بررسی سرب، روی و نیکل رودخانه های حوزه آب ریز تالاب انزلی (مورد مطالعاتی رودخانه گوهررود)

الموضوعات :

آریامن قویدل ¹ , فرامرز معطر ²

1 - عضو هیات علمی پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی *(مسئول مکاتبات).
2 - دکتری شیمی هسته ای، سازمان انرژی اتمی ایران.

تاريخ الإرسال : 14 الثلاثاء , ذو الحجة, 1430 تاريخ التأكيد : 29 الأربعاء , ربيع الثاني, 1431 تاريخ الإصدار : 23 الخميس , رجب, 1435

الکلمات المفتاحية: فلزات سنگین, آلودگی آب, تالاب انزلی, رودخانه گوهررود,

ملخص المقالة :

فلزات سنگین از عوامل مهم آلودگی منابع آبی به شمار می رود. ورود فلزات به آب های طبیعی معمولا ازمحل های تخلیه فاضلاب های شهری،کشاورزی و صنعتی صورت می گیرد. با توجه به اهمیت خطرات احتمالی بهداشتی فلزات سنگین و همچنین اهمیت اکوسیستم های آبی به ویژه رودخانه ها ، این تحقیق با هدف سنجش و اندازه گیری مقدار فلزات سرب،روی و نیکل در رودخانه گوهررود شهرستان رشت انجام گرفته است. برای اندازه گیری و سنجش مقدار این عناصر از پنج ایستگاه در نقاط مختلف رودخانه گوهررود در طی 9 مرحله نمونه برداری انجام گرفت. نمونه ها بعد از انجام مراحل آزمایشگاهی و آماده سازی برای تعیین مقدار عناصر فلزی توسط دستگاه جذب اتمی در آزمایشگاه سازمان حفاظت محیط زیست کشور مورد سنجش قرار گرفت. یافته ها بیانگر آن است که مقدار میانگین عناصر سرب ، روی و نیکل برای کل رودخانه به ترتیب عبارت است از:30 ± 38 ، 119± 156 و 15 ± 31 میکرو گرم بر لیتر و حداکثر مقدار این عناصر عبارت است از: سرب 168 میکرو گرم بر لیتر در ایستگاه 3 ، روی 513 میکرو گرم بر لیتر در ایستگاه 4 و نیکل 60 میکرو گرم بر لیتر در ایستگاه شماره 4 .آزمون آنالیز واریانس نشان می دهد که بین میانگین مقادیر بدست آمده سرب در ایستگاه ها اختلاف معنی دار وجود ندارد (0.284 Siglevel= , 1.307 F= ( ولی بین میانگین مقادیر به دست آمده عناصر روی ، نیکل در ایستگاه ها اختلاف معنی دار وجود دارد 0.0000) Siglevel= , 8.781 F= ( ; 0.0000) Siglevel= , 6.930 F= (. این تحقیق نشان می دهد که در مقایسه بین ایستگاه ها،عناصر اندازه گیری شده در ایستگاه های داخل شهر دارای مقادیر بیشتری بوده است. با توجه به استانداردهای سازمان حفاظت محیط زیست در مورد مقدار مجاز عناصر فلزی برای زندگی آب زیان در آب های سطحی، مقادیر میانگین و حداکثر اندازه گیری شده بالاتر از استانداردهای یاد شده است.از آن جا که این رودخانه یکی از مجاری تغذیه کننده تالاب انزلی می باشد، امکان بروز خطر بهداشتی بزرگ نمایی زیستی عناصر سنگین در بدن ماهیان و در نهایت انسان وجود دارد.

المصادر:

1. خاتمی، ه. 1386. خودپالایی رودخانه. انتشارات سازمان حفاظت محیط زیست


2. دبیری ، م. 1375. آلودگی محیط زیست . نشر اتحاد


3. ترکیان،ا. 1374. مهندسی محیط زیست، جلد اول. انتشارات کنکاش
   
   
   1. Moore, James. W. 1991. Inorganic contaminants of surface water. springer-valag new york,Inc
   
   


4. کلارک،آر.بی. 1380. آلودگی دریا. ترجمه ساداتی پور،م.ت. شریعتی فیض آبادی، ف. انتشارات معراج قلم


5. اسدی، م.، فائزی رازی، د.، نبی زاده،ر.، وجدانی،م. مدیریت مواد زائد خطرناک. انتشارات سازمان حفاظت محیط زیست
   
   
   1. Greenberg,Arnold.E.1992.Standard method for the examination of water and wastewater .American public Health Association
   
   

7. وزارت نیرو . شرکت مهندسی مشاور سفیدرود گیلان. گزارش مطالعات مقدماتی هیدرولوژیکی رودخانه های گوهررود و سیاهرود


8. رمضانی گورابی، ب. بررسی منابع آلوده کننده اکوسیستم رودخانه های شهر رشت . سازمان برنامه و بودجه استان گیلان


9. گروه پژوهشگران ایران . 1374 . کتاب گیلان . جلد اول


10. عباسپور،م.1371. مهندسی محیط زیست. انتشارات علمی دانشگاه آزاد اسلامی