تأثیر گیاهان پوششی و علف‌کش متریبوزین بر بانک بذر علف‌های هرز سیب‌زمینی (Solanum tuberosum L.) در سیستم‌های خاک‌ورزی حفاظتی و متداول

محورهای موضوعی : پژوهش علف های هرز

گودرز احمدوند ¹ , سمیه حاجی نیا ²

1 - دانشیار گروه زراعت و اصلاح‌ نباتات، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه بوعلی‌سینا همدان
2 - مدرس مدعو، گروه زراعت و اصلاح‌ نباتات، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه ایلام

تاریخ دریافت : 1397/06/11 تاریخ پذیرش : 1398/06/27 تاریخ انتشار : 1397/12/01

کلید واژه: خاک‌ورزی حداقل, گیاه پوششی, شاخص‌های تنوع, بانک بذر,

چکیده مقاله :

به‌منظور بررسی اثر گیاه پوششی و علف‌کش متریبوزین بر بانک بذر علف‌های هرز سیب‌زمینی در سیستم‌های مختلف خاک‌ورزی، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا در سال 1392، به‌صورت کرت‌های دو بار خردشده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار، اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل سیستم‌های خاک‌ورزی در دو سطح (خاک‌ورزی متداول و حداقل) در کرت‌های اصلی، کاربرد گیاهان پوششی در سه سطح (گیاه پوششی جو، ماشک و شاهد) در کرت‌های فرعی و کاربرد علف‌کش متریبوزین (با علف‌کش و بدون علف‌کش) در کرت‌های فرعی- فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد کاربرد علف‌کش متریبوزین موجب کاهش تراکم بانک بذر علف‌های هرز گردید. کاهش میزان تراکم بانک بذر علف‌های هرز با علف‌کش متریبوزین نسبت به بدون علف‌کش معادل 62/33 درصد بود. گیاهان پوششی جو و ماشک به‌صورت میانگین در روش خاک‌ورزی حداقل و متداول در مقایسه با تیمار شاهد به ترتیب 43/44 و 88/54 درصد تراکم بانک بذر علف‌های هرز را کاهش دادند. استفاده از گیاه پوششی جو و ماشک باعث کاهش شاخص غنای گونه‌ای بانک بذر علف‌های هرز شد. علف‌کش متریبوزین در روش خاک‌ورزی حداقل و متداول در مقایسه با تیمار شاهد به ترتیب 52/23 و 50/71 درصد شاخص غنای گونه‌ای علف‌های هرز را کاهش داد. گیاهان پوششی در روش خاک‌ورزی متداول و حداقل شاخص تنوع شانون- وینر علف‌های هرز را به ترتیب 60/24 و 13/23 درصد کاهش دادند. میزان کاهش شاخص تنوع شانون- وینر با کاربرد توأم علف‌کش و گیاهان پوششی در روش‌های خاک‌ورزی متداول و حداقل نسبت به تیمار شاهد به ترتیب 17/85 و 60/32 درصد بود.

چکیده انگلیسی:

To investigate the effects of cover crop and metribuzin herbicide on weed seed bank of potato in different tillage systems, the experiment was carried out as a split- split plot based on a randomized complete block design with three replications at the Research Station of Agricultural Faculty of Bu-Ali Sina University, 2013. The treatments included tillage systems at two levels (conventional tillage and minimum tillage) as main plots, three levels of cover crop (Vetch (vica villosa roth), barley (Hordeum vulgare L.) and without cover crops) as subplot, and two levels of metribuzin herbicide (with herbicide and no herbicide) as sub-sub plots. The results showed that the application of metribuzin herbicide reduced seed bank density of weeds. Seed bank density of weeds reduced with application of metribuzin herbicide was about 33.62 percent, compared to no herbicide. Application of cover crops in the minimum and conventional tillage reduced seed bank density of weeds 44.43 and 54.88 percent, respectively, compared to no cover crops. The use of barley and vetch cover cover decreased the richness index of seed bank of weeds. Metribuzin herbicide in the minimum and conventional tillage in comparison to control treatment decreased 23.22 and 71.51 percent the richness index of the weed species. Cover crops decreased by 24.60 and 23.13 percent in conventional tillage and minimum indices of Shannon-Weiner weeds. The decrease in the Shannon-Weiner index with application of herbicides and cover crop in the conventional and minimum tillage was 85.17 and 32.66 percent, respectively, compared to no cover crops.