شاخص‌

دسترسی آزاد مقاله

1 - فراتحلیلی بر ویژگی های روانشناختی و رفتار رانندگی به منظور ارایه نقشه راه آینده پلیس در پیشگیری از سوانح رانندگی
پرویز فداکار گبلو مهدی مولایی یساولی سید مسلم موسوی پناه

10.30495/jmfr.2022.21096

زمینه: از آنجایی که اولویت‌بندی در سیاست‌ها با توجه به ظرفیت‌های موجود، محدود است. بنابراین ضرورت دارد پژوهشی جامع که میزان نقش متغیرهای روانشناختی در رفتار رانندگی را بررسی کند، انجام گیرد.هدف: این پژوهش با هدف بهره‌گیری از شیوه‌های نوین پژوهش، تحت عنوان فراتحلیل به تح چکیده کامل

زمینه: از آنجایی که اولویت‌بندی در سیاست‌ها با توجه به ظرفیت‌های موجود، محدود است. بنابراین ضرورت دارد پژوهشی جامع که میزان نقش متغیرهای روانشناختی در رفتار رانندگی را بررسی کند، انجام گیرد.هدف: این پژوهش با هدف بهره‌گیری از شیوه‌های نوین پژوهش، تحت عنوان فراتحلیل به تحلیل و ترکیب نتایج پژوهش‌های صورت گرفته در حوزه رفتار رانندگی و ویژگی‌های روانشناختی پرداخته است تا بدین طریق، نقشه راهی را در راستای پیشگیری از سوانح رانندگی ارائه نمایید.روش: جامعه‌ی آماری این پژوهش، تحقیقات انجام شده پیرامون رفتار رانندگی بین سال‌های 89 تا 99 می‌باشد. که اطلاع دقیقی از تعداد آنها در دسترس نبود و 25 پژوهش در زمینه‌ی رفتار رانندگی انتخاب شد. روش تحقیق این پژوهش، روش فراتحلیل می‌باشد. یافته ها: تمام این پژوهش‌ها از نظر معناداری انداز اثر مورد تحلیل قرار گرفتند و از شاخص r پیرسون جهت محاسبه اندازه اثر استفاده شد. تجزیه ‌و ‌تحلیل نتایج پژوهش‌های مورد بررسی با استفاده از مدل اثرات تصادفی نشان داد که اندازه اثر کل متغیرهای روانشناختی اثرگذار در رفتار رانندگی برابر با 32/0 بود. همچنین بررسی ناهمگونی نتایج با استفاده از شاخص‌های Q و I2 نشان داد که تفاوت معنی‌داری بین اندازه اثرهای بدست‌آمده در پژوهش‌های مختلف وجود ندارد. نتیجه گیری: پیشنهاد می‌شود در راستای پیشگیری از سوانح رانندگی، به ویژگی‌های روانشناختی رانندگان توجه ویژه‌ای شود و در ارائه صلاحیت رانندگی در کنار آزمون‌های کتبی و مهارتی رانندگی، ابزاری جهت ارزیابی ویژگی‌های روانشناختی رانندگان استفاده شود و برنامه‌های علمی و مدونی جهت بهبود ویژگی‌های روانشناختی رانندگان پرخطر ایجاد گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2 - طراحی و تدوین الگوی اندازه‌گیری سرمایه اجتماعی
رمضانعلی رویایی اسماعیل کاوسی

اغلب گفته می‌شوداگر نتوانید اندازه‌گیری کنید، نمی‌توانید مدیریت کنید و آن چه قابل اندازه‌گیری است قابل انجام می‌باشد. علی‌رغم تلاش‌های وافری که محققین پیرامون سنجش و اندازه‌گیری سرمایه اجتماعی در اقصی نقاط دنیا به عمل آورده‌اند، متاسفانه یکی از بزرگترین نقاط ضعف موجود، چکیده کامل

اغلب گفته می‌شوداگر نتوانید اندازه‌گیری کنید، نمی‌توانید مدیریت کنید و آن چه قابل اندازه‌گیری است قابل انجام می‌باشد. علی‌رغم تلاش‌های وافری که محققین پیرامون سنجش و اندازه‌گیری سرمایه اجتماعی در اقصی نقاط دنیا به عمل آورده‌اند، متاسفانه یکی از بزرگترین نقاط ضعف موجود، فقدان اجماع آنها پیرامون روش اندازه گیری این پدیده می‌باشد. با توجه به این مهم که گام نخست در اندازه‌گیری هر چیزی تعریف صفت و ویژگی مورد نظر می‌باشد، در این مقاله نخست تعاریفی از سرمایه اجتماعی عرضه شده و به دنبال آن ضمن تاکید بر عدم اجماع محققین در خصوص به کارگیری روش‌های اندازه‌گیری سرمایه اجتماعی، مدل‌های مختلف تشریح می‌گردد. در مدل‌های کیفی، مدل SCAT که توسط بین و هیکس ارائه گردیده و مدل CRLRA که به وسیله فالک و کیلپاتریک مطرح شده و مدل کریشنا شرادر معرفی می‌گردند، سپس مدل‌های کمی اسنیجدرز، پاتنام و فوکویاما تعریف گردیده و در ادامه الگوهای پیمایشی و اقتصادی جهت اندازه‌گیری سرمایه اجتماعی تبیین می‌شوند. پس از ارائه مدل مفهومی به معرفی الگوی پیشنهادی پرداخته می‌شود. در این مرحله نخست ابعاد چهارگانه سرمایه اجتماعی مطرح و سپس مولفه‌های مربوط به هر یک از ابعاد معرفی و در ادامه شاخص‌های اندازه گیری مولفه‌ها در قالب جداول و اشکال عرضه می‌گردد. در خاتمه با توجه به کاربست آزمایشی مدل در واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی به اجمال مراحل اجرایی تحقیق مطرح و به پاره‌ای از نتایج حاصله از این پژوهش اشاره می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

3 - ارائه مدل آسیب شناسی نظام نوسازی صنایع ایران (با رویکرد فناوری)
محمدرضا محسنی ازغندی سید محمد سید حسینی

رقابت در صنعت برای تولید کیفیت بهتر در عرصه کالا و خدمات امری اجتناب ناپذیر است. در این راستا کشور ما با توجه به قدیمی بودن اکثر مولفه‌های تاثیرگذار آن در بخش صنعت، نیازمند نوسازی این مولفه‌ها می‌باشد. شاخص‌های عمده قانونی / حاکمیتی، اقتصادی / صنعتی، تکنولوژیک و درون ب چکیده کامل

رقابت در صنعت برای تولید کیفیت بهتر در عرصه کالا و خدمات امری اجتناب ناپذیر است. در این راستا کشور ما با توجه به قدیمی بودن اکثر مولفه‌های تاثیرگذار آن در بخش صنعت، نیازمند نوسازی این مولفه‌ها می‌باشد. شاخص‌های عمده قانونی / حاکمیتی، اقتصادی / صنعتی، تکنولوژیک و درون بنگاهی به عنوان یک طبقه بندی جهت این مولفه‌ها در تحقیق حاضر بکار گرفته شده است. سپس با تجزیه و تحلیل نموداری و استفاده از نظر خبرگان زیر شاخص‌ها نیز مطرح گردید. سپس با استفاده از روشهای تصمیم گیری در مورد هر یک از شاخص‌های 16 گانه‌ اهمیت سنجی انجام شده، پس از آن با توجه به وزن و اهمیت هر یک از شاخص‌ها و نظر خبرگان در مورد فاصله از مطلوب هر یک از صنایع در این شاخص‌ها، صنایع مورد نظر جهت نوسازی اولویت بندی شده‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

4 - وضعیت سنجی برون سپاری در دستگاه های اجرایی استان مازندران
فاضل زارعیان باغگاه سعید امامقلی زاده مهرداد متانی

10.30495/ijpa.2022.64858.10821

زمینه: پدیده برون‌سپاری امری جدید در امور سازمانی و نظام‌های اداری می‌باشد، لذا هدف پژوهش حاضر شناسایی شاخص‌ها و وضعیت سنجی برون‌سپاری در دستگاه‌های اجرایی استان مازندران می‌باشد.روش: جامعه‌ی آماری بخش کیفی شامل خبرگان شامل روئسا، مدیران و ناظرین پروژه‌های برون‌سپاری دس چکیده کامل

زمینه: پدیده برون‌سپاری امری جدید در امور سازمانی و نظام‌های اداری می‌باشد، لذا هدف پژوهش حاضر شناسایی شاخص‌ها و وضعیت سنجی برون‌سپاری در دستگاه‌های اجرایی استان مازندران می‌باشد.روش: جامعه‌ی آماری بخش کیفی شامل خبرگان شامل روئسا، مدیران و ناظرین پروژه‌های برون‌سپاری دستگاه‌های اجرایی استان مازندران و جامعه‌ی آماری بخش کمی نیز شامل مدیران ارشد، مدیران میانی و دست‌اندارکاران و کارمندان دستگاه‌های اجرایی استان مازندران بود. تعداد افراد نمونه در بخش کیفی تعداد 11 نفر و در بخش کمی تعداد 228 نفر انتخاب شدند. به منظور تجزیه وتحلیل داده‌ها از تکنیک تحلیل محتوا، تکنیک دلفی و آزمون t تک نمونه‌ای در نرم افزار Spss استفاده شد. یافته‌ها: با توجه برای کلیه شاخص‌ها بجز شاخص‌های اتخاذ تدابیر لازم جهت برون‌سپاری در سازمان، انعطاف‌پذیری سازمان در زمینه نحوه ارائه خدمات برون‌سپاری، حفظ دانش فنی سازمان در برون‌سپاری، انتقال دانش جدید فنی از سازمان‌ها و شرکت‌های دیگر به سازمان طی برون‌سپاری و ایجاد ظرفیت بالا با برون‌سپاری خدمات، عدم تغییر میزان هزینه پرداختی شهروندان برای ارائه خدمات برون‌سپاری و شاخص بررسی مکان برون‌سپاری در قرارداد، در وضعیت مناسبی قرار دارند. نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج بدست آمده می‌توان بیان داشت که دستگاه‌های اجرایی استان مازندران آمادگی لازم را از لحاظ انجام برون‌سپاری تا حدی زیادی دارا می باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

5 - طراحی مدل خط مشی‌گذاری تاب‌آوری کسب و کارهای دانش بنیان در دوران کرونا
ابراهیم دوستی شرودانی ناصر خانی

10.30495/ijpa.2022.67317.10887

ه هدف: هدف از پژوهش حاضر طراحی مدل خط مشی گذاری تاب آوری کسب و کارهای دانش بنیان در دوران کرونا است. روش: داده های گردآوری شده کیفی و با رویکرد نظریه داده بنیاد می باشد. جامعه ی آماری پژوهش مدیران و متخصصان حوزه ی دانش بنیان بوده که از طریق نمونه گیری نظری با دوازده ن چکیده کامل

ه هدف: هدف از پژوهش حاضر طراحی مدل خط مشی گذاری تاب آوری کسب و کارهای دانش بنیان در دوران کرونا است. روش: داده های گردآوری شده کیفی و با رویکرد نظریه داده بنیاد می باشد. جامعه ی آماری پژوهش مدیران و متخصصان حوزه ی دانش بنیان بوده که از طریق نمونه گیری نظری با دوازده نفر از آنان مصاحبه های عمیق نیمه ساختمند انجام شده است. سپس با استفاده از کدگذاری باز، مفاهیم و مقوله های استخراج شدند. یافته ها: براساس فرایند نظریه داده بنیاد، طی مراحل کدگذاری 52 مقوله فرعی و 13 مقوله اصلی شناسایی و دسته بندی شدند. سپس ضمن شناسایی مقوله محوری، مقوله ها در درون مولفه های اساسی شرایط علی، زمینه ای، مداخله گر، راهبردهای و پیامدهای قرار گرفتند و مدل نهایی شکل گرفت. نتیجه گیری: شرکت های دانش بنیان می توانند با چرخش هوشمندانه در مدل کسب و کار، شناسایی بازارهای هدف جدید، استفاده از خلاقیت و دانش بروز و بهره گیری از تجربیات سایر کشورها در برابر بحران کووید 19، به خوبی مقاومت کرده و بحران کرونا را تبدیل به فرصتی برای رشد شرکت تبدیل نمایند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

6 - مدل سنجش تاثیر مدیریت دانش بر بهبود شاخص‌های عملکردی سازمان (مورد مطالعه: تامین کنندگان شرکت صنعتی نیرومحرکه)
پیمان اخوان مرتضی خیر خواه رضا حسنوی

زمینه: تحقیق حاضر در زمینه مدیریت دانش و تاثیر آن بر ابعاد مختلف عملکردی سازمان در زنجیره تامین صنعت خودرو صورت پذیرفته است. هدف: هدف این پژوهش، بررسی تاثیر مدیریت دانش بر شاخص‌های عملکردی سازمان نظیر تحویل به موقع و کیفیت برای تامین کنندگان شرکت نیرومحرکه در زنجیره تام چکیده کامل

زمینه: تحقیق حاضر در زمینه مدیریت دانش و تاثیر آن بر ابعاد مختلف عملکردی سازمان در زنجیره تامین صنعت خودرو صورت پذیرفته است. هدف: هدف این پژوهش، بررسی تاثیر مدیریت دانش بر شاخص‌های عملکردی سازمان نظیر تحویل به موقع و کیفیت برای تامین کنندگان شرکت نیرومحرکه در زنجیره تامین خودرو بود. روش: تحقیق بر حسب هدف کاربردی و بر اساس شیوه اجرا و گردآوری داده‌ها، توصیفی-پیمایشی از نوع همبستگی است. جامعه آماری تحقیق تامین کنندگان فعال شرکت نیرومحرکه (99 تامین کننده) بود که مطابق جدول مورگان 80 تامین کننده به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در پژوهش پرسشنامه بود. اطلاعات جمع‌آوری شده با استفاده از مدل سازی معادله ساختاری و به روش حداقل مربعات جزئی توسط نرم افزار smartPLS 3، تحلیل شد. یافته‌ها: تحلیل داده‌ها نشان داد که مدیریت دانش، تاثیر مثبتی روی عملکرد دارد. نتایج تحلیل نشان داد که مدیریت دانش بیشترین تاثیر را بر شاخص کیفیت داشته و بر شاخص‌های تحویل به موقع و رضایت مشتری نیز تاثیر مثبت دارد ولی بر شاخص هزینه تاثیر معناداری ندارد. نتایج: استقرار نظام مدیریت دانش در سازمان می‌تواند سبب بهبود عملکرد سازمان‌ها گردد. سازندگان جهت بهبود عملکرد خود می‌بایست روی مدیریت دانش سازمان سرمایه‌گذاری بیشتری نمایند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

7 - بررسی تاثیر فرهنگ سازمانی(براساس مدل هافستد) بر خلاقیت
محمدباقر جعفری قنبر امیرنژاد

زمینه و هدف: کشف عناصر ناشناخته، ارائه راه حلهای جدید، مشخصه افرادی است که تاثیری عمیق بر زندگی بشری دارند. فرهنگ یک عامل تعیین کننده در رفتار انسان‌ها است. این پژوهش با هدف بررسی تاثیر فرهنگ سازمانی (بر اساس مدل هافستد) بر خلاقیت مدیران شرکت‌های توسعه نیشکر و صنایع جان چکیده کامل

زمینه و هدف: کشف عناصر ناشناخته، ارائه راه حلهای جدید، مشخصه افرادی است که تاثیری عمیق بر زندگی بشری دارند. فرهنگ یک عامل تعیین کننده در رفتار انسان‌ها است. این پژوهش با هدف بررسی تاثیر فرهنگ سازمانی (بر اساس مدل هافستد) بر خلاقیت مدیران شرکت‌های توسعه نیشکر و صنایع جانبی استان خوزستان می‌باشد. روش پژوهش: با توجه به ماهیت آن؛ توصیفی از نوع همبستگی و با توجه به هدف تعیین شده، از نوع کاربردی است. جامعه آماری مدیران شرکت‌های توسعه نیشکر و صنایع جانبی استان خوزستان می‌باشد. تعداد 200 پرسشنامه توزیع گردیده و حجم نمونه در سطح اطمینان 95 % و با استفاده از جدول کرجسی و مورگان، 196 نفر برآورد گردید. نمونه گیری به روش تصادفی ساده انجام و پایایی کل پرسشنامه تحقیق 92/0 بوده و برای یافته‌ها از معادلات ساختاری و نرم افزار LISREL استفاده شده است. نتایج: نتایج نشان داد که؛ فرهنگ سازمانی بر خلاقیت تاثیر معناداری دارد و در پیش بینی همزمان خلاقیت از طریق شاخص‌های فرهنگی هافستد شامل مردگرایی/ زن گرایی، فرد گرایی/ گروه گرایی، ابهام گریزی، فاصله قدرت مشخص شد که همه شاخص‌ها بر خلاقیت تاثیر معناداری دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

8 - تعیین اندازه‌ی کارآیی فنی راسل با حضور شاخص‌های انعطاف‌پذیر مبتنی بر متغیرهای کمکی
مجید صدیقی حسن‌کیاده صابر ساعتی مهتدی سهراب کردرستمی

در بسیاری از کاربردهای واقعی تحلیل پوششی داده‌ها، وضعیت بعضی از شاخص‌ها به عنوان ورودی یا خروجی کاملاً معلوم نیست. یعنی در برخی از موقعیت‌ها، یک شاخص می‌تواند برای برخی از واحدهای تصمیم‌گیری نقش ورودی و برای برخی دیگر نقش خروجی داشته باشد. این نوع شاخص‌ها را شاخص‌های ان چکیده کامل

در بسیاری از کاربردهای واقعی تحلیل پوششی داده‌ها، وضعیت بعضی از شاخص‌ها به عنوان ورودی یا خروجی کاملاً معلوم نیست. یعنی در برخی از موقعیت‌ها، یک شاخص می‌تواند برای برخی از واحدهای تصمیم‌گیری نقش ورودی و برای برخی دیگر نقش خروجی داشته باشد. این نوع شاخص‌ها را شاخص‌های انعطاف‌پذیر ‌می‌نامند. برای توسعه مدل‌های تعیین نوع شاخص‌های انعطاف‌پذیر، در تحلیل پوششی داده‌ها، در این مقاله مدلی مطرح می‌شود که به طور هم‌زمان فاکتورهای انقباض ورودی‌ها کمینه و فاکتورهای انبساط خروجی‌ها در اندازه‌ی راسل با حضور شاخص‌های انعطاف‌پذیر بیشینه ‌شود. اندازه‌ی مطرح شده در تابع هدف مدل پیشنهادی، خطی است. به عبارت دیگر، رابطه‌ی بین شاخص‌ها را به صورت یک تابع جمعی بیان می‌کند. در واقع این مدل، غیرخطی بودن تابع هدف اندازه‌ی راسل و اندازه‌ی بهبود یافته‌ی راسل را ندارد. در پایان، با ارائه مثال‌، مدل پیشنهادی با مدل‌های موجود مشابه مقایسه شده و مزایای آن به بحٍ گذاشته خواهد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

9 - طراحی مدل ریاضی سنجش ریسک اعتباری بوسیله رتبه‌‌‌بندی اعتباری با بهره‌برداری از مدل تحلیل پوششی داده‌‌‌ها
فرید حیدری فر فرهاد حنیفی غلامرضا زمردیان

نظام بانکی کارآمد، موثرترین وسیله برای توسعه اقتصادی بوده و مهم‌ترین وظیفه بانک‌ها تخصیص منابع در قالب تسهیلات بانکی است و طراحی و استقرار مدل رتبه‌بندی اعتباری نقش موثری در افزایش کارآمدی بانک‌ها در تجهیز منابع دارد. در پژوهش حاضر به طراحی و تبیین مدل رتبه‌‌‌بندی اعتبا چکیده کامل

نظام بانکی کارآمد، موثرترین وسیله برای توسعه اقتصادی بوده و مهم‌ترین وظیفه بانک‌ها تخصیص منابع در قالب تسهیلات بانکی است و طراحی و استقرار مدل رتبه‌بندی اعتباری نقش موثری در افزایش کارآمدی بانک‌ها در تجهیز منابع دارد. در پژوهش حاضر به طراحی و تبیین مدل رتبه‌‌‌بندی اعتباری با بهره‌برداری از مدل تحلیل پوششی داده‌‌‌ها، پرداخته شد. نمونه آماری مربوط به اطلاعات مشتریان حقوقی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار و دریافت کننده تسهیلات از بانک تجارت در طی سال‌های 1398 تا1399؛ بیان نمود. در این زمینه، 30 متغیرتوضیح دهنده شامل متغیرهای مالی و غیر مالی مورد بررسی قرار گرفت. از بین متغیرهای موجود نهایتاً با استفاده از تکنیک تجزیه و تحلیل عاملی و روش دلفی متغیرهای تأثیرگذار بر ریسک اعتباری انتخاب و وارد مدل تحلیل پوششی داده‌ها شده است و امتیازات کارایی شرکت‌های حقوقی با استفاده از آن‌ها به دست آمد. نتایج حاصل از مقایسه‌ی دو مدل تحلیل پوششی داده‌ها حاکی ازآن است که اعتبار مدل مالی 072/0 ازمدل ترکیبی بیشتر است. در رویکرد مالی 7 شرکت کارا بوده و در رویکرد ترکیبی 12 شرکت کارا تشخیص داده شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

10 - ارزیابی تأثیر آمادگی خانوار در برابر ریسک بر رشد اقتصادی ایران
فرزام سجادیه خواجوئی صادق بختیاری سارا قبادی

10.30495/jae.2021.18979

هدف اصلی این مقاله ارزیابی تأثیر آمادگی خانوار در برابر ریسک بر رشد اقتصادی ایران طی دوره زمانی (1399-1368) است. به این منظور، با پیروی از چارچوب ارائه شده در گزارش توسعه جهانی (2014)، یک شاخص ترکیبی با در نظر گرفتن چهار مؤلفه اصلی شامل دسترسی خانوار به منابع مالی، وضعی چکیده کامل

هدف اصلی این مقاله ارزیابی تأثیر آمادگی خانوار در برابر ریسک بر رشد اقتصادی ایران طی دوره زمانی (1399-1368) است. به این منظور، با پیروی از چارچوب ارائه شده در گزارش توسعه جهانی (2014)، یک شاخص ترکیبی با در نظر گرفتن چهار مؤلفه اصلی شامل دسترسی خانوار به منابع مالی، وضعیت سرمایه انسانی، میزان برخورداری خانوار از حمایت اجتماعی و ظرفیت دولت در ایجاد تسهیلات تدوین شد. پس از محاسبه شاخص مربوطه با استفاده از روش خودتوضیح برداری با وقفه‌های توزیعی و بهره‌گیری از نرم‌افزار مایکروفیت (Microfit)، تأثیر آمادگی خانوار در برابر ریسک بر رشد اقتصادی ایران، مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از برآورد الگو نشان می‌دهد میان آمادگی خانوار در برابر ریسک و رشد اقتصادی ایران در کوتاه‌مدت و بلندمدت رابطه‌ای مستقیم برقرار است. تأثیر مثبت تعداد مشترکین تلفن همراه، نیروی کار، سرمایه فیزیکی و از طرفی تأثیر منفی جمعیت و تورم بر رشد اقتصادی ایران از دیگر نتایج این پژوهش می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

11 - تخمین حداقل معاش (خط فقر) خانوارهای شهری و روستایی استان خراسان رضوی با استفاده از سیستم مخارج خطی با شکل‌گیری عادت
محمد حیدری ابوالفضل سامی

در این پژوهش حداقل معاش خانوارهای شهری و روستایی استان خراسان رضوی را به عنوان سنجه‌ای نسبی وذهنی از خط فقر، به همراه چند شاخص فقرطی دوره‌ی زمانی 1389- 1369 با بهره‌گیری از سیستم مخارج خطی پویا با فرض شکل‌گیری عادات (HLES) و روش رگرسیون‌های به ظاهر نامرتبط تکراری(ISUR) چکیده کامل

در این پژوهش حداقل معاش خانوارهای شهری و روستایی استان خراسان رضوی را به عنوان سنجه‌ای نسبی وذهنی از خط فقر، به همراه چند شاخص فقرطی دوره‌ی زمانی 1389- 1369 با بهره‌گیری از سیستم مخارج خطی پویا با فرض شکل‌گیری عادات (HLES) و روش رگرسیون‌های به ظاهر نامرتبط تکراری(ISUR) برآورد نموده ایم. داده‌های مورد استفاده در این پژوهش شامل داده‌های بودجه (درآمد- هزینه) خانوارهای شهری و روستایی استان خراسان رضوی و شاخص‌های قیمت مربوطه می‌باشد. برآورد براساس شش گروه کالایی صورت گرفته است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که حداقل معاش سالانه‌ی کل(خط فقر) درطول دوره برای مناطق شهری وروستایی استان ازروندی فزاینده برخوردار است. با توجه به حداقل معاش محاسبه شده، شاخص‌های نسبت سرشمار، نسبت شکاف درآمدی، نابرابری درآمد بین فقرا وکاکوانی نیز برای مناطق شهری و روستایی محاسبه شده که نتایج در کل حکایت از بدتر شدن وضعیت خانوارهای شهری و تاحدودی خانوارهای روستایی درطی دوره‌ی مورد مطالعه دارد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

12 - پیش‌بینی روند تغییرات قیمت سهام با به‌کارگیری شاخص‌های تحلیل تکنیکی و استفاده از روش ترکیبی الگوریتم ژنتیک و شبکه عصبی مصنوعی: مطالعه موردی سهام ایران خودرو
زینب آذریان سید مهدی همایونی

همواره پیش‌بینی دقیق روند بازار سهام برای تصمیم‌گیری‌های مالی سرمایه‌گذاران مهم بوده است. استفاده از مجموعه‌ای از شاخص‌های تحلیل تکنیکی یکی از پرکاربردترین روش‌های پیش‌بینی‌های مالی است. تعیین پارامترهای مناسب این شاخص‌ها و همچنین ترکیب آن‌ها یکی از چالش‌های پژوهشگران ا چکیده کامل

همواره پیش‌بینی دقیق روند بازار سهام برای تصمیم‌گیری‌های مالی سرمایه‌گذاران مهم بوده است. استفاده از مجموعه‌ای از شاخص‌های تحلیل تکنیکی یکی از پرکاربردترین روش‌های پیش‌بینی‌های مالی است. تعیین پارامترهای مناسب این شاخص‌ها و همچنین ترکیب آن‌ها یکی از چالش‌های پژوهشگران است. از طرف دیگر، ماهیت غیرخطی و پویای تغییرات در روند بازار سهام موجب استفاده گسترده از روش‌های پیش‌بینی غیرخطی همچون شبکه عصبی مصنوعی شده است. با وجود استفاده گسترده از شاخص‌های تحلیل تکنیکی به عنوان ورودی شبکه‌های عصبی مصنوعی، تاکنون بهینه‌سازی پارامترهای شاخص‌های تحلیل تکنیکی به عنوان ورودی شبکه عصبی مصنوعی پژوهش نشده است. با توجه به روند تغییرات انحصاری سهام یک شرکت نسبت به سایر شرکت‌ها، استفاده از مجموعه پارامترهای پیش‌فرض یا یکسان برای تمام انواع سهام منطقی نیست. در این پژوهش، پارامترهای مجموعه‌ای از شاخص‌های تحلیل تکنیکی برای سهام یک شرکت با استفاده از الگوریتم ژنتیک بهینه شده است و به شبکه عصبی مصنوعی به عنوان ورودی داده ‌می‌شود. از این روش ترکیبی برای پیش‌بینی روند تغییرات قیمت سهام روز بعد استفاده شده است. در این روش، فرض شده است که فرد سرمایه‌‌گذار براساس پیش‌بینی تصمیم می‌گیرد، که روز بعد، سهام را بخرد، بفروشد، یا نگه‌ دارد. برای ارزیابی عملکرد روش ترکیبی ارائه شده، از یک شبکه عصبی مصنوعی با استفاده از شاخص‌های تحلیل تکنیکی با پارامترهای پیش‌فرض نیز جهت پیش‌بینی روند تغییرات قیمت سهام استفاده شده است. این دو روش برای داده‌های واقعی سهام شرکت ایران خودرو اجرا شده که نتایج نشان دهنده برتری روش ترکیبی با 25.1% کاهش در خطای پیش‌بینی نسبت به روش ساده است. طبقه‌بندی JEL:G10 ،G17 ،C45 ، C53، C61 پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

13 - اولویت‌بندی شاخص‌های کلیدی عملکرد منابع انسانی با استفاده از تکنیک‌های تصمیم‌گیری چند متغیره در بیمارستان‌های منتخب دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
محمد جواد محب مسعود فردوسی مریم حقیقت فرزانه رجالیان

مقدمه: شاخص‌های کلیدی عملکرد، رفتارها را به طرف دستیابی به اهداف اولویت‌بندی می‌کنند. انتخاب آن نیازمند راهبردی است که از قضاوت‌های فردی و ذهنی دور بماند که تکنیک‌های تصمیم‌گیری چند متغیره این امر را تسهیل می‌کند. روش پژوهش: مطالعه به روش توصیفی تحلیلی و مقطعی، در سال چکیده کامل

مقدمه: شاخص‌های کلیدی عملکرد، رفتارها را به طرف دستیابی به اهداف اولویت‌بندی می‌کنند. انتخاب آن نیازمند راهبردی است که از قضاوت‌های فردی و ذهنی دور بماند که تکنیک‌های تصمیم‌گیری چند متغیره این امر را تسهیل می‌کند. روش پژوهش: مطالعه به روش توصیفی تحلیلی و مقطعی، در سال 1393 انجام گرفت. جامعه مطالعه مدیران ارشد و میانی بیمارستان‌های منتخب و معاونت توسعه و مدیریت منابع دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بود. ابزار مطالعه چک لیستی مشتمل بر 32 شاخص کلیدی عملکرد نیروی انسانی بود که روایی آن به تایید رسید. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزارهای تاپسیس 2012 و اکسپرت چویز 11 تحلیل شد. یافته‌ها: بیشترین وزن مربوط به معیار مطابقت با اهداف با امتیاز225/0 بوده است. بیشترین اهمیت نسبی شاخص‌ها مربوط به سرانه ساعت آموزش‌های برگزار شده (128/0) و پس از آن سرانه مرخصی استحقاقی (113/0)، درصد پیشنهادات قابل قبول به کل پیشنهادات ارائه شده (092/0)، نرخ شکایات نیروی انسانی ماهانه (091/0) بود. نتیجه‌گیری: بکارگیری شاخص‌های منتخب با نظر به حساسیت و نقش بسزای مدیریت منابع انسانی و با نظر به تعهد منتج از مشارکت، در دستیابی به اهداف استراتژیک هر سازمان از ضروریات است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

14 - تاثیر استقرار طرح مروج سلامت بر شاخص‌های بهداشتی دانش‌آموزان پسر مقطع ابتدایی منطقه 17 شهر تهران
سمیه طولابی فرد امیر اشکان نصیری پور پوران رئیسی

مقدمه: مدارس مروج سلامت (HPS) مکان‌هایی هستندکه سلامت دانش‌آموزان را ارتقا می‌دهند. هدف مقاله حاضر، تعیین تاثیر طرح مدارس مروج سلامت بر شاخص‌های بهداشتی دانش‌آموزان مدارس ابتدایی پسرانه منطقه 17 شهر تهران می‌باشد. روشپژوهش: جامعه آماری عبارت بود از دانش‌آموزان مدارس ابت چکیده کامل

مقدمه: مدارس مروج سلامت (HPS) مکان‌هایی هستندکه سلامت دانش‌آموزان را ارتقا می‌دهند. هدف مقاله حاضر، تعیین تاثیر طرح مدارس مروج سلامت بر شاخص‌های بهداشتی دانش‌آموزان مدارس ابتدایی پسرانه منطقه 17 شهر تهران می‌باشد. روشپژوهش: جامعه آماری عبارت بود از دانش‌آموزان مدارس ابتدایی پسرانه مروج سلامت منطقه 17 و دانش‌آموزان سایر مدارس ابتدایی پسرانه منطقه 17 که طرح مروج سلامت را اجرا نمی‌کنند. نمونه مورد مطالعه به ترتیب با حجم 333 و 367 (براساس فرمول کوکران) به روش تصادفی ساده انتخاب شده‌اند. از پرسشنامه پژوهش‌گر ساخته پس از تایید روایی و پایایی آن برای جمع‌آوری دادها استفاده شد. برای تحلیل داده‌ها آزمونt بکار گرفته شد. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش تفاوت معنی‌داری در خصوص شاخص‌های ارائه خدمات بالینی و تحرک فیزیکی و بدنی بین مدارس ابتدایی پسرانه مروج سلامت منطقه 17 و سایر مدارس ابتدایی پسرانه منطقه 17 نشان داد (0/012=(p اما تفاوت معنی‌داری برای شش شاخص ‌دیگر این طرح وجود نداشت. نتیجه‌گیری: استقرار طرح مروج سلامت در بسیاری از ‌ای بهداشتی در مدارس مورد مطالعه تاثیر نداشته لذا تجدید نظر در محتوای این طرح برای نیل به اثربخشی بیشتر ضروری است. تاثیر استقرار طرح مروج سلامت بر شاخص‌های بهداشتی دانش آموزان پسر مقطع ابتدایی منطقه 17 شهر تهراننویسندگانسمیه طولابی فرد1 ،امیر اشکان نصیری پور2، پوران رییسی3 1 دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه آزاداسلامی ، واحدالکترونیکی، تهران ، ایران2 دانشیار،گروه مدیریت خدمات بهداشتی ودرمانی، دانشگاه آزاداسلامی ، واحد الکترونیکی، تهران3 دانشیار،دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایرانچکیدهمقدمه: مدارس مروج سلامت (HPS) مکان هایی هستند که سلامت دانش آموزان راارتقا می دهند . هدف مقاله حاضر، تعیین تاثیر طرح مدارس مروج سلامت بر شاخص‌های بهداشتی دانش آموزان مدارس ابتدایی پسرانه منطقه 17 شهر تهران می‌باشد. روش پژوهش: جامعه آماری عبارت بود از: دانش آموزان مدارس ابتدایی پسرانه مروج سلامت منطقه 17 و دانش آموزان سایر مدارس ابتدایی پسرانه منطقه 17 که طرح مروج سلامت را اجرا نمی‌کنند.نمونه مورد مطالعه به ترتیب با حجم 333و367(براساس فرمول کوکران )به روش تصادفی ساده انتخاب شده اند. از پرسشنامه پژوهشگر ساخته پس از تایید روایی وپایایی آن برای جمع آوری دادها استفاده شد .برای تحلیل داده ها آزمون pبکار گرفته شد.یافته‌ها: یافته های پژوهش تفاوت معنی داری در خصوص شاخص های ارائه خدمات بالینی و تحرک فیزیکی و بدنی بین مدارس مورد مطالعه نشان داد(0/012=p).اماتفاوت معنی‌داری بین شش شاخص‌دیگر این طرح وجود ندارد. نتیجه‌گیری: استقرار طرح مروج سلامت در بسیاری از شاخص های بهداشتی در مدارس مورد مطالعه تاثیر نداشته لذا تجدید نظر در خصوص محتوای این طرح برای نیل به اثربخشی بیشتر ضروری است.کلیدواژگان: شاخص‌های بهداشتی، مدارس مروج سلامت، دانش‌آموزان پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

15 - تاثیر طرح تحول سلامت بر توزیع نیروی انسانی در بیمارستان‌های منتخب دانشگاه علوم پزشکی تهران
گلسا شهام علی کمیلی ایروان مسعودی اصل

مقدمه: با اجرای طرح تحول سلامت، انتظار می‌رود میزان مراجعه بیماران به بیمارستان‌های دانشگاهی و شاخص‌های عملکردی تغییر یابد. بنابراین بیمارستان‌ها نیاز نیروی انسانی خود را بیشتر لمس نموده و در جهت رفع ان اقدام می‌نمایند. لذا پژوهش حاضر با تعیین تغییرات در شاخص‌های عملکرد چکیده کامل

مقدمه: با اجرای طرح تحول سلامت، انتظار می‌رود میزان مراجعه بیماران به بیمارستان‌های دانشگاهی و شاخص‌های عملکردی تغییر یابد. بنابراین بیمارستان‌ها نیاز نیروی انسانی خود را بیشتر لمس نموده و در جهت رفع ان اقدام می‌نمایند. لذا پژوهش حاضر با تعیین تغییرات در شاخص‌های عملکردی قبل و بعد از طرح تحول سلامت، و ارتباط این تغییرات با توزیع نیروی انسانی در بیمارستان‌ها انجام شد. روش پژوهش: این پژوهش از نوع توصیفی - تحلیلی بود و جامعه آماری را منابع اطلاعاتی موجود در بیمارستان‌های منتخب دانشگاه علوم پزشکی تهران تشکیل می‌داد. ابزار گردآوری داده‌ها فرم جمع‌آوری اطلاعات بود و نتایج با استفاده از نرم‌افزارExcel ، Spss و آزمون‌های همبستگی پیرسون و تی زوج دو نمونه‌ای تحلیل گردید. یافته‌ها:در این مطالعه، شاخص‌های عملکردی باتوزیع نیروی انسانی در بعد از اجرای طرح تحول سلامت رابطه معنادار داشت و در بررسی وضعیت کمبود نیروی انسانی قبل و بعد از اجرای طرح، نتایج نشان داد که طرح تحول سلامت بصورت معنی‌داری بر کاهش کمبود نیروی انسانی موثر بوده و این تاثیر تنها در پیراپزشکان که شامل کادر اتاق عمل، علوم آزمایشگاهی و رادیولوژی بیمارستان‌ها بود مشاهده نشد. نتیجه‌گیری: نتایج بیانگر افزایش ارائه خدمات در سطوح نیروی انسانی بوده و در گروه پرستاری کمبود بیشتری وجود داشت. بنابراین طرح تحول بر وضعیت نیروی انسانی بیمارستان‌ها تاثیر داشته و با بالارفتن شاخص‌های عملکردی، نیروی انسانی بیشتر بکار گرفته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

16 - تأثیر شوک‌های مثبت و منفی مخارج بهداشت عمومی در طی دوره‌های تجاری بر وضعیت سلامت در ایران
آزاده جهانتابی نژاد ابوالقاسم گل خندان

10.30495/jhm.2023.72293.11113

مقدمه: تأثیر شوک‌های مثبت و منفی و یا همان اثرگذاری نامتقارن مخارج بهداشت عمومی در طول دوره‌های رکود و رونق اقتصادی (دوره‌های تجاری) بر وضعیت سلامت به لحاظ اتخاذ تصمیم‌گیری مناسب در زمینه کنترل آسیب‌پذیری طبقات پایین جامعه در این دوره‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. ب چکیده کامل

مقدمه: تأثیر شوک‌های مثبت و منفی و یا همان اثرگذاری نامتقارن مخارج بهداشت عمومی در طول دوره‌های رکود و رونق اقتصادی (دوره‌های تجاری) بر وضعیت سلامت به لحاظ اتخاذ تصمیم‌گیری مناسب در زمینه کنترل آسیب‌پذیری طبقات پایین جامعه در این دوره‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. بر این اساس، هدف اصلی این مطالعه برآورد اثر نامتقارن مخارج بهداشت عمومی بر وضعیت سلامت در ایران طی دوره‌های رکود و رونق اقتصادی می‌باشد.روش پژوهش: مطالعه توصیفی-تحلیلی و کاربردی حاضر با استفاده از داده‌های سری‌زمانی سال‌های 2020-1979 به بررسی اثر بلندمدت شوک‌های مثبت و منفی مخارج بهداشت عمومی در طی دوره‌های تجاری، درآمد سرانه و سرانه‌ی پزشک بر نرخ مرگ و میر کودکان زیر 5 سال و امید به زندگی پرداخت. به‌منظور شناسایی دوره‌های تجاری از رهیافت فیلترینگ و سه فیلتر HP، BK و CF استفاده شده است. هم‌چنین، برآورد مدل‌ها در قالب یک مدل رگرسیونی و با استفاده از روش خودرگرسیون با وقفه‌های توزیعی غیرخطی (NARDL) و در نرم‌افزار Eviews12.0 صورت گرفت.یافته‌ها: نتایج تجربی نشان می‌دهد که مخارج بهداشت عمومی طی دوره مورد بررسی یک رفتار موافق دوره‌ای معنادار داشته است. در بلندمدت، اثر شوک‌های منفی مخارج بهداشت عمومی در طی دوره‌های تجاری بر تضعیف شاخص‌های سلامت، بیشتر از اثر شوک‌های مثبت آن بر تقویت شاخص‌های سلامت است (تأیید اثرگذاری نامتقارن). هم‌چنین، شدت اثرگذاری شوک‌های مثبت و منفی مخارج بهداشت عمومی در طول دوره‌های رکود اقتصادی نسبت به دوره‌های رونق اقتصادی، قابل توجه‌تر است. با یک‌درصد کاهش در مخارج بهداشت عمومی در طول دوره‌های رکود اقتصادی، نرخ مرگ و میر کودکان زیر 5 سال حدود 0/17 درصد افزایش و امید به زندگی حدود 0/13 درصد کاهش می‌یابد.نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج این تحقیق، لزوم افزایش مخارج بهداشت عمومی در دوره‌های رکود اقتصادی به‌منظور کاهش آسیب‌پذیری طبقات پایین جامعه توصیه می‌شود. اما با توجه به رفتار موافق دوره‌ای مخارج بهداشت عمومی، اتخاذ سیاست‌ها و راه‌کارهایی که به کاهش شدت این رفتار بی‌انجامد، ضروری است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

17 - اثر بخشی اجرای چرخه مدیریت بهره‌وری با رویکرد کایزن عملیاتی بر بهبود شاخص‌های عملکردی واحد آزمایشگاه پلی کلینیک 17 تامین اجتماعی تهران
پوران رئیسی فریبا بیگدلی منصور دلپسند مهرداد کرمانی حسکوئی حسن آذری پور

مقدمه :&zwnj;در جامعه&zwnj;ی صنعتی در حال پیشرفت و ورود به عضر اطلاعات و ارتباطات باید به دنبال یافتن راه&zwnj;حل&zwnj;های کارآتر و سودبخش&zwnj;تر برای تولید محصول و انجام خدمات باشیم. کایزن، زاییده تفکر ژاپنی و به معنای بهبود مستمر؛ و مورد توجه تمام شرکت&zwnj;های دنیا چکیده کامل

مقدمه :&zwnj;در جامعه&zwnj;ی صنعتی در حال پیشرفت و ورود به عضر اطلاعات و ارتباطات باید به دنبال یافتن راه&zwnj;حل&zwnj;های کارآتر و سودبخش&zwnj;تر برای تولید محصول و انجام خدمات باشیم. کایزن، زاییده تفکر ژاپنی و به معنای بهبود مستمر؛ و مورد توجه تمام شرکت&zwnj;های دنیا است. هدف این پژوهش معرفی و استقرار الگوی کایزن عملیاتی؛ به منظور بهبود فرآیند در آزمایشگاه پلی کلینیک 17 تامین اجتماعی تهران بود. روش پژوهش: این پژوهش با تکیه بر تجربه&zwnj;های پیشین و به کارگیری یک مدل اجرایی 9 مرحله&zwnj;ای و با هدف بهبود بهره&zwnj;وری، کاهش هزینه&zwnj;ها، تحلیل فرایندها، حذف اتلاف&zwnj;ها، بهسازی محیط کار و ارائه آموزش&zwnj;های لازم به کارکنان واحد آزمایشگاه پلی کلینیک 17؛ اجرا شد. جهت جمع&zwnj;آوری داده&zwnj;ها از پرسشنامه و فرم&zwnj;های زمان سنجی استفاده گردید. یافته&zwnj;ها: اجرای کایزن عملیاتی در این واحد آزمایشگاه&zwnj;، موجب بهبود قابل ملاحظه در کاهش زمان انتظار بیماران برای پذیرش از 25 دقیقه به 12 دقیقه، کاهش مدت انتظار نمونه گیری از 12 دقیقه به 7 دقیقه، افزایش میزان رضایت مندی مراجعین از 67 درصد به 78. 5 درصد، حذف مراجعات غیر مرتبط بیماران و به دنبال آن کاهش ازدحام در مقابل واحد آزمایشگاه شد. نتیجه&zwnj;گیری: استقرار الگوی کایزن عملیاتی موجب بهبود شاخص&zwnj;های عملکردی فرآیندها، کاهش هزینه&zwnj;ها، حذف اتلاف&zwnj;ها، استفاده بهینه از منابع و همچنین اجرای نظام آراستگی در آزمایشگاه مورد مطالعه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

18 - بررسی مدیریت داده‌های سلامت در نظام ارائه مراقبت‌های اولیه بهداشتی در استان آذربایجان شرقی
مصطفی فرح بخش علیرضا نیک نیاز اکرم ذاکری

مقدمه :&zwnj;هدف نهایی سیستم اطلاعات سلامت ارتقای داده&zwnj;ها و اطلاعات سرچشمه گرفته از آن&zwnj;ها در تصمیم گیری از سطح اجرا تا سطح سیاست&zwnj;گذاری می&zwnj;باشد. مراکز ارائه خدمت نقشی مهم در نظام اطلاعات سلامت دارند. در این مطالعه وضعیت جاری مدیریت داده&zwnj;ها و اطلا چکیده کامل

مقدمه :&zwnj;هدف نهایی سیستم اطلاعات سلامت ارتقای داده&zwnj;ها و اطلاعات سرچشمه گرفته از آن&zwnj;ها در تصمیم گیری از سطح اجرا تا سطح سیاست&zwnj;گذاری می&zwnj;باشد. مراکز ارائه خدمت نقشی مهم در نظام اطلاعات سلامت دارند. در این مطالعه وضعیت جاری مدیریت داده&zwnj;ها و اطلاعات سلامت در سطح مرکز بهداشتی درمانی بررسی شده است. روش پژوهش: این مطالعه به صورت یک مطالعه مقطعی و توصیفی در سطح مراکز ارائه مراقبت&zwnj;های اولیه بهداشتی در استان آذربایجان شرقی انجام یافت. 150 مرکز بهداشتی درمانی به صورت تصادفی سیستماتیک از فهرست مراکز بهداشتی درمانی موجود در استان انتخاب شدند. 130 پزشک و 220 کارشناس سلامت مادر و کودک و سلامت محیط پرسشنامه&zwnj;ها را تکمیل و تحویل دادند. داده&zwnj;ها در نرم افزار SPSS تحلیل شدند. یافته&zwnj;ها: مدیران مراکز بهداشتی درمانی به طور میانگین 8. 62 درصد فرم های آماری مورد را در بدو خدمت خود آموزش دیدند 5. 55 درصد مراکز بهداشتی درمانی به منابع علمی آماری دسترسی نداشتند. هر پزشک به طور میانگین 8. 54 درصد شاخص&zwnj;ها را درست تعریف کردند. 85 درصد پزشکان اطلاعات زیج حیاتی را قابل استناد می&zwnj;دانستند.8. 80 درصد پزشکان و 6. 81 درصد کارشناسان اعتقاد داشتند که ارائه دهندگان خدمات بهداشتی داده&zwnj;ها را درست ثبت می&zwnj;نمایند. پزشکان به طور متوسط شاخص قابل محاسبه 48 درصد فرم&zwnj;های آماری را می&zwnj;دانستند. نتیجه&zwnj;گیری: باتوجه به اهمیت واحدهای ارائه خدمت در عملکرد بهینه نظام اطلاعات ساعت تهیه چارچوب مناسب نظام اطلاعات مراقبت های اولیه بهداشتی درسطح مراکز بهداشتی درمانی امری ضروری است. باید شاخص&zwnj;های عملکردی برای سطح ارائه خدمت تعیین شده و روش&zwnj;های محاسبه و تحلیل آن&zwnj;ها تعریف شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

19 - طراحی مدل ارزیابی عوامل مؤثر بر رفتار نوستالژیک با رویکرد شاخص‌های فرهنگی هافستد و عوامل اجتماعی، میراث و نگرش برند (مطالعه موردی: بازارهای نوستالژیک شهر تهران)
ثریا فتح اللهی الهام فریدچهر نادر غریب نواز ,وحیدرضا میرابی

از آنجایی که رفتار نوستالژیک مصرف‌کننده می‌تواند موجب شناخت و درک صحیح رفتار مصرف‌کننده و برآورده کردن نیازها و خواسته‌های آنان به بهترین شیوه ممکن شود، لذا در این پژوهش ابتدا به بررسی و شناسایی شاخص‌های فرهنگی هافستد و عوامل اجتماعی پرداخته شده و برای آنها مؤلفه‌های زی چکیده کامل

از آنجایی که رفتار نوستالژیک مصرف‌کننده می‌تواند موجب شناخت و درک صحیح رفتار مصرف‌کننده و برآورده کردن نیازها و خواسته‌های آنان به بهترین شیوه ممکن شود، لذا در این پژوهش ابتدا به بررسی و شناسایی شاخص‌های فرهنگی هافستد و عوامل اجتماعی پرداخته شده و برای آنها مؤلفه‌های زیر در نظر گرفته شده است: شاخص‌های فرهنگی هافستد که شامل مادی‌گرایی، فردگرایی، جمع‌گرایی، مردمداری در برابر زن‌مداری، فاصله قدرت، اجتناب از عدم اطمینان و مؤلفه‌های اجتماعی شامل ساختار خانواده، گروه‌های مرجع می‌باشد و تأثیر این مؤلفه‌ها بر روی رفتار نوستالژیک بررسی می‌شود. سپس تأثیر رفتار نوستالژیک بر روی میراث برند، نگرش برند بررسی می‌شود. در مرحله بعد تأثیر رفتار نوستالژیک، میراث برند و نگرش برند بر روی نیت خرید بررسی شده و در نهایت تأثیر نیت خرید بر روی خرید واقعی سنجیده می‌شود. روش‌شناسی این پژوهش در دو مرحله انجام شده است: در مرحله اول با استفاده از روش تحلیل عامل اکتشافی تجزیه و تحلیل انجام شده و در مرحله دوم با استفاده از معادلات ساختاری، مدل‌یابی انجام شد. یافته‌ها و نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر این است که از بین شاخص‌های فرهنگی هافستد و عوامل اجتماعی، مؤلفه‌های فاصله قدرت، فردگرایی و گروه‌های مرجع بر روی رفتار نوستالژیک تأثیر معناداری دارند ولی مؤلفه‌های مادی‌گرایی، جمع‌گرایی، اجتناب از عدم اطمینان، مردمداری در برابر زن‌مداری و ساختار خانواده بر روی رفتارهای نوستالزیک تأثیر معناداری ندارند. همچنین رفتار نوستالژیک و نگرش بر روی نیت خرید تأثیر معناداری دارند ولی میراث برند بر روی نیت خرید تأثیر معناداری ندارند و در نهایت نیت خرید بر رفتارخرید واقعی تأثیر معناداری دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

20 - حسابداری محیط زیست با تاکید بر مدیریت پسماندهای خشک شهری
رضوان حجازی کیمیا اسلامی

در این مقاله سعی شده تا با بررسی عوامل موثر در ایجاد آلایندگی و روش های دفع یا ممانعت از آلودگی پسماند،شاخص هایی برای محاسبه هزینه های زیست محیطی در حوزه پسماند استخراج شود؛ به گونه ای که در نهایت بتوان با ارائه مدلی جامع و فراگیر هزینه های زیست محیطی پسماند را محاسبه و چکیده کامل

در این مقاله سعی شده تا با بررسی عوامل موثر در ایجاد آلایندگی و روش های دفع یا ممانعت از آلودگی پسماند،شاخص هایی برای محاسبه هزینه های زیست محیطی در حوزه پسماند استخراج شود؛ به گونه ای که در نهایت بتوان با ارائه مدلی جامع و فراگیر هزینه های زیست محیطی پسماند را محاسبه و در قالب گزارشات مالی به استفاده کنندگان ارائه داد. در این پژوهش ابتدا انواع پسماند و افراد درگیر با آن طبقه بندی شده و سپس به منظور شناسایی شاخص های آن، پرسشنامه هایی میان تصمیم گیرندگان (مدیران شهرداری و شهروندان) و متخصصان امر (حسابداران و متخصصان محیط زیست) توزیع شد تا بتوان متغیرهای مربوط به شاخص های محیط زیستی را شناسایی و در نهایت مدلی برای محاسبه هزینه های زیست محیطی پسماند ارائه نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

21 - تاثیر سرمایه‌گذاری در آموزش کارکنان بر شاخص های مالی، عملکرد غیرمالی و ارزش بازار حقوق صاحبان سهام
مصطفی کلوی فرزانه حیدرپور

هدف مقاله حاضر، بررسی تاثیر سرمایه‌گذاری در آموزش کارکنان بر شاخص های مالی، عملکرد غیر مالی و ارزش بازار حقوق صاحبان سهام می باشد. مقاله حاضر یک پژوهش کاربردی و توصیفی از نوع پیمایشی-همبستگی می‌باشد. به این منظور از داده‌های مربوط شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهاد چکیده کامل

هدف مقاله حاضر، بررسی تاثیر سرمایه‌گذاری در آموزش کارکنان بر شاخص های مالی، عملکرد غیر مالی و ارزش بازار حقوق صاحبان سهام می باشد. مقاله حاضر یک پژوهش کاربردی و توصیفی از نوع پیمایشی-همبستگی می‌باشد. به این منظور از داده‌های مربوط شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی بازه‌ی زمانی 1389 الی 1394 استفاده گردید. تجزیه و تحلیل داده های پژوهش در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی صورت گرفته است. به منظور آزمون فرضیه‌ها از تجزیه و تحلیل داده‌های پنلی و تحلیل رگرسیون استفاده شد. یافته های پژوهش نشان می دهد که: بین سرمایه گذاری در آموزش کارکنان با فروش(درآمد) آتی، عملکرد مالی و غیر مالی و ارزش بازار حقوق صاحبان سهام جاری ارتباط مثبت و معناداری وجود دارد. این درحالی است که بین سرمایه گذاری در آموزش کارکنان با فروش(درآمد) جاری رابطه معناداری وجود ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

22 - سیستم ارزیابی مؤثر مبتنی بر اطلاعات حسابداری مدیریت جهت کنترل استراتژی با استفاده رویکرد اکتشافی
ندا صدری محمدحسین رنجبر حمید رستمی جاز

10.30495/jma.2023.21908

از مهمترین عوامل کسب موفقیت یک سازمان، وجود استراتژی‌های مناسب است، چرا که نقش قابل‌توجهی در ایجاد مزیت‌های رقابتی دارد. اگر یک نظام کنترل اثربخشی نیاز باشد که روند اجرای استراتژی‌های یک سازمان را بهبود بخشد، باید مختصات و مشخصاتی این نظام کنترلی شناسایی شود. بر این اسا چکیده کامل

از مهمترین عوامل کسب موفقیت یک سازمان، وجود استراتژی‌های مناسب است، چرا که نقش قابل‌توجهی در ایجاد مزیت‌های رقابتی دارد. اگر یک نظام کنترل اثربخشی نیاز باشد که روند اجرای استراتژی‌های یک سازمان را بهبود بخشد، باید مختصات و مشخصاتی این نظام کنترلی شناسایی شود. بر این اساس شناسایی عوامل نظارتی در اجرای استراتژی ضرورت دارد. یک سیستم اطلاعاتی باکیفیت می‌تواند نیازهای نظارتی کاربران خود را به خوبی برآورده کند و عملکرد کاربران و به تبع آن سازمان را فراهم کند، بنابراین جهت حمایت از استراتژی‌های موردنظر می‌توان از سیستم‌های اطلاعات حسابداری مدیریت استفاده نمود. هدف اصلی پژوهش شناسایی عوامل نظارتی در اجرای استراتژی از طریق اطلاعات حسابداری مدیریت با استفاده رویکرد اکتشافی و آزمون همبستگی است. نمونه آماری این پژوهش شامل 384 نفر از مدیران شرکت‌های استان فارس است که در سال 1400 تحت بررسی قرار گرفتند. جهت آزمون فرضیه‌ها، اطلاعات به روش مدل‌سازی معادلات ساختاری و تحلیل اکتشافی تجزیه‌وتحلیل شده است. در این پژوهش ابتدا از طریق ترکیب شاخص‌های مالی و غیرمالی مبتنی بر اطلاعات حسابداری مدیریت عوامل نظارتی در اجرای استراتژی شناسایی گردید. سپس از طریق آزمون تحلیل عاملی اطلاعات ارائه‌شده توسط بودجه، شاخص‌های عملکرد مالی و غیرمالی به منظور نظارت در اجرای استراتژی مورد بررسی قرار می‌گیرد. نتایج نشان داد اطلاعات ارائه‌شده توسط بودجه، شاخص‌های عملکرد مالی و غیرمالی به منظور نظارت در اجرای استراتژی مورد استفاده قرار می‌گیرد. ارزش نظری این پژوهش ایجاد ارتباط شاخص‌های مختلف درون سازمانی با برنامه استراتژیک و تبیین کیفیت این ارتباط است. ارزش کاربردی این پژوهش نیز پیشنهاد اقدامات اصلاحی در نظام کنترلی و نظام راهبردی یک سازمان است که در صورت اجرایی کرد آنها، سیستم نظارتی اجرای استراتژی یک سازمان ارتقاء خواهد یافت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

23 - بررسی قابلیت تصاویر ماهواره‌ای Sentinel-2A در بستر Google Earth Engine برای تهیه نقشه پوشش زمین
ناصر احمدی ثانی

10.30495/jrnr.2021.19079

نقشه پوشش زمین، پراکنش مکانی چشم‌اندازهای مختلف کشاورزی، منابع طبیعی، آب و منابع انسان‌ساخت را نشان می‌دهد و به‌عنوان یک ابزار مهم برای مدیریت و کاهش ریسک در مسایل چالش‌برانگیز مانند خشکسالی و اثرات آن، امنیت غذایی، کنترل سیل و برنامه‌ریزی شهری ارزشمند است. به‌منظور غلب چکیده کامل

نقشه پوشش زمین، پراکنش مکانی چشم‌اندازهای مختلف کشاورزی، منابع طبیعی، آب و منابع انسان‌ساخت را نشان می‌دهد و به‌عنوان یک ابزار مهم برای مدیریت و کاهش ریسک در مسایل چالش‌برانگیز مانند خشکسالی و اثرات آن، امنیت غذایی، کنترل سیل و برنامه‌ریزی شهری ارزشمند است. به‌منظور غلبه بر محدودیت‌های کار میدانی در تهیه نقشه پوشش زمین، استفاده از تصاویر ماهواره‌ای به‌دلیل دارا بودن داده‌های وسیع، چندطیفی و به‌روز مناسب به نظر می‌رسد. در منطقه مورد مطالعه، وجود پدیده‌های ناهمگن مکانی نیز طبقه‌بندی پدیده‌ها را با مشکل مواجه می‌سازد. هدف اصلی این پژوهش، تهیه نقشه پوشش زمین با وضوح بالا با کاربرد تصاویر Sentinel-2A در بستر Google Earth Engine است. در این رابطه، سه الگوریتم طبقه‌بندی جنگل تصادفی، ماشین بردار پشتیبان و درخت تصمیم مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفت. شاخص‌های متعدد با استفاده از روش‌های تبدیل و نسبت‌گیری طیفی تهیه شد. صحت نقشه‌های حاصل ‌از طبقه‌بندی در مقایسه با نقشه‌های مرجع زمینی ارزیابی شد. در رابطه با ارزیابی تک باندها، بهترین صحت کلی برابر 49 درصد با کاربرد شاخص CVI به دست آمد. بهترین صحت کلی و ضریب کاپا به‌ترتیب برابر 86 درصد و 0/82 توسط الگوریتم جنگل تصادفی حاصل شد. بنابراین ضمن تاکید بر مزایای GEE شامل دسترسی آسان به داده‌ها و قابلیت پردازش و مقایسه سریع آنها، می‌توان ادعا نمود که تصاویر Sentinel-2A برای تهیه نقشه پوشش زمین از لحاظ هزینه، زمان و دقت، کارآیی بالایی دارد و این نقشه می‌تواند برای مدیریت و برنامه‌ریزی منابع مختلف طبیعی و انسان ساخت در راستای توسعه پایدار بسیار مفید واقع گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

24 - اثر خوراکی نانولیپوزوم حاوی رنگدانه آستازانتین بر عملکرد رشد و بهره وری خوراک بچه ماهی قزل‌‏آلای رنگین‎‌‏کمان <i/>Oncorhynchus mykiss<i>
مژده بشارت هومن رجبی اسلامی مهدی سلطانی سید عبدالمجید موسوی

10.30495/jrnr.2021.19075

مطالعه حاضر به بررسی تاثیر نانولیپوزوم حاوی آستازانتین (NA) در جیره غذایی بر شاخص‌های رشد قزل‌ آلای رنگین‌ کمان پرداخت. تعداد 375 قطعه ماهی با میانگین وزن اولیه 2/00 ± 31/00 گرم در پنج تیمار شامل صفر (گروه شاهد)، 25 (تیمار دوم)، 50 (تیمار سوم)، 75 (تیمار چهارم) چکیده کامل

مطالعه حاضر به بررسی تاثیر نانولیپوزوم حاوی آستازانتین (NA) در جیره غذایی بر شاخص‌های رشد قزل‌ آلای رنگین‌ کمان پرداخت. تعداد 375 قطعه ماهی با میانگین وزن اولیه 2/00 ± 31/00 گرم در پنج تیمار شامل صفر (گروه شاهد)، 25 (تیمار دوم)، 50 (تیمار سوم)، 75 (تیمار چهارم) و 100 میلی&lrm;‌گرم در کیلوگرم نانولیپوزوم حاوی آستازانتین (تیمار پنجم) تقسیم شدند. هر تیمار دارای سه تکرار و هر تکرار حاوی 25 قطعه ماهی بود که در 15 تانک 200 لیتری به صورت تصادفی ذخیره‌سازی شده و به مدت 60 روز تغذیه گردیدند. به‌ منظور اندازه‌ گیری وزن برای شاخص ‌های مورد بررسی از ترازو با دقت 0/1 استفاده شد. نتایج نشان داد بیشترین میزان درصد افزایش وزن نهایی (13/80±225/22 گرم) مربوط به تیمار 75 میلی ‌گرم در کیلوگرم نانولیپوزوم حاوی آستازانتین و کمترین آن (12/88±194/57 گرم) مربوط به تیمار 100 میلی ‌گرم در کیلوگرم نانولیپوزوم حاوی آستازانتین بود. همچنین بیشترین نرخ رشد روزانه با میزان 0/10±2/51 گرم در روز در تیمار 75 میلی ‌گرم در کیلوگرم نانولیپوزوم حاوی آستازانتین به دست آمد که به شکل معنی‌&lrm;داری بیش از مقدار آن در تیمار شاهد بود (p<0.05). بالاترین نرخ کارآیی غذایی نیز در تیمار 75 میلی‌ گرم در کیلوگرم نانولیپوزوم حاوی آستازانتین مشاهده شد. یافته ‌های پژوهش حاضر نشان داد که 83/61 میلی ‌گرم نانولیپوزوم حاوی آستازانتین بهترین تاثیر را در رشد قزل‌ آلای رنگین ‌کمان داشته و برای پرورش این ماهی توصیه می ‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

25 - بررسی کیفی منابع آب‌ های سطحی در جهت دستیابی به کشاورزی و منابع طبیعی پایدار(مطالعه موردی: رودخانه مرزی ارس)
میلاد طباطبائی هاشمی مهدی سرائی تبریزی حسین بابازاده

10.30495/jrnr.2023.72524.10287

از آنجا‌یی که بخش کشاورزی مصرف‌کننده اصلی آب در کشور است، دستیابی به کشاورزی پایدار بدون در نظر گرفتن مسایل زیست ‌محیطی ممکن است در درازمدت مخاطراتی را به دنبال داشته باشد، لذا کمّیت و کیفیت آب‌های سطحی در کشاورزی از اهمیت بالایی برخوردار است. این پژوهش با هدف پایش کیفی چکیده کامل

از آنجا‌یی که بخش کشاورزی مصرف‌کننده اصلی آب در کشور است، دستیابی به کشاورزی پایدار بدون در نظر گرفتن مسایل زیست ‌محیطی ممکن است در درازمدت مخاطراتی را به دنبال داشته باشد، لذا کمّیت و کیفیت آب‌های سطحی در کشاورزی از اهمیت بالایی برخوردار است. این پژوهش با هدف پایش کیفی منابع آب‌های سطحی برای دستیابی به کشاورزی و منابع طبیعی پایدار، به بررسی محدوده مطالعاتی حوضه آبریز رودخانه ارس پرداخته است. بالغ بر 100 نمونه‌‌‌ برداشت شده از 9 ایستگاه رودخانه ارس، حدفاصل روستای یایچی کشور آذربایجان تا نزدیک دریاچه سد ارس، از مهر ماه 1397 تا مرداد ماه 1398 با استفاده از شاخص کیفیت آب کشاورزی ویلکوکس و نرم‌افزار Grapher مورد بررسی، طبقه‌بندی و ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد نمونه‌ها در دیاگرام شولر در محدوده قابل قبول بوده، اما می‌بایست برای شرب، سایر عناصر موثر نیز مورد بررسی قرار گیرد. کم‌ترین میزان نسبت جذب سدیم در خرداد ‌ماه (1/40میلی‌گرم بر لیتر) و بیشترین مقدار آن در آبان ‌ماه (3/43 میلی‌گرم بر لیتر) می‌باشد. همچنین میزان هدایت الکتریکی آب در خرداد ماه (840 میکرو‌زیمنس بر سانتی‌متر) کم‌ترین و در مهر‌ماه (1375 میکرو‌زیمنس بر سانتی‌متر) بیشترین مقدار به ثبت رسیده است. بر اساس دیاگرام ویلکوکس، کلیه نمونه‌ها در محدوده کیفیC۳S1بوده و جز آب‌های شور به‌شمار می‌روند. علی‌رغم بالا بودن سطح شوری در نمونه‌های این رودخانه، طی بازه زمانی مورد بررسی جهت کاربری کشاورزی تفاوت معنی‌داری در روند کیفی ایستگاه‌ها مشاهده نشد، لیکن باید تمهیدات لازم در استفاده از این آب‌ها به‌عمل آید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

26 - ارزیابی وضعیت (سلامت) مراتع نیمه‌استپی شهرستان گِرمی با سه روش مختلف
حمیده مظفری مجید آجورلو مهدیه ابراهیمی

برای شناخت تغییرات رخ داده در اجزای زنده و غیرزنده اکوسیستم مرتع در اثر عوامل طبیعی و انسانی، ارزیابی به هنگام وضعیت اکولوژیکی و سلامت مرتع ضرورت دارد. هدف این مطالعه، ارزیابی وضعیت (سلامت) بخشی از مراتع اطراف شهرستان گِرمی استان اردبیل، با روش چهار عاملی، شش عاملی و شا چکیده کامل

برای شناخت تغییرات رخ داده در اجزای زنده و غیرزنده اکوسیستم مرتع در اثر عوامل طبیعی و انسانی، ارزیابی به هنگام وضعیت اکولوژیکی و سلامت مرتع ضرورت دارد. هدف این مطالعه، ارزیابی وضعیت (سلامت) بخشی از مراتع اطراف شهرستان گِرمی استان اردبیل، با روش چهار عاملی، شش عاملی و شاخص‌های اکولوژیک سلامت مرتع و انتخاب روش مناسب از طریق تحلیل میزان صحت و دقت روش‌ها بود. برای انجام مطالعه، سه مرتع قرق شده و در کنار هر یک از آنها، یک مرتع تحت چرای دام انتخاب شدند. برخی از ویژگی‌های پوشش گیاهی مانند درصد تاج پوشش و ویژگی‌های سطح خاک مانند درصد خاک لخت بر روی ترانسکت‌ 50 متری و کوادرات 5/1×1 متر اندازه‌گیری شدند. در روش شاخص‌های اکولوژیک سلامت، ابتدا توان رویشگاه در مراتع قرق شده (منطقه مرجع) بررسی، سپس درجه انحراف هر شاخص در مرتع چرا شده نسبت به منطقه مرجع ارزیابی شد. نتایج نشان داد که در هر دو روش شش عاملی و چهار عاملی، طبقه نهایی وضعیت در مراتع قرق شده خوب و در مراتع تحت چرای دام ضعیف می‌باشد. در روش شاخص‌های اکولوژیک سلامت مرتع، در دو مرتع چرا شده، درجه انحراف اغلب شاخص‌‌ها از منطقه مرجع متوسط تا شدید بود که سلامت نهایی این دو مرتع ناسالم ارزیابی شد. در مرتع سوم، میزان انحراف شاخص‌ها از منطقه مرجع در حد متوسط بود که سلامت نهایی آن در خطر ارزیابی شد. صحت و دقت روش چهار عاملی بیشتر از روش شش عاملی بود. بنابراین، روش چهار عاملی برای تعیین وضعیت مراتع نیمه‌استپی منطقه مناسب‌تر بود. اگر هدف از تعیین سلامت مرتع، تصمیم‌گیری برای امور حساس و مهم در خصوص مراتع منطقه باشد و منطقه مرجع در دسترس باشد، استفاده از روش شاخص‌های اکولوژیک سلامت مرتع توصیه می‌گردد، زیرا دانستن وضعیت اکولوژیکی مرتع پیش از اجرای عملیات مدیریتی، می‌تواند در شناخت فرآیندها و شاخص‌های سلامت که بیشتر به ترمیم و بازسازی نیاز دارند، کمک نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

27 - تاثیر افزودن پروبیوتیک لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس در جیره غذایی به عنوان مکمل، بر برخی شاخص‌های رشد کپور معمولی (Cyprinus carpio)
آزاده جعفری ابوالقاسم کمالی مهدی شمسایی‌مهرجان

پروبیوتیک ها مکمل های غذایی هستند که به طور موثر و سودمندی بر میزبان تاثیر می گذارند و تعادل فلور میکروبی روده و همچنین فاکتورهای رشد را بهبود می بخشند. در این پژوهش تعداد 240 قطعه بچه ماهی کپور (C. carpio) با میانگین وزن اولیه 5/0± 12 گرم در 4 تیمار با 3 تکرار ش چکیده کامل

پروبیوتیک ها مکمل های غذایی هستند که به طور موثر و سودمندی بر میزبان تاثیر می گذارند و تعادل فلور میکروبی روده و همچنین فاکتورهای رشد را بهبود می بخشند. در این پژوهش تعداد 240 قطعه بچه ماهی کپور (C. carpio) با میانگین وزن اولیه 5/0± 12 گرم در 4 تیمار با 3 تکرار شامل جیره های حاوی سطوح مختلف پروبیوتیک Lactobacillus acidophilus (تیمار شاهد فاقد پروبیوتیک، تیمار 1 حاوی 5 درصد وزن غذا، تیمار 2 حاوی 7 درصد غذا و تیمار 3 حاوی 9 درصد غذا پروبیوتیک) تحت شرایط کاملا یکسان به مدت 60 روز مورد تغذیه قرار گرفته و تاثیر آن بر فاکتورهای رشد و بقا مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان داد تیمار 7 درصد وزن غذا لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس باعث افزایش وزن، درصد نرخ رشد ویژه و درصد افزایش وزن در بچه ماهیان کپور معمولی شد و اختلاف معنی داری با شاهد داشت (05/0P<)، در پایان دوره پرورش، پروبیوتیک به میزان 7 درصد وزن غذا باعث افزایش نرخ بازماندگی شد. طبق نتایج به دست آمده می توان غلظت 7 درصد وزن غذا لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس را جهت رشد سریع تر و بازماندگی بیشتر در بچه ماهیان کپور معمولی استفاده نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

28 - بررسی ابعاد فرهنگ اسلامی ایرانی و تأثیر آن بر رفتار مدیران و میزان رضایت شغلی کارکنان
مهدی اسلام پناه سیدمهدی الوانی

مقدمه و هدف پژوهش: پژوهش حاضر با هدف، بررسی تأثیر ابعاد فرهنگ اسلامی ایرانی بر رفتار سازمانی مدیران و میزان رضایت شغلی کارکنان، صورت گرفته است. روش پژوهش:روش پژوهش از نوع توصیفی پیمایشی بود. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی شهر تهران به ت چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: پژوهش حاضر با هدف، بررسی تأثیر ابعاد فرهنگ اسلامی ایرانی بر رفتار سازمانی مدیران و میزان رضایت شغلی کارکنان، صورت گرفته است. روش پژوهش:روش پژوهش از نوع توصیفی پیمایشی بود. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی شهر تهران به تعداد 223 نفر می باشد. حجم نمونه آماری با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند 92 نفر تعیین گردید که شامل 80 نفر از کارکنان ستادی دارای 4 سال سابقه کاری، همچنین ۱۲ نفر از مدیران عالی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی که دارای حداقل سه سال سابقه کار مدیریتی بودند نیز به این نمونه آماری اضافه شدند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه محقق ساخته در زمینه ابعاد فرهنگ اسلامی ایرانی بر رفتار مدیران و همچنین، پرسشنامه رضایت شغلی (JFS[i]) بود. روایی پرسشنامه بررسی ابعاد فرهنگ اسلامی ایرانی بر رفتار مدیران از سوی هشت تن از اساتید مدیریت اسلامی و نیز متخصصین شورای عالی انقلاب فرهنگی در امر سیاست گذاری سبک زندگی ایرانی اسلامی مورد تأیید قرار گرفت، پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 83/0 به دست آمد، روایی و پایایی پرسشنامه رضایت شغلی با توجه به استاندارد بودن مورد تأیید است. یافته‌ها: نتایج به دست آمده در زمینه تجزیه و تحلیل داده‌ها حاکی از آن است که شاخص های مورد مطالعه (روحیه محبت و احسان(001/0)، روحیه عفو و گذشت (001/0)، فرهنگ مشارکت (000/0)، گسترش دانش (000/0) و شفافیت گزارشگری (003/0)) به تفکیک اسلامی بودن و ایرانی بودن در رفتار مدیران تأثیر داشته و در رضایتمندی شغلی کارکنان معنی‌دار ارزیابی گردید. همچنین شاخص صبر در برابر مشکلات در رفتار مدیران تأثیرگذار ارزیابی گردید ولی در رضایت شغلی کارکنان (68/0) تفاوت معنی‌داری حاصل نشد. نتیجه‌گیری: ابعاد فرهنگ اسلامی ایرانی در رفتار مدیران تاثیر مستقیم داشته و رفتار مدیران با میزان رضایت شغلی کارکنان رابطه معناداری دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

29 - شاخص سنجش سرمایه‌های فرهنگی در شهر تهران
علی قادری سید کمال الدین شهریاری حسین ذبیحی

مقدمه و هدف پژوهش: پژوهش حاضر با هدف شناسائی مولفه‌ها و شاخص‌های مناسب در سنجش سرمایه‌های فرهنگی شهر تهران و ترسیم مدل مفهومی‌سنجش سرمایه‌های فرهنگی در شهر تهران انجام شده است.روش پژوهش:‌این تحقیق، براساس هدف، یک تحقیق کاربردی است و در گردآوری داده‌های مورد نیاز تحقیق ا چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: پژوهش حاضر با هدف شناسائی مولفه‌ها و شاخص‌های مناسب در سنجش سرمایه‌های فرهنگی شهر تهران و ترسیم مدل مفهومی‌سنجش سرمایه‌های فرهنگی در شهر تهران انجام شده است.روش پژوهش:‌این تحقیق، براساس هدف، یک تحقیق کاربردی است و در گردآوری داده‌های مورد نیاز تحقیق از روش‌های کتابخانه‌ای و تکنیک طوفان فکری استفاده شده است.یافته‌ها: با مرور ادبیات تخصصی مربوطه و هم‌چنین پژوهش‌های کاربردی و مدل‌های عملیاتی شاخص بین‌المللی، مولفه‌ها و شاخص‌های متعددی برای سنجش سرمایه‌های فرهنگی در محیط‌های مختلف، بویژه شهر، شناسائی گردید، سپس با ارائه مولفه‌ها و شاخص‌های مستخرج از مطالعات کتابخانه‌ای به گروه تخصصی پژوهش، با روش طوفان فکری و بحث و جدل و جمع‌بندی حاصل از آنها، 39 شاخص در پنج گروه مولفه، به عنوان شاخص‌های پیشنهادی آنها برای سنجش سرمایه‌های فرهنگی شهر تهران شناسائی و مناسب دانسته شدند. در انتها، مدل سنجش سرمایه‌های فرهنگی شهر تهران متشکل از مولفه‌ها و شاخص‌های مربوطه ترسیم گردید.نتیجه‌گیری: با استفاده از مولفه‌ها و شاخص‌های مناسب می‌توان مدل مناسبی برای سنجش سرمایه‌های فرهنگی شهر تهران ارائه داده و به سیاست‌گذاران و برنامه ریزان شهری برای ارزیابی و سنجش وضعیت‌این سرمایه در شهر تهران معرفی کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

30 - خودنمایی مثلث گفتگوگستری، تنش‌زدایی و احترام متقابل در میان شاخص‌های ارتباطات میان فرهنگی
احمد ودادی حسین اخلاقی نسب

مقدمه و هدف پژوهش: شاخص‌های ارتباطات میان فرهنگی، ابزارهای ارزیابی پسرفت یا پیشرفت این نوع ارتباطات در عرصه گفتگوهای بین‌المللی و بازویی سنجشی برای راهبرد پردازان فرهنگی یک جامعه است. ایجاد نقاطی مانند: گفت و گو، تنش‌زدایی، و احترام به فرهنگ‌ها و تمدن‌های جوامع دیگر، در چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: شاخص‌های ارتباطات میان فرهنگی، ابزارهای ارزیابی پسرفت یا پیشرفت این نوع ارتباطات در عرصه گفتگوهای بین‌المللی و بازویی سنجشی برای راهبرد پردازان فرهنگی یک جامعه است. ایجاد نقاطی مانند: گفت و گو، تنش‌زدایی، و احترام به فرهنگ‌ها و تمدن‌های جوامع دیگر، در نخستین نمایش اسلام گستری پدیدار گشت تا سرانجام آن شکل گیری مثلثی باشد که این نقاط در سه رأس آن قرار گرفته‌اند. البته، برونداد این مثلث، به صدا درآوردن شیپور جنگ ستیزی است تا مقتدرانه بگوییم: گفتگو، تکیه گاه اسلام گستری در آن سوی مرزهای حجاز بوده است. روش پژوهش: این تحقیق از نظر نوع، کاربردی است، زیرا حلال بسیاری از مشکلات چند سازمان فرهنگی است. البته، توصیفی-تحلیلی نیز هست، زیرا از اسناد و منابع کتابخانه‌ای استفاده کرده است، به این صورت که پس از احصای مسائل از جامعه، شاخص‌های ارتباطات میان فرهنگی از منظر دین تعیین شده‌اند. یافته ها: سه شاخص: گفتگوگستری، تنش‌زدایی، واحترام متقابل در این تحقیق در سطح اطمینان 99 درصد معنادار بوده اند. این متغیرها را که در اندازه‌گیری سازة تحقیق سهم زیادی داشته اند، خبرگان تأیید کرده‌اند. نتیجه‌گیری: ابزارهای سنجش ارتباطات میان فرهنگی، شاید به تنهایی سد مقاومی برای پرهیز از وقوع جنگ میان فرهنگ‌ها نباشند، ولی تجمیع آن‌ها در یک مثلث، حوزه‌ای مقتدر برای امور بین‌المللی است تا دیوار بی‌اعتمادی را سست و گفتمان‌های فرهنگی را جایگزین تنش‌های فرهنگی کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

31 - ارزیابی و تحلیل توزیع فضایی شاخص های توسعه آموزشی (مطالعه موردی: شهرستان های استان سیستان و بلوچستان)
حمیدرضا رخشانی نسب امیرحمزه شهبازی حسین بخشانی

10.30495/jisds.2022.70461.11812

با توجه به ضرورت توسعه یکپارچه‌ی ناحیه‌ای مطالعه و تحلیل شاخص های آموزشی یکی از مؤثرترین ابزار‌ها جهت برنامه‌ریزی محسوب می‌شود. شاخص آموزشی بدون شک یکی از مهمترین مؤلفه‌ها جهت اختصاص امکانات برابر در سطح ناحیه‌ای است. خدمات آموزشی در سطح استان سیستان و بلوچستان به صورت چکیده کامل

با توجه به ضرورت توسعه یکپارچه‌ی ناحیه‌ای مطالعه و تحلیل شاخص های آموزشی یکی از مؤثرترین ابزار‌ها جهت برنامه‌ریزی محسوب می‌شود. شاخص آموزشی بدون شک یکی از مهمترین مؤلفه‌ها جهت اختصاص امکانات برابر در سطح ناحیه‌ای است. خدمات آموزشی در سطح استان سیستان و بلوچستان به صورت یکسان توزیع نشده به طوری که اختلاف بسیاری بین شهرستان‌های استان از نظر شاخص‌های آموزشی وجود دارد، بدین منظور پژوهش حاضر با رویکرد عدالت آموزشی به بررسی توزیع شاخص‌های آموزشی در سطح استان پرداخته است، روش پژوهش توصیفی-تحلیلی است که ابتدا با توجه به سالنامه آماری سال 1395 شاخص‌های توسعه آموزشی محاسبه شده و سپس مطابق با روش آراس(ARAS)، ابتدا ماتریس اولیه تشکیل داده شد و در مرحله بعد داده‌ها نرمال شده و با روش آنتروپی شانون وزن دهی شده و در نهایت ایده‌آل هر ماتریس جداگانه محاسبه شده و شهرستان‌های استان با توجه به شاخص‌های بیست و دو‌گانه توسعه آموزشی رتبه‌بندی شدند. نتایج تحقیق نشان دادکه شهرستان‌های نیمروز با 0/82 و هامون با0/73 از نظر شاخص‌های آموزشی توسعه یافته و شهرستان‌های ایرانشهر، زابل، زهک، فنوج، کنارک، نیک شهر، هیرمند، میرجاوه نیمه توسعه یافته به بالا هستندو شهرستان‌های زاهدان، دلگان، مهرستان، خاش، سراوان، سیب وسوران و قصرقند نیمه توسعه یافته رو به پایین و شهرستان‌های سرباز و چابهار توسعه نیافته محسوب می‌شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

32 - ارزیابی و تحلیل توزیع فضایی شاخص ‏های توسعه آموزشی (مطالعه موردی: شهرستان‏ های استان سیستان و بلوچستان)
حمید رضا رخشانی نسب امیرحمزه شهبازی حسین بخشانی

10.30495/JISDS.2022.70461.11812

با توجه به ضرورت توسعه یکپارچه‌ی ناحیه‌ای مطالعه و تحلیل شاخص های آموزشی یکی از مؤثرترین ابزار‌ها جهت برنامه‌ریزی محسوب می‌شود. شاخص آموزشی بدون شک یکی از مهمترین مؤلفه‌ها جهت اختصاص امکانات برابر در سطح ناحیه‌ای است. خدمات آموزشی در سطح استان سیستان و بلوچستان به صورت چکیده کامل

با توجه به ضرورت توسعه یکپارچه‌ی ناحیه‌ای مطالعه و تحلیل شاخص های آموزشی یکی از مؤثرترین ابزار‌ها جهت برنامه‌ریزی محسوب می‌شود. شاخص آموزشی بدون شک یکی از مهمترین مؤلفه‌ها جهت اختصاص امکانات برابر در سطح ناحیه‌ای است. خدمات آموزشی در سطح استان سیستان و بلوچستان به صورت یکسان توزیع نشده به طوری که اختلاف بسیاری بین شهرستان‌های استان از نظر شاخص‌های آموزشی وجود دارد ، بدین منظور پژوهش حاضر با رویکرد عدالت آموزشی به بررسی توزیع شاخص‌های آموزشی در سطح استان پرداخته است ، روش پژوهش توصیفی - تحلیلی است که ابتدا با توجه به سالنامه آماری سال 1395 شاخص‌های توسعه آموزشی محاسبه شده و سپس مطابق با روش آراس(ARAS) ، ابتدا ماتریس اولیه تشکیل داده شد و در مرحله بعد داده‌ها نرمال شده و با روش آنتروپی شانون وزن دهی شده و در نهایت ایده‌آل هر ماتریس جداگانه محاسبه و شهرستان‌های استان با توجه به شاخص‌های بیست و دو‌گانه توسعه آموزشی رتبه‌بندی شدند. نتایج تحقیق نشان دادکه شهرستان‌های نیمروز با 0/82 و هامون با0/73 از نظر شاخص‌های آموزشی در سطح توسعه یافته ، شهرستان‌های ایرانشهر ، زابل ، زهک ، فنوج ، کنارک ، نیک شهر ، هیرمند ، میرجاوه در سطح نیمه توسعه یافته به بالا ، شهرستان‌های زاهدان ، دلگان ، مهرستان ، خاش ، سراوان ، سیب وسوران و قصرقند در سطح نیمه توسعه یافته به پایین و شهرستان‌های سرباز و چابهار توسعه نیافته یا محروم محسوب می‌شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

33 - سنجش کیفیت‌زندگی در سکونتگاه‌های روستایی (مورد: بخش مرکزی شهرستان اسلام‌آبادغرب)
بتول میرزائیان بیژن رحمانی محمدتقی رضویان عبدالرضا فرجی راد

یکی از مهم‌ترین اهداف سیاست‌های عمومی هر جامعه‌ای، بهبود کیفیت زندگی آن جامعه می‌باشد. این مقاله به بحث درباره کیفیت‌ زندگی درسطح مناطق‌روستایی می‌پردازد. تحقیق به دنبال پاسخ به این سوال است که مناطق ‌روستایی بخش‌ مرکزی شهرستان‌اسلام‌آبادغرب تا چه اندازه از شاخص کیفیت‌ چکیده کامل

یکی از مهم‌ترین اهداف سیاست‌های عمومی هر جامعه‌ای، بهبود کیفیت زندگی آن جامعه می‌باشد. این مقاله به بحث درباره کیفیت‌ زندگی درسطح مناطق‌روستایی می‌پردازد. تحقیق به دنبال پاسخ به این سوال است که مناطق ‌روستایی بخش‌ مرکزی شهرستان‌اسلام‌آبادغرب تا چه اندازه از شاخص کیفیت‌ زندگی برخوردارند. ارزیابی کیفیت‌‌زندگی در سه شاخص اجتماعی، اقتصادی و کالبدی و با13 مؤلفه صورت گرفته است. تجزیه و تحلیل داده‌ها از طریق آزمونT تک‌نمونه‌ای انجام گرفته-است. براساس یافته‌های تحقیق، محاسبه‌میانگین برخورداری نشان داده که دهستان شیان با47/33درصد مطلوب‌ترین کیفیت‌‌زندگی و دهستان‌حومه‌شمالی با 43/28درصد پایین‌ترین سطح‌ رضایت از کیفیت‌زندگی را دارمی‌باشند. بنابراین برای بهبود کیفیت‌زندگی در نواحی‌روستایی مورد مطالعه، برنامه‌ریزی درهمه شاخص‌های‌اجتماعی،اقتصادی و کالبدی لازم است که این مهم از طریق خدمات‌دهی و ساماندهی به روستاها به ویژه روستاهای ‌کم‌برخوردار می‌تواند تأثیرگذار باشد. واژگان کلیدی: شهرستان‌اسلام‌آبادغرب، روستا،شاخص‌های اجتماعی،اقتصادی و کالبدی، کیفیت‌زندگی پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

34 - کاربرد تکنیک زمین‌آمار در پیش‌بینی تغییرات مکانی بافت خاک (مطالعه موردی: دشت فراهان- استان مرکزی)
علی افضلی جواد وروانی رضا جعفرنیا

در این پژوهش، به بررسی تغییرات مکانی بافت خاک در دشت فراهان استان مرکزی، با استفاده از روش زمین‌آمار کریجینگ پرداخته شد. ابتدا داده‌های 54 نمونه خاک از منطقه مطالعاتی تهیه شد. سپس آماره‌های توصیفی برای داده‌ها با استفاده از تحلیل‌گر زمین‌آمار نرم‌افزار ArcGIS 10.3 تعیین چکیده کامل

در این پژوهش، به بررسی تغییرات مکانی بافت خاک در دشت فراهان استان مرکزی، با استفاده از روش زمین‌آمار کریجینگ پرداخته شد. ابتدا داده‌های 54 نمونه خاک از منطقه مطالعاتی تهیه شد. سپس آماره‌های توصیفی برای داده‌ها با استفاده از تحلیل‌گر زمین‌آمار نرم‌افزار ArcGIS 10.3 تعیین گردید. سپس به منظور نمایش تغییرات مکانی، از روش کریجینگ استفاده شد. با توجه به نتایج شاخص‌های ارزیابی، مدل کریجینگ از کارایی قابل قبولی در پهنه‌بندی تغییرات خصوصیات فیزیکی خاک برخوردار بود. بطوری که مقادیر شاخص‌های ارزیابی نزدیک به یک می‌باشند. از طرفی شدت همبستگی مکانی بالا بود و در همه مدل‌ها کمتر از 25/0 بدست آمد. طبق نتایج، ویژگی‌های ذاتی خاک، اقلیم و کاربری اراضی در تغییرات بافت خاک دشت فراهان موثر بودند که در این میان، توجه به نوع کاربری در مطالعات خاک و پی پروژه‌های عمرانی مهمتر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

35 - توان‌های گردشگری به منظور توسعه پایدار روستایی (مطالعه موردی ریجاب- شهرستان دالاهو)
علیرضا محمودی مسعود مهدوی

منطقه ریجاب از توابع شهرستان دالاهو، از نظر موقعیت جغرافیایی، شرایط منحصر به فرد آب وهوایی، واقع شدن در مسیر بزرگ راه عتبات و نیز داشتن بناها و آثار تاریخی و فرهنگی، دارای شرایط مطلوبی، به ویژه در غرب کشور، برای گردشگری است؛ بنابراین، توجه بیش از پیش به صنعت گردشگری بخص چکیده کامل

منطقه ریجاب از توابع شهرستان دالاهو، از نظر موقعیت جغرافیایی، شرایط منحصر به فرد آب وهوایی، واقع شدن در مسیر بزرگ راه عتبات و نیز داشتن بناها و آثار تاریخی و فرهنگی، دارای شرایط مطلوبی، به ویژه در غرب کشور، برای گردشگری است؛ بنابراین، توجه بیش از پیش به صنعت گردشگری بخصوص گردشگری روستایی دراین منطقه ضروری است تا جایی که می توان گفت این صنعت می تواند، علاوه بر تبدیل نمودن منطقه به قطب گردشگری، یکی از محورهای توسعه همه جانبه به شمار آید. اما لازمه توسعه این است که در برنامه ریزی های گردشگری ساخت اقامتگاه ها قویاً مورد توجه قرار گیرد. هتلها نخستین تشکیلاتی است که باید در محلی با چشم انداز جذاب بنا گردد. الویت به بنای هتل علاوه بر مکان یابی برای احداث ساختمان آن توجیه مالی و اقتصادی آن است. بدین منظور سازمان بین المللی توسعه صنعتی ملل متحد (یونیدو) با طراحی و توسعه اولین نسخه نرم افزار کامفار یک الگوی استاندارد بین المللی ارزیابی مالی و اقتصادی طرح ها را ایجاد نموده که از آن برای ارزیابی طرح ها و پروژه های تولیدی و خدماتی و انتخاب گزینه بهینه جهت سرمایه گذاری استفاده می‌نمایند. این نرم افزار داده های خام مالی و اقتصادی را دریافت و آنها را تجزیه وتحلیل نموده و میزان اقتصادی بودن و امکان اجرای پروژه ها را محاسبه می نماید. در این مقاله ابتدا با استفاده از روش های کتابخانه ای و میدانی جاذبه های گردشگری منطقه مورد مطالعه شناسایی گردیده، سپس با توجه به آمار گردشگران ورودی به منطقه، برآورد صحیحی از آمار گردشگران ورودی به هتل حاصل شد. پس از آن داده های اولیه مورد نیاز نرم افزار کامفار نظیر حجم سرمایه گذاری، محل تامین سرمایه، مالیات، درآمدها و هزینه های طرح و سایر اطلاعات مورد نیاز به منظور احداث یک هتل سه ستاره در منطقه تهیه و در دو نرم افزار کامفار و اکسل مستقرگردید. پس از محاسبه، شاخص های مالی و اقتصادی طرح به منظور توجیه پذیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

36 - حکمرانی شهری: شناسایی شاخص‌های برای توسعه مدیریت شهری شهرداری تهران
حامد رحمانی

هدف: هدف از این پژوهش شناسایی شاخص‌های بین‌المللی برای بررسی توسعه شهری تهران با استفاده از الگوی حکمرانی شهری است. روش پژوهش: روش مورد استفاده در این پژوهش روش ترکیبی است که در آن برای ساخت مولفه‌ها و سنجه‌ها در ابتدا با استفاده از روش میدانی (مصاحبه در کنار مطالعه اکت چکیده کامل

هدف: هدف از این پژوهش شناسایی شاخص‌های بین‌المللی برای بررسی توسعه شهری تهران با استفاده از الگوی حکمرانی شهری است. روش پژوهش: روش مورد استفاده در این پژوهش روش ترکیبی است که در آن برای ساخت مولفه‌ها و سنجه‌ها در ابتدا با استفاده از روش میدانی (مصاحبه در کنار مطالعه اکتشافی) داده‌ها گردآوری شده و به‌وسیله روش کیفی تحلیل تِم مولفه‌ها و شاخص‌ها شناسایی گردید و نیز برای بررسی روایی مدل به دست آمده از روش کمی (استفاده از پیمایش و توزیع پرسشنامه برای تحلیل عاملی تاییدی) استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش را در مرحله اول برای تحلیل تِم، تحقیقات پیشین و کلیه مقالات علمی پژوهشی داخلی و خارجی که دارای کلید واژه شاخص‌های حکمرانی شهری بودند را در بر می‌گیرد. در این بین 8 مقاله علمی پژوهشی داخلی و 15 مقاله معتبر خارجی شناسایی گردید که همه آن‌ها مورد بررسی قرار گرفتند و در بخش دوم جامعه آماری را خبره‌های مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران تشکیل می‌دهد. در مرحله دوم نیز جهت بررسی صحت مدل به دست آمده نیز جامعه آماری را کلیه مدیران شهرداری منطقه یک شهر تهران تشکیل می‌دهند. یافته‌ها: یافته‌های حاصل از تحلیل تِم نشان از آن داشت که در مصاحبه 62 مضمون شناسایی گردید و سپس با کمک تحلیل عاملی تاییدی از میان آن‌ها در نهایت 50 مضمون انتخاب شد و شاخص‌ها از میان آن‌ها استخراج گردیدند. نتیجه: در نهایت شاخص‌ها در هشت حوزه مشارکت شهروندان با شهرداری، کارایی و اثربخشی، پاسخگویی به شهروندان، شفافیت، قانونمندی، جهت گیری توافقی، عدالت و بینش راهبردی در شهرداری دسته بندی گردیدند. نتایج حاصل از مدل اندازه‌گیری در حالت تخمین استاندارد و ضریب معناداری نیز نشان از روایی مناسب شاخص‌ها دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

37 - رتبه‌بندی شاخص‌ها و متغیرهای اثرگذار در تاب‌آوری شهری منطقه 15 تهران
فروغ فتاحی واجاری رحیم سرور علیرضا استعلاجی

مقدمه و هدف پژوهش: تاب‌آوری شهری به توانایی یک سیستم شهری در مقیاس زمانی و فضایی برای حفظ یا بازگشت سریع به عملکردهای مطلوب گذشته در برابر اختلال (مخاطرات طبیعی) در جهت پایداری با تغییرات گفته می‌شود. زمانی که شهر به طور همزمان قادر باشد تا توازن بین عملکردهای اکوسیستمی چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: تاب‌آوری شهری به توانایی یک سیستم شهری در مقیاس زمانی و فضایی برای حفظ یا بازگشت سریع به عملکردهای مطلوب گذشته در برابر اختلال (مخاطرات طبیعی) در جهت پایداری با تغییرات گفته می‌شود. زمانی که شهر به طور همزمان قادر باشد تا توازن بین عملکردهای اکوسیستمی و انسانی برقرار کند، انعطاف‌پذیر باشد، قدرت انطباق در شرایط عدم قطعیت و رویدادهای غیرمنتظره داشته باشد و فرصت‌های موجود و بالقوه را حفظ و روی آنها سرمایه‌گذاری کند، در آن صورت تاب‌آور است. کاهش تاب‌آوری در شهرها باعث افزایش آسیب‌پذیری در سیستم شهر شده و اختلالات و شوک‌های هرچند کوچک باعث بحران می‌شود. لذا با توجه به اهمیت موضوع، هدف این تحقیق، ارتقای دانش نظری در حوزه تاب‌آوری محیط‌های شهری می‌باشد. روش پژوهش: در تحقیق حاضر از روش تحقیق توصیفی و تحلیلی برای شناخت و تدوین مؤلفه‌های مؤثر بر تاب‌آوری شهر و از ابزارهایی نظیر مشاهده و پرسشنامه و ابزار تحلیل آماری معادلات ساختاری Liserelاستفاده شده است. یافته‌ها: نتایج به‌دست‌ آمده از نرم‌افزار لیزرل نشان می‌دهد که شاخص‌های نهادی و مدیریتی با ضریب مستقیم و مثبت (96/0) و همچنین شاخص‌های اقتصادی هم در دنباله آن با ضریب مستقیم و مثبت (64/0)، سپس شاخص‌های اجتماعی با ضریب مستقیم و مثبت (24/0) و شاخص‌های کالبدی و زیرساختی با ضریب مستقیم و مثبت (13/0) مهم‌ترین شاخص‌های تأثیرگذار در تاب‌آوری شهری هستند. نتیجه گیری: شاخص نهادی- مدیریتی که تأثیرگذارترین مؤلفه بین مؤلفه‌های تاب‌آوری است، یک نوع همبستگی و ارتباط منطقی و معنادار در ارتباط با سایر مؤلفه‌ها دارد و بیشترین همبستگی بین شاخص‌های نهادی- مدیریتی و شاخص اقتصادی با امتیاز 62/0 می‌باشد که به عنوان عامل اصلی، تأثیر زیادی بر روی سه شاخص دیگر تحقیق دارد و می‌توان با تقویت این شاخص، منجر به بهبود و ارتقای سایر شاخص‌های مؤثر بر تاب‌آوری شهری شد تا نهایتاً سطح کلی تاب‌آوری شهری در منطقه بهبود یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

38 - ارزیابی شاخص‌های اقتصادی - عملکردی بخش مسکن در مقیاس منطقه‌ای (مطالعه موردی: استان لرستان)
امین فرجی ملایی کرامت اله زیاری صابر محمدپور

تدوین یک برنامه جامع بخش مسکن نیازمند شناسایی کامل و تجزیه و تحلیل عمیق ابعاد گسترده عوامل موثر بر آن است، در این میان کلیدی ترین ابزار برنامه‌ریزی و تشکیل دهنده شالوده اصلی آن، پرداختن به شاخص‌های مسکن می‌باشد که می‌توان حساسترین مرحله برنامه‌ریزی دانست. شاخص‌های عملکر چکیده کامل

تدوین یک برنامه جامع بخش مسکن نیازمند شناسایی کامل و تجزیه و تحلیل عمیق ابعاد گسترده عوامل موثر بر آن است، در این میان کلیدی ترین ابزار برنامه‌ریزی و تشکیل دهنده شالوده اصلی آن، پرداختن به شاخص‌های مسکن می‌باشد که می‌توان حساسترین مرحله برنامه‌ریزی دانست. شاخص‌های عملکردی مسکن از یک سو ابزار شناخت وضعیت مسکن درابعاد مختلف کمی و کیفی بوده واز سوی دیگر، ابزاری کلیدی برای ترسیم چشم اندازآینده مسکن و برنامه‌ریزی برای آن هستند.با انجام تحقیقات و پروژه‌های مهم در شناخت و تجزیه و تحلیل شاخص‌های عملکردی مسکن، می‌توان میزان کارآیی برنامه‌های مسکن را به طور چشم گیری افزایش داد. در این مقاله سعی شده است که با بررسی شاخص‌های اقتصادی- عملکردی بخش مسکن در نقاط شهری استان لرستان به تحلیلی از ساختار و تحولات بازار مسکن و عوامل موثر بر آن در سطح استان با رویکرد مسکن به عنوان یک بخش اقتصادی پرداخته شود. هدف نهایی از این پژوهش، فراهم آوردن مبانی و مقدماتی برای پیش بینی آینده مسکن و فضای سکونتی در استان می‌باشد، که امید است شرایط ارتقاء برنامه‌های مسکن و توسعه شهری را در استان فراهم آورد. در این پژوهش با تحلیل شاخص‌های اقتصادی همچون؛ سرمایه گذاری بخش خصوصی در تأمین مسکن استان و دخالت دولت، بررسی قیمت زمین و مسکن و برآورد هزینه‌های مسکن با استفاده از ضریب جینی، برآورد الگوی تقاضای موثر مسکن در دهک‌های درآمدی، برآورد شاخص دسترسی گروه‌های درآمدی، برآورد الگوی تابع مخارج خانوار و تعیین جایگاه مسکن در سبد بودجه خانوار، به تبیین رابطه علت و معلولی و بررسی شاخص‌های عملکردی مسکن با در نظر گرفتن علت تحولات و دگرگونی‌‌های این شاخص‌ها پرداخته شده است. با توجه به بررسی های صورت گرفته بررسی شاخص مسکن (شاخص‌های اقتصادی-عملکردی)، یکی از ابزارهای شناخت ویژگی مسکن (در سطح مطالعاتی مورد نظر) می‌باشد.این ابزار اصلی در بحث مسکن زمینه مناسب جهت سیاستگذاری و برنامه‌ریزی، ارزیابی نتایج برنامه‌ریزی‌ها، تدوین نظام صحیح مسکن سازی و ارائه چارچوب تحلیلی را فراهم می‌آورد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

39 - شناسایی عوامل موثر بر پیشگیری از وقوع جرایم زیست محیطی در اجتماعات شهری
حبیب اکبری نوده داوود داداش‌نژاد دلشاد مرتضی براتی

10.30495/ums.2023.22639

مقدمه و هدف پژوهش: حفاظت از محیط زیست شهری یکی از دغدغه‌های اصلی مدیران شهری است. هدف از انجام این تحقیق، شناسایی و اولویت‌بندی عوامل موثر بر پیشگیری از وقوع جرایم محیط زیستی در شهرهای کشور است. روش انجام پژوهش: تحقیق حاضر از نوع کاربردی است که به شیوه پیمایشی و با است چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: حفاظت از محیط زیست شهری یکی از دغدغه‌های اصلی مدیران شهری است. هدف از انجام این تحقیق، شناسایی و اولویت‌بندی عوامل موثر بر پیشگیری از وقوع جرایم محیط زیستی در شهرهای کشور است. روش انجام پژوهش: تحقیق حاضر از نوع کاربردی است که به شیوه پیمایشی و با استفاده از پنل خبرگان (63 نفر) انجام شده است. از مصاحبه ساختاریافته برای فهرست‌بندی عوامل و مولفه‌ها استفاده شد. همچنین از روش سلسله مراتبی (AHP) برای اولویت‌بندی عوامل بهره گرفته شد. نرم‌افزارهای مورد استفاده در این تحقیق SPSS, 19 و Expert Choice بودند. یافته‌های پژوهش: عوامل موثر عبارت بودند از حقوقی / قانونی، آموزشی / فرهنگی و مدیریتی. همچنین تعداد 12 مولفه نیز به عنوان عوامل خرد شناسایی شدند. بالاترین وزن متعلق به مولفه انتقال آموزه‌های محیط زیستی از سنین پایه (918/0) و سپس، مولفه متناسب‌سازی مجازات با جرایم محیط زیستی به لحاظ شدت و نوع (886/0) بوده است. در نهایت، مولفه تفکیک وظایف سازمانی و تقویت بدنه آموزشی در ارگان‌های مرتبط با وزن (422/0) کم‌اهمیت‌ترین مولفه بوده است. وزن نهایی عوامل سه‌گانه نشان داد که عامل آموزشی / فرهنگی با وزن 411/0 دارای بیشترین میزان اهمیت و پس از آن، عامل حقوقی / قانونی با وزن 332/0 و سپس، عامل مدیریتی با وزن 303/0 قرار داشته‌اند. نتیجه‌گیری: اولویت اصلی در راهکارهای اتخاذی برای پیشگیری از بروز جرایم محیط زیستی، راهکارهای آموزشی و فرهنگی می‌باشد و پس از آن جنبه‌های حقوقی و قانونی قرار خواهند داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

40 - رتبه بندی محلات حاشیه نشین اهواز براساس شاخص های پایداری اجتماعی مسکن با استفاده از مدل ELECTRE
فائقه سرحانی محمدحسن یزدانی سعید امان پور

با توجه به افزایش شتاب رشد شهرها، محلات شهری و به دنبال آن‌ها مساکن شهر با عدم پایداری اجتماعی گسترده مواجه شده‌اند. در این میان زاغه‌ها و نواحی شهری غیررسمی اگرچه سازوکارهای حیاتی و بااهمیتی را برای تعداد زیادی از ساکنین فقیر و محروم شهری فراهم می‌کند اما طیف متنوعی از چکیده کامل

با توجه به افزایش شتاب رشد شهرها، محلات شهری و به دنبال آن‌ها مساکن شهر با عدم پایداری اجتماعی گسترده مواجه شده‌اند. در این میان زاغه‌ها و نواحی شهری غیررسمی اگرچه سازوکارهای حیاتی و بااهمیتی را برای تعداد زیادی از ساکنین فقیر و محروم شهری فراهم می‌کند اما طیف متنوعی از مشکلات زیست‌محیطی و انسانی را برای نسل امروز و آینده موجب می‌شود. ازاین‌رو نواحی حاشیه‌ای و محلات اسکان غیررسمی چالشی پیش روی توسعه پایدار و پایداری اجتماعی هستند. برای توسعه مسکن پایدار محلات شهری 10 شاخص در ابعاد اجتماعی به ‌کار رفته است. روش پژوهش حاضر به‌صورت توصیفی-تحلیل و پیمایشی می‌باشد. جمع‌آوری اطلاعات به‌صورت پیمایشی صورت گرفته است. هدف اصلی پژوهش حاضر رتبه بندی محلات حاشیه نشین اهواز براساس شاخص‌های پایداری اجتماعی مسکن با استفاده از مدل الکتر می‌باشد. برای وزن‌دهی شاخص‌ها از روش آنتروپی شانون و از روش تصمیم‌گیری چندمعیاره الکتر برای رتبه‌بندی محلات استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق حاضر خانوارهای ساکن محلات حاشیه نشین می‌باشد. حجم نمونه بر اساس مدل کوکران به‌دست‌آمده است که 381 نفر محاسبه شده است برای افزایش دقت کار تعداد 450 پرسشنامه توزیع گردید. در این پژوهش از میان 6 بافت مشخص در شهر، بافت حاشیه‌ای که شامل 18 محله می‌شد انتخاب شده و با توزیع پرسشنامه و بهره‌گیری از مدل الکتر اقدام به رتبه‌بندی محله‌ها بر اساس شاخص‌های پایداری اجتماعی مسکن گردید. براساس نتاج به دست آمده با استفاده از مدل الکتر بالاترین رتبه مربوط به محله زرگان و پایین رتبه به محله کوی سیاحی اختصاص دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

41 - تدوین تأثیر شاخص‌های BREEAM وLEED بر بهسازی مدارس با رویکرد اکولوژیک‌(نمونه موردی‌ : مدارس دوره متوسطه استان‌های کویری ایران)
فرزاد محمدی محمد رحمانی قصبه غلامحسین ناصری

10.30495/ums.2023.22315

مقدمه و هدف پژوهش: پیامدهای منفی محیط‌زیستی در جهان اتفاق افتاد که ناشی از عدم توجه صحیح به توسعه‌‌ اقتصادی و تأثیر آن بر محیط‌زیست طبیعی می‌باشد. در همین راستا رویکرد‌های مختلفی مربوط به معماری سبز وجود دارد که طراحان را به حفاظت از انرژی، در نظر‌گیری ویژگی‌های محلی مک چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: پیامدهای منفی محیط‌زیستی در جهان اتفاق افتاد که ناشی از عدم توجه صحیح به توسعه‌‌ اقتصادی و تأثیر آن بر محیط‌زیست طبیعی می‌باشد. در همین راستا رویکرد‌های مختلفی مربوط به معماری سبز وجود دارد که طراحان را به حفاظت از انرژی، در نظر‌گیری ویژگی‌های محلی مکان، کار با کاربران ساختمان و جوامع اطراف، کاهش استفاده از منابع تجدید ناپذیر، توجه به اقلیم محل و کل‌گرایی تشویق می‌نماید. استانداردهای بین‌المللی‌در کشورهای مختلف بر اساس این اصول تدوین شده‌اند که از آن جمله می‌توان به استاندارد LEED به معنای راهنمای طراحی و محیطی انرژی و BREEAM ‌استاندارد ارزیابی کیفیت محیط زیستی ساختمان اشاره کرد. هدف پژوهش حاضر، تدوین شاخص‌های‌BREEAM وLEED ‌بر بهسازی مدارس با رویکرد اکولوژیک در مدارس دوره متوسطه استان‌های کویری ایران می باشد. روش پژوهش: برای ارزیابی مولفه‌ها از روش توصیفی-تحلیلی استفاده می‌شود و جامعه آماری شامل مدارس متوسطه استان‌های کویری می باشد که به طور تصادفی مدارس به همراه کاربران آن جهت پاسخ به پرسشنامه‌ها انتخاب شده‌اند. یافته‌ها: ضریب تاثیر ضایعات، مصالح و منابع، آلودگی، مدیریت، حمل و نقل و کارایی آب بر بهسازی مدارس بعنوان با تأکید بر رویکردهای اکولوژیک مثبت و معنی دار می‌باشد. از بین پارامترها، آب، الویت اول، و کارایی آب الویت دوم، مصالح و منابع، اولویت سوم، انرژی و جو الویت چهارم، حمل و نقل رتبه پنجم را به خود اختصاص می‌دهند. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر، بر مبنای تحلیل عاملی اکتشافی نشان می‌دهد که شاخص‌های BREEAM وLEED برای بررسی بهسازی مدارس مناسب هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

42 - رتبه‌بندی توسعه صنعتی شهرستان‌های استان کردستان
رحیم سرور محمدعلی خلیجی

مقدمه و هدف پژوهش: توسعه متوازن منطقه‌ای مبنایی برای توسعه پایدار در سطوح و ابعاد مختلف محسوب می‌شود، نظام تخصیص منابع به ویژه ظرفیت‌های صنعتی، نقش مهمی در توسعه منطقه‌ای ایفا می‌نماید و یکی از اهداف اصلی توسعه متوازن و ساماندهی به نظام استقرار جمعیت، آمایش صنعتی فضا از چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: توسعه متوازن منطقه‌ای مبنایی برای توسعه پایدار در سطوح و ابعاد مختلف محسوب می‌شود، نظام تخصیص منابع به ویژه ظرفیت‌های صنعتی، نقش مهمی در توسعه منطقه‌ای ایفا می‌نماید و یکی از اهداف اصلی توسعه متوازن و ساماندهی به نظام استقرار جمعیت، آمایش صنعتی فضا از سطح ملی گرفته تا سطح ناحیه‌ای می‌باشد که در تمامی برنامه‌های توسعه پنج‌ ساله مورد تاکید قرار گرفته است. هدف از پژوهش حاضر بررسی سطوح توسعه منطقه‌ای در سطح استان کردستان که مشتمل بر 9 شهرستان است و چگونگی توزیع امکانات صنعتی، در ناحیه مذکور می‌باشد. روش پژوهش: بدین منظور پس از بررسی، انتخاب شاخص‌های مناسب، روش‌های آماری و تکنیک تصمیم‌گیری چند شاخص‌های و با استفاده از مدل TOPSIS، به رتبه بندی توسعه صنعتی و توسعه منطقه‌ای شهرستان‌های مذکور در سال 1390 پرداخته شده است. یافته‌ها: یافته‌های تحقیق نشان می دهند که در رتبه‌بندی صنعتی شهرستان‌های سنندج و بیجار به ترتیب در رتبه اول و دوم، شهرستان‌های سقز و کامیاران در رتبه آخر قرار دارند. نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از رتبه بندی شهرستان‌های مذکور نشان می‌دهد که اختلاف فاحشی در سطح توسعه صنعتی این شهرستان‌ها وجود دارد به طوری که از مجموع 8 شهرستان در ناحیه سنندج، اکثریت شهرستان‌ها در سطح پایینی از توسعه صنعتی قرار می‌گیرند. بعلاوه شهرستان‌های سنندج و بیجار به ترتیب صنعتی ترین شهرستان و بقیه شهرستان‌های مذکور از سطح پایین تری از توسعه یافتگی نسبت به آن قرار دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

43 - ارزیابی شاخصهای اکولوژیک محلات شهری در راستای برنامهریزی پایدار شهر (نمونه موردی: محلات سراب، کوهسنگی وآزادشهر)
فاطمه زردی بهداد علیزاده نگار حسینیان

مقدمه و هدف پژوهش: در دوران کنونی در پی معضلات محیط‌زیستی، ایجاد موانع در راه رسیدن به شهرهایی با ویژگیهای مطلوب زیست‌محیطی، لازم میشود که به عوامل اکولوژیکی و شناخت درست از این منابع در سطح شهر به‌ویژه محلات توجه شود. بنابراین بر پایه رسالتی که بر عهده ما است، تقویت چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: در دوران کنونی در پی معضلات محیط‌زیستی، ایجاد موانع در راه رسیدن به شهرهایی با ویژگیهای مطلوب زیست‌محیطی، لازم میشود که به عوامل اکولوژیکی و شناخت درست از این منابع در سطح شهر به‌ویژه محلات توجه شود. بنابراین بر پایه رسالتی که بر عهده ما است، تقویت جایگاه شاخص های اکولوژیکی در محلات شهری در پژوهش حاضر به عنوان هدف اصلی مطرح می شود که در راستای برنامه‌ریزی پایدار ‌گام برمی‌دارد. روش پژوهش: درواقع این پژوهش پس از شناخت و تدقیق شاخص‌های اکولوژیکی برای سه محله موردپژوهش با استفاده از مطالعات کتابخانه‌ای سپس با تدوین پرسشنامه‌ی ساکنین و کارشناسان عوامل و شاخص‌های تأثیرگذار در دستیابی به محلات شهری اکولوژیک را شناسایی کرده است. در ادامه با توجه به وضع موجود محلات جدول SWOT تدوین شده است، و از طریق مدل QSPM استراتژی‌هایی در جهت بهبود وضع موجود اتخاذشده و استراتژی‌های جذاب اولویت‌بندی شده‌اند. یافته‌ها: یافته های پژوهش نشان می‌دهد که استراتژی‌های جذاب هر سه محله در راستای ایجاد زیرساخت‌های سبز همچون فضاهای سبز محلی، ایجاد حمل‌ونقل سبز، تقویت نقش مراکز محلی و کاهش آلودگی‌های محیطی در سطح محلات گام برمی‌دارند. نتیجه گیری: در نتیجه برای دستیابی به برنامه‌ریزی شهر پایدار باید به شاخص‌های اکولوژیکی در مقیاس محلی توجه شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

44 - تحلیل فازی عوامل موفقیت مدیریت شهری براساس شاخص‌های شهرهای آینده
سلیمان فیضی افسانه زمانی مقدم رضا رادفر سیدعبداله امین موسوی

10.30495/ums.2023.22994

هدف اصلی این پژوهش، تحلیل فازی عوامل موفقیت مدیریت شهری براساس شاخص‌های شهرهای آینده است. تحقیق حاضر از لحاظ هدف، از نوع تحقیقات کاربردی و از نظر نوع روش، روش تحقیق توصیفی - پیمایشی، محسوب می‌گردد. ابزار جمع‌آوری داده‌ها شامل فیش برداری و پرسشنامه بود. جامعه آماری پژوهش چکیده کامل

هدف اصلی این پژوهش، تحلیل فازی عوامل موفقیت مدیریت شهری براساس شاخص‌های شهرهای آینده است. تحقیق حاضر از لحاظ هدف، از نوع تحقیقات کاربردی و از نظر نوع روش، روش تحقیق توصیفی - پیمایشی، محسوب می‌گردد. ابزار جمع‌آوری داده‌ها شامل فیش برداری و پرسشنامه بود. جامعه آماری پژوهش حاضر، خبرگان حوزه مدیریت شهری هستند. از روش نمونه‌گیری هدفمند برای انتخاب افراد نمونه استفاده شد. برای تحلیل داده‌ها از نرم افزار سوپردسیژن استفاده شد. در گام نخست با مرور ادبیات موضوع و تحقیقات انجام شده تعداد زیادی شاخص از ادبیات موضوع استخراج گردید. در ادامه مدل مدیریت شهری براساس شاخص‌های شهرهای آینده با استفاده از تحلیل شبکه فازی رتبه بندی شدند. در پژوهش حاضر عوامل در شش سطح قرار گرفته‌اند. به نحوی که حقوق و قوانین و مقررات در سطح آخر و توریسم در سطح اول قرار گرفت. در ادامه پژوهش از رویکرد آینده نگارانه بهره گرفته شده است. بررسی نتایج بدست آمده از جدول فوق حقوق و قوانین و یادگیری اجتماعی و آموزش با نمره 22 تأثیرگذارترین عامل گزارش شدند. همچنین توریسم با مجموع 17 در بین عوامل، در اولویت اول تأثیرپذیری قرار گرفت. درجه مطلوبیت ماتریس اثرات بهینه‌شدگی 100 درصد برخوردار بوده که حاکی از روایی بالای پرسشنامه و پاسخ‌های مربوط به آن است. براساس بردار ویژه بدست آمده: محیط زیست با وزن نرمال 358/0 از بیشترین اولویت برخوردار است. کالبد شهری با وزن نرمال 267/0 در اولویت دوم قرار دارد. حمل و نقل با وزن نرمال 241/0 در اولویت سوم قرار دارد. اقتصاد با وزن نرمال 134/0 از کمترین اولویت برخوردار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

45 - مطالعه آسیب‌شناسی بافتی تأثیر پنتوکسی فیلین بر پروستاتیت مزمن غیرباکتریایی تجربی القاء شده با کاراجینان در موش صحرایی
محبوبه حاجی‌قربانی، محمود احمدی‌همدانی*، الهه شهاب، سحر غفاری‌خلیق، خاطره کفشدوزان، فرزاد حیاتی، اشکان جبلی‌جوان .

تعیین معیارهای آسیب‌شناسی بافتی پروستاتیت مزمن غیرباکتریایی، در شناخت بهتر پاتوفیزیولوژی و یافتن راهکارهای درمانی این بیماری بسیار مؤثر است. بدلیل پتانسیل ضدالتهابی و آنتی اکسیدانی پنتوکسی فیلین علاقه به آن از سرگرفته شده است. هدف از انجام این مطالعه بررسی شاخص‌های آسیب چکیده کامل

تعیین معیارهای آسیب‌شناسی بافتی پروستاتیت مزمن غیرباکتریایی، در شناخت بهتر پاتوفیزیولوژی و یافتن راهکارهای درمانی این بیماری بسیار مؤثر است. بدلیل پتانسیل ضدالتهابی و آنتی اکسیدانی پنتوکسی فیلین علاقه به آن از سرگرفته شده است. هدف از انجام این مطالعه بررسی شاخص‌های آسیب شناسی بافتی پروستاتیت مزمن غیرباکتریایی در موش صحرایی و بررسی اثر بخشی پنتوکسی فیلین بر این شاخص‌ها بود. ۳۰ سر موش صحرایی نر نژاد ویستار بطور تصادفی به پنج گروه برابر شامل گروه‌های کنترل منفی، کنترل پروستاتیت مزمن غیرباکتریایی، استاندارد و درمانی تقسیم شدند. گروه کنترل منفی 1 میلی لیتر نرمال سالین را بصورت خوراکی روزانه برای 21 روز دریافت کردند. پروستاتیت مزمن غیرباکتریایی از طریق تزریق داخل پروستاتی ۱% کاراجینان (lµ۱۰۰) در گروه‌های کنترل پروستاتیت مزمن، استاندارد و درمانی القا گردید. هفت روز پس از القاء پروستاتیت، گروه‌های کنترل پروستاتیت مزمن غیرباکتریایی، استاندارد و درمانی برای مدت ۲۱ روز بصورت خوراکی از طریق گاواژ به ترتیب 1 میلی لیتر نرمال سالین، سرنیلتون mg/kg۱۰۰ و پنتوکسی فیلین با دو دز ۵۰ و mg/kg ۱۰۰ دریافت کردند. نتایج نشان داد شاخص پروستاتیت در گروه کنترل پروستاتیت مزمن غیرباکتریایی نسبت به کنترل منفی افزایش و در گروه‌های استاندارد و درمانی (مخصوصاً دز mg/kg ۵۰ پنتوکسی فیلین) در مقایسه با گروه کنترل پروستاتیت مزمن غیرباکتریایی کاهش معنی داری یافته بود (01/0p< ). مطالعات آسیب شناسی بافتی بهبود قابل توجهی را در ساختار بافت‌شناسی پروستات در گروه‌های استاندارد و درمان شده با پنتوکسی فیلین مخصوصاً دز mg/kg۵۰ در مقایسه با گروه کنترل پروستاتیت مزمن غیرباکتریایی نشان دادند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

46 - بررسی اثرات تیمول بر پلاک آتروم، میزان چربی‌های خون و شاخص‌های آتروژنیک سرم در موش‌های نر نژاد NMRI تغذیه شده با رژیم پرکلسترول
لیلا کارخانه، پریچهره یغمایی*، آزاده ابراهیم‌حبیبی، کاظم پریور، مجید صادقی‌زاده .

آترواسکلروز با انباشتگی چربی و پاسخ التهابی در لایه داخلی عروق مشخص می‌شود و می‌تواند باعث باریک شدن و یا انسداد کامل شریان شود. تیمول، یک مونوترپن فنولیک با خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی است. هدف ازاین مطالعه بررسی اثرات تیمول بر میزان لیپیدهای خون، شاخص‌های آتروژنیک چکیده کامل

آترواسکلروز با انباشتگی چربی و پاسخ التهابی در لایه داخلی عروق مشخص می‌شود و می‌تواند باعث باریک شدن و یا انسداد کامل شریان شود. تیمول، یک مونوترپن فنولیک با خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی است. هدف ازاین مطالعه بررسی اثرات تیمول بر میزان لیپیدهای خون، شاخص‌های آتروژنیک و پلاک آتروما در موش NMRI تغذیه شده با غذای پرکلسترول (HCD: high cholesterol diet)می‌باشد. 45سر موش نر NMRI به 5 گروه تقسیم شدند (9n=): حیوانات گروه کنترل، غذای معمولی دریافت کردند. در حالیکه گروه HCD غذای حاوی کلسترول 2% برای 18 هفته دریافت کردند. حیوانات گروه شم برای 12 هفته HCD و سپس برای 6 هفته غذای معمولی به همراه حلال تیمول (روغن آفتابگردان) دریافت کردند.گروه‌های تجربی 1 و 2 برای 12 هفته HCD دریافت و سپس غذای معمول را همراه تیمول با دوزهای mg/kg 12 و mg/kg24 برای 6 هفته به ترتیب دریافت کردند. در پایان مطالعه، میزان لیپیدها و شاخص‌های آتروژنیک سرم اندازه‌گیری شد. همچنین رگ آئورت از لحاظ میکروسکوپی ارزیابی شد.در مطالعه حاضر تغذیه با HCD منجر به تشکیل پلاک آتروم، افزایش میزانتری گلیسرید، توتال کلسترول، شاخص‌های آتروژنیک و کاهش معنی‌دار لیپوپروتئین با چگالی بالا ـ کلسترول (HDL-C) گردید. درمان با هر دو دوز تیمول به طور معنی‌داری این تغییرات را کاهش داد و باعث بهبود چربی‌های خون، شاخص‌های آتروژنیک سرم و پلاک آتروم گردید. نتایج این مطالعه پیشنهاد می‌کند که تیمول می‌تواند برای درمان افزایش توتال کلسترول، تری گلیسرید و برای بهبود پلاک آتروم استفاده گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

47 - تعیین شاخص‌های ارزیابی بلوغ فناوری اطلاعات در کتابخانه‌های دانشگاهی ایران
نجلا حریری معصومه شیخ زاده

هدف: هدف از این پژوهش تعیین شاخص‌های بلوغ فناوری اطلاعات در کتابخانه‌های دانشگاهی ایران است. روش: در این پژوهش از روش کتابخانه‌ای و مطالعه دلفی استفاده شده است. برای تعیین شاخص‌ها از مدل مرحله‌ای نولان استفاده شد و سیاهه‌ای شامل شاخص‌ها تهیه و در قالب پرسشنامه‌ای تنظیم چکیده کامل

هدف: هدف از این پژوهش تعیین شاخص‌های بلوغ فناوری اطلاعات در کتابخانه‌های دانشگاهی ایران است. روش: در این پژوهش از روش کتابخانه‌ای و مطالعه دلفی استفاده شده است. برای تعیین شاخص‌ها از مدل مرحله‌ای نولان استفاده شد و سیاهه‌ای شامل شاخص‌ها تهیه و در قالب پرسشنامه‌ای تنظیم شد که میزان اهمیت هر یک از شاخص‌های بلوغ فناوری اطلاعات را از دیدگاه اعضای پنل دلفی متشکل از متخصصان کتابداری و اطلاع‌رسانی و فناوری اطلاعات مورد سنجش قرار می‌دهد. یافته‌ها: تعداد 88 شاخص برای بلوغ فناوری اطلاعات در کتابخانه های دانشگاهی ایران در چهار بُعد: نرم‌افزارهای کاربردی، کاربران، منابع، و مدیریت با استفاده از روش دلفی تعیین گردید. نتیجه‌گیری: شاخص‌های بلوغ فناوری اطلاعات که در پژوهش حاضر تعیین و معرفی شدند ، ابزارهای مدیریتی هستند که کتابخانه‌ها می‌توانند با به کارگیری آن‌ها وضعیت خود را از نظر بلوغ فناوری اطلاعات ارزیابی نمایند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

48 - برآورد ضریب گیاهی گندم پاییزه با استفاده از داده‌های سنجش از دور با رویکرد کاهش داده
لاله پرویز

استفاده بهینه از آب آبیاری نیاز به برنامه ریزی دقیق آبیاری دارد و برآورد دقیق ضریب گیاهی به‌خصوص در مقیاس های وسیع پیش نیاز آن است. هدف از این تحقیق مقایسه برخی از رویکردهای پیش پردازش داده های ورودی به شبکه عصبی مصنوعی: رگرسیونی و کاهش داده (تحلیل مؤلفه های اصلی و چرخش چکیده کامل

استفاده بهینه از آب آبیاری نیاز به برنامه ریزی دقیق آبیاری دارد و برآورد دقیق ضریب گیاهی به‌خصوص در مقیاس های وسیع پیش نیاز آن است. هدف از این تحقیق مقایسه برخی از رویکردهای پیش پردازش داده های ورودی به شبکه عصبی مصنوعی: رگرسیونی و کاهش داده (تحلیل مؤلفه های اصلی و چرخشی) در برآورد ضریب گیاهی با شاخص های NDVI، RI، TVI، MSAVI، SAVI، mTVI، EVI، MNDVI، TVX، NVSWI در جهت مدل‌سازی ضریب گیاهی گندم در استان آذربایجان شرقی بود. مقایسه عملکرد رویکرد کاهش داده و رگرسیون بیانگر کاهش معیارهای خطا در رویکرد کاهش داده بود، به عنوان نمونه درصد افزایش آماره RMSE از حالت چرخشی به رگرسیون 8/11 و از حالت تحلیل مؤلفه های اصلی به رگرسیون 7/22 بود. رویکردهای مورد استفاده در برآورد ضریب گیاهی از تخمین بیش برآوردی برخوردار بودند به طوری که میزان افزایش متوسط ضریب گیاهی دوره صحت سنجی از ضریب گیاهی فائو به رویکرد پیش پردازش با رگرسیون، تحلیل مؤلفه های اصلی و چرخشی به ترتیب 7/13، 7/6 و 6/4 درصد بوده است. بنابراین استفاده از چرخش در تحلیل کاهش داده میزان دقت تخمین را بالا می برد. کاهش 13/39 درصد ضریب همبستگی از شاخص MSAVI نسبت بهNDVI ، حاکی از این است که شاخص های توسعه یافته براساس شرایط منطقه در افزایش کارایی برآورد ضریب گیاهی با تصاویر ماهواره ای از اهمیت ویژه ای برخوردار هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

49 - طبقه بندی شاخص‌های ارزیابی پایداری آب زیرزمینی در آبخوان‌های مناطق خشک و نیمه خشک
سوسن حایری یزدی مریم رباطی سعیده سامانی فریبا زمانی هرگلانی

10.30495/wsrcj.2023.75607.11410

زمینه و هدف: با توجه به وابستگی روزافزون انسان به آب شیرین به ویژه آب زیرزمینی که مهمترین منبع تامین آب در سرزمین‌های خشک و نیمه خشک است، مطالعه پایداری وضعیت آبخوان‌ها امری ناگزیر است. در این راستا از شاخص‌های ارزیابی استفاده می‌شود که معمولا مرز مشخصی بین دسته بندی شا چکیده کامل

زمینه و هدف: با توجه به وابستگی روزافزون انسان به آب شیرین به ویژه آب زیرزمینی که مهمترین منبع تامین آب در سرزمین‌های خشک و نیمه خشک است، مطالعه پایداری وضعیت آبخوان‌ها امری ناگزیر است. در این راستا از شاخص‌های ارزیابی استفاده می‌شود که معمولا مرز مشخصی بین دسته بندی شاخص‌ها وجود ندارد و در زمینه‌های مختلفی مانند اقتصاد، اجتماع و محیط زیست با یکدیگر همپوشانی دارند. همچنین معمولا پژوهشگران به تعدادی شاخص که برای مطالعه موردی ایشان قابل اندازه گیری باشد اکتفا می‌کنند. به دلیل این کمبود، در این مقاله سعی شده است شاخص‌های متنوعی که برای ارزیابی آب زیرزمینی در آبخوان‌های مناطق خشک و نیمه خشک جهان استفاده شده است جمع آوری و طبقه بندی گردد.روش پژوهش: این پژوهش مطالعه‌ای بر مقالات و مطالعات پیشین ایران و جهان در زمینه ارزیابی پایداری آب زیرزمینی برمبنای شاخص‌های مختلف بوده است. سیر حرکت و پیشرفت این شاخص‌ها و دسته بندی آنها در گروه‌های محیط زیستی، اجتماعی، اقتصادی و نهادی در قالب این پژوهش تعریف شده است. همچنین شاخص‌های ترکیبی نیز که برای مباحث زیرمجموعه پایداری تدوین شده اند مانند شاخص فقر آبی در این پژوهش مد نظر قرار گرفته است. شاخص فقر آبی زیرمجموعه معیار رقابت و شاخصی اجتماعی معرفی شده است. این شاخص به عنوان زیرمجموعه‌ای از معیار رقابت آبی مطرح شده است که به ویژه در سرزمین‌های خشک و نیمه خشک مانند بخشهای قابل توجهی از کشورهای غرب آسیا شاخص مهمی برای سنجش میزان فقر ناشی از کمبود آب مطرح است. به عبارتی این شاخص، آب و فقر را به هم پیوند می‌دهد.یافته‌ها: نتایج حاکی از آن است که شاخص‌های محیط زیستی با سهم 63 درصدی بیشتری تعداد را در بین مقالات داشته اند و شاخص‌های فیزیکی بیش از نیمی از شاخص‌های محیط زیستی را شامل می‌شود. پس از آن شاخص‌های اقتصادی با 18 درصد، شاخص‌های اجتماعی با 14 درصد و شاخص‌های نهادی با 7 درصد در رتبه‌های بعدی از لحاظ تعداد قرار دارند که نشاندهنده توجه صاحب نظران به اهمیت محیط زیست و اقتصاد بر پایداری آبخوان‌ها است.نتایج: اگرچه شاخص‌های اجتماعی فقط 13 درصد از کل شاخص‌ها را در بر دارد اما به دلیل اهمیت و وزن بالای آنها نیاز به مطالعه بیشتر دارد همچنین این نوع شاخص‌ها عمدتا وابستگی به منطقه مورد مطالعه دارند لذا استفاده از از مطالعات جامعه شناسان کمک شایانی به بررسی حقیقی و هدفمند پایداری آبخوان‌ها خواهد کرد. همچنین با توجه به اینکه ارزیابی پایداری، دیدگاهی بین رشته‌ای است، انتخاب شاخص‌های آن نیاز به مبانی نظری قوی دارد لذا کار گروهی با حضور متخصصان مختلف منجر به بالا رفتن کیفیت نتیجه مطالعات خواهد شد. با توجه به اینکه شاخص‌های نهادی عمدتا نقش پاسخ را در موضوع پایداری آبخوان دارند لذا تدوین شاخص‌های نهادی در آینده و لحاظ نمودن وزن منطقی برای این شاخص‌ها در حین ارزیابی پایداری اهمیت به سزایی در بالا بردن کیفیت ارزیابی دارد. شاخص‌های نهادی عمدتا مرتبط با حکمرانی هستند و با توجه به اینکه رویکرد توسعه یافتگی کاهش تمرکز مدیریت از بالا به پایین است، شاخص‌های نهادی تعداد کمتری دارند و تمرکز بر سایر شاخص‌ها قرار گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

50 - کاربرد روش‌های آماری چند‌متغیره و شاخص‌های زیست‌محیطی در ارزیابی توزیع فلزات سنگین
هاشم شمس‌الدین وحیدرضا جلالی اعظم جعفری

تکنیک‌های آماری چند‌متغیره مانند تجزیه ضریب همبستگی، تجزیه مولفه های اصلی و تجزیه خوشه ای برای غلظت کل فلزات سنگین در خاک های اطراف مجتمع مس سرچشمه که یکی از بزرگترین معادن مس میوسن جهان می باشد به کار گرفته شد. تعداد 100 نمونه خاک سطحی از خاک‌های اطراف معدن و مجتمع فرآ چکیده کامل

تکنیک‌های آماری چند‌متغیره مانند تجزیه ضریب همبستگی، تجزیه مولفه های اصلی و تجزیه خوشه ای برای غلظت کل فلزات سنگین در خاک های اطراف مجتمع مس سرچشمه که یکی از بزرگترین معادن مس میوسن جهان می باشد به کار گرفته شد. تعداد 100 نمونه خاک سطحی از خاک‌های اطراف معدن و مجتمع فرآوری، برداشت و با استفاده از روش هضم چهار اسید و به کمک دستگاه (ICP-OES) غلظت کل فلزات سنگین اندازه گیری گردید. شاخص های زمین انباشتگی و فاکتور غنی‌شدگی جهت تعیین میزان آلودگی منطقه مورد مطالعه، بکار برده شد. شاخص زمین انباشتگی، خطرناک ترین عنصر را کادمیوم و کم خطرترین عنصر را روی نشان داد. فاکتور آلودگی برای کادمیوم، بیشترین آلودگی و برای کبالت، کمترین آلودگی را در منطقه نشان داد. نتایج تجزیه چندمتغیره نشان داد که همبستگی معنی داری بین سرب، روی، کادمیوم، مس، کبالت، آهن و منگنز وجود دارد. این عناصر رابطه قوی در PCA و CA با هم داشتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

51 - استفاده از مایکروویو به‌عنوان پیش‌تیمار قبل از خشک‌کردن برش‌های پرتقال توسط پرتو فروسرخ
فخرالدین صالحی مریم تشکری کیمیا ثمری

مقدمه: گرمایش مایکروویو شکلی از گرمایش دی‌الکتریک است که به‌وسیله آن تولید گرما در مواد با رسانایی الکتریکی پایین توسط یک میدان الکتریکی با فرکانس بالا امکان‌پذیر است. مواد و روش‌ها: برای اعمال پیش‌تیمار مایکروویو، پرتقال‌ها به مدت 0، 1، 2 و 3 دقیقه داخل دستگاه مایکروو چکیده کامل

مقدمه: گرمایش مایکروویو شکلی از گرمایش دی‌الکتریک است که به‌وسیله آن تولید گرما در مواد با رسانایی الکتریکی پایین توسط یک میدان الکتریکی با فرکانس بالا امکان‌پذیر است. مواد و روش‌ها: برای اعمال پیش‌تیمار مایکروویو، پرتقال‌ها به مدت 0، 1، 2 و 3 دقیقه داخل دستگاه مایکروویو قرار گرفتند و بعد از تیماردهی، برش‌هایی با ضخامت 5/0 سانتی‌متر از پرتقال‌ها تهیه و سپس برش‌ها توسط لامپ فروسرخ با توان 250 وات خشک شدند. یافته‌ها: با افزایش زمان تیمار مایکروویو از صفر به 3 دقیقه، ضریب نفوذ مؤثر رطوبت افزایش یافت. نتایج مدل‌سازی سینتیکی داده‌های آزمایشگاهی خشک‌کردن برش‌های پرتقال نشان داد که بهترین مدل برای این فرآیند مدل میدیلی است. اعمال مایکروویو تأثیر معنی‌داری بر تغییر چروکیدگی سطحی برش‌های پرتقال خشک‌شده و آبگیری شده داشت (05/0>p) و اعمال این پیش‌تیمار باعث کاهش چروکیدگی سطحی محصول شد. اعمال مایکروویو تأثیر معنی‌داری بر تغییر شاخص‌های رنگ (زردی، قرمزی، روشنایی و تغییر رنگ کل) برش‌های پرتقال خشک و آبگیری ‌شده نداشت (05/0<p). با افزایش زمان تیمار مایکروویو از 0 به 3 دقیقه، میانگین آبگیری مجدد برش‌های پرتقال خشک شده در خشک کن فروسرخ از 25/154 درصد به 85/212 درصد افزایش یافت. نتیجه‌گیری: به‌طورکلی، استفاده از پیش‌تیمار مایکروویو قبل از خشک‌کردن برش‌های پرتقال به دلیل افزایش سرعت انتقال جرم، کاهش چروکیدگی سطحی و افزایش آبگیری مجدد توصیه می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

52 - تهیه و ارزیابی شاخص‌های رنگی نانوکمپلکس‌های کورکومین
شقایق شیخ زاده محمد علیزاده محمود رضازاد حامد همیشه کار

مقدمه: کورکومین پلی فنل طبیعی و مهمترین جز رنگی زردچوبه است که دارای فعالیت‌های بیولوژیکی متعددی می باشد. با این حال استفاده از این ماده رنگی با ارزش به دلیل حلالیت آبی پایین و ناپایداری در شرایط نامطلوب شیمیایی محدود می باشد. انکپسولاسیون روشی برای غلبه بر این موانع می چکیده کامل

مقدمه: کورکومین پلی فنل طبیعی و مهمترین جز رنگی زردچوبه است که دارای فعالیت‌های بیولوژیکی متعددی می باشد. با این حال استفاده از این ماده رنگی با ارزش به دلیل حلالیت آبی پایین و ناپایداری در شرایط نامطلوب شیمیایی محدود می باشد. انکپسولاسیون روشی برای غلبه بر این موانع می باشد. هدف از این پژوهش، تهیه و ارزیابی نانوکپسول های کورکومین به منظور حفظ و بهبود ویژگی های رنگی کورکومین می باشد. مواد و روش‌ها: ابتدا فاز آلی شامل کورکومین در اتانول به فاز آبی شامل سدیم کازئینات، صمغ عربی و تویین20 اضافه شد. در مرحله بعدی با کاهش pHاز 7 به 2/5 ، 5 و8/4، نانوذرات تشکیل شدند. اندازه گیری سایز ذرات با استفاده از دستگاه اندازه‌گیری سایز ذرات و ارزیابی شاخص‌های رنگی با استفاده از دستگاه هانترلب انجام شد. به منظور بررسی اثر 4 متغیر مستقل غلظت سدیم کازئینات (1/-3/0%)، غلظت صمغ عربی (5/0-1%)، غلظت تویین20 (0-2/0%) و pH (8/4-2/5) بر پاسخ‌های مد نظر از طرح BoxBehnken سطح پاسخ استفاده شد. جهت بررسی تشکیل کمپلکس بین اجزای سیستم و کورکومین از آزمون طیف سنجی فروسرخ استفاده شد. یافته ها: نتایج آنالیز واریانس نشان داد که اثر متغیرهای مستقل بر پاسخ‌ها معنی‌دار بوده است. با افزایش غلظت بیوپلیمرها سایز ذرات از 120 نانومتر به 984 نانومتر افزایش یافت. با افزایش غلظت سدیم کازئینات، روشنایی نمونه‌ها کاهش یافت. نمونه‌های دارای تویین20 روشنایی و L* بالاتری داشتند. با کاهش سایز ذرات، شدت رنگ نمونه ها افزایش یافت. ناپدید شدن پیک های کورکومین در طیف نانو ذرات بیانگر کپسوله شدن آن می باشد. نتیجه‌گیری: بهترین نمونه با کوچک‌ترین اندازه ذرات و بهترین شاخص های رنگی کورکومین در غلظت سدیم کازئینات 2/0%، صمغ عربی 75/0%، تویین20 به مقدار 1/0% و pH 5 بدست آمد. نانوکپسول های تولیدی را می توان به عنوان حامل مواد مغذی هیدروفوب و در عین حال عامل رنگی در غذاهای عملگرا و محصولات نوشیدنی مورد استفاده قرار داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

53 - بررسی ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی کنسانتره پروتئینی سبوس برنج ایرانی
علی اکبر کشاورز هدایتی مهران اعلمی علی معتمد زادگان یحیی مقصودلو محمد قربانی سهیل امیری

مقدمه: سبوس برنج یکی از فرآورده‌های جانبی حاصل از آسیاب برنج است که حاوی مقادیر قابل توجهی پروتئین، چربی، کربوهیدرات و مواد معدنی است. با توجه به ترکیب شیمیایی سبوس برنج به نظر می‌رسد که این فرآورده از ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی مطلوبی برخوردار باشد. مواد و روش‌ها: در این چکیده کامل

مقدمه: سبوس برنج یکی از فرآورده‌های جانبی حاصل از آسیاب برنج است که حاوی مقادیر قابل توجهی پروتئین، چربی، کربوهیدرات و مواد معدنی است. با توجه به ترکیب شیمیایی سبوس برنج به نظر می‌رسد که این فرآورده از ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی مطلوبی برخوردار باشد. مواد و روش‌ها: در این تحقیق کنسانتره پروتئینی از سبوس دو رقم برنج (طارم و ندا) تهیه شد و نمونه‌های حاصل از نظر ترکیب شیمیایی و ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی (بازده استخراج و بازده استخراج پروتئین، شاخص جذب آب و حلالیت درآب، شاخص حلالیت نیتروژن، دانسیته توده‌ای و شاخص‌های رنگی) آنها مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت. یافته‌ها: بازده استخراج کنسانتره‌های پروتئینی دو سبوس برنج 52/8 و 74/8 درصد بود. شاخص جذب آب و حلالیت در آب کنسانتره پروتئینی سبوس برنج طارم بیشتر بود. کنسانتره پروتئینی سبوس برنج طارم دانسیته توده‌ای بیشتری داشت (24/0 گرم بر سانتی‌متر مکعب). برخی از شاخص‌های رنگی در کنسانتره‌های پروتئینی سبوس برنج اختلاف معنی‌داری (05/0>p) با یکدیگر داشتند. نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که سبوس برنج قابلیت استفاده به عنوان جزئی از فرمولاسیون غذاهای عملگر را دارد که ارزش غذایی و ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی فرآورده را افزایش می‌دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

54 - تاثیر فرایند تصفیه بر خصوصیات فیزیکوشیمیایی روغن دو رقم زیتون بلیدی و آربیکینا
معصومه سادات میر رضایی رودکی محمد علی سحری بابک غیاثی طرزی مریم قراچورلو محسن برزگر

مقدمه: روغن زیتون یکی از مشهورترین و با ارزش ترین روغن‌های خوراکی می‌باشد که تقاضا و استفاده از آن به طور روزافزون افزایش می‌یابد. بنابراین در این تحقیق به بررسی اثر تصفیه بر خصوصیات کیفی روغن زیتون بکر حاصل از دو رقم بلیدی و آربیکینا پرداخته شده است. مواد و روش‌ها: دو چکیده کامل

مقدمه: روغن زیتون یکی از مشهورترین و با ارزش ترین روغن‌های خوراکی می‌باشد که تقاضا و استفاده از آن به طور روزافزون افزایش می‌یابد. بنابراین در این تحقیق به بررسی اثر تصفیه بر خصوصیات کیفی روغن زیتون بکر حاصل از دو رقم بلیدی و آربیکینا پرداخته شده است. مواد و روش‌ها: دو تیمار تصفیه (اول: بی‌رنگ و بی بو کردن در C˚50 به مدت 30 دقیقه؛ دوم: بی‌رنگ کردن در C˚70 و بی بو کردن در C˚135 به مدت 45 دقیقه) استفاده شد. ویژگی‌های دو رقم زیتون بلیدی و آربیکینا چون ابعاد، وزن، روغن، رطوبت، ترکیب اسیدهای چرب، اسیدهای چرب آزاد، پراکسید، دی ان و تری‌ان مزدوج، پلی فنل کل، زمان پایداری و رنگ بررسی گردید. یافته‌ها: با توجه به درصد رطوبت مشابه، روغن میوه کامل، هسته و گوشت دو رقم زیتون تفاوت معنی‌داری داشت (p<0.05). ترکیب اسیدهای چرب پس از تصفیه بدون تغییر بوده به استثنای نمونه بلیدی در تیمار دوم تصفیه، که در اسیدهای چرب اشباع افزایش و در مابقی کاهش داشته است. کاهش پلی فنل کل در بلیدی و آربیکینا در تیمار اول به ترتیب 87/51% و 92/34% بود ولی در تیمار دوم به ترتیب به 67/68% و 67/92% رسید. دی ان و تری ان های مزودج در هر نمونه پس از تصفیه به ترتیب کاهش و افزایش داشته که این کاهش و افزایش در تیمار دوم بیشتر بود. پراکسید و اسیدچرب آزاد هر دو نمونه پس از تصفیه کاهش داشت که این کاهش در دو تیمار تفاوت معنی‌داری نداشت. نتبجه‌گیری: تیمار دوم تصفیه مصرف انرژی بیشتری داشت در صورتی که اعداد پراکسید و اسیدهای چرب آزاد در هر دو تیمار تصفیه یکسان بود بنابراین می‌توان توصیه کرد که تصفیه در دمای C˚50 و زمان 30 دقیقه انجام شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

55 - تاثیر پوشش‌دهی فعال با کربوکسی متیل سلولز و کتیرا حاوی عصاره میخک بر برخی ویژگی‌های کیفی تخم مرغ در طول دوره نگهداری
رها رودشتیان شاهرخ شعبانی غلامحسن اسدی

مقدمه: در میان مواد غذایی تخم‌مرغ به علت داشتن میزان پروتئین بالا، اسیدهای آمینه ضروری و ویتامین‌های محلول در چربی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در تخم‌مرغ مقداری آب و گاز دی‌اکسید کربن وجود دارد که موجب حفظ کیفیت و تازگی تخم‌مرغ می‌شوند. این دو طی دوره نگهداری تخم‌مرغ چکیده کامل

مقدمه: در میان مواد غذایی تخم‌مرغ به علت داشتن میزان پروتئین بالا، اسیدهای آمینه ضروری و ویتامین‌های محلول در چربی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در تخم‌مرغ مقداری آب و گاز دی‌اکسید کربن وجود دارد که موجب حفظ کیفیت و تازگی تخم‌مرغ می‌شوند. این دو طی دوره نگهداری تخم‌مرغ، از منافذ موجود در پوسته خارج شده، به ‌این ‌ترتیب کیفیت تخم‌مرغ اُفت می‌کند. یکی از روش‌های کاهش میزان خروج این دو جز، مسدود کردن منافذ موجود در پوسته با پوشش‌های بیوپلیمری مقاوم به رطوبت است. مواد و روش ها: در این پژوهش، تاثیر پوشش دهی با بیوپلیمر کربوکسی متیل سلولز به همراه کتیرا حاوی عصاره میخک، بر روی ویژگی‌های داخلی (درصد کاهش وزن، pH و شاخص های هاو و زرده) و مقاومت پوسته تخم مرغ در دمای 25 درجه سلسیوس در طی 30 روز نگهداری مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: بررسی نتایج از نظر ویژگی های داخلی نشان دهنده وجود اختلاف معنی داری (05/0p <) بین تیمارهای تحت بررسی با نمونه شاهد بود و بهترین غلظت جهت تولید مناسب ترین فرمولاسیون بر اساس کمینه سازی درصد کاهش وزن، شاخص هاو و شاخص زرده، pH آلبومین غلظت 5/1 درصد کربوکسی متیل سلولز، 5/1 درصد کتیرا و 10 درصد عصاره میخک تعیین گردید. نتیجه گیری: نتایج بیانگر این بود که پوشش دهی تاثیر شایانی بر حفظ کیفیت داخلی و افزایش مقاومت پوسته تخم مرغ داشت و ماندگاری را در دمای اتاق بین سه تا چهار هفته افزایش داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

56 - تعیین ارجحیت نیروگاه‎های سیکل ترکیبی شهدای پاکدشتو بادی کهک بر اساس شاخص‎های محیط‎زیستی
سید حسن فاطمی فروغ فرساد سید محمود شریعت فرزام بابایی سمیرمی

10.22034/jest.2018.17767.2659

زمینه و هدف : آلودگی‌های زیست&lrm;محیطی، محصول فرعی و ناخواسته فعالیت‌های صنعتی مختلف است که باعث شده محیط&lrm;زیست بیش‌تر از پیش در معرض تهدید قرار گیرد. از طرفی، با توجه به رشد جمعیت و بالا رفتن مصرف سالانه برق کشور ضرورت احداث و ساخت نیروگاه&lrm;های جدید الزامی است. چکیده کامل

زمینه و هدف : آلودگی‌های زیست&lrm;محیطی، محصول فرعی و ناخواسته فعالیت‌های صنعتی مختلف است که باعث شده محیط&lrm;زیست بیش‌تر از پیش در معرض تهدید قرار گیرد. از طرفی، با توجه به رشد جمعیت و بالا رفتن مصرف سالانه برق کشور ضرورت احداث و ساخت نیروگاه&lrm;های جدید الزامی است. نوع نیروگاه&lrm;ها بر اساس طیف گسترده&lrm;ای از معیارها اولویت‌بندی می‌شوند. در این تحقیق، با در نظر گرفتن شاخص&lrm;های مختلف زیست&lrm;محیطی، اقتصادی و اجتماعی به تعیین اولویت نیروگاه‌های بادی کهک به عنوان بزرگ‌ترین نیروگاه بادی کشور و نیروگاه سیکل ترکیبی پاکدشت به عنوان بزرگ‌ترین نیروگاه سیکل ترکیبی کشور پرداخته شده است.روش بررسی: در این پژوهش با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی(AHP) برای وزن&lrm;دهی معیارها و همچنین برای تعیین ارجحیت انتخاب نیروگاه از فرآیندTOPSIS استفاده شده است. بدین منظـور روش ترکیبـی (AHPTOPSIS) مـورد اسـتفاده قرار گرفت. این دو روش از جمله مهم‌ترین و پرکاربردترین روش‌های تصمیم‌گیری محسوب می‌شوند و انتظار می‌رود که ترکیب آن‌ها بتواند نتایج بهینه‌ای ارائه دهد. یافته‌ها : در میان 5 معیار اصلی زیست‌محیطی که خبرگان اوزان هریک را تعیین کردند شاخص آب با وزن (451/0) در رتبه اول، هوا با وزن (234/0) در رتبه دوم، شاخص مربوط به پیامدهای اقتصادی- اجتماعی با بردار ویژه (120/0) در رتبه سوم، خاک با بردار ویژه (114/0) در رتبه چهارم و همچنین، سایر اثرات زیست&lrm;محیطی( به جز آب، هوا، خاک) با توجه به وزن به دست آمده از محاسبات با مقدار (081/0) در رتبه پنجم قرار گرفته‌اند. بحث و نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که نیروگاه بادی به دلایل مختلفی مانند: نیاز نداشتن به سوخت‌های فسیلی، آلودگی‌های کمتر زیست‌محیطی و پایداری بیشتر، مناسب‌تر از نیروگاه سیکل ترکیبی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

57 - قابلیت گیاه یونجه در پالایش خاک آلوده به نیکل و سرب
صمد ظاهرمند محمود وفاییان محمد حسین بازیار

10.30495/jest.2019.31761.4031

زمینه و هدف: در دهه اخیر مسئله آلودگی خاک به فلزات سنگین ازجمله نیکل و سرب، یکی از مهم‌ترین مشکلات زیست‌محیطی به شمار می‌رود. بر اساس داده‌های آژانس حفاظت محیط‌زیست، نیکل در مقدار زیاد مضر و آلاینده‌ای خطرناک و سرب مهم‌ترین فلز آلاینده محیط می‌باشد. این مطالعه به‌منظور چکیده کامل

زمینه و هدف: در دهه اخیر مسئله آلودگی خاک به فلزات سنگین ازجمله نیکل و سرب، یکی از مهم‌ترین مشکلات زیست‌محیطی به شمار می‌رود. بر اساس داده‌های آژانس حفاظت محیط‌زیست، نیکل در مقدار زیاد مضر و آلاینده‌ای خطرناک و سرب مهم‌ترین فلز آلاینده محیط می‌باشد. این مطالعه به‌منظور بررسی وضعیت آلودگی خاک پالایشگاه گچساران با استفاده از شاخص‌های زیست‌محیطی ضریب آلودگی، شاخص درجه آلودگی و شاخص اصلاح ‌شده درجه آلودگی و بررسی پتانسیل گیاه‌پالایی یونجه که بومی منطقه گچساران است.روش بررسی: از خاک پالایشگاه گچساران در سال 1396 بعنوان مرکز آلودگی، چهار محدوده 500-0 متر، 1000-500 متر، 1500-1000 متر و 2000-1500 متر انتخاب گردید. در هر محدوده 5 نمونه خاک از عمق 0 تا 30 سانتیمتر سطح خاک برداشت گردید. برای اندازه‌گیری فلزات سنگین از دستگاه ICP-OES استفاده شد. از نرم‌افزار SPSS برای تجزیه آماری استفاده شد.یافته‌ها: آنالیز شاخص‌های زیست‌محیطی منطقه موردمطالعه را نسبت به عنصر نیکل با درجه آلودگی قابل‌توجه و نسبت به عنصر سرب با آلودگی بسیار بالا نشان می‌دهد. مقایسه میانگین غلظت نیکل و سرب در نمونه‌های خاک کشت‌شده با گیاه یونجه اختلاف معنی‌داری با میانگین غلظت نیکل و سرب در محدوده موردبررسی دارد.بحث و نتیجه‌گیری: به‌طورکلی گیاه یونجه به‌عنوان گیاه بومی منطقه می‌تواند در شرایط نامناسب آلودگی باعث جذب و استخراج نیکل و سرب از خاک شود. نتایج نهایی این پژوهش نشان می‌دهد که توانایی گیاه یونجه در گیاه‌پالایی عنصر نیکل در خاک آلوده به مواد نفتی بیشتر از عنصر سرب در محدوده پالایشگاه گچساران می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

58 - بررسی شاخص‌های تنوع زیستی پرندگان در بوستان‌های شهر تهران (مطالعه موردی بوستان‌های جمشیدیه، ملت، قائم و شهر)
فرحناز محدث جلیل ایمانی هرسینی مهدی رمضانی نعمت ا... خراسانی

10.30495/jest.2020.40259.4487

زمینه و هدف: محاسبه‌ی شاخص‌های تنوع زیستی پرندگان شهری تهران به‌منظور درک بهتر شرایط محیطی و بهبود یا اصلاح آن ضروری به نظر می‌رسد. این تحقیق باهدف محاسبه شاخص‌های غنا، تنوع زیستی و یکنواختی پرندگان شهر تهران به‌صورت مطالعه موردی در بوستان‌های شهر، ملت، جمشیدیه و قائم ا چکیده کامل

زمینه و هدف: محاسبه‌ی شاخص‌های تنوع زیستی پرندگان شهری تهران به‌منظور درک بهتر شرایط محیطی و بهبود یا اصلاح آن ضروری به نظر می‌رسد. این تحقیق باهدف محاسبه شاخص‌های غنا، تنوع زیستی و یکنواختی پرندگان شهر تهران به‌صورت مطالعه موردی در بوستان‌های شهر، ملت، جمشیدیه و قائم انجام گرفت.روش بررسی: در این پژوهش ثبت پرندگان بین ماه‌های اسفند ۹۵ تا تیر ۹۶ با روش شمارش نقطه‌ای صورت گرفت، شاخص ها با استفاده از نرم افزار Ecological Methodology محاسبه شد.یافته ها: در مجموع ۳۷۲۳ پرنده متعلق به ۴۰ گونه از ۸ راسته و ۱۹ خانواده مشاهده و ثبت گردید. 75% از کل گونه‌های ثبت‌شده متعلق به راسته گنجشک‌سانان بود و در میان آن‌ها گنجشک خانگی بیشترین تعداد را داشت. بوستان قائم باوجود بیشترین مساحت بین بوستان‌های موردمطالعه، دارای کمترین غنا و تنوع و بیشترین فراوانی بود. بوستان شهر که قدیمی‌ترین بوستان شهری تهران در مقایسه با بوستان‌های دیگر است، بالاترین غنا و تنوع گونه‌ای و کمترین فراوانی را داشت.بحث و نتیجه گیری: پرندگان ثبت شده در بوستان های مورد مطالعه غالبا متعلق به راسته گنجشک سانان و نیمی از آن ها بومی شهر تهران هستند.مساحت بالای بوستان ها الزاما به معنای بالاتر بودن تنوع پرندگان آن ها نیست و همچنین یافته ها در بوستان شهر واقع در مرکز شهر نشان می دهد که علی رغم وجود بافت متراکم، در صورت داشتن فضا های مناسب، توانایی بالایی در جلب و جذب پرندگان وجود دارد.نتایج این تحقیق می‌تواند امکان بررسی عوامل مؤثر بر شاخص‌های تنوع زیستی پرندگان شهری را فراهم کند و به پژوهشگران محیط‌زیست، مدیران و طراحان شهری کمک کند تا با طراحی مناسب فضای سبز موجب حفاظت از تنوع زیستی و جلب و جذب پرندگان به‌عنوان یکی از شاخص‌های سلامت زیستگاه و ارتقای کیفیت زندگی شهروندان گردند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

59 - ارزیابی تغییرات مکانی و زمانی بارش با استفاده از شاخص‌های تغییرپذیری بارش در ایستگاه‌های باران‌سنجی استان اردبیل
حامد امینی رئوف مصطفی زاده محمد احمدی

10.30495/jest.2020.32551.4044

زمینه و هدف: بارش یکی از عناصر اصلی وضعیت آب و هوایی هر منطقه به شمار می‌رود. یکی از ویژگی‌های مناطق خشک و نیمه‌خشک، کمی بارش همراه با نوسانات زیاد است. از این‌رو، تغییر در الگوهای بارش، ازجمله تغییرات مکانی و زمانی بارش، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. الگوهای توزیع زما چکیده کامل

زمینه و هدف: بارش یکی از عناصر اصلی وضعیت آب و هوایی هر منطقه به شمار می‌رود. یکی از ویژگی‌های مناطق خشک و نیمه‌خشک، کمی بارش همراه با نوسانات زیاد است. از این‌رو، تغییر در الگوهای بارش، ازجمله تغییرات مکانی و زمانی بارش، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. الگوهای توزیع زمانی بارش، چگونگی بارندگی را طی زمان تعیین می‌کنند. هدف از مطالعه حاضر، بررسی تغییرات مکانی و زمانی شاخص‌های تغییرپذیری بارش در ایستگاه‌های باران‌سنجی استان اردبیل می‌باشد.روش بررسی: در این مطالعه برای تعیین تغییرپذیری بارش از بارش ماهانه ایستگاه‌های باران‌سنجی با دوره آماری 24 ساله از سال آبی 1368 تا 1392(بر اساس آمار موجود) واقع در آبخیزهای استان اردبیل استفاده شده است. جهت محاسبه کمی تغییر‌پذیری بارش در ایستگاه‌های مورد مطالعه استان از شاخص‌های شانون، سیمپسون، تغییرپذیری (Index of Variability)، تغییرپذیری بارش یا RVI، شاخص مکین‌تاش، برگر-پارکر، ناهنجاری بارش یاRAI استفاده شد که بعد از محاسبه شاخص‌های مذکور، تغییرات مکانی شاخص‌های محاسباتی در ایستگاه‌های مورد مطالعه با استفاده از روش‌های درون‌یابی و روش وزن‌دهی عکس فاصله در نرم‌افزار ArcMapانجام شد و هم‌چنین برای تعیین تغییرات زمانی مقادیر شاخص‌های تغییرپذیری بارش، از روش ناپارامتری من-کندال استفاده شده است.یافته‌ها: با توجه به نتایج درون‌یابی شاخص‌های مذکور، تغییرات مکانی مقادیر شاخص‌های سیمپسون، Index of Variability، مک‌اینتاش و شاخص برگر-پارکر به گونه‌ای است که شباهت بالایی را نسبت به هم نشان می‌دهند که مطابق آ‌ن‌ها مقادیر بالای تغییرات، در بخش‌های شرقی شامل ایستگاه‌های آلادیزگه، نمین، نیارق، آبی‌بیگلو و خوش آباد و بخش شمالی استان مشاهده می‌شود و برای بررسی معنی‌داری شاخص‌ها از آزمون من-کندال با استفاده از نرم‌افزار Maksense استفاده شد.نتیجه‌گیری: در مجموع می‌‌توان گفت بخش‌هایی از استان در مجاورت با استان‌های گیلان و آذربایجان شرقی به‌دلیل تأثیرپذیری از توده‌های هوا و بارش‌های جبهه خزری و مدیترانه‌ای، دارای تغییرپذیری بیش‌تری در مقادیر بارش هستند. هم‌چنین نتایج آزمون روند، بیان‌گر افزایش معنی‌داری شاخص‌های تغییرپذیری بارش است که می‌تواند به تغییر الگوی توزیع فصلی مقادیر بارش در ماه‌های مختلف منجر گردد و نتایج مذکور در خصوص اکثر شاخص‌های مورد مطالعه رفتار مشابهی را نشان می‌دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

60 - تحلیل تطبیقی باغ‌های شفابخش با باغ های ایرانی
سید ابوالفضل هاشمین محمدرضا بمانیان

10.30495/jest.2022.25755.3475

زمینه و هدف: با توجه به اینکه اکثر مطالعات انجام‌شده در حوزه باغ های شفابخش در منابع غربی است، به‌منظور ارائه راهکار عملی همسو با ارزش‌های فرهنگی- بومی ایرانیان، بررسی میزان تطابق الگوی منظر باغ ایرانی و باغ های شفابخش، از ضرورت ویژه ای برخوردار است. پژوهشگران در زمینه چکیده کامل

زمینه و هدف: با توجه به اینکه اکثر مطالعات انجام‌شده در حوزه باغ های شفابخش در منابع غربی است، به‌منظور ارائه راهکار عملی همسو با ارزش‌های فرهنگی- بومی ایرانیان، بررسی میزان تطابق الگوی منظر باغ ایرانی و باغ های شفابخش، از ضرورت ویژه ای برخوردار است. پژوهشگران در زمینه شفابخشی محیط های طبیعی و باغ های شفابخش پژوهش های زیادی انجام داده اند. اما کمتر مشاهده شده است که از روش مطالعه تطبیقی برای تحلیل باغ های شفابخش در باغ ایرانی استفاده‌شده باشد.روش بررسی: این نوشتار مطالعه تطبیقی را برای تحلیل میزان تطابق الگوی منظر باغ ایرانی و باغ های شفابخش به کار بسته است. پژوهش حاضر بر آن است تا "چگونگی و میزان تطابق شاخص‌های باغ های شفابخش با باغ ایرانی" را مورد تحلیل قرار دهد. بدین‌جهت ، ابتدا محتوای کیفی مناظر شفابخش توصیف و اصول و شاخص‌های آن موردبررسی، تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. سپس مؤلفه‌ها و شاخصه‌های حاصل از این مطالعات، به‌صورت پرسشنامه تدوین شد. پرسشنامه در اختیار متخصصان منظر قرار گرفت. با استفاده از نرم‌افزار Spss 16.0 پرسشنامه‌ها تحلیل شد تا میزان تطابق این شاخص ها در باغ ایرانی ارزیابی شود.یافته ها: از بررسی ها و ارزیابی های انجام‌شده، مشخص شد؛ بیشترین درصد انطباق باغ ایرانی با شاخص‌های یک باغ شفابخش مربوط به شاخص تحریک حسی و امکان دسترسی به طبیعت و تعامل با آن است.بحث و نتیجه گیری: لازم است طراحان برای افزایش اثربخشی و کارایی باغ ایرانی با کارکرد شفابخشی، راهکارهایی نوآورانه در جهت بهبود عرصه‌های خصوصی و نیز ایجاد تنوع فضایی بیشتر برای انتخاب، در اختیار کاربر قرار دهند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

61 - استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و داده‌های طیفی در برآورد مقدار کربن آلی خاک در جنگل‌های زاگرس میانی در خوزستان
سعیده اسمی زاده احمد لندی حمید رضا متین فر

10.22034/jest.2020.35742.4259

زمینه و هدف: کربن آلی خاک (SOC) یکی از حیاتی ترین خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک است که از تنزل و انهدام خاک جلوگیری به عمل می آورد. هدف از این مطالعه بررسی تغییرات مقدار SOC با استفاده از تکنیک سنجش از دور در مقایسه با روش های نمونه برداری مزرعه ای در جنگل های زاگرس میان چکیده کامل

زمینه و هدف: کربن آلی خاک (SOC) یکی از حیاتی ترین خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک است که از تنزل و انهدام خاک جلوگیری به عمل می آورد. هدف از این مطالعه بررسی تغییرات مقدار SOC با استفاده از تکنیک سنجش از دور در مقایسه با روش های نمونه برداری مزرعه ای در جنگل های زاگرس میانی در استان خوزستان ایران در طول 2 دهه گذشته است. روش بررسی: نمونه های خاک به منظور اندازه گیری مقدار SOC در آزمایشگاه به صورت تصادفی و از خاک سطحی (عمق cm 10-0) جمع آوری شد. آنالیز داده های دیجیتالی با استفاده از تصاویر به دست آمده از سنجنده های OLI ماهواره لندست 8 و ETM+ ماهواره لندست 7 در سال 2016 (سال نمونه برداری) به منظور تخمین سطوح ماده آلی سطحی خاک انجام یافت. هدف اصلی برقراری ارتباط میان کربن آلی خاک با نسبت های انعکاسی باندهای ماهواره لندست و شاخص های گیاهی و رطوبتی مانند NDVI، SAVI، BSCI، NDMI و NSMI بر اساس مقادیر SOC به دست آمده از نمونه های خاک مناطق جنگلی در کوه های زاگرس میانی بوده و بدین منظور این داده ها با روش های مختلف رگرسیون خطی مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: در بهترین مدل متناسب از روش رگرسیون گام به گام مقدار R2 برای ماهواره لندست 8 برابر با 435/0 و برای ماهواره لندست 7 برابر با 501/0 به دست آمد و بر اساس این نتایج، بررسی تغییرات کربن آلی در سال های قبل صورت گرفت. بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان دهنده ارتباط معنی دار میان مواد آلی خاک و انعکاس های محدوده طیفی قرمز، مادون قرمز نزدیک و مادون قرمز کوتاه می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

62 - بررسی و مقایسه سیستم‌های متداول ارزیابی پایداری محلات
سما براتی کیانوش ذاکرحقیقی آرش بغدادی

10.30495/jest.2022.53961.5112

زمینه و هدف: بسیاری از جوامع، به طور عمده در جهان توسعه یافته از برنامه ها و سیستم های ارزیابی پایداری محلات برای سنجش میزان موفقیت خود در نزدیکی به اهداف توسعه پایدار استفاده می کنند. ویژگی ها و موفقیت این سیستم ها در میزان پوشش ابعاد مختلف پایداری موضوعی است که باید م چکیده کامل

زمینه و هدف: بسیاری از جوامع، به طور عمده در جهان توسعه یافته از برنامه ها و سیستم های ارزیابی پایداری محلات برای سنجش میزان موفقیت خود در نزدیکی به اهداف توسعه پایدار استفاده می کنند. ویژگی ها و موفقیت این سیستم ها در میزان پوشش ابعاد مختلف پایداری موضوعی است که باید مورد توجه برنامه ریزان و طراحان شهری قرار گیرد. در این پژوهش با هدف شناخت، بررسی و مقایسه محدودیت ها و قابلیت های سیستم های ارزیابی پایداری محلات به بررسی انتقادی چهار مورد از سیستم های شناخته شده در این زمینه یعنی LEED-ND،BREEAM-Communities ، CASBEE-UD و DGNB-NSQ پرداخته شده است. روش بررسی: در این پژوهش با بررسی گسترده متون و قیاس تطبیقی از چهار سیستم ارزیابی پایداری محلات و با استفاده از روش تحلیل محتوا به مسائلی از قبیل مقایسه ساختار و طبقه بندی، وزن موضوعات و معیارها، میزان پوشش پایداری و غیره پرداخته شده است. پس از مقایسه کلی سیستم های ارزیابی پایداری محلات، چارچوب مقایسه ای بر مبنای چهار بعد توسعه پایدار شهری در قالب 8 موضوع شکل‌گرفته است. لازم به ذکر است این پژوهش در سال 1399 انجام شده است. یافته ها: علی رغم مشاهده ساختار درخت مانند در سیستم ها، تفاوت در اهمیت موضوعات و میزان پوشش پایداری قابل مشاهده است. بررسی ها نشان داد بیش از 68% معیارهای ارزیابی بر بعد محیطی تأکید داشته و دو موضوع کاربری اراضی- بافت شهری- چیدمان ساختمان ها با بیش از 20% و منابع (انرژی، آب، مصالح) با بیش از 13%، موضوعات مهم و تأثیرگذار در روند ارزیابی محلات شناخته شدند. این در حالی است که در خصوص سایر موضوعات رویکرد سیستم ها متفاوت بوده است. بحث و نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد سیستم های مورد بررسی علی رغم ارائه روش های عملیاتی مفید در راستای ارزیابی پایداری به دلیل تمرکز بیش از حد بر بعد محیطی و به همان نسبت غفلت از سایر ابعاد پایداری، در ارزیابی پایداری محلات به صورت یکپارچه کارا نبوده و نیاز به بلوغ بیشتری دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

63 - برآورد بیوماس روزمینی جنگل در جنگل های هیرکانی با استفاده از داده های ماهواره ای
محدثه قنبری مطلق ساسان بابایی کفاکی اسداله متاجی رضا اخوان

10.22034/jest.2020.36440.4305

زمینه و هدف: اهمیت جنگل های شمال ایران به عنوان یکی از مهمترین و بزرگترین ذخایر کربن و نقش آن در ترسیب کربن اتمسفری در کشورمان برکسی پوشیده نیست. مطالعه بیوماس روزمینی این جنگل ها به عنوان یک ضرورت تلقی می گردد. در سال های اخیر مطالعات زیادی با استفاده از تکنولوژی سنجش چکیده کامل

زمینه و هدف: اهمیت جنگل های شمال ایران به عنوان یکی از مهمترین و بزرگترین ذخایر کربن و نقش آن در ترسیب کربن اتمسفری در کشورمان برکسی پوشیده نیست. مطالعه بیوماس روزمینی این جنگل ها به عنوان یک ضرورت تلقی می گردد. در سال های اخیر مطالعات زیادی با استفاده از تکنولوژی سنجش از دور و شاخص های مختلف برای محاسبات بیوماس روزمینی جنگل ها انجام شده است. هدف پژوهش برآورد بیوماس جنگل های هیرکانی درشمال ایران با استفاده از اطلاعات ماهواره SPOT6 می باشد. روش بررسی: بیوماس روزمینی این جنگل ها با استفاده از تصاویر ماهواره SPOT6 و مدل های رگرسیونی در سه منطقه انتخابی در استانهای شمالی و در 2 دامنه ارتفاعی در تابستان 1395 بررسی شد. پس از آن که مقادیر متوسط بیوماس روزمینی بر حسب تن در هکتار با استفاده از برداشت های زمینی محاسبه گردید، از 3 شاخص پوشش گیاهی NDVI، RVI و TVI برای برآورد بیوماس بر اساس تصاویر ماهواره ای استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که رابطه بین مقادیر بیوماس روزمینی و شاخص های پوشش گیاهی یک رابطه خطی بوده و شاخص NDVI در سطح تمامی مناطق بیشترین سطح معنی داری و بالاترین ضریب همبستگی با بیوماس روزمینی را داشته است. بنابراین به منظور نقشه سازی بیوماس روزمینی از روابط رگرسیونی این شاخص استفاده شد. نتیجه گیری: بر اساس نتایج این تحقیق مقادیر بیوماس بین سه منطقه اصلی تحقیق و در طبقات ارتفاعی میان بند و بالابند دارای تفاوت های نسبتاً زیادی می باشند. بیشترین میزان بیوماس در منطقه اسالم و دامنه ارتفاعی بالابند دیده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

64 - اولویت بندی میزان آلودگی فلزات با استفاده ازشاخص های بار آلودگی و پتانسیل خطرات بیولوژیک در رسوبات سطحی رودخانه‌های سواحل جنوب شرقی دریای خزر
صحابه طالش پور لعبت تقوی حسن نصراله زاده ساروی

10.22034/jest.2021.23986.3307

زمینه وهدف: رسوبات به‌عنوان مهم ترین محل ذخیره و جذب فلزات و آلاینده های دیگر در اکوسیستم‌های آبی محسوب می‌شوند و می‌توانند کیفیت سیستم‌های آبی را منعکس کنند. در این مطالعه میزان آلودگی رسوبات به فلزات روی، مس، سرب و کادمیوم براساس شاخص بار آلودگی (PLI) و ارزیابی میزان چکیده کامل

زمینه وهدف: رسوبات به‌عنوان مهم ترین محل ذخیره و جذب فلزات و آلاینده های دیگر در اکوسیستم‌های آبی محسوب می‌شوند و می‌توانند کیفیت سیستم‌های آبی را منعکس کنند. در این مطالعه میزان آلودگی رسوبات به فلزات روی، مس، سرب و کادمیوم براساس شاخص بار آلودگی (PLI) و ارزیابی میزان خطرات عناصر فلزی بر روی موجودات زنده براساس شاخص اولویت‌بندی پتانسیل خطرات بیولوژیک (MERMQ) در رسوبات سطحی رودخانه‌های سواحل جنوبی شرقی دریای خزر انجام شد. روش بررسی: به منظور سنجش و تعیین شاخص‌های آلودگی فلزات، نمونه‌برداری از رسوبات سطحی مصب و فاصله 1000متر از مصب برخی رودخانه های سواحل جنوب شرقی دریای خزر شامل گرگان‌رود، قره سو، نکاءرود ، تجن ، تالار و بابلرود انجام پذیرفت. نمونه‌ها در آزمایشگاه با استفاده از مخلوط سه اسید نیتریک، فلوریدریک و کلریدریک آماده‌سازی گردید و سپس به وسیله دستگاه جذب اتمی مورد آنالیز قرار گرفتند. یافته‌ها: نتایج تحقیق حاضر، گویای آن است کهمیزان شاخص MERMQ عناصر فلزی در رسوبات رودخانه‌های سواحل جنوبی دریای خزر بین 073/0 تا 12/0 و میزان شاخص آلودگی PLI بین 36/0 تا 58/0 متغیر بوده است. نتایج مقایسه غلظت فلزات در نمونه‌های رسوب سطحی با استاندارد کیفیت رسوب (NOAA) نشان داد که در تمام ایستگاه‌های مورد مطالعه مقدار عناصر اندازه‌گیری شده کم‌تر از مقدار ERL می‌باشد. نتیجه‌گیری: نتایج شاخص اولویت‌بندی پتانسیل خطرات بیولوژیک ((MERMQ برای رسوبات نشان داد که در مصب رودخانه های قره‌سو، تالار و فاصله 1000متر از مصب رودخانه بابلرود از لحاظ اولویت‌بندی میزان خطرات بیولوژیک در سطح اولویت پایین تا متوسط قرار دارد و در دیگر ایستگاه های مورد مطالعه در اولویت پایین قرار گرفته اند. نتایج شاخص آلودگی PLI نشان داد که میزان آلودگی رسوبات به فلزات در سطح آلودگی کم می باشد. نهایتاً می توان اشاره نمود که اعمال رهنمودهای مدیریتی صحیح از قبیل، دفع اصولی فاضلاب های شهری، روستایی و صنعتی، استفاده از آفت‌کش های مناسب و همچنین مطالعات هم‌زمان غلظت عناصر در آب، رسوب و جانداران در رودخانه ها به صورت دوره‌ای می تواند در بهبود وضعیت فعلی منطقه موثر باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

65 - پیشگیری از ترویج آلودگی زیست محیطی در زنجیره تامین پایدار صنعت سیمان: رهیافت تحلیل عاملی و تصمیم گیری فازی
محمد حسین درویش متولی فرهاد حسین زاده لطفی نقی شجاع امیر غلام ابری

10.22034/jest.2021.30660.3919

زمینه و هدف: امروزه توجه به شاخص‌های محیط زیست پایدار، بسیار با اهمیت است و بخش قابل توجهی از مدیریت محیط زیست را به خود معطوف ساخته است. بروز آلودگی های زیست محیطی در صنایع و انتشار آن ها در طول زنجیره تامین، پایداری را تحت الشعاع خود قرار می دهد. هدف از این مقاله شناس چکیده کامل

زمینه و هدف: امروزه توجه به شاخص‌های محیط زیست پایدار، بسیار با اهمیت است و بخش قابل توجهی از مدیریت محیط زیست را به خود معطوف ساخته است. بروز آلودگی های زیست محیطی در صنایع و انتشار آن ها در طول زنجیره تامین، پایداری را تحت الشعاع خود قرار می دهد. هدف از این مقاله شناسایی شاخص‌های زیست محیطی موثر بر زنجیره تامین پایدار در صنعت سیمان و رتبه بندی زنجیره های این صنعت است به گونه ای که کمک کند تا از بروز و ترویج آلودگی زیست محیطی پیشگیری به عمل آید. روش بررسی: بدین منظور، از تحلیل عاملی و تکنیک تصمیم گیری ویکور فازی استفاده شده است. یافته‌ها: شاخص‌های موثر در قالب چهار سطع پایداری، استراتژیک، فرایندی و عملیاتی شناسایی و تبیین شده اند. سپس با توجه به شاخص‌های تعیین شده عملکرد زیست محیطی زنجیره تامین پایدار 42 کارخانه حاضر در بورس اوراق بهادار تهران رتبه بندی شدند. نتایج اجرای مدل نشان می دهدکه سطح پایداری دارای بالاترین همبستگی با متغیر مکنون عملکرد زنجیره تامین پایدار بوده و این میزان همبستگی 44 درصد است. وزن سطح عملیاتی 40 درصد، سطح استراتژیک 23 درصد و سطح فرایندی 12 درصد به دست آمد. بحث و نتیجه‌گیری: نتایج نشان می دهد که شاخص‌های سطح پایداری در زنجیره تامین پایدار صنعت سیمان دارای اهمیت بالاتری در راستای جلوگیری از بروز و ترویج آلودگی زیست محیطی می باشند. و زنجیره تامین پایدار کارخانه ایلام بر مبنای شاخص‌های زیست محیطی رتبه اول و زنجیره تامین کارخانه باقران رتبه آخر را کسب نموده اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

66 - بررسی تاثیر کمی اعمال ضوابط شاخص‌های آسایش حرارتی بر میزان مصرف انرژی در ساختمان‌های مسکونی شهر ایلام
بهروز صالحی عبدالحمید قنبران بهناز شفیعی شهلا نوری سیما فردوسیان

10.30495/jest.2020.40064.4476

زمینه و هدف: حدود 44 درصد مصرف انرژی در بخش ساختمان است به همین دلیل توجه به شاخص های آسایش حرارتی و راهکارهای غیر فعال می تواند تاثیر زیادی در میزان مصرف انرژی در مناطق مختلف داشته باشد. هدف از این پژوهش تعیین وضعیت آسایش حرارتی در شهر ایلام و ارائه راهکارهای ساختمانی چکیده کامل

زمینه و هدف: حدود 44 درصد مصرف انرژی در بخش ساختمان است به همین دلیل توجه به شاخص های آسایش حرارتی و راهکارهای غیر فعال می تواند تاثیر زیادی در میزان مصرف انرژی در مناطق مختلف داشته باشد. هدف از این پژوهش تعیین وضعیت آسایش حرارتی در شهر ایلام و ارائه راهکارهای ساختمانی متناسب با وضعیت اقلیمی این شهر است.روش بررسی: این پژوهش در سال 1397 با استفاده از روش توصیفی و شبیه سازی انجام شده است. برای دست یابی به ویژگی های معماری همساز با اقلیم در شهر ایلام از تحلیل داده های آماری 28 ساله (1393- 1366) ایستگاه سینوپتیک این شهر، ضوابط ارائه شده در چهار شاخص آسایش حرارتی استفاده شده است. نرم افزار Design Builder برای مشخص شدن میزان کمی تاثیر راهکارهای ارائه شده در شاخص های ماهانی و گیونی استفاده گردید.یافته ها: با به کارگیری راهکارهای غیرفعال ارائه شده در شاخص های ماهانی و گیونی، ساختمان می تواند هشت ماه از سال در طی روز و پنج ماه از سال در طی شب بدون مصرف انرژی در محدوده آسایش قرار گیرد. به علاوه جهت قرارگیری ساختمان، درصد نسبی بازشوها و استفاده از مصالح سنگین در دیوارها و سقف ها بیشترین تاثیر را در کاهش مصرف انرژی ساختمان دارند.بحث و نتیجه گیری: رعایت ضوابط ارائه شده در شاخص های ماهانی و گیونی در جهت گیری ساختمان و بازشوها می تواند سبب کاهش 20 درصدی در مصرف انرژی ساختمان شود، همچنین جایگزین کردن مصالح سنگین به جای مصالح متداول در جداره های ساختمان می تواند به میزان 39 درصد مصرف انرژی را کاهش دهد. به طور کلی با بهره گیری از اصول طراحی اقلیمی می توان به میزان 52 درصد میزان مصرف انرژی را کاهش داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

67 - بررسی کیفیت آب رودخانه شاوور با استفاده از شاخص‌های کیفی آب (مطالعه موردی: روستای حمزه تا سد شاوور)
محمد ویسی مریم محمدی روزبهانی نرگس ظهرابی

10.30495/jest.2021.29970.3855

زمینه و هدف: رودخانه ها جزء کوچکی از آب های جاری جهان و یکی از منابع اساسی تأمین آب برای مصارف گوناگون از جمله کشاورزی، شرب و صنعت مطرح می باشند. در این پژوهش به منظور بررسی وضعیت کیفی بخشی از آب رودخانه شاوور واقع در استان‌خوزستان با استفاده از شاخص‌های کیفی آب 4(NSFWQ چکیده کامل

زمینه و هدف: رودخانه ها جزء کوچکی از آب های جاری جهان و یکی از منابع اساسی تأمین آب برای مصارف گوناگون از جمله کشاورزی، شرب و صنعت مطرح می باشند. در این پژوهش به منظور بررسی وضعیت کیفی بخشی از آب رودخانه شاوور واقع در استان‌خوزستان با استفاده از شاخص‌های کیفی آب 4(NSFWQI) ،5(IRWQI) و (BCWQI)6 در بازه مورد مطالعه روستای حمزه تا سد شاوور انجام یافت.روش بررسی: نمونه برداری از 5 ایستگاه منتخب در طول مسیر رودخانه طی شش دوره فصول زمستان سال 94و بهار سال 95 انجام یافت و پس از انتقال نمونه‌ها به آزمایشگاه مقادیر پارامترهای کیفی برای محاسبه شاخص های کیفیت آب شامل:BOD5،COD، اکسیژن محلول، نیترات و سایر پارامترهای کیفی با روش های استاندارد تعیین شدند.یافته ها: مطابق نتایج محاسبه شاخص (NSFWQI)‌ برای تمام ایستگاه‌ها در طول دوره‌های نمونه‌برداری بین مقادیر 40-36 قراردارد و بیان‌گر کیفیت بد آب می باشند. همچنین نتایج محاسبه شاخص (IRWQI) برای تمام ایستگاه‌ها در طول دوره‌های نمونه‌برداری بین مقادیر 46-43 قرار و بیان‌گر کیفیت نسبتاً بد آب می باشند. برای شاخص (BCWQI) برای تمام ایستگاه‌ها در طول دوره نمونه‌برداری بین مقادیر 39-27 قرار و بیان‌گر کیفیت مناسب برای مصارف کشاورزی می باشد.بحث و نتیجه‌گیری: کیفیت آب رودخانه در تمامی دوره‌های نمونه‌برداری در سطح کیفی پایینی قرار داشته که استفاده از آب آن را تنها برای مصارف کشاورزی مناسب است، همچنین ورود زه‌آب‌های مزارع کشاورزی حاوی کودهای شیمیایی، فاضلاب‌های خانگی از عمده دلایل کاهش کیفیت آب این رودخانه می باشد. در تعیین کیفیت آب رودخانه، شاخص (IRWQI) بهتر از شاخص‌های دیگر در ایران می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

68 - ارائه الگوی ریسک‌های HSE در خطوط انتقال شرکت گاز با ترکیب روش‌های فراترکیب و دیمتل فازی
سهیلا فتح اللهی چالشتری میثم بابایی فارسانی فرهاد فرهادی

10.30495/jest.2023.64962.5591

زمینه و هدف: امروزه مسائل مربوط به بهداشت، ایمنی، محیط زیست به جزئی جدایی ناپذیر در هر تجارت و سازمانی تبدیل شده است. بنابراین هدف پژوهش، شناسایی و اولویت بندی ریسک های HSEدر خطوط انتقال شرکت گاز استان چهارمحال و بختیاری با ترکیب روش های فراترکیب و دیمتل فازی بوده است.ر چکیده کامل

زمینه و هدف: امروزه مسائل مربوط به بهداشت، ایمنی، محیط زیست به جزئی جدایی ناپذیر در هر تجارت و سازمانی تبدیل شده است. بنابراین هدف پژوهش، شناسایی و اولویت بندی ریسک های HSEدر خطوط انتقال شرکت گاز استان چهارمحال و بختیاری با ترکیب روش های فراترکیب و دیمتل فازی بوده است.روش بررسی: در بخش کیفی با استفاده از روش هفت مرحله‌ای بارسو و ساندلوسکی فراترکیب، داده ها جمع آوری شد. جامعه آماری کیفی شامل مقاله ها و پژوهش‌هایی در حیطه موضوع پژوهش بین سال‌های 2000 تا 2021 بود، در نهایت 26 پژوهش مرتبط با استفاده از نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شد. این پژوهش در سال 1401 پژوهش انجام گرفت.یافته‌ها: پس از بررسی اسنادی این مطالعات، 627 کد باز در قالب سه معیار اصلی و یازده زیرمعیار مورد شناسایی قرار گرفت که شامل: معیار ایمنی (عملکرد و فقدان تجهیزات، نشتی ها و سرریز شدن ها، سقوط ها و ریزش ها، کیفیت حرفه ای عوامل انسانی، فاکتورهای محیطی، سطوح و مواد آسیب زا و عوامل محترقه و شوک ها)، بهداشت (صدمات فیزیکی و انسانی و چالش های محیط کار) و محیط زیست (آلودگی هوا، آلودگی خاک و آلودگی آب) می باشد و کیفیت پژوهش نیز از طریق روش های روایی لاوشه با مقدار 81/0و شاخص تکرارپذیری با مقدار81/0 مورد سنجش قرار گرفت و نهایتاً مدل تحقیق با استفاده از نرم افزار مکس کیو دی ای طراحی گردید.بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان داد، کیفیت حرفه ای عوامل انسانی، صدمات فیزیکی و انسانی و عملکرد و فقدان تجهیزات به ترتیب بیشترین اولویت را داشتند و همچنین کیفیت حرفه ای از عوامل انسانی بیشترین تاثیر گذاری(علت) و صدمات فیزیکی و انسانی بیشترین تاثیر پذیری (معلول) را دارا بودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

69 - رابطه تنوع گونه‌های گیاهی با عوامل محیطی در منطقه وزگ یاسوج
رقیه آقایی سهراب الوانی نژاد رضا بصیری رقیه ذوالفقاری

10.30495/jest.2023.76716.5959

زمینه و هدف: تنوع گونه‌ای یکی از موضوعات مهم و اساسی در اکولوژی به خصوص اکولوژی پوشش گیاهی مطرح می‌باشد. هدف از انجام این تحقیق مطالعه تنوع گونه‌های گیاهی در رابطه با عوامل محیطی در بوم‌سازگان‌های جنگلی زاگرس واقع در منطقه وزگ، در جنوب ‌‌‌شرقی یاسوج بوده است. روش برر چکیده کامل

زمینه و هدف: تنوع گونه‌ای یکی از موضوعات مهم و اساسی در اکولوژی به خصوص اکولوژی پوشش گیاهی مطرح می‌باشد. هدف از انجام این تحقیق مطالعه تنوع گونه‌های گیاهی در رابطه با عوامل محیطی در بوم‌سازگان‌های جنگلی زاگرس واقع در منطقه وزگ، در جنوب ‌‌‌شرقی یاسوج بوده است. روش بررسی: برای این منظور منطقه‌ای به مساحت 308 هکتار انتخاب شد. سپس به صورت تصادفی- سیستماتیک تعداد 61 قطعه نمونه به ابعاد 30×15 متر و 305 میکروپلات به ابعاد 2×5/0 متر به روش حداقل مساحت نمونه¬برداری شد. به منظور بررسی تنوع گونه‌ای گیاهان، از متداول‌ترین شاخص‌های تنوع گونه‌ای استفاده شد. سپس از آنالیز واریانس یک طرفه برای بررسی اختلاف‌های کلی در طبقات مختلف عوامل فیزیوگرافی استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که ارتفاع از سطح دریا بر تنوع و یکنواختی تأثیر معنی¬دار داشته و دامنه ارتفاعی بالا بیشترین تنوع و یکنواختی را دارد. جهت دامنه نیز بر غنای گونه‌ای اثر معنی‌دار داشته و جهت شمال شرقی بیشترین مقدار غنا را نشان داد. اثر شیب بر تنوع و یکنواختی معنی‌دار بود به طوری که شاخص تنوع و یکنواختی در شیب‌های بالا (70-51 درصد) بالاترین مقدار بود. همچنین نتایج نشان داد که شاخص‌های تنوع گونه‌ای با خصوصیات خاک مانند نیتروژن کل، سیلت و نسبت C/N همبستگی معنی‌داری دارند. بحث و نتیجه‌گیری: بطور کلی نتایج این تحقیق نشان داد که در منطقه مورد مطالعه، عوامل فیزیوگرافی رویشگاه (ارتفاع از سطح دریا، شیب و جهت جغرافیایی) همراه با عوامل خاکی همواره نقش اساسی و تعیین کننده‌ای بر الگوی تغییرات تنوع زیستی گیاهی ایفا می‌کنند. بنابراین انجام مطالعات متعدد در این زمینه در جنگل‌های زاگرس یکی از بهترین راهکارها برای نیل به مدیریت بهینه می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

70 - ارایه الگوی ارزیابی ریسک زیست‌محیطی پروژه‌های انتقال گاز به روش‌های سامانه شاخص‌گذاری و AHP (مطالعه موردی: پروژه انتقال گاز 24 اینچ تسوج– سلماس)
سحر رضایان مهدی ایرانخواهی سید علی جوزی

زمینه و هدف: انتقال حامل‌های انرژی از طریق خطوط لوله یکی از اقتصادی‌ترین روش‌های انتقال گاز طبیعی، نفت و فرآورده‌های نفتی می‌باشد که انتقال آن‌ها از طریق ناوگان حمل‌و‌نقل جاده‌ای و ریلی با مخاطرات زیادی همراه است. انجام مطالعات ارزیابی ریسک محیط‌زیستی گامی در جهت شناسای چکیده کامل

زمینه و هدف: انتقال حامل‌های انرژی از طریق خطوط لوله یکی از اقتصادی‌ترین روش‌های انتقال گاز طبیعی، نفت و فرآورده‌های نفتی می‌باشد که انتقال آن‌ها از طریق ناوگان حمل‌و‌نقل جاده‌ای و ریلی با مخاطرات زیادی همراه است. انجام مطالعات ارزیابی ریسک محیط‌زیستی گامی در جهت شناسایی، تجزیه‌و‌تحلیل و طبقه‌بندی عوامل مولّد خطر و در نتیجه کاهش احتمال وقوع پیامدهای نامطلوب و کنترل خطرات بالقوه این گونه طرح‌ها در راستای حفاظت از محیط‌زیست است. این مطالعه با هدف ارایه الگویی جهت ارزیابی ریسک زیست‌محیطی پروژه‌های انتقال گاز به انجام رسیده است. مواد و روش‌ها: در این تحقیق به‌ منظور نیل به هدف، تلفیقی از روش سامانه شاخص‌گذاری و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) پیشنهاد شد. با استفاده از این روش ادغام شده می‌توان انواع ریسک‌های محیط‌زیستی موجود در پروژه‌های خطوط لوله انتقال گاز را بر اساس شاخص‌ها و معیارهای تعیین شده طبقه‌بندی، کمّی و اولویت‌بندی نمود. به منظور آزمون نتایج حاصل از به‌کارگیری روش پیشنهادی، ارزیابی خط لوله انتقال گاز 24 اینچ تسوج- سلماس به ‌طول 42 کیلومتر به عنوان مطالعه موردی به انجام رسید. یافته‌‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که: 46% از طول مسیر خط انتقال گاز "تسوج- سلماس" دارای سطح ریسک بالا (6054- 5467 امتیاز)، 48% از طول مسیر واجد سطح ریسک متوسط (6641- 6055 امتیاز) و 2% با ریسک کم (7228-6642 امتیاز) بوده و ریسک ناچیز با امتیاز (>7228) نیز 4% از کل مسیر می‌باشد. بحث و نتیجه‌گیری: نتایج به‌دست آمده حاکی از آن بود که به‌کارگیری روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) می‌تواند ضمن برطرف نمودن خلأ روش سامانه شاخص‌گذاری در اولویت‌بندی شاخص‌ها و زیرشاخص‌های مورد ارزیابی، باعث افزایش دقت آن در برآورد سطح نهایی ریسک شود. لذا، روش تلفیقی ارایه شده می‌تواند به عنوان الگویی در ارزیابی ریسک زیست‌محیطی پروژه‌های خطوط لوله انتقال گاز مورد استفاده قرار‌گیرد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

71 - تحلیل و پایش خشکسالی هواشناسی منطقه سیستان و بلوچستان
حمید زارع ابیانه علی اکبر سبزی پرور صفر معروفی فرشته قیامی سیده شقایق میرمسعودی آزاده کاظمی

زمینه و هدف: یکی از اثرات زیان آور کمبود بارش خسارت های ناشی از رخداد خشکسالی است. هدف از این مطالعه، بررسی فراوانی و شدت وقوع خشکسالی منطقه سیستان و بلوچستان در مقیاس سالانه و فصلی طی دوره 42 ساله آماری می باشد. روش بررسی: تحلیل خشکسالی با استفاده از پنج شاخص رایج توز چکیده کامل

زمینه و هدف: یکی از اثرات زیان آور کمبود بارش خسارت های ناشی از رخداد خشکسالی است. هدف از این مطالعه، بررسی فراوانی و شدت وقوع خشکسالی منطقه سیستان و بلوچستان در مقیاس سالانه و فصلی طی دوره 42 ساله آماری می باشد. روش بررسی: تحلیل خشکسالی با استفاده از پنج شاخص رایج توزیع استاندارد (ZI)، انحراف از میانگین (SDI)، درصد نرمال بارندگی (PNPI)، ناهنجاری بارندگی (RAI) و کلاسه بندی دامنه بارش (PC) بر روی اطلاعات و آمار بارندگی فصلی و سالیانه چهار ایستگاه سینوپتیک زاهدان، زابل، چابهار و ایرانشهر طی دوره مشترک آماری (2005-1964) صورت گرفت. یافته ها و نتایج: نتایج نشان داد که شاخص SDI در مقایسه با روش های PNPI، ZI، PC و RAI در مقیاس فصلی و سالانه برآوردهای قابل قبول تری را ارایه داد. استان سیستان و بلوچستان برمبنای شاخص SDI در مقیاس سالیانه و فصلی خشکسالی هایی را تجربه نموده است. بر این اساس، درصد خشکسالی های سالیانه ی با شدت زیاد و بسیار زیاد نسبت به خشکسالی های با شدت کم و متوسط کمتر بود. در مقیاس فصلی نیز شاخص SDI در فصل تابستان بطور متوسط 42 درصد خشکسالی ها با شدت بسیار زیاد و زیاد را نشان داد در حالی که در فصل زمستان ریسک وقوع خشکسالی با شدت های بسیار زیاد و زیاد بطور متوسط 12 درصد بود. همچنین مقادیر میانگین متحرک3 ساله و 5 ساله، جهت بررسی روند و تداوم خشکسالی در مقیاس سالانه در ایستگاه های مذکور استخراج شد. نتیجه گیری: نتایج مبین این واقعیت است که خشکسالی در استان سیستان و بلوچستان رو به افزایش است که بتدریج بر شدت آن نیز افزوده شده است. همچنین با عنایت به روند کاهشی بارش منطقه می توان انتظار رخداد خشکسالی های با شدت و مدت بیشتری را داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

72 - ارزیابی و مقایسه شاخص‌های رویه‌ای و محتوایی توسعه پایدار در مناطق 7 و 22 تهران
مهسا حاجی محمودی ناصر برک پور پویان شهابیان

10.22034/jest.2018.13779

چکیده زمینه و هدف: رشد روزافزون جمعیت و در پی آن بحران های روبه تزاید زندگی شهری، اصل توسعه پایدار را بیش از پیش در کانون توجه قرار می دهد، ضمن آن که مشاهده عدم تعادل ها در زندگی شهری نشان از عدم تحقق شاخص های پایداری دارد. آن چه که در اغلب نگرش ها و روش‌های ارزیابی پا چکیده کامل

چکیده زمینه و هدف: رشد روزافزون جمعیت و در پی آن بحران های روبه تزاید زندگی شهری، اصل توسعه پایدار را بیش از پیش در کانون توجه قرار می دهد، ضمن آن که مشاهده عدم تعادل ها در زندگی شهری نشان از عدم تحقق شاخص های پایداری دارد. آن چه که در اغلب نگرش ها و روش‌های ارزیابی پایداری دیده می شود، توجه صرف به ابعاد محتوایی یعنی شاخص‌های زیست‌محیطی، اجتماعی و اقتصادی است. اما در بسیاری از جوامع با وجود منابع غنی و کیفیت بالای زیست‌محیطی و هم چنین سطح مطلوب اجتماعی و اقتصادی باز هم شاهد ناکامی ها و کمبودهایی در دستیابی به اهداف توسعه‌پایدار بوده ایم. لذا به نظر می رسد، بازبینی مجدد ابعاد و شاخص‌های پایداری و جامع نگری بیش تر در این زمینه، بتواند راهکاری تازه پیش روی جوامع بگشاید. هدف این مقاله، ارزیابی پایداری توسعه شهری در دو منطقه 7 و 22 تهران با رویکردی متفاوت و با در نظرگیری ابعاد و جوانب پایداری در دو بخش محتوایی و رویه ای است. بخش محتوایی شامل شاخص های زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی است که در واقع این شاخص‌ها در بطن جامعه بوده و وابسته به عوامل دیگری در جامعه تغییر می کنند و متأثر از سیاست های توسعه‌پایدار هستند. گروه دیگر شاخص ها که اغلب در ارزیابی توسعه پایدار مورد غفلت واقع شده اند گروه شاخص‌های رویه ای هستند که در واقع متشکل از مجموعه شاخص‌هایی بوده که به صورت مستقل عمل کرده و مبین فرایند سیاست ها در یک جامعه می باشند. روش بررسی: در این زمینه از روش های مطالعات کتابخانه ای و اسنادی، مشاهدات میدانی، پرسش نامه و مصاحبه استفاده شده و داده های گردآوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS و روش های آماری مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتند. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد، منطقه 22 از نظر هر دو گروه شاخص های محتوایی و رویه ای نسبت به منطقه 7 در وضعیت مطلوب تری قرار دارد. بحث و نتیجه گیری: منطقه 22 با برخورداری از سرمایه گذاری های نسبتاً گسترده مدیریت محلی (شهرداری منطقه) در زمینه توسعه پایدار به پشتیبانی از ظرفیت های موجود منطقه پرداخته و لذا علاوه بر ارتقاء سطح کیفی مدیریت و حکومت محلی در منطقه، ظرفیت سازی های گوناگون و در نتیجه ارتقاء سطح جامعه مدنی را سبب گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

73 - مکان‌یابی احداث کارخانه تولید کاغذ فلوتینگ با کاربرد پسماندهای کشاورزی با روش AHP
عبدالله بریمانی علی قاسمیان مجید عزیزی مجید ذبیح زاده

10.22034/jest.2017.11305

زمینه و هدف: استقرار بهینه صنایع باعث افزایش کارایی نظام اقتصادی می گردد، زیرا ازنظر اقتصادی هر مکانی برای استقرار فعالیت های به‌خصوص، مناسب به نظر می رسد. انجام تحقیقات در مورد انتخاب مکان صنایع، می تواند راهنمای خوبی برای سیاست‌گذاری‌های دولت و بنگاه ها در امر هدایت ص چکیده کامل

زمینه و هدف: استقرار بهینه صنایع باعث افزایش کارایی نظام اقتصادی می گردد، زیرا ازنظر اقتصادی هر مکانی برای استقرار فعالیت های به‌خصوص، مناسب به نظر می رسد. انجام تحقیقات در مورد انتخاب مکان صنایع، می تواند راهنمای خوبی برای سیاست‌گذاری‌های دولت و بنگاه ها در امر هدایت صنایع به مکان های متناسب با اهداف ملی و منطقه ای باشد. هدف از این تحقیق مکان‌یابی بهینه کارخانه تولید کاغذ فلوتینگ از پسماندهای کشاورزی در استان مازندران با استفاده از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی[1] می‌باشد. روش بررسی: پس از مطالعات صورت گرفته، شاخص‌های تأثیرگذار در انتخاب محل تأسیس کارخانه تولید کاغذ فلوتینگ در استان مازندران شناسایی و سلسله‌مراتب شاخص ها و زیر شاخص ها طراحی و درنهایت ارزش وزنی آن‌ها با استفاده از پرسش نامه و آنالیز داده ها در محیط نرم‌افزار اکسپرت چویس[2] تعیین شد. در مرحله دوم نیز اولویت‌بندی نهایی گزینه‌ها به منظور تعیین بهترین مکان از بین گزینه‌های شرق، غرب و مرکز استان انجام شد. یافته‌ها: شاخص‌های مواد و محصول، اقتصادی و زیرساختی به ترتیب شاخص های اصلی تأثیرگذار بر روی مکان‌یابی کارخانه تولید کاغذ فلوتینگ با استفاده از پسماندهای کشاورزی در استان مازندران بودند. به‌طورکلی با توجه به‌تمامی زیرشاخص های موردمطالعه در این تحقیق، میزان عرضه پسماند بیشترین تأثیر را در مکان‌یابی کارخانه تولید کاغذ فلوتینگ با استفاده از پسماندهای کشاورزی در استان مازندران دارد. هم چنین، زیر شاخص‌های مربوط به ماده اولیه از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار می باشند. بحث و نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد منطقه شرق مازندران بهترین مکان برای استقرار کارخانه تولید کاغذ فلوتینگ با استفاده از پسماندهای کشاورزی در استان مازندران می‌باشد. 5- Analytical Hierarchy Process 6-Expert Choice پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

74 - ارزیابی تأثیرپذیری فون درشت بی مهرگان بسترزی بوم سازگان رودخانه ای از پساب کارگاه تکثیر و پرورش ماهی با کاربرد شاخص‌های تنوع آلفا و تجزیه به مؤلفه های اصلی
لیما طیبی هادی پورباقر حمید فرحمند غلامرضا رفیعی علیرضا میرواقفی

10.22034/jest.2017.11391

زمینه و هدف: آثار نامطلوب احتمالی توسعه صنعت آب زی پروری، لزوم توجه به معیارهای زیست محیطی را آشکار می سازد. بنابراین این پژوهش با هدف محاسبه شاخص های تنوع زیستی آلفا برای فون ماکروبنتیک در پاسخ به پساب کارگاه پرورش ماهی قزل آلا مستقر در رودخانه گاماسیاب در سال 1392 انج چکیده کامل

زمینه و هدف: آثار نامطلوب احتمالی توسعه صنعت آب زی پروری، لزوم توجه به معیارهای زیست محیطی را آشکار می سازد. بنابراین این پژوهش با هدف محاسبه شاخص های تنوع زیستی آلفا برای فون ماکروبنتیک در پاسخ به پساب کارگاه پرورش ماهی قزل آلا مستقر در رودخانه گاماسیاب در سال 1392 انجام یافت. روش بررسی: نمونه برداری از 4 ایستگاه در ورودی، خروجی، 500 و هزار متری کارگاه در سه تکرار از کناره ها و بخش میانی رودخانه توسط سوربر انجام یافت. پس از شناسایی و شمارش نمونه ها، شاخص های تنوع زیستی مارگالف، سیمپسون، شانون-واینر، آلفا، کسول، برگر-پارکر، هیل و هم چنین شاخص EPT/Chir محاسبه شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که در تمام فصول نمونه برداری، شاخص EPT/Chir در ایستگاه خروجی کاهش یافت. هم چنین مقادیر شاخص های تنوع آلفا بیان گرکاهش شاخص های آلفا و هیل در بیش تر موارد و افزایش شاخص مارگالف در ایستگاه خروجی می باشد. پردازش PCA ارتباط شاخص های تنوع را با واحدهای نمونه برداری در فصول و ایستگاه های مختلف و هم چنین شاخص EPT/Chir مشخص کرد. بر این اساس همه واحدهای نمونه برداری در کنار یک شاخص قرار نگرفته و با برخی ارتباط بیشتری دارند. بنابراین نوع اندیکس بر روی مطالعه مؤثر می باشد. بحث و نتیجه‌گیری: بطور کلی آنالیز داده های تنوع زیستی نشان داد که این شاخص ها در فصول مختلف سال و ایستگاه های متفاوت نمونه برداری با تغییر شرایط آب رودخانه با هم دیگر اختلافات معنی دار دارند و نتیجه واحدی از سلامت بوم سازگان را نشان نمی دهند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

75 - شناسایی و اولویت‌بندی بخش‌های صنعتی پیشرو به منظور اعطای تسهیلات مالی توسط بانک‌ها با تاکید بر شاخص‌های مالی
محسن حمیدیان

بخش‌های دارای اولویت، در اصطلاح، به صنایعی اطلاق می شود که بر اساس روش ها و شاخص های اقتصادی و مالی بهترین عملکرد را داشته باشند. لازمه اولویت‌بندی آن است که بر حسب معیارها و استاندارهای اقتصادی و مالی، این بخش‌ها به تفکیک مطالعه گردند و منطق اعطای تسهیلات در هر بخش ارا چکیده کامل

بخش‌های دارای اولویت، در اصطلاح، به صنایعی اطلاق می شود که بر اساس روش ها و شاخص های اقتصادی و مالی بهترین عملکرد را داشته باشند. لازمه اولویت‌بندی آن است که بر حسب معیارها و استاندارهای اقتصادی و مالی، این بخش‌ها به تفکیک مطالعه گردند و منطق اعطای تسهیلات در هر بخش ارایه شود. در این مقاله با استفاده از شاخص‌های مالی به بررسی وضعیت صنایع کشور در سال‌ 1391 پرداخته شده است. صنایع مورد بررسی با استفاده از روش تحلیل عاملی و تاکسونومی عددی بر اساس کدهای سه رقمی آیسیک طبقه بندی، اولویت‌بندی و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. بر اساس نتایج به دست آمده صنایع تولید فلزات اساسی، تولید محصولات شیمیایی، تولید خودرو ملحقات آن و تولید محصولات اولیه آهن و فولاد دارای بهترین عملکرد بر اساس شاخص های مورد بررسی بوده و در اولویت پرداخت تسهیلات توسط بانک‌ها قرار دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

76 - بررسی اثر سبک‌های سرمایه‌گذاری و تشکیل پرتفوی بهینه با استفاده از شاخص‌های تکنیکی و نسبت‌های بنیادی
کامران پاکیزه میلاد رحمانی فاطمه عزیززاده

بهینه سازی پرتفو و تخصیص ثروت بین دارایی‌های مختلف از جمله مهمترین مسائل در سرمایه گذاری بحساب می‌آید. یکی از راه‌های کسب بازدهی فراتر از بازدهی بازار، سرمایه گذاری در دارایی‌هایی است که دارای ویژگی‌های مشابه به هم هستند. ویژگی‌هایی که باعث ایجاد تمایز و برتری آنها‌نسبت چکیده کامل

بهینه سازی پرتفو و تخصیص ثروت بین دارایی‌های مختلف از جمله مهمترین مسائل در سرمایه گذاری بحساب می‌آید. یکی از راه‌های کسب بازدهی فراتر از بازدهی بازار، سرمایه گذاری در دارایی‌هایی است که دارای ویژگی‌های مشابه به هم هستند. ویژگی‌هایی که باعث ایجاد تمایز و برتری آنها‌نسبت به سایر دارایی‌ها‌از نظر عملکرد و کسب بازدهی می‌شود. به این ویژگی‌های مشترک در اصطلاح سبک گفته می‌شود. در این مطالعه سعی شده است تا عملکرد سبک‌های سهام بزرگ، کوچک، ارزشی، باکیفیت و بی‌کیفیت با تشکیل پرتفوی بهینه با یکدیگر مقایسه شود. ساختار پیشنهادی برای تشکیل پرتفوی بهینه مبتنی بر شاخص‌های تکنیکی و بنیادی بوده که پارامترهای تصمیم آن با‌استفاده از الگوریتم تجممعی ذرات(PSO) بهینه شده‌اند. عملکرد ساختار پیشنهادی تشکیل پرتفو و سبک‌های سرمایه گذاری برای سال‌های 91، 92 و 93 با استفاده از داده‌های بورس اوراق بهادار تهران مورد آزمایش قرار گرفته است که در هر سه سال پرتفوی تشکیل شده با ساختار پیشنهادی عملکرد به مراتب بهتری را از شاخص از خود نشان داده است. همچنین در هر سه سال سهم‌های کوچک از سهم‌های بزرگ عملکرد بهتری را داشته اند و سهم‌های رشدی و با‌کیفیت در سال‌های 91 و 92 عملکرد بهتری را به ترتیب نسبت به سهم‌های ارزشی و بی‌کیفیت از خود نشان داده اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

77 - ارزیابی و اولویت‌بندی شاخص‌های ریسک پول‌شویی (مورد مطالعه: بانک رفاه)
سودابه جعفرزاده احمدرضا قاسمی

پول‌شویی[i]، عبارت است از هرگونه اقدام یا فعالیت برای مخفی کردن یا تغییر ظواهر درآمدهای با هویت نامشروع (درآمدهای حاصل از فعالیت مجرمانه) به‌گونه‌ای که وانمود شود این درآمدها از منابع قانونی سرچشمه گرفته است. در این فرآیند از ابزارهای مالی، حسابداری و حقوقی به‌عنوان وسی چکیده کامل

پول‌شویی[i]، عبارت است از هرگونه اقدام یا فعالیت برای مخفی کردن یا تغییر ظواهر درآمدهای با هویت نامشروع (درآمدهای حاصل از فعالیت مجرمانه) به‌گونه‌ای که وانمود شود این درآمدها از منابع قانونی سرچشمه گرفته است. در این فرآیند از ابزارهای مالی، حسابداری و حقوقی به‌عنوان وسیله‌ای برای تغییر منشأ، ماهیت، شکل و مالکیت مال غیرقانونی استفاده می‌شود. هدف اصلی پژوهش حاضر ارزیابی و اولویت بندی شاخص های ریسک پول‌شویی مشتریان دریکی از بانک های ایرانی است. داده ها از مدیران و خبرگان بانک موردمطالعه که با موضوع و معیارهای پژوهش آشنایی نسبی داشتند، جمع آوری گردید. به منظور تحلیل داده ها از تکنیک BWM استفاده شد. نتایج حاصل از رتبه بندی 12 زیرمعیار پژوهش نیز نشان داد که زیرمعیارهای میزان مبلغ اولین واریزی در افتتاح حساب و زیر معیار میزان استفاده از خدمات غیرحضوری از خوشه ی حساب بانکی به ترتیب جایگاه اول و دوم اهمیت را به خود اختصاص داده اند. بر اساس این نتایج و بـا عنایـت بـه زیـان هـای اقتـصادی و اجتمـاعی پول‌شویی، حساسیت نسبت به منطبق و متناسب بودن اولین مبلغ واریزی در هنگام گشایش حساب با نوع فعالیت اقتصادی و کسب‌وکار مشتری و نیز میزان تمایل مشتری به استفاده از خدمات غیرحضوری مانند تلفن، سوئیفت و اینترنت می تواند به‌عنوان هشداری برای بروز پدیده پول‌شویی مدنظر قرار گیرد. در پایان برخی پیشنهادها و استراتژی های کاربردی برای مدیران و پژوهش های آتی پژوهش گران فراهم‌شده است. [i]. Money Laundering پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

78 - بررسی تأثیر متقابل شاخص‌های مدیریت شهری تهران بر شاخص عملکرد جهانی محیط زیست ایران (EPI)
هانیه قره بخش معصومه ملایی لعبت تقوی

شاخص های عملکرد محیط‌زیستی (EPI) در سالهای اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است. با وجود اقدامات زیست محیطی چشمگیر و همگام با جوامع جهانی، تنزل 22 پله ای ایران در رتبه‌بندی گزارشات دو سالانه جهانی EPI در بین سالهای 2014 تا 2016 بحث اصلی محافل شده است. با توجه به نقش مدیر چکیده کامل

شاخص های عملکرد محیط‌زیستی (EPI) در سالهای اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است. با وجود اقدامات زیست محیطی چشمگیر و همگام با جوامع جهانی، تنزل 22 پله ای ایران در رتبه‌بندی گزارشات دو سالانه جهانی EPI در بین سالهای 2014 تا 2016 بحث اصلی محافل شده است. با توجه به نقش مدیریت شهری در کلان شهرها به عنوان یک بازوی اجرایی مهم در بخش محیط زیست و توسعه پایدار در کشور، در مطالعه مروری حاضر تلاش گردید با بررسی مسائل محیط زیست مدیریت شهری و ارائه وضعیت آن در مناطق 22 گانه شهر تهران در خصوص 12 شاخص مورد بررسی از جمله آلودگی هوا، آلودگی صوت، کیفیت و کمیت آب و... همراه با تحلیل نتایج حاصل از مطالعات، علل اصلی تنزل رتبه ایران در رتبه بندی جهانی شاخص های EPI مورد بررسی بیشتر قرار گیرد. مطابق با نتایج تحقیق حاضر، در بخش مدیریت محیط زیست، شرایط اقلیم شناسی و جغرافیایی حاکم، عدم رعایت قوانین و مقررات محیط زیستی و اختلاف در ظرفیت و ساختار شهری مناطق شهرداری تهران، منجر به نوسانات مدیریت شهری در بخش محیط زیست کلان شهر تهران شده است. با توجه به همپوشانی شاخص های مدیریت محیط زیست شهر تهران با شاخص های جهانی در EPI می‌توان نتیجه‌گیری کرد در صورت تحقق اهداف بلند مدت در بخش مدیریت شهری، در نظر گرفتن سه عامل مذکور و انتشار منظم گزارش فعالیت‌های محیط‌زیست کشور به مجامع بین‌المللی می‌‌تواند، در ارتقاء جایگاه یکصد و پنجم ایران در خصوص شاخص های عملکرد زیست محیطی بسیار حائز اهمیت باشد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

79 - بررسی عوامل موثر بر مدیریت خشکسالی کشاورزان شهرستان اردکان
هما پورحسینی مریم امیدی نجف آبادی سید جمال فرج الله حسینی

زمینه و هدف: خشکسالی پدیده‌ایست اجتناب‌ناپذیر که به عنوان یکی از بلایای طبیعی شناخته می‌شود. کشور ایران هم در طول تاریخ از این آسیب در امان نبوده است. در تحقیق حاضر هدف شناخت مدیریت خشکسالی و ارائه راهکارهایی برای مقابله با خشکسالی می‌باشد. روش بررسی: این پژوهش به لحا چکیده کامل

زمینه و هدف: خشکسالی پدیده‌ایست اجتناب‌ناپذیر که به عنوان یکی از بلایای طبیعی شناخته می‌شود. کشور ایران هم در طول تاریخ از این آسیب در امان نبوده است. در تحقیق حاضر هدف شناخت مدیریت خشکسالی و ارائه راهکارهایی برای مقابله با خشکسالی می‌باشد. روش بررسی: این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی، به لحاظ نحوه گرداوری داده ها توصیفی غیرازمایشی و همبستگی می¬باشد. ابتدا شاخص‌های فردی، اجتماعی، اقتصادی، آموزشی، فنی و سیاستگذاری در روستاهای شهرستان اردکان که بیشترین مقدار خشکسالی را داشته‌اند بررسی شد. جامعه آماری این تحقیق کشاورزان شهرستان اردکان هستند (3130¬=N) که از این میزان 418 نمونه طبق روش نمونه‌گیری کوکران برای جمع‌آوری اطلاعات مورد سنجش از طریق پرسشنامه قرار گرفته¬اند. یافته ها: نتایج به دست آمده از تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد که در مجموع چهار متغیر وارد شده در معادله (اجتماعی¬ و فرهنگی، اقتصادی، آموزشی ترویجی، سیاست¬گذاری) توانسته¬اند که 3/65 درصد از تغییرات واریانس متغیر وابسته (مدیریت خشکسالی) را تبیین نمایند که در این میان شاخص اجتماعی و فرهنگی 1/46 درصد از تغییرات متغیر وابسته را به خود اختصاص داد و به عنوان تاثیرگذارترین شاخص در این پژوهش مطرح شده است. بحث و نتیجه گیری: در زمینه شاخص اجتماعی و فرهنگی در جهت مدیریت خشکسالی پیشنهادت می شود که با ترویج فرهنگ استفاده از آب و استفاده از ابزار فرهنگی و تبلیغی در زمان بروز خشکسالی در بین کشاورزان و همچنین فراهم آوردن شرایط برای در اختیار قرار دادن بهتر اطلاعات مدیریت خشکسالی به روستاییان توسط راه‌های ارتباطی به مدیریت هرچه بهتر خشکسالی کمک کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

80 - بررسی وضعیت پارک های شهری درجهت حفظ محیط زیست وارایه راهکارهای مدیریتی مناسب (مطالعه موردی : پارک های منطقه7 شهر تهران)
مریم مهرآرا اکرم الملوک لاهیجانیان

بررسی وضعیت پارک های شهری تهران درجهت حفظ محیط زیست است.1- مدیریت در پارک ‌های شهری منجر به ارتقای شاخص های محیط زیستی می شود. 2- اعمال مدیریت مناسب، حفاظت محیط زیست پارک های شهری را به همراه دارد. 3- مدیریت مناسب به کاهش ضایعات محیط زیستی در پارک های شهری منجر می شود. چکیده کامل

بررسی وضعیت پارک های شهری تهران درجهت حفظ محیط زیست است.1- مدیریت در پارک ‌های شهری منجر به ارتقای شاخص های محیط زیستی می شود. 2- اعمال مدیریت مناسب، حفاظت محیط زیست پارک های شهری را به همراه دارد. 3- مدیریت مناسب به کاهش ضایعات محیط زیستی در پارک های شهری منجر می شود. جامعه آماری این پژوهش52 پارک موجود در شهرداری منطقه هفت تهران که در بردارنده کلیه کارشناسان، مدیران و پرسنل معاونت امورشهری و فضای سبز هستند، که به طور کلی 123 نفر حجم کل جامعه آماری است. نمونه آماری پژوهش 93 نفر از مجموع کارشناسان، مدیران و پرسنل معاونت امور شهری و فضای سبز هستند و نمونه پارک ها به صورت تصادفی از 5 ناحیه مورد بررسی در منطقه 7 به طور تصادفی10 پارک به عنوان نمونه انتخاب کرده ایم. روش تجزیه وتحلیل داده ها دارای دو بخش آمار توصیفی واستنباطی است که ازطریق نرم افزارSPSS [1] انجام شده است. که آزمون های ضریب همبستگی پیرسون مورد استفاده در این تحقیق بوده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که؛ که بیشترین همبستگی از میان متغیرها را به ترتیب 1- اعمال مدیریت مناسب، حفاظت محیط زیست پارک های شهری را به همراه دارد. 2- مدیریت مناسب به کاهش ضایعات زیست محیطی در پارک های شهری منجر می‌شود. 3- مدیریت در پارک های شهری منجر به ارتقای شاخص های محیط زیستی می شود. 3- Sciences Statistical Package for the Social پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

81 - ارزیابی سهم مولفه‌های پایداری در سلامت محیط شهری کلان شهر اراک
شراره پورابراهیم

پایداری در سلامت شهری نیازمند تعیین شاخص های موثر از جنبه های مختلف اقتصادی- اجتماعی و محیط زیستی است. توسعه شاخص های متناسب و یافتن مناسب ترین روش جهت کمی سازی این شاخص ها در تعریف پایداری از ارکان مهم در تبیین برنامه ها و تصمیم گیری های کلان سلامت شهری است. در این مق چکیده کامل

پایداری در سلامت شهری نیازمند تعیین شاخص های موثر از جنبه های مختلف اقتصادی- اجتماعی و محیط زیستی است. توسعه شاخص های متناسب و یافتن مناسب ترین روش جهت کمی سازی این شاخص ها در تعریف پایداری از ارکان مهم در تبیین برنامه ها و تصمیم گیری های کلان سلامت شهری است. در این مقاله ابتدا به بررسی شاخص های مختلف پرداخته می شود و سپس با استفاده از تکنیک های تصمیم گیری چند معیاری به معرفی روشی متناسب جهت تعیین وزن هر یک از شاخص های پایداری و در نهایت اولویت بندی آنها پرداخته می شود. این روش علاوه بر کمی سازی شاخص های سلامت شهری، امکان انتخاب بهینه را به سیاستگذاران می دهد تا با ارزیابی سناریوهای مختلف به پایدارترین و سالم ترین محیط های شهری نایل شوند. خبرگان شهراراک که دارای سابقه مدیریت شهری بوده اند در تخصص خود اقدام به وزن دهی معیارها با توجه به تکنیک ANP[1] نموده اند. نتایج مبین شاخص های مناسب در بخش های مختلف اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی جهت نیل به توسعه پایدار شهری است. ترکیب نظرات کارشناسی و قابلیت های روش تحلیل شبکه ای به عنوان مزیت این تحقیق امکان انتخاب بهینه را به سیاستگذاران خواهد داد. وزن دهی منطقی شاخص های پایداری از مزایای دیگر این تحقیق است. [1]-Analytic Network Process پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

82 - ثبت ویژگی‌های بصری سیمای سرزمین با استفاده از شاخص‌ها: بر اساس نظریه زیبایی‌شناختی سیمای سرزمین
سپیده سعیدی سحر سعیدی

این مقاله روشی برای ثبت ویژگی‌های بصری سیمای سرزمین، با استفاده ازشاخص‌های بدست آمده از 9 مفهوم نظریه-مبنا مربوط به درک سیمای سرزمین را ارایه می‌کند. هدف این مقاله برقراری ارتباط بین نظریه زیبایی‌شناختی سیمای سرزمین و شاخص‌های بصری و سپس کشف و انتخاب تاثیرگذارترین شاخص‌ چکیده کامل

این مقاله روشی برای ثبت ویژگی‌های بصری سیمای سرزمین، با استفاده ازشاخص‌های بدست آمده از 9 مفهوم نظریه-مبنا مربوط به درک سیمای سرزمین را ارایه می‌کند. هدف این مقاله برقراری ارتباط بین نظریه زیبایی‌شناختی سیمای سرزمین و شاخص‌های بصری و سپس کشف و انتخاب تاثیرگذارترین شاخص‌ها است. مراحل مختلف از جزییات مفاهیم بصری گرفته تا شاخص‌های بصری قابل اندازه‌گیری توضیح داده شده و به نظریه‌های ترجیح سیمای سزمین و درک سیمای سرزمین پیوند داده شده‌اند. این مقاله بیش تر بر روی کاربرد شاخص‌ها و ارایه منابع اطلاعاتی ممکن برای تحلیل شاخص‌ها تمرکز کرده است. مقاله شامل بحثی درخصوص انتخاب شاخص‌های مناسب سیمای سرزمین از طریق فرآیند فیلتر کردن است. با فیلتر کردن مجموعه‌ی مناسبی از شاخص‌های بصری برای یک پروژه خاص یا مرتبط با سیمای سرزمین شناسایی می‌شوند. رابطه‌ی بین مفاهیم و قابلیت‌های شاخص‌های بصری برای ثبت تغییرات خصوصیات سیمای سرزمین و دیگر مسایل مربوط به تفسیر شاخص‌ها نیز به تفضیل بحث شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

83 - مروری بر شاخص‌های مکان‌یابی شهر جدید
میترا امامی نرگس عرب

ایجاد شهرهای جدید به منظور پاسخ گویی به نیازهایی مانند جذب سرریز جمعیتی، تامین مسکن و بسیاری از عوامل دیگر صورت می گیرد .شهرهای جدید سکونت گاه های برنامه ریزی شده ای هستند که به منظور حل معضلات جمعیتی و اقتصادی کلان شهرها و کشورها عموما از ابتدای قرن بیستم پا به عرصه وج چکیده کامل

ایجاد شهرهای جدید به منظور پاسخ گویی به نیازهایی مانند جذب سرریز جمعیتی، تامین مسکن و بسیاری از عوامل دیگر صورت می گیرد .شهرهای جدید سکونت گاه های برنامه ریزی شده ای هستند که به منظور حل معضلات جمعیتی و اقتصادی کلان شهرها و کشورها عموما از ابتدای قرن بیستم پا به عرصه وجود گذاشتند. گرایش به ایجاد شهرهای جدید از سال های 1364 به طور غیررسمی در محافل مرتبط با شهرسازی کشور ایران نیز مطرح شد و نهایتا در سال 1368 با تصویب آن در مجلس شکل رسمی یافت. عواملی متعددی از آن تاریخ تاکنون در وضعیت موفقیت و ناموفقیت این گونه شهرها دخیل بوده اند. در این میان، انتخاب مکان شهر جدید یکی از پیچیده ترین انواع تصمیم گیری های فضایی است، که خود در حوزه مدل های تصمیم گیری با عنوان تحلیل سازگاری زمین با نوع استفاده از آن و یا مکان یابی اراضی بهینه برای هر فعالیت قرار می گیرد. انجام مطالعات مکان یابی درست و مناسب به خصوص شناسایی شاخص های تاثیر گذار در فرآیند مکان یابی شهر جدید، نقش موثری در توسعه ی شهری پایدار خواهد داشت. ضمن این که حفظ کیفی ویژگی های محیط زیستی نیز به عنوان عوامل کلیدی موثر در مکان یابی این شهرها به حساب می آیند. در این مقاله مروری بر سابقه ی شهرهای جدید، روند شکل گیری آن ها، اهمیت مکان یابی شهرهای جدید، چارچوب مکان‌یابی و شاخص های مکان یابی شهرهای جدید انجام شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

84 - تعیین ارتباط میان باکتری های جدا شده با یافته‌های اولتراسونوگرافی و اکومورفومتریک پستان، مخزن و سرپستانک گاو ها ی شیری مبتلا به ورم پستان
مجید محمدصادق امیر فرجامی مقدم

10.30495/jvm.2021.684535

به‌منظور تعیین شاخص‌های اولتراسونوگرافی پستان در گاو‌های مبتلا به ورم پستان 30 رأس گاو مبتلا به ورم پستان کلینیکی که در شیر چرک، در پستان ورم، درد و قرمز شدن و گاه علائم عمومی را نیز نشان‌ دادند انتخاب شدند. قطر کانال سرپستانک، مجاری شیری مخزن پستان و آلوئول‌های پارانشی چکیده کامل

به‌منظور تعیین شاخص‌های اولتراسونوگرافی پستان در گاو‌های مبتلا به ورم پستان 30 رأس گاو مبتلا به ورم پستان کلینیکی که در شیر چرک، در پستان ورم، درد و قرمز شدن و گاه علائم عمومی را نیز نشان‌ دادند انتخاب شدند. قطر کانال سرپستانک، مجاری شیری مخزن پستان و آلوئول‌های پارانشیم غدد شیری در بالای پستان مبتلا با پراب 7 مگاهرتز رکتال ارزیابی شد. موارد فوق در پستان سالم مقابل به‌عنوان گروه شاهد نیز برآورد گردید. نمونه شیر از پستان آلوده تهیه و در آزمایشگاه کشت داده‌ شد. در پایان شاخص‌های اولتراسونوگرافی فوق در دو گروه ورم پستانی و سالم با آزمون آماری غیرپارامتری من ویتنی- یو و ویلکاکسون رنک و نیز آزمون پارامتری Student T مقایسه شد.قطر سرپستانک در سالم‌ها (cm 8/0=میانه و 67/0 ± 82/0)، در ورم پستان‌ها (cm 97/0=میانه و 13/0 ± 99/0) (P<0.05)، قطر اپیتلیوم مخزن شیر پستان در سالم‌ها (cm 65/0=میانه و 17/0 ± 68/0)، در ورم پستان‌ها (cm 65/0=میانه و 18/0 ± 68/0) (P>0.05)، قطر آلوئول‌ها در سالم‌ها (cm 9/0=میانه و 31/0 ± 98/0) و در ورم پستان‌ها (cm 8/0=میانه و 3/0 ± 88/0) (P>0.05) بود. باکتری‌های استاف اورئوس (12 مورد)، استرپ یوبریس (4 مورد) تروپرلا پیوژنز (2 مورد) و کورینه باکتریوم بوویس (2 مورد) از موارد ورم پستانی جدا شد ولی توزیع آن‌ها در بین درجات مختلف ورم پستان اختلاف معنی‌داری نداشت.از این تحقیق نتیجه‌گیری شد که از میان شاخص‌های قطر سرپستانک، مخزن شیر پستان و آلوئول‌های پستانی تنها قطر سرپستانک در موارد ورم پستانی افزایش نشان ‌داد. ارتباطی میان نوع باکتری جداشده و محل التهاب در ورم پستان یافت نشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

85 - تأثیر پری بیوتیک دیواره سلولی مخمر Saccharomyces cerevisia بر شاخص‌های خون‌شناختی و آنزیم‌های کبدی بچه ماهیان انگشت قد کپور معمولی (Cyprinus carpio Linnaeus. 1758)
حجت الله جعفریان محمد رضا بیواره سمیرا جعفریان

مطالعه حاضر باهدف بررسی تأثیر سطوح مختلفپری بیوتیک دیواره سلولی مخمر Saccharomyces cerevisiae بر برخی از شاخص‌های خون‌شناختی و آنزیم‌های کبدی بچه ماهیان انگشت قد کپور معمولی (Cyprinus carpio) انجام شد. بدین منظور تعداد 600 قطعه بچه ماهی کپور معمولی با میانگین وزنی 85/0& چکیده کامل

مطالعه حاضر باهدف بررسی تأثیر سطوح مختلفپری بیوتیک دیواره سلولی مخمر Saccharomyces cerevisiae بر برخی از شاخص‌های خون‌شناختی و آنزیم‌های کبدی بچه ماهیان انگشت قد کپور معمولی (Cyprinus carpio) انجام شد. بدین منظور تعداد 600 قطعه بچه ماهی کپور معمولی با میانگین وزنی 85/0±1/5 گرم تهیه و پس از انتقال به آزمایشگاه با گذراندن یک دوره یک‌هفته‌ای جهت سازگاری با شرایط جدید، به‌طور تصادفی در 12 مخزن پلی‌اتیلنی با تراکم 50 قطعه بچه ماهی در هر تیمار توزیع و طی مدت 60 روز، در قالب چهار جیره آزمایشی حاوی سطوح صفر (شاهد)، (F1) 4/0، (F2) 8/0 و (F3) 2/1 گرم پری بیوتیک در هر کیلوگرم جیره غذایی به‌طور جداگانه در چهار تیمار هرکدام با سه تکرار تغذیه شدند. در انتهای دوره، مقایسه آماری نتایج به‌دست‌آمده از نمونه‌های خون جمع‌آوری‌شده از ۱۵ عدد ماهی به‌ظاهر سالم (با میانگین وزنی 3/1±۲۵) موجود در هر مخزن به روش خون‌گیری از ساقه دمی نشان داد، با این‌که پری بیوتیک دیواره سلولی مخمر تأثیری در تعداد مونوسیت، لنفوسیت‌ و حجم متوسط گلبولی نداشت (05/0p>)، اما باعث ایجاد اختلاف معنی‌دار در تعداد گلبول‌های سفید، گلبول‌های قرمز، میزان هموگلوبین، درصد هماتوکریت، میزان متوسط هموگلوبین گلبولی، غلظت متوسط هموگلوبین گلبولی قرمز و تعداد نوتروفیل در نمونه‌های خون بچه ماهیان انگشت قد کپور معمولی در تیمارهای آزمایشی در مقایسه با تیمار شاهد شد (05/0p<)؛ همچنین بررسی آنزیم‌های کبدی نیز اختلاف معنی‌داری در میزان فعالیت آنزیم‌های آلانین آمینوترانسفراز و آلکالین فسفاتاز در تیمارهای حاوی پری بیوتیک در مقایسه با تیمار شاهد نشان داد (05/0p<)، درحالی‌که تجزیه ‌و تحلیل‌های آماری هیچ‌گونه تأثیر معنی‌داری بین مقادیر آنزیم آسپارتات آمینوترانسفراز در تیمارهای آزمایشی و تیمار شاهد نشان ندادند (05/0p>). بر اساس این نتایج می‌توان این چنین بیان نمود که استفاده از پربیوتیک دیواره سلولی مخمر S. cerevisiae در جیره‌های غذایی بچه ماهیان انگشت قد کپور معمولی دارای عملکردهای متفاوتی بر شاخص‌های خون‌شناختی بوده و احتمالاً دارای اثرات تقویت‌کننده سیستم ایمنی غیراختصاصی در این‌گونه می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

86 - شناسایی شاخص های سنجش کیفیت آموزش در مراکز آموزش علمی کاربردی استان کردستان
ناصر شکری عادل صلواتی رفیق حسنی

پژوهش حاضر با هدف شناسایی شاخص های سنجش کیفیت آموزش مراکز آموزش علمی کاربردی استان کردستان انجام شد. روش پژوهش آمیخته می‌باشد. جامعه آماری در بخش کیفی تحقیق مدیران، سیاست گذاران، صاحبنظران و اساتید دانشگاهی بودند که با 18 نفر از این افراد به صورت هدفمند (نمونه گیری زنجی چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف شناسایی شاخص های سنجش کیفیت آموزش مراکز آموزش علمی کاربردی استان کردستان انجام شد. روش پژوهش آمیخته می‌باشد. جامعه آماری در بخش کیفی تحقیق مدیران، سیاست گذاران، صاحبنظران و اساتید دانشگاهی بودند که با 18 نفر از این افراد به صورت هدفمند (نمونه گیری زنجیره‌ای یا گلوله برفی) مصاحبه انجام شد. جامعه آماری بخش کمی نیز کلیه دانشجویان مراکز علمی کاربردی استان کردستان بودند، که 348 نفر بر اساس فرمول کوکران به عنوان نمونه انتخاب شدند. روش پژوهش در بخش کیفی، اکتشافی می‌باشد و در بخش کمی نیز، روش توصیفی ازنوع پیمایشی است. برای گردآوری داده ها در بخش کیفی از مصاحبه نیمه ساختار یافته و در بخش کمی از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. جهت بررسی مؤلفه‌های پرسشنامه از نظر اساتید و برای بررسی پایایی پرسشنامه ها از آلفای کرانباخ استفاده شد. برای آزمون فرضیه‌های پژوهش نیز از آزمون تی و مدل‌یابی معادلات ساختاری استفاده شد. بر اساس داده های به دست آمده از مصاحبه‌ها، شاخص‌هایکیفیتسنجیدر مراکز آموزش علمی کاربردی استان کردستان در 71 کد باز شناسایی شد که در قالب 11 کدمحوری و 4 کد انتخابی (زمینه، درونداد، فرایند و برونداد) دسته بندی شدند. نتایج به دست آمده در بخش کمی پژوهش نیز نشان داد که مدل شناسایی شده از لحاظ شاخص های برازش، مناسب بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

87 - واکاوی شاخص‌های تراکم در محلات شهری جهت مهار پراکنده رویی (مطالعه موردی: منطقه 2 تهران)
محمد مولائی قلیچی هادی جوادزاداقدم رضا جهان بین نصراله کاردگر

امروزه با توجه به این که برنامه‌ریزی توسعه کالبدی شهر، به عنوان یک ضرورت اساسی در برنامه‌های توسعه شهری محسوب می‌شود، پراکنده‌رویی شهری به عنوان یکی از محوری ترین بحث‌ها در سراسر جهان مطرح است. این پدیده در اثر برهم کنش عوامل متعددی ظاهر می‌گردد و یکی از راهکارهای مدیری چکیده کامل

امروزه با توجه به این که برنامه‌ریزی توسعه کالبدی شهر، به عنوان یک ضرورت اساسی در برنامه‌های توسعه شهری محسوب می‌شود، پراکنده‌رویی شهری به عنوان یکی از محوری ترین بحث‌ها در سراسر جهان مطرح است. این پدیده در اثر برهم کنش عوامل متعددی ظاهر می‌گردد و یکی از راهکارهای مدیریت، کنترل و کاهش اثرات منفی آن، شناسایی همین عوامل اثرگذار در بروز پدیده پراکنده رویی در شهرهاست. از این رو شناخت عوامل موثر در شکل‌گیری و گسترش شهرها می‌تواند در اتخاذ تصمیم‌های مناسب برای آینده آن‌ها کمک نماید. شهر تهران به عنوان پایتخت کشور طی سال‌های گذشته از نظر فیزیکی روند رو به رشد فزاینده‌ای را تجربه کرده است. به دلیل رانت‌های حاصل از رشد پراکنده و دست‌اندازی به اراضی اطراف که منجر به بروز ناهنجاری‌هایی در فرآیند رشد فیزیکی آن شده ، درک مکانیزم روند گسترش فیزیکی این شهر، از اهم اهداف تحقیق حاضر است. این پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی می‌باشد. در این راستا با تجزیه و تحلیل داده‌های تراکمی رشد هوشمند، شامل متوسط طبقات، ضریب تراکم، متوسط سطح اشغال مسکونی، تراکم خالص مسکونی (نفر در هر هکتار)، متوسط سطح مسکونی (مترمربع)، مساحت زمین مسکونی (هزار مترمربع)، تراکم ناخالص جمعیتی (نفر در هر هکتار)، تعداد قطعه مسکونی در محلات 14 گانه منطقه2 شهرداری تهران با استفاده از مدل تحلیلی الکتر و آنتروپی به بررسی موضوع پرداخته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

88 - بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی و توسعه اقتصادی: تحلیلی بین کشوری
اسفندیار حیدری پور بیژن خلیل مقدم مهدی راست قلم احمدرضا مولائی

چکیده علاوه بر سرمایه‌های فیزیکی، اقتصادی و انسانی، مفهوم نو‌ظهور دیگری تحت عنوان سرمایه اجتماعی در مباحث توسعه مطرح شده است. سرمایه اجتماعی به مجموعه‌ای از عناصر فردی و گروهی، رسمی و غیررسمی در اجتماع به همراه روابط واقعی و انتزاعی درون و بین آن عناصر، اشاره دارد که چکیده کامل

چکیده علاوه بر سرمایه‌های فیزیکی، اقتصادی و انسانی، مفهوم نو‌ظهور دیگری تحت عنوان سرمایه اجتماعی در مباحث توسعه مطرح شده است. سرمایه اجتماعی به مجموعه‌ای از عناصر فردی و گروهی، رسمی و غیررسمی در اجتماع به همراه روابط واقعی و انتزاعی درون و بین آن عناصر، اشاره دارد که با خلق مشارکت اجتماعی[1]، انسجام اجتماعی[2] و اعتماد اجتماعی، موجب زایش اثراتی هم افزا[3] شده و در نهایت بر کلیه ابعاد توسعه تأثیر می‌گذارد. رابطه بین سرمایه اجتماعی و توسعه اقتصادی از جنبه‌های مطرح در خصوص مطالعات مربوط به سرمایه اجتماعی است که دارای ابهامات فراوانی است. مقاله حاضر با استفاده از داده های 164 کشور در زمینه شاخص‌های درصد زنان شاغل در سطوح وزارتخانه‌ای و درصد کرسی‌های اشغال شده توسط زنان در مجلس به عنوان شاخصهای سرمایه اجتماعی و داده‌های سرانه تولید ناخالص داخلی[4] به عنوان شاخص توسعه اقتصادی و با بهره‌گیری از تحلیل همبستگی پیرسون[5]، به بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی و توسعه اقتصادی پرداخته است. نتایج بررسی رابطه بین سرانه تولید ناخالص داخلی با شاخص درصد زنان در سطح وزارتخانه ها، در بین کشورهای با توسعه انسانی بالا، متوسط و پائین؛ حاکی از آن است که تنها در کشورهای با توسعه انسانی بالا رابطه معنی دار و مثبتی بین شاخص توسعه اقتصادی و سرمایه اجتماعی، وجود دارد. واژگان کلیدی: سرمایه اجتماعی، توسعه اقتصادی، شاخص‌ درصد زنان شاغل ، سرانه تولید ناخالص داخلی. [1] . Social Participation [2] . Social Cohesion 4. Synergic: منظور از هم‌افزا بودن اثرات مجموعه عناصر تشکیل دهنده سرمایه اجتماعی این است که اثرات ناشی از روابط متقابل بین عناصر، متفاوت (بیشتر و یا کمتر) با جمع جبری اثرات تک تک آن عناصر در حالتی که هیچگونه رابطه‌ای با یکدیگر ندارند، می‌باشد. [4] . GDP per capita [5] . Pearson Correlation پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

89 - تحلیل و ارزیابی راهبرد رشد هوشمند شهری در مناطق چهارگانه شهر کرمان
رضا رضایی بزنجانی مهری اذانی حمید صابری مهدی مؤمنی

چکیده راهبرد رشد هوشمند، مدیریت پویا و انعطاف پذیر رشد شهری بوده که دو هدف کارایی و کیفیت محیطی فضای شهری را مدنظر قرار دارد و به عنوان روشی اصلاحی برای رشد پراکندگی شهری در جهت رفع مشکلات شهری عمل می کند. بر همین اساس، پژوهش حاضر باهدف تحلیل و ارزیابی راهبرد رشد هوشمن چکیده کامل

چکیده راهبرد رشد هوشمند، مدیریت پویا و انعطاف پذیر رشد شهری بوده که دو هدف کارایی و کیفیت محیطی فضای شهری را مدنظر قرار دارد و به عنوان روشی اصلاحی برای رشد پراکندگی شهری در جهت رفع مشکلات شهری عمل می کند. بر همین اساس، پژوهش حاضر باهدف تحلیل و ارزیابی راهبرد رشد هوشمند شهری در مناطق چهارگانه شهر کرمان به نگارش درآمده است. این پژوهش برحسب هدف، کاربردی و از لحاظ روش، توصیفی-تحلیلی است. روش جمع آوری داده ها به صورت پیمایشی (پرسشنامه) و جامعه آماری، شامل دو گروه شهروندان و مسئولین ـ نخبگان بوده که به روش نمونه گیری تصادفی داده ها جمع آوری شده است. جهت تجزیه ‌و تحلیل داده ها نیز از نرم افزار SPSSو جهت تصویرسازی نتایج از نرم افزار ArcGISاستفاده شده است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که تمامی شاخص‌های مورد بررسی از سطح معنی داریِ مناسبی برخوردار هستند. میانگین کلی گروه مسئولین ـ نخبگان در رابطه با شاخص‌های رشد هوشمند در کرمان 45/3 و گروه شهروندان 96/2 است و گروه مسئولین ـ نخبگان تمامی شاخص ها را در سطحی متوسط به بالا ارزیابی کرده اند اما شهروندان تنها دو شاخص مسکن (25/3) و اجتماعی/هویت (3) را در سطحی متوسط دانسته اند و این امر نشان از وضعیت بهتر شهر کرمان از دید مسئولین ـ نخبگان دارد. نتایج تحلیل رگرسیون نیز با سطح معناداری 023/0 و میزان آلفای کمتر از 05/0 حاکی از اثرگذاری متغیر مستقل بر وابسته و رابطه معنادار بین آن‌ها است. در نهایت بر پایه آزمون کروسکال والیس، منطقه 2 با بیشترین ارزش عددی (8/13) در رتبه اول قرار دارد و بنابراین، این‌گونه استنباط می شود که ساکنان مناطق چهارگانه کرمان در رابطه با وضعیت شاخص‌های رشد هوشمند شهری در این شهر، دیدگاه متفاوتی داشته اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

90 - تحلیلی بر توزیع فضایی خدمات گردشگری (مطالعه موردی: شهر اصفهان)
مسعود تقوایی ملیحه ایزدی

چکیده شهرها دارای جاذبه‌های گردشگری فراوان می‌باشند و همواره گردشگران زیادی را به سوی خود جذب می‌نمایند. لذا بررسی و تحلیل فضایی امکانات گردشگری موجود در سطح مناطق شهری اصفهان باعث می‌شود تا عدم تعادل در توزیع امکانات گردشگری بهتر مشخص شود و برنامه‌ریزی جهت توزیع عادل چکیده کامل

چکیده شهرها دارای جاذبه‌های گردشگری فراوان می‌باشند و همواره گردشگران زیادی را به سوی خود جذب می‌نمایند. لذا بررسی و تحلیل فضایی امکانات گردشگری موجود در سطح مناطق شهری اصفهان باعث می‌شود تا عدم تعادل در توزیع امکانات گردشگری بهتر مشخص شود و برنامه‌ریزی جهت توزیع عادلانه ی آن‌ها و دسترسی تمام افراد جامعه به خدمات مورد نظر، به نحو مطلوبی محقق گردد. هدف اصلی پژوهش، بررسی نحوة توزیع فضایی خدمات گردشگری در مناطق شهری می‌باشد. جامعه‌ی آماری پژوهش را، مناطق چهارده‌گانه‌ی شهر اصفهان تشکیل می‌دهد. این پژوهش از نوع توسعه‌ای-کاربردی و روش آن توصیفی-کمی‌و تحلیلی می‌باشد. در این پژوهش 39 شاخص با روش تحلیل عاملی خلاصه شده و به 8 عامل تقلیل یافته و سپس میزان اثرات هر یک از عامل‌ها در توسعه‌ی خدمات گردشگری مناطق مشخص و در نهایت جهت سطح بندی مناطق با استفاده از مدل موریس مناطق در پنج گروه (بسیار برخوردار، برخوردار، متوسط، محروم، بسیار محروم)سطح‌بندی شده‌اند. از طریق ایجاد رابطه‌ی رگرسیونی بین عوامل تأثیر گذار و درجه برخورداری، عامل‌هایی که در افزایش سطوح توسعه‌ی خدمات گردشگری مناطق مؤثرند مشخص گردید. نتایج نشان می‌دهد که، توزیع امکانات گردشگری در مناطق شهری اصفهان متعادل نیست و حاکی از تمرکز این خدمات در برخی از مناطق شهری است. به طوری که از مجموع 14 منطقه شهری، منطقه 6 با درجه 99/0 در سطح بسیار برخوردار و مناطق 8 و 14 به ترتیب با درجه 23/0 و 18/0 در سطح بسیار محروم قرار گرفته اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

91 - راهبردهای افزایش مشارکت مردمی در ارتقاء شاخص‌های زیست محیطی نواحی روستایی (مطالعه موردی: دهستان‌های بخش مرکزی ملارد)
سیمین ارمغان

چکیده معضلات و چالش های زیست‌محیطی موجود در روستاهای کشور ضرورت و اهمیت ارتقاء شاخص‌های زیست‌محیطی قبل از هر گونه برنامه ریزی را بسیار ضروری ساخته است. با توجه به اهمیت مشارکت مردمی در ارتقاء شاخص‌های توسعه به ویژه بعد زیست‌محیطی ( طبیعی ) در مناطق روستایی، تحقیق حاضر چکیده کامل

چکیده معضلات و چالش های زیست‌محیطی موجود در روستاهای کشور ضرورت و اهمیت ارتقاء شاخص‌های زیست‌محیطی قبل از هر گونه برنامه ریزی را بسیار ضروری ساخته است. با توجه به اهمیت مشارکت مردمی در ارتقاء شاخص‌های توسعه به ویژه بعد زیست‌محیطی ( طبیعی ) در مناطق روستایی، تحقیق حاضر سعی دارد راهبردهای مشارکت ساکنین را برای ارتقاء شاخص‌های زیست‌محیطی روستا در دهستان‌های بخش مرکزی ملارد شناسایی و به اولویت‌بندی آن‌ها بپردازد. سؤال اصلی مقاله این است که چگونه می توان زمینه مشارکت ساکنین نواحی روستایی دهستان‌های بخش مرکزی ملارد را برای بهبود شاخص‌های زیست‌محیطی فراهم نمود؟ و اینکه راهبردهای اولویت‌دار برای افزایش مشارکت مردمی در بهبود محیط‌زیست نواحی روستایی دهستان‌های بخش مرکزی ملارد کدامند؟ تحقیق حاضر کاربردی است و به روش توصیفی - پیمایشی انجام شده است. روش گردآوری داده‌ها، میدانی و با استفاده از پرسشنامه است و با مدل SWOT و آزمون T به سؤالات پاسخ داده شده است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که بیشترین تمرکز صنایع فعال در دهستان‌های بخش مرکزی ملارد بوده که 92/25 درصد از کل واحدها را به خود اختصاص داده است، علاوه بر این مشکلات زیست‌محیطی ناشی از تولید زباله‌های خانگی، فضولات حیوانی مانند دیگر روستاهای کشور گریبان گیر این دهستان است. در بین عوامل درونی و بیرونی مؤثر، عامل O6 (آموزش و اطلاع‌رسانی به روستائیان) با مجموع امتیاز نهایی 2658/0 در اولویت اول قرار دارد. این در حالی است که عامل T7 (تغییر الگوی مصرف) با مجموع امتیاز نهایی 0169/0 کمترین میزان تأثیر را در افزایش مشارکت مردمی دهستان‌های بخش مرکزی ملارد در راستای ارتقای زیست‌محیطی به خود اختصاص داده است. موقعیت قرار‌گیری عوامل درونی و بیرونی در ماتریس 9 خانه ای نشان می دهد که باید برای ارتقای وضعیت زیست‌محیطی راهبردهای تهاجمی را مورد توجه و در اولویت اول قرار داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

92 - بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی و توسعه اقتصادی: تحلیلی بین کشوری
بیژن خلیل مقدم اسفندیار حیدری پور مهدی راست قلم احمدرضا مولائی

چکیده علاوه بر سرمایه‌های فیزیکی، اقتصادی و انسانی، مفهوم نو‌ظهور دیگری تحت عنوان سرمایه اجتماعی در مباحث توسعه مطرح شده است. سرمایه اجتماعی به مجموعه‌ای از عناصر فردی و گروهی، رسمی و غیررسمی در اجتماع به همراه روابط واقعی و انتزاعی درون و بین آن عناصر، اشاره دارد که چکیده کامل

چکیده علاوه بر سرمایه‌های فیزیکی، اقتصادی و انسانی، مفهوم نو‌ظهور دیگری تحت عنوان سرمایه اجتماعی در مباحث توسعه مطرح شده است. سرمایه اجتماعی به مجموعه‌ای از عناصر فردی و گروهی، رسمی و غیررسمی در اجتماع به همراه روابط واقعی و انتزاعی درون و بین آن عناصر، اشاره دارد که با خلق مشارکت اجتماعی[1]، انسجام اجتماعی[2] و اعتماد اجتماعی، موجب زایش اثراتی هم افزا[3] شده و در نهایت بر کلیه ابعاد توسعه تأثیر می‌گذارد. رابطه بین سرمایه اجتماعی و توسعه اقتصادی از جنبه‌های مطرح در خصوص مطالعات مربوط به سرمایه اجتماعی است که دارای ابهامات فراوانی است. مقاله حاضر با استفاده از داده های 164 کشور در زمینه شاخص‌های "درصد زنان شاغل در سطوح وزارتخانه‌ای" و "درصد کرسی‌های اشغال شده توسط زنان در مجلس" به عنوان شاخصهای سرمایه اجتماعی و داده‌های سرانه تولید ناخالص داخلی[4] به عنوان شاخص توسعه اقتصادی و با بهره‌گیری از تحلیل همبستگی پیرسون[5]، به بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی و توسعه اقتصادی پرداخته است. نتایج بررسی رابطه بین سرانه تولید ناخالص داخلی با شاخص درصد زنان در سطح وزارتخانه ها، در بین کشورهای با توسعه انسانی بالا، متوسط و پائین؛ حاکی از آن است که تنها در کشورهای با توسعه انسانی بالا رابطه معنی دار و مثبتی بین شاخص توسعه اقتصادی و سرمایه اجتماعی، وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

93 - مطالعه شاخص‌های CP،ET و TCI بر ارزیابی آسایش انسان (مطالعه موردی: استان خوزستان)
رضا برنا فریده اسدیان

چکیده آسایشاقلیمییکیازمهمترینعواملمؤثردرزندگیانساناستوشناختشرایطزمانیومکانیاینمسئلهنقشاثرگذاریدربرنامه‌ریزی برایرفاهوپیشرفتجامعهانسانیدارد.هدفازاینمطالعهبررسیشاخص‌هایزیستاقلیمیبرارزیابیآسایشانساندراستانخوزستانمی‌باشد.پژوهشحاضرازنظرروشتحقیقتوصیفی-تحلیلیوازنظرهدفکاربردیا چکیده کامل

چکیده آسایشاقلیمییکیازمهمترینعواملمؤثردرزندگیانساناستوشناختشرایطزمانیومکانیاینمسئلهنقشاثرگذاریدربرنامه‌ریزی برایرفاهوپیشرفتجامعهانسانیدارد.هدفازاینمطالعهبررسیشاخص‌هایزیستاقلیمیبرارزیابیآسایشانساندراستانخوزستانمی‌باشد.پژوهشحاضرازنظرروشتحقیقتوصیفی-تحلیلیوازنظرهدفکاربردیاست.دراینتحقیق،بهمنظورارزیابیشرایطاقلیمآسایشبااستفادهازشاخص‌هایبیوکلیماییبیکر(CP)،دمایمؤثر(ET)واقلیمگردشگری(TCI)وداده‌هایاقلیمیطیدورهآماری20ساله(1392-1372)شرایطآسایشیدرمناطقمختلفاستانخوزستانتجزیهوتحلیلگردید.درنهایتپسازمحاسبهضرایبشاخص‌هایزیستاقلیمی،براینشاندادنبهترتغییراتضریبآسایشحرارتیدراستانخوزستانپهنهبندیهریکازشاخص‌هابهوسیلهنرمافزارGISصورتگرفت.بررسیشاخص‌هایزیستاقلیمینشاندادکهاستانخوزستاندرطولسالباداشتنتنوعبیوکلیمایی،ازشرایطبسیارگرمتابسیارخنکبرخورداراست.اواخربهاروطولتابستانازمحدودهآسایشبیوکلیماییخارجاست،ولیدرفصولپاییز،زمستانونیمهاولفروردینماهباتوجهبهبرودتهوا،شرایطآسایشبهتریبراستانحاکماست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

94 - تحلیل شاخص‌های تاب‌آوری سکونتگاه‌های غیررسمی در برابر زلزله با رویکرد اجتماعی (نمونه موردی: محله فرحزاد تهران)
شیدا حیدریان محمود رحیمی ثریا فتح الهی سیروان غفوری

چکیده امروزه جوامع در تلاش برای دست یابی به شرایطی هستند که در صورت وقوع بحران، بازگشت سریع آنها را به وضعیت پیش از بحران (اولیه یا عادی) فراهم سازد. از این رو در سال‌های اخیر به تاب آوری به جای آسیب پذیری تأکید خاصی می‌شود. افزایش آسیب پذیری شهرها باعث خسارات و تلفات چکیده کامل

چکیده امروزه جوامع در تلاش برای دست یابی به شرایطی هستند که در صورت وقوع بحران، بازگشت سریع آنها را به وضعیت پیش از بحران (اولیه یا عادی) فراهم سازد. از این رو در سال‌های اخیر به تاب آوری به جای آسیب پذیری تأکید خاصی می‌شود. افزایش آسیب پذیری شهرها باعث خسارات و تلفات جانی و مالی زیادی می شود این موضوع در سکونتگاه‌های غیررسمی از اهمیت بیشتری برخوردار است با توجه به ویژگی های ساخت و شکل گیری این سکونتگاه‌ها و نبود زیر ساخت‌های مناسب شهری در خود، لذا این نوع با فت ها از درجه و شدت آسیب پذیری بیشتری برخوردار هستند.. هدف این مقاله تحلیل شاخص‌های تاب آوری سکونتگاه‌های غیررسمی در برابر زلزله با رویکرد اجتماعی می‌باشد و محله فرحزاد به عنوان نمونه موردی بررسی می گردد. روش به کار رفته روش توصیفی-تحلیلی و از نوع کاربردی می‌باشد و ابزار گردآوری داده‌ها اسنادی و کتابخانه ای و پیمایشی می باشد. با توجه به فرمول کوکران تعداد 384 پرسشنامه میان ساکنین محدوده توزیع شد. و شاخص های اجتماعی با استفاده از نتایج مطالعات و تکنیک دلفی استخراج گردید و وزن نهایی آنها با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی AHP تعیین گردید. یافته های تحقیق نشان می دهد تاب آوری در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، کالبدی-محیطی و مدیریتی- نهادی در محدوده فرحزاد وضعیت مناسبی ندارند واز لحاظ اهمیت شاخص‌های اجتماعی تاب آوری، شاخص آگاهی و دانش با وزن نهایی w1=0.4472 دارای بیشترین تأثیر و شاخص وابستگی اجتماعی با وزن نهایی w5=0.0292 دارای کمترین تأثیر در تاب آوری محله فرحزاد تهران را دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

95 - ارزیابی وضعیت شاخص‌های اجتماعی مسکن در نواحی روستایی استان گیلان
محمدرضا پورغفار مغفرتی عیسی پوررمضان

چکیده شاخص‌های مسکن مهم‌ترین و کلیدی‌ترین ابزار برنامه‌ریزی مسکن می باشند. بررسی شاخص‌های اجتماعی مسکن یکی از وسایل و شیوه‌های شناخت ویژگی‌های مسکن به شمار می‌رود که می‌توان به کمک آن پارامترهای مؤثر در امر مسکن را شناخت و هرگونه برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری را آسان نمود. چکیده کامل

چکیده شاخص‌های مسکن مهم‌ترین و کلیدی‌ترین ابزار برنامه‌ریزی مسکن می باشند. بررسی شاخص‌های اجتماعی مسکن یکی از وسایل و شیوه‌های شناخت ویژگی‌های مسکن به شمار می‌رود که می‌توان به کمک آن پارامترهای مؤثر در امر مسکن را شناخت و هرگونه برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری را آسان نمود. هدف این پژوهش بررسی و ارزیابی وضعیت شاخص‌های کمی و کیفی اجتماعی مسکن مناطق روستایی استان گیلان و مقایسه تطبیقی آن با مساکن شهری می باشد. از این‌رو پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و ماهیت روش آن توصیفی- تحلیلی است که اطلاعات مورد نیاز آن از طریق منابع اسنادی حاصل از نتایج سرشماری استان در سال 1390 به‌دست‌آمده است. نتایج بررسی و مقایسه شاخص‌های اجتماعی مسکن در مناطق روستایی استان گیلان در سال 1390 نشان می دهد که از نظر شاخص‌های اجتماعی کمی مسکن (تراکم خانوار در واحد مسکونی، تراکم نفر در واحد مسکونی و توزیع واحدهای مسکونی برحسب تعداد اتاق و خانوار)، در وضعیت مناسب‌ و مطلوبی قرار دارد و هم چنین از نظر شاخص‌های اجتماعی کیفی (میانگین سطح زیربنای واحد مسکونی، دوام مصالح ساختمانی، مالکیت و نحوه تصرف و امکانات زیرساختی و تسهیلات)، واحدهای مسکونی در شرایطی به نسبت مناسب هستند اما در مقایسه با شاخص های کمی و کیفی مناطق شهری استان، گواه این استه که کماکان مشکلات و کاستی‌هایی نیز وجود دارد و با وضعیت مناسب و مطلوب فاصله دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

96 - بررسی شاخص‌های زیست‌محیطی توسعه پایدار و سطح برخورداری آن در کلان‌شهرهای ایران
سید امیرحسین منجم زاده کرامت الله زیاری حمیدرضا ماجدی

چکیده محیط زیست شهری، محصول تلاقی سه مؤلفه محیط طبیعی، محیط انسان‌ساخت و محیط اقتصادی و اجتماعی است. یکی از موضوعات مهم در توسعه کلان‌شهرهای ایران عدم توجه کافی به مؤلفه‌های توسعه پایدار از جمله مؤلفه زیست‌محیطی است که این امر منجر به پیدایش خطرات و معضلات شهری پیچید چکیده کامل

چکیده محیط زیست شهری، محصول تلاقی سه مؤلفه محیط طبیعی، محیط انسان‌ساخت و محیط اقتصادی و اجتماعی است. یکی از موضوعات مهم در توسعه کلان‌شهرهای ایران عدم توجه کافی به مؤلفه‌های توسعه پایدار از جمله مؤلفه زیست‌محیطی است که این امر منجر به پیدایش خطرات و معضلات شهری پیچیده و ناپایداری مانند آلودگی منابع آبی، آلودگی هوا، ناسالم بودن آب آشامیدنی، نبود سیستم کا‌رآمد جهت جمع‌آوری و تصفیه فاضلاب، آلوده ‌شدن خاک به مواد شیمیائی، انباشته شدن مواد زائد جامد، فرسایش خاک و ... شده است. هدف این مقاله بررسی سطح برخورداری کلان‌شهرهای ایران از شاخص‌های زیست‌محیطی توسعه پایدار است. سؤال اصلی مقاله این است که برخورداری کلان‌شهرهای ایران از شاخص‌های زیست‌محیطی توسعه پایدار در چه سطحی است؟ علاوه بر این سؤال اصلی سؤالات فرعی دیگری نیز در این مقاله مطرح شده است از جمله اینکه شاخص‌های زیست‌محیطی توسعه پایدار کدام اند؟ و یا اینکه کدام شهرهای ایران در گروه شهرهای میلیونی قرار می‌گیرند؟ شهرهای میلیونی کشور بر اساس سرشماری سال 1395 عبارت اند از: تهران، مشهد، اصفهان، کرج، شیراز، تبریز، اهواز، قم، کرمانشاه و ارومیه. نتایج این مقاله نشان می‌دهد که نگاه ما به شهرها می‌بایستی به عنوان موجودی ارگانیک باشد و از نگاه مهندسی صرف به شهرها پرهیز شود و این که شهر به همان میزان که به کالبد نیاز دارد، به همان میزان به پایداری شهری در حوزه‌های فرهنگی، اجتماعی، امنیتی و سیاسی و مهم‌تر از همه زیست‌محیطی نیاز دارد. نتایج این مقاله نشان می دهد که اهواز، شیراز و ارومیه برخوردارترین شهرها از نظر توسعه پایدار محسوب می‌شوند. این تحقیق از نوع تحقیقات کاربردی-توسعه‌ای است که اطلاعات مورد نظر از طریق مرکز آمار ایران و سالنامه‌های آماری جمع‌آوری گردیده است. روش انجام مطالعه تحلیل عاملی است و نتایج به دست آمده بیانگر تفاوت معنی‌دار شاخص‌های زیست‌محیطی توسعه پایدار در شهرهای میلیونی کشور است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

97 - ارزیابی شهرستان‌های استان لرستان از نظر شاخص‌های توسعه گردشگری
محمد صادق علیائی کاظم خزایی

چکیده استان لرستان با وجود پتانسیل‌های فراوانی که در زمینه گردشگری دارد، تا به حال نتوانسته است سهم مناسبی در بازار گردشگری به دست آورد؛ با این اوصاف پژوهش حاضر با هدف تحلیل سطح بهره مندی شهرستان‌های استان لرستان، از نظر شاخص‌های توسعه گردشگری که شامل 10 شاخص برای 9 شه چکیده کامل

چکیده استان لرستان با وجود پتانسیل‌های فراوانی که در زمینه گردشگری دارد، تا به حال نتوانسته است سهم مناسبی در بازار گردشگری به دست آورد؛ با این اوصاف پژوهش حاضر با هدف تحلیل سطح بهره مندی شهرستان‌های استان لرستان، از نظر شاخص‌های توسعه گردشگری که شامل 10 شاخص برای 9 شهرستان استان می‌باشند پرداخته است. روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی – تحلیلی است و برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از مدل تحلیل مکانی تاکسونومی عددی استفاده شده است، سپس با استفاده از map Arc نقشه توزیع فضایی شاخص‌های توسعه گردشگری در سطح شهرستان‌های استان ترسیم و به تحلیل توزیع فضایی و سطح بهره مندی زیرساخت‌های گردشگری در استان پرداخته شده است. نتایج پژوهش بیانگر این است که شهرستان‌های خرم آباد و بروجرد برخوردارترین و شهرستان‌های الیگودرز، کوهدشت، دورود، پلدختر، دلفان، ازنا و سلسله از نظر شاخص‌های توسعه گردشکری، به ترتیب در رتبه‌های سوم تا نهم قرار دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

98 - تاثیر مصرف خاکی و محلول‌پاشی کلات آهن بر شاخص‌های رشدی و جذب آن در گیاه لاله عباسی (Mirabilis jalapa)
الهه پورمختار وحیدرضا صفاری مهدی سرچشمه پور

به منظور بررسی اثر مصرف خاکی و محلول‌پاشی آهن بر شاخص‌های رشدی و توانایی جذب آن توسط گیاه لاله عباسی (Mirabilis jalapa) آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در گلخانه‌ای واقع در معدن سنگ آهن گلگهر کرمان انجام شد. سطوح مختلف کلات آهن مورد استفاده در این آزمایش، ش چکیده کامل

به منظور بررسی اثر مصرف خاکی و محلول‌پاشی آهن بر شاخص‌های رشدی و توانایی جذب آن توسط گیاه لاله عباسی (Mirabilis jalapa) آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در گلخانه‌ای واقع در معدن سنگ آهن گلگهر کرمان انجام شد. سطوح مختلف کلات آهن مورد استفاده در این آزمایش، شامل مصرف خاکی (صفر، 15، 30 و 90 میلی‌گرم در کیلوگرم خاک) و محلول‌پاشی (2، 4 و 6 میلی‌گرم در لیتر) بود که مصرف خاکی کلات آهن در ابتدا آزمایش با خاک گلدان‌ها و محلول‌پاشی در مرحله ساقه‌دهی و گلدهی اعمال شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که آهن تاثیر معنی‌داری بر صفات مورد ارزیابی داشت، بطوریکه بیشترین وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه، ارتفاع گیاه، طول ریشه، کلروفیل a، b و کل در تیمار مصرف خاکی آهن 90 میلی‌گرم در کیلوگرم مشاهده شد، همچنین بیشترین جذب آهن در اندام هوایی و ریشه در مصرف خاکی 90 میلی‌گرم در کیلوگرم خاک بدست آمد. به طور کلی نتایج نشان داد، کاربرد آهن شاخص‌های رشدی و رنگدانه‌های فتوسنتزی گیاه لاله عباسی را افزایش داد، همچنین مصرف خاکی آهن (90 میلی گرم در کیلوگرم خاک) نسبت به محلول‌پاشی نتیجه مطلوب تری داشت، از سویی دیگر به دلیل توانایی جذب آهن توسط اندام هوایی و ریشه می‌توان از این گیاه به عنوان پالایش کننده زمین‌های آلوده به آهن نیز استفاده کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

99 - تاثیر محلول‌پاشی اسیدآسکوربیک و اسیدسالیسیلیک بر شاخص‌های رشد و فعالیت آنزیمی مرزه(Satureja hortensis L.)
حمیدرضا کردبچه

پژوهشی جهت بررسی اثرات محلول‌پاشی اسیدآسکوربیک و ‌اسیدسالیسیلیک بر شاخص‌های رشد و فعالیت آنزیمی گیاه مرزه (Satureja hortensis L.) که یکی از گیاهان دارویی و ادویه‌ای مفید خانواده نعناعیان می‌باشد، بصورت طرح آماری کاملاً تصادفی با 7 تیمار، 3 تکرار و هر تکرار حاوی 3 گیاه د چکیده کامل

پژوهشی جهت بررسی اثرات محلول‌پاشی اسیدآسکوربیک و ‌اسیدسالیسیلیک بر شاخص‌های رشد و فعالیت آنزیمی گیاه مرزه (Satureja hortensis L.) که یکی از گیاهان دارویی و ادویه‌ای مفید خانواده نعناعیان می‌باشد، بصورت طرح آماری کاملاً تصادفی با 7 تیمار، 3 تکرار و هر تکرار حاوی 3 گیاه در مجموع 63 گیاه، انجام شد. محلول‌پاشی با اسیدآسکوربیک و ‌اسیدسالیسیلیک هر کدام با سه غلظت 50، 75 و 100 میلی‌گرم در لیتر از مرحله 4 تا 6 برگی به مدت سه هفته متوالی و دو مرتبه در هفته انجام شد. آب مقطر نیز به عنوان شاهد استفاده گردید. شاخص‌های رشد از جمله وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه، محتوای کلروفیل کل برگ و فعالیت آنزیم‌های کاتالاز، سوپراکسید دیسموتاز و پراکسیداز یک هفته پس از آخرین مرحله محلول‌پاشی، ارزیابی گردید. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که بیشترین میزان وزن تر و خشک اندام هوایی، وزن خشک ریشه، محتوای کلروفیل کل برگ و فعالیت آنزیم پراکسیداز در تیمار ‌اسیدسالیسیلیک 100 میلی‌گرم در لیتر و بیشترین وزن تر ریشه، فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و سوپراکسید دیسموتاز در تیمار اسیدآسکوربیک 100 میلی‌گرم در لیتر بدست آمد. بنابراین با توجه به نتایج پژوهش می‌توان بیان نمود که محلول‌پاشی با غلظت‌های مختلف اسیدآسکوربیک و ‌اسیدسالیسیلیک موجب بهبود شاخص‌های رشد و فعالیت آنزیمی گیاه مرزه گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

100 - اثر 24- اپی براسینولید و اسید جاسمونیک بر شاخص‌های رشد و گلدهی سیکلامن (Cyclamen Persicum)
الهام دانائی پیمان انگورج

به منظور بررسی اثر 24- اپی براسینولید و اسید جاسمونیک بر شاخص‌های رشد و گلدهی سیکلامن (Cyclamen Persicum)، آزمایشی بصورت طرح آماری کاملاً تصادفی با 7 تیمار، 3 تکرار و هر تکرار حاوی 3 گلدان، در مجموع 63 گلدان گل سیکلامن در زمستان سال 1400 در گلخانه تجاری در شهرستان کرج ا چکیده کامل

به منظور بررسی اثر 24- اپی براسینولید و اسید جاسمونیک بر شاخص‌های رشد و گلدهی سیکلامن (Cyclamen Persicum)، آزمایشی بصورت طرح آماری کاملاً تصادفی با 7 تیمار، 3 تکرار و هر تکرار حاوی 3 گلدان، در مجموع 63 گلدان گل سیکلامن در زمستان سال 1400 در گلخانه تجاری در شهرستان کرج انجام شد. تیمارها شامل 24- اپی براسینولید و اسید جاسمونیک هر کدام با 3 سطح 5/2، 5 و 10 میکرومولار و تیمار شاهد بود. نمونه‌برداری و ارزیابی صفات حدود چهار هفته پس از آخرین محلول‌پاشی انجام شد. صفات مورد ارزیابی شامل وزن تر و خشک گل، شاخص ثبات غشاء سلول، تعداد گل، محتوای آنتوسیانین گلبرگ، محتوای کلروفیل کل برگ و ماندگاری گل سیکلامن روی بوته بود. نتایج نشان داد که بیشترین تعداد برگ و محتوای کلروفیل کل برگ در تیمار اسید جاسمونیک 5 میکرولیتر بدست آمد. بیشترین وزن تر و خشک گل، شاخص ثبات غشاء سلول، تعداد گل و محتوای آنتوسیانین گلبرگ در تیمار 24-اپی براسینولید 10 میکروگرم بود. همچنین بیشترین و کمترین ماندگاری گل سیکلامن روی بوته با 26/39 و 34/20 روز در تیمار 24-اپی براسینولید 10 میکروگرم و تیمار شاهد بدست آمد. بنابراین با توجه به نتایج تحقیق، محلول‌پاشی24- اپی براسینولید و اسید جاسمونیک برای بهبود شاخص‌های رشد و گلدهی سیکلامن توصیه می‌گردد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

101 - امکان جایگزینی پیت - پرلیت - ماسه با کمپوست آزولا در بستر کشت پدیلانتوس (Pedilanthus tithymaloides)
جلال امیدی سمانه عبدالمحمدی مهدی بخشی پور میثم شیخ پور

چکیده به منظور بررسی اثر کمپوست آزولا بر خصوصیات رویشی گیاهان زینتی، گیاه پدیلانتوس (Pedilanthus tithymaloides L.) به عنوان یک گیاه مدل انتخاب شد. در این راستا آزمایشی به صورت طرح کاملا تصادفی در پنج تیمار و سه تکرار در گلخانه‌ی پیشرفته پژوهشکده بیوتکنولوژی شهرستان رشت چکیده کامل

چکیده به منظور بررسی اثر کمپوست آزولا بر خصوصیات رویشی گیاهان زینتی، گیاه پدیلانتوس (Pedilanthus tithymaloides L.) به عنوان یک گیاه مدل انتخاب شد. در این راستا آزمایشی به صورت طرح کاملا تصادفی در پنج تیمار و سه تکرار در گلخانه‌ی پیشرفته پژوهشکده بیوتکنولوژی شهرستان رشت اجرا شد. بستر شاهد این پژوهش، پیت - پرلیت – ماسه به نسبت 1:1:1 در نظر گرفته شد و آزولای کمپوست شده در مقادیر 0%، 25%، 50%، 75% و 100% حجمی، جایگزین بستر شاهد شد. تیمارها شامل: 0% کمپوست آزولا+ 100% پیت - پرلیت - ماسه (شاهد)، 25% کمپوست آزولا + 75% پیت- پرلیت- ماسه، 50% کمپوست آزولا + 50% پیت- پرلیت- ماسه، 75% کمپوست آزولا + 25% پیت- پرلیت- ماسه و 100% کمپوست آزولا + 0% پیت- پرلیت- ماسه. در این آزمایش شاخص‌های رشد پدیلانتوس شامل تعداد برگ، تعداد جوانه، طول جوانه، وزن‌تر و خشک ساقه، وزن‌تر و خشک ریشه اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد جایگزینی سطوح کمپوست آزولا اثر معنی‌داری روی تعداد برگ، طول جوانه، وزن‌تر ساقه، وزن خشک ساقه، وزن تر و خشک ریشه نسبت به شاهد دارد. مقایسه بسترهای کشت مورد استفاده نشان داد که جایگزینی 25% کمپوست آزولا در بستر، بیشترین تأثیر را روی شاخص‌های رشد گیاه پدیلانتوس دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

102 - بررسی ساختار جمعیت علف‌های هرز مزارع گندم تحت تأثیر نوع کشت و خاک‌ورزی
فاطمه پورکریمی سعیده ملکی فراهانی مصطفی اویسی محمدرضا چائی چی

به منظور بررسی ساختار جمعیت و تنوع گونه‌ای بوم‌نظام‌های گندم استان قزوین، مطالعه‌ای طی سال زراعی 1395-1394 اجرا گردید. نمونه‌‌برداری به روش شبکه‌بندی از حدود 330 کوادرات 5/0 متر × 5/0 متر در 9 مزرعه سه هکتاری، در بوم نظام گندم تحت مدیریت‌های دیم بدون شخم (کم نهاده چکیده کامل

به منظور بررسی ساختار جمعیت و تنوع گونه‌ای بوم‌نظام‌های گندم استان قزوین، مطالعه‌ای طی سال زراعی 1395-1394 اجرا گردید. نمونه‌‌برداری به روش شبکه‌بندی از حدود 330 کوادرات 5/0 متر × 5/0 متر در 9 مزرعه سه هکتاری، در بوم نظام گندم تحت مدیریت‌های دیم بدون شخم (کم نهاده)، آبی بدون شخم (بی خاک‌ورزی) و آبی با شخم برگردان دار (پر نهاده) در دو مرحله پنجه‌زنی و انتهای ساقه دهی انجام شد. میزان تنوع گونه‌ای سیمپسون، شانون- وینر، غنای مارگالف، منهینیک و شاخص غالبیت به تفکیک جنس و گونه تعیین گردید. شاخص غالبیت در مزارع دیم (9245/0) نسبت به مزارع آبی و در مزارع آبی با شخم برگردان دار (7451/0) نسبت به مزارع آبی بدون شخم (6664/0) بیش‌تر بود. شاخص شانون در مزارع کم نهاده (6973/2) بیش‌تر از پر نهاده (5230/1) و در مزارع پر نهاده بیش‌تر از مزارع بی خاک‌ورزی (4346/1) بود. بالاترین شاخص غنای مارگالف مربوط به زمین‌های دیم بود (8516/1) و کم‌ترین آن در مزارع بدون شخم (7432/0) مشاهده شد. شاخص غنای گونه‌ای در مزارع کم نهاده بیش‌تر از مزارع پر نهاده و در مزارع پر نهاده بیش‌تر از مزارع بی خاک‌ورزی (با خاک‌ورزی حفاظتی) بود. در مجموع نتایج این تحقیق نشان داد که سیستم‌های بدون شخم می‌تواند منجر به کاهش رشد علف‌های هرز شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

103 - تأثیر گیاهان پوششی و علف‌کش متریبوزین بر بانک بذر علف‌های هرز سیب‌زمینی (Solanum tuberosum L.) در سیستم‌های خاک‌ورزی حفاظتی و متداول
گودرز احمدوند سمیه حاجی نیا

به‌منظور بررسی اثر گیاه پوششی و علف‌کش متریبوزین بر بانک بذر علف‌های هرز سیب‌زمینی در سیستم‌های مختلف خاک‌ورزی، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا در سال 1392، به‌صورت کرت‌های دو بار خردشده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار، اجر چکیده کامل

به‌منظور بررسی اثر گیاه پوششی و علف‌کش متریبوزین بر بانک بذر علف‌های هرز سیب‌زمینی در سیستم‌های مختلف خاک‌ورزی، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا در سال 1392، به‌صورت کرت‌های دو بار خردشده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار، اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل سیستم‌های خاک‌ورزی در دو سطح (خاک‌ورزی متداول و حداقل) در کرت‌های اصلی، کاربرد گیاهان پوششی در سه سطح (گیاه پوششی جو، ماشک و شاهد) در کرت‌های فرعی و کاربرد علف‌کش متریبوزین (با علف‌کش و بدون علف‌کش) در کرت‌های فرعی- فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد کاربرد علف‌کش متریبوزین موجب کاهش تراکم بانک بذر علف‌های هرز گردید. کاهش میزان تراکم بانک بذر علف‌های هرز با علف‌کش متریبوزین نسبت به بدون علف‌کش معادل 62/33 درصد بود. گیاهان پوششی جو و ماشک به‌صورت میانگین در روش خاک‌ورزی حداقل و متداول در مقایسه با تیمار شاهد به ترتیب 43/44 و 88/54 درصد تراکم بانک بذر علف‌های هرز را کاهش دادند. استفاده از گیاه پوششی جو و ماشک باعث کاهش شاخص غنای گونه‌ای بانک بذر علف‌های هرز شد. علف‌کش متریبوزین در روش خاک‌ورزی حداقل و متداول در مقایسه با تیمار شاهد به ترتیب 52/23 و 50/71 درصد شاخص غنای گونه‌ای علف‌های هرز را کاهش داد. گیاهان پوششی در روش خاک‌ورزی متداول و حداقل شاخص تنوع شانون- وینر علف‌های هرز را به ترتیب 60/24 و 13/23 درصد کاهش دادند. میزان کاهش شاخص تنوع شانون- وینر با کاربرد توأم علف‌کش و گیاهان پوششی در روش‌های خاک‌ورزی متداول و حداقل نسبت به تیمار شاهد به ترتیب 17/85 و 60/32 درصد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

104 - مقایسه سطوح استراحتی اینترلوکین-6، فاکتور نکروز دهنده تومور آلفا و برخی مقادیر سیستم ایمنی افراد ضایعه نخاعی ورزشکار و غیرورزشکار
رضا شفیعی سورک محمد مشهدی

هدف مطالعه حاضر مقایسه سطوح استراحتی اینترلوکین-6، فاکتور نکروز دهنده تومور آلفا و برخی مقادیر سیستم ایمنی افراد ضایعه نخاعی ورزشکار و غیرورزشکار بود. انتخاب نمونه ها نیز به صورت هدفمند و در دسترس انجام شد، بر این اساس، تعداد 10 نفر غیرورزشکار و 10 نفر ورزشکار از رشته ه چکیده کامل

هدف مطالعه حاضر مقایسه سطوح استراحتی اینترلوکین-6، فاکتور نکروز دهنده تومور آلفا و برخی مقادیر سیستم ایمنی افراد ضایعه نخاعی ورزشکار و غیرورزشکار بود. انتخاب نمونه ها نیز به صورت هدفمند و در دسترس انجام شد، بر این اساس، تعداد 10 نفر غیرورزشکار و 10 نفر ورزشکار از رشته های مختلف انتخاب شدند. جهت اندازه گیری سیستم ایمنی، تعداد گلبول های سفید (لنفوسیت ها، مونوسیت ها، نوتروفیل ها) و جهت اندازه گیری شاخص های التهابی، سطوح اینترلوکین-6 و فاکتور نکروز دهنده تومور آلفا در شرایط استراحت در سرم نمونه خونی سنجیده شد. برای اندازه گیری پارامترهای خونی از روش الایزا (ELISA) و کیت مخصوص استفاده شد. از آمار توصیفی برای تشریح و توصیف داده ها و از روش های آمار استنباطی برای بررسی یافته های پژوهش استفاده گردید. برای مقایسه متغیرهای پژوهش در دو گروه ورزشکار و غیرورزشکار از آزمون t مستقل استفاده شد. نتایج نشان داد که در هیچ کدام از فاکتورهای اینترلوکین–6 (859/0p=)، فاکتور نکروز دهنده تومور آلفا (539/0p=) و تعداد گلبول‌های سفید (942/0p=)، بین گروه ورزشکار و غیرورزشکار تفاوت معناداری وجود نداشت. به نظر می رسد در افراد ضایعه نخاعی پرداختن به ورزش، تهدیدی برای سیستم ایمنی این گروه نیست؛ هرچند برای بررسی تاثیر ورزش بر سیستم ایمنی افراد ضایعه نخاعی نیاز به مطالعات بیشتری است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

105 - رابطه ویژگی روانی و نشانگان ایمپاستر در دانشجویان رشته‌های پزشکی و داروسازی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
نسیم روحانی سید حمید آتش‌پور سید علی‌اصغر مسدد سید محمدرضا صمصام‌شریعت

این پژوهش با هدف اصلی بررسی رابطه ویژگی روانی با نشانگان ایمپاستر بین دانشجویان رشته پزشکی و داروسازی دانشگاه اصفهان در میان 120 نفر از دانشجویان رشته‌های پزشکی (60=n ) و داروسازی (60=n ) که به شیوه طبقه‌ای از بین کلیه دانشجویان این دو رشته انتخاب شده بودند، اجرا شد. اب چکیده کامل

این پژوهش با هدف اصلی بررسی رابطه ویژگی روانی با نشانگان ایمپاستر بین دانشجویان رشته پزشکی و داروسازی دانشگاه اصفهان در میان 120 نفر از دانشجویان رشته‌های پزشکی (60=n ) و داروسازی (60=n ) که به شیوه طبقه‌ای از بین کلیه دانشجویان این دو رشته انتخاب شده بودند، اجرا شد. ابزار تحقیق عبارت بود ازآزمون سنجش ویژگیهای روانی (SCL-90-R) و مقیاس نشانگان ایمپاستر. سنجش ویژگی داده‌های حاصل از پرسشنامه‌های پژوهش با توجه به اهداف با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی (آزمون همبستگی و رگرسیون همزمان) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که از بین ویژگیهای روانی؛ روان‌پریشی، افکار پارانوئید، ترس، پرخاشگری، اضطراب، افسردگی، حساسیت در روابط متقابل، وسواس و اجبار با نشانگان ایمپاستر دارای رابطه معنادار هستند (01/0P < ). همچنین از بین تمامی ویژگیهای شخصیتی SCL-90-R))، ابعاد افکار پارانوئید، پرخاشگری، حساسیت در روابط، وسواس و شکایات جسمانی قادر به پیش‌بینی معنادار نشانگان ایمپاستر بوده است (01/0P < ). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

106 - تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر بهبود شاخص‌های روانی SCL-90 و کیفیت زندگی بیماران مبتلا به دیابت
فاطمه خانی سیدمحمدرضا صمصام شریعت علی مهداد فاطمه تکی مهرداد کورنگی بهشتی رویا حکمت روان

این پژوهش با هدف بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر بهبود شاخص‌های روانی SCL-90 و کیفیت زندگی (QL) بیماران مبتلا به دیابت در شهر اصفهان، انجام شد. روش تحقیق نیمه‌آزمایشی و طرح آزمایش، پیش‌آزمون ـ پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعۀ آماری همۀ مراجعه‌کنندگان به درمانگ چکیده کامل

این پژوهش با هدف بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر بهبود شاخص‌های روانی SCL-90 و کیفیت زندگی (QL) بیماران مبتلا به دیابت در شهر اصفهان، انجام شد. روش تحقیق نیمه‌آزمایشی و طرح آزمایش، پیش‌آزمون ـ پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعۀ آماری همۀ مراجعه‌کنندگان به درمانگاه تخصصی دیابت آریانا بود که براساس تمایل مراجعان به شرکت در کلاس‌های آموزشی مهارت زندگی، نمونه به‌صورت تصادفی از بین آنها انتخاب شد. براساس نظر پزشک در مورد تشخیص دیابت، نمونۀ نهایی شامل 70 تفر در دو گروه آزمایش (35=n) و گواه (35=n) گمارده شدند. ابزارهای تحقیق شامل؛ 1ـ مقیاس شاخص‌های روانی (SCL-90-R) و 2ـ پرسشنامۀ کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی (WHOQOL-26)، بود. نتایج تحلیل مانوا نشان داد که میانگین گروه آزمایش در روان‌پریشی، ترس مرضی، اضطراب، افسردگی، وسواس، شکایات جسمانی و سلامت روانی (01/0P پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

107 - شناسایی شاخص‌های تأثیرگذار بر کیفیت زندگی کاری کارکنان بخش تولید: یک پژوهش کیفی بر اساس روش پدیدارشناسی
امین برازنده حسین سماواتیان محمد رضا عابدی

10.30486/jsrp.2018.545632

هدفاز این پژوهش شناسایی شاخص‌های تأثیرگذار بر کیفیت زندگی کاری کارکنان به‌منظوردستیابی به الگویی بومی در این زمینه بود. جامعة آماری پژوهش را کلیة کارکنان بخشتولید کارخانه تولیدی و صنعتی نهان‌گل بروجن در بر می‌گرفتند که از میان آن‌ها 15نفر بر اساس اصل شیوة ‌نمونه‌گیری هد چکیده کامل

هدفاز این پژوهش شناسایی شاخص‌های تأثیرگذار بر کیفیت زندگی کاری کارکنان به‌منظوردستیابی به الگویی بومی در این زمینه بود. جامعة آماری پژوهش را کلیة کارکنان بخشتولید کارخانه تولیدی و صنعتی نهان‌گل بروجن در بر می‌گرفتند که از میان آن‌ها 15نفر بر اساس اصل شیوة ‌نمونه‌گیری هدفمند در پژوهش‌های کیفی در نمونه مورد مطالعهشرکت یافتند. ابزارهای گردآوری داده‌ها در این پژوهش بر اساس اصول پژوهش‌های کیفیشامل مصاحبه و مشاهده بود. داده‌های به‌دست‌آمده بر اساس روش کولایزی در پژوهشپدیدارشناسی تحلیل شد. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که کیفیت زندگی کاری درمجموعشامل 16 مضمون که عبارت‌اند از مشوق‌ها، حقوق و مزایا، جو آموزشی اثربخش، شهرتسازمان، استقلال عمل، مشارکت، روابط همدلانه، عوامل شغلی، پیشگیری از حوادث، امنیتشغلی، عوامل برون‌سازمانی، عدالت ادراک شده، معناداری، معنویت و مسئولیت اجتماعیسازمان همراه با 30 زیرمضمون مربوط به آن‌ها است. کشف مضمون‌ها و زیرمضمون‌هایجدید و تناسب آن‌ها با فرهنگ بومی ازجمله نوآوری‌ها در این پژوهش است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

108 - تحلیل محتوای کتاب مطالعات اجتماعی دورة اول دبیرستان بر اساس شاخص‌های محتوایی برنامه درسی ملی
پرستو صلواتی حسن ملکی فاطمه سهرابی

10.30486/jsre.2020.1871401.1411

هدف از پژوهش حاضر، تحلیل محتوای کتاب درسی مطالعات اجتماعی دورة اول دبیرستان بود. روش پژوهش از طریق تحلیل محتواست. جامعة آماری پژوهش، کتاب درسی مطالعات اجتماعی اول دبیرستان بود که متشکل از 1605 جمله، تصویر و عبارات مستقل است. منابع مورد مطالعه و تحلیل در این پژوهش، چک‌لی چکیده کامل

هدف از پژوهش حاضر، تحلیل محتوای کتاب درسی مطالعات اجتماعی دورة اول دبیرستان بود. روش پژوهش از طریق تحلیل محتواست. جامعة آماری پژوهش، کتاب درسی مطالعات اجتماعی اول دبیرستان بود که متشکل از 1605 جمله، تصویر و عبارات مستقل است. منابع مورد مطالعه و تحلیل در این پژوهش، چک‌لیست تحلیل محتوای کمی است. نتایج یافته‌های پژوهش گویای آن است که درمجموع حدود 34 درصد از پیام‌های کتاب درسی منطبق بر تربیت اجتماعی است. شاخص‌های مشارکت اجتماعی حدود 103 مورد و شاخص وحدت و همبستگی 90 مورد می‌باشند که بیشترین فراوانی را در کتاب درسی به خود اختصاص داده است. به‌عنوان نتیجه‌گیری می‌توان گفت مؤلفه‌های بسیار مهم تربیتی که تقریباً در این کتاب نادیده گرفته شده است مواردی مانند حیا و امربه‌معروف و نهی از منکراست. علاوه بر اینکه صداقت، عدالت، نقدپذیری و... از اجزای اساسی تربیت اجتماعی است که با توجه به یافته‌های پژوهش محتوای کتاب نادیده گرفته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

109 - پتانسیل‌یابی مناطق مستعد سیل با استفاده از مدل شاخص آماری و وزن شواهد (مطالعۀ موردی: حوزه آبخیز مادرسو، گلستان)
صفورا سیاه کمری حسین زینی وند

هدف این پژوهش تهیه نقشه مناطق مستعد وقوع سیل در حوزه آبخیز مادرسو استان گلستان است. برای انجام تحقیق از مدل‌های شاخص آماری و وزن شواهد، لایه‌های مختلف اطلاعاتی و سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده شد. نتایج ارزیابی دو مدل نشان داد که از بین عوامل مؤثر در وقوع سیل و آب‌گرفت چکیده کامل

هدف این پژوهش تهیه نقشه مناطق مستعد وقوع سیل در حوزه آبخیز مادرسو استان گلستان است. برای انجام تحقیق از مدل‌های شاخص آماری و وزن شواهد، لایه‌های مختلف اطلاعاتی و سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده شد. نتایج ارزیابی دو مدل نشان داد که از بین عوامل مؤثر در وقوع سیل و آب‌گرفتگی، ارتفاعات کمتر از 500 متر، جهت شیب مسطح، تراکم زهکشی بیش از 33/0 (کیلومتر بر کیلومترمربع)، فاصله 500-2000 متری رودخانه، تیپ خاک مالی‌سول، سنگ‌های دوران کواترنری و همچنین اراضی کشاورزی با بیشترین وزن‌ها، مهم‌ترین عوامل علتی وقوع رخداد سیل و آب‌گرفتگی حوزه آبخیز مادرسو می‌باشند. نتایج همچنین نشان داد 9/49 درصد مساحت حوزه آبخیز مادرسو در مناطقی بااستعداد وقوع سیل خیلی زیاد و زیاد و حدود 1/50 درصد مساحت حوزه در مناطقی بااستعداد وقوع سیل متوسط و کم واقع است. صحت و دقت دو مدل بکار گرفته‌شده با استفاده از منحنی ROC ارزیابی شد. دقت مدل شاخص آماری 83% و دقت مدل وزن شواهد 7/80% تخمین زده شد. این وضعیت نشان‌دهنده دقت خیلی خوب دو مدل در استعداد‌یابی وقوع سیل در حوزه آبخیز مادرسو استان گلستان می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

110 - بررسی پوشش گیاهی اراضی شور حاشیه دریاچه ارومیه با استفاده از تصاویر ماهواره ای
احمد احمدی محمدرضا طاطیان رضا تمرتاش حسن یگانه یونس عصری

مرتع یکی از منابع تجدید شونده با ارزش است که در برنامه های توسعه ملی بسیاری از کشورها جایگاه خاصی دارد. هدف مطالعه حاضر بررسی درصد پوشش گیاهی اراضی شور اطراف دریاچه ارومیه با استفاده از داده های ماهواره ای می‌باشد. این مطالعه در منطقه ای به وسعت حدود 353150 هکتار در ارا چکیده کامل

مرتع یکی از منابع تجدید شونده با ارزش است که در برنامه های توسعه ملی بسیاری از کشورها جایگاه خاصی دارد. هدف مطالعه حاضر بررسی درصد پوشش گیاهی اراضی شور اطراف دریاچه ارومیه با استفاده از داده های ماهواره ای می‌باشد. این مطالعه در منطقه ای به وسعت حدود 353150 هکتار در اراضی شور اطراف دریاچه ارومیه انجام گرفت. در این پژوهش پیش پردازش های مختلف شامل تصحیح هندسی با استفاده از نقشه‌های توپوگرافی و تصحیحات اتمسفری از روش تفریق عارضه تاریک استفاده شد. عملیات برداشت زمینی در مرداد سال 1393 انجام گرفت. نمونه برداری در واحدهای گیاهی با روش نمونه برداری تصادفی طبقه‌بندی شده انجام شد. در این تحقیق به منظور بررسی رابطه بین متغیرها از رگرسیون چندگانه استفاده شد. در این مدل ابتدا با محاسبه ماتریس همبستگی، وجود یا عدم وجود هم راستایی (Collinearity) بین متغیرهای مستقل (شاخص های گیاهی و باندها) در منطقه بررسی شد. در این تحقیق بهترین مدل با توجه به مقدار بالاترR2 انتخاب شد. در مدل انتخابی چندین متغیر از بین تمامی متغیرهای مستقل گزینش شده و به عنوان مهمترین فاکتورهای موثر در تعیین نقشه درصد پوشش گیاهی منطقه معرفی شدند. در نهایت نقشه های تولیدی و نقاط نمونه‌برداری جهت بررسی صحت نتایج، کنترل گردید. نتایج نشان داد شاخص‌های مادون قرمز متوسط (MID-IR-INDEX)، مادون قرمز (Infrared)، کنتراست بازتاب در مرئی و نزدیک مادون قرمز (VNIRI)، شاخص گیاهی تبدیل شده (TVI، MIRVI، PD312، PD322)، و باندهای B2، B3، B5 و B6 رابطه معنی‌داری در سطح 5% با داده های زمینی داشته و به کمک مدل های رگرسیونی Backward نقشه میزان درصد پوشش گیاهی تخمین زده شد. جهت تعیین دقت نقشه تولید شده از روش Cross Validation استفاده شد که صحت کلی نقشه تولیدی از سنجنده +ETM برابر 92% و ضریب کاپای آن 2/89 بدست آمد. همچنین بر اساس نتایج این تحقیق، بخش اعظم اراضی شور حاشیه دریاچه ارومیه دارای تاج پوشش معادل 20-0% می‌باشند. بنابراین می‌توان چنین نتیجه گیری کرد که مراتع در منطقه مورد مطالعه در وضعیت مناسبی قرار ندارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

111 - تعیین سطح زیر کشت گیاه زعفران با استفاده از تصاویر لندست (مطالعۀ موردی: شهرستان تربت‌ حیدریه)
مجید رحیم‌زادگان مصطفی پورغلام

هدف این تحقیق، شناسایی سطح زیر کشت محصول زعفران در شهرستان تربت حیدریه با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای 8-Landsat با استفاده از روش‌های طبقه‌بندی شبکه عصبی مصنوعی، ماشین‌های بردار پشتیبان، فاصله‌ ماهالانوبیس، حداقل فاصله، حداکثر احتمال، متوازی‌السطوح برای تهیه نقشة‌ پوشش چکیده کامل

هدف این تحقیق، شناسایی سطح زیر کشت محصول زعفران در شهرستان تربت حیدریه با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای 8-Landsat با استفاده از روش‌های طبقه‌بندی شبکه عصبی مصنوعی، ماشین‌های بردار پشتیبان، فاصله‌ ماهالانوبیس، حداقل فاصله، حداکثر احتمال، متوازی‌السطوح برای تهیه نقشة‌ پوشش و استفاده از شاخص‌های گیاهی نرمال شده تفاضل پوشش گیاهی (NDVI) و شاخص پوشش گیاهی با انعکاس خاک (SAVI) در دوره اوج سبزینگی زعفران با بررسی تقویم زراعی آن است. برای تهیه داده‌های میدانی، مختصات و کلاس پوششی 2587 نقطه (1463 نمونه آموزشی و بقیه آزمایشی)، از مناطق با شعا‌ع حداقل 30 متر پوشش یکسان، در تاریخ‌های 5 بهمن ماه 1393 و 19 اردیبهشت‌ماه 1394 توسط GPS ثبت گردید. همچنین، آمارهای وزارت جهاد کشاورزی در سال زراعی 93-92 جهت ارزیابی نتایج استفاده شد. دو معیار ضریب کاپا و صحت کلی، برای ارزیابی نتایج استفاده گردید. سطح زیر کشت زعفران در طبقه‌بندی ماشین‌های بردار پشتیبان با صحت کلی 95٪ و ضریب کاپای 90٪ به‌عنوان بهترین روش رویکرد اول، در مقایسه با آمارهای جهاد کشاورزی خطایی حدود 18٪ داشت. اما استفاده از NDVI به‌عنوان بهترین روش برآورد سطح زیر کشت زعفران در رویکرد دوم، نشان‌دهنده سطح 7118 هکتار بود که در مقایسه با آمار جهاد کشاورزی (7550 هکتار)، خطای 7/5 درصدی را‌ نشان می‌داد. بنابراین نتایج این تحقیق نشان‌دهنده کارایی مناسب‌ شاخص‌های گیاهی زمانمند در برآورد سطح زیر کشت زعفران با توجه به فنولوژی آن بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

112 - تهیة نقشه شوری خاک با استفاده از تحلیل طیفی داده‌های سنجنده OLI و داده های میدانی (مطالعة موردی: جنوب دشت ملایر)
داود اخضری احمد اسدی می آبادی

شوری یکی از عوامل مهم محدودیت کاربری اراضی در مناطق خشک و نیمه‌خشک است که می‌تواند با تغییر نوع تاج پوشش و زیست‌توده گیاهی، باعث کاهش تولیدات منابع طبیعی شود. در این پژوهش برای انتخاب بهترین شاخص ماهواره‌ای شوری از تصاویر ماهواره‌ای لندست (سال 2014) استفاده شد. نمونه‌بر چکیده کامل

شوری یکی از عوامل مهم محدودیت کاربری اراضی در مناطق خشک و نیمه‌خشک است که می‌تواند با تغییر نوع تاج پوشش و زیست‌توده گیاهی، باعث کاهش تولیدات منابع طبیعی شود. در این پژوهش برای انتخاب بهترین شاخص ماهواره‌ای شوری از تصاویر ماهواره‌ای لندست (سال 2014) استفاده شد. نمونه‌برداری از عرصه در شهریورماه سال 1393 انجام شد. به این منظور ابتدا با استفاده از 77 نقطه اندازه‌گیری، نقشه‌های پراکنش سدیم، منیزیم، پتاسیم، کلسیم، هدایت الکتریکی و اسیدیته به روش درون‌یابی کریجینگ در نرم‌افزار ArcGIS®9.3 تهیه گردید. سپس با استفاده از روش رگرسیون فضایی، همبستگی بین نقشه‌های تولید شده با 10 شاخص به دست آمده از تصاویر ماهواره‌ای لندست مورد بررسی قرار گرفت. همچنین نقشه‌های پراکنش سدیم، پتاسیم، منیزیم، کلسیم، هدایت الکتریکی، اسیدتیه، شوری و قلیائیت تهیه و مدل‌های رگرسیونی مناسب ارائه گردید. نتایج نشان می‌دهد که برای آشکارسازی پراکنش هدایت الکتریکی و سدیم، با توجه به ضریب همبستگی شاخص‌های شوری و شاخص شوری ملایر مناسب است. همچنین جهت آشکارسازی پراکنش منیزیم، کلسیم و پتاسیم در منطقه مورد مطالعه به دلیل بالا بودن ضریب همبستگی به میزان 88/0 می‌توان از شاخص شوری استاندارد شده استفاده کرد. نتایج نشان می‌دهد که به دلیل معنادار نبودن رگرسیون فضایی مربوط به مطالعه قلیائیت خاک، امکان استفاده از این معادله‌ها وجود ندارد. همچنین نتایج نشان می‌دهد که به طور کلی برای بررسی عناصر اندازه‌گیری شده، می‌توان از شاخص شوری استاندارد شده استفاده کرد. با توجه به رابطه رگرسیونی بین شاخص‌های استخراج شده و نقشه‌های تهیه شده در مطالعات میدانی، مدل‌های بهینه برای تهیه نقشه‌های شوری منطقه مورد مطالعه، تعیین و کالیبره شدند. بر اساس اطلاعات ماهواره‌ای مدل‌های به دست آمده در این مطالعه برآورد مناسبی از عناصر مورد مطالعه داشتتند زیرا ضریب همبستگی آن‌ها قابل قبول است. با تکمیل، گسترش و بسط یافته‌های این تحقیق می‌توان به پهنه‌بندی اراضی با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و بدون نیاز به نمونه‌برداری پرداخت. این فن ضمن فراهم آوردن دقت بیشتر می‌تواند هزینه‌های نمونه‌برداری را نیز به حداقل برساند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

113 - ارزیابی شوری خاک با تحلیل تصاویر لندست-8 و مشاهدات زمینی (مطالعه موردی: بهشت گمشده استان فارس)
محمد کاظمی فریبرز محمدی علیرضا نفرزادگان

شوری خاک ازجمله مخاطرات محیطی بالقوه محسوب می شود. هدف از این تحقیق یافتن بهترین شاخص و مناسب ترین رابطه جهت برآورد شوری خاک و تهیه نقشه آن با استفاده از داده های دورسنجی است. بدین منظور ابتدا نمونه برداری تصادفی با استفاده از روش تور ماهی و اندازه گیری هدایت الکتر چکیده کامل

شوری خاک ازجمله مخاطرات محیطی بالقوه محسوب می شود. هدف از این تحقیق یافتن بهترین شاخص و مناسب ترین رابطه جهت برآورد شوری خاک و تهیه نقشه آن با استفاده از داده های دورسنجی است. بدین منظور ابتدا نمونه برداری تصادفی با استفاده از روش تور ماهی و اندازه گیری هدایت الکتریکی خاک سطحی (EC) انجام شد. سپس سطوح حد آستانه (92%، 95% و 98%) روی تصاویر خروجی هر شاخص اعمال شد. از روش‌های کمترین مربعات رگرسیون شده (LS-fit) و آنالیز مؤلفه اصلی (PCA) برای کانی‌های هالیت و ژیپس، همبستگی بین خروجی شاخص ها و داده های زمینی، خوشه بندی و تحلیل عاملی بین مقادیر EC و تصاویر خروجی استفاده شد. جهت انتخاب بهترین مدل حاصل از ترکیب باندهای لندست-8 و میزان شوری، از آزمون هم خطی، آزمون دوربین-واتسون و رگرسیون چندمتغیره پس‌رو استفاده شد. همچنین جهت ارزیابی رگرسیون چندمتغیره باندهای لندست8، از ضریب کاپای کوهن استفاده شد. کارایی شاخص‌ها براساس چهار معیار مجذور میانگین مربعات خطا (RMSE)، میانگین انحراف خطا (MBE) و میانگین خطای مطلق (MAE) و ضریب تعیین (R2) ارزیابی شد. نتایج تحلیل عاملی کمترین فاصله را بین EC، شاخص شوری (SI) و شاخص درجه روشنایی (BI) نشان داد. به‌ طوری‌ که شاخص SI با مقدار 0.89 بیشترین همبستگی پیرسون را با EC داشت. در نمودار دندروگرام، شاخص SI با EC در یک خوشه قرار گرفتند و مقدار RMSE، MBE، MAE و R2 برای شاخص SI به ترتیب 0.16، 0.11، 0.12 و 0.76برآورد شد. شاخص SI نسبت به بقیه شاخص ها و رگرسیون چند متغیره خطی (با ضریب توافق کاپای کوهن 60%)، نتایج بهتری ارائه کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

114 - تعیین شدت بیابان‌زایی بر اساس شاخص‌های طیفی با استفاده از تصاویر سنتینل-2 (منطقه مورد مطالعه: استان سیستان و بلوچستان)
فرهاد ذوالفقاری وحیده عبداللهی

10.30495/girs.2022.683802

پیشینه و هدف سطوح مختلف پوشش گیاهی آلبدوی متفاوتی دارند. از طرفی آلبدوی سطحی یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های تعادل تابش سطحی است که با بررسی رفتار آن می‌توان به شدت تخریب و بیابان‌زایی پی برد. پوشش گیاهی به دلیل اینکه عاملی برای پایداری سطح زمین محسوب می‌شود می‌تواند یکی از م چکیده کامل

پیشینه و هدف سطوح مختلف پوشش گیاهی آلبدوی متفاوتی دارند. از طرفی آلبدوی سطحی یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های تعادل تابش سطحی است که با بررسی رفتار آن می‌توان به شدت تخریب و بیابان‌زایی پی برد. پوشش گیاهی به دلیل اینکه عاملی برای پایداری سطح زمین محسوب می‌شود می‌تواند یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های کلیدی در مناطق خشک برای کاهش اثرات فرسایش و بیابان‌زایی به‌حساب آید. گسترش بیابان‌زایی و تغییر در میزان پوشش گیاهی به‌نوبه خود ازجمله عوامل تغییر در آلبدو به شمار می‌روند. هدف از این مطالعه تعیین شدت بیابان‌زایی بر اساس شاخص‌های طیفی آلبیدو (Albedo)، اندازه دانه خاک سطحی (TGSI) و شاخص نرمال‌شده تفاضل پوشش گیاهی (NDVI) با استفاده از فناوری سنجش‌ازدور می‌باشد. شناسایی مناطق تخریب شده در کوتاه‌ترین زمان و با کمترین هزینه با استفاده از تصاویر سنتینل-2 با قدرت تفکیک مکانی 10 متری از اهداف این پژوهش می‌باشد. در این پژوهش برای اولین بار در منطقه سیستان و بلوچستان بر اساس شاخص‌های طیفی با استفاده از تصاویر سنتینل-2، بهترین شاخص برای پایش شدت بیابان‌زایی در مناطق خشک معرفی خواهد شد.مواد و روش ها برای ارزیابی شدت بیابان‌زایی و شناخت شاخص مناسب برای تهیه نقشه شدت بیابان‌زایی گام‌های زیر انجام گرفت؛ 1) انتخاب تصاویر و انجام عملیات پیش‌پردازش تصاویر با استفاده از نرم‌افزار SNAP. 2) محاسبه شاخص‌های TGSI، NDVI و Albedo، 3) بررسی رابطه همبستگی بین شاخص‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS®24، 4) تهیه نقشه شدت بیابان‌زایی منطقه و به دست آوردن معادله شدت بیابان‌زایی با استفاده از نرم‌افزار ArcGIS®10.3. در گام اول این پژوهش داده‌های ماهواره Sentinel-2A مربوط به سنسور MSIL-1C 20 اوت سال 2020 انتخاب شد. تصاویر به‌گونه‌ای انتخاب گردید که فصل رویش گیاهان یک‌ساله و موقتی نباشد و همچنین روزی انتخاب شد که پوشش ابری وجود نداشته باشد تصاویر مورد نیاز از سایت http://scihub.copernicus.eu/ دانلود و مورد استفاده قرار گرفت.نتایج و بحث نتایج حاصل از مدل رگرسیون خطی بین دو شاخص NDVI و Albedo نشان داد که این دو شاخص با یکدیگر دارای همبستگی منفی می‌باشند و به ترتیب میزان ضریب همبستگی در منطقه سوران و زابل برابر با 0.76 و 0.63 بود. نتایج نشان داد که با افزایش میزان شاخص NDVI از میزان شاخص آلبدو کاسته می‌شود. همچنین نتایج حاصل از مدل رگرسیون خطی بین دو شاخص TGSI و Albedo نشان داد که این دو شاخص با یکدیگر رابطه قوی و مثبتی داشته و به ترتیب میزان ضریب همبستگی برای منطقه سوران و زابل برابر با 0.78 و 0.81 بود. نتایج نشان داد که با افزایش میزان شاخص TGSI بر میزان شاخص آلبدو افزوده می‌شود.شدت بیابان‌زایی در مناطق مورد مطالعه بر اساس معادله تعیین گردید و با استفاده از روش شکست طبیعی جنکس (Natural Breaks Jenks) در نرم‌افزار ArcGIS شدت بیابان‌زایی به 5 درجه؛ مناطق بدون بیابان‌زایی، مناطق با شدت کم بیابان‌زایی، مناطق با شدت متوسط بیابان‌زایی، مناطق با شدت زیاد بیابان‌زایی، و مناطق با شدت خیلی زیاد بیابان‌زایی تقسیم گردید. در این پژوهش بر اساس داده‌های ماهواره سنتینل-2 شاخص‌های Albedo، NDVI و TGSI استخراج گردید. نتایج بررسی رگرسیون خطی بین دو شاخص NDVI و Albedo نشان داد که یک رابطه منفی و قوی بین این دو شاخص وجود دارد که با نتایج پژوهش‌های مشابه مطابقت دارد. نتایج حاصل از همبستگی بالا و منفی بر اساس این دو شاخص به این مفهوم است که هر گونه افزایش در مقدار شاخص پوشش گیاهی NDVI منجر به کاهش در میزان آلبدوی سطح خواهد شد. از طرفی مناطق با آلبدوی بالا بیانگر تخریب پوشش گیاهی و برهنه بودن خاک می‌باشد. در مناطقی که کلاس شدت زیاد بیابان‌زایی مشاهده گردید مقدار شاخص آلبدوی سطحی بالا می‌باشد و مقدار شاخص پوشش گیاهی کم است. طبقه‌بندی شدت بیابان‌زایی در منطقه سیستان بر اساس مدل Albedo-NDVI نشان می‌دهد که 27.73 درصد منطقه در کلاس بدون شدت بیابان‌زایی، 18.03 درصد در کلاس کم شدت، 32.92 درصد از منطقه از نظر بیابان‌زایی در کلاس شدت متوسط بیابان‌زایی، 20.3 درصد در کلاس شدید و تنها 1.02 درصد از منطقه در کلاس خیلی شدید بیابان‌زایی قرار گرفته است. همچنین طبقه‌بندی شدت بیابان‌زایی در سوران بر اساس مدل Albedo-NDVI نشان می‌دهد که 4.82 درصد منطقه بدون شدت بیابان‌زایی، 8.44 درصد در کلاس کم، 50.97 درصد از منطقه از نظر بیابان‌زایی در کلاس شدت متوسط، 34.48 درصد در کلاس شدید و 1.3 درصد از منطقه در کلاس خیلی شدید بیابان‌زایی قرار گرفته است. بیشترین درصد شدت بیابان‌زایی مربوط به کلاس شدت متوسط می‌باشد. نتایج رگرسیون خطی بین دو شاخص TGSI و Albedo نیز نشان داد که یک رابطه مثبت و قوی بین این دو شاخص وجود دارد. نتایج بیانگر این است که رابطه بین شاخص TGSI و Albedo نسبت به رابطه بین دو شاخص NDVI و Albedo قوی‌تر و از ضریب همبستگی بالاتری در هر دو منطقه برخوردار می‌باشد که از دلایل عمدۀ آن می‌توان به پراکندگی پوشش گیاهی در مناطق خشک اشاره نمود. رابطه شاخص TGSI با Albedo خصوصیات فضایی مناطق عاری از پوشش گیاهی و همچنین مناطق با پوشش گیاهی خیلی کم را برای تعیین شدت بیابان‌زایی بهتر نشان می‌دهد. شاخص TGSI منعکس کننده اندازه ذرات درشت خاک سطحی می‌باشد که رابطه مثبتی با ذرات ریز محتوای ماسه خاک سطحی دارد. هر چه اندازه ذرات خاک سطحی درشت دانه‌تر باشد میزان بیابان‌زایی شدت بیشتری خواهد داشت. در مناطقی که محتوای زیاد ماسه ریز در اندازه ذرات خاک سطحی وجود داشته باشد مقادیر بالای شاخص TGSI قابل مشاهده خواهد بود.نتیجه گیری در این پژوهش ما با استفاده از تکنیک سنجش از راه دور و بر اساس تصاویر چند طیفی سنتینل-2 برای اولین بار در ایران به استخراج شدت بیابان‌زایی در دو منطقه متفاوت از استان خشک سیستان و بلوچستان پرداختیم. بر اساس بازتاب طیفی اتفاق افتاده از سطح زمین و قدرت تفکیک مکانی 10 متری شدت بیابان‌زایی را در دو منطقه مورد مطالعه قرار دادیم. بر اساس نتایج این پژوهش پیشنهاد می‌گردد به‌صورت ترکیبی از دو مدل Albedo-NDVI و Albedo-TGSI برای پایش و تهیه نقشه‌های شدت بیابان‌زایی در مناطق خشک ایران استفاده گردد. نتایج این پژوهش نشان داد که مناطق بدون بیابان‌زایی و شدت کم بیابان‌زایی بر اساس مدل Albedo-TGSI به نحو مطلوب‌تری نشان داده می‌شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

115 - مدل سازی ذخیره کربن روی زمینی با استفاده از تصاویر ماهواره های Sentinel 1,2 و روابط پارامتریک و ناپارامتریک (مطالعه موردی: جنگل های سری سه سنگده)
سید مهدی رضایی سنگدهی اصغر فلاح هومن لطیفی نسترن نظریانی

10.30495/girs.2023.690665

در پژوهش پیش‌رو هدف؛ یافتن مدل‌های آماری و تجربی مناسب جهت برآورد ذخیره کربن روی زمینی به کمک تلفیق داده‌های طیفی و راداری سنجنده ماهواره‌های Sentinel 1, 2 در قسمتی از جنگل‌های سری سه سنگده است. در این راستا تعداد 150 قطعه نمونه دایره‌ای به روش تصادفی -منظم به مساحت 10 چکیده کامل

در پژوهش پیش‌رو هدف؛ یافتن مدل‌های آماری و تجربی مناسب جهت برآورد ذخیره کربن روی زمینی به کمک تلفیق داده‌های طیفی و راداری سنجنده ماهواره‌های Sentinel 1, 2 در قسمتی از جنگل‌های سری سه سنگده است. در این راستا تعداد 150 قطعه نمونه دایره‌ای به روش تصادفی -منظم به مساحت 10 آری انتخاب شد. در هر قطعه نمونه مشخصه‌های نوع گونه، ارتفاع کل درختان و قطر برابرسینه درختان با بیش از 5/7 سانتی‌متر ثبت شد. سپس چگالی تمام گونه‌های موجود در قطعات نمونه در آزمایشگاه تعیین شد. بعد از آن میزان زی‌توده در سطح قطعات نمونه بر اساس مدل جهانی فائو و مقدار ذخیره کربن روی زمینی نیز با اعمال ضریب محاسبه گردید. بر روی تصاویر راداری و طیفی عملیات مختلف پیش‌پردازش و پردازش‌های لازم اعمال شد. سپس ارزش‌های رقومی متناظر با قطعات نمونه زمینی از باندهای طیفی استخراج و به‌عنوان متغیرهای مستقل در نظر گرفته شد. مدل‌سازی با روش‌های ناپارامتری جنگل تصادفی، ماشین‌بردار پشتیبان، نزدیکترین همسایه و روش پارامتری رگرسیون خطی چندگانه انجام گرفت. نتایج نشان داد به طور متوسط میانگین زی‌توده روی زمینی 07/469 تن در هکتار و ذخیره کربن 53/234 تن در هکتار به دست آمد. همچنین بیشترین همبستگی بین باندهای اصلی و مصنوعی با دو مشخصه مورد بررسی مربوط به باند مادون قرمز نزدیک حاصل شد. نتایج اعتبارسنجی مدل‌سازی تلفیق داده‌های نوری و راداری ماهواره‌های Sentinel 1, 2 با زی‌توده و ذخیره کربن روی‌زمینی نشان داد؛ روش جنگل تصادفی نسبت به دیگر پارامترهای مورد بررسی با درصد مجذور میانگین مربعات خطا و درصد اریبی به‌ترتیب برای مشخصه‌های زی‌توده و ذخیره کربن (79/32 و 24/2-) و (79/30 و 01/0-) در مدل‌سازی عملکرد بهتری داشته‌ است. به‌طور کلی نتایج حاصل از اعتبارسنجی به‌دست آمده نشان داد استفاده از روش‌های جنگل تصادفی و تصاویر ماهواره‌های Sentinel 1, 2 عملکرد مناسبی در برآورد مشخصه‌های زی‌توده و ذخیره کربن را نداشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

116 - پایش خشکسالی کشاورزی با استفاده از شاخص سنجش از دوری وضعیت تبخیر تعرق در حوزه آبخیز جراحی
مائده بهی فر عطاالله عبدالهی مجید کیاورز مقدم قاسم عزیزی

10.30495/girs.2023.691224

خشکسالی از مهم‌ترین مخاطرات طبیعی کشور است که اثرات مخرب زیست‌محیطی و اقتصادی فراوانی دارد. عوامل مختلفی بر بروز خشکسالی تأثیر دارند و شاخص‌های متنوعی برای پایش آن ارائه‌شده است. تاکنون تحقیقات اندکی به استفاده از داده‌های تبخیر تعرق ماهواره‌ای برای مطالعه خشکسالی پرداخ چکیده کامل

خشکسالی از مهم‌ترین مخاطرات طبیعی کشور است که اثرات مخرب زیست‌محیطی و اقتصادی فراوانی دارد. عوامل مختلفی بر بروز خشکسالی تأثیر دارند و شاخص‌های متنوعی برای پایش آن ارائه‌شده است. تاکنون تحقیقات اندکی به استفاده از داده‌های تبخیر تعرق ماهواره‌ای برای مطالعه خشکسالی پرداخته‌اند. در این تحقیق از شاخص‌های سنجش‌ازدوری وضعیت پوشش گیاهی، وضعیت دما و وضعیت تبخیر تعرق برای مطالعه خشکسالی در حوزه آبخیز جراحی و زهره استفاده شد. شاخص‌های سنجش‌ازدوری خشکسالی به‌صورت ماهانه با استفاده از محصولات سنجنده مادیس در سال‌های 1378 تا 1396 محاسبه شدند. برای ارزیابی شاخص‌های سنجش‌ازدوری از شاخص ایستگاهی بارش استانداردشده شش‌ماهه استفاده‌شده است. نتایج تحقیق نشان داد شاخص وضعیت تبخیر تعرق بالاترین همبستگی را با شاخص بارش استانداردشده شش‌ماهه داشت و به‌عنوان مناسب‌ترین شاخص در نظر گرفته شد. مقدار ضریب همبستگی این شاخص 57/0- و مقدار ریشه میانگین مربعات خطا معادل 47/0 بوده است. با استفاده از شاخص‌های سنجش‌ازدوری، نقشه درجات شدت خشکسالی در شش کلاس خشکسالی فرین، شدید، متوسط، خفیف، نزدیک به نرمال و بدون خشکسالی برای سال‌های 1387، 1388 و 1395 که منطقه مطالعه تحت تأثیر خشکسالی قرار داشت، تهیه شد. نتایج ارزیابی مکانی نشان داد، بخش میانی حوزه که دارای زیستگاه‌های حفاظت‌شده با اهمیت اکولوژیک است، آسیب‌پذیرترین بخش حوزه حین خشکسالی بوده است و در بازه مطالعات، بیش از 10 ماه خشکسالی فرین را تجربه کرده است. در دوره موردبررسی، بخش ساحلی کمترین شدت خشکسالی را شاهد بوده است. بااین‌وجود، طی سال‌های مختلف پهنه تالابی حوزه که جزو زیستگاه‌های حفاظت‌شده آبی محسوب می‌گردد، با کاهش سطح روبرو شده است. نتایج تحقیق نشان داد، در مقایسه با سایر شاخص‌ها، استفاده از داده‌های تبخیر تعرق ماهواره‌ای می‌تواند ابزار مناسبی برای پایش خشکسالی در مناطق گرم و با پوشش گیاهی پراکنده نظیر ایران فراهم نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

117 - اثر افزودن بایوترونیک تاپ3 به جیره بر شاخص‌های رشد، ایمنی موکوس و خون و بیان ژن‌های مرتبط رشد (GH, Ghrelin, IGF-1) در تاسماهی ایرانی (Acipenser persicus)
عبدالسلام حاتمی حامد پاکنژاد محمد سوداگر

زمینه و هدف: بایوترونیک تاپ3 یکی از مکمل های خوراکی موجود در بازار است که محصولی اسیدی ‌فایری و یک محصول تجاری است که برای کنترل باکتری‌های بیماری‌زا استفاده می‌شود. هدف از انجام این تحقیق، بررسی اثرات بایوترونیک تاپ3 بر برخی از شاخص های رشد، ایمنی موکوس و سرم و بیان ژن چکیده کامل

زمینه و هدف: بایوترونیک تاپ3 یکی از مکمل های خوراکی موجود در بازار است که محصولی اسیدی ‌فایری و یک محصول تجاری است که برای کنترل باکتری‌های بیماری‌زا استفاده می‌شود. هدف از انجام این تحقیق، بررسی اثرات بایوترونیک تاپ3 بر برخی از شاخص های رشد، ایمنی موکوس و سرم و بیان ژن های دخیل در رشد تاسماهی ایرانی(Acipenser persicus) بود.روش کار: تعداد 240 قطعه تاسماهی ایرانی(با میانگین وزنی 1±104 گرم) از مرکز تکثیر و پرورش ماهیان خاویاری شهید مرجانی واقع در شهرستان ساری خریداری شد. ماهیان پس از گذشت 2 هفته به منظور سازگاری با شرایط آزمایشی تحت سه تیمار آزمایشی با سطوح مختلف بایوترونیک تاپ3 شامل:2، 4 و 8گرم به ازای کیلوگرم جیره و یک گروه شاهد به مدت 8 هفه تغذیه شدند. در انتهای دوره، جهت بررسی شاخص های رشد زیست سنجی انجام شد. هم چنین برای سنجش شاخص های مربوط به ایمنی موکوس و سرم به ترتیب عملیات موکوس گیری و خون گیری از ماهیان به طور کاملاً تصادفی صورت گرفت. جهت سنجش میزان بیان ژن های دخیل در رشد نمونه گیری از تمامی تیمارها به طور تصادفی انجام شد.یافته ها: نتایج نشان داد که بهترین عملکرد رشد و بیشترین میزان بیان ژن های دخیل در رشد (GH، IGF-1 و Ghrelin0) در گروه شاهد وجود داشت (05/0 >P). بیشترین میزان آلکالین فسفاتاز و پروتئین کل موکوس و پروتئین کل سرم و کمترین میزان آلانین ترانس آمیناز سرم در تیمار تغذیه شده با جیره حاوی 8 گرم بایوترونیک تاپ3 در کیلوگرم جیره وجود داشت که با گروه شاهد اختلاف معنادار داشت (05/0 >P). جیره های حاوی بایوترونیک تاپ3، فعالیت آنزیم لیزوزیم موکوس و آسپارتات ترانس آمیناز سرم را به طور قابل توجهی به ترتیب افزایش و کاهش دادند که با گروه شاهد اختلاف معنادار بود (05/0 >P). میزان گلوکوز و آلکالین فسفاتاز سرم خون در تمامی تیمارها با گروه شاهد اختلاف معناداری نداشت (05/0 <P).نتیجه گیری: به طور کلی، جیره غذایی حاوی 8 گرم بایوترونیک تاپ3 در کیلوگرم غذا، علی رغم عدم اعمال اثر روی شاخص های رشد، باعث بهبود پارامترهای ایمنی موکوس و سرم تاسماهی ایرانی شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

118 - تأثیر عصاره هیدروالکلی گیاه رازیانه (Foeniculum vulgare) بر شاخص‌های رشد و بقای هر دو جنس نر و ماده ماهی گورخری (Danio rerio)
منصوره عبدالمنافی علی شعبانی رقیه صفری

زمینه و هدف: گیاهان دارویی می‌توانند جایگزین مواد دارویی در حفاظت از سلامت و افزایش رشد ماهی در صنعت آبزی‌پروری شوند. به‌کارگیری جیره‌های مناسب از مهم‌ترین بخش‌های زیستی جهت رشد و سلامت ماهی است. در این تحقیق تأثیر سطوح مختلف عصاره هیدروالکلی گیاه رازیانه (Foeniculum vu چکیده کامل

زمینه و هدف: گیاهان دارویی می‌توانند جایگزین مواد دارویی در حفاظت از سلامت و افزایش رشد ماهی در صنعت آبزی‌پروری شوند. به‌کارگیری جیره‌های مناسب از مهم‌ترین بخش‌های زیستی جهت رشد و سلامت ماهی است. در این تحقیق تأثیر سطوح مختلف عصاره هیدروالکلی گیاه رازیانه (Foeniculum vulgare) بر شاخص‌های رشد و بقای هر دو جنس نر و ماده ماهی گورخری (Danio rerio) موردبررسی قرار گرفت. روش کار: تعداد 600 قطعه بچه ماهی گورخری با میانگین وزنی (± انحراف معیار) 01/0 ± 15/0 گرم در 4 تیمار و 3 تکرار (برای هر جنس ماهی) با جیره‌های غذایی پایه همراه با عصاره هیدروالکلی رازیانه با دزهای .، 75، 100 و 150 میلی‌گرم در کیلوگرم جیره غذایی 3 بار در روز به مدت 5/2 ماه تغذیه شدند و در پایان، شاخص‌های رشد مورد اندازه‌گیری قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج نشان داد، عصاره هیدروالکلی گیاه رازیانه به‌طور معنی‌داری باعث افزایش وزن نهایی، افزایش وزن بدن، درصد افزایش وزن بدن، کارایی غذایی، فاکتور وضعیت، شاخص رشد روزانه، ضریب رشد ویژه، میزان بقاء و کاهش ضریب تبدیل غذایی و غذای خورده شده روزانه در هر دو جنس ماهی گورخری گردید که از روند وابسته به دز پیروی می‌کرد (05/0P <). نتیجه‌گیری: جیره حاوی 150 میلی‌گرم در کیلوگرم عصاره هیدروالکلی گیاه رازیانه، جیره مطلوب‌تری جهت دستیابی به شاخص‌های رشد مطلوب در ماهی گورخری می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

119 - تأثیر پیش تیمار پربیوتیکی بر شاخص‌های خون شناسی ماهی تیلاپیا (Oreochromis niloticus) مواجهه یافته با نانو ذرات نقره
فرحناز کاکاوند سیدعلی اکبر هدایتی علی جافر سعید مداح مریم رضایی

زمینه و هدف: هدف از انجام این مطالعه بررسی تأثیر سطوح مختلف پربیوتیک قارچ صدفی (pleurotus ostreatus) بر شاخص‌های هماتولوژی خون ماهی تیلاپیا (Oreochromis niloticus) مواجهه شده با نانو ذرات نقره بود. روش کار: به همین منظور تعداد 120 بچه ماهی تیلاپیا به مدت 42 روز در 4 تیم چکیده کامل

زمینه و هدف: هدف از انجام این مطالعه بررسی تأثیر سطوح مختلف پربیوتیک قارچ صدفی (pleurotus ostreatus) بر شاخص‌های هماتولوژی خون ماهی تیلاپیا (Oreochromis niloticus) مواجهه شده با نانو ذرات نقره بود. روش کار: به همین منظور تعداد 120 بچه ماهی تیلاپیا به مدت 42 روز در 4 تیمار: تیمار (1) شاهد، فاقد پربیوتیک قارچ صدفی، تیمار (2) غذای حاوی 05/0 تیمار (3) غذای حاوی 1/0 و تیمار (4) غذای حاوی 2/0 درصد پربیوتیک قارچ صدفی تقسیم شدند. سپس به هرکدام از گروه‌ها غلظت 5/0ppm نانو ذرات نقره به مدت 16 روز اضافه شده و شاخص‌های خونی ماهیان در سطوح مختلف ارزیابی شد. یافته‌ها: پربیوتیک به‌تنهایی اثر معنی‌داری بر تعداد گلبول‌های قرمز، حجم متوسط گلبولی (MCV)، هموگلوبین، متوسط سلولی (MCH)، غلظت متوسط هموگلوبین گلبول قرمز (MCHC)، هماتوکریت، هموگلوبین و گلبول سفید نداشته (0.05P<) ولی تیمار در معرض نانو ذرات نقره و پربیوتیک به‌صورت ترکیبی سبب افزایش فاکتورهای ذکرشده در مقایسه با گروه شاهد و تیمارهای پربیوتیک به‌تنهایی شدند. بااین‌وجود مقادیر گلبول سفید و گلبول قرمز، هموگلوبین، هماتوکریت، MCH در تیمار ترکیبی 2/0 پربیوتیک و نانو ذرات نقره بیشتر از سایر تیمارها بود. نتیجه‌گیری: پربیوتیک در روش خوراکی، ایمنی غیراختصاصی را در ماهی تیلاپیا تحریک نموده و استفاده ترکیبی نانو نقره و پربیوتیک قارچ صدفی مقدار شاخص‌های خونی را افزایش و اثرات تخریبی ناشی از نانو نقره بر شاخص‌های خونی را نیز کاهش دهد. چنین نتیجه‌گیری می‌شود که سطح 2/0 پربیوتیک قارچ صدفی و 5/0 نانو ذرات نقره در جیره می‌تواند بهترین تأثیر را بر فاکتورهای خونی ماهی تیلاپیا داشته باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

120 - تاثیر تراکم ذخیره سازی بر شاخص های رشد و استرس بچه تاسماهی سیبری (Acipenserbaerii) پرورش یافته در مخازن فایبرگلاس
میر حامد حسنی علی رضا علی پور ایوب یوسفی جوردهی هوشنگ یگانه

زمینه و هدف: در کشور بچه تاسماهی سیبری تا رسیدن به مرحله پرواربندی در مخازن فایبرگلاس پرورش می یابد. تا به حال آزمایشی در خصوص تعیین حد بهینه تراکم این گونه قبل از رسیدن به مرحله پرواربندی انجام نشده است. هدف از این پروژه بررسی تاثیر تراکم های مختلف بر شاخص های رشد و اس چکیده کامل

زمینه و هدف: در کشور بچه تاسماهی سیبری تا رسیدن به مرحله پرواربندی در مخازن فایبرگلاس پرورش می یابد. تا به حال آزمایشی در خصوص تعیین حد بهینه تراکم این گونه قبل از رسیدن به مرحله پرواربندی انجام نشده است. هدف از این پروژه بررسی تاثیر تراکم های مختلف بر شاخص های رشد و استرس بچه تاسماهی سیبری در مراحل انگشت قد و جوان بود. روش کار: در فازاول و دوم پرورش به ترتیب تعداد 700، 1000 و1300 قطعه بچه ماهی با میانگین وزنی 083/0 ±93/2 گرم در تراکم های 5/0، 75/0 و 1کیلوگرم در متر مربع و تعداد 350، 500 و 750 قطعه بچه ماهی با میانگین وزن 18/0 ±31/9 گرم در تراکم های 8/0، 3/1 و 9/1 کیلوگرم در متر مربع در 9 مخزن فایبرگلاس پرورش یافتند. ماهیان در سه وعده غذایی به میزان 5 و 4 درصد وزن بدن تغذیه شدند. در انتهای دوره پرورش از ماهیان به وسیله سرنگ 2 سی سی خون گیری به عمل آمده و سطوح هورمون کورتیزول به روش رادیو ایمنواسی(RIA)،کلسترول و گلوگزبه روش اسپکتروفتومتری اندازه گیری گردید. یافته ها:در فاز اول پرورش(اوزان سه گرم)‌ افزایش تراکم موجب کاهش معنی دار شاخص های رشد، افزایش ضریب تبدیل غذا و شاخص های استرس گردید. در فاز دوم پرورش افزایش تراکم موجب افزایش معنی دار شاخص های استرس نگردید، اما شاخص های رشد ماهی در بالاترین سطح تراکم(9/1 کیلوگرم در متر مربع) کاهش یافت. نتیجه گیری:تاسماهی سیبری در اوزان 3 تا 9 گرم به افزایش تراکم ذخیره سازی حساس بوده، اما با رسیدن به وزن 9 گرم تحمل بیشتری نسبت به تراکم از خود نشان می دهد و امکان پرورش آن در تراکم های بالا وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

121 - تاثیر سطوح مختلف پروتئین و چربی جیره غذایی بر شاخص‌های رشد و عملکرد تولیدمثلی ماهی زبرا(Danio rerio)
فریده ریکی محمد سوداگر حامد پاک نژاد سیامک یوسفی سیاهکلرودی

زمینه و هدف: به کارگیری جیره های مناسب از مهم ترین بخش های زیستی جهت رشد و سلامت ماهی بوده و باروری، تخم ریزی و کیفیت تخم را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. در این تحقیق تاثیر سطوح مختلف پروتئین و چربی جیره بر رشد و تولیدمثل ماهی زبرا(Danio rerio) مورد بررسی قرار گرفت. روش چکیده کامل

زمینه و هدف: به کارگیری جیره های مناسب از مهم ترین بخش های زیستی جهت رشد و سلامت ماهی بوده و باروری، تخم ریزی و کیفیت تخم را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. در این تحقیق تاثیر سطوح مختلف پروتئین و چربی جیره بر رشد و تولیدمثل ماهی زبرا(Danio rerio) مورد بررسی قرار گرفت. روش کار: 9 جیره غذایی با سه سطح پروتئین(25، 30 و 35 درصد) و سه سطح چربی(4، 8 و 12 درصد)، به منظور تعیین میزان پروتئین و لیپید برای بهینه رشد و تولید مثل ماهی زبرا تهیه شد.135 عدد بچه ماهی به صورت گروه های 5 تایی با میانگین بیوماس( ± انحراف معیار) 02/0±23/1 گرم و نسبت جنسی2 به 3 (ماده/نر) به طور تصادفی در 27 آکواریوم 20 لیتری توزیع و 3 بار در روز به مدت 4 ماه تغذیه شدند. یافته ها: نتایج نشان داد، اثر متقابل پروتئین و چربی باعث افزایش معنی داری وزن نهایی، افزایش وزن بدن، کارایی تغذیه، نرخ رشد ویژه ماهیان و زنده مانی لاروها و کاهش ضریب تبدیل غذایی گردید(05/0P<). با افزایش پروتئین نیز، به طورمعنی داری کارایی غذایی، نرخ رشد ویژه، درصد افزایش وزن بدن، وزن و زنده مانی لاروها افزایش و ضریب تبدیل غذایی و غذای خورده شده روزانه کاهش یافتند(05/0P<). با افزایش چربی جیره شاخص های رشد و تولیدمثل بهبود یافت، به طوری که در سطح 12درصد نسبت به سطوح پایین تر، درصد افزایش وزن بدن، کارایی غذایی، نرخ رشد، وزن و زنده مانی لاروها افزایش و ضریب تبدیل غذایی کاهش یافت (05/0P<). نتیجه گیری: جیره ی حاوی 35 درصد پروتئین و 12 درصد چربی، جیره مطلوب تری جهت دستیابی به شاخص های رشد و تولیدمثل مطلوب در ماهی زبرا می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

122 - تحلیل خاکستری در ارزیابی اماکن ورزشی، تفریحی فرهنگی شهر اصفهان: رویکرد بهینه سازی کارکرد اجتماعی
عبدالحمید جمالی مهدی سلیمی داود نصر اصفهانی

10.30486/4s.2023.1974831.1084

هدف: هدف از این پژوهش شناسایی مجموعه شاخص‌هایی برای ارزیابی استخرهای تفریحی ورزشی اصفهان بود که با استفاده از تحلیل رابطه خاکستری که از جمله روش‌های تحلیل پوششی داده‌ها است، انجام شده است.روش شناسی: جامعه آماری شامل تمامی اساتید و خبرگان (شامل مدیران، کارشناسان و بازرسا چکیده کامل

هدف: هدف از این پژوهش شناسایی مجموعه شاخص‌هایی برای ارزیابی استخرهای تفریحی ورزشی اصفهان بود که با استفاده از تحلیل رابطه خاکستری که از جمله روش‌های تحلیل پوششی داده‌ها است، انجام شده است.روش شناسی: جامعه آماری شامل تمامی اساتید و خبرگان (شامل مدیران، کارشناسان و بازرسان) حوزه ورزش با نگاه خاص به حوزه ورزش شنا و استخرها بود. رویکرد این پژوهش ترکیبی است و به همین دلیل جهت نمونه‌گیری در بخش کیفی از نمونه‌گیری هدفمند از نوع گلوله برفی استفاده شد و تعداد نمونه براساس میزان اشباع نظری که در این پژوهش 13 نفر بود تعیین شد. در بخش کمی با توجه به حجم بزرگ جامعه، حجم نمونه به روش کوکران و به میزان 380 نفر برآورد شد. در بخش کیفی به منظور رسیدن به شاخص‌ها به مطالعه کتابخانه‌ای اقدام شد و به منظور تکمیل آن از مصاحبه بهره گرفته شد. محدوده پژوهش شامل 20 استخر بود که در مناطق 15گانه شهر اصفهان، سپاهانشهر و بهارستان واقع بودند. به منظور تحلیل داده‌ها در بخش کیفی از تحلیل مضمون استقرایی و در بخش کمی از تحلیل عاملی تاییدی مرتبه دوم و تحلیل پوششی داده ها استفاده شده است. یافته ها: برمبنای یافته‌ها شاخص‌های وضعیت تجهیزات و امکانات، زیربنا و سازه، فناوری، موقعیت مکانی، معماری و طراحی ابنیه، نیروی انسانی، ایمنی و بهداشت، عوامل بازاریابی، عوامل مدیریتی و کیفیت خدمات جانبی، برای ارزیابی استخرها مورد تایید قرار گرفتند و براساس رابطه خاکستری استخر آزادی و انقلاب از رتبه برتر برخوردار شدند و استخرهای نمونه و بهتوانی رتبه مناسبی دریافت ننمودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

123 - بررسی سمیت و شاخص‌های تغذیه‌ای اسانس‌های گیاهی دارچین، نعناع فلفلی و اکالیپتوس بر روی مراحل مختلف زیستی سوسک برگ‌خوار نارون Xanthogaleruca luteola (Coleoptera: Chrysomelidae) در شرایط آزمایشگاهی
ستاره مومن بیت اللهی رضا وفایی شوشتری زهرا رفیعی کرهرودی

سوسک برگ خوار نارون یکی از مهم ترین آفات درختان نارون در مرحله حشره کامل و به ویژه مراحل لاروی می باشد. در این تحقیق سمیت تماسی و شاخص های تغذیه ای اسانس گیاهان دارچین، نعناع فلفلی و اکالیپتوس مورد ارزیابی قرار گرفتند. آزمایش ها در 5 غلظت و 3 تکرار از هر اسانس برای هر م چکیده کامل

سوسک برگ خوار نارون یکی از مهم ترین آفات درختان نارون در مرحله حشره کامل و به ویژه مراحل لاروی می باشد. در این تحقیق سمیت تماسی و شاخص های تغذیه ای اسانس گیاهان دارچین، نعناع فلفلی و اکالیپتوس مورد ارزیابی قرار گرفتند. آزمایش ها در 5 غلظت و 3 تکرار از هر اسانس برای هر مرحله از زندگی سوسک برگ خوار نارون با دمای 1±25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±60 درصد،16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی در شرایط آزمایشگاه انجام شد. نتایج حاصل از زیست سنجی داده ها نشان داد که با افزایش غلظت اسانس ها، میزان مرگ و میر سوسک برگ خوار نارون در مراحل مختلف زندگی، در هر سه اسانس افزایش یافته است. بر اساس این نتایج اسانس دارچین با ایجاد 80 درصد مرگ و میر نسبت به دو اسانس اکالیپتوس و نعناع فلفلی پس از 24 ساعت بیش ترین تاثیر را در مراحل زیستی مختلف سوسک برگ خوار نارون داشت. همچنین با افزایش غلظت اسانس ها شاخص های تغذیه ای در مرحله لاروسن دوم نیز کاهش یافت، تجزیه واریانس آماری نشان داد که نرخ مصرف نسبی لارو سن دوم (PCR) در اسانس دارچین در سه غلظت LC25، LC35 و LC50 با شاهد نسبت به دو اسانس دیگر اختلاف معنی دار بیش تری در سطح 5 درصد دارد و بازدارنگی تغذیه در همه اسانس ها به خصوص اسانس دارچین مثبت بود. یافته های این پژوهش نشان می دهد اسانس گیاهی دارچین به نسبت اسانس های گیاهی نعناع فلفلی و اکالیپتوس می تواند گزینه مناسب تری برای کنترل این آفت باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

124 - اثر گونه‌های گیاهی روی تنوع کنه‌های خاکزی میان استیگمایان (Acari: Mesostigmata) در باغ گیاه‌شناسی ارم
ساناز جوان هادی استوان شهرام حسامی

کنه ها به عنوان یکی از وسیع ترین گروه های رده عنکبوت مانندها با گسترش جهانی هستند که شامل 456 خانواده و بیش از 56000 گونه توصیف شده می باشند. در تحقیق اخیر فون کنه های خاک زی راسته میان استیگمایان به عنوان شاخص تنوع زیستی در اطراف 20 گیاه متفاوت انتخاب شده از باغ چکیده کامل

کنه ها به عنوان یکی از وسیع ترین گروه های رده عنکبوت مانندها با گسترش جهانی هستند که شامل 456 خانواده و بیش از 56000 گونه توصیف شده می باشند. در تحقیق اخیر فون کنه های خاک زی راسته میان استیگمایان به عنوان شاخص تنوع زیستی در اطراف 20 گیاه متفاوت انتخاب شده از باغ گیاه شناسی ارم واقع در شیراز (استان فارس- ایران) مورد مطالعه قرار گرفت. نمونه برداری ها مداوم از خاک نواحی انتخاب شده در طول یک سال انجام شد (بین سال های 94-93). در کل 4874 گونه کنه به دست آمد. 50 گونه متعلق به 32 جنس از 19 خانواده جمع آوری شد. تنوع گونه ای با استفاده از شاخص تنوع سیمپسون و شانون- وینر محاسبه گردید. بیش ترین و کم ترین تنوع گونه ای به ترتیب در درخت شاه بلوط هندی سرخ و اسطوخودوس مشاهده شد. در این تحقیق دو گونه Sessiluncus n.sp و Zercon n.sp. برای علم جدید بودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

125 - واکاوی رابطه جوی اروپا-اقیانوس اطلس شمالی و اثر آن بر تغییرپذیری بارش در نیمه غربی ایران
محمد امین حیدری فرامرز خوش رفتار مهرداد محمد مرادیان

چکیدهدر این پژوهش با استفاده از داده‌های دوره 50 ساله (1961-2010) دو مرکز NOAA و سازمان هواشناسی کشوری و به کارگیری روش همبستگی پیرسون ارتباط ارتفاع ژئوپتانسیل جو در محدوده اروپا و اقیانوس اطلس شمالی در ترازهای 850 ،500 و 300 هکتوپاسکال با تغییرپذیری بارش در نیمه غربی ا چکیده کامل

چکیدهدر این پژوهش با استفاده از داده‌های دوره 50 ساله (1961-2010) دو مرکز NOAA و سازمان هواشناسی کشوری و به کارگیری روش همبستگی پیرسون ارتباط ارتفاع ژئوپتانسیل جو در محدوده اروپا و اقیانوس اطلس شمالی در ترازهای 850 ،500 و 300 هکتوپاسکال با تغییرپذیری بارش در نیمه غربی ایران مورد تحلیل قرار گرفت. بر اساس یافته‌های پژوهش ارتباط وارون و به عبارت بهتر آلاکلنگی بین تغییرات ارتفاع ژئوپتانسیل جو در هر سه تراز در محدوده‌های مورد بررسی بین اروپا و شمال اقیانوس اطلس وجود دارد. شبکه قراردادی D شرقی (محدوده کشورهای سوییس و آلمان) و B غربی (محدوده سرزمین‌های جنوب گرینلند) دارای ارتباط بسیار قوی و وارون در ترازهای مورد بررسی هستند. همچنین شاخص‌های اختلاف ارتفاع طراحی شده در فصل پاییز ارتباط بسیار قوی را با ناهنجاری‌های بارش در نیمه غربی ایران نشان می‌دهند، به شکلی که با ایستگاه‌هایی مانند خرم آباد، ارومیه، سنندج، کرمانشاه، اراک و همدان ارتباط معنی دار فراتر از سطح اعتماد 99% را با ضریب همبستگی 0.57 تا 0.47 را به دست داده‌اند. این ارتباط تنها محدود به فصل پاییز بوده و در فصلزمستان ارتباط چندان قوی و قابل‌توجهی دیده نمی‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

126 - Evaluate the performance of subsurface drainage to control water level and salinity in agricultural lands of hamidieh based on RGWD and SEI
محمد سلاخپور عباس ملکی َعلی مختاران

The research in the fields of irrigation and drainage network in the province Hamidieh to evaluate the performance of drainage was done in the land. For this purpose, three drainage server farm at intervals of 50, 70 and 80 meters in the area was selected. Blank observa چکیده کامل

The research in the fields of irrigation and drainage network in the province Hamidieh to evaluate the performance of drainage was done in the land. For this purpose, three drainage server farm at intervals of 50, 70 and 80 meters in the area was selected. Blank observation on three drain pipes at intervals of 0.3,0.8,1.5,2.5 and 15 meters of lateral drains in the middle of the line in four rows (1/4 L, 2 / 4L, 3 / 4L and 25 meters of drain output) has been installed.After drilling, construction and equipping of wells observed three times a day, after watering irrigation, the water level in the wells was read. Sampling was conducted at each irrigation water and the electrical conductivity (EC) were measured and recorded at every turn. Discharge is also the entrance to the farm was measured in each irrigation. The average hydraulic conductivity field and in the fields as well as 0.69, 1.04 and 1.13 respectively. Drainage coefficient measured at the research farm (First farm 2.08, 2.27 and second field 2.74 third farm millimeters per day), respectively.According to the drainage and water table RGWD index was specified, desired lateral in each field, in controlling water table have performed well. In the fields of lateral discharge from 1.08 to 0.03 liters liters per second per second is variable within 8 days after irrigation and drainage water salinity is variable from 20.5 to 11.1 dS m. SEI index was negative in all three fields with average value of -1.20 in the first field, -2.50 in the second field and -2.70 in the third field. This indicates proper operation of drainage system in the salt out of the root zone. According to estimates from different formulas drainage water table level in comparison with the measured unsteady and it was concluded pig farms that The mean relative error in measuring the high water table drainage in DummFormula on the basis of the lowest relative error was. And thus measured values pig breeding farms in accordance with the formula for more. The level of 0.3 meters at a distance of around drains underground water table, water table is evident steeper slope. And this represents an increase in the hydraulic conductivity is close to underground drains.So filters are artificial drainage has good performance. RY product performance index for a 0.88 first farm, secondfarm to third farm between 0.78 and 0.83 has been estimated.The second-lowest first farm and field's relative performance. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

127 - ترسیم خطوط راهنمای تدوین شاخص‌های انتخاب و اولویت‌بندی پروژه‌ها به روش تحلیل محتوی
Abdolmehdi Salehizadeh Jaffar Mahmudi

انتخاب و اولویت‌بندی پروژه‌ها از گام‌های اصلی مدیریت سبدپروژه‌ها می‌باشد که براساس شاخص‌هایی صورت می پذیرد که باید پوشش‌دهنده اهداف سازمانی و سیاستهای حاکمیتی آن باشند. تدوین این شاخص‌ها نقش اصلی را در نیل به اهداف سبدپروژه به عهده دارد. از طرفی این شاخص‌ها ارتباط مستقی چکیده کامل

انتخاب و اولویت‌بندی پروژه‌ها از گام‌های اصلی مدیریت سبدپروژه‌ها می‌باشد که براساس شاخص‌هایی صورت می پذیرد که باید پوشش‌دهنده اهداف سازمانی و سیاستهای حاکمیتی آن باشند. تدوین این شاخص‌ها نقش اصلی را در نیل به اهداف سبدپروژه به عهده دارد. از طرفی این شاخص‌ها ارتباط مستقیم با کسب‌و‌کار سازمان داشته و لذا نمی‌توان نسخه از پیش تعیین شده‌ای را برای شاخص‌های اولویت بندی پروژه‌های هر سازمانی تجویز کرد. در مراجع علمی و استانداردهای مدیریت پروژه، شاخص‌های فراوانی توسط محققین ارائه شده است که می‌توان از آنها استفاده نمود لیکن تضمینی بر کفایت شاخص‌ها و اطمینان از پوشش همه اهداف سازمانی وجود ندارد. در این تحقیقات در خصوص جامع بودن شاخص ها به منظور اطمینان از پوشش همه اهداف سازمانی و حاکمیتی کمتر سخنی به میان آمده است. این تحقیق با روش تحلیل محتوی از طریق کنکاش در مضامین و فلسفه وجودی شاخص‌ها، به و استخراج و معرفی خطوط راهنمایی می‌پردازد تا با الهام از این خطوط و معیارها می‌توان اطمینان حاصل کرد که آیا شاخص‌های انتخاب شده پوشش دهنده همه اهداف سازمانی می‌باشند یا نیاز به تدوین و تکمیل شاخص‌ها می‌باشد. نتایج تحقیق طی پرسشنامه‌های دوبعدی شامل نوع سازه و شاخص‌های مرتبط، از خبرگان و مدیران تحقیقاتی نظرخواهی شده و اعتبار نتایج آماری آن تحلیل شده است. خطوط راهنما شامل در سه مولفه درون سازمانی و چهار مولفه حکمرانی سازمانی می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

128 - بررسی شاخص‌های ادب غنایی در اشعار آیینی ملک‌الشعرا بهار
شبنم کریم شاهی ملایری رضا صادقی شهپر حجت اله غ منیری

شعر آیینی به دلیل غلبۀ احساسات شاعر، یکی از مهم‌ترین گونه‌های ادب غنایی است و بالتبع اکثر شاخص‌های صوری و محتوایی ادبیّات غنایی در زیربنای آن به‌کار رفته‌است. این پژوهش، با هدف بررسی و تبیین بازتاب شاخص‌های ادب غنایی در اشعار آیینی ادبیّات مشروطه فارسی -مطالعه موردی اشع چکیده کامل

شعر آیینی به دلیل غلبۀ احساسات شاعر، یکی از مهم‌ترین گونه‌های ادب غنایی است و بالتبع اکثر شاخص‌های صوری و محتوایی ادبیّات غنایی در زیربنای آن به‌کار رفته‌است. این پژوهش، با هدف بررسی و تبیین بازتاب شاخص‌های ادب غنایی در اشعار آیینی ادبیّات مشروطه فارسی -مطالعه موردی اشعار آیینی ملک‌الشعرا بهار- انجام شده‌است. ملک‌الشعرا بهار از شاعران برجستۀ دورۀ مشروطه و ملک‌الشعرای آستان قدس رضوی در سرایش اشعار آیینی به‌ویژه در رثای پیامبر و امامان معصوم ید طولایی داشت. او حقیقت سیمای معصومین علیه‌السلام را با تخیّلی سرشار از عاطفه و احساس سروده و آنان را در آیینۀ شعرش در قالب زبانی غنایی توصیف کرده‌است. پژوهش حاضر با رویکردی تحلیلی_توصیفی و بر پایۀ مطالعات کتابخانه‌ای انجام شده و در پی پاسخ به چندی و چونی شاخص‌های ادب غنایی در اشعار آیینی ملک‌الشعرا بهار است تا بسامد و برجستگی آن‌ها را نشان دهد. دستاورد پژوهش نشان می‌دهد، شاخص‌های محتواهایی چون وصف، دید منفی نسبت به روزگار، اشاره به اعیاد مذهبی و ولادت معصومین و ... در شعر بهار برخاسته از عاطفۀ شاعر (غم و شادی) است که در ساختارهای بلاغی (شاخص‌های صوری)، تشبیه، استعاره و نیز زبانی غنایی با واج‌آرایی و موسیقی غنایی نمود یافته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

129 - تبیین مدل جامع‌نگر ابعاد کیفیت زندگی در محیط‌های سکونتی به‌منظور سیاست‌گذاری‌های کلان منطقه ای
محمد صادق طاهر طلوع دل امید حیدری پور

مدل کیفیت زندگی به دلیل ساختار چندبعدی آن، دارای پیچیدگی و ابهام بوده و به دلیل تنوع تعاریف، ابعاد، مقیاس‌ها و شاخص‌های مطرح‌شده در بین اندیشمندان، به‌منظور استفاده در سیاست‌گذاری‌های کلان، نیاز به بازشناسی دارد. هدف این پژوهش، تحلیل محتوای اسنادی ادبیات موضوعی کیفیت زن چکیده کامل

مدل کیفیت زندگی به دلیل ساختار چندبعدی آن، دارای پیچیدگی و ابهام بوده و به دلیل تنوع تعاریف، ابعاد، مقیاس‌ها و شاخص‌های مطرح‌شده در بین اندیشمندان، به‌منظور استفاده در سیاست‌گذاری‌های کلان، نیاز به بازشناسی دارد. هدف این پژوهش، تحلیل محتوای اسنادی ادبیات موضوعی کیفیت زندگی با رویکرد تبیین ساختار کلی آن می‌باشد. روش تحقیق این پژوهش، با رویکردی کمی-کیفی و جامع‌نگر، با جامعه آماری پژوهش‌های انجام‌شده در موضوع کیفیت زندگی و نمونه‌گیری به‌صورت هدفمند و با ساختار گلوله برفی تا حد اشباع نظری انجام‌شده است. به طور کلی 160 پژوهش، براساس شاخص های مطرح شده، مورد تحلیل محتوا قرارگرفته است. بر اساس یافته‌ها، می‌توان دریافت که شاخص‌های کیفیت زندگی در سه رویکرد اصلی عینی، ذهنی و رفتاری و به‌طور مسجل حاصل از 7 بعد کالبدی، اجتماعی، خدماتی، اقتصادی، محیطی، فرهنگی و شخصی با ارزش‌های متنوع می‌باشند. بحث و نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌ها نتیجه‌گیری می‌شود که در سیاست‌گذاری‌های کلان، الگوهای جاری رفتار، برابر با استانداردهای عینی و ذهنیت مخاطب، بسیار بیشتر از وجود استانداردهای عینی باید موردتوجه قرار گیرند و تأمین این دو گروه از شاخص‌ها علی‌رغم عدم تأمین شاخص‌های عینی می‌تواند به سازگاری مخاطب با محیط منجر شود. همچنین شاخص‌های شخصی در پژوهش‌های انجام‌شده، دارای بیشترین وزن و شاخص‌های کالبدی دارای بیشترین فراوانی و کمترین وزن می‌باشد و توجه ویژه به آن‌ها در برنامه‌ریزی‌های کلان، باید در اولویت قرار گیرد. درنهایت، به‌منظور مدل جامع‌نگر کیفیت زندگی با ارائه ضریب اهمیت هرکدام از ابعاد برای اولویت‌بندی برنامه‌ها ارائه می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

130 - بررسی رابطه بین بُعدهای جوّ سازمانی و کاربست شاخص‌های نوآوری برنامة درسی مطالعة موردی دانشگاه اصفهان و دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
محمدرضا نیلی ستاره موسوی

زمینه: از نگاه بیشتر متخصصان آموزشی، جوّ سازمانی مهم‌ترین منبع کاربست شاخص‌های نوآوری‌های آموزشی و برنامة درسی و در نتیجه پرورش دانش آموختگانی خلاق است. هدف:پژوهش حاضر به منظور بررسی رابطه بین شش بُعد جوّ سازمانی (تصور سازمانی، هدف‌های کلی، امکانات اجتماعی و فرهنگی، نظم چکیده کامل

زمینه: از نگاه بیشتر متخصصان آموزشی، جوّ سازمانی مهم‌ترین منبع کاربست شاخص‌های نوآوری‌های آموزشی و برنامة درسی و در نتیجه پرورش دانش آموختگانی خلاق است. هدف:پژوهش حاضر به منظور بررسی رابطه بین شش بُعد جوّ سازمانی (تصور سازمانی، هدف‌های کلی، امکانات اجتماعی و فرهنگی، نظم و قانون و مردم سالاری)، با میزان کاربست شاخص‌های نوآوری در برنامة درسی شامل نوآوری هدف‌ها، نوآوری محتوا، نوآوری فعالیت‌های یاددهی -یادگیری و نوآوری روش‌های ارزش یابی است. روش: این تحقیق از نوع کاربردی و توصیفی همبستگی است.جامعة آماری اعضای هیئت علمی دانشگاه‌های اصفهان و علوم پزشکی اصفهان بودند که 126 عضو هیئت علمی ‌در دانشگاه اصفهان، 174 عضو هیئت علمی ‌در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان از طریق نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای متناسب با حجم نمونه انتخاب شدند. ابزارهای اندازه‌گیری این پژوهش پرسشنامة جوّ سازمانی گل (2008) و پرسشنامة میزان کاربست شاخص‌های نوآوری برنامه درسی محقق ساخته است. یافته‌ها: تحلیل یافته‌ها نشان داد که 1) بین بُعدهای جوّ سازمانی و میزان کاربست شاخص‌های نوآوری برنامه درسی رابطة مثبت و معنادار وجود دارد. 2) بین بُعدهای جوّ سازمانی و میزان کاربست شاخص‌های نوآوری در هدف‌های برنامة درسی، محتوای برنامة درسی، فعالیت‌های یاددهی-یادگیری و روش‌های ارزش یابی برنامة درسی رابطة مثبت و معنادار وجود دارد. 3) بین میانگین جوّ سازمانی و میزان کاربست شاخص‌های نوآوری در برنامه درسی با توجه به متغیرهای دموگرافیک (سابقة خدمت، نوع دانشگاه‌، نوع دانشکده، مرتبه علمی و سفرهای علمی) تفاوت معنادار وجود دارد و 4) بین میانگین جوّ سازمانی و میزان کاربست شاخص‌های نوآوری در برنامة درسی با توجه به متغیرهای دموگرافیک (جنسیت) تفاوت معنادار وجود ندارد. نتیجه‌گیری: مدیران و برنامه ریزان آموزشی می‌توانند با کاربست سبک‌ها و رویکردهای مناسب اجرایی و اداری زمینه تسهیل هر چه بیشتر شاخص‌های نوآوری برنامه‌های درسی را برای اعضای هیئت علمی فراهم کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

131 - ارزیابی آلودگی فلزات سنگین در رسوبات سطحی رودخانه گاماسیاب نهاوند
مریم صالح محسن رضایی عطا شاکری اشکان جهانداری

در این مطالعه به ارزیابی آلودگی فلزات سنگین رودخانه گاماسیابواقع در استان همدان پرداخته شد. رودخانه گاماسیاب مهم‌ترین رودخانه شهرستان نهاوند می‌باشد که در مجاور آن فعالیت‌های گسترده‌ای مانند کشاورزی یا پرورش ماهی صورت می‌گیرد بنابراین ارزیابی فلزات سنگین در رسوبات این ر چکیده کامل

در این مطالعه به ارزیابی آلودگی فلزات سنگین رودخانه گاماسیابواقع در استان همدان پرداخته شد. رودخانه گاماسیاب مهم‌ترین رودخانه شهرستان نهاوند می‌باشد که در مجاور آن فعالیت‌های گسترده‌ای مانند کشاورزی یا پرورش ماهی صورت می‌گیرد بنابراین ارزیابی فلزات سنگین در رسوبات این رودخانه امری اجتناب ناپذیر می‌باشد. نتایج حاصل، روند کاهشی غلظت فلزات سنگین در این رودخانه را به‌صورت Cr> Zn> Ni> As> Pb> Co> Mo> Cd نشان داد. به‌منظور ارزیابی آلودگی این فلزات از شاخص‌های ضریب غنی‌شدگی، شاخص آلودگی، دستورالعمل‌های کیفیت رسوب کانادا (SQGs)، واحد سمناکی و پتانسیل خطرات بوم‌شناختی فلزات سنگین استفاده شد. بر اساس شاخص‌ غنی شدگی عناصر آرسنیک و کادمیم دارای منشا انسان زاد و عناصر کروم و نیکل دارای منشا زمین زاد می باشند، همچنین نیز سرب در بعضی از ایستگاه‌ها آلودگی زیادی را ایجاد کرده است. نمونه‌های شماره 1 و 3 و به میزان کمتر شماره 2، 6، 5 و 8 بیشترین خصوصیت سمناکی را از خود بروز دادند. از ضریب همبستگی برای ارتباطات بین عناصر و شناسایی منشأ آن‌ها استفاده شد. نتایج ضریب همبستگی نشان داد که عناصر مس، روی، سرب ناشی از فعالیت‌های شهری، آرسنیک و کادمیم در اثر فعالیت‌های کشاورزی و عناصری نظیر نیکل، وانادیم دارای منشأ زمین زاد می‌باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

132 - بررسی تأثیر آفت‌کش‌های پالیزین، دیفلوبنزورون، کلروپایریفوس، هگزافلومورون و دلتامترین بر روی خصوصیات زیستی- جمعیتی و شاخص‌های تغذیه‌‌ای شب پره آرد
بهرام‌الله توکلی مریم عجم حسنی

شب پره آرد از آفات مهم محصولات انباری و خشکبار است که همواره کنترل آن ضروری است. در تحقیق حاضر اثر زیرکشندگی ترکیبات دلتامترین، دیفلوبنزورون، هگزافلومورون، کلروپایریفوس و پالیزین بر شاخص های زیستی و جمعیتی لارو سن سوم، شفیره و افراد بالغ شب پره آرد و شاخص های تغذیه ای آ چکیده کامل

شب پره آرد از آفات مهم محصولات انباری و خشکبار است که همواره کنترل آن ضروری است. در تحقیق حاضر اثر زیرکشندگی ترکیبات دلتامترین، دیفلوبنزورون، هگزافلومورون، کلروپایریفوس و پالیزین بر شاخص های زیستی و جمعیتی لارو سن سوم، شفیره و افراد بالغ شب پره آرد و شاخص های تغذیه ای آن بررسی شد. لارو های بید آرد در شرایط آزمایشگاه دمای 3±25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±40 درصد و دوره نوردهی 10: 14 ساعت پرورش داده شدند. به منظور محاسبه شاخص های تغذیه از دیسک های آردی آلوده به سموم استفاده شد. کم ترین طول مدت لاروی، کم ترین طول دوره شفیرگی و کم ترین وزن شفیره به ترتیب با میانگین های 4/0±14 روز، 25/0±75/7 روز و 0004/0±016/0گرم مربوط به سموم پالیزین و بیش ترین طول مدت لاروی، بیش ترین طول دوره شفیرگی و بیش ترین وزن شفیره به ترتیب با میانگین های 25/0±75/19 روز، 25/0±75/9 روز و 0004/0±012/0 گرم مربوط به تیمار دلتامترین به دست آمد. به علاوه، کم ترین میزان تخم ریزی، کم ترین میزان درصد تفریخ تخم و کم ترین درصد خروج حشرات کامل به ترتیب با میانگین های 27/2± 237 عدد، 81/0±61 درصد و 5/2±5/27 درصد و بیش ترین این مقادیر با میانگین های 25/1±75/247 عدد، 47/0±75/73 درصد و 5/2±5/42 درصد مربوط به تیمار دلتامترین بود. در نتایج مربوط به محاسبه شاخص های تغذیه، تیمار دلتامترین پایین ترین مقدار نرخ رشد نسبی، نرخ مصرف نسبی و شاخص بازدهی تبدیل غذای بلعیده شده در لارو های سن سوم را به همراه داشت و بیش ترین این مقادیر مربوط به تیمار پالیزین بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

133 - مقایسه شدت بیماری‌زایی، جدایه‌های Fusarium oxysporum f. sp. radicis-cucumerium از مناطق مختلف ایران و تأثیر آنها بر شاخص‌های رشد خیار
فرزانه لک پیمان کرمانی سید حبیب شجاعی

پژمردگی و پوسیدگی ریشه و طوقه خیار بر اثر Fusarium oxysporum f. sp. radicis-cucumerinum از بیماری های مهم و متداول این گیاه در ایران و دیگر کشور ها محسوب می شود. در این تحقیق بررسی تفاوت شدت بیماری زایی جدایه های این قارچ بیماری زا و میزان تأثیر هر یک از آنها بر رشد روی چکیده کامل

پژمردگی و پوسیدگی ریشه و طوقه خیار بر اثر Fusarium oxysporum f. sp. radicis-cucumerinum از بیماری های مهم و متداول این گیاه در ایران و دیگر کشور ها محسوب می شود. در این تحقیق بررسی تفاوت شدت بیماری زایی جدایه های این قارچ بیماری زا و میزان تأثیر هر یک از آنها بر رشد رویشی گیاه مورد بررسی قرار گرفت. بیماری زایی 50 جدایه که از بوته های خیار با علائم پژمردگی و زردی از مناطق مختلف ایران جدا سازی شده بودند، بر روی خیار رقم نگین مورد بررسی قرار گرفت. گیاهان مایه زنی شده و شاهد تا 14 روز در دمای 25 درجه سلسیوس قرار گرفتند. درصد وقوع بیماری با علائم پژمردگی و یا زردی و نیز درصد شدت بیماری و شاخص های رشدی شامل وزن ریشه و اندام های هوایی 10 روز پس از مایه زنی تعیین گردید. بین جدایه های مناطق مختلف، از نظر درصد وقوع بیماری، شدت بیماری و شاخص های رشدی در سطح 1% اختلاف معنی داری وجود داشت. بیشترین درصد وقوع بیماری در بوته های مایه زنی شده با جدایه های F-111-2، F-133-2 و H8 مشاهده شد و بیشترین شدت بیماری توسط جدایه هایF-111-2 ، F-160-12 و F-111-5 ایجاد گردید. جدایه های F-111-5، F-160-12 و F-121-4 بیشترین تأثیر را در کاهش وزن ریشه و همچنین جدایه های F-160-12، F-121-4 و F-111-10 بیشترین تأثیر را روی کاهش وزن تاج داشـتند. بنابراین می تـوان جدایه F-160-12 را با اثر بخشی بر روی وزن تاج و ریشه و با بیشترین شدت بیماری به عنوان بیماری زا ترین جدایه معرفی نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

134 - تشخیص و بررسی استرس گندم با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای (مطالعه موردی : دشت مغان )
عادل مردانه فرشاد امیر اصلانی سید کاظم علوی پناه

در این پژوهش هدف بررسی توانمندی و قابلیت سنجش‌ازدور و تصاویر ماهواره‌ای در بررسی تغییرات طیفی گیاه گندم و تشخیص امراض و استرس آن در منطقه دشت مغان در شهرستان پارس‌آباد هست. دستیابی به چنین قابلیتی می‌تواند در پیش‌بینی به‌موقع امراض و آفت‌ها و هم‌چنین جلوگیری از گسترش آن چکیده کامل

در این پژوهش هدف بررسی توانمندی و قابلیت سنجش‌ازدور و تصاویر ماهواره‌ای در بررسی تغییرات طیفی گیاه گندم و تشخیص امراض و استرس آن در منطقه دشت مغان در شهرستان پارس‌آباد هست. دستیابی به چنین قابلیتی می‌تواند در پیش‌بینی به‌موقع امراض و آفت‌ها و هم‌چنین جلوگیری از گسترش آن و استفاده به‌موقع از قارچ‌کش‌ها و سموم دفع آفات نباتی مفید واقع شود. در راستای نیل به این هدف خصوصیات طیفی گندم و گیاهان دیگر موجود با استفاده از ماهواره‌های IRS و لندست 8 موردبحث و بررسی قرار می‌گیرد. گیاه گندم دارای گونه‌های مختلفی هست که در این منطقه گندم آتیلا و گندم کوهی بیشتر کشت می‌شود که در این تحقیق رفتارهای طیفی آن‌ها مورد ملاحظه قرار می‌گیرد. در این پژوهش از 146 نقطه کنترل زمینی استفاده شد که بیشترین درصد منطقه ازلحاظ درجه استرس به طبقه 2 و کمترین آن به درجه صفر یا طبقه سالم تعلق گرفت. پس از اعمال تصحیحات اتمسفری و هندسی بر روی تصاویر ماهواره‌ای موجود ؛ نسبت‌های باندی مختلفی به‌منظور شناسایی بهترین ترکیب باندی و تفکیک‌پذیری کلاس‌های سالم و درجه‌های استرس یک ، دو و سه مدنظر قرار گرفت. جهت نیل به این هدف از شاخص‌های استرس و سبزینگی پوشش گیاهی مختلفی استفاده شد. از بین شاخص‌ها، شاخص‌ GNDVI بیشترین کارایی را داشت و توانست 81% وضعیت مناطق را درست برآورد کند. شاخص GVI دارای بیشترین مقدار ضریب کاپا و صحت کلی به ترتیب با 94/0 و 3/95 است که نشان از کاربرد بالای این شاخص در درجه بندی استرس گیاه گندم می باشد. هم چنین این شاخص بیشترین مساحت را به درجه استرس یک اختصاص داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

135 - تأثیر هشت هفته تمرین مقاومتی دایره‌ای بر عامل رشد اندوتلیال (VEGF) و شاخص‌های آتروژنیک در مردان چاق
مرضیه اشکانی فر سید محمود حجازی رامبد خواجه ای امیر رشیدلمیر

مقدمه: چاقی و اضافه‌وزن، عمومی‌ترین بیماری متابولیک در جهان و عامل ایجادکننده یا تشدیدکننده بسیاری از بیماری‌هاست؛ که با کاهش کیفیت زندگی همراه است. تمرینات ورزشی باعث افزایش چگالی مویرگی عضله اسکلتی می‌شود؛ اما مکانیسم مولکولی این فرایند هنوز به‌طور کامل مشخص نیست، ازا چکیده کامل

مقدمه: چاقی و اضافه‌وزن، عمومی‌ترین بیماری متابولیک در جهان و عامل ایجادکننده یا تشدیدکننده بسیاری از بیماری‌هاست؛ که با کاهش کیفیت زندگی همراه است. تمرینات ورزشی باعث افزایش چگالی مویرگی عضله اسکلتی می‌شود؛ اما مکانیسم مولکولی این فرایند هنوز به‌طور کامل مشخص نیست، ازاین‌رو هدف پژوهش حاضر تعیین تأثیر هشت هفته مقاومتی دایره‌ای بر VEGF و شاخص‌های آتروژنیک در مردان چاق بود. مواد و روش‌ها: در این مطالعه شبه تجربی، 22 مرد با 3 BMI=30±کیلوگرم بر مترمربع به‌طور داوطلبانه در این تحقیق شرکت کردند که به‌طور تصادفی به دو گروه کنترل و تمرین مقاومتی دایره‌ای (11 نفر) تقسیم شدند. برنامه‌ی تمرین مقاومتی شامل ۳ جلسه در هفته و به مدت هشت هفته با شدت تمرین بین 60 تا 80 درصد یک تکرار بیشینه بود. نمونه‌های خون سیاهرگی که در مراحل پیش‌آزمون و پس‌آزمون گرفته‌شده بودند برای سنجش VEGF و شاخص‌های آتروژنیک مورداستفاده قرار گرفت. تحلیل داده‌ها توسط آزمون‌ ANOVA با اندازه‌گیری مکرر و با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 23 انجام شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که سطوح سرمی VEGF از 75/1628 به 93/1762 (pg/ml) افزایش یافت که این افزایش در گروه تمرین نسبت به گروه کنترل معنی‌دار بود (001/0p<). همچنین نسبت LDL/HDL، TC/HDL و TG/HDL نیز در گروه تمرین نسبت به گروه کنترل به‌طور معنی‌داری کاهش یافت (001/0p<). نتیجه‌گیری: با توجه به اثرات مطلوب تمرین مقاومتی دایره‌ای بر سطح سرمی VEGF همچنین نسبت LDL/HDL، TC/HDL و TG/HDL ممکن است، شرایط متابولیکی افراد دارای اضافه‌وزن و چاق را بهبود ببخشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

136 - بررسی و تحلیل رشد ناموزون شهری با استفاده از مدل‌های کمی (مطالعه موردی: منطقه 22 شهر تهران)
علی گودرزی آمنه حق زاد مهرداد رمضانی پور کیا بزرگمهر

شهرنشینی پدیده پیچیده و پویا بوده که شامل تغییرات بزرگ مقیاس در کاربری اراضی در سطح محلی می‌باشد. منطقه 22 بزرگ‌ترین منطقه شهر تهران بوده و در سال‌های اخیر شاهد افزایش ساخت و ساز در این منطقه هستیم. شاخص‌های کمی مورد استفاده در این پژوهش شامل آنتروپی نسبی، شاخص موران، ض چکیده کامل

شهرنشینی پدیده پیچیده و پویا بوده که شامل تغییرات بزرگ مقیاس در کاربری اراضی در سطح محلی می‌باشد. منطقه 22 بزرگ‌ترین منطقه شهر تهران بوده و در سال‌های اخیر شاهد افزایش ساخت و ساز در این منطقه هستیم. شاخص‌های کمی مورد استفاده در این پژوهش شامل آنتروپی نسبی، شاخص موران، ضریب جینی و مدل هلدرن بود. هدف از انجام این پژوهش، بررسی تأثیر رشد پراکنده شهری بر الگوی تراکم شهری در منطقه 22 تهران می‌باشد. روش تحقیق کنونی تحلیلی - تطبیقی و از نظر نوع کاربردی –توسعه‌ای بود. اطلاعات مربوط به مساحت و جمعیت از مطالعات طرح جامع، تفصیلی و دیگر منابع مربوطه تهیه شد. در این مطالعه، بحث پراکنده روی شهری با استفاده از معیارهای کمی مختلفی از جمله آنتروپی شانون، ضریب جینی و شاخص موران مورد بررسی قرار گرفت. مقدار آنتروپی جمعیت در سال 1397، 96/0 بوده و نسبت به سال 1390 افزایش یافته و به یک نزدیک‌تر شده است. بنابراین مقایسه آنتروپی سال 1397 نسبت به سال 1390 نشان دهنده پراکندگی بیشتر جمعیت در سال 1397 بود. ضریب موران منطقه مورد مطالعه در دو مقطع زمانی 1390 و 1397 نشانگر الگوی تجمع خوشه‌ای می‌باشد. با توجه به مجموع ضرایب محاسبه شده می‌توان گفت که منطقه 22 شهر تهران دارای الگوی پراکنده بوده و الگوی پراکندگی آن تک‌قطبی کامل نمی‌باشد. میزان تراکم در ناحیه یک بیشتر از سایر نواحی بوده و در سایر نواحی (2، 3 و 4) الگوی پراکندگی غالب‌تر می‌باشد. به منظور کنترل مؤثر پراکندگی شهری، بایستی برنامه یکپارچه برای استفاده از اراضی شهری تدوین شده و استراتژی‌های توسعه فشرده تدوین شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

137 - سنجش و رتبه‌بندی شاخص‌های بهداشت و درمان در شهرستان‌های استان ایلام با استفاده از استراتژی‌های اولویت‌بندی
سعید امانپور علیرضا پرویزیان هاجر احمدی

برخورداری از استاندارد سلامتی یکی از حقوق بنیادی هر انسان بدون توجه به تفاوت های نژادی، مذهبی، اعتقاد سیاسی و وضعیت اقتصادی یا اجتماعی ذکر شده است. هدف اصلی این پژوهش سنجش و رتبه بندی شاخص های بهداشت و درمان در شهرستان های استان ایلام می باشد. بنابراین سوال مطالعه این ا چکیده کامل

برخورداری از استاندارد سلامتی یکی از حقوق بنیادی هر انسان بدون توجه به تفاوت های نژادی، مذهبی، اعتقاد سیاسی و وضعیت اقتصادی یا اجتماعی ذکر شده است. هدف اصلی این پژوهش سنجش و رتبه بندی شاخص های بهداشت و درمان در شهرستان های استان ایلام می باشد. بنابراین سوال مطالعه این است که مهمترین شاخص های بهداشت و درمان در شهرستان های استان ایلام کدام اند. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و بررسی های میدانی است. شاخص های منتخب از طریق مطالعه طرح های تحقیقاتی، آمارنامه ها، سازمان های مرتبط، مرکز آمار ایران و.. گردآوری شده است. پس از استخراج شاخص ها ابتدا به وسیله مدل تاپسیس، ویکور، وزن دهی ساده شاخص ها وزن بخشی شدند و رتبه نهایی با استفاده از استراتژی های اولویت بندی بدست آمده است، سپس با استفاده از نرم افزار GIS و با استفاده از مدل CoKrigingاز مجموع ابزارهای Geostatistical analyst تحلیل مکانی انجام خواهند شد. تحلیل یافته ها با استفاده از استراتژی های اولویت بندی نشان می دهد در بین گزینه های تحقیق؛ از نظر شاخص های بهداشت و درمان شهرستان ایلام بالاترین رتبه را دارد. بعد از آن به ترتیب شهرستان های مهران، ملکشاهی، سیروان، آبدانان، دره شهر، ایوان، دهلران اولویت های بعدی را به خودشان اختصاص داده اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

138 - بررسی مؤلفه‌های برنامۀ درسی چندفرهنگی و تعیین ابعاد و شاخص‌های آن (مطالعۀ موردیِ دورۀ دوم متوسطه مدارس شهر تبریز)
رقیه باقرنژاد علیرضا عراقیه عیسی برقی امیرحسین مهدی زاده بتول فقیه آرام

10.30495/educ.2022.685592

هدف اصلی پژوهش حاضر این است که نخست وضعیت موجود مؤلفه‌های برنامۀ درسی چندفرهنگی برای دورۀ دوم متوسطه را بررسی‌کند و سپس، ابعاد مؤلفه‌ها و شاخص‌های آن را توصیف و تحلیل کند. این پژوهش ازنظر ماهیت داده‌ها از نوع آمیخته است و در دو بخش کیفی و کمی تنظیم شده است. در روش کیفی چکیده کامل

هدف اصلی پژوهش حاضر این است که نخست وضعیت موجود مؤلفه‌های برنامۀ درسی چندفرهنگی برای دورۀ دوم متوسطه را بررسی‌کند و سپس، ابعاد مؤلفه‌ها و شاخص‌های آن را توصیف و تحلیل کند. این پژوهش ازنظر ماهیت داده‌ها از نوع آمیخته است و در دو بخش کیفی و کمی تنظیم شده است. در روش کیفی با 18 متخصص رشتۀ برنامه درسی مصاحبه تا حد اشباع انجام‌گرفت. برای استخراج نتایج حاصل از مصاحبه‌ها از روش کدگذاری دومرحله‌ای استفاده شده‌است. جامعۀ آماری در بخش کمی شامل معلمان نواحی پنج‌گانه تبریز بودند که در دورۀ دوم متوسطه در سال تحصیلی (98-99) تدریس‌می‌کردند. در تجزیه و تحلیل داده‌های کمی از روشهای آماری جهت اعتباریابی شاخصه‌های برنامۀ درسی چندفرهنگی (به دست آمده از مرحله اول) با استفاده از روشهای آلفا کرونباخ، محاسبه ضریب CVR و تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی استفاده شده‌است. یافته‌های ما چهار بُعد کلیِ اهداف، محتوا، روشها، و اصول آموزشی در تدوین برنامۀ درسی چندفرهنگی را شناسایی-کرد. هم‌چنین، یافته‌ها نشان‌داد که در مولفۀ اهداف چندفرهنگی در نظام فعلی آموزشی ایران، میانگین نمرۀ تجربی به طور معناداری بیشتر از میانگین نظری است. بدین ترتیب، مشخص‌شد وضعیت هدف‌گذاری در خصوص آموزشهای چندفرهنگی، نظام فعلی در وضعیت مطلوبی قراردارد اما در خصوص سه بُعد محتوا، روشها، و اصول برنامۀ درسی چندفرهنگی میانگین به‌دست‌آمده، در حدود میانگین نظری است. بنابراین، میزان توجه و اجرای سه بعُد مذکور در نظام آموزش فعلی در حال حاضر در وضعیت متوسط قرار دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

139 - بررسی امکان بکارگیری شیوه مدیریت بر مبنای هدف ( M. B. O ) در سازمان آموزش و پرورش استان مازندران
محمد صالحی اسحق علی عزیزی

هدف این تحقیق امکان بکارگیری شیوه مدیریت بر مبنای هدف در سازمان آموزش و پرورش استان مازندران بوده است. در واقع این که آیا وجود ساز و کار کنترل واقعی، بکارگیری منطقی و مستمر شیوه مدیریت، وجود شاخص‌های استاندارد و وجود نقشها و ماموریت‌های روشن و سنجیده مدیران و کارکنان ام چکیده کامل

هدف این تحقیق امکان بکارگیری شیوه مدیریت بر مبنای هدف در سازمان آموزش و پرورش استان مازندران بوده است. در واقع این که آیا وجود ساز و کار کنترل واقعی، بکارگیری منطقی و مستمر شیوه مدیریت، وجود شاخص‌های استاندارد و وجود نقشها و ماموریت‌های روشن و سنجیده مدیران و کارکنان امکان بکارگیری شیوه مدیریت بر مبنای هدف را فراهم می‌کند. روش این تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی بوده است. جامعه آماری را کلیه کارکنان رسمی و پیمانی سازمان آموزش و پرورش استان مازندران به تعداد 335 نفر تشکیل داده‌اند که بر اساس جدول کرجسی مورگان 181 نفر از آنان به روش تصادفی طبقه‌ای انتخاب شده‌اند. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه بسته پاسخ استفاده شده است. اطلاعات جمع‌آوری شده با استفاده از آمار توصیفی وآمار استنباطی آزمون (Z) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج این تحقیق نشان داده است که امکان بکارگیری شیوه مدیریت بر مبنای هدف در سازمان آموزش و پرورش استان مازندران وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

140 - پاسخ سیب‌زمینی رقم کایزر (‏Solanum tuberosum cv. Kaiser‏) به منابع ‏مختلف کودی
محمدرضا سعیدی مهراب &rlm; یادگاری

به ‌منظور بررسی تأثیر مصرف کودهای زیستی و شیمیایی بر صفات کمی و کیفی سیب‌زمینی رقم کایزر، آزمایشی در منطقه دشت لردگان به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 94-1393 انجام شد. کودهای مورد استفاده شامل کودهای شیمیایی نیتروژن و فسفر، هر چکیده کامل

به ‌منظور بررسی تأثیر مصرف کودهای زیستی و شیمیایی بر صفات کمی و کیفی سیب‌زمینی رقم کایزر، آزمایشی در منطقه دشت لردگان به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 94-1393 انجام شد. کودهای مورد استفاده شامل کودهای شیمیایی نیتروژن و فسفر، هر یک در دو سطح عدم استفاده و مصرف طبق آزمون خاک (نیتروژن،150 کیلوگرم در هکتار از منبع اوره و برای فسفر مصرف 130 کیلوگرم در هکتار از منبع سوپرفسفات تریپل) و کودهای زیستی ورمی کمپوست، نیتروکسین و فسفات بارور (هر کدام در دو سطح مصرف طبق توصیه کارخانه و عدم مصرف) بودند. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که به طورکلی کاربرد کودهای زیستی و شیمیایی دارای تأثیر معنی‌داری بر درصد نشاسته غده، طول بوته، تعداد ساقه اصلی در بوته، شاخص سطح برگ، وزن تر و خشک بوته، قطر بزرگ‌ترین و کوچک‌ترین غده، تعداد غده در بوته و عملکرد غده بودند. مقایسه میانگین ها همچنین نشان داد که تیمارهای ترکیبی کودهای زیستی ورمی کمپوست، نیتروکسین و فسفات بارور تأثیر بیشتری بر صفات مورد بررسی داشتند. بیشترین میزان عملکرد غده در تیمارهایی دیده شد که در آنها کودهای زیستی نیتروکسین، فسفات بارور و ورمی کمپوست با یکدیگر ترکیب شده بودند. به‌طورکلی، نتایج این تحقیق نشان داد که مصرف کودهای زیستی و شیمیایی بر بسیاری از صفات رشد رویشی، صفات مرتبط با کیفیت و شاخص‌های فیزیولوژیکی تأثیرگذار است. کاربرد کود شیمیایی نیتروژن به بهبود بیشتر صفات بسیار کمک نمود، درحالی‌که، مصرف توأم کود سوپر فسفات تریپل با کودهای زیستی بی تأثیر بود. حداکثر درصد نشاسته در ماده خشک غده (27/75 درصد)، تعداد ساقه در بوته (37/6 عدد)، قطر بزرگ‌ترین غده (75/185 میلی‌متر)، قطر کوچک‌ترین غده (08/58 میلی‌متر) و عملکرد غده (50/33317 کیلوگرم در هکتار) در اثر استفاده از کودهای زیستی ورمی کمپوست، نیتروکسین و فسفات بارور، حاصل شد. بیشترین میـزان غالب صفات در تیمارهای حاصل از ترکیب کودهای زیستی به‌دست آمـد. چنیـن به نظر می رسد که کودهای زیستی مورد استفاده، به دلیل اثرگذاری بهتر و بیشتر روی فعالیت های گیاهی، منجر به افزایش صفات مورد برآورد کمی و کیفی در سیب‌زمینی رقم کایزر شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

141 - تجزیه رشد ذرت سینگل‌کراس 604 با کاربرد کودهای مختلف
محمد یزدانی همت اله پیردشتی محمدعلی بهمنیار

به منظور بررسی اثرات کودهای زیستی حل‌کننده فسفات و باکتری‌های افزاینده رشد گیاه بر شاخص‌های رشد ذرت سینگل‌کراس 604، آزمایشی در سال زراعی 1387 در قالب کرت‌های خرد شده با طرح پایه بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری به اجر چکیده کامل

به منظور بررسی اثرات کودهای زیستی حل‌کننده فسفات و باکتری‌های افزاینده رشد گیاه بر شاخص‌های رشد ذرت سینگل‌کراس 604، آزمایشی در سال زراعی 1387 در قالب کرت‌های خرد شده با طرح پایه بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری به اجرا درآمد. عامل اصلی شامل کود دامی گاوی (به میزان بیست تن در هکتار)، کود سبز جو (به میزان پانزده تن در هکتار)، و شاهد (بدون استفاده از کود آلی) و عامل فرعی در هشت سطح NPK؛ NPK+ (PSM) + (PGPR)؛ NP50%K-+PSM+PGPR؛ N50%PK +PSM+PGPR؛ N50%P50%K + PSM+PGPR؛ PK+PGPR؛ NK+PSM؛ و PSM+PGPR در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد بیشترین وزن خشک اندام‌های هوایی (13.2 گرم درمتر مربع)، شاخص سطح برگ (3.8) و سرعت رشد محصول (34.5 گرم درمتر مربع در روز) در کرت‌های کود دامی و در تیمار نهاده کافی (NPK) به همراه کود زیستی به دست آمد. مصرف کود سبز و نهاده کافی به همراه کود زیستی نسبت به تیمار عدم کاربرد کود زیستی، وزن خشک اندام های هوایی ذرت را 11 درصد افزایش داد. همچنین، میزان شاخص سطح برگ با مصرف کود دامی و کود سبز به ترتیب 17 و 10 درصد افزایش یافت. اما این صفت در تیمارهای مشابه در کرت‌های شاهد تحت تأثیر کود زیستی قرار نگرفت. کاربرد کود زیستی، نتوانست کاهش پنجاه درصدی کود نیتروژنه را جبران نماید. اما کاهش پنجاه درصدی کود فسفره و مصرف کود زیستی در کرت‌های کود سبز و شاهد (بدون کود آلی) در میزان تجمع ماده خشک، شاخص سطح برگ و سرعت رشد محصول تغییری نسبت به تیمار نهاده کافی ایجاد نکرد. بر اساس نتایج این تحقیق به نظر می‌رسد بتوان با کاربرد کودهای زیستی ضمن کاهش مصرف کودهای شیمیایی فسفره، شاخص‌های رشد در ذرت را بهبود بخشید که در نهایت افزایش عملکرد دانه را به دنبال خواهد داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

142 - ‌تغییرات عملکرد ذرت سینگل کراس 260 در رژیم‌های مختلف آبی و کود نیتروژن با استفاده از شاخص‌های رشد
مهتا حق جو عبداله بحرانی

به منظور بررسی تأثیر رژیم‌های مختلف آبیاری و کود نیتروژن بر تغییرات شاخص‌های رشد و عملکرد ذرت دانه ای رقم سینگل کراس 260 در استان فارس، آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار در دو سال زراعی 1390 و 1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه چکیده کامل

به منظور بررسی تأثیر رژیم‌های مختلف آبیاری و کود نیتروژن بر تغییرات شاخص‌های رشد و عملکرد ذرت دانه ای رقم سینگل کراس 260 در استان فارس، آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار در دو سال زراعی 1390 و 1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز اجرا شد. کرت‌های اصلی شامل چهار سطح 20، 40، 60 و 80 درصد تخلیه رطوبتی خاک بعد از استقرار گیاه در مرحله 5 برگی، و کرت‌های فرعی شامل چهار سطح نیتروژن خالص 150، 200، 250 و300 کیلوگرم در هکتار بودند. بر اساس نتایج به‌دست آمده مشاهده شد که رابطه مستقیمی بین عملکرد و شـاخص‌های رشـد وجود دارد، به طوری که عملکرد ذرت در تیمار تخلیه رطوبتی 20% و میزان 300 کیلوگرم نیتروژن در هکتار حداکثر بود (8877 کیلوگرم در هکتار) و شاخص‌های رشد از وضعیت بهتری نسبت به سایر تیمارها برخوردار بود. نتایج بررسی همچنین نشان داد که با افزایش کود نیتروژن شاخص‌های رشد LAI، NAR ,SLA و RGR در هر تیمار افزایش ولی با کاهش رطوبت، مقادیر آنها کاهش یافتند و کمترین مقادیر آنها در تیمار 80% تخلیه رطوبتی و بیشترین آنها در تیمار20% تخلیه رطوبتی مشاهده شد. در صفت سرعت رشد گیاه (CGR) کمترین میزان مربوط به تیمار 80% تخلیه رطوبتی در سطوح کودی 150 و 300 کیلوگرم در هکتار بود. با بررسی روند منحنی نسبت سطح برگ (LAR) مشخص گردید که این منحنی در ابتدا افزایش یافته و سپس روند کاهشی داشت، که با اعمال تنش آب، سرعت کاهش بیشتر شد. به طورکلی با توجه به نتایج این آزمایش می‌توان بیان کرد که مصرف کود نیتروژن تمام صفات را افزایش داد، هرچند بین تیمار کودی 250 و 300 کیلوگرم در هکتار تفاوت معنی داری از نظر آماری مشاهده نشد. مصرف کود نیتروژن باعث تخفیف اثر سوء کمبود آب گردید و سطح کودی 250 کیلوگرم نیتروژن در تمام سطوح تخلیه رطوبتی، بیشترین اثر را داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

143 - ارزیابی عملکرد دانه و شاخص‌های تحمل به خشکی در لاین‌های گندم تحت شرایط آبیاری مطلوب و محدود در مرحله پرشدن دانه
اسماعیل محمودی سلیمان محمدی جلال صبا

به‌منظور شناسایی لاین یا لاین‌های متحمل به تنش‌رطوبتی بر اساس شاخص‌های مختلف و شناسایی بهترین شاخص‌های تحمل به خشکی، 4 آزمایش در سال 86- 85 در ایستگاه‌های تحقیقات کشاورزی میاندوآب، همدان، اردبیل و مشهد با 18 لاین امید‌بخش و دو رقم شاهد در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی چکیده کامل

به‌منظور شناسایی لاین یا لاین‌های متحمل به تنش‌رطوبتی بر اساس شاخص‌های مختلف و شناسایی بهترین شاخص‌های تحمل به خشکی، 4 آزمایش در سال 86- 85 در ایستگاه‌های تحقیقات کشاورزی میاندوآب، همدان، اردبیل و مشهد با 18 لاین امید‌بخش و دو رقم شاهد در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار و در دو شرایط آبیاری کامل و اعمال تنش ‌رطوبتی در مرحله پرشدن دانه انجـام شـد. نتایج نشان داد که لاین‌های شماره C-80-4)2) و Bkt/90-Zhong 87)8) نام‌گذاری شده به‌نام میهن با توجه به مقادیر بالای شاخص‌های تحمل به خشکی MP، GMP، STI، HARM، RDI و مقادیر کم شاخص‌های TOL و SSI، عملکرد دانه بالا در شرایط مطلوب و تنش رطوبتی در مرحله پرشدن دانه به‌عنوان لاین‌های متحمل به تنش‌ رطوبتی در مرحله پرشدن دانه شناسایی شدند. با توجه به ضرایب همبستگی مثبت و معنی‌دار بین شاخص‌ها با عملکرد دانه در هر دو شرایط آبیاری و بین شاخص‌ها، مشخص گردید که انتخاب بر اساس شاخص‌های GMP، MP، STI و HARM منجر به انتخاب ژنوتیپ‌هایی با عملکرد دانه بالا در هر دو شرایط آبیاری گردید. نتایج تجزیه به عامل‌ها نشان داد که 99.83 درصد از تغییرات کل توسط دو مؤلفه تبیین شدند. مؤلفه اول با توجیه 70.85 درصد از تغییرات، عملکرد بالقوه و تحمل به خشکی (شاخص‌های MP، GMP،STI، HARM، RDI) و مؤلفه دوم با توجیه 28.98 درصد از تغییرات به‌عنوان مؤلفه حساسیت به تنش (شاخص‌های TOL و SSI) نام‌گذاری شدند. تجزیه کلاستر نشان داد شاخص‌های STI، GMP، HARM و MP در یک خوشه و TOL و SSI در خوشه دیگر قرار گرفتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

144 - روند رشد پیاز و اندام هوایی موسیر (.Allium altissimum Regel) در سطوح کود فسفره و تراکم
محمد خیرخواه فاطمه محمدخانی علیرضا دادخواه محمود قربانزاده نقاب

اهلی سازی، کاشت و تولید انبوه موسیر برای جلوگیری از کاهش ذخایر ژنتیکی آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این آزمایش با هدف بررسی اثرات سطوح مختلف کود فسفره و تراکم‌های کاشت بر گیاه دارویی و صنعتی موسیر به صورت فاکتوریل بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار در مزرعه دا چکیده کامل

اهلی سازی، کاشت و تولید انبوه موسیر برای جلوگیری از کاهش ذخایر ژنتیکی آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این آزمایش با هدف بررسی اثرات سطوح مختلف کود فسفره و تراکم‌های کاشت بر گیاه دارویی و صنعتی موسیر به صورت فاکتوریل بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار در مزرعه دانشکده کشاورزی مجتمع آموزش عالی شیروان انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل چهار سطح کود فسفره (صفر، 150، 250، 350 کیلو گرم در هکتار) از منبع سوپرفسفات تریپل و سه سطح تراکم (20، 30، 40 بوته در مترمربع) بودند. نتایج آزمایش نشان داد با افزایش سطوح مختلف کود فسفره وزن، قطر، عملکرد تر و خشک پیازهای مادری به طور معنی‌داری افزایش یافتند اما با بالا رفتن تراکم از وزن، قطر، عملکرد‌ تر و خشک پیازهای مادری کاسته شدند. همچنین، اثر متقابل فسفر و تراکم تاثیر معنی داری بر وزن، قطر، عملکرد تر و خشک پیازهای مادری و شاخص های رشدی مورد ارزیابی شامل شاخص سطح برگ، نسبت سطح برگ، سرعت رشد محصول، سرعت رشد نسبی و بازده آسیمیلاسیون خالص داشتند. بر اساس نتایج این آزمایش می‌توان نتیجه گرفت که موسیر نسبت به استفاده از عناصر غذایی پرمصرف مانند فسفر عکس‌العمل نشان می‌دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

145 - بررسی شاخص های جوانه زنی بذر و میـزان جذب سدیم، کلر، کلسیم و پتاسیم بخش های مختلف گیاهچه ذرت شیرین هیبرید (KSC 403 (Zea Mays L var. Saccharata تحت تنش شوری و پرایمینگ
مجید نصراله الحسینی آتنا رحمانی سعید خاوری خراسانی

به منظور مطالعه اثرات پرایمینگ بر شاخص های جوانه زنی و میزان عناصر در مراحل اولیه رشد ذرت شیرین رقم KSC 403 آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار در سال 1389 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل 6 سطح پرایمینگ (بذرها بدون پرایمینگ، پرایمینگ با آب مع چکیده کامل

به منظور مطالعه اثرات پرایمینگ بر شاخص های جوانه زنی و میزان عناصر در مراحل اولیه رشد ذرت شیرین رقم KSC 403 آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار در سال 1389 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل 6 سطح پرایمینگ (بذرها بدون پرایمینگ، پرایمینگ با آب معمولی، پرایمینگ با آب مقطر، پرایمینگ باکلرید سدیم، کلرید پتاسیم، کلرید کلسیم آبدار) و پنج سطح تنش شوری (صفر، 4، 8، 12و 16 دسی زیمنس برمتر نمک کلرید سدیم) بود. صفات مورد بررسی شامل درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه و ساقه چه، وزن تازه و وزن خشک گیاهچه، نسبت ریشه چه به ساقه چه و تعیین میزان سدیم، کلر، کلسیم و پتاسیم در بخش های مختلف گیاهچه (ساقه، ریشه و بذر) بود. نتایج آزمایش بیانگر آن است که با افزایش سطح تنش شوری تمامی پارامترهای اندازه گیری شده، کاهش یافتند. در این بین تیمار با پرایمینگ کلرید کلسیم آبدار نسبت به سایر تیمارها به تنش شوری پاسخ بهتری داد. نتایج نشان دادکه با افزایش میزان نمک کلرید سدیم، میزان جذب سدیم افزایش و میزان جذب کلسیم و پتاسیم کاهش می یابد.کاربرد کلرید کلسیم آبدار به دلیل تحریک سلولی و در اختیار قرار دادن کلسیم بیشتر در محیط رشد حاوی نمک، منجر به بهبود پارامترهای رشد گیاهچه می شود. تیمارکلرید کلسیم آبدار در تمام صفات به جز میزان سدیم و پتاسیم، بالاترین میزان را به خود اختصاص داد و بیان گر بهبود کارایی بذور تحت تاثیر تنش شوری در مجاورت کلسیم است و می تواند جهت بهبود در جوانه زنی مورد استفاده قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

146 - ارزیابی تحمل به خشکی اکوتیپ های شبدر یک ساله با استفاده از شاخص‌های تحمل به خشکی
شیرین نیکو محمود پوریوسف میاندوآب عبداله حسن زاده قورت تپه

به منظور ارزیابی و شناسایی اکوتیپ‌های متحمل به خشکی شبدر یک ساله، تعداد هفده اکوتیپ از گونه‌های شبدر به صورت کرت‌های یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار، تحت دو شرایط تنش خشکی (دیم) و بدون تنش (فاریاب) در مزرعه تحقیقاتی ساعتلوی ارومیه مورد آزمایش چکیده کامل

به منظور ارزیابی و شناسایی اکوتیپ‌های متحمل به خشکی شبدر یک ساله، تعداد هفده اکوتیپ از گونه‌های شبدر به صورت کرت‌های یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار، تحت دو شرایط تنش خشکی (دیم) و بدون تنش (فاریاب) در مزرعه تحقیقاتی ساعتلوی ارومیه مورد آزمایش قرار گرفتند. در این مطالعه عملکرد اکوتیپ ها در شرایط بدون تنش (Yp) و دارای تنش (Ys) با استفاده از شاخص های تحمل از جمله میانگین بهره وری (MP)، شاخص تحمل (TOL)، میانگین هندسی بهره وری (GMP)، میانگین هارمونیک (HM)، حساسیت به تنش (SSI) و تحمل تنش (STI)، ارزیابی شدند. اختلاف معنی‌داری میان اکوتیپ‌ها از نظر عملکردهای آبی و دیم دیده شد که بیانگر وجود تنوع ژنتیکی و امکان انتخاب برای تحمل به خشکی و استفاده از آنها در مطالعات ژنتیکی و اصـلاحی بعدی می‌باشد. همبستگی بالاتر شاخص‌های MP، GMP، HM و STI با عملکرد اکوتیپ ها در شرایط تنش و بدون تنش می تواند به عنوان یک معیار ارزیابی تحمل به خشکی آنها به کار رود. در محیط دارای تنش و بدون تنش بیشترین عملکرد و بیشترین مقـادیر این شـاخص‌ها متعلق به اکوتیپ شماره 11 (Trifolium resupinatum L.) بــود. تجــزیه خوشــه ای اکوتیپ‌های مقــاوم شمــاره 11، 2 و 13 مــــربوط به (T. resupinatum L.) و 8 و 10 مربوط به(T. echinatum L.) را در یک گروه و بقیه اکوتیپ‌ها را در گروه دیگر به عنوان اکوتیپ‌های حساس قرار داد. با توجه به این چهار شاخص و عملکرد بالا در محیط تنش و بدون تنش و همچنین نمودار چند متغیره ی بای پلات، اکوتیپ شماره 11 (T. resupinatum L.) به عنوان بهترین اکوتیپ متحمل به خشکی تشخیص داده شد. بود پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

147 - نقش شاخص‌های اخلاق اسلامی از منظر جامعه شناسی دینی بر عملکرد سازمانی دانشگاهها با تکیۀ بر اندیشۀ امام خمینی(س)
سید جعفر حسینی رحیم وکیل زاده حسن موثقی

10.30495/jss.2022.1966595.1491

هدف از کارگزاری و مسئولیت در نظام مقدس جمهوری اسلامی، تلاش برای اجرای احکام الهی جهت رساندن بشر و عالم انسانیت به کمال و سعادت دنیوی و اخروی می‌باشد. بنابراین کارگزاران باید از میان شایسته‌ترین‌ها انتخاب شوند و به فضایل حسنۀ اخلاقی آراسته گردند تا بتوانند رسالت کارگزاری چکیده کامل

هدف از کارگزاری و مسئولیت در نظام مقدس جمهوری اسلامی، تلاش برای اجرای احکام الهی جهت رساندن بشر و عالم انسانیت به کمال و سعادت دنیوی و اخروی می‌باشد. بنابراین کارگزاران باید از میان شایسته‌ترین‌ها انتخاب شوند و به فضایل حسنۀ اخلاقی آراسته گردند تا بتوانند رسالت کارگزاری را به نحو احسن به انجام رسانند. بر این اساس، هدف از انجام مطالعۀ حاضر، بررسی شاخص‌های اخلاقی از منظر جامعه شناسی دینی و تأثیر آن بر عملکرد کارگزاران دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز بوده است. بدین منظور جامعه پژوهش، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز انتخاب‌ شده است. بنا بر ماهیتِ تحقیق و داده‌های مورد نیاز، مدیران، اعضاء هیات‌ علمی و کارمندان واحد دانشگاهی مزبور به‌ عنوان جامعه آماری تحقیق انتخاب‌شده است. جمع‌آوری داده‌ها، از طریق پرسشنامه محقق ساخته انجام پذیرفته است که میزان روایی و پایایی آن به ترتیب با روش روایی محتوایی و سازگاری درونی (شاخص آلفای کرونباخ) بررسی و مورد تأیید قرارگرفته است. نتایج حاصل از تجزیه ‌و تحلیل داده‌ها با آزمون رگرسیون خطی چندگانه نشان داد که اخلاق اسلامی شامل زیر شاخص‌های: ایمان، تقوا، اخلاص، تواضع، توکل، برآورده کردن نیازهای مردم، خوشرویی و حسن خلق، عفو و گذشت، عدالت، انتقادپذیری، امانت‌داری، تعاون و مراقبت از بیت‌المال بر عملکرد کارکنان تأثیر مثبت و معنی‌داری دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

148 - بررسی فساد سیاسی و رابطه آن با توسعه سیاسی از منظر جامعه‌شناسی سیاسی
پرویز احدی محمد غفاریان‌گبلو عزیز جوان‌پور صمد نوجوان

جوزف نای، حفظ مشروعیت سیستم سیاسی در طول زمان را، توسعه سیاسی دانسته و شاخص های آن را حاکمیت قانون، پاسخگویی، شفافیت، کنترل، اعتماد سیاسی، رقابت سیاسی سالم، انتخابات آزاد و منصفانه همراه با نهادسازی می داند. عدم توانایی در کنترل و محدود کردن فساد، معمولاً دوران گذار به چکیده کامل

جوزف نای، حفظ مشروعیت سیستم سیاسی در طول زمان را، توسعه سیاسی دانسته و شاخص های آن را حاکمیت قانون، پاسخگویی، شفافیت، کنترل، اعتماد سیاسی، رقابت سیاسی سالم، انتخابات آزاد و منصفانه همراه با نهادسازی می داند. عدم توانایی در کنترل و محدود کردن فساد، معمولاً دوران گذار به توسعه سیاسی را با مشکل روبرو خواهد ساخت. توسعه نیافتگی سیاسی به تقویت و افزایش فساد سیاسی به صورت هم افزایی منجر شده و رابطه این دو نیز به صورت یک چرخه در طول دوره های متعدد تکرار خواهد شد. در این بررسی منظور از فساد سیاسی، سوء استفاده از قدرت واگذار شده توسط کارگزاران سیاسی و دولتی در راستای تامین منافع شخصی با هدف افزایش قدرت یا ثروت است. در این مطالعه، فساد سیاسی و رابطه آن با توسعه سیاسی از منظر جامعه شناسی سیاسی، به روش اسنادی و کتابخانه ای مورد بررسی قرار گرفته است و نتیجه گرفته شده است که: فساد سیاسی، عدم توسعه و عدم توسعه، متقابلاً فساد سیاسی را به وجود می آورد. فساد سیاسی نقش منفی بر فرایند توسعه سیاسی داشته و چالش های اساسی برای سیستم سیاسی و شهروندان آن فراهم می سازد. هم چنین فساد سیاسی، اعتماد شهروندان نسبت به سیستم را کاهش و سیستم سیاسی را با کاهش مشروعیت روبرو خواهد کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

149 - تأثیر آفت‌کش دیازینون بر رفتار و برخی شاخص‌های خونی بچه‌ماهیان قزل‌آلای رنگین‌کمان (Oncorhynchus mykiss)
رضوان الله کاظمی

این تحقیق به‌منظور ارزیابی اثر آفت‌کش دیازینون بر برخی شاخص‌های خونی بچه‌ماهیان قزل‌آلای رنگین‌کمان در مرکز علوم شیلاتی و فنون دریایی دکتر کیوان (دانشگاه آزاد اسلامی، واحد لاهیجان، بندر چمخاله) انجام شد. در مدت یک هفته 120 قطعه بچه‌ماهی قزل‌آلا در 3 گروه آزمایشی و 1 گرو چکیده کامل

این تحقیق به‌منظور ارزیابی اثر آفت‌کش دیازینون بر برخی شاخص‌های خونی بچه‌ماهیان قزل‌آلای رنگین‌کمان در مرکز علوم شیلاتی و فنون دریایی دکتر کیوان (دانشگاه آزاد اسلامی، واحد لاهیجان، بندر چمخاله) انجام شد. در مدت یک هفته 120 قطعه بچه‌ماهی قزل‌آلا در 3 گروه آزمایشی و 1 گروه شاهد با 3 تکرار که در هر تکرار 10 عدد ماهی با میانگین وزنی 5-3 گرم وجود داشت براساس روش O.E.C.D در معرض غلظت‌های 25، 50 و 75 درصد از LC50 دیازینون (که برابر 65/1 میلی‌گرم بر لیتر است) به‌صورت ساکن قرار گرفتند. در ماهیانی که در معرض قرار گرفتند، علایمی مانند فلج عصبی و از دست دادن تعادل، شنای نیم‌دایره‌ای، بی‌تابی شدید و رنگ‌پریدگی مشاهده شد. نتایج نشان داد که تعداد کل گلبول‌های سفید و قرمز، هماتوکریت و هموگلوبین با افزایش غلظت سم کاهش یافت. میزان MCH با افزایش غلظت سم افزایش یافت که این افزایش بین گروه 75 درصد با بقیه گروه‌ها معنی‌دار بود. میزان MCV با افزایش غلظت سم افزایش یافت که بین گروه‌های 25 و 50 درصد اختلاف معنی‌داری مشاهده نشد. ضمن این‌که میزان نوتروفیل تا گروه 50 درصد افزایش و سپس کاهش یافت. اما میزان لنفوسیت تا گروه 50 درصد کاهش و در گروه 75 درصد افزایش یافت. تغییرات به‌دست آمده در مقادیر اریتروسیت و لکوسیت پس از قرارگیری در معرض سم دیازینون ناشی از بروز اختلال در روند خون‌سازی و کاهش ایمنی غیراختصاصی ماهی می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

150 - اثرات پربیوتیک ایمونوژن در جیره غذایی بر برخی از شاخص‌های خونی و ایمنی فیل‌ماهیان جوان پرورشی (Huso huso Linnaeus, 1758)
مهدی مهاجر

امروزه مکمل‌های غذایی مانند پربیوتیک‌ها و محرک‌های ایمنی به‌عنوان یک جایگزین قوی برای آنتی‌بیوتیک‌ها برای ارتقای سلامت و ایجاد مقاومت در برابر بیماری‌ها در آبزی‌پروری به‌کار می‌روند. این بررسی برای ارزیابی کارایی پربیوتیک تجاری ایمونوژن، با ترکیب اصلی 30 درصد (1و3- 1و6) چکیده کامل

امروزه مکمل‌های غذایی مانند پربیوتیک‌ها و محرک‌های ایمنی به‌عنوان یک جایگزین قوی برای آنتی‌بیوتیک‌ها برای ارتقای سلامت و ایجاد مقاومت در برابر بیماری‌ها در آبزی‌پروری به‌کار می‌روند. این بررسی برای ارزیابی کارایی پربیوتیک تجاری ایمونوژن، با ترکیب اصلی 30 درصد (1و3- 1و6) بتاگلوکان و 18 درصد مانان الیگوساکارید در جیره غذایی فیل‌ماهیان جوان (Huso huso) به‌مدت 8 هفته در مرکز تکثیر و پرورش ماهیان خاویاری شهید مرجانی در تابستان 1388 انجام گرفت. شاخص‌های خونی و ایمنی فیل‌ماهیان جوان در 5 تیمار ایمونوژن درجیره غذایی (0، 5/0، 1، 2 و 4 درصد) از نظر آماری مقایسه شد. سه گروه وزنی از فیل‌ماهیان جوان با میانگین وزن 02/0±71/8 گرم، 01/0±15/25 گرم و 02/0±69/53 گرم در مخازن ذخیره‌سازی و روزانه در 6 وعده تغذیه شدند. نتایج نشان داد که تعداد نوتروفیل در ماهیانی که با جیره‌های غذایی شامل 5/0، 1 و 4 درصد ایمونوژن تغذیه شدند، به‌طور معنی‌داری (05/0P<) بالاتر از شاهد بود. میزان سطح ایمونوگلوبولین M در ماهیانی که با جیره غذایی حاوی 5/0 درصد ایمونوژن تغذیه شدند بالاتر از سایر تیمارهای تغذیه‌ای بود، که اختلاف معنی‌داری را با سطوح 2 و 4 درصد ایمونوژن داشت (05/0P<). هیچ اختلاف معنی‌داری در بین 3 تیمار وزنی و 5 تیمار ایمونوژن از نقطه نظر سایر شاخص‌های خونی مشاهده نگردید (05/0P>). به‌نظر می‌رسد ایمونوژن در غلظت 5/0 درصد می‌تواند به‌عنوان یک ماده غذایی مکمل در جیره غذایی فیل‌ماهیان جوان برای تحریک واکنش‌های ایمنی به‌کار رود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

151 - اثر سطوح مختلف پریمیکس ویتامین C بر شاخص‌های رشد، بقاء و مقاومت در برابر برخی از عوامل محیطی (دما، شوری) در بچه‌ماهی سفید (frisii kutum Rutilus)
زینب شلدهی

چکیدهاین پژوهش به‌منظور سنجش تأثیر سطوح متفاوت پریمیکس ویتامین C جیره بر برخی از شاخص‌های رشد، بقاء و مقاومت در برابر برخی از عوامل محیطی (دما و شوری) روی بچه‌ماهی سفیدfrisii kutum Rutilusاجرا شد. برای انجام این آزمایش، بچه‌ماهیان سفید 1 گرمی از مرکز تکثیر و پرورش ماهیا چکیده کامل

چکیدهاین پژوهش به‌منظور سنجش تأثیر سطوح متفاوت پریمیکس ویتامین C جیره بر برخی از شاخص‌های رشد، بقاء و مقاومت در برابر برخی از عوامل محیطی (دما و شوری) روی بچه‌ماهی سفیدfrisii kutum Rutilusاجرا شد. برای انجام این آزمایش، بچه‌ماهیان سفید 1 گرمی از مرکز تکثیر و پرورش ماهیان استخوانی، واقع در سیجوال تهیه شدند. چهار جیره غذایی شامل؛ میزان‌های 0، 200، 500 و 1000 میلی‌گرم در کیلوگرم غذا پریمیکس ویتامین C در 3 تکرار و به‌مدت 8 هفته برای تغذیه بچه‌ماهیان سفید در نظر گرفته شدند. تعداد 480 نمونه بچه‌ماهی سفید با وزن متوسط 1 گرم به 12 عدد وان پلاستیکی (هر وان 40 عدد ماهی) معرفی گردیدند. ماهیان روزانه به‌میزان 4 درصد وزن بدن تغذیه شدند. در پایان، ماهیان هر یک از تیمارها تحت استرس‌های دمایی (31 درجه سانتی‌گراد) و شوری (ppt 14) قرار گرفتند و بازماندگی آن‌ها مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بالاترین متوسط (± انحراف استاندارد) وزن کسب شده در تیمار 1000 میلی‌گرم در کیلوگرم پریمیکس ویتامین C و کم‌ترین آن در تیمار شاهد (بدون پریمیکس ویتامین C) ملاحظه گردید که این اختلاف از نظر آماری معنی‌دار نبود. بررسی شاخص‌های رشد نشان داد که درصد افزایش وزن (PBWI)، ضریب رشد ویژه (SGR)، ضریب تبدیل غذایی (FCR) و بقاء در ماهیان تغذیه شده با پریمیکس ویتامین C 1000 میلی‌گرم بر کیلوگرم جیره به‌طور معنی‌داری بالاتر از دیگر تیمارها بوده است (05/0P<). نتایج استرس دمایی و شوری نشان داد که ماهیان تغذیه شده با سطوح متفاوت پریمیکس ویتامینC بازماندگی بیشتری نسبت به ماهیان تغذیه شده بدون پریمیکس ویتامینC داشتند. براساس نتایج به‌دست آمده می‌توان بیان نمود که پریمیکس ویتامین C می‌تواند نقش مهمی را در افزایش عملکرد رشد و مقاومت در برابر عوامل محیطی (دما، شوری) در بچه‌ماهی سفید ایفا نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

152 - بررسی روند تغییرات شاخص‌های کیفی، اکسایشی و میکروبی گوشت چرخ شده و نشده گاو در زمان نگهداری به حالت انجماد
فیروز طیار احمد قره خانی امیر توکمه چی

10.30495/jfh.2022.1948818.1337

یکی از بهترین روش‌های نگهداری گوشت، روش انجماد می‌باشد که می‌تواند گوشت را به حالت طبیعی و بدون فساد قابل‌ملاحظه نگه دارد. در همین راستا این مطالعه باهدف بررسی تأثیر زمان نگهداری (1، 7، 14، 21 و 28 روز) در انجماد (دمای 18- درجه سلسیوس) بر خواص شیمیایی (رطوبت، خاکستر، چر چکیده کامل

یکی از بهترین روش‌های نگهداری گوشت، روش انجماد می‌باشد که می‌تواند گوشت را به حالت طبیعی و بدون فساد قابل‌ملاحظه نگه دارد. در همین راستا این مطالعه باهدف بررسی تأثیر زمان نگهداری (1، 7، 14، 21 و 28 روز) در انجماد (دمای 18- درجه سلسیوس) بر خواص شیمیایی (رطوبت، خاکستر، چربی و پروتئین)، شاخص‌های اکسایشی (پراکسید، پیوند دوگانه مزدوج و تیوباربیتوریک اسید)، تعداد باکتری‌های سرمادوست و ساختار اسیدهای چرب گوشت چرخ شده و چرخ نشده گوساله صورت پذیرفت. نتایج نشان داد که با افزایش زمان نگهداری میزان رطوبت و پروتئین کاهش ولی شاخص پراکسید، پیوند دوگانه مزدوج و تیوباربیتوریک اسید افزایش یافت و تغییر معنی‌داری در میزان چربی و خاکستر نمونه‌ها روی نداد. ولی میزان شاخص‌های اکسایشی پراکسید، پیوند دوگانه مزدوج و تیوباربیتوریک اسید در گوشت چرخ شده گوساله بیش از گوشت چرخ نشده بود. به‌طوری‌که بیشینه مقدار عدد پراکسید (2/1 میلی‌اکی والان اکسیژن بر کیلوگرم) مربوط به نمونه گوشت چرخ شده در طی 28 روز نگهداری در دمای انجماد بود. بر اساس یافته‌های کروماتوگرافی گازی ازنظر اسیدهای چرب زنجیر کوتاه C10 تا C20 بین گوشت چرخ شده و گوشت چرخ نشده اختلافی وجود ندارد و میزان اسیدهای چرب n-3 و n-6 در گوشت چرخ نشده نسبت به گوشت چرخ شده مقادیر بالاتری را به خود اختصاص دادند. نتایج شمارش باکتری‌ها ثابت کرد که در طی نگهداری گوشت در دمای انجماد تعداد باکتری های سرمادوست نمونه‌های گوشت افزایش نمی‌یابد. در پایان می‌توان گفت که نگهداری در حالت انجماد برای گوشت چرخ نشده مناسب‌تر از گوشت چرخ شده می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

153 - درون‌پوشانی جوانه گندم و باکتری پروبیوتیک باسیلوس لیکنیفورمیس توسط صمغ گوار و مالتودکسترین به روش خشک کردن انجمادی جهت افزایش عمر نگهداری جوانه گندم
مریم شریفی محمد گلی محدثه رمضانی

10.30495/jfh.2022.1967947.1376

جوانه گندم منبع غنی از اسیدهای آمینه و اسیدهای چرب ضروری، مواد معدنی، ویتأمین ها، توکوفرول ها و فیتواسترول ها است که به‌عنوان محصول فرعی از صنعت آسیاب به‌دست می آید. وجود فعالیت های آنزیمی بالا همراه با محتوای بالای روغن غیراشباع، باعث کاهش ارزش غذایی جوانه گندم در طول چکیده کامل

جوانه گندم منبع غنی از اسیدهای آمینه و اسیدهای چرب ضروری، مواد معدنی، ویتأمین ها، توکوفرول ها و فیتواسترول ها است که به‌عنوان محصول فرعی از صنعت آسیاب به‌دست می آید. وجود فعالیت های آنزیمی بالا همراه با محتوای بالای روغن غیراشباع، باعث کاهش ارزش غذایی جوانه گندم در طول ذخیره‌سازی شده و در نتیجه ماندگاری محصول را به‌شدت محدود می کند. هدف از این پژوهش، درون‌پوشانی جوانه گندم و باکتری پروبیوتیک باسیلوس لیکنیفورمیس توسط صمغ گوار و مالتودکسترین به روش خشک کردن انجمادی جهت افزایش عمر نگهداری جوانه گندم است. در این راستا از سه نسبت مختلف مالتودکسترین به صمغ گوار شامل 1 به 3/0، 1 به 1/0 و 1 به 03/0 استفاده شد و ماندگاری جوانه‌گندم پروبیوتیک درون‌پوشانی شده طی 360 روز نگهداری مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمون ها در قالب طرح کاملا تصادفی اجرا شد و میانگین ها با روش دانکن در سطح معنی داری پنج درصد مقایسه گردید. اثر زمان بر تغییرات شاخص های اکسایشی جوانه گندم درون‌پوشانی شده مثبت ارزیابی شد و تیمار درون‌پوشانی شده با مالتودکسترین و گوار در همه نسبت های مورد بررسی در طی زمان ۳۶۰ روز نگه داری، به‌طور معنی داری سبب کاهش مقادیر عدد اسیدی کل شد (05/0>P). افزودن باسیلوس لیکنیفورمیس به‌صورت معنی داری سبب کاهش مقادیر عدد اسیدی کل و شاخص تیوباربیتوریک اسید در مقایسه با تیمارهای بدون پروبیوتیک شد (05/0>P). با افزایش زمان نگهداری، مقادیر پراکسید، آنیزیدین، توتوکس، کپک و مخمر در تیمار پروبیوتیک بصورت معنی‌داری افزایش یافت (05/0>P). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

154 - پایداری اکسایشی روغن‌های سبوس برنج، ذرت، کانولا، آفتابگردان و سویا در فرآیند پخت و نگه‎داری نان
نجمه جهانی جمشید فرمانی

اکسیداسیون لیپیدهای نان طی فرایند پخت و نگه‌داری، ارزش تغذیه‌ای فرآورده را کاهش داده و باعث تشکیل طعم و بوی نامطلوب می‌شود. در این تحقیق پایداری اکسایشی روغن های سبوس برنج، ذرت، کانولا، آفتابگردان و سویا در شرایط پخت و نگه‌داری نان بروتشن بررسی شد. فرایند پخت نان باعث ا چکیده کامل

اکسیداسیون لیپیدهای نان طی فرایند پخت و نگه‌داری، ارزش تغذیه‌ای فرآورده را کاهش داده و باعث تشکیل طعم و بوی نامطلوب می‌شود. در این تحقیق پایداری اکسایشی روغن های سبوس برنج، ذرت، کانولا، آفتابگردان و سویا در شرایط پخت و نگه‌داری نان بروتشن بررسی شد. فرایند پخت نان باعث افزایش معنی دار (05/0>p) در میزان شاخص های اکسایشی از قبیل عدد پراکسید، آنیزیدین، توتوکس و تیوباربیتوریک اسید و درصد اسیدهای چرب آزاد شد. با این حال، نگه‌داری نان ها به مدت شش روز در دمای محیط تأثیری بر میزان این شاخص ها نداشت. به‌طور کلی مقدار این شاخص ها در نان حاوی روغن سبوس برنج کمتر از سایر نان‌ها بود، که این به‌معنی پایداری اکسایشی بیشتر آن در فرایند پخت و نگه‌داری نان می‌باشد. روغن های خالص نگه‌داری شده در شرایط شبیه‌سازی پخت و نگه‌داری، کیفیت اکسایشی مشابه با آن‌چه در نان ها مشاهده شد، داشتند. این موضوع به معنی عدم تأثیر ترکیبات موجود در نان بر پایداری اکسایشی روغن های آن می‌باشد. نان حاوی روغن سبوس برنج از نظر ارزیابی حسی نیز امتیاز بیشتری کسب کرد که البته در تطابق با وضعیت بهتر شاخص های اکسایشی آن بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

155 - تأثیر مکمل‌سازی پودر آویشن شیرازی (Zataria multiflora) بر شاخص رشد و فاکتورهای سرمی ماهی کپور معمولی (Cyprinus carpio)
نسرین چوبکار شاپور کاکولکی محیا رضایی منش فروغ محمدی لیلا صفرخانلو

استفاده از گیاهان دارویی می‌تواند در افزایش رشد آبزیان و ارتقاء سطح ایمنی غیراختصاصی به‌منظور افزایش مقاومت در برابر بیماری‌ها در بخش آبزی پروری مؤثر باشد. گیاه آویشن شیرازی (Zataria multiflora) از خانواده نعناعیان یکی از این گیاهان است که بیشترین ترکیبات آن شامل تیمول چکیده کامل

استفاده از گیاهان دارویی می‌تواند در افزایش رشد آبزیان و ارتقاء سطح ایمنی غیراختصاصی به‌منظور افزایش مقاومت در برابر بیماری‌ها در بخش آبزی پروری مؤثر باشد. گیاه آویشن شیرازی (Zataria multiflora) از خانواده نعناعیان یکی از این گیاهان است که بیشترین ترکیبات آن شامل تیمول و کارواکرول بوده و خواص ضد میکروبی و ضد قارچی آن به خوبی شناخته شده است. لذا هدف از انجام این مطالعه بررسی تأثیر دوزهای مختلف خوراکی پودر آویشن شیرازی بر شاخص‌های رشد و پارامترهای سرمی کپور معمولی (Cyprinus carpio) جوان بوده است. از این‌رو تعداد 240 قطعه ماهی کپور با وزن اولیه 13/27±5/20 گرم در 4 گروه برابر به طور تصادفی توزیع گردیدند و با مکمل سازی پودر آویشن شیرازی در قالب 4 فرمول غذایی با میزان 0 (کنترل یا گروه 1)، 50 ( گروه دوم)، 100 (گروه سوم) و نهایتاً 150 (گروه چهارم) در میلیون غذا، با اندازه 4-3 میلی‌متر و در 3 تا 4 نوبت در روز و به میزان 4-3 درصد وزن بدن به مدت 8 هفته غذادهی شدند. نرخ رشد ویژه و پارامترهای سرمیمشتمل بر پروتئین تام، آلبومین و گلوبولین مورد سنجش قرار گرفت و با استفاده از آزمون تحلیل واریانس یک‌طرفه اختلاف مقادیر متغیرهای مورد بررسی در تیمارهای مختلف مورد مقایسه واقع شد. میانگین وزنی در گروه 3 (37/4±11/57 گرم) به طور معنی‌داری) 05/0p<) از گروه شاهد (61/2±49/38 گرم) با کمینه میانگین وزنی و سایر گروه‌ها بیشتر بود. نرخ رشد ویژه نیز از این الگو تبعیت کرده و میانگین آن در گروه 3 (17/0±83/1 درصد) از سایر گروه‌ها از جمله گروه کنترل با کمینه مقدار میانگین نرخ رشد ویژه (14/0±08/1 درصد) به طور معنی‌داری (05/0p<) بیشتر بود. وجود اختلاف معنی‌دار در میزان فاکتورهای سرمی پروتئین تام(005/0=p) و گلوبولین(017/0=p) بین همه گروه ها محرز بود. بر اساس نتایج به دست آمده، پودر آویشن شیرازی نقش نسبتاً مؤثری در بهبود رشد و شاخص‌های سرمی کپور ماهی معمولی دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

156 - بررسی استفاده از پروبیوتیک بر عملکرد و شاخص‌های سلامتی گوساله‌های هلشتاین
علی حسین خانی منیره دره زرشکی پور خسرو پارسائی مهر حبیب چراغی آرش جوانمرد

تاثیر مثبت پروبیوتیک ها بر عملکرد و سلامتی گوساله های شیرخوار از دیرباز مورد توجه بوده است. پروبیوتیک ها گروهی از میکروارگانیسم های زنده هستند که در تغذیه دام استفاده می شوند. این افزودنی ها نه تنها هیچ گونه زیانی برای موجودات زنده ندارند، بلکه آنزیم های مختلفی ترشح می چکیده کامل

تاثیر مثبت پروبیوتیک ها بر عملکرد و سلامتی گوساله های شیرخوار از دیرباز مورد توجه بوده است. پروبیوتیک ها گروهی از میکروارگانیسم های زنده هستند که در تغذیه دام استفاده می شوند. این افزودنی ها نه تنها هیچ گونه زیانی برای موجودات زنده ندارند، بلکه آنزیم های مختلفی ترشح می کنند که باعث شکسته شدن زنجیره های کربنی آلی و تولید موادی چون قندهای ساده تر، الکل ها، ویتامین ها و سایر مواد مغذی می شوند. برای انجام این مطالعه از 24 رأس گوساله نر و ماده با میانگین وزنی 3±50 کیلوگرم و سن 3±40 روزه و به مدت 45 روز استفاده شد. تیمارهای آزمایشی شامل: 1) گروه شاهد، 2) گروه دریافت کننده لاکتوباسیلوس کازئی و 3) گروه دریافت کننده لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس بودند. پروبیوتیک ها به همراه سرم فیزیولوژی به مصرف گوساله ها رسید. استفاده از لاکتوباسیل ها تاثیر معنی داری بر مصرف خوراک نداشته، اما استفاده از لاکتوباسیل ها باعث افزایش وزن گوساله ها در کل دوره شد (05/0p<). از طرفی تیمارهای حاوی پروبیوتیک باعث بهبود معنی دار بازده غذایی در دوره های از شیرگیری و در کل دوره پرورش گردید (05/0p<). همچنین افزودن پروبیوتیک ها در جیره گوساله ها، گلوکز خون را به طور معنی‌داری افزایش داده ولی نیتروژن اوره ای خون را کاهش داد (05/0p<)، اما تاثیر معنی داری بر میزان پروتئین کل، آلبومین، تری گلیسیرید و کلسترول خون نداشت. در کل، استفاده از مکمل های پروبیوتیکی باعث بهبود شاخص های سلامتی شد، اگرچه از لحاظ عددی معنی دار نبود. با توجه به نتایج می توان گفت که افزودن پروبیوتیک ها در جیره گوساله ها باعث بهبود عملکرد شده و تاثیر مثبتی بر برخی فراسنجه های خونی دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

157 - بررسی اثر هم‌زمان‌سازی فحلی و استفاده از GnRH بر برخی شاخص‌های سرمی و میزان باروری گوسفندان نژاد ماکویی در فصل تولیدمثل
رسول بابازاده اقدم غلامعلی مقدم حسین دقیق کیا سیدعباس رافت آیتک بخشایش خیابانی سینا مقدم

یکی از مهم‌ترین مشکلات دامداری ها پایین بودن نرخ باروری است. بنابراین، می توان با استفاده از هورمون های صناعی فرآیند تولیدمثل را در دام ها کنترل و نرخ باروری آن ها را با استفاده از هم زمان سازی فحلی افزایش داد. هدف از انجام این مطالعه بررسی اثر هورمون GnRH(هورمون آزادکن چکیده کامل

یکی از مهم‌ترین مشکلات دامداری ها پایین بودن نرخ باروری است. بنابراین، می توان با استفاده از هورمون های صناعی فرآیند تولیدمثل را در دام ها کنترل و نرخ باروری آن ها را با استفاده از هم زمان سازی فحلی افزایش داد. هدف از انجام این مطالعه بررسی اثر هورمون GnRH(هورمون آزادکننده گنادوتروپین) در روزهای 10، 11 و 12 بعد از تلقیح مصنوعی بر باروری میش بود. برای این منظور 226 رأس گوسفند ماکوئی با استفاده از سیدر همزمان سازی فحلی شدند. پس از درآوردن سیدر، تمامی میش ها PMSG(گنادوتروپین سرم مادیان آبستن) را به مقدار 400 واحد بین المللی دریافت کردند. دو روز بعد، میش های فحل شده با اسپرم تازه، تلقیح مصنوعی شده و به سه گروه تقسیم شدند. گروه شاهدهیچ هورمونی دریافت نکرد. گروه دوم به زیرگروه های D، E و Fتقسیم شدند که به ترتیب در روزهای 10، 11 و 12 بعد از تلقیح مقدار 20 میکروگرم GnRH(هورمون آزادکننده گنادوتروپین‌) به روش عضلانی دریافت کردند و گروه سوم (گروه G) نیز در روز 12 بعد از تلقیح مقدار 40 میکروگرم GnRH دریافت کرد. 5 میلی لیتر خون دو روز بعد از تزریق به وسیله لوله ونوجکت گرفته شد. غلظت گلوکز، فسفر، اوره، پروتئین تام و پروژسترون سرم خون اندازه گیری گردید. برای تجزیه متغیرهای وابسته و متغیرهای مستقل به ترتیب از رویه GLM(General Linear Model) و FREQ (frequencies) نرم افزار SASاستفاده شد. نتایج نشان داد که اثر GnRH بر میزان پروژسترون کاملاً معنی دار بود (01/0>p). همچنین بیشترین نرخ باروری متعلق به گروه سوم بوده و تفاوتی معنی دار در نرخ باروری بین گروه مذکور با سایر گروه ها مشاهده شد (01/0>p). به طور کلی می توان نتیجه گرفت که تزریق 5 میلی‌لیتر GnRH در روز 12 بعد از تلقیح، نرخ باروری میش را بهبود می‌بخشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

158 - بررسی ارتباط محتوای کبالت، آهن، روی و منگنز خاک و علوفه با مقادیر سرمی کبالت، روی، ویتامین B12 و برخی شاخص‌های هماتولوژیک گوسفندان شهرستان رامهرمز
علی عباس نیکوند فاطمه راست منش محمد راضی جلالی الهام غلامی

10.30495/jvcp.2023.1962938.1373

وجود کبالت برای ساخت ویتامین B12 توسط میکروفلور شکمبه در نشخوارکنندگان ضروری است. لاغری و کم خونی از مهم ترین عواقب کمبود آن می باشند. پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط بین مقادیر کبالت، آهن، روی و منگنز خاک و علوفه با همدیگر و همچنین با سطوح سرمی کبالت، روی و ویتامین B12 چکیده کامل

وجود کبالت برای ساخت ویتامین B12 توسط میکروفلور شکمبه در نشخوارکنندگان ضروری است. لاغری و کم خونی از مهم ترین عواقب کمبود آن می باشند. پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط بین مقادیر کبالت، آهن، روی و منگنز خاک و علوفه با همدیگر و همچنین با سطوح سرمی کبالت، روی و ویتامین B12 گوسفندان لاغر و طبیعی شهرستان رامهرمز انجام گرفت. بدین منظور تعداد ۸ نمونهء خاک و ۸ نمونهء علوفه از 4 منطقهء رامهرمز اخذ شد. آنالیز نمونه های خاک و علوفه انجام شد. در ادامه از گوسفندان مناطق با مقدار کبالت علوفه بیشتر و کم تر از 07/0 میکروگرم/کیلوگرم علوفه خشک، به ترتیب از 25 رأس (15 رأس لاغر و 10 رأس طبیعی) و 43 رأس (28 رأس لاغر و 15 رأس طبیعی) خون گیری شده و مقادیر سرمی کبالت، روی، ویتامین B12 و برخی شاخص های هماتولوژیک بررسی شد. نتایج نشان داد که مقدار کبالت علوفه در 2 منطقه پلیم (02/0±052/0 میلی گرم/کیلوگرم علوفه خشک) و لرکی آباد (00/0±054/0 میلی گرم/کیلوگرم علوفه خشک) از مقدار استاندارد آن پایین تر بود. همچنین بین مقادیر سرمی کبالت، روی و ویتامین B12 در گوسفندان لاغر و طبیعی، تفاوت آماری معنی داری مشاهده نشد. میانگین کلی آهن خاک رامهرمز (1333±15767 میلی گرم/کیلوگرم خاک) هم بالاتر از مقدار بحرانی بود. بالاترین مقادیر منگنز خاک نیز در مناطق لرکی‌آباد و پلیم، با کم ترین مقادیر کبالت علوفه همراه بود. ممکن است که مقادیر بالای منگنز و آهن خاک با اثرات شلاته کنندگی، سبب کاهش دسترسی زیستی کبالت علوفه از خاک شده باشد. همچنین وجود مقدار 05/0 میکروگرم کبالت در هر کیلوگرم علوفه ء خشک، می تواند مقادیر کافی سرمی از کبالت و ویتامین B12 برای گوسفندان منطقه را فراهم آورد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

159 - بررسی اثرات درمان مداوم و مقطعی با داکسی‌سایکلین بر فراسنجه‌های بیوشیمیایی سرم در طیور گوشتی مبتلا به کلی‌باسیلوزیس
عادل فیضی لقمان احمدزاده

باکتری اشریشیا کولای یکی از مهم ترین عوامل ایجاد عفونت در پرندگان می‌باشد. عوامل آنتی‌بیوتیکی به طور گسترده‌ای به‌منظور کاهش خسارات ناشی از باکتری اشریشیا کولای در صنعت طیور استفاده می‌شوند. هدف از مطالعه حاضر مقایسه دو روش تجویز مقطعی و ممتد داکسی‌‌سایکلین بر علائم بال چکیده کامل

باکتری اشریشیا کولای یکی از مهم ترین عوامل ایجاد عفونت در پرندگان می‌باشد. عوامل آنتی‌بیوتیکی به طور گسترده‌ای به‌منظور کاهش خسارات ناشی از باکتری اشریشیا کولای در صنعت طیور استفاده می‌شوند. هدف از مطالعه حاضر مقایسه دو روش تجویز مقطعی و ممتد داکسی‌‌سایکلین بر علائم بالینی وجراحات ناشی از کلی‌باسیلوزیس و برخی فراسنجه‌های بیوشیمیایی سرم در طیور گوشتی بود. این مطالعه در یک فارم گوشتی که دارای دو سالن مشابه و مبتلا به کولی‌باسیلوزیس بود، انجام شد. در گروه اول داکسی‌‌سایکلین با روش ممتد به مدت 4 روز و در گروه دوم به روش تجویز مقطعی به مدت 4 روز و روزانه 8 ساعت استفاده شد. پس از درمان مذکور، از هر گروه تعداد 20 نمونه خونی اخذ و میزان آنزیم های آلانین آمینوترانسفراز (ALT)، آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) و آلکالین فسفاتاز (ALP)، پروتئین تام و کراتینین سرم اندازه‌گیری شد. همچنین، شمارش تفریقی گلبول‌های سفید انجام شد. جراحات کالبدگشایی و بالینی نیز ارزیابی گردید. برای مقایسه آماری داده ها، از آزمون T مستقل استفاده شد. بین دو روش تجویز دارو از نظر میزان AST سرم اختلاف آماری معنی‌داری وجود داشت (05/0p<). میزان ALT، ALP و کراتینین سرم در گروه تجویز ممتد دارو به طور غیرمعنی‌داری کمتر از گروه مقطعی تجویز دارو بود. همچنین، میزان گلبول‌های سفید و لنفوسیت خون در گروه درمانی ممتد کاهش معنی دار (05/0p<) ولی میزان هماتوکریت، هتروفیل و ائوزینوفیل افزایش معنی داری (05/0p<) را نشان داد. نتایج مطالعه نشان داد که استفاده مقطعی از داکسی‌سایکلین در درمان کلی‌باسیلوزیس طیور نتیجه بهتری از تجویز ممتد دارو دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

160 - تأثیر عصاره چای سبز بر آسیب‌شناسی بافتی و شاخص‌های سرمی آسیب بافت کبد در موش‌های صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین
علی اکبر ابوالفتحی علی رضایی غفور موسوی محمدرضا ولیلو بهبود جعفری

هدف از مطالعه حاضر ارزیابی آسیب کبد در دیابت ملیتوس و بررسی اثرات محافظتی عصاره چای سبز در موش های صحرایی دیابتی شده توسط استرپتوزوتوسین می باشد. برای این منظور، 40 سر مو ش صحرایی نر به 4 گروه 10 تایی تقسیم شدند: 1) گروه شاهد سالم، 2) گروه سالم تیمار با عصاره چای سبز، 3 چکیده کامل

هدف از مطالعه حاضر ارزیابی آسیب کبد در دیابت ملیتوس و بررسی اثرات محافظتی عصاره چای سبز در موش های صحرایی دیابتی شده توسط استرپتوزوتوسین می باشد. برای این منظور، 40 سر مو ش صحرایی نر به 4 گروه 10 تایی تقسیم شدند: 1) گروه شاهد سالم، 2) گروه سالم تیمار با عصاره چای سبز، 3) گروه دیابتی و 4) گروه دیابتی تیمار با عصاره چای سبز. برای دیابتی کردن موش‌ها، استرپتوزوتوسین با تک دز mg/kg 65 به ‌صورت داخل صفاقی تزریق شد. از زمان شروع آزمایش، موش های تیمار با عصاره، عصاره چای سبز (w/v ،5/1%) را در آب آشامیدنی به مدت 8 هفته دریافت کردند. در انتهای آزمایش سطوح سرمی آلانین آمینوترانسفراز (ALT)، آسپارتات آمینوترانسفراز(AST)، آلکالین فسفاتاز (AP)، آلبومین و بیلی روبین تام اندازه گیری شدند. برای آسیب شناسی بافت کبد نیز برش هایی با رنگ آمیزی هماتوکسیلین-ائوزین، طبق روش های معمول تهیه مقاطع هیستوپاتولوژی تهیه گردید. موش های صحرایی دیابتی افزایش معنی دار شاخص های سرمی آسیب بافت کبد را در مقایسه با گروه شاهد نشان دادند (05/0p<)، در حالی که در گروه دیابتی تیمار با عصاره چای سبز، این شاخص ها در مقایسه با گروه دیابتی به طور معنی داری کاهش نشان داد (05/0p<). یافته های آسیب شناسی بافت کبد در توافق با نتایج بیوشیمیایی سرم نشانگر بهبود ساختار بافت آسیب دیده کبد در موش های دیابتی بود. نتایجاینمطالعهنشانداد عصاره چای سبز دارایاثراتمحافظتاز بافت کبد در دیابت القاء شده با استرپتوزوتوسین می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

161 - تاثیر قرارگیری در معرض میدان‌های الکترومغناطیس (50 هرتز، 5/0 میلی تسلا) در طول دوره جنینی بر شاخص‌های هماتولوژیکی جوجه‌های تفریخ شده
علیرضا لطفی حبیب اقدم شهریار محمدرضا ولیلو

هدف از مطالعه حاضر، بررسی شاخص‌‌های نشانگر فعالیت خون سازی جنین مرغ در معرض میدان‌های الکترومغناطیس دارای فرکانس پایین بود. تخم‌مرغ‌های بارور به تعداد 450 عدد، متعاقب کندلینگ در قالب پنج گروه (هر گروه شامل سه تکرار و هر تکرار شامل 30 عدد تخم‌مرغ) تقسیم‌بندی شدند، گروه ی چکیده کامل

هدف از مطالعه حاضر، بررسی شاخص‌‌های نشانگر فعالیت خون سازی جنین مرغ در معرض میدان‌های الکترومغناطیس دارای فرکانس پایین بود. تخم‌مرغ‌های بارور به تعداد 450 عدد، متعاقب کندلینگ در قالب پنج گروه (هر گروه شامل سه تکرار و هر تکرار شامل 30 عدد تخم‌مرغ) تقسیم‌بندی شدند، گروه یک یا گروه شاهد، که تحت شرایط معمول انکوباسیون و بدون نفوذ میدان جوجه‌کشی شدند، گروه دو، یا تخم‌مرغ هایی که در هفته اول جوجه کشی (روزهای 0 تا 7، دو ساعت در روز) در معرض میدان الکترومغناطیس بودند، گروه سه یا تخم‌مرغ هایی که در هفته دوم جوجه‌کشی (روزهای 8 تا 14، دو ساعت در روز) در معرض میدان الکترومغناطیس بودند، گروه چهار یا تخم‌مرغ هایی که در هفته سوم جوجه کشی (روزهای 15 تا 21، دو ساعت در روز) در معرض میدان الکترومغناطیس بودند و گروه پنجم یا تخم‌مرغ هایی که در طول دوره جوجه کشی (روزهای 0 تا 21، دو ساعت در روز) در معرض میدان الکترومغناطیس بودند. در زمان قرارگیری در معرض میدان، تخم‌مرغ‌های بارور به بخش تحتانی دارای مولد الکترومغناطیس منتقل شده و بعد از دوره زمانی دوساعته به ستر بازگردانده می شدند. در پایان دوره بیست و یک روزه جوجه‌کشی از جوجه‌های تفریخ شده به سرعت نمونه خون کامل گرفته شد و متعاقباً شمارش سلول‌های خونی انجام گرفت. قرارگیری در معرض میدان الکترومغناطیس با فرکانس کوتاه در مقاطع مختلف انکوباسیون (هفته‌های اول، دوم، سوم و در کل دوره) بر روی شاخص‌های تعداد اریتروسیت‌ها، هموگلوبین، نرخ هماتوکریت و فراسنجه‌های وابسته تاثیر معنی‌داری نداشت. در شمارش افتراقی لکوسیت‌ها نیز به استثنای کاهش جزئی در تعداد ائوزینوفیل‌ها در گروه سوم، تغییری در سایر گروه‌ها در مقایسه با گروه شاهد مشاهده نشد. در نتیجه، قرارگیری در معرض میدان الکترومغناطس با فرکانس کوتاه (50 هرتز) و شدت 5/0 تسلا در دوره جنینی تاثیر قابل ملاحظه‌ای بر شاخص‌های هماتولوژیکی شامل تعداد اریتروسیت‌ها، نرخ هماتوکریت، هموگلوبین، تعداد کل لکوسیت‌ها و شمارش افتراقی آن (لمفوسیت‌ها، ائوزینوفیل‌ها، مونوسیت‌ها و هتروفیل‌ها) در جوجه‌های تفریخ شده نداشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

162 - تاثیر افزایش انرژی جیره و همزمان‌سازی فحلی بر هورمون‌های استروئیدی و شاخص‌های تولید مثلی در تلیسه‌های هلشتاین
اکبر پیرستانی امیر عباس امامی میبدی غلامرضا قلمکاری شاهین اقبال سعیدی ابواسحقی

تحقیق حاضر به منظور بررسی تاثیر انرژی جیره و همزمان سازی فحلی بر هورمون‌های استروئیدی و باروری در تلیسه‌های هلشتاین انجام گرفت. در این تحقیق از 80 راس تلیسه تقریباً یک ساله هلشتاین با میانگین وزنی 20±320 کیلوگرم به‌صورت یک طرح کاملاً تصادفی با ۴ تیمار و 20 تکرار چکیده کامل

تحقیق حاضر به منظور بررسی تاثیر انرژی جیره و همزمان سازی فحلی بر هورمون‌های استروئیدی و باروری در تلیسه‌های هلشتاین انجام گرفت. در این تحقیق از 80 راس تلیسه تقریباً یک ساله هلشتاین با میانگین وزنی 20±320 کیلوگرم به‌صورت یک طرح کاملاً تصادفی با ۴ تیمار و 20 تکرار استفاده شد. تیمارها شامل گروه‌های: کنترل (A)، و گروه‌های آزمایشی افزایش انرژی جیره (B) (10% بالاتر از توصیه NRC)، همزمان‌سازی فحلی (C) و افزایش انرژی جیره به همراه همزمان‌سازی فحلی (D) بود. در این تحقیق گروه‌های B و D به مدت ٣٠ روز قبل از همزمان‌سازی با جیره‌ای با انرژی بالاتر تغذیه گردیدند و در گروه‌های C و D از روش پروژسترون- هیت سینگ استفاده شد. در طی آزمایش از گروه‌های A و B با مشاهده اولین فحلی و در گروه‌های C و D از روز آغاز همزمان‌سازی، نمونه خون در مراحل مختلف سیکل فحلی تهیه گردید و جهت اندازه‌گیری میزان هورمون‌های استروژن، پروژسترون و بتاهیدروکسی بوتیریک اسید (BHBA) مورد آنالیز قرار گرفت. همچنین شاخص‌های تولید مثلی شامل تعداد دفعات تلقیح به ازای آبستنی و فاصله بین اولین فحلی تا تلقیح منجر به آبستنی مورد ارزیابی قرار گرفت. طبق نتایج به دست آمده گروه C و D دارای افزایش معنی‌داری (05/0p<) در میزان هورمون استروژن در فاز استروس، نسبت به دیگر گروه‌ها بود. در رابطه با پروژسترون در فاز دای استروس، گروه B، C و D افزایش معنی‌داری (05/0p<) در میزان هورمون پروژسترون نسبت به گروه A از خود نشان دادند. بیشترین میزان BHBA در بین روزهای آزمایش، مربوط به فاز پرواستروس بود و در گروه D کاهش در میزان BHBA نسبت به دیگر گروه‌ها مشاهده گردید. همچنین کمترین تعداد دفعات تلقیح به ازای آبستنی و کمترین فاصله بین اولین فحلی تا تلقیح منجر به آبستنی به طور غیر معنی‌داری مربوط به گروه D بود. به طور کلی افزایش انرژی جیره به همراه همزمان‌سازی فحلی باعث بهبود عملکرد تولید مثلی، افزایش میزان هورمون‌های استروئیدی و کاهش میزان BHBAدر تلیسه‌های هلشتاین می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

163 - بررسی و مقایسه نیمرخ های شخصیتی نوجوانان و جوانان بزهکار و عادی تبریز
مهدی آقاپور

هدف پژوهش حاضر بررسی و مقایسه نیمرخ های شخصیتی نوجوانان و جوانان بزهکار و عادی در زندان تبریز می باشد. روش پژوهش از نوع توصیفی است. حجم نمونه در این تحقیق 40 نفر بزهکار و40 نفر عادی می باشد که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. در این تحقیق جهت گرد آوری اطلاعات از چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر بررسی و مقایسه نیمرخ های شخصیتی نوجوانان و جوانان بزهکار و عادی در زندان تبریز می باشد. روش پژوهش از نوع توصیفی است. حجم نمونه در این تحقیق 40 نفر بزهکار و40 نفر عادی می باشد که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. در این تحقیق جهت گرد آوری اطلاعات از آزمونMMPI استفاده شده است. داده ها و اطلاعات بدست آمده از طریق آزمونt استودنت دو گروهی مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج بدست آمده نشانگر این است که بینD، Hy، Pd، Pa و Pt و Sc نوجوانان و جوانان بزهکار و عادی تفاوت وجود دارد. هم چنین نتایج تحقیق نشان داد بین Ma و Hs در دو گروه تفاوت معنادار وجود ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

164 - بررسی وضع موجود فضای فیزیکی و تجهیزات آموزشی متوسطه‌ی عمومی مدارس شهر تبریز با توجه به استانداردها و شاخص‌های برنامه توسعه کشوری در سال تحصیلی90-1389
سیّدداود حسینی‌نسب یوسف ادیب لیلا عمرانی

پژوهش حاضر به منظور بررسی وضعیت فضای فیزیکی و تجهیزات(آموزشی و پرورشی) و مقایسه آنها با استانداردها و شاخص‌های برنامه توسعه کشوری در مدارس دولتی و غیردولتی متوسطه عمومی در شهر تبریز در سال تحصیلی 1390-1389 انجام شده است. روش تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ نوع، توصی چکیده کامل

پژوهش حاضر به منظور بررسی وضعیت فضای فیزیکی و تجهیزات(آموزشی و پرورشی) و مقایسه آنها با استانداردها و شاخص‌های برنامه توسعه کشوری در مدارس دولتی و غیردولتی متوسطه عمومی در شهر تبریز در سال تحصیلی 1390-1389 انجام شده است. روش تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ نوع، توصیفی پیمایشی می‌باشد. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه مدارس عمومی دولتی و غیردولتی به همراه مدیران مدارس، 321 می‌باشد. حجم نمونه‌ی آماری شامل 114 مدرسه متوسطه به همراه مدیران و 20 کارشناس آموزش متوسطه می‌باشد که به صورت تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند. برای سنجش وضعیت فضا و تجهیزات از پرسشنامه و استانداردهای سازمان نوسازی مدارس و شاخص‌های برنامه توسعه کشوری استفاده شده است. نتایج مستخرج از SPSS وضعیت فضاهای آموزشی و ساختمان مدارس از نظر موقعیت مکانی(دور بودن از آلودگی هوا، صوتی، کارخانجات، ...) در حالت مطلوب و تجهیزات آموزشی و پرورشی در سطح متوسط و فضاهای پرورشی نامطلوب می‌باشند. میانگین سرانه فضاهای آموزشی و پرورشی به جز فضاهای پرورشی پایین‌تر از میانگین سرانه استاندارد نوسازی مدارس هستند. کلیه مدارس متوسطه نظری شهر تبریز به شاخص اوّل برنامه توسعه کشوری(شاخص تراکم دانش‌آموزی) رسیده‌اند و در حالت مطلوب می‌باشند و در سایر شاخص‌ها با سند توسعه کشوری فاصله دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

165 - شاخص‌های سنجش کیفیت آموزش عالی براساس مدل کانو در دانشگاه ارومیه
رضا هادی هادی یوسف رضاپور صدیقه سلمان‌پور

پژوهش حاضر، شاخص‌های سنجش کیفیت آموزش عالی را بر اساس مدل کانو در دانشگاه ارومیه بررسی می‌کند. روش تحقیق از نوع توصیفی _ پیمایشی می‌باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیة‌ دانشجویان دانشگاه ارومیه که تعداد آنها برابر با 22500 نفر می باشد است. براساس‌ داده‌های مندرج در جد چکیده کامل

پژوهش حاضر، شاخص‌های سنجش کیفیت آموزش عالی را بر اساس مدل کانو در دانشگاه ارومیه بررسی می‌کند. روش تحقیق از نوع توصیفی _ پیمایشی می‌باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیة‌ دانشجویان دانشگاه ارومیه که تعداد آنها برابر با 22500 نفر می باشد است. براساس‌ داده‌های مندرج در جدول مورگان‌ حجم‌ نمونه‌ آماری‌ این‌ پژوهش‌ به‌ تعداد 378 نفر است. برای‌ انتخاب‌ واحدهای‌ مورد مطالعه‌ از روش‌ نمونه‌گیری طبقه ای استفاده‌ شد. ابزار جمع‌آوری اطلاعات در این پژوهش، در چهارچوب روش میدانی دو پرسشنامه می باشد، پرسشنامه اول: مربوط به ادراکات و انتظارات دانشجویان از چهار بعد (محتوای دوره، ساختار دوره، ویژگی‌های استادان، امکانات دوره) می باشد، پرسشنامه دوم: به مدل کانو مربوط است که نیازهای الزامی، عملکردی و جذاب دانشجویان را می سنجد. نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد بین انتظارات دانشجویان ازمحتوا، ساختار و امکانات دوره های دانشگاه و ویژگی‌های استادان، با ادراک آنان تفاوت معناداری وجود دارد، به عبارت دیگر میزان ادراکات دانشجویان از چهار بعد (محتوای دوره، ساختار دوره، ویژگی‌های استادان، امکانات دوره) در دانشگاه ارومیه پایین تر از انتظارات آنان می باشد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

166 - بررسی شاخص‌های کلیدی ارزیابی نوآوری در سازمان‌های تولید محور
جاوید قهرمانی- نهر حامد نوذری علیرضا علی احمدی میثم جعفری اسکندری

10.30495/qjopm.2022.1956223.3347

نوآوری می‌تواند منبع مزیت رقابتی برای شرکت‌ها باشد. بنابراین شناخت و ارزیابی نوآوری در صنایع تولیدی و خدماتی، گامی مؤثر برای شروع سنجش نوآوری در این صنایع است. با توجه به اهمیت این موضوع، شناخت ابعاد و شاخص‌های کلیدی برای اندازه‌گیری این نوآوری‌ها، دارای اهمیت بالایی اس چکیده کامل

نوآوری می‌تواند منبع مزیت رقابتی برای شرکت‌ها باشد. بنابراین شناخت و ارزیابی نوآوری در صنایع تولیدی و خدماتی، گامی مؤثر برای شروع سنجش نوآوری در این صنایع است. با توجه به اهمیت این موضوع، شناخت ابعاد و شاخص‌های کلیدی برای اندازه‌گیری این نوآوری‌ها، دارای اهمیت بالایی است. هدف این تحقیق پرداختن به هر یک از شاخص‌های اصلی نوآوری سازمانی است و مزایا و معایب ذاتی استقرار آنها را به‌طور جداگانه مورد بحث قرار می‌دهد. در این پژوهش با استفاده از بررسی پیشینة موضوع و نظرات 15 نفر از خبرگان دانشگاهی و خبرگان صنایع تولیدی، 10 شاخص به عنوان مهم‌ترین شاخص‌های کلیدی ارزیابی نوآوری در سه دسته کلی ورودی، میانجی و خروجی دسته‌بندی شده‌اند. به‌منظور ارزیابی و اولویت‌بندی مهم‌ترین شاخص‌های ارزیابی نوآوری از یک تحلیل کمی غیرخطی مبتنی بر تحلیل سلسله مراتبی (روش میخایلوف) در محیط فازی و برای تحلیل روابط علی و معلولی از روش دیمتل فازی استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد که حضور افراد با دانش و رشد آموزش پراهمیت‌ترین شاخص در ارزیابی نوآوری است و بنابراین با تأکید و توجه ویژه بر این شاخص می‌توان رشد فزاینده ای را در زمینه نوآوری در سازمان شاهد بود. میزان تلاش برای ثبت پتنت و همین طور تعداد پتنت‌های ثبت‌شده نیز یکی از دیگر شاخص‌های پراهمیت در زمین ارزیابی نوآوری است که به‌منظور توسعه نوآوری در سازمان‌ها باید حمایت ویژه‌ای از آنها صورت پذیرد. همچنین حفاظت از نوآوری در حین دوره رشد می‌تواند اهمیت بالایی در ایجاد فضای امن و همین طور بالا رفتن آرامش افراد فناور در سازمان‌های نوآور داشته باشد. تحلیل روابط علی و معلولی با استفاده از روش دیمتل نیز نشان داد که توسعه سرمایه‌های دانشی و افراد تحصیل‌کرده دارای بالاترین تأثیر بر سایر عوامل است که تأییدکننده تحلیل سلسله مراتبی انجام‌شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

167 - تدوین استراتژی پایش بهره‌وری صنایع تولیدی کوچک و متوسط با رویکرد مدل سازی ساختاری تفسیری
رضا اسماعیل پور محمد تاخیره مریم اجاق زاده

در این مقاله تلاش شده تا مؤثرترین شاخصهای تأثیرگذار بر بهرهوری صنایع تولیدی کوچک و متوسط، در صنایع تولید قطعات مورد نیاز شرکت نفت شناسایی شود و با استفاده از رویکرد ساختاری تفسیری نسبت اهمیت هر یک در مقایسه با یکدیگر مشخص و در نهایت مدلی جهت پایش مستمر بهرهوری آنها چکیده کامل

در این مقاله تلاش شده تا مؤثرترین شاخصهای تأثیرگذار بر بهرهوری صنایع تولیدی کوچک و متوسط، در صنایع تولید قطعات مورد نیاز شرکت نفت شناسایی شود و با استفاده از رویکرد ساختاری تفسیری نسبت اهمیت هر یک در مقایسه با یکدیگر مشخص و در نهایت مدلی جهت پایش مستمر بهرهوری آنها ارائه گردد. برای تشخیص شاخصهای مؤثر بر بهرهوری تولید قطعات مورد نیاز صنعت نفت و ارائه مدلی کاربردی جهت رسیدن به سطح مطلوبی از آن، چهار سازمان تولیدی کوچک و متوسط، با نیروی شاغل کمتر از 150 نفر مورد مطالعه قرار گرفته و در نتیجه با استفاده از مطالعات مرتبط با بهرهوری آن شرکتها و استفاده از نظرات خبرگان شاغل در آن، شانزده شاخص جهت افزایش بهرهوری تولید در پنج بعد شناسایی و بررسی گردید. روابط بین این شاخصها مبتنی بر مدل ساختاری تفسیری تعیین گردیده و مدلی نو، به شکل سیستماتیک، تدوین و ارائه شده است. نتیجه مقاله دلالت بر اهمیت قابل توجه اخذ گواهینامهها و استانداردهای مرتبط با صنعت معرفی شده و پایش دورهای آنها دارد و در مرتبه دوم اهمیت میتوان به آموزش پرسنل مؤثر آنها و نیز بهبود سیستم تهیه مواد اولیه مورد استفاده جهت تولید اشاره نمود پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

168 - تحلیل موانع توسعه بهره‌وری در اداره کل واگن‌های راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران براساس تحلیل شاخص‌های بهره‌وری و ارائه راهکارهای مؤثر بر ارتقای آن
وحید برادران مظفر باراد مهیا محمدی

آنچه زمینه بقای سازمان ها را فراهم می آورد، توجه به جنبه‌های مختلف بهره‌وری شامل رعایت اصول و شیوه های صحیح انجام کارها (کارایی) و انجام کارهای صحیح (اثربخشی) است که سازمان ها در محیط رقابتی ملزم به تمرکز برآن و اجرای آن ها می باشند. شاید نتوان برای رسیدن به بهره وری می چکیده کامل

آنچه زمینه بقای سازمان ها را فراهم می آورد، توجه به جنبه‌های مختلف بهره‌وری شامل رعایت اصول و شیوه های صحیح انجام کارها (کارایی) و انجام کارهای صحیح (اثربخشی) است که سازمان ها در محیط رقابتی ملزم به تمرکز برآن و اجرای آن ها می باشند. شاید نتوان برای رسیدن به بهره وری میزان و سقف مشخصی را در نظر گرفت. اما آنچه اهمیت دارد، رسیدن به نقطه بهینگی در انجام امور و وظایف سازمانی است. سؤال اساسی پژوهش این است که مهم ترین راهکارهای ارتقای بهره وری در اداره کل واگن های راه آهن جمهوری اسلامی ایران چیست؟ برای رسیدن به پاسخ مطلوب، شاخص های بهره وری نیروی انسانی، سرمایه، انرژی و کل عوامل تعریف، اندازه‌گیری و تحلیل و مشخص شدکه مقادیر این شاخص ها در سال 1393 نسبت به سال 1384 افزایش یافته است. این پژوهش برای شناسایی موانع توسعه بهره وری، از ابزار پرسش نامه، استفاده شده است. نتایج آن نشان می دهد که عوامل فقدان فضای مناسب برای جذب سرمایه گذاری خارجی و عدم توسعه آن، کمبود منابع مالی و اعتباری جهت اجرای پروژه ها، مبهم بودن اهداف و برنامه های بلندمدت، مستهلک و فرسوده بودن ماشین آلات و تجهیزات تعمیرات و پایین بودن کیفیت کاری آن ها و وجود قوانین و مقررات محدودکننده، به ترتیب مهمترین موانع توسعه بهره وری در اداره کل واگن های راه آهن به شمار می روند. سپس برای رفع این موانع و رسیدن به بهره وری بالاتر، راهکارهایی ارائه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

169 - ارزیابی وضعیت شاخص‌های اجتماعی مسکن مهر از نظر شهروندان (مطالعه مطالعه مسکن مهر شهرپرند)
محمدتقی رضویان مصطفی هرائینی مهرداد بهرامی پریا علیزاده

مسکن از دیرباز مهم‌ترین مسئله زندگی بوده است. داشتن سرپناهی مطمئن، ایمن و راحت از آرزوهای دیرینه هر انسانی می‌باشد که در این راه با توسل به انواع روش‌ها و تکنولوژی‌ها سعی در بهتر نمودن روند شکل‌گیری و توسعه این علم داشته است. شاخص‌های اجتماعی مسکن از مهم‌ترین ابزارهای ش چکیده کامل

مسکن از دیرباز مهم‌ترین مسئله زندگی بوده است. داشتن سرپناهی مطمئن، ایمن و راحت از آرزوهای دیرینه هر انسانی می‌باشد که در این راه با توسل به انواع روش‌ها و تکنولوژی‌ها سعی در بهتر نمودن روند شکل‌گیری و توسعه این علم داشته است. شاخص‌های اجتماعی مسکن از مهم‌ترین ابزارهای شناخت ابعاد مختلف مسکن است. هدف از این پژوهش تحلیل و ارزیابی ابعاد شاخص‌های اجتماعی مسکن مهر پرند می‌باشد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده که آمار و اطلاعات آن با استفاده از پرسشنامه به‌دست آمده است. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی خانوار ساکن در مسکن مهر پرند می‌باشد که با استفاده از فرمول کوکران، نمونه‌ای به حجم 385 نفر از بین آنها با روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب گردید در تجزیه و تحلیل داده‌ها، از آزمون‌های آماری توصیفی (میانگین گیری و درصد گیری) و استنباطی (ضریب همبستگی پیرسون و شاخص رضایتمندی هال ین و تن) در نرم افزار Spss استفاده شده است. بر اساس یافته‌های تحقیق، اکثریت ساکنان مسکن مهر پرند را اقشار کم درآمد جامعه تشکیل می‌دهند. اغلب آنان مالک هستند و تعداد خانوارهای ساکن در آن بیش از حدِاستاندارد است. مسکن مهر پرند، اغلب دارای 2 اتاق می‌باشد که با توجه به تعداد بالای خانوارها نامناسب می‌باشد. بر اساس یافته‌های کلی تحقیق طرح مسکن مهر پرند در بهبود شاخص‌های اجتماعی و تأمین مسکن اقشار کم درآمد موفق نبوده است و در نهایت می‌توان گفت، در تمامی متغیرهای رضایتمندی، نارضایتی افراد ساکن در مسکن مهر دیده می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

170 - تحلیل فضایی برخورداری شهرستان‌های استان فارس از شاخص‌های بهداشتی درمانی با استفاده از تکنیک‌های برنامه‌ریزی منطقه‌ای
حمیدرضا وارثی کیوان باقری کیهان زندی نعمت الله نادی پور

توسعه متعادل و متوازن فضاهای جغرافیایی، مستلزم بررسی دقیق و همه جانبه مسایل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و شناخت بهتر نیازهای جامعه و بهبود آنهاست. بخش بهداشت و درمان به عنوان یکی از بخش‌های مهم اجتماعی کشور، نقش تعیین‌کننده‌ای در سلامت و تندرستی افراد جامعه دارد و دسترسی ع چکیده کامل

توسعه متعادل و متوازن فضاهای جغرافیایی، مستلزم بررسی دقیق و همه جانبه مسایل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و شناخت بهتر نیازهای جامعه و بهبود آنهاست. بخش بهداشت و درمان به عنوان یکی از بخش‌های مهم اجتماعی کشور، نقش تعیین‌کننده‌ای در سلامت و تندرستی افراد جامعه دارد و دسترسی عادلانه همه افراد به خدمات بهداشتی و درمانی پیش زمینه ایجاد عدالت در جامعه و موجب ارتقای سطح سلامت و ایجاد فرصت‌های برابر در جامعه خواهد شد. در همین راستا در پژوهش حاضر به بررسی و سنجش میزان برخورداری شهرستان‌های استان فارس از شاخص‌های بهداشتی و درمانی متناسب با جمعیت هر یک از شهرستان‌ها پرداخته شده است. تحقیق حاضر از نوع کاربردی و روش آن توصیفی – تحلیلی است. پس از استخراج شاخص های بهداشتی و درمانی از سالنامه آماری 1390 استان فارس وزن دهی به شاخص ها با استفاده از روش آنتروپی صورت گرفته و سپس با استفاده از مدل های morris و topsis شهرستان های استان رتبه بندی شده و رتبه نهایی هر شهرستان از روش ادغامی میانگین رتبه‌ها به دست آمده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد که اختلاف زیادی بین شهرستان‌های استان در برخورداری از شاخص‌های بهداشتی و درمانی مشاهده می‌شود به طوری که شهرستان‌های جهرم، فسا، پاسارگاد و شیراز با اختلاف زیاد نسبت به سایر شهرستان‌ها در رتبه‌های نخست و شهرستان‌های خرامه، کوار، کازرون و رستم در رتبه آخر قرار گرفته‌اند. میزان ضریب پراکندگی محاسبه شده حاکی از عدم توزیع متعادل شاخص‌های بهداشتی و درمانی در سطح استان است . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

171 - تحلیل اقتصادی فرهنگ در محدوده فضایی شهرستان‌های گیلان
فرهاد برندک لیلی محمدی اصل اجیرلو

فرهنگ به عنوان یکی از مهمترین ارکان توسعه جامعه، اگر با تضمین‌های اقتصادی همراه شود، زمینه‌ساز تحول‌های مثبت تاثیرگذار در جامعه خواهد‌شد.. هدف مطالعه حاضر مقایسه کارایی(بهره وری) نسبی شهرستان های استان گیلان و شناسایی واحدهای کارآ به لحاظ بهره وری شاخص‌های فرهنگی است. ر چکیده کامل

فرهنگ به عنوان یکی از مهمترین ارکان توسعه جامعه، اگر با تضمین‌های اقتصادی همراه شود، زمینه‌ساز تحول‌های مثبت تاثیرگذار در جامعه خواهد‌شد.. هدف مطالعه حاضر مقایسه کارایی(بهره وری) نسبی شهرستان های استان گیلان و شناسایی واحدهای کارآ به لحاظ بهره وری شاخص‌های فرهنگی است. روش تحقیق حاضر از نوع تحلیلی-کاربردی بوده و جامعه آماری تحقیق حاضر را 16 شهرستان استان گیلان تشکیل می‌دهد. روش تحلیل داده‌ها نیز مبتنی بر تکنیک تحلیل پوششی داد‌ها بوده و برای تعیین ضریب کارایی واحدهای مورد بررسی و مشخص کردن واحدهای کارآ و ناکارآ از مدل CCR و BCC ورودی محور و برای رتبه بندی شهرستان‌هایی که با مدل CCR ورودی محور کارا شدند، از روش اندرسون-پیترسون(AP) استفاده شده است. جهت محاسبه مدل‌ها و تجزیه و تحلیل داده‌ها نیز از 2 بسته نرم افزاریDEAP و LINGO استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان داد که طبق مدل CCR-I، 8 شهرستان و در مدل BCC-I، 11 شهرستان کارآ هستند. در کارآیی برتر(AP) و رتبه‌بندی نهایی شهرستان‌ها، شهرستان‌های کارآ به صورت زیر رده‌بندی می‌شود:  رشت > لاهیجان > آستارا > املش > تالش > رضوانشهر> رودبار > بندرانزلی در نهایت، واحدهای مجازی به عنوان الگوهایی برای واحدهای ناکارآ معرفی و پیشنهاد شدند. واحدهای ناکارآ در صورت رسیدن به شرایط واحدهای مجازی متناظر با خود، کارآ می گردند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

172 - سنجش پایداری حمل و نقل درون شهری مطالعه موردی: (محله‌های ولنجک، تجریش)
زهره فنی سعید ضرغامی حسن محمدیان فاطمه ضرغامی

حمل‌ونقل پایدار درون شهری در واقع تحرک روان وسایل نقلیه٬ مردم و کالاهاست که ضمن برآوردن آسان نیازهای دسترسی و جابجایی به پایداری محیط و عدالت درون و بین نسلی نیز توجه دارد. پژوهش حاضر با انتخاب محله تجریش (با دسترسی بیشتر به حمل ونقل عمومی و فعالیت ها و کاربری های متنوع چکیده کامل

حمل‌ونقل پایدار درون شهری در واقع تحرک روان وسایل نقلیه٬ مردم و کالاهاست که ضمن برآوردن آسان نیازهای دسترسی و جابجایی به پایداری محیط و عدالت درون و بین نسلی نیز توجه دارد. پژوهش حاضر با انتخاب محله تجریش (با دسترسی بیشتر به حمل ونقل عمومی و فعالیت ها و کاربری های متنوع) و محله ولنجک (با تسهیلات اندک شبکه حمل و نقل عمومی و توپوگرافی خاص) بر آن است تا با مطالعه ای تطبیقی، به سنجش میزان پایداری حمل و نقل درون شهری در این دو محله بپردازد. این پژوهش که بر اساس روش توصیفی – تحلیلی است در گام نخست، اقدام به تدوین و توسعۀ شاخص‌ها و زیر شاخص‌های حمل و نقل پایدار درون شهری در رخساره‌های اقتصادی، اجتماعی و محیطی نموده است. برای سنجش شاخص‌های پژوهش از نظر کارشناسان و ساکنان محلات استفاده شده است. مدل AHP جهت تحلیل نظرات کارشناسان و برای مطالعه میدانی از پرسشنامه بهره گرفته شده است. در نهایت، جهت تحلیل آن از آزمون‌های آماری آنالیز واریانس یکطرفه و جهت بررسی تطبیقی این شاخص‌ها در محلات از آزمون T-Test دو نمونه‌ای مستقل استفاده شده است. نتایج تحلیل شاخص ها در محلات نشان می دهد که در محله ولنجک شاخص محیطی حمل و نقل از وضعیت مطلوب تری و شاخص اجتماعی شرایط نامناسبی دارد. این در حالی است که میزان پایداری اجتماعی- اقتصادی حمل و نقل در محله تجریش بالاتر بوده ولیکن از لحاظ محیط زیستی در وضعیت نامطلوبی قرار دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

173 - شناسایی کارکرد بهینه شهری الشتر در راستای توسعه پایدار با تاکید بر ارتقاء شاخص‌های انسانی
مهتاب ساکی بیژن رحمانی مجید شمس

دستیابی به توسعه پایدار شهری به منظور بهره-برداری مناسب از منابع و ایجاد رابطه متعادل و متوازن میان انسان، اجتماع و طبیعت، هدف آرمانی برنامه‌ریزان و مدیران توسعه شهری می‌باشد. این پژوهش با هدف کارکرد بهینه شهری الشتر و توسعه پایدار با تاکید بر ارتقاء شاخص‌های انسانی است چکیده کامل

دستیابی به توسعه پایدار شهری به منظور بهره-برداری مناسب از منابع و ایجاد رابطه متعادل و متوازن میان انسان، اجتماع و طبیعت، هدف آرمانی برنامه‌ریزان و مدیران توسعه شهری می‌باشد. این پژوهش با هدف کارکرد بهینه شهری الشتر و توسعه پایدار با تاکید بر ارتقاء شاخص‌های انسانی است، این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه‌ای و بررسی‌های میدانی است. شاخص‌های منتخب در دو مرحله از طریق مطالعه سوابق( طرح‌های تحقیقاتی، آمارنامه‌ها، کتب) و بهره‌گیری از آراء خبرگان( بهره‌گیری از تکنیک دلفی و استخراج نظر نظریه‌پردازان دانشگاهی و مدیران سازمان‌های مرتبط) گردآوری شده است با استفاده از روش دلفی ادغام گردیدند. پس از استخراج شاخص‌ها با استفاده از دو مدل TOPSIS و AHP- FUSSY وزن‌بخشی و تجزیه و تحلیل شدند، در انتها به وسیله نرم افزار GIS و استفاده از تحلیل semivariogram درون‌یابی گردیدند؛ نتایج تحقیق نشان می‌دهد؛ که شهر الشتر با داشتن توانایی نسبی در زمینه کشاورزی در توسعه منطقه‌ای خود می‌تواند نقش موثری را ایفا نماید همچنین نتایج بخشی برای بررسی وضعیت مناطق شهری الشتر از نظر دسترسی به شاخص‌های توسعه پایدار نشان می‌دهدکه در بین گزینه‌های تحقیق ارزش وزنی شاخص‌های توسعه پایدار نشان می‌دهد: منطقه 3 با ارزش وزنی 627/0 بالاترین رتبه را دارد، بعد از آن به ترتیب مناطق 2، 4 و 1 به ترتیب با ارزش وزنی 602/0، 578/0 و 541/0 اولویت‌های بعدی را به خود اختصاص داده‌اند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

174 - بررسی تطبیقی شاخص های پایداری اجتماعی مسکن(مطالعه موردی؛ محلات اسکان غیررسمی اهواز)
فائقه سرحانی محمد حسن یزدانی سعید امانپور

در سال‌های اخیر توسعه پایدار و به تبع آن توسعه پایدار محله‌ای در مجامع علمی مطرح شده است. که ارتباط تنگاتنگی با آسیب‌های اجتماعی، زیست‌محیطی، امنیت، مشارکت، شکل بافت و مدیریت شهری دارد. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تطبیقی شاخص‌های پایداری اجتماعی مسکن در محلات اسکان غیررسم چکیده کامل

در سال‌های اخیر توسعه پایدار و به تبع آن توسعه پایدار محله‌ای در مجامع علمی مطرح شده است. که ارتباط تنگاتنگی با آسیب‌های اجتماعی، زیست‌محیطی، امنیت، مشارکت، شکل بافت و مدیریت شهری دارد. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تطبیقی شاخص‌های پایداری اجتماعی مسکن در محلات اسکان غیررسمی اهواز می‌باشد. روش پژوهش به ‌صورت توصیفی-تحلیل و پیمایشی می‌باشد. جامعه آماری خانوارهای ساکن محلات اسکان غیررسمی می‌باشد. حجم نمونه بر اساس مدل کوکران 381 نفر محاسبه شده است برای افزایش دقت کار تعداد 450 پرسشنامه توزیع گردید. در این پژوهش از میان 6 بافت مشخص در شهر، بافت حاشیه‌ای که شامل 18 محله می‌شد انتخاب شده و در هر محله با توزیع و تکمیل پرسشنامه و بهره‌گیری از مدل ویکور، تاپسیس، الکتر و مدل ادغامی‌کپلند اقدام به مقایسه تطبیقی محلات شهر و رتبه‌بندی آن‌ها بر اساس شاخص‌های پایداری اجتماعی مسکن گردید. بر اساس یافته‌های پژوهش میزان پایداری محلات بدین ترتیب اولویت‌بندی می‌شود: محلات زرگان، زویه 1، زویه 2 با امتیاز 5 دارای سطح پایدار، محلات منبع آب، علی‌آباد، حصیرآباد و کوی طاهر با امتیاز 4 دارای سطح نسبتاً پایدار، محلات آل صافی، ملاشیه، نهضت آباد و کریشان داری سطح نیمه پایدار و محلات گلدشت، چنیبه علیا، کوی علوی دارای سطح نسبتاً ناپایدار و محلات گلبهار، شهرک رزمندگان و کوی سیاحی دارای سطح ناپایدار می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

175 - پایش و پهنه‌بندی خشکسالی در البرز جنوبی
پوریا قاسمی مسعود کرباسی علیرضا زمانی نوری مهدی سرائی تبریزی

خشکسالی یکی از مهمترین مخاطرات طبیعی است و اغلب زندگی تعداد زیادی از مردم را تحت تأثیر قرار می‌دهد و باعث خسارات اقتصادی، آسیب‌های زیست محیطی و معضلات اجتماعی می‌شود. این مطالعه برای ارزیابی روند خشکسالی، شدت و مدت آن در طی سال‌های 1988–2019 نسبت به اقلیم‌های موجو چکیده کامل

خشکسالی یکی از مهمترین مخاطرات طبیعی است و اغلب زندگی تعداد زیادی از مردم را تحت تأثیر قرار می‌دهد و باعث خسارات اقتصادی، آسیب‌های زیست محیطی و معضلات اجتماعی می‌شود. این مطالعه برای ارزیابی روند خشکسالی، شدت و مدت آن در طی سال‌های 1988–2019 نسبت به اقلیم‌های موجود در منطقه البرز جنوبی انجام شده است. برای توصیف خشکسالی‌ها در مقیاس‌های زمانی 3، 6، 12 و 24 ماهه، از دو شاخص خشکسالی، یعنی شاخص بارش استاندارد شده (SPI) و شاخص بارش- تبخیر و تعرق استاندارد شده (SPEI) استفاده شد. در مورد محاسبه (SPEI)، تبخیر و تعرق عامل مهمی برای پایش و نظارت بر خشکسالی بود. بنابراین برای محاسبه تبخیر و تعرق از روش هارگریوز-سامانی (HS) استفاده شد. نقشه‌های شدت و مدت خشکسالی برای SPI و SPEI ارائه شدند. همبستگی SPI و SPEIنیز مورد بررسی قرار گرفت. که در نتایج حاضر بر خلاف اقلیم‌های مرطوب، SPI با SPEI در اقلیم‌های بیش از حد خشک و خشک همبستگی خوبی نداشته و نشان دهنده اهمیت تبخیر و تعرق مرجع (ET0) برای شناسایی خشکسالی در این مناطق می‌باشد و شاخص (SPEI) دارای نتایج پایش دقیق‌تری نسبت به شاخص (SPI) می‌باشد. علاوه بر این، نقشه‌های شدت خشکسالی برای (SPI) و (SPEI) نشان داده است که منطقه با شرایط بسیار خشک مواجه بوده است و منابع آب هم در کوتاه مدت و هم در میان مدت تحت تاثیر شدت خشکسالی قرار دارند. که خشکسالی کوتاه مدت در شرق منطقه (زنجان) و خشکسالی بلند مدت در مرکز و غرب منطقه (گرمسار، سمنان، کرج، تهران) بیشتر بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

176 - ارزیابی نسبی جنبش‌های نوزمین‌ساخت فعال در طاقدیس کته‌پیفک؛ ایوان‌غرب، ایلام
رضا منصوری صمد فتوحی

تحلیل‌های ژئومورفیکی از جبهه‌های کوهستانی، طاقدیس‌ها و مناطق چین‌خورده می‌توانند درک درست و ارزش‌مندی در مورد تاریخ زمین‌ساختی هر منطقه‌ای ارائه دهند. بنابراین، چنین مطالعاتی غالباً در مقیاس منطقه‌ای و با استفاده از تحلیل‌های ریخت‌زمین‌ساختی برای تعیین مناطق دارای فعالی چکیده کامل

تحلیل‌های ژئومورفیکی از جبهه‌های کوهستانی، طاقدیس‌ها و مناطق چین‌خورده می‌توانند درک درست و ارزش‌مندی در مورد تاریخ زمین‌ساختی هر منطقه‌ای ارائه دهند. بنابراین، چنین مطالعاتی غالباً در مقیاس منطقه‌ای و با استفاده از تحلیل‌های ریخت‌زمین‌ساختی برای تعیین مناطق دارای فعالیت‌های زمین‌ساختی بالا انجام می‌شوند. طاقدیس کته‌پیفک در شمال‌خاوری شهرستان ایوان‌غرب، شمال استان ایلام واقع‌شده و بخشی از زون زاگرس چین‌خورده به‌شمار می‌آید. در این پژوهش با هدف ارزیابی جنبش‌های نوزمین‌ساخت فعال در طاقدیس کته‌پیفک، از هفت شاخص ژئومورفیک ازجمله نسبت پهنای کف دره به ارتفاع آن (VF)، درصد بخش‌های بریده‌نشده جبهه کوهستان (EU)، درصد بخش‌های بریده‌شده جبهه کوهستان (FD)، پیچ‌وخم جبهه چین (FFS)، تقارن چین (FSI)، نسبت جهت (AR) و شاخص فعالیت نسبی زمین‌ساخت (Iat) استفاده شده است. ویژگی‌های مورفومتری طاقدیس کته‌پیفک با استفاده از نقشه‌های توپوگرافی، تصاویر ماهواره‌ای و بازدیدهای میدانی مشخص شد. همچنین، داده‌های ساختاری، زمین‌ساخت و سنگ‌شناسی موردنیاز با استفاده از نقشه زمین‌شناسی 1:100,000 برگ 5257 به‌دست آمدند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند که مقادیر بالای شاخص‌های FFS, EU, AR و مقادیر پایین شاخص‌های FD, VF, FSI گویای جوان و نامتقارن بودن این طاقدیس، تداوم نیروهای نوزمین‌ساختی و فرسایش کم‌تر در آن است. همچنین، برپایه شاخص Iat مشخص شد که این طاقدیس در کلاس 3 قرار دارد. شواهد میدانی موجود در منطقه موردمطالعه همچون دره‌های باریک (V شکل)، پرتگاه‌های مستقیم، پرشیب و گسلی و نیز یال‌های نامتقارن تداوم فعالیت‌های زمین‌ساختی در این طاقدیس را تایید می‌نمایند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

177 - تحلیل و الگویابی همدیدی-ترمودینامیکی بارش های سنگین بهاره در استان لرستان
فرزاد نوری زاده امیر گندمکار مرتضی خداقلی

بارش های سنگین یکی از مهمرین مخاطرات اقلیمی استان لرستان است که در طی دهه های اخیر در بستر تغییر اقلیم روند افزایشی پیدا کرده است. در این تحقیق هدف اساسی اولا آشکارسازی الگوهای همدیدی-ترمودینامیکی مولد بارش های سنگین بهاره در استان لرستان است. در این راستا از سه دسته دا چکیده کامل

بارش های سنگین یکی از مهمرین مخاطرات اقلیمی استان لرستان است که در طی دهه های اخیر در بستر تغییر اقلیم روند افزایشی پیدا کرده است. در این تحقیق هدف اساسی اولا آشکارسازی الگوهای همدیدی-ترمودینامیکی مولد بارش های سنگین بهاره در استان لرستان است. در این راستا از سه دسته داده‌های بارش روزانه ایستگاه‌های لرستان، فاکتورهای همدید پایگاه اقلیمی NCEP/NCAR، و داده‌های جو بالای پایگاه دانشگاه وایومینگ استفاده شد. ابتدا با استفاده از روش صدک 95 اُم، بارش‌های سنگین ایستگاه‌های موردمطالعه طی دوره آماری 1995 تا 2020 در سطح استان لرستان مشخص شدند. با اجرای روش صدکها روی بارش های روزانه ایستگاه های همدید استان لرستان دو کیس بارش سنگین بهاره (14 آپریل 2016 ، 1 آپریل 2019) استخراج شد. نتایج حاصل از تحلیل همدیدی در تراز میانی و فوقانی اتمسفر، در نمونه های منتخب فصل بهار یک ناوه عمیق بر روی شرق دریای مدیترانه و بخش غربی ایران را نشان میداد که شرایط صعود و ورود سیستم‌های کم‌فشار را برای غرب کشور مهیا کرده است. در سطح زمین هم کم فشاری در غرب ایران حاکمیت داشته است مرکز واچرخندی بر روی دریای عمان و خلیج‌فارس تشکیل شده است که رطوبت را از دریای عمان و عرب به سمت جنوب و جنوب غربی ایران هدایت می‌کند. اما شاخص های ترمودینامیکی، تفاوت قابل توجهی را در شرایط جو بالای بارش های بهاره آشکار نکرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

178 - .فرامطالعه شاخص‌های محیطی–کالبدی شهر سالم در شهرهای ایران؛ در بازه زمانی سال‌های 1399- 1390
حمیده شعبانی رابری کوروش افضلی فاطمه خزاعی راوری

چکیده تبیین موضوع: به دنبال رشد و گسترش بی‌رویه شهرها، رویکردهای متعددی برای تأمین وضعیت مطلوب زندگی برای نسل‌های امروز و آینده مطرح شد که یکی از این رویکردهای مهم، رویکرد شهر سالم است. هدف پژوهش حاضر، ارزیابی شاخص‌های محیطی-کالبدی شهر سالم در شهرهای ایران می‌باشد. روش: چکیده کامل

چکیده تبیین موضوع: به دنبال رشد و گسترش بی‌رویه شهرها، رویکردهای متعددی برای تأمین وضعیت مطلوب زندگی برای نسل‌های امروز و آینده مطرح شد که یکی از این رویکردهای مهم، رویکرد شهر سالم است. هدف پژوهش حاضر، ارزیابی شاخص‌های محیطی-کالبدی شهر سالم در شهرهای ایران می‌باشد. روش: پژوهش حاضر از منظر هدف، پژوهشی بنیادین، از نظر روش، از نوع کمی و از نظر ماهیت از نوع توصیفی-تحلیلی با روش فراتحلیل است. جهت انجام کار، از داده‌های ثانویه استفاده شده است و نوع مدل، مدل با اثرات تصادفی انتخاب شده است. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات، از نرم‌افزارهای SPSS و CMA2 استفاده شده است. یافته‌ها: یافته‌ها نشان می‌دهد که در گروه مطالعات ذهنی، همة مطالعات معنی دار و برآورد تأثیر همة مطالعات نیز معنی‌دار بود. در خصوص مطالعات عینی، 4 مطالعه از 10 مطالعه، کاملاً بی‌معنی بود اما مجموع مطالعات معنی‌دار بود. در گروه شاخص‌ها نیز، 29 شاخص، ذهنی و 30 شاخص عینی بودند که از میان شاخص‌های ذهنی، 19 شاخص واجد آماره معنی‌داری شده و از میان شاخص‌های عینی، 18 شاخص بی‌معنی شناخته شد. نتایج: نتایج اصلی حاصل از متاآنالیز نشان داد که بیشترین ضریب تأثیر مربوط به شاخصکیفیت هوا بیشترین فاصله اطمینان مربوط به شاخص کیفیت سیستم جمع‌آوری زباله و بیشترین قدرت تحلیل در خصوص شهر سالم از آنِ مسیر ویژه دوچرخه‌سواری است. کلیدواژه‌ها: شهر سالم، شاخص‌های محیطی-کالبدی شهر سالم، فراتحلیل، شهرهای ایران. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

179 - تحلیل رابطه شاخص‌های جمعیتی با توسعه یافتگی استان‌های ایران
میرنجف موسوی علی اکبر تقیلو علی باقری کشکولی

برنامه ریزی جمعیت به عامل اساسی در توسعه یافتگی و عدم توسعه یافتگی مطرح شده است. پدیده شهرنشینی به عنوان یکی از مهمترین پیامدهای رشد جمعیت در قرن 21 منجر شده است بحران‌های شهری و آسیب‌های جدی در روند توسعه یافتگی مناطق و شهرها به وجود آید و استان‌های کشور به لحاظ میزان چکیده کامل

برنامه ریزی جمعیت به عامل اساسی در توسعه یافتگی و عدم توسعه یافتگی مطرح شده است. پدیده شهرنشینی به عنوان یکی از مهمترین پیامدهای رشد جمعیت در قرن 21 منجر شده است بحران‌های شهری و آسیب‌های جدی در روند توسعه یافتگی مناطق و شهرها به وجود آید و استان‌های کشور به لحاظ میزان توسعه یافتگی نابرابری شدیدی باهم داشته باشند. با توجه به ماهیت موضوع و مؤلفه‌های مورد بررسی، رویکرد حاکم برای این پژوهش توصیفی – تحلیلی است. شاخص‌های مورد بررسی حدود 7 شاخص جمعیتی و30 شاخص اقتصادی، فرهنگی، صنعتی و مسکن است که اطلاعات مورد نیاز از مرکز آمار ایران، سرشماری‌های عمومی نفوس و مسکن و سالنامه‌های آماری استان‌ها بر اساس آمار سال 1390 جمع‌آوری شده است. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از مدل Topsis و همچنین از آزمون‌های آماری ضریب همبستگی، رگرسیون، تحلیل واریانس و مدل تحلیل مسیر جهت سنجش ارتباط بین شاخص‌های جمعیتی و شاخص‌های توسعه و همچنین میزان تاثیرگذاری و تاثیرپذیری استفاده شده است. برابر بررسی‌های صورت گرفته، استان تهران و البرز با میزان‌های توسعه به ترتیب 9861/0 و 9824/0 به عنوان توسعه یافته‌ترین استان‌ها و استان سیستان و بلوچیستان با میزان توسعه 0069/0 به عنوان محروم‌ترین استان شناخته شدند. همچنین ضریب همبستگی چندگانه با 901/0 رابطه بین شاخص‌های جمعیتی و میزان توسعه‌یافتگی استان‌های کشور را تایید می‌نماید. مقدار تبیین نشان می‌دهد که 5/76 درصد از تغییرات و توسعه‌یافتگی استان‌های کشور ناشی از شاخص‌های جمعیتی (تراکم جمعیت، میزان شهرنشینی، نرخ فعالیت، بارتکفل، میزان باسوادی، میزان مهاجرین وارد شده و نسبت جنسی است. همچنین مدل تحلیل مسیر نشان می‌دهد شاخص میزان باسوادی با ضریب 687/0 بیشترین تاثیر و میزان بارتکفل با ضریب 355/0- کمترین تاثیر به عبارتی دیگر تاثیر منفی بر روند توسعه یافتگی استان‌های کشور داشته است. در نهایت جهت رسیدن به توسعه یافتگی استان‌های محروم پیشنهاداتی ارایه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

180 - تحلیل شاخص‌های بهداشتی- درمانی استان آذربایجان شرقی به وسیله مدل تاکسنومی عددی
داود امینی رضا مختاری ملک آبادی

امروزه توجه به بهداشت و سلامت در سطح جامعه، توزیع مناسب تسهیلات بهداشتی و استفاده موثر از این امکانات یکی از اهداف اصلی برنامه‌ریزی در سطوح مختلف تلقی می‌گردد. به کارگیری مدل‌های کمی و تحلیلی به عنوان یکی از راه‌کارهای اصلی ارزیابی سطح کمی و کیفی ارائه خدمات بهداشتی-درم چکیده کامل

امروزه توجه به بهداشت و سلامت در سطح جامعه، توزیع مناسب تسهیلات بهداشتی و استفاده موثر از این امکانات یکی از اهداف اصلی برنامه‌ریزی در سطوح مختلف تلقی می‌گردد. به کارگیری مدل‌های کمی و تحلیلی به عنوان یکی از راه‌کارهای اصلی ارزیابی سطح کمی و کیفی ارائه خدمات بهداشتی-درمانی و مقایسه تطبیقی میزان توسعه‌یافتگی منطقه‌ای محسوب می‌شود. در این تحقیق با استفاده از چهارده زیرشاخص بهداشتی- درمانی(خلاصه شده در چهار شاخص عمده) در قالب مدل تاکسنومی عددی و با استفاده از نرم‌افزارهایی مانند Excel و Arcgis، با روش توصیفی- تحلیلی و مقطعی میزان توسعه یافتگی شهرستان‌های استان آذربایجان شرقی مورد سنجش قرار گرفت. پس از ورود داده‌ها و تجزیه و تحلیل صورت گرفته شهرستان‌های استان در چهار سطح توسعه‌ یافته درجه یک، دو، سه و توسعه نیافته رتبه‌بندی شدند. با رتبه‌بندی صورت گرفته میزان توزیع نابرابر و ناعادلانه امکانات بهداشتی- درمانی در سطح استان مشخص شد. در بین شهرستان‌ها تبریز به عنوان تنها قطب منطقه، توسعه یافته‌ترین شهرستان و در مقابل شهرستان چاراویماق به عنوان محروم‌ترین شهرستان شناخته شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

181 - پهنه بندی و اولویت بندی حوزه آبریز دریاچه ارومیه به منظور مکان یابی محل دفن پسماندهای شهری با تاکید بر شاخص‌های زیست محیطی
فریدون بابایی اقدم جعفر آقایی شاهین علیزاده زنوزی بهمن قلیکی میلان

در جهان حاضر، توجه به محیط‌زیست یکی از مهم‌ترین عوامل توسعه هر کشوری محسوب می‌شود و عدم توجه به محیط زیست و پس خوراند منفی آن میتواند اثرات مخربی را در زندگی طبیعی و انسانی بشر داشته باشد. دریاچه ارومیه به عنوان بزرگ‌ترین دریاچه دائمی کشور با ویژگی‌های منحصر بفردی که دا چکیده کامل

در جهان حاضر، توجه به محیط‌زیست یکی از مهم‌ترین عوامل توسعه هر کشوری محسوب می‌شود و عدم توجه به محیط زیست و پس خوراند منفی آن میتواند اثرات مخربی را در زندگی طبیعی و انسانی بشر داشته باشد. دریاچه ارومیه به عنوان بزرگ‌ترین دریاچه دائمی کشور با ویژگی‌های منحصر بفردی که دارا می‌باشد، در طی چند دهه اخیر دچار مشکلات فراوانی شده که محیط زیست این منطقه را به شدت تحت تأثیر قرار داده است. یکی از مهم‌ترین معضلات و مشکلات این دریاچه، ورود زباله‌های شهری، جمعیت سه و نیم میلیونی 41 شهر کوچک و بزرگ این حوزه آبریز به دریاچه، از طریق رودخانه‌های دائمی و فصلی می‌باشد. در این پژوهش در راستای جلوگیری از پخش و ورود زباله‌های شهری به محیط زیست این دریاچه، با استفاده از 10 معیار طبیعی و زیست محیطی و با استفاده از مدل تحلیل سلسله‌مراتبی (AHP) به پهنه بندی حوزه آبریز دریاچه ارومیه به منظور مکان یابی پهنه‌های مناسب برای دفع زباله‌های شهری اقدام شد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که 812400 هکتار از اراضی حوزه آبریز بیشترین مناسبت و 733768 هکتار از اراضی محدوده مورد مطالعه کم‌ترین قابلیت برای استقرار محل دفع پسماندهای شهری را دارا می‌باشد و در ادامه با استفاده از مدل الکتر به اولویت بندی پهنه هایی که بالای 200 هکتار بوده اند و برای مکانیابی بسیار مناسب بوده اند پرداخته شد که پهنه شماره 8 اولویت اول و پهنه شماره 4 و 5 اولویت آخر را دارند متولیان حفظ دریاچه ارومیه و همچنین شهرداری‌های شهرهای حوزه آبریز دریاچه ارومیه، بایستی در راستای یک برنامه مدون زباله های شهری خود را به مکانهای دفن پسماندهای شهری آماده سازی شده انتقال داده و نسبت به دفن مناسب این زباله ها اقدام نموده، تا از ورود زباله‌های شهری به محیط زیست دریاچه ارومیه جلوگیری به عمل آید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

182 - سطح‌بندی محلات حاشیه‌نشین بر اساس شاخص‌های کالبدی – اقتصادی فقر شهری (نمونه موردی: حاشیه نشینان شمال شهر تبریز)
شاهرخ زادولی خواجه اکبر اصغری زمانی فاطمه زادولی

از ویژگی‌های شهرهای جهان سوم عدم تعادل و تمرکز شدید در شهرنشینی است. از اینرو در این شهرها همواره تعداد محدودی از محله‌ها در رفاه و آسایش بوده و در نقطه‌ی متقابل، پاره‌ای از ساکنین در مناطق شهری از رفاه و آسایش قابل قبولی برخوردار نیستند. محلات حاشیه‌نشین از جمله محلات چکیده کامل

از ویژگی‌های شهرهای جهان سوم عدم تعادل و تمرکز شدید در شهرنشینی است. از اینرو در این شهرها همواره تعداد محدودی از محله‌ها در رفاه و آسایش بوده و در نقطه‌ی متقابل، پاره‌ای از ساکنین در مناطق شهری از رفاه و آسایش قابل قبولی برخوردار نیستند. محلات حاشیه‌نشین از جمله محلات فقیرنشین جامعه محسوب می‌شوند. هدف این تحقیق بررسی شاخص‌های کالبدی- اقتصادی فقر شهری و همچنین سطح‌بندی فقر در محلات حاشیه نشین شمال شهر تبریز می‌باشد. روش تحقیق کاربردی از نوع توصیفی- تحلیلی و تطبیقی است. در این تحقیق ابتدا شاخص‌های کالبدی و اقتصادی انتخاب شده بر اساس رویکرد تحلیلی سلسه مراتبی (AHP) وزندهی شده است. بر اساس مدل AHP بیشترین وزن برای بیکاری 0.2 و کمترین وزن به بعد خانوار 0.09 اختصاص داده شده است. همچنین برای رتبه‌بندی محلات حاشیه نشین از نظر فقر شهری از دو ابزار تصمیم‌گیری چند معیاری؛ VIKOR و TOPSIS استفاده گردیده است. یافته‌های پژوهش بر اساس مدل Vikor نشان می‌دهد که محله‌ی سیلاب با مقدار ویکور 0 در رتبه‌ی 1 قرار دارد، یعنی فقر در این محله نسبت به محلات دیگر مورد مطالعه قرار گرفته بیشتر است. همچنین در این رتبه‌بندی کوی بهشتی در رتبه ی 4 قرار دارد، یعنی نسبت به سایر محلات مورد مطالعه قرار گرفته دارای وضعیت مطلوبتری از نظر فقر می‌باشد. مقدار ویکور برای این محله برابر 1 می‌باشد. مدل TOPSIS هم نتایجی شبیه مدل ویکور نشان می‌دهد. مقدار تاپسیس برای محله‌ی سیلاب برابر با 0.0954 و برای کوی بهشتی برابر با 0.0018 می‌باشد. نتایج همچنین نشان می‌دهد که اکثر بلوک‌های این محلات (در حدود دو سوم آنها) در وضعیت نامطلوبی قرار دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

183 - سنجش امنیت در محلات شهری (مطالعة موردی محلات مرداویج و مفت‌آباد شهر اصفهان)
نیلوفر یوسفی

امنیت یکی از نیاز‌های اساسی انسان و بستر اصلی رشد و تکامل بشری است که با گسترش روند شهرنشینی و تبعات ناشی از آن اهمیت روزافرون می‌یابد. با توجه به مفهوم چند بعدی و گستردة امنیت، شاخص‌های مربوطه از طیف وسیعی برخوردار می‌باشند. هدف پژوهش حاضر سنجش امنیت در دو محلة شهر اصف چکیده کامل

امنیت یکی از نیاز‌های اساسی انسان و بستر اصلی رشد و تکامل بشری است که با گسترش روند شهرنشینی و تبعات ناشی از آن اهمیت روزافرون می‌یابد. با توجه به مفهوم چند بعدی و گستردة امنیت، شاخص‌های مربوطه از طیف وسیعی برخوردار می‌باشند. هدف پژوهش حاضر سنجش امنیت در دو محلة شهر اصفهان (مرداویج و مفت‌آباد) است که با فرض رابطة معنادار بین کاهش امنیت با افزایش سطح محرومیت محله‌های مورد‌مطالعه و عدم تعادل شدید شاخص‌های امنیت در‌ محدوده مورد مطالعه انجام گرفته ‌است.به منظور دستیابی به هدف پژوهش،با بررسی تعاریف مختلف امنیت برای بیان‌ شاخص‌هایی که ابعاد امنیت را پوشش دهد دو مؤلفة امنیت اجتماعی و اعتماد اجتماعی در نظر گرفته‌ شده است که هریک دارای معیارهایی می‌باشند که تدوین پرسشنامه در سطح معیارها طراحی شده است.در این پژوهش از تکنیک دلفی و فرآیند تحلیل شبکه‌ایANP‌ با استفاده از نرم افزارهای رایانه‌ای نظیر Matlab، Excel وExpert Choice ،به منظور دستیابی به هدف تحقیق استفاده شده است. روش تحقیق در این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش نیز مبتنی بر روش توصیفی- تحلیلی و مورد‌کاوی می‌باشد. نتایج حاصل از تحقیق حاکی از آن است که از بین چهار زیر معیار امنیت، بعد‌ذهنی‌امنیت بیشترین وزن را دارا می‌باشد (0.284=SS). بعد عینی امنیت (0.232=OS) و اعتماد بین‌فردی (0.186= IT) و اعتماد مدنی یا نهادی(0.151=CT )نیز به ترتیب در رتبه‌های بعدی قرار دارند و در نتیجه محلة مرداویج از لحاظ شاخص‌های امنیت از ‌سطح بالاتری نسبت به محلة مفت‌آباد برخوردار می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

184 - اثرات پیش تیمار بذر شوید با سالیسیلیک‌اسید در شرایط تنش فلزات سرب و کادمیم
سمیه سلطانزاده حسن ملکی لجایر بهروز اسماعیل پور اسماعیل چمنی موسی ترابی گیگلو یونش پوربیرامی هیر

هدف از این پژوهش بررسی تأثیر سالیسیلیک‌اسید در رفع تنش فلزات سرب و کادمیم در گیاهچه‌های گیاه شوید بود. دو آزمایش مجزا در قالب طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. بذور با غلظت‌های صفر، 5/0، 1 و 2 میلی مولار سالیسیلیک‌اسید پیش تیمار شده، سپس در شرایط آلودگی با غلظت‌ه چکیده کامل

هدف از این پژوهش بررسی تأثیر سالیسیلیک‌اسید در رفع تنش فلزات سرب و کادمیم در گیاهچه‌های گیاه شوید بود. دو آزمایش مجزا در قالب طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. بذور با غلظت‌های صفر، 5/0، 1 و 2 میلی مولار سالیسیلیک‌اسید پیش تیمار شده، سپس در شرایط آلودگی با غلظت‌های صفر، 2، 4، 6 و 8 میلی‌گرم در لیتر فلز سرب و غلظت‌های صفر، 10، 20، 30 و 40 میلی‌گرم در لیتر فلز کادمیم کشت شدند. نتایج نشان داد بیشترین درصد جوانه‌زنی (5/75 درصد)، بیشترین مقدار سرعت جوانه‌زنی (1/44)، بیشترین وزن خشک گیاه (55 میلی‌گرم)، بیشترین میزان شاخص وزنی (5/3303)، بیشترین میزان پرولین (2/21میکروگرم برگرم وزن تازه) و فعالیت آنزیم‌های پراکسیداز و کاتالاز در نمونه-های پیش‌تیمار شده با بیشترین غلظت سالیسیلیک‌اسید (2 میلی مولار) حاصل شدند. همچنین با افزایش میزان تنش و پیش-تیمار با سالیسیلیک‌اسید، محتوی پرولین و فعالیت آنزیم‌های پراکسیداز و کاتالاز افزایش یافتند. نتایج این پژوهش نشان داد که پیش‌تیمار سالیسیلیک‌اسید ممکن است با بهبود سیستم آنتی‌اکسیدانی در گیاهان تحت تنش فلزات سنگین باعث افزایش تحمل گیاه نسبت به سمیت این فلزات شده است. به نظر می‌رسد پیش تیمار بذور قیل از کشت با موادی مانند سالیسیلیک-اسید می‌تواند در بهبود جوانه‌زنی و رشد اولیه گیاهچه موثر باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

185 - اثر جیبرلیک اسید بر روند تغییرات مصرف مواد ذخیره‌ای و جوانه‌زنی بذر تریتیکاله تحت تنش شوری
ابوالفضل رشیدی رضا آباد سمانه مهرآفرید خداداد شعبانی امید انصاری

10.30495/jsr.2023.1991722.1261

استفاده از تیمارهای مختلف بذری امروزه به‌عنوان یکی از عوامل افزایش جوانه‌زنی و استقرار گیاهچه و بوته تحت شرایط نامساعد محیطی به‌خصوص شوری معرفی شده است. ازاینرو، در این پژوهش تاثیر پرایمینگ بذر با جیبرلیک اسید بر جوانه‌زنی و مصرف مواد ذخیره‌ای بذر تریتیکاله در شرایط تنش چکیده کامل

استفاده از تیمارهای مختلف بذری امروزه به‌عنوان یکی از عوامل افزایش جوانه‌زنی و استقرار گیاهچه و بوته تحت شرایط نامساعد محیطی به‌خصوص شوری معرفی شده است. ازاینرو، در این پژوهش تاثیر پرایمینگ بذر با جیبرلیک اسید بر جوانه‌زنی و مصرف مواد ذخیره‌ای بذر تریتیکاله در شرایط تنش شوری بررسی شد. تیمارهای آزمایشی در این پژوهش 5 سطح تنش شوری (صفر، 40، 80، 120 و 160 میلی‌مولار) و 4 سطح پرایمینگ بذر (جیبرلیک اسید صفر، 25 و 50 پی‌پی‌ام و بذر شاهد بدون پرایم) با 3 تکرار بودند. نتایج نشان داد که بیشترین درصد جوانه‌زنی با میانگین 33/95 درصد، شاخص جوانه‌زنی با میانگین 65/41 بذر در روز، طول گیاهچه با میانگین 27/19 سانتی‌متر و درصد گیاهچه طبیعی با میانگین 33/95 درصد به‌ترتیب مربوط به تیمارهای پرایمینگ بذر با جیبرلیک اسید 50 پی‌پی‌ام بود. همچنین، بیشترین بنیه بذر با میانگین 73/1836 مربوط به تیمار پرایمینگ بذر با جیبرلیک اسید 50 پی‌پی‌ام بود. در تمام سطوح شوری اعمال شده بالاترین وزن مواد مصرف شده بذر از پرایمینگ بذر با جیبرلیک اسید 50 پی‌پی‌ام به‌دست آمد. بیشترین بازده استفاده از مواد ذخیره‌ای بذر از بذر‌های شاهد در پتانسیل 160 میلی‌مولار و بیشترین وزن خشک گیاهچه و درصد کاهش مواد ذخیره‌ای بذر در شرایط بدون تنش از پرایمینگ بذر با جیبرلیک اسید 25 و 50 پی‌پی‌ام به‌دست آمد. به‌طور کلی پرایمینگ بذر سبب بهبود مولفه‌های جوانه‌زنی تریتیکاله در شرایط تنش شوری می‌شود و تحمل گیاه به شوری را در مقابل تنش شوری در مرحله جوانه‌زنی افزایش می‌دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

186 - بررسی رشد گیاهچه و شاخص های جوانه زنی ژنوتیپ های کینوا Chenopodium quinoa Willd)
نسیم امرایی حشمت امیدی

10.30495/jsr.2022.1967836.1239

به منظور بررسی اثر پرایمینگ بذر کینوا Chenopodium quinoa Willd)) بر رشد گیاهچه و ویژگی‌های جوانه‌زنی دو ژنوتیپ‌ کینوا Giza1) و Titicaca) بر مقاومت بر شوری، این پژوهش به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه چکیده کامل

به منظور بررسی اثر پرایمینگ بذر کینوا Chenopodium quinoa Willd)) بر رشد گیاهچه و ویژگی‌های جوانه‌زنی دو ژنوتیپ‌ کینوا Giza1) و Titicaca) بر مقاومت بر شوری، این پژوهش به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه شاهد در سال 1398 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل عامل اول ((شاهد (عدم پرایمینگ)، هیدروپرایمینگ، نیترات پتاسیم (02/0 درصد)، اسید سالیسیلیک (6/0 میلیمولار)، کلرید کلسیم (20 و 40 میلیمولار ) و عامل دوم شامل دو ژنوتیپ کینوا (Titicaca و Giza 1) بود. بهترین سطح پرایمینگ برای کلرید کلسیم 40 میلیمولار در هر دو ژنوتیپ مورد بررسی بود؛ نتایج نشان داد که اثر پرایمینگ بر درصد جوانهزنی در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود. هم‌چنین اثر پرایمینگ، ژنوتیپ و بر هم‌کنش این دو بر صفات درصد گیاهچه نرمال، طول گیاهچه، ضریب آلومتریک و شاخص طولی بنیه بذر در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود. بیش‌ترین درصد جوانهزنی در پیش‌ تیمار کلرید کلسیم 20 میلی‌مولار (100 درصد) و 4۰ میلی‌مولار (100 درصد) در هر دو ژنوتیپ Titicaca و Giza 1 بدست آمد. افزایش تنش شوری سبب افزایش صفات مذکور شد که میتواند دلیلی بر مقاومت گیاه کینوا نسبت به شوری باشد. به طور کلی کلرید کلسیم 40 میلیمولار جهت حصول بیش‌ترین درصد جوانهزنی در هر دو ژنوتیپ Titicaca و Giza 1 کینوا توصیه می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

187 - تغییرات فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانت، غلظت مالون‌دی‌آلدئید و شاخص‌های جوانه‌زنی سه هیبرید ذرت در برابر تنش شوری
مریم گودرزیان الهه قاسمی سیروس منصوری فر محسن سعیدی

شوری یکی از مهمترین تنش‌های محیطی در کشاورزی سراسر جهان است که رشد و متابولیسم گیاه را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این آزمایش به‌منظور بررسی اثرات پتانسیل‌های اسمزی مختلف (صفر، 40، 80 و 120 میلی‌مولار NaCl) بر جوانه‌زنی، فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدانت، غلظت مالون‌دی‌آلدئید و چکیده کامل

شوری یکی از مهمترین تنش‌های محیطی در کشاورزی سراسر جهان است که رشد و متابولیسم گیاه را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این آزمایش به‌منظور بررسی اثرات پتانسیل‌های اسمزی مختلف (صفر، 40، 80 و 120 میلی‌مولار NaCl) بر جوانه‌زنی، فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدانت، غلظت مالون‌دی‌آلدئید و رشد گیاهچه سه هیبرید ذرت (704SC، 647SC و 260SC) انجام گردید. هدف از اجرای آزمایش مقایسه شاخص‌های جوانه‌زنی هیبریدهای ذرت در سطوح متفاوت تنش‌ شوری بود. آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً&zwj; تصادفی و با چهار تکرار در محیط ژرمیناتور (1 25 درجه سانتی‌گراد) اجرا شد. تجزیه واریانش نشان داد که اثر سطوح پتانسیل اسمزی بر شاخص جوانه ‌زنی، درصد جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه و ساقه‌چه، فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدانت جنین و غلظت مالون‌دی‌آلدئید معنی‌دار بود. با کاهش پتانسیل اسمزی رشد اولیه گیاهچه و سرعت جوانه‌زنی کاهش یافت، البته تنش شوری درصد جوانه‌زنی را بیشتر از مولفه‌های دیگر کاهش داد. بین هیبریدهای 647SC و260SC از نظر نحوه‌ پاسخ‌دهی در برابر سطوح مختلف تنش شوری اختلاف معنی‌داری مشاهده نشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

188 - تأثیر پیش تیمار بذر با باکترهای محرک رشد بر شاخص‌های جوانه‌زنی گیاه دارویی ریحان تحت تنش شوری
مهدی عقیقی شاهوردی بهنام ممیوند حجت عطایی سماق

به منظور بررسی تأثیر پیش تیمار بر جوانه‌زنی بذر گیاه دارویی ریحان (Ocimum basilicum L.) در شرایط تنش شوری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در‌ 3 تکرار در آزمایشگاه بذر دانشگاه شاهد در سال 1393 انجام گرفت. فاکتورهای آزمایش شامل تنش شوری در پنج سطح، صفر چکیده کامل

به منظور بررسی تأثیر پیش تیمار بر جوانه‌زنی بذر گیاه دارویی ریحان (Ocimum basilicum L.) در شرایط تنش شوری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در‌ 3 تکرار در آزمایشگاه بذر دانشگاه شاهد در سال 1393 انجام گرفت. فاکتورهای آزمایش شامل تنش شوری در پنج سطح، صفر به عنوان شاهد، 5/2، 5، 5/7 و 10‌ دسی‌زیمنس بر متر و پیش تیمار با باکتری‌های محرک رشد در پنج سطح، عدم پیش تیمار به عنوان شاهد، ازتوباکتر (سویه Azeto-5)، سدوموناس فلوروسنس (سویه P-169)، سدوموناس پوتیدا (سویه P-168) و کود زیستی فسفر بارور 2 بود. اثر شوری و پیش تیمار با باکتری‌های محرک رشد بر صفات درصد و سرعت‌ جوانه‌زنی، متوسط جوانه‌زنی روزانه، شاخص طولی قدرت گیاهچه، طول ریشه‌چه، ساقه‌چه و گیاهچه و نسبت طول ریشه‌چه به ساقه‌چه معنی‌دار بود. بیشترین درصد جوانه‌زنی (66/86 درصد) در شوری 5 دسی‌زیمنس و پیش تیمار با ازتوباکتر و بیشترین سرعت جوانه‌زنی (36/10 بذر در روز) در شوری 5/2 دسی زیمنس بر متر و پیش تیمار با فسفر بارور2 بدست آمد. پیش تیمار بذر با ازتو‌باکتر و فسفر بارور 2، در سطوح شوری 5/2، 5 و 5/7 دسی‌زیمنس بر متر باعث کاهش اثرات منفی شوری بر درصد و سرعت جوانه‌زنی بذر ریحان گردید. نسبت طول ریشه‌چه به ساقه‌چه در شوری 5/7 دسی‌زیمنس بر متر در پیش تیمار با فسفر بارور 2 بیشترین مقدار شد. درصد و سرعت جوانه‌زنی بذر با صفات طول ریشه‌چه، ساقه‌چه و گیاهچه، شاخص طولی و وزنی قدرت گیاهچه همبستگی مثبت و معنی‌داری داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

189 - تأثیر پیش‌تیمار بذر با سالیسیلیک اسید بر ویژگی‌های گیاهچه و قابلیت جوانه‌زنی بذرهای پیر شده شنبلیله (Trigonellafoenum-graecum)
سینا سیاوش‌مقدم امیر رحیمی سیدعلی نورحسینی امید محمدی ویدا قاسمی

به‌‌منظور بررسی اثرپیش‌تیماربذرباسالیسیلیکاسیدبرخصوصیاتگیاهچهوقابلیتجوانه‌زنیبذرهایپیرشدهشنبلیله، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با چهار تکرار در آزمایشگاه زراعت و تکنولوژی بذر دانشگاه ارومیه در سال 1394 انجام گرفت. تیمارها شامل سطوح مختلف پیری چکیده کامل

به‌‌منظور بررسی اثرپیش‌تیماربذرباسالیسیلیکاسیدبرخصوصیاتگیاهچهوقابلیتجوانه‌زنیبذرهایپیرشدهشنبلیله، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با چهار تکرار در آزمایشگاه زراعت و تکنولوژی بذر دانشگاه ارومیه در سال 1394 انجام گرفت. تیمارها شامل سطوح مختلف پیری تسریع شده (بدون پیری، 24 و 48 ساعت) در رطوبت نسبی 95 درصد و دمای 45 درجه سانتی‌گراد و پرایمینگ با هورمون سالیسیلیک اسید (شاهد، 1700 و 2800 میکرومولار) بودند. نتایج نشان داد تیمار 48 ساعت پیری در شرایط بدون پرایمینگ باعث کاهش معنی دار شاخص‌های درصدجوانه‌زنی، بنیهطولی گیاهچه، بنیهوزنیگیاهچه، سرعتجوانه‌زنی، ضریبسرعتجوانه‌زنی، متوسطجوانه‌زنیروزانه، ضریبیکنواختیجوانه‌زنی، انرژیجوانه‌زنی، حداکثرمیانگینجوانه‌زنیروزانه و ارزشجوانه‌زنی گردید. زمانی که بذرهای پیر شده در شرایط پرایمینگ سالیسیلیک اسید 2800 میکرومولار قرار قرار داده شد، این شاخص‌ها به طور معنی‌داری افزایش پیدا کرد، به طوری که درصد جوانه‌زنی از 41 درصد به 100 درصد رسید. در این مطالعه پرایمینگ با سالیسیلیک اسید 2800 میکرومولار درصدآببافتگیاهچه را در شرایط 48 ساعت پیری به 48/94 درصد رساند. پیری تسریع شده به مدت 48 ساعت به طور معنی‌داری باعث کاهش صفات طولی و وزنی گیاهچه گردید. بیشترین میانگین صفات طولگیاهچه، وزن خشک ساقه‌چه و گیاهچه در بذرهای تیمار شده با سالیسیلیک اسید 2800 میکرومولار مشاهده شد. به طورکلی توصیه می‌شود برای افزایش کیفیت بذر شنبلیله، بایستی بذر در شرایط مطلوب (دما و رطوبت مناسب) نگهداری گردد. پرایمینگ با سالیسیلیک اسید نیز می‌تواند کیفت بذر را بهبود بخشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

190 - تاثیر پس‌رسی و برخی خصوصیات گیاه مادری بر جوانه‌زنی و قدرت بذر ماریتیغال(Silybum marianum)
قاسم پرمون علی عبادی حوریه توکلی

به‌منظور مطالعه تأثیرات پس‌رسی و برخی ویژگی‌های جوانه‌زنی بذرها ماریتیغال، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار در دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1392 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل مدت زمان پس‌رسی در 5 سطح (شاهد، 30، 60، 90 و 120 روز پس‌رسی در دما چکیده کامل

به‌منظور مطالعه تأثیرات پس‌رسی و برخی ویژگی‌های جوانه‌زنی بذرها ماریتیغال، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار در دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1392 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل مدت زمان پس‌رسی در 5 سطح (شاهد، 30، 60، 90 و 120 روز پس‌رسی در دمای 35 درجه سانتی‌گراد). اندازه گل‌آذین گیاه مادری در 2 سطح (بزرگ و کوچک) و رنگ بذر در 2 سطح (روشن و تیره) بود. صفات اندازه‌گیری شده شامل درصد جوانه‌زنی، متوسط زمان جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، شاخص وزنی و طولی قدرت بود. نتایج نشان داد پس‌رسی موجب افزایش جوانه‌زنی بذرها شده و همچنین بذرها روشن و بذرها بدست آمده از گل آذین بزرگ جوانه‌زنی بهتری دارند. در بین تیمارها 90 روز بیشترین جوانه‌زنی را نشان داد در حالی که بیشترین سرعت جوانه‌زنی و همچنین کمترین متوسط زمان جوانه‌زنی از 30 روز پس‌رسی مشاهده شد. بر خلاف جوانه‌زنی سرعت جوانه‌زنی در بذرها تیره بیشتر از بذرها روشن بود. افزایش مدت‌زمان پس‌رسی موجب افزایش شاخص‌های قدرت گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

191 - اثر سرمادهی مرطوب بر جوانه زنی و رشد اولیه گیاهچه تودههای اسفناج بومی ایران
مختار حیدری محمدرضا زارع بوانی سید عبدالله افتخاری

به‌منظور مطالعه اثر سرمادهی مرطوب بر شاخص های جوانه زنی هفت توده اسفناج، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در آزمایشگاه گروه علوم باغبانی، دانشگاه علوم کشاورزی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان در سال 1395 انجام شد. تیمارها در این مطال چکیده کامل

به‌منظور مطالعه اثر سرمادهی مرطوب بر شاخص های جوانه زنی هفت توده اسفناج، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در آزمایشگاه گروه علوم باغبانی، دانشگاه علوم کشاورزی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان در سال 1395 انجام شد. تیمارها در این مطالعه شامل چهار سطح سرمادهی مرطوب (0، 3، 6 و 9 روز) و توده های اسفناج (کوهبان، شیروان، قوچان، قم، ورامین-2، ورامین-3 و کرج) بودند. نتایج نشان داد که تفاوت معنی داری در شاخص های جوانه زنی و رشد گیاهچه وجود داشت. بهترین زمان سرمادهی در توده های قم، شیروان و ارومیه در 9 روز سرمادهی وجود داشت. بیشترین سرعت جوانه زنی در بذور، کرج، ورامین-3، ورامین-2، شیروان، قوچان و قم پس از 9 روز سرمادهی و در بذور کوهبان پس از شش روز سرمادهی وجود داشت. سرمادهی بذور اسفناج موجب تغییرات معنی دار در جوانه‌زنی بذر گردید و مشخص گردید دوره سرمادهی کوتاه (تا 9 روز) در بهبود جوانه‌زنی بذر اسفناج مؤثر می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

192 - بهبود شاخص‌های جوانه‌زنی بذور پرایم شده چاودار کوهی (Secale montanum) تحت شرایط کاهش تدریجی رطوبت و پیری تسریع شده
امید انصاری فرزاد شریف زاده

پرایمینگ بذور سبب بهبود شاخص‌های جوانه‌زنی می‌شود. یکی از مشکلات عمدۀ پرایم بذور، کاهش سریع‌تر قدرت این بذرها نسبت به بذور خشک است. به همین منظور برای بررسی اثر کاهش تدریجی رطوبت بر جوانه‌زنی و برخی شاخص‌های مرتبط با ویگور بذور پرایم شده چاودار کوهی (Secale montanum) تح چکیده کامل

پرایمینگ بذور سبب بهبود شاخص‌های جوانه‌زنی می‌شود. یکی از مشکلات عمدۀ پرایم بذور، کاهش سریع‌تر قدرت این بذرها نسبت به بذور خشک است. به همین منظور برای بررسی اثر کاهش تدریجی رطوبت بر جوانه‌زنی و برخی شاخص‌های مرتبط با ویگور بذور پرایم شده چاودار کوهی (Secale montanum) تحت شرایط پیری تسریع شده آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی به اجرا درآمد. فاکتورهای آزمایشی شامل دوره پیری (صفر، 1، 2 و 3 روز)، تیمار پرایمینگ (سالیسیلیک، جیبرلین و آسکوربیک) و کاهش رطوبت (کاهش تدریجی رطوبت و خشک کردن معمولی بذور بعد از پرایمینگ) بود. نتایج نشان داد که اثرات سه گانه دوره پیری، تیمار پرایمینگ و کاهش رطوبت برای همه صفات به جز درصد گیاهچه‌های نرمال در سطح یک درصد معنی‌دار بود اما برای درصد گیاهچه نرمال در سطح 5 درصد معنی‌دار بود. با افزایش دوره پیری صفات اندازه‌گیری شده به طور معنی‌داری کاهش یافتند و تیمار کاهش تدریجی رطوبت به بهبود شاخص‌های جوانه‌زنی در طی پیری کمک کرد. بالاترین درصد جوانه‌زنی مربوط به بذور پرایم شده با سالیسیلیک و جیبرلین بدون تیمار پیری بود (96 درصد). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

193 - بررسی تغییرات فضایی دماهای حدی در سطح ایران
اعظم تاجیک آزاده اربابی سبزواری

تحقیق حاضر با هدف بررسی فراوانی رخدادهای فرین دمایی ایران و شناسایی تغییرات مکانی و زمانی آن‌ها انجام شده است. داده‌های مورد استفاده شامل داده‌های روزانه حداقل دما و حداکثر دما روزانه طی دوره 2017-1985 برای 77 ایستگاه سینوپتیک ایران است. برای محاسبه شاخص‌های فرین دمایی چکیده کامل

تحقیق حاضر با هدف بررسی فراوانی رخدادهای فرین دمایی ایران و شناسایی تغییرات مکانی و زمانی آن‌ها انجام شده است. داده‌های مورد استفاده شامل داده‌های روزانه حداقل دما و حداکثر دما روزانه طی دوره 2017-1985 برای 77 ایستگاه سینوپتیک ایران است. برای محاسبه شاخص‌های فرین دمایی ایران از 16 شاخص توصیه‌شده توسط گروه کارشناسی CCL/CLIVAR استفاده شد. محاسبه شاخص‌ها در محیط نرم‌افزار R و با استفاده از نرم‌افزار جانبی RclimDex انجام شد. نتایج محاسبه شاخص‌های فرین گرم و سرد نشان داد که در حالت کلی فراوانی رخداد و تغییرات مکانی فرین‌های دمایی ایران تابع موقعیت جغرافیایی، شرایط توپوگرافی و محیطی نقاط مختلف کشور ایران است؛ چراکه به جزء سواحل شمالی، در مناطق با ارتفاعات زیاد و عرض جغرافیایی بالا فراوانی شاخص‌های حدی سرد از بیشینه مقدار و شاخص‌های فرین گرم از کمینه مقدار و در مناطق پست و کم ارتفاع جنوبی با عرض جغرافیایی پایین شاخص‌های گرم از بیشینه رخداد و شاخص‌های فرین سرد از کمینه رخداد برخوردارند. همچنین نتایج این تحقیق نشان داد که طی دوره 2017-1985 شاخص‌های فرین گرم نسبت به شاخص‌های فرین سرد از فراوانی رخداد و گستردگی مکانی بیشتری برخوردار هستند. علاوه بر این شاخص‌های فرین گرم تداوم زمانی بیشتری نیز دارند و به همین دلیل فراوانی رخداد شاخص WSDI در سطح کشور تا 10 دوره می‌رسد درحالی‌که فراوانی شاخص CSDI حداکثر به شش دوره می‌رسد. این نتایج بیانگر گرم‌تر شدن شرایط دمایی ایران و افزایش رخدادهای گرمایی بیشتر طی دوره مورد مطالعه است که می‌تواند در آینده نیز ادامه پیدا کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

194 - بررسی و مقایسه عملکرد شاخص‌های استخراج عوارض آبی و پوشش برف/یخ (SCG)
صیاد اصغری سراسکانرود الهام ملانوری شیوا صفری احسان قلعه

با توجه به تغییرات اقلیمی و کاهش عنصر بارش به عنوان یکی از اجزای اصلی آن، به‌ویژه در مناطق کوهستانی شمال غرب ایران، مطالعه و بررسی دقیق پدیده مهم آب و همچنین برف به‌دلیل اهمیت ذخیره‌گاه‌های برفی در تغذیه ذخائر آبی حائز اهمیت می‌باشد. با توجه به اهمیت شاخص‌های طیفی در سن چکیده کامل

با توجه به تغییرات اقلیمی و کاهش عنصر بارش به عنوان یکی از اجزای اصلی آن، به‌ویژه در مناطق کوهستانی شمال غرب ایران، مطالعه و بررسی دقیق پدیده مهم آب و همچنین برف به‌دلیل اهمیت ذخیره‌گاه‌های برفی در تغذیه ذخائر آبی حائز اهمیت می‌باشد. با توجه به اهمیت شاخص‌های طیفی در سنجش‌ازدور و شباهت طیفی دو پدیده برف و آب، در مطالعه حاضر از شاخص‌های تفاضلی نرمال شده آب و برف و همچنین شاخص‌های تفاضلی نرمال شده، بدون پس زمینه برف/یخ و آب و روش آستانه گذاری Otsuبر روی تصویر لندست 8 با انتخاب قسمتی از کوهستان سبلان و دریای خزر به ‌عنوان منطقه مورد مطالعه، استفاده ‌شده است. نتایج پژوهش حاضر نشان داد، با توجه به هیستوگرام و واریانس باندها، شاخص‌های نرمال شده تفاضلی آب بدون برف و برف بدون آب، به ترتیب با صحت کلی ۱۰۰ درصد و ۹۷ درصد دقت بالایی در استخراج و تفکیک پدیده‌های آب و پوشش برفی نشان دادند. نتایج حاصل از اجرای الگوریتم باینری Otsu نیز این موضوع را تایید کرده و توانایی بالای شاخص های مورد نظر را در استخراج پدیده های برف و آب نشان داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

195 - تحلیل فعّالیّت نئوتکتونیکی در حوضه آبریز قلعه‌چای
معصومه رجبی فریبا کرمی مریم انصاری

زمین سیستمی پویاست که تغییر و تحول از جمله ویژگی های آن است. نیروهای درونی زمین در قالب فرآیندهای نئوتکتونیک موجب تشکیل ناهمواری می شوند و لندفرم های اصلی را فراهم می آورند، به همین جهت ارزیابی و بررسی فرآیندهای تکتونیکی فعّال و اثرات ناشی از آ ن ها از اهمیت بالایی برخو چکیده کامل

زمین سیستمی پویاست که تغییر و تحول از جمله ویژگی های آن است. نیروهای درونی زمین در قالب فرآیندهای نئوتکتونیک موجب تشکیل ناهمواری می شوند و لندفرم های اصلی را فراهم می آورند، به همین جهت ارزیابی و بررسی فرآیندهای تکتونیکی فعّال و اثرات ناشی از آ ن ها از اهمیت بالایی برخوردار است. پدیده هایی که درنئوتکتونیک مطالعه می شود شامل تمام عوامل، فرایندها و عملکردهای ناشی از فعّالیّت های جدید زمین و اشکال ایجاد شده توسط این فعّالیّت ها است. پژوهش حاضر، بررسی فعّالیّت نئوتکتونیکی در حوضه آبریز قلعه چای است که شامل بخشی از ارتفاعات غربی کوه سهند می باشد. برای دستیابی به اهداف تحقیق، از شاخص های مورفومتری استفاده شده است که شامل: نسبت شکل حوضه زهکشی(BS) ، شاخص عدم تقارن حوضه زهکشی(Af)، نسبت پهنای کف دره به ارتفاع آن (Vf) و تراکم زهکشی(D)، می باشد که بر اساس محاسبات صورت گرفته BS 20/3 ، AF 27/39، D میزان بالای تراکم وVF فعّالیّت زمین ساختی از نوع فعال را نشان می دهند که می توان حوضه ی قلعه چای را با فعالیت های تکتونیکی نسبتا فعال در نظر گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

196 - شناسایی و تحلیل الگوهای همدید موجد کولاک فراگیر برف در شمال غرب ایران
جواد خوشحال دستجردی اصغر کامیار

کولاک برف مخاطره ای جوّی است که رخداد آننظمسامانه های حمل و نقل وانتقال انرژی را برهم می زند. از اینرو هدف این پژوهش شناسایی الگوهای همدید و بررسی کمیّت های پویایی و گرماپویایی مؤثر در رخداد کولاک فراگیر برف در شمال غرب ایران، که از مناطق مستعد رخداد این پدیده است، می ب چکیده کامل

کولاک برف مخاطره ای جوّی است که رخداد آننظمسامانه های حمل و نقل وانتقال انرژی را برهم می زند. از اینرو هدف این پژوهش شناسایی الگوهای همدید و بررسی کمیّت های پویایی و گرماپویایی مؤثر در رخداد کولاک فراگیر برف در شمال غرب ایران، که از مناطق مستعد رخداد این پدیده است، می باشد.ابتدا روز نمونه با کولاک فراگیر روزیدر نظر گرفته شد که در آن بیش از 50 درصد ایستگاه های همدید منطقه کدهای هوای حاضر بین 36 تا 39 را در آن روز ثبت کرده باشند.در ادامه پس از شناسایی روزهای رخداد این پدیده طی دوره زمانی 2009-1987، جهت تحلیل همدید داده های 4 بار در روز فشار، دما، اُمگا، رطوبت ویژه، مؤلفه های مداری و نصف النهاری در تراز دریا، 1000، 850 و 500 هکتوپاسکال از پایگاه هایNCEP/NCARدریافت و نقشه های آن با نرم افزار GrADSترسیم گردید. نتایج بررسی چشمی 11 مورد کولاک فراگیر،دو الگوی متفاوت را نشان داد. در ترازهای زیرین جو شیو فشار بین پرفشار شمال اروپا و کم فشار مدیترانه سبب ایجاد ناپایداری می گردید و در ترازهای بالایی جو گسترش ناوه شمال روسیهشرایط واگرایی بالایی را فراهم می کرد.در پایانبررسیشاخص های ناپایداری در سه ایستگاه جو بالای منطقه(ایروان، تبریز و کرمانشاه)نشان داد کهشاخصTTشرایط ناپایداری را بهتر از سایر شاخص ها آشکار می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

197 - تحلیل ارتباط الگوهای پیوند از دور با خشک‌سالی حوضه قره‌قوم با استفاده از مدل شبکه عصبی
مونا فلاح‌زاده پرویز رضایی سعید اسلامیان علیرضا عباسی

در این پژوهش نقش الگوهای پیوند از دور در رخداد خشک‌سالی‌های حوضه قره‌قوم مورد بررسی قرار گرفته است. در این راستا داده‌های بارش 30 ایستگاه باران‌سنجی و سینوپتیک و نیز داده‌های مربوط به 32 نمایه عددی پیوند از دور از سایت نوآ طی دوره آماری 1987-2013 اخذ گردید. در ابتدا داد چکیده کامل

در این پژوهش نقش الگوهای پیوند از دور در رخداد خشک‌سالی‌های حوضه قره‌قوم مورد بررسی قرار گرفته است. در این راستا داده‌های بارش 30 ایستگاه باران‌سنجی و سینوپتیک و نیز داده‌های مربوط به 32 نمایه عددی پیوند از دور از سایت نوآ طی دوره آماری 1987-2013 اخذ گردید. در ابتدا داده‌های شاخص بارش استاندارده شده با روش تحلیل عاملی طبقه‌بندی، سپس رابطه میانگین شاخص خشک‌سالی هر پهنه با تک تک الگوهای پیوند از دور ارزیابی شد. همچنین مقادیر شاخص خشک‌سالی با شاخص‌های از دور به روش شبکه عصبی مصنوعی شبیه‌سازی گردید. نتایج نشان داد 5 شاخص پیوند از دور نوسان دهه‌ای اقیانوس آرام، نینو4، چند متغیره انسو، دو قطبی اقیانوس هند و نوسان مادن جولیان در منطقه 1 اقیانوس آرام با پهنه اول (عامل اول) در مقیاس زمانی 6 ماهه در ارتباط بوده و بهترین نتایج را با کمترین خطا و بیشترین ضریب همبستگی ارائه داده‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

198 - بررسی وضعیت تکتونیک فعال طاقدیس بانکول (در زاگرس چین‌خورده) با به‌کارگیری شاخص‌های مورفوتکتونیکی و شواهد ژئومورفولوژیکی
رضا منصوری زهرا سربازی

در این پژوهش از شاخص‌های مورفوتکتونیک استفاده شده است، زیرا استفاده از این‌گونه شاخص‌ها در بررسی‌های مربوط به تکتونیک‌های فعال ابزار مفید و کارآمدی هستند، به‌طوری‌که با استفاده از آنها می‌توان مناطقی را که تحت تاثیر حرکات نسبتا سریع یا حتی آهسته تکتونیکی قرار دارند را م چکیده کامل

در این پژوهش از شاخص‌های مورفوتکتونیک استفاده شده است، زیرا استفاده از این‌گونه شاخص‌ها در بررسی‌های مربوط به تکتونیک‌های فعال ابزار مفید و کارآمدی هستند، به‌طوری‌که با استفاده از آنها می‌توان مناطقی را که تحت تاثیر حرکات نسبتا سریع یا حتی آهسته تکتونیکی قرار دارند را مشخص نمود. استفاده از این شاخص‌ها پیش‌تر به‌عنوان ابزاری گران‌بها و سودمند در مناطق فعال تکتونیکی در نواحی گوناگون آزمایش‌شده و کارایی آنها به اثبات رسیده است. طاقدیس بانکول با مساحت 02/496 کیلومتر مربع در راستای عرض جغرافیایی ´´10 ´41 °33 تا ´´48 ´07 °34 و در راستای طول جغرافیایی ´´08 ´56 °45 تا ´´56 ´29 °46 در شمال‌شرقی شهرستان ایوان‌غرب واقع شده است. سازندهای اصلی تشکیل‌دهنده این طاقدیس شامل سازند: آسماری، پابده، گورپی، بختیاری و گچساران می‌باشند. هدف اصلی این پژوهش بررسی میزان فعالیت تکتونیک فعال طاقدیس بانکول با استفاده از شاخص‌های مورفوتکتونیکی (SMF, FMF, AR, FFS, FSI, FD, EU) می‌باشد. ابزارهای‌ فیزیکی و مفهومی مورد استفاده در این‌ پژوهش شامل نقشه‌های توپوگرافی و زمین‌شناسی منطقه مورد مطالعه، تصاویر ماهواره‌ای، سامانه اطلاعات جغرافیایی و نیز چندین بار بازدید میدانی می‌باشند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند که طاقدیس بانکول دارای وضعیت تکتونیکی فعالی است؛ به‌طوری‌که این طاقدیس برپایه مقادیر شاخص‌های SMF, FMF, AR, FFS, FSI, FD, EU در کلاس یک فعالیت قرار می‌گیرد. همچنین، این یافته‌ها گویای تداوم حرکات نئوتکتونیک و بالاآمدگی در طاقدیس بانکول می‌باشند که با شواهد ژئومورفولوژیکی موجود در منطقه مورد پژوهش همچون وجود پرتگاه‌های گسلی خطی و مستقیم، اشکال مثلثی شکل، دره‌های ژرف و V شکل، بریدگی کم جبهه طاقدیس و عدم تشکیل کوهپایه مطابقت می‌کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

199 - تأثیر آتش‌سوزی بر شاخص اهمیت نسبی (SIV) و مدل‌های توزیع فراوانی گونه‌های گیاهی در جنگل‌های زاگرس
سعیده کریمی حسن پوربابائی یحیی خداکرمی

این تحقیق با هدف بررسی شاخص اهمیت نسبی گونه‌های گیاهی در منطقه جنگلی تنگه بزازخانه در شمال شرق کرمانشاه انجام گرفت. بدین منظور تعداد 80 قطعه نمونه 1000 (در هر یک از مناطق 40 قطعه نمونه) متر‌مربعی به شکل دایره با استفاده از ابعاد شبکه 100× 100 متر به روش تصادفی- سی چکیده کامل

این تحقیق با هدف بررسی شاخص اهمیت نسبی گونه‌های گیاهی در منطقه جنگلی تنگه بزازخانه در شمال شرق کرمانشاه انجام گرفت. بدین منظور تعداد 80 قطعه نمونه 1000 (در هر یک از مناطق 40 قطعه نمونه) متر‌مربعی به شکل دایره با استفاده از ابعاد شبکه 100× 100 متر به روش تصادفی- سیستماتیک در منطقه جنگلی پیاده شد. در داخل هر قطعه نمونه، نوع و تعداد گونه‌های درختی، درختچه‌ای و زادآوری ثبت و برای گونه‌های علفی پس از تعیین مساحت قطعات نمونه به روش سطح حداقل در هریک از مناطق آتش‌سوزی شده و شاهد (آتش‌سوزی نشده) 40 قطعه نمونه به ابعاد 4×2 متر برداشت شد. نتایج نشان داد که در هر دو منطقه، مدل فراوانی گونه‌ها برای لایه‌های درختی و زادآوری به صورت توزیع هندسی و برای لایه درختچه‌ای در منطقه آتش‌سوزی شده به صورت توزیع هندسی و در منطقه شاهد به صورت عصای شکسته است. برای لایه علفی نیز در هر دو منطقه توزیع گونه‌ها به صورت نرمال لگاریتمی بدست آمد. در لایه درختی و زادآوری بیشترین مقدار SIV متعلق به گونه برودار و در لایه درختچه‌ای به ترتیب در منطقه آتش‌سوزی شده و شاهد به گونه‌های زالزالک و راناس تعلق دارد و در لایه‌های علفی گونه‌ Avena Factua در هر دو منطقه بیشترین مقدار اهمیت نسبی را نسبت به سایر گونه‌ها به خود اختصاص داده‌ است. از نتایج فوق چنین استنباط می شود که رویشگاه از لحاظ تنوع گونه های چوبی از وضعیت مناسبی برخوردار نیست، بنابراین اقدامات حفاظتی برای پیشگیری از وقوع آتش-سوزی در این منطقه ضروری است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

200 - تاثیر برش تک‌گزینی بر تنوع زادآوری گونه‌های درختی (مطالعه موردی: جنگل ناو اسالم، غرب گیلان، ایران)
زهرا مرادی علی صالحی حسن پوربابایی جمشید اسلام دوست

در این مطالعه اثر مساحت، شیب و جهت روشنه بر تنوع زادآوری گونه‌های درختی در راشستان آمیخته، سری دو از جنگل‌های ناو اسالم استان گیلان مورد بررسی قرار گرفت. بدین‌منظور 15روشنه با سه اندازه روشنه کوچک (200-100 مترمربع)، متوسط (300-200 مترمربع) و بزرگ (400-300 مترمربع) هرکدا چکیده کامل

در این مطالعه اثر مساحت، شیب و جهت روشنه بر تنوع زادآوری گونه‌های درختی در راشستان آمیخته، سری دو از جنگل‌های ناو اسالم استان گیلان مورد بررسی قرار گرفت. بدین‌منظور 15روشنه با سه اندازه روشنه کوچک (200-100 مترمربع)، متوسط (300-200 مترمربع) و بزرگ (400-300 مترمربع) هرکدام با پنج تکرار انتخاب شد. نقاط شاهدی نیز با همین اندازه زیر تاج پوشش بسته در نظر گرفته شد. شیب در چهار کلاسه (30-20، 40-31، 50-41 و 50 درصد به بالا) طبقه‌بندی شد. سپس درصد زادآوری گونه‌های چوبی آن‌ها براساس مقیاس دومین در ریز قطعه نمونه‌های 4 متر مربعی ثبت شد. نتایج نشان داد که شاخص‌های سیمپسون، شانون- وینر و غنا با افزایش اندازه روشنه افزایش معنی‌داری پیدا می‌کنند در حالی ‌که سطوح نقاط شاهد مجاور روشنه-ها بر شاخص‌های تنوع تأثیر معنی‌داری نداشت. در بین جهت‌های جغرافیایی و شیب‌های مورد بررسی بالاترین مقدار شاخص‌های تنوع به شاخص‌ شانون- وینر اختصاص داشته است. بر این اساس بیشترین مقدار شاخص شانون- وینر (203/2) و غنا (5) به جهت شما‌ل شرق و به شیب 50-41 درصد (18/2 و 5) اختصاص داشت. در حالی که بیشترین مقدار شاخص یکنواختی به شاخص کامارگو در جهت شرق (88/0) و به شیب 40-31 درصد (86/0) اختصاص داشته است. بر اساس نتیجه تجزیه واریانس، اختلاف معنی‌داری در بین شاخص‌های مذکور در جهت‌های مختلف جغرافیایی و شیب‌های مختلف مشاهده نشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

201 - شناسایی و اولویت‌بندی معیارها و شاخص‌های خدمات چندگانه اکوسیستمی با استفاده از تکنیک‌های تصمیم‌گیری چند معیاره آنتروپی و تاپسیس در حوزه آبخیز دارابکلا
مریم پیری کیا اصغر فلاح حمید امیرنژاد جهانگیر محمدی

شناسایی و اولویت‌بندی معیارها و شاخص‌ها نقش مهمی در ارزیابی خدمات اکوسیستمی دارد. در پژوهش حاضر از پرسشنامه دلفی به منظور شناسایی معیارها و شاخص‌های حایز اهمیت خدمات تولیدی‌(تولید آب و تولید چوب) و خدمات تنظیمی‌(حفاظت خاک و ذخیره و ترسیب کربن) و از تکنیک آنتروپی شانون ب چکیده کامل

شناسایی و اولویت‌بندی معیارها و شاخص‌ها نقش مهمی در ارزیابی خدمات اکوسیستمی دارد. در پژوهش حاضر از پرسشنامه دلفی به منظور شناسایی معیارها و شاخص‌های حایز اهمیت خدمات تولیدی‌(تولید آب و تولید چوب) و خدمات تنظیمی‌(حفاظت خاک و ذخیره و ترسیب کربن) و از تکنیک آنتروپی شانون به منظور محاسبه وزن آنها استفاده شده است و در ادامه از تکنیک تاپسیس برای اولویت‌بندی معیارها و شاخص‌های خدمات چندگانه اکوسیستمی استفاده گردید. ابتدا شاخص‌های مهم و تاثیر‌گذار از طریق پرسشنامه دلفی به وسیله کارشناسان مربوطه نمرده‌دهی شدند که از میان آن‌ها 19 شاخص برای تولید آب، 23 شاخص برای تولید چوب، 25 شاخص برای حفاظت از خاک و 22 شاخص برای ذخیره و ترسیب کربن در خاک جهت ارزیابی خدمات چندگانه اکوسیستمی بومی‌سازی شد. نتایج اولویت‌بندی شاخص‌ها و معیارها از طریق تکنیک تاپسیس نشان داد که شاخص‌های بارندگی و ماندگاری برف و معیارهای خاک و اقلیم برای تولید آب، شاخص‌های تیپ گونه های درختی و درصد جنگل و معیارهای منابع جنگلی و اقلیم برای تولید چوب، شاخص‌های پوشش گیاهی و درصد تاج پوشش و معیارهای پوشش گیاهی و خاک برای حفاظت از خاک، شاخص‌های کاربری زمین و پوشش گیاهی و معیارهای پوشش گیاهی و اقلیم برای ذخیره و ترسیب کربن در خاک به ترتیب بالاترین اولویت‌ها را به خود اختصاص داده‌اند. همچنین اولویت-بندی خدمات اکوسیستم در حوزه آبخیز دارابکلا به ترتیب شامل خدمت تولید چوب، ذخیره و ترسیب کربن، تولید آب و حفاظت از خاک می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

202 - ارزیابی ورتبه بندی شاخص های پایداری محیط شهری منطقه 22کلانشهرتهران درراستای حفظ اکوسیستم طبیعی
امیرحسین حکمتی حمیدرضا جودکی یوسفعلی زیاری

طبق گزارش سازمان ملل درسال1900تنها10%ازجمعیت جهان درشهرها زندگی می کردند اما در سال 2007 جمعیت شهری جهان به 50% رسید. شهرها به عنوان عامل اصلی ایجادکننده ناپایداری در جهان به شمار می روند و در واقع پایداری شهری و پایداری جهانی هر دو مفهومی واحد هستند. از این‌رو توجه به چکیده کامل

طبق گزارش سازمان ملل درسال1900تنها10%ازجمعیت جهان درشهرها زندگی می کردند اما در سال 2007 جمعیت شهری جهان به 50% رسید. شهرها به عنوان عامل اصلی ایجادکننده ناپایداری در جهان به شمار می روند و در واقع پایداری شهری و پایداری جهانی هر دو مفهومی واحد هستند. از این‌رو توجه به پایداری به یکی از مباحث مهم در ادبیات شهرسازی در جهان بدل گشته است. هدف این تحقیق بررسی معیارها و زیر معیارهای شاخص‌های پایداری شهری در منطقه 22کلانشهر تهران می باشد. روش تحقیق توصیفی -تحلیلی بوده و با استفاده از مبانی تحقیق و پرسشنامه پنج لیکرت معیارها و زیرمعیارها تعیین شدند و سپس با استفاده از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی الویت‌بندی زیرمعیارها انجام شد و نتایج نشان دادکه در بین زیرمعیارهای محیط زیست زیرمعیار "پوشش چشم انداز و پوشش گیاهی"در بین زیر معیارهای انرژی زیرمعیار"بهره‌وری انرژی"دربین زیرمعیارهای استفاده از زمین زیر معیار"سبز بودن درمقابل مناطق ساخته شده"دربین زیرمعیارهای حمل ونقل وزیرساخت زیرمعیار"خیابان ایمن" در بین زیرمعیارهای ایمنی زیرمعیار"ایمنی اماکن عمومی"و در بین زیرمعیارهای سلامتی زیر معیار پتانسیل تهویه و در بین زیر معیارهای مسکن زیر معیارهای"طرح مسکونی"و در بین زیر معیار اقتصاد زیر معیار تشویق برای سرمایه گذاری‌های جدید در اولویت قراردارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

203 - طبقه‌بندی آسایش سکونتی و گردشگری با استفاده از شاخص‌های اقلیمی(منطقه مورد مطالعه استان ایلام)
علی عارفی محسن رنجبر رضا برنا

شناسایی مناطق مستعد آسایش سکونتی و گردشگری بر مبنای پارامترهای اقلیمی یکی از موضوعات پر کاربرد پژوهشگران اقلیم، جغرافیا و گردشگری است. به منظور شناسایی مناطق مستعد آسایش سکونتی و گردشگری باید مشخص شود که هر منطقه بر اساس تغییرات اقلیمی در چه طبقه ای از آسایش قرار می گیر چکیده کامل

شناسایی مناطق مستعد آسایش سکونتی و گردشگری بر مبنای پارامترهای اقلیمی یکی از موضوعات پر کاربرد پژوهشگران اقلیم، جغرافیا و گردشگری است. به منظور شناسایی مناطق مستعد آسایش سکونتی و گردشگری باید مشخص شود که هر منطقه بر اساس تغییرات اقلیمی در چه طبقه ای از آسایش قرار می گیرد. با توجه به اهمیت موضوع، هدف از تحقیق حاضر طبقه بندی آسایش سکونتی و گردشگری با استفاده از شاخص های اقلیمی در استان ایلام است. ابتدا با استفاده از داده های اقلیمی بارش، دما، رطوبت نسبی و سرعت از شش ایستگاه سینوپتیک، به تحلیل شاخص های آماری توصیفی پرداخته شد. سپس با استفاده از شاخص های اقلیمی بیکر، دمای موثر و توزیع احتمالاتی، برای هر ماه درجه آسایش اقلیمی مشخص شد. این تحقیق از نظر قلمرو جغرافیایی به تحلیل پیامدهای تغییرات دما و بارش بر آسایش اقلیمی در استان ایلام می‌پردازد. نتایج برآیند شاخص های اقلیمی بیکر، دمای موثر و توزیع احتمالاتی نشان داد که ماه های فروردین، اردیبهشت، مهر، آبان و اسفند مستعد آسایش اقلیمی هستند. طبق نتایج، شهرهای دره شهر و لومار در ماه‌های گذار از گرما به سرما (مهر و آبان) و سرما به گرما (فروردین و اردیبهشت) بیشترین پتانسیل آسایش اقلیمی را داشته باشند. به طور کلی در فصل بهار و پاییز شهرهای شمالی و شرقی استان ایلام از آسایش اقلیمی بالاتری برخوردارند؛ در عوض در فصل زمستان شهرهای جنوبی و مرزی (مهران و دهلران) از آسایش اقلیمی مناسبی برخوردارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

204 - بررسی کارکردهای ساختار گیاهی درمراتع ییلاقی آذربایجان غربی با استفاده از LFA
آزاده عالم زاده گرجی غلامعلی حشمتی

اکوسیستم مرتعی از قطعات متنوعی تشکیل شده است که میزان عملکرد هر یک از آنها به یکدیگر تفاوت می کند. شناخت کارکرد یک اکوسیستم طبیعی نیاز به آگاهی از مشخصه ها و معرف های خاکی و گیاهی دارد که بتوان به توانمندی و پتانسیل آن اکوسیستم پی برد. بررسی روابط بین پوشش گیاهی و خاک چکیده کامل

اکوسیستم مرتعی از قطعات متنوعی تشکیل شده است که میزان عملکرد هر یک از آنها به یکدیگر تفاوت می کند. شناخت کارکرد یک اکوسیستم طبیعی نیاز به آگاهی از مشخصه ها و معرف های خاکی و گیاهی دارد که بتوان به توانمندی و پتانسیل آن اکوسیستم پی برد. بررسی روابط بین پوشش گیاهی و خاک کمک شایانی به شناخت پتانسیل ها و عملکرد مراتع خواهد داشت. این بررسی، با استفاده از روش تجزیه و تحلیل کارکرد اکوسیستم طبیعی (LFA) پتانسیل و توانمندی بالقوه اراضی مرتعی چشم اندازهای شمالی و جنوبی که معرف مراتع ییلاقی آذربایجان غربی میباشد را مورد مطالعه قرار داد. در این راستا طول و عرض قطعات اکولوژیک شامل فرم‌های رویشی بوته، بوته-گراس، بوته-فورب و درختچه، تعداد آن و پارامترهای 11 گانه سطح خاک بر روی سه ترانسکت 50 متری در امتداد شیب دو دامنه شمالی و جنوبی ثبت شد. تجزیه تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم افزار spss و آزمون t مستقل انجام می‌شود. نتایج آزمون t مستقل نشان داد، دامنه شمالی از لحاظ پارامترهای مورد مطالعه به طور معنی داری از دامنه جنوبی بیشتر بود. فرم رویشی بوته به عنوان معرف اکولوژیک هر دو دامنه در منطقه قلمداد می‌شود. این فرم رویشی در ترکیب با فورب و گندمی‌ها گونه‌هایی مناسب در جهت عملیات اصلاحی در این مراتع می‌باشند. از سوی دیگر لزوم گسترش درختچه scoparia Amigdalus به دلیل تاثیر غیر قابل انکاری که علارغم تراکم پایین در منطقه، بر روی فاکتورهای نفوذ پذیری، پایداری خاک و چرخه مواد غذایی داشته است، از لحاظ مدیریتی توصیه می‌شود. شاخص نظام یافتگی چشم انداز در دامنه شمالی بیشتر از دامنه جنوبی می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

205 - شاخص‌های کمی و محتوای رنگدانه‌ای برگ راش‌های (Fagus orientalis Lipsky) کهنسال در دو توده خالص و آمیخته (مطالعه موردی: جنگل‌های ناو اسالم گیلان)
میر مظفر فلاح چای مهدی سیمایی نیلوفر محمدزاده

راش (Fagus orientalis Lipsky) از گونه‌های نخبه و بسیار با‌ارزش جنگل‌های شمال ایران است که بررسی شاخص‌های کمی آن در دو توده خالص و آمیخته می‌تواند مشخص‌کننده روند بهبود یا تخریب یک توده جنگلی تلقی‌شود. بدین منظور پس‌از جنگل‌گردشی و مطالعه میدانی از جنگل‌های ناو اسالم، دو چکیده کامل

راش (Fagus orientalis Lipsky) از گونه‌های نخبه و بسیار با‌ارزش جنگل‌های شمال ایران است که بررسی شاخص‌های کمی آن در دو توده خالص و آمیخته می‌تواند مشخص‌کننده روند بهبود یا تخریب یک توده جنگلی تلقی‌شود. بدین منظور پس‌از جنگل‌گردشی و مطالعه میدانی از جنگل‌های ناو اسالم، دو توده خالص و آمیخته از پارسل 319 به مساحت 54 هکتار که دارای شرایط رویشگاهی و جنگل‌شناسی تقریبا مشابهی هستند مدنظر قرارگرفتند. سپس تعداد 30 اصله از درختان راش کهنسال قطورتر از یک‌متر در آنها به‌صورت تصادفی انتخاب و برخی مشخصه‌های کمی و کیفی آنها مورد اندازه‌گیری قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد اختلاف معنی‌دار بین راش‌های دو توده از نظر قطر‌ برابر‌ سینه، ارتفاع کل، طول تنه و درصد طول تنه بدون شاخه وجود نداشت. همچنین متغیرهای کیفی تقارن ‌تاجی در دو نوع متقارن و نامتقارن، پیچیدگی ‌تنه در سه حالت فاقد ‌پیچیدگی، پیچیدگی ‌محسوس به سمت‌ راست، پیچیدگی ‌نامحسوس به سمت ‌چپ و وضعیت شاخه‌دوانی روی تنه‌ی درخت راش با تقسیم‌بندی‌های فاقد‌ شاخه، کم‌شاخه و پرشاخه در سطح احتمال 95 درصد دارای اختلاف معنی‌دار بود. علاوه ‌براین عملکرد دگرآسیبی ناشی از انواع گونه‌های درختی مجاور گونه راش در توده آمیخته منجر به کاهش معنی‌دار محتوای رنگدانه‌های فتوسنتزی کلروفیل a، کلروفیل کل و کاروتنوئیدها شد. در‌حالی‌که غلظت رنگدانه‌های فلاوونوئیدی گونه راش در توده آمیخته افزایش قابل‌ ملاحظه‌ای نسبت به توده خالص نشان داد. نتایج این تحقیق همچنین بیان نمود که درصد تقارن‌ تاج ‌درختان در توده ‌خالص بیشتر شد اما بالا‌بودن میانگین ارتفاع ‌درخت و تاج ‌نامتقارن در توده‌ آمیخته می‌تواند به‌علت وجود گونه‌های دیگر و رقابت برای کسب‌ نور باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

206 - بررسی اثر نانوذره اکسیدروی بر رشد، رنگیزه‌های فتوسنتزی و اسمولیت‌های محلول گیاه نوروزک (Salvia leiifolia Benth.) تحت شرایط تنش شوری
مهدی آخوندی مریم نیاکان هما محمودزاده مجید دشتی

تنش شوری یکی از اصلی‌ترین عوامل محدودکننده رشد و تولید گیاهان می‌باشد. عنصر روی ازجمله عناصر ضروری در رشد و فرایندهای متابولیسمی می‌باشد که مصرف آن سبب مقاومت گیاهان به تنش‌های محیطی می‌شود. از سوی دیگر کاربرد عناصر در شکل نانو به‌علت سهولت جذب عناصر امروزه مورد توجه قر چکیده کامل

تنش شوری یکی از اصلی‌ترین عوامل محدودکننده رشد و تولید گیاهان می‌باشد. عنصر روی ازجمله عناصر ضروری در رشد و فرایندهای متابولیسمی می‌باشد که مصرف آن سبب مقاومت گیاهان به تنش‌های محیطی می‌شود. از سوی دیگر کاربرد عناصر در شکل نانو به‌علت سهولت جذب عناصر امروزه مورد توجه قرارگرفته است. به‌منظور بررسی اثر محلول‌پاشی نانواکسیدروی در شرایط تنش شوری، آزمایشی در قالب طرح فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل دو سطح نانواکسیدروی (2 و 4 میلی‌گرم بر لیتر) و 5 سطح شوری (صفر، 50، 100، 150 و 200 میلی‌مولار) نمک کلرید سدیم در کنار شاهد بود. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که طول ساقه، وزن‌تر گیاه، تعداد برگ، سطح برگ و میزان رنگیزه‌های فتوسنتزی و همچنین میزان کربوهیدرات‌های محلول در سطو مختلف شوری کاهش معنی‌داری یافت. از سوی دیگر تیمار 4 میلی‌گرم در لیتر نانواکسیدروی با تأثیر مثبتی بر پارامترهایی رشد، شاخص پایداری کلروفیل، میزان کلروفیل و کاروتنوئیدها، پرولین و قندهای محلول برگ و ریشه داشت. همچنین بررسی اثر‌ متقابل داده‌ها نشان داد که بیشترین میزان طول ریشه‌ و وزن‌تر کل در سطح 50 میلی‌مولار کلرید سدیم و نیز میزان پرولین وکلروفیل مربوط به سطح 100 میلی‌مولار کلرید سدیم همراه با محلول‌پاشی نانواکسیدروی با غلظت 4 میلی‌گرم در لیتر بود. به‌طورکلی در این تحقیق مشخص شد مصرف نانواکسیدروی با غلظت 4 میلی‌گرم در لیتر توانست سبب بهبود رشد گیاه و اسمولیت‌های سازگار و در نتیجه بهبود پاسخ گیاه نوروزک به تنش شوری گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

207 - اثر سطوح مختلف کود آلی ورمی‌کمپوست و آزومیت بر فاکتورهای رشدی، بیوشیمیایی و جذب عناصر غذایی مرزه تابستانه (Satureja hortensis L.)
رسول نریمانی محمد مقدم حسن ابراهیمی دانیال شکوهی

ورمی‌کمپوست به‌عنوان کود زیستی، از طریق بهبود خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک و افزایش جذب عناصر غذایی توسط گیاه و آزومیت با داشتن طیف کاملی از عناصر مفید، سبب افزایش عملکرد و بهبود صفات رشدی گیاهان می‌شوند. به‌منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف ورمی‌کمپوست و آزومیت بر عملکرد و برخ چکیده کامل

ورمی‌کمپوست به‌عنوان کود زیستی، از طریق بهبود خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک و افزایش جذب عناصر غذایی توسط گیاه و آزومیت با داشتن طیف کاملی از عناصر مفید، سبب افزایش عملکرد و بهبود صفات رشدی گیاهان می‌شوند. به‌منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف ورمی‌کمپوست و آزومیت بر عملکرد و برخی ویژگی‌های کیفی و جذب عناصر معدنی در مرزه تابستانه آزمایشی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1396 به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با دو فاکتور شامل کود آلی ورمی‌کمپوست و آزومیت به‌ترتیب در چهار سطح (0، 5، 10 و 15 درصد) و (0، 3، 6 و 9 گرم در کیلوگرم خاک) و در سه تکرار انجام شد. صفات مورد بررسی شامل ارتفاع گیاه، وزن‌تر و خشک بوته، تعداد شاخه‌فرعی، محتوای رطوبت نسبی، رنگیزه‌های فتوسنتزی، فعالیت آنتی‌اکسیدانی، میزان فنل کل و کربوهیدرات محلول و همچنین جذب عناصر غذایی بودند. نتایج نشان داد که استفاده توأم ورمی‌کمپوست و آزومیت به‌ویژه سطوح 10 و 15 درصد ورمی‌کمپوست به همراه کاربرد 3 گرم آزومیت در کیلوگرم خاک سبب افزایش معنی‌دار صفات رشدی گیاه از قبیل وزن‌تر و خشک برگ و ساقه، طول میانگره و قطر ساقه و صفات بیوشیمیایی نظیر محتوای رطوبت نسبی، میزان قند محلول و رنگیزه‌های فتوسنتزی نسبت به گیاهان شاهد (عدم کاربرد ورمی‌کمپوست و آزومیت) گردید. برهمکنش بین ورمی‌کمپوست و آزومیت بر غلظت نیتروژن، فسفر، سدیم، آهن، روی و منگنز برگ مرزه تأثیر معنی‌داری داشت؛ به‌طوری‌که استفاده از ورمی‌کمپوست (سطوح 10 و 15 درصد) همراه با آزومیت (در هر سه سطح) سبب افزایش قابل‌توجه غلظت این عناصر نسبت به شاهد گردید. همچنین مشاهده گردید که استفاده از ورمی‌کمپوست به‌تنهایی سبب افزایش معنی‌دار میزان پتاسیم و منیزیم در گیاه نسبت به تیمار بدون کود گشت. درمجموع نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که استفاده از کود ورمی‌کمپوست و خاک معدنی آزومیت می‌تواند باعث بهبود صفات کمی و کیفی و جذب عناصر غذایی در گیاه مرزه تابستانه شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

208 - ارزیابی فعالیت آنتی‌اکسیدانی و خصوصیات بیوشیمیایی گیاه دارویی شنبلیله (Trigonella foenum- graecum L.) در واکنش به سولفات آهن و بیوپتاس تحت تنش خشکی
محمد حسین امینی فرد حمیرا قادری زه حسن بیات علیرضا صمدزاده

به‌منظور ارزیابی فعالیت آنتی‌اکسیدانی و خصوصیات بیوشیمیایی شنبلیله در واکنش به سولفات آهن و بیوپتاس تحت شرایط تنش خشکی، آزمایشی، به صورت صورت کرت های خرد شده در قالب فاکتوریل بر پایه بلوک های کامل تصادفی انجام شد. تیمارها شامل: تنش خشکی (شامل آبیاری نرمال به عنوان عدم ت چکیده کامل

به‌منظور ارزیابی فعالیت آنتی‌اکسیدانی و خصوصیات بیوشیمیایی شنبلیله در واکنش به سولفات آهن و بیوپتاس تحت شرایط تنش خشکی، آزمایشی، به صورت صورت کرت های خرد شده در قالب فاکتوریل بر پایه بلوک های کامل تصادفی انجام شد. تیمارها شامل: تنش خشکی (شامل آبیاری نرمال به عنوان عدم تنش و قطع آبیاری در اوایل گلدهی و میوه‌دهی به‌مدت 14 روز به عنوان تنش خشکی) به‌عنوان عامل اصلی و تیمار‌های کودی بیوپتاس (0 و 5 کیلوگرم در هکتار) و سولفات آهن (0 و 5/1 در هزار) به عنوان عوامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که تنش خشکی، بیوپتاس و سولفات آهن و برهمکنش آنها بر میزان صفات آنتوسیانین، ترکیبات فنولی و فلاونوئیدی معنی‌دار گردید، بطوریکه بالاترین میزان آنتوسیانین شنبلیله از تیمار‌های 5 کیلوگرم بیوپتاس و 5/1 در هزار سولفات آهن در شرایط تنش خشکی و کمترین میزان آنها در شاهد و تحت شرایط تنش بدست آمد. همچنین در شرایط تنش خشکی، ترکیبات فنولی و فلاونوئیدی شنبلیله افزایش یافت، بطوری‌که بیشترین میزان ترکیبات فلاونوییدی شنبلیله در شرایط تنش خشکی و از تیمار‌های 5 کیلوگرم بیوپتاس و 5/1 در هزار سولفات آهن حاصل گردید. اثر متقابل تنش خشکی و سولفات آهن هم بر فعالیت آنتی‌اکسیدانی گیاه معنی‌دار شد، بطوری‌که بیشترین میزان فعالیت آنتی‌اکسیدانی با میزان 8/62 درصد در شرایط تنش خشکی و تیمار سولفات آهن 5/1درهزار مشاهده گردید. همچنین بیشترین مقدار قندهای محلول شنبلیله در تنش خشکی و در تیمار 5 کیلوگرم بیوپتاس و کمترین مقدار این صفت در شرایط عدم تنش بدست آمد. نتایج نیز نشان داد که بیشترین میزان کلروفیل کل شنبلیله در شرایط عدم تنش خشکی و درتیمارهای کودی 5 کیلوگرم بیوپتاس و سولفات آهن 5/1 درهزار بدست آمد. بر اساس نتایج این آزمایش، استفاده از تنش خشکی، نقش موثری در افزایش محتوی فنلی، فلاونییدها، آنتوسیانین و قند‌های محلول شنبلیله داشت و همچنین کاربرد کود زیستی بیوپتاس و سولفات آهن، صفات بیوشیمیایی شنبلیله را بهبود بخشید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

209 - اثر بسترهای مختلف کشت بر برخی صفات فیزیکوشیمیایی گیاه همیشه‌بهار (Calendula officinalis L.) تحت تنش خشکی
مهسا بهرام پور مریم دهستانی اردکانی مصطفی شیرمردی جلال غلام نژاد

خشکی یکی از مهم‌ترین تنش‌های محیطی است که موجب کاهش تولید و عملکرد گیاه خصوصا در مناطق خشک و نیمه‌خشک می‌گردد. هدف از پژوهش حاضر کاربرد برخی مواد آلی اصلاحی در خاک جهت افزایش مقاومت گیاه همیشه‌بهار (Calendula officinalis L.) به تنش خشکی بود. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در ق چکیده کامل

خشکی یکی از مهم‌ترین تنش‌های محیطی است که موجب کاهش تولید و عملکرد گیاه خصوصا در مناطق خشک و نیمه‌خشک می‌گردد. هدف از پژوهش حاضر کاربرد برخی مواد آلی اصلاحی در خاک جهت افزایش مقاومت گیاه همیشه‌بهار (Calendula officinalis L.) به تنش خشکی بود. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. تیمار‌ها شامل شش ماده اصلاحی (شاهد (فقط خاک)، یک و دو گرم نانو کود پتاسیم به ازای یک کیلوگرم خاک، 30 درصد حجمی گلدان کوکوپیت، پالم پیت و بقایای گیاه روناس) در سه سطح خشکی (40، 60 و 80% ظرفیت مزرعه) بودند. بر اساس نتایج به‌دست‌ آمده با افزایش سطح تنش خشکی وزن تر و خشک گل و ریشه به طور معنی‌داری کاهش یافت. در حالی‌که فعالیت آنزیم پراکسیداز به طور معنی‌داری افزایش یافت. بیشترین میزان وزن تر و خشک گل و ریشه در گیاهان تیمار شده با بقایای روناس حاصل شد. همچنین کم‌ترین وزن تر و خشک ریشه و گل در تمام سطوح خشکی در گیاهان تیمار شده با پالم پیت به‌دست آمد. گیاهانی که با پالم پیت تیمار شده بودند در هر سه سطح تنش خشکی وارد فاز زایشی و تولید گل نشدند. وزن تر گل با وزن خشک گل، وزن تر و خشک ریشه و جذب فسفر همبستگی معنی‌دار نشان داد. به‌طورکلی، نتایج به دست آمده نشان داد که بقایای گیاه روناس در مقایسه با سایر تیمارها، به خوبی توانست مقاومت گیاه همیشه‌بهار را به تنش خشکی افزایش دهد و می-تواند به عنوان بستر کشت جدید معرفی شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

210 - اثر تنظیم کننده پیکس بر پارامترهای رشد آنزیم‌های آنتی اکسیدانی و شاخص‌های اکسیدانی دانه رست دو رقم ساحل و شایان گیاه رست پنبه (Gossypium spp.) در سطوح مختلف خشکی
شهربانو غفوری مریم نیاکان عمران عالیشاه محمدرضا زنگی

مپی کوات کلرید (پیکس) به عنوان یک ابزار مهم مدیریتی برای کاهش آسیب تنش در گیاه پنبه در مرحله جوانه‌زنی می‌باشد. در این تحقیق، اثر سطوح مختلف خشکی و میزان مپی کوات کلراید (پیکس) بر شاخص‌های رشد و آنزیم‌های آنتی اکسیدانی و نیز میزان مالون دی آلدهید و پراکسید هیدروژن دانه چکیده کامل

مپی کوات کلرید (پیکس) به عنوان یک ابزار مهم مدیریتی برای کاهش آسیب تنش در گیاه پنبه در مرحله جوانه‌زنی می‌باشد. در این تحقیق، اثر سطوح مختلف خشکی و میزان مپی کوات کلراید (پیکس) بر شاخص‌های رشد و آنزیم‌های آنتی اکسیدانی و نیز میزان مالون دی آلدهید و پراکسید هیدروژن دانه رست دو رقم پنبه تحت شرایط آزمایشگاهی بررسی شد. این تحقیق در یک طرح کاملاً تصادفی با استفاده از غلظت‌های 0 ، 5 و 10 گرم بر لیتر پیکس و نیز اعمال سطوح خشکی با کاربرد پلی اتیلن گلیکول6000 در مقادیر 0، 4- و 8- بار در ظروف پتری بر دو رقم ساحل (حساس به خشکی) و شایان (مقاومت به خشکی) گیاه پنبه انجام شد. شاخص‌های جوانه زنی و نیز پارامترهای فیزیولوژیکی دانه رست‌های تحت تیمار خشکی و پیکس پس از 4 روز اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که استفاده از پیکس باعث افزایش درصد جوانه زنی ، طول ریشه‌چـه، وزن خشک و تردانه رست و فعالیت آنزیم‌های پراکسیداز و کاتالاز ارقام پنبه در شرایط تنش خشکی شد در حالیکه اعمال تنش خشکی به تنهایی موجب کاهش پارامترهای ذکر شده گشت. همچنین اعمال خشکی موجب افزایش شاخص‌های اکسیدانی یعنی مالون دی آلدهید و پراکسید هیدروژن در دانه رست‌های دو رقم ساحل و شایان شد در حالی که کاربرد پیکس شاخص‌های نامبرده را کاهش داد. به‌طورکلی نتایج این تحقیق نشان داد کاربرد پیکس سبب بهبود پاسخ‌های رشدی و سیستم آنتی‌اکسیدانی دو رقم پنبه گشت که در این بین پاسخ رقم شایان مناسب‌تر از رقم ساحل بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

211 - بررسی ویژگی‌های مورفوفیزیولوژیکی و عملکرد گیاه گندم (Triticm aestivum L.) با استفاده از منابع تامین نیتروژن و روی و برهمکنش این عناصر
محمدعلی رضایی حسین عجم نوروزی مهرعلی محمود جانلو حسن مدرس زاده

10.30495/iper.2021.679522

بررسی کاربرد مغذی‌ها و توازن مطلوب میان عناصر و غلظت ترکیبات قابل جذب مورد توجه پژوهشگران علوم زیستی و کشاورزی قرار دارد. در این پژوهش اثر منابع تامین نیتروژن در چهار سطح شامل: 100 درصد اوره، نانوکود کلات ازت، کود بیولوژیک پانارومیکس و 50 درصد اوره + 50 درصد کود بیولوژی چکیده کامل

بررسی کاربرد مغذی‌ها و توازن مطلوب میان عناصر و غلظت ترکیبات قابل جذب مورد توجه پژوهشگران علوم زیستی و کشاورزی قرار دارد. در این پژوهش اثر منابع تامین نیتروژن در چهار سطح شامل: 100 درصد اوره، نانوکود کلات ازت، کود بیولوژیک پانارومیکس و 50 درصد اوره + 50 درصد کود بیولوژیک پانارومیکس و منابع تامین روی در 3 سطح: عدم مصرف روی، سولفات روی و نانوکود کلات روی و اثرات متقابل منابع تامین این دو عنصر بر فیزیولوژی و عملکرد گیاه گندم (Triticum aestivum L.) بررسی شد. این تحقیق با روش اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار و 12 تیمار در مزرعه شخصی واقع در شمال شهر جلین واقع در 3 کیلومتری شرق گرگان، در سال زراعی 97-96 انجام شد. نتایج نشان داد صفات مورد بررسی تحت تاثیر منابع تامین نیتروژن و اثر متقابل منابع تامین این دو عنصر قرار گرفت، اما از نظر منابع تامین روی اختلاف معنی‌داری نداشتند. در تیمارهای منابع تامین نیتروژن، بیشترین میزان سطح و تعداد برگ، ارتفاع گیاه، کلروفیل b و مجموع کلروفیل (a+b)، نیترات ردوکتاز و عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه مربوط به تیمارهای 100 درصد اوره و 50 درصد اوره +50 درصد کود بیولوژیک بود. در تیمارهای اثر متقابل، بیشترین میزان پرولین در تیمار 100 درصد کود بیولوژیک + نانوکلات روی مشاهده شد و در تیمارهایی که با افزایش میزان پرولین همراه بود، افزایشی در میزان قندهای محلول و گلایسین بتائین صورت نگرفت. بالاترین میزان فعالیت نیترات ردوکتاز و مقدار کلروفیل a و کلروفیل (a+b) و نیز بالاترین میزان عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک در تیمار 100 درصد اوره + سولفات روی مشاهده گردید. نتایج نشان داد عملکرد بالای گندم در این تیمار تابعی از رفتار فیزیولوژیکی گیاه بوده و نشان دهنده برهم‌کنش مثبت بین عنصر نیتروژن و روی می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

212 - اثر محلول‌پاشی محرک‌های زیستی فسنوترن و هیومی‌فورته بر برخی صفات مورفوفیزیولوژیک و فیتوشیمیایی آویشن باغی (Thymus vulgaris L.) تحت تنش کم‌آبی
الهام دانائی وحید عبدوسی

10.30495/iper.2022.1941421.1731

تنش کمبود آب، یکی از مهمترین عوامل محیطی محدود کننده رشد و عملکرد گیاهان به ویژه در مناطق خشک و نیمه‌خشک می‌باشد. محرک‌های زیستی، مواد بیولوژیکی هستند که موجب تحریک متابولیسم و فرآیندهای متابولیکی در جهت افزایش کارآیی گیاهان می‌شوند. به منظور بررسی اثر تنش کم‌آبی و محرک چکیده کامل

تنش کمبود آب، یکی از مهمترین عوامل محیطی محدود کننده رشد و عملکرد گیاهان به ویژه در مناطق خشک و نیمه‌خشک می‌باشد. محرک‌های زیستی، مواد بیولوژیکی هستند که موجب تحریک متابولیسم و فرآیندهای متابولیکی در جهت افزایش کارآیی گیاهان می‌شوند. به منظور بررسی اثر تنش کم‌آبی و محرک‌های زیستی فسنوترن و هیومی‌فورته بر برخی صفات مورفوفیزیولوژیک و فیتوشیمیایی آویشن باغی (.Thymus vulgaris L)، آزمایشی بصورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با 12 تیمار و 3 تکرار در سال 1399 و در شرایط گلخانه انجام شد. بدین ترتیب که نشاهای حاصل از کشت بذر پس از گذشت دو هفته از انتقال به گلدان در معرض تیمارهای تنش کم‌آبی (25، 50، 75 و 100 درصد ظرفیت زراعی) قرارگرفتند. محلول‌پاشی گیاهان با فسنوترن و هیومی‌فورته (5 میلی‌لیتر) نیز سه مرتبه و هر 15 روز یکبار انجام شد. صفات مورد نظر 15 روز پس از اعمال آخرین تیمارها ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که افزایش سطوح تنش کم‌آبی (25 و 50 درصد ظرفیت زراعی) موجب کاهش معنی‌‌دار شاخص‌های رشد، محتوای کلروفیل، درصد آنتی‌اکسیدان کل و اسانس و افزایش میزان پرولین اندام هوایی گردید. برهمکنش خشکی و محرک‌های زیستی فسنوترن و هیومی‌فورته با کاهش معنی‌‌دار تنش اکسیداتیو حاصل از کم‌آبی موجب بهبود صفات مورد ارزیابی بجز میزان پرولین گردید. بیشترین درصد اسانس (%34/2) در محلول‌پاشی با هیومی‌فورته و در ظرفیت زراعی 75 درصد بدست آمد. در مجموع محلول‌پاشی فسنوترن و هیومی‌فورته موجب کاهش اثرات منفی تنش کم‌آبی در گیاه آویشن باغی گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

213 - بررسی اثرات برهم کنش شوری کلرید سدیم و اسید آسکوربیک بر برخی شاخص‌های رشد، میزان پرولین و تغییرات یون‌های سدیم و پتاسیم در دو رقم کلزا (RGS & Hayola 401)
حسین لاری یزدی رضوان لک ‌ مسعود گودرزی

در این بررسی پاسخ‌های فیزیولوژیکی دو رقم RGS و Hayola 401 از گیاه کلزا (Brassica napus L.) به تنش شوری مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش ها بر روی گیاهان 20 روزه در محیط کشت هیدروپونیک (هوگلند) و با سه تکرار در شرایط یکسان آزمایشگاهی انجام گردید. در این بررسی میزان محتوای نس چکیده کامل

در این بررسی پاسخ‌های فیزیولوژیکی دو رقم RGS و Hayola 401 از گیاه کلزا (Brassica napus L.) به تنش شوری مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش ها بر روی گیاهان 20 روزه در محیط کشت هیدروپونیک (هوگلند) و با سه تکرار در شرایط یکسان آزمایشگاهی انجام گردید. در این بررسی میزان محتوای نسبی آب (RWC)، سرعت رشد نسبی (RGR)، سرعت ماده سازی خالص (NAR) و نسبت سطح برگ (LAR) در گیاهان با افزایش شوری کاهش یافت. همچنین تنش شوری، میزان انباشتگی پرولین و سدیم را درون بخش های مختلف گیاه افزایش داد، در حالی که میزان پتاسیم آنها به شدت کاهش یافت. افزودن آسکوربات 2/0 میلی مولار به غلظت های مختلف نمک توانست اثرات مخرب شوری را تعدیل کند، به طوری که با افزایش میزان فاکتورهای رشد توانست از انباشتگی پرولین و سدیم درون گیاهان کاسته و میزان پتاسیم را افزایش دهد. در بررسی ها نشان داده شد که رقم Hayola 401 نسبت به رقم RGS، مقاومت بیشتری در برابر شوری دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

214 - بررسی تاثیر کلرور آلومینیوم و ایندول استیک اسید بر برخی خصوصیات فیزیولوژیکی گیاه گوجه فرنگی (Lycopersicon esculentum L.)
رمضانعلی خاوری نژاد فرزانه نجفی فرزانه آسمانی

در این تحقیق اثر متقابل کلرور آلومینیوم (٠، ١٠٠، ١۵٠ و ٢٠٠ میکرومولار) وایندول استیک اسید (٠، ٢۵ و ۵٠ میکرومولار) برروی برخی پارامترهای فیزیولوژیکی گیاه گوجه‌فرنگی مورد بررسی قرار گرفت. گیاهک‌های شش روزه به گلدان‌های حاوی پرلیت در شرایط کنترل شده (۱۶ساعت روشنایی/ ٨ ساعت چکیده کامل

در این تحقیق اثر متقابل کلرور آلومینیوم (٠، ١٠٠، ١۵٠ و ٢٠٠ میکرومولار) وایندول استیک اسید (٠، ٢۵ و ۵٠ میکرومولار) برروی برخی پارامترهای فیزیولوژیکی گیاه گوجه‌فرنگی مورد بررسی قرار گرفت. گیاهک‌های شش روزه به گلدان‌های حاوی پرلیت در شرایط کنترل شده (۱۶ساعت روشنایی/ ٨ ساعت تاریکی و دمای ٢۵ درجه سانتی‌گراد در روز و ۱٨ درجه سانتی‌گراد در شب) انتقال یافتند. گیاهان پانزده روزه با غلظت‌های مختلف کلرور آلومینیوم وایندول استیک اسید به‌ مدت ٢٠ روز تیمار شدند. گیاهان در شرایط کنترل شده رشد کرده و بعد از بیست روز تیماردهی جهت سنجش‌های فیزیولوژیکی برداشت شدند. نتایج بدست آمده نشان داد که گیاه گوجه ‌فرنگی مقاومت کمی به تنش کلرور آلومینیوم داشت. کلرور آلومینیوم باعث کاهش شاخص‌های رشد از جمله ماده سازی خالص، میزان رشد نسبی، میزان رشد نسبی برگ و میزان آب در واحد سطح برگ شد اما میزان سطح ویژه برگی افزایش معنی‌داری را نشان داد. افزایش کلرور آلومینیوم و ایندول استیک ‌اسید موجب کاهش میزان کلروفیل‌ و کاروتنوئیدها در گیاه گوجه فرنگی شد. همچنین با اضافه شدن ایندول استیک اسید به محیط کشت تحت تیمار آلومینیوم، میزان کلروفیل برگ‌ها نسبت به تیمار کلرور آلومینیوم به تنهایی افزایش یافت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

215 - اثر کود نانو پتاسیم بر فاکتورهای رشد، سیستم فتوسنتزی و میزان پروتئین گیاه گندم (Triticum aestivum L.) رقم 8019N
طاهره توان مریم نیاکان عباسعلی نوری نیا

استفاده از نانو کودها به‌منظور کنترل دقیق آزادسازی عناصر غذایی می‌تواند گامی موثر در جهت دستیابی به کشاورزی پایدار و سازگار با محیط زیست باشد. در این تحقیق اثر کود نانو پتاسیم بر پارامترهای رشد شامل تعداد برگ و گره، وزن‌تر، وزن خشک و طول ریشه و اندام هوایی و پارامترهای چکیده کامل

استفاده از نانو کودها به‌منظور کنترل دقیق آزادسازی عناصر غذایی می‌تواند گامی موثر در جهت دستیابی به کشاورزی پایدار و سازگار با محیط زیست باشد. در این تحقیق اثر کود نانو پتاسیم بر پارامترهای رشد شامل تعداد برگ و گره، وزن‌تر، وزن خشک و طول ریشه و اندام هوایی و پارامترهای فیزیولوژیکی شامل کلروفیل a,b، قندهای محلول و پروتئین در ریشه و برگ گیاه گندم رقم 8019N مورد بررسی قرار گرفت. جهت نیل به این هدف رقم مورد نظر تحت شرایط مزرعه‌ای بر اساس طرح بلوک‌های تصادفی کشت و در اوایل فاز زایشی در سه مرحله با کود نانو پتاسیم در سه غلظت شامل 15/0، 3/0 و 6/0 درصد و نیز صفر (شاهد) بر اندام‌های هوایی گیاه محلول‌ پاشی شد. طبق نتایج بدست آمده تعداد برگ در محلول پاشی با کود نانو پتاسیم در غلظت 3/0 درصد و طول ریشه و اندام‌هوایی در غلظت 15/0 درصد افزایش معنی‌داری را در مقایسه با سایر تیمارها و نیز شاهد نشان داد در حالی که محلول پاشی با کود مورد نظر اختلاف معنی‌داری در تعداد گره و وزن خشک ریشه حاصل ننمود. همچنین نتایج این تحقیق نشان داد کاربرد غلظت‌های مختلف کود نانو پتاسیم موجب افزایش معنی دار محتوای کلروفیل a,b، قندهای محلول و پروتئین در برگ و ریشه گیاه گندم رقم 8019N نسبت به شاهد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

216 - تحلیل و ارزیابی شاخص‌های کمی و کیفی مسکن در شهرستان‌های استان اصفهان
سهیلا رضایی آدریانی حسن احمدی

امروزه مسکن به عنوان یکی از اساسی ترین نیازهای انسان بعد از خوراک و پوشاک مطرح است و به دلیل ماهیت اقتصادی آن یکی از مقوله های اصلی جامعه شهری و روستایی به حساب می آید. با افزایش روزافزون جمعیت و توسعه زندگی شهری نیاز به مسکن نیز افزایش یافته و لزوم برنامه ریزی در این چکیده کامل

امروزه مسکن به عنوان یکی از اساسی ترین نیازهای انسان بعد از خوراک و پوشاک مطرح است و به دلیل ماهیت اقتصادی آن یکی از مقوله های اصلی جامعه شهری و روستایی به حساب می آید. با افزایش روزافزون جمعیت و توسعه زندگی شهری نیاز به مسکن نیز افزایش یافته و لزوم برنامه ریزی در این حوزه بارزتر شده است. یکی از ابزارهای کارآمد به منظور سنجش وضعیت، تصمیم گیری و برنامه‌ریزی در زمینه مسکن شاخص های کمی و کیفی مسکن است. در این پژوهش با استفاده از این شاخص ها به بررسی وضعیت مسکن در شهرستان های استان اصفهان و مقایسه ی این شهرستان ها با یکدیگر پرداخته ایم. اطلاعات مورد نیاز از نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1390 استان اصفهان و اطلاعات مندرج در سایت مرکز آمار استخراج شده است. در نهایت با بهره گیری از تکنیک تاپسیس شهرستان ها از نظر سطح توسعه یافتگی در حوزه مسکن رتبه بندی شده اند و نتایج با بهره گیری از نرم‌افزار GIS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. براساس مطالعات صورت گرفته شهرستان اصفهان در رتبه نخست به عنوان توسعه یافته ترین شهرستان و شهرستان فریدونشهر به عنوان محروم‌ترین شهرستان شناخته شده و سایر شهرستان ها در طیفی مابین این دو قرار گرفته اند، سپس با بهره گیری از تکنیک swot به شناسایی عوامل داخلی و خارجی تأثیرگذار پرداخته و راهکارهایی جهت استفاده از فرصت ها برای غلبه بر نقاط ضعف پیشنهاد گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

217 - تحلیل فضایی پایداری شاخص‌های کمی مسکن در نواحی شهری با استفاده از مدل تودیم (مطالعه موردی: شهر زنجان)
محسن احدنژاد حسین طهماسبی مقدم اصغر تیموری

در جهانی که به‌سرعت در حال شهری شدن و تغییر است، تهیه مسکن سالم و قابل استطاعت به‌عنوان اولویتی کلیدی برای تمام حکومت‌ها مطرح است. درهرحال، برای توجه مؤثرتر و بیشتر بر مسائل جدی مرتبط با جلوگیری ناپایداری مسکن نیازمند درک و تعبیر جدیدی است. امروزه مفهوم مسکن صرفاً به‌ چکیده کامل

در جهانی که به‌سرعت در حال شهری شدن و تغییر است، تهیه مسکن سالم و قابل استطاعت به‌عنوان اولویتی کلیدی برای تمام حکومت‌ها مطرح است. درهرحال، برای توجه مؤثرتر و بیشتر بر مسائل جدی مرتبط با جلوگیری ناپایداری مسکن نیازمند درک و تعبیر جدیدی است. امروزه مفهوم مسکن صرفاً به‌عنوان یک سرپناه نیست، بلکه نقش حیاتی در دست‌یابی به توسعه پایدار دارد. دسترسی به مسکن پایدار در اغلب کشورهای درحال‌توسعه به‌واسطۀ مشکلات فراوان مالی، مدیریتی و ظرفیتی به دلیل رشد شتابان شهرنشینی با مسائل بسیاری همراه است؛ به‌گونه‌ای که باعث شکل‌گیری مساکنی باکیفیت و تراکم پایین، گسترش زاغه‌ها و جدایی گزینی شهری شده است. بر این اساس، پژوهش حاضر به تحلیل شاخص‌های کمی مسکن با رویکرد پایداری در نواحی شهری زنجان می‌پردازد. روش پژوهش توصیفی تحلیلی بوده و با به‌کارگیری تکنیک تودیم در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی به تحلیل پایداری شاخص‌های کمی مسکن در نواحی شهری پرداخته است. اطلاعات موردنیاز از طریق مطالعات کتابخانه‌ای از قبیل بلوک آماری مسکن 1390، اسناد و مدارک گردآوری‌شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد که مساکن واقع در نواحی شهری زنجان از لحاظ اصول مسکن پایدار با مشکلاتی چون افزایش تراکم نفر در اتاق، تراکم خانوار در واحد مسکونی و عدم امنیت سکونتی، تراکم اتاق در واحدهای مسکونی مواجه است این ناپایداری شاخص‌های مسکن بر اساس نتایج حاصل تکنیک تودیم در نواحی 1-3(محله اسلام‌آباد، سعدیه)، 1-2(محلات درمانگاه، شهدا، فاطمیه)،2-5(محلات بیسیم، ترانس، بنیاد) از وضعیت ناپایداری بیشتری برخوردارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

218 - سنجش و سطح‌بندی توسعه یافتگی شهرستان‌های استان همدان از لحاظ شاخص‌های بهداشت و درمانی با استفاده از تاپسیس فازی (FTOPSIS) و Arc GIS
حسین غضنفرپور حسین موسی زاده مهدی خداداد

در جریان هرگونه تصمیم گیری اعم از برنامه ریزی، مدیریت، ارزیابی و یا کنترل چنانچه در طلب و جستجوی شرایطی مطلوب هستیم، باید در راستای ایجاد تعادلی منطقی و واقع بینانه بین مناطق به لحاظ برخورداری از امکانات و خدمات حرکت کنیم. گام اول در جهت چنین حرکتی شناخت وضع موجود و امک چکیده کامل

در جریان هرگونه تصمیم گیری اعم از برنامه ریزی، مدیریت، ارزیابی و یا کنترل چنانچه در طلب و جستجوی شرایطی مطلوب هستیم، باید در راستای ایجاد تعادلی منطقی و واقع بینانه بین مناطق به لحاظ برخورداری از امکانات و خدمات حرکت کنیم. گام اول در جهت چنین حرکتی شناخت وضع موجود و امکانات و محدودیت های آن است. مسأله اساسی تحقیق این است که توزیع متعادلی از نظر امکانات بهداشتی و درمانی در سطح استان همدان برقرار نیست. روش مورد استفاده در این پژوهش توصیفی- تحلیلی و رویکرد حاکم بر آن کاربردی است. داده های مورد نیاز با بهره گیری از آمار مربوط به سالنامه آماری استان همدان در سال 1392 استخراج گردیده و جهت ارزیابی شهرستان های استان از لحاظ برخورداری از خدمات بهداشتی– درمانی از 14 شاخص استفاده گردیده است. تحلیل داده ها با استفاده از تکنیک آنتروپی شانون و تاپسیس فازی (FTOPSIS) و با استفاده از نرم افزار SPSS صورت پذیرفته و به منظور ترسیم نقشه ها از نرم افزار Arc GIS استفاده گردیده است. یافته های تحقیق حاکی از آن بود که پراکنش شاخص های بهداشتی درمانی در پهنه استان همدان به صورت قطبی و ناموزون است و رابطه ای منطقی بین سطح جمعیت و سطح توسعه بهداشتی درمانی برقرار نیست به گونه ای که شهر همدان مرکز سیاسی اداری استان برخوردارترین شهر بوده و بقیه شهرستان های استان در شرایط متوسط بالا و پایین و محروم قرار دارند. نتایج پژوهش ضرورت نگاهی عدالت محور در عرصه برنامه ریزی و توزیع خدمات به منظور ارائه خدمات با مطلوبیت بهتر و اقتصادی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

219 - ساخت واحدهای پایه مطالعاتی شهری بر مبنای MAUP (مطالعه موردی: منطقه‌بندی دموگرافیک شهر زنجان)
حسنعلی فرجی سبکبار مرضیه صداقت کیش علیرضا رحمتی

در هر گونه از تحلیل داده های جغرافیایی تعریف واحد پایه برای مطالعه اثرات مستقیم بر نتایج دارد. مسئله اساسی در مطالعات فضایی، ارائه تعریف دقیق از واحدهای فضایی تحت مطالعه می باشد. ضرورت تعریف واحدهای پایه مطالعه از این جهت است که اگر برای مثال رابطه سطح درآمد و میزان ا چکیده کامل

در هر گونه از تحلیل داده های جغرافیایی تعریف واحد پایه برای مطالعه اثرات مستقیم بر نتایج دارد. مسئله اساسی در مطالعات فضایی، ارائه تعریف دقیق از واحدهای فضایی تحت مطالعه می باشد. ضرورت تعریف واحدهای پایه مطالعه از این جهت است که اگر برای مثال رابطه سطح درآمد و میزان ارتکاب به جرم را یک بار در سطح واحدهای همسایگی و بار دیگر در سطح مناطق شهری مورد بررسی قرار دهیم نتایج متفاوتی حاصل خواهد شد. این مشکل از این جهت به وجود می آید که داده های اولیه (برای مثال سرشماری) در سطح بلوک های آماری منتشر می شوند و ما مجبور به ترکیب این داده ها در مقیاس واحد همسایگی یا مناطق شهری یا هر الگوی پایه دیگر برای مطالعه هستیم. از آنجایی که انتخاب این واحدهای پایه قاعده خاصی ندارد و اختیاری است نتایج متفاوتی به دست می آید. در واقع نتایج تحلیل های آماری مستقل از مقیاس واحد پایه مطالعاتی نمی باشد. این مسئله اولین بار توسط جلک و بیل[1] تحت عنوان مسئله واحدهای فضایی متغیر شناسایی شد. هدف از این پژوهش شناسایی واحد پایه فضایی است که پس از ترکیب داده ها در آن واحد، کمترین انحراف نسبت به داده های اولیه داشته باشد. روش تحقیق مقایسه ای تطبیقی می باشد و از لایه های رقومی بلوک های آماری برای انجام تحلیل آماری بهره برداری شده است. در این پژوهش سه واحد پایه بر مبنای شبکه معابر، محلات شهری و الگوی راست گوشه انتخاب و با استفاده از 20 شاخص جمعیتی و پارامترهای مرکزی و پراکندگی و همبستگی تأثیر مسئله واحدهای فضایی متغیر (MAUP) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج گویای این است که واحد پایه راست گوشه کمتر تحت تأثیر MAUP قرار می گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

220 - سنجش کیفیت زندگی شهری (مطالعه موردی: منطقه دو شهر اردبیل )
حسین نظم فر چنور محمدی

مفهوم کیفیت زندگی را می‌توان از جمله مفاهیم گسترده ای دانست که اهمیت آن به طور روز افزونی در بسیاری از عرصه های مطالعاتی رشته های مختلف علمی و دانشگاهی در حال گسترش است. امروزه کیفیت زندگی شهری به عنوان کلیدی ترین مفهوم در برنامه‌ریزی شهری است. هر جامعه زمانی از پویایی چکیده کامل

مفهوم کیفیت زندگی را می‌توان از جمله مفاهیم گسترده ای دانست که اهمیت آن به طور روز افزونی در بسیاری از عرصه های مطالعاتی رشته های مختلف علمی و دانشگاهی در حال گسترش است. امروزه کیفیت زندگی شهری به عنوان کلیدی ترین مفهوم در برنامه‌ریزی شهری است. هر جامعه زمانی از پویایی و نشاط لازم برخوردار خواهد بود که شهروندان آن از کیفیت زندگی کافی و مطلوب برخوردار باشند. ﻃﻲ برنامه‌های اﺧﻴﺮ اکثر برنامه‌ریزان ﺑـﺮ اﻳﺠﺎد رﻓـﺎه اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ و ﺑﻬﺒـﻮد اﺳـﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎی زﻧـﺪگی ﭘﺎﻓﺸﺎری می‌کنند، و بهبود کیفیت زندگی، هدف اصلی تمام برنامه‌ریزی‌هایی است که از سوی برنامه‌ریزان و دولت‌مردان ارائه می‌شود. هدف پژوهش حاضر، سنجش کیفیت زندگی منطقه دو شهر اردبیل می‌باشد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی است. روش جمع آوری داده ها و اطلاعات به صورت کتابخانه ای و میدانی (پرسشنامه ای) و روش مطالعه و بررسی با توجه به اهداف مورد نظر، موضوع و ماهیت پژوهش توصیفی-تحلیلی می باشد. جامعه آماری مورد نظر محلات یازده گانه منطقه دو شهر اردبیل می‌باشد که با استفاده از فرمول کوکران، 385 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. شاخص های پژوهش شامل رضایت از محله، روابط اجتماعی، بهزیستی فردی و رفاه اجتماعی، ارتباطات (حمل و نقل)، اقتصاد، دسترسی، امنیت، محیط زیست و مسکن می باشند . میزان پایایی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ 88/0 بدست آمده است، برای تحلیل پرسشنامه از نرم افزار SPSS (آزمون کروسکال- والیس) استفاده شده است که نتایج حاکی از تفاوت معنادار بین محلات از لحاظ شاخص‌های کیفیت زندگی می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

221 - شناسایی و تحلیل ابعاد و شاخص‌های توسعه پایدار گردشگری شهری (مطالعه موردی: مناطق 1، 3 و 5 شهر اصفهان)
مهشاد گل آمیز لیلا سلطانی

توسعه گردشگری شهری به عنوان یکی از نیروهای توسعه اقتصادی –اجتماعی بسیار مهم به شمار می‌آید که نمی‌توان انکار کرد که یک نیروی فوق العاده برای تغییر است و در بسیاری از کشورها به عنوان یکی از مهم‌ترین راه‌های کسب درآمد فراوان محسوب می‌شود. روش تحقیق حاضر با توجه به ه چکیده کامل

توسعه گردشگری شهری به عنوان یکی از نیروهای توسعه اقتصادی –اجتماعی بسیار مهم به شمار می‌آید که نمی‌توان انکار کرد که یک نیروی فوق العاده برای تغییر است و در بسیاری از کشورها به عنوان یکی از مهم‌ترین راه‌های کسب درآمد فراوان محسوب می‌شود. روش تحقیق حاضر با توجه به هدف کاربردی و با توجه به روش کیفی می باشد. در این پژوهش از روش تحلیل مضمون برای شناخت، تحلیل و گزارش الگوهای موجود استفاده شده است. بر اساس نظر متخصصین در زمینه شناسایی شاخص‌های توسعه پایدار گردشگری شهری در شهر اصفهان، در کل 5 بعد و 112 شاخص شناسایی شد که به ترتیب برای بعد اقتصادی 35 شاخص، برای بعد فرهنگی- اجتماعی 29 شاخص، برای بعد زیست‌محیطی (اکولوژی) 22 شاخص، برای بعد زیرساختی (کالبدی) 16 شاخص و برای بعد مدیریتی (نهادی) 10 شاخص مورد شناسایی و ارزیابی قرار گرفت. به منظور اولویت‌بندی مناطق سه گانه شهر بر اساس ابعاد توسعه پایدار گردشگری شهری، نظر کارشناسان در خصوص اهمیت هر یک از 5 بعد تایید شده در مصاحبه، اخذ شد و بر اساس میانگین این نظرات، مقایسه زوجی بین 5 بعد در نرم‌افزار Expert Choice صورت پذیرفت و وزن هرکدام از معیارها محاسبه شد. سپس با انجام معادلات مربوط به مدل ویکور منطقه 3 شهر اصفهان با وزن یک رتبه اول، منطقه پنج شهر اصفهان با وزن 76/0 رتبه دوم و منطقه یک شهر اصفهان با وزن صفر رتبه سوم را به خوداختصاص داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

222 - شاخص‌های جهاد‌‌ تبیین با تحلیل سخنرانی های حضرت زینب(سلام الله علیها) درمعرفی قیام عاشورا
حسین برزگر

بهره‌گیری از قیام عاشورا و روشنگری‌های امام سجاد و حضرت زینب، به منظور دستیابی به یک الگوی موثر برای جهاد تبیین در عرصه‌های دینی یکی از دغدغه‌ها و مسائل مهم در جنگ شناختی در مقابل جریان تحریف برای پاسداران سنگر معارف الهی است. نوشتار حاضر، با هدف شناسایی و معرفی شاخص‌ چکیده کامل

بهره‌گیری از قیام عاشورا و روشنگری‌های امام سجاد و حضرت زینب، به منظور دستیابی به یک الگوی موثر برای جهاد تبیین در عرصه‌های دینی یکی از دغدغه‌ها و مسائل مهم در جنگ شناختی در مقابل جریان تحریف برای پاسداران سنگر معارف الهی است. نوشتار حاضر، با هدف شناسایی و معرفی شاخص‌های محوری، نقش و رابطه هریک را در جهاد تبیین حضرت زینب  با شیوه تحلیلی و توصیفی مورد بررسی قرار داده است. به این منظور، در ابتدا معنای جهاد تبین از منابع اسلامی‌ و تعاریف امامین انقلاب مورد بررسی قرارگرفته و سپس به توصیف شاخص‌ها و تحلیل منطقی رابطه هر یک از شاخص‌ها با جهاد‌تبین پرداخته شده ‌است. با بررسی‌ها مشخص می‌شود، حضرت زینب درآگاه‌سازی و تبیین علاوه بر راهبرد معین، دارای شاخص‌های اصیل دینی همچون اعتقادی، اخلاقی و روش شناختی است که تبلور آن در سخنرانی‌های ایشان در قالب، خدامحوری، معادباوری، صبر و ایستادگی، موقعیت‌شناسی، مخاطب‌شناسی، رعایت حدود الهی به ویژه حیا و عفت، جریان سازی و حماسه‌آفرینی نمایان می‌باشد. نتیجه اینکه بی‌گمان بازخوانی این شاخص‌ها و شناخت نقش شاخص‌ها در عرصه جهاد تبیین می‌تواند برای هر قشری از مردان و زنان مومن در هر عصری و در شرایط مختلف الگویی علمی و عملی ارائه نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

223 - تحلیل عددی اتصالات خمشی فولادی پس‌کشیده همراه بانبشی‌های فوقانی و تحتانی
روح الله احمدی جزنی پیمان شادمان حیدری مهدی امری

به منظور کاهش یا حذف تغییرشکل های باقی مانده ایجاد شده در اعضای اصلی سازه پس از باربرداری زلزله، می توان از سیستم‌های خودمرکز استفاده نمود. یکی از روش های ایجاد خاصیت خودمرکزی در سازه ها، استفاده از اتصالات پس کشیده فولادی می باشد.در این تحقیق با استفاده از تحلیل عددی ب چکیده کامل

به منظور کاهش یا حذف تغییرشکل های باقی مانده ایجاد شده در اعضای اصلی سازه پس از باربرداری زلزله، می توان از سیستم‌های خودمرکز استفاده نمود. یکی از روش های ایجاد خاصیت خودمرکزی در سازه ها، استفاده از اتصالات پس کشیده فولادی می باشد.در این تحقیق با استفاده از تحلیل عددی به روش اجزا محدود، به مطالعه رفتار اتصال پس کشیده فولادی همراه با نبشی‌های فوقانی و تحتانی پیچ شده به بال تیر و بال ستون، تحت بارگذاری چرخه‌ای پرداخته و با استفاده از مقایسه مقادیر شاخص های خسارت گوناگون، نقش عوامل مختلف در عملکرد این اتصال بررسی شده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد، با استفاده از روش پس کشیدگی، توان باربری اتصال افزایش قابل توجهی یافته درحالیکه تغییر شکل های باقی مانده در اعضای اصلی اتصال ناچیز می باشد. در یک اتصال پس کشیده ناحیه ماکزیمم تنش ایجاد شده در تیر بر روی بال تیر بوده و استفاده از ورق تقویت با طول بزرگتر سبب کاهش مقادیر تنش های ایجاد شده در تیر و کاهش شاخص های خسارت و درنتیجه کاهش احتمال وقوع گسیختگی ترد در نبشی های کششی اتصال می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

224 - اثرات پیش تیمار بذر شوید با سالیسیلیک‌اسید در شرایط تنش فلزات سرب و کادمیم
سمیه سلطانزاده حسن ملکی لجایر بهروز اسماعیل پور اسماعیل چمنی موسی ترابی گیگلو یونش پوربیرامی هیر

هدف از این پژوهش بررسی تأثیر سالیسیلیک‌اسید در رفع تنش فلزات سرب و کادمیم در گیاهچه‌های گیاه شوید بود. دو آزمایش مجزا در قالب طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. بذور با غلظت‌های صفر، 5/0، 1 و 2 میلی مولار سالیسیلیک‌اسید پیش تیمار شده، سپس در شرایط آلودگی با غلظت‌ه چکیده کامل

هدف از این پژوهش بررسی تأثیر سالیسیلیک‌اسید در رفع تنش فلزات سرب و کادمیم در گیاهچه‌های گیاه شوید بود. دو آزمایش مجزا در قالب طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. بذور با غلظت‌های صفر، 5/0، 1 و 2 میلی مولار سالیسیلیک‌اسید پیش تیمار شده، سپس در شرایط آلودگی با غلظت‌های صفر، 2، 4، 6 و 8 میلی‌گرم در لیتر فلز سرب و غلظت‌های صفر، 10، 20، 30 و 40 میلی‌گرم در لیتر فلز کادمیم کشت شدند. نتایج نشان داد بیشترین درصد جوانه‌زنی (5/75 درصد)، بیشترین مقدار سرعت جوانه‌زنی (1/44)، بیشترین وزن خشک گیاه (55 میلی‌گرم)، بیشترین میزان شاخص وزنی (5/3303)، بیشترین میزان پرولین (2/21میکروگرم برگرم وزن تازه) و فعالیت آنزیم‌های پراکسیداز و کاتالاز در نمونه-های پیش‌تیمار شده با بیشترین غلظت سالیسیلیک‌اسید (2 میلی مولار) حاصل شدند. همچنین با افزایش میزان تنش و پیش-تیمار با سالیسیلیک‌اسید، محتوی پرولین و فعالیت آنزیم‌های پراکسیداز و کاتالاز افزایش یافتند. نتایج این پژوهش نشان داد که پیش‌تیمار سالیسیلیک‌اسید ممکن است با بهبود سیستم آنتی‌اکسیدانی در گیاهان تحت تنش فلزات سنگین باعث افزایش تحمل گیاه نسبت به سمیت این فلزات شده است. به نظر می‌رسد پیش تیمار بذور قیل از کشت با موادی مانند سالیسیلیک-اسید می‌تواند در بهبود جوانه‌زنی و رشد اولیه گیاهچه موثر باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

225 - اثر جیبرلیک اسید بر روند تغییرات مصرف مواد ذخیره‌ای و جوانه‌زنی بذر تریتیکاله تحت تنش شوری
ابوالفضل رشیدی رضا آباد سمانه مهرآفرید خداداد شعبانی امید انصاری

10.30495/jsr.2023.1991722.1261

استفاده از تیمارهای مختلف بذری امروزه به‌عنوان یکی از عوامل افزایش جوانه‌زنی و استقرار گیاهچه و بوته تحت شرایط نامساعد محیطی به‌خصوص شوری معرفی شده است. ازاینرو، در این پژوهش تاثیر پرایمینگ بذر با جیبرلیک اسید بر جوانه‌زنی و مصرف مواد ذخیره‌ای بذر تریتیکاله در شرایط تنش چکیده کامل

استفاده از تیمارهای مختلف بذری امروزه به‌عنوان یکی از عوامل افزایش جوانه‌زنی و استقرار گیاهچه و بوته تحت شرایط نامساعد محیطی به‌خصوص شوری معرفی شده است. ازاینرو، در این پژوهش تاثیر پرایمینگ بذر با جیبرلیک اسید بر جوانه‌زنی و مصرف مواد ذخیره‌ای بذر تریتیکاله در شرایط تنش شوری بررسی شد. تیمارهای آزمایشی در این پژوهش 5 سطح تنش شوری (صفر، 40، 80، 120 و 160 میلی‌مولار) و 4 سطح پرایمینگ بذر (جیبرلیک اسید صفر، 25 و 50 پی‌پی‌ام و بذر شاهد بدون پرایم) با 3 تکرار بودند. نتایج نشان داد که بیشترین درصد جوانه‌زنی با میانگین 33/95 درصد، شاخص جوانه‌زنی با میانگین 65/41 بذر در روز، طول گیاهچه با میانگین 27/19 سانتی‌متر و درصد گیاهچه طبیعی با میانگین 33/95 درصد به‌ترتیب مربوط به تیمارهای پرایمینگ بذر با جیبرلیک اسید 50 پی‌پی‌ام بود. همچنین، بیشترین بنیه بذر با میانگین 73/1836 مربوط به تیمار پرایمینگ بذر با جیبرلیک اسید 50 پی‌پی‌ام بود. در تمام سطوح شوری اعمال شده بالاترین وزن مواد مصرف شده بذر از پرایمینگ بذر با جیبرلیک اسید 50 پی‌پی‌ام به‌دست آمد. بیشترین بازده استفاده از مواد ذخیره‌ای بذر از بذر‌های شاهد در پتانسیل 160 میلی‌مولار و بیشترین وزن خشک گیاهچه و درصد کاهش مواد ذخیره‌ای بذر در شرایط بدون تنش از پرایمینگ بذر با جیبرلیک اسید 25 و 50 پی‌پی‌ام به‌دست آمد. به‌طور کلی پرایمینگ بذر سبب بهبود مولفه‌های جوانه‌زنی تریتیکاله در شرایط تنش شوری می‌شود و تحمل گیاه به شوری را در مقابل تنش شوری در مرحله جوانه‌زنی افزایش می‌دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

226 - بررسی رشد گیاهچه و شاخص های جوانه زنی ژنوتیپ های کینوا Chenopodium quinoa Willd)
نسیم امرایی حشمت امیدی

10.30495/jsr.2022.1967836.1239

به منظور بررسی اثر پرایمینگ بذر کینوا Chenopodium quinoa Willd)) بر رشد گیاهچه و ویژگی‌های جوانه‌زنی دو ژنوتیپ‌ کینوا Giza1) و Titicaca) بر مقاومت بر شوری، این پژوهش به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه چکیده کامل

به منظور بررسی اثر پرایمینگ بذر کینوا Chenopodium quinoa Willd)) بر رشد گیاهچه و ویژگی‌های جوانه‌زنی دو ژنوتیپ‌ کینوا Giza1) و Titicaca) بر مقاومت بر شوری، این پژوهش به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه شاهد در سال 1398 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل عامل اول ((شاهد (عدم پرایمینگ)، هیدروپرایمینگ، نیترات پتاسیم (02/0 درصد)، اسید سالیسیلیک (6/0 میلیمولار)، کلرید کلسیم (20 و 40 میلیمولار ) و عامل دوم شامل دو ژنوتیپ کینوا (Titicaca و Giza 1) بود. بهترین سطح پرایمینگ برای کلرید کلسیم 40 میلیمولار در هر دو ژنوتیپ مورد بررسی بود؛ نتایج نشان داد که اثر پرایمینگ بر درصد جوانهزنی در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود. هم‌چنین اثر پرایمینگ، ژنوتیپ و بر هم‌کنش این دو بر صفات درصد گیاهچه نرمال، طول گیاهچه، ضریب آلومتریک و شاخص طولی بنیه بذر در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود. بیش‌ترین درصد جوانهزنی در پیش‌ تیمار کلرید کلسیم 20 میلی‌مولار (100 درصد) و 4۰ میلی‌مولار (100 درصد) در هر دو ژنوتیپ Titicaca و Giza 1 بدست آمد. افزایش تنش شوری سبب افزایش صفات مذکور شد که میتواند دلیلی بر مقاومت گیاه کینوا نسبت به شوری باشد. به طور کلی کلرید کلسیم 40 میلیمولار جهت حصول بیش‌ترین درصد جوانهزنی در هر دو ژنوتیپ Titicaca و Giza 1 کینوا توصیه می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

227 - تغییرات فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانت، غلظت مالون‌دی‌آلدئید و شاخص‌های جوانه‌زنی سه هیبرید ذرت در برابر تنش شوری
مریم گودرزیان الهه قاسمی سیروس منصوری فر محسن سعیدی

شوری یکی از مهمترین تنش‌های محیطی در کشاورزی سراسر جهان است که رشد و متابولیسم گیاه را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این آزمایش به‌منظور بررسی اثرات پتانسیل‌های اسمزی مختلف (صفر، 40، 80 و 120 میلی‌مولار NaCl) بر جوانه‌زنی، فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدانت، غلظت مالون‌دی‌آلدئید و چکیده کامل

شوری یکی از مهمترین تنش‌های محیطی در کشاورزی سراسر جهان است که رشد و متابولیسم گیاه را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این آزمایش به‌منظور بررسی اثرات پتانسیل‌های اسمزی مختلف (صفر، 40، 80 و 120 میلی‌مولار NaCl) بر جوانه‌زنی، فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدانت، غلظت مالون‌دی‌آلدئید و رشد گیاهچه سه هیبرید ذرت (704SC، 647SC و 260SC) انجام گردید. هدف از اجرای آزمایش مقایسه شاخص‌های جوانه‌زنی هیبریدهای ذرت در سطوح متفاوت تنش‌ شوری بود. آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً&zwj; تصادفی و با چهار تکرار در محیط ژرمیناتور (1 25 درجه سانتی‌گراد) اجرا شد. تجزیه واریانش نشان داد که اثر سطوح پتانسیل اسمزی بر شاخص جوانه ‌زنی، درصد جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه و ساقه‌چه، فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدانت جنین و غلظت مالون‌دی‌آلدئید معنی‌دار بود. با کاهش پتانسیل اسمزی رشد اولیه گیاهچه و سرعت جوانه‌زنی کاهش یافت، البته تنش شوری درصد جوانه‌زنی را بیشتر از مولفه‌های دیگر کاهش داد. بین هیبریدهای 647SC و260SC از نظر نحوه‌ پاسخ‌دهی در برابر سطوح مختلف تنش شوری اختلاف معنی‌داری مشاهده نشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

228 - تأثیر پیش تیمار بذر با باکترهای محرک رشد بر شاخص‌های جوانه‌زنی گیاه دارویی ریحان تحت تنش شوری
مهدی عقیقی شاهوردی بهنام ممیوند حجت عطایی سماق

به منظور بررسی تأثیر پیش تیمار بر جوانه‌زنی بذر گیاه دارویی ریحان (Ocimum basilicum L.) در شرایط تنش شوری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در‌ 3 تکرار در آزمایشگاه بذر دانشگاه شاهد در سال 1393 انجام گرفت. فاکتورهای آزمایش شامل تنش شوری در پنج سطح، صفر چکیده کامل

به منظور بررسی تأثیر پیش تیمار بر جوانه‌زنی بذر گیاه دارویی ریحان (Ocimum basilicum L.) در شرایط تنش شوری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در‌ 3 تکرار در آزمایشگاه بذر دانشگاه شاهد در سال 1393 انجام گرفت. فاکتورهای آزمایش شامل تنش شوری در پنج سطح، صفر به عنوان شاهد، 5/2، 5، 5/7 و 10‌ دسی‌زیمنس بر متر و پیش تیمار با باکتری‌های محرک رشد در پنج سطح، عدم پیش تیمار به عنوان شاهد، ازتوباکتر (سویه Azeto-5)، سدوموناس فلوروسنس (سویه P-169)، سدوموناس پوتیدا (سویه P-168) و کود زیستی فسفر بارور 2 بود. اثر شوری و پیش تیمار با باکتری‌های محرک رشد بر صفات درصد و سرعت‌ جوانه‌زنی، متوسط جوانه‌زنی روزانه، شاخص طولی قدرت گیاهچه، طول ریشه‌چه، ساقه‌چه و گیاهچه و نسبت طول ریشه‌چه به ساقه‌چه معنی‌دار بود. بیشترین درصد جوانه‌زنی (66/86 درصد) در شوری 5 دسی‌زیمنس و پیش تیمار با ازتوباکتر و بیشترین سرعت جوانه‌زنی (36/10 بذر در روز) در شوری 5/2 دسی زیمنس بر متر و پیش تیمار با فسفر بارور2 بدست آمد. پیش تیمار بذر با ازتو‌باکتر و فسفر بارور 2، در سطوح شوری 5/2، 5 و 5/7 دسی‌زیمنس بر متر باعث کاهش اثرات منفی شوری بر درصد و سرعت جوانه‌زنی بذر ریحان گردید. نسبت طول ریشه‌چه به ساقه‌چه در شوری 5/7 دسی‌زیمنس بر متر در پیش تیمار با فسفر بارور 2 بیشترین مقدار شد. درصد و سرعت جوانه‌زنی بذر با صفات طول ریشه‌چه، ساقه‌چه و گیاهچه، شاخص طولی و وزنی قدرت گیاهچه همبستگی مثبت و معنی‌داری داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

229 - تأثیر پیش‌تیمار بذر با سالیسیلیک اسید بر ویژگی‌های گیاهچه و قابلیت جوانه‌زنی بذرهای پیر شده شنبلیله (Trigonellafoenum-graecum)
سینا سیاوش‌مقدم امیر رحیمی سیدعلی نورحسینی امید محمدی ویدا قاسمی

به‌‌منظور بررسی اثرپیش‌تیماربذرباسالیسیلیکاسیدبرخصوصیاتگیاهچهوقابلیتجوانه‌زنیبذرهایپیرشدهشنبلیله، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با چهار تکرار در آزمایشگاه زراعت و تکنولوژی بذر دانشگاه ارومیه در سال 1394 انجام گرفت. تیمارها شامل سطوح مختلف پیری چکیده کامل

به‌‌منظور بررسی اثرپیش‌تیماربذرباسالیسیلیکاسیدبرخصوصیاتگیاهچهوقابلیتجوانه‌زنیبذرهایپیرشدهشنبلیله، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با چهار تکرار در آزمایشگاه زراعت و تکنولوژی بذر دانشگاه ارومیه در سال 1394 انجام گرفت. تیمارها شامل سطوح مختلف پیری تسریع شده (بدون پیری، 24 و 48 ساعت) در رطوبت نسبی 95 درصد و دمای 45 درجه سانتی‌گراد و پرایمینگ با هورمون سالیسیلیک اسید (شاهد، 1700 و 2800 میکرومولار) بودند. نتایج نشان داد تیمار 48 ساعت پیری در شرایط بدون پرایمینگ باعث کاهش معنی دار شاخص‌های درصدجوانه‌زنی، بنیهطولی گیاهچه، بنیهوزنیگیاهچه، سرعتجوانه‌زنی، ضریبسرعتجوانه‌زنی، متوسطجوانه‌زنیروزانه، ضریبیکنواختیجوانه‌زنی، انرژیجوانه‌زنی، حداکثرمیانگینجوانه‌زنیروزانه و ارزشجوانه‌زنی گردید. زمانی که بذرهای پیر شده در شرایط پرایمینگ سالیسیلیک اسید 2800 میکرومولار قرار قرار داده شد، این شاخص‌ها به طور معنی‌داری افزایش پیدا کرد، به طوری که درصد جوانه‌زنی از 41 درصد به 100 درصد رسید. در این مطالعه پرایمینگ با سالیسیلیک اسید 2800 میکرومولار درصدآببافتگیاهچه را در شرایط 48 ساعت پیری به 48/94 درصد رساند. پیری تسریع شده به مدت 48 ساعت به طور معنی‌داری باعث کاهش صفات طولی و وزنی گیاهچه گردید. بیشترین میانگین صفات طولگیاهچه، وزن خشک ساقه‌چه و گیاهچه در بذرهای تیمار شده با سالیسیلیک اسید 2800 میکرومولار مشاهده شد. به طورکلی توصیه می‌شود برای افزایش کیفیت بذر شنبلیله، بایستی بذر در شرایط مطلوب (دما و رطوبت مناسب) نگهداری گردد. پرایمینگ با سالیسیلیک اسید نیز می‌تواند کیفت بذر را بهبود بخشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

230 - تاثیر پس‌رسی و برخی خصوصیات گیاه مادری بر جوانه‌زنی و قدرت بذر ماریتیغال(Silybum marianum)
قاسم پرمون علی عبادی حوریه توکلی

به‌منظور مطالعه تأثیرات پس‌رسی و برخی ویژگی‌های جوانه‌زنی بذرها ماریتیغال، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار در دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1392 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل مدت زمان پس‌رسی در 5 سطح (شاهد، 30، 60، 90 و 120 روز پس‌رسی در دما چکیده کامل

به‌منظور مطالعه تأثیرات پس‌رسی و برخی ویژگی‌های جوانه‌زنی بذرها ماریتیغال، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار در دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1392 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل مدت زمان پس‌رسی در 5 سطح (شاهد، 30، 60، 90 و 120 روز پس‌رسی در دمای 35 درجه سانتی‌گراد). اندازه گل‌آذین گیاه مادری در 2 سطح (بزرگ و کوچک) و رنگ بذر در 2 سطح (روشن و تیره) بود. صفات اندازه‌گیری شده شامل درصد جوانه‌زنی، متوسط زمان جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، شاخص وزنی و طولی قدرت بود. نتایج نشان داد پس‌رسی موجب افزایش جوانه‌زنی بذرها شده و همچنین بذرها روشن و بذرها بدست آمده از گل آذین بزرگ جوانه‌زنی بهتری دارند. در بین تیمارها 90 روز بیشترین جوانه‌زنی را نشان داد در حالی که بیشترین سرعت جوانه‌زنی و همچنین کمترین متوسط زمان جوانه‌زنی از 30 روز پس‌رسی مشاهده شد. بر خلاف جوانه‌زنی سرعت جوانه‌زنی در بذرها تیره بیشتر از بذرها روشن بود. افزایش مدت‌زمان پس‌رسی موجب افزایش شاخص‌های قدرت گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

231 - اثر سرمادهی مرطوب بر جوانه زنی و رشد اولیه گیاهچه تودههای اسفناج بومی ایران
مختار حیدری محمدرضا زارع بوانی سید عبدالله افتخاری

به‌منظور مطالعه اثر سرمادهی مرطوب بر شاخص های جوانه زنی هفت توده اسفناج، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در آزمایشگاه گروه علوم باغبانی، دانشگاه علوم کشاورزی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان در سال 1395 انجام شد. تیمارها در این مطال چکیده کامل

به‌منظور مطالعه اثر سرمادهی مرطوب بر شاخص های جوانه زنی هفت توده اسفناج، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در آزمایشگاه گروه علوم باغبانی، دانشگاه علوم کشاورزی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان در سال 1395 انجام شد. تیمارها در این مطالعه شامل چهار سطح سرمادهی مرطوب (0، 3، 6 و 9 روز) و توده های اسفناج (کوهبان، شیروان، قوچان، قم، ورامین-2، ورامین-3 و کرج) بودند. نتایج نشان داد که تفاوت معنی داری در شاخص های جوانه زنی و رشد گیاهچه وجود داشت. بهترین زمان سرمادهی در توده های قم، شیروان و ارومیه در 9 روز سرمادهی وجود داشت. بیشترین سرعت جوانه زنی در بذور، کرج، ورامین-3، ورامین-2، شیروان، قوچان و قم پس از 9 روز سرمادهی و در بذور کوهبان پس از شش روز سرمادهی وجود داشت. سرمادهی بذور اسفناج موجب تغییرات معنی دار در جوانه‌زنی بذر گردید و مشخص گردید دوره سرمادهی کوتاه (تا 9 روز) در بهبود جوانه‌زنی بذر اسفناج مؤثر می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

232 - بهبود شاخص‌های جوانه‌زنی بذور پرایم شده چاودار کوهی (Secale montanum) تحت شرایط کاهش تدریجی رطوبت و پیری تسریع شده
امید انصاری فرزاد شریف زاده

پرایمینگ بذور سبب بهبود شاخص‌های جوانه‌زنی می‌شود. یکی از مشکلات عمدۀ پرایم بذور، کاهش سریع‌تر قدرت این بذرها نسبت به بذور خشک است. به همین منظور برای بررسی اثر کاهش تدریجی رطوبت بر جوانه‌زنی و برخی شاخص‌های مرتبط با ویگور بذور پرایم شده چاودار کوهی (Secale montanum) تح چکیده کامل

پرایمینگ بذور سبب بهبود شاخص‌های جوانه‌زنی می‌شود. یکی از مشکلات عمدۀ پرایم بذور، کاهش سریع‌تر قدرت این بذرها نسبت به بذور خشک است. به همین منظور برای بررسی اثر کاهش تدریجی رطوبت بر جوانه‌زنی و برخی شاخص‌های مرتبط با ویگور بذور پرایم شده چاودار کوهی (Secale montanum) تحت شرایط پیری تسریع شده آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی به اجرا درآمد. فاکتورهای آزمایشی شامل دوره پیری (صفر، 1، 2 و 3 روز)، تیمار پرایمینگ (سالیسیلیک، جیبرلین و آسکوربیک) و کاهش رطوبت (کاهش تدریجی رطوبت و خشک کردن معمولی بذور بعد از پرایمینگ) بود. نتایج نشان داد که اثرات سه گانه دوره پیری، تیمار پرایمینگ و کاهش رطوبت برای همه صفات به جز درصد گیاهچه‌های نرمال در سطح یک درصد معنی‌دار بود اما برای درصد گیاهچه نرمال در سطح 5 درصد معنی‌دار بود. با افزایش دوره پیری صفات اندازه‌گیری شده به طور معنی‌داری کاهش یافتند و تیمار کاهش تدریجی رطوبت به بهبود شاخص‌های جوانه‌زنی در طی پیری کمک کرد. بالاترین درصد جوانه‌زنی مربوط به بذور پرایم شده با سالیسیلیک و جیبرلین بدون تیمار پیری بود (96 درصد). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

233 - بهینه سازی ویژگی های فیزیکوشیمیایی و حسی فیله ماهی قزل آلا حاوی عصاره ضایعات انار
مهسا سادات سجادی ژاله خوشخو

10.30495/jfst.2021.680647

در این تحقیق اثر ضد اکسیداسیونی ضایعات انار در سطوح صفر، 5/1 و 3 درصد بر ویژگی های حسی و پروفایل اسیدهای چرب ماهی قزل‌آلا رنگین‌کمان Oncorhynchus mykiss ) ) طی نگهداری در دمای یخچال مورد بررسی قرار گرفت. ارزیابی شاخص‌های حسی ( بو،رنگ ، طعم مزه و بافت) شیمیایی و تعیین پر چکیده کامل

در این تحقیق اثر ضد اکسیداسیونی ضایعات انار در سطوح صفر، 5/1 و 3 درصد بر ویژگی های حسی و پروفایل اسیدهای چرب ماهی قزل‌آلا رنگین‌کمان Oncorhynchus mykiss ) ) طی نگهداری در دمای یخچال مورد بررسی قرار گرفت. ارزیابی شاخص‌های حسی ( بو،رنگ ، طعم مزه و بافت) شیمیایی و تعیین پروفایل اسیدهای چرب شامل تیوباربیتوریک اسید و pH در یک دوره 15 روزه طی روزهای(0، 5 ، 10و 15) انجام گردید. اکسیداسیون ، در ماهی قزل آلای رنگین کمان تیمار شده با عصاره‌ ضایعات انار به تعویق افتاد و کمترین میزان اکسیداسیون در تیمار 3 درصد از عصاره ضایعات انار مشاهده شد و طی مدت نگهداری با تیمار شاهد اختلاف معنی‌دار بود(05/0 p <). طبق نتایج حاصل از ارزیابی‌های شیمیایی ماهی تیمار شده با عصاره ضایعات انار نسبت به تیمار شاهد تا انتهای دوره نگهداری قابل استفاده بود. آنالیز تقریبی نمونه‌ها نشان داد در هر سه تیمار مورد مطالعه پالمتیک اسید(C16:0) و اولئیک اسید(C18:1 ω-9cis) و لینولئیک اسید(C18:2n 6c) به ترتیب فرآوانترین اسید چرب اشباع و تک غیر اشباع و چند غیر اشباع بودند.در این تحقیق میزان اسیدهای چرب در تیمارهای مختلف از نسبت PUFA>MUFA>SFA تبعیت کرده است. بطوریکه میانگین هر کدام از گروه اسیدهای چرب در تیمارهای مورد آزمایش، نشان‌دهنده غنی ‌بودن از نظر اسیدهای چرب چند غیراشباع بوده است؛ لیکن در هیچکدام از اسیدهای چرب اندازه‌گیری شده روند کاهش یا افزایش معنی‌داری مشاهده نگردیده و تغییرات اکسیداسیون در طول نگهداری بر روی اسیدهای چرب به حداقل رسیده است .نتایج نهایی نشان داد در تیمارهایی که از عصاره ضایعات انار استفاده گردیده بود از نظر ماندگاری بهتر از تیمار شاهد بوده است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

234 - بررسی شاخص‌های شیمیایی، میکروبی و تعیین زمان ماندگاری برگر تلفیقی (کپور نقره‌ای- گوشت مرغ) در طول مدت نگهداری در شرایط انجماد
لاله رومیانی شیوا علیزاده

این تحقیق با هدف بررسی شاخص‌های شیمیایی فساد و تعیین ماندگاری برگر تلفیقی (کپور نقره‌ای ـ گوشت مرغ) در دمای انجماد به مدت 6 ماه انجام شد. برای این هدف نمونه های ماهی و مرغ با 5 تیمار (تیمار 1: 75 درصد ماهی و بدون مرغ، تیمار 2: بدون ماهی و 75 درصد مرغ، تیمار 3: 25/56 درص چکیده کامل

این تحقیق با هدف بررسی شاخص‌های شیمیایی فساد و تعیین ماندگاری برگر تلفیقی (کپور نقره‌ای ـ گوشت مرغ) در دمای انجماد به مدت 6 ماه انجام شد. برای این هدف نمونه های ماهی و مرغ با 5 تیمار (تیمار 1: 75 درصد ماهی و بدون مرغ، تیمار 2: بدون ماهی و 75 درصد مرغ، تیمار 3: 25/56 درصد ماهی و 75/18 درصد مرغ، تیمار 4: 75/18 درصد ماهی و 25/56 درصد مرغ، تیمار 5: 5/37 درصد ماهی و 5/37 درصد مرغ) و 3 تکرار تهیه شدند. نتایج نشان داد که شاخص های کیفی فساد در طول دوره نگهداری روند افزایشی داشتند. بالاترین میزان پراکسید، بازهای نیتروژنی فرار، تیوباربیتیوریک اسید و اسیدهای چرب آزاد به ترتیب 01/0±08/4 میلی اکی والان در کیلوگرم، 92/0±26/20 میلی گرم در 100 گرم، 06/0±63/3 میلی گرم مالون در آلدئید در کیلوگرم و 03/0±94/3 درصد در ماه ششم در تیمار 1 به دست آمد. در مقایسه با ماه اول، رشد باکتری های سرمادوست و کل باکتری های زنده در ماه ششم در تیمارهای چهارم و پنجم به تاخیر افتاد. انعکاس رشد باکتری های برگرهای تلفیقی منجمدشده در دمای 18- درجه سانتی گراد نشانه کیفیت خیلی خوبی آنها بود. با توجه به نتایج به دست آمده بهترین زمان ماندگاری برگر تلفیقی (کپور نقره‌ای ـ گوشت مرغ) طی شش ماه نگهداری در دمای انجماد 4 ماه و مربوط به تیمار 2 بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

235 - شاخص‌های اقتصادی و امنیت ملی ایران
زریر نگین‌تاجی هومان حسینی آذین کیانی

با پایان جنگ سرد و طرح مسایل مربوط به جهانی شدن در نظام اقتصاد سیاسی جهان، منابع نرم افزاری سیاست‌های امنیتی، با وجود تداوم اهمیت ابعاد سخت افزاری امنیت، جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده‌اند. در این دوران امنیت به شکل بسیط، مطرح و بیش از پیش مسائل اقتصادی و توسعه اقتصادی مبنای چکیده کامل

با پایان جنگ سرد و طرح مسایل مربوط به جهانی شدن در نظام اقتصاد سیاسی جهان، منابع نرم افزاری سیاست‌های امنیتی، با وجود تداوم اهمیت ابعاد سخت افزاری امنیت، جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده‌اند. در این دوران امنیت به شکل بسیط، مطرح و بیش از پیش مسائل اقتصادی و توسعه اقتصادی مبنای اقتدار دولت‌‌ها قرار گرفت و امنیت ملی در این راستا مفهوم‌سازی شد. یعنی امنیت علاوه بر بعد نظامی آن، در جنبه‌های اقتصادی، محیط زیستی، فرهنگی و غیره نیز تبلور یافته است. در این پژوهش سعی شده است امنیت از نگاهی موسع بررسی و جنبه های اقتصادی امنیت و تاثیر شاخص های اقتصادی بر روی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران مورد بحث و بررسی قرار گیرد. به همین منظور از مکتب کپنهاک که امنیت را از جنبه‌های گوناگون مورد مطالعه قرار می دهد و نگاهی موسع و ایجابی به امنیت دارد، استفاده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

236 - تحلیل جامعه شناختی سیاست انبوه سازی مسکن مهر و نقش آن بر کاهش محرومیت های اجتماعی مورد مطالعه (مسکن مهر فاز جدید هشتگرد و شهرلاهیجان در استان گیلان)
فروزان نحاس مصطفی ازکیا مهرداد نوابخش

مسکن پدیده ای اجتماعی است و انتظام و نوع فضاها و همچنین فرم ظاهری آن از عوامل فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی تاثیر می پذیرد. هدف از مطالعه حاضر تحلیل جامعه شناختی سیاست انبوه سازی مسکن مهر و نقش آن بر کاهش محرومیت های اجتماعی مورد مطالعه (مسکن مهر فاز جدید هشتگرد و شهرلاهیجا چکیده کامل

مسکن پدیده ای اجتماعی است و انتظام و نوع فضاها و همچنین فرم ظاهری آن از عوامل فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی تاثیر می پذیرد. هدف از مطالعه حاضر تحلیل جامعه شناختی سیاست انبوه سازی مسکن مهر و نقش آن بر کاهش محرومیت های اجتماعی مورد مطالعه (مسکن مهر فاز جدید هشتگرد و شهرلاهیجان در استان گیلان) بود. روش تحقیق، گراندد تئوری (نظریه داده بنیاد) و جامعه مورد مطالعه، شامل کلیة شهروندان به همراه خانواده ساکن مسکن مهر شهر هشتگرد و شهر لاهیجان در استان گیلان بوده است. در این پژوهش از روش نمونه گیری هدفمند، گلوله برفی و شاخص اشباع نظری نسبت به نمونه گیری از جامعه پژوهش اقدام شد. در پژوهش حاضر با 16 خانوار،ساکن مسکن مهر مصاحبه انجام شد. اطلاعات در این پژوهش به واسطه ی مصاحبه های نیمه ساختاریافته جمع آوری شده اند. داده های جمع آوری شده، کدبندی، مفهوم سازی و مقوله بندی شدند. یافته های تحقیق براساس مدل پارادیمی پژوهش در پنج محور(شرایط علی، شرایط مداخله‌گر و شرایط زمینه ای، راهبردها و پیامدها) قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد مشکلات کمی کیفی مسکن مهر، ضعف مکان یابی، مشکلات امنیتی اقتصادی، مشکلات زیست محیطی رفاهی و مشکلات نهادی مهمترین مشکلات مسکن مهر در محدوده مطالعاتی هستند که جملگی ریشه در مدیریت ضعیف مراحل مختلف اجرای پروژه مسکن مهر دارند و در صورت بی توجهی به مشکلات شناسایی شده در آینده نه چندان دور این مساکن اجتماعی، با چالش های پیچیده تر و بحرانی تر مواجه خواهند شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

237 - واکاوی شاخص‌های تراکم در محلات شهری جهت مهار پراکنده رویی (مطالعه موردی: منطقه 2 تهران)
محمد مولائی قلیچی هادی جوادزاداقدم رضا جهان بین نصراله کاردگر

امروزه با توجه به این که برنامه‌ریزی توسعه کالبدی شهر، به عنوان یک ضرورت اساسی در برنامه‌های توسعه شهری محسوب می‌شود، پراکنده‌رویی شهری به عنوان یکی از محوری ترین بحث‌ها در سراسر جهان مطرح است. این پدیده در اثر برهم کنش عوامل متعددی ظاهر می‌گردد و یکی از راهکارهای مدیری چکیده کامل

امروزه با توجه به این که برنامه‌ریزی توسعه کالبدی شهر، به عنوان یک ضرورت اساسی در برنامه‌های توسعه شهری محسوب می‌شود، پراکنده‌رویی شهری به عنوان یکی از محوری ترین بحث‌ها در سراسر جهان مطرح است. این پدیده در اثر برهم کنش عوامل متعددی ظاهر می‌گردد و یکی از راهکارهای مدیریت، کنترل و کاهش اثرات منفی آن، شناسایی همین عوامل اثرگذار در بروز پدیده پراکنده رویی در شهرهاست. از این رو شناخت عوامل موثر در شکل‌گیری و گسترش شهرها می‌تواند در اتخاذ تصمیم‌های مناسب برای آینده آن‌ها کمک نماید. شهر تهران به عنوان پایتخت کشور طی سال‌های گذشته از نظر فیزیکی روند رو به رشد فزاینده‌ای را تجربه کرده است. به دلیل رانت‌های حاصل از رشد پراکنده و دست‌اندازی به اراضی اطراف که منجر به بروز ناهنجاری‌هایی در فرآیند رشد فیزیکی آن شده ، درک مکانیزم روند گسترش فیزیکی این شهر، از اهم اهداف تحقیق حاضر است. این پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی می‌باشد. در این راستا با تجزیه و تحلیل داده‌های تراکمی رشد هوشمند، شامل متوسط طبقات، ضریب تراکم، متوسط سطح اشغال مسکونی، تراکم خالص مسکونی (نفر در هر هکتار)، متوسط سطح مسکونی (مترمربع)، مساحت زمین مسکونی (هزار مترمربع)، تراکم ناخالص جمعیتی (نفر در هر هکتار)، تعداد قطعه مسکونی در محلات 14 گانه منطقه2 شهرداری تهران با استفاده از مدل تحلیلی الکتر و آنتروپی به بررسی موضوع پرداخته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

238 - بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی و توسعه اقتصادی: تحلیلی بین کشوری
اسفندیار حیدری پور بیژن خلیل مقدم مهدی راست قلم احمدرضا مولائی

چکیده علاوه بر سرمایه‌های فیزیکی، اقتصادی و انسانی، مفهوم نو‌ظهور دیگری تحت عنوان سرمایه اجتماعی در مباحث توسعه مطرح شده است. سرمایه اجتماعی به مجموعه‌ای از عناصر فردی و گروهی، رسمی و غیررسمی در اجتماع به همراه روابط واقعی و انتزاعی درون و بین آن عناصر، اشاره دارد که چکیده کامل

چکیده علاوه بر سرمایه‌های فیزیکی، اقتصادی و انسانی، مفهوم نو‌ظهور دیگری تحت عنوان سرمایه اجتماعی در مباحث توسعه مطرح شده است. سرمایه اجتماعی به مجموعه‌ای از عناصر فردی و گروهی، رسمی و غیررسمی در اجتماع به همراه روابط واقعی و انتزاعی درون و بین آن عناصر، اشاره دارد که با خلق مشارکت اجتماعی[1]، انسجام اجتماعی[2] و اعتماد اجتماعی، موجب زایش اثراتی هم افزا[3] شده و در نهایت بر کلیه ابعاد توسعه تأثیر می‌گذارد. رابطه بین سرمایه اجتماعی و توسعه اقتصادی از جنبه‌های مطرح در خصوص مطالعات مربوط به سرمایه اجتماعی است که دارای ابهامات فراوانی است. مقاله حاضر با استفاده از داده های 164 کشور در زمینه شاخص‌های درصد زنان شاغل در سطوح وزارتخانه‌ای و درصد کرسی‌های اشغال شده توسط زنان در مجلس به عنوان شاخصهای سرمایه اجتماعی و داده‌های سرانه تولید ناخالص داخلی[4] به عنوان شاخص توسعه اقتصادی و با بهره‌گیری از تحلیل همبستگی پیرسون[5]، به بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی و توسعه اقتصادی پرداخته است. نتایج بررسی رابطه بین سرانه تولید ناخالص داخلی با شاخص درصد زنان در سطح وزارتخانه ها، در بین کشورهای با توسعه انسانی بالا، متوسط و پائین؛ حاکی از آن است که تنها در کشورهای با توسعه انسانی بالا رابطه معنی دار و مثبتی بین شاخص توسعه اقتصادی و سرمایه اجتماعی، وجود دارد. واژگان کلیدی: سرمایه اجتماعی، توسعه اقتصادی، شاخص‌ درصد زنان شاغل ، سرانه تولید ناخالص داخلی. [1] . Social Participation [2] . Social Cohesion 4. Synergic: منظور از هم‌افزا بودن اثرات مجموعه عناصر تشکیل دهنده سرمایه اجتماعی این است که اثرات ناشی از روابط متقابل بین عناصر، متفاوت (بیشتر و یا کمتر) با جمع جبری اثرات تک تک آن عناصر در حالتی که هیچگونه رابطه‌ای با یکدیگر ندارند، می‌باشد. [4] . GDP per capita [5] . Pearson Correlation پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

239 - تحلیل و ارزیابی راهبرد رشد هوشمند شهری در مناطق چهارگانه شهر کرمان
رضا رضایی بزنجانی مهری اذانی حمید صابری مهدی مؤمنی

چکیده راهبرد رشد هوشمند، مدیریت پویا و انعطاف پذیر رشد شهری بوده که دو هدف کارایی و کیفیت محیطی فضای شهری را مدنظر قرار دارد و به عنوان روشی اصلاحی برای رشد پراکندگی شهری در جهت رفع مشکلات شهری عمل می کند. بر همین اساس، پژوهش حاضر باهدف تحلیل و ارزیابی راهبرد رشد هوشمن چکیده کامل

چکیده راهبرد رشد هوشمند، مدیریت پویا و انعطاف پذیر رشد شهری بوده که دو هدف کارایی و کیفیت محیطی فضای شهری را مدنظر قرار دارد و به عنوان روشی اصلاحی برای رشد پراکندگی شهری در جهت رفع مشکلات شهری عمل می کند. بر همین اساس، پژوهش حاضر باهدف تحلیل و ارزیابی راهبرد رشد هوشمند شهری در مناطق چهارگانه شهر کرمان به نگارش درآمده است. این پژوهش برحسب هدف، کاربردی و از لحاظ روش، توصیفی-تحلیلی است. روش جمع آوری داده ها به صورت پیمایشی (پرسشنامه) و جامعه آماری، شامل دو گروه شهروندان و مسئولین ـ نخبگان بوده که به روش نمونه گیری تصادفی داده ها جمع آوری شده است. جهت تجزیه ‌و تحلیل داده ها نیز از نرم افزار SPSSو جهت تصویرسازی نتایج از نرم افزار ArcGISاستفاده شده است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که تمامی شاخص‌های مورد بررسی از سطح معنی داریِ مناسبی برخوردار هستند. میانگین کلی گروه مسئولین ـ نخبگان در رابطه با شاخص‌های رشد هوشمند در کرمان 45/3 و گروه شهروندان 96/2 است و گروه مسئولین ـ نخبگان تمامی شاخص ها را در سطحی متوسط به بالا ارزیابی کرده اند اما شهروندان تنها دو شاخص مسکن (25/3) و اجتماعی/هویت (3) را در سطحی متوسط دانسته اند و این امر نشان از وضعیت بهتر شهر کرمان از دید مسئولین ـ نخبگان دارد. نتایج تحلیل رگرسیون نیز با سطح معناداری 023/0 و میزان آلفای کمتر از 05/0 حاکی از اثرگذاری متغیر مستقل بر وابسته و رابطه معنادار بین آن‌ها است. در نهایت بر پایه آزمون کروسکال والیس، منطقه 2 با بیشترین ارزش عددی (8/13) در رتبه اول قرار دارد و بنابراین، این‌گونه استنباط می شود که ساکنان مناطق چهارگانه کرمان در رابطه با وضعیت شاخص‌های رشد هوشمند شهری در این شهر، دیدگاه متفاوتی داشته اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

240 - تحلیلی بر توزیع فضایی خدمات گردشگری (مطالعه موردی: شهر اصفهان)
مسعود تقوایی ملیحه ایزدی

چکیده شهرها دارای جاذبه‌های گردشگری فراوان می‌باشند و همواره گردشگران زیادی را به سوی خود جذب می‌نمایند. لذا بررسی و تحلیل فضایی امکانات گردشگری موجود در سطح مناطق شهری اصفهان باعث می‌شود تا عدم تعادل در توزیع امکانات گردشگری بهتر مشخص شود و برنامه‌ریزی جهت توزیع عادل چکیده کامل

چکیده شهرها دارای جاذبه‌های گردشگری فراوان می‌باشند و همواره گردشگران زیادی را به سوی خود جذب می‌نمایند. لذا بررسی و تحلیل فضایی امکانات گردشگری موجود در سطح مناطق شهری اصفهان باعث می‌شود تا عدم تعادل در توزیع امکانات گردشگری بهتر مشخص شود و برنامه‌ریزی جهت توزیع عادلانه ی آن‌ها و دسترسی تمام افراد جامعه به خدمات مورد نظر، به نحو مطلوبی محقق گردد. هدف اصلی پژوهش، بررسی نحوة توزیع فضایی خدمات گردشگری در مناطق شهری می‌باشد. جامعه‌ی آماری پژوهش را، مناطق چهارده‌گانه‌ی شهر اصفهان تشکیل می‌دهد. این پژوهش از نوع توسعه‌ای-کاربردی و روش آن توصیفی-کمی‌و تحلیلی می‌باشد. در این پژوهش 39 شاخص با روش تحلیل عاملی خلاصه شده و به 8 عامل تقلیل یافته و سپس میزان اثرات هر یک از عامل‌ها در توسعه‌ی خدمات گردشگری مناطق مشخص و در نهایت جهت سطح بندی مناطق با استفاده از مدل موریس مناطق در پنج گروه (بسیار برخوردار، برخوردار، متوسط، محروم، بسیار محروم)سطح‌بندی شده‌اند. از طریق ایجاد رابطه‌ی رگرسیونی بین عوامل تأثیر گذار و درجه برخورداری، عامل‌هایی که در افزایش سطوح توسعه‌ی خدمات گردشگری مناطق مؤثرند مشخص گردید. نتایج نشان می‌دهد که، توزیع امکانات گردشگری در مناطق شهری اصفهان متعادل نیست و حاکی از تمرکز این خدمات در برخی از مناطق شهری است. به طوری که از مجموع 14 منطقه شهری، منطقه 6 با درجه 99/0 در سطح بسیار برخوردار و مناطق 8 و 14 به ترتیب با درجه 23/0 و 18/0 در سطح بسیار محروم قرار گرفته اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

241 - راهبردهای افزایش مشارکت مردمی در ارتقاء شاخص‌های زیست محیطی نواحی روستایی (مطالعه موردی: دهستان‌های بخش مرکزی ملارد)
سیمین ارمغان

چکیده معضلات و چالش های زیست‌محیطی موجود در روستاهای کشور ضرورت و اهمیت ارتقاء شاخص‌های زیست‌محیطی قبل از هر گونه برنامه ریزی را بسیار ضروری ساخته است. با توجه به اهمیت مشارکت مردمی در ارتقاء شاخص‌های توسعه به ویژه بعد زیست‌محیطی ( طبیعی ) در مناطق روستایی، تحقیق حاضر چکیده کامل

چکیده معضلات و چالش های زیست‌محیطی موجود در روستاهای کشور ضرورت و اهمیت ارتقاء شاخص‌های زیست‌محیطی قبل از هر گونه برنامه ریزی را بسیار ضروری ساخته است. با توجه به اهمیت مشارکت مردمی در ارتقاء شاخص‌های توسعه به ویژه بعد زیست‌محیطی ( طبیعی ) در مناطق روستایی، تحقیق حاضر سعی دارد راهبردهای مشارکت ساکنین را برای ارتقاء شاخص‌های زیست‌محیطی روستا در دهستان‌های بخش مرکزی ملارد شناسایی و به اولویت‌بندی آن‌ها بپردازد. سؤال اصلی مقاله این است که چگونه می توان زمینه مشارکت ساکنین نواحی روستایی دهستان‌های بخش مرکزی ملارد را برای بهبود شاخص‌های زیست‌محیطی فراهم نمود؟ و اینکه راهبردهای اولویت‌دار برای افزایش مشارکت مردمی در بهبود محیط‌زیست نواحی روستایی دهستان‌های بخش مرکزی ملارد کدامند؟ تحقیق حاضر کاربردی است و به روش توصیفی - پیمایشی انجام شده است. روش گردآوری داده‌ها، میدانی و با استفاده از پرسشنامه است و با مدل SWOT و آزمون T به سؤالات پاسخ داده شده است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که بیشترین تمرکز صنایع فعال در دهستان‌های بخش مرکزی ملارد بوده که 92/25 درصد از کل واحدها را به خود اختصاص داده است، علاوه بر این مشکلات زیست‌محیطی ناشی از تولید زباله‌های خانگی، فضولات حیوانی مانند دیگر روستاهای کشور گریبان گیر این دهستان است. در بین عوامل درونی و بیرونی مؤثر، عامل O6 (آموزش و اطلاع‌رسانی به روستائیان) با مجموع امتیاز نهایی 2658/0 در اولویت اول قرار دارد. این در حالی است که عامل T7 (تغییر الگوی مصرف) با مجموع امتیاز نهایی 0169/0 کمترین میزان تأثیر را در افزایش مشارکت مردمی دهستان‌های بخش مرکزی ملارد در راستای ارتقای زیست‌محیطی به خود اختصاص داده است. موقعیت قرار‌گیری عوامل درونی و بیرونی در ماتریس 9 خانه ای نشان می دهد که باید برای ارتقای وضعیت زیست‌محیطی راهبردهای تهاجمی را مورد توجه و در اولویت اول قرار داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

242 - بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی و توسعه اقتصادی: تحلیلی بین کشوری
بیژن خلیل مقدم اسفندیار حیدری پور مهدی راست قلم احمدرضا مولائی

چکیده علاوه بر سرمایه‌های فیزیکی، اقتصادی و انسانی، مفهوم نو‌ظهور دیگری تحت عنوان سرمایه اجتماعی در مباحث توسعه مطرح شده است. سرمایه اجتماعی به مجموعه‌ای از عناصر فردی و گروهی، رسمی و غیررسمی در اجتماع به همراه روابط واقعی و انتزاعی درون و بین آن عناصر، اشاره دارد که چکیده کامل

چکیده علاوه بر سرمایه‌های فیزیکی، اقتصادی و انسانی، مفهوم نو‌ظهور دیگری تحت عنوان سرمایه اجتماعی در مباحث توسعه مطرح شده است. سرمایه اجتماعی به مجموعه‌ای از عناصر فردی و گروهی، رسمی و غیررسمی در اجتماع به همراه روابط واقعی و انتزاعی درون و بین آن عناصر، اشاره دارد که با خلق مشارکت اجتماعی[1]، انسجام اجتماعی[2] و اعتماد اجتماعی، موجب زایش اثراتی هم افزا[3] شده و در نهایت بر کلیه ابعاد توسعه تأثیر می‌گذارد. رابطه بین سرمایه اجتماعی و توسعه اقتصادی از جنبه‌های مطرح در خصوص مطالعات مربوط به سرمایه اجتماعی است که دارای ابهامات فراوانی است. مقاله حاضر با استفاده از داده های 164 کشور در زمینه شاخص‌های "درصد زنان شاغل در سطوح وزارتخانه‌ای" و "درصد کرسی‌های اشغال شده توسط زنان در مجلس" به عنوان شاخصهای سرمایه اجتماعی و داده‌های سرانه تولید ناخالص داخلی[4] به عنوان شاخص توسعه اقتصادی و با بهره‌گیری از تحلیل همبستگی پیرسون[5]، به بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی و توسعه اقتصادی پرداخته است. نتایج بررسی رابطه بین سرانه تولید ناخالص داخلی با شاخص درصد زنان در سطح وزارتخانه ها، در بین کشورهای با توسعه انسانی بالا، متوسط و پائین؛ حاکی از آن است که تنها در کشورهای با توسعه انسانی بالا رابطه معنی دار و مثبتی بین شاخص توسعه اقتصادی و سرمایه اجتماعی، وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

243 - مطالعه شاخص‌های CP،ET و TCI بر ارزیابی آسایش انسان (مطالعه موردی: استان خوزستان)
رضا برنا فریده اسدیان

چکیده آسایشاقلیمییکیازمهمترینعواملمؤثردرزندگیانساناستوشناختشرایطزمانیومکانیاینمسئلهنقشاثرگذاریدربرنامه‌ریزی برایرفاهوپیشرفتجامعهانسانیدارد.هدفازاینمطالعهبررسیشاخص‌هایزیستاقلیمیبرارزیابیآسایشانساندراستانخوزستانمی‌باشد.پژوهشحاضرازنظرروشتحقیقتوصیفی-تحلیلیوازنظرهدفکاربردیا چکیده کامل

چکیده آسایشاقلیمییکیازمهمترینعواملمؤثردرزندگیانساناستوشناختشرایطزمانیومکانیاینمسئلهنقشاثرگذاریدربرنامه‌ریزی برایرفاهوپیشرفتجامعهانسانیدارد.هدفازاینمطالعهبررسیشاخص‌هایزیستاقلیمیبرارزیابیآسایشانساندراستانخوزستانمی‌باشد.پژوهشحاضرازنظرروشتحقیقتوصیفی-تحلیلیوازنظرهدفکاربردیاست.دراینتحقیق،بهمنظورارزیابیشرایطاقلیمآسایشبااستفادهازشاخص‌هایبیوکلیماییبیکر(CP)،دمایمؤثر(ET)واقلیمگردشگری(TCI)وداده‌هایاقلیمیطیدورهآماری20ساله(1392-1372)شرایطآسایشیدرمناطقمختلفاستانخوزستانتجزیهوتحلیلگردید.درنهایتپسازمحاسبهضرایبشاخص‌هایزیستاقلیمی،براینشاندادنبهترتغییراتضریبآسایشحرارتیدراستانخوزستانپهنهبندیهریکازشاخص‌هابهوسیلهنرمافزارGISصورتگرفت.بررسیشاخص‌هایزیستاقلیمینشاندادکهاستانخوزستاندرطولسالباداشتنتنوعبیوکلیمایی،ازشرایطبسیارگرمتابسیارخنکبرخورداراست.اواخربهاروطولتابستانازمحدودهآسایشبیوکلیماییخارجاست،ولیدرفصولپاییز،زمستانونیمهاولفروردینماهباتوجهبهبرودتهوا،شرایطآسایشبهتریبراستانحاکماست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

244 - تحلیل شاخص‌های تاب‌آوری سکونتگاه‌های غیررسمی در برابر زلزله با رویکرد اجتماعی (نمونه موردی: محله فرحزاد تهران)
شیدا حیدریان محمود رحیمی ثریا فتح الهی سیروان غفوری

چکیده امروزه جوامع در تلاش برای دست یابی به شرایطی هستند که در صورت وقوع بحران، بازگشت سریع آنها را به وضعیت پیش از بحران (اولیه یا عادی) فراهم سازد. از این رو در سال‌های اخیر به تاب آوری به جای آسیب پذیری تأکید خاصی می‌شود. افزایش آسیب پذیری شهرها باعث خسارات و تلفات چکیده کامل

چکیده امروزه جوامع در تلاش برای دست یابی به شرایطی هستند که در صورت وقوع بحران، بازگشت سریع آنها را به وضعیت پیش از بحران (اولیه یا عادی) فراهم سازد. از این رو در سال‌های اخیر به تاب آوری به جای آسیب پذیری تأکید خاصی می‌شود. افزایش آسیب پذیری شهرها باعث خسارات و تلفات جانی و مالی زیادی می شود این موضوع در سکونتگاه‌های غیررسمی از اهمیت بیشتری برخوردار است با توجه به ویژگی های ساخت و شکل گیری این سکونتگاه‌ها و نبود زیر ساخت‌های مناسب شهری در خود، لذا این نوع با فت ها از درجه و شدت آسیب پذیری بیشتری برخوردار هستند.. هدف این مقاله تحلیل شاخص‌های تاب آوری سکونتگاه‌های غیررسمی در برابر زلزله با رویکرد اجتماعی می‌باشد و محله فرحزاد به عنوان نمونه موردی بررسی می گردد. روش به کار رفته روش توصیفی-تحلیلی و از نوع کاربردی می‌باشد و ابزار گردآوری داده‌ها اسنادی و کتابخانه ای و پیمایشی می باشد. با توجه به فرمول کوکران تعداد 384 پرسشنامه میان ساکنین محدوده توزیع شد. و شاخص های اجتماعی با استفاده از نتایج مطالعات و تکنیک دلفی استخراج گردید و وزن نهایی آنها با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی AHP تعیین گردید. یافته های تحقیق نشان می دهد تاب آوری در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، کالبدی-محیطی و مدیریتی- نهادی در محدوده فرحزاد وضعیت مناسبی ندارند واز لحاظ اهمیت شاخص‌های اجتماعی تاب آوری، شاخص آگاهی و دانش با وزن نهایی w1=0.4472 دارای بیشترین تأثیر و شاخص وابستگی اجتماعی با وزن نهایی w5=0.0292 دارای کمترین تأثیر در تاب آوری محله فرحزاد تهران را دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

245 - ارزیابی وضعیت شاخص‌های اجتماعی مسکن در نواحی روستایی استان گیلان
محمدرضا پورغفار مغفرتی عیسی پوررمضان

چکیده شاخص‌های مسکن مهم‌ترین و کلیدی‌ترین ابزار برنامه‌ریزی مسکن می باشند. بررسی شاخص‌های اجتماعی مسکن یکی از وسایل و شیوه‌های شناخت ویژگی‌های مسکن به شمار می‌رود که می‌توان به کمک آن پارامترهای مؤثر در امر مسکن را شناخت و هرگونه برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری را آسان نمود. چکیده کامل

چکیده شاخص‌های مسکن مهم‌ترین و کلیدی‌ترین ابزار برنامه‌ریزی مسکن می باشند. بررسی شاخص‌های اجتماعی مسکن یکی از وسایل و شیوه‌های شناخت ویژگی‌های مسکن به شمار می‌رود که می‌توان به کمک آن پارامترهای مؤثر در امر مسکن را شناخت و هرگونه برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری را آسان نمود. هدف این پژوهش بررسی و ارزیابی وضعیت شاخص‌های کمی و کیفی اجتماعی مسکن مناطق روستایی استان گیلان و مقایسه تطبیقی آن با مساکن شهری می باشد. از این‌رو پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و ماهیت روش آن توصیفی- تحلیلی است که اطلاعات مورد نیاز آن از طریق منابع اسنادی حاصل از نتایج سرشماری استان در سال 1390 به‌دست‌آمده است. نتایج بررسی و مقایسه شاخص‌های اجتماعی مسکن در مناطق روستایی استان گیلان در سال 1390 نشان می دهد که از نظر شاخص‌های اجتماعی کمی مسکن (تراکم خانوار در واحد مسکونی، تراکم نفر در واحد مسکونی و توزیع واحدهای مسکونی برحسب تعداد اتاق و خانوار)، در وضعیت مناسب‌ و مطلوبی قرار دارد و هم چنین از نظر شاخص‌های اجتماعی کیفی (میانگین سطح زیربنای واحد مسکونی، دوام مصالح ساختمانی، مالکیت و نحوه تصرف و امکانات زیرساختی و تسهیلات)، واحدهای مسکونی در شرایطی به نسبت مناسب هستند اما در مقایسه با شاخص های کمی و کیفی مناطق شهری استان، گواه این استه که کماکان مشکلات و کاستی‌هایی نیز وجود دارد و با وضعیت مناسب و مطلوب فاصله دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

246 - بررسی شاخص‌های زیست‌محیطی توسعه پایدار و سطح برخورداری آن در کلان‌شهرهای ایران
سید امیرحسین منجم زاده کرامت الله زیاری حمیدرضا ماجدی

چکیده محیط زیست شهری، محصول تلاقی سه مؤلفه محیط طبیعی، محیط انسان‌ساخت و محیط اقتصادی و اجتماعی است. یکی از موضوعات مهم در توسعه کلان‌شهرهای ایران عدم توجه کافی به مؤلفه‌های توسعه پایدار از جمله مؤلفه زیست‌محیطی است که این امر منجر به پیدایش خطرات و معضلات شهری پیچید چکیده کامل

چکیده محیط زیست شهری، محصول تلاقی سه مؤلفه محیط طبیعی، محیط انسان‌ساخت و محیط اقتصادی و اجتماعی است. یکی از موضوعات مهم در توسعه کلان‌شهرهای ایران عدم توجه کافی به مؤلفه‌های توسعه پایدار از جمله مؤلفه زیست‌محیطی است که این امر منجر به پیدایش خطرات و معضلات شهری پیچیده و ناپایداری مانند آلودگی منابع آبی، آلودگی هوا، ناسالم بودن آب آشامیدنی، نبود سیستم کا‌رآمد جهت جمع‌آوری و تصفیه فاضلاب، آلوده ‌شدن خاک به مواد شیمیائی، انباشته شدن مواد زائد جامد، فرسایش خاک و ... شده است. هدف این مقاله بررسی سطح برخورداری کلان‌شهرهای ایران از شاخص‌های زیست‌محیطی توسعه پایدار است. سؤال اصلی مقاله این است که برخورداری کلان‌شهرهای ایران از شاخص‌های زیست‌محیطی توسعه پایدار در چه سطحی است؟ علاوه بر این سؤال اصلی سؤالات فرعی دیگری نیز در این مقاله مطرح شده است از جمله اینکه شاخص‌های زیست‌محیطی توسعه پایدار کدام اند؟ و یا اینکه کدام شهرهای ایران در گروه شهرهای میلیونی قرار می‌گیرند؟ شهرهای میلیونی کشور بر اساس سرشماری سال 1395 عبارت اند از: تهران، مشهد، اصفهان، کرج، شیراز، تبریز، اهواز، قم، کرمانشاه و ارومیه. نتایج این مقاله نشان می‌دهد که نگاه ما به شهرها می‌بایستی به عنوان موجودی ارگانیک باشد و از نگاه مهندسی صرف به شهرها پرهیز شود و این که شهر به همان میزان که به کالبد نیاز دارد، به همان میزان به پایداری شهری در حوزه‌های فرهنگی، اجتماعی، امنیتی و سیاسی و مهم‌تر از همه زیست‌محیطی نیاز دارد. نتایج این مقاله نشان می دهد که اهواز، شیراز و ارومیه برخوردارترین شهرها از نظر توسعه پایدار محسوب می‌شوند. این تحقیق از نوع تحقیقات کاربردی-توسعه‌ای است که اطلاعات مورد نظر از طریق مرکز آمار ایران و سالنامه‌های آماری جمع‌آوری گردیده است. روش انجام مطالعه تحلیل عاملی است و نتایج به دست آمده بیانگر تفاوت معنی‌دار شاخص‌های زیست‌محیطی توسعه پایدار در شهرهای میلیونی کشور است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

247 - ارزیابی شهرستان‌های استان لرستان از نظر شاخص‌های توسعه گردشگری
محمد صادق علیائی کاظم خزایی

چکیده استان لرستان با وجود پتانسیل‌های فراوانی که در زمینه گردشگری دارد، تا به حال نتوانسته است سهم مناسبی در بازار گردشگری به دست آورد؛ با این اوصاف پژوهش حاضر با هدف تحلیل سطح بهره مندی شهرستان‌های استان لرستان، از نظر شاخص‌های توسعه گردشگری که شامل 10 شاخص برای 9 شه چکیده کامل

چکیده استان لرستان با وجود پتانسیل‌های فراوانی که در زمینه گردشگری دارد، تا به حال نتوانسته است سهم مناسبی در بازار گردشگری به دست آورد؛ با این اوصاف پژوهش حاضر با هدف تحلیل سطح بهره مندی شهرستان‌های استان لرستان، از نظر شاخص‌های توسعه گردشگری که شامل 10 شاخص برای 9 شهرستان استان می‌باشند پرداخته است. روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی – تحلیلی است و برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از مدل تحلیل مکانی تاکسونومی عددی استفاده شده است، سپس با استفاده از map Arc نقشه توزیع فضایی شاخص‌های توسعه گردشگری در سطح شهرستان‌های استان ترسیم و به تحلیل توزیع فضایی و سطح بهره مندی زیرساخت‌های گردشگری در استان پرداخته شده است. نتایج پژوهش بیانگر این است که شهرستان‌های خرم آباد و بروجرد برخوردارترین و شهرستان‌های الیگودرز، کوهدشت، دورود، پلدختر، دلفان، ازنا و سلسله از نظر شاخص‌های توسعه گردشکری، به ترتیب در رتبه‌های سوم تا نهم قرار دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

248 - Delayed Ovarian Cyclicity Does not Reflect Blood Metabolites Irregularity in Postpartum Holstein Cows
م. الشابراوی قانم

An experiment was conducted to investigate the effect of different types of ovarian cycles on reproductive indices and blood metabolites in 61 Holstein cows. Blood samples were taken from each cow between day 12 and day 50 postpartum (PP). Serum progesterone concentrati چکیده کامل

An experiment was conducted to investigate the effect of different types of ovarian cycles on reproductive indices and blood metabolites in 61 Holstein cows. Blood samples were taken from each cow between day 12 and day 50 postpartum (PP). Serum progesterone concentrations were measured to determine the onset of luteal function and different types of luteal dysfunctions in cows. Serum glucose, cholesterol and blood urea nitrogen concentrations were measured in the cows with normal and abnormal ovarian cyclicity. In this study, 29 (47.5%) cows showed normal ovarian cyclicity with first luteal activity detected before day 50 days PP, whereas 32 (52.5%) cows showed abnormal cyclicity. Of the 32 cows with abnormal patterns, 13 (21.3%) had prolonged luteal phase (PLP), 7 (11.5%) had short luteal phase (SLP) and 12 (19.7%) had delayed first ovulation (delayed ovulation).Progesterone concentration at different times was considerably varied from day to another day (P≤0.01), while the main effect of the group on the progesterone concentration was significant (P≤0.01). Cows that had normal cyclicity showed earlier luteal activity (P≤0.01) and shorter interval to first ovulation (P≤0.01) compared to cows with abnormal cyclicity. There were no significant differences in different blood metabolites between cows with normal or abnormal cyclicity. In conclusion, a high percentage (52.5%) of the postpartum cows had abnormal ovarian cycles. The abnormal ovarian cycles reduced the reproductive performance of dairy cows, including the onset of luteal activity and interval to first ovulation. Blood metabolites were not associated with postpartum abnormal cycles in cows. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

249 - Morphometric Traits and Correlation between Body Weight and Body Size Traits in Isa Brown and IlorinEcotype Chickens
T.R. Fayeye J.K. Hagan A.R. Obadare

Data collected in 2012 on 400 chickens were subjected to two-way analyses of variance to estimatebody weight, morphometric traits as well as the correlationbetween body weight and morphometric traitsin Isa Brown and Ilorin ecotypechickens. The studied morphometric trait چکیده کامل

Data collected in 2012 on 400 chickens were subjected to two-way analyses of variance to estimatebody weight, morphometric traits as well as the correlationbetween body weight and morphometric traitsin Isa Brown and Ilorin ecotypechickens. The studied morphometric traits were comb length, beak length,head length, neck length, body length, wing length, shank length, thigh length, toe length, breast length, and breast breadth. The results showed that genotype, sex and genotype × sex interaction significantly (P<0.05) affect body weight and morphometric trait measurements. Isa Brown chicken had a significantly higher (P<0.05) matured body weight than Ilorin ecotype birds. Isa Brown birdshadhigher (P<0.05) morphometric traitsthan Ilorin ecotype birds except for toe length. Male birdshad higher body weight (P<0.05) and were also higher in most of the morphometric trait measurements than female birds.Interactionsbetween genotype and sex weresignificant (P<0.05) for body weight and morphometric traits,except for breast length and breast breadth. Morphometric traits measured inyoung birds were significantly (P<0.05) correlated with body weight (0.68-0.95) except for wing lengthin Isa Brown and breast length in Ilorin ecotype chicken. Correlations between body weight and morphometric traits in adult Isa Brown birds were higher (0.27-0.95) than correlations between body weight and morphometric traits in Ilorin ecotype chicken (0.02-0.91). A significant negative correlation was obtained between body weight and beak length (-0.72) in Isa Brown and between body weight and wing length (-0.35) in Ilorin ecotype chicken. Morphometric traits measured on male birds were more highly correlated with body weight (0.68-0.95) than in female chickens,except for breast breadth. The present study showed that the two genotypes could be adequately characterised using morphometric indices. The study further revealed that morphometric indices like body length and comb length can be adequately usedto predict body weight of birds in the two genotypes.However, the negative correlation obtained between body weight and wing length in Ilorin ecotype chicken requiresfurther investigation to determine its basis for chicken adaptation. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

250 - Evaluation of Laying Performance and Egg Qualitative Characteristics of Indigenous Hens Reared in Rural Areas of Isfahan Province
ع.ع قیصری ق. مقصودی نژاد ع. آذربایجانی

This study was carried out to investigate the egg production performance and egg quality characteristics of the indigenous &lrm;chickens reared in rural areas of two different climates of Isfahan province. Totally, 2160 indigenous chickens were studied in &lrm;this rese چکیده کامل

This study was carried out to investigate the egg production performance and egg quality characteristics of the indigenous &lrm;chickens reared in rural areas of two different climates of Isfahan province. Totally, 2160 indigenous chickens were studied in &lrm;this research. Two dominant climatic regions (cold and &lrm;hot) were determined for Isfahan province. In each climate, two towns and three villages in each town were chosen. Chadegan and Khansar were considered as cold and Kashan as well as Varzane were considered as towns in hot climate. Furthermore, six families were determined as experimental units in each village (a total of 72 families). Primarily, thirty-six chicks and four &lrm;roosters of 45 day-old ages were delivered to each family. Laying performance of the chicks was &lrm;recorded during the laying period (21-72 weeks of age). The egg quality characteristics were recorded once every two &lrm;months. The results showed that although climate affected egg production across 25-32 and 57-64 weeks of ages (P<0.05), it did not influence the average egg production during the entire laying period. The &lrm;least egg production observed in Chadegan (25.9%) which was significantly lower than Varzane and Khansar &lrm;&lrm;(35.9% and 37.5%, respectively; P<0.05). Moreover, shell qualitative index in cold climate was statistically better than that in hot &lrm;climate (P<0.05). Chadegan had the highest egg shell thickness and shell to egg weight ratio among four towns &lrm;&lrm;(P<0.05). Furthermore, yolk color index in hot climate was significantly improved compared to cold climate (P<0.05). &lrm;In conclusion, the egg qualitative characteristics were affected by climate conditions&lrm;. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

251 - بررسی خشکسالی هواشناسی اسلام‌آباد‌ غرب با استفاده از شاخص‌های خشکسالی
رسول باقرآبادی

خشکسالی از مهم‌ترین پدیده های اقلیمی است که ناشی از ناهنجاری اقلیمی است که به طور دوره ای در اثر کمبود رطوبت ناشی از کاهش میزان بارندگی به وقوع می پیوندد. مدت زمان ماندگاری خشکسالی ممکن است از ماه تا چند سال متغییر باشد. از این رو با پایش و ارزیابی خشکسالی می‌توان خسارا چکیده کامل

خشکسالی از مهم‌ترین پدیده های اقلیمی است که ناشی از ناهنجاری اقلیمی است که به طور دوره ای در اثر کمبود رطوبت ناشی از کاهش میزان بارندگی به وقوع می پیوندد. مدت زمان ماندگاری خشکسالی ممکن است از ماه تا چند سال متغییر باشد. از این رو با پایش و ارزیابی خشکسالی می‌توان خسارات ناشی از آن را کاهش داد. خشکسالی یکی از مهمترین و مخربترین پدیده هایی است که در سال‌های اخیر اثرات اقتصادی و اجتماعی زیادی در شهر اسلام‌ آ‌‌باد ‌غرب بجا گذاشته است. از این رو در این پژوهش، به بررسی وضعیت خشکسالی اسلام آباد غرب با استفاده از داده‌های بارندگی در 30 ساله (1370 تا 1399) با استفاده از نرم افزار DIP به صورت سالانه براساس شاخص‌های PNI، SPI، ZSI، CZI به عنوان سنجه هایی جهت پایش خشکسالی هواشناسی پرداخته شد. نتایج حاصل نشان داد که این شاخص‌ها با یکدیگر همخوانی داشته به گونه‌ای که براساس شاخص‌های نامبرده نتایج نشان می‌دهد که اسلام آباد غرب در سال 1378 و 1393 شدیدترین خشکسالی در دوره آماری مورد نظر اتفاق افتاده است. سال‌های 1384 و 1387 نیز خشکسالی متوسط اتقاق افتاده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

252 - بررسی شاخص های طراحی بر مصرف انرژی در خانه های سنتی ایرانی ( نمونه موردی : خانه های شهر شیراز )
تارا حیدری ارجلو افشین قربانی پارام فرامرز حسن پور

10.30495/uf.2023.1973381.1060

امروزه با گسترش شهرها و رشد جمعیت و به تبع آن ساخت وساز، نیاز و بحران مصرف انرژی، آلودگی زیست محیطی و هزینه های اقتصادی باالی آن، بهره گیری از راهکارهای اقلیمی و انرژی خورشید جهت کاهش مصرف انرژی به اهمیت جداییناپذیر از مبحث انرژی تبدیل شده است . پژوهش حاضر باهدف بررسی ش چکیده کامل

امروزه با گسترش شهرها و رشد جمعیت و به تبع آن ساخت وساز، نیاز و بحران مصرف انرژی، آلودگی زیست محیطی و هزینه های اقتصادی باالی آن، بهره گیری از راهکارهای اقلیمی و انرژی خورشید جهت کاهش مصرف انرژی به اهمیت جداییناپذیر از مبحث انرژی تبدیل شده است . پژوهش حاضر باهدف بررسی شاخص های طراحی بر مصرف انرژی در خانه های سنتی انجام شدخ است. این پژوهش ازلحاظ ماهیت توصیفی- تحلیلی و ازنظر هدف کاربردی است؛ و گردآوری اطالعات از دو روش کتابخانه ای و میدانی تحقق یافت. جامعه آماری پژوهش را 17089 نفر از اعضای گروه معماری سازمان نظام مهندسی استان فارس ساکن شهر شیراز تشکیل دادهاند. که از این تعداد با استفاده از جدول مورگان تعداد 384 نفر انتخاب شد. اطالعات با استفاده از پرسش نامه گردآوری شد. تمامی تحلیل آماری با استفاده از نرم افزار Spss استفاده شد. پس از بررسی شاخص های معماری خانه های سنتی)استفاده از آب، بهره گیر حداکثری باد، استفاده از نور، تأمین خنکی با سایه، استفاده از فضای سبز ، تناسبات و ترکیب بندی عناصر معماری ، مصالح ، طراح ی معماری پایدار فضاها، جهت گیری بنا و سازمان ده ی فضاها ( و راهکارهای معماری اقلیمی و انرژی فعال) جهت گیری و فرم بهینه، ظرفیت هدایت حرارتی جدارها، سایه بان و جدارهای نور گذر و... نتایج حاکی از آن است که میتوان با الگو برداری از شاخص های خانه های سنتی ، مسکن همساز با اقلیم را طراحی نمود که بتواند، حداکثر آسایش حرارتی را برای ساکنان فراهم نماید و مصرف انرژی را کاهش دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

253 - تدوین پیش‌نویس شاخص‌های سالنامه‌های آماری کلان‌شهرها و مراکز استان‌ها (مطالعه موردی: سالنامه آماری 31 مرکز استان کشور ایران)
محمدرضا اقبال حسن رضاپور میرصالح

در هزاره سوم میلادی، اندیشمندان و شهرشناسان به‌منظور شناخت پیچیدگی‌های فضای شهرها، به دنبال ابزارهایی برای درک آن هستند. در این میان داده و اطلاعات به‌عنوان زبان شناخت و فهم رفتار فضایی شهرها و ابزار مسلط برای تحلیل پیچیدگی‌های موجود مورد توجه قرارگرفته است؛ بنابراین در چکیده کامل

در هزاره سوم میلادی، اندیشمندان و شهرشناسان به‌منظور شناخت پیچیدگی‌های فضای شهرها، به دنبال ابزارهایی برای درک آن هستند. در این میان داده و اطلاعات به‌عنوان زبان شناخت و فهم رفتار فضایی شهرها و ابزار مسلط برای تحلیل پیچیدگی‌های موجود مورد توجه قرارگرفته است؛ بنابراین در پژوهش حاضر سعی شده است منابع آماری شهرها از جمله آمارنامه‌ها برای تحلیل مسائل شهری موردتوجه قرار گیرد. روش پژوهش حاضر، توصیفی-تحلیلی و استنباطی بوده است. روش جمع‌آوری داده‌ها به‌صورت اسنادی و نوع داده‌ها نیز متون آماری منتشرشده شهرداری‌ها برای آخرین سال منتشرشده بوده است. جامعه آماری و محدوده مکانی در این پژوهش وجود نداشته است؛ اما محدوده موضوعی پژوهش سالنامه‌ی آماری شهرداری‌ها و محدوده سازمانی نیز شهرداری‌های شهرهای مراکز استان‌های کشور بوده است. روش تجزیه‌وتحلیل داده‌ها، با استفاده از روش تحلیل محتوا و روش‌های آماری کمی ساده بوده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که مغایرت‌های محتوایی و شکلی در آمارنامه‌های شهری و همچنین عدم نظام آماری جامع و یکپارچه در آمارنامه‌های شهری مشاهده می‌شود. در مراحل بعدی مشخص شد که نایکنواختی در تهیه و تدوین آمارنامه‌های شهری در چارچوب زمان، مکان و اصول استانداردهای آماری وجود دارد. در مراحل دیگر از یافته‌های پژوهش مشخص شد که بسیاری از داده و اطلاعات آماری منتشرشده در آمارنامه‌های شهرها و شهرداری‌ها، شاخص‌های رقابت شهری، شاخص‌های سنجش پیشرفت، توسعه و برنامه‌ریزی شهری به کار نرفته است. برای رسیدن به آمارنامه شهری یکپارچه و جامع، پیشنهاد می‌شود که شهرهای کشور در چارچوب معرفی‌شده که دارای 22 فصل است، آمارها و اطلاعات خود را هر سال به‌روزرسانی کرده و منتشر کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

254 - شاخص‌های محتوایی و صوری ادبیات تعلیمی
رحمان مشتاق مهر سردار بافکر

ادبیات تعلیمی مهم‌ترین و اصلی‌ترین گونۀ ادبی است که نیکبختی انسان را در بهبود منش اخلاقی او می‌داند و همّ خود را متوجه آموزش و تعلیم اندیشه‌های پسندیده دینی، عرفانی، فلسفی، مسائل اخلاقی، علوم و فنون؛ تهذیب نفس، تذکیه ذهن، پروش قوای روحی و تعالی و کمال انسان می‌کند. ادبی چکیده کامل

ادبیات تعلیمی مهم‌ترین و اصلی‌ترین گونۀ ادبی است که نیکبختی انسان را در بهبود منش اخلاقی او می‌داند و همّ خود را متوجه آموزش و تعلیم اندیشه‌های پسندیده دینی، عرفانی، فلسفی، مسائل اخلاقی، علوم و فنون؛ تهذیب نفس، تذکیه ذهن، پروش قوای روحی و تعالی و کمال انسان می‌کند. ادبیات تعلیمی شاخص‌های محتوایی و صوری خاصی دارد که حدّ و مرز و وجوه تفارق آن را با انواع دیگر کاملاً معین و مشخص می‌کند. برخی از آنها، شرط اصلی، لازم و کافی برای ادبیات تعلیمی هستند که فقدان آنها تعلیمی بودن متن ادبی را منتفی می‌کند و بعضی از آنها فرعی‌اند. هدف این مقاله کشف ارتباطات تازه میان محتوا، زبان، صور خیال، موسیقی شعر، مباحث دستوری، صنایع ادبی و... با ادبیات تعلیمی است. برای هر یک از این شاخص‌ها، نمونه‌هایی از مثنوی، رباعی، قصیده، غزل، نثر و... آورده شده است و نقاط ضعف و قوّت آنها مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. آشنایی با این شاخص‌ها، در تشخیص متن تعلیمی از غیر آن، نگاه علمی به ادبیات و شناخت بهتر بسیاری از آثار ادبی تعلیمی کمک می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

255 - ارزیابی سطوح توسعه یافتگی خدمات بهداشتی-درمانی با مدل تصمیم گیری چند معیاره (مطالعه موردی : شهرستان‌های استان خراسان رضوی)
میر نجف موسوی ابوالفضل مشکینی محمد ویسیان معصومه حسینی

خدمات بهداشتی-درمانی در سطح شهرستان‌ها با سلامت بهداشت و روان شهروندان ارتباط مستقیم دارد. بهبود وضعیت خدمات بهداشتی-درمانی شهروندان یکی از نشانه‌های ارتقاء و توسعه انسانی است. ارزیابی سطوح توسعه یافتگی با استفاده از روش‌های کمی از سوی منجر به شناخت میزان نابرابری بین م چکیده کامل

خدمات بهداشتی-درمانی در سطح شهرستان‌ها با سلامت بهداشت و روان شهروندان ارتباط مستقیم دارد. بهبود وضعیت خدمات بهداشتی-درمانی شهروندان یکی از نشانه‌های ارتقاء و توسعه انسانی است. ارزیابی سطوح توسعه یافتگی با استفاده از روش‌های کمی از سوی منجر به شناخت میزان نابرابری بین مناطق می‌گردد و از سوی دیگر تلاشی در زمینه کاهش و رفع نابرابری‌های موجود می‌باشد. پژوهش حاضر با هدف بهره‌گیری از شاخص‌های مدنظر، به دنبال سنجش وضع توزیع و توسعة خدمات بهداشتی -درمانی در شهرستان‌های این استان و مشخص کردن میزان اختلاف توسعه در بین آنها و نیز متوجه ساختن مسئولان به توجه بیشتر به شهرستان‌های محروم و توسعه نیافته است. روش تحقیق، توصیفی– تحلیلی و نوع تحقیق کاربردی است داده‌های تحقیق شامل 15شاخص خدمات بهداشتی-درمانی از آخرین سرشماری(1390) اخذ گردید. در این پژوهش با استفاده از مدل Topsis و Vikor به الویت‌بندی شهرستان‌های استان خراسان رضوی بر اساس شاخص‌های توسعه خدمات-بهداشتی در چهار سطح (فرابرخوردار، برخوردار، نیمه برخوردار، فروبرخوردا) پرداخته‌ شده است. نتایج تحقیق بیانگر این است که شهرستان مشهد به عنوان مرکز اداری سیاسی و اقتصادی استان، برخوردارترین شهرستان از لحاظ شاخص‌های توسعه یافتگی خدمات بهداشتی-درمانی بوده و اختلاف چشمگیری با سایر شهرستانهای استان دارد. در سطح دوم توسعه یافتگی شهرستانهای نیشابور و سبزوار قرار دارند و بقیه شهرستانها در سطح نیمه برخوردار و فروبرخوردار جای دارند. یافته‌های پژوهش حاکی از این است که محرومیت کلی در سطح کل استان از نظر برخورداری از شاخص‌های خدمات بهداشتی-درمانی حاکم است و توزیع خدمات بهداشتی-درمانی موجود نیز چندان متناسب با نیازهای جمعیتی شهرستان‌ها انجام نشده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

256 - سنجش عوامل مؤثر بر رشد شهری با تاکید بر تغییرات کاربری اراضی با استفاده از مدل رگرسیون لجستیک (مطالعه موردی: شهر تبریز)
رحیم سرور رسول یزدانی علی عشقی چهاربرج

گسترش افقی و بی‌برنامه شهرها متأثر از رشد جمعیت و مهاجرت، منجر به، کمبود زمین، تغییر اراضی مجاور به ساخت‌وسازهای شهری و ایجاد زاغه هایی در مکان‌های نامساعد طبیعی گشته است. شهر تبریز طی دهه های اخیر رشد و گسترش کالبدی سریعیرا تجربه نموده است. رشد بی رویه شهری باعث تخریب چکیده کامل

گسترش افقی و بی‌برنامه شهرها متأثر از رشد جمعیت و مهاجرت، منجر به، کمبود زمین، تغییر اراضی مجاور به ساخت‌وسازهای شهری و ایجاد زاغه هایی در مکان‌های نامساعد طبیعی گشته است. شهر تبریز طی دهه های اخیر رشد و گسترش کالبدی سریعیرا تجربه نموده است. رشد بی رویه شهری باعث تخریب اراضی باغی مرغوب اطراف شهرها، ایجاد زاغه هایی در نواحی پرشیب و بر روی گسل تبریز، ترافیک و انواع آلودگی ها شده است. برای مدیریت و برنامه ریزی رشد شهر و کاهش اثرات نامطلوب آن شناخت عوامل مؤثر بر تغییرات کاربری زمین و رشد شهری ضروری می باشد. در پژوهش حاضر مدل رگرسیون لجستیک به عنوان یک مدل اطلاعات محور توانایی بالایی در دخیل کردن متغیرهای زیاد دارد جهت تحلیل الگوهای گسترش شهر و روابط بین رشد شهری و عوامل محرکه آن مورد استفاده قرارگرفته است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی با هدف کاربردی است. در این تحقیق، ابتدا با استفاده از طبقه بندی تصاویر ماهواره ای طی دوره 22 ساله (1390-1368) با استفاده از روش حداکثر احتمال تغییرات پوشش/کاربری زمین شهر تبریز و اراضی اطراف کشف و تحلیل شد. سپس 14 متغیر مستقل یا عوامل محرکه رشد شهری و متغیر وابسته یا رشد شهری صورت گرفته طی 22 سال اخیر مورد آزمون قرار گرفتند. مدلسازی برای دو دوره 1390 و 1412 صورت گرفت. ابتدا با استفاده از داده های سال 1368رشد شهری برای سال 1390 مدلسازی شد مطابقت بالای نقشه خروجی سال 1390 با نقشه کاربری زمین واقعی سال 1390 صحت مدلسازی را مورد تأیید قرارداد. در نهایت رشد و گسترش شهر برای سال 1412 مدلسازی شد نتایج نشان می‌دهد که احتمال گسترش شهر به سمت جنوب شرق یا جاده تهران و شمال غرب (بطرف مرند و مرز بازرگان) و جنوب غرب (بطرف آذرشهر) بیشتر از نواحی دیگر می باشد. جهت اعتبارسنجی مدلسازی و شناخت میزان تأثیرگذاری عوامل مؤثر در رشد شهری از روش ROCاستفاده گردید نتایج نشان‌دهنده تأثیر بالای فاصله از باغات و اراضی شهری و در مرحله بعد متغیرهای اراضی بایر و باغات در رشد شهر طی 22 سال اخیر می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

257 - ارزیابی وضعیت شاخص‌های اجتماعی مسکن (مطالعه موردی: مناطق روستایی شهرستان رشت)
محمدرضا پورغفار مغفرتی عیسی پوررمضان

شاخص‌های مسکن مهم‌ترین و کلیدی‌ترین ابزار برنامه‌ریزی مسکن می‌باشد. بررسی شاخص‌های اجتماعی مسکن یکی از شیوه‌های شناخت ویژگی‌های مسکن به شمار می‌رود که می‌توان به کمک آن پارامترهای مؤثر در امر مسکن را شناخت و هرگونه برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری را آسان نمود. هدف این پژوهش بر چکیده کامل

شاخص‌های مسکن مهم‌ترین و کلیدی‌ترین ابزار برنامه‌ریزی مسکن می‌باشد. بررسی شاخص‌های اجتماعی مسکن یکی از شیوه‌های شناخت ویژگی‌های مسکن به شمار می‌رود که می‌توان به کمک آن پارامترهای مؤثر در امر مسکن را شناخت و هرگونه برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری را آسان نمود. هدف این پژوهش بررسی و ارزیابی وضعیت شاخص‌های کمی و کیفی اجتماعی مسکن مناطق روستایی شهرستان رشت می‌باشد. از این‌رو پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و ماهیت روش آن توصیفی- تحلیلی است که اطلاعات مورد نیاز آن از طریق منابع اسنادی حاصل از نتایج شش دوره سرشماری در طی سال‌های 1345 تا 1390 به‌دست‌آمده است. نتایج بررسی و مقایسه شاخص‌های اجتماعی مسکن در مناطق روستایی شهرستان رشت طی سال‌های 1345 الی1390 نشان می‌دهد که از نظر شاخص‌های اجتماعی کمی مسکن (تراکم خانوار در واحد مسکونی، تراکم نفر در اتاق، تراکم نفر در واحد مسکونی و توزیع واحدهای مسکونی برحسب تعداد اتاق و خانوار)، در وضعیت مناسب‌تر و مطلوب‌تری نسبت به گذشته قرار دارد و هم چنین از نظر شاخص‌های اجتماعی کیفی (میانگین سطح زیربنای واحد مسکونی، دوام مصالح ساختمانی، مالکیت و نحوه تصرف و امکانات زیرساختی و تسهیلات)، واحدهای مسکونی روند رو به رشدی را شاهد بوده و بهبود نسبی داشته‌اند اما کماکان مشکلات و کاستی‌هایی نیز وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

258 - تحلیل عوامل موثربر تاب‌آوری در محلات ناکارامد شهری با تاکید برمعیارهای کالبدی (مطالعه موردی: محله فرحزاد تهران)
محمود رحیمی امیر ایازی مهدی روانشادنیا

چکیدهتاب‌آوری در برابر زلزله یکی از مفاهیم بسیار مهم نظری وکاربردی در مدیریت بحران می‌باشد. طی چند دهه گذشته رشد شتابان شهری (بویژه در کشورهای در حال توسعه) موجب شده که آسیب پذیری آن ها در برابر بحران‌ها با منشاء انسانی و طبیعی بیش از پیش گردد. لذا تاب‌آور نمودن جوامع ش چکیده کامل

چکیدهتاب‌آوری در برابر زلزله یکی از مفاهیم بسیار مهم نظری وکاربردی در مدیریت بحران می‌باشد. طی چند دهه گذشته رشد شتابان شهری (بویژه در کشورهای در حال توسعه) موجب شده که آسیب پذیری آن ها در برابر بحران‌ها با منشاء انسانی و طبیعی بیش از پیش گردد. لذا تاب‌آور نمودن جوامع شهری دارای اهمیت خاصی می‌باشد. بر این اساس، پژوهش حاضر به دنبال سنجش و ارزیابی تاب آوری محله فرحزاد در چهار بعد کالبدی - محیطی، اقتصادی، اجتماعی و مدیریت -نهادی است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی – تحلیلی است. جهت سنجش میزان آسیب‌پذیری بخش مرکزی از لحاظ کالبدی از نظر 14 کارشناسان براساس مدل سلسله مراتبی AHP استفاده شده است. نتایج پژوهش گویای آن است که آسیب‌پذیری بالای کالبدی محله فرحزاد است؛ به طوری که حدود 53 درصد بناها در رده آسیب-پذیری زیاد و 10 درصد در رده آسیب‌پذیری خیلی زیاد قرار گرفته‌اند. همچنین تحلیل پرسشنامه گویای سطح پایین‌ تاب‌آوری در محله مورد پژوهش است. نتایج رگرسیون نشان می‌دهد که در محله فرحزاد شاخص‌های مدیریت – نهادی، اجتماعی، اقتصادی و محیطی به ترتیب بر تاب‌آوری موثر می‌باشند. نتایج تحقیق نشان می دهد که برای افزایش تاب آوری در محله فرحزاد بایستی در اولویت نسبت به ارتقای شاخص های کالبدی اقدام گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

259 - تحلیل وضعیت شاخص‌های ضروری سکونتگاهی (مطالعه موردی: دهستان‌های شهرستان دزفول )
انیس کاکادزفولی مسعود صفایی پور محمد علی فیروزی

روستا کهن‌ترین شکل سکونتگاه‌های بشری و روستانشینی یکی از قدیمی‌ترین شیوه های زندگی اجتماعی بشر است. کیفیت توسعه و زیرساخت‌های آن در اثر برنامه‌ریزی‌های نامطلوب و متمرکز گذشته مسایل عمده‌ای را در روند توسعه روستاهای کشور ایجاد کرده است. ابعاد گوناگون و پیچیدگی ساختاری ای چکیده کامل

روستا کهن‌ترین شکل سکونتگاه‌های بشری و روستانشینی یکی از قدیمی‌ترین شیوه های زندگی اجتماعی بشر است. کیفیت توسعه و زیرساخت‌های آن در اثر برنامه‌ریزی‌های نامطلوب و متمرکز گذشته مسایل عمده‌ای را در روند توسعه روستاهای کشور ایجاد کرده است. ابعاد گوناگون و پیچیدگی ساختاری این موضوع یکی از تنگناهای اساسی درعرضه مدل مناسب برای توزیع اعتبارات به شمارمی آید. به منظور حل مسائل ناشی از عدم تعادل‌های منطقه‌ای، گام نخست شناخت و سطح بندی روستاها از نظر برخورداری در زمینه های مختلف است. هدف از انجام این پژوهش بررسی درجه پیشرفت نواحی روستایی (دهستان‌ها) شهرستان دزفول می‌باشد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی-تحلیلی است. روش گرد آوری اطلاعات بر اساس مطالعات کتابخانه‌ای که بر گرفته از سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1390 می‌باشد. جامعه آماری دهستان‌های شهرستان دزفول می باشد. شاخص‌های مورد استفاده در سه بخش بهداشتی- درمانی، رفاهی زیر بنایی و فرهنگی- مذهبی در نظر گرفته شده و با استفاده از سه مدل SAW ، TOPSIS و VIKOR مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که عامل توپوگرافی و عامل دسترسی به مرکز شهرستان در میزان پیشرفت دهستان‌ها تاثیر دارد به گونه‌ای که دهستان‌هایی که اکثر آبادی‌های آن در مناطق دشتی واقع شده‌اند و همچنین به مرکز شهرستان دسترسی بیشتری دارند از میزان پیشرفت بیشتری برخوردار هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

260 - تحلیل شاخص‌های کمی و کیفی مسکن در شهر ارومیه
اسماعیل صفرعلی زاده

امروزه مسکن نه تنها به عنوان سرپناه نیازهای سکونتی انسان را تأمین می‌کند بلکه به عنوان محلی است که بخش عمده‌ای از نیازهای اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی جمعیت در واحدهای مسکونی شکل گرفته و تأمین می‌شود. اما دستیابی به مسکن مناسب با توجه به رشد سریع جمعیت و افزایش هزینه‌های چکیده کامل

امروزه مسکن نه تنها به عنوان سرپناه نیازهای سکونتی انسان را تأمین می‌کند بلکه به عنوان محلی است که بخش عمده‌ای از نیازهای اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی جمعیت در واحدهای مسکونی شکل گرفته و تأمین می‌شود. اما دستیابی به مسکن مناسب با توجه به رشد سریع جمعیت و افزایش هزینه‌های خانوار یکی از مهمترین مسائل جوامع امروزی است به طوری که با رشد روزافزون شهرهای بزرگ، اسکان غیررسمی و مساکن نامناسب در اغلب مناطق شهری چشم‌انداز غیرقابل انکاری را به وجود آورده است. بنابراین هدف پژوهش حاضر، مطالعه شاخص‌های کمی و کیفی مسکن در سطح بلوک‌های آماری است. پژوهش از نوع کاربردی است و اطلاعات مورد نیاز از سرشماری عمومی نفوس و مسکن در محدوده بلوک‌های آماری(7096 بلوک) برای سال های 1390 تهیه شده و تعداد 17 شاخص انتخاب و با تکنیک تحلیل عاملی ارزیابی که نتیجه آن 4 عامل تأثیرگذار بود. نتایج تحلیل داده‌ها، به نرم افزار Arc GIS10.3 انتقال یافته و برای بررسی وضعیت بلوک‌های آماری به لحاظ برخورداری از شاخص‌های مسکن از تحلیل لکه‌های داغ و برای شناسایی الگوی توزیع شاخص‌ها، از تکنیک خود همبستگی فضایی استفاده شده است. نتایج عامل ترکیبی نشان می‌دهد که 31درصد بلوک‌ها خیلی ضعیف، 30 درصد متوسط، 28 درصد در وضعیت خیلی خوب قرار گرفته‌اند. بر اساس تحلیل خودهمبستگی آماره موران، الگوی توزیع شاخص‌های مسکن شهری ارومیه به صورت خوشه‌ای تصادفی می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

261 - بررسی عوامل مؤثر بر رونق بازارهای سنتی با رویکرد مدل‌سازی معادلات ساختاری (مطالعه موردی: بازار سنتی کلان‌شهر رشت)
ابوذر مطیع دوست حسین نظم فر کرامت اله زیاری عطا غفاری گیلانده

هرچند بازارهای سنتی از دیرباز به‌عنوان یکی از مؤلفه‌های هویت‌بخش شهرهای ایرانی ایفاء نقش می‌کنند، اما امروزه به دلایل مختلف نقش بازارهای سنتی در بسیاری از شهرها و به‌ویژه کلان‌شهرهای ایران کاهش‌یافته است که در صورت عدم برنامه‌ریزی صحیح، احتمال زوال و یا حتی نابودی برخی چکیده کامل

هرچند بازارهای سنتی از دیرباز به‌عنوان یکی از مؤلفه‌های هویت‌بخش شهرهای ایرانی ایفاء نقش می‌کنند، اما امروزه به دلایل مختلف نقش بازارهای سنتی در بسیاری از شهرها و به‌ویژه کلان‌شهرهای ایران کاهش‌یافته است که در صورت عدم برنامه‌ریزی صحیح، احتمال زوال و یا حتی نابودی برخی از بازارهای سنتی نیز قوت خواهد گرفت. این تحقیق در پی آن است که عوامل مؤثر بر رونق بازارهای سنتی را موردمطالعه قرار دهد. این پژوهش بر مبنای طرح تحقیق از نوع پیمایشی و بر اساس هدف تحقیق، از نوع کاربردی هست. جامعه آماری این پژوهش برابر با ۶۷۹۹۹۵ نفر و حجم جامعه نمونه نیز برابر با 384 نفر می‌باشد. برای تحلیل داده‌ها از رویکرد مدل‌سازی معادلات ساختاری که یکی از اصلی‌ترین روش‌های تجزیه‌وتحلیل چندمتغیره است، با به کار گرفتن نرم‌افزارهای SPSS و Mplus استفاده شده و بدین منظور ابتدا از تحلیل عاملی اکتشافی و سپس از روش تحلیل عاملی تأییدی مرتبه دوم و درنهایت از شاخص‌های برازش به‌منظور ارزیابی برازش مدل نهایی استفاده گردیده است. بر اساس نتایج این تحقیق درمجموع، حدود 82 درصد از واریانس کل متغیرها توسط این عوامل تحت پوشش قرارگرفته‌اند. همچنین برآیند شاخص‌های برازندگی در این تحقیق حاکی از آن است که مدل ساختاری پیشنهادی، برازش خوب و قطعا قابل قبولی را داراست. برازش خوب مدل نهایی درواقع مهر تاییدی بر چند بعدی بودن و به بیان دقیق تر پنج بعدی بودن سازه رونق بازارهای سنتی است که این ابعاد عبارت اند از: جاذبه‌های فروشندگان، جاذبه‌های کالبدی، جاذبه‌های اقتصادی، جاذبه‌های رفاهی و جاذبه‌های اجتماعی. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

262 - تحلیلی بر اولویت بندی شاخص‌های مسکن (نمونه موردی: شهرستان‌های استان آذربایجان‌غربی)
مهناز حسینی سیاه گلی سعید ملکی محمدرئوف حیدری فر اسماعیل سلیمانی راد

مقدمه: مسکن نیازی است که در محیط‌های طبیعی و انسان‌ساخت پاسخ‌های متفاوتی داشته است و هر جامعه به فراخور نیازها و امکانات و محدودیت‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خویش بدان شکل خاصی بخشیده است.هدف پژوهش: این پژوهش با هدف تحلیلی بر اولویت بندی شاخص‌های مسکن درشهرستان‌های ا چکیده کامل

مقدمه: مسکن نیازی است که در محیط‌های طبیعی و انسان‌ساخت پاسخ‌های متفاوتی داشته است و هر جامعه به فراخور نیازها و امکانات و محدودیت‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خویش بدان شکل خاصی بخشیده است.هدف پژوهش: این پژوهش با هدف تحلیلی بر اولویت بندی شاخص‌های مسکن درشهرستان‌های استان آذربایجان‌غربی است.روش‌شناسی پژوهش: این پژوهش از نوع کاربردی محسوب می‌شود که با استفاده از روشاسنادی – پیمایشی انجام شده‌است که سعی گردیده است مؤلفه‌های مهم و تأثیر‌گذار در این حوزه مورد ارزیابی و واکاوی قرار گیرد. برای گردآوری داده‌های پژوهش از مرکز سالنامه مرکز آمار سال 1395 استان آذربایجان غربی و جهت تحلیل داده‌های پژوهش از مدل تحلیل عاملی و آزمون KMO در قالب نرم افزار Spss استفاده شده است.یافته‌ها و بحث: نتایج پژوهش نشان می‌دهد . نتیجه بکارگیری تحلیل عاملی تقسیم بندی شهرستانها در 4 سطح برخوردار، نسبتاً برخوردار، محروم و بسیار محروم است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که شهرستان ارومیه رتبه 1 با امتیاز 47/3 و شهرستان چالدران رتبه 17 با امتیاز 25/3- در بین 17 شهرستان استان آذربایجان‌غربی را به خود کسب کرده، که 52/23 درصد شهرستانها در سطح برخوردار، 3/26 درصد برخوردار، 29/35 درصد نسبتاً برخوردار، 52/ 23 درصد محروم و 64/17 درصد در سطح بسیار محروم قرار گرفتند و در نهایت با استفاده از تحلیل خوشه‌ای و ترسیم نمودار دندروگرام، شهرستانها به گروه‌های همگن طبقه بندی شده‌اند. نتایج: در مجموع یافته‌ها، نشان از تفاوت و نابرابری شهرستانها در برخورداری از شاخص‌های مسکن است. این تفاوت‌ها نشان دهنده تغییر جایگاه شهرستانها از نظر کمی و کیفی مسکن با تاثیرپذیری از عوامل طبیعی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

263 - ارزیابی شاخص‌های کیفیت زندگی در نواحی روستایی (مطالعه موردی: دهستان پشته زیلایی ، کهگیلویه و بویراحمد)
سروش سنایی مقدم بیژن رحمانی پگاه مریدسادات

امروزه بهبود کیفیت زندگی، یکی از اهداف اصلی برنامه‌ریزی‌ها در هر کشور است. برای این منظور در درجه اول باید شناخت دقیق و همه‌جانبه‌ای از وضعیت موجود کیفیت زندگی به عمل آید ازاین‌رو، هدف پژوهش حاضر، بررسی و سنجش شاخص‌های کیفیت زندگی در نواحی روستایی دهستان پشته زیلایی است چکیده کامل

امروزه بهبود کیفیت زندگی، یکی از اهداف اصلی برنامه‌ریزی‌ها در هر کشور است. برای این منظور در درجه اول باید شناخت دقیق و همه‌جانبه‌ای از وضعیت موجود کیفیت زندگی به عمل آید ازاین‌رو، هدف پژوهش حاضر، بررسی و سنجش شاخص‌های کیفیت زندگی در نواحی روستایی دهستان پشته زیلایی است. تحقیق حاضر از نوع کاربردی و ازنظر ماهیت و روش توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق خانوارهای روستایی دهستان پشته زیلایی شهرستان دهدشت بوده است. این دهستان با توجه به سرشماری سال 1395، دارای 7 روستایی دارای سکنه و 3450 نفر جمعیت مشتمل بر 690 خانوار می‌باشد. تعداد نمونه لازم جهت تکمیل پرسش‌نامه با استفاده از فرمول کوکران 220 خانوار به‌دست‌آمده است. روش گردآوری اطلاعات به‌صورت کتاب‌خانه‌ای و میدانی (پرسشنامه) بوده است. برای تجزیه‌وتحلیل اطلاعات از آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی (آزمون تحلیل واریانس، T تک نمونه‌ای و Tukey) استفاده‌شده است. نتایج نشان داد که وضعیت روستاهای موردمطالعه ازنظر کیفیت زندگی درمجموع نامناسب بوده است و غالب مؤلفه‌ها وضعیت مناسبی را نشان نمی‌دهند که می‌توان ناشی از عوامل مختلف مانند عدم برخورداری از سطوح خدماتی مطلوب، عدم وجود منابع درآمدی و ... در سطح منطقه باشد. همچنین از میان روستاهای موردبررسی روستای مندان با میانگین (75/4) در سطح خوبی قرار دارد و روستای سواری با میانگین (10/3) در سطح متوسط قرار دارد. و دو روستایی گوشه و آب ماهی به ترتیب با میانگین (56/2) و 46/2 در سطح ضعیف و روستای دلگرگ با میانگین (10/2) در سطح بسیار ضعیفی نسبت به روستاهای دهستان قرارگرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

264 - بررسی سطح برخورداری شهرستان‌های استان گلستان از شاخص‌های مسکن
محمدرضا سلیمی سبحان

مقدمه: وضعیت مطلوب بخش مسکن یکی از شاخص های مهم توسعه اجتماعی و اقتصادی محسوب می شود برنامه‌ریزی در بخش مسکن به‌منظور دستیابی به وضعیت مطلوب مستلزم شناسایی و تجزیه‌وتحلیل ابعاد گسترده این بخش است. یکی از گام های مهم در جهت برنامه‌ریزی مسکن آگاهی و بررسی وضع موجود مسکن ا چکیده کامل

مقدمه: وضعیت مطلوب بخش مسکن یکی از شاخص های مهم توسعه اجتماعی و اقتصادی محسوب می شود برنامه‌ریزی در بخش مسکن به‌منظور دستیابی به وضعیت مطلوب مستلزم شناسایی و تجزیه‌وتحلیل ابعاد گسترده این بخش است. یکی از گام های مهم در جهت برنامه‌ریزی مسکن آگاهی و بررسی وضع موجود مسکن است. از راه‌های مهم آگاهی از وضع موجود مسکن در جهت برنامه‌ریزی مسکن، استفاده از شاخص های مسکن است. این شاخص ها از یک‌سو بیانگر وضعیت کمی و کیفی مساکن در هر مقطع زمانی بوده و از سوی دیگر راهنمای مؤثر جهت بهبود بخشی برنامه‌ریزی مسکن برای آینده (ابزار کلیدی برای ترسیم چشم‌انداز آینده مسکن) است.هدف پژوهش: پژوهش حاضر رتبه‌بندی و سطح‌بندی شهرستان های استان با استفاده از شاخص های مسکن است.روش شناسی تحقیق: رویکرد حاکم بر پژوهش حاضر کاربردی و روش تحقیق به کار گرفته‌شده، توصیفی- تحلیلی است. در جهت جمع‌آوری اطلاعات از روش اسنادی و کتابخانه ای استفاده ‌شده و اطلاعات موردنیاز شاخص های بخش مسکن، از نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1395 استان گلستان استخراج‌شده است. به‌منظور تحلیل داده ها از تکنیک تاپسیس و تحلیل خوشه‌ای و به‌منظور نمایش فضایی سطوح برخورداری شهرستان های موردمطالعه از نرم‌افزار Arc Gis استفاده‌شده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی پژوهش حاضر شهرستان های استان گلستان که در برگیرنده 14 شهرستان گرگان، گنبد، آق قلا، بندرترکمن، مینودشت، کلاله، آزادشهر، رامیان، علی آباد، کردکوی، بندرگز، گمیشان، گالیکش و مراوه تپه است.یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد، از بین شهرستان های استان، شهرستان های گرگان، رامیان، علی‌آباد و گنبد جزء برخوردارترین و مراوه‌تپه، گالیکش، مینودشت و ترکمن جزء شهرستان های محروم استان ازنظر شاخص های مسکن می باشند.نتایج: نتیجه گیری کلی این پژوهش حاکی از آن است که توزیع شاخص های مسکن در استان به صورت نابرابر می باشد و شهرستان های که از مرکز استان فاصله دارند از نابرابری بیشتری برخوردار هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

265 - تحلیلی بر ارزیابی شاخص‌های فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی (ICT) بر ساختار کالبدی – فضایی شهر کرمانشاه با رویکرد شهر خلاق
نسا هاشمی پژمان ناجی ضیایی

مقدمه: شهرها مظهر و تجلی‌گاه هر نوع فناوری و تکنولوژی جدید هستند. در عصر حاضر که عصر فناوری اطلاعات و ارتباطات است، اثرات این فناوری نوین در شهرها و به‌خصوص ساختار کالبدی- فضایی شهر قابل توجه می‌باشند. شهر کرمانشاه از لحاظ زیرساخت فناوری اطلاعات و ارتباطات دارای مسائل و چکیده کامل

مقدمه: شهرها مظهر و تجلی‌گاه هر نوع فناوری و تکنولوژی جدید هستند. در عصر حاضر که عصر فناوری اطلاعات و ارتباطات است، اثرات این فناوری نوین در شهرها و به‌خصوص ساختار کالبدی- فضایی شهر قابل توجه می‌باشند. شهر کرمانشاه از لحاظ زیرساخت فناوری اطلاعات و ارتباطات دارای مسائل و مشکلاتی زیادی است که بر شهرها اثرات مثبت و منفی می‌گذاردهدف پژوهش: هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر شاخص‌های فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی (ICT) بر ساختار کالبدی - فضایی با رویکرد شهر خلاق در شهر کرمانشاه است.روش‌شناسی تحقیق: روش انجام پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی بوده که اطلاعات آن از طریق مطالعات کتابخانه ای و از طریق تکمیل پرسشنامه جمع آوری گردیده است و جهت تجزیه و تحلیل یافته ها از مدل سازی معادلات ساختاری (SEM) و آزمون تحلیل عاملی تأییدی دو عاملی مرتبه اول استفاده شد.قلمرو جغرافیایی پژوهش: محدوده مورد مطالعه شهر کرمانشاه است.یافته ها و بحث: نتایج پژوهش نشان داد که از بین شاخص های موردسنجش، فناوری اطلاعات با امتیاز 79/0 و گویه های (کاهش استفاده از وسایل حمل ونقل شهری (ICT 4)، افـزایـش نـفـوذپـذیـری در فعالیت های شهری به صورت مجازی (ICT 8)، و متغیر تأمین اطلاعات از طریق فناوری های نوین (ICT 9)، از بین شاخص های مورد سنجش شهر خلاق به امتیاز 64/0 گویه های افزایش فعالیت های خلاق (KH1) و میزان استقبال و پذیرش مدیریت شهری کرمانشاه از ایده های خلاق (KH4) و از بین شاخص های موردسنجش، ساختار کالبدی - فضایی با امتیاز 73/0 گویه های (تأثیرپذیری فضاهای شهری از داده های بصری (p.s3)، تحول در مفهوم فضا و فضای شهری (p.s8)، تبدیل فضاهای شهری به فضاهای ملاقات (p.s9)، غلبه فعالیت های شهری بر کالبد وفضای فیزیکی آن (p.s11)، تبدیل خیابان ها به قلمرو پیاده (p.s14)) اهمیت بیشتری دارند.نتایج: رابطه معنی داری بین شاخص های فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی (ICT)، شهر خلاق و ساختار کالبدی- فضایی شهر کرمانشاه وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

266 - ارزیابی شاخص‌های عینی کیفیت زندگی در روستاهای هدف گردشگری تاریخی- فرهنگی شهرستان مرودشت
آیت اله کرمی ندا علی یاری

هدف نهایی بسیاری از پروژه‌ها و برنامه‌های صورت پذیرفته در مناطق روستایی، بهبود کیفیت زندگی ساکنان است. با توجه به محدودیت منابع، سیاست‌گذاران باید کارآترین راه را برای توزیع منابع کمیاب در مسیر نیازها و اولویت‌های مردم قرار دهند. این امر می‌تواند با استفاده از نتایج حاص چکیده کامل

هدف نهایی بسیاری از پروژه‌ها و برنامه‌های صورت پذیرفته در مناطق روستایی، بهبود کیفیت زندگی ساکنان است. با توجه به محدودیت منابع، سیاست‌گذاران باید کارآترین راه را برای توزیع منابع کمیاب در مسیر نیازها و اولویت‌های مردم قرار دهند. این امر می‌تواند با استفاده از نتایج حاصل از تحقیقات مرتبط به عنوان ورودی فرایند تصمیم‌گیری حاصل گردد. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از نوع اکتشافی است و با روش توصیفی- تطبیقی انجام شده است. جامعة آماری را تمامی سرپرستان خانوار ساکن در روستاهای هدف گردشگری تاریخی- فرهنگی (بالای 30 خانوار) شهرستان مرودشت تشکیل دادند (2269 سرپرست خانوار). حجم نمونه با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده و بر اساس فرمول کوکران تعداد 170 نفر تعیین شد. از سویی برای مقایسه 170 نفر از سرپرستان خانوار روستاهای غیرهدف گردشگری به‌عنوان گروه شاهد انتخاب شدند. رتبه‌بندی شاخص-ها با توجه به مدل موریس (ضریب D.I) و میزان پراکندگی شاخص‌های مورد مطالعه با استفاده از ضریب تغییرات (C.V.) صورت پذیرفت. نتایج حاصل از D.I نشان داد کیفیت زندگی عینی روستاهای هدف گردشگری با ضریب (49/0) در وضعیت نسبتاً مناسب و روستاهای غیرهدف گردشگری با ضریب (39/0) در وضعیت نامناسب قرار دارند. مقایسه‌ی (C.V.) نشان داد گردشگری موجب افزایش کیفیت زندگی ساکنان شده است به گونه‌ای که بیشترین اثر را در شاخص‌های کالبدی، معیشت محلی و پایداری محیط و بعد زیست محیطی داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

267 - تحلیل زیست‌پذیری شهری در کلان شهر اصفهان با تأکید بر شاخص‌های اجتماعی – فرهنگی
امیر زاهدی یگانه مجید شمس احمد خادم الحسینی

امروزه کلان‌شهرها با مشکلات بسیاری در زمینه اجتماعی – فرهنگی و کمرنگ‌تر شدن اهمیت زیست‌پذیری در بعد اجتماعی در ساختار زندگی شهری مواجه هستند. بنابراین ضرورت و اهمیت توجه به لزوم پاسخگویی به این نیازها در کلان‌شهری همچون اصفهان را دوچندان می‌کند. کلان‌شهر اصفهان، م چکیده کامل

امروزه کلان‌شهرها با مشکلات بسیاری در زمینه اجتماعی – فرهنگی و کمرنگ‌تر شدن اهمیت زیست‌پذیری در بعد اجتماعی در ساختار زندگی شهری مواجه هستند. بنابراین ضرورت و اهمیت توجه به لزوم پاسخگویی به این نیازها در کلان‌شهری همچون اصفهان را دوچندان می‌کند. کلان‌شهر اصفهان، متشکل از 15 منطقه شهری با جمعیت بالا و اثرات مخرب آن مواجه می‌باشد. برخی از این مناطق شکوفا و پر رونق و برخی دیگر روبه‌زوال و کم توجه که در نتیجه باعث پایین آمدن رضایت از زیست‌پذیری در مناطق پانزده‌گانه شده است. بنابراین مقاله حاضر در پی آن است که با هدف شناخت پایه‌ای از وضعیت شاخص‌های اجتماعی و فرهنگی زیست‌پذیری در مناطق 15 گانه کلان‌شهر اصفهان بپردازد. روش تحقیق این پژوهش به صورت توصیفی - تحلیلی می‌باشد، اطلاعات و داده‌های پژوهش با استفاده از پرسش‌نامه محقق ساخته و تنظیم پرسش‌نامه با استفاده از طیف پنج گزینه‌ای لیکرت صورت پذیرفته است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران و همچنین با توجه به تفاوت جمعیت مناطق 683 نفر مشخص شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش‌های استنباطی؛ آزمون آماری تی تست، آزمون تحلیل واریانس با اندازه‌گیری‌های مکرر و همچنین آنووا با نرم‌افزار Spss و ترسیم نقشه‌ها با استفاده از نرم‌افزار ArcGis انجام شده است. نتایج پژوهش نشان داد که زیست‌پذیری اجتماعی –فرهنگی کلان‌شهر اصفهان در حد مطلوبی قرار ندارد و فقط منطقه یک شهرداری اصفهان از سطح متوسط بالاتر و بهترین منطقه از نظر زیست‌پذیری اجتماعی – فرهنگی می‌باشد. علت این نتیجه به خاطر بالا بودن سطح خدمات و فرهنگ در این منطقه می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

268 - سنجش و ارزیابی شاخص‌های شهر هوشمند در کلانشهر ارومیه
صابر محمدپور محمد شالی سجاد نکویی بهروز محمد رضا پور

مقدمه: امروزه، گسترش و توسعه سریع شهرنشینی همراه افزایش انواع آلودگی‌های محیطی و تخریب محیط‌زیست، استفاده نادرست از زمین و ایجاد ساختارهای نامناسب در عرصه‌های مختلف زندگی موجب شده است تا توجه به شهر هوشمند به عنوان راهکاری بی‌بدیل در جهت حل معضلات شهری مورد توجه ویژه مد چکیده کامل

مقدمه: امروزه، گسترش و توسعه سریع شهرنشینی همراه افزایش انواع آلودگی‌های محیطی و تخریب محیط‌زیست، استفاده نادرست از زمین و ایجاد ساختارهای نامناسب در عرصه‌های مختلف زندگی موجب شده است تا توجه به شهر هوشمند به عنوان راهکاری بی‌بدیل در جهت حل معضلات شهری مورد توجه ویژه مدیران و برنامه‌ریزان قرار گیرد.هدف پژوهش: ارزیابی و رتبه‌بندی مناطق شهر ارومیه بر اساس شاخص‌های شهر هوشمند هدف اصلی این پژوهش می‌باشد.روش شناسی تحقیق: به لحاظ هدف، از نوع کاربردی و به لحاظ ماهیت از نوع توصیفی- تحلیلی است. شاخص‌های مورد استفاده در این پژوهش شامل جابجایی هوشمند، اقتصاد هوشمند، محیط هوشمند، حکمروایی هوشمند، زندگی هوشمند و شهروند هوشمند با استفاده از مطالعات کتابخانه ای شناسایی و تعریف عملیاتی شد. از طریق روش میدانی و ابزار پرسشنامه به‌صورت الکترونیکی تحت وب با جامعه آماری 410 نفر تکمیل گردید. ضریب پایایی پرسشنامه بر اساس ضریب آلفای کرونباخ 917/0 محاسبه گردید. وضعیت و اولویت هریک از شاخص‌های شهر هوشمند بر اساس آزمون‌های آماری فریدمن و T تک‌نمونه‌ای و مدل تصمیم‌گیری چندمعیاره ویکور تجزیه‌ و تحلیل شد.قلمروجغرافیایی پژوهش: مناطق 5 گانه کلانشهر ارومیه قلمرو جغرافیایی این پژوهش می‌باشد.یافته ها و بحث: یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که به ترتیب شاخص‌های شهروند هوشمند، اقتصاد هوشمند، زندگی هوشمند، حکمرانی هوشمند و جابجایی هوشمند بالاتر از میانگین و شاخص محیط هوشمند پایین‌تر از میانگین هستند. همچنین تفاوت آشکاری بین مناطق شهر ارومیه از لحاظ برخورداری از شاخص‌های شهر هوشمند وجود دارد، در این بین مناطق 5 و 1 از وضعیت مطلوب‌تر و منطقه 2 وضعیت نامطلوب‌تری را دارا می‌باشند.نتایج: با توجه به ضرورت امر و یافته‌های تحقیق حاضر، باید در کلیة مناطق شهر ارومیه بویژه در منطقه 2 زمینه‌های زیرساختی برای ایجاد و گسترش شبکه‌های ارتباطی و تکنولوژیکی فراهم شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

269 - تحلیل فضایی کیفیت زندگی در سکونتگاه‌های روستایی (مطالعه موردی: دهستان بلوران، استان لرستان)
مجتبی قدیری معصوم هادی قراگزلو سجاد احمدی اکبر لرستانی

کیفیت زندگی مفهومی چند بعدی و بعنوان جانشینی برای رفاه مادی، در مقابل رویکرد صرف اقتصادی به توسعه شکل گرفته است. کیفیت زندگی اغلب با استفاده از شاخص ه ای عینی یا شاخص های ذهنی و به ندرت با استفاده از هر دو نوع شاخص ه ا اندازه گیری می شود. بر این اساس در مقاله حاضر تلاش چکیده کامل

کیفیت زندگی مفهومی چند بعدی و بعنوان جانشینی برای رفاه مادی، در مقابل رویکرد صرف اقتصادی به توسعه شکل گرفته است. کیفیت زندگی اغلب با استفاده از شاخص ه ای عینی یا شاخص های ذهنی و به ندرت با استفاده از هر دو نوع شاخص ه ا اندازه گیری می شود. بر این اساس در مقاله حاضر تلاش شده با استفاده از ترکیبی از شاخص های عینی و ذهنی، سطوح کیفیت زندگی در 10 سکونتگاه روستایی دهستان بلوران تعیین شود و ارتباط آن با میزان جمعیت روستاها مشخص گردد. تحقیق حاضر بر مبنای روش توصیفی - تحلیلی و بر اساس هدف از نوع مطالعات کاربردی است. جامعه آماری مورد مطالعه شامل روستاهای دارای بیش از بیست خانوار دهستان بلوران در استان لرستان می باشد. تعداد نمونه ها با بهر ه گیری از فرمول کوکران، تعداد 140 خانوار به صورت نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شده اند. شاخص ها و گویه های مورد بررسی با توجه به سؤالات، اهداف تحقیق و مطالعات مشابهی که در ایران صورت گرفته است در چهار بعد اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و محیطی انتخاب شده اند. تجزیه و تحلیل داد ه های بدست آمده از پرسش نامه به وسیله نرم افزار SPSS و با استفاده از آزمونTو تحلیل واریانس صورت گرفته است. نتایج تحقیق حاکی از نامناسب بودن وضعیت شاخص های کیفیت زندگی در روستاهای دهستان بلوران دارد. همچنین بین میزان جمعیت و کیفیت زندگی رابطه مستقیم معنادار آماری در سطح آلفا 0/50 دارد، به طوری که با افزایش جمعیت، شاخص کیفیت زندگی نیز افزایش می یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

270 - سطح‌بندی شهرستان‌های استان کرمانشاه بر اساس شاخص توسعه انسانی (HDI)
مسلم رستمی جواد دامن باغ سجاد نقدی چقاگنوجی

شاخص محرومیت و توسعه انسانی ضمن نمایش نقاط قوت و ضعف مناطق مورد مطالعه، می تواند مبنای مناسبی برای کاهش اختلافات منطقه ای قلمداد شود و آگاهی از میزان نابابری موجود بین مناطق مهمترین گام در ارایه راهبردهای متناسب و افزایش ضریب موفقیت روش های توسعه و برنامه ریزی درون و بر چکیده کامل

شاخص محرومیت و توسعه انسانی ضمن نمایش نقاط قوت و ضعف مناطق مورد مطالعه، می تواند مبنای مناسبی برای کاهش اختلافات منطقه ای قلمداد شود و آگاهی از میزان نابابری موجود بین مناطق مهمترین گام در ارایه راهبردهای متناسب و افزایش ضریب موفقیت روش های توسعه و برنامه ریزی درون و برون منطقه ای است. در نوشته حاضر سعی می شود با محاسبه شاخص توسعه انسانی شهرستان های استان کرمانشاه، میزان محرومیت و توسعه مناطق یادشده مورد ارزیابی قرار گیرد و پس از طبقه بندی به نمایش گذاشته شود. در این راستا 33 متغیر انتخاب و بر اساس مدل توسعه انسانی HDI مورد مطالعه قرار گرفتند. داده های مورد نیاز به دو روش کتابخانه ای و نیز مراجعه به ارگان های ذیربط گردآوری شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد؛ شهرستان های ثلاث باباجانی با شاخص 0.23 ، دالاهو 0.41، جوانرود 0.48 و قصرشیرین با 0.49 با توجه به مقادیر HDI از نظر شاخص توسعه انسانی شهرستان های محروم استان می باشند. در مقابل شهرستان کرمانشاه با شاخص 0.634، اسلام آبادغرب با 0.628 و کنگاور با شاخص 0.58 از این لحاظ در رتبه های اول تا سوم قرار دارند. در یک جمع بندی کلی ، طبقه بندی HDI نشان می دهد که از مجموع چهارده شهرستان ، پنج شهرستان توسعه نیافته و نه شهرستان دیگر، از این لحاظ در سطح متوسط هستند. در استان کرمانشاه، شهرستان توسعه یافته بر اساس مجموع شاخص های مورد مطالعه وجود ندارد که این موضوع، اولویت توسعه و ضرورت توجه بیشتر به این استان را در برنامه های توسعه در راستای توسعه یکپارچه و پایدار این نواحی مشخص می سازد و ضروری است که مسئولین جهت ارتقای سطح توسعه استان برنامه ریزی دقیق تر و منسجمی داشته باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

271 - تحلیل راهبردی شاخص‌های گردشگری (مطالعه موردی: شهر چابکسر، استان گیلان)
سید علی حسینی فاطمه مبرهن قاسم آبادی مژگان خوشدلان آزاده مهری

نبود مدیریت یکپارچه توسعه گردشگری، عدم آموزش و کمبود دانش تخصصی و نگاه سنتی به مقوله گردشگری، کمبود امکانات گردشگری و ... از مسائل گردشگری شهری است. توسعه گردشگری شهری نیاز به داشتن آگاهی از توان‌ها و قابلیت‌های موجود در فضای شهری و استفاده‌ منطقی از آن دارد. بنابراین ا چکیده کامل

نبود مدیریت یکپارچه توسعه گردشگری، عدم آموزش و کمبود دانش تخصصی و نگاه سنتی به مقوله گردشگری، کمبود امکانات گردشگری و ... از مسائل گردشگری شهری است. توسعه گردشگری شهری نیاز به داشتن آگاهی از توان‌ها و قابلیت‌های موجود در فضای شهری و استفاده‌ منطقی از آن دارد. بنابراین ارزیابی راهبردی پتانسیل‌‌ها و محدودیت‌های گردشگری شهر و ارائه راهبرد در بهینه‌سازی وضع موجود و توسعه گردشگری شهر ضروری است. این امر باید با توان‌های اقتصادی، محیطی، تاریخی، فرهنگی و هویتی فضاهای جغرافیایی متناسب باشد و بر اساس شناسایی علمی توان‌ها و خواسته‌های منطقی گردشگران انجام گیرد.شهر چابکسر به دلیل برخورداری از مواهب طبیعی (دریا و جنگل) و زیبایی منحصر به فرد، قرارگیری در مسیر اصلی جاده‌ای کشور، در موقعیت راهبردی قرار گرفته است به طوری که نیازمند نگاه راهبردی برای برنامه‌ریزی راهبردی توسعه شهری است. هدف تحقیق شناسایی نقاط قوت و ضعف شهر در امر گردشگری و بررسی فرصت‌ها و محدودیت‌های پیش رو، رفع موانع و ارائه راهبرد محوری برای رسیدن به توسعه گردشگری شهر می‌باشد. روش تحقیق توصیفی و تحلیلی، نوع تحقیق کاربردی و شیوه اجرای آن پیمایشی است. در این راستا پرسش نامه‌ای با جامعه آماری 365 نفر از شهروندان و20 نفر از کارشناسان انتخاب و تکمیل شده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که عوامل درونی و بیرونی گردشگری شهر چابکسر علی‌رغم دارا بودن ظرفیت‌های بالفعل و بالقوه گردشگری، به علت تعدد و عمق میزان ضعف‌ها و تهدیدها و عدم بهره‌گیری درخور از فرصت‌های ایجاد شده، فاصله‌ی زیادی با شرایط مطلوب یک منطقه‌ی گردشگری دارد. از این رو پیاده‌سازی راهبرد تدافعی در مقطع کنونی مناسب‌ترین راهبرد برای حرکت به سوی توسعه راهبردی گردشگری چابکسر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

272 - بررسی تأثیر سطوح مختلف کود نیتروژن بر خصوصیات کمی و کیفی گل داوودی (رقم برنا)
محمد علی خلج سید محمد بنی جمالی محمد رضا شفیعی الهام فراهانی مصطفی جوان پگاه صیادامین

گل داوودی یکی از پنج گل اصلی شاخه بریده در ایران است. دانش در مورد محدوده بهینه مواد غذایی پرمصرف به ویژه نیتروژن (N) برای بهترین ویژگی های کمی و کیفی ارقام اصلاح شده گل داوودی از اهمیت بالایی برخوردار است. در این تحقیق طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. پنج چکیده کامل

گل داوودی یکی از پنج گل اصلی شاخه بریده در ایران است. دانش در مورد محدوده بهینه مواد غذایی پرمصرف به ویژه نیتروژن (N) برای بهترین ویژگی های کمی و کیفی ارقام اصلاح شده گل داوودی از اهمیت بالایی برخوردار است. در این تحقیق طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. پنج سطح نیتروژن شامل 0، 75، 150، 225 و 300 کیلوگرم در هکتار (نیترات آمونیوم) بر روی گل داوودی، رقم برنا، در شهرستان محلات اعمال شد. ویژگی های اندازه‌گیری شده در این پژوهش حداکثر ارتفاع گیاه، قطر گل، قطر تاج، قطر ساقه، طول عمر گل، نمره کیفی، شاخص کلروفیل، وزن تر و خشک اندام هوایی گیاه، تعداد شاخه در بوته و تعداد روز تا گلدهی بود. نتایج نشان داد که حداکثر ارتفاع گیاه، قطر گل، قطر تاج، قطر ساقه، طول عمر گل، نمره کیفی، شاخص کلروفیل، وزن تر و خشک اندام هوایی گیاه، تعداد شاخه در بوته و تعداد روز تا گلدهی در سطح 150 کیلوگرم در هکتار نسبت به شاهد به دست آمد. همچنین بیشترین جذب کل عناصر پرمصرف (نیتروژن، فسفر و پتاسیم) و کم مصرف (آهن، منگنز، روی و مس) در سطح کود 150 کیلوگرم در هکتار مشاهده شد. بر اساس نتایج، کاربرد نیتروژن در سطح 150 کیلوگرم در هکتار برای داشتن بهترین شرایط رشد برای گل داوودی رقم برنا توصیه می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

273 - بررسی اثر سطوح مختلف تنش خشکی و مدیریت وجین علف‌های هرز بر برخی شاخص‌های کیفی وکمی ذرت هیبرید KS260 و سورگوم
منصوره خدادادی علی قنبری علی قنبری قربانعلی اسدی مهدی راستگو

10.2./jpps.2023.705329

لازم است میزان اثر تنش خشکی و وجود یا عدم وجود علف‌های هرز بر میزان رشد و عملکرد گیاهان زراعی مهم از جمله ذرت و سورگوم مورد بررسی قرار گیرد. بدین منظور مطالعه مزرعه‌ای در سال زراعی 1393 در مزرعه آموزشی دانشگاه فردوسی مشهد به صورت دو آزمایش مجزا برای دو گیاه ذرت علوفه‌ای چکیده کامل

لازم است میزان اثر تنش خشکی و وجود یا عدم وجود علف‌های هرز بر میزان رشد و عملکرد گیاهان زراعی مهم از جمله ذرت و سورگوم مورد بررسی قرار گیرد. بدین منظور مطالعه مزرعه‌ای در سال زراعی 1393 در مزرعه آموزشی دانشگاه فردوسی مشهد به صورت دو آزمایش مجزا برای دو گیاه ذرت علوفه‌ای هیبرید KS260 و سورگوم علوفه‌ای رقم اسپیدفید به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمار اول سطوح آبیاری 65%، 75%، 85% و 100% (%ET0) و تیمار دوم مدیریت علف هرز (وجین و عدم وجین علف‌های هرز ) بود. میزان کمترین عملکرد علوفه تر و خشک در ذرت و سورگوم در شرایط کم آبی شدید (تنش 65% ظرفیت زراعی) مشاهده شد. وجین علف‌های هرز مزارع ذرت و سورگوم باعث افزایش حدود 35درصدی وزن تر و خشک علوفه ذرت و افزایش 25 درصدی وزن تر علوفه و 100 درصدی وزن خشک علوفه سورگوم شد. وجین علف‌های هرز در تمامی شرایط باعث کاهش رقابت این گونه‌ها با گیاه زراعی و افزایش شاخص‌های رشدی علوفه از جمله دوام سطح برگ ( 49 درصدی در ذرت و 11 درصدی در سورگوم)، سرعت رشد نسبی ( 9 درصدی در ذرت و 22 درصدی در سورگوم)، سرعت رشد خالص (23 درصد ذرت و 25 درصد در سورگوم) و ارتفاع (12درصدی در ذرت و 15 درصدی در سورگوم) شد و به نظر می‌رسد مقاومت به خشکی سورگوم و ذرت در شرایط آب و هوایی مشهد تقریبا یکسان است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

274 - بررسی اثر تاریخ‌های مختلف کاشت بر روند تغییرات شاخص‌های فیزیولوژیکی و عملکرد ارقام برنج در شمال خوزستان
عبدالعلی گیلانی سید عطاءاله سیادت سامی جلالی کاوه لیموچی

10.2./jpps.2018.541927

این پژوهش به منظور بررسی روند تغییرات شاخص های فیزیولوژیکی و عملکرد برخی ارقام رایج برنج در سال های 1385 و 1386 در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی شاوور استان خوزستان اجرا شد. آزمایش به صورت کرت های یکبار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار بود. تاریخ کاش چکیده کامل

این پژوهش به منظور بررسی روند تغییرات شاخص های فیزیولوژیکی و عملکرد برخی ارقام رایج برنج در سال های 1385 و 1386 در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی شاوور استان خوزستان اجرا شد. آزمایش به صورت کرت های یکبار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار بود. تاریخ کاشت به عنوان فاکتور اصلی و ارقام برنج به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شد. تاریخ های 15 اردیبهشت، 5 خرداد، 25 خرداد در کرت های اصلی و ارقام شامل هویزه و حمر (متحمل) عنبوری قرمز و چمپا (حساس) و رقم پرمحصول دانیال (نیمه متحمل) در کرت های فرعی قرارگرفتند. نتایج تجزیه مرکب نشان داد بیشترین عملکرد دانه مربوط به تاریخ کاشت مطلوب (5 خرداد) بود که نسبت به کشت زود هنگام (15 اردیبهشت) 5/62 درصد افزایش تولید داشت. برتری شاخص‌های فیزیولوژیکی به‌خصوص در زمان خوشه‌دهی، دوام سطح برگ در طی دوره رسیدگی و هم‌چنین ظرفیت تجمع ماده خشک بیشتر (گنجایش دانه×تعداد دانه در مترمربع) از جمله دلایل این افزایش محسوب می‌شوند. در میان ارقام، عملکرد دانه رقم هویزه بر سایر ارقام برتری داشت و نسبت به دو رقم حساس به گرمای عنبوری قرمز و چمپا به ترتیب از 9/50 و 3/36 درصد عملکرد بیشتری برخوردار بود. ارقام حساس به گرما علی‌رغم داشتن شاخص سطح برگ حداکثر بیشتر به دلیل سرعت رشد محصول، بازدهی فتوسنتزی و سرعت رشد نسبی پایین‌تر، از عملکرد دانه کمتری برخوردار بودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

275 - بررسی اثر تاریخ کاشت بر عملکرد، اجزای عملکرد و شاخص‌های رشد در برخی ارقام و لاین‌های جو در منطقه خوزستان
میلاد مجدمی عبدالله بحرانی

10.2./jpps.2021.685090

به منظور تعیین مناسب‌ترین ارقام و لاین‌های جو در تاریخ‌های مختلف کاشت، این آزمایش در سال زراعی 99-1398 در منطقه غیزانیه اهواز به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتور اصلی شامل سه تاریخ کاشت (10 آبان ، 25 آبان و 10 آذر ) و فاکتور چکیده کامل

به منظور تعیین مناسب‌ترین ارقام و لاین‌های جو در تاریخ‌های مختلف کاشت، این آزمایش در سال زراعی 99-1398 در منطقه غیزانیه اهواز به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتور اصلی شامل سه تاریخ کاشت (10 آبان ، 25 آبان و 10 آذر ) و فاکتور فرعی نیز شامل شش رقم و لاین جو ( اکسین، نوروز، نیمروز، WB-95-3 ، WB-95-9 و WB-95-19 ) بود. صفات مورد بررسی عبارت از طول ساقه، طول سنبله، طول دانه، تعداد دانه پوک، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، تعداد سنبله در متر مربع، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، درصد نیتروژن دانه، درصد پروتئین دانه و نیز شاخص‌های فیزیولوژیکی رشد بودند. نتایج نشان داد که اثر تاریخ کاشت بر عملکرد دانه، تعداد دانه در سنبله و تعداد دانه پوک در سطح احتمال پنج درصد معنی دار بود. تاریخ کاشت 10 آبان با افزایش تعداد دانه پوک و تاریخ کاشت 10 آذر با کاهش تعداد دانه در سنبله باعث کاهش عملکرد گردیدند. در اغلب صفات مورد بررسی بین ارقام و لاین‌های جو مورد استفاده در سطح احتمال یک درصد اختلاف معنی دار وجود داشت. بیشترین عملکرد دانه را رقم اکسین با میانگین 7710 کیلوگرم در هکتار در تاریخ کاشت 25 آبان و لاین WB-9519 نیز در همین تاریخ کاشت با میانگین 7226 کیلوگرم در هکتار تولید کردند. تاریخ کاشت 25 آبان که بیشترین تعدا دانه در سنبله و عملکرد دانه را داشت، بیشترین سطح برگ و سرعت جذب خالص را نیز ایجاد کرد. بیشترین میزان نیتروژن دانه در تاریخ کاشت‌های زود هنگام در لاین WB-95-3 مشاهده شد، و در تاریخ کاشت دیر هنگام، نیتروژن دانه کاهش یافت. به طور کلی نتایج این آزمایش نشان داد که کاشت زود هنگام جو، عملکرد دانه را کاهش داد و همچنین کاشت رقم اکسین در 25 آبان در منطقه غیزانیه بهترین عملکرد دانه را به همراه داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

276 - تبیین و بررسی شاخص تکافل اجتماعی به عنوان شاخصی از شاخص‌های توسعه در علوم اجتماعی و قرآن کریم
جلیل بیت مشعلی سعید عباسی نیا علی حسین حسین زاده

چکیده:شاخص‌های توسعه اجتماعی بر اساس تعاریف اقامه شده برای مفهوم توسعه و بر مبنای دیدگاههای مختلف و سازمان ها و موسساتی که ارائه گزارش هایی جهانی از توسعه اجتماعی را برعهده دارند، متفاوت است؛ اما قدر متیقن وجوه اشتراک عدیده‌ای میان آنها قابل شناسایی است و از آنجا که دام چکیده کامل

چکیده:شاخص‌های توسعه اجتماعی بر اساس تعاریف اقامه شده برای مفهوم توسعه و بر مبنای دیدگاههای مختلف و سازمان ها و موسساتی که ارائه گزارش هایی جهانی از توسعه اجتماعی را برعهده دارند، متفاوت است؛ اما قدر متیقن وجوه اشتراک عدیده‌ای میان آنها قابل شناسایی است و از آنجا که دامنه مفهوم و به تبع آن شاخص‌های توسعه اجتماعی در قرآن کریم گسترده‌تر است، لذا رهیافتهای قرآنی شاخص‌های مذکور را پوشش داده گرچه برخی را برجسته تر و دارای تاکید بیشتری معرفی می‌نماید. در بررسی‌های اولیه، شاخص‌هایی همچون: مشارکت‌پذیری، تاب‌آوری، نظارت عمومی و .. در قرآن کریم به شکل برجسته‌تری مورد تاکید است. یکی از این شاخص‌های برجسته، تکافل اجتماعی یا تعاون اجتماعی است. این پژوهش به دنبال پاسخ به این پرسش است که مفهوم شاخص تکافل در علوم اجتماعی با قرآن و مفاهیم قرآنی چه رابطه‌ای دارد؟ مفهوم سازی هایی که موضوع تکافل اجتماعی در قرآن را پوشش می دهند و عناصر و تاسیس های قرآنی برای تامین و تحقق تکافل اجتماعی کدامند؟ پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

277 - سنجش وضعیت شاخص‌های کیفیت زندگی در شهر اهواز با استفاده از نرم‌افزار VISUAL PROMETHEE (مطالعه موردی: منطقه 4)
سعید امان پور نادیا داری پور

کیفیت زندگی به نوعی بیانگر وضعیت سکونت افراد در یک شهر یا فضای زیستی است. کیفیت زندگی یکی از مهم ترین مسایل پیش روی جهان امروز و از مباحث اساسی در تکوین سیاست گذاری اجتماعی محسوب می‌شود که موضوعاتی چون رفاه، ارتقای کیفیت زندگی سلامت محور، رفع نیازهای اساسی، زندگی رو به چکیده کامل

کیفیت زندگی به نوعی بیانگر وضعیت سکونت افراد در یک شهر یا فضای زیستی است. کیفیت زندگی یکی از مهم ترین مسایل پیش روی جهان امروز و از مباحث اساسی در تکوین سیاست گذاری اجتماعی محسوب می‌شود که موضوعاتی چون رفاه، ارتقای کیفیت زندگی سلامت محور، رفع نیازهای اساسی، زندگی رو به رشد و رضایت بخش، نوع دوستی و از خود گذشتگی در میان جماعات را در بر می‌گیرد. هدف از انجام این پژوهش رتبه بندی نواحی 5 گانه منطقه 4 شهر اهواز از نظر کیفیت زندگی است. ماهیت و نوع تحقیق نظری – کاربردی و روش مطالعه از نوع توصیفی است. جامعه آماری تحقیق را کلیه خانوارهای ساکن در منطقه 4 شهر اهواز تشکیل می‌دهند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 321 نفر تعیین گردیده است. پس از تحلیل داده‌های پرسشنامه‌ها در نرم افزار Spss از روش PROMETHEE جهت رتبه بندی نواحی استفاده گردیده است. در نهایت نتایج حاصل از رتبه بندی نواحی به صورت نقشه از طریق نرم افزار Arc / GIS ترسیم گردیده است. نتایج این پژوهش، نشان می‌دهد که ناحیه دو دارای بیشترین جریان خالص و مثبت، در نتیجه دارای اولویت اول است. ناحیه سه با کمترین میزان در اولویت آخر قرار گرفته است. ناحیه چهار در سطحی پایین تر از ناحیه دو، در اولویت دوم قرار دارد. نواحی سه و پنج نیز در میان این نواحی جای می‌گیرند و مرتبه سوم و چهارم را به خود اختصاص داده‌ اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

278 - Development and Validation of Sustainable Aquaculture Indicators: Case of Alborz Dam Basin, Mazandaran, Iran
احسان قلی فر عنایت عباسی غلامرضا پزشکی راد حسن صالحی عبدالمطلب رضایی

The present study was conducted to examine the development and validation of sustainable indicators related to aquaculture as a social-ecological system. By reviewing the literature, it was found about 148 indicators related to sustainable aquaculture in economic (marke چکیده کامل

The present study was conducted to examine the development and validation of sustainable indicators related to aquaculture as a social-ecological system. By reviewing the literature, it was found about 148 indicators related to sustainable aquaculture in economic (market-oriented and responsive aquaculture, capability of risk assessment and crisis management, and financial management in aquaculture), social (participation in food security and healthy food, the role of producer and non-governmental organizations, improving the image of aquaculture, and social responsibility), environment (minimizing the impacts of aquaculture at the national level, minimizing the impacts on the environmental conditions, and biodiversity), and institutional (local development and participation in decision-making) components. The extracted components were used in the form of a questionnaire with a five-point Likert type scale according to six criteria. Questionnaires were distributed among aquaculture experts in Alborz Dam Basin in Mazandaran Province, where 32 questionnaires were returned. Research results include ranking indicators based on a total of six criteria mentioned in methodology, and ranking components, as well as their associated indicators related to sustainable aquaculture using AHP. The findings further suggested that economic and environmental aspects also were placed as the first and second ranks among 10 sustainable aquaculture indicators. Accordingly, it is highly recommended that the agencies related to the country's aquaculture development paid attention to these identified dimensions and used them in their planning. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

279 - Comparative Advantage of Production and Measuring the Competitiveness of Major Crops of Urmia County by the Policy Analysis Matrix (PAM)
دنیا بایزیدنژاد محمد خداوردیزاده صدیقه هاشمی بناب

The purpose of this study was to investigate the comparative advantage of production and measuring the competitiveness of major crops of Urmia County by the policy analysis matrix (PAM) in 2016-2017. The results of the comparative advantage indicators indicated that Urm چکیده کامل

The purpose of this study was to investigate the comparative advantage of production and measuring the competitiveness of major crops of Urmia County by the policy analysis matrix (PAM) in 2016-2017. The results of the comparative advantage indicators indicated that Urmia has a comparative advantage in the production of irrigated wheat, rain-fed wheat, rain-fed barley, sunflower, tomato, chickpeas, and red beans, but it has no comparative advantage in the production of irrigated barley and sugar beet among the major crops of the region. The three indicators of comparative advantage applied in this study include net social profit (NSP), domestic resource cost (DRC), and social cost-benefit index (SCB). According to the NSP index, tomato production has a higher comparative advantage over other crops, and red beans, peas, sunflowers, buckwheat, buckwheat, and barley are in the next ranks, respectively. According to the cost competitiveness index, all surveyed crops had cost competitiveness. The results of reviewing the protection indicators, including net protection coefficient input (NPCI), revealed that indirect subsidies were paid to tradable inputs for all studied crops. The nominal protection coefficient output (NPCO) index for irrigated wheat, rain-fed wheat, sunflower, rain-fed pea, and red bean indicates an indirect tax on the production of these crops by the government. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

280 - عوامل،مؤلفه ها و شاخص های فرهنگ سازمانی مدارس اثربخش دوره متوسطه
فاطمه محمودی نادر شهامت عباداله احمدی مسلم صالحی

10.30495/msds.2022.1947094.1021

هدف اصلی انجام این پژوهش، بررسی عوامل، مؤلفه‌ها و شاخص‌های فرهنگ سازمانی مدارس اثربخش دوره متوسطه شهرستان بندرعباس بود. این پژوهش در زمره پژوهش‌های کیفی قرار دارد که با استفاده از روش مطالعه موردی کیفی انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل دو گروه مدیران و معلمان مدارس اثربخ چکیده کامل

هدف اصلی انجام این پژوهش، بررسی عوامل، مؤلفه‌ها و شاخص‌های فرهنگ سازمانی مدارس اثربخش دوره متوسطه شهرستان بندرعباس بود. این پژوهش در زمره پژوهش‌های کیفی قرار دارد که با استفاده از روش مطالعه موردی کیفی انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل دو گروه مدیران و معلمان مدارس اثربخش (تیزهوشان، نمونه دولتی، شاهد) دوره متوسطه (اول و دوم) شهر بندرعباس بود. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از رویکرد هدفمند و با روش انتخاب صاحب نظران کلیدی، و استفاده از معیار اشباع نظری استفاده گردید. ابزار پژوهش در بخش کیفی، فرم مصاحبه باز پاسخ بود. داده‌های به دست آمده با استفاده از نرم‌افزار Nvivo در قالب نظریة داده بنیاد از طریق فن تحلیل مضمون و کدگذاری باز، محوری و انتخابی مورد تحلیل قرار گرفت. تعیین اعتبار داده‌های کیفی با استفاده از تکنیک‌های تأیید پذیری و اعتماد پذیری انجام شد. نتایج حاکی از آن است که مضمون فراگیر عوامل فرهنگ سازمانی مدارس اثربخش، به صورت مضامین پایه (78 مضمون) و سازمان دهنده (7 مضمون و 7 بعد) دسته بندی شدند. مؤلفه های فرهنگ سازمانی مدارس اثربخش، عبارتند از: 56 مضمون پایه، 3 مضمون سازمان دهنده: عناصر فرهنگی، مدرسه، روش‌های انتقال فرهنگ؛ به طوری که مضامین سازمان دهنده در 10 بعد طبقه‌بندی شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

281 - بررسی افزایش اثربخشی مقالات مجلات ایرانی نمایه‌شده در پایگاه اسکوپوس از طریق دگرسنجه
مرضیه گلچین علیرضا اسفندیاری مقدم زهره میرحسینی علی اکبر فامیل روحانی عاطفه زارعی

هدف: هدفپژوهش حاضر بررسی تاثیر اشتراک‌گذاری مقاله‌های مجلات ایرانی نمایه شده در پایگاه اسکوپوس در رسانه‌های اجتماعی از سال 2010 تا 2018 بر شاخص‌های اثربخشی مقالات است. در این پژوهش قدرت پیش‌بینی اثر‌بخشی مقاله‌ها از طریق شاخص‌های دگرسنجه‌ها در شبکه‌های اجتماعی مورد بررس چکیده کامل

هدف: هدفپژوهش حاضر بررسی تاثیر اشتراک‌گذاری مقاله‌های مجلات ایرانی نمایه شده در پایگاه اسکوپوس در رسانه‌های اجتماعی از سال 2010 تا 2018 بر شاخص‌های اثربخشی مقالات است. در این پژوهش قدرت پیش‌بینی اثر‌بخشی مقاله‌ها از طریق شاخص‌های دگرسنجه‌ها در شبکه‌های اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته‌است. روش‌ پژوهش: پژوهش حاضر از نظر نوع کاربردی و ازنظر روش نوعی مطالعه از نوع همبستگی بوده و با استفاده از شاخص‌های دگرسنجه انجام شده‌است. جامعه پژوهش مقالات مجلات ایرانی نمایه شده در اسکوپوس بود. پایگاه‌های آلتمتریک اکسپلورر[1] و اسکوپوس در بازه زمانی 2010-2018 جهت گردآوری داده‌های پژوهش مورد استفاده قرارگرفت. همچنین تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش‌های آمار استنباطی جهت پاسخ به سوال‌های پژوهش در نرم‌افزار اس‌پی‌اس‌اس[2] و مایکروسافت اکسل[3] انجام شد. یافته‌ها: نتایج آزمون همبستگی رتبه‌ای اسپیرمن نشان‌دهنده وجود رابطه آماری معنادار و مثبت میان شاخص‌های فعالیت دگرسنجه و اثربخشی مجله‌ها بود. قدرت پیش بینی متغییرهای دگرسنجه[4] برای شاخص‌های اثربخشی متفاوت بودند. نتیجه‌گیری: پژوهش حاضر نشان داد که با افزایش به اشتراک‌گذاری مقاله‌های مجله‌های ایرانی نمایه شده اسکوپوس در شبکه‌های اجتماعی نمایانی و شاخص‌های اثربخشی مجلات افزایش می‌یابد. [1]. Altmetric Explorer [2]. SPSS software [3]. Excel software [4]. Altmetrics پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

282 - بررسی میزان آشنایی اعضای هیأت علمی نسبت به پایگاه‌های استنادی، شاخص‌های علم‌سنجی و شیوه ارزیابی تولیدهای علمی (مورد مطالعه: دانشگاه صنعتی جندی‌شاپور دزفول)
مریم حسن نژاد کیانوش طافی

هدف: هدف پژوهش بررسی میزان آشنایی اعضای هیأت علمی دانشگاه صنعتی جندی‌شاپور دزفول نسبت به پایگاه‌های استنادی، شاخص‌های علم‌سنجی و شیوه ارزیابی تولیدهای علمی است. روش پژوهش: روش پژوهش توصیفی- پیمایشی و بر اساس پرسشنامه‌ محقق‌ساخته می‌باشد. جامعه آماری شامل کلیه اعضای هیأ چکیده کامل

هدف: هدف پژوهش بررسی میزان آشنایی اعضای هیأت علمی دانشگاه صنعتی جندی‌شاپور دزفول نسبت به پایگاه‌های استنادی، شاخص‌های علم‌سنجی و شیوه ارزیابی تولیدهای علمی است. روش پژوهش: روش پژوهش توصیفی- پیمایشی و بر اساس پرسشنامه‌ محقق‌ساخته می‌باشد. جامعه آماری شامل کلیه اعضای هیأت علمی تمام وقت حاضر در دانشگاه صنعتی جندی‌شاپور دزفول (80 نفر) می‌باشد و نمونه‌گیری انجام نشده است. داده‌های به‌دست‌آمده در نرم‌افزارهای اکسل و SPSS نسخه 26 تجزیه‌و‌تحلیل شدند. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد بیش از 73 درصد اعضای هیأت علمی دانشگاه صنعتی جندی‌شاپور دزفول با پایگاه‌های استنادی و 54 درصد با شاخص‌های علم‌سنجی، 6/61 درصد با شیوه ارزیابی تولیدهای علمی و 61 درصد با سامانه‌های اشتراکی دانشگاه آشنایی دارند و این میزان در همه موارد از سطح متوسط بالاتر و رابطه مستقیمی با مرتبه علمی آنان دارد. از نظر جنسیت نیز میزان آشنایی گروه زنان در پایگاه‌های استنادی و شیوه ارزیابی تولیدهای علمی بیش از گروه مردان و در شاخص‌های علم‌سنجی درصد میانگین گروه مردان بیشتر از گروه زنان است. نتیجه‌گیری: سیاستگذاری‌های اصولی در خصوص ایجاد نگرش‌های نوین جهت دانش‌پژوهی و برگزاری کارگاه‌های آشنایی با پایگاه‌های استنادی و شاخص‌های علم‌سنجی در رؤیت‌پذیری و اثرگذاری بیشتر تولیدهای علمی، ارتقاء اعضای هیأت علمی و به تبع آن ارتقاء رتبه دانشگاه تأثیر بسزایی خواهد داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

283 - قابلیت سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) در نقشه نمایی شاخص‌های عملکرد کتابخانه‌های دانشگاهی
رقیه اسکروچی فریده وزیری هشی مژگان جان بزرگی

هدف: این پژوهش با هدف تعیین قابلیت‌های جی. آی. اس. در نقشه‌نمایی شاخص های عملکرد کتابخانه های دانشگاه های علوم پزشکی تهران و شهید بهشتی انجام شد. روش پژوهش: این پژوهش از نوع بنیادی و روش آن پیمایشی توصیفی است. کلیه کتابخانه‌های مرکزی و دانشکده‌ای دانشگاه‌های علوم پزشکی چکیده کامل

هدف: این پژوهش با هدف تعیین قابلیت‌های جی. آی. اس. در نقشه‌نمایی شاخص های عملکرد کتابخانه های دانشگاه های علوم پزشکی تهران و شهید بهشتی انجام شد. روش پژوهش: این پژوهش از نوع بنیادی و روش آن پیمایشی توصیفی است. کلیه کتابخانه‌های مرکزی و دانشکده‌ای دانشگاه‌های علوم پزشکی تهران و شهید بهشتی (22 کتابخانه) به عنوان نمونه انتخاب شدند. شش شاخص عملکرد منتخب در این پژوهش مقوله‌های گسترده ای را در حوزه های مختلف کتابخانه از قبیل: امکانات، کارکنان، مجموعه و هزینه ها در بردارند که داده‌های موردنظر جهت محاسبه آنها با استفاده پرسش‌نامه گردآوری شد. در نهایت تحلیل داده‌ها با نرم افزار ArcGIS 9.3 صورت گرفت. یافته ها: نرم افزار ArcGIS قابلیت نمایش شاخص های عملکردی را در قالب تصاویر بسیار واضح و گویا جهت تحلیل و آنالیز دارا است؛ به طوری‌که نمایش این شاخص‌ها در قالب نمودارها و جداول نه تنها فرایند تجزیه و تحلیل را دشوار، بلکه فاقد هر گونه جذابیتی نیز برای خواننده می‌باشد. نتیجه گیری: نقشه‌هایی که در آنها با استفاده از جی. آی. اس. به تجزیه و تحلیل شاخص‌های عملکردی پرداخته شد، به مثابه نقشه راهی می ماند که افراد را بنا به نیازشان هدایت کرده و پاسخ‌گوی سؤال‌های مختلف آنها هستند؛ به‌طوری‌که افراد می‌توانند تجزیه و تحلیل‌های فراوانی را از این نقشه‌ها استخراج کنند؛ علاوه بر این، تجزیه و تحلیل داده‌ها تنها یکی از قابلیت‌های جی. آی. اس. در میان قابلیت‌های بیشمار آن است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

284 - بررسی میزان سرمایه اجتماعی و شاخص‌های آن در کتابخانه‌های دانشگاهی تابع وزارت علوم مستقر در شهر تهران
فهیمه باب الحوائجی نسترن زمانی راد

هدف: هدف از این پژوهش بررسی میزان سرمایه اجتماعی[1] و شاخص های آن در کتابخانه های دانشگاهی است. در پژوهش حاضر شاخص های اعتماد متقابل[2]، روابط[3]، عمل متقابل[4]، ظرفیت[5]، تنوع[6] و ساختار [7] به عنوان شاخص های سرمایه اجتماعی در نظر گرفته شده، که در میان اغلب صاحب نظران چکیده کامل

هدف: هدف از این پژوهش بررسی میزان سرمایه اجتماعی[1] و شاخص های آن در کتابخانه های دانشگاهی است. در پژوهش حاضر شاخص های اعتماد متقابل[2]، روابط[3]، عمل متقابل[4]، ظرفیت[5]، تنوع[6] و ساختار [7] به عنوان شاخص های سرمایه اجتماعی در نظر گرفته شده، که در میان اغلب صاحب نظران این حوزه مشترکاً پذیرفته شده است. روش پژوهش: پژوهش حاضر پیمایشی تحلیلی و ابزار پژوهش پرسش نامه ‌است. جامعه پژوهش 218 کتابدار کتابخانه های دانشگاه های وزارت علوم، تحقیقات و فناوری هستند که140 نفر با روش تصادفی طبقه ای به عنوان نمونه تعیین شد. برای بررسی پاسخ ها از روش های آماری توصیفی، آزمون فریدمن و t-test استفاده شد. یافته‌ها: یافته ها نشان داد که میانگین سرمایه اجتماعی در کتابخانه های دانشگاهی (93/2) است و در میان شاخص های آن، تنوع با میانگین (30/3) بیشترین و ظرفیت با میانگین (50/2) کمترین میزان را دارد. نتیجه گیری: نتایج به دست آمده بیانگر این است که میزان سرمایه اجتماعی در نمونه مورد بررسی در حد متوسط است و تفاوت معناداری میان شاخص های سرمایه اجتماعی وجود دارد و تمامی شاخص ها جز ظرفیت بالاتر از حد متوسط هستند. [1] -Social Capital [2] - Trust [3] -Relationship [4] -Interaction [5] - Capacity [6] -Diversity [7] -Structure پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

285 - واکاوی معانی و مفاهیم شاخص‌های شهر حساس‌به‌آب
کرامت اله زیاری فاطمه رزاقی عاطفه دهقان توران پشتی عباسعلی طایفی نصرآبادی

ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻫﻤﻴﺖ گرمایش‌جهانی و تغییرات آب‌و‌هوایی،جوامع در تلاش برای کاهش فشار فزاینده خطرات و پیامد آن و حرکت به‌سوی پایداری و تاب‌آوری بخصوص در شرایط عدم‌قطعیت در منابع‌آب‌شهری هستند.توسعه پایداری شهری نیازمند بازبینی مجدد ازنحوه برنامه‌ریزی،طراحی و ارائه خدمات سیستم چکیده کامل

ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻫﻤﻴﺖ گرمایش‌جهانی و تغییرات آب‌و‌هوایی،جوامع در تلاش برای کاهش فشار فزاینده خطرات و پیامد آن و حرکت به‌سوی پایداری و تاب‌آوری بخصوص در شرایط عدم‌قطعیت در منابع‌آب‌شهری هستند.توسعه پایداری شهری نیازمند بازبینی مجدد ازنحوه برنامه‌ریزی،طراحی و ارائه خدمات سیستم آب می باشد.ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺷﻬﺮﻯ و فشـار ایـن افزایـش،چالـش بی‌سابقه‌ای رادر مدیریت آب به‌ویژه در دسترسی بـه منابع‌آب،تصفیه-فاضلاب و فناوری‌های بازیافت ایجـاد کرده است.در این راستا نگاهی به وضعیت موجود و شناسایی موانع،تدوین راهکارهای مناسب در جهت بهبود وضعیت را مطرح می‌کند؛شهرهای حساس‌به‌آب از الگوواره‌های جدید مدیریت ‌پایدار‌آب‌شهری باهدف به حداقل رساندن تأثیرات هیدرولوژیکی توسعه-شهری بر محیط اطرافش شناخته می‌شود که در فرایندهای توسعه و بازسازی شهری می‌تواند در دستیابی به اهداف ارتقای کیفیت‌زندگی شهری و زیست‌پذیری شهرها کمک کند.گرچه در کشورهای توسعه‌یافته و درحال‌توسعه زمینه و چالش‌های متفاوت ممکن است وجود‌ داشته باشند،لیکن درک وضعیت کنونی شهر ازلحاظ شاخص‌های شهر حساس‌به‌آب جهت شناخت ظرفیت‌ها و محدودیت‌های به‌عنوان گام‌نخست برای شروع برنامه‌ریزی روند انتقال برای نیل به اهداف و تدوین راهبردهای توسعه است.این مقاله به معرفی شاخص‌های شهر حساس‌به‌آب و تأثیر آن بر ارزیابی و بهبود عملکردهای مدیریت آب‌شهری که از طریق بررسی ادبیات‌موضوع و بر پایه روش کیفی تحلیل‌محتوا و جستجوی منابع و دسته‌بندی آن‌ها بر مبنای کلیدواژه‌های پژوهش انجام‌شده است،می‌پردازد و منابع تأثیرگذار و مرتبط با شاخص‌های شهر حساس‌به‌آب را موردبررسی قرار می‌دهد.با توجه به نوشتار پیشرو می‌توان نتیجه گرفت شاخص‌ها پشتیبانی از برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری‌های استراتژیک،ارتقا و تقویت نتایج در طول زمان و ارزیابی پیامدها و مسیرهای مدیریت آب‌شهری نسبت به شهرهای دیگر را میسر می‌سازد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

286 - رتبه بندی عملکرد مالی شرکت‌های توکا فولاد بر اساس رفتار DNA سازمانی با استفاده از تکنیک ELECTRE
علی رضا شیروانی سارا اعتمادی زهرا علی پور درویشی

در سال‌های اخیر تلاش‌های بسیاری برای هدایت سرمایه‌گذاران در زمینه حمل‌ونقل ریلی صورت گرفته است. مقایسه عملکرد شرکت‌های توکا فولاد با استفاده از شاخص‌های حسابداری مالی نشان‌می‌دهد که شرکت‌ها در همه شاخص‌ها دارای رتبه بالاتر نیستند. شاخص‌های مالی نمای کلی از بهره‌وری سرما چکیده کامل

در سال‌های اخیر تلاش‌های بسیاری برای هدایت سرمایه‌گذاران در زمینه حمل‌ونقل ریلی صورت گرفته است. مقایسه عملکرد شرکت‌های توکا فولاد با استفاده از شاخص‌های حسابداری مالی نشان‌می‌دهد که شرکت‌ها در همه شاخص‌ها دارای رتبه بالاتر نیستند. شاخص‌های مالی نمای کلی از بهره‌وری سرمایه استفاده‌شده توسط این شرکت‌ها را نشان‌می‌دهد.هدف از انجام این تحقیق تعیین بهترین شرکت در مجموعه شرکت‌های توکا فولاد است. برای این منظور در یک بازه مورد بررسی در سال 1400 محاسبات شاخص‌ها با استفاده از اسناد مالی شرکت‌ها انجام شد.289 پرسش‌نامه برای تعیین DNA غالب شرکت‌ها توزیع گردید. دو شاخص گردش دارایی ثابت و برگشت نرخ بازده سرمایه‌گذاری به دارایی‌ها بیشترین تأثیر در رتبه‌بندی شرکت‌ها را دارند. روش ELECTERI مشخص نمود که شرکت‌هایی که مالک لوکوموتیو بوده و در زمینه تعمیراتی فعالیت دارند، دارای رتبه بالاتر نسبت به شرکت‌های مالک واگن می‌باشند. با استفاده از رفتار DNA سازمانی و تعیین DNA غالب (DNA معناگرا) عملکرد داخلی شرکت‌های برتر مورد بررسی قرار گرفت. نتیجه نهایی نشان داد که بهره‌وری سرمایه‌گذاری در شرکت‌های مورد بحث در سیستم حمل و نقل ریلی بر اساس مالکیت لوکوموتیو، تعمیرات و مالکیت واگن می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

287 - مقایسة وضعیت موجود و مطلوب شاخص‌های توسعه‌یافتگی و خط و مشی گذاری مطلوب آموزش ورزش در مدارس ایران
معصومه محمدبیگی شهاب بهرامی حسین عیدی کورش ویسی

هدف از پژوهش حاضر مقایسه وضعیت موجود و مطلوب شاخص‌های توسعه‌یافتگی و خط و مشی گذاری مطلوب آموزش ورزش در مدارس ایران بود. تحقیق حاضر ازلحاظ هدف، کاربردی و ازلحاظ روش. اجرا توصیفی بود. گردآوری اطلاعات به شیوۀ پیمایشی، با استفاده از پرسشنامه‌ی محقق ساخته شاخص‌های توسعه‌یاف چکیده کامل

هدف از پژوهش حاضر مقایسه وضعیت موجود و مطلوب شاخص‌های توسعه‌یافتگی و خط و مشی گذاری مطلوب آموزش ورزش در مدارس ایران بود. تحقیق حاضر ازلحاظ هدف، کاربردی و ازلحاظ روش. اجرا توصیفی بود. گردآوری اطلاعات به شیوۀ پیمایشی، با استفاده از پرسشنامه‌ی محقق ساخته شاخص‌های توسعه‌یافتگی آموزش ورزش در مدارس ایران استخراج گردید. جامعه‌ آماری این تحقیق شامل کلیه معلمان ورزش مقطع متوسطه اول سه شهر (از سه استان) تهران، کرمانشاه و بندرعباس بود. از روش نمونه-گیری طبقه‌ای تصادفی استفاده شد. تعداد کل جامعه آماری برابر 353 معلم، تعداد نمونه 272 نفر و تعداد پرسشنامه عودت داده‌شده برابر با 232 پرسشنامه بود. با توجه به نتایج آزمون آنوا در وضعیت موجود و مطلوب در سه استان (جداول 3 و 4) مشاهده می‌شود که هر پنج مؤلفه‌ی توسعه‌یافتگی آموزش ورزش در مدارس ایران در استان‌های منتخب دارای تفاوت معنی‌داری می‌باشند. برای آگاهی از تفاوت نگرش بین استان‌ها در وضعیت موجود، از آزمون‌های تعقیبی (LSD) استفاده شد. نتایج این آزمون نشان داد که بین استان تهران با هر دو استان کرمانشاه و هرمزگان (بندرعباس) تفاوت معنی‌داری وجود دارد. بین کرمانشاه و هرمزگان نیز این تفاوت معنی‌دار بود (05/0 ≥ P). همچنین میانگین وضعیت موجود 34/2=M و میانگین در مورد وضع مطلوب 19/3= M است که نشان می‌دهد که این دو میانگین به لحاظ آماری در سطح 01/0 P تفاوت معنی‌داری دارند، یعنی معلمان نسبت به وضع موجود ابراز نگرانی بالاتری دارند. در ادامه خط و مشی‌هایی برای برون‌رفت از وضعیت موجود ارائه‌شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

288 - ارزیابی شاخص‌های فساد شیمیایی و میکروبی در دو نوع برگر تولید شده از ماهی و گوشت قرمز طی سه ماه نگهداری در دمای 18- درجه سانتی‌گراد
افشین فهیم سیده طوبی شفیقی مینا سیف زاده یاسمن اعتمادیان مونا خبازکار املشی

هدف از این مطالعه ارزیابی شاخص های فساد شیمیایی و میکروبی از قبیل میزان TVBN و پراکسید و نیز شمارش کلی باکتری های مزوفیل، کلی فرم استافیلوکوکوس اورئوس، اشریشیاکلی و سالمونلا در دو نوع برگر تولید شده از ماهی و گوشت قرمز طی سه ماه نگهداری در دمای 18- درجه سانتی گراد بوده چکیده کامل

هدف از این مطالعه ارزیابی شاخص های فساد شیمیایی و میکروبی از قبیل میزان TVBN و پراکسید و نیز شمارش کلی باکتری های مزوفیل، کلی فرم استافیلوکوکوس اورئوس، اشریشیاکلی و سالمونلا در دو نوع برگر تولید شده از ماهی و گوشت قرمز طی سه ماه نگهداری در دمای 18- درجه سانتی گراد بوده است. ماهی فیتو فاگ و گوشت قرمز پس از خریداری بلافاصله همراه با یخ به آزمایشگاه مرکز ملی تحقیقات فرآوری آبزیان منتقل شد و آزمون های شیمیایی و میکروبی بر اساس روش استاندارد ملی ایران صورت گرفت. نتایج نشان داد با افزایش مدت زمان نگهداری برگر ماهی کپور نقره ای در سردخانه میزان TVB-N و پراکسید به طور معنی داری افزایش می یابد. میانگین (انحراف معیار) میزان TVB-N از 14/0± 6/12در زمان تولید به 14/0±4/15 میلی گرم درصد، پراکسید از صفر به 14/0± 33/1 میلی اکی والان اکسیژن در کیلوگرم در سه ماه نگهداری در سردخانه رسید. میزان TVB-N برگر گوشت تولیدی ابتدا 14/0±14 بود که در ماه های پس از آن به ترتیب 14/0±16 و 14/0±2/17 میلی گرم در صد گرم نمونه افزایش یافت تفاوت معنی داری بین میزان TVB-N برگر ماهی کپور نقره ای وبرگر گوشت قرمز طی ماه سوم نگهداری مشاهده شده است که در مقایسه با ماه های قبل از آن افزایش معنی داری را نشان می دهد (05/0 P< و 3d.f=). شمارش کلی باکتری های مزوفیل، کلی فرم و استافیلوکوکوس اورئوس در برگر خام تولید شده از گوشت ماهی نسبت به برگر تولید شده از گوشت قرمز کمتر بوده و به ترتیب میانگین این دو تیمار برای باکتریهای مزوفیل در ماه اول و برای باکتری های کلی فرم و استافیلوکوکوس اورئوس در ماه دوم از نظر آماری اختلاف معناداری نشان داد (05/0P<). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

289 - اثر مس نیترات بر برخی شاخص‌های فیزیولوژیک و بیوشیمیایی خون بچه‌تاسماهی شیپ (Acipenser nudiventris)
آیین محمدرضایی سورنا ابدالی ایوب یوسفی جوردهی

به منظور بررسی تأثیر مس نیترات بر شاخص های فیزیولوژیک و بیوشمیایی خون تاسماهی شیپ پرورشی، تعداد عدد120 ماهی در 12 آکواریوم با گنجایش 100 لیتر، حاوی محلول مس نیترات در غلظت های 0، 1، 5 و 10 میلی گرم در لیتر، قرار گرفتند. ماهیان در ساعت های 24، 48، 72 و 96 مورد بررسی و ن چکیده کامل

به منظور بررسی تأثیر مس نیترات بر شاخص های فیزیولوژیک و بیوشمیایی خون تاسماهی شیپ پرورشی، تعداد عدد120 ماهی در 12 آکواریوم با گنجایش 100 لیتر، حاوی محلول مس نیترات در غلظت های 0، 1، 5 و 10 میلی گرم در لیتر، قرار گرفتند. ماهیان در ساعت های 24، 48، 72 و 96 مورد بررسی و نمونه گیری قرار گرفتند. بیشترین درصد تلفات تا 24 ساعت پس از مجاورت در برابر سم به ترتیب مربوط به غلظت های 10 (70 درصد) و 5 (50 درصد) و 1 (10 درصد) میلی گرم در لیتر بود. پس از 24 ساعت همه ماهیان تیمارهای 5 و 10 میلی گرم در لیتر تلف شدند. ولی در غلظت 1 میلی گرم در لیتر تا 96 ساعت تقریباً 20 درصد ماهی ها مقاومت نشان دادند. این در حالی بود که در تیمار شاهد تلفاتی مشاهده نشد. در ادامه شاخص های بیوشیمیایی در خون ماهیان بررسی شد. سطح تری گلیسرید خون تاسماهی شیپ در مجاورت با غلظت 10 میلی گرم در لیتر مس نیترات در زمان 24 ساعت معادل 7/7 ± 479 میلی گرم در دسی لیتر بود و در مقایسه با گروه شاهد (3/69 ± 3/709 میلی گرم در دسی لیتر) به طور معنی داری کاهش یافت (05/0>P). تیمار 1 میلی گرم در لیتر مس نیترات سبب کاهش معنی دار در تری گلیسرید خون در زمان های 48، 72 و 96 ساعت در مقایسه با شاهد بود و به ترتیب معادل 2/4 ± 9/237، 8/0 ± 5/233 و 5/1 ± 226 میلی گرم در دسی لیتر بدست آمد. میزان کلسترول در غلظت های 5 و 10 میلی گرم در لیتر به ترتیب معادل 7/7 ± 6/206 و 6/0 ± 3/229 میلی گرم در دسی لیتر در زمان 24 ساعت بود که در مقایسه با گروه شاهد و غلظت 1 میلی گرم در لیتر، به طور معنی داری افزایش داشت (05/0>P). اما در غلظت 1 میلی گرم در لیتر به ترتیب معادل 4/1 ± 5/81، 1 ± 73 و 6/0 ± 3/69 میلی گرم در دسی لیتر در زمان های 48، 72 و 96 ساعت بود که افزایش معنی داری (05/0>P) نسبت به گروه شاهد (3/1 ± 9/38 میلی گرم در دسی لیتر) داشت. سطوح پروتئین کل در غلظت 1 میلی گرم در لیتر در زمان های 48، 72 و 96 ساعت به ترتیب معادل 1/0 ± 2، 1/0 ± 9/1 و 1/0 ± 9/1 میلی گرم در دسی لیتر بود که در مقایسه با شاهد (1/0 ± 1/2 میلی گرم در دسی لیتر) کاهش معنی داری را نشان داد (05/0>P). بر اساس نتایج حاصل، مس نیترات تغییرات معنی داری بر شاخص های بیوشیمیایی خون بچه تاسماهی شیپ داشته و در غلظت های بالاتر دارای اثرات سمی شدیدی بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

290 - اثر مس نیترات بر برخی شاخص‌های خون بچه‌تاسماهی شیپ (Acipenser nudiventris)
آیین محمدرضایی سورنا ابدالی ایوب یوسفی جوردهی زهرا سالاری

به منظور تعیین سمیت حاد فلز سنگین مس بر برخی شاخص های خون تاسماهی شیپ، 120 قطعه ماهی در مجاورت غلظت های صفر(شاهد)، 1 ، 5 و 10 میلی گرم در لیتر نیترات مس (Cu(NO3)2) قرار گرفتند. در غلظت های 5 و 10 میلی گرم در لیتر همه ماهی ها بعد از 24 ساعت تلف شدند و فقط در گروه شاهد و چکیده کامل

به منظور تعیین سمیت حاد فلز سنگین مس بر برخی شاخص های خون تاسماهی شیپ، 120 قطعه ماهی در مجاورت غلظت های صفر(شاهد)، 1 ، 5 و 10 میلی گرم در لیتر نیترات مس (Cu(NO3)2) قرار گرفتند. در غلظت های 5 و 10 میلی گرم در لیتر همه ماهی ها بعد از 24 ساعت تلف شدند و فقط در گروه شاهد و تیمار 1 میلی گرم در لیتر همه ماهی ها تا 96 ساعت زنده ماندند. نتایج نشان داد که سطوح هموگلوبین (Hb) با افزایش غلظت مس و با گذشت زمان به طور معنی داری افزایش یافت (05/0 > P). تعداد گلبول های قرمز (RBC) در غلظت های 5 و 10 میلی گرم در لیتر در 24 ساعت کاهش معنی داری نشان داد (05/0 > P). درصد هماتوکریت (Hct) از 4/3 ± 33/22 درصد در تیمار شاهد به 4/4 ± 45 درصد در غلظت 10 میلی گرم در لیتر مس در 24 ساعت افزایش یافت (05/0 > P). تعداد گلبول های سفید (WBC) کاهش معنی داری نسبت به گروه شاهد داشت (05/0 > P). حجم متوسط گلبول قرمز (MCV) از 3/5 ± 6/148 فمتولیتر در گروه شاهد به 1 ± 274 فمتولیتر در غلظت 10 میلی گرم در لیتر در 24 ساعت رسید (05/0 > P).میانگین هموگلوبین ذره ای (MCH) در گروه شاهد 20 ± 8/31 گرم در دسی لیتر بود و به 30 ± 4/50 گرم در دسی لیتر در تیمار 10 میلی گرم در لیتر در زمان 24 ساعت رسید (05/0 > P). میانگین غلظت هموگلوبین ذره ای (MCHC) به بیشترین میزان(9/4 ± 03/50 پیکوگرم) در تیمار 1 میلی گرم در لیتر در زمان 96 ساعت رسید. تعداد لنفوسیت ها از 1 ± 66/62 درصد در گروه شاهد به 2/1 ± 70 درصد در تیمار 5 میلی گرم در لیتر در زمان 24 ساعت کاهش در غلظت 1 میلی گرم در لیتر به طور معنی داری افزایش (5/2 ± 82 درصد) در زمان 48 ساعت داشت (05/0 > P). تعداد مونوسیت ها از 5/1 ± 66/3 درصد در گروه شاهد به کمترین میزان (5/0 ± 66/0 درصد) در تیمار 1 میلی گرم در لیتر رسید (05/0 > P). از نتایج تحقیق انجام شده می توان دریافت که گرچه مس یک فلز ضروری برای انجام بسیاری از فرآیندهای فیزیولوژیکی است؛ ولی غلظت بیش از حد مجاز آن اثرات سمی شدیدی بر بچه ماهی شیپ نشان داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

291 - مقایسه سطوح شاخص‌های خونی ماهی ازون‌برون (Acipenser stellatus) و کپور معمولی (Cyprinus carpio) پرورشی
محمود آقابراری سورنا ابدالی ایوب یوسفی جوردهی

شاخص های خون شناسی اغلب برای ارزیابی وضعیت سلامت در ماهیان مورد توجه قرار دارند. این تحقیق با هدف مقایسه شاخص های خونی و بیوشیمیایی مولدین ازون برون (Acipencer stellatus) و کپور معمولی (Cyprinus carpio) پرورشی انجام گرفته است. بدین منظور، 20 قطعه مولد (شامل10 قطعه از هر چکیده کامل

شاخص های خون شناسی اغلب برای ارزیابی وضعیت سلامت در ماهیان مورد توجه قرار دارند. این تحقیق با هدف مقایسه شاخص های خونی و بیوشیمیایی مولدین ازون برون (Acipencer stellatus) و کپور معمولی (Cyprinus carpio) پرورشی انجام گرفته است. بدین منظور، 20 قطعه مولد (شامل10 قطعه از هر گونه) تهیه گردید و پس از نمونه برداری از خون مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که میانگین تعداد گلبول های قرمز و سفید، درصد هماتوکریت، میزان هموگلوبین، سطوح کلسترول و میزان اسمولاریته در کپور معمولی بیشتر از ازون برون بود، ولی اختلاف معنی داری مشاهده نگردید (05/0P≥). میانگین درصد لنفوسیت در ازون برون بیشتر از کپور معمولی بود. درحالی که، میانگین درصد نوتروفیل، ائوزینوفیل و مونوسیت در کپور معمولی بیشتر از ازون برون بود، ولی اختلاف معنی داری مشاهده نشد (05/0P≥). میانگین شاخص گلوکز در کپور معمولی به طور معنی داری بیشتر از ازون برون بود (05/0P<). میانگین میزان تری گلیسرید در ازون برون به طور معنی داری بیشتر از کپور معمولی بود (05/0P<). میانگین شاخص های آلبومین و پروتئین کل در ازون برون بیشتر از کپور معمولی بود که در سطوح پروتئین کل اختلاف معنی داری مشاهده گردید (05/0P<). تعداد شاخص گلبول های قرمز در مولدین ازون برون بیشتر از ماهی کپور معمولی بود و در پارامترهای مساحت سلول، مساحت هسته و میانگین حجم گلبولی اختلاف معنی داری مشاهده گردید (05/0P<). بنابراین، سطوح برخی از شاخص های خونی در گونه ازون برون نسبت به کپور معمولی متفاوت بوده که می تواند مربوط به اختلاف در سطوح تکاملی آنها باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

292 - بررسی اثر دارچین (Cinnamomum zeylanicm) بر شاخص‌های رشد، ضریب تبدیل غذایی و نرخ بازماندگی در ماهی گرین ترور(Andinocara rivulatus)
نرگس مورکی یونس روزی سید جلیل ذریه زهرا شهاب الدین صافی مسعود حقیقی

هدف از این تحقیق، بررسی اثرات پودر دارچین به عنوان مکمل رشد با توجه به خاصیت آنتی اکسیدانی آن در جیره غذایی ماهی گرین ترور(Andinocara rivulatus) بر شاخص رشد، ضریب تبدیل غذایی و نرخ بازماندگی بود. بدین منظور تعداد 180 قطعه ماهی گرین ترور(با میانگین وزن 5/0± 1گرم چکیده کامل

هدف از این تحقیق، بررسی اثرات پودر دارچین به عنوان مکمل رشد با توجه به خاصیت آنتی اکسیدانی آن در جیره غذایی ماهی گرین ترور(Andinocara rivulatus) بر شاخص رشد، ضریب تبدیل غذایی و نرخ بازماندگی بود. بدین منظور تعداد 180 قطعه ماهی گرین ترور(با میانگین وزن 5/0± 1گرم) به چهار تیمار در سه تکرار(هر تکرار شامل 12 بچه ماهی) تقسیم شد. تیمارهای آزمایشی بر اساس چهار جیره غذایی، به ترتیب حاوی 1/0، 2/0، 3/0 و 1 درصد پودر دارچین و جیره شاهد فاقد پودر دارچین تهیه گردید. طول دوره آزمایش 98 روز بود. شاخص های رشد شامل: افزایش وزن و طول، میزان رشد ویژه وزنی و ضریب چاقی محاسبه شد. همچنین ضریب تبدیل غذایی و نرخ بازماندگی در هر تیمار اندازه گیری گردید. داده های جمع آوری شده از نقطه نظر پراکنش نرمال بررسی گردید و متناسب با وضعیت پراکنش داده ها از آزمونOne-Way ANOVA وKruskal-Wallis استفاده شد. بر اساس نتایج تحقیق حاضر هر چند سطوح مختلف پودر دارچین در جیره غذایی تفاوت معنی داری را بر روی شاخص های وزن و طول نهایی ایجاد نکرد(05/0<P). اما بچه ماهیان تغذیه شده با جیره غذایی حاوی 1 درصد دارچین با میانگین وزن نهایی(07/0±78/10) گرم بیشترین افزایش را نسبت به گروه شاهد با میانگین(85/0±54/8) گرم نشان داد(05/0<P) طول نهایی نیز در تیمار T4با میانگین طول نهایی(65/3±52/94) میلی متر بالاتر از نمونه تیمار شاهد با میانگین طولی(68/4±56/82) میلی متر قرار گرفت(05/0<P). در شاخص رشد ویژه وزنی فقط تیمار T4 با میانگین رشد ویژه وزنی(05/0±26/2) دارای اختلاف معنی دار با گروه شاهد با میانگین رشد ویژه وزنی (49/0±85/1) بود(05/0>P). و تیمارT3 با میانگین رشد ویژه وزنی(12/0±.13/2) دارای کمترین مقدار رشد ویژه وزنی نسبت به گروه شاهد بود ولی این اختلاف معنی دار نبود(05/0<P). اثر سطوح مختلف دارچین در جیره بر ضریب تبدیل غذایی به این صورت بود که تیمار T4 با میانگین(05/0±27/1) و تیمارT1 با میانگین(18/0±95/1) به ترتیب در پایین ترین سطح و در بالا ترین سطح نسبت به گروه شاهد با میانگین ضریب تبدیل غذایی(49/0±16/3) قرار گرفت، و در بین تیمارهای تغذیه شده با جیره حاوی دارچین در میزان ضریب تبدیل غذایی تنها تیمار T4دارای اختلاف معنی دار با گروه شاهد بود(05/0>P). نتایج بدست آمد در شاخص ضریب چاقی، هیچ گونه اختلاف معنی داری بین تیمارها تغذیه شده با جیره حاوی دارچین با گروه شاهد را نشان نداد .ولی تیمارT4 با میانگین(17/0±21/1) و تیمارT1 با میانگین(01/0±10/1) به ترتیب در بالاترین و پایین ترین سطح در میزان ضریب چاقی نسبت به تیمار شاهد با میانگین(92/0±19/1) قرارگرفت(05/0<P) .در میزان بازماندگی هیچ گونه اختلاف معنی دار بین تیمارهای تغذیه شده با دارچین و گروه شاهد دیده نشد(05/0<P) هرچند این اختلاف معنی دار نبود ولی حداکثر میزان بازماندگی مربوط به تیمارT2 و تیمار T4 معادل100 درصد بازماندگی بود و کمترین میزان باز ماندگی مربوط به گروه شاهد با میانگین(1/0±22/97) بود(05/0<P). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

293 - بررسی اثرات فلز روی (Zn) بر برخی شاخص‌های خونی ماهی فیتوفاگ (Hypophthalmichthys molitrix)
مهزاد شکوری سورنا ابدالی حسین نگارستان علی حلاجیان

هدف از این تحقیق بررسی اثرات سمی فلز روی بر شاخص‌های خونی ماهی فیتوفاگ می‌باشد. پس از سازگارسازی نمونه‌های ماهی، تعداد 135عدد ماهی فیتوفاگ پرورشی با طول متوسط 1±13سانتی متر و وزن متوسط 10±50 گرم در گروه شاهد و تیمارهای 5 و 10 میلی گرم در لیتر نیترات روی Zn چکیده کامل

هدف از این تحقیق بررسی اثرات سمی فلز روی بر شاخص‌های خونی ماهی فیتوفاگ می‌باشد. پس از سازگارسازی نمونه‌های ماهی، تعداد 135عدد ماهی فیتوفاگ پرورشی با طول متوسط 1±13سانتی متر و وزن متوسط 10±50 گرم در گروه شاهد و تیمارهای 5 و 10 میلی گرم در لیتر نیترات روی Zn(NO3)2، در 9 دستگاه آکواریوم هر یک به ظرفیت 90 لیتر قرار داده شدند. نمونه‌برداری خون از سیاهرگ دمی، 3 عدد ماهی از هر آکواریوم (هر تیمار با 3 تکرار)، به صورت کاملا تصادفی هر 12 ساعت یکبار تا 96 ساعت صورت گرفت. نتایج نشان داد که درصد هماتوکریت Hematocrit ( (HTCاز 4/3±3/24 درصد در تیمار شاهد به طور معنی داری به 4/4±3/38 درصد در24 ساعت در غلظت 10 میلی گرم در لیتر افزایش یافت(05/0>P). و حداکثر میزان آن در غلظت 5 میلی گرم در لیتر در 96 ساعت برابر با 3/2± 3/43 درصد بود که نسبت به شاهد افزایش معنی داری نشان داد(05/0>P). حجم متوسط سلولی (MCV) Mean cell volium از 3/5±1/108 فمتولیتر در تیمار شاهد افزایش معنی داری به 1±1/444 فمتولیتر در تیمار 96 ساعت در غلظت 10 میلی گرم در لیتر نشان داد(05/0>P). و حداکثر میزان آن در غلظت 5 میلی گرم در لیتر در 96 ساعت به 4/157±5/33 فمتولیتر رسید. میانگین هموگلوبین یاخته قرمزMedial cell hemoglobin MCH)) از( 6/20±6/302 گرم در دسی لیتر) در تیمار شاهد به (30±9/858 گرم در دسی لیتر) در تیمار 96 ساعت در غلظت 10 میلی گرم در لیتر افزایش یافت(05/0>P). و در 96 ساعت در غلظت 5 میلی گرم در لیتر برابر با (5/195±4/608 گرم در دسی لیتر) مشاهده شد که اختلاف معنی داری با شاهد و دوز 10 میلی گرم در لیتر نشان نداد(05/0P>). تعداد گلبولهای سفید( WBC)White blood cell ابتدا کاهش و در 96 ساعت بطور معنی داری افزایش یافت(05/0>P). بطوریکه حداقل میزان آن در تیمار 5 میلی گرم در لیتر در 72 ساعت برابر با (1258±4000 عدد در هر میلی متر مکعب خون) و حداکثر میزان آن برابر (4500±65500 عدد در هر میلی متر مکعب خون) در تیمار با غلظت 5 میلی گرم در لیتر در زمان 96 ساعت بود. تعداد گلبولهای قرمز Red blood cell (RBC)از (1/2169741 ± 2236667 عدد در هر میلی متر مکعب خون) درتیمار شاهد، به (5/28867±700000 عدد در هر میلی متر مکعب خون) در 96 ساعت در غلظت 10 میلی گرم در لیتر کاهش یافتند (05/0>P). بطوریکه در 12 ساعت در تیمار 5 میلی گرم در لیتر برابر با (7/55075 ±1540000 عدد در هر میلی متر مکعب خون)،که با شاهد و غلظت 10 میلی گرم در لیتر اختلاف معنی داری مشاهده نشد(05/0P>). با توجه به نتایج بدست آمده پارامترهای خونی فاکتورهای حساس در پایش سمیت روی و استرس ناشی از آن خصوصأ در غلظتهای حاد(کشنده) می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

294 - بررسی مقایسه‌ای شاخص‌های خونی ماهی ازون برون (Acipenser stellatus) و کپور معمولی (Cyprinus carpio) پرورشی
ایوب یوسفی جوردهی سورنا ابدالی

پارامترهای خون شناسی برای ارزیابی وضعیت سلامت و به عنوان شاخص های استرس در ماهیان مطرح می باشند. این تحقیق با هدف مقایسه شاخص های خونی و بیوشیمیایی مولدین پرورشی ازون برون (Acipencer stellatus) و کپور معمولی (Cyprinuscarpio) انجام پذیرفت. بدین منظور در مجموعه 20 قطعه ما چکیده کامل

پارامترهای خون شناسی برای ارزیابی وضعیت سلامت و به عنوان شاخص های استرس در ماهیان مطرح می باشند. این تحقیق با هدف مقایسه شاخص های خونی و بیوشیمیایی مولدین پرورشی ازون برون (Acipencer stellatus) و کپور معمولی (Cyprinuscarpio) انجام پذیرفت. بدین منظور در مجموعه 20 قطعه ماهی مولد (شامل10 قطعه از هر گونه) مورد نمونه برداری قرار گرفت. نتایج نشان داد که میانگین تعداد گلبول های قرمز و سفید، درصد هماتوکریت، میزان هموگلوبین، میزان کلسترول و سطوح اسمولاریته در کپور معمولی بیشتر از ازون برون بود، هر چند که اختلاف معنی داری مشاهده نگردید (05/0P≥). میانگین درصد لنفوسیت در ازون برون بیشتر از کپور معمولی بود، در حالی که میانگین درصد نوتروفیل، ائوزینوفیل و مونوسیت در کپور معمولی بیشتر از ازون برون بود، ولی اختلاف معنی داری مشاهده نشد (05/0P≥). میانگین شاخص گلوکز در کپور معمولی به طور معنی داری بیشتر از ازون برون بود (05/0P پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

295 - اثر کادمیوم بر برخی شاخص های ایمنی ماهی فیتوفاگ ) Hypophthalmichthys molitrix
نگین جلایی سورنا ابدالی ایوب یوسفی جوردهی مهتاب یارمحمدی

در این مطالعه، 135 عدد ماهی فیتوفاگ پرورشی با میانگین وزن 6/8 ± 6/50 گرم و طولکل3 ± 2/16 سانتی متر، در غلظت های 0، 5 و 10 میلی گرم در لیتر کلرید کادمیوم (Cd(Cl)2) به مدت 96 ساعت در آکواریوم های 100 لیتری قرار گرفتند. هر تیمار در 3 تکرار و هر تکرار شامل 15 چکیده کامل

در این مطالعه، 135 عدد ماهی فیتوفاگ پرورشی با میانگین وزن 6/8 ± 6/50 گرم و طولکل3 ± 2/16 سانتی متر، در غلظت های 0، 5 و 10 میلی گرم در لیتر کلرید کادمیوم (Cd(Cl)2) به مدت 96 ساعت در آکواریوم های 100 لیتری قرار گرفتند. هر تیمار در 3 تکرار و هر تکرار شامل 15 عدد ماهی بود. خونگیری از ماهیان هر 24 ساعت انجام شد. تعداد گلبول های سفید خون در ابتدا 2185 ± 5166 عدد در میلی متر مکعب بود که تا 72 ساعت نسبت به شاهد سیر نزولی، ولی در ساعت 96افزایش یافت و به 1154 ± 8000 عدد در میلی متر مکعب رسید (05/0 P<). شمارش افتراقی لکوسیت ها نشان داد که تعداد لنفوسیت ها از 7/5 ± 3/88 درصد در ابتدا به 3/0 ± 88 درصد در انتها رسید که طی 96 ساعت در تیمارهای مختلف فاقد تغییرات معنی دار بود (05/0 P>). تعداد نوتروفیل ها در ابتدا 4 ± 16 درصد بود که با گذشت زمان کاهش یافت و در انتها به 1 ± 2 درصد رسید (05/0 P<). این در حالی بود که شمار ائوزینوفیل ها بطور معنی داری افزایش یافت و از 1 ± 5/1 درصد در ابتدا (شاهد) به 2 ± 3/8 درصد و در انتها در غلظت 10 میلی گرم در لیتر طی ساعت 96 رسید (05/0 P <). تعداد مونوسیت ها در ابتدا 6/0 ± 3/1 درصد بود که در انتها به 3/0 ± 6/1 افزایش یافت و در طول دوره نوسانات نامنظمی را نشان داد. بنابراین، افزایش غلظت فلز سنگین کادمیوم در آب و افزایش مدت زمان مجاورت با آن بر سیستم ایمنی ماهی فیتوفاگ تاثیر منفی می گذارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

296 - شناسایی و تبیین شاخص‌های مؤثر در انتخاب بسته‌های نرم‌افزاری مالی
عباس قدرت پناه اسفندیار ملکیان یحیی کامیابی

10.30495/fed.2023.702184

چکیدهانتخاب نرم‌افزار حسابداری مناسب به موضوعی بسیار مهم برای سازمان‌ها تبدیل‌شده است. به‌گونه‌ای که سازمان‌ها متقاضی استفاده از خدمات مشاوره در انتخاب بسته نرم‌افزاری مناسب شده‌اند؛ چراکه انتخاب نامناسب ممکن است منجر به خسارات مالی بزرگ شود. شاخص‌های تأثیرگذار بر انتخا چکیده کامل

چکیدهانتخاب نرم‌افزار حسابداری مناسب به موضوعی بسیار مهم برای سازمان‌ها تبدیل‌شده است. به‌گونه‌ای که سازمان‌ها متقاضی استفاده از خدمات مشاوره در انتخاب بسته نرم‌افزاری مناسب شده‌اند؛ چراکه انتخاب نامناسب ممکن است منجر به خسارات مالی بزرگ شود. شاخص‌های تأثیرگذار بر انتخاب نرم‌افزارهای حسابداری باید پیش از تهیه نرم‌افزار در نظر گرفته شوند. در رویارویی با چنین تصمیم مهمی، حسابداران، مدیران و مشاوران حرفه‌ای، همگی، برای رهایی از تصمیم‌گیری ذهنی نیاز به شاخص‌هایی برای رتبه‌بندی این بسته‌های نرم‌افزاری دارند. هدف این مقاله شناسایی و تبیین عوامل اصلی است که سازمان باید در تصمیم‌گیری خود برای انتخاب نرم‌افزار مناسب در نظر گیرد. به کمک روش دلفی، پرسشنامه پژوهش در معرض نظرخواهی خبرگان قرارگرفته است. این شاخص‌ها در قالب دو بُعد و ده مؤلفه دسته‌بندی‌شده‌اند. این دو بُعد عبارت‌اند از ویژگی‌های نرم‌افزار حسابداری و ویژگی‌های تولیدکننده نرم‌افزار. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که سه مؤلفه قابلیت اعتماد نرم‌افزار، فناوری و امنیت از بُعد ویژگی‌های نرم‌افزار حسابداری و نیز دو مؤلفه نگهداری و ارتقاء نرم‌افزار، و شهرت تولیدکننده نرم‌افزار از بُعد ویژگی‌های تولیدکننده نرم‌افزار دارای بیشترین تأثیر در انتخاب نرم‌افزار مناسب است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

297 - الگویی برای تعیین ساختار بازار با استفاده از منطق فازی
علیرضا دقیقی اصلی حسین عظیمی آرانی جمشید پژویان

الگوهای تعیین ساختار بازار اهمیتی بسیار حیاتی در نظریه پردازی و کارهای تجربی داشته و به همین علت طیف وسیعی از ادبیات اقتصاد خرد، اقتصاد صنعتی و اقتصاد کاربردی را شکل می دهد. در این مقاله با استفاده از تعیین محدوده های حدی در چهار نوع بازار رقابت کامل، رقابت انحصاری، انح چکیده کامل

الگوهای تعیین ساختار بازار اهمیتی بسیار حیاتی در نظریه پردازی و کارهای تجربی داشته و به همین علت طیف وسیعی از ادبیات اقتصاد خرد، اقتصاد صنعتی و اقتصاد کاربردی را شکل می دهد. در این مقاله با استفاده از تعیین محدوده های حدی در چهار نوع بازار رقابت کامل، رقابت انحصاری، انحصار چندجانبه و انحصار کامل برای شاخص هرفیندال، با استفاده از شبیه سازی عددی برای بنگاه های فرضی با سهم های متفاوت از بازار، این محدوده ها برای 9 شاخص هرفیندال، سهم بنگاه اول، سهم چهار بنگاه بزرگ، هانا و کی با فرض مقادیر 0.6 ، 1.5 و 2.5 برای α ، انکا اوا و جاکومین با دو تابع Si log(Si) و Si3و آنتروپی، تعیین گردیده است. سپس با استفاده از محدوده های منطق فازی به صورت مثلثی، فرمول های مربوط جهت شناسایی چهار نوع بازار رقابت کامل، رقابت انحصاری، انحصار چندجانبه و انحصار کامل ارائه گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

298 - ارزیابی هزینه رفاهی ناشی از اثرات افزایش قیمت حامل‌های انرژی بر هزینه‌های رفاهی مصرف کننده در ایران
محمد شریف کریمی قدرت اله امام وردی

در این مطالعه، با استفاده از شاخص های اندازه گیری هزینه رفاهی ([1]EV, [2]CV) و با بکارگیری تابع تقاضای AIDS[3] به بررسی اثر افزایش قیمت حامل های انرژی بر روی هزینه رفاهی مصرف کنندگان در ایران می پردازد. داده های به کار گرفته شده شامل قیمت حامل های انرژی (بنزین، نفت سفید چکیده کامل

در این مطالعه، با استفاده از شاخص های اندازه گیری هزینه رفاهی ([1]EV, [2]CV) و با بکارگیری تابع تقاضای AIDS[3] به بررسی اثر افزایش قیمت حامل های انرژی بر روی هزینه رفاهی مصرف کنندگان در ایران می پردازد. داده های به کار گرفته شده شامل قیمت حامل های انرژی (بنزین، نفت سفید، نفت گاز، نفت کوره و گاز مایع)، مقدار و سهم مصرف آن‌ها در بازه زمانی 1387-1353 می باشد. نتایج مدل حاکی از آن است که افزایش در قیمت ها و یا همان واقعی کردن قیمت ها براساس سناریوی قیمتی پیشنهادی دولت منجر به کاهش 5/16% کاهش رفاه مصرف کنندگان در جامعه می شود و برای جبران درآمد افراد جامعه در راستای نیل به سطح رفاه اولیه بایستی سالانه مبلغ 510 هزار ریال پرداخت شود [1]. Equivalent Variation [2]. Compensating Variation [3]. Almost Ideal Demand Systemدر این مطالعه، با استفاده از شاخص های اندازه گیری هزینه رفاهی ([1]EV, [2]CV) و با بکارگیری تابع تقاضای AIDS[3] به بررسی اثر افزایش قیمت حامل های انرژی بر روی هزینه رفاهی مصرف کنندگان در ایران می پردازد. داده های به کار گرفته شده شامل قیمت حامل های انرژی (بنزین، نفت سفید، نفت گاز، نفت کوره و گاز مایع)، مقدار و سهم مصرف آن‌ها در بازه زمانی 1387-1353 می باشد. نتایج مدل حاکی از آن است که افزایش در قیمت ها و یا همان واقعی کردن قیمت ها براساس سناریوی قیمتی پیشنهادی دولت منجر به کاهش 5/16% کاهش رفاه مصرف کنندگان در جامعه می شود و برای جبران درآمد افراد جامعه در راستای نیل به سطح رفاه اولیه بایستی سالانه مبلغ 510 هزار ریال پرداخت شود [1]. Equivalent Variation [2]. Compensating Variation [3]. Almost Ideal Demand System Abstract In this research, in order to survey and assess the effects of increasing energy carriers on consumers' welfare costs in Iran, measurement indexes of welfare costs(EV,CV) and AIDS demand function has been used. Applied data including energy carriers' price (Gasoline, Kerosene, Gas Oil, Furnace Fuel Oil, and Liquefied Gas); consumption share and quantity are for the period from 1974 to 2008. Model results indicate that increasing in prices or realizing prices in according to government suggested price scenario results decreasing 16.5 % in utility level and in order to compensating consumers' income and achieving their initial utility level, sum of RLS 510,000 should be paid annually. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

299 - تأثیر شاخص‌های مالی بر رشد اقتصادی در کشورهای اسلامی با استفاده از مدل غیرخطی
هادی آقابابایی منیژه هادی نژاد خشایار سید شکری

10.30495/fed.2023.707986

چکیده یکی از عواملی که دستیابی به هدف رشد پرشتاب و مستمر اقتصادی نقش اساسی ایفا می‌کند، توسعه بخش مالی هر کشور است. کشورهای برخوردار از نظام مالی توسعه‌یافته‌تر ازآن‌جهت که باعث می‌شوند اقتصاد موردنظر، توانایی تجربه نرخ‌های رشد بالاتر را داشته باشد،‌ در مسیر رشد اقتصاد چکیده کامل

چکیده یکی از عواملی که دستیابی به هدف رشد پرشتاب و مستمر اقتصادی نقش اساسی ایفا می‌کند، توسعه بخش مالی هر کشور است. کشورهای برخوردار از نظام مالی توسعه‌یافته‌تر ازآن‌جهت که باعث می‌شوند اقتصاد موردنظر، توانایی تجربه نرخ‌های رشد بالاتر را داشته باشد،‌ در مسیر رشد اقتصادی سریع‌تر قرار می‌گیرند. هدف اصلی این مقاله بررسی اثر شاخص‌های توسعه مالی بر رشد اقتصادی در کشورهای عضو کنفرانس اسلامی می باشد؛ لذا مقاله حاضـر در جهـت بررسـی ایـن موضـوع از یکـی از جدیـدترین رویکردهای اقتصادسنجی به نام مدل PSTR استفاده و نحوه تأثیرگذاری غیرخطی شاخص‌های توسعه مالی بر رشد اقتصادی در کشورهای عضو کنفرانس اسلامی طــی دوره زمــانی 2008 الی2022 مورد سنجش قرار داد. نتــایج به دست آمده از مدل PSTR بر وجود رابطۀ غیرخطی بین متغیرهای مـورد مطالعـه دلالـت مـی کنـد . در مـدل PSTR نهایی، پارامتر شیب که بیانگر سـرعت تعدیل از یک رژیم به رژیم دیگر می باشد برابر با 0818/21 است مکـان وقـوع تغییر رژیم 5986/10 برآورد شده است. لـذا در صورتیکه شاخص توسعه مالی (نسبت اعتبارات داخلی بانک‌ها به تولید ناخـالص داخلـی) از5986/10درصـد تجـاوز کنـد، رفتار متغیرها مطابق رژیم دوم خواهد بود و در صورت کمتر بودن از حد آستانه ای فـوق در رژیـم اول قرار خواهد گرفت. ضرایب متغیرها(درصد ها) برآورد شده است. نتایج به دست بیانگر این است شاخص توسعه مالی( نسبت اعتبارات داخلی بانک‌ها به تولید ناخـالص داخلـی)در هر دو رژیم تأثیر متفاوتی بر روی رشد اقتصادی اسـت پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

300 - ارزیابی هزینه رفاهی ناشی از اثرات افزایش نرخ ارز و قیمت حامل‌های انرژی بر هزینه‌های رفاهی مصرف کننده در ایران
محمد شریف کریمی قدرت اله امام وردی مجتبی کریمی

در این مطالعه، با استفاده از شاخص های اندازه گیری هزینه رفاهی (CV) و با بکارگیری تابع تقاضای LAIDS به بررسی اثر افزایش نرخ ارز و قیمت حامل های انرژی بر روی هزینه رفاهی مصرف کنندگان در ایران می پردازد. داده های به کار گرفته شده شامل قیمت حامل های انرژی (بنزین داخلی، بنزی چکیده کامل

در این مطالعه، با استفاده از شاخص های اندازه گیری هزینه رفاهی (CV) و با بکارگیری تابع تقاضای LAIDS به بررسی اثر افزایش نرخ ارز و قیمت حامل های انرژی بر روی هزینه رفاهی مصرف کنندگان در ایران می پردازد. داده های به کار گرفته شده شامل قیمت حامل های انرژی (بنزین داخلی، بنزین وارداتی، نفت سفید، نفت گاز، نفت کوره، گاز و سایر فرآورده‌ها)، مقدار و سهم مصرف آن‌ها در بازه زمانی 1359- 1387 می باشد. لازم به ذکر است که تأثیر نوسانات نرخ ارز از طریق قیمت بنزین وارداتی مورد بررسی قرار گرفته است. طبیعی است که با افزایش نرخ ارز طی سالیان اخیر قیمت بنزین وارداتی نیز دستخوش نوسانات و تغیراتی شده است. نتایج مدل حاکی از آن است که افزایش در نرخ ارز و به تبع آن قیمت بنزین وارداتی براساس سناریوی اول قیمتی منجر به کاهش 06% رفاه مصرف کنندگان در جامعه می شود و برای جبران درآمد افراد جامعه در راستای نیل به سطح رفاه اولیه در سناریوی بایستی سالانه مبلغ 59 هزار ریال به هر خانوار پرداخت شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

301 - سنجش درجه توسعه یافتگی دهستانها به منظور دستیابی به راهبردهای توسعه پایدار روستایی (نمونه موردی: دهستان‌های شهرستان نقده- آذربایجان غربی)
لیلا غیرتی طاهر ابوبکری بفرین رموک خلیفانی

هدف اصلی و نهایی اکثر برنامه ریزان در کشورهای مختلف رسیدن به توسعه پایدار است؛ یکی از مسائلی که مسئولان برنامه ریزی با آن روبرو هستند عدم توسعه یکسان نواحی روستایی در مناطق مختلف کشور می باشد. رسیدن به توسعه پایدار و یکسان نواحی روستایی بصورت یکپارچه نیازمند شناخت وضع م چکیده کامل

هدف اصلی و نهایی اکثر برنامه ریزان در کشورهای مختلف رسیدن به توسعه پایدار است؛ یکی از مسائلی که مسئولان برنامه ریزی با آن روبرو هستند عدم توسعه یکسان نواحی روستایی در مناطق مختلف کشور می باشد. رسیدن به توسعه پایدار و یکسان نواحی روستایی بصورت یکپارچه نیازمند شناخت وضع موجود این مناطق از لحاظ برخورداری و دسترسی به شاخص های اقتصادی، اجتماعی، زیربنایی، فرهنگی، بهداشتی و درمانی، کالبدی و ... می باشد. در این پژوهش جهت رسیدن به راهبردهای توسعه پایدار روستایی در دهستانهای شهرستان نقده که میزان توسعه یافتگی آنها از میانگین پایینتر بوده و همچنین نسبت به یکدیگر نیز دارای شکاف عمیقی در سطح توسعه یافتگی می باشند. ابتدا با شناخت محدوده از نظر شاخص های زیربنایی، بهداشتی- درمانی و فرهنگی- اجتماعی به سطح بندی آنها با استفاده از مدل تاکسونومی عددی و نرم افزار ArcGIS9.3 پرداخته شده است. نتایج بدست آمده از فرآیند پژوهش نشان می دهد که علاوه بر شکاف عمیق بین دهستانهای شهرستان از نظر توسعه یافتگی، پراکنش فضایی روستاها در سطح دهستانها نیز خود یکی از دلایل سطح برخورداری متفاوت دهستانها از توسعه یافتگی و برخوردار بودن نسبت به یکدیگر می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

302 - نظارت؛ رکن پنجم مدیریت معیارها و مدل انطباق یا انحراف برنامه‌های خبری و سیاسی سازمان صدا و سیما
اکبر نصر الهی

در سازمان‌های مختلف، به‌خصوص سازمان‌های رسانه‌ای، مدیریّت وظایف متعدّدی بر عهده دارد که نظارت یکی از مهمّ‌ترین آنهاست. در این سازمان‌ها، قاعدتاً چشم‌انداز و استرات&zwj;ژی و اهداف تدوین می‌شوند، و زمان‌بندی و هزینه‌ها و ابزارهای رسیدن به آنها، در برنامه‌ریزی‌های دقیق و ع چکیده کامل

در سازمان‌های مختلف، به‌خصوص سازمان‌های رسانه‌ای، مدیریّت وظایف متعدّدی بر عهده دارد که نظارت یکی از مهمّ‌ترین آنهاست. در این سازمان‌ها، قاعدتاً چشم‌انداز و استرات&zwj;ژی و اهداف تدوین می‌شوند، و زمان‌بندی و هزینه‌ها و ابزارهای رسیدن به آنها، در برنامه‌ریزی‌های دقیق و علمی تبلور می‌یابند. با این حال، چگونه می‌توان اطمینان داشت که فعّالیّت‌ها، آن گونه که برنامه ریزی شده اند، و هدف ها، آن طور که مدیران می‌خواهند، محقّق می‌شوند؟ این مهمّ بدون اعمال نظارت دقیق و مستمرّ و علمی، ممکن نیست؛ به همین دلیل، نظارت به عنوان آخرین حلقة وظایف مدیریّتی، بسیار مهمّ است و نحوة اعمال آن می‌تواند همة وظایف مدیر را متأثّر از خود کند. در این مقال، چیستی نظارت، تفاوتش در سازمان‌های رسانه‌ای و غیررسانه‌ای، نظارت در اخبار و برنامه‌های سیاسی،" تفاوت‌ها و شباهت‌های نظارت و ارزیابی" و شاخص‌ها و مدل‌های نظارت و ارزیابی بررسی می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

303 - بررسی تطبیقی شاخص‌های اثربخشی مدیریت در مؤسسه فرهنگی – مطبوعاتی اطلاعات
صدیقه ببران شیدا جعفری خانقاه

نهاد رسانه مانند هر نهاد اقتصادی و اجتماعی دیگر برای تحقق اهداف و برنامه‌‌های تدوین شده نیاز به اعمال و به کارگیری شیوه‌های علمی و کارآمد مدیریت دارد تا با حداقل هزینه، حداکثر کارایی را داشته باشد. در سال‌های اخیر مقوله مدیریت به شکل چشمگیری مورد توجه سازمان‌های مطبوعات چکیده کامل

نهاد رسانه مانند هر نهاد اقتصادی و اجتماعی دیگر برای تحقق اهداف و برنامه‌‌های تدوین شده نیاز به اعمال و به کارگیری شیوه‌های علمی و کارآمد مدیریت دارد تا با حداقل هزینه، حداکثر کارایی را داشته باشد. در سال‌های اخیر مقوله مدیریت به شکل چشمگیری مورد توجه سازمان‌های مطبوعاتی قرار گرفته است تا جایی‌که به گفته صاحب‌نظران یکی از رموز موفقیت سازمان‌های مطبوعاتی برخورداری از مدیریت اثربخش و کا رآمد است. اهمیت این موضوع ما را بر آن داشت تا با بررسی تطبیقی اثربخشی مدیریت در مؤسسه فرهنگی ـ مطبوعاتی اطلاعات از دیدگاه مدیران مسئول، خبرنگاران و سایر کارکنان، میزان مدیریت اثربخش در این مؤسسه را سنجش کرده تا نتایج بدست آمده، الگویی باشد برای مدیریت مطلوب مطبوعات نوپا و جوان. این تحقیق با استفاده از روش پیمایشی و به کارگیری پرسشنامه‌ای که مورد تائید قرار گرفته، به بررسی موضوع در نمونه 384 نفری از خبرنگاران و سایر کارکنان مؤسسه فرهنگی ـ مطبوعاتی پرداخته است. روش نمونه‌گیری این تحقیق نیز به روش تصادفی ساده بوده و به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها نیز از نرم‌افزار SPSS و آزمون فرضیه‌ها استفاده شده است. همچنین برای اثبات فرضیه‌ها از آزمون‌های آماری کای‌اسکوئر و برای سنجش میزان همبستگی فرضیه‌های تأئید شده از ضریب همبستگی کرامر استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از معنادار بودن رابطه میان مهارت‌های مدیریتی با شاخص‌های اثربخشی مدیریت می‌باشد. در نهایت با بررسی یافته‌های این پژوهش در جهت مدیریت اثربخش در سازمان‌های مطبوعاتی پیشنهاداتی ارائه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

304 - مقایسه شیوه‌های فرزند پروری والدین و شاخص‌های هیجانی
پریسا تجلّی غلامعلی افروز باقر غباری بناب

این پژوهش مقایسه شاخص‌های هیجانی نقاشی آدمک گودایناف کودکان با و بدون نارسایی توجه- بیش فعالی و شیوه‌های فرزندپروری والدین آنان بود. بدین منظور 30 کودک بدون نارسایی توجه- بیش فعالی و 30 کودک با نارسایی توجه- بیش فعالی به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. اطلاعات مورد چکیده کامل

این پژوهش مقایسه شاخص‌های هیجانی نقاشی آدمک گودایناف کودکان با و بدون نارسایی توجه- بیش فعالی و شیوه‌های فرزندپروری والدین آنان بود. بدین منظور 30 کودک بدون نارسایی توجه- بیش فعالی و 30 کودک با نارسایی توجه- بیش فعالی به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. اطلاعات موردنیاز با استفاده از پرسشنامه سبک‌ها و ابعاد فرزندپروری رابینسون (1995) و آزمون نقاشی آدمک گودیناف- هریس (1988) گردآوری شد. داده-های پژوهش با استفاده از آزمون های t مستقل، مجذور خی دو و ضریب همبستگی پیرسون بررسی شدند. نتایج نشان می‌دهد والدین کودکان دارای نارسایی توجه- بیش فعالی کمتر از والدین کودکان بدون توجه- بیش فعالی از شیوه‌ فرزندپروری مقتدرانه استفاده می‌کنند و بیشتر شیوه‌ ای فرزندپروری مستبدانه و سهل¬گیرانه را به کار می‌گیرند. از بین شاخص‌های ترسیمی پرخاشگری، فراوانی شاخص‌های دست ناقص، سر بزرگ، خطوط شکسته و کل شاخص پرخاشگری واز بین شاخص‌های ترسیمی اضطراب هم، شاخص‌های آدمک فاقد تنه و اندام زیرین و زبرین، اعضا به صورت ناقص و چسبیده به بدن در کودکان با نارسایی توجه- بیش فعالی بیشتر از کودکان بدون نارسایی توجه- بیش فعالی است. بین شیوه‌های فرزندپروری والدین کودکان با و بدون نارسایی توجه- بیش فعالی با شاخص‌های ترسیمی اضطراب و پرخاشگری رابطه‌ای مشاهده نشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

305 - رفتار شناسی بازار سرمایه در مقابل تغییرات رشد اقتصادی(مطالعه موردی – شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران)
سید یوسف احدی سرکانی

در این مطالعه روابط بین شاخص های معرف رفتار شرکت ها ی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به عنوان واحدهای فعال در بازار سرمایه کشور و نوسانات رشد اقتصادی مورد بررسی قرار گرفته است. هدف از این بررسی شفاف نمودن ارتباط علی (از نوع گرانجری) و معنی دار بودن روابط بین شاخ چکیده کامل

در این مطالعه روابط بین شاخص های معرف رفتار شرکت ها ی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به عنوان واحدهای فعال در بازار سرمایه کشور و نوسانات رشد اقتصادی مورد بررسی قرار گرفته است. هدف از این بررسی شفاف نمودن ارتباط علی (از نوع گرانجری) و معنی دار بودن روابط بین شاخص های رفتاری مبتنی بر قیمت سهام با تغییرات رشد اقتصادی از یک سو و همچنین شناسایی همین روابط بین شاخص های مبتنی بر توسعه بازار سرمایه و رشد اقتصادی از سوی دیگر و به منظور بکارگیری نتایج در سیاستگذاری ها و تصمیمات مرتبط با بازار سرمایه می باشد. تبیین روابط در این تحقیق با استفاده از آزمون علیت گرانجر و مدل های رگرسیون استخراج شده از تابع تولید کاب- داگلاس و با استفاده از داده های مربوط به 103 شرکت فعال در بورس اوراق بهادار تهران برای یک دوره 10 ساله (1383-1374) صورت پذیرفته است. کلیه شرکت های مورد بررسی قبل از سال 1372 در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شده و سال مالی آنها منتهی به پایان اسفند ماه می باشد. خلاصه یافته های حاصل از این تحقیق بر وجود رابطه علی (گرانجری) از سمت شاخص های معرف رفتار شرکت ها به سمت تغییرات رشد اقتصادی تاکید دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

306 - ارزیابی توانایی و تبیین مدلهای اقلامتعهدی اختیاری و مدل درآمد اختیاری برای کشف مدیریت سود
فریدون رهنمای رودپشتی صادق رضایی اله کرم صالحی

بر اساس تحقیقات قبلی مدیران ممکن است برای تأثیرگذاری روی ارزش بازار سهام و یا اهداف فرصت‌طلبانه، سود شرکت را از طریق مدل‌های اقلام‌تعهدی اختیاری یا درآمد اختیاری مدیریت کنند. هدف این تحقیق بررسی توانایی مدل‌های اقلام‌تعهدی اختیاری و درآمد اختیاری برای پیش‌بینی مدیریت سو چکیده کامل

بر اساس تحقیقات قبلی مدیران ممکن است برای تأثیرگذاری روی ارزش بازار سهام و یا اهداف فرصت‌طلبانه، سود شرکت را از طریق مدل‌های اقلام‌تعهدی اختیاری یا درآمد اختیاری مدیریت کنند. هدف این تحقیق بررسی توانایی مدل‌های اقلام‌تعهدی اختیاری و درآمد اختیاری برای پیش‌بینی مدیریت سود در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق‌ بهادار تهران می‌باشد. همچنین تأثیرگذاری هریک از این مدل‌ها بر ارزش بازار سهام و رابطه آن‌ها با شاخص عدم تقارن اطلاعاتی و شاخص‌Q توبین در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس بررسی‌شده است. روش تحقیق کتابخانه‌ای و همبستگی با استفاده از رگرسیون چندمتغیره می‌باشد. نمونه تحقیق شامل 1000 مشاهده در دوره زمانی سال‌های 1380 تا 1389 است. نتایج نشان می‌دهد که مدل‌های مدیریت سود مبتنی بر اقلام‌تعهدی اختیاری در مقایسه با مدل درآمد اختیاری توان بیشتری در پیش‌بینی مدیریت سود دارند و علاوه بر آن شاخص مدیریت سود حاصل از مدل‌های مبتنی بر اقلام‌تعهدی در مقایسه با مدل درآمدی، یک متغیر مربوط و تأثیرگذار بر ارزش بازار سهام شرکت می‌باشد. هیچ‌کدام از مدل‌های محاسبه مدیریت سود، همبستگی میان شاخص مدیریت سود با شاخص عدم تقارن اطلاعاتی را تأیید نمی‌کنند و تنها مدیریت سود محاسبه‌شده بر اساس مدل کازنیک با شاخص‌Q توبین رابطه معنادار دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

307 - تاثیر حسابداری زیست محیطی بر شاخص های مالی و عملیاتی شرکت‌های تولیدی
فرزانه حیدرپور محمد قرنی

همگام با رشد اقتصادی، فشار بر سیستم های طبیعی و منابع کره زمین شدت می گیرد. واقعیت تأسف بار این است که اقتصاد به رشد خود ادامه می دهد، اما محیط زیست که اقتصاد به آن وابسته است رشد نمی کند. هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر حسابداری محیط زیست بر شاخص های مالی و عملیاتیو تعیی چکیده کامل

همگام با رشد اقتصادی، فشار بر سیستم های طبیعی و منابع کره زمین شدت می گیرد. واقعیت تأسف بار این است که اقتصاد به رشد خود ادامه می دهد، اما محیط زیست که اقتصاد به آن وابسته است رشد نمی کند. هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر حسابداری محیط زیست بر شاخص های مالی و عملیاتیو تعیین جایگاه حسابداری می باشد. در این پژوهش از آزمون t – استیودنت در راستای تایید یا عدم تایید فرضیات به کار گرفته شده است. از آزمون فریدمن برای بررسی میزان تاثیر گذاری و تعیین میزان رتبه تاثیر هر عامل استفاده گردیده است. از آزمونt جفتی برای بررسی سطح مورد انتظار با سطح واقعی استفاده گردیده است. نتایج نشان دهنده تأثیر حسابداری محیط زیست بر شاخص های مالی و عملیاتی شرکت ها شامل میزان تولید شرکت‌های تولیدی، میزان کاهش تولید ضایعات، کمک‌های بلاعوض فنی بیرون از سازمان به شرکت‌های تولیدی، نوع کالاهای تولید شده و نسبت بدهی خدمات (بازپرداخت اصل و فرع بدهی‌های بلند مدت) به کل بدهی های شرکت‌های تولیدی می باشد. Abstract Along with economic growth, pressure on natural systems and resources are severe. The sad reality is that the economy continues to grow but the environment quality is not growing. The purpose of this study is to evaluate the influence of environmental accounting on financial and operational indicators and accounting position. In this study, t - test is used to confirm whether or not the hypothesis. Friedman test was used to evaluate the effectiveness and the impact ranking of each factor. The paired t test was used to evaluate the real and expected level. The results show the impact of environmental accounting on financial and operational parameters of the company , including the production of manufacturing companies , Reduction of waste production , outside technical aid to manufacturing companies, type of manufactured goods, and the debt ratio (interest and principal repayment of long-term debt) to total debt of manufacturing companies. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

308 - عوامل مؤثر بر افشای سرمایه فکری در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
رضوان حجازی میترا رشیدی

یکی از مهمترین چالش‌ها و مشکلات سیستم‌های حسابداری سنتی، عدم انعکاس ارزش سرمایه-های فکری در صورت‌های مالی و گزارشات واحدهای تجاری است. در حالیکه امروزه نقش سرمایه‌های فکری در ایجاد ارزش برای شرکت‌ها و واحدهای تجاری بسیار بیشتر از نقشی است که سرمایه‌های مالی در واحدها ای چکیده کامل

یکی از مهمترین چالش‌ها و مشکلات سیستم‌های حسابداری سنتی، عدم انعکاس ارزش سرمایه-های فکری در صورت‌های مالی و گزارشات واحدهای تجاری است. در حالیکه امروزه نقش سرمایه‌های فکری در ایجاد ارزش برای شرکت‌ها و واحدهای تجاری بسیار بیشتر از نقشی است که سرمایه‌های مالی در واحدها ایفا می‌کنند در این میان، حرفه حسابداری و حسابداران نقش مهمی برای یافتن راههای مؤثر جهت کنترل و اندازه‌گیری و سنجش سرمایه‌های فکری به‌وسیله مدل‌ها و روش‌های ارزیابی این سرمایه‌ها بر عهده دارند. هدف از تحقیق حاضر بررسی عوامل تأثیرگذار بر افشای شاخص‌های سرمایه فکری در قالب چهار فرضیه است. جامعه آماری پژوهش مشتمل بر کل شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران که در سال مالی 88 گزارش‌های سالانه خود را به‌صورت حساب‌رسی شده به سازمان بورس اوراق بهادار ارائه کرده‌اند، متغیرهای مستقل در پژوهش حاضر مشتمل بر جمع دارایی‌ها، نرخ سود ناخالص، نرخ حقوق صاحبان سهام و سن شرکت است و متغیرهای وابسته پژوهش نیز میزان شاخص‌های افشای سرمایه فکری است. با آزمون و بررسی فرضیات تحقیق مشخص شد که جمع دارایی‌ها و نرخ سود ناخالص بر افشای شاخص‌های سرمایه فکری تأثیر مثبت داشته‌اند ولی سن شرکت ونرخ حقوق صاحبان سهام بر افشای سرمایه فکری بی‌تأثیر هستند. همینطور مشخص شد میزان تأثیر متغیر سود ناخالص از میزان تأثیر متغیر جمع دارایی‌ها بیشتر بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

309 - ارزیابی و مقایسه توان مدل‌های مبتنی بر شاخص‌های حسابداری ریسک و بتای پاداشی در پیش‌بینی بازده سهام
احسان کمالی سید عباس هاشمی داریوش فروغی

چگونگی اندازه گیری و دخیل نمودن ریسک، یکی از مباحث چالش برانگیز در مدل‌های ارزشیابی سهام می‌باشد. در این مقاله اثربخشی دو روش متفاوت از اندازه گیری ریسک مورد مقایسه قرار گرفته است. در روش اول بر مبنای مدل شاخص‌های حسابداری ریسک، کوواریانس خصوصیات بنیادی شرکت از جمله سود چکیده کامل

چگونگی اندازه گیری و دخیل نمودن ریسک، یکی از مباحث چالش برانگیز در مدل‌های ارزشیابی سهام می‌باشد. در این مقاله اثربخشی دو روش متفاوت از اندازه گیری ریسک مورد مقایسه قرار گرفته است. در روش اول بر مبنای مدل شاخص‌های حسابداری ریسک، کوواریانس خصوصیات بنیادی شرکت از جمله سود حسابداری و بازده مازاد حقوق صاحبان سهام با عوامل بازار مربوطه به عنوان تعدیل ریسک در مدل ارزشیابی وارد گردیده و با ارزش فعلی بر اساس نرخ بازده بدون ریسک ترکیب شده است. در روش دوم با استفاده از رویکرد بتای پاداشی، ریسک بر اساس تغییرات بازده اندازه‌گیری شد. نتایج حاصل از مقایسه بازده‌های پیش بینی شده با بازده واقعی سهام نشان دهنده کارایی هردو مدل در بورس اوراق بهادار تهران را دارد. سایر نتایج نشان دهنده دقت بیشتر مدل شاخص‌های حسابداری ریسک نسبت به مدل بتای پاداشی در پیش بینی بازده سهام است The way in which risk is measured and involved poses a challenge to stock valuation models. The present paper aimed at comparing the effectiveness of two different models for measuring the risks. In the former, based on the Accounting Measures of Risk Model, covariance of fundamental characteristics of the firm including the accounting earnings, the excess return on equity together with relevant market factors were introduced as risk adjustment factors into the valuation model and, then combined with the risk-free present value. In the latter model, by means of the reward beta approach the risk was measured on the basis of return variation. The results from comparing the forecasted returns with the ex-post returns were indicative of the efficiency of both models in Tehran Stock Exchange. Other results, however, pointed to more precision of fundamental risk factors model than the reward beta approach in dividend return forecasting. Keywords: Accounting Measures of Risk Model, Excess Return on Equity, Reward Beta, Risk Adjustment. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

310 - ارتباط بین شاخص‌های مالی و تغییر مدیر عامل
محسن خوش طینت لیلا زمانیان فر محمود دهقان نیری

بررسی نقش عملکرد مالی شرکت و شاخص‌های آن در تغییر مدیر عامل در ساختار شرکت‌های ایرانی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این مهم، علاوه بر تعیین اهمیت عملکرد مالی مدیر عامل در ابقا وی در قیاس با سایر عوامل مانند قدرت و سیاست‌های سازمانی، می‌تواند منجر به شناسایی نقاط ضعف و چکیده کامل

بررسی نقش عملکرد مالی شرکت و شاخص‌های آن در تغییر مدیر عامل در ساختار شرکت‌های ایرانی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این مهم، علاوه بر تعیین اهمیت عملکرد مالی مدیر عامل در ابقا وی در قیاس با سایر عوامل مانند قدرت و سیاست‌های سازمانی، می‌تواند منجر به شناسایی نقاط ضعف و توسعه دستورالعمل‌ها و رهنمودهایی برای بهبود سیستم حاکمیت شرکتی در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، شود. در این پژوهش، با در نظر گرفتن عوامل و شاخص‌های مالی شرکت‌ها، ارتباط بین این شاخص‌ها و تغییر مدیر عامل، مورد آزمون قرار گرفتـه است. جامعــه آماری این پژوهش، مشتمل بر کلیه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بوده و به منظور انجام تجزیه و تحلیل‌های آماری، از تکنیک رگرسیون لوجیت استفاده شده است. یافته‌های این مطالعه، حاکی از آن است که شاخص‌های مالی شرکت‌ها رابطه معکوس معنی‌داری با احتمال تغییر مدیر عامل در این شرکت‌ها دارد. براساس شاخص نایجل کرک در رگرسیون لوجیت عملکرد مالی در حدود 10 درصد و سایر عوامل بیش از 90 درصد تغییرات مدیر عامل در شرکت‌های مورد بررسی را تبیین نموده است. Abstract Examination of the role of company's financial performance and its indicators of CEO turnover in the -structure of Iranian companies is particular important. It is also important to determine the financial performance of the CEO in his/her survival compared with other factors such as organizational power and politics, that can lead to the recognition of weaknesses and develop procedures and guidelines for improved corporate governance of listed companies in Tehran Stock Exchange. In this study, by consideration factors and financial indicators, the relationship between these indicators and the CEO turnover has been tested. The population of this study consisted of all listed companies in Tehran Stock Exchange and logistic regression techniques were used to perform statistical analysis. The findings of this study suggest that the financial indicators show a significant inverse relationship with the probability of CEO turnover of the company. Financial performance has been explained approximately 10% and other factors almost over than 90% of CEOs turnover in surveyed companies, based on Nagelkerke’s R Square in logistic regression. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

311 - مدلسازی جهت پیش بینی ریسک نقدینگی بانکهای دولتی ایران با استفاده از شبکه های عصبی مصنوعی و شاخصهای حسابداری
مهدی خسرویانی فرزانه حیدر پور

10.30495/faar.2022.697091

چکیدهیکی از مهمترین مخاطرات پیشروی بانکها ریسک نقدینگی است، بنابراین بانکها باید سیستمهای اطلاعاتی مناسبی برای اندازه گیری، پیشبینی و کنترل ریسک نقدینگی داشته باشند، هر بانکیا مؤسسه مالی و اعتباری با توجه به شرایط، ویژگیهاو نوع فعالیت، با استفاده از ابزارها و روشهای مخت چکیده کامل

چکیدهیکی از مهمترین مخاطرات پیشروی بانکها ریسک نقدینگی است، بنابراین بانکها باید سیستمهای اطلاعاتی مناسبی برای اندازه گیری، پیشبینی و کنترل ریسک نقدینگی داشته باشند، هر بانکیا مؤسسه مالی و اعتباری با توجه به شرایط، ویژگیهاو نوع فعالیت، با استفاده از ابزارها و روشهای مختلفی ریسک نقدینگی خود رامدیریت میکند، با وجود تفاوتهای اساسی در اندازه، نوع فعالیت و ساختار بانکهای دولتی با یکدیگر، آیا با استفاده از شاخص‌های حسابداری وشبکه عصبی امکان مدل‌سازی و پیش‌بینی ریسک نقدینگی بانک‌های دولتی وجود دارد؟برای پاسخ به این سوال در این پژوهشابتدا با استفاده از اطلاعات حسابداری هشت بانک، که کل بانکهایدولتی ایران را تشکیل میدهند، به صورت جداگانه ،شاخص‌های حسابداری پژوهش محاسبه وریسک نقدینگی توسط شبکه عصبی پرسپترون چند لایه مدلسازی شد.سپس اختلاف نتایج حاصل از مدل با اطلاعات واقعی با استفاده از معیار میانگین مربعات خطا اندازه‌گیری شد. نتایج پژوهش نشان داد که از مدل طراحی شده، میتوان برای پیش‌بینی ریسک نقدینگی بانکهای دولتی ایران استفاده کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

312 - تأثیر شاخص‌های کلان اقتصادی بر نوسانات بازده سهام
هادی محبوبی مرجان دامن کشیده هوشنگ مومنی وصالیان شهریار نصابیان

10.30495/faar.2023.705564

چکیده مقاله حاضر به تبیین اثرگذاری تأثیر برخی شاخص‌های کلان اقتصادی بر نوسانات بازده سهام می‌پردازد. قیمت‌گذاری مصنوعی نرخ ارز در سال‌های قبل از بحران و جلوگیری از تعدیل آن متناسب با شرایط اقتصادی یکی از دلایل اصلی بحران ارزی اخیر می‌باشد. همچنین محاسبه شاخص فشار بازار چکیده کامل

چکیده مقاله حاضر به تبیین اثرگذاری تأثیر برخی شاخص‌های کلان اقتصادی بر نوسانات بازده سهام می‌پردازد. قیمت‌گذاری مصنوعی نرخ ارز در سال‌های قبل از بحران و جلوگیری از تعدیل آن متناسب با شرایط اقتصادی یکی از دلایل اصلی بحران ارزی اخیر می‌باشد. همچنین محاسبه شاخص فشار بازار ارز حاکی از آن است که بالاترین اعداد به دست آمده برای این شاخص مربوط به زمانی است که شکاف بین نرخ ارز آزاد با نرخ ارز رسمی زیاد شده است، همچنین براساس نتایج، سیاست مداخله بانک مرکزی نقش موفقی در خنثی ساختن فشار بازار ارز نداشته است. براساس نتایج تخمین مدل SVAR؛ یک تکانه وارده از ناحیه رشد درآمدهای ارزی حاصل از فروش نفت، به اندازه 64 درصد همچنین نتایج نشان داد تأثیر نوسانات نرخ ارز بر نوسانات بازده سهام مثبت و معنادار است که بیانگر آن است که همبستگی بالایی میان بازدهی در بازده سهام و بازار نرخ ارز وجود دارد. همچنین علامت مثبت ضریب بیانگر اثر مثبت و معنی‌دار نرخ بهره بر تغییرپذیری بازده سهام است. این نتیجه نشان می‌دهد که نرخ بهره بالاتر منجر به نوسانات بیشتر در بازده سهام شده است. در نهایت تولید ناخالص داخلی سرانه در هیچ کدام از سطوح خطای 1، 5 و 10 درصد معنادار نبوده است که بیانگر آن است که بر نوسانات بازده سهام اثر معنی‌داری نداشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

313 - بررسی نظریه حکمرانی خوب و مقایسه آن با حکمرانی شایسته از منظر امام علی(ع)
مصطفی شکری فاطمه طهماسبی فر فاطمه رحمانی

چکیده: هدف اصلی این مقاله، بررسی نظریه حکمرانی خوب و مقایسه آن با حکمرانی شایسته از منظر امام علی (ع) است. در طی چند دهه اخیر حکمرانی خوب یا حکمرانی مطلوب، به شدت مورد توجه محققان علوم اجتماعی قرار گرفته‌است البته حکمرانی خوب، پیوسته اندیشه حاکمان و دولت مردان را نیز به چکیده کامل

چکیده: هدف اصلی این مقاله، بررسی نظریه حکمرانی خوب و مقایسه آن با حکمرانی شایسته از منظر امام علی (ع) است. در طی چند دهه اخیر حکمرانی خوب یا حکمرانی مطلوب، به شدت مورد توجه محققان علوم اجتماعی قرار گرفته‌است البته حکمرانی خوب، پیوسته اندیشه حاکمان و دولت مردان را نیز به خود مشغول ساخته است. این در حالی است که حکمرانی خوب و اهمیت آن در اسلام پدیده جدیدی نیست و در منابع اسلامی بارها به اهمیت حکمرانی خوب اشاره شده است؛ در این نوشتار، با بهره گیری از روش توصیفی-استدلالی، ابتدا حکمرانی خوب و شاخص‌های آن با رویکرد غربی تعریف و تبیین شده، سپس حکمرانی شایسته و شاخص‌های آن از دیدگاه حضرت علی(ع) در کتاب ارزشمند نهج البلاغه معرفی گردیده است. در نهایت، دو رویکرد حکمرانی خوب و حکمرانی شایسته، مقایسه و نتیجه‌گیری شده است. نتایج این مطالعه نشان می دهد که دیدگاه امام علی(ع) درباره ی حکمرانی، در بسیاری از موارد از مفهوم حکمرانی خوب، کامل تر و جامع تر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

314 - بررسی و اولویت‌بندی شاخص‌های عملکردی اثربخش در دانشگاه‌ها و مؤسّسات آموزش عالی کشور
حمید تابلی دکتر مسعود پورکیانی

مروری بر شاخص‌های عملکردی دانشگاه‌های کشور بیانگر این مسأله است که فاصله‌ی زیادی تا رسیدن به افق‌های چشم‌انداز بیست ساله نظام وجود دارد. در این عرصه ارزیابی و تبیین شاخص‌های عملکردی دانشگاه‌ها می‌تواند نتایج ثمربخشی را در جهت بهبود کیفیت خدمات دانشگاه‌ها به ارمغان آورد. چکیده کامل

مروری بر شاخص‌های عملکردی دانشگاه‌های کشور بیانگر این مسأله است که فاصله‌ی زیادی تا رسیدن به افق‌های چشم‌انداز بیست ساله نظام وجود دارد. در این عرصه ارزیابی و تبیین شاخص‌های عملکردی دانشگاه‌ها می‌تواند نتایج ثمربخشی را در جهت بهبود کیفیت خدمات دانشگاه‌ها به ارمغان آورد.در این تحقیق توصیفی، پرسشنامه‌ای محتوی 5 عامل اصلی و 145 شاخص تنظیم ‌شد و در اختیار 150 صاحب‌نظر در امر آموزش‌ عالی کشور قرار گرفت.5 عامل اصلی در این تحقیق اهمیت و اولویت یکسان نداشت. اولویت‌بندی عوامل اصلی تحقیق در بین پاسخ‌گویان به صورت ذیل است: 1ـ حوزه‌ی مالی اداری، 2ـ حوزه‌ی پژوهشی، 3ـ حوزه‌ی دانشجویی و فرهنگی، 4ـ آموزشی و تحصیلات تکمیلی 5ـ حوزه‌ی عمرانی.در این راستا شاخص‌هایی مانند سیستم آموزشی دانشگاه، وضعیت دانشجویان دانش‌آموخته، فعالیت‌های زیربنایی از بالاترین اولویت و شخص‌هایی همچون پوشش دانشجویان در رشته‌های مختلف پایین‌ترین اولویت دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

315 - گردآوری، ارزیابی و سنخ‌شناسی شاخص‌های ارزیابی عملکرد مدیران ورزشی از دیدگاه خبرگان حوزه ورزش
ناشر رضایی زهرا نوبخت فریبا محمدیان

10.30495/jscc.2022.1967648.2042

این پژوهش با هدف برسی شاخص‌های ارزیابی عملکرد مدیران ورزشی، از طریق تجمیع و گردآوری برخی متغیرها، شاخص‌ها و معیارهای ارزیابی عملکرد به روش گردهمایی (پنل) دلفی (نظرخواهی از جمعی از خبرگان حوزه ورزش و مدیران ورزشی)، سعی در گردآوری، تدوین، تأیید و تحلیل طیف گسترده‌ای از شا چکیده کامل

این پژوهش با هدف برسی شاخص‌های ارزیابی عملکرد مدیران ورزشی، از طریق تجمیع و گردآوری برخی متغیرها، شاخص‌ها و معیارهای ارزیابی عملکرد به روش گردهمایی (پنل) دلفی (نظرخواهی از جمعی از خبرگان حوزه ورزش و مدیران ورزشی)، سعی در گردآوری، تدوین، تأیید و تحلیل طیف گسترده‌ای از شاخص‌های ارزیابی عملکرد مدیران ورزشی را داشته است. متعاقب آن تعداد سی‌ویک شاخص تجمیع شده را پس از استحصال و قبض و بسط و تعدیل پیرامونی و درونی، به‌وسیله یک پنل تخصصی از خبرگان حوزه مدیریت ورزشی دیگر‌ (که به‌صورت گلوله برفی شناسایی شدند) در ده دسته (طبقه) جای داده و پایایی این فرآیند دسته‌بندی را با روش‌های آماری مورد تأیید قرار داده است‌. پس از تعیین و معلوم ساختن شاخص‌های ارزیابی عملکرد در ده دسته مجزا و متفاوت، اقدام به یک‌ گونه‌شناسی (‌سنخ‌شناسی) شاخص‌ها با معیارهای شناختی متفاوت و ویژگی‌ها و معیارهای حوزه ورزشی و مدیریت رویدادها و اماکن ورزشی اقدام گردید و برخی گونه‌ها از دل شاخص‌ها و معیارهای ارزیابی عملکرد هم‌چون گونه معطوف به پیامدها، گونه معطوف به ستانده‌ها، گونه معطوف به ارتقاء دارایی‌های فکری و سرمایه‌های انسانی، گونه معطوف به کارایی، گونه معطوف به شکوفایی قابلیت‌های ذاتی و درونی مرئوسین‌، گونه معطوف به اثرات و نتایج بازشناسی شدند‌. کاربرد صحیح و بجا و مؤثر این شاخص‌ها بسیار مهم‌تر و اولی‌تر از صرف کاربرد آن‌هاست و این مدل استخراج شده در این تحقیق تا حدود زیادی می‌تواند این فرآیند شناختی را تسهیل نموده و ارزیابی‌کنندگان را در کاربرد صحیح و مؤثر شاخص‌ها و معیارهای ارزیابی عملکرد یاری نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

316 - پیش‌بینی قیمت سهام در بورس اوراق بهادار با استفاده از مدل ترکیبی مبتنی بر شبکه عصبی بازگشتی و سیستم استنتاج عصبی فازی سازگار و سیستم خبره فازی
مصطفی یوسفی طزرجان اعظم دخت صفی صمغ آبادی عزیزاله معماریانی

پیش‌بینی قیمت سهام در بورس اوراق بهادار موضوعی چالش برانگیز و جذاب است. سرمایه گذاران علاقه مندند که بتوانند سود سهام مختلف را در بازارهای مالی پیش‌بینی کنند. در این مقاله مدل ترکیبی ارائه شده است که در آن ابتدا قیمت پایانی سهام برای روز بعد بر مبنای الگوریتم سیستم استن چکیده کامل

پیش‌بینی قیمت سهام در بورس اوراق بهادار موضوعی چالش برانگیز و جذاب است. سرمایه گذاران علاقه مندند که بتوانند سود سهام مختلف را در بازارهای مالی پیش‌بینی کنند. در این مقاله مدل ترکیبی ارائه شده است که در آن ابتدا قیمت پایانی سهام برای روز بعد بر مبنای الگوریتم سیستم استنتاج عصبی فازی سازگار (ANFIS) و شبکه عصبی بازگشتی (RNN) با استفاده از داده‌های تاریخی و شاخص‌های اندیکاتور پیش‌بینی می‌شود. سپس نتایج به همراه وضعیت شایعات بازار به سیستم خبره فازی وارد می‌شود و پیش‌بینی را بر مبنای خروجی سیستم عصبی فازی و شبکه عصبی بازگشتی به همراه وضعیت شایعات بازار، نهایی می‌کند. مدل ترکیبی ارائه شده برای پیش‌بینی قیمت داده‌های سهام شرکت فولاد مبارکه اصفهان اجرا شد. در این مطالعه برای داده‌های تحقیق از داده‌های شرکت بورس اوراق بهادار تهران مربوط به داده‌های سهام شرکت فولاد مبارکه اصفهان از 5 فروردین 1395 لغایت 29 اسفند 1398 استفاده شده است. چهار شاخص فنی در این مطالعه مورد استفاده قرار گرفته است که عبارتند از: میانگین متحرک(MA)، میانگین متحرک نمایی(EMA)، اندیکاتور قدرت نسبی(RSI)، اندیکاتور میانگین متحرک همگرایی واگرایی(MACD). از این متغیرها به عنوان ورودی سیستم عصبی فازی برای پیش‌بینی قیمت پایانی روز بعد سهام شرکت فولاد مبارکه اصفهان استفاده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

317 - طراحی مدل سنجش ریسک اعتباری با پیش‌بینی انتقال رتبه اعتباری بوسیله استفاده از فرآیند زنجیره مارکوف
فرید حیدری فر فرهاد حنیفی غلامرضا زمردیان

در پژوهش حاضر نمونه آماری مربوط به اطلاعات مشتریان حقوقی و اعتباری بانک تجارت، پذیرفته شده در بورس در طی سال‌های 1398 تا1399 بیان نمود. با استفاده از تکنیک تجزیه و تحلیل عاملی و روش دلفی متغیرهای تأثیرگذار بر ریسک اعتباری انتخاب و وارد مدل تحلیل پوششی داده‌ها شده است و چکیده کامل

در پژوهش حاضر نمونه آماری مربوط به اطلاعات مشتریان حقوقی و اعتباری بانک تجارت، پذیرفته شده در بورس در طی سال‌های 1398 تا1399 بیان نمود. با استفاده از تکنیک تجزیه و تحلیل عاملی و روش دلفی متغیرهای تأثیرگذار بر ریسک اعتباری انتخاب و وارد مدل تحلیل پوششی داده‌ها شده است و امتیازات کارایی شرکت‌های حقوقی با استفاده از آن‌ها به دست آمد و سپس رتبه‌بندی توسط مدل موسسه‌ی فیچ انجام و با استفاده از نتایج به پیش‌بینی جابجایی مشتریان در گروه‌های مختلف با استفاده از فرآیند زنجیره مارکوف پرداخته شده است. نتایج حاصل از تحلیل پوششی داده‌ها حاکی ازآن است که در رویکرد مالی 7 شرکت و در رویکرد ترکیبی 12 شرکت کارا تشخیص داده شد. نتایج حاصل از زنجیره مارکوف حاکی از پیش‌بینی میانگین احتمال توقف در رتبه فعلی در سال 1400 در حالت مالی برابر 46 درصد و در حالت ترکیبی برابر 53 درصد و میانگین احتمال بهبود وضعیت شرکتها23 درصد و میانگین احتمال نزول وضعیت برابر 20 درصد پیش بینی میگردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

318 - توسعه یک روش هوشمند مبتنی بر شاخص‌های تکنیکال فازی برای پیش بینی و معامله نرخ برابری یورو- دلار.
علیرضا صادقی امیر دانشور مهدی معدن چی زاج

امروزه بازار فارکس بزرگترین بازار مالی در دنیا میباشد. تعیین استراتژی مناسب برای خرید یا فروش در بازار فارکس بر پایه پیش بینی از روند قیمت ها استوار است.لذا برای انتخاب یک استراتژی مناسب در فارکس، استفاده از مدل های پیچیده فراابتکاری استفاده می شود. در این تحقیق با پیش چکیده کامل

امروزه بازار فارکس بزرگترین بازار مالی در دنیا میباشد. تعیین استراتژی مناسب برای خرید یا فروش در بازار فارکس بر پایه پیش بینی از روند قیمت ها استوار است.لذا برای انتخاب یک استراتژی مناسب در فارکس، استفاده از مدل های پیچیده فراابتکاری استفاده می شود. در این تحقیق با پیش بینی روند بازار و بر اساس قواعد معاملاتی مبتی بر شاخص‌های تکنیکال فازی روش جدیدی را برای سرمایه‌گذاری در بازار فارکس ارائه می کند. برای پیش بینی، ترکیبی از الگوریتم‌ ماشین بردار پشتیبان ترکیبی (HSVM) و برای طبقه بندی بازار در سه کلاس مختلف ( روند صعودی، روند نزولی، بدون روند) و یک الگوریتم پویای ژنتیک برای بهینه سازی قواعد معاملاتی استفاده شده است . برای تعیین قواعد معاملاتی از 5 شاخص تکنیکال فازی استفاده شده است.داده های جفت ارز یورو به دلار، در یک بازه زمانی روزانه بین سال های 2010 تا 2019 به عنوان داده های آموزش و آزمون استفاده می شود. نتایج بدست آمده در مقایسه با روش های سنتی نتایج امیدوارکننده ای داشته است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

319 - رتبه‌بندی بانک‌ها بر مبنای شاخص‌های کملز جهت پیش‌بینی درماندگی مالی به روش رگرسیون لجستیک و تحلیل‌پوششی‌داده‌ها
غلام عباس پایدار مرتضی شفیعی فریبرز عوض زاده فتح هاشم ولی پور

انتخاب سیستم نظارتی کارآمد برای ارزیابی درماندگی مالی بانک‌ها اهمیت فراوانی دارد، به همین منظور یکی از مهم‌ترین سیستم‌های نظارتی که برای ارزیابی درماندگی مالی بانک‌ها استفاده می‌شود، سیستم نظارتی کملز می‌باشد که شامل شش شاخص؛ کفایت سرمایه، کیفیت دارایی‌ها، کیفیت مدیریت، چکیده کامل

انتخاب سیستم نظارتی کارآمد برای ارزیابی درماندگی مالی بانک‌ها اهمیت فراوانی دارد، به همین منظور یکی از مهم‌ترین سیستم‌های نظارتی که برای ارزیابی درماندگی مالی بانک‌ها استفاده می‌شود، سیستم نظارتی کملز می‌باشد که شامل شش شاخص؛ کفایت سرمایه، کیفیت دارایی‌ها، کیفیت مدیریت، کیفیت درآمدها، نقدینگی، حساسیت به ریسک بازار می‌شود. لذا در این پژوهش ملاک درماندگی مالی بانک‌ها شاخص‌های کملز می‌باشد؛ که در ابتدا به رتبه‌بندی 17 بانک پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران در سال مالی 1399 و تفکیک آن‌ها به گروه‌های سالم و درمانده مالی به ‌وسیله شاخص‌های کملز پرداخته شد. سپس جهت پیش‌بینی درماندگی مالی بانک‌ها از مدل‌های، تحلیل‌پوششی‌داده‌ها و رگرسیون لجستیک استفاده شد و سپس با آزمون مقایسه زوجی (T) به بررسی دقت پیش‌بینی هر دو مدل پرداخته شد. درروش رگرسیون لجستیک، از مدل باینری با متد ForwardlR استفاده شد و درروش تحلیل‌پوششی‌داده‌ها نیز از مدل SBM با کاربردی متفاوت استفاده شد؛ که نتایج پژوهش نشان داد که دقت کلی مدل رگرسیون لجستیک از مدل تحلیل‌پوششی‌داده‌ها در ارزیابی درماندگی مالی بالاتر است و همچنین سیستم نظارتی کملز می‌تواند ارزیاب خوبی برای درماندگی مالی بانک‌ها باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

320 - رویکرد کاپیولا برای مدل‌بندی ساختار وابستگی قیمت نفت و شاخص‌های بازار سهام ایران
مهدی آقابیگی علی اعتمادی میلاد اسلامیان

هدف تحقیق حاضر مدل‌بندی رابطه بین شاخص‌های بورس اوراق بهادار تهران با قیمت نفت بود. جامعه آماری در پژوهش حاضر شاخص‌های کل قیمت، شاخص صنعت، شاخص قیمت 50 شرکت و شاخص بازار دوم و قیمت نفت در بازه زمانی 23/09/1387 تا 25/11/1398بود. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش آمار چکیده کامل

هدف تحقیق حاضر مدل‌بندی رابطه بین شاخص‌های بورس اوراق بهادار تهران با قیمت نفت بود. جامعه آماری در پژوهش حاضر شاخص‌های کل قیمت، شاخص صنعت، شاخص قیمت 50 شرکت و شاخص بازار دوم و قیمت نفت در بازه زمانی 23/09/1387 تا 25/11/1398بود. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش آماری کاپیولا با استفاده از نرم‌افزارR استفاده شد. بدین ترتیب با استفاده از هشت تابع کاپیولای نرمال، گامبل، کلایتون، فرانک، جو، گالامبوس، هاستلرریس و تابع کاپیولای مقدار حدی تی استیودنت به مدل‌بندی رابطه بین شاخص ها با قیمت نفت پرداخته شد. نتایج نشان داد که رابطه بین شاخص‌ها با قیمت نفت با استفاده از تابع کاپیولای کلایتون بهترین نتیجه را دارد. سپس بر اساس تابع کاپیولای برازش داده شده، مقدار همبستگی بر اساس ضرائب همبستگی اسپیرمن‌رو و کندال‌تاو محاسبه شد. نتایج تحلیل همبستگی نشان داد که همبستگی بین شاخص ها و قیمت نفت رابطه مثبتی بود. از آنجایی که اکثر متغیرهای مالی دارای توزیع نرمال نیستند، بنابراین تحلیل‌های مختلفی که در مراکز دانشگاهی استفاده می‌شود، دچار نتایج اریب هستند، بنابراین پیشنهاد می‌شود که رابطه بین متغیرهای مالی با استفاده از کاپیولا مدلبندی شود و سپس بر اساس تابع کاپیولای برازش داده شده اقدام به تحلیل، برآورد و پیش‌بینی شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

321 - استنتاج پارامترهای تاثیرگذار در شاخص سودآوری پروژههای سرمایهگذاری ریسک‌پذیر صنعتی و معدنی با استفاده از تحلیل
حسین بدیعی احمد امامی رئوف غلامی مهیار یوسفی

آنالیز حساسیت روشی است که با استفاده از مدل سازی یک سیستم، روابط بین پارامترهای ورودی را تعیین کرده و تاثیر هر یک از این پارامترها را بر نتیجه و خروجی مدل می سنجد تا پارامترهایی که بیشترین تاثیر را بر نتیجه دارند به عنوان حساس ترین و مهمترین متغیرهای ورودی شناسایی شوند. چکیده کامل

آنالیز حساسیت روشی است که با استفاده از مدل سازی یک سیستم، روابط بین پارامترهای ورودی را تعیین کرده و تاثیر هر یک از این پارامترها را بر نتیجه و خروجی مدل می سنجد تا پارامترهایی که بیشترین تاثیر را بر نتیجه دارند به عنوان حساس ترین و مهمترین متغیرهای ورودی شناسایی شوند. در واقع آنالیز حساسیت رابطه بین متغیر ها و میزان تاثیر آنها بر یکدیگر را مشخص نموده، پارامترهای مرتبط با متغیر های خروجی را شناسایی و میزان تاثیر هر یک از متغیرهای ورودی بر خروجی مدل را تعیین می کند. هدف از مقاله حاضر تعیین پارامترهای تاثیر گذار در ارزش خالص فعلی(NPV)واحد صنعتی جاج شهرستان سربیشه استان خراسان جنوبی با استفاده از تحلیل حساسیت می باشد. تضمین آینده اقتصادی طرح با شناسایی پارامترهای حساس که تغییرات جزئی آنها می تواند موجب تغییرات اساسی در ارزش خالص فعلی گردد، ممکن خواهد بود. بنابراین پس از تشکیل جدول جریان نقدینگی تنزیل شده، فرآیند مالی سیستم اقتصادی فوق مدل سازی شد. سپس با استفاده از انواع روش ها مانند آنالیز گردبادی، عنکبوتی و حساسیت مشخص گردید که قیمت فروش و میزان تولید سالانه مهمترین پارامترهای تاثیر گذار بر خروجی می باشند. بدیهی است با تمرکز بر روی پارامترهای تاثیر گذار می توان تا حد زیادی ریسک سرمایه گذاری را کاهش داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

322 - بررسی ایستایی ریسک سیستماتیک پرتفوی سرمایه گذاری
جعفر حاجی بزرگی محمد جواد آخوندیان

این مقاله به بررسی ثبات شاخص ریسک سیتماتیک(β) در طول زمان با توجه به اطلاعات در دسترس در بورس اوراق بهادار تهران می‌پردازد. ضریب بتا بر اساس مدل بازار که توسط پرفسور شارپ(1963) ارائه شد، محاسبه می‌گردد. ضریب بتا همان شیب رگرسیون می‌باشد که از طریق برقراری رگرسیون چکیده کامل

این مقاله به بررسی ثبات شاخص ریسک سیتماتیک(β) در طول زمان با توجه به اطلاعات در دسترس در بورس اوراق بهادار تهران می‌پردازد. ضریب بتا بر اساس مدل بازار که توسط پرفسور شارپ(1963) ارائه شد، محاسبه می‌گردد. ضریب بتا همان شیب رگرسیون می‌باشد که از طریق برقراری رگرسیون خطی ساده بین بازده بازار و شرکت به دست می‌آید. ثبات بتا یکی از فروض اساسی در شکل‌گیری مدل قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای(CAPM)است. در این راستا یکی از مهمترین مسائلی که سرمایه‌گذاران برای به دست آوردن بازده مورد انتظار خود با آن مواجهند، صحت تخمین بتا و ثبات آن در طول دوره سرمایه‌گذاری است. بر این اساس هر چه ضریب بتا از ثبات بیشتری برخوردار باشد، بازار سهام کارآیی بالاتری خواهد داشت و سرمایه‌گذاران با اطمینان خاطر بیشتری نسبت به بازده مورد انتظار خود به بازار سرمایه وارد می‌شوند. لذا در این تحقیق به کمک روشOLSو با استفاده از بازده ماهیانه سهام طی سالهای 1384 تا 1388 به بررسی ثبات بتا در شرکتها و پرتفویها پرداخته شد که در نهایت نتایج تحقیق دلالت بر ثبات بتا برای سهام انفرادی و بدره‌های سهام داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

323 - ارائه مدل ارزیابی و رتبه بندی عملکرد بخش بازرسی سازمانهای صنعت، معدن وتجارت کشور مبتنی بر رویکرد فازی
مهدی رجبیون مهناز آهنگری

10.30495/mlseo.2023.701490

موضوع کیفیت خدمات و هدفمند سازی بازرسی‌ها در جلوگیری از تخلفات اقتصادی، همواره به عنوان یکی از محورهای کلیدی ارزیابی عملکرد بخش بازرسی سازمانهای صنعت، معدن و تجارت کشور مدنظر وزارت صمت شناخته می‌شود. اما به دلایلی نظیر پیچیدگی، گستردگی و تنوع وظایف استانها در بخش تنظیم چکیده کامل

موضوع کیفیت خدمات و هدفمند سازی بازرسی‌ها در جلوگیری از تخلفات اقتصادی، همواره به عنوان یکی از محورهای کلیدی ارزیابی عملکرد بخش بازرسی سازمانهای صنعت، معدن و تجارت کشور مدنظر وزارت صمت شناخته می‌شود. اما به دلایلی نظیر پیچیدگی، گستردگی و تنوع وظایف استانها در بخش تنظیم بازار و از طرفی نبود یک مدلی جامع برای ارزیابی عملکرد بازرسی استانها که نتایج آن مورد قبول اکثر خبرگان حوزه نظارت و بازرسی باشد، به عنوان یکی از چالش‌های پیش روی نظام ارزیابی وزارت صمت کشور طی سالهای اخیر مطرح بوده است. هدف از این مقاله ارائه و عملیاتی نمودن مدلی جامع و فراگیر برای ارزیابی و رتبه بندی عملکرد بخش بازرسی سازمان‌های صنعت ، معدن و تجارت استانها با رویکرد فازی است. جهت نیل به این موضوع سعی برآن شد با در پیش گرفتن رویکرد خبره محور و بهره گیری از مدلهای تصمیم گیری چند شاخصه فازی، مناسب ترین مدل برای ارزیابی و رتبه بندی عملکرد بخش بازرسی استانها ارائه گردد. براساس نتایج تحقیق، شاخص‌های کلان بازرسی در قالب 19 شاخص و مدل ترکیبی روش آنتروپی و روش شباهت به گزینه ایده آل فازی (FTOPSIS) به عنوان مناسب ترین مدل برای ارزیابی و رتبه بندی عملکرد بخش بازرسی استانها معرفی گردید.جهت سنجش کارایی مدل پیشنهادی، استانهای کشور براساس عملکرد سالانه بخش بازرسی، رتبه بندی و سپس نتایج استخراج شده مورد راست آزمایی خبرگان حوزه نظارت و بازرسی وزارت صمت قرارگرفته و موارد تایید گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

324 - ارزیابی شاخص‌های رشد دو رقم اصلاح شده و بومی برنج (Oryza sativa L.) در مدیریت‌های مختلف آبیاری
نعمت اله صداقت همت اله پیردشتی علی راحمی کاریزکی سعید صفی خانی

به منظور تعیین اثر مدیریت‌های مختلف آبیاری بر شاخص‌های رشد برنج، پژوهشی به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار با دو عامل آبیاری در چهار سطح و رقم در دو سطح در مزرعه تحقیقاتی معاونت موسسه تحقیقات برنج کشور (آمل) در سال 1390 به اجرا درآ چکیده کامل

به منظور تعیین اثر مدیریت‌های مختلف آبیاری بر شاخص‌های رشد برنج، پژوهشی به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار با دو عامل آبیاری در چهار سطح و رقم در دو سطح در مزرعه تحقیقاتی معاونت موسسه تحقیقات برنج کشور (آمل) در سال 1390 به اجرا درآمد. تیمارها شامل تناوب خشکی و رطوبت (AWD)، کشت نیمه خشک (SDC)، ترکیب آب کم عمق با تناوب خشکی و رطوبت (SWD) و روش سنتی (TI) و دو رقم بومی طارم محلی و اصلاح شده فجر بودند. با اندازه‌گیری وزن خشک و سطح برگ در طی هفت نوبت نمونه‌برداری در طول رشد برنج، روند تغییرات شاخص‌های رشد به روش تابعی نسبت به روز پس از نشاکاری رسم شد. نتایج نشان داد تیمار TIبا میانگین 7694 کیلوگرم بیش-ترین مقدار عملکرد شلتوک را داشته و مدیریت‌های AWD با میانگین 7056 کیلوگرم و SDC با میانگین 8/6856 کیلوگرم و SWD با میانگین 7/6358 کیلوگرم به ترتیب کم‌ترین مقدار عملکرد شلتوک در هکتار را به خود اختصاص دادند. بیشترین شاخص سطح برگ در رقم طارم محلی به مقدار 6/4 در تناوب خشکی و رطوبت و کم‌ترین آن به مقدار 99/2 در ترکیب آب کم عمق با تناوب خشکی و رطوبت بدست آمد. ولی در رقم فجر بیشترین مقدار شاخص سطح برگ (6/5) در آبیاری سنتی و کم‌ترین مقدار آن (1/4) مربوط به تناوب خشکی و رطوبت بودند. بنابراین با توجه به حداکثر شاخص سطح برگ، سرعت جذب خالص در طارم محلی و فجر می‌توان مدیریت‌های آبیاری AWD و SDC را بکار گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

325 - اثر ورمی کمپوست و پیت ماس بر صفات مورفولوژیکی و کیفی قارچ دکمه‌ای
فهیمه نیازی مهراب یادگاری رحیم برزگر

از عوامل مهم تولیدی قارچ دکمه‌ای، خاک پوششی است که تأثیر مهمی بر اندازه و عملکرد آن دارد. با توجه به دسترسی آسان به ورمی‌کمپوست، پژوهش حاضر در جهت جایگزینی پیت ماس با ورمی‌کمپوست تهیه ‌شده از کود دامی، در قالب طرح کاملاً تصادفی در ۳ تکرار انجام شد. تیمارها شامل T1: ورمی چکیده کامل

از عوامل مهم تولیدی قارچ دکمه‌ای، خاک پوششی است که تأثیر مهمی بر اندازه و عملکرد آن دارد. با توجه به دسترسی آسان به ورمی‌کمپوست، پژوهش حاضر در جهت جایگزینی پیت ماس با ورمی‌کمپوست تهیه ‌شده از کود دامی، در قالب طرح کاملاً تصادفی در ۳ تکرار انجام شد. تیمارها شامل T1: ورمی کمپوست + پرلیت + پیت (2: 1: 1)، T2: ورمی کمپوست + پرلیت + پیت (2:1:1)، T3: ورمی‌کمپوست + پرلیت + پیت (5/0: 5/0: 3) T4: ورمی کمپوست + پیت (2:2)، T5: ورمی کمپوست + پرلیت + پیت (1:3)، T6: ورمی کمپوست + پیت (3:1)، T7: ورمی کمپوست + پرلیت (2:2)، T8: شاهد، T9: پیت ماس هلندی؛ بودند. بعد از اتمام رشد، قارچ‌های تولیدی در 3 گروه تقسیم شدند: 1-قارچ‌هایی باکیفیت بالا (درجه 1). 2- قارچ‌هایی که فاقد پرده بوده و بازارپسندی کمتری نسبت به قارچ‌های درجه 1 داشتند (درجه 2). 3- قارچ‌های غیرقابل فروش که دارای معایبی در شکل و ظاهر بودند (درجه 3). نتایج نشان داد که تیمارT2 (ورمی+ پرلیت + پیت با نسبت 2:1:1) و T9 (پیت ماس هلندی)، به‌ترتیب بیش‌ترین و کم‌ترین تعداد و عملکرد قارچ درجه 1 را داشتند. از نظر تعداد و عملکرد قارچ درجه 2، تیمار T3و T7 به‌ترتیب بیش‌ترین و کمترین تعداد و عملکرد قارچ درجه 2 را به خود اختصاص دادند. بیشترین درصد پروتئین در تیمار T3 بدست آمد که با توجه به آن‌که از نظر تعداد و عملکرد قارچ نیز در حد بالایی بود این تیمار به عنوان بهترین تیمار معرفی گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

326 - ارزیابی صفات مورفوفیزیولوژیکی و شاخص‌های تحمل به خشکی در تعدادی از لاین‌های پیشرفته گندم دوروم (Triticum durum L.) در شرایط آبیاری تکمیلی و بدون آبیاری
فرشته جوکار اسد معصومی اصل رحمت اله کریمی زاده

تتوسعه صنایع تبدیل غذایی، ضرورت افزایش تولید گندم دوروم در کشور را آشکار ساخته و از طرفی، تنش‌های محیطی عامل کاهش‌ عملکرد گیاهان زراعی به شمار می‌روند. به منظور مقایسه 12 لاین‌ پیشرفته گندم دوروم از نظر تحمل به خشکی، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 4 تکرار و چکیده کامل

تتوسعه صنایع تبدیل غذایی، ضرورت افزایش تولید گندم دوروم در کشور را آشکار ساخته و از طرفی، تنش‌های محیطی عامل کاهش‌ عملکرد گیاهان زراعی به شمار می‌روند. به منظور مقایسه 12 لاین‌ پیشرفته گندم دوروم از نظر تحمل به خشکی، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 4 تکرار و در دو شرایط بدون آبیاری و آبیاری تکمیلی در سال زراعی 94-1393 در ایستگاه تحقیقاتی دیم گچساران انجام و صفات مورفوفیزیولوژیکی آنها شامل ارتفاع بوته، طول خوشه، طول پدانکل، طول دوره پر شدن دانه، تعداد بوته در متر مربع، وزن هزار دانه و عملکرد دانه مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که کلیه صفات مورد بررسی در لاین‌ها (به جز طول پدانکل) واکنش‌ متفاوتی به شرایط آبیاری تکمیلی و بدون آبیاری نشان دادند که نشاندهنده تنوع ژنتیکی بالا بین ژنوتیپ‌های مورد مطالعه می-باشد. با در نظر گرفتن اکثر صفات، لاین Ter در هر دو شرایط آبیاری تکمیلی و بدون آبیاری، متحمل‌ترین ژنوتیپ‌ به خشکی بود. با توجه به شاخص‌های GMP و STI لاین‌های Ter، Icajihan و Aghrass متحمل‌ترین ژنوتیپ‌ها بودند. تجزیه خوشه ای در هر دو شرایط آبیاری تکمیلی و بدون آبیاری تکمیلی، لاین‌ها را در چهار گروه قرار داد ولی لاین‌های متحمل کنار هم قرار نگرفتند. بطور کلی، با توجه به عملکرد و شاخص‌های تحمل، لاین Icajihan مناسب-ترین ژنوتیپ برای کشت در شرایط بدون آبیاری تکمیلی می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

327 - اثر شدت چرای دام بر پوشش گیاهی و خاک در فواصل مختلف کانون بحرانی روستا (مطالعه موردی: روستای پنجالو، مغان)
سحر غفاری اردوان قربانی کلام الله ارجمند علی تیمورزاده آزاد کاکه ممی سیما جعفری

به منظور بررسی اثر شدت‌های مختلف چرایی (سبک، متوسط و سنگین) در میزان تخریب مرتع، در سطح یک تیپ گیاهی با شرایط اکولوژیکی تقریباً یکسان، شاخص‌های پوشش گیاهی و خصوصیات خاک در مراتع روستای پنجالو در استان اردبیل مورد بررسی قرار گرفت. در هر محل نمونه‌برداری سه ترانسکت، و در چکیده کامل

به منظور بررسی اثر شدت‌های مختلف چرایی (سبک، متوسط و سنگین) در میزان تخریب مرتع، در سطح یک تیپ گیاهی با شرایط اکولوژیکی تقریباً یکسان، شاخص‌های پوشش گیاهی و خصوصیات خاک در مراتع روستای پنجالو در استان اردبیل مورد بررسی قرار گرفت. در هر محل نمونه‌برداری سه ترانسکت، و در هر ترانسکت 10 پلات یک مترمربعی مستقر شد. در هر پلات پارامترهای تراکم، تولید کل، درصد تاج‌ پوشش، لاشبرگ، خاک لخت و سنگ و سنگریزه ثبت شد. نمونه‌برداری خاک از عمق 0 تا 30 سانتی‌متری انجام شد. اندازه‌گیری پارامترهای خاک شامل اسیدیته، هدایت‌الکتریکی، پتاسیم، آهک، فسفر، نیتروژن و کربن‌آلی انجام شد. برای بررسی اثر شدت‌ چرا بر کلیه ویژگی‌های اندازه‌گیری شده از آزمون تجزیه واریانس و از آزمون دانکن برای مقایسه میانگین‌ها و گروه‌بندی آنها استفاده شد. نتایج نشان داد بیشترین مقدار تولید و درصد تاج پوشش در چرای سبک (61/129 گرم در متر مربع و 41/87 درصد) و کمترین در چرای سنگین (91/71 گرم در متر مربع و 25 درصد) بود. بیشترین درصد خاک لخت و سنگ و سنگریزه در چرای سنگین (63/65 و 31/5 درصد) و کمترین در سطح چرای سبک (05/10 و 0 درصد) مشاهده شد. بیشترین مقدار تنوع و غنا در شدت چرای متوسط (85/0 و 28/2) و کمترین مربوط به چرای سنگین (79/0 و 08/2) است. نتایج نشان داد با افزایش شدت چرا مقادیر هدایت‌الکتریکی، فسفر و آهک افزایش یافت (01/0>P). بیشترین مقادیر اسیدیته (82/7) و پتاسیم (96/3) در چرای متوسط و بیشترین مقدار کربن‌آلی (60/1) در چرای سنگین مشاهده شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

328 - بررسی شاخصهای رشد، عملکرد و کیفیت ذرت دانه ای سیمون تحت تاثیر کاربرد کودهای زیستی، آلی و شیمیایی جهت دستیابی به تولید غذای سالم
سعادت ده پهلوان امین فرنیا مجتبی جعفرزادده کنارسری شهرام نخجوان

امروزه کاربرد کودهای آلی و زیستی در جهت بهینه سازی مصرف کودهای شیمیایی و افزایش کیفیت محصول تولیدی اهمیت ویژه ای پیدا کرده است. به منظور بررسی اثر کاربرد تلفیقی کودهای زیستی، آلی و شیمیایی بر عملکرد و انباشت نیترات در دانه ذرت سینگل کراس سیمون، آزمایشی به ‌صورت کرتهای د چکیده کامل

امروزه کاربرد کودهای آلی و زیستی در جهت بهینه سازی مصرف کودهای شیمیایی و افزایش کیفیت محصول تولیدی اهمیت ویژه ای پیدا کرده است. به منظور بررسی اثر کاربرد تلفیقی کودهای زیستی، آلی و شیمیایی بر عملکرد و انباشت نیترات در دانه ذرت سینگل کراس سیمون، آزمایشی به ‌صورت کرتهای دوبار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار و دو سال زراعی متوالی 98 - 1397 اجراشد. تیمار مایکوریزا در دو سطح کاربرد و عدم کاربرد عامل اصلی، تیمار ورمی‌کمپوست در سه سطح صفر، 6 و 12 تن در هکتار عامل فرعی و تیمار نیتروژن در سه سطح صفر، 150 و 300 کیلوگرم در هکتارعامل فرعی فرعی بودند. مطالعه شاخص‌های رشد نشان داد که، با مصرف مایکوریزا، 12تن ورمی‌کمپوست و 300 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار شاخص‌های سطح برگ، روند تجمع ماده خشک و سرعت اسیمیلاسیون خالص نسبت به بقیه سطوح برتری داشته است. بر پایه نتایج به‌دست آمده، در بر‌هم‌کنش اثر مایکوریزا × ورمی‌کمپوست 6 تن × 150 کیلوگرم نیتروژن، عملکرد دانه به میزان 36/14 تن در هکتار و میزان انباشت نیترات دانه به 62/46 میلی‌گرم در کیلوگرم وزن دانه رسید که مطلوب‌ترین ترکیب کودی بر مبنای هدف تحقیق، استاندارد انباشت نیترات در دانه می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

329 - اثر سویه های متفاوت باکتری سودوموناس فلورسنت بر خصوصیات کمی و کیفی گیاه روغنی گلرنگ
علیرضا رحیمی مجید جامی الاحمدی کاظم خاوازی محمد حسن سیاری رستم یزدانی بیوکی

به منظور مطالعه اثرات کاربرد باکتری‌های محرک رشد (سودوموناس) بر عملکرد و اجزای عملکرد و برخی ویژگی‌های گلرنگ (Carthamus tinctorious L) رقم IL111، آزمایشی در سال زراعی 89-1388 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با ده تیمار د چکیده کامل

به منظور مطالعه اثرات کاربرد باکتری‌های محرک رشد (سودوموناس) بر عملکرد و اجزای عملکرد و برخی ویژگی‌های گلرنگ (Carthamus tinctorious L) رقم IL111، آزمایشی در سال زراعی 89-1388 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با ده تیمار در سه تکرار انجام گردید. تیمارها شامل: سویه‌های 187،169،99،36 باکتری‌های سودوموناس فلورسنت و سویه‌های 177،168، 159، 41،11 باکتری‌های سودوموناس پوتیدا به همراه تیمار شاهد (بدون تلقیح باکتری) بودند. در این بررسی عملکرد کمی، اجزای عملکرد و خصوصیات کیفی (درصد روغن و پروتئین) اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که تلقیح گیاه با سویه‌های باکتری بر هیچ‌کدام از ویژگی‌های گیاه معنی‌دار نبود، با این وجود مقایسات گروهی نشان داد که صفاتی همچون تعداد شاخه اصلی در بوته، قطر ساقه و وزن هزار دانه و از صفات کیفی درصد چربی دانه معنی‌دار شدند. اکثر تیمارهای باکتری از لحاظ صفات کمی و کیفی مورد مطالعه بر تیمار شاهد برتری نشان دادند، باکتری‌ها به طور متوسط عملکردهای دانه و روغن را به ترتیب به میزان 25 و 50 درصد افزایش دادند. باکتری‌های سودوموناس پوتیدا نسبت به سایر باکتری‌ها در تمامی صفات بجز تعداد طبق در بوته برتر بودند. از لحاظ شاخص سطح برگ، تجمع ماده خشک و سرعت رشد محصول سویه 177 باکتری سودوموناس پوتیدا نسبت به سایر تیمارها به صورت معنی‌داری برتر بودند. به نظر می رسد که بتوان با کاربرد باکتری های محرک رشد در جهت افزایش ویژگی های رشدی گیاهان استفاده کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

330 - بررسی واکنش برخی ژنوتیپ‌های آفتابگردان به تنش خشکی با استفاده از شاخص-های تحمل به تنش
تقی عوض آبادیان جعفر مسعود سینکی نصرت الله حسینی علیرضا دشتبان مهرناز زارعی

این آزمایش با هدف تعیین میزان تحمل به خشکی ارقام آفتابگردان در شرایط قطع آبیاری، به صورت اسپلیت استریپ پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 90-89 در شهرستان دامغان طراحی و شاخص حساسیت خشکی(SSI)، شاخص تحمل(TOL)، شاخص تحمل تنش(STI)، میانگین هندسی چکیده کامل

این آزمایش با هدف تعیین میزان تحمل به خشکی ارقام آفتابگردان در شرایط قطع آبیاری، به صورت اسپلیت استریپ پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 90-89 در شهرستان دامغان طراحی و شاخص حساسیت خشکی(SSI)، شاخص تحمل(TOL)، شاخص تحمل تنش(STI)، میانگین هندسی بهره‌وری (GMP)و میانگین بهره‌وری(MP) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد بین ارقام از نظر علمکرد دانه اختلاف معنی‌داری وجود داشت. در شرایط بدون تنش رقم هایسان 33 با 4790 کیلوگرم درهکتار بیشترین عملکرد دانه همچنین در شرایط تنش نیز این رقم با 2645 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه را نسبت به دو رقم دیگر تولید کرد. بالاترین میزان شاخص (STI) در تنش شدید متعلق به رقم رکورد و تنش ملایم متعلق به رقم پروگرس بود، همچنین رقم هایسان 33، بیشترین MP و GMP را نسبت به سایر شاخص ها نشان داد. محاسبه همبستگی شاخص های ارزیابی با عملکرد در شرایط مطلوب و تنش نشان داد که عملکرد در شرایط تنش (YS) رابطه معنی‌داری با Yp و تمامی شاخص‌ها به جز شاخص حساسیت به تنش SSIداشت و همبستگی Yp با STI، GMP ,MPو TOL معنی‌دار بود. همبستگی بین MP با STI وGMP و نیز STI با GMP مثبت معنی‌دار ولی بیشترین همبستگی بین MP و GMPدیده شد. SSI نیز رابطه منفی وغیر معنی‌داری با همه شاخص های تحمل به تنش نشان داد. در مجموع نتایج این تحقیق نشان داد شاخص های STI ، GMPو MPشاخص‌های مناسبی برای برآورد پایداری عملکرد ودستیابی به ارقام پر محصول بودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

331 - تعیین مناسب‌ترین شاخص مقاومت به خشکی در ژنوتیپ های مختلف نخود
مهدی روزرخ سید حسین صباغ پور محمد آرمین

به منظور تعیین مناسب‌ترین شاخص انتخاب مقاومت به خشکی در بیست ژنوتیپ نخود زراعی آزمایشی در سال‌های زراعی 86-1385 و 1387-1386در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات دیم سرارود کرمانشاه و دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه در شرایط جداگانه آبی و دیم با یک آزمایش مرکب در قالب طرح بل چکیده کامل

به منظور تعیین مناسب‌ترین شاخص انتخاب مقاومت به خشکی در بیست ژنوتیپ نخود زراعی آزمایشی در سال‌های زراعی 86-1385 و 1387-1386در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات دیم سرارود کرمانشاه و دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه در شرایط جداگانه آبی و دیم با یک آزمایش مرکب در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار انجام شد. در این بررسی ژنوتیپ تازه معرفی شده مورد استفاده قرار گرفت. شاخص‌های کمی مقاومت و حساسیت به خشکی مانند شاخص حساسیت به تنش (SSI)، شاخص تحمل تنش((STI، شاخص تحمل(TOL)، شاخص میانگین هندسی بهره‌وری(GMP)، شاخص پایداری عملکرد (YSI)، شاخص بهره‌وری متوسط(MP)، شاخص میانگین هارمونیک (MH) و شاخص معیار برتریت(Pi) بر اساس عملکرد گیاه در شرایط تنش آبی و شرایط بدون تنش محاسبه شد. نتایج بدست آمده نشان داد در بین شاخص‌های مقاومت به خشکی، شاخص‌های MP, MH, GMP, STI به عنوان بهترین شاخص‌ها در گزینش ژنوتیپ‌های مقاوم به خشکی معرفی شدند. تجزیه خوشه ای ژنوتیپ‌های مورد مطالعه بر اساس صفات یاد شده، نشان دهنده طبقه بندی آن‌ها به سه گروه عمده است که سه ژنوتیپ شماره 7، 8 و 11(آزاد،ILC.482 وILC.1799) در یک گروه جای گرفته و معرف ژنوتیپ های مقاوم به خشکی بودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

332 - تاثیر تلفیق کودهای زیستی و شیمیایی بر عملکرد دانه، اجزای عملکرد و شاخص‌های رشدی گندم
اسحاق حجتی پور برمک جعفری حقیقی مسلم درستکار

به منظور بررسی اثرات کودهای شیمیایی و زیستی و برهمکنش آنها بر ویژگی‌های فیزیولوژیک و عملکرد و اجزاء عملکرد گندم (Triticum aestivum)، آزمایشی در سال زراعی 91-1390 در شهرستان مرودشت استان فارس انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار ب چکیده کامل

به منظور بررسی اثرات کودهای شیمیایی و زیستی و برهمکنش آنها بر ویژگی‌های فیزیولوژیک و عملکرد و اجزاء عملکرد گندم (Triticum aestivum)، آزمایشی در سال زراعی 91-1390 در شهرستان مرودشت استان فارس انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار بود. فاکتورهای آزمایش شامل تیمار کود نیتروژنه در چهار سطح صفر، 75، 150و225 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار و تیمار کود زیستی نیتروکارا در سه سطح: بدون مصرف کود زیستی، میزان توصیه شده (100 گرم در 130 کیلوگرم بذر) و دو برابر میزان توصیه شده (200 گرم در 130 کیلوگرم بذر) بود. نتایج آزمایش نشان داد که بالاترین عملکرد دانه (6/7 تن در هکتار) در شرایط تلفیقی مصرف 225 کیلوگرم نیتروژن خالص و مصرف 200 گرم کود زیستی نیتروکارا و کمترین عملکرد دانه (9/2 تن در هکتار) در تیمار شاهد (عدم مصرف کودهای زیستی و شیمیایی) حاصل شد. بالاترین تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه نیز در شرایط مصرف توأم کودهای شیمیایی و زیستی حاصل شد. در شرایط مصرف 150 کیلوگرم کود اوره همراه با 200 گرم کود زیستی نیتروکارا اختلاف معنی‌داری با شرایط مصرف 225 کیلوگرم کود اوره همراه با 100 گرم کود زیستی نیتروکارا نداشت. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که برای رسیدن به حداکثر عملکرد گندم، کود زیستی به تنهایی کافی نمی‌باشد و تلفیق کودهای زیستی و شیمیایی حداکثر تولید را حاصل می‌کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

333 - اثر تنش کم‌آبی بر عملکرد دانه و صفات موثر بر عملکرد چند هیبرید ذرت علوفه‌ای
مریم حاجی بابائی فرهاد عزیزی

به منظور بررسی اثر تنش کم‌آبی بر عملکرد دانه و صفات موثر بر عملکرد چند هیبرید جدید ذرت، آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه پژوهشی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج در سال 1388 اجرا گردید. فاکتور اصلی شامل سه سطح چکیده کامل

به منظور بررسی اثر تنش کم‌آبی بر عملکرد دانه و صفات موثر بر عملکرد چند هیبرید جدید ذرت، آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه پژوهشی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج در سال 1388 اجرا گردید. فاکتور اصلی شامل سه سطح آبیاری معمولی، تنش ملایم و تنش شدید و فاکتور فرعی نیز شامل 14 هیبرید ذرت بود. نتایج نشان داد که کلیه صفات مورد بررسی به جز تعداد ردیف دانه در بلال به رژیم‌های آبیاری واکنش نشان داده و اختلاف آنها در رژیم‌های مختلف آبیاری در سطح احتمال 1% معنی‌دار شد. اثر متقابل رژیم‌های آبیاری و هیبرید‌های ذرت فقط در صفت طول بلال در سطح احتمال 1% معنی‌دار بود. هیبرید KSC700 دارای عملکرد دانه بالایی (12961 کیلوگرم در هکتار) بود که به عنوان برترین هیبرید شناسایی شد و هیبرید K47/2-2-1-2-2-1-1-1×K3544/1 دارای کمترین میزان عملکرد دانه بود که کاهش معنی‌دار عملکرد دانه در شرایط تنش کم‌آبی به علت کاهش تعداد کل دانه در بلال و وزن هزار دانه بود. با افزایش میزان تنش از تیمار آبیاری نرمال به تنش شدید عملکرد دانه به میزان 31% درصد کاهش یافت. با توجه به همبستگی صفات می‌توان نتیجه گرفت که صفات طول بلال، قطر بلال، تعداد دانه در ردیف، تعداد ردیف در بلال، وزن هزار دانه در تغییرات عملکرد دانه در شرایط کمبود رطوبت خاک می‌توانند تاثیر قابل ملاحظه‌ای داشته باشند. نتایج حاصل از بررسی همبستگی با توجه به شرایط نرمال و تنش ملایم شاخص‌های بهره‌وری متوسط، میانگین هندسی بهره‌وری و تحمل به تنش و با در نظر گرفتن شرایط نرمال و تنش شدید شاخص‌های تحمل و حساسیت به تنش را به عنوان بهترین شاخص‌ها برای تعیین ارقام متحمل به تنش کم‌آبی میان هیبریدهای مختلف ذرت معرفی نمود. هیبریدهای KSC700،KLM77029/8-1-2-3-2-3×MO17 و K47/2-2-1-4-1-1-1×MO17نیز توسط شاخص‌های مختلف به عنوان متحمل‌ترین هیبریدها به تنش کم‌آبی شناسایی گردیدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

334 - تاثیر تاریخ کاشت بر عملکرد دانه و روند تغییرات شاخص‌های فیزیولوژیک رشد کتان روغنی (Linum usitatissimum L.)
مریم بدوی محمد محمودی سورستانی

به منظور بررسی امکان کشت گیاه دارویی کتان روغنی در شرایط آب و هوایی اهواز و تعیین بهترین تاریخ کشت جهت دستیابی به عملکرد بالا، تحقیقی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 4 تیمار و 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید چمران اهواز در سال زراعی 92-1391 به اجرا درآمد. تیم چکیده کامل

به منظور بررسی امکان کشت گیاه دارویی کتان روغنی در شرایط آب و هوایی اهواز و تعیین بهترین تاریخ کشت جهت دستیابی به عملکرد بالا، تحقیقی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 4 تیمار و 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید چمران اهواز در سال زراعی 92-1391 به اجرا درآمد. تیمارهای مورد بررسی شامل 4 تاریخ کاشت (15 آذر، 5 دی، 25 دی و 15 بهمن) بودند. نتایج نشان داد که با تاخیر در کاشت، تمامی صفات مورد بررسی به طور معنی‌داری کاهش یافت. بیشترین ارتفاع گیاه (33/79 سانتی‌متر)، تعداد شاخه جانبی (33/3)، وزن هزار دانه (30/5 گرم)، تعداد کپسول در گیاه (66/33)، تعداد دانه در کپسول (96/8)، شاخص برداشت (33/37 درصد)، عملکرد دانه (67/1349 کیلوگرم در هکتار)، درصد روغن (37%)، عملکرد روغن (77/497 کیلوگرم در هکتار) در تاریخ کشت اول مشاهده شد. همچنین نتایج آنالیز رشد نشان داد که با تاخیر در کاشت، شاخص سطح برگ، ماده خشک کل، سرعت رشد محصول و سرعت رشد نسبی گیاه کتان روغنی کاهش پیدا کرد. در مجموع، با توجه به نتایج این پژوهش، کشت کتان روغنی در 15 آذر در شرایط آب و هوایی اهواز توصیه می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

335 - بررسی اثر دوره های گرسنگی و رشد جبرانی با مخمر نانوایی (Saccharomyces cerevisiae) بر شاخص های رشد و بازماندگی بچه ماهی کپور(Cyprinus carpio)
مجید محمدنژاد شموشکی مرتضی مازینی

پرورش موفقیت آمیز ماهیان (از جمله ماهی کپور) به قابلیت دسترسی به غذای مناسب جهت تغذیه بستگی دارد تا بتواند سلامتی و رشد را بخصوص در مراحل لاروی تضمین نماید. رشد جبرانی یک فاز از رشد سریع به دنبال محدودیت غذایی در اثر شرایط بحرانی است که در ماهیان مشاهده شده است. بدین من چکیده کامل

پرورش موفقیت آمیز ماهیان (از جمله ماهی کپور) به قابلیت دسترسی به غذای مناسب جهت تغذیه بستگی دارد تا بتواند سلامتی و رشد را بخصوص در مراحل لاروی تضمین نماید. رشد جبرانی یک فاز از رشد سریع به دنبال محدودیت غذایی در اثر شرایط بحرانی است که در ماهیان مشاهده شده است. بدین منظور این آزمایش روی بچه ماهیان کپور با وزن متوسط 074/0±668/0 گرم و طول متوسط181/0±85/2 سانتیمتر به مدت 6 هفته و در 5 تیمار و 3 تکرار بصورت زیر انجام پذیرفت: تیمار 1: کاملا سیری، تیمار 2: یک هفته سیری-یک هفته گرسنگی با غذای معمولی، تیمار 3: یک هفته سیری-یک هفته گرسنگی با استفاده از 103 واحد تشکیل دهنده کلونی مخمر، تیمار 4: یک هفته سیری-یک هفته گرسنگی با استفاده از 106 واحد تشکیل دهنده کلونی مخمر، تیمار 5: یک هفته سیری-یک هفته گرسنگی با استفاده از 109 واحد تشکیل دهنده کلونی مخمر. نرخ غذادهی براساس 10 درصد وزن بدن کل بچه ماهیان یک تکرار، در روز صورت پذیرفت. بچه ماهیان کپوردر طول دوره آزمایش با غذای تجاری و مخمر نانوایی تغذیه شدند. نتایج بدست آمده از این تحقیق نشان داد که بین تیمارهای مورد بررسی از نظر وزن و طول بدن بچه ماهی اختلاف معنی دار آماری مشاهده می گردد (P< 0.05). بطوریکه بیشترین افزایش وزن و طول را بچه ماهیان در تیمار 1 داشتند. همچنین اختلاف معنی داری در تمامی شاخص های رشد و بازماندگی مشاهده شد (P<0.05). نتایج نشان داد که گرسنگی باعث کاهش رشد بچه ماهیان کپور گردیده اما در رشد جبرانی استفاده از مخمر ساکرومایسس سرویزیه باعث جبران کاهش رشد ماهی بعد از دوران گرسنگی گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

336 - بررسی‌فاکتورهای‌خونی‌وایمنی‌دربچه‌ماهیان‌اسکار(Astronotus ocellatus‌)‌تغذیه-شده‌باناپلی‌آرتمیای‌غنی‌سازی‌شده باپربیوتیک‌مانان‌الیگوساکاریدوپربیوتیک‌دیواره‌ی-سلولی‌مخمرنانوایی (Saccharomyces cerevisiae)
فائزه سمیع املشی عباسعلی زمینی

این تحقیق درخردادماه سال1392درمرکز تحقیقات ، علوم شیلاتی و فنون دریائی دکترکیوان در بندر چمخاله با هدف تعیین تاثیر سطوح متفاوت پری بیوتیک مانان الیگوساکارید و پری بیوتیک دیواره سلولی مخمر نانوایی برفاکتورهای خونی و ایمنی بچه ماهیان اسکار(Astronou چکیده کامل

این تحقیق درخردادماه سال1392درمرکز تحقیقات ، علوم شیلاتی و فنون دریائی دکترکیوان در بندر چمخاله با هدف تعیین تاثیر سطوح متفاوت پری بیوتیک مانان الیگوساکارید و پری بیوتیک دیواره سلولی مخمر نانوایی برفاکتورهای خونی و ایمنی بچه ماهیان اسکار(Astronouts o cellatus ) به مدت 8 هفته انجام پذیرفت. پس از یک هفته سازگاری با شرایط پرورشی 100عدد بچه ماهی اسکار با میانگین وزنی 35/0گرم بصورت تصادفی به 4 آکواریوم با تراکم25 عدد در هرآکواریوم به مدت 8 هفته با توجه به دمای آب به میزان10در صد زیتوده تغذیه شدند. در این آزمایش باغنی سازی ناپلی آرتمیا با پری بیوتیک مانان الیگوساکارید در سه تیمار 250،500،750میلی گرم در لیتر و یک گروه شاهد(هریک باسه تکرار) به مدت سه هفته، معادل بیست ویک روز بچه ماهیان اسکارمورد تغذیه قرارگرفتند واز ابتدای هفته چهارم تا انتهای هفته هشتم نیز با افزودن پری بیوتیک دیواره سلولی مخمردرسه تیمار 1،2،3درصد ویک گروه شاهد به میزان صفر(هریک با سه تکرار) با غذای آغازین بچه ماهی اسکارکه از شرکت بیومار تهیه شده بود، مورد تغذیه قرارگرفتند. در پایان دوره گلبول های سفید و قرمزخون، هماتوکریت، هموگلوبین، نوتروفیل،مونوسیت بین تیمار ها و شاهد اختلاف معنی دار آماری مشاهد شد ودر تیمارها افزایش معنی داری نسبت به شاهدداشته است، اما لنفوسیت در شاهد بیشترازکلیه تیمارها بوده است (P≤0.05 ) . غلظت متوسط هموگلوبین در گلبول قرمز خون( MCH) ، میزان حجم متوسط گلبولی خون ماهیان(MCV )، غلظت متوسط هموگلوبین گلبو های قرمز خون، ( MCHC ) و ائوزینوفیل مورد بررسی بین تیمار ها و شاهد اختلاف معنی دار آماری مشاهده نشد (P>0.05). دربررسی فاکتورهای ایمنی، لیزوزیم خون، IgM در تمامی گروه های تیماری بیشترازگروه شاهد بوده است و به لحاظ آماری اختلاف معنی دار مشاهده گردید (P<0.05). میزان ایمنوگلوبولین کل بین تیمار ها اختلاف معنی دار آماری مشاهده شد ودر تیمار% 1 و% 3 بیشتر از شاهد و تیمار% 2 بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

337 - اثرات شوری بر شاخص‌های رشد وبقای بچه ماهیان کپور علفخوار Ctenopharyngodonidella) )
سکینه یگانه سیده زینب عابدی زینب حقّی

هدف از مطالعه حاضر ارزیابی تاثیر شوری بر شاخص های رشد و بقایبچه ماهیان کپور علفخوار (Ctenopharyngodon idella) می باشد. این تحقیق در یک دوره 28 روزه در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری انجام گرفت. 140 بچهماهی کپور علفخوار (میانگین وزن 32/0±59/1 گرم و میانگی چکیده کامل

هدف از مطالعه حاضر ارزیابی تاثیر شوری بر شاخص های رشد و بقایبچه ماهیان کپور علفخوار (Ctenopharyngodon idella) می باشد. این تحقیق در یک دوره 28 روزه در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری انجام گرفت. 140 بچهماهی کپور علفخوار (میانگین وزن 32/0±59/1 گرم و میانگین طول 38/0±72/4 سانتی متر) در زمان تغذیه آغازین در 4 تیمار و 3 تکرار (شوری های 0، 2، 4 و ppt 6) مورد بررسی قرار گرفتند. دمای پرورش 1 ±27 درجه سانتی گراد بود. درصد بقا در تیمارهای 0 و 4 ppt بیشترین و در تیمار 6 ppt کمترین میزان بود. درصد افزایش وزن بچه ماهیان در تیمار 0 ppt (آب شیرین) با تفاوت چشمگیری نسبت به بقیه تیمارها بیشتر بود (05/0 P<). نرخ رشد ویژه در تیمار 0 ppt بیشترین میزان و در تیمار 2 ppt کمترین مقدار را دارا بود. فاکتور وضعیت بچه ماهیان نیز فقط در تیمار 4 ppt به صورت معنی داری از سایر تیمارها بیشتر بود؛ درحالی که بقیه تیمارها تفاوت محسوسی با هم نداشتند.جمع بندینهایی نشان می دهد کهبچه ماهیان کپور علفخوار در آبهایی که شوری آنها تا 4 گرم در لیتر می باشد، به خوبی پرورش می یابند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

338 - بررسی اثر تنظیم کننده‌ رشد گیاهی سایکوسل و سطوح مختلف کود نیتروژنه بر برخی شاخص‌های رشد و عملکرد گیاه جو
احمد افکاری میترا عباسی

به‌منظور بررسی اثر غلظت‌های مختلف سایکوسل و مقادیر کود نیتروژن بر برخی صفات رشد، عملکرد و اجزاء عملکرد جو آزمایشی در بهار سال 1394 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌ کامل تصادفی در 4 تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل سایکوسل با غلظت‌های (صفر، 500، 1000 و 1500 میلی‌گر چکیده کامل

به‌منظور بررسی اثر غلظت‌های مختلف سایکوسل و مقادیر کود نیتروژن بر برخی صفات رشد، عملکرد و اجزاء عملکرد جو آزمایشی در بهار سال 1394 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌ کامل تصادفی در 4 تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل سایکوسل با غلظت‌های (صفر، 500، 1000 و 1500 میلی‌گرم در هکتار) و فاکتور نیتروژن در 3 سطح (50 ، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار) بود. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که کود نیتروژن و غلظت‌های مختلف سایکوسل بر روی تعداد پنجه بارور، طول سنبله و شاخص برداشت در سطح احتمال 5% و بر روی تعداد سنبله در متر مربع، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، ارتفاع بوته، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیکی در سطح احتمال 1% تاثیر معنی‌داری داشتند. هم‌چنین اثر متقابل کود نیتروژن و غلظت‌های مختلف سایکوسل روی صفات تعداد پنجه بارور، تعداد سنبله در متر مربع، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیکی در سطح احتمال 1% معنی‌دار شد. نتایج مقایسات میانگین نشان داد که بیشترین تعداد پنجه بارور (5/1)، طول سنبله (6/9 سانتی‌متر)، عملکرد دانه (3687 کیلو گرم در هکتار) و وزن هزار دانه (9/34 گرم) به ترتیب، با کاربرد 1500میلی‌گرم سایکوسل در هکتار به‌دست آمد. نتایج به‌دست آمده از اثر متقابل کود نیتروژن و غلظت‌های مختلف سایکوسل نشان داد که بیشترین تعداد پنجه بارور (8/1)، تعداد سنبله در مترمربع (5/383)، عملکرد دانه (3/3808 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد بیولوژیکی (2/17795 کیلوگرم در هکتار) با کاربرد 150‌کیلوگرم نیتروژن در هکتار همراه با 1500میلی‌گرم در هکتار سایکوسل به‌دست آمد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

339 - تأثیر تراکم بوته و کاربرد مقادیر نانو کلات آهن بر شاخص‌های فیزیولوژیک رشد ذرت آجیلی در اراک
بابک پیکرستان

این آزمایش در تابستان سال 1392 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه پیام نور واقع در اراک، استان مرکزی با استفاده از طرح کرت‌های خرد شده، در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار انجام گردید. مقادیر صفر، 5/0، 1 و 2 در هزار نانو کلات آهن به عنوان عامل اصلی و تراکم چکیده کامل

این آزمایش در تابستان سال 1392 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه پیام نور واقع در اراک، استان مرکزی با استفاده از طرح کرت‌های خرد شده، در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار انجام گردید. مقادیر صفر، 5/0، 1 و 2 در هزار نانو کلات آهن به عنوان عامل اصلی و تراکم‌های 6، 4/7، 8/8 و 2/10 بوته در مترمربع به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد با افزایش کود نانو کلات آهن از صفر به 5/0 در هزار، افزایش قابل ملاحظه ای در میزان شاخص سطح برگ به وجود آمد. با افزایش نانو کلات آهن از صفر به نیم در هزار نانو کلات آهن و یک در هزار نانو کلات آهن در هکتار، آهنگ رشد گیاه و دوام شاخص سطح برگ افزایش یافت. افزایش کود نانو کلات آهن از 1 به 2 در هزار، باعث کاهش آهنگ رشد گیاه گردید. در میان شاخص‌های فیزیولوژیک جذب و تحلیل خالص کمتر رابطه عکس با مصرف نانو کلات نشان داد. افزایش میزان شاخص سطح برگ در مزرعه باعث افزایش میزان جذب نور و درنتیجه افزایش ظرفیت فتوسنتزی گیاه گردید که درنهایت منجر به افزایش عملکرد شد. بخش عمده‌ای از افزایش آهنگ رشد گیاه در اثر افزایش تراکم مربوط به افزایش شاخص سطح برگ بود. با توجه به اهمیت شاخص سطح برگ، آهنگ رشد گیاه و دوام شاخص برگ در افزایش عملکرد دانه می‌توان نتیجه گرفت که بخش عمده‌ای از افزایش عملکرد دانه درنتیجه افزایش تراکم، مربوط به بهبود شاخص‌های فیزیولوژیک ذکرشده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

340 - نتایج کاربرد سیلیس و پتاسیم بر شاخص‌های زراعی و عملکرد دانه برنج رقم طارم هاشمی
مرتضی سام دلیری حمیدرضا مبصر سلمان دستان آرش قاسمی میانایی

به منظور بررسی اثرات مقادیر سیلیس و پتاسیم بر شاخص‌های زراعی و عملکرد دانه برنجرقم طارم هاشمی، آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی واقع در شهرستان ساری اجرا شد. مقادیر سیلیس در چهار سطح 0، 250، 500 و 750 چکیده کامل

به منظور بررسی اثرات مقادیر سیلیس و پتاسیم بر شاخص‌های زراعی و عملکرد دانه برنجرقم طارم هاشمی، آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی واقع در شهرستان ساری اجرا شد. مقادیر سیلیس در چهار سطح 0، 250، 500 و 750 کیلوگرم در هکتار به عنوان عامل اصلی و مقادیر پتاسیم در چهار سطح 0، 30، 60 و90 کیلوگرم در هکتار پتاس خالص به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد حداکثر عملکرد دانه (612 گرم در متر مربع) تحت میزان 750 کیلوگرم سیلیس در هکتار حاصل شد، چون بیشترین تعداد پنجه در کپه، تعداد پنجه بارور، تعداد خوشه در متر مربع، تعداد کل خوشه‌چه در خوشه و تعداد خوشه‌چه پر نیز تحت این تیمار به دست آمد. بیشترین تعداد پنجه بارور، درصد خوشه‌چه پر در خوشه، وزن هزار دانه، در نتیجه عملکرد دانه (3/575 گرم در متر مربع) و شاخص برداشت (6/35 %) با کاربرد 90 کیلوگرم پتاسیم در هکتار حاصل شد. حداکثر درصد خوشه‌چه پر در خوشه تحت اثر متقابل مقادیر 750 کیلوگرم سیلیس در هکتار × 90 کیلوگرم پتاسیم در هکتار به دست آمد. عملکرد دانه با تعداد کل پنجه در کپه، تعداد پنجه بارور، تعداد خوشه در متر مربع، تعداد کل خوشه‌چه در خوشه و تعداد خوشه‌چه پر در خوشه همبستگی مثبتی نشان داد. شاخص برداشت با طول برگ پرچم، تعداد پنجه بارور، تعداد خوشه در متر مربع، تعداد خوشه‌چه پر، درصد خوشه‌چه پر و عملکرد دانه همبستگی مثبت نشان داد. بنابراین با توجه به نتایج به دست آمده مقادیر 750 کیلوگرم سیلیس در هکتار و90 کیلوگرم پتاسیم در هکتار به علت افزایش شاخص‌های زراعی و عملکرد دانه به عنوان تیمار مناسب معرفی می‌گردند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

341 - مدیریت شاخص در بازار سرمایه
مژگان صفا یاسر صادقی رضا شمسی

هدف: اساس و بنیه اقتصادی جوامع و ساختار اقتصادی آنها، وجود بازارهای مالی متعدد من‌جمله بورس است که به‌واسطه نقش پُررنگ خود در تأمین مالی پیشران‌ها، در زمرة اساسی‌ترین رُکن اقتصادی به شمار می‌روند. سنجه‌های انعکاس عملکرد شرکت‌ها در این بازار، شاخص‌ها است. لکن به دلایل عد چکیده کامل

هدف: اساس و بنیه اقتصادی جوامع و ساختار اقتصادی آنها، وجود بازارهای مالی متعدد من‌جمله بورس است که به‌واسطه نقش پُررنگ خود در تأمین مالی پیشران‌ها، در زمرة اساسی‌ترین رُکن اقتصادی به شمار می‌روند. سنجه‌های انعکاس عملکرد شرکت‌ها در این بازار، شاخص‌ها است. لکن به دلایل عدیده‌ای گاهی اوقات دستخوش تغییرات تصنعی می‌شوند. شناسایی دلایل شکل‌گیری این آسیب در بازه زمانی 1397 الی 1400 هدف اصلی پژوهش است. روش‌شناسی پژوهش: انجام پژوهش از سه مرحله تشکیل شده است: اول؛ با بهره‌گیری از تحلیل تم، به بررسی شواهد موجود جهت احصاء عوامل کلیدی و انواع دست‌کاری در شاخص‌های بورسی می‌پردازد. دوم؛ با استفاده از تکنیک دلفی دومرحله‌ای یافته‌های جدیدی شناسایی و با یافته‌های مرحلة نخست تجمیع و آن را به تأیید خبرگان می‌رساند. سوم؛ با بهره‌گیری از فن دلفی- فازی، عوامل کلیدی به‌دست‌آمده را با استفاده از نظر همان خبرگان، غربالگری می‌نماید. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد بورس تهران مُستعد دست‌کاری در شاخصهاست و دست‌کاری و مدیریت شاخص‌ها در آن به دو گونه کلی صورت میپذیرد: بخشی از آنها با اقدامات واقعی، اما همراه با نیت سوء بوده و بهعنوان مدیریت شاخص واقعی معرفی میشود و بخش دیگر آن نیز با اقدامات ساختگی و دارای نیت سوء میباشد که بهعنوان مدیریت شاخص مصنوعی دستهبندی و تشریح میشود. اصالت / ارزش‌افزوده علمی: نتایج این پژوهش میتواند در بازنگری و اصلاح دستورالعملها و چارچوب شفافیت اطلاعات در زمینه شاخص‌ها مؤثر باشد. نوآوری محتوایی در شناسایی ابعاد و نحوة دست‌کاری شاخص بورس از دیگر دستاوردهای پژوهش است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

342 - شناسایی و رتبه‌بندی مؤلفه‌های افشای مسئولیت اجتماعی و ارائه الگوی بومی
هادی جوانشیر جمادوردی گرگانلی دوجی پرویز سعیدی آرش نادریان

هدف: ضرورت پاسخگویی و توجه به سایر گروه‌های اجتماع و همچنین آثار زیست‌محیطی ناشی از فعالیت‌های بنگاه اقتصادی موجب شد تا مفهوم افشای مسئولیت اجتماعی در مباحث نظری حسابداری مطرح شود. تقاضاي روزافزون ذي‌نفعان از شركت‌ها براي پذيرش مسئوليت‌هاي اجتماعي، شركت‌ها را به درگيرشد چکیده کامل

هدف: ضرورت پاسخگویی و توجه به سایر گروه‌های اجتماع و همچنین آثار زیست‌محیطی ناشی از فعالیت‌های بنگاه اقتصادی موجب شد تا مفهوم افشای مسئولیت اجتماعی در مباحث نظری حسابداری مطرح شود. تقاضاي روزافزون ذي‌نفعان از شركت‌ها براي پذيرش مسئوليت‌هاي اجتماعي، شركت‌ها را به درگيرشدن در مسئوليت‌هاي زيست‌محيطي و اجتماعي تشويق كرده است؛ باتوجه‌به این ضرورت هدف از پژوهش حاضر، شناسایی و رتبه‌بندی مؤلفه‌های افشای مسئولیت اجتماعی و ارائه الگوی بومی می‌باشد. روش‌شناسی پژوهش: با استفاده از روش‌های پیش‌بینی دلفی، تحليل سلسله‌مراتبی و پرسش‌نامه در یک چهارچوب جامع ارائه و مورد تحلیل قرار داده است. همچنین، وضعیت موجود آن و سطح افشای بعد اجتماعی در شرکت‌ها از طریق تحلیل محتوای گزارش‌های هیأت‌مدیرة شرکت‌های ایرانی تعیین گردیده است. یافته‌ها: یافته‌ها بیان‌کنندة این است که مهم‌ترین مؤلفه‌های بعد اجتماعی از نظر اولویت عبارتند از عامل مشتریان با وزن نسبی 220/0 در رتبه اول و پس از آن عامل مسئولیت‌های جامعه با وزن نسبی 174/0 در رتبه دوم و مسائل محیطی با وزن نسبی 140/0 در رتبه سوم و محصولات و خدمات با وزن نسبی 128/0 در رتبه چهارم و انرژی با وزن نسبی 117/0 در رتبه پنجم و اقتصادی با وزن نسبی 112/0 در رتبه ششم و منابع انسانی با وزن نسبی 108/0 در رتبه هفتم اهمیت قرار دارد؛ در مجموع، سطح پایین افشای بعد اجتماعی در شرکت‌های ایرانی نشان‌دهندة شكاف بالای وضعیت موجود از انتظارات جامعه است و مستلزم وجود مقررات، الزامات و استانداردهای مناسب در حوزة گزارشگری و افشای شرکت‌ها برای پاسخگویی به انتظارات ذی‌نفعان و جامعه است. اصالت / ارزش‌افزوده علمی: نتایج تحلیل مسیر و شاخص‌های مطلوب برازش مدل ساختاری، بیان‌کنندة معناداری و تبیین و توجیه مناسب کلیة مؤلفه‌ها برای افشای بعد اجتماعی مسئولیت شرکت‌ها است و باعث می‌شود تا با رشد و توسعة صنایع و واحدهای تجاری مختلف، عواقب و تأثیرات فعالیت‌های آن‌ها بر جامعه و عدم ارائه گزارشگری اجتماعی، شكاف میان انتظارات واحدهای اقتصادی و انتظارات جامعه کاهش پیدا کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

343 - نقش محتوای اطلاعاتی متقابل سود از شاخص‌های بازار در هم‌زمانی بازده و عملکرد پرتفوی با رویکرد آنتروپی توأم
حسن زارعی مجید داودی نصر مجید زنجیردار

10.30495/afi.2023.1979811.1196

هدف: هدف از انجام این پژوهش بررسی نقش محتوای اطلاعاتی متقابل سود از شاخص‌های بازار در هم‌زمانی بازده و عملکرد پرتفوی بوده است. روش‌شناسی پژوهش: این پژوهش کاربردی و توصیفی - تحلیلی می‌باشد. جامعه آماری آن کلیه شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال‌های 1 چکیده کامل

هدف: هدف از انجام این پژوهش بررسی نقش محتوای اطلاعاتی متقابل سود از شاخص‌های بازار در هم‌زمانی بازده و عملکرد پرتفوی بوده است. روش‌شناسی پژوهش: این پژوهش کاربردی و توصیفی - تحلیلی می‌باشد. جامعه آماری آن کلیه شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال‌های 1391 تا 1400 بوده که پس از غربالگری، تعداد 118 شرکت به‌عنوان نمونه آماری موردمطالعه قرار گرفت. جهت سنجش محتوای اطلاعاتی متقابل متغیرها از آنتروپی توأم استفاده شد. از نرم‌افزار ره‌آورد نوین و سایت سازمان بورس، جهت جمع‌آوری داده‌ها و از آزمون‌های تی‌ استودنت، مقایسه میانگین، زوجی، برابری واریانس لوین، بوت‌استرپ در آزمون فرضیه‌ها و از نرم‌افزار R جهت تجزیه‌وتحلیل استفاده گردید. یافته‌ها: نتایج نشان داد که میزان اطلاع متقابل سود شرکت از شاخص‌های بازار، اگرچه منجر به هم‌زمانی بیشتر در بازده می‌شود، اما ازنظر آماری معنی‌دار نیست. همچنین نتایج نشان داد که پرتفوی‌های دارای ضریب اطلاع متقابل از سود، عملکرد متفاوتی را نسبت به پرتفوی‌های سنتی دارند. یافته‌های پژوهش بیانگر آن است که پرتفوی‌ حاصل از چندک 20 درصد ضریب اطلاع متقابل، درمجموع و در دوره‌های نگه‌داری 6، 9 و ۱۲ماهه، عملکرد مطلوب‌تری از پرتفوی‌های سنتی و سایر پرتفوی‌ها داشته است. اصالت / ارزش‌افزوده علمی: دانش‌افزایی این پژوهش شامل استفاده از ابزار آنتروپی توأم در سنجش محتوای اطلاعاتی متقابل سود از بازار و بررسی اثر آن در هم‌زمانی و ارائه یک الگوی جدید تشکیل پرتفوی می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

344 - تأثیر عصاره الکلی حنا روی فاکتورهای خونی ماهی کپور معمولی (Cyprinus carpio)
مرضیه محمدی مژده چله مال دزفول نژاد مهرزاد مصباح

برای انجام این آزمایش 280 قطعه ماهی کپور معمولی (با وزن متوسط 21/1±30/22 گرم) تحت چهار تیمار شاهد، گروه حمام دائم عصاره الکلی 01/0 درصد، گروه حمام دائم عصاره الکی 1/0 درصد، گروه حمام دائم عصاره الکلی 5/0 درصد به مدت 60 روز قرار گرفتند. در انتهای دوره بالاترین میز چکیده کامل

برای انجام این آزمایش 280 قطعه ماهی کپور معمولی (با وزن متوسط 21/1±30/22 گرم) تحت چهار تیمار شاهد، گروه حمام دائم عصاره الکلی 01/0 درصد، گروه حمام دائم عصاره الکی 1/0 درصد، گروه حمام دائم عصاره الکلی 5/0 درصد به مدت 60 روز قرار گرفتند. در انتهای دوره بالاترین میزان گلبول های سفید مربوط به تیمار 01/0 و به دنبال آن تیمار 1/0 بوده و در تیمار شاهد میزان گلبول های سفید کمترین مقدار را در میان سایر تیمارها نشان داد (05/0p <). بیشترین تعداد گلبول های قرمز مربوط به تیمار 5/0 بدون اختلاف معنی دار با تیمار 1/0 و شاهد بود(05/0p >). میزان هماتوکریت در شاهد مقادیر بالاتری را در مقابل تیمارهای 01/0، 1/0 و 5/0 نشان داد (05/0p <). در مورد هموگلوبین تیمار شاهد بالاترین میزان را دارا بود و به دنبال آن تیمار 01/0 قرار داشت(05/0p <). در مورد شاخص میزان متوسط هموگلوبین گلبولی بالاترین میزان مربوط به تیمار 01/0 و کمترین مقدار مربوط به تیمار 5/0 بود(05/0p <). تیمار شاهد از نظر عددی در رتبه دوم قرار داشت. عصاره حنا در پایان دوره 28 غلظت سبب بالا رفتن متوسط هموگلوبین گلبولی در تیمارها شد و حجم متوسط گلبولی کمترین مقدار را در تیمار 5/0 و بیشترین مقدار مربوط به تیمار شاهد داشت(05/0p <). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

345 - طراحی و تبیین شاخص‌های الگوی برتری در سرآمدی مدیریت دانش استراتژیک
محمدرضا حمیدی زاده ایرج سلطانی مریم قلی زاده

امروزه اغلب سازمان‌ها به دنبال انتخاب و پیاده سازی شاخص‌های سرآمدی جهت ارتقای سطح کیفی خدمات و محصولات خود و درنهایت خلق ارزش برای کلیه ذینفعان می باشند و شاخص‌های سرآمدی را به‌عنوان چارچوب عملیاتی در زمینه بهبود عملکرد سازمان‌ها در نظر می‌گیرند. ازاین‌رو استقرار شاخص‌ه چکیده کامل

امروزه اغلب سازمان‌ها به دنبال انتخاب و پیاده سازی شاخص‌های سرآمدی جهت ارتقای سطح کیفی خدمات و محصولات خود و درنهایت خلق ارزش برای کلیه ذینفعان می باشند و شاخص‌های سرآمدی را به‌عنوان چارچوب عملیاتی در زمینه بهبود عملکرد سازمان‌ها در نظر می‌گیرند. ازاین‌رو استقرار شاخص‌های سرآمدی مدیریت دانش استراتژیک اجتناب‌ناپذیر شده است. هدف این مقاله نیز تبیین شاخص‌های سرآمدی مدیریت دانش استراتژیک است. بر همین اساس در این پژوهش علاوه بر مطالعه ادبیات پژوهش از فن دلفی فازی جهت پالایش و انتخاب شاخص‌های مدیریت دانش استراتژیک بهره گرفته‌شده است، ایده سنجی به‌عمل‌آمده در دو مرحله و با استفاده از رویکرد چنگ و لین مورد پالایش قرار گرفته است. جامعه آماری پژوهش را 30 نفر از خبرگان صنعت و دانشگاه تشکیل دادند. جهت بررسی و تحلیل در ابتدا 52 شاخص، برگرفته از ادبیات پژوهش و بررسی الگوهای سرآمدی انتخاب گردید که پس از پالایش نظرات خبرگان صنعت و دانشگاهی و با در نظر گرفتن پاسخ سؤالات باز در هر مرحله از فن دلفی فازی، 80 شاخص مورد تائید قرار گرفت. تا بدین وسیله به کمک شاخص‌های استخراج‌شده مسیر سرآمدی برای سازمان‌ها روشن گردد و بتوانند هر چه سریع‌تر به تحقق سرآمدی در سازمان نائل آیند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

346 - اثرات سطوح مختلف آبیاری و مدیریت وجین علف های هرز بر برخی شاخص های رشدی ذرت رقم Ks260 و سورگوم رقم Speth feed
منصوره خدادادی علی قنبری رضا قربانی قربانعلی اسدی مهدی راستگو

آببه عنوان اصلی‌ترین مولفه رشد و ادامه حیات برای گیاهان محسوب می‌شود و تقریبا اصلی‌ترین عامل رشد برای این موجودات تلقی می‌شود. مطالعه پاسخ پارامترهای مختلف رشد و عملکرد ذرت و سورگوم به شرایط کم آبی و همچنین کمی سازی رقابت ذرت و سورگوم با علف‌های هرز مبتنی در شرایط مزرعه چکیده کامل

آببه عنوان اصلی‌ترین مولفه رشد و ادامه حیات برای گیاهان محسوب می‌شود و تقریبا اصلی‌ترین عامل رشد برای این موجودات تلقی می‌شود. مطالعه پاسخ پارامترهای مختلف رشد و عملکرد ذرت و سورگوم به شرایط کم آبی و همچنین کمی سازی رقابت ذرت و سورگوم با علف‌های هرز مبتنی در شرایط مزرعه‌ای نقش مهمی در تشریح تأثیر این مؤلفه ایفا می‌کند. بدین منظور مطالعه مزرعه‌ای در سال زراعی 93-1392 به صورت آزمایش اسپلیت پلات فاکتوریل‌ در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. سطوح آبیاری (65، 75، 85 و 100 درصد نیاز آبی) فاکتور اصلی‌آزمایش دو واریته ذرت و سورگوم و مدیریت وجین و عدم وجین علف‌های هرز به صورت فاکتوریل و به عنوان فاکتور های فرعی مورد آزمایش قرار گرفت. در این طرح شاخص های‌ رشدی ذرت و سورگوم مورد اندازه‌گیری قرار گرفته و تأثیر سطوح مختلف آبیاری روی این شاخص ها مورد بررسی قرار گرفتند. در نتیجه آزمایش سطح 100 درصد نیاز آبی با داشتن اختلاف معنی دار با سایر تیمارها و همچنین بالاترین مقادیر سطح برگ، وزن خشک، سرعت رشد، سرعت رشد نسبی، دوام سطح برگ، سرعت جذب خالص به ترتیب (58/1، 81/10، 54/8، 92/10، 41/3، 22/1) مطلوب ترین تیمارآبیاری و سطح 65 درصد نیاز آبی با داشتن کمترین مقادیر سطح برگ، وزن خشک (گرم/ متر مربع)، سرعت رشد ( گرم/ روز/متر مربع)، سرعت رشد نسبی (گرم/ متر مربع/ سطح برگ/روز)، سرعت جذب خالص ( گرم/ متر مربع/سطح برگ/روز)، دوام سطح برگ به ترتیب (037/0، 05/6، 06/2، 5/3، 52/0، 75/0) به عنوان سطح آبیاری نامطلوب و سطح تنش آبی برای گیاه ذرت و سورگوم معرفی شد.تمامی تیمار هایی که تحت کنترل مدیریت وجین علف های هرز قرار گرفتند دارای تفاوت معنی دار در شاخص رشدی نسبت به تیمارهای وجین نشده بودند. در این آزمایش مدیریت وجین علف های هرز به عنوان یک راهکار مهار علف های هرز مزرعه و کاهش سطح رقابت علف های هرز با گیاه زراعی مورد استفاده قرار گرفت. در واقع بین تیمارهایی که تحت مدیریت وجین‌علف‌های هرز بودند و تیمارهایی‌که علف‌های هرز آنها وجین نشده بود، اختلاف معنی‌دار در شاخص‌های رشد مشاهده شد و تمامی شاخص‌های رشد در تیمارهایی‌که تحت مدیریت وجین علف‌های هرز بودند در مقایسه با تیمارهائی‌که وجین نشدند مقادیر بیشتری را نشان‌دادندکه سطح 100 درصد نیاز آبی با مدیریت وجین علف‌های هرز با بیشترین مقادیر شاخص‌های رشد و مقایسه میانگین در سطح احتمال %5 بهترین سطح آبیاری و مدیریتی برای‌دستیابی به مطلوب ترین‌شاخص های رشد معرفی شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

347 - بررسی عملکرد دانه و برخی صفات زراعی جو تحت شرایط نرمال رطوبتی و دیم
خداداد مصطفوی عزت کرمی سمانه عزیزی

به منظور مطالعه تحمل به خشکی در جو دو آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار تحت شرایط نرمال رطوبتی و دیم، در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج در سال زراعی 93-92 اجرا شد. صفات عملکرد دانه در واحد سطح، روز تا سنبله دهی، روز تا گلدهی، روز چکیده کامل

به منظور مطالعه تحمل به خشکی در جو دو آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار تحت شرایط نرمال رطوبتی و دیم، در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج در سال زراعی 93-92 اجرا شد. صفات عملکرد دانه در واحد سطح، روز تا سنبله دهی، روز تا گلدهی، روز تا رسیدگی فیزیولوژیک، تعداد پنجه بارور، ارتفاع بوته، طول پدانکل، طول سنبله، طول ریشک، تعداد دانه در سنبله اصلی، وزن بوته و وزن سنبله مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس در شرایط نرمال و تنش دلالت بر وجود تفاوت معنی‌دار بین ارقام از لحاظ اکثر صفات مورد مطالعه داشت. در شرایط نرمال صفات شاخص برداشت و طول پدانکل و در شرایط تنش صفات شاخص برداشت و وزن هزار دانه با عملکرد دانه همبستگی مثبت و معنی‌داری نشان دادند. تجزیه رگرسیون گام به گام نمایان ساخت در شرایط نرمال رطوبتی صفات وزن بوته و طول پدانکل و در شرایط دیم نیز صفات وزن بوته، طول سنبله، روز تا گلدهی و روز تا سنبله‌دهی به ترتیب تأثیرگزارترین صفات بر عملکرد دانه در جو می‌باشند. شاخص‌های تحمل به خشکی MP، GMP، STI و HM به دلیل همبستگی مثبت و معنی‌دار با Yp و Ys، به عنوان شاخص‌های کارآمد در تشخیص ژنوتیپ‌های متحمل به خشکی با عملکرد دانه بالا تشخیص داده شدند. ارقام کویر و زرجو با مقادیر بالایی از شاخص‌های MP، GMP، STI، HM، Yp و Ys بعنوان متحمل‌ترین ارقام به خشکی شناخته شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

348 - سبک زندگی اسلامی در اندیشه‌ی مقام معظم رهبری
ابوالفضل احمدی ابوالفضل ذوالفقاری

این پژوهش تلاش دارد، ضمن مروری برنظرات سبک زندگی ازنظر جامعه ‌شناسان، گفتمان سبک زندگی اسلامی در اندیشه‌ی مقام معظم رهبری را به صورت اکتشافی بررسی نموده و ضمن شناسایی دال های آن، چگونگی مفصل بندی این گفتمان را مشخص نماید.این مقاله از روش کیفی تحلیل گفتمان استفاده نموده چکیده کامل

این پژوهش تلاش دارد، ضمن مروری برنظرات سبک زندگی ازنظر جامعه ‌شناسان، گفتمان سبک زندگی اسلامی در اندیشه‌ی مقام معظم رهبری را به صورت اکتشافی بررسی نموده و ضمن شناسایی دال های آن، چگونگی مفصل بندی این گفتمان را مشخص نماید.این مقاله از روش کیفی تحلیل گفتمان استفاده نموده و جامعه‌ی آماری آن نیز کلیه‌ی آثار مکتوب و شفاهی 23 ساله‌ی رهبر انقلاب اسلامی از سال 1368 تا 1391 می‌باشد؛ به طوری که با استفاده ازروش تحلیل گفتمان لاکلا و موفه، ابتدا مفهوم سبک زندگی اسلامی ازمنظر معظم ‌له تعریف شده‌ و سپس با شناسایی روش مند دال‌های این گفتمان، به چگونگی مفصل‌بندی گفتمان سبک زندگی اسلامی ایشان پرداخته است.ازیافته‌های این پژوهش می‌توان دال‌های گفتمان سبک زندگی اسلامی ازمنظر مقام معظم رهبری اشاره نمود که عبارتنداز: دال مرکزی: منش اسلامی؛ دال‌های برتر: معنویت، الگوداشتن، عقلانیت و حفظ مناسک و دال‌های فرعی: رفتارهای فردی (مدیریت بدن، پوشاک و و ورزش کردن)، مُد و نوگرایی، و مصرف؛ازدیگر یافته های این پژوهش، بررسی وجوه تمایز و تشابه سبک زندگی اسلامی ازمنظر معظم له با سبک زندگی از نظر جامعه‌ شناسان می باشد و هم چنین، ازسایر یافته های آن، می توان به شناسایی شاخصه های سبک زندگی اشرافی ازنظر مقام معظم رهبری نیز اشاره نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

349 - مطالعه اثرات هوشبری گل میخک و تأثیر آن بر روی شاخص‌های هماتولوژیک در ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان ( mykiss (Oncorhynchus
محمد رحیمی حسین اورجی

پودر گل میخک از گلها و ساقه های گل خشک درخت میخک تهیه می شود و به منظور بی هوشی کوتاه مدت ماهیان مورد استفاده قرار می گیرد. قابل حل در آب بوده و به راحتی و با هزینه پایین قابل دسترسی می باشد. تأثیر بیهوشی پودر گل میخک در بچه ماهیان قزل آلا و اثر دزهای مختلف گل میخک و زم چکیده کامل

پودر گل میخک از گلها و ساقه های گل خشک درخت میخک تهیه می شود و به منظور بی هوشی کوتاه مدت ماهیان مورد استفاده قرار می گیرد. قابل حل در آب بوده و به راحتی و با هزینه پایین قابل دسترسی می باشد. تأثیر بیهوشی پودر گل میخک در بچه ماهیان قزل آلا و اثر دزهای مختلف گل میخک و زمان های هوشبری و هوشیاری آنها مورد اندازه گیری قرا گرفت. برای این کار از علظت های 50،100،150،200 میلی گرم بر لیتر استفاده شد و پارامترهای هماتولوژی قبل بیهوشی، 5 دقیقه بلافاصله بعد بیهوشی و 24 ساعت بعد از بیهوشی در غلظت های مختلف مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داده است که مدت زمان رسیدن به مراحل مختلف بی هوشی و مدت زمان بازیابی هوشیاری با میزان غلظت محلول بی هوشی رابطه مستقیم دارد نمونه گیری خون از بچه ماهیانی که 5 دقیقه در معرض پودر گل میخک قرار گرفتند افزایش معنی داری در سطوح هماتوکریت، هموگلوبین و تعداد گلبولهای قرمز خون نشان دادند این مقادیر 24 ساعت پس از بیهوشی به حالت عادی برگشت و بر روی سایر پارامترهای خونی تاثیری نداشته است. نتایج این آزمایش اشاره دارد به این که استفاده از غلظت های 50،100،150،200 منجر به آسیب های غیر قابل برگشتی در پارامترهای خونی ماهی قزل آلا نمی شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

350 - بررسی رژیم غذایی ماهی حسون معمولی (Saurida tumbil) در شرق آب‌های منطقه دریای عمان
پیمان عزیزپور عربی تورج ولی نسب سید غلامرضا حسینی

رژیم غذایی ماهی حسون معمولی (Saurida tumbil) در منطقه چابهار واقع در دریای عمان با بررسی 71 عدد ماهی از دی 1390 تا خرداد 1391 در 2 فصل زمستان و بهار تعیین گردید، نمونه ها توسط تور ترال کف صید و جمع آوری گردید. کوچکترین و بزرگترین نمونه زیست سنجی شده به ترتیب دارای طول ا چکیده کامل

رژیم غذایی ماهی حسون معمولی (Saurida tumbil) در منطقه چابهار واقع در دریای عمان با بررسی 71 عدد ماهی از دی 1390 تا خرداد 1391 در 2 فصل زمستان و بهار تعیین گردید، نمونه ها توسط تور ترال کف صید و جمع آوری گردید. کوچکترین و بزرگترین نمونه زیست سنجی شده به ترتیب دارای طول استاندارد 7/20 و 6/41 سانتی متر و وزن 130و770 گرم بودند. از نظر اندازه بین دو جنس نر و ماده اختلاف معنی داری مشاهده نشد (05/0> P). تعداد40و31 نمونه به ترتیب متعلق به فصل زمستان و بهار بود. از 71 معده ی بررسی شده تعداد 22 عدد پر یا نیمه پر و 49 عدد خالی بودند.میانگین شاخص خالی بودن معده CV)) در کل دوره برابر 69/0 و در جنس های نر و ماده به ترتیب 86/0و46/0 بود.میانگین پر بودن شاخص معده (FI) در کل دوره برابر01/0 بود. لذا این ماهی گونه ای نسبتاً کم خور تعیین گردید. میانگین شاخص معدی (GaSI) در کل برابر71/3 بود که در جنس نر 18/3 و در جنس ماده 99/3 محاسبه گردید. همچنین میانگین شاخص طولی نسبی روده (RLG) در کل دوره 44/0 بود که بیانگر رژیم غذایی گوشت خواری این گونه است و انواع غذای مصرفی شامل ماهیان مختلف سنگسر، طلال،تی بر، زمین کن خال باله بود. شاخص ارجحیت غذایی (FP) برای ماهیان 100% و سخت پوستان و نرم تنان صفر بدست آمده است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

351 - ارزیابی شاخص‌های رشد و روابط همبستگی صفات هشت رقم کلزا در تاریخ‌های کاشت مطلوب و تاخیری
مسعود براتی مهدی عزیزی رضا اباذریان پویا آروین

چکیده به منظور ارزیابی اثر تاریخ کاشت بر شاخص های رشد، صفات فیزیولوژیک و مورفولوژیک ارقام کلزا، تحقیقی در شهرستان بجنورد، به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. عامل اصلی شامل تاریخ کاشت در دو سطح (30 شهریور ماه، 25 مهر ماه) چکیده کامل

چکیده به منظور ارزیابی اثر تاریخ کاشت بر شاخص های رشد، صفات فیزیولوژیک و مورفولوژیک ارقام کلزا، تحقیقی در شهرستان بجنورد، به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. عامل اصلی شامل تاریخ کاشت در دو سطح (30 شهریور ماه، 25 مهر ماه) و عامل فرعی شامل هشت رقم (زرفـام، لیکـورد، ابونیـت، SLM046، اپـرا، الـویس، اکاپی واورینت) بود. صفـات مورد بررسـی شامل شـاخص های رشد TDM،RGR ،CGR و صفات ارتفاع بوته، قطر طوقه، تعداد شاخه های فرعی، طول غلاف، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه درغلاف، وزن هزار دانه و عملکرد دانه بودند. همچنین روابط همبستگی بین صفات و معادلات رشد نسبت به درجه روز رشـد (GDD) تعییـن گـردید. نتـایج آنالیـز رشد نشـان داد که تاریخ کاشت تاثیـر معنـی داری بر هیـچ یک از شاخـص هایTDM ، RGR و CGR نداشت. تفاوت بین ارقام از نظر شاخص های رشد معنی دار بود ولی اثر متقابل تاریخ کاشت و رقم بر TDMوCGR معنی دار نشد. حداکثر شاخص های رشد در تاریخ کاشت 25 مهر حاصل شد و در بین ارقام مورد آزمایش، ارقام زرفام و ابونیت به ترتیب بیش ترین شاخص های رشد را دارا بودند. بررسی صفات زراعی نشان داد که تاریخ کاشت تاثیر معنی داری بر وزن هزار دانه و عملکرد دانه نداشت ولی در سایر صفات اختلاف معنی داری نشان داد. همچنین رقم های ابونیت و زرفام به ترتیب نسبت به سایر ارقام برتری داشتند. در بررسی روابط همبستگی نیز صفات تعداد غلاف در بوته (**68/0r=) و تعداد شاخه های فرعی (**43/0r=) به ترتیب بیش ترین همبستگی مثبت و معنی دار را با عملکرد دانه نشان دادند. به طور کلی نتایج این آزمایش نشان داد که از آن جائی که اختلاف معنی داری بین عملکرد دو تاریخ کاشت 30 شهریور و 25 مهر وجود ندارد، بنابراین تاریخ کاشت 30 شهریور به جهت کاهش خطر برخورد به سرما در منطقه بجنورد جهت کاشت کلزا پیشنهاد می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

352 - بررسی شاخص‌های رشد ارقام رایج و تجاری سیب‌زمینی در منطقه اصفهان
منیره رنجبر مهدی نصر‌اصفهانی محمد میرزاخانی

سیب زمینی ((Solanum tuberosum L. از جمله محصولات مهم و استراتژیک بوده که نقش مهمی در تغذیه مردم جهان دارد و در سطح جهان از نظر اهمیت چهارمین محصول پس از گندم، برنج و ذرت محسوب می شود. بنابراین بررسی وضعیت سازگاری و فنولوژی ارقام مختلف سیب زمینی در مناطق مختلف آب و هوایی چکیده کامل

سیب زمینی ((Solanum tuberosum L. از جمله محصولات مهم و استراتژیک بوده که نقش مهمی در تغذیه مردم جهان دارد و در سطح جهان از نظر اهمیت چهارمین محصول پس از گندم، برنج و ذرت محسوب می شود. بنابراین بررسی وضعیت سازگاری و فنولوژی ارقام مختلف سیب زمینی در مناطق مختلف آب و هوایی کشور از اهمیت ویژه ای برخوردار است. به منظور انجام بررسی شاخص های رشد برخی از ارقام تجاری و رایج سیب زمینی، آزمایشی در سال 1389 در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در اصفهان به اجرا در آمد. ارقام تجاری و رایج مورد استفاده شامل ارقام: راموس، سانته، شپدی، مارفونا، مارادونا، میلوا، سانته، سانتانا، گرانولا، کوزیما و آگریا بودند. در این آزمایش اکثر شاخص های رشد سیب زمینی اندازه‌ گیری و بررسی شدند. نتایج نشان داد که اکثر شاخص های رشد از قبیل شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول، سرعت رشد نسبی، سرعت جذب خالص، نسبت سطح برگ، سطح ویژه برگ و دوام سطح برگ سیب زمینی تحت تأثیر ویژگی های ژنتیکی ارقام مورد بررسی قرار گرفت و در سطح آماری یک درصد اختلاف معنی داری داشتند. نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد که رقم کوزیما با میانگین 23/5 و رقم سانته با میانگین 07/3 به ترتیب بیش ترین و کم ترین شاخص سطح برگ را به خود اختصاص دادند. هدف اصلی از این آمایش بررسی نحوه سازگاری و مطالعه فنولوژی ارقام تجاری و رایج سیب زمینی در شرایط آب و هوایی استان اصفهان بود. البته در صورت تکرار این آزمایش نتایج با قطعیت بیش تری قابل بررسی و تجزیه و تحلیل خواهد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

353 - شاخص ها و مؤلفه‌های اثرگذار بر توسعه بین‌المللی تنیس روی میز ایران (اکتشاف و روایی سنجی با رویکرد آمیخته)
مهران احدی محمد حامی وحید شجاعی

هدف تحقیق حاضر شناسایی و روایی سنجی شاخص‌ها و مؤلفه‌های اثرگذار بر توسعه‌ بین‌المللی تنیس روی میز ‌ایران بود. تحقیق حاضر از منظر پارادایم از نوع تحقیقات پراگماتیسم، رویکرد آمیخته، ماهیت اکتشافی- میدانی، استراتژی پدیدارشناسانه و پیمایشی و به لحاظ هدف کاربردی بود. شیوه جم چکیده کامل

هدف تحقیق حاضر شناسایی و روایی سنجی شاخص‌ها و مؤلفه‌های اثرگذار بر توسعه‌ بین‌المللی تنیس روی میز ‌ایران بود. تحقیق حاضر از منظر پارادایم از نوع تحقیقات پراگماتیسم، رویکرد آمیخته، ماهیت اکتشافی- میدانی، استراتژی پدیدارشناسانه و پیمایشی و به لحاظ هدف کاربردی بود. شیوه جمع‌آوری داده‌ها به صورت مصاحبه عمیق و نیمه ساختار یافته (بخش کیفی) و پرسشنامه بود. جامعه آماری تحقیق خبرگان حوزه تنیس روی میز ازجمله مربیان تیم‌های ملی تنیس روی میز ایران، مدیران ارشد در وزارت ورزش و جوانان و فدراسیون تنیس روی میز، اعضاء هیئت‌علمی بودند که 16 نفر از آنان به‌عنوان نمونه تحقیق به شیوه غیر احتمالی، هدفمند و گلوله برفی در نظر گرفته شدند. 226 کد اولیه شامل 13 مقوله ‌اصلی و 37 مقوله محوری در خصوص عوامل اثر‌گذار بر توسعه بین‌المللی تنیس روی میز ایران احصاء شد که فراوانی این کدها درمجموع برابر با 460 بود. ضریب پایایی بازکدینگ تحقیق کیفی 84/0 محاسبه شد. روایی ظاهری و محتوی توسط اساتید خبره و و روایی سازه مدل مورد تائید قرار گرفت. برازش مدل با محاسبه SRMR برابر با 066/0 که نشان از برازش مطلوب مدل بود. عوامل اقتصادی (503/0)، اجتماعی (438/0)، توسعه زیرساخت‌ها (43/0) و عوامل فنی و ‌تخصصی (44/0)، عوامل انگیزشی (373/0)، عامل رسانه (518/0)، ماهیت رشته تنیس روی میز (004/0)، استعدادیابی (497/0)، عامل مدیریتی (530/)، دولت و حاکمیت (458/0)، نهادهای آموزشی و توسعه ورزش همگانی (472/0) به عنوان شاخص‌ها و مؤلفه‌های اثرگذار بر توسعه بین‌المللی تنیس روی میز دارای کیفیت بالا و متوسط رو به بالا با محاسبه Q2 گزارش شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

354 - رابطه توسعه و کیفیت حکمرانی از منظر اقتصاد سیاسی (مطالعه موردی: جمهوری اسلامی ایران)
داریوش هوشمند ننه‌کران محمد حسین اسماعیلی سنگری رسول حسنیان زاویه

اقتصاد سیاسی به تعامل اقتصاد و سیاست می‌پردازد که در آن، درنهایت دستور کار سیاسی برای اقتصاد تهیه می‌شود. از این منظر در دوره معاصر، تلاش‌های گوناگونی از سوی ایران جهت توسعه پایدار صورت گرفته و برنامه‌های توسعه متعددی هم نگاشته شده اما آنچه در عمل مشاهده می‌شود، نه‌تنها چکیده کامل

اقتصاد سیاسی به تعامل اقتصاد و سیاست می‌پردازد که در آن، درنهایت دستور کار سیاسی برای اقتصاد تهیه می‌شود. از این منظر در دوره معاصر، تلاش‌های گوناگونی از سوی ایران جهت توسعه پایدار صورت گرفته و برنامه‌های توسعه متعددی هم نگاشته شده اما آنچه در عمل مشاهده می‌شود، نه‌تنها نشانی از توسعه ندارد بلکه بر مشکلات کشور افزوده‌شده است. در تبیین چرایی این موضوع، گرچه می‌توان عوامل متعددی را دخیل دانست اما ازآنجاکه جمهوری اسلامی ایران ازجمله کشورهای درحال ‌توسعه قلمداد می‌شود، نمی‌توان از نقش ویژه دولت در توسعه یا عدم توسعه غافل شد. لذا پژوهش حاضر که باهدف آسیب‌شناسی عدم توسعه ایران انجام‌شده، سؤال اصلی خود را بدین گونه مطرح می‌نماید که چگونه می‌توان ضعف ایران دررسیدن به توسعه‌ پایدار را ارزیابی کرد؟ در پاسخ به سؤال فوق فرضیه پژوهش بیان می‌دارد که ضعف شاخص‌های حکمرانی خوب و متناسب با آن، کیفیت پایین حکمرانی در ایران ازجمله عوامل مهمی است که می‌تواند در این ناکامی دخیل باشد. روش پژوهشی که در این تحقیق به کار گرفته‌شده، توصیفی- تحلیلی بوده و روش جمع آوری اطلاعات کتابخانه‌ای است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

355 - سنجش توسعه یافتگی روستاهای بخش مرکزی شهرستان فلاورجان: کاربرد تاکسونومی عددی
حمید رستگاری مهدی نوری‌پور

توجه به توسعه روستایی به علت اهمیت این بخش در توسعه اقتصادی و اجتماعی، ضرورتی اجتناب ناپذیر است. بدیهی است که این امر در مناطقی که جمعیت روستایی قابل توجهی دارند، از اهمیت بالاتری برخوردار است. شهرستان فلاورجان در استان اصفهان از جمله این مناطق می باشد. با توجه به تعدد چکیده کامل

توجه به توسعه روستایی به علت اهمیت این بخش در توسعه اقتصادی و اجتماعی، ضرورتی اجتناب ناپذیر است. بدیهی است که این امر در مناطقی که جمعیت روستایی قابل توجهی دارند، از اهمیت بالاتری برخوردار است. شهرستان فلاورجان در استان اصفهان از جمله این مناطق می باشد. با توجه به تعدد و گستره روستاهای این شهرستان، نیاز به مطالعاتی میباشد که بر اساس آنها، سیاست‌ها و برنامه‌های متناسب با امکانات و توانمندیهای بالقوه و بالفعل نقاط روستایی تنظیم و اجرا گردد. لذا، هدف مورد نظر این مقاله، سنجش سطح توسعه یافتگی روستاهای بخش مرکزی شهرستان فلاورجان بود. بدین منظور از 51 زیر شاخص در هفت شاخص اصلی آموزشی، زیربنایی، ارتباطی، بهداشتی- درمانی، سیاسی- اداری، مالی، خدمات بازرگانی- پشتیبانی و فرهنگی- تفریحی بر اساس اطلاعات مرکز آمار ایران در سال 1390، با بهرهگیری از روش تاکسونومی عددی استفاده گردید. جامعه آماری پژوهش شامل روستاهای با 20 خانوار به بالا بود. نتایج بدست آمده از پژوهش حاضر حاکی از آن بودند که روستاهای جولرستان و زفرهتوسعه یافته و روستاهای کرسگان، قلعهامیر، جوجیل، بوستان، شرودان، هویه، خیرآباد، محمدیه، بندرات، جلالآباد، کارویه، کاویان، کافشان، کروج، حسینآباد، ریاخون و دارفشان نیمه توسعه یافته و روستاهای اسفهران، دشتلو، دشتچی، موسیان، مهرنجان اتراک، جیلاب و مهرنجان توسعه نیافته میباشند. بدیهی است که با توجه به محدودیت امکانات و منابع و در نتیجه، ضرورت اولویتبندی برنامهها و فعالیتهای توسعه، نتایج این مطالعه میتواند مبنایی برای شناخت مناطق کمتر توسعه یافته منطقه مورد مطالعه و توجه بیشتر و جدیتر به آنها در برنامهها و سیاستها باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

356 - اثر محلول‌پاشی محرك‌هاي زيستي فسنوترن و هيومي‌فورته بر برخی صفات مورفوفیزیولوژیک و فیتوشیمیایی آويشن باغي (Thymus vulgaris L.) تحت تنش کم‌آبی
الهام دانائی وحید عبدوسی

تنش كمبود آب، یکی از مهمترین عوامل محيطي محدود كننده رشد و عملکرد گياهان به ویژه در مناطق خشک و نیمه‌خشک می‌باشد. محرك‌هاي زيستي، مواد بيولوژيكي هستند كه موجب تحريك متابوليسم و فرآيندهاي متابوليكي در جهت افزايش كارآيي گياهان مي‌شوند. به‌منظور بررسي اثر تنش کم‌آبی و محرك چکیده کامل

تنش كمبود آب، یکی از مهمترین عوامل محيطي محدود كننده رشد و عملکرد گياهان به ویژه در مناطق خشک و نیمه‌خشک می‌باشد. محرك‌هاي زيستي، مواد بيولوژيكي هستند كه موجب تحريك متابوليسم و فرآيندهاي متابوليكي در جهت افزايش كارآيي گياهان مي‌شوند. به‌منظور بررسي اثر تنش کم‌آبی و محرك‌هاي زيستي فسنوترن و هيومي‌فورته بر برخی صفات مورفوفیزیولوژیک و فیتوشیمیایی آويشن باغی (.Thymus vulgaris L)، آزمایشی بصورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با 12 تیمار و 3 تکرار در سال 1399 و در شرایط گلخانه انجام شد. بدین‌ترتیب که نشاهای حاصل از کشت بذر پس از گذشت دو هفته از انتقال به گلدان در معرض تیمارهای تنش کم‌آبی (25، 50، 75 و 100 درصد ظرفیت زراعی) قرارگرفتند. محلول‌پاشی گیاهان با فسنوترن و هيومي‌فورته (5 میلی‌لیتر) نیز سه مرتبه و هر 15 روز یکبار انجام شد. صفات مورد نظر 15 روز پس از اعمال آخرین تیمارها ارزیابی شدند. نتايج نشان داد که افزایش سطوح تنش کم‌آبی (25 و 50 درصد ظرفیت زراعی) موجب کاهش معنی‌‌دار شاخص‌های رشد، محتوای کلروفیل، درصد آنتی‌اکسیدان کل و اسانس و افزایش میزان پرولین اندام هوایی گردید. برهمکنش خشکی و محرك‌هاي زيستي فسنوترن و هيومي‌فورته با كاهش معنی‌‌دار تنش اكسيداتيو حاصل از کم‌آبی موجب بهبود صفات مورد ارزیابی بجز میزان پرولین گردید. بیشترین درصد اسانس (%34/2) در محلول‌پاشي با هیومی‌فورته و در ظرفیت زراعی 75 درصد بدست آمد. در مجموع محلول‌پاشی فسنوترن و هيومي‌فورته موجب کاهش اثرات منفی تنش کم‌آبی در گیاه آويشن باغی گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

357 - ارائه الگوی مناسب تامین مسکن جامعه ایثارگری از منظر شاخص‌های پایداری مسکن– مطالعه موردی پروژه نصیرشهر بنیادشهید و امور ایثارگران
محسن قاسم پور شلمانی حسین دهقانی پوده رحیم سرور

مسکن به عنوان سرپناه جهت مصونیت، آرامش، سلامت و شادابی ساکنان، بهترین شیوه سرمایه‌گذاری و عنصر جدایی ناپذیر اقتصاد مردم است که باعث ثبات و همبستگی خانواده، کاهش مشکلاتی نظیر بزهکاری، طلاق، از هم گسیختگی اجتماعی، خیابان‌خوابی، زاغه‌نشینی و تکدی‌گری می‌شود تا حدی که حق بر چکیده کامل

مسکن به عنوان سرپناه جهت مصونیت، آرامش، سلامت و شادابی ساکنان، بهترین شیوه سرمایه‌گذاری و عنصر جدایی ناپذیر اقتصاد مردم است که باعث ثبات و همبستگی خانواده، کاهش مشکلاتی نظیر بزهکاری، طلاق، از هم گسیختگی اجتماعی، خیابان‌خوابی، زاغه‌نشینی و تکدی‌گری می‌شود تا حدی که حق برخورداری از مسکن مناسب به عنوان جزئی از حق استاندارد زندگی در بسیاری از اسناد بین‌المللی حقوق بشر قید شده است. رشد روز افزون شهر نشینی، مسائل و مشکلات جدید و خاصی را در زندگی و روابط انسان ها به وجود آورده است.یکی از عمده ترین مشکلات مسئله مسکن می باشد شهرهای کشورهای در حال توسعه از منظر برنامه ریزی شهری، با شرایط نامطلوبی مواجه اند، به گونه ای که هال و فایفر چشم انداز آن را با طرح سؤالی، چنین توصیف می کنند که آیا در شهرهای جهان در حال توسعه می توان به رهیافت هایی از برنامه ریزی شهری دست یافت و از طریق آن امید به افزایش درآمد و بهبود شرایط محیطی همة شهروندان داشت؟ مطابق با مطالب ارائه شده هدف کلی تحقیق عبارت است از ارائه الگوی مناسب تامین مسکن جامعه ایثارگری از منظر شاخص‌های پایداری مسکن (مطالعه موردی: پروژه نصیرشهر بنیادشهید و امور ایثارگران) می‌باشد. جنبه جدید بودن و نوآوری در تحقیق به لحاظ پرداختن به ارائه الگوی تامین مسکن مناسب برای جامعه ایثارگری که یک بحث و راهبرد جدید و مورد تأکید مقام عظمای ولایت است همچنین به لحاظ نبود عقبه تحقیقاتی خاص با این روش تحقیق در خصوص ارائه الگوی تامین مسکن مناسب جامعه ایثارگری تحقیق جدید محسوب شده و نوآوری خاص ارائه الگویی مناسب جهت تامین مسکن جامعه ایثارگری در سطح کشور می‌باشد.جنبه جديد بودن و نوآوري در تحقيق به لحاظ پرداختن به ارائه الگوی تامین مسکن مناسب برای جامعه ایثارگری که یک بحث و راهبرد جدید و مورد تأکید مقام عظمای ولایت است، پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

358 - ارائه الگوی عوامل مؤثر بر پذیرش و اثربخشی سیستم مدیریت منابع انسانی الکترونیک در دانشگاه آزاد اسلامی مشهد
رسول اسلامی نژاد مسلم چرابین محمد کریمی علیرضا داودی

هدف پژوهش حاضر ارائه الگوی عوامل موثر بر پذیرش و اثربخشی سیستم مدیریت منابع انسانی الکترونیک (E-HRM) در دانشگاه آزاد اسلامی مشهد بود. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر نوع تحقیق، توصیفی- کمی بود. جامعه آماری این تحقیق شامل تمامی‌‌کارکنان و مدیران واحد منابع انسانی چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر ارائه الگوی عوامل موثر بر پذیرش و اثربخشی سیستم مدیریت منابع انسانی الکترونیک (E-HRM) در دانشگاه آزاد اسلامی مشهد بود. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر نوع تحقیق، توصیفی- کمی بود. جامعه آماری این تحقیق شامل تمامی‌‌کارکنان و مدیران واحد منابع انسانی دانشگاه آزاد اسلامی‌شهر مشهد در سال تحصیلی 1400-1399 بودند که تعداد 280 نفر با روش نمونه گیری تصادفی به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش منابع کتابخانه ای و پرسشنامه محقق ساخته بود. برای اعتبار ابزار از نظر روایی صوری و برای پایایی نیز با آزمون آلفای کرونباخ مقدار 91 درصد حاصل شد. در تحقیق حاضر جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون کفایت میر اولکین و بارتلت و معادلات ساختاری استفاده شد و در کلیه تجزیه‌ و تحلیل‌های آماری این پژوهش از نرم افزار SPSS و Amos استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد که عوامل فناورانه، سازمانی، رفتاری و محیطی بر پذیرش و اثربخشی سیستم مدیریت منابع انسانی الکترونیک (E-HRM) در دانشگاه آزاد اسلامی ‌واحد مشهد اثرگذار هستند. همچنین، در بین عوامل رفتاری بالاترین اهمیت به ترتیب مربوط به شاخصه‌های "حمایت مدیریت عالی" و "ایجاد کردن دیدگاه مشترک بین مدیران منابع انسانی(HR) و سیتم‌های اطلاعاتی (IS)" و در بین عوامل سازمانی بالاترین اهمیت به ترتیب مربوط به شاخصه‌های "وضوح برنامه‌ریزی و اهداف مدیریت منابع انسانی الکترونیک" و "منابع مالی" و در بین عوامل فناورانه بالاترین اهمیت به ترتیب مربوط به شاخصه‌های "استانداردسازی زبان" و "زیرساخت‌های IT" و در بین عوامل محیطی بالاترین اهمیت مربوط به "توسعه اقتصادی کشور" می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

359 - هنجاریابی و کفایت شاخص‌های روان‌سنجی پرسشنامه‌ عزت‌نفس جنسی (SSC)
مهدی دهستانی لیلا ادب آوازه مهدی رحمانی ملک آبادی علی اصغر فرخزادیان

این پژوهش به ‌منظور هنجاریابی و بررسی کفایت شاخص‌های پرسشنامه‌ عزت‌نفس جنسی (SSC) انجام گرفته است. این مقیاس دارای 24 سؤال است و توسط بازول و داسچ در سال‌های 1996 و 2012 هنجار شده است و شامل 4 زیر مقیاس رفتار جنسی، جذابیت جنسی، کنترل جنسی و ادراک بدنی می‌باشد. این پژوه چکیده کامل

این پژوهش به ‌منظور هنجاریابی و بررسی کفایت شاخص‌های پرسشنامه‌ عزت‌نفس جنسی (SSC) انجام گرفته است. این مقیاس دارای 24 سؤال است و توسط بازول و داسچ در سال‌های 1996 و 2012 هنجار شده است و شامل 4 زیر مقیاس رفتار جنسی، جذابیت جنسی، کنترل جنسی و ادراک بدنی می‌باشد. این پژوهش از نوع زمینه ‌یابی می‌باشد. جامعه آماری پژوهش را کلیه زنان متأهل ایرانی ساکن شهر اصفهان تشکیل می ‌دهد. حجم نمونه‌ موردمطالعه 160 نفر می‌باشد که از 5 منطقه شمالی، جنوبی، شرقی، غربی و مرکزی کلان‌شهر اصفهان انتخاب گردیده‌اند. برای انجام تحلیل از نرم‌افزارهای Spss و Lisrel استفاده شد. نتایج این مطالعه ساختار چهار عاملی مفروض بر نظریه‌ عزت‌نفس جنسی را تأیید کرد. نرم مقیاس‌ها برای زنان متأهل ایرانی نیز به دست آمد. پایایی‌های به‌دست‌آمده و اعتبار سازه از ضریب بالا و مطلوبی برخوردار است که نشان ‌دهنده کاربردی و قابل‌اعتماد بودن پرسشنامه به‌صورت کلینیکال و میدانی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

360 - ارزیابی شاخص‌های تحمل به شوری برخی ژنوتیپ‌های گندم نان در مرحله‌ی گیاهچه‌
سپیده بیریای منوچهر خدارحمی داود حبیبی

به منظور ارزیابی شاخص‌های تحمل به شوری17 رقم تجاری و34 لاین بومی گندم نان برابر شوری حاصل از کلرید سدیم، آزمایشی در سال زراعی 1391 به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در دو تکرار و در سطوح شوری صفر، 8 و 16 دسی‌زیمنس بر متر، در سطح گلخانه انجام گردید. چکیده کامل

به منظور ارزیابی شاخص‌های تحمل به شوری17 رقم تجاری و34 لاین بومی گندم نان برابر شوری حاصل از کلرید سدیم، آزمایشی در سال زراعی 1391 به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در دو تکرار و در سطوح شوری صفر، 8 و 16 دسی‌زیمنس بر متر، در سطح گلخانه انجام گردید. در این بررسی، وزن خشک کل گیاهچه اندازه‌گیری شد. برای ارزیابی تحمل به شوری ژنوتیپ ها، از شاخص های حساسیت به تنش، شاخص تحمل، شاخص تحمل به تنش، شاخص میانگین هندسی و شاخص میانگین تولیداستفاده شد. در این بررسی با توجه به شاخص‌هایبهره‌وری متوسط یا میانگین تولید، شاخص میانگین هندسی و شاخص تحمل به تنش ژنوتیپ‌های 4452 فراهان، 4468 ساروق، 4678 ترفان، پارسی، 2745 رضائیه و نیشابور به عنوان ژنوتیپ‌هایی که در هر دو شرایط شاهد و تنش شوری دارای زیست توده بالایی می‌باشند، شناسایی شدند، به همین جهت می‌توان از این ژنوتیپ‌ها هم در مناطق شور و هم در مناطق غیرشور و یا حتی در مناطقی که شور یا غیرشور بودن آن‌ها مشخص نیست، استفاده کرد، زیرا در هر دو شرایط تنش و نرمال، عملکرد بیولوژیک بالایی دارند. از طرف دیگر مشاهده شد که ژنوتیپ‌های روشن، MV–17، 22762، زارع، 22919، 2664 آذربایجان و 1856 مهاباد دارای کمترین میزان شاخص تحمل به تنشو شاخص حساسیت به تنشمی‌باشد و از این ژنوتیپ‌ها معمولاً در شرایط تنش شوری استفاده می‌شود، زیرا دارای عملکرد بیولوژیکبالایی در شرایط تنش هستند. پرونده مقاله

فهرست مقالات شاخص‌

سکوی نشر دانش

پیوندهای سایت

مراکز مرتبط

پشتیبانی

صفحات رسمی