بررسی تأثیرات شهرنشینی برگذر رودخانه قره‌سو در شهر کرمانشاه با استفاده از مدل SWOT

الموضوعات : آمایش محیط

سیروس رضایی ¹ , بیژن رحمانی ²

1 - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد ملایر، دانشگاه آزاد اسلامی، ملایر، ایران
2 - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد ملایر، دانشگاه آزاد اسلامی، ملایر، ایران

تاريخ الإرسال : 08 الجمعة , شعبان, 1443 تاريخ التأكيد : 24 الإثنين , رمضان, 1443 تاريخ الإصدار : 08 الإثنين , ربيع الثاني, 1445

الکلمات المفتاحية: شهرنشینی, شهرکرمانشاه, رودخانه قره سو, آزمون کای اسکوائر,

ملخص المقالة :

رودخانه‌های درون‌شهری از سرمایه‌های محیط زیست شهرها محسوب می‌شوند و در فراهم کردن منابع زیست محیطی شهر، تنوع زیستی و شادابی و سرزندگی محیطی نقش مؤثری دارند. این پژوهش، با هدف تأثیرات شهرنشینی بر سیستم رودخانه قره سو و سپس اثرات فعالیت های انسانی و گسترش شهرنشینی بر الگوی زهکشی شهر، تغییرات کانال رود و مخاطرات مرتبط با آن از جنبه ژئومورفولوژیکی در شهر کرمانشاه می باشد؛ و با استفاده از آزمون کای اسکوائر در 2بازه زمانی اصلی و 5بازه فرعی و تأثیرات شهرنشینی بر رودخانه قره سو در طی 4دهه مورد بررسی قرار داده است. نتایج این پژوهش نمایانگر این موضوع است که، با ارزیابی سریع ژئومورفیک تغییرات کاهشی و افزایشی عرض کانال رودخانه قره سو این تغییرات با کاربری اراضی اطراف رودخانه ارتباط معناداری داشته است.

المصادر:

 

1. اسماعیلی، ر، لرستانی، ق، 1394، ارزیابی اثرات شهرنشینی بر ویژگی­های ژئومورفیک رودخانه­ها، مطالعه موردی شهر نور، استان مازندران، فصلنامه پژوهش­های دانش زمین، (6) 24، : 78-93.


2. حیاتی، ح، فردین، ف، 1394، ارزیابی متقابل رودخانه و شهر در شکل­گیری منظر پایدار شهری، اولین همایش ملی توسعه پایدار شهری، تهران.67-51


3. ساشورپور، ا، مهدی، ا، 1394طراحی شهری آبکنار با رویکرد توسعه پایدار(مطالعه موردی: رودخانه مهاباد)، فصلنامه پژوهشهای منظرشهر، (2)4: 22-77


4. سازمان آب منطقه­ای غرب، مرکز تحقیقات آب، 1399، مدیریت منابع و شبکه آب­های سطحی.


5. سازمان محیط زیست استان کرمانشاه، 1399


6. شکیبا مقدم، م، 1384، مدیریت سازمان­های محلی و شهرداری­ها برای دانشجویان رشته مدیریت دولتی، چاپ دوم، انتشارات میر، تهران.300


7. علی خانی زاده، م، محمدی دوست، س، 1395، ارزیابی کاربری اراضی شهری زرقان با رویکرد کیفیت محیط، 43(11):21-46


8. فکوهی، ن، 1386، دایاسپوری علمی ایرانی و نقش آن در بومی­سازی علوم اجتماعی در ایران، همایش علم بومی و علم جهانی امکان یا امتناع، مطالعات اجتماعی ایران، (3) 11: 89-71


9. قنبرزاده، ه، بهینافر، ا، ثروتی، م، موسوی، م، 1394، نقش متغییرهای ژئومورفیکی  رودخانه‌ای در مخاطرات سیلاب شهرهای کوهستانی(مطالعه موردی: شهرطرقبه، استان خراسان رضوی)، فصل نامه آمایش محیط31 (8) :77-98


10. کامیابی، س، 1397، نقش رودخانه ماسوله در توسعه و برنامه­ریزی شهر ماکلوان، فصلنامه علمی – پژوهشی جغرافیا(برنامه­ریزی منطقه­ای)، (3) 8: 129-115.


11. کشورپرست، س، پارسایی، ج، 1394، ساماندهی رودخانه­های شهری با رویکرد توسعه پایدار محیطی (مطالعه موردی: شهر محمودآباد)، کنفرانس بین­المللی پژوهش­های نوین در علوم کشاورزی و محیط زیست، 24 آذر ماه 1394، کوالالامپور- مالزی. https://civilica.com/doc/436007


12. مشکینی، ا، تیموری، ا، 1395، سنجش گستردگی شهری و تأثیر آن بر تغییرات کاربری اراضی با استفاده از RS و GIS، نمونه موردی: شهر کرج طی دوره 1391 -1363، معماری و شهرسازی آرمان­شهر(17) :387-375.


13. مدرسی حسینی، س، مداحی، ر، جمالی، ع، مهدوی نجف آبادی، ر، 1397، ارزیابی گسترش کمی شهر و مدل سازی توسعه فیزیکی در نوار ساحلی شهر بندرعباس فصلنامه آمایش محیط، 49(13):45-56


14. مطهری، م، 1384، ساماندهی جداره شرقی رودخانه چالوس(با رویکرد مجموعه اوقات فراغت)، پایاننامه کارشناسی ارشد، با راهنمایی دکتر سید رحمان اقبالی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی، دانشکده معماری.250