح دوم به ویژگی‌های ساختاری و سطح سوم به دستاوردهای بازآفرینی تاریخی اختصاص یافته است. نتیجه گیری: عوامل خدماتی شدن محلات، طراحی میان افزای قطعات و نیز اجرای کاتالیزورها، اساس حرکت بخشی به سایر مؤلفه‌ها بوده و پیوند عملکردی، محله تاریخی را در یک کل همپیوند و هویتمند نمایش داده و عدالت اجتماعی و رضایتمندی، در بالاترین سطح وابستگی و تاثیر پذیری، محقق خواهند شد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

41 - بررسی آلودگی چشم ماهی کاراس به انگل دیپلوستوموم اسپاتاسئوم در رودخانه نازلوی شهرستان ارومیه
سهراب رسولی امیرعلی انوار حامد اهری داریوش آزادیخواه امین خدادادی

در این بررسی، میزان شیوع آلودگی انگل دیپلوستوموم اسپاتاسئوم در ماهیانکاراس رودخانه ی نازلوی شهرستان ارومیه از پائیز سال 1388 تا تابستان سال1389 بررسی گردید. مجموعاً 43 قطعه ماهی در چهار نوبت در فصول مختلفسال با تور ماهیگیری صید گردیده و بوسیله ظروف پلاستیکی مجهز به کپسو أکثر

در این بررسی، میزان شیوع آلودگی انگل دیپلوستوموم اسپاتاسئوم در ماهیانکاراس رودخانه ی نازلوی شهرستان ارومیه از پائیز سال 1388 تا تابستان سال1389 بررسی گردید. مجموعاً 43 قطعه ماهی در چهار نوبت در فصول مختلفسال با تور ماهیگیری صید گردیده و بوسیله ظروف پلاستیکی مجهز به کپسولاکسیژن به آزمایشگاه انگل شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه حمل گردیدو در آزمایشگاه از لحاظ انگل مذکور مورد مطالعه قرار گرفتند. براساس نتایجبدست آمده 16,27 درصد ماهیان ( 7 قطعه ماهی) به این انگل آلوده بودند کهنشان دهنده در صد بالای آلودگی در ماهیان این منبع آبی می باشد. زیرا مقدار نرمال آن برحسب گزارش سازمان جهانی APHIS veterinary service info sheet 3تا 10 درصد می باشد. براساس بررسی های آماری انجام گرفته درصد آلودگیدر ماهیان آلوده به این انگل، در تغییرات دمای فصول مختلف متفاوت می باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

42 - مدل‌سازی کیفی برای مدیریت بهره‌برداری از جریان آب در رودخانه‌ها
سپیده سهامی علیرضا شکوهی بهناز ختار فربد چهرزاد

10.30495/wsrcj.2022.19231

زمینه و هدف: ارزیابی واکنش رودخانه‌ها به تغییرات طبیعی و دست‌کاری‌های ایجاد شده توسط بشر در طبیعت، از اهمیت بالایی در مدیریت کیفیت آب رودخانه برخوردار است. هدف اصلی این پژوهش ارزیابی اثرات منفی مدیریت کمی بدون مدیریت کیفی جریان است. در این راستا با شبیه‌سازی کیفیت آب در أکثر

زمینه و هدف: ارزیابی واکنش رودخانه‌ها به تغییرات طبیعی و دست‌کاری‌های ایجاد شده توسط بشر در طبیعت، از اهمیت بالایی در مدیریت کیفیت آب رودخانه برخوردار است. هدف اصلی این پژوهش ارزیابی اثرات منفی مدیریت کمی بدون مدیریت کیفی جریان است. در این راستا با شبیه‌سازی کیفیت آب در سناریوهای بهره‌برداری از رودخانه مبتنی بر سیاست‌های محیط زیستی، منجمله تخصیص حداقل جریان، کاهش کیفیت و فاصله گرفتن شرایط کیفی جریان از استانداردهای پرورش آبزیان با در نظر گرفتن عوامل کیفی و آلودگی‌های ناشی از توسعه جوامع شهری حاشیه رودخانه‌ها پرداخته می‌شود.روش پژوهش: پژوهش حاضر روی رودخانه آزاد رود در منطقه سروآباد استان کردستان انجام شد. در این راستا با اندازه‌گیری پارامترهای کمی و کیفی در دو دوره ماهانه، مدل کیفی QUAL2KW واسنجی و اعتبارسنجی شد. در بخش اول مطالعه با تغییر دبی جریان بر اساس سناریوهای تخصیص جریان در روش تنانت، وضعیت کیفی رودخانه در طول 22 کیلومتر شبیه‌سازی شد و در بخش دوم مقادیر پارامترهای کیفی در سناریوهای مختلف مدیریت جریان با مقادیر استاندارد مورد قبول برای پرورش آبزیان (ماهی) مقایسه شد.یافته‌ها: بر اساس نتایج به‌دست آمده، در حالی که دبی حداقل زیست‌محیطی بر اساس روش تنانت برای رودخانه مورد مطالعه m3/sec 1/1 می‌باشد، دبی کیفی بحرانی یعنی حداقل دبی قابل‌قبول از نظر کیفی برای ماه اسفند و فروردین به ترتیب 7/7 و 10 مترمکعب بر ثانیه برآورد شد. بررسی‌ها نشان داد که سناریوی ضعیف تنانت برای تخصیص حداقل جریان زیست‌محیطی برای تأمین الزامات کیفی رودخانه به‌هیچ‌وجه مناسب نمی‌باشد.نتایج: نتایج نشان داد که تخصیص جریان به روش مرسوم و بدون در نظر گرفتن شرایط کیفی رودخانه امکان‌پذیر نمی‌باشد و می‌تواند به شرایط زیست‌محیطی رودخانه آسیبی جدی وارد نماید. این مطالعه نشان داد که عدم احتساب شرایط کیفی در زمان تخصیص جریان، سبب می‌شود که سلامت اکولوژیکی جریان از دست رفته و رودخانه از استاندارد لازم برای آبزی‌پروری برخوردار نباشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

43 - ارزیابی اثر تغییر اقلیم بر رژیم هیدرولوژیکی یک حوضه آبریز کوهستانی در ایران
محمدرضا خزائی

در این مقاله اثر تغییر اقلیم بر رژیم هیدرولوژیکی یک حوضه کوهستانی ارزیابی شده است. به این منظور سناریوهای مدل-های گردش عمومی به روش عامل تغییر ریزمقیاس شده‌اند. سناریوهای اقلیمی به مدل بارش-رواناب روزانه که از پیش برای حوضه به خوبی واسنجی و اعتبارسنجی شده است وارد شده و أکثر

در این مقاله اثر تغییر اقلیم بر رژیم هیدرولوژیکی یک حوضه کوهستانی ارزیابی شده است. به این منظور سناریوهای مدل-های گردش عمومی به روش عامل تغییر ریزمقیاس شده‌اند. سناریوهای اقلیمی به مدل بارش-رواناب روزانه که از پیش برای حوضه به خوبی واسنجی و اعتبارسنجی شده است وارد شده و جریان روزانه رودخانه برای دوره مشاهداتی و سناریوهای اقلیم تغییر یافته آینده (93-2067) شبیه‌سازی شده است. با مقایسه ویژگی‌های جریان شبیه‌سازی شده سناریوهای آینده با دوره فعلی، اثر تغییر اقلیم بر رژیم هیدرولوژیکی رودخانه ارزیابی شده است. به منظور تحلیل عدم قطعیت سناریوهای انتشار، از سه سناریوی A2، A1B، و B1 که به ترتیب بیانگر حالات غلظت زیاد، متوسط، و کم گازهای گلخانه‌ای هستند، استفاده شده است. نتایج حاکی از افزایش میانگین دمای حوضه بین 3 تا 5 درجه و افزایش تبخیر و تعرق در همه ماهای سال است. با وجود عدم قطعیت سناریوهای انتشار، تحت همه سناریوها بارش و جریان سالانه افزایش می‌یابد، اما توزیع فصلی نیز تغییر می کند؛ به گونه‌ای که جریان در پائیز و زمستان افزایش و در بهار و تابستان کاهش می‌یابد. کاهش جریان رودخانه در نیمه دوم سال آبی مبین لزوم توجه به اثرات تغییر اقلیم در طراحی مخازن سدها است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

44 - پیش بینی تاثیر تغییر اقلیم بر روند دبی ماهانه رودخانه با بکار بردن مدل هیدرولوژیکی IHACRES (مطالعه موردی: حوضه آبریز گالیکش)
خلیل قربانی الهه سهرابیان میثم سالاری‌جزی محمد عبدالحسینی

تغییر اقلیم موجب تغییراتی در میزان دما و بارش می‌شود و در نتیجه دبی رودخانه‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. تغییرات بارش ناشی از تغییر اقلیم می‌تواند به کمک مدل‌های گردش عمومی جو تحت سناریوهای مختلف اقلیمی شبیه‌سازی شود اما بررسی تغییرات دبی رودخانه نیازمند کاربرد مدل‌های أکثر

تغییر اقلیم موجب تغییراتی در میزان دما و بارش می‌شود و در نتیجه دبی رودخانه‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. تغییرات بارش ناشی از تغییر اقلیم می‌تواند به کمک مدل‌های گردش عمومی جو تحت سناریوهای مختلف اقلیمی شبیه‌سازی شود اما بررسی تغییرات دبی رودخانه نیازمند کاربرد مدل‌های بارش- رواناب است. به منظور تشخیص روند تغییرات دبی ناشی از تغییراقلیم، حوضه آبریز گالیکش از حوضه‌های سیل‌خیز دراستان گلستان به عنوان منطقه مطالعاتی درنظر گرفته شد. دما و بارش برای دوره اقلیمی آتی (2030-2011) براساس مدل گردش عمومی جو HADCM3 توسط مدل مولد داده LARS-WG تحت سناریوهای مختلف اقلیمی تولید و به عنوان ورودی به مدل واسنجی شده IHACRES وارد شد تا دبی برای دروه‌های اقلیمی آینده شبیه‌سازی شود. نتایج تحلیل تغییر اقلیم نشان می‌دهد در منطقه مورد مطالعه تحت سناریوهای مختلف، دمای هوا در ماه‌های مختلف سال افزایش پیدا کند که افزایش در ماه‌های گرم سال بیشتر از سایر ماه‌های سال است اما متوسط مجموع بارش سالانه کاهش می‌یابد. از آزمون من-کندال برای تشخیص روند سری‌های زمانی فصلی و نیمه‌سالانه دبی ‌استفاده و نتایج نشان داد تحت سناریوهای مختلف اقلیمی، دبی در فصل بهار و نیمه اول سال در سطح 5 درصد بدون روند ولی در دیگر فصل‌های سال و نیمه دوم سال دارای روندی کاهشی می‌باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

45 - برآورد جریان ورودی به دریاچه ارومیه با استفاده از تلفیق مدل‌های سری زمانی و شبیه‌سازی شرایط توسعه حوضه آبریز در دو سناریوی بلند و کوتاه مدت
اردلان شریف نسب مجتبی شوریان

دریاچه ارومیه به‌عنوان بزرگ‌ترین و مهم‌ترین دریاچه داخلی ایران و به‌ عنوان یکی از ذخایر ارزشمند جهانی زیست‌کره از وضعیت نامطلوبی در سالهای اخیر برخوردار بوده است. شرایط نامناسب این دریاچه موجب آثار جبران‌ناپذیر زیست‌محیطی، اقتصادی و اجتماعی خواهد شد. لذا بررسی این موضوع أکثر

دریاچه ارومیه به‌عنوان بزرگ‌ترین و مهم‌ترین دریاچه داخلی ایران و به‌ عنوان یکی از ذخایر ارزشمند جهانی زیست‌کره از وضعیت نامطلوبی در سالهای اخیر برخوردار بوده است. شرایط نامناسب این دریاچه موجب آثار جبران‌ناپذیر زیست‌محیطی، اقتصادی و اجتماعی خواهد شد. لذا بررسی این موضوع از جنبه‌های مختلف ضروری می‌نماید. در تحقیق حاضر، با استفاده از مدلهای سری‌زمانی میانگین متحرک خود ‌بازگشت (ARMA) جریان ورودی به رودخانه‌های حوضه آبریز دریاچه ارومیه برای سال‌های آتی در دو سناریو، یک‌بار بر اساس داده‌های ثبت شده بلند مدت و بار دیگر بر اساس داده‌های کوتاه مدت دوره‌های خشکسالی اخیر پیش‌بینی گردیده است. سپس با وارد کردن پتانسیل جریان سطحی تولیدی رودخانه‌ها در مدل شبیه‌سازی شرایط توسعه حوضۀ آبریز دریاچه ارومیه در افق 1420 در محیط MODSIM، پس از تعیین وضعیت منابع و مصارف، جریان ورودی به دریاچه ارومیه در هر یک از سناریوها برآورد و اختلاف آن با حقابه زیست محیطی مصوب دریاچه محاسبه گردیده است. در نهایت بعنوان یک راهکار کلی، میزان کاهشی که لازم است در مقادیر نیاز آبی کشاورزی بعنوان مصرف کننده اصلی آب در حوضه داده شود، محاسبه گردیده تا حقابه دریاچه تأمین گردد. نتایج حاکی از آن است در صورتی که نیاز آبی سالیانه متوسط کشاورزی در کل حوضه آبریز در سناریوهای پیش بینی بر اساس داده‌های بلند و کوتاه مدت به طور متوسط در حدود 14% و 56% کاهش یابد، حقابه زیست محیطی مصوب دریاچه ارومیه قابل تأمین خواهد بود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

46 - بررسی ژئوشیمیایی و پراکنش فلزات سنگین مس، روی، سرب و نیکل در محدوده منطقه آزاد تجاری- صنعتی رودخانه ارس
شهرام شاه محمدی کلالق نادر حبیب زاده

رودخانه ارس به دلیل قرار گرفتن در مسیر فعالیت های معدن کاوی و شرایط خاص اکولوژیک، اقتصادی، اجتماعی و تنوع گونه های مختلف گیاهان و جانوران آبزی از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده و بررسی کیفیت آن ضروری می باشد. تحقیق حاضر به منظور بررسی آلودگی فلزات سنگین سرب (Pb)، مس (Cu)، أکثر

رودخانه ارس به دلیل قرار گرفتن در مسیر فعالیت های معدن کاوی و شرایط خاص اکولوژیک، اقتصادی، اجتماعی و تنوع گونه های مختلف گیاهان و جانوران آبزی از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده و بررسی کیفیت آن ضروری می باشد. تحقیق حاضر به منظور بررسی آلودگی فلزات سنگین سرب (Pb)، مس (Cu)، روی (Zn) و نیکل (Ni) در محدوده منطقه آزاد تجاری صنعتی رودخانه ارس در استان آذربایجان شرقی انجام گرفت. نمونه برداری به صورت فصلی از رسوبات، آب، گیاه (لوئی) و ماهی (زرد پر) درقالب 4 ایستگاه در پاییز سال 1393و تابستان سال 1394 در محدوده 150 کیلومتری طول رودخانه ارس صورت گرفت. نتایج نشان دهنده غلظت مجاز همه فلزات در نمونه های آب و ماهی و غلظت بیش‌تر از حد مجاز فلز سنگین مس در نمونه های رسوب و گیاه بر اساس استانداردهای جهانی بود. مطابق مقادیر شاخص های ضریب آلودگی، بار آلودگی و انباشت ژئوشیمیایی، همه ایستگاه ها به جز ایستگاه سنت استپانوس به فلز سنگین مس شدیداً آلوده بوده که می تواند ناشی از فعالیت های معدن کاوی مس سونگون در منطقه مورد مطالعه باشد. شدت آلودگی به فلزات سنگین در ایستگاه ها به ترتیب زیر حاصل شد: Cu > Zn > Pb = Ni. مقادیر کم‌تر از یک فاکتور تجمع زیستی برای نمونه ماهی زردپر، بیان‌گر جذب و تجمع فلزات سنگین از طریق جذب سطحی و نه از طریق رژیم غذایی ماهی ها می باشد. مقادیر بالاتر از یک فاکتور تجمع زیستی نمونه های گیاه لوئی در رابطه با فلزات سنگین سرب و روی در ایستگاه های مصب ایلگنه چای و قولان و میسن، آن را به عنوان یک گیاه ابرجاذب مطرح می کند. بنابراین می توان از این گیاه برای اهداف گیاه پالایی در منطقه مورد مطالعه استفاده کرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

47 - تاثیر مفهوم تغییرات درون سلولی، ابعاد شبکه محاسباتی و مقیاس نقشه توپوگرافی بر عملکرد مدل دوبعدی HEC-RAS در شبیه‌سازی پهنه‌های سیل گیر رودخانه‌ها (مطالعه موردی: رودخانه سرباز)
امیر صمدی اصغر عزیزیان

مدل دوبعدی HEC-RAS از مفهوم جدیدی به نام تغییرات درون سلولی برای لحاظ نمودن تغییرات ارتفاعی داخل یک سلول محاسباتی استفاده می‌نماید و از اینرو از وابستگی بسیار کمی به ابعاد سلول محاسباتی برخوردار می‌باشد. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی اثر کاربرد این مفهوم بر پهنه سیلاب رودخا أکثر

مدل دوبعدی HEC-RAS از مفهوم جدیدی به نام تغییرات درون سلولی برای لحاظ نمودن تغییرات ارتفاعی داخل یک سلول محاسباتی استفاده می‌نماید و از اینرو از وابستگی بسیار کمی به ابعاد سلول محاسباتی برخوردار می‌باشد. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی اثر کاربرد این مفهوم بر پهنه سیلاب رودخانه سرباز به انجام رسیده است. همچنین بررسی تاثیر مقیاس نقشه بر عملکرد مدل یک بعدی و دوبعدی HEC-RAS از دیگر اهداف این پژوهش می‌باشد. نتایج نشان داد که با افزایش ابعاد سلول محاسباتی، میزان خطای مدل درشبیه-سازی پهنه‌های سیلگیر نسبت به ابعاد سلولی کوچک نسبتاً پائین می‌باشد. به عنوان مثال، در صورت استفاده از یک شبکه محاسباتی با ابعاد 500 متر به جای یک شبکه با ابعاد 20 متر، میزان خطای مدل در برآورد پهنه سیلاب به کمتر از 15 درصد محدود می‌گردد. مدت زمان اجرای مدل دوبعدی نیز در ابعاد سلولی 500 متر تقریباً 45 برابر کمتر از مدت زمان اجرای مدل در صورت استفاده از ابعاد سلولی 20 متر است. یافته‌های مذکور به‌خوبی گویای این مطلب است که استفاده ازمفهوم تغییرات درون سلولی در مدلسازی تا چه حد می‌تواند در زمان اجرای مدل‌های عددی به ویژه در رودخانه‌های بزرگ و با پیچیدگی زیاد موثر باشد. همچنین محاسبات صورت گرفته حاکی از آن است که اختلاف بین دو مدل یک بعدی و دوبعدی در شبیهسازی پارامترهای هیدرولیکی در مقیاس‌های کوچک نسبتاً ناچیز می‌باشد و با افزایش مقیاس نقشه اختلاف دو مدل مذکور نیز افزایش می‌یابد که علت اصلی لحاظ نمودن تمامی تغییرات توپوگرافی بستر و سیلابدشت رودخانه در مقیاس‌های بالا می‌باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

48 - پهنه‌بندی سیلاب 25 ساله جهت بهره برداری در تعیین حدود بستر و حریم رودخانه (مطالعه موردی رودخانه تیل)
رامین تبریزی سیده هدی رحمتی رضا حاجی سید محمد شیرازی محمد شهبازی بیله سوار

10.30495/wsrcj.2022.68529.11311

زمینه و هدف: از جمله اقدامات مدیریتی که میتواند نقش مهمی در کاهش خسارتهای سیلاب داشته باشد تهیه نقشه پهنه‌بندی سیل میباشد. تهیه، تدوین و وجود یک طرح جامع و کامل در زمینه کنترل سیلابها و تعیین حریم و بستر رودخانهها امری واجب و ضروری میباشد که باعث مدیریت سیلاب و ارزیابی أکثر

زمینه و هدف: از جمله اقدامات مدیریتی که میتواند نقش مهمی در کاهش خسارتهای سیلاب داشته باشد تهیه نقشه پهنه‌بندی سیل میباشد. تهیه، تدوین و وجود یک طرح جامع و کامل در زمینه کنترل سیلابها و تعیین حریم و بستر رودخانهها امری واجب و ضروری میباشد که باعث مدیریت سیلاب و ارزیابی خسارت میشود. در این پژوهش با استفاده از مدل هیدرولیکی HEC-RAS و نرم افزار Arc-GIS به همراه افزونه ارتباط دهنده HEC-GeoRAS، برای تعیین حدود بستر و حریم، تهیه نقشه پهنهبندی سیلاب و بدست آوردن حریم کمی رودخانه با استفاده از استاندارد DLSRS برای رودخانه تیل چای و 2 شاخه از مسیلهای فرعی ورودی به این رودخانه استفاده شده است.روش پژوهش: ابتدا با استفاده از نقشه توپوگرافی محدوده رودخانه تیل از نرم‌افزار Arc-GIS و با استفاده از الحاقیه HEC-GeoRAS فایل ورودی نرم‌افزار HEC-RAS تهیه گردید و پس از وارد کردن داده‌های هندسی و داده‌های جریان پردازش و محاسبات مربوطه در محیط این نرم‌افزار جهت پهنهبندی سیلاب صورت پذیرفت.برای تعیین حدود بستر و حریم این آبراههها از سیلاب با دوره بازگشت 25 سال استفاده گردید. در نهایت با استفاده مجدد از الحاقیه HEC-GeoRAS و Arc-GIS نقشه‌های پهنهبندی سیلاب استخراج گردید. مضافا، با استفاده از استاندارد DSLRS، حریم کمی رودخانه تیل و مسیل‌های فرعی 1 و 2 در محدوده مورد مطالعه، با توجه به بازدیدهای میدانی صورت پذیرفته و با اعمال دید مهندسی مناسب تعیین گردید و اعداد مربوط به هر شاخص و نهایتاٌ مقدار حریم کمی محاسبه گردید.یافته ها: طبق نقشه‌های بدست آمده و تصاویر ماهواره‌ای و با توجه به بررسی‌ها و بازدید‌های انجام شده، عرض بستر هیدرولیکی محاسبه شده به دلیل عدم قطعیت‌های فراوان با عرض بستر تعریف شده در قانون متفاوت است. در نتیجه لازم است در این مرحله از مطالعات، بررسی‌های کارشناسی تفضیلی از طریق بازدید‌های قدم به قدم هر دو ساحل رودخانه‌ها و مسیل‌ها در طول محدوده مطالعاتی صورت پذیرد و در نهایت عرض بستر قانونی تشخیص و در نقشه‌ها علامت‌گذاری شود.نتایج: نتایج نشان می‌دهد که تلفیق مدل HEC_RAS و سیستم جغرافیایی GIS ابزاری کار‌آمد و مفید در تعیین سیلاب در رودخانه می‌باشد. طبق بررسی‌ها، مقایسه نقشه‌ها و کاربری‌های موجود اطراف رودخانه تیل و 2 مسیل فرعی نهایتاً مشخص گردید که در صورت وقوع سیلاب با دوره بازگشت 25 ساله، آسیب چندانی به نواحی اطراف رودخانه وارد نمی‌کند. طبق روش ارائه شده در استاندارد DSLRS، حریم کمی رودخانه تیل و مسیل‌های فرعی 1 و 2 در محدوده مورد مطالعه، با توجه به بازدیدهای میدانی صورت پذیرفت و نهایتاٌ مقدار حریم کمی محاسبه گردید که در این محاسبات، مقدار حریم کمی رودخانه تیل در محدوده طرح مطالعاتی مقدار 8 متر و همچنین حریم کمی مسیل 1 و 2 به ترتیب 4 و 5 متر محاسبه شد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

49 - بررسی مقایسه ای شاخص‌های NSFWQI و IRWQISC در ارزیابی کیفیت رودخانه‌ها
علیرضا شکوهی امید بهمنی

این مطالعه با هدف ارزیابی و مقایسه دو شاخص کیفیت آب NSFWQI و IRWQISC بر روی رودخانه‌های حوضه‌های پنجگانه خوزستان یعنی کارون، کرخه، دز، مارون- جراحی و زهره هندیجان با استفاده از داده‌های ثبت شده در سالهای 90-96 انجام شده است. این تحقیق نشان‌دهنده تفاوت دو روش و همچنین ص أکثر

این مطالعه با هدف ارزیابی و مقایسه دو شاخص کیفیت آب NSFWQI و IRWQISC بر روی رودخانه‌های حوضه‌های پنجگانه خوزستان یعنی کارون، کرخه، دز، مارون- جراحی و زهره هندیجان با استفاده از داده‌های ثبت شده در سالهای 90-96 انجام شده است. این تحقیق نشان‌دهنده تفاوت دو روش و همچنین صحت سنجی شاخص توسعه یافته در ایران می‌باشد. در حالیکه بر اساس شاخص NSFWQI رودخانه‌های منطقه از نظر کیفیت در حالت متوسط هستند و بجز نقاطی بر روی رودخانه کارون مشکل خاصی وجود ندارد، شاخص IRWQIsc وضعیت کیفیت آبهای سطحی در سطح استان را متوسط تا بد ارزیابی می‌نماید. شاخص NSFWQI در شناسایی مراکز آلودگی در حوالی اهواز موفق عمل نموده حال آنکه شاخص IRWQIsc نسبت به شناسایی کانون‌های شوری بر روی رودخانه‌های زهره و جراحی درست عمل کرده است. در تعیین توزیع مکانی شاخص&lrm;‌ها از سه روش زمین‌آمار اسپلاین، کریجینگ و روش وزنی معکوس فاصله استفاده به عمل آمد که با ارزیابی به عمل آمده روش وزنی معکوس فاصله انتخاب شد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

50 - مدلسازی برآورد میزان رسوب معلق رودخانه پسیخان با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی درخت تصمیم
سیدسامان میرفلاح نصیری ابراهیم امیری محبوبه شادابی بجند

برآورد دقیق میزان رسوبات حمل شده در رودخانه‌ها بر اثر فرسایش عامل مهمی برای مدیریت پروژه های آب شناختی می‌باشد. شبکه عصبی مصنوعی به دلایل عمده از جمله برخورداری از توانایی تشخیص الگو، رابطه خوب بین ورودی و خروجی و نیاز به تعداد داده‌های ورودی کم‌تر در پیش‌بینی میزان رسو أکثر

برآورد دقیق میزان رسوبات حمل شده در رودخانه‌ها بر اثر فرسایش عامل مهمی برای مدیریت پروژه های آب شناختی می‌باشد. شبکه عصبی مصنوعی به دلایل عمده از جمله برخورداری از توانایی تشخیص الگو، رابطه خوب بین ورودی و خروجی و نیاز به تعداد داده‌های ورودی کم‌تر در پیش‌بینی میزان رسوب معلق دارای اهمیت فراوانی است. بر این اساس پژوهش حاضر اقدام به مدلسازی برآورد میزان رسوب معلق رودخانه پسیخان با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی درخت تصمیم M5 کرده است. میزان رسوب در رودخانه‌ها تابع پارامترهای زیادی از هندسه رودخانه، هیدرولیک جریان و خصوصیات رسوب است. به همین دلیل در این تحقیق سعی شده است ابتدا با بی بعد سازی پارامترهای موثر بر ظرفیت حمل رسوب، تعداد پارامترهای موثر کاهش یابد. نتایج نشان داد که درخت تصمیم ساخته شده اولیه یعنی درخت M5 نیاز به هرس ندارد و دارای کاربرد مناسب می باشد. برای بررسی میزان دقت مدل پیش‌بینی از سه پارامتر ضریب تعیین (R2)، متوسط خطای نسبی (ME) و میانگین مجذور مربعات خطا (RMSE) استفاده شد. مقادیر بدست آمده برای این سه پارامتر به ترتیب برابر با 851/0، 64/1037 و 32/941 به دست آمد که نشان دهنده مناسب بودن این سه پارامتر است. همچنین مقایسه میزان رسوب معلق بدست آمده از مدل درخت تصمیم با داده‌های اندازه گیری رودخانه پسیخان نشان داد که میزان ضریب تعیین برابر با 8953/0 به دست آمد که یک مقدار بسیار مناسب است. نتایج نشان داد که این مدل در پیش بینی میزان رسوب معلق در رودخانه پسیخان از کارایی موثری برخوردار است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

51 - بررسی آزمایشگاهی تأثیر فاصله نصب آبشکن های نفوذپذیر با المان‌های شش‌پایه بر تغییرات الگوی رسوبی بستر
ابراهیم نجاران امیرعباس کمان بدست محمود شفاعی بجستان علیرضا مسجدی هوشنگ حسونی زاده

آبشکن‌های نفوذپذیر سازه‌هایی هستند که با انحراف جریان فرساینده از قوس بیرونی رودخانه بطرف مرکز آن، فرسایش ساحل بیرونی رودخانه را مهار می‌کنند. در این مطالعه به بررسی الگوی فرسایش و رسوبگذاری در اطراف سازه آبشکن در شرایط نصب فاصله متفاوت آبشکن‌ها از یکدیگر پرداخته شده اس أکثر

آبشکن‌های نفوذپذیر سازه‌هایی هستند که با انحراف جریان فرساینده از قوس بیرونی رودخانه بطرف مرکز آن، فرسایش ساحل بیرونی رودخانه را مهار می‌کنند. در این مطالعه به بررسی الگوی فرسایش و رسوبگذاری در اطراف سازه آبشکن در شرایط نصب فاصله متفاوت آبشکن‌ها از یکدیگر پرداخته شده است. المان‌های بتنی شش‌پایه از جمله مصالحی هستند که با قرار گرفتن روی‌هم یک سازه نفوذپذیر را تشکیل داده و بدون خشکاندن بستر رودخانه قابل اجرا می‌باشند. در این راستا چگونگی عملکرد این سازه‌ها نیازمند بررسی می‌باشد. با این مفهوم در تحقیق حاضر عملکرد این سازه در کانال آزمایشگاهی با عرض 60 سانتیمتر و قوس 180 درجه ملایم و تحت شرایط هیدرولیکی مختلف (Fr= 0.227, 0.244, 0.261, 0.278) انجام شد. داده‌های موردنیاز آزمایش در فواصل مختلف بین بلوک‌ها شامل 60، 72، 84 و 96 سانتیمتر با طول مؤثر 12 سانتیمتر معادل 20 درصد عرض فلوم اندازه‌گیری شد. آزمایش شاهد در شرایط مشابه سایر سناریوها بدون نصب صفحات انجام گردید. مقایسه نتایج آزمایش‌های شاهد و اصلی نشان داد که نصب صفحات مستطیلی نفوذپذیر با فاصله پنج برابر طول مؤثر بهترین راندمان را در کاهش حداکثر عمق آبشستگی در دیواره خارجی داشته بطوریکه نسبت به آزمایش‌های شاهد به میزان 1/70 و 9/57 درصد به ترتیب در اعداد فرود 227/0 و 261/0 کاهش داشته است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

52 - تاثیر شبکه آبیاری و زهکشی تجن بر تامین نیازهای جریان محیط‌زیستی منابع آب
سیده زهره هاشمی عبداله درزی نفت چالی فاطمه کاراندیش هنک ریتزما کریم سلیمانی

10.30495/wsrcj.2023.71364.11346

زمینه و هدف: در سال های اخیر، به دلیل تاکید مکرر برنامه ها و اسناد توسعه کشور بر امنیت غذایی و ارتقای خودکفایی در تولید محصولات اساسی کشاورزی، تلاش های زیادی برای توسعه کشاورزی شده است. عدم توجه به پایداری محیط زیست به عنوان یکی از ارکان اساسی پایداری سیستم های تولید مح أکثر

زمینه و هدف: در سال های اخیر، به دلیل تاکید مکرر برنامه ها و اسناد توسعه کشور بر امنیت غذایی و ارتقای خودکفایی در تولید محصولات اساسی کشاورزی، تلاش های زیادی برای توسعه کشاورزی شده است. عدم توجه به پایداری محیط زیست به عنوان یکی از ارکان اساسی پایداری سیستم های تولید محصولات کشاورزی، فشارهای زیادی را بر محیط زیست شکننده و به ویژه بر اکوسیستم های آبی وارد نموده است. یکی از جنبه های مهم برای بررسی ارزیابی پایداری منابع آب هر منطقه، نحوه تامین نیازهای جریان محیط زیستی (EFR) این منابع در طولانی مدت می باشد. در این تحقیق، روند تامین EFR کمی و کیفی منابع آب سطحی و زیرزمینی در محدوده شبکه آبیاری و زهکشی تجن (TIDN) در استان مازندران بررسی می شود.روش پژوهش: EFR هیدرولوژیکی و کیفی منابع آب سطحی (S.EFR) شامل رودخانه تجن (T.EFR) و آب‌بندان ها (A.EFR) و آب زیرزمینی (G.EFR) از لحاظ کمی و کیفی در دوره ی قبل (1997-1984) و بعد (2019-1998) از بهره برداری از TIDN تعیین شد. مقدار EFR کمی رودخانه تجن با استفاده از چهار روش هیدرولوژیکی جریان متغیر ماهانه (VMF)، تنانت، تسمن و اسماختین محاسبه شد. مقدار EFR کیفی این رودخانه بر مبنای سه آلاینده اصلی آب‌های سطحی در منطقه شامل نیتروژن، فسفر و شوری تعیین شد. حداقل حجم آب مورد نیاز برای حفظ پایدار اکوسیستم آب‌بندان، به عنوان A.EFR لحاظ شد. با توجه به اینکه تاکنون روش مشخصی برای تعیین EFR منابع آب زیرزمینی ارایه نشد، در این پژوهش، با تلفیق پارامترهای کمی و کیفی مانند عمق آب زیرزمینی، غلظت شوری و نیتروژن، EFR این منابع تعیین شد.یافته‌ها: میانگین جریان رودخانه در دوره های قبل و بعد از بهره‌برداری از TIDN به ترتیب 53/14 و 36/8 مترمکعب بر ثانیه بود. قبل از بهره برداری از TIDN، براساس روش های MVF، اسماختین، تسمن و تنانت، به ترتیب EFR هیدرولوژیکی رودخانه در 1/79، 2/59، 1/69 و 1/90 درصد موارد تامین شد. میزان تامین در دوره بعد از بهره برداری، به ترتیب در 4/53، 1/27، 4/41 و 3/73 درصد موارد بود. از نظر نیتروژن و شوری، میزان عدم تامین EFR کیفی این رودخانه از نظر نیتروژن و شوری، در دوره بهره برداری به ترتیب 1/11 و 9/9 درصد نسبت به دوره قبل افزایش یافت. هدایت الکتریکی بیشترین نقش را در کمبود EFR کیفی رودخانه داشت و پس از آن به-ترتیب نیتروژن و فسفر قرار داشتند. بهره برداری از TIDN سبب افزایش عمق و غلظت نیتروژن آب زیرزمینی شد به طوری که در دوره بهره برداری، منطقه ناپایدار از نظر این دو مولفه افزایش یافت. قبل از احداث شبکه، هیچ بخشی از منطقه دارای کمبود EFR هیدرولوژیکی بیشتر از 353 متر مکعب نبود؛ لکن پس از آن، حدود 6/40 درصد منطقه کمبودهای بیشتر از این را تجربه کرده است. همچنین، محدوده دارای کمبود EFR کیفی از نظر نیتروژن از 4/13 درصد در دوره قبل از TIDN به 6/35 درصد در دوره بهره-برداری از شبکه افزایش یافت.نتیجه گیری: توسعه TIDN سبب افزایش عدم تامین EFR کمی و کیفی منابع آب سطحی و زیرزمینی در منطقه شد. با توجه به محدودیت تامین EFR بعد از بهره‌برداری از TIDN به‌ویژه در فصول کم باران، بازنگری در الگوی کشت و روش آبیاری ضروری به نظر می‌رسد. در غیر این صورت، ادامه ی روند فعلی، با برهم زدن کامل توازن زیست محیطی، کشاورزی را از حالت پایدار خارج خواهد نمود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

53 - کاربرد مدل هیبریدی شبکه‌های عصبی مصنوعی و الگوریتم کرم شب‌تاب برای پیش‌بینی مقدار جامدات محلول در آب رودخانه
فرحناز سبزواری بهروز یعقوبی سعید شعبانلو

10.30495/wsrcj.2023.71849.11356

زمینه و هدف: برآورد و پیش بینی پارامتر های کیفی در کنار پارامتر های کمی آب در طول رودخانه یکـی از مولفـه‌ های ی است که در تصمیم‌گیری‌ های مدیریتی صحیح بایستی به‌دقـت شـبیه‌سـازی شـده و تخمین زده شود. اکثر مـدل های مربوط به برآورد پارامتر های کیفی نیازمند پارامتر های ور أکثر

زمینه و هدف: برآورد و پیش بینی پارامتر های کیفی در کنار پارامتر های کمی آب در طول رودخانه یکـی از مولفـه‌ های ی است که در تصمیم‌گیری‌ های مدیریتی صحیح بایستی به‌دقـت شـبیه‌سـازی شـده و تخمین زده شود. اکثر مـدل های مربوط به برآورد پارامتر های کیفی نیازمند پارامتر های ورودی بسیار زیادی هستند که یـا دسترسـی بـه آن ها مشکل است و یا تعیین آن ها نیازمند صرف هزینه و زمان زیادی است. بنابراین استفاده از مدل‌ های داده‌محور در این زمینه برای صرفه‌جویی در زمان و هزینه گسترش یافت ها ست.روش پژوهش: در این مقاله کاربرد شبکه های عصبی مصنوعی و ترکیب آن با الگوریتم کرم شب تاب جهت پیش بینی مقدار جامدات محلول در آب (TDS) در رودخانه گاوه رود واقع در ایران کرمانشاه مورد آموزش و صحت سنجی قرار می گیرد. برای این منظور از داده های کیفیت آب ایستگاه هیدرو متری در بالادست سد مخزنی گاوشان برای بازه آماری (1389-1370) استفاده گردید. براساس ورودی های مختلف، شبکه عصبی مصنوعی پرسپترون چند لایه (MLP) و ترکیب آن با الگوریتم کرم شب تاب مورد آزمون قرار گرفت. بهترین الگوی ورودی ها ، تعداد لایه پن ها ن و تعداد نرون های هر لایه در شبکه عصبی مصنوعی مشخص گردید. داده های ورودی به مدل‌ ها شامل دبی (Q)، سدیم(Na)، منیزیم (Mg)، کلسیم (Ca)، سولفات (So4)، کلرید (Cl)، بی کربنات (Ho3)، هدایت الکتریکی (EC) و جامدات محلول رودخانه در بازه زمانی قبل (TDSt-1) و داده های خروجی جامدات محلول آب (TDS) می باشد. تعداد لایه‌ های پن ها ن برابر یک و تعداد نرون‌ های لایه پن ها ن برابر نه بدست آمد، همچنین تابع شبکه عصبی در این مطالعه نوع آبشاری در نظر گرفته شد و نتایج با روش ترکیب شبکه‌ های عصبی مصنوعی با الگوریتم کرم شب تاب مقایسه گردید.یافته‌ ها : باتوجه به این خروجی های مدل با داده های مشاهده شده با استفاده از معیار های برآورد خطا مقایسه شد؛ در این راستا مقادیرشاخص های ارزیابی خطا مورد استفاده شاخص مربعات خطا به انحراف معیار استاندارد مشاهداتی (RSR)، رابطه ناش ساتکلیف (NSC)، ضریب همبستگی (R) و ریشه میانگین مربعات خط (MSE) برای شبکه عصبی مصنوعی به ترتیب 154/0، 976/0، 989/0 و 27/25 و در حالت ترکیب شبکه عصبی با الگوریتم کرم شب تاب نیز به ترتیب 129/0، 983/0، 992/0 و 8/17 بدست آمد.نتایج: لذا عملکرد روش هیبریدی شبکه های عصبی مصنوعی با استفاده از الگوریتم کرم شب تاب در پیش بینی TDS مناسب‌تر از تکنیک شبکه های عصبی مصنوعی است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

54 - بررسی عوامل موثر بر گستردگی پهنه‌بندی سیلاب با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی رودخانه کارون در بازه قلعه زراس تا جعفرآباد
امیرحسین اسدیان شهاب امام زاده

10.30495/wsrcj.2023.74322.11395

زمینه وهدف:در این مطالعه پهنه ‌‌ بندی سیلاب در رودخانه کارون در بازه قلعه زراس تا جعفرآباد مشخص شده است. به این منظور با استفاده از نقشه توپوگرافی و تصاویر ماهواره ای، مسیر دقیق رودخانه تعیین و پردازش اولیه بر روی اطلاعات آن صورت گرفت. سپس پهنه بندی سیل با دوره های بازگ أکثر

زمینه وهدف:در این مطالعه پهنه ‌‌ بندی سیلاب در رودخانه کارون در بازه قلعه زراس تا جعفرآباد مشخص شده است. به این منظور با استفاده از نقشه توپوگرافی و تصاویر ماهواره ای، مسیر دقیق رودخانه تعیین و پردازش اولیه بر روی اطلاعات آن صورت گرفت. سپس پهنه بندی سیل با دوره های بازگشت 500 سال، 200سال، 100سال، 50 سال، 25سال، 10 سال، 2سال به دست آمد.مواد ها و روش ها: در این تحقیق پهنه بندی سیلاب رودخانه کارون که یکی از رودخانه های اصلی و دائمی استان خوزستان است در بازه قلعه زراس تا جعفر آباد مورد بررسی قرار گرفت . هدف پژوهش حاضر، پهنه بندی خطر وقوع سیلاب وشناسایی روستاهای در معرض خطر سیل، از طریق تهیه نقشه حریم رودخانه برای دوره بازگشت 500 سال، 200 سال، 100 سال، 50سال، 25 سال، 10 سال، 2 سال در رودخانه کارون با استفاده از مدل Hec-RAS در محیط ARC-GIS است. در این پژوهش دبی های این رودخانه بر اساس احتمال وقوع آن با استفاده توزیع آماری Johnson sb محاسبه شد.یافته‌ها: در این پژوهش علاوه بر محاسبه پارامترهای عمق سیلاب و سرعت جریان، عواملی مانند تنش برشی و قدرت جریان برای دوره بازگشت های مختلف محاسبه و مورد برر قرار گرفت. تنش برشی و قدرت جریان جزء پارامترهای موثر در خطر سیلاب می باشد بنابراین بررسی آن‌ها اهمیت دارد.نتایج: در این تحقیق پهنه بندی خطر وقوع سیلاب انجام شد و روستاهای در معرض خطر سیل از طریق تهیه نقشه حریم رودخانه برای دوره بازگشت 500 سال، 200 سال، 100 سال، 50 سال، 25 سال، 10 سال، 2 سال شناسایی شد و دبی‌ های این رودخانه بر اساس احتمال وقوع آن با استفاده توزیع آماری Johnson sb محاسبه شد.از میان 10 روستای واقع در امتداد رودخانه کارون، روستاهای جعفرآباد، کنار هشت لک، قلعه زراس، پل جاده جدید لالی، آسیب پذیرترین مناطق هستند که بدون توجه به قوانین ساخت‌وساز و عدم رعایت حریم رودخانه در بستر اصلی آن ساخته شده اند. عواملی مانند تغییر کاربری اراضی و تبدیل سیلاب‌دشت‌ها به اراضی کشاورزی و باغی، عدم توجه به حریم رودخانه و تجاوز به بسترطغیانی رودخانه سبب افزایش پتانسیل وقوع خطر سیلاب و درنتیجه آسیب‌پذیری بیشتر روستاها به‌ویژه در پهنه سیلابی با دوره بازگشت 500 ساله شده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

55 - تغییرات دانه‎بندی رسوبات معلق رودخانه در اثر برداشت شن و ماسه (مطالعه موردی: رودخانه واز)
سیّدحمیدرضا صادقی سودابه قره‌محمودلی

تعیین صحیح و پیش‌بینی رسوبات حمل شده به‌وسیله جریان رودخانه‌ای در پروژه‌های مدیریت منابع آب، برنامه‌ریزی و کاهش سیل و پایداری محیط‌زیست بسیار مهم می‌باشد. تجزیه و تحلیل‌های اندازه ذرات می‌‌تواند اطلاعات مهمی‌ در مورد منشاء رسوبات، تاریخچه حمل و نقل و شرایط رسوب‌گذاری آن أکثر

تعیین صحیح و پیش‌بینی رسوبات حمل شده به‌وسیله جریان رودخانه‌ای در پروژه‌های مدیریت منابع آب، برنامه‌ریزی و کاهش سیل و پایداری محیط‌زیست بسیار مهم می‌باشد. تجزیه و تحلیل‌های اندازه ذرات می‌‌تواند اطلاعات مهمی‌ در مورد منشاء رسوبات، تاریخچه حمل و نقل و شرایط رسوب‌گذاری آن‌ها ارائه دهد. حال آن‌که این مهم تاکنون در ایران کم‌تر مورد توجه قرار گرفته است. تحقیق حاضر در رودخانه واز در استان مازندران با هدف بررسی برداشت شن و ماسه بر تغییرات دانه&lrm;بندی رسوبات معلق در بالادست و پایین‌دست محل برداشت شن و ماسه انجام گرفت. برای این منظور، نمونه‌برداری از بالادست و پایین‌دست محل برداشت طی یک دورۀ یک‌ساله به‌صورت ماهانه از بهمن 1390 تا دی ماه 1391 انجام پذیرفت. به‌منظور دانه‌بندی رسوبات معلق از دستگاه Master Sizer و برای استخراج مؤلفه‌های میانگین، جورشدگی، چولگی و کشیدگی از نرم‌افزار GRADISTAT استفاده شد. تجزیه و تحلیل نتایج نشان داد که دامنۀ تغییرات 10D از 34/0 تا 12/1 میکرون، 50D از 24/3 تا 41/13 میکرون و همچنین 90D از 12/14 تا 74/90 میکرون و میانگین اندازه ذرات نیز در دامنۀ بین 19/3 تا 45/11 میکرون متغیر بوده است. همچنین دامنه تغییرات جورشدگی، چولگی و کشیدگی به‌ترتیب از 11/3 تا 38/6، 13/0- تا 32/0- و 88/0 تا 29/1 میکرون اندازه‌گیری شد. عدم استمرار فعالیت و فاصله محل‌های نمونه‌برداری از معادن مورد مطالعه را می‌توان به‌عنوان دلایل عمده عدم وجود اثر معنی‌دار معادن برداشت شن و ماسه بر ویژگی‌های دانه‌بندی رسوبات معلق در رودخانه‌ واز معرفی نمود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

56 - اثر تغییر اقلیم بر اطمینان‌پذیری تأمین آب پایین‌دست سد کرخه و راهکارهای سازگاری با آن
منوچهر فرج‌زاده کاوه مدنی لاریجانی علیرضا مساح بوانی رحمان داوطلب

افزایش جمعیت و رشد تقاضا برای آب، همواره مدیران این بخش را با چالشی اساسی مواجه نموده است. این در حالی است که تغییر اقلیم در آینده‌ای نه چندان دور بیش از پیش بر پیچیدگی‌های این چالش می‌افزاید. در این مطالعه به منظور بررسی اثر تغییر اقلیم بر سیستم تأمین آب حوضه آبریز کرخ أکثر

افزایش جمعیت و رشد تقاضا برای آب، همواره مدیران این بخش را با چالشی اساسی مواجه نموده است. این در حالی است که تغییر اقلیم در آینده‌ای نه چندان دور بیش از پیش بر پیچیدگی‌های این چالش می‌افزاید. در این مطالعه به منظور بررسی اثر تغییر اقلیم بر سیستم تأمین آب حوضه آبریز کرخه، نخست با استفاده از 15 مدل GCMs و چند سناریوی انتشار گازهای گلخانه‌ای، تغییرات بارش و دما برای افق زمانی 2050 بررسی شد. سپس با واسنجی یک مدل بارش-رواناب، سری‌های زمانی بارش و دما، برای تولید سری‌های زمانی آورد رودخانه بکار گرفته شد. به دلیل عدم قطعیت مدل‌های GCMs در برآورد دما و بارش، آبدهی پیش‌بینی شده برای اواسط قرن جاری از 56 درصد کاهش تا 34 درصد افزایش، داشته اند. لذا برای حل مشکل عدم ‌قطعیت، با استفاده از روش خوشه‌بندی سلسله مراتبی، 35 سری زمانی آبدهی به 5 خوشه گروه‌بندی و از هر خوشه یک نماینده انتخاب شد. ارزیابی وضعیت تخصیص آب با استفاده از مدل WEAP و به روش شبیه‌سازی انجام گرفت. همچنین سه استراتژی مدیریتی افزایش راندمان آبیاری، استفاده مجدد آب و تغییر الگوی کشت برای سازگاری با تغییر اقلیم ارزیابی گردید. نتایج نشان داد که ساخت سدهای جدید به دلیل افزایش تخصیص آب در بالادست، می‌تواند اطمینان‌پذیری تأمین آب کشاورزی پایین‌دست سد کرخه را تا کمتر از 70 درصد کاهش دهد. همچنین استفاده مجدد از آب، با اطمینان‌پذیری 91 درصد، به عنوان موثرترین راهکار برای سازگاری با تغییرات اقلیمی شناخته شد. هر چند تغییر الگوی کشت روشی کم هزینه‌تر است، لیکن اجرای آن منوط به همکاری کشاورزان ‌می‌باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

57 - الگوی توزیع مکانی کیفیت آب رودخانه پیر‌غار با استفاده از شاخص کیفیت آب -(NSFWQI)‌ و سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)
رسول زمانی احمدمحمودی فاطمه قائدامینی مریم نجفی

10.30495/jest.2021.21822.3090

زمینه و هدف: با توجه به اهمیت رودخانه پیرغار و همچنین تخلیه آلاینده های مختلف به آن، بررسی کیفی آب رودخانه پیرغار لازم و ضروری به نظر می رسد. از طرفی پهنه بندی آلودگی و ارایه تصویر صحیح از وضعیت کیفی آب های سطحی توسط سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) باعث می گردد تا هر گون أکثر

زمینه و هدف: با توجه به اهمیت رودخانه پیرغار و همچنین تخلیه آلاینده های مختلف به آن، بررسی کیفی آب رودخانه پیرغار لازم و ضروری به نظر می رسد. از طرفی پهنه بندی آلودگی و ارایه تصویر صحیح از وضعیت کیفی آب های سطحی توسط سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) باعث می گردد تا هر گونه تصمیم گیری مدیریتی که اثرات محیط زیستی آن به صورت مستقیم یا غیرمستقیم متوجه آب های سطحی کشور باشد، با آگاهی بیش تری اتخاذ گردد.روش بررسی: به همین منظور نمونه های آب از 5 ایستگاه در طول مسیر رودخانه در بهمن ماه 94 برداشت شد و پارامترهای کیفی آب شامل: pH، کدورت، دما، DO، BOD، TS، نیترات، فسفات و کلی فرم مدفوعی مورد آزمایش قرار گرفت. نمونه برداری، آماده سازی و آنالیز نمونه ها، طبق روش استاندارد متد انجام پذیرفت. داده های حاصل با استانداردهای جهانی مقایسه شد و بر اساس شاخص NSFWQI مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و سپس مسیر رودخانه با استفاده از نرم افزار GIS پهنه بندی گردید.یافته ها: براساس نتایج شاخص NSFWQIکیفیت آب رودخانه پیرغار در همه ایستگاه ها در وضعیت های متوسط تا خوب قرار دارد. در بهترین وضعیت، شاخص کیفی NSFWQI مربوط به ایستگاه اول با عدد 78 بوده و پایین ترین مقدار مربوط به ایستگاه پنجم با شاخص کیفی 66 می باشد. درنتیجه، آلودگی از ایستگاه 1 به سمت ایستگاه های بعدی بیش تر شده و کیفیت آب کاسته شده است.بحث و نتیجه گیری: در نتیجه جهت مدیریت اصولی آب این رودخانه باید تمهیداتی اندیشیده شود و برنامه پایش کیفی آب در آن استمرار یابد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

58 - بررسی غلظت باقی‌مانده سم ارگانوفسفره دیازینون در آب رودخانه عباس‌آباد همدان
سحر عرفی یگانه سهیل سبحان اردکانی سعید جامه بزرگی

10.30495/jest.2021.8358

زمینه و هدف: رشد روزافزون جمعیت و نیاز به توسعه تولیدات کشاورزی باعث افزایش کاربرد آفت کش ها و در نتیجه آلودگی منابع آب به عنوان یکی از معضلات محیط‌زیستی شده است. از این‌رو، این پژوهش با هدف تعیین غلظت باقی مانده آفت کش دیازینون در آب رودخانه عباس آباد همدان در سال 139 أکثر

زمینه و هدف: رشد روزافزون جمعیت و نیاز به توسعه تولیدات کشاورزی باعث افزایش کاربرد آفت کش ها و در نتیجه آلودگی منابع آب به عنوان یکی از معضلات محیط‌زیستی شده است. از این‌رو، این پژوهش با هدف تعیین غلظت باقی مانده آفت کش دیازینون در آب رودخانه عباس آباد همدان در سال 1393 انجام یافت.روش بررسی: پس از بازدید میدانی و انتخاب چهار ایستگاه در طول رودخانه به‌روش تصادفی سیستماتیک، نمونه برداری از آب در اواخر اردیبهشت‌ماه و اواخر تیرماه انجام یافت. نمونه ها با استفاده از روش استخراج فاز مایع آماده و غلظت باقی مانده سم به وسیله دستگاه اسپکتروفتومتر&lrm; خوانده شد. برای پردازش آماری داده ها نیز از نرم افزار SPSS استفاده شد.یافته ها: بیشینه میانگین غلظت باقی مانده سم دیازینون در نمونه های فصول بهار و تابستان ( میکروگرم در لیتر) با 2/10 ± 0/97 و 7/13 ± 202 به ترتیب مربوط به ایستگاه ‌های 3 و 2 بود. نتایج مقایسه میانگین غلظت باقی مانده سم دیازینون در نمونه های فصول بهار و تابستان با رهنمودهای WHO و EPA نیز نشان داد که میانگین غلظت باقی مانده سم در هر دو فصل از بیشینه رواداری این سازمان ها بیش تر بوده است.بحث و نتیجه گیری: با توجه به تجاوز میانگین غلظت باقی مانده سم در نمونه های آب مورد ارزیابی، توجه به مواردی از جمله آموزش باغ داران به منظور استفاده صحیح و اصولی از سموم آفت کش ضروری است. هم چنین به منظور استفاده از آب این رودخانه برای شرب و یا پرورش ماهیان سردآبی باید تمهیداتی اندیشیده شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

59 - بررسی روش‌های مختلف تخمین نیازآب زیست‌محیطی(مطالعه موردی: رودخانه الندچای)
المیرا پیروزیان مهدی سرائی تبریزی حسین صدقی

10.22034/jest.2021.34951.4204

زمینه و هدف: طرح‌های توسعه منابع آب دارای اثرات زیست‌محیطی متعددی می‌باشد که تغییر رژیم طبیعی رودخانه‌ و کاهش جریان سطحی پایین‌دست از مهم‌ترین آن است. برآورد جریان زیست‌محیطی مورد نیاز برای سلامت رودخانه‌ها و اکوسیستم‌های آبی پایین‌دست از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. راه أکثر

زمینه و هدف: طرح‌های توسعه منابع آب دارای اثرات زیست‌محیطی متعددی می‌باشد که تغییر رژیم طبیعی رودخانه‌ و کاهش جریان سطحی پایین‌دست از مهم‌ترین آن است. برآورد جریان زیست‌محیطی مورد نیاز برای سلامت رودخانه‌ها و اکوسیستم‌های آبی پایین‌دست از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. راهکار پایدار، تجدیدنظر در تخصیص آب برای مصارف مختلف و افزایش سهم جریان زیست‌محیطی از 10%کنونی به 20 تا 40% آورد سالیانه رودخانه‌ها است. هدف این پژوهش، ارزیابی توزیع ماهیانه جریان زیست‌محیطی یک رودخانه شاخص با جریان دائمی (رودخانه الندچای) از روش‌های موجود هیدرواکولوژیکی بوده است.روش بررسی: در این مقاله، از هفت روش هیدرواکولوژیکی: 1- Tennant؛ 2- Tessman 3- شاخص‌های تداوم جریان FDC 4- Smakhtin 5- FDC shifting 6- DRM و 7- روش کیفیت آب موسوم به رابطه Q) استفاده شده است. نتایج برآورد جریان زیست‌محیطی رودخانه الندچای در سال 97 از روش‌های مختلف محاسبه گردید.یافته‌ها: بر اساس این مقاله، حقابه زیست‌محیطی رودخانه الند چای در روش FDC shiftingو با پذیرش شرایط رودخانه در حداقل وضعیت اکولوژیکی قابل‌قبول (کلاس مدیریت زیست‌محیطی C)، در ایستگاه هیدرومتری بدلان، شدت جریان متوسط سالیانه معادل 56/1 مترمکعب بر ثانیه برآورد گردید که از نظر مقدار دبی حقابه زیست‌محیطی از تمام روش‌های هفت گانه محاسبه شده بیش‌ترین مقدار را به خود اختصاص داده و روش Tennant هم در ایستگاه نامبرده 39/0 محاسبه گردید. بقیه روش‌ها بین دو روش یادشده قرار گرفته است.بحث و نتیجه‌گیری: نتایج مقاله حاضر دقت روش FDC shifting را با کلاس زیست‌محیطی C که در ایستگاه مورد مطالعه برابر با 56/1 مترمکعب در ثانیه است، به‌عنوان کلاس مدیریت زیستی برای رودخانه الندچای نشان می‌دهد. این نتایج نشان می‌دهد که روش‌های سریع محاسبه جریان زیست‌محیطی بکار رفته در ایران، عمدتاً بدون در نظر گرفتن شرایط زیست‌محیطی ایران بکار برده می‌شود. این امر دقت نتایج حاصل را بشدت کاهش داده وگاه حتی نتایج معکوسی را حاصل می‌کند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

60 - بررسی مشکلات زیست محیطی عدم رعایت حریم رودخانه‌ها و راهکارهای کاهش آن
هانیه هاشم وند مریم ایلانلو علی اصغر قاسمی فیروز آبادی

زمینه و هدف: افزایش تجاوز به بستر و حریم رودخانه‌ها به یک فرابحران تبدیل شده است. این تجاوز به شیوههای گوناگونی مانند ایجاد و احداث اعیانی‌های غیرمجاز، برداشت غیرقانونی و بیرویه شن و ماسه، تخریب رودخانه، تخلیه نخاله و زباله، حفر چاه و غیره صورت می‌پذیرد. عوامل متعددی اع أکثر

زمینه و هدف: افزایش تجاوز به بستر و حریم رودخانه‌ها به یک فرابحران تبدیل شده است. این تجاوز به شیوههای گوناگونی مانند ایجاد و احداث اعیانی‌های غیرمجاز، برداشت غیرقانونی و بیرویه شن و ماسه، تخریب رودخانه، تخلیه نخاله و زباله، حفر چاه و غیره صورت می‌پذیرد. عوامل متعددی اعم از وضع قوانین نامناسب، ضعف نظام اجرایی و مشکلات سیستم قضایی در بروز معضلات مزبور نقش اساسی داشته است. هدف پژوهش، بررسی مشکلات زیست محیطی عدم رعایت حریم رودخانه‌ها و راهکارهای کاهش آن می‌باشد. روش بررسی: این پژوهش از نوع پژوهش توصیفی – تحلیلی و تحقیقی محسوب می‌شود چون به یافته‌های جدید دست می‌یابیم.از آنجا که به تعیین و شناسایی مشکلات زیست‌محیطی عدم رعایت حریم رودخانه‌ها می‌پردازد، از نوع کاربردی به شمار می‌رود. روش گردآوری داده‌ها، کتابخانه‌ای است. برای گردآوری اطلاعات با مراجعه به سازمان‌های مربوطه از جمله وزارت نیرو، منابع آب و خاک اطلاعات مورد نیاز مربوط به حریم رودخانه‌ها در سال‌های ۱۳۸۰ تا ۱۴۰۰ گردآوری گردید. بخشی از اطلاعات تصاویر ماهواره‌ای و هوایی به دست آمده است. یافته‌ها: نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد اجرای ناقص قانون توزیع عادلانه آب و آییننامههای مربوطه، چندگانگی مدیریت بر بستر و حریم رودخانهها، وجود خلاءهای قانونی، فقدان سند مالکیت برای بستر رودخانه‌ها و دادرسی ناکارآمد آب در قبال متجاوزین سبب شده تا این ثروت عمومی جولانگاه تجاوز و تصرف قرار گیرد. بحث و نتیجه گیری: مهمترین نتیجه حاصل از این پژوهش عبارت است این که، یکی از مهمترین دلایل وقوع سیل و آبگرفتگی عدم رعایت حریم رودخانه در مناطق مختلف سطح کشور می‌باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

61 - بررسی تیپ¬های جنگل با استفاده از شاخصهای اکولوژیک (مطالعه موردی: حاشیه مارون بهبهان)
الهه حکمت زاده رضا بصیری شهرام یوسفی ملیحه مزین

10.30495/jest.2023.76623.5956

زمینه و هدف: مدیریت پایدار منابع طبیعی تجدیدشونده در ایران از اهمیت و حساسیت ویژهای برخوردار است. به این ترتیب شناسایی عناصر تشکیلدهنده جنگل ازجمله تیپهای جنگل، اصولیترین راه مدیریت بهینه منابع طبیعی و خصوصاً جنگلهاست. جنگلهای ساحلی مناطق مهم حفظ تنوع زیستی و تضمین پاید أکثر

زمینه و هدف: مدیریت پایدار منابع طبیعی تجدیدشونده در ایران از اهمیت و حساسیت ویژهای برخوردار است. به این ترتیب شناسایی عناصر تشکیلدهنده جنگل ازجمله تیپهای جنگل، اصولیترین راه مدیریت بهینه منابع طبیعی و خصوصاً جنگلهاست. جنگلهای ساحلی مناطق مهم حفظ تنوع زیستی و تضمین پایداری اکوسیستم جنگلی هستند. روي این اصل آگاهی و بینش از وضعیت ساختار این جنگلها و تیپهای درختی موجود در آن و شناخت روند تکاملی اکوسیستمهای جنگلی قبل از هرگونه برنامهریزي، امري ضروري است. هدف از این تحقیق، تیپبندی جنگلهای حاشیه رودخانه مارون است. روش بررسی: تعداد 116 قطعه نمونه مربعی شکل به مساحت 100 مترمربع از طریق روش آماربرداری تصادفی سیستماتیک با ابعاد شبکه 200 در 200 متر برای محدوده مورد مطالعه انتخاب گردید. در هر قطعه نمونه، گونه‎های درختی و درختچه‎ای، درصدپوشش تاج در سطح قطعه نمونه و بر اساس مقیاس تصحیح شده براون- بلانکه تخمین و ثبت گردید. پارامترهای مختلفی مانند فراوانی، وفور و تراکم مورد محاسبه قرار گرفت. از طریق جمع سه پارامتر نسبی فوق، شاخص IVI برای هر گونه به دست آمد. بهمنظور مقایسه درجه تشابه بین تیپها از شاخص تشابه سورنسون استفاده شد. مقادیر فراوانی نسبی برای هر گونه در تیپهای خالص و مخلوط در یک مقیاس 10 واحدی تنظیم و به چهار گروه مشخص تقسیم شد. بعد از تعیین تیپهای درختی منطقه، نقشه آن¬ها از طریق روش درونیابی IDW در نرم افزار GIS10.1 ترسیم شد. یافته ها: در تیپ خالص، گونههای گز (Tamarix arceuthoides) و پده (Populus euphratica) به ترتیب با داشتن بیش-ترین و کم¬ترین مقدار فراوانی نسبی (7/6 و 3/3) مبین گونههای فراوان و کم میباشند. هم¬چنین گونه سریم (Lycium Shawii) به¬عنوان گونه نادر معرفی شد. بهطورکلی سه نوع تیپ شامل خالص، مخلوط دو گونهای و مخلوط سه گونهای به دست آمد. بیش¬ترین مقدار شاخص تشابه سورنسون بین دو تیپ گز-پده و گز-سریم 93% و نیز پده-گز و پده-سریم 92% به¬دست آمد. کم¬ترین مقدار شاخص تشابه 12% تا 15% بین تیپ پده-سریم-گز با تیپهای گز خالص، گز-سریم، گز-پده و پده-گز مشاهده شد. حداقل و حداکثر میزان شاخص بلوغ به ترتیب برای تیپهای خالص (50%) و تیپ¬های مخلوط (79%) به¬دست آمد. تیپهای خالص دارای بلوغ پایین و تیپهای مخلوط دارای بلوغ بالایی هستند. میزان شاخص بلوغ برای کل منطقه 72% بود که نشان گر بلوغ بالایی است. بحث و نتیجه گیری: پوشش درختی جنگلهای رودخانهای مارون بهبهان در یک مقیاس کلی به دو تیپ خالص و مخلوط طبقهبندی شدند. تعداد دو تیپ خالص گز و پده و هفت تیپ مخلوط شامل چهار مورد دو گونهای و سه مورد سه گونهای به¬دست آمد. به¬طور کلی در این اکوسیستم ها سه گونه گز، پده و سریم در به¬وجود آمدن تیپ¬های منطقه نقش مهمی دارند. در بین تیپهای خالص و مخلوط، گونه گز بهعنوان گونه فراوان شناخته شد. تشابه زیاد بین تیپهای گز خالص، گز-سریم و گز-پده ناشی از حضور مشترک و غالب گز در این تیپها است. تنوع تیپ¬های مختلف با حداقل تشابه در یک منطقه محدود گواه پیچیده بودن اکوسیستم های رودخانه ای است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

62 - تحلیل فضایی آلودگی در اروندرود با استفاده از GIS
نسرین عبدالخانیان هیوا علمیزاده علی دادالهی سهراب احمد سواری محمد فیاض محمدی

10.22034/jest.2021.30534.3895

زمینه و هدف: اروندرود رودخانه پهناوری در جنوب غربی و در مرز ایران و عراق است که مورد تهدید انواع آلودگی ها از قبیل پساب های صنعتی، کودها، سموم شیمیایی و فاضلاب های شهری قرارگرفته که تأثیرات ناخوشایند بر روی محیط زیست و اکوسیستم دارد. هدف از این مطالعه تحلیل فضایی تغییرا أکثر

زمینه و هدف: اروندرود رودخانه پهناوری در جنوب غربی و در مرز ایران و عراق است که مورد تهدید انواع آلودگی ها از قبیل پساب های صنعتی، کودها، سموم شیمیایی و فاضلاب های شهری قرارگرفته که تأثیرات ناخوشایند بر روی محیط زیست و اکوسیستم دارد. هدف از این مطالعه تحلیل فضایی تغییرات آلودگی در اروندرود با استفاده از GIS می باشد. روش بررسی: در این تحقیق مدل سازی پخش آلودگی با استفاده از GIS در رودخانه اروندرود با استفاده از مدل سه‌بعدی و هیدرودینامیکی کوهیرنس استفاده‌شده که معادله پیوستگی، معادلات ناویراستوکس در سه بعد و معادله های انتقال شوری و دما به روش جداسازی حل می شوند. شرایط مرزی اعمال‌شده شامل تغییرات دما، شوری و دبی برای مرز باز رودخانه و تغییرات دما و شوری و اعمال مؤلفه‌های جزر و مدیO1,S2, M2 و K1برای مرز باز دریا در مدل بکار گرفته می شود. یافته ها: خروجی های مدل کوهیرنس که با فرمت NetCDF هستند را در محیط GIS فراخوانی می کنیم، سپس نقشه آلودگی مربوط به یک‌زمان خاص (حالت جزر یا مد) را ژئورفرنس می کنیم و درنهایت در محیط GIS، طبقه بندی می کنیم. بحث و نتیجه گیری: در این راستا تغییرات آلودگی رودخانه طبقه بندی و رودخانه اروند در مقیاس‌های 1 تا 5 رتبه بندی گردیده که رتبه 1 نشان دهنده کم ترین درجه آلودگی و رتبه 5 بیش ترین درجه آلودگی را نشان می دهد. با توجه به درصد پهنه تحت پوشش آلودگی در ایستگاه های مختلف مشاهده گردید که بیش ترین میزان آلودگی در ایستگاه اول در حالت مد و کم‌آبی با مقدار 27/32%، در ایستگاه دوم در حالت جزر و کم‌آبی با مقدار 87/32% و در ایستگاه سوم در حالت مد و پرآبی 48/28% است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

63 - بررسی وضعیت کیفی حوزه آبریز گدارچای ارومیه با استفاده از شاخص کیفیت منابع آب ایران و مدل آسیب پذیری راستیک
نازلی مقدم یکتا سید علی جوزی عبدالرضا کریمی

10.22034/jest.2020.34714.4184

زمینه و هدف : محدوده مطالعاتی این تحقیق حوزه آبریز رودخانه گدارچای (بخشی از حوزه آبریز دریاچه ارومیه) می باشد که کیفیت آب آن با توجه به فعالیت های کشاورزی و صنعتی و نقاط جمعیتی مستقر در این حوزه تحت تاثیر قرار گرفته است. هدف از انجام آن بررسی وضعیت آلودگی حوزه آبریز با أکثر

زمینه و هدف : محدوده مطالعاتی این تحقیق حوزه آبریز رودخانه گدارچای (بخشی از حوزه آبریز دریاچه ارومیه) می باشد که کیفیت آب آن با توجه به فعالیت های کشاورزی و صنعتی و نقاط جمعیتی مستقر در این حوزه تحت تاثیر قرار گرفته است. هدف از انجام آن بررسی وضعیت آلودگی حوزه آبریز با استفاده از مدل آسیب پذیری و بررسی وضعیت کیفی آب با استفاده از شاخص کیفیت آب و در نهایت ارائه راهکار جهت جلوگیری از ایجاد آلودگی یا کاهش بار آلودگی و بهبود کیفیت آب می باشد. روش بررسی: پس از جمع آوری اطلاعات و تکمیل اطلاعات در سه نوبت بازدید، محدوده حوزه آبریز تعیین وبه هشت بازه تقسیم گردید. سپس ایستگاه های نمونه برداری براساس معیارهای مرتبط انتخاب ونمونه برداری به صورت فصلی انجام و با استفاده از نتایج، مقدار شاخص کیفیت منابع آب ایران و آسیب پذیری حوزه با روش راستیک محاسبه شد. یافته ها : بر اساس شاخص کیفیت منابع آب، سرشاخه ها و شاخه اصلی رودخانه دررده کیفی نسبتاً بد تا نسبتاً خوب قرار گرفتند. میزان آسیب پذیری حوزه آبریز نیز 59 می باشد که نشان از حساسیت زیاد دارد. وجود منابع آلاینده ازجمله کارگاه های پرورش ماهی، مرغداری ها، کشتارگاه، شهرکهای صنعتی و مناطق شهری و روستایی حاشیه رودخانه و تخلیه فاضلاب، منجر به ایجاد آلودگی خصوصا در قسمتهای میانی و پایاب حوزه شده است. این آلاینده ها تحت تأثیر رشد جمعیت و توسعه صنایع و کشاورزی درحال افزایش است. بحث و نتیجه گیری: جهت بهبود وضعیت کیفی و جلوگیری از ایجاد آلودگی از راهکارهای مدیریتی استفاده شده و برنامه های پیشنهادی در قالب 1 برنامه سازه ای، 4 برنامه غیرسازه ای و 2 برنامه مشترک ارائه شده اند. پیشنهاد می شود شناسایی منابع آلاینده و اقدامات حفاظت کیفی و کنترل آلودگی در قالب مطالعات کیفی در حوزه های استان و طرح‌ پایش کیفی آب با اعمال اصلاحات صورت پذیرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

64 - بررسی کیفیت آب رودخانه چهل‌چای با استفاده از شاخص IRWQIsc
مهراب آقائی علی حشمت‌پور مجتبی قره محمودلو سید مرتضی سیدیان

10.22034/jest.2019.36957.4341

زمینه و هدف: کیفیت آب رودخانه‌ها می‌تواند کمک شایانی به مدیریت و برنامه‌ریزی منابع آب کند. این مطالعه به منظور بررسی کیفیت آب رودخانه چهل‌چای با استفاده از شاخص کیفیت آب های سطحی ایران IRWQISC انجام شده است. روش بررسی: در این مطالعه از آب رودخانه چهل‌چای در 7 ایستگاه‌ أکثر

زمینه و هدف: کیفیت آب رودخانه‌ها می‌تواند کمک شایانی به مدیریت و برنامه‌ریزی منابع آب کند. این مطالعه به منظور بررسی کیفیت آب رودخانه چهل‌چای با استفاده از شاخص کیفیت آب های سطحی ایران IRWQISC انجام شده است. روش بررسی: در این مطالعه از آب رودخانه چهل‌چای در 7 ایستگاه‌ مختلف در یک دوره 6 ماهه نمونه‌برداری شد. سپس به منظور استفاده از شاخص کیفی IRWQISC میزان برخی از پارامترهای فیزیکوشیمایی و میکروبی در این دوره شش ماه اندازه‌گیری شد. پس از محاسبه میزان شاخص برای هر ایستگاه، تغییرات آن در طول رودخانه مطالعه گردید. در نهایت نتایج شاخص کیفی IRWQISC با استاندارهای موجود برای شرب و کشاورزی مورد مقایسه قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج این تحقیق نشان‌داد که براساس شاخص IRWQISC آب رودخانه چهل‌چای در رده کیفی نسبتا خوب قرار می‌گیرد. همچنین میزان شاخص IRWQISC در جهت جریان از بالادست به سمت خروجی حوزه کاهش می‌یابد که بیانگر کاهش کیفت آب رودخانه است. نتایج این تحقیق نشان داد که بطور کلی رابطه مستقیمی بین دبی رودخانه و شاخص IRWQISC وجود دارد بطوریکه با افزایش میزان دبی رودخانه، میزان شاخص IRWQISC نیز افزایش یافت. بحث و نتیجه‌گیری: نتایج این تحقیق نشان دادکه متوسط میزان شاخص IRWQISC در فصل بهار از فصل تابستان بهتر بوده‌است. تغییرات دبی و شاخص IRWQISC حاکی از یک رابطه مستقیم بین آنهاست، بطوریکه با افزایش میزان جزئی دبی میزان شاخص نیز افزایش چشمگیری داشته‌است. مقایسه پارامترهای اندازه‌گیری شده با استاندارهای شرب و کشاورزی، نشان دادکه آب رودخانه چهل‌چای از نظر استاندارهای کشاورزی مناسب بوده و فاقد استاندارهای لازم در بخش شرب می‌باشد. نتایج نشان داد که قبل از مصرف برای شرب باید حداقل دو تصفیه فیزیکی و میکروبی بر روی آن انجام شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

65 - بررسی پراکنش فیتوپلانکتون ها و تاثیر پارامترهای فیزیکوشیمیایی بر ازدیاد آنها در رودخانه شهر بیجار گیلان
خیزران ابراهیمی ثابت معصومه جمال امیدی جنت سرمد

10.22034/jest.2019.22885.3216

فیتوپلانکتون در ساختار و فعالیت اکوسیستم آبهای شیرین نقش مهمی ایفا میکنند. کیفیت و کمیت فیتوپلانکتون ها تا قسمتی به بار مغذی موجود درآب بستگی دارد. بنابراین استفاده از فیتوپلانکتون در اکوسیستمهای مختلف آبی برای ارزیابی کیفیت آب یا میزان آلودگی آب مورد استفاده قرار میگیر أکثر

فیتوپلانکتون در ساختار و فعالیت اکوسیستم آبهای شیرین نقش مهمی ایفا میکنند. کیفیت و کمیت فیتوپلانکتون ها تا قسمتی به بار مغذی موجود درآب بستگی دارد. بنابراین استفاده از فیتوپلانکتون در اکوسیستمهای مختلف آبی برای ارزیابی کیفیت آب یا میزان آلودگی آب مورد استفاده قرار میگیرند. در این میان رودخانه شهر بیجار در محدوده گیلان که از مهمترین رودخانه های کشور می باشد ، علاوه بر منبع اصلی تامین آب شرب در منطقه برای مصارف مختلف در امر کشاورزی و اقتصادی حائز اهمیت می باشد. در این تحقیق، تاثیر عوامل فیزیکوشیمیایی بر ترکیب و فراوانی فیتوپلانکتون ها، در فصول مختلف مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از مطالعه بیولوژیکی رودخانه شهر بیجار، بیانگر حضور 5 شاخه و 57 جنس در این منطقه می باشد. از نظر فراوانی شاخهBascillariophyta در تمام فصول بر شاخه های دیگر غالب بودند. همچنین با استفاده از نرم افزارSpss و بکارگیری آزمون کولموگروف-اسمیرنوف مشخص گردید که داده های جمع آوری شده برای تمام پارامترها دارای توزیع نرمال اند و همبستگی بین فیتوپلانکتون ها و پارامترهای فیزیکوشیمیایی نشان میدهد که تعداد فیتوپلانکتون ها با فاکتورهای دما و PH و نیتروژن همبستگی معنی داری دارند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

66 - جداسازی و شناسایی Proteus sp.مقاوم به کادمیوم و بررسی پتانسیل آن در حذف بیولوژیکی کادمیوم
مرجان میرحسینی نیا مریم قانع پریسا نجات خواه

10.22034/jest.2018.18266.2709

زمینه و هدف: آلودگی اکوسیستم ها با فلزات سنگین مبحث مهمی در دنیای امروز است. حذف فلزات سنگین از مکان های آلوده با استفاده از میکروارگانیسم ها، در مقایسه با روش های شیمیایی مقرون به صرفه تر است. هدف از این مطالعه جداسازی و شناسایی باکتری های مقاوم به کادمیوم، تعیین کم تر أکثر

زمینه و هدف: آلودگی اکوسیستم ها با فلزات سنگین مبحث مهمی در دنیای امروز است. حذف فلزات سنگین از مکان های آلوده با استفاده از میکروارگانیسم ها، در مقایسه با روش های شیمیایی مقرون به صرفه تر است. هدف از این مطالعه جداسازی و شناسایی باکتری های مقاوم به کادمیوم، تعیین کم ترین غلظت مهاری کادمیوم (MIC) و بررسی توانایی حذف کادمیوم توسط سویه ها بود. روش بررسی: جداسازی باکتری های مقاوم با روش غنی سازی در محیط کشت حاوی فلز کادمیوم صورت گرفت. MIC کادمیوم با روش رقیق سازی در آگار و میزان حذف کادمیوم با استفاده از دستگاه جذب اتمی بررسی شد. شناسایی با روش برگی ((Bergey و مطالعات فیلوژنتیک بر مبنای توالی ژنrRNA 16S انجام شد. یافته ها: در این مطالعه 40 سویة مقاوم به کادمیوم از رودخانه سالور در شهرستان اسلامشهر جدا شدند. نتایج نشان داد سویة ST1 که از رسوبات جدا شده بود، مقاومت بالایی به کادمیوم داشته و MIC کادمیوم برای این سویه mM 6 بود. این سویه توانایی حذف 2/65 % کادمیوم را از محلول mM 1 کادمیوم داشت. مطالعات مولکولی نشان داد که سویة جدا شده به جنس Proteus تعلق داشته و 99 % با Proteus mirabilis مشابهت دارد. سویه جدا شدهProteus sp. HM_AF12 نامیده شد و توالی نوکلئوتیدی آن در GenBank ثبت شد. این سویه توانایی تحمل محدوده وسیعی از pH (9-5/5) را داشته و در 5/7 % نمک نیز رشد می کرد. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که Proteus sp. HM_AF12 می تواند یک جاذب زیستی کم هزینه و دوست دار محیط زیست باشد و کاربردهای مهمی در حذف کادمیوم از محیط های آلوده داشته باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

67 - مقایسه روش‌های مختلف هیدرولوژیکی و اکوهیدرولوژیکی در برآورد جریان محیط‌زیستی رودخانه مهاباد
نازک روزگاری محمد تقی ستاری هاجر فیضی

10.22034/jest.2018.21469.3062

زمینه و هدف: در مدیریت و بهره برداری از پروژه های منابع آب و به ویژه مخازن سدها تامین حداقل جریان آب مورد نیاز جهت حفظ زیستگاه گونه‌های مختلف موجودات آبزی و گیاهی ضروری است. در روند احیای دریاچه ارومیه، تخصیص سهم جریان محیط‌زیستی رودخانه مهاباد، به ‌عنوان یکی از رودخانه أکثر

زمینه و هدف: در مدیریت و بهره برداری از پروژه های منابع آب و به ویژه مخازن سدها تامین حداقل جریان آب مورد نیاز جهت حفظ زیستگاه گونه‌های مختلف موجودات آبزی و گیاهی ضروری است. در روند احیای دریاچه ارومیه، تخصیص سهم جریان محیط‌زیستی رودخانه مهاباد، به ‌عنوان یکی از رودخانه‌های مهم حوضه آبریز دریاچه ارومیه، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. از این‌روی هدف از نوشتن این مقاله برآورد حداقل جریان محیط‌زیستی رودخانه مهاباد با استفاده از روش های هیدرولوژیکی و اکوهیدرولوژیکی می باشد. روش بررسی: در این تحقیق، نیاز محیط‌زیستی رودخانه مهاباد، با پنج روش تنانت، تسمن، مدل ذخیره رومیزی، انتقال منحنی تداوم جریان و تحلیل منحنی تداوم جریان برآورد شده ‌است. یافته‌ها: با توجه به نتایج حاصل ملاحظه گردید، برای حفاظت رودخانه مهاباد در حداقل شرایط محیط‌زیستی قابل‌قبول، دو روش انتقال منحنی تداوم جریان در کلاس مدیریتی B (35 درصد جریان متوسط سالانه، معادل 7/2 متر مکعب بر ثانیه) و روش مدل ذخیره رومیزی در کلاس مدیریتی B/C (3/27 درصد جریان متوسط سالانه، معادل 13/2 متر مکعب بر ثانیه)، نتایج تقریبا مشابه و قابل قبولی را ارایه می‌دهند. بحث و نتیجه‌گیری: به طور کلی دو روش انتقال منحنی تداوم جریان و مدل ذخیره رومیزی، به دلیل در نظر گرفتن کلاس‌های مختلف اکولوژیکی، نسبت به روش‌های دیگر ارجحیت داشته و می‌توان این روش‌ها را برای تعیین نیاز محیط‌زیستی رودخانه‌ مهاباد به کار برد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

68 - بررسی جوامع بزرگ بی‌مهرگان آبزی بر اساس شاخص‌های زیستی در رودخانه زرین گل، استان گلستان
محمد قلی زاده محمد هادی پاکروان

10.22034/jest.2019.11178

زمینه و هدف: در سال‌های اخیر احداث مزارع پرورش ماهیان سرد آبی در کنار رودخانه‌ها افزایش یافته و تخلیه پساب این مزارع بدون هیچ تصفیه‌ایی به زیستگاه‌های طبیعی می تواند آثار سو و مخربی به دنبال داشته باشد. از جمله مهم‌ترین جوامع حیاتی رودخانه‌ها، بزرگ بی‌مهرگان می‌باشند که أکثر

زمینه و هدف: در سال‌های اخیر احداث مزارع پرورش ماهیان سرد آبی در کنار رودخانه‌ها افزایش یافته و تخلیه پساب این مزارع بدون هیچ تصفیه‌ایی به زیستگاه‌های طبیعی می تواند آثار سو و مخربی به دنبال داشته باشد. از جمله مهم‌ترین جوامع حیاتی رودخانه‌ها، بزرگ بی‌مهرگان می‌باشند که قادرند به عنوان یک شاخص زیستی تغییرات کیفیت آب را نشان دهند. هدف از این مطالعه بررسی تأثیر پساب تصفیه نشده مزارع پرورش ماهی بر روی بزرگ بی‌مهرگان کف زی نهر زرین گل می باشد.روش بررسی: در مطالعه حاضر کیفیت آب با استفاده از شاخص‌های زیستی در رودخانه زرین گل، استان گلستان در فصل زمستان 1394 و بهار 1395 در 4 ایستگاه و ماهیانه (در موقعیت‌های ورودی، خروجی و 500 و 1000 متر پایین‌دست مزرعه پرورش ماهی) با نمونه‌برداری با سوربرسمپلر سطح 09/0 مترمربع در سه تکرار صورت گرفت. نمونه‌ها توسط فرمالین 4% تثبیت و در آزمایشگاه جداسازی، شناسایی و شمارش گردید.یافته‌ها: افزایش فعالیت‌های انسانی از جمله وجود مزارع پرورش ماهی در این منطقه می‌تواند موجب آلودگی آب‌های سطحی این رودخانه شده است. در مجموع 2179 نمونه از بزرگ بی‌مهرگان کف زی شناسایی شدند که به 35 جنس، 28 خانواده و 9 راسته تعلق داشتند. فراوانی این موجودات به ترتیب مربوط به راسته Diptera با 9/46 درصد، Ephemeroptera با 7/27 درصد، Trichoptera با 9/16 درصد و Lmbricida با 31/2 درصد و بقیه 19/6 درصد بوده است.بحث و نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که شاخص‌های شانون، تشابه توزیع، TBI، IBI و IRWQISC نشانگر مناسب بودن برای ارزیابی کیفت آب در ایستگاه‌های مطالعاتی می‌باشد. به طور کلی، کیفیت آب در محدوده مطالعاتی به جز ایستگاه 2 (بعد استخر پرورش ماهی) بر اساس شاخص‌های محاسباتی مطلوب ارزیابی گردید که بیانگر لزوم اعمال مدیریتی مناسب به منظور بهبود کیفیت آب این منطقه می‌باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

69 - بررسی غلظت باقی مانده آفت کش‌های دیازینون، آزینفوس متیل و کاربایل در آب رودخانه‌های اصلی استان قم در سال 1395
عابدین ثقفی پور محمدرضا خاکسار ناهید جسری فاطمه رضایی

10.22034/jest.2019.11142

زمینه و هدف: با توجه به استفاده گسترده از آفت‌کش‌ها برای حفظ محصولات کشاورزی، باقی ماندن آن‌ها در محیط امری اجتناب ناپذیر است. توسعه کشاورزی و استفاده از سموم متنوع آفت‌کش گیاهی در استان قم می‌‌تواند اکوسیستم آبی را به مدت طولانی تحت تاثیر این آفت‌کش‌ها قرار دهد. لذا ای أکثر

زمینه و هدف: با توجه به استفاده گسترده از آفت‌کش‌ها برای حفظ محصولات کشاورزی، باقی ماندن آن‌ها در محیط امری اجتناب ناپذیر است. توسعه کشاورزی و استفاده از سموم متنوع آفت‌کش گیاهی در استان قم می‌‌تواند اکوسیستم آبی را به مدت طولانی تحت تاثیر این آفت‌کش‌ها قرار دهد. لذا این مطالعه با هدف تعیین غلظت باقی مانده آفت کش‌های ارگانو فسفره آزینفوس متیل و دیازینون و سم کارباماته کاربایل در آب رودخانه‌های اصلی استان قم صورت گرفت. روش بررسی: در این مطالعه 144 نمونه آب از چهار رودخانه اصلی استان قم طی یک دوره 12 ماهه در سال 1395 به منظور ارزیابی میزان باقی‌مانده سموم مورد مطالعه جمع آوری شد. نمونه‌ها با استفاده از دو روش استخراج فاز جامد و استخراج فاز مایع- مایع آماده شدند و با دستگاه های HPLC و GCMS/MS میزان سموم باقیمانده در آب اندازه گیری شد. یافته‌ها: نتایج نهایی این مطالعه نشان داد که بیش‌ترین غلظت دیازینون، آزینفوس متیل و کاربایل در فصل تابستان به ترتیب ppb 5/24 ، ppb 52/14 و ppb 54/4 بوده است. حداقل غلظت سموم مورد مطالعه مربوط به فصل زمستان بوده است. بر اساس آزمون آماری آنالیز واریانس دوطرفه بین میزان باقی مانده سموم در فصول مختلف اختلاف آماری معنی‌داری وجود داشت ( 002/0p<). بحث و نتیجه‌گیری براساس نتایج این مطالعه،غلظت باقی مانده آفت‌کش‌های ارگانو فسفره آزینفوس متیل و دیازینون و سم کارباماته کاربایل در آب اکثر رودخانه‌های اصلی قم بیش از حد مجاز اتحادیه اروپا (g/µL5/0) می باشد. در نتیجه در صورت کاربرد مداوم این سموم در بخش کشاورزی استان ؛ این آلاینده‌ها تهدیدی جدی برای سلامت عمومی مردم محسوب می شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

70 - بررسی تجمع زیستی فلزات در رسوبات و عضله ماهیان رودخانه دز در سال ۱۳۹۳
ثمر مرتضوی پریسا نوروزی

10.22034/jest.2018.14335.2300

زمینه و هدف: ضرورت سنجش عناصر در آب زیان به دو مبحث مدیریت زیست بوم ها و سلامت غذایی انسان ها باز می گردد. در پژوهش حاضر غلظت عناصر Cu, Pb, Zn و Cd در رسوبات و بافت عضله چهار گونه ماهی بومی رودخانه دز مورد بررسی قرار گرفت تا آلودگی فلزات و ارتباط آن با عامل وضعیت (CF) أکثر

زمینه و هدف: ضرورت سنجش عناصر در آب زیان به دو مبحث مدیریت زیست بوم ها و سلامت غذایی انسان ها باز می گردد. در پژوهش حاضر غلظت عناصر Cu, Pb, Zn و Cd در رسوبات و بافت عضله چهار گونه ماهی بومی رودخانه دز مورد بررسی قرار گرفت تا آلودگی فلزات و ارتباط آن با عامل وضعیت (CF) و عامل تغلیظ زیستی BCF)) مطالعه گردد. روش بررسی: پس از زیست سنجی نمونه های ماهی، هضم نمونه ها با ترکیب یک به چهار اسیدنیتریک به اسیدپرکلریک انجام و غلظت عناصر با دستگاه جذب اتمی اندازه گیری گردید. یافته ها: میانگین غلظت فلزات در رسوبات و بافت عضله به ترتیب روند کاهشی کادمیوم<سرب<مس<روی و سرب<کادمیوم<مس<روی را نشان می دهد. تحلیل آماری نتایج بیان گر بیش ترین هم بستگی بین تجمع فلزات و CF در گونه تویینی و بیش ترین بارگیری آلودگی آن با محاسبه شاخص MPI می باشد. BCF حاصل نیز نشان دهنده روند کاهشی جذب فلزات کادمیوم، روی، مس و سرب از محیط است. از سویی مقادیر CF، از حدود مناسب معرفی شده برای ماهیان آب های آزاد کم تر به دست آمد. هم چنین مقایسه غلظت فلز روی در رسوبات از استاندارد جهانی CaISQG و سطح قابل تحمل IAEA-407 بالاتر و در بافت عضله، غلظت روی و کادمیوم به ترتیب از استانداردهای UK(MAFF) و NHMRC بالاتر می باشد که نشان دهنده سطوح خطرناک آن ها برای سلامتی انسان است. بحث و نتیجه گیری: به نظر می رسد شرایط منطقه مورد مطالعه از رودخانه دز در مقایسه با آب های آزاد برای ماهیان نامساعد بوده و بالا بودن غلظت کادمیوم در نمونه های مورد مطالعه را می توان ناشی از پساب زمین های کشاورزی مشرف به رودخانه دانست. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

71 - ارزیابی و پایش تخریب کاربری اراضی پیرامون رود دره های شهری با رویکرد اکولوژی سیمای سرزمین (مطالعه موردی: روده دره قشلاق)
مرتضی قبادی علیرضا سپه وند معصومه احمدی پری

10.30495/jest.2019.41952.4549

زمینه و هدف: ارزیابی و تعیین آستانه برگشت پذیری بر اساس خصوصیات ترکیب و توزیع سرزمین، به برنامه ریزی و مدیریت بهینه سرزمین کمک می کند. از این رو این مطالعه با هدف ارائه یک نمونه از کاربرد روش کمی برآورد آستانه برگشت پذیری با رویکرد اکولوژی سیمای سرزمین برای اراضی پیرامو أکثر

زمینه و هدف: ارزیابی و تعیین آستانه برگشت پذیری بر اساس خصوصیات ترکیب و توزیع سرزمین، به برنامه ریزی و مدیریت بهینه سرزمین کمک می کند. از این رو این مطالعه با هدف ارائه یک نمونه از کاربرد روش کمی برآورد آستانه برگشت پذیری با رویکرد اکولوژی سیمای سرزمین برای اراضی پیرامون رود دره قشلاق به انجام رسیده است.روش بررسی: ارزیابی و پایش بر اساس خصوصیات ترکیب و توزیع ساختار سرزمین و برای پنج معیار برگشت پذیری شامل قابلیت برگشت پذیری، سرعت برگشت پذیری، حداکثر برگشت پذیری، میزان برگشت پذیری و امکان برگشت پذیری انجام شده است. روش مشاهده و ثبت خصوصیات کمی سیمای سرزمین به کمک پنجره متحرک در محیط نرم افزاری Fragstat در طی دو بازه زمانی 2000 و 2018 می باشد.نتایج: نتایج این مطالعه نشان می دهد که مقدار آسیب پذیری پهنه های پیرامون رود دره قشلاق به ترتیب عبارت است از پهنه A، D، C و B با 33% ، 25%، 23 % و 20%. همچنین نتایج برگشت پذیری پهنه ها نیز نشان داد که پهنه های A و D در برابر تغییرات و نیرو های وارده قابلیت برگشت پذیری ندارند و میزان برگشت پذیری پهنه B از همه پهنه ها بیشتر است.بحث و نتیجه گیری: بررسی خصوصیات ترکیب و توزیع ساختار سرزمین، شناخت مناسبی از میزان آسیب پذیری کاربری اراضی ایجاد می کند و کاربرد روش کمی برآورد آستانه برگشت پذیری با رویکرد اکولوژی سیمای سرزمین برای ارزیابی و پایش سرزمین مناسب است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

72 - مدل‌سازی کیفیت آب رودخانه با استفاده از مدل QUAL2Kw(مطالعه موردی: رودخانه شاهرود)
رزیتا آریایی نژاد مهدی سرائی تبریزی حسین بابازاده

10.22034/jest.2018.30267.3894

زمینه و هدف: مدل‌سازی کیفیت آب رودخانه‌ها می‌تواند به‌عنوان یکی از مؤثرترین ابزارها در جهت مدیریت کیفیت آب رودخانه‌ها و کاهش تبعات مسایل محیط زیستی ناشی از ورود آلاینده‌ها به آن مورد استفاده قرار گیرد. هدف از مقاله حاضر استفاده از مدل معتبر QUAL2Kw.5.1 در راستای مدل‌ساز أکثر

زمینه و هدف: مدل‌سازی کیفیت آب رودخانه‌ها می‌تواند به‌عنوان یکی از مؤثرترین ابزارها در جهت مدیریت کیفیت آب رودخانه‌ها و کاهش تبعات مسایل محیط زیستی ناشی از ورود آلاینده‌ها به آن مورد استفاده قرار گیرد. هدف از مقاله حاضر استفاده از مدل معتبر QUAL2Kw.5.1 در راستای مدل‌سازی کیفیت آب در رودخانه شاهرود می‌باشد. روش بررسی: در مقاله حاضر ازمدل QUAL2Kw.5.1 برای مدل‌سازی هفت پارامتر کیفیت آب شامل اکسیژن محلول، اکسیژن‌خواهی بیوشیمیایی، قلیاییت، کل مواد جامد محلول، هدایت الکتریکی، فسفر کل و نیتروژن کل در چهار دوره زمانی در رودخانه شاهرود استفاده شده است. به منظور واسنجی مدل از داده‌های آبان 1386 و تیر 1387 و برای صحت‌سنجی مدل از داده‌های شهریور 1387 و مهر 1387 استفاده شده است. واسنجی خودکار ضرایب مدل با استفاده از الگوریتم ژنتیک موجود در مدل انجام شده است. به منظور مقایسه نتایج شبیه‌سازی شده مدل با داده‌های مشاهداتی از دو پارامتر آماری شامل ضریب تبیین و میانگین قدرمطلق خطا استفاده شده است. یافته‌ها: مهم‌ترین ضرایب واسنجی شده در مدل مربوط به مواد جامد معلق، اکسیژن‌خواهی بیوشیمیایی، نیتروژن و فسفر می‌باشد. مدل در شبیه‌سازی پارامترهای pH و هدایت هیدرولیکی با مقادیر میانگین قدرمطلق خطای 19/0 و 89/163 در مرحله صحت‌سنجی به‌ترتیب بیش‌ترین و کم‌ترین دقت را از خود نشان داد. به طور میانگین حداقل و حداکثر اکسیژن محلول اندازه‌گیری شده در رودخانه شاهرود در شهریور 1387 و مهر 1387 و به‌ترتیب برابر 93/6 و 99/9 میلی‌گرم بر لیتر اندازه‌گیری شده است. همچنین بیش‌ترین و کم‌ترین دقت مدل در شبیه‌سازی این پارامتر مربوط به تیر و مهر 1387 با میانگین قدرمطلق خطای برابر 86/0 و 29/1 می‌باشد. همچنین نتایج نشان داده که مدل‌سازی هیدرولیکی دقیق از تغییرات پارامترهای هیدرولیکی رودخانه و جریان در طول رودخانه تأثیر زیادی در مدل‌سازی کیفیت آب رودخانه دارد. بحث و نتیجه‌گیری: نتایج مقاله حاضر دقت مناسب مدل QUAL2Kw.5.1را در شبیه‌سازی پارامترهای کیفیت آب رودخانه شاهرود نشان می‌دهد. از طرف دیگر دقت شبیه‌سازی هر پارامتر با توجه به مقدار تغییرات آن در طول رودخانه متغیر می‌باشد. به نحوی‌که هر چه تغییرات یک پارامتر در طول رودخانه و در بازه‌های مختلف کم‌تر باشد، دقت مدل در شبیه‌سازی این پارامتر بیش‌تر خواهد بود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

73 - ارزیابی عدم قطعیت مدل‌های ANN و ANFIS در تخمین جریان ورودی به سد رئیس‌علی دلواری
علی اسکندری روح اله نوری محمدرضا وصالی ناصح فریماه سعیدی

10.22034/jest.2020.20068.2909

زمینه و هدف: اطلاع دقیق از کمیت آب جاری در رودخانه‌ها تاثیر فراوان بر مدیریت کمی و کیفی منابع آب در جوامع وابسته با آن دارد. در این راستا هدف تحقیق حاضر ارزیابی عدم قطعیت در فرآیند تخمین جریان رودخانه شاپور، ورودی به سد رئیس‌علی دلواری، واقع در استان بوشهر می‌باشد. روش أکثر

زمینه و هدف: اطلاع دقیق از کمیت آب جاری در رودخانه‌ها تاثیر فراوان بر مدیریت کمی و کیفی منابع آب در جوامع وابسته با آن دارد. در این راستا هدف تحقیق حاضر ارزیابی عدم قطعیت در فرآیند تخمین جریان رودخانه شاپور، ورودی به سد رئیس‌علی دلواری، واقع در استان بوشهر می‌باشد. روش بررسی: برای تخمین جریان ماهانه ورودی به سد رئیس‌علی دلواری از مدل‌‌های هوش مصنوعی شبکه عصبی مصنوعی (ANN) و سیستم استنتاج نروفازی تطبیقی (ANFIS) استفاده گردید. همچنین به منظور بهبود استفاده از نتایج این مدل‌ها در تصمیمات مدیریتی در بخش آب، تعیین عدم قطعیت هر یک از آن‌ها در فرآیند مدل‌سازی جریان انجام شد. در این راستا از نتایج شبیه‌سازی شده در اجرای هر مدل تحت الگوهای متفاوتی از داده‌های واسنجی، استفاده و برای ارزیابی عدم قطعیت هر مدل نیز از دو شاخص عرض محدوده اطمینان (d-factor) و 95 درصد عدم قطعیت پیش‌بینی‌ها واقع شده در این محدوده (95PPU) استفاده گردید. یافته‌ها: مطابق نتایج به دست آمده از مدل‌های ANN و ANFIS بهینه اجرا شده، مشخص گردید که اگر چه مقادیر آماره‌های ضریب تعیین (R2) و قدرمطلق میانگین خطاها (MAE) برای هر دو مدل از مقادیر مناسبی برخوردار بودند، اما عملکرد آن‌ها در برخی نقاط با دبی بالا با خطای قابل توجهی همراه بود. همچنین با بررسی نتایج عدم قطعیت مدل‌ها مشخص شد مدل ANFIS با مقدارd-factor کم‌تر و مقدار شاخص 95PPU بزرگ‌تر، از عدم قطعیت کم‌تری نسبت به مدل ANN برخوردار بود. بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به عملکرد تقریباً یکسان هر دو مدل ANN و ANFIS در مراحل واسنجی و صحت‌سنجی، می‌توان مدل ANFIS را به عنوان مدل بهینه تخمین جریان ماهانه ورودی به سد رئیس‌علی دلواری به دلیل دارا بودن عدم قطعیت کم‌تر پیشنهاد نمود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

74 - ارزیابی میزان ارتباط مولفه‌‌های روانی و آسایش حرارتی کاربران در فضاهای باز شهری(نمونه موردی: کناره رودخانه کارون در اهواز)
کتایون افشون محسن تابان مصطفی مسعودی نژاد رضا جلیل زاده ینگجه

10.30495/jest.2022.55799.5181

زمینه و هدف: فضاهای باز شهری عرصه هایی هستند که زندگی جمعی در آن ها جریان دارد. در این راستا برای جذب بیشتر شهروندان به این فضاها، خصوصا در اقلیم های گرمسیری بررسی شرایط آسایش حرارتی و مولفه های تأثیرگذار بر آن مورد توجه قرار می گیرد. از آن جایی که در فضاهای باز، احساس أکثر

زمینه و هدف: فضاهای باز شهری عرصه هایی هستند که زندگی جمعی در آن ها جریان دارد. در این راستا برای جذب بیشتر شهروندان به این فضاها، خصوصا در اقلیم های گرمسیری بررسی شرایط آسایش حرارتی و مولفه های تأثیرگذار بر آن مورد توجه قرار می گیرد. از آن جایی که در فضاهای باز، احساس و ادراک حرارتی در افراد متفاوت است، در برخورد با آسایش حرارتی تنها رویکردی کمی برای ارزیابی کافی نیست؛ بلکه توجه به مولفه های روانی اشخاص حائز اهمیت می باشد. هدف این پژوهش بررسی ارتباط میان مولفه های روانی در افراد و مقوله آسایش حرارتی است. روش بررسی: پژوهش حاضر با روشی ترکیبی شامل روش توصیفی به منظور تبیین مولفه های آسایش حرارتی و روانی و روش پیمایشی جهت تعیین همبستگی میان متغیرهای تحقیق انجام شده است. پس از انجام برداشت های میدانی توسط پرسشنامه به روش تصادفی ( تعیین حجم نمونه با استفاده از روش کوکران) و دستگاه های اندازه گیری شاخص های اقلیمی، شرایط آب و هوایی نقاط مختلف مسیر در روزهای 11 و 12 بهمن ماه 1398 (7 صبح تا 1 بامداد)، سنجیده و به کمک شاخص جهانی اقلیم گرمایی (UTCI) در محدوده کناره رودخانه کارون در اهواز مورد تحلیل قرار گرفته است. یافته ها: ارزیابی و تحلیل داده های مستخرج، تأثیر مولفه های روانی بر پاسخ حرارتی افراد در شرایط مختلف را نشان می دهد. در واقع حس و حال افراد در فضاهای باز بر ارزیابی حرارتی آن ها از محیط تأثیرگذار است. بحث و نتیجه گیری: بر اساس یافته های پژوهش، می توان اظهار داشت که حالات روحی و روانی افراد در شرایط مختلف می تواند پاسخ حرارتی متفاوت و حتی خارج از انتظار را هم در بازه آسایش حرارتی و هم در محدوده خارج از آن به همراه داشته باشد. در نهایت می توان راهکارهایی برای طراحی بهتر فضاهای شهری، جهت جذب بیشتر مخاطبان و برانگیختن حس رضایتمندی آن ها ارائه نمود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

75 - ارزیابی میزان برآورد رسوب با بهره گیری از روش منحنی سنجه ومقایسه نتایج با روش های رگرسیونی و شبکه عصبی مصنوعی (مطالعه موردی :رودخانه بابل رود-استان مازندران)
علیرضا مردوخ پور حسین جاماسبی امید علیپور

10.22034/jest.2018.22430.3152

زمینه و هدف: در تحقیق حاضر، هدف مقایسه تخمین بار رسوب معلق رودخانه بابلرود با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی ، روش منحنی سنجه، و روش رگرسیون می باشد. روش بررسی: ورودی های مدل شامل دبی و خروجی مدل غلظت رسوب در گام زمانی بوده است. ورودی و خروجی رودخانه در دوره (1392-1359) دا أکثر

زمینه و هدف: در تحقیق حاضر، هدف مقایسه تخمین بار رسوب معلق رودخانه بابلرود با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی ، روش منحنی سنجه، و روش رگرسیون می باشد. روش بررسی: ورودی های مدل شامل دبی و خروجی مدل غلظت رسوب در گام زمانی بوده است. ورودی و خروجی رودخانه در دوره (1392-1359) دارای روند مثبت بوده و 75 درصد داده ها جهت آموزش و 25 درصد داده ها جهت آزمون شبکه مورد استفاده قرار گرفت. برای آموزش شبکه ابتدا تعدادی از داده ها که معرف شرایط مساله باشد را برای آموزش انتخاب کرده و بقیه داده ها جهت آزمون عملکرد شبکه آموزش دیده،به کار می رود. یافته ها: نتایج بدست آمده نشان می دهند که غلظت بار معلق رسوب حاصل از مدل های شبکه عصبی مصنوعی به داده های واقعی غلظت رسوب نزدیک تر هستند و ضریب همبستگی حاصل از شبکه عصبی مصنوعی معادل8/92 درصد می باشد. این در حالی است که ضریب همبستگی برای مدل های منحنی سنجه معادل1/87 درصد و روش رگرسیون آماری حداکثر معادل 90 درصدمی باشد. بحث و نتیجه گیری: سیستم شبکه عصبی مصنوعی نتایج و کارایی بهتری در پیش بینی بار معلق رسوب دارد و کارایی و انعطاف پذیری مدل شبکه عصبی مصنوعی در پیش بینی میزان رسوبات معلق رودخانه نسبت به مدل های آماری و منحنی سنجه نشان داده شده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

76 - شبیه‌سازی کیفیت آب سطحی با استفاده از مدل QUAL2KW (رودخانه ارداک استان خراسان رضوی)
مرتضی نیک اختر سیده هدی رحمتی علیرضا مساح بوانی

10.22034/jest.2020.29264.3781

زمینه و هدف: با توجه به این که رودخانه و سد ارداک از منابع تامین کننده آب شرب شهر مشهد می‌باشد، حفظ کیفیت آب این رودخانه قبل‌‌‌از‌سد اقدام بزرگی در جهت تامین آب این کلان شهر مذهبی خواهد بود. این تحقیق با معرفی مدلی برای شبیه سازی کیفی منابع آب رودخانه ارداک و با استفاده أکثر

زمینه و هدف: با توجه به این که رودخانه و سد ارداک از منابع تامین کننده آب شرب شهر مشهد می‌باشد، حفظ کیفیت آب این رودخانه قبل‌‌‌از‌سد اقدام بزرگی در جهت تامین آب این کلان شهر مذهبی خواهد بود. این تحقیق با معرفی مدلی برای شبیه سازی کیفی منابع آب رودخانه ارداک و با استفاده از ابزار های مناسب و مرتبط، با مشخص کردن میزان پارامتر های مختلف کیفیت آب در طول رودخانه، وسیله مناسبی برای ارزیابی رفتار آب در برابر ورود آلاینده های مختلف و همچنین برای تصمیم گیری های آتی می باشد. روش بررسی: در این تحقیق از مدل دینامیکی Qual2kw استفاده گردید که برای واسنجی از اطلاعات موجود در شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی (آبان ماه 93) استفاده و برای صحت سنجی، پس از نمونه برداری و آزمایش پارامتر های مختلف کیفیت آب (اردیبهشت 95)، از اطلاعات بدست آمده استفاده گردید. یافته ها: اطلاعات بدست آمده نشان داد که مدل در مورد پارامتر های DO، PH، COD و NO3 تطابق خوبی با واقیعت داشته و قادر است به‌خوبی وضعیت پارامتر های کیفی آب را در هر دو شاخه از رودخانه ارداک شبیه سازی نماید. بحث و نتیجه گیری: آب رودخانه در شاخه آبقد به سبب استقرار جمعیت و منابع آلاینده کم‌تر از کیفیت بالاتری برخوردار بوده و کیفیت آب در هر دو شاخه رودخانه بیش‌تر تحت تاثیر آلاینده های کشاورزی، باغ‌داری و دفع فاضلاب های روستایی می باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

77 - ارزیابی سناریوی صرفه جویی آب در راستای مدیریت یکپارچه انرژی و محیط زیست و مدل‌سازی آن با استفاده از نرم افزار LEAP (مطالعه موردی: سیستم انرژی پیرامون رودخانه جاجرود)
نازنین جوادی فرد سمیرا خدیوی سعید مطهری مریم فراهانی

10.30495/jest.2019.38724.4417

زمینه و هدف: افزایش روز افزون مصرف انرژی با کاهش منابع طبیعی و آلودگی محیط زیست تهدید جدی برای بشر است. لذا استفاده منطقی و برنامه ریزی در این زمینه اهمیت زیادی دارد . مطالعه حاضر با هدف مدیریت یکپارچه انرژی و محیط زیست با استفاده از نرم افزار LEAP پیرامون رودخانه جاجرو أکثر

زمینه و هدف: افزایش روز افزون مصرف انرژی با کاهش منابع طبیعی و آلودگی محیط زیست تهدید جدی برای بشر است. لذا استفاده منطقی و برنامه ریزی در این زمینه اهمیت زیادی دارد . مطالعه حاضر با هدف مدیریت یکپارچه انرژی و محیط زیست با استفاده از نرم افزار LEAP پیرامون رودخانه جاجرود انجام پذیرفت.روش بررسی: سیستم عرضه (تولید، واردات، انتقال و توزیع برق نیروگاه برق آبی لتیان)، تقاضای آب رودخانه جاجرود( مصارف شهری، کشاورزی و صنعتی) و اثرات زیست محیطی انرژی برای محدوده مرز فیزیکی تعیین شده با بهره گیری از توانمندی های نرم افزار LEAP مدل‌سازی گردید. سپس نتایج حاصل از اجرای مدل در سناریوی مرجع و سناریوی سیاست های بهینه سازی مصرف آب با راهکارهای مختلف غیر قیمتی (در بخش خانگی، کشاورزی و صنعتی) در افق ده ساله مقایسه شد.یافته ها: تقاضای انرژی در بخش آب و عرضه برق منطقه در سال پایه(1395) به ترتیب بالغ بر 4/506 و 4/5607 میلیون کیلووات ساعت بوده است که انتظار می رود در سال 1405به 2/651 و 9/7162 میلیون کیلووات ساعت تحت سناریوی مرجع برسد. درحالی‌که کل تقاضای انرژی در بخش آب و عرضه برق منطقه در سناریوی صرفه جویی مصرف آب به ترتیب 5/422 و 5/7028 میلیون کیلووات ساعت خواهد بود. انتشار دی اکسید کربن در سناریوی مرجع از 43/6 میلیون تن در سال پایه به 94/7 میلیون تن در سال 1405 خواهد رسید. درحالی‌که تحت سناریو پیشنهادی92/7 میلیون تن خواهد شد.بحث و نتیجه گیری: با اجرای سناریوی صرفه جویی آب در منطقه مورد مطالعه، میزان مصرف آب تا 100 میلیون متر مکعب در سال کاهش خواهد یافت. همچنین کاهش 9/32 درصدی در مصرف انرژی و 20هزار تنی در انتشار گازهای گلخانه ای در سال انتهای طرح را در پی خواهد داشت که در بهبود محیط زیست حائز اهمیت می باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

78 - اولویت بندی میزان آلودگی فلزات با استفاده ازشاخص های بار آلودگی و پتانسیل خطرات بیولوژیک در رسوبات سطحی رودخانه‌های سواحل جنوب شرقی دریای خزر
صحابه طالش پور لعبت تقوی حسن نصراله زاده ساروی

10.22034/jest.2021.23986.3307

زمینه وهدف: رسوبات به‌عنوان مهم ترین محل ذخیره و جذب فلزات و آلاینده های دیگر در اکوسیستم‌های آبی محسوب می‌شوند و می‌توانند کیفیت سیستم‌های آبی را منعکس کنند. در این مطالعه میزان آلودگی رسوبات به فلزات روی، مس، سرب و کادمیوم براساس شاخص بار آلودگی (PLI) و ارزیابی میزان أکثر

زمینه وهدف: رسوبات به‌عنوان مهم ترین محل ذخیره و جذب فلزات و آلاینده های دیگر در اکوسیستم‌های آبی محسوب می‌شوند و می‌توانند کیفیت سیستم‌های آبی را منعکس کنند. در این مطالعه میزان آلودگی رسوبات به فلزات روی، مس، سرب و کادمیوم براساس شاخص بار آلودگی (PLI) و ارزیابی میزان خطرات عناصر فلزی بر روی موجودات زنده براساس شاخص اولویت‌بندی پتانسیل خطرات بیولوژیک (MERMQ) در رسوبات سطحی رودخانه‌های سواحل جنوبی شرقی دریای خزر انجام شد. روش بررسی: به منظور سنجش و تعیین شاخص‌های آلودگی فلزات، نمونه‌برداری از رسوبات سطحی مصب و فاصله 1000متر از مصب برخی رودخانه های سواحل جنوب شرقی دریای خزر شامل گرگان‌رود، قره سو، نکاءرود ، تجن ، تالار و بابلرود انجام پذیرفت. نمونه‌ها در آزمایشگاه با استفاده از مخلوط سه اسید نیتریک، فلوریدریک و کلریدریک آماده‌سازی گردید و سپس به وسیله دستگاه جذب اتمی مورد آنالیز قرار گرفتند. یافته‌ها: نتایج تحقیق حاضر، گویای آن است کهمیزان شاخص MERMQ عناصر فلزی در رسوبات رودخانه‌های سواحل جنوبی دریای خزر بین 073/0 تا 12/0 و میزان شاخص آلودگی PLI بین 36/0 تا 58/0 متغیر بوده است. نتایج مقایسه غلظت فلزات در نمونه‌های رسوب سطحی با استاندارد کیفیت رسوب (NOAA) نشان داد که در تمام ایستگاه‌های مورد مطالعه مقدار عناصر اندازه‌گیری شده کم‌تر از مقدار ERL می‌باشد. نتیجه‌گیری: نتایج شاخص اولویت‌بندی پتانسیل خطرات بیولوژیک ((MERMQ برای رسوبات نشان داد که در مصب رودخانه های قره‌سو، تالار و فاصله 1000متر از مصب رودخانه بابلرود از لحاظ اولویت‌بندی میزان خطرات بیولوژیک در سطح اولویت پایین تا متوسط قرار دارد و در دیگر ایستگاه های مورد مطالعه در اولویت پایین قرار گرفته اند. نتایج شاخص آلودگی PLI نشان داد که میزان آلودگی رسوبات به فلزات در سطح آلودگی کم می باشد. نهایتاً می توان اشاره نمود که اعمال رهنمودهای مدیریتی صحیح از قبیل، دفع اصولی فاضلاب های شهری، روستایی و صنعتی، استفاده از آفت‌کش های مناسب و همچنین مطالعات هم‌زمان غلظت عناصر در آب، رسوب و جانداران در رودخانه ها به صورت دوره‌ای می تواند در بهبود وضعیت فعلی منطقه موثر باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

79 - ارزیابی آلودگی ناشی از کارگاه های پرورش ماهی قزل آلا (مطالعه موردی: رودخانه هراز)
میترا توکل منصوره شایقی سید مسعود منوری عبدالرضا کرباسی

10.22034/jest.2021.17093.2584

زمینه وهدف :گسترش آبزی پروری و لزوم توسعه همگام آن با معیارهای زیست محیطی نیاز به مطالعه آثار نامطلوب احتمالی این صنعت را آشکار می‌سازد. از جمله این آثار ورود فاضلاب های تصفیه نشده ناشی از مزارع پرورش ماهی به آب رودخانه می باشد که می‌تواند موجب آثار زیست محیطی زیانباری أکثر

زمینه وهدف :گسترش آبزی پروری و لزوم توسعه همگام آن با معیارهای زیست محیطی نیاز به مطالعه آثار نامطلوب احتمالی این صنعت را آشکار می‌سازد. از جمله این آثار ورود فاضلاب های تصفیه نشده ناشی از مزارع پرورش ماهی به آب رودخانه می باشد که می‌تواند موجب آثار زیست محیطی زیانباری در اکوسیستم های آبی پذیرنده باشد. بر این اساس، تحقیق پیش رو با هدف ارزیابی آلودگی ناشی از کارگاه های پرورش ماهی قزل آلا بر کیفیت آب رودخانه هراز واقع در شمال ایران انجام گرفت. روش بررسی : برای این منظور، نمونه برداری 24 پارامتر فیزیکی و شیمیایی آب در15 ایستگاه بر اساس متدهای استاندارد طی یکسال انجام گردید. نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی، هیدرولوژی، خاکشناسی و کاربری اراضی منطقه و راههای دسترسی محدوده مورد مطالعه تهیه و مورد بررسی قرار گرفت. هم چنین منابع آلاینده شامل استخرهای پرورش ماهی، اراضی کشاورزی، استقرار مراکز مسکونی ، صنایع موجود و آبگرم های معدنی شناسایی شدند. یافته ها : نتایج حاصل حاکی از آن است که ، غلظت BOD، NO3-وPO-4در ایستگاه های 7 و 10 بسیار زیاد می باشد. دلیل این امر را می توان در قرار گرفتن چندین مزرعه پرورش ماهی کنار هم جستجو کرد. مضافا به اینکه، غلظت DO در ایستگاه های مذکور کاهش قابل ملاحظه ای داشته است که می تواند به دلیل افزایش مصرف اکسیژن آب در این ایستگاه ها به علت تعدد استخرهای پرورش ماهی باشد. بحث ونتیجه گیری : به طور کلی یافته های تحقیق تاییدی بر تاثیر قابل تامل استخرهای پرورش ماهی بر کیفیت منابع آب سطحی در محدوده مطالعاتی است. این امر لزوم اتخاذ تدابیر مدیریتی لازم جهت کنترل آلاینده های ناشی از این صنعت در قالب دستورالعمل ها و ضوابط زیست محیطی را مشخص می نماید. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

80 - تعیین باقی‌مانده سموم آلی کلره در رسوبات رودخانه‌های گوهر رود و زرجوب رشت وارزیابی خطرات آن‌ها
شهاب یوسف زاده ابراهیم اصغری کلجاهی نصیر عامل

10.22034/jest.2021.11128

زمینه و هدف: در این پژوهش نمونه‌هایی از رسوبات سطحی رودخانه‌های عبوری از شهر رشت برای بررسی و تعیین میزان 19 نوع سم ارگانوکلره (OCPs) با هدف مشخص نمودن پروفایل آلودگی، ویژگی‌های توزیع، عوامل مؤثر و خطرات ناشی از سرطان‌زایی این ترکیبات برداشته ‌و آزمایش شده است. آلاینده‌ أکثر

زمینه و هدف: در این پژوهش نمونه‌هایی از رسوبات سطحی رودخانه‌های عبوری از شهر رشت برای بررسی و تعیین میزان 19 نوع سم ارگانوکلره (OCPs) با هدف مشخص نمودن پروفایل آلودگی، ویژگی‌های توزیع، عوامل مؤثر و خطرات ناشی از سرطان‌زایی این ترکیبات برداشته ‌و آزمایش شده است. آلاینده‌های آلی کلره (OCPs) با توجه به حضور درهمه ‌بخش‌های محیطی، پایداری و تجمع در محیط طبقه‌بندی ‌شده‌اند. سمیّت بالای آن‌ها تهدیدی قابل ‌توجه برای سلامت انسان و گونه های زیستی است. روش بررسی: شناسایی و تعیین غلظت سموم موجود در نمونه ها، از طریق روش میکرواستخراج مایع- مایع و سپس تجزیه و تحلیل توسط دستگاه کروماتوگرافی گازی یونیزاسیون شعله (GC-FID) و ترسیم منحنی کالیبراسیون استاندارد خارجی سموم ارگانوکلره انجام شده است. یافته ها: بر اساس نتایج آنالیزها، غلظت کلی سموم ارگانوکلره در نمونه های رسوب رودخانه های مورد مطالعه در محدوده ng/g 6/2-2/60 با میانگین ng/g20 است. منابع عمده آلودگی مربوط به هپتاکلر HCHs ،DDTs و Endosulfans بوده و بیش‌ترین آلایش مربوط به آلاینده غالب ایزومر DDE دررسوبات رودخانه پیربازار است. بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان می‌دهد که میزان متفاوتی از ورودی‌های جدید و مصارف گذشته در منطقه وجود داشته است. تجزیه و تحلیل منابع بالقوه نشان داده که وقوع سطوح بالای باقی‌مانده DDTs و HCHsبه کاربرد وسیع این سموم در گذشته باز می‌گردد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

81 - شناسایی مناطق تحت تاثیر خطر سیلاب و ارائه راهکارهای عملیاتی جهت کاهش تلفات آهوان در سطح منطقه حفاظت شده مند
اسماعیل عباسی هانا اعتمادی

10.22034/jest.2021.62927.5487

زمینه و هدف: سیلاب¬ها به عنوان یکی از مهمترین مخاطرات طبیعی، سالانه خسارات جانی و مالی جبران¬ناپذیری را در مناطق تحت سیطره خود بر جای می¬گذارند. با توجه به حضور آهوی ایرانی و خطر انقراض آنها بر اثر تلفات ناشی از سیلاب در منطقه حفاظت شده، مند، شناسایی مناطق تحت تاثیر سیل أکثر

زمینه و هدف: سیلاب¬ها به عنوان یکی از مهمترین مخاطرات طبیعی، سالانه خسارات جانی و مالی جبران¬ناپذیری را در مناطق تحت سیطره خود بر جای می¬گذارند. با توجه به حضور آهوی ایرانی و خطر انقراض آنها بر اثر تلفات ناشی از سیلاب در منطقه حفاظت شده، مند، شناسایی مناطق تحت تاثیر سیلاب و ارائه راهکارهای عملیاتی جهت کاهش تلفات این گونه جانوری از اهمیت بسزایی برخوردار است و از اهداف اصلی این پژوهش می¬باشد. روش بررسی: در این پژوهش برای مدلسازی و پهنه¬بندی سیلاب از متغیرهای پوشش گیاهی، تراکم زهکشی، فاصله از آبراهه، جنس زمین، کاربری اراضی، بارش، شیب زمین و انحنای زمین استفاده شده است. یافته¬ها: نتایج نشان داد که در زمان رخداد سیلاب¬ها با دوره بازگشت دو ساله، پهنه سیلاب مساحتی به اندازه 1850 هکتار از سطح منطقه حفاظت شده را تحت تاثیر قرار داده است. این پهنه برای سیلاب¬ها با دوره بازگشت پنج ساله به میزان 4300 هکتار افزایش یافته است. همینطور پهنه اثرگذاری سیلاب برای سیلاب با دوره بازگشت 10 ساله به 22700 هکتار می¬رسد. بحث و نتیجه گیری: با توجه به نقشه های استخراج شده و بازدید های میدانی مشخص گردید از جمله اقدامات عملیاتی در پهنه زیستگاهی مطلوب آهوان و در واقع یکی از بهترین راهکارهای کاهش تلفات آهوان ایجاد سکوهای با ارتفاع کم در سطح منطقه می باشد. موقعیت این سکوها با توجه به نقشه پهنه¬بندی سیل در منطقه، حضور آهوان و نقاط تجمع آنها و مکان¬های با تلفات سنگین این گونه جانوری در سیلاب¬های گذشته در سطح منطقه حفاظت شده مند انتخاب گردیده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

82 - بررسی کیفیت آب رودخانه شاوور با استفاده از شاخص‌های کیفی آب (مطالعه موردی: روستای حمزه تا سد شاوور)
محمد ویسی مریم محمدی روزبهانی نرگس ظهرابی

10.30495/jest.2021.29970.3855

زمینه و هدف: رودخانه ها جزء کوچکی از آب های جاری جهان و یکی از منابع اساسی تأمین آب برای مصارف گوناگون از جمله کشاورزی، شرب و صنعت مطرح می باشند. در این پژوهش به منظور بررسی وضعیت کیفی بخشی از آب رودخانه شاوور واقع در استان‌خوزستان با استفاده از شاخص‌های کیفی آب 4(NSFWQ أکثر

زمینه و هدف: رودخانه ها جزء کوچکی از آب های جاری جهان و یکی از منابع اساسی تأمین آب برای مصارف گوناگون از جمله کشاورزی، شرب و صنعت مطرح می باشند. در این پژوهش به منظور بررسی وضعیت کیفی بخشی از آب رودخانه شاوور واقع در استان‌خوزستان با استفاده از شاخص‌های کیفی آب 4(NSFWQI) ،5(IRWQI) و (BCWQI)6 در بازه مورد مطالعه روستای حمزه تا سد شاوور انجام یافت.روش بررسی: نمونه برداری از 5 ایستگاه منتخب در طول مسیر رودخانه طی شش دوره فصول زمستان سال 94و بهار سال 95 انجام یافت و پس از انتقال نمونه‌ها به آزمایشگاه مقادیر پارامترهای کیفی برای محاسبه شاخص های کیفیت آب شامل:BOD5،COD، اکسیژن محلول، نیترات و سایر پارامترهای کیفی با روش های استاندارد تعیین شدند.یافته ها: مطابق نتایج محاسبه شاخص (NSFWQI)‌ برای تمام ایستگاه‌ها در طول دوره‌های نمونه‌برداری بین مقادیر 40-36 قراردارد و بیان‌گر کیفیت بد آب می باشند. همچنین نتایج محاسبه شاخص (IRWQI) برای تمام ایستگاه‌ها در طول دوره‌های نمونه‌برداری بین مقادیر 46-43 قرار و بیان‌گر کیفیت نسبتاً بد آب می باشند. برای شاخص (BCWQI) برای تمام ایستگاه‌ها در طول دوره نمونه‌برداری بین مقادیر 39-27 قرار و بیان‌گر کیفیت مناسب برای مصارف کشاورزی می باشد.بحث و نتیجه‌گیری: کیفیت آب رودخانه در تمامی دوره‌های نمونه‌برداری در سطح کیفی پایینی قرار داشته که استفاده از آب آن را تنها برای مصارف کشاورزی مناسب است، همچنین ورود زه‌آب‌های مزارع کشاورزی حاوی کودهای شیمیایی، فاضلاب‌های خانگی از عمده دلایل کاهش کیفیت آب این رودخانه می باشد. در تعیین کیفیت آب رودخانه، شاخص (IRWQI) بهتر از شاخص‌های دیگر در ایران می‌باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

83 - مدل سازی پیشی بینی میزان رسوب رودخانه قلعه رودخان با استفاده از شبکه عصبی LSTM
محبوبه شادابی بجند ابراهیم امیری

10.30495/jest.2022.54871.5157

زمینه و هدف: برآورد مناسب از میزان رسوب جاری شده در رودخانهها به عنوان مبنای داده¬ای برای بسیاری از طرحها و فرآیندهای مهندسی رودخانه دارای اهمیت است. رودخانه قلعه رودخان یکی از حوزه¬های آبی بسیار مهم در غرب استان گیلان می باشد. رودخانه قلعه رودخان از دو شاخه (حیدرآلات) أکثر

زمینه و هدف: برآورد مناسب از میزان رسوب جاری شده در رودخانهها به عنوان مبنای داده¬ای برای بسیاری از طرحها و فرآیندهای مهندسی رودخانه دارای اهمیت است. رودخانه قلعه رودخان یکی از حوزه¬های آبی بسیار مهم در غرب استان گیلان می باشد. رودخانه قلعه رودخان از دو شاخه (حیدرآلات) و (نظر آلات) تشکیل شده است. از همین رو، هدف از انجام این پژوهش، مدل-سازی پیشی بینی میزان رسوب رودخانه قلعه رودخان با استفاده از شبکه عصبی حافظه طولانی کوتاه مدت (LSTM) است. روش بررسی: در این تحقیق از آمار دبی ـ رسوب ثبت شده مربوط به دوره آماری سال 1381 تا 1395 استفاده شده است. این آمار شامل دبی لحظه ای روزانه به مترمکعب بر ثانیه و رسوب روزانه لحظه ای به تن در روز است که همزمان اندازه گیری شده اند. متغیرهای تحت بررسی در مدلسازی پیش بینی مستلزم ايجاد يک شبکه عصبي مصنوعي، وجود يک سري داده، به منظور مدلسازي در اين شبکه مي باشد. یافته ها: دقت پیش بینی های انجام شده با سه معیار خطا بررسی شد. سه معیار مورد بررسی به ترتیب AFE، FFE و n-AFE هستند. بحث و نتیجهگیری: نتایج به دست آمده نشان داد که از میان معیارهای مورد بررسی معیار FFE همبستگی میان خروجی مدل و داده¬های اندازه¬گیری شده رسوب مناسب می باشد. در نتیجه مدل LSTM دارای دقت مناسب برای پیش بینی مقدار رسوب دو رودخانه قلعه رودخان می باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

84 - مقایسه مدل‌های TOPSIS، SAW، ELECTRE و VIKOR به منظور بررسی اولویت فرسایش‌پذیری و سیل‌خیزی زیرحوزه‌های آبخیز
مهدی تیموری احسان الوندی

10.30495/jest.2022.45404.4731

زمینه و هدف: تعیین مناطق مولد سیل و اولویت بندی زیرحوضه ها از نظر قابلیت سیل خیزی و رسوب زایی می تواند در مدیریت بهتر حوزه آبخیز نقش مهمی داشته باشد. بدین منظور هدف این تحقیق اولویت بندی قابلیت سیل خیزی و رسوب زایی زیرحوزه های آبخیز بنکوه با استفاده از روش های تصمیم گیر أکثر

زمینه و هدف: تعیین مناطق مولد سیل و اولویت بندی زیرحوضه ها از نظر قابلیت سیل خیزی و رسوب زایی می تواند در مدیریت بهتر حوزه آبخیز نقش مهمی داشته باشد. بدین منظور هدف این تحقیق اولویت بندی قابلیت سیل خیزی و رسوب زایی زیرحوزه های آبخیز بنکوه با استفاده از روش های تصمیم گیری چند معیاره TOPSIS، SAW، ELECTRE و VIKOR بود. مواد و روش ها: در مطالعه حاضر شاخص های ارزیابی مساحت، ارتفاع متوسط حوضه، تراکم زهکشی، شماره منحنی، درصد پوشش، تولید رسوب، ضریب گراولیوس، نسبت تحویل رسوب، شیب متوسط حوضه، ارتفاع رواناب و زمان تمرکز استفاده شد. سپس با استفاده از روش AHP وزن هریک از شاخص ها برآورده شده است. در ادامه پس از تشکیل ماتریس تصمیم با 18 گزینه (زیرحوضه) و 11 معیار(شاخص ارزیابی) به منظور اولویت بندی زیر حوضه ها از فنون TOPSIS، SAW، ELECTRE و VIKOR استفاده شد. به منظور تلفیق رتبه فنون پیشنهادی از روش های بردا و کپ لند استفاده شد. از روش مجموع مربعات خطا (RSS)، برای تعیین نزدیک ترین روش به نتیجه نهایی استفاده شد. همچنین به منظور اعتبارسنجی مدل ها به برآورد درصد تغییرات و شدت تغییرات پرداخته شد. یافته ها: نتایج نشان داد، شاخص ارتفاع رواناب بیشترین وزن (18/0) و شاخص ضریب گراولیوس کمترین وزن (028/0) را از نظر کارشناسان به خود اختصاص داده است. نتایج اولویت بندی نشان داد، در روش های SAW، TOPSIS و VIKOR زیرحوضه های 9، 4 و 2 اولویت های اول تا سوم را به خود اختصاص داده اند و در حالت بحرانی تری قرار دارند، اما در روش ELECTRE زیر حوضه های 9، 4، 2 و 7 در حالت بحرانی تری قرار گرفته اند. با توجه به نتایج حاصل از تلفیق رتبه فنون پیشنهادی، زیرحوضه های 9، 4 و 2 به ترتیب در اولویت های اول تا سوم قرار دارند و از وضعیت بحرانی تری نسبت به بقیه زیرحوضه ها برخوردار هسستند. مطالعات میدانی نتایج تحقیق را به خوبی نشان می دهد، چرا که زیر حوضه 9، 4 و 2 دارای بیشترین حد فرسایش، شیب زیاد و بارندگی شدید هستند. همچنین پهنه های دارای قابلیت سیل خیزی و رسوب زایی در منطقه نشان داد که 32% منطقه در خطر زیاد و خیلی زیاد قرار دارند. نتایج مجموع مربعات خطا نشان داد، روش VIKOR کمترین خطا و روش ELECTRE بیشترین خطا را نسبت به رتبه بندی نهایی دارا است. همچنین روش های TOPSISوVIKOR با کمترین درصد تغییرات (72/59 درصد) در رتبه اول و روش ELECTRE با بیشترین درصد تغییرات (27/65 درصد) در رتبه آخر قرار دارند. کمترین شدت تغییرات نیز در روش VIKOR (59/4) و بیشترین مقدار شدت تغییرات در روش ELECTRE (61/5) مشاهده شد. بحث و نتیجه‌گیری: فنون تصمیم گیری چند معیاره، یک رویکرد عملی و مناسب برای تصمیم گیری بهتر بر مبنای علوم ریاضیات و بهینه سازی هستند. بنابراین می توان گفت به منظور مدیریت زیر حوضه ها از نظر اجرای عملیات زیستی و سازه ای کنترل سیل با چند تابع هدف و با توجه به عملیات پرهزینه آبخیزداری، می توان از روش های تصمیم گیری چند معیاره استفاده کرد تا اولویت بندی بر اساس یک منطق ریاضی انجام گیرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

85 - بررسی غلظت و الگوی پراکنش فلزات سرب، روی، کروم و کادمیوم در رسوبات سطحی رودخانه کارون با استفاده از زمین آمار در محیط GIS
میرمهرداد میرسنجری فریبا هدایت زاده حمیدرضا پورخباز

10.30495/jest.2020.31632.3988

زمینه و هدف: در اکوسیستم های آبی فلزات سنگین به علت سمیت و پایداری بالا و نیز آثار فیزیولوژیکی شان بر موجودات زنده، بسیار حایز اهمیت هستند. هدف از این پژوهش مطالعه و بررسی میزان غلظت فلزات سرب، روی، کروم و کادمیوم در رسوبات سطحی رودخانه کارون و الگوی توزیع مکانی آن ها ا أکثر

زمینه و هدف: در اکوسیستم های آبی فلزات سنگین به علت سمیت و پایداری بالا و نیز آثار فیزیولوژیکی شان بر موجودات زنده، بسیار حایز اهمیت هستند. هدف از این پژوهش مطالعه و بررسی میزان غلظت فلزات سرب، روی، کروم و کادمیوم در رسوبات سطحی رودخانه کارون و الگوی توزیع مکانی آن ها است.روش بررسی: برای بررسی میزان و چگونگی توزیع غلظت فلزات سنگین سرب، روی، کروم و کادمیوم در رسوبات رودخانه کارون، در تابستان و زمستان 1394، شش ایستگاه انتخاب و با استفاده از روش سیستماتیک تصادفی، از هر ایستگاه سه نمونه از رسوبات رودخانه برداشت شد. پس از انتقال نمونه ها به آزمایشگاه، خشک کردن و هضم نمونه ها، سنجش فلزات سنگین با استفاده از دستگاه جذب اتمی شعله صورت گرفت. بعد از انجام تجزیه و تحلیل های آزمایشگاهی به منظور درون یابی توزیع غلظت عناصر سنگین از روش معکوس وزنی استفاده شد.یافته ها: نتایج حاصل از اندازه گیری غلظت فلزات نشان داد که فلز روی بیش ترین تجمع و فلز کادمیوم کم ترین تجمع را در رسوبات سطحی رودخانه کارون داراست. میانگین غلظت فلزات سرب، روی، کروم و کادمیوم در فصل تابستان به ترتیب 28/26، 36/72، 48/53 و 85/3 میکروگرم برگرم وزن خشک و در زمستان به ترتیب 47/13، 54/59، 26/30 و 42/0میکروگرم بر گرم وزن خشک اندازه گیری شد.بحث و نتیجه گیری: مقایسه میزان اندازه گیری شده فلزات سنگین مورد مطالعه با راهنمای کیفیت رسوب آمریکا و کانادا نشان داد که تنها غلظت فلز کروم در فصل تابستان از سطح TEL و فلز کادمیوم نیز از سطح PEL و TEL بیش تر بود. غلظت سایر فلزات بسیار کمتر از حدود راهنما به دست آمد. یافته های این تحقیق اطلاعات مناسبی را در مورد توزیع غلظت فلزات سنگین در رسوبات رودخانه کارون ارایه می کند که می تواند به فرایندهای پایش و ارزیابی رسوبات در منطقه مورد مطالعه کمک کند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

86 - بررسی دقت شبکه پرسپترون چندلایه و تابع پایه شعاعی در برآورد میزان رسوب رودخانه (مطالعه موردی: زاینده رود)
رامتین صبح خیز فومنی علیرضا مردوخ پور

10.22034/jest.2021.56444.5208

زمینه و هدف: تخمین میزان رسوب به وسیله رودخانه یکی از مسائلی هست که مورد توجه محققان بسیاری از گذشته تاکنون قرار گرفته است. کاهش ظرفیت مخزن سد به وسیله رسوبات، اثرات مختلفی بر روی بخشهای مختلف گذاشته و سبب اثرات نامطلوب در حقابه هایی می شود که در بدو امر مورد توافق قرار أکثر

زمینه و هدف: تخمین میزان رسوب به وسیله رودخانه یکی از مسائلی هست که مورد توجه محققان بسیاری از گذشته تاکنون قرار گرفته است. کاهش ظرفیت مخزن سد به وسیله رسوبات، اثرات مختلفی بر روی بخشهای مختلف گذاشته و سبب اثرات نامطلوب در حقابه هایی می شود که در بدو امر مورد توافق قرار گرفته اند که عواقب اقتصادی و خاص خود را خواهد دارد. هدف از این تحقیق بررسی میزان رسوب رودخانه با توجه به الگوریتم های شبکه عصبی و با استفاده از فرمول های تجربی موجود و همچنین روش های جدید موسوم به جعبه ی سیاه می باشد. روش و بررسی: به منظور تخمین میزان رسوب از اطلاعات دبی سال های 1349 تا 1390 مربوط به رودخانه زاینده رود در ایستگاه اسکندری که یکی از ایستگاههای اندازه گیری های هیدرولوژیکی میباشد استفاده شده است. بدین منظور از دبی آب به عنوان ورودی و دبی رسوب به عنوان خروجی استفاده شده است. یافته ها: از نتایج به دست آمده، این گونه استنباط می شود که شبکه RBF به دلیل داشتن خطای کمتر در مرحله آزمون دارای عملکرد بهتری است، اما با در نظر گرفتن سایر پارامترها و همچنین میزان خطا در مرحله ی TRAIN به نظر می رسد شبکه MLP دارای عملکرد بهتری است. بحث و نتیجه گیری: در نهایت بعد از مدل سازی با استفاده از شبکه های عصبی و رابطه انیشتین و منحنی سنجه رسوب، این نتیجه بدست آمده است که برای تخمین میزان رسوب می توان به شبکه های عصبی اعتماد بیشتری داشت. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

87 - ارزیابی اثرات خشکسالی بر حق آبه زیست محیطی با استفاده از شاخصهای جامع (مطالعه موردی: رودخانه میناب –هرمزگان)
سعیده رستم افشار سیده هدی رحمتی هدایت فهمی

10.30495/jest.2022.55583.5171

زمینه و هدف: یکی از مهمترین راهکارهای حفاظت از محیط زیست، تعیین حق آبه زیست محیطی می باشد. هدف از این مطالعه بررسی اثرات خشکسالی بر جریان زیست محیطی رودخانه میناب در استان هرمزگان و تعیین حق آبه و ایجاد تعادل زیست محیطی می باشد.روش بررسی: به دلیل عدم شناخت کافی از روشها أکثر

زمینه و هدف: یکی از مهمترین راهکارهای حفاظت از محیط زیست، تعیین حق آبه زیست محیطی می باشد. هدف از این مطالعه بررسی اثرات خشکسالی بر جریان زیست محیطی رودخانه میناب در استان هرمزگان و تعیین حق آبه و ایجاد تعادل زیست محیطی می باشد.روش بررسی: به دلیل عدم شناخت کافی از روشهای تعیین حق آبه زیست محیطی در ایران و سازگاری آنها با مدیریت و شرایط اقلیمی کشور، پس از بررسی کلیه روشهای موجود، سرانجام روش اصلاح شده مونتانا و منحنی تداوم جریان به عنوان روشهای بهینه انتخاب شدند.یافته ها: پس از انتخاب محدوده مورد مطالعه، آمار دبی رودخانه در محل ایستگاه برنطین در روردخانه میناب طی سال های 1342 تا 1396 جمع آوری و در وحله اول متوسط بلند مدت ماهانه و نهایتا میانگین بلندمدت سالانه تعیین که برابر 16/8 مترمکعب برثانیه بود. ازآنجایی که دبی ماهانه ماههای مهر، آبان، اردیبهشت لغایت شهریور از دبی متوسط سالانه کمتر هستند بعنوان ماههای کم آب و ماههای آذر، دی الی فروردین جزو ماه های پرآب محسوب گردیدند. سپس میانگن بلند مدت ماههای کم آب معادل 80/ 2 و ماههای پرآب برابر65/15 مترمکعب برثانیه تعیین شد. حقابه زیست محیطی رودخانه میناب بر اساس کلاس های مدیریتی مختلف باروش اصلاح شده مونتانا برای ماههای کم آب برابر 28/0 و پر آب برابر 56/1 و با روش منحنی مدت جریان برابر 24/1 مترمکعب بر ثانیه تعیین شد.بحث و نتیجه گیری: بنا بر این، حداقل دبی برای تامین نیاز زیست محیطی رودخانه میناب برای ماههای کم اب باید 28/0 و برای ماههای پرآب بین 24/1 و 56/1 مترمکعب بر ثانیه در نظر گرفته شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

88 - بررسی کیفیت آب رودخانه صوفی چای با استفاده از نشانگرهای زیستی ماکروبنتوزی
مهسا مبشری لعبت تقوی سید باقر نبوی

10.22034/jest.2019.18876.2762

زمینه و هدف: پژوهش حاضر کیفیت آب رودخانه صوفی چای در شهرستان مراغه را با استفاده از اجتماعات ماکروبنتوز و ساختار جمعیتی آنها در سال 93 -94 بررسی می کند. روش بررسی: در مجموع، 9 ایستگاه مطالعاتی در منطقه تعیین شد و ماکروبنتوزها با استفاده از دستگاه سوربر 25×50 با س أکثر

زمینه و هدف: پژوهش حاضر کیفیت آب رودخانه صوفی چای در شهرستان مراغه را با استفاده از اجتماعات ماکروبنتوز و ساختار جمعیتی آنها در سال 93 -94 بررسی می کند. روش بررسی: در مجموع، 9 ایستگاه مطالعاتی در منطقه تعیین شد و ماکروبنتوزها با استفاده از دستگاه سوربر 25×50 با سه تکرار در هر ایستگاه نمونه برداری جمع آوری شدند. نمونه ها به وسیله فرمالدهید 4 % تثبیت و جنس، گونه و خانواده آنها شناسایی شدند.تعداد کل 19 ماکروبنتوز از 19 خانواده، 10 راسته و 2 ردهارزیابی شدند. یافته ها:گونهBaetissp در هر دو فصل زمستان و تابستان غالب بود. نتایج نشان می دهد که ایستگاه های 7 و 9 با 47 ماکروبنتوز در متر مربع در فصل زمستان و ایستگاه 9 با 128 ماکروبنتوز در متر مربع در فصل تابستان بیشترین تراکم ماکروبنتوزها را دارند.با توجه به مدل Welch، کیفیت آب رودخانه صوفی چای در بیشتر ایستگاه ها در هر دو فصل متوسط بود. هرچند، کیفیت آب در ایستگاه 7 در زمستان و ایستگاه های 8 و 5 در تابستان نامناسب بودند.بر طبق شاخصBMWP،کیفیت آب رودخانه، به جز ایستگاه های 8 و 9 در زمستان، مناسب بود. بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج این مطالعه می توان نتیجه گرفت که اجتماع ماکروبنتوزی شاخص بسیار موثری برای ارزیابی شرایط زیست محیطی رودخانه صوفی چای هستند.در مجموع، نتایج این مطالعه کیفیت نسبتاً مناسب آب رودخانه صوفی چای را نشان می دهد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

89 - مدل‌سازی روند تغییرات کیفیت آب سطحی با استفاده از مدل swat در حوضه آبریز ارداک مشهد
مرتضی نیک اختر سیده هدی رحمتی علی رضا مساح بوانی ایمان بابائیان

10.30495/jest.2022.64534.5573

زمینه و هدف: در سال‌های اخیر با توجه به گسترش آلودگی منابع آب و با وجود گزارشات و تکنیک‌های مختلف، مدلهای هیدرولوژیکی بهواسطه توانمندی بسیار زیاد آنها در تجزیه و تحلیل اطلاعات و صرفه جویی‌های اقتصادی ناشی آز آنها به ابزارهای مناسبی برای مدیریت و برنامه‌ریزی منابع آب تبد أکثر

زمینه و هدف: در سال‌های اخیر با توجه به گسترش آلودگی منابع آب و با وجود گزارشات و تکنیک‌های مختلف، مدلهای هیدرولوژیکی بهواسطه توانمندی بسیار زیاد آنها در تجزیه و تحلیل اطلاعات و صرفه جویی‌های اقتصادی ناشی آز آنها به ابزارهای مناسبی برای مدیریت و برنامه‌ریزی منابع آب تبدیل شده‌اند. در این مطالعه با استفاده از مدل نیمه‌توزیعی SWAT، که بر اساس پدیده‌های فیزیکی وغیر فیزیکی حاکم برمحیط آب عمل می‌نماید، نسبت به مدل‌سازی کمی و کیفی آب رودخانه ارداک مشهد که بخش قابل‌توجهی از آب مورد نیاز در بخش‌های شرب و کشاورزی این کلان شهر را تامین می نماید اقدام گردیده و وسیله مناسبی برای برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری‌های آتی را فراهم مینماید. روش بررسی: پس از ورود اطلاعات و ساخت مدل در فضای Swat، برای واسنجی و صحت سنجی کمیت‌های دبی، NO3، MINP، TSS، DO و CBOD در مدل SWAT-CUP، عمل نمونه‌برداری و آزمایش پارامترهای مختلف کیفی آب در 12 دوره یک ماهه در طول سال آبی 98-99 انجام شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که به غیر از نیترات میزان سایر پارامترهای کیفی آب مانند فسفر، رسوب و مواد آلی در فصول پرآب سال بیشتر است. بحث و نتیجه‌گیری: مدل ساخته‌شده توانایی مناسبی در شبیه‌سازی وضعیت واقعی رودخانه دارد و می‌توان از آن برای تعریف و اجرای انواع سناریوهای موثر بر کیفیت آب استفاده و با آزمودن گزینه‌های مختلف بهترین شیوه‌ها را شناسایی نمود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

90 - ارزیابی تاب‌آوری اجتماعات محلی شهر اصفهان در برابر خشک شدن رودخانه زاینده‌رود و مادی‌ها
ملیکاسادات امیرزاده ناصر برک پور

10.22034/jest.2019.43822.4637

زمینه و هدف: زاینده رود بزرگ ترین رود ناحیه مرکزی ایران است که در طول تاریخ نقش مهمی در رشد شهر اصفهان و ایجاد منظری سبز برای این شهر در اقلیم گرم و خشک ایفا نموده است. یکی از مهم ترین وقایعی که در دهه های اخیر، شهر اصفهان و اجتماعات محلی ساکن در آن را تحت تاثیر قرار دا أکثر

زمینه و هدف: زاینده رود بزرگ ترین رود ناحیه مرکزی ایران است که در طول تاریخ نقش مهمی در رشد شهر اصفهان و ایجاد منظری سبز برای این شهر در اقلیم گرم و خشک ایفا نموده است. یکی از مهم ترین وقایعی که در دهه های اخیر، شهر اصفهان و اجتماعات محلی ساکن در آن را تحت تاثیر قرار داده است، خشک شدن رودخانه زاینده رود و مادی هاست. مادی ها که در ابتدا برای اهداف کشاورزی احداث شده بودند، با توسعه شهر به تدریج به مسیرهای سبز داخل بافت محله ها تبدیل شدند. این آبراه ها همواره به عنوان یکی از اجزای اصلی زیرساخت محله ها با نقش کلیدی اکولوژیک و اجتماعی محسوب می شدند. خشک شدن مادی ها تاثیرات نامطلوبی بر حس مکان محله ها و زندگی اجتماعات محلی داشته است. بنابراین هدف از پژوهش حاضر دستیابی به میزان تاب آوری دو اجتماع محلی همجوار با مادی ها (محله عباس آباد و محله برازنده) در برابر خشک شدن رودخانه زاینده رود و مادی ها در شهر اصفهان است.روش بررسی: به منظور ارزیابی تاب آوری، تکنیک پیمایش و تحلیل داده های ثانویه با اتکا بر چارچوب اجتماعات محلی تاب آور تدوین شده در سال 1397مد نظر قرار گرفت. در مجموع، 22 نفر از مدیران و کارشناسان شهری و 379 نفر از ساکنان دو اجتماع محلی مورد مطالعه، مورد پیمایش قرار گرفتند. تحلیل داده ها، با استفاده از روش های کمی و نرم افزار تحلیل داده های آماری SPSS صورت پذیرفت.یافته ها: نتایج، نشا ن دهنده این است که به طور کلی امتیاز تاب آوری دو محله عباس آباد و برازنده، در سطح زیر متوسط قرار دارد. کمترین میزان تاب آ وری مربوط به عوامل نهادی/حکمروایی محلی در محله ها در حدود 7/1 است و بیشترین آن مربوط به عوامل کالبدی- فضایی در محله عباس آباد، 25/3 از مجموع 5 امتیاز است.بحث و نتیجه گیری: مفهوم تاب آوری اجتماعات محلی صرفا به معنای توانایی مواجه شدن و مقابله با شرایط نامساعد توسط اجتماعات نیست. درحالی که به نظر می رسد اجتماعات محلی شهر اصفهان با وضعیت موجود کنار آمده اند، نتایج ارزیابی تاب آوری اجتماعات محلی موردنظر در برابر خشک شدن رودخانه زاینده رود و مادی ها از سطح متوسط پایین تر است. بنابراین نیاز به راهکارهایی در زمینه تقویت تاب آوری اجتماعات محلی شهر اصفهان وجود دارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

91 - تاثیر غشانانوساختار بر عملکرد مدل های فیزیکی استحصال انرژی از گرادیان شوری در رودخانه اروند
سمیه خدادادیان الیکایی کامران لاری مسعود ترابی آزاد عبدالرضا ثابت عهد جهرمی افشین محسنی آراسته

10.30495/jest.2022.67097.5676

زمینه و هدف: اهمیت و ضرورت کشف منابع انرژی تجدید پذیر و سرمایه گذاری بر روی روشهای استحصال انرژی الکتریکی یکی از بزرگترین اهداف کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه است. توان گرادیان شوری همان استفاده از پتانسیل موجود در اختلاف غلظت میان دو محلول نظیر آب شور دریا و آب شیر أکثر

زمینه و هدف: اهمیت و ضرورت کشف منابع انرژی تجدید پذیر و سرمایه گذاری بر روی روشهای استحصال انرژی الکتریکی یکی از بزرگترین اهداف کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه است. توان گرادیان شوری همان استفاده از پتانسیل موجود در اختلاف غلظت میان دو محلول نظیر آب شور دریا و آب شیرین رودخانه یکی از راههای استحصال انرژی الکتریکی است.انرژی الکتریکی حاصل شده از فرایند توان گرادیان شوری میتواند جایگزین خوبی جهت تولید انرژی الکتریکی باشد، که از اهداف این تحقیق است و با موضوع تاثیر غشانانوساختار بر عملکرد مدل های فیزیکی استحصال انرژی از گرادیان شوری در رودخانه اروند مورد بررسی قرار گرفته است.روش بررسی: ابتدا با بررسی منطقه مورد مطالعه و محاسبه انرژی گیبس، مقدار آن منفی شد. پس نشان میدهد که فرایند استحصال انرژی از گرادیان شوری خود به خودی است.یک مدل فیزیکی مبتنی بر روش فشار اسمز تاخیری (PRO)، طراحی وارزیابی شد. مدل فیزیکی طراحی شده با غشاء TFC نانو ساختار است که در آن با استفاده از آب رودخانه و آب دریا در شرایط آزمایشگاهی با غلظت های متفاوت، اختلاف ارتفاع ایجاد کرد.پس از طراحی PRO و دریافت خروجی از مدل فیزیکی، نتایج با مدل فرایند فشار اسمز معکوس(RED ) مقایسه شد.این تحقیق در سال ۲۰۲۰ با استفاده از داده های مورد نیاز از سال ۲۰۱۰ تا۲۰۱۸ انجام شده است.یافته ها: با محاسبه انرژی گیبس درهر دو فرایند فشار اسمز معکوس(RED ) و فشار اسمز تاخیری (PRO) مقدار آن منفی شد .مدل فیزیکی طراحی شده مبتنی بر روش PRO با غشاء TFC نانو ساختار طراحی شد که در آن با استفاده از آب رودخانه ppm10و آب دریا ppm50 در شرایط آزمایشگاهی، بیشترین میزان جریان را ایجاد کرد. مقدار اختلاف پتانسیل ایجاد شده میان دو سر هر سلول در سیستم الکترودیالیز معکوس ، با توجه به نسبت غلظت آب دریا به آب رودخانه برای هر ایستگاه هیدرومتری محاسبه شد و بیشترین مقدار مربوط به ایستگاه خرمشهر مقدار mV80 است. . این مقدار به واسطه ی استفاده از تکنیک نانو بر روی غشاء مورد استفاده در این سیستم و طراحی مناسب سلول بدست آمد که راندمان دستگاه را در مقایسه با غشاهای غیر نانو 11 در صد افزایش داد.بحث و نتیجه گیری: با بررسی و مقایسه این دو روش به این نتیجه میرسیم که با به دست آوردن انرژی گیبس در هر دو فرایند به صورت خود به خودی انجام میپذیرد .هر دو روش ایستگاه خرمشهر بهترین بازدهی را دارد. مزیت RED نسبت به PRO این است انرژی الکتریکی تولید شده در گرادیان شوری پایین تری اتفاق میفتد در صورتی که در فرایند PROاختلاف گرادیان شوری بالاتری مورد نیاز است. با محاسبه پتانسیل تولید انرژی ایستگاه خرمشهر بالاترین بازدهی رادارد . استفاده از غشا نانو ساختار نیز در هر دو روش تاثیر مستقیمی در عملکرد دستگاه داشته است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

92 - ارزیابی پتانسیل خطر اکولوژیک و منشاء یابی فلزات سنگین سرب، آرسنیک، کادمیوم و روی درآب و رسوبات سطحی رودخانه قشلاق سنندج
فرانک فقیری دلنیا حاجی احمدی جمیل امان اللهی فرشید قربانی

10.22034/jest.2019.14536

چکیده زمینه و هدف: فلزات سنگین به علت سمیت، ماندگاری در شرایط طبیعی، قابلیت ورود و تجمع در زنجیره‌ی غذایی به عنوان آلوده‌کننده‌های جدی تلقی می‌شوند. بنابراین مطالعه پیش‌ رو به منظور ارزیابی پتانسیل خطر اکولوژیک و منشاء‌یابی فلزات سنگین سرب، آرسنیک، کادمیوم و روی درآب و أکثر

چکیده زمینه و هدف: فلزات سنگین به علت سمیت، ماندگاری در شرایط طبیعی، قابلیت ورود و تجمع در زنجیره‌ی غذایی به عنوان آلوده‌کننده‌های جدی تلقی می‌شوند. بنابراین مطالعه پیش‌ رو به منظور ارزیابی پتانسیل خطر اکولوژیک و منشاء‌یابی فلزات سنگین سرب، آرسنیک، کادمیوم و روی درآب و رسوبات سطحی رودخانه قشلاق سنندج انجام گرفت. روش بررسی: به این منظور در این پایش 16 نمونه‌ از آب و رسوبات سطحی رودخانه قشلاق جمع‌آوری شد. سپس نمونه‌ها برای تعیین غلظت عناصر آرسنیک، سرب، کادمیوم و روی با روش طیف سنجی جذب اتمی مورد سنجش قرار‌گرفتند. هم چنین از شاخص پتانسیل خطر اکولوژیک [1](PERI) و شاخص غنی‌شدگی [2](EF) جهت ارزیابی خطر اکولوژیک و از شاخص آلودگی فلزات سنگین [3](HPI) جهت بررسی اثر عناصرسنگین بر سلامت انسان استفاده شد. آنالیز چند متغیره مانند آنالیز هم بستگی و آنالیز مؤلفه‌های اصلی [4](PCA)وشاخص غنی‌شدگی جهت شناسایی پتانسیل منابع انسانی آرسنیک، سرب، کادمیم و روی در رودخانه قشلاق مورد استفاده قرار گرفتند. یافته ها: نتایج نشان داد که میانگین غلظت یک گروه از عناصر شامل Pb، Cd و Zn بیش تر از مقادیر ‌زمینه بودند، درصورتی که میانگین غلظت As به طور قابل ملاحظه‌ای کمتر از مقادیر ‌زمینه بود. عامل غنی‌شدگی فلزات سنگین مورد مطالعه در رودخانه قشلاق به صورت Pb> Zn> Cd> As به دست آمد. از سویی، نتایج به دست آمده از شاخص پتانسیل خطر اکولوژیک (PERI) درجه خطر کم را برای فلزات Pb، As و Zn نشان داد اما فلز Cd برای نقاط نمونه ای تحت تاثیر تردد جاده ای دارای خطر اکولوژیک متوسط بود. بحث و نتیجه گیری: . براساس نتایج حاصل از عامل غنی‌شدگی، آنالیز هم بستگی و آنالیز مؤلفه‌های اصلی می‌توان گفت که میزان غلظت As بیش تر تحت تاثیر ساختار زمین‌شناسی منطقه (لیتوژنیک) بوده است. غلظت Pb و Cd در چهار منطقه نمونه برداری به طور یکسان تحت تاثیر کشاورزی و تردد جاده ای بوده است. هم چنین مشخص شد که غلظت Zn تحت تاثیر فاضلاب‌های مسکونی قرار دارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

93 - تحلیل عدم‌قطعیت مدل‌های GCM و سناریوهای انتشار در ارزیابی اثر تغییر اقلیم بر رواناب ماهانه حوضه بشار
محمد رضا خزائی حدیث خزائی

10.22034/jest.2018.12461

زمینه و هدف: در این مقاله، بزرگی و اهمیت عدم قطعیت های ساختار مدل های GCM و سناریوهای انتشار در نتایج ارزیابی اثر تغییر اقلیم بر جریان ماهانه حوضه ی رودخانه ی بشار بررسی و مقایسه شده است. روش بررسی: جریان حوضه توسط یک مدل بارش-رواناب مفهومی به خوبی شبیه سازی شد. سناریوه أکثر

زمینه و هدف: در این مقاله، بزرگی و اهمیت عدم قطعیت های ساختار مدل های GCM و سناریوهای انتشار در نتایج ارزیابی اثر تغییر اقلیم بر جریان ماهانه حوضه ی رودخانه ی بشار بررسی و مقایسه شده است. روش بررسی: جریان حوضه توسط یک مدل بارش-رواناب مفهومی به خوبی شبیه سازی شد. سناریوهای اقلیمی دوره 93-2067 خروجی شش مدل GCM برای سه سناریوی انتشار گازهای گل خانه ای به روش عامل تغییرات ریز مقیاس شد. با ورود داده های اقلیمی دوره پایه و هر یک از 18 سناریوی اقلیم آینده به مدل بارش-رواناب، اثر تغییر اقلیم بر جریان ماهانه ی حوضه ارزیابی شد. با مقایسه دامنه ی تغییرات نتایج تحت مدل های GCM و سناریوهای انتشار مختلف، عدم قطعیت آن ها در نتایج بررسی و مقایسه شد. یافته ها: در شبیه سازی جریان ماهانه ضریب تعیین (R2) در دوره های واسنجی و اعتبارسنجی به ترتیب برابر 96/0 و 94/0 به دست آمد. تحت هر یک از سناریوهای انتشار و مدل های GCM پیش یابی می شود جریان و رژیم فصلی رودخانه در اقلیم آینده تغییر کند. با وجود آن، هر یک از عدم قطعیت های ناشی از انتخاب مدل های GCM و سناریوی انتشار در نتایج مهم است. به عنوان نمونه تحت سناریوهای انتشار و GCMهای مختلف میانگین جریان ماه دسامبر در آینده از 26% کاهش تا 123% افزایش یابد. بحث و نتیجه گیری: پیش یابی می شود که تغییر اقلیم اثر مهمی بر جریان حوضه داشته باشد. اگرچه عدم قطعیت مدل های GCM از عدم قطعیت سناریوی انتشار بزرگ تر است، اما هیچ یک از این عدم قطعیت ها در تصمیم گیری طرح های آینده ی حوضه قابل چشم پوشی نیست. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

94 - ارایه روابطی جدید برای ضریب زوال جهت مدل‌سازی فلزات سنگین سرب و کادمیوم در سیستم‌های رودخانه‌ای
علی روشنفکر سیدمحمود کاشفی‌پور نعمت‌اله جعفرزاده

انتقال آلودگی و رسوب از مهم ترین مسایل و مشکلات موجود در سیستم&zwnj;های رودخانه&zwnj;ای، خلیج و دریا بوده و باعث تأثیر منفی بر زندگی منطقه می&zwnj;شود. فلزات سنگین یکی از آلاینده های خطرناک برای زندگی بشر است، به همین دلیل مدل سازی این پدیده در رودخانه ها و در نقاط نزدی أکثر

انتقال آلودگی و رسوب از مهم ترین مسایل و مشکلات موجود در سیستم&zwnj;های رودخانه&zwnj;ای، خلیج و دریا بوده و باعث تأثیر منفی بر زندگی منطقه می&zwnj;شود. فلزات سنگین یکی از آلاینده های خطرناک برای زندگی بشر است، به همین دلیل مدل سازی این پدیده در رودخانه ها و در نقاط نزدیک به محل زندگی انسان ها، از اهمیت بالایی برخوردار است. به طور کلی فلزات سنگین در طبیعت به صورت زوال پذیر بوده و میزان غلظت آن ها برحسب pH یا شوری قابل تغییر می باشد. هدف اصلی این تحقیق ارایه روابط جدیدی برای ضریب زوال فلزات سنگین محلول سرب و کادمیوم با توجه به تغییر pH و EC در سیستم های رودخانه ای است. در این مقاله ابتدا اطلاعاتی در مورد معادلات حاکم بر حرکت فلزات سنگین محلول در سیستم های رودخانه ای ارایه گردیده است. سپس مدل FASTER که از آن جهت پیش&zwnj;بینی جریان و غلظت فلزات سنگین در پایین&zwnj;دست استفاده شد معرفی گردیده است. در مدل حاضر از حل معادلة یک&zwnj;بعدی دینامیکی پخش و انتشار به کمک روش عددی جدیدی که ترکیبی از روش ULTIMATE QUICKEST و یک روش ضمنی تفاضل محدود مرکزی (FTCS) می&zwnj;باشد، استفاده شده است. این روش به کمک یک مثال استاندارد تأیید و سپس برای پیش&zwnj;بینی غلظت فلزات سنگین در سیستم رودخانه&zwnj;ای کارون مورد استفاده قرار گرفت. جهت صحت سنجی و واسنجی هیدرودینامیک مدل، ابتدا مدل در بازه ملاثانی-فارسیات رودخانه کارون اجرا و با استفاده از داده&zwnj;های مشاهداتی ایستگاه اهواز کالیبره گردید. در انتها معادلاتی برای ضریب زوال متغیر دو فلز سنگین سرب و کادمیوم ارایه گردید و این معادلات جهت اجرا وارد اصل مدل شد و سپس این مدل برای 5 ضریب زوال مختلف که شامل:1- ضریب زوال برابر با صفر، 2- ضریب زوال ثابت، 3- ضریب زوال متغیر با pH، 4- ضریب زوال متغیر با EC، 5- ضریب زوال متغیر با pH و EC می باشد برای دو فلز سرب و کادمیوم اجرا شد. نتایج حاصل واسنجی و صحت&zwnj;سنجی فلزات سنگین برای هر دو فلز سرب و کادمیوم نشان داد که انتخاب ضریب زوال متغیر، دقت مدل سازی را تا اندازه زیادی بالا می برد. انتخاب ضریب زوال متغیر با pH و EC توانست که دقت مدل را برای مدل سازی سرب و کادمیوم به ترتیب تا 71/91% و 71/97% افرایش دهد. پس می&zwnj;توان از این معادلات و مدل توسعه یافته به عنوان ابزاری مناسب جهت مدیریت زیست محیطی رودخانه استفاده نمود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

95 - سنجش پارامترهای کیفی آب رودخانه گاماسیاب و عوامل مؤثر بر آن
لیما طیبی سهیل سبحان اردکانی

از آن جا که استفاده از آب رودخانه گاماسیاب به عنوان بزرگ ترین و پرآب ترین رودخانه استان همدان جهت امور مختلف بهویژه ایجاد و توسعه کارگاه های تکثیر و پرورش ماهی قزل آلا به سرعت رو به گسترش می باشد، لذا لزوم سنجش پیراسنجه های کیفیآب این رودخانه ضروری به نظر می رسد، بر این أکثر

از آن جا که استفاده از آب رودخانه گاماسیاب به عنوان بزرگ ترین و پرآب ترین رودخانه استان همدان جهت امور مختلف بهویژه ایجاد و توسعه کارگاه های تکثیر و پرورش ماهی قزل آلا به سرعت رو به گسترش می باشد، لذا لزوم سنجش پیراسنجه های کیفیآب این رودخانه ضروری به نظر می رسد، بر این اساس در این تحقیق جهت سنجش کیفی و ارزیابی عوامل مؤثر بر کیفیت آب رودخانهگاماسیاب به ویژه کارگاه های تکثیر و پرورش ماهی با انتخاب پنج ایستگاه نمونه برداری در طول رودخانه اقدام به سنجش پیراسنجه هایکیفی آب و مقایسه آن ها با مقادیر استاندارد نمودیم.نمونه برداری طی سه ماه مرداد، شهریور و اسفند 1386 از پنج ایستگاه یاد شده در دو نوبت صبح (از ساعت 9 ت ا 12 ) و عصر(از ساعت 14 تا 17 ) به منظور داشتن پراکنش زمانی مناسب از لحاظ اثرات تغذیه ای ماهیان بر روی ویژگی های کیفی آب انجام شد.و هدایت الکتریکی در مح ل pH ، نمونه های آب در ظروف پلی اتیلنی درب دار جمع آوری و پیراسنجه های غلظت اکسیژن محلو لاندازه گیری شد. سپس نمونه ها داخل یخدان قرار گرفته و در کوتاه ترین زمان ممکن جهت اندازه گیری غلظت پیراسنجه های اکسیژنمورد نیاز زیست-شیمیایی، آمونیوم، نیتریت، نیترات و اورتوفسفات به آزمایشگاه منتقل گردید.نتایج تحقیق بیانگر آن بود که به جز در مورد میانگین مقادیر هدایت الکتریکی که هیچ کدام از ایستگاه ها تفاوت معنی دار بایکدیگر نداشته اند، در مورد سایر پیراسنجه های مورد ارزیابی چنین امری مشاهده نمی شود. به طوری ک ه در مورد میانگین غلظتو اکسیژن مورد نیاز زیست-شیمیایی تنها کانال ورودی آب کارگاه قزل دانش با ایستگاه شاهد تف اوت معنی دار pH ، اکسیژن محلولنداشته است. همچنین میانگین غلظت یون های آمونیوم و نیتریت ایستگاه شاهد با سایر ایستگاه های نمونه برداری ب ه دلیل ورود بارقابل توجهی از مواد مغذی به رودخانه بر اثر فعالیت های آب زی پروری و همچنین فاضلاب روستاهای اطراف تفاوت معنی دار داشته است.در مقایسه کارگاه های مورد مطالعه از جهت میانگین غلظت مواد مغذی همچون آمونیوم و نیترات با توجه ب ه گروه بندیآماری مشخص شد بین کارگاه ها تفاوت معنی دار آماری وجود دارد. به طوری که کارگاه قزل دانش با تولید 100 تن ماهی پرواری درمقایسه با کارگاه قزل زاگرس با تولید 190 تن ماهی پرواری بار بیشتری از آلودگی را به رودخانه وارد نموده است.با مقایسه میانگین غلظت پیراسنجه های مورد ارزیابی آب رودخانه گاماسیاب با جدول کلاسه کیفی آب ه ا از نظ رپیراسنجه های فیزیکی، شیمیایی و زیستی می توان چنین بیان داشت که کیفیت آب این رودخانه در طبقه آب های ندرتاً آ ل وده ت اآب هایی با آلودگی متوسط قرار می گیرد. بنابراین، این رودخانه در حال حاضر توان خودپالایی آلاینده ها را دارد و ل ی با توجه بهسیاست های کشور و به ویژه استان همدان در توسعه صنعت آبزی پروری و همچنین عدم نظارت بر منابع آلاینده وارد شده، این رودخانهدر آینده ای نه چندان دور با معضلات جدی به ویژه بروز پدیده خوراکوری مواجه خواهد شد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

96 - تحلیلی بر راهبردهای باز زنده سازی رودخانه شاهرود با استفاده از روش SWOT
اسدالله دیوسالار پری شکری فیروزجاه سجاد فردوسی

زمینه و هدف: با توجه به گسترش شهرها، رودخانه ها از جمله آخرین فضاهایی محسوب می گردند که به نوعی حضور طبیعت را در شهرها بیان می دارند. با این حال این فضاها، فرصت هایی هستند که بی توجه رها شده و به رغم پتانسیل های فراوانی که دارا می باشند استفاده درخوری از آن ها نمی شود. أکثر

زمینه و هدف: با توجه به گسترش شهرها، رودخانه ها از جمله آخرین فضاهایی محسوب می گردند که به نوعی حضور طبیعت را در شهرها بیان می دارند. با این حال این فضاها، فرصت هایی هستند که بی توجه رها شده و به رغم پتانسیل های فراوانی که دارا می باشند استفاده درخوری از آن ها نمی شود. در این خصوص هدف اصلی پژوهش حاضر، بازیابی و احیای رودخانه ها و مسیل هایی است که تاکنون تنها به اولین وظیفه خود یعنی گذر روان آب ها مشغول بوده اند و دیگر ظرفیت های آن ها بدون استفاده رها شده است. در این راستا در صورت برنامه ریزی و مدیریت صحیح و به کارگیری راهبردهای مناسب، می توان این گونه فضاها را به چرخه استفاده برگرداند. روش بررسی: پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی و جمع آوری داده ها و اطلاعات به صورت میدانی و اسنادی انجام پذیرفته است. در این پژوهش رودخانه شاهرود به عنوان نمونه مطالعاتی مورد بررسی قرار گرفته و داده ها و اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از روش swot تحلیل شده اند. یافته ها: نتایج تحلیل ماتریس swot نشان می دهد که به منظور باز زنده سازی رودخانه شاهرود در زمینه حمل و نقل، راهبردهای تنوع از درجه اهمیت بالاتری برخوردار می باشند. به همین ترتیب به کارگیری راهبردهای تهاجمی در اولویت دوم، راهبردهای تدافعی در اولویت سوم و راهبردهای تغییر جهت در اولویت چهارم قرار می گیرند. هم چنین در زمینه کالبدی راهبردهای تنوع از درجه اهمیت بالاتری برخوردار بوده و راهبردهای تهاجمی در اولویت دوم، راهبردهای تدافعی در اولویت سوم و راهبردهای تغییر جهت در اولویت چهارم قرار می گیرند. در همین راستا در زمینه زیست محیطی و تفریحی، راهبردهای تنوع در اولویت اول، راهبردهای تدافعی در اولویت دوم، راهبردهای تهاجمی در اولویت سوم و راهبردهای تغییر جهت نیز در اولویت چهارم قرار می گیرند. نتیجه گیری: به طور کلی این طور استنباط می گردد که مقابله با تهدیدات محیط بیرونی در اولویت اول باز زنده سازی محدوده مطالعاتی قرار دارد. هم چنین نتایج حاصل از تحلیل روش swot بر این است که در باز زنده سازی محدوده مطالعاتی، راهبردهای تنوع در اولویت اول قرار دارند به نحوی که باید با استفاده از قوت های محیط درونی، برای جلوگیری از تاثیر منفی تهدیدات محیط بیرونی سازوکارهایی را در پیش گرفت. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

97 - ارزیابی عملکرد سدهای انحرافی سیستان و زهک بر رودخانه سیستان به کمک مدل هیدرولیکی HEC-RAS
میثم امیری مهدی کیخا فرزاد حسن پور

10.22034/jest.2019.13701

چکیده زمینه و هدف: رودخانه ها به‌عنوان شریان های اصلی حیات بشری محسوب می‌شود، از این رو مهار نمودن و بهره برداری صحیح از این منابع سطحی مستلزم شناخت صحیح رفتار آن‌ها و سرمایه‌گذاری در زمینه ساماندهی رودخانه ها می باشد. با استفاده از بررسی و ارزیابی پروژه های انجام پذیرف أکثر

چکیده زمینه و هدف: رودخانه ها به‌عنوان شریان های اصلی حیات بشری محسوب می‌شود، از این رو مهار نمودن و بهره برداری صحیح از این منابع سطحی مستلزم شناخت صحیح رفتار آن‌ها و سرمایه‌گذاری در زمینه ساماندهی رودخانه ها می باشد. با استفاده از بررسی و ارزیابی پروژه های انجام پذیرفته در این زمینه می‌توان جنبه های مثبت و منفی اجرای این طرح‌ها را بررسی نموده و از نتایج حاصله به ‌منظور رفع نواقص طرح ها، بهبود کارایی آن‌ها و ثمربخشی بیشتر طرح‌های آتی استفاده نمود. روش بررسی: رودخانه سیستان به‌عنوان مهم‌ترین رودخانه مرزی ایران و افغانستان می باشد که حیات سیستان به آن وابسته است. طول این رودخانه در خاک ایران به حدود 70 کیلومتر می رسید. در این تحقیق به بررسی عملکرد سازه های سد انحرافی سیستان و زهک و سازه های جانبی در مسیر این رودخانه به کمک مدل هیدرولیکی HEC-RAS پرداخته‌شده است. یافته‌ها: وجود این سازه‌ها در مسیر رودخانه باعث افزایش حداکثر توان عبوری سیلاب رودخانه سیستان در حالت عدم وجود این سازه‌ها از 500 مترمکعب بر ثانیه به 810 مترمکعب بر ثانیه شده است. هم چنین با توجه به اهمیت برآورد میزان ضریب زبری مانینگ[1] با دقت بالا برای انجام محاسبات هیدرولیکی در طراحی های مهندسی رودخانه، میزان ضریب زبری بستر اصلی رودخانه سیستان 02/0 و برای سیلاب دشت ها 035/0 برآورد گردید. از دیگر یافته های این تحقیق می‌توان به رابطه دبی-دوره بازگشت به‌صورت اشاره کرد. بحث و نتیجه‌گیری: وجود سازه سدهای انحرافی در مسیر رودخانه‌های غیرقابل پیش‌بینی چون رودخانه سیستان توان عبوری جریان را می‌توانند در بعضی موارد نزدیک به دو برابر افزایش دهند، در این تحقیق تأثیر افزایش 310 مترمکعبی بر توان عبوری رودخانه سیستان مشاهده گردید که یکی از دلایل تأثیر به نسبت کم(انتظار ما بیش از این بوده است) شیب ناچیز دشت سیستان و پخش شدن آب در بستر سیلابی و پس زدگی آب در مسیر جریان رودخانه سیستان می باشد. 4- Manning تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

98 - اندازه گیری و مقایسه غلظت فلزات سنگین جیوه، سرب و کادمیوم در بافت های ماهی بیاه (Liza abu) رودخانه های کارون و دز استان خوزستان
محمد ولایت زاده ابوالفضل عسکری ساری مژگان خدادادی محمد کاظمیان محبوبه بهشتی

زمینه و هدف: فلزات سنگین از آلاینده هایی هستند که در اکوسیستم های آبی مشکلات بسیاری را برای آبزیان و در نهایت برای انسان ایجاد می کنند. تحقیق حاضر، در زمستان 1388، به منظور تعیین غلظت فلزات سنگین جیوه، سرب و کادمیوم در بافت های عضله، کبد و آبشش ماهی بیاه رودخانه های دز أکثر

زمینه و هدف: فلزات سنگین از آلاینده هایی هستند که در اکوسیستم های آبی مشکلات بسیاری را برای آبزیان و در نهایت برای انسان ایجاد می کنند. تحقیق حاضر، در زمستان 1388، به منظور تعیین غلظت فلزات سنگین جیوه، سرب و کادمیوم در بافت های عضله، کبد و آبشش ماهی بیاه رودخانه های دز و کارون استان خوزستان انجام گرفت. روش بررسی: در این تحقیق به صورت تصادفی 216 نمونه ماهی بیاه از رودخانه های مورد مطالعه صید شد. جهت استخراج فلزات از بافت های مورد مطالعه، از روش هضم مرطوب استفاده شد و تعیین غلظت فلزات سنگین به وسیله دستگاه جذب اتمی Perkin Elmer 4100 صورت پذیرفت. تجزیه و تحلیل داده ها به کمک نرم افزار SPSS17 و آزمون t انجام یافت که در سطح معناداری 05/0 P≤ تعیین گردید. یافته ها: بالاترین و پایین ترین غلظت کادمیوم، جیوه و سرب به ترتیب 264/0±540/0، 002/0±027/0 و 128/0±08/1 میلی گرم در کیلوگرم و 040/0±346/0، 037/0±903/0 و 001/0±023/0 میلی گرم در کیلوگرم بود. نتیجه گیری: در این تحقیق غلظت سرب و جیوه در آبشش، کبد و عضله ماهی بیاه بین رودخانه های دز و کارون اختلاف معنی داری نداشت (05/0P≥). غلظت کادمیوم در عضله و آبشش اختلاف معنی داری داشت (05/0P≤) اما در کبد اختلاف معنی دار نبود (05/0P≥). تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

99 - مدل سازی کمی و کیفی رودخانه‌ بهمنشیر و کانال های آب رسان
نوید دولت آبادی فراهانی حمید طاهری شهر آیینی محسن ناصری مسلم قاسمی

10.22034/jest.2017.11217

زمینه و هدف: رودخانه بهمنشیر یکی از منابع مهم آب در جنوب غرب ایران می باشد که دخول شوری و سایر آلاینده ها، این رودخانه را تحت تاثیر قرار داده است در این مطالعه، مدل سازی کمی و کیفی رودخانه بهمنشیر به همراه کانال های آب رسانی مجتمع پرورش میگوی چوئبده با استفاده از نرم ا أکثر

زمینه و هدف: رودخانه بهمنشیر یکی از منابع مهم آب در جنوب غرب ایران می باشد که دخول شوری و سایر آلاینده ها، این رودخانه را تحت تاثیر قرار داده است در این مطالعه، مدل سازی کمی و کیفی رودخانه بهمنشیر به همراه کانال های آب رسانی مجتمع پرورش میگوی چوئبده با استفاده از نرم افزار MIKE11 انجام یافته است. روش بررسی: ابتدا با مدل سازی هیدرولیکی یکپارچه رودخانه و کانال های آب رسان، عدد مانینگ برای این رودخانه برابر با 018/0 برآورد گردید. سپس اقدام به مدل سازی شوری با استفاده از حل معادله همرفت- پخش شد و ضریب پخش طولی رودخانه مورد کالیبراسیون و صحت سنجی قرار گرفت و ضریب پخش طولی برای این رودخانه برابر با تعیین شد. در ادامه به مدل سازی پارامترهای کیفی نظیر اکسیژن محلول، نیترات، آمونیاک، BOD و دما در طول رودخانه و کانال های آب رسان با استفاده از زیر برنامه ECOLAB پرداخته شد. با آنالیز حساسیت پارامترهای مختلف مدل، پارامترهای مهم مدل مشخص و کالیبره شدند و مدل کالیبره شده مورد صحت سنجی قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج نشان داد رفتار کانال های آب رسان از نوع راکتور اختلاط کامل می باشد و با محاسبه ضرایب تبدیل پارامترهای مختلف رودخانه به کانال، تغییرات غلظت شوری و دیگر پارامترهای کیفی در کانال ها محاسبه و مقدار متوسط شوری، اکسیژن محلول، آمونیاک و نیترات در کانال ها حدود 27000 ، 3 ، 3 و 5 ppm تعیین شد. این پارامترها در رودخانه به ترتیب 5300، 2/2، 2/1 و 11 ppmتعیین شدند. مدلهای هیدرولیکی، شوری، اکسیژن محلول، دما، آمونیاک و نیترات توسعه داده شده در مرحله صحت سنجی به ترتیب دارای ضریب همبستگی 95/0 و درصد خطای مطلق به ترتیب برابر 9/7، 12، 2/1، 79/0و 34/0 بود. بحث و نتیجه‌گیری: نتایج مدل سازی، قابلیت مدل MIKE11 در شبیه سازی کمی و کیفی آب در رودخانه های تحت شرایط جزر و مدی را به اثبات رساند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

100 - بررسی آلودگی میکروبی رودخانه هراز و تعیین کاربری های مجاز آب رودخانه با توجه به استانداردهای جهانی
ناهید شهسواری پور عباس اسماعیلی ساری

محدودیت منابع آب و افزایش احتمالی آلودگی آب ها به انواع آلاینده ها در اثر فعالیت های انسانی منجر به تشدید طرح کنترل کیفیت آب ها گردیده است. از طرفی پیامدهای اجتماعی و اقتصادی ناشی از مصرف مستقیم و غیر مستقیم آب آلوده اهمیت این کنترل را دو چندان کرده است. آلودگی مدفوعی م أکثر

محدودیت منابع آب و افزایش احتمالی آلودگی آب ها به انواع آلاینده ها در اثر فعالیت های انسانی منجر به تشدید طرح کنترل کیفیت آب ها گردیده است. از طرفی پیامدهای اجتماعی و اقتصادی ناشی از مصرف مستقیم و غیر مستقیم آب آلوده اهمیت این کنترل را دو چندان کرده است. آلودگی مدفوعی منابع آب یکی از مشکلات مهم و اساسی بهداشت آب می باشد که جهت جلوگیری و پیشگیری از اپیدمی بیماری های میکروبی گوارشی، شناسایی آن ها حایز اهمیت است. به منظور مطالعه و تعیین کیفیت آب رودخانه هراز نمونه برداری از این رودخانه طی سال های 83-1382 به صورت ماهانه از 17 ایستگاه در محدوده امام زاده هاشم تا پلیس راه بایجان انجام گرفت. نمونه های آب از نظر آلودگی میکروبی با توجه به شاخص های موجود (ایشرشیاکلی، کل باکتری های مدفوعی و کلیفرم مدفوعی) مورد بررسی و آنالیز قرار گرفت. نتایج نشان داد که میزان آلودگی در پایین دست رودخانه بیشتر از بالا دست رودخانه می باشد و آلودگی میکروبی رودخانه هراز در فصل بهار در تمامی ایستگاه ها بیشتر از سایر فصول است. نتایج همچنین بیانگر این است که میانگین ایشرشیاکلی و کلیفرم در آب های رودخانه هراز در مقایسه با استانداردهای جهانی به دلیل انواع فاضلاب های خانگی، شهری، کشاورزی، ازدحام جمعیت و... از حد استاندارد تعیین شده برای اکثر کاربری ها بسیار فراتر بوده و آب این رودخانه از کیفیت بهداشتی مناسبی برخوردار نیست تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

101 - بررسی سرب، روی و نیکل رودخانه های حوزه آب ریز تالاب انزلی (مورد مطالعاتی رودخانه گوهررود)
آریامن قویدل فرامرز معطر

فلزات سنگین از عوامل مهم آلودگی منابع آبی به شمار می رود. ورود فلزات به آب های طبیعی معمولا ازمحل های تخلیه فاضلاب های شهری،کشاورزی و صنعتی صورت می گیرد. با توجه به اهمیت خطرات احتمالی بهداشتی فلزات سنگین و همچنین اهمیت اکوسیستم های آبی به ویژه رودخانه ها ، این تحقیق با أکثر

فلزات سنگین از عوامل مهم آلودگی منابع آبی به شمار می رود. ورود فلزات به آب های طبیعی معمولا ازمحل های تخلیه فاضلاب های شهری،کشاورزی و صنعتی صورت می گیرد. با توجه به اهمیت خطرات احتمالی بهداشتی فلزات سنگین و همچنین اهمیت اکوسیستم های آبی به ویژه رودخانه ها ، این تحقیق با هدف سنجش و اندازه گیری مقدار فلزات سرب،روی و نیکل در رودخانه گوهررود شهرستان رشت انجام گرفته است. برای اندازه گیری و سنجش مقدار این عناصر از پنج ایستگاه در نقاط مختلف رودخانه گوهررود در طی 9 مرحله نمونه برداری انجام گرفت. نمونه ها بعد از انجام مراحل آزمایشگاهی و آماده سازی برای تعیین مقدار عناصر فلزی توسط دستگاه جذب اتمی در آزمایشگاه سازمان حفاظت محیط زیست کشور مورد سنجش قرار گرفت. یافته ها بیانگر آن است که مقدار میانگین عناصر سرب ، روی و نیکل برای کل رودخانه به ترتیب عبارت است از:30 ± 38 ، 119± 156 و 15 ± 31 میکرو گرم بر لیتر و حداکثر مقدار این عناصر عبارت است از: سرب 168 میکرو گرم بر لیتر در ایستگاه 3 ، روی 513 میکرو گرم بر لیتر در ایستگاه 4 و نیکل 60 میکرو گرم بر لیتر در ایستگاه شماره 4 .آزمون آنالیز واریانس نشان می دهد که بین میانگین مقادیر بدست آمده سرب در ایستگاه ها اختلاف معنی دار وجود ندارد (0.284 Siglevel= , 1.307 F= ( ولی بین میانگین مقادیر به دست آمده عناصر روی ، نیکل در ایستگاه ها اختلاف معنی دار وجود دارد 0.0000) Siglevel= , 8.781 F= ( ; 0.0000) Siglevel= , 6.930 F= (. این تحقیق نشان می دهد که در مقایسه بین ایستگاه ها،عناصر اندازه گیری شده در ایستگاه های داخل شهر دارای مقادیر بیشتری بوده است. با توجه به استانداردهای سازمان حفاظت محیط زیست در مورد مقدار مجاز عناصر فلزی برای زندگی آب زیان در آب های سطحی، مقادیر میانگین و حداکثر اندازه گیری شده بالاتر از استانداردهای یاد شده است.از آن جا که این رودخانه یکی از مجاری تغذیه کننده تالاب انزلی می باشد، امکان بروز خطر بهداشتی بزرگ نمایی زیستی عناصر سنگین در بدن ماهیان و در نهایت انسان وجود دارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

102 - ارزیابی خسارات کشاورزی ناشی از سیلاب با استفاده از مدل سازی HEC-RAS و ARC View
حسین حکمتی‌فر مهرداد نظریها سعید گیوه‌چی

انتخاب روش&zwnj;های سازه&zwnj;ای مناسب ابتدا با در نظر گرفتن جنبه&zwnj;های فنی و سپس با انجام تحلیل سود به &zwnj;هزینه اجرای آن ها صورت می&zwnj;گیرد. از آن جا که در تحلیل سود به هزینه طرح&zwnj;های کنترل سیلاب، میزان کاهش خسارات حاصل از اجرای طرح&zwnj;ها، یکی از مهم ترین أکثر

انتخاب روش&zwnj;های سازه&zwnj;ای مناسب ابتدا با در نظر گرفتن جنبه&zwnj;های فنی و سپس با انجام تحلیل سود به &zwnj;هزینه اجرای آن ها صورت می&zwnj;گیرد. از آن جا که در تحلیل سود به هزینه طرح&zwnj;های کنترل سیلاب، میزان کاهش خسارات حاصل از اجرای طرح&zwnj;ها، یکی از مهم ترین سودهای آن می&zwnj;باشد، پرداختن به روش&zwnj;های دقیق&zwnj;تر ارزیابی خسارات سیلاب ضروری می&zwnj;باشد. در این تحقیق میزان خسارات وارد شده به اراضی کشاورزی سیلاب&zwnj;دشت رودخانه قره&zwnj;سو در شهر کرمانشاه برای طرح&zwnj;های مختلف سازه&zwnj;ای کنترل سیلاب رودخانه مورد مطالعه قرار گرفت. طول بازه مطالعاتی حدود5/29 کیلومتر می&zwnj;باشد و اراضی کشاورزی در دو طرف آن پراکنده است. به منظور ارزیابی خسارات یاد شده، طرح&zwnj;های اصلاح مسیر، لایروبی مسیر و ترکیب اصلاح ولایروبی مسیر رودخانه با استفاده از برنامه&zwnj; رایانه ای HEC-RAS و محیط Arc View مدل سازی شده، اراضی سیل&zwnj;گرفته تعیین شد. نتایج این تحقیق بیانگر آن است که طرح ترکیبی اصلاح و لایروبی که به نظر می&zwnj;رسید دارای میزان کاهش خسارت چشم&zwnj;گیری نسبت به دو طرح یاد شده به طور جداگانه باشد، عملاً تفاوت میزان کاهش خسارت حاصل از این طرح با طرح لایروبی ناچیز می&zwnj;باشد تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

103 - تاثیر میزان کل مواد آلی (TOM) و دانه بندی رسوبات در پراکنش اجتماعات ماکروبنتیک رودخانه حفار غربی در خرمشهر
زینب غلامی سیدمحمدباقر نبوی

زمینه و هدف: شهر خرمشهر در 128 کیلومتری اهواز و در جنوب غربی خوزستان واقع است. رودخانه کارون قبل از رسیدن به خلیج فارس در شهر خرمشهر به دو شاخه بهمن شیر و حفار تقسیم می شودکه باتوجه به اهمیت رودخانه حفار و وضعیت هیدرولوژیکی آن بررسی موجودات ماکروبنتیک آن اهمیت می یابد. أکثر

زمینه و هدف: شهر خرمشهر در 128 کیلومتری اهواز و در جنوب غربی خوزستان واقع است. رودخانه کارون قبل از رسیدن به خلیج فارس در شهر خرمشهر به دو شاخه بهمن شیر و حفار تقسیم می شودکه باتوجه به اهمیت رودخانه حفار و وضعیت هیدرولوژیکی آن بررسی موجودات ماکروبنتیک آن اهمیت می یابد. روش کار: در این پژوهش تعداد 10 ایستگاه در محدوده مطالعاتی انتخاب شد و نمونه برداری ها از اسفند 86 آغاز و در شهریور 87 پایان یافت. نمونه برداری ها توسط گرب ون وین با وسعت 025/0 مترمربع در دو، فصل گرم و سرد و در هر فصل یک بار انجام گرفت. هم چنین پارامترهای فیزیکوشیمیایی آب شامل دما، DO pH , و شوری نیز اندازه گیری شد. میزان کل موادآلی درون رسوبات با استفاده از روش احتراق وآنالیز دانه بندی رسوبات در هر ایستگاه با استفاده ازروش بوکنن انجام گرفت. نتیجه: از میان گروه های بنتوزی شناسایی شده بیشترین فراوانی به ترتیب عبارت است از پرتاران 19/65 %، شکم پایان 65/29 %، دوکفه ای ها 97/4 % و حشرات 18/0 % . در ایستگاه هایی که میزان مواد محلول بالا بود، شمار ماکروبنتیک ها کاهش چشم گیری داشت. در ایستگاه 1 (کارخانه صابون سازی) و در بافت های رسوبی سیلتی رسی و شن ریز تعداد آن ها زیاد بود. بیشترین فراوانی بنتیک ها در ایستگاه های پایین دست رودخانه مشاهده شد که میزان مواد آلی موجود در رسوبات در این ایستگاه ها کمتر بوده است. به طور کلی اجتماعات بنتیک در بافت های رسوبی با مواد آلی کم و ذرات رسوبی شن ریز درشت تر بیشترین فراوانی را دارا بودند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

104 - بررسی کارایی مدل Qual2kw در خودپالایی رودخانه (مطالعه موردی رودخانه کارون در بازه زرگان- کوت‌امیر)
پگاه حسینی علی‌رضا ایلدرومی یاسر حسینی

زمینه و هدف: رودخانه کارون یکی از بزرگترین رودخانه های کشور بوده و تحقیق حاضر کارایی مدل Qual2kw را در بررسی خودپالایی رودخانه کارون در بازه زرگان تا کوت‌امیر مطالعه کرده است. روش بررسی: در این تحقیق تغییرات پارامترهای کیفیت آب رودخانه شامل: pH, DO, BOD, TSS, NO3, EC و أکثر

زمینه و هدف: رودخانه کارون یکی از بزرگترین رودخانه های کشور بوده و تحقیق حاضر کارایی مدل Qual2kw را در بررسی خودپالایی رودخانه کارون در بازه زرگان تا کوت‌امیر مطالعه کرده است. روش بررسی: در این تحقیق تغییرات پارامترهای کیفیت آب رودخانه شامل: pH, DO, BOD, TSS, NO3, EC و دما در سال 1387 توسط مدل Qual2kw برای دو ماه مرداد (کم آبی) و دی (پرآبی) طی 30 روز شبیه‌سازی و واسنجی شد و با داده‌های مشاهداتی در ماه‌های شهریور و بهمن ماه همان سال در ایستگاه‌های زرگان، پل‌پنجم و کوت امیر مقایسه شد. همچنین برای تعیین اعتبار مدل و مقایسه داده‌های مشاهداتی با داده‌های محاسباتی از مربع ضریب همبستگی (R2)، خطای استاندارد (SEr) و برای آزمون معنی‌دار بودن آن‌ها از آزمون‌های t و F استفاده شد. یافته ها: خروجی مدل به طور کلی حکایت ازعدم خودپالایی در پارامترهای BODu, pHدر هر دوماه، NO3 در ماه مرداد و TSS در ماه دی و خودپالایی کم در دیگر پارامترها با توجه به بار آلودگی ورودی در این بازه رودخانه کارون داشت. نتیجه گیری: مدلQual2kw دارای کارایی خوبی برای بررسی خودپالایی رودخانه‌ها است و در مورد رودخانه کارون، این مدل توانایی شبیه سازی خوبی داشته است تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

105 - مطالعه ساختار اجتماعات ماکروبنتیک به عنوان شاخص های آلایندگی در رودخانه جراحی (محدوده مقبره سید عاشور تا ورودی شهر شادگان)
شقایق ممبینی سید محمد باقر نبوی

تنوع و تراکم بی مهرگان آب زی بر حسب شرایط محیطی متفاوت است ، برخی از گونه های این گروه ها به دلیل سازگاری با شرایط زیست محیطی آلوده، به عنوان شاخص های بیولوژیکی اکوسیستم های آبی به شمار می روند. در این راستا تعیین ترکیب و تنوع بی مهرگان رودخانه جراحی به منظور مشخص نمودن أکثر

تنوع و تراکم بی مهرگان آب زی بر حسب شرایط محیطی متفاوت است ، برخی از گونه های این گروه ها به دلیل سازگاری با شرایط زیست محیطی آلوده، به عنوان شاخص های بیولوژیکی اکوسیستم های آبی به شمار می روند. در این راستا تعیین ترکیب و تنوع بی مهرگان رودخانه جراحی به منظور مشخص نمودن شاخص های زیستی در طی سال 86 (تابستان و زمستان ) انجام گرفت . در پژوهش حاضر روش استفاده از شاخص های بیولوژیک و تطبیق نتایج حاصل از آن با آزمایش های فیزیکو شیمیایی تواماً به کار گرفته شد ، تا اشتباهات و خطاها به حداقل ممکن کاهش یابد . همچنین برخی شاخص های تعیین کیفیت آب که بر فیزیولوژی موجودات بنتوزی و نیز کیفیت آب اثر گذار هستند از قبیل ( اکسیژن محلول ، دما ، شوری ، pH ،TOM ، GSA ) مورد سنجش قرار گرفتند . براساس نتایج به دست آمده از این بررسی در مجموع 11جنس و8 گونه مربوط به 5 رده از بی مهرگان کف زی آب های شیرین در منطقه شناسایی گردید . بیشترین درصد فراوانی بی مهرگان به ترتیب 23/41% Bivalvia ، 88/30% Gastropoda ، 71/17% Insecta ،98/9 % Hirudinea و 2/0% Crustacea بوده است . بنابراین ساختار اجتماعات ماکروبنتیک در این رودخانه شامل دوکفه ای ها ، شکم پایان، حشرات، سخت پوستان و زالوها می باشد . از میان Bivalvia بیشترین فراوانی مربوط به گونه Sphaerium rivicola (Lamark , 1818) بوده که گونه غالب در تمام ایستگاه های مطالعاتی می باشد واز آن به عنوان شاخص زیستی جهت تعیین کیفیت آب استفاده گردید . حداکثر تراکم ماکروبنتوزها در زمستان (535 فرد در متر مربع ) و حداقل آن در تابستان (498 فرد در متر مربع ) ثبت شده است . جهت ارزیابی تنوع زیستی ماکروبنتوزهای منطقه مورد مطالعه از شاخص های شانون ( H ) ، سیمپسون (λ ) و مارگالف (R ) استفاده گردید . در نتیجه بیشترین و کم ترین شاخص شانون در تابستان و زمستان ثبت شده است . به منظور پی بردن به وضعیت اکولوژیکی منطقه از نظر میزان آلودگی از الگوی معرفی شده توسط Welch (1992) استفاده گردید . طبق نتایج به دست آمده و بر اساس الگوی یاد شده آلودگی در حد متوسط در کلیه ایستگاه های نمونه برداری مشاهده شد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

106 - غلظت فلزات سنگین در رسوبات و ماهی شیربت (Barbus grypus)در اروندرود
ندا خیرور علی دادالهی سهراب

تحقیق حاضر در زمستان 85 لغایت بهار86، به منظور تعیین غلظت فلزات سنگین (Cd, Pb, Cu, Ni) در بافت عضله و آبشش ماهی شیربت (Barbus grypus) و رسوبات رودخانه اروند انجام گرفت. نمونه های رسوب از 4 ایستگاه برداشت شد و بافت های عضله و آبشش از 64 ماهی صید شده از منطقه مذکور به دست أکثر

تحقیق حاضر در زمستان 85 لغایت بهار86، به منظور تعیین غلظت فلزات سنگین (Cd, Pb, Cu, Ni) در بافت عضله و آبشش ماهی شیربت (Barbus grypus) و رسوبات رودخانه اروند انجام گرفت. نمونه های رسوب از 4 ایستگاه برداشت شد و بافت های عضله و آبشش از 64 ماهی صید شده از منطقه مذکور به دست آمد. برای هضم ماهی از روش اسید نیتریک و برای رسوبات از اسید نیتریک و اسید کلریدریک استفاده شد و تعیین غلظت به وسیله دستگاه جذب اتمی صورت گرفت. به ترتیب برای فلزات نیکل،&zwnj; سرب،&zwnj; کادمیوم و مس میانگین غلظت فلزات در عضله ماهی 77/0 ، 42/16 ، 83/2 و 68/2 ، آبشش 52/1 ، 03/9 ، 79/2 و 97/6 (میکروگرم برگرم وزن خشک) و رسوبات 09/47 ، 07/47 ، 55/7 و 21/25 (میلی گرم برکیلوگرم وزن خشک) به دست آمد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

107 - شناسایی و ارزیابی دامنه مقاومت درسویه های باکتریایی مقاوم به کادمیم طی پایش یک ساله از رودخانه کر
صدیقه ابوالاحرار فرشید کفیل زاده محمد کارگر

مقدمه:رودخانه کر، تنها منبع تغذیه دریاچه بختگان، اهمیت زیست محیطی و اقتصادی ویژه ای دارد. آلاینده های کشاورزی، صنعتی، شهری و روستایی شامل فلزات سنگین این ناحیه را تهدید می کند. اهداف پژوهش حاضر، یافتن باکتری های مقاوم به کادمیم، تعیین دامنه مقاومت و سینتیک رشد باکتری ها أکثر

مقدمه:رودخانه کر، تنها منبع تغذیه دریاچه بختگان، اهمیت زیست محیطی و اقتصادی ویژه ای دارد. آلاینده های کشاورزی، صنعتی، شهری و روستایی شامل فلزات سنگین این ناحیه را تهدید می کند. اهداف پژوهش حاضر، یافتن باکتری های مقاوم به کادمیم، تعیین دامنه مقاومت و سینتیک رشد باکتری های منتخب، بررسی وضعیت بهداشتی رودخانه از راه مطالعه چهار فصل با اندازه گیری فاکتورهای فیزیکوشیمیایی و زیستی بوده است. مواد و روش ها: براساس سابقه آلودگی، پنج ایستگاه در زیر دست سد درودزن تا دریاچه انتخاب شد. نمونه های آب و رسوب هم زمان در دو گروه به منظور آنالیز فاکتورهای فیزیکوشیمیایی و زیستی و جداسازی باکتری های مقاوم به کادمیم، تهیه شدند.MIC ، MBC و سینتیک رشد باکتری (G+, G-) در محیط کشت بسته در دو حالت شوک با کنترل مقایسه گردید. نتایج:آلودگی های فیزیکوشیمیایی به ویژه در ایستگاه های دو و سه می تواند مربوط به فعالیت های انسانی (آنتروپوژنیک) باشد. بیش تر باکتری های مقاوم، گرم منفی، کشیده و مربوط به رسوبات بودند. باکتری های سراشیا مارسسنسMT015 وسودوموناس ائروژینوزاET017 تا شش میلی مولار به کادمیم مقاومت نشان دادند. سینتیک رشد باکتری دوم و باسیلوسOA017مقاومت بالا و رشد مناسب را در حضور سه میلی مولار کادمیم نشان دادند. نتیجه گیری:بومی بودن، عدم نیاز به دست ورزی های ژنتیکی همراه با مقاومت بالا به کادمیم از مزایای اصلی جدایه های این پژوهش می باشد. چنین باکتری هایی توانایی اصلاح زیستی پساب های آلوده به کادمیم و سایر آلاینده ها را دارند و برای کاربری در بیوفیلترها و یا "در محل" با ارزش هستند. یافته های تحقیق حاضر نشان می دهد که برخلاف محیط ناپایدارآب، رسوب شرایط مناسبی را برای تشکیل بیوفیلم و مقابله با استرس کادمیم فراهم می نماید. از دیگر ویژگی های این پژوهش، بررسی های چند جانبه برروی وضعیت رودخانه، شناسایی باکتری های مقاوم و ارزیابی چگونگی رشد آن ها در مقابل کادمیم می باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

108 - بررسی اثرات زیست محیطی بهره برداری شن و ماسه از رودخانه تنکابن
مژگان روشن طبری بهرام کیابی عبدالله سلیمان رودی فریبا واحدی آسیه مخلوق رحیمه رحمتی

این پروژه در سال 83-1382 به صورت ماهانه به مدت یک سال انجام شد. در این مطالعه اثرات بهره برداری شن و ماسه بر آبزیان رودخانه تنکابن بررسی شده است. این رودخانه یکی از رودخانه های مهم استان است که ماهی آزاد نیز به آن مهاجرت می کند. برای انجام این تحقیق یک ایستگاه در منطقه أکثر

این پروژه در سال 83-1382 به صورت ماهانه به مدت یک سال انجام شد. در این مطالعه اثرات بهره برداری شن و ماسه بر آبزیان رودخانه تنکابن بررسی شده است. این رودخانه یکی از رودخانه های مهم استان است که ماهی آزاد نیز به آن مهاجرت می کند. برای انجام این تحقیق یک ایستگاه در منطقه بهره برداری شن و ماسه(ایستگاه 2)، یک ایستگاه در بالادست (ایستگاه 1) و یک ایستگاه در پایین دست منطقه بهره برداری شن و ماسه انتخاب شده است. در بررسی موجودات بنتیک ایستگاه 2کمترین میزان فراوانی و زی توده موجودات را داشت و فراوانی آن5 در صد بود. این روند تا مصب رودخانه نیز مشاهده می شود، به طوری که در مصب 21 درصد و در بالادست رودخانه 74 درصد از فراوانی موجودات کف زی وجود دارد که به دلیل تخریب منطقه، زیستگاه خود را از دست داده اند. بررسی ماهیان رودخانه ها نشان می دهد که خانواده Cyprinidae بیشترین تنوع وفراوانی و ایستگاه 2 کمترین ماهی را در طول سال داشته است. با توجه به این که 65 درصد از فراوانی ماهیان در ایستگاه 3 مصب رودخانه و 37 درصد در ایستگاه 1 بالادست رودخانه مشاهده شد، در ایستگاه 2 فقط 6 درصد از فراوانی ماهیان وجود داشته است. هم چنین در این رودخانه مهاجرت ماهی آزاد و تکثیر مصنوعی آن ها اهمیت زیادی دارد. عدم ثبات بستر رودخانه و افزایش مواد معلق، در نهایت سبب کاهش تنوع وفراوانی گونه ها شده است. اثرات منفی شن و ماسه به محل نمونه برداری محدود نبوده و به بخش های دیگر سیستم ساحل رودخانه ای نیزسرایت می کند و موجب تخریب بستر و حاشیه رودخانه می گردد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

109 - تعیین غلظت‌ باقی‌مانده برخی ازآفت‌کش‌های آلی کلره و فسفره در آب رودخانه گرگر
سهیل سبحان اردکانی پریسا جمالی پور

10.22034/jest.2017.10725

زمینه و هدف: امروزه باقی مانده آفت کش های آلی از جمله آلاینده های مهم منابع آب سطحی محسوب می شوند. بنابراین با توجه به استفاده از آب رودخانه گرگر برای زراعت و تامین آب شرب شهر های مجاور، پژوهش با هدف شناسایی برخی از آفت کش های کلره و فسفره در آب این رودخانه انجام یافته أکثر

زمینه و هدف: امروزه باقی مانده آفت کش های آلی از جمله آلاینده های مهم منابع آب سطحی محسوب می شوند. بنابراین با توجه به استفاده از آب رودخانه گرگر برای زراعت و تامین آب شرب شهر های مجاور، پژوهش با هدف شناسایی برخی از آفت کش های کلره و فسفره در آب این رودخانه انجام یافته است. روش بررسی: نمونه برداری از 5 ایستگاه منتخب در طول رودخانه طی فصول بهار و تابستان 1391 برداشت شده و پس از انجام مراحل آماده سازی آزمایشگاهی نسبت به شناسایی و تعیین غلظت سموم در نمونه ها با استفاده از روش پیشرفته کروماتوگرافی لایه نازک اقدام شد. یافته‌ها: میانگین غلظت سموم آترازین، آلاکلر و توفوردی نمونه ها در فصل بهار به ترتیب برابر با 02/0±04/1، 03/0±06/1و 04/0±12/1 میکروگرم در لیتر و در فصل تابستان به ترتیب برابر با 45/1±04/3، 51/4±27/15و 62/3±12/12 میکروگرم در لیتر بود. پردازش آماری نتایج نشان داد که میانگین غلظت هر 3 سم شناسایی شده کم تر از رهنمود سازمان بهداشت جهانی است. بحث و نتیجه‌گیری: گرچه در حال حاضر از نظر غلظت تجمع یافته سموم در آب رودخانه گرگر خطری متوجه بهداشت عمومی نمی باشد، ولی به دلیل مصرف بی رویه نهاده های کشاورزی از جمله سموم شیمیایی توسط کشاورزان، در آینده ای نه چندان دور این بوم سازگان آبی با مشکل تجمع بیش از حد سموم و تبعات ناشی از آن مواجه خواهد شد که این امر می تواند عواقب ناگواری را برای شهروندان حاشیه رودخانه، حیات جانوری رودخانه و مصرف کنندگان از آب این بوم سازگان به دنبال داشته باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

110 - کاربست شاخص‌های ادراک اجتماعی در بازآفرینی منظر رودخانه‌‌های شهری (نمونه موردی رودخانه خشک شیراز)
علی اسدپور فرهنگ مظفر محسن فیضی مصطفی بهزادفر

زمینه و هدف: بنا به تعریف، منظر شهری ساختاری طبیعی است که در قرارگاهی شهری واقع شده است و پژوهش در زمینه ادراک اجتماعی به معنای پژوهش در ارزشهای شکننده‌ای است که منظر به عنوان نمود و ابزار انتقال آن در یک جامعه عمل می‌نماید. از این حیث برخلاف مرمت منظر که رویکردی اغلب ا أکثر

زمینه و هدف: بنا به تعریف، منظر شهری ساختاری طبیعی است که در قرارگاهی شهری واقع شده است و پژوهش در زمینه ادراک اجتماعی به معنای پژوهش در ارزشهای شکننده‌ای است که منظر به عنوان نمود و ابزار انتقال آن در یک جامعه عمل می‌نماید. از این حیث برخلاف مرمت منظر که رویکردی اغلب اکولوژیکی دارد، موضوع کمتر پرداخته شده‌ای در بازآفرینی رودخانه‌های شهری است. رودخانه خشک شیراز از لبه‌های طبیعی و تاریخی شهر است که به سبب فقدان آب کافی، مداخلات کالبدی فراوان، آثار تاریخی و مذهبی ارزشمند در مسیر خود، به نماد و بخشی از هویت طبیعی شهر بدل شده است. هدف این پژوهش شناسایی مولفه‌های ادراک اجتماعی در منظر این رودخانه مبتنی بر الگوی پیشنهادی تحلیلی خاص این نوشتار است که در نهایت به تبیین شیوه‌ای از فرایند بازآفرینی منظر رودخانه‌های شهری منتج می‌شود که بر اساس مولفه‌ها و شاخص‌های ادراک اجتماعی پایه‌گذاری شده است. روش بررسی: در این پژوهش از راهبردهای ترکیبی شامل راهبرد تحلیل محتوا و توصیف پیچیده در منظر به همراه مورد پژوهی با رویکردی اکتشافی در زمینه‌ای پیمایشی استفاده شده است. همچنین جهت سنجش ادراک اجتماعی شهروندان در مجموع 32 نفر مورد مصاحبه نیمه سازمان یافته قرار گرفته‌اند. شاخص‌های ارزیابی ادراک اجتماعی مبتنی بر مطالعات نظری در دو دسته شامل ارتباط منظر با مردم (6 مولفه) و ارتباط مردم با منظر (4 مولفه) تبیین و به‌ وسیله پیمایش میدانی (مصاحبه و عکاسی و ارزیابی تخصصی) مورد سنجش عملی قرار گرفته است. یافته ها : یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که محدوده بالادست رودخانه از ظرفیت ادراک اجتماعی بالاتری نسبت به سایر بخش‌ها برخوردار است. ادراک شهروندان به ترتیب شامل مولفه‌های زیست محیطی، کارکردی و فعالیتی و احساسی بوده و از نظر شهروندان شاخص‌ترین عناصر موجود در منظر رودخانه به ترتیب عناصر زیست محیطی، کالبدی و انسان ساخت و کارکردی-فعالیتی می‌باشند. نتیجه گیری: تحلیل شاخص‌ها و مولفه‌های ادراک اجتماعی در این نمونه موردی نشان از یکسویه بودن شاخص‌ها به نحوی دارد که اغلب شامل مولفه‌های ارتباط منظر با مردم است. این موضوع می‌تواند ناشی از ظرفیت های بالقوه طبیعی و مکانی منظر رودخانه در شهر باشد. اصول بازآفرینی منظر لبه‌های طبیعی شهری با توجه به نمونه موردی و مبتنی بر ادراک اجتماعی از منظر با تبیین راهبردهای فرهنگی، نمادین و هویتی، تفریحی و حساسیت اجتماعی و قانونی مدل‌سازی و قابل پیشنهاد است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

111 - زیست سنجی و طبقه بندی کیفی رودخانه بالخلو بر اساس شاخص بیولوژیک (فون ماهیان)
نغمه جعفرزاده ابراهیم فتایی صابر وطن دوست غلامرضا حاتمی سید محمود شریعت

زمینه و هدف: رودخانه بالخلو به عنوان یکی از سرشاخه های اصلی رود قره سو اردبیل و تامین کننده آب سد یامچی می‌باشد. این سد به منظور تامین آب مناطق کشاورزی و آب شرب شهرهای اردبیل و سرعین مورد استفاده قرار می گیرد. با توجه به وجود منابع آلاینده مختلف مانند پساب مناطق مسکونی، أکثر

زمینه و هدف: رودخانه بالخلو به عنوان یکی از سرشاخه های اصلی رود قره سو اردبیل و تامین کننده آب سد یامچی می‌باشد. این سد به منظور تامین آب مناطق کشاورزی و آب شرب شهرهای اردبیل و سرعین مورد استفاده قرار می گیرد. با توجه به وجود منابع آلاینده مختلف مانند پساب مناطق مسکونی،صنعتی و کشاورزی و آب‌گرم معدنی، بررسی کیفی این رودخانه بــرای حفظ حیــات آن ضــروری می باشد. روش تحقیق: این مطالعه به منظور ارزیابی بیولوژیک رودخانه بالخلو بر اساس جمعیت و گونه ماهیان رودخانه در 5 ایستگاه و در دو فصل کم آبی و پر آبی در سال آبی 89-90 انجام گرفته است. در این مطالعه نمونه برداری از ماهیان توسط دستگاه الکترو شوکرانجام شد و پارامتر های فیزیکی و شیمیایی نیز هم‌زمان اندازه گیری گردیدند. هم‌چنین برای افزایش‌دقت از شاخص تنوع شانون وینر و غنای تاکزونی استفاده گردید. یافته ها: در این مطالعه 8 گونه ماهی متعلق به چهار خانواده شناسایی شد که بیشترین تعداد را خانواده کپور[1] ماهیان داشتند. نتایج شاخص شانون بین0(ایستگاه سوم) تا 33/1(ایستگاه پنجم) در فصول نمونه برداری متفاوت بود. نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان دادکه شاخص شانون نمایه مناسبی برای ارزیابی کیفی در این رودخانه می باشد. نتایج ارزیابی فیزیکوشیمیایی تایید کننده نتایج ارزیابی شاخص های غنای گونه ای و شانون بود. در نهایت با مقایسه پارامتر های فیزیکی و شیمیایی و شاخص های بیولوژیک کیفیت آب رودخانه بالخلو در محدوده مطالعاتی به سه ناحیه آلودگی کم (ایستگاه های چهارم و پنجم)، متوسط (ایستگاه های اول و دوم) و بالا (ایستگاه سوم) کلاسه بندی گردید. 6- Cyprinidae تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

112 - ارزیابی تأثیرپذیری فون درشت بی مهرگان بسترزی بوم سازگان رودخانه ای از پساب کارگاه تکثیر و پرورش ماهی با کاربرد شاخص‌های تنوع آلفا و تجزیه به مؤلفه های اصلی
لیما طیبی هادی پورباقر حمید فرحمند غلامرضا رفیعی علیرضا میرواقفی

10.22034/jest.2017.11391

زمینه و هدف: آثار نامطلوب احتمالی توسعه صنعت آب زی پروری، لزوم توجه به معیارهای زیست محیطی را آشکار می سازد. بنابراین این پژوهش با هدف محاسبه شاخص های تنوع زیستی آلفا برای فون ماکروبنتیک در پاسخ به پساب کارگاه پرورش ماهی قزل آلا مستقر در رودخانه گاماسیاب در سال 1392 انج أکثر

زمینه و هدف: آثار نامطلوب احتمالی توسعه صنعت آب زی پروری، لزوم توجه به معیارهای زیست محیطی را آشکار می سازد. بنابراین این پژوهش با هدف محاسبه شاخص های تنوع زیستی آلفا برای فون ماکروبنتیک در پاسخ به پساب کارگاه پرورش ماهی قزل آلا مستقر در رودخانه گاماسیاب در سال 1392 انجام یافت. روش بررسی: نمونه برداری از 4 ایستگاه در ورودی، خروجی، 500 و هزار متری کارگاه در سه تکرار از کناره ها و بخش میانی رودخانه توسط سوربر انجام یافت. پس از شناسایی و شمارش نمونه ها، شاخص های تنوع زیستی مارگالف، سیمپسون، شانون-واینر، آلفا، کسول، برگر-پارکر، هیل و هم چنین شاخص EPT/Chir محاسبه شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که در تمام فصول نمونه برداری، شاخص EPT/Chir در ایستگاه خروجی کاهش یافت. هم چنین مقادیر شاخص های تنوع آلفا بیان گرکاهش شاخص های آلفا و هیل در بیش تر موارد و افزایش شاخص مارگالف در ایستگاه خروجی می باشد. پردازش PCA ارتباط شاخص های تنوع را با واحدهای نمونه برداری در فصول و ایستگاه های مختلف و هم چنین شاخص EPT/Chir مشخص کرد. بر این اساس همه واحدهای نمونه برداری در کنار یک شاخص قرار نگرفته و با برخی ارتباط بیشتری دارند. بنابراین نوع اندیکس بر روی مطالعه مؤثر می باشد. بحث و نتیجه‌گیری: بطور کلی آنالیز داده های تنوع زیستی نشان داد که این شاخص ها در فصول مختلف سال و ایستگاه های متفاوت نمونه برداری با تغییر شرایط آب رودخانه با هم دیگر اختلافات معنی دار دارند و نتیجه واحدی از سلامت بوم سازگان را نشان نمی دهند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

113 - اولین گزارش شناسایی جوامع پلانکتونی رودخانه سرباز در استان سیستان و بلوچستان
محمود سینایی اشرفعلی حسینی مهدی بلوکی

10.22034/jest.2017.10762

زمینه و هدف: با توجه به اهمیت بالای رودخانه سرباز در استان سیستان و بلوچستان لزوم شناخت و کسب اطلاعات پیرامون محیط زیست این رودخانه به ویژه جوامع پلانکتونی آن بیش از پیش دارای ارزش و اهمیت است. از این رو، این تحقیق با هدف مطالعه جمعیت پلانکتونی رودخانه سرباز صورت گرفت. أکثر

زمینه و هدف: با توجه به اهمیت بالای رودخانه سرباز در استان سیستان و بلوچستان لزوم شناخت و کسب اطلاعات پیرامون محیط زیست این رودخانه به ویژه جوامع پلانکتونی آن بیش از پیش دارای ارزش و اهمیت است. از این رو، این تحقیق با هدف مطالعه جمعیت پلانکتونی رودخانه سرباز صورت گرفت. روش بررسی: نمونه برداری از ده ایستگاه ( کجدر، بندان، حیط، فیروز آباد، پل جکیگور، آب نمای سد پیشین، پل کهیربرز، هوت گت، شیرگواز، جور) به واقع در امتداد سواحل رودخانه سرباز صورت ماهانه انجام گردید. نمونه ها در فرمالین 10% فیکس و جهت آنالیز و شناسایی به آزمایشگاه منتقل شد. یافته‌ها: در 10 ایستگاه مورد بررسی در رودخانه سرباز 10 گونه مربوط به Bacillariophyceae شناسایی شده است . در بین انواع گونه های شناسایی شده Navicula با 5 گونه بالاترین میزان فراوانی را دارا می باشد. در ایستگاه های مختلف نمونه برداری شده در رودخانه سرباز سه گروه از پلانکتون های جانوری شامل سخت پوستان، مژه داران و روتیفرها مشاهده شد. در این میان تنها رده سخت پوستان دارای دو جنس سیکلوپس و دافنی بوده و دو گروه دیگر تنها دارای یک جنس بودند. اما بالاترین میزان فراوانی و تراکم متعلق به گروه مژه داران بود که در تمامی فصول و در همه ایستگاه ها Vorticella مشاهده گردید. در ایستگاه های نمونه برداری شده رودخانه سرباز سخت پوستان با داشتن تنوع بیشتر، پایین ترین میزان فراوانی را به خود اختصاص داده اند. بحث و نتیجه‌گیری: بررسی جوامع پلانکتونی به صورت کمی و کیفی در رودخانه سرباز نشان داد که محیط مورد مطالعه از نظر تنوع و تراکم پلانکتونی در حد بسیار پایینی می باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

114 - آینده نگاری پیشران های حوزه آموزش و پژوهش در نظام مالیاتی ایران - با رویکرد اقتصادی
عین اله زمانی اسکندری محمدرضا مهربان پور آزیتا جهانشاد

هدف از این پژوهش، شناسایی و ارزیابی پیشران های استراتژیک و آینده ساز حوزه آموزش و پژوهش در نظام مالیاتی کشور با رویکرد اقتصادی است. این پژوهش با رویکرد آینده پژوهی با روش دلفی فازی و تحلیل ماتریس اثرات متقابل بر اساس مصاحبه با خبرگان مالیاتی انجام شده است. روش پژوهش مور أکثر

هدف از این پژوهش، شناسایی و ارزیابی پیشران های استراتژیک و آینده ساز حوزه آموزش و پژوهش در نظام مالیاتی کشور با رویکرد اقتصادی است. این پژوهش با رویکرد آینده پژوهی با روش دلفی فازی و تحلیل ماتریس اثرات متقابل بر اساس مصاحبه با خبرگان مالیاتی انجام شده است. روش پژوهش مورد استفاده از منظر روش شناختی، تحقیق پیمایشی (زمینه یابی)؛ از منظر ماهیت، توصیفی تحلیلی و از منظر روش شناسی، مبتنی بر روش آمیخته (ترکیبی از کمی و کیفی) است. پس از شناسایی 21 پیشران نخست در مراحل سوال، مصاحبه و پرسش نامه دلفی فازی، جهت نهایی کردن و ارزیابی پیشران‌های موثر و آینده ساز، همه پیشران های شناسایی شده بر اساس میانگین فازی مثلثی مورد تجزیه و تحلیل و جهت تحلیل اثرات متقابل میان پیشران ها، از نرم افزار میک مک استفاده شده است. براساس نتایج پژوهش تعداد 7 پیشران در مرحله دلفی فازی تعیین که مجددا جهت تعیین تحلیل اثرات متقاطع به خبرگان ارسال شد که در نهایت 2 پیشران به عنوان تاثیرگذار، 1 پیشران به عنوان تاثیرپذیر و مابقی پیشران ها به عنوان پیشران های دووجهی و تنظیمی به عنوان پیشران های استراتژیک و آینده ساز تایید گردیدند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

115 - سناریوهای آینده صنعت بانکداری
مرتضی توکل اکبر اعتباریان امیر هوشنگ حیدری امیرضا نقش

تغییرات نیازها، رفتارها و انتظارات مشتریان، روندهاى تغییرات فناورى دیجیتال، روندهاى تغییرات کسب وکار بانکدارى و ظهور رقباى غیربانکى (فین تکها)، تشدید رقابت در بازار بین بانکها و موسسات اعتباری غیربانکی، تغییر مدلهاى قیمت گذارى و هزینه هاى تمام شده ى خدمات بانکدارى، تغیی أکثر

تغییرات نیازها، رفتارها و انتظارات مشتریان، روندهاى تغییرات فناورى دیجیتال، روندهاى تغییرات کسب وکار بانکدارى و ظهور رقباى غیربانکى (فین تکها)، تشدید رقابت در بازار بین بانکها و موسسات اعتباری غیربانکی، تغییر مدلهاى قیمت گذارى و هزینه هاى تمام شده ى خدمات بانکدارى، تغییر اکوسیستم فعالیت بانکها و ضوابط و مقررات جدید، بانکها را با چالش مواجه نموده است. ظهور شبکه های توزیع شده ای مانند بلاک چین با ایجاد شفافیت در تراکنش ها و مشارکت باز عملیات، فرآیند های بانکی و تجاری را به سمت یک چارچوب جهانی خودکار، هماهنگ و بدون اطمینان حرکت داده است؛ در حالی که با هدف کاهش واسطه ها، خطر حذف بانکها یا کاهش مشتریان را نیز به بانکها گوشزد می کند. تحقیق پیش رو با طرح سوال "سناریوهای آینده صنعت بانکداری ایران کدامند؟ " با مطالعات کتابخانه ای و ترکیب دو رویکرد کیفی و کمی عدم قطعیت های بحرانی شوارتز و تحلیل آثار بر گذر به بررسی صنعت بانکداری پرداخته و با إحصاء چهار سناریوی ققنوس اوج می گیرد معماران مشغول-داروغه ها بیدار شهر فرنگ و شهر سوخته و تحلیل و شناسایی عوامل و پیشرانهای تاثیر گذار بر صنعت بانکداری، راه را برای ترسیم آینده صنعت بانکداری کشور و ایجاد و حفظ مزیت رقابتی آنها هموار نموده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

116 - بررسی اثر سهامداران عمده بر ارزش شرکت برخوردار از فرصت‌های سرمایه‌گذاری از دیدگاه رفتار فرصت طلبانه مدیران
حمیدرضا وکیلی‌فرد فواد قادری

این مقاله سعی دارد تا به ارزیابی نقش کنترلی سهام داران عمده و ارتباط آن با فرصت‌های سرمایه گذاری و مدیریت سود در کشور ایران بپردازد . این موضوع بر گرفته از یک تحقیق با همین موضوع است که در کشور تایوان و در سال 2008 انجام شده است و با توجه به شباهت های موجود در ساختارمال أکثر

این مقاله سعی دارد تا به ارزیابی نقش کنترلی سهام داران عمده و ارتباط آن با فرصت‌های سرمایه گذاری و مدیریت سود در کشور ایران بپردازد . این موضوع بر گرفته از یک تحقیق با همین موضوع است که در کشور تایوان و در سال 2008 انجام شده است و با توجه به شباهت های موجود در ساختارمالکیت شرکتهای ایرانی با شرکت‌های منطقه جنوب شرق آسیا و همچنین کشور تایوان، بررسی فرضیه های آن و نتایج حاصل از آن در شناخت بهتر اطلاعات مفید در تصمیم گیری از میان انبوه اطلاعات و نیز برآورد اهمیت نقش سهام داران عمده به عنوان یک عامل بازدارنده یا محرک مدیران در بروز رفتارهای فرصت طلبانه از ناحیه آنها موثر خواهد بود. در این مقاله سعی خواهد شد تا ضمن ارزیابی فرضیه های ارایه شده در تحقیق، و در جهت توسعه آن و به دلیل ارتباط تنگاتنگ موضوعی، به بررسی اهمیت برخورداری از نظام راهبردی شرکتی در کاهش عدم تقارن اطلاعاتی و بلطبع کاهش رفتارهای فرصت طلبانه مدیران بپردازیم . در تحقیقات انجام شده نتایج نشان داد که شرکت‌های برخوردار از فرصت‌های سرمایه‌گذاری رو به رشد، تمایل بسیاری به اعمال مدیریت سود دارند. همچنین نشان داد که در شرکت‌هایی که دارای سهامدار عمده هستند مدیریت سود اتفاق می افتد. نتایج بدست آمده نشان دهنده نقش بازدارندگی سهام داران عمده (بازدارندگی در مقابل افزایش ارزش شرکت به دلیل اهمیت دادن به منافع شخصی) و تاکید بر مدیریت سود است. این مقاله یک مشاهده تجربی است در مورد تاثیرگذاری سهام داران عمده بر کیفیت گزارشگری مالی در زمینه رشد فرصت‌های سرمایه‌گذاری. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

117 - گردشگری رویداد محور: محرکی موثر بر جذب گردشگران به جشنواره‌های محلی (مورد مطالعه: جشنواره انارچینی روستای انبوه شهرستان رودبار)
مجید اکبری مرضیه طالشی محمد طالشی انبوهی

جشنواره‌‏ها و رویدادها در زمره سریع‏ترین بخش‏های درحال‏ رشد گردشگری در جهان به شمار می‏‌روند و مدیران مقاصد گردشگری دریافته‌‏اند که باید جاذبه‌های نو، هیجان ‏انگیز، بکر و بی ‏رقیب را به مجموعه داشته‌‏های گردشگری مقاصد خود بیفزایند تا شمار متقاضیان بازدید از آن مقاصد مطا أکثر

جشنواره‌‏ها و رویدادها در زمره سریع‏ترین بخش‏های درحال‏ رشد گردشگری در جهان به شمار می‏‌روند و مدیران مقاصد گردشگری دریافته‌‏اند که باید جاذبه‌های نو، هیجان ‏انگیز، بکر و بی ‏رقیب را به مجموعه داشته‌‏های گردشگری مقاصد خود بیفزایند تا شمار متقاضیان بازدید از آن مقاصد مطابق خواسته‌ها و اهداف درنظرگرفته ‏شده گردشگری باشد. این مقاله کوشیده است با روش تحلیل ساختاری، محرک¬های موثر بر وضعیت آینده جذب گردشگران به جشنواره‌ محلی انارچینی روستای انبوه رودبار را بازشناسی و خوشه بندی کند. مقاله حاضر از نظر هدف کاربردی و از لحاظ روش تحقيق، توصیفی- تحلیلی است. داده¬های نظری با روش اسنادی و داده¬های تجربی با روش پیمایشی بر پایه تکنیک دلفی تهیه شده است. جامعه آماری 30 نفر از خبرگان، جامعه محلی و گردشگران بر اساس نمونه‌گیری هدفمند و محرک¬های گردشگری رویداد محور، 46 نیروی محرک در 19 بعد است که با روش تحلیل اثرات متقابل ساختاری در نرم‌افزارMICMAC پردازش شده است. یافته ها از نظر تحلیل کلی محیط سیسم نشان داد که 645 رابطه عدد 3 دارد و این به معنای آن است که روابط محرک¬های کلیدی بسیار زیاد بوده و از تاثیرگذاری و تاثیرپذیری زیادی برخوردارند. همچنین نتایج دیگر پژوهش از تحلیل اثرات متقابل، بیانگر پراکندگی نیروهای محرک در وضعیتی پیچیده و بینابین از اثرگذاری و اثرپذیری است؛ نظام خوشه¬بندی محرک¬ها حاکی از تمرکز محرک¬های مستقل است. از مجموع 46 نیروی پیش¬برنده گردشگری رویداد محور جشنواره انار چینی روستای انبوه، 11 محرک کلیدی شامل وفاداری به رویداد، کیفیت رویداد، گسترش علایق شخصی، تجربه احساسی مثبت رهایی از روزمرگی¬ها، رضایت از رویداد، فرار از دغدغه¬ها، آرامش، احساس امنیت، تنوع در تجربه و آشنایی با مکان¬های تازه شناسایی گردید. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

118 - بررسی آلودگی ناشی از تغییرات فیزیک وشیمیایی رودخانه سقز
فؤاد مصطفی نژاد امیرحسام حسنی

رودخانه سقز یکی از منابع مهم آب سطحی شهرستان سقز است که آب مورد نیاز برای کشاورزی، شرب و... حاشیه رودخانه را تامین می کند. فاضلاب های انسانی و کشاورزی، منابع مهم آلوده کننده این رودخانه می باشند. در این تحقیق روند تغییرات آلودگی فیزیکوشیمیایی رودخانه سقز در سال های 1388 أکثر

رودخانه سقز یکی از منابع مهم آب سطحی شهرستان سقز است که آب مورد نیاز برای کشاورزی، شرب و... حاشیه رودخانه را تامین می کند. فاضلاب های انسانی و کشاورزی، منابع مهم آلوده کننده این رودخانه می باشند. در این تحقیق روند تغییرات آلودگی فیزیکوشیمیایی رودخانه سقز در سال های 1388 و 1387 مورد بررسی قرار گرفته و با نتایج تحقیقات قبلی در سال های 84 و 1383مورد مقایسه قرار گرفته است.در مجموع در طی این سال ها تعداد 80 نمونه از 4 ایستگاه طی 20 نمونه برداریاز هر کدام از چهار ایستگاه تموغه، ایستگاه سقز، کانی جشنی و عرب اوغلی برداشته شده و پارامترهایpH،BOD ، COD ، DO ، TDS ، EC ، NO3 و ... اندازه گیری شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. براساس نتایج به دست آمده، ایستگاه سقز به دلیل دریافت فاضلاب های انسانی و کشاورزی منابع مهم آلوده کننده این رودخانه فاضلاب های شهری ، آلودگی بسیار زیادی نسبت به سایر ایستگاه ها دارد به طوری که افزایش شدید BOD5 در این ایستگاه به ویژه در فصول کم آبی نشان دهنده این موضوع است. در مجموع با توجه به وضعیت خودپالایی رودخانه در ایستگاه های پایین دست میزان BOD5 به تدریج پایین می آید. فاضلاب های انسانی، زه آب های کشاورزی و تخلیه مواد زاید از آلاینده های مهم این رودخانه محسوب شده وخطری جدی برای این رودخانه می باشند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

119 - شهرسازی بیوفیلیک: الحاق طبیعت به منظور افزایش کارایی محیط های انسان ساخت (مورد پژوهی: ساماندهی بخشی از محور مهران رود تبریز)
پریسا قبادی یاسمن چراغی ملیانی

زمینه هدف: با شروع عصر جدید و در پی آن شدت یافتن سرعت ساخت و ساز در شهرها، حاشیه رودخانه‏های فصلی و دائمی که در گذشته از جمله فضاهای سبز و تفریحی شهرها به شمار می آمدند، مبدل به یک فضای زائد شهری شدند. این پژوهش می‏کوشد با به کارگیری رویکردهای جدید به ساماندهی بخشی از ب أکثر

زمینه هدف: با شروع عصر جدید و در پی آن شدت یافتن سرعت ساخت و ساز در شهرها، حاشیه رودخانه‏های فصلی و دائمی که در گذشته از جمله فضاهای سبز و تفریحی شهرها به شمار می آمدند، مبدل به یک فضای زائد شهری شدند. این پژوهش می‏کوشد با به کارگیری رویکردهای جدید به ساماندهی بخشی از بافت پیرامونی مهران رود در محله بیلانکوه تبریز بپردازد. روش بررسی: انتخاب سکانس مطالعاتی، به کمک پرسشنامه و روش ANP صورت پذیرفته و روش جمع آوری اطلاعات در بخش مبانی نظری به صورت کتابخانه ای و اسنادی و در بخش شناخت نمونه موردی، به صورت میدانی است. همچنین در پژوهش حاضر از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده است. یافته‌ها: دستاورد این پژوهش در بخش مبانی، ارائه چهارچوب نظری در قالب هفت معیار و زیر معیارهای مرتبط با هریک می باشد که پس از مطالعه مصادیق و جمع بندی آنها، خرد پروژه هایی در حوزه مداخله تعریف شد که در ارائه طرح های سه بعدی و طراحی فضاهای آنها زیرمعیارهایی نظیر بیومورفیک و بیومیمیکری، چشم انداز و پناهگاه، استفاده از مصالح و پوشش گیاهی بومی موثرتر و کاربردی تر بودند. بحث و نتیجه‌گیری: این پژوهش نشان می دهد که در نظر گرفتن عوامل طبیعی نظیر رودخانه و پیوند آن با بافت شهری پیرامونی به کمک کاربری های مکمل و همخوان نظیر باغ‏ها و زمین های کشاورزی درون شهری می تواند موجب تقویت پتانسیل بیوفیلیکی شهر تبریز و حل مشکلاتی نظیر انفصال بافت شهری و رودخانه، کم رنگ شدن ارتباطات اجتماعی و کاهش سیلاب در مواقع بحرانی گردد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

120 - طراحی شهری بیواربانیسم : نگرشی زیست- انسان محور به طراحی شهری (نمونه موردی: حاشیه رودخانه چشمه کیله تنکابن)
پریسا قبادی رضا جعفری‌ها علی نیک نما سید علیرضا عالی

زمینه و هدف: شهرسازی در گذشته به واسطه نگاه منسجم به شهر، و قائل نشدن تمایز میان طبیعت و بافت شهری، تاثیرات مثبتی برجای می گذاشت که امروزه در کمتر فضایی به چشم می خورد. متخصصین در پی به کارگیری رویکردهای کاربردی جدیدی، در طراحی و بازسازی فضاهای شهری هستند، تا بتوانند مش أکثر

زمینه و هدف: شهرسازی در گذشته به واسطه نگاه منسجم به شهر، و قائل نشدن تمایز میان طبیعت و بافت شهری، تاثیرات مثبتی برجای می گذاشت که امروزه در کمتر فضایی به چشم می خورد. متخصصین در پی به کارگیری رویکردهای کاربردی جدیدی، در طراحی و بازسازی فضاهای شهری هستند، تا بتوانند مشکلات موجود را، حل نمایند. روش بررسی: پژوهش حاضر به لحاظ روش، توصیفی- تحلیلی و به لحاظ هدف، از نوع تحقیقات کاربردی است. یافته‌ها: دستاورد این پژوهش در بخش مبانی، معرفی بیواربانیسم به عنوان رویکردی جدید در طراحی شهری است که محیط زیست شهری را به عنوان یک شی زنده بسیار پیچیده در نظر گرفته و در تلاش به منظور ارتباط عناصر طبیعی و نیازهای انسان است و شهرسازی را به طور جدایی ناپذیری با زیست‌شناسی مرتبط میداند. با تحلیل سه نمونه موردی انتخابی بر اساس اجزای تشکیل دهنده بیواربانیسم، چگونگی راهکارهای مبتنی بر آنها بررسی و در انتها حاشیه رودخانه چشمه کیله تنکابن به عنوان مورد پژوهی داخلی و بومی، تحلیل و بخش هایی از آن به عنوان خرد پروژه‌های انتخابی طراحی گردید. بحث و نتیجه‌گیری: این نوع جدید از رویکرد شهری و کاربرد آن در ایران ممکن است با تعداد زیادی از محدودیت ها نظیر: هزینه های نگهداری بالا، آگاهی کم افکار عمومی از مزایای آن و منافع واگرا بازار املاک و مستغلات روبرو شود، اما می توان به تدریج از طریق یک ارتقای مفهوم به صورت گسترده و از طریق بالا بردن سطح آگاهی در مورد سودمندی خدمات اکوسیستمی و تعامل گروه های هدف بزرگتر به مشکلات فائق آمد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

121 - بررسی کیفیت آب رودخانه ی کارون با استفاده از شاخص NSFWQI در بازه زرگان تا کوت امیر (طی 5 سال )
پگاه حسینی علی رضا ایلدرومی علی رضا حسینی

در قرن حاضر، حفاظت سیستم حیاتی رودخانه از اهداف اصلی ساماندهی رودخانه ها در توسعه پایدار منابع آب بشمار می‌آید. لذا در این تحقیق کیفیت آب رودخانه کارون با شاخص کیفیت آب NSFWQI در طی سال های 1386- 1390 در بازه ایستگاه های زرگان تا کوت امیر مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاص أکثر

در قرن حاضر، حفاظت سیستم حیاتی رودخانه از اهداف اصلی ساماندهی رودخانه ها در توسعه پایدار منابع آب بشمار می‌آید. لذا در این تحقیق کیفیت آب رودخانه کارون با شاخص کیفیت آب NSFWQI در طی سال های 1386- 1390 در بازه ایستگاه های زرگان تا کوت امیر مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصله نشان داد که کیفیت آب رودخانه کارون، در طی 5 سال اخیر از رده خوب و متوسط در سال 1386 به رده بد در اسفند 1390 تنزل یافته است و رودخانه در طبقه 3 نظام طبقه بندی سالانه کیفیت آب می‌باشد و در این بازه خودپالایی رودخانه در حد کم می‌باشد تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

122 - مدیریت و تقلیل عملی آلاینده های رودخانه قمرود
سعید یارمحمدی محمود شریعت مسعود منوری پروین فرشچی

قمرود از جمله رودهای نسبتاً‌کم آبی است که در حوزه‌ی مرکزی ایران جاری است، این رودخانه از دامنه‌های شمالی زاگرس سرچشمه می‌گیرد و در پایاب پس از پیوستن به رودخانه، قره‌چای در دشت مسیله به دریاچه نمک در شمال شرقی شهر قم می‌ریزد. مساحت حوزه آبریزه قمرود 19000 کیلومتر مربع و أکثر

قمرود از جمله رودهای نسبتاً‌کم آبی است که در حوزه‌ی مرکزی ایران جاری است، این رودخانه از دامنه‌های شمالی زاگرس سرچشمه می‌گیرد و در پایاب پس از پیوستن به رودخانه، قره‌چای در دشت مسیله به دریاچه نمک در شمال شرقی شهر قم می‌ریزد. مساحت حوزه آبریزه قمرود 19000 کیلومتر مربع و طول شاخه اصلی آن 288 کیلومتر برآورد شده است. جهت عمومی این رودخانه از جنوب غربی به شمال شرقی است. بخش عمده جریانات سطحی قمرود از شاخه اصلی مهم در بند گلپایگان تأمین می‌شود. حداکثر ارتفاع در حوزه 3724 متر و حداقل آن 810 متر در خروجی حوزه آبریز واقع در دشت مسیله است. دو سد مهم 15 خرداد با 200 میلیون متر مکعب ظرفیت و سد گلپایگان با 5/46 میلیون متر مکعب بر روی آن ساخته شده است. وجود زمینهای کشاورزی نسبتاً‌ متراکم در کنار رودخانه باعث شده، بخشی از آب زمینهای کشاورزی توسط رودخانه،زهکشی شود و در بستر رودخانه آلگها به طور بی‌رویه‌ای رشد کرده کاهش کیفیت آب رودخانه را تحمیل می‌کند. در زمان حداقل آبدهی رودخانه که با فصل خشک(تابستان) منطبق است.(1و2و3و6و7و8و10) جهت حفاظت، پاکسازی و بهسازی اکوسیستم رودخانه قمرود شناسایی منابع و کانونهای آلودگی حاشیه رودخانه و تعیین نوع ، میزان و محلهای ورود آلاینده ها به آن انجام شد. ایستگاه‌های نمونه برداری بر اساس جریانات و انشعآبات فرعی ، فاضلآبهای روستایی و شهری صنعتی و کشاورزی، سهولت در امر حمل و نقل و دسترسی به ایستگاهها در فصول مختلف و نزدیکی به ایستگاههای هیدرومتری انتخاب شدند. حدود 8 الی 12 ایستگاه در طول رودخانه قم رود مشخص گردید. مقدار پارامترهای BOD5، COD، میزان کدورت- هدایت الکتریکی آبDO و PH مورد آزمایش قرار گرفتند. از نظر جامدات محلول (TDS) منطقه امامزاده عبدا... ، قلعه چم، پل خلج آباد، پذیرای بیشترین میزان مواد محلول هستند. همچنین میزان کدورت در محدوده قلعه چم ، پل آسفالت فرا راه ، پل خلج آباد، هموار لکها بیشتر از سایر ایستگاهها می باشد که واحدهای شستشوی شن و ماسه در این منطقه موجب آن بوده‌اند. هدایت الکتریکی آب نیز با توقف در سد 15 خرداد تحت تأثیر اراضی شور افزوده شده است و همچنین ورودپسآب سیستم اسمز معکوس جهت تصفیه آب شیرین ویژه در ایستگاه پل انقلاب نیز یکی از عوامل افزایش هدایت الکتریکی آب رودخانه می‌باشد. در بررسی‌ها مشخص گردید که تخلیه فاضلآبهای کشاورزی، صنعتی و شهری و دفع پسماندهای صنعتی و انسانی موجبات آلودگی و تخریب اکوسیستم رودخانه را فراهم آورده است. ورود فاضلاب و پسآبهای تصفیه نشده به رودخانه باعث افزایش بار مواد آلی آن و کاهش میزان اکسیژن محول در آب و موجب مرگ آبزیان به ویژه ماهیان گردیده است تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

123 - بررسی روند تغییرات پارامترهای شیمیایی کیفیت آب رودخانه تجن با استفاده از تحلیل مؤلفه‌اصلی و نرم افزار Aqua Chem
سمیرا رهنما نسرین سیاری

رودخانه‌ها از مهم‌ترین منابع آبی هستند که نقش مهمی در تأمین آب مورد نیاز فعالیت&lrm;های مختلف نظیر کشاورزی، صنعت و شرب دارند، لذا حفاظت و استفاده بهینه از منابع آبی یکی از اصول توسعه پایدار هر کشور محسوب می‌گردد. در این پژوهش، داده&lrm;های کیفی آب رودخانه تجن که یکی از أکثر

رودخانه‌ها از مهم‌ترین منابع آبی هستند که نقش مهمی در تأمین آب مورد نیاز فعالیت&lrm;های مختلف نظیر کشاورزی، صنعت و شرب دارند، لذا حفاظت و استفاده بهینه از منابع آبی یکی از اصول توسعه پایدار هر کشور محسوب می‌گردد. در این پژوهش، داده&lrm;های کیفی آب رودخانه تجن که یکی از مهم‌ ترین منابع آبی استان مازندران به شمار می آید، طی سال های 1382 تا 1392 در دو ایستگاه کردخیل و سلیمان تنگه مورد بررسی و مطالعه قرار گرفت. جهت بررسی ساختار همبستگی و ارتباط میان متغیرها از تحلیل فاکتور اصلی بر مبنای روش آنالیز مؤلفه های اصلی (PCA) و برای ارزیابی کیفیت آب و روند تغییرات پارامتر های کیفی آب رودخانه از نمودارهای پایپر و شولر استفاده شد. بر اساس نتایج حاصل از PCA مشخص شد که برای کنترل کیفیت آب رودخانه، در ایستگاه کردخیل در 6 ماه اول سال به جز pH و در 6 ماه دوم سال به جز (SO42-، Q و pH) تمامی پارامترها در اولویت قرار دارند. در ایستگاه سلیمان تنگه در 6 ماه اول سال پارامترهای (EC، TDS، K+،-HCO3 و Ca2+) و در 6 ماه دوم سال پارامترهای (TDS، Cl-، Na+ و SAR) در اولویت قرار دارند. با توجه به نمودار پایپر تیپ کیفی شیمیایی آب رودخانه تجن در ایستگاه کردخیل و سلیمان تنگه از نوع بی‌کربنات- منیزیم-کلسیم می‌باشد. هم چنین بر اساس نتایج حاصل از دیاگرام شولر مشخص شد که آب این رودخانه در هر دو ایستگاه دارای کیفیت خوب بوده و برای شرب مناسب می&lrm;باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

124 - ارزیابی کمی و کیفی منابع آب رودخانه کارون با استفاده از شاخص NSFWQI و روش AHP
مرجان سالاری فریدون رادمنش حیدر زارعی

رودخانه‌ها به عنوان یکی از منابع اساسی تامین آب برای مصارف مختلف مطرح می‌باشند. از این رو پایش کیفیت این منابع با توجه به خشکسالی‌های اخیر و توسعه شهری و روستایی یکی از وظایف مهم در حیطه مدیریت محیط زیست مصوب می‌گردد. رودخانه کارون اهمیت بسیاری در تأمین آب آشامیدنی، حفظ أکثر

رودخانه‌ها به عنوان یکی از منابع اساسی تامین آب برای مصارف مختلف مطرح می‌باشند. از این رو پایش کیفیت این منابع با توجه به خشکسالی‌های اخیر و توسعه شهری و روستایی یکی از وظایف مهم در حیطه مدیریت محیط زیست مصوب می‌گردد. رودخانه کارون اهمیت بسیاری در تأمین آب آشامیدنی، حفظ حیات صنعتی استان خوزستان و تامین آب کشاورزی دارد. بنابراین مدیریت و کنترل کیفیت این منبع آبی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در مطالعه حاضر، کیفیت آب رودخانه کارون با استفاده از شاخص NSFWQI ارزیابی گردید و در مرحله بعد وزن‌ 9 عامل بررسی شده در این شاخص با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی با توجه به شرایط محلی و نظرات کارشناسان متخصص در این زمینه تغییر و اصلاح گردید. نتایج وزن‌های اصلاح شده نشان داد که بیشترین ارزش وزنی به دست آمده از روش (AHP) در مقایسه با شاخصNSFWQI مربوط به پیراسنجه‌های اکسیژن محلول، کلیفرم و اکسیژن خواهی زیست- شیمیایی می‌باشد. همچنین روش استفاده شده در این مطالعه به دلیل قابلیت بالای مدیریتی، صحت و دقت قضاوت‌ها و مقایسات در به دست آوردن وزن نهایی معیارها ارزشمند است. به کار‌گیری روش موجود اولاً تمامی اهداف تعریف شده در پروژه‌های کیفیت آب را با ارایه نظرات کارشناسان متخصص به منظور کاهش هزینه و همچنین در نظر گرفتن مسایل اقتصادی، اجتماعی و فنی بهبود می بخشد. به عبارت دیگر استفاده از روش AHP توام با شاخص‌های کیفیت آب، محدودیت‌های شاخص‌های کیفیت آب مربوط به شرایط خاص هر مکان را از بین می برد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

125 - بررسی اثرات زیست محیطی دریاچه سد زاینده رود
مهران شبانکاری امیرحسین حلبیان

سد زاینده رود با حجم مخزن حداکثر1470 میلیون متر مکعب(در تراز 2063 متر)و دریاچه ای با مساحت54 کیلومتر مربع، یک زیست بوم پویای محلی را بوجود آورده است که بدلیل داشتن اهداف چند منظوره چون تأمین آب شرب بخشی از استانهای اصفهان، چهار محال و بختیاری و یزد، تامین آب کشاورزی حوض أکثر

سد زاینده رود با حجم مخزن حداکثر1470 میلیون متر مکعب(در تراز 2063 متر)و دریاچه ای با مساحت54 کیلومتر مربع، یک زیست بوم پویای محلی را بوجود آورده است که بدلیل داشتن اهداف چند منظوره چون تأمین آب شرب بخشی از استانهای اصفهان، چهار محال و بختیاری و یزد، تامین آب کشاورزی حوضه زاینده رود و تولید برق از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. همچنین بعلت همجواری با قطبهای بزرگ جمعیتی، صنعتی و توریستی نقش مهمی در حیات اقتصادی منطقه ایفا می کند. در این پژوهش با روش توصیفی، اسنادی و آماری با استفاده از ماتریس وتن و رائو، اثر کل ریز فعالیتهای سد زاینده رود بر پارامترهای زیست محیطی را بر اساس حاصلضرب اهمیت و دامنه اثر کمی سازی نموده و مورد بررسی قرار داده ایم. بررسیها نشان داد که دریاچه سد زاینده رود علی رغم اثرات منفی بر روی زمین، آب، زیستگاه های گیاهی و جانوری منطقه، بدلیل تعدیل شرایط آب و هوایی در مقیاس میکروکلیمایی، بهبود اوضاع اجتماعی ـ اقتصادی ـ بهداشتی، نقش زیبایی ـ تفریحی در منطقه اثر مثبت داشته است و با محاسبه مجموع اثرات زیست محیطی کلیه ریز فعالیتهای سد در مراحل ساخت و بهره برداری، نمره کلی پروژه سد زاینده رود 95+ بدست آمده است که بیانگر اثر مثبت سد بر محیط زیست می باشد. در پایان جهت تعدیل اثرات زیست محیطی، راه کارها و برنامه های پیشنهادی برای بهسازی، پایداری محیطی و خودپالایی دریاچه سد زاینده رود ارائه شده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

126 - دراسة الرمز فی قصّة «النهر» لزکریا تامر
یحیی معروف علی پروانه مهران نجفی حاجیور

استخدم زکریا تامر - القاصّ السوری الکبیر - الذی له تجارب متعددة فی الکتابة والقصة الرمز وإستفاد منه بشکل أحسن. قصّة النهر من أهم قصصه الرمزیّة التی یعبّر فیها عن أفکاره واختلاجاته النفسیة ویراوح بین الحلم والواقع، ویتعانق الحلم مع الرمز لیشاکلا عالماً خاصاً ویصور فیها ص أکثر

استخدم زکریا تامر - القاصّ السوری الکبیر - الذی له تجارب متعددة فی الکتابة والقصة الرمز وإستفاد منه بشکل أحسن. قصّة النهر من أهم قصصه الرمزیّة التی یعبّر فیها عن أفکاره واختلاجاته النفسیة ویراوح بین الحلم والواقع، ویتعانق الحلم مع الرمز لیشاکلا عالماً خاصاً ویصور فیها صراع النفسی للمثقّف وآلامه أمام الواقع البشع. تتکوّن هذه القصة من الشخصیات الرمزیّة الأصلیة وغیر الأصلیة، منها عمر السعدی(المثقف)، ورجال الشرطة(الاستبداد والخفقان)، والحارس(قساوة القلب)، والإمرأة المسحورة(الأمل والنشاط)، والنهر(تیار الحرّیة)، والزنزانة(المجتمع العربی)، وکل من هذه الشخصیات تؤدی دورها بشکل جیّد جدا. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

127 - مطالعه اثربخشی برقراری جریان الکتریسیته در حذف آلودگی باکتری‌های کلیفرمیک از آب رودخانه شهرچای ارومیه
آیسان رضانژاد زهرا غلامحسینی نیما رستمی

هدف: گندزدایی آب یکی از مهم‌ترین مراحل تصفیه آب به لحاظ تأمین سلامت مصرف‌کنندگان است. با اینکه روش‌های رایج در تصفیه آب آشامیدنی، می‌توانند به نحو موثری عوامل میکروبی را کنترل نمایند، اما تشکیل محصولات جانبی گندزدایی، روند بکارگیری این روش‌ها را با چالش روبه‌رو کرده است أکثر

هدف: گندزدایی آب یکی از مهم‌ترین مراحل تصفیه آب به لحاظ تأمین سلامت مصرف‌کنندگان است. با اینکه روش‌های رایج در تصفیه آب آشامیدنی، می‌توانند به نحو موثری عوامل میکروبی را کنترل نمایند، اما تشکیل محصولات جانبی گندزدایی، روند بکارگیری این روش‌ها را با چالش روبه‌رو کرده است. از سوی دیگر، گندزداهای فیزیکی و شیمیایی اغلب به دلیل کارآیی کم، قیمت بالا و تولید محصولات سمی محدود شده‌اند. در این بین یکی از روش‌هایی که طی سال‌های اخیر در کانون توجه قرار گرفته و توسعه زیادی یافته است، استفاده از جریان الکتریسیته برای حذف آلاینده‌های بیولوژیک آب می‌باشد. لذا، هدف پژوهش حاضر مطالعه و بررسی میزان کارایی و اثربخشی روش برقراری جریان الکتریسیته در حذف جمعیت باکتری‌های کلیفرمی آب رودخانه شهرچای ارومیه است. مواد و روش‌ها: تحقیق حاضر که از نوع توصیفی- مقطعی می‌باشد، در یک بازه زمانی شش ماهه از بهمن ماه سال 98 آغاز و تا تیرماه سال 99 ادامه یافت. فرایند نمونه‌برداری از آب رودخانه شهرچای ارومیه از دو ایستگاه ورودی تصفیه خانه شماره یک و ورودی تصفیه خانه گلشهر انجام شد و نمونه‌ها ظرف مدت 2 الی 4 ساعت به آزمایشگاه منتقل شدند و حضور باکتری‌های کلیفرمی به روش MPN مورد مطالعه و سنجش قرار گرفت. سپس به منظور انجام آزمایش الکترولیز، نخست راکتور الکتروشیمیایی با ولتاژ 220 ولت متشکل از دو الکترود از جنس آهن و آلومینیوم تهیه شد و جریان الکتریکی به مدت 10، 20، 30 و 70 دقیقه برقرار گردید. در ادامه نتایج داده‌ها توسط نرم‌افزار SPSS نسخه 21 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج نشان می‌دهد که میزان کارایی حذف جمعیت باکتری‌های کلیفرمی به منبع آلاینده، مدت زمان، شدت جریان و جنس الکترودها بستگی دارد. مطابق نتایج حاصل، شیب منحنی تغییرات میزان آلودگی میکروبی نمونه‌هایی که در مدت زمان 20 دقیقه تحت شدت جریان ثابت 220 ولت قرار گرفته بودند، کاهش چشمگیری نشان داد. به طوری‌که از میزان بارمیکروبی اکثر نمونه‌ها به میزان 50 درصد کاسته شد. بنابراین، می‌توان گفت که کارایی حذف با افزایش زمان رابطه مستقیم دارد و با افزایش مدت زمان برقراری جریان الکتریکی در نمونه‌ها، میزان حذف باکتری‌های کلیفرمی نیز به صورت معناداری افزایش پیدا می‌کند. نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش، استفاده از فرایند برقراری جریان الکتریسیته، به عنوان یک روش مناسب با کارایی و راندمان بالا و همچنین سازگار با محیط زیست در گندزدایی آب پیشنهاد می‌گردد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

128 - Investigating the Impacts of River Tourism on the Quality of Life of Citizens (Case study: Gohar rood River of Rasht City, Iran)
Hossein Mousazade Farahnaz Akbarzadeh Hassan Mousazadeh

The development of river tourism depends on river quality, physical characteristics and river landscape, river marginal landscape, safety and financial safety of tourists, creating roads and facilitating tourists to spend leisure time and providing opportunities for wal أکثر

The development of river tourism depends on river quality, physical characteristics and river landscape, river marginal landscape, safety and financial safety of tourists, creating roads and facilitating tourists to spend leisure time and providing opportunities for walking on the beach. river tourism is one of the most important subdivisions of the nature tourism as a source for value added and special income for river cities. In this regard, the purpose of this study was to assess the impacts of river tourism on the life quality of citizens of Rasht. For this purpose, 200 questionnaires were distributed among citizens using random sampling method. Data was evaluated using SPSS software. The results showed that the quality of life of Rasht tourist city is moderate so that there is a significant correlation between the development of the tourism by creating new job opportunities and increasing the income of residents, as well as the prosperity of buying and selling real estate to 99%. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

129 - Examining the effective environmental factors on urban landscape building (the case study: Investigation of Environmental Factors Affecting Urban Landscape Structures (Case Study of Arvand River (slang: saghir) Minoo in Abadan, Iran)
Nooriye Mohebi zadeh Ali Mardani

Over the past few decades, the growing population and the high density of human environments and the development of urban life in most of Iran's cities have caused problems such as limiting natural environments and neglecting ecological conditions such as rivers, forest أکثر

Over the past few decades, the growing population and the high density of human environments and the development of urban life in most of Iran's cities have caused problems such as limiting natural environments and neglecting ecological conditions such as rivers, forests and natural resource depletion has led to the emergence of severe challenges. Regrettably, in the case of rivers and their marginal lands, in most cities, we face disregard and lack of proper monitoring; urban rivers are one of the most effective sights in cities with this feature. It is considered that by using the correct potential of the rivers inland, the equilibrium of the relative We created between artificial spaces (man-made) and natural spaces in the city and emphasized the presence and participation of more people in natural environments. In order to create and motivate the presence and participation of citizens in the first stage, there is a need for a space for social interactions that We will strengthen the mental and social health of individuals, and in the second stage, we need a standardized and comprehensive urban design, taking into account the general principles of design, as well as observing the appropriate visual corridors in urban space, in order to create the motivation and possibility of the participation of the people, the main issue in research Present study of environmental factors affecting the visual structure of rivers Urban Rhone and the impact of rivers on improving the quality of landscapes of cities with this potential. This paper has been compiled on the basis of content analysis methodology and data analysis using SWOT technique is presented in Table 5. As a result, the paper has a practical structure that includes a series of basic steps to improve urban landscape indicators along the river bed and provide tourist facilities along the periphery of the rivers in the city. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

130 - The Effect of Social Networks on Oral Advertisements and Tourists' Feelings in Northern Iranian Rivers
Hossein Mousazadeh Izsák Éva Farahnaz Akbarzadeh

Social media act as a dominant digital channel of communication, and in recent years, the use of social media in the tourism industry has also become very common. The purpose of this study is to determine the effect of social networks on oral advertisements of tourists أکثر

Social media act as a dominant digital channel of communication, and in recent years, the use of social media in the tourism industry has also become very common. The purpose of this study is to determine the effect of social networks on oral advertisements of tourists regarding the role of feelings. This research is based on descriptive-survey method. The required information in this study is gathered through a questionnaire and a library and the statistical population of the tourists' research is in the Tajan River of Sari. The sample size is 383 subjects determined using Cochran's formula and Cronbach's alpha for the whole questionnaire was 0.89. The results of the research show that the social networks are effective on the feelings of the tourists. Therefore, in general, recognizing the feelings of the tourists to the destination should be done according to their desire to carry out advertisements and provide services. In addition, it was found that oral advertisements have a significant effect on the feelings and increasing the resurgence of the tourists to the region. According to the findings of the research, the tourists still trust oral advertisements carried out in the city more than the advertisements provided from the social networks تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

131 - شگردهای تمثیل سازی در رمان رودخانه واژگون اثر ژان کلود مورلوا
سمیه آورند

تمثیل یکی از پرکاربردترین ابزارهایی است که از دیرباز برای تعلیم و تربیت مورد استفاده قرار می‌گرفته است. خداوند در کتاب‌های آسمانی‌اش، پیامبران در وعظ و رهنمون‌سازی و مربیان و معلمان در انتقال مفاهیم و آموزش تمثیل را به کار برده و می‌برند تا با شیوه‌های غیرمستقیم و تاثیر أکثر

تمثیل یکی از پرکاربردترین ابزارهایی است که از دیرباز برای تعلیم و تربیت مورد استفاده قرار می‌گرفته است. خداوند در کتاب‌های آسمانی‌اش، پیامبران در وعظ و رهنمون‌سازی و مربیان و معلمان در انتقال مفاهیم و آموزش تمثیل را به کار برده و می‌برند تا با شیوه‌های غیرمستقیم و تاثیرگذار با مخاطبانشان ارتباط گیرند.در پژوهش حاضر سعی بر آن بوده تا ابتدا به کشف تمثیل‌های به کار رفته در رمان نوجوان رودخانه واژگون اثر ژان کلود مورلوا پرداخته شود؛ سپس ساختار، روش و تکنیک‌های تمثیل‌سازی در آن مورد بررسی قرار گرفته است. در این مقاله ضمن معرفی تمثیل روایی- تربیتی این نتایج به دست آمد که مورلوا از چهار شیوه برای تمثیل سازی بهره برده است. از جمله: هم ساختی، برجسته سازی زبان و ابهام در سخن، درگیر کردن حواس پنجگانه در تثبیت وقایع ضمیر ناخودآگاه، بهرمندی از شخصیت‌های اسطوره‌ای و کهن الگوها. تمثیل‌های به کار رفته در رمان رودخانه واژگون، بسیار عمیق و تأویل پذیرند تا جایی که ذهن انسان در برابرشان سلاح هوشیاری‌اش را زمین می‌گذارد و با فعال شدن ضمیر ناخودآگاه، تمثیل را درک می‌کند؛ همین مسئله باعث می‌شود تا مخاطب نوجوان با خواندن آن همذات پنداری بیشتری با شخصیت اصلی داستان داشته باشد و علاوه بر تلذذ، آن را الگوی خود قرار دهد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

132 - مقایسۀ کارکرد توجه رانندگان حادثه‌ساز و غیرحادثه‌ساز
گلنوش شهباز بهروز دولتشاهی عباس پورشهباز پروانه محمدخانی

پژوهش حاضر با هدف مقایسۀ کارکرد توجه در دو گروه رانندگان حادثه‌ساز و غیرحادثه‌ساز در سال 1390 انجام شد. جامعۀ آماری پژوهش تمام رانندگان مرد خودروهای سواری در تهران بود. به روش تصادفی ساده 50 رانندۀ حادثه‌ساز که خودرو یا گواهینامۀ آنان ضبط شده بود، انتخاب شدند. در گروه أکثر

پژوهش حاضر با هدف مقایسۀ کارکرد توجه در دو گروه رانندگان حادثه‌ساز و غیرحادثه‌ساز در سال 1390 انجام شد. جامعۀ آماری پژوهش تمام رانندگان مرد خودروهای سواری در تهران بود. به روش تصادفی ساده 50 رانندۀ حادثه‌ساز که خودرو یا گواهینامۀ آنان ضبط شده بود، انتخاب شدند. در گروه گواه نیز 50 رانندۀ مرد که هیچ‌گونه تخلفی تا زمان پژوهش در سوابق آنها درج نشده بود، به شکل تصادفی ساده انتخاب شدند. کارکرد توجه با آزمون عملکرد پیوسته رازولد (1956)، اندازه‌گیری شد. یافته‌های حاصل از آزمون تحلیل کواریانس نشان داد بین کارکرد توجه رانندگان حادثه‌ساز و غیرحادثه‌ساز تفاوت معناداری وجود دارد. در خطای ارائۀ پاسخ، خطای حذف و زمان واکنش، رانندگان حادثه‌ساز نمرات بالاتری نسبت به رانندگان غیرحادثه‌ساز کسب کردند (01/0 P < ) و در جست‌وجوی صحیح رانندگان غیرحادثه‌ساز نمرۀ بالاتری کسب کردند (01/0 P < ). تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

133 - Centroid Distance Shape Recognition for Real Time Low Complexity Traffic Sign Recognition
Hamidreza Emami Ramin Shaghaghi Kandowan Seyyed Abolfazl Hosseini

This paper represents advantages of using Centroid distance function for shape detection in real time traffic sign recognition compared with extracting histogram of oriented gradients (HOG) features and using support vector machine (SVM) classifier. Simulation results o أکثر

This paper represents advantages of using Centroid distance function for shape detection in real time traffic sign recognition compared with extracting histogram of oriented gradients (HOG) features and using support vector machine (SVM) classifier. Simulation results of using centroid distance show similar accuracy in compare with HOG SVM while have very low complexity and cost and running with higher speed. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

134 - بررسی شاخص‌ها و تهیۀ نقشه شوری خاک با استفاده از داده‌های سنجش از دور (مطالعۀ موردی: دلتای آجی‌چای)
مجید پیشنماز احمدی محمد حسین رضائی مقدم بختیار فیضی زاده

خاک یک منبع تجدیدناپذیر و پویا بوده که با مدیریت و کاربری ناصحیح اراضی، مستعد تخریب می گردد. شوری یکی از عوامل مهم تخریب اراضی در مناطق خشک و نیمه‌خشک است. شناسایی و پهنه‌بندی خاک‌های شور غالباً، به دلیل تغییرپذیری زمانی و مکانی آن و نیاز به نمونه‌برداری و کارهای آزمایش أکثر

خاک یک منبع تجدیدناپذیر و پویا بوده که با مدیریت و کاربری ناصحیح اراضی، مستعد تخریب می گردد. شوری یکی از عوامل مهم تخریب اراضی در مناطق خشک و نیمه‌خشک است. شناسایی و پهنه‌بندی خاک‌های شور غالباً، به دلیل تغییرپذیری زمانی و مکانی آن و نیاز به نمونه‌برداری و کارهای آزمایشگاهی مشکل است. در سال های اخیر فناوری سنجش از دور، به علت توانایی در شناسایی پدیده ها همواره مورد توجه متخصصین بوده است. اطلاعات به دست آمده از تصاویر ماهواره ای کمک زیادی به مطالعه پدیده های مختلف می کند و می تواند در تشخیص تغییرات پدیده ها بسیار راهگشا باشد. منطقۀ مورد مطالعه دلتای آجی چای که در منطقه غرب شهر تبریز و شرق دریاچه ارومیه واقع است، انتخاب گردید که از لحاظ کشاورزی و اکولوژیکی حائز اهمیت است. در این پژوهش با استفاده از داده های زمینی و تصاویر سنجنده OLI ماهواره لندست مربوط به سال 2015 و نمونه‌برداری در 14 و 15 مرداد 1394، به بررسی و ارزیابی شاخص های شوری خاک پرداخته شد. با استفاده از آنالیز سطح معنی‌داری و میزان همبستگی بین خروجی مدل ها و داده های زمینی بهترین شاخص انتخاب و نقشه شوری خاک بر اساس بهترین شاخص استخراج شد. از بین شاخص های مورد مطالعه، شاخص SIT دارای بیشترین همبستگی بوده (97%) و به عنوان بهترین شاخص برای مطالعه شوری خاک برای منطقه مورد مطالعه است که نقشه خاک از روی این شاخص استخراج شد. شاخص SI2 با 52% کمترین همبستگی را بین شاخص ها به عنوان نامناسب ترین شاخص مشخص شد. در منطقه مورد مطالعه بیشترین مساحت مربوط به کلاس بسیار شور که شامل 42 درصد از کل منطقه مورد مطالعه است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

135 - تحلیل تغییرات جانبی مجرای رودخانه ارس در محدوده استان اردبیل با استفاده از شاخص‌های مورفولوژیکی
فریبا اسفندیاری دراباد صیاد اصغری سراسکانرود مهدی قنادی اصل رئوف مصطفی زاده

10.30495/girs.2022.697516

استفاده از تصاویر ماهواره‌ای GIS می‌تواند در ارزیابی تغییرات موروفولوژی رودخانه‌ها ارزیابی سریع و دقیق مطالعات سیل‌خیزی موثر باشد. در پژوهش حاضر به ارزیابی تغییرات جانبی مجرای رودخانه ارس در محدوده استان اردبیل پرداخته شد. به‌منظور ارزیابی تغییرات مجرای رودخانه، شاخص‌ها أکثر

استفاده از تصاویر ماهواره‌ای GIS می‌تواند در ارزیابی تغییرات موروفولوژی رودخانه‌ها ارزیابی سریع و دقیق مطالعات سیل‌خیزی موثر باشد. در پژوهش حاضر به ارزیابی تغییرات جانبی مجرای رودخانه ارس در محدوده استان اردبیل پرداخته شد. به‌منظور ارزیابی تغییرات مجرای رودخانه، شاخص‌های کمّی ژئومورفیک شامل زاویه مرکزی کورنیس، ضریب خمیدگی، نرخ مهاجرت مجرا، میانگین جهت‌دار خطی و ترانسکت محاسبه شدند. شاخص‌های مذکور برای سه مقطع زمانی 2000، 2010 و 2021 با استفاده از شنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی حاصل شدند. یافته‌ها بیان‌گر این است که مهم‌ترین فرایندهای موثر بر تغییرات و جابجایی‌های جانبی مجرای رودخانه ارس شامل شکل‌گیری، توسعه و پیش‌روی مئاندرها در عرض دشت سیلابی، ایجاد میان‌بر و تغییر مسیرهای کوتاه مجرا است. وقوع میان‌برها و تغییر مسیرها باعث افزایش قابل توجه تغییرات جانبی مجرای رودخانه شده است. سیلاب‌ها مهم‌ترین نقش را در وقوع میان‌بر و تغییر مسیر مجرا در امتداد رودخانه ارس دارند. نتایج نشان می‌دهد که رودخانه ارس در محدوده استان اردبیل از تحرک و پویایی جانبی بالایی برخوردار است. به‌گونه‌ای که در طی 20 سال گذشته مجرای رودخانه به‌طور متوسط هر سال بیش از 5 متر جابجا شده است. با این حال تمامی شاخص‌های کمّی ژئومورفیک نشان‌دهنده کاهش تغییرات و جابجایی‌های جانبی مجرا در طی سال‌های اخیر است. مهم‌ترین دلیل کاهش قابل توجه مقادیر شاخص‌های کمّی ژئومورفیک در دوره زمانی دوم (2010 تا 2021 میلادی) نسبت به دوره زمانی اول (2000 تا 2010) در ارتباط با کاهش قابل توجه رخداد میان‌بر و تغییر مسیر مجرا بوده است. افت دبی رودخانه و کاهش شدت و وقوع متوالی سیلاب‌ها مهم‌ترین نقش را در کاهش وقوع میان‌بر و تغییر مسیر مجرا داشته‌اند. کاهش رخدادهای حدی از قبیل شدت و فراوانی سیلاب‌ها به نوبه خود باعث کاهش تمایل به الگوی گیسوئی و افزایش تمایل به الگوی مئاندری توسعه یافته شده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

136 - پهنه بندی خطر زمین‌لغزش بر اساس فرایند سلسله مراتبی-فازی (FAHP) و تجزیه‌وتحلیل تصمیم‌گیری چند معیاره (مطالعه موردی: حوزه رودخانه ماربر)
محمدرضا سجادی احمد احمدی بهناز بیگدلی

10.30495/girs.2020.675969

پیشینه و هدف زمین‌لغزش به‌عنوان یک حادثه مهیب می تواند موجب آسیب رساندن به انسان، از دست دادن زندگی، زیان اقتصادی و از بین بردن میراث فرهنگی و طبیعی شود. درحالی‌که نیاز به روشی برای پیش بینی مستقیم محل وقوع زمین‌لغزش احساس می شود و در حال حاضر امکان پیش بینی مستقیم أکثر

پیشینه و هدف زمین‌لغزش به‌عنوان یک حادثه مهیب می تواند موجب آسیب رساندن به انسان، از دست دادن زندگی، زیان اقتصادی و از بین بردن میراث فرهنگی و طبیعی شود. درحالی‌که نیاز به روشی برای پیش بینی مستقیم محل وقوع زمین‌لغزش احساس می شود و در حال حاضر امکان پیش بینی مستقیم وجود ندارد، پهنه بندی خطر زمین‌لغزش می‌تواند روش غیرمستقیم مناسبی برای پاسخ به این نیاز باشد. هدف از این مطالعه پهنه ‌بندی خطر زمین‌لغزش در حوزه رودخانه ماربر در محدوده سمیرم استان اصفهان با استفاده از ادغام داده در ترکیب با روش های تحلیل سلسله مراتبی است.مواد و روش هادر مرحله اول، اطلاعات مربوط به منطقه جمع‌آوری و لایه های اطلاعاتی در فضای سیستم اطلاعات جغرافیایی فراهم گردید. سپس با استفاده از دو روش تحلیل سلسله مراتبی فازی و غیر فازی و با قضاوت کارشناسان، لایه ها و زیر لایه‌ها وزن دهی شدند. از دو روش همپوشانی وزن دار و همپوشانی فازی برای پهنه‌بندی نتایج تحلیل های سلسله مراتبی فازی و غیرفازی استفاده شد. ترکیب دو روش تحلیل سلسله مراتبی و دو روش همپوشانی باعث ایجاد چهار نقشه پهنه بندی برای منطقه موردنظر شد. ابزار همپوشانی فازی امکان تجزیه‌وتحلیل احتمال وقوع پدیده متعلق به چندین مجموعه را در تحلیل همپوشانی چند معیاره فراهم می‌کند. نه‌تنها همپوشانی فازی اعضای تأثیرگذار در وقوع یک پدیده را تعیین می کند، بلکه روابط بین عضویت چند مجموعه را تجزیه‌وتحلیل می‌کند. همپوشانی وزنی نیز یکی از روش‌های مورداستفاده برای تجزیه ‌و تحلیل‌های همپوشانی برای پاسخ به سؤالات چند معیاری مانند انتخاب محل و مدل مناسب است. که این روش مقادیر موجود در رسترهای ورودی را به یک مقیاس ارزیابی مشترک ازنظر مناسب بودن یا اولویت، ریسک و یا مقیاس مناسب یکسان‌سازی می کند و مقادیر سلول هر یک از ردیف ورودی را با توجه به اهمیت رسترها افزایش می دهد. همچنین مقادیر حاصل سلول را باهم ترکیب می کند تا رستر خروجی تولید کند. در ادامه پس از ایجاد چهار نتیجه پهنه‌بندی از مفهوم ادغام تصمیم‌ گیری‌ها برای تلفیق نتایج و ایجاد نتیجه نهایی استفاده می شود. ادغام تصمیم‌ گیری‌ها یا در حالت کلی ادغام یا تلفیق داده، تصمیم‌ گیری‌های مختلف حاصل از روش‌ها یا داده های متفاوت را باهم ترکیب یا تلفیق می کند تا درنهایت تصمیم ‌گیری را حاصل کند که هم دقت بیشتری دارد و هم اعتماد به آن بسیار بیشتر از نتیجه یک تصمیم‌ گیری انفرادی است.نتایج و بحثمنطقه موردمطالعه در فاصله 60 کیلومتری از شهر سمیرم در حوزه رودخانه ماربر واقع‌شده است. به‌طورکلی عوامل مختلفی می توانند در ناپایداری شیب ها و فراهم کردن شرایط برای بروز زمین‌لغزش مؤثر باشند. از میان تمامی عوامل مؤثر، در این تحقیق هشت عامل شیب، جهت شیب، فاصله تا گسل، فاصله تا راه ها، فاصله تا زهکش، فاصله تا مناطق مسکونی، لیتولوژی و میزان بارش جهت بررسی بیشتر زمین‌لغزش انتخاب شدند. این لایه های مؤثر با استفاده از لایه های اطلاعاتی مدل رقومی ارتفاعی، خطوط گسل، موقعیت راه ها، موقعیت آبراهه ها، موقعیت مناطق مسکونی، لیتولوژی و ایستگاه های سینوپتیک منطقه به دست آمد. مدل رقومی ارتفاعی منطقه با اندازه پیکسل 30 متر از سایت USGS تهیه ‌شد. با استفاده از مدل رقومی ارتفاعی منطقه و در فضای GIS، نقشه‌های شیب و جهت شیب در 5 کلاس تولید گردید. نقشه گسل های منطقه از نقشه زمین‌شناسی1:100000 سازمان زمین شناسی کشور تهیه‌ شد. سپس در محیط ArcGIS و به کمک ابزار فاصله اقلیدسی لایه فاصله تا گسل ایجاد و با توجه به میزان فاصله هر نقطه تا گسل ها، لایه نهایی فاصله تا گسل در 5 گروه کلاس بندی شد. همچنین برای تهیه نقشه میزان بارش محدوده مورد مطالعه از میانگین اطلاعات بارش سازمان هواشناسی کشور در 10 سال اخیر در 19 ایستگاه اطراف ناحیه مورد مطالعه استفاده شد. سپس با توجه به میزان بارش، فاصله میان ۱۹ ایستگاه هواشناسی به 5 گروه تقسیم بندی گردید. منطقه مورد مطالعه در قسمت بارندگی زیاد و بسیار زیاد قرارگرفته است. نقشه راه های منطقه از نقشه 1:25000 سازمان نقشه‌برداری کشور برای ناحیه موردمطالعه تهیه‌ شد. برای مطالعه تأثیرات راه های محدوده موردمطالعه در ایجاد زمین‌لغزش نیاز به تولید نقشه فاصله تا راه ها بود که این نقشه با استفاده از نقشه راه تهیه شد و فاصله هر نقطه تا راه ها در 5 گروه مشخص گردید. برای تهیه نقشه زهکش منطقه از نقشه های 1:25000 سازمان نقشه ‌برداری کشور برای ناحیه مورد تحقیق استفاده شد. جهت استفاده از لایه زهکش به‌عنوان یک‌لایه مؤثر، لایه فاصله تا زهکش در محیط ArcGIS و ابزار فاصله اقلیدسی تولید شد. درنهایت لایه فاصله تا زهکش در 5 گروه کلاس بندی شد. جهت بررسی مناطق مسکونی در پدیده زمین‌لغزش از نقشه های 1:25000 سازمان نقشه‌برداری کشور برای منطقه موردمطالعه استفاده شد. برای مشاهده تأثیر لایه مناطق مسکونی در وقوع زمین‌لغزش نیاز به تولید پهنه بندی فاصله تا مناطق مسکونی وجود داشت که این لایه در محیط ArcGIS و در پنج کلاس تولید شد. برای بررسی تأثیر لیتولوژی در این منطقه از نقشه زمین ‌شناسی 1:100000 سازمان زمین شناسی کشور استفاده‌ شد. همچنین سنگ ها با توجه به جداول کانی‌شناسی به 2 گروه سنگ نرم و سنگ سخت تقسیم بندی شد.نتیجه گیری پهنه بندی با روش تحلیل سلسله مراتبی-همپوشانی وزن دار، تحلیل سلسله مراتبی-همپوشانی فازی، تحلیل سلسله مراتبی فازی- همپوشانی وزن دار و درنهایت تحلیل سلسله مراتبی فازی-همپوشانی فازی به ترتیب دارای دقت 80%، 86% و 75% و 88% بود و پس از ادغام نتایج حاصل از این ۴ روش، دقت پهنه بندی به 90% افزایش یافت. مقایسه و صحت سنجی نتایج با نرخ پیش ‌بینی زمین ‌لغزش‌های تاریخی منطقه نشان داد رو ش های پهنه بندی، نتایج مناسبی داشتند اما درنهایت با ادغام اطلاعات، نتایج بهبود بیشتری یافتند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

137 - ریزمقیاس نمایی داده‌های بارندگی ماهواره ای TRMM برپایه روابط ناایستا بین بارندگی و ویژگی‌های سطح زمین
بهاره زنجانی حسام سید کابلی محسن رشیدیان

داده های بارش ماهواره ای به‌ صورت گسترده جهت تخمین بارش بخصوص در مناطقی که پراکنش ایستگاه های باران سنجی نامناسب و ناکافی هستند، مورداستفاده قرار می گیرند. بااین‌وجود، وضوح مکانی کم این نوع داده ها، کاربرد آن‌ها را با محدودیت هایی در مطالعات هیدرولوژیکی حوزه های آب أکثر

داده های بارش ماهواره ای به‌ صورت گسترده جهت تخمین بارش بخصوص در مناطقی که پراکنش ایستگاه های باران سنجی نامناسب و ناکافی هستند، مورداستفاده قرار می گیرند. بااین‌وجود، وضوح مکانی کم این نوع داده ها، کاربرد آن‌ها را با محدودیت هایی در مطالعات هیدرولوژیکی حوزه های آبریز و در مقیاس منطقه ای مواجه کرده است. بنابراین حفظ دقت برآورد بارش توسط ماهواره ها و دستیابی به مقیاس مکانی مناسب در مطالعات هیدرولوژیک هدف اصلی این مطالعه قرار گرفت. در این تحقیق روش رگرسیون وزنی جغرافیایی (GWR) برای ریز مقیاس نمایی مکانی داده‌های بارندگی ماهواره‌ای تی آر ام ام (TRMM-3B42V7) در سال آبی 90-89 برای حوزه آبریز سد دز واقع در جنوب غرب ایران مورد ارزیابی قرار گرفت. ریزمقیاس نمایی با ایجاد روابط ناایستا بین بارش TRMM و ویژگی های به‌دست‌آمده از مدل ارتفاع رقومی (DEM)، شاخص پوشش گیاهی نرمال شده (NDVI)، شاخص گیاهی بهبود یافته (EVI) و دمای سطح زمین (LST) انجام شد. نتایج نشان می دهند که داده های بارش ریزمقیاس شده در مقیاس مکانی 1 کیلومتر به‌طور معنی‌داری تفکیک مکانی را بهبود داده و با داده های مشاهداتی ایستگاه های باران سنجی از تطابق خوبی برخوردارند. به طوری که برای بارش تجمعی 16 روزه، مقادیر آماره های جذر میانگین مربعات خطا (RMSE) و میانگین مطلق خطا (MAE) به ترتیب برابر با 22.7 و 7.45 میلی‌متر هستند. بااین‌وجود میزان دقت مدل در مکان ها مختلف متفاوت بوده و به شرایط پوشش گیاهی وابستگی زیادی دارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

138 - ارزیابی شاخص های سنجش‌ازدور در مطالعات کمی و کیفی آب های سطحی با تصاویر ماهواره ای لندست-8 (مطالعه موردی: جنوب استان خوزستان)
سید رضا میر علیزاده فر شهروز منصوری

آب به‌عنوان اساسی ترین نیاز زندگی در حال حاضر و گستردگی موارد استفاده در مسائل شرب، کشاورزی، صنعت، اقتصادی- اجتماعی و امنیتی- سیاسی ما را به بر آن می دارد که با حداقل صرفه جویی در هزینه و زمان به شناسایی خصوصیات پهنه ها، رودخانه ها و سطوح آبی با روش های مختلف ازجمله أکثر

آب به‌عنوان اساسی ترین نیاز زندگی در حال حاضر و گستردگی موارد استفاده در مسائل شرب، کشاورزی، صنعت، اقتصادی- اجتماعی و امنیتی- سیاسی ما را به بر آن می دارد که با حداقل صرفه جویی در هزینه و زمان به شناسایی خصوصیات پهنه ها، رودخانه ها و سطوح آبی با روش های مختلف ازجمله استفاده از تصاویر ماهواره ای پرداخت. هدف از این تحقیق ارزیابی روش های تشخیص پهنه ها، سطوح آبی و رودخانه ها با شاخص های؛ تفاضل نرمال شده پوشش گیاهی، بارزسازی شده پوشش گیاهی، پوشش گیاهی با تنظیم انعکاس خاک، تفاضل نرمال شده آب، اصلاحی تفاضل نرمال شده آب، استخراج اتوماتیک آب در مناطق شهری، استخراج اتوماتیک آب در مناطق سایه دار و روش طبقه بندی نظارت‌نشده خوشه‌ بندی کلاستر و نظارت‌ شده بیشترین شباهت برای شناسای سطوح آبی و شاخص فاکتور بهینه در شناسایی کیفیت آب ازلحاظ شوری و شیرینی و همچنین تعیین نفوذ زبانه آب ورودی به پهنه های بزرگ‌تر در بخشی از حوزه ها ی رودخانه کارون، جراحی و زهره در جنوب استان خوزستان با تصاویر سنجنده مشاهده زمینی ماهواره لندست-8 است. نتایج تحقیق نشان داد که شاخص های اتوماتیک استخراج پهنه های آبی در مناطق سایه دار و شهری کارایی بیشتری نسبت به سایر شاخص های دیگر به دلیل در نظر گرفتن طول‌موج‌های مادون‌قرمز کوتاه در شناسایی آب‌دارند که با نتایج روش طبقه بندی نظارت‌شده بیشترین شباهت با ضریب کاپا 94% یکسان و عملکرد مشابهی داشتند. هم چنین نتایج شاخص فاکتور بهینه در کارایی تشخیص آب‌شور و شیرین و میزان نفوذ زبانه آب ورودی با نشان دادن بیشترین اطلاعات مفید و حذف اطلاعات تکراری باندهای تصویر سنجنده مشاهده زمینی ماهواره لندست-8 به مقدار 79.10% برای ترکیب رنگی 651 به دست آمد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

139 - پهنه‌بندی سیلاب و تأثیر آن بر کاربری اراضی محیط پیرامونی با استفاده از تصاویر پهپاد و سیستم اطلاعات جغرافیایی
خلیل ولیزاده کامران رضا دلیر حسن نیا خدیجه آذری امقانی

شناسایی مناطق سیل خیز یک گام اساسی برای مدیریت ریسک سیل است و منطقه بندی خطر سیلاب اندازه گیری کمی از خطر سیل را فراهم می کند، درنتیجه امکان ارسال هشدارهای مناسب در مواقع خطر سیل و تسهیل عملیات امداد و نجات فراهم می شود. هدف از این تحقیق پهنه بندی سیلاب با استفاده از أکثر

شناسایی مناطق سیل خیز یک گام اساسی برای مدیریت ریسک سیل است و منطقه بندی خطر سیلاب اندازه گیری کمی از خطر سیل را فراهم می کند، درنتیجه امکان ارسال هشدارهای مناسب در مواقع خطر سیل و تسهیل عملیات امداد و نجات فراهم می شود. هدف از این تحقیق پهنه بندی سیلاب با استفاده از تصاویر پهپادی و تأثیر آن بر کاربری اراضی در محدوده رودخانه لیقوان، زیر حوزه آجی چای در جنوب شرقی تبریز در استان آذربایجان شرقی است. برای پهنه‌بندی سیلاب از مدل رقومی ارتفاعی DEM با دقت 70 سانتی‌متر استفاده گردید. پس از تبدیل مدل رقومی ارتفاعی به TIN برای پیش‌پردازش، داده‌ها وارد نرم‌افزار HEC-GeoRAS گردید و با TIN تصاویر پهپادی سه‌بعدی گردید و ارتفاع مقاطع عرضی مشخص و گودی هیدرولیکی رودخانه به‌صورت دقیق استخراج گردید. پس از مرحله پیش‌پردازش نتایج وارد HEC-RAS گردید تا پس از تکمیل مشخصات جریان و داده‌های هیدرولیکی و واردکردن دبی‌های سیل در دوره‌های بازگشت 2، 5، 10، 25، 50، 100 و 200 سال، مد‌‌ل‌سازی جریان و پروفیل سطح آب در سیل‌هایی با این دوره‌های بازگشت به دست آید. سپس پهنه‌های سیلاب با نقشه کاربری اراضی تلفیق گردید. نتایج نشان داد با افزایش دوره بازگشت که مطابق با آن دبی نیز زیاد می‌شود؛ پهنه‌های سیل‌خیز افزایش‌یافته به‌طوری‌که در دوره بازگشت 2، 5، 10، 25، 50،100 و 200 سال به ترتیب 6.24، 6.13، 6.75، 7.80، 9.69، 10.36 و 11.44 هکتار زیرپوشش سیل قرار گرفت و همچنین مشخص گردید به ترتیب باغات، اراضی بایر و مناطق مسکونی بیش‌تر از سایر کاربری‌ها تحت تأثیر سیل قرار می‌گیرند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

140 - مدل سازی و پهنه بندی پارامترهای کیفیت آب با استفاده از تصاویر ماهواره ای سنتینل-2 و هوش محاسباتی (مطالعه موردی: رودخانه کارون)
کاظم رنگزن مصطفی کابلی زاده محسن رشیدیان حسین دلفان

با توجه به پیشرفت های صورت گرفته در فناوری سنجش‌ازدور، جمع آوری اطلاعات از وضعیت کیفی منابع آب سطحی به وسیله این فناوری ضمن کاهش هزینه و زمان نمونه برداری های سنتی، می تواند تمامی پهنه های آب سطحی را مورد پایش قرار دهد. در این مطالعه قابلیت تصاویر ماهواره سنتینل أکثر

با توجه به پیشرفت های صورت گرفته در فناوری سنجش‌ازدور، جمع آوری اطلاعات از وضعیت کیفی منابع آب سطحی به وسیله این فناوری ضمن کاهش هزینه و زمان نمونه برداری های سنتی، می تواند تمامی پهنه های آب سطحی را مورد پایش قرار دهد. در این مطالعه قابلیت تصاویر ماهواره سنتینل-2 جهت برآورد غلظت پارامترهای اسیدیته، بیکربنات و سولفات موردبررسی قرار گرفت. ابتدا تصاویر ماهواره سنتینل-2 پیش پردازش شد و سپس باندها و شاخص های طیفی مناسبی جهت شناسایی ارتباط معنی دار میان مقادیر هر پارامتر کیفیت آب و تصاویر با استفاده از روش رگرسیون چند متغیره تعیین گردید. در مرحله بعد با به‌کارگیری دو مدل شبکه عصبی مصنوعی ANN و مدل سیستم استنتاج فازی-عصبی تطبیق یافته ANFIS، ارتباط میان تصاویر ماهواره سنتینل-2 و پارامترهای کیفیت آب به تفکیک مدل‌سازی شده و سپس دقت آن ها به ازای مقادیر واقعی محاسبه گردید. نتایج نشان داد که در مدل‌سازی پارامتر سولفات با استفاده از ماهواره سنتینل-2، مدل ANFIS به ترتیب با خطای نسبی و جذر میانگین مربعات خطا RMSe برابر 0.0773 و 0.8014 نسبت به مدل شبکه عصبی مصنوعی با خطای نسبی و RMSe برابر 0.1581 و 1.2477 دقت بالاتری دارد؛ درحالی‌که در مدل‌سازی پارامترهای اسیدیته و بیکربنات، نتایج حاصل از مدل شبکه عصبی مصنوعی با خطای نسبی به ترتیب برابر با 0.0064 و 0.0556 و RMSe برابر با 0.0702 و 0.2691 برای هر دو پارامتر بهتر از مدل سیستم استنتاج فازی-عصبی تطبیق یافته با خطای نسبی به ترتیب برابر با 0.0165 و 0.0722 و RMSe برابر با 0.1975 و 0.3307 است. درنهایت با اعمال مدل های تهیه‌شده بر روی تصاویر ماهواره ای، نقشه وضعیت کیفی هر پارامتر در طول قسمتی از رودخانه کارون تهیه گردید. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

141 - پایش و پیش بینی روند تغییرات اراضی مرتعی با استفاده از تصاویر ماهواره ای و مدل زنجیره مارکوف در حوزه آبخیز نوررود-استان مازندران
نعمت اله کوهستانی شفق رستگار قدرت اله حیدری شعبان شتایی جویباری حمید امیرنژاد

10.30495/girs.2020.674923

پیش‌بینی روند تغییرات کاربری و وضعیت پوشش‌گیاهی در اکوسیستم‌های مرتعی از طریق تصاویر ماهواره‌ای، به مدیران منابع‌طبیعی در تصمیم‌گیری کمک خواهد نمود. هدف از این مطالعه پایش و پیش‌بینی تغییرات کاربری و وضعیت پوشش اراضی مراتعی حوزه آبخیز نوررود با استفاده از مدل تلفیقی زنج أکثر

پیش‌بینی روند تغییرات کاربری و وضعیت پوشش‌گیاهی در اکوسیستم‌های مرتعی از طریق تصاویر ماهواره‌ای، به مدیران منابع‌طبیعی در تصمیم‌گیری کمک خواهد نمود. هدف از این مطالعه پایش و پیش‌بینی تغییرات کاربری و وضعیت پوشش اراضی مراتعی حوزه آبخیز نوررود با استفاده از مدل تلفیقی زنجیره مارکوف در یک دوره‌ی ۶۰ ساله (۱۳۶۷- ۱۴۲۷) می‌باشد. در این پژوهش بعد از پیش‌پردازش تصاویر ماهواره‌ای لندست از سنجنده‌های TM (۱۳۶۷، ۱۳۷۷ و ۱۳۸۷) و OLI (۱۳۹۷) از ماه‌های مشابه (تیر)، طبقه‌بندی تصاویر با استفاده از الگوریتم حداکثر احتمال انجام گرفت. نتایج با استفاده از نقشه‌های توپوگرافی با مقیاس 25000:‌1، عکس‌های هوایی موجود و برداشت‌های زمینی (1397) مورد ارزیابی صحت قرار گرفت. بطوریکه بیشترین و کمترین ضریب کاپا به ترتیب مربوط به تصاویر سال‌های 1377 و1367 با مقادیر 86/0 و 81/0 بوده است. با استفاده از ماتریس احتمال تبدیل طبقات کاربری اراضی و اعمال مدل تلفیقی زنجیره‌های مارکوف در سه مقطع ده‌ساله طی سال‌های (۱۳۹۷-۱۴۲۷)،‌ پیش‌بینی گردید. نتایج این بررسی طی سال‌های ۱۳۶۷ تا ۱۳۹۷ نشان داد که مناطق جنگلی و مراتع درجه یک و سه در حوزه آبخیز نوررود روند کاهشی و مراتع درجه دو و اراضی سنگلاخی و مسکونی نیز روند افزایشی را داشته است. سطح کل مراتع از ۱۱۶۲۰۶ هکتار در سال ۱۳۶۷ به ۱۰۶۳۳۶ هکتار در سال ۱۳۹۷ کاهش یافته است. مدل پیش‌بینی مارکوف با دقت بیش‌ از ۸۵ درصد نشان می‌دهد روند تغییرات کاربری اراضی طی سال‌های ۱۳۹۷-۱۴۲۷، همانند دوره‌های قبل خواهد بود. به این صورت که کاربری‌های وضعیت پوشش مرتعی درجه یک (پرتراکم)، روند کاهشی (کاهش ۳۵۳۷ هکتار) و کاربری‌های نواحی سنگلاخی و مسکونی نیز روند افزایشی را تا سال ۱۴۲۷ خواهند داشت. پیش‌بینی روند تغییرات کاربری اراضی طی سال‌های ۱۳۹۷-۱۴۲۷ (۳۰ سال) نیز به این صورت خواهد بود که کاربری‌های وضعیت پوشش مرتعی درجه یک، روند کاهشی و کاربری‌های نواحی سنگلاخی و مسکونی روند افزایشی خواهند داشت. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

142 - کاربرد سنجش از دور در مدل سازی هیدرولیکی و تعیین حد بستر رودخانه‌ها (مطالعۀ موردی: رودخانه ارداک)
سیدحمید میرقاسمی حسین بانژاد علیرضا فرید حسینی

10.30495/girs.2023.685799

پیشینه و هدف براساس اصل 45 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و ماده 2 قانون توزیع عادلانه آب، رودخانه‌ها ثروت ملی بوده و در اختیار حکومت اسلامی است. بنابراین دولت مکلف است مطالعه و تعیین حد بستر و حریم رودخانه‌ها را انجام و در صورتی که اعیانی‌های موجود در بستر و حریم آن‌ه أکثر

پیشینه و هدف براساس اصل 45 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و ماده 2 قانون توزیع عادلانه آب، رودخانه‌ها ثروت ملی بوده و در اختیار حکومت اسلامی است. بنابراین دولت مکلف است مطالعه و تعیین حد بستر و حریم رودخانه‌ها را انجام و در صورتی که اعیانی‌های موجود در بستر و حریم آن‌ها را برای امور مربوط به آب یا برق مزاحم تشخیص دهد نسبت به تخلیه آن‌ ها اقدام نماید. امروزه به‌علت افزایش ارزش اقتصادی زمین و تقاضا جهت احداث اعیانی در اراضی حاشیه رودخانه‌ها و مجاری آبی متأسفانه روندتصرفات حدود بستر و حریم رودخانه‌ها افزایش یافته که خود تهدیدی برای دسترسی به آب سالم و حفاظت از آن برای نسل‌های آتی محسوب می‌شود. تصرف رودخانه‌ها با کاهش عرض و تغییر کاربری اراضی بستر آن‌ها همراه است. این اقدام باعث بهم خوردن رژیم طبیعی رودخانه و در نتیجه وقوع سیل و خسارت‌های اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی را به دنبال دارد. مدیریت منابع آب و به‌خصوص مدیریت سیل بدون شناخت و تحلیل جریان رودخانه‌ها، پهنه‌بندی سیلاب و تعیین حد بستر و حریم آن‌ها میسر نمی‌باشد. در حال حاضر برای تعیین گستره سیلاب و مشخص کردند حد بستر رودخانه‌ها نقشه‌برداری زمینی انجام می‌شود. این روش بسیار زمان‌بر بوده و هزینه انجام آن زیاد می‌باشد. در همین راستا استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و عکس‌های هوایی به جای نقشه‌برداری زمینی برای سرعت بخشیدن به انجام مطالعات و کاهش هزینه‌ها می‌تواند راهگشا باشد. تحقیقات زیادی درکشور و دنیا درخصوص استفاده از تصاویر ماهواره‌ای در حوزه‌های مختلف انجام شده است. به‌ویژه در پژوهش‌های متعددی از تصاویر ماهواره‌ای برای بررسی روند تغییرات کاربری اراضی حوضه‌های آبخیز و نیز مطالعه تغییرات مورفولوژی رودخانه استفاده شده است. پژوهش‌هایی پیرامون استفاده از تصاویر ماهواره‌ای در مطالعات هیدرولوژی و حوضه‌های آبخیز انجام شده است، اما در این پژوهش برای اولین بار امکان استفاده از تصاویر ماهواره‌ای برای تهیه نقشه رودخانه و استخراج مقاطع عرضی آن برای پهنه‌بندی سیلاب و تعیین حد بستر رودخانه مورد بررسی قرارگرفته است. در سال‌های اخیر بستر رودخانه ارداک در بالادست سد اراداک، به طور گسترده تصرف و تغییر کاربری داده شده است. این امر باعث شده‌است تا تعداد حوادث سیل افزایش و کمیت و کیفیت آب سد ارداک که بخشی از آب شرب شهر مشهد را تامین می‌نماید، کاهش یابد. برای مدیریت سیل و حفاظت کمی و کیفی از سد ارداک، پهنه‌بندی سیلاب و تعیین حد بستر رودخانه ارداک ضروری می‌باشد. در حال حاضر برای انجام این کار ابتدا باید نقشه برداری زمینی انجام می شود. نقشه برداری زمینی برای تهیه نقشه رودخانه و استخراج مقاطع عرضی آن مستلزم صرف زمان طولانی و هزینه زیادی است. بنابراین هدف از این پژوهش بررسی امکان استفاده از تصاویر ماهواره‌ای با قدرت تفکیک 28×28 متر به جای نقشه‌برداری زمینی به‌منظور افزایش سرعت انجام کار و کاهش هزینه‌های مطالعات طرح‌ها و پروژه‌های آبی و مهندسی رودخانه است.مواد و روش ها برای ترسیم حوضه آبریز و استخراج پارامترهای فیزیکی آن از تصاویر ماهواره‌ای ASTER و نرم‌افزار HEC-GeoHMS استفاده شد. نقشه بستر موجود رودخانه و حاشیه آن تهیه و به‌عنوان یک لایه جدید به نقشه کاربری اراضی حوضه اضافه شد. برای شبیه سازی بارش و رواناب از مدل هیدرولوژیکی HEC-HMS استفاده شد. ابتدا برای پنج واقعه بارش و رواناب مدل واسنجی و اعتباریابی گردید. سپس هایتوگراف بارش مربوط به دوره بازگشت‌های مختلف در پایه زمان تمرکز حوضه به مدل HEC-HMS معرفی شد. مدل اجرا و سیلاب با دوره بازگشت‌های مختلف شبیه‌سازی شد. اطلاعات هندسی رودخانه درقالب مقاطع عرضی هم از نقشه‌برداری زمینی و هم از تصاویر ماهواره‌ای و با استفاده از الحاقیه HEC-GeoRAS استخراج گردید. اطلاعات حاصل از مدل‌سازی جریان رودخانه در نرم‌افزار HEC-RAS از طریق الحاقیه HEC-GeoRAS به محیط GIS منتقل و درمحیط مذکور پهنه‌بندی سیلاب و تعیین حد بستر رودخانه به دو روش استفاده از اطلاعات نقشه‌برداری زمینی و بهره‌گیری از تصاویر ماهواره‌ای تعیین و با هم مقایسه شد.نتایج و بحث نتایج بیانگر آن است که پهنه‌بندی سیلاب و تعیین حد بستر رودخانه با استقاده از تصاویر ماهواره‌ای با قدرت تفکیک 28×28 متر قابل انجام است. در این مورد شاخص‌های آماری میانگین خطای نسبی و ضریب همبستگی رگرسیون به ترتیب 13.2 و 92 درصد بدست آمد. اگر در چند نقطه از مسیر رودخانه مقطع عرضی از طریق نقشه ‌برداری زمینی برداشت و جایگزین مقاطع عرضی که از روش تصاویر ماهواره‌ای بدست آمده اند، دقت پهنه‌بندی سیلاب و تعیین حد بستر رودخانه با استقاده از تصاویر ماهواره‌ای افرایش می‌یابد. به‌طوری‌که اگر به فاصله 150 متر و در طول 8 کیلومتر 47 مقطع عرضی جانمایی و به‌صورت برداشت زمینی انجام و در مدل HEC-RAS جایگزین مقاطع عرضی بدست آمده از تصاویر ماهواره‌ای شود، خطای استفاده از روش تصاویر ماهواره‌ای برای پهنه‌بندی سیلاب و تعیین حد بستر رودخانه به 8.1 درصد کاهش خواهد یافت.نتیجه گیری استفاده از تصاویر ماهواره‌ای با کیفیت 28×28 متر برای تعیین حد بستر رودخانه امکان‌پذیراست. این روش با میانگین خطای نسبی و ضریب همبستگی رگرسیون به ترتیب 13.2 و 92 درصد همراه است که این خطا را با مقطع‌برداری زمینی می‌توان تا 8 درصد کاهش داد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

143 - ارتباط پارامترهای وکتوری کاربری اراضی و کیفیت آب رودخانه با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعة موردی: رودخانه زاینده رود)
زهرا خبری فرهاد نژادکورکی حمید سودائی زاده

رودخانه ها از مهم ترین منابع آب های سطحی و تأمین کننده آب شیرین مصرفی در بخش های شهری، کشاورزی و صنعتی هستند. هدف این پژوهش ارزیابی اثر منابع آلاینده اطراف بر کیفیت آب رودخانه زاینده رود با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی است. در این مطالعه داده های فیزیکوشیمیایی (دب أکثر

رودخانه ها از مهم ترین منابع آب های سطحی و تأمین کننده آب شیرین مصرفی در بخش های شهری، کشاورزی و صنعتی هستند. هدف این پژوهش ارزیابی اثر منابع آلاینده اطراف بر کیفیت آب رودخانه زاینده رود با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی است. در این مطالعه داده های فیزیکوشیمیایی (دبی، سختی، کلر، هدایت الکتریکی، اسیدیته) در دورة 9 ماهه (پاییز 1389- بهار 1390) در 7 ایستگاه زاینده رود مورد بررسی قرار گرفت. لیست صنایع مهم اطراف رودخانه تهیه و با تبدیل آن ها به فایل های اطلاعات مکانی به محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی منتقل شد. درصد مساحت کاربری اراضی در بافرهای 10 کیلومتری اطراف رودخانه و ایستگاه ها محاسبه گردید. همچنین فاصله هر یک از 10 صنعت مادر اطراف تا ایستگاه ها تعیین شد. سپس مجموع داده ها مورد تجزیه و تحلیل آماری (SPSS®19) قرار گرفت. نتایج نشان داد که در بافر 3/451682 هکتاری اطراف رودخانه، 9/40% این مساحت را کشاورزی و 1/8% را توسعة شهری تشکیل داده است و غلظت آلاینده ها با مساحت کشاورزی اطراف هر ایستگاه و فاصله تا صنایع اطراف رودخانه مثل تصفیه خانه جنوب اصفهان رابطه معنی دار دارد. با توجه به اهمیت حفاظت رودخانه زاینده رود اعمال مدیریت صحیح بر روی این رودخانه به خصوص در محدودة بعد از شهر ضروری است. ایجاد سیستم تصفیه مناسب برای خروجی پساب صنایع اطراف رودخانه، توصیه به کشاورزان جهت استفاده صحیح از کودهای شیمیایی می تواند راهکارهای مناسبی باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

144 - بررسی رابطه وزن با میزان کادمیوم در عضله قزل آلای رنگینکمان پرورشی در رودخانه دوهزار تنکابن
محمد رضا قمی سید محسن حسینی

زمینه و هدف:این مطالعه به منظور سنجش فلز سنگین کادمیوم در بافت عضله ماهی قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchusmykiss) پرورشی در رودخانه دوهزار تنکابن صورت گرفت و هدف اصلی آن بررسی رابطه میان وزن ماهی با میزان کادمیوم بود.روش کار: در این تحقیق از 22 ماهی قزل آلای رنگین کمان أکثر

زمینه و هدف:این مطالعه به منظور سنجش فلز سنگین کادمیوم در بافت عضله ماهی قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchusmykiss) پرورشی در رودخانه دوهزار تنکابن صورت گرفت و هدف اصلی آن بررسی رابطه میان وزن ماهی با میزان کادمیوم بود.روش کار: در این تحقیق از 22 ماهی قزل آلای رنگین کمان (از 25 تا 584 گرم) استفاده و پس از جداسازی بافت ها، روش هضم بر روی نمونه ها انجام گردید و با کمک دستگاه ولتامتری میزان فلز کادمیوم اندازه گیری شد. یافته ها:بر اساس نتایج این تحقیق، میانگین غلظت فلز سنگین کادمیوم در بافت عضله ماهیان قزل آلای رنگین کمان پرورشی در رودخانه دوهزار تنکابن 1.01 میکروگرم در گرم بوده است که نشان دهنده بالاتر بودن نرخ آن از حد استاندارد قابل قبول سازمان بهداشت جهانی(WHO) ( دو دهم میکرو گرم در گرم ) می باشد.نتیجه گیری: با افزایش وزن بدن ماهی، میزان کادمیم روند افزایش معنی داریPرا نشان می دهد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

145 - نظریۀ توسعه پایدار فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی باشگاه های حرفه ای ایران
زهرا سهرابی مهرداد محرم زاده عباس نقی زاده باقی نسرین عزیزیان کهن

10.30486/4s.2023.1973566.1079

هدف: پژوهش حاضر تلاش دارد با تمرکز بر برساخت‌گرایی اجتماعی، آن را با آینده‌پژوهی پیوند داده و در این فرآیند، با استفاده از رویکرد ساختگرای نظریۀ مبنایی، نظریه‌ای با برد کوتاه در ساخت آینده‌های احتمالی باشگاه های ورزش حرفه ای ارائه دهد. رشد باشگاه های، سرآغاز توسعه صنعت أکثر

هدف: پژوهش حاضر تلاش دارد با تمرکز بر برساخت‌گرایی اجتماعی، آن را با آینده‌پژوهی پیوند داده و در این فرآیند، با استفاده از رویکرد ساختگرای نظریۀ مبنایی، نظریه‌ای با برد کوتاه در ساخت آینده‌های احتمالی باشگاه های ورزش حرفه ای ارائه دهد. رشد باشگاه های، سرآغاز توسعه صنعت ورزش است.روش شناسی: داده‌های این پژوهش کیفی که ماهیتی اکتشافی- بنیادی داشت، از طریق نمونه‌گیری هدفمند با تکنیک گلوله‌برفی و بر اساس مصاحبه‌های عمیق نیمه‌ساختاریافته با 20 نفر از خبرگان حوزۀ باشگاه های ورزش حرفه ای جمع‌آوری شد. درک تفسیری دقیق و کدگذاری‌های اولیه، متمرکزشده، محوری و نظری مشخص کرد که باشگاه های ورزش حرفه ای بر اساس ملزومات شکل‌دهندۀ آینده، با غلبه بر وزن گذشته، فشار حال و هم راستا با کشش آینده و انتخاب رفتار پیش‌نگرانه در رویارویی با آینده می‌تواند آینده مطلوب خود را بسازد و برای آن چشم‌انداز تعیین نماید.نتایج: در این پژوهش" تحلیل کلان روندهای آینده، درآمدزایی از رسانه‌های اجتماعی، فرمول‌های جدید فروش بازیکن، وجود استعدادهای فراوان در تمامی رشته‌ها در ایران، استعداد یابی پایدار توسط باشگاه‌ها، توسعه اکادمی‌ها و فراهم ساختن اقدامات قانونی برای حق پخش می باشند. نتیجه گیری: به طور کلی پیشنهاد می گردد خصوصی سازی باشگاه‌ها با حضور بورس و فرا بورس، پیاده‌سازی اصول حاکمیت شرکتی در باشگاه، تأسیس نهاد مستقل تجارت در ورزش، ایجاد اماکن درآمدزا توسط باشگاه‌ها، تحول فناوری محور برای حفظ حقوق اقتصادی باشگاه‌های ورزشی از این طریق، ورود به بحث گردشگری ورزشی با ورزش-های پرمخاطب توسط باشگاه‌ها در دستور کار اتحادیه باشگاه های حرفه ای قرار گیرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

146 - نظریۀبر ساخت گرایی اجتماعی‌ باشگاه های حرفه ای عراق
اوس سعد حسین رسول نظری ناصر قاسم خلف رضوان میرصفایی

10.30486/4s.2024.2004190.1180

هدف: پژوهش حاضر تلاش دارد با تمرکز بر برساخت‌گرای، آن را با آینده‌پژوهی پیوند داده و در این فرآیند، با استفاده از رویکرد ساختگرای نظریۀ مبنایی، نظریه‌ای با برد کوتاه در ساخت آینده‌های احتمالی ورزش حرفه ای ارائه دهد. رشد ورزش حرفه ای، سرآغاز توسعه صنعت ورزش است.روش شناسی أکثر

هدف: پژوهش حاضر تلاش دارد با تمرکز بر برساخت‌گرای، آن را با آینده‌پژوهی پیوند داده و در این فرآیند، با استفاده از رویکرد ساختگرای نظریۀ مبنایی، نظریه‌ای با برد کوتاه در ساخت آینده‌های احتمالی ورزش حرفه ای ارائه دهد. رشد ورزش حرفه ای، سرآغاز توسعه صنعت ورزش است.روش شناسی: داده‌های این پژوهش کیفی که ماهیتی اکتشافی- بنیادی داشت، از طریق نمونه‌گیری هدفمند با تکنیک گلوله‌برفی و بر اساس مصاحبه‌های عمیق نیمه‌ساختاریافته با 20 نفر از خبرگان حوزۀ ورزش حرفه ای عراق جمع‌آوری شد. درک تفسیری دقیق و کدگذاری‌های اولیه، متمرکزشده، محوری و نظری مشخص کرد که ورزش حرفه ای بر اساس ملزومات شکل‌دهندۀ آینده، با غلبه بر وزن گذشته، فشار حال و هم راستا با کشش آینده و انتخاب رفتار پیش‌نگرانه در رویارویی با آینده می‌تواند آینده مطلوب خود را بسازد و برای آن چشم‌انداز تعیین نماید.نتایج: در این پژوهش" تحلیل کلان روندهای آینده، درآمدزایی از رسانه‌های اجتماعی، فرمول‌های جدید فروش بازیکن، وجود استعدادهای فراوان در تمامی رشته‌ها در عراق، استعداد یابی پایدار توسط باشگاه‌ها، توسعه اکادمی‌ها و فراهم ساختن اقدامات قانونی برای حق پخش می‌باشند. نتیجه گیری: به طور کلی پیشنهاد می گردد خصوصی سازی باشگاه‌ها با حضور بورس، پیاده‌سازی اصول حاکمیت شرکتی در باشگاه، تأسیس نهاد مستقل تجارت در ورزش، ایجاد اماکن درآمدزا توسط باشگاه‌ها، تحول فناوری محور برای حفظ حقوق اقتصادی باشگاه‌های ورزشی از این طریق، ورود به بحث گردشگری ورزشی با ورزش‌های پرمخاطب توسط باشگاه‌ها در دستور کار اتحادیه باشگاه های حرفه ای عراق قرار گیرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

147 - سیر و سلوک اشراقی بر اساس قصه غربت غربی
عین‌الله خادمی فاطمه کوکرم

انسان معاصر خود حقیقی خویش را گم کرده و در این عالم احساس بیگانه بودن دارد. نفس انسان همواره در تلاش است تا از غربت عالم طبیعت و خراب آباد غربی خود بگریزد و روح خود را بهگونهای پرورش دهد تا به عالم علوی بپیوندد. تحقق مرگ یا فنای کامل از تعلقات همان گشوده شدن بندهای دا أکثر

انسان معاصر خود حقیقی خویش را گم کرده و در این عالم احساس بیگانه بودن دارد. نفس انسان همواره در تلاش است تا از غربت عالم طبیعت و خراب آباد غربی خود بگریزد و روح خود را بهگونهای پرورش دهد تا به عالم علوی بپیوندد. تحقق مرگ یا فنای کامل از تعلقات همان گشوده شدن بندهای دام است که در نتیجه آن پیوستن دایم به حضرت حق حاصل میآید. سهروردی در این حکایت، گرفتار شدن در دامگه ناسوتی و روشهای رهایی جستن و مراحل آن را در قالب سفری تمثیلی به تصویر میکشد. اینپژوهش این حقیقت را آشکار کرده است که اگرچه مشکلات سفر و طولانی بودن آن و گذر از موانع، کوهها، سرزمینها و اقلیمها و... طبیعتاً وجود دارد، اما انسان میتواند پس از معرفت و شناخت نسبت به خویشتن، به مدد و دستگیری پیر طریق با طیّ مراحلی از حصار قوای مادی و خیالی اندک اندک آزاد شده و از دریای خلق فاصله گرفته و در نتیجه این مجاهده به استکمال نفس و معرفت عوالم هستی و اطراف و اکنای آن دست یابد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

148 - برآورد شاخص زیستی و کیفیت آب رودخانه کر در فصل پاییز با استفاده از فون حشرات آبزی
هادی استوان

گونه های مختلف بی مهرگان بزرگ از جمله حشرات که در کف آبها زندگی می کنند از نظر حساسیتشان به فاکتورهای زنده و غیرزنده متفاوت عمل می کنند. فناوری به کارگیری جمعیت حشرات آبزی برای نشان دادن درجه آلودگی توده آب های مختلف بیش از نیم قرن است که وجود دارد و این موضوع بر اساس أکثر

گونه های مختلف بی مهرگان بزرگ از جمله حشرات که در کف آبها زندگی می کنند از نظر حساسیتشان به فاکتورهای زنده و غیرزنده متفاوت عمل می کنند. فناوری به کارگیری جمعیت حشرات آبزی برای نشان دادن درجه آلودگی توده آب های مختلف بیش از نیم قرن است که وجود دارد و این موضوع بر اساس توانمندی های زیستی موجودات زنده ای که به عنوان شاخص آلودگی و سطوح مختلف آن بکار می روند بنا شده است. در پاییز 1387 تحقیقی به منظور برآورد شاخص زیستی رودخانه کر با بکارگیری فون حشرات آبزی صورت گرفت که در مجموع 16 خانواده حشره از 14 کد زیستگاهی رودخانه جمع آوری و شناسایی شدند و شاخص زیستی این رودخانه محاسبه گردید. در تحقیق صورت گرفته بر روی رودخانه کر، شاخص زیستی این رودخانه در فصل پاییز عدد 2/7 بدست آمد که با استفاده از جدول مربوط به برآورد کیفیت آب براساس شاخص زیستی، کیفیت آب این رودخانه در فصل پاییز نسبتاً نامرغوب و آلودگی آب به مواد آلی معنی دار بود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

149 - تنوع گونه ای سن‌های آبزی رودخانه قره آغاج منطقه جهرم
هادی استوان آزاده عارف نیا

در تحقیقاتی که به منظور جمع آوری و شناسایی فون سنهای آبزی رودخانه قره آغاج منطقه جهرم استان فارس طی سالهای 1383-1382 صورت گرفت در مجموع 14 گونه سن آبزی متعلق به شش خانواده به شرح زیر شناسایی که توسط دکتر Linnavuori از فنلاند و دکتر Zettel از اتریش مورد تایید قرار گرفتند أکثر

در تحقیقاتی که به منظور جمع آوری و شناسایی فون سنهای آبزی رودخانه قره آغاج منطقه جهرم استان فارس طی سالهای 1383-1382 صورت گرفت در مجموع 14 گونه سن آبزی متعلق به شش خانواده به شرح زیر شناسایی که توسط دکتر Linnavuori از فنلاند و دکتر Zettel از اتریش مورد تایید قرار گرفتند. گونه های شناسایی شده به شرح زیر هستند : Family Gerridae (Leach, 1815) 1- Aquarius paludum paludum (Fabricius, 1794), 2- Gerris (Gerris) costae fieberi Stichel, 1938, 3- Gerris (Gerris) thoracicus (Schummel, 1832) Family Veliidae Brullé, 1836 1-Microvelia (Microvelia) pygmaea (Dufour, 1833), 2- Velia (Plesiovelia) mancinii lyciae Tamanini, 1955 Family Hydrometridae (Billberg, 1820) 2-Hydrometra stagnorum (Linnaeus, 1758) Family Leptopodidae Brulle, 1836 1-Valleriola assouanensis (A. Costa, 1875) Family Corixidae Leach, 1815 1-Corixa affinis Leach, 1817, 2- Sigara (Tropocorixa) hoggarica Poisson, 1929, 3- Sigara (Vermicorixa) lateralis (Leach, 1817), 4- Micronecta (Micronecta) anatolica anatolica Lindberg, 1922 Family Notonectidae Latreille, 1802 1-Anisops debilis perplexus Poisson, 1929, 2- Notonecta (Notonecta) maculata Fabricius, 1794, 3- Notonecta (Notonecta) viridis Delcourt, 1909 تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

150 - تعیین شاخص زیستی و کیفیت آب رودخانه انجیره (فارس) در فصل پاییز با استفاده از فون حشرات آبزی
مر یم صادقی الهام شعله سعدی هادی استوان

حشرات 75% گونه های جانوری شناخته شده روی زمین را تشکیل می دهند. سه درصد از این تعداد گونه را حشرات آبزی و نیمه آبزی شامل می شوند. حساسیت این حشرات به موجودات زنده و عوامل غیر زنده متفاوت است. این تحقیق در پاییز 1392 و به منظور تعیین شاخص زیستی رودخانه انجیره واقع در أکثر

حشرات 75% گونه های جانوری شناخته شده روی زمین را تشکیل می دهند. سه درصد از این تعداد گونه را حشرات آبزی و نیمه آبزی شامل می شوند. حساسیت این حشرات به موجودات زنده و عوامل غیر زنده متفاوت است. این تحقیق در پاییز 1392 و به منظور تعیین شاخص زیستی رودخانه انجیره واقع در شهرک آرین، با به کارگیری فون حشرات آبزی صورت گرفته است. در این تحقیق در مجموع 18 خانواده از 12 کد زیستگاهی رودخانه شناسایی شد. شاخص زیستی این رودخانه در فصل پاییز عدد 91/5 به دست آمد که با استفاده از جدول مربوط به برآورد کیفیت آب و شاخص های زیستی آن، مشخص گردید که کیفیت آب این رودخانه در فصل پاییز متوسط و درجه آلودگی زیستی آب با توجه به جدول شاخص زیستی نسبتا آلوده می باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

151 - Potential impact of drought on Mikkes River flow (Morocco)
Kaltoum Belhassan Ashok Vaseashta Mohammed Abdelbaset Hessane Hafizullah Rasouli Mohammed KA Kaabar Emad Kamil Hussein Muhammad Adnan

10.30495/ijes.2022.1943387.1668

Mikkes River Basin is located in the north-center of the Kingdom of Morocco (North-West of Africa). It comprises of three different zones which represent diversified geologies and which shelter a phreatic and confined aquifer in Saïs plain and a shallow aquifer in أکثر

Mikkes River Basin is located in the north-center of the Kingdom of Morocco (North-West of Africa). It comprises of three different zones which represent diversified geologies and which shelter a phreatic and confined aquifer in Saïs plain and a shallow aquifer in El Hajeb Ifrane Tabular. This research aims to highlight the potential impact of drought on Mikkes River flow through climate indexes including rainfall, temperature and evapotranspiration during the period 1968-2009. Monitoring the evolution of rainfall, temperatures and evapotranspiration in the Mikkes basin during the period 1968-2009 shows that rainfall decreases, temperature and evapotranspiration increase from South to North of the basin (spatial drought). Also, these climatic indicators highlight a decrease in rainfall, increase in temperatures and evapotranspiration after 1980 (temporal drought). Flow deficit of Mikkes River between the period 1968-1979 and 1980-2009 is around 76%. This high River flow may due to the drought which the region has experienced since 1980 and also to the overexploitation of groundwater resources to satisfy water demands. The Mikkes basin is suffering severe depletion of groundwater piezometric levels, especially in the confined aquifer. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

152 - Demarcation of Groundwater Prospective Zones in Humid Tropical River Basin: A Geospatial Approach
Sreela Reghu Girish Gopinath Reji Srinivas Rajesh Regunath Kurian Sajan

Groundwater, being a vital resource, needs to be developed with proper understanding about its occurrence in time and space. Unscientific sand mining is a dominant environmental issue in this humid tropical river basin namely Bharathapuzha river basin geographically on أکثر

Groundwater, being a vital resource, needs to be developed with proper understanding about its occurrence in time and space. Unscientific sand mining is a dominant environmental issue in this humid tropical river basin namely Bharathapuzha river basin geographically on central part of Kerala state, southwest part of India. The sandy layers along the river course declines its water holding capacity due to indiscriminate sand mining throughout the river basin. For a sustainable development of water resources, it is imperative to make a quantitative estimation of the available water resources. The purpose of the study is to identify the groundwater potential zones in the Bharathapuzha river basin in Kerala state, India based on Remote Sensing and GIS technology. Thematic layers considered in the study are geomorphology, land use, and lineament derived from IRS P6 LISS IV digital data; drainage network contour and slope maps are generated using toposheets; geology from GSI geology maps, with the help of Arc GIS Software and Erdas Software. Storativity and transmissivity of the study area was prepared using pumping test data. The thematic layers were over layered by weighted overlay method using Arc GIS. Four groundwater potential zones were identified in the study area represented as very good, good, moderate and poor potential zones. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

153 - A New Hydrological Method for Estimating the River Bed and Drainage Basin Components of Erosion and Suspended Sediment Fluxes in River Basins
A.V. Gusarov

This paper uses the results of river suspended sediment flux (SSF) analysis to propose a new hydrological method for quantitatively estimating the river bed and drainage basin (sheet erosion, rill and gully erosion) components of total erosion intensity in river basins. أکثر

This paper uses the results of river suspended sediment flux (SSF) analysis to propose a new hydrological method for quantitatively estimating the river bed and drainage basin (sheet erosion, rill and gully erosion) components of total erosion intensity in river basins. The suggested method is based on the establishment of the functional power connection between mean monthly water discharges (WD, Q i ) and suspended sediment fluxes (r i ) calculated for the low-water-discharge phases of a river’s hydrological regime in various (on mean annual water discharges) years: r i = a×Q i (where a, ì are some empirical coefficients), and further extrapolation of this connection for other phases of the hydrological regime. Thus, the extrapolation allows us to calculate (in a long-term annual SSF) the proportions of sediments originating in river beds and drainage basins. The proposed method is tested using a long-term (not less than 10 years) series of observations for WD and SSF of 124 chiefly small and midsize rivers of the East-European plain, the Urals, the Eastern Carpathians, the Ciscaucasia and the Caucasus, and Central Asian mountains, containing data on the mean monthly values of WD and SSF. The paper also compares the method with other methods for estimating the components of erosion intensity and SSF.. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

154 - New Approach for Estimation of Natural and Anthropogenic Components in the Recent Tendencies of Erosion Intensity and Suspended Sediment Yield Changes in River Basins
A.V. Gusarov

The offered approach is based on the establishment of the functional dependence between river water discharge (Q) and suspended ms ,in a number of observations, which noticeably differs from the mean value (R) of subsequent allocated period(s). The earliest period anthr أکثر

The offered approach is based on the establishment of the functional dependence between river water discharge (Q) and suspended ms ,in a number of observations, which noticeably differs from the mean value (R) of subsequent allocated period(s). The earliest period anthropogenic component during the subsequent period(s) is the difference between an actual suspended sediment yield and its hypothetical value, which is connected only with changes of natural (mainly, hydro-climatical) factors without any anthropogenic changes of geographical (erosive) conditions in a river basin. This hydro-climatical component is calculated by extrapolation of an me for subsequent period(s). Approbation of the offered approach is made on the examples of some rivers (Zapadny Bug (Ukraine), Magdalena (Colombia), Bei-Nan (Taiwan, China), Sanchuanhe (China) and Indus (India, Pakistan, China). تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

155 - Relationship between River Flow, Rainfall and Groundwater pumpage in Mikkes Basin (Morocco)
K. Belhassan

This paper investigates the relationship between river flow, rainfall and groundwater pumpage in the Mikkes stream during the period 1968-2009. The Mikkes basin is located in the north center of Morocco and consists of three different zones that represent diversified ge أکثر

This paper investigates the relationship between river flow, rainfall and groundwater pumpage in the Mikkes stream during the period 1968-2009. The Mikkes basin is located in the north center of Morocco and consists of three different zones that represent diversified geologies. This basin includes a phreatic and confined aquifer in Saïs basin and a shallow aquifer in the Tabular Middle Atlas. Analysis of monthly medium flows between 1968 and 2009 shows an approximate oceanic system which is characterized by two hydrological seasons. First a period of high waters in winters which is conditioned by the pluviometric contributions and the second is a low water period in summer which is conditioned by evapotranspiration. The mode of this River can be called a pluvio- evaporal type. The high deficit of the Mikkes stream (between 1968-1979 and 1980-2009) is about 76% and could be the combined effect of drought and groundwater pumpage. Water table variations could be conditioned by climatic changes and regional geology. Actually, the annual water table variations show a drop in ground water levels, which is due to the combined effect of reduction in precipitation that has reduced the natural recharge of groundwater, and the increase in pumping which is increasing year by year for more than 80 years in this region. In addition, free-water tables are much more susceptible to pumpage when compared to the confined aquifer. Thus, the water table and piezometric heads of the Mikkes basin do not demonstrate a uniform sensitivity to the drought. High rainfall between 1995 and 1997 had affected the groundwater levels of Mikkes with an increase in piezometric level. The monthly piezometric variations of free-water table are characterized by a seasonal operation: groundwater recharge and discharge. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

156 - Evaluation of Groundwater Chemistry of a Central Kerala River Basin, India using Multivariate Analysis
Girish Gopinath Resmi T. R.

Statistical processing of data was necessary to arrive at a reasonable conclusion regarding the chemical behavior of groundwater in a river basin. Multivariate analysis was done to elucidate the groundwater chemistry of a Central Kerala River basin. Hydrochemical parame أکثر

Statistical processing of data was necessary to arrive at a reasonable conclusion regarding the chemical behavior of groundwater in a river basin. Multivariate analysis was done to elucidate the groundwater chemistry of a Central Kerala River basin. Hydrochemical parameters like EC, pH, TDS, TH, Ca, Mg, Na, K, Cl, F, HCO 3 +CO 3 , SO 4 , total Fe were estimated in the pre- monsoon and post-monsoon seasons. Factor and cluster analysis differentiated two distinct contributing components to the groundwater in the basin indicating that there is considerable mixing of the groundwater and surface water in the post-monsoon season whereas such a process is not significant during the pre-monsoon period. Different geochemical controls of the investigated parameters were also assessed. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

157 - The flow hydrograph modeling using GIS and distributed hyrdological model, in Dinvar Watershed, Karkheh, Iran
مریم آذین&rlm; مهر عبدالرضا بهره&rlm; مند آتنا کبیر

In this paper, the modeling is based on division of the catchment into a grid mesh. Each cell has a unique response function independent of the functioning of other cells Summation of the ﬂow responses from the cells, result the flow hydrograph from this area basin.A me أکثر

In this paper, the modeling is based on division of the catchment into a grid mesh. Each cell has a unique response function independent of the functioning of other cells Summation of the ﬂow responses from the cells, result the flow hydrograph from this area basin.A method is presented to simulation the flow hydrograph within a river basin using the hydrological model WetSpa. WetSpa is a GIS-based distributed hydrological model, which operates on catchment scale and developed for flood prediction and watershed management. The model is physically based and simulates hydrological processes of precipitation, snowmelt, interception, depression, surface runoff, infiltration, evapotranspiration, percolation, interflow, groundwater flow, etc. continuously both in time and space, for which the water and energy balance are maintained on each raster cell. The model combines topography, landuse and soil maps, and observed daily meteorological time series to predict discharge hydrographs and the spatial distribution of hydrological parameters in the catchment. The digital maps of topography, land use and soil type are 3 base maps used in the model in GIS form using 100×100m cell size. The model was applied on the Dinvar Watershed in the Karkheh river basin of Kermanshah, with 72 months of meteo-hydrological measurements. Results of the simulations show a good agreement between calculated and measured hydrographs at the outlet of the basin. The model predicts the daily hydrographs with a good accuracy, between 66% during the calibration according to the Nash-Sutcliff criteria and 72% during validation period by Kling-Gupta Efficiency. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

158 - Impact evaluation of drought on EC and SAR in seven hydrometric stations along the Dez River
سعید آزیش علی عصاره داود خدادادی دهکردی

In this study, the effects of drought on EC and SAR doses were investigated. Seven hydrometric stations were selected along the river and ten year qualitative water data (from 2004-2014) from Khuzestan Water and Power Organization and meteorological statistics. The resu أکثر

In this study, the effects of drought on EC and SAR doses were investigated. Seven hydrometric stations were selected along the river and ten year qualitative water data (from 2004-2014) from Khuzestan Water and Power Organization and meteorological statistics. The results showed that the most severe droughts in Hosseiniyeh and Dezful stations took place in 2008 and at Shoosh Station in 2011. In the definite years, drought index to average of long term, in the sepid dasht e of Caesar, Sepid Dasht Zaz, Tang-e-5 Caesars, Tang-e-5 Bakhtiari, Dezful, harmaleh and Bamdej stations was 3.74, 15.3, 11.67, 22.16, 10.59, 5.28 and 37098 respectively. Also among the seven stations, the highest percentage of SAR in dry years was at Dezful station with 50%. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

159 - Use of activated carbon powder in activated sludge technology to investigate the effect of wastewater treatment Petrochemical industry on a laboratory scale for water purification
محمد رضا فرشادی روحالله مختاران جواد احدیان

In order to determine the characteristics of two wastewater treatment systems by activated sludge method, extensive aeration and addition of activated carbon powder to aeration unit on a laboratory scale and compare their performance in reducing the organic load caused أکثر

In order to determine the characteristics of two wastewater treatment systems by activated sludge method, extensive aeration and addition of activated carbon powder to aeration unit on a laboratory scale and compare their performance in reducing the organic load caused by benzene and Ethylene dichloride in synthetic wastewater The above two systems, one system using activated carbon powder and the other system without activated carbon powder, were designed and built on a laboratory scale with an aeration volume of 9 liters and a sedimentation unit of 4 liters. Using a synthetic wastewater with a known chemical composition based on benzene and ethylene dioxide with a COD between 300 and 1100 mg/l, the above two systems were operated for 6 months. Efficiency of reduction and removal of organic matter and changes of mixed solids as well as suspended solids of volatile mixed liquid in both systems in different conditions of change of input concentration along with keeping the amount of Iranian activated carbon powder constant at 2500 mg/l and time Hydraulic retention and solids were equal to 18 hours and 15 days, respectively. The results of this study show that the activated carbon powder selected for adsorption of ethylene chloride and benzene at 400 and 700 mg /l loads performed better than 900 and 1100 mg/l loads. It was also found that the use of activated carbon powder in the system with the powder causes faster incompatibility of the system than the activated sludge system in the aeration unit, the amount of volatile suspended solids of mixed liquid and suspended solids of mixed liquid is better than the system without activated carbon powder. If the percentage of COD removal in the system increases, the amount of the above materials will also increase. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

160 - Estimation of flood discharge Design for Sorkheh Hesar river reorganization studies Case Study: Vali town area of Rey city
مجید عبادی فر سید علی حسینی ابری امین عبادی فر مهدی شمس آبادی زاده

Improvement of river routes influences flood features like flood zone, hydrograph shape, and flow velocity at various stages and to take these measures in the best possible way, it is essential to estimate flood discharge accurately with different return periods. The pr أکثر

Improvement of river routes influences flood features like flood zone, hydrograph shape, and flow velocity at various stages and to take these measures in the best possible way, it is essential to estimate flood discharge accurately with different return periods. The present study was conducted with the aim of determining the dimensions of the flood design of the Sorkheh Hesar River in the Valiasr town of Shahre Rey (in Tehran). To do this, in addition to the capabilities of Hyfran-plus software, the regional method (by choosing 16 hydrometric stations) besides the methods of flood discharge rate and return period ratio (by selecting Taqiabad station as the base station) were employed. The results revealed a huge difference between the flood discharge rates calculated by different methods that may be attributed to the specific conditions of the studied river basin and taking the advantage of the lowest flood production capacity compared to its surrounding basins. Although the use of flood discharge rate of the base station appears to give more logical results compared to that of the regional method, field studies indicated a more acceptable “return period ratio at base station” than other methods. Accordingly, the peak flood discharge of the river with a return period of 25, 50, and 100 years will be equal to 118, 128, and 137 cubic meters per second (m3/s), respectively. Finally, given the lack of access to the observed hourly floods at the base station, the SCS. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

161 - Effect of dredging on hydraulic and reduce flood in downstream river (Case study: Karun River downstream interval between Ahvaz and Farsyat)
رضا منجزی محمد حیدرتژاد مهدی اسدی لور ابراهیم حسینی

This study modeled the effects of hydraulic dredging on the lower Karun river in Ahvaz range to thevillage is Farsyan . using software 4.1 HEC-RAS, one-dimensional model of the flow field wassimulated . After entering the information into the model and its calibration b أکثر

This study modeled the effects of hydraulic dredging on the lower Karun river in Ahvaz range to thevillage is Farsyan . using software 4.1 HEC-RAS, one-dimensional model of the flow field wassimulated . After entering the information into the model and its calibration based on the selected,design flow model was implemented to extract the water surface elevation levels and spreading areaswere measured . The river cross sections have been modified in a way that will solve the problem.Then adjusted based on grades , calculate the approximate volume of dredging and dredgingperformance optimization strategies were presented . According to the tables referenced in the text, theresults indicate that dredging have little effect on the reduction of water surface elevation in the flowwith the return period. however, the results indicated an increase in the flow rate of dredging. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

162 - Investigating the speed distribution, flow pattern, and scouring of the Simineh Rood River Bridge (Around the piers of 1-3)
غلامحسین اکبری علی جعفری

The effect of scour on water structures, including bridges, is one of the important topics in civil engineering and river engineering. Bridges are one of the oldest engineering structures. One of the most important factors in the destruction of bridges is the problem of أکثر

The effect of scour on water structures, including bridges, is one of the important topics in civil engineering and river engineering. Bridges are one of the oldest engineering structures. One of the most important factors in the destruction of bridges is the problem of local scour around its piers. This type of scour can be recognized by the hole that forms around the structure. If this hole expands in depth, it can cause damage and eventually collapse of the bridge. To accurately check the flow and predict the local scour around the bridge piers, it is necessary to have a precise understanding of the flow pattern around the piers. By fully understanding the flow, the flow field can be completely modeled by solving the governing equations, along with solving the sediment transport equations and relying on significant advances in Computational Fluid Dynamics (CFD), an accurate method to estimate local scour. Around these structures. In this research, the simulation has been done using Flow-3D software, which is capable of simulating flow turbulence in three dimensions. For this purpose, using the Shallow water model, the characteristics of the flow, including water level, velocity, pressure, etc., due to the flow of discharge with a return period of 100 years (2723 m3/s) in the area of the beginning of the first bridge to 100 meters downstream of the Simineh Rood River Bridge was calculated. Then, using the Sediment scour model in three dimensions, the rate of development of the scouring process was investigated around piers 1 to 3 of the Simineh Rood River Bridge. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

163 - Evaluation of time variations trend of water salinity in Dez River hydrometric stations for application in agriculture
سعید آزیش علی عصاره داود خدادادی دهکردی

In this study, the salinity variations trend of Dez River for application in agriculture was evaluated. After the selection of seven hydrometric stations in river path, ten-year meteorological data (2004-2014) were collected and studied. Then, the results have been stud أکثر

In this study, the salinity variations trend of Dez River for application in agriculture was evaluated. After the selection of seven hydrometric stations in river path, ten-year meteorological data (2004-2014) were collected and studied. Then, the results have been studied and classified with Wilcox standards and Ayers and Westcott guides of irrigations water. The results showed that Sepiddasht Sezar, Sepiddasht Zaz, Tang 5 Sezar, and Dezfoul stations are placed in C2-S1 class, in low-risk range of SAR and low-risk range of water salinity which was acceptable for agriculture. Besides, the Tang 5 Bakhtiary station was placed in C2-S1 class in 83-84, 84-85, 85-86, 88-89, and 91-92 years, and in C3-S1 class in 86-87, 87-88, 89-90, 90-91, 92-93, and 93-94 years. In Addition, Harmaleh and Bamdezh stations were placed in C3-S1 class that was in the low-risk range for SAR and low-risk range of water salinity. Therefore, there was not any problem with application in agriculture by the appropriate management of salinity control and using land proper drainage. As a classification of irrigation water quality with FAO method, Sodium, Calcium, Magnesium, and Sulfate were normal, and using Bicarbonate, the entire stations were faced with medium limitations. Also, using Chlorine, just Bamdezh station was faced with limitations. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

164 - Investigation of breakwater on flow pattern and shoreline stabilization in Karoun river Using software (CCHE2D)
بابک نیک خوی امین بردبار

One of the common methods of controlling river erosion is the use of impermeable culverts. In case of correct design and implementation, in addition to lateral erosion control, it leads to recovery and restoration Lands along rivers. If not implemented correctly and inc أکثر

One of the common methods of controlling river erosion is the use of impermeable culverts. In case of correct design and implementation, in addition to lateral erosion control, it leads to recovery and restoration Lands along rivers. If not implemented correctly and incorrectly designed, it may intensify erosion and destruction of arable soils. Perhaps the most important part of drop design is their location. There is no specific theory for determining the length of drops as well as their distance. In this study flow pattern was simulated around simple drops in the Karoun River between Ahvaz and Khorramshahr within 5 km south of Ahvaz. Installing the breaker in the outer arch due to slowing down Prevents erosion and thus stabilizes the beach. With the increase of discharge from 100 to 2000 cubic meters per second, the flow velocity has increased from 0.17 meters per second to 2.1 meters per second and with the installation of the drop, the flow rate has increased from 0.11 m / s to 0.57 m / s. Also, the shear stress increased from 0.08 N / m2 to 9.36 N / m2 and with the installation of the shear stress breaker, it increased from 0.03 N / m2 to 0.72 N / m2. The results of reducing the flow velocity and shear stress by installing a drop indicate the size of the impact area of the breaker on preventing erosion of the outer arch banks تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

165 - Efficiency of HEC-RAS and GIS model in flood zoning of Dez river (Study area: the range of the regulatory dam to the villages of Zavieh Dezful)
حامد پورصمصام الهام اکبری کاظم حمادی

The purpose of this article is to use the geographic information system to identify the flood-prone and dangerous areas of the Dez River located in Dezful city from the border of the regulatory dam to the villages of Zavieh and the main goal is to identify the settlemen أکثر

The purpose of this article is to use the geographic information system to identify the flood-prone and dangerous areas of the Dez River located in Dezful city from the border of the regulatory dam to the villages of Zavieh and the main goal is to identify the settlements and exposed areas. There is a risk of flooding in this way, the boundaries of the Dez River bed and flood zoning in the 25-year return period were determined using HEC-RAS, ARCGIS and HEC-GeoRAS software. The results showed that for a return period of 25 years, 1430 square kilometers of land will be covered by flood, which is outside the river boundary, and including the area of the river boundary, 4318 square kilometers are exposed to flood. Because in some places, residential, agricultural, recreational and parks are located in the boundaries of the river. Due to the existence of residential areas and resort uses on the banks of the river, it is necessary to carry out flood control operations and flood warning systems in the parts where more vulnerability is expected. And in order to remove the illegal occupations that have taken place in the bed and privacy of Dez River, the necessary action should be taken. Considering that the studied area is located in a dense urban area, by controlling and curbing the flood in the upstream watersheds by conducting watershed operations, engineering urban constructions and its non-development within the boundaries of waterways and identifying areas high risk and provide structural and non-structural solutions as much as possible to reduce the risk of flooding in this area تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

166 - Prediction of Vegetation Cover Effect on Bank and Bed Hydraulic Roughness Coefficient in Shiraz Khoshk River
محمدرضا نیک منش

Soil and water resources management of rivers has an important role because of direct relation withdifferent systems such as earth, life, social and people. Although the use of vegetation cover inbioengineering and biological stabilization and also soil and water resour أکثر

Soil and water resources management of rivers has an important role because of direct relation withdifferent systems such as earth, life, social and people. Although the use of vegetation cover inbioengineering and biological stabilization and also soil and water resources management projects hasmany advantages, but improper methods of design and implementation cause hydraulic specificationsof river alter. The vegetation cover in river reach decreases flow mean velocity, river's width andincreases sedimentation in river bed and therefore discharge capacity be reduced. In this paper, we willinvestigated different projects of retrieval vegetation cover and bioengineering in Shiraz Khoshk Riveras an influential element in Shiraz city and their effects on hydraulic specifications of river. Also,advantages and disadvantages of bioengineering and biological stabilization projects of the river arediscussed. Also problematic river reach caused by improper biological stabilization was identified andthe inappropriate implementation effects of vegetation cover on increase of hydraulic roughnesscoefficient and reduction of discharge capacity were investigated. Based on results, although erosionrate of Khoshk River’s banks in sections without vegetation cover was more than sections withvegetation cover, sometimes vegetation cover caused a significant increase of hydraulic roughnesscoefficient and significant reduction of section area and discharge capacity. The Khoshk River’ssections such as upstream and downstream of Chamran Boulevard Bridge, upstream of Ghadir Bridgeand downstream of Fazilat Bridge were analyzed by HEC-RAS. In these sections for stream flowvalues of 100 to 250 m3/sec, reduction of 10 to 28.5% was obtained. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

167 - Determining water quality along the river with using evolutionary artificial neural networks (Case Study, Karoon River , Shahid Abbaspur-Arab Asad reach)
محمد نیکو مهدی نیکو تیمور بابائی نژاد آزاده امیری قدرت الله رستم پور

Rivers are important as the main source of supply for drinking, agriculture and industry.However, drinking water quality in terms of qualitative parameters, is the most important variable. Studias and predicting changes in quality parameters along a river, are one of th أکثر

Rivers are important as the main source of supply for drinking, agriculture and industry.However, drinking water quality in terms of qualitative parameters, is the most important variable. Studias and predicting changes in quality parameters along a river, are one of the goals of water resources planners and managers. In this regard, many water quality models in order to maintain better water quality management are developed. The artificial neural network models that are inspired by the structure of the human brain, as the best option will be investigated and evaluated. In this research was done on the Karoon River, the largest river in the country and using the parameters in the stations along the river (Shahid Abbaspur-Arab Asad reach). To this end , discharge , month , along river and electrical conductive in the measured in Shahid Abbaspur , Pole Shalu , Gotvand and Arab Asad station were considered as the input model and using neural network model , sodium adsorption ratio (SAR) and total dissolve salts (TDS) were measured in the same stations.Including those in this study as a new method has been used to determine water quality parameters are simultaneously at several stations.In order to optimize each of evolutionary artificial neural network models was used genetic algorithm.The results showed that chosen artificial neural network model to station non-linear regression model of skills , flexibility and more accurate in productivity water quality in rivers is capable. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

168 - Determination and Simulation of Water Quality in Karkheh River Using QUAL2K Model
علی عبدالخانی علیرضا نیکبخت شهبازی نرگس ظهرابی

Karkheh river is located in southwestern of Iran. Industrial and agricultural activities around the river contaminate it through its path. Water quality modeling from upstream of Shoosh city to downstream was simulated by QUAL2K model. In this study, we investigated how أکثر

Karkheh river is located in southwestern of Iran. Industrial and agricultural activities around the river contaminate it through its path. Water quality modeling from upstream of Shoosh city to downstream was simulated by QUAL2K model. In this study, we investigated how best to manage the quality of Karkheh river to be done. Nine parameters including BOD, COD, DO, PH, turbidity, nitrate, phosphate, total coliforms, fecal coliforms as indicator parameters and requirements for WQI index was chosen. Finally, we evaluated the effects of depletion of contaminants entering a river. Results showed significant reduction in water quality along the river and contaminants removal to the river could well improve the process of improving water quality along the river. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

169 - The study of flood flow hydraulic for determining flood bed and river influences points (Atrak River case study)
وحید یزدانی محمد نظرجانی حسین علی میرزایی

Measures should be taken to make better use of the rivers in the study, construction and exploitation optimized to contain, mitigate risks and minimize the negative consequences and the improvement of the situation in order to meet human needs and protect the environmen أکثر

Measures should be taken to make better use of the rivers in the study, construction and exploitation optimized to contain, mitigate risks and minimize the negative consequences and the improvement of the situation in order to meet human needs and protect the environment there. Route investigated in Khorasan Razavi province and city and river Ghochan is Atrak. Physiographic parameters using digital layers carefully 25,000: 1 in ArcGIS and ArcView analysis and were estimated. To estimate the return periods of floods in the area of methods of analysis, reasoning, Deacon, Krieger and Fuller were used. By comparing the flood estimation by different methods, field visits in this area, soil, vegetation, slope, main channel length, physical parameters and geographical limits of the study, ultimately in the sub Atrak (A1 to A6) results of Deacon, Was considered. Different regimes in the river hydraulic model HEC-RAS has been simulated. The results of the flow regime was selected for the river. Then enter the results of the HEC-RAS model in GIS environment due to the topography of the river and the water surface profile.Results indicated that the average depth of the river terraces formed by the left and right on the beach between 5.2 m and the effects of erosion can be seen in more than 50% along the way. Intervals of high erosion potential (H4T4-H3T3-H3T4) more visibility in the population centers, which are thus the threat of riverbank protection programs during the route. With regard to the agricultural land and rivers in designing and building the necessary measures to be considered in this context. The results of the final balance of the river and move the threshold conditions at all levels stable river cross sections showed that 71 percent of the unstable situation in stable situation is the remaining 29%. Results of sensitivity analysis showed that the highest sensitivity to changes in the parameters of the roughness coefficient and flow area is the width of the upper level. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

170 - Estimation of the suspended sediment load in rivers with different hydrological methods (case study: Siahrood river in Mazandaran)
رضا صالحی طالشی عسکری تشکری نجم الدین واصلی

In a watershed, sediment arises due to the erosion and some factors such as pastures destruction,change users, no reasonable cultivation. That causes problems such as sedimentation in reservoirs andreduces their useful volume, reducing water quality in agricultural cons أکثر

In a watershed, sediment arises due to the erosion and some factors such as pastures destruction,change users, no reasonable cultivation. That causes problems such as sedimentation in reservoirs andreduces their useful volume, reducing water quality in agricultural consumption; reduce the efficiencyof hydraulic structures and some other environmental problems. Changes in sediment load in a riverare an important parameter in water management projects and are an indicator to show the status ofsoil erosion and ecological conditions of the area. The estimations of the sediment load are used in awide range of issues such as designing reservoirs, sediment transport in rivers, determining the effectsof watershed management and environmental protection. This study is denoted to Siahrood river inMazandaran province which is the main source of the water supply for a large part of the farm fieldsarea. In this project, by studying the efficiency of sediment rating curves and selecting the mostappropriate curve, the amount of suspended sediment load of the river is estimated perfectly. For thispurpose, the daily discharge of flow and corresponding statistics flow discharge–suspended sedimentdischarge, which are measured simultaneously in some days of year, during a statistical period of 13years (from 1998-99 to 2010-11), from the only hydrometric station in the main route of the river, isused. For the selection of appropriate curve, we use statistical indicators mean squares of error andcoefficient of determination was performed then, by drawing rating curves of linear, multilinear andmediocrity categories for this river, the rating curve of mediocrity categories with coefficient ofdetermination 93% was chosen as the appropriate sediment rating curve. Eventually, the amount ofsuspended loads is estimated by use from various methods discharge of flow. These methods containthe rating curve of mediocrity categories combined with the average daily water flow, averagemonthly water flow, flow duration curve and combination of monthly and daily average dischargemethod. Finally, the results of each four methods is compared together, and rating curve of mediocritycategories method and combining it with average daily water flow is selected as the most appropriatemethod. Moreover, the amount of suspended sediment load at hydrometric station is estimated about55855 tons per year by selected method. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

171 - River Discharge Time Series Prediction by Chaos Theory
احمد پور مقدم ادریس معروفی نیا ابوالفضل شمسایی

The application of chaos theory in hydrology has been gaining considerable interest in recent years.Based on the chaos theory, the random seemingly series can be attributed to deterministic rules. Thedynamic structures of the seemingly complex processes, such as river f أکثر

The application of chaos theory in hydrology has been gaining considerable interest in recent years.Based on the chaos theory, the random seemingly series can be attributed to deterministic rules. Thedynamic structures of the seemingly complex processes, such as river flow variations, might be betterunderstood using nonlinear deterministic chaotic models than the stochastic ones. In this paper,chaotic behavior of the daily river discharge time series from the BarandozChay, fromSeptember,1983to August, 2009 is investigated. To reconstruct phase space, the time delay and embedding dimensionare needed and for this purpose, Average Mutual Information (AMI) and algorithm of False NearestNeighbors (FNN) wereused. Correlation Dimension method was applied for investigating chaoticbehavior of daily discharge. The delay time and optimum-embedding dimension were obtained 66 and4 respectively. The low amount of correlation dimension (d=3.1) represents the chaotic behavior ofBarandoz river discharge time series. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

172 - Prediction of Longitudinal Dispersion Coefficient of Pollution in Rivers Using a Modified of Neural Networksby Genetic Algorithm
عباس پارسایی امیر حمزه حقی آبی امیر مرادی نژاد

Reductionof Surface water quality and pollution in the environment is majorproblems. This issuewill become more important because the rivers are as a source for supplied for drinking water forpeople, industrial and agriculture. Prediction and modeling of hydraulic pheno أکثر

Reductionof Surface water quality and pollution in the environment is majorproblems. This issuewill become more important because the rivers are as a source for supplied for drinking water forpeople, industrial and agriculture. Prediction and modeling of hydraulic phenomenon is one of themost importantactivities of Hydraulic Engineering. Neural network is one of the most usefulmethods of data processing which capable of modeling the complex relationships between inputand output. In this study, for prediction of the dispersion coefficient of pollution in rivers andthedevelopment of neural network (ANN) and empirical formulas wasstudied. Best accuracy ofthem is related to the Tavakollizadeh and Kashefipur, formula which its error index R 2 􀀠 0.77 .To increase in the perdition of the dispersion coefficient, the multi-layer perceptron (MLP) wasdeveloped. Training process and simulation MLP model was conducted in the Matlabsoftwareenvironment.To increase the performance of the MLP, genetic algorithm for training process isused. The results showed that the MLP are more accurate in comparison with otherempiricalequations.Using genetic algorithms for neural network training the neural networkmodel will further increase its accuracy about the 19 percent. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

173 - Influence of intake’s angel and location on sediment rate in bend of river using CCHE2D software
رضوان زنگنه امیرعباس کمانبدست علیرضا مسجدی

Investigating the features and flow behavior and related component is one of the complex phenomena that make using of software inevitable. The rivers carry sediment content along with water which is created by erosion of riverbed sediment and erosion caused by rainfall أکثر

Investigating the features and flow behavior and related component is one of the complex phenomena that make using of software inevitable. The rivers carry sediment content along with water which is created by erosion of riverbed sediment and erosion caused by rainfall or surface runoff flowing over the catchment area. If the action of river dewatering occurs, the entry of sediment into the intake would make new challenges due to the sedimentation. In particular, these factors are valuable for Meander Rivers which have unsteady flow patterns. There are three general approaches to study this process. numerical model was used in this study due to the lower costs compared to existing methods and expediting the process of result obtaining, the model can also be applied to other similar cases to obtain feedbacks resulting from changes in different components that affect the phenomenon under study conditions and evaluate different functions. In this study, simulation of the discharge and sedimentation input into these intakes was investigated to evaluate the hydraulic conditions of flow and sedimentation in the intake with different angles of 30, 45, 60, 75 and 90 by different location (25, 40, 55 and 70) using CCHE2D numerical model that has a sinusoidal-like turn is analyzed. Besides, variation of parameters like velocity, Froude number, shear stress, river bed elevation and total sediment deposits of the river are calculated and discussed. The impact of these different angles on Hydraulic flow was studied. The results of these tests indicated that intake with 90-degree angle and 70 of arc can improve the flow patterns at the inlet. This can overcome sedimentation problems and water shortages in some seasons. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

174 - Modeling of pollutant transmission in rivers By using Finite volume method and ANFIS model
عباس پارسائی محمد مهدی احمدی کوروش قادری

Study in surface water quality is important. Rivers are one of the main sources of water supply fordrinking, agriculture and industry. Unfortunately, sometime Rivers where wastewater dischargesare considered. For this reason,the pollutant transmission in river is one of أکثر

Study in surface water quality is important. Rivers are one of the main sources of water supply fordrinking, agriculture and industry. Unfortunately, sometime Rivers where wastewater dischargesare considered. For this reason,the pollutant transmission in river is one of the most importantproblems in Environmental Engineering. the Advection Dispersion Equation (ADE) is governedon the pollutant transport in river. this equation is partial differential equation (PDE). Thisequation is used most widely in fluid engineering spatially water engineering and in generalnamed convection equation.to Preparate computer programs that can simulate the pollutanttransmission, in addition to the used numerical method to solution of the convection equation ,thecalculation of Longitudinal Dispersion coefficient (LDC) is needed. Many empirical formulas arepresented for calculating the LDC. the assessment of this equations shows that Most of theiraccuracy is not satisfactory. Thus the use of Artificial Intelligent techniques is inevitable. In thispaper, the finite volume method is used discretiz of ADE and to estimate the diffusion coefficient,adaptive neural network (ANFIS) has been developed. the result of ANFIS model shows that Theaccuracy and performance of the model in training and testing process is very suitable. After thedevelopment of an artificial intelligence model general model was developed. the result of thefinal model tested with analytical solution of ADE and observation data of the Severn River in theUK. the final result show that performance of model is suitable.Keywords: transmission of pollutant, finite volume method, Severn river تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

175 - Assessing the Quality Change of Some Parameters of Karun River Water at a Four -Year Interval
علی عسکر کلاه کج ابراهیم پناهپور علی غلامی

Surface water resources, especially rivers, are at risk more than other sources for the reason of many uses. This study aims to examine some quality parameters of Karun river water in the Gotovand spatial range to Ahwaz during the years of 2010-2013.The data investigate أکثر

Surface water resources, especially rivers, are at risk more than other sources for the reason of many uses. This study aims to examine some quality parameters of Karun river water in the Gotovand spatial range to Ahwaz during the years of 2010-2013.The data investigated in this study were obtained from the annual mean biochemical parameters measurements at nine sampling stations at the Water Affairs Administration of Khouzestan province. To this end, it is used of post-test LSD test so as to investigate the process of river water quality changes. The results of the study shows that there was no significant difference in chemical oxygen demand (COD) among stations, but the mean dissolved oxygen (DO) and biochemical oxidation demand (BOD5) were significantly different between stations. It is observed that the highest average DO at station1 (Gotovand) at a rate of 17.7 milligrams per liter and the highest average at station 9 (Gorgor - Band-e-Ghir) at 4.39 milligrams per liter. Also, there is no significant difference of the average amount of dissolved oxygen (DO), but there is a decreasing process of average value BOD5 while increasing the average amount COD from 11.8 mg/L in 2010 to 20.2 mg/L in 2013 so that it indicates an increase in the chemical contamination of river water. The study of microbiological properties (total and excremental coli-forms) did not show any significant difference during the studied years, but among the contaminated stations the most contaminated stations were the stations No.5 (Gorgor-Shoshtar) and No. 15 (Ahwaz Fifth- bridge) with comparison to other stations. It indicates that there is the population density in these areas, as urban wastewater enters the river without any treatment. Considering that industrial and agricultural wastewaters are affecting factors for quality parameters, suggested that these wastewaters be allowed to drain into the river after proper treatment. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

176 - بررسی روابط ساختاری محرکهای مدیریت زنجیره تامین پایدار در صنایع پتروشیمی خلیج ‌فارس
alireza anvari

امروزه تضمین توسعه پایدار هر سازمانی منوط به حفظ و استفاده بهینه از منابع محدود و غیرقابل جایگزین توسعه پایدار اجتماعی واقتصادی در آن کشور شده است. به همین دلیل مدیریت زنجیره تامین پایدار برای محققان و مدیران صنایع به موضوع جالبی تبدیل شده است. هدف این تحقیق تعیین روابط أکثر

امروزه تضمین توسعه پایدار هر سازمانی منوط به حفظ و استفاده بهینه از منابع محدود و غیرقابل جایگزین توسعه پایدار اجتماعی واقتصادی در آن کشور شده است. به همین دلیل مدیریت زنجیره تامین پایدار برای محققان و مدیران صنایع به موضوع جالبی تبدیل شده است. هدف این تحقیق تعیین روابط و سطح بندی محرکهای مدیریت زنجیره تامین پایدار است. جامعه اماری تحقیق صنایع پتروشیمی خلیج ‌فارس می باشد. روش تحقیق توصیفی تحلیلی بوده است. ابتدا از ادبیات تحقیق 12 مورد از محرکهای مدیریت زنجیره تامین پایدار شناسایی شدند. سپس با جمع اوری داده ها و تعیین ارتباط بین محرکها،با استفاده از مدل سازی ساختاری تفسیری و میک مک تحلیل شده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که معیارهای سطح سوم شامل توانمندسازی فناوری اطلاعات، فشارهای نهادی، ارزشهای اجتماعی و اصول اخلاقی، و تعهد و استراتژی شرکت از عوامل تاثیر گذار بر سایر معیارها بوده اند. همچنین متغیرهای انبارداری سبز، همکاری تامین کنندگان استراتژیک، حفظ محیط زیست ، بهبود مستمر، فشارهای درونی، ثبات اقتصادی و طراحی محصول سبز متاثر از سایر متغیرها میباشند و به خودی خود تاثیری بر عوامل دیگر ندارند. معیار بهینه سازی لجستیک نیز از متغیرهای سطح سه تاثیرپذیر بوده و بر متغیرهای سطح یک نیز تاثیرگذار میباشد. در تحلیل میک مک نیز نتایج حاکی از آن است که متغیرهای هر سه سطح از نوع متغیرهای رابط پیوندی محسوب میشوند و به این معنا است که تاثیرگذاری و تاثیرپذیری بسیار بالایی دارند و هر تغییر کوچک بر روی این متغیرها باعث تغییر اساسی در سیستم میشود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

177 - پیش بینی رفتار رانندگی بر اساس کنترل اجتماعی و هیجان خواهی در رانندگان وسایل نقلیه عمومی برون شهری
راضیه میزری عالی پریا جنگی علیرضا سنگانی

انسان همواره در تمامی حالات زندگی رفتارهایی را اتخاذ مینماید، که میتواند نتایج بسیار متفاوتی داشته باشد، بنابراین هدف این پژوهش بررسی پیش بینی رفتار رانندگی بر اساس کنترل اجتماعی و هیجان خواهی در رانندگان وسایل نقلیه عمومی برون شهری ساری بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همب أکثر

انسان همواره در تمامی حالات زندگی رفتارهایی را اتخاذ مینماید، که میتواند نتایج بسیار متفاوتی داشته باشد، بنابراین هدف این پژوهش بررسی پیش بینی رفتار رانندگی بر اساس کنترل اجتماعی و هیجان خواهی در رانندگان وسایل نقلیه عمومی برون شهری ساری بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی میباشد. جامعه پژوهش شامل تمامی رانندگان وسایل نقلیه برون شهری شهر ساری در سال 1397 بود و با روش نمونه گیری هدفمند تعداد نمونه 210 انتخاب گردید. روش گردآوری دادهها توسط سه ابزار؛ هیجان خواهی آرنت (1994)، رفتار رانندگی منچستر (1990) و کنترل اجتماعی احمدی و همکاران (1391) انجام گردید. دادههای بدست آمده با استفاده از روش آماری همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام تحلیل شد و نتایج نشان داد که بین خرده مقیاسهای هیجان خواهی با رفتار رانندگی همبستگی مستقیم معناداری وجود دارند و بین خرده مقیاس های کنترل اجتماعی با رفتار رانندگی همبستگی معکوس معناداری وجود دارد. همچنین مقادیر رگرسیون نشان میدهد که خرده مقیاسهای کنترل رسمی (22/0)، شدت هیجانی (24/0)، کنترل غیر رسمی (29/0) و تازگی هیجانی (31/0) در سطح 01/0 توان پیش بینی رفتار رانندگی را دارا میباشند. با توجه به نتایج بدست آمده پیشنهاد میگردد، موازین و قواعد دریافت گواهینامه ی رانندگی منطبق بر مباحث رفتاری هیجانی مورد بازنگری قرار بگیرد و قوانین راهنمایی و رانندگی بر اساس نقش کنترل کنندگی رفتارهای ناهنجار در نظر گرفته شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

178 - سیاست گذاری تطبیقی با تاکید بر شهر اکولوژیک؛ نمونه موردی رودخانه زاینده رود
انیس یزدان پناه عبدالملکی غلامرضا لطیفی هانیه آل سعیدی

هدف از این پژوهش بررسی سیاست های برنامه ریزی شهری در راستای تقویت شبکه های اکولوژیکی و استفاده از رویکرد تلفیقی برای برنامه ریزی، طراحی و مدیریت محیط زیست رودخانه زاینده رود است. روش پژوهش توصیفی - تحلیلی و جمع آوری اطلاعات به صورت مطالعات اسنادی و کتابخانه ای انجام و ض أکثر

هدف از این پژوهش بررسی سیاست های برنامه ریزی شهری در راستای تقویت شبکه های اکولوژیکی و استفاده از رویکرد تلفیقی برای برنامه ریزی، طراحی و مدیریت محیط زیست رودخانه زاینده رود است. روش پژوهش توصیفی - تحلیلی و جمع آوری اطلاعات به صورت مطالعات اسنادی و کتابخانه ای انجام و ضمن تبیین نقش و جایگاه رودخانه ها به عنوان پارادایم شاخصه های طبیعی، در حوزه پیمایش منطقه مورد مطالعه از روش های مشاهده مستقیم و روش بررسی بصری در بستر مطالعات میدانی و همچنین نقشه های GIS شهر اصفهان استفاده و به شناسایی کلیه سیاست ها و متغیرهای اصلی حفاظت از رودخانه ها پرداخته و در انتها کلیه سیاست های اقتباس شده از تجارب جهانی، ملی، طرح های فرادست و... طبق نظرات کارشناسان و مدیران شهری، با استفاده از تکنیک دلفی، ارزش گذاری و اولویت بندی شده و راهبرد های تحقق پذیر و خاص رودخانه زاینده رود در مقیاس های مختلف ملی، منطقه ای و شهری ارائه گشته است. یافته ها نشان داد؛ عارضه بخشی نگری در عملکرد دستگاه های اجرایی بر مشکلات زاینده رود افزوده است. وجود برخی ناهماهنگی های مدیریتی به ویژه در حوضه آبریز زاینده رود موجب شده نتوان در واقع راه حل بلند مدتی برای ایجاد پایداری در آن ایجاد نمود. تبیین و استقرار نظام مدیریتی و عملکردی واحد در این حوضه ی آبریز می تواند یکی از اهداف مهم سیاست های کنترل منابع آب در سال های آتی برای این حوضه ی آبریز خواهد باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

179 - شناسایی شاخص‌های پیشرو در تعیین ارزش طول عمر مشتری در ورزش
ماهرخ رجبی اصلی مژگان خدامرادپور مظفر یکتایار رشاد حسینی

10.30495/kmsj.2022.1975357.1062

پژوهش حاضر به‌منظور شناسایی شاخص‌های پیشرو ارزش طول عمر مشتری در باشگاه‌های ورزشی تدوین‌شده است. این پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و از منظر ماهیت و روش آمیخته (اکتشافی متوالی) است. پژوهش در دو بخش کیفی و کمی انجام شد. نمونه بخش کیفی را 18 نفر از خبرگان و متخصصین ورزشی و د أکثر

پژوهش حاضر به‌منظور شناسایی شاخص‌های پیشرو ارزش طول عمر مشتری در باشگاه‌های ورزشی تدوین‌شده است. این پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و از منظر ماهیت و روش آمیخته (اکتشافی متوالی) است. پژوهش در دو بخش کیفی و کمی انجام شد. نمونه بخش کیفی را 18 نفر از خبرگان و متخصصین ورزشی و در بخش کمی 384 نفر از مدیران ورزشی باشگاه‌های ورزشی تشکیل می‌دادند. انتخاب نمونه در بخش کیفی به روش غیر تصادفی هدفمند با رویکرد گلوله برفی انجام گرفت و داده‌ها با مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته جمع‌آوری گردید. در بخش کمی از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای و تصادفی طبقه‌ای حجم نمونه انتخاب و از پرسشنامه خروجی از بخش کیفی داده‌ها جمع‌آوری گردید. در مرحله کیفی از روش‌های آماری تکنیک دلفی و در مرحله کمی از معادلات ساختاری استفاده گردید. تحلیل‌های آماری با نرم‌افزارهای اس.پی.اس.اس و آموس انجام گرفت. نتایج گویای این است که پیشرانهای ارزش طول عمر مشتری به عوامل نه‌گانه (سخت‌افزاری، نرم‌افزاری، مالی، راهبردی، اجتماعی، انگیزشی، رفتاری، فرآیندی و اجرایی) بستگی دارد. در راستای نتایج پیشنهاد می‌شود مدیران، با در نظر گرفتن مؤلفه‌های عوامل انگیزشی، اجرایی و رفتاری زمینه رضایت و وفاداری مشتریان، اعتماد و اطمینان در آنان را بهبود بخشیده و همچنین با موردتوجه قرار دادن عوامل راهبردی و مالی، وضعیت آتی مشتریان را پیش‌بینی نمایند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

180 - ارائه چارچوبی برای شناسایی پیشران‌های موثر روی آینده بازاریابی نوآورانه در صنعت بانکداری با تمرکز بر فناوری بلاک‌چین
مجید احمدی علیرضا روستا محمدحسن ملکی فرزاد آسایش

هدف: هدف پژوهش حاضر، شناسایی و تحلیل پیشران‌های اثرگذار روی آینده بازاریابی نوآورانه در صنعت بانکداری با تمرکز بر فناوری بلاک‌چین است. روش: تحقیق حاضر از نظر جهت‌گیری، کاربردی بوده و به علت استفاده از روش‌های کیفی و کمّی در کنار هم، دارای روش‌شناسی آمیخته است. جامعه نظر أکثر

هدف: هدف پژوهش حاضر، شناسایی و تحلیل پیشران‌های اثرگذار روی آینده بازاریابی نوآورانه در صنعت بانکداری با تمرکز بر فناوری بلاک‌چین است. روش: تحقیق حاضر از نظر جهت‌گیری، کاربردی بوده و به علت استفاده از روش‌های کیفی و کمّی در کنار هم، دارای روش‌شناسی آمیخته است. جامعه نظری پژوهش، خبرگان بازاریابی بانکی و فناوری‌های مالی دیجیتال بود و روش نمونه‌گیری به صورت قضاوتی انجام شد. حجم نمونه در این پژوهش برابر با 15 نفر بود. برای تحلیل داده‌ها، روش‌های فراترکیب، آزمون آماری بینم و کپراس توسعه‌یافته استفاده شد. ابزار گردآوری داده‌ها در این پژوهش، پرسشنامه‌های خبره‌سنجی و اولویت‌سنجی کپراس بود. یافته‌ها: 47 پیشران از فراترکیب استخراج شد و این پیشران‌ها در قالب نُه پیشران فرهنگی، قانونی، فناورانه، ساختاری و فرایندی، فین‌تک‌ها، محیطی، مشتری، امنیتی و آگاهی و اطلاع‌رسانی طبقه‌بندی شدند. پس از غربال نظری و آماری، 12 پیشران برای اولویت‌بندی با کپراس مورد توجه قرار گرفتند. پیشران‌های باقیمانده با بکارگیری کپراس و سه شاخص شدت اهمیت، میزان قطعیت و تخصص خبرگان ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که پیشران‌های اقبال محققان بازاریابی به فناوری‌های مالی دیجیتال و بلاک‌چین و توسعه بانکداری غیرمتمرکز دارای بالاترین اولویت از نظر اثرگذاری روی آینده بازاریابی نوآورانه در صنعت بانکداری با تمرکز بر فناوری بلاک‌چین هستند.نتیجه‌گیری: تحقیقات بازاریابی و فناوری مالی علی‌الخصوص مطالعات میان رشته‌ای، تنظیم و سازگاری روش‌ها و استراتژی‌های بازاریابی در حوزه‌های مختلف با فناوری بلاک‌چین، سرمایه‌گذاری روی فین‌تک‌ها و بهبود رگولاتوری و اصلاح برخی قوانین و نظام‌ها مثل اصلاح نظام کارمزد و کیف پول، از مهم‌ترین پیشنهادهای کاربردی پژوهش بودند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

181 - تأثیر خطواره های مغناطیسی بر روی رودخانه قزل اوزن
وحید حسینی تودشکی محمدحسین نوری قیداری ناصر عبادتی

رودخانه قزل اوزن به عنوان یکی از طویل ترین سیستمهای رودخانهای در کشور، به تغییر شکلهای تکتونیکی به خوبی پاسخ داده است. در این مقاله با کشف و توصیف ناهنجاریهای ژئومورفیک در طول رودخانه قزل اوزن و انطباق آنها با خطوارههای مغناطیسی، نقش خطواره ها در ایجاد دگرشکلی های فعال أکثر

رودخانه قزل اوزن به عنوان یکی از طویل ترین سیستمهای رودخانهای در کشور، به تغییر شکلهای تکتونیکی به خوبی پاسخ داده است. در این مقاله با کشف و توصیف ناهنجاریهای ژئومورفیک در طول رودخانه قزل اوزن و انطباق آنها با خطوارههای مغناطیسی، نقش خطواره ها در ایجاد دگرشکلی های فعال مشخص شده است. در این مطالعه ابتدا ناهنجاری های رودخانه ای بر روی تصاویر ماهوارهای شناسایی گردیده و با مدل ارتفاع رقومی و مشاهدات روی زمین تأیید شدهاند. سپس با خطواره های مغناطیسی استخراج شده از نقشه های مغناطیس هوایی، انطباق داده شده و به این ترتیب چین ها و گسلهای فعال موجود در زیر سطح شناسایی گردیدهاند. اکثر قریب به اتفاق خطواره های مغناطیسی در حوضه رودخانه قزل اوزن موجب ایجاد ناهنجاریهای ژئومورفیک در طول رودخانه شده اند. خطواره های با روند شمال باختری جنوب خاوری ناهنجاری های مختلفی از قبیل تغییر الگوی کانال رودخانه، انحنای مسیر رودخانه و ایجاد نیکپوینت ) Knickpoint ( بر روی نیمرخ طولی رودخانه پدید آورده اند. خطواره های با روند شمال خاوری جنوب باختری تنها موجب مستقیم شدگی مسیر رودخانه شده اند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

182 - اندازه گیر ی پتانسیل کیفی آب رودخانه جاجرود در محدوده شهرستان پردیس
علیرضا نیکنام بجندی فرحناز کریم زاده معصومه سهرابی ملا یوسفی

رودخانه جاجرود واقع در شهرستان پردیس در شرق تهران قرار دارد. هدف از اجرای این تحقیق تعیین میزان آلودگی آب این رودخانه است که به این منظورتعداد 15 نمونه از آب در اوایل تیرماه 1397 برداشت گردید . سپس نمونه های آب برای تعیین غلظت عناصر Fe ، Cr ، Cd ، Zn ، Pb ، Cu ، Co، Hg، أکثر

رودخانه جاجرود واقع در شهرستان پردیس در شرق تهران قرار دارد. هدف از اجرای این تحقیق تعیین میزان آلودگی آب این رودخانه است که به این منظورتعداد 15 نمونه از آب در اوایل تیرماه 1397 برداشت گردید . سپس نمونه های آب برای تعیین غلظت عناصر Fe ، Cr ، Cd ، Zn ، Pb ، Cu ، Co، Hg، As وMn مورد آنالیز قرار گرفتند. مقادیر کاتیون و آنیون ، TDS ، pH ، EC ، COD ، BOD ، شوری ، DO ، NTU ، کلیفرم گوارشی و کلیفرم کل در نمونه های آب اندازه گیری گردید. علت این اندازه گیریها تعیین کیفیت آب رودخانه از لحاظ متغیرهای فیزیک و شیمیایی آن می باشد. میانگین pH در نمونه های آب سطحی 703/7 است که نشان دهندهء ماهیت قلیایی نمونه های آب است. بالا بودن هدایت الکتریکی آب رودخانه جاجرود ناشی از فعالیتهای کشاورزی ، باغداری و مناطق مسکونی می باشد. بالا بودن TDS نشان می دهد نیترات موجود در آب بسیار بالاست . روند کاهشی میانگین غلظت کاتیونهای اصلی نمونه های آب رودخانه جاجرود به صورت منیزیم ، پتاسیم ، سدیم، کلسیم، و ترتیب غلظت آنیونها در نمونه های آب سطحی به صورت کلر ، سولفات، فسفات ، نیترات ، بی کربنات است. نتیجه توزیع یونها در نمودار پایپر حاکی از آن است که تیپ آب آنیونها از نوع سولفاته و در رخساره کلراید قرار دارد و تیپ آب در کاتیونها از نوع سدیم- پتاسیم و در رخساره منیزیک قرار دارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

183 - ارزیابی توزیع زیست محیطی فلزات سنگین در رسوبات رودخانه دوهزار با استفاده از شیوه های آماری چند متغیره و شاخص های زیست محیطی
محمد رضا انصاری سحر سرتیپی یاراحمدی حنانه السادات نصر

رسوبات رودخانه دو هزار تنکابن حاوی مقادیر فلزات سنگین بالایی بوده و به این منظور، رسوبات این رودخانه، برای تعیـین غلظت فلزات سنگین و شدت آلودگی، تحت آنالیز شیمیایی واقع شدند. در واقع، هدف این پژوهش، ارزیابی میزان آلودگی فلـزات سـنگین As ،Pb ،Ni ،Mn ،Cr ،Zn ،Mo ،Cu ،Co، أکثر

رسوبات رودخانه دو هزار تنکابن حاوی مقادیر فلزات سنگین بالایی بوده و به این منظور، رسوبات این رودخانه، برای تعیـین غلظت فلزات سنگین و شدت آلودگی، تحت آنالیز شیمیایی واقع شدند. در واقع، هدف این پژوهش، ارزیابی میزان آلودگی فلـزات سـنگین As ،Pb ،Ni ،Mn ،Cr ،Zn ،Mo ،Cu ،Co، Feدر رسوبات رودخانه ایی بوده اسـت. در ایـن پـژوهش، شاخصهای آلودگی نظیر ضریب آلودگی، شاخص بار آلودگی، فاکتور غنی شدگی و شاخص زمین انباشتگی استفاده شد، و لذا با توجه به میانگین غلظت عناصر سنگین در کلیه ایستگاه ها بیشترین مقدار میانگین عناصر متعلق به عنصر آهن بوده و کمترین میانگین غلظت عناصر متعلق به عنصر مولیبدن می باشد ، بنابراین میانگین تغییرات غلظت عناصر بشرح زیر می باشد Fe> Mn> Zn> Cr> Ni> Pb> Cu> Co> As> Mo غلظت فلزات سـنگین در نمونه های قابل بررسی ارزیابی شد. با توجه به محاسبه شاخص زمین انباشتگی برای فلزات سنگین با توجه به جدول کلاسه بندی فاکتور EF بیشترین تعداد ایستگاهها با 84.88 درصد در طبقه دوم به معنی آلودگی متوسط قرار گرفته اند و مابقی ایستگاهها با 12.79درصد در طبقه اول به معنی فاکتور آلودگی پائین و 2.33 درصد در طبقه سوم آلودگی قابل توجه قرار گرفته اند.در این پژوهش از مطالعات آماری ضـریب همبـستگی و آنـالیز خوشه ای و آنالیز فاکتور جهت یافتن منشأ فلزات سنگین موجود در رسوبات، الگوی پراکنش عناصر و ارزشیابی زیست محیطی وضعیت موجـود در منطقـه مـورد مطالعـه کمک گرفته شد. نتایج به دست آمده از مطالعات ژئوشیمیایی، آماری به کارگیری صحیح آمار چند متغیره و محاسبه شاخص های آلودگی، فاکتور غنی شدگی، شاخص زمین انباشتگی، ضریب آلودگی و شاخص بار آلودگی برای نمونـه هـای رسـوب، تأییدکننـده غلظتهای بالای این فلزات است. نتایج به دست آمده از آنالیز فاکتوری و آنالیز خوشه ای میزان بار فلز سـنگین بـر نمونـه هـای رسوبات منطقه مورد مطالعه با نتایج حاصل از محاسبه ضریب آلودگی برای ایستگاه های نمونه برداری مطابقت کامل دارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

184 - پیش بینی تغییرات برخی متغیرهای اقلیمی حوضه آبخیز دره رود ارس طی دهه های آتی با استفاده از مدلهای تغییر
ابراهیم فتائی علی عزیزی سیدتقی سید صفویان علی اکبر ایمانی اکرم اوجاقی حبیب فرهادی

تغییرات اقلیمی یکی از ویژگیهای طبیعی چرخه اتمسفری می باشد که بر اثر ناهنجاری ها و یا نوساناتی در روند پارامترهای هواشناسی، از جمله بارندگی و دما حاصل می شود. میزان انتشار گازهای گلخانه ای در دهه های اخیر به طور قابل ملاحظه ای افزایش داشته است. با توجه به اینکه افزایش ای أکثر

تغییرات اقلیمی یکی از ویژگیهای طبیعی چرخه اتمسفری می باشد که بر اثر ناهنجاری ها و یا نوساناتی در روند پارامترهای هواشناسی، از جمله بارندگی و دما حاصل می شود. میزان انتشار گازهای گلخانه ای در دهه های اخیر به طور قابل ملاحظه ای افزایش داشته است. با توجه به اینکه افزایش این گازها در اتمسفر زمین؛ باعث تغییر درمتغیرهای اقلیمی کره زمین گردیده است لذا ضرورت دارد این تغییرات شبیه سازی شده و تغییرات احتمالی آینده مورد پیش بینی قرار گیرند تا اقدامات لازم در برنامه ریزی های محیطی مورد توجه واقع شود. در این مطالعه با استفاده از تکنیک ریزمقیاس نمایی آماری، مدل های GCM تحت سناریوی انتشار گاز های گلخانه ای (A1B,A2,B1) برای دوره زمانی 2039-2011 با استفاده از مدل آماری LARSE-WG داده های روزانه دما، بارش و تابش ریز مقیاس گردیدند و نتایج آن بر روی ایستگاه های سینوپتیک حوضه آبخیز دره رود از زیر حوضه های رودخانه ارس در شمال غربی ایران مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد تغییراتی در پارامترهای اقلیمی دما و بارش در طی دوره مورد مطالعه بوجود خواهد آمد. به طوری که میانگین دما در بین ایستگاه های مورد مطالعه بین 31/0 تا 69/3 درجه سانتی گراد افزایش خواهد داشت و میزان بارش نیز 2/8 تا 5/21 درصد افزایش خواهد یافت. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

185 - اندازه گیری و پایش فلزات سنگین در رودخانه دره مراد بیک همدان
شهرام صادقی محمد حسین ساقی محمد تقی صمدی زین العابدین یحیی پور

آلودگی های ناشی از یون های فلزات سنگین موجود در منابع آبی ناشی از تخلیه صنایع در محیط های آبی از خطرناکترین تهدید کننده های سلامت انسان و محیط زیست می باشند.انسان و جانوران با مصرف سبزیجات ،و مواد غذایی آبیاری شده با ذآبهای آلوده به فلزات دچار آسیبهای جبران ناپذیری می ک أکثر

آلودگی های ناشی از یون های فلزات سنگین موجود در منابع آبی ناشی از تخلیه صنایع در محیط های آبی از خطرناکترین تهدید کننده های سلامت انسان و محیط زیست می باشند.انسان و جانوران با مصرف سبزیجات ،و مواد غذایی آبیاری شده با ذآبهای آلوده به فلزات دچار آسیبهای جبران ناپذیری می کردند.آگاهی و شناخت کیفیت آب های سطحی و رودخانه ها امری لازم و ضروری به نظر می رسد.نمونه ها در 4 ماه مختلف از 6 ایستگاه تعیین شده در طول رودخانه برداشت شده و به آزمایشگاه منتقل گردید.نمونه های برداشت شده با استفاده از روش استاندارد و به کمک دستگاه جذب اتمی مورد آنالیز قرار گرفته و میزان غلظت فلزات سنگین سرب،روی،مس،کادمیوم و نیکل و آهن مشخص گردید.نتایج نشان داد که در ماه فروردین بیشترین مقدار میانگین مربوط به سرب (0.54mg/l)و کمترین مقدار میانگین مربوط به کادمیوم(0.001mg/l) بوده است.در ماه اردیبهشت بیشترین مقدار میانگین مربوط به سرب(1.15mg/l) و کمترین مقدار میانگین مربوط به آهن(0.013mg/l بوده است.در خرداد ماه بیشترین مقدار میانگین مربوط به سرب (0.56mg/l) و کمترین مقدار میانگین مربوط به آهن(0mg/l) بوده است.در ماه تیر بیشترین مقدار میانگین مربوط به کادمیوم(0.018mg/l) و کمترین مقدار میانگین مربوط به آهن (0mg/l) بوده است.بنابراین آب رودخانه در برخی از ایستگاه ها آلوده به فلزات سنگین بوده و از استانداردهای موجود بالاتر می باشد با پایش عوامل فیزیکی ،شیمیایی و میکروبی در ایستگاه های مورد نظر ،اثرات زیست محیطی آلودگی در قسمتهای مختلف رودخانه مشهود می باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

186 - ژئوشیمی زیست محیطی رودخانۀ زرجوب واقع در شهرستان رشت (استان گیلان)
زهرا ب بهاری چهارده شهروز حق نظر

رودخانۀ زرجوب در شمال ایران، استان گیلان و در محدودۀ شهرستان رشت واقع شده است. در طی مطالعه، در 5 نقطه از آب ورسوب رودخانۀ زرجوب نمونه برداری شد. بر اساس مطالعات ژئوشیمیایی بر روی رسوب و آب رودخانۀ زرجوب مشخص گردید که هیچ آلودگی زیست محیطی در رسوب رودخانه وجود نداشته ام أکثر

رودخانۀ زرجوب در شمال ایران، استان گیلان و در محدودۀ شهرستان رشت واقع شده است. در طی مطالعه، در 5 نقطه از آب ورسوب رودخانۀ زرجوب نمونه برداری شد. بر اساس مطالعات ژئوشیمیایی بر روی رسوب و آب رودخانۀ زرجوب مشخص گردید که هیچ آلودگی زیست محیطی در رسوب رودخانه وجود نداشته اما آنالیز آب رودخانه نشان می دهد که عناصر کادمیم، کبالت، جیوه، منگنر، نیکل و روی در تمام نمونه های آب به خصوص در منطقۀ شهر صنعتی رشت و پل گلسار به طرف پیربازار بیشتر از استاندارد WHO و استاندارد آب ایران است. روند تغییرات غلظت این عناصر، تحت تأثیر ورود فاضلابهای شهری خانگی و صنعتی بوده. غلظت این عناصر در طول مسیر رودخانه (قبل، داخل و بعد از شهر رشت) دارای تغییرات نامنظم است. مقدار BOD آب رودخانه به جز یک ایستگاه در همۀ ایستگاه ها از استاندارد ایران بیشتر است که علت آن ورود فاضلاب صنعتی و خانگی و بیمارستانی در طول مسیر رودخانه می باشد. مقدار COD در تمام ایستگاه ها بیشتر از استاندارد آب ایران است که در منطقۀ گلسار به پیربازار تقریباً 30 برابر استاندارد است و این نشانۀ آلودگی بسیار شدید آب رودخانه است. فلزات سنگین موجود در آب های آزاد وارد بدن ماهیان و سایر آبزیان می گردد و در بدن آنها تجمع می کند و همچنین تجمع عناصر سنگین در بافت گیاهان که سرانجام وارد زنجیرۀ غذایی می شود می تواند علت گسترش سرطان گوارش و بیماری های غدد درون ریز در استان گیلان باشد تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

187 - تعیین میزان خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیکی در استان کرمان
محمود سالاری اصغر طیبیان

منطقه کرمان گرچه در مجموع به عنوان بخشی از فلات ایران ، اقلیم خشک تا فراخشک دارد ولی با این وجود عواملی از قبیل ارتفاع،رطوبت و جبهه های هوایی ورودی به منطقه موجب تغییراتی نه چندان زیاد می گردند و اقلیم های خشک و ندرتأمدیترانهای درارتفاعات کوههای جبال بارز و لاله زار قاب أکثر

منطقه کرمان گرچه در مجموع به عنوان بخشی از فلات ایران ، اقلیم خشک تا فراخشک دارد ولی با این وجود عواملی از قبیل ارتفاع،رطوبت و جبهه های هوایی ورودی به منطقه موجب تغییراتی نه چندان زیاد می گردند و اقلیم های خشک و ندرتأمدیترانهای درارتفاعات کوههای جبال بارز و لاله زار قابل رویت می باشند. به منظور تعیین خشکسالی هواشناسی استان کرمان به زیر حوضههایآبریز مناسب تقسیم واز روش توزیع آماری ارزیابی نقطه ای انجام میگیرد و همچنین ارزیابی منطقه ای نیز با روشهای شاخص توزیعاستاندارد ،میانگین حسابی و میانه نسبتها بررسی شده است. بدین منظور در این تحقیق ضمن انتخاب ایستگاههای بارانسنجی باتوزیع مناسب و دارای آمار بلندمدت ، دوره های خشکسالی هواشناسی برای 39سال 1347-86تعیین شده است. بررسیها نشان داددر منطقه طول دوران خشکسالی بیشتر از دوران ترسالی میباشد.همچنین با انتخاب 4ایستگاه هیدرومتری شاخص دارای آمار قابلقبول وتعمیم آمارآنها به چهارحوضه آبریزکویرلوت ،جازموریان،کویر درهانجیر و کویر ابرقو سیرجان، مشخص شد. از سال 1378-79منطقه کرمان وارد خشکسالی هیدرولوژیکی شده که تا سال 1386-87همچنان ادامه داشته ودر این مدت کمبودتولید جریان سطحینسبت به متوسط بلندمدت معادل 18میلیارد مترمکعب تعیین شده است.وسالهای 84-85، 78-79 ، 47-48و 86-87خشکترین سالهابوده اند ودر اکثر سالها بخشی از استان، خشکسالی با دوره باز گشت های متفاوت را نیز ، تحمل نموده است تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

188 - بررسی بافتی و ترکیبی رسوبات بخش نزدیک ساحل دلتای سفید رود
حسین باقری سعید خدابخش حامد طبابایی

در این پژوهش با استفاده از نمونه برداری و آنالیز نمونه های رسوبی برداشت شده از بخش نزدیک ساحل دلتای سفید رود )منطقه کیاشهر- دستک استان گیلان( به بررسی بافتی و ترکیبـی رسـوبات بخـش نزدیـک سـاحل دلتـای سـفید رود پرداختـه و بـا کمـک پارامترهایی چون جورشدگی، کج شدگی ، میا أکثر

در این پژوهش با استفاده از نمونه برداری و آنالیز نمونه های رسوبی برداشت شده از بخش نزدیک ساحل دلتای سفید رود )منطقه کیاشهر- دستک استان گیلان( به بررسی بافتی و ترکیبـی رسـوبات بخـش نزدیـک سـاحل دلتـای سـفید رود پرداختـه و بـا کمـک پارامترهایی چون جورشدگی، کج شدگی ، میانگین اندازه دانهها و نمودارهای مربوط به آنها، شرایط رسوبگذاری و منشا رودخانهای یا دریایی بودن رسوبات مشخص گردید. آنالیز نمونههای برداشت شده از پهنه ساحلی )رخـسارههـای فراسـاحل، دونهـا، سـاحل قدیمه، لاگون، پهنه ماسهای( و واحدهای رودخانهای )سدهای نقطـهای، کانـال روخانـه ودشـت سـیلابی( نـشان داد کـه نمونـههـا تفاوتهای آشکاری در ویژگیهای رسوبشناسی )جورشدگی، کج شدگی و(... دارند، این تفاوتها ناشـی از فراینـدهای مختلـف حمل و رسوبگذاری توسط جریان ، امواج و باد میباشد. با قرار دادن پارامترکج شدگی در برابر جورشـدگی مـشخص گردیـد کـه بیشتر رسوبات منطقه بایمدال و رسوبات رودخانه ای پلی مدال می باشند. با جدا کردن کانیهای سنگین از نمونههـا، آنـالیز ،XRD تهیه برش نازک از رسوبات سست و بررسی مقاطع، مشخص گردید که مگنتیت و ایلمنیت مهمترین کانی های سـنگین و کـوارتز و فلدسپات و پلاژیوکلاز مهمترین خرده های موجود در رسوبات منطقه می باشند تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

189 - بررسی و شناسایی منابع و متغیرهای آلاینده آب رودخانه کرج در محدوده اسلامشهر
مریم خدابخشی فرح ناز کریم زاده بهنوش خوش منش افشار ضیاء ظریفی

این مقاله با هدف مطالعه برخی از آلودگی های ناشی از عناصر سنگین در آب رودخانه کرج ) که مهمترین رودخانه در اسلامشهر است ( از قبیل اکسیژن محلول ، EC،TDS،PH ، شوری و همچنین تعیین غلظت عناصر سنگین نمونه های آب از قبیل As،Cu،Pb،Zn،Cd،Cr،Ni که مورد آنالیز قرار گرفتند تدوین گرد أکثر

این مقاله با هدف مطالعه برخی از آلودگی های ناشی از عناصر سنگین در آب رودخانه کرج ) که مهمترین رودخانه در اسلامشهر است ( از قبیل اکسیژن محلول ، EC،TDS،PH ، شوری و همچنین تعیین غلظت عناصر سنگین نمونه های آب از قبیل As،Cu،Pb،Zn،Cd،Cr،Ni که مورد آنالیز قرار گرفتند تدوین گردیده است. جهت انجام آزمایشات و تعیین متغیرها ، مراحل نمونه برداری در اسفند ماه در5 ایستگاه در طول مسیر رودخانه انجام گرفت چون سایر ایستگاهها فاقد آب بودند .تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spss و آزمون ضریب همبستگی پیرسون انجام گرفت . میانگین PH در نمونه های آب سطحی 55/7 است که نشان دهنده ی ماهیت قلیایی نمونه های آب است. بالا بودن هدایت الکتریکی آب رودخانه کرج ناشی از فعالیتهای کشاورزی و صنعتی می باشد. بالا بودن TDS با فراوانی نیترات آب مرتبط است. روند کاهشی میانگین غلظت کاتیونهای اصلی نمونه های آب رودخانه کرج به صورت منیزیم > کلسیم > سدیم>پتاسیم، و ترتیب غلظت آنیونها در نمونه های آب سطحی به صورت سولفات > کلر است. در نمودار پایپر ، تیپ آب آنیونها از نوع سولفاته و در رخساره کربنات و بی کربنات و تیپ آب در کاتیونها از نوع سدیم – پتاسیم و در رخساره منیزیک و کلسیک قرار دارد. براساس نتایج بدست آمده از ضرایب همبستگی بین عناصر فلزی نیکل با کروم ، مس با روی همچنین کروم با روی می توان وجود منشأ مشترک خاکزاد و زمین زاد )فعالیتهای انسانی( را برای تأمین آنها در آب رودخانه احتمال دارد. ضمن این که همبستگی های مثبتی نیز ما بین آنیون های سولفات و برخی عناصر فلزی و نیز یون کلر مشاهده می شود که می تواند حمل شدگی عناصر در فاز سولفیدی را بیان کند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

190 - تعیین کیفیت آب رودخانه کارون با استفاده از مدل استنتاج فازی ممدانی
میثم ودیعتی محمد نخعی وهاب امیری امرایی علی میر عربی

در سالهای اخیر،روشهایی با مبنای منطبق فازی تطبیق یافته اند تا عدم قطعیت همراه با مسائل زیست محیطی را در نظر بگیرند.در پژوهش حاضر،از روش مدل استنتاج فازی جهت ارزیابی کیفیت آب رودخانه استفاده شده است.توان کاربرد مدل استنتاج فازی با مطالعه موردی سنجیده شد.به همین منظور از أکثر

در سالهای اخیر،روشهایی با مبنای منطبق فازی تطبیق یافته اند تا عدم قطعیت همراه با مسائل زیست محیطی را در نظر بگیرند.در پژوهش حاضر،از روش مدل استنتاج فازی جهت ارزیابی کیفیت آب رودخانه استفاده شده است.توان کاربرد مدل استنتاج فازی با مطالعه موردی سنجیده شد.به همین منظور از داده های اندازه گیری شده 17 ایستگاه در مسیر رودخانه کارون در سال آبی 1388-1389 استفاده گردید.مهم ترین پارامترهای تاثیر گذار بر کیفیت آب رودخانه شامل اکسیژن محلول،اکسیژن خواهی بیوشیمیایی 5 روزه،نیترات،کلرور و هدایت الکتریکی استفاده گردید.با استفاده از مدل استنتاج فازی کیفیت آب رودخانه به سه طبقه خوب،متوسط و بد تقسیم شد.نتایج نشان داد،مدل استنتاج فازی قادر است تغییرات کیفیت آب را در فصول مختلف نشان دهد.بنابراین این روش ابزار جایگزین و مناسبی را معرفی میکند که می تواند در توسعه موثر برنامه های مدیریت آب استفاده شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

191 - تاثیر پساب تصفیه خانه فاضلاب روستای پورکان بر متغیرهای کیفی آب رودخانه کرج
سیده فائزه حسینی امیر حسام حسنی امیر حسین جاوید مجتبی صیادی

امروزه رودخانه ی کرج بیش از هر زمان دیگری به واسطه تاثیر مخرب ناشی از شهر چند میلیونی تهران به انواع آلودگی ها و تخریب محیط زیست گرفتار شده است،بنابراین مطالعه ی کیفیت آب رودخانه کرج با هدف بررسی وضع موجود از اهمیت ویژه ای برخوردار است.این مطالعه با هدف بررسی نقش تصفیه أکثر

امروزه رودخانه ی کرج بیش از هر زمان دیگری به واسطه تاثیر مخرب ناشی از شهر چند میلیونی تهران به انواع آلودگی ها و تخریب محیط زیست گرفتار شده است،بنابراین مطالعه ی کیفیت آب رودخانه کرج با هدف بررسی وضع موجود از اهمیت ویژه ای برخوردار است.این مطالعه با هدف بررسی نقش تصفیه خانه فاضلاب بهداشتی روستای پورکان(در جاده کرج-چالوس)بر روی کیفیت آب رودخانه کرج صورت گرفته است.در تحقیق حاضر،نمونه رداری از 4 ایستگاه ورودی و خروجی،قبل و بعد از تصفیه خانه فاضلاب روستای پورکان به صورت فصلی طی چهار مرحله انجام شد.غلظت شاخص های NO,NH,PO,BOD,COD,TSS,PH بر اساس روشهای پیشنهاد شده ددر مرجع استاندارد متد مورد بررسی قرار گرفت.با توجه به نتایج نمونه ها ،تجزیه و تحلیل از طریق مطالعات آماری صورت گرفت.نتایج حاصل از تجززیه و تحلیل فیزیکی،شیمیایی و میکروبی نمونه ها نشان داد که تصفیه خانه کارایی مناسبی را در کاهش پارامترهای اساسی از جمله COD,TSS و کلی فرم گوارشی (خصوصا در فصل تابستان)نداشته و در اکثر موارد ،این پارامترها بالاتر از حد مجاز بوده است.آب رودخانه کرج نیز در طول مسیر تقریبا از وضعیت ثابتی برخوردار است و در نتیجه،ورود پاب به رودخانه کرج تاثیر منفی حادی در بر نداشته است .لذا با توجه به نتایج،برنامه ریزی جهت رفع مشکلات موجود ضروری به نظر می رسد که با حلوگیری از تخلیه مستقیم پاب به رودخانه،اصلاح عملکرد تصفیه خانه،بهینه سازی سیستم فیلتراسیون و استفاده از پاب در تغذیه مصنوعی ،کشاورزی این نقایض رفع میگردد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

192 - بررسی آلودگی فلزات سنگین رسوبات رودخانه با استفاده از شاخص های زمین انباشتگی ، ضریب آلودگی و تحلیل مؤلفه اصلی (مطالعه موردی : جاجرود محدوده شهرستان پردیس)
علیرضا نیکنام بجندی فرحناز کریم زاده معصومه سهرابی ملایوسفی

مهمترین رودخانه شهرستان پردیس در شرق تهران جاجرود است. در این تحقیق تعداد 16 نمونه از رسوبات کف این رودخانه که در اوایل تیرماه 1397 برداشت گردید ، مطالعه شده است. نمونه های مزبوربرای تعیین غلظت فلزات سنگین Fe ، Cr ، Cd ، Zn ، Pb ، Cu ، Co، Hg، As وMn به روش ICP مورد آنا أکثر

مهمترین رودخانه شهرستان پردیس در شرق تهران جاجرود است. در این تحقیق تعداد 16 نمونه از رسوبات کف این رودخانه که در اوایل تیرماه 1397 برداشت گردید ، مطالعه شده است. نمونه های مزبوربرای تعیین غلظت فلزات سنگین Fe ، Cr ، Cd ، Zn ، Pb ، Cu ، Co، Hg، As وMn به روش ICP مورد آنالیز قرار گرفتند. رسوبات رودخانه جاجرود به عناصر روی، سرب، و در برخی ایستگاهها به ، مس ، منگنز و کادمیوم آلوده شده اند. منبع احتمالی عناصر مس، سرب تخلیه نخاله های راهسازی و نخاله های ساختمانی و فعالیتهای انسانی اعم از باغداری ، مسکونی و صنایع در اطراف رودخانه جاجرود است. افزایش غلظت منگنز در ایستگاه سنجریان ، نشاندهندهء فعالیتهای دامداری ، زمین کشاورزی و مناطق مسکونی در نزدیکی بستر رودخانه است. نتیجه گیری مؤلفه اصلی با نتایج حاصل از آنالیز خوشه ای نیز همخوانی دارد و براساس آنالیز های آماری انجام گرفته می توان گفت که آهن و کبالت و کروم و روی منبع یکسانی دارند (زمین زاد). این مطلب در مورد کادمیوم و آرسنیک وجود منبع مشترک (انسان زاد) و در مورد سرب نیز یک منبع (انسان زاد) مجزا را بیان می دارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

193 - بررسی اثرات زیست محیطی پساب تصفیه‌خانه فاضلاب شهر کرمانشاه روی رودخانه دائمی قره‌سو
سید شهاب حسینی سیامک بهاروند

امروزه اساسی ترین اقدام در جهت کنترل آلودگیهای فاضلاب و استفاده مجدد از پساب های آنها، احداث تصفیه خانه های فاضلاب و نظارت دقیق بر عملکرد آنها می باشد.در این تحقیق با هدف بررسی اثرات زیست محیطی پساب تصفیه خانه فاضلاب شهر کرمانشاه روی برخی متغیرهای فیزیکوشیمیایی رودخانه أکثر

امروزه اساسی ترین اقدام در جهت کنترل آلودگیهای فاضلاب و استفاده مجدد از پساب های آنها، احداث تصفیه خانه های فاضلاب و نظارت دقیق بر عملکرد آنها می باشد.در این تحقیق با هدف بررسی اثرات زیست محیطی پساب تصفیه خانه فاضلاب شهر کرمانشاه روی برخی متغیرهای فیزیکوشیمیایی رودخانه دائمی قره سو، تغییرات متغیرهای مذکور در نمونه های آب رودخانه قره سو در فواصل زمانی مختلف بررسی شد. میانگین تغییرات این متغیرها در فصل خشک با میزان تغییرات این متغیر در فصل تر(آبان ماه) مقایسه شد. بررسی تغییرات روزانه اسیدیته نمونه ها در نقاط مختلف مربوط به فصل تر(آبان ماه) سال 95 گویای این واقعیت است که فرایندهای خنثی سازی اسیدیته پساب اثرگذاری خود را در روند تغییرات چشمگیر این متغیر و کاهش میزان اسیدیته در نمونه های خروجی نسبت به نمونه های ورودی نشان میدهد. همچنین نتایج حاصل از سنجش میزان اکسیژن خواهی زیستی نمونه ها نشان میدهد، فرایندهای تصفیه فاضلاب در جهت حذف لجن و میکروارگانیسمهای مختلف آب بسیار مؤثر بوده است. نتایج حاصل از سنجش مقدار کل ذرات جامد معلق نمونه های آب نشان از بازدهی مؤثر و عملکرد خوب صحیح مراحل تصفیه پساب است. سنجش دمای نمونه های آب در 3 نقطه مختلف نشان میدهد که در این 3 نقطه دمای آب ثابت بوده تنها تغییرات اندکی را در زمانهای مختلف نشان داده است. میزان نیترات نمونه ها و میزان اکسیژن محلول از نقطه ورودی تصفیه خانه تا نقطه خروجی روند افزایشی داشته است. تغییرات روزانه قلیائیت و اسیدیته میزان اکسیژن خواهی زیستی و شیمیایی و میزان فسفراز نقطه ورودی تصفیه خانه تا نقطه خروجی و نمونه هایی از فواصل دورتر روند کاهشی داشته است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

194 - ارزیابی آلودگی فلزات سنگین در رسوبات سطحی رودخانه گاماسیاب نهاوند
مریم صالح محسن رضایی عطا شاکری اشکان جهانداری

در این مطالعه به ارزیابی آلودگی فلزات سنگین رودخانه گاماسیابواقع در استان همدان پرداخته شد. رودخانه گاماسیاب مهم‌ترین رودخانه شهرستان نهاوند می‌باشد که در مجاور آن فعالیت‌های گسترده‌ای مانند کشاورزی یا پرورش ماهی صورت می‌گیرد بنابراین ارزیابی فلزات سنگین در رسوبات این ر أکثر

در این مطالعه به ارزیابی آلودگی فلزات سنگین رودخانه گاماسیابواقع در استان همدان پرداخته شد. رودخانه گاماسیاب مهم‌ترین رودخانه شهرستان نهاوند می‌باشد که در مجاور آن فعالیت‌های گسترده‌ای مانند کشاورزی یا پرورش ماهی صورت می‌گیرد بنابراین ارزیابی فلزات سنگین در رسوبات این رودخانه امری اجتناب ناپذیر می‌باشد. نتایج حاصل، روند کاهشی غلظت فلزات سنگین در این رودخانه را به‌صورت Cr> Zn> Ni> As> Pb> Co> Mo> Cd نشان داد. به‌منظور ارزیابی آلودگی این فلزات از شاخص‌های ضریب غنی‌شدگی، شاخص آلودگی، دستورالعمل‌های کیفیت رسوب کانادا (SQGs)، واحد سمناکی و پتانسیل خطرات بوم‌شناختی فلزات سنگین استفاده شد. بر اساس شاخص‌ غنی شدگی عناصر آرسنیک و کادمیم دارای منشا انسان زاد و عناصر کروم و نیکل دارای منشا زمین زاد می باشند، همچنین نیز سرب در بعضی از ایستگاه‌ها آلودگی زیادی را ایجاد کرده است. نمونه‌های شماره 1 و 3 و به میزان کمتر شماره 2، 6، 5 و 8 بیشترین خصوصیت سمناکی را از خود بروز دادند. از ضریب همبستگی برای ارتباطات بین عناصر و شناسایی منشأ آن‌ها استفاده شد. نتایج ضریب همبستگی نشان داد که عناصر مس، روی، سرب ناشی از فعالیت‌های شهری، آرسنیک و کادمیم در اثر فعالیت‌های کشاورزی و عناصری نظیر نیکل، وانادیم دارای منشأ زمین زاد می‌باشند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

195 - بررسی منشأ یونهای اصلی در آبهای زیرزمینی محدوده آستانه-کوچصفهان
مسعود اسحق پور محمد منشوری

حوزه آبریز سفیدرود بزرگ در محدوده 9استان کشور قرار گرفته است که از زیر حوزه های قزل اوزن، شاهرود و پایاب سفیدرود تشکیلشده است. به منظور تعیین منشأ یونهای اصلی آبخوان دشت آستانه- کوچصفهان واقع در بخش مرکزی استان گیلان و بخش انتهایی حوزهآبریز رودخانه سفیدرود از اطلاعات 25 أکثر

حوزه آبریز سفیدرود بزرگ در محدوده 9استان کشور قرار گرفته است که از زیر حوزه های قزل اوزن، شاهرود و پایاب سفیدرود تشکیلشده است. به منظور تعیین منشأ یونهای اصلی آبخوان دشت آستانه- کوچصفهان واقع در بخش مرکزی استان گیلان و بخش انتهایی حوزهآبریز رودخانه سفیدرود از اطلاعات 25حلقه چاه پایش کیفی عمیق و کم عمق موجود در منطقه با حداکثر عمق 150متر، طی 11دورهزمانی از شهریور 1382لغایت شهریور 1387و اطلاعات چهار ایستگاه هیدرومتری رودخانه سفیدرود واقع در سه زیر حوزه قزل اوزن،شاهرود و پایاب سفیدرود استفاده گردید. ایستگاههای پل آستانه و بین راه رودبار در حوزه پایاب سفیدرود و ایستگاههای شاهرود و گیلوانبه ترتیب بر روی رودخانه های شاهرود و قزل اوزن واقع شده اند. محدوده مورد مطالعه بین طولهای جغرافیایی 370000 - 430000متر وعرضهای 4099000 - 4150000متر در سیستم UTMو در زون 39شمالی قرار گرفته است. آستانه اشرفیه بزرگترین شهر واقع در اینمنطقه می باشد. جنس مواد سازنده این محدوده رسوبات دلتائی و آبرفت رودخانه سفیدرود است که از محل امامزاده هاشم تا دلتای سفیدرودگسترش داشته و به شکل مخروط افکنهای می باشد که راس آن به سمت ارتفاعات البرز و ضلع بزرگ آن به سمت دریای خزر است. آبچاه ها در محدوده آبهای طبیعی طبقه بندی شده و از لحاظ آبیاری در گروه C3S1قرار می گیرد. کیفیت آب رودخانه سفیدرود در ایستگاهگیلوان در قزل اوزن در گروه C4S2و در سه ایستگاه دیگر C3S1می باشد. کیفیت چاه های مورد پایش از لحاظ شیمی یونهای اصلی، باECو TDSاندکی بالا می باشد که موجب کاهش گوارایی آب می شود. تأثیر آب با کیفیت پایین تر رودخانه سفیدرود و آب با کیفیتمناسب تر رودخانه در کیفیت آب چاه های محدوده مطالعاتی مشهود می باشد. در نمونه های مورد پایش تأثیر آب شور دریا مشاهدهنمیگردد. تیپ آب بیکربناته کلسیم و منیزیم می باشد. با ترسیم رابطه رگرسیون خطی و مشخص نمودن ضریب تعیین بین آنیونها وکاتیونها، منشأ آنیون بیکربنات به انحلال سازندهای آهکی در داخل محدوده یا در حوزه آبریز سفیدرود بزرگ، منشأ آنیون کلر نیز به انحلالنهشته های تبخیری حوزه آبریز قزل اوزن و منشأ آنیون سولفات به انحلال سازندهای تبخیری حوزه آبریز قزل اوزن و شستشوی خاکهایحاوی کودهای پتاس می تواند مرتبط باشد تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

196 - بررسی مقادیرعناصرآلوده کننده رسوب رودخانه کرج در محدوده اسلامشهر (جنوب تهران)و اثرات سوءآن بر محیط زیست پیرامون
فرح ناز کریم زاده مریم خدابخشی بهنوش خوش منش افشار ضیاء ظریفی

اسلامشهر در جنوب شهر تهران قرار دارد که از شمال به تهران ، از شرق به شهرستان ری ، از جنوب به رباط کریم و از غرب به شهرستان شهریار محدود می گردد . مهم ترین رودخانه ی آن رودخانه کرج نام دارد. در این تحقیق نمونه های رسوب برای تعیین غلظت عناصر Ni ، Cr ، Cd ، Zn ، Pb ،Cu ، A أکثر

اسلامشهر در جنوب شهر تهران قرار دارد که از شمال به تهران ، از شرق به شهرستان ری ، از جنوب به رباط کریم و از غرب به شهرستان شهریار محدود می گردد . مهم ترین رودخانه ی آن رودخانه کرج نام دارد. در این تحقیق نمونه های رسوب برای تعیین غلظت عناصر Ni ، Cr ، Cd ، Zn ، Pb ،Cu ، As وFeمورد آنالیز قرار گرفت. رسوبات رودخانه کرج به عناصر روی، مس، و در بعضی ایستگاهها ، سرب ، آرسنیک آلوده شده اند. نتیجه گیری تحلیل مؤلفه اصلی با نتایج حاصل از آنالیز خوشه ای نیز سازگار است و براساس آنالیز های آماری انجام گرفته می توان گفت که آهن و نیکل و کروم و روی منبع یکسانی دارند (زمین زاد). این مطلب در مورد مس و آرسنیک وجود منبع مشترک (انسان زاد) و در مورد کادمیوم نیز یک منبع (انسان زاد) مجزا را بیان می دارد. نتایج نشان می دهد که غنی شدگی برای تمام عناصر در همه ایستگاهها وجود ندارد. طبق نتایج بدست آمده از شاخص زمین انباشت آلودگی مقادیر روی، مس و نیکل در بعضی ایستگاهها در حد غیر آلوده و در بعضی ایستگاه های دیگر در حد غیرآلوده تا آلودگی متوسط می باشد. آلودگی مقادیر کادمیوم و سرب و آرسنیک در حد متوسط تا آلودگی متوسط تا قوی می باشد . مقدار کروم نیز در حد غیر آلوده و در بعضی ایستگاهها در حد آلودگی متوسط تا قوی و در ایستگاه 13 در حد آلودگی قوی می باشد. مقادیر درجه آلودگی نیز نشان می دهد کادمیوم دارای درجه آلودگی بسیار بالا، عنصر کروم و نیکل دارای درجه آلودگی متوسط، عناصر مس، آرسنیک، سرب، روی دارای درجه آلودگی قابل توجه هستند.ضریب آلودگی در تمام ایستگاهها پایین تا متوسط است. منبع احتمالی عناصر روی و مس، تخلیه زباله ها و نخاله های ساختمانی و فاضلاب هایخانگی به درون رودخانه کرج است. افزایش غلظت آرسنیک در ایستگاه سالور و جاده ساوه ، نشاندهنده ی نقش آفت کش های کشاورزی و افزایش غلظت سرب نتیجه رفت وآمد وسایل نقلیه است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

197 - انتخاب ساختگاه برتر سد و نیروگاه برق آبی پیرتقی با استفاده از روش ارزیابی چند معیاره )(AH
رضوان یعقوبی جعفر رهنماراد فاطمه جمشیدیان

سد و نیروگاه برقابی پیرتقی در فاصله 50کیلومتری شرق میانه و 45کیلومتری جنوب غرب خلخال بر روی رودخانه قزلاوزن دراستان اردبیل ساخته خواهد شد. برای این سد دو ساختگاه تحت عنوان 15و 15 Aمعرفی شده است. در این مقاله با استفاده ازروش ارزیابی چند معیارهی ایاچپی) ، (AHP, Analytic أکثر

سد و نیروگاه برقابی پیرتقی در فاصله 50کیلومتری شرق میانه و 45کیلومتری جنوب غرب خلخال بر روی رودخانه قزلاوزن دراستان اردبیل ساخته خواهد شد. برای این سد دو ساختگاه تحت عنوان 15و 15 Aمعرفی شده است. در این مقاله با استفاده ازروش ارزیابی چند معیارهی ایاچپی) ، (AHP, Analytic Hierarchy Processساختگاه برتر جهت احداث سد تعیین شد.برای انتخاب ساختگاه برتر، 8معیار و 26زیرمعیار تعریف شد، سپس با استفاده از نرمافزار سوپر دسیژن )(Super Decisionمورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس بررسیهای انجام شده، در زیر معیارهای مربوط به طبقهبندی ،DMR ،RMR ،Qمقادیر کمیSPI ،RQDو ،GSIنفوذپذیری تکیهگاهها و بستر، مقاومت فشاری تکمحوری، مدولهای تغییر شکل، پایداری و شرایط جانماییتونلهای آببر به نیروگاه، موقعیت درزههای اصلی و گسلها در محل محور سد، حجم خاکبرداری و سنگبرداری، عمققرارگیری تودههای نامقاوم پیروکلاستیک و تراکم بافتی مصالح پی آبرفتی، ساختگاه 15 Aدر ماتریس مقایسه امتیازهای بالاتری رابه خود اختصاص داد و به عنوان ساختگاه برتر معرفی شد تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

198 - بررسی برهمکنش رودخانه و آبخوان با استفاده از پارامترهای فیزیکوشیمیایی، مطالعه موردی: بخش شمالی محدوده دزفول- اندیمشک
محمد فاریابی منوچهر چیت سازان

تعیین نحوه تبادلات آبی بین آب زیرزمینی و رودخانه ها، به عنوان مهمترین منابع آب در مناطق خشک و نیمه خشک، در سال های اخیر توجه بسیاری از محققین را به خود جلب کرده و روش های مختلفی مانند استفاده از نشت سنج ها، مینی پیزومترها و دیتالاگرهای حرارتی و همچنین سنجش و مطالعه پارا أکثر

تعیین نحوه تبادلات آبی بین آب زیرزمینی و رودخانه ها، به عنوان مهمترین منابع آب در مناطق خشک و نیمه خشک، در سال های اخیر توجه بسیاری از محققین را به خود جلب کرده و روش های مختلفی مانند استفاده از نشت سنج ها، مینی پیزومترها و دیتالاگرهای حرارتی و همچنین سنجش و مطالعه پارامترهای فیزیکوشیمیایی برای بررسی این تبادلات آبی توسعه پیدا کرده اند. رودخانه دز که سومین رودخانه بزرگ ایران است، یکی از منابع آب سطحی مهم در بخش شمالی استان خوزستان است. در این مطالعه برهمکنش این رودخانه و آبخوان موجود در بخش شمالی محدوده دزفول- اندیمشک با استفاده از پارامترهای فیزیکوشیمیایی مطالعه شده است. به این منظور تغییرات زمانی و مکانی پارامترهای کیفی آب زیرزمینی و رودخانه بررسی شده است. در بررسی های زمانی از نتایج آنالیز شیمیایی منابع انتخابی موجود در منطقه و رودخانه دز استفاده شده است. برای بررسی مکانی تبادلات آبی رودخانه و آبخوان نیز 69 نمونه آب زیرزمینی از چاه های بهره برداری جمع آوری و آنالیز شده است. نتایج این آنالیزهای شیمیایی با استفاده از نمودارهای پایپر، درو و نمودارهای ترکیبی و همچنین روش های آماری مانند آنالیز خوشه ای بررسی شده است. همچنین از برنامه کامپیوتری PRO-GRADE برای ارزیابی نتایج حاصله از پارامترهای فیزیکوشیمیایی استفاده شده است. نتایج حاصل از این تحقیق موید وجود ارتباط هیدرولیکی بین رودخانه دز و آبخوان در منطقه مورد مطالعه است. ماهیت هیدرولیکی رودخانه دز به صورت یک رودخانه دهنده است. اندازه گیری غلظت نیترات در آب رودخانه و آب زیرزمینی نیز موید کاهش آغشتگی نیتراته آبخوان توسط آب نفوذ یافته از طریق رودخانه است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

199 - Identification of active structures via remote sensing
Vahid Hosseinitoudeshki

Active structures have an important role in controlling fluvial systems through longitudinal and lateral tilting. The Ghezel Ozan River in northwest of Iran has responded to ongoing tectonic deformation in the basin. The study area is located in the Western Alborz zone أکثر

Active structures have an important role in controlling fluvial systems through longitudinal and lateral tilting. The Ghezel Ozan River in northwest of Iran has responded to ongoing tectonic deformation in the basin. The study area is located in the Western Alborz zone and includes part of the Ghezel Ozan River. This paper presents the role of active structures in making active deformations via detection and characterization of fluvial anomalies and correlation with structures. The study area is characterized by association of fluvial anomalies viz. deflection, anomalous sinuosity variations and knick point in longitudinal profile. Such fluvial anomalies have been identified on the repetitive satellite images and maps and interpreted through DEM and field observations to identify active structures in the area. Some of the structures in the study area have caused the fluvial anomalies and the most active structures are surface and sub-surface faults and folds with trend of NE-SW. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

200 - گزارشی از حضورحلزون Physa acuta, Draparnaud در رودخانه جاجرود، شرق استان تهران
زهرا چهاردهی دامغان سیامک یوسفی سیاهکلرودی ندا خردپیر

حلزون ها یکی از مهم ترین گروه های خسارت زا به محصولات کشاورزی محسوب می شوند. حلزون گونه Physa acuta به عنوان یک گونه مهاجم در باغات، سبزی کاری ها و بالاخص مزارع برنج از اهمیت خاصی برخوردار است. در این تحقیق ضمن بررسی گونه های نرم تنان حاشیه رودخانه جاجرود در شرق استان أکثر

حلزون ها یکی از مهم ترین گروه های خسارت زا به محصولات کشاورزی محسوب می شوند. حلزون گونه Physa acuta به عنوان یک گونه مهاجم در باغات، سبزی کاری ها و بالاخص مزارع برنج از اهمیت خاصی برخوردار است. در این تحقیق ضمن بررسی گونه های نرم تنان حاشیه رودخانه جاجرود در شرق استان تهران، این گونه از چهار ایستگاه فشم، سعید آباد، خجیر و پاکدشت در طول رودخانه جاجرود گزارش گردید. طبق مشاهدات در ماه های فصل تابستان هیچ نمونه ای از این گونه جمع آوری نشد و نمونه های جمع آوری شـده در ماه های فصول بـهار و پاییـز تفاوت معنی داری از نظر صفات ریخت شناسی نشان ندادند. وجود این گونه در منطقه حاشیه رودخانه جاجرود هشداری برای احتمال حمله این گونه مهاجم به مزارع و باغات حاشیه رودخانه محسوب می شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

201 - آنالیز حساسیت ضریب زبری مانینگ رودخانه ها در مدل HEC-RAS جهت تعیین پهنه های سیلاب (مطالعه موردی: رودخانه کر- استان فارس)
وحید سهرابی فرشید هاشمی پور پتکوئی حمید شیخ پور شاهی

رودخانه ها یکی از معدود پدیده های طبیعی می باشند که علیرغم خسارات و زیانهای بیشماری که از دیرباز به انسانها وارد نموده اند ، بدلیل تأثیر ویژه در زندگی بشر و شکل گیری تمدنها همواره انسان ها را به اراضی حاشیه رودخانه فراخوانده اند . در ایران نیز بدلیل وسعت زیاد ، اقلیم مت أکثر

رودخانه ها یکی از معدود پدیده های طبیعی می باشند که علیرغم خسارات و زیانهای بیشماری که از دیرباز به انسانها وارد نموده اند ، بدلیل تأثیر ویژه در زندگی بشر و شکل گیری تمدنها همواره انسان ها را به اراضی حاشیه رودخانه فراخوانده اند . در ایران نیز بدلیل وسعت زیاد ، اقلیم متعدد و تراکم زمانی و مکانی بارش ها در اکثر حوضه های آبخیز ، همه ساله شاهد سیلاب های عظیمی در اکثر مناطق کشور بوده که بسیاری از آنها ، خسارات جانی و مالی فراوانی را به بار می آورند. این تحقیق بازهای به طول حدود 10 کیلومتر از رودخانه کر (پایین دست ایستگاه هیدرومتری چمریز) انتخاب شد و پس از تهیه آمار حداکثر دبی لحظهای رودخانه در دو حالت قبل و بعد از احداث سد ملاصدرا، اثر احداث سد بر روی جریان رودخانه بررسی شد. سپس با در نظر گرفتن دبی رودخانه به ازای دبی با دوره بازگشت 25 سال برای دو حالت قبل و بعد از احداث سد مدل جریان ماندگار رودخانه مذکور توسط نرم افزار HEC-RAS تهیه و سپس با یکدیگر مقایسه شدند. در ادامه بر اساس دبی با دوره بازگشت 25 سال بعد از احداث سد اقدام به تغییر ضریب زبری مانینگ به میزان 50 درصد از مقدار اولیه گردید و مجدداً مدل HEC-RAS اجرا گردید.احداث سد نقش بسزایی در کاهش سیلاب رودخانه کر داشته است، بطوری که احداث سد مذکور باعث شده است که برخی از پارامترها مانند تراز سطح آب، سرعت جریان آب، مساحت جریان آب، میزان دبی در رودخانه و همچنین سیلاب دشتهای آن کاهش یابد.نتایج آنالیز حساسیت برخی از پارامترها نسبت به ضریب زبری مانینگ نشان دادکه باکاهش ضریب زبری مانینگ،برخی ازپارامترها نظیرترازسطح آب و مساحت جریان نیزکاهش و پارامترهای نظیر سرعت جریان آب، دبی رودخانه، دبی رودخانه در ساحل سمت راست و چپ افزایش یابد و بالعکس. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

202 - پژوهش‌های باستان‌شناسی در محوطه‌های باستانی درۀ رودخانه سیروان؛ شهرستان‌های سنندج و سروآباد استان کردستان
شکوه خسروی سامان مصطفی پور فرهاد فتاحی

10.30495/peb.2023.702228

بررسی باستان‌ شناختی بخشی از درۀ رودخانۀ سیروان در حد فاصل شرق شهرستان سروآباد و غرب شهرستان سنندج در جنوب غربی استان کردستان طی مهرماه ۱۳۹۶ به انجام رسید. منطقۀ مورد بررسی با ارتفاعات متعددی که پوشیده از درختان بلوط و بَنه است محصور شده و دره، شکلی V مانند به خود گرف أکثر

بررسی باستان‌ شناختی بخشی از درۀ رودخانۀ سیروان در حد فاصل شرق شهرستان سروآباد و غرب شهرستان سنندج در جنوب غربی استان کردستان طی مهرماه ۱۳۹۶ به انجام رسید. منطقۀ مورد بررسی با ارتفاعات متعددی که پوشیده از درختان بلوط و بَنه است محصور شده و دره، شکلی V مانند به خود گرفته که عرض اندک و شیب تندی دارد. این وضعیت شرایط ایده‌ آلی برای شکل‌ گیری محوطه ‌ها و استقرارهای انسانی نیست و به همین دلیل، پیش از بررسی نیز انتظار کشف محوطه‌ های متعدد، منطقی نبود. این بررسی تنها نواحی آبگیر سد نی آباد را در بر می ‌گرفت، که در نتیجۀ آن مجموعاً ۱۱ محوطه شناسائی گردید. قدیمی‌ ترین محوطه به دورۀ اشکانی تعلق دارد و یافته ‌های کهن ‌تری از این بررسی به دست نیامد. از این دوره ۶ محوطه شناسائی شده است. پس از این دوره، یافته‌ هایی از قرون ۴ تا ۶ هجری قمری تنها در یک محوطه شناسایی شد. کمبود محوطه ‌های باستانی در محدودۀ دره به احتمال زیاد با جریان های زمین‌ ریخت‌ شناسی و وضعیت توپوگرافی دره در ارتباط است تا هرچیز دیگر. فقدان اراضی قابل کشاورزی، سنگلاخی بودن منطقه و شیب بیش از حد اراضی واقع در دره باعث شده تا در سرتاسر منطقه تنها ۹ محوطه باستانی و دو گورستان شکل بگیرد. قرارگیری در شیب دامنه ‌ها و تک‌دوره‌ ای بودن محوطه‌ ها باعث گردیده در اغلب محوطه ‌ها ما تنها شاهد وجود شمار اندکی قطعه سفال باشیم که به ظاهر در بستری طبیعی و فاقد هر گونه نهشتۀ باستان ‌شناختی پراکنده هستند. برای شناخت محوطه ‌های در خطر دره طی طرح عمرانی، چهار مورد از آنها مورد گمانه‌ زنی قرار گرفت که سه محوطه دارای بقایای استقرار فصلی بود و در محوطۀ ده کهنۀ ۱، گورستانی از دورۀ اشکانی آشکار گردید که یک گور چاله ‌ای ساده و یک گور خمره‌ ای از کاوش آن آشکار گردید. ظاهراً در طول تاریخ به دلایل پیش گفته، درۀ رودخانۀ سیروان در محدودۀ روستاهای نگل تا نی آباد دارای استقرارهای متعدد و چندان مهمی نبوده و با توجه به شرایط محیطی و توپوگرافی شاهد آبادانی و رونق این نواحی نیستیم. الگوی پراکندگی مکان های باستانی و وضعیت ظاهری نهشته‌ های باستان‌ شناختی نشان می‌ دهد که الگویی مشابه با امروز در منطقه حکمفرما بوده است. در حال حاضر، در شش ماه از سال، مردم منطقه در خانه ‌ها و اتراقگاه‌ های پراکنده واقع در زمین کشاورزی و باغ خود در حاشیۀ رودخانه زندگی می ‌کنند و طی فصل سرد سال به روستا باز می‌ گردند. بدون تردید، این الگو به دلیل محدودیت ‌های زیست‌محیطی شکل گرفته و ادامه یافته است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

203 - گزارش کشف شواهد احتمالی پارینه‌سنگی قدیم بر روی تراس‌های رودخانة سیمینه‌رود
رحمت نادری

منطقه اطراف دریاچه ارومیه از مناطق بسیار مهم در مطالعات باستان ‌شناسی ایران به شمار می‌ رود. وجود محوطه‌ های باستان ‌شناختی از دوره ‌های پارینه ‌سنگی تا دوره متأخر نشان‌دهنده توجه انسان به این منطقه بوده که شرایط زیست‌‌محیطی مناسب را می‌ توان دلیل این گرایش به استقرار د أکثر

منطقه اطراف دریاچه ارومیه از مناطق بسیار مهم در مطالعات باستان ‌شناسی ایران به شمار می‌ رود. وجود محوطه‌ های باستان ‌شناختی از دوره ‌های پارینه ‌سنگی تا دوره متأخر نشان‌دهنده توجه انسان به این منطقه بوده که شرایط زیست‌‌محیطی مناسب را می‌ توان دلیل این گرایش به استقرار در این منطقه دانست. در چند سال گذشته و طی بررسی ‌های مختلف و پراکنده چند محوطه پارینه‌سنگی قدیم در این محدوده جغرافیایی کشف شد. این محوطه ‌ها که عمداً در جنوب دریاچه و بر روی تراس‌ های رودخانه ‌های این منطقه هستند و نشان از وجود استقرارهای از دوره پارینه‌سنگی قدیم و صنعت ابزارسازی آشولی دارند. محوطه شهریکند نیز با توجه به فن‌آوری به کار رفته برای ساخت مصنوعات و همچنین گونه‌ شناسی قطعات می ‌تواند مربوط به دوره پارینه‌سنگی قدیم باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

204 - تل ۱۱، استقراری از دوره مس‌سنگی در حوضه آبگیر سد تالوار بیجار، استان کردستان
حامد ذیفر حمیدرضا ولی‌پور عباس مترجم

محوطه شماره ۱۱ سد تالوار به منظور مطالعات باستان‌شناختی و با هدف نجات بخشی در سال ۱۳۸۹ مورد کاوش قرار گرفت. مطالعات مقدماتی نشان‌دهنده محوطه‌ ای کوچ‌نشینی با سفال‌های مس‌سنگی بود.بر همین اساس، نیاز به مطالعه مواد فرهنگی (عمدتاً سفال) بدست آمده از محوطه احساس می‌شد. در ا أکثر

محوطه شماره ۱۱ سد تالوار به منظور مطالعات باستان‌شناختی و با هدف نجات بخشی در سال ۱۳۸۹ مورد کاوش قرار گرفت. مطالعات مقدماتی نشان‌دهنده محوطه‌ ای کوچ‌نشینی با سفال‌های مس‌سنگی بود.بر همین اساس، نیاز به مطالعه مواد فرهنگی (عمدتاً سفال) بدست آمده از محوطه احساس می‌شد. در این نوشتار ابتدا سفال‌های مربوط به دوره مس‌سنگی محوطه به صورت کلی توصیف و معرفی شده‌اند؛ سپس یافته‌های سفالی طبقه‌بندی و گونه‌ شناسی شده و به منظور ارائه تاریخ نسبی با یافته‌های سفالی محوطه‌های هم‌افق در مناطق همجوار مقایسه شده اند. بر اساس گاهنگاری مقایسه‌ ای انجام شده، محوطه تل ۱۱ در بازه زمانی نیمه اول هزاره چهارم قبل از میلاد (۴۰۰۰ تا ۳۷۰۰ پ.م) قرار داشته و همزمان با سنت سفالی دالما (مس‌سنگی میانی) است. تل ۱۱ علاوه بر داشتن فرهنگ بومی و تشابهات سفالی در خود حوضه رودخانه تالوار با تل ۱۲ و تپه کلنان، لااقل از منظر سنت سفالی با غرب مرکز فلات و منطقه زنجان دارای مشابهت ‌هایی نیز هست. با توجه به گونه‌های سفالی و نیز نبود آثار معماری و کمبود نهشته ‌های فرهنگی می‌توان استقرار این محوطه را از نوع موقت و کوچ‌نشینی دانست. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

205 - الگوهای استقراری محوطه‌های مس‌سنگی میانه حاشیه رودخانه‌های تلوار (شهرستان‌های دهگلان و قروه)
امیرساعد موچشی کمال‌الدین نیکنامی زاهد کریمی اقبال عزیزی علی بهنیا

نوشته حاضر به بحث در مورد الگوهای استقراری محوطه‌های مس‌وسنگ میانه حاشیه رودخانه تلوار از شاخابه‌های آن تا بستر نسبتاً پست‌تر آن در حاشیه شمال شرق منطقه می‌پردازد. بیشتر قسمت‌های حوضه آبگیر تلوار با جغرافیای سیاسی شهرستان‌های قروه و دهگلان کاملاً منطبق است. نتایج بدست آ أکثر

نوشته حاضر به بحث در مورد الگوهای استقراری محوطه‌های مس‌وسنگ میانه حاشیه رودخانه تلوار از شاخابه‌های آن تا بستر نسبتاً پست‌تر آن در حاشیه شمال شرق منطقه می‌پردازد. بیشتر قسمت‌های حوضه آبگیر تلوار با جغرافیای سیاسی شهرستان‌های قروه و دهگلان کاملاً منطبق است. نتایج بدست آمده از بررسی‌های باستان‌شناختی حوضه آبخیز رودخانه تلوار، به افزایش و احتمالاً شروع استقرار در دوره مس‌وسنگ و نیز شیوه‌های گوناگون معیشتی آنها اشاره دارد. همچنین، محوطه های مس‌وسنگ میانه منطقه (۳۴ محوطه) را با توجه به عواملی چون وسعت، ارتفاع و دسترسی به منابع معیشتی می‌توان در چند رتبه‌بندی مختلف تقسیم‌بندی کرد. احتمالاً رتبه‌بندی محوطه‌های مس‌وسنگ حاشیه رودخانه‌های تلوار به گونه‌های مختلف معیشتی در این دوره اشاره دارد. قدیمی‌ترین دورۀ استقراری شناخته‌شده از پژوهش‌های میدانی انجام شده متعلق به دوره مس‌وسنگ میانه است، اما نباید این نتایج را قطعی دانست چرا که عوامل طبیعی مانند فرسایش و رسوب گذاری و نیز عوامل انسانی و تخریبات احتمالی بر این امر تاثیرگذار بوده است. نوشتار حاضر بر اساس داده‌های بدست آمده از بررسی‌های باستان‌شناختی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کردستان و نیز بررسی منطقه در راستای رساله یکی از نگارندگان است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

206 - بررسی فونستیک خرچنگ های گرد آب شیرین در رودخانه های شرق استان تهران
سیامک یوسفی سیاه کلرودی گلاره پازوکی شادی خاتمی مهیار یوسفی سیاه کلرودی

طی پژوهشی در فصول مختلف (زمستان و بهار، تابستان و پاییز)، خرچنگ‌های گرد آب شیرین در رودهای شرق استان تهران (جاجرود، حبله رود و لار) در ایستگاه‌های فشم، سعیدآباد، خجیر، زرین‌دشت و سیمین دشت با تور دستی جمع‌آوری و از حیث شاخص‌های طول و عرض کاراپاس، وزن و همچنین از لحاظ رن أکثر

طی پژوهشی در فصول مختلف (زمستان و بهار، تابستان و پاییز)، خرچنگ‌های گرد آب شیرین در رودهای شرق استان تهران (جاجرود، حبله رود و لار) در ایستگاه‌های فشم، سعیدآباد، خجیر، زرین‌دشت و سیمین دشت با تور دستی جمع‌آوری و از حیث شاخص‌های طول و عرض کاراپاس، وزن و همچنین از لحاظ رنگ بدن نیز مورد ارزیابی قرار گرفتند. در نهایت نتایج این تحقیق نشان از آن داشت که گونه خرچنگ یافت شده Potamon persicum بوده که بین طول کاراپاس، عرض کاراپاس و همچنین وزن این خرچنگ در نمونه‌های یافت شده همبستگی قوی و مثبتی وجود داشت. رودها (جاجرود و حبله رود)، ایستگاه‌ها (فشم، سعیدآباد، خجیر، زرین‌دشت و سیمین دشت) و جنسیت هیچ‌کدام تأثیری بر شاخص‌های طول کاراپاس، عرض کاراپاس و وزن این خرچنگ نداشتند. از لحاظ میانگین پراکندگی جمعیتی نیز خرچنگ P. persicum در رودهای جاجرود و حبله رود و همچنین ایستگاه‌های فشم، سعیدآباد، خجیر، زرین دشت و سیمین دشت یکسان بودند اما این میانگین پراکندگی جمعیتی در فصول تابستان و پاییز به‌طور معنی‌داری بیشتر از فصول زمستان و بهار بود (0/05>P). فراوانی جمعیتی این خرچنگ در رود جاجرود 70 درصد و در حبله رود 30 درصد کل نمونه‌های مشاهده شده بود؛ و در ایستگاه‌های فشم، سعیدآباد، خجیر، زرین دشت و سیمین دشت نیز به ترتیب دارای فراوانی 32، 19، 18، 21 و 10 درصد کل نمونه‌های یافت شده بودند. نتایج رنگ بدن نیز نشان از آن داشت که غالباً رنگ کاراپاس و پاهای حرکتی قهوه ای تیره است و در مواردی قهوه ای روشن مشاهده گردید. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

207 - Land Use Planning for Urban River Margins Based on the Green City Approach (Case study: Abshooran River of Kermanshah)
Mohamadreza Farahnaki Naser Barakpur

Physical development without proper planning has limited ecological capacity and the ability of natural ecosystems. Urban river structure as one of the most important ecological infrastructures in the city provides a variety of ecosystem services, including landscaping, أکثر

Physical development without proper planning has limited ecological capacity and the ability of natural ecosystems. Urban river structure as one of the most important ecological infrastructures in the city provides a variety of ecosystem services, including landscaping, climate change, etc. which is strongly dependent on the structure and functional status of the river. This study was conducted to examine the effects of land use on the vitality and life of urban rivers, and evaluate and analyze various factors involved in this issue. In this study, the study area was the area around the Abshooran River in Kermanshah. The data was extracted using important and effective indicators and was analyzed using SPSS and the geographical information system GIS and the role of urban management in this area were examined. In order to do the final and general analysis, the problem tree/solution tree analysis method has also been used. The results of the research indicated that both in terms of standard per capita and in terms of distribution of applications, radius performance and access, there are various deficiencies and issues and the existing uses have many incompatibilities with each other and the river's natural environment. As a result, it can be said that the area of studies differs considerably from the current situation with the indicators of the green city approach. Virtually the principles and concepts of applications relations with nature, especially in the green city approach, are not considered. Finally, in order to achieve the research objectives, in accordance with the principles studied, it is proposed to use land in the area and consider the surrounding as a green area. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

208 - Explaining a Conceptual Model for Sustainable Regeneration of the River Valleys of the City of Tehran (Case study: Darakeh River Valley in Tehran)
Kimia Moazeni Mojtaba Rafieian Mohammad Saeid Izadi Esmaeil Salehi

The issues of loss of quality of life and functional disruption of the river valleys are very important. In the present settlement system, the river valleys should not be places for reproducing poverty. To link the environmental values with urban development, the resear أکثر

The issues of loss of quality of life and functional disruption of the river valleys are very important. In the present settlement system, the river valleys should not be places for reproducing poverty. To link the environmental values with urban development, the research is to answer the following question: How can the results of the integrated development of urban valleys be achieved via urban planning? In this study, river valleys, as the case study, were divided into four zones. Then, using the VIKOR method, these zones were ranked. After that, according to the relevant index, it was confirmed that the approaches adopted in the context of the reconstruction and organization of river valleys have failed to create a stable place. Sustainable urban regeneration, comprehensive and preventive approach and action for resolving urban problems of the target area of operations, and components of an integrated conservative development approach is replaced by some purely developmental and stereotypical measures. The conceptual model of sustainable urban regeneration resulting from the theoretical and responding questions to the research question as a step forward with the goal of optimal management and policy making in the valleys are explained and suggested to enhance the quality of these sensitive areas as the natural and exclusive wealth of cities such as Tehran Metropolis. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

209 - A Trivalent Approach to the Quality of the “Khoshk” River Landscape in Shiraz
Mehdi Khakzand Mohsen Faizi Abbas Azari

By considering certain factors like those mentioned by Ian Thompson (2005) in his definition of landscape, i.e. ecology, community and delight, in designing landscapes, one can find the vocation more applicable and useful. City rivers can play a very important role with أکثر

By considering certain factors like those mentioned by Ian Thompson (2005) in his definition of landscape, i.e. ecology, community and delight, in designing landscapes, one can find the vocation more applicable and useful. City rivers can play a very important role with regard to such values. In fact, the presence of nature and wildlife could not only be the lifeline of a city, but also a factor for community activities. Environmental quality improvement case study (aesthetically) among today’s building constructions is the result of approaching landscape from such a perspective. In the present paper, a river in Shiraz called the ‘Khoshk River’–the river that keeps people safe during the rainy seasons by providing a passage for the excess water–is studied based on the factors of designing landscapes. In this regard, the ecological effect of the river as a natural corridor in a warm and dry climate is obvious; however, the two other effects of community and delight are ignored in relation to the landscape of this natural axis. Thus, apart from considering its ecological role, bringing the spirit of society and delight back into the seasonal lifeline is one of the purposes of this study. The river was a recreation area for the people in the past. However, it is now surrounded by different residential, commercial, and administrative buildings, and the society factor (with minimum attention to its ecological and landscape values) is active outside this natural axis. In attention towards the river’s landscape, using the river to resolve traffic problems (building overpasses and underpasses), and a subway nearby, have created an undesirable image of this natural phenomenon. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

210 - Analysing the Effects of Environmental Recognition on Enhancing the Hidden Natural Landscape of Tajrish River-Valley and its Sociability
Ali Asghar Adibi parichehr goodarzi

تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

211 - هرسـین در آینه ی تاریخ باستان
باقرعلی عادل فر پوریا اسماعیلی

شهرستان هرسین از توابع استان کرمانشاه(باختران سابق) است. بر اساس شواهد و مدارک باستان شناختی، بویژه وجود تپه ی گنج دره، می توان مدعی شد که این خطَه ی کهنازنخستین زیستگاه‌های بشر در فلات ایران به شمار می‌رفته و درطی قرون متمادی به خصوص دردوران باستان به علت شرایط خاص اقل أکثر

شهرستان هرسین از توابع استان کرمانشاه(باختران سابق) است. بر اساس شواهد و مدارک باستان شناختی، بویژه وجود تپه ی گنج دره، می توان مدعی شد که این خطَه ی کهنازنخستین زیستگاه‌های بشر در فلات ایران به شمار می‌رفته و درطی قرون متمادی به خصوص دردوران باستان به علت شرایط خاص اقلیمی و داشتن خاک‌های زراعی مرغوب، آب فراوان و دشت‌های وسیع همواره مورد توجه اقوام گوناگون ازجمله قوم لک قرار گرفته است و فرامانروایان سلسله‌های مختلف مانند هخامنشیان و ساسانیان به اهمیت این منطقه آگاه بوده اند. با توجه به میراث گرانبهای فرهنگی مادی و معنوی نهفته در خطه ی غرب، و به ویژه شهرستان هرسین، که شامل آثار و ابنیه ی تاریخی، گور دخمه ها و کتیبه ها سنگی و باورداشت های دینی با رنگ و صبغه ی آیین های باستانی رایج در ایران است، پژوهش حاضر بر آن است که با استفاده از روش پژوهش تاریخی مبتنی برتوصیف و تحلیل، تاریخ شهرستان هرسین را در عصر باستان مبتنی بر منابع اصلی و شواهد تاریخی بررسی و معرفی نماید. یافته‌های اصلی پژوهش نشان می‌دهد که هرسین جدا از وضعیت اقلیمی مناسب، از نظر مذهبی نیز از مراکز مهم پرستش آئین مهرپرستی درکنارمذهب زرتشت بوده است که اقدام گئومات مغ در بستن معابد پیروان این دین چنین مسئله‌ای را به اثبات می‌رساند. همچنین وجود کتیبه بیستون در حومه این شهر که اقدامات سیاسی داریوش اول را در آغاز سلطنت شرح می‌دهد، اهمیت والای هرسین را نمایان می‌سازد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

212 - Prediction of Digital Governance in the Direction of Urban Smartness with Sustainability Approach (Case Study: Tehran)
Bahram Parvin Ali Shayan Alireza Poorebrahimi Reza Radfar

10.22094/jcr.2023.1987987.1304

Objectives: In this research, the researchers seek to present a mechanism for digital governance foresight in the direction of urban smartness with a sustainability approach based on scenario writing in the city of Tehran.Tools and methods:The research method is mixed i أکثر

Objectives: In this research, the researchers seek to present a mechanism for digital governance foresight in the direction of urban smartness with a sustainability approach based on scenario writing in the city of Tehran.Tools and methods:The research method is mixed in terms of how to check the data; Because it uses both quantitative research strategies (in expert data) and qualitative method strategy (in interview content analysis). In terms of the nature of the data, the current research uses both quantitative and qualitative methods. This article is included in basic-applied research. Because the research is exploratory and its main purpose is to identify the environmental drivers related to the subject of the research, therefore the research is of a fundamental type; At the same time, its achievements are included as a benchmark for urban management, especially relevant organizations including the municipality, so it is also considered practical. The statistical population of the research includes elites, managers, and senior experts, whose opinions can be used in the field of digital governance and urban smartness with a sustainable approach.Finding :Based on the results, the first scenarios in the areas of intelligence, participation,‌ ‌transparency, structural arrangements, -integration, culture and stabilization of the best scenario and the sixth scenario, and to some extent scenario 5, the worst possible scenarios are the worst. The second to fourth scenarios are based on the least changes in the main factors and showed improvement in one factor and in one factor the regression was shown. Resulting :‌The results showed that capacity-building to create the right to access information, increase law-abiding, discipline urban management mechanisms, and strengthen internal platforms for networking‌ and securing information in line with urban intelligence can be implemented ‌through the implementation ‌of digital governance requirements. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

213 - مدل‌سازی ساختاری تفسیری برای ارزیابی محرک‌های شناسایی شده در اجرای مدیریت زنجیره تأمین سبز
محمد میرابی زهرا دلشاد

فعالیت‌های مدیریت زنجیره تأمین سبز می‌تواند منجر به بهبود شهرت شرکت و رضایت مشتری و ابتکارات زیست محیطی و کارایی منابع و در نتیجه بهبود عملکرد اقتصادی شرکت شوند. در میان عوامل مؤثر در اتخاذ مدیریت زنجیره تأمین سبز، محرک‌های خارجی قدرت تأثیرگذاری بیشتری نسبت به درون سازم أکثر

فعالیت‌های مدیریت زنجیره تأمین سبز می‌تواند منجر به بهبود شهرت شرکت و رضایت مشتری و ابتکارات زیست محیطی و کارایی منابع و در نتیجه بهبود عملکرد اقتصادی شرکت شوند. در میان عوامل مؤثر در اتخاذ مدیریت زنجیره تأمین سبز، محرک‌های خارجی قدرت تأثیرگذاری بیشتری نسبت به درون سازمانی دارند. بهبود کیفیت کالا و خدمات، صرفه‌جویی در هزینه و افزایش کارایی در صنایع تولیدی به عنوان محرک‌های قدرتمند، شناخته شده‌اند. در این پژوهش ابتدا با بررسی مباحث نظری، اصلی‌ترین عوامل محرک‌های زنجیره تأمین سبز در یکی از صنایع تولیدی شناسایی گردیده و سپس با بکارگیری روش مدل‌سازی ساختاری تفسیری، روابط بین عوامل مورد تجزیه و تحلیل قرار داده شده است. نتایج این پژوهش نشان دهنده این است که عوامل شناسایی شده را‌ می‌‌توان در 5 سطح بر اساس مدل ساختاری تفسیری طبقه‌بندی کرد و عامل قوانین و مقررات بین المللی و دولتی جهت الزام سازمان‌ها به اجرای مدیریت زنجیره تأمین سبز، تأثیرگذارترین عامل محرک شناخته شد که با داشتن آن می‌‌توان زمینه ساز بسیاری از عوامل دیگر شد. همچنین از نظر میزان قدرت نفوذ و وابستگی، عواملی که مهمتر و در سطوح پایین‌تر قرار دارند، اکثر آن‌ها در ناحیه مستقل که دارای نفوذ بالا و ‌میزان وابستگی کم هستند، قرار گرفته‌اند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

214 - طراحی مدل محرک های پیچیدگی موثر برارزیابی عملکردسازمان های پیچیده دولتی ایران
ابراهیم صحرائی ناصر پورصادق ناصر حمیدی علی محتشمی

چکیدهپژوهشگر با شناسایی و تعیین محرک های پیچیدگی موثر بر عملکرد سازمان های دولتی پیچیده به طراحی مدل پارادیمی محرک های پیچیدگی و تعریف سازمان های پیچیده دولتی پرداخت است. برای تحقق این امر با استفاده از روش ترکیبی کیفی و کمّی تحقیق را پیش می برد. محقق برای تحلیل داده ها أکثر

چکیدهپژوهشگر با شناسایی و تعیین محرک های پیچیدگی موثر بر عملکرد سازمان های دولتی پیچیده به طراحی مدل پارادیمی محرک های پیچیدگی و تعریف سازمان های پیچیده دولتی پرداخت است. برای تحقق این امر با استفاده از روش ترکیبی کیفی و کمّی تحقیق را پیش می برد. محقق برای تحلیل داده های مصاحبه از روش داده بنیاد و کدگذاری باز ، محوری و انتخابی بهره می گیرد . جهت اعتبار بخشی به مدل اولیه نیز، از روش کمی ارزیابی روایی محتواییCVR استفاده نموده است. پس از انجام اعتبار بخشی ، 123متغیر کانونی در قالب (شرایط علّی 14مقوله ، پدیده 13 ، راهبردها 21 ، پیامدها 14 ، شرایط مداخله گر 39 و زمینه 22 مقوله) شناسایی شد که با این محرک ها مدل پارادیمی محرک های پیچیدگی در ارزیابی عملکرد سازمان های پیچیده دولتی ایران طراحی گردید . همچنان که در مدل تحقیق مشاهده می گردد ، مقوله های کانونی شرایط مداخله گر با عنوان محرک های پیچیدگی قانونی و مقوله های کانونی زمینه ای با عنوان محرک های پیچیدگی بسترحاکم با تاثیر بر راهبردها و پیامدهای مدل موجب پیچیدگی عملکرد سازمانی می شوند که بایستی در ارزیابی عملکرد این سازمان ها لحاظ گردند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

215 - تاثیر فرهنگ سازمانی بر ظرفیت‌ها و محرک‌های‌ نوآوری دفاعی
حسین دهقان پوده امین پاشایی هولاسو

نوآوری دفاعی مجموعه‌ای از مفاهیم فناورانه، دکترینی و عملیاتی است که سعی در افزایش اثربخشی نظامی دارد و دربرگیرندۀ توانمندی‌ها و فعالیت‌های پایه‌ای یک سازمان است؛ ارتباط میان این توانمندی‌ها و برنامه‌های نظامی به‌منظور مقابله با چالش‌های جدید و تنظیم و تعدیل ماموریت‌های أکثر

نوآوری دفاعی مجموعه‌ای از مفاهیم فناورانه، دکترینی و عملیاتی است که سعی در افزایش اثربخشی نظامی دارد و دربرگیرندۀ توانمندی‌ها و فعالیت‌های پایه‌ای یک سازمان است؛ ارتباط میان این توانمندی‌ها و برنامه‌های نظامی به‌منظور مقابله با چالش‌های جدید و تنظیم و تعدیل ماموریت‌های سازمان بر اساس توانمندی‌های جدید است. تحقیق حاضر با اذعان به موضوع فوق با هدف بررسی تاثیر فرهنگ سازمانی بر ظرفیت‌ها و محرک‌های‌ نوآوری دفاعی با استفاده از روش توصیفی- پیمایشی به رشته تحریر درآمده است. برای دستیابی به هدف فوق، سه فرضیۀ وجود رابطه مثبت و معنی‌داری بین مولفه‌های فرهنگ سازمانی و محرک‌های نوآوری دفاعی، مولفه‌های فرهنگ سازمانی و ظرفیت‌های نوآوری دفاعی و مولفه‌های محرک‌های نوآوری دفاعی و ظرفیت‌های نوآوری دفاعی تدوین گشته است. برای بررسی فرضیه‌های فوق، از یک پرسشنامه محقق‌ساخته متشکل از 37 سوال استفاده شد که یک نمونه آماری 90 نفره به سوالات آن پاسخ دادند. روایی پرسشنامه از سه طریق روایی محتوا، سازه و سنجش اعتبار محتوا تائید و پایایی آن نیز توسط آزمون آلفای کرونباخ در نرم‌افزار SPSS، 995/0 محاسبه گردید.در این تحقیق از آنجائیکه داده‌ها نرمال بودند، برای تجزیه‌‌و‌تحلیل آن‌ها از آزمون تحلیل عاملی تائیدی با استفاده از نرم‌افزار LISREL استفاده شد که نتایج آن به این قرار است:بین مولفه‌های فرهنگ سازمانی و محرک‌های نوآوری دفاعی 93 درصد؛ مولفه‌های فرهنگ سازمانی و ظرفیت‌های نوآوری دفاعی 98 درصد و مولفه‌های محرک‌های نوآوری دفاعی و ظرفیت‌های نوآوری دفاعی 96 درصد رابطه مثبت و معنی‌داری وجود دارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

216 - Effect of Partial Replacement of Crushed Aggregate with Natural Sand on Mechanical and Rheological Properties of Self-Compacting Concrete
Hamidreza Amini Jamal Ahmadi Behzad Saeedi Razavi Mehdi Babaei

This paper presents the results of an experimental study on the effect of crushed sand on the properties of fresh and hardened self-compacting concrete. Mixtures of self-compacting concrete have been produced with the replacement of 0%, 25%, 50%, 75% and 100 % of natura أکثر

This paper presents the results of an experimental study on the effect of crushed sand on the properties of fresh and hardened self-compacting concrete. Mixtures of self-compacting concrete have been produced with the replacement of 0%, 25%, 50%, 75% and 100 % of natural sand with crushed sand (CSS). Same coarse aggregate with crushing percentage of 75 has been used in all mixtures. Concrete grade of 450 Kg/m3 and water to cement ratio of 0.4 have been considered in the mixture designs. Workability properties of self-compacting concrete were investigated by empirical tests viz. slump flow test, T500, V-funnel and L-box height. Rheological properties of concrete mixtures do not change remarkably by replacing 25% and 50 % of natural sand with CSS but if the mixture includes more than 50 % of CSS, the rheological properties of self-compacting concrete will be influenced negatively and may endanger the applicability of the concrete. Strength tests included cube compressive strength test, flexural strength and Splitting Tensile Strength test. The hardened self-compacting concrete exhibits excellent short term strength with 25% CSS content تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

217 - Assessment of the Effects of Geological Formation on the Water Resources Quality in Arid and Semiarid Watersheds
Naser Shamskia H. R. Payrovan

One of the most important subjects in relation of water resources quality in the many of river is the chemical composition of waters and conservation of water quality in the watershed. Geological formations in any region of the earth are the main surface and foundation أکثر

One of the most important subjects in relation of water resources quality in the many of river is the chemical composition of waters and conservation of water quality in the watershed. Geological formations in any region of the earth are the main surface and foundation that water flows on the bed and strata of formation, which in fact they affect their characteristics on water quality as positive or negative effects. The effect of various geological formations analyzed from Pre-Cambrian to recent Era in some of region in Iran. To show their effects on water quality on a few of water rivers, and therefore to classified these formations, they divide into two separate groups; desirable and undesirable formations. It is necessary to classify them depend on their resistance against weathering and erosion. Influence of these two agents on geological formations will produce the material which effects on water quality that considered in this paper, it have been assessed and explained. There are many cases of river in different regions in Iran such as lower stream Karoon, Qezel-uzan, Qom-Rud River, and etc..., in which they passed and flow in the Neogene formations, and they have changed the water quality of rivers. It is notable that this study can be useful in river engineering, dam construction, flood spreading, rain water harvesting and transmission of water for drinking or agriculture targets. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

218 - تبیین نقش کیفیت محیطی و ویژگی‌های میان فرهنگی مکان در رضایت مکانی نوار ساحلی رود کارون
بهناز بابائی مراد فرزانه هدفی مهناز بابائی مراد

10.30495/jss.2021.1940369.1379

این تحقیق با هدف تعیین نقش متغیرهای کیفیت محیطی و ویژگی‌های میان فرهنگی مکان در رضایت مکانی انجام شد. قلمرو مکانی مطالعه، منطقه نوار ساحلی رود کارون اهواز می‌باشد که هم یک منطقه مسکونی- تجاری و هم از منظر تفریحی-گردشگری حائز اهمیت می‌باشد. تحقیق به روش پیمایشی انجام و ج أکثر

این تحقیق با هدف تعیین نقش متغیرهای کیفیت محیطی و ویژگی‌های میان فرهنگی مکان در رضایت مکانی انجام شد. قلمرو مکانی مطالعه، منطقه نوار ساحلی رود کارون اهواز می‌باشد که هم یک منطقه مسکونی- تجاری و هم از منظر تفریحی-گردشگری حائز اهمیت می‌باشد. تحقیق به روش پیمایشی انجام و جامعه آماری تحقیق را افراد بالای 20 سال ساکن در منطقه و بازدیدکنندگان از سایت های تفریحی نوار ساحلی رود کارون تشکیل می دهند. حجم نمونه 310 نفر بوده و شیوه گردآوری اطلاعات به روش مصاحبه رو در رو و نمونه‌ها به شکل تصادفی سیستماتیک انتخاب گردیدند. متغیر کیفیت محیطی در 6 بعد فعالیت، کیفیات فیزیکی، زیست بوم، بهداشت، ایمنی و امنیت، متغیر ویژگی‌های میان فرهنگی در سه بعد نشانگان فرهنگی، تعاملات فرهنگی و نگرش های فرهنگی و متغیر رضایت مکانی در سه بعد حس رضایت، حس خوشحالی، حس آرامش و حس اهمیت، عملیاتی شده بودند که تحلیل عاملی تاییدی نشان داد به لحاظ تجربی این ابعاد به طرز مناسبی متغیرهای مورد نظر را سنجش می‌کنند. نتایج نشان داد میانگین رضایت پاسخ‌گویان در مورد تمام متغیرها و ابعاد کیفیت محیطی، ویژگی‌های میان فرهنگی و رضایت مکانی به طرز معنی داری پایین می‌باشد. هم چنین نتایج تحقیق نشان داد دو متغیر کیفیت محیطی با ضریب تاثیر 11/0 و ویژگی‌های میان فرهنگی با ضریب تاثیر 24/0 تاثیر مثبت و معنی داری بر رضایت مکانی دارند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

219 - ارزیابی پیشران‌های حیاتی مؤثر بر کیفیت زندگی شهری با رویکرد آینده‌پژوهی در کلان‌شهرهای ایران (نمونه موردی: کلان‌شهر تبریز)
فرناز انتصاری داریوش ستارزاده لیدا بلیلان اصل اکبر عبداله زاده طرف

10.30495/jss.2022.1946793.1418

ارتقاء کیفیت زندگی از مهم‌ترین اهداف حکومت‌ها و دولت‌های مختلف در سطح دنیا محسوب می‌شود. مطالعات کیفیت زندگی می‌تواند به شناسایی نواحی مسأله‌دار، علل نارضایتی مردم، اولویت‌های شهروندان در زندگی، تاثیر فاکتورهای اجتماعی جمعیتی بر کیفیت زندگی و پایش، ارزیابی کارایی استرات أکثر

ارتقاء کیفیت زندگی از مهم‌ترین اهداف حکومت‌ها و دولت‌های مختلف در سطح دنیا محسوب می‌شود. مطالعات کیفیت زندگی می‌تواند به شناسایی نواحی مسأله‌دار، علل نارضایتی مردم، اولویت‌های شهروندان در زندگی، تاثیر فاکتورهای اجتماعی جمعیتی بر کیفیت زندگی و پایش، ارزیابی کارایی استراتژی‌ها و سیاست‌ها در زمینه کیفیت زندگی کمک کند. در این راستا این مقاله با هدف ارزیابی و کشف عوامل و پیشران‌های حیاتی موثر بر کیفیت زندگی در شهر تبریز تدوین شده است. روش تحقیق از نظر ماهیت کاربردی و از نظر روش جز تحقیقات توصیفی-تحلیل است. فرآیند کار از دو مرحله اساسی شناسایی و انتخاب معیارهای موثر و کشف پیشران‌های حیاتی از میان این شاخص‌ها تشکیل شده است. در مرحله اول با استفاده از مطالعات مبانی نظری و استفاده از روش دلفی شاخص‌های موثر شناسایی و در مرحله بعد با استفاده از روش تحلیل ساختاری (تحلیل اثرات متقاطع) و با استفاده از نرم‌افزار میک مک[1] پیشران‌های حیاتی موثر بر کیفیت زندگی در شهر تبریز شناسایی و کشف شده‌اند. نتایج تحقیق نشان می‌دهد از بین 55 متغیر انتخاب شده در مرحله اول؛ 18 متغیر (که عمده‌ترین آنها عبارتند از امنیت، حاشیه نشینی، آلودگی هوا، فضاهای سبز و عمومی، حمل و نقل عمومی، عدالت اجتماعی و فضایی، نظم بصری و تراکم ساختمانی و ....) بیشترین نقش را به‌ عنوان پیشران‌های حیاتی موثر در کیفیت زندگی کلانشهر تبریز داشتند. در این میان شاخص امنیت با امتیاز 1334 به عنوان کلیدی‌ترین شاخص انتخاب شد. به طور کلی پیشران‌های منتخب ترکیبی از شاخص‌های اجتماعی، اقتصادی و کالبدی هستند ولی به خاطر شرایط خاص کلانشهر تبریز شاخص‌های کالبدی نقش پر رنگ‌تری در بین پیشران‌ها دارند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

220 - پهنه بندی آلودگی رودخانه باهوش اهرم با استفاده از تنوع زیستی ماکروبنتوزها (استان بوشهر)
فرشاد قنبری عبدالرحیم پذیرا فاضل امیری سعید مغدانی محمد ساکی انتظامی

هدف از این مطالعه تعیین تنوع و تراکم ماکروبتوزهای رودخانه باهوش و ارزیابی وضعیت کیفیت آب توسط شاخص ولچ بود. نمونه‌برداری در دو فصل تابستان و زمستان طی سال 1392 انجام شد. در هر ایستگاه سه بار نمونه‌برداری از رسوبات کف انجام شد. نمونه های ماکروبنتوز توسط گرب وَن وین با س أکثر

هدف از این مطالعه تعیین تنوع و تراکم ماکروبتوزهای رودخانه باهوش و ارزیابی وضعیت کیفیت آب توسط شاخص ولچ بود. نمونه‌برداری در دو فصل تابستان و زمستان طی سال 1392 انجام شد. در هر ایستگاه سه بار نمونه‌برداری از رسوبات کف انجام شد. نمونه های ماکروبنتوز توسط گرب وَن وین با سطح مقطع 025/0 مترمربع جمع‌آوری و سپس توسط فرمالین 5 درصد فیکس و به آزمایشگاه منتقل و شناسایی و شمارش گردید. همچنین خصوصیات فیزیکوشیمیایی آب از قبیل دما، pH، اکسیژن محلول (DO) و شوری آب نیز در هر ایستگاه اندازه‌گیری شد. شاخص تنوع با استفاده از فرمول شانون- وینر، شاخص غالبیت با استفاده از فرمول سیمپسون، شاخص غنای گونه‌ای با استفاده از فرمول مارگالف و تعیین درجه کیفیت آب هر ایستگاه توسط شاخص ولچ مورد بررسی قرار گرفت. نمونه‌های شناسایی شده از 13 جنس، 10 خانواده و 3 رده بودند. بیشترین گونه های شناسایی شده در ایستگاه‌های مورد مطالعه از خانواده‌های Chironomidae، Lymnaeidae و Caenidae بودند. نتیجه مطالعه نشان داد که با توجه به گونه‌های شناسایی شده و همچنین شاخص استفاده شده جهت تعیین کیفیت آب (ولچ)، ایستگاه‌های مورد مطالعه در رودخانه باهوش دارای آبی با کیفیت متوسطی از آلودگی می‌باشند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

221 - نقش خصوصیات اسپرم‌شناختی در کارایی تکثیر مصنوعی مولدین نر ماهی سفید (Rutilus frisii kutum, Kameneskii 1901) مهاجر به رودخانه سفیدرود
سیده‌زهرا فلاح‌شمسی

چکیدهدر روند تکثیر ماهی عوامل متفاوتی از جمله کیفیت و کمیت تخمک و اسپرم مولدین دخیل می‌باشند که در بحث کیفیت اسپرم فاکتورها و عواملی هم‌چون pH، درصد تحرک، مدت زمان تحرک، تراکم و اسمولاریته موجود در پلاسمای اسپرم مورد بررسی قرار می‌گیرند. این پژوهش در فروردین‌ماه 1390 در أکثر

چکیدهدر روند تکثیر ماهی عوامل متفاوتی از جمله کیفیت و کمیت تخمک و اسپرم مولدین دخیل می‌باشند که در بحث کیفیت اسپرم فاکتورها و عواملی هم‌چون pH، درصد تحرک، مدت زمان تحرک، تراکم و اسمولاریته موجود در پلاسمای اسپرم مورد بررسی قرار می‌گیرند. این پژوهش در فروردین‌ماه 1390 در مرکز تکثیر و پرورش ماهیان استخوانی شهید انصاری رشت صورت پذیرفت. براساس نتایج به‌دست آمده، میانگین و انحراف معیار پارامترهای اسپرم‌شناختی در ماهیان 3 و 4 ساله مورد بررسی به‌ترتیب اسمولاریته (9/11±6/329، 9/11±4/343 عدد)، اسپرماتوکریت (4/7±2/47، 99/2±5/44 عدد)، مدت زمان تحرک اسپرم (8/12±5/60، 1/6±3/66 ثانیه)، درصد تحرک اسپرم (7/6±80، 9/3±5/83 درصد)، تراکم اسپرم (8/3199657±17828750، 5/2090454±18000000 میلی‌متر مکعب) و pH اسپرم (51/0±79/7، 26/0±61/7) محاسبه شد. همچنین ارتباط بین اسمولاریته، درصد تحرک اسپرم، مدت زمان تحرک اسپرم و تراکم اسپرم با پارامترهای کارایی تکثیر مصنوعی (درصد لقاح و درصد تفریخ) مثبت، معنی‌دار و مستقیم ارزیابی شد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

222 - بررسی رژیم غذایی ماهی حمری (luteus Barbus ) در رودخانه های دالکی و حله استان بوشهر
عبدالرحیم پذیرا صابر وطن دوست

در فصل صید 765 قطعه ماهی حمری از رودخانه دالکی و 891 قطعه ماهی از رودخانه حله صید و محتویات دستگاه گوارش آنها بررسی شد بیشینه و کمینه طول ماهیان صید شده به ترتیب 350 و 45 میلی متر بود نسبت طول روده به طول کل بدن (RLG) در ماهیان یکساله 4 و در 5 ساله ها 2/2 بود. بیشترین د أکثر

در فصل صید 765 قطعه ماهی حمری از رودخانه دالکی و 891 قطعه ماهی از رودخانه حله صید و محتویات دستگاه گوارش آنها بررسی شد بیشینه و کمینه طول ماهیان صید شده به ترتیب 350 و 45 میلی متر بود نسبت طول روده به طول کل بدن (RLG) در ماهیان یکساله 4 و در 5 ساله ها 2/2 بود. بیشترین درصد فراوانی مواد غذایی در رودخانه دالکی نمف یکروزه ها (Ephemeroptera) بود ولی ارجحیت غذایی این ماهی در هر دو رودخانه Plecoptera و Odonata بود. نتایج نشان داد این ماهی از نظر عادت غذایی جزء گونه های همه چیز خوار است. تنوع گونه ای کفزیان در رودخانه دالکی بیشتر از حله بود و همچنین این تنوع در فصول بهار و تابستان بیشتر از سایر فصول سال بود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

223 - بررسی بوم شناختی جمعیت ماکروبنتوزهای رودخانه کلارود بابل(استان مازندران)
صابر وطن‌دوست عبدالرحیم وثوقی محمد قلیزاده مائده بابازاده

این مطالعه به منظور بررسی بوم شناختی جمعیت ماکروبنتوزهای رودخانه کلارود بابل (استان مازندران) طی سال 1390-1389 با چهار فصل نمونه برداری در شش ایستگاه صورت گرفت. بی‌مهرگان کفزی به وسیله نمونه بردار کمی سوربر جمع‌آوری شده و در آزمایشگاه با استفاده از لوپ جداسازی گردیدند. أکثر

این مطالعه به منظور بررسی بوم شناختی جمعیت ماکروبنتوزهای رودخانه کلارود بابل (استان مازندران) طی سال 1390-1389 با چهار فصل نمونه برداری در شش ایستگاه صورت گرفت. بی‌مهرگان کفزی به وسیله نمونه بردار کمی سوربر جمع‌آوری شده و در آزمایشگاه با استفاده از لوپ جداسازی گردیدند. همزمان با نمونه برداری از ماکروبنتوزها، متغیر‌های هیدرولوژیک نیز در هر ایستگاه ثبت شد. به‌طورکلی کفزیان رودخانه از دو شاخه بند پایان و کرم‌های پهن شامل 5 رده 8 راسته و 12 خانواده بودند. در مجموع، رده حشرات با 5 راسته و 6 خانواده متنوع ترین گروه کفزیان رودخانه را به خود اختصاص داده، که از این بین Ephemeroptera (یکروزه‌ها) بیشترین تنوع و Plecopte (بهاره‌ها) کمترین تنوع را در بین کفزیان رودخانه کلارود دارا بود. از میان کلیه خانواده‌های شناسایی شده بیشترین تنوع و فراوانی با میانگین 103 نمونه و 89/20 درصد متعلق به جنس Heptagenia و کمترین تنوع وفراوانی با میانگین 3 نمونه و60/0 درصد متعلق به خانواده Gammaridae بود. حد اکثر و حداقل تنوع و تراکم بترتیب در فصل بهار و فصل تابستان بود، همچنین ایستگاه اول و ششم به‌ترتیب دارای بیشترین و کمترین تنوع بودند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

224 - بررسی تنوع خصوصیات ریخت شناسی ماهی قزل آلای خال قرمز Salmo trutta fario در رودخانه های تجن و بابلرود در استان مازندران
صابر وطن دوست غلامحسین وثوقی شعبانعلی نظامی اصغر عبدلی عباس متین فر

این مطالعه به منظور تعیین صفات مناسب جهت جداسازی جمعیت های ماهی قزل آلای خال قرمز، Salmo trutta fario در رودخانه های تجن و بابل رود انجام شد. تعداد 41 قطعه ماهی از سرشاخه شیرین رود و 31 قطعه ماهی از سرشاخه اشک رود رودخانه تجن و 30 قطعه ماهی از سرشاخه کل یره رودخانه باب أکثر

این مطالعه به منظور تعیین صفات مناسب جهت جداسازی جمعیت های ماهی قزل آلای خال قرمز، Salmo trutta fario در رودخانه های تجن و بابل رود انجام شد. تعداد 41 قطعه ماهی از سرشاخه شیرین رود و 31 قطعه ماهی از سرشاخه اشک رود رودخانه تجن و 30 قطعه ماهی از سرشاخه کل یره رودخانه بابل رود با استفاده از دستگاه الکتروشوکر صید گردیدند. 29 صفت ریخت سنجی با استفاده از کریس با دقت 01/0 میلی متر اندازه گیری و 7 صفت شمارشی شمارش گردید. با استفاده از روش تجزیه به مؤلفه های اصلی (PCA) بهترین صفات جداکننده جمعیت ها مشخص شد. در مورد صفات ریخت سنجی 6 فاکتور نشان دهنده حدود 79 درصد تنوع صفات بین افراد 3 منطقه بود که شامل: عرض سر، فاصله بین دو حدقه چشم، طول پیش پشتی، فاصله باله سینه ای - شکمی و طول فک پایین، طول کل، طول سر، قطر چشم، طول باله سینه ای، ارتفاع سر، طول پس پشتی، طول پس شکمی، طول ساقه دمی، طول پس مخرجی و طول باله چربی بودند. در مورد صفات شمارشی 3 فاکتور که نشان دهنده 60 درصد تنوع صفات بین افراد 3 منطقه بود که شامل: تعداد شعاع نرم باله مخرجی، تعداد خارهای آبششی، تعداد شعاع نرم باله پشتی بودند. نتایج این مطالعه نشان داد که صفات شمارشی در تفکیک جمعیت ها میان مناطق مختلف از اهمیت بیشتری نسبت به صفات ریخت سنجی برخوردار است. هر چند که نتایج حاصله شباهت بالایی را در جمعیت های مورد مطالعه ارائه نمود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

225 - گزارش ماهی گلچراغ (Garra rufa) در رودخانه زاب استان آذربایجان غربی و اهمیت آن در بهداشت انسان
میریوسف یحیی زاده مسعود صیدگر صابر شیری ژاله علیزاده اوصالو

خانواده کپور ماهیان، بزرگترین خانواده ماهیان آب شیرین رودخانه‌‌های ایران محسوب می‌شود که از رودخانه‌های خاور میانه منشاء می‌گیرد. Garra rufa یکی از حدود 100 گونه از جنس Garra و یکی از کوچکترین اعضای خانواده کپور ماهیان است. این مطالعه با هدف بررسی وقوع و شناسایی ماهی G. أکثر

خانواده کپور ماهیان، بزرگترین خانواده ماهیان آب شیرین رودخانه‌‌های ایران محسوب می‌شود که از رودخانه‌های خاور میانه منشاء می‌گیرد. Garra rufa یکی از حدود 100 گونه از جنس Garra و یکی از کوچکترین اعضای خانواده کپور ماهیان است. این مطالعه با هدف بررسی وقوع و شناسایی ماهی G. rufa در رودخانه زاب، شمال غرب ایران در طول سال 1389 در فصول مختلف سال با صید و نمونه‌برداری از نقاط مختلف رودخانه زاب با استفاده از دستگاه شوک‌دهنده الکتریکی و انجام زیست‌سنجی اجرا گردید. از 50 نمونه بررسی شده، ماهیان از لحاظ طولی دارای حداکثر طول 162 و حداقل 37 میلی‌متر با میانگین طول کل 9/11±9/114 میلی‌متر، از لحاظ وزنی نیز دارای حداکثر وزن 1/58 گرم وحداقل 6/0 گرم با میانگین وزن 8/27±74/25 گرم بودند. این ماهی دارای اهمیت بهداشتی بوده و حفظ ذخایر آن اهمیت ویژه‌ای دارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

226 - بررسی میزان آلودگی کلیفرمی رودخانه شفارود در غرب استان گیلان
سپیده خطیب احمد قانع محمدرضا نهرور

در این بررسی 5 ایستگاه واقع در رودخانه شفارود به‌منظور تعیین میزان آلودگی کلیفرمی از دو لایه سطح و رسوب انتخاب گردید و نمونه‌برداری بصورت فصلی و هر فصل یک‌بار انجام گرفت. تعیین میران آلودگی کلیفرمی به‌روش استاندارد MPN صورت گرفت. نتایج حاصله نشان داد که بیشترین میزان آل أکثر

در این بررسی 5 ایستگاه واقع در رودخانه شفارود به‌منظور تعیین میزان آلودگی کلیفرمی از دو لایه سطح و رسوب انتخاب گردید و نمونه‌برداری بصورت فصلی و هر فصل یک‌بار انجام گرفت. تعیین میران آلودگی کلیفرمی به‌روش استاندارد MPN صورت گرفت. نتایج حاصله نشان داد که بیشترین میزان آلودگی در منطقه مصب و لایه رسوب رودخانه بوده است. بیشترین میزان میانگین آلودگی کلیفرمی در فصل تابستان 2/44 در 100 سانتی‌متر مکعب و بیشترین میزان آلودگی کلیفرم مدفوعی (اشریشیا کلی) با 1/22 در سانتی‌متر مکعب بوده است. بالا رفتن درجه حرارت محیط در فصل تابستان عامل موثر در افزایش رشد و تکثیر باکتری‌ها بوده و در مناطق مصبی به‌دلیل جریان آرام و عبور از مراکز شهری و کشاورزی و وارد شدن پساب این مراکز به‌داخل آنها تغییرات محسوسی در فاکتور آلودگی آب رودخانه نسبت به ایستگاه‌هایی که سرعت دبی آب رودخانه زیاد بود، به‌وجود آورده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

227 - مسئولیت مدنی دارنده وسیله‌نقلیه موتوری زمینی در حقوق ایران و آموزه‌های فقه اسلامی با نگرش تطبیقی در حقوق کامن‌لا
محمد صادق حافظی قهستانی شکراله نیکوند عبدالعلی محمدی

10.22034/ijrj.2023.700471

با پیدایش وسایل‌نقلیه، یکی از نیازهای ضروری بشر تامین و گام مهمی در زمینه تسریع حمل و نقل انسان و کالا، برداشته شده است. وسایل‌نقلیه، در کنار همه پیشرفت‌ها، هنوز جایگاه ویژه‌ای در حمل و نقل دارد؛ لیکن همواره خسارات ناشی از حوادث وسایل‌نقلیه و جبران آن، در کشورهای مختلف، أکثر

با پیدایش وسایل‌نقلیه، یکی از نیازهای ضروری بشر تامین و گام مهمی در زمینه تسریع حمل و نقل انسان و کالا، برداشته شده است. وسایل‌نقلیه، در کنار همه پیشرفت‌ها، هنوز جایگاه ویژه‌ای در حمل و نقل دارد؛ لیکن همواره خسارات ناشی از حوادث وسایل‌نقلیه و جبران آن، در کشورهای مختلف، مورد توجه است، به نحوی که آمار همه ساله خسارات اعلام شده ناشی از وسایل‌نقلیه، بیش از هر عامل دیگری است. بر همین اساس، لزوم وجود قواعدی که حقوق زیان‌دیده را به سهولت تضمین نماید، بیش از پیش، احساس می‌شود. در بروز خسارات ناشی از این حوادث، باید همواره مسئولیت مدنی دارنده، مطرح باشد. بر خلاف حقوق ایران که به نظر می‌رسد، به جز مقررات قانون بیمه اجباری 1395، مسئولیت مدنی دارنده، تابع قواعد عام مسئولیت مدنی است؛ در حقوق کشورهای کامن‌لا، مسئولیت دارنده به نحوی تعیین می‌شود، که خسارات ناشی از این وسایل تا جای ممکن جبران گردد. مقاله حاضر، علاوه بر بیان مفهوم دارنده و مسئولیت مدنی وی، در خصوص مبانی و موانع مسئولیت مدنی و تعیین شخص مسئول در قبال خسارات ناشی از این وسائل، با توجه به قوانین موضوعه کشورهای مورد تطبیق و ادله فقه اسلامی، به رشته تقریر، در خواهد آمد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

228 - آلودگی فلزات سنگین و ارزیابی سلامتی برخی برنج‌های وارداتی و کشت شده پایین‌دست رودخانه کارون (مطالعه موردی: شهرستان شادگان)
آتنا اسکندری مریم محمدی روزبهانی خوشناز پاینده

10.30495/jfh.2019.669312

فلزات سنگین از جمله مهم‌ترین آلاینده ها هستند که از راه های مختلف به خاک نفوذ کرده و از آن طریق به محصولات کشاورزی راه پیدا می‌کنند. این پژوهش با هدف تعیین غلظت فلزات سنگین در برنج کشت شده پایین دست رودخانه کارون واقع در شهرستان شادگان و ارزیابی ریسک مصرف آن‌ها با برنج أکثر

فلزات سنگین از جمله مهم‌ترین آلاینده ها هستند که از راه های مختلف به خاک نفوذ کرده و از آن طریق به محصولات کشاورزی راه پیدا می‌کنند. این پژوهش با هدف تعیین غلظت فلزات سنگین در برنج کشت شده پایین دست رودخانه کارون واقع در شهرستان شادگان و ارزیابی ریسک مصرف آن‌ها با برنج های وارداتی هندی انجام شد. بدین منظور 4 مزرعه در روستای ام الغزلان (حدفاصل اهواز ـ دارخوین) در نظر گرفته شد. نمونه های خاک و برنج محلی در آذرماه 1396 از دو نقطه موجود در هر مزرعه با 3 تکرار جمع آوری شدند و در مجموع جامعه آماری تعداد 24 نمونه برنج کشت شده و 24 نمونه خاک را در برگرفت. دو نوع برنج وارداتی هندی نیز با 3 تکرار مورد آزمایش قرار گرفتند. میانگین غلظت فلزات سنگین سرب، نیکل، آرسنیک و کادمیوم در برنج های مزارع پایین‌دست رودخانه کارون به‌ترتیب 40/60، 05/28، 43/23 و 26/14 میلی گرم بر کیلوگرم و در برنج های وارداتی به‌ترتیب با مقدار 77/57، 24/23، 79/15 و 76/9 میلی گرم بر کیلوگرم وزن خشک به‌دست آمد. مقادیر جذب روزانه فلزات سرب، کادمیوم، نیکل و آرسنیک در چهار مزرعه آزمایش شده، بالاتر از برنج وارداتی بود. بالاترین شاخص جذب روزانه در برنج وارداتی مربوط به فلز سرب (70/90) و کمترین میزان این شاخص با (33/15) به فلز کادمیوم اختصاص داشت. مقادیر جذب روزانه فلزات نیکل و آرسنیک در رتبه های دوم و سوم قرار داشتند. در برنج مزارع مورد بررسی کمترین میزان جذب روزانه مربوط به فلز کادمیوم و در مزرعه شماره 1 (16/17) و بالاترین میزان این شاخص مربوط به فلز سرب و در مزرعه شماره 4 (31/98) اختصاص داشت. در مجموع مخاطره مصرف برنج های محلی نسبت به برنج های وارداتی هندی بیشتر برآورد شد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

229 - بررسی تأثیر پساب‌های فاضلاب شهری و صنعتی بر تغییرات میزان کروم و وانادیوم در بافت عضله ماهی لوتک (Cyprinionmacrostomum) و نازک (Chondrostomaregium) در رودخانه قره‌سو کرمانشاه (1392)
مقداد پیرصاحب کیومرث شرفی عبداله درگاهی اسماعیل عزیزی طوبی خسروی مهدی غایب زاده

امروزه ورود فلزات سنگین به محیط‌های آبی در اثر تخلیه بی‌رویه پساب فاضلاب های مختلف صنعتی یک مشکل زیست محیطی در سطح جهانی محسوب می‌شود که باعث تجمع فلزات سنگین در بدن آبزیان(از جمله بافت عصله ماهیان) می گردد. در این مطالعه سعی بر ارزیابی میزان کروم و وانادیوم در بافت عضل أکثر

امروزه ورود فلزات سنگین به محیط‌های آبی در اثر تخلیه بی‌رویه پساب فاضلاب های مختلف صنعتی یک مشکل زیست محیطی در سطح جهانی محسوب می‌شود که باعث تجمع فلزات سنگین در بدن آبزیان(از جمله بافت عصله ماهیان) می گردد. در این مطالعه سعی بر ارزیابی میزان کروم و وانادیوم در بافت عضله ماهی لوتک (Cyprinion macrostomum) ونازک (Chondrostoma regium) در رودخانه قره‌سو کرمانشاه (1392) می باشد. برای این منظور 8 ایستگاه مختلف در طول روخانه و با توجه به نقطه تخلیه پساب فاضلاب شهری و صنعتی جهت نمونه‌برداری تعیین شد. از هر ایستگاه 10 نمونه انتخاب گردید و پس از آماده‌سازی نمونه ها اقدام به سنجش فلزات کروم و وانادیوم با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتری جذب اتمی شد. میانگین میزان کروم و وانادیوم بافت عضله گونه های مورد بررسی در بین ایستگاه های مختلف تفاوت معنی‌داری داشتند (05/0 p<)، بطوریکه کمترین و بیشترین میزان کروم بافت عضله ماهی به ترتیب مربوط به ایستگاه 3 و 8 و در مورد وانادیوم به ترتیب مربوط به ایستگاه 6 و 8 بوده است. میانگین وانادیوم بافت عضله گونه های مورد بررسی در ایستگاه های 3، 4، 5 و6 از میزان استاندارد WHO با اختلاف معنی‌داری کمتر است (05/0 p<) و در بقیه ایستگاه ها با اختلاف معنی‌داری بالاتر از استاندارد WHO است. میانگین کروم در تمامی ایستگاه ها بالاتر از استاندارد FDAوWHO برآورد گردید (05/0 p<). مقایسه نتایج این مطالعه با سایر مطالعات و همچنین با استانداردهای FDA و WHO، نشان‌دهنده مقادیر بالایی از فلزات سنگین کروم و وانادیوم در بافت عضله دو گونه ماهی مورد بررسی است. آلودگی بیش از حد رودخانه قره‌سو کرمانشاه به انواع فاضلاب های مختلف صنعتی و نیز فاضلاب شهر کرمانشاه از دلایل افزایش مقادیر فلزات سنگین است که باید در جهت کاهش این آلاینده های رودخانه قره سو اقدام نمود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

230 - تعیین اندازه طبیعی فواصل و قطعات الکتروکاردیوگرام در گاومیش رودخانه‌ای خوزستان (Bubalus bubalis)
علی رضا قدردان مشهدی محمدرحیم حاجی حاجی‌کلائی سجده کمالی مجاوری لنگرودی علی رضاخانی رضا فاطمی طباطبایی

استفاده از الکتروکاردیوگرافی یک روش تشخیصی مهم دررابطه با اختلالات قلبی می باشد. بنابراین، استاندارد نمودن آن در انواع دام و حتی نژادهای مختلف از یک گونه، ضروری خواهد بود، چرا که ویژگی های مختلف نژادی می تواند در پارامترهای الکتروکاردیوگرام تغییراتی را ایجاد کند. یکی از أکثر

استفاده از الکتروکاردیوگرافی یک روش تشخیصی مهم دررابطه با اختلالات قلبی می باشد. بنابراین، استاندارد نمودن آن در انواع دام و حتی نژادهای مختلف از یک گونه، ضروری خواهد بود، چرا که ویژگی های مختلف نژادی می تواند در پارامترهای الکتروکاردیوگرام تغییراتی را ایجاد کند. یکی از پارامترهای الکتروکاردیوگرام، فواصل و قطعات آن است که تعیین مقادیر طبیعی آنها می تواند به شناسایی اختلالات قلبیبه ویژه تشخیص آریتمی ها کمک کند. مطالعه حاضر با هدف تعیین اندازه طبیعی فواصل و قطعات الکتروکاردیوگرام روی 100 رأس گاومیش رودخانه ای به ظاهر سالم صورت گرفت. به این منظور گاومیش ها به دو گروه نر و ماده و بر اساس فرمول دندانی نیز به دو گروه سنی کمتر و بیشتر از 5/2 سال تقسیم شدند. پس ازاخذ سابقهو معاینه بالینی، ثبت الکتروکاردیوگرام با استفاده از اشتقاق قاعده ای–رأسی و با بهره بردن از لیدII دستگاه الکتروکاردیوگراف و با سرعت 25 میلی متر بر ثانیه و حساسیت 10 میلی ولت بر دقیقه صورت گرفت. نتایج نشان داد که میانه±دامنه بین چارکی فواصل P-R، Q-T وR-Rو قطعات PR، ST وTP بدون توجه به جنسیت و سن به ترتیب 03/0± 22/0، 04/0±36/0، 16/0±89/0، 02/12±0/0، 05/0±21/0 و 12/0±30/0 ثانیه بود. آزمون های آماری نشان دهنده وجود تفاوت معنی دار در رابطه با فاصله P-R و قطعه PR در بین دو گروه جنسی و نیز فاصله P-R، فاصله Q-T و قطعه PR در دو گروه سنی بود (05/0>p).به نظر می رسد که عواملی مانند نژاد، اقلیم و رفتارهای گاومیش می تواند روی پارامترهای طبیعی الکتروکاردیوگرام ازجمله فواصل و قطعات آن تاثیر گذار باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

231 - بررسی انگل‌های احشایی ماهیان رودخانه فهلیان شهرستان نورآباد ممسنی
علیرضا گلچین منشادی سعید ملاحی محمد ترحمی

آلودگی‌های انگلی باعث کاهش تولید شده و خسارات زیادی به صنعت آبزی‌پروری وارد می‌کنند. شناسایی انگل‌ها برای پیشگیری از آلودگی‌ها و بیماری‌های انگلی ماهیان ضروری می‌باشد. تاکنون فون انگلی ماهیان رودخانه فهلیان مورد بررسی قرار نگرفته است. این مطالعه با هدف شناسایی انگل‌های أکثر

آلودگی‌های انگلی باعث کاهش تولید شده و خسارات زیادی به صنعت آبزی‌پروری وارد می‌کنند. شناسایی انگل‌ها برای پیشگیری از آلودگی‌ها و بیماری‌های انگلی ماهیان ضروری می‌باشد. تاکنون فون انگلی ماهیان رودخانه فهلیان مورد بررسی قرار نگرفته است. این مطالعه با هدف شناسایی انگل‌های کپورماهیان انتخابی رودخانه فهلیان شهرستان نورآباد ممسنی استان فارس انجام گرفت.بدین منظور در سال 1393 تعداد 85 قطعه ماهی از 3 گونه کپورماهی رودخانه فهلیان شامل برگ‌بیدی (Albumusmossulensis)، بوتک یا لوتک (Cyprnionmacrostomum) و دشت‌ارژنی (Capoetabarroissipersica) از سه ایستگاه رودخانه فهلیان صید و از لحاظ انگل‌های احشایی مورد بررسی قرار گرفتند. در مجموع 4 گونه انگل شامل یک ترماتود دیژن (Allocreadium sp.)، یک سستود (sp.Bothriocephalus.) و دو نماتود(Rhabochonasp. و Cuculanussp.) جداسازی و شناسایی گردید. بیشترین و کمترین درصد آلودگی انگلی به ترتیب مربوط به انگلآلوکرادیومو بوتریوسفالوسبود. هم‌چنین ماهی دشت‌ارژنی و بوتک به‌ترتیب بیشترین و کمترین درصد آلودگی انگلی را به خود اختصاص دادند. رابطه معنی‌داری بین آلودگی گونه‌های مختلف ماهی و بین اندام‌های آلوده نیز مشاهده نگردید. بر اساس نتایج حاصل از این مطالعه تمامی ماهی‌های مورد مطالعه (به‌جز انگل رابدوکونا که از ماهی بوتک جدا شده بود) به‌عنوان میزبانان جدید انگل‌های آلوکرادیوم، بوتریوسفالوس، رابدوکونا و کوکولانوس معرفی می‌شوند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

232 - بررسی برخی پارامترهای فیزیکی، سلولی و بیوشیمیایی مایع پریکارد در گاومیش رودخانه‌ای خوزستان (Bubalus bubalis)
علی رضا قدردان مشهدی مهسا لاری بقال غلام حسین خواجه مهدی پورمهدی بروجنی

10.30495/jvcp.2022.1872821.1356

ارزیابی دستگاه قلبی- عروقی، یکی از مراحل با اهمیت در معاینه دام‌ها و روشی جهت تعیین سلامت این دستگاه می‌باشد در این بین، بررسی مایع پریکارد می‌تواند تا حد زیادی به ارزیابی سلامت قلب کمک نماید. بدین منظور از خون و مایع پریکارد تعداد 60 رأس گاومیش به ظاهر سالم کشتارشده در أکثر

ارزیابی دستگاه قلبی- عروقی، یکی از مراحل با اهمیت در معاینه دام‌ها و روشی جهت تعیین سلامت این دستگاه می‌باشد در این بین، بررسی مایع پریکارد می‌تواند تا حد زیادی به ارزیابی سلامت قلب کمک نماید. بدین منظور از خون و مایع پریکارد تعداد 60 رأس گاومیش به ظاهر سالم کشتارشده در کشتارگاه اهواز، نمونه گیری صورت گرفت. نمونه‌های مایع پریکارد از نظر رنگ، شفافیت، وجود یا عدم وجود لخته و همچنین حجم، وزن مخصوص، شمارش سلولی و نیز غلظت فیبرینوژن، پروتئین و گلوکز مورد بررسی قرار گرفتند. در تمامی نمونه ها، مایع پریکارد رنگ کهربایی داشته و نیمه شفاف بود و در صورت جمع‌آوری در لوله‌های فاقد ماده ضدانعقاد، به سرعت منعقد می‌گشت. متوسط و خطای استاندارد حجم مایع پریکارد 8/17±4/37 میلی‌لیتر، وزن مخصوص آن 0004/±1021، تعداد گلبول‌های قرمز و سفید مایع مذکور به ترتیب 3000±9000 و160±3300 سلول در میکرولیتر و نیز غلظت فیبرینوژن و پروتئین تام آن به ترتیب 2/4±9/146 و 07/0±05/2 گرم در دسی لیتر و مقدار گلوکز آن هم 5/9±3/100 میکروگرم در دسی لیتر تعیین گردید. فراوانی نوتروفیل‌ها، لنفوسیت‌ها، مونوسیت‌ها و ائوزینوفیل‌های مایع پریکارد نیز به ترتیب 6/1±2/52، 7/1±1/46، 2/0±3/1 و 2/0±8/0 درصد بود. به نظر می‌رسد که مایع پریکارد گاومیش رودخانه‌ای خوزستان، ویژگی‌هایی شبیه به مایع صفاقی گاو را داشته و همچنین شباهت برخی مشخصات آن به ترانسودای اصلاح شده، قابل توجه می باشد که بایستی در تحلیل نتایج پاراسنتز مایع پریکارد گاومیش‌های مشکوک به بیماری‌های قلبی به‌ویژه بیماری‌های پریکارد مدنظر قرارگیرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

233 - شناسایی مؤلفه‌ها و زیرمؤلفه‌های الگوی پیشران‌های توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان (موردمطالعه شرکت‌های دانش‌بنیان جنوب شرق کشور)
نیکی رزاززاده طوسی مجتبی بذرافشان مقدم نور محمد یعقوبی عالمه کیخا ابراهیم حدادی

10.30495/qjopm.2021.1916780.3017

پژوهش حاضر با هدف تبیین ابعاد و مؤلفه‌های پیشران‌های توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان انجام شده است. پایدارترین اقتصادها در عصر حاضر مربوط به اقتصادهای دانشی است. در گذر از اقتصادهای پیشین به اقتصاد دانش‌بنیان در تئوری سازمانی تغییراتی ایجاد شده است و بر اساس نقش اساسی شرکت‌ها أکثر

پژوهش حاضر با هدف تبیین ابعاد و مؤلفه‌های پیشران‌های توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان انجام شده است. پایدارترین اقتصادها در عصر حاضر مربوط به اقتصادهای دانشی است. در گذر از اقتصادهای پیشین به اقتصاد دانش‌بنیان در تئوری سازمانی تغییراتی ایجاد شده است و بر اساس نقش اساسی شرکت‌های دانش‌بنیان در توسعه فناوری و رشد اقتصادی و ایجاد اشتغال، بقا و رشد آنها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این مطالعه به روش کیفی و بر مبنای استراتژی پدیدارشناسی انجام شد. جهت جمع‌آوری داده‌ها از مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته و عمیق و جهت تجزیه‌وتحلیل آنها از رویکرد کلایزی استفاده گردید. جامعه موردمطالعه پژوهش نخبگان مرتبط با موضوع شامل نخبگان دانشگاهی و پارک‌های علم و فناوری و نخبگان اجرایی و بروکرات های نظام اداری ایران که مشغول سیاست‌گذاری بودند، تشکیل دادند که با توجه به نمونه‌گیری هدفمند و کفایت آن 13 مورد مصاحبه قرار گرفتند. درنتیجه مدل اولیة پیشران‌های توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان در دو سطح استخراج شد و 41 زیرمؤلفه در قالب 11 مؤلفه برای پیشران‌های توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان شناسایی شدند. سپس در قسمت کمی تحقیق جهت سنجش و برازش مدل، پرسشنامه‌ای در میان 107 مدیر شرکت‌های دانش‌بنیان جنوب شرق کشور قرار گرفت. نتایج حاصل از تحلیل عاملی تأییدی گویای آن بود که تمامی مؤلفه‌ها و زیر مؤلفه‌ها مورد تأیید قرار گرفتند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

234 - پیشران های مؤثر بر موفقیت پیاده‌سازی سیستم‌های برنامه‌ریزی منابع سازمان در صنایع تولیدی
حامد حیدری رضا رادفر مرتضی موسی خانی

بسیاری از سازمان های تولیدی منافع حاصل از پیاده سازی سیستم برنامه ریزی منابع سازمان را شناخته اند، با این حال هنوز هم در اتخاذ این سیستم به دلیل هزینه بالا، ابهامات و ریسک تردید دارند. در این پژوهش عوامل مهمی که برای موفقیت آمیز بودن پیاده سازی سیستم برنامه ریزی منابع س أکثر

بسیاری از سازمان های تولیدی منافع حاصل از پیاده سازی سیستم برنامه ریزی منابع سازمان را شناخته اند، با این حال هنوز هم در اتخاذ این سیستم به دلیل هزینه بالا، ابهامات و ریسک تردید دارند. در این پژوهش عوامل مهمی که برای موفقیت آمیز بودن پیاده سازی سیستم برنامه ریزی منابع سازمان در صنایع تولیدی وجود دارد، شناسایی شده و پس از استخراج عوامل مؤثر از تئوری، مدل معادله ساختاری شکل گرفته است. سپس برای اعتبار سنجی مدل و روابط میان متغیرهای مدل، پرسش نامه ای در اختیار کاربران سیستم برنامه ریزی منابع یک سازمان تولیدی بخش خصوصی قرار گرفته است. نتایج حاصل با روش حداقل مربعات جزیی تحلیل شده است و برخی از فرضیه ها تأیید شده اند. این پژوهش، توصیه هایی را برای پیاده سازی موفقیت آمیز سیستم های برنامه ریزی منابع سازمانبر اساس تجزیه و تحلیل ارائه می کند. عوامل موفقیت به مدیران ارشد سازمان های تولیدی برای تصمیم گیری بهتر و بهبود ارزش کسب و کارشان از طریق سیستم برنامه ریزی منابع سازمان مؤثر کمک می کند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

235 - The Role of Control Source and Risk Perception in Predicting Driving Behavior of Young Taxi Drivers in Karaj
Farzaneh Momeni Rajabali Mohammadzadeh Admolaee Jamal Sadeghi

The purpose of this study was to investigate the role of control source and risk perception in predicting the behavior of taxi drivers in Karaj. The research method was descriptive-correlation. The statistical population of this study was all 718 young taxi drivers in t أکثر

The purpose of this study was to investigate the role of control source and risk perception in predicting the behavior of taxi drivers in Karaj. The research method was descriptive-correlation. The statistical population of this study was all 718 young taxi drivers in the city of Karaj. According to the Cochran formula at the level of 0.05, 250 young taxi drivers in Karaj were selected by available method. Data gathering tool was Manchester Driving Behavior Questionnaire, Rutter Control Source Questionnaire and Randemo and Avereson Risk Perceptions Inventory. Data were analyzed using Pearson correlation and linear regression and stepwise regression. The findings showed that there is a significant relationship between control source and risk perception with driving behavior of young taxi drivers, and the control source, risk perception, and personality traits are predictive of driving behavior of young taxi drivers which these results point to cognitive and excitement emphasis in social normative behaviors. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

236 - بررسی و طراحی شهر بیوفلیک با الهام از رودخانه شهری نمونه موردی شهر دزفول
الیاس مودت میلاد ولی پور

درک روزافزون نیاز به تماس روزانه با طبیعت، زندگی سالم، شاد، پربار و معنادار است.توجه اخیر به طراحی بیوفیلی در بین معماران و طراحان این قدرت طبیعت را تصدیق می‌کند. با این حال، در یک سیاره شهری که به طور فزاینده شهری، باید توجه بیشتری به مقیاس‌های شهری صورت گیرد، برای برن أکثر

درک روزافزون نیاز به تماس روزانه با طبیعت، زندگی سالم، شاد، پربار و معنادار است.توجه اخیر به طراحی بیوفیلی در بین معماران و طراحان این قدرت طبیعت را تصدیق می‌کند. با این حال، در یک سیاره شهری که به طور فزاینده شهری، باید توجه بیشتری به مقیاس‌های شهری صورت گیرد، برای برنامه‌ریزی و حرکت به سمت آنچه نویسندگان "شهرهای بیوفیلی" می‌نامند. شهرهای بیوفیلی شهرهایی هشتند که ارتباط تنگاتنگ و روزانه‌های با طبیعت اطراف دارند. اما همچنین به دنبال تقویت آگاهی و مراقبت از این طبیعت هستند. در پژوهش حاضر برای تحقق اهداف و پاسخگویی به سوالات تحقیق از روش تحلیلی- توصیفی استفاده شده است. به منظور انجام این پژوهش به دو روش اسنادی و میدانی به تهیه اطلاعات و تجزیه و تحلیل و تلفیق آنها اقدام شده است. شهر دزفول به علت مشکلات آب و هوایی و گرمای شدیدی این پیوند با طبیعت کم رنگ و ناتوان می‌باشد. برای رفع این ناتوانی‌ها و هم‌بستگی پیوند دنیای طبیعی با شهر معیارهای بر اساس دو بخش ابعاد معیارهای طراحی بیوفیلک و سنجش وضعیت کناره رود دز با تحلیل SWOT و QPSM، راهبردها و سیاست‌های برای طراحی کناره رود دز با توجه به معیارهای طراحی بیوفیلیک به عنوان یک راهکار برای رفع این مشکلات به ارائه اهدافی برای طراحی و در نهایت یک طرح پیشنهادی برای احیا کناره رود دز به عنوان معیاری از بیوفیلیک برای رفع این مشکل و پیوند انسان با طبیعت ارائه شده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

237 - برنامه ریزی محرک های توسعه در باز آفرینی شهری؛ (محله مورد مطالعه: گورتان اصفهان)
صبا محمد علیزاده حمید صابری

هدف از این پژوهش برنامه‌ریزی محرک‌های توسعه در بازآفرینی شهری در سطح محله گورتان با رویکردی از نظر هدف توسعه‌ای- کاربردی و از نظر روش‌شناسی پژوهش، توصیفی- تحلیلی متکی بر مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی می‌باشد. جهت شناسایی شاخص‌های مفهومی تبیین‌کننده اصلی بازآفرینی و محرک‌ أکثر

هدف از این پژوهش برنامه‌ریزی محرک‌های توسعه در بازآفرینی شهری در سطح محله گورتان با رویکردی از نظر هدف توسعه‌ای- کاربردی و از نظر روش‌شناسی پژوهش، توصیفی- تحلیلی متکی بر مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی می‌باشد. جهت شناسایی شاخص‌های مفهومی تبیین‌کننده اصلی بازآفرینی و محرک‌های توسعه شهری از روش اسنادی هدفمند استفاده شد. جامعه نمونه کلیه ساکنین بالای 15 سال محله گورتان(2917) می‌باشند، که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی تعداد386 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. پژوهش حاضر با بهره-گیری از روش‌های آماری همچون تحلیل واریانس یکطرفه، T تک نمونه‌ای، تحلیل رگرسیون، Tدوگروه مستقل و معادلات ساختاری از طریق نرم افزارSmart PLS؛ به تحلیل و ارزیابی مؤلفه‌های بازآفرینی در 4 بعد(اجتماعی-فرهنگی، کالبدی، اقتصادی و زیست محیطی) و محرک‌های توسعه در سه مقیاس( پروژه‌های بزرگ، متوسط و خرد) پرداخته است. یافته‌های حاصل از نتایج الویت‌بندی ابعاد مؤثر در بازآفرینی و ابعاد محرک‌های توسعه در محله گورتان نشان داد؛ که بعد کالبدی(220/6) در رتبه اول اهمیت، بعد اقتصادی(134/5) در رتبه دوم، بعد زیست محیطی(862/2) در رده‌های بعدی اهمیت قرار دارند. همچنین متغیر کلی محرک‌های توسعه 060/3 بر متغیر بازآفرینی شهری تأثیرگذار است. نتایج نشان می‌دهد، که ارتباط بالایی بین مؤلفه‌ها و شاخص‌های پروژه‌های محرک توسعه(545/0R=)، نقش آن‌ها بر جوانب و ابعاد مختلف بازآفرینی شهری در محله گورتان وجود دارد؛ و پروژه‌های محرک توسعه در مقیاس متوسط(482/0 =Beta) نقش بیشتری بر بازآفرینی محله گورتان دارد. همچنین اهمیت برنامه‌ریزی مشارکتی در تقویت محرک‌های توسعه در محله گورتان پس از انجام مصاحبه‌های عمیق با متخصصین امر مورد تأیید قرار گرفت. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

238 - وضعیت پیشانی جبهه‌ قطبی در ارتباط با فصل سرد بر روی ایران
داریوش سپاده برومند صلاحی بهلول علیجانی بتول زینالی

چکیده در این پژوهش، به شناسایی رفتار فصلی رودباد قطبی، بر مبنای فصل سرد (پاییز و زمستان) برروی کشور ایران پرداخته شده است. تحلیل کلی روند رودباد براساس آنچه در قسمت روشها ذکر شده است به منظور یافتن الگوهای رفتاری رودباد در محیط نرم افزاری GRADS صورت گرفت. نتایج تحلیل بی أکثر

چکیده در این پژوهش، به شناسایی رفتار فصلی رودباد قطبی، بر مبنای فصل سرد (پاییز و زمستان) برروی کشور ایران پرداخته شده است. تحلیل کلی روند رودباد براساس آنچه در قسمت روشها ذکر شده است به منظور یافتن الگوهای رفتاری رودباد در محیط نرم افزاری GRADS صورت گرفت. نتایج تحلیل بیان کنندة وجود دو هسته متوسط اصلی، یک هسته برفراز اروپا و هستة گسترده تر بر روی شمال آفریقا و عربستان است. فراوانی وقوع هسته روی اروپا بیش از هسته شمال آفریقا بوده بطوریکه در پاییز فراوانی وقوع هسته شمال آفریقا حدود 30 درصد کمتر از اروپا و در زمستان فراوانی هر دو هسته مشابه بوده است. هستة رودباد قطبی دردو فصل مذکور، به طور تقریبی در عرض 35 درجة شمالی مستقر بوده است. با توجه به اطلاعات حاصل از نقشه های متوسط سرعت در فصل پاییز و زمستان، به نظر می رسد تغییر سرعت نسبت به قبل بیشتر بوده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

239 - برآورد دبی وتراز سیلاب ها ی گذشته ی رودخانه سیروان، با استفاده از شواهد ژئومورفولوژیکی و سیلابی
محمد حسین رضایی مقدم محمد رضا نیکجو داود مختاری سید رضا حسین زاده حسام ملکی

وقوع سیلاب های شدید یکی از مهم ترین مخاطرات هیدرو-ژئومورفیک حوضه آبریز رودخانه سیروان است. رودخانة سیروان به عنوان یکی از شاخص‌ترینرودخانه‌هایواقع در غربایران است. طی نیم قرن اخیر خصوصاً در بهاربه شدت سیلابی شده و بسیاری از کارشناسان محلی علت وقوع سیلاب های آن راتشدید ذ أکثر

وقوع سیلاب های شدید یکی از مهم ترین مخاطرات هیدرو-ژئومورفیک حوضه آبریز رودخانه سیروان است. رودخانة سیروان به عنوان یکی از شاخص‌ترینرودخانه‌هایواقع در غربایران است. طی نیم قرن اخیر خصوصاً در بهاربه شدت سیلابی شده و بسیاری از کارشناسان محلی علت وقوع سیلاب های آن راتشدید ذوب برفها و بارش ها نسبت می دهند. برای بررسی بهتر موضوع داده های طولانی تر سیلاب مورد نیاز است که در این مقاله با استفاده از داده های ژئومورفولوژیکی و سیلابی به باز سازی سیلاب ها پرداخته شده است.برای نیل به اهداف این مقاله با استفاده تصاویر ماهواره اییسایت های احتمالی رسوبات آب راکد و شواهد ژئومورفولوژیک سیلاب شناسایی گردید. رودخانه به سه بازه تقسیم شد و با بازدیدهای میدانی دقیق سایت های رسوبات آب راکد به تحلیل های چینه شناسی بر روی رسوباتپرداخته شد. باعملیات نقشه برداری،نقشه 1:1000 مسیرمورد مطالعه تهیهگردیدو جمعاً 48 مقطعدرسه بازه، ترسیم گردید ودبی سیلاب ها دردوره‌های مختلف باز سازیشد. از نرم‌افزار HEC-RAS،GIS جهتترسیمنقشه‌هاوتحلیل‌های هیدرولیکی بهره گرفته شد. نتایج نشان دادحداکثر دبی سیلابی برای دورة 2 ساله،66/103 و برای دورة 1000 ساله 78/4785 مترمکعب بر ثانیه برآوردگردید. در بازه اول پالنگان، تراز آب در دورة 2 ساله، 989.57 متر و برای دورة 1000 ساله1005.36مترودر بازه دوم دله مرز، برای دورة 2 ساله،868.42متر و برای دورة 1000 ساله 885.91متر،در بازه سوم رودبار،تراز آب در دورة 2 ساله، 790.17متر و برای دورة 1000 ساله830.42 متر به دست آمد.برآوردحداکثر دبی لحظه‌ایسیلاب های دیرین رودخانهنشان داد که وقوع سیلاب‌های بزرگ دور از انتظار نیست.نتایج نشان داد که با استفاده از شاخص دیرینه تراز PSI، می‌توان سیلاب‌های بزرگ (حداکثر دبی) را در کانال رودخانه با استفاده از مدل هیدرولیکیHEC-RASو نرم افزار الحاقیHEC-GEORAS برآورد و تشریح نمود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

240 - ارزیابی و پهنه‌بندی تناسب پارامترهای محیطی برای توسعه فیزیکی شهرها (مطالعه موردی: شهر میاندوآب)
اسماعیل نصیری هنده خاله رحیم سرور علی احمدی

شهر میاندوآب یکی از شهرهای میانه اندام استان آذربایجان غربی است که هم‌زمان با دیگر شهرهای میانه اندام کشور با رشد روزافزون جمعیت و گسترش فیزیکی - کالبدی روبرو است.این شهر از تحولات کشوری در بخش اقتصادی و در سایر بخش‌ها متأثر گشته است و در این میان روند توسعه فیزیکی آن ن أکثر

شهر میاندوآب یکی از شهرهای میانه اندام استان آذربایجان غربی است که هم‌زمان با دیگر شهرهای میانه اندام کشور با رشد روزافزون جمعیت و گسترش فیزیکی - کالبدی روبرو است.این شهر از تحولات کشوری در بخش اقتصادی و در سایر بخش‌ها متأثر گشته است و در این میان روند توسعه فیزیکی آن نسبت به سایر بخش‌های شهری کرد بیشتری یافته است؛ و این شهر دارای رشد فیزیکی پراکنده است. هدف این پژوهش ارزیابی و پهنه‌بندی تناسب پارامترهای محیطی برای توسعه فیزیکی شهر میاندوآب است. روش جمع‌آوری اطلاعات بر مبنای کتابخانه‌ای، اسنادی ونوع تحقیق کاربردی- توسعه‌ای می‌باشد و برای تجزیه‌وتحلیل اطلاعات از تحلیل‌های مکانی و از نرم‌افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی GISاستفاده‌شده است یافته های این تحقیق نشان می دهد که وسعت و مساحت شهر میاندوآب در سال 1390 نسبت به سال 1335 حدود 15 برابر شده است که رقم قابل‌ملاحظه‌ای است و نشان‌دهنده رشد و توسعه بیش از بیش شهر میاندوآب در جهات مختلف می‌باشد. توان‌های محیطی حوضه زرینه‌رود کاملاً بر روند توسعه فیزیکی شهر میاندوآب تأثیر داشته و این تأثیرگذاری و تأثیرپذیری را با توجه به اسکان شهروندان و رشد و توسعه بیش از بیش شهر میاندوآب قابل توجیه می‌باشد. به‌طوری‌که همه پهنه‌ها و جهات شهر میاندوآب جهت توسعه پایدار شهری کاملاً مناسب نمی‌باشد بلکه جهات و پهنه‌های شمال و شمال شرقی از لحاظ پارامترها و توان‌های محیطی کاملاً مناسب می‌باشند؛ و دیگر پهنه‌ها و جهت ها به‌صورت مناسب، تا حدودی مناسب و نامناسب‌اند. نقاط و جهات شمال و شمال شرقی شهرستان میاندوآب جهت توسعه فیزیکی از نظر توان‌های محیطی (پارامترهای محیطی) کاملاً مناسب بوده و در اولویت اول توسعه قرار می‌گیرد و جهات جنوب شرق برای توسعه فیزیکی شهر نامناسب (به دلیل حاصلخیز بودن، شیب زیاد و نزدیکی به گسل و شبکه آبراهه‌ها و...) تشخیص داده‌شده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

241 - پهنه بندی پتانسیل سیل خیزی با استفاده از تلفیق مدل هیدرولوژیکی CN و AHP در محیط GIS مطالعه موردی: حوضه رودخانه بالخلو
عزت اله قنواتی امیر صفاری ابراهیم بهشتی جاوید اسماعیل منصوریان

در این پژوهش به برآورد ضریب رواناب، شناخت عوامل و عناصر موثر در سیلخیزی و پهنه بندیپتانسیل سیلخیزی حوضه آبریز بالخلوچای پرداخته شده است. برای برآورد مقدار رواناب از روششماره منحنی ) CN (، استفاده شده است. برای این منظور ابتدا دادهها و اطلاعات مورد نیاز شاملآمار حداکثر ب أکثر

در این پژوهش به برآورد ضریب رواناب، شناخت عوامل و عناصر موثر در سیلخیزی و پهنه بندیپتانسیل سیلخیزی حوضه آبریز بالخلوچای پرداخته شده است. برای برآورد مقدار رواناب از روششماره منحنی ) CN (، استفاده شده است. برای این منظور ابتدا دادهها و اطلاعات مورد نیاز شاملآمار حداکثر بارش روزانه، نقشههای تراکم پوشش گیاهی، گروههای هیدرولوژیک خاک و کاربریتهیه و وارد سیستم اطلاعات جغرافیایی ) GIS ( گردید. با تلفیق اطلاعات فوق، در مدل ) SCS ) نقشه( CN ) حوضه، میزان نفوذ ) S ( و مقدار رواناب ) Q ( تهیه شد. در نهایت با استفاده از فرآیند تحلیلسلسله مراتبی شش فاکتور در نظر گرفته شده شامل: رواناب، گروههای هیدرولوژیک خاک، شیب،کاربری زمین، تراکم پوشش گیاهی و تراکم زهکشی وزندهی شده و با اعمال وزن لایهها نقشه55 و 55 ساله( تهیه ،55 ، پهنهبندی پتانسیل سیلخیزی حوضه با دوره بازگشتهای مختلف) 5گردید. نتایج پژوهشی نشان داد که حدود 05 تا 04 درصد مساحت حوضه طی دورههای 5 تا 55ساله دارای پتانسیل سیلخیزی متوسط بوده و 50 تا 50 درصد دارای پتانسیل زیاد میباشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

242 - تأثیر تکتونیک بر مورفومتری و جورشدگی رسوبات بستر رودخانه قشلاق
هادی نیری خبات امانی اختر امانی

فعالیت های زمین ساختی در خرد شدن سنگ ها مؤثر بوده و غالباً باعث تغییر در مورفومتری و جورشدگی رسوبات رودخانه ها می شوند. هدف پژوهش حاضر مطالعه و بررسی تأثیر تکتونیک و گسل های فعال بر بافت و جورشدگی بار رسوبی رودخانه قشلاق در حدفاصل سدهای قشلاق و ژاوه با استفاده از روش تو أکثر

فعالیت های زمین ساختی در خرد شدن سنگ ها مؤثر بوده و غالباً باعث تغییر در مورفومتری و جورشدگی رسوبات رودخانه ها می شوند. هدف پژوهش حاضر مطالعه و بررسی تأثیر تکتونیک و گسل های فعال بر بافت و جورشدگی بار رسوبی رودخانه قشلاق در حدفاصل سدهای قشلاق و ژاوه با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی است. جهت نیل به اهداف موردنظرابتدا مطالعات میدانیصورت گرفته و از ابزارهایی مانند نقشه های توپوگرافی 1:25000، نقشه زمین‌شناسی 1:100000 و گزارش های موجوداستفاده شد. روش کار بدین‌صورت بود کهدر محدوده تقاطع گسل ها و رودخانه نمونه های رسوب برداشت شد. پس از خشک شدن، در دستگاه شیکردر هفت مقیاس غربال گردیده وشاخص های موقعیت و پراکندگی مربوط به هرکدام از نمونه ها محاسبه شد. نتایج نشان می دهد که گسل ها سبب افزایش شیب بستر و افزایش نیرو و سرعت آب‌شدهکه نتیجه آن حمل انتخابی ذرات رسوب و کاهش شدید جورشدگی است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

243 - بررسی جنبه‌های همدیدی سیلاب‌های شدید حوضه رودخانه ارس با استفاده از شاخص‌های همگرایی شار رطوبت، جبهه‌زایی و واگرایی
مهدی صداقت حسن حاجی محمدی نرگس ناصری

سیلاب پدیده‌ای است که اکثر نواحی اقلیمی کم و بیش آن را تجربه می‌نمایند. سیلاب‌ها اغلب معضلاتی همچون؛ فرسایش خاک، انباشت رسوب و خسارات جانی و مالی را در پی دارند؛بنابراین اقلیم‌شناسی سیلاب نقش مهمی در کاهش و جلوگیری از آسیب های زیست‌محیطی احتمالی ناشی از آن دارد. به‌منظو أکثر

سیلاب پدیده‌ای است که اکثر نواحی اقلیمی کم و بیش آن را تجربه می‌نمایند. سیلاب‌ها اغلب معضلاتی همچون؛ فرسایش خاک، انباشت رسوب و خسارات جانی و مالی را در پی دارند؛بنابراین اقلیم‌شناسی سیلاب نقش مهمی در کاهش و جلوگیری از آسیب های زیست‌محیطی احتمالی ناشی از آن دارد. به‌منظور بررسی اقلیمی سیلاب‌های حوضه رودخانه ارس، از داده‌های روزانه 9 ایستگاه هیدرومتری و 6 ایستگاه همدید طی سال‌های 1396-1348 استفاده شده است. همچنین داده‌های ارتفاع ژئو پتانسیل، فشار تراز دریا، نم ویژه، شاخص امگا و مؤلفه‌های مداری و نصف‌النهاری باد از تارنمای مرکز ملی پیش‌بینی‌های محیطی و علوم جو دریافت شد. پس از تعیین رژیم ماهانه و فصلی رودخانه و شناسایی روزهای سیلابی، سیلاب‌های شدید با دبی لحظه‌ای بیش از 700 مترمکعب در ثانیه در محل ایستگاه خدا آفرین مشخص گردید. در ادامه برای تحلیل الگوهای همدید عامل بروز سیلاب‌های شدید حوضه ارس از شاخص‌های؛ تابع همگرایی شار رطوبت، تابع جبهه‌زایی و تابع واگرایی استفاده شده است. نتایج نشان داد که طی 4 سیلاب شدید منطقه در تراز ۵۰۰ هکتوپاسکال پدیده‌های جوی همچون؛ فرودی عمیق بر روی دریای سیاه، سرخ و خلیج‌فارس و یک هسته سرد چال بر روی غرب دریای خزر مستقر شده است. در تراز دریا نیز تشکیل پرفشار بر روی خزر و کم‌فشار بر روی عراق و غرب ایران سبب شده تا شیب تغییرات فشار در منطقه افزایش یافته و شرایط را برای صعود فراهم نماید. اعمال تابع همگرایی شار رطوبت نشان داد که منبع اصلی رطوبت این سیلاب‌ها عمدتاً دریای خزر بوده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

244 - تحلیل روند تغییرات کیفیت آب حوزه آبخیز رودخانه‌ تالار با استفاده از روش ناپارامتری من-کندال
زهرا سهرابی زاده احسان شریفی مقدم محمد علی حکیم زاده اردکانی

یکی از موضوعات مهم در هیدرولوژی کیفیت آب رودخانه ها است، زیرا عمده فعالیت‌های آب‌شناسی در جهت تامین آب برای مصارف کشاورزی، شرب و صنعت می‌باشد. شاخص کیفیت آب، یکی از شاخص‌های پرکاربرد به‌منظور طبقه‌بندی کیفیت آب‌های سطحی است. بنابراین هدف از انجام این پژوهش بررسی و تحلیل أکثر

یکی از موضوعات مهم در هیدرولوژی کیفیت آب رودخانه ها است، زیرا عمده فعالیت‌های آب‌شناسی در جهت تامین آب برای مصارف کشاورزی، شرب و صنعت می‌باشد. شاخص کیفیت آب، یکی از شاخص‌های پرکاربرد به‌منظور طبقه‌بندی کیفیت آب‌های سطحی است. بنابراین هدف از انجام این پژوهش بررسی و تحلیل تغیییرات درازمدت داده‌های کیفیت رودخانه تالار در حوزه آبخیز تالار با استفاده از شاخص‌های (Na، SO4 و TDS) و نیز روندیابی این شاخص‌ها با استفاده از آزمون ناپارامتری من-کندال می‌باشد. سه ایستگاه واقع در حوزه آبخیز تالار که در بازه زمانی 1348 الی 1392 دارای آمار بودند، انتخاب و آزمون بر روی داده‌های سالانه و فصلی آن‌ها اعمال گردید. نتایج به دست آمده از این تحقیق نشان دهنده وجود روند صعودی معنی‌دار در میزان Na و TDS سالانه و فصلی بوده، ولی روند SO4 تنها به‌صورت سالانه و در فصل بهار دارای روند صعودی معنی‌دار بوده و در سایر فصول روند صعودی غیرمعنی‌دار در سطح اطمینان 95 درصد داشته است. کیفیت نمونه‌های آب از نظر شاخص‌های سدیم و سولفات مطابق نمودار شولر در حد مطلوب و برای شاخص TDS در حد مجاز می‌باشد. به‌طور کلی می‌توان علت آلودگی آب رودخانه تالار و روند صعودی و افزایشی شاخص‌های مورد نظر را ناشی از افزایش دخالت‌های انسانی و کاربری‌های کشاورزی در اطراف رودخانه و نیز ورود فاضلاب‌های خانگی و صنعتی به رودخانه دانست که موجب خواهد شد اکوسیستم رودخانه در معرض خطر و نابودی قرار گیرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

245 - تحلیل نا پایداری بستر کانال با استفاده از تنش برشی بحرانی و دبی واحد بحرانی
میلاد رستمی محمد مهدی حسین زاده

از مسائل مهم و کلیدی در بررسی فرسایش و پایداری رودخانه‌ها مسئله آغاز حرکت ذرات رسوبی می‌باشد. جریانی که سبب شروع حرکت ذره خواهد شد، جریان بحرانی است. آستانه حرکت اولیه ذرات رسوبی با چند روش مختلف بررسی می‌شود که مهمترین آنها میانگین سرعت بحرانی جریان، روش تنش برشی بحران أکثر

از مسائل مهم و کلیدی در بررسی فرسایش و پایداری رودخانه‌ها مسئله آغاز حرکت ذرات رسوبی می‌باشد. جریانی که سبب شروع حرکت ذره خواهد شد، جریان بحرانی است. آستانه حرکت اولیه ذرات رسوبی با چند روش مختلف بررسی می‌شود که مهمترین آنها میانگین سرعت بحرانی جریان، روش تنش برشی بحرانی و روش دبی واحد جریان. برای بررسی پایداری رسوبات بستر رودخانه گلالی قروه با توجه به شرایط رودخانه از روش تنش برشی بحرانی و دبی واحد بحرانی استفاده کردیم. با هدف بررسی آستانه حرکت ذرات در بستر این رودخانه شرایط دو مقطع عرضی از این رودخانه بررسی شد. در ادامه تنش برشی بحرانی و دبی واحد بحرانی برای چهار اندازه ذره D16، D50، D84 و D95 در هر دو مقطع محاسبه شد و مشخص گردید که در مقطع عرضی شماره 1و2 در دبی بانکفول مقطع تمامی ذرات با اندازه‌های D16، D50، D84 و D95 شروع به حرکت می‌کنند و بنابراین در دبی بانکفول شرایط رسوبی بستر رودخانه تغییر کلی خواهد کرد. در مقطع شماره 3 ذرات با قطر D95 و بیشتر از آن در بستر رودخانه پایدار خواهند ماند و سایر ذرات کوچکتر از این اندازه شروع به حرکت می‌کنند. وجود شیب بیشتر بستر و عرض کمتر کانال فعال در مقطع عرضی شماره 1و2 سبب شده که تمامی ذرات مورد بررسی ناپایدار باشند. در نهایت نتایج به دست آمده از هر دو روش همخوانی بالایی داشتند و این خود تأییدی بر استفاده از این روش‌ها برای مطالعات پایدار سازی و تولید رسوب رودخانه‌ها می‌باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

246 - ارزیابی شاخص فقرآب در قسمتی از حوضه آبریز رودخانه کارون
محمدرضا گودرزی فائزه منکاوی

پژوهش حاضر با هدف بررسی تنش آبی در قسمت بالا دست حوضه آبریز رودخانه کارون بزرگ برای تحلیل وضعیت آبی منطقه انجام گرفته است. به این منظور، بعد از جمع آوری داده ها مقدار شاخص فقر آب با توجه به معیارهای منابع، دسترسی، مصارف، محیط زیست و ظرفیت اجتماعی- اقتصادی برای قسمت بالا أکثر

پژوهش حاضر با هدف بررسی تنش آبی در قسمت بالا دست حوضه آبریز رودخانه کارون بزرگ برای تحلیل وضعیت آبی منطقه انجام گرفته است. به این منظور، بعد از جمع آوری داده ها مقدار شاخص فقر آب با توجه به معیارهای منابع، دسترسی، مصارف، محیط زیست و ظرفیت اجتماعی- اقتصادی برای قسمت بالا دست حوضه آبریز رودخانه کارون بزرگ محاسبه شد. پس از محاسبه هر یک از معیارهای شاخص فقر آب می‌توان بیان کرد که محدوده تغییرات معیارهای شاخص فقر آب در حوضه مورد مطالعه بین6/6 تا 2/18 می-باشد که کمترین امتیاز 6/6 مربوط به محیط زیست و بیشترین امتیاز 2/18 مربوط به دسترسی است، هرچه امتیاز کسب شده از هر یک از معیارها بیشتر باشد بیان کننده وضعیت بهتر آن معیار است که در نتیجه باعث افزایش مقدار شاخص فقر آب شده و نهایتاً نشان دهنده این است که فقر آب در آن حوضه کمتر می-باشد. به طور کلی مقدار شاخص فقر آب برای حوضه آبریز مورد مطالعه 65/67 به دست آمد که بر اساس طبقه‌بندی مرکز اکولوژیکی و هیدرولوژیکی والینگفورد از لحاظ فقر آبی در محدوده فقر آبی کم تا متوسط می‌باشد. با توجه به بررسی‌های انجام گرفته شاخص فقر آب را می‌توان به عنوان یک ابزار موثر در مدیریت منابع آب و برنامه جامع استفاده از آب برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار استفاده کرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

247 - تحلیل ناپایداری بستر کانال با استفاده از تنش برشی بحرانی و دبی واحد بحرانی ( مطالعه موردی رودخانه گلالی قروه، کردستان)
محمد مهدی حسین زاده میلاد رستمی

از مسائل مهم و کلیدی در بررسی فرسایش و پایداری رودخانه‌ها مسئله آغاز حرکت ذرات رسوبی می‌باشد. تولید رسوب رودخانه سبب کدورت آب، مشکلات مواد مغذی و آلودگی‌های آب، مدفون نمودن تأسیسات انحراف آب و همچنین پر شدن دریاچه‌های ذخیره آب می‌گردد. جریانی که سبب شروع حرکت ذره خواهد أکثر

از مسائل مهم و کلیدی در بررسی فرسایش و پایداری رودخانه‌ها مسئله آغاز حرکت ذرات رسوبی می‌باشد. تولید رسوب رودخانه سبب کدورت آب، مشکلات مواد مغذی و آلودگی‌های آب، مدفون نمودن تأسیسات انحراف آب و همچنین پر شدن دریاچه‌های ذخیره آب می‌گردد. جریانی که سبب شروع حرکت ذره خواهد شد، جریان بحرانی نامیده می‌شود. آستانه حرکت اولیه ذرات رسوبی با چند روش مختلف بررسی می‌شود که مهمترین آنها عبارتند از میانگین سرعت بحرانی جریان، روش تنش برشی بحرانی و روش دبی واحد جریان. برای بررسی پایداری رسوبات بستر رودخانه گلالی قروه با توجه به شرایط رودخانه از روش تنش برشی بحرانی و دبی واحد بحرانی استفاده کردیم. با هدف بررسی آستانه حرکت ذرات در بستر این رودخانه شرایط دو مقطع عرضی از این رودخانه بررسی شد. در ادامه تنش برشی بحرانی و دبی واحد بحرانی برای چهار اندازه ذره D16، D50، D84 و D95در هر دو مقطع محاسبه شد و مشخص گردید که در مقطع عرضی شماره 1و2 در دبی بانکفول مقطع تمامی ذرات با اندازه‌های D16، D50، D84 و D95 شروع به حرکت می‌کنند و بنابراین در دبی بانکفول شرایط رسوبی بستر رودخانه تغییر کلی خواهد کرد. در مقطع شماره 3 ذرات با قطر D95 و بیشتر از آن در بستر رودخانه پایدار خواهند ماند و سایر ذرات کوچکتر از این اندازه شروع به حرکت می‌کنند. وجود شیب بیشتر بستر و عرض کمتر کانال فعال در مقطع عرضی شماره 1و2 سبب شده که تمامی ذرات مورد بررسی ناپایدار باشند. در نهایت نتایج به دست آمده از هر دو روش همخوانی بالایی داشتند و این خود تأییدی بر استفاده از این روش‌ها برای مطالعات پایدار سازی و تولید رسوب رودخانه‌ها می‌باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

248 - امکان سنجی توانمندی‌های رودخانه کارون در ایجاد و گسترش مکان‌های گذران اوقات فراغت و ورزش‌های آبی در شهر اهواز
محمد محمدنژاد عباس ملک حسینی

برخی شهرها با شکل‌گیری کنار رودخانه‌ها با توجه به موقعیت جغرافیایی و طبیعی، انسانی خود دارای نقش‌های متفاوتی هستند. در بعضی شهرها مانند اهواز، از زمان قدیم با احداث آب‌بند در مسیر رود کارون، انتقال آب جهت مصارف کشاورزی، شرب، آسیاب و حمل و نقل کالاهای تجاری شهروندان رایج أکثر

برخی شهرها با شکل‌گیری کنار رودخانه‌ها با توجه به موقعیت جغرافیایی و طبیعی، انسانی خود دارای نقش‌های متفاوتی هستند. در بعضی شهرها مانند اهواز، از زمان قدیم با احداث آب‌بند در مسیر رود کارون، انتقال آب جهت مصارف کشاورزی، شرب، آسیاب و حمل و نقل کالاهای تجاری شهروندان رایج بوده است. عقب ماندگی شهر اهواز به دلایل مختلف، از جمله آثار جنگ، عدم تناسب تخصص مدیران شهری با مسؤلیت‌های محوله، عدم برخورداری شهروندان از تفریح کافی، ورود ریزگردهای محلی از جنوب شرق اهواز به داخل شهر و ساخت و سازهای ناهماهنگ با فضای کالبدی شهر باعث افزایش دوره گرما و جزایر گرمایی و مشکلات در زندگی شهروندان شده است. هدف از نگارش این مقاله، مطالعه وضع موجود و امکان سنجی پتانسیل‌ها و توانمندی‌های مکانی و اقتصادی و تفریحی و خدماتی متناسب با جمعیت همجوار با رود کارون در محدوده شهر اهواز بوده و از جمله اهداف این تحقیق ارائه پیشنهادهایی جهت ایجاد زیرساختهای مکانی برای گذران اوقات فراغت، برگزاری ورزشها و جشنواره‌های آبی و جذب گردشگر آبی وکمک به اشتغالزایی و افزایش ثروت و فعالیتهای اقتصادی شهر است. روش این تحقیق تحلیلی و توصیفی و جمع آوری اطلاعات به صورت میدانی (مشاهده، مصاحبه، پرسشنامه) و استفاده از اسناد(نقشه، آمارنامه، کتاب، مقاله، گزارش) و روش نمونه‌گیری از نوع تصادفی، در محدوده پنج منطقه شهرداری در همجواری کارون و دو محیط آموزشی و دانشگاهی بوده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که با نبود طرح آمایش برای محدوده کارون در شهر اهواز از پتانسیل فضاها و مکانها و امکانات پیرامون رودخانه به خوبی استفاده نشده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

249 - ارزیابی سناریوهای بازآفرینی شهری در بافت‌های فرسوده شهری (مطالعه موردی: منطقه هشت تبریز)
سیامک صفوری بشیر بیک بابایی پرویز نوروزی

بر اساس یافته‌های این پژوهش از بین ۲۷ عامل شناسایی ‌شده مؤثر در بازآفرینی بافت منطقه هشت تبریز ۹ عامل به‌ عنوان پیشران حیاتی جهت سناریوسازی انتخاب شدند. در بین سناریوها نیز سناریوهای قوی به‌ عنوان سناریوهای مطلوب انتخاب شد. در بین سناریوهای قوی سناریوهای اول، دوم، سوم و أکثر

بر اساس یافته‌های این پژوهش از بین ۲۷ عامل شناسایی ‌شده مؤثر در بازآفرینی بافت منطقه هشت تبریز ۹ عامل به‌ عنوان پیشران حیاتی جهت سناریوسازی انتخاب شدند. در بین سناریوها نیز سناریوهای قوی به‌ عنوان سناریوهای مطلوب انتخاب شد. در بین سناریوهای قوی سناریوهای اول، دوم، سوم و چهارم به دلیل بالا بودن درجه مطلوبیت جزء برترین سناریوها مشخص گردید. نتایج نشان می‌دهد جهت بازآفرینی منطقه هشت تبریز توجه به بهبود وضعیت شاخص‌های: عوامل مدیریتی، توسعه گردشگری، مرمت آثار تاریخی و مدیریت ترافیکی الزامی است. چون شاخص‌های مذکور در آستانه تبدیل به بحران هستند و ادامه روند مذکور مانع بازآفرینی مطلوب منطقه هشت تبریز می‌شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

250 - بررسی تأثیرات شهرنشینی برگذر رودخانه قره‌سو در شهر کرمانشاه با استفاده از مدل SWOT
سیروس رضایی بیژن رحمانی

رودخانه‌های درون‌شهری از سرمایه‌های محیط زیست شهرها محسوب می‌شوند و در فراهم کردن منابع زیست محیطی شهر، تنوع زیستی و شادابی و سرزندگی محیطی نقش مؤثری دارند. این پژوهش، با هدف تأثیرات شهرنشینی بر سیستم رودخانه قره سو و سپس اثرات فعالیت های انسانی و گسترش شهرنشینی بر الگو أکثر

رودخانه‌های درون‌شهری از سرمایه‌های محیط زیست شهرها محسوب می‌شوند و در فراهم کردن منابع زیست محیطی شهر، تنوع زیستی و شادابی و سرزندگی محیطی نقش مؤثری دارند. این پژوهش، با هدف تأثیرات شهرنشینی بر سیستم رودخانه قره سو و سپس اثرات فعالیت های انسانی و گسترش شهرنشینی بر الگوی زهکشی شهر، تغییرات کانال رود و مخاطرات مرتبط با آن از جنبه ژئومورفولوژیکی در شهر کرمانشاه می باشد؛ و با استفاده از آزمون کای اسکوائر در 2بازه زمانی اصلی و 5بازه فرعی و تأثیرات شهرنشینی بر رودخانه قره سو در طی 4دهه مورد بررسی قرار داده است. نتایج این پژوهش نمایانگر این موضوع است که، با ارزیابی سریع ژئومورفیک تغییرات کاهشی و افزایشی عرض کانال رودخانه قره سو این تغییرات با کاربری اراضی اطراف رودخانه ارتباط معناداری داشته است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

251 - Analysis of meander evolution of Dez River in agricultural and mountainous areas by Google Earth Engine (GEE) and GIS
Ladan Khedri Gharibvand

10.30495/jonass.2022.1955561.1037

Background and objective:The rivers are vital natural resources for human activities. Knowledge of the structure and dynamics of rivers is important to understand river characteristics. Differences due to the season in river flow lead to unsteady sediment transport capa أکثر

Background and objective:The rivers are vital natural resources for human activities. Knowledge of the structure and dynamics of rivers is important to understand river characteristics. Differences due to the season in river flow lead to unsteady sediment transport capacities that cause riverside erosion and the development of meandering channels. Channel migration might produce a crucial problem for water supply and hydraulic structures. Therefore, the study of a stream channel dynamical is necessary. In this research, we investigate the meander evolution of the Dez River in agricultural and mountainous areas by GEE and Geographical Information System (GIS) during 1995 - 2021.Materials and methods:To study the meander evolution of the Dez River, the Sinuosity Index (SI) of the river in the mountainous and agricultural areas was calculated. Then the slope and The Digital Elevation Model (DEM) maps were prepared using NASA SRTM. Also, the soil texture map was derived from the U.S. Department of Agriculture (USDA) system and the monthly runoff map was prepared in GEE.Results and conclusion:The results showed that SI in the mountainous area was constant (2.10), but it changed in agricultural areas (2.10-2.14). Also, the slope in agricultural areas was 1-4 degrees, the elevation was 30-36 meters, and the soil type was loam and clay loam. Due to the increase in runoff in recent years and the erodibility of the riverbed, it seems that the meander evolution of the Dez River is due to soil type and runoff increase. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

252 - A Framework for Identifying and Analyzing Drivers Affecting the Futures of Cryptocurrency FinTechs in Iran with Fuzzy Delphi and Fuzzy Dematel
Mohammad Hasan Maleki Mohammad Javad Zare Bahnamiri Iman Dadashi

10.30495/fomj.2023.1987397.1084

The present research aimed to identify and analyze effective drivers in the future of crypto fintechs using a fuzzy approach. The research was applied in terms of purpose and had a quantitative methodology. The theoretical population consisted of financial experts in fi أکثر

The present research aimed to identify and analyze effective drivers in the future of crypto fintechs using a fuzzy approach. The research was applied in terms of purpose and had a quantitative methodology. The theoretical population consisted of financial experts in fintechs and blockchain technology. Judgmental sampling was performed based on the expert's expertise. A sample size of 10 was studied. Two quantitative techniques, fuzzy Delphi and DEMATEL, were utilized in the study, and the expert and effect assessment questionnaires, which had desired validity and reliability, were used to collect data. The research had three stages; first, 22 drivers were obtained using the literature review and interviews with experts. Second, the drivers were screened by distributing expert assessment questionnaires and the fuzzy Delphi method. Third, 10 drivers were selected for the final analysis due to the suitable deffuzification number. Such drivers were evaluated by distributing effect assessment questionnaires and the fuzzy DEMATEL technique. The drivers of national regulatory policies, the development of national RegTechs, and the development of smart contracts in the financial industry respectively had the highest net effects. Practical suggestions were extracted based on prior drivers and interviews with focus groups. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

253 - تبیین و تحلیل اختلافات هیدروپلیتیک در منطقه آسیای مرکزی
سیدهادی زرقانی هادی اعظمی ریحانه صالح آبادی

چکیده مرزهای بسیاری از کشورهای جهان را آبراه ها و رودها تشکیل می دهند. برخلاف مرزهای خشکی، مرزهای آبی و به ویژه مرزهای رودخانه ای، به دلیل قابلیت ها و تنگناهای خاص خود، بیشتر زمینه تنش و بحران آفرینی دارند. از همین روست که بسیاری از صاحبنظران، قرن حاضر را به دلیل چشم ان أکثر

چکیده مرزهای بسیاری از کشورهای جهان را آبراه ها و رودها تشکیل می دهند. برخلاف مرزهای خشکی، مرزهای آبی و به ویژه مرزهای رودخانه ای، به دلیل قابلیت ها و تنگناهای خاص خود، بیشتر زمینه تنش و بحران آفرینی دارند. از همین روست که بسیاری از صاحبنظران، قرن حاضر را به دلیل چشم انداز تاریک آن در زمینه بروز درگیری و جنگ ها بر سر منابع آبی مشترک، سده هیدروپلیتیک نامیده اند. تغییرات اقلیمی و بروز دوره های طولانی خشکسالی، ایجاد طرح های توسعه؛ به ویژه در بخش های کشاورزی و صنعت در مناطق مرزی، رشد جمعیت شهری و ... مهم ترین عواملی هستند که در ایجاد و تشدید درگیری ها بر سر رودهای مشترک مرزی نقش دارند. در منطقه آسیای مرکزی، دو رود اصلی آمودریا و سیر دریا همراه با شعبات خود جریان دارند که مسائل و چالش های آنها، پنج کشور این منطقه را درگیر خود ساخته است. درواقع، پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، همانند برخی دیگر از حوزه ها، کشورهای منطقه میراث دار مدیریت نامنسجم و نادرست منابع مشترک آبی توسط اتحاد جماهیر شوروی شدند. این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی اختلافات هیدروپلیتیک کشورهای حوزه رودهای آمودریا و سیردریا می پردازد و می کوشد مهم ترین زمینه ها و دلایل بروز و تشدید اختلافات کشورهای منطقه بر سر رودهای مشترک مرزی را مطالعه و تحلیل کند. یافته های پژوهش نشان می دهد، منافع متفاوت کشورهای بالادست و پایین دست، عدم مدیریت صحیح، سدسازی های گسترده، تغییرات آب و هوایی، دخالت قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای و ...، مهم ترین دلائل بروز اختلاف بر سر منابع آب مشترک مرزی هستند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

254 - محاسبه آورد رسوب رودخانه کارون با استفاده از نرم افزار GSTARS 3
زهرا شجاعیان حمیدرضا خدابخشی

رسوب حمل شده توسط جریان آب عامل مهمی در شکل‌گیری ساختار هندسی و خصوصیات ریخت‌شناسی رودخانه‌ها تلقی می‌شود. در این مقاله، فرآیند رسوب‌گذاری رودخانه کارون در محدوده ایستگاه هیدرومتری اهواز تا فارسیات به طول حدود 50 کیلومتر و با استفاده از نرم افزار شبیه سازی گردید. هدف از أکثر

رسوب حمل شده توسط جریان آب عامل مهمی در شکل‌گیری ساختار هندسی و خصوصیات ریخت‌شناسی رودخانه‌ها تلقی می‌شود. در این مقاله، فرآیند رسوب‌گذاری رودخانه کارون در محدوده ایستگاه هیدرومتری اهواز تا فارسیات به طول حدود 50 کیلومتر و با استفاده از نرم افزار شبیه سازی گردید. هدف از این مطالعه انتخاب مدل ریاضی مناسب جهت برآورد نرخ انتقال رسوب به نحوی که قادر به شبیه سازی با دقت مناسب در رودخانه باشد. نتایج حاصل از واسنجی رسوبی مدل نشان می‌دهد که برای بازه مورد نظر رابطه رسوبی ایکر- وایت (1973) و (1990) مطابقت بهتری با شرایط موجود رودخانه کارون دارند. همچنین حجم رسوب ورودی از ایستگاه هیدرومتری اهواز و رسوب خروجی از ایستگاه هیدرومتری فارسیات را به ترتیب 25/18 و 65/16 میلیون متر مکعب در سال برآورد گردید که این نشاندهنده این است که این بازه به شدت رسوبگذار است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

255 - بررسی و مطابقت معادلات برآورد رسوب با شرایط هیدرولیکی رودخانه کارون
محمد نصراصفهانی حسن ترابی پوده

برآورد مقدار مواد رسوبی که یک جریان قادر به حمل آن است یکی از موضوعات اصلی تحقیقات هیدرولیک رسوب می‌باشد که در بسیاری از پروژه های مهندسی همچون مورفولوژی و تغییرات بستر رودخانه، برآورد رسوب سالیانه برای آبگیرهای رودخانه، حفاظت سواحل، لایروبی کانالها و ... حائز اهمیت می‌ أکثر

برآورد مقدار مواد رسوبی که یک جریان قادر به حمل آن است یکی از موضوعات اصلی تحقیقات هیدرولیک رسوب می‌باشد که در بسیاری از پروژه های مهندسی همچون مورفولوژی و تغییرات بستر رودخانه، برآورد رسوب سالیانه برای آبگیرهای رودخانه، حفاظت سواحل، لایروبی کانالها و ... حائز اهمیت می‌باشد. مقدار رسوب عبوری در یک مقطع از رودخانه ممکن است به ترکیبی از اثرات عمق و عرض جریان، شیب انرژی، دما و خصوصیات سیال، تلاطم جریان آب و طیف وسیعی از اندازه، شکل، چگالی، چسبندگی و غلظت ذرات رسوب بستگی داشته باشد. تنوع فرمولهای برآورد انتقال رسوب و نداشتن اطلاعات کافی از عملکرد فرمولهای موجود، انتخاب یک فرمول مناسب را برای یک رودخانه خاص فوق العاده مشکل می‌نماید. بنابراین برای انتخاب مناسبترین فرمول نیاز به ارزیابی و واسنجی معادلات برآورد رسوب برای رودخانه مورد نظر می‌باشد. در این مقاله معادلات برآورد رسوب در روخانه کارون و در بازه ملاثانی- فارسیات به منظور انتخاب مناسبترین فرمول بررسی می‌گردد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

256 - بررسی کیفی آب رودخانه کارون با استفاده از نرم افزار GIS
مسلم کیانپور برجویی راکی احسان دریکوند

در بین منابع آب سطحی، رودخانه ها به دلیل طول زیاد و عبور از مناطق مختلف شهری و صنعتی از پتانسیل بیشتری برای آلودگی برخوردارند. پایش و کنترل آب های سطحی جهت مصارف مختلف آن امری لازم و ضروری محسوب می شود تا از این طریق آبی با کیفیت بالا جهت مصارف مختلف در دسترس مصرف کننده أکثر

در بین منابع آب سطحی، رودخانه ها به دلیل طول زیاد و عبور از مناطق مختلف شهری و صنعتی از پتانسیل بیشتری برای آلودگی برخوردارند. پایش و کنترل آب های سطحی جهت مصارف مختلف آن امری لازم و ضروری محسوب می شود تا از این طریق آبی با کیفیت بالا جهت مصارف مختلف در دسترس مصرف کننده گان قرار گیرد. هدف اصلی از این پژوهش، پهنه بندی کیفی رودخانه کارون در بازه سد شهید عباسپور تا اهواز است. که به کمک آن بتوان ابزار مدیریتی مناسبی برای کنترل پارامترهای کیفی رودخانه ها ارائه کرد. در این پژوهش با استفاده از نه ایستگاه کیفیت سنجی تغییرات کیفیت آب رودخانه کارون در بازه زمانی 1396/12 تا 1397/06 بررسی گردید. سپس با استفاده از به شاخص ویلکوکس کیفیت برای مصرف کشاورزی تعیین شد. سپس با نرم افزار Chemistry کیفیت برای مصرف صنعت و بر اساس سختی کل نیز بررسی شد. نتایج نشان داد که، در بازه زمانی 1396/12 تا 1397/06 ایستگاه های ملاثانی، اهواز، ولی آباد و اندیکا تنگ دولاب دارای کیفیت خیلی شور - برای کشاورزی نامناسب و بقیه ایستگاهها در رده مناسب قرار گرفتند. برای مصارف صنعت ایستگاههای دریاچه سدشهیدعباسپور و چشمه سدشهید عباسپور دارای کیفیت آب خورنده ، بقیه ایستگاها دارای کیفیت رسوبگذار می باشند. بررسی کیفیت بر اساس سختی کل، ایستگاههای دریاچه سد شهیدعباسپور، گتوند و چشمه سدشهید عباسپور دارای کیفیت آب سخت و سایر ایستگاها دارای کیفیت کاملا سخت می باشند. میزان پارامتر BOD در تاریخ اسفند ماه 1396 کل ایستگاههای منطقه در وضعیت مناسب قرارد دارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

257 - ارزیابی تغییرات کیفیت آب رودخانه کارون جهت مصرف شرب
مسلم کیانپور برجویی راکی احسان دریکوند

رودخانه کارون پرآب ترین و طولانی ترین رودخانه کشور است که به علت وجود مراکز متعدد صنعتی و زمینهای کشاورزی و شهرهای بزرگ در حاشیه آن، موقعیتی راهبردی در منطقه غرب و جنوب غربی ایران داشته و پایش بهینه کیفیت آب آن یک ضرورت ملی است. بدین منظور در تحقیق حاضر، کیفیت این رودخا أکثر

رودخانه کارون پرآب ترین و طولانی ترین رودخانه کشور است که به علت وجود مراکز متعدد صنعتی و زمینهای کشاورزی و شهرهای بزرگ در حاشیه آن، موقعیتی راهبردی در منطقه غرب و جنوب غربی ایران داشته و پایش بهینه کیفیت آب آن یک ضرورت ملی است. بدین منظور در تحقیق حاضر، کیفیت این رودخانه با استفاده از پارامترهای شمیایی, T.D.S T.H، So4، CL، Ca، HCO3 Na, وMg در نه ایستگاه کیفیت سنجی تغییرات کیفیت آب رودخانه کارون در بازه زمانی 1396/12 تا 1397/06 بررسی گردید. سپس با روش IDW به پهنه بندی کیفی پارامترهای شیمیایی آب نموده با توجه به شاخص های کنترل کیفیت آب مانند شاخص شولر کیفیت هر یک از آنها برای مصرف شرب تعیین شد. طبق تقسیمات دیاگرام شولر کیفیت ایستگاه سد شهید عباسپور در این بازه زمانی از قابل قبول به عالی تبدیل شد، چشمه سد شهید عباسپور، گرگر، عرب اسد و گتوند در محدوده کیفیت قابل قبول قرار دارند و ایستگاه ولی آباد از نامناسب به کاملا نامناسب، ایستگاه تنگ دولاب از محدوده کاملا نامناسب به غیر قابل شرب تبدیل شده است. در واقع کاهش میزان آب در شهریور ماه باعث افزایش املاح در دو ایستگاه تنگ دولاب و ولی آباد گردیده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

258 - ارزیابی کیفیت آب رودخانه کارون برای تامین آب مورد نیاز کشاورزی با استفاده از مدل AHP
حامد عبدالهی آرپناهی حسین اسلامی

آبهای سطحی یکی از منابع اصلی در تامین آب کشاورزی می باشد. از این رو شناخت و آگاهی از کیفیت آب رودخانه ها و پهنه بندی آنها بر اساس کمیت عناصر مختلف ما را در اتخاذ تصمیمات مدیریتی و کاهش آلودگی آبها یاری خواهد کرد. هدف از این تحقیق پهنه بندی کیفی رودخانه کارون در استان خو أکثر

آبهای سطحی یکی از منابع اصلی در تامین آب کشاورزی می باشد. از این رو شناخت و آگاهی از کیفیت آب رودخانه ها و پهنه بندی آنها بر اساس کمیت عناصر مختلف ما را در اتخاذ تصمیمات مدیریتی و کاهش آلودگی آبها یاری خواهد کرد. هدف از این تحقیق پهنه بندی کیفی رودخانه کارون در استان خوزستان در بازه مسجدسلیمان تا اهواز با استفاده از منطق فازی و تحلیل سلسله مراتبی (FAHP) می باشد. به همین منظور از پارامترهای کیفی شامل: کلراید(CL)، نسبت جذب سدیم (SAR)، هدایت الکتریکی(EC)، سدیم(Na)، و کل جامدات حل شده (TDS) در تاریخ آبان ماه سال 1397 استفاده شد. ابتدا پارامترهای کیفی با استفاده از روش درونیابیIDW پهنه بندی گردیدند. سپس هر یک از نقشه های بدست آمده با استفاده از تابع عضویت خطی افزایشی فازی گردیدند آنگاه با تهیه پرسشنامه، مقایسه زوجی بین پارامترها بر اساس نقش این پارامترها در تعیین کیفیت آب جهت مصرف کشاورزی و بر اساس روش AHP ضرایب وزنی هر یک از پارامترها بدست آمد. از ضرب ضرایب وزنی در لایه های فازی و تلفیق آنها، نقشه پهنه بندی جهت مصرف کشاورزی بدست آمد. نتایج نشان می‌دهد ایستگاه های گتوند، عرب اسد، چشمه سد شهید عباسپور و گرگر شوشتر برای مصرف کشاورزی بسیار مناسب می باشند. ایستگاههای اهواز و ملاثانی برای مصرف کشاورزی در منطقه مناسب قرار گرفتند و ایستگاه های ولی آباد و تنگ دولاب جهت مصرف کشاورزی در مکان بسیار نامناسب قرار گرفتند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

259 - بررسی تغییرات عنصر کادمیوم در آب های مختلف متأثر از معدن مس سرچشمه
سیدشاهین آقامیرزاده فاطمه گنجه ای زاده روحانی حمزه سعیدیان کامران گنجه ای زاده

با توجه به منشاء وجود عناصر سنگین، معادن و استخراج آنها و فاضلابهای حاصل از آنها میتواند نقش مهمی در آلوده کردن محیط زیست توسط این عناصر داشته باشد. در این تحقیق به بررسی آلودگی آب در مسیر رودخانه شور، برخی چاه و قنوات پرداخته شده است و تغییرات عنصر کادمیوم در آبهای سطح أکثر

با توجه به منشاء وجود عناصر سنگین، معادن و استخراج آنها و فاضلابهای حاصل از آنها میتواند نقش مهمی در آلوده کردن محیط زیست توسط این عناصر داشته باشد. در این تحقیق به بررسی آلودگی آب در مسیر رودخانه شور، برخی چاه و قنوات پرداخته شده است و تغییرات عنصر کادمیوم در آبهای سطحی و زیر زمینی منطقه بررسی شد. سپس مقایسه آماری و تهیه نقشه های اولیه و نقشه های پراکنش آلودگی کادمیوم در آب رودخانه شور، چند قنات و چاه در حوزه آبخیز رودخانه در دو فصل پرآب و کم آب مقایسه گردیدند. مقایسه آماری نمونه های آب رودخانه و چاه و قنوات در دو فصل تر و خشک به روش t-test انجام شد. نتایج نشان داد با توجه به میزان زیاد کادمیوم آب های سطحی و زیر زمینی حوزه آبخیز سر چشمه، بنابراین همه این آبها برای آشامیدن مناسب نیستند و با توجه به اینکه کادمیوم از فلزات سمی، خطرناک و سرطان‌زای موجود در محیط زیست است می تواند خطرات جبران ناپذیری را برای سلامتی انسان و حتی احشام به وجود آورد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

260 - واکاوی دیپلماسی آب ایران در حوضه آبریز دجله – فرات – میانرودان
محمد صادق صادقیان میلاد باری پور مجتبی انصاریان هومن حاجی کندی

از منظر جغرافیای سیاسی، آب از سیاست جدا نیست. ﻗﺮاردادﻫﺎی آﺑﻲ ﺑﻴﻦالمللی همچون ﻣﻌﺎﻫﺪات، ﭘﺮوﺗﻜﻞﻫﺎ و ﻣﻮاﻓﻘﺖﻧﺎﻣﻪﻫﺎی دو ﻳﺎ ﭼﻨﺪﺟﺎﻧﺒﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻛﺎﻫﺶ اﺣﺘﻤﺎل و ﺷﺪت اﺧﺘﻼف و ﻣﻨﺎﻗﺸﻪ ﺑﻴﻦ ﻛﺸﻮرﻫﺎی ذی‌رﺑﻂ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ. 281 حوضه آبریز مشترک بین 151 کشور جهان وجود دارد و بیش از 42 درصد جمعیت زمین در أکثر

از منظر جغرافیای سیاسی، آب از سیاست جدا نیست. ﻗﺮاردادﻫﺎی آﺑﻲ ﺑﻴﻦالمللی همچون ﻣﻌﺎﻫﺪات، ﭘﺮوﺗﻜﻞﻫﺎ و ﻣﻮاﻓﻘﺖﻧﺎﻣﻪﻫﺎی دو ﻳﺎ ﭼﻨﺪﺟﺎﻧﺒﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻛﺎﻫﺶ اﺣﺘﻤﺎل و ﺷﺪت اﺧﺘﻼف و ﻣﻨﺎﻗﺸﻪ ﺑﻴﻦ ﻛﺸﻮرﻫﺎی ذی‌رﺑﻂ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ. 281 حوضه آبریز مشترک بین 151 کشور جهان وجود دارد و بیش از 42 درصد جمعیت زمین در این مناطق زندگی می‌کنند. با توجه به توزیع ناهمگون آب‌های شیرین کره زمین، مدیریت منابع آب به ویژه در حوضه‌های آبریز مشترک یک امر حیاتی برای نیل به بهره‌مندی حداکثری از این عنصر محدود می‌باشد. حوضه آبریز دجله، فرات و اروندرود یکی از مهم‌ترین حوضه‌های آبریز در ایران و غرب آسیا می‌باشد که همواره با چالش‌های مختلفی در زمینه بهره برداری مشترک مواجه بوده است. در این تحقیق سعی شده تا بررسی جنبه‌های مختلف حوضه آبریز مشترک میان‌رودان و اروندرود، به واکاوی دیپلماسی آب در این حوضه پرداخته شود و می‌بایست به این مهم اشاره نمود که با توجه به قراردادها و توافق‌نامه های متعدد در زمینه بهره برداری از آب‌های مذکور، همچنان مشکلات و اختلاف نظرهای متعددی در زمینه استفاده مشترک از این آب‌ها وجود دارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

261 - اعتبارسنجی کارایی مدل پیش‎بینی EC و TDS در رودخانه مارون (مطالعه موردی ایستگاه بهبهان)
داود خدادادی دهکردی

رودخانه مارون یکی از سرشاخه‌های رودخانه جراحی و از رودخانه‌های مهم استان خوزستان می‌باشد. اهمیت مطالعات کیفیت رودخانه مارون از آنجا مشخص می‌شود که این رودخانه در مسیر خود آب مورد نیاز شهرها، روستاها و نیز هزاران هکتار اراضی کشاورزی، باغات، نخلستان&lrm;ها و کارخانه&lrm;ج أکثر

رودخانه مارون یکی از سرشاخه‌های رودخانه جراحی و از رودخانه‌های مهم استان خوزستان می‌باشد. اهمیت مطالعات کیفیت رودخانه مارون از آنجا مشخص می‌شود که این رودخانه در مسیر خود آب مورد نیاز شهرها، روستاها و نیز هزاران هکتار اراضی کشاورزی، باغات، نخلستان&lrm;ها و کارخانه&lrm;جات صنعتی را تأمین نموده و در نهایت به تالاب شادگان منتهی می‌گردد. توجه و اهمیت به این رودخانه از ملزومات توسعه&lrm;ی پایدار است و بررسی کیفی آب این رودخانه از اهمیت خاصی برخوردار می&lrm;باشد. کیفیت آب با برخی مشخصات فیزیکی، شیمیایی و زیست&lrm;شناختی مشخص می&lrm;شود. در این مطالعه مدل&lrm;های رابطه بین دو پارامتر هدایت الکتریکی (EC) و کل جامدات محلول آب (TDS) طی سال های 1346 تا 88 برازش و میزان TDS در آینده برآورد و در نهایت اعتبارسنجی این پیش&lrm;بینی محاسبه گردیده است. نتایج نشان دادند در یک دوره نمونه&lrm;برداری از سال 1346 تا 1388 در ایستگاه بهبهان، بهترین مدل برازش شده بین TDS و EC در این ایستگاه مدل نمایی با ضریب همبستگی 913/0 می&lrm;باشد. همچنین با داشتن مقدار ECطی سال&lrm;های 1389 الی 1392، میزان TDS در این دوره برآورد گردید و جهت انتخاب بهترین مدل، میزان EF (کارایی مدل) برای 4 مدل ارائه شده محاسبه گردید و مشخص شد مدل نمایی با میزان کارایی 72/99 درصد مناسب&lrm;ترین مدل برای برآورد میزان TDS می&lrm;باشد و مدل&lrm;های خطی، توانی و لگاریتمی در رتبه&lrm;های بعدی اولویت در ایستگاه بهبهان قرار گرفتند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

262 - تعیین معادلات رژیم رودخانه بر اساس معادله توان واحد جریان
علی باقری محمد صادق قربانی

در این مقاله، معادلات رژیم رودخانه به کمک توسعه معادله توان واحد جریان و کاربرد آن در مورد رودخانه بابلرود به دست آمده اند. برای این منظور با مروری بر تحقیقات گذشته، ابتدا مبانی و مفهوم رژیم و هندسه- هیدرولیکی در رودخانه ذکر می شود و سپس روش ها و نتایج به دست آمده توسط أکثر

در این مقاله، معادلات رژیم رودخانه به کمک توسعه معادله توان واحد جریان و کاربرد آن در مورد رودخانه بابلرود به دست آمده اند. برای این منظور با مروری بر تحقیقات گذشته، ابتدا مبانی و مفهوم رژیم و هندسه- هیدرولیکی در رودخانه ذکر می شود و سپس روش ها و نتایج به دست آمده توسط محققین قبلی به صورت دسته بندی شده ارائه می شود. در گام بعدی معادله توان واحد جریان با در نظر گرفتن پارامترهای غلظت وزنی رسوبات و سنگینی نسبی ذرات معلق توسعه داده می شود. سپس با استفاده از آنالیز ابعادی، معادله توان واحد جریان بی بعد به دست می آید. در انتها، معادلات رژیم برای رودخانه بابلرود به کمک معادله توان واحد جریان بی بعد استنتاج و ارائه می شود. در نهایت نتایج حاصل از این معادلات با مقادیر مشاهداتی و سایر معادلات رژیم مقایسه می شوند. نتایج به دست آمده از معادلات رژیم توسعه یافته در این تحقیق با مشاهدات صحرائی همخوانی خوبی را نشان می دهند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

263 - پیش بینی دبی رودخانه زاینده رود در ایستگاه قلعه شاهرخ با استفاده از تکنیک های یادگیری عمیق
محمد مهرانی

دبی به مقدار آبی گفته می‌شود که از نقطه مشخصی مانند رودخانه، کانال آب، دریچه سد، لوله و یا هر سازه دیگری مثل کارتریج (مغزی) شیرآلات در واحد زمان عبور می‌کند. دبی جریان آب را در سیستم متریک بر حسب متر مکعب در ثانیه، متر مکعب در ساعت و یا لیتر در ثانیه بیان می کنند. واحد أکثر

دبی به مقدار آبی گفته می‌شود که از نقطه مشخصی مانند رودخانه، کانال آب، دریچه سد، لوله و یا هر سازه دیگری مثل کارتریج (مغزی) شیرآلات در واحد زمان عبور می‌کند. دبی جریان آب را در سیستم متریک بر حسب متر مکعب در ثانیه، متر مکعب در ساعت و یا لیتر در ثانیه بیان می کنند. واحد مترمکعب در ثانیه برای دبی های زیاد مثل رودخانه و کانال های بزرگ و واحد لیتر در ثانیه برای جریان های آب چاه ها و آبی که وارد نشتی ها می شود، بکار می رود. اندازه گیری دبی رودخانه دارای تاثیرات زیادی در زندگی انسانها می باشد. اطلاع از میزان ورود آب به مناطق مربوط به حوضه آبریز یک رودخانه دارای اهمیت زیادی در حوزه های کشاورزی، خطرات بالقوه بر زندگی انسان و حیوانات، صنایع و غیره می باشد. لذا پیش بینی دبی رودخانه می تواند باعث مدیریت مؤثر و جلوگیری از لطمات جدی در حوزه های مذکور گردد. با توجه به موارد مذکور هدف ایده ی مطرح شده در این مقاله پیش بینی دبی رودخانه با استفاده از تکنیک های یادگیری عمیق می باشد. جهت انجام این کار، دبی رودخانه زاینده رود در ایستگاه قلعه شاهرخ با استفاده از دو تکنیک‌ ANFIS و LSTM مورد بررسی و پیش بینی قرار گرفته است. نتایج شبیه‌سازی نشان‌دهندۀ 93 درصد الی 94 درصد دقت در پیش بینی دبی رودخانه مورد مطالعه می‌باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

264 - مقایسه دقت دو روش آت- کین اصلاح شده و کانوکس در روندیابی سیل در بخشی از رودخانه دالکی
مسعود مصباحی مجید عباسی زاده محمدرضا نیک منش

در این پژوهش با استفاده از دو روش هیدرولوژیکی کانوکس و آت – کین، اقدام به روندیابی سیل در بازه ی سرقنات و کلل واقع در رودخانه دالکی گردید جهت انجام این عملیات 26 هیدروگراف سیل به عنوان ورودی مدل انتخاب گردید و هیدروگراف خروجی حاصل از مدلها با هیدروگراف خروجی مشاهد أکثر

در این پژوهش با استفاده از دو روش هیدرولوژیکی کانوکس و آت – کین، اقدام به روندیابی سیل در بازه ی سرقنات و کلل واقع در رودخانه دالکی گردید جهت انجام این عملیات 26 هیدروگراف سیل به عنوان ورودی مدل انتخاب گردید و هیدروگراف خروجی حاصل از مدلها با هیدروگراف خروجی مشاهده ای در ایستگاه پایین دست بازه، مقایسه شد. نتایج این پژوهش نشان داد که روش هیدرولوژیکی آت- کین نسبت به روش گرافیکی (رگرسیونی) کانوکس بصورت معناداری دقت کمتری دارد اما در مقایسه با دو زیر روش سینگ و SCS کانوکس دقت بیشتری دارد. همچنین با مقایسه نتایج خطای RMSE مشخص شد که روش گرافیکی یا رگرسیونی کانوکس از همه ی روش های دیگر در این تحقیق مناسب تر است با مقدار خطای متوسط 26/21 مترمکعب برثانیه. و پس از آن به ترتیب بهترین روش ها شامل آت کین، سینگ و SCS با مقدار RMSE 16/70 ، 87/77 و 3/79 متر مکعب بر ثانیه می باشند. هر چند مقدار اختلاف دو روش سینگ و SCS جدی نیست. مقادیر خطا همه ی روشهای یه کار گرفته شده در این تحقیق در دبی 50درصد مقدار کمتری را در مقایسه با دبی پیک نشان میدهند. در روش آت کین مقدار خطا در شرایط استفاده از دبی پبک و دبی 50 درصد پیک از 5/78 متر مکعب برثانیه به 17/70 متر مکعب بر ثانیه رسیده است. با توجه به نتایج ذکر شده توصیه می شود که محققان از همان ابتدا، دبی 50 درصد پیک را ملاک عمل و استفاده در روندیابی قرار دهند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

265 - برآورد رواناب با استفاده از مدل مخزن ساده در حوضه معرف رود دز
حجت اله آلاله محسن شفیعی نیا فاطمه بدیعی

جریان آب&zwj;های سطحی یا رواناب از جمله عوامل موثر در مطالعات و اجرای پروژه های آبی و خاکی در مناطق خشک و نیمه خشک می باشد. مدیریت سیلاب یکی از این عوامل تاثیر گذار بوده که ضمن مهار جریان های مخرب در استحصال این منابع تجدید شونده تاثیر بسزایی دارد. هدف از مطالعه حاضر بر أکثر

جریان آب&zwj;های سطحی یا رواناب از جمله عوامل موثر در مطالعات و اجرای پروژه های آبی و خاکی در مناطق خشک و نیمه خشک می باشد. مدیریت سیلاب یکی از این عوامل تاثیر گذار بوده که ضمن مهار جریان های مخرب در استحصال این منابع تجدید شونده تاثیر بسزایی دارد. هدف از مطالعه حاضر برآورد میزان رواناب با مدل مخزن ساده در حوضه رودخانه دز در ایستگاه تله زنگ می&zwj;باشد. دراین پژوهش استفاده از مدل ریاضی میزومورا(1995) بمنظور شبیه سازی فرایند بارش - رواناب در یک حوضه استفاده شده و از اطلاعات شاخه های صعودی و نزولی هیدروگراف های حوضه استفاده شده است. مخزن آب شامل یک سطح مقطع عرض افقی بوده که تابعی از عمق آب می باشد و از شاخة فروکش هیدروگراف سیلاب محاسبه شود.همچنین کل عمق آب داخل مخزن و سرعت نفوذ آن که زمان تأخیر بین بارش و رواناب را کنترل می&zwj;کنند، از شاخه صعودی هیدرو گراف جریان قابل محاسبه می باشند. این مدل در حوضه معرف رودخانه دز برای پیش&zwj;بینی سیلاب به کار برده شده و نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که هیدروگراف های محاسباتی و مشاهداتی با هم تطابق خوبی دارند.و رابطه بین بارش-رواناب در این مدل بصورت خطی می باشد .همچنین شیب منحنی فروکش برای جریان&zwj;های مختلف زیر سطحی وزیرزمینی ثابت بوده لکن برای جریان های مختلف سطحی تغییر می یابد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

266 - واکاوی شهر هوشمند آیندۀ اهواز از منظر کلان مولفه‌های شکل‌گیری
مهیار سجادیان محمد علی فیروزی احمد پوراحمد

10.30495/uf.2022.1971644.1054

امروزه حرکت به سوی شهرهای هوشمند نه تنها یک واقعیت، بلکه یک لزوم در راستای حل معضلات کنونی شهرنشینی بیش از پیش، از جمله در شهر سرشار از مشکلات اهواز می‌باشد. لذا هدف این پژوهش، واکاوی تحقق شهر هوشمند از منظر مولفه‌های کلان این گونه شهرها می باشد. این مقاله در زمرۀ پژوهش أکثر

امروزه حرکت به سوی شهرهای هوشمند نه تنها یک واقعیت، بلکه یک لزوم در راستای حل معضلات کنونی شهرنشینی بیش از پیش، از جمله در شهر سرشار از مشکلات اهواز می‌باشد. لذا هدف این پژوهش، واکاوی تحقق شهر هوشمند از منظر مولفه‌های کلان این گونه شهرها می باشد. این مقاله در زمرۀ پژوهش‌های کاربردی- توسعه‌ای محسوب می‌گردد که سوال محور بوده و به صورت اسنادی- کتابخانه‌ای و پیمایشی انجام شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها و پاسخ به پرسش های پژوهش از روش تحلیل عاملی اکتشافی، آزمون‌های کولموگروف- اسمیرنف، شاپیرو- ویلک؛ و آزمون تی تک نمونه‌ای و آزمون رتبه بندی فریدمن استفاده شده است. به منظور گردآوری داده‌های توصیفی از مطالعات کتابخانه‌ای و اسنادی استفاده گردید و برای گردآوری داده‌های تحلیلی از روش پیمایشی و ابزار پرسش نامه استفاده شده است. جامعۀ آماری پژوهش شامل و خبرگان دانشگاهی بود. روش نمونه‌گیری، خوشه‌&zwj;ای دو مرحله‌ای بوده است که در نهایت 142 نمونه انتخاب گردید. روایی محتوایی نهایی پرسش نامه با نظر اساتید در نهایت، بعد از اصلاحاتی تائید گردید و ضریب آلفای کرونباخ 878/0 برای کل پرسش‌نامه، نشان از مطلوبیت و قابل قبول بودن پایایی پرسشنامه داشت. جهت روایی محتوایی کمی پرسشنامه‌ها از 10 نفر خبره، آشنا به کلانشهر اهواز و روش ضریب نسبی روایی محتوا (CVR) استفاده گردیده است. برای سنجش سندیت پرسشنامه‌ها و این که چقدر قابل اتکا است، از آزمون کندال W (ضریب هماهنگی کندال) ، استفاده گردید. بر مبنای یافته‌های تحقیق وضعیت کلان شهر اهواز از منظر کلان مولفه‌های شکل‌گیری شهرهای هوشمند در شرایط کنونی مناسب نیست. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

267 - درک عدم قطعیت‌های آینده‌ی وضعیت طرح‌های توسعه شهری در ایران در چارچوب برنامه‌ریزی سناریو (موردمطالعه: طرح جامع شهر نورآباد)
احمد رضایی مرضیه موغلی محمدابراهیم عفیفی

10.30495/uf.2023.1976829.1082

طرح‌های جامع شهری به‌عنوان مهم‌ترین ابزار مدیریتی در مقیاس شهر در طی چند دهه که از ظهور آن می‌گذرد با مسائلی روبرو بوده که دستیابی به اهداف و نتایج مدنظر خود را با کمرنگی همراه کرده است. به‌طورکلی، یکی از روش‌های مهم در شناخت میزان موفقیت طرح‌های توسعه شهری، ارزیابی آن‌ أکثر

طرح‌های جامع شهری به‌عنوان مهم‌ترین ابزار مدیریتی در مقیاس شهر در طی چند دهه که از ظهور آن می‌گذرد با مسائلی روبرو بوده که دستیابی به اهداف و نتایج مدنظر خود را با کمرنگی همراه کرده است. به‌طورکلی، یکی از روش‌های مهم در شناخت میزان موفقیت طرح‌های توسعه شهری، ارزیابی آن‌ها در راستای اصول توسعه پایدار هست. پرداختن بـه مبحـث ارزیابی طرح جامع، به‌عنوان ابزاری مهم در راستای سنجش موفقیت و تحقق‌پذیری پیشنهادهای طرح جـامع بـه شمار می‌رود و به برنامه‌ریزان شهری کمک خواهد نمود بهتر با مشکلات تهیه و تدوین طرح‌های جامعی که تهیه‌شده‌اند، آشنا شوند. هدف این مقاله ارزیابی تحقق‌پذیری پیشنهادهای اصلی و تأثیرگذار در طرح جامع شـهر نورآباد ممسنی با استفاده از کاربست رویکرد آینده‌پژوهی است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی، از حیث روش پیمایشی در سطح اکتشافی و مبتنی بر رویکرد آینده‌پژوهی در بازه زمانی 10 ساله صورت گرفته است. در این پژوهش با استفاده از روش دلفی و مشارکت 30 نفر متخصص نتایج در محیط نرم‌افزار میک مک تحلیل شد و سپس این عوامل بر اساس میزان اهمیت و عدم قطعیت، اولویت‌بندی و حیاتی‌ترین عوامل مشخص و برای شناسایی پیشران‌های کلیدی از نرم‌افزار (Micmac) و برای سناریو نگاری از نرم‌افزار سناریو ویزارد استفاده‌شده است. نتایج حاکی از آن است که ده عاملی که در ستون اثرگذاری مستقیم بیشترین نقش را داشته‌اند، عبارت‌اند از یکسانی محتوای طرح، زمان تهیه طرح، دخالت مسئولین، عدم ارتباط با مشاور، راهکار‌های غیرمعقول، عدم توجه به شرایط محلی، نبود کمک دولتی، کمبود اعتبار و عدم وجود درآمد پایدار. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

268 - Modeling Ghotour-Chai River’s Rainfall-Runoff process by Genetic Programming
Mina Ruhnavaz Abdolreza Hatamlou

Considering the importance of water and computing the amount of rainfall runoff resulted from precipitation in recent decades, using appropriate methods for predicting the amount of runoff from rainfall date has been really essential. Rainfall-runoff models are used to أکثر

Considering the importance of water and computing the amount of rainfall runoff resulted from precipitation in recent decades, using appropriate methods for predicting the amount of runoff from rainfall date has been really essential. Rainfall-runoff models are used to estimate runoff generated from precipitation in the catchment area. Rainfall-runoff process is totally a non-linear phenomenon. In the present study, it has been tried to Model Ghatoor-Chai River rainfall-runoff, one of the studying sub-basins of Aras River with an area of 8544 square kilometers, by genetic programming and to analyze the results. In this study, the statistical data from Ghatoor-Chai’s daily rainfall-runoff, Marakan hydrometric station during the period 1386-1390 has been used. Data from events during the period 1386-1389 is used for training and data from 1390 for testing. In this modeling, 8 input models have been defined for the system. After applying input models in system, the results based on statistical measures of root-mean-square error and correlation coefficient were analyzed and evaluated. The findings show the success of genetic programming for rainfall-runoff process and this procedure can be suggested as a way for modeling this process. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

269 - بازیابی نظام‌‌های طبیعی سکونتگاه‌های اطراف رودکنارها با رویکرد توسعه پایدار (مطالعه موردی: روستای حسنکدر، بخش آسارا)
لیلا ضیافتی کافی احمد پوراحمد

رودخانه ها به‌عنوان یکی از عناصر ساختاری شهر و کریدورهای طبیعی در فراهم کردن منابع زیست محیطی نقش مؤثری دارند. لذا سرمایه‌گذاری روی اراضی مجاور و احداث و توسعه بوستان‌های تفریحی پیرامون آن‌ها، علاوه بر اینکه تأثیرات زیست محیطی بسیار زیادی به همراه دارد، پیوندهای پسین و أکثر

رودخانه ها به‌عنوان یکی از عناصر ساختاری شهر و کریدورهای طبیعی در فراهم کردن منابع زیست محیطی نقش مؤثری دارند. لذا سرمایه‌گذاری روی اراضی مجاور و احداث و توسعه بوستان‌های تفریحی پیرامون آن‌ها، علاوه بر اینکه تأثیرات زیست محیطی بسیار زیادی به همراه دارد، پیوندهای پسین و پیشین اقتصادی فراوانی هم دارد. روستای حسنکدر به‌زعم برخورداری از امکانت بالقوه و بالفعل، از نظر موقعیت، در روند توسعه آن محدودیت‌ها و تنگناهای زیادی در زمینه‌های مختلف وجود دارد، به‌طور کلی در سطح این روستا عدم دسترسی مناسب به زیرساخت‌های اقتصادی، محدودیت و پراکندگی منابع طبیعی و در نهایت نداشتن عملکرد اقتصادی مؤثر در سیستم اقتصادی منطقه، انعکاس خود را در زمینه‌های اقتصادی- اجتماعی به‌صورت فقر و بیکاری نمایان کرده است. تحقیق حاضر این مسائل را با مطالعه بر روی ویژگی‌های جغرافیایی، اقتصادی و اجتماعی این روستا مورد بررسی قرار داده است. هدف از این تحقیق نیل به ساماندهی حسنکدر از طریق اولویت‌های زیست محیطی با راهبرد توسعه پایدار و شناخت و معرفی معیارهای ساماندهی می‌باشد. پژوهش حاضر با استفاده از روش‌ توصیفی-تحلیلی بر پایه مطالعات‌ کتابخانه‌ای و میدانی به منظور جمع‌آوری اسناد و مدارک مرتبط، مولفه‌ها و معیارهای ارتقای محیط زیست و ساماندهی سکونتگا‌ه‌ها را، از طریق مدل تحلیلی SWOTو روش سلسله مراتبی AHP مورد بررسی و تحلیل قرار داده است.بر اساس نتایج تحقیق، ساماندهی سکونتگاه های اطراف رودخانه‌ها و هدایت آن در طرح های هادی روستایی به سوی یک نظم فضایی، می‌تواند آثار پایداری بر اصلاح بافت سکونتگاه‌های روستایی بگذارد و آن را به سوی رفتاری قانونمند هدایت کند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

270 - دیپلماسی آب و سکونتگاه‌های شهری (با تأکید بر شهر مرزی زابل و رودخانه مرزی هیرمند)
افشین متقی دستنایی آرش قربانی سپهر

بسیاری از حوضه‌های رودخانه‌های مرزی در جهان به‌طور همزمان به‌عنوان موتورهای مهم توسعه اقتصادی منطقه، پایگاه‌های مهم منابع امرار معاش و همچنین مکان‌های بحرانی حفاظت از تنوع زیستی شناخته شده‌اند. این مزایا اغلب نقش رقابتی را برای حکومت‌ها ایجاد می‌کند و آن‌ها را به چالش م أکثر

بسیاری از حوضه‌های رودخانه‌های مرزی در جهان به‌طور همزمان به‌عنوان موتورهای مهم توسعه اقتصادی منطقه، پایگاه‌های مهم منابع امرار معاش و همچنین مکان‌های بحرانی حفاظت از تنوع زیستی شناخته شده‌اند. این مزایا اغلب نقش رقابتی را برای حکومت‌ها ایجاد می‌کند و آن‌ها را به چالش می‌کشد. با توجه به موقعیت جغرافیایی، استراتژیک ایران و قرارگیری در حوضه‌های آبی مشترک، بکارگیری دیپلماسی آب‌های مرزی و فرامرزی، به‌عنوان ابزاری ضروری برای مدیریت بحران آب و سازگاری با مشکلات ناشی از کم آبی در کشور تلقی می‌شود. بر این مبنا، جهت نگارش پژوهش حاضر از روش توصیفی-تحلیلی بهره گرفته شده است. یافته‌های تحقیق نشان از آن دارد که تنها ابزار جهت به‌سامان کردن اوضاع در شرایط کنونی شهر مرزی زابل استفاده درست از دیپلماسی آب است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد تدوین دیپلماسی آب از سوی جمهوری اسلامی ایران با کشور افغانستان، یکی از الزاماتی است که باید با جدیت در آینده با استفاده از ظرفیت‌های ایجابی و با بهره‌گیری از اصول حقوق بین‌الملل دنبال شود تا وضعیت سکونتگاه شهر مرزی زابل قبل از رسیدن به مرحله بحران با سناریوهای ساده تر و کم هزینه تر حل شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

271 - تحلیل محرک‌های پراکنده‌رویی شهری (مورد مطالعه: شهر اهواز)
محمود آروین احمد پوراحمد

پراکنده‌رویی شهری و تأثیرات زیست‌محیطی آن از اجزای مهم تحقیقات جهانی تغییر محیط‌زیست و مسئله اصلی توسعه پایدار است. برای درک و مدیریت تغییرات کاربری زمین و جهت‌دهی برنامه‌های توسعه شهر، بررسی محرک‌های پراکنده‌رویی شهری بسیار مهم است. هدف پژوهش، تحلیل محرک‌های پراکنده‌رو أکثر

پراکنده‌رویی شهری و تأثیرات زیست‌محیطی آن از اجزای مهم تحقیقات جهانی تغییر محیط‌زیست و مسئله اصلی توسعه پایدار است. برای درک و مدیریت تغییرات کاربری زمین و جهت‌دهی برنامه‌های توسعه شهر، بررسی محرک‌های پراکنده‌رویی شهری بسیار مهم است. هدف پژوهش، تحلیل محرک‌های پراکنده‌رویی شهری در شهر اهواز می‌باشد. تحقیق حاضر ازنظر ماهیت توصیفی- تحلیلی و ازنظر هدف، کاربردی است. روش گردآوری اطلاعات کتابخانه‌ای- اسنادی و پیمایشی است. برای تکمیل پرسشنامه از نظرات 50 نفر از محققانی که در رابطه با شهر اهواز پژوهشی انجام داده‌اند و مدیران و کارشناسان مرتبط استفاده شده است. به منظور بررسی تأثیرگذاری ابعاد(محرک‌ها) از روش تحلیل عاملی مرتبه دوم در نرم‌افزار لیزرل استفاده شده است. 45 محرک شناسایی‌شده مؤثر بر پراکنده‌رویی شهری اهواز در 7 بعد شامل مدیریتی، قانونی، اجتماعی، اقتصادی، کالبدی-فضایی، محیطی، حمل‌ونقل دسته‌بندی شده‌اند. نتایج حاکی از این است که بعد اقتصادی با ضریب 0.88 بالاترین تأثیر را دارد و بعد از آن به ترتیب ابعاد اجتماعی(0.87)، مدیریتی(0.76)، کالبدی- فضایی (0.72)، قانونی(0.71)، حمل‌ونقل (0.61) و محیطی (0.58) قرارگرفته‌اندپراکنده‌رویی شهری و تأثیرات زیست‌محیطی آن از اجزای مهم تحقیقات جهانی تغییر محیط‌زیست و مسئله اصلی توسعه پایدار است. برای درک و مدیریت تغییرات کاربری زمین و جهت‌دهی برنامه‌های توسعه شهر، بررسی محرک‌های پراکنده‌رویی شهری بسیار مهم است. هدف پژوهش، تحلیل محرک‌های پراکنده‌رویی شهری در شهر اهواز می‌باشد. تحقیق حاضر ازنظر ماهیت توصیفی- تحلیلی و ازنظر هدف، کاربردی است. روش گردآوری اطلاعات کتابخانه‌ای- اسنادی و پیمایشی است. برای تکمیل پرسشنامه از نظرات 50 نفر از محققانی که در رابطه با شهر اهواز پژوهشی انجام داده‌اند و مدیران و کارشناسان مرتبط استفاده شده است. به منظور بررسی تأثیرگذاری ابعاد(محرک‌ها) از روش تحلیل عاملی مرتبه دوم در نرم‌افزار لیزرل استفاده شده است. 45 محرک شناسایی‌شده مؤثر بر پراکنده‌رویی شهری اهواز در 7 بعد شامل مدیریتی، قانونی، اجتماعی، اقتصادی، کالبدی-فضایی، محیطی، حمل‌ونقل دسته‌بندی شده‌اند. نتایج حاکی از این است که بعد اقتصادی با ضریب 0.88 بالاترین تأثیر را دارد و بعد از آن به ترتیب ابعاد اجتماعی(0.87)، مدیریتی(0.76)، کالبدی- فضایی (0.72)، قانونی(0.71)، حمل‌ونقل (0.61) و محیطی (0.58) قرارگرفته‌اند تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

272 - واکاوی مولفه‌های تاثیرگذار بر بهبود حس تعلق شهروندان در پارک‌های حاشیه رودخانه اروند رود
محمدحسین رضاپناه وحید قبادیان مهدی خاک زند

مقدمه در میان محیط‌های طبیعی رودخانه‌های شهری، به عنوان فضاهای پنهان، فرصت‌هایی در جهت ایجاد حس تعلق و بهبود فضای شهری هستند که بی‌توجه رها شده‌اند و با توجه به کمبود فضاهای سبز و باز در شهرها و به رغم پتانسیل‌های فراوانی که دارند؛ استفاده کامل و درخوری از آن‌ها نمی‌شود أکثر

مقدمه در میان محیط‌های طبیعی رودخانه‌های شهری، به عنوان فضاهای پنهان، فرصت‌هایی در جهت ایجاد حس تعلق و بهبود فضای شهری هستند که بی‌توجه رها شده‌اند و با توجه به کمبود فضاهای سبز و باز در شهرها و به رغم پتانسیل‌های فراوانی که دارند؛ استفاده کامل و درخوری از آن‌ها نمی‌شود. حاشیه اروندرود یکی از این محیط هاست که با وجود امکانات زیاد متاسفانه به دلیل شرایط جنگی و وضعیت اقتصادی دارای مشکلات زیادی است. لذا در این پژوهش نویسندگان با تاکید بر این فضای شهری، به دنبال راهکاری برای استفاده بهینه از این فضا هستند. هدف پژوهش هدف تحقیق، واکاوی مولفه‌های تاثیرگذار بر بهبود حس تعلق شهروندان در پارک‌های حاشیه رودخانه اورند رود ایران است. روش شناسی تحقیق پژوهش حاضر با استفاده از روش تحقیق کیفی- کمی و شیوه گردآوری اطلاعات به صورت مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی با استفاده از ابزار پرسشنامه و آماره کای اسکوئر همراه با روش تحلیل محتوا انجام پذیرفته است.قلمروجغرافیایی پژوهشمحدوده مورد مطالعه این تحقیق، حاشیه رودخانه اروند است که با وسعت 37 هزار هکتار و جمعیتی برابر 382 هزارنفر در جنوب غرب استان خوزستان واقع شده و شامل بخش‌هایی از شهرستان‌های آبادان و خرمشهر است که محدوده‌های شهری آبادان، خرمشهر و مینوشهر در آن قرار می‌گیرد. یافته ها و بحث یافته ها نشان می دهد که مولفه‌های کالبدی و زیست‌محیطی این مناطق بیشترین تاثیر را بر حس تعلق مردم دارند. این نوع از تاثیرگذاری در محورهای1 و2 دارای بالاتری درصد است. ضمن آنکه محور دو به دلیل همجواری با رودخانه از دو جهت از دیدگاه افراد، مناسب ترین محور است. این در حالی است که محور 3 به دلیل تناسبات کوچک و عدم برخورداری از پوشش گیاهی متنوع و مناسب، کمترین تاثیر را بر حس تعلق شهروندان این محور دارد. به طور کلی بررسی‌ها نشان داد که مولفه‌های زیست محیطی، اجتماعی، عملکردی و کالبدی در محور 1 بیشترین حس تعلق را ایجاد کرده‌اند. این در حالی است که همین مولفه‌ها در دیگر محورهای مورد سنجش درصد پایین‌تری را در رابطه با ایجاد حس تعلق به خود اختصاص داده‌اند.نتایج -نتایج این تحقیق نشان می دهد که از میان چهار عامل(کالبدی، عملکردی، اجتماعی و زیست محیطی)، ویژگی‌های کالبدی عناصر این محدوده در نخستین درجه اهمیت به لحاظ بهبود حس تعلق به شهروندان و افراد گذری قرار دارند. سپس ارتباط کالبد این عناصر و عملکرد آن‌ها است که بر حس تعلق شهروندان اثر گذاشته است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

273 - هیدروپلیتیک رودخانه مرزی اترک و تأثیر آن بر روابط ایران و ترکمنستان
حمیدرضا پاک نژاد متکی عزت اله عزتی

آب شیرین از نزولات آسمانی است و بارش نزولات آسمانی در جهان یکسان نبوده و تابع اقلیم مناطق جغرافیایی است. بخش مهمی از آب های سطحی در امتداد مرزهای جغرافیایی دو یا چند کشور جاری است. غلبه مفهوم ژئواکونومی در استفاده از رودخانه های مرزی، آب های مشترک را به یکی از موضوعات چ أکثر

آب شیرین از نزولات آسمانی است و بارش نزولات آسمانی در جهان یکسان نبوده و تابع اقلیم مناطق جغرافیایی است. بخش مهمی از آب های سطحی در امتداد مرزهای جغرافیایی دو یا چند کشور جاری است. غلبه مفهوم ژئواکونومی در استفاده از رودخانه های مرزی، آب های مشترک را به یکی از موضوعات چالش انگیز در روابط دولت ها و ملت ها تبدیل نموده که رودخانه های مرزی ایران در شمال و جنوب کشور نیز از این قاعده مستثنی نیست. این تحقیق در نظر دارد روشن نماید که ژئواکونومی رودخانه مرزی اترک پس از فروپاشی شوروی سابق و تشکیل کشور ترکمنستان چه تأثیری بر امنیت سیاسی و اقتصادی مناطق ترکمن صحرای ایران و روابط دو کشور دارد؟ برای پاسخ به سوأل مذکور از روش منابع کتابخانه ای و اینترنتی، جمع آوری اسناد و آرشیو موجود و روش میدانی استفاده شده است. تحقیق حاضر براساس این فرضیه شکل گرفته که بین تغییر استراتژی جهانی پس از فروپاشی شوروی سابق و غلبه مفهوم ژئواکونومی، استفاده از آب رودخانه مرزی اترک بیشتر و اهمیت آن را در روابط بین ایران و ترکمنستان، دو چندان نموده است. نتایج بدست آمده حاکیست که ایران در منطقه نیمه خشک خاورمیانه و جنوب غربی آسیا قرار دارد و متوسط بارش سالانه آن 200 میلی متر است و توسعه کمی و کیفی آن، کنترل آبهای مرزی را ضروری نموده است. ترکمنستان نیز کشوری کم آب و دارای اقلیم بیابانی که صد درصد منابع آبی آن از کشورهای همسایه تأمین شده و رودخانه مرزی اترک دومین منبع تأمین آب شیرین آن است. برداشت بی رویه آب توسط ترکمنستان و نداشتن رژیم حقوقی مناسب، زمینه چالش و منازعه بر سر آن در روابط بین دو کشور سایه انداخته است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

274 - تحلیل منطقه ای سیلاب در حوضه آبریز کش فرود غربی (گلستان)
علیرضا بنی واهب عباس مهرافروز

در این تحقیق روابط و مد ل هایی به منظور برآورد دب ی های حداکثر لحظه ای با دوره برگشت های مختلف در نقاط فاقد ایستگاه هیدرومتری در حوضه رودخانه گلستان ارائه گردیده است . به همین منظور، پس از بررسی ایستگاه های هیدرومتری موجود، 3 ایستگاه مایان حصار، ذهبار حصار و جاغرق گلستا أکثر

در این تحقیق روابط و مد ل هایی به منظور برآورد دب ی های حداکثر لحظه ای با دوره برگشت های مختلف در نقاط فاقد ایستگاه هیدرومتری در حوضه رودخانه گلستان ارائه گردیده است . به همین منظور، پس از بررسی ایستگاه های هیدرومتری موجود، 3 ایستگاه مایان حصار، ذهبار حصار و جاغرق گلستان که دارای شرایط لازم برای شرکت در تحلیل منطقه ای بودند انتخاب گردید . سپس بین مقادیر دبی با دوره برگشت های مختلف در محل ایستگاه های مذکور و عوامل مؤثر بر سیلاب، با استفاده از روش رگرسیون چندگانه ساده و لگاریتمی روابط و مد ل هایی ارائه گردید که با استفاده از آ ن ها می توان مقادیر دبی با دوره برگشت های مختلف را در زیر حوضه های فاقد ایستگاه یا هر نقطه دلخواه از حوضه به دست آورد . بررسی مدل های پیشنهادی نشان می دهد که از میان سایر عوامل موثر بر و درصد (P متوسط حداکثر بارش های 24 ساعته ( 24 ،(A) سیلاب، سه عامل مساحت در مقایسه با سایر عوامل تأثیر معنادارتر بر (FVA) مساحت پوشیده شده از پوشش گیاهی دارند. به علاوه (Qti) روی مقادیر دبی های حداکثر لحظه ای با دوره برگش ت های مختلف ضریب تعیین کلیه الگوها نزدیک به یک بوده و حاکی از این است که نزدیک به صددرصد از به وسیله سه متغیر فوق تبیین م یگردد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

275 - Erosion Hazard Index Methodology (EHIM) for Streams Erodibility Assessment (Ardabil-Province)
Reza Talaei Farzaneh Azimi Seyed Ahmad Hosseini

An erosion hazard index methodology (EHIM) was developed for assessing stream erosion. The index of stream erosion is designed as a management tool. Assessing stream erosion involves consideration of a range of aspects of streams and a value judgment about a desirable s أکثر

An erosion hazard index methodology (EHIM) was developed for assessing stream erosion. The index of stream erosion is designed as a management tool. Assessing stream erosion involves consideration of a range of aspects of streams and a value judgment about a desirable state. The assessment of the erosion indicators of streams was based on a state-wide assessment of physical stream condition. A scale from 0 to 100 was chosen as a basis for ranking where an erosion hazard index (EHI) of 100 indicates the very extensive possible erosion state and one of zero the stable or no erosion possible erosion state. In the EHIM five steps are necessary for calculation: to measure and select of basic and additional indicators, to calculate sub-EHIi for all selected indicators, to determine weighting factors for all selected indicators, to calculate a synthetic EHI using the sub-EHIi and weighting factors for all selected indicators and final step: to assess stream erosion based on synthetic EHI values. The EHIM was applied to a 378 number of Ardabil Province (NW of IRAN) for assessment and comparison purposes. Length of stream erosion (LE) was selected to serve as a basic indicator, while erosion susceptibility of lithology (LESi), length of streams with lateral erosion (LLAE), length of streams with bed erosion (LB), the plant cover and human impacts (LAHE), pasture lands (LPE) and their relationships and discharge of floods (Q2.33) were used as additional indicators. The results suggest that the EHIM is a valuable relatively uncomplicated methodology with simple principles, ease of calculation, reliable and intuitive results. As a practical planning tool, it can be widely used for the quantitative assessment and comparison of stream erosion states for a series of different streams or more complicated stream systems .However, planning for river management systems is complicated by a variety of uncertainties but this paper presents the development of a simple assessment model for river management under uncertainty. [Talaei et al. Erosion Hazard Index Methodology (EHIM) for Streams Erodibility Assessment (Ardabil-Province). International Journal of Agricultural Science, Research and Technology, 2012; 2(2):89-97]. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

276 - Effectiveness of Technology Dissemination and Adoption among Farmers in Cross-River State, Nigeria
Agbarevo, M.N. Benjamin Nwachukwu Ephraim. O

This study compared farmers’ rating of extension effectiveness in technology dissemination to the level of adoption. In conducting the study, 180 farmers participating in extension programme in Cross-River State were randomly selected through multi-stage random sa أکثر

This study compared farmers’ rating of extension effectiveness in technology dissemination to the level of adoption. In conducting the study, 180 farmers participating in extension programme in Cross-River State were randomly selected through multi-stage random sampling technique. The data collected through a structured questionnaire were analyzed using the t-test of significance of difference between means to find out if farmers’ mean rating of extension effectiveness differed significantly from the mean adoption score. The study found no significant difference between farmers’ mean rating of extension effectiveness and the level of farmers’ adoption of introduced technologies at 95% confidence level. Hence, the null hypothesis that there is no significant difference between the farmers’ mean rating of extension effectiveness and their mean adoption score was accepted, while the alternative hypothesis was rejected. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

277 - Potato Growers' Attitudes and Perceptions towards Precision Irrigation Technologies in Ardabil County, Iran
اصغر باقری سحر پیرمؤدن

This study aimed to investigate potato growers’ attitudes towards and perceptions of the drivers and barriers of precision irrigation technologies (PIT). A survey research method was employed for data collection from a sample of 240 potato growers of Ardabil Count أکثر

This study aimed to investigate potato growers’ attitudes towards and perceptions of the drivers and barriers of precision irrigation technologies (PIT). A survey research method was employed for data collection from a sample of 240 potato growers of Ardabil County. A questionnaire was used as the research instrument. It was validated by a panel of experts. Cronbach’s alpha was calculated to be 0.813, 0.870, and 0.766, implying the high reliability of the instrument for attitudes, drivers, and barriers, respectively. Results showed that the respondents were in middle age with good farming experiences. The majority of them were lowly literate. Their knowledge was low on working with PIT. More than half of them had moderate to high negative attitudes, while the attitudes of the rest were somewhat very positive. Attitudes showed a significant and positive correlation with level of education, income, and knowledge of PIT. However, age, farming experience, and cultivated areas showed a negative correlation with attitudes. Based on regression analysis, the variables of level of education, knowledge of PIT, and information sources accounted for 46.5 percent of the variance in farmers’ attitudes. The sample was divided into two subgroups of 120 farmers, one for responding to the items of drivers and the other for responding to the items of the barriers. Factor analysis extracted three factors with eigenvalues of greater than one, namely water efficiency, easy farming practices, and financial benefit, which accounted for 63.18 percent of the variance in drivers, and the five factors of knowledge, technical, skill, managerial, and logistic barriers accounted for 63.12percent of the variance in barriers. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

278 - Assessment of Fish Biodiversity in Oni River, Ogun State, Nigeria
Obe Bernardine Wuraola Jenyo-Oni Adetola

For the purpose of sustainable exploitation of the fishery resources of Oni River, Ogun State, Nigeria, the fish biodiversity assessment was carried out. This was conducted by enumerating and identifying fish species composition, measuring the fish length, fish weight, أکثر

For the purpose of sustainable exploitation of the fishery resources of Oni River, Ogun State, Nigeria, the fish biodiversity assessment was carried out. This was conducted by enumerating and identifying fish species composition, measuring the fish length, fish weight, assessing the fish abundance and biomass, determining the length-weight relationships and the length-frequency of the fishes. Altogether, 592 fishes were sampled comprising twenty-eight (28) species belonging to sixteen (16) families. The families identified included: Cichlidae, Mormyridae, Clariidae, Channidae, Malapteruridae, Gymnarchidae, Bagridae, Mochokidae, Polypteridae, Pantodontidae, Schilbeidae, Anabantidae, Osteoglossidae, Characidae, Notopteridae and Distichodontidae. The family Mormyridae was the most abundant with 163 members followed by Cichlidae with 161 members. The least represented family was Schilbeidae with only two (2) members. On the species level, Tilapia zillii had the greatest number of representation with seventy (70) members, followed by Oreochromis niloticus with fifty-eight (58) members. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

279 - Effect of Socio-economic Factors on Fish Catch in Lower Ogun River, Isheri-olofin and Ihsasi, Ogun State, Nigeria
Nafisat Bolatito Ikenweiwe Adekule Adedoyin Idowu Nathanael Akinsafe Bamidele Otubusin Samuel Eunice Oluremi Fadipe

This study was undertaken to investigate the effect of socioeconomic factors on fish catch around the Lower Ogun River in Isheri-Olofin area (downstream) and Ishasi (upstream). Two hundred and fifty (250) respondents were randomly sampled. The data was analyzed using de أکثر

This study was undertaken to investigate the effect of socioeconomic factors on fish catch around the Lower Ogun River in Isheri-Olofin area (downstream) and Ishasi (upstream). Two hundred and fifty (250) respondents were randomly sampled. The data was analyzed using descriptive statistics and chisquare. It was found that a large percentage (74.4%) owned personal fishing craft.18% of the respondents have not had any formal education, 38.4% had attended primary school, 42.4% had attended secondary school, and 1.2% had attended a tertiary institution. Majority (62%) of the respondents were married while 31.2 % were single. The result shows that 98.4% of the respondents constitutes male while the remaining 1.6% constitutes female.70.4 % of the respondents fall within the age bracket of 15–40 years while the remaining 29.6 % are elderly with age range of 41-66 years. It was also discovered that there is a significance decline in the abundance of catch in the downstream compared to the upstream. There is significant difference between the two stations in all socioeconomic factors evaluated. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

280 - Stability Causes of Ab-Ask landslide dam in Haraz river
Abbas Kangi

So far so many landslide dams have developed along the steep slopes of Haraz valley, and the failure of some of them have claimed many lives and caused huge damages. Damavand eruption, the event of huge earthquakes and rapid snow-melting, are the most important causes o أکثر

So far so many landslide dams have developed along the steep slopes of Haraz valley, and the failure of some of them have claimed many lives and caused huge damages. Damavand eruption, the event of huge earthquakes and rapid snow-melting, are the most important causes of landslide dam development. In 1999, along with rapid snow-melting in May, Ab-Ask landslide took place in the south of Damavand volcano. This landslide berried Pashang village, destroyed 450 m of Tehran-Amol main road and blocked Haraz river. This landslide dam is 20 m above the river level and its lake is at most of 700 m length, 300m width and 15m depth. Just like rapid-rock slide, this landslide occurred in the beddings of early Jurassic shale, sandstone and coals. The surface of the rupture formed along the bedding plane. Immediately after the main landslide and river's blockage there was a rock avalanche when a huge mass of big Travertine rocks fell on the northern part of the landslide. These boulders are haphazardly placed in the mud from the landslide and this has turned the northern landslide mass to be strongly firm. Following the landslide dam being filled, water overflew from the northern part of the landslide mass. Presence of Travertine boulders in this part has prevented the landslide dam from erosion during the past 17 years. The flow of Haraz river's overtopping water over the Ab-Ask landslide mass and water seepage through different parts have all created a dangerous situation. Nevertheless, Ab-Ask landslide dam's resistance in such hard a situation has made for a uniquely gorgeous instance of landslide dams. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

281 - The sediment yield potential estimation of Kordshikh river watershed basin using MPSIAC, EPM and Fournier model in the GIS framework
Mohammad Bahrami Ali Rahimi

Soil is one of the most important resources in nay country and its degradation causes great losses for human beings, specially in arid and semi- arid regions. One of the existing views in watershed is a kind of management based on the analysis of a set of factors influe أکثر

Soil is one of the most important resources in nay country and its degradation causes great losses for human beings, specially in arid and semi- arid regions. One of the existing views in watershed is a kind of management based on the analysis of a set of factors influencing watershed basin as a unit of soil and water resources. Geographical Investigation System (GIS) is used as an efficient means in evaluating and solving of many Problems of natural resources. In this connection, the rate of erosion and sediment yield of Kordshikh river, located in 20 Km west of Qir in Fars province, was studied using experimental models of MPSIAC, EPM and Fournier. In MPSIAC model the effect of nine important factors on soil erosion and sediment yield (surface geology, soil, climate, run off, topography, land cover, land use, present erosion condition and channel erosion) was evaluated and numerical values were assigned to them in terms of intensity and weakness of each factor. Using the sum of those values through equation Qs=38.77e0.0353R, where Qs is specific sediment (m3/ km2. yr) and R is sediment yield score, the rate of sediment yield of the basin was measured. The measured Qs for Kordshikh river was Qs= 533.67. In EPM method four coefficients (basin erosion, land use, soil sensitivity to erosion and basin mean dip) were investigated in constructed network in the map. Specific sediment rate in the basin using this method was Gsp=248.94 (m3/km2.yr). In Fournier model, Qs, the rate of specific sediment, was obtained using his first method (log Qs=2.65 log pw2/pa 0.46 log H (tan S) - 1.56) was Qs=207.91 (m3/km2.yr). تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

282 - Studying geomorphic features in Nosratabad area by using remote sensing and field data
Jaber Shoghi Ali asghar Moridi Ali Ahmadi

The study area is located in south-east of Iran, in Zahedan-Bam road. Antecedent River and pullapart basin are structures which formed in due to faults system. Antecedent Rivers has fix path and faults acts cannot changes the river path so river changes the lateral wall أکثر

The study area is located in south-east of Iran, in Zahedan-Bam road. Antecedent River and pullapart basin are structures which formed in due to faults system. Antecedent Rivers has fix path and faults acts cannot changes the river path so river changes the lateral walls. Pull-apart basin formation in transtentional strike-slip faults. These features from the geological and the geomorphological aspects are worth mentioning and the study of them can provide us valuable data about the geomorphical evolution of the area. Undoubtedly, the major Faults of this area (Kahurk & Nosrat Abad) have had an important role in constructing these structures. In this study by processing the satellite data, the features has been clarified and analyzed by field data. Nosratabad and Kahurak Faults attitude in the formation these features have important rule. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

283 - A hybrid meta-heuristic algorithm for the vehicle routing problem with stochastic travel times considering the driver's satisfaction
Reza Tavakkoli-Moghaddam Mehdi Alinaghian Alireza Salamat-Bakhsh Narges Norouzi

A vehicle routing problem is a significant problem that has attracted great attention from researchers in recent years. The main objectives of the vehicle routing problem are to minimize the traveled distance, total traveling time, number of vehicles and cost function o أکثر

A vehicle routing problem is a significant problem that has attracted great attention from researchers in recent years. The main objectives of the vehicle routing problem are to minimize the traveled distance, total traveling time, number of vehicles and cost function of transportation. Reducing these variables leads to decreasing the total cost and increasing the driver's satisfaction level. On the other hand, this satisfaction, which will decrease by increasing the service time, is considered as an important logistic problem for a company. The stochastic time dominated by a probability variable leads to variation of the service time, while it is ignored in classical routing problems. This paper investigates the problem of the increasing service time by using the stochastic time for each tour such that the total traveling time of the vehicles is limited to a specific limit based on a defined probability. Since exact solutions of the vehicle routing problem that belong to the category of NP-hard problems are not practical in a large scale, a hybrid algorithm based on simulated annealing with genetic operators was proposed to obtain an efficient solution with reasonable computational cost and time. Finally, for some small cases, the related results of the proposed algorithm were compared with results obtained by the Lingo 8 software. The obtained results indicate the efficiency of the proposed hybrid simulated annealing algorithm. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

284 - Analysis of critical drivers affecting implementation of agent technology in a manufacturing system
Om Ji Shukla Abhijeet Joshi Gunjan Soni Rajesh Kumar

Technological advancement in the manufacturing system in current scenario is inevitable due to today’s customer-driven and volatile nature of the market. Implementation of agent technology in a manufacturing system increases flexibility which handles uncertainty g أکثر

Technological advancement in the manufacturing system in current scenario is inevitable due to today’s customer-driven and volatile nature of the market. Implementation of agent technology in a manufacturing system increases flexibility which handles uncertainty generated due to advance technology. Therefore, in this paper, the critical drivers affecting implementation of agent technology are identified and the relationships among them are analysed for a case study of a manufacturing system in an Indian steering wheel manufacturing company. Interpretive structural modelling (ISM) is used to provide binary relationships among identified critical drivers (CDs), while MICMAC approach describes sensitive analysis of driving and dependence behaviour of CDs. The classification of the drivers affecting agent technology and their relationships according to ISM-MICMAC approach provides importance to this study. A structural model is developed for providing rank to the identified critical drivers, and driving-dependent power diagram is presented for analysing the behaviour of different critical drivers with respect to others. The identification of the most influential CDs that lead to increase the effect of other drivers is the major finding of this study. Finally, the implication of this research for the industries is also described. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

285 - Determination constructs validity of an agile organization model by using factor analysis
A N. Mashayekhi A Toloie Eshlaghy A Rajabzadeh M.M Razavian

During 21st century, manufacturing success and survival are becoming more difficult to ensure this fact is originated in the emergency of new business era that has "change" as one of its major characteristics. Change in business environment and uncertainly have entered أکثر

During 21st century, manufacturing success and survival are becoming more difficult to ensure this fact is originated in the emergency of new business era that has "change" as one of its major characteristics. Change in business environment and uncertainly have entered management study and research for the last two decades. Agility enhances the organization ability to provide high quality products and services, and is, therefore crucial to organization competitiveness. The paper briefly reviews the literature in this field and offers a model of agility based on leadership, human resource, organizational structure, organizational culture, process and system in the organization. This paper discusses the concept and the development of the methodology to achieve effective factors on organizational agility. An introduction of subject is given and followed by a detailed discussion of the proposed factor analysis methodology. One of the defining construct validity is using a factor analysis method. Factor analysis is a statistical method through which the number and nature of variables which measures the test are clarified. In factor analysis, this is done by combining various variables together as we have been making a few variables as a factor. This method defines the interrelations of analysis data and decreases variables to factors for simplicity. In the performed case study in Iranian industrial organization in order to define effective factors on organization agility, on the base of conceptual model, a questionnaire was compiled. The results of questionnaires were analysed by descriptive statistics and all variables were categorized in twelve factors through exploratory factor analysis. Using confirmatory factor analysis method, exploratory factors were surveyed whose result has a close adaptation with literature of organization agility and condition of studied Iranian industrial organization. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

286 - ارزیابی خطر فلزات سنگین جیوه، کادمیوم، سرب و آرسنیک در دو گونه ماهی شیربت (Tor grypus) و سیاه ماهی (Capoeta capoeta) در رودخانه حله بوشهر
لاله رومیانی محمد ولایت زاده

امروزه آلاینده های زیست محیطی فلزات سنگین توجه محققان بسیاری را به خود جلب کرده است و به عنوان یکی از عوامل مهم تهدیدکننده انسان در بسیاری از مناطق محسوب می شوند. این تحقیق در سال 1393 به منظور تعیین و مقایسه میزان فلزات سنگین جیوه، سرب، کادمیوم و آرسنیک در دو گونه سیاه أکثر

امروزه آلاینده های زیست محیطی فلزات سنگین توجه محققان بسیاری را به خود جلب کرده است و به عنوان یکی از عوامل مهم تهدیدکننده انسان در بسیاری از مناطق محسوب می شوند. این تحقیق در سال 1393 به منظور تعیین و مقایسه میزان فلزات سنگین جیوه، سرب، کادمیوم و آرسنیک در دو گونه سیاه ماهی (Capoeta capoeta) و ماهی شیربت (Tor grypus) در رودخانه حله استان بوشهر انجام شد.60 قطعه ماهی به صورت تصادفی از روخانه حله صید شدند. میزان فلزات سنگین در عضله ماهیان پس از عملیات هضم شیمیایی، توسط دستگاه جذب اتمی پرکین المر مدل 4100 تعیین شد. دامنه غلظت فلزات سنگین جیوه، سرب،کادمیوم و آرسنیک در دو گونه ماهی به ترتیب 0755/0-0604/0، 255/0-213/0، 134/0-108/0 و 142/0-109/0 میلی گرم در کیلوگرم بود. میزان سرب در عضله دو گونه ماهی شیربت و سیاه ماهی نسبت به سایر فلزات سنگین بالاتر بود. همچنین پایین ترین میزان فلز مربوط به عنصر جیوه بود. میزان فلزات سنگین کادمیوم، سرب، آرسنیک و جیوه در عضله ماهی شیربت نسبت به عضله سیاه ماهی بالاتر بود. میزان فلزات سنگین در عضله این دو گونه ماهی در مقایسه با استانداردها نظیر سازمان بهداشت جهانی، سازمان غذا و داروی آمریکا، وزارت کشاورزی ـ شیلات انگلستان و انجمن ملی بهداشت و سلامت استرالیا پایین تر بود. به طور کلی ماهی شیربت و سیاه ماهی رودخانه حله استان بوشهر جهت مصرف انسانی مشکل خاصی ایجاد نمی کند، اما برای کودکان خطرناک می باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

287 - Water Quality of Nour City Rivers
F Goljan A.R Karbassi N Hajizadeh zaker GH.R NabiBidhendi

The goal of this research is recognition of species of pollution and a rough estimate of rate of transmitted pollution through northern Iran rivers to Caspian sea. Sampling from 3stations up-river, mid-river, and down-river in Lavij rood, Gland rood, and Sabze rood in a أکثر

The goal of this research is recognition of species of pollution and a rough estimate of rate of transmitted pollution through northern Iran rivers to Caspian sea. Sampling from 3stations up-river, mid-river, and down-river in Lavij rood, Gland rood, and Sabze rood in a 6 month period from 2008/5/22 to 2008/11/22 coincides with warm, low rain, cold and rainy seasons and parameters as temperature, electrical conduction, solvedturbidity, BOD,COD, with concentration of main cations and anions and microbiological parameters were measured.On the basis of piper diagram water of 3rivers in rainy and low rain seasons are from kind of magnesium bicarbonate.The analysis of measured parameters according to N.S.F program showed that the total quality index in first 3month in low rain seasons is lower than 50 and it means poor quality. In second 3month in rainy seasons this index is upper than 50 and it means the medium quality of water.The classification and determination of the quality of water considering central committee standard of India pollution control with results of N.S.F method is in harmony. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

288 - The Effect of Pollutants Dissolved Oxygen and Temperature Change (Case Study:Ghezel-Ozen River)
Siamak Boudaghpour

Rivers can absorb certain amounts of contamination relying on different factors such as: river discharge, the primary conditions of the river, the river depth, discharge and the river viscosity of the offloaded wastes in the river. From parameters of water quality point أکثر

Rivers can absorb certain amounts of contamination relying on different factors such as: river discharge, the primary conditions of the river, the river depth, discharge and the river viscosity of the offloaded wastes in the river. From parameters of water quality point of view, it is recom-mended to determine some parts of the river which are lower than the standard level in order to find out the critical parts and suitable alternatives for simplifying the critical points. According to the above- mentioned topics, it is essential to identify the parts of the river which do not have standard conditions and also to determine the sources of pollutions that highly influence such conditions and to explore appropriate solutions. This essay provides the effect of polluting sources on the changes of dissolved oxygen and temperature in Ghezel-Ozen River based on the gathered qnalitative and qnalititative data. Since the required information is extensive for being modeled by QUAL2E software and the main effect of temperature parameters on line creatures and the influence of the dissolved oxygen on water quality originating from variety of pollutions. The results of simulating Ghezel-Ozen River imply the suitable oxygen condition and tempera-ture along the modeled river and Shahrud River is its auxiliary branch. Furthermore the fluctua-tions of water temperature in the discharge crossing the river and its effects on the temperature variations and finally dissolved oxygen and discusses the managing and controlling methods of river contamination. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

289 - Sensitivity analysis of geometric and hydraulic parameters on water depth of flood plain in the AbNik River
Akram Gashtasebi Mohammad Reza Pirestani

Transfer of debris flow caused by floods in the river downstream of the mountains leads to several damages every year. Numerous researches have been carried out on the Mountain Rivers the results of which show the importance of performing more researches to control debr أکثر

Transfer of debris flow caused by floods in the river downstream of the mountains leads to several damages every year. Numerous researches have been carried out on the Mountain Rivers the results of which show the importance of performing more researches to control debris flows in the floodplain because of various effective hydraulic-geometric parameters.For this purpose, AbNik Mountain River located in Jajrood basin, northern Iran was selected to evaluate the effect of geometric and hydraulic parameters on moving and controlling the debris flows. Therefore, a length of 200 meters of the steep mountain river length was chosen for which velocity values were measured at different times and at different levels. In 28 selected sections, bed materials were sampled and mapped. Using the analytical methods for field data measurement and geometric properties of the composite trapezoidal channels and hydraulic equations such as Manning, sensitivity analysis of different geometric- hydraulic parameters was performed. In this analysis, using Manning equation in the composite trapezoidal channels, a multivariate equation was obtained by which the flow depth is obtained using trial and error analysis method (Newton-Raphson equation), i. e. variations of each parameter with respect to flow depth in the flood plain are obtained by keeping the other parameters constant at the minimum value. Changes of the geometric and hydraulic parameters were plotted versus flow depth. Results were obtained by investigating the resulted diagrams and equations. Analysis of the results showed that the longitudinal slope of the channel and width of the channel floorhad the greatest effects on the flow depth in the flood plain of the Mountain Rivers. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

290 - Uncertainties in Evaluation of the Sediment Transport Rates in Typical Coarse-Bed Rivers in Iran
M Yasi R Hamzepouri A.R Yasi

Flow and sediment transport processes are different and more complex in coarse-bed rivers than in sand-bed rivers. The main goal of the present study is to evaluate different modes of sediment transport using different hydrometric and hydraulic methods, and to address t أکثر

Flow and sediment transport processes are different and more complex in coarse-bed rivers than in sand-bed rivers. The main goal of the present study is to evaluate different modes of sediment transport using different hydrometric and hydraulic methods, and to address the major uncertainties. Four river reaches were selected as representatives of coarse-bed rivers in the Northwest of Iran. A sediment transport model (STM) has been developed to calculate the sediment loads from 5 hydrometric and about 60 hydraulic methods. The extent of the data and flow domain and also the effects of bed material characteristics were examined. The order of prediction intervals of 50%, 75% and 90% were determined. Results indicated that the order of 40% to 70% error is expected despite using the standard sediment measuring system and fitting the measured data to the best predictors. Predictions from the best-fitted hydraulic relationships indicated an order of error between 77% and 200%. This paper presents the prediction results and the order of errors for different modes of sediment loads applicable to similar coarse-bed river reaches. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

291 - Experimental Iinvestigation of the Effect of theTtriangular Vanes on the Channel Bed Ttopography
Nushin Najafi Birgani Mahmood Shafai Bejestan Mohammad Bahrami Yarahmadi

The main purpose of this paper was to evaluate the performance of the triangular vanes located on the bed and their effect on the bed topography considering different flow conditions. For this purpose, tests were carried out on a straight flume for different flow condit أکثر

The main purpose of this paper was to evaluate the performance of the triangular vanes located on the bed and their effect on the bed topography considering different flow conditions. For this purpose, tests were carried out on a straight flume for different flow conditions (five Froude numbers of 0.18, 0.20, 0.22, 0.24 and 0.26) by installing a series of triangular vanes at a space of 4Le (Le is the effective length of the structure) and considering a 30 degrees angleto the upstream bank. At the end of each test, the bed topography was measured by the laser distance measurer. The results showed that the geometric dimension of the scour hole for the rectangular spur dikes was larger than the triangular vanes. On average, the length and depth of the scour hole for the rectangular spur dikes were 1.3 and 1.5 timesin comparison to the triangular vanes, respectively. In addition, the maximum scour depth considering the triangular vanes was about 40% farther from the bank in comparison to the case with the rectangular spur dikes, that was an advantage for the triangular vanes. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

292 - Discharge Estimation by using Tsallis Entropy Concept
M Moazamnia H Bonakdari

Flow-rate measurement in rivers under different conditions is required for river management purposes including water resources planning, pollution prevention, and flood control. This study proposed a new discharge estimation method by using a mean velocity derived from أکثر

Flow-rate measurement in rivers under different conditions is required for river management purposes including water resources planning, pollution prevention, and flood control. This study proposed a new discharge estimation method by using a mean velocity derived from a 2D velocity distribution formula based on Tsallis entropy concept. This procedure is done based on several factors which reflect the basic hydraulic characteristics such as river bed slope, wetted perimeter, width, and water level that are easily obtained from rivers. This method avoids putting the environment at risk and significantly reduces time and costs. Validation of the method was carried out by comparing the results with measured values in the experimental sites. Predicted results are in good agreement with the measured data in a cross section of the Tiber River, Italy. Extended usage of this method will make it possible to measure discharge and better estimate the flow rate conveyed from rivers under different hydraulic conditions. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

293 - Spatial and Temporal Evaluation of Water Quality in the Kashkan River
Abazar Mostafaei

The Kashkan River basin is one of the most important watersheds in the west of Iran, where major urban, agricultural and livestock regions are located in its catchment area. The aim of the study reported here is to evaluate the spatial and long temporal variations of su أکثر

The Kashkan River basin is one of the most important watersheds in the west of Iran, where major urban, agricultural and livestock regions are located in its catchment area. The aim of the study reported here is to evaluate the spatial and long temporal variations of surface water quality in the Kashkan River by using Water Quality Index, which aggregates different parameters and their dimensions into a single score. This study was conducted by using the variations of concentration of nine physicochemical parameters which periodically were measured (from 1974 to 2009) at 10 sampling stations. Chemical data were analyzed using both the principal component analyses and cluster analyses, which quantify the relations between variables by computing the matrix of correlations and classifying the monitoring stations, respectively. The present study demonstrated the ability of Water Quality Index developed by Canadian Council of Ministers of Environment for interpretation of the historical water quality data in the Kashkan River, Iran. This study has also highlighted that among the 10 sub-basins in the watershed, Jelhool sub-basin has the worst water quality. Moreover, water quality in the Kashkan River has been slightly deteriorated since 2000. However, the Kashkan River water has had fair quality for general uses. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

294 - Survey of Integrated and Non-Integrated Formulae on Suspended Sediment Load; Case Study: Soolegan River, North Karoon Basin, Iran
N Sedaei A Kavian

Predictions of suspended sediment load for Soolegan River, Iran using selected empirical equ-ations were made based on 355 data sets. Data include flow discharges from 3.11 m3/s to 43.81 m3/s, flow velocities from 0.22 m/s to 1.03 m/s, and flow depths from 0.5 to 1.03 m أکثر

Predictions of suspended sediment load for Soolegan River, Iran using selected empirical equ-ations were made based on 355 data sets. Data include flow discharges from 3.11 m3/s to 43.81 m3/s, flow velocities from 0.22 m/s to 1.03 m/s, and flow depths from 0.5 to 1.03 m. Equations of Einstein (1950), Bagnold (1966), Toufalleti (1968), Brooks (1963), Chang-Simons-Richardson(1965),Lane-Kalinske (1941) are used in the evaluations. Selection was made based on the purpose of this paper, illustrating the performance of six suspended sedi-ment formulas in Soolegan River; the integrated formulae were also evaluated. Graphical comparisons of the calculated and measured transport rates are shown. The accuracy and re-liability of these formulas are verified. Results of the evaluations showed that Brooks had the best estimations while the same results for integrated formulae showed that Lane –kalinske and Bagnold estimated the suspended sediment discharges better than integrated and non-integrated ones. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

295 - Experimental Investigation of Groin Placement On Minimizing River Bank Erosion
M Saneie B.S Mosavi

River banks are exposed to bank erosion and destruction. One of the river engineering goals is to provide human life requirements and reduce river danger. So spreading extent of this phenomenon, whose risk and other important factors must be recognized. Using groins is أکثر

River banks are exposed to bank erosion and destruction. One of the river engineering goals is to provide human life requirements and reduce river danger. So spreading extent of this phenomenon, whose risk and other important factors must be recognized. Using groins is one of the control ways that by accurate design and accurate performance, bank erosion control and field reclamation would be possible. In addition, groin placement has important effect on bank erosion control. The purposes of this research were to survey groin placement on river protection and reduce bank erosion by experimental model. Tests were done by 3 different intervals and 5 discharges. Results showed that in 30 cm with erodible stuff, groin reduced bank erosion, destruction in river bank protection was almost 24-55% and with 15-25 l/s of discharge, bank erosion reduction was about 16.6%. By adding groin at river bank the water surface changes, with increasing discharge water surface first decreases and then increases by adding discharge. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

296 - شناسایی پیشران های موثر بر بلوغ مدیریت دانش در تربیت بدنی وزارت آموزش و پرورش ایران
لیدا دهقانی مهوش نوربخش پریوش نور بخش مهدی کهندل

هدف پژوهش حاضرشناسایی پیشران های موثر بر بلوغ مدیریت دانش در تربیت بدنی وزارت آموزش و پرورش ایران بود. روش پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر ماهیت بر اساس روش آینده پژوهی، تحلیلی و اکتشافی بود که به صورت کیفی انجام شد؛ شیوه گردآوری اطلاعات اسنادی و کتابخانه ای بود. اط أکثر

هدف پژوهش حاضرشناسایی پیشران های موثر بر بلوغ مدیریت دانش در تربیت بدنی وزارت آموزش و پرورش ایران بود. روش پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر ماهیت بر اساس روش آینده پژوهی، تحلیلی و اکتشافی بود که به صورت کیفی انجام شد؛ شیوه گردآوری اطلاعات اسنادی و کتابخانه ای بود. اطلاعات موردنیاز توسط مصاحبه های عمیق نیمه ساختار یافته با 23 نفر از خبرگان انجام شد؛ این افراد اعضای هیئت علمی دانشگاه های فرهنگیان با تخصص علوم ورزشی، معلمان تربیت بدنی، کارکنان دانشگاه فرهنگیان و کارکنان وزارت آموزش و پرورش افرادی با تحصیلات دانشگاهی مرتبط با حوزه پژوهش می باشند. تجزیه و تحلیل داده ها از طریق ماتریس 9 در 9 اثرات متقاطع توسط نرم افزار میک مک انجام شد. نتایج نشان داد پیشران های پشتیبانی و زیرساخت سازمانی، عوامل مدیریتی و محتوا نقش مهمی در بهبود روابط سیستم دارند که هم تاثیرگذار و هم تاثیرپذیر هستند. پیشران های همراستایی استراتژیک مدیریت دانش و محیط مدیریت دانش کمترین تاثیرپذیری و بیشترین تاثیرگذاری را داشتند که با توجه به شرایط مدیریت دانش در تربیت بدنی آموزش و پرورش توجه به این شاخص&lrm;ها ضروری است. همچنین پیشران های فرایندها و جریان مدیریت دانش، زیرساخت فناوری اطلاعات و کارکنان بیشتر تاثیرپذیر و کمتر تاثیر گذار هستند. پیشران&lrm; ارزیابی فاقد نقش کلیدی و مهم در شکل&lrm;گیری سازمان فضایی بلوغ مدیریت دانش هستند. ب تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

297 - تحلیل بن‌مایه‌های اسطوره‌ای و آیینیِ بیتی از منوچهری «عروس غریق در بن دریای چین»
زهرا زارعی حمیدرضا خوارزمی

10.30495/mmlq.2023.708636

برخی از ابیات شعرا به آیین اسطوره‌ای خاصی دلالت دارند که تنها با تحلیل بن‌مایه‌های آن آیین می‌توان به درک درست و دقیقی از مفهوم بیت، دست یافت. در این پژوهش با تحلیل بیتی از منوچهری، شاعر قصیده¬پرداز سدۀ پنجم هجری: (گشت نگارین تذرو پنهان در کشتزار/ همچو عروسی غریق در بن أکثر

برخی از ابیات شعرا به آیین اسطوره‌ای خاصی دلالت دارند که تنها با تحلیل بن‌مایه‌های آن آیین می‌توان به درک درست و دقیقی از مفهوم بیت، دست یافت. در این پژوهش با تحلیل بیتی از منوچهری، شاعر قصیده¬پرداز سدۀ پنجم هجری: (گشت نگارین تذرو پنهان در کشتزار/ همچو عروسی غریق در بن دریای چین) در پی آن هستیم که به ریشه¬های تاریخی آیین به کار رفته در مصراع دوم اشاره نماییم. برای دستیابی به این هدف، نگارندگان در این جستار کوشیده‌اند تا با استفاده از نظریه‌های حوزۀ اسطوره‌شناسی و مراجعه به اسطوره‌های گوناگون با روش توصیفی- تحلیلی به هدف یاد شده پاسخ دهند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که در دوره‌ای از چین، دختران بنا به دلایلی مثل زندگی¬بخشی و پیشگیری از طغیان رودخانه، با چهره و لباس‌های آراسته، در رودخانه قربانی می‌شدند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

298 - بررسی بیولوژی تولید مثل ماهی سفید رودخانه ای Leuciscus cephalus در رودخانه بابلرود استان مازندران
آریا اشجع اردلان عبدالرحیم وثوقی الهام راد

این تحقیق از 15 شهریور ماه سال 1387 تا 15 مرداد ماه 1388 در رودخانه بابلرود (استان مازندران) بر روی ماهی سفید رودخانه ای Leuciscus cephalus)) انجام گرفت. نمونه برداری ها به صورت ماهانه و با استفاده از دستگاه الکتروشوکر صورت گرفت. در مجموع 441 عدد ماهی سفید رودخانه ای صی أکثر

این تحقیق از 15 شهریور ماه سال 1387 تا 15 مرداد ماه 1388 در رودخانه بابلرود (استان مازندران) بر روی ماهی سفید رودخانه ای Leuciscus cephalus)) انجام گرفت. نمونه برداری ها به صورت ماهانه و با استفاده از دستگاه الکتروشوکر صورت گرفت. در مجموع 441 عدد ماهی سفید رودخانه ای صید گردید. بیشترین تعداد ماهیان در مرحله 3 با فراوانی 02/21 درصد و کمترین تعداد آنها در مرحله 6 رسیدگی جنسی با فراوانی 55/8 درصد قرار داشتند. از لحاظ جنسیت بیشترین تعداد ماهیان نر در مرحله 3 رسیدگی جنسی با فراوانی 55/20 درصد و کمترین تعداد آنها در مرحله 6 رسیدگی جنسی با فراوانی 22/7 درصد جای گرفتند. در ماهیان ماده نیز بیشترین درصد آنها، در مرحله 3 رسیدگی جنسی با فراوانی 34/21 درصد و کمترین تعداد آنها در مرحله 7 رسیدگی با فراوانی 70/8 درصد بودند. میانگین قطر تخمک در ماهیان ماده از آبان ماه تا اردیبهشت ماه روند کاملا صعودی داشت و میانگین قطر آن در اردیبهشت ماه به 90/1283/69 میکرون رسید. حداقل هم آوری مطلق 3005، حداکثر آن 13194 و میانگین آن 8038 عدد تخمک برآورد گردید. میانگین درصد شاخص رسیدگی جنسی (GSI) برای ماهیان سفیدرودخانه ای نر 94/047/1 درصد و برای ماهیان سفیدرودخانه ای ماده 83/195/2 درصد بدست آمد. میانگین ضریب کیفیت یا ضریب چاقی یا Cf برای ماهیان نر 14/012/1 و برای ماهیان سفید رودخانه ای ماده 15/017/1 بدست آمد. با توجه به این بررسی زمان تخمریزی ماهی سفید رودخانه ای از اواسط اردیبهشت تا اواخر خرداد ماه است و نوع تخمریزی آنها به صورت یک مرحله ای است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

299 - بررسی پارامترهای فیزیکو شیمیایی و عناصر سنگین در آب رودخانه جاجرود در ناحیه پارچین
افتخار شیروانی مهدوی هدی پاسدار

تحقیق حاضر به منظور اندازه‌گیری پارامترهای فیزیکو شیمیایی و فلزات سنگین سرب، کادمیم، کروم و نیکل در آب رودخانه جاجرود در ناحیه پارچین انجام گرفت. همچنین امکان همبستگی بین پارامترهای اندازه‌گیری شده با یکدیگر ونیز با فاصله ایستگاه‌ها بررسی شد. کمیت‌های اندازه‌گیری شده با أکثر

تحقیق حاضر به منظور اندازه‌گیری پارامترهای فیزیکو شیمیایی و فلزات سنگین سرب، کادمیم، کروم و نیکل در آب رودخانه جاجرود در ناحیه پارچین انجام گرفت. همچنین امکان همبستگی بین پارامترهای اندازه‌گیری شده با یکدیگر ونیز با فاصله ایستگاه‌ها بررسی شد. کمیت‌های اندازه‌گیری شده با استاندارد آب آشامیدنی و آب‌پرورش قزل‌آلای رنگین‌کمان (Oncorhynchus mykiss) از جهت شرب و آبزی پروری نیز مورد بررسی قرار گرفت. نمونه‌برداری در بهمن ماه سال 1387 از 8 ایستگاه در مسافتی حدود 4 کیلومتر انجام شد و ایستگاه‌ها بر اساس روش نمونه‌برداری تصادفی و با در نظر گرفتن امکان دسترسی به محل‌های نمونه‌برداری انتخاب شدند. در نقاط مذکور نمونه‌های آب بر اساس روش‌های استاندارد تهیه و پارامترهای pH, EC, DO و دمای آب توسط دستگاه‌های پرتابل در محیط اندازه‌گیری و سنجش سایر پارامترها در آزمایشگاه انجام گرفت. به منظور اندازه‌گیری فلزات سنگین از دستگاه جذب اتمی شعله ای استفاده گردید. نتایج بیانگر آن می‌باشد که موثرترین پارامترهای آب شامل دما، میزان کدورت، اکسیژن محلول، هدایت الکتریکی و pH بوده و میزان یون فسفات و کل مواد محلول (TDS) از این نظر در مرحله بعد قرار دارند. همچنین نمک کلسیم کلراید مهمترین نقش را در افزایش هدایت الکتریکی در آب منطقه مورد مطالعه داشته و نیز با حرکت به سمت ایستگاه‌های پایین‌تر رودخانه میزان هدایت الکتریکی افزایش و میزان یون نیترات کاهش می‌یابد. مقایسه پارامترهای فیزیکو شیمیایی آب منطقه مورد مطالعه با استاندارد آب آشامیدنی در ایران و آب پرورش قزل‌آلای رنگین‌کمان انجام شد و بر اساس آن میزان کدورت با حد مجاز استاندارد آب آشامیدنی در ایران تفاوت معنی دار)01/0 (P< و میزان کدورت، هدایت الکتریکی، یون کلراید و یون نیترات با استاندارد آب پرورش قزل‌آلای رنگین کمان تفاوت معنی‌دار )01/0 (P< را نشان داد که بر اساس این نتایج کاهش پارامترهای مذکور در آب از جهت شرب و آبزی پروری لازم می‌نماید. بررسی آب منطقه مورد مطالعه از نظر فلزات سنگین سرب، کادمیم، کروم و نیکل، میزان این فلزات را در آب بسیار کم مشخص نمود که ازاین جهت به منظور شرب و پرورش قزل‌آلای رنگین مناسب می‌باشد تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

300 - بررسی برخی خصوصیات زیستی ماهی سفید رودخانه ای رودخانه بابلرود استان مازندران
آریا اشجع اردلان الهام راد احد رجبی

این تحقیق از 15 شهریور ماه سال 1387 تا 15 مرداد ماه 1388 در رودخانه بابلرود (استان مازندران) بر روی ماهی سفید رودخانه ای Leuciscus cephalus)) انجام گرفت. نمونه برداری به صورت ماهانه و با استفاده از دستگاه الکتروشوکر صورت گرفت. در مجموع 441 عدد ماهی سفید رودخانه ای صید گ أکثر

این تحقیق از 15 شهریور ماه سال 1387 تا 15 مرداد ماه 1388 در رودخانه بابلرود (استان مازندران) بر روی ماهی سفید رودخانه ای Leuciscus cephalus)) انجام گرفت. نمونه برداری به صورت ماهانه و با استفاده از دستگاه الکتروشوکر صورت گرفت. در مجموع 441 عدد ماهی سفید رودخانه ای صید گردید. نسبت جنسی نر به ماده، 1 به 41/1 بدست آمد. میانگین طول کل ماهیان سفید رودخانه ای صید شده حدود 81/296/165 میلی متر می باشد. حداکثر میانگین طول کل مربوط به اردیبهشت ماه با میانگین 32/386/190 میلی متر بوده و حداقل میانگین طول کل مربوط به آبان ماه با میانگین 70/265/137 میلی متر بوده است. میانگین طول چنگالی و وزن بدست آمده برای جنس نر به ترتیب 49/2672/139 میلی متر و 58/2118/43 گرم و این مقادیر برای جنس ماده به ترتیب06/3088/152 میلی متر و 08/2732/57 گرم بدست آمد. نتایج آنالیز واریانس یکطرفه بین میانگین طول چنگالی در دو جنس نر و ماده و میانگین وزن در دو جنس اختلاف معنی داری نشان داد(05/0> P). همبستگی مثبت بین طول چنگالی با وزن بدن در کل جمعیت مشاهده شد (950/0=2R). نمونه ها به 9 گروه سنی (+0، 1، +1، 2، +2، 3، +3، 4، +4) تعلق داشتند. بیشترین تعداد ماهیان سفید رودخانه ای در گروه سنی 2 (114 عدد) و کمترین تعداد ماهیان در گروه سنی +4 سال (6 عدد) بودند. میانگین درصد شاخص رسیدگی جنسی (GSI) برای ماهیان سفیدرودخانه ای نر 94/047/1 و برای ماهیان سفیدرودخانه ای ماده 83/195/2 بدست آمد. میانگین شاخص کبدی برای ماهیان سفیدرودخانه ای نر 49/073/0 و برای ماهیان سفیدرودخانه ای ماده71/008/1 بدست آمد. با توجه به این بررسی زمان تخمریزی ماهی سفید رودخانه ای از اواسط اردیبهشت تا اواخر خرداد ماه است و نوع تخمریزی آنها به صورت دفعه ای است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

301 - تغییرات زمانی و مکانی عوامل غیر زیستی، کلروفیل-a و تولید اولیه پلاژیک در مصب رودخانه سفیدرود
محمدرضا رحیمی بشر عباس اسماعیلی ساری سید محمدرضا فاطمی شعبانعلی نظامی

مصب رودخانه سفیدرود بعنوان بزرگترین زیستگاه مصبی حوضه جنوبی دریای خزر در مطالعه حاضر مورد ارزیابی تغییرات زمانی و مکانی فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی، کلروفیل a و تولید اولیه قرار گرفته است. با توجه به نتایج بدست آمده محدوده آن از دهانه رودخانه حدود 5 کیلومتر تعیین و تمامی أکثر

مصب رودخانه سفیدرود بعنوان بزرگترین زیستگاه مصبی حوضه جنوبی دریای خزر در مطالعه حاضر مورد ارزیابی تغییرات زمانی و مکانی فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی، کلروفیل a و تولید اولیه قرار گرفته است. با توجه به نتایج بدست آمده محدوده آن از دهانه رودخانه حدود 5 کیلومتر تعیین و تمامی این بررسی ها از بالادست این محدوده تا دریا در طول یک سال (آبان 82 تا مهر 83) بصورت ماهانه در 5 ایستگاه انجام گرفته است. میانگین سالانه و انحراف معیار عوامل فیزیکی و شیمیایی، نشان دهنده میزان، درجه حرارت آب C˚6/8±2/17، شوری سطح آب 32/1±77/1 و شوری عمق 27/3±79/2 قسمت در هزار، کدورت 18/345±86/311 FTU ، عمق دید سکشی دیسک 33/25±5/36 سانتی متر، اکسیژن محلول 88/2±69/8 میلی گرم بر لیتر، آمونیوم 66/0±512/0 میلی گرم بر لیتر، سیلیکات 91/1±68/5 میلی گرم بر لیتر، فسفات کل 103/0±136/0 میلی گرم بر لیتر و کربن آلی کل 9/9±3/10 میلی گرم بر لیتر می باشد. میزان متوسط کلروفیل a نیز 45/7±44/4 میکروگرم بر لیتر تعیین شده که در ماههای تیر و مهر میزان آن قابل سنجش نبوده و بیشترین میزان آن 5/2±85/22 میکروگرم بر لیتر مربوط به ماه شهریور بوده و از نظر مکانی نیز بیشترین میزان آن در دهانه (ایستگاه 4) به میزان 65/10 ± 5/7 میکروگرم بر لیتر تعیین گردیده است. تولید اولیه این مصب در همین ایستگاه و به کمک روش بطریهای تاریک و روشن انجام گرفته و دارای متوسط سالانه تولید اولیه ناخالص 12/34±27/38 میلی گرم کربن بر متر مربع در ساعت و تولید اولیه خالص 9/289±6/201 میلی گرم کربن بر متر مربع در روز بوده که بیشترین میزان تولیدات اولیه در شهریور ماه و حداقل میزان آن نیز در مهرماه تعیین شده که دلیل اصلی این کاهش شدید، کدورت بالا آب تحت تأثیر خروجیهای سد منجیل بوده است. بر اساس آزمون آنالیز خوشه ای مهمترین عامل اثرگذار بر روی میزان کلروفیل a نیز دمای آب تعیین شده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

302 - مطالعه برخی خصوصیات زیستی ماهی رفتگر خاردار Cobitis taenia، شاخص آب های تمیز رودخانه تالار مازندران
آریا اشجع اردلان سهیل بهربر رضوان موسوی ندوشن صابر وطن دوست

در این بررسی برخی خصوصیات زیستی از جمله سن و رشد همچنین رشد وزنی و رشد طولی ماهی رفتگر خاردار، Cobitis taenia در رودخانه تالار مازندران مورد بررسی قرار گرفت. این بررسی به مدت یک سال از مهرماه 1387 تا شهریورماه 1388، نمونه ها از دو ایستگاه کسلیان و تجونبه فاصله حدود 20 ک أکثر

در این بررسی برخی خصوصیات زیستی از جمله سن و رشد همچنین رشد وزنی و رشد طولی ماهی رفتگر خاردار، Cobitis taenia در رودخانه تالار مازندران مورد بررسی قرار گرفت. این بررسی به مدت یک سال از مهرماه 1387 تا شهریورماه 1388، نمونه ها از دو ایستگاه کسلیان و تجونبه فاصله حدود 20 کیلومتر از یکدیگر در رودخانه مذکور بصورت ماهانه صید گردید. صید با استفاده از دستگاه الکتروشوکر صورت گرفت. تعداد410 عدد ماهی رفتگر خاردار به صورت تصادفی از بین ماهیان صید شده برداشت و بررسی شد. از کل ماهیان صید شده، تعداد 158 عدد نر و 119 عدد ماده و تعیین جنسیت بقیه نیز به تعداد 133 عدد به علت نابالغ(نارس) بودن مقدور نگردید. نمونه ها شامل 4 گروه سنی از هر دو جنس ماده و نر بود. نسبت ماهیان نر به ماده 3/1 به 1 بود. رابطه بین طول و وزن برای ماهیان نر W=0/671×TL+0/043 و برای ماهیان مادهW=1/593×TL+0/061 تعیین گردید. پارامترهای رشد معادله برتالانفی، برای ماهیان رفتگر خاردار بود: 09/680 L∞:، 04/0 K:، 106/0:t . تفاوت توزیع فراوانی طولی بین نر و ماده با توجه به سن، معنی دار(01/0P<)بود. نرها در طول های کوچکتر فراوانی بیشتری داشتند و فراوانی آنها برای جنس نر، ماده و نابالغین به ترتیب 4/32، 29 و 5/38 درصد برآورد شده است که می تواند به دلیل بلوغ جنسی زودتر آنها باشد. میانگین طول و وزن ماهیان ماده بیشتر از نر بود. دامنه سنی برای جنس نر، بین 0 تا 2 سال و برای جنس ماده0 تا 3 سال بود. سن غالب 1 و میانگین سن کل ماهیهای بررسی شده 07/1 سال برآورد گردید. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

303 - بررسی درصد و شدت آلودگی های انگلی ماهی مخرج لوله ای(Rhodeus sericeus amarus)در رودخانه زردی(مازندران)
مهدیه تقوی بابا مخیر علی اصغر سعیدی سید هادی موسوی

در طی این بررسی که در پاییز و زمستان 1388 و بهار 1389 صورت پذیرفت در مجموع 59 عدد ماهی مخرج لوله ای از دو ایستگاه در رودخانه زردی( واقع در سواحل جنوب شرقی دریای خزر ) توسط تور سالیک (ماشک) صید شدند و مورد بررسی انگل شناسی قرار گرفتند. ماهیان پس از صید بصورت زنده به آزما أکثر

در طی این بررسی که در پاییز و زمستان 1388 و بهار 1389 صورت پذیرفت در مجموع 59 عدد ماهی مخرج لوله ای از دو ایستگاه در رودخانه زردی( واقع در سواحل جنوب شرقی دریای خزر ) توسط تور سالیک (ماشک) صید شدند و مورد بررسی انگل شناسی قرار گرفتند. ماهیان پس از صید بصورت زنده به آزمایشگاه مرکزشهید رجایی انتقال داده شدند. نمونه ها به روش قطع نخاع کشته شده و بیومتری شدند. اندام های مختلف ماهی شامل چشم ،پوست، آبشش، دستگاه گوارش ،عضله و غیره مورد بررسی انگل شناسی قرار گرفتند. در کل 6 گونه انگل به شرح زیر در نمونه های مورد بررسی ، شناسایی گردید. انگل تریکودینا Trichodinasp. از پوست و آبشش ، انگل داکتیلوژیروسsp. Dactylogyrus از آبشش ، انگل ژیروداکتیلوس Gyrodactylus sp. از پوست و آبشش ، انگل دیپلوستوموم اسپاتاسئوم Diplostomumspathaceumاز چشم ، انگل پوستو دیپلوستوموم sp. Postodiplostomumاز پوست ، انگل کاپیلاریا آمورنسیس amurensis Capillaria از روده مشاهده شد.انگل تریکودینا با 15/49 درصد بیشترین و انگل دیپلوستوموم با55/13درصد کمترین میزان آلودگی را در نمونه های ماهی به خود اختصاص دادند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

304 - تعیین میزان هماوری ماهی حمری (Carasobarbus luteus) رودخانه کارون در محدوده دشت عقیلی شوشتر
مهدی بی ریا نرگس جوادزاده شالکوهی محمد ولایت زاده

ماهی حمری (Carasobarbus luteus) یکی از گونه های کپور ماهیان بومی آب های داخلی جنوب غربی ایران می باشد که در رودخانه ها و تالاب های استان خوزستان شناسایی شده است. این تحقیق با هدف بررسی خصوصیات زیست شناسی تولید مثل ماهی حمری رودخانه کارون انجام شد. صید به صورت ماهیانه از أکثر

ماهی حمری (Carasobarbus luteus) یکی از گونه های کپور ماهیان بومی آب های داخلی جنوب غربی ایران می باشد که در رودخانه ها و تالاب های استان خوزستان شناسایی شده است. این تحقیق با هدف بررسی خصوصیات زیست شناسی تولید مثل ماهی حمری رودخانه کارون انجام شد. صید به صورت ماهیانه از اسفند ماه 1390 تا فروردین ماه 1392 در سه ایستگاه در منطقه دشت عقیلی استان خوزستان صورت گرفت. بطور کلی 385 نمونه ماهی حمری از منطقه مورد مطالعه صید شد که به منظور تعیین هماوری از بافت تخمدانی نمونه هایی که در مراحل جنسی 3، 4، 5 بودند انتخاب شدند. میانگین هماوری مطلق ماهی حمری 7±59/5754 و دامنه آن 43301-740 عدد تخم بود. بالاترین هماوری مطلق در کلاسه طولی 205 تا 210 میلیمتر برابر 45/1660±26800 مشاهده شد. همچنین پایین ترین میزان هماوری مطلق در کلاسه طولی 185 میلیمتر برابر 68/52±1018 بود. همچنین میانگین هماوری نسبی ماهیان 03/1±30/53 و حداقل و حداکثر 9 تا 248 عدد تخم محاسبه گردید. بالاترین هماوری نسبی در کلاسه طولی 200 تا 205 میلیمتر برابر 38/10±8/222 مشاهده شد. پایین ترین میزان هماوری نسبی نیز در کلاسه طولی 185 میلیمتر برابر 25/0±16/9 بود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

305 - بررسی تنوع صفات ریختی جنسی در جمعیت ماهی سفید رودخانه ای Squalius cephalus ( Linnaeus, 1758) در سر شاخه توجی رودخانه تالار استان مازندران
محمد حسین گرجیان عربی محمود روحی محمد کاظمیان صابر وطن دوست امیر جانبازی

در این مطالعه از مرداد 1387 تا مرداد 1388 در 13 نوبت نمونه برداری ماهانه تعداد 298 عدد ماهی سفید رودخانه ای با استفاده از دستگاه الکتروشوکر در رودخانه تالار مازندران صید گردید.تعداد 123 عدد از ماهیان دارای جنسیت نر، 115 عدد دارای جنسیت ماده و60 عدد دارای جنسیت نامعلوم ب أکثر

در این مطالعه از مرداد 1387 تا مرداد 1388 در 13 نوبت نمونه برداری ماهانه تعداد 298 عدد ماهی سفید رودخانه ای با استفاده از دستگاه الکتروشوکر در رودخانه تالار مازندران صید گردید.تعداد 123 عدد از ماهیان دارای جنسیت نر، 115 عدد دارای جنسیت ماده و60 عدد دارای جنسیت نامعلوم بودند. در این مطالعه 26 صفت ریخت سنجی و 8 صفت شمارشی مورد بررسی قرار گرفت. طبق نتایج حاصله میانگین ضریب تغییرات در ویژگی های ریخت سنجی و شمارشی برای جنس نر ماهی سفید رودخانه ای به ترتیب 28/24 و 96/6 و برای جنس ماده 97/35 و 66/7 بود. همچنین جنس های نر و ماده ماهی سفید رودخانه ای با انجام آزمون t-test در 26 صفت ریخت سنجی و 8 صفت شمارشی، با یکدیگر اختلاف معنی داری را نشان ندادند (05/0> P). در نتایج بدست آمده با کمک روش تجزیه به مؤلفه های اصلی(Principal Components Analysis) هم در خصوصیات ریخت سنجی و هم در خصوصیات شمارشی در هر دوجمعیت همپوشانی خوبی مشاهده شد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

306 - مطالعه اکولوژیک زی شناوران جانوری در رودخانه کن
سیامک باقری جلیل سبک آرا مرضیه مکارمی

این مطالعه برای شناسائی زئوپلانکتون، فراوانی و ارتباط بین پارامترهای زیستی و غیر زیستی در رودخانه کن در 3 ایستگاه در سال 1393 انجام گردید. در این مطالعه 26 گروه زئوپلانکتونی شامل Annelida (1 جنس)، Diptera (1 جنس)، Rotatoria (11 جنس)، Nematoda (1 جنس)، Protozoa (6 جنس) T أکثر

این مطالعه برای شناسائی زئوپلانکتون، فراوانی و ارتباط بین پارامترهای زیستی و غیر زیستی در رودخانه کن در 3 ایستگاه در سال 1393 انجام گردید. در این مطالعه 26 گروه زئوپلانکتونی شامل Annelida (1 جنس)، Diptera (1 جنس)، Rotatoria (11 جنس)، Nematoda (1 جنس)، Protozoa (6 جنس) Tardigrada ( 1جنس ) وArthropoda (5 جنس) شناسائی گردید. یافته ها نشان داد، گروه های Protozoa و Rotifera با میانگین به ترتیب فراوانی 18± 19 و 10± 11 عدد در لیتر زئوپلانکتون غالب رودخانه کن بودند و میانگین تراکم سالانه زئوپلانکتون 26 ± 34 عدد در لیتر بود. آنالیز PCA نشان داد، گروه های Protozoa و Rotatoria با بیشترین loading Component، کمترین واریانس و بیشترین تراکم را در اجتماعات زئوپلانکون بخود اختصاص دادند. براساس CCA همبستگی محسوسی بین تراکم گروه هایزئوپلانکتون با فاکتورهای محیطی مشاهده نگردید. نتایج حاصله از گروه های زئوپلانکتون نشان داد، رودخانه کن با میزان شاخص تنوع گونه ای بین 8/1 و 2 در رده آب های نیمه پاکیزه قرار گرفته است.همچنین امکان روند یوتریفیکاسیون در رودخانه کن در آینده وجود دارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

307 - بررسی درصد و شدت آلودگی انگلی ماهی سفید رودخانه ای (Leuciscus cephalus)و سیاه ماهی (Capoeta capoeta gracilis) رودخانه نکا
محمد حسین غلامی بابا مخیر عباس بزرگنیا همایون حسین زاده صحافی

در تحقیق حاضر بررسی درصد وشدت آلودگی انگی ماهیان غالب رودخانه نکا برای اولین بار گزارش می گردد. در این بررسی تعداد 200 عدد ماهی در زمستان 1387 و بهار و تابستان 1388 در 2 ایستگاه مختلف توسط تور پرتابی صید شدند که شامل ماهی سفید رودخانه ای(Leuciscus cephalus) (96عدد) و سی أکثر

در تحقیق حاضر بررسی درصد وشدت آلودگی انگی ماهیان غالب رودخانه نکا برای اولین بار گزارش می گردد. در این بررسی تعداد 200 عدد ماهی در زمستان 1387 و بهار و تابستان 1388 در 2 ایستگاه مختلف توسط تور پرتابی صید شدند که شامل ماهی سفید رودخانه ای(Leuciscus cephalus) (96عدد) و سیاه ماهی (Capoeta capoeta gracilis) (104عدد) بودند. ماهیان به صورت زنده به آزمایشگاه دانشگاه آزاد اسلامی قائم شهر منتقل شدند و قبل از بررسی، نمونه ها با روش قطع نخاع کشته، توزین و اندازه گیری طولی می شدند. یک گونه انگل تک یاخته ای ایکتیوفتیریوس مولتی فیلیئیس (Ichthyophthirius multifiliis) از آبشش هر دو ماهی سفید رودخانه ای سیاه ماهی جدا شد.انگل های پریاخته شامل : انگل های منوژن، گونه داکتیلوژیروس (Dactylgyrus sp.)و گونه دیپلوزئون(Diplozoon sp.) از آبشش؛ گونه ژیروداکتیلوس (Gyrodactylus sp.) از پوست و نماتود رافید آسکاریس آکوس(Raphidascaris acus) از روده ماهیان یاد شده جدا گردید. در این پژوهش 58/39 درصد از ماهیان سفید رودخانه ای و 19/45 درصد از سیاه ماهی ها به انگل های تک یاخته و پریاخته آلوده بودند که بیشترین درصد و شدت آلودگی به انگل گونه داکتیلوژیروس (Dactylogyrus sp.) اختصاص دارد. طبق بررسی های کتابخانه ای، انگل گونه دیپلوزئون (Diplozoon sp.)برای اولین بار از ماهی سفید رودخانه ای در ایران گزارش می گردد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

308 - ارزیابی توان اکولوژیکی حوزه آبریز رودخانه کرج با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)
لیندا یادگاریان علی جوزی مهسا زبرجد

در این پژوهش ارزیابی اکولوژیکی و زون بندی مناسب برای فعالیت های تفرجی در حوزه آبریز رودخانه کرج، به صورت مطالعه موردی بر روی رودخانه شهرستانک صورت گرفته است. رودخانه شهرستانک از دامنه های شمالی توچال به ارتفاع 3930 متر سرچشمه می گیرد. طول آن تقریبا 18 کیلومتر می باشد و أکثر

در این پژوهش ارزیابی اکولوژیکی و زون بندی مناسب برای فعالیت های تفرجی در حوزه آبریز رودخانه کرج، به صورت مطالعه موردی بر روی رودخانه شهرستانک صورت گرفته است. رودخانه شهرستانک از دامنه های شمالی توچال به ارتفاع 3930 متر سرچشمه می گیرد. طول آن تقریبا 18 کیلومتر می باشد و قسمت عمده ای از آبگیری سد کرج را تامین می نماید. در تحقیق حاضر، از سیستم اطلاعات جغرافیایی برای تهیه نقشه های زون بندی کاربری های تفرج گسترده و تفرج متمرکز استفاده شده است .در فرآیند زون بندی منطقه حوزه آبریز رودخانه کرج، فاکتورهای شیب، جهت، ارتفاع، خاک، اقلیم، در نظر گرفته شده و طبقه بندی شده اند. نتایج بدست آمده برای فصول تابستان و زمستان را می توان بدین صورت بیان نمود. تفرج متمرکز تابستانه: 05/2 درصد حوزه آبریز شهرستانک دارای پهنه هایی با توان مناسب و 19/43 درصد حوزه دارای پهنه هایی با توان نسبتا مناسب، 73/54 درصد حوزه آبریز شهرستانک دارای پهنه هایی با توان نامناسب می باشد. تفرج متمرکز زمستانه: 07/2 درصد حوزه آبریز شهرستانک دارای پهنه هایی با توان مناسب و 67/31 درصد حوزه دارای پهنه هایی با توان نسبتا مناسب، 26/66 درصد حوزه آبریز شهرستانک دارای پهنه هایی با توان نامناسب می باشد. تفرج گسترده: 16/13 درصد حوزه آبریز شهرستانک دارای پهنه هایی با توان مناسب و 68 درصد حوزه دارای پهنه هایی با توان نسبتا مناسب و 36/17 درصد حوزه آبریز شهرستانک دارای پهنه هایی با توان نامناسب می باشد. در نهایت بر اساس نتایج بدست آمده، به علت موقعیت کوهستانی و مرتفع بودن منطقه شهرستانک، تفرج گسترده برای این منطقه در اولویت قرار دارد و در زمینه تفرج متمرکز تابستانه و زمستانه دارای موقعیت متوسط رو به ضعیف می باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

309 - ارزیابی و تعیین مقادیر فلزات سنگین روی، نیکل و کادمیم و تعیین پارامترهای فیزیکی و شیمیایی در آب رودخانه شاطره (جنوب غرب تهران)
راضیه خانپور زارنجی لیدا سلیمی مریم قانع

رودخانه ها یکی از منابع آبی مهم می باشند و کاربردهای گسترده ای دارند. فلزات سنگین از عوامل مهم آلودگی منابع آبی به شمار می روند. از طرفی ورود این آلاینده ها به رودخانه ها موجب تغییرات فیزیکی و شیمیایی در آنها می شود. از این رو شناخت این فلزات و شناخت پارامترها و روند تغ أکثر

رودخانه ها یکی از منابع آبی مهم می باشند و کاربردهای گسترده ای دارند. فلزات سنگین از عوامل مهم آلودگی منابع آبی به شمار می روند. از طرفی ورود این آلاینده ها به رودخانه ها موجب تغییرات فیزیکی و شیمیایی در آنها می شود. از این رو شناخت این فلزات و شناخت پارامترها و روند تغییرات آنها امری ضروری است. این تحقیق با هدف تعیین پارامترهای فیزیکی و شیمیایی(دما، pH، اکسیژن محلول، EC) و سنجش و اندازه گیری مقدار فلزات روی، نیکل و کادمیم در رودخانه شاطره (که آب آن در آبیاری مزارع کشاورزی استفاده می شود) واقع در جنوب غربی تهران انجام گرفته است. نمونه برداری در اواخر اسفند 1392 در 3 ایستگاه (قبل از پل شاطره، منطقه صنعتی و منطقه کشاورزی) با 3 بار تکرار انجام شد. میانگین دمای آب رودخانه 25/8 درجه سانتی گراد، میانگین اکسیژن محلول 3/8 میزان pH در محدوده 02/8 و میانگین مقدار EC 32/493 میکروزیمنس بر سانتی متر بود. میانگین مقدار فلزات سنگین روی، نیکل و کادمیم به ترتیب برابر 4206/0 ، 135/38، 180/39 میکرو گرم بر لیتر بوده، میانگین آنالیز واریانس مقادیر فلزات روی، نیکل و کادمیم نشانگر آن است که ایستگاه ها دارای تفاوت معنی داری با هم هستند(05/0>P). براساس استاندارد سازمان حفاظت محیط زیست، پارامترهای اندازه گیری شده در تحقیق حاضر در حد قابل قبولی هستند. غلطت فلز روی در هر 3 ایستگاه در حد استاندارد بود در حالیکه مقدار فلز سنگین نیکل و کادمیم در هر 3 ایستگاه بیش از حد مجاز استاندارد بوده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

310 - بررسی جمعیت کفزیان سرشاخه های رودخانه جاجرود استان تهران
رضوان موسوی ندوشن سپیده رییسی

در تحقیق حاضر جمعیت کفزیان سرشاخه های رودخانه جاجرود مورد بررسی قرار گرفته است. نمونه برداری در سرشاخه های آبنیک، زایگان، لالان و آهار در سال 1393 در فصل بهار و تابستان انجام شد. بی مهرگان کفزی به وسیله نمونه بردار کمی سوربر به ابعاد 35×35 سانتی متر جمع آوری و در أکثر

در تحقیق حاضر جمعیت کفزیان سرشاخه های رودخانه جاجرود مورد بررسی قرار گرفته است. نمونه برداری در سرشاخه های آبنیک، زایگان، لالان و آهار در سال 1393 در فصل بهار و تابستان انجام شد. بی مهرگان کفزی به وسیله نمونه بردار کمی سوربر به ابعاد 35×35 سانتی متر جمع آوری و در فرمالین 10 درصد تثبیت شد. نمونه های بنتوز در آزمایشگاه توسط لوپ جداسازی و در سطح جنس شناسایی گردیدند. همچنین برای ارزیابی شرایط اکولوژیک و کیفیت آب از شاخص هیلسنهوف HFBI و شاخص تنوعEPT استفاده شد. به طور کلی در جمعیت کفزیان سر شاخه های رودخانه جاجرود 28 جنس متعلق به 3 شاخه، 5 رده، 9 راسته و 24 خانواده شناسایی گردید. بیشترین تراکم کل کفزیان در سرشاخه لالان (842 عدد در متر مربع) و در دو فصل بهار و تابستان مشاهده شد. در میان جنس های شناسایی شده و در تمام سرشاخه ها به جز آهار بیشترین تراکم در تابستان متعلق به جنس Epeorus و در فصل بهار مربوط به جنس Baetis بود. بر اساس آنالیز واریانس یکطرفه (ANOVA) و آزمون LSD، فقط میان جمعیت سرشاخه آهار با سایر سرشاخه ها اختلاف معنی دار مشاهده شد(05/0P<). تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

311 - بررسی برخی خصوصیات ساختار جمعیت سس ماهی کورا Barbus lacerta (Heckel 1843) در رودخانه کسلیان استان مازندران
محمد حسین گرجیان عربی صابر وطن دوست محمد کاظمیان مجتبی کشاورز

از شهریور 1387 تا مرداد 1388، با نمونه‌برداری به صورت ماهانه در مجموع 281 نمونه سس ماهی کورا Barbus lacertaاز رودخانه کسلیان مازندران به وسیله دستگاه الکتروشوکر صید و سپس مورد مطالعه واقع شدند. در این مطالعه 26 صفت ریخت‌سنجی و 10 صفت شمارشی مورد بررسی قرار گرفت. طبق نتا أکثر

از شهریور 1387 تا مرداد 1388، با نمونه‌برداری به صورت ماهانه در مجموع 281 نمونه سس ماهی کورا Barbus lacertaاز رودخانه کسلیان مازندران به وسیله دستگاه الکتروشوکر صید و سپس مورد مطالعه واقع شدند. در این مطالعه 26 صفت ریخت‌سنجی و 10 صفت شمارشی مورد بررسی قرار گرفت. طبق نتایج بدست آمده میانگین ضریب تغییرات صفات ریخت‌سنجی سس ماهیان در فصول پاییز، زمستان ، بهار و تابستان به ترتیب 38/19، 20/21، 61/22 و 02/26 درصد و در صفات شمارشی به ترتیب 16/6، 24/6، 67/6 و 27/7 درصد می باشد. صفات ریخت‌سنجی قبل از تجزیه و تحلیل به جهت کاهش خطای حاصل از رشد آلومتریک استاندارد شدند. در مورد صفات ریخت‌سنجی 8 فاکتور که نشان دهنده 69/77 درصد تنوع صفات، در مورد صفات شمارشی 2 فاکتور که نشان دهنده 89/70 درصد تنوع صفات بین این چهار فصل بود جدا گردید. در نتایج بدست آمده با کمک روش تجزیه به مولفه های اصلی (Principal Components Analysis) جدایی بین فصول دیده نشد و دارای همپوشانی به نسبت بالایی بودند. همچنین در صفات ریخت‌سنجی و شمارشی در 4 صفت اختلاف معنی داری دیده نشد(05/0<P ) و در 26 صفت دیگر اختلاف معنی‌دار دیده شد(05/0 P ). بین طول و وزن ماهیان در همه فصول همبستگی شدیدی برقرار می باشد (پاییز (982/0r2 = )، زمستان (990/0r2 = )، بهار(979/0r2 = ) و تابستان (991/0r2 = )). ضریب رگرسیون (b) بدست آمده از رابطه طول – وزن و همچنین نتایج حاصل از تعیین الگوی رشد با کاربرد روش پائولی نشان داد که الگوی رشد سس ماهیان در فصول پاییز و بهار آلومتریک منفی، زمستان ایزومتریک مثبت و تابستان آلومتریک مثبت می‌باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

312 - بررسی پارامتر های فیزیکی، شیمیایی و شوینده ها در رودخانه تار (حد فاصل دریاچه تار تا سد ماملو)
لیدا سلیمی لیندا یادگاریان مجید متشرعی

هدف از انجام این پژوهش بررسی پارامتر های فیزیکی و شیمیایی و میزان دترجنت در رودخانه تار (دماوند) حد فاصل دریاچه تار تا دریاچه سد ماملو می باشد. تحقیق حاضر در پاییز 1393 با در نظر گرفتن احتمال ورود پساب های خانگی و شهری و همچنین احتمال ورود آلودگی های ناشی از کارگاه های أکثر

هدف از انجام این پژوهش بررسی پارامتر های فیزیکی و شیمیایی و میزان دترجنت در رودخانه تار (دماوند) حد فاصل دریاچه تار تا دریاچه سد ماملو می باشد. تحقیق حاضر در پاییز 1393 با در نظر گرفتن احتمال ورود پساب های خانگی و شهری و همچنین احتمال ورود آلودگی های ناشی از کارگاه های پرورش ماهی در طول رودخانه اقدام به بررسی پارامترهای DO، BOD، COD، pH، EC، Cl- و Detergent در 5 ایستگاه در طول رودخانه صورت گرفت. بر اساس نتایج حاصل، میزان pH در بین ایستگاه ها در محدوه بین 12/10 – 49/8 و با میانگین 24/9 در نوسان بود. هدایت الکتریکی یا EC نیز بین s/cmµ 800-380 و میانگین s/cmµ 396/580 بدست آمد. به همین ترتیب اکسیژن محلول (DO) 8/2 -14/2 میلی گرم بر لیتر و میانگین 292/2 میلی گرم بر لیتر، اکسیژن مورد نیاز بیو شیمیایی (BOD) 16-0 میلی گرم بر لیتر و میانگین 864/8 میلی گرم بر لیتر، اکسیژن مورد نیاز شیمیایی (COD) 36-2 میلی گرم بر لیتر و میانگین 524/17 میلی گرم بر لیتر، یون کلرید Cl- 47-2/1 میلی گرم بر لیتر و میانگین آن 946/19 میلی گرم بر لیتر و در نهایت شوینده ها (Detergents) کمتر از 02/0 میلی گرم بر لیتر به دست آمد. با توجه به نتایج به دست آمده و مطابقت آن بااستانداردهای سازمان حفاظت محیط زیست درباره آب های جاری می توان نتیجه گرفت که آب رودخانه در مقطع نمونه برداری از سلامت بالایی برخوردار بوده و در نمونه های بررسی شده در محدوده استاندارد برای آب جاری قرار دارد . تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

313 - بررسی و تعیین میزان فلزات(Mo، Cu، Hgو As) درآب و رسوب رودخانه ارس در محدوده استان آذربایجان شرقی
محمود رامین حسن نصراله زاده ساروی مسطوره دوستدار حمید قاسمی نیما پوررنگ مهرناز بنی اعمام

این مطالعه به کیفیت آب رودخانه ارس براساس برخی فلزات (مولیبدن، مس، آرسنیک و جیوه) در چهار ایستگاه (از شهرستان جلفا تا 25 کیلومتر بعد از مرز نوردوز) طی چهار فصل در سال 95-1394 پرداخته است. برای این منظور تعداد 32 نمونه آب و رسوبات سطحی جمع آوری شد. میزان فلزها در نمونه ه أکثر

این مطالعه به کیفیت آب رودخانه ارس براساس برخی فلزات (مولیبدن، مس، آرسنیک و جیوه) در چهار ایستگاه (از شهرستان جلفا تا 25 کیلومتر بعد از مرز نوردوز) طی چهار فصل در سال 95-1394 پرداخته است. برای این منظور تعداد 32 نمونه آب و رسوبات سطحی جمع آوری شد. میزان فلزها در نمونه های آب و رسوبات پس از آماده سازی (استخراج و عمل هضم) بوسیله دستگاه جذب اتمی اندازه‌گیری گردید. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که تغییرات غلظت فلزات مولیبدن، مس، جیوه و آرسنیک در آب به ترتیب برابر 01/23-10/0، 0/40-0/3، 81/0-02/0، 6/104-7/23 میکروگرم بر لیتر (ppb) و رسوبات رودخانه ارس 6/111-1/0، 5/482-5/17، 145/0-0001/0، 6/303-8/46 میکروگرم بر گرم وزن خشک می باشد. نتایج نشان می دهد که آب رودخانه ارس بر طبق میانگین غلظت عنصر مس در کلاس III (آلودگی متوسط) قرار دارد. غلظت عنصر مولیبدن آب در بیشتر فصول کمتر از حد مجاز بود. آب رودخانه ارس بر طبق میانگین غلظت عنصر جیوه و آرسنیک به ترتیب در کلاس IV وII قرار گرفته است. حداکثر غلظت عنصر مولیبدن و مس در رسوبات در تمام فصول در ایستگاه های 3 و 4 ثبت گردید که احتمالا به دلیل تخلیه فاضلاب های معادن حاوی مولیبدن، طلا و سایر فلزات کشور ارمنستان در ایستگاه 3 بوده است. غلظت آرسنیک در رسوبات از استانداردهای بین المللی مانند WHO بیشتر بوده است اما غلظت جیوه کمتر ثبت گردید. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

314 - بررسی و مقایسه برخی از ویژگی های بیولوژی تولید مثل دو گونه نزدیک : بِرزم Barbus pectoralis (Heckel, 1843) و بِرزم لب پهن (Heckel,1849) barbulus Barbus در رودخانه کارون
عبدالرحیم وثوقی سیده مریم غفاری خلف محمدی غلامحسین محمدی

این بررسی از دی ماه 1386 تا آذر ماه 1387 در رودخانه کارون در ایستگاه‌های (شوشتر، گتوند، ویس و ملاثانی، اهواز، دارخوین) صورت پذیرفت. نمونه‌ها با تور سلّیه (ماش) و تور انتظاری ثابت از پنج ایستگاه مزبور، در طول تقریبی 260 کیلومتر صید گردیدند. از مجموع 578 عدد ماهی، 236 عدد أکثر

این بررسی از دی ماه 1386 تا آذر ماه 1387 در رودخانه کارون در ایستگاه‌های (شوشتر، گتوند، ویس و ملاثانی، اهواز، دارخوین) صورت پذیرفت. نمونه‌ها با تور سلّیه (ماش) و تور انتظاری ثابت از پنج ایستگاه مزبور، در طول تقریبی 260 کیلومتر صید گردیدند. از مجموع 578 عدد ماهی، 236 عدد برزم لب پهن و 342 عدد برزم بود که به ترتیب شامل: 53 ماده، 58 نر و 125 نابالغ (برزم لب پهن) و 51 ماده، 62 نر و 229 نابالغ (برزم) تعیین جنسیت گردیدند. حداقل و حداکثر طول برزم لب پهن به ترتیب 295، 885 میلی‌متر و در ماهی برزم200، 945 میلی‌متر بود. بر حسب آنچه مشاهده شد و با مقایسه مقادیر GSI محاسبه شده، زمان تخم‌ریزی ماهی برزم در بهمن ماه و ماهی برزم لب پهن در اسفند ماه در بستر شنی (ایستگاه شوشتر) می‌باشد. 50LM برزم نر 35-40 و ماده 50-55 سانتی‌متر، همچنین در برزم لب پهن نر 40-45 و در ماهی ماده 50-55 سانتی‌متر به دست آمد. اولین طول بلوغ جنسی برزم لب پهن نر در اندازه 35-30 سانتی‌‌متر و برزم لب پهن ماده 45-40 سانتی‌متر و برزم در اندازه40-35 (نر) و 45-40 (ماده) سانتی‌متر مشاهده شد. براساس نتایج حاصله ماهی برزم نر در سن +3 و ماده در -4 و ماهی برزم لب پهن نر در سن +2 و ماده –3 به سن بلوغ می‌رسد. نسبت جنسی ماهی برزم در ماه‌های مرداد، بهمن و اسفند، از نسبت 1:1، اختلاف معنی‌داری را نشان می‌دهد (05/0>P) و در سایر ماه‌های سال، اختلاف معنی‌داری را مشاهده شد. (05/0). ماهی برزم لب پهن نیز در ماه‌های اسفند و اردیبهشت از نسبت 1:1 اختلاف معنی‌داری نشان داد (05/0>P) و در سایر ماه‌های سال اختلاف معنی‌داری نشان نداد (05/0). در نتیجه ماهی برزم و برزم لب پهن به عنوان دو گونه‌ی مجزا و نزدیک معرفی می‌گردند تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

315 - تعیین میزان سرب و کادمیم در گوشت چهار گونه از کپور ماهیان رودخانه بهشت آباد استان چهار محال و بختیاری و بررسی رابطه آن با سن و گونه ماهی
مهدی رئیسی مهسا انصاری ابراهیم رحیمی

تعداد 90 نمونه از گوشت ماهیان صید شده از رودخانه بهشت آباد شامل کپور معمولی(Cyprinus carpio) 29 عدد، کاراس(Carassius auratus gibelio) 15 عدد، کولی (Alburnus alburnus) 27 عدد و سیاه ماهی آکولاتا (Capoeta aculeata) 19 عدد جمع‌آوری و پس از هضم نمونه‌ها به روش مرطوب، میزان أکثر

تعداد 90 نمونه از گوشت ماهیان صید شده از رودخانه بهشت آباد شامل کپور معمولی(Cyprinus carpio) 29 عدد، کاراس(Carassius auratus gibelio) 15 عدد، کولی (Alburnus alburnus) 27 عدد و سیاه ماهی آکولاتا (Capoeta aculeata) 19 عدد جمع‌آوری و پس از هضم نمونه‌ها به روش مرطوب، میزان فلزات سنگین سرب و کادمیم با استفاده از دستگاه اسپکترومتری جذب اتمی کوره اندازه گیری شد. صید ماهیان با استفاده از تور پرتابی در طی چهار فصل تابستان، پائیز و زمستان 1386 و بهار 1387صورت پذیرفت. نتایج بررسی نشان داد غلظت سرب و کادمیم در نمونه های کپور معمولی 6/181و 03/91، در ماهی کاراس07/191و 13/88، کولی 7/145و 85/70و سیاه ماهی آکولاتا 92/117و 68/60 میکروگرم در کیلوگرم است. میانگین کلی غلظت سرب و کادمیم در گوشت ماهیان مورد آزمون به ترتیب 02/159و 09/78 میکروگرم در کیلوگرم بود ضمن اینکه میانگین غلظت کادمیم در نمونه های بررسی شده بیش از حداکثر مجاز اتحادیه اروپا بود. باقیمانده سرب و کادمیم به ترتیب در 10درصد و 5/57 درصد از نمونه ها بیشتر از حداکثر میزان قابل قبول اتحادیه اروپا (50 میکروگرم در کیلوگرم) بود. بررسی آماری نشان داد اختلاف آماری معنی‌داری بین سطوح کادمیم و سرب در گوشت ماهیان مورد مطالعه با گونه ماهی وجود دارد (05/0P<). میزان غلظت بالای فلزات مذکور مخصوصا کادمیم در گوشت ماهیان رودخانه بهشت آباد را می توان به استفاده بی رویه از کودهای مورد مصرف در کشاورزی که در بسیاری موارد حاوی فلزات سنگین هستند و ورود پسآب آن به رودخانه نسبت داد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

316 - بررسی تنوع، تراکم و پراکنش زئوپلانکتون ناحیه مصبی رودخانه تجن
مریم شاپوری آرش جوانشیر حامد آذرباد

منطقه مورد بررسی شامل ناحیه مصبی تجن به عنوان یکی از زیرحوضه‌های، حوضه آبریز دریای خزر می‌باشد که وسعتی در حدود 2 کیلومتر مربع را در بر می‌گیرد. در این بررسی تعداد 6 ایستگاه در سه ناحیه رودخانه‌ای، مصبی و دریا انتخاب و تراکم، تنوع و پراکنش زئوپلانکتون بطور ماهانه نمونه‌ أکثر

منطقه مورد بررسی شامل ناحیه مصبی تجن به عنوان یکی از زیرحوضه‌های، حوضه آبریز دریای خزر می‌باشد که وسعتی در حدود 2 کیلومتر مربع را در بر می‌گیرد. در این بررسی تعداد 6 ایستگاه در سه ناحیه رودخانه‌ای، مصبی و دریا انتخاب و تراکم، تنوع و پراکنش زئوپلانکتون بطور ماهانه نمونه‌برداری و اندازه‌گیری گردید. زئوپلانکتون‌ منطقه تجن در چهار گروه اصلی شامل Protozoa، Rotatoria، Cladocera و Copepoda و زئوپلانکتون‌ موقتی ‌شامل لارو دوکفه‌ای‌(veliger) ، بارناکل، Ostracoda و Tintinidium شناسایی گردیدند. در مجموع تعداد 19 جنس از گروه های نامبرده شناسایی شد.Copepoda به عنوان مهم ترین گروه پلانکتونی و غالب شناخته شد. نتایج آزمون تجزیه واریانس یک طرفه و آمار توصیفی برای میزان میانگین شاخص تنوع زئوپلانکتون بین سه منطقه رودخانه، مصب و دریا با 99 درصد اطمینان اختلاف معنی‌داری را نشان داد . آزمون مقایسه چند دامنه Tukey نشان داد که شاخص تنوع شانن در رودخانه و دریا معنی دار نبوده و لیکن رودخانه با مصب و مصب با دریا اختلاف معنی داری را نشان ‌داد. در بررسی شاخص تنوع در سه ناحیه رودخانه، مصب و دریا، در طول سال، ناحیه مصبی دارای بالاترین تنوع، نسبت به دو منطقه دریا و رودخانه بود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

317 - شناسایی و بررسی کفزیان بی‌مهره بزرگ رودخانه کلارود مازندران به عنوان شاخص کیفی آب رودخانه
مریم شاپوری عبدالرحیم وثوقی ماِِِئده بابازاده صابر وطن دوست

در این تحقیق به بررسی کیفیت آب رودخانه کلارود بابل با استفاده از شناسایی جامعه بی مهرگان کفزی در سطح خانواده پرداخته شده است و نتایج این بررسی با شاخص دیگری به نام نسبت EPT به شیرونومیده مقایسه گردید. این مطالعه به صورت فصلی و به مدت یک سال در شش ایستگاه انجام گرفت. کفز أکثر

در این تحقیق به بررسی کیفیت آب رودخانه کلارود بابل با استفاده از شناسایی جامعه بی مهرگان کفزی در سطح خانواده پرداخته شده است و نتایج این بررسی با شاخص دیگری به نام نسبت EPT به شیرونومیده مقایسه گردید. این مطالعه به صورت فصلی و به مدت یک سال در شش ایستگاه انجام گرفت. کفزیان رودخانه از دو شاخه بندپایان و کرم های پهن شامل 4 رده 8 راسته و 11 خانواده بودند که حداکثر تنوع و تراکم در فصل بهار و حداقل تنوع و تراکم در فصل تابستان در تمام ایستگاه ها ملاحظه گردید. همچنین ایستگاه های بالادست رودخانه و ابتدای شهر بابل به ترتیب دارای بیشترین و کمترین تنوع بودند. در نتایج آنالیز آماری بین متغیرهای فیزیکی و هیدرولوژیکی مورد مطالعه با یکدیگر در فصول مختلف ارتباط های معنی دار بیشتری نسبت به ایستگاه های مورد مطالعه مشاهده شد (05/0< P). بررسی تغییرات شاخص HFBI طی دوره بررسی یک ساله نشان داد که حداقل این شاخص در فصل پاییز سال 1389 با میانگین 99/3 بوده و حداکثر در فصل بهار سال 1390 با میانگین 62/4 و میانگین کل در دوره تحقیق 33/4 بوده است. کیفیت آب رودخانه بر اساس راهنمای کیفی آب هیلسنهوف برای مقادیر مختلف آلودگی آلی، در بالادست دارای شرایط خوب تا متوسط (احتمال وجود آلودگی آلی در حد جزیی) و در میان دست و پایین دست با شرایط خوب ارزیابی شد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

318 - بررسی و اندازه گیری فلزات سنگین (مس و روی) در رسوب وکفزیان رودخانه نمرود در استان تهران
مریم شاپوری مینو رضایی ابولقاسم کمالی

جامعه موجودات کفزی به عنوان مهم ترین منبع غذایی آبزیان به منظور ارزیابی شرایط آب رودخانه و محیط زیست مورد توجه قراردارد. در این مطالعه اثر صنایع و کارگاه های پرورشی موجود در اطراف رودخانه نمرود بر کیفیت آب یا رسوب و جوامع کفزی مورد بررسی قرار گرفته است.در تحقیق حاضر، سه أکثر

جامعه موجودات کفزی به عنوان مهم ترین منبع غذایی آبزیان به منظور ارزیابی شرایط آب رودخانه و محیط زیست مورد توجه قراردارد. در این مطالعه اثر صنایع و کارگاه های پرورشی موجود در اطراف رودخانه نمرود بر کیفیت آب یا رسوب و جوامع کفزی مورد بررسی قرار گرفته است.در تحقیق حاضر، سه ایستگاه برای نمونه برداری در نظر گرفته شد. ایستگاه شاهد در بخش بالادست رودخانه نمرود و سپس با فاصله 30 کیلومتر از هم، دو ایستگاه یکی در بخش ابتدایی (بالا دست) و دیگری در بخش پایینی (پایین دست ) رودخانه انتخاب گردید. نمونه برداری در دو فصل سرد و گرم سال( اواسط اسفند ماه و اواسط خردادماه سال 1388) از رسوبات و کفزیان مهم رودخانه( Chironomidae و Gammarus pluex) انجام گردید و غلظت فلزهای روی و مس با دستگاه جذب اتمی شعله ای مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد که میزان غلظت مس از ppm 170/0 تا ppm 966/0 در نمونه های کفزی متغیر بوده و میزان غلظت روی در کفزیان از ppm 187/0 تا ppm 846/3بدست آمد. نتایج به دست آمده نشان می دهد رسوبات ایستگاه بالا دست در فصل سرد وگرم دارای بیشترین میزان مس در بین نمونه ها می باشد و فلز روی بیشترین میانگین غلظت را در رسوبات ایستگاه بالادست در فصل سرد دارا می باشد.مقایسه میانگین غلظت عناصرمورد ارزیابی در رسوب و کفزیان با مقادیراستاندارد سازمان بهداشت جهانی،بیانگرمقادیر کمتر ازحداستاندارد برای عناصر مس و روی بود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

319 - بررسی خصوصیات ریختی و شمارشی جمعیت ماهی سفید رودخانه ای Squalius cephalus ( Linnaeus, 1758) رودخانه تجن استان مازندران
مهدی بابازاده صابر وطن دوست

در این مطالعه، طی یک دوره نمونه برداری از تابستان1390 لغایت بهار 1391، در مجموع 167 نمونه ماهی سفید رودخانه ای Squalius cephalus که از این تعداد 86 نمونه از دریاچه سد شهید رجایی ساری و 81 نمونه از رودخانه تجن(پایین دست سد ) بود، صید گردید. در این مطالعه 27 صفت ریخت سنجی أکثر

در این مطالعه، طی یک دوره نمونه برداری از تابستان1390 لغایت بهار 1391، در مجموع 167 نمونه ماهی سفید رودخانه ای Squalius cephalus که از این تعداد 86 نمونه از دریاچه سد شهید رجایی ساری و 81 نمونه از رودخانه تجن(پایین دست سد ) بود، صید گردید. در این مطالعه 27 صفت ریخت سنجی و 9 صفت شمارشی مورد بررسی قرار گرفت. اطلاعات بدست آمده در SPSS16 و به کمک test- t و PCAمورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. طبق نتایج بدست آمده میانگین ضریب تغییرات صفات ریخت سنجی و شمارشی سفید رودخانه ای در دریاچه سد شهید رجایی به ترتیب 82/34 و 33/7 درصد و در رودخانه تجن(پایین دست سد ) به ترتیب 48/20 و 26/6 درصد بود. صفات ریخت سنجی قبل از تجزیه و تحلیل به جهت کاهش خطای حاصل از رشد آلومتریک استاندارد شدند. در مورد صفات ریخت سنجی 10فاکتور که نشان دهنده 37/81 درصد تنوع صفات و در مورد صفات شمارشی 4 فاکتور که نشان دهنده 84/66 درصد تنوع صفات بین این دو ایستگاه بود، جدا گردید. همچنین ماهیان سفید رودخانه ای این دو ایستگاه در پنج صفت شمارشی با یکدیگر اختلاف معنی داری داشتند (05/0P )ولی در بقیه ویژگی های شمارشی و تمام ویژگی های طول سنجی مورد پژوهش بدون اختلاف معنی داری بود . در نتایج بدست آمده با کمک روش تجزیه به مولفه های اصلی (PCA) دو جمعیت دارای همپوشانی به نسبت پائینی بوده ولی جدایی جمعیت دیده نشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

320 - جداسازی و شناسایی باکتری های تجزیه کننده تولوئن از مناطق آلوده به نفت رودخانه قره سو در کرمانشاه
نرگس شمسی رویا مروج

سابقه و هدف: اصلاح زیستی یکی از روش های پاکسازی آلودگی های نفتی است که به دلیل مزایایی مانند هزینه اندک، کارایی بالا و سازگاری با محیط زیست، در سال های اخیر بسیار مورد توجه بوده است. رودخانه قره سو نیز یکی از مناطقی است که به دلیل مجاورت با پالایشگاه نفت کرمانشاه، در سا أکثر

سابقه و هدف: اصلاح زیستی یکی از روش های پاکسازی آلودگی های نفتی است که به دلیل مزایایی مانند هزینه اندک، کارایی بالا و سازگاری با محیط زیست، در سال های اخیر بسیار مورد توجه بوده است. رودخانه قره سو نیز یکی از مناطقی است که به دلیل مجاورت با پالایشگاه نفت کرمانشاه، در سال های اخیر دچار آلودگی نفتی شده است. این مطالعه با هدف جداسازی و شناسایی باکتری های تجزیه کننده تولوئن از مناطق آلوده به نفت رودخانه قره سو در کرمانشاه انجام شد. مواد و روش ها: این مطالعه به صورت تجربی بر روی نمونه های آب، خاک و لجن فعال مناطق آلوده انجام شد. دو جدایه تجزیه کننده تولوئن با استفاده از غنی سازی بر روی محیط کشت انتخابی حاوی تولوئن به دست آمدند. این جدایه ها با روش های ریخت شناسی کلنی، رنگ آمیزی گرم، آزمون های بیوشیمیایی و توالی یابی ژن 16S rRNA شناسایی شدند. همچنین میزان حذف تولوئن توسط جدایه ها با روش کروماتوگرافی گازی ارزیابی گردید. یافته ها: هر دو جدایه متعلق به گونه باکتریایی سودوموناس پوتیدا بودند. با استفاده از روش کروماتوگرافی گازی ثابت شد که جدایه ها توانستند تولوئن موجود در محیط کشت (با غلظت v/v 0.5 درصد) را در مدت 72 ساعت به ترتیب به میزان 89% و 87% تجزیه نمایند. همچنین این جدایه ها قادر بودند شرایط نامساعد دمایی، pH و اسمولاریته را تحمل نمایند. همچنین اثبات گردید که این جدایه ها قادرند در حضور دیگر آلاینده های نفتی (بنزن، اتیل بنزن، زایلن) نیز به طور کارآمد به فعالیت و رشد خود ادامه دهند. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که این جدایه ها به دلیل توانایی رشد در غلظت بالای تولوئن و تجزیه طیف وسیعی از آلاینده ها می توانند کارآیی بالایی برای حذف آلاینده های نفتی از محیط زیست داشته باشند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

321 - جداسازی و شناسایی باکتری‌های مقاوم به جیوه از آب و رسوبات رودخانه کر
فرشید کفیل زاده نیما میرزایی مهدی کارگر

سابقه و هدف: جیوه یکی از سمی&zwnj;ترین فلزات سنگین می&zwnj;باشد. مقادیر اندک جیوه برای همه موجودات زنده سمی است. با این وجود برخی از باکتری&zwnj;ها با مکانیسم&zwnj;های خاص در برابر جیوه مقاوم هستند. هدف از این پژوهش جداسازی و شناسایی باکتری&zwnj;های مقاوم به جیوه و بررس أکثر

سابقه و هدف: جیوه یکی از سمی&zwnj;ترین فلزات سنگین می&zwnj;باشد. مقادیر اندک جیوه برای همه موجودات زنده سمی است. با این وجود برخی از باکتری&zwnj;ها با مکانیسم&zwnj;های خاص در برابر جیوه مقاوم هستند. هدف از این پژوهش جداسازی و شناسایی باکتری&zwnj;های مقاوم به جیوه و بررسی ارتباط بین میزان آلودگی محیط به جیوه و احتمال جداسازی باکتری&zwnj;های مقاوم است. مواد و روش&zwnj;ها: نمونه&zwnj;برداری از آب و رسوبات چهار ایستگاه در طول رودخانه کر و از تابستان 1385 تا بهار 1386 انجام گرفت. میزان جیوه در نمونه&zwnj;ها با روش بخار سرد و به&zwnj;وسیله دستگاه جذب اتمی اندازه&zwnj;گیری شد. تعداد باکتری&zwnj;ها در دو محیط کشت حاوی mg/l10 کلرید جیوه و بدون جیوه شمارش گردید. جداسازی باکتری&zwnj;های مقاوم از طریق غنی&zwnj;سازی اولیه و کشت مستقیم در محیط جامد حاوی mg/l10 کلرید جیوه صورت گرفت. باکتری&zwnj;ها به&zwnj;وسیله تست&zwnj;های متداول بیوشیمیایی شناسایی گردیدند. یافته&zwnj;ها: تعداد باکتری&zwnj;ها در محیط کشت بدون جیوه CFU/ml107×10 و بیشتر از محیط فلزدار بود. فراوانی باکتری&zwnj;های مقاوم به جیوه در ایستگاه پل&zwnj;خان 2/54 و در ایستگاه درودزن 3/4 درصد شناسایی شد. این ایستگاه&zwnj;ها از نظر میزان آلاینده جیوه به&zwnj;ترتیب آلوده&zwnj;ترین و پاک&zwnj;ترین ایستگاه&zwnj;ها بودند. باکتری&zwnj;های Entrobacter sp.، Klebsiella sp.، E. coli، Serratia marcescens و Pseudomonas sp. به عنوان باکتری&zwnj;های مقاوم به جیوه جداسازی و شناسایی گردید. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که استفاده از روش غنی&zwnj;سازی اولیه در مقایسه با روش کشت مستقیم، موجب جداسازی بهتر باکتری&zwnj;های مقاوم می&zwnj;شود. علاوه بر این افزایش میزان جیوه در محیط، احتمال جداسازی باکتری&zwnj;های مقاوم به جیوه را افزایش می&zwnj;دهد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

322 - ارائه چارچوبی برای شناسایی پیشران‌های موثر روی آینده صنعت بانکداری با تاکید بر نقش فناوری مالی
بهزاد مومیوند رضا غلامی جمکرانی محمد حسن ملکی حسین جهانگیر نیا

10.30495/fed.2023.698848

چکیده در عصر حاضر توسعه ارزهای مجازی، بانکداری باز و بانکداری دیجیتال، بازار خدمات بانکی را به طرز چشمگیری دگرگون کرده است. فناوری مالی یکی از مواردی است که با ورود به حوزه بانکداری، بانکداری و خدمات آن را با تغییرات اساسی مواجه خواهد ساخت. فین‌تک‌ها با نوآوری‌های مالی أکثر

چکیده در عصر حاضر توسعه ارزهای مجازی، بانکداری باز و بانکداری دیجیتال، بازار خدمات بانکی را به طرز چشمگیری دگرگون کرده است. فناوری مالی یکی از مواردی است که با ورود به حوزه بانکداری، بانکداری و خدمات آن را با تغییرات اساسی مواجه خواهد ساخت. فین‌تک‌ها با نوآوری‌های مالی گسترده باعث ایجاد مدل‌های کسب‌و‌کار جدید، کاربردها، فرایندها و محصولات جدیدی می‌شود که روی بازارهای مالی و صنعت خدمات مالی تاثیر قابل ملاحظه‌ای دارد. تحقیق حاضر به دنبال شناسایی پیشران‌های اثرگذار روی بانکداری با تاکید بر نقش فناوری مالی است. تحقیق حاضر از منظر جهت‌گیری، کاربردی و از حیث روش‌شناسی، آمیخته است. در این پژوهش، دو روش کیفی (فراترکیب) و کمی (بهترین-بدترین فازی) برای تحلیل داده‌ها مورد استفاده قرار گرفت، به همین خاطرپژوهش دارای مبانی فلسفی پراگماتیستی است.پیشران‌ها عواملی هستند که آینده موضوع مورد نظر را شکل می‌دهند و روی آن اثر دارند.در مرحله اول، پیشران‌های موثر با استفاده از مرور سیستماتیک پیشینه استخراج شدند. 17 پیشران تحقیق در مرحله بعد با بکارگیری تکنیک BWM فازی و اخذ نظرات خبرگان، اولویت‌بندی شدند. جامعه آماری تحقیق حاضر مدیران و کارشناسان بخش بانکی، فین‌تک ها و استارتاپ‌های فین‌تکی کشور هستند که 15 نفر از آن‌ها با استفاده از روش‌ نمونه‌گیری قضاوتی انتخاب شدند. نهایتا پیشران‌های یکپارچگی و همگونی قوانین و استانداردهای توسعه فعالیت فناوری مالی، رشد استارتاپ‌های بانکی، تغییر سلایق نسل‌های جدید در مورد خدمات بانکی و عملکرد پارک‌های فناوری و مراکز رشد در تسریع ورود نوآوری به فضای کسب‌و‌کار دارای بیشترین اولویت بودند.در ادامه پیشنهادات کاربردی پژوهش بر مبنای مهم‌ترین پیشران‌ها ارائه شد تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

323 - سناریوهای نظم منطقه خاورمیانه تا سال 2030 با تاکید بر کنشگری ایران و عربستان
زاهد غفاری هشجین ایوب نیکونهاد

بعد ازپیروزی انقلاب اسلامی، یکی از مدل‌های نظم منطقه‌ای در خاورمیانه،رقابت بین دو نظم انقلابی‌گری با محوریت جمهوری اسلامی ایران و نظم غرب‌گرا با محوریت آمریکا و بازیگری عربستان وهمپیمانان منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای آن بوده است.ولی با توجه به سیال بودن و پرشتاب بودن تحولات د أکثر

بعد ازپیروزی انقلاب اسلامی، یکی از مدل‌های نظم منطقه‌ای در خاورمیانه،رقابت بین دو نظم انقلابی‌گری با محوریت جمهوری اسلامی ایران و نظم غرب‌گرا با محوریت آمریکا و بازیگری عربستان وهمپیمانان منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای آن بوده است.ولی با توجه به سیال بودن و پرشتاب بودن تحولات در این منطقه،ظهور بازیگران رسمی و غیررسمی جدید، محیط پیچیده و آشوبناک منطقه و به تبع آن، وجود عدم قطعیت‌های متعدد نمی‌توان از تثبیت کامل این الگوی نظم دوقطبی در منطقه خاورمیانه سخن به میان آورد و ممکن است نظم منطقه‌ای خاورمیانه در دهه آینده دستخوش دگرگونی‌های بسیاری شود.پژوهش پیش روی درصدد پاسخگویی به این پرسش اصلی است که سناریوهای آینده نظم منطقه‌ای خاورمیانه تا سال 2030 چگونه خواهند بود و سناریوی مطلوب برای جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی در ذیل این الگوهای نظم منطقه‌ای کدام است؟ در پاسخ به سوالات از روش شناسایی و تحلیل پیشران‌های اثرگذار بر شکل‌دهی به نظم منطقه‌ای و همچنین شناسایی شگفتی سازها و نشانک های ضعیف از طریق مصاحبه خبرگان واز طریق نرم افزار میک مک استفاده شده است. یافته های پژوهش منطبق بر اثرگذاری پیشران‌های کلیدی و تحلیل بلوک بندی های قدرت در این منطقه بیانگرآن است که طیف وسیعی از سناریوها را می‌توان درخصوص نظم منطقه‌ای خاورمیانه مطرح ساخت اما مطلوب‌ترین نظم برای ایران هژمونی نظم انقلابی گری و محتمل‌ترین سناریو برای جمهوری اسلامی، تداوم سناریوی موازنه قوا در این منطقه است.در مقابل مطلوبترین سناریو برای نظم غرب‌گرا هژمونی نظم غربی-سلفی(بامحوریت عربستان سعودی) و محتمل ترین سناریو برای نظم غرب‌گرا نیز تداوم سناریوی نظم موازنه قواست. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

324 - Common Reed (Phragmites australis) as a Bio Refining and Monitoring Plant of Pollution Resulting from Heavy Metals (Case Study: Dez River, Dezful, Iran)
Samar Mortazavi Alireza Ieldromi Parisa Norozi Fard

One of the most important methods to investigate heavy metals as pollutants is more likely to use bio-monitors which can be applied as an appropriate index to express the quality of environment. In current study, in order to investigate the effects of dominant plants in أکثر

One of the most important methods to investigate heavy metals as pollutants is more likely to use bio-monitors which can be applied as an appropriate index to express the quality of environment. In current study, in order to investigate the effects of dominant plants in the desired region and role of aquatic macrophytes in monitoring such elements as zinc (Zn), lead (Pb), copper (Cu) and cadmium (Cd) in underground organs, leaves and stems of a specific aquatic macrophyte named Phragmites australis as well as sediment samples of Dez River, Iran in 2012 were studied. Given samples were prepared with the ratio of 4 to 1 nitric acid to perchloric acid and the concentrations of elements were measured by atomic absorption spectrometry. In this study, Enrichment Factor (EF), Bio-accumulation Index and Translocation Factor (TF) were measured. Results indicated that the concentration of metals was reduced in the underground organs, leaves and stem, respectively (stem<leaves<underground organs). Also, there was a positive correlation between the concentration of Pb in the sediments and roots (P<0.05); thus, it was expected that the roots of Phragmites australis may be of suitable monitoring for pollution resulting from Pb in the regional sediments of Dez Watershed. Enrichment Factor showed that because of anthropological resources, stations of two, three and five were more polluted. In addition, the underground organs of Phragmites australis were introduced as the accumulator of Cu, Zn, Pb and Cd by Bio-accumulation Index. Translocation Factor was increased from the underground organs to aerial organs for Pb, Cd, Cu and Zn, respectively. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

325 - Biophysical Characteristics of Deli River Watershed to Know Potential Flooding in Medan City, Indonesia
Sumihar Hutapea

This research aims to analysis the biophysical characteristics of watershed of Deli River to know potential flooding in Medan. The research is conducted at Deli River, which is located in 3 locations in North Sumatera namely Karo Regency, Deli Serdang and Medan City. In أکثر

This research aims to analysis the biophysical characteristics of watershed of Deli River to know potential flooding in Medan. The research is conducted at Deli River, which is located in 3 locations in North Sumatera namely Karo Regency, Deli Serdang and Medan City. Indonesia. This research used field survey method, survey activity in the form of observation and verification of characterization and biophysical identification of watershed in each location. Some properties of soil samples were analyzed in the laboratory. Field surveys are also conducted by observing the types of land use, as well as, climate and hydrological data. The results of Surveyed data and soil analysis were used to assess land damage. The findings showed that understanding the biophysical flow of the river especially land use, slope, landform, and rainfall in the upstream Deli sub watershed in the Deli river in Medan is very important and sensitive. One of the causes of flooding in Medan City due to the degradation / damage of land both due to erosion, land criticality, and land use that is not in accordance with the ability of land use. The direction of conservation and land use has an impact on the decrease of maximum flood and flood volume of each Sub Watershed with 2, 5 and 10 year re-period. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

326 - Assessment of Deli Watershed Flood that Caused Some Damage in Medan City, Indonesia
Sumihar Hutapea

The watershed (DAS) Deli is one of the priority watersheds in the Medium Term Development Plan in 2010-2014 according to the Ministry of Forestry decree (SK 328/Menhut-II/2009), Indonesia. DAS is a complex ecological system in which there is a dynamic equilibrium betwee أکثر

The watershed (DAS) Deli is one of the priority watersheds in the Medium Term Development Plan in 2010-2014 according to the Ministry of Forestry decree (SK 328/Menhut-II/2009), Indonesia. DAS is a complex ecological system in which there is a dynamic equilibrium between the incoming material energy (input) and the material out (output). Naturally, the change in input and output balance is slow and does not pose a threat to humans and environmental sustainability on a watershed system with continuous land-use dynamics from dense vegetation forms to rare vegetation forms or from vegetation forms to non-vegetation forms. It has been concluded that Deli watershed land destruction is dominated by biophysical factors, especially land use, slope, landform, and rainfall in upstream Deli sub-watershed. This is what causes flooding in Medan city, Indonesia. The cause is extreme rainfall so that a number of rivers such as Deli River and Babura River overflowed, the water level of the Deli and Babura Rivers almost reached the bridge section and this was scarce. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

327 - Socioeconomic and Ecological Transitions of Pastoral System in Semi-arid Areas of Rift Valley, Fentale District, Ethiopia
Fikrineh Negash

Pastoralism contributes significantly to the national economy and livelihoods of pastoralists in Ethiopia. However, socio-ecologically considerable variations exist between pastoral systems of the country in terms of the drivers they are currently experiencing and the i أکثر

Pastoralism contributes significantly to the national economy and livelihoods of pastoralists in Ethiopia. However, socio-ecologically considerable variations exist between pastoral systems of the country in terms of the drivers they are currently experiencing and the impact of these drivers. This study was conducted in Fentale district, Ethiopia, to understand the perceived transitions of the pastoral system and the key factors driving this transition over the last two decades. Data were collected through a household survey (n = 60), focus group discussions, and key informant interviews. The results showed that the decline in livestock holding per household (4.90) and livestock mobility (4.41), expansion of cultivation (4.83), degradation of rangeland (4.79), and migration (4.26) were perceived to occur. The perceived transformations in the pastoral system were primarily driven by population growth (4.81), land (4.76) and water shortage (4.29), adoption of cultivation (4.67), and climate change (3.78). The complex nature of pastoral development makes the isolation of root causes of transformation in the pastoral systems more difficult. The combined effects of the observed transitions and their drivers had been driving pastoralists into non-livestock-based livelihood strategies. Such diversification indicated that livestock alone would not sustainably maintain the livelihood of pastoralists. The intensification of livestock production is also being adopted by pastoralists as a coping strategy for the perceived transitions. The pastoral system needs to be supported by policies that are consistent with existing situations and future expectations. Therefore, an enabling policy environment considering livestock intensification and economic diversification need to put into place. However, a holistic understanding of a pastoral system and its transition and the likely trade-offs associated with different livelihood strategies in this system is a prerequisite. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

328 - Survey of Relationship between Input Parameters and Calculated Suspended Sediment Discharge by Bagnold and Lane - Kalinske Method (Bazoft River, Iran)
Nazila Sedaei Afshin Honarbakhsh Sayyed Farhad Mousavi

In this paper, two formulas were chosen among those that estimate the suspendedsediment discharge in rivers. These two formulas were Lane and Kalinske and Bagnold. Forstudying and knowing the correlation between input parameters and calculated suspendedsediment discharg أکثر

In this paper, two formulas were chosen among those that estimate the suspendedsediment discharge in rivers. These two formulas were Lane and Kalinske and Bagnold. Forstudying and knowing the correlation between input parameters and calculated suspendedsediment discharge (CSSD), the SPSS17 software was used. Input parameters in these twoformulas were as: water velocity, water discharge, suspended sediment concentration,hydraulic radius, and depth. By entering input parameters of these formulas into model, theresults of both methods showed no significant correlation between CSSD and inputparameters except water discharge in Lane and Kalinske and water velocity in Bagnold. Otherinput parameters have no good correlations with CSSD. Therefore, if Lane and Kalinskesuspended sediment concentration and water discharge multiplied by each other and thenequation powered by 0.5, the correlation between this equation and CSSD become better thansupposing them individually with CSSD. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

329 - رهگیری نیروهای پیشران مؤثر بر آینده سازمان گمرک تا افق 1410
باقر بابانژاد محسن طاهری دمنه سامره شجاعی محمد باقر گرجی

گستردگی عوامل‌مؤثر بر سازمان در سطوح ملی و جهانی یکی از چالش‌های عمده پیش روی سازمان‌ها در طراحی چشم‌اندازی مطلوب است، لذا درک محیط سازمان در جهت بهره‌گیری از فرصت‌ها و دوری از تهدیدهای آینده نیازمند رویکردی جدید، فراتر از روش‌های معمول پیش‌بینی و برنامه‌ریزی است. آینده أکثر

گستردگی عوامل‌مؤثر بر سازمان در سطوح ملی و جهانی یکی از چالش‌های عمده پیش روی سازمان‌ها در طراحی چشم‌اندازی مطلوب است، لذا درک محیط سازمان در جهت بهره‌گیری از فرصت‌ها و دوری از تهدیدهای آینده نیازمند رویکردی جدید، فراتر از روش‌های معمول پیش‌بینی و برنامه‌ریزی است. آینده‌نگاری راهبردی یکی از ابزارهای بررسی آینده است. پژوهش اکتشافی حاضر با ترکیبی از مدل‌های کیفی و کمی و با این رویکرد به رهگیری نیروهای پیشران مؤثر بر آینده گمرک پرداخته است. بدین منظور، مطالعه کلان‌روندها با روش پایش محیطی در شش حوزه بر مبنای تجزیه‌وتحلیل PESTEL صورت گرفته و سپس ضمن مصاحبه با خبرگان تصمیم‌ساز گمرک فهرستی از عوامل مؤثر شناسایی شدند که منجر به طراحی پرسشنامه‌ای با 30 عامل گردید. این پرسشنامه از طریق یک پنل خبرگان وزن‌دهی و تکمیل شده است. تحلیل داده‌ها که با روش تحلیل اثرات متقابل/ ساختاری و با نرم‌افزار میک‌مک انجام شده نشان می‌دهد نیروهای پیشران نظیر، ذینفعان و انتظارات عمومی، فرهنگ درستکاری و مبارزه با فساد، شفافیت قوانین و تسهیل رویه‌ها و گمرک مجازی بیشترین تأثیرگذاری را بر آینده سازمان خواهند داشت، بنابراین بایسته است تصمیم سازی کلان، برنامه‌ریزی راهبردی و شرایط آینده گمرک با توجه به نیروهای پیشران تأثیرگذار شناسایی‌شده ترسیم گردد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

330 - تبیین اجتماعی- فرهنگی هم‌جواری شغلی با مصرف مواد مخدر و تصادفات جاده ای ناشی از آن (مورد مطالعه: رانندگان کامیون استان کرمان)
مریم یزدان شناس سید محسن بنی هاشمی حسن خیری خلیل میرزایی

مصرف مواد مخدر و پیامدهای ناشی از آن، از عمده ترین معضلات اجتماعی و اقتصادی جوامع به شمار می آید. پدیده تصادفات جاده ای و علل و پیامدهای ناشی از آن نیز، به عنوان دیگر معضلات جامعه کنونی ما به شمار می رود. صرف نظر از عواملی چون ایمنی و استاندارد خودروها و راه ها، عامل ان أکثر

مصرف مواد مخدر و پیامدهای ناشی از آن، از عمده ترین معضلات اجتماعی و اقتصادی جوامع به شمار می آید. پدیده تصادفات جاده ای و علل و پیامدهای ناشی از آن نیز، به عنوان دیگر معضلات جامعه کنونی ما به شمار می رود. صرف نظر از عواملی چون ایمنی و استاندارد خودروها و راه ها، عامل انسانی یکی از پر رنگ ترین عوامل بروز تصادفات جاده ای به شمار می رود. پژوهش حاضر با هدف تبیین علل گرایش رانندگان کامیون در استان کرمان به مصرف مواد مخدر و پیامدهای ناشی از آن انجام گردید. روش پژوهش کیفی و روش جمع آوری اطلاعات از طریق مصاحبه با 20 نفر از رانندگان کامیون استان کرمان می باشد که با روش انتخاب هدفمند و تا رسیدن به مرحله اشباع مفهومی انجام گردیده است. یافته های این پژوهش نشان داد که نوعی همجواری شغلی بین مصرف مواد و شغل رانندگی کامیون احساس می گردد. این همجواری باعث تقویت باورهای کلیشه ای در مورد التزام مصرف مواد مخدر برای غلبه بر خستگی و افزایش توان جسمی می گردد. از جمله پیامدهای همجواری شغلی در مصرف مواد مخدر، تصادفات مرگبار جاده ای، معضلات شغلی و زندان می باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

331 - ارائه چارچوبی برای شناسایی پیشران‌های کلیدی اثرگذار روی آینده فناوری مالی با بکارگیری فنون دلفی فازی و تحلیل سلسله‌ مراتبی فازی نوع2
رضا کوشش کردشولی محمد حسن ملکی رضا غلامی جمکرانی

فناوری مالی، صنعت خدمات مالی و موسسات آن را در حوزه‌هایی از جمله بانک و بیمه به شدت تغییر داده است. با توجه به نقش بیشتر فین‌تک در آینده صنعت خدمات مالی، شناخت پیشران‌های موثر روی آینده فناوری مالی اهمیت زیادی دارد. تحقیق حاضر به دنبال شناسایی و اولویت‌بندی پیشران‌های م أکثر

فناوری مالی، صنعت خدمات مالی و موسسات آن را در حوزه‌هایی از جمله بانک و بیمه به شدت تغییر داده است. با توجه به نقش بیشتر فین‌تک در آینده صنعت خدمات مالی، شناخت پیشران‌های موثر روی آینده فناوری مالی اهمیت زیادی دارد. تحقیق حاضر به دنبال شناسایی و اولویت‌بندی پیشران‌های موثر روی آینده فناوری مالی در کشور است. این مطالعه به علت استفاده از روش‌های کمی دارای مبانی فلسفی اثباتی بوده و جهت‌گیری آن، کاربردی است. جامعه نظری پژوهش، خبرگان فناوری مالی بوده و نمونه‌ها از روش نمونه‌گیری قضاوتی انتخاب شده‌اند. برای جمع‌آوری داده‌ها از دو ابزار مصاحبه و پرسشنامه استفاده شد. برای تحلیل داده‌ها، در ابتدا پیشران‌های استخراج شده از مرور پیشینه و مصاحبه با خبرگان با کاربست دلفی فازی و نظرات خبرگان غربال شدند. از 14 پیشران شناسایی شده، 7 پیشران با استفاده از تحلیل دلفی فازی کنار گذاشته شد و عوامل باقیمانده با بکارگیری تکنیک تحلیل سلسله‌مراتبی فازی نوع 2 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. با توجه به اوزان ، پیشران‌های میزان سهولت مبادلات و معاملات بین‌المللی، مدل‌های همکاری بین موسسات فین‌تک با موسسات مالی سنتی و توجه به علایق و دیدگاه‌های ذی‌نفعان در شکل‌گیری قوانین و مقررات بیشترین اثرگذاری را روی آینده فناوری مالی دارند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

332 - Modelling the Impact of Trapping Blackfly Vectors on the Transmission of Onchocerciasis
Julius Tumwiine Raymond Muhumuza

Onchocerciasis, usually referred to as river blindness, a skin and eye parasitic infestation is caused by the filarial nematode Onchocerca volvulus. Current control and eradication efforts are being frustrated by the continued existence and thriving of blackflies which أکثر

Onchocerciasis, usually referred to as river blindness, a skin and eye parasitic infestation is caused by the filarial nematode Onchocerca volvulus. Current control and eradication efforts are being frustrated by the continued existence and thriving of blackflies which are the disease transmitting vectors that breed along the banks of fast flowing and highly oxygenated rivers and streams. This study aims at assessing the effect of using vector traps on the transmission and control of onchocerciasis. A host-vector deterministic model which incorporates vector trapping by use of a system of ordinary differential equations is developed. The model is analysed for steady states and the basic reproduction number is obtained using the next generation method. It is found that the disease free steady state is stable if the basic reproduction number R0<1. There exists a unique endemic equilibrium which is locally and globally asymptotically stable if R0>1. Numerical simulations show that trapping the blackfly vectors has an effect on the spread and control of the disease. However, it is discovered that using traps alone is not a sufficient strategy and needs to be combined with other methods if the disease is to be completely wiped out of the population. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

333 - Investigation of heavy metals (Cadmium, Lead) in Chironomidae and Gammarus pulex Namrood River â€“ Tehran Province
Rezaei M. Kamali A. and Shapoori M.

10.22034/jchr.2012.543979

Marine ecosystem pollution is one of the important problems of today environment. In this study the existence of heavy metal in the Namrood River, situated in Firoozkooh in Tehran province, Iran has been investigated. The Namrood River is located near Firoozkooh route, أکثر

Marine ecosystem pollution is one of the important problems of today environment. In this study the existence of heavy metal in the Namrood River, situated in Firoozkooh in Tehran province, Iran has been investigated. The Namrood River is located near Firoozkooh route, and is affected by pollutant from tourist centers, entertainment, gas stations, nearby villagesâ€™ sewage systems, farming effluent, and hatchery farms. In some areas, its water is heavily polluted possibly by heavy metals. After selecting two stations in upstream and downstream of the river, they were sampled three times in both cold and hot seasons of year (mid-March, and June) for Chironomidae, and Gammarus plux sediments. The measured heavy metals were cadmium and lead. The results showed that the concentration of cadmium in measured samples varied from 0.010-0.2033 ppm. The concentration of lead in samples varied from 0.11-2.16 ppm. The results also indicated that sediments of samples taken from the upper station in the cold season had a higher proportion of cadmium and a higher concentration of leadÂ thanÂ sediments in the lower station during the hot season. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

334 - Assessment of Organochlorine (OC) Pesticides Residues in Sediment, Soil, and Fish Samples from River Owan, Edo State, Nigeria
Akinyinka Akinnusotu Justina E. Ukpebor Felix E. Okieimen Benjamin O. Opawale Eniayo A. Komolafe

10.22034/jchr.2022.1923643.1263

In this study, sixteen (16) organochlorine (OC) pesticides in sediment, soil and fish (Clarias anguillaris) samples of River Owan, Edo State, Southern Nigeria were investigated in accordance with acceptable analytical methods. Our findings confirmed the presence of the أکثر

In this study, sixteen (16) organochlorine (OC) pesticides in sediment, soil and fish (Clarias anguillaris) samples of River Owan, Edo State, Southern Nigeria were investigated in accordance with acceptable analytical methods. Our findings confirmed the presence of the 16 OCPs in different concentration values in soil, sediment, and fish (Clarias anguillaris). The ∑OCP in the sediments samples were between 0.0033-0.0319 (ng g-1) with total value of 0.1506 (ng g-1) for the sediment sample 1 (SE1); 0.0021-0.0587(ng g-1) with total value of 0.0291(ng g-1) for the sediment sample 2 (SE2). The level of the OCPs in the soil ranged between 0.0069-0.0626 (ng g-1), total concentrations of 0.3986(ng g-1) for soil sample 1 (SO1); 0.0026-0.0630 (ng g-1), total concentration of 0.3678 (ng g-1) for soil sample 2 (SO2). The concentration level of the OC pesticides were between 0.0046-0.1707 (ng g-1) in the fish sample with total concentration of 0.1490 (ng g-1). These pesticides were found in higher concentrations in soilthan in sediment samples. The level of OC pesticide residues detected in the fish was greater than the sediment samples. The hazard quotient is moderate (1.49) when compared with the guidelines. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

335 - Source of Microplastic Pollution Within Human Stool in the Surabaya River Basin Area
Edza Wikurendra Sofi Aini Imre Nagy Globila Nurika Novera Herdiani Shamsul Shamsudin

10.22034/jchr.2022.1940009.1406

The Surabaya River is a tributary downstream of the Brantas River, which is the longest river in East Java. The source of raw water for the city of Surabaya comes from the Surabaya River. Currently, the pollutants in the Surabaya River are not only organic and heavy met أکثر

The Surabaya River is a tributary downstream of the Brantas River, which is the longest river in East Java. The source of raw water for the city of Surabaya comes from the Surabaya River. Currently, the pollutants in the Surabaya River are not only organic and heavy metals but also microplastics. This study aims to identify the microplastic content in human stool as well as possible sources of microplastic pollutants in the community living in the Surabaya river basin area. This research was conducted on ten samples of human stools in the Surabaya river basin area. The results showed that the types of microplastics found in human stool samples were divided into three types, namely the type of fibre, the type of fragment, and the type of filament. The most common types of microplastics were the types of fragments and filaments found in nine human stool samples. Meanwhile, the type of fibre was only found in seven samples of human stool. With the discovery of the three types of microplastics in human stool, the human stool in the Surabaya river basin area has been contaminated by microplastics. This can be possible because most of the respondents' drinking water consumption comes from bottled water. In general, this type of microplastic fragment can come from plastic bottles, plastic bags and pipe fragments. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

336 - Estimation of some Trace Metals in Water, Sediments and Two Species of Aquatic Plants in the Al-Garaf River at Al-Rafa District- Southern Iraq
Ihsan Hameed Khudhair Israa Ibrihem Lazim Neran adnan Al Naqeeb Afrah Abid Maktoof

10.22034/jchr.2021.682102

The current study was conducted to determines the concentration of four trace metals (Cd, Pb, Cu and Fe) in water (dissolved and particulate) phase, sediment (exchangeable and residual) and two species of aquatic plants Phragmites australis and Ceratophyllum demersium i أکثر

The current study was conducted to determines the concentration of four trace metals (Cd, Pb, Cu and Fe) in water (dissolved and particulate) phase, sediment (exchangeable and residual) and two species of aquatic plants Phragmites australis and Ceratophyllum demersium in Al-Garaf river of Al-Rafa district in south of Iraq. The samples of the study were collected during the autumn and winter in 2018-2019 from three stations within Al-Rafa district. An Atomic absorption spectrophotometer was used to measure the trace metals. The results showed that the concentrations in dissolved phase were (0.20, 0.60, 0.12 and 158.11) µg/l, while their concentrations in particulate phase were (14.34, 46.73, 17.76 and 2200.74) µg/g dry weight respective. For sediment, the mean concentrations of these metals in the exchangeable and residual phase were as follows (5.08, 0.035) (17.29, 2.71) (11.87, 13.23) and (622.18, 2366.02) µg/g dry weight. Higher concentrations of the present study were observed in Ceratophyllum demersum more than their concentration in Phragmites australis. The current study concluded that the concentrations of studied metals in particulate phase were greater than their concentrations in sediment and also higher than their concentrations in the two plants. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

337 - مقایسه فاکتورهای خونی و بیوشیمیایی سیاه ماهی (Capoeta capoeta gracilis) در رودخانه‌های سیاهرود و تالار استان مازندران
فاطمه یوسف زاده شعبانعلی نظامی حسین خارا

سیاه ماهی (Capoeta capoeta gracilis)از ماهیان نیمه اقتصادی حوضه آبریز جنوب دریای خزر می باشد. در تحقیق حاضر به منظور مقایسه پارامترهای سلولی و بیوشیمیایی خون سیاه ماهی در زیستگاه های مختلف، در فصل تولیدمثلی این ماهی، 100 قطعه ماهی در رودخانه های سیاهرود و تالار مورد برر أکثر

سیاه ماهی (Capoeta capoeta gracilis)از ماهیان نیمه اقتصادی حوضه آبریز جنوب دریای خزر می باشد. در تحقیق حاضر به منظور مقایسه پارامترهای سلولی و بیوشیمیایی خون سیاه ماهی در زیستگاه های مختلف، در فصل تولیدمثلی این ماهی، 100 قطعه ماهی در رودخانه های سیاهرود و تالار مورد بررسی قرار گرفت. پس از خونگیری به روش قطع ساقه دمی در ماهیان کوچکتر و پونکسیون قلب در ماهیان بزرگتر مقادیر برخی از پارامترهای خون شناسی از جمله شمارش کلی و تفریقی گلبول های سفید و شمارش گلبول های قرمز، هموگلوبین، هماتوکریت و اندیس های گلبولی (MCH،MCHC ، MCV) بصورت دستی و با روش های متداول آزمایشگاهی و آزمایشات غیرالکترولیتی سرم خون شامل گلوکز، کلسترول، تری گلیسیرید، پروتئین کل، آلبومین، گلوبولین، اوره خون، کراتینین، AST، ALT، ALPو همچنین آزمایشات الکترولیتی شامل کلسیم، سدیم و پتاسیم به روش استاندارد آزمایشگاهی انجام پذیرفت و میانگین و خطای استاندارد هر یک از پارامترهای مذکور تعیین گردید. نتایج نشان داد پارامترهای بیوشیمیایی سرم خون سیاه ماهیان در میزان کلسترول، تری گلسیسیرید، پروتئین کل، گلوبولین، آلبومین، فسفر، گلوکز، ALT، کراتینین، اوره خون، اسید اوریک، پتاسیم، سدیم و کلسترول در دو رودخانه دارای اختلاف معنی دار آماری بوده (Pandlt;0.05) درحالیکه در فاکتورهایAST ، ALP، کلسیم اختلاف معنی دار آماری مشاهده نشده است.اختلاف معنی داری در پارامترهای سلولی خون شامل تعداد گلبول های سفید و قرمز، هماتوکریت، هموگلوبین، MCH، MCVو MCHCماهیان دو رودخانه مشاهده شد (Pandlt;0.05) ولی در درصد لنفوسیت، ائوزینوفیل، مونوسیت و نوتروفیل اختلافی مشاهده نشد. با توجه به تفاوت های مشاهده شده احتمالاً جمعیت های سیاه ماهی در زیستگاه های مختلف از یکدیگر متمایز شده و دارای پارامترهای خونی نسبتا متفاوتی می باشد که این تفاوت می تواند ناشی از شرایط محیطی متفاوت باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

338 - بررسی تأثیرات آلودگی روی جمعیت درشت بی مهرگان کفزی رودخانه چشمه کیله تنکابن با تکیه بر شاخص های زیستی
روح الله عباسپور مسعود هدایتی فرد جواد مسگران کریمی آزاده طوسی

رودخانه چشمه کیله در حوزه جنوبی دریای خزر به عنوان یک زیستگاه بسیار مهم و با ارزش برای مهاجرت و زاد آوری گونه های با ارزش شیلاتی نظیر ماهی آزاد) trutta caspiusSalmo(و ماهی سفید )( Rutilus frisii kutum از اهمیت بسیار بالائی برخوردار بوده است. در پژوهش حاضر به بررسی کیفیت أکثر

رودخانه چشمه کیله در حوزه جنوبی دریای خزر به عنوان یک زیستگاه بسیار مهم و با ارزش برای مهاجرت و زاد آوری گونه های با ارزش شیلاتی نظیر ماهی آزاد) trutta caspiusSalmo(و ماهی سفید )( Rutilus frisii kutum از اهمیت بسیار بالائی برخوردار بوده است. در پژوهش حاضر به بررسی کیفیت آب رودخانه چشمه کیلهتنکابن در سال 1390 - 1389 بر اساس مطالعات فون کفزیان رودخانه در چهار ایستگاه و طی دوازده نوبت نمونه برداری با سوربر سطح 1/0 متر مربع و در سه تکرار صورت گرفت. در بررسی کفزیان رودخانه 47 خانواده متعلق به 15 راسته و شش رده شناسایی شد که در میان آنها لارو حشرات آبزی بیشترین تنوع را داشته اند.همزمان با نمونه برداری از فون بنتیک برخی از فاکتورهای فیزیکی شیمیایی نظیر دمای آب، BOD5 و TDSدر ایستگاه ها اندازه گیری گردیدکه فاکتورهای فوق در ایستگاه های مورد نظر تفاوت معنی داری در سطح احتمال 5 درصد(Pandgt;0.05) نشان نمی دهد. نتایج نشان داد که راسته های DipteraوEphemeroptera در همه ایستگاه ها جانداران غالب بوده اند. حداکثر فراوانی کل جانداران در این مدت مربوط به ایستگاه 1 با 44% و حداقل فراوانی مربوط به ایستگاه 4 با 16% بود.آزمون کروسکال والیس راسته های شاخص بی مهرگان کفزیراسته Plecoptera, Trichoptera, Ephemeroptera, Otherدر طول سال نشان دهنده وجود اختلاف معنی دار بین ایستگاه ها در سطح اطمینان 95%می باشد(Pandlt;0.05) اما خانواده Chironomidaeدر چهارایستگاه در طول سال اختلاف معنی دار بین ایستگاه ها نشان نداد. بررسی ها نشان داد که حداقل میانگین شاخص EPT/CHIRمتعلق به ایستگاه 4 با 79/0 و حداکثر آن متعلق به ایستگاه 1 با 32/3 می باشد. بر اساس شاخص زیستی هیلسنهوف (HFBI) در طول سال ایستگاه 1دارای وضعیت کیفی خیلی خوب، ایستگاه 2 دارای وضعیت کیفی خوب و ایستگاه 3، دارای شرایط متوسط و ایستگاه 4 نیز از شرایط نسبتا ضعیفی برخوردار بود. نتایج نشان داد که ایستگاه چهار بدلیل فشار ناشیاز ورود فاضلاب و پساب خانگی و شهری، کارگاه های ماشین شویی، بازار ماهی فروشان تنکابن و تخلیه زباله های شهری در اطراف رودخانه با بار آلودگی بالا، کارخانه های شن و ماسه، برداشت مجاز و غیر مجاز شن و ماسه از بستر رودخانه شرایط نسبتا ضعیف در برخی از فصول سال بوجود می آورد تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

339 - بررسی فون ماهیان ساکن در رودخانه ی بیدواز اسفراین
زهرا سلطانی احمد قارزی اتابک روحی

در این تحقیق فون ماهیان ساکن رودخانه بیدواز اسفراین مورد مطالعه قرار گرفت. این رودخانه یک منبع آبی دائمی در استان خراسان شمالی است که وسعت حوزۀ آبریز آن به حدود 434 کیلومتر مربع می رسد. طی سفرهای متعدد به منطقۀ مورد مطالعه در مجموع تعداد 136 نمونه ماهی ساکن این رودخانه أکثر

در این تحقیق فون ماهیان ساکن رودخانه بیدواز اسفراین مورد مطالعه قرار گرفت. این رودخانه یک منبع آبی دائمی در استان خراسان شمالی است که وسعت حوزۀ آبریز آن به حدود 434 کیلومتر مربع می رسد. طی سفرهای متعدد به منطقۀ مورد مطالعه در مجموع تعداد 136 نمونه ماهی ساکن این رودخانه با تور گرفته و پس از انتقال به ظروف مخصوص به آزمایشگاه منتقل گردیدند. در آنجا متعاقباً نمونه ها با تزریق الکل به مغزشان کشته شده و صفات ریخت شناسی، بیومتریک و بیومریستیک آن ها مورد مطالعه قرار گرفت و در نهایت با توجه به کلیدهای موجود خانواده، جنس و گونۀ آن ها شناسایی گردید. به طور کلی تعداد سه گونه ماهی از راستۀ Cypriniformesشامل Schizothorax pelzami، Capoeta fuscaو Nemachilus malapterurusشناساییگردیدند. در این تحقیق نسبت جنسیتی نیز در گونه های شناسایی شده مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که اختلاف معنی داری (Pandlt;0.05) در نسبت تعداد افراد نر به افراد ماده در هر سه گونه مشاهده می گردد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

340 - بررسی اثرات بهره‌برداری شن و ماسه روی بی‌مهرگان کفزی در رودخانه تنکابن
مژگان روشن طبری

این تحقیق به منظور بررسی اثرات بهره برداری از شن و ماسه بر روی جانوران کفزی رودخانه تنکابن در جنوب دریای خزر از سال 1382 تا 1383 انجام شد. نمونه برداری فصلی در دو ایستگاه در بالا دست و پایین دست رودخانه و یک ایستگاه در منطقه بهرهبرداری از شن و ماسه انجام شده است. نمونه أکثر

این تحقیق به منظور بررسی اثرات بهره برداری از شن و ماسه بر روی جانوران کفزی رودخانه تنکابن در جنوب دریای خزر از سال 1382 تا 1383 انجام شد. نمونه برداری فصلی در دو ایستگاه در بالا دست و پایین دست رودخانه و یک ایستگاه در منطقه بهرهبرداری از شن و ماسه انجام شده است. نمونه های بدست آمده از ایستگاه ها شامل 14 خانواده متعلق به 9 راسته از جانوران کفزی بوده است. تراکم جمعیت های نمونه ها در ایستگاه اول بین 1020 تا 5740 عدد در متر مکعب، در ایستگاه دوم بین 47 تا 1230 عدد در متر مکعب و در ایستگاه سوم بین 251 تا 5577 عدد در مترمکعب محاسبه شده است. کمترین فراوانی و زی توده متعلق به ایستگاه دوم و 5 درصد از کل کفزیان این نواحی را شامل شده است. به دلیل تخریب زیستگاه و عدم ثبات بستر رودخانه و افزایش سستون، فراوانی جمعیت های بنتوز رودخانه به شدت کاهش یافته است. اثرات تخریب بستر به حاشیه رودخانه نیز اثر گذاشته است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

341 - مطالعه مورفولوژیکی و تاکسونومیکی میگوی رودخانه ای شرق (Macrobrachium nipponense) در رودخانه سیاه درویشان استان گیلان
مرجان تحقیقی شاهرخ پاشایی راد نسیم هزاوه حمید علاف نویریان هدیه تحقیقی

بهمنظور مطالعه تنوع جمعیتی میگویرودخانه ای شرقMacrobrachium nipponense(De Haan, 1849)برای اولین بار تعداد 813 نمونه از سه ایستگاه بالادست، میان دست و پایین دست رودخانه سیاه درویشان، استان گیلان در فصول پاییز و زمستان 1390 و بهار 1391 جمع آوری گردید. نمونه ها شناسایی و ج أکثر

بهمنظور مطالعه تنوع جمعیتی میگویرودخانه ای شرقMacrobrachium nipponense(De Haan, 1849)برای اولین بار تعداد 813 نمونه از سه ایستگاه بالادست، میان دست و پایین دست رودخانه سیاه درویشان، استان گیلان در فصول پاییز و زمستان 1390 و بهار 1391 جمع آوری گردید. نمونه ها شناسایی و جهت تایید، بهموزه تاریخ طبیعی دانشگاه آکسفورد انگلستان فرستاده شد. نتایج نشان می دهد تعداد تخم ها از 501 تا 3578، نسبت جنسی نر به ماده 1 به 4/1، تعداد دندانه های شکمی رستروم ماده ها و نرها از صفر تا 6، تعداد دندانه های پشتی رستروم در ماده ها از 8 تا 18 ودر نرها از 10 تا 18 متغیر بودند. این نتایج می تواند بازتاب شرایط جغرافیایی، اکولوژیکی و زیستگاهی مناطق مورد مطالعه باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

342 - اثر پساب آبزی پروری برتنوع زیستی درشت بی مهرگان کفزی رودخانه دوهزار تنکابن
جواد مسگران کریمی قباد آذری تاکامی حسین خارا روح الله عباسپور

در پژوهش حاضرتنوع زیستی درشت بی مهرگان (ماکروبنتوزها) با استفاده از شاخص های زیستی در رودخانه دوهزار تنکابندر سال 1390-1389 در هفت ایستگاه و طی دوازده نوبت نمونه برداری با سوربر سطح 1/0 متر مربع در سه تکرار صورت گرفت.نمونه های جمع آوری شده توسط فرمالین ۴٪تثبیت و در آزما أکثر

در پژوهش حاضرتنوع زیستی درشت بی مهرگان (ماکروبنتوزها) با استفاده از شاخص های زیستی در رودخانه دوهزار تنکابندر سال 1390-1389 در هفت ایستگاه و طی دوازده نوبت نمونه برداری با سوربر سطح 1/0 متر مربع در سه تکرار صورت گرفت.نمونه های جمع آوری شده توسط فرمالین ۴٪تثبیت و در آزمایشگاه جداسازی و شمارش گردید.در بررسی کفزیان، 60 خانواده متعلق به 18 راسته و هفت رده شناسایی شد. همزمان با نمونه برداری از فون بنتیک برخی از فاکتورهای فیزیکی شیمیایی نظیر دمای آبو هوا، pH، DO(اکسیژن محلول)، BOD(خواست اکسیژن بیوشیمیایی) در ایستگاه ها اندازه گیری شد. نتایج تغییراتمعنی داری را روی دما،pH, BOD5 نشان داد (05/0pandlt;) ولی تغییرات در اکسی ژن محلول در طول مدت بررسی معنی دار نبود (05/0andlt;p).داده های بنتیک بصورت سنجه های ساختار جمعیتیشاملغنای EPT، نسبت فراوانیEPTبه خانواده Chironomidaeو شاخص تنوع شانون محاسبه گردید.آنالیز واریانس یک طرفه گروه های کفزی در بین ماه ها و ایستگاه ها مورد بررسی قرارگرفت، نتایج آزمون آنالیز واریانس در بین ایستگاه ها تفاوت معنی داری را نشان داد (Pandlt;0.05).بطور کلی از ایستگاه شماره 1 تا ایستگاه شماره 7 از مقدار عددی این شاخص ها کاسته شد که نشان دهنده کاهش کیفت آب در طول رودخانه بوده است. بر اساس شاخصEPTبالاترین میانگین به ایستگاه 3با میانگین امتیاز66/70و پایین ترین امتیاز در ایستگاه 7 با امتیاز 01/22 مشخص شد. بالاترین میزان شاخص EPT/Chدر ایستگاه1 با امتیاز 11/1 وپایین ترین امتیاز در ایستگاه 7 با 31/0 تعیین شد. شاخص تنوع شانون در ایستگاه ها، از بالا به پایین روند نزولی را نشان داد. بطوری که بیشترین مقدار آن در ایستگاه 2 با میانگین امتیاز27/2 و پایین ترین امتیاز در ایستگاه 7 با امتیاز 7/1مشخص شد. بطور کلی نتایج حاصله نشان از عدم آلودگی در نواحی بالادست رودخانه دوهزار تنکابنو آلودگی متوسط رودخانه در نواحی پایین دست در ماه های مختلف را داشت. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

343 - بررسی فون ماهیان رودخانه اهرچای در استان آذربایجان شرقی
سید مهدی بانان خجسته محمدرضا سیف ریحانی محمدرضا رحیمی بشر

مطالعه حاضربه منظور شناسایی ماهیان رودخانه اهر چای و سد ستارخان (استان آذربایجان شرقی) و طی چهار فصل پاییز تا تابستان 1387-1388 به مدت دوازده ماه به اجرا درآمد. دوازده محل نمونه برداری انتخاب گردید. نمونه ها پس از صید، در فرمالین 10% تثبیت شده و جهت بررسی های زیست سنجی أکثر

مطالعه حاضربه منظور شناسایی ماهیان رودخانه اهر چای و سد ستارخان (استان آذربایجان شرقی) و طی چهار فصل پاییز تا تابستان 1387-1388 به مدت دوازده ماه به اجرا درآمد. دوازده محل نمونه برداری انتخاب گردید. نمونه ها پس از صید، در فرمالین 10% تثبیت شده و جهت بررسی های زیست سنجی به آزمایشگاه منتقل شدند. کل فراوانی نسبی ماهیان نمونه برداری شده در فصل پاییز 7/31 درصد، زمستان 6/19 درصد، بهار5/20 درصد و تابستان 2/28 درصد بود. ماهیان شناسایی شده دارای 8 گونه، و متعلق به 3 خانواده کپور ماهیان (6 گونه) با فراوانی نسبی 1/78 درصد، سگ ماهیان (یک گونه) با فراوانی نسبی 5/21 درصدو سوف ماهیان ( یک گونه) با فراوانی نسبی 4/0، درصد بودند. مشخص شد که سیاه ماهی با فراوانی نسبی 2/33 درصد، گونه غالب در رودخانه اهر چای می باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

344 - بررسی زیستی دوزیستان رود خانه بالخلو استان اردبیل
رامین محمدی آلوچه حاجی قلی کمی هومن شجیعی علیرضا داداشی

هدف از این تحقیق بررسی زیستی دوزیستان رودخانه بالخلو در استان اردبیل می باشد که از فروردین تا اسفند ماه 1388 از رودخانه و حاشیه ی آن تعداد زیادی نمونه دوزیست جمع آوری و شناسایی گردید که همه آنها از دوزیستان راسته بی دم و شامل چهارگونه: قورباغه مردابی معمولی و قورباغه را أکثر

هدف از این تحقیق بررسی زیستی دوزیستان رودخانه بالخلو در استان اردبیل می باشد که از فروردین تا اسفند ماه 1388 از رودخانه و حاشیه ی آن تعداد زیادی نمونه دوزیست جمع آوری و شناسایی گردید که همه آنها از دوزیستان راسته بی دم و شامل چهارگونه: قورباغه مردابی معمولی و قورباغه راه راه، از خانواده Ranidae و وزغ سبز متعلق به خانواده Bufonidae و نیز یک نمونه از قورباغه درختی متعلق به خانواده Hylidae است که برای اولین بار از این منطقه صید می شود.در این تحقیق 40 نمونه بالغ مورد مطالعات زیستی و اکولوژیکی از لحاظ ریخت شناسی، و رفتار قرار گرفتند همچنین از کلیدهای شناسایی معتبر استفاده شد که حاصل آن ارائه کلیه خلاصه شده ای برای گونه های این منطقه همراه با نقشه پراکندگی و نمودار فراوانی نمونه ها می باشد.مهمترین عامل تشخیص بین گونه ی قورباغه ها و وزغ ها وجود غده پاروتوئید در طرفین سر وزغ می باشد و همچنین در همه این گونه ها اجسام پنبه ای کف دست و نیز اندام تشدید صدا در نرها وجود دارد. تغذیه آنها از بی مهرگان و حشرات مختلف است 64% نمونههای جمع آوری شده قورباغه مردابی و 18% قورباغه مردابی راه راه و 15% وزغ سبز و 3% قورباغه درختی می باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

345 - بررسی رابطه پارامترهای وزن و طول کل مولدین نر و ماده با برخی پارامترهای تولیدمثلی ماهی سفید (Rutilus frisii kutum) در زمان تکثیر در رودخانه شیرود (حوزه جنوبی خزر)
محمدرضا قمی سیدصمد هاشمی چنگیز مخدومی

این پژوهش طی دوره تولیدمثلی ماهی سفید و مهاجرت این ماهی به رودخانة شیرود تنکابن و طی دوره زمانی اسفند سال 1393 لغایت اردیبهشت سال 1394 بر روی 60 قطعه ماهی مولد نر و ماده انجام شد. طی این مطالعه رابطة پارامترهای طول کل و وزن مولدین نر و ماده با پارامترهای تولیدمثلی نظی أکثر

این پژوهش طی دوره تولیدمثلی ماهی سفید و مهاجرت این ماهی به رودخانة شیرود تنکابن و طی دوره زمانی اسفند سال 1393 لغایت اردیبهشت سال 1394 بر روی 60 قطعه ماهی مولد نر و ماده انجام شد. طی این مطالعه رابطة پارامترهای طول کل و وزن مولدین نر و ماده با پارامترهای تولیدمثلی نظیر تعداد تخمک خشک در گرم، وزن تخم، قطر تخم، تعداد لارو تولید شده در گرم، وزن لارو تولید شده در گرم و درصد لقاح ماهی سفید دریای خزر مورد اندازه گیری قرار گرفت. براساس آزمون همبستگی پیرسون، نتایج این پژوهش نشان داد که بین طول کل و وزن مولد ماده با تعداد لارو تولید شده همبستگی معنی دار منفی وجود دارد (05/0 p تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

346 - بررسی میزان فلزات سنگین در ماهیان حمری، شیربت و تیلاپیلا و ارزیابی ریسک برای مصرف کنندگان در رودخانه شاوور شهرستان شوش
رضا سلیقه زاده مرجان مسافر سعد بیات

10.22034/ascij.2024.2002502.1565

هدف از این مطالعه بررسی ماهیان بومی حمری و شیربت و تیلاپیلا در رود خانه شاوور شهرستان شوش از نظر آلودگی به فلزات سنگین و ارزیابی خطر برای مصرف کنندگان است. برای بررسی میزان فلزات سنگین باقی مانده در گوشت ماهیان از چند قسمت رودخانه شاوور شهرستان شوش جمع آوری گردید. نتایج أکثر

هدف از این مطالعه بررسی ماهیان بومی حمری و شیربت و تیلاپیلا در رود خانه شاوور شهرستان شوش از نظر آلودگی به فلزات سنگین و ارزیابی خطر برای مصرف کنندگان است. برای بررسی میزان فلزات سنگین باقی مانده در گوشت ماهیان از چند قسمت رودخانه شاوور شهرستان شوش جمع آوری گردید. نتایج حاصل از آمار توصیفی مقدار باقیمانده عناصر در ماهیان گونه های شیربت و حمری و تیلاپیلا ارتباط معناداری وجود نداشت. بین غلظت فلزات سنگین در فصل تابستان و زمستان نیز اختلاف معنی دار بود (05/0p<). بجر کبالت، مس، نیکل و روی مقادیر فلزات سنگین باقیمانده در گوشت ماهیان با استانداردهای بهداشتی بین المللی نشان داد که غلظت تمامی عناصر به جز سرب و نیکل به طور معنی داری (05/0p<) کمتر از حد مجاز بودند. غلظت سرب به طور معنی داری (05/0p<) بیشتر از حد مجاز بود. ارزیابی خطر بهداشتی نشان داد که با توجه به حداکثر مصرف روزانه قابل تحمل (MTDI) فلزات سنگین، مصرف روزانه و مداوم این محصولات توسط گروه های سنی مختلف (کودکان و بزرگ سالان) مصرف کنندگان به جز سرب کاملا ایمن بوده و مخاطره ای از این نظر برای آنها وجود ندارد. نتایج این تحقیق نشان داد که میانگین غلظت فلزات آرسنیک، کادمیوم، کبالت، کروم، مس، آهن، جیوه، منگنز، مولیبدن، نیکل، قلع و روی در ماهیان شیربت، حمری و تیلاپیلا از استانداردهای جهانی کمتر می باشد و فقط غلظت سرب در مقایسه با FAO/WHO بالاتر بودند. همچنین برآورد دریافت روزانه و با توجه به مقادیر MTDI در همه فلزات به جز سرب نشان داد که مصرف ماهیان شیربت و حمری و تیلاپیلا در حال حاضر خطری را برای سلامتی انسان ایجاد نمی‌کند، با این وجود برای پیشگیری از رخداد آلودگی احتمالی در آینده از نظر مدیریتی باید توجه بیشتری به این آلاینده‌ها و منابع احتمالی آنها شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

347 - Road detection by image processing, using neural network
Ahmad Keshavarzi Mehdi Keshavarz Alireza Moradi

One of the methods in road detection is image processing, which is detected according to the contents of the image captured by the car camera. Much research has been done in this area by researchers, who have used a variety of methods to better process the road and dete أکثر

One of the methods in road detection is image processing, which is detected according to the contents of the image captured by the car camera. Much research has been done in this area by researchers, who have used a variety of methods to better process the road and detect the direction of vehicle movement. Using the photos taken by the camera installed on the car and their preprocessing, such as removing inefficient corners and turning it into a gray photo during various stages and applying a goblin filter on the photos and extracting the tallest diagram in order to detect the direction of the road. In this research, standard data processing such as line slope for neural network input and LVQ neural network are used to process road images and detect road direction based on three directions: straight, left and right. IAfter several experiments, it was found that the slope of the line in the full photo could not represent the route of the road, therefore, the photos were divided into two, three and four parts and another effective parameter in the system. the seven layers were used to start the neural network training and each time the number of layers increased and the processing results were compared. The best answers were obtained for the number of layers above 70, which is a small difference between the photos divided into three and Four were observed and with a difference of 2%, the four-part photos gave us the best answer. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

348 - تحلیل وضعیت پیشران‌های درون‌سازمانی نوآوری مدل کسب‌وکار ر سازمان های توسعه‌دهنده محصولات پیچیده دفاعی
غلامرضا توکلی مرتضی معروفانی حسن فارسیجانی محمد حسین کریمی گوارشکی

تحقیقات اخیر حوزه مدیریت به اهمیت مدل‌های کسب‌وکار برای خلق ارزش و افزایش عملکرد سازمان‌ها اشاره دارد. اهمیت این موضوع برای سازمان‌های توسعه‌دهنده محصولات پیچیده، بیش ‌از پیش، احساس می‌گردد. مفهوم محصولات و سامانه‌های پیچیده برای ایجاد تمایز میان کالاهای سرمایه‌ای (دارا أکثر

تحقیقات اخیر حوزه مدیریت به اهمیت مدل‌های کسب‌وکار برای خلق ارزش و افزایش عملکرد سازمان‌ها اشاره دارد. اهمیت این موضوع برای سازمان‌های توسعه‌دهنده محصولات پیچیده، بیش ‌از پیش، احساس می‌گردد. مفهوم محصولات و سامانه‌های پیچیده برای ایجاد تمایز میان کالاهای سرمایه‌ای (دارای فناوری پیشرفته) با کالاهای استاندارد و مصرفی (تولید با سیستم انبوه) استفاده می‌شود. این پژوهش به شناسایی و تحلیل اهمیت و عملکرد پیشران‌های نوآوری مدل کسب‌وکار در سازمان‌های توسعه‌دهنده محصولات پیچیده دفاعی پرداخته است. پس از شناسایی پیشران‌ها (تحلیل مضمون داده‌های حاصل از مطالعه پیشینه موضوع، بررسی اسناد راهبردی و تشکیل گروه‌های کانونی)، از طریق تهیه و توزیع پرسشنامه‌ در میان 260 نفر از مدیران و کارشناسان آگاه به فرصت‌ها و چالش‌های توسعه محصولات پیچیده که از طریق نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند، وضعیت اهمیت- عملکرد در هریک از پیشران‌های شناسایی‌شده، برای سازمان‌های مورد نظر مورد سنجش قرار گرفت. پیشران‌ها در ماتریس تحلیل اهمیت- عملکرد دسته‌بندی شدند و اولویت بهبود هر یک از آن‌ها تعیین شد. تعداد 54 پیشران در 8 بعد شناسایی شد. بر اساس ماتریس اهمیت- عملکرد، برای 45 پیشران استراتژی تمرکز و برای 9 پیشران استراتژی تداوم وضعیت موجود پیشنهاد گردید. هیچ‌یک از پیشران‌ها در ناحیه اتلاف یا بی‌تفاوتی قرار نگرفتند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

349 - ارائه چارچوبی برای شناسایی و تحلیل پیشران‌های موثر بر آینده صنعت خرده‌فروشی با تمرکز بر عوامل انسانی (مورد مطالعه: فروشگاه‌های زنجیره‌ای هایپر فامیلی)
علی محقر محمد حسن ملکی سیدمیلاد سیدجوادین

هدف: صنعت خرده‌فروشی و فروشگاه های زنجیره‌ای نقش مهمی در توسعه اقتصادی کشورها و کارآمدی زنجیره تأمین دارند. عوامل انسانی یکی از پیشران‌هایی است که آینده این صنعت را به کلی دگرگون خواهد کرد. تحقیق حاضر به‌دنبال شناسایی و تحلیل پیشران های موثر بر آینده فروشگاه‌های زنجیره‌ أکثر

هدف: صنعت خرده‌فروشی و فروشگاه های زنجیره‌ای نقش مهمی در توسعه اقتصادی کشورها و کارآمدی زنجیره تأمین دارند. عوامل انسانی یکی از پیشران‌هایی است که آینده این صنعت را به کلی دگرگون خواهد کرد. تحقیق حاضر به‌دنبال شناسایی و تحلیل پیشران های موثر بر آینده فروشگاه‌های زنجیره‌ای هایپر فامیلی با تمرکز بر عوامل انسانی است.روش: تحقیق حاضر از نظر جهت‌گیری، کاربردی بوده و از منظر مبانی فلسفی، پراگماتیستی است. در این پژوهش از روش‌های مختلف کمی (دلفی فازی و کپراس) و کیفی (مصاحبه با گروه‌های کانونی و ابزار تعاریف ریشه‌ای) برای تحلیل داده‌ها استفاده شد. جامعه نظری پژوهش، مدیران و مشاوران ارشد مدیریت منابع انسانی در هایپر فامیلی بود. نمونه‌گیری به صورت قضاوتی بر اساس تخصص خبرگان در حوزه صنعت خرده فروشی انجام شد. حجم نمونه برابر با 10 نفر بود. برای گردآوری داده‌ها از دو ابزار مصاحبه و پرسشنامه (پرسشنامه خبره‌سنجی و اولویت‌سنجی) استفاده شد.یافته‌ها: 30 پیشران از طریق مرور پیشینه و مصاحبه ساختار یافته با خبرگان استخراج شد. به علت تعداد زیاد پیشران ها، پرسشنامه های خبره‌سنجی بین خبرگان توزیع شد و داده‌ها با روش دلفی فازی مورد بررسی قرار گرفت. 13 پیشران دارای عدد دیفازی بالاتر از 7/0 بودند و برای اولویت‌بندی نهایی با کپراس انتخاب شدند. پیشران های نهایی با روش کپراس و در نظر گرفتن سه شاخص تخصص خبرگان، شدت اهمیت و میزان قطعیت ارزیابی شدند. دو پیشران تصمیم‌گیری داده‌محور و خودکارسازی وظایف، بیشترین اولویت را داشتند.نتیجه‌گیری: سناریوهای پژوهش بر اساس دو پیشران اولویت‌دار با در نظر گرفتن شش مولفه ابزار تعاریف ریشه‌ای توسعه یافتند. برخی از پیشنهادهای پژوهش عبارت بودند از: استفاده از فناوری‌های داده محور مثل هوش کسب‌و کار و کلان‌داده‌ها برای فرایندهای مدیریت منابع انسانی، توسعه فرهنگ تصمیم‌گیری داده محور و حرکت به سمت اتوماسیون بیشتر در فرایندهای مختلف مدیریت منابع انسانی مثل ارزیابی عملکرد و جذب و استخدام. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

350 - تهیه نقشۀ پیشران های اصلی برای آینده پژوهی راهبردی اثرات اجرای طرح سامانۀ گرمسیری بر توسعه دشت های مهران و گدارخوش در راستای مدیریت برنامه ریزی
جواد علی بیگی حمید جلالیان فرهاد عزیزپور حسین مهدی‌زاده

طرح سامانه گرمسیری با اهداف جلوگیری از خروج آب از کشور و ایجاد رشد و توسعه در نواحی گرمسیری به اجرا در می‌آید. دشت‌های مهران و گدارخوش از مهم‌ترین دشت‌های شهرستان مهران می‌باشند که در محدوده طرح سامانه گرمسیری واقع شده‌اند. این پژوهش از لحاظ هدف از نوع کاربردی، از نظر م أکثر

طرح سامانه گرمسیری با اهداف جلوگیری از خروج آب از کشور و ایجاد رشد و توسعه در نواحی گرمسیری به اجرا در می‌آید. دشت‌های مهران و گدارخوش از مهم‌ترین دشت‌های شهرستان مهران می‌باشند که در محدوده طرح سامانه گرمسیری واقع شده‌اند. این پژوهش از لحاظ هدف از نوع کاربردی، از نظر ماهیت بر اساس روش‌های جدید علم آینده‌پژوهشی، تحلیلی و اکتشافی است که با به‌کارگیری ترکیبی از مدل‌های کمی و کیفی انجام گرفته است. داده‌های کیفی با پرسشنامه باز و از طریق مصاحبه و بررسی اسناد، و داده‌های کمی به صورت عددی و از طریق وزن‌دهی پرسشنامه‌های دلفی در دو مرحله انجام شد، مرحلة اول، با استفاده از روش مرور منابع (کتب، مقالات، گزارشات، اسناد)، سیاهه‌ای از مهمترین عوامل مؤثر در توسعه دشت‌های مهران و گدارخوش را در موضوعات مختلف توسعه‌ای تهیه و در اختیار 20 کارشناس که از طریق روش نمونه‌گیری گلوله برفی انتخاب شده بودند، قرار داده شد که به شناسایی 30 پیشران اصلی مؤثر بر توسعه نواحی انجامید. مرحلة دوم، شامل پرسشنامه مرحله اول که در آن 30 پرسشنامه برای تهیه نقشه‌ها و نمودارهای ویژه و نهایتاً عوامل کلیدی تأثیرگذار بر توسعه از طریق وزن‌دهی توسط کارشناسان تکمیل شد. خروجی مدل تحلیل اثر متقابل در نرم افزار میک‌مک، روابط بین متغیرها را نشان می‌دهد که قابلیت تبدیل روابط به ماتریس روابط مستقیم و غیر مستقیم متغیرها، نقشه‌ها و نمودارهای ویژه و تعیین عوامل کلیدی را دارد و با امکانات خود تحلیل آسان روابط و ساختار سیستم را امکان‌پذیر می‌کند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که نحوه توزیع متغیرها در نقشه پراکندگی، حاکی از وضعیت ناپایداری بسیار شدید سیستم است و اکثر متغیرها در اطراف محور قطری صفحه پراکنده و تأثیر پذیر هستند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

351 - The quality assessment of Kan River's resources in terms of agricultural and drinking purposes
Nooshin Sajjadi Mohammad Davoodi S.Ali Jozi

10.22034/ap.2019.582368.1036

present study is an experimental-laboratory study which the data collection is based on the collected data of field and documentation studies. this research, the quality process of Kan River's resources based on the examined results of qualitative parameters will be ana أکثر

present study is an experimental-laboratory study which the data collection is based on the collected data of field and documentation studies. this research, the quality process of Kan River's resources based on the examined results of qualitative parameters will be analyzed in details. For this purpose, first of all, the results of the analysis of the collected samples for one year were carried out to measure the physical and chemical parameters in 3stations. Heavy metals parameters are turbidity, Oxygen required for chemical usage, Oxygen required for biological usage, Phosphate, Nitrate, total soluble solids, electrical conductivity, PH, total Coliform and gastrointestinal Coliform, and Anions and Cations, according to the above parameters compared to the presentation of the process of quality changes along the river course and its impacts on agricultural and drinking uses are discussed. The results indicate that according to the results of the qualitative status of the water resources of the river, the range of the project due to the presence of heavy metals (Mercury, Cadmium, Manganese, and Chromium) which are above the limitations for agricultural use, the accumulation of heavy metals in the soil causes pollution of agricultural lands And through the soil-plant-animal cycle it may be at a human toxicity threshold. Also, the quality status of water resources of rivers in the project area is in moderate to good levels in terms of chemical parameters for drinking, but due to the quality of the heavy elements and the biological status and water pollution, drinking is not feasible تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

352 - Water Quality Assessment Based on HFB I& BMWP Index In Karoon River ,Khouzestan Provience, (Northwest of Persian Gulf)
sahar jalili

10.22034/ap.2020.1877482.1047

Score-based biotic indices are widely used to evaluate the water quality of streams and rivers. The main objective of this study was the assessmentof the water quality of Karoon River throught biotic indices based on the Family Biotic Index (HFBI), and the Biological Mo أکثر

Score-based biotic indices are widely used to evaluate the water quality of streams and rivers. The main objective of this study was the assessmentof the water quality of Karoon River throught biotic indices based on the Family Biotic Index (HFBI), and the Biological Monitoring Working Party Score System (BMWP). Macroinveratabrate communities are one of the most used groups in assessment of water quality, since they respond directively to the level of contamination of aquatic ecosystems. Sampling were performed in 4 stations (Menikh, Zhian Canal, Bahrakani and Dahaneh). Sampling was carried in each station over one year ( winter, spring, summer and autumn). Macroinvertebrates were collected by the grab quantitative sampller. Four phylaum (Nematoda, Annelidae, Mollusca and Arthropoda) distributed amoung 11 families were sampled. Station1 (Menikh) had the highest Macroinveratabrate diversity and richness. The highest density of aquatic invertabrates were recorded in winter (Annelidae 46%, Crustacea 28% ,Mullusca 21% and Diptera 5% ) and spring ( Mullusca 58%, Crustacea 27%,Nematoda 10% and Anellidae 5%) respectively. The BMWP index showed that the water quality was in the reguallar category (for Menikh, Zhian Canal and Bahrakani) and in the poor category (for Dahaneh). HFBI index pointed out the water quality was in the reguallar catagorry (for Menikh, Zhian Canal and Bahrakani) and poor category (for Dahaneh) . Biotic indices used reflected the changes to the water quality. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

353 - Evaluating the Effects of Agricultural Activities on Nitrate Contamination at the Kamfirooz District, Shiraz, Iran
Jalal Valiallahi Smaeil Moradi

10.22034/ap.2020.1882082.1055

To investigate the pollutants of the Kor River, water samples were collected during the rice-growing season in 2014. The first fertilizer was diammonium phosphate ((NH4)2HPO4). After first irrigation, supplemented with fertilizer usage, in the upper layers of soil cause أکثر

To investigate the pollutants of the Kor River, water samples were collected during the rice-growing season in 2014. The first fertilizer was diammonium phosphate ((NH4)2HPO4). After first irrigation, supplemented with fertilizer usage, in the upper layers of soil causes an increase of NO3− concentrations to reach from 7.3 to 25.7 mgl-1 at the agricultural lands beside the Sarbast village. At this point, the NO3− concentration was 5.3 mgl-1. After the application of the third fertilizer (by using of urea fertilizer) flood irrigation, lead to decreasing of NO3− concentration at surface soil samples to 3.5 mgl-. At the same time, before first fertilizer application at the soils located beside of Doroodzan Lake the NO3− concentration was 17.9 mgl-1 but after the first fertilizing it increased up to 31.4 mgl-1. Therefore, the NO3− concentrations (31.4 mgl-1) exceeded from the acceptable limits for drinking water at this site. During the second and the third periods of urea fertilizer application, at this point the NO3− concentration decreased from 4.43 mgl-1 to 2.2 mgl-1. In spite of using high amounts of fertilizer because of flood irrigation, the NO3− concentrations leaches to surface groundwater. The maximum nitrate pollution occurs in June, when the rice plants are in the early stage of growth. As rice canopy coverage is increased, the nitrate concentration reduced. The result focuses on the vital roles of plant coverage in nitrate absorption. If the fertilizer is rationally applied, phosphate loading into the river will be minimized. The rationality behind these procedures is explained. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

354 - Investigation of physicochemical properties of water in downstream areas of selected dams in Aras catchment and water quality assessment (Case study: Aras catchment in the border area of Iran and Armenia)
Ebrahim Safizadeh Dariush Karimi Hamid Reza Gahfarzadeh Seyed Abbas Pourhashemi

10.22034/ap.2021.1912491.1082

The aim of this study was to evaluate the physicochemical properties of downstream water of Aras river dams. Sampling was performed from early 2018-2019 in selected stations. Heavy metals were measured by atomic absorption spectrometry. Nitrate, nitrite and total dissol أکثر

The aim of this study was to evaluate the physicochemical properties of downstream water of Aras river dams. Sampling was performed from early 2018-2019 in selected stations. Heavy metals were measured by atomic absorption spectrometry. Nitrate, nitrite and total dissolved solids concentrations were also measured by spectrophotometer. Concentrations of Ca, Na and K were measured with a Flame Photometer and the rest were measured with specialized devices. The results showed that the lowest electrical conductivity in the measured samples was 0.789 and the highest was 4.346 µs/cm, which basically indicates the high limit of soil and water for irrigation of plants. On the other hand, total solids with 1211 ppm indicate a moderate limit for salinity. Also; regarding pH, the average recorded for the study area is 8.17, which is within the national permissible and standard range of the world health organization. Nitrate and nitrite are both above the permissible and standard range. Potassium is within the permitted and standard range. Calcium, according to the average obtained in the study area (64 ppm) can be said that this parameter is within the allowable and standard range. In the case of lead (0.09 ppb), it can be said that this parameter is within the allowable and standard range. In the case of cadmium (0.8 ppb), it can be said that this parameter is within the allowable and standard range, 3 parameters nitrate, nitrite and TDS have an average higher than the national standard. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

355 - Investigation of daily waste load allocation in Zarrineh-rud river for environmental management of cold-water fish species
Armin Jalalzadeh Hamid Reza Rabieifar Hamidreza Vosoughifar Arash Razmkhah Ebrahim Fataei

10.22034/ap.2022.1941381.1118

A critical aspect of qualitative management of water resources is the optimal waste load allocation in a river system. Zarrineh Rud is one of the crucial, permanent, water-rich rivers in West Azerbaijan province in the northwest of Iran and the Urmia lake basin. In this أکثر

A critical aspect of qualitative management of water resources is the optimal waste load allocation in a river system. Zarrineh Rud is one of the crucial, permanent, water-rich rivers in West Azerbaijan province in the northwest of Iran and the Urmia lake basin. In this study, with the aim of quality management of Zarrineh Rud river, QUAL2K computer simulation model was used. The simulation parameters in this study included discharge, DO, BOD, NO3, NH4, PO4, which were collected from 5 sampling stations S1, S2, S3, S4 and S5 in spring and summer. The results showed that the amount of oxygen saturated solution of Zarrineh River varied between 7-8 mg / l, which is higher than the maximum standard value required. The results showed that BOD could increase by 16% in spring and summer, respectively, and should decrease by 70% in summer to meet the required standard. The station S5 at the river downstream with 3.53 mg/L dissolved oxygen deficit was the most critical point for cold-water fish farming, and the 26th kilometer of the river with a dissolved oxygen deficit of 2.05mg/L was the most critical point for maintaining the aquatic life; therefore, some scenario must be developed for waste load reduction at this station. In order to improve the quality of Zarrineh River, construction of a wastewater treatment plant is necessary for Miandoab sugar factory, villages adjacent to the river and also slaughterhouse. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

356 - Statistical Analysis of Dez River Water Quality, Southwest of Iran
Naser Ebadati

10.22034/apj.2017.1.1.4660

Dez River is considered as one of the highest water rivers after Karoon River, supplying water for tens of towns and villages as well as thousands of acres of agricultural lands, several fish farming plans and industrial factories. Hence, the water quality of Dez River أکثر

Dez River is considered as one of the highest water rivers after Karoon River, supplying water for tens of towns and villages as well as thousands of acres of agricultural lands, several fish farming plans and industrial factories. Hence, the water quality of Dez River is one of the major concerns of the area. This study was carried out using descriptive-statistical method based on a 39 year time span statistics. A number of 394 samples were analyzed and the concentration of physical and chemical parameters including pH, TDS, SAR, total cations and anions were measured. The obtained results were examined and compared based on the statistical analyses consistent with the World Health Organization (WHO) standards. Dez River water quality has been “Perfect” in most cases (99.8% of the statistical periods) on the basis of TDS and average sum of them amounting to 644 mg/l; indeed only in 2% of the statistical periods the water quality has been determined as Acceptable, while most of the water quality parameters have been within the permissible range of the WHO standards. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

357 - بررسی ارجحیت غذایی ماهی قزل آلای خال قرمز در رودخانه شفارود استان گیلان
سید محمد صلواتیان کیوان عباسی اکبر پورغلامی حمید عبدالله پور بی ریا

قزل آلای خال قرمز جمعیتی آسیب پذیر از ماهی آزاد دریای خزر بوده ولی در اغلب آبهای شیرین حوزه ایرانی دریای خزر انتشار دارد و در رودخانه شفارود نیز، این ماهی دارای فراوانی مناسبی در مناطق بالادست است. این بررسی با هدف آشنایی از خصوصیات زیست شناختی تغذیه قزل آلای خال قرمز و أکثر

قزل آلای خال قرمز جمعیتی آسیب پذیر از ماهی آزاد دریای خزر بوده ولی در اغلب آبهای شیرین حوزه ایرانی دریای خزر انتشار دارد و در رودخانه شفارود نیز، این ماهی دارای فراوانی مناسبی در مناطق بالادست است. این بررسی با هدف آشنایی از خصوصیات زیست شناختی تغذیه قزل آلای خال قرمز و از زمستان 1388 تا پاییز 1389 انجام و از دستگاه الکتروشوکر و تور پرتابی جهت صید ماهیان استفاده شد. ماهیان مورد بررسی دارای اوزان 54/7 تا 4/78 (7/14±56/26) گرم، طول کل 89 تا 192 (میانگین 8/21± 43/128) میلیمتر و سن +0 تا +4 (میانگین 8/0±15/2 سال) بودند. میانگین های شاخص طول نسبی لوله گوارش (RLG) 10/0±85/0، شاخص پری لوله گوارش (GSI) 5/3±08/6 و شاخص شدت تغذیه (IF) در آنها 4/157±45/195) برآورد و شاخص تهی بودن لوله گوارش (CV) صفر (0) تعیین گردید. در لوله گوارش قزل آلای خال قرمز شفارود 31 خانواده از 14 راسته شامل کرمهای کم تار (Lambricidae و Lumbriculidae)، ناجورپایان (Gammaridae)، جورپایان (Asellidae)، عنکبوت های آبی (Hygrobatidae)، هزارپایان (Myriapoda)، حشرات قاب بال (Dytiscidae و Elmidae)، دوبالان (Blephariceridae، Chironomidae، Empididae، Simuliidae، Stratiomyidae، Tabanidae و Tipulidae)، یکروزه ها (Baetidae ، Ephemeridae و Heptagenidae)، پرده بالان (Formicidae)، مگالوپترا (Sialidae)، سنجاقکها (Agrionidae)، بهاره ها (Leucteridae ، Nemouridae ، Perlidae و Taeniopterygidae)، بال موداران (Hydropsychidae،Lepidostomatidae ، Limnephilidae، Philopotamidae و Rhyacophilidae) و نیم بالان جداسازی گردید و لذا این ماهی در منطقه مطالعاتی، گونه ای وسیع خوار و گوشتخوار محسوب می گردد. بررسی فراوانی مشاهدات طعمه ها نشان داد که در لوله گوارش قزل آلای خال قرمز در زمستان دوبالان و یکروزه ها، در بهار ، دوبالان ، یکروزه ها و بال موداران، در تابستان، دوبالان، یکروزه ها، بال موداران، بهاره ها و پرده بالان و در پاییز، دوبالان و یکروزه ها بعنوان غذای اصلی مصرف شده که در سنین مختلف نیز تغییرات دیده می شود و در کل، دوبالان (9/97 درصد)، یکروزه ها (3/83 درصد)، بهاره ها (1/52 درصد) و بال موداران (1/52 درصد) بعنوان غذای اصلی و سایر اقلام غذایی بعنوان غذای ثانویه (فرعی) یا اتفاقی (تصادفی) مصرف شده اند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

358 - بررسی تنوع زیستی و فراوانی و پراکنش ماهیان رودخانه گاوه رود استان کرمانشاه
علی علیزاده لیدا شجاعی کاوان حسین تقیان رضا شهریاری

به منظور تعیین تنوع زیستی، فراوانی و پراکنش ماهیان اقدام به تعیین حداقل ۳ ایستگاه در مسیر رودخانه شد. جهت تعیین ایستگاه نمونه برداری پس از شناسایی مسیر رودخانه بر اساس عواملی از قبیل شیب و ارتفاع رودخانه، جنس بستر، سرعت متوسط آب، موانع موجود و امکان دسترسی به رودخانه نم أکثر

به منظور تعیین تنوع زیستی، فراوانی و پراکنش ماهیان اقدام به تعیین حداقل ۳ ایستگاه در مسیر رودخانه شد. جهت تعیین ایستگاه نمونه برداری پس از شناسایی مسیر رودخانه بر اساس عواملی از قبیل شیب و ارتفاع رودخانه، جنس بستر، سرعت متوسط آب، موانع موجود و امکان دسترسی به رودخانه نمونه برداری صورت پذیرفت. خانواده کپور ماهیان از نظر ترکیب گونه ای در رتبه اول قرار داشتند. از خانواده Cypriniadae، ۹ جنس مختلف مورد شناسایی که ۶ جنس آن شامل Alburnus ،Squalius ، Barbus ، Capoeta ، Garra ، Cyprinion گونه های بومی و ۳ جنس آن شامل Pseudorasbora، Hemiculter و Carassius گونه های وارداتی می باشند که احتمالا این ۳ جنس به طور ناخواسنه و همراه با کپور ماهیان پرورشی به این رودخانه منتقل گردیده اند. ۲ جنس از خانواده Nemacheilidae به نام های Oxynoemacheilus و Turcinoemacheilus نیز مورد شناسایی قرار گرفت. بررسی فراوانی ماهیان در مناطق مطالعاتی نشان داد در ایستگاه کلگاه در تمامی فصول نمونه برداری شده، گونه Capoeta damascina، در ایستگاه آگاه گونه Capoeta trutta و در ایستگاه تپه اسماعل نیز گونه Oxynoemacheilus sp گونه غالب و دارای بالاترین فراوانی بوده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

359 - بررسی دلایل مؤثر بر معوقات بانکی استخرهای پرورش ماهی حاشیه رودخانه هراز
محمدصادق نیک پور ناصر علی یداله زاده طبری رضا چنگیزی

بر اساس مبانی نظری و مطالعات تجربی انجام گرفته در خصوص معوقات اعتباری، می توان عواملرا در 3 گروه مشخصات فردی و اجتماعی وام گیرنده، ساختار بانکی و شرایط محیطی تقسیم بندی کرد.در این تحقیق به بررسی تأثیر این عوامل بر معوق ماندن تسهیلات اعتباری پرداخت شده به پرورش دهندگان م أکثر

بر اساس مبانی نظری و مطالعات تجربی انجام گرفته در خصوص معوقات اعتباری، می توان عواملرا در 3 گروه مشخصات فردی و اجتماعی وام گیرنده، ساختار بانکی و شرایط محیطی تقسیم بندی کرد.در این تحقیق به بررسی تأثیر این عوامل بر معوق ماندن تسهیلات اعتباری پرداخت شده به پرورش دهندگان ماهی در حوزه رودخانه هراز پرداخته شده است.جامعه آماری تحقیق خبرگان و کارشناسان بانکی می باشند که به علت کوچک بودن جامعه آماری همه ی کارشناسان به عنوان نمونه انتخاب گشته اند. در این تحقیق با استفاده از تکنیک تحلیل سلسله مراتبی (AHP) عوامل تأثیرگذارشناسایی و رتبه بندیشده اند. از این سه مؤلفه اصلی، با توجه به پاسخ کارشناسان و نتایج تحلیل سلسله مراتبی،وزن هر یک از معیارها، بدین صورت می‌باشد: ساختار بانکی : 199/0، فردی(کشاورز):212/0 و عوامل محیطی588/0. بنابراین معیار عوامل محیطی بیشترین وزن را دارگشته است و به عنوان مهمترین مولفه در عدم وصول تسهیلات بانکی اذعان گشته است. در کل از میان 15 شاخص مورد تحقیق، ثابت نبودن نرخ ارز، حوادث طبیعی، مشکل بازار فروش و تورم، به ترتیب رتبه های اول تا چهارم را در بین گزینه ها به خود اختصاص داده اند. در پایان تحقیق با توجه به اینکه عوامل محیطی بخصوص نرخ ارز و بازار فروش تاثیر بسزائی در تولید و درآمد دارد، پیشنهاد می‌گردد دولت از سیاست های کنترلی مقتضی در این بخش استفاده بهینه نماید. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

360 - بررسی تنوع گونه ای و الگوی پراکنش جنس شاه کولی ( Alburnus sp.) در رودخانه‌های استان کرمانشاه
نادعلی یوسفی ساداتی صابر وطن دوست رضا چنگیزی

هدف از مطاله، تنوع گونه ای و الگوی پراکنش ماهیان جنس شاه کولی شناسایی حفظ ذخایر ژنتیکی آبزیان با اهمیت اقتصادی و اکولوژیکی به دلیل مخاطرات طبیعی و دستکاری انسانی بوده در تابستان 1395 در 30 ایستگاه در رودخانه های داخلی و مرزی استان کرمانشاه مورد بررسی قرار گرفت. از مجموع أکثر

هدف از مطاله، تنوع گونه ای و الگوی پراکنش ماهیان جنس شاه کولی شناسایی حفظ ذخایر ژنتیکی آبزیان با اهمیت اقتصادی و اکولوژیکی به دلیل مخاطرات طبیعی و دستکاری انسانی بوده در تابستان 1395 در 30 ایستگاه در رودخانه های داخلی و مرزی استان کرمانشاه مورد بررسی قرار گرفت. از مجموع ایستگاه های مطالعه شده، دو گونه؛ شاه کولی Alburnuscaeruleus و شاه کولی جنوبی(Alburnus mossulensis) متعلق به جنس Alburnus sp. بودند. شاخص های تنوع زیستی شانون و چیرگی سیمپسون در 18 ایستگاه در رودخانه های مرزی و 9 ایستگاه در رودخانه های استان کرمانشاه که دارای جنس شاه کولی بودند، مورد بررسی قرار گرفت. در رودخانه های مرزی، بیشترین میزان شاخص تنوع شانون، در ایستگاه شیرین آب با میزان 096/3 و کمترین میزان آن در ایستگاه مره خیل با میزان 606/0 مشاهده شد. در استان رودخانه های داخلی، بیشترین شاخص تنوع زیستی شانون در ایستگاه حسین آباد با میزان 628/3 و کمترین میزان آن در ایستگاه بیدسرخ با میزان 853/0 مشاهده شد. بیشترین شاخص چیرگی سیمپسون در رودخانه های داخلی در ایستگاه حسین آباد با میزان 906/0 و در رودخانه های مرزی در ایستگاه شیرین آب با میزان 871/0 مشاهده شد. نتایج بدست آمده نشان می دهد که رودخانه هایی که دارای جریان و دبی مناسب آب و همچنین شرایط اکولوژیک دست نخورده تری بودند دارای فراوانی و همچنین تراکم بیشتری از ماهیان نسبت به رودخانه های کم عمق و یا تخریب شده توسط انسان ها بودند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

361 - طراحی مدل عوامل موفقیت و شکست خدمات ناب در سازمان‌های ورزشی غرب کشور
زاهد محمدی مژگان خدامرادپور مظفر یکتایار سمیرا علی آبادی

هدف از این پژوهش طراحی مدل عوامل موفقیت و شکست خدمات ناب در سازمان‌های ورزشی غرب کشور بود. روش تحقیق از نوع آمیخته (کیفی-کمی) بود که با رویکرد داده بنیاد انجام گرفت. جامعه آماری را اساتید و متخصصین حوزه مدیریت، بازاریابی ورزشی، مدیران ارشد ادارات کل ورزش و جوانان، روسای أکثر

هدف از این پژوهش طراحی مدل عوامل موفقیت و شکست خدمات ناب در سازمان‌های ورزشی غرب کشور بود. روش تحقیق از نوع آمیخته (کیفی-کمی) بود که با رویکرد داده بنیاد انجام گرفت. جامعه آماری را اساتید و متخصصین حوزه مدیریت، بازاریابی ورزشی، مدیران ارشد ادارات کل ورزش و جوانان، روسای هیئت‌های ورزشی و مدیران سالن های ورزشی غرب کشور بود که با روش هدفمند انتخاب شدند. پس از مطالعه مبانی نظری، 12 مصاحبه عمیق همزمان تحلیل و کدگذاری شدند. بخش کیفی توسط نرم‌افزار ماکسکیودا نسخه 18 و در بخش کمی از نرم‌افزار اس.پی.اس.اس نسخه 25 و آموس استفاده شد. یافته ها نشان داد که پیشران های موفقیت خدمات ناب در سازمان های ورزشی متشکل از شش عامل ایجاد زنجیره ارزش، تعیین ارزش، شناسایی جریان ارزش، تعیین کمال، فرآیند جریان ارزش و ارزش اجتماعی بوده و پیشران های شکست خدمات ناب نیز متشکل از هفت عامل نداشتن مدل کسب وکار، بی توجهی به بازخورد مشتری، زمان راه اندازی زیاد، بازاریابی ضعیف، مشکلات ساختاری، مشکلات مدیریتی و عدم مشارکت کارکنان است و بر اساس آن‌ها، مدل پارادایمی طراحی شد. سازمان های ورزشی در ارائه خدمات ناب به مشتریان خود با عوامل خاصی مواجه اند که با ارتقای کیفیت آن‌ها می توان زمینه ارائه خدمات ناب را فراهم نمود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

362 - آینده پژوهی جامعه مدنی در ایران با تاکید بر روش تحلیل لایه لایه علت هاCLA
زهرا مسعود احمد ساعی

جامعه مدنی از جمله مباحثی است که مورد توجه اندیشمندان زیادی قرار گرفته است و حوزه های گوناگون علمی هم چون حقوق ،علوم سیاسی ،مدیریت ، جامعه شناسی و ... را در برمیگیرد . مفهوم جامعه مدنی در درون گفتمان مدرنیستی توسعه جایگاه ویژه ای دارد مروری بر نظریات توسعه سیاسی پس از ج أکثر

جامعه مدنی از جمله مباحثی است که مورد توجه اندیشمندان زیادی قرار گرفته است و حوزه های گوناگون علمی هم چون حقوق ،علوم سیاسی ،مدیریت ، جامعه شناسی و ... را در برمیگیرد . مفهوم جامعه مدنی در درون گفتمان مدرنیستی توسعه جایگاه ویژه ای دارد مروری بر نظریات توسعه سیاسی پس از جنگ جهانی دوم نشان می دهد که تکوین و شکل گیری جامعه مدنی یکی از شرایط اساسی توسعه سیاسی و در حقیقت پیش شرط تحقق همه شرایط دیگر است .زمینه های شکل گیری جامعه مدنی در ایران با دشواری های زیادی رو به رو بوده است . اما ادامه این روند با توجه به تغییرات و پیشران هایی که در این حوزه وجود دارد امکان پذیر نیست . هدف از پیاده سازی روش (CLA ) که سهیل عنایت الله آن را طراحی کرده است این است که با تحلیل لایه لایه ای علت ها ،ساخت شکنی پدیده های اجتماعی و با رسیدن به در ک عمیق از لایه ها ی زیرین مسائل و مشکلات ،به در ک عمیق تری نسبت به موضوع برسیم . تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

363 - هیدروپلیتیک اترک و تأثیر آن بر روابط دیپلماتیک ایران و ترکمنستان در راستای توسعه امنیت ملی
رضا فرهادی مسعود مطلبی علی محمدزاده

10.30495/psq.2023.1994724.2230

در عصر حاضر و بالاخص در دهه‌های اخیر، آب به عنوان یک فاکتور مهم راهبردی در سیاست خارجی و امنیتی دولت‌ها و ملت‌ها محسوب می‌گردد. در چنین شرایطی آب شیرین به عنوان یک منبع تجدیدناپذیر و غیرقابل بازتولید، این رقابت را به سطح بالایی از سیاست خارجی می-کشاند، این عامل در رودخا أکثر

در عصر حاضر و بالاخص در دهه‌های اخیر، آب به عنوان یک فاکتور مهم راهبردی در سیاست خارجی و امنیتی دولت‌ها و ملت‌ها محسوب می‌گردد. در چنین شرایطی آب شیرین به عنوان یک منبع تجدیدناپذیر و غیرقابل بازتولید، این رقابت را به سطح بالایی از سیاست خارجی می-کشاند، این عامل در رودخانه های مرزی به بحران جدی و تنش بین کشورها تبدیل شده است. کشور ترکمنستان که حجم عمده‌ی خاکش را صحرای قره‌قوم تشکیل داده است، در دوران مختلف آب مورد نیاز خود را از آب‌های مشترک و فرامرزی تهیه نموده است. نیاز شدید دو کشور به آب رود اترک در دو دوره‌ی قبل و بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی همواره از مسائل بحث‌برانگیز دو کشور بوده است. این پژوهش با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی می‌کوشد پاسخگوی این سوال باشد که چالش-های سیاسی- امنیتی ایران و ترکمنستان در مورد بهره‌برداری مشترک از اترک و هیدروپلیتیک آن چیست؟ یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که، دیپلماسی حاکمیتی جمهوری اسلامی ایران در مورد اترک در دو دوره‌ی قبل و بعد از فروپاشی شوروی، تسامح، تساهل و دوری از تنش بوده و همین امر باعث بهره‌وری جسورانه و بیشتر ترکمنستان از اترک، خارج از قواعد حقوقی بین‌المللی شده است. بر این اساس ایران باید رویکرد تازه‌ای را نسبت به هیدروپلیتیک اترک در پیش گیرد و دو کشور با ارائه راهکارهای مناسب، کشمکش‌های قریب‌الوقوع و احتمالی را به همکاری و توسعه تبدیل کنند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

364 - شناسایی مولفه‌های شایستگی مدیران در دانشگاه آینده به منظور ارائه یک مدل مناسب برای دانشگاه-های آزاد اسلامی ایران
بدری شاه طالبی بدری شاه طالبی محمد حسین یارمحمدیان

پژوهش حاضر با هدف شناسایی مولفه های شایستگی مدیران در دانشگاه آینده به منظور ارائه یک مدل مناسب برای دانشگاه آزاد اسلامی ایران به روش آمیخته اکتشافی انجام شد. در فاز اول (کیفی) از تحلیل مضمون با رویکرد استقرایی استفاده شد. محیط پژوهش آن شامل منابع دسته اول بانک های اطلا أکثر

پژوهش حاضر با هدف شناسایی مولفه های شایستگی مدیران در دانشگاه آینده به منظور ارائه یک مدل مناسب برای دانشگاه آزاد اسلامی ایران به روش آمیخته اکتشافی انجام شد. در فاز اول (کیفی) از تحلیل مضمون با رویکرد استقرایی استفاده شد. محیط پژوهش آن شامل منابع دسته اول بانک های اطلاعاتی علمی معتبر در گسترة زمانی2000 تا 2017 در حوزه مطالعات شایستگی های مدیران آینده بود. جهت جمع آوری مضامین اولیه، به روش نمونه گیری هدفمند ملاک محور به روش متوالی تعداد 134 عنوان مقاله و کتاب داخلی-خارجی مورد مطالعه قرارگرفت که با این تعداد محقق به اشباع نظری رسید. پس از کدگذاری و دسته بندی 100 مضمون اولیه، روایی محتوایی آن به دو روش کیفی و کمی انجام شد. با استفاده از ضریب هولستی، پایایی مضامین 85/0 برآورد شد. شبکه مضامین مشتمل بر 3 مضمون فراگیر، 9 مضمون سازمان دهنده و 29 مضمون پایه ترسیم گردید. در فازدوم (کمی)، محیط پژوهش شامل کلیه اعضای هیئت علمی دانشگاه های آزاد اسلامی جامع ایران، به تعداد 11554 نفر که با استفاده از فرمول کوکران 373 نفر به عنوان حجم نمونه به روش نمونه گیری غیرتصادفی در دسترس انتخاب شدند. ابزارپژوهش سیاهه 100 گویه ای محقق ساخته بود و روایی صوری و محتوایی آن توسط متخصصان تایید شد، روایی سازه با استفاده از تحلیل عاملی، و سنجش پایایی آن بااستفاده از آلفای کرونباخ انجام شد. مقادیر مربوط به برآورد ضریب آلفای کرونباخ برای مضامین بالاتر از 75/0 گزارش شدند که نشان دهنده همبستگی درونی بالا در معرف های مضامین پایه است. با توجه به شاخص های برازش مدل، مدل پژوهش از برازش مطلوبی برخوردار بود. شایستگی های ارزش آفرین، تعالی گرا و پیشران با بار عاملی 97/0، 94/0 و 92/0 به ترتیب از بیشترین اثر تبیین کنندگی در این الگو برخوردار بوده اند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

365 - ویژگی‌های روان‌سنجی نسخه فارسی پرسشنامه سوق دهنده‌ها در دانشجویان ایرانی
گشاو شریفی عباس عبداللهی سیمین حسینیان

هدف پژوهش حاضر، تهیه نسخه فارسی مقیاس سوق دهنده‌ها (وینفیلد، ادواردز و ردی 2012) و بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی آن در بین دانشجویان بود. روش پژوهش همبستگی به منظور بررسی ویژگی‌های روان سنجی ابزار و جامعه آماری آن، کلیه دانشجویان کارشناسی،کارشناسی ارشد و دکتری دانشگاه‌های ت أکثر

هدف پژوهش حاضر، تهیه نسخه فارسی مقیاس سوق دهنده‌ها (وینفیلد، ادواردز و ردی 2012) و بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی آن در بین دانشجویان بود. روش پژوهش همبستگی به منظور بررسی ویژگی‌های روان سنجی ابزار و جامعه آماری آن، کلیه دانشجویان کارشناسی،کارشناسی ارشد و دکتری دانشگاه‌های تهران، الزّهرا و دانشگاه آزاد تهران مرکز در سال ۱۳۹8 بود که از میان آن‌ها 287 نفر از طریق روش نمونه‌گیری در دسترس، انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از شاخص‌های آلفای کرونباخ، پایایی مرکب، شاخص روایی محتوا، نسبت روایی محتوا و تحلیل عاملی تأییدی تحلیل شد. آلفای کرونباخ برای همه مقیاس‌ها از 60/0 بالاتر بود، نتایج پایایی مرکب آزمون 88/0 بود. نسبت روایی محتوا بیشتر از 64 درصد و شاخص روایی محتوا بیشتر از 79 درصد بود که نشان از روایی محتوای مناسب مقیاس داشت. نتایج تحلیل عامل تأییدی نشان داد که بار عاملی گویه‌ها بیشتر از 3/0 است و تمام مسیرها از گویه‌ها به متغیر پنهان در سطح 001/0 معنادار بودند و مقیاس از روایی سازۀ مناسبی برخوردار است. شاخص خی دو بر درجۀ آزادی با مقدار 83/1 (001/0p=)؛ نیکویی برازش 92/0، برازش تطبیقی 91/0، برازش نرم شده 90/0، ریشه میانگین خطای برآورد 54/0 در محدودۀ قابل‌ قبولی قرار داشتند. نتیجه تحلیل عاملی تاییدی نشان داد که که پرسشنامه سوق دهنده‌ها دارای یک ساختار 5 عاملی است. با توجه به مطلوب بودن خصوصیات روان‌سنجی نسخه فارسی پرسشنامه سوق دهنده‌ها، می‌توان استفاده از آن را به متخصصان حوزه روان‌شناسی و مشاوره در موقعیت‌های پژوهشی و تشخیصی پیشنهاد کرد. تفاصيل المقالة

فهرس المقالات River

سند

الروابط

المراكز ذات الصلة

دعامة

الصفحات الرسمية