بررسی اثرات زیست محیطی بهره برداری شن و ماسه از رودخانه تنکابن

الموضوعات :

مژگان روشن طبری ¹ , بهرام کیابی ² , عبدالله سلیمان رودی ³ , فریبا واحدی ⁴ , آسیه مخلوق ⁵ , رحیمه رحمتی ⁶

1 - پژوهشکده اکولوژی دریای خزر٭(مسوول مکاتبات).
2 - دانشگاه شهید بهشتی.
3 - پژوهشکده اکولوژی دریای خزر
4 - پژوهشکده اکولوژی دریای خزر
5 - پژوهشکده اکولوژی دریای خزر
6 - پژوهشکده اکولوژی دریای خزر

تاريخ الإرسال : 23 الأحد , ربيع الثاني, 1430 تاريخ التأكيد : 26 الأربعاء , رمضان, 1430 تاريخ الإصدار : 30 الإثنين , صفر, 1436

الکلمات المفتاحية: رودخانه تنکابن, شن و ماسه, پلانکتون, بنتوز, ماهی,

ملخص المقالة :

این پروژه در سال 83-1382 به صورت ماهانه به مدت یک سال انجام شد. در این مطالعه اثرات بهره برداری شن و ماسه بر آبزیان رودخانه تنکابن بررسی شده است. این رودخانه یکی از رودخانه های مهم استان است که ماهی آزاد نیز به آن مهاجرت می کند. برای انجام این تحقیق یک ایستگاه در منطقه بهره برداری شن و ماسه(ایستگاه 2)، یک ایستگاه در بالادست (ایستگاه 1) و یک ایستگاه در پایین دست منطقه بهره برداری شن و ماسه انتخاب شده است. در بررسی موجودات بنتیک ایستگاه 2کمترین میزان فراوانی و زی توده موجودات را داشت و فراوانی آن5 در صد بود. این روند تا مصب رودخانه نیز مشاهده می شود، به طوری که در مصب 21 درصد و در بالادست رودخانه 74 درصد از فراوانی موجودات کف زی وجود دارد که به دلیل تخریب منطقه، زیستگاه خود را از دست داده اند. بررسی ماهیان رودخانه ها نشان می دهد که خانواده Cyprinidae بیشترین تنوع وفراوانی و ایستگاه 2 کمترین ماهی را در طول سال داشته است. با توجه به این که 65 درصد از فراوانی ماهیان در ایستگاه 3 مصب رودخانه و 37 درصد در ایستگاه 1 بالادست رودخانه مشاهده شد، در ایستگاه 2 فقط 6 درصد از فراوانی ماهیان وجود داشته است. هم چنین در این رودخانه مهاجرت ماهی آزاد و تکثیر مصنوعی آن ها اهمیت زیادی دارد. عدم ثبات بستر رودخانه و افزایش مواد معلق، در نهایت سبب کاهش تنوع وفراوانی گونه ها شده است. اثرات منفی شن و ماسه به محل نمونه برداری محدود نبوده و به بخش های دیگر سیستم ساحل رودخانه ای نیزسرایت می کند و موجب تخریب بستر و حاشیه رودخانه می گردد.

المصادر:

1. روشن طبری. 1376. اهمیت اقتصادی رودخانه های استان مازندران و نقش فعالیت های انسان در تخریب اکوسیستم آن. دانشگاه تربیت مدرس. 29 صفحه.


2. کیابی، ب. 1374. خانه سازی به قیمت بی خانمانی آبزیان. آبزیان، سال ششم شماره 3.
   
   
   1. Clescert, L. S., A. E. Greenberg., R. R. Trusell. 1989. Standard methods for the examination of water and waste water.17th eddition.
   
   
   2. Needham, J. and R, Needham. 1962. A guide to the study of  FRESH – WATER  BIOLOGY , HOLDEN – DAY, Inc. , SAN FRANCISCO , pp:107.
   
   
   3. Edmondson, w., t., 1959, FRESH WATER BIOLOGY, John Wiley & sons, USA, pp: 1248.
   
   
   4. Pennak , R. , W. , 1953, FRESH – WATER  INVERTEBRATES of the United States , The Ronald Press , NEW YORK , pp:769 .
   
   
   5. Bagnal, T. 1978. Methods for assesment of fish production in freshwater.Blackwell sciemtific publication oxford london .
   
   
   6. Berg, H. S. 1949. Freshwater fishes of the U.S.S.R and adjacent countries.Iesrael program for scientific translation jeruslem 1964 Vol1-3.
   
   


3. روشن طبری. 1375. بررسی فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی و آبزیان رودخانه تجن ونقش فعالیت های انسان در تخریب آن. پژوهشکده اکولوژی دریای خزر. 77 صفحه.
   
   
   1. Svobodava. z. vyrusova. b. bachova. j. 1991. diagnostic Prevention and therapy of fish diseas and intoxication .
   
   
   2. Waters, T.F., 1995, Sediments in Streams- sources, Biological effects and Control: American Fisheries Society monograph7.
   
   
   3. Ward, N., 1992, the problem of sediment in water for fish, North Western Ontario Forest Technology Development Unit, TN- 21.
   
   
   4. Parmalee, P.W., 1993, Fresh water musseles of Tellico lake - Twelve years after impoudment of Little Tennessee River: Annals of Carnegie Museum, V.62, P: 81-93.
   
   


4. مجنونیان، م. 1378. حفاظت رودخانه ها. سازمان حفاظت محیط زیست. 121 صفحه.