بررسی کیفیت آب رودخانه شاوور با استفاده از شاخص‌های کیفی آب (مطالعه موردی: روستای حمزه تا سد شاوور)

الموضوعات :

محمد ویسی ¹ , مریم محمدی روزبهانی ² , نرگس ظهرابی ³

1 - کارشناس ارشد، گروه آلودگی‌های محیط‌زیست، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.
2 - استادیار، گروه آلودگی‌های محیط‌زیست، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران_ *(مسوول مکاتبات).
3 - استادیار، گروه علوم آب، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی ، اهواز، ایران.

تاريخ الإرسال : 07 السبت , جمادى الأولى, 1438 تاريخ التأكيد : 10 السبت , شعبان, 1438 تاريخ الإصدار : 13 الجمعة , ذو الحجة, 1442

الکلمات المفتاحية: شاخص‌های کیفی آب, BCWQI, رودخانه شاوور, IRWQI, NSFWQI,

ملخص المقالة :

زمینه و هدف: رودخانه ها جزء کوچکی از آب های جاری جهان و یکی از منابع اساسی تأمین آب برای مصارف گوناگون از جمله کشاورزی، شرب و صنعت مطرح می باشند. در این پژوهش به منظور بررسی وضعیت کیفی بخشی از آب رودخانه شاوور واقع در استان‌خوزستان با استفاده از شاخص‌های کیفی آب 4(NSFWQI) ،5(IRWQI) و (BCWQI)6 در بازه مورد مطالعه روستای حمزه تا سد شاوور انجام یافت.روش بررسی: نمونه برداری از 5 ایستگاه منتخب در طول مسیر رودخانه طی شش دوره فصول زمستان سال 94و بهار سال 95 انجام یافت و پس از انتقال نمونه‌ها به آزمایشگاه مقادیر پارامترهای کیفی برای محاسبه شاخص های کیفیت آب شامل:BOD5،COD، اکسیژن محلول، نیترات و سایر پارامترهای کیفی با روش های استاندارد تعیین شدند.یافته ها: مطابق نتایج محاسبه شاخص (NSFWQI)‌ برای تمام ایستگاه‌ها در طول دوره‌های نمونه‌برداری بین مقادیر 40-36 قراردارد و بیان‌گر کیفیت بد آب می باشند. همچنین نتایج محاسبه شاخص (IRWQI) برای تمام ایستگاه‌ها در طول دوره‌های نمونه‌برداری بین مقادیر 46-43 قرار و بیان‌گر کیفیت نسبتاً بد آب می باشند. برای شاخص (BCWQI) برای تمام ایستگاه‌ها در طول دوره نمونه‌برداری بین مقادیر 39-27 قرار و بیان‌گر کیفیت مناسب برای مصارف کشاورزی می باشد.بحث و نتیجه‌گیری: کیفیت آب رودخانه در تمامی دوره‌های نمونه‌برداری در سطح کیفی پایینی قرار داشته که استفاده از آب آن را تنها برای مصارف کشاورزی مناسب است، همچنین ورود زه‌آب‌های مزارع کشاورزی حاوی کودهای شیمیایی، فاضلاب‌های خانگی از عمده دلایل کاهش کیفیت آب این رودخانه می باشد. در تعیین کیفیت آب رودخانه، شاخص (IRWQI) بهتر از شاخص‌های دیگر در ایران می‌باشد.

المصادر:

1. Mir Hossieny, A. Rajabzadeh Qatrami, A. Khasheai, M. (2014) Study of annual changes in water quality of karun river based on IRWQI, The second National and Specialized Conference on Environmental Research, Hamadan, Hegmataneh Environmental Assessors Company. (In Persian)


2. Delgosha, F. Mesaghi, F. (2015). Agricultural water quality assessment of Ghezel Ozan River using WQI and NSFWQI quality indicators. Congress and Exhibition of water engineering, Tehran, Congress Karahewa Conference Company. (In Persian)


3. Guidelines for Calculating the quality Index of Iran΄s water resources The Iranian Environmental protection Agency. The University of Shahid Beheshti, (2012). (In Persian)


4. Meftahhalaghi, M. (2012). Water quality zoning using different quality indicators case study: Atrak river, journal of Water and soil conservation. 18 (2):211-220. (In Persian)


5. Enrique, S. Manuel, F. Colmenarejo, JA. Angel RG, Garcı, LT. Borja, R. (2007). Use of the water quality index and dissolved oxygen deficit as simple indicators of watersheds pollution. Journal Ecological Indicators. (7) p:315–328.


6. Chapman, D. 1996.water Quality assessment E&FN spon, an imprint of Chapman &Hall. 2^nd Edition.


7. Meftahhalaghi, M. Golalipor, A. (2007). Classification of Water Quality of Atrak River, Technical Report of Golestan Environmental Office, p: 177. (In Persian)


8. Islam S. Rasul M .T. Alam M.J.B. Haque M.A.) 2011(. Evaluation of wate. Quality of the Titas River Using NSF water Quality Index. Findal report. Dhak ، Bangeladesh ؛ Journal of Scientific Research ، Report ND : 3114


9. Marina, C. Paolo, A. Alfredo, S. (2002). Water quality control in the river Arno. Journal Water Research, (36) p: 2673-2680.


10. Asadollahifardi, G. Afshar, A. Sobhani, N. (2003). Investigation of Water Quality Indexes and Classification of Karoon Water Quality, M.Sc. Thesis in Elmosanat. Tehran University. P: 154. (In Persian)


11. Afkhami, M. (2003). Effect of Sewage on Karoon Water Quality. Proceeding of Third National Conference of Iranian Energy Tehran.p:165-172. (In Persian)


12. Jonnalagadda, SB. Mhere, G. (2001).Water quality of the Odzi river in the eastern highlands of Zimbabwe.Water Res. (35) p: 2371–2376.


13. NSF, 2003: National Sanitation Foundation. Available at: http://www.Nsfconsumer.rg/environment/wqi.Asp, http://www.nsf.org/consumer-resources. Accessed November 2,2014.


14. Ghorbanian, Sh. Gohari, Sh. Banejhad, H. (2012). A Comparison of water quality indices for Vahdat Dam. 11^th National Seminar on Irrigation and Evaportranspiration, 18-20 Bahman, Kerman, Iran. (In Persian)