نقش مادی‌ها در شکل‌گیری ساختار فضایی شهر اصفهان

الموضوعات :

حمید ماجدی ¹ , فرشته احمدی ²

1 - استادیار واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران
2 - استادیار، گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری و شهرسازی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

تاريخ الإرسال : 16 الثلاثاء , رمضان, 1429 تاريخ التأكيد : 12 الأربعاء , ذو الحجة, 1429 تاريخ الإصدار : 23 الأحد , ذو الحجة, 1429

الکلمات المفتاحية: Identity, هویت, Isfahan, اصفهان, مادی, زاینده‌رود, Zayanderood river, Madis,

ملخص المقالة :

اصفهان شهری با هسته های اولیه زیستی است و جویباره به معنای سرزمین جوی های روان اصلی‌ترین هسته شهر بوده است. نقش زاینده‌رود و شبکه مادی‌های منشعب از آن در گذشته در امور کشاورزی و آب رسانی، جمع‌آوری آب های سطحی و آبادانی شهر از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. متأسفانه طی توسعه شهری و افزایش ساخت‌ و سازها و از بین رفتن باغات درون شهر و مزارع اطراف، بخشی از هویت شهر به نام مـــادی به دست فراموشی سپرده شد. لزوم توجه و سرمایه‌گذاری در جهت احیاء مادی ها از دیدگاه های متعدد تاریخی، زیست محیطی، طراحی شهری و اقتصادی قابل بررسی است. این مقاله به شناسایی سوابق و عملکرد مادی‌ها طی تاریخ و ارتباط آن با توسعه و طراحی فضاهای شهری پرداخته است. حفظ ارزش های هویتی تاریخی مادی‌ها، زیباسازی فضای شهری با ارتقاء نقش عبور و مروری مادی‌ها به سبزراه1 و برآورده ساختن نیازهای عملکردی، تفرجی، روحی و روانی شهروندان جهت ارتقاء کیفیت زیستی شهر از اهداف اصلی مقاله است.

المصادر:

• استیرلن، هانری.( 1377) . "اصفهان (تصویر بهشت)". ترجمه جمشید ارجمند. تهران . نشر و پژوهش فرزان روز


• احمدی ، فرشته.(1386). "طرح ارتقاء کیفیت زیستی شهر اصفهان از طریق احیاء شبکه مادی های شهر" . پایان نامه کارشناسی‌ارشد مهندسی  طراحی محیط زیست. دانشگاه آزاد علوم وتحقیقات تهران


• اصفهانی، م. م.(1340). "نصف جهان فی تعریف اصفهان". به تصحیح منوچهر ستوده. اصفهان: سنایی


• اهری، زهرا . (1380). "مکتب اصفهان در شهر سازی". تهران. دانشگاه هنر


• اکبری شهرضا، جلال. "طراحی شهری محور مادی نیاصرم" ( پایان نامه کارشناسی ارشد معماری). دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان اصفهان


• بحرینی، سید حسین. (1370). "فرایند طراحی شهری. تهران". دانشگاه تهران


• بزرگزاد ایمانی، مسعود . (1350). "زاینده رود و طرق آبیاری آن" ( پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافی ). دانشگاه اصفهان . دانشکده ادبیات


• تحویلدار، میرزا حسین خان .( 1342). "جغرافیای اصفهان" . به کوشش منوچهر ستوده . تهران : بی تا


• توسلی، محمود. (1365). "اصول و روشهای طراحی شهری و فضاهای مسکونی در ایران". جلد دوم . تهران. وزارت مسکن و شهرسازی


• حبیبی، سید محسن .(1374). "مکتب اصفهان اعتلاء و ارتقاء مفهوم دولت" . نخستین کنگره معماری و شهرسازی ایران – بم . جلد 1. تهران . سازمان میراث فرهنگی


• حسینی ابری ، سید حسن . (1379). "زاینده رود از سرچشمه تا مرداب". اصفهان . نشر گلها


• حسینی ابری، سید حسن.(1361). "بررسی اجمالی طومار شیخ بهایی" (متن سخنرانی). دانشگاه اصفهان . دانشکده ادبیات


• حقیقت بین، مهدی.(1383). "طراحی پایدار در فضای سبز شهری" مطالعه موردی طراحی حاشیه مادی نیاصرم اصفهان (پایان نامه کارشناسی ارشد معماری). دانشگاه تربیت مدرس . دانشکده هنر


• جبل عاملی. عبدا... .(1375). "خانه های اصفهان در دوران معاصر" . نخستین کنگره معماری و شهرسازی ایران - بم . ج 1. تهران . سازمان میراث فرهنگی

جعفری ، نسیم .(1372). "ارتقاء نقش یک عنصر شهری گذر مادی بعنوان محور پیاده شهری" مادی فدن اصفهان (پایان نامه کارشناسی ارشد شهرسازی). دانشگاه تهران 

• خسروی، دانش. (1378). "مادی‌های اصفهان به مثابه مسیرها و فضاهای باز شهری" ( پایان‌نامه کارشناسی ارشد معماری). دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان اصفهان


• دفتر برنامه‌ریزی و تألیف کتابهای درسی.(1383). "جغرافیای استان اصفهان". شرکت چاپ و نشر کتابهای درسی ایران. تهران


• شفقی،سیروس. (1381). "جغرافیای اصفهان". انتشارات دانشگاه اصفهان


• صراف، مریم . (1380). "نقش آب در معماری" ( پایان نامه کارشناسی ارشد معماری ) . دانشگاه تهران . دانشکده هنرهای زیبا


• طالبی ریزی، زینب.( 1383). "مرکز فرهنگی تفریحی مادی نیاصرم اصفهان" ( پایان- نامه کارشناسی معماری). دانشگاه تهران . دانشکده هنرهای زیبا


• قره چاهی، سعید . (1383). "ساماندهی مادی نایج وطراحی مرکز خدمات ناحیه ای" به عنوان حلقه اتصال تخت فولاد و محوطه های مسکونی (پایان نامه کارشناسی ارشد معماری). دانشگاه اصفهان. دانشکده معماری و شهرسازی


• عیسی‌نظر فومنی، عاطفه. (1384). "ساماندهی و طراحی مسیل‌های متروکه شهر تهران".(پایان نامه کارشناسی ارشد طراحی محیط). دانشگاه تهران. دانشکده طراحی محیط


• لاری بقال، سید کیانوش . (1381). "پژوهش برای یافتن اصول و معیارهای طراحی فضاهای عمومی مطلوب برای شهرهای امروزی ایران نمونه موردی اصفهان"، (رساله دکتری شهرسازی ). دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران


• نه‌روزیان، احمد . (73-72). "بررسی جغرافیایی بخش مرکزی شهر اصفهان" ( رساله دکتری جغرافیای شهری). دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران


• هنرفر، لطف ا... . (1357). "زاینده رود در گذرگاه تاریخ" . مجله هنر و مردم


• هولستر، ارنست . (1353)." اصفهان در 113 سال پیش" . ترجمه محمد عاصفی. تهران . وزارت فرهنگ و هنر


• Appleyard,D.(1981). “Livable Streets”.Berkeley: university of california


• Arndt,Randall. (2004). “Linked landscapes Creating greenway corridors through conservation subdivision design strategies in the northeastern and central United”


• Brambilla,R.Roberto and longo, Gianni. (1977). “For pedestrians only”. Watson- Guptill Publications. Second printing. New York


• Gobster,Paul. (2004). “The human dimensions of urban greenways:planning for   recreation and related experiences” .Landscape and Urban Planning 68,147-165


•