مروری بر الگوهای روش تحلیل تاثیر متقابل و معرفی الگویی با منطق همبستگی
الموضوعات :ابراهیم حاجیانی 1 , علی رضا همتی 2
1 - هیات علمی(دانشیار) پژوهشکده تحقیقات راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام تهران
2 - فراگیر دکتری آینده پژوهی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی تهران
هیات علمی(مربی) دانشگاه علوم پزشکی تهران ،
الکلمات المفتاحية: پیش بینی, تاثیر متقابل, همبستگی, نیروهای پیشران, سناریو,
ملخص المقالة :
اکثر روش های تحلیلی آینده پژوهی برای پیش بینی وقایع و یا بررسی رویدادهای متغیرهای مورد نظر و پیشران های مرتبط با موضوع را به صورت مستقل از هم مورد بررسی قرارداده و ارزیابی می نمایند، لیکن در مواقعی نیازمند تحلیل احتمال وقوع یک رویداد در تقابل مجموعه ای از رویدادهای مورد پیش بینی خواهیم بود . تحلیل اثرات متقابل روشی برای پاسخ به این نیاز است و اگرچه مستلزم پردازش های آماری پیچیده تری برای حصول نتایج است، لیکن اساساً همانند روش دلفی مبتنی بر نظرات متخصصان خواهد بود. مهمترین رویکرد این روش این است که بخواهیم براساس رای متخصصان احتمال وقوع رویدادهای مختلف یا نیروهای پیشران متفاوت را به طور مستقل تعیین و علاوه بر آن، نظر ایشان را برای احتمال وقوع یک رویداد در صورت وقوع سایر رویدادها و تاثیر متقابل آنها برهم جویا شده و بررسی نماییم. در نسخه های پیشرفته تر این روش، احتمال وقوع رویدادها را در زنجیره علیت بین رویدادها تعریف و مورد بررسی قرار می دهیم. بدین ترتیب ماتریسی از احتمالات اولیه و احتمالات شرطی و روابط جهت دار تاثیرات متقابل رویدادها و نیروهای پیشران شکل می گیرد. الگوهای متداول این روش با دو منطق احتمالات و ارتباطات سازمان یافته و برای تاثیرات رویدادها بر هم با قوانین احتمالی و ارتباطی قواعدی را تعریف می کند. لیکن در هر دوی این الگوها جهت تاثیر رویدادها بر هم مورد بررسی قرار نمی گیرد. نویسنده در این مقاله سعی دارد با مروری بر الگوهای موجود روش تحلیل تاثیر متقابل، الگوی جدیدی را با منطق همبستگی برای پوشش جهت تاثیر(منفی و مثبت) رویدادها بر هم معرفی نماید. نتیجه انجام فرآیند روش تحلیل اثرات متقابل معمولا" به پیدایش یک سناریو ختم می شود.
