بررسی تاثیر حذف پیچانرود بر الگوی جریان و رسوب رودخانه کارون با استفاده از نرم افزار CCHE2D

الموضوعات :

محمدرضا زایری ¹ (استادیار گروه سازه های آبی، دانشکده مهندسی آب و محیط زیست، دانشگاه شهید چمران اهواز)
سجاد زمان پور ² (دانشجوی کارشناسی ارشد سازه های هیدرولیکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد)
محمود شفاعی بجستان ³ (استاد گروه سازه های آبی، دانشکده مهندسی آب و محیط زیست، دانشگاه شهید چمران اهواز)
فرهاد خام چین مقدم ⁴ (استادیارگروه عمران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد)

تاريخ الإرسال : 13 الثلاثاء , جمادى الثانية, 1437 تاريخ التأكيد : 16 الثلاثاء , جمادى الأولى, 1440 تاريخ الإصدار : 14 الخميس , ربيع الأول, 1440

الکلمات المفتاحية: رودخانه کارون, پیچانرود, مدل ریاضی CCHE2D, فرسایش و رسوب گذاری,

ملخص المقالة :

رودخانه ها اصلی ترین منابع تامین آب برای مصارف گوناگون می باشند، لذا بررسی شرایط هیدرولیکی و رسوبی رودخانه ها از اهمیت بسزایی برخوردار است و ضرورت آن کاملا احساس می شود. با توجه یه روند پیچیده فرسایش و رسوبگذاری رودخانه ها و اهمیت زیادی که تغییرات مورفولوژی رودخانه در طرح های ساماندهی کنترل سیلاب و طراحی سازه های هیدرولیکی دارد، نیاز به شناخت تغییرات مورفولوژی رودخانه ها شدیداٌ احساس می گردد. رودخانه کارون واقع در استان خوزستان در محدوده ی مورد مطالعه دارای الگوی پیچانرودی است و همچنین با توجه به تشکیل جزائر و رسوبگذار بودن رودخانه در محدوده‌ی شهر اهواز، موجب می شود که افزایش تراز آب در سیلابهای رخ داده متوجه شهر باشد. لذا در این مطالعه با استفاده از نرم افزار دو بعدی CCHE2D با فرض احداث میانبر اقدام به حذف پیچانرودهای چنیبیه و کریشان 2 شده است، بررسی نتایج هیدرولیکی و رسوبی رودخانه نشان می دهد با حذف مئاندر موجب افزایش شیب خط انرژی رودخانه، سرعت جریان و در نتیجه سبب افزایش توان فرسایشی رودخانه گردد. با توجه به نتایج مدل متوسط سرعت جریان 50 درصد نسبت به مسیر موجود افزایش میابد که این امر سبب کاهش 40 درصدی توان رسوبگذاری خواهد شد.

المصادر:

منابع

1)       آذرنگ، ف.، شفاعی بجستان، م.، دهان زاده، ب. و شاهی نژاد ب. 1388 .کاربرد نرم افزار یک بعدی CCHE در شبیه‌سازی هیـدرولیکی و رسـوبی رود (مطالعه موردی: رود کارون، بازه اهواز – فارسیات). هشتمین سمینار مهندسی رود. دانشگاه شهید چمران اهواز. ص 112-121.

2)       آزم، ن.، قمشی، م.، فایضی زاده، ژ. و منصوری هفشجانی، م. 1392، شبیه‌سازی هیدرولیکی طرح‌های ساماندهی رود با استفاده از نرم افزار ریاضی Hec-Ras4(مطالعه موردی رود کارون)، نشریه علمی پژوهشی آب و خاک (علوم و صنایع کشاورزی)، شماره 4، آبان ، ص. 802-811.

3)       پور آصف، ف. و عبدالشاه نژاد ر. 1388 .بررسی تأثیر احداث میـان برهـا بـر مهار سـیلاب در رود‌های پیچان‌رودی. هشـتمین کنفـرانس هیدرولیک. دانشگاه تهران. ص 130- 1

4)       رحیمی شوشتری، م.، علی پیرنیا، م.، محمودیان شوشتری، م. و رحیمی شوشتری، م.1390، تخمین ضریب مقاومت مانینگ در بازه ای از رودکارون بزرگ توسط نرم افزار MIKE11 مطالعه موردی حد فاصل دو ایستگاه آب‌سنجی اهواز و فارسیات، سومین همایش ملی عمران شهری، سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج. ص 92- 84

5)    سالجقه، ع.، رضوی زاده، س.، یعقوبی، ا. و بهادری، ف. 1389. بررسی تأثیر احداث میانبر بر فرسایش و تولید رسوب رود با استفاده از نرم افزار MIKE11 ، مجله علمی- پژوهشی انجمن آبخیزداری ایران. شماره 8،  پاییز ، ص. 19-11.

6)   فتحی، م.، هنربخش، ا. و رستمی، م. 1391 "شبیه‌سازی عددی الگوی جریان در بازه‌ای از پیچان‏رود طبیعی رود خشکه‌رود" مجله علمی- پژوهشی پژوهش آب ایران. شماره 17، زمستان ، ص. 128-113.

7)       Abhari, M. 2008. Numerical simulation of flow by SSIIM, Fourth National Congresson River Engineering, Tehran University. pp 368-377

8)       Guo, Q. C., and Jin, Y. C. 1999. Modeling sediment transport using depth-averagedand moment equations. J. Hydraul. Eng. 125(12): 1262–1269.

9)       Ichim, I., and Radoane, M. 1986. Efectele barajelor in dinamica reliefului. Abordare geomorfologica. Editura Academiei. Bucuresti.

10)   Jia ,Y., and Wang S. 2008. CCHE2D: A two dimensional hydrodynamic and sediment transport model for unsteady open channel flows over loose bed. Technical Report CCHE TR-2, NCCHE, University of Mississippi.

11)   Tiron, L. J., Jerome, L.C., Mireille, P., Nicolae, R., Guillaume, D., Guillaume, P., and Philippe. D. 2009. Flow and sediment processes in a cut off meander of the Danube Delta during episodic floodin, journal of Geomorphology. 124(4): 862-870.

12)   Wu, W. 2001. CCHE2D sediment transport model, school of engineering, the university of mississippi.

13)   Zhang, Y. 2009. CCHE-GUI – Graphical users interface for NCCHE model user’s manual – version 3.0, Technical Report No. NCCHE-TR-2009-01, Mississippi University, MS 38677.

Zorkeflee, H. 2007. Application of 2-D modelling for Muda River using CCHE2D in, International conference on Managing Rivers in the 21 Century Solution Towards Sustainable River Basins. 124(6):589-596