فهرست مقالات EOG

• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  1 - پهنه‌بندی مناطق خطرپذیری زلزله شهرستان کرمانشاه با استفاده از مدل FAHP
  دکترمریم بیاتی خطیبی یوسف امیریان
  زمین لرزه از جمله بلایای طبیعی در زمین است که هر ساله خسارات زیادی اقتصادی و جانی به همراه دارد. این مخاطره طبیعی با علم کنونی قابل پیش بینی نیست اما با استفاده از تکنولوژی و پیشرفت فناوری امکان برنامه ریزی مناسب جهت کاهش خسارات وجود دارد. این تدابیر حاصل شناخت و بررسی چکیده کامل

  زمین لرزه از جمله بلایای طبیعی در زمین است که هر ساله خسارات زیادی اقتصادی و جانی به همراه دارد. این مخاطره طبیعی با علم کنونی قابل پیش بینی نیست اما با استفاده از تکنولوژی و پیشرفت فناوری امکان برنامه ریزی مناسب جهت کاهش خسارات وجود دارد. این تدابیر حاصل شناخت و بررسی استعداد مناطقی از زمین است که امکان خطر زمین لرزه وجود دارد و می توان با بهره گیری از آن و تجزیه و تحلیل آنها، آمادگی لازم جهت پیشگیری و یا کنترل زلزله را بدست آورد. در این هدف، سیستم اطلاعات جغرافیایی در تلفیق نقشه های مرتبط نقش بسزایی دارد. در این پژوهش میزان تاثیر عوامل مختلف در ایجاد زمین لرزه بررسی و پهنه بندی خطر وقوع زلزله در شهرستان کرمانشاه انجام شده است. برای رسیدن به این مهم از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی برای بدست آوردن وزن هر یک از معیار های مورد مطالعه و میزان تاثیر آنها استفاده شده و با بدست آمدن مقادیر کمی هر یک از وزن معیارها، نقشه وزنی فازی معیارها تهیه و در نهایت نقشه خطر پذیری مناطق مختلف از شهرستان کرمانشاه بدست آمده است. نتایج نشان می دهد که که 6/15 درصد از شهرستان کرمانشاه در معرض خطر زلزله با درجه "زیاد" و 7/16 درصد با درجه "خیلی زیاد" قرار دارد. همچنین 2/18 از روستاهای شهرستان کرمانشاه با درجه "خیلی زیاد" و 7/17 درصد با درجه "زیاد" در معرض خطر زلزله قرار دارند و در مناطق بافت شهری کرمانشاه نیز میزان خطر وقوع زلزله با درجه "خیلی زیاد" برابر 3/6 درصد و با درجه "زیاد" برابر 1/18 درصد از مساحت شهر کرمانشاه را پوشش می دهد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  2 - مدیریت و دفع رواناب های سطحی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و روش فازی (نمونه موردی: بندر امام خمینی)
  شهاب   موسوی رامین ارفع نیا قاسم خسروی
  هدف از احداث شبکه‌های جمع‌آوری آب‌های سطحی فراهم آوردن امکان ایمن‌سازی شهر در مقابل حوادث غیرمترقبه (‌سیل)‌ و بهبود بهداشت شهری و .... است. در طی‌ بارندگی‌ها سال‌هاي اخير در بندر امام‌ خمینی به دلیل نبود کانال‌ها و حتی جوی‌های انتقال روان آب‌های سطحی بيشتر معابر و خیابا چکیده کامل

  هدف از احداث شبکه‌های جمع‌آوری آب‌های سطحی فراهم آوردن امکان ایمن‌سازی شهر در مقابل حوادث غیرمترقبه (‌سیل)‌ و بهبود بهداشت شهری و .... است. در طی‌ بارندگی‌ها سال‌هاي اخير در بندر امام‌ خمینی به دلیل نبود کانال‌ها و حتی جوی‌های انتقال روان آب‌های سطحی بيشتر معابر و خیابان‌ها دچار آبگرفتگی شدیدی شدند که خسارات عمده‌ای به زیرساخت‌های منطقه وارد شده است. هدف از این پژوهش مدیریت و دفع رواناب‌ها با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی در بندر امام خمینی بود. بدين منظور با استفاده از سيستم اطلاعات جغرافيايي در ابتدا لايه‌هاي رقومي منطقه شامل ارتفاع، شيب، جهت شيب و شبكه زهكشي شهر تهيه گرديد. سپس با استفاده از روش منطق فازي فضاهاي داراي پتانسيل تجمع رواناب در منطقه مورد شناسايي قرار گرفتند. يافته‌های تحقیق نشان دادند که تمركز اين فضاها در شرق، مركز ، شمال شرق و جنوب شرق منطقه مي‌باشد. با استفاده از تکنیک RiverTools و با توجه به نقشه شبکه زهکشی شهر، بهترین مسیرها برای احداث کانال‌های پیشنهادی تهیه گردید. این کانال‌ها شامل کانال‌های فرعی، کانال‌های اصلی درجه دو و سه بودند. کانال درجه یک کانال اصلی بود که جمع¬کننده¬ی آب¬های کانال¬های درجه دو و سه هم بود. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  3 - مکان¬يابي مناطق مستعد اکوتوريسم در استان فارس با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافيايي(مطالعه موردی: شهرستان ارسنجان)
  سعید محتشم نیا حسین قره داغی
  مقدمه: یکی از مهمترین شکل¬های صنعت گردشگری، گردشگری طبیعی است. استان فارس به دلیل برخورداري از پتانسيل بالاي گردشگری همواره مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی بوده‌ است. شهرستان ارسنجان با برخورداری از جنبه های گردشگری طبیعی و تاریخی از این امر مستثنی نبوده و¬هدف تحقيق حا چکیده کامل

  مقدمه: یکی از مهمترین شکل¬های صنعت گردشگری، گردشگری طبیعی است. استان فارس به دلیل برخورداري از پتانسيل بالاي گردشگری همواره مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی بوده‌ است. شهرستان ارسنجان با برخورداری از جنبه های گردشگری طبیعی و تاریخی از این امر مستثنی نبوده و¬هدف تحقيق حاضر تعيين پهنه‌هاي مناسب فعاليت¬هاي گردشگری درسطح شهرستان با تلفیق مدل اكولوژيكي مخدوم (1384) و سامانه اطلاعات جغرافيايي می‌باشد. مواد و روش‌ها: منطقه مورد مطالعه محدوده شهرستان ارسنجان در شمال شرقی استان فارس به مساحت 1439 هکتار و تحقیق حاضر براساس مدل اکولوژیکی توسعه کاربری اکوتوریسم پیشنهادی مخدوم در قالب ارزيابي توان اكولوژيك شامل سه بخش شناسایی منابع اكولوژيكي، تجزیه و تحلیل و جمع بندی منابع و درنهایت ارزیابی توان اكولوژيكي با استفاده از GIS انجام شد¬. نتایج و بحث: نتایج تحقیق نشان داد با توجه به متغیرهای پیشنهادی در مدل مخدوم و اعمال تغییرات مورد نیاز، سه متغیر شیب، تراکم و درصد پوشش گیاهی در طبقه بندی شهرستان ارسنجان به سه طبقه مستعد (طبقه یک)، نیمه مستعد (طبقه دو) و طبقه نامناسب تاثیر گذار بوده اند. نتیجه‌گیری: با توجه به محدوديت‌هاي شهرستان در بخش شيب و پوشش گياهي نتايج تحقیق نشان داد تفرج گسترده یک بالاترین و تفرج متمرکز طبقه یک کمترین میزان مساحت را در شهرستان به خود اختصاص داده است. وجود رخساره های توده و برون زدگی سنگی در محدوده شهرستان مانع بزرگی برای توسعه گردشگری است و کوهستان¬های منطقه تنها برای گردشگران ورزشی قابل استفاده است. گستردگی جنگل های ایران تورانی در محدوده شهرستان که آخرین لکه های جنگل¬های خشک خارج شمال و وجود رشته قنات¬های جاری در آن موجب شده تا تفرج متمرکز کمترین میزان مساحت و تفرج گسترده بیشترین سهم خود از گردشگری را به خود اختصاص دهد. بر این اساس با توجه به موقعیت شهرستان در جاده مواصلاتی به شرق کشور و نزدیکی به جاده شیراز – تهران و مجاورت با آثار تاریخی نظیر پاسارگاد، نقش رستم و تخت جمشید در کنار آثار پراکنده تاریخی در محدوده شهرستان پيشنهاد مي¬شود با اعمال مديريت صحيح و استقرار مراکز رفاهی در عرصه های بکر منابع طبيعي و حمایت بخش خصوصی در راستای توسعه اقامتگاه¬های بوم گردی و تلاش در راستای توسعه گردشگری ورزشی بخصوص ورزش¬های آبی در سال¬های ترسالی در تالاب طشک اقدام گردد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  4 - المسالک و الممالک بکری: ارزیابى گزارش‌هاى او درباره ایران
  مینا توانا یونس فرهمند
  از جمله آثار جغرافیایی تألیف شده در غرب جهان اسلام، المسالک و الممالک بکری (سده پنجم هجری) است؛ مؤلف به وصف تقریبا تمام گستره جغرافیاى شناخته‌شده روزگار خویش، به‌ویژه ایران و نواحى شرقى خلافت اسلامى اهتمام ورزیده و شاید از همین روست که کتابش برخلاف بسیارى از آثار نوی چکیده کامل

  از جمله آثار جغرافیایی تألیف شده در غرب جهان اسلام، المسالک و الممالک بکری (سده پنجم هجری) است؛ مؤلف به وصف تقریبا تمام گستره جغرافیاى شناخته‌شده روزگار خویش، به‌ویژه ایران و نواحى شرقى خلافت اسلامى اهتمام ورزیده و شاید از همین روست که کتابش برخلاف بسیارى از آثار نویسندگان مغربى، با اقبال عام روبه‌رو شده است. به نظر مى‌رسد جامعیت اثر و نیز وصف جغرافیاى اندلس که بیش از همگان بر آن وقوف داشته، از جمله دلایل شهرت این کتاب باشد. حال این پرسش پیش مى‌آید که کسى چون بکرى که سفرى بدین نواحى نداشته، مطالب کتابش، خاصه اطلاعات مربوط به ایران را، از کدام منابع اخذ کرده است؟ در این نوشتار به روش مطالعه تطبیقى درمى‌یابیم که ضعف عمده این اثر در حوزه ایران، استفاده صِرف نویسنده از آثار پیشینیان و بى‌بهره ماندن از مشاهدات و تجارب شخصى است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  5 - دهستان یثرب/مدینه در دوره پیامبر بر پایه شواهد و قراین سده‌های نخست هجری
  مهران اسماعیلی
  10.30495/jhcin.2018.12888
  کاربرد واژه شهر برای مدینة النبی، در عصر حاضر اجتناب‌ناپذیر به نظر می‌رسد و بر این اساس نظریه‌های گوناگونی، درباره مسائل اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی شهر مدینه ارائه شده است. مسجد پیامبر در مرکز شهر، وجود بارو و دروازه در پیرامون آن و هم‌چنین ترجمه واژه مدینه به شهر چکیده کامل

  کاربرد واژه شهر برای مدینة النبی، در عصر حاضر اجتناب‌ناپذیر به نظر می‌رسد و بر این اساس نظریه‌های گوناگونی، درباره مسائل اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی شهر مدینه ارائه شده است. مسجد پیامبر در مرکز شهر، وجود بارو و دروازه در پیرامون آن و هم‌چنین ترجمه واژه مدینه به شهر این تلقی را ایجاد کرده که مدینة النبی شهر بوده است. نویسنده در این مقاله در صدد است تا با لایه‌برداری از رویدادهای متأخر تاریخی، به لایه‌های متقدم شهرشناختی مدینه دست یابد و بتواند الگوی استقراری یثرب در آن هنگام را استخراج کند. کلیه شواهد به دست آمده در لایه‌های متقدم، حاکی از آن است که یثرب مجموعه‌ای از روستاهای خرد و پراکنده در حاشیه وادی‌های یثرب بوده و تبدّل دهستان یثرب به شهر مدینه به تدریج در طی سده‌های اول تا سوم هجری صورت گرفته است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  6 - شبکه مفهومی «وادی» در گفتمان سده‌های نخست هجری
  مهران اسماعیلی
  برگرداندن وادی به واژه های متفاوتی چون درّه، بیابان، منطقه، سرزمین و اخیرا مسیل و در بسیاری موارد ترجمه نکردن آن از سوی مترجمان بیانگر آن است که به رغم طی شدن سده ها از ارتباط میان زبان فارسی و عربی، دلالت روشن و مشخصی برای وادی در زبان فارسی در اختیار نیست و مترجمان صر چکیده کامل

  برگرداندن وادی به واژه های متفاوتی چون درّه، بیابان، منطقه، سرزمین و اخیرا مسیل و در بسیاری موارد ترجمه نکردن آن از سوی مترجمان بیانگر آن است که به رغم طی شدن سده ها از ارتباط میان زبان فارسی و عربی، دلالت روشن و مشخصی برای وادی در زبان فارسی در اختیار نیست و مترجمان صرفا با تکیه بر شواهد و قراین متن یا تجارب پیشین خود، معنای وادی را استنباط می کنند یا آن را به استنباط دیگران می سپارند. این مقاله در صدد بررسی این مسأله است که این واژه مشخصا بیانگر چه پدیده جغرافیایی در خاستگاه خود بوده است و چرا در زبان فارسی نتوانسته معادل مناسب خود را طی دوره های گذشته به دست آورد. چنین می‌نماید که پیوند خوردن اقلیم بیابانی با زیست بشری در قالب کوچ نشینی، به تولید این واژه منتهی شده است و مفاهیمی چون منبع آب، پوشش گیاهی، پوشش جانوری، اقامت گاه بشری و جاده شبکه معنایی آن را شکل داده‌اند؛ ولی در ایران که کوچ نشینی در مناطق بیابانی کمتر روی داده این پدیده جغرافیایی اهمیت حیاتی نداشته و از این رو برای آن واژه‌ای وضع نشده است و در نتیجه وادی نه تنها مفهوم خود بلکه شبکه مفاهیم پیرامونی خود را نیز در زبان فارسی از دست داده و شبکه ای از معانی دیگر را پیرامون خود ایجاد کرده است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  7 - قلعه های اسماعیلیان در کوره اَرَّجان‌‌: پژوهشی باستان شناختی
  حسین سپیدنامه احمد صالحی کاخکی سیدهاشم حسینی ابراهیم رایگانی
  10.30495/jhcin.2022.20556
  در منابع تاریخی درباره حضور اسماعیلیان در کوره/ ناحیه ارجان، در جنوب غربی ایران، و به ویژه قلاع و استحکامات آنان گزارش های پراکنده ای در دست است. بررسی و مطالعه باستان شناختی قلعه های منتسب به اسماعیلیان در این ناحیه هدفی است که این مقاله دنبال کرده است. استحکامات چکیده کامل

  در منابع تاریخی درباره حضور اسماعیلیان در کوره/ ناحیه ارجان، در جنوب غربی ایران، و به ویژه قلاع و استحکامات آنان گزارش های پراکنده ای در دست است. بررسی و مطالعه باستان شناختی قلعه های منتسب به اسماعیلیان در این ناحیه هدفی است که این مقاله دنبال کرده است. استحکامات موجود در این ناحیه، نشان از اهمیت بسیاری از قلاع و دژهای دفاعی طی سده های میانه اسلامی دارد که تنها با همسنجی آن‌ها با متون تاریخی و مطالعات اکولوژیکی می‌توان به اهمیت و جایگاه آن‌ها پی برد. اسماعیلیان به سبب موقعیت جغرافیایی راهبردی و اهمیت اقتصادی کوره اَرَّجان‌‌ از اوایل قرن پنجم هجری، به این منطقه وارد شدند. براساس متون تاریخی و همسنجی با شواهد باستان شناختی، قلاع اسماعیلیان در این شامل قلعه های نادر(ناظر)، جلادجان، طنبور و دیرآب بوده که حاکی از حضور پیروان این فرقه در ناحیه ارجان و فعالیت‌های سیاسی- نظامی آن‌ها در این ناحیه به ویژه در دوره سلجوقی است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  8 - دشت قپچاق: بررسی جغرافیایی و تاریخی
  مهدی عبادی زینب فضلی
  دشت قپچاق، نامی است که در متون جغرافیایی و تاریخی دوره اسلامی بر دشت وسیع واقع در شمالغربی آسیا، غرب قزاقستان و جنوب روسیه امروزی (استپ های اوراسیا) اطلاق شده است. تتبع در منابعنشان می دهد که نام این دشت در منابع به اشکال مختلفی آمده است. به رغم بسامد قابل توجه این اسمد چکیده کامل

  دشت قپچاق، نامی است که در متون جغرافیایی و تاریخی دوره اسلامی بر دشت وسیع واقع در شمالغربی آسیا، غرب قزاقستان و جنوب روسیه امروزی (استپ های اوراسیا) اطلاق شده است. تتبع در منابعنشان می دهد که نام این دشت در منابع به اشکال مختلفی آمده است. به رغم بسامد قابل توجه این اسمدر منابع، به ویژه از قرن پنجم هجری به بعد، آگاه یهای مختصر و اشار هوار موجود، تصور دقیقی دربارهحدود جغرافیایی این دشت به دست نم یدهد؛ با این حال مشخص است که اتحادی های از قبایل قپچاقتا زمان استیلای مغولان بر این سرزمین در اوایل قرن هفتم هجری، در این دشت سکونت و تسلطداشته اند. عدم تشکیل دولت و قدرت مرکزی در دشت قپچاق با مرزها و ثغوری مشخص، پراکنده بودنقبایل در این دشت وسیع و نیز استمرار زندگی بدوی آنان در طول حدود دو قرن تسلط آنها بر آن، ازجمله موانع مهمی است که تعیین دقیق حدود و ثغور آن را دشوار می سازد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  9 - جغرافیای حافظ ابرو و تقویم البلدان ابوالفدا: بررسی تطبیقی
  زهرا رضایی نسب قنبر علی رودگر
  جغرافیای حافظ ابرو، تألیف حافظ ابرو (د. 833ﮬ)، مهم ترین اثر جغرافیایی عهد تیموری به زبان فارسی است. ازآنجاکه آثار جغرافیایی نوشته شده در دوره های متأخر غالبا وام دار آثار پیشین اند، جای طرح این پرسش هست که گزارش های جغرافیای حافظ ابرو تا چه اندازه از خود او است. برای تش چکیده کامل

  جغرافیای حافظ ابرو، تألیف حافظ ابرو (د. 833ﮬ)، مهم ترین اثر جغرافیایی عهد تیموری به زبان فارسی است. ازآنجاکه آثار جغرافیایی نوشته شده در دوره های متأخر غالبا وام دار آثار پیشین اند، جای طرح این پرسش هست که گزارش های جغرافیای حافظ ابرو تا چه اندازه از خود او است. برای تشخیص اصالت مطالب این اثر، داده های جغرافیاییِ آن با منابع سال ها و سده های پیشین مورد مطالعه تطبیقی قرار گرفت و در نتیجه مشخص شد تقویم البلدان، تألیف ابوالفدا (د. 732 ﮬ)، یکی از مهم ترین منابع حافظ ابرو بوده و سهم درخور توجهی در شکل گیری اثر جغرافیایی او داشته و افزوده های حافظ ابرو بر منقولات خود از تقویم البلدان، بااین که جای جای حاوی اشارات مهم و مشعر بر روزگار اوست، به لحاظ کمّی چندان درخور توجه نیست. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  10 - یأجوج و مأجوج: تحولاتِ شناختى مسلمانان درباره زیستگاه آنان تا دوره مغول
  مدرس سعیدی مصطفى جرفى
  داستان قوم یأجوج و مأجوج و خروج فرجامین و هولناک آنان، در سنت دینی اسلامی جایگاه ویژه ای دارد، از این رو جغرافی نویسان و مورخان مسلمان نیز تمایل داشتند که مکان و موقعیت این قوم را که بر اساس روایت‌های دینی در بخشی از این جهان مسکن دارند، به دست دهند. در این میان، متغیر چکیده کامل

  داستان قوم یأجوج و مأجوج و خروج فرجامین و هولناک آنان، در سنت دینی اسلامی جایگاه ویژه ای دارد، از این رو جغرافی نویسان و مورخان مسلمان نیز تمایل داشتند که مکان و موقعیت این قوم را که بر اساس روایت‌های دینی در بخشی از این جهان مسکن دارند، به دست دهند. در این میان، متغیر اوضاع و شرایط تاریخی در مکان یابی یأجوج و مأجوج از اهمیت بسیار برخوردار بود. در پژوهش حاضر با استفاده از روش تاریخی-تحلیلی و از طریق بازخوانی و برآورد اطلاعات منابع پیش و پس از حمله مغول، نحوه تأثیرگذاری مؤلفه‌های تاریخی و فرهنگی دوره مغول بر پندار مسلمانان درباره موقعیت جغرافیایی یأجوج و مأجوج بررسى شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که هرچند اغلب منابع تا پیش از حمله مغول، مکان زندگی یأجوج و مأجوج را منطبق بر زیست‌بوم اصلی قوم مغول در نظر می گرفتند، در دوره پس از حمله مغول، به سبب افزایش دانش جغرافیایی مسلمانان، این دو از هم تفکیک شدند و سرزمین یأجوج و مأجوج در مناطق دورتر و ناشناخته آن‌سوی زیست‌بوم مغولان مکان یابی گردید. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  11 - «خاتمۀ» روضة الصفا(تألیف سده نهم): بحثی در باب مؤلف و محتوای آن
  زهرا رضایی نسب قنبر علی رودگر هادی عالم زاده
  10.30495/jhcin.2019.14724
  بررسی و ارزیابی منابع تاریخی و جغرافیایی اسلامی و تعیین میزان اصالت یا تقلیدی بودن آنها، راه گشای محققان این حوزه در چندوچون استفاده از آثار مذکور است. این گونه از بررسی ها درباره آثار متأخرتر، که مفروضا مبتنی بر آثار پیشینیان اند، ضرورت بیشتری می یابند. یکی از این دست چکیده کامل

  بررسی و ارزیابی منابع تاریخی و جغرافیایی اسلامی و تعیین میزان اصالت یا تقلیدی بودن آنها، راه گشای محققان این حوزه در چندوچون استفاده از آثار مذکور است. این گونه از بررسی ها درباره آثار متأخرتر، که مفروضا مبتنی بر آثار پیشینیان اند، ضرورت بیشتری می یابند. یکی از این دست منابع، خاتمه روضة الصفا است که بر سر مؤلف یا مؤلفانش اختلاف نظرهایی وجود دارد. نویسندگان این مقاله، با استقصای کامل در محتوای خاتمه و نیز با درپیش گرفتن روش مطالعه تطبیقی، دریافته اند که خاتمه روضة الصفا در واقع تألیف مشترک میرخواند، مؤلف روضة الصفا و نوه اش خواندمیر است که یادداشت های نیای خود را صورت بندی نهایی کرده و خود نیز مطالبی بر آنها افزوده است. هم‌چنین در این پژوهش معلوم شد که قریب به تمام داده های خاتمه (حدود نوددرصد)، برگرفته از نویسندگان، به ویژه جغرافیانویسان ادوار پیشین است و فقط حدود ده درصد از مطالب آن از آنِ مؤلفانش، میرخواند و خواندمیر، و درنتیجه اصیل و درخور اعتنا و دارای اهمیت ویژه است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  12 - مکتب و شیوه جغرافی‌نگاری ابن‌فقیه همدانی در کتاب البلدان
  محبوبه شرفی مهدی علیجانی
  10.30495/jhcin.2021.18231
  هم زمان با تألیف آثار متعدد در رشته جغرافیای توصیفی در قرن سوم هجری، کتاب البلدان نوشته ابن فقیه همدانی نیز در اواخر این قرن نگاشته شد. ابن فقیه بر اساس تقسیم مکاتب جغرافی نگاری اسلامی، پیرو مکتب عراقی است. وی در اثرش مکه را مرکز جهان دانسته و کتابش را با شرح این شهر چکیده کامل

  هم زمان با تألیف آثار متعدد در رشته جغرافیای توصیفی در قرن سوم هجری، کتاب البلدان نوشته ابن فقیه همدانی نیز در اواخر این قرن نگاشته شد. ابن فقیه بر اساس تقسیم مکاتب جغرافی نگاری اسلامی، پیرو مکتب عراقی است. وی در اثرش مکه را مرکز جهان دانسته و کتابش را با شرح این شهر آغاز کرده است. توجه به شیوه جغرافی نگاری اقلیم یونانی و ایرانی در عین نگارش کتاب بر مبنای نواحی، نیاوردن نقشه، عجایب نگاری فراوان و پرهیز از خردگرایی و نیز پررنگ بودن مایه های هویت گرایانه میهنی از ویژگی های جغرافی نگاری اوست. از نظر نوع شناسی نیز کتاب البلدان به جغرافیای اقتصادی و انسانی نزدی ک تر است. اهمیت دیگر اثر، کمک به گره گشایی از بعضی مفاهیم تاریخی و فرهنگی ایران است. همچنین به علت فقدان سفر و مشاهدات میدانی، ابن فقیه از نظر منابع اطلاعاتی، بیشتر متکی بر منابع مکتوب و شنیداری است. این پژوهش تلاش دارد با روش تاریخی و رویکرد توصیفی ـ تحلیلی، مکتب روشی و شیوه جغرافی نگاری وی را واکاوی و تحلیل کند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  13 - ذهنیت‌های جغرافی‌نگاران مسلمان (از سده سوم تا هفتم) درباره شگفتی‌های جهان: محوطه باستانی اهرام مصر
  نگار ذیلابی زهرا محشری
  10.30495/jhcin.2020.16298
  در متون جغرافیایی سده‌های میانه داده‌های متنوع و تفسیرهای گوناگونی از موضوع شگفتی‌ها ارائه شده‌است که بیش از آن‌که گزارشی عینی و حاکی از حاق واقع باشد، نشان‌دهنده ذهنیت‌های رایج در سیاق اجتماعی و فرهنگی معاصر ماتنان است. در این پژوهش پرسش اصلی این است که جغرافی‌نگاران م چکیده کامل

  در متون جغرافیایی سده‌های میانه داده‌های متنوع و تفسیرهای گوناگونی از موضوع شگفتی‌ها ارائه شده‌است که بیش از آن‌که گزارشی عینی و حاکی از حاق واقع باشد، نشان‌دهنده ذهنیت‌های رایج در سیاق اجتماعی و فرهنگی معاصر ماتنان است. در این پژوهش پرسش اصلی این است که جغرافی‌نگاران مسلمان از سده سوم تا هفتم چه ذهنیاتی درباره اهرام و محوطه پیرامون آن ازجمله مجسمه ابوالهول داشته‌اند؟ آیا نمونه‌هایی از بررسی علمی یا کاوش انسان‌شناسانه در میان نظرات آ‌‌ن‌ها دیده می‌شود یا این‌که آراء این دانشوران مسلمان بازتابی از روایات عامیانه و افواهیات رایج در میان توده مردم بوده ‌است؟ روش عام در این پژوهش الگوی تحلیل محتواست که نخست به شیوه توصیفی، داده‌های مهم‌ترین منابع جغرافیایی درباره موضوع استقصا شده، سپس با رویکرد تاریخ ذهنیت، این داده‌ها بررسی و پردازش و تحلیل شده‌است. بر اساس این پژوهش، ذهنیات رایج در میان عامه مردم از جمله تلقی‌های جادومحور از تصاویر و تماثیل در تفسیر این سازه‌ها بر دیگر تفاسیر غلبه داشته‌ است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  14 - Routing Hole Handling Techniques for Wireless Sensor Networks: A Review
  Swathi B H Gururaj H L
  A Wireless Sensor Network consists of several tiny devices which have the capability to sense and compute the environmental phenomenon. These sensor nodes are deployed in remote areas without any physical protections. A Wireless Sensor Network can have various types of چکیده کامل

  A Wireless Sensor Network consists of several tiny devices which have the capability to sense and compute the environmental phenomenon. These sensor nodes are deployed in remote areas without any physical protections. A Wireless Sensor Network can have various types of anomalies due to some random deployment of nodes, obstruction and physical destructions. These anomalies can diminish the sensing and communication functionalities of the network. Many kinds of holes can be formed in a sensor network that creates geographically correlated areas. These holes are also responsible for creating communication voids. These voids do not let the packets to reach the destination and minimises the expected network performance. Hence it ought to be resolved. In this paper we presented different kinds of holes that infect the sensor network, their characteristics and the effects on successful communication within the sensor network .Later we presented a detailed review on different routing hole handing techniques available in literature ,their possible strengths and short comes. At last we also presented a qualitative comparison of these routing hole handing techniques. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  15 - Modeling the Spatial Characteristics of City Parks Based on Geographically Weighted Regression (GWR) Analysis Using Coefficients of General Performance of Park (GPP) and Area of Supply and Demand (ASD) (Case Study: First Region of Tehran)
  Seyed Hadi ghoddusifar Amir Mohammad Salehabadi Ali Mohammadpor
  10.30495/ijaud.2023.22567
  The spatial weighted regression method is one of the bes‌t methods to achieve higher accuracy in analyzing space-affected relations. This article attempts to introduce a model of the results of Area of Supply and Demand and general park performance with a spatially weig چکیده کامل

  The spatial weighted regression method is one of the bes‌t methods to achieve higher accuracy in analyzing space-affected relations. This article attempts to introduce a model of the results of Area of Supply and Demand and general park performance with a spatially weighted regression model for evaluating parks in Region 1 of Tehran. The density of parks and population density in Region 1 of Tehran with the help of some environmental variables-space such as the area of parks. To follow the theoretical framework, spatial dis‌tribution and urban green space efficiency indices were used. With their help, environmental-spatial variables have been extracted, and the required data have been collected through sys‌tematic scientific methods and turned into information in determining the relationship between the data. Based on the findings, it is expected that this indicator will help landscape planners to unders‌tand the supply and demand index of parks and their relationship with the general efficiency of parks. It can help planners reconsider their projects' policies, goals, and cos‌ts. The results show that the general performance development index of parks in the firs‌t Region of Tehran is not commensurate with their supply and demand. In some areas, parks with appropriate performance indexes have low demand. Predictions of this research show that parks with index (-0.5>S‌tdError) value will need more demand in the future, and demand for parks with index (S‌tdError>2.5) will decrease. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  16 - A Study on Schools of Geography throughout the History of Islamic Civilization
  Reza Ebadi Jam Khaneh Sina Foroozesh
  The science of geography, also literally called in Arabic "faces and slices of earth", involves a kind of land survey which emerged into Islam. There were several factors contributing to geography such as command of Islam to learning, Quran geographical themes, pilgrima چکیده کامل

  The science of geography, also literally called in Arabic "faces and slices of earth", involves a kind of land survey which emerged into Islam. There were several factors contributing to geography such as command of Islam to learning, Quran geographical themes, pilgrimage routes and wide-range Muslim conquests. This article attempted to examine two major schools of geography in the Islamic world under the influence of Hindi and Iranshahri schools of geography, which include 1. Iraqi school (Baghdad worldview) 2. Balkh school given the centrality of Mecca and the Muslim. Unlike the former, the Balkhi school more attention to the Mulsim world, to the extent that thee followers of Balkhi school consider Mecca as the center of the world, where the geography is religious. The Balkhi School of geography has been based on Islamic data plus adopting a more scientific perspective, whereas the Iraqi school entails a more widespread and more comprehensive geography. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  17 - The Impact of the Yemeni Crisis on International Peace and Security
  Shirin Masoudi MohammadAli Abdollahzadeh Majid Saeedi
  Along with the Arab wave of protests in the Arab Middle East in 2011, nationwide protests in Yemen began a series of street marches, protests and civil disobedience against the Yemeni government and President Ali Abdullah Saleh on January 14, 2011. It reached its peak b چکیده کامل

  Along with the Arab wave of protests in the Arab Middle East in 2011, nationwide protests in Yemen began a series of street marches, protests and civil disobedience against the Yemeni government and President Ali Abdullah Saleh on January 14, 2011. It reached its peak by February 3, which became known as the Day of Rage, and led to the regime's bloody and violent crackdown on protesters. Nearly nine months after the violence, the UN Security Council reacted by issuing a resolution in 2014, according to the UN High Commissioner for Human Rights, expressing grave concern about the continuing human rights situation in Yemen. Calling the situation in Yemen a crisis, he said that the best way to overcome the crisis is through peaceful means and that security and stability in Yemen are in line with counter-terrorism efforts in the region and described the deteriorating situation in Yemen as a threat to international peace and security, and recalled the Security Council's responsibility for international peace and security. Women regretted and strongly condemned the human rights violations by the Yemeni government. Although in The resolution noted that all groups should withdraw their weapons from the region and achieve a peaceful process, but in the wake of the crisis in Yemen, events became more tragic, not just government weapons resulting from the civil war. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  18 - تحلیل توزیع فضایی و مکان‌یابی داروخانه‌های شبانه‌روزی ( نمونه موردی: شهر ارومیه )
  احمد آفتاب علیرضا سلیمانی نگین حسن پور
  مقدمه: مکان‌یابی بهینه داروخانه‌ها، دسترسی سریع بیماران به خدمات دارویی را تسهیل کرده و عدم توزیع متناسب داروخانه‌ها، مشکلات شهروندان در دسترسی به این مراکز را به دنبال دارد. هدف عمده این پژوهش، ارزیابی نحوه توزیع داروخانه‌های فعلی و تعیین بهترین مکان جهت تاسیس داروخانه چکیده کامل

  مقدمه: مکان‌یابی بهینه داروخانه‌ها، دسترسی سریع بیماران به خدمات دارویی را تسهیل کرده و عدم توزیع متناسب داروخانه‌ها، مشکلات شهروندان در دسترسی به این مراکز را به دنبال دارد. هدف عمده این پژوهش، ارزیابی نحوه توزیع داروخانه‌های فعلی و تعیین بهترین مکان جهت تاسیس داروخانه‌های جدید است. روش پژوهش: این تحقیق به لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش و ماهیت، توصیفی - تحلیلی است. مراحل طی شده در امر مکان‌یابی داروخانه‌های شبانه‌روزی شامل تهیه لایه‌‌های اطلاعاتی برای هر عنصر، طبقه‌بندی هر لایه اطلاعاتی بر اساس میزان ارزش و ترکیب همه لایه‌های اطلاعاتی و اعمال ضرایب نهایی مدل ANP و تهیه نقشه‌ی نهایی بوده است. هم‌چنین داده‌ها شامل دو معیار فاصله و دسترسی و دوازده زیر معیار بوده است. یافته‌ها: پس از انجام محاسبات و بررسی‌های لازم، بیشترین وزن به معیار شعاع خدمت‌دهی و کمترین وزن به معیار فاصله از مراکز نظامی تعلق گرفت. در محدوده مورد مطالعه 13/36 درصد از سطح منطقه دارای توان عالی یا درجه یک برای استقرار مراکز جدید و 21/5 درصد دارای درجه 2 یا مناسب است. نتیجه‌گیری: نتایج نشان می‌دهد که مکان فعلی اکثر داروخانه‌های شبانه‌روزی در شهر ارومیه متناسب با جمعیت منطقه، نمی‌باشد. با توجه به همپوشانی محدوده خدمات‌رسانی داروخانه‌ها بخصوص در محدوده مرکزی شهر، ساماندهی در این مناطق و انتقال برخی از واحدهای موجود به نواحی دیگر که کمبود دارند ضروری است و در قسمت‌های شمالی و شرقی شهر با توجه به نقشه نهایی نیازمند تاسیس مراکز جدید می باشد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  19 - تحلیل ناهمگونی فضایی و عوامل موثر بر دمای سطح زمین با استفاده از مدل‌های رگرسیون فضایی
  زهرا پرور مرجان محمدزاده سپیده سعیدی
  10.30495/jrnr.2023.71038.10280
  دمای سطح زمین یک عامل مهم تاثیرگذار بر تغییرات حرارتی و تعادل در مطالعات جهانی است. در طول دو دهه گذشته، نیاز شدید به داده‌های LST در مطالعات ‌محیط‌زیستی و مدیریت منابع زمین، اندازه‌گیری LST را به یک بحث علمی بزرگ تبدیل کرده است. کشف ناهمگونی فضایی دمای سطح زمین و تحلیل چکیده کامل

  دمای سطح زمین یک عامل مهم تاثیرگذار بر تغییرات حرارتی و تعادل در مطالعات جهانی است. در طول دو دهه گذشته، نیاز شدید به داده‌های LST در مطالعات ‌محیط‌زیستی و مدیریت منابع زمین، اندازه‌گیری LST را به یک بحث علمی بزرگ تبدیل کرده است. کشف ناهمگونی فضایی دمای سطح زمین و تحلیل عوامل کلیدی و روابط فضایی خاص که از سری‌های زمانی دمای سطح زمین تاثیر می‌گیرند، اهمیت بالایی در مدیریت سرزمین دارند. مطالعه حاضر با هدف تحلیل ناهمگونی فضایی و عوامل موثر بر دمای سطح زمین با استفاده از مدل‌های رگرسیون فضایی انجام شد. برای بررسی این موضوع نقشه‌های LST روزانه با استفاده از روش معادله انتقال تابشی از داده‌های لندست 7 و 8 برای سال‌های 2002، 2013 و 2021 شهر بجنورد تهیه شدند. تحلیل دمای سطح زمین در مناطقی که زمین‌های بایر غالب هستند، نیاز به داده‌های دمای شبانه دارد. بنابراین نقشه های LST شبانه مادیس نیز به‌عنوان نقشه‌های کمکی تهیه شدند. برای تجزیه ‌و تحلیل داده‌ها از مدل‌های همبستگی پیرسون، خودهمبستگی فضایی، حداقل مربعات معمولی و رگرسیون وزن‌دار جغرافیایی استفاده شد. سپس عملکرد مدل‌ها با استفاده از ضریب تعیین و معیار اطلاعات آکاییک مقایسه شدند. نتایج مطالعه بیانگر توانایی بیشتر و پیش‌بینی دقیق‌تر رویکرد GWR نسبت به OLS برای توصیف ناهمگونی فضایی است. پاسخ فضایی دماهای سطح زمین و متغیرهای تاثیرگذار مختلف از سال 2002 تا 2021 نشان داد توسعه فضای سبز نقش مهمی در تعدیل دماهای سطح زمین ایفا می‌کند. با توجه به اینکه LST تحت تاثیر متغیرهای مختلفی از جمله توپوگرافی، متغیرهای اقلیمی، جوی و پوشش گیاهی است، بنابراین درک روابط فضایی و تجزیه ‌و تحلیل‌ مناطق با LST بالا، می تواند به‌عنوان راهگشایی در برنامه ریزی و آمایش اصولی سرزمین مفید واقع شود. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  20 - معرفی فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان حوزه آبخیز ایور
  حمید علی پور آرش ملکیان میرمسعود خیرخواه زرکش سعید قره چلو
  این تحقیق سعی بر معرفی لیست فلورستیک منطقه ایور واقع در استان خراسان شمالی داشت. گیاهان با استفاده از پیمـایش صـحرایی جمـع آوری و شناسایی شدند. نمونه های جمع آوری شده با کمک منابع تاکسونومی در حد گونه شناسایی شدند. همچنین کاربرد گونه های گیاهی و میزان خـوشخـوارکی آنها ب چکیده کامل

  این تحقیق سعی بر معرفی لیست فلورستیک منطقه ایور واقع در استان خراسان شمالی داشت. گیاهان با استفاده از پیمـایش صـحرایی جمـع آوری و شناسایی شدند. نمونه های جمع آوری شده با کمک منابع تاکسونومی در حد گونه شناسایی شدند. همچنین کاربرد گونه های گیاهی و میزان خـوشخـوارکی آنها برای دام های منطقه با پرسش از مردم بومی مشخص شد. نتایج نشان داد که 109 گونه متعلق به 24 تیره گیاهی در منطقه وجـود دار د. بـزر گتـرین تیره های گیاهی منطقه از لحاظ تعداد گونه شامل Asteraceae (21 گونـه)، Poaceae (15 گونـه)، Lamiaceae (10 گونـه)، Caryophyllaceae و (6 گونه) Brassicaceae (6 گونه) بودند. تعداد 32 گونه با ارزش کاربری علوفه ای بیشترین ارزش را از نظر کاربری به خود اختصاص دادند. 33 گونه بـر اساس پایداری یا طول عمر گونه های گیاهی یکساله، 4 گونه دوساله و 27 گونه چندساله در منطقه شناسایی گردید. تعداد 17 گونه با شکل رویشی علفـی پهن برگ بیشترین شکل رویشی حوزه را به خود اختصاص داداند. 59 گونه از نظر خوشخوراکی در کلاس مرتعی III بـا ارزش کـم و41 گونـه در کـلاس مرتعی II با ارزش متوسط قرار گرفتند. همیکریپتوفیت ها با 35 گونه، تروفیت با 62 گونه و کامفیـت بـا 31 گونـه بـه ترتیـب بیشـترین شـکل زیسـتی و همچنین گیاهان ایران-تورانی با 97 گونه، ایران-تورانی و صحارا-سندی با 9 گونه و ایران-تورانی و مدیترانه ای با 8 گونـه بـه ترتیـب بیشـترین پـراکنش جغرافیایی را در منطقه به خود اختصاص دادند. گونه های غیرخوش خوراک بر اساس نتایج به دلیل فشار زیاد بر مراتع در منطقه گسترش یافته اند کـه بایـد اقدامات مدیریتی برای جلوگیری از این روند صورت گیرد تا تنوع گیاهی در خطر نابودی قرار نگیرد.  پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  21 - ارزیابی مقایسه‌ای تصاویر لندست8 و سنتینل2 برای تهیه نقشه‌ وقوع آتش سوزی در ارسباران
  امید رفیعیان خلیل ولی زاده کامران محمدابراهیم رمضانی سجاد مشیری
  10.30495/jrnr.2022.69827.10260
  جنگل ارزشمند ارسباران اکوسیستمی پیچیده و پویا است که همواره در معرض آتش سوزی‌های گسترده بوده‌ است. هدف تحقیق حاضر بهره‌گیری از فناوری ‌‌سنجش‌از دور و ‌‌سیستم‌ اطلاعات ‌جغرافیایی و قابلیت‌‌‌‌‌‌های فنی سامانه ‌‌گوگل‌ارث‌انجین به منظور تهیه نقشه وقوع آتش سوزی در مراتع و چکیده کامل

  جنگل ارزشمند ارسباران اکوسیستمی پیچیده و پویا است که همواره در معرض آتش سوزی‌های گسترده بوده‌ است. هدف تحقیق حاضر بهره‌گیری از فناوری ‌‌سنجش‌از دور و ‌‌سیستم‌ اطلاعات ‌جغرافیایی و قابلیت‌‌‌‌‌‌های فنی سامانه ‌‌گوگل‌ارث‌انجین به منظور تهیه نقشه وقوع آتش سوزی در مراتع و جنگل‌های ارسباران بود. به منظور انتخاب روش و نوع ماهواره مناسب از بین سنتینل2 و لندست8 از شاخص جداپذیری استفاده شد. بر این اساس، از بین شاخص‌های مختلف شناسایی آتش سوزی، شاخص تفاضلی RdNBR برای تهیه نقشه نهایی 9 سال اخیر و تجمعی آتش سوزی انتخاب شد. در ارزیابی صحت نقشه حاصل به صورت کمی، 84 درصد نقاط واقعی آتش سوزی ثبت شده توسط اداره‌ کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان آذربایجان شرقی در فاصله 200 متری پلی‌گون‌های آتش سوزی مستخرج از تصاویر ماهواره‌ای قرار گرفتند که نشان دهنده صحت بالای نقشه آتش سوزی بود. بازدید میدانی نیز تطابق خوبی بین مناطق آتش سوزی منتج از پردازش تصاویر ماهواره‌ای با وضعیت موجود منطقه نشان داد. تحقیق حاضر پتانسیل بالای این دو ماهواره‌ و نیز توانایی و امکانات فوق‌العاده سامانه ‌‌گوگل‌ارث‌انجین در تامین حجم عظیم داده‌های دورسنجی و پردازش‌های پیشرفته بر روی آنها برای تهیه نقشه‌های وقوع آتش سوزی را نشان داد. مزایای لندست8 نسبت به سنتینل2، داشتن باند حرارتی‌‌ و سری زمانی بیشتر است. قدرت مکانی و رادیومتری هر دو تقریبا مشابه است و نقیصه فاصله زمانی زیاد تصاویر تکراری در لندست8 با ترکیب آن با تصاویر لندست9 تا حد زیادی جبران خواهد شد. در نهایت همسو با نتایج تحقیقات مشابه، لندست8 در مجموع به سنتینل2 ارجحیت دارد. با توجه به فقدان داده‌های مکانی دقیق، صحیح و هم‌مقیاس از منطقه ارسباران، ایجاد یک پایگاه اطلاعات مکانی یکپارچه و بزرگ‌مقیاس پیشنهاد می‌شود. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  22 - ارزیابی توان بوم‌شناختی حوضه آبخیز کبگیان شهرستان بویراحمد برای آبزی‌پروری
  زینب محرابی سهیل سبحان اردکانی لیما طیبی
  10.30495/jrnr.2023.70149.10270
  رشد جمعیت و نیازهای بشر باعث توسعه چشمگیر صنایع از جمله تکثیر و پرورش آبزیان به‌عنوان منبع مهم تامین نیاز پروتئینی وی شده است. نتیجه این توسعه که به‌طور معمول با عدم انجام مطالعات اثرات محیط ‌زیستی همراه است، در بسیاری از کشورها از جمله ایران با پیامد تخریب محیط همراه ب چکیده کامل

  رشد جمعیت و نیازهای بشر باعث توسعه چشمگیر صنایع از جمله تکثیر و پرورش آبزیان به‌عنوان منبع مهم تامین نیاز پروتئینی وی شده است. نتیجه این توسعه که به‌طور معمول با عدم انجام مطالعات اثرات محیط ‌زیستی همراه است، در بسیاری از کشورها از جمله ایران با پیامد تخریب محیط همراه بوده است. این مطالعه با هدف ارزیابی توان بوم‌شناختی حوضه کبگیان شهرستان بویراحمد برای استقرار کارگاه های تکثیر و پرورش ماهی انجام شد. بدین منظور و بر اساس مدل آبزی‌پروری مخدوم، از نقشه های 1:50000 بافت، عمق و فرسایش خاک، شیب، دما، اسیدیته و دبی آب، سنگ، رویشگاه‌های حساس، مناطق حفاظت‌شده و ارزش حفاظتی گونه ها و نرم‌افزار ArcGIS استفاده شد. نتایج نشان داد از وسعت تقریبی 192 هکتاری منطقه مورد مطالعه، 78/7 هکتار و به طور غالب در حاشیه روستای بطاری، از قابلیت قابل قبول برای توسعه صنعت آبزی‌پروری برخوردار بوده است. از آنجایی که در حال حاضر توزیع مکانی کارگاه های تکثیر و پرورش ماهی در مسیر رودخانه کبگیان از وضعیتی مناسب برخوردار نیست و اغلب در یک بخش از رودخانه تمرکز دارد، توان پالایش آلاینده‌های تولیدی کارگاه ها توسط رودخانه کاهش ‌یافته است. پیشنهاد می شود به‌منظور کاهش آثار سوء محیط‌ زیستی صنعت تکثیر و پرورش آبزیان بر کیفیت آب رودخانه، نسبت به انتقال کارگاه ها به مناطقی با قابلیت توسعه آبزی پروری اقدام گردد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  23 - رابطه فرهنگ با پیچیدگی ساختار سازمانی (مورد کاوی صدای جمهوری اسلامی ایران)
  محسن قدمی اسماعیل مرزبان مینا قدمی
  مقدمه و هدف پژوهش: این مقاله برگرفته از یک پژوهش دانشگاهی با عنوان رابطه فرهنگ با پیچیدگی ساختار سازمانی با مطالعه موردی رادیوی جمهوری اسلامی ایران می‌باشد، که هدف آن بررسی رابطه بین متغیر فرهنگ مطابق مدل ادگار شاین با متغیر پیچیدگی ساختار بر اساس الگوی دفت است. تحقیق ح چکیده کامل

  مقدمه و هدف پژوهش: این مقاله برگرفته از یک پژوهش دانشگاهی با عنوان رابطه فرهنگ با پیچیدگی ساختار سازمانی با مطالعه موردی رادیوی جمهوری اسلامی ایران می‌باشد، که هدف آن بررسی رابطه بین متغیر فرهنگ مطابق مدل ادگار شاین با متغیر پیچیدگی ساختار بر اساس الگوی دفت است. تحقیق حاضر دارای یک فرضیه اصلی و نه فرضیه فرعی است که بر اساس مدل مفهومی تحقیق تدوین شده است. روش پژوهش: جامعه آماری پژوهش 1891 نفر می‌باشند که حجم نمونه بر اساس جدول کرجس و مورگان 320 نفر تعیین‌شده که محقق جهت اطمینان بیشتر اقدام به توزیع 350 پرسشنامه در جامعه نموده که داده‌های 329 پرسشنامه قابل استفاده بوده است. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم افزار در دو سطح توصیفی و استنباطی انجام شده است. در سطح آمار توصیفی داده‌های مربوط به سؤالات عمومی در قالب محاسبه فراوانی، درصد فراوانی و ترسیم نمودار مورد بررسی قرار گرفت. در سطح استنباطی نیز با آماره‌هایی نظیر ضریب همبستگی اسپیرمن به تحلیل داده‌ها، تایید یا رد فرضیه‌های تحقیق و همچنین میزان ارتباط آن‌ها پرداخته شده است. نتیجه‌گیری: نتایج بدست آمده از تجزیه و تحلیل داده‌های پرسشنامه، نشان می‌دهد که رابطه معناداری بین فرهنگ و پیچیدگی ساختار وجود دارد و بین مصنوعات فرهنگ و مفروضات اساسی فرهنگ به عنوان ابعاد فرهنگ با پیچیدگی ساختار رابطه‌ای نسبتاً ضعیف وجود دارد همچنین رابطه‌ای نسبتاً قوی بین بعد مفروضات اساسی فرهنگ با پیچیدگی ساختار وجود دارد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  24 - تحلیل نابرابری فضاهای جغرافیایی توسعه بین مناطق روستایی مرکزی ایران
  مسعود مهدوی حاجیلویی یعقوب زارعی مهدی رحمانیان کوشکی اسماء رخشانی
  فضاهای نابرابر جغرافیایی که درصد وسیعی از سرزمین کشورهای در حال توسعه را به خود اختصاص داده است بی شک یکی از تبعات توسعه نابرابر و نامتوازن است که ریشه در توزیع ناعادلانه امکانات دارد. عدم برخورداری از فرصت های فضایی برابر می تواند منجر به شکافی عمیق بین استان ها، شهر ه چکیده کامل

  فضاهای نابرابر جغرافیایی که درصد وسیعی از سرزمین کشورهای در حال توسعه را به خود اختصاص داده است بی شک یکی از تبعات توسعه نابرابر و نامتوازن است که ریشه در توزیع ناعادلانه امکانات دارد. عدم برخورداری از فرصت های فضایی برابر می تواند منجر به شکافی عمیق بین استان ها، شهر ها و حتی مناطق روستایی کشور گردد که پیامد آن ظهور فقر ، مهاجرت های روستا- شهری و به دنبال آن حاشیه نشینی، افزایش جرم، فساد، فحشا و غیره خواهد بود. این پژوهش سعی دارد به تحلیل نابرابری فضاهای جغرافیایی در روستاهای مناطق مرکزی ایران با استفاده از مقالات علمی، کتب و اسناد مرتبط با مساله تحقیق با روشی توصیفی- تحلیلی بپردازد. استان های، تهران، قزوین، همدان، یزد و چهارمحال و بختیاری نمونه مورد مطالعه و اطلاعات مربوط به 83 دهستان که با روش تصادفی سیستماتیک انتخاب و جمع آوری گردیده اند، بعنوان جامعه آماری نمونه مورد بررسی قرار گرفته اند تا روند تغییراتی طی مقاطع 1365، 1375 و 1385 با استفاده از مدل ضریب جینی مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. یافته های پ‍ژوهش حاکی از آن است که نابرابری فضاهای جغرافیایی در مقطع 65 در مناطق روستایی استان یزد با 42/0، در مقطع 75 در مناطق روستایی همدان با 36/0 و در سال 1385 در روستاهای استان قزوین با بیشترین ضریب نابرابری طی سه دهه برابر با 79/0 بوده است. همچنین نتایج نشان می دهد از شاخص های مورد بررسی، بیشترین ضریب نابرابری در سال 1365 مربوط به شاخص های اجتماعی، در سال 75 به شاخص های ارتباطی و در سال 1385 بیشترین عدم تعادل در دسترسی به خدمات بهداشتی مشاهده گردیده است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  25 - اولویت بندی اجرای طرحهای بهسازی و نوسازی در نواحی فرسوده با استفاده ازGIS و روش Topsis (مورد مطالعه: منطقه سه شهر ساری)
  مسعود مدانلوجویباری مسعود صفائی پور
  هدف تحقیق تبیین هر چه بهتر معضل بافت‌ فرسوده، اولویت بندی اجرای طرحها و ارائه راهکارهای لازم در زمینه بهسازی آنها انجام گردیده است. روش مطالعه حاضر ترکیبی از روش‌های توصیفی، اسنادی و تحلیلی است و در ادامه پس از انجام تصحیحات هندسی و تکنیک‌های مختلف بارزسازی و بهبود کنتر چکیده کامل

  هدف تحقیق تبیین هر چه بهتر معضل بافت‌ فرسوده، اولویت بندی اجرای طرحها و ارائه راهکارهای لازم در زمینه بهسازی آنها انجام گردیده است. روش مطالعه حاضر ترکیبی از روش‌های توصیفی، اسنادی و تحلیلی است و در ادامه پس از انجام تصحیحات هندسی و تکنیک‌های مختلف بارزسازی و بهبود کنترل است. بر روی باند Pan تصویر ماهواره‌ای IRS مربوط به سال 2010 در محیط GIS‌، گستره شهری مشخص و مکان‌های دارای بافت فرسوده و نیازمند بهسازی با تفسیر چشمی و مشاهدات میدانی تعیین گردید. همچنین برای ارزیابی و رتبه‌بندی این مناطق جهت طرح‌های بهسازی از مدل تصمیم‌گیری (Topsis) استفاده گردید. بر اساس یافته های این تحقیق بالاترین میزان فرسودگی از لحاظ درصد و مساحت در ناحیه سه( هسته اولیه منطقه) ، 32/28 درصد بوده که نسبت به سایر نواحی منطقه از وضعیت نامطلوب برخوردار بوده و بنابراین در اولویت انجام طرح‌های بهسازی قرار دارد و بعد از آن به ترتیب نواحی 2و 1 قرار دارند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  26 - بررسی و تحلیل ساختار فضایی سکونتگاه های شهری و روستایی با رویکرد آمایش سرزمین ( نمونه موردی بخش سلفچگان قم )
  مصطفی توکلی نغمه سعید زنگنه شهرکی علیرضا دربان آستانه امیر تلخاب
  برنامه ریزی سازمان فضایی عبارت است از : برنامه ریزی به منظور توزیع مکانی فضایی بهینه امکانات و تسهیلات و خدمات زیر بنایی در میان سکونت گاه های شهری و روستایی در سطح منطقه و ناحیه.برنامه ریزی سازمان فضایی در قالب ساختار فضایی منطقه و ناحیه عینیت میابد. در این مطالعه که ب چکیده کامل

  برنامه ریزی سازمان فضایی عبارت است از : برنامه ریزی به منظور توزیع مکانی فضایی بهینه امکانات و تسهیلات و خدمات زیر بنایی در میان سکونت گاه های شهری و روستایی در سطح منطقه و ناحیه.برنامه ریزی سازمان فضایی در قالب ساختار فضایی منطقه و ناحیه عینیت میابد. در این مطالعه که با روش توصیفی و تحلیلی و با هدف کاربردی ، با تکیه بر منابع کتابخانه ای و داده های به دست آمده از مرکز آمار ایران و سایر ارگان های ذیربط انجام شده است ، هدف بررسی و تحلیل ساختار فضایی بخش سلفچگان شهرستان قم بوده است نتایج پژوهش که با تکیه بر سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS ) در بخش درون یابی امکانات و تسهیلات و مدل تاپسیس در بخش سطح بندی سکونتگاه ها صورت گرفته است نشان می دهد که از حیث برخورداری از خدمات و تسهیلات سکونتگاه های جنداب ، طایقان ، راهجرد، به عنوان توسعه یافته ترین سکونتگاه های بخش سلفچگان و سکونتگاه های طرلاب ، فتح آباد ، نیچه و به عنوان سکونتگاه های محروم شناخته شده انددر پایان این مطالعه پیشنهاداتی به منظور تکمیل فرآیند پژوهش و ارائه ایده هایی به منظور برنامه ریزی فضایی بهتر در آینده این منطقه ارائه گردیده است پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  27 - بررسی توزیع فضایی سالخوردگی جمیعت روستایی ایران طی سه دوره سرشماری 1375، 1385 و 1390
  عمار رحمانی عبدالرضا فرجی راد بیژن رحمانی
  رشد جمعیت و سالخوردگی آن هر دو آثار نامطلوبی در ابعاد اقتصادی واجتماعی بر جامعه خواهد داشت (قیصریان، 1388: 1) چگونگی توزیع مکانی جمعیت، یکی از مباحث مهم ساختار جمعیت است (مهاجرانی، 1389: 45)، و آگاهی از نحوه توزیع و پراکندگی جمعیت سالخورده روستایی در سال های مختلف و برر چکیده کامل

  رشد جمعیت و سالخوردگی آن هر دو آثار نامطلوبی در ابعاد اقتصادی واجتماعی بر جامعه خواهد داشت (قیصریان، 1388: 1) چگونگی توزیع مکانی جمعیت، یکی از مباحث مهم ساختار جمعیت است (مهاجرانی، 1389: 45)، و آگاهی از نحوه توزیع و پراکندگی جمعیت سالخورده روستایی در سال های مختلف و بررسی روند آن می تواند در برنامه ریزی های کلان اجتماعی و بویژه در مناطق روستایی مورد استفاده قرار گیرد. این تحقیق با مطالعه شاخص سالخوردگی، روند توزیع و پراکنش فضایی جمعیت سالخورده روستایی ایران را با استفاده از سیستم اطلاعات مکانی GIS در سه دوره سرشماری 1375، 1385 و 1390 مورد تحلیل و بررسی قرار داده است.نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که در سه دوره سرشماری 75، 85 و 90، شاهد الگوی خوشه ای در شاخص سالخوردگی هستیم و به معنای آنست که ما شاهد تمرکز این جمعیت در بخش های مرکزی کشور هستیم و جمعیت سالخورده به صورت متعادل در کشور پراکنده نشده است و ادامه این روند تمرکز بیشتر برای جمعیت سالخورده را در پی خواهد داشت. همچنین بین مرکز و پیرامون شاهد اختلاف فضایی برای میزان بالای شاخص سالخوردگی در مرکز کشور هستیم. در نهایت اینکه جمعیت سالخورده روستایی در حال افزایش است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  28 - بررسی نقش جغرافیای انسانی در کتب دوره متوسطه در روحیه مشارکت پذیری اجتماعی دانش آموزان (مطالعه موردی: شهرستان ارومیه)
  پریوش محمدی قشلاق
  مطالعه حاضر در بررسی نقش جغرافیای انسانی در کتب دوره متوسطه در روحیه مشارکت پذیری اجتماعی دانش آموزان شهرستان ارومیه انجام گردیده است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، تحقیقی توصیفی است و از حیث ماهیت، تحقیق همبستگی است. جامعه آماری تحقیق حاضر، کلیه دانش آموز چکیده کامل

  مطالعه حاضر در بررسی نقش جغرافیای انسانی در کتب دوره متوسطه در روحیه مشارکت پذیری اجتماعی دانش آموزان شهرستان ارومیه انجام گردیده است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، تحقیقی توصیفی است و از حیث ماهیت، تحقیق همبستگی است. جامعه آماری تحقیق حاضر، کلیه دانش آموزان شهر ارومیه مشغول تحصیل هستند می باشد. برای تحقق اهداف تحقیق حاضر سه فرضیه تدوین گردید که جهت تایید یا رد فرضیه‌ها ازآزمون رگرسیون استفاده شد؛ نتایج بررسی حاکی ازآن است که: بنابه فرضیه اول جغرافیای انسانی در کتب دوره متوسطه بر بدبینی و بی اعتمادی دانش آموزان تاثیر معنی داری دارد. عناصر روانی بسیاری از قبیل اظهار کراهت و بیزاری اعضای خانواده از یکدیگر،‌ بخل و حسادت و سایر حالتهای روانی مرضی وجود دارد که مانع از مشارکت پذیری بوده و از این جهت مشابه بی اعتمادی است؛ که جغرافیای انسانی مورد کاهش بدبینی و بی اعتمادی دانش آموزان می‌شود.همچنین بنا به فرضیه دوم تحقیق، جغرافیای انسانی در کتب دوره متوسطه بر نگاه جنسیتی دانش آموزان تاثیر معنی داری دارد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  29 - بررسی و تحلیل فضای مجازی بر فضای جغرافیایی و شناسایی رابطه بین احساس امنیت و اعتماد درکاربران نسبت به فضای مجازی با توجه به میزان استفاده از اینترنت
  سید امیر حسینی محمد حسن نامی آرام کریمی
  هدف این مقاله بررسی فضای مجازی بر فضای جغرافیایی و شناسایی رابطه بین دو مخاطره‌ی عدم احساس امنیت و بی‌اعتمادی با توجه به میزان استفاده از اینترنت در میان جمعیت نمونه 300 نفری گروه سنی 15 تا 25 سال است. برای دستیابی به این اهداف ابتدا تأثیر فضای مجازی بر فضای جغرافیایی ب چکیده کامل

  هدف این مقاله بررسی فضای مجازی بر فضای جغرافیایی و شناسایی رابطه بین دو مخاطره‌ی عدم احساس امنیت و بی‌اعتمادی با توجه به میزان استفاده از اینترنت در میان جمعیت نمونه 300 نفری گروه سنی 15 تا 25 سال است. برای دستیابی به این اهداف ابتدا تأثیر فضای مجازی بر فضای جغرافیایی به روش کتابخانه‌ای مشخص شد و سپس جهت شناسایی وجود یا عدم وجود ارتباط بین میزان استفاده از اینترنت و احساس عدم امنیت و بی‌اعتمادی در بین کاربران، پرسشنامه‌ای محقق ساخته مورداستفاده قرار گرفت. پس از جمع‌آوری داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار spss و آزمون کای اسکوئرپیرسون و آزمون همبستگی پیرسون تلاش شده است تا رابطه بین میزان استفاده از اینترنت با احساس امنیت و بی‌اعتمادی ارزیابی شود. یافته‌های پژوهش بیانگر آن است که امروزه فضای مجازی فضایی تأثیرگذار بر رفتار و روابط انسانی است و در رابطه بااحساس عدم امنیت و بی‌اعتمادی مشخص شد که درمجموع هرچه میزان استفاده از اینترنت در بین کاربران بالاتر باشد، احساس عدم امنیت و میزان بی‌اعتمادی نسبت به این فضا و نسبت به سایر کاربران با نسبت بیشتری افزایش می یابد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  30 - مکان‌یابی مراکز تربیتی استعدادهای برتر با استفاده از تلفیق فرآیند تحلیل شبکه‌ای (ANP) و سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) (مطالعه موردی: شهر کرج)
  محمد حسن یوسفی علی اصغر آل شیخ حسین یوسفی سهزابی
  ارتقاء سطح تربیت در افراد برگزیده و مستعد جامعه، درگرو احداث مراکز تربیتی استعدادهای برتر می‌باشد که می‌تواند افرادی را تربیت نماید که در آینده‌ای نزدیک مسئولیت‌های مهمی را در سطوح ملی عهده‌دار شوند. شهر کرج به لحاظ داشتن تراکم‌ جمعیتی زیاد در سال‌های اخیر و همچنین تنوع چکیده کامل

  ارتقاء سطح تربیت در افراد برگزیده و مستعد جامعه، درگرو احداث مراکز تربیتی استعدادهای برتر می‌باشد که می‌تواند افرادی را تربیت نماید که در آینده‌ای نزدیک مسئولیت‌های مهمی را در سطوح ملی عهده‌دار شوند. شهر کرج به لحاظ داشتن تراکم‌ جمعیتی زیاد در سال‌های اخیر و همچنین تنوع در برخورداری از سطوح اجتماعی-اقتصادی متفاوت، ضرورت بیشتری نسبت به سایر شهرهای ایران جهت احداث مراکز تربیتی استعدادهای برتر دارد. در این تحقیق از مدل فرآیند تحلیل شبکه برای رتبه‌بندی معیارهای دخیل در مکان‌یابی استفاده‌شده است. ابتدا معیارهای مؤثر در فرآیند مکان‌یابی تعیین و در قالب داده‌های جغرافیایی در نرم‌افزار ArcGIS آماده‌سازی شده‌اند. سپس لایه‌های اطلاعاتی در فرآیند تحلیل شبکه‌ای وزن دهی و آنگاه همپوشانی وزن‌دار لایه‌های جغرافیایی باارزش‌های نسبی به‌دست‌آمده صورت پذیرفت. در انتها مکان‌های پیشنهادی مراکز تربیتی بر اساس اهمیت، اولویت‌بندی شدند. نتایج این تحقیق نشان داد که به ترتیب اولویت، مراکز جمعیتی رجایی شهر، عظیمیه، شاهین ویلا در رتبه اول تا سوم جهت احداث مراکز تربیتی استعدادهای برتر قرار دارند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  31 - تحلیل پراکنش جغرافیایی زادگاه شاعران پارسی‌گوی در دوره‌های مختلف سبکی ادبیات فارسی
  علی حنفی مسلم احمدی
  به منظور تحلیل پراکنش جغرافیایی شاعران فارسی زبان، ابتدا تمامی شاعران ادبیات فارسی موجود در منابع، مورد مطالعه قرار گرفت و سپس تعداد 205 نفر از شاعران معروف و دارای شناسنامه و دیوان مشخص انتخاب و سپس توزیع جغرافیایی این شاعران از لحاظ محل تولد، در دوره‌های مختلف سبکی اد چکیده کامل

  به منظور تحلیل پراکنش جغرافیایی شاعران فارسی زبان، ابتدا تمامی شاعران ادبیات فارسی موجود در منابع، مورد مطالعه قرار گرفت و سپس تعداد 205 نفر از شاعران معروف و دارای شناسنامه و دیوان مشخص انتخاب و سپس توزیع جغرافیایی این شاعران از لحاظ محل تولد، در دوره‌های مختلف سبکی ادبیات فارسی مورد مطالعه قرار گرفت. علاوه بر این، به منظور تهیه نقشه پراکنش جغرافیایی و ترسیم نمودارهای مربوطه، از نرم افزارهای ArcGIS ، Google Earth، Excel و SPSS بهره گرفته شد. . نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که از لحاظ محل تولد شاعران فارسی‌گوی ، شهرهای تهران، اصفهان، شیراز، تبریز ، نیشابور و بلخ در اولویت اول قرار دارند که در این شهرها بین 10 تا 15 شاعر در حوزه ادب فارسی متولد شده‌اند. شهرهای کاشان، مشهد، بخارا، مرو، قزوین، کرمان و دامغان در اولویت دوم قرار دارند که در این شهرها بین 4 تا 10 شاعر در حوزه ادب فارسی متولد شده‌اند. همچنین شهرهای توس، سبزوار، شوشتر، کرمانشاه، گرگان، همدان، ابیورد، ترمذ، تنکابن، رشت، ری، سمرقند، سیستان، غزنه، گنجه هرات در اولویت سوم قرار دارند که در این شهرها بین 2 تا 3 شاعر در حوزه ادب فارسی متولد شده‌اند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  32 - باورهای مذهبی و امنیت در فضاهای جغرافیایی (با تاکید بر حوزه سرزمینی آسیای مرکزی)
  حجت اله جهانی راد سید یحیی صفوی همامی عبدالرضا فرجی راد ابراهیم رومینا
  مذهب و باورهای مذهبی همواره یکی از معیارهای تمایز میان فضاهای جغرافیایی بوده و نوع باورها و اعتقادات مذهبی هر منطقه جغرافیایی عاملی موثر در شکل‌گیری ساختارهای مختلف آن منطقه است. مذهب به عنوان یک عنصر فرهنگی، منشا ایجاد تغییر، تفاوت و تباین در مکان های گوناگون بوده و شا چکیده کامل

  مذهب و باورهای مذهبی همواره یکی از معیارهای تمایز میان فضاهای جغرافیایی بوده و نوع باورها و اعتقادات مذهبی هر منطقه جغرافیایی عاملی موثر در شکل‌گیری ساختارهای مختلف آن منطقه است. مذهب به عنوان یک عنصر فرهنگی، منشا ایجاد تغییر، تفاوت و تباین در مکان های گوناگون بوده و شاید بر همین اساس برخی چالش‌های مشهود دینی و مذهبی، همچون ترویج افراط‌گرایی در جغرافیای جهان اسلام را نیز می‌توان در قالب این روند بررسی نمود. این پژوهش با بهره گیری از اطلاعات به دست آمده از منابع کتابخانه ای و تا حدودی میدانی و استفاده از روش تحلیلی- توصیفی، ضمن تبین مفاهیم مربوطه، با طرح این سوال که باورهای مذهبی چه تاثیری بر امنیت فضاهای جغرافیایی دارد؟ به واکاوی تاثیر این مولفه در امنیت حوزه سرزمینی آسیای مرکزی یرداخته، و در نهایت، نقش باورهای مذهبی را به عنوان یکی از عوامل موثر بر امنیت فضاهای جغرافیایی را با بیان رابطه مستقیم بین این دو مقوله، به اثبات رسانده است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  33 - سازماندهی فضایی روستاها از دیدگاه جغرافیای کاربردی (مطالعه موردی: شهرستان صومعه سرا)
  حسین آسایش فاطمه کوچکی نژاد ارم ساداتی
  روند کنونی توزیع جمعیت، فعالیت و خدمات در سطح ناحیه مورد مطالعه به تبع ساختار فضایی کشور، نابساماناست. ادامه این روند باعث توزیع نامتعادل تر خدمات و امکانات شده و در نتیجه اشغال نابهنجار محیط طبیعی وتخلیه تدریجی روستاهای کوچک را به نفع شهرها و مراکز بزر گ تر در پی داشته چکیده کامل

  روند کنونی توزیع جمعیت، فعالیت و خدمات در سطح ناحیه مورد مطالعه به تبع ساختار فضایی کشور، نابساماناست. ادامه این روند باعث توزیع نامتعادل تر خدمات و امکانات شده و در نتیجه اشغال نابهنجار محیط طبیعی وتخلیه تدریجی روستاهای کوچک را به نفع شهرها و مراکز بزر گ تر در پی داشته است. با درک مشکلات ذکر شده وبا قبول این اصل که برای مدیریت هدفمند و بهینه در جهت توسعه سکونتگاه های روستایی، سازماندهی فضایی وایجاد سلسله مراتبی مطلوب از سکونتگاه ها ضروری است. تحقیق حاضر در محدوده شهرستان صومعه سرا با هدفدستیابی به چنین نظامی که یکپارچگی فضایی را در سطح ناحیه مورد مطالعه تحقق ببخشد به انجام رسیده است.در این تحقیق که با رویکردی سیستمی رفتاری انجام شده است، با به کارگیری از الگوی رفتاری و استفاده ازمدل ها، سازمان فضایی موجود ناحیه مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته، سپس با توجه به نتایج حاصل والگوی رفتاری منبعث از ویژگی های فرهنگی-اجتماعی-سیاسی و اقتصادی روستاییان الگوی مناسبی برای ایجادنظام سکونتگاهی مطلوب پیشنهاد شده است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  34 - تعیین جهت توسعه فیزیکی شهر اندیمشک با استفاده از داده های ماهواره ای (RS) و سیستم اطلاعات جغرافیایی *(GIS)
  اصغر نظریان سیمین تولائی مریم خسروی
  اکثر شهرها در سال های اخیر رشد فیزیکی شدیدی یافته اند. دلایل عمده این امر افزایش جمعیت وهمچنین مهاجرت است که باعث شده شهرها به دلیل عدم وجود برنامه ریزی دقیق و مطالعه و بررسی اراضی جهتتوسعه شهر، بستر فیزیکی خود را روی اراضی نامناسب از نقطه نظر عوامل طبیعی و غیر طبیعی گس چکیده کامل

  اکثر شهرها در سال های اخیر رشد فیزیکی شدیدی یافته اند. دلایل عمده این امر افزایش جمعیت وهمچنین مهاجرت است که باعث شده شهرها به دلیل عدم وجود برنامه ریزی دقیق و مطالعه و بررسی اراضی جهتتوسعه شهر، بستر فیزیکی خود را روی اراضی نامناسب از نقطه نظر عوامل طبیعی و غیر طبیعی گسترش دهند . درتحقیق حاضر برای تعیین جهت توسعه فیزیکی شهر با استفاده از داده های سنجش از دور و سیستم اطلاعات اکثر شهرها در سال های اخیر رشد فیزیکی شدیدی یافته اند. دلایل عمده این امر افزایش جمعیت وهمچنین مهاجرت است که باعث شده شهرها به دلیل عدم وجود برنامه ریزی دقیق و مطالعه و بررسی اراضی جهتتوسعه شهر، بستر فیزیکی خود را روی اراضی نامناسب از نقطه نظر عوامل طبیعی و غیر طبیعی گسترش دهند . درتحقیق حاضر برای تعیین جهت توسعه فیزیکی شهر با استفاده از داده های سنجش از دور و سیستم اطلاعات PAN و LISS سال 2003 استفاده شد . ابتدا مراحل توسعه شهر و مساحت اضافه شده به آن در سال های 1334 تا 1382 بررسی گردید. در مرحله بعدی با مشخ صکردن پارامترهای قابل مطالعه درتعیین قابلیت اراضی جهت توسعه شهری، لایه های مورد نیاز تهیه و با همپوشانی آن ها جهت توسعه شهر و مساحتی که تا سال 1408 به آن اضافه خواهد شد تعیین گردید. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  35 - راهکارهای توسعه پایدار روستایی با تأکید بر جغرافیای کاربردی (مطالعه موردی ناحیه ویلکیج از شهرستان نمین )
  علیرضا استعلاجی
  از دیدگاه جغرافیای کاربردی، برنامه ریزی توسعه پایدار روستایی فرآیندی است که در آن تمامی سیاست هایزیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی و فیزیکی در ارتباط با هم و متناسب با بار محیط چنان طراحی گردد که از نظربوم شناختی پایدار باشد.با این دیدگاه می توان گفت مناطق روستایی با توجه به چکیده کامل

  از دیدگاه جغرافیای کاربردی، برنامه ریزی توسعه پایدار روستایی فرآیندی است که در آن تمامی سیاست هایزیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی و فیزیکی در ارتباط با هم و متناسب با بار محیط چنان طراحی گردد که از نظربوم شناختی پایدار باشد.با این دیدگاه می توان گفت مناطق روستایی با توجه به قابلیت های موجود می توانند مهمترین نقش را درتوسعه پایدار داشته باشند . لذا ضروری است برنامه ریزی جامع و کاملی برای توسعه پایدار روستایی انجام شود کهدر آن تمام مؤلفه های موثر با دیدگاه سیستماتیک و جغرافیای ادراک محیطی و رفتاری مورد توجه قرار بگیرد.در این راستا مقاله کاربردی حاضر با پژوهش موردی از ناحیه ویلکیج و کاربرد در کشور ایران تدوین شده ودستورالعمل و پیشنهادهای لازم با دیدگاه توسعه پایدار روستایی ارائه گردیده است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  36 - امکان سنجی کشت پنبه در جویملارستانبا استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS
  مرضیه موغلی حسن هوشمند
  انسان‌ها از گذشته های بسیار دور به این واقعیت مهم دست یافتند که برای گذران زندگی و گام نهادن به سوی ترقی به ایستی به عناصر تجارت، زراعت و صنعت توجه داشت. در قرون بعد ÷این باور ضرورت یافت که از میان سه عنصر یاد شده، کشاورزی و تولید مواد غذایی در اولویت قرار دارد. چکیده کامل

  انسان‌ها از گذشته های بسیار دور به این واقعیت مهم دست یافتند که برای گذران زندگی و گام نهادن به سوی ترقی به ایستی به عناصر تجارت، زراعت و صنعت توجه داشت. در قرون بعد ÷این باور ضرورت یافت که از میان سه عنصر یاد شده، کشاورزی و تولید مواد غذایی در اولویت قرار دارد. در این میان گیاه پنبه به عنوان یک محصول اساسی و استراتژیک از دیر باز مورد توجه بشر بوده است. این تحقیق به امکان سنجی کشت این محصول در جویم لارستان پرداخته است. و پارامترهای بارش، دما، رطوبت نسبی، آب و خاک را مورد بررسی و پردازش قرار داده است. سپس با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS نقشه‌های مورد نیاز تهیه و نسبت به تجزیه و تحلیل آنها اقدام لازم به عمل آمده است. به طور خلاصه نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که از میان عناصر اقلیمی، تاریخ کاشت و کیفیت آب می تواند بیشترین نقش را در امکان کشت پنبه در شهرستان دارا باشد. نتایج نشان میدهد شروع کشت پنبه در جویم 15 اردیبهشت و شروع زمان برداشت از 11 آبان میباشد. تلفیق و هم پوشانی نقشه‌های حاصل از عوامل اقلیمی و غیر اقلیمی نشان می‌دهد دشت جویم جزء مناطق مناسب کشت پنبه است. شرایط مورد نیاز برای کشت پنبه در این منطقه در حد مطلوب وجود دارد و یا اینکه به شرایط مطلوب بسیار نزدیک است. بنابراین با رعایت شروع زمان کشت و آگاهی یافتن کشاورزان از این مسئله، میتوان بهره برداری پنبه را در منطقه افزایش داد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  37 - کاربرد GIS و RS در پهنه بندی نواحی مستعد به سیل خیزی با استفاده از مدل SCS در حوضه آبخیز رودخانه وربند لارستان
  مرضیه موغلی پرویز کردوانی
  این تحقیق در حوضه آبخیز رودخانه وربند لارستان واقع در استان فارس در سطحی معادل 5/925 کیلومتر مربع و با استفاده از تصاویر ماهواره ای IRS و سنجندهP6 (سال 2006 ) انجام گردیده است بطوریکه با استفاده از نرم افزار ERDAS8.7 تصحیحات مکانی تصاویر مربوطه با استفاده از 15 نقطه و ب چکیده کامل

  این تحقیق در حوضه آبخیز رودخانه وربند لارستان واقع در استان فارس در سطحی معادل 5/925 کیلومتر مربع و با استفاده از تصاویر ماهواره ای IRS و سنجندهP6 (سال 2006 ) انجام گردیده است بطوریکه با استفاده از نرم افزار ERDAS8.7 تصحیحات مکانی تصاویر مربوطه با استفاده از 15 نقطه و با معادله آفاین با RMSE=0.42 و تصحیحات رادیومتری از طریق الگوریتم مستطیل های معادل انجام گردید و با استفاده از فاکتور شاخص مطلوب ، بهترین ترکیب باندی انتخاب و برای تهیه نقشه کاربری از طبقه بندی نظارت شده با الگوریتم حداکثر احتمال تشابه انجام گردید ، و با استفاده از آزمون صحت کلی وآماره کاپا صحت لایه کاربری به ترتیب 90/0 و88/0 برآورد گردید سپس با استفاده از الگوریتم TPSs وگرادیان ارتفاع- بارش نقشه همباران در محیط ARCGIS9.2 تهیه شد و با استفاده از نقشه گروههای هیدرولوژیک وکاربری، نقشه شماره منحنی تهیه گردید. بالا بودن شیب حوضه، نامناسب بودن تشکیلات سازندها، تبخیر و تعرق بالا،بافت ریز خاک، شدت بالای رگبارش، تغییر کاربری،تراکم پائین تاج پوشش وفقیر بودن مراتع ازجمله عوامل موثر در سیل خیزی حوضه میباشد. بررسی تک تک پارامترهای مورفومتری حوضه نشان می دهد که عوامل شیب، مساحت، شکل حوضه، زمان تمرکز، درصد تراکم آبراهه از مهمترین عوامل تاثیر گذار در حوضه می باشد. وجود بارش های با شدت 15 دقیقه ای برای رگبارش های 6 ساعته عامل اصلی در تخریب ساختمان خاک وتسریع در جریان تجمعی رواناب سطحی درحوضه وربند می باشد .نقشه پهنه بندی پتانسیل سیل خیزی حوضه در 4 کلاس خیلی کم، کم، متوسط و زیاد ارائه گردید نتایج این تحقیق نشان داد کل رواناب تولیدی در این حوضه 6/42283796 مترمکعب می باشد، که زیر حوضه های M ،K وA به ترتیب با 7/11 ، 3/11 و 01/10 درصد دارای سیل خیزی بالا و زیر حوضه های CوG به ترتیب با3/4 و3/5 درصد دارای کمترین هستند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  38 - تحلیلی پیرامون برنامه های آموزش جغرافیا در دانشگاه های ایران (مطالعه موردی: طرح ایجاد دوره کارشناسی جغرافیا و برنامه ریزی روستایی)
  نصرالله مولایی هشجین
  در جهانی که به واسطه گسترش مرزهای علوم و فنون به سرعت تغییر و تحول می یابد، قلمروچشم اندازهای جغرافیایی نیز تغییر شکل می دهند. به تبع آن جغرافیا و نیز جغرافیدانان از این تغییرات تاثیر پذیرفته و نمی توانندبی تفاوت باشند . در جامعه ما نیز با توجه به تحولات ایجاد شده در زم چکیده کامل

  در جهانی که به واسطه گسترش مرزهای علوم و فنون به سرعت تغییر و تحول می یابد، قلمروچشم اندازهای جغرافیایی نیز تغییر شکل می دهند. به تبع آن جغرافیا و نیز جغرافیدانان از این تغییرات تاثیر پذیرفته و نمی توانندبی تفاوت باشند . در جامعه ما نیز با توجه به تحولات ایجاد شده در زمینه های مختلف، در جهت مرتفع ساختن تنگناها و مشکلاتمحیطی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، برنامه های آموزشی را باید به شکلی هدایت نمود که از یک طرف خلأ ناشی از عدمبه کارگیری این دانش در مقیاس وسیع در کشور پر شده و از سوی دیگر با تحول و هدایت آموزش جغرافیا در دانشگاه هاومؤسسات آموزش عالی کشور، جایگاه واقعی آن در سرزمین آرایی وآماده نمودن مکان ها برای انسان و تأمین بهروزی گروه هایانسانی در حدی که در قلمرو و حیطه این علم بوده و به علمیت آن بیافزاید، نشان داده شود .در این مقاله نگارنده، بابهره گیری از تجربیات، منابع و اطلاعات به بررسی موضوعاتی ؛ مانند محتوای برنامه های آموزشیو جنبه های کاربردی آن قبل و بعد از انقلاب فرهنگی، تغییر و تحول در عناوین دروس با حفظ علمیت جغرافیایی آن، جایگاهجغرافیا در ساختار نظام آموزش عالی کشور و ایجاد تخصص در رشته و گرایش های جغرافیا اشاره داشته و سپس به ارائه طرحایجاد دوره کارشناسی جغرافیا و برنامه ریزی روستایی بر اساس نیازهای موجود، به عنوان نتیجه گیری و پیشنهاد پرداخته شدهاست. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  39 - بررسی پیامدهای ناشی ازجابجایی فضایی، مکانی روستاها درمناطق زلزله زده شهرستان رودبار
  شهاب نوبخت حقیقی حسین آسایش علیرضا استعلاجی
  پژوهش حاضر که با هدف بررسی پیامدهای ناشی از جابجایی فضایی - مکانی روستاها بعد از زلزله سال 1369 درروستای چهارمحل از توابع بخش خورگام شهرستان رودبار به انجام رسیده است، بدنبال بازگو کردن ابعاد مثبت جابجایی و ادغام روستاها می باشد. جمع بندی نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل اط چکیده کامل

  پژوهش حاضر که با هدف بررسی پیامدهای ناشی از جابجایی فضایی - مکانی روستاها بعد از زلزله سال 1369 درروستای چهارمحل از توابع بخش خورگام شهرستان رودبار به انجام رسیده است، بدنبال بازگو کردن ابعاد مثبت جابجایی و ادغام روستاها می باشد. جمع بندی نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل اطلاعات نشان می دهد که اکثر پاسخگویان ازجابجایی وادغام روستا رضایت داشته اند این درحالی است که مطالعات گذشته جملگی برعدم موفقیت جابجایی وادغام روستاها تاکید دارند. ازدیگرنتایج مطالعه حاضر، تغییراتی است که بواسطه برخورداری ازامکانات وخدمات زیربنایی پس از جابجایی بوجود آمده است ونظراهالی رانسبت به جابجایی وادغام مثبت کرده است همچنین تاثیر ویژگی های فردی پاسخگویان (از جمله سن وافرادتحت تکفل ) درایجاد دیدگاه مثبت نسبت به جابجایی ازجمله نتایج این مطالعه بشمار می رود. یقینا وجود این رضایت مندی ناشی از تغییراتی است که بواسطه جابجایی فضایی مکانی روستاها درابعاد مختلف زندگی آنها بوقوع پیوسته است باتوجه به وجود تجارب ناموفق از جابجایی و ادغام روستاها این اقدامات می باید تنها در شرایط ضروری و با جلب مشارکت و رضایتمندی گروه های هدف همچنین با ایجاد فضای امنیتی در ابعاد اقتصادی، اجتماعی ، اکولوژیک و کالبدی زندگی روستاییان به مرحله اجرا در آید. به عبارت دیگر تنها با فراهم سازی بسترهای اجتماعی، اقتصادی، نهادی، کالبدی و اکولوژیک می توان مسیر موفقیت طرح های جابجایی فضایی مکانی روستاها را هموار کرد پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  40 - تحلیل فضایی ـ مکانی صندوق اخذ آرا در منطقه 15 شهر تهران با کمک G.I.S
  اصغر نظریان مرتضی قورچی حمید بخشی
  جغرافیای انتخابات رشته‌ای از جغرافیای سیاسی است که سابقه شکل گیری آن در کشورهای اروپایی به اواسط 1910 میلادی بر می‌گردد، بعدها این رشته در دهه 1960 میلادی همراه با انقلاب کمی در ایالات متحده نیز رشد و نمو گسترده‌ای داشت. جغرافیای انتخابات تحلیل فضایی انتخابات را قبل و ب چکیده کامل

  جغرافیای انتخابات رشته‌ای از جغرافیای سیاسی است که سابقه شکل گیری آن در کشورهای اروپایی به اواسط 1910 میلادی بر می‌گردد، بعدها این رشته در دهه 1960 میلادی همراه با انقلاب کمی در ایالات متحده نیز رشد و نمو گسترده‌ای داشت. جغرافیای انتخابات تحلیل فضایی انتخابات را قبل و بعد از انتخابات مد نظر قرار می‌دهد؛ به عبارتی رفتار کنشگران انتخابات را با دیدگاه فضایی تحلیل می‌کند. یکی از حوزه‌های پژوهش در جغرافیای انتخابات، تحقیق در وضعیت فضایی و مکانی صندوق‌های اخذ رأی در قبل از انتخابات است؛ در این پژوهش سعی شده است تا با کمک G.I.S منطقه 15 شهر تهران در دو بعد مورد تحلیل قرار گیرد یکی رابطه بلوک‌های جمعیتی با تعداد صندوق‌های اخذ آرا و دیگری نحوه دسترسی به بیمارستان و درمانگاه در صورت وقوع هرگونه رویداد غیر منتظره است. منطقه 15 شهر تهران جزو مناطق 22 گانه کلان شهر تهران است که در جنوب شرق تهران در دروازه ورودی جاده قدیم خراسان قرار گرفته است. بر اساس پیش بینی بعمل آمده در طرح جامع، جمعیت این منطقه در سال 1400 به 942400 نفر خواهد رسید. بنابراین منطقه 15 یکی از مهمترین کانون‌های جمعیتی شهر تهران درآینده خواهد بود؛ البته این منطقه هم اکنون نیز از کانون‌های جمعیتی شهر تهران به شمار می‌رود. با توجه به چنین جایگاهی، تحلیل فضایی ـ مکانی نقشه‌های G.I.S در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته و نتایج نشان می‌دهد که صندوق‌های اخذ آرای شهروندان تهرانی در این منطقه متناسب با نواحی جمعیتی نیست. یافته‌های دیگر این پژوهش نشان می‌دهد که رابطه بین جمعیت و تعداد پایگاه‌های اخذ آراء در حوزه‌های جمعیتی منطقه مناسب نبوده است؛ در واقع توزیع پایگاه‌های اخذ آرای منطقه با توجه به جمعیت موجود در نواحی آن بصورت متناسب صورت نگرفته است. علاوه بر این، نحوه استقرار مکانی بیمارستان، ایستگاه‌های آتش‌نشانی و درمانگاه‌های این منطقه در ارتباط فضایی با پایگاه‌های اخذ آراء مورد بررسی قرار گرفته است. وضعیت شبکه‌های دسترسی منطقه مذکور نیز در این پژوهش مورد توجه بوده و یافته‌ها نشان از عدم وجود یک شبکه نظام‌مند برنامه‌ریزی شده در آنرا دارد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  41 - بررسی جغرافیایی اثرات اقتصادی اجتماعی طرح "خروج دام از جنگل" در منطقه کلاردشت ( شهرستان چالوس )
  منصور بدری فر آمنه حقزاد
  در سرزمین خشک و نیمهخشکی مانند ایران، جنگلهای کرانه دریای خزر یکی از ذخایر اکولوژیک عظیمی است کهارزشهای طبیعی و اقتصادی بسیاری را در خود نهفته دارد. حفظ این منبع و بهبود وضعیت محیطی آن، هم برای جامعهای کهبطور مستقیم با آن مرتبط است و هم برای کل کشور مسالهای حیاتی است. م چکیده کامل

  در سرزمین خشک و نیمهخشکی مانند ایران، جنگلهای کرانه دریای خزر یکی از ذخایر اکولوژیک عظیمی است کهارزشهای طبیعی و اقتصادی بسیاری را در خود نهفته دارد. حفظ این منبع و بهبود وضعیت محیطی آن، هم برای جامعهای کهبطور مستقیم با آن مرتبط است و هم برای کل کشور مسالهای حیاتی است. متاسفانه، دخل و تصرفهای ناسنجیده، بدونهدف و برنامه، موجودیت این جنگلها را در شرایط کنونی به مخاطره انداخته است. قریب یک سوم از کل سطح جنگلهای شمال کشور (6/000/000 هکتار) از جنگلهای مخروبه پوشیده شده است. در داخل این مخروبه، خانوادههای زیادی به صورت مجتمع و یا پراکنده در آبادیهای یک خانوار تا چند خانوار زندگی می کنند که یکی از عوامل عمده تخریب بودهاند. در این محدوده قریب 100/00 خانوار، با حدود 4/5 میلیون واحد دامی در قالب 33/000 واحد دامداری مستقر هستند که شغل اصلی و عمده آنها دامداری است این تحقیق با عنوان بررسی جغرافیایی اثرات اقتصادی اجتماعی "طرح خروج دام از جنگل" میباشد که دو فرضیه مهم و اصلی آن شامل : بهبود وضعیت ا قتصادی و معیشتی روستاییان دامدار و جنگل نشین پس از اجرای طرح "خروج دام از جنگل " وافزایش برخورداری از خدمات اجتماعی و امکانات زیربنایی در دهستان های کلاردشت پس از اجرای طرح خروج دام از جنگل میباشد و در این تحقیق سعی در یافتن پاسخ این دو فرضیه هستیم زیرا افرادی که طرح را پذیرفته اند و به اصطلاح مشمول طرح خروج دام از جنگل شدند در ازای خارج شدن خود و دامهایشان از جنگل پول نقد و یا زمین دریافت کرده اند و لیکن اکثریت آن ها نتوانستند شیوه معیشت دامداری خود را بعد ازاجرای طرح ادامه دهند. بنابراین مشکلات اقتصادی و اجتماعی برایشان بوجود آمده است.به منظور بررسی دقیق تر و کسب نتیجه مطلوب بهینه از روش کتابخانهای، میدانی و پرسش نامهای استفاده گردیده است .به نظر نگارنده در جهت موفقیت و کارآمدن کردن طرح باید به شاخصهایی نظیر آنچه در ذیل آمده، توجه ویژه شود.ا یجاد امکانات جانبی با توجه به استعداد منطقه از قبیل قالی بافی، کارگاه های کوچک روستایی، توصیه پرورش زنبورعسل و غیره تا به این طریق مشکل بیکاری تا حدودی حل شود.از خانوادههای مشمول طرح تا زمانی که این گروه بتوانند از نظر اقتصادی به حدی از خودکفایی برسند، حمایت شود.زمینهایی که به مشمولین طرح واگذار میشود تا حد امکان در نزدیکی روستای محل سکونت آنها باشد و . . . پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  42 - ارزیابی توان اکولوژیکی به منظور تعیین عرصه‌های مناسب توسعه در محدوده بخش راین، شهرستان کرمان، بر مبنای پهنه بندی اکوتوریسم با تکنیک GIS و AHP
  فریده اسدیان مجید اسدی مرجان جوادیان نمینی
  اکوتوریسم (گردشگریاکولوژیک)طبعاًرابطهتنگاتنگیبامحیطدارد،ازاینرو،ارزیابیتوانمحیطیاگربه گونهشایسته‌ایصورتپذیرد،موجبتوسعهمناطق روستایی- شهریمی‌شود. راهبردحفاظتازمحیطزیستبهویژهدرمناطقکمترتوسعهیافته کهاساستوسعهآن‌هابتواندبرمحوریتگردشگریقراربگیرد،اهمیتبیشتریدارد. رایـِن شهری چکیده کامل

  اکوتوریسم (گردشگریاکولوژیک)طبعاًرابطهتنگاتنگیبامحیطدارد،ازاینرو،ارزیابیتوانمحیطیاگربه گونهشایسته‌ایصورتپذیرد،موجبتوسعهمناطق روستایی- شهریمی‌شود. راهبردحفاظتازمحیطزیستبهویژهدرمناطقکمترتوسعهیافته کهاساستوسعهآن‌هابتواندبرمحوریتگردشگریقراربگیرد،اهمیتبیشتریدارد. رایـِن شهری تاریخی و توریستی در استان کرمان در دامنه کوه هزار است که دارای آب و هوایی خوب و پتانسیل اکوتوریسمی (گردشگریاکولوژیک) می‌باشد، که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است. نوع تحقیق کاربردی _ توسعه‌ای و روش تحقیق، توصیفی _ تحلیلی می‌باشد. این تحقیق با هدف اصلی ارزیابی پهنه بندی اکوتوریسم برپایه GIS و AHPدر شناسایی توان اکولوژیک برای توسعه روستایی- شهری بخش راین مورد بررسی قرار گرفته است. متغیرهای مورد نظر پس از وزن دهی سلسله مراتبیAHP با استفاده از GIS مورد همپوشانی قرار گرفتند و در نتیجه پهنه بندی توسعه اکوتوریسم برای منطقه راین در سه طبقه کلاس بندی مجزا تدوین گردید که 3/27% مساحت راین در طبقه اول اولویت بندی برای گسترش کاربری توریستی و 7/6% مساحت دومین اولویت می‌باشد که درصورت نیاز می‌توان جهت ایجاد خدمات گردشگری مورد استفاده قرار گیرد. همچنین 66% وسعت راین از لحاظ گردشگری اکولوژیک در پهنه ضعیف گردشگری واقع شده است که با راهبردهای مدیریتی و سیاسی به توسعه بخش راین کمک شایانی می‌نماید. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  43 - تحلیل و تبیین جغرافیایی توزیع فضایی - مکانی سکونت گاه های روستایی نمونه موردی: بخش لاجان - شهرستان پیرانشهر
  رضا قادری حسین آسایش
  روند فعلی توزیع و پراکندگی، جمعیت، فعالیت و خدمات در سطح ناحیه لاجان به تبع ساختار فضایی - مکانی کشور نابسامان است. ادامه این شرایط عامل مهم و باز دارنده ای در رویکرد سیستمی و مدل توسعه یکپارچه نواحی روستایی است که باید با توجه به موقعیت جغرافیایی، دسترسی ها، جمعیت و ام چکیده کامل

  روند فعلی توزیع و پراکندگی، جمعیت، فعالیت و خدمات در سطح ناحیه لاجان به تبع ساختار فضایی - مکانی کشور نابسامان است. ادامه این شرایط عامل مهم و باز دارنده ای در رویکرد سیستمی و مدل توسعه یکپارچه نواحی روستایی است که باید با توجه به موقعیت جغرافیایی، دسترسی ها، جمعیت و امکانات موجود، شبکه ارتباطی، زیربنایی، تقسیمات سیاسی و اداری و همگنی های فرهنگی ، اقتصادی، اجتماعی و محیطی زمینه مطلوب یک نظام سطح بندی خدمات رسانی را فراهم نمود. تحقیق حاضر بر اساس نگرش نظامند و مدل توسعه یکپارچه و سرزمینی در واقع تقویت فضایی - مکانی نظام کل سکونت گاهی ناحیه لاجان را با توجه به منابع محدود در قالب سلسله مراتب پنج سطحی از نواحی روستایی ارائه کرده است تا هر یک از سکونت گاه های روستایی بتوانند با حفظ جمعیت خود و با توجه به آستانه ها و استاندارد ها به حیات خود ادامه دهند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  44 - مطالعه ژئومورفولوژی و فرسایش در حوضه آبریز الموت رود
  شهاب قهرمانی محمد رضا ثروتی
  حوضه ی آبریز الموت رود واقع در رشته های میانی واحد کوهستانی البرز مرکزی، یکی از سر شاخه های رودخانه شاهرود و در نهایت زیر حوضه ای از حوضه ی وسیع سفید رود، در شمال شرقی قزوین، در بخش معلم کلایه واقع گردیده است. سالانه چندین میلیون متر مکعب رسوب از سطح این حوضه منفک گشته چکیده کامل

  حوضه ی آبریز الموت رود واقع در رشته های میانی واحد کوهستانی البرز مرکزی، یکی از سر شاخه های رودخانه شاهرود و در نهایت زیر حوضه ای از حوضه ی وسیع سفید رود، در شمال شرقی قزوین، در بخش معلم کلایه واقع گردیده است. سالانه چندین میلیون متر مکعب رسوب از سطح این حوضه منفک گشته و توسط جریان های رودخانه ای حمل و در سطح اراضی پایین دست قبل از دریاچه سد و در مخزن سد سفیدرود انباشته می شوند. سازندهای مربوط به دوره نئوژن شامل رسوبات تبخیری و تخریبی، در قسمت میانی ، سازندهای آذرآواری پالئوژن(سازند کرج) در ارتفاعات جنوبی و سازندهای مربوط به کرتاسه و اینفرا کامبرین، در ارتفاعات شمالی حوضه ، لند فرم هایی چون مخروط افکنه های قدیمی، دره ها و پرتگاه های فرسایشی، زمین لغزش ها و فرو ریختگی های متعددی را باعث شده اند. لند فرم های واریزه ای در رسوبات ریزدانه قرمز رنگ و کنگلومرا های نئوژن از پدیده های غالب قسمت میانی می باشد. بدین ترتیب 16 درصد از منطقه که در سازند های نئوژن قرار گرفته است، دارای فرسایش آبی شدید و تحت تأثیر فرایند های شکل زایی قرار دارد. با توجه به عوامل ژئومورفولوژیکی موثر بر فرسایش و رسوب در حوضه، شیب و توپوگرافی، به عنوان مهم ترین عامل، زمین شناسی و جنس سنگ، به عنوان عامل بعدی و پوشش گیاهی که خود شامل تغییر کاربری اراضی و چرای بی رویه دام می شود، به عنوان آخرین عامل فرسایشی حوضه مطرح می باشند پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  45 - بررسی تاثیر کاربری اراضی و پوشش گیاهی بر اشکال فرسایش و میزان تولید رسوب (مطالعه موردی حوزه آبخیز رود ورس استان قزوین)
  مهرداد اسفندیاری ابوالفضل معینی راحله مقدسی
  در سال های اخیر، تاثیر متقابل تغییر کاربری اراضی و فرسایش خاک تبدیل به یک نگرانی عمده زیست محیطی شده و تاثیرات مهمی در فرسایش خاک و تولید رسوب داشته است. نتایج بدست آمده از مطالعات نشانگر این امر است که از بین عوامل موثر بر فرسایش آبی و تولید رسوب عامل استفاده از وضعیت چکیده کامل

  در سال های اخیر، تاثیر متقابل تغییر کاربری اراضی و فرسایش خاک تبدیل به یک نگرانی عمده زیست محیطی شده و تاثیرات مهمی در فرسایش خاک و تولید رسوب داشته است. نتایج بدست آمده از مطالعات نشانگر این امر است که از بین عوامل موثر بر فرسایش آبی و تولید رسوب عامل استفاده از وضعیت زمین و پوشش گیاهی نقش اساسی در ایجاد اشکال مختلف فرسایش و مقدار رسوب تولید شده در حوزه آبخیز دارد. به این دلیل این تحقیق به منظور بررسی تعیین تاثیر کاربری اراضی و پوشش گیاهی بر اشکال فرسایش و مقدار تولید رسوب در حوزه آبخیز رود ورس در استان قزوین صورت گرفته است. در این تحقیق برای برآورد فرسایش و رسوب حوزه از مدل MPSIAC[1] استفاده شده، و با بهره گیری از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)[2] نقش کاربری ها درایجاد اشکال فرسایش و تولید رسوب مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که کاربری های مختلف در منطقه مورد مطالعه نه تن‌ها بر پیدایش اشکال مختلف فرسایش، بلکه بر شدت آنها و میزان تولید رسوب تاثیر گذار است. در این حوزه انواع فرسایش شیاری، خندقی، کناری و آبراهه ای به صورت متوسط تا شدید به چشم می خورد. میزان رسوب برآورد شده از مدل برای کل حوزه 7/1 تن در هکتار در سال و مقدار فرسایش ویژه در حوزه 04/7 تن در هکتار در سال برآورد گردیده است. کاربری زراعت دیم با 14/2 تن در هکتار در سال تولید رسوب بیشترین تاثیر را در ایجاد فرسایش و رسوب در بین کاربری های حوزه دارد. در کاربری مرتع تیپ 3 و زراعت دیم مقدار رسوب برآورد شده بسیار بالا است که نشان دهنده استفاده نادرست از اراضی حوزه باشد. مقدار رسوب تولید شده در کاربری مرتع تیپ 1 کمتر از باغ بوده که نشان دهنده تاثیر مثبت پوشش گیاهی مرتعی خوب در کاهش مقدار فرسایش و رسوب است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  46 - شناسایی مکان های طبیعی مناسب جمع آوری نزولات آسمانی با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی) مطالعه موردی: دشت بیرجند(
  محمد حسن نامی
  در مناطق خشک همانند سطح عظیمی از کشور ما، انسان همیشه با کمبود آب مواجه بوده و هست. در این مناطق امکان افزایش آب قابل استفاده بسیار محدود می باشد. از این رو برای مبارزه با کمبود آن، باید با مدیریتی صحیح، بیش تر به حفاظت و بهره برداری بهینه از آن توجه داشت. شناسایی مکان چکیده کامل

  در مناطق خشک همانند سطح عظیمی از کشور ما، انسان همیشه با کمبود آب مواجه بوده و هست. در این مناطق امکان افزایش آب قابل استفاده بسیار محدود می باشد. از این رو برای مبارزه با کمبود آن، باید با مدیریتی صحیح، بیش تر به حفاظت و بهره برداری بهینه از آن توجه داشت. شناسایی مکان های مناسب به منظور جمع آوری رواناب قدمی مهم در راستای افزایش دسترسی به آب و در نتیجه حاصلخیزی خاک در مناطق نیمه بیابانی می باشد. در این مقاله به منظور تعیین مناطق مستعد جمع آوری رواناب دشت بیرجند از سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) استفاده شده است. برای این منظور توان تولید رواناب قسمت های مختلف حوزه با در نظر گرفتن تغییرات مکانی عواملی از قبیل خاک، کاربری اراضی، بارندگی و شیب تولید گردیده و سپس با ترکیب لایه ها در محیط GIS مکان های مستعد جمع آوری رواناب شناسایی گردید. استعداد منطقه در جمع آوری رواناب در4 سطح ضعیف، متوسط، خوب و بسیارخوب تعریف شد که به ترتیب 38/28، 9/43، 91/20، 3/7 درصد از مساحت حوضه را به خود اختصاص می دهند. در نهایت ظرفیت ذخیره آب در یکی از محدوده های با استعداد ذخیره بسیار خوب مورد بررسی قرار گرفته و نتایج در سه حالت مختلف خاکریزی مورد بحث قرار گرفته است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  47 - بررسی و تحلیل عوامل طبیعی موثردر توسعه مناطق بیابانی و خشک
  سعید کامیابی محمد علی رجایی ریزی رحیم یوسفی زاده حمیدرضا ملکی
  این تحقیق با هدف شناخت و تصویر مناسب از وضعیت جغرافیایی شمال کویر حاج علیقلی و مراکز جمعیتی چاله دامغان با رویکرد توسعه منطقه با روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بر پایه گردآوری اطلاعات و مطالعات میدانی و استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی گام برداشت. از این رو عوامل جغرافیایی چکیده کامل

  این تحقیق با هدف شناخت و تصویر مناسب از وضعیت جغرافیایی شمال کویر حاج علیقلی و مراکز جمعیتی چاله دامغان با رویکرد توسعه منطقه با روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بر پایه گردآوری اطلاعات و مطالعات میدانی و استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی گام برداشت. از این رو عوامل جغرافیایی طبیعی در غالب پهنه بندی و نقشه، مورد مطالعه قرار گرفته اند تا نقش آنها بر منابع آب این منطقه که یکی از مراکز فعالیت های انسانی مهم در مناطق بیابانی است مشخص گردد. بطور کلی تهیه نقشه و پهنه بندی عوامل جغرافیایی و تحلیل فضایی پدیده‌های جغرافیایی ازاهداف عمده تحقیق محسوب می گردد. نتایج نشان می دهد که عوامل طبیعی منطقه مانندتوپوگرافی و کوههای بلند با تاثیردرمیزان بارش همچنین تشکیلات آهکی سهم عمده ای در تامین آب منطقه دارد که همراه با دشت سرهای گسترده نقش اصلی را در تغذیه سفره‌ها ایفاء می نمایند. با بررسی و تحلیل فضایی نقشه‌های تهیه شده جغرافیایی و پدیده‌های سطحی زمین می‌توان شناخت جامعی از چالش‌هایی که مدیران و متولیان اموردر تصمیم گیری و طرح‌ریزی اقتصاد فضای مناطق بیابانی حاشیه چاله دامغان و کویر حاج علی قلی با آن مواجه‌اند، حل نمود. لذا در پایان پیشنهاد های کاربردی ارائه گردید. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  48 - از فضای تصوری به فضای Cybernetic بازنگری ارتباط بین فضاهای واقعی و فضاهای مجازی
  Ananda Mitra Raelynn Schwartz رحیم سرور
  می توانیم با به کارگیری مفهوم فضای Cybernetic به منظور مشخص نمودن ارتباط بین فضاها، فرهنگ و هویت فرد در فضای ،Cybernetic ارتباط بین فضاهای واقعی و مجازی را بررسی کنیم. این واژة جدید به ما اجازه می دهد که به بررسی همه جانبة اینترنت در فرهنگ عمومی بپردازیم.مقدمه :ورود این چکیده کامل

  می توانیم با به کارگیری مفهوم فضای Cybernetic به منظور مشخص نمودن ارتباط بین فضاها، فرهنگ و هویت فرد در فضای ،Cybernetic ارتباط بین فضاهای واقعی و مجازی را بررسی کنیم. این واژة جدید به ما اجازه می دهد که به بررسی همه جانبة اینترنت در فرهنگ عمومی بپردازیم.مقدمه :ورود اینترنت به زندگی روزانة میلیون ها نفر در سراسر جهان ، باعث تغییر شرایط زندگی افراد مثل هویتآن ها، جامعه شان و ارتباطات بین آن ها شده است. بعضی از این تغییرات به این علت است که استفاده کنندگان ازاینترنت ( شبکة اطلاعاتی ) شیوه ای به کار گرفته اند تا ارتباط خود را با فضاهای واقعی و مجازی که هم اکنون در آنزندگی می کنند، هماهنگ سازند.در این مقاله، ما روشی را ارائه می کنیم که نشان می هد ساختارهای مکان و فضا زمانی تغییر می یابند که افراد وگروه ها وقت زیادی را در فضای تصوری صرف نمایند. 1به عنوان نقطة شروع، لازم دانستیم که مرور کوتاهی بر رو ش های سنتی داشته باشیم که بر اساس آن ها نظریةمکان و فضا به وجود آمده است . چنانچه می دانیم ما هم اکنون به عصری وارد شده ایم که عصر فرهنگ و تکنولوژیاست و بعضی از جنبه های مهم تفکر در مورد مکان، فضا و ارتباط آن ها با فرد، تحت تأثیر استفادة روز افزون ازفضاهای دیجیتالی/مجازی در فرهنگ عموم مردم قرار گرفته است.در نتیجه ما در مورد این فضای جدید، شیوة تفکر متفاوتی را پیشنهاد کرده ایم و به آن نامی جدید با عنوان فضای Cybernetic داده ایم که نشانگر فضایی می باشد که از طریق ارتباط فضاهای واقعی و مجازی ایجاد شده است. از آن جایی که این موضوع در مباحث آکادمیک و عمومی مطرح شده است ما نیز بحث خود را در موردجنبه های مهم نظریة فضا شروع می کنیم. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  49 - جهانی شدن: آینده سرزمین و هویت‌های ملی
  حیدر لطفی ناصر اقبالی
  جهانی شدن از زوایای مختلفی قابل بررسی است. یکی از بحث‌هایی که در این خصوص باید مورد توجه قرار گیرد ارتباط جهانی شدن با مفهوم سرزمین و هویت است چون همواره مفهوم هویت با قداست و ارزش‌های بومی و قومی همراه بوده است که با توجه به تأثیرات انکارناپذیر جهانی شدن بر روی آن حساس چکیده کامل

  جهانی شدن از زوایای مختلفی قابل بررسی است. یکی از بحث‌هایی که در این خصوص باید مورد توجه قرار گیرد ارتباط جهانی شدن با مفهوم سرزمین و هویت است چون همواره مفهوم هویت با قداست و ارزش‌های بومی و قومی همراه بوده است که با توجه به تأثیرات انکارناپذیر جهانی شدن بر روی آن حساسیت‌های زیادی را ایجاد کرده است، لذا در این مقاله به بررسی مولفه‌ها و عناصر جهانی شدن و دیدگاه‌های اصلی آن پرداخته می‌شود. در این مقاله استدلال اصلی این است که هویت‌های ملی در اثر جهانی شدن نه تنها حذف نمی‌شوند بلکه احتمالاً در آینده در قالب‌هایی جدید و پویاتر در عرصه‌های رسمی و غیررسمی حاضر خواهند شد پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  50 - پهنه بندی خطر وقوع حرکتهای توده ای با استفاده از روش رگرسیون چندمتغیره (مطالعه موردی: حوزه آبخیز صفارود)
  امیر اسحاقی بهارک معتمدوزیری سادات فیض نیا
  یکی از اقدامات اولیه جهت مدیریت حرکتهای توده ای و کاهش خسارات ناشی از آنها، تهیه نقشه پهنه بندی خطر حرکتهای توده ای و شناسایی نواحی مستعد و دارای پتانسیل بالای خطر وقوع این پدیده می باشد. در تحقیق حاضر که با هدف پهنه بندی خطر وقوع حرکتهای توده ای در حوزه آبخیز صفارود به چکیده کامل

  یکی از اقدامات اولیه جهت مدیریت حرکتهای توده ای و کاهش خسارات ناشی از آنها، تهیه نقشه پهنه بندی خطر حرکتهای توده ای و شناسایی نواحی مستعد و دارای پتانسیل بالای خطر وقوع این پدیده می باشد. در تحقیق حاضر که با هدف پهنه بندی خطر وقوع حرکتهای توده ای در حوزه آبخیز صفارود به وسعت 135 کیلومتر مربع صورت گرفته است، با استفاده از نقشه های توپوگرافی با مقیاس 1:25000، سیستم اطلاعات جغرافیایی، کنترل میدانی و تفسیر عکسهای هوایی، لایه های اطلاعاتی مورد نیاز نظیر نقشه های زمین شناسی، طبقات ارتفاعی، زاویه شیب، جهت شیب، بارندگی متوسط سالیانه، بارندگی حداکثر 24 ساعته با دوره بازگشت 100 ساله، حداکثر شتاب زلزله، فاصله از آبراهه ها و رودخانه ها و فاصله از جاده تهیه شده است. سپس با استفاده از روش رگرسیون چند متغیره خطی، وزن و نقش عوامل مختلف مؤثر در وقوع حرکتهای توده ای تعیین شده و نهایتاً نقشه پهنه بندی خطر حوضه تهیه گردیده است. نتایج حاکی از این بوده است که 28/56 درصد از سطح حوضه دارای کلاسهای خطر زیاد و بسیار زیاد بوده اند که این مناطق، در نزدیکی جاده ها، آبراهه ها و گسلها، بر روی سازندهای زمین شناسی محتوی لایه های سیلت سنگ، شیل، ماسه سنگ، کنگلومرا و ذغال، در شیبهای 15 تا 35 درجه و ارتفاعات متوسط (1000 تا 1500 متر از سطح دریا) حوضه که دارای بارندگی زیاد (بیش از 850 میلیمتر) هستند، واقع شده اند پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  51 - تکنیک های گرافیکی در برنامه ریزی شهری از ابزاری ساده تا تکنیکی برجسته
  مهدی مدیری احمد پوراحمد
  توسعه روزافزون جامعه شهری متأثر از رشد بی رویه جمعیت و مهاجرت، به ساخت و سازهای بدونبرنامه ریزی وگسترش مهار نشدنی آن منجرگردیده و تغییرات زیادی را در ساختار فضایی شهرها موجب شدهاست. ازاین رو لزوم هدایت آگاهانه و سازماندهی اساسی و طراحی فضایی زیستی مناسب را صد چندان نمود چکیده کامل

  توسعه روزافزون جامعه شهری متأثر از رشد بی رویه جمعیت و مهاجرت، به ساخت و سازهای بدونبرنامه ریزی وگسترش مهار نشدنی آن منجرگردیده و تغییرات زیادی را در ساختار فضایی شهرها موجب شدهاست. ازاین رو لزوم هدایت آگاهانه و سازماندهی اساسی و طراحی فضایی زیستی مناسب را صد چندان نموده وهمچنین، تغییرات بنیادی فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی، دگرگونی های وسیعی را در ساختار فضایی مجتمع -هایزیستی طلب م ی نماید. شکی نیست که چنین تحولاتی نمی تواند بدون برنامه ریزی شهری و هدایت مؤثرشهرسازانپیش رود.برنامه ریزان شهری و منطقه ای با تکیه بر فرمول بندی، در تنظیم برنامه ها و اتخاذ سیاست ها، نیاز مداوم وپیوسته به کسب و دریافت اطلاعات دارند . برنامه ریزی و طراحی شهری از شناخت تا طراحی و اجرای برنامه هایشهری نیازمند اخذ اطلاعات سریع، صحیح، دقیق و به هنگام از محله، شهر و منطقه می باشد. تاکنون عناصر کارتوگرافیکی (گراف، هیستوگرام, نقشه, عکس، عکس هوایی، تصویر ماهواره ای، نقشه عکسی یا تصویری و سامانه های اطلاعات جغرافیایی ) به عنوان ابزار اصولی به تأمین اطلاعات صحیح و معرفیامکانات و محدودیت های شهر و منطقه کمک نموده و بستر برنامه ریزی و طراحی شهری را فراهم می کرده است.دانش کارتوگرافی طی سال های اخیر متأثر از الکترونیک، ماهواره و اتوماسیون در آستانه تحولی بنیادیقرارگرفته است و علاوه بر نقش تعیین کننده شبیه سازی به تکنیکی بی نظیر، در مدل سازی (طرحی برای آینده ) بهمنظور طراحی و برنامه ریزی و آزمون فرایندها و تجزیه و تحلیل نتایج قبل از اجرا تبدیل گردیده است.هدف این مقاله، پژوهشی است تا تأثیر اتوماسیون را در تحول کارتوگرافیک و تبدیل آن به تکنیکی برجسته و مؤثر در برنامه ریزی شهری و منطقه ای تبیین و به ارائه الگویی مناسب به پردازد پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  52 - نقش عوامل جغرافیایی در رفتار انسان
  محمود صفری حیدر لطفی بایندر آتش پنجه
  تاثیر عوامل جغرافیایی بر رفتار انسان از دیر باز مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است . عوامل طبیعی همواره به طور قابل توجهی در رفتار انسان و اعمال او تاثیر داشته بطوریکه تفاوتهای محیط طبیعی و با شرایط آب و هوایی مختلف می تواند عکس العمل های خاصی را در رفتار انسان داشته با چکیده کامل

  تاثیر عوامل جغرافیایی بر رفتار انسان از دیر باز مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است . عوامل طبیعی همواره به طور قابل توجهی در رفتار انسان و اعمال او تاثیر داشته بطوریکه تفاوتهای محیط طبیعی و با شرایط آب و هوایی مختلف می تواند عکس العمل های خاصی را در رفتار انسان داشته باشد . در این مقاله نگارنده با بهره گیری از تجربیات علمی و تعلیم و تربیت در کنار دانش جغرافیا تلاش نموده ارتباط انسان و محیط طبیعی را به لحاظ جغرافیا یی مورد تحلیل قرار دهد . پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  53 - مکان‌یابی و تعیین محدوده قابل توسعه شهر کوهدشت با استفاده از منطق فازی و سیستم اطلاعات جغرافیایی
  حجت اله پاشاپور مصطفی توکلی نغمه ابوالفضل نوری الناز رضائی
  مکان‌یابی[1] فرآیندی که از طریق آن می‌توان بر اساس شرایط تعیین‌شده برای یک کاربری مشخص و با توجه به منابع و امکانات موجود, بهترین محل مناسب را تعیین نمود. مکان‌یابی درواقع تجزیه‌وتحلیل توأمان اطلاعات فضایی و داده‌های توصیفی به‌منظور یافتن یک یا چند موقعیت فضایی با ویژگی چکیده کامل

  مکان‌یابی[1] فرآیندی که از طریق آن می‌توان بر اساس شرایط تعیین‌شده برای یک کاربری مشخص و با توجه به منابع و امکانات موجود, بهترین محل مناسب را تعیین نمود. مکان‌یابی درواقع تجزیه‌وتحلیل توأمان اطلاعات فضایی و داده‌های توصیفی به‌منظور یافتن یک یا چند موقعیت فضایی با ویژگی‌های توصیفی موردنظر است. از سوی دیگر منطق فازی که می‌توان در تعریف آن گفت که از منطق ارزش‌های "صفر و یک" نرم‌افزارهای کلاسیک فراتر رفته و درگاهی جدید برای دنیای علوم نرم‌افزاری و رایانه‌ها می‌گشاید، زیرا فضای شناور و نامحدود بین اعداد صفر و یک را نیز در منطق و استدلال‌های خود به کار می‌گیرد (جورابیان، محمود و همکاران: 1381)، نیز می‌تواند در امر مکان یابی بسیار به کار آید چراکه مقادیر میان صفر و یک را در بر می‌گیرد. با توجه به تعریف فوق و نیز توجه به این مطلب که همه‌ساله شاهد افزایش نرخ رشد جمعیت هستیم ناگزیر با رشد و توسعه شهرها مواجه هستیم که این امر ضرورت مکان‌یابی محدوده‌های مناسب برای گسترش‌های بعدی هر شهری را ضروری می‌سازد. شهر کوهدشت واقع در استان لرستان نیز اگرچه نه به‌صورت گسترده ولی شاهد این توسعه در چند دهه گذشته بوده است آنچه در این پژوهش انجام شد بیانگر این واقعیت بوده است که شهر کوهدشت در ادامه توسعه فیزیکی خود، با محدودیت‌های گسل (در بخش جنوبی شهر)، شیب، انواع فرایندها (هوازدگی، دامنه‌ای، جریانی و فرسایشی)، خطرات ناشی از گسل (تخریب سدها، آب‌های زیرزمینی، تأسیسات و ...) و درنتیجه اثرات مخاطرات محیطی بر روی سازه‌های انسانی و افزایش هزینه‌های ساخت‌وساز ناشی از این مخاطرات مواجه است، به‌استثنای اراضی واقع در شرق و غرب (مناسب‌ترین مکان‌ها برای توسعه فیزیکی آتی)، دیگر جای برای توسعه فیزیکی شهر کوهدشت وجود ندارد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  54 - پژوهش در تحول تکتونیکی و مرفولوژیکی تالاب قوری گل تبریز
  علی بلادپس
  چاله بسته قوری گل از دیدگاه ژئومورفولوژی ساختمانی بخشی از منطقه تکتونیکی بستان آباد است . بامطالعه عکس های هوایی می توان منطقه بستان آباد را به صورت یک آنتی کلیناریوم شناخت که در اثر فازهایکوهزایی اواخر دوران سنوزوییک به وجود آمده است و دنباله چین خوردگی تشکیلات نئوژن ش چکیده کامل

  چاله بسته قوری گل از دیدگاه ژئومورفولوژی ساختمانی بخشی از منطقه تکتونیکی بستان آباد است . بامطالعه عکس های هوایی می توان منطقه بستان آباد را به صورت یک آنتی کلیناریوم شناخت که در اثر فازهایکوهزایی اواخر دوران سنوزوییک به وجود آمده است و دنباله چین خوردگی تشکیلات نئوژن شمال شرق تبریز است .تالاب قوری گل به مانند بخش های دیگر منطقه در اوایل کواترنر (احتمالاً پلیوستوسن) بر اثر حرکات نئوتکتونیکگسسته شده و حاصل آن پیدایش چندین گسل در امتداد شمال غرب جنوب شرق است که تشکیلات فلیشکرتاسه فوقانی را جا به جا کرده و منجر به پیدایش فوسه تکتونیکی قوری گل شده است در کنار تالاب دو گسلبه موازات هم شناخته می شود. گسل اول تقریباً در شمال شرق و گسل دوم از جنوب شرق آن می گذرد که حد وسطاین دو گسل تالاب شکل گرفته است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  55 - تحلیلی بر مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری ایران (مطالعه موردی: استان سمنان)
  زهرا پیشگاه یفرد حیدر لطفی
  جغرافیای مشارکت و رفتارهای انتخاباتی از مه مترین مباحث جغرافیای انتخابات محسوب می گردند. با بررسی علمی ایندو شاخه جغرافیای انتخابات می توان بسترهای لازم را برای تحول در روند مشارکت در مناطق مختلف جغرافیایی با توجه بهتنوع عوامل انسانی و شرایط طبیعی آنها فراهم ساخت.بررسی چکیده کامل

  جغرافیای مشارکت و رفتارهای انتخاباتی از مه مترین مباحث جغرافیای انتخابات محسوب می گردند. با بررسی علمی ایندو شاخه جغرافیای انتخابات می توان بسترهای لازم را برای تحول در روند مشارکت در مناطق مختلف جغرافیایی با توجه بهتنوع عوامل انسانی و شرایط طبیعی آنها فراهم ساخت.بررسی نه دوره انتخابات ریاست جمه وری ایران نوع خاصی از تنوع رفتارهای انتخاباتی و میزان مشارکت مردمی را بهنمایش می گذارد که این تنوع نمی تواند بی تأثیر از عوامل ثابت جغرافیایی مناطق این کشور و شرایط متغیر سیاسی، اجتماعی،فرهنگی و نحوۀ عملکرد جناح حاکم و رئیس جمهور منتخب باشد.این مقاله با روش تحلیل محتوا ضمن بررسی عوامل کُلی مؤثر بر روند مشارکت و رفتارهای انتخاباتی در انتخاباتریاست جمهوری ایران به بررسی آماری نه دوره انتخابات ریاست جمهوری در استان سمنان از مناطق مرکزی ایرانمی پردازد نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان می دهد روند مشارکت م ردم استان سمنان در انتخابات ریاست جمهوری بیشتر ازآنکه متأثر از عوامل کشوری باشد، تابع عوامل محلی است و رفتارهای انتخاباتی مردم این استان در اکثر دوره ها از عواملکشوری پیروی می کند پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  56 - بررسی مکان یابی دفع پسماند‌ها با روش برنامه ریزی خطی در محیط GIS (مطالعه موردی: نواحی از استان خراسان رضوی)
  حیدر لطفی یوسفعلی زیاری بابک صادقی
  دفن پسماند ها همواره به عنوان یکی از مشکلات اولیه مسئولین خدمات شهری محسوب شده است. مخاطرات زیست محیطی وبهداشتی دفن پسماند ها به دلیل ارتباط آن با زندگی بشر نیاز به کنترل و اعمال سیستم مدیریت ویژه ای دارد که در فرآوری توسعه و افزایش جمعیت پیچیدگی های بیشتری می یابد. با چکیده کامل

  دفن پسماند ها همواره به عنوان یکی از مشکلات اولیه مسئولین خدمات شهری محسوب شده است. مخاطرات زیست محیطی وبهداشتی دفن پسماند ها به دلیل ارتباط آن با زندگی بشر نیاز به کنترل و اعمال سیستم مدیریت ویژه ای دارد که در فرآوری توسعه و افزایش جمعیت پیچیدگی های بیشتری می یابد. با توجه به مشکلات دفع پسماند های شهری و کاهش پیامد های مختلف آن نیاز به مکان یابی اصولی بوده است. لذا برای انتخاب یک مکان مناسب دفع پسماند ها با منظور نمودن معیار های زیست محیطی از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) استفاده شده است. عوامل اصلی در مکان یابی محل دفن پسماند ها در این تحقیق توپوگرافی، شیب زمین، جنس خاک، زمین شناسی، هیدرولوژی، ژئوهیدرولوژی، فاصله از منابع آب های سطحی، مراکزجمعیتی شهری وروستایی، جاده دسترسی و منابع تولید پسماند ها بوده است. با تعیین محدوده های قابل قبول برای هر یک از عوامل فوق بر اساس نتایج تجزیه و تحلیل نهایی، مکانهای مناسب بر حسب اولویت بر روی نقشه تهیه شده است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  57 - بررسی ومکان یابی ایستگاههای آتش نشانی شهرسمنان بااستفاده ازسیستم اطلاعات جغرافیایی
  دکتریوسفعلی زیاری
  ایستگاههای آتش نشانی بعنوان مکانی جهت استقراروانتظارخودروهای آتش نشانی وامداد، ازجمله مراکزمهم وحیاتی خدمات رسانی درشهرهاهستندکه نقش مهمی درتأمین ایمنی وآسایش شهروندان وتوسعه اقتصادی شهرها ایفا می کنند. بدیهی است خدمات رسانی به موقع و مطمئن توسط ایستگاههای آتش نشانی بی چکیده کامل

  ایستگاههای آتش نشانی بعنوان مکانی جهت استقراروانتظارخودروهای آتش نشانی وامداد، ازجمله مراکزمهم وحیاتی خدمات رسانی درشهرهاهستندکه نقش مهمی درتأمین ایمنی وآسایش شهروندان وتوسعه اقتصادی شهرها ایفا می کنند. بدیهی است خدمات رسانی به موقع و مطمئن توسط ایستگاههای آتش نشانی بیش از هر چیز مستلزم استقرار آنها در مکانهای مناسب است. هدف اصلی تأسیس ایستگاههای آتش نشانی تأمین بخشی از امنیت شهردرراستای اهداف ازقبل تعریف شده آنهامی باشد.لازمه رسیدن به این هدف، اعمال دید سیستماتیک و یکپارچه به عناصرشهری بصورت میکرووجهت دهی ساختارشهردرقالب ماکرواست که این مهم درقالب استفاده ازسیستم اطلاعات جغرافیایی تاحدزیادی دست یافتنی است. درتحقیق حاضر، هدف اصلی، تعیین بهترین مکانهابرای ایستگاههای آتش نشانی شهرسمنان یا جابجایی مکانی برخی ازآنها(درصورت لزوم)میباشد. این پژوهش برآن است تامکانهای بهینه رابرای استقرار ایستگاههای آتش نشانی جدیددرشهرسمنان مشخص کند.لذاجهت تعیین محلهای دقیق وعلمی ازتلفیق سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)[1] وروش وزندهی تحلیل سلسله مراتبی (AHP)[2] استفاده شده است. بعدازمطالعه اولیه وگردآوری داده های مؤثر در مکان یابی ایستگاههای آتش نشانی، معیارهای مؤثر درشش گروه طبقه بندی گردیدند و سپس باکمک روش تحلیل سلسله مراتبی وزن هریک ازمعیارها مشخص ودرنهایت به روش همپوشانی[3] ترکیب شده ونتایج با انعطاف پذیری بالا، درشش دسته ارائه شدند. بعد از ادغام نقشه های تهیه شده ابتد محدوده های مناسب اولیه پیشنهادگردیدند، سپس موقعیت دقیق هریک از ایستگاههای پیشنهادی درون این محدوده هاتعیین شدند بطوری که از حداکثر مساحت سرویس دهی نیزبرخوردارهستندودرانتهاعلاوه برایستگاههای موجود(2عدد)، 5 ایستگاه جدید پیشنهاد گردید. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  58 - اهمیت سنجش از دور (Remote Sensing) در امور مطالعاتی و آموزش جغرافیایی
  ناصر اقبالی حیدر لطفی
  علم سنجش از دور به صورت های متفاوتی تعبیر شده است ولی با توجه به جمع بندی تعاریف می توان آن را علم و هنر کسب اطلاعات در مورد اجسام، اراضی یا پدیده های مختلف به کمک جمع آوری اطلاعات از آن ها بدون تماس با آن معرفی نمود(زبیری،محمود، 1375). در یک سیستم سنجش از دور، کار دری چکیده کامل

  علم سنجش از دور به صورت های متفاوتی تعبیر شده است ولی با توجه به جمع بندی تعاریف می توان آن را علم و هنر کسب اطلاعات در مورد اجسام، اراضی یا پدیده های مختلف به کمک جمع آوری اطلاعات از آن ها بدون تماس با آن معرفی نمود(زبیری،محمود، 1375). در یک سیستم سنجش از دور، کار دریافت، ثبت و ضبط اطلاعات از طریق سنجده های تعبیه شده در سکوهایی صورت می گیرد که این سکوها ممکن است طیف وسیعی از انواع هواپیما، هلی کوپتر، ماهواره، ایستگاه فضایی و غیره را در برگیرد ولی به لحاظ کمی و کیفی ماهواره ها از اصلی ترین سکوها در سنجش از دور به شمار می روند. یکی از مزایای دور سنجی این است که در برخی از مناطق زمین که امکان دسترسی به آنها دشوار بوده و یا در موقعیت های خطرناک قرار دارند، مورد استفاده هستند، همچنین حسگرهای ماهواره ای و هواپیماها برای تحقیق درباره مناطق قطبی زمین،اتمسفر بالائی، آتش سوزی و جنگل ها و فعالیتهای آتشفشانی، اقیانوس های مناطق دور و بیابان ها که امکان دسترسی انسان به آنها دشوار می باشد، مورد استفاده قرار می گیرند. در واقع دور سنجی علم و هنر بدست آوردن اطلاعات از فاصله دور، یعنی کسب اطلاعات درباره اشیاء و پدیده ها بدون داشتن تماس فیزیکی با آنهاست(سازمان نقشه برداری،ص38). در این مقاله سعی بر آن است پس از مروری بر فناوری سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS)، نقش، کاربرد و ارزیابی اثرات این دو را، در امور مطالعاتی مربوط به جغرافیا بکار گرفت پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  59 - بررسی و تحلیل ساختار کشاورزی روستاهای بخش خورگام شهرستان رودبار
  تیمور آمار
  نقطه آغاز اقتصاد در روستاها را باید شکل گیری فعالیت کشاورزی دانست و در واقع این فعالیت بیشترین نقش را در بافت اقتصادی آنها داشته و دارد. اگرچه جوامع روستایی صرفاً به این نوع فعالیت نمی پردازند لیکن نقش کشاورزی در استقرار انسان، نظام تولید اقتصادی، الگوی تغذیه و بسیاری ا چکیده کامل

  نقطه آغاز اقتصاد در روستاها را باید شکل گیری فعالیت کشاورزی دانست و در واقع این فعالیت بیشترین نقش را در بافت اقتصادی آنها داشته و دارد. اگرچه جوامع روستایی صرفاً به این نوع فعالیت نمی پردازند لیکن نقش کشاورزی در استقرار انسان، نظام تولید اقتصادی، الگوی تغذیه و بسیاری از جنبه های متعارف انسان ساکن در روستا غیرقابل انکار است.در این تحقیق که به اهمیت کشاورزی در نظام اقتصادی و معیشت جوامع روستایی می پردازد،یکی از محدوده ای شهرستان رودبار(استان گیلان)مورد بررسی و مداقه قرار گرفته است.در روند تحقیق از شیوه های رایج جمع آوری و پردازش اطلاعات استفاده شده و نقش کشاورزی در نظام درآمدو معیشت روستاهای ناحیه مورد ارزیابی قرار گرفته و راهکارهای لازم برای رفع مشکلات موجود نیز ارائه گردیده است. نتایج این تحقیق نشانگر آنست که بین شاخصهای جمعیتی روستاهای ناحیه و ارزش اقتصادی تولیدات کشاورزی ارتباط تنگاتنگی وجود داشته,ضمن اینکه با بهره برداری از منابع بالقوه و راکد ناحیه میتوان انتظار داشت که کشاورزی در کارکرد اقتصادی ناحیه ایفاگر نقشی بمراتب بیشتر از وضعیت فعلی باشد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  60 - مدیریت بافت‌های تاریخی- فرهنگی با تعیین عرصه‌های بحرانی به کمک منطق فازی با استفاده از GIS
  محمدرضا پورجعفر هادی رضایی راد
  مقدمه و هدف پژوهش: از جمله سیاست‌های موثر و حساس توسعه شهری برای بافت‌های باارزش را می‌توان طرح‌های مداخله در بافت‌های تاریخی- فرهنگی دانست که در ابعاد مختلف اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، زیست‌محیطی و کالبدی قابل تحلیل هستند. عدم مداخله‌ی بهینه در بافت‌های تاریخی باع چکیده کامل

  مقدمه و هدف پژوهش: از جمله سیاست‌های موثر و حساس توسعه شهری برای بافت‌های باارزش را می‌توان طرح‌های مداخله در بافت‌های تاریخی- فرهنگی دانست که در ابعاد مختلف اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، زیست‌محیطی و کالبدی قابل تحلیل هستند. عدم مداخله‌ی بهینه در بافت‌های تاریخی باعث فرسودگی در سکونت، کالبد و عملکرد در بافت تاریخی می‌شود. از این رو شناسایی صحیح پهنه‌های بحرانی نیازمند مداخله و اولویت‌بندی بین پهنه‌ها و در نهایت تعیین الگوها و روش‌های مداخله‌ی صحیح در بافت‌های تاریخی که از اهداف اصلی پژوهش حاضر است، می‌تواند موجب تعادل چرخه رشد و توسعه و همچنین باز زنده‌سازی بافت گردد. روش پژوهش: روش تحقیق با توجه به ماهیت پژوهش توصیفی- تحلیلی است، بدین منظور در مدل‌سازی منطق بولین در انتخاب شاخص‌ها و منطق فازی در درجه‌بندی داده‌ها به کمک تکنیک Spatial Statistic در نرم‌افزار GIS مورد استفاده قرار گرفته است. یافته‌ها: اصلی‌ترین و عمده‌ترین خروجی این فرآیند کاهش تعداد متغیرهای مورد استفاده در مدل و واقعی‌تر نمودن نتایج آن است. در انجام مدل‌سازی اشاره شده، جهت دستیابی به پهنه‌های نیازمند مداخله و اولویت‌بندی بین این پهنه‌ها 3 مرحله‌ی تعیین لایه‌های مورد سنتز معیارها، الگوی تلفیق لایه‌های هر معیار و تعیین الگوی منتخب جهت تلفیق نهایی گرفته است. نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش برای بافت تاریخی شیراز، سه پهنه را به عنوان پهنه‌های اصلی مداخله و عرصه‌های بحرانی نشان می‌دهد. میزان حساسیت و دقت الگوهای مداخله از حاشیه به درون بافت افزایش می‌یابد در نتیجه پیشنهاد می‌گردد، مرکز بافت به عنوان عرصه حفاظت مطلق در نظر گرفته شود و انجام کمترین تغییرات و مداخلات در روند برنامه‌ریزی ملاک قرار گیرد. در همین راستا پیشنهاد می‌گردد الگوی مداخله در قسمت عمده‌ای از منطقه که عموماً در حاشیه بیرونی محدوده واقع شده است، نوسازی با حفظ روحیه بافت تاریخی باشد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  61 - بهینه سازی توزیع فضایی و مکانیابی خدمات شهری راهبردی اساسی در تحقق مدیریت پایدار شهری با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی (GIS)(مطالعه موردی:شهر کلیشاد وسودرجان استان اصفهان)
  حامد اخگر حسین ذبیحی
  10.30495/ums.2021.19378
  مقدمه و هدف پژوهش: شهرها که در گذشته، رشد نسبتاً آرامی را سپری می کردند، امروزه با انبوهی از مشکلات جدید و پیچیده مواجه شده اند از آنجایی که یکی از مهم ترین و اساسی ترین نیازهای جمعیت شهرنشین، دسترسی مطلوب و بهینه به خدمات شهری است. یکی از راهبردهای بهینه برای حل این مش چکیده کامل

  مقدمه و هدف پژوهش: شهرها که در گذشته، رشد نسبتاً آرامی را سپری می کردند، امروزه با انبوهی از مشکلات جدید و پیچیده مواجه شده اند از آنجایی که یکی از مهم ترین و اساسی ترین نیازهای جمعیت شهرنشین، دسترسی مطلوب و بهینه به خدمات شهری است. یکی از راهبردهای بهینه برای حل این مشکل، انتخاب و مکان گزینی بهینة خدمات با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) است. پژوهش حاضر با هدف بررسی چگونگی توزیع فضایی و مکان یابی خدمات شهری، شهر کلیشاد و سودرجان می باشد. روش پژوهش: در این مقاله روش پژوهش توصیفی تحلیلی می‌باشد. یافته‌ها: یافته های تحقیق نشان می دهد که خدمات بررسی شده دارای مکان گزینی بهینه نبوده و قدرت پاسخگویی به نیاز شهروندان را ندارد. نتیجه گیری: پیشنهاد می شود که محلات 2، 6، 3 که دارای جمعیت بالایی می‌باشند در اولویت خدمات رسانی قرار گیرند و با انتقال یا ایجاد مراکز خدماتی جدید در این محلات تا حد زیادی مشکل خدمات رسانی حل خواهد شد. همچنین از اراضی کنار رودخانه زاینده رود می توان به عنوان فضای سبز، فضای تفریحی و حتی به عنوان یک دهکدة گردشگری استفاده نمود. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  62 - مکان یابی مدارس با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی( GIS)
  اسماعیل کاوسی فریده اسدیان سحر شاهپری
  پیشرفتهای چشمگیر در ابعاد مختلف زندگی انسان و پیچیدگی ارتباط این ابعاد، مشکلات عدیده ای را در امر برنامه ریزی و مدیریت ایجادکرده است.برنامه ریزان و مدیران شهری نیز از جمله متخصصانی هستند که با اطلاعات متنوع و فراوانی سر وکار دارند و برای حفظ و ساماندهی وضعیت یک شهر نیاز چکیده کامل

  پیشرفتهای چشمگیر در ابعاد مختلف زندگی انسان و پیچیدگی ارتباط این ابعاد، مشکلات عدیده ای را در امر برنامه ریزی و مدیریت ایجادکرده است.برنامه ریزان و مدیران شهری نیز از جمله متخصصانی هستند که با اطلاعات متنوع و فراوانی سر وکار دارند و برای حفظ و ساماندهی وضعیت یک شهر نیازمند استفاده از این حجم اطلاعات در تحلیل های مکانی می باشند. پیچیدگی، تنوع و حجم انبوه اطلاعات مکانی از یک سو و توانائیهای کامپیوتر در عرصه اطلاعات از سوی دیگر، فلسفه وجودی استفاده از سیستم های کامپیوتری را توسط مدیران و برنامه ریزان شهری تبیین می کند. سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) از آنجا که مختص کار با داده های جغرافیایی و مکانی و تجزیه و تحلیل این اطلاعات می باشد ابزاری مناسب برای بررسی مکان یابی مدارس به عنوان یکی از کاربری های شهری و تعیین مکان مناسب برای استقرار آنها در محدوده شهری است.همچنین ماتریس ارزیابی کیفی کاربری ها، معیارهایی مناسب برای مدیران شهری فراهم می آورد تا با کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) تصمیماتی مناسب برای مکان یابی مدارس اتخاذ نمایند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  63 - مسئله شناسی و ارائه راهبردهای ارتقاء هویت فرهنگی جوانان شهر ایلام
  طاهر سلیمانی علیرضا صامت عباسعلی قیومی
  10.30495/ums.2023.23118
  پژوهش حاضر به طراحی و ارائه مدل سیاست‌گذاری فرهنگی به‌منظور تقویت (ارتقای) هویت فرهنگی جوانان استان ایلام پرداخته است. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، تلفیقی از نوع روش‌های کیفی و کمی است. در مرحله اول از روش کیفی تحلیل محتوا (قیاسی) جهت جمع‌آوری اطلاعات است چکیده کامل

  پژوهش حاضر به طراحی و ارائه مدل سیاست‌گذاری فرهنگی به‌منظور تقویت (ارتقای) هویت فرهنگی جوانان استان ایلام پرداخته است. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، تلفیقی از نوع روش‌های کیفی و کمی است. در مرحله اول از روش کیفی تحلیل محتوا (قیاسی) جهت جمع‌آوری اطلاعات استفاده شده است، جامعه آماری در این مرحله حدوداً 80 منبع در حوزه هویت فرهنگی جوانان است که به‌صورت هدفمند انتخاب شده است. در ادامه، متون موردمطالعه قرار گرفته و پاراگراف‌های مرتبط با سؤالات تحقیق انتخاب گردیده و کد مفاهیم مرتبط با موضوع هر پاراگراف استخراج شده و سپس کد مفاهیم استخراج شده در دسته‌های هم مفهوم قرار گرفته و نهایتاً برای دسته‌های هم مفهوم، نام و عنوان مناسب که بیانگرتم اصلی پژوهش است تبیین شده است. سپس، جهت تعیین ابعاد، مؤلفه‌ها و شاخص‌های تقویت (ارتقای) هویت فرهنگی جوانان استان ایلام از تکنیک دلفی استفاده گردیده است. در این تحقیق تعداد 15 نفر از خبرگان و اعضای هیئت‌علمی دانشگاه‌های تهران (تمام‌وقت و حق‌التدریس) در رشته‌های جامعه‌شناسی و مدیریت فرهنگی به‌عنوان نمونه آماری با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند از نوع گلوله برفی جهت تعیین روایی مرحله کیفی در نظر گرفته شدند. در پایان مرحله اول مدل کیفی تقویت (ارتقای) هویت فرهنگی جوانان استان ایلام در شش بعد هویت فرهنگی، دیانت، جغرافیای فرهنگی، زبان، حافظه فرهنگی و پوشاک ارائه شد. در مرحله دوم، جامعه آماری تحقیق را جوانان استان ایلام تشکیل می‌دهند که مطابق اطلاعات سامانه استانداری حدوداً 300000 نفر هستند. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 380 نفر برآورد شده و پس از گردآوری داده‌ها، تجزیه‌وتحلیل آماری داده‌های پژوهش در دو سطح توصیفی با استفاده از شاخص‌های آماری (نظیر فراوانی، درصد و میانگین) و سطح استنباطی تحلیل عاملی تاٌییدی، با استفاده از Spss 22 وLisrel8.54 و Excel صورت گرفت. معناداری ضرایب و پارامترهای به‌دست‌آمده ابعاد مدل تقویت (ارتقای) هویت فرهنگی جوانان استان ایلام، هویت فرهنگی، دیانت، جغرافیای فرهنگی، زبان، حافظه فرهنگی و پوشاک نشان داد که تمامی ضرایب به‌دست‌آمده، معنادار هستند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  64 - مکان‌یابی بهینه فضای سبز شهر شوشتر با استفاده از سامانه اطلاعات جعرافیایی (GIS) و مدل (AHP)
  سعید ملکی علی شجاعیان عبدالرحمن نوذری
  مقدمه و هدف پژوهش: با توجه به کمبود سرانه فضای سبز و توزیع نامناسب آن در شهر شوشتر، دراین پژوهش که بر اساس روش توصیفی- تحلیلی با تاکید بر جنبه کاربردی آن، می‌باشد با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) و تحلیل سلسه مراتبی (AHP) سعی در ارائه الگوی مناسب توزیع بهینه چکیده کامل

  مقدمه و هدف پژوهش: با توجه به کمبود سرانه فضای سبز و توزیع نامناسب آن در شهر شوشتر، دراین پژوهش که بر اساس روش توصیفی- تحلیلی با تاکید بر جنبه کاربردی آن، می‌باشد با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) و تحلیل سلسه مراتبی (AHP) سعی در ارائه الگوی مناسب توزیع بهینه فضای سبز شهر شوشتر براساس ضوابط مکان‌یابی و نیاز‌های جمعیتی دارد. روش پژوهش: در این راستا داده‌های مکانی گردآوری شده مربوط به هر معیار به فرمت قابل تبدیل در (GIS) برای اعمال مدل و انجام تحلیل‌های فضایی از طریق تشکیل پایگاه داده‌ها و ایجاد لایه‌های اطلاعاتی جدید، تبدیل شدند. نهایتاً به منظور الگوسازی هر کدام از معیارها بر اساس ارزش و اهمیت آنها در مکان‌یابی فضای سبز، در نرم افزار Choice Expert وزن مناسبی به هریک از لایه‌های اطلاعاتی داده شده است یافته‌ها: نتایج حاصل از تلفیق لایه‌های وزن دهی شده بر اساس میزان اهمیت هر یک ازلایه‌ها در مکان‌یابی فضای سبز زمین‌های منطقه مورد مطالعه را برای انتخاب مکان مناسب برای ایجاد فضای سبز اولویت‌بندی کرد سپس این زمین‌ها با نقشه کاربری مقایسه کرده و مکان‌های مناسب در پنج طبقه مشخص شدند. نتیجه‌گیری: زمین‌های با درجه عالی و خیلی خوب نزدیک به مناطق مسکونی، مراکز فرهنگی و مذهبی، و مراکز آموزشی قرار دارند. و از شعاع عملکرد پارک‌های موجود و کاربری‌های ناسازگار فاصله دارند. و زمین‌های با درجه تناسب خوب و متوسط در مسیر شبکه ارتباطی و نزدیکی به مراکز اداری و رودخانه قرار گرفته‌اند همچنین از شعاع عملکرد پارک‌های موجود فاصله دارند، چون این کاربری‌ها مالکیت دولتی دارند بنابراین در صورت نیاز به تغییر کاربری مشکلات زیادی به وجود نخواهد آمد. نوع دیگر از زمین‌های اولویت‌دار برای کاربری فضای سبز زمین‌های با درجه تناسب ضعیف می‌باشند این زمین‌ها به دلیل فاصله زیاد از مناطق مسکونی، واقع‌شدن در زمین‌های ناهموار در مرز محدوده شهر و همچنین مالکیت خصوصی این زمین‌ها برای ایجاد فضای سبز پیشنهاد نمی‌شوند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  65 - شناسایی موانع توسعه سیستم‌های اطلاعاتی جغرافیایی (GIS) در حوزه خدمات شهری و ارائه راهکارهای اجرایی (مورد مطالعه - شهرداری شیراز)
  اسماعیل کاوسی حسین وظیفه دوست علی قادری
  هدف از نگارش این مقاله، شناسایی موانع پیش روی توسعه سیستمهای اطلاعاتی جغرافیایی در شهرداری شیراز و ارائه راه حل‌های اجرایی، می‌باشد. بدین منظور با شناسایی جامعه آماری مورد نظر و انتخاب روش تحقیق توصیفی، فرضیات مستخرج از مطالعات پیشین در قالب پرسشنامه‌هایی بصورت نظر سنجی چکیده کامل

  هدف از نگارش این مقاله، شناسایی موانع پیش روی توسعه سیستمهای اطلاعاتی جغرافیایی در شهرداری شیراز و ارائه راه حل‌های اجرایی، می‌باشد. بدین منظور با شناسایی جامعه آماری مورد نظر و انتخاب روش تحقیق توصیفی، فرضیات مستخرج از مطالعات پیشین در قالب پرسشنامه‌هایی بصورت نظر سنجی در بین جامعه آماری مخاطب توزیع گردیده و پس از تجزیه و تحلیل‌های آماری مربوطه، مشخص گردید که تمامی پنج فرضیه، مورد تایید قرار گرفتند بطوری که به نظر جامعه آماری، مسائل و مشکلات مالی، مسائل و مشکلات ایمنی و فنی، مسائل و مشکلات فرهنگی، عدم استفاده و یا استفاده ضعیف از سیستمهای اطلاعاتی جغرافیایی در سایر شهرداریها و سازمانهای مرتبط با حوزه خدمات شهری شهرداری شیراز وعدم آشنایی مدیران رده بالای شهرداری و اعضاء شورای شهر شیراز (مدیران شهری) با قابلیتهای سیستم‌های اطلاعاتی جغرافیایی، مانع از توسعه سیستمهای اطلاعاتی جغرافیایی در حوزه خدمات شهری شهرداری شیراز شده است. در انتها با مراجعه به جامعه آماری دوم و یا کارشناسان و صاحب نظران توسعه سیستمهای اطلاعاتی جغرافیایی، به جمع آوری راهکارهای پیشنهادی آنها به منظور رفع موانع توسعه شناسایی شده، پرداخته شده است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  66 - پتانسیل‌یابی اراضی مستعد کشت گردو در استان تهران با روشFuzzy AHP
  مسعود سلیمانی سعید حمزه رامین پاپی
  گردو به‌عنوان یکی از محصولات پربازده، نقش قابل توجهی در وضعیت اجتماعی و اقتصادی کشاورزان در بسیاری از مناطق کشور دارد و با توجه به بازده اقتصادی این محصول در سال های اخیر، شاهد افزایش چشمگیر سطح زیر کشت آن هستیم. درخت گردو بسیار به شرایط آب و هوایی وابسته است، بنابراین چکیده کامل

  گردو به‌عنوان یکی از محصولات پربازده، نقش قابل توجهی در وضعیت اجتماعی و اقتصادی کشاورزان در بسیاری از مناطق کشور دارد و با توجه به بازده اقتصادی این محصول در سال های اخیر، شاهد افزایش چشمگیر سطح زیر کشت آن هستیم. درخت گردو بسیار به شرایط آب و هوایی وابسته است، بنابراین لازم است قبل از کشت آن که نیاز به سرمایه گذاری اولیه نسبتاً بالایی دارد، اقداماتی در خصوص شناسایی مناطق مناسب و مستعد کاشت صورت گیرد. لذا هدف از انجام پژوهش حاضر ارزیابی و شناسایی اراضی مستعد برای کاشت گردو در سطح کل استان تهران جهت حصول بازده تولید مطلوب می باشد. بدین‌منظور از پارامترهای اقلیمی (شامل دما، رطوبت نسبی، بارندگی و سرعت باد) مربوط به 12 ایستگاه سینوپتیکی در داخل استان و 8 ایستگاه در استان های مجاور با طول دوره آماری 11 سال (2004 تا 2014 میلادی)، توپوگرافی و کاربری اراضی به‌منظور مکان یابی و پهنه بندی مناطق مستعد کشت گردوی ایرانی استفاده شده است. ابتدا از تمامی پارامترهای مورد نظر لایه اطلاعاتی رستری تولید شد. سپس با بررسی مطالعات پیشین و نظر کارشناسان در ارتباط با خصوصیات فیزیولوژیکی و نیازهای رویشی درخت گردو، آستانه های مطلوب و نامطلوب جهت رشد درخت تعیین و با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و تهیه پرسشنامه میزان ارجحیت و تأثیرگذاری هریک از پارامتر ها محاسبه شد. در ادامه با استفاده از تابع عضویت فازی کلیه لایه های اطلاعاتی نرمال سازی شده و در نهایت از طریق ابزار هم پوشانی فازی در محیط نرم افزار ArcGis، نقشه پهنه بندی نهایی تهیه و استخراج گردید. مطابق با این نقشه، از میان کل اراضی استان تهران 9562/243882 هکتار معادل 82/17 درصد جهت کاشت گردوی ایرانی دارای استعداد بسیار مناسب می باشد. همچنین نتایج نهایی حاکی از آن است که از میان پارامترهای مؤثر بر رشد گردو سه عامل دما، رطوبت نسبی و جهت شیب از تأثیر و اهمیت ویژه ای برخوردار هستند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  67 - ارزیابی پویایی فضای سبز شهری با استفاده از تکنیک سنجش از راه دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: شهر اردبیل)
  عطا غفاری گیلانده صغری پورنصرت علی عزیزی بهرام ایمانی
  10.30495/jest.2021.34456.4172
  زمینه و هدف: شهرنشینی سریع و ساخت‌وسازهای بی‌رویه سرآغاز بسیاری از مشکلات زیست‌محیطی در زمین و به‌ویژه در محدوده شهرها قلمداد می‌شود. امروزه نقش عملکردی و ساختاری فضاهای سبز در بهبود اکوسیستم‌های شهری مورد تأکید فراوان قرار گرفته است. از این رو با توجه به نقش فضاهای سبز چکیده کامل

  زمینه و هدف: شهرنشینی سریع و ساخت‌وسازهای بی‌رویه سرآغاز بسیاری از مشکلات زیست‌محیطی در زمین و به‌ویژه در محدوده شهرها قلمداد می‌شود. امروزه نقش عملکردی و ساختاری فضاهای سبز در بهبود اکوسیستم‌های شهری مورد تأکید فراوان قرار گرفته است. از این رو با توجه به نقش فضاهای سبز به‌عنوان یکی از مهم‌ترین کلاس‌های کاربری اراضی در اکوسیستم شهری، مطالعه تغییرات آن گامی مهم در امر بهبود اکوسیستم‌های انسان غالب است. لذا مطالعه حاضر با هدف ارزیابی پویایی فضای سبز شهری با استفاده از تکنیک سنجش از راه دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی در شهر اردبیل انجام گرفته است.روش بررسی: در این پژوهش با استفاده از روش ترکیبی سنجش‌ازدور و سیستم اطلاعات جغرافیایی به بررسی تغییرات زمانی- مکانی فضای سبز شهری باهدف ارزیابی شدت و الگوی تغییرات در شهر اردبیل پرداخته‌ شده است. در راستای دست‌یابی به هدف یاد شده از تصاویر سنجنده های TM-1987، ETM+-2000 و OLI- 2014 مربوط به ماهواره Landsat استفاده گردید.یافته‌ها: یافته‌ها بیانگر این واقعیت است که فضاهای سبز در شهر اردبیل طی دوره‌های موردبررسی به‌شدت روند کاهشی داشته به‌طوری‌که در 27 سال اخیر حدود 1507 هکتار از فضاهای سبز منطقه به زیرساخت و ساز رفته‌اند و تنها حدود 8 درصد از شهر را فضای سبز در برگرفته است.نتیجه‌گیری: نتایج حاکی از تغییرات شدید در فضای سبز شهر اردبیل می‌باشد. از این رو به منظور جلوگیری از تخریب و از بین رفتن بیشتر فضای سبز شهری در کنار بهبود آن در این شهر بایستی سیاست‌های موجود مورد بازبینی قرار گرفته و در راستای احیای فضاهای سبز قرار گیرد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  68 - بررسی تکنیک FAHP بر اساس چهار معیار اقتصادی،اجتماعی، زیست محیطی و اکولوژیکی در منطقه چادگان
  آرزو معظمی جمال قدوسی علی اصغر آل شیخ سعید سلطانی
  10.30495/jest.2022.60039.5365
  زمینه و هدف: کشور ما در حال گذار پرچالش هزینه بر و طولانی مدت در عرصه های اقتصادی اجتماعی سیاسی فرهنگی و تکنولوژیک است. شناخت شهر و منطق های، که شهر در آن واقع است، بر اساس چنین نگرش محقق می شود. روش بررسی: تحلیل های هزینه فایده و ابزارهایی همچون شاخص های پایداری و رد چکیده کامل

  زمینه و هدف: کشور ما در حال گذار پرچالش هزینه بر و طولانی مدت در عرصه های اقتصادی اجتماعی سیاسی فرهنگی و تکنولوژیک است. شناخت شهر و منطق های، که شهر در آن واقع است، بر اساس چنین نگرش محقق می شود. روش بررسی: تحلیل های هزینه فایده و ابزارهایی همچون شاخص های پایداری و رد پای زیست محیطی، از جمله راه های دیگری برای پیشبرد توجه به تاثیرات بلند مدت توسعه کنونی هستند.مدل FAHP یکی از معروف ترین روش های تصمیم گیری چند منظوره برای وضعیت هایی است که سنجه های چندگانه دارند. یافته ها: در این مقاله با محاسبه وزن و رتبه بندی معیارها و زیر معیارهای مؤثر در تخصیص و پهنه بندی کاربری اراضی شهری در 7 مرحله بر اساس تکنیک FAHP انجام شده است. به منظور تدوین یک راهکار پایدار در مورد توسعه های شهری فعلی و آتی باید دانش بهتری را مورد سازگاری مناطق ساخته شده فعلی( اعم از شهر، حاشیه شهری و حومه ای) با عوامل محیطی طبیعی ضروری می باشد. بحث و نتیجه گیری: بر این اساس، نتایج به ترتیب با توجه به نمودار ها، ارائه شده اند.به نحوی که نتایج وزنی دهی شده لایه های اطلاعات موضوعی مربوط به هر یک از زیر معیار ها (شاخص ها) نیز در نمودار ها آورده شده اند. مدل تخصیص و پهنه بندی اراضی شهری مبتنی بر میزان مطلوبیت در 4 کلاس یا گروه می باشد که در آنالیز روش حد بالا، حد وسط و حد پائین نمرات یا امتیازات هر یک از معیارها براساس زیرمعیارهای مرتبط به هر یک از آنها جهت تعیین و مشخص نمودن دامنه تغییرات (حدود تغییرات) و با در نظر گرفتن میزان تأثیر هر یک از زیر معیارها، نتایج به تفکیک هر یک از معیارهای چهارگانه و زیرمعیارهای مربوط به آنها استفاده شده است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  69 - ارزیابی اثرات محیط زیستی محل پیشنهادی دفن پسماندهای جامد شهری، مطالعه موردی: شهر هیدج (استان زنجان)
  یونس خسروی عبدالحسین پری زنگنه میرعلی اصغر مختاری خدیجه صالحی
  10.22034/jest.2020.26176.3516
  زمینه و هدف: افزایش بسیار سریع جمعیت، الگوهای نادرست مصرف، تغییر استانداردهای زندگی و تنوع تولید محصولات، ازجمله فاکتورهای افزایش تولید پسماند و تغییر در ترکیب زباله گردیده که مشکلات عدیده‌ای را در محیط زیست ایجاد کرده است. براساس این مهم، انتخاب محل مناسب جهت دفن مواد چکیده کامل

  زمینه و هدف: افزایش بسیار سریع جمعیت، الگوهای نادرست مصرف، تغییر استانداردهای زندگی و تنوع تولید محصولات، ازجمله فاکتورهای افزایش تولید پسماند و تغییر در ترکیب زباله گردیده که مشکلات عدیده‌ای را در محیط زیست ایجاد کرده است. براساس این مهم، انتخاب محل مناسب جهت دفن مواد زاید جامد می‌تواند از اثرات نامطلوب ‌محیط زیست آن‌ها جلوگیری کند. روش بررسی: تحقیق حاضر از نوع کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی بوده و با هدف تعیین مکان بهینه برای دفن پسماندهای جامد در شهر هیدج در استان زنجان انجام شده است. در این پژوهش از روش تحلیل سلسله مراتبی AHP و نرم افزار ArcGIS 10.3 استفاده شده است. بر این اساس و با توجه به پارامترهای مورد نیاز برای انتخاب مکان بهینه که نقش مؤثری در محل دفن پسماند و مکان‌یابی دارند، وزن دهی به روش سلسله مراتبی انجام پذیرفت و پس از هم پوشانی و تلفیق لایه های تهیه شده، مناطق مورد نظر برای دفن زباله در شهر هیدج در استان زنجان شناسایی شدند. یافته ها: بر اساس نتایج تحقیق و با حذف حریم‌های ممنوعه برای هر لایه، مناطق مناسب برای دفن پسماند در بخش شرقی شهر هیدج شناسایی شدند. مساحت زمین مورد نیاز جهت دفن با توجه به متوسط نرخ رشد جمعیت، چگالی زباله تولیدی، برآورد جرم و حجم پسماند و متوسط سرانه تولید زباله تعیین گردید. بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد منطقه انتخاب شده با احتمال بسیار زیاد، پتانسیل دفن زباله شهر هیدج را برای یک دوره 20 ساله آینده دارا می باشد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  70 - ارزیابی توان اکولوژیک شهرستان‌های اهر، کلیبر و ورزقان برای کاربری توسعه شهری
  نفیسه رضاپور اندبیلی میرمهرداد میرسنجری
  10.22034/jest.2020.31239.3955
  زمینه و هدف:ارزیابی توان اکولوژیک فرایندی است که تلاش دارد از طریق تنظیم رابطه انسان با طبیعت، توسعه ای در خور و هماهنگ با طبیعت را فراهم سازد. هدف از این مطالعه ارزیابی توان اکولوژیک برای کاربری توسعه شهری در شهرستان های اهر، کلیبر و ورزقان می باشد. روش بررسی: فرآیند چکیده کامل

  زمینه و هدف:ارزیابی توان اکولوژیک فرایندی است که تلاش دارد از طریق تنظیم رابطه انسان با طبیعت، توسعه ای در خور و هماهنگ با طبیعت را فراهم سازد. هدف از این مطالعه ارزیابی توان اکولوژیک برای کاربری توسعه شهری در شهرستان های اهر، کلیبر و ورزقان می باشد. روش بررسی: فرآیند ارزیابی توان اکولوژیکی در پژوهش حاضر شامل سه بخش اساسی است که پس از شناسایی منابع اکولوژیکی، تجزیه و تحلیل و جمع‌بندی داده‌ها، توان اکولوژیکی در محدوده‌ی مطالعاتی تعیین گردیده است. لایه‌ های اطلاعاتی مورد استفاده در این مطالعه عبارتند از: خاک‌‌شناسی، اقلیم، پوشش گیاهی، شکل زمین. یافته ها: شهرستان‌های اهر، کلیبر و ورزقان در شمال غربی استان آذربایجان شرقی با مساحت 930214 هکتار می باشند. بررسی ها نشان می دهد حدود 300 هزار هکتار در طبقه یک، حدود 293 هزار هکتار در طبقه دو و حدود 141 هزار هکتار در طبقه سه کاربری توسعه شهری قرار می‌گیرد. بحث و نتیجه گیری: یافته‌ها حاکی از آن است که تلفیق لایه های اطلاعاتی با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی، دارای قابلیت بالایی جهت ارزیابی توان اکولوژیک اراضی برای کاربری توسعه شهری می باشد. با توجه به نتایج و یافته ها سه شهرستان مذکور دارای توان خوبی جهت توسعه شهری می باشند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  71 - تعیین اکوریژن های سواحل جنوبی ایران با استفاده از سامانه GIS به عنوان مبنای تعیین مناطق تحت حفاظت ساحلی-دریایی
  بهاره صمدی کوچکسرائی سید محمدرضا فاطمی افشین دانه کار سید علی جوزی احسان رمضانی فرد
  10.22034/jest.2020.27796.3696
  در سالهای اخیر جهت توسعه شبکه مناطق تحت حفاظت ساحلی-دریایی، توجه به مناطق همگن معرف رو به افزایش است. که یکی از آنها، اکوریژن میباشد. اکوریژنها محدوده هایی از سرزمین هستند که دارای شرایط محیطی یکنواخت می باشند. هدف از این تحقیق، تعیین اکوریژنهای سواحل جنوبی ایران به عنو چکیده کامل

  در سالهای اخیر جهت توسعه شبکه مناطق تحت حفاظت ساحلی-دریایی، توجه به مناطق همگن معرف رو به افزایش است. که یکی از آنها، اکوریژن میباشد. اکوریژنها محدوده هایی از سرزمین هستند که دارای شرایط محیطی یکنواخت می باشند. هدف از این تحقیق، تعیین اکوریژنهای سواحل جنوبی ایران به عنوان مبنا و پیش نیاز توسعه مناطق تحت حفاظت ساحلی-دریایی با توجه به رویکردهای نوین جهانی بوده است. لذا، شناسایی اکوریژنهای سواحل جنوبی ایران در خلیج فارس، تنگه هرمز و دریای عمان با در نظر گرفتن معیارهای معتبر و مشترک جهانی انجام گرفت. معیارهای مورد استفاده در این بررسی، بر اساس نتایج حاصل از بررسی سوابق تحقیق در این زمینه در سطح جهانی در حوزه جغرافیای زیستی به انجام رسید و سه معیار درجه حرارت سطحی آب، عمق و جریان‌های دریایی به عنوان مهمترین مؤلفه ها در این ارتباط در نظر گرفته شد. نقشه های معیارهای تعیین شده با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی با یکدیگر همپوشانی داده شد و پس از انطباق پهنه های شناسایی شده با محدوده های تقسیمات کشوری، مرز و محدوه نهایی اکوریژنهای سواحل جنوبی کشور تفکیک شدند. نتایج نشان داد که بر این مبنا، در سواحل جنوبی ایران 5 اکوریژن در نواحی کرانه ای چهار استان ساحلی جنوب قابل شناسایی و تحدید حدود است. این تقسیم بندی که برای نخستین بار در ایران به انجام رسیده است، میتواند مبنا و گامی برای گزینش مناطق تحت حفاظت ساحلی- دریایی و یا بررسیهای بوم شناختی در نظر شود. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  72 - پهنه‌بندی آسیب‌پذیری آبخوان دشت‌ آبرفتی اردبیل با استفاده از تلفیق سامانه اطلاعات جغرافیایی و مدل دراستیک
  حجت اله مردان بهمن یارقلی
  10.22034/jest.2018.20118.2915
  زمینه و هدف: منابع آب زیرزمینی دومین منبع آب شیرین موجود در جهان است و حدود یک سوم جمعیت جهان وابسته به آن می‌باشند. این آب‌ها که توسط چاه‌ها، قنوات و چشمه ها قابل استحصال می‌باشند در مصارف مختلف مورد استفاده گرفته و در عوض حجم زیادی از پساب خانگی، صنعتی و کشاورزی وارد چکیده کامل

  زمینه و هدف: منابع آب زیرزمینی دومین منبع آب شیرین موجود در جهان است و حدود یک سوم جمعیت جهان وابسته به آن می‌باشند. این آب‌ها که توسط چاه‌ها، قنوات و چشمه ها قابل استحصال می‌باشند در مصارف مختلف مورد استفاده گرفته و در عوض حجم زیادی از پساب خانگی، صنعتی و کشاورزی وارد آبخوان‌ها می‌شود. هدف این تحقیق ارزیابی آسیب‌پذیری آبخوان آبرفتی دشت اردبیل برای مدیریت کاربری اراضی، نحوه پایش کیفی منابع آب زیرزمینی و جلوگیری از آلودگی‌های آتی آن می باشد. روش بررسی: در این تحقیق با هدف پهنه‌ بندی آسیب‌پذیری دشت اردبیل از مدل دراستیک و سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده شده و پردازش و تجزیه و تحلیل کیفی آبخوان به کمک آنها انجام شده است. همچنین با استفاده از نتایج موجود سنجش نیترات در منابع آب زیر زمینی منطقه، مدل دراستیک برای دشت اردبیل واسنجی شده است. یافته ها: نتایج حاصل از مدل دراستیک نشان می‌دهد که آسیب‌پذیری آبخوان دشت اردبیل بیش‌تر در گروه آسیب‌پذیری متوسط می‌باشد. طبق یافته‌های این تحقیق آسیب‌پذیری متوسط 3/39 درصد، آسیب‌پذیری کم 4/32 درصد و آسیب‌پذیری زیاد 1/21 درصد، آسیب‌پذیری خیلی کم 6 درصد و آسیب‌پذیری خیلی زیاد 1/1درصد به ترتیب بیش‌ترین سهم از مساحت دشت را به خود اختصاص داده است. بحث و نتیجه گیری: بر پایه نتایج حاصل از مدل سازی، آسیب پذیری آبخوان دشت اردبیل تقریبا در نیمه‌شرقی در گروه آسیب پذیری کم و نیمه غربی در گروه آسیب‌پذیری زیاد قرار می گیرد. نتایج این تحقیق نشان می دهد که پتانسیل و میزان آلودگی آبخوان دشت اردبیل بالا می‌باشد. لذا با توجه به اهمیت منابع آب زیرزمینی منطقه که برای اهداف مختلف بکار می‌رود، حفاظت این مناطق به منظور جلوگیری از آلودگی و مدیریت بهینه منابع آب ضروری است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  73 - پهنه‌بندی کیفیت آب زیرزمینی دشت مختاران به منظور آبیاری با استفاده از روش تحلیل شبکه‌ای (ANP)
  اصلان اگدرنژاد نیاز علی ابراهیمی پاک هادی محمدی والا زهرا قربانی محسن احمدی
  10.30495/jest.2022.34181.4157
  زمینه و هدف: در حال حاضر منابع آب‌ زیرزمینی از جمله مهم‌ترین منابع برای مصارف آبیاری است. لذا تعیین تغییرات کیفیتی آن‌ها در سطح یک دشت یا منطقه به منظور استفاده بهینه، ضروری است. این مطالعه با هدف پهنه‌بندی کیفیت آب زیرزمینی دشت مختاران به منظور آبیاری با استفاده از روش چکیده کامل

  زمینه و هدف: در حال حاضر منابع آب‌ زیرزمینی از جمله مهم‌ترین منابع برای مصارف آبیاری است. لذا تعیین تغییرات کیفیتی آن‌ها در سطح یک دشت یا منطقه به منظور استفاده بهینه، ضروری است. این مطالعه با هدف پهنه‌بندی کیفیت آب زیرزمینی دشت مختاران به منظور آبیاری با استفاده از روش تحلیل شبکه‌ای (ANP) انجام یافته است. روش بررسی: این تحقیق در دشت مختاران واقع در عرض جغرافیایی ‘13 ˚ 32 تا ‘46 ˚32 شمالی و طول جغرافیایی ‘40 ˚58 تا ‘45 ˚59 شرقی در استان خراسان جنوبی در سال 1393 انجام یافت. در این آزمایش، لایه‌های مختلف کیفیت آب زیرزمینی بر اساس عوامل نسبت جذبی سدیم، سختی کل، درصد سدیم محلول، بی‌کربنات سدیم، شاخص نفوذپذیری، نسبت جذبی منیزیم و نسبت کلایز در محیط GIS ایجاد و توسط روش تحلیل شبکه‌ای وزن‌دهی شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که مناطق شرقی دارای کیفیت بهتری از لحاظ آب زیرزمینی نسبت به مناطق غربی است. هم چنین، 72/40٪ سطح دشت دارای کیفیت مطلوب (28/3، 09/17 و 35/20٪ به ترتیب در بازه‌های خیلی خوب، خوب و نسبتاً خوب) و 28/50 درصد سطح دشت دارای کیفیت نامطلوب (11/49، 35/7 و 82/2٪ به ترتیب در بازه‌های نسبتاً بد، بد و خیلی بد) بوده است. بحث و نتیجه‌گیری: براساس نتایج به دست آمده، استحصال آب آبیاری از نقاط شرقی و شمالی دشت می‌بایست افزایش یافته و کشاورزی دیم در سایر نقاط مورد توجه قرار گیرد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  74 - مکان یابی نیروگاه‌های بادی در استان سمنان با استفاده از روشAHP
  حسن رضائی مختار کرمی فهیمه شاکری
  10.22034/jest.2019.7546.1624
  زمینه و هدف:محدودیت ذخایر انرژی فسیلی در جهان و افزایش سطح مصرف انرژی، همواره بشر را برای جایگزین کردن منابع انرژی جدید به چالش کشیده است. در این بین، باد به عنوان یکی از مظاهر انرژی های نو از جایگاه ویژه ای برخوردار است. استان سمنان با توجه به وضعیت توپوگرافی و موقعیت چکیده کامل

  زمینه و هدف:محدودیت ذخایر انرژی فسیلی در جهان و افزایش سطح مصرف انرژی، همواره بشر را برای جایگزین کردن منابع انرژی جدید به چالش کشیده است. در این بین، باد به عنوان یکی از مظاهر انرژی های نو از جایگاه ویژه ای برخوردار است. استان سمنان با توجه به وضعیت توپوگرافی و موقعیت نسبی خود یکی از مناسب ترین مکان ها برای احداث نیروگاه بادی می باشد. روش بررسی: در این پژوهش برای تعیین مکان های مناسب جهت احداث نیروگاه بادی در این استان، معیارها و زیر معیارهای مختلفی مد نظر قرار گرفت و با توجه به اهمیت تلفیق اطلاعات، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) برای وزن دهی به لایه ها انتخاب و به کمک نرم افزار Expert choice پیاده سازی گردید. از نرم افزار Arc GIS، به منظور تحلیل فضایی و همپوشانی لایه ها استفاده شد و بعد از تجزیه و تحلیل اطلاعات، استان سمنان از نظر قابلیت احداث نیروگاه بادی به چهار سطح عالی، خوب، متوسط و ضعیف تقسیم گردید. یافته ها: در نهایت نتایج حاصل نشان گر آن است که سیستم اطلاعات جغرافیایی به عنوان یک سیستم حمایتی تصمیم گیری، می تواند هم در آماده سازی داده ها و هم در مدل کردن اولویت ها و نظرات کارشناسان در رابطه با عوامل مختلف بسیار کارامد باشد و طراحان را در انتخاب مکان مناسب جهت احداث نیروگاه بادی یاری کند. بحث و نتیجه گیری: در این تحقیق، 3 منطقه، با در نظر گرفتن همپوشانی و انطباق نقشه های محدودیت، شرایط اقلیمی و نیز بازدید میدانی تعیین گردیدند که این مناطق به ترتیب دامغان، شمال غرب گرمسار و به صورت رگه هایی در شرق شاهرود می باشند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  75 - زون بندی تفرجی پارک جنگلی حسن آباد سنندج با روش ارزیابی چند معیاره و مدل مخدوم
  پروین دشتی ایرج حسن زاد ناورودی مهرداد خان محمدی جاهده تکیه خواه
  10.22034/jest.2018.22606.3166
  زمینه و هدف: ارزیابی توان تفرج ابزاری مهم برای توسعه پایدار گردشگری است و مدیریت مناسب توسعه اکوتوریسم باعث حفظ و غنای زیستی منطقه و رشد اقتصادی مردم محلی می گردد. این مطالعه با هدف شناسایی و اولویت بندی مکان های بالقوه اکوتوریسم پارک جنگلی حسن آباد سنندج انجام شد. روش چکیده کامل

  زمینه و هدف: ارزیابی توان تفرج ابزاری مهم برای توسعه پایدار گردشگری است و مدیریت مناسب توسعه اکوتوریسم باعث حفظ و غنای زیستی منطقه و رشد اقتصادی مردم محلی می گردد. این مطالعه با هدف شناسایی و اولویت بندی مکان های بالقوه اکوتوریسم پارک جنگلی حسن آباد سنندج انجام شد. روش بررسی: دو روش ارزیابی تجزیه و تحلیل سیستمی مخدوم و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) در ترکیب با سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) بکارگرفته شد. در روش (AHP) عوامل تأثیرگذار بر تفرج منطقه شناسایی و در قالب پرسش نامه توسط کارشناسان تفرج مورد مقایسه زوجی قرار گرفتند و پس از وزن دهی، در محیط GIS لایه سازی و تلفیق گردیدند. در روش مخدوم پس از شناسایی منابع اکولوژیکی، تجزیه و تحلیل و جمع بندی داده ها، واحدهای همگن اکولوژیکی تشکیل و با ویژگی های اکولوژیکی مدل اکولوژیکی توریسم مخدوم مقایسه شد و نقشه توان تفرجی منطقه بدست آمد در نهایت نقشه های بدست آمده از دو روش در محیط GIS هم پوشانی گردید. یافته ها: نتایج مدل AHP نشان داد کل محدوده 6/434 هکتاری پارک دارای طبقات توان تفرج متوسط به بالا است و محدوده فاقد زون توان تفرج بسیار پایین می باشد. در روش مخدوم منطقه دارای همه طبقات تفرجی به جز زون توان تفرج متمرکز طبقه یک بود. بحث و نتیجه گیری: طبقات توان تفرجی در دو روش دارای 50 درصد هم پوشانی هستند و چون در هر دو روش محدوده پارک فاقد زون های نامناسب گردشگری می باشد، منطقه برای توسعه طرح های طبیعت گردی مناسب می باشد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  76 - واکاوی پایداری محلات شهری با تاکید بر کیفیت محیط در جغرافیای قدیم تهران (نمونه موردی: محله سنگلج)
  نبی اله کلبادی فرح حبیب شیرین طغیانی
  10.22034/jest.2021.34965.4203
  زمینه و هدف: امروزه، در ادبیات برنامه‌ریزی شهری، برای سنجش میزان مطلوبیت عملکردهای شهری، وضعیت پایداری مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. به دلیل بی‌توجهی به نقش مراکز قدیمی در ارتقای هویت اجتماعی، اقتصادی، کالبدی شهری؛ مشکلات و مسائل شهری به‌صورت شدیدتری ظاهرشده‌اند. هدف اصلی چکیده کامل

  زمینه و هدف: امروزه، در ادبیات برنامه‌ریزی شهری، برای سنجش میزان مطلوبیت عملکردهای شهری، وضعیت پایداری مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. به دلیل بی‌توجهی به نقش مراکز قدیمی در ارتقای هویت اجتماعی، اقتصادی، کالبدی شهری؛ مشکلات و مسائل شهری به‌صورت شدیدتری ظاهرشده‌اند. هدف اصلی از مقاله حاضر ارزیابی روابط بین مولفه های پایداری و میزان تأثیرگذاری این مولفه ها بر پایداری محلات شهری در جغرافیای قدیم شهر تهران است. روش بررسی: محله سنگلج به عنوان نمونه موردی انتخاب شده است.داده های پژوهش با استفاده از برداشت میدانی به دست آمده است. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی بوده و تحلیل داده ها به روش مدل سازی معادلات ساختاری و نرم افزار Smart Pls3 انجام شده است . یافته ها: حاکی از آن است که میانگین مولفه های تبیین کننده پایداری، همچنین سهم هر یک از این مولفه ها در تبیین پایداری محله سنگلج متفاوت است؛ سرزندگی و منظر بیشترین و تناسب و دسترسی کمترین سهم را در تبیین پایداری داشته اند . بحث و نتیجه گیری: تغییر و تحولات امروزی چه به لحاظ محتوایی چه به لحاظ رویه ای تاثیر شگرفی بر میزان پایداری هر محله داشته است. در محلات قدیمی به دلیل تمرکز بر عملکرد و کلان نگری ، با یک بافت ارگانیک، یکپارچه و بسته ، متمرکز و متراکم، تناسبات همگن با میزان فضاهای باز حداقل و فضاهای سبز ضعیف تری مواجه می شویم.مشکل سنگلج عمدتا کالبدی است؛ لذا راه حل این مشکل نیز باید بیشتر بر مسائل کالبدی متمرکز باشد. در سنگلج می توانیم با یک مدیریت مناسب نسبت به اصلاح و نوسازی کالبد اقدام نماییم و میزان بهره برداری و کارایی سطح محله را افزایش دهیم؛ به عبارت دیگر لازم است برای بهبود وضعیت پایداری در این محله ، ارتقای وضعیت دسترسی و تناسب در اولویت قرار گیرد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  77 - ارزیابی کیفیت آب زیر رمینی با استفاده از نرم افزارAqQA و تعیین مناسب ترین روش پهنه بندی(مطالعه موردی دشت رفسنجان)
  علی نشاط راضیه غلامرضایی
  10.30495/jest.2020.48944.4916
  زمینه و هدف: تعیین کیفیت آب یکی از اصول مدیریتی حوضه ها و یکی از مهمترین موضوعات زیست محیطی و اجتماعی جهت مصارف شرب و کشاورزی می باشند. این مطالعه با هدف بررسی و طبقه بندی فراسنجهای مختلف خصوصیات شیمیایی آب زیرزمینی دشت رفسنجان و در سال زراعی 1397 خورشیدی انجام شد.روش ب چکیده کامل

  زمینه و هدف: تعیین کیفیت آب یکی از اصول مدیریتی حوضه ها و یکی از مهمترین موضوعات زیست محیطی و اجتماعی جهت مصارف شرب و کشاورزی می باشند. این مطالعه با هدف بررسی و طبقه بندی فراسنجهای مختلف خصوصیات شیمیایی آب زیرزمینی دشت رفسنجان و در سال زراعی 1397 خورشیدی انجام شد.روش بررسی: در این مطالعه ، به منظور بررسی کیفیت آب دشت رفسنجان ، داده های کیفیت آب که توسط شرکت آب منطقه ای استان کرمان از 33 حلقه چاه منطقه بین سالهای 1381 تا 1395 جمع آوری شده بودند ، توسط نرم افزار AqQA مورد تجزیه و تحلیل و به کمک نمودارهای پایپر، شولر، ویلکاکس، دروو و استیف مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت .یافته ها: سپس به وسیله سامانه اطلاعات جغرافیایی ( GIS ) مناسب ترین روش درون یابی جهت پهنه بندی کیفیت آب از میان روش های وزن دهی عکس فاصله (IDW) با توانهای 1 ، 2 و3 ، تابع شعاعی (RBF)، تخمین گر عام (GPI)، تخمین گر موضعی(LPI) و روش کریجینگ انتخاب گردیدند .بحث و نتیجه گیری: نتایج تجزیه و تحلیل کیفی آب بر اساس نمودار پایپر نشان داد که منطقه مورد مطالعه دارای رخساره Na - Cl بوده ودر گروه آبهای شور قرار می گیرد.. تفسیر نمودار دروو نیز نشان داد که میزان املاح محلول در آب منطقه بیشتر از 1000 میلیگرم در لیتر بوده ، که حاکی از زیاد بودن املاح در آب منطقه دارد . همچنین، نتایج نشان دادند که میزان شوری در منطقه مورد مطالعه در حد بسیار زیاد بوده و دلیل آن غالب بودن یون های کلر وسدیم در آب منطقه است . پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  78 - مکان‌یابی محل دفن نخاله‌های ساختمانی با استفاده از GIS و روش AHP (مطالعه موردی: شهر همدان)
  فاطمه جعفری نوبخت مهرداد چراغی بهاره لرستانی
  10.22034/jest.2018.12897.2151
  زمینه و هدف: رشد جمعیت، توسعه شهرنشینی و افزایش فعالیت‌های انسانی ره‌آوردهای مختلفی از جمله تولید و تجمیع مواد زاید و به دنبال آن آلودگی‌های محیط‌زیست را به‌همراه خواهد داشت. در کشورهای در حال توسعه، نخاله‌های ساختمانی بخش بزرگی از زباله شهری را به خود اختصاص می‌دهند که چکیده کامل

  زمینه و هدف: رشد جمعیت، توسعه شهرنشینی و افزایش فعالیت‌های انسانی ره‌آوردهای مختلفی از جمله تولید و تجمیع مواد زاید و به دنبال آن آلودگی‌های محیط‌زیست را به‌همراه خواهد داشت. در کشورهای در حال توسعه، نخاله‌های ساختمانی بخش بزرگی از زباله شهری را به خود اختصاص می‌دهند که علاوه بر هزینه بسیار برای دفع آن، عواقب نامطلوبی نیز بر محیط‌زیست دارند. از آن‌جا که نخاله‌های ساختمانی به دلیل حجیم بودن فضای زیادی را اشغال می‌کنند، لذا دفع آن‌ها در محل‌های دفن زباله منجر به کاهش عمر مفید این محل‌ها می‌شود و یافتن مکان جدید جهت دفن نخاله‌های ساختمانی ضرورت می‌یابد. روش بررسی: جستجو برای یافتن مکان جدید دفن مواد زاید، فرآیندی پیچیده و وقت‌گیر بوده و نیازمند سیستمی توانا و کارآمد است، چنان‌چه با استفاده از GIS و تلفیق لایه‌های اطلاعاتی مختلف و در نظر گرفتن معیارهای محیط‌زیستی، اجتماعی و اقتصادی، می‌توان مناسب‌ترین مکان را برای دفن نخاله‌های ساختمانی مکان یابی نمود. در تحقیق حاضر، 16 معیار (شیب، کاربری اراضی، مراکز مسکونی، تجاری و صنعتی، روستاها، راه ها (شامل 3 لایه بزرگ‌راه، راه اصلی و راه فرعی)، آب ها (شامل 6 لایه چاه، چشمه، قنات، رودخانه، سد و آب‌راهه)، آثار باستانی، باند فرودگاه و معادن) در انجام فرآیند مکان یابی دخیل اند، به‌طوری‌که ابتدا اقدام به تهیه نقشه‌های حریم و فواصل شد و سپس به منظور دست یابی به اطمینان بیش‌تر، امتیازدهی به طبقات یا فواصل پارامترها به سه شیوه صورت گرفت. وزن دهی به معیارها با نرم افزار Expert Choice و به شیوه تحلیل سلسله مراتبی (AHP) صورت گرفت. یافته ها: نتایج حاصل از سه نوع امتیازدهی به منظور انجام آنالیز چند معیاره نشان داد که تفاوت چندانی در نتایج حاصل از روش های مختلف امتیازدهی مشاهده نمی شود. بحث و نتیجه گیری: نتایج حاصل از تلفیق 16 پارامتر دخیل در مکان یابی در نرم فزار ArcGIS 9.3، نشان داد که پهنه‌های مستعد جهت دفن نخاله های ساختمانیِ شهر همدان، اغلب در یک قاچ 90 درجه ای و در شرق شهر همدان واقع شده‌اند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  79 - بررسی، تحلیل و ارزیابی آلودگی صدا در مناطق ده‌گانه شهر کرج
  مهسا عدل لیلا محمودی شیما عزیزی امین طاهریانفر
  10.30495/jest.2022.64103.5555
  زمینه و هدف: در مطالعه حاضر سعی شده است که بعد از بررسی گسترده وضعیت آلودگی صدا در شهر کرج، مناطق دارای اولویت آلودگی صدا شناسایی گردند تا در مراحل آتی هدف برنامه ریزی و مدیریت صحیح در خصوص کنترل آلودگی صدا (نصب سیستمهای پایش آنلاین و ...) قرار گیرند. روش بررسی: در تحق چکیده کامل

  زمینه و هدف: در مطالعه حاضر سعی شده است که بعد از بررسی گسترده وضعیت آلودگی صدا در شهر کرج، مناطق دارای اولویت آلودگی صدا شناسایی گردند تا در مراحل آتی هدف برنامه ریزی و مدیریت صحیح در خصوص کنترل آلودگی صدا (نصب سیستمهای پایش آنلاین و ...) قرار گیرند. روش بررسی: در تحقیق حاضر بعد از شناسایی تفصیلی منابع آلاینده صدا کرج و با مدنظر قرادادن محدودیت های زمانی و مالی پروژه 108 ایستگاه پایش صدا با تواتر صبح، ظهر و عصر در سه فصل پاییز و زمستان 99 و بهار1400 برای بررسی آلودگی صدا و اندازه گیری تراز معادل صدا شهر کرج انتخاب گردید. بعد از تجزیه و تحلیل نتایج و داده های اندازه گیری صدا در نرم‌افزارهای SPSS و Excel و توصیف آماری آنها، نقشه های پهنه‌بندی تراز معادل مواجه صدا در شهر کرج به روش درونیابی [1]IDW (وزن‌دهی بر مبنای عکس فاصله) با کمک نرم افزار GIS تهیه شد. یافته ها: مقایسه نتایج شهر کرج با استاندارد صدا ایران نشان داد که 90 درصد تراز معادل صدا بالاتر از استاندارد مسکونی، 84 درصد بالاتر از استاندارد مسکونی- تجاری، 70 درصد بالاتر از استاندارد تجاری، 52 درصد بالاتر از استاندارد تجاریصنعتی و 31 درصد بالاتر از استاندارد صنعتی می‌باشد. پهنه بندی تراز صدا کرج نیز مشخص کرد که مناطق 1، 8 و 9 با بیشترین حد آلودگی صدا و مناطق 3، 4، 6 و 7 با کمترین حد آلودگی صدا مواجه هستند. بحث و نتیجه گیری: مطالعه حاضر با نشان دادن روند افزایشی آلودگی صدا شهر کرج علی الخصوص در برخی مناطق، لزوم پایش مدون و مستمر آلودگی صدا، انجام مطالعات تفصیلی تر و بررسی های جامع تر آلودگی صدا (ویژگیها، نوسانات فصلی، مرز آلودگی صدا و...)، راه اندازی و ایجاد سیستم های پایش آنلاین صدا، استفاده از حصارها و موانع صدا می بایست در دستورکار قرار بگیرد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  80 - طراحی شیء-گرا و تحت وب مبتنی بر علم شهروندی در جمع آوری اطلاعات مکانی بافت فرسوده شهری
  محمد حسن وحیدنیا سید محمد ابراهیم موسوی
  10.30495/jest.2022.67005.5671
  زمینه و هدف: بسیاری از شهرهای کشور از جمله تهران با پدیده فرسایش محله های شهری مواجهند. این گونه بافت ها می تواند اثرات مخرب محیط زیستی، اقتصادی، و اجتماعی در پی داشته باشد. با توجه به وسعت زیاد بافت های فرسوده، جمع آوری و به هنگام سازی این میزان از داده توسط سازمان ها چکیده کامل

  زمینه و هدف: بسیاری از شهرهای کشور از جمله تهران با پدیده فرسایش محله های شهری مواجهند. این گونه بافت ها می تواند اثرات مخرب محیط زیستی، اقتصادی، و اجتماعی در پی داشته باشد. با توجه به وسعت زیاد بافت های فرسوده، جمع آوری و به هنگام سازی این میزان از داده توسط سازمان ها امری زمان بر و پرهزینه می باشد. بنابراین، هدف اصلی این پژوهش استفاده از ظرفیت مشارکت شهروندان یا علم شهروندی، به عنوان فرصتی مناسب برای گردآوری سریع و ارزان داده های مکانی بافت فرسوده می باشد. روش بررسی: در سال های اخیر راهبرد GIS شهروند محور مطرح شده است و در بسیاری از کاربردها، داده های مکانی سازمانی جای خود را به اطلاعات جغرافیایی داوطلبانه (VGI) داده اند. در این پژوهش نیز یک طراحی شیء-گرا برای جمع آوری اطلاعات مکانی بافت فرسوده ارائه می شود. بر این اساس یک پیاده سازی نمونه تحت وب با تأکید بر مولفه های متن باز در دستور کار قرار می گیرد. یافته ها: به کمک راهکار مطرح شده اولاً اطلاعات مکانی به صورت طبقه بندی شده و موضوعی قابل جمع آوری می باشند. 10 کلاس مختلف در رویکرد شیءگرا مد نظر قرار گرفت که از جمله می توان به مسیرهای نامطلوب، ساختمان های نا امن و قدیمی، و زمین های مخروبه و آلوده اشاره نمود. همچنین بر اساس چارچوب های متن باز از جمله جنگو (Django) و مولفه هایی چون GeoDjango، PostGIS و OpenLayers یک سامانه تحت وب کارآمد پیاده سازی شد. بحث و نتیجه گیری: علوم شهروندی رویکردی نوین برای جمع آوری اطلاعات مکانی بافت فرسوده است. نتیجه اجرای روش به کار گرفته شده تهیه سریع و کم هزینه اطلاعات، و افزایش نقش نظارتی شهرداری ها به جای تولید داده را در پی دارد. تحلیل هزینه فایده نشان داد که در یک دوره یک ساله این رویکرد می تواند به طور تقریبی به کاهش 15 برابری هزینه های اخذ داده بیانجامد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  81 - بررسی تاثیر ترافیک بر انتشار PM2.5 با استفاده از روش رگرسیون وزنی جغرافیایی (GWR) (مطالعه موردی شهر اصفهان)
  َشراره محمودی مژگان احمدی ندوشن
  10.30495/jest.2022.61573.5428
  زمینه و هدف: میزان غلظت PM2.5 (ذرات معلق کمتر از 5/2 میکرون) به دلیل مضرات آن بر سلامت انسان، به یک نگرانی عمومی در شهرها مبدل شده است. در این پژوهش، با توجه به اهمیت موضوع آلودگی هوا، اثر شرایط ترافیک شهری بر روی انتشار آلاینده هوای شهری (PM2.5) با استفاده از مدل رگرس چکیده کامل

  زمینه و هدف: میزان غلظت PM2.5 (ذرات معلق کمتر از 5/2 میکرون) به دلیل مضرات آن بر سلامت انسان، به یک نگرانی عمومی در شهرها مبدل شده است. در این پژوهش، با توجه به اهمیت موضوع آلودگی هوا، اثر شرایط ترافیک شهری بر روی انتشار آلاینده هوای شهری (PM2.5) با استفاده از مدل رگرسیون وزنی جغرافیایی (GWR) و درون‌یابی به روش وزن دهی معکوس فاصله (IDW) با بهره‌گیری از نرم‌افزار ArcGIS 10.5 مورد ارزیابی قرار گرفت.روش بررسی: داده‌های غلظت PM2.5 در سال 1398 از 9 ایستگاه‌های سنجش آلودگی هوای شهرداری اصفهان، داده‌های بلوک جمعیتی و میزان تردد خودرو در شهر جمع‌آوری و وارد مدل GWR گردید و تهیه نقشه پهنه بندی غلظت آلاینده (به‌صورت فصلی) به روش IDW انجام گرفت.یافته ها: پس از اجرای رگرسیون وزنی جغرافیایی روی پارامترهای مدل، به منظور ارزیابی اعتبار مدل، مقدار R2 محاسبه و به جهت بررسی آزمون خودهمبستگی مکانی از شاخص موران استفاده گردید. نزدیک بودن R2 ذرات معلق به عدد 1 نشان دهنده کارایی بالای مدل است. نتایج شاخص موران نشان داد که مدل GWR مدل خوبی برای بررسی الگوی زمانی مکانی ذرات معلق بوده است.بحث و نتیجه گیری: پس از مقایسه نقشه‌ها و بررسی پارامترهای ضریب تعیین، مشخص گردید که تردد خودرو و جمعیت (متغیرهای مستقل) بر روی افزایش آلاینده PM2.5 تأثیر مستقیم دارد. همبستگی بالایی با میزان R2=0.75 بین آلاینده PM2.5، و متغیرهای مستقل، به خصوص در فصل تابستان مشاهده شد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  82 - تلفیق ارزیابی چند معیاره فضایی فازی با تحلیل فرایند شبکه‌ای فازی برای مکان‌یابی پارک‌های شهری(‌مطالعه موردی: منطقه 8 شهرداری تهران )
  یاسر معرب سعید کریمی نگار فروغی وحید نیک زاد
  زمینه و هدف: اهمیت فضای سبز شهری در حیات و پایداری شهرها و تاثیرات فیزیکی و طبیعی و اجتماعی آن ها در سیستم شهری انکارناپذیر است، به همین علت، وجود کاربری فضای سبز در شهرها و توزیع مناسب آن ها یکی از مباحث اساسی در برنامه ریزی و مدیریت- شهری تلقی می شود. هدف کلی از پژوهش چکیده کامل

  زمینه و هدف: اهمیت فضای سبز شهری در حیات و پایداری شهرها و تاثیرات فیزیکی و طبیعی و اجتماعی آن ها در سیستم شهری انکارناپذیر است، به همین علت، وجود کاربری فضای سبز در شهرها و توزیع مناسب آن ها یکی از مباحث اساسی در برنامه ریزی و مدیریت- شهری تلقی می شود. هدف کلی از پژوهش حاضر، بدست آوردن و تعیین میزان اهمیت عوامل تاثیرگذار در مکان یابی پارک و فضای سبز شهری و نیز مکان یابی مناسب پارک و فضای سبز در منطقه مورد مطالعه می باشد. روش بررسی: روش تحقیق پژوهش حاضر، توصیفی- تحلیلی است که ابتدا با استفاده از روش کتابخانه ای و مرور نوشته های تخصصی و رویکرد دلفی شاخص های موثر در مکان یابی پارک و فضای سبز استخراج شد. سپس مقایسات زوجی در FANP با کمک متخصصان مربوطه برای تعیین اهمیت و وزن شاخص ها صورت گرفت. در ادامه لایه های اطلاعاتی بدست آمده در محیط Idrisi استانداری سازی و به صورت فازی تهیه شدند. در نهایت نقشه های فازی تهیه شده با در نظر گرفتن وزن آن ها در محیط GIS رویهم گذاری شدند تا مکان های بهینه جهت احداث پارک و فضای سبز شهری در منطقه 8 شهرداری تهران مشخص شود. یافته ها: در این تحقیق برای تعیین مکان یابی پارک و فضای سبز در منطقه 8 شهرداری تهران از معیارهای فاصله از مراکز مطلوب، فاصله از مراکز نامطلوب، کاربری، تراکم جمعیت و دسترسی استفاده شد. نقشه های مربوط به هر یک از لایه ها در محیطIdrisi استانداری سازی و به صورت فازی تهیه شد در ادامه برای وزن دهی و تلفیق لایه ها از فرایند تحلیل شبکه فازی (FANP) و GIS استفاده شد. نتیجه گیری: نقشه های نهایی به پنج روشgumma ، And ،Or،Sum و Productتهیه شد. در نهایت در این پژوهش عملگر جمع به عنوان عملگر مناسب برای مکان یابی پارک وفضای سبز منطقه 8 شهرداری تهران شناخته شده و به پنچ طبقه، زمین های با تناسب خیلی خوب، خوب، متوسط، ضعیف و خیلی ضعیف طبقه بندی شد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  83 - ارایه الگوی ارزیابی ریسک زیست‌محیطی پروژه‌های انتقال گاز به روش‌های سامانه شاخص‌گذاری و AHP (مطالعه موردی: پروژه انتقال گاز 24 اینچ تسوج– سلماس)
  سحر رضایان مهدی ایرانخواهی سید علی جوزی
  زمینه و هدف: انتقال حامل‌های انرژی از طریق خطوط لوله یکی از اقتصادی‌ترین روش‌های انتقال گاز طبیعی، نفت و فرآورده‌های نفتی می‌باشد که انتقال آن‌ها از طریق ناوگان حمل‌و‌نقل جاده‌ای و ریلی با مخاطرات زیادی همراه است. انجام مطالعات ارزیابی ریسک محیط‌زیستی گامی در جهت شناسای چکیده کامل

  زمینه و هدف: انتقال حامل‌های انرژی از طریق خطوط لوله یکی از اقتصادی‌ترین روش‌های انتقال گاز طبیعی، نفت و فرآورده‌های نفتی می‌باشد که انتقال آن‌ها از طریق ناوگان حمل‌و‌نقل جاده‌ای و ریلی با مخاطرات زیادی همراه است. انجام مطالعات ارزیابی ریسک محیط‌زیستی گامی در جهت شناسایی، تجزیه‌و‌تحلیل و طبقه‌بندی عوامل مولّد خطر و در نتیجه کاهش احتمال وقوع پیامدهای نامطلوب و کنترل خطرات بالقوه این گونه طرح‌ها در راستای حفاظت از محیط‌زیست است. این مطالعه با هدف ارایه الگویی جهت ارزیابی ریسک زیست‌محیطی پروژه‌های انتقال گاز به انجام رسیده است. مواد و روش‌ها: در این تحقیق به‌ منظور نیل به هدف، تلفیقی از روش سامانه شاخص‌گذاری و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) پیشنهاد شد. با استفاده از این روش ادغام شده می‌توان انواع ریسک‌های محیط‌زیستی موجود در پروژه‌های خطوط لوله انتقال گاز را بر اساس شاخص‌ها و معیارهای تعیین شده طبقه‌بندی، کمّی و اولویت‌بندی نمود. به منظور آزمون نتایج حاصل از به‌کارگیری روش پیشنهادی، ارزیابی خط لوله انتقال گاز 24 اینچ تسوج- سلماس به ‌طول 42 کیلومتر به عنوان مطالعه موردی به انجام رسید. یافته‌‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که: 46% از طول مسیر خط انتقال گاز "تسوج- سلماس" دارای سطح ریسک بالا (6054- 5467 امتیاز)، 48% از طول مسیر واجد سطح ریسک متوسط (6641- 6055 امتیاز) و 2% با ریسک کم (7228-6642 امتیاز) بوده و ریسک ناچیز با امتیاز (>7228) نیز 4% از کل مسیر می‌باشد. بحث و نتیجه‌گیری: نتایج به‌دست آمده حاکی از آن بود که به‌کارگیری روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) می‌تواند ضمن برطرف نمودن خلأ روش سامانه شاخص‌گذاری در اولویت‌بندی شاخص‌ها و زیرشاخص‌های مورد ارزیابی، باعث افزایش دقت آن در برآورد سطح نهایی ریسک شود. لذا، روش تلفیقی ارایه شده می‌تواند به عنوان الگویی در ارزیابی ریسک زیست‌محیطی پروژه‌های خطوط لوله انتقال گاز مورد استفاده قرار‌گیرد پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  84 - بررسی اثرات متقابل بین حمل ونقل شهری(مترو، بی آرتی)وتراکم شهری برمبنای شاخص های زمین ومسکن بااستفاده ازGIS (مطالعه موردی:منطقه8تهران)
  هادی آشنایی علیرضا قراگوزلو علیرضا وفایی نژاد
  10.22034/jest.2017.11069
  زمینه وهدف: پراکندگی کاربری های متنوع شهری و شدت فشردگی آن ها درسطح وارتفاع (تراکم) تعیین کننده چگونگی تأمین نیازهای شهروندان است، چرا که برای استفاده از امکانات شهر ناگزیرند به قصد این کاربری ها حرکت نمایند. مترو و بی آرتی دو سیستم حمل ونقل عمومی انبوه بر با کم ترین تد چکیده کامل

  زمینه وهدف: پراکندگی کاربری های متنوع شهری و شدت فشردگی آن ها درسطح وارتفاع (تراکم) تعیین کننده چگونگی تأمین نیازهای شهروندان است، چرا که برای استفاده از امکانات شهر ناگزیرند به قصد این کاربری ها حرکت نمایند. مترو و بی آرتی دو سیستم حمل ونقل عمومی انبوه بر با کم ترین تداخل ترافیکی هستند که وظیفه انتقال شهروندان به این نقاط را بر عهده دارند و در عین حال اجرای زیرساخت های آن ها هزینه ای به مراتب بیش تر از سیستم های دیگر حمل ونقل به شهرتحمیل می نماید. ازآن جا که هرچه فشردگی کاربری ها در شهر بیش تر باشد، نیازبه سیستم حمل و نقل مؤثرتری احساس می شود و بالعکس هرچه سیستم حمل ونقل کاراتر باشد رشد سکونت و فعالیت پیرامون این سیستم بیش تر خواهد شد، لذا این دومقوله باید به صورت هماهنگ مورد مطالعه ،طراحی واجرا قرارگیرند. روش بررسی: برای شناسایی دقیق تر رابطه موجود بین سیستم حمل ونقل عمومی (مترو و بی آرتی) وتراکم کاربری های مختلف مطالعه موردی درمحله تهرانپارس منطقه8تهران که هردوسیستم به آن خدمات می دهند، انجام شده وباتوجه به ماهیت مکانی آن ازسامانه اطلاعات مکانی و نرم افزارArc GIS در آن استفاده شده است. 153بلوک شهری واقع دراین محله به وسیله ابزار OLS درنرم افزار ARC GIS با سطح معناداری05/0 مورد تحلیل آماری قرارگرفت. یافته ها: درتحلیل هر متغیر وابسته، اختلاف طی دوره اجرای سیستم و اختلاف بین بلوک های واجد و فاقد دسترسی به سیستم، روش مورد استفاده در این تحقیق است.(Diff-Diff) بحث و نتیجه گیری: نتیجه نهایی مطالعه افزایش میزان سالانه تراکم مسکونی، تعداد طبقات وتراکم جمعیت تحت تأثیر سیستم حمل ونقل مترو به ترتیب، 05/0 درصد، 072/0طبقه و001/0 نفربر متر مربع وکاهش شاخص تعداد طبقات بامیزان سالانه 05/0- طبقه درمحدوده نفوذ ایستگاه های بی آرتی را نشان می دهد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  85 - تخمین رسوب‌دهی شبکه جاده جنگلی با استفاده از مدل تحویل رسوب و سامانه اطلاعات مکانی
  ذکریا اسداللهی صالح یوسفی مجید محمدی
  زمینه و هدف: جاده های جنگلی از مهم‌ترین واحد های مدیریتی جنگل محسوب می شوند که در حمل و نقل چوب و استفاده از سایر خدمات جنگل مانند شکار، توریسم و غیره نقش ویژه ای را ایفا می کنند. یکی از بزرگ‌ترین مشکلات ناشی از جاده سازی در جنگل، به ویژه در صورت عدم رعایت اصول جاده ساز چکیده کامل

  زمینه و هدف: جاده های جنگلی از مهم‌ترین واحد های مدیریتی جنگل محسوب می شوند که در حمل و نقل چوب و استفاده از سایر خدمات جنگل مانند شکار، توریسم و غیره نقش ویژه ای را ایفا می کنند. یکی از بزرگ‌ترین مشکلات ناشی از جاده سازی در جنگل، به ویژه در صورت عدم رعایت اصول جاده سازی، ایجاد و افزایش اشکال مختلف فرسایش در اطراف جاده و بالطبع رسوب زایی در اثر از بین بردن پوشش گیاهی، تخریب ساختمان خاک، افزایش سرعت رواناب و ناپایدار کردن شیب دامنه است. روش بررسی: در این تحقیق، رسوب ناشی از جاده های جنگلی موجود در بخشی از جنگل آموزشی و پژوهشی دانشگاه تربیت مدرس، با استفاده از مدل تحویل رسوب و در محیط GIS تخمین زده شد. عوامل موثر بر فرسایش در این مدل شامل زمین شناسی، جاده، شیب، بارندگی، پوشش گیاهی و شبکه آب‌راهه می باشند. یافته ها: فرسایش تولیدی از این شبکه جاده بدون در نظر گرفتن میزان تحویل رسوب در حدود 4/1576 تن در سال تخمین زده شد. با درنظر گرفتن میزان تحویل رسوب بر اساس فاصله از آب‌راهه، رسوب‌دهی از شبکه جاده در حدود 7/140 تن در سال به دست آمد. بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان داد سهم رسوب تولیدی جاده ها در حدود 33/1 درصد رسوب خروجی حوضه است، در حالی که این جاده ها تنها 017/0 درصد از سطح حوزه آب‌خیز را شامل می شوند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  86 - امکان‌سنجی فنی، اقتصادی و زیست‌محیطی جایگزینی گرمایش شهری متعارف با انرژی زمین گرمایی در ایران
  یونس نوراللهی حسین یوسفی علی حسین رضایان هادی فارابی اصل
  زمینه و هدف: بهره‌برداری از انرژی زمین گرمایی برای گرمایش محیطی و منطقه‌ای، یکی از مناسب‌ترین و متداول‌ترین روش‌های استفاده مستقیم از حرارت زمین است که چندین دهه تجربه در مناطق وسیعی از جهان، باعث کسب اطلاعات مفیدی از نحوة اجرای پروژه‌های زمین گرمایی و نتایج حاصل گردیده چکیده کامل

  زمینه و هدف: بهره‌برداری از انرژی زمین گرمایی برای گرمایش محیطی و منطقه‌ای، یکی از مناسب‌ترین و متداول‌ترین روش‌های استفاده مستقیم از حرارت زمین است که چندین دهه تجربه در مناطق وسیعی از جهان، باعث کسب اطلاعات مفیدی از نحوة اجرای پروژه‌های زمین گرمایی و نتایج حاصل گردیده است. هدف از این تحقیق جایگزینی سوختهای فسیلی در گرمایش و تامین آبگرم مصرفی ساختمان ها با انرژی تجدیدپذیر زمین گرمایی برای کاهش انتشار آلاینده های زیست محیطی می‌باشد. روش بررسی: این تحقیق به بررسی اقدامات اولیه انجام شده جهت استفاده مستقیم از انرژی زمین گرمایی پرداخته و در ادامه با استفاده از GIS و اطلس زمین گرمایی ایران، شهرهای واقع در حوزه‌های زمین گرمایی را مورد شناسایی قرار می‌دهد. سپس با بررسی میزان مصرف 4 حامل اصلی انرژی (نفت سفید، نفت کوره، نفت گاز و گاز طبیعی) در بخش خانگی، تجاری و عمومی جهت مصارف گرمایشی در شهر های یادشده پرداخته و در نهایت ملاحظات اقتصادی و زیست محیطی حاصل از جایگزینی سیستم گرمایشی متعارف با انرژی زمین گرمایی را مورد ارزیابی قرار می‌دهد. نتایج و یافته ها: نتایج نشان می‌دهد که در صورت بهره برداری از انرژی زمین گرمایی با کاربری گرمایش ساختمان ها و فضاهای خانگی، تجاری و عمومی در شهرهای واقع در حوزه‌های زمین گرمایی سالانه در مصرف بیش از 378 میلیون لیتر نفت سفید، 150 میلیون لیتر نفت گاز، 64 میلیون لیتر نفت کوره و 1370 میلیون مترمکعب گازطبیعی صرفه خواهد شد که می‌تواند برای صادرات اختصاص یافته و بیش از 725 میلیون دلار در سال عاید کشور نماید. برآورد هزینه احداث سیستم متمرکز گرمایش برای شهر سرعین نشان می‌دهد که مجموع هزینه‌ها 2/3 میلیارد تومان و هزینه تامین هر کیلووات ساعت انرژی حرارتی 107 تومان است. دوره بازگشت سرمایه برای این پروژه نیز برابر 5/3 سال برآورد شده است. استفاده از سیستم گرمایش متمرکز شهر کشور می‌تواند نه تنها بعنوان یک روش گرمایش قابل اطمینان مطرح باشد بلکه از نظر اقتصادی هم ارزان‌تر و آلودگی‌های زیست محیطی بسیار کم‌تری وارد محیط زیست می‌کند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  87 - شناخت پراکندگی جغرافیایی شیوع سرطان معـده در استان گیلان
  بهمن رمضانی اعظم حنیفی
  شرایط محیطی و اقلیمی در هر منطقه زمینه را برای بروز و شیوع برخی بیماری ها مساعد می کند. سرطان نیز از جمله بیماری هایی است که عوامل عمده تأثیر گذار بر این بیماری را عوامل محیطی می دانند. میزان بروز انواع آن، در نواحی جغرافیایی مختلف ، متفاوت است. در سال های اخیر در کشورم چکیده کامل

  شرایط محیطی و اقلیمی در هر منطقه زمینه را برای بروز و شیوع برخی بیماری ها مساعد می کند. سرطان نیز از جمله بیماری هایی است که عوامل عمده تأثیر گذار بر این بیماری را عوامل محیطی می دانند. میزان بروز انواع آن، در نواحی جغرافیایی مختلف ، متفاوت است. در سال های اخیر در کشورمان این میزان افزایش پیدا کرده است . به خصوص در استان گیلان، سرطان معده شیوع فراوان دارد و سالانه جان صدها نفر را به خطر می اندازد. استان گیلان، از نظر فراوانی سرطان معده مقام اول را در کل کشور دارد. در این تحقیق هدف، شناخت پراکندگی جغرافیایی شیوع سرطان معده در استان گیلان و میزان شیوع آن در مناطق مختلف استان و تطابق آن با شرایط جغرافیایی و ارایه آن به صورت نقشه می باشد . روش تحقیق توصیفی - تحلیلی بوده و با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و اسنادی و مشاهده مستقیم پرونده های پزشکی بیماران به تحلیل جامعه آماری بیماران از سال 1380 تا 84 با نرم افزارهای Excel و Minitab و تهیه نقشه پراکندگی جغرافیایی سرطان معده با نرم افزار Win Surfer 7پرداخته شد. بر اساس نتایج حاصل مشخص شد که سرطان معده در نواحی شمـالی ، شمال غربی و شمال شرقی استان پراکنده می باشد و گسترش جغرافیایی آن منطبق با نوع خاک حاوی عنصر مولیبدن بوده و ناحیه شهرستان تالش و رشت بیشترین فراوانی را دارا می باشد پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  88 - ارزیابی توان محیط زیستی منطقه حفاظت شده ورجین به منظوراستقرار کاربری گردشگری با استفاده از روش ارزیابی چند معیاره مکانی(SMCEM)
  سید علی جوزی سحر رضایان کاوه آقامیری
  منطقه حفاظت شده ورجین با مساحت 26907 هکتار،  منطقه ای است کوهستانی که در بخش لواسانات و رودبار قصران از توابع شهرستان شمیرانات واقع شده است. این منطقه به دلیل جاذبه های طبیعی و نزدیکی آن به کلان شهر تهران از جمله عرصه هایی است که واجد توان مناسب جهت توسعه کاربری گردشگری چکیده کامل

  منطقه حفاظت شده ورجین با مساحت 26907 هکتار،  منطقه ای است کوهستانی که در بخش لواسانات و رودبار قصران از توابع شهرستان شمیرانات واقع شده است. این منطقه به دلیل جاذبه های طبیعی و نزدیکی آن به کلان شهر تهران از جمله عرصه هایی است که واجد توان مناسب جهت توسعه کاربری گردشگری است. این مطالعه با هدف تعیین توان محیط زیستی منطقه به منظور استقرار کاربری گردشگری به انجام رسیده است. بدین منظور پس از شناسایی منابع اکولوژیکی عرصه تحت بررسی در مقیاس 1:100000، اطلاعات لایه  های نقشه  ای به محیط نرم افزار9.2 Arc GIS معرفی شد. با عنایت به این که برای استقرار کاربری توریسم به ارزیابی همزمان چندین معیار یا متغیّر نیاز است، در این پژوهش از روش ارزیابی چند معیاره مکانی(SMCEM) استفاده گردید. بدین منظور، نخست به تولید نقشه های معیار و استاندارد سازی آن ها مبادرت شد. این مهم با کمک روش فازی و توابع S شکل به انجام رسید. در مجموع از اطلاعات شانزده لایه به عنوان نقشه های معیار برای سنجش توان کاربری تفرج گسترده و هفده لایه برای ارزیابی مکانی کاربری تفرج متمرکز استفاده شد. کار وزن دهی به معیارها با توجه به نوع کاربری ها، با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) در محیط نرم افزار Expert Choice به انجام رسید. در ادامه رابطه ریاضی توسعه کاربری های تفرج گسترده و متمرکز استخراج شد. با هدف تحلیل تناسب سرزمین برای توسعه کاربری های مورد انتظار از روش ترکیب خطی وزن دار استفاده و نقشه نهایی کاربری های تفرج گسترده و متمرکز از روی هم گذاری اطلاعات نقشه های معیار تولید گردید. نتایج این مطالعه نشان می دهد در حدود 46/4641 هکتار معادل 25/17 % از منطقه حفاظت شده ورجین برای توسعه کاربری تفرج گسترده دارای شرایط مناسب(امتیاز بالاتر از 200) و در عین حال حدود 12/7 % معادل 78/1915 هکتار از این منطقه نیز واجد شرایط ایده آل (امتیاز بیشتر از 200) جهت توسعه کاربری تفرج متمرکز است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  89 - ارزیابی توان محیط زیست برای انتخاب ساخت‌گاه نیروگاه هسته‌ای با ترکیب منطق بولین- فازی (مطالعه موردی: منطقه سحرخیز استان گیلان)
  مجتبی برزه کار نغمه مبرقعی دینان امیر سالمی حسن رمضانی
  10.22034/jest.2019.13954
  زمینه و هدف: ارزیابی توان محیط زیست برای انتخاب ساخت گاه نیروگاه هسته ای با رعایت الزامات آژانس بین المللی انرژی اتمی و در چارچوب اصول آمایش سرزمین یک عامل بسیار مهم در دست یابی به توسعه پایدار است. ارزیابی دقیق توان محیط زیست باعث استقرار مناسب نیروگاه هسته ای در مناطق چکیده کامل

  زمینه و هدف: ارزیابی توان محیط زیست برای انتخاب ساخت گاه نیروگاه هسته ای با رعایت الزامات آژانس بین المللی انرژی اتمی و در چارچوب اصول آمایش سرزمین یک عامل بسیار مهم در دست یابی به توسعه پایدار است. ارزیابی دقیق توان محیط زیست باعث استقرار مناسب نیروگاه هسته ای در مناطق ساحلی مطابق با ملاحظات اکولوژیک و اجتماعی- اقتصادی خواهد شد. هدف عمده این پژوهش ارزیابی توان محیط زیست برای انتخاب ساخت گاه نیروگاه هسته ای در منطقه سحرخیز استان گیلان با استفاده از ترکیب منطق بولین- فازی برپایه ترکیب خطی وزن دار در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی است. روش بررسی: ابتدا با بررسی منابع آژانس بین المللی انرژی اتمی، معیارهای انتخاب ساخت گاه نیروگاه هسته ای مشخص گردید. سپس کلیه لایه های اکولوژیک و اجتماعی- اقتصادی وارد محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی شد و استانداردسازی لایه ها صورت گرفت. در مرحله بعد از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی برپایه مقایسه زوجی برای وزن دهی لایه ها استفاده گردید. در نهایت کلیه لایه های اکولوژیک و اجتماعی- اقتصادی از طریق ترکیب منطق بولین- فازی برپایه روش ترکیب خطی وزن دار تلفیق شدند. یافته ها: پس از تلفیق لایه های اکولوژیک و اجتماعی- اقتصادی با استفاده از ترکیب منطق بولین- فازی برپایه روش ترکیب خطی وزن دار، مشخص شد که کل مساحت منطقه سحرخیز استان گیلان برای انتخاب ساخت گاه نیروگاه هسته ای نامناسب است. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد بر طبق الزامات آژانس بین المللی انرژی اتمی و کمیسیون نظارت هسته ای آمریکا جهت ارزیابی توان محیط زیست برای انتخاب ساخت گاه نیروگاه هسته ای در منطقه سحرخیز استان گیلان، روش منطق بولین- فازی برپایه ترکیب خطی وزن دار انعطاف پذیری و دقت بالاتری در مقایسه با روش منطق بولین دارد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  90 - امکان سنجی استقرار صنایع در منطقه اصفهان بزرگ با استفاده از روش ترکیب خطی وزن دار در محیط GIS
  مرضیه رئیسی علیرضا سفیانیان حمیدرضا قدوسی
  زمینه و هدف: مکان یابی مناطق صنعتی با در نظر گرفتن پیامدهای اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی، یک عامل کلیدی در برنامه ریزی های منطقه ای است. مکان مناسب برای استقرار صنعت به دامنه وسیعی از معیارها توجه داشته و فواید اقتصادی و اجتماعی را با پایداری زیست محیطی هماهنگ و همراه چکیده کامل

  زمینه و هدف: مکان یابی مناطق صنعتی با در نظر گرفتن پیامدهای اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی، یک عامل کلیدی در برنامه ریزی های منطقه ای است. مکان مناسب برای استقرار صنعت به دامنه وسیعی از معیارها توجه داشته و فواید اقتصادی و اجتماعی را با پایداری زیست محیطی هماهنگ و همراه می نماید. اصفهان از مهم ترین مراکز صنعتی ایران است. به واسطه رشد سریع صنایع در این شهر استقرار صنایع به خارج از شعاع 50 کیلومتری محدود شده است. هدف از مطالعه حاضر ارزیابی امکان استقرار صنایع در داخل شعاع 50 کیلومتری شهر اصفهان با استفاده از روش ترکیب خطی وزن دار در سیستم اطلاعات جغرافیایی می باشد. روش بررسی: ابتدا با بررسی منابع و کسب استانداردها، معیارهای استقرار صنایع مشخص گردید. سپس کلیه معیارها با فرمت مشابه به سیستم اطلاعات جغرافیایی وارد و استانداردسازی شدند. در مرحله بعد از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و ماتریس مقایسه دوتایی برای وزن دهی معیارها استفاده شد و در نهایت کلیه لایه ها با استفاده از روش ترکیب خطی وزن دار تلفیق شدند. یافته ها: بعد از حذف مناطقی که دارای مساحت کافی برای استقرار صنایع نبودند، مشخص شد که 4 منطقه در شعاع 50 کیلومتری اصفهان برای استقرار صنایع مناسبند. نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده در مطالعه حاضر، ممنوعیت استقرار صنایع در شعاع 50 کیلومتری اصفهان، بر پایه مطالعات علمی تصویب نشده است و نیازمند اصلاح و بازنگری است، زیرا همان طور که از نتایج این مطالعه بر می آید 4 لکه در داخل این محدوده دارای معیارها و همچنین مساحت مناسب برای استقرار صنایع هستند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  91 - ارزشیابی محل دفن مواد زاید جامد کرج به روش غربال منطقه‌ای و محلی
  سید مسعود منوری قاسمعلی عمرانی فاطمه علی‌اوسطی
  مناطق شهری امروزه با مشکلات فزاینده‌ای در رابطه با مدیریت مواد زاید جامد مواجه هستند. افزایش نرخ تولید مواد زاید منجر به بروز معضلات بهداشتی و زیست محیطی شده و نگرانی‌های عموم را در پی داشته است. با توجه به‌این که دفن بهداشتی در حال حاضر کاربردی ترین روش در مدیریت مواد چکیده کامل

  مناطق شهری امروزه با مشکلات فزاینده‌ای در رابطه با مدیریت مواد زاید جامد مواجه هستند. افزایش نرخ تولید مواد زاید منجر به بروز معضلات بهداشتی و زیست محیطی شده و نگرانی‌های عموم را در پی داشته است. با توجه به‌این که دفن بهداشتی در حال حاضر کاربردی ترین روش در مدیریت مواد زاید است قرارگیری محل دفن در موقعیتی مناسب اهمیت بسیاری دارد. همچنین ارزشیابی محل‌های دفن در حال استفاده رویکردی مناسب جهت شناسایی و به حداقل رساندن مشکلات آن‌ها می‌باشد. روش‌های متعددی که در‌این زمینه وجود دارد هر کدام جنبه‌ها و معیارهای متفاوتی را در نظر می‌گیرند. در‌این پژوهش از روش غربال منطقه‌ای و محلی در ارزشیابی محل دفن مواد زاید کرج به منظور بررسی مشکلات آن استفاده شده‌ است. در‌این روش سه عامل اصلی شرایط طبیعی، کاربری و عوامل اقتصادی در دو مقیاس منطقه‌ای و محلی ارزیابی می‌شوند. ابتدا نقشه‌های مورد نیاز در مرحله ارزشیابی منطقه‌ای در سیستم اطلاعات جغرافیایی تهیه و داده‌های مکانی تجزیه و تحلیل گردید و نقشه تناسب نهایی به‌دست آمد که طبق آن مساحت مکان‌های با ارزش نامناسب 8/142915 هکتار، متوسط 3/5089 هکتار و مناسب 9/4046 هکتار و میزان تناسب محل نامناسب می‌باشد. در نهایت محل دفن در مقیاس محلی با استفاده از روش وزن و امتیازدهی مورد بررسی قرار گرفت و میزان تناسب آن متوسط ارزشیابی شد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  92 - مقایسه قابلیت‌های مدل اکولوژیکی ایران و فائو در برآورد توان اکولوژیکی اراضی برای کاربری مرتع‌داری (مطالعه موردی منطقه میداوود در شرق استان خوزستان)
  زینب رادان سید محمود شریعت احمد لندی نعمت اله جعفرزاده نوشین سنجرانی پور
  زمینه و هدف: ارزیابی توان اکولوژیک به معنای عینیت بخشیدن به قابلیت بالقوه سرزمین در قالب کاربری های انجام پذیر و مورد انتظار است. روش بررسی: منطقه میداوود در شهرستان باغملک در استان خوزستان قرار گرفته و دارای سیمای متنوعی از جمله کوهستان، دشت های دامنه ای، اراضی پست، ا چکیده کامل

  زمینه و هدف: ارزیابی توان اکولوژیک به معنای عینیت بخشیدن به قابلیت بالقوه سرزمین در قالب کاربری های انجام پذیر و مورد انتظار است. روش بررسی: منطقه میداوود در شهرستان باغملک در استان خوزستان قرار گرفته و دارای سیمای متنوعی از جمله کوهستان، دشت های دامنه ای، اراضی پست، اراضی جنگلی و مراتع می باشد. بخش قابل ملاحظه ای از منطقه مورد مطالعه به مراتع تعلق دارد و در این تحقیق سعی بر آن است که توان بالقوه اراضی جهت کاربری مرتع داری با استفاده از دو مدل کیفی مخدوم و فائو و به کمک نرم افزار [1]GIS، تعیین گردد. در ادامه طبق مدل اکولوژیکی مرتع داری در ایران و با استفاده از زبان پرس و جوی سامانه اطلاعات جغرافیایی، واحدهای دارای قابلیت مرتع داری مشخص شدند. یافته ها: طبق مدل فائو از میان 8 واحد اراضی، پنج واحد برای مرتع داری، مناسب و باقی واحدها نامناسب تشخیص داده شد. طبق مدل مخدوم نیز 238 واحد در طبقه 3 و 71 واحد در طبقه 4 مرتع داری قرار گرفتند. بحث و نتیجه گیری: مقایسه دو مدل نشان داد که یگان های محیط زیستی در مدل مخدوم دارای تعداد بسیار بیش تر و مساحت کم تری نسبت به واحدهای روش فائو می باشند، از طرفی دیگر مدل فائو با کاربری کنونی اراضی تناسب بالاتری را نشان داد. با توجه به کمبود اراضی مناسب مرتع داری در ایران، می توان گفت که مدل مخدوم از نظر اجرایی و طرح های مدیریتی کشور، در منطقه میداوود مناسب نبوده و مدل فائو ترجیح داده می شود. [1]- Geographic Information System پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  93 - ارزیابی توان سرزمین به منظور استقرار کاربری توسعه شهری بااستفاده از روش ترکیب خطی وزن دار(WLC) در محیط سامانه اطلاعات مکانی(GIS) (مطالعه موردی: حوزه آبخیز زرد خوزستان)
  بامشاد شناور سید محسن حسینی ندا اورک
  زمینه و هدف: با توجه به این که محیطزیست طبیعی توان اکولوژیکی محدودی را برای استفاده‌های بشر داراست، لذا ارزیابی توان سرزمین بستر مناسبی برای برنامه ریزی محیط زیستی فراهم می آورد .هدف اصلی این مقاله تعیین معیار های مناسب وکاربرد روش های تصمیم گیری چند معیاره در ارزیابی ت چکیده کامل

  زمینه و هدف: با توجه به این که محیطزیست طبیعی توان اکولوژیکی محدودی را برای استفاده‌های بشر داراست، لذا ارزیابی توان سرزمین بستر مناسبی برای برنامه ریزی محیط زیستی فراهم می آورد .هدف اصلی این مقاله تعیین معیار های مناسب وکاربرد روش های تصمیم گیری چند معیاره در ارزیابی توان محیط زیستی جهت استقرار شهر های جدید است. روش بررسی: در این مطالعه با استفاده از روش ترکیب خطی وزن دار(WLC) و با استفاده از سامانه اطلاعات مکانی(GIS)،ارزیابی توان سرزمین به منظور توسعه شهری در حوزه آبخیز زرد خوزستان بر پایه 13 معیارشیب ارتفاع، جهت، بارندگی، میانگین دما، جنس زمین، خاک شناسی،کاربری اراضی، فاصله از رودخانه، فاصله از صنایع، فاصله از جاده، حریم نقاط زلزله خیز و حریم گسل ها، انجام و نقشه توان سرزمین در محدوده مذکور تهیه شده که در آن مناطق الویت دار و مناسب برای توسعه شهری را نشان می دهد. یافته ها معیارهای نقاط زلزله خیز،کاربری اراضی، خاکشناسی دارای وزن بیش تری نسبت به دیگر معیارها بوده و براساس نقشه نهایی پهنه های R11 وR4 ازاولویت با لاتری برخوردار می باشند. بحث و نتیجه گیری: نتایج بدست آمده از این تحقیق می تواند به عنوان الگویی جهت انتخاب مکان های مناسب توسعه شهری با توجه به رعایت ملاحظه های محیط زیستی مورد استفاده قرار گیرد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  94 - ارزیابی توان اکولوژیک جنگل های منطقه حفاظت شده ارسباران با روش های ارزیابی چند معیاره بولین و تکنیک ترکیب خطی وزنی(WLC) با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)
  ابراهیم فریدی خلیل ولیزاده کامران محمد رضوانی
  10.22034/jest.2018.13261
  زمینه و هدف: منطقه حفاظت شده ارسباران در شمالغرب ایران و در استان آذربایجان شرقی واقع شده است. این منطقه جزء یکی از نه ذخیره گاه زیست کره کشور می باشد و 66.5 درصد از سطح این منطقه را جنگل پوشانده است. در این پژوهش به ارزیابی توان جنگلداری این منطقه با استفاده از سیستم ا چکیده کامل

  زمینه و هدف: منطقه حفاظت شده ارسباران در شمالغرب ایران و در استان آذربایجان شرقی واقع شده است. این منطقه جزء یکی از نه ذخیره گاه زیست کره کشور می باشد و 66.5 درصد از سطح این منطقه را جنگل پوشانده است. در این پژوهش به ارزیابی توان جنگلداری این منطقه با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) پرداخته شد. روش بررسی: در این تحقیق از دو روش بولین و تکنیک ترکیب خطی وزنی و وزن دهی به روش سلسله مراتبی بر پایه AHP جهت ارزیابی توان اکولوژیک جنگل های منطقه حفاظت شده ارسباران استفاده شده است. جهت ارزیابی توان جنگلداری منطقه مورد مطالعه، ابتدا به مطالعه و شناخت ویژگی های اکولوژیکی منطقه از قبیل ارتفاع از سطح دریا، شیب، بافت خاک، اقلیم، ارزش گونه های گیاهی، عمق خاک و تراکم تاج پوشش پرداخته شد و سپس مدل اختصاصی جنگلداری ارسباران تهیه گردید. یافته‌ها: در مرحله اول این تحقیق، توان جنگلداری منطقه در نرم فزار ARC GIS‎10 بر اساس منطق بولین مشخص گردید که نتایج حاکی از وجود طبقات 3 تا 7 وعدم وجود طبقات 1 و 2 جنگلداری بود. در مرحله دوم این تحقیق، با استفاده از نظر کارشناسان سلسله مراتب اهمیت معیارها و زیر معیارهای دخیل در فرایند ارزیابی مشخص و با استفاده از نرم افزارExpert Choice11 وزن هر کدام از فاکتورها مشخص گردید. سپس روش ترکیب خطی وزنی برای کاربری جنگلداری برای منطقه مذکوراجرا شد که نتایج حاکی از وجود هر 7 طبقه جنگلداری برای منطقه مورد تحقیق بوده است. بحث و نتیجه‌گیری: برای ارزیابی توان اکولوژیکی سرزمین به منظور توسعه انواع کاربریها، سالهاست که از روش سیستمی ابداعی مکهارگ استفاده می شود. اقدام جدیدتر در این فرآیند، استفاده از مدلهای ریاضی در ارزیابی توان اکولوژیکی و به کارگیری فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) در تعیین وزن و اهمیت نسبی گزینه‎ها و ارزیابی توان اکولوژیکی با سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) است. در این تحقیق ارزیابی توان اکولوژیکی جنگلداری با دو روش فوق الذکر انجام، و طی آن معایب و مزایای آنها بررسی گردید. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  95 - طراحی مدل نوین ارزیابی توان اکولوژیک سرزمین ایران به منظور استقرار کاربری توسعه شهری و خدماتی(مطالعه موردی:منطقه ۲۲شهرتهران)
  سید علی جوزی سحر رضایان
  ارزیابی توان اکولوژیک به معنای عینیت بخشیدن به قابلیت بالقوه سرزمین در قالب کاربری های انجام پذیر و مورد انتظار است. این تحقیق با هدف طراحی مدل نوین کاربری توسعه شهری و خدماتی به منظور استفاده در مطالعات ارزیابی توان اکولوژیک سرزمین ایران صورت پذیرفت. بدین منظور در گام چکیده کامل

  ارزیابی توان اکولوژیک به معنای عینیت بخشیدن به قابلیت بالقوه سرزمین در قالب کاربری های انجام پذیر و مورد انتظار است. این تحقیق با هدف طراحی مدل نوین کاربری توسعه شهری و خدماتی به منظور استفاده در مطالعات ارزیابی توان اکولوژیک سرزمین ایران صورت پذیرفت. بدین منظور در گام نخست شناسایی فراوانی عوامل اکولوژیکی پایدار و ناپایدار در گستره سرزمین ایران به انجام رسید. در مرحله بعد از روش دلفی که خود گرایشی از روش های نظریه فازی است برای طرح ریزی مدل استفاده گردید. با تکمیل 750 عدد پرسشنامه نظر سنجی خبرگان گرایش های مورد نظر (گروه دلفی) ، کارشناسایی و تعیین اولویت عوامل اکولوژیکی تأثیر گذار و سنجش میزان ارزش فراوانی هر یک از عوامل به انجام رسید. فرآیند تجزیه و تحلیل اطلاعات پرسشنامه ای با استفاده از نرم افزار آماری SPSS 11.0 صورت پذیرفت. پس از طراحی، مدل تحت برنامه Arcinfo به سامانه اطلاعات جغرافیایی معرفی گردید. آزمون تحلیل حساسیت مدل، با هدف تعیین میزان تأثیر پذیری جواب های بهینه در مقابل تغییرات معینی از تابع هدف به روش سیمپلکس و با استفاده از نرم افزار Lingo صورت پذیرفت. استفاده از این مدل در فرآیند ارزیابی توان اکولوژیک به هنگام فرآیند تجزیه و تحلیل منابع اکولوژیکی عرصه تحت مطالعه و پس از تولید نقشه واحدهای زیست محیطی به انجام می رسد. در حقیقت نقشه واحدهای زیست محیطی به عنوان نقشه پایه و اساس تصمیم گیری در مطالعات ارزیابی توان اکولوژیک محسوب می گردد. به منظور سنجش قابلیت ها و کارایی مدل جدید فرآیند ارزیابی توان اکولوژیک منطقه 22 شهر تهران به مثابة یک مطالعه موردی انجام و نقشه کاربری توسعه شهری و خدماتی تحت برنامه Arc view GIS 3.2a استخراج گردید. نتایج مطالعات ارزیابی توان اکولوژیک این منطقه با استفاده از مدل نوین نشان می دهد که امتیازات اختصاص یافته به واحدهای زیست محیطی از حداقل صفر تا حداکثر شصت و پنج متغیر است. وجود عوامل محدود کننده ای همچون استقرار برخی واحدهای زیست محیطی در مسیل رودخانه، مناطق عبور گسل و نیز اراضی تپه ماهوری مانع از اختصاص این واحدها به کاربری توسعه شهری و خدماتی می گردد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  96 - شناسایی مناطق مناسب عملیات پخش سیلاب با استفاده از تکنیک های GIS و سامانه پشتیبان تصمیم گیری (منطقه مورد مطالعه: حوزه آبخیز ماشکید استان سیستان و بلوچستان)
  میرمسعود خیرخواه زرکش محمدرضا زرچشم
  زمینه وهدف: استفاده از سیلاب در مناطق خشک ونیمه خشک از اهمیت زیادی برخوردار می باشد. از جهتی موضوع تغذیه مصنوعی آبهای زیر زمینی در این مناطق ضروری می نماید. بنابراین پخش سیلاب یکی از روش های مهار و بهره برداری از سیلاب می باشد. شناسایی مکان های مناسب برای عملیات پخش سیل چکیده کامل

  زمینه وهدف: استفاده از سیلاب در مناطق خشک ونیمه خشک از اهمیت زیادی برخوردار می باشد. از جهتی موضوع تغذیه مصنوعی آبهای زیر زمینی در این مناطق ضروری می نماید. بنابراین پخش سیلاب یکی از روش های مهار و بهره برداری از سیلاب می باشد. شناسایی مکان های مناسب برای عملیات پخش سیلاب و نفوذ دادن آن به درون سفره های آب زیر زمینی یکی از مهم ترین نیازهای مناطق در معرض خطر سیلاب می باشد. هدف از این مطالعه تعیین یک سامانه پشتیبان تصمیم گیری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرا فیایی برای انتخاب مکان های مناسب جهت پخش سیلاب در منطقه ماشکید استان سیستان وبلوچستان می باشد. روش بررسی: عواملی که در مکان یابی پخش سیلاب موثرند بسیار متعدد وپیچیده می باشند. این فاکتورها شامل عوامل زمینی (زمین شناسی، ژئومرفولوژی وخاک)، هیدرولوژی (رواناب، رسوبدهی، نفوذ و وضعیت آبخوان) و جنبه های اجتماعی اقتصادی (نیازهای آبی، کشاورزی، خسارات سیل و...) میباشند. چهار معیار اصلی که در این مطالعه مورد بررسی قرار گرفت شامل خصوصیات سیلاب، وضعیت نفوذ پذیری، کاربرد آب در منطقه و خسارات سیلاب می باشند. به منظور تعیین اهمیت عوامل موثر در امر مکان یابی از فرایند تحلیل سلسله مراتبی[1] و سیستم اطلاعات مکانی جهت انجام تحلیل های مربوطه استفاده شد. بحث و نتیجه گیری: شاخص حجم سیلاب از معیاراصلی خصوصیات سیلاب و شاخص اصلی نفوذ و یا هدایت هیدرولیکی از معیار اصلی نفوذ پذیری به عنوان مهم ترین عوامل در مکان یابی پخش سیلاب در حوزه مطالعاتی ماشکید سیستان و بلوچستان شناخته شدند. در نهایت نتایج در غالب نقشه های وزن دهی شده در چندین سناریو برای تعیین بهترین مکان بررسی شدند و میانگین و مجموع مطلوبیت زیر حوزه ها بررسی و تعیین گردید. 4-AHP پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  97 - ارزیابی توان اکولوژیک توسعه‌شهری با استفاده از تلفیق فرآیند تحلیل سلسله‌مراتبی و سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS (مطالعه موردی: شهرستان باغملک)
  پانته آ آذری علی شیرزادی بابکان
  زمینه و هدف: رویکرد جدیدی که امروزه مورد توجه برنامه ریزان شهری قرار گرفته است، برنامه ریزی جهت دستیابی به توسعه پایدار شهری است. ارزیابی توان اکولوژیک به منظور انتخاب مکان های مطلوب برای توسعه شـهری یک عامل مهم برای دسـتیابی به این امـر محسوب می شود. در این مقاله با اس چکیده کامل

  زمینه و هدف: رویکرد جدیدی که امروزه مورد توجه برنامه ریزان شهری قرار گرفته است، برنامه ریزی جهت دستیابی به توسعه پایدار شهری است. ارزیابی توان اکولوژیک به منظور انتخاب مکان های مطلوب برای توسعه شـهری یک عامل مهم برای دسـتیابی به این امـر محسوب می شود. در این مقاله با استفاده از تلفیق فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و سیستم اطلاعات جغرافیایی توان اکولوژیک توسعه شهری در شهرستان باغملک مورد ارزیابی قرار گرفته تا پهنه های مناسب برای این منظور مشخص شوند. روش بررسی: به منظور دستیابی به این هدف، ابتدا معیارهای موثر در توسعه شهری با توجه به تحقیقات انجام یافته در این زمینه و جمع آوری نظرات کارشناسان از طریق روش دلفی شناسایی شد و در نهایت 5 معیار و 12 زیرمعیار انتخاب گردید. سپس با استفاده از روش مقایسه زوجی، میزان اهمیت معیارها نسبت به هم تعیین و با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی معیارها وزن دهی شدند. در نهایت لایه های اطلاعاتی مورد نیاز در محیط10.2 Arc GIS بر اساس منطق فازی ارزش دهی و وزن های به دست آمده به آن ها اعمال گردید و نقشه توان اکولوژیک با استفاده از رویهم گذاری وزنی لایه ها به دست آمد. یافته ها : یافته های به دست آمده نشان می دهد که 65/46 % از کل منطقه مطالعاتی دارای توان کاملاً نامناسب، 62 /39% دارای توان نامناسب، 27/12 % دارای توان متوسط، 17/1 % دارای توان مناسب و 29/0 % دارای توان کاملاً مناسب برای توسعه شهری است. نتیجه گیری: بر اساس نقشه نهایی طبقه بندی می توان نتیجه گرفت که پهنه های مساعد جهت توسعه فیزیکی آتی شهرستان باغملک بیش تر در بخش شمالی گسترش یافته است. از طرفی دیگر جهات جنوب شرقی و شرق به دلیل کوهستانی بودن در توسعه آتی محدودیت بیش تری را اعمال می کند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  98 - تحلیل وابستگی تغییرات کاربری اراضی شهرستان مشهد با پارامترهای توپوگرافی در محیط GIS
  مهدی غلامعلی فرد ایمان فاتحی حامد بیدل بهاره غفوری
  10.22034/jest.2017.11303
  زمینه و هدف: پایش تغییرات سطح زمین در طی زمان برای درک کنش های متقابل بین انسان و پدیده های طبیعی به منظور تصمیم گیری بهینه درباره مدیریت سرزمین از اهمیت بالایی برخوردار است. در این مطالعه، تغییرات کاربری سرزمین شهرستان مشهد و وابستگی این تغییرات به شرایط توپوگرافی با ا چکیده کامل

  زمینه و هدف: پایش تغییرات سطح زمین در طی زمان برای درک کنش های متقابل بین انسان و پدیده های طبیعی به منظور تصمیم گیری بهینه درباره مدیریت سرزمین از اهمیت بالایی برخوردار است. در این مطالعه، تغییرات کاربری سرزمین شهرستان مشهد و وابستگی این تغییرات به شرایط توپوگرافی با استفاده از تصاویر ماهواره ای سال های 1987، 2001 و 2014 ماهواره لندست بررسی گردیده است. روش بررسی: بدین منظور ابتدا کاربری سرزمین با روش تفسیر بصری به شش کلاس اراضی بایر، دیم ، جنگل، کشت آبی، مرتع و شهر طبقه بندی شد. در نهایت ارتباط میان تغییرات کاربری سرزمین با مؤلفه های توپوگرافی (ارتفاع، شیب و جهت) مورد مطالعه قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج نشان داد که در طی دوره مطالعه مساحت کاربری های شهر، جنگل و اراضی بایر افزایش یافته و سطح کاربری های دیم زار، کشت آبی و مراتع کاهش یافته است. بیشترین تغییر کاربری از کشاورزی آبی به اراضی دیم زار، به میزان 75/37702 هکتار بوده است. شهر مشهد نیز در طی این دوره زمانی 27 ساله 16754 هکتار گسترش یافته که بیشترین رشد آن در پهنه هایی با ارتفاع 600 تا 1800 متر، شیب 8 تا 12 درصد و جهت های شمالی و شرقی رخ داده است. بحث و نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش می تواند ابزار مناسبی جهت پیش‌بینی و مدیریت مناطق مستعد تغییر کاربری فراهم آورده و چشم انداز مناسبی برای برنامه ریزان و تصمیم گیران جهت برنامه ریزی و مدیریت کاربری سرزمین و طرح‌های توسعه آتی ایجاد نماید. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  99 - ارزیابی منطقه شکار ممنوع مرور به منظور تبدیل به یک منطقه حفاظت شده
  مهدیه یزدی محمود کرمی محمود شریعت
  زمینه و هدف: برای حفاظت از تنوع زیستی که اهمیت آن همه جا بر سر زبانهاست و خود به سبب سرعت تخریب منابع طبیعی تجدید شونده کشور هر روز بیشتر در معرض تهدید قرار می گیرد، تنها راه حل مناسب، تقویت و توسعه مناطق تحت حفاظت می باشد. در ایران علاوه بر مناطق چهارگانه حفاظتی، مناطق چکیده کامل

  زمینه و هدف: برای حفاظت از تنوع زیستی که اهمیت آن همه جا بر سر زبانهاست و خود به سبب سرعت تخریب منابع طبیعی تجدید شونده کشور هر روز بیشتر در معرض تهدید قرار می گیرد، تنها راه حل مناسب، تقویت و توسعه مناطق تحت حفاظت می باشد. در ایران علاوه بر مناطق چهارگانه حفاظتی، مناطقی نیز تحت عنوان مناطق شکار ممنوع نیز به عنوان نمونه هایی از مناطق طبیعی مستعد و ارزشمند این مرز و بوم به منظور حفاظت از تعادل بوم‌شناختی طبیعت و جلوگیری از انقراض نسل گونه‌های مهم گیاهی و جانوری مدیریت می شوند که بدون شک منطقه شکارممنوع مرور یکی از زیباترین آنهاست. این منطقه با وسعتی معادل 81373 هکتار در قسمت غرب شهرستان میبد و شمال شرق شهرستان صدوق در استان یزد واقع شده است. در این مطالعه، ارزیابی توان سرزمین مرور با نگرش حفاظت منطبق با معیارهای آی یو سی ان، برای اولین بار به منظور ارتقاء عنوان حفاظتی منطقه به انجام رسیده است. روش بررسی: در ارزیابی این منطقه از روش تجزیه و تحلیل سیستمی، مدل های اکولوژیکی مخدوم 1380 و ابزار GIS استفاده شده است. در قالب این فرایند پس از شناسایی منابع اکولوژیکی و اقتصادی- اجتماعی با تلفیق و رویهم گذاری لایه های اطلاعاتی در سامانه ArcGIS ، نقشه یگانهای زیست محیطی منطقه به همراه جدول ویژگیهای واحد، ایجاد و طی فرایند زون بندی کاربریهای مناسب برای منطقه مشخص و نسبت به ارزیابی توان منطقه اقدام شد. در نهایت با تطبیق نتایج به دست آمده با سیستم طبقه بندی مناطق حفاظت شده در سطح ملی و بین المللی عنوان حفاظتی منطقه تعیین شد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصل از بررسی منابع اکولوژیکی و اقتصادی- اجتماعی، ناحیه مورد مطالعه با داشتن 6 زون اصلی، امن (%25/4)، حفاظتی (%62/41)، تفرج گسترده (%3/26)، تفرج متمرکز (%4/9)، استفاده ویژه (%25/1) و سایر استفاده ها (%18/17) و اختصاص نزدیک به نیمی از مساحت منطقه (%87/45) به کاربری حفاظت، علیرغم وسعت کم نواحی با آسیب پذیری زیاد، توانایی خود را برای قرار گرفتن در رده حفاظتی بالاتر نشان می دهد. لذا سنجش نتایج مطالعه با شرایط یک منطقه حفاظت شده مطابق با معیار های موجود بیانگر این مطلب است که، منطقه شکار ممنوع مرور، با داشتن مساحتی به نسبت وسیع، تنوع اکوسیستمی زیاد (کوهستانی، دشتی، تپه ماهوری) همراه با تنوع گونه ای قابل توجه (52گونه گیاهی و82 گونه جانوری) و بالطبع ارزشهای بالای حیات وحش بویژه ارزش های اقتصادی، بیولوژیکی، علمی- آموزشی، همچنین وجود جاذبه های گردشگری از ارزش حفاظتی بالایی برخوردار است و می تواند در طبقه بندی 4 گانه مناطق کشور به عنوان منطقه حفاظت شده و در طبقة (V) پنج IUCN یعنی مناطق تحت مدیریت برای حفاظت منظر معرفی گردد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  100 - بررسی پتانسیل و توان اکولوژیک توسعه صنعتی با استفاده از GIS (مطالعه موردی: توسعه شهرک صنعتی سمنان)
  حمید رحیمی‌پور علی اصغر آل شیخ فاطمه خسروی زهرا صمدی طاری
  زمینه و هدف: توجه به مساله توان سرزمین برای استقرار صنایع جهت پیشگیری از بحران های محیط زیستی محتمل و همچنین استفاده شایسته و پایدار از جمیع امکانات پهنة سرزمین، یکی از موضوعات حایز اهمیتی است که در سال های اخیر مورد توجه برنامه- ریزان قرار گرفته است. در مطالعه حاضر با چکیده کامل

  زمینه و هدف: توجه به مساله توان سرزمین برای استقرار صنایع جهت پیشگیری از بحران های محیط زیستی محتمل و همچنین استفاده شایسته و پایدار از جمیع امکانات پهنة سرزمین، یکی از موضوعات حایز اهمیتی است که در سال های اخیر مورد توجه برنامه- ریزان قرار گرفته است. در مطالعه حاضر با توجه به ضرورت تعیین توان اکولوژیک سرزمین برای کاربری های مختلف پیش از اجرای توسعه، توان سرزمین برای توسعه شهرک صنعتی سمنان مورد ارزیابی قرار گرفت. روش بررسی: در ارزیابی مذکور از روش ارزیابی چند معیاره (MCE)[1] بر اساس مدل اکولوژیکی توسعه صنعتی مخدوم استفاده شده است. در قالب این فرآیند، ابتدا منابع محیط زیستی منطقه شناسایی گردیده سپس با تلفیق و رویهم گذاری لایه های اطلاعاتی با استفاده از سیستم اطلاعات مکانی (GIS)[2] نسبت به ارزیابی توان منطقه اقدام گردید. نتیجه گیری: نتیجه بررسی حاکی از آن است که با در نظر گرفتن تمامی پارامترهای اکولوژیکی، حدود 75% از کل منطقه مورد مطالعه برای توسعه کاربری صنعتی دارای توان نسبتا مناسب(طبقه2) بوده و سایر منطقه دارای شرایط نامناسب می باشد ولی با حذف پارامتر ارتفاع که آخرین اولویت را در مدل به خود اختصاص داده است کل منطقه در توان نسبتا مناسب (طبقه2) قرار می گیرد. [1]- Multi Criteria Evaluation [2] - Geographic Information System پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  101 - ارزیابی توان محیطی شهرستان پارس آبادمغان جهت توسعه شهری با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی
  داریوش نامی ابراهیم فتائی آرزو نجائی مژگان زعیم دار
  10.22034/jest.2017.11350
  زمینه و هدف: استفاده از سرزمین، بدون در نظر گرفتن تفاوت های اکولوژیک و پتانسیل های محیطی، باعث پیامدهای ناگوار و تخریب محیط زیست می شود که در نهایت، منابع طبیعی را در معرض تهدید قرار داده و محیط را از توسعه پایدار دور می کند. توسعه و گسترش پرشتاب، فقدان برنامه ریزی شهری چکیده کامل

  زمینه و هدف: استفاده از سرزمین، بدون در نظر گرفتن تفاوت های اکولوژیک و پتانسیل های محیطی، باعث پیامدهای ناگوار و تخریب محیط زیست می شود که در نهایت، منابع طبیعی را در معرض تهدید قرار داده و محیط را از توسعه پایدار دور می کند. توسعه و گسترش پرشتاب، فقدان برنامه ریزی شهری و ترکیب بندی ناموزون شهرستان پارس آباد مغان نیاز به اعمال مدیریت صحیح در جهت جلوگیری از اثرات منفی ناشی از روند توسعه داشته و معرفی مناطق جدید جهت توسعه شهری ضروری می باشد. هدف این پژوهش، انتخاب جهات مناسب در محدوده شهرستان پارس آباد مغان برای توسعه شهری می باشد. روش بررسی: الگوی مدل مورد استفاده MADM و رویکرد آن تمرکز بر ارزش و روش جبرانی تحلیل سلسله مراتبی(AHP) جهت وزن دهی و تلفیق معیارها در محیط GIS بوده است. توسعه شهری، با استفاده از معیارهای مدل اکولوژی توسعه شهری، روستایی و صنعتی مخدوم و همچنین برخی از معیارهای اقتصادی، اجتماعی، هیدرولوژی و هیدروژئولوژی مانند فاصله از چاه، رودخانه، جاده، فرودگاه، مناطق صنعتی، گسل، شهرها و غیره نیز به این مدل اضافه شد. بحث و نتیجه‌گیری: نتایج حاکی از آن است از مجموع مساحت شهرستان پارس آباد، (2896/ 6238) هکتار به کاربری مناسب، (5083/18146) هکتار به کاربری متوسط و (067/110121) هکتار به کاربری نامناسب توسعه ی شهری اختصاص یافته است. اراضی مناسب و متوسط کاربری توسعه شهری بیشتر در بخش شمالی واقع شده اند که در حال حاضر نیز پراکنش فضایی مراکز جمعیتی پارس آباد در این نواحی است و از مهم ترین دلایل آن می توان به هم جواری با رودخانه ارس، شیب کم و نزدیکی به مناطق مسکونی اشاره کرد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  102 - بررسی رابطه برخی از شاخصه‎های جمعیتی سرمایه‎گذاران با رفتار توده‎وار در بورس اوراق بهادار تهران
  علی رحمانی فاطمه مرشیدی
  توجه به ‌احتمال تأثیر ویژگی های جمعیتی مانند قومیت، موقعیت جغرافیایی و دوره سنی در تورش‎های رفتاری سرمایه گذاران در بازار سرمایه نسبت به عوامل مالی و اقتصادی کمتر موردتوجه محققین قرارگرفته است. در این پژوهش رابطه بین قومیت، موقعیت جغرافیایی و دوره سنی سرمایه گذاران چکیده کامل

  توجه به ‌احتمال تأثیر ویژگی های جمعیتی مانند قومیت، موقعیت جغرافیایی و دوره سنی در تورش‎های رفتاری سرمایه گذاران در بازار سرمایه نسبت به عوامل مالی و اقتصادی کمتر موردتوجه محققین قرارگرفته است. در این پژوهش رابطه بین قومیت، موقعیت جغرافیایی و دوره سنی سرمایه گذاران با رفتار توده وار سرمایه‎گذاران موردبررسی قرارگرفته است. از رابطه چانگ و همکاران (2015) برای تعیین رفتار توده وار استفاده شده است، براساس این مدل هنگامی‌که انحراف بازده سهم از بازده بازار کاهش یابد، نشانه های وجود رفتار توده وار آشکار می گردد . نمونه شامل 388,718 نفر از سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران می باشد . دوره زمانـی پژوهش از سال 1391 الی 1394 می‎باشد . نتایج پژوهش حاکی از آن است که تأثیر قومیت ها به‌جز قومیت "عرب" و مناطق جغرافیایی سرمایه گذاران به‌استثنای منطقه جغرافیایی "جنوب" و دوره سنی سرمایه گذاران بر رفتار توده ای معنادار بوده است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  103 - مدل سازی مکانی سرعت صوت در خلیج فارس با استفاده از روش های زمین آماری
  حسام الدین مهرفر محمد اکبری نسب امیر سیه سرانی امین رئیسی
  طی گشت تحقیقاتی راپمی 2001 پارامتر فیزیکی سرعت صوت در خلیج فارس اندازه گیری شد. محدوده ایستگاه های انتخابی برای اندازه گیری این پارامترها کل خلیج فارس را شامل می شد. البته این اندازه گیری ها به صورت گسسته از منطقهء مورد مطالعه صورت گرفته- است. در این تحقیق به مدل سازی م چکیده کامل

  طی گشت تحقیقاتی راپمی 2001 پارامتر فیزیکی سرعت صوت در خلیج فارس اندازه گیری شد. محدوده ایستگاه های انتخابی برای اندازه گیری این پارامترها کل خلیج فارس را شامل می شد. البته این اندازه گیری ها به صورت گسسته از منطقهء مورد مطالعه صورت گرفته- است. در این تحقیق به مدل سازی مکانی پارامتر فیزیکی سرعت صوت در خلیج فارس با کمک تحلیل گر زمین آماری نرم افزار ArcGIS پرداخته شده است، که حاصل کار، ایجاد نقشه های پیوسته ای از پارامتر حاضر در اعماق مختلف با اعتبار سنجی بالا می باشد. این نقشه های هوشمند این قابلیت را دارند که با کلیک کردن نشان گر ماوس، مقدار پارامتر مورد تحلیل هر مختصات مکانی در ناحیه مورد مطالعه را پیش بینی نمایند. همچنین با تحلیل این نقشه ها نتیجه شد که سرعت صوت در اعماق سطحی تر در بخش های مرکزی به دلیل دما و شوری بالاتر، بیشترین مقدار و در قسمت های شرقی و غربی به دلیل مجاورت با آب های کم شور دریای عمان در اطراف تنگه هرمز در بخش شرقی و اروندرود در بخش غربی این خلیج، کم ترین مقدار را دارد. همچنین در آب های عمیق تر به دلیل خروج آب شورتر خلیج فارس به دریای عمان، در اطراف تنگه هرمز و سواحل جنوبی خلیج فارس صوت بیش ترین سرعت را دارد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  104 - مکان‌یابی نیروگاه گازی با استفاده از مدل فازی و منطق بولین در محیط GIS (مطالعه موردی: استان گیلان)
  فردین صفری سعید کریمی ایثار نورائی صفت
  زمینه و هدف: نیروگاه ها دارای انواع آلودگی های آب، هوا، خاک و صوت می باشند و آسیب های قابل ملاحظه ای به محیط زیست اطراف وارد می سازند. ولی از طرفی با افزایش رشد جمعیت، صنعت و ... ، تقاضا برای مصرف انرژی بخصوص برق در سال های اخیر رشد روز افزونی داشته است و با توجه به ای چکیده کامل

  زمینه و هدف: نیروگاه ها دارای انواع آلودگی های آب، هوا، خاک و صوت می باشند و آسیب های قابل ملاحظه ای به محیط زیست اطراف وارد می سازند. ولی از طرفی با افزایش رشد جمعیت، صنعت و ... ، تقاضا برای مصرف انرژی بخصوص برق در سال های اخیر رشد روز افزونی داشته است و با توجه به اینکه تأمین انرژی الکتریکی مورد نیاز، اغلب مستلزم احداث نیروگاه های جدید می باشد و عملیات احداث نیروگاه ها پیامدهای اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و زیست محیطی فراوانی دارد. مطالعه و برنامه ریزی برای انتخاب مکان مناسب جهت احداث نیروگاه از اهمیت ویژه ای برخوردار است.روش بررسی: در این مقاله ضمن شناسایی عوامل مهم در تعیین مکان مناسب برای احداث نیروگاه گازی در استان گیلان و میزان تأثیرگذاری هر یک از این فاکتورها، با استفاده از مدل های فازی و بولین و با بکارگیری نرم افزارGIS ، تلفیق لایه های اطلاعات مکانی انجام و مکان های مستعد برای احداث نیروگاههای گازی مشخص گردید.یافته ها: نتایج نشان می دهد با توجه به تلفیق لایه های اطلاعاتی مختلف و اعمال محدودیت ها، حدود 90 درصد از کل استان گیلان به عنوان مناطق محدودیت دار جهت احداث نیروگاه تعیین گردید و از 10 درصد باقیمانده، 5 درصد آن وزن مطلوب و 5 درصد باقی مانده وزن نیمه مطلوب و نامطلوب دارد.بحث و نتیجه گیری: در نهایت، با مقایسه پنج عملگر مدل فازی، عملگر fuzzy Product بهتر و مناسب تر به نظر می رسید. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  105 - مکانیزم های حقوق مالکیت فکری در حفاظت از محیط زیست و تنوع زیستی منابع ژنتیک گیاهی
  فاطمه علیزاده محمدرضا پروین پروین فرشچی
  شناسایی نظام حقوق مالکیت فکری زمینه‌ساز حمایت حقوقی از دستاوردهای به عمل آمده با هدف حفاظت از تنوع زیستی، توسعه پایدار، دانش سنتی مرتبط با منابع ژنتیکی، اطلاعات توالی دیجیتالی و .... می باشد. تلاش برای ایجاد فهم مشترک میان زمینه های حقوقی و فنی پیرامون مسئله منابع ژنتیک چکیده کامل

  شناسایی نظام حقوق مالکیت فکری زمینه‌ساز حمایت حقوقی از دستاوردهای به عمل آمده با هدف حفاظت از تنوع زیستی، توسعه پایدار، دانش سنتی مرتبط با منابع ژنتیکی، اطلاعات توالی دیجیتالی و .... می باشد. تلاش برای ایجاد فهم مشترک میان زمینه های حقوقی و فنی پیرامون مسئله منابع ژنتیک گیاهی مورد واکاوی در این پژوهش است.پژوهش حاضر بر اساس مطالعات کتابخانه ای و به روش توصیفی و تحلیلی بر اساس یافته های مروری نگارش گردیده است.بررسی ساز و کارهای حقوقی ارائه شده از سوی نظام حقوق مالکیت فکری در قالب اهداف محیط زیستی نشان می دهد موئلفه های تاثیر گذار در مکانیزم‌های حمایتی حقوق مالکیت فکری، به‌ منظور رسمیت ‌بخشی به ارزش اقتصادی منابع ژنتیک گیاهی و حمایت حقوقی از جوامع بومی و دانش سنتی در راستای حفظ تنوع زیستی و نظم عمومی و اخلاق حسنه به عنوان یک الزام محیط زیستی می توانند در توسعه پایدار با هدف حفاظت از تنوع زیستی موثر واقع گردد.نتایج پژوهش نشان می دهد نشانه های جغرافیایی به عنوان سیستمی برای حفاظت از دانش سنتی جوامع بومی و تنوع زیستی و نظام ثبت اختراع به عنوان یک نظام حمایتی مناسب برای حمایت از منابع ژنتیک دست ورزی شده ژنتیکی به دلیل تامین مولفه‌ها و ملاحظات مورد نظر اخلاقی و محیط زیستی و نظام حمایت از ارقام گیاهی به عنوان نظام خاص حمایتی به نژادگران گیاهی در جهت ایجاد ارقام گیاهی جدید با هدف توسعه پایدار منابع ژنتیک گیاهی می تواند ازجمله ساز و کارهای اصلی حقوق مالکیت فکری در جهت حفاظت از محیط زیست و استفاده پایدار از منابع ژنتیک گیاهی باشد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  106 - پهنه بندی سرب، کروم، کبالت، مس و نیکل در خاک سطحی شهرستان همدان با استفاده از GISو زمین آمار
  پریسا فرزانه علیرضا سفیانیان فرامرز معطر
  یکی از مهم ترین آلاینده های خاک، فلزات سنگین می باشند. افزایش سطوح آن با توجه به پایداری آن ها در محیط زیست، منجر به جلب توجه محققان در دهه های اخیر شده است .سه هدف از این مطالعه، تعیین توزیع مکانی سرب، کروم، کبالت، مس و نیکل در خاک سطحی شهرستان همدان می‌باشد. بدین منظ چکیده کامل

  یکی از مهم ترین آلاینده های خاک، فلزات سنگین می باشند. افزایش سطوح آن با توجه به پایداری آن ها در محیط زیست، منجر به جلب توجه محققان در دهه های اخیر شده است .سه هدف از این مطالعه، تعیین توزیع مکانی سرب، کروم، کبالت، مس و نیکل در خاک سطحی شهرستان همدان می‌باشد. بدین منظور با استفاده از روش نمونه برداری سیستماتیک ، نمونه های خاک سطحی از عمق (cm 20 0) برداشت گردید و غلظت فلزات سنگین و برخی پارامترهای خاک از جمله pH و درصد شن، سیلت و رس در نمونه های خاک آنالیز شد. برای پهنه بندی غلظت فلزات سنگین از روش‌های زمین آماری استفاده گردید و با کمک آنالیز همبستگی مکانی عناصر مختلف از طریق روش‌های توابع شعاعی پایه، کریجینگ معمولی و روش معکوس وزنی فاصله پهنه‌بندی شدند. دقت روش‌ها با استفاده از خطای قدر مطلق میانگین و خطای بایاس میانگین مقایسه شد و روشی که دارای بالاترین میزان دقت بود برای تهیه نقشه فلزات سنگین خاک مورد استفاده قرار گرفت. نقشه های توزیع کروم، کبالت و سرب با استفاده از توابع پایه شعاعی، مس با استفاده از روش معکوس وزنی فاصله، نیکل با استفاده از کریجینگ معمولی با مدل نمایی تهیه شدند. مطابقت نقشه های به دست آمده در مناطقی با بیشترین میزان غلظت عناصر کروم، کبالت و نیکل با سنگ بستر آذرین و دگرگونی نشان داد زمین شناسی از مهمترین فاکتور مؤثر بر غلظت این عناصر می باشد. بیشترین غلظت سرب در محدوده شهر همدان که از روی هم‌گذاری نقشه کاربری اراضی و توزیع غلظت سرب مشخص شد، سرب در منطقه توسط ساختار زمین شناسی، فعالیت‌های کشاورزی و همچنین آلودگی شهری کنترل می‌شود. در حالی که عنصر مس از سنگ بستر نشات می‌گیرد، اما مصرف بی رویه کودهای شیمیایی در فعالیت‌های کشاورزی نیز می تواند موجب افزایش مقدار این عنصر در خاک گردد پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  107 - مکان‌یابی محل دفن پسماند شهری شهر قزوین با استفاده از روش AHP در محیط نرم‌افزار ArcGIS
  یونس خسروی حمید اشجعی
  چکیده افزایش روزافزون جمعیت شهری و توسعه منطقه های شهری، افزایش مصرف مواد دارای پسماند تجزیه ناپذیر و بسیاری از دورریزهای دیگر زندگی ماشینی و مدرن سبب توجه بیش تر مدیران شهری به پسماندها شده است. اثرات مخرب محیط زیستی، اقتصادی و اکولوژیکی محل های دفن سبب توجه بیش تر به چکیده کامل

  چکیده افزایش روزافزون جمعیت شهری و توسعه منطقه های شهری، افزایش مصرف مواد دارای پسماند تجزیه ناپذیر و بسیاری از دورریزهای دیگر زندگی ماشینی و مدرن سبب توجه بیش تر مدیران شهری به پسماندها شده است. اثرات مخرب محیط زیستی، اقتصادی و اکولوژیکی محل های دفن سبب توجه بیش تر به انتخاب محل دفن مناسب برای پسماندهای شهری شده است. هدف از این پژوهش، پیشنهاد بهترین مکان برای دفن پسماندهای شهری شهر قزوین می باشد. در مطالعه حاضر نخست معیارها و اصول مکان یابی محل دفن پسماندهای شهری بر اساس منابع معتبر بیان شده است و سپس لایه های اطلاعاتی نظیر خاک شناسی، زمین شناسی، آبراهه، نقاط شهری و روستایی، اقلیم، جاده ها و ... برای شهر قزوین معرفی شدند. با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) و بهره گیری از لایه های اطلاعاتی از طریق وزن گذاری لایه‌ها با استفاده از روش AHP در محیط نرم افزار10.3 ArcGIS، اطلاعات و نقشه ها تهیه شده اند. بر اساس نقشه ها و لایه های ایجاد شده، مکان های مستعد برای دفن بهداشتی در 5 کلاس مشخص شدند و زمین هایی با مساحت 70 هکتار به بالا را از میان زمین های کلاس پنجم جهت بهترین مکان برای دفن پسماند در بازه 40 ساله پیشنهاد شد. با تقسیم شهرستان قزوین به 4 منطقه، مکان های مناسب دفن برای زباله های شهرها و روستاهای هر منطقه معرفی گردید. براساس نتایج تحقیق مشخص شد محدوده مرکزی و شمالی شهر قزوین به دلیل نفوذپذیری کم و جنس خوب خاک، کاربری اراضی مناسب، فاصله و حریم مناسب از رودخانه ها، گسل ها، شهرها و روستاها، دسترسی و نزدیکی به جاده های ارتباطی، اقلیم خشک می تواند مناسب ترین مکان برای دفن پسماند شهری پیشنهاد شود. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  108 - بررسی ارتباط مشخصه های شکل زمین با زاد آوری طبیعی جنگل های دست کاشت (مطالعه موردی: پارک ملت استان زنجان)
  نگین عظیمی مریم داغستانی نینا رجایی
  یکی از عناصر مهم جنگل پوشش گیاهی است. مطالعه و شناخت پوشش گیاهی از ضروری‌ترین مسایل و تحقیقات در عرصه منابع‌طبیعی و محیط‌زیست است. پارک های جنگلی با توجه به نزدیکی به شهرها و تحت تاثیر گذاردن کیفیت زندگی حایز اهمیت است. زاداوری در پارک های جنگلی اهمیت زیادی دارد، در تحق چکیده کامل

  یکی از عناصر مهم جنگل پوشش گیاهی است. مطالعه و شناخت پوشش گیاهی از ضروری‌ترین مسایل و تحقیقات در عرصه منابع‌طبیعی و محیط‌زیست است. پارک های جنگلی با توجه به نزدیکی به شهرها و تحت تاثیر گذاردن کیفیت زندگی حایز اهمیت است. زاداوری در پارک های جنگلی اهمیت زیادی دارد، در تحقیق حاضر به بررسی نحوه زادآوری به منظور حفظ و توسعه جنگل پرداخته شده است. از این رو مطالعه حاضر باهدف بررسی زادآوری در ارتباط باشیب، جهت جغرافیایی و ارتفاع از سطح دربا صورت گرفته است. نمونه برداری با روش تصادفی سیتماتیک صورت پذیرفت و 35 پلات از منطقه پارک ملت استان تعیین و مشخصه‌های مورد نظر در پلات های مذکور مورد اندازه گیری قرار گرفت. در ابتدا آماره های توصیفی شاخصه های اندازه گیری شده با استفاده از نمودار بیان و سپس با استفاده از روش های پارامتری و ناپارامتری و در نهایت تأثیر مشخصه‌های شکل زمین بر صفات رشدی درختان و رابطه بین مشخصه‌های رشدی درختان با یکدیگر با استفاده از نسخه 21 نرم‌افزار SPSS بررسی شد. نتایج این مطالعه نشان داد که شیب بر مشخصه های رشدی مورد نظر تاثیر معنی داری نداشته است؛ لیکن جهت شیب بر ارتفاع زبان‌گنجشک، قطر سینه کتلپا، قطر سینه زبان‌گنجشک، متوسط قطر سینه کل، تاج‌پوشش اقاقیا، تاج پوشش زبان‌گنجشک، میانگین تاج‌پوشش درختان و تاج‌پوشش کلی پلات، تأثیر معنی‌داری داشت. همچنین تعداد درخت در هر پلات بر زادآوری، و سایر مشخصه های رشدی نیز معنی‌دار بود. بین شادابی اقاقیا با ارتفاع آن رابطه منفی وجود داشت. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  109 - تنگه استراتژیک و ژئوپلیتیک هرمز و نقش راهبردی ایران
  نصراله فلاح تبار
  چکیده براساس اعلام اداره ی اطلاعات انرژی آمریکا 32 درصد نفتی که در سال 2009 میلادی از راه دریا به بازار های بین المللی انتقال یافته، از طریق این تنگه بوده است. یعنی روزانه 15 میلیون بشکه نفت از طریق تنگه ی استراتژیک و ژئوپلیتیک هرمز به بازارهای بین المللی صادر شده است. چکیده کامل

  چکیده براساس اعلام اداره ی اطلاعات انرژی آمریکا 32 درصد نفتی که در سال 2009 میلادی از راه دریا به بازار های بین المللی انتقال یافته، از طریق این تنگه بوده است. یعنی روزانه 15 میلیون بشکه نفت از طریق تنگه ی استراتژیک و ژئوپلیتیک هرمز به بازارهای بین المللی صادر شده است. هدف پژوهش وصول به ارزش حیاتی تنگه ی هرمز برای جهان و نقش راهبردی ایران بر این گذرگاه حساس است. از جمله اینکه پاتریک کلاوسون، اظهار داشته: ... اگر این تنگه برای مدتی طولانی بسته شود، اقتصاد جهانی سقوط خواهد کرد. روش تحقیق، روش توصیفی- تحلیلی و با هدف کاربردی است و به جهت سابقه کهن آن از روش تاریخی نیز بهره گرفته شده است. حضرت امام (ره) در صحیفه می فرمایند: تحول حاصل شده است، دنیا به هم خورده است، انقلاب پیدا شده است در دنیا، و شما سرتان را زیر برف کرده اید و همان حرف های سابق را می زنید: اگر در خلیج فارس چه بشود، تنگ ی هرمز چه باشد، ماچه می کنیم... ، بفرمایید در خلیج ببینید چه خبر است! نتیجه گیری می شود که این بیان خود گویای نقش راهبردی تنگه ی هرمز و معبر عزت و اقتدار ایران در خلیج فارس است و حاوی پیامی کوبنده برای استکبار جهانی است که هیچگاه هوس ورود به این معبر استراتژیک و ژئو پلیتیک را در سر نپرورانند و حضورشان در خلیج فارس و یا تسلط بر تنگه ی هرمز، حضور در گردابی هولناک و مرگ آور است پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  110 - بررسی فلوریستیک و کورولوژی گیاهان منطقه میاندار در شهرستان گیلانغرب
  اله یار کمری مریم محمدی ایوب رزمجو احمد خزایی
  هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی فلوریستیک و کورولوژی گیاهان منطقه میاندار در شهرستان گیلانغرب است.مواد و روش‌ها: پس از تهیه نقشه (مقیاس: 1:25000) و مشاهده عکس‌ها و تعیین محدوده جغرافیایی منطقه، جمع‌آوری گیاهان در اواخر زمستان و همچنین تمام ماه‌های فصول بهار و تابستان سال 1390 چکیده کامل

  هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی فلوریستیک و کورولوژی گیاهان منطقه میاندار در شهرستان گیلانغرب است.مواد و روش‌ها: پس از تهیه نقشه (مقیاس: 1:25000) و مشاهده عکس‌ها و تعیین محدوده جغرافیایی منطقه، جمع‌آوری گیاهان در اواخر زمستان و همچنین تمام ماه‌های فصول بهار و تابستان سال 1390 انجام شد. نمونه‌های جمع‌آوری شده طبق روش مرسوم، تحت پرس خشک و روی مقواهای هرباریومی الصاق شدند.یافته‌ها: مجموعه رستنی‌های منطقه میاندار، بالغ بر 229 گونه گیاهی متعلق به 41 تیره و 148 جنس است. تیره‌های Asteraceae (33 گونه، 41/14 درصد)، papilionaceae (22 گونه، 6/9 درصد)، poaceae (19 گونه، 3/8 درصد)، Apiaceae (16 گونه، 99/6 درصد)، Lamiaceae (15 گونه، 55/6 درصد) و Liliaceae (12 گونه، 24/5 درصد)، به عنوان مهم‌ترین تیره‌های گیاهی موجود در منطقه هستند که در مجموع 09/51 درصد از کل گونه‌ها را شامل می‌شوند. از بزرگ‌ترین جنس‌های گیاهی منطقه مورد مطالعه می‌توان به جنس‌های Astraglus (10 گونه)، Silene (5 گونه)، Euphorbia (5 گونه) اشاره کرد. از نظر شکل زیستی 6/40 درصد گونه‌ها همی کریپتوفیت، 38/35 درصد تروفیت، 36/11 درصد کریپتوفیت، 3/8 درصد فانروفیت، 94/3 درصد کامفیت و 44/0درصد ژئوفیت هستند.نتیجه‌‌گیری: بررسی انتشار جغرافیایی فلور منطقه میاندار نشان داد که بیشترین پراکنش جغرافیایی به ناحیه ایرانی- تورانی با 122 گونه (27/53 درصد) و ایرانی- تورانی/ مدیترانه‌ای با 34 گونه (85/14 درصد) اختصاص دارد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  111 - نقش جغرافیای انسانی قزوین در مناسبات ایران و شبه قاره هند( متون ادبی – تاریخی فارسی)
  نصراله پورمحمدی املشی مریم غفوریان
  10.30495/dk.2022.690633
  قزوین شهری رجال‌پرور در طول تاریخ بعد از اسلام بوده است. تا زمان تیموریان و ایلخانان، این شهر و مناطق تابعۀ آن گریزگاه فراریان سیاسی و متهمان مذهبی بود. موقعیت جغرافیایی شهر سبب گردید از همان ابتدای حاکمیت صفویان، مورد توجه شاه اسماعیل و شاه تهماسب قرار گیرد. شاه تهماسب چکیده کامل

  قزوین شهری رجال‌پرور در طول تاریخ بعد از اسلام بوده است. تا زمان تیموریان و ایلخانان، این شهر و مناطق تابعۀ آن گریزگاه فراریان سیاسی و متهمان مذهبی بود. موقعیت جغرافیایی شهر سبب گردید از همان ابتدای حاکمیت صفویان، مورد توجه شاه اسماعیل و شاه تهماسب قرار گیرد. شاه تهماسب بنا به دلایل مختلف آن را به پایتختی برگزید. باتوجه به اینکه ابعاد فرهنگی – اقتصادی هر شهری تابع مرکزیت سیاسی آن است، بنابراین تمرکز حکومت و قدرت سیاسی در قزوین بر شرایط این شهر بسیار تأثیرگذار بود. بعد از انتقال پایتخت به اصفهان، قابلیت اقتصادی شهر رو به تنزل نهاد اما همچنان نقش سیاسی و فرهنگی خود را حفظ نمود. این در حالی است که به خاطر وجود علمای مذهبی، شاعران و نویسندگان و رجال صاحب‌منصب قزوین، نقش کلیدی در روابط فرهنگی – سیاسی و اقتصاد با خارج بخصوص شبه‌قاره ایفا می‌کرد و هم رجالی را از شهرهای دیگر جذب می‌نمود. در عین حال عواملی چون رسمی شدن مذهب تشیع، فشار مذهبی (تعصب) و قدرت سیاسی این خطّه، مهم‌ترین دلایل و بسترساز روابط فرهنگی – سیاسی ایران و دولت‎های خارجی بخصوص شبه‌قاره در این عصر بوده است. همچنین به دلیل روح تسامح مذهبی حاکم بر دربار هند نسبت به مهاجرین، هریک از آن‌ها نیز حلقه‌های فکری و فرهنگی بین ایران و سرزمین هند شدند. از سوی دیگر روابط و تعاملات تنگاتنگ سرزمین های ایران و هند در طول تاریخ، خود شاهد دیگری بر این مدعا است؛ به خصوص اینکه زبان و ادبیات فارسی در زمان تیموریان و مغولان ایران و هند از چنان حرکت و اقتداری برخوردار گردید که کلیۀ گزارش ها و مکاتبات حکومتی هند می بایست در کنار زبان بومی هند به فارسی نوشته می شد و شاعران هندی عهد تیموری در هندوستان غالباً دو زبانه بودند. همین امر سبب تشویق بومیان شبه قاره به فراگیری زبان فارسی گردید و به گواهی شواهد تاریخی، لغات فارسی در اغلب این نقاط، هماهنگ و هم رنگ واژه های بومی هندی شدند. روش پژوهش در این مقاله توصیفی – تحلیلی (کتابخانه ای) می باشد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  112 - تقابل های دو گانه در ساختار شعر خاقانی شروانی
  سیاوش مرادی محمد رضا قاری
  توسعه تصویر و خیال پردازی در شعر منوط به استفاده از همه ظرفیتهای زبان است ؛یکی از از ابزارهای تولید و توسعه تصاویر، توجه به روح تقابلی واژگان در فرهنگ و زبان است.براساس نظریه تقابلی زبان ، ذهن در مواجه با یک مدلول از تصور شهرت یکی به تصور شهرت دیگری منتقل می شود.بنابرای چکیده کامل

  توسعه تصویر و خیال پردازی در شعر منوط به استفاده از همه ظرفیتهای زبان است ؛یکی از از ابزارهای تولید و توسعه تصاویر، توجه به روح تقابلی واژگان در فرهنگ و زبان است.براساس نظریه تقابلی زبان ، ذهن در مواجه با یک مدلول از تصور شهرت یکی به تصور شهرت دیگری منتقل می شود.بنابراین رابطه بین کلمات و اصطلاحات و نشانه ها در یک سیستم و ساختار زبانی آشکار می گردد.اشعار خاقانی در اغلب موارد با شبکه ای از تصاویر متعدد که با بهره مندی از علوم و فنون مختلف حاصل آمده ، در هم تنیده شده است. رابطه تقابلی یکی از موارد اصلی این شبکه است که در محور افقی شعر خاقانی بسیار نیرومند عمل می کند. این الگوی ساختاری در شعر خاقانی در حوزه های مختلف بررسی و طبقه شده است ؛ تا بدین وسیله راهی به دنیای ذهن و تفکّر شعری خاقانی گشوده گردد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  113 - Land suitability assessment using ANP in a GIS environment for Tourism Development Site (Case study: Lavasan-e Kuchak Rural District, Tehran province, Iran)
  Elham Eftekhari Masoud Mahdavi
  The selection of a tourism development site involves a complex array of decision criteria that may have interdependence relationships within and between them. This study assessed the possibility of establishing natural tourism development site in Lavasan-e Kuchak Rural چکیده کامل

  The selection of a tourism development site involves a complex array of decision criteria that may have interdependence relationships within and between them. This study assessed the possibility of establishing natural tourism development site in Lavasan-e Kuchak Rural District (Tehran province) in Iran by using analytic network process (ANP) in a geographical information system (GIS) environment. ANP and the overlaying process were done on GIS. Using 10 information layers in three main criteria including Site Feature, Infrastructures & Services, and Risk & Sensitive Areas, the land suitability map was produced and reclassified into 5 scored divisions from least suitable to most suitable areas. The results showed that about 15.87 of the area of Lavasan-e Kuchak Rural District is most suitable for establishment of tourism development. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  114 - The Role of Tourism Climate Index with the emphasis on climate is A case study in north of Iran (Gilan province)
  Ayoub Badraghnejad Hossein Mousazadeh Hosein Kor
  Climate builds not only a resource for tourism as a driver but can be a limitation. Climate is usually described by air temperature and rain conditions and sometimes by the sunshine duration at a location. Nevertheless, these parameters are less representative for the s چکیده کامل

  Climate builds not only a resource for tourism as a driver but can be a limitation. Climate is usually described by air temperature and rain conditions and sometimes by the sunshine duration at a location. Nevertheless, these parameters are less representative for the spatial and temporal climate variability of a region and do not cover all the components of climate. In this research, due to the impact of climatic factors in tourism planning, determining tourism climate index (TCI) is of great concern. In this project, to assess the tourism climatic conditions using bioclimatic index (Tourism Climate Index), data from 10 synoptic stations of Gilan in a 10-year period (2012-2003) was collected and incomplete data through linear regression was rebuilt. In this system model, 7 parameters, the average monthly rainfall, average temperature, average relative humidity, maximum temperature, minimum relative, the mean daily sunshine duration and wind speed were evaluated. The aim of this study is to investigate the conditions of tourism climate in Gilan province based on TCI tourism climate and using the techniques of geographic information systems (GIS), they have mapped out and prepared the map of TCI for all months of the year. The results of this study showed that the optimal conditions in the region in terms of tourism climate are in May and the most difficult month in terms of tourism climate is in November which was the lowest TCI. In terms of geographical coverage, the ideal climatic conditions are more dominant in the North West (including the cities of Talesh, Astara, Anzali, Kiashahr, Roudsar). پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  115 - تهیه نقشه‏ های پراکنش و ارزیابی تنوع ‏زیستی گیاهان‏ هرز در کشت‏ بوم‏های کلزا با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) (مطالعه موردی: بخش سرخنکلاته، شهرستان گرگان)
  راضیه شاهی حسین کاظمی بهنام کامکار احمد ندیمی محسن حسینعلی زاده حسن یگانه
  با اطـلاع از وجـود گیاهان هرز خاص در یک منطقه می توان در مورد روش های کنترل آنها بهتر تصمیم‌گیری و برنامه ریزی نمود. در غیـر ایـن صورت اعمال روش های مختلف کنترل، اثرگذاری مطلوبی نخواهد داشت. در این مطالعه به منظور شناسایی و تهیه نقشه پراکنش گیاهان هرز مزارع کلزا د چکیده کامل

  با اطـلاع از وجـود گیاهان هرز خاص در یک منطقه می توان در مورد روش های کنترل آنها بهتر تصمیم‌گیری و برنامه ریزی نمود. در غیـر ایـن صورت اعمال روش های مختلف کنترل، اثرگذاری مطلوبی نخواهد داشت. در این مطالعه به منظور شناسایی و تهیه نقشه پراکنش گیاهان هرز مزارع کلزا در بخش سرخنکلاته شهرستان گرگان، تعداد 50 مزرعه انتخاب وگونه های هرز بر اساس الگوی W در دو مرحله نمونه برداری و شناسایی شدند. سپس با استفاده از روابط موجود، فراوانی، فراوانی نسبی، یکنواختی گونه و انواع شاخص های تنوع زیستی محاسبه شد. در هر مزرعه مختصات جغرافیایی و ارتفاع از سطح دریای محل نمونه برداری توسط دستگاهGPS مدل گارمین لمسی ثبت شد. اطلاعات به دست آمده با استفاده از نرم افزار Arc GIS نسخه 3/10 پردازش و نقشه پراکنش کلیه گیاهان هرز مزارع کلزا تهیه شد. نتایج نشان داد که در مزارع کلزا منطقه سرخنکلاته تعداد 41 گونه گیاه هرز (20 گونه در مرحله قبل از سمپاشی و 21 گونه در مرحله بعد از سمپاشی) از 14 خانواده گیاهی حضور داشتند که خانواده های گندمیان، کاسنی ها، نخود، شب بو و هفت بند مهم‌ترین آنها بودند. در مرحله قبل از سمپاشی سهم گونه های یکساله، چندساله و دوساله به ترتیب 75، 15 و 10 درصد، و در مرحله بعد از سمپاشی سهم آنها به ترتیب 66/66، 80/23 و 52/9 بود. از نظر رویشی نیز در مرحله قبل و بعد از سمپاشی به ترتیب 80 و 19/76 درصد دولپه ای و 20 و 80/23 درصد تک لپه ای بودند. طبق نتایج به دست آمده از شاخص های تنوع زیستی، گیاهان هرز در مرحله بعد از سمپاشی نسبت به مرحله قبل از سمپاشی از تنوع بیشتری برخوردار بودند. همچنن نتایج مربوط به نقشه های پراکنش گیاهان هرز نشان داد که عمده گیاهان هرز غالب منطقه در قسمت های شرق و جنوب منطقه پراکنده هستند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  116 - Intra-specific differentiation, genetic variability and their prospect for exploitation in medicinally important plant Black henbane (<i>Hyoscyamus niger</i> L.)
  Renu Yadav Raj Kishori Lal Ved Ram Singh
  Black henbane (Hyoscyamus niger L.) is frequently cultivated as a rich source of tropane alkaloids particularly hyoscyamine and hyoscine (Scopolamine) which are extracted from its whole aerial herb including dried leaves and flowering tops. These valuable natural compou چکیده کامل

  Black henbane (Hyoscyamus niger L.) is frequently cultivated as a rich source of tropane alkaloids particularly hyoscyamine and hyoscine (Scopolamine) which are extracted from its whole aerial herb including dried leaves and flowering tops. These valuable natural compounds are widely used in modern medicinal preparations as well as pharmaceutical industries in India and around the world. In the present study, genetic divergence among twenty-nine accessions of Hyoscyamus niger L. was evaluated for the nature along with amount of genetic diversity for eleven economic traits. Accordingly, all the twenty-nine accessions were grouped into eight diverse clusters (cluster I-VIII). The enormous diversity was also indicated by the wide range of D&sup2;-values (4.032 to 544.535). A number of unique accessions HN-30, HN-31, HN-15, HN-22-Y, and HN-29-Y were identified that may be interesting genotypes for the genetic improvement of the different morphometric and tropane alkaloid traits. Therefore, these accessions can be further exploited in future hybridization programs for the development of a new variety/cultivar for commercial productions. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  117 - How Linguistically Anxious Are Chinese EFL Students ? A case study of some migrant students in Xijiao School, Ningbo, China
  Zhang Jianmin Ma Chen
  10.30486/relp.2020.1889412.1177
  Studies of foreign language anxiety normally focus on either students at college or high schools, but this investigation concentrated on two junior schools: one consisting of migrant students; the other of urban students. It is intended to compare hypothesized differenc چکیده کامل

  Studies of foreign language anxiety normally focus on either students at college or high schools, but this investigation concentrated on two junior schools: one consisting of migrant students; the other of urban students. It is intended to compare hypothesized differences between the two types of students concerning language anxiety. The research used the Foreign Language Classroom Anxiety Scale (FLCAS) to measure the level of language anxiety of all the participants. Using the same procedures and standards to collect data from two schools, it investigated whether EFL migrant students experience a higher degree of language anxiety than their urban peers. After looking at the three main components of foreign language anxiety-communication apprehension, test anxiety, and fear of negative evaluation, it is concluded that foreign language anxiety of migrant students was more significantly experienced by most of the migrant students in question as compared with their peers. The study went a step further to investigate the possible factors leading to language anxiety among migrant students. The data from interviews and the questionnaire conducted on these students showed that lack of continued and coherent instruction, teachers&rsquo; unawareness, parents&rsquo; inadequate attention, and stress from peers are found to be the major factors. New geographical and social surroundings were additional factors leading to a higher level of language anxiety which aggravates their low self-esteem and poor language performance. The study is of practical significance to language teachers as they might use the findings to guide their daily teaching. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  118 - Biogeography-based Optimized Adaptive Neuro-Fuzzy Control of a Nonlinear Active Suspension System
  Ali Fayazi Hossein Ghayoumi Zadeh
  10.52547/mjtd.11.1.43
  This paper presents an optimum network structure based on a BBO tuned adaptive neuro-fuzzy inference system (ANFIS) to control an active suspension system (ASS). The unsupervised learning via Biogeography-Based Optimization (BBO) algorithm is used to train the ANFIS net چکیده کامل

  This paper presents an optimum network structure based on a BBO tuned adaptive neuro-fuzzy inference system (ANFIS) to control an active suspension system (ASS). The unsupervised learning via Biogeography-Based Optimization (BBO) algorithm is used to train the ANFIS network. The optimal proportional-integral-derivative controller tuned based on the LQR method is used to generate the training data set. ANFIS base on Fuzzy c-means (FCM) clustering algorithm is applied to approximate the relationships between the vehicle body (sprung mass) vertical input velocity and the actuator output force. BBO algorithm is used to optimize fuzzy c means clustering parameters. The numerical simulation results showed that the proposed optimized BBO-FCMANFIS based vehicle suspension system has better performance as compared with the optimal LQR-PID controller under uncertainties in both of reducing actuator energy consumption and the suppression of the vibration of the sprung mass acceleration, with a 43% and 9.5% reduction, respectively. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  119 - مکانیابی نیروگاه های خورشیدی با استفاده از داده های اقلیمی و سامانه اطلاعات مکانی (مطالعة موردی: استان ایلام)
  هدی احمدی جعفر مرشدی فریده عظیمی
  هدف از این تحقیق تعیین مکان مناسب جهت احداث نیروگاه خورشیدی با توجه به معیار و گزینه های اقلیم (دما، تابش، بارش، ساعت آفتابی، تبخیر)، توپوگرافی (ارتفاع، شیب، جهت شیب، فاصله از گسل)، محیط زیست (کاربری اراضی، رودخانه ها) و محیط انسانی (محدوده مسکونی، راه ها) در محیط سیستم چکیده کامل

  هدف از این تحقیق تعیین مکان مناسب جهت احداث نیروگاه خورشیدی با توجه به معیار و گزینه های اقلیم (دما، تابش، بارش، ساعت آفتابی، تبخیر)، توپوگرافی (ارتفاع، شیب، جهت شیب، فاصله از گسل)، محیط زیست (کاربری اراضی، رودخانه ها) و محیط انسانی (محدوده مسکونی، راه ها) در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی و مدل سلسله مراتبی در استان ایلام است. بر اساس نقش و اهمیت این فاکتورها آمار هر کدام از پارامترها در نرم افزار اکسل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و نقشه هر کدام از معیارها در محیط (GIS) تهیه گردید و وزن هر کدام از معیارها با روش فرآیند سلسله مراتبی (AHP) تعیین گردید. از محیط نرم افزار ArcGIS&reg;9.3 برای مدلسازی و تلفیق داده ها استفاده شد و نقشه احداث نیروگاه خورشیدی در چهار کلاس مختلف (ضعیف، متوسط، خوب و خیلی خوب) به دست آمد. نتایج نشان داد پهنه هایی که در منطقه با توان خیلی خوب شناسایی شدند مساحتی حدود 1510812500 متر مربع را به خود اختصاص دادند که مناطق جنوبی و غربی استان ایلام بهترین مکان های احداث نیروگاه‌ خورشیدی هستند. نتایح همچنین نشان داد که سیستم اطلاعات جغرافیایی به عنوان یک سیستم پشتیبانی تصمیم گیری و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی مدل انعطاف پذیری در مدلسازی داده های مکانی در انتخاب مکان مناسب نیروگاه خورشیدی است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  120 - ارزیابی آسیب‌پذیری آبخوان رامهرمز با تلفیق مدل دراستیک و تحلیل سلسله مراتبی
  پوریا مرادی حسن روحی کاظم رنگزن نصرالله کلانتری نازنین قنبری
  در مسائل مدیریت منابع آب زیرزمینی ارزیابی آسیب‌پذیری آبخوان‌ها به منظور حافظت از این منابع در برابر آلودگی، از اهمیت بالایی برخوردار است. یکی از راه‌کارهای مهم و اولیه برای جلوگیری از آلودگی آب‌های زیرزمینی، شناسایی مناطق آسیب‌پذیر آبخوان و استفاده از نتایج آن برای مدیر چکیده کامل

  در مسائل مدیریت منابع آب زیرزمینی ارزیابی آسیب‌پذیری آبخوان‌ها به منظور حافظت از این منابع در برابر آلودگی، از اهمیت بالایی برخوردار است. یکی از راه‌کارهای مهم و اولیه برای جلوگیری از آلودگی آب‌های زیرزمینی، شناسایی مناطق آسیب‌پذیر آبخوان و استفاده از نتایج آن برای مدیریت کاربری اراضی است. در این تحقیق، آسیب پذیری آبخوان آبرفتی دشت رامهرمز در برابر آلودگی، به کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی و مدل دراستیک ارزیابی شده است. در مدل دراستیک نقشه هفت خصوصیات هیدروژئولوژیکی مؤثر بر آلودگی آب‌های زیرزمینی (عمق تا سطح ایستابی، تغذیه خالص آبخوان، محیط آبخوان، محیط خاک، توپوگرافی، منطقۀ غیراشباع و هدایت هیدرولیکی) با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی با یکدیگر ترکیب، و نقشه آسیب‌پذیری آبخوان تهیه گردید. تلفیق لایه ها با سه روش دراستیک- دراستیک، دراستیک- فرآیند سلسله مراتبی و فرآیند سلسله مراتبی- فرآیند سلسله مراتبی انجام شد. از داده‌های نیترات برای صحت سنجی مدل به‌دست‌آمده، استفاده گردید. نتایج نشان می دهد که قسمت وسیعی از دشت دارای آسیب پذیری کم تا متوسط بوده و تنها قسمت های جنوب شرق دارای آسیب پذیری زیاد می باشد. همچنین نتایج دو روش دراستیک- دراستیک، دراستیک- فرآیند سلسله مراتبی نسبت به روش فرآیند سلسله مراتبی- فرآیند سلسله مراتبی جواب‌های بهتری را در منطقه موردمطالعه داشته اند. مقادیر همبستگی میان شاخص کیو (Q) و غلظت نیترات در روش های دراستیک- دراستیک، دراستیک- فرآیند سلسله مراتبی و فرآیند سلسله مراتبی- فرآیند سلسله به ترتیب 97/0، 96/0 و 81/0 به دست آمد که تأییدی بر نتایج حاصل‌شده است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  121 - نقشه پتانسیل احداث مراکز مستعد دفاعی در جنگل های غرب کشور- استان ایلام با استفاده از مدل فرآیند تحلیل سلسله مراتبی
  محمد فلاح ززولی رضا آقاطاهر مهرداد زرافشار محسن جعفری
  جنگل های بلوط غرب همواره مورد توجه گروهک های تروریستی قرار داشته است، لذا بحث مکان یابی مراکز مستعد دفاعی با رعایت اصول پدافند غیر عامل حیاتی و ضروری است. هدف از این تحقیق، کاربرد مدل فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) در تهیة نقشه پتانسیل مراکز مستعد دفاعی و بررسی منابع د چکیده کامل

  جنگل های بلوط غرب همواره مورد توجه گروهک های تروریستی قرار داشته است، لذا بحث مکان یابی مراکز مستعد دفاعی با رعایت اصول پدافند غیر عامل حیاتی و ضروری است. هدف از این تحقیق، کاربرد مدل فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) در تهیة نقشه پتانسیل مراکز مستعد دفاعی و بررسی منابع در بخشی از جنگل های تنک غرب کشور در استان ایلام است. ابتدا با استفاده از نظرات کارشناسان دفاعی، هشت لایة اطلاعاتی مؤثر در تعیین مراکز مستعد دفاعی (سنگ شناسی، فاصله از مناطق شهری، فاصله از روستاها، درصد شیب، جهت شیب، طبقات ارتفاعی، فاصله از شبکه آبراهه و فاصله از جاده) انتخاب و نقشه های مذکور در محیط ArcGIS&reg;9.3 رقومی گردید. اولویت‌بندی عوامل مؤثر با استفاده از نظر کارشناسان در محیطExpert Choice (EC2000) انجام شد. نتایج اولویت بندی معیارها با استفاده از روش مقایسة زوجی نشان داد که عوامل فاصله از شهرها، فاصله از روستاها، فاصله از جاده ها و سنگ شناسی به ترتیب با وزن های 351/0، 222/0، 160/0، و 109/0 بیشترین تأثیر و عوامل ارتفاع (021/0) و فاصله از شبکه آبراهه ها (030/0) کم ترین تأثیر را در مکان یابی مراکز مستعد دفاعی منطقه مورد مطالعه داشته اند. هم چنین نتایج نشان داد که واحدهای زمین شناسی دوران سنوزوئیک، فواصل 15000-10000 متری از شهرها، فواصل بیشتر از 6000 متری از جاده ها، کلاس شیب 20-10 درصد، جهت های جغرافیایی شرقی، طبقات ارتفاعی 1500-1000 متری، فواصل بیش از 3000 متر و طبقه 5000-3000 متری آبراهه ها و جاده ها مناسب ترین مناطق برای تهیه نقشه پتانسیل مراکز نظامی در جنگل های تنک غرب معرفی شده اند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  122 - تعیین رویشگاه بالقوه گاوزبان خارک‌دار (Anchusa strigosa) با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی و سیستم اطلاعات جغرافیایی در شهرستان دزفول
  مجید صادقی نیا مهدی تازه زهرا جعفری کوروش کیانی
  توسعه گیاهان بومی یکی از راهکارهای احیاء مراتع تخریب شده می باشد. گاوزبان خارک دار (Anchusa strigosa) یکی از گونه های مرتعی شهرستان دزفول و گونه ای دارویی و صادراتی است. با توجه به تخریب این‌گونه، تحت تأثیر چرای مفرط و تخریب مراتع، می توان با ملاحظه خواهش های اکولوژیکی چکیده کامل

  توسعه گیاهان بومی یکی از راهکارهای احیاء مراتع تخریب شده می باشد. گاوزبان خارک دار (Anchusa strigosa) یکی از گونه های مرتعی شهرستان دزفول و گونه ای دارویی و صادراتی است. با توجه به تخریب این‌گونه، تحت تأثیر چرای مفرط و تخریب مراتع، می توان با ملاحظه خواهش های اکولوژیکی گونه مذکور، اقدام به توسعه رویشگاهی آن نمود. هدف از این تحقیق تعیین رویشگاه بالقوه برای توسعه گونه گاوزبان خارک دار با توجه به معیارهای اقلیمی، خاکی و توپوگرافی با استفاده از سامانه های اطلاعات جغرافیایی و تحلیل سلسله مراتبی می‌باشد. برای این منظور در سال 1394 از داده های مکانی حضور گونه به عنوان مکان های بالفعل برای رویش استفاده شد. بخشی از اطلاعات رویشگاهی این‌گونه با استفاده از مطالعات زمینی و برداشت نقاط حضور آن استخراج شد. بدین ترتیب که ابتدا نقشه نقطه ای مناطق حضور بر اساس بازدید میدانی تهیه و سپس اطلاعات بیوفیزیکی رویشگاه های فعلی استخراج شد. جهت تکمیل اطلاعات فوق، خواهش های اکولوژیک گونه مذکور استخراج و با اطلاعات زمینی تلفیق شد. نقشه شش معیار در محیط ArcGIS&reg;10.1 تهیه، طبقه بندی و استانداردسازی شد. ازآنجاکه وزن لایه های مذکور یکسان نیست، جهت اولویت‌بندی مناطق مستعد رویشگاهی از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی جهت وزن دهی استفاده شد. نتایج این تحقیق نشان داد از کل مساحت 3/464547 هکتاری منطقه، 31 درصد رویشگاه خوب، 38 درصد رویشگاه متوسط، 7 درصد جزء رویشگاه های ضعیف تا خیلی ضعیف می باشد. درواقع مقدار مساحت مناطق رویشگاهی مناسب برای رشد و استقرار این‌گونه 2/349909 هکتار است. همچنین از نتایج تحقیق استنباط می شود که بارندگی بیشترین وزن و شیب کمترین وزن را دارد که نشان داد که معیار بارندگی مهم‌ترین و شیب بی اهمیت ترین برای رشد این‌گونه است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  123 - مدلسازی رویشگاه بالقوه گون سفید با استفاده از روش‌های تحلیل عاملی آشیان بوم‌شناختی و رگرسیون لجستیک (مطالعه موردی: مراتع ییلاقی بلدۀ نور)
  فرهاد برنا رضا تمرتاش محمدرضا طاطیان وحید غلامی
  تحقیق حاضر با هدف مدلسازی و تهیۀ نقشۀ پیش بینی گونۀ گون سفید Astragalus gossypinus با استفاده از روش رگرسیون لجستیک و تحلیل عاملی آشیان بوم شناختی در مراتع ییلاقی منطقه بلدۀ نور استان مازندران انجام شد. برای دستیابی به این هدف نقشۀ متغیرهای محیطی به در محیط ArcGIS&reg;9 چکیده کامل

  تحقیق حاضر با هدف مدلسازی و تهیۀ نقشۀ پیش بینی گونۀ گون سفید Astragalus gossypinus با استفاده از روش رگرسیون لجستیک و تحلیل عاملی آشیان بوم شناختی در مراتع ییلاقی منطقه بلدۀ نور استان مازندران انجام شد. برای دستیابی به این هدف نقشۀ متغیرهای محیطی به در محیط ArcGIS&reg;9.3 در اندازه سلولی 10&times;10 تهیه گردید. 80 سایت به عنوان مکان های حضور و غیاب گونه با روش نمونه برداری طبقه بندی &ndash; تصادفی ثبت گردید. در هر سایت اطلاعات مربوط به حضور و غیاب گونه و متغیرهای محیطی ثبت و ارتباط بین پراکنش گونه و عوامل محیطی با استفاده از دو روش رگرسیون لجستیک و تحلیل عاملی آشیان بوم شناختی تعیین و نقشۀ پیش بینی پراکنش گونۀ گون سفید تهیه گردید. نتایج حاصل از مدل رگرسیون لجستیک نشان داد که ارتفاع، اسیدیته خاک، کربن آلی خاک و دما در مرطوب ترین و خشک ترین فصل عوامل مهم تأثیرگذار بر پراکنش این گونه می باشد. بر اساس نتایج این مدل تحلیل عاملی آشیان بوم شناختی، متغیرهای جهت جغرافیایی، میزان شن و مواد خنثی شده خاک، بارندگی در فصل بارش و دما در سردترین فصل به عنوان متغیرهای محیطی تأثیرگذار مورد استفاده قرار گرفتند. مقادیر شاخص های کاپا و سطح زیرمنحنی پلات های ROC به ترتیب برابر 42/0 و 78/0 برای مدل رگرسیون لجستیک و 84/0 و 92/0 برای مدل تحلیل عاملی آشیان بوم شناختی می باشد که دلالت بر دقت بالاتر مدل پروفیلی نسبت به مدل متمایزکنندۀ گروهی در منطقه مورد مطالعه می باشد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  124 - ارزیابی کارایی شبکه عصبی مصنوعی در پیش بینی روند بیابان زایی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS (مطالعة موردی: دشت دهلران، ایلام)
  ثریا یعقوبی مرزبان فرامرزی حاجی کریمی جواد سروریان
  یکی از مشکلات اصلی مناطق خشک و نیمه‌خشک حاکمیت پدیده بیابان زایی است. بنابراین، شناخت و پیش‌بینی عوامل مؤثر در پیشرفت پدیده بیابان‌زایی می‌تواند در مدیریت بهتر این مناطق مؤثر واقع شود. هدف از این تحقیق ارزیابی صحت مدل شبکه عصبی مصنوعی در پیش‌بینی روند بیابان‌زایی و انتخ چکیده کامل

  یکی از مشکلات اصلی مناطق خشک و نیمه‌خشک حاکمیت پدیده بیابان زایی است. بنابراین، شناخت و پیش‌بینی عوامل مؤثر در پیشرفت پدیده بیابان‌زایی می‌تواند در مدیریت بهتر این مناطق مؤثر واقع شود. هدف از این تحقیق ارزیابی صحت مدل شبکه عصبی مصنوعی در پیش‌بینی روند بیابان‌زایی و انتخاب مؤثرترین معیار بیابان‌زایی در دشت دهلران با استفاده از مدل ایرانی ارزیابی وضعیت بیابان‌زایی (IMDPA) است. در این روش دو معیار آب و اقلیم به عنوان عوامل مؤثر در بیابان‌زایی انتخاب شدند. برای معیار اقلیم سه شاخص بارش سالانه، شاخص SPI و تداوم خشک‌سالی و برای معیار آب پنج شاخص افت آب، نسبت جذب سدیم، کلر، هدایت الکتریکی و کل مواد محلول در آب ارزیابی شد. با استفاده از مدل مذکور هر شاخص امتیازدهی شد. سپس با میانگین هندسی نقشه‌های معیار و شدت بیابان‌زایی در نرم‌افزار ArcGIS&reg;93 برای دوره مورد نظر تهیه شد. در نهایت داده‌ها به شبکه عصبی مصنوعی جهت پیش‌بینی وارد شدند. نتایج نشان‌دهنده کارایی بالای مدل‌های شبکه عصبی مصنوعی در پیش‌بینی روند بیابان‌زایی بود به گونه‌ای که دقت شبکه بالای 80 درصد و میانگین مربعات خطا کمتر از یک بدست آمد. همین‌طور بر اساس نتایج بدست آمده برای دوره پیش‌بینی شده مهم‌ترین معیارهای احتمالی تأثیرگذار بر شدت بیابان‌زایی منطقه به ترتیب معیارهای اقلیم و آب با متوسط‌ وزنی 2 (متوسط زیر کلاس 1، 2 و 3)، 84/1 (متوسط زیر کلاس 1 و 2) رتبه‌بندی گردیدند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  125 - ارزیابی شدت بیابان زایی با استفاده از مدل ایرانی بیابان زایی IMDPA (مطالعة موردی: دشت عباس، استان ایلام)
  مریم ممبنی عبدالعلی کرمشاهی فرزاد آزادنیا پرویز گرایی کامران کریمی
  تحقیق حاضر به منظور بررسی پتانسیل بیابان‌زایی دشت عباس در منطقه نیمه‌خشک ایلام به وسعت 8/18028 هکتار با تکیه بر معیارهای خاک و پوشش گیاهی با استفاده از مدل ایرانی بیابان زایی صورت گرفت. با استفاده از این مدل هر یک از شاخص‌های عمق مؤثر خاک، بافت خاک، هدایت الکتریکی، درصد چکیده کامل

  تحقیق حاضر به منظور بررسی پتانسیل بیابان‌زایی دشت عباس در منطقه نیمه‌خشک ایلام به وسعت 8/18028 هکتار با تکیه بر معیارهای خاک و پوشش گیاهی با استفاده از مدل ایرانی بیابان زایی صورت گرفت. با استفاده از این مدل هر یک از شاخص‌های عمق مؤثر خاک، بافت خاک، هدایت الکتریکی، درصد سنگ و سنگریزه، بهره‌برداری از پوشش گیاهی، تجدید حیات و وضعیت پوشش گیاهی با کمک نرم‌افزار ArcGIS&reg;9.3، بدست آمده و نقشه مربوط به وضعیت هرکدام از معیارها تهیه شد. در نهایت با تلفیق و تعیین میانگین هندسی معیارها نقشه شدت بیابان‌زایی بدست آمد. نقشه شدت بیابان زایی بر اساس معیار خاک نشان می دهد که بالغ بر 4843 هکتار از منطقه که برابر با 8/28% است در طبقه کم و 13185 هکتار که معادل 13/73 درصد از منطقه است در طبقه متوسط قرار دارد. همچنین نتایج حاصل از میانگین هندسی شاخص های معیار پوشش گیاهی حاکی از این است که 99/7005 هکتار (86/38%) از مساحت دشت در طبقه کم، 45/407 هکتار (26/2%) از مساحت منطقه در طبقه متوسط و 35/10615 هکتار (88/58%) از مساحت منطقه در طبقه شدید جای دارد. نتایج حاصل از ارزش دهی معیارهای مورد بررسی بیان کننده این است که معیار پوشش گیاهی با ارزش 6/2 مؤثرترین معیار در افزایش شدت بیابان زایی دشت عباس است. بر این اساس مشاهده می شود که ارزش کمی شدت بیابان زایی برای کل منطقه در طبقه متوسط قرار گرفته است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  126 - مدلسازی بومگردی در تفرج گسترده با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (مطالعۀ موردی: منطقه ونایی بروجرد)
  علی آریاپور مسلم حدیدی الهه کرمی گلناز خردمند مسعود گودرزی
  هدف از مطالعه حاضر مدل‌سازی شایستگی گردشگری گسترده حوزه آبخیز ونایی شهرستان بروجرد در استان لرستان، تعیین کلاس‌های مختلف شایستگی، امکان رفع موانع کم کننده شایستگی و تعیین اولویت عوامل مؤثر بر شایستگی است. این تحقیق در سال 1394 بصورت کتابخانه‌ای، پرسشنامه‌ای و میدانی صور چکیده کامل

  هدف از مطالعه حاضر مدل‌سازی شایستگی گردشگری گسترده حوزه آبخیز ونایی شهرستان بروجرد در استان لرستان، تعیین کلاس‌های مختلف شایستگی، امکان رفع موانع کم کننده شایستگی و تعیین اولویت عوامل مؤثر بر شایستگی است. این تحقیق در سال 1394 بصورت کتابخانه‌ای، پرسشنامه‌ای و میدانی صورت گرفت. با استفاده از سوابق کتابخانه‌ای، نظرات متخصصین و استخراج نظرات گردشگران از پرسشنامه استاندارد و نیز از طریق آنالیز تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، ابتدا عوامل مؤثر بر گردشگری رتبه‌بندی شدند. سپس لایه‌های اطلاعاتی و مکانی متناظر هر عامل از طریق منابع موجود مانند نقشه‌های توپوگرافی، تصاویر ماهواره‌ای، خرید نقشه‌ها، استفاده از اطلاعات ادارات منطقه و نقشه‌های پایه در محیط ArcGIS&reg;9.3 تلفیق شدند. معیارهای مورد بررسی به دو دسته کلی فیزیکی و غیر فیزیکی تقسیم شدند. در مجموع با توجه به نوع گردشگری گسترده 12 معیار مورد ارزیابی قرار گرفته و نقشه‌های هر کدام جداگانه در محیط نرم‌افزار تولید و بر اساس رتبه‌بندی با هم تلفیق شدند. نتایج نشان داد که دو معیار کلی از نظر ارزش و اولویت با هم یکسان هستند. نتایج نشان داد که در معیار فیزیکی، حساسیت خاک به فرسایش مهم‌ترین عامل و فاصله از جاده‌ها کم‌اهمیت‌ترین معیار به ترتیب با ضرایب 22/0 و 01/0 بودند. ضریب ناسازگاری در این نوع مقایسه 4/0 بود که نشان از مقایسه منطقی معیارها را دارد. نتایج معیارهای غیر فیزیکی (زیستی) نیز نشان داد که بین کاربری اراضی، تنوع جانوری و پوشش گیاهی اختلافی از نظر اولویت‌بندی وجود نداشت و ضرایب آن‌ها برابر می‌باشند. بر اساس طبقه‌بندی فائو مناطق بر اساس شایستگی به سه دسته از خیلی مناسب (1S) تا نامناسب (3S) طبقه‌بندی گردید. نتایج نشان داد که قسمت زیادی از منطقه در کلاس یک طبقه‌بندی کاملاً مناسب (1S) به مساحت 2150 هکتار، معادل 66/36 درصد قرار گرفت و این مساحت‌ها اغلب در ارتفاعات که مناسب کوهنوردی و کوه‌پیمایی هستند واقع شده است. قسمت‌هایی که ارتفاعات کمتر و یا بیشتر دشتی هستند دارای پتانسیل کمتری به مساحت 1235 هکتار با معادل 07/21 درصد است. در این مدل موانع طبیعی قابل رفعی وجود نداشت که با برطرف کردند آن‌ها بتوان پتانسیل گردشگری منطقه را افزایش داد. در مجموع باید توجه داشت که گسترش روستا و کم شدن پوشش گیاهی موجب اثراتی بر تنوع گیاهی و حیات‌وحش و نیز تخریب و آلودگی منطقه خواهد داشت که خود در مهر و موم‌های آتی موجب کاهش پتانسیل گردشگری شده و باید مسئولان محلی تصمیماتی در این خصوص اتخاذ نمایند. نیز در صورت احداث پناهگاه در محل مناسب منطقه و در میانه راه، موجب اطمینان خاطر گردشگران و افزایش پتانسیل کوهنوردی در منطقه و در نتیجه گسترش اکوتوریسم می‌شود. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  127 - پتانسیل‌یابی منابع آب زیرزمینی دشت ازنا – الیگودرز با استفاده از متغیرهای محیطی و مدل نسبت فراوانی
  سمیرا قربانی نژاد مانیا دانش فر امید رحمتی فاطمه فلاح علی حقی زاده ناصر طهماسبی پور
  افزایش جمعیت و استفاده بیش از حد از منابع مختلف آبی، منجر به توجه ویژه به منابع آبهای زیرزمینی شده است. در این تحقیق، کارایی مدل نسبت فراوانی در پتانسیل‌یابی منابع آب زیرزمینی دشت ازنا &ndash; الیگودرز استان لرستان مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا لایه‌های رقومی 11 معیار مؤث چکیده کامل

  افزایش جمعیت و استفاده بیش از حد از منابع مختلف آبی، منجر به توجه ویژه به منابع آبهای زیرزمینی شده است. در این تحقیق، کارایی مدل نسبت فراوانی در پتانسیل‌یابی منابع آب زیرزمینی دشت ازنا &ndash; الیگودرز استان لرستان مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا لایه‌های رقومی 11 معیار مؤثر در پتانسیل آب‌های زیرزمینی (ارتفاع زمین، سنگ‌شناسی، انحنای سطح زمین، شیب، جهت شیب، کاربری اراضی، فاصله از رودخانه، تراکم شبکۀ آبراهه‌ها، فاصله از گسل، تراکم گسل، خاک‌شناسی و شاخص رطوبت توپوگرافی) در GIS تهیه گردید. تعداد 370 چاه موجود در منطقه با آبدهی بیشتر از 11 (مترمکعب بر ساعت) به عنوان چاه‌های دارای آبدهی مناسب انتخاب و لایه موقعیت رقومی آن‌ها به‌صورت تصادفی به گروه‌های آموزش (70%) و اعتبارسنجی (30%) تقسیم گردید. سپس لایه‌های مربوط به متغیرهای محیطی طبقه‌بندی‌ و بر اساس تراکم چاه‌ها و مدل نسبت فراوانی، وزن هریک از کلاس‌ها تعیین گردید. در نهایت نقشه پتانسیل منابع آب زیرزمینی بر اساس مدل نسبت فراوانی تهیه شد. صحت نقشه نهایی بر اساس روش منحنی راک (ROC) ارزیابی گردید. نتایج نشان داد که نقشه پتانسیل منابع آب زیرزمینی تهیه شده بر اساس مدل نسبت فراوانی دارای 72/1% بوده که بیانگر قابلیت بالای این مدل در پتانسیل‌یابی منابع آب زیرزمینی است. نقشه پتانسیل منابع آب زیرزمینی منطقه نشان داد که کلاس‌های با پتانسیل کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد به ترتیب 210/79، 210/24، 210/29 و 209/24 کیلومترمربع را به خود اختصاص داده‌اند. لذا استفاده از مدل نسبت فراوانی در این منطقه قابل‌اعتماد است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  128 - بررسی شدت بیابان‌زایی با استفاده از مدل مدالوس (مطالعۀ موردی: اراضی غرب اهواز)
  عبدالرضا کاظمی نیا کاظم رنگزن مهدی محمودابادی
  با توجه به مفهوم بیابان‌زایی که عبارت است از تخریب اراضی در نواحی خشک نیمه‌خشک و نیمه مرطوبِ خشکِ ناشی از عوامل متعددی چون تغییرات اقلیمی و فعالیت‌های انسانی، این پدیده مدت‌هاست که یک مشکل جدّی اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی در بسیاری از کشورها شناخته شده است. در این تحق چکیده کامل

  با توجه به مفهوم بیابان‌زایی که عبارت است از تخریب اراضی در نواحی خشک نیمه‌خشک و نیمه مرطوبِ خشکِ ناشی از عوامل متعددی چون تغییرات اقلیمی و فعالیت‌های انسانی، این پدیده مدت‌هاست که یک مشکل جدّی اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی در بسیاری از کشورها شناخته شده است. در این تحقیق با استفاده از مدل مدالوس شدت بیابان‌زایی اراضی مناطق غربی شهر اهواز ارزیابی گردید. از داده های اقلیم، پوشش گیاهی، خاک و کاربری اراضی منطقه بعنوان معیارهای مؤثر در تعیین شدت بیابان‌زایی استفاده شد. در ابتدا هر معیار به صورت لایه اطلاعاتی وارد محیط GIS گردید و پس از پردازش، اقدام به وزن دهی معیارهای مذکور گردید. با تلفیق نقشه های رستری معیارها، با استفاده از میانگین‌گیری هندسی، شاخص حساسیت به بیابان زایی (ESAI) بدست آمد. بر اساس این شاخص نقشه نهایی حساسیت منطقه به بیابان‌زایی تهیه شد. نتایج نشان داد که منطقه از نظر تقسیم‌بندی‌های روش مدالوس، به لحاظ شدت بیابان زایی در چهار تیپ بحرانی کم (C1)، بحرانی متوسط (C2)، بحرانی زیاد (C3) و خیلی زیاد (C4) قرار دارد. نتایج همچنان نشان داد که 11% منطقه در کلاس بحرانی کم، 30% آن در کلاس بحرانی متوسط، 25% در کلاس بحرانی زیاد و 29% در کلاس بحرانی خیلی زیاد قرار دارد. معیار اقلیم با مقدار شاخص 2/6 بیشترین تأثیر را در بیابان‌زایی منطقه دارد که علت آن وزش بادهای شدید و افزایش تعداد روزهای طوفانی و گرد و غباری است. شاخص کاربری اراضی با ارزش عددی 1/5 کمترین اثر را دارد و علت آن، غیرقابل استفاده بودن اراضی منطقه و اجرای طرح های بیابان‌زدایی در منطقه است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  129 - طراحی شبکه جاده جنگلی به منظور توسعه گردشگری در منطقه حفاظت‏ شده ارسباران با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی
  منیژه طالبی باریس مجنونیان مجید مخدوم احسان عبدی محمود امید
  مسیرهای دسترسی از نیازهای اساسی جهت دست یابی به مناطق تفرجی و برنامه ریزی گردشگری هستند. هدف از این تحقیق، طراحی و ارزیابی شبکه جاده جنگلی به‌منظور انتخاب شبکه جاده بهینه جهت توسعه گردشگری در منطقه حفاظت شده ارسباران است. بدین منظور مناطق مستعد تفرجی با استفاده از روش س چکیده کامل

  مسیرهای دسترسی از نیازهای اساسی جهت دست یابی به مناطق تفرجی و برنامه ریزی گردشگری هستند. هدف از این تحقیق، طراحی و ارزیابی شبکه جاده جنگلی به‌منظور انتخاب شبکه جاده بهینه جهت توسعه گردشگری در منطقه حفاظت شده ارسباران است. بدین منظور مناطق مستعد تفرجی با استفاده از روش سیستمی مخدوم و شبکه عصبی پرسپترون چندلایه (MLP) ارزیابی و شناسایی شدند. برای تهیه نقشه شایستگی عبور جاده، معیارهای مؤثر بر طراحی جاده با روش منطق فازی استانداردشده و با توجه به اهمیت نسبی حاصل از فرایند تحلیل سلسله مراتبی تلفیق شدند. سپس گزینه های شبکه جاده جهت دسترسی به مناطق تفرجی در محیط GIS طراحی و از جهات فنی، محیط زیستی و اجتماعی- اقتصادی ارزیابی گردید. نتایج ارزیابی مناطق مستعد گردشگری نشان داد، بخش هایی از منطقه دارای توان برای تفرج متمرکز طبقه 2 (0.17%) و تفرج گسترده طبقه 2 (10.09%) می باشد. با توجه به نتایج وزن دهی معیارها، معیار شیب با مقدار 0.289 و معیار ارتفاع با مقدار 0.033 به ترتیب بیشترین و کمترین وزن را به خود اختصاص دادند. در کل 14 گزینه شبکه جاده طراحی شدند و بر اساس ارزیابی نهایی گزینه 7 با تراکم 3.34 متر در هکتار، قابلیت دسترسی (سخت) 64.68 درصد و با حداقل هزینه و اثرات محیط زیستی به‌عنوان گزینه بهینه انتخاب شد. بنابراین با در نظر گرفتن هزینه و اثرات محیط زیستی و با به‌کارگیری قابلیت های GIS می توان به طراحی اصولی شبکه جاده و درنتیجه توسعه جاده های دسترسی موجود به‌منظور توسعه گردشگری در منطقه پرداخت. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  130 - شناسایی و تفکیک رخساره های ژئومورفولوژی منطقه سبزوار با استفاده از سنجش‌ازدور و سیستم اطلاعات جغرافیایی
  اسماعیل سیلاخوری مجید اونق
  چشم اندازهای ژئومورفولوژی پایه و اساس بررسی های منابع طبیعی حوزه های آبخیز به شمار می رود. زیرا که این مناظر تحت تأثیر عوامل بسیاری مانند آب‌وهوا، خاک، هیدرولوژی، محیط‌ زیست، زمین‌شناسی و غیره هستند. در این پژوهش، منطقه سبزوار با روند ژئومورفولوژیکی متنوع از کوهستان چکیده کامل

  چشم اندازهای ژئومورفولوژی پایه و اساس بررسی های منابع طبیعی حوزه های آبخیز به شمار می رود. زیرا که این مناظر تحت تأثیر عوامل بسیاری مانند آب‌وهوا، خاک، هیدرولوژی، محیط‌ زیست، زمین‌شناسی و غیره هستند. در این پژوهش، منطقه سبزوار با روند ژئومورفولوژیکی متنوع از کوهستان تا پلایا انتخاب گردید تا با استفاده از سنجش‌ازدور و سیستم اطلاعات جغرافیایی رخساره ای ژئومورفولوژی آن شناسایی و تفکیک گردد. برای این منظور از تلفیق دو روش روی‌هم گذاری لایه ها و تفسیر بصری واحدهای فتومورفیک استفاده شد. درروش روی هم‌گذاری لایه ها نقشه های شیب، ارتفاع و زمین شناسی تهیه و طبقه بندی شد. در بخش تفسیر بصری، تصاویر ماهواره ای لندست 5 سنجنده TM مورداستفاده قرار گرفت. پس از پیش‌ پردازش تصاویر، تکنیک های تحلیل مؤلفه های اصلی، شاخص OIF، تصاویر کاذب‌رنگی، روش هیستوگرام متعادل شده و شاخص NDVI مورداستفاده قرار گرفت تا با تفسیر بصری، واحدهای فتومورفیک تفکیک گردند. درنهایت 4 واحد، 10 تیپ و 96 رخساره (در 261 تکرار) تفکیک شد. بررسی آماری با استفاده از آزمون مربع کای نشان داد که بین مساحت واحدها، تیپ ها و رخساره های بیابان‌زایی تفاوت معنی دار در سطح اطمینان 99 درصد مشاهده می شود که نشان دهنده تفکیک فضایی مناسب منطقه است. واحد دشت سر (50.97%)، تیپ دشت سر پایینی (25.97%) و رخساره مخروط افکنه با فرسایش آبراهه ای (375.43 ha) بیشترین پراکنش فضایی را در منطقه به خود اختصاص دادند. درنهایت می توان گفت روش روی هم‌گذاری لایه ها برای مناطق بیابانی ناتوان است و استفاده تلفیقی از تفسیر بصری واحدهای فتومورفیک می تواند این نقیصه را برطرف کرده و دقت نقشه خروجی را افزایش دهد. نقشه مذکور، جهت تهیه و اجرای طرح های مربوط به تعیین قابلیت اراضی، منابع طبیعی و مقابله با بیابان‌زایی می تواند مورداستفاده قرار گیرد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  131 - ارزیابی کارایی و پهنه بندی کیفی منابع آب زیرزمینی دشت نقده جهت مصارف شرب، کشاورزی و صنعت
  فریبا صادقی اقدم عطا الله ندیری اصغر اصغری مقدم اسفندیار عباس نوین پور
  آبخوان دشت نقده، واقع در قسمت جنوب غربی دریاچه ارومیه تأمین کننده نیازهای آبی این ناحیه است. به منظور ارزیابی و طبقه بندی کیفی منابع آبی این دشت، نمونه برداری از تعداد 33 حلقه چاه بهره برداری در تیرماه سال آبی 96-1395 انجام گرفت و ویژگی های هیدروشیمیایی، غلظت یون های اص چکیده کامل

  آبخوان دشت نقده، واقع در قسمت جنوب غربی دریاچه ارومیه تأمین کننده نیازهای آبی این ناحیه است. به منظور ارزیابی و طبقه بندی کیفی منابع آبی این دشت، نمونه برداری از تعداد 33 حلقه چاه بهره برداری در تیرماه سال آبی 96-1395 انجام گرفت و ویژگی های هیدروشیمیایی، غلظت یون های اصلی، فرعی و فلزات سنگین نمونه های آبی توسط روش های استاندارد اندازه گیری شد. با استفاده از داده های حاصل، امکان سنجی استفاده از آب زیرزمینی در مصارف مختلف با کاربرد روش های گرافیکی و معیارهای طبقه بندی کیفی شولر (شرب)، ویلکاکس (کشاورزی) و لانژیلر (صنعت) موردبررسی قرار گرفت. براساس اطلاعات موجود، به منظور تهیه نقشه های پهنه بندی کیفی مصارف آب، توزیع پارامترهای مؤثر در کیفیت هر نوع از کاربری با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) و روش درون‌یابی زمین آماری (کریجینگ) برای سطح دشت انجام گرفت. در این راستا پس از ایجاد لایه های رستری پارامترهای مؤثر، رده بندی و تلفیق آن‌ها، نقشه های نهایی پهنه بندی کیفی تهیه گردید. بر پایه نتایج درجه سختی آب شرب تمام نمونه ها بالا بوده و غلظت برخی از پارامترهای بیش از حد مجاز استاندارد آب شرب (WHO) و کشاورزی (FAO) است که می بایست کیفیت نامناسب این منابع موردتوجه قرار گیرد. ارزیابی کیفیت آب صنعتی، نشانگر رسوب‌گذار بودن 61% و خورنده بودن 39% نمونه ها، و همچنین کیفیت آب کشاورزی نشانگر کیفیت خوب و متوسط به ترتیب 46% و 39% نمونه های آبی بود. تجزیه و تحلیل نقشه های پهنه بندی کیفی با اطلاعات زمین شناسی، کاربری اراضی و توزیع واحدهای صنعتی دشت صورت گرفت و مشخص گردید که آب های زیرزمینی باکیفیت نامناسب به طور عمده در نواحی شمالی مرکز دشت و نواحی شرقی دشت وجود دارند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  132 - ریزمقیاس نمایی داده‌های بارندگی ماهواره ای TRMM برپایه روابط ناایستا بین بارندگی و ویژگی‌های سطح زمین
  بهاره زنجانی حسام سید کابلی محسن رشیدیان
  داده های بارش ماهواره ای به‌ صورت گسترده جهت تخمین بارش بخصوص در مناطقی که پراکنش ایستگاه های باران سنجی نامناسب و ناکافی هستند، مورداستفاده قرار می گیرند. بااین‌وجود، وضوح مکانی کم این نوع داده ها، کاربرد آن‌ها را با محدودیت هایی در مطالعات هیدرولوژیکی حوزه های آب چکیده کامل

  داده های بارش ماهواره ای به‌ صورت گسترده جهت تخمین بارش بخصوص در مناطقی که پراکنش ایستگاه های باران سنجی نامناسب و ناکافی هستند، مورداستفاده قرار می گیرند. بااین‌وجود، وضوح مکانی کم این نوع داده ها، کاربرد آن‌ها را با محدودیت هایی در مطالعات هیدرولوژیکی حوزه های آبریز و در مقیاس منطقه ای مواجه کرده است. بنابراین حفظ دقت برآورد بارش توسط ماهواره ها و دستیابی به مقیاس مکانی مناسب در مطالعات هیدرولوژیک هدف اصلی این مطالعه قرار گرفت. در این تحقیق روش رگرسیون وزنی جغرافیایی (GWR) برای ریز مقیاس نمایی مکانی داده‌های بارندگی ماهواره‌ای تی آر ام ام (TRMM-3B42V7) در سال آبی 90-89 برای حوزه آبریز سد دز واقع در جنوب غرب ایران مورد ارزیابی قرار گرفت. ریزمقیاس نمایی با ایجاد روابط ناایستا بین بارش TRMM و ویژگی های به‌دست‌آمده از مدل ارتفاع رقومی (DEM)، شاخص پوشش گیاهی نرمال شده (NDVI)، شاخص گیاهی بهبود یافته (EVI) و دمای سطح زمین (LST) انجام شد. نتایج نشان می دهند که داده های بارش ریزمقیاس شده در مقیاس مکانی 1 کیلومتر به‌طور معنی‌داری تفکیک مکانی را بهبود داده و با داده های مشاهداتی ایستگاه های باران سنجی از تطابق خوبی برخوردارند. به طوری که برای بارش تجمعی 16 روزه، مقادیر آماره های جذر میانگین مربعات خطا (RMSE) و میانگین مطلق خطا (MAE) به ترتیب برابر با 22.7 و 7.45 میلی‌متر هستند. بااین‌وجود میزان دقت مدل در مکان ها مختلف متفاوت بوده و به شرایط پوشش گیاهی وابستگی زیادی دارد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  133 - ارزیابی مدل های رقومی ارتفاع جهت تهیه نقشه پتانسیل فرسایش خندقی با استفاده از مدل مکسنت و سامانه اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز سمیرم، جنوب استان اصفهان)
  رضا ذاکری نژاد
  10.30495/girs.2020.674955
  پیشینه و هدف فرسایش خندقی به عنوان یک نوع فرسایش آبی در اقلیم‌های متفاوتی از مناطق خشک تا مرطوب گسترش‌یافته است. این نوع از هدر رفت خاک با تجمع رواناب‌ها، موجب جابجای و تخریب افق‌های سطحی خاک می‌گردد. در مناطق وسیعی از ایران در شمال، مرکزی و جنوب با این نوع هدر رفت خاک چکیده کامل

  پیشینه و هدف فرسایش خندقی به عنوان یک نوع فرسایش آبی در اقلیم‌های متفاوتی از مناطق خشک تا مرطوب گسترش‌یافته است. این نوع از هدر رفت خاک با تجمع رواناب‌ها، موجب جابجای و تخریب افق‌های سطحی خاک می‌گردد. در مناطق وسیعی از ایران در شمال، مرکزی و جنوب با این نوع هدر رفت خاک مواجه می‌باشند. درواقع فرسایش خندقی به دلایل توپوگرافی متنوع، فرسایش‌پذیری خاک، عدم مدیریت صحیح خاک و کاربری نامناسب اراضی در بسیاری از این مناطق رخ می‌دهد. بنابراین برای حفاظت خاک در این مناطق لازم هست که نقشه حساسیت به فرسایش خندقی در دسترس مدیران و برنامه ریزان قرار داشته باشد. پارامترهای زیادی در ایجاد فرسایش خندقی تأثیر دارند ازجمله خاک، زمین‌شناسی منطقه، تکتونیک، هیدرولوژی، کاربری اراضی، پوشش گیاهی و توپوگرافی، که در مطالعات مختلف در سراسر جهان به آن اشاره‌شده است. معیار توپوگرافی منطقه از پارامترهای مهم در ایجاد فرسایش آبی ازجمله فرسایش آبکندی محسوب می‌گردد، که در هر منطقه با توجه به ویژگی‌های فیزیکی منطقه منحصربه‌فرد عمل می کند. این پارامتر همچنین در واقع به صورت غیرمستقیم بر دیگر شاخص ها و یا معیارها تأثیرگذار است (مانند تأثیر آن بر پوشش گیاهی، اقلیم یا خاک منطقه). اگرچه تحقیقات زیادی در زمینه فرسایش خندقی صورت گرفته است، ولی مطالعات کمی در زمینه کاربرد مدل‌های آماری تصادفی انجام‌گرفته است. این مطالعه اولین تحقیق در زمینه کاربرد مدل آماری حداکثر آنتروپی مکسنت در مناطق مرکزی ایران با تأکید بر اهمیت شاخص‌های توپوگرافی مستخرج از مدل‌های رقومی رایگان است. و به‌عنوان یک روش جدید جهت تهیه نقشه حساسیت فرسایش خندقی در حوزه آبخیز سمیرم در جنوب استان اصفهان است. این حوزه آبخیز توسط تحت تأثیر فرسایش‌های شدید آبی از جمله خندقی، شیاری و لغزشی است. همچنین این مطالعه ارزیابی نتایج در مدل رقومی ارتفاعی SRTM و ASTER با قدرت تفکیک 30 متر در تهیه نقشه خطر فرسایش خندق است که داده‌های فوق از سایت زمین‌شناسی امریکا (USGS) تهیه گردید. تأکید اصلی در این تحقیق بر روی شاخص‌های توپوگرافی بود زیرا که این شاخص‌ها به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر روی ویژگی‌ها خاک، پوشش گیاهی و اقلیم نیز تأثیرگذار می‌باشند.مواد و روش ها در این تحقیق برای پیش بینی مناطق حساس که در نتیجه فرسایش خندقی می باشند شامل مراحل ذیل است. در مرحله اول، با استفاده از تصاویر گوگل ارث و عکس‌های هوایی و همچنین عملیات میدانی اقدام به دیجتایز کردن تعدادی از مناطق فرسایش خندقی به‌صورت پلی گون انجام گردید که در ادامه کار تبدیل به نقاط گردیدند. در مرحله دوم اقدام به تهیه مهم‌ترین شاخص‌های توپوگرافی مؤثر به‌عنوان لایه‌های محیطی مؤثر بر رخداد فرسایش خندقی گردید. شاخص‌های توپوگرافی شامل شاخص رطوبت توپوگرافی، شاخص انحنا، شاخص انحنا پروفایل، شاخص شیب، شاخص جهت، شاخص قدرت فرسایندگی جریان، شاخص طول جریان، شاخص حوزه یا تمرکز جریان، شاخص همگرایی، شاخص ارتفاع و شاخص LS. این شاخص‌ها از دو مدل رقومی ارتفاعی ASTER و SRTM با دقت 30 متر در محیط نرم‌افزار ساگا جی ای اس (SAGAGIS) تهیه گردید که در نهایت تبدیل به فرمت ASCII جهت اجرای مدل گردید. قبل از استخراج این شاخص‌های توپوگرافی، پیش پردازهای لازم شامل فیلترگذاری و حذف خطاهای هیدرولوژیک و در محیط نرم‌افزار ArcGIS و ساگا و با استفاده از الگوریتم داربکس و پلانچون اقدام گردید. مدل مکسنت مدل حداکثر آنتروپی یک روش کلی برای پیش بینی یا استنباط از اطلاعات ناکامل است. این مدل برنامه‌های کاربردی در مناطق مختلف مانند نجوم، بازسازی تصویر، فیزیک آماری و پردازش سیگنال را مورد بررسی قرار می‌دهد. ایده مدل مکسنت تخمین احتمال رخداد هدف مورد مطالعه است. در واقع این مدل تنها نیاز به داده‌های رخداد فرسایش خندقی نیاز دارد (داده‌های موجود) از دیگر مزایای این مدل موارد زیر را شامل می‌شود؛ تنها به اطلاعات مربوط به وجود فرسایش، همراه با اطلاعات زیست محیطی برای کل منطقه مورد مطالعه نیاز دارد. این مدل می‌تواند از هر دو نوع داده‌های پیوسته و یا گسسته جهت متغیرهای مستقل در مدل بکار برده شود.نتایج و بحث با به کار بردن مدل مکسنت در حوزه سمیرم، 70 درصد نقاط خندقی به عنوان نقاط تعلیمی به مدل و 30 درصد آن به عنوان نقاط آزمایشی جهت تعیین صحت ارزیابی نقشه نهایی تعیین گردید. اعتبار مدل مورد استفاده در این تحقیق با استفاده از سطح زیر نمودار راک یا سطح زیر منحنی AUC مورد ارزیابی قرار گرفت. نمودارهای راک به صورت اتوماتیک با اجرای این مدل برای دو نوع داده تعلیمی و آزمایشی تهیه می‌گردد. میزان AUC جهت پهنه‌بندی فرسایش خندقی برای داده‌های تعلیمی نقشه‌های رقومی ارتفاع ASTER و SRTM به ترتیب 0.64 و 0.72 و برای نمونه‌های آزمایشی 0.68 و 0.73 است. این نتایج بیانگر آن است که مدل ارتفاعی SRTM دارای دقت بالاتری نسبت به ASTER است، و نقشه پتانسیل فرسایش خندقی با اجرا کردن شاخص‌های مستخرج از مدل ارتفاعی SRTM آورده شده است به نظر می‌رسد یکی از دلایل پایین بودن دقت مدل ASTER به دلیل تأثیر پوشش گیاهی باشد گه باعث ایجاد خطاهای تراس مانند شده است درحالی‌که در نقشه رقومی ارتفاعی SRTM به دلیل ماهیت راداری امواج این خطا کاهش‌یافته و نقشه دقیق‌تری از این مدل، تهیه‌شده است. نتایج این پژوهش نشان داد که شاخص‌های قدرت فرسایندگی جریان آب با 40.30 درصد، ارتفاع با 22.7 درصد و شاخص همگرایی با 18 درصد دارای بیشترین تأثیر بر میزان فرسایش خندقی منطقه مطالعاتی می‌باشند. در این مطالعه نقشه پهنه‌بندی پتانسیل فرسایش خندقی در حوزه آبخیز سمیرم نشان می‌دهد، که مناطق با پتانسیل بالای فرسایشی بیشتر در نواحی جنوبی و جنوب غربی حوزه مورد مطالعه است.نتیجه گیری این مطالعه با استفاده از مدل مکسنت به منظور تهیه نقشه حساسیت به فرسایش خندق در حوزه آبریز سمیرم در جنوب استان اصفهان و با استفاده از شاخص‌های توپوگرافی مؤثر و با استفاده از مدل حداکثر آنتروپی جهت شناسایی مناطق حساس فرسایش خندقی و همچنین شاخص‌های تأثیرگذار اقدام گردید. از نتایج این مطالعه می‌توان برای برنامه‌ریزی کاربری اراضی و مدیریت مناطق دارای فرسایش خندق در جهت توسعه پایدار استفاده کرد. اگرچه نتایج این تحقیق نقش بارز شاخص‌های توپوگرافی را در تهیه نقشه پتانسیل خندقی نشان داده ولی جهت افرایش دقت نتایج مدل‌سازی می‌توان با توجه به قابلیت اطلاعات در دسترس در منطقه مورد از دیگر معیارهای تأثیرگذار در فرسایش خندقی از قبیل کاربری اراضی، پوشش گیاهی و خاک و غیره برای پهنه‌بندی مناطق به حساسیت فرسایش خندقی استفاده نمود. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  134 - تعیین اراضی مستعد زراعت چوب اکالیپتوس در استان خوزستان با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی (Fuzzy AHP)
  سعیده اسکندری سجاد عالی محمودی سراب سمیرا زندی فر
  10.30495/girs.2020.672374
  با توجه به توقف بهره‌برداری از جنگل‌های صنعتی شمال ایران، پژوهش پیش رو به‌منظور تعیین اراضی مستعد زراعت چوب اکالیپتوس در استان خوزستان با تحلیل سلسله مراتبی فازی و سیستم اطلاعات جغرافیایی انجام شد. شاخص‌های مورد استفاده شامل چهار شاخص اصلی منابع آبی دردسترس، کاربری اراض چکیده کامل

  با توجه به توقف بهره‌برداری از جنگل‌های صنعتی شمال ایران، پژوهش پیش رو به‌منظور تعیین اراضی مستعد زراعت چوب اکالیپتوس در استان خوزستان با تحلیل سلسله مراتبی فازی و سیستم اطلاعات جغرافیایی انجام شد. شاخص‌های مورد استفاده شامل چهار شاخص اصلی منابع آبی دردسترس، کاربری اراضی، اقلیمی و خاکشناسی و 22 زیرشاخص‌های مربوط به آنها (بافت خاک،‌ عمق خاک، اسیدیته خاک، شوری خاک، فاصله از رودخانه ها، دبی آب رودخانه‌ها، شوری آب رودخانه‌ها، عمق آب‌های زیرزمینی، شوری آب‌های زیرزمینی، میانگین دمای سالانه، میانگین حداقل دمای سالانه، میانگین حداکثر دمای سالانه، حداقل مطلق دما، حداکثر مطلق دما، میانگین بارندگی سالانه، میانگین رطوبت نسبی سالانه، میانگین سرعت باد سالانه، بیشه‌زارهای حاشیه رودخانه‌ها،‌ تپه‌های شنی (شن زارها)،‌ اراضی جهاد نصر، زمین‌های خالی حاشیه کانال‌های نصر و زمین‌های خالی نزدیک به منابع آبی) بودند. نقشه‌های کلیه این عوامل، با استفاده از رقومی‌سازی با تصاویر ماهواره‌ای گوگل‌ارث (از تابستان 2017 تا تابستان 2019)، نمونه‌برداری زمینی (در شهریورماه 1398) و اطلاعات موجود تهیه شدند. همچنین نقشه اکالیپتوس‌کاری‌ها در استان خوزستان با استفاده از اطلاعات موجود در اداره کل منابع طبیعی استان و نمونه‌برداری زمینی با GPS در شهریورماه 1398 تهیه شد. نقشه کاربری اراضی با رقومی‌سازی کاربری‌ اراضی/پوشش از تصاویر گوگل‌ارث 2017 تا 2019 تهیه شد. صحت نقشه کاربری اراضی تهیه‌شده با 60 نقطه کنترل زمینی بررسی شد. وزن شاخص‌های مؤثر در پتانسیل‌یابی زراعت چوب اکالیپتوس با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی محاسبه شد. بدین منظور تعداد 30 پرسشنامه برای مقایسه زوجی شاخص‌های اصلی و زیرشاخص ها، بین کارشناسان زراعت چوب در عرصه های منابع طبیعی توزیع شد. سپس میانگین پرسشنامه های تکمیل شده، به‌دست آمده و با روش آنالیز توسعه ای فازی مثلثی چانگ تجزیه و تحلیل شد. بر این اساس، وزن نرمال میانگین هر شاخص‌ و زیرشاخص با روش تحلیل سلسله مراتبی فازی محاسبه شد. با ترکیب خطی وزنی نقشه‌های زیرشاخص‌های مؤثر، ابتدا نقشه شاخص‌های اصلی و سپس نقشه اراضی مستعد زراعت چوب اکالیپتوس تهیه شد. درنهایت، نقشه پتانسیل زراعت چوب با استفاده از نقشه مناطق کشت گونه اکالیپتوس‌ اعتبارسنجی شد و دقت آن در شناسایی مناطق مستعد زراعت چوب اکالیپتوس در استان خوزستان ارزیابی شد. نتایج نشان داد که از بین شاخص‌های اصلی، منابع آبی و کاربری اراضی بیشترین اهمیت را براساس فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی در تعیین اراضی مستعد کشت اکالیپتوس در استان خوزستان داشتند. براساس نتایج به‌دست‌آمده، 12.83 درصد از منطقه پتانسیل بسیار خوب و 10.47 درصد آن پتانسیل خوب برای اکالیپتوس‌کاری داشت. نتایج ارزیابی صحت نقشه پتانسیل زراعت چوب نیز نشان داد که فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی با صحت کلی 82 درصد دقت مطلوبی در شناسایی مناطق مستعد زراعت چوب در استان خوزستان داشته است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  135 - ارزیابی آسیب‌پذیری آب زیرزمینی دشت ایسین با استفاده از مدل‌ های دراستیک و گادز (GODS) در سیستم اطلاعات جغرافیایی
  مجید پوربلیغی سحر رضایان مریم رفعتی رخشاد حجازی
  10.30495/girs.2021.680878
  پیشینه و هدف در مناطق خشک و نیمه خشک مانند ایران که متوسط بارش سالانه آن کمتر از یک‌سوم متوسط بارش سالانه جهان است، آب‌های زیرزمینی منبع مهم واصلی برای تأمین آب شرب است. کمی و نامنظمی بارندگی، ضایعات، منابع آب زیرزمینی را مورد تهدید جدی قرار داده و سبب پیدایش آلودگی‌های چکیده کامل

  پیشینه و هدف در مناطق خشک و نیمه خشک مانند ایران که متوسط بارش سالانه آن کمتر از یک‌سوم متوسط بارش سالانه جهان است، آب‌های زیرزمینی منبع مهم واصلی برای تأمین آب شرب است. کمی و نامنظمی بارندگی، ضایعات، منابع آب زیرزمینی را مورد تهدید جدی قرار داده و سبب پیدایش آلودگی‌های زیادی گردیده است. ازنظر کیفی بیشتر مخازن آب زیرزمینی نسبت به منابع آلاینده نقطه‌ ای وزیر نقطه ‌ای آسیب‌ پذیر می ‌باشند. منابع آلاینده نقطه ‌ای ناشی از پساب فاضلاب ‌های خانگی و صنعتی و منابع آلاینده غیر نقطه‌ ای از مصرف بی ‌رویه و بیش ‌از حد کودها و سموم کشاورزی و شسته شدن آن ‌ها به سمت آب ‌های زیرزمینی منتج می ‌شود. محدودیت منابع آب ‌های سطحی و نبودن آن در بسیاری از مناطق کشور، باعث شده که از آب‌ های زیرزمینی استفاده وسیعی گردد. امروزه افزایش فعالیت های کشاورزی، باغداری و دامداری از یکسو و فعالیت‌ های صنعتی و کارگاهی و توسعه سکنه گزینی همراه با رشد جمعیت از سوی دیگر استفاده بیش ‌از حد از منابع طبیعی و گسترش فعالیت ‌های صنعتی و کشاورزی و تولید انبوه پسماندها و آلودگی گسترده آب ‌های زیرزمینی و رشد و آگاهی فکری جوامع بشری در مورد اهمیت این منابع آسیب‌ پذیر، منجر به تلاش ‌های وسیعی جهت محافظت از آب ‌های زیرزمینی ‌شده است. فرایند احیاء آبخوان ‌ها در مقیاس منطقه ‌ای در یک قالب زمانی معقول امکان ‌پذیر نیست زیرا آب ‌های زیرزمینی خیلی کند جریان پیدا می ‌کنند. ارزیابی آسیب ‌پذیری به ‌عنوان روشی برای پهنه‌بندی مکان ‌هایی است که بیشتر در معرض آلودگی هستند؛ بنابراین برای جلوگیری از آلوده شدن و مدیریت مؤثر آب‌ های زیرزمینی، ارزیابی آسیب ‌پذیری آبخوان ‌ها ضروری است زیرا آسیب ‌پذیری می ‌توان به تعیین سیاست‌ های کاربردی و عملی برای مدیریت منابع آب زیرزمینی در مسیر بهره ‌برداری پایدار کمک شایانی نماید. در کشور ما در دهه اخیر، ارزیابی آسیب‌ پذیری آب ‌های زیرزمینی در برابر آلودگی، از رشد چشمگیری برخوردار بوده و نتایج مطلوبی نیز به دنبال داشته است. ارزیابی آسیب‌ پذیری روشی کم‌ هزینه و قدرتمند در شناسایی مناطق نواحی مستعد به آلودگی است. در دشت ایسین هرمزگان به دلیل وسعت کم، بارش سالیانه کم و کمبود منابع آب در این منطقه، استفاده از منابع آب زیرزمینی بسیارحائزاهمیت است. با توجه به افزایش جمعیت، فعالیت ‌های صنعتی و توسعه کشاورزی و استفاده از سموم کشاورزی و کودهای شیمیایی در این دشت و به دلیل عدم شناخت و یا عدم درک از میزان دقیق آسیب ‌پذیری آب ‌های زیرزمینی در این محدوده، نیاز به تکنیک های سریع شناسایی و ارزیابی آسیب ‌پذیری آب ‌های زیرزمینی در این منطقه است لذا هدف از این تحقیق تهیه نقشه آسیب ‌پذیری سفره آب ‌های زیرزمینی دشت ایسین هرمزگان با استفاده از روش‌ های دراستیک وگادز (GODS) و با کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی تعیین ‌شده استمواد و روش ها این تحقیق با روش‌های در استیک و گادز با کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی انجام شد. روش دراستیک مهم ‌ترین روش رتبه دهی تعیین آسیب پذیری است که در بین محققین و کارشناسان رایج تر بوده و مورداستفاده قرارگرفته است. روش دراستیک از ترکیب هفت مشخصه هیدروژئولوژیک قابل ‌اندازه‌گیری و مؤثر در انتقال آلودگی به آب ‌های زیرزمینی شامل عمق سطح ایستابی، تغذیه خالص، محیط آبخوان، محیط خاک، توپوگرافی، اثر محیط غیراشباع و هدایت هیدرولیک تشکیل‌شده که ابتدا نقشه‌ های هر یک از مشخصه ‌های هیدرولوژیک فوق ‌الذکر در دشت ایسین را بر اساس داده ‌های موجود که از شرکت آب منطقه ‌ای هرمزگان استخراج ‌شده در محیط جی‌آی‌اس (GIS) تهیه و پس از رتبه ‌بندی و وزن دهی آن‌ ها بین 1 تا 10 و رو‌یهم گذاری آن ‌ها، نقشه نهایی آسیب ‌پذیری آبخوان ایسین بر اساس مدل دراستیک به دست آمد. در مدل گادز که یک روش بسیار ساده، عملی و تجربی برای ارزیابی سریع پتانسیل آلودگی آب ‌های زیرزمینی است نیز دارای چهار مشخصه نوع آبخوان، منطقه غیراشباع، عمق آب زیرزمینی و نوع خاک بوده که در این تحقیق مورداستفاده قرار گرفت. داده‌ های مورداستفاده در مدل‌ های فوق‌الذکر از 19 حلقه چاه پیزومتری واقع در دشت ایسین که از سال 1368 لغایت 1395 موجود بوده استخراج شد. در روش گادز نیز مانند روش دراستیک برای هرکدام از مشخصه‌های هیدروژئولوژیک بر اساس داده‌های موجود، در محیط GIS نقشه تهیه و رتبه‌بندی بین 1 تا 5 انجام، سپس بعد از رو‌یهم گذاری آن‌ها نقشه‌های آسیب‌پذیری دشت ایسین با مدل گادز به دست آمد.نتایج و بحث از آنجایی‌که در شاخص مدل دراستیک (DRASTIC) حداقل ممکن برای آسیب ‌پذیری برابر 23 و حداکثر آن برابر با 230 است؛ اما نتایج نقشه نهایی آسیب‌ پذیری آبخوان ایسین به روش دراستیک که تقریباً کامل‌ترین شاخص برای ارزیابی نیروی آسیب ‌پذیری آب ‌های زیرزمینی است، نشان داد دامنه مقادیر شاخص دراستیک بین 59 تا 163 است. نقشه این شاخص در 6 طبقه از بدون آسیب ‌پذیری تا آسیب ‌پذیری زیاد استخراج ‌شده است. بیشترین مساحت منطقه (33.66 درصد) که بخش ‌های شمال شرق، بخش‌ هایی از مرکز تا جنوب دشت را پوشش می‌ دهد، دارای آسیب ‌پذیری کم تا متوسط است. پس ‌از آن به ترتیب آسیب ‌پذیری متوسط تا زیاد (19.29 درصد) در بخش‌ هایی از مرکز و شمال غرب قرار داشته و همچنین آسیب ‌پذیری خیلی کم (14.75 درصد) در قسمت ‌های از جنوب و شرق، در بخش ‌هایی از مناطق شرق و جنوب بدون آسیب ‌پذیری (11.29 درصد)، در مناطق شمال و بخشی از مرکز و جنوب دارای آسیب ‌پذیری کم (10.15 درصد) و درنهایت آسیب‌پذیری زیاد (10.84 درصد) در قسمتی از مرکز و غرب در رده‌ های بعدی ازلحاظ مساحت قرار داشتند. در واقع طبق مدل دراستیک اکثر بخش‌ های آبخوان دشت ایسین از نظر پتانسیل آسیب ‌پذیری در کلاس ‌های آسیب ‌پذیری کم و کم تا متوسط قرار داشتند. همچنین نتایج حاصل از مدل گادز نشان داد، منطقه موردمطالعه به سه بخش شامل آسیب ‌پذیری کم، متوسط و زیاد تقسیم ‌شده است، قسمت اعظم دشت ایسین (66.83 درصد) در محدوده آسیب‌پذیری متوسط با رتبه‌ای بین 0.3 تا0.5 قرار می ‌گیرند و کمترین سطح (11.31 درصد) هم مربوط به پتانسیل آسیب‌ پذیری زیاد با رتبه 0.5 تا 0.7 است.نتیجه گیری به ‌طور کلی در هر دو روش، نیروی آسیب ‌پذیری ذاتی آبخوان ایسین در محدوده ‌های آسیب ‌پذیری کم تا زیاد ارزیابی ‌شده ولی حدود گسترش محدوده‌ های آسیب ‌پذیری آن‌ ها متفاوت بوده است و مدل دراستیک محدوده ‌های مختلف آسیب ‌پذیری را به دلیل مشخصه ‌های بیشتر و وزن دهی متفاوت این مشخصه‌ ها بر اساس نقش آن‌ ها در تعیین آلودگی به ‌طور دقیق‌ تری مشخص کرده است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  136 - استفاده از مدل ترکیبی سامانه اطلاعات جغرافیایی سه بعدی و الگوریتم کلونی مورچگان در بهینه‌ سازی پوشش سایه درختان
  محسن قدس حسین آقامحمدی زنجیرآباد علیرضا وفایی نژاد سعید بهزادی علیرضا قراگوزلو
  10.30495/girs.2021.680238
  پیشینه و هدف یکی از روش‌ های کاهش جذب تشعشعات خورشیدی و جلوگیری از ایجاد جزایر حرارتی شهری، افزایش سایه توسط پوشش گیاهی است. به خصوص ایجاد سایه بر ساختمان ‌ها که موجب خنک شدن خانه ‌ها، کاهش مصرف انرژی و هزینه ‌ها، افزایش ارزش خانه ‌ها، ایجاد جلوه بصری مناسب و حس خوبی و چکیده کامل

  پیشینه و هدف یکی از روش‌ های کاهش جذب تشعشعات خورشیدی و جلوگیری از ایجاد جزایر حرارتی شهری، افزایش سایه توسط پوشش گیاهی است. به خصوص ایجاد سایه بر ساختمان ‌ها که موجب خنک شدن خانه ‌ها، کاهش مصرف انرژی و هزینه ‌ها، افزایش ارزش خانه ‌ها، ایجاد جلوه بصری مناسب و حس خوبی و سرزندگی می ‌شود. هر چند از نظر اقتصادی میزان صرفه‌جویی رخ ‌داده در اثر سایه و خنک شدن هوا برای یک درخت در طول عمر آن در نواحی آب ‌و هوایی مختلف، متفاوت بوده و بستگی به نوع درخت، میزان سایه ‌گستری آن در طول روز و در فصول مختلف سال دارد، اما اثر آن در صرفه‌ جویی مصرف انرژی و هزینه ‌ها قطعی است. موضوع تحقیق حاضر برنامه ‌ریزی استراتژیک در خصوص افزایش پوشش سایه درختان در مناطق مسکونی شهری است. روشی ساده برای ایجاد سایه فراوان کاشت درختان متعدد در اطراف ساختمان‌ ها است. اما این روش در بسیاری از مناطق که با مشکل کمبود آب مواجه ‌اند، به دلیل هزینه‌ های زیاد آن غیر عملی است. ضمن آن ‌که وجود سایه ‌های اضافی بر سطح بام ساختمان، موجب کاهش قابلیت در معرض تابش پرتوی خورشید قرار گرفتن بر سطح بام ساختمان ‌ها و کاهش پتانسیل استفاده از پانل‌ های خورشیدی بر سطح بام برای تولید الکتریسیته خواهد شد. اما چالش اصلی دست‌ یابی به بیشترین مزایای سایه با استفاده از روشی است که بتواند با تعداد کمی درخت در نقاطی بهینه، پوشش سایه بیشینه بر سطح نما و پوشش سایه کمینه بر سطح بام را فراهم آورد. موضوع مکان ‌یابی موقعیت درختان با هدف بهینه ‌سازی پوشش سایه، یعنی بیشینه نمودن پوشش سایه بر سطح نما، درب و پنجره و کمینه نمودن پوشش سایه بر سطح بام، یک مسئله غیرقطعی سخت است و راه‌حل دقیق و قطعی ندارد. لذا از سیستم اطلاعات جغرافیایی سه ‌بعدی و الگوریتم کلونی مورچه ‌ها برای این منظور استفاده‌ شده است. در پژوهش ‌های گذشته شده اغلب اثرات سایه پوشش درخت بر یک ساختمان منفرد موردبررسی قرارگرفته است؛ درحالی‌که در این پژوهش به ‌جای یک ساختمان منفرد یک بلوک ساختمانی، شامل چندین ساختمان متصل به یکدیگر، موردبررسی قرار می ‌گیرد. زیرا در اکثر شهرهای ایران، ساختمان ‌ها به هم چسبیده و تشکیل بلوک ساختمانی را می ‌دهند. ضمن این ‌که در بیشتر پژوهش‌ های پیشین، اثر پوشش سایه حداکثر دو درخت بر روی ساختمان مورد بررسی قرارگرفته است؛ در حالی‌ که در این پژوهش اثر پوشش سایه 15 اصله درخت را بر روی بلوک ساختمانی بررسی می ‌نماییم. در هیچ‌یک پژوهش ‌های انجام‌ شده بهینه ‌سازی پوشش سایه درختان بر سطح نمای ساختمان از روش بهینه‌ سازی فرا-ابتکاری و ترکیب آن با GIS استفاده ‌نشده است. در این پژوهش با رویکردی ترکیبی از GIS در یک محیط سه ‌بعدی و روش‌ فرا-ابتکاری ACO در مکان ‌یابی استراتژیک تعداد مختلف درختان، با هدف بیشینه نمودن پوشش سایه درختان بر سطح نمای ساختمان‌ ها و کمینه نمودن پوشش سایه درختان بر سطح بام استفاده می ‌شود.مواد و روش هابرای انجام تحلیل ‌ها دو نوع داده موردنیاز است. یکی مشخصات بلوک ساختمانی، برای مثال: ابعاد، موقعیت و اندازه نما، بام، درب و پنجره ‌ها و دیگری مشخصات درخت (ارتفاع و موقعیت). برای مدل ‌سازی مسئله بهینه ‌سازی پوشش سایه درختان از GIS سه ‌بعدی و الگوریتم ACO استفاده ‌شده است. GIS سه ‌بعدی قابلیت ذخیره ‌سازی، تجزیه ‌و تحلیل و ایجاد توپولوژی سه ‌بعدی را فراهم نموده و ACO نیز برای خلاصه ‌سازی شرایط دنیای واقعی در یک مسئله ریاضی استفاده ‌شده است. برای ذخیره ‌سازی اطلاعات مکانی و استخراج سطح پوشش، توپولوژی مکانی از GIS و قواعد مثلثاتی استفاده ‌شده است. پس از ذخیره ‌سازی موقعیت، ترکیب و اطلاعات توصیفی اشیا دو بعدی و سه ‌بعدی توسط داده ‌های توپولوژیکی، برای استخراج موقعیت سایه، ازنظر دافیه و بِکمن در 2013 استفاده ‌شده است. سپس با توجه به نظر چرچ و ریوله مسئله مکان ‌یابی پوشش حداکثری تعریف ‌شده است. برای بهینه ‌سازی مکانی سه ‌بعدی به 3 دلیل ذیل از روش ACO استفاده می ‌شود. دلیل اول مبتنی بر استفاده از قواعد مثلثاتی پیچیده فوق ‌الذکر در محاسبه پوشش سایه بر روی ساختمان‌ های مختلف و به خصوص استفاده از مدل سه ‌بعدی پیچیده و با جزئیات کامل برای درخت و بلوک ساختمانی است. دلیل دوم مبتنی بر عدم وجود روشی قطعی برای حل این مسئله بهینه ‌سازی با توجّه به قیود غیرخطی شامل توابع مثلثاتی و دلیل سوم مبتنی بر وجود فضای پیوسته اطراف بلوک ساختمانی است که در هر مکانی امکان قرارگیری درخت وجود دارد و لذا منجر به بی ‌نهایت ترکیب از ترتیب چند درخت در فضای ممکن برای بررسی مسئله می‌ گردد. جزئیات مراحل عبارت‌اند از؛ 1) تعریف مجموعه مکان ‌های ممکن برای درخت بر اساس ارتفاع، قطر تاج، محوطه پیرامونی و چشم‌ انداز بیرونی بلوک ساختمانی. 2) استفاده از روشی برای قرارگیری اولین درخت در تمام مکان‌ های ممکن اطراف بلوک ساختمانی در طی ساعات گرم در روزهای مشخصی از فصل تابستان و محاسبه بیشترین پوشش سایه بر روی بلوک ساختمانی بر اساس وزن اجزا ساختمان. 3) حذف مکان‌ های ممکن قرار گرفته در تاج درخت به‌ منظور جلوگیری از همپوشانی تاج درختان و 4) تکرار مراحل 2 و 3 برای قرارگیری درختان بعدی در مکان ‌های ممکن اطراف بلوک ساختمانی تا زمانی که تعداد درختان به تعداد درختان مورد نظر برای ایجاد سایه برسد. با توجه به این‌که بی ‌نهایت مکان ممکن، یک مرحله ساده‌سازی و محدود کردن تعداد مکان‌ های ممکن ضروری است. برای این منظور، فضای پیوسته به مجموعه مکان ممکن برای قرارگیری Ni درخت بافاصله 2 متری در راستای شمال-جنوب و شرق-غرب خلاصه ‌شده است. ضمن آن‌که به ‌منظور استفاده از روشنایی روز در ساختمان، امکان دید به بیرون از داخل ساختمان و امکان رفت ‌و آمد از درب ‌ها مکان‌ های ممکن روبروی درب ‌ها و پنجره‌ ها حذف ‌شده است. برای پرهیز از ایجاد سایه غیرضروری در بام، حداقل فاصله 2 متر درختان تا ساختمان در نظر گرفته شد.نتایج و بحث برای بهینه ‌سازی پوشش سایه درختان با استفاده از الگوریتم بهینه ‌سازی کلونی مورچه ‌ها از محیط متلبMATLAB استفاده شد. برای این منظور ابتدای مدل بلوک ساختمانی مورد بررسی شامل طول، عرض، ارتفاع، در قالب ساختاری تعریف ‌شده که دارای ماتریس ‌های مجزایی برای نمای شمالی، شرقی، جنوبی و غربی بلوک ساختمانی است. برای تعریف بام بلوک ساختمانی نیز ماتریس دیگری استفاده شد. هر عنصر از ماتریس‌های مذکور معادل cm 10&times; 10 از سطح بلوک ساختمانی و دارای مقدار صفر است. برای مدل ‌سازی ابعاد و محل قرارگیری درب و پنجره‌ ها در هر نما، ساختاری دیگر شامل ماتریس‌ های مجزا برای هر نما تعریف ‌شده است که مقدار عناصر ماتریس در محل قرارگیری درب و پنجره‌ ها برابر یک است. مدل درخت غالب منطقه، شامل ارتفاع و شعاع تاج درخت نیز تعریف گردید. مشخصات خورشید در منطقه مورد مطالعه، شامل آزیموت و ارتفاع خورشید در روزهای مورد مطالعه در بازه‌ های زمانی 15 دقیقه ‌ای از ساعت 9 تا 15 استفاده قرار گرفت. پس از قرارگیری درخت در هر یک از مکان‌ های ممکن و حرکت خورشید، سایه‌ ایجاد شده درختان بر هر نقطه از اجزای ساختمان، موجب تغییر مقدار عنصر ماتریس معادل آن نقطه از صفر به یک می‌گردد. مجموع مقادیر عناصر ماتریس، میزان سایه ایجاد شده توسط درخت را بر هریک از اجزای ساختمان را مشخص می‌ کند. مجموع حاصل‌ ضرب نقطه ‌ای عناصر ماتریس درب و پنجره‌ ها در عناصر ماتریس نما، مقدار سایه ایجاد شده بر درب و پنجره‌ ها را مشخص می‌ کند. برای بیشینه ‌سازی پوشش سایه درختان بر سطح نما، درب/پنجره ‌ها و کمینه ‌سازی پوشش سایه بر سطح بام، تابع هدف تعریف و از الگوریتم ACO استفاده ‌شده است. نتایج حاصل از روش ACO نشان می ‌دهد حالت بهینه پوشش سایه درخت/درختان بر روی بلوک ساختمانی، که بیشترین سایه را بر روی نما و درب و پنجره‌ ها و کمترین سایه را بر روی بام ایجاد نماید، بستگی زیادی به تعداد درختان و موقعیت درب و پنجره ‌ها در نمای بلوک ساختمانی دارد. به ‌طور کلی با افزایش تعداد درختان، میزان سایه ایجاد شده بر اجزای بلوک ساختمانی افزایش می ‌یابد.نتیجه گیری نتایج حاصل روش ACO نشان داد که برای ساختمانی، در یک منطقه در نیمکره شمالی، درختان در شمال ساختمان تأثیری در ایجاد سایه بر اجزای ساختمان ندارند. با توجه به این‌که در مناطق خشک و گرمسیری محدودیت در کاشت درختان وجود دارد، یافتن موقعیت مناسب برای درختان نقش بسزایی در بهینه‌ سازی پوشش سایه بر اجزای ساختمان دارد. با توجه به میزان انتقال گرمایی بالا از طریق درب و پنجره ‌ها نسبت به ‌نما و بام، و وزن بیشتر در نظر گرفته ‌شده برای این اجزا در تابع هدف، یافتن موقعیت ‌های بهینه درختان بستگی زیادی به موقعیت درب و پنجره‌ ها در ساختمان دارد؛ تا بیشترین سایه را بر این اجزا ایجاد نمایند. برای بلوک ساختمانی با تعداد و ابعاد ساختمان ‌های مفروض در پژوهش و با توجه به ابعاد و موقعیت درب و پنجره ‌ها، کاشت یک درخت دریکی از موقعیت ‌های K10، K16، K22 یا K28 که هر یک در فاصله 2 متری جنوب ساختمان و در حد وسط دو پنجره قرار دارد، بهینه ‌ترین سایه را ایجاد می ‌نماید. این درخت به‌ طور میانگین از ساعت 9 تا 15 در چهار روز مورد بررسی، بر کل نما، درب/پنجره‌ها و بام ساختمان به ترتیب 7.48، 9.22 و 0.85 درصد سایه ایجاد می ‌کند. در حالتی که کاشت دو درخت مدنظر باشد، بازهم دو موقعیت از موقعیت ‌های K10، K16، K22 یا K28 بهینه ‌ترین سایه را ایجاد می ‌نماید. این دو درخت به‌ طور میانگین از ساعت 9 تا 15 در چهار روز موردبررسی، بر کل نما، درب/پنجره‌ها و بام ساختمان به ترتیب 13.88، 18.64 و 1.69 درصد سایه ایجاد می ‌کنند. در حالت سه درخت موقعیت‌ های K8، K18 و K22، در حالت چهار درخت موقعیت‌ های K14، K20، K26 و K32، در حالت پنج درخت موقعیت‌ های K8، K14، K20، K26 و K32 بهینه ‌ترین سایه را ایجاد می‌ کنند. این موقعیت‌ ها در فاصله 2 متری جنوب ساختمان قرار دارند. در حالت سه درخت به ‌طور میانگین از ساعت 9 تا 15 در چهار روز موردبررسی، بر کل نما، درب/پنجره‌ها و بام ساختمان به ترتیب 21.07، 28.54 و 2.54 درصد، در حالت چهار درخت بر کل نما، درب/پنجره‌ها و بام ساختمان به ترتیب 24.96، 35.36 و 3.39 درصد و در حالت پنج درخت بر کل نما، درب/پنجره‌ها و بام ساختمان به ترتیب 33.26، 44.70 و 3.95 درصد، سایه ایجاد می‌شود. با کاشت پنج درخت بیش از 88 درصد نمای جنوبی و بیش از 90 درصد درب/پنجره ‌های نمای جنوبی ساختمان تحت پوشش سایه قرار می ‌گیرد. اما با توجه به هدف بهینه ‌سازی سایه بر ساختمان و وزن بیشتر درب و پنجره ‌ها، روش ACO موقعیت درختان را به‌ گونه ‌ای بهینه یابی کرده است که سطح بیشتری از درب و پنجره‌ها در معرض سایه قرار بگیرد. با توجه به این‌که در حالت پنج درخت، 90 درصد نمای جنوبی در سایه درختان قرار گرفت، در حالت شش درخت علاوه بر نمای جنوبی، نماهای شرقی و غربی نیز برای کاشت درخت در نظر گرفته شد. به ‌طوری‌که موقعیت ‌های K8، K14، K20 و K30 در فاصله دو متری نمای جنوبی و موقعیت H2 در فاصله 2 متری نمای غربی و موقعیت H36 در فاصله 2 متری نمای شرقی برگزیده شد. این درختان به ‌طور میانگین از ساعت 9 تا 15 در چهار روز موردبررسی، بر روی نما، درب/پنجره‌های و بام به ترتیب 33.95، 42.29 و 3.64 درصد سایه ایجاد می ‌کند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  137 - شناسایی روستاهای در معرض خطر فرونشست در دشت اردبیل با استفاده از تحلیل شبکه‌ای- فازی در سیستم اطلاعات جغرافیایی
  بهرام ایمانی جعفر جعفرزاده
  10.30495/girs.2022.683833
  پیشینه و هدف در سال ‌های اخیر به دلیل تغییرات اقلیمی و خشک‌سالی و همچنین فقدان نظارت در حفر چاه ‌های کشاورزی بسیاری از سفره‌ های زیرزمینی کشور مورد برداشت غیراصولی قرارگرفته ‌اند که این امر موجب منفی شدن بیلان این آبخوان ‌ها شده است تا جایی که بنا بر گزارش سازمان زمین‌ش چکیده کامل

  پیشینه و هدف در سال ‌های اخیر به دلیل تغییرات اقلیمی و خشک‌سالی و همچنین فقدان نظارت در حفر چاه ‌های کشاورزی بسیاری از سفره‌ های زیرزمینی کشور مورد برداشت غیراصولی قرارگرفته ‌اند که این امر موجب منفی شدن بیلان این آبخوان ‌ها شده است تا جایی که بنا بر گزارش سازمان زمین‌شناسی بیشتر دشت ‌های کشور دچار افت سطح آب زیرزمینی شده ‌اند. یکی از مخاطراتی که به دلیل عملکرد تدریجی کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد پدیده فرونشست است که در سال ‌های اخیر به علت افزایش بهره ‌برداری از سفره‌ های زیرزمینی مهم در دشت ‌های بارز کشور به‌ صورت مشکلی فراگیر نمایان شده است. در این تحقیق تلاش شده است که امکان وقوع پدیده فرونشست و خطرات احتمالی آن به‌ عنوان یک تهدید در انجام پروژه‌ های انسانی و هم‌چنین سکونت‌گاه‌ های روستایی در محدوده دشت اردبیل مورد بررسی قرار گیرد. مواد و روش ها منطقه مورد مطالعه دشت اردبیل بین عرض جغرافیای شمالی 38 درجه و 05 دقیقه تا 38 درجه و 03 دقیقه و طول جغرافیای شرقی 48 درجه و 15 دقیقه تا 48 درجه و 35 دقیقه در بخش شمال غربی در مرکز استان اردبیل قرارگرفته است. برای بررسی وضعیت آب زیرزمینی دشت، از داده‌ های 38 مشاهده ‌ای که از سازمان آب منطقه‌ ای اردبیل تهیه ‌شده ‌اند و در سطح دشت قرارگرفته ‌اند استفاده ‌شده است. نخست با استفاده از آمار 30 ساله 65 چاه مشاهده ‌ای و سامانه اطلاعات جغرافیایی، نقشه پتانسیل افت آب برای منطقه تهیه شد. سپس با استفاده از مدل دماتل فازی اقدام به جمع ‌آوری و مدل‌سازی نظرات کارشناسان شد. این روش ازجمله روش ‌های مفهومی برای ساختار سازی مسئله ‌های تصمیم‌ گیری به شمار می‌رود. فن دماتل بر پایه نظریه گراف ایجاد شده است و در این روش ما می‌ توانیم معیارها را به دو گروه معیارهای علت و معیارهای معلول تقسیم‌ بندی کنیم تا شناخت بیشتری از روابط بین علت و معلول به دست آوریم و درنهایت بتوانیم یک شبکه ‌ای از روابط متقابل را ایجاد نماییم. درنهایت بعد از ایجاد ماتریس روابط کلی و با توجه به‌ اندازه حد آستانه تعریف ‌شده، ماتریس روابط نهایی را ایجاد می‌ کنیم که در این ماتریس عدد صفر به معنی عدم وجود رابطه و عدد یک به معنی وجود رابطه میان دو معیار هست. با استفاده از ماتریس روابط نهایی اقدام به نظرسنجی از خبرگان در مورد اندازه تأثیر عوامل بر یکدیگر با توجه به وابستگی آن‌ها به هم می‌نماییم. بعدازآنکه داده‌ها از سازمان‌های مربوط تهیه شد اقدام به تشکیل پایگاه داده برای اطلاعات موجود در محیط نرم ‌افزار ArcCatalog کرده و سپس نقشه ‌های مربوط به این داده‌ ها را در نرم‌افزار ArcGIS ایجاد شد. بعد از اینکه وزن لایه ‌های مختلف با استفاده از روش تحلیل شبکه ‌ای فازی به دست آمد، وارد نرم ‌افزار ArcGIS شده و وزن ‌های هر زیر معیار را در نقشه ‌ای که برای هر لایه موردنظر ایجاد کرده بودیم ضرب کرده و درنهایت نقشه ‌ها را باهم جمع کردیم تا یک نقشه نهایی به دست آمد. نقشه نهایی نشان ‌دهنده مناطقی از دشت اردبیل است که از نظر خطر فرونشست طبقه ‌بندی‌ شده و در پنج طبقه از لحاظ وضعیت خطر با طیف رنگی نشان داده شد. بعد ناحیه ‌ای که افت شدید آب داشت انتخاب و با نقشه پراکندگی چاه‌ های عمیق مقایسه شد. در مرحله آخر با استفاده از مدل ‌های پیشرفته و ترکیبی فازی و تحلیل شبکه ‌ای در محیط نرم ‌افزار سامانه اطلاعات جغرافیایی هر یک از لایه‌ های حساسیت رسوبات و افت سطح آب تعیین عضویت و با استفاده از همپوشانی خطی فازی نقشه حساسیت منطقه به پدیده فرونشست در پنج کلاس حساسیت بسیار بالا، حساسیت بالا، حساسیت متوسط، حساسیت پایین و حساسیت بسیار پایین تهیه شد. برای تهیه نقشه نهایی وضعیت خطر فرونشست در محدوده دشت اردبیل ابتدا وزن ‌های به ‌دست‌ آمده برای هر زیر فاکتور را در نقشه ‌های فازی شده آن زیر فاکتور ضرب کرده و سپس با استفاده از ابزار RasterCalculator این نقشه ‌های وزن‌دار تجمیع شدند. در نقشه فازی نهایی ارزیابی وضعیت خطر فرونشست دشت اردبیل با طیف ‌های رنگی از آبی که پایین‌ ترین حد را نشان می‌دهد به سمت قرمز که بیشترین مقدار را نشان می‌ دهد، در تغییر است. رنگ آبی مناطق با خطر پایین و رنگ قرمز مناطق با خطر بالا را از نظر خطر فرونشست در محدوده دشت اردبیل و روستاهای واقع در این محدوده نشان می ‌دهد.نتایج و بحث پس از به دست آوردن نقشه اولیه ارزیابی وضعیت خطر فرونشست و مناطق در معرض خطر فرونشست دشت اردبیل، نقشه نهایی بررسی وضعیت دشت اردبیل از لحاظ خطر فرونشست زمین، با توجه به وزن ‌ها و لایه‌ های به‌ دست ‌آمده تهیه ‌شده است. از آنجایی ‌که تمامی نقشه ‌های لایه ‌های مبناء در پنج طبقه، باز طبقه‌ بندی‌ شده و وزن متناسب با هر طبقه مطابق با وضعیت لایه ‌ها داده ‌شده بود، نقشه نهایی نیز در پنج طبقه، طبقه ‌بندی و وزن دهی شد که بنا بر نظر کارشناسان و اساتید به شرح زیر به ‌دست‌ آمده است؛ 1) مناطق با خطر پایین، 2) مناطق با خطر متوسط، 3) خطر بالا، 4) مناطق در معرض آسیب، 5) مناطق بحرانی. درنهایت با استفاده از نقشه نهایی ارزیابی وضعیت خطر فرونشست دشت اردبیل و نیز رتبه ‌بندی به ‌دست ‌آمده از نظرات کارشناسان ذیربط، نقشه نهایی تحلیل وضعیت خطر فرونشست دشت اردبیل تهیه شد. همچنین نقشه وضعیت چاه‌ های عمیق در محدوده دشت اردبیل و پراکندگی آن در سطح دهستان‌ ها را نشان می‌ دهد، ملاحظه می‌ شود که بیشترین پراکندگی و تمرکز چاه ‌های عمیق در سمت شرق دشت در محدوده دهستان‌های ویلکیج مرکزی و فولادلوی شمالی قرارگرفته است که این وضعیت موقعیت پراکندگی چاه ‌های عمیق به‌ خوبی وضعیت متناسب بودن پراکندگی چاه‌ های عمیق با مناطق در معرض خطر فرونشست را نشان می ‌دهد.نتیجه گیری دهستان‌ های ویلکیج مرکزی، فولادلوی شمالی و دهستان شرقی بیشترین سطح آسیب ‌پذیری را ازلحاظ وضعیت خطر فرونشست دارند. وضعیت بحرانی خطر فرونشست در این سه دهستان بیشترین مقدار را دارد. همچنین دهستان کلخوران و آغبلاغ آقاجان خان از وضعیت متوسط به سمت وضعیت در معرض آسیب پیش می‌ روند که نیازمند دقت بیشتری در مدیریت و برنامه‌ ریزی منابع آب این دهستان‌ها هست. همچنین یک رابطه قوی بین نحوه پراکندگی چاه‌ های عمیق در سطح دشت اردبیل و مناطق در معرض خطر بالای فرونشست وجود دارد. با توجه به نتایج به دست آمده، زیر معیار وضعیت آب‌ های زیرزمینی با وزن 0.38 بیشترین تاثیر را در وضعیت خطر فرونشست دشت اردبیل ایجاد کرده است. این وزن با بررسی سایر لایه ‌های مرتبط با وضعیت آب زیرزمینی و لایه پراکندگی جمعیت، نشان دهنده تاثیر زیاد این زیر معیار است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  138 - ارزیابی مقایسه ‌ای حساسیت به زمین ‌لغزش با استفاده از روش ‌های منطق فازی و تحلیل سلسله مراتبی
  علی دسترنج حمزه نور
  10.30495/girs.2021.680132
  پیشینه و هدف زمین ‌لغزش یکی از گسترده‌ترین و مخرب ‌ترین پدیده ‌ها در میان بلایایی طبیعی است. با توجه به توپوگرافی کوهستانی مرتفع، فعالیت تکتونیکی، لرزه‌ خیزی زیاد، شرایط متنوع زمین ‌شناسی و اقلیمی، اساساً ایران برای ایجاد طیف وسیعی از زمین‌ لغزش شرایط طبیعی را دارد و ای چکیده کامل

  پیشینه و هدف زمین ‌لغزش یکی از گسترده‌ترین و مخرب ‌ترین پدیده ‌ها در میان بلایایی طبیعی است. با توجه به توپوگرافی کوهستانی مرتفع، فعالیت تکتونیکی، لرزه‌ خیزی زیاد، شرایط متنوع زمین ‌شناسی و اقلیمی، اساساً ایران برای ایجاد طیف وسیعی از زمین‌ لغزش شرایط طبیعی را دارد و این زمین ‌لغزش‌ ها سالانه خسارات جانی مالی فراوانی به کشور وارد می‌ کنند. با توجه به اینکه پیش‌بینی زمان زمین ‌لغزش بسیار دشوار است، از این ‌رو شناسایی مناطق حساس به زمین ‌لغزش و منطقه بندی این مناطق بر اساس خطر احتمالی بسیار مهم است. بنابراین باید مناطق مستعد زمین ‌لغزش شناسایی شوند تا خسارات ناشی از زمین ‌لغزش کاهش یابد. هدف اصلی از تجزیه‌ و تحلیل حساسیت زمین ‌لغزش شناسایی مناطق پر خطر و در نتیجه کاهش خسارات ناشی از زمین‌لغزش از طریق اقدامات مناسب است. ازآنجاکه پیش‌ بینی دقیق وقوع زمین ‌لغزش توسط علوم انسانی امکان‌پذیر نیست، بنابراین می‌ توانیم با شناسایی مناطق مستعد لغزش و اولویت‌ بندی آن ‌ها از آسیب این پدیده جلوگیری کنیم. کوه ‌های بینالود در استان خراسان رضوی، به دلیل شرایط زمین ‌شناسی، ژئومورفولوژی، توپوگرافی، آب ‌و هوا و پوشش گیاهی، دارای انواع حرکات توده‌ای است. از طریق ارزیابی حساسیت زمین ‌لغزش و شناسایی مناطق پرخطر ازنظر زمین ‌لغزش، می‌ توانیم از خسارات احتمالی مالی و جانی ناشی از زمین ‌لغزش در این منطقه را کاهش بدهیم. لذا برای حفظ سرمایه ‌های ملی ضروری است تا در برخورد با بلایای طبیعی مدیریتی جامع اعمال گردد که منظور از آن اتخاذ تدابیر و فعالیت ‌هایی است که موجب پیشگیری، کنترل وترمیم خسارت ‌های ایجاد شده می ‌گردد. نتایج این مطالعات می ‌تواند به‌عنوان اطلاعات بنیادی توسط مدیران و برنامه ریزان محیط ‌زیست مورد استفاده قرار گیرد. به ‌منظور تهیه نقشه ‌های منطقه بندی خطر لغزش می ‌توان از روش ‌های مختلفی مانند منطق فازی، روش‌ های آماری و فرایند تحلیلی سلسله مراتبی (AHP) استفاده کرد. از اوایل دهه 1970، بسیاری از دانشمندان تلاش کرده‌اند تا خطرات زمین ‌لغزش را ارزیابی کنند و نقشه حساسیت خطر زمین ‌لغزش را با استفاده از روش‌ های مختلف مبتنی بر GIS تهیه کنند. هدف از این مطالعه ارزیابی و مقایسه نقشه حساسیت به زمین ‌لغزش (LSM) در رشته‌کوه‌ های بینالود، با استفاده از روش‌ های فازی و تحلیل سلسله مراتبی در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی، است.مواد و روش هادر این مطالعه به ‌منظور ارزیابی حساسیت وقوع زمین ‌لغزش در دامنه ‌های کوه‌ های بینالود از دو روش منطق فازی و تحلیل سلسله مراتبی در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده گردید. به این منظور، مهم‌ترین عوامل مؤثر بر زمین‌لغزش ‌های منطقه شامل شیب، جهت شیب، طبقات ارتفاعی، زمین‌شناسی، شبکه زهکشی (فاصله از رودخانه، تراکم آبراهه)، جاده (فاصله از جاده، تراکم جاده)، گسل (فاصله از گسل، تراکم گسل)، واحدهای مورفولوژیکی، شاخص‌ های توپوگرافی (شاخص توان رودخانه (SPI)، شاخص رطوبت توپوگرافی (TWI) و شاخص طول شیب (LS))، شاخص ‌های ژئومورفولوژیک (شاخص موقعیت توپوگرافی (TPI)، شاخص ناهمواری توپوگرافی (TRI) و شاخص انحنای سطح (Curvature Index)، کاربری اراضی، خطوط هم‌ دما و خطوط هم بارش به ‌عنوان عوامل مؤثر در رخداد زمین‌لغزش در منطقه موردمطالعه، شناسایی و مورد تجزیه ‌و تحلیل قرار گرفتند. سپس نقشه پراکنش زمین ‌لغزش‌های منطقه تهیه شد. در ادامه وزن هریک از پارامترها و زیر پارامترها در پهنه ‌بندی وقوع زمین ‌لغزش به کمک روش تحلیل سلسله مراتبی(AHP) تعیین گردید. سپس با استفاده ابزارهای مناسب در محیط GIS این وزن ‌ها در نقشه هر پارامتر ضرب و درنهایت نقشه‌ های حاصله رویهم گذاری شده و نقشه نهایی پهنه ‌بندی خطر زمین ‌لغزش در منطقه مورد مطالعه تهیه شد. در روش فازی، بعد از فازی سازی لایه ‌های مورد نظر در محیط ArcGIS، پهنه ‌بندی خطر زمین ‌لغزش با استفاده از عملگر گاما 0.8، در محیط GIS، صورت پذیرفت. و در نهایت صحت نقشه حساسیت زمین ‌لغزش با استفاده از منحنی ROC و نسبت عددی NRi، مورد ارزیابی قرار گرفت.نتایج و بحث نتایج وزن دهی به پارامترهای مؤثر بر زمین ‌لغزش با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) مبین این است به ترتیب عوامل زمین‌شناسی، شیب و گسل بیشترین تأثیر را در وقوع خطر زمین‌لغزش در منطقه مورد مطالعه دارند. نتایج تحلیل نقشه حساسیت خطر زمین ‌لغزش با استفاده از AHP نشان داد به % 47.8 سطح منطقه در محدوده زیاد و خیلی زیاد واقع‌شده، همچنین % 13.4 در محدوده متوسط و % 38.8 در محدوده کم و خیلی کم قرارگرفته است. نتایج تحلیل نقشه حساسیت زمین‌لغزش با استفاده از منطق فازی بیانگر این است % 27.7 در محدوده زیاد و خیلی زیاد قرارگرفته است. همچنین % 15.5 در محدوده متوسط و % 56.8 در محدوده کم و خیلی کم واقع‌شده است. همچنین ارزیابی نقشه حساسیت زمین‌لغزش به کمک منحنی ROC، نشان داد که مساحت زیر نمودار (AUC)، در روش AHP و فازی به ترتیب برابر با % 81.7 و % 75.2 است که گویایی دقت و صحت ارزیابی خیلی خوب هر دو مدل هست. همین‌طور نسبت عددی NRi در روش AHP در طبقات حساسیت زمین‌لغزش، بیشتر از روش فازی است، زیرا روش AHP در مقایسه با روش فازی، درصد بالایی از زمین‌لغزش‌ها را در مساحت کوچک‌تری به‌عنوان پهنه با حساسیت زیاد و خیلی زیاد پوشش داده است.نتیجه گیری در این مطالعه به‌منظور ارزیابی و تهیه نقشه حساسیت زمین‌لغزش از دو روش فازی و تحلیل سلسله مراتبی در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده و عملکرد آن‌ها باهم مقایسه شد. نقشه حساسیت زمین‌لغزش به پنج کلاس طبق بندی و عملکرد نتایج هر دو روش با استفاده از منحنی ROC و نسبت عددی NRi موردبررسی قرار گرفت. نتایج ارزیابی عملکرد دو روش فازی و تحلیل سلسله مراتبی با استفاده از منحنی ROC و نسبت عددی Nri نشان داد که روش تحلیل سلسله مراتبی نسبت به روش فازی درستی و دقت بیشتری در پیش‌بینی حساسیت زمین‌لغزش در منطقه موردمطالعه دارد. نقشه‌های حساسیت به زمین‌لغزش مانند نقشه تولیدشده در این مطالعه می ‌تواند اطلاعات ارزشمندی برای برنامه ریزان و مهندسان برای سازمان ‌دهی مجدد یا برنامه ‌ریزی برنامه‌ های جدید فراهم کند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  139 - تهیۀ نقشه شماره منحنی و برآورد ارتفاع رواناب با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور در حوضۀ کارون شمالی
  سید حسین روشان محمود حبیب نژاد روشن کاکا شاهدی یاروسلاو کُرمانسکی
  10.30495/girs.2022.685143
  پیشینه و هدف حوضۀ آبخیز کارون شمالی یکی از زیرحوضه‌های مهم حوضۀ کارون بزرگ است. در سال‌های اخیر وقوع سیلاب‌های شدید پایین‌دست این حوضه منجر به ایجاد خسارات جانی و مالی زیادی شده است. جهت انجام مطالعه پایه در کنترل و تخفیف سیلاب‌ها تخمین مقدار رواناب تولیدی از بارش گام ا چکیده کامل

  پیشینه و هدف حوضۀ آبخیز کارون شمالی یکی از زیرحوضه‌های مهم حوضۀ کارون بزرگ است. در سال‌های اخیر وقوع سیلاب‌های شدید پایین‌دست این حوضه منجر به ایجاد خسارات جانی و مالی زیادی شده است. جهت انجام مطالعه پایه در کنترل و تخفیف سیلاب‌ها تخمین مقدار رواناب تولیدی از بارش گام اصلی و اساسی به شمار می‌رود. تخمین مقدار رواناب یکی از مهم‌ترین مراحل مطالعه هیدرولوژی حوضه‌های آبخیز به‌منظور مدیریت سیلاب، مدیریت منابع آب و فعالیت‌های حفاظت خاک است. رواناب در نتیجه مازاد بارش بر میزان نفوذ در خاک و نگهداشت سطحی تولید می‌گردد و به عواملی مختلفی از جمله خصوصیات فیزیکی حوضه، میزان بارش و نفوذ بستگی دارد. ارتباط بارش-رواناب توسط دانشمندان و محققان مورد بررسی قرار گرفته، و مدل‌های زیادی جهت شبیه‌سازی این فرآیند پیشنهاد شده است. یکی از مدل‌های اولیه و اساسی در این زمینه مدل روش شماره منحنی است که توسط سرویس حفاظت خاک آمریکا پیشنهاد داده شد و شمارۀ منحنی سرویس حفاظت خاک آمریکا یا SCS-CN نامگذاری گردید. مدل SCS-CN یکی از مدل‌های ساده و تجربی در زمینه بارش-رواناب است که به‌طور گسترده در برآورد ارتفاع رواناب در سراسر جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد. شماره منحنی (CN) هر حوضه نشانگر رفتار هیدرولوژیکی و توان تولید رواناب آن حوضه در مواقع بارندگی است و مقدار آن از روی جدول استاندارد برآورد می‌شود که در آن‌ها، خصوصیات خاک با یک عامل هیدرولوژیکی که نشان دهنده حداقل سرعت نفوذپذیری در حالت مرطوب بودن طولانی مدت خاک است، بیان می‌شود. بر این اساس سرویس حفاظت خاک آمریکا تمام خاک‌ها را در چهار گروه اصلی، A، B، C و D به‌ترتیب با شدت نفوذپذیری بالا، متوسط، کم و خیلی کم تقسیم کرده است. با توجه به وقت و زمان مصرفی بالا در محاسبه این روش به‌صورت سنتی و دستی محققان از فناوری‌های سنجش از دور و سامانه اطلاعات مکانی برای محاسبه آن بهره گرفتند. به این منظور الحاقیه‌ای با عنوان ArcCN-Runoff را طراحی که قابلیت اضافه شدن به محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی را دارد. هدف این مطالعه تولید نقشه شمار منحنی (CN) و برآورد ارتفاع رواناب در سطح حوضه کارون شمالی با استفاده از فناوری‌های سنجش از دور (RS) و سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) و روش SCS-CN است.مواد و روش ها حوضۀ آبخیز کارون شمالی یکی از مهم‌ترین حوزه‌های آبخیز کشور در تأمین منابع آبی است که در موقعیت جغرافیایی '35 49⁰ تا '47 51⁰ طول شرقی و '28 30⁰ تا '40 32⁰ عرض شمالی قرار دارد. این حوضه دارای مساحتی حدود 23299.31 کیلومتر‌مربع است که در استان‌های کهگیلویه و بویراحمد، چهارمحال و بختیاری، اصفهان، خوزستان و بخشی از استان فارس گستره دارد. به منظور تولید نقشه‌های شماره منحنی و برآورد ارتفاع رواناب ابتدا نقشه‌های کاربری اراضی با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای لندست 8 سنجنده OLI مربوط به سال 1396 به روش طبقه‌بندی نظارت شده و الگوریتم حداکثر احتمال بدست آمد. سپس لایه خاک و گروه‌های هیدرولوژیکی خاک حوضه بر اساس نقشه خاک جهانی تولید شده توسط سازمان خواروبار و کشاورزی جهانی (فائو) و جدول استاندارد SCS برای گروه‌های مختلف هیدرولوژیکی خاک تهیه گردید. با تلفیق نقشه‌های کاربری اراضی و گروه‌های هیدرولوژیکی خاک با دستور Perform Intersect در الحاقیه ArcCN-Runoff محیط GIS، نقشه شماره منحنی (CN) تولید و بر اساس جدول SCS-CN ویرایش و نهایی گردید. سرانجام، با تولید نقشه توزیع مکانی بارش با روش IDW در سطح حوضه، ارتفاع رواناب یا ارتفاع بارش مازاد از روش SCS-CN بدست آمد. نقشه نهایی ارتفاع رواناب در پنج طبقه‌ خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد تقسیم‌بندی گردید.نتایج و بحث نتایج نشان داد که سطحی زیادی از حوضه دارای شیب بالای 30 درصد است. شیب را می‌توان مهمترین عامل فیزیوگرافی در تولید رواناب در حوزه‌های آبخیز دانست. بر اساس نقشه کاربری اراضی بیشترین سطح کاربری مربوط به جنگل‌های بلوط زاگرس و مراتع است. با توجه به نوع جنگل‌های بلوط که دارای تراکم کمی هستند و همچنین مراتع ضعیف حوضه بدلیل چرای بیش از حد دام، تولید رواناب در این کاربری‌ها زیاد است. همچنین نقشه شماره منحنی بیانگر آنست که بیشترین و کمترین مقدار شماره منحنی در حوضه 98 و صفر است. در مناطق با شماره منحنی بالا پتانسیل تولید رواناب بالا بوده و این نواحی مربوط به مناطق با پوشش گیاهی ضعیف در حوضه است. مناطق با مقدار بالای شماره منحنی و تولید رواناب زیاد بیشتر مربوط به سازندهای آهکی حوضه شامل سازندهای آهکی بختیاری و آسماری است که ارتفاعات بالای حوضه از جمله کوه‌های دنا را تشکیل داده است. همچنین مناطق با CN متوسط و پایین بیشتر مربوط به کاربری‌های جنگل و مراتع است که پتانسیل تولید رواناب در این کاربری‌ها متوسط است. از طرفی با توجه به اینکه اغلب بارش در ارتفاعات حوضه به‌صورت برف است فرصت نفوذ به داخل خاک فراهم است و در نتیجه مقدار تولید رواناب کمتر است. سازندهای آهکی موجود در حوضه که اغلب ارتفاعات زاگرس را تشکیل داده است از طریق منافذ و شکستگی‌ها بارش در آن‌ها نفوذ پیدا کرده و آب‌های زیرزمینی را تغذیه می‌نماید به همین دلیل است که اغلب در این مناطق با تعداد زیاد چشمه‌ها مواجه هستیم. از طرفی نتایج نقشه رواناب بیانگر این است که ارتفاعات زاگرس که دارای شیب بالایی هستند در تولید رواناب نقش عمده دارند، این مناطق بیشتر در مناطق جنوبی حوضه و جنوب شرق و همچنین شمال غرب حوضه واقع شده‌اند و بر روی نقشه شماره منحنی به رنگ زرد قابل مشاهده هستند.نتیجه گیری سطح وسیعی از حوضه دارای پتانسیل تولید رواناب متوسط است که می‌تواند منجر به ایجاد سیلاب در پایین دست حوضه شود. بنابراین لازم است اقدامات حفاظتی و آبخیزداری در سرشاخه‌ها و مناطقی که شروع جریان رخ داده اجرا شوند. با توجه به اینکه مبنای محاسبات در تهیه نقشه‌های شماره منحنی و ارتفاع رواناب، لایه‌های رستری بوده که هر پیکسل آن دارای ارزش است لذا محاسبات انجام شده و نتایج آن خیلی به واقعیت نزدیک‌تر بوده و در هزینه و زمان صرفه‌جویی می‌شود. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  140 - مدل ارزیابی تناسب زمین برای توسعه شهری با استفاده از رویکرد تصمیم گیری چندمعیاره و سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: بم)
  پویا فرحانی سحر رضایان مژگان زعیم‌دار سید علی جوزی
  10.30495/girs.2021.686048
  پیشینه و هدف در چند دهه اخیر با افزایش سرعت شهرنشینی و رشد مهاجرت به شهرها، تغییرات گسترده‌ای در ساختار فیزیکی شهرها به وجود آمده است. اعمال این تغییرات بدون در نظر گرفتن توان اکولوژیکی سرزمین و توجه به الزامات توسعه پایدار شهری، شهرها را با چالش‌های متعددی مواجه کرده ا چکیده کامل

  پیشینه و هدف در چند دهه اخیر با افزایش سرعت شهرنشینی و رشد مهاجرت به شهرها، تغییرات گسترده‌ای در ساختار فیزیکی شهرها به وجود آمده است. اعمال این تغییرات بدون در نظر گرفتن توان اکولوژیکی سرزمین و توجه به الزامات توسعه پایدار شهری، شهرها را با چالش‌های متعددی مواجه کرده است، که یکی از این چالش‌ها، تعیین اراضی مناسب جهت گسترش فیزیکی شهر و استقرار کاربری توسعه شهری است. از جمله روش‌های علمی و قابل اطمینان جهت تعیین و ارزیابی مناطق مستعد توسعه شهری با در نظر گرفتن شرایط و خصوصیات محیطی، ارزیابی توان اکولوژیکی است. انجام چنین ارزیابی تا حد زیادی به استفاده پایدار از زمین و حل مشکلات محیط زیستی ناشی از توسعه سریع شهرها کمک می‌کند. هدف از انجام ارزیابی توان اکولوژیکی، شناسایی مناسب‌ترین عرصه‌ها جهت استقرار کاربری‌های گوناگون با توجه به برنامه‌ریزی‌های آینده است. با توجه به این که معیارها و شاخص‌های مختلفی باید در انتخاب اراضی مناسب جهت استقرار کاربری توسعه شهری مدنظر قرار گرفته و تجزیه و تحلیل شوند، ضروری می‌نماید تا از موثرترین روش‌ها و تکنیک‌ها جهت شناسایی این اراضی استفاده شود. سامانه اطلاعات جغرافیایی یکی از ابزارهای پرکاربرد در انجام مطالعات محیط زیستی به شمار می‌آید، که می‌تواند در انجام ارزیابی توان اکولوژیکی نیز مورد استفاده قرارگیرد. به دلیل نقش و اهمیت معیارها در انجام مطالعات ارزیابی توان اکولوژیکی، روش‌های مبتنی بر سامانه اطالاعات جغرافیایی می‌بایست با سایر روش‌ها و ابزارها ترکیب شوند تا نتیجه قابل قبولی بدست آید. پژوهش حاضر با هدف انجام ارزیابی توان اکولوژیک شهرستان بم، به منظور تعیین عرصه‌های مناسب جهت استقرار کاربری توسعه شهری با رویکرد استفاده و تلفیق روش‌های تصمیم‌گیری چند شاخصه، منطق فازی و سامانه‌ اطلاعات جغرافیایی به انجام رسیده است.مواد و روش ها جهت دستیابی به اهداف این پژوهش در گام نخست با مطالعه و بررسی پژوهش‌های پیشین و استفاده از نظرات گروه نخبگان، کلیه معیارها و زیرمعیارهای مورد نیاز جهت استقرار کاربری توسعه شهری در منطقه مشخص شد. به همین منظور، پرشسنامه‌ای طراحی و بین گروه نخبگان توزیع گردید تا نظرات خود را در خصوص معیارها و زیرمعیارها بیان کنند. از جدول مورگان جهت تعیین حجم جامعه آماری و حجم نمونه مورد نیاز استفاده شد. در نهایت 9 معیار و 13 زیرمعیار جهت انجام ارزیابی توان اکولوژیک شهرستان بم انتخاب شدند. جهت وزن‌دهی و انجام مقایسات زوجی معیارها و زیرمعیارها نیز از روش‌های تصمیم‌گیری چند معیاره و نرم افزار ExpertChoice کمک گرفته شد. در گام بعدی، تمامی نقشه‌ها‌ با استفاده از نرم افزار ArcGIS و با توجه به محدودیت‌های استقرار کاربری توسعه شهری در شهرستان بم به روش فازی استانداردسازی شدند. مقیاس نقشه‌های مورد استفاده در این پژوهش 1:100000 و رزولوشن لایه‌های اطلاعاتی دیجیتال نیز 90&times;90 متر است. در گام اخر، با استفاده از روش ترکیب خطی وزن‌دار و عملگر جمع فازی تمامی لایه‌های اطلاعاتی روی هم‌گذاری و نقشه نهایی توان اکولوژیک شهرستان بم تولید شد.نتایج و بحث نتایج حاصل از انجام تحلیل‌های چند معیاره نشان داد، سه زیرمعیار فاصله از گسل‌های اصلی، فاصله از چاه‌های آب شرب و بافت خاک به ترتیب با 0.235، 0.117، 0.114 بیشترین وزن را به خود اختصاص داده‌اند. نرخ ناسازگاری محاسبه شده حاصل از انجام مقایسات زوجی در این پژوهش برابر با 0.07 محاسبه شد که کمتر از حد آستانه 0.1 است که نشان می‌دهد قضاوت‌های صورت گرفته توسط گروه نخبگان به درستی انجام شده است. همچنین با تحلیل نتایج حاصل از روی هم‌گذاری نقشه‌ها مشخص شد، بیشترین ارزش پیکسلی محاسبه شده به منظور استقرار کاربری توسعه شهری در منطقه برابر با 0.481 و کمترین ارزش نیز برابر با 0.07 است. جهت انجام تحلیل دقیق‌تر نقشه با طبقه‌بندی نقشه نهایی در چهار طبقه، مشخص 24% از مساحت منطقه معادل 18996.2 هکتار دارای توان متوسط، 34% معادل 268854.3 هکتار ضعیف، 22% معادل 178695.7 هکتار بسیار ضعیف و 20% معادل 160762.3 هکتار غیرقابل توسعه است. پراکنش مناطق با توان اکولوژیکی متوسط عمدتا در قسمت‌های شرق، شمال‌غرب و به میزان کمتر در مرکز منطقه و پراکنش مناطق با توان بسیار ضعیف و غیرقابل توسعه در محدوده غرب و جنوب منطقه قرار دارند.نتیجه گیری این پژوهش با هدف شناسایی و اولویت بندی مناطق مناسب جهت استقرار کاربری توسعه شهری در شهرستان بم با استفاده از تلفیق روش‌های تصمیم‌گیری چند معیاره، سامانه اطلاعات جغرافیایی و منطق فازی به انجام رسیده است. تمامی معیارها و زیرمعیارهای استفاده شده جهت انجام این پژوهش با توجه به خصوصیات فیزیکوشیمیایی و اقتصادی- اجتماعی منطقه و با استفاده از تکنیک پرسشنامه تعیین گردیده‌اند. درنهایت 9 معیار شامل منابع آبی، اقلیم، توپوگرافی، زمین شناسی، خاک، مناطق تحت مدیریت، راه‌ها، مراکز جمعیتی، کاربری اراضی و 13 زیرمعیار شامل، فاصله از منابع آب سطحی، فاصله از منابع آب زیر‌زمینی، اقلیم، سرعت باد، شیب، ارتفاع، فاصله از گسل‌های اصلی، زمین‌شناسی، بافت خاک، فاصله از مناطق حفاظت شده، فاصله از جاده‌ها، فاصله از مناطق ساخته شده شهری و کاربری‌اراضی، جهت انجام این پژوهش انتخاب شدند. به منظور انجام مقایسات زوجی معیارها و زیرمعیارها، از روش پرسشنامه و نرم افزار ExpertChoice و جهت استاندارد‌سازی و روی هم‌گذاری نقشه‌ها نیز از نرم افزار ArcGIS استفاده شده است. نتایج نشان داد حدود 24% از اراضی شهرستان بم دارای توان اکولوژیکی متوسط جهت استقرار کاربری توسعه شهری می‌باشند. با توجه به نتایج بدست آمده از روش‌ها و تکنیک‌های مورد استفاده در این پژوهش و مقایسه با پژوهش‌های مشابه می‌توان بیان کرد که استفاده و تلفیق روش‌های تصمیم‌گیری چند معیاره، منطق فازی و سامانه اطلاعات جغرافیایی می‌تواند ابزار لازم و کافی جهت تعیین مناطق مناسب استقرار کاربری توسعه شهری را فراهم و تحلیل دقیقی از این مناطق را با توجه به خصوصیات منطقه جهت برنامه ریزی‌های آتی ارائه دهد. با توجه به نتایج بدست آمده می‌توان بیان کرد به دلیل شرایط خاص منطقه و پتانسیل لرزه خیزی بالا ناشی از وجود شبکه گسلی و عوامل زمین ساخت، منطقه مطالعاتی از پتانسیل متوسطی جهت استقرار کاربری توسعه برخوردار است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  141 - پایش تغییرات کاربری اراضی با استفاده از روش مقایسه پس از طبقه‌بندی تصاویر ماهواره لندست (مطالعة موردی: اراضی شهر تهران)
  پیمان حیدریان کاظم رنگزن سعید ملکی ایوب تقی زاده
  اطلاع از نسبت کاربری های اراضی و نحوة تغییرات آن در گذر زمان یکی از مهم ترین موارد در برنامه ریزی و مدیریت اراضی است. با آگاهی از نسبت تغییرات کاربری ها در گذر زمان می توان نحوة تغییرات در آینده را پیش بینی نمود و اقداماتی پیشگیرانه و مقتضی انجام داد. هدف از این تحقیق، چکیده کامل

  اطلاع از نسبت کاربری های اراضی و نحوة تغییرات آن در گذر زمان یکی از مهم ترین موارد در برنامه ریزی و مدیریت اراضی است. با آگاهی از نسبت تغییرات کاربری ها در گذر زمان می توان نحوة تغییرات در آینده را پیش بینی نمود و اقداماتی پیشگیرانه و مقتضی انجام داد. هدف از این تحقیق، پایش تغییرات کاربری اراضی کلان شهر تهران در بازة زمانی (1385-1374) است. نقشه های کاربری اراضی برای سال های مورد نظر از تصاویر ماهواره لندست استخراج شد و با استفاده از داده های اتوکد سازمان نقشه برداری و نقشه های موجود اصلاح شدند. برای صحت سنجی نقشه ها، با استفاده از ماتریس خطا، ضریب کاپای 88% به دست آمد و آشکارسازی تغییرات با روش مقایسه پس از طبقه بندی انجام شد. نتایج آشکارسازی تغییرات با ضریب کاپای 91% و ضریب کرامر 88% نشان می دهد که افزایش مساحت در مناطق ساخته شده (68/4603 هکتار)، پارک ها (7/650 هکتار) و سطوح آبی (32/22 هکتار) و همچنین کاهش مساحت در زمین باز (47/4561 هکتار) و پوشش گیاهی (23/715 هکتار) رخ داده است. با توجه به نتایج، بیشترین تغییرات مناطق ساخته شده، در غرب شهر تهران صورت گرفته است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  142 - مکان یابی نیروگاه های بادی بر اساس ارزیابی چندمعیاره مکانی و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (مطالعة موردی: استان بوشهر)
  طیبه طباطبایی فاضل امیری
  هدف از این تحقیق، تعیین مکان مناسب احداث نیروگاه های بادی با توجه به معیارها و گزینه های اقلیم (سرعت باد، سرعت باد غالب و دما)، جغرافیا (ارتفاع از سطح دریا، شیب)، اقتصادی- اجتماعی (فاصله از راه های ارتباطی، فاصله از شهرها و فاصله از روستاها)، زیست محیطی (فاصله از مناطق چکیده کامل

  هدف از این تحقیق، تعیین مکان مناسب احداث نیروگاه های بادی با توجه به معیارها و گزینه های اقلیم (سرعت باد، سرعت باد غالب و دما)، جغرافیا (ارتفاع از سطح دریا، شیب)، اقتصادی- اجتماعی (فاصله از راه های ارتباطی، فاصله از شهرها و فاصله از روستاها)، زیست محیطی (فاصله از مناطق حفاظت شده، کاربری اراضی و فاصله از رودخانه) و زمین شناسی (فاصله از کانون های زلزله و فاصله از گسل ها) در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی در استان بوشهر است. بر اساس نقش و تأثیر متفاوت این فاکتورها، نقشه عوامل مؤثر در محیط ArcGIS&reg;10.1 تهیه گردید. وزن معیارها و گزینه ها با روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) در محیط نرم افزار EC2000 تعیین گردید. از محیط نرم افزار ArcGIS&reg;10.1 برای مدل سازی و تحلیل فضایی و تلفیق لایه ها استفاده شد و نقشه مکان یابی احداث نیروگاه بادی در چهار کلاس مختلف (خیلی مناسب، مناسب، متوسط و کم) به دست آمد. نتایج نشان داد پهنه هایی که در منطقه با توان کاملاً مناسب شناسایی شده اند، 8/24 درصد از کل منطقه (566218 هکتار) را به خود اختصاص داده اند که مناطق شمال شرقی استان بوشهر بهترین مکان جهت احداث نیروگاه های بادی هستند. نتایج همچنین نشان داد که سیستم اطلاعات جغرافیایی به عنوان یک سیستم پشتیبانی تصمیم گیری، در ساخت نیروگاه می تواند در آماده سازی داده ها و اولویت مدل ها و نظرات کارشناسان در ارتباط با عوامل مختلف در انتخاب محل مناسب نیروگاه بادی مؤثر باشد. فرآیند تحلیل سلسله مراتبی مدل انعطاف پذیری در مدل سازی داده های مکانی در انتخاب مکان مناسب نیروگاه بادی است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  143 - ارزیابی تفرجی با مدل ارتقاء یافته تجزیه و تحلیل سیستمی و سیستم اطلاعات جغرافیایی(مطالعة موردی: پارک جنگلی شوراب- خرم آباد)
  محبوبه یاراحمدی جعفر اولادی قادیکلایی جاهده تکیه خواه
  در این مطالعه ابتدا با استفاده از مدل مرسوم کاربری توریسم و 5 پارامتر اکولوژیکی (شیب، جهت، ارتفاع از سطح دریا، پوشش گیاهی و خاک)، مناطق مناسب برای استفاده تفرجی به دو شکل متمرکز و گسترده در پارک جنگلی شوراب شناسایی گردید. نتایج نشان داد که 447/46 هکتار از سطح پارک توان چکیده کامل

  در این مطالعه ابتدا با استفاده از مدل مرسوم کاربری توریسم و 5 پارامتر اکولوژیکی (شیب، جهت، ارتفاع از سطح دریا، پوشش گیاهی و خاک)، مناطق مناسب برای استفاده تفرجی به دو شکل متمرکز و گسترده در پارک جنگلی شوراب شناسایی گردید. نتایج نشان داد که 447/46 هکتار از سطح پارک توان تفرج گسترده طبقه 1، 244/14 هکتار توان تفرج گسترده طبقه 2 و 401/515 هکتار توان تفرج متمرکز طبقه 2 است. با بررسی های مختلف مشخص شد که یکی از مشکلاتی که سبب افزایش ناهنجاری در طبیعت پارک می شود، عدم توجه به کلیه عوامل اساسی مؤثر در تعیین قابلیت تفرجی پارک (امکانات تفریحی و منابع آبی) می باشد. به همین منظور برای ارزیابی استفاده گردشگران از مکان های تفرجی از مصاحبه حضوری با پرسش نامه استفاده گردید. همزمان با این ارزیابی و به منظور تهیه نقشه منابع آبی و امکانات پارک، کلیه نقاط مربوط به منابع آبی و امکانات پارک شناسایی شده و با GPS ثبت شد. نتایج نشان داد استفاده مردم از پارک مطابق طبقه بندی صورت گرفته نبوده و تفرج با امکانات و منابع آبی پارک ارتباط مستقیم دارد. لذا این فاکتورها به عنوان لایه های اطلاعاتی مثبت با نقشه توان تفرجی به دست آمده رویهم گذاری شده و نقشه نهایی توان تفرجی پارک بر اساس این عوامل به دست آمد. نتایج نهایی نشان داد که روش متداول با وجود کارآیی بسیار، به دلیل در نظر نگرفتن کلیه عوامل مؤثر در تفرج، نیاز به وارد کردن لایه های اطلاعاتی دیگری علاوه بر عوامل اکولوژیکی دارد. همچنین با دخالت فاکتورهای منابع آبی و امکانات توجه در مدل نهایی توان تفرجی، نقشه امکان توسعه برای طبقات تفرجی متمرکز درجه یک و دو تهیه گردید. نتایج حاصل از این نقشه ها نشان داد که بر اساس وسعت مکانی در جهت ارتقاء طبقات تفرجی منطقه برای طبقه متمرکز درجه یک، هفت اولویت و برای طبقه متمرکز درجه دو نیز سه اولویت وجود دارد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  144 - الگوهای مکانی- زمانی تغییرات سیمای سرزمین و توسعه شهری (مطالعة موردی: گرگان)
  حمیدرضا کامیاب عبدالرسول سلمان ماهینی
  سیمای سرزمین پارچینی از عناصر مختلف در یک بستر غالب کاربری- پوشش سرزمین است که در سال های اخیر بر کمّی کردن آن تأکید زیادی شده است. عناصر سیمای سرزمین متفاوتند که در این مطالعه مناطق شهری به عنوان لکه های شهری و جهت شناسایی تغییرات استفاده شده است. هر منطقه شهری به عنوا چکیده کامل

  سیمای سرزمین پارچینی از عناصر مختلف در یک بستر غالب کاربری- پوشش سرزمین است که در سال های اخیر بر کمّی کردن آن تأکید زیادی شده است. عناصر سیمای سرزمین متفاوتند که در این مطالعه مناطق شهری به عنوان لکه های شهری و جهت شناسایی تغییرات استفاده شده است. هر منطقه شهری به عنوان لکه ای از سیمای سرزمین منطقه مورد مطالعه قرار گرفته است. در این خصوص، الگوهای لکه های شهری شهر گرگان در سال های 1987 و 2001 با استفاده از معیارهای مرتبط با تعداد لکه ها، همسایگی و مجاورت لکه ها با هم و شکل لکه های شهری مقایسه گردید. جهت انجام این کار، مناطق شهری به عنوان لکه شهری در نرم افزار Fragstats وارد شده و از لحاظ معیارهای مختلف مورد بررسی قرار گرفتند. این بررسی نشان داد که در طول دوره 14 ساله، الگوی توسعه شهری در شهر گرگان به سمت ایجاد لکه های بزرگ تر با اشکال ساده تر و با پیچیدگی کمتر سوق پیدا کرده است. به عبارتی، رشد شهری در مسیر مناطق یا لکه های شهری گذشته بوده است. این نتیجه در بررسی مکانی لکه های بزرگ (مجموعه ای از مناطق شهری پیوسته به هم) نیز قابل مشاهده است که در آن، دو لکه بزرگ سال 1987 به واسطه رشد مناطق شهری بین آن ها به هم متصل شده و یک لکه بزرگ تر را ایجاد نمودند. علی رغم گرایش رشد شهری به سمت مناطق گذشته و نهایتاً ایجاد لکه های شهری نزدیک به هم، مشاهده گردید که این لکه ها دارای توزیع یکنواخت در کل منطقه نیستند و دارای شکلی پراکنده اند. این نتیجه از افزایش 1/2 برابری لکه های شهری طی این دوره نیز قابل استنتاج است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  145 - پهنه بندی خطر زمین لغزش با استفاده از روش شبکه عصبی مصنوعی(مطالعة موردی: حوزه سپیددشت، لرستان)
  سیامک بهاروند سلمان سوری
  این تحقیق با هدف پهنه‌بندی خطر نسبی ناپایداری دامنه ای و وقوع زمین لغزش در حوزه سپیددشت با استفاده از روش شبکه عصبی مصنوعی با ساختار پرسپترون چندلایه و الگوریتم یادگیری پس انتشار خطا صورت گرفته است. به منظور بررسی پایداری دامنه‌ها در این حوزه ابتدا لغزش های حوزه با استف چکیده کامل

  این تحقیق با هدف پهنه‌بندی خطر نسبی ناپایداری دامنه ای و وقوع زمین لغزش در حوزه سپیددشت با استفاده از روش شبکه عصبی مصنوعی با ساختار پرسپترون چندلایه و الگوریتم یادگیری پس انتشار خطا صورت گرفته است. به منظور بررسی پایداری دامنه‌ها در این حوزه ابتدا لغزش های حوزه با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای TM و +ETM، عکس های هوایی 1:50000 منطقه و بازدیدهای میدانی (سال 1393) شناسایی و ثبت گردیدند. با قطع نقشه‌های عوامل مؤثر بر لغزش با نقشه پراکنش زمین‌لغزش‌ها، تاثیر هر یک از عوامل شیب، جهت شیب، کاربری اراضی، ارتفاع، لیتولوژی، بارندگی، فاصله از گسل، جاده و آبراهه به ناپایداری شیب‌ها در محیط نرم‌افزار ArcGIS&reg;10.1 برآورد گردید. در محیط متلب ساختار مناسب (1-13-9) برای پهنه‌بندی خطر زمین لغزش با استفاده از روش شبکه عصبی مصنوعی با ساختار پرسپترون چندلایه و الگوریتم یادگیری پس انتشار خطا نوشته شد. بر اساس نتایج پهنه بندی خطر زمین لغزش با استفاده از این مدل به ترتیب 18/0، 41/12، 09/14، 85/29 و 52/43% از مساحت منطقه در کلاس‌های خطر خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد قرار دارند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  146 - پهنه بندی پتانسیل سیل خیزی حوزه آبریز باغان با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی (FAHP)
  نعمت اله نسرین نژاد کاظم رنگزن نصراله کلانتری عظیم صابری
  هدف از این تحقیق پهنه بندی پتانسیل سیل‌خیزی حوزه آبریز باغان به روش سلسله مراتبی فازی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) می‌باشد. پس از شناسایی عوامل مؤثر در سیل خیزی (شیب، مدل رقومی ارتفاع، لندفرم، سنگ‌شناسی، نفوذپذیری، کاربری اراضی، تراکم پوشش گیاهی، بارش، تر چکیده کامل

  هدف از این تحقیق پهنه بندی پتانسیل سیل‌خیزی حوزه آبریز باغان به روش سلسله مراتبی فازی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) می‌باشد. پس از شناسایی عوامل مؤثر در سیل خیزی (شیب، مدل رقومی ارتفاع، لندفرم، سنگ‌شناسی، نفوذپذیری، کاربری اراضی، تراکم پوشش گیاهی، بارش، تراکم شبکه زهکشی، فاصله از آبراهه)، وزن هر کدام از معیارها و زیر معیارها با استفاده از مقایسات زوجی و نظرات کارشناسان، از روش تحلیل سلسله مراتبی- فازی محاسبه گردید. سپس با استفاده از عملگر گامای فازی، پتانسیل سیل‌خیزی حوزه آبریز، پهنه بندی و در نهایت حوزه آبریز بر اساس ریسک سیل‌خیزی در پنج کلاس طبقه بندی گردید. نتایج حاصل از پهنه بندی ریسک سیل‌خیزی نشان داد که کلاس های یک، دو و سه، بیشتر در نواحی کوهستانی واقع هستند و حدود 22 درصد (km2 203) از منطقه را شامل می‌شوند. بنابراین می توان نتیجه گرفت که، حدود 22 درصد از محدودة حوزه آبریز مورد مطالعه را پهنه های سیل خیز خطرپذیر زیاد تا خیلی زیاد در بر گرفته است و به دلیل اینکه بیشترین نقش را در تولید رواناب دارند، عملیات های آبخیزداری در این مناطق در اولویت هستند. کلاس‌های چهار و پنج به نسبت کلاس‌های یک، دو و سه، پتانسیل سیل‌خیزی کمتری دارند و بیشتر در دامنه‌ها و دشت ها قرارگرفته‌اند و حدود 78 درصد از منطقه (km2 706) را پوشش می‌دهند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  147 - ارزیابی آسیب پذیری آب های زیرزمینی حوزه طرقبه شاندیز استان خراسان با استفاده از تکنیک های دراستیک و سیستم اطلاعات جغرافیایی
  مهری انتظاری فاضل امیری طیبه طباطبایی
  آلودگی آب‌های زیرزمینی در حوزه طرقبه شاندیز در استان خراسان رضوی به دلیل افزایش جمعیت، توسعه صنعتی و همچنین فعالیت های کشاورزی یک مسئله مهم است. هدف از این تحقیق تهیة نقشه آسیب پذیری آب‌های زیرزمینی در این حوزه با استفاده از مدل دراستیک و سیستم اطلاعات جغرافیایی می ب چکیده کامل

  آلودگی آب‌های زیرزمینی در حوزه طرقبه شاندیز در استان خراسان رضوی به دلیل افزایش جمعیت، توسعه صنعتی و همچنین فعالیت های کشاورزی یک مسئله مهم است. هدف از این تحقیق تهیة نقشه آسیب پذیری آب‌های زیرزمینی در این حوزه با استفاده از مدل دراستیک و سیستم اطلاعات جغرافیایی می باشد. داده های هفت پارامتر (سطح آب زیرزمینی، شبکه تغذیه، محیط آبخوان، جنس خاک، توپوگرافی، ناحیه غیراشباع، هدایت هیدرولیکی) مدل دراستیک جمع آوری و با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی به نقشه تبدیل شد. نتایج نشان داد که تغییرات شاخص دراستیک در محدودة 225-68 است. که خطر آلودگی آب‌های زیرزمینی منطقه در پنج ناحیه با آسیب‌پذیری خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد طبقه‌بندی گردید. نقشه دراستیک نشان می دهد که 15.9% در آسیب‌پذیری خیلی کم، 20.29% در آسیب‌پذیری کم، 26.33% در آسیب‌پذیری متوسط، 24.34% در آسیب‌پذیری زیاد و 13.14% در آسیب‌ پذیری خیلی زیاد قرار دارد. جریان آب رودخانه از شمال شرق منطقه سبب می شود که آب هنگام جریان به پایین‌ دست کودهای زمین‌های کشاورزی را به آب‌های زیرزمینی تخلیه و ازاین‌رو منجر به آسیب‌پذیری آب‌های زیرزمینی این منطقه شود. صحت نقشه آسیب‌ پذیری با انطباق نقشه تغییرات نیترات با نقشه شاخص دراستیک تعیین گردید. نتایج نشان داد که کلیه نقاطی که دارای یون نیترات بالا هستند در محدودة آلودگی خیلی زیاد قرارگرفته‌اند که این می تواند دقت و صحت مدل را تائید نماید. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  148 - مدل شایستگی مرتع از جنبه زنبورداری با استفاده از GIS (مطالعة موردی: مراتع طالقان)
  شهربانو فدایی حسین ارزانی حسین آذرنیوند غلامعلی نهضتی سیدحسن کابلی فاضل امیری
  قابلیت استفاده از مرتع جهت کاربری زنبورداری، با درنظر داشتن بهره برداری پایدار از اراضی و ارائه مدل موردی تعیین شایستگی مرتع طالقان از اهداف این تحقیق بوده است. در تعیین شایستگی مرتع با استفاده از روش پیشنهادی فائو و سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS) با ملاحظه عوامل مؤثر بر چکیده کامل

  قابلیت استفاده از مرتع جهت کاربری زنبورداری، با درنظر داشتن بهره برداری پایدار از اراضی و ارائه مدل موردی تعیین شایستگی مرتع طالقان از اهداف این تحقیق بوده است. در تعیین شایستگی مرتع با استفاده از روش پیشنهادی فائو و سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS) با ملاحظه عوامل مؤثر بر شایستگی زنبورداری و تلفیق آن ها نقشه های نهایی ارائه گردید. نمونه برداری در تیپ های گیاهی منطقه به روش تصادفی- سیستماتیک با استقرار 3 ترانسکت 200 متری و 30 پلات یک متر مربعی در راستای آن مستقر و داده های حضور و عدم حضور گیاهان شهد زا و گرده زا، درصد پوشش گیاهی شهدزا و گرده زا، تراکم و درصد ترکیب پوشش گیاهی مورد علاقه زنبورعسل برداشت گردید. در تعیین شایستگی مرتع جهت زنبورداری سه زیر مدل پوشش گیاهی، عوامل محیطی و منابع آب لحاظ گردید. در زیر مدل پوشش گیاهی (طول دوره گلدهی، ترکیب گیاهی شهد زا و گرده زا و جذابیت گونه های مورد استفاده زنبورعسل)، در زیر مدل عوامل محیطی نیز جاده و مسیرهای دسترسی به تیپ ها، ارتفاع و دما به طور مساوی و خاک (با تأثیر غیر مستقیم آن بر پوشش گیاهی) و در نهایت در زیر مدل منابع آب (دسترسی به منابع آبی) از فاکتورهای مؤثر و تأثیرگذار به دست آمد. از بین عوامل مورد بررسی کاهش درصد پوشش گیاهی شهدزا و گرده زا، وجود گیاهان با کلاس های پایین جذابیت (III) و (IV) و کوتاهی طول دوره گلدهی، جاده و خاک در بعضی از تیپ ها از مهمترین عوامل محدود کننده شایستگی و پراکنش مناسب منابع آب، دما و ارتفاع در منطقه مهم ترین عوامل مطلوب و افزایش دهنده شایستگی مرتع برای زنبورداری در منطقه مورد مطالعه بودند. نتایج حاصل از تعیین شایستگی مراتع طالقان میانی نشان می دهد که از مجموع 2/37977 هکتار اراضی منطقه مورد مطالعه، 235 هکتار (61/%0) در طبقه شایستگی 1S (بدون محدودیت)، 7798 هکتار (53/20%) در طبقه شایستگی 2S (با محدودیت اندک)، 9961 هکتار (29/26%) در طبقه شایستگی 3S (با محدودیت زیاد)، 8861 هکتار (33/23%) در طبقه شایستگی N (غیر شایسته) بوده و درکل حدود 21% منطقه، دارای طبقه شایستگی عالی تا خوب از نظر زنبورداری به دست آمد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  149 - ارزیابی تناسب محل های دفن پسماند شهری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعة موردی: غرب استان مازندران)
  محدثه یزدانی سید مسعود منوری قاسمعلی عمرانی محمود شریعت سید محسن حسینی
  هدف از این مطالعه، ارزیابی تناسب محل های موجود دفن پسماند در محدودة غرب استان مازندران با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی است. به منظور اجرای این ارزیابی سه دستورالعمل آژانس حفاظت محیط زیست آمریکا، سازمان مدیریت و برنامه ریزی ایران و سازمان حفاظت محیط زیست ایران مورد چکیده کامل

  هدف از این مطالعه، ارزیابی تناسب محل های موجود دفن پسماند در محدودة غرب استان مازندران با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی است. به منظور اجرای این ارزیابی سه دستورالعمل آژانس حفاظت محیط زیست آمریکا، سازمان مدیریت و برنامه ریزی ایران و سازمان حفاظت محیط زیست ایران مورد استفاده قرار گرفت. پس از بررسی وضعیت هر یک از ضوابط موجود در هر دستورالعمل با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و همچنین بازدیدهای میدانی از این محل ها میزان تناسب در هرمحل و همچنین کل محدودة مطالعاتی مشخص گردید. نتایج نشان داد که هیچ کدام از 10 محل دفن موجود در محدوده با معیارهای سازمان محیط زیست ایران تناسب ندارند. در رابطه با روش سازمان مدیریت برنامه ریزی فقط محل دفن پسماند مرزن آباد مناسب است و با توجه به معیارهای روش آژانس حفاظت محیط زیست آمریکا محل های دفن پسماند نور، نوشهر و کلارآباد مناسب و بقیه سایت ها نامناسب هستند. ضمناً میزان تناسب در کل محدودة مورد مطالعه نسبت به روش سازمان محیط زیست 20%، سازمان مدیریت و برنامه ریزی 5/48% و آژانس حفاظت محیط زیست آمریکا 9/77% است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  150 - تحلیل ارتباط پوشش گیاهی بر وقوع تعداد گرد و غبار استان خراسان رضوی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور
  سیما پورهاشمی مهدی بروغنی محمد علی زنگنه اسدی ابوالقاسم امیراحمدی
  پدیده گرد و غبار یکی از مخاطرات اقلیمی مهم در مناطق خشک و نیمه خشک جهان می باشد که زیان های جانی و مالی برای انسان به همراه دارد. در دهه های اخیر به دلیل خشکسالی‌های طولانی مدت در ایران، تعداد وقوع گرد و غبارها افزایش یافته و شهرها و روستاهای زیادی را تحت تأثیر قرار داد چکیده کامل

  پدیده گرد و غبار یکی از مخاطرات اقلیمی مهم در مناطق خشک و نیمه خشک جهان می باشد که زیان های جانی و مالی برای انسان به همراه دارد. در دهه های اخیر به دلیل خشکسالی‌های طولانی مدت در ایران، تعداد وقوع گرد و غبارها افزایش یافته و شهرها و روستاهای زیادی را تحت تأثیر قرار داده است . یکی از مناطقی که با توجه به شرایط آب و هوایی و ویژگی های طبیعی (نزدیکی به کویرها)، از این پدیده اقلیمی متأثر است استان خراسان رضوی می باشد. هدف از این تحقیق بررسی تأثیر پوشش گیاهی و ارتباط آن با وقوع گرد و غبار استان خراسان رضوی طی دوره مطالعه 2004 تا 2013 با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و شاخص تأثیر پوشش گیاهی نرمال شده (NDVI) است. برای انجام تحقیق، داده‌های روزهای گرد و غبار در ایستگاه های سینوپتیک استان برای دوره مورد مطالعه از سازمان هواشناسی دریافت و فراوانی روزهای گرد و غبار هر ایستگاه در ماه ها و فصول مختلف استخراج گردید. با استفاده از روش کریجینگ معمولی در سیستم اطلاعات جغرافیایی، روزهای گرد و غبار در سطح استان پهنه بندی گردید. نقشه پوشش گیاهی منطقه، با استفاده از تصاویر سنجنده MODIS در محیط 4.8&reg;ENVI تهیه گردید. نتایج نشان داد که تعداد وقوع گرد و غبار با پراکنش پوشش گیاهی ارتباط نزدیکی دارد و با کاهش پوشش گیاهی، بر تعداد وقوع گرد و غبار افزوده می شود. نتایج حاکی از آن است که تعداد وقوع گرد و غبار در سال های اخیر نسبت به گذشته افزایش داشته است و سال های 2008 و 2005 به ترتیب دارای بیشترین و کمترین تعداد گرد و غبار در طول دوره مورد مطالعه می‌باشند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  151 - کاربرد آنالیز چند متغیره مکانی در ارزیابی ذرات معلق (مطالعة موردی: بوشهر)
  طیبه طباطبایی عبدالرضا کرباسی فرامرز معطر سید مسعود منوری
  میانگین ذرات معلق ده ایستگاه در سه دوره گرد و غبار در شهرستان بوشهر، برای تجزیه و تحلیل تغییرات مکانی غلظت فلزات سنگین آرسنیک، کادمیوم، کبالت، آهن، نیکل، سرب و وانادیوم نمونه برداری گردید. تکنیک های زمین آمار، سیستم اطلاعات جغرافیایی و روش کرجینگ گسسته برای تهیه نقشه تو چکیده کامل

  میانگین ذرات معلق ده ایستگاه در سه دوره گرد و غبار در شهرستان بوشهر، برای تجزیه و تحلیل تغییرات مکانی غلظت فلزات سنگین آرسنیک، کادمیوم، کبالت، آهن، نیکل، سرب و وانادیوم نمونه برداری گردید. تکنیک های زمین آمار، سیستم اطلاعات جغرافیایی و روش کرجینگ گسسته برای تهیه نقشه توزیع مکانی غلظت هفت فلز، مورد استفاده قرار گرفت. همچنین، از روش های تجزیه مؤلفه های اصلی (PCA) و ماتریس همبستگی (CM) برای پردازش داده ها استفاده شد. نتایج اثر قطعه ای (C0) به آستانه واریوگرام (C0+C) نشان داد که توزیع تغییرات مکانی 7 عنصر در طبقه وابستگی مکانی متوسط (75/0-25/0) قرار دارد. این بدان معنی است که ورود این فلزات به منطقة مورد مطالعه منشأ بیرونی دارد. همچنین، روش کرجینگ گسسته برای کمی کردن توزیع غلظت فلزات استفاده شد. آنالیز مؤلفه اصلی هفت فلز سنگین را در 3 مؤلفه گروه بندی کرد. در مؤلفه اول فلزات آرسنیک، وانادیوم، کبالت، نیکل و سرب، در مؤلفه دوم کادمیوم و در مؤلفه سوم آهن بیشترین همبستگی را داشتند. نتیجه این آنالیز نشان داد که منشاء غلظت این عناصر یک عامل بیرونی است. این نتایج به مدیریت محیط زیست منطقه کمک خواهد کرد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  152 - بررسی غلظت عناصر سنگین مس، روی و آرسنیک خاک با استفاده از RS و GIS (مطالعة موردی: حوزه آبخیز کبودرآهنگ، رزن و خونجین- تلخاب در استان همدان)
  لقمان خداکرمی علیرضا سفیانیان الهه محمدی توفیق نوراله میرغفاری
  هدف از این تحفیق بررسی اثر آلودگی های غیرنقطه ای کشاورزی بر میزان غلظت فلزات سنگین مس، روی و آرسنیک و تهیه نقشه پتانسیل آلودگی خاک به این عناصر با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، زمین آمار و سنجش از دور است. با استفاده از روش نمونه‌برداری سیستماتیک- تصادفی طبقه بندی چکیده کامل

  هدف از این تحفیق بررسی اثر آلودگی های غیرنقطه ای کشاورزی بر میزان غلظت فلزات سنگین مس، روی و آرسنیک و تهیه نقشه پتانسیل آلودگی خاک به این عناصر با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، زمین آمار و سنجش از دور است. با استفاده از روش نمونه‌برداری سیستماتیک- تصادفی طبقه بندی شده 135 نمونه خاک سطحی (20-0 سانتیمتری) از منطقه ای به وسعت 7262 کیلومتر مربع جمع آوری و غلظت کل عناصر، خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک شامل pH و ماده آلی برای کلیه نمونه ها اندازه‌گیری شد. برای پهنه بندی غلظت فلزات سنگین ابتدا با کمک آنالیز همبستگی مکانی، مناسبترین روش پهنه بندی با استفاده از توابع MAE و MBE انتخاب گردید. سپس نقشه پهنه بندی غلظت فلزات سنگین روی و مس با استفاده از روش کریجینگ معمولی و مدل نمایی و فلز آرسنیک با استفاده از روش کریجینگ معمولی و مدل کروی تهیه شد. همچنین برای بررسی تجزیه و تحلیل نقشه های توزیع غلظت فلزات از نقشه های کاربری اراضی، زمین شناسی و نقشه برآورد غلظت زمینه فلزات سنگین استفاده شد. نقشه کاربری اراضی با استفاده از سری زمانی تصاویر ماهواره ای AWIFS و اعمال طبقه بندی فازی و با کاپای 88/0 و دقت 90% تهیه گردید. تجزیه و تحلیل نقشه پهنه بندی فلزات سنگین نشان داد که عناصر مس و روی منشأ زمین شناسی و کشاورزی دارند و عنصر آرسنیک از مواد مادری منشأ می گیرد ولی فعالیت‌های کشاورزی به دلیل مصرف بیش از حد کودهای شیمیایی می‌تواند باعث افزایش هر چه بیشتر این عناصر در خاک شود. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  153 - تعیین مدل شایستگی تولید علوفه در مراتع سراب سفید بروجرد با استفاده از سیستم سامانه اطلاعات جغرافیایی
  علی آریاپور مسلم حدیدی فاضل امیری علی حسین بیرانوند
  شایستگی تولید علوفه از جمله عوامل مهم مؤثر در شایستگی چرای مرتع برای بهره برداری پایدار از پتانسیل های طبیعی است. تعیین این شایستگی در مدت زمان اندک و با هزینه کم و دقت بالا از مهمترین چالش های کارشناسان و بهره برداران مراتع می باشد. این تحقیق در مراتع سراب سفید بروجرد چکیده کامل

  شایستگی تولید علوفه از جمله عوامل مهم مؤثر در شایستگی چرای مرتع برای بهره برداری پایدار از پتانسیل های طبیعی است. تعیین این شایستگی در مدت زمان اندک و با هزینه کم و دقت بالا از مهمترین چالش های کارشناسان و بهره برداران مراتع می باشد. این تحقیق در مراتع سراب سفید بروجرد طی دو سال (1391-1390) و با استفاده از تصاویر ماهواره لندست، اطلاعات و نقشه های پایه دستی و رقومی شده نظیر توپوگرافی و مدل رقومی ارتفاعی اقدام به تولید سایر نقشه های مورد نیاز مانند شیب، جهت و ارتفاع شد. همچنین اندازه گیری های میدانی با استفاده از روش قطع و توزین برای برآورد علوفه، چهارفاکتوری برای تعیین وضعیت مرتع، ترازوی گرایش برای مشخص شدن گرایش، شد. اندازه گیری درصد تاج پوشش گیاهان برای تیپ بندی، پیمایش صحرایی برای جداسازی واحدهای اراضی و به تبع آن تیپ بندی صورت گرفت. با تلفیق اطلاعات برداشت شده صحرایی با اطلاعات رقومی شده در محیط نرم افزار ArcGIS&reg;9.3 نقشه های تیپ بندی، گرایش، وضعیت و تولید علوفه به دست آمد. نقشه لایه های اطلاعاتی با دستور یکپارچه سازی در محیط نرم افزار تبدیل به نقشه نهایی شایستگی تولید علوفه شد. نتایج نشان داد از 16 تیپ جداسازی شده 4 تیپ در کلاس غیرشایسته تولید، 8 تیپ در کلاس سه، 2 تیپ در کلاس دو و 2 تیپ در کلاس یک شایستگی تولید علوفه قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد که در صورت رعایت استانداردها و معیارها، بکارگیری تکنیک های سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی می تواند، با سرعت بالا، دقت زیاد و هزینه کم در مدیریت پایدار اکوسیستم های مرتعی مفید واقع شود. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  154 - پهنه‌بندی خطر زمین لغزش با استفاده از منطق فازی (مطالعة موردی: حوزه چم‌سنگر)
  سلمان سوری سیامک بهاروند طاهر فرهادی نژاد
  زمین لغزش یکی از مخرب ترین پدیده های طبیعت است که هر ساله باعث خسارت‌هایی به جان و اموال مردم می‌شود. بنابراین، پهنه‌بندی خطر زمین لغزش به منظور توسعه فعالیت‌های آینده امری ضروری است. در این تحقیق برای پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش در حوزه چم‌سنگر از عملگرهای منطق فازی استفاد چکیده کامل

  زمین لغزش یکی از مخرب ترین پدیده های طبیعت است که هر ساله باعث خسارت‌هایی به جان و اموال مردم می‌شود. بنابراین، پهنه‌بندی خطر زمین لغزش به منظور توسعه فعالیت‌های آینده امری ضروری است. در این تحقیق برای پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش در حوزه چم‌سنگر از عملگرهای منطق فازی استفاده شده است. به منظور بررسی پایداری دامنه‌ها در حوزه چم‌سنگر ابتدا با استفاده از تصاویر گوگل ارث و بازدید‌های میدانی (ثبت نقاط لغزشی با استفاده از GPS) نقاط لغزشی شناسایی و متعاقب آن نقشه پراکنش زمین لغزش‌های حوزه تهیه گردیده است. سپس سطح همبستگی نقاط لغزشی و هر یک از عوامل مؤثر بر وقوع زمین لغزش شامل شیب، جهت شیب، کاربری اراضی، ارتفاع، لیتولوژی، بارندگی، آبراهه و فاصله از جاده با استفاده از مدل نسبت فراوانی مشخص و مقادیر فازی با استفاده از نظرات کارشناسی و تعیین توابع عضویت برای هر یک از عوامل موثر در محیط ArcGIS&reg;10.1 تعیین گردید. برای ارزیابی و طبقه‌بندی نتایج خروجی عملگرهای مورد استفاده در برآورد خطر لغزش منطقه از شاخص جمع مطلوبیت (QS) استفاده شده است. نتایج نشان داد که عملگر گامای 9/0، با مقدار 554/0=QS روش کارآمدتری نسبت به عملگرهای جمع جبری فازی با 042/0=QS و ضرب جبری فازی با 008/0 =QS، برای تهیه نقشه خطر لغزش‌های حوزه چم‌سنگر می‌باشد. بر اساس پهنه‌بندی صورت گرفته با عملگر گامای 9/0 به ترتیب 39/13، 58/47، 7/32، 44/5، 884/0% از مساحت منطقه در کلاس‌های خطر خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد قرار گرفته است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  155 - ارزیابی توان اکولوژیک اراضی با استفاده از سیستم های اطلاعات جغرافیایی و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (مطالعة موردی: اراضی حاشیه شهر تبریز)
  فریده نقدی سید محسن حسینی حسینی شقایق صدر
  برای رسیدن به توسعه پایدار داشتن برنامه ریزی با تکیه بر ارزیابی همه جانبه محیط طبیعی امری ضروری است. با توجه به اینکه محیط زیست طبیعی توان اکولوژیکی محدودی را برای استفاده های انسان داراست، ارزیابی توان اکولوژیکی به عنوان هسته مطالعات زیست محیطی با پیشگیری بحران های موج چکیده کامل

  برای رسیدن به توسعه پایدار داشتن برنامه ریزی با تکیه بر ارزیابی همه جانبه محیط طبیعی امری ضروری است. با توجه به اینکه محیط زیست طبیعی توان اکولوژیکی محدودی را برای استفاده های انسان داراست، ارزیابی توان اکولوژیکی به عنوان هسته مطالعات زیست محیطی با پیشگیری بحران های موجود، بستر مناسبی برای برنامه ریزی زیست محیطی فراهم می آورد. تحلیل قابلیت اراضی برای توسعه شهری یکی از اصلی ترین مقولاتی است که برنامه ریزان شهری با آن سروکار دارند. در این مقاله طی رویکرد ارزیابی چند معیاره با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (Analytical Hierarchy Process) و روش مقایسة زوجی در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، ارزیابی توان اکولوژیکی حاشیه شهر تبریز برای توسعه کالبدی بر پایه مشاهدات محیطی (دوازده معیار طبیعی و انسانی) صورت گرفته و نقشة نهایی در محدوده مذکور تهیه شد. این نقشه نواحی مناسب برای توسعه کالبدی شهر را نشان می دهد. نتایج این پژوهش می تواند مورد استفاده برنامه ریزان شهری قرار گیرد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  156 - منشاء یابی گرد و غبار غرب و جنوب غرب ایران و تحلیل سینوپتیکی آن با استفاده از سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی
  محمد فلاح ززولی علیرضا وفایی نژاد میرمسعود خیرخواه زرکش فریبرز احمدی دهکاء
  پدیده گرد و غبار یکی از مهمترین چالش های زیست محیطی اخیر در غرب و جنوب غرب ایران می باشد. برای تشخیص پدیده گرد و غبار نیاز به تصاویری با تکرار در شبانه روز، پوشش وسیع و باندهای طیفی زیاد است از این حیث تصاویر مربوط به سنجنده مادیس مناسب می باشد. هدف از این تحقیق، شناسای چکیده کامل

  پدیده گرد و غبار یکی از مهمترین چالش های زیست محیطی اخیر در غرب و جنوب غرب ایران می باشد. برای تشخیص پدیده گرد و غبار نیاز به تصاویری با تکرار در شبانه روز، پوشش وسیع و باندهای طیفی زیاد است از این حیث تصاویر مربوط به سنجنده مادیس مناسب می باشد. هدف از این تحقیق، شناسایی منشاءهای تولید کننده گرد و غبار ورودی به این منطقه در سال 2011 با استفاده از باندهای مرئی و باندهای حرارتی سنجنده مادیس و با بکارگیری شاخص اکرمن و تحلیل سینوپتیکی برای شناسایی چگونگی حرکت گرد و غبار از منشاء به داخل ایران با استفاده از داده های سینوپتیکی ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکالی، فشار تراز دریا و نقشه های جهت جریان باد 500 و 1000 هکتوپاسکالی می باشد. در نهایت با استفاده از سیستم اطلاعات مکانی و ابزار تحلیل مکانی نمایش حرکت آن از منشاء تا داخل ایران رهگیری شد. نتایج نشان داد که منشاء پدیده های گرد و غبار ورودی به غرب و جنوب غرب کشور از سوریه و عراق و بخشی از عربستان سعودی می باشد، که عمده ترین منشاء گرد و غبار شمال عراق و مرز عراق و سوریه می باشد. تلفیق نتایج حاصله از بارزسازی گرد و غبار و نقشه های سینوپتیکی، یافتن منشاء و نحوة انتقال گرد و غبار را بهینه کرده و پیش بینی مناسب تری برای مسیر حرکت گرد و غبار فراهم می نماید. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  157 - پیش بینی تأثیر تغییر وضعیت مرتع در میزان رواناب با تلفیق مدل HEC-HMS در GIS (مطالعة موردی: حوزه آبخیز سراب سفید بروجرد)
  علی آریاپور باقر قرمز چشمه مجتبی نساجی نغمه پیروزی
  ارزیابی پروژه های مرتعداری امروزه از بنیادی ترین مسائلی است که در کشورها به منظور برنامه ریزی های آتی در خصوص طرح های اجرایی و مدیریت منابع طبیعی انجام می گیرد. با توجه به نبود تجهیزات لازم به منظور اندازه گیری و ثبت تغییرات ایجاد شده در وضعیت سیلاب، فرسایش و رسوب حوزه چکیده کامل

  ارزیابی پروژه های مرتعداری امروزه از بنیادی ترین مسائلی است که در کشورها به منظور برنامه ریزی های آتی در خصوص طرح های اجرایی و مدیریت منابع طبیعی انجام می گیرد. با توجه به نبود تجهیزات لازم به منظور اندازه گیری و ثبت تغییرات ایجاد شده در وضعیت سیلاب، فرسایش و رسوب حوزه های آبخیز استفاده از مدل های توزیعی هیدرولوژیکی جهت شبیه سازی رفتار حوزه در قبل و بعد از اقدامات مرتعداری ابزاری کارآمد در دستیابی به این اهداف می باشد. هدف این تحقیق ارزیابی تأثیر تغییر پوشش گیاهی بر رواناب در حوزه آبخیز سراب سفید شهرستان بروجرد در استان لرستان با استفاده از مدل هیدرولوژیکی HEC-HMS می باشد. جهت تعیین تأثیر تغییر وضعیت مرتع، زمان تمرکز در شرایط بعد از اجرای اقدامات محاسبه و نیز طی بازدید میدانی میزان بهبود پوشش گیاهی حوزه و ارتقاء وضعیت هیدرولوژیک حوزه با استفاده از روش SCS محاسبه و با اعمال تغییرات ایجاد شده در ورودی های مدل اقدام به شبیه سازی رفتار سیلاب برای وقایع موجود گردید. معیارهای دبی اوج و حجم سیلاب برای ارزیابی تعیین شد و مقادیر آن ها برای دو وضعیت قبل و بعد از تغییرات کاربری محاسبه گردید. نتایج نشان داد که این مدل برای پیش بینی و شبیه سازی رواناب در حوزه با دقت قابل قبول مناسب بوده و به دلیل کم شدن شماره منحنی در اثر افزایش پوشش گیاهی به ترتیب بهترین سناریو برای کاهش رواناب در شرایط قرق، مدیریت حال حاضر، آتش سوزی و چرای شدید است. بنابراین جهت کاهش رواناب بهتر است که نسبت افزایش پوشش گیاهی با هر ابزار مدیریتی حتی قرق که آخرین راه است اقدام نمود تا از بروز فاجعه و تخریب اراضی، باغات و اماکن احداث شده در حاشیه رودخانه و در کنار شهر بروجرد جلوگیری کرد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  158 - پایش تغییرات کاربری اراضی با استفاده از داده های سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعة موردی: شهرستان اردبیل)
  مرضیه مسیبی محسن ملکی
  افزایش روزافزون جمعیت، توسعه پدیده شهرنشینی و نیاز به تأمین مناطق جدید مسکونی و منابع غذایی برای انسان ها باعث تشدید روند تغییر کاربری اراضی در نقاط مختلف جهان شده است. هدف این مقاله بررسی روند تغییر کاربری اراضی در 25 سال اخیر در شهرستان اردبیل می باشد. در این تحقیق، ا چکیده کامل

  افزایش روزافزون جمعیت، توسعه پدیده شهرنشینی و نیاز به تأمین مناطق جدید مسکونی و منابع غذایی برای انسان ها باعث تشدید روند تغییر کاربری اراضی در نقاط مختلف جهان شده است. هدف این مقاله بررسی روند تغییر کاربری اراضی در 25 سال اخیر در شهرستان اردبیل می باشد. در این تحقیق، از سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور و روش های آماری، تغییر سطح کاربری های اراضی مختلف براساس تفسیر تصاویر ماهواره ای لندست در سه دوره زمانی 1366، 1377 و 1390 بررسی گردید. پس از انجام تصحیحات هندسی و اتمسفری، محدودة مورد نظر با استفاده از نقشه های رقومی زمین مرجع شد. سپس نقاط تعلیمی برای هر یک از طبقات کاربری به تعداد کافی و با پراکنش مناسب اخذ گردید و با استفاده از طبقه بندی نظارت شده و الگوریتم حداکثر احتمال تشابه بهترین ترکیب باندی انتخاب و نقشه کاربری اراضی منطقه برای سال های 1366، 1377 و 1390 تهیه شد. با استفاده از آزمون صحت کلی و آماره کاپا صحت نقشه های تولیدی تعیین گردید. نتایج نشان داد که سطح کاربری های زراعت آبی، باغات، مناطق مسکونی، صنعتی و نیز اراضی بایر در فاصله سال های 1366 تا 1390 افزایش یافته و در مقابل سطح کاربری های جنگل، مرتع و اراضی دیم روندی کاهشی داشته‌اند. به طوری که در دوره 1366 تا 1377 سطح اراضی مرتعی 20/10% و سطح جنگل ها 5/0% کاهش یافته است. سطح اراضی دیم 62/5%، سطح اراضی زراعی آبی 8/1% و اراضی بایر 8/1% افزایش یافت. در دوره 1377 تا 1390 سطح اراضی مرتعی 9/7%، سطح اراضی دیم 52/11% و سطح جنگل ها 69/3% کاهش یافته است. سطح اراضی زراعی آبی 2/1% و اراضی بایر 7/17% افزایش یافته است. ضریب کاپا برای نقشه‌های سال های 1987، 1998 و 2010 به ترتیب 81/0، 87/0 و 89/0 بود. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  159 - شبیه سازی رواناب های سطحی با استفاده از مدل مبتنی بر سامانه اطلاعات جغرافیایی لیسم (LISEM)
  رویا جعفری واحد بردی شیخ محسن حسینعلی زاده حسن رضایی مقدم
  شبیه‌سازی پدیده رواناب ناشی از هر بارندگی در برآورد شدت سیل بسیار ارزشمند است. برای حفاظت حوزه‌های آبخیز، استفاده از مدلی که توانایی برآورد رواناب را در زمان‌ها و مکان‌های معین داشته باشد، ضروری است. این پژوهش به منظور شبیه‌سازی رواناب در زیر حوزه زراعی منتهی به شهرک به چکیده کامل

  شبیه‌سازی پدیده رواناب ناشی از هر بارندگی در برآورد شدت سیل بسیار ارزشمند است. برای حفاظت حوزه‌های آبخیز، استفاده از مدلی که توانایی برآورد رواناب را در زمان‌ها و مکان‌های معین داشته باشد، ضروری است. این پژوهش به منظور شبیه‌سازی رواناب در زیر حوزه زراعی منتهی به شهرک بهزیستی گرگان و همچنین ارزیابی تأثیر سناریوهای مدیریتی پوشش گیاهی در 3 رویداد بارش در سال‌های گذشته با استفاده از مدل فیزیکی لیسم (LISEM)، در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی و برنامه‌نویسی PCRaster انجام شد. برای اجرای مدل لیسم، چهار نقشه پایه، مدل رقومی ارتفاع، کاربری اراضی، بافت خاک و راه‌ها با فرمت رستری تهیه گردید. نقشه مدل رقومی ارتفاعی حوزه مورد مطالعه با اندازه سلولی 1&times;1 متر از تصاویر اولتراکم در محیط ArcGIS&reg;9.3 تهیه گردید. در طی انجام این تحقیق دو رویداد بارش در تاریخ های 11/8/1393 و 25/6/1394 منجر به ایجاد رواناب شد که از رویداد اول برای واسنجی و رویداد دوم برای اعتبارسنجی مدل استفاده شد. مقایسه آماری هیدروگراف های شبیه سازی و مشاهداتی رگبارهای مورخه 11/8/1393 و 25/6/1394 نشان داد که ضریب همبستگی آن ها به ترتیب 8/0 و 76/0 و معیار ناش- ساتکلیف آن ها به ترتیب 8/0 و 5/0 می باشد. نتایج حاصل از شبیه سازی نشان داد که مدل قادر است میزان کل رواناب، دبی اوج، زمان شروع رواناب و زمان رسیدن به دبی اوج را به خوبی شبیه سازی نماید. نتایج حاصل از اجرای سناریوی مدیریت پوشش گیاهی به وسیله مدل لیسم نشان داد که حجم رواناب به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  160 - ارتباط پارامترهای وکتوری کاربری اراضی و کیفیت آب رودخانه با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعة موردی: رودخانه زاینده رود)
  زهرا خبری فرهاد نژادکورکی حمید سودائی زاده
  رودخانه ها از مهم ترین منابع آب های سطحی و تأمین کننده آب شیرین مصرفی در بخش های شهری، کشاورزی و صنعتی هستند. هدف این پژوهش ارزیابی اثر منابع آلاینده اطراف بر کیفیت آب رودخانه زاینده رود با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی است. در این مطالعه داده های فیزیکوشیمیایی (دب چکیده کامل

  رودخانه ها از مهم ترین منابع آب های سطحی و تأمین کننده آب شیرین مصرفی در بخش های شهری، کشاورزی و صنعتی هستند. هدف این پژوهش ارزیابی اثر منابع آلاینده اطراف بر کیفیت آب رودخانه زاینده رود با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی است. در این مطالعه داده های فیزیکوشیمیایی (دبی، سختی، کلر، هدایت الکتریکی، اسیدیته) در دورة 9 ماهه (پاییز 1389- بهار 1390) در 7 ایستگاه زاینده رود مورد بررسی قرار گرفت. لیست صنایع مهم اطراف رودخانه تهیه و با تبدیل آن ها به فایل های اطلاعات مکانی به محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی منتقل شد. درصد مساحت کاربری اراضی در بافرهای 10 کیلومتری اطراف رودخانه و ایستگاه ها محاسبه گردید. همچنین فاصله هر یک از 10 صنعت مادر اطراف تا ایستگاه ها تعیین شد. سپس مجموع داده ها مورد تجزیه و تحلیل آماری (SPSS&reg;19) قرار گرفت. نتایج نشان داد که در بافر 3/451682 هکتاری اطراف رودخانه، 9/40% این مساحت را کشاورزی و 1/8% را توسعة شهری تشکیل داده است و غلظت آلاینده ها با مساحت کشاورزی اطراف هر ایستگاه و فاصله تا صنایع اطراف رودخانه مثل تصفیه خانه جنوب اصفهان رابطه معنی دار دارد. با توجه به اهمیت حفاظت رودخانه زاینده رود اعمال مدیریت صحیح بر روی این رودخانه به خصوص در محدودة بعد از شهر ضروری است. ایجاد سیستم تصفیه مناسب برای خروجی پساب صنایع اطراف رودخانه، توصیه به کشاورزان جهت استفاده صحیح از کودهای شیمیایی می تواند راهکارهای مناسبی باشد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  161 - ارزیابی کمی وضعیت بیابان زایی با استفاده از مدل مدالوس و سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعة موردی: دشت شمیل- استان هرمزگان)
  امیر پلهم عباسی حبیب اله امانی مجتبی زارعیان
  امروزه بیابان زایی به عنوان یک مشکل اساسی در خیلی از نقاط دنیا مطرح می باشد. یکی از روش ها برآورد میزان بیابان زایی، مدل مدالوس می باشد. در این تحقیق شدت بیابان زایی دشت شمیل در شمال شرقی شهرستان بندرعباس که یکی از مراکز عمده کشاورزی استان هرمزگان می باشد، با استفاده از چکیده کامل

  امروزه بیابان زایی به عنوان یک مشکل اساسی در خیلی از نقاط دنیا مطرح می باشد. یکی از روش ها برآورد میزان بیابان زایی، مدل مدالوس می باشد. در این تحقیق شدت بیابان زایی دشت شمیل در شمال شرقی شهرستان بندرعباس که یکی از مراکز عمده کشاورزی استان هرمزگان می باشد، با استفاده از مدل مدالوس مورد ارزیابی قرار گرفته است. بدین منظور ابتدا چهار معیار (اقلیم، خاک، پوشش گیاهی و مدیریت) و معیار منطقه ای آب زیرزمینی که در روند بیابان زایی منطقه مؤثر بوده، انتخاب گردید. برای هر کدام از معیارها در مدل مدالوس شاخص هایی تعریف شده است. لایه های اطلاعاتی شاخص های مربوط به هر یک از معیارها با استفاده از سیستم های اطلاعات جغرافیایی در نرم افزار ArcGIS&reg;9.3 تهیه شد. این اطلاعات بر اساس روش مدالوس امتیاز دهی شده و از میانگین هندسی شاخص های هر یک از معیارها، نقشه نهایی وضعیت هر معیار تهیه و از میانگین هندسی معیارها، نقشه وضعیت فعلی بیابان زایی منطقه تهیه گردید. نتایج نشان داد که 27/68% منطقه در کلاس بحرانی (ج)، 07/30% منطقه در کلاس بحرانی (ب)، 02/1% منطقه در کلاس بحرانی (الف) و 67/0% منطقه در کلاس شکننده (ج) قرار دارند. از بین معیارهای مورد مطالعه معیار کیفیت اقلیم به عنوان نامناسب ترین و معیار کیفیت پوشش گیاهی هم به عنوان مناسب ترین معیار مشخص شدند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  162 - بررسی عملکرد الگوریتم های طبقه بندی کاربری اراضی با استفاده از تکنیک‌های ادغام تصاویر (مطالعة موردی: زیرحوزه بهشت آباد)
  آرش فاضلی فارسانی رضا قضاوی محمدرضا فرزانه
  طی چند دهة اخیر، تغییر کاربری اراضی تحت اثر عوامل محیطی و انسانی سبب بروز اثرات جدی بر محیط زیست، اقتصاد و اجتماع شده است، بنابراین داشتن اطلاع از نوع استفاده از اراضی و تغییرات آن در طی زمان از موارد مهم در برنامه ریزی و سیاست گذاری در کشور است. یکی از کاربردهای تکنیک‌ چکیده کامل

  طی چند دهة اخیر، تغییر کاربری اراضی تحت اثر عوامل محیطی و انسانی سبب بروز اثرات جدی بر محیط زیست، اقتصاد و اجتماع شده است، بنابراین داشتن اطلاع از نوع استفاده از اراضی و تغییرات آن در طی زمان از موارد مهم در برنامه ریزی و سیاست گذاری در کشور است. یکی از کاربردهای تکنیک‌ تلفیق تصاویر ارائه یک طبقه بندی دقیق تر می‌باشد که به عنوان ابزاری نوین در استخراج اطلاعات مکانی مورد استفاده قرار می گیرد. هدف از ادغام داده ها افزایش کیفیت و محتوای اطلاعات موجود در هر یک از داده‌های اولیه است تا به این وسیله بتوان به استنتاج‌های ویژه‌ای دست یافت. در این تحقیق با استفاده از داده های سنجنده OLI ماهواره لندست 8 و استفاده از قابلیت‌های سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، به کمک تکنیک های ادغام تصاویر و معیارهای ارزیابی صحت، عملکرد الگوریتم های طبقه بندی کاربری اراضی مورد مطالعه که شامل ماشین بردار پشتیبان، بیشترین شباهت و شبکه عصبی می‌باشد، مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج حاصل از ارزیابی کیفیت تصاویر ادغام شده نشان می‌دهد که تکنیک Gram-Schmidt بیشترین دقت را در حفظ بیشتر داده‌های اولیه و بارزسازی بهتر تصاویر نسبت به سه روش مورد مطالعه دارد. با توجه به طبقه بندی صورت گرفته بر روی این تصاویر، روش Maximum Likelihood بیشترین تأثیر را در افزایش دقت طبقه‌بندی بر روی الگوریتم‌های Gram-Schmidt و PC_Sharpened داشته است. به طور کلی افزایش دقت طبقه‌بندی کاربری اراضی با لحاظ تکنیک‌های ادغام تصاویر نسبت به طبقه‌بندی صورت گرفته بر روی داده‌های چندطیفی اولیه مشاهده می‌شود. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  163 - انتخاب مناطق مستعد طبیعت گردی پناهگاه حیات وحش کیامکی به روش تصمیم گیری چندمعیاره
  امید رفیعیان سید علی اکبر میر راضی نجیبه عبدالعلی پور الهام گلابی
  شناسایی و مکانیابی مناطق مستعد برای توسعه گردشگری طبیعی از مهم ترین موضوعات برنامه ریزان گردشگری می‌باشد. اما تنوع زیاد گزینه‌ها و معیارها، عدم اطمینان متغیرها و افق‌های زمانی طولانی در برنامه ریزی محیط زیست، تصمیم سازی را پیچیده تر می سازد. لذا روش‌های تصمیم‌گیری چندمع چکیده کامل

  شناسایی و مکانیابی مناطق مستعد برای توسعه گردشگری طبیعی از مهم ترین موضوعات برنامه ریزان گردشگری می‌باشد. اما تنوع زیاد گزینه‌ها و معیارها، عدم اطمینان متغیرها و افق‌های زمانی طولانی در برنامه ریزی محیط زیست، تصمیم سازی را پیچیده تر می سازد. لذا روش‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره می توانند پاسخگوی این چالش‌ها باشند. هدف از این مطالعه، شناسایی مناطق مستعد طبیعت گردی پناهگاه حیات وحش کیامکی به روش تصمیم‌گیری چندمعیاره با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی است. پس از تعیین معیارهای مؤثر بر طبیعت گردی منطقه و نظر متخصصین، نقشه 15 معیار (فاصله از آبشارها، امامزاده‌ها، زیستگاه‌های حساس، چشمه‌ها، رودخانه‌ها، جاده‌ها، روستاها، محیط‌بانی‌ها، پاسگاه‌های مرزی و همچنین نقشه طبقات ارتفاعی، شیب، جهت جغرافیایی، کاربری اراضی، سنگ بستر و اقلیم)، به عنوان ورودی، تولید شده و طبقه بندی گردیدند. وزن معیارها بر اساس نظرات متخصصین به روش دلفی تعیین و اهمیت نسبی معیارها با استفاده از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی در قالب مقایسه‌های زوجی، تعیین شد. در نهایت نقشه اولویت مناطق مستعد طبیعت گردی با روش ترکیب خطی وزن داده و با اعمال ضریب اهمیت هر معیار در نقشه طبقه بندی شده همان معیار، تولید شد. نتایج نشان داد که 15% و 34% از اراضی منطقه به ترتیب واجد درجه عالی و خوب برای طبیعت گردی و 4% از منطقه، دارای درجه متوسط می باشد. در این مطالعه، توانایی و سودمندی GIS در مکانیابی و ترکیب معیارهای مختلف اکولوژیک نشان داده شد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  164 - تعیین رویشگاه بالقوه گیاه دارویی آنغوزه (Ferula assafoetida) با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی و سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: منطقه چترود، کرمان)
  امیر سعادت فر ایرج توسلیان سمیرا حسین جعفری
  استفاده بهینه اراضی نیازمند ارزیابی دقیق منابع بوم شناختی است. ازآنجایی‌که گیاهان دارویی شرایط اقلیمی و محیطی خاصی را می طلبند، لذا محققان و کارشناسان توجه ویژه ای به ارزیابی تناسب اراضی داشته و بر پایه مدل های بوم شناختی-کشاورزی، منابع محیطی را با روش های مناسب شناسایی چکیده کامل

  استفاده بهینه اراضی نیازمند ارزیابی دقیق منابع بوم شناختی است. ازآنجایی‌که گیاهان دارویی شرایط اقلیمی و محیطی خاصی را می طلبند، لذا محققان و کارشناسان توجه ویژه ای به ارزیابی تناسب اراضی داشته و بر پایه مدل های بوم شناختی-کشاورزی، منابع محیطی را با روش های مناسب شناسایی، ارزیابی و به‌منظور اهداف خاصی قابلیت سنجی می نمایند. تحقیق حاضر به‌منظور بررسی تأثیر عوامل اقلیمی، توپوگرافی و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک بر رویشگاه گیاه دارویی آنغوزه در منطقه چترود استان کرمان و پهنه بندی نواحی مناسب و مستعد توسعه این گیاه با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) انجام شد. بدین منظور ابتدا نیازهای بوم شناختی گیاه آنغوزه با استفاده از منابع علمی تعیین و درجه بندی گردید. سپس با نمونه برداری خاک از سطح منطقه در 14 نقطه، نقشه های موضوعی موردنیاز تهیه و طبقه بندی شد. پارامترهای بررسی‌شده شامل بارش، دما، ارتفاع، شن، سیلت، رس، آهک، اسیدیته، هدایت الکتریکی، پتاسیم، رطوبت اشباع، فسفر، ماده آلی، و نیتروژن می باشند. درنهایت با تلفیق و هم پوشانی نقشه های وزن دهی شده در محیط GIS، پهنه بندی رویشگاه گیاه آنغوزه استخراج گردید. نتایج نشان داد که گیاه آنغوزه در چهار پهنه (خیلی مناسب، مناسب، متوسط و ضعیف) ازنظر تناسب اراضی قرار گرفت. حدود 4826 هکتار (16.9درصد) از منطقه چترود دارای تناسب بالایی جهت رویش گیاه آنغوزه می باشند که داشتن هدایت الکتریکی و اسیدیته پایین، ماده آلی بالا و ارتفاع 1900 تا 2500 متر از ویژگی‌‌های این منطقه است. حدوداً 6819.6هکتار (23.8 درصد) از مساحت اراضی منطقه به دلیل کمبود بارش، ارتفاع بالا و کمبود مواد آلی جهت رویش آنغوزه نامناسب ارزیابی شد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  165 - نقش جغرافیا در مذهب، هنر و ادبیات عارفانه
  محمد رحمانی
  جغرافیا به عنوان یکی از علوم قدیم به جهت ریشه داشتن در عمق پدیده‌های طبیعی و انسانی همواره به بررسی ارتباط بین این دو پدیده که پایه اصلی نظام هستی است می‌پردازد. این دو پدیده دارای جوهری است که با ذات وجود باری تعالی و باورهای اعتقادی و عرفانی در یک رابطه تنگاتنگی قرار چکیده کامل

  جغرافیا به عنوان یکی از علوم قدیم به جهت ریشه داشتن در عمق پدیده‌های طبیعی و انسانی همواره به بررسی ارتباط بین این دو پدیده که پایه اصلی نظام هستی است می‌پردازد. این دو پدیده دارای جوهری است که با ذات وجود باری تعالی و باورهای اعتقادی و عرفانی در یک رابطه تنگاتنگی قرار گرفته است. این فرایند را در یک تفکر فلسفی می‌توان از پرستش سنگ و کوه و قداست رودخانه‌ها و تاثیر معنوی آن در پاک کردن زشتی‌ها تا به امروز می‌توان دید و چه تابلوهای بسیار زیبا و هنرمندانه‌ای که در آن قدرت لایزال خدواند با تصویر کشیدن قله‌ای برای نشان دادن استواری سرزمین مادری نقاشی شده است که این قدرت در کنار یک رودخانه جاری جریان زندگی را نشان می‌دهد که ذات درونی، غائبی را که قابل مشاهده نیست را در برون جغرافیایی تصویر به نمایش گذاشته است. ما انسان را بدون جغرافیا و در خلاء نمی‌توانیم به سر مقصد درک واقعی جهان برسانیم. در عالم معنا در ظهور و بلوغ موسیقی و آواز، ملودی و طنین جغرافیا در محیط با نوای جوشش چشمه و خروش رود، غرش آسمان و آواز پرندگان مولود آواز و موسیقی است. در این پژوهش با متغیر مستقل هنر و ادبیات عارفانه که وابسته به متغیرهای جغرافیایی است به این نتیجه می‌رسیم که جغرافیا به عنوان یکی از علوم کهن در هر دو دیدگاه عرفانی اصالت به ماده و اصالت به تصور هم در هنر و هم در ادبیات عارفانه و باورهای مذهبی نقش مهمی را ایفا می‌کند پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  166 - مطالعه پراکنش کرم میوه‌خوار خرما (Batrachedra amydraula Meryrick (Lep.: Batrachedridae در استان خوزستان با استفاده از مدل ژئواستاتیستیک
  مسعود لطیفیان ابراهیم سلیمان نژادیان
  کرم میوه خوار خرما، Batrachedra amydraula، یکی از مهمترین آفات خرما در استان خوزستان می باشد. در این تحقیق طی سال های1382-1384 از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای یا ناحیه ای برای بررسی مدل ژئواستاتیستیکی پراکنش آن استفاده شد. محل‌هـای نمونه برداری شامل 65 پلات از طول جغرا چکیده کامل

  کرم میوه خوار خرما، Batrachedra amydraula، یکی از مهمترین آفات خرما در استان خوزستان می باشد. در این تحقیق طی سال های1382-1384 از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای یا ناحیه ای برای بررسی مدل ژئواستاتیستیکی پراکنش آن استفاده شد. محل‌هـای نمونه برداری شامل 65 پلات از طول جغرافیایی حداقل 59/29 تا حداکثر 08/32 و عرض جغرافیایی حداقل 8/48 تا حداکثر 10/50 در استان خوزستان واقع گردیده اند. واریوگرافی پراکنش شدت آسیب آفت در مناطق مختلف مورد مطالعه بر اساس مدل های کروی، نمایی، خطی، خطی تاسیل و گوسی برازش گردید و بر اساس آن نقشه کریجینگ پراکنش آن ترسیم شد. نتایج نشان داد که مدل واریوگرافی پراکنش کرم میوه‌خوار در طی سه سال به حالت نمایی برازش مناسب تری نسبت به سایر مدل‌ها نشان می دهد. میزان اثر قطعه ای مدل نیز به ترتیب سه سال 52/0، 43/0 و 47/0 به دست آمد که بیان‌کننده کم بودن خطای برآورد شدت آسیب آفت در فواصل کمتر از حد فاصله نمونه‌برداری می باشد. دامنه موثر واریوگرام به ترتیب در سه سال معادل 5/239، 2/228 و 8/354 کیلومتر است که در فواصل بیشتر از این حد کمترین همبستگی بین داده های شدت آسیب آفت باقی می ماند. آستانه مدل به ترتیب معادل 047/1، 855/0 و 152/1 می باشد که نشان دهنده نسبت پوشش ناحیه از جمعیت آفت در سال‌های انجام تحقیق است. نتایج این تحقیق می تواند روشی دقیق، آسان و کم هزینه برای ارزیابی شدت آسیب کرم میوه خوار خرما در مدیریت تلفیقی آن ارائه نماید. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  167 - بررسی مقدماتی پراکنش جغرافیایی مگس میوه مدیترانه‌ای Ceratitis capitata (Wiedemann) (Dip., Tephritidae) دراستان مازندران
  سامره میرساردو شعبانعلی مافی پاشاکلایی حسن براری
  143 پراکنش جغرافیایی این مگس طی سال های 1385 تا 1387 در استان مازندران مورد بررسی مقدماتی قرار گرفت. مگس میوه مدیترانه ای Ceratitis capitata (Wied.) به عنوان یکی از مخرب ترین آفات محصولات باغی، بعد از یک وقفه بیست ساله، مجددا در آبان سال 1385 در شهر چکیده کامل

  143 پراکنش جغرافیایی این مگس طی سال های 1385 تا 1387 در استان مازندران مورد بررسی مقدماتی قرار گرفت. مگس میوه مدیترانه ای Ceratitis capitata (Wied.) به عنوان یکی از مخرب ترین آفات محصولات باغی، بعد از یک وقفه بیست ساله، مجددا در آبان سال 1385 در شهرستان نور مشاهده گردید. اقدامات اولیه جهت ردیابی آفت با مشاهده مستقیم بعضی از باغات مرکبات منطقه که با ریزش شدید میوه همراه بودند صورت گرفت. در ادامه از انواع تله (کارت زرد چسبنده، بطری های پلاستکی آب معدنی، جکسون و مکفیل) و ترکیبات طعمه ای (مخلوط پروتئین هیدرولیزات 2 درصد با حشره کش مالاتیون 2 در هزار، مایع سراترپ و فرمون جنسی) در عملیات ردیابی طی سال های، 1386 تا 1387 استفاده شد. عملیات ردیابی از ابتدای فصل بهار با نصب تله های طعمه ای در مناطق آلوده سال قبل و دیگر باغات اطراف انجام گرفت. تله های مذکور به صورت هفتگی بازرسی و تعداد مگس های شکارشده و مناطق آلوده جدید به تفکیک شهرستان ثبت گردید. موقعیت جغرافیایی بیش از 500 نقطه آلوده به مگس میوه در شهرستان های مختلف استان با استفاده از دستگاه GPS تعیین و به کمک نرم افزارArc view روی نقشه مسطحاتی مشخص گردید. شهرستان های آلوده در سال 85 شامل ساری، قائم شهر، بابل، جویبار، نور، محمود آباد، بابلسر و آمل بودند. به طور کلی آلودگی در این مناطق محدود به حوزه های شهری بوده و به ندرت در روستاهای اطراف مشاهده گردید. بررسی ها در سال 86 حاکی از گسترش آفت در مناطق جدیدی مانند سوادکوه، نوشهر و چالوس بود که دامنه گسترش از حوزه شهری به حومه شهرها (7 الی 10 کیلو متر دورتر از مرکز آلودگی) نیز کشیده شد. با توجه به وقوع سرمای بی سابقه در منطقه طی زمستان 86 (15 درجه سلسیوس زیر صفر) ، برخلاف انتظار حشرات کامل آفت زودتر از سال های گذشته ظاهر شدند. ادامه ردیابی ها نشان از تهاجم آفت در مناطق جدید (بهشهر، نکا و تنکابن) و گسترش هرچه بیشتر (15-30 کیلومتر دورتر از مرکز آلودگی) در نقاط آلوده سال های قبل بود. نتایج تحقیق نشان داد که مگس میوه در طی سه سال از منتهی الیه شرق استان (شهرستان بهشهر) تا منتهی الیه غرب استان (تنکابن) به استثنای شهرستان رامسر گسترش پیدا کرد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  168 - بررسی و مقایسه خصوصیات مرفولوژیکی زنبور عسل کوچک Apis florea F. (Hymenoptera, Apidae) در ایران
  شبنم پریچهره محمد باقر فرشینه عدل مجید فلاح زاده
  زنبور عسل کوچک (.Apis florea F) یکی از دو گونه اصلی زنبورهای عسل رایج در ایران می باشد که در برخی ازاستان های جنوبی، جنوب شرقی و غربی ایران یافت می شود. در این پژوهش علاوه بر بررسی خصوصیات مرفولوژیکی زنبور عسل کوچک، اثر شرایط جغرافیایی و اقلیمی در تغییرات مرفولوژیکی چکیده کامل

  زنبور عسل کوچک (.Apis florea F) یکی از دو گونه اصلی زنبورهای عسل رایج در ایران می باشد که در برخی ازاستان های جنوبی، جنوب شرقی و غربی ایران یافت می شود. در این پژوهش علاوه بر بررسی خصوصیات مرفولوژیکی زنبور عسل کوچک، اثر شرایط جغرافیایی و اقلیمی در تغییرات مرفولوژیکی آن ها نیز تعیین گردید. بدین منظور در سال 1389 از استان های سیستان و بلوچستان، هرمزگان، کرمان، فارس، بوشهر، کهکیلویه و بویراحمد و خوزستان 600 زنبور کارگر از 30 کلنی جمع آوری گردید. سپس 17 خصوصیت ظاهری، اندازه گیری و در مجموع 10200 داده جمع آوری شد. برای تعیین مختصات جغرافیایی و متغیرهای اقلیمی، از میانگین 10 متغیر در ایستگاه های هواشناسی مناطق مورد نظر استفاده گردید. تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده با روش تجزیه تابع تشخیص انجام شد. نتایج نشان داد که خصوصیات عرض پنجه اول پای عقبی دارای کم ترین میزان تنوع بوده و طول نیم حلقه های پشتی شکمی سوم و چهارم، طول پای عقبی و نیز طول خرطوم با بیش ترین میزان تنوع به عنوان متمایز کننده ترین خصوصیات مرفولوژیکی در زنبور عسل کوچک ایرانی می باشد. تعداد قلاب های بال سمت راست تنوع بیشتری از تعداد قلاب های بال سمت چپ داشت لذا پیشنهاد می گردد در اندازه گیری ها فقط از شمارش قلاب های سمت راست استفاده گردد. بنابر نتایج آزمون دانکن، زنبورهای منطقه کهکیلویه و بویراحمد با اندازه طول بند سوم و چهارم پشتی شکمی، طول و عرض بال جلو و طول پای عقبی زنبورهای درشت تری نسبت به زنبورهای سایر مناطق هستند و زنبورهای منطقه هرمزگان و بوشهر زنبورهای کوچک تری نسبت به بقیه زنبورها می باشند. نتایج میان هم بستگی صفات ظاهری با یکدیگر و با شرایط جغرافیایی و اقلیمی نشان داد صفت طول بند سوم و چهارم پشتی شکمی با طول و عرض بال جلو و طول پای عقبی هم بستگی مثبت معنی دار و صفت طول خرطوم با طول بال جلو و ایندکس کوبیتال هم بستگی منفی معنی داری دارد. هم چنین خصوصیات طول بند سوم و چهارم پشتی شکمی، طول و عرض بال جلو و طول پای زنبور عسل کوچک با عرض جغرافیایی، ارتفاع و میزان بارندگی سالیانه هم بستگی مثبت معنی داری دارند. نتایج نشان دهنده این است که مناطق مرتفع تر و پرباران تر دارای زنبورهای بزرگ تری هستند، هم چنین نتایج به دست آمده موید این مطلب بود که در مناطق مرتفع تر و پرباران تر بال زنبورهای عسل تعداد قلاب کم تری دارند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  169 - چک لیست و توزیع جغرافیایی پشه خاکی های فلبوتومینه (Diptera: Psychodidae) ناقلین لیشمانیوزها در استان اصفهان، ایران
  علیرضا زهرایی رمضانی محمد مهدی صداقت
  پشه خاکی های فلبوتومینه ناقلین انواع لیشمانیوزها و آربوویروس ها به انسان می باشند. سه نوع لیشمانیوز جلدی روستایی، جلدی شهری و نیز احشایی در استان اصفهان وجود دارد. همچنین آنتی بادی های ضد سه نوع آربوویروس نپال، سیسیل و کریم آباد در خون و سرم ساکنین این استان یافت می چکیده کامل

  پشه خاکی های فلبوتومینه ناقلین انواع لیشمانیوزها و آربوویروس ها به انسان می باشند. سه نوع لیشمانیوز جلدی روستایی، جلدی شهری و نیز احشایی در استان اصفهان وجود دارد. همچنین آنتی بادی های ضد سه نوع آربوویروس نپال، سیسیل و کریم آباد در خون و سرم ساکنین این استان یافت می شود. هدف از این مطالعه تهیه فهرستی کامل از پشه خاکی های فلبوتومینه و نیز توزیع جغرافیایی آن ها در استان اصفهان می باشد. در مطالعه صحرایی، پشه خاکی ها توسط تله چسبان از 10 مکان مختلف در نطنز، مبارکه، شهرضا و نیز شهر اصفهان، استان اصفهان طی سال های 1385 تا 1392 جمع آوری گردیدند. به علاوه با مطالعه کتابخانه ای و مراجعه به کلیه مقالات و نوشته های محققین مختلف فهرستی از گونه های پشه خاکی گزارش شده طی سال های 1347 تا 1392 شناسایی و یادداشت گردید. در کل از تعداد 170380 نمونه پشه خاکی صید شده از این استان، تعداد 28 گونه گزارش شده است. پشه خاکیPhlebotomus papatasi ناقل قطعی لیشمانیوز جلدی روستایی و آربوویروس ها به علاوه پشه خاکی Phlebotomus sergenti ناقل لیشمانیوز جلدی شهری از تمام مناطق استان اصفهان صید گردیده است. همچنین پشه خاکی های P. kandelaki، P. major (احتمالا P. neglectus)، P. keshishiani و نیز P. alexandri ناقلین لیشمانیوز احشایی در ایران نیز از استان اصفهان صید شده اند. انتشار جغرافیایی این 28 گونه پشه خاکی و نیز برخی از یادداشت های مهم از آن ها در این مقاله آورده شده است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  170 - Belemnite biostratigraphy of the upper Jurassic to lower Cretaceous strata in the Surghar range, NW Pakistan: Systematic and Paleobiogeographic implications
  Sajjad Ahmad Zia Rehman Suleman Khan Bilal Wadood Mati Haq Shuhab Khan Yasir Khan Hasnain Khan Shehla Gul
  10.30495/ijes.2021.678952
  Four belemnite genera and twelve age-diagnostic species were identified from the from Upper Jurassic&ndash;Lower Cretaceous sequence of the Chichali Formation, northwest Pakistan. Four local biozones were established based on the identified belemnites. These biozones ar چکیده کامل

  Four belemnite genera and twelve age-diagnostic species were identified from the from Upper Jurassic&ndash;Lower Cretaceous sequence of the Chichali Formation, northwest Pakistan. Four local biozones were established based on the identified belemnites. These biozones are arranged from base to top as follows; Hibolithes pilleti/Hibolithes jaculoides/Hibolithes hastatus Zone of Kimmeridgian age, Hibolithes marwicki marwicki/Hibolithes arkelli Zone of Tithonian age, Belemnopsis malucana Zone defines Tithonian&ndash;Berriasian boundary, and Neohibolites ewaldi/Hibolithes longior/Belemnopsis jonkeri Zone of Velanginian age. The biostratigraphic and paleogeographic occurrences of belemnites in the Tethyan and Boreal Realms were used to identify the migration pathways and distinctive paleobiogeographic provinces of belemnites. The paleoceanic settings closely linked the Upper Jurassic strata (~Biozones 1&ndash;2, representing the Kimmeridgian&ndash;Tithonian range) in the Tethyan and the Boreal Realms. The Lower Cretaceous (~Biozone 3, representing the Berriasian) strata also reveal a persistent oceanic connection between the Indo-Pacific and Mediterranean Provinces. However, the Boreal and Tethyan Realms were also connected in the Lower Cretaceous (~Biozone 4, representing the Velanginian strata) by shallow-water routes. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  171 - Comparison of bauxite resources – geo-economical considerations
  G. Koml&oacute;ssy W. B. Morrison
  In order to meet the significantly increased metal demand of the world market, it has been decided to expand the capacity of the existing alumina refineries and to set up new plants (more than 2 Mt/a each). The selection among the bauxite sources is based on previous ex چکیده کامل

  In order to meet the significantly increased metal demand of the world market, it has been decided to expand the capacity of the existing alumina refineries and to set up new plants (more than 2 Mt/a each). The selection among the bauxite sources is based on previous exploration data, such as: tonnage, grade, mineralogy, etc., the geographical position of the deposit, existing natural and constructed infrastructure and the distance from deep water ports. Environmental and political risks are also investigated. Decision making is a complex task in which the close co-operation of professionals of the bauxite-alumina industry is needed. The authors specify the most determinant factors which are investigated for decision making and call attention to the fact that, in many cases, inconsistent data are compared as if they were equal in value or identical such as: the reliability of explorations made for deposits in various countries, and at different times is also different, the methods applied in reserve calculation and resource estimate are different, the qualitative criteria used for commercial grade ores are different, no numeric data are available showing the possible error in reserve calculation the terminology used for bauxite categories is also different.Adequate attention is never given for the further development of possible prospects; their investigation may be neglected in the selection. As a consequence, when different resources are compared, the geological risks (stability in bauxite production) cannot adequately be taken into account. For minimizing the transport costs (either the bauxite supply to the alumina plant or the alumina shipping to the smelter or both) the geographical position of the raw material is one of the most significant economic factors in the value of the deposit. There are several regions in the world which are so rich in bauxite potential (West Africa, edge of the Guyana Shield in Venezuela and Brazil, the Amazon Basin in Brazil, Weipa Gove in Australia, Eastern Ghats in India, etc.) where new deposits should be explored as a function of their geographical position. The landsat interpretation has proved to be an excellent tool for establishing priorities among the options. The authors give a short review and comparison of the most significant regions and deposits focusing their interests on the: tonnage, grade and mineralogy, further prospects (undiscovered) deposits, infrastructure, distance from mine/deposits to the deep water ports, available alumina content (for a low or a high temperature procedure) for estimating the bauxite consumption per ton of alumina, soluble silica content for estimating the caustic soda consumption per ton of alumina, beneficiation cost in some cases, risk factors (geological, environmental, political and national) The authors conclude, that in spite of the fact that about 30 - 35 billion tons of bauxite have been registered so far as proved + probable reserves and a further 55 &ndash; 60 billion tons can be estimated as possible resources in the world, finding new resources in better geographical locations and their exploration may be advantageous. The new exploration data must be more reliable, as well. The costs of reconnaissance and exploration may be far below the haulage costs. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  172 - Mesozoic paleogeography and facies distribution in the Northern Mediterranean Tethys from Western Carpathians view
  J. Michal&Igrave;k
  West Carpathian Mesozoic paleogeographic development indicates the effect of a left lateral shift of the Alpine- Carpathian microcontinent along the European shelf since the Early Jurassic. The evolution during Late Triassic/Early Jurassic was controlled by convergence چکیده کامل

  West Carpathian Mesozoic paleogeographic development indicates the effect of a left lateral shift of the Alpine- Carpathian microcontinent along the European shelf since the Early Jurassic. The evolution during Late Triassic/Early Jurassic was controlled by convergence along the border of the Meliata Ocean and by contemporaneous divergence along the Middle Atlantic/Penninic rift. During Mid-Cretaceous, the convergence between Africa and Paleoeurope started, which finally resulted in collision of Alpine-West Carpathian microcontinent with the Paleoeuropean margin and in the formation of the Alpine Orogen. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  173 - Investigation of the effect of climate change on runoff curve number by using GIS and RS (case study: Mansourabad and Navroud watersheds)
  مصطفی یعقوب زاده بهروز اعتباری علی شهیدی علی محمد نوفرستی
  Application of gepraphic information system and image processing in evaluation of surface runoff of a watershed in recent years has increased greatly. In the study , the runoff curve number map was prepared using geographic information system (GIS)and Landsat Sattelite چکیده کامل

  Application of gepraphic information system and image processing in evaluation of surface runoff of a watershed in recent years has increased greatly. In the study , the runoff curve number map was prepared using geographic information system (GIS)and Landsat Sattelite Images (ETM+)for two watersheds of Mansourabad in southern Khorasan province and Navroud in Gilan province based on the factors of hydrologic soil group, land use, land cover and hydrologic conditions. The land cover map was perpared by NDVI index and watersheds were classified by three classes of good, fair and weak sitation vegetation in Mansourabad watershed but for Navrood watershed, Vegetation had three classes of excellent, good and moderate. Land use map of this watersheds was prepared from Landsat Sattelite Images and Soil Hydrologic Group addition to soil, slope and Landuse, geology maps plus filed investigations. From Coalition of GIS shape files and SCS tables, runoff curve number map was extrcated for both watersheds. In evaluation of accuracy of Curve Number, maximum flood discharge in both two watersheds was simulated by HEC-HMS model and compared with observed data. Low errorr discrepancy between simulated and observed dischrge showed that curve number for both basins was calculated with high accurcy. So results showed that weithing runoff curve number in MansoorAbad basin is highly greater than Navrood basin, that this parameter can cause destructive floods during hight intensity events. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  174 - تأثیر حماسه‌ی ملّی در نامگذاری پدیده‌های جغرافیایی شهرستان قروه
  تیمور مالمیر خالد سلطانی
  وجود قومیت‌های مختلف و تنوّع فرهنگی در ایران، یک فرصت است که باعث غنای بیشتر و استواری فرهنگی و نشاط جامعه می‌شود در عین حال، بیگانگان در پی آن بوده و هستند که از این تعدّد و تنوع برای ایجاد رخنه در ارکان هویّت و وحدت ملی استفاده کنند. شاهنامه ی فردوسی با توجه به غنا و چکیده کامل

  وجود قومیت‌های مختلف و تنوّع فرهنگی در ایران، یک فرصت است که باعث غنای بیشتر و استواری فرهنگی و نشاط جامعه می‌شود در عین حال، بیگانگان در پی آن بوده و هستند که از این تعدّد و تنوع برای ایجاد رخنه در ارکان هویّت و وحدت ملی استفاده کنند. شاهنامه ی فردوسی با توجه به غنا و استحکامی که دارد می‌تواند به عنوان یک رکن مهم در ایجاد وحدت ملی، همچون گذشته، کارآمدی خود را نشان دهد. برای تبیین اهمیّت شاهنامه در ایجاد و گسترش همگرایی ملی، به بررسی تأثیر شاهنامه در نام گذاری پدیده‌های جغرافیایی شهرستان قروه با چهار نقطه ی شهری و 137 روستا پرداخته‌ایم. این پژوهش، با ثبت و ضبط نام‌های جغرافیایی متأثّر از شاهنامه، از محو و فراموشی سرمایه‌های وحدت ملی جلوگیری می‌کند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  175 - جغرافیای تاریخی از دو منظر: درآمدی بر اهمیت جغرافیای تاریخی پیرامون مسائل تاریخی ایران
  محمدجلال ماخانی
  در نوشتار پیش‌رو سعی خواهیم کرد تا ضمن ارائه شرحی از چیستی جغرافیای تاریخ به این امر بپردازیم که جغرافیای تاریخی در طول سال‌های اخیر چه تغییراتی را به خود دیده و ،اساساً، آیا آنچه که امروز از مفهوم جغرافیای تاریخی فهم می‌شود، همان است که در گذشته فهمیده می‌شد یا خیر؟ از چکیده کامل

  در نوشتار پیش‌رو سعی خواهیم کرد تا ضمن ارائه شرحی از چیستی جغرافیای تاریخ به این امر بپردازیم که جغرافیای تاریخی در طول سال‌های اخیر چه تغییراتی را به خود دیده و ،اساساً، آیا آنچه که امروز از مفهوم جغرافیای تاریخی فهم می‌شود، همان است که در گذشته فهمیده می‌شد یا خیر؟ از همین‌روی، در دو بخش سعی خواهیم کرد تا ضمنِ ارائۀ تعاریفی از جغرافیای تاریخی نزد قدما و معاصران به مقایسۀ آن‌ها بپردازیم. فهم جدید از جغرافیای تاریخی که نزد جغرافی‌دانان آلمانی و انگلیسی وجود دارد، علیرغم تفاوتِ زیادی که فهم قدما از این مقوله داشته، دارای پویایی بسیار فراوانی‌ست که می‌تواند عینیتی گسترده را از برای این مفهوم فراهم آورد تا مخاطبان این رشته با مقوله‌ای کاربردی، علمی، عینی، پویا و فراگیر&mdash;در برابر مقوله‌ای ایستا و ذهنی&mdash;سروکار داشته باشند. در نگر ما جغرافیای تاریخی نه مقوله‌ای ایستا و از یادرفته از برای درک جای نام‌های جغرافیایی که نظام دانشی بسیار پویاست که کمینه کارکرد آنْ ابراز پاسخی درخور به مسائل مرزی، هویتی و تاریخ ما و گامی مستحکم برای تحکیم مناسبات ملی ایرانیان خواهد بود. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  176 - جغرافیا‌نویسی محلی در کرمان قاجاری با تأکید بر حقوق عمومی: جغرافیای ایالت کرمان در عهد ناصری نوشته منشی کرمانی
  محمد خداوردی تاج ابادی
  در ایران دوره قاجار، عصر ناصری، اهتمام ویژه ای در تدوین و نگارش جغرافیای ایالت های ایران صورت پذیرفت که منجر به نگارش مجموعه ناصری شد. یکی از کتاب های این مجموعه جغرافیای ایالت کرمان در عهد ناصری است که محمد امین منشی کرمانی، از خاندانی با سابقه در دیوانسالاری کرمان، آن چکیده کامل

  در ایران دوره قاجار، عصر ناصری، اهتمام ویژه ای در تدوین و نگارش جغرافیای ایالت های ایران صورت پذیرفت که منجر به نگارش مجموعه ناصری شد. یکی از کتاب های این مجموعه جغرافیای ایالت کرمان در عهد ناصری است که محمد امین منشی کرمانی، از خاندانی با سابقه در دیوانسالاری کرمان، آن را در حدود سال 1267ق نگاشته شده است. نویسنده با تکیه بر اسناد و مکتوبات دیوانی، سفرها و دیده ها و شنیده ها به وصف ایالت بزرگ کرمان براساس جهت های چهارگانه جغرافیایی در هجده بلوک پرداخته است. کتاب که گونه ای جغرافیای اقلیمی و محلی است، حاوی وصف ها و گزارش های پرشماری از موضع نگاری و سیمای کالبدی شهرها و زندگی شهری، روستائی و عشایری در کرمان آن روزگار است. از گزارش ها، اطلاعات و آمار این کتاب می توان در بررسی تاریخ اجتماعی و اقتصادی ایالت کرمان در دوره قاجار بهره گرفت و بر جنبه هایی مبهم و تاریک آن پرتو افکند پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  177 - آموزش علوم جغرافیایی در عصر هوش مصنوعی: تبیین فرصت ‎ها و چالش‎ ها
  امین صفری علی آذر
  هوش مصنوعی می‌تواند نقش مثبت و تأثیرگذاری در فرایند آموزشی مخصوصاً در یادگیری علومی مانند جغرافیا در مدارس داشته باشد؛ اما این فناوری مانند هر فناوری دیگری، با یکسری فرصت‌ها و محدودیت‌هایی در مناطق مختلف روبه‌رو است. این تحقیق به‌تفصیل درباره چگونگی استفاده از هوش مصنوع چکیده کامل

  هوش مصنوعی می‌تواند نقش مثبت و تأثیرگذاری در فرایند آموزشی مخصوصاً در یادگیری علومی مانند جغرافیا در مدارس داشته باشد؛ اما این فناوری مانند هر فناوری دیگری، با یکسری فرصت‌ها و محدودیت‌هایی در مناطق مختلف روبه‌رو است. این تحقیق به‌تفصیل درباره چگونگی استفاده از هوش مصنوعی (AI) در زمینه یادگیری جغرافیا را توضیح خواهد داد. تأکید اصلی این پژوهش درک چالش ها و فرصت هایی است که با استفاده از فناوری هوش مصنوعی در آموزش و یادگیری موضوعات جغرافیایی به وجود می ‎آید. روش تحقیق حاضر، توصیفی- تحلیلی می¬باشد. ابزار تحقیق، مطالعات کتابخانه¬ای و اسنادی است. ماهیت تحقیق، بنیادی – توسعه¬ای است. این رویکرد به محقق اجازه می‎دهد تا اطلاعات موجود در ادبیات مربوطه را تلخیص، تحلیل و به طور جامع تبیین نماید. توسعه آگاهی و مهارت‌های هوش مصنوعی در میان معلمان ممکن است پذیرش بهتر آموزش مبتنی بر هوش مصنوعی را در آینده کلاس‌های درس تسهیل کند. که این مهم می‎تواند از طریق شبیه‌سازی‌های واقعی، پلتفرم‌های آنلاین، استفاده از چت بات‌ها، ابزارهای Scholar”، ASSISTments، AutoTutor، “Betty’s Brain قابل بهره‎برداری باشد. هوش مصنوعی توانایی تجزیه‌وتحلیل حجم زیادی از داده‌های جغرافیایی، شناسایی الگوها در مورد تغییرات محیطی، جابه جایی جمعیت و سایر پدیده‌های جغرافیایی مانند تغییرات آب و هوایی، پیش‌بینی بلایای طبیعی و تغییرات در الگوهای مهاجرت انسانی را سبب شود با این حال چالش‎هایی از جمله نبود زیرساخت‌های مناسب و مرتبط با فناوری، سیاست‌های آموزشی قدیمی و آموزش سنتی، عدم تخصیص منابع و بودجه ازجمله مهمترین عوامل عدم بهره‎مندی دانش‎آموزان این فناوری عنوان شده است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  178 - تاثیر یادگیری مشارکتی برپرورش خلاقیت دانش آموزان در درس جغرافیا
  پروین احمدی پروین صمدی مهناز مینایی
  هدف : بررسی تاثیر روش یادگیری مشارکتی بر پرورش خلاقیت دانش‌آموزان دختر سال دوم متوسطه شهر ری در درس جغرافیا بود. روش پژوهش: شبه آزمایشی و جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر سال دوم متوسطه رشته علوم انسانی شهرستان شهر ری بودند که از این میان به شیوه نمونه‌گیری هدفمند چکیده کامل

  هدف : بررسی تاثیر روش یادگیری مشارکتی بر پرورش خلاقیت دانش‌آموزان دختر سال دوم متوسطه شهر ری در درس جغرافیا بود. روش پژوهش: شبه آزمایشی و جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر سال دوم متوسطه رشته علوم انسانی شهرستان شهر ری بودند که از این میان به شیوه نمونه‌گیری هدفمند 27 نفر از دانش‌آموزان دختر سال دوم متوسطه رشته علوم انسانی یکی از دبیرستان ها انتخاب شدند. ابزارجمع آوری داده‌ها در این پژوهش آزمون استاندارد خلاقیت عابدی بود. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات بدست آمده از آمار توصیفی و آمار استنباطی استفاده شد. یافته ها: شاخص‌های ارائه شده در بخش توصیفی نشان داد بین میانگین نمره‌های دانش‌آموزان از آزمون خلاقیت و خرده مقیاس‌های آن در پیش‌آزمون و پس آزمون تفاوت وجود دارد. برای آزمون معنی دار بودن تفاوت مشاهده شده، از آزمون پارامتری t مربوط به دو گروه یکسان( انتخاب تصادفی آزمودنی‌ها، وجود یک گروه یکسان، بهنجار بودن توزیع فراوانی نمره‌ها و مقیاس اندازه‌گیری فاصله‌ای) استفاده به عمل آمد. نتیجه گیری: نتایج بدست آمده از پژوهش نشان داد: آموزش جغرافیا به روش مشارکتی در افزایش خلاقیت( سیالی، بسط، ابتکار، انعطاف‌پذیری) دانش‌آموزان در این درس به طور معنی‌دار موثر بوده است.کلیدواژه‌ها: یادگیری مشارکتی، خلاقیت، جغرافیا پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  179 - بررسی‎ ‎ارتباط‎ ‎عناصر‎ ‎آب‎ ‎و‎ ‎هوایی‎ ‎با‎ ‎بیماری‎ ‎ناخنک‎ ‎چشم (مطالعه موردی:شهر‎ ‎سبزوار)‏
  حسن رضایی مریم مرادی محمد معتمدی راد حامد پیری
  اقلیم از مؤثرترین عوامل ساختاری سیارۀ زمین است و بدون شک طبیعت، انسان و همة مظاهر حیات در سطوح گسترده ای متأثر از شرایط اقلیمی هستند. آب و هوا به عنوان رشته ای قدیمی با جغرافیای پزشکی بیماری ها و بسیاری دیگر از رشته های مربوط به محیط زیست و زندگی روزمرۀ انسان اثر می گذا چکیده کامل

  اقلیم از مؤثرترین عوامل ساختاری سیارۀ زمین است و بدون شک طبیعت، انسان و همة مظاهر حیات در سطوح گسترده ای متأثر از شرایط اقلیمی هستند. آب و هوا به عنوان رشته ای قدیمی با جغرافیای پزشکی بیماری ها و بسیاری دیگر از رشته های مربوط به محیط زیست و زندگی روزمرۀ انسان اثر می گذارد. ناخنک چشم یکی از بیماری‌های شایع چشمی است که از عناصر اقلیمی تاثیر می‌پذیرد. هدف از این پژوهش بررسی ارتباط عناصر آب و هوایی بر بیماری ناخنک چشم در شهر سبزوار می‌باشد. جهت انجام این پژوهش از آمار مراجعین به بیمارستان حشمتیه سبزوار در طی سالهای 1394تا 1399 که مبتلا به بیماری ناخنک چشم بودند و همچنین داده های اقلیمی ایستگاه سینوپتیک شهر سبزوار استفاده شده است. پس از گردآوری داده ها، با آزمون ANOVA و همبستگی پیرسون در محیط نرم افزار SPSS به تجزیه و تحلیل ارتباط عناصر آب وهوایی با بیماری ناخنک پرداخته شد. نتایج این پژوهش نشان داد که همبستگی ماهانه عناصر آب و هوایی، بیشینه دما (تیر و مرداد ماه) و میانگین دما (مرداد ماه)، ساعت آفتابی (خرداد، تیر و مرداد ماه) ، میانگین بارندگی (مرداد ماه) ، تعداد روزهای بارش (تیر ماه) ، سرعت باد (مرداد ماه) و حداکثر سرعت باد (تیر و مرداد ماه) با بیماری ناخنک در سطح اطمینان 95 درصد وجود دارد. به نظر می رسد که آب و هوا که شامل مجموعه ای از عناصر مختلف مانند بیشینه، میانگین دما، ساعت آفتابی، بارندگی، تعداد روزهای بارش، سرعت باد و حداکثر سرعت باد است که می تواند نقش مهمی در بیماری ناخنک چشم داشته باشد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  180 - کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) در مکان‌یابی جایگاه دفن پسماند‌های شهری (مطالعه موردی: شهر چقابل)
  سیامک بهاروند سلمان سوری
  تعیین محل دفن زباله‌های شهری به دلیل تأثیر فراوان بر اقتصاد، اکولوژی و محیط‌زیست هر منطقه، یک مساله مهم در فرآیند برنامه‌ریزی شهری می‌باشد. در فرآیند تعیین محل دفع زباله‌های شهری سعی می‌شود نقاطی با کم‌ترین خطرات برای محیط‌زیست و سلامت انسان مد نظر قرار گیرد. هدف از این چکیده کامل

  تعیین محل دفن زباله‌های شهری به دلیل تأثیر فراوان بر اقتصاد، اکولوژی و محیط‌زیست هر منطقه، یک مساله مهم در فرآیند برنامه‌ریزی شهری می‌باشد. در فرآیند تعیین محل دفع زباله‌های شهری سعی می‌شود نقاطی با کم‌ترین خطرات برای محیط‌زیست و سلامت انسان مد نظر قرار گیرد. هدف از این مطالعه تعیین محل مناسب جهت دفن زباله‌های شهری شهر چقابل با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHp ) می‌باشد. در این مطالعه ابتدا با استفاده از روابط موجود مساحت مورد نیاز برای دفن 20 سال زباله‌ی شهر چقابل محاسبه و پس از آن با استفاده از لایه‌های اطلاعاتی متعددی همچون لیتولوژی، کاربری اراضی، خاک، راه های ارتباطی، آب زیرزمینی و ...، با استفاده از نرم‌افزار ArcGISو همچنین مدل AHp مکان یابی محل دفن زباله‌های این شهر انجام شده است. بر اساس نتایج به دست آمده از نقشه مکان‌یابی محل دفن زباله‌ها به ترتیب 36/15، 34/20، 56/27، 08/29 و 62/7 درصد از مساحت منطقه در پهنه‌های خیلی نامناسب، نامناسب، متوسط، مناسب و خیلی مناسب قرار گرفته است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  181 - بررسی‎ ‎ارتباط‎ ‎عناصر‎ ‎آب‎ ‎و‎ ‎هوایی‎ ‎با‎ ‎بیماری‎ ‎ناخنک‎ ‎چشم (مطالعه موردی:‏‎ ‎شهر‎ ‎سبزوار)‏
  حسن رضایی مریم مرادی محمد معتمدی راد حامد پیری
  اقلیم از مؤثرترین عوامل ساختاری سیارۀ زمین است و بدون شک طبیعت، انسان و همة مظاهر حیات در سطوح گسترده ای متأثر از شرایط اقلیمی هستند. آب و هوا به عنوان رشته ای قدیمی با جغرافیای پزشکی بیماری ها و بسیاری دیگر از رشته های مربوط به محیط زیست و زندگی روزمرۀ انسان اثر می گذا چکیده کامل

  اقلیم از مؤثرترین عوامل ساختاری سیارۀ زمین است و بدون شک طبیعت، انسان و همة مظاهر حیات در سطوح گسترده ای متأثر از شرایط اقلیمی هستند. آب و هوا به عنوان رشته ای قدیمی با جغرافیای پزشکی بیماری ها و بسیاری دیگر از رشته های مربوط به محیط زیست و زندگی روزمرۀ انسان اثر می گذارد. ناخنک چشم یکی از بیماری‌های شایع چشمی است که از عناصر اقلیمی تاثیر می‌پذیرد. هدف از این پژوهش بررسی ارتباط عناصر آب و هوایی بر بیماری ناخنک چشم در شهر سبزوار می‌باشد. جهت انجام این پژوهش از آمار مراجعین به بیمارستان حشمتیه سبزوار در طی سالهای 1394تا 1399 که مبتلا به بیماری ناخنک چشم بودند و همچنین داده های اقلیمی ایستگاه سینوپتیک شهر سبزوار استفاده شده است. پس از گردآوری داده ها، با آزمون ANOVA و همبستگی پیرسون در محیط نرم افزار SPSS به تجزیه و تحلیل ارتباط عناصر آب وهوایی با بیماری ناخنک پرداخته شد. نتایج این پژوهش نشان داد که همبستگی ماهانه عناصر آب و هوایی، بیشینه دما (تیر و مرداد ماه) و میانگین دما (مرداد ماه)، ساعت آفتابی (خرداد، تیر و مرداد ماه) ، میانگین بارندگی (مرداد ماه) ، تعداد روزهای بارش (تیر ماه) ، سرعت باد (مرداد ماه) و حداکثر سرعت باد (تیر و مرداد ماه) با بیماری ناخنک در سطح اطمینان 95 درصد وجود دارد. به نظر می رسد که آب و هوا که شامل مجموعه ای از عناصر مختلف مانند بیشینه، میانگین دما، ساعت آفتابی، بارندگی، تعداد روزهای بارش، سرعت باد و حداکثر سرعت باد است که می تواند نقش مهمی در بیماری ناخنک چشم داشته باشد پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  182 - بررسی پتانسل کمی و کیفی منابع آب زیر زمینی روستاهای شهرستان رباط کریم
  شیوا کریمی جلال ولی الهی ناصر عبادتی مجتبی صیادی
  شهرستان رباط کریم در جنوب غربی استان تهران واقع شده است. غالب روستاهای شهرستان رباط کریم از منابع آب زیر زمینی برای شرب و بهره برداری استفاده می کنند. طی دوره زمانی سال های 1393-1392 نمونه برداری از 10حلقه چاه عمیق شرب روستا صورت گرفت و پس از انجام آزمایشات فیزیکی وشیمی چکیده کامل

  شهرستان رباط کریم در جنوب غربی استان تهران واقع شده است. غالب روستاهای شهرستان رباط کریم از منابع آب زیر زمینی برای شرب و بهره برداری استفاده می کنند. طی دوره زمانی سال های 1393-1392 نمونه برداری از 10حلقه چاه عمیق شرب روستا صورت گرفت و پس از انجام آزمایشات فیزیکی وشیمیایی،نتایج مربوط به کیفیت هر متغییر در منطقه تعیین گردید . کلسیم ،منیزیم، کلرور، سولفات ،سدیم ، نیترات، سختی، بی کربنات، فلوئور، هدایت الکتریکی و کل جامدات محلول از متغیرهای مورد آزمایش بوده و سپس با استفاده از روش کریجینگ در نرم افزارGIS10.2Arc نقشه های هم پتانسیل تهیه و از نظر آلودگی محیط پهنه بندی گردید. نتایج حاصله از 30نمونه از 10 روستا نشانگر این مطلب بود که کیفیت آب زیر زمینی روستاهای بخش های شرقی و جنوب شرقی از نظر نیترات در علی آباد با64میلی گرم، سولفات درشهرستانک با 667میلی گرم و حکیم آباد با هدایتالکتریکی &micro;mho/cm3100و کل جامدات محلول1918میلی گرم از حد مجاز فراتر بوده و عمدتا پایین تر از سایر نواحی است از علل آلودگی مناطق جنوبی و شرقی می توان به زمین شناسی منطقه ،شیب منطقه،وجود مناطق مسکونی و صنعتی، رعایت نکردن حریم کیفی چاه ها اشاره نمود. همچنین بخش های شمالی و مرکزی از نظر کیفی در حد مطلوب قرار داشته و این نواحی برای حفرچاه های جدید مناسبتر می باشد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  183 - بررسی پتانسیل مخاطرات اثر گذاری کمی و کیفی بر منابع آب شرب روستاهای حوضه آبریز جاجرود در سامانهGIS
  امیرحسین کیارزم سیده هدی رحمتی رضا حاجی سید محمد شیرازی مجتبی صیادی
  روند روبه رشد توسعه و فعالیت های مختلف انسانی منجر به ورود آلاینده های مختلف به آب های زیر زمینی می گردد. کیفیت مطلوب فیزیکی و شیمیایی آب از نظر مقبولیت برای مصرف‌کننده، حفظ سلامتی مصرف‌کننده و نگهداری از سیستم شبکه‌ی آب‌رسانی ضروری است. در حال حاضر یکی از معضلات منابع چکیده کامل

  روند روبه رشد توسعه و فعالیت های مختلف انسانی منجر به ورود آلاینده های مختلف به آب های زیر زمینی می گردد. کیفیت مطلوب فیزیکی و شیمیایی آب از نظر مقبولیت برای مصرف‌کننده، حفظ سلامتی مصرف‌کننده و نگهداری از سیستم شبکه‌ی آب‌رسانی ضروری است. در حال حاضر یکی از معضلات منابع آب زیرزمینی، آلودگی چاه‌های شرب و دیگر منابع زیرزمینی به فاضلاب‌های شهری و صنعتی بوده که منجر به تغییر در کیفیت آب این منابع شده و استفاده از آن‌ها را برای شرب غیرممکن می‌سازداین مطالعه به بررسی و پهنه بندی عناصر مختلف کیفی آب در محدوده شهرستان پردیس حوضه جاجرود توسط نرم افزارArc GIS می پردازد. بدین منظور از تمامی سرچشمه هایی که در این منطقه جهت تامین آب شرب استفاده می گردید ، نمونه برداری متغیرهای کیفی آب انجام گرفت. سپس تمامی اطلاعات در محیط نرم افزار تحت لایه های توصیفی وارد شده و جهت تهیه نقشه های پهنه بندی کیفی انجام گرفت.این نقشه ها روند معناداری را برای اکثر متغیرها نشان می دهند، با توجه به استفاده گسترده از آب و احتمال شیوع بیماری های مختلف مربوط به آشامیدنی در این منطقه،اینپژوهشمی تواند راه گشای تصمیمات آتیجهت برداشت صحیح آب در منطقهمطالعاتیباشد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  184 - ارزیابی ریسک سوانح منجر به آلودگی سدها با استفاده از مدل WRASTIC(مطالعه موردی سد شفا رود گیلان،ایران)
  حامد حسین پور کورنده ابراهیم فتائی
  امروزه بخش مهمی از آبهای مورد نیاز بخش های مختلف کشاورزی،شرب و صنعت از منابع آب سطحی تامین می شود.افزایش جمعیت و توسعه شهر نشینی و همچنین توسعه در بخش های صنعت و کشاورزی باعث افزایش ریسک آلایندگی منابع آبی شده است.لذا استفاده از ابزارهای مناسب جهت مدیریت کیفیت آبهای سطح چکیده کامل

  امروزه بخش مهمی از آبهای مورد نیاز بخش های مختلف کشاورزی،شرب و صنعت از منابع آب سطحی تامین می شود.افزایش جمعیت و توسعه شهر نشینی و همچنین توسعه در بخش های صنعت و کشاورزی باعث افزایش ریسک آلایندگی منابع آبی شده است.لذا استفاده از ابزارهای مناسب جهت مدیریت کیفیت آبهای سطحی لازم و ضروری به نظر می رسد.در این پژوهش پتانسیل های آلایندگی منجر به ریسک سد شفارود استان گیلان که در شمال ایران واقع شده است،در مرحله بره برداری مورد مطالعه قرار گرفت.در این پژوهش با توجه به ویژگیهای هیدرولوژیک حوضه آبخیز پتانسیل پذیرش آلودگی آن در برابر آلاینده ها پهنه بندی شدند.برای انجام این پژوهش از مدلWRASTIC و سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده شد . داده های مورد نیاز این الگو به سه شیوه تحقیق پیمایشی،مطالعات و گزارشات اسنادی و استفاده از نظر کارشناسان و خبرنگاران جمع آوری شد.بدین منظور ابتدا با مطالعات میدانی نسبت به شناسایی منطقه مورد مطالعه اقدام گردید.در گام بعدی اقدام به شناسایی منابع آلاینده تاثیر گذار در حوضه آبخیز سد شفارود گردید.محل استقرار منابع آلاینده شناسایی شده از طریق GPSثبت گردید سپس نقشه منابع آلاینده از طریق نرم افزار GIS تهیه گردید.در نهایت میزان ریسک منابع آلاینده از طریق مدلWRASTIC بر اساس شاخص های اصلی،وسعت منطقه و کاربری اراضی محاسبه گردید.میزان ریسک به دست آمده از محاسبه مدل نشان دهنده ریسک متوسط تا زیاد ناشی از فعالیتهای انشانی و طبیعی بر ای این محیط هیدرولوژیکی است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  185 - مدیریت زیست محیطی منابع آب روستاهای شهرستان رباط کریم
  نوشین معصومی بوسجین رضا ارجمندی مجتبی صیادی
  ازآنجائیکه تأمین آب شرب سالم و بهداشتی از ابعاد کمی و کیفی یکی از مهمترین رسالت های دستگاه های حاکمیتی در کشور می باشد،لذا با توجه به موقعیت اقلیمی کشور ما درپهنه نیمه خشک با بارش کمتر از250 میلیمتر و برداشتهای بی رویه از سفره های آبهای زیرزمینی و کاهش نزولات جوی و بهره چکیده کامل

  ازآنجائیکه تأمین آب شرب سالم و بهداشتی از ابعاد کمی و کیفی یکی از مهمترین رسالت های دستگاه های حاکمیتی در کشور می باشد،لذا با توجه به موقعیت اقلیمی کشور ما درپهنه نیمه خشک با بارش کمتر از250 میلیمتر و برداشتهای بی رویه از سفره های آبهای زیرزمینی و کاهش نزولات جوی و بهره برداری بی رویه از منابع آب در سنوات گذشته در بخشهای مختلف(صنعت،خدمات،کشاورزی و...)سبب شده است که تأمین آب شیرین برای شرب با چالش مواجه شود.در این رهگذر تهدیدهای دائمی زیست محیطی و کیفی همین منابع محدود کمی سبب شده است که سلامت و بهداشت مردم و بهره برداران در معرض مخاطره قرار گیرد.لذا دراینجا ضمن شناسایی هر یک از چالشهای زیست محیطی از حیث منشأ و عامل بوجود آوردنده و اثربخشی آن بر سلامت و بهداشت مردم در روستاهای هدف شهرستان رباط کریم نسبت به دسته بندی آنها درقالب نقشه های GISاقدام نموده و در نهایت با ارائه راهکارهای مدیریتی در جهت ساماندهی این چالشها و کاهش اثرات مخرب آنها در آینده اقدامات لازم صورت پذیرد.و در این رهگذر فرصتی برای توسعه پایدار در روستاهای هدف شهرستان فراهم گردد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  186 - کاربردشاخص زاویه تلاقی آبراهه ها (CA) در تحلیل ژئومورفولوژی تکتونیک حوضه های آبریز شمال شرق کشور
  ابراهیم تقوی مقدم شهرام بهرامی محمد علی زنگنه اسدی
  استفاده از شاخص های ژئومورفومتری برای تعیین و تشخیص تکتونیک های فعال دارای اهمیت زیادی است. زاویه اتصال آبراهه ها از جمله پارامترهای مربوط به شبکه زهکشی محسوب می شود و ارزیابی کمی آن می تواند در شناسایی تکتونیک های فعال به محققین علوم زمین کمک نماید. واحد زمین شناسی کپه چکیده کامل

  استفاده از شاخص های ژئومورفومتری برای تعیین و تشخیص تکتونیک های فعال دارای اهمیت زیادی است. زاویه اتصال آبراهه ها از جمله پارامترهای مربوط به شبکه زهکشی محسوب می شود و ارزیابی کمی آن می تواند در شناسایی تکتونیک های فعال به محققین علوم زمین کمک نماید. واحد زمین شناسی کپه داغ -هزار مسجد و آلاداغ &ndash; بینالود از فعالترین واحد های زمین شناسی ایران محسوب می شود. در این تحقیق چهار حوضه باغرود و بوژان در زون آلاداغ بینالود و حوضه های زاوین وسررود در زون ساختمانی کپه داغ -هزار مسجد جهت ارزیابی نقش تکتونیک در زاویه آبراهه ها انتخاب شد. به این منظور از شاخص زاویه برخورد(CA)، شاخص انشعابات(R)، شاخص درصد عدم تقارن حوضه (PAF) و شاخص تضاریس جبهه کوهستان (Smf) استفاده شد. نتایج نشان می دهد حوضه باغرود و بوژان به ترتیب با مقادیر 87/1 و 57/1بیشترین میزان R و حوضه های زاوین و سررود با مقادیر 33/1و 06/1 کمترین میزان R را به خود اختصاص دادندهمچنین پس از محاسبه زاویه متوسط آبراهه ها مشخص شد حوضه آبخیز زاوین 73/67 درجه ، دارای بیشترین زاویه و حوضه باغرود 09/56 درجه دارای کمترین میزان زاویه آبراهه می باشد. که این عامل نشاندهنده تغییرات مسیر جریان آبراهه ها مانند اسارت رود و در نتیجه حرکات تکتونیکی در دامنه طاقدیس خور می باشد. همچنین مقادیر(R)(Smf)و(PAF) نیز نشان می دهد حوضه های واقع در رشته کوه کپه داغ دارای حرکات تکتونیکی بیشتری نسبت به حوضه های انتخاب شده از رشته کوه بینالود می باشند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  187 - مکانیابی محل دفن پسماندهای های ساختمانی شهر یزد با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی
  جواد قانعی اردکانی سیدابوالفضل کشفی
  رشد روز افزون جمعیت به تبع آن تداوم صعودی تولید و تخلیه پسماند به محیط زیست، انسان و محیط زیست در برگیرنده آنرا دچار مشکلات متعدد می کند. از جمله دغدغه های حاصل این افزایش جمعیت و توسعه، مدیریت صحیح نوع خاصی از پسماند، نخاله ساختمانی و کاهش آلودگی های زیست محیطی ناشی از چکیده کامل

  رشد روز افزون جمعیت به تبع آن تداوم صعودی تولید و تخلیه پسماند به محیط زیست، انسان و محیط زیست در برگیرنده آنرا دچار مشکلات متعدد می کند. از جمله دغدغه های حاصل این افزایش جمعیت و توسعه، مدیریت صحیح نوع خاصی از پسماند، نخاله ساختمانی و کاهش آلودگی های زیست محیطی ناشی از آن می باشد. از این رو در مدیریت صحیح نخاله، مکان یابی محل مناسب جهت دفن در احداث مدفن امری ضروری خواهد بود. تعیین مکان بهینهمدفن بهداشتی- مهندسیبهروشمطلوبدارایشرایطومراحلیاستکهاجرایبهینههریکازآنها درنتیجهنهایی تأثیرگذاراست. برایمکان یابیمحل دفن نخالهپسازبررسیومطالعهدرموردانواع روش های مکان یابی نخالهبایدپارامترهایموثردرمکان یابیمحلموردنظرراباتوجهبه هدف نهایی که یافتن مکانی با کمترین اثرات سوء زیست محیطی بر منطقه و محیط طبیعی اطراف مدفن است، مورد بررسی قرار داد. با وجود پارامترهای متعدد در انتخاب مدفن، جهت مدیریت بهینه زمان، هزینه و اثرات پیچیده طرح، از ابزار قدرتمند سیستم اطلاعات جغرافیایی بهره گرفته شده است. با جمع آوری و ترکیب لایه های اطلاعاتی مورد نیاز جهت تعیین مدفن مناسب نخاله ساختمانی شهر یزد از روش تحلیل سلسله مراتبی استفاده شد. هر لایه اطلاعاتی و زیر لایه مربوطه وزن دهی و در نقشه نهایی با استفاده از لایه حریم، مناطق ممنوعه حذف شد. طبق نقشه نهایی 4 منطقه در رده کاملا مناسب واقع شد. با توجه به تاثیر جهت باد غالب نهایتا دو منطقه بهترین مکان برای مدفن تشخیص داده شد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  188 - نانوستراتیگرافی رسوبات کرتاسهبالائی در دامنه شمالی البرزمرکزی
  آذین آهی فر انوشیروان کنی معصومه نوری
  با توجه به گستردگی نهشتههای کرتاسهبالائی در ناحیه البرز، تعیین موقعیت دقیق مرز اشکوبهای این توالیها در نـواحی مختلـفحوضه از ویژگی خاصی برخوردار است. بررسی نانوفسیلهایآهکی موجود در رسوبات این توالی میتواند موقعیت مرز اشکوبهاو زیراشکوبهای کرتاسهبالائی را در این ناحیه تعیی چکیده کامل

  با توجه به گستردگی نهشتههای کرتاسهبالائی در ناحیه البرز، تعیین موقعیت دقیق مرز اشکوبهای این توالیها در نـواحی مختلـفحوضه از ویژگی خاصی برخوردار است. بررسی نانوفسیلهایآهکی موجود در رسوبات این توالی میتواند موقعیت مرز اشکوبهاو زیراشکوبهای کرتاسهبالائی را در این ناحیه تعیین نمایـد. بـدین منظـور، دو بـرش )علمـده-گلنـدرود و پـلزغـال( انتخـاب ونمونهبرداری سیستماتیک در آنها انجام پذیرفت. نمونهها به روش تهنشست ثقلـی ) (Gravity settlingکـه اسـاس آن قـانون اسـتوکاست، آمادهسازی و مقاطع نازک تهیه شدند.مطالعات نانوفسیلی در رسوبات کرتاسهبالائی دامنه شمالی البرز مؤید سن کنیاسـین پسـین-انتهـای ماستریشـتین پسـین در غـرب وابتدای کامپانین پیشین-ابتدای پالئوسن در شرق حوضه میباشد. به علاوه، حوضه رسوبی تشکیلدهنده این رسـوبات در زمـانهـایمذکور در عرضهای پائین دیرین جغرافیایی قرار داشته و رسوبگذاری در شرایط حاشیهای و عمق کم انجام شده اسـت. از بررسـیرسوبات کرتاسه بالایی در برش پلزغال و نتایج حاصل از مطالعه در ناحیه علمده-گلندرود چنین استنباط میشود کـه رسـوبگذاریدریای کرتاسهپسین در دامنه شمالی البرز مرکزی در غرب زودتر از شرق آغاز شده و خاتمه رسوبگذاری نیز در شرق دیرتر صورتگرفته است پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  189 - تخمین رواناب در حوضه آبریز مادرسو استان گلستان با استفاده از GIS
  علی پناهی بهلول علی جانی حسین محمدی
  همه ساله در اثر نفوذ توده هواهای مختلف و همچنین شرایط محلی پدیده سیل خسارات هنگفتی به منابع طبیعی و اقتصادی وارد می کند.گاهی در اثر موج سیلاب و یا غلظت مواد رسوبی برخی از ایستگاه های آبسنجی تخریب می گردد و داده های ثبت شده با مقادیر واقعی آن مطابقت ندارد ،همچنین با توجه چکیده کامل

  همه ساله در اثر نفوذ توده هواهای مختلف و همچنین شرایط محلی پدیده سیل خسارات هنگفتی به منابع طبیعی و اقتصادی وارد می کند.گاهی در اثر موج سیلاب و یا غلظت مواد رسوبی برخی از ایستگاه های آبسنجی تخریب می گردد و داده های ثبت شده با مقادیر واقعی آن مطابقت ندارد ،همچنین با توجه به اینکه اکثر حوضه های آبخیز کوچک در کشور ما فاقد ایستگاه هیدرومتری می باشند لذا برای برآورد رواناب نیاز به روش مناسبی است تا با استفاده از آن در این حوضه ها،رواناب را محاسبه نموده و در برنامه ریزیهای مدیریتی و حفاظتی برای کنترل سیلاب و فرسایش از آنها استفاده کرد.برای براورد رواناب و حجم سیلابها در این مقاله از روش تجربی CN استفاده شده است.در این مطالعه اصول روش کار استفاده از داده های آماری (سالهای آماری 56-86 ایستگاه های هواشناسی،رباط قره بیل،چشمه خان،حق الخواجه،دشت،دشت شاد،تنگراه،قوجمز،تیل آباد،پیشکمر،گالیکش و ایستگاه هیدرومتری تنگراه)تحلیل داده های مکانی و همچنین استفاده از تصاویر ماهواره ای جهت تهیه نقشه شماره منحنی در مدل SCS با تکنیکGIS می باشد که در مرحله بعدبا بکارگیری دمعادلات روش SCS و نقشه CN و لایه بارش،پهنه هایی که پتانسیل ایجاد رواناب مشابهی دارند تعیین گردید.همچنین جهت ارزیابی روش CNچند سیلاب مخرب انتخاب گردید که نشان از همبستگی زیاد نتایج محاسبه از روش شماره منحنی با رواناب مشاهده شده می باشد و همچنین این نتیجه فراهم شد که استفاده از مدل وزنی در محاسبه شماره منحنی این امکان را فراهم می شازد که تمام عوامل موثر در تولید رواناب در نظر گرفته شود و در نتیجه تخمین درستری از رواناب ناشی ار بارندگی بدست آید. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  190 - Investigating the effect of corporate diversification on cash retention in companies listed on the Tehran Stock Exchange
  Mahdis Alemzadeh
  This study was an attempt to investigate the effect of corporate diversification on cash retention. Diversification is a risk management method that combines different types of investments. Diversification is a model for developing a company by offering diverse products چکیده کامل

  This study was an attempt to investigate the effect of corporate diversification on cash retention. Diversification is a risk management method that combines different types of investments. Diversification is a model for developing a company by offering diverse products and services. This study is experimental and fundamental in terms of its purpose and correlational in terms of its nature. The study data were extracted from the observed values of eighty-nine stock companies during ten years from 2002 to 2021. The collected information is company-year and the purpose of the study is to test the effect of independent variables on the dependent variable to investigate the effect of corporate diversification on cash retention in companies listed on the Tehran Stock Exchange. According to the collected information and using the combined model of regression analysis, three models were fitted and three hypotheses were tested. The results obtained from the investigated models support the inverse effect of corporate diversification indices including commercial diversification index, commercial diversification dummy variable, and geographical diversification dummy variable on cash retention. A dummy variable is referred to as an indicator of technological changes at a certain point in time. However, the results did not support the effect of the geographic diversification index on cash retention. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  191 - Optimum Route election for Oil and Ga Transmission Lines Using Remote Sensing and GIS Integration
  Abbas Khani Amir Shahrokh Amini
  One of the most important developmental procedures for the implementation of oil and gas transmission projects is through pipelines. Route selection is a crucial step in the planning of transmission lines. In this regard, to choose applicable and optimal route is likely چکیده کامل

  One of the most important developmental procedures for the implementation of oil and gas transmission projects is through pipelines. Route selection is a crucial step in the planning of transmission lines. In this regard, to choose applicable and optimal route is likely to be complicated. Many factors need to be taken into consideration hence this is a very important stage in the transmission lines project. Using remote sensing (RS) and geographic information systems (GIS), new valves for routing will be unlocked and the costs of inaccuracies and inappropriate plans will be significantly reduced. The first modeling stage for planning and routing is defining the factors that determine the route of transmission of oil pipelines. There are diverse effective factors in determining the route to the transmission pipeline projects. Also, the proportion of the impact of each of these factors must be identified. The weight of the factors, is determined by various methods. These factors include roads, rivers, landslides, faults, gradients of land, soil science, land use, geology, recreational areas and protected areas. Finally, the cost of transfer plan for each pixel is designed using the multi-criteria decision making model and the AHP method in the GIS environment. Using this map, a cumulative cost map for the origin and destination is designed. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  192 - Improving the Location of Recycling Stations in Shiraz Metropolitan Areas Using Landscape Geographic Information Systems Software and Landsat Images
  Mohammad Mehdi Pakfetrat Ayoub Karimijashni Naser Talebbeydokhti
  Solid waste production has been a major problem in human societies in recent decades. Changes in consumption patterns have imposed great problems and costs on large cities to dispose the waste. Today, the geographic information system is considered due to the possibilit چکیده کامل

  Solid waste production has been a major problem in human societies in recent decades. Changes in consumption patterns have imposed great problems and costs on large cities to dispose the waste. Today, the geographic information system is considered due to the possibility of analyzing a huge volume of information layers, which has been used in this study to investigate the current stations and improve them. National and international experiences, three layers of the population, land use and access route have been selected. The hierarchical analysis method has been used to weigh the criteria and Landsat images of Shiraz have been used to locate the stations. According to experts, the covered population with the weight of 0.540 has the highest value, land use with 0.297has the next priority and access route with 0.163 is used to improve the collection stations for home recycling materials in Shiraz, based on the population in 1396. Assuming that 50% of the city's population delivered their recycled materials to the stations, 61 stations were located using Landsat images, of which 16 stations with a short distance (300 meters) from the current station were shown. Twenty-one medium-distance stations (300-700 meters) and 24 long-distance stations (more than 700 meters) were identified. In areas with long-distance stations, it is necessary to build and add drop-off centers, collecting recycled materials پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  193 - Investigation and Selection of Optimal and Suitable Locations for Arsenal Camouflage using Remote Sensing Studies (Case Study: Iran)
  mehdi mohamdpour Davod Majidi
  Identifying suitable and optimal areas for camouflage of arsenals is very important. The purpose of this study is to investigate and select the optimal and suitable places for camouflage of arsenals in the country using AHP model and mathematical analysis in ARC GIS env چکیده کامل

  Identifying suitable and optimal areas for camouflage of arsenals is very important. The purpose of this study is to investigate and select the optimal and suitable places for camouflage of arsenals in the country using AHP model and mathematical analysis in ARC GIS environment. Locating is a process through which the best place for an activity can be determined based on the conditions and according to the available resources and facilities. Accordingly, in this study, first the effective factors in locating the ammunition slot are examined and the map of each of the effective factors in locating the arsenal such as slope map, slope direction map, Altitude map, Access road map, Distance from big cities map, Distance from medium cities map, Distance from small towns Map, Distance from villages map, Distance from faults map and distance from water level map were prepared in ARC GIS environment and the importance coefficients of criteria and sub-criteria were obtained using Analytic Hierarchy Process (AHP) and Expert Choice software. Then, these coefficients were applied in the layers related to each parameter through a linear weight combination and suitable places for selecting the arsenal were identified with a range of values. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  194 - Investigating spatial heterogeneity by Implementing the mgwr python package, a case study: southwestern of Tehran Plain
  Ali Soleymani Parham Pahlavani
  10.30495/jrors.2023.1940708.1134
  Land Subsidence often causes irreversible damage to infrastructures and costs lots of expenses for governments annually; Hence, studying and monitoring subsidence in either plains or urban areas has become necessary in last decades. Studies have introduced excessive dep چکیده کامل

  Land Subsidence often causes irreversible damage to infrastructures and costs lots of expenses for governments annually; Hence, studying and monitoring subsidence in either plains or urban areas has become necessary in last decades. Studies have introduced excessive depletion of aquitards as the dominant factor in the occurrence of this hazard. In this study, the main aim was to take the impact of other spatial factors involving land subsidence into consideration. To devise a plan whether to pause or reduce the subsidence rate, we need to understand the mechanism of each factor inducing land subsidence. Here, we show the outcomes of a Geographically Weighted Regression (GWR) method with a fixed Gaussian kernel to identify the impact of each of the spatial factors inducing subsidence compared with the results from a Multi Linear Regression (MLR). In this regard, outputs of a compiled Interferometric Synthetic Aperture Radar (InSAR) time series analysis of the 15 Envisat ASAR images consumed to capture displacement from 2003 to 2005. Afterward, a kriging interpolation method is implemented to generate a surface of subsidence. The Python package "mgwr" is used to compile both GWR and MLR models. Several statistical diagnostics are performed to assert the GWR superiority over other non-geographical methods when dealing with spatial data. Finally, the GWR results show that just six factors out of 10 tend to be the dominant factors. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  195 - Brownfield land use change modeling using GIS-based Weights-of-Evidence approach
  Saleh Abdullahi
  Fast and unorganized urban development increases the number of abandoned lands and brownfields within the cities. Revitalization of these lands is one of the key factors to achieve urban sustainability. Most researches on this field have mainly considered a single brown چکیده کامل

  Fast and unorganized urban development increases the number of abandoned lands and brownfields within the cities. Revitalization of these lands is one of the key factors to achieve urban sustainability. Most researches on this field have mainly considered a single brownfield site for redevelopment on the bases of local neighborhood demand and characteristics. The current paper proposes a brownfields land use change modeling process in a larger scale perspectives rather than local aspects. The proposed model is a statistical-based weights-of-evidence (WoE) approach in the GIS environment. The changes probability of brownfield sites of the Qazvin city to residential land use was predicted using several urban development parameters. Next, the predicted map was aggregated with the existing brownfields map in order to evaluate by Master Plan of the Qazvin city. In this manner, existing brownfield sites are projected according to planning strategies. Results indicate that according to potential and suitability of the site and neighborhood properties, each brownfield can serve the community as single or mixture of several land use types. The advantage of this model is that, due to utilization of the standard urban parameters as well as statistical based methodology, by considering more number of land use types this process can be easily replicated in other cities for brownfields redevelopment. It is concluded that the application of land use change modeling techniques in GIS environment can provide a strong tool for brownfields redevelopment planning and strategies. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  196 - Geostatistical Analysis of Spatial and Temporal Changes of Pressure Breakers and Water Reservoirs in District 2 of Tehran
  Mehrdad Tavakolzadeh
  Pressure, as one of the practical and controllable factors in water distribution networks, has an essential role in how water is distributed. On the other hand, pressure control in implemented networks, is possible only by adjusting the control valves. In order to stand چکیده کامل

  Pressure, as one of the practical and controllable factors in water distribution networks, has an essential role in how water is distributed. On the other hand, pressure control in implemented networks, is possible only by adjusting the control valves. In order to standardize and improve the quality of water supply projects along with minimizing economic problems, the use of relevant rules, criteria, and standards is inevitable and necessary. In the present study, using the spatial information of the study area, including the raster layer of the digital model of region&rsquo;s elevation and the layer point of the location of pressure breakers and water tanks, a data bank was first prepared. Interpolation maps were generated with 95% accuracy, and six-month periods were compared based on these maps. The results showed that the first and fourth periods of the study of water pressure fluctuations were similar. This study established the effect of time on the spatial distribution of water pressure based on the final maps. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  197 - Investigating the vegetation cover of Yasouj and Shahrekord using GSI patterns
  Amin Mohammadi Dehcheshmeh Atefeh Hemmati
  10.30495/jrors.2023.1963154.1162
  Yasuj is one of the southern cities of Iran and the capital of Kohgiluyeh and Boyer-Ahmad Provinces. The city is also the center of Boyer-Ahmad County, which is located in the northeast of the province. Yasuj city ends from the north to Dena city (Kohgiluyeh and Boyer-A چکیده کامل

  Yasuj is one of the southern cities of Iran and the capital of Kohgiluyeh and Boyer-Ahmad Provinces. The city is also the center of Boyer-Ahmad County, which is located in the northeast of the province. Yasuj city ends from the north to Dena city (Kohgiluyeh and Boyer-Ahmad), from the south to Noorabad Mamasani (Fars), from the east to Semirom (Isfahan) and Eghlid (Fars) and from the west to Kohgiluyeh city. Yasuj city is located at an altitude of 1870 meters above sea level. Yasuj has important geographical and human characteristics that have an important place in its surrounding area. In terms of natural characteristics of components such as rainfall, temperature, wind, water and topography and in terms of human characteristics of population, age groups, unemployment rate, employment rate, active population, the issue of migration is significant. In this research, by studying study and research sources as well as various statistics, human and geographical features of Yasuj city are analyzed. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  198 - استفاده از منطق فازی در مسیریابی بهینه به مکان های جدید فضای سبز شهری در شهرستان نهاوند استان همدان
  علی اکبر جمالی رضا رهنمای یزدی
  امروزه موجودیت فضای سبز و گسترش آن به عنوان ریه های تنفسی شهر بسیار حائز اهمیت است و این تا آن حد است که بعنوان یکی از شاخص های توسعه یافتگی در جوامع مطرح بوده و نبود آن به معنی عدم وجود سلامت و تندرستی در شهرها تلقی می شود. مقاله حاضر به روش توصیفی تحلیلی و کاربردی بود چکیده کامل

  امروزه موجودیت فضای سبز و گسترش آن به عنوان ریه های تنفسی شهر بسیار حائز اهمیت است و این تا آن حد است که بعنوان یکی از شاخص های توسعه یافتگی در جوامع مطرح بوده و نبود آن به معنی عدم وجود سلامت و تندرستی در شهرها تلقی می شود. مقاله حاضر به روش توصیفی تحلیلی و کاربردی بوده و با استفاده از سیستمهای اطلاعات جغرافیایی GIS و لایه های اطلاعاتی فازی شده مورد نظر و انجام مراحل مختلف جهت مدلسازی و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی AHP و بدست آوردن وزن لایه های اطلاعاتی و تشکیل مدل نهایی تلفیق فازی به بررسی چگونگی توزیع فضایی و مکانیابی فضای سبز شهری شهر نهاوند استان همدان پرداخته است. مکانهای بهینه جهت این امر مشخص شد. سپس با انتخاب سه منطقه بعنوان مکانهای بهتر و در نظر گرفتن میدان خروجی شهر ، مسیرهای مناسب و بهینه را در جهت رسیدن به این مکانهای جدید پیشنهادی مشخص شد. این روش مدلسازی بهینه فازی برای مسیریابی و مکانیابی را تحلیل نموده است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  199 - مکان‌یابی و پهنه‌بندی سایت‌های مناسب برای توسعه گردشگری ورزشی در شهرستان شاهرود با رویکرد توسعه پایدار
  علی توفیق خطاب علی فهیمی نژاد سید مصطفی طیبی ثانی هومن بهمن‌پور
  در این تحقیق تلاش گردیده تا مکان‌های مناسب برای توسعه گردشگری ورزشی در شهرستان شاهرود شناسایی شوند. بدین منظور، از سیستم اطلاعات جغرافیایی و تکنیک رویهم‌گذاری لایه‌ها، به عنوان ابزاری مناسب برای ارزیابی سرزمین استفاده گردید. بدین ترتیب پس از تعیین منابع اکولوژیکی منطقه، چکیده کامل

  در این تحقیق تلاش گردیده تا مکان‌های مناسب برای توسعه گردشگری ورزشی در شهرستان شاهرود شناسایی شوند. بدین منظور، از سیستم اطلاعات جغرافیایی و تکنیک رویهم‌گذاری لایه‌ها، به عنوان ابزاری مناسب برای ارزیابی سرزمین استفاده گردید. بدین ترتیب پس از تعیین منابع اکولوژیکی منطقه، لایه‌های اطلاعاتی در مقیاس 1:250000 تهیه و از طریق نرم‌افزار ArcGIS نسخه 9،2 اقدام به ریهم‌گذاری گردید. این تحقیق در شش مرحله انجام پذیرفت. پس از تهیه نقشه‌های شیب، جهت و ارتفاع، از طریق رویهم‌گذاری آنها نقشه شکل زمین تهیه گردید و در ادامه، با رویهم‌اندازی لایه‌های شکل زمین، کاربری اراضی، خاک، پوشش گیاهی و حیات‌وحش نقشه نهایی واحدهای زیست محیطی بدست آمد. سپس، مدل اکولوژیکی گردشگری متمرکز و گسترده، به منظور مقایسه و تحلیل نهایی مورد استفاده قرار گرفت و در نهایت از مدل ملی برای تعیین انواع کاربری‌های ورزشی استفاده گردید. با توجه به نتایج، منطقه مطالعاتی از پتانسیل بالایی به منظور توسعه گردشگری به ویژه از نوع گسترده برخوردار است. 8/68٪ از منطقه مطالعاتی در کلاس 1 و 1/19٪ نیز در کلاس 2 از گردشگری متمرکز قرار گرفته‌اند. همچنین؛ 2/93٪ از منطقه در کلاس 1 و 3/5٪ نیز در کلاس 2 گردشگری گسترده قرار می‌گیرند. در مجموع، 6/13٪ نیز در کلاس 3 قرار داشته که نشانگر حساسیت اکولوژیکی بالا و عدم بهره‌مندی از شرایط مناسب به منظور توسعه گردشگری می‌باشد و در زون حفاظتی قرار می‌گیرد. در پایان، فعالیت‌های گردشگری مناسب برای هر زون پیشنهاد گردید. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  200 - پایش تغییرات کاربری زمین در شهر شهمیرزاد با استفاده از داده های سنجش از دور و سیستم اطلاعات مکانی
  امیر کمالی فرد
  به منظور بررسی توسعه یافتن شهری و تغییرات کاربری اراضی در دوره های بعدی ، ما نیز با استفاده از داده های سنجش ازدور و تصاویر ماهواره لندست و با مطالعات میدانی و کتابخانه ای نقشه های کاربری اراضی شهر شهمیرزاد را به دست آوردیم ،برای رسیدن به این مهم از نرم افزار های ENVI 5 چکیده کامل

  به منظور بررسی توسعه یافتن شهری و تغییرات کاربری اراضی در دوره های بعدی ، ما نیز با استفاده از داده های سنجش ازدور و تصاویر ماهواره لندست و با مطالعات میدانی و کتابخانه ای نقشه های کاربری اراضی شهر شهمیرزاد را به دست آوردیم ،برای رسیدن به این مهم از نرم افزار های ENVI 5.3,ARC.GIS10.5 وTerrset استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که با گذشت زمان در طی سالهای مورد مطالعه از مساحت کاربری های باغی و زراعی، و زمین بایر کاسته شده و کاربری های مسکونی و انسان ساز افزایش یافته اند .مساحت کاربری باغی و زراعی در سال 1999 برابر 3830317 متر مربع بوده که در سال 2009 به مقدار2855094 متر مربع و در سال 2019 به 2429144 متر مربع رسیده است است که روند کاهشی را دنبال می کند . همچنین اراضی مسکونی و انسان ساخت در سال 1999 مساحتی برابر 360623 متر مربع ،در سال 2009 برابر 1264976 متر مربع و در سال 2019 مقدار 2495357 متر مربع داشته که نشان دهنده روند به شدت افزایشی می باشد. با استفاده از آشکار سازی تغییرات مشخص گردید بیشترین تبدیل کاربری ها در سال 1999 تا 2009 مربوط به تبدیل اراضی باغی و زراعی به زمین های بایر با حدود 20درصد تغییر و در بازه زمانی سالهای 2009 تا 2019 مربوط به تبدیل اراضی باغی و زراعی به اراضی مسکونی با حدود 16 درصد می باشد. بررسی نتایج حاصل از آشکار سازی نشان می دهد در بازه زمانی 10 سال اول حدود 20 درصد از اراضی باغی به زمین های بایر و در بازه 10 سال دوم حدود 7 درصد از اراضی بایر به اراضی مسکونی و انسان ساخت تبدیل شده است. . پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  201 - تغییرات کاربری فضاهای سبز شهر کرمان، با استفاده از سری زمانی تصاویر لندست (2018 – 2000)
  حمید سلطانی نژاد سروش خلیلی زهرا شاهی محمدتقی رضویان
  انفجار جمعیت و توسعه شهرها در قرن اخیر باعث ایجاد مشکلات فراوانی از جمله نابودی اراضی کشاورزی و فضای سبز که موضوع مورد بحث ما در پژوهش حاضر می‌باشد، گردیده است. شهر کرمان در سال‌های اخیر رشدی شتابان را در عرصه توسعه فیزیکی شهر به خود دیده است که بازتاب مستقیم آن از میان چکیده کامل

  انفجار جمعیت و توسعه شهرها در قرن اخیر باعث ایجاد مشکلات فراوانی از جمله نابودی اراضی کشاورزی و فضای سبز که موضوع مورد بحث ما در پژوهش حاضر می‌باشد، گردیده است. شهر کرمان در سال‌های اخیر رشدی شتابان را در عرصه توسعه فیزیکی شهر به خود دیده است که بازتاب مستقیم آن از میان رفتن فضاهای سبز داخل و پیرامون شهر می‌باشد. با کمک تصاویر لندست و مقایسه نقشه‌های کاربری اراضی مشخص می‌گردد که این روند در فاصله زمانی سال‌های 2000 تا 2018 میلادی به سرعت در حال افزایش بوده است. در این تحقیق گردآوری اطلاعات از طریق مشاهدات میدانی و استفاده از تصاویر ماهواره‌ای لندست بوده است. جهت انجام تحلیل‌های آماری و بصری از نرم‌افزار‌های ENVI، ArcGIS و Google Earth بهره گرفته شده است. بر روی تصاویر ماهواره‌ای در نرم‌افزار ENVI، با استفاده از دستور Radiometric Calibration تصحیح رادیومتریک و سپس بوسیله دستور FLAASH Atmospheric Correction به منظور به حداقل رساندن خطا، تصحیح اتمسفری انجام شده است. نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که طی سال‌های مذکور، نزدیک به 11 درصد، از سهم اراضی کشاورزی و بایر کاسته شده است و در مقابل سهم اراضی ساخته شده به همین مقدار افزایش داشته است. لذا می‌توان پیشنهاداتی را از جمله استفاده از توسعه میان افزا برای حفظت از اراضی کشاورزی، تکمیل کمربند سبز شهر کرمان توسط شهرداری، ساخت و ساز در اراضی بایر موجود در منطقه 2 شهری کرمان، جلوگیری از سوداگری زمین و رعایت کامل ضوابط طرح‌های جامع و تفصیلی به ویژه در مورد فضاهای سبز شهری؛ مطرح کرد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  202 - بررسی جغرافیای توسعه‌یافتگی استان‌های ایران با استفاده از شاخص توسعه انسانی
  قاسم محمدی
  مفهوم توسعه انسانی، رویکردی کل‌نگر به زندگی بهتر است که به پرورش استعدادها و قوای ذهنی در کنار مصرف کالاها و خدمات تأکید دارد و با هدف قرار دادن زندگی بهتر افق پویایی را فراروی انتخاب‌های انسانی قرار می‌دهد. در افق چشم‌انداز بیست‌ساله ایران آمده است: ایران توسعه‌یافته، چکیده کامل

  مفهوم توسعه انسانی، رویکردی کل‌نگر به زندگی بهتر است که به پرورش استعدادها و قوای ذهنی در کنار مصرف کالاها و خدمات تأکید دارد و با هدف قرار دادن زندگی بهتر افق پویایی را فراروی انتخاب‌های انسانی قرار می‌دهد. در افق چشم‌انداز بیست‌ساله ایران آمده است: ایران توسعه‌یافته، برخوردار از دانش پیشرفته، فرصت‌های برابر، توزیع مناسب درآمد و برخوردار از سلامت است. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی بر آن است تا وضعیت موجود استان‌های کشور را از نظر برخورداری از شاخص‌های توسعه انسانی را برمبنای سرشماری‌های سال‌های 1390 و 1395 ارزیابی کند. براساس یافته‌های تحقیق میانگین شاخص آموزش در کشور 503/. شاخص سلامت 673/. و شاخص استاندارد زندگی 336/. و شاخص ترکیبی توسعه انسانی 749/. است. شاخص سلامت بیشترین میزان و شاخص استاندارد زندگی کمترین رقم را در سطح کشور دارد. مطلوب‌ترین وضعیت شاخص توسعه انسانی به ترتیب مربوط به استان‌های تهران با 936/. البرز با 926/. و یزد با 862/. است. نامطلوب‌ترین وضعیت این شاخص به ترتیب مربوط به استان‌های سیستان و بلوچستان با 446/. و کردستان با 561/. است. استان سیستان و بلوچستان در تمامی شاخص‌های توسعه انسانی نامطلوب‌ترین وضعیت را دارد. هرچند که سطح‌بندی استان‌ها براساس شاخص توسعه انسانی حاکی از آن است که ردة بسیار محروم منطبق با استان‌های مرزی و ردة استان‌هایی که مطلوب‌ترین وضعیت را دارا هستند مربوط به مناطقی است که اغلب در مرکز کشور واقع شده‌اند اما براساس نتایج در اغلب استان‌های کشور در بین دو سرشماری رشد مشاهده شده به‌طوری که استان‌های محروم بیشترین رشد را داشته‌اند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  203 - طراحی ابر امن برای سیستم اطلاعات جغرافیایی: راهکاری برای صنعت توزیع برق
  سولماز قیصری
  محاسبات ابری یک مدل محاسباتی تحت شبکه است که رویکرد نسبتاً جدیدی در ذخیره، پردازش و استفاده از اطلاعات را فراهم نموده است. سیستم اطلاعات جغرافیایی نیز مجموعه‌ای ساختار یافته از سخت افزار، نرم افزار، و اطلاعات جغرافیایی است که به منظور کسب، ذخیره سازی، به روز رسانی، پردا چکیده کامل

  محاسبات ابری یک مدل محاسباتی تحت شبکه است که رویکرد نسبتاً جدیدی در ذخیره، پردازش و استفاده از اطلاعات را فراهم نموده است. سیستم اطلاعات جغرافیایی نیز مجموعه‌ای ساختار یافته از سخت افزار، نرم افزار، و اطلاعات جغرافیایی است که به منظور کسب، ذخیره سازی، به روز رسانی، پردازش، تحلیل و ارایه‌ی انواع اطلاعات جغرافیایی طراحی و ایجاد شده است. ترکیب محاسبات ابری و سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی باعث بهبود کارایی و کاهش هزینه‌ها در فرایند پیاده سازی و اجرای این سیستم-های می‌گردد. صنعت توزیع برق با رویکرد شبکه‌های هوشمند بیش از پیش نیازمند دسترسی به اطلاعات مکانی در یک بستر ارتباطی فراگیر و امن می‌باشد. در این مقاله ضمن بررسی ضرورت ایجاد ابر سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی در شرکت‌های توزیع برق به بیان مزایا و معایب آن پرداخته و یک معماری امن جهت پیاده سازی این راهکار پیشنهاد می‌گردد. معماری پیشنهاد شده در چهار لایه کاربری، کاربردی، پیکربندی و زیر ساخت، و لایه فیزیکی، و یک صفحه مدیربت طراحی گردیده است. در صفحه مدیریت ماژول‌های امنیت، فشرده سازی و دسته بندی پیش بینی شده است. با توجه به اهمیت امنیت در ابر GIS برای صنعت توزیع برق، تمرکز بیشتر مقاله بر روی ماژول امنیت و بررسی مؤلفه‌های مورد نیاز آن می‌باشد. در انتها معماری پیشنهادی مورد تحلیل قرار گرفته و مزایا و معایب آن نسبت به سایر معماریها ارایه می‌گردد. وجود صفحه مدیریت همراه با ماژول مستقل امنیت که تمام نیازمندی‌های یک مرکز عملیات امنیت استاندارد را در نظر گرفته است برتری معماری ارائه شده در این مقاله می‌باشد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  204 - مکان یابی سایت های مناسب بر پایه GIS با پوشش حداکثری برای توسعه شعب بانک
  فاطمه دکامینی محمد احسانی فر سیدمحسن لطفی
  انتخاب مکان برای مکان یابی شرکت ها تصمیم بسیار مهمی است انتخاب نامناسب مکان ممکن است منجر به هزینه های بیش از حد حمل و نقل ، از دست دادن نیروی کار واجد شرایط ، مزیت رقابتی یا شرایط مشابه شود. این مقاله پیشنهاد یکپارچگی بین مدل MCDM ارائه شده توسط ANP با GIS برای پیشنهاد چکیده کامل

  انتخاب مکان برای مکان یابی شرکت ها تصمیم بسیار مهمی است انتخاب نامناسب مکان ممکن است منجر به هزینه های بیش از حد حمل و نقل ، از دست دادن نیروی کار واجد شرایط ، مزیت رقابتی یا شرایط مشابه شود. این مقاله پیشنهاد یکپارچگی بین مدل MCDM ارائه شده توسط ANP با GIS برای پیشنهاد بهترین مکان برای ساخت یک شعبه جدید بانک و سپس استفاده از حداکثر مشکل محل پوشش برای انتخاب شعب که حداکثر تقاضا ممکن است در یک زمان از پیش تعیین شده سفر باشد.. موقعیت شعبه بانک یکی از مهمترین موضوعات استراتژیک در بازار رقابت است. در این مقاله ، یک مدل مبتنی بر سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) برای مکان یابی سایت های مناسب برای ایجاد شاخه های جدید ارائه شده است ، و سپس از مسئله مکان حداکثر پوشش (MCLP) برای انتخاب شاخه ها استفاده می شود به طوری که حداکثر تقاضا در داخل زمان سفر هدف مشخص شده است. این مدل برای بانک مهر اقتصاد در شهر اراک ، ایران اجرا شد. برای تحقیقات آتی ، مطالعه بازسازی شعب بانک توصیه می شود. علاوه بر این ، استفاده از این مدل بر روی مشکلات پیچیده تر ، زمینه چالش برانگیزی برای مطالعات آینده است . پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  205 - ارزیابی و مدیریت ریسک اماکن ورزشی مرتبط با پهنه بندی آلودگی هوا با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS)
  باقر مرسل داوود پناهی میر شکار
  هدف از مطالعه حاضر ارزیابی و مدیریت ریسک اماکن ورزشی مرتبط با پهنه بندی آلودگی هوا با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS)می باشد . این تحقیق به لحاظ زمان اجرا از نوع مقطعی و به لحاظ خروجی‌ها از نوع کاربردی است و به لحاظ تجزیه و تحلیل از نوع توصیفی &ndash; تحلیلی و ن چکیده کامل

  هدف از مطالعه حاضر ارزیابی و مدیریت ریسک اماکن ورزشی مرتبط با پهنه بندی آلودگی هوا با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS)می باشد . این تحقیق به لحاظ زمان اجرا از نوع مقطعی و به لحاظ خروجی‌ها از نوع کاربردی است و به لحاظ تجزیه و تحلیل از نوع توصیفی &ndash; تحلیلی و نیز تطبیقی است. در این مطالعه اماکن ورزشی شمال غرب شهر تهران به صورت کل شمار بررسی گردید. به منظور درون‌یابی داده‌ها، از روش کریجینگ استفاده شد.پس از برآورد میانگین غلظت داده‌های آلاینده‌ها، با استفاده از روش کریجینگ توسط نرم‌افزار ArcGIS برای تمامی ایستگاهها پهنه‌بندی انجام گردید. مبنای سنجش میزان آلاینده‌ها، براساس شاخص کیفیت هوا (AQI)، تنظیم گردید. یافته ها نشان داد که شاخص کیفیت هوا در سرتاسر محدوده مطالعاتی دارای وضعیت سالم بوده ولیکن هیچ منطقه ایی از مناطق مطالعاتی پاک (50-0) گزارش نشده است.بررسی آلاینده ها نشان داد که پراکنش آلاینده ها از الگوی متوازنی تبعیت نمی کند .در ارتباط با ارزیابی ریسک با استفاده از روش ویلیام فاین رتبه ریسک 1۵۰ بوده که نشانگر وضعیت اضطراری و سطح ریسک متوسط است و لازم است تا توجهات لازم در اسرع وقت صورت گیرد.توسعه شهرها، تراکم جمعیت و منابع متحرک دودزا که عمدتا مصرف سوخت آنها فسیلی است از مهمترین موارد آلاینده هستند . بنابراین برای کاهش آلودگی هوای بایست ساخت‌وسازهای شهری، طراحی شبکه‌ها و محورهای ارتباطی را مورد توجه قرار داد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  206 - مروری بر پتانسیل تلفیق اینترنت اشیا و سامانه اطلاعات مکانی برای بهبود فعالیت‌های کشاورزی
  گیتی خوش آموز
  تولیدات و محصولات کشاورزی عمدتاً با عوامل مکانی مانند شرایط اقلیمی، جغرافیایی و محیطی در ارتباط هستند. برای سنجش این عوامل از فناوری‌های مختلفی مانند اینترنت اشیا که در آن هر سنجنده یک یا چند شاخص را اندازه‌گیری می‌نماید، می‌توان بهره گرفت تا داده‌های موثر بر فعالیت‌های چکیده کامل

  تولیدات و محصولات کشاورزی عمدتاً با عوامل مکانی مانند شرایط اقلیمی، جغرافیایی و محیطی در ارتباط هستند. برای سنجش این عوامل از فناوری‌های مختلفی مانند اینترنت اشیا که در آن هر سنجنده یک یا چند شاخص را اندازه‌گیری می‌نماید، می‌توان بهره گرفت تا داده‌های موثر بر فعالیت‌های کشاورزی مانند نوع خاک، میزان رطوبت، شیب زمین و غیره را جمع‌آوری نمود. از طرفی برای تحلیل این داده‌های غالباً مکانی، نیاز به سامانه‌ای داریم که بتواند داده‌ها را جمع‌آوری، مدیریت، تحلیل و ارائه نماید و سیستم اطلاعات مکانی مصداق آن است. بنابراین تلفیق اینترنت اشیا و GIS پتانسیل فوق العاده‌ای برای ارتقاء فعالیت‌های کشاورزی فراهم می‌نماید و هدف از این تحقیق بررسی این پتانسیل است. از GIS در حوزه‌های مختلف کشاورزی مانند بررسی مطلوبیت زمین، مکانیابی، تخصیص زمین، ارزیابی اثر و ... استفاده شده است. از اینترنت اشیا نیز برای سنجش دما و رطوبت خاک، زنجیره تامین کالا، ردیابی دام‌ها و بررسی رفتارحیوانات، آبیاری، کوددهی و برداشت هوشمند و ... بهره گرفته شده است. اما تحقیقات اندکی در زمینه بررسی پتانسیل تلفیق اینترنت اشیا و GIS در حوزه کشاورزی انجام شده است. برای انجام این تحقیق مقالات در حوزه‌های اینترنت اشیا و کشاورزی، GIS و کشاورزی، GIS و اینترنت اشیا مورد بررسی قرار گرفتند و با بررسی آن‌ها پتانسیل‌های تلفیق GIS و اینترنت اشیا در کشاورزی استخراج گردید. تا کنون بیشتر از تلفیق GIS و اینترنت اشیا در مدیریت شهرها بهره گرفته شده است، درحالی که که از این تلفیق می-توان در حوزه‌های آبیاری، مدیریت گلخانه، زنجیره تامین کالا، جلوگیری از بیماری‌ها و آفات کشاورزی، دامداری دقیق و ... بهره جست. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  207 - تحلیل محدوده خدمات رسانی ایستگاه های مترو شهر تهران و تخصیص ایستگاه های جدید با روش ANP
  ابراهیم نجات محمد حسن وحیدنیا حسین آقامحمدی
  رشد سریع جمعیت و شهرنشینی در دهه‌های اخیر مسائل متعددی را در زندگی روزمره بشر ایجاد کرده است. یکی از مسائل مهم در همین ارتباط مسئله حمل و نقل شهری است که بهترین شکل آن حمل و نقل عمومی است و امروزه بسیار مورد توجه است. مطالعه بر روی عوامل این انتخاب و ارزیابی مکان یابی پ چکیده کامل

  رشد سریع جمعیت و شهرنشینی در دهه‌های اخیر مسائل متعددی را در زندگی روزمره بشر ایجاد کرده است. یکی از مسائل مهم در همین ارتباط مسئله حمل و نقل شهری است که بهترین شکل آن حمل و نقل عمومی است و امروزه بسیار مورد توجه است. مطالعه بر روی عوامل این انتخاب و ارزیابی مکان یابی پایانه ها یکی از مسائل مهم و ضروری در بافت شهری عصر حاضر می باشد. اهمیت و اعتبار هر شهر بستگی به خدمات شهری آن شهر دارد. هر چه این خدمات و تأسیسات در سطح ایده آل قرار داشته باشد، دارای شرایط راحت تری برای زندگی شهروندان می باشد و باعث افزایش رضایت شهروندان می شود که یکی از مهم ترین خدمات شهری حمل و نقل عمومی، خصوصا مترو شهری می باشد. بر همین اساس هدف علمی این تحقیق استفاده از تحلیل های GIS برای شناسایی محدوده های خدمات رسانی و استفاده از مدل های تصمیم گیری چند معیاره برای مکان یابی ایستگاه های جدید است. این تحقیق طی مراحلی از جمله شناسایی متغیرها، تهیه نقشه های نرمال استاندارد، بدست آوردن وزن لایه ها، اعمال وزن لایه ها، و همپوشانی فازی لایه ها انجام شده است. جهت وزن دهی معیارها از مدل فرآیند تحلیل شبکه ای (ANP) استفاده شد. در نتایج وزن دهی فاصله از گسل، فاصله از پارکینگ و جمعیت بدون خودرو بیشترین تاثیر را در مکان یابی داشته اند. نهایتاً مکان های مناسب جهت احداث ایستگاه مترو مشخص شدند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  208 - تحلیل مکانی فضاهای سبز شهرشیراز با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی
  مرضیه موغلی
  هدف از انجام این تحقیق تحلیل مکانی پارک های شهر شیراز و بررسی الگوی همجواری و شعاع دسترسی فضاهای سبز موجود به منظور ارائه رهیافت ها و الگوی مناسب برای بهینه سازی نظام توزیع فضایی و الگوی مکان یابی فضاهای سبز در شهر شیراز می‌باشد.روش‌شناسی این پژوهش به صورت توصیفی- تحلیل چکیده کامل

  هدف از انجام این تحقیق تحلیل مکانی پارک های شهر شیراز و بررسی الگوی همجواری و شعاع دسترسی فضاهای سبز موجود به منظور ارائه رهیافت ها و الگوی مناسب برای بهینه سازی نظام توزیع فضایی و الگوی مکان یابی فضاهای سبز در شهر شیراز می‌باشد.روش‌شناسی این پژوهش به صورت توصیفی- تحلیلی و کاربردی می باشد. ابتدا کلیه ی داده های فضایی مورد نیاز جمع آوری و بانک اطلاعاتی در محیط GIS و در نرم افزار ArcMap تشکیل گردید. سپس با استفاده از روش تحلیل فرایند سلسله مراتبی AHP، معیارهای شعاع پوششی، جمعیت و تراکم آن، دسترسی، کاربری های همجوار و...وزن دهی شدند. با توجه به یافته های به دست آمد مشخص شد که معیارهای دسترسی و تراکم جمعیت مهم ترین عوامل موثر در توزیع کاربری های شهری می باشد. همچنین در توزیع فضای سبز، معیارهای همجواری سازگار و ناسازگار، تراکم جمعیت و شبکه معابر مورد مطالعه قرار گرفت و همجواری فضاهای سبز بزرگ و نقشه نهایی جهت انتخاب مناسب ترین مکان ها و نامناسب ترین مکان های فضاهای سبز مشخص شد.با توجه به یافته های به دست آمده مشخص شد تعدادی فضاهای سبز در نظام همجواری با تمامی کاربری های مورد مطالعه به جز کاربری مسکونی در وضعیت نامناسبی قرار دارند. همچنین با توجه به نقشه نهایی مناسب ترین مکان ها جهت احداث فضاهای سبز ، حاشیه های شهر شیراز در بخش های جنوب، شرق و غرب می باشد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  209 - بررسی و استفاده از OpenStreetMap برای ایجاد اطلاعات جغرافیایی داوطلبانه‌ در وقوع تصادفات
  سید امیرحسین کیائی محمد حسن وحیدنیا سعید بهزادی
  تصادفات و سوانح جاده‌ای از حوادثی می‌باشند که در سال‌های اخیر بیشترین خسارت جانی را نسبت به سوانحی مانند سیل و زلزله و غیره در کشور ما داشته‌اند. به‌طوری‌که روزانه شاهد مرگ یا مجروح شدن عده‌ای از مردم در این سوانح هستیم. عوامل مختلفی در این تصادفات دخیل می‌باشند که یکی چکیده کامل

  تصادفات و سوانح جاده‌ای از حوادثی می‌باشند که در سال‌های اخیر بیشترین خسارت جانی را نسبت به سوانحی مانند سیل و زلزله و غیره در کشور ما داشته‌اند. به‌طوری‌که روزانه شاهد مرگ یا مجروح شدن عده‌ای از مردم در این سوانح هستیم. عوامل مختلفی در این تصادفات دخیل می‌باشند که یکی از آن‌ها ناامن بودن راه‌ها و وجود مشکلات در آن‌ها می‌باشد. در این راستا، اگر اطلاعات کاملی در خصوص راه‌های ناامن و حادثه‌خیز در دسترس باشد و اقدامات لازم و کافی در خصوص رفع اشکالات انجام گیرد، قطعاً میزان تصادفات کاهش می‌یابند؛ بنابراین، جمع‌آوری داده‌های تصادفات و دیگر اطلاعات مربوط به نقاطی که مستعد بروز حادثه هستند، مرحله بسیار مهمی در راستای کاهش تصادفات و بهبود ایمنی راه‌ها می‌باشد. یکی از راه‌های به دست آوردن اطلاعات جامع و بروز، استفاده از داده‌های جغرافیایی داوطلبانه (VGI) می‌باشد. بر اساس این روش، افراد داده‌های خود را که با هدف مشخصی جمع‌آوری شده‌اند، در اختیار سیستم قرار می‌دهند. پس از این که داده‌های مکانی داوطلبانه یا VGI جمع‌آوری شدند، اشتراک‌گذاری این داده‌ها مستلزم سیستمی در قالب یک برنامه تحت وب می‌باشد تا کاربران بتوانند اطلاعات مربوط به حوادث و یا خطرات موجود در راه را با یکدیگر به اشتراک بگذارند. OSM یکی از پورتال‌های وب مکانی مناسب و به‌صرفه برای اشتراک‌گذاری و بهره‌مندی در مواقع بحران می‌باشد. ازاین‌رو، در این تحقیق بررسی و استفاده از OSM به همراه داده‌های جغرافیایی داوطلبانه به منظور بررسی وقوع تصادفات در ایران انجام گردید. چهار روش ثبت داده مکانی بررسی شده و نهایتاً شیوه Edit with iD موثرتر از سایر روش‌ها به لحاظ معیارهایی چون قابلیت‌ها، کاربرپسندی و سرعت ثبت داده ارزیابی شد. نتایج به دست آمده بیانگر کارایی OSM در ثبت اطلاعات جغرافیایی داوطلبانه مربوط به تصادفات می‌باشد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  210 - شناخت الگوی هوشمندسازی توسط نرم‌افزارهای مشارکتی جمع‌سپاری داوطلبانه مکان محور (vgis) در راستای ایجاد یک شهر هوشمند شهروند محور
  فاطمه دانشور امیر گندمکار احمد خادم الحسینی محمدحسین ندیمی
  مفهوم مشارکت شهروندی جدید نیست، اما امروزه تمایل بیشتری برای استفاده از فناوری‌های نوین مشارکتی با استراتژی‌های مبتنی بر جمعیت یا جامعه محور مانند، نرم‌افزارهای مشارکتی جمع‌سپاری داوطلبانه مکان محور ( VGIS) در هوشمندسازی شهرها ایجاد شده است، این پژوهش از این جهت دارای ن چکیده کامل

  مفهوم مشارکت شهروندی جدید نیست، اما امروزه تمایل بیشتری برای استفاده از فناوری‌های نوین مشارکتی با استراتژی‌های مبتنی بر جمعیت یا جامعه محور مانند، نرم‌افزارهای مشارکتی جمع‌سپاری داوطلبانه مکان محور ( VGIS) در هوشمندسازی شهرها ایجاد شده است، این پژوهش از این جهت دارای نوآوری است. هدف از این پژوهش شناخت عوامل موثر در هوشمندسازی با استفاده از فناوری جمع‌ سپاری، داوطلبانه، مکان محور ( VGIS) از دیدگاه متخصصان و پژوهشگران فعال جهانی در زمینه ( VGIS) است. جامعه آماری این پژوهش متخصصین و پژوهشگران دارای سوابق پژوهشی در موضع فناوری‌های جمع‌ سپاری، سیستم اطلاعات جغرافیایی داوطلبانه و شهر هوشمند شهروند محور است. با استفاده از نمونه‌گیری به شکل غیراحتمالی و هدفمند 40 متخصص بین المللی اعضای پانل دلفی پژوهش را تشکیل دادند. تحقیق حاضر، بر اساس هدف در شمار پژوهش‌های کاربردی بوده و روش انجام آن، با توجه به موضوع تحقیق و ماهیت آن توصیفی-تحلیلی است. رویکرد پژوهش‌ ترکیبی انتخاب شده ‌است و از میان انواع طرح-های پژوهش ترکیبی ، طرح تبیینی و طرح اکتشافی که با این مطالعات تناسب بیشتری دارد انتخاب شده است و از مدل‌ تحلیل عاملی اکتشافی در تحلیل نتایج استفاده شده است. نتایج پژوهش در شناخت چهارچوب الگوی اولیه در استفاده از فناوری جمع-سپاری، داوطلبانه، مکان محور ( VGIS) به پژوهشگران و مسئولان اجرایی هوشمندسازی کمک خواهد کرد. الگوی اکتشافی این پژوهش شامل 6 عامل اصلی شهروندان، طراحی، شرایط محیطی و زمینه‌ایی، هزینه،کیفیت ذاتی و بیرونی داده‌ها و عوامل فنی و زیرساختی است که در طراحی و استفاده از فناوری( VGIS) باید در نظر گرفته شود. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  211 - پیش بینی آسیب پذیری آلودگی نفتی در خلیج فارس با استفاده از روش های هوش محاسباتی در محیط GIS
  مبین افتخاری سید احمد اسلامی نژاد عباسعلی قزل سوفلو ملیکا راستگو
  خلیج‌فارس بخش قابل توجهی از ذخایرنفتی جهان را شامل می‌شود و عموما آلودگی نفتی یکی از اصلی‌ترین آلودگی‌های این منطقه به‌ شمار می‌رود. اولین گام جهت کنترل و پیشگیری از آلودگی‌های نفتی، تعیین میزان درجه حساسیت مناطق ساحلی به این نوع آلودگی است. پژوهش حاضر به منظور پیش بینی چکیده کامل

  خلیج‌فارس بخش قابل توجهی از ذخایرنفتی جهان را شامل می‌شود و عموما آلودگی نفتی یکی از اصلی‌ترین آلودگی‌های این منطقه به‌ شمار می‌رود. اولین گام جهت کنترل و پیشگیری از آلودگی‌های نفتی، تعیین میزان درجه حساسیت مناطق ساحلی به این نوع آلودگی است. پژوهش حاضر به منظور پیش بینی آسیب پذیری آلودگی نفتی در خلیج فارس می‌باشد. لذا در این تحقیق به‌منظور تعیین مناطق پر ریسک آسیب‌پذیر نفتی در محدوده خلیج فارس معیارهای موثر ازجمله لوله‌های انتقال نفت، سکوهای نفتی، مسیر عبور و مرور کشتی ها، بنادر، فلزات سنگین، نوسانات تراز سطح آب، بارندگی، جریانات دریایی، آلودگی هوا و بادهای موسمی مورد استفاده قرار گرفت. نوآوری تحقیق حاضر ارائه یک رویکرد ترکیبی جدید جهت تعیین معیارهای مؤثر آسیب پذیری خلیج فارس می‌باشد. در این راستا از ترکیب رگرسیون وزن‌دار جغرافیایی (هسته‌های گوسین و مکعبی سه‌گانه) و الگوریتم بهینه‌سازی ازدحام ذرات گسسته استفاده گردید. روش ترکیبی با دو خواص منحصر به فرد داده‌های مکانی یعنی خودهمبستگی مکانی و ناایستایی مکانی سازگار است و برای مسائل رگرسیون مکانی مناسب است. مقادیر R2 و RMSE حاصل از روش GWR با هسته مکعبی سه‌گانه به ترتیب 9971/0 و 2142/0 به دست آمد که نشان‌دهنده سازگاری بالای هسته مکعبی سه‌گانه نسبت به هسته گوسین است. هم‌چنین نتایج بدست آمده نشان می‌دهد که لوله های انتقال نفت، سکوهای نفتی و مسیر عبور و مرور نفتکش ها بیشترین تاثیر را در آسیب پذیری خلیج فارس دارند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  212 - بررسی وضعیت برون سپاری اماکن ورزشی شهرستان سمنان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی( (GIS
  بهادر شیرین چشمه محمد سنایی فرشاد امامی
  برون‌سپاری به عنوان یکی از ابزارهای توسعه سازمان‌ها و ارتقاء بهره‌وری در قالب کوچک‌سازی، مورد توجه مدیران و مسئولان سازمان‌ها قرار گرفته و به صورت‌های مختلف به اجرا درآمده است.هدف از مطالعه حاضر بررسی وضعیت برون سپاری اماکن ورزشی شهرستان سمنان با استفاده از سیستم اطلاعا چکیده کامل

  برون‌سپاری به عنوان یکی از ابزارهای توسعه سازمان‌ها و ارتقاء بهره‌وری در قالب کوچک‌سازی، مورد توجه مدیران و مسئولان سازمان‌ها قرار گرفته و به صورت‌های مختلف به اجرا درآمده است.هدف از مطالعه حاضر بررسی وضعیت برون سپاری اماکن ورزشی شهرستان سمنان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی است.تحقیق حاضر از نوع آمیخته کیفی و کمی می باشد. از نظر نوع توصیفی- همبستگی و از نظر هدف کاربردی می‌باشد که به شکل پیمایشی انجام گرفته است. در بخش کیفی از نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی ( GIS) برای ترسیم پراکنش مکانهای ورزشی بهره گیری شد. جامعه آماری در بخش کیفی، 30 مجموعه ورزشی (سرپوشیده و رو باز ) از اماکن ورزشی شهرستان سمنان است.همچنین برای بررسی روابط بین متغیرهای تحقیق 224 نفر به پرسشنامه محقق ساخته که قبلا روایی و پایایی آن بررسی شده بود به صورت داوطلبانه پاسخ دادند. برای بررسی و تعیین میزان روابط بین متغیرها مدل‌یابی ساختاری و سنجش روابط چندگانه بین متغیرها (نرم‌افزار smart pls) استفاده شد.نتایج بررسی ها نشان داد که پراکنش فضاهای ورزشی در شمال و مرکز شهرستان سمنان بیش از سایر بخش ها است،سرانه فضای ورزشی شهرستان سمنان در استان سمنان دارای رتبه اول و مساحت فضاهای ورزشی دارای رتبه دوم بعد از شاهرود قرار دارد و رشته ورزشی تکواندو ، فوتبال و ژیمناستیک به ترتیب اولویت های ورزشی در شهرستان سمنان هستند و در مجموع روابط بین متغیر ها نشان داد که شرایط علی و شرایط زمینه ایی بر برون سپاری اماکن ورزشی موثر است .به متولیان سازمان‌های ورزشی پیشنهاد می‌شود که با یک تقسیم کار بین‌سازمانی از موازی‌کاری جلوگیری نمایند تا از این طریق سازمان‌های ورزشی در دنیای پویا، پیچیده و سریع به سمت برون‌سپاری اماکن ورزشی به افراد کارآزموده اقدام نمایندو از بروز نتایج منفی برون‌سپاری جلوگیری نمایند و از طرفی دیگر باعث عملکرد مالی بهتر برون‌سپاری شوند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  213 - پراکنش منابع انسانی ورزش و رشته های ورزشی در سطح استان سمنان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS)
  باقر مرسل حسین زیاری
  ورزش وفعالیت بدنی به عنوان پدیده اجتماعی سبک زندگی بسیاری از مردم را در سراسر دنیا به طرق مختلف فیزیکی، اقتصادی،آموزشی، سیاسی واجتماعی متاثر ساخته است.هدف از مطالعه حاضر بررسی پراکنش ورزشکاران در سطح استان سمنان و اولویت بندی رشته های ورزشی می باشد . این پژوهش به لحاظ ه چکیده کامل

  ورزش وفعالیت بدنی به عنوان پدیده اجتماعی سبک زندگی بسیاری از مردم را در سراسر دنیا به طرق مختلف فیزیکی، اقتصادی،آموزشی، سیاسی واجتماعی متاثر ساخته است.هدف از مطالعه حاضر بررسی پراکنش ورزشکاران در سطح استان سمنان و اولویت بندی رشته های ورزشی می باشد . این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ نحوه گردآوری داده ها توصیفی- تحلیلی است جامعه آماری پژوهش صاحب نظران و نخبگان ورزش استان سمنان (84 نفر) می باشند.نمونه آماری به شکل کل شمار در نظر گرفته شد.ابزار پژوهش مصاحبه، پرسشنامه باز و در نهایت پرسشنامه محقق ساخته بود. به منظور بررسی پراکنش ورزشکاران ،از نرم افزار Arc-GIS استفاده گردید. نتایج نشان داد که در مجموع بررسی های به عمل آمده شهرستانهای سمنان ، شاهرود دارای بیشترین ورزشکار و شهرستان آرادان دارای کمترین میزان ورزشکار است و در بررسی نسبت مربی به ورزشکار شهرستان مهدی شهر برتر از سایر شهرستانهاست. در نهایت شاهرود ،سمنان ، گرمساردارای بیشترین ورزشکاران نسبت به سایر استانها می باشند.و رشته های فوتبال ، بدمینتون ، ووشو و بسکتبال از اولویت های رشته های ورزشی استان سمنان هستند .با توجه به وجود نابرابری و عدم تعادل رشته های ورزشی در سطح یک استان ،بی شک امروز مسئولیتی خطیر متوجه جامعه ورزش است و تمامی مسئولان و دست اندرکاران در عرصه ورزش می بایست برای توسعه، رشد ورزش گام بر دارند چرا که دنیای مدرن جای پیچیده ای برای رشد و نمو بشریت است. ورزش در این عصر مدرن جز بسیار مهمی به شمار می رود پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  214 - بررسی پتانسیل شرایط جغرافیایی و ژئومورفولوژی در ذخیره سازی منابع آب با استفاده از GIS (منطقه مورد مطالعه شمال کویر حاج علیقلی)
  رحیم یوسفی زاده
  آب ماده اولیه و ضروری حیات، توسعه صنایع، تولیدات کشاورزی و..... به شمار می رود. اگر موضوع حفاظت آبها و خاکها به طور سیستماتیک و در مقیاس بسیار وسیع تحقق یابد، در واقع ثبات محیط طبیعی تامین می شود.محدوده تحقیق بین َ50 ْ 35 تا َ 26 ْ 36عرض شمالی وَ12 ْ 54 تا َ46 ْ 54 طول چکیده کامل

  آب ماده اولیه و ضروری حیات، توسعه صنایع، تولیدات کشاورزی و..... به شمار می رود. اگر موضوع حفاظت آبها و خاکها به طور سیستماتیک و در مقیاس بسیار وسیع تحقق یابد، در واقع ثبات محیط طبیعی تامین می شود.محدوده تحقیق بین َ50 ْ 35 تا َ 26 ْ 36عرض شمالی وَ12 ْ 54 تا َ46 ْ 54 طول شمالی قرارداردکه از شمال به ارتفاعات البرز، از شرق به روستای ده ملا ، از غرب به شهر دامغان و از جنوب به کویر حاج علیقلی محدود می گردد. ازجمله روستاهای موجود در منطقه روستای مهماندوست،ده ملا،کلاته ملا،فرات ، زرین آباد، مهدی آباد،عباس آباد،امرزان، بق، جزن،حیدرآبادو حاجی آباد می باشدکه جمعیتی حدود 62000 نفر را همراه با شهر دامغان در بر می گیرد. شغل اصلی جمعیت منطقه مذکور باغداری می باشد. معضل افت آبهای زیرزمینی، شور شدن آبها، افزایش تقاضا و پتانسیل منطقه جهت افزایش سطح زیر کشت، نیاز به بررسی همه جانبه در ایجاد توسعه پایدار داشته و جزء ضروری ترین مسائل منطقه است. جهت رسیدن به این منظور تمامی عوامل جغرافیایی و طبیعی به خصوص ژئومورفولوژی منطقه به صورت دقیق و میدانی و با استفاده از نرم افزار GIS مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته اند تا نقش آنها بر منابع آب این منطقه که یکی از مراکز فعالیت های انسانی در زمینه کشاورزی است مشخص گردد.نتایج نشان می دهد که ژئومورفولوژی منطقه شامل کوههای بلندبا تاثیردرمیزان بارش همچنین تشکیلات آهکی تکتونیزه سهم عمده ای در تامین آب منطقه دارد که همراه با دشت سر های گسترده نقش اصلی را در تغذیه سفره ها ایفاء می نمایند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  215 - تجزیه و تحلیل و تولید نقشه پهنه بندی کیفی هوای شهر تهران با استفاده از داده پایش زمینی وRS
  علی رجبلو حسین آقا محمدی مجید رحیم زادگان محمد علی رجایی
  تهران به عنوان بزرگترین کلانشهر ایران در زمره آلودهترین شهرهای جهان به حساب می آید. با توجه به تأثیرات آلودگی هوا بر سلامت و محیط زیست، ضرورت شناخت دقیق آلایندهها و مشخص نمودن پهنههای آلوده ضروری به نظر میرسد.هدف این پژوهش، بررسی توانایی داده های سنجنده مودیس، در سنجش آ چکیده کامل

  تهران به عنوان بزرگترین کلانشهر ایران در زمره آلودهترین شهرهای جهان به حساب می آید. با توجه به تأثیرات آلودگی هوا بر سلامت و محیط زیست، ضرورت شناخت دقیق آلایندهها و مشخص نمودن پهنههای آلوده ضروری به نظر میرسد.هدف این پژوهش، بررسی توانایی داده های سنجنده مودیس، در سنجش آلودگی هوا در کلانشهر تهران و تولید نقشههای کیفی هوا با استفاده از این دادهها و داده های زمینی میباشد.:در این تحقیق داده های مربوط به آلاینده های PM10، ازن، منو اکسید کربن، دی اکسید گوگرد، PM2.5در سال 1394 با استفاده از روش کریجینگ ساده به عنوان یک روش زمین آماری در حالت های مختلف مورد ارزیابی قرار گرفت و نقشه های سطوح آلاینده ترسیم گردید. همچنین از تصاویر ماهوارهای سطح اول و داده های سطحدوم سنجنده مودیس، برای انجام تحلیلهای کیفی و کمی ذرات معلق هوا در سطوح وسیع استفاده شد. با بکار بردن شاخص اختلاف نرمال گردوغبارمربوط به داده های سطح اول و پارامتر هایی نظیر عمق اپتیکی و نمای انگستروم مربوط به داده های سطح دوم، میزان همبستگی با استفاده از باندهای 3 و 7 سنجنده ی مودیس محاسبه و مقدار RMSE آنها با داده زمینی مربوط به آلاینده PM10 محاسبه گردید. :نتایح نشان داد که همبستگی مناسبی بین پارامترهای تصاویر ماهوارهای و اندازهگیری زمینی وجود دارد. این نوع همبستگی نشانگر توانایی تصاویر این سنجنده در شناسایی گردوغبار جوی است. همچنین در بخش دیگر این تحقیق نقش پارامترهای هواشناسی تأثیرگذار بر آلودگی هوا مورد بررسی قرار گرفته و مشخص شد که آلاینده شاخص غالب در سال 94، ذرات معلق PM2.5وPM10بوده است. از عوامل موثر در افزایش غلظت آلاینده ها، استمرار شرایط جوی پایداربوده است که باعث انباشت آلاینده ها شده است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  216 - مکان‌یابی محل‌های باستانی عصر مفرغ دره سیمره با کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی
  خداکرم مظاهری رحیم نظری
  یکی از تکنولوژی‌هایی که در دهه ‌های اخیر توانسته کمک های قابل توجهی به باستان‌شناسی بنماید؛ سیستم اطلاعات جغرافیایی/ساج است. با کمک این سیستم از یک‌سو نقشه ‌های جغرافیایی مختلفی در زمینه روابط فضایی محل ‌های باستانی با عوارض طبیعی پیرامون آنها تهیه می ‌کنند و از طرف دیگ چکیده کامل

  یکی از تکنولوژی‌هایی که در دهه ‌های اخیر توانسته کمک های قابل توجهی به باستان‌شناسی بنماید؛ سیستم اطلاعات جغرافیایی/ساج است. با کمک این سیستم از یک‌سو نقشه ‌های جغرافیایی مختلفی در زمینه روابط فضایی محل ‌های باستانی با عوارض طبیعی پیرامون آنها تهیه می ‌کنند و از طرف دیگر این سیستم ما را قادر می ‌سازد تا الگوهای گوناگون توزیع جغرافیایی محل ‌های باستانی را تهیه و در نهایت مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم. از نتایج حاصله از این مطالعات می ‌توان به عنوان راهکارهایی در مطالعات باستان‌شناسی سایر حوزه ‌های جغرافیایی مشابه استفاده نمود. در این تحقیق براساس بررسی ‌های باستان‌شناسی که در حوزه دره سیمره انجام شده و با کمک ساج، به تبیین نقش جغرافیا در شکل ‌گیری و پراکندگی محل‌ های باستانی عصر مفرغ (محدوده زمانی ۲۶۰۰-۱۴۰۰/۱۳۰۰ ق.م) این حوزه می‌پردازیم. ابتدا اطلاعات مکانی و توصیفی مورد نیاز در مورد محل‌ های مورد مطالعه، جمع‌ آوری شده و همزمان ابزار کار مورد نیاز (مانند GPS، نقشه‌های جغرافیایی مختلف، نرم‌ افزار و ... ) نیز تهیه شده است. بعد از ورود اطلاعات لازم به کامپیوتر، در مرحله بعد در محیط ساج به تجزیه و تحلیل اطلاعات و تهیه خروجی ‌ها به شکل جدول و نقشه و تهیه بانک اطلاعات رایان‌ه ای به صورت منظم پرداخته شده است. کشف روابط بین مکان‌های باستانی (مانند پراکنش بافتی یا تصادفی) از یکسو و روابط بین مکان‌های باستانی و عوارض طبیعی (منابع آب، جنس خاک، گذرگاههای طبیعی و ... ) از سوی دیگر و نمایش آن و بیان نقش عوامل طبیعی بر وضعیت توزیع و پراکنش محل‌ های باستانی، از جمله نتایجی است که در نهایت شکل می ‌گیرد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  217 - سیستم تعیین موقعیت جهانی
  سید محمود میراسکندری
  سیستم تعیین موقعیت جهانی (GPS)، ابزار دقیقی است برای ناوبری که می‌تواند موقعیت، سرعت و زمان را با دقت بالایی تعیین کند. با این فن‌آوری می‌توان موقعیت‌های بسیار کوچک را در هر وضعیت و شرایط آب و هوایی (روز یا شب) به‌راحتی مشخص کرد و یا به جمع‌آوری داده‌های جغرافیایی در مح چکیده کامل

  سیستم تعیین موقعیت جهانی (GPS)، ابزار دقیقی است برای ناوبری که می‌تواند موقعیت، سرعت و زمان را با دقت بالایی تعیین کند. با این فن‌آوری می‌توان موقعیت‌های بسیار کوچک را در هر وضعیت و شرایط آب و هوایی (روز یا شب) به‌راحتی مشخص کرد و یا به جمع‌آوری داده‌های جغرافیایی در محدوده‌های وسیع پرداخت. به‌کارگیری این سیستم نیازی به اقدامات خاص و پیچیده ندارد که یکی از مزیت‌های آن نسبت به روش‌های سنتی نقشه‌برداری است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  218 - بازنگری گستره جغرافیایی توالی سفالی گودین III در زاگرس مرکزی
  خداکرم مظاهری
  سنت سفال منقوش تک رنگ گودین III، یکی از گسترده‌ ترین سنت های سفالگری عصر مفرغ ایران محسوب می ‌گردد که بیش از یک هزاره تداوم می‌ یابد و سراسر حوزه جغرافیایی زاگرس مرکزی ایران را پوشش می ‌دهد. در این تحقیق با هدف مطالعه گستره جغرافیایی مراحل توالی سفالی گودین III، مشخص گر چکیده کامل

  سنت سفال منقوش تک رنگ گودین III، یکی از گسترده‌ ترین سنت های سفالگری عصر مفرغ ایران محسوب می ‌گردد که بیش از یک هزاره تداوم می‌ یابد و سراسر حوزه جغرافیایی زاگرس مرکزی ایران را پوشش می ‌دهد. در این تحقیق با هدف مطالعه گستره جغرافیایی مراحل توالی سفالی گودین III، مشخص گردید که این نوع سنت سفالگری در همان ابتدای ظهورش و همزمان با گودین III:6/ شوش IVA در سراسر حوضه جغرافیایی زاگرس مرکزی گسترش می‌ یابد، به طوری که در این فاز از گسترده‌ ترین حوضه توزیع برخوردار است، به علاوه سفال این فاز از نظر سبک ‌شناسی دارای ارتباطات روشنی با سنت سفال منقوش تک رنگ همزمان در منطقه فارس است. از سوی دیگر، قطعات محدودی از سفال ‌های این فاز در الحیبا در جنوب بین‌ النهرین یافت شده است. بعد از پایان فاز III:6 گودین، با وضعیت متفاوتی مواجه می ‌شویم، در حالی که در نواحی شمالی و شمال شرقی حوضه توزیع، شامل شرق کوه گرین، پیش کوه شرقی و دره‌ های شمالی پیش کوه غربی، مراحل متوالی توسعه این نوع سنت سفالگری تا پایان این دوره به حیات خود ادامه می‌ دهد؛ در نواحی جنوبی شامل پشتکوه، خوزستان و برخی دره ‌های جنوبی ناحیه پیش کوه غربی، وضعیت متفاوتی حاکم است و همزمان با هر فاز، با وضعیت متفاوتی روبرو می ‌شویم. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  219 - مهرهای سبک آشوری راه ابریشم و ارتباط آن با روابط ایران و بین‌النهرین
  امیرساعد موچشی حسن طلایی
  در این مقاله در ابتدا چند مهر از قزوین، یک مهر از کرمانشاه و یکی دیگر از زنجان توصیف و با مهرهای مشابه مقایسه شده است. سپس به ارتباط احتمالی آن با مسائل تاریخی عصر آهن III در فلات ایران و همچنین، مسئله تجارت و جغرافیای تاریخی بررسی شده است. عناصر ترکیبی هنرهای محلی، لرس چکیده کامل

  در این مقاله در ابتدا چند مهر از قزوین، یک مهر از کرمانشاه و یکی دیگر از زنجان توصیف و با مهرهای مشابه مقایسه شده است. سپس به ارتباط احتمالی آن با مسائل تاریخی عصر آهن III در فلات ایران و همچنین، مسئله تجارت و جغرافیای تاریخی بررسی شده است. عناصر ترکیبی هنرهای محلی، لرستان و نشانه هایی از سبک مهر سازی ایلام و نیز تفاوت‌های جزئی با هنر آشور حاکی از بومی بودن مهرهای مذکور هستند که در نتیجه ارتباط سیاسی-نظامی و تجاری گسترده فلات ایران با بین‌النهرین ویژگی های آشوری (آشور نو) نفوذ زیادی در سبک این مهرها داشته است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  220 - جغرافیای تاریخی منطقه زاگرس مرکزی در دوران پیش از اسلام
  یعقوب محمدی‌فر
  با توجه به اهمیت جغرافیای تاریخی غرب ایران، متاسفانه تاکنون کمتر به جغرافیای تاریخی منطقه زاگرس مرکزی پرداخته شده است. این منطقه بخش عمده استان کرمانشاه و بخشی از استان‌های همجوار آن را تشکیل می‌دهد. آن‌چه به عنوان یک کلیت اساسی مطرح است این‌که این منطقه به عنوان خاستگا چکیده کامل

  با توجه به اهمیت جغرافیای تاریخی غرب ایران، متاسفانه تاکنون کمتر به جغرافیای تاریخی منطقه زاگرس مرکزی پرداخته شده است. این منطقه بخش عمده استان کرمانشاه و بخشی از استان‌های همجوار آن را تشکیل می‌دهد. آن‌چه به عنوان یک کلیت اساسی مطرح است این‌که این منطقه به عنوان خاستگاه اولین حکومت ایرانی یعنی مادها دانسته شده است و همدان به عنوان مرکز این حکومت از شهرت جهانی برخوردار است؛ لیکن در خصوص شهرهای دیگری که در این محدوده و خصوصاً در مسیر راه باستانی به سمت بابل قرار داشته‌اند، کمتر نوشته شده است. در این مقاله منابع موجود در چهار دوره زمانی شامل جغرافیای تاریخی زاگرس مرکزی از آغاز تا دوره هخامنشی، دوران اشکانی و بالاخره جغرافیای تاریخی منطقه در دوران ساسانی مورد بررسی قرار می‌گیرند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  221 - Recognizing the Sassanid era of Varamin, Archaeological Evidence and Historical Geography
  Narges Zahedi Morteza Hessari Mosayeb Amiri Hassan Derakhshi
  10.30495/jaa.2024.708823
  In the east of Pahanvar Ray plain, we come to a fertile area (Pishwa/Varamin plain) which has provided suitable conditions for human habitation since the formation of human settlements until today. Due to the location of this plain in the north of the central desert and چکیده کامل

  In the east of Pahanvar Ray plain, we come to a fertile area (Pishwa/Varamin plain) which has provided suitable conditions for human habitation since the formation of human settlements until today. Due to the location of this plain in the north of the central desert and the border between the two cultural domains of the northeast and the center, the environmental condition and suitable altitude, which are the main factors for the formation of permanent settlements, and the possible existence of extra-regional connections of this area with the neighboring areas, a wide survey was conducted in this area of ​​the plain. It was concluded that during this archaeological investigation, 61 ancient sites from the Sassanid era were found in the east of Varamin and south of Peshwa. It is most likely that Varamin is considered a part of Ray State and based on the available evidence, it is possible that it is the main center of Ray State as well. According to historical texts and archeological data, the state of Ray was one of the important areas of human settlement during the Sassanid period in Iran. Historical texts mention Ray in the Sassanid period, and the number of sites attributed to the Sassanid period in the geographical area of ​​Varamin has not been found until today. Despite this, based on the prominent geographical location of the Varamin region and the references of the historical texts to the Ray state, this region was probably one of the important regions of the historical period in Iran. In the present article, an attempt has been made to describe the historical geography of Ray State in the Sassanid period, while using the archaeological data of the Sassanid period of Varamin, to draw a part of the archeology and historical geography of Varamin in the Sassanid period. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  222 - بررسی سیتوژنتیکی انار (Punica granatum L.): متا آنالیز
  شیوا شهسواری زهرا نورمحمدی مسعود شیدایی فرح فراهانی محمد رضا وظیفه شناس
  انار(Punica granatum L.). ، از جمله گیاهان مهم باغبانی است که در بسیاری از نقاط جهان کشت می‌شود و به دلیل ارزش میوه و خواص دارویی آن دارای اهمیت است. چندین رقم انار در ایران کشت می‌شود که از نظر خصوصیات میوه و ویژگی‌های زراعی متفاوت است. علیرغم اهمیت اقتصادی ارقام انار، چکیده کامل

  انار(Punica granatum L.). ، از جمله گیاهان مهم باغبانی است که در بسیاری از نقاط جهان کشت می‌شود و به دلیل ارزش میوه و خواص دارویی آن دارای اهمیت است. چندین رقم انار در ایران کشت می‌شود که از نظر خصوصیات میوه و ویژگی‌های زراعی متفاوت است. علیرغم اهمیت اقتصادی ارقام انار، اطلاعات کمی در مورد ویژگی‌های ژنتیکی و سیتوژنتیکی این ارقام در دسترس است. بنابراین، هدف ما بررسی دوازده رقم گزارش نشده از نظر سیتوژنتیکی و همچنین گردآوری کلیه داده‌های موجود در مورد جفت شدن کروموزوم، فراوانی کیاسما و بی نظمی‌های میوز در 88 رقم و انجام متاآنالیز است. نتایج نشان داد که همه ارقام دارای تعداد کروموزوم16=x2n=2هستند، اما به طور قابل توجهی در تمام ویژگی‌های میوز مورد مطالعه متفاوت اند. بسیاری از ویژگی‌های میوزی مورد مطالعه به طور قابل توجهی ارتباط معنی داری در تجزیه و تحلیل رسته بندی مولفه های اصلی PCA نشان دادند که ویژگی‌هایی مانند فراوانی و توزیع کیاسما و همچنین بی‌والانت حلقوی به یکدیگر مرتبط هستند و ارقام با طول جغرافیایی متفاوت از یکدیگر متمایز می‌شوند. به طور مثال، ویژگی-های مربوط به بی‌نظمی‌های میوز مانند چسبندگی کروموزومی و اختلال در آنافاز در ارقام، براساس ارتفاع از یکدیگر متمایز می‌شوند. براساس نتایج بدست آمده از PCA ارقام انار، به دلیل اختلافات در صفات میوزی، در سه گروه اصلی قرار می‌گیرند. از داده‌های به دست آمده می-توان در آینده در نگهداری و پرورش انار استفاده کرد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  223 - A Novel Heuristic Optimization Methodology for Solving of Economic Dispatch Problems
  Ali Nazari Amin Safari Hossein Shayeghi
  This paper presents a biogeography-based optimization (BBO) algorithm to solve the economic loadDispatch (ELD) problem with generator constraints in thermal plants. The applied method can solvethe ELD problem with constraints like transmission losses, ramp rate limits, چکیده کامل

  This paper presents a biogeography-based optimization (BBO) algorithm to solve the economic loadDispatch (ELD) problem with generator constraints in thermal plants. The applied method can solvethe ELD problem with constraints like transmission losses, ramp rate limits, and prohibited operatingzones. Biogeography is the science of the geographical distribution of biological species. The modelsof biogeography explain how a organisms arises, immigrate from an environment to another and getseliminated. The BBO has some characteristics that are shared with other population basedoptimization procedures, similar to genetic algorithms (GAs) and particle swarm optimization (PSO).The BBO algorithm mainly based on two steps: migration and mutation. The BBO has some goodfeatures in reaching to the global minimum in comparison to other evolutionary algorithms. Thisalgorithm applied on two practical test systems that have six and fifteen thermal units, results of thispaper are used to see the comparison between performances of the BBO algorithm with other existingalgorithms. The result of this investigation proves the efficiency and good performance of applyingBBO algorithm on ELD problem and show that this method can be a good substitute for otheralgorithms. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  224 - The Situationist Urban Design; Rules and Principles
  Shirin Izadpanah
  From a general perspective, urbanism can be assumed as a bipolar world. On one hand, large-scale plans formulated by official organizations are shaping urban environment and the entirety of our cities; on the other hand, social activists and artists, active in the field چکیده کامل

  From a general perspective, urbanism can be assumed as a bipolar world. On one hand, large-scale plans formulated by official organizations are shaping urban environment and the entirety of our cities; on the other hand, social activists and artists, active in the field of cities, are making an effort to give it a human character. According to De Certo (1984), the first approach to city, adopted by power structures, is composed of strategy, and the second approach, which is taking small-scale actions by ordinary citizens, artists and activists is made of tactic. One of the movement attempting to theorize these tactical actions is Situationist International. In spite of the philosophical and artistic essence, they were deeply interested in subjects related to the city and the everyday life of citizens. This paper aims to analyze the theories of this group and advancing their theory to the practice and supply practical instructions, utilizable in urban design discipline. For this purpose, it was necessary to use a qualitative method in which after spending a lot of time on studying their intellectual and philosophical products, we would be able to analyze and develop them to a theoretical framework utilizable in urban design field, both in scientific and professional approach. At the end of article, principles and indicators for the Situationist urban design will be provided and listed in ten categories. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  225 - عوامل موثر در شکل گیری جغرافیای تاریخی امارت اردلان در عصر صفوی.
  نصراله پورمحمدی املشی برومند سورنی
  چکیده: جغرافیای هر حکومتی،در کنارعوامل گوناگون سیاسی،اقتصادی،دینی و ... از مولفه های موثر در میزان اقتدار و نفوذ حاکمان می باشد. موقعیت جغرافیایی هر سرزمین و ناحیه ای بر روند تحولات داخلی و خارجی هر حکومتی تأثیر عمیق و درخور نوجه دارد که در این راستا می توان گفت امارت ا چکیده کامل

  چکیده: جغرافیای هر حکومتی،در کنارعوامل گوناگون سیاسی،اقتصادی،دینی و ... از مولفه های موثر در میزان اقتدار و نفوذ حاکمان می باشد. موقعیت جغرافیایی هر سرزمین و ناحیه ای بر روند تحولات داخلی و خارجی هر حکومتی تأثیر عمیق و درخور نوجه دارد که در این راستا می توان گفت امارت اردلان در دوره صفوی به دلیل واقع شدن در نقطه تلاقی دو امپراطوری صفوی و عثمانی از حالت سکون خارج و در بطن و متن رویدادهای این عصر وارد گردید. بیداری و شکل گیری حدود و ثغور اردلان و ورود آن در جریان رویدادهای این دوره تاحد زیادی معلول موقعیت جغرافیایی و وزن ژئوپلتیکی آن بود که در قبض و بسط آن مولفه های گوناگون موثر بودند.در کنار این موقعیت ویژه، عوامل سیاسی ، نظامی، مذهبی و زبانی نیز در ارتقا جایگاه این امارت در عصر صفوی دخیل بودند. مجموعه این مولفه سبب گردید امارت اردلان در این عصر در وسعت و توسعه ی ارضی خود مسیر پر فراز و نشیب را طی نماید. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  226 - قهستان
  محمد مهرآئین
  برخی از مناطق گستره ایران زمین به لحاظ اثر گذاری بر تحولات تاریخ و جغرافیای طبیعی و سیاسی ایران ، در مطالعات تاریخی جایگاه ویژه ای دارند. منطقه موسوم به قُهستان یا ایالت کوهستان قدیم که در دوران اسلامی به قاینات و اکنون به نام استان خراسان جنوبی اشتهار یافته ، یکی از ای چکیده کامل

  برخی از مناطق گستره ایران زمین به لحاظ اثر گذاری بر تحولات تاریخ و جغرافیای طبیعی و سیاسی ایران ، در مطالعات تاریخی جایگاه ویژه ای دارند. منطقه موسوم به قُهستان یا ایالت کوهستان قدیم که در دوران اسلامی به قاینات و اکنون به نام استان خراسان جنوبی اشتهار یافته ، یکی از این نواحی مهم ایران زمین است. وضعیت سوق الجیشی و خصوصیت سرزمینی قهستان به لحاظ ارتباط با نواحی جنوب و شرق ایران و حضور اقوام گوناگون، باعث شده تا این اقلیم پهناور، جلوه گاه عناصری باشد که نقش آفرین رویدادهای مهم تاریخ خراسان و ایران تلقی می شوند. این پژوهش بر سر آن است تا به شیوه رائج تحقیقات علوم انسانی و بر پایه مطالعات اسنادی و نظری ، به سیر جغرافیای تاریخی قهستان پرداخته، و به زوایای ناشناخته تاریخ این سرزمین اشارتی ولو مختصر داشته باشد. آن چه از مجموع یافته های تحقیق درک می شود، آن است که ناحیه قهستان به دلایلی چون: پیوستگی جغرافیائی با خراسان بزرگ، تبادلات اقتصادی و فرهنگی بین منطقه ای، ویژگی های قومی و سیاسی و..، از جایگاه و حساسیت ویژه ای در روند تحولات تاریخی ایران بهره مند بوده و پی آمد بخشی از تحولات تاریخ ایران عهد اسلامی را متحمل شده است . چنان که امروزه هم به عنوان ناحیه ای استراتژیک و برخوردار از توانمندی های متعدد، با مسائل مهاجرت اجتماعی، چالش های سیاسی و تنش های قومی روبرو است و توجه بیشتر کارگزاران دولت را به خود می طلبد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  227 - بازشناسی جغرافیای تاریخی و تقسیمات اداری نایین در قرون اولیۀ اسلامی (از منظر مدارکِ تاریخی و شواهد باستان‌شناختی)
  میلاد باغ شیخی
  بررسی پیشینۀ تاریخی سرزمین‌های ایرانی در دورۀ باستان، به‌روشن‌بودن زمینۀ جغرافیایی آن‌ها بسیار وابسته است. هدف از پژوهش، این است که با مطالعۀ منابع مکتوب برجای مانده ازجمله نوشته‌های مورخان و جغرافی‌دانان اوایل دوره اسلامی، بتوان تا حدامکان تصویرکلی ازجایگاه نظام اداری چکیده کامل

  بررسی پیشینۀ تاریخی سرزمین‌های ایرانی در دورۀ باستان، به‌روشن‌بودن زمینۀ جغرافیایی آن‌ها بسیار وابسته است. هدف از پژوهش، این است که با مطالعۀ منابع مکتوب برجای مانده ازجمله نوشته‌های مورخان و جغرافی‌دانان اوایل دوره اسلامی، بتوان تا حدامکان تصویرکلی ازجایگاه نظام اداری نایین به‌عنوان زیرمجموعه‌ای از نظام اداری خود ترسیم کرد بنابراین سوالاتی که در اینجا مطرح می‌شود 1. سابقۀ حضور انسانی در پهنۀ فرهنگی نایین به چه دورانی بازمی‌گردد؟ 2. به لحاظ تقسیمات اداری منطقۀ نایین در دوران ساسانی و به دنبال آن باروی کارآمدن اسلام جزءکدام یک ازکوره‌های ساسانی محسوب می‌گردید؟ روش اتخاذ شده، تلفیقی از روش‌های تاریخی و حوزۀ جغرافیای تاریخی است. نتایج‌ پژوهش نشان داد که قدیمی‌ترین شواهدحضورانسانی در منطقه به دوران پیش‌‌ازتاریخ بازمی‌گردد و از سرنوشت منطقۀ تا قبل ازدورۀ ساسانی اطلاعی دردست نداریم و کاوش‌ها و بررسی‌های باستان‌شناسی می‌تواند روشن‌کنندۀ وضعیت این منطقه باشد بابرآمدن اسلام نایین جزء کورۀ اصطخر از بزرگترین کوره‌های پنج-گانه فارس به‌حساب ‌آمد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  228 - جغرافیای اقتصادی خراسان و نقش آن در مهاجرت اعراب در قرن نخست هجری
  اسلام کرامتی فریناز هوشیار فیض الله بوشاسب گوشه
  جغرافیای‌ اقتصادی منطقۀ خراسان از عوامل مهم جلب اعراب به این ناحیه بود. شهرهای مختلف خراسان به لحاظ تجاری، کشاورزی و وجود معادن نقش اقتصادی مهمی در ادوار مختلف ایفا می‌کردند. این پژوهش که به شیوه‌ی‌توصیفی‌ـ‌ تحلیلی صورت ‌گرفته است. در پی یافتن پاسخ به این پرسش است که جغ چکیده کامل

  جغرافیای‌ اقتصادی منطقۀ خراسان از عوامل مهم جلب اعراب به این ناحیه بود. شهرهای مختلف خراسان به لحاظ تجاری، کشاورزی و وجود معادن نقش اقتصادی مهمی در ادوار مختلف ایفا می‌کردند. این پژوهش که به شیوه‌ی‌توصیفی‌ـ‌ تحلیلی صورت ‌گرفته است. در پی یافتن پاسخ به این پرسش است که جغرافیای ‌اقتصادی خراسان چه نقشی در مهاجرت اعراب مسلمان درقرن نخست هجری داشت؟ یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد، خراسان به دلیل تنوع اقلیمی با ذائقۀ ‌اعراب سازگار و با وجود رودها و چشمه‌ها دارای محصولات کشاورزی‌ گوناگون بود و وجود صنایع‌مختلف همچون نساجی و صنایع-دستی و معادن گرانبها و قرارگرفتن در مسیرتجاری ابریشم سرزمینی‌مرفه بوده است، از این‌ جهت در مهاجرت قبایل عرب مسلمان که بسیاری از آنان علاوه‌ بر انگیزۀ دینی جهت تأمین معیشت درجنگها حضور داشتند نقشی بسیار مهم ایفا نمود و به همین منظور بسیاری از قبایل پس از فتوحات در قرن نخست هجری بدانجا کوچ‌کردند و سکونت گزیدند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  229 - شناسایی حدود تبرستان قدیم براساس جغرافیای سیاسی و تاریخی آن
  ناهید پاکزاد محمدرضا شریف زاده ابوالفضل داوودی رکن آبادی مهسا خویی
  10.30495/hstr.2023.1988469.1860
  تبرستان به دلیل شرایط خاص جغرافیایی و پیشینه فرهنگی خود، از مناطق پراهمیت تاریخی بوده و شناسایی حدود جغرافیایی آن، به عنوان بستر رویدادها و منشا عناصر هنری و فرهنگی خاص منطقه، در جهت مطالعات فرهنگی و اجتماعی، ضروری به نظر می رسد. اگر جغرافیای تاریخی را مجموعه ای از جغرا چکیده کامل

  تبرستان به دلیل شرایط خاص جغرافیایی و پیشینه فرهنگی خود، از مناطق پراهمیت تاریخی بوده و شناسایی حدود جغرافیایی آن، به عنوان بستر رویدادها و منشا عناصر هنری و فرهنگی خاص منطقه، در جهت مطالعات فرهنگی و اجتماعی، ضروری به نظر می رسد. اگر جغرافیای تاریخی را مجموعه ای از جغرافیای سیاسی، قومیتی و فرهنگی یک منطقه تاریخی در نظر بگیریم، هدف از این پژوهش این است که جغرافیای تاریخی تبرستان را برای شناسایی محدوده آن بررسی نماید. روش تحقیق به صورت توصیفی تحلیلی در چارچوب جغرافیای تاریخی و جمع آوری اطلاعات با استفاده از منابع کتابخانه ای بوده است. نتیجه تحقیق نشان می دهد که تبرستان به عنوان مسکن طوایف تپوری شامل نواحی زیادی از شرق تا غرب دشت و دامنه البرزشمالی و جنوبی بود که به جهت موقعیت خاص جغرافیایی خود توانست درمقابل مهاجران آریایی و تا مدت ها درمقابل اعراب ایستادگی نماید. با گسترش درگیری ها با فرستادگان خلفای عرب و حکومت های مرکزی ایران، رویارویی خاندان های محلی، کاهش اقتدار حاکمیت آن ها و موقعیت های سیاسی جدید از یکپارچگی خارج و تعییراتی در حدود خود داشته و دامنه این تغییرات دیلمان در غرب، مناطق گرگان در شرق و قومس و ری در جنوب را در بر می گرفته است. گویش تبری، همراه با آداب و رسوم و سنت های تبری، فراتر از مرزهای مازندران رایج است و محدوده تبرستان قدیم را به کوهپایه های جنوبی البرز گسترش می دهد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  230 - منابع تاریخ نگاری ایران دردوران تیموریان
  شهرزاد ساسانپور
  یکی از مسائل بسیارمهم درهر بخش از تاریخ، منابع مختلفی است که در تاریخ نگاری هر دوره مورد استفاده قرار می گیرند و یا به نوبه خود از منابع تاریخ نگاری آن دوران محسوب می شوند. در دوران سلجوقیان حاکمیت اندیشه ایرانشهری برذهن مورخان ایرانی، اولین تحول را در اندیشه آنان به جا چکیده کامل

  یکی از مسائل بسیارمهم درهر بخش از تاریخ، منابع مختلفی است که در تاریخ نگاری هر دوره مورد استفاده قرار می گیرند و یا به نوبه خود از منابع تاریخ نگاری آن دوران محسوب می شوند. در دوران سلجوقیان حاکمیت اندیشه ایرانشهری برذهن مورخان ایرانی، اولین تحول را در اندیشه آنان به جای گذارد. در دوران حکومت مغول- ایلخانی، مورخان به نگارش تواریخ جهانی پرداختند و دومین تحول مهم در اندیشة این قشر ایجاد گردید. پس از تشکیل حکومت تیموریان، مورخان این دوران سنت های تاریخی نگاری ایرانی را به ارث بردند، با این وجود تاریخ نگاری در این دوران با اینکه از ویژگی های خاصی نیز برخوردار بود، سه مرحله را پشت سرگذاشت: دوران تیمور، شاهرخ و سلطان حسین بایقرا. در مقاله حاضربا توجه به این مراحل سه گانه صرفا منابع تاریخ نگاری ایران در دوران تیموریان مورد بررسی قرارگرفته است و محور کلیدی آن بررسی اجمالی منابع مختلف تاریخ نگاری در دوران موردنظر و نیز دریافت گرایش های متفاوت نویسندگان و مورخان این دوران درنگارش مطالب است. بدین منظور تلاش گردیده تا با استفاده از منابع تاریخی و مطالعات نوین مربوط به این دوره و با توجه به روش تحلیلی- تاریخی به گردآوری وتدوین مطالب پرداخته شود. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  231 - خواستگاه تپوریها تا تشکیل شهربی تبرستان
  هاشم آقاجانی الیزه طهمورث مهرابی
  همواره شهرهای گوناگون در طول تاریخ، دستخوش تغییرات زیادی شده اند و بسیاری از حوادث در تغییر نام آن‌ها تاثیر داشته است. یکی از مشخصه اکثر شهرهای کهن، افول و طلوع این شهرها در طول تاریخ و گاهی تغییراتی است که در بستر این شهرها و محدوده و همچنین در نام آن‌ها به وجود می آی چکیده کامل

  همواره شهرهای گوناگون در طول تاریخ، دستخوش تغییرات زیادی شده اند و بسیاری از حوادث در تغییر نام آن‌ها تاثیر داشته است. یکی از مشخصه اکثر شهرهای کهن، افول و طلوع این شهرها در طول تاریخ و گاهی تغییراتی است که در بستر این شهرها و محدوده و همچنین در نام آن‌ها به وجود می آید. کمتر شهری در تاریخ پیشینه ی هزاران ساله داشته است و در تمام دوران در یک محل پابرجا مانده است. معمولا در گذشته اسم شهرها توسط دیگر اقوام و سرزمین ها، بر اساس نام قبیله یا ویژگی جغرافیایی آن منطقه شناخته می شد. یکی از این مناطق جغرافیایی تبرستان است که در منابع با نام های گوناگون و محدوده جغرافیایی مختلف آمده است. اگر چه کتابهای زیادی از جمله، تاریخ مازندران باستان از یزدان پناه لموکی و تاریخ طبرستان از محمد بن اسفندیار به موضوع تبرستان پرداخته اند، اما در هیچ یک از این منابع به طور خاص به خواستگاه تپوریها تا تشکیل شهربی تبرستان اشاره نشده است. همچنین این در حالی است که در تاریخ ایران باستان در هیچ منبعی نام تبرستان یا مازندران نیامده است و تنها منبعی که برای اولین بار نام تبرستان را ذکر کرده، در دوره ساسانیان و در نامه تنسر می باشد. لذا این پژوهش تلاش دارد تا به روش تاریخی- تحلیلی و با استناد به متون کهن تاریخی به وجّه تسمیه تبرستان، جایگاه قوم تپور تا تشکیل این شهربی و محدوده جغرافیایی آن در دوره ساسانیان بپردازد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  232 - جغرافیای عصر باستان و تأثیر آن بر جغرافی دانان مسلمان
  امیر اکبری محمود بختیاری شهری
  پیشینه دانش جغرافیایی مردمان عهد باستان به پیدایی نخستین تمدنهای بشری می‌رسد. در میان جغرافی دانان عهد قدیم یونانیان اطلاعات گسترده‌ای در علم جغرافیا ارائه دادند. بطلمیوس پیش از دیگر جغرافیدانان عهد باستان توانست در دوره‌های بعد از خود تأثیر بگذارد. به دنبال آشنایی مسلم چکیده کامل

  پیشینه دانش جغرافیایی مردمان عهد باستان به پیدایی نخستین تمدنهای بشری می‌رسد. در میان جغرافی دانان عهد قدیم یونانیان اطلاعات گسترده‌ای در علم جغرافیا ارائه دادند. بطلمیوس پیش از دیگر جغرافیدانان عهد باستان توانست در دوره‌های بعد از خود تأثیر بگذارد. به دنبال آشنایی مسلمانان با جغرافیا گرایش و تأثیر پذیری آنان از نگرشهای جغرافیایی بطلمیوس بیشتر گردید. بسیاری از جغرافی دانان اسلامی از وی پیروی یا به اصلاح نظرات وی پرداختند. المجسطی کتاب بطلمیوس، توسط مسلمانان چندین بار ترجمه گردید و دیدگاههای وی در باب جغرافیا مورد نقد قرار گرفت. در این میان، یعقوبی بیش از دیگران به ذکر توصیفات برخی از کتابهای بطلمیوس پرداخته است که بدان اشاره رفته است. جدا از بطلمیوس، مفهوم تقسیم جغرافیای هفت اقلیم در نظر ایرانیان باستان، از قرن دوم هجری در نظر جغرافی دانان مسلمان تأثیر داشته است و بیشتر آنان از روش هفت اقلیم ایرانی تبعیت کردند. اقلیم شناسی ایرانی در بررسی شناخت جغرافیایی عصر ساسانی نمود چشمگیر دارد و تأثیر آن از این جهت بر جغرافی دانان اسلامی بسیار بوده است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  233 - عوامل موثر در شکل گیری جغرافیای تاریخی امارت اردلان در عصر صفوی
  نصراله پور محمدی املشی برومند سورنی
  جغرافیای هر حکومتی، در کنار عوامل گوناگون سیاسی، اقتصادی، دینی و غیره از مولفه های موثر در میزان اقتدار و نفوذ حاکمان می باشد. موقعیت جغرافیایی هر سرزمین و ناحیه ای بر روند تحولات داخلی و خارجی هر حکومتی تأثیر عمیق و درخور توجه دارد که در این راستا می توان گفت امارت ارد چکیده کامل

  جغرافیای هر حکومتی، در کنار عوامل گوناگون سیاسی، اقتصادی، دینی و غیره از مولفه های موثر در میزان اقتدار و نفوذ حاکمان می باشد. موقعیت جغرافیایی هر سرزمین و ناحیه ای بر روند تحولات داخلی و خارجی هر حکومتی تأثیر عمیق و درخور توجه دارد که در این راستا می توان گفت امارت اردلان در دوره صفوی به دلیل واقع شدن در نقطه تلاقی دو امپراطوری صفوی و عثمانی از حالت سکون خارج و در بطن و متن رویدادهای این عصر وارد گردید. بیداری و شکل گیری حدود و ثغور اردلان و ورود آن در جریان رویدادهای این دوره تاحد زیادی معلول موقعیت جغرافیایی و وزن ژئوپلتیکی آن بود که در قبض و بسط آن مولفه های گوناگون موثر بودند. در کنار این موقعیت ویژه، عوامل سیاسی، نظامی، مذهبی و زبانی نیز در ارتقا جایگاه این امارت در عصر صفوی دخیل بودند. این مولفه سبب گردید امارت اردلان در این عصر در وسعت و توسعه ی ارضی خود مسیر پر فراز و نشیب را طی نماید. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  234 - سیر تحولات شهر نور در بستر تاریخ
  صفر یوسفی
  پیشینه تاریخی منطقه نور نه تنها در عرصه تاریخ که به درازنای افـسانههـا و اسـطورههـامیرسد. این منطقه، مقاطع عدیدهای از تاریخ را همراه با خانـدانهـای سیاسـی صـاحب قـدرت ونفوذ به خود دیده است. این ناحیه هنگامی جزء ولایـت رویـان باسـتانی بـود تـا اینکـه بخـشی ازولایت رستمدا چکیده کامل

  پیشینه تاریخی منطقه نور نه تنها در عرصه تاریخ که به درازنای افـسانههـا و اسـطورههـامیرسد. این منطقه، مقاطع عدیدهای از تاریخ را همراه با خانـدانهـای سیاسـی صـاحب قـدرت ونفوذ به خود دیده است. این ناحیه هنگامی جزء ولایـت رویـان باسـتانی بـود تـا اینکـه بخـشی ازولایت رستمدار گردید و نام نور به خود گرفت.داستان وجه تسمیهاش نیز برخلاف ظاهرش، حکایات چندی را در پیرامون خود آفریـدهاست. به رغم مرکزیـت سیاسـی و تحـولات اجتمـاعی در آن، از موقعیـت اقتـصادی مناسـب نیـزبرخوردار بوده است آثا. ر به جای مانده از گذشته این ناحیه نیز حکایتگر دیرینگـی و اهمیـت آندر طی ازمنههای مختلف تاریخ ایران میباشد. در مقاله حاضر تلاش شده است تا از خـلال منـابععدیده و سفرنامههای موجود به زوایایی تاریک این منطقه نظر گردیده و روند اجمالی شکلگیـریو ثبات سیاسی این منطقه به صورت کاملاً مستند، مورد بررسی و پژوهش قرار میگیرد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  235 - Comparison of Different Linear Filter Design Methods for Handling Ocular Artifacts in Brain Computer Interface System
  Sahar Seifzadeh Karim Faez Mahmood Amiri
  Brain-computer interfaces (BCI) record brain signals, analyze and translate them into control commands which are relayed to output devices that carry out desired actions. These systems do not use normal neuromuscular output pathways. Actually, the principal goal of BCI چکیده کامل

  Brain-computer interfaces (BCI) record brain signals, analyze and translate them into control commands which are relayed to output devices that carry out desired actions. These systems do not use normal neuromuscular output pathways. Actually, the principal goal of BCI systems is to provide better life style for physically-challenged people which are suffered from cerebral palsy, amyotrophic lateral sclerosis, stroke, or spinal cord injury. One of the focal points in Brain-Computer Interface (BCI) systems is physiological artifacts handling. Physiological artifacts such as Electrooculography (EOG) and Electrooculography (EMG) are considered among the most important sources of physiological artifacts in BCI systems. Pre-processing is considerable step by means of next steps such as feature extraction and classification that we need clean signals without undesirable artifacts to have better classification rate. Using a linear filter to remove these artifacts is like a dime a dozen due to their acceptable results in recent BCI pre-processing researches. Although this method has different options, Forasmuch as the mu (8&ndash;13 Hz) and beta (16&ndash;25 Hz) frequency bands play a key role in classification of motor imagery we have decided to design two band pass filters with Elliptic and Butterworth Infinite impulse response designing methods in 8 to 40 Hz frequencies. Our results in Graz 2a dataset in BCI Competition IV indicates that, Elliptic band-pass filter has better performance for EOG removing in this specific dataset. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  236 - A Hybrid Geospatial Data Clustering Method for Hotspot Analysis
  Mohammad Reza Keyvanpour Mostafa Javideh Mohammad Reza Ebrahimi
  Traditional leveraging statistical methods for analyzing today&rsquo;s large volumes of spatial data have high computational burdens. To eliminate the deficiency, relatively modern data mining techniques have been recently applied in different spatial analysis tasks wit چکیده کامل

  Traditional leveraging statistical methods for analyzing today&rsquo;s large volumes of spatial data have high computational burdens. To eliminate the deficiency, relatively modern data mining techniques have been recently applied in different spatial analysis tasks with the purpose of autonomous knowledge extraction from high-volume spatial data. Fortunately, geospatial data is considered a proper subject for leveraging data mining techniques. The main purpose of this paper is presenting a hybrid geospatial data clustering mechanism in order to achieve a high performance hotspot analysis method. The method basically works on 2 or 3-dimensional geographic coordinates of different natural and unnatural phenomena. It uses the systematic cooperation of two popular clustering algorithms: the AGlomerative NEStive, as a hierarchical clustering method and &kappa;-means, as a partitional clustering method. It is claimed that the hybrid method will inherit the low time complexity of the &kappa;-means algorithm and also relative independency from user&rsquo;s knowledge of the AGNES algorithm. Thus, the proposed method is expected to be faster than AGNES algorithm and also more accurate than &kappa;-means algorithm. Finally, the method was evaluated against two popular clustering measurement criteria. The first clustering evaluation criterion is adapted from Fisher&rsquo;s separability criterion, and the second one is the popular minimum total distance measure. Results of evaluation reveal that the proposed hybrid method results in an acceptable performance. It has a desirable time complexity and also enjoys a higher cluster quality than its parents (AGNES and &kappa;-means). Real-time processing of hotspots requires an efficient approach with low time complexity. So, the problem of time complexity has been taken into account in designing the proposed approach. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  237 - Optimizing a Fuzzy Green p-hub Centre Problem Using Opposition Biogeography Based Optimization
  Marzieh Karimi Seyed Hamid Reza Pasandideh
  10.22094/joie.2017.670.1432
  Hub networks have always been acriticalissue in locating health facilities. Recently, a study has been investigated by Cocking et al. (2006)in Nouna health district in Burkina Faso, Africa, with a population of approximately 275,000 people living in 290 villages served چکیده کامل

  Hub networks have always been acriticalissue in locating health facilities. Recently, a study has been investigated by Cocking et al. (2006)in Nouna health district in Burkina Faso, Africa, with a population of approximately 275,000 people living in 290 villages served by 23 health facilities. The travel times of the population to health services become extremely high during the rainy season, since many roads are unusable. In this regard, for many people, travelling to a health facility is a deterrent to seeking proper medical care. Furthermore, in real applications of hub networks, the travel times may vary due to traffic, climate conditions, and land or road type.To handle this challenge this paper considers the travel times are assumed to be characterized by trapezoidal fuzzy variables in order to present a fuzzy green capacitated single allocation p-hub center system (FGCSApHCP) with uncertain information. The proposed FGCSApHCP is redefined into its equivalent parametric integer nonlinear programming problem using credibility constraints. The aim is to determine the location of pcapacitated hubs and the allocation of center nodes to them in order to minimize the maximum travel time in a hub-and-center network in such uncertain environment. As the FGCSApHCP is NP-hard, a novel algorithmcalledoppositionbiogeography based optimizationis developed to solve that. This algorithm utilizes a binary oppositionbased learning mechanism to generate a diversity mechanism. At the end, both the applicability of the proposed approach and the solution methodologies are demonstrated using GAMS/BARON Software under severalkind of problems. Sensitivity analyses on the number of hubs and center nodes are conducted toprovide more insights as well. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  238 - Participative Biogeography-Based Optimization
  Abbas Salehi Behrooz Masoumi
  10.22094/joie.2017.678.1435
  Biogeography-Based Optimization (BBO) has recently gained interest of researchers due to its simplicity in implementation, efficiency and existence of very few parameters. The BBO algorithm is a new type of optimization technique based on biogeography concept. This popu چکیده کامل

  Biogeography-Based Optimization (BBO) has recently gained interest of researchers due to its simplicity in implementation, efficiency and existence of very few parameters. The BBO algorithm is a new type of optimization technique based on biogeography concept. This population-based algorithm uses the idea of the migration strategy of animals or other species for solving optimization problems. the original BBO sometimes has not resulted in desirable outcomes. Migration, mutation and elitism are three Principal operators in BBO. The migration operator plays an important role in sharing information among candidate habitats. This paper proposes a novel migration operator in Original BBO. The proposed BBO is named as PBBO and new migration operator is examined over 12 test problems. Also, results are compared with original BBO and others Meta-heuristic algorithms. Results show that PBBO outperforms over basic BBO and other considered variants of BBO. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  239 - Bearing Capacity Zoning of Shallow Foundations in District 1 in Shiraz Municipality Using Geographic Information System (GIS)
  Sara Afarid alireza Hajiani Boushehriana
  This research presents the geotechnical zoning map of district 1 in Shiraz municipality with focus on allowable bearing capacity of foundation based on data from 160 boreholes. For this purpose, the mechanical properties are determined according to the results of direct چکیده کامل

  This research presents the geotechnical zoning map of district 1 in Shiraz municipality with focus on allowable bearing capacity of foundation based on data from 160 boreholes. For this purpose, the mechanical properties are determined according to the results of direct shear, uniaxial, and SPT tests and then safe bearing capacity for strip foundations with widths of 1, 1.5, 2, and 2.5 m, and for Mat foundations with widths of 8, 12, 16, 20 and 24 m have been calculated. Finally, using ArcGIS software, the bearing capacity for the various widths was zoned and the zoning map of the allowable bearing capacity is provided by considering the allowable settlement. The zoning map shows that in the eastern part of the Shiraz municipality, the bearing capacity is greater than the other parts. The western and southern parts have a lower capacity than the northern parts. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  240 - Deep Excavation Hazard Assessment Zoning in District 1 in Shiraz Municipality Using Geographic Information System (GIS)
  Sara Afarid Alireza Hajiani Boushehrian
  This research presents the geotechnical zoning map of district 1 in Shiraz municipality with focus on municipal deep excavation hazard assessment on data from 160 boreholes. For this purpose, the mechanical properties are determined according to the results of direct sh چکیده کامل

  This research presents the geotechnical zoning map of district 1 in Shiraz municipality with focus on municipal deep excavation hazard assessment on data from 160 boreholes. For this purpose, the mechanical properties are determined according to the results of direct shear, uniaxial, and SPT tests and then excavation hazard assessment with depths of 3, 6 and 9 m, in situations where the excavation depth of the neighbor foundation is below 0 and 0 to 20 meters have been calculated. Finally, using ArcGIS software, the assessment hazard excavation for 6 different modes was zoned and the zoning map of the assessment hazard excavation with the normal, high and very high hazard index is provided. The zoning maps shows that with increasing depth of excavation, the danger is increased, so that in maps whit depth of excavation of 9 meters, more than 90 percent of points have high hazard index. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  241 - بررسی انگل‌های دستگاه گوارش گوسفندان نژاد بلوچی در منطقه سیستان و نقشه‌برداری از آن با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی
  امید برگزیده تونه یی داریوش سعادتی رضا نبوی میلاد مرادی مهدی راسخ
  10.30495/jvcp.2019.666730
  آلودگی به انگل‌ها می تواند باعث کاهش وزن، کاهش تولید و حذف ارگان ها در گوسفندان پرورشی ذبح شده گردد. مطالعه اخیر به منظور بررسی وضعیت آلودگی‌های انگلی دستگاه گوارش در گوسفندان منطقه سیستان انجام گرفت. در مجموع از 395 گوسفند به‌صورت تصادفی نمونه مدفوع اخذ شد. مختصات محل چکیده کامل

  آلودگی به انگل‌ها می تواند باعث کاهش وزن، کاهش تولید و حذف ارگان ها در گوسفندان پرورشی ذبح شده گردد. مطالعه اخیر به منظور بررسی وضعیت آلودگی‌های انگلی دستگاه گوارش در گوسفندان منطقه سیستان انجام گرفت. در مجموع از 395 گوسفند به‌صورت تصادفی نمونه مدفوع اخذ شد. مختصات محل نمونه گیری به کمک دستگاه GPS (global positioning system) ثبت گردید. آزمایش مدفوع به روش شناورسازی کلیتون-لین انجام گرفت. در این مطالعه تنها تخم‌های سستود از جنس مونیزیاو اووسیست‌های تک‌یاخته‌ای از جنس آیمریا در داخل مدفوع مشاهده شد. شیوع انگل مونیزیا 21 درصد (83 مورد) و شیوع انگل آیمریا 39 درصد (154 مورد) بود. در طی مطالعه حاضر هیچ‌گونه تخم نماتود و ترماتودی مشاهده نشد. آزمون مربع کای نشان داد که شیوع مونیزیا در فصول گرم و سرد سال تفاوت آماری معنی داری ندارد، اما شیوع آیمریا در فصول گرم سال به طور معنی داری بیشتر از فصول سرد سال بود (008/0p =). نتایج مطالعه نشان داد که فون انگلی دستگاه گوارش گوسفندان در منطقه سیستان با اکثر مناطق دیگر ایران متفاوت است. دلیل این امر می‌تواند آب و هوای گرم و خشک منطقه سیستان باشد. به علاوه بادهای 120 روزه، که حجم زیادی از خاک را در دشت سیستان جا‌به جا ‌می‌کنند، باعث پراکنده شدن مدفوع گوسفندان در بیابان ‌می‌شود و این امر مانع تکمیل شدن سیر تکاملی انگل‌ها می‌گردد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  242 - ارزیابی توان اکولوژیکی برای توسعه شهرستان شبستربا استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و فرآیند تحلیل شبکه ای
  داریوش ستارزاده محمد زنگنه نسرین اشرفی
  10.30495/jisaud.2022.694841
  برنامه ریزی جهت دستیابی به توسعه پایدار با استفاده از ارزیابی توان اکولوژیکی به منظور انتخاب مکانهای مطلوب برای توسعه، رویکرد جدیدی است که امروزه مورد توجه برنامه ریزان شهری و منطقه ای قرار گرفته است و یک عامل مهم برای دستیابی به این امر محسوب می شود. در این پژوهش با اس چکیده کامل

  برنامه ریزی جهت دستیابی به توسعه پایدار با استفاده از ارزیابی توان اکولوژیکی به منظور انتخاب مکانهای مطلوب برای توسعه، رویکرد جدیدی است که امروزه مورد توجه برنامه ریزان شهری و منطقه ای قرار گرفته است و یک عامل مهم برای دستیابی به این امر محسوب می شود. در این پژوهش با استفاده از تلفیق فرآیند تحلیل شبکه ای و سیستم اطلاعات جغرافیایی توان اکولوژیک توسعه شهری در شهرستان شبستر مورد ارزیابی قرار گرفته تا پهنه های مناسب برای این منظور مشخص شوند.به منظور دستیابی به هدف، ابتدا معیارهای موثر در توسعه شهری با توجه به تحقیقات انجام گرفته و جمع آوری نظرات کارشناسان از طریق روش دلفی شناسایی شد و در نهایت 7 معیار و 11 زیرمعیار انتخاب گردید. سپس با استفاده از روش مقایسه زوجی، میزان اهمیت معیارها نسبت به هم تعیین و با استفاده از فرآیند تحلیل شبکه ای معیارها وزن دهی شدند. در نهایت لایه های اطلاعاتی مورد نیاز در محیط GIS براساس منطق فازی ارزش دهی و وزن های به دست آمده به آنها اعمال گردید و نقشه توان اکولوژیک با استفاده از روی هم گذاری وزنی لایه ها به دست آمد.نتایج به دست آمده از پژوهش نشان می دهد که 28 درصد مساحت شهرستان شبستر دارای توان کاملا مناسب، 24 درصد دارای توان مناسب است که نشان دهنده توان بالای منطقه برای توسعه می باشد. این مناطق عمدتا شامل بخش جنوبی شهرستان است که از شرق به غرب گسترده می باشد. در مقابل تنها 14 درصد از مساحت منطقه کاملا نامناسب و 17 درصد هم نامناسب تعیین شده است که شامل ارتفاعات شمالی شهرستان است. بر این اساس و با توجه به نقشه نهایی طبقه بندی می توان نتیجه گرفت که پهنه های مساعد جهت توسعه فیزیکی آتی شهرستان شبستر بیش تر در بخش جنوبی این شهرستان می باشد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  243 - مکان یابی اسکان موقت پس از زلزله (مطاله موردی شهر اصفهان )
  سارا کریمپور مهدی مومنی
  پژوهش حاضر بر آن است تا مکان‌‌های بهینه اسکان موقت آسیب دیدگان از زلزله‌ای احتمالی را در شهر اصفهان، که در آن پتانسیل و قابلیت اسکان سریع افراد آسیب دیده از بحران زلزله وجود داشته باشد مورد پیش بینی قرار داده و با برنامه-ریزی صحیح و علمی، مدیریت بحران زلزله را با ایجاد چکیده کامل

  پژوهش حاضر بر آن است تا مکان‌‌های بهینه اسکان موقت آسیب دیدگان از زلزله‌ای احتمالی را در شهر اصفهان، که در آن پتانسیل و قابلیت اسکان سریع افراد آسیب دیده از بحران زلزله وجود داشته باشد مورد پیش بینی قرار داده و با برنامه-ریزی صحیح و علمی، مدیریت بحران زلزله را با ایجاد تسهیلات لازم جهت شناخت مکان‌های مناسب اسکان موقت یاری نماید. نوع پژوهش حاضر بر اساس هدف کاربردی است و روش مطالعه پژوهش با توجه به ماهیت و موضوع تحقیق توصیفی &ndash; تحلیلی می‌باشد. در این مطالعه با استفاده از معیارهای اساسی مانند کاربری‌های ناسازگار و سازگار، دسترسی و تراکم جمعیتی و ترا فیکی با استفاده از روش تحلیل گسترش یافته چانگ (AHP) و بهره‌گیری از منطق فازی معیارهای تعیین شده توسط کارشناسان و متخصصین وزن دهی شد و در نهایت توسط تحلیل‌های فازی در سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) بصورت وزنی همپوشانی شدند. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد مناطق حاشیه زایندرود که دارای فضاهای باز کافی و در عین حال سازگار با کاربری های اطراف می باشند، دارای پتانسیل نسبتاً بهتری برای استقرار آسیب دیدگان هستند، در مقابل مناطقی مانند بخش‌های شمالی شهر به جهت عدم وجود کاربری‌های امدادی و بیمارستانی و عدم فضای کافی و دارای ارزش برنامه‌ریزی، دارای کم‌‌ترین قابلیت ممکن برای برنامه‌ریزی اسکان موقت زلزله زدگان می باشند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  244 - تحلیلی بر عوامل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر جغرافیای جنسیتی در کشور
  مسعود صفایی پور نادیا داری پور
  چکیده برابری جنسیتی به عنوان یکی از مقولات مرتبط با توسعه‌ی اقتصادی- اجتماعی از اهمیت خاصی برخوردار است. نابرابری‌های جنسیتی دارای اثر منفی بر توسعه‌ی انسانی و ارتقای کیفیت نیروی انسانی دارد.این پژوهش بر آن است تا بر اساس مقایسه‌ی آمار سرشماری سال 1390 و 1394، بهبود و چکیده کامل

  چکیده برابری جنسیتی به عنوان یکی از مقولات مرتبط با توسعه‌ی اقتصادی- اجتماعی از اهمیت خاصی برخوردار است. نابرابری‌های جنسیتی دارای اثر منفی بر توسعه‌ی انسانی و ارتقای کیفیت نیروی انسانی دارد.این پژوهش بر آن است تا بر اساس مقایسه‌ی آمار سرشماری سال 1390 و 1394، بهبود وضعیت زنان را در مقایسه با مردان در مناطق مختلف کشور مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد. این پژوهش با استفاده از نرم افزار Arc/Gis و استفاده از روش توصیفی- تحلیلی انجام گرفته است. با وجود برخورداری سهمی از فعالیت‌های اقتصادی زنان در روستاها نسبت به مردان اما همچنان سهم مردان بیش از زنان برآورد شده است. به گونه‌ای که در منطقه‌ی سه (شامل: استان‌های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل، زنجان، گیلان و کردستان) زنان دارای درآمد هم وزن با کل مشارکت کنندگان در فعالیت‌های اقتصادی نیستند اما تمایل به استقلال آنان را به این سو حرکت داده است. یافته‌ها بهبود بیشتر در زمینه‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را نشان می‌دهد. اما با این حال موقعیت زنان بر حسب شاخص‌های مذکور تغییر چندانی را به دنبال نداشته است. کلمات کلیدی: برابری جنسیتی، سرشماری، جغرافیای جنسیت، مناطق. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  245 - تحلیلی بر روند تغییرات کاربری اراضی و فرصت‌ها و موانع پیشرفت و رشد شهری(مطالعه موردی: شهر زابل)
  محسن احد نژاد روشتی اشرف عظیم زاده ایرانی سعید نجفی
  هدف اصلی این تحقیق تحلیلی برروند تغییرات کاربری اراضی و ارزیابی فرصت‌ها و موانع پیشرفت و رشدشهر زابل می باشد.بدین منظور تصاویر ETM، TIRS و OLI ماهواره لندست5، 7 و 8 در بازه زمانی 1394-1365 انتخاب گردید.سپس شاخص ها در دوگروه عوامل داخلی و خارجی طبق نظرکارشناسان دلفی استخ چکیده کامل

  هدف اصلی این تحقیق تحلیلی برروند تغییرات کاربری اراضی و ارزیابی فرصت‌ها و موانع پیشرفت و رشدشهر زابل می باشد.بدین منظور تصاویر ETM، TIRS و OLI ماهواره لندست5، 7 و 8 در بازه زمانی 1394-1365 انتخاب گردید.سپس شاخص ها در دوگروه عوامل داخلی و خارجی طبق نظرکارشناسان دلفی استخراج گردید.نتایج نشان داد که در شهر زابل بیشترین تغییرات کاربری اراضی؛در بخش اراضی کشاورزی به اراضی ساخته شده به خاطر افزایش جمعیت و نیاز به مسکن و سایر کاربری های مورد نیاز شهری صورت گرفته است.به طوری که در طی 29 سال مورد مطالعه،اراضی ساخته شده از 2578.10 هکتار درسال 1365 به 3419.92 هکتار درسال 1394رسیده است.همچنین نتایج حاصل از مدل هلدرن درشهر زابل نشان داد که درفاصله ی سال های 1365- 1394 حدود 85 درصد از رشد فیزیکی شهر،مربوط به رشد جمعیت و 15 درصد رشد،مربوط به رشد افقی و اسپرال شهر بوده است که به کاهش تراکم ناخالص جمعیت و افزایش سرانه ی ناخالص زمین شهری منجر شده است.شهر زابل از نظر عوامل داخلی وخارجی دچار ضعف بوده اما شدت آن درعوامل خارجی بیشتر بوده،اما با توجه به تهدیدهای جدی،شهر زابل با ضعف روبه رو بوده و نوع استراتژی آن از نوع تدافعی نیز حاصل شده است.بدین ترتیب می توان گفت توسعه شهر زابل طی سالهای 1394-1365 نامتوازن بوده که نشانگر تغییرات بی رویه اراضی کشاورزی به ساخته شده که نیازمند هدایت،رشد و توسعه شهر با برنامه های مطلوب است.به عبارتی درکنار تامین احتیاجات مسکن و سایر خدمات مورد نیاز شهرها از ساخت و سازهای بی رویه جلوگیری کرد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  246 - تبیین رابطه جزایر حرارتی شهری و تعدادی از عوامل مورفولوژی شهر با استفاده از سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: شهر اهواز)
  الهه عظیمی رضا اکبری محسن آرمین
  جزیره‌ی حرارتی شهری (UHI)، بیانگر نقش انسان در تغییر محیط زیست است که ممکن است وضعیتی شدید و غیر‌قابل برگشت از تغییرات اقلیمی و محیطی برای شهروندان ایجاد کند. هدف از این پژوهش بررسی رابطه جزایر حرارتی شهری و عوامل مورفولوژی شهری شامل کاربری اراضی، شیب و ارتفاع از سطح در چکیده کامل

  جزیره‌ی حرارتی شهری (UHI)، بیانگر نقش انسان در تغییر محیط زیست است که ممکن است وضعیتی شدید و غیر‌قابل برگشت از تغییرات اقلیمی و محیطی برای شهروندان ایجاد کند. هدف از این پژوهش بررسی رابطه جزایر حرارتی شهری و عوامل مورفولوژی شهری شامل کاربری اراضی، شیب و ارتفاع از سطح دریا با استفاده از سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی در شهر اهواز است. برای این منظور نقشه کاربری اراضی به روش حداکثر احتمال در مناطق 8 گانه شهر اهواز و نقشه‌های ارتفاع از سطح دریا و شیب در محیط نرم‌افزار Arc Map تهیه شد. برای ارزیابی صحت طبقه‌بندی نقشه کاربری اراضی، خطای تصویر طبقه‌بندی شده با یک تصویر مرجع حاوی تعدادی نقاط کنترل زمینی مقایسه گردید. نقشه دمای سطح زمین با استفاده از الگوریتم پنجره مجزا روی مجموعه داده‌های ماهواره لندست 8 در محیط نرم‌افزار ENVI تهیه شد. نتایج نشان داد که نقشه کاربری ارضی تهیه شده دارای ضریب کاپای 86 درصد و صحت و اعتباری مطلوب می‌باشد. در بخش تحلیل رابطه بین کاربری اراضی و جزایر حرارتی، نتایج حاکی از آن است که منطقه هشت شهر اهواز با میانگین دمای 3/43 و منطقه چهار با میانگین دمای 6/32 به ترتیب بیشترین و کمترین دما را به خود اختصاص دادند. با مقایسه درصد طبقات کاربری در مناطق هشت و چهار شهر اهواز می‌توان گفت که کاربری صنعتی باعث افزایش میانگین دمای مناطق شهری و کاربری فضای سبز باعث کاهش میانگین دمای مناطق شهری خواهد شد. مناطق با شیب صفر تا 5/1 درصد دارای میانگین دمای 34 درجه و مناطق با شیب 10 تا 37 درصد دارای میانگین دمای 41 درجه سانتی گراد هستند. در مناطق شهری دارای ارتفاع پایین‌تر از سطح دریا و مناطق شهری با ارتفاع 64 تا 80 متر از سطح دریا میانگین دمای به ترتیب 34 و 41 درجه سانتی‌گراد است. با توجه به تغییرات کم شیب و ارتفاع از سطح دریا در شهر اهواز و اینکه بخش زیادی از شهر در مناطق مسطح و کم ارتفاع قرار دارد، می‌توان گفت وجود صنایع حرارت‌زا می‌تواند عامل اصلی افزایش دمای سطحی شهر اهواز باشد که به عنوان یک راهکار در راستای برنامه‌ریزی شهری باید صنایع مذکور به مرور زمان به خارج از شهر منتقل شوند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  247 - شناسایی و پهنه‌بندی نواحی مستعد وقوع خطر سیلاب در سطح شهرستان هشترود با استفاده از روش تصمیم‌گیری چند‌معیارۀ مارکوس
  صیاد اصغری سراسکانرود الناز پیروزی
  پژوهش حاضر به دنبال پهنه‌بندی شهرستان هشترود، در برابر خطر سیلاب می‌باشد. در این مطالعه ابتدا با بررسی‌های میدانی، مطالعه منابع و پیمایش عقاید افراد صاحب‌نظر، عوامل مؤثر برای ایجاد خطر سیلاب در منطقه شناسایی شد. سپس لایه‌های اطلاعاتی توسط سامانه اطلاعات جغرافیایی تهیه گ چکیده کامل

  پژوهش حاضر به دنبال پهنه‌بندی شهرستان هشترود، در برابر خطر سیلاب می‌باشد. در این مطالعه ابتدا با بررسی‌های میدانی، مطالعه منابع و پیمایش عقاید افراد صاحب‌نظر، عوامل مؤثر برای ایجاد خطر سیلاب در منطقه شناسایی شد. سپس لایه‌های اطلاعاتی توسط سامانه اطلاعات جغرافیایی تهیه گردید و ارزش‌گذاری و استاندارد‌سازی نقشه‌های معیار، به صورت توأم با استفاده از روش‌فازی انجام گرفت. در مرحله بعد عوامل مورد بررسی به صورت وزن‌دهی کریتیک بررسی شد و در نهایت، تحلیل و مدل‌سازی نهایی با استفاده از روش مارکوس به عنوان یکی از روش‌های تحلیل تصمیم‌گیری چند‌معیاره انجام شد. نتایج تحقیق حاضر نشان داد، عوامل ارتفاع، شیب، زمین‌شناسی و بارش به ترتیب؛ با ضریب‌وزنی 150/0، 143/0، 139/0 و 133/0، مهم‌ترین عوامل ایجاد سیلاب در شهرستان هشترود هستند. به علاوه به ترتیب 06/514 و 95/150 کیلومتر‌مربع، از مساحت محدوده، در طبقه بسیار پر خطر پرخطر قرار دارد که نشانگر پتانسیل این شهرستان، برای وقوع سیلاب می‌باشد. با توجه به نتایج صحت‌سنجی، مساحت زیر منحنی ROC، برای روش مارکوس 89/0، محاسبه شد و لذا، دقت این روش عالی است. نقشه مناطق آسیب‌‌پذیر حاصل از پژوهش حاضر، می‌‌تواند به عنوان ورودی ارزشمندی برای تصمیم‌‌گیرندگان، در فرآیند اجرای طرح‌‌های اضطراری و همچنین گزین‌ه‌های مدیریتی بلند مدت کاهش سیل، مؤثر باشد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  248 - مضمون‌سازی و تصویرآفرینی با اَعلام جغرافیایی در غزل‌های محمدعلی بهمنی
  سهیل فتاحی موسی پرنیان رقیه علوی
  در ادبیات فارسی، شاعران و نویسندگان، کمابیش به دانش جغرافی و شناخت اقالیم، کشورها، شهرها، کوه‌ها، رودها و مانند آن توجه خاصی داشته‌اند و با این عناصر، مضامین و تصاویر شعری آفریده‌اند. اَعلام جغرافیایی که به دو بخش عَلَم عام و عَلَم خاص تقسیم می‌شوند، در شعر معاصر نیز با چکیده کامل

  در ادبیات فارسی، شاعران و نویسندگان، کمابیش به دانش جغرافی و شناخت اقالیم، کشورها، شهرها، کوه‌ها، رودها و مانند آن توجه خاصی داشته‌اند و با این عناصر، مضامین و تصاویر شعری آفریده‌اند. اَعلام جغرافیایی که به دو بخش عَلَم عام و عَلَم خاص تقسیم می‌شوند، در شعر معاصر نیز بازتاب قابل توجهی دارد. یکی از شاعران موفق معاصر در حوزۀ غزل، محمدعلی بهمنی است. بهمنی از این عناصر به منظور مضمون‌سازی و ساخت تصاویر شاعرانه بهره برده است. در این مقاله که به روش توصیفی-تحلیلی و آماری و بر پایۀ منابع کتابخانه‌ای است، تلاش شده است که شیوۀ بهمنی در ساخت مضامین و تصاویر شعری با اَعلام جغرافیایی استخراج و بسامد پرکاربردترین اَعلام در غزل وی مشخص گردد. نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که بهمنی بیشتر در غزلِ خود از اَعلام عام جغرافیایی بهره برده است؛ اَعلامی مانندِ آسمان، شهر، خانه و کوه بیش از سایر اَعلام در غزل وی کاربرد داشته‌اند. بهمنی تقریباً از همۀ شگردهای بیانی؛ همچون تشبیه، استعارۀ مصرحه، استعارۀ مکنیه، استعارۀ تمثیلی، کنایه، نماد، تمثیل و مجاز در ساخت مضامین و تصاویر شعری بهره برده است که تشبیه در بین این شگردها، بیشترین کاربرد را دارد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  249 - مدیریت و دفع رواناب های شهری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیاییGIS (نمونه موردی: بندر ماهشهر)
  مریم ایلانلو مصطفی قنواتی صادق بشارتی فرد
  هدف از احداث شبکه‌های جمع‌آوری آب‌های سطحی فراهم آوردن امکان ایمن‌سازی شهر در مقابل حوادث غیرمترقبه (‌سیل)‌و بهبود بهداشت شهری و .... است. در طی‌بارندگی‌ها سال‌های اخیر در بندر ماهشهر به دلیل نبود کانال‌ها و حتی جوی‌های انتقال روان آب‌های سطحی بیشتر معابر و خیابان‌ها دچ چکیده کامل

  هدف از احداث شبکه‌های جمع‌آوری آب‌های سطحی فراهم آوردن امکان ایمن‌سازی شهر در مقابل حوادث غیرمترقبه (‌سیل)‌و بهبود بهداشت شهری و .... است. در طی‌بارندگی‌ها سال‌های اخیر در بندر ماهشهر به دلیل نبود کانال‌ها و حتی جوی‌های انتقال روان آب‌های سطحی بیشتر معابر و خیابان‌ها دچار آبگرفتگی شدیدی شدند که خسارات عمده‌ای به زیرساخت‌ها منطقه وارد شده است. هدف این پژوهش مدیریت و دفع رواناب‌ها با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی در بندر ماهشهر باشد. بدین منظور با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی در ابتدا لایه های رقومی منطقه شامل ارتفاع، شیب، جهت شیب و شبکه زهکشی شهر تهیه گردید. سپس با استفاده از روش منطق فازی فضاهای دارای پتانسیل تجمع رواناب در منطقه مورد شناسایی قرار گرفتند. یافته‌های تحقیق بیانگر این می‌باشند که تمرکز این فضاها در شرق، مرکز و شمال شرق و جنوب شرق منطقه می باشد. سپس با استفاده از تکنیک RiverTools و با توجه به نقشه شبکه زهکشی شهر، بهترین مسیرها برای احداث کانال‌های پشنهادی تهیه گردید. این کانال‌ها شامل کانال‌های فرعی، کانال‌های اصلی درجه دو و کانال‌های اصلی درجه دو می‌باشند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  250 - بررسی و پتانسیل‌یابی خطر زمین لغزش با استفاده از مدل منطق فازی در حوضه آبریز کهمان استان لرستان
  داریوش ابوالفتحی صیاد اصغری سراسکانرود احسان قلعه
  زمین لغزش به عنوان یکی از مخاطرات طبیعی هر ساله منجر به خسارات زیادی می‌شود. حوضه آبریز کهمان با دارا بودن ویژگی‌های کوهستانی و شرایط طبیعی مختلف دارای استعداد بالقوه زمین لغزش است. هدف از این پژوهش بررسی خطر زمین لغزش با استفاده از مدل منطق فازی در حوضه کهمان استان لرس چکیده کامل

  زمین لغزش به عنوان یکی از مخاطرات طبیعی هر ساله منجر به خسارات زیادی می‌شود. حوضه آبریز کهمان با دارا بودن ویژگی‌های کوهستانی و شرایط طبیعی مختلف دارای استعداد بالقوه زمین لغزش است. هدف از این پژوهش بررسی خطر زمین لغزش با استفاده از مدل منطق فازی در حوضه کهمان استان لرستان می‌باشد. در این مطالعه ابتدا پارامترهای مؤثر در وقوع زمین لغزش استخراج و سپس لایه‌های مربوطه تهیه ‌گردید. در ادامه با تلفیق نقشه عوامل مؤثر بر لغزش با نقشه پراکنش زمین‌ لغزش‌ها، تأثیر هر یک از عوامل شیب، جهت شیب، سنگ‌شناسی، بارش، کاربری اراضی، فاصله از گسل و آبراهه در محیط نرم‌افزار ArcGIS محاسبه گردید و نقشه پراکنش زمین لغزش‌های رخ‌داده حوضه تهیه شد. در این تحقیق مدل‌ منطق فازی با اپراتورهای عملگر اجتماع فازی، عملگر اشتراک فازی، عملگر ضرب جبری فازی، عملگر جمع جبری فازی، عملگر گاما فازی بکار گرفته شد. بر اساس پهنه‌بندی صورت گرفته با استفاده از عملگر گاما ‌فازی، به ترتیب 37/64، 45/7، 93/8، 49/12 و 76/6 درصد از مساحت منطقه در کلاس‌های خطر خیلی ‌کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد قرار گرفته است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  251 - اولویت‌بندی عوامل تخریب جنگل‌های غرب گیلان در یک بازه زمانی 24 ساله با تکنیک سنجش از دور
  بهمن نقره علیزاده درویی مهرداد قدس خواه دریایی ابوذر حیدری صفری کوچی
  پژوهش حاضر با هدف برآورد سطح تخریب جنگل‌های شهرستان آستارا در طول یک دوره 24 ساله و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر تخریب جنگل‌های منطقه انجام شد. به این منظور نقشه پوشش منطقه ای 27 هزار هکتاری مربوط به سال‌های 1366 و 1390 با استفاده از تصاویر سنجنده TM ماهواره لندست 8 تهیه و چکیده کامل

  پژوهش حاضر با هدف برآورد سطح تخریب جنگل‌های شهرستان آستارا در طول یک دوره 24 ساله و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر تخریب جنگل‌های منطقه انجام شد. به این منظور نقشه پوشش منطقه ای 27 هزار هکتاری مربوط به سال‌های 1366 و 1390 با استفاده از تصاویر سنجنده TM ماهواره لندست 8 تهیه و مورد مقایسه قرار گرفت. در این پژوهش تعداد 100 نمونه تعلیمی برای دو کلاسه جنگل و غیر جنگل استفاده و طبقه‌بندی تصاویر به روش حداکثر احتمال به انجام رسید. نقشه عوامل فیزیوگرافی شیب، جهت، ارتفاع و عوامل عوامل انسانی، فاصله از جاده و مناطق مسکونی نیز با استفاده از نقشه مدل ارتفاعی رقومی (DEM) و نقشه عوارض مربوطه به‌دست آمد. نقشه‌های موجود با یکدیگر تطبیق و نقشه پهنه‌بندی خطر تخریب منطقه در محیط GIS حاصل و در نهایت بین سطوح تخریب و عوامل مؤثر در تخریب همبستگی گرفته شد. نتایج این پژوهش نشان داد که سطح جنگل‌های منطقه مورد مطالعه در طول 24 سال به میزان 5,744 هکتار کاهش یافته است. از بین عوامل بررسی شده فاصله از مناطق مسکونی (71/0r= ) و جاده (57/0r= ) بیشترین همبستگی را با سطح تخریب نشان دادند. عوامل جهت و ارتفاع از سطح دریا ارتباط معنی‌داری با تخریب نشان ندادند ولی عامل شیب تأثیر متوسطی بر تخریب نشان داد. در نتیجه عوامل انسانی به عنوان عوامل اصلی تخریب جنگل‌های منطقه شناسایی شدند. بنابراین، احیاء و حفاظت از جنگل‌های منطقه می‌بایست با اولویت کنترل مناطق انسان‌ساخت یاد شده انجام شود. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  252 - تاثیر تغییرات باد غالب بر پروازهای فرودگاه مشهد با رویکرد تغییر اقلیم
  محمد خلیل نژاد رضا برنا منوچهر فرج زاده اصل
  جدیدترین گزارش IPCC اشاره می‌کند که در مطالعات اندکی به طور کمی، اثرات تغییر اقلیم بر هوانوردی مورد بررسی قرار گرفته است. بر این اساس در مقاله حاضر به بررسی تاثیر تغییرات سمت و سرعت وزش باد غالب فرودگاه مشهد تا سال 2050 بر پروازهای این فرودگاه با رویکرد تغییر اقلیم پردا چکیده کامل

  جدیدترین گزارش IPCC اشاره می‌کند که در مطالعات اندکی به طور کمی، اثرات تغییر اقلیم بر هوانوردی مورد بررسی قرار گرفته است. بر این اساس در مقاله حاضر به بررسی تاثیر تغییرات سمت و سرعت وزش باد غالب فرودگاه مشهد تا سال 2050 بر پروازهای این فرودگاه با رویکرد تغییر اقلیم پرداخته شده است. در این راستا با استفاده از نرم افزار SDSM و مدل CanESM2 و بر اساس سه سناریوی RCp 2.6، RCp 4.5 و RCp 8.5، سمت و سرعت وزش باد ایستگاه مشهد تا سال 2050 مورد مطالعه قرار گرفت و با استفاده از نرم افزار WRPLOT گلبادهای شانزده جهتی برای دوره آماری حاضر(2017-1991) و دوره پیش بینی(2050-2020) ترسیم گردید. پیش بینی ها بر اساس سه سناریوی مورد مطالعه نشان می دهد که جهت وزش باد غالب فرودگاه مشهد از سمت جنوبی به شمال شرقی تغییر می یابد و بر میزان وزش آن در سه سناریوی RCp 2.6، RCp 4.5 و RCp 8.5، به ترتیب 3/8% ، 5/9% و 3/9% افزوده می شود. همچنین میزان وزش باد غالب این فرودگاه در محدوده سرعت 5-1 نات در سناریوهای مزبور به ترتیب با 9/3% ، 1/5% و 7/5% افزایش مواجه می شود و در محدوده سرعت 13-5 نات نیز به ترتیب 6/4% ، 6/4% و 8/3% افزایش می یابد و در محدوده سرعت های بیش از 13 نات به صفر نزدیک می شود. از طرفی، ضریب استفاده از باند فعلی فرودگاه مشهد(باند 31-13) در دوره حاضر برابر با 75/97% است که در اثر تغییرات سمت و سرعت وزش باد غالب این فرودگاه تا سال 2050، ضریب مزبور در RCp 2.6 به 23/95% کاهش می یابد و در RCp 4.5 و RCp 8.5 نیز به ترتیب به 66/99% و 93/99% افزایش می یابد. روشن است که افزایش ضریب استفاده از باند موجود یک فرودگاه، می تواند در افزایش ظرفیت ترافیک هوایی و بهبود ایمنی نشست و برخاست هواپیما در آن فرودگاه موثر واقع شود. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  253 - آشکارسازی روند تغییرات دریاچه‌ها با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی[GIS] و سنجش از دور[RS]مطالعه موردی: دریاچه تکتونیکی زریوار
  موسی عابدینی افشین ستوده پور
  آشکارسازی تغییرات با استفاده از داده های سنجش از دور در سال های اخیر مورد توجه بسیاری از محققان و پژوهشگران قرارگرفته است. هدف از این تحقیق آشکارسازی تغییرات فیزیکی تالاب زریوار در یک دوره 57 ساله با استفاده از تصاویر ماهواره ای و نقشه توپوگرافی و بررسی علل تغییرات بود. چکیده کامل

  آشکارسازی تغییرات با استفاده از داده های سنجش از دور در سال های اخیر مورد توجه بسیاری از محققان و پژوهشگران قرارگرفته است. هدف از این تحقیق آشکارسازی تغییرات فیزیکی تالاب زریوار در یک دوره 57 ساله با استفاده از تصاویر ماهواره ای و نقشه توپوگرافی و بررسی علل تغییرات بود. بدین منظور بعد از پردازش تصاویر ماهواره ای روند تغییرات آن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که از سال 1392 تا 1335 زمین های کشاورزی به طور چشمگیری کاهش و اراضی جنگلی افزایش را نشان می دهد.آشکارسازی تغییرات در سه دوره زمانی 1335 شمسی و(1381)2002 میلادی و (1392)2013میلادی حاکی از کاهش دریاچه از 1297 هکتار در سال1335 شمسی به 882 هکتار در سال 2013 میلادی است. در ادامه به تحلیل عوامل مهم از جمله تاثیر کاهش بارندگی، استفاده بی رویه از منابع آب، حفر بی رویه چاه های مجاز و غیرمجاز، افزایش تبخیر سطحی و..، در این بازه زمانی پرداخته شد و جهت جلوگیری از کاهش بیشتر وسعت دریاچه و میزان آب راهکارهایی ارائه گردید. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  254 - بررسی آسیب‌پذیری آبخوان دشت خنج- فیشور لارستان با استفاده از مدل دراستیک
  عبدالرسول قنبری
  منابع آّب زیرزمینی دومین منبع آب شیرین موجود در جهان است. حدود یک سوم جمعیت جهان وابسته به این منبع می باشند. وجود منابع مهم آلاینده های انتشاری و نقطه ای ، ناشی از فعالیت های انسانی در سطح زمین ونفوذ این آلاینده ها به آبخوان ، موجب کاهش کیفیت آب زیر زمینی می شود. بررسی چکیده کامل

  منابع آّب زیرزمینی دومین منبع آب شیرین موجود در جهان است. حدود یک سوم جمعیت جهان وابسته به این منبع می باشند. وجود منابع مهم آلاینده های انتشاری و نقطه ای ، ناشی از فعالیت های انسانی در سطح زمین ونفوذ این آلاینده ها به آبخوان ، موجب کاهش کیفیت آب زیر زمینی می شود. بررسی آسیب پذیری ،روشی کم هزینه درشناسایی نواحی مستعد به آلودگی است که در مدیریت منابع آب نقش اساسی دارد.شناسایی وتهیه نقشهپهنه بندی مناطق آسیب پذیر آبخوان، یعنی مناطقی که امکان نفوذ وپخش آلاینده ها از سطح زمینبه سیستم آب زیر زمینی وجود دارد، یک ابزار مدیریتی مناسب برای جلو گیری از آلودگی منابع آب زیر زمینی است .جهت انجام این تحقیق، پارامترهای هیدروژئولوژیکی تشکیل دهنده مدل دراستیک شامل عمق آب، تغذیه خالص، محیط آبخوان، محیط خاک، توپوگرافی، اثرات ناحیه غیر اشباع و هدایت هیدرولیکی ، دردشت خنج &ndash;فیشور لارستان ، واقع در جنوب استان فارس، مورد مطالعه قرار گرفت.از نرم افزارArc GIS برای تهیه نقشه های آسیب پذیری ازطریق همپوشانی لایه های هیدروژئولوژیکی،استفاده شد. براساس یافته های این تحقیق، آبهای زیر زمینی دشت مورد مطالعه به شدت در معرض خطر آلودگی قرار دارد.بنحوی که نزدیک به 62 درصد از مساحت منطقه در شرایط آسیب پذیری متوسط تا زیاد است. این نواحی عموما در پایین دست ومرکز دشت قرار دارد. با توجه به اینکه آب زیرزمینی،مهمترین منبع آبی منطقه است،پیشگیری(Prevention) از راه یابی آلاینده ها به آبهای زیر زمینی با ایجاد حریم های حفاظت کیفی در اطراف منابع آب و رعایت ضابطه های تخلیه آلاینده ها به منابع پذیرنده ، از راهکارهای موثر جهت حفظ کیفیت این منابع است.ابزارهای مدیریتی مهم مانند نقشه های آسیبپذیری و حریم کیفی جهت برنامه ریزی برای استقرارمناسب کاربری ها و مدیریت آنها بر روی آبخوان حائز اهمیت است پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  255 - شبیه سازی بارش- رواناب و پتانسیل سیل خیزی با استفاده از مدل HEC-HMS و منطق فازی مطالعه موردی حوضه آبریز رودبال در استان فارس
  محمد ابراهیم عفیفی
  سیلاب ها جزو فراوان ترین و مخرب ترین بلایای طبیعی هستند که همه ساله موجب خسارات جانی و مالی سنگینی می شوند. خسارت های سیلاب به دلیل دستکاری انسان در سیستم های رودخانه ای و ساخت و ساز در حریم رودخانه ها دارای روند صعودی است. در این رابطه، یکی از مهم ترین اقدامات غیرسازه چکیده کامل

  سیلاب ها جزو فراوان ترین و مخرب ترین بلایای طبیعی هستند که همه ساله موجب خسارات جانی و مالی سنگینی می شوند. خسارت های سیلاب به دلیل دستکاری انسان در سیستم های رودخانه ای و ساخت و ساز در حریم رودخانه ها دارای روند صعودی است. در این رابطه، یکی از مهم ترین اقدامات غیرسازه ای در جهت کاهش خسارات سیلاب تهیه نقشه های پهنه بندی خطر سیل و استفاده از آنها در برنامه ریزی های مکانی است. در این راستا، از مدل HEC-HMS برای شبیه سازی بارش- رواناب و شناسایی پهنه های سیل خیز و از منطق فازی به منظور روی هم گذاری لایه های موضوعی و تهیه نقشه خط سیلاب استفاده شد. نتایج شبیه سازی نشان دهنده کارایی بالای مدل HEC-HMS در شبیه سازی بارش- رواناب حوضه آبریز رودبال و برآورد دبی های پیک سیلاب می باشد. تبدیل بارش به رواناب در سطح حوضه رودبال عمدتا در کنترل ژئومورفومتری و پوشش زمین می باشد. بیشترین ارتفاع رواناب و دبی های پیک حوضه رودبال در زیرحوضه های بالادست است. این امر به دلیل شیب زیاد، نفوذپذیری اندک خاک، فراوانی سطوح غیرقابل نفوذ و CN بالاست. ترکیب لایه های موضوعی با استفاده از منطق فازی نشان داد که در حدود 6/8 درصد از سطح حوضه در پهنه های با خطر بسیار بالای وقوع سیلاب واقع شده اند. این پهنه ها عمدتا منطبق بر دشت سیلابی رودخانه رودبال می باشند. این اراضی به علت کم عرض بودن دره و شیب کم همیشه در معرض سیلاب هستند. اکثر سکونتگاه های منطقه مطالعاتی در پایین دست حوضه مستقر شده اند. این امر باعث افزایش مخاطرات ناشی از سیلاب شده است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  256 - مطالعه فلورستیک تالاب‌های‌آلاگل، آلماگل و آجی‌گل و مناطق پیرامونی آنها در استان گلستان
  جمیله پناهی میرزاحسنلو نورمحمد شیرمحمدلی عیسی جرجانی نورمحمد نظری
  تعیین فلور مناطق&lrm;طبیعی، پایه و اساس برنامه‌ریزی‌های زیست&lrm;محیطی برای هر منطقه و شناخت وضع پوشش&lrm;گیاهی آن است. هدف از مطالعه حاضر، بررسی فلور و پراکنش جغرافیایی گیاهان در تالاب‌های آلاگل، آلماگل و آجی‌گل در استان گلستان می‌باشد. به منظور مطالعۀ فلور منطقه، گیاه چکیده کامل

  تعیین فلور مناطق&lrm;طبیعی، پایه و اساس برنامه‌ریزی‌های زیست&lrm;محیطی برای هر منطقه و شناخت وضع پوشش&lrm;گیاهی آن است. هدف از مطالعه حاضر، بررسی فلور و پراکنش جغرافیایی گیاهان در تالاب‌های آلاگل، آلماگل و آجی‌گل در استان گلستان می‌باشد. به منظور مطالعۀ فلور منطقه، گیاهان طی فصول رویشی سال&lrm;های 1394 تا 1395جمع آوری شده و شناسایی شدند. در این مطالعه بطور کلی تعداد 105گونه متعلق به 84 جنس و 39 تیره شناسایی شد که بزرگ‌ترین تیره‌ها از نظر تعداد گونه شامل تیره Asteraceae با 18 گونه، Chenopodiaceae با 18 گونه و Poaceae با 14 گونه می‌باشند. از نظر شکل&lrm;زیستی، تروفیت‌ها با 3/48% و همی‌کریپتوفیت‌ها با 9/21% فراوان ترین شکل&lrm;های زیستی در منطقه مورد مطالعه بودند. بیشترین پراکنش جغرافیایی را عناصر چندناحیه‌ای (PL) با 20% و عناصر ایرانی- تورانی (IT) با 19/16% به خود اختصاص داده بودند. در بررسی مقایسه‌ای سه تالاب‌ مشخص شد که به لحاظ شکل&lrm;زیستی، تروفیت‌ها در هر سه تالاب غالب‌ترین شکل زیستی را دارند پس از تروفیت‌ها، همی‌کریپتوفیت‌ها در ردۀ بعدی قرار می گیرند. به لحاظ پراکنش جغرافیایی نیز عناصر دو یا چند ناحیه ای در هر سه تالاب بیشترین درصد فلور را تشکیل می‌دهند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  257 - معرفی فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان منطقه هرارون استان کرمان
  سید محمد علی وکیلی شهربابکی
  منطقه هرارون با وسعت حدود 13000هکتار و ارتفاع متوسط 2044 متر از سطح دریا، در جنوب شهرستان بافت استان کرمان قرار دارد. هدف از این تحقیق، شناسایی و معرفی فلور منطقه بوده است. این ناحیه شامل 112 گونه گیاهی (3بازدانه، 7تک لپه و102دولپه) می باشد که متعلق به 33 تیره و 89 جنس چکیده کامل

  منطقه هرارون با وسعت حدود 13000هکتار و ارتفاع متوسط 2044 متر از سطح دریا، در جنوب شهرستان بافت استان کرمان قرار دارد. هدف از این تحقیق، شناسایی و معرفی فلور منطقه بوده است. این ناحیه شامل 112 گونه گیاهی (3بازدانه، 7تک لپه و102دولپه) می باشد که متعلق به 33 تیره و 89 جنس است. مهمترین تیره های گیاهی به ترتیب تعداد شامل: Asteracea با 15 گونه، Lamiaceae با 15 گونه، Papilonaceae با 13گونه، Rosaceae با 8گونه و Geramineaeبا 6گونه می باشند. شکل زیستی عمده منطقه، به صورت همی کریپتوفیت با%47/29، تروفیت با%67/27، کامفیت با %64/11، فانروفیت با %6/11، ژئوفیت با %6/11 وکریپتوفیت با %14/7 می باشد. از لحاظ عناصر رویشی منطقه% 17/65 ایرانی- تورانی، % 5/12 ایرانی تورانی صحرا سندی، % 05/8 صحرای سندی، % 25/6 مدیترانه ای، % 57/3 جهان وطنی و %46/4 مربوط به منطقه هیرکانی می باشد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  258 - مطالعه فلوریستیک منطقه وارک خرم‌آباد (استان لرستان)
  فاطمه پورفلاحی غلامحسن ویسکرمی
  چکیده منطقه وارک با مساحت 2000 هکتار در جنوب‌غربی خرم‌آباد واقع شده است. حداقل ارتفاع 1190 متر و حداکثر ارتفاع 1990 متر از سطح دریا می باشد. مطالعات انجام شده نشان داد که در منطقه مورد مطالعه 49 خانواده، 156 سرده و 254 گونه گیاهی وجود دارد. از مهم ترین خانواده های منطق چکیده کامل

  چکیده منطقه وارک با مساحت 2000 هکتار در جنوب‌غربی خرم‌آباد واقع شده است. حداقل ارتفاع 1190 متر و حداکثر ارتفاع 1990 متر از سطح دریا می باشد. مطالعات انجام شده نشان داد که در منطقه مورد مطالعه 49 خانواده، 156 سرده و 254 گونه گیاهی وجود دارد. از مهم ترین خانواده های منطقه می توان خانوادهFabaceae(33 گونه) و Lamiaceae(27 گونه) را نام برد. تروفیت ها (47 درصد)، ژئوفیت ها (26 درصد)، کاموفیت ها (12 درصد)، همی‌کریپتوفیت ها (10 درصد) و فانروفیت ها (5 درصد) مهم‌ترین گروه‌های ساختاری طیف زیستی منطقه به روش رانکایر بودند. از نظر عناصر رویشی منطقه، 43 درصد ایرانی &ndash; تورانی ، 23 درصد مدیترانه‌ای و ایرانی&ndash; تورانی و 17 درصد چند منطقه‌ای (ایرانی - تورانی، مدیترانه‌ای و اروپا &ndash; سیبری) و 5 درصد عنصر جهانی می باشند. هدف از این تحقیق، شناسایی گونه‌های گیاهی منطقه وارک در شهرستان خرم‌آباد بوده است پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  259 - بررسی میزان فلاونویید نارنجین، هسپریدین و برخی مواد ثانویه در برگ و میوه پرتقال رقم تامسون (Citrus sinensis Var. thampson) تحت تاثیر جهت جغرافیایی تاج درخت در استان گلستان
  سعید دانش خدایار همتی صادق آتشی
  10.30495/iper.2022.679555
  پرتقال تامسون (Citrus sinensis Var. thampson) درختی است که از برگ، گل، میوه و ضایعات پوست میوه ی آن در صنایع مختلف بویژه آرایشی، بهداشتی و صنایع غذایی استفاده می گردد. به منظور بررسی میزان برخی مواد ثانویه در برگ و میوه پرتقال (رقم تامسون) آزمایشی به صورت فاکتوریل در قا چکیده کامل

  پرتقال تامسون (Citrus sinensis Var. thampson) درختی است که از برگ، گل، میوه و ضایعات پوست میوه ی آن در صنایع مختلف بویژه آرایشی، بهداشتی و صنایع غذایی استفاده می گردد. به منظور بررسی میزان برخی مواد ثانویه در برگ و میوه پرتقال (رقم تامسون) آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام گردید. نمونه برداری برگ و میوه، از باغات پرتقال شهرستان بندرگز که در فاصله 42 کیلومتری غرب گرگان واقع میباشد، انجام پذیرفت. تیمارهای تحقیق عبارت بود از چهار جهت جغرافیایی تاج درخت (شمال، جنوب، مشرق و مغرب) و اندام های برگ و میوه درخت. متغیرهای مورد اندازه گیری شامل، میزان فنل کل، فلاونویید کل، فعالیت آنتی اکسیدانی، قند محلول کل و فلاونوئیدهای نارنجین و هسپریدین بودند که بوسیله دستگاه های اسپکتروفتومتر و HPLC مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج اثرات متقابل نشان داد حداکثر میزان قند محلول کل(19 درصد)، فعالیت آنتی اکسیدانت کل(18 درصد) و فلاونوئید کل(79/25 درصد) مربوط جهت جغرافیایی شرق در میوه بود. بالاترین مقدار فلاونوییدهای نارنجین(75/34 درصد) و هسپریدین(50 درصد) مربوط به جهت جنوب در میوه می باشد. همچنین بیشترین میزان فنل کل(23درصد) مربوط جهت جغرافیایی غرب و میوه بوده است. با توجه به نتایج حاصل از این آزمایش مشخص شد که جهت جغرافیایی جنوب و مشرق بیشترین تاثیر را بر صفات بیوشیمیایی و اندام میوه داشتند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  260 - معرفی فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان منطقه ندوشن (استان یزد)
  علی میرحسینی عباس زارع زاده ناصر باغستانی میبد مهدی سلطانی گرد فرامرزی
  منطقه ندوشن بخشی از شهرستان صدوق به وسعت 109400هکتاراست که در فاصله80 کیلومتری غرب شهر یزد قرار دارد. از نظر موقعیت جغرافیایی در محدوده 46 و 31 تا 15و32 عرض شمالی و 24 و 52 تا 47 و 53 طول شرقی قراردارد. حداقل و حداکثر ارتفاع منطقه از سطح دریا 1529 و3260 متر می‌باشد. میز چکیده کامل

  منطقه ندوشن بخشی از شهرستان صدوق به وسعت 109400هکتاراست که در فاصله80 کیلومتری غرب شهر یزد قرار دارد. از نظر موقعیت جغرافیایی در محدوده 46 و 31 تا 15و32 عرض شمالی و 24 و 52 تا 47 و 53 طول شرقی قراردارد. حداقل و حداکثر ارتفاع منطقه از سطح دریا 1529 و3260 متر می‌باشد. میزان متوسط بارندگی سالیانه منطقه بین 109 تا 220 میلیمتراست که درارتفاعات بیشتر به صورت برف می‌باشد. بررسی به عمل آمده (1385-1375) نشان داد که در منطقه مورد مطالعه 282 گونه گیاهی متعلق به 204 جنس و 48 تیره وجود دارد. بیشترین تعداد گونه‌ها، به ترتیب مربوط به تیره‌های Asteraceae با 44 گونه (6/15 درصد)، Papilionaceae با 27 گونه (57/9 درصد)، Brassicaceae با 25 گونه (86/8 درصد) و Lamiaceae با 24 گونه (51/8 درصد) است. بررسی اشکال زیستی گیاهان به روش رونکیه نشان داد که همی کریپتوفیتها با 94/37 درصد (107 گونه) فراوانترین شکل زیستی هستند. شکل‌های زیستی تروفیت با 72/28 درصد (81 گونه) و کامفیت با 31/16 درصد (46 گونه) در درجه بعدی قرار دارند. پراکنش جغرافیایی گیاهان منطقه نشان می‌دهد که 47/74 درصد گونه‌ها (210 گونه) به ناحیه ایرانی ـ تورانی تعلق دارند. سایرگونه‌ها علاوه بر ناحیه ایرانی ـ تورانی در نواحی رویشی دیگر نیز پراکنش دارند. از 282 گونه فلور منطقه 55 گونه (5/19 درصد) گیاه دارویی، 32 گونه (35/11 درصد) انحصاری ایران و 3 گونه انحصاری یزد هستند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  261 - آمایش سرزمینی با توسعه استفاده از انرژی‌های پایدار در مکان یابی نیروگاه خورشیدی (مطالعه موردی: اُستان مازندران)
  رضا لحمیان
  استفاده از انرژی‌های پایدار به خصوص انرژی خورشیدی می‌تواند بهترین گزینه‌ برای تامین انرژی باشد. گام اول برای توسعه استفاده از انرژی خورشیدی پتانسیل سنجی و بعد از آن مکان یابی نواحی که دیگر شرایط احداث نیروگاه را دارا باشند، است. استان مازندران پتانسیل مطلوبی جهت بهره بر چکیده کامل

  استفاده از انرژی‌های پایدار به خصوص انرژی خورشیدی می‌تواند بهترین گزینه‌ برای تامین انرژی باشد. گام اول برای توسعه استفاده از انرژی خورشیدی پتانسیل سنجی و بعد از آن مکان یابی نواحی که دیگر شرایط احداث نیروگاه را دارا باشند، است. استان مازندران پتانسیل مطلوبی جهت بهره برداری از انرژی خورشیدی دارد. در این تحقیق معیارهای ساعات آفتابی، شیب، فاصله از مناطق جمعیتی، فاصله از راه‌ها، فاصله از خطوط انتقال نیرو، کاربری اراضی و لایه محدودیت‌ها معیارهای لازم جهت مکان یابی نیروگاه در نظر گرفته شده است. به طور کلی یافتن مکان یا مکان های مناسب در هر زمینه ای اهمیت فراوانی دارد به طوریکه طیف وسیعی از تحقیقات را به خود معطوف ساخته است، این مهم در غالب سامانه اطلاعات مکانی تا حد زیادی دست یافتنی شده است. روش این پژوهش توصیفی-تحلیلی و برای بررسی موضوع از سامانه اطلاعات مکانی(GIS) و فرآیند تحلیل شبکه ای(ANP) استفاده شده، فرآیند تحلیل شبکه ای یکی از تکنیکهای تصمیم گیری چند معیاره است که در مجموعه مدل های جبرانی قرار می گیرد و تمامی تعاملات و روابط میان سطوح تصمیم گیری را در ساختار شبکه ای می تواند در نظر گیرد اما از آنجا که تحلیل شبکه کمتر برای تعیین اولویت نهائی گزینه ها استفاده می شود از روش پیچیده تری مانند تکنیک تاپسیس استفاده گردید. بعد از تهیه لایه های مورد نیاز و طبقه بندی مجدد ، مکان های امکان پذیر در منطقه مورد مطالعه تعیین گردید. به منظور ارزیابی، نتیجه تاپسیس با سه فاکتور اصلی جمعیت، نزدیکی به خطوط انتقال نیرو و نزدیکی به راه مورد بررسی قرار گرفت. ارزیابی نشان داد که روش تاپسیس انطباق بالایی با گزینه‌های ایده آل سه معیار فوق دارد. سرانجام مشخص گردید که در حدود 960/4771 کیلومتر مربع از مساحت اُستان مازندران، امکان احداث نیروگاه خورشیدی وجود دارد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  262 - پهنه‌بندی خطر زلزله با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: کلان‌شهر تبریز )
  حجت اله پاشاپور رامین قربانی ابراهیم فرهادی عباس درودی نیا
  کشور ایران از کشورهای خطرپذیر در زمینة بلایای طبیعی به‌ویژه زلزله است. قرارگیری بر روی کمربند کوهزایی آلپ‌ ـ هیمالیا و وجود فرآیندهای فعال زمین‌شناسی و صفحه‌ای، زلزله را به‌عنوان یک خطر بالقوه مطرح ساخته است. در این میان، استقرار بیشتر جمعیت ایران در کلان‌شهرها لزوم ایم چکیده کامل

  کشور ایران از کشورهای خطرپذیر در زمینة بلایای طبیعی به‌ویژه زلزله است. قرارگیری بر روی کمربند کوهزایی آلپ‌ ـ هیمالیا و وجود فرآیندهای فعال زمین‌شناسی و صفحه‌ای، زلزله را به‌عنوان یک خطر بالقوه مطرح ساخته است. در این میان، استقرار بیشتر جمعیت ایران در کلان‌شهرها لزوم ایمنی هرچه بیشتر فضاهای شهری را مطرح ساخته است. یکی از فضاهای شهری بسیار مهم در این رابطه کلان‌شهر تبریز است. قرارگیری این شهر بر روی گسل‌های فعال منطقه به‌ویژه گسل تبریز لزوم اتخاذ رویکردهای ایمنی شهرسازی را مطرح می‌سازد. این مقاله از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی ـ تحلیلی است. برای انجام این پژوهش از فرآیند تحلیل سلسله‌مراتبی و نرم‌افزار Arc GIS استفاده‌شده است. در این راستا 12 معیار در دو بخش طبیعی و انسانی مشخص و پردازش شدند و نقشه خطرپذیری زلزله تهیه شد. نتایج نشان می‌دهد مناطق مرکزی، غرب و جنوب غربی با مساحت 6/13969 هکتار (بیش از نیمی از مساحت شهر) یعنی 3/59 درصد این شهر در پهنه لرزه‌خیزی با ریسک بسیار بالا و بالا قرار دارند و کاملاً مستعد زلزله هستند و تنها بخش‌های شمالی این شهر به‌صورت منفرد مصون از زلزله است؛ اما با توجه به آن‌که عمق و دامنه زلزله محدود به حریم خاصی نیست، طبیعتاً رخداد زلزله در این شهر مناطق شمالی را نیز در بر خواهد گرفت. از این‌ رو التزام به قوانین و مقررات ساخت‌وساز، مکان‌یابی توسعه شهری، فضاهای زیست و فعالیت در این کلان‌شهر اهمیت ویژه‌ای می‌یابد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  263 - مکان یابی چند معیاره کاربری فضاهای سبز با استفاده از روش تحلیل مناسبت کاربری زمین(مورد مطالعه: شهر اراک)
  عنایت الله محقق نسب مهین نسترن محمود محمدی
  کاربری زمین شهری و موقعیت مکانی آن همواره از موضوعات مورد توجه صاحب‌نظران شهر و شهرسازی بوده است. به طوری که صاحب‌نظران همواره سعی داشته اند، به بستر و محیط پیرامونی، همجواری‌ها، سازگاری ها و ناسازگاری-ها، مطلوبیت و دیگر عوامل در مکانیابی کاربری‌های شهری توجه داشته باشن چکیده کامل

  کاربری زمین شهری و موقعیت مکانی آن همواره از موضوعات مورد توجه صاحب‌نظران شهر و شهرسازی بوده است. به طوری که صاحب‌نظران همواره سعی داشته اند، به بستر و محیط پیرامونی، همجواری‌ها، سازگاری ها و ناسازگاری-ها، مطلوبیت و دیگر عوامل در مکانیابی کاربری‌های شهری توجه داشته باشند. با ورود به عصر کامپیوتر و گسترش سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی امکان توجه به این عوامل و تاثیرگذاری آ‌ن‌ها در فرایند طراحی برنامه بیش از پیش شده است. در این راستا و در جهت تحقق بخشی به توجه به این عوامل در طراحی برنامه، تحقیق حاضر سعی در پاسخ‌گویی به سوال ذیل دارد؛ از میان زمین‌های با قابلیت توسعه در شهر اراک، کدامیک برای استفاده به منظور کاربری سبز مناسب‌تر می‌باشند؟ در این مقاله که از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی-تحلیلی است از فنون تحلیل مناسبت کاربری زمین، ترکیب خطی و دلفی استفاده شده است. یافته های این مقاله که از همپوشانی داده های رقومی(نقشه‌های تحلیلی سازگاری، ارزش زمین، مالکیت زمین، شعاع عملکردی، همجواری با محورهای ارتباطی، پدافند غیرعامل و مدیریت بحران و عوامل طبیعی و جغرافیایی) شهر اراک بدست آمده است، نشان می‌دهد که کدامیک از زمین‌های با قابلیت توسعه در شهر اراک مناسبت بیشتری برای استفاده به منظور کاربری‌های سبز دارند. همچنین نتایج این مقاله نشان داد، تلفیق مکان یابی چند معیاره و فن هیئت منصفه‌ی دلفی می تواند به عنوان نظام پشتیبان تصمیم‌گیری تخصیص کاربری فضای سبز استفاده شود و نتایج قابل قبولی را ارائه دهد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  264 - مکان یابی بهینه فضای سبز شهری با استفاده ازمدل Logic Fuzzy و AHP، در محیط GIS ( نمونه موردی: شهر مشهد )
  داود حاتمی زهرا عربی اسماعیل رحمانی
  امروزه اهمیت و نقش فضای سبز شهری در حیات شهرها و پایداری آن ها و تأثیرات فیزیکی و طبیعی آن در سیستم شهری و بازدهی‌های مختلف اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی آن انکارناپذیر است؛ تا آنجا که کاربری فضای سبز در شهرها و سرانه‌ی آن یکی از مباحث اساسی در برنامه ریزی و مدیریت شهری چکیده کامل

  امروزه اهمیت و نقش فضای سبز شهری در حیات شهرها و پایداری آن ها و تأثیرات فیزیکی و طبیعی آن در سیستم شهری و بازدهی‌های مختلف اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی آن انکارناپذیر است؛ تا آنجا که کاربری فضای سبز در شهرها و سرانه‌ی آن یکی از مباحث اساسی در برنامه ریزی و مدیریت شهری تلقی می‌شود. فضای سبز شهری، از جمله کاربری‌هایی است که توزیع و پراکنش آن در سطح شهر اهمیت زیادی دارد. شهر مشهد، از جمله شهرهایی است که وضعیت کاربری فضای سبز آن مناسب نمی باشد؛ به طوری که بر اساس یافته ها، متوسط سرانه فضای سبز شهر مشهد51 / 5 ، متر مربع می باشد؛ که با استاندارد وزارت مسکن و شهرسازی که 12 متر مربع سرانه را پیشنهاد داده است، فاصله زیادی دارد. در عین حال توزیع فضایی آن نیز بسیار نامتعادل و نامتناسب می باشد. چنانکه سرانه فضای سبز منطقه ثامن 2 / 1 ، متر مربع ، و سرانه منطقه هفت 21 متر مربع می باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف نظری -کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی- تحلیلی است، نشان می دهد که برخلاف استانداردهای ملی و بین المللی ارایه شده برای سرانه فضای سبز، در این شهر سرانه فضای سبز بسیار پایین و توزیع فضایی آن در مناطق دوازده گانه شهر مشهد نیز متعادل نیست و در این زمینه با نارسایی شدید مواجه است. در این پژوهش برای تجزیه و تحلیل لایه های مورنیاز جهت تعیین مکان بهینه فضای سبز از مدلLogic Fuzzy، AHP و میانگین نزدیک ترین همسایه استفاده و برای انجام این عملیات از نرم افزار ARC/GIS و Expert choice بهره گرفته شده است. نتایج پژوهش بیانگر این می باشد که توزیع فضایی فضای سبز خوشه ای می باشد، که نتیجه تمرکز خدمات در یک قسمت از شهر است.در نهایت نقشه حاصل از تلفیق لایه های اطلاعاتی، زمین های شهر را برای انتخاب مکان های مناسب برای فضای سبز شهری را در پنج طیف خیلی خوب، خوب، متوسط، ضعیف و خیلی ضعیف اولویت بندی کرده ایم. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  265 - مکان‌یابی کتابخانه‌های عمومی شهر سقز با استفاده از سامانة اطلاعات جغرافیایی (ساج)
  ماجد هاشمی آزاد اصغری حیدر رحمتی
  دسترسی آسان به کتابخانه های عمومی یکی از کلیدهای اصلی در ارائۀ موفقیت آمیز خدمات کتابخانه ی عمومی است. خدمات با کیفیت عالی برای کسانی که دسترسی به آن خدمات را ندارند بی ارزش خواهد بود. دسترسی به خدمات باید به گونه ای سازمان دهی شود که راحتی و سهولت برای استفاده کنندگان چکیده کامل

  دسترسی آسان به کتابخانه های عمومی یکی از کلیدهای اصلی در ارائۀ موفقیت آمیز خدمات کتابخانه ی عمومی است. خدمات با کیفیت عالی برای کسانی که دسترسی به آن خدمات را ندارند بی ارزش خواهد بود. دسترسی به خدمات باید به گونه ای سازمان دهی شود که راحتی و سهولت برای استفاده کنندگان بالفعل و بالقوه را به حداکثر برساند بنابراین مکان یابی صحیح عناصر و خدمات شهری در شهرها با استفاده از فناوری سیستم اطلاعات جغرافیای بدون شک حرکتی در جهت تحقق اهداف برنامه ریزی شهری است. در پژوهش حاضر پس از جمع آوری داده های پایه از تعداد کتابخانه های عمومی مورد نیاز و وضعیت استقرار کتابخانه های عمومی شهر سقز و تشکیل پایگاه اطلاعاتی در قالب دو معیار سازگاری و مرکزیت، در محیط سامانة اطلاعات جغرافیایی (ساج) بر اساس معیارهای تعیین شده، نقشه جداگانه تهیه و مورد ارزیابی قرارگرفته است در ادامه با ترکیب لایه های تهیه شده وضعیت کتابخانه های موجود مورد بررسی و نقشه نهایی موقعیت های مناسب برای احداث کتابخانه های جدید پیشنهاد گردید یافته های تحقیق نیز نشان داد که محدودیت عوامل طبیعی ( موقعیت کوهستانی و وجود رودخانه در مرکز شهر) از یک سو و عدم توجه به محل کاربری های سازگار و ناسازگار از سوی دیگر باعث شده است که کتابخانه های موجود از موقعیت مناسبی برخوردار نباشند. بنابراین با توجه به نقشه نهایی مناطق بهینه شهر سقز تاسیس کتابخانه های عمومی جدید به صورت اقماری پیشنهاد می شود. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  266 - نقش جغرافیای سیاسی ایران در دو جنگ جهانی قرن بیستم
  محمد گرشاسبی محمود سید
  یکی از مطرح ترین چالش های دنیای کهن و عصر مدرن رقابت بر سر منابع سرزمین های دور و نزدیک بوده است. رقابتی که به جنگ های تمام عیاری منجر می شد تا جانب فاتح جنگ بر همه مولفه های جغرافیای سیاسی یک اقلیم اعم از فضا، منابع اقتصادی و نیروی انسانی آن سیطره داشته باشد. پس از این چکیده کامل

  یکی از مطرح ترین چالش های دنیای کهن و عصر مدرن رقابت بر سر منابع سرزمین های دور و نزدیک بوده است. رقابتی که به جنگ های تمام عیاری منجر می شد تا جانب فاتح جنگ بر همه مولفه های جغرافیای سیاسی یک اقلیم اعم از فضا، منابع اقتصادی و نیروی انسانی آن سیطره داشته باشد. پس از این رو اقلیم ها نقش بارزی در آتش افروزی جنگ ها داشته و خواهند داشت. بررسی این موضوع از زاویه علم تاریخ و ژئوپلیتیک و انطباق آن با آنچه که بین سالهای 1914 تا 1945 بر سرزمین ایران رفت، محک و میزان قابل انعکاسی برای مقایسه و هدف گذاری در ارتباط با چگونگی ویژگیهای ژئوپلیتیک ایران با شروع دو جنگ جهانی بزرگ نیمه قرن بیستم مقابل پژوهشگر قرار می دهد. با نظر به اینکه علم ژئوپلیتیک مفهوم نسبتا جدیدی است و در چهارچوب علوم تاریخ، جغرافیا و سیاست قرار دارد و پس از پایان جنگ جهانی دوم و آغاز جنگ سرد و نیز خلق شدن مفاهیمی چون هارتلند و ریملند قوام بیشتری پیدا کرده است، بر اساس آن می توان ریشه بسیاری از جنگ های تاریخ خاصه جنگ های قرون 19 و 20 را مورد بررسی قرار داد. ژئوپلیتیک گرچه همه اقلیم های جهان را مورد مطالعه قرار می دهد، اما اقلیم هایی مانند ایران، مصر، شبه قاره هند، شبه جزیره ایبری، شبه جزیره بالکان و ... همواره از اهمیت بیشتری برخوردار هستند چرا که بیشترین تقابل های بشری در آنها روی داده است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  267 - جغرافیای تاریخی تالش از دوره صفویان تا عهدنامه ترکمنچای
  لاله عرفانی نمین رضا شعبانی سینا فروزش
  تالش سرزمینی در غرب دریای خزر است که عناصر ثابت قدم ایرانی از دیر باز در آن زیسته اند و از دیدگاه‌های تاریخی، اجتماعی، اقتصادی وجغرافیایی دارای شرایط غنی است. تقسیم این منطقه به دو قسمت تالش شمالی و جنوبی پس از عهدنامه ترکمنچای، مطالعه ی محدوده‌ی جغرافیای تاریخی آن قبل چکیده کامل

  تالش سرزمینی در غرب دریای خزر است که عناصر ثابت قدم ایرانی از دیر باز در آن زیسته اند و از دیدگاه‌های تاریخی، اجتماعی، اقتصادی وجغرافیایی دارای شرایط غنی است. تقسیم این منطقه به دو قسمت تالش شمالی و جنوبی پس از عهدنامه ترکمنچای، مطالعه ی محدوده‌ی جغرافیای تاریخی آن قبل از تقسیم را ضروری کرده است. در طول تاریخ، در این منطقه مذاهب گوناگونی رواج داشته که در مقایسه با سرزمین های همجوار خود حضور نسبتا پایدارتری داشته اند؛ بنابراین فرض بر این است که نوع ترکیب جمعیتی این منطقه در این امر دخیل بوده باشد. این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی به دنبال پاسخ به این سوال است که جغرافیای تاریخی تالش قبل از تقسیم آن چگونه بوده و آیا ویژگی های تاریخی و انسانی آن می تواند متاثّر از عوامل جغرافیایی باشد؟ یافته های به دست آمده بیانگر این واقعیت است که سخت کوشی تالشیان واصالت زبان، مذهب و فرهنگ آنها تا حدود زیادی متاثر از شرایط جغرافیایی و اقتصادی منطقه بوده است؛ از طرفی قرار گرفتن تالش در مسیر گیلان به آذربایجان، قفقاز و روسیه، ارتباط تاریخی با فراز و فرودهای مختلف میان حکومت‌های هم جوار ایجاد کرده است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  268 - سیر تحولات جغرافیای تاریخی شهر آمل از صدر اسلام تا انتهای دوران قاجار با اتکا به شواهد باستان شناختی و منابع مکتوب تاریخی
  مریم بطحایی محمد اسماعیل اسمعیلی جلودار محمد مرتضایی
  چکیدهآمل یکی از شهرهای قدیمی و مهم طبرستان از پیش از اسلام تا به امروز می باشد، که به دلیل قرارگیری برراه‌های ارتباطی و موقعیت جغرافیایی مناسب نقشی کلیدی در تحولات سیاسی، اقتصادی و مناسبات فرهنگی شمال ایران ایفا نموده است. با وجود این که منابع مکتوب، اطلاعات ارزشمندی از چکیده کامل

  چکیدهآمل یکی از شهرهای قدیمی و مهم طبرستان از پیش از اسلام تا به امروز می باشد، که به دلیل قرارگیری برراه‌های ارتباطی و موقعیت جغرافیایی مناسب نقشی کلیدی در تحولات سیاسی، اقتصادی و مناسبات فرهنگی شمال ایران ایفا نموده است. با وجود این که منابع مکتوب، اطلاعات ارزشمندی از این شهر ارائه می‌دهند، سوالات زیادی درباره تاثیر وقایع تاریخی و سیاسی بر توسعه و تغییرات در ادوار مختلف باقی‌مانده است. در پاسخ به این سوالات نگارندگان مصمم شدند تا ضمن بهره‌گیری از منابع مکتوب، روند شکل‌گیری و تحولات آن را مشخص و مورد تجزیه و تحلیل قرار دهند. موضوع مطالعاتی پژوهش حاضر، تحولات جغرافیای تاریخی شهر آمل از صدر اسلام تا انتهای دوره قاجار می‌باشد. هدف این پژوهش، شناخت و بررسی تحولات از طریق بررسی متون ثبت شده مورخین و جهانگردان است. اصلی‌ترین پرسش مطرح شده، رویدادهای اثرگذار بعد از ورود اسلام به آمل چه بوده و جغرافیای تاریخی مکتوب شامل چه بخش‌هایی است. مقاله پیش رو در بر دارنده اسناد، مدارک و متون از صدر اسلام تا انتهای دوره قاجار است. روش تحقیقی این مقاله تاریخی-توصیفی-تطبیقی است. از مهم‌ترین نتایج بدست آمده، ورود اسلام در مورخه 30 ه.ق ، فراز و نشیب تا حمله مغولان و تیمور ، اهمیت جغرافیایی و مذهبی در دوره صفوی ، مرکز تجارت و ساخت و ساز ادوات جنگی در دوره افشاریه و زندیه و جایگاه ویژه در دوره قاجار می‌باشد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  269 - جغرافیای ‌تاریخی شمال آذربایجان و قفقاز بر پایۀ منابع عصر صفوی( 851-907ق/1455-1501م.)
  شهرام پناهی خیاوی
  وقایع‌نگاران عصر صفوی در خلال‌ نیمۀ دوم قرن نهم الی دهم هجری /پانزدهم تا شانزدهم میلادی، اقدامات نظامی مشایخ متأخر خاندان صفوی در نواحی آذربایجانِ ‌ِشمالی و برخی مناطق قفقاز را به ثبت رسانده‌اند. به اتکاء همین اطلاعات، نمونه‌هایی هر‌چند‌مجمل از مسائل مرتبط با مردم‌شناسی چکیده کامل

  وقایع‌نگاران عصر صفوی در خلال‌ نیمۀ دوم قرن نهم الی دهم هجری /پانزدهم تا شانزدهم میلادی، اقدامات نظامی مشایخ متأخر خاندان صفوی در نواحی آذربایجانِ ‌ِشمالی و برخی مناطق قفقاز را به ثبت رسانده‌اند. به اتکاء همین اطلاعات، نمونه‌هایی هر‌چند‌مجمل از مسائل مرتبط با مردم‌شناسی و جغرافیای‌ تاریخی نواحیِ یاد‌ شده به دست می‌آید. با این وصف، سؤال هرچند سادۀ پژوهش حاضر، عبارتست از اینکه: اظهارات مورخان صفوی، چه مباحثی را در حوزه جغرافیایِ ‌سیاسی و انسانی شمالِ آذربایجان و قفقاز معلوم می‌دارد؟ پرسش یاد‌‌شده ما را به این فرضیه رهنمون می سازد که: عامل جغرافیایی، نقشی تاثیر‌گذار بر حوادث تاریخی آن دوران داشته و به‌تبع اقدام‌ها و چالش‌های پیش‌روی مشایخ صفوی، مسالکِ مورد ‌نظر آنان در آذربایجان و قفقاز، محل کنجکاوی و مداقۀ تیزبینانه مورخان قرار‌گرفته‌ است. امّا، یافتۀ اصلی تحقیق، بیانگر دو نکتۀ اساسی است: اولاً؛ اطلاعات ارائه‌شده با ویژگی‌های کنونی شمالِ آذربایجان و قفقاز همخوانی قابل‌قبولی دارد. ثانیاً؛ از نقطه‌نظر مورخان مذکور، توزیعِ جغرافیایی مناطق صرفاً به‌دلیل معرفی نقش‌های مواصلاتی آن حائز اهمیت بوده و لذا، این دانستنی‌ها تنها بخش کوچکی از مجهولات ما نسبت به آن دوران را پاسخ می‌دهد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  270 - بررسی بازتاب گسترش تشیع در خراسان و تأثیر آن بر مقبره علی بن موسی‌الرضا (ع) در منابع جغرافیایی و تاریخی از قرن سوم تا اواخر دوره تیموریان
  یوسف ظهوریان اردشیر اسد بیگی شهربانو دلبری علی رضا روحی
  مدفن امام هشتم شیعیان علی بن موسی‌الرضا (ع) در دیار خراسان موجب گردید تا شیعیان و محبین خاندان اهل‌بیت‌(ع) در این ناحیه مسکن گزینند و خراسان مرکزی برای گسترش تشیع امامیه و نشر عقاید شیعیان در ایران گردد. حضور آنان در کنار بقعه متبرکه علی بن موسی‌الرضا (ع) موجب شد تا این چکیده کامل

  مدفن امام هشتم شیعیان علی بن موسی‌الرضا (ع) در دیار خراسان موجب گردید تا شیعیان و محبین خاندان اهل‌بیت‌(ع) در این ناحیه مسکن گزینند و خراسان مرکزی برای گسترش تشیع امامیه و نشر عقاید شیعیان در ایران گردد. حضور آنان در کنار بقعه متبرکه علی بن موسی‌الرضا (ع) موجب شد تا این بقعه شریفه در طول دوره‌های زمانی دستخوش تغییر و تحول در بنا و تزئینات گردد. روش این جستار به‌صورت توصیفی- تحلیلی هست. پرسش اصلی این تحقیق مبنی بر این مطلب است که گسترش تشیع امامیه چه تأثیری بر بقعه متبرکه علی بن موسی‌الرضا (ع) گذاشته است و این تأثیر در کتب جغرافی‌نگاران و مورخین چگونه بازتاب یافته است. نتایج این بررسی نشان می‌دهد که در دوره‌های اولیه مورخین و جغرافی‌دانان تنها به ذکر محل دفن پرداخته‌اند اما در ادوار بعد با حضور شیعیان و اقدامات آنان در جهت گسترش بقعه این امر مورد توجه جغرافی‌دانان و مورخین قرار گرفت و در باب تزئینات و ساختار بنای بقعه سخنانی ذکر شده است، برخی حتی پا را فراتر نهاده و با جزئیات به ذکر نام بانیان و اقدامات آنان در جهت تغییر در تزئینات و ساختار بنا پرداخته‌اند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  271 - جغرافیای تاریخی خوزستان تا پیش از ورود اسلام به ایران
  شریف مبادری کیوان لولویی امیر تیمور رفیعی حمیدرضا جدیدی
  ولایت خوزستان از جمله ولایات با‌اهمیّت ایران بوده که چه بعد و چه قبل از ورود اسلام از اهمیّت ویژه‌ای برخوردار بوده است. در این میان موقعیّت ویژه آن در طی قرن‌ها مهاجرت اقوام گوناگون به آن را در پی داشته‌است. این ایالت که در عصر ساسانیان جزو قلمروی آنان بود در عصر خلیفه چکیده کامل

  ولایت خوزستان از جمله ولایات با‌اهمیّت ایران بوده که چه بعد و چه قبل از ورود اسلام از اهمیّت ویژه‌ای برخوردار بوده است. در این میان موقعیّت ویژه آن در طی قرن‌ها مهاجرت اقوام گوناگون به آن را در پی داشته‌است. این ایالت که در عصر ساسانیان جزو قلمروی آنان بود در عصر خلیفه دوّم توسّط مسلمانان فتح گشت و به مثابه آن مهاجرت اعراب فاتح، سکونت و تغییرات اجتماعی ویژه‌ای را در این ایالت بدنبال داشت. نظر به موقعیّت استراتژیک، منابع، شرایط جغرافیایی، مرکزیت ویژه جایگاهی برای سکونت اقوام گوناگون در طی اعصار و قرون گشت و گذرگاهی برای حمل‌و‌نقل کالای بازرگانان و همچنین راهی برای عبور‌و‌ مرور مردم عادی به شمار می‌آمد. از جمله مصب، عراق، اصفهان ، فارس و لرستان بود. حضور اقوام با مذاهب و قومیّت‌های گوناگون نشان از اهمیّت ویژه و درخور این ایالت دارد که از نام‌های که در طی سالیان بر آن اطلاق می‌گردیده آشکار است. در این مقاله برآنیم تا با اشاره به موقعیّت اقلیمی خوزستان و اشاره به وجه تسمیه خوزستان به معرفی این ایالت تا پیش ورود اسلام و به ویژه جغرافیای تاریخی این ایالت مهم بپردازیم. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  272 - مکان‌یابی شهرهای قرارگرفته برسر شاهراه خراسان در کرمانشاهان (محور ساسانی قصر شیرین- کرمانشاه)
  صبا غلامی رضا مهرآفرین رسول موسوی حاجی
  جغرافیای تاریخی روشی علمی برای مطالعات محوطه‌های باستانی، جای یابی شهرها و محوطه‌ها، است. جغرافیای تاریخی عوامل جغرافیایی را در طول تاریخ بررسی می‌کند. غرب ایران در طول تاریخ به‌واسطه موقعیت استراتژیک و همسایگی با عراق و فاصله کم با تیسفون همواره مورد اهمیت و توجه بوده چکیده کامل

  جغرافیای تاریخی روشی علمی برای مطالعات محوطه‌های باستانی، جای یابی شهرها و محوطه‌ها، است. جغرافیای تاریخی عوامل جغرافیایی را در طول تاریخ بررسی می‌کند. غرب ایران در طول تاریخ به‌واسطه موقعیت استراتژیک و همسایگی با عراق و فاصله کم با تیسفون همواره مورد اهمیت و توجه بوده است جاده قصر شیرین-کرمانشاه دارای ارزش تاریخی و تجاری است، این جاده به‌عنوان بخشی از شاه‌راه تجاری خراسان آسیای غربی را به آسیای شرقی وصل می‌کند. کرمانشاه دومین استانی است که بیشترین آثار ازدوره ساسانی را دارا است، مسیر تجاری راه خراسان با گذر از قصر شیرین و کرمانشاه از ایران می‌گذرد امروزه بخشی از آن‌که منطبق با جاده‌ای است که از عراق به سمت کرمانشاه می‌رود. بانام محور ساسانی قصر شیرین &ndash; کرمانشاه شناخته می‌شود، حدفاصل شهر قصر شیرین تا کرمانشاه شهرهای سرپل ذهاب، کرند، اسلام‌آباد غرب و ماهیدشت قرار دارد، این شهرها و روستاهای اطراف آن هرکدام آثار تاریخی متعلق به دوران‌های تاریخی، اشکانی، ساسانی و پس از ساسانی را دارا است. این مسیر باستانی هنوز مورداستفاده و اهمیت است. در دوران اشکانی و ساسانی با توجه به نقش واسطه‌گری تجاری از این مسیر استفاده‌شده است، در دوران اسلامی این منطقه بخشی از ایالت جبال بود. اهمیت تجارت در این مسیر باعث ایجاد شهرهای مهم و پویا شده است. این جاده همواره موردتوجه سیاحان و جغرافیا نویسان بوده است. در این مقاله جغرافیای تاریخی منطقه در دوران اشکانی، ساسانی و دوران اسلامی موردمطالعه قرارگرفته است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  273 - جایگاه جغرافیای طبیعی، سیاسی و نظامی تبرستان در تاریخ‌نگاری سیّدظهیرالدین مرعشی
  سیدضیاءالدین عمادی سینا فروزش رضا شعبانی
  جغرافیای تاریخی به عنوان یک علم دربرگیرنده دو دانش جغرافیا و تاریخ است و تاریخ علم بررسی زندگی انسان هاست که در بستر جغرافیا تحقق می‌یابد. تاریخ‌نگاری محلی دارای جنبه‌های محلی بوده و با نگاه جزئی و دقیق‌تری به بررسی گذشته دور و نزدیک منطقه جغرافیائی موردنظر می‌پردازد. ت چکیده کامل

  جغرافیای تاریخی به عنوان یک علم دربرگیرنده دو دانش جغرافیا و تاریخ است و تاریخ علم بررسی زندگی انسان هاست که در بستر جغرافیا تحقق می‌یابد. تاریخ‌نگاری محلی دارای جنبه‌های محلی بوده و با نگاه جزئی و دقیق‌تری به بررسی گذشته دور و نزدیک منطقه جغرافیائی موردنظر می‌پردازد. تاریخ‌نگار بازتاب‌دهنده نوع نگرش و تفکر خود و یک قوم و ملت نسبت به محیط اطراف خود و جامعه پیرامونی آن است . هدف این پژوهش، واکاوی جایگاه ابعاد گوناگون جغرافیایی در تاریخ‌نگاری مرعشی است. مرعشی، حوادث و رویدادهای تاریخی و اجتماعی را در بستر جغرافیایی روایت می‌کند که خود شاهد و ناظر آن بوده است. تأثیرات متقابل انسان و جغرافیا و نیز ارتباط بین بینش و نگرش مورخ و فهم تاریخی او بحث اصلی پژوهش حاضر است. مساله اصلی پژوهش حاضر این است که چرا سیدظهیرالدین مرعشی در تاریخنگاری خود، از میان همه ابعاد جغرافیایی، صرفا به جغرافیای طبیعی، سیاسی و نظامی تبرستان، عنایت و التفات ویژه‌ای داشته است؟ در این تحقیق، فرضیه‌ای متصور نبوده و مسأله به صورت اکتشافی مورد پژوهش قرار گرفته است.موقعیت خاص جغرافیایی، استقلال اقتصادی و سیاسی، ناکامی‌های طولانی و مستمر مهاجمان ایرانی و انیرانی در فتح تبرستان و مأمن بودن آن برای پناهندگان سیاسی و مذهبی، مهم‌ترین عوامل توجه ویژه مرعشی به جغرافیای طبیعی، سیاسی و نظامی تبرستان در تاریخ‌نگاری محلی بوده است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  274 - تأثیر جغرافیای طبیعی و انسانی کرمانشاهان بر حوادث جنگ جهانی اول
  نصرالله پور محمدی املشی پوریا اسمعیلی
  در این پژوهش تأثیر جغرافیای طبیعی و انسانی کرمانشاهان بر حوادث جنگ جهانی اول بررسی می شود. با آغاز جنگجهانی اول در سال 1914م./ 1332ه.ق و با تشکیل دولت موقت ملی در کرمانشاهان و حمایت دول متحد از آنان وهمچنین وجود ایلات و عشایر کرد، در همان سالهای آغازین جنگ، ارتش روسیه و چکیده کامل

  در این پژوهش تأثیر جغرافیای طبیعی و انسانی کرمانشاهان بر حوادث جنگ جهانی اول بررسی می شود. با آغاز جنگجهانی اول در سال 1914م./ 1332ه.ق و با تشکیل دولت موقت ملی در کرمانشاهان و حمایت دول متحد از آنان وهمچنین وجود ایلات و عشایر کرد، در همان سالهای آغازین جنگ، ارتش روسیه و بریتانیا در غرب ایران تحت فشارقرار گرفتند و این بدان سبب بود که طوایف کرد به واسطه آشنایی با گذرگاهها و نقاط کوهستانی، آنان را در تنگنا قراردادند بویژه آنکه آلمانی ها و نیروهای عثمانی نیز از این شرایط بهره بردند. این مقاله با استفاده از روش پژوهش تاریخیمبتنی بر توصیف و تحلیل ابعاد مختلف موضوع را بررسی می نماید. یافته های اصلی نشان می دهد که این خطه کهن بهسبب شرایط اقلیمی خاص از قبیل کوهستانی بودن، تنوع آب و هوایی، وجود رودخانه های خروشان، دشت های وسیع،تنوع قومیتی و نیز در مسیر شاهراه بین النهرین &ndash; خراسان قرار داشتن، نقش بسزایی در تحولات سیاسی جنگ جهانی اولدر نقاط غربی ایران داشته است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  275 - تعرفه‌های بخشی و توزیع جغرافیایی صنایع پایین‌دستی کشاورزی: شواهدی از استان‌های ایران
  منصور اردشیری رضا مقدسی سعید یزدانی امیر محمدی نژاد
  هدف این مقاله ارزیابی اثر تعرفه‌های بخشی بر توزیع جغرافیایی صنایع پایین‌دستی کشاورزی در استان‌های ایران در چارچوب نظریه جغرافیای اقتصادی جدید است. بدین منظور از رهیافت میدلفارت- نارویک، اورمن و ونبلز (2000) استفاده شد که در آن چشم‌انداز توزیع مکانی فعالیت صنایع با توجه چکیده کامل

  هدف این مقاله ارزیابی اثر تعرفه‌های بخشی بر توزیع جغرافیایی صنایع پایین‌دستی کشاورزی در استان‌های ایران در چارچوب نظریه جغرافیای اقتصادی جدید است. بدین منظور از رهیافت میدلفارت- نارویک، اورمن و ونبلز (2000) استفاده شد که در آن چشم‌انداز توزیع مکانی فعالیت صنایع با توجه به تعاملات چند عاملی بین ویژگی‌های منطقه‌ای و صنعتی شکل می‌گیرد. مدل تحقیق با استفاده از اطلاعات صنعتی و منطقه‌ای 33 رسته صنعت در سطح کد 4 رقمی طبقه‌بندی (ISIC) برای صنایع پایین‌دستی کشاورزی 28 استان کشور در دوره‌ 93-1383 با روش اثرات ثابت برآورد شد. نتایج نشان داد تعرفه‌های بخشی بر الگوی مکان‌یابی صنعتی در صنایع پایین‌دستی کشاورزی ایران اثر معنا‌دار دارد؛ بدان معنا که اجرای سیاست‌های حمایتی سبب افزایش تجمع در برخی استان‌ها و شکل‌گیری الگوی هسته- پیرامون در ایران شده است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  276 - بررسی همگرایی دموکراسی در کشورهای در حال توسعه با استفاده از رهیافت اقتصادسنجی فضایی
  سید کمال صادقی محسن پورعبادللهان کویچ پرویز محمدزاده زهرا کریمی پروین علی مرادی افشار
  هدف مقاله بررسی تجربی همگرایی دموکراسی در کشورهای در حال ‌توسعه است. بدین منظور از رویکرد اقتصادسنجی فضایی و داده‌های پانل در دوره زمانی 1990- 2014 استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد مجاورت جغرافیاییکشورها اثر مثبت و معناداری بر دموکراسی دارد. به‌ طور متوسط افزایش سطح د چکیده کامل

  هدف مقاله بررسی تجربی همگرایی دموکراسی در کشورهای در حال ‌توسعه است. بدین منظور از رویکرد اقتصادسنجی فضایی و داده‌های پانل در دوره زمانی 1990- 2014 استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد مجاورت جغرافیاییکشورها اثر مثبت و معناداری بر دموکراسی دارد. به‌ طور متوسط افزایش سطح دموکراسی همسایگان جغرافیایی باعث 6 درصد افزایش دموکراسی می‌شودکه نشان‌دهنده تأثیرپذیری سیاسی کشورها از یکدیگر است. به ‌طور کلی، اثرات فضایی دموکراسی یا نظریه انتشار در کشورهای در حال ‌توسعه تائید می‌شود. بنابراین با توجه به نظریه انتشار و همگرایی دموکراسی، افزایش (یا کاهش) سطح دموکراسی در یک کشور می‌تواند باعثافزایش (یا کاهش) دموکراسی کشورهای مجاور شود. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  277 - تأثیر پدیده های جغرافیایی در نام گذاری روستاهای استان آذربایجان غربی
  علی بویر
  10.30495/irll.2020.675351
  جاینام‌ها مجموعۀ بزرگی از واژ‌ه‌ها هستند که در طول قرن‌ها برای نامیدن یک مکان پدیدآمده‌اند. در ایران نیز، بسیاری از روستاها و شهرها با تکیه بر نام پدیده‌های جغرافیایی مانند کوه‌ها، تپه‌ها، دشت‌ها، تنگه‌ها، درّه‌ها، رودها، چشمه‌ها، سیل و ... نام‌گذاری شده‌اند. شهرهای دما چکیده کامل

  جاینام‌ها مجموعۀ بزرگی از واژ‌ه‌ها هستند که در طول قرن‌ها برای نامیدن یک مکان پدیدآمده‌اند. در ایران نیز، بسیاری از روستاها و شهرها با تکیه بر نام پدیده‌های جغرافیایی مانند کوه‌ها، تپه‌ها، دشت‌ها، تنگه‌ها، درّه‌ها، رودها، چشمه‌ها، سیل و ... نام‌گذاری شده‌اند. شهرهای دماوند، ارومیه، میاندوآب و روستاهای سیل‌آباد، قره‌تپه، داش بلاغ و... نمونه‌های بارز این نوع نام‌گذاری‌ها در ایران‌اند. هدف این تحقیق، بررسی زمین جاینام‌ها و تأثیر پدیده‌های جغرافیایی در نام‌گذاری روستاهای استان آذربایجان غربی است. با دسته‌بندی منابع موثق محلی از نام‌ها و نیز با رجوع به منابع معتبری مثل بریتانیکا و ایرانیکا اسامی مورد نظر استخراج و مورد پژوهش قرار گرفته‌اند. نتیجۀ بررسی‌ها نشان می دهد که پدیده‌های جغرافیایی در منطقۀ آذربایجان غربی به طور چشمگیری در نام‌گذاری شهرها و روستاها مؤثر بوده است. در این بین، پدیده‌های جغرافیایی طبیعی مرتبط با پستی و بلندی؛ مثل کوه و درّه، مقیاس‌های مسطّح زمینی مانند دشت و موارد مرتبط با آب؛ مانند چشمه و رود، بیشتر از سایر موارد در نام‌گذاری روستاهای این منطقه اثرگذار بوده‌اند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  278 - ارزیابی و تحلیل شاخص اقلیم آسایش گردشگری استان آدربایجان شرقی با استفاده از شاخص‌های اقلیم گردشگری و دمای معادل فیزیولوژیک در GIS
  سکینه سجودی فیروز آقازاده فهیمه نقی زاده لیلا اخوان
  در این پژوهش با استفاده از شاخص اقلیم گردشگری (TCI) و شاخص دمای معادل فیزیولوژیک (PET) و داده‌های اقلیمی 13 ایستگاه سینوپتیک استان، شرایط آسایش استان در تمام طول سال تبیین گشته است. بدین صورت، ابتدا داده‌های اقلیمی مربوط به ایستگاه‌های مورد مطالعه از سازمان هواشناسی است چکیده کامل

  در این پژوهش با استفاده از شاخص اقلیم گردشگری (TCI) و شاخص دمای معادل فیزیولوژیک (PET) و داده‌های اقلیمی 13 ایستگاه سینوپتیک استان، شرایط آسایش استان در تمام طول سال تبیین گشته است. بدین صورت، ابتدا داده‌های اقلیمی مربوط به ایستگاه‌های مورد مطالعه از سازمان هواشناسی استان دریافت گردید، بعد از تجزیه و تحلیل و پردازش در محیط Excel و تهیه بانک اطلاعاتی برای هر یک از شاخص‌ها به تفکیک ماه‌های سال برای هر یک از ایستگاه‌ها محاسبه شد. سپس برای پیدا کردن شاخص TCI اطلاعات مربوط به این شاخص به نرم افزار TCI Calculator و شاخص PET به نرم افزار RayMan انتقال یافت، پس از آن با استفاده از تکنیک GIS نقشه‌های شاخص‌های مورد مطالعه برای هر یک از ماه‌های سال برای تمامی ایستگاه‌ها تهیه و ترسیم شد. نتایج حاصل از بررسی این شاخص‌ها نشان داد که شرایط آسایش گردشگری تمامی ایستگاه‌های مورد مطالعه در طول سال بر اساس شاخص TCI در ماههای ژانویه، فوریه، آوریل، ژوئیه، اوت، مارس، مه، اکتبر، نوامبر و دسامبر (با سه کلاسه ناچیز حاشیه‌ای، قابل قبول و خوب) بدترین شرایط را از نظر آسایشی به خود اختصاص دادند، بقیه ماه‌ها نیز (با سه کلاسه خیلی خوب، عالی و ایده آل) بهترین شرایط را از نظر آسایشی گردشگری به خود اختصاص دادند. بر اساس شاخص PET نیز ماه‌های ژوئن، ژوئیه، اوت، مه و سپتامبر دارای شرایط آسایش بهتری برای گردشگران انتخاب شدند، بقیه ماه‌های سال دارای بدترین شرایط آسایش برای گردشگران انتخاب شدند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  279 - Digital soil mapping of Maniyari Basin using Geospatial Techniques
  Dipak Bej Naresh Kumar Baghmar
  10.30495/jonass.2023.1967749.1058
  Background and objective:Remote sensing image data are often used as input in digital soil mapping (DSM). DSM nowadays is very popular rather than conventional soil maps it is an important tool in soil survey and sustainable agriculture planning. Spatial distribution of چکیده کامل

  Background and objective:Remote sensing image data are often used as input in digital soil mapping (DSM). DSM nowadays is very popular rather than conventional soil maps it is an important tool in soil survey and sustainable agriculture planning. Spatial distribution of soil information in each pixel using laboratory observation data of soil samples plays an important role. The purpose of this study is to prepare a digital soil map using remote sensing.Materials and methods:Ninety soil samples were collected at a depth of up to 50 cm from various Physiography land units made with the help of the basis of slope and Land use Land cover (LULC) as well as physiography. Sentinel 2 satellite data (10 m.) and Aster DEM (30 m.) have been used to prepare the digital soil map. Soil samples were analyzed to determine the Macro (N, P, and K) Micro (Fe, Zn, Cu, Mn, S, and Br) Nutrients and Some Physico (Texture, Bulk density, depth) Chemical Properties (pH, EC, and OC).Results and conclusion:Six textural classes identified were sandy clay loam and sandy clay, clay, clay loam, loam, and sandy loam. The bulk density, and the depth varied from 1.08 to 1.8 Mg m-3, and 14 to 90 cm. respectively. The pH, EC, and OC are varied from 5 to 8.36, 0.1 to 1.2 ds/m, and 0.03 to 1.47 respectively. Nitrogen (N), Phosphorus (P), and Potassium(K) varied from 125 to 476 kg/ha., 4.44 to 77.78 kg/ha, and 79.6 to 504 kg/ha respectively. The digital soil database along with all its properties called a physiographic soil map which has been prepared with the help of the inverse distance weightage (IDW) interpolation method, which will help to select crops and get the best sustainable cultivation. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  280 - Desirability study of green space in Yazd city using multi-criteria decision making model
  Mohammadreza Zareh Zardeini Mohammad Hassanzadeh Nafooti
  10.30495/jonass.2022.1956757.1038
  Background and objective: One of the most important tasks of urban managers is to determine suitable places for the construction of urban service uses, among which green spaces and parks have a special role due to their impact on the health and well-being of citizens an چکیده کامل

  Background and objective: One of the most important tasks of urban managers is to determine suitable places for the construction of urban service uses, among which green spaces and parks have a special role due to their impact on the health and well-being of citizens and their correct locating guarantees their optimal efficiency. The purpose of this study was to analyze the green space and parks of Yazd city and determine a suitable place for their construction.Materials and methods: First, the spatial distribution of existing parks and green spaces were examined, and the initial results indicated that the parks were not properly distributed. Then, to identify suitable areas for the construction of parks based on the opinions of experts and similar research, effective criteria and sub-criteria were determined and their importance to each other was obtained from experts through a questionnaire and their relative value was calculated using the AHP method. Then the map of criteria and sub-criteria was collected and GIS-processed and their relative importance were assigned to the relevant raster layers using GIS overlap capability and fuzzy logic, the layers were combined and constraint areas for park construction were removed from the study with the help of Boolean logic.Results and conclusion:The map of the final area capability was prepared in five categories for the construction of a park and green space in which the value of the pixels indicated their suitability. Finally, Aharestan and Mahmoudabad areas were introduced as a priority for the construction of parks and urban green spaces due to population density, access network, inaccessibility to existing parks, and avoidance of incompatible uses. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  281 - Investigating suitability of land use based on land capability Lake Urmia basin area
  Morteza Eyvazi Ali Akbar Nazari Samani Sara Parvizi
  10.30495/jonass.2023.1974883.1062
  Background and objective:Assessing the suitability and capability of land is a guarantee of sustainable production and preservation of valuable soil and water resources in any country, and paying attention to it is an undeniable necessity for the sustainable management چکیده کامل

  Background and objective:Assessing the suitability and capability of land is a guarantee of sustainable production and preservation of valuable soil and water resources in any country, and paying attention to it is an undeniable necessity for the sustainable management of water and soil resources. Materials and methods: In this research, the land use map of 1381 and the land capability map of 1360 of Urmia Lake catchment area were used using the INTERSECT tool in the geographic information system environment, and the land capability codes, each of which represents its land, were used with the land use of the studied area Matched. Results and conclusion:The results of this research showed that about 76.27% of the codes that had the capability of agricultural land on low slopes have been converted to urban land and 10.17% of the codes that were related to pasture use have been converted to agriculture and rain fields and also on slopes of 8 to 40%, the codes that had pasture and grazing capacity, about 3.9% of it became rainfed and agricultural lands, and finally in the slope above 40%, which includes the smallest area of the lake's catchment area, both in terms of the slope and the land capability map, which is specific to the land They are pastures, nearly 1% of it has been converted into wetlands. Although this amount is less, it is very influential on the flooding of the studied area. In a general summary, it can be said that the land suitability of the study area is not well respected and this can be one of the important factors threatening the saline lake of the study area in the coming years. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  282 - نقش تاریخ و جغرافیا در تفسیر و رمزگشایی از آیات 18 و 19 سوره سبأ
  حمزه قربانی محسن توکلی
  تأثیر گذاری بهتر آیات قرآن کریم بر مخاطبان، مستلزم تصویر سازی روشن از آنها است و این مهم در قصص تاریخی قرآن با بهره گیری از علوم تاریخ و جغرافیا انجام می‌گیرد. از جمله‌ی این قصص، قصه‌ی عبرت آموز قوم سبأ در سوره‌ی سبأ است. سبأ و سبئیان در تحقیقات مختلفی مورد بررسی قرار گ چکیده کامل

  تأثیر گذاری بهتر آیات قرآن کریم بر مخاطبان، مستلزم تصویر سازی روشن از آنها است و این مهم در قصص تاریخی قرآن با بهره گیری از علوم تاریخ و جغرافیا انجام می‌گیرد. از جمله‌ی این قصص، قصه‌ی عبرت آموز قوم سبأ در سوره‌ی سبأ است. سبأ و سبئیان در تحقیقات مختلفی مورد بررسی قرار گرفته‌اند، امّا تا کنون هیچ تحقیقی در مورد شهرهای مبارک (الْقُرَى الَّتى بَارَکْنَا) و شهر و روستاهای نمایان (قُرًى ظَاهِرَة) در آیات 18و19 این سوره، صورت نگرفته و در تفاسیر مختلف تنها گمانه‌زنی‌هایی در مورد مکان‌های مذکور در این دو آیه انجام شده که تا کنون بررسی علمی نشده‌ است. این پژوهش به کمک اسناد تاریخی ـ جغرافیایی و همچنین اصول عقلی، با بررسی علمی مناطق ذکر شده در این دو آیه، تصویر روشنی از آیات ارائه داده و به این نتیجه رسیده است که مناطق مورد نظر در این دو آیه، نمی تواند فاصله بسیار دوری از سرزمین اصلی سبأ داشته باشد و به احتمال زیاد، قرآن به مناطق حومه‌ی شهر مأرب امروزی در یمن اشاره کرده است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  283 - مطالعه آزمایشگاهی تاثیر عملکرد و نحوه آرایش ژئوگریدها و توزیع یکسان تنش در ناحیه کششی سازه های بتنی
  اشکان خدابنده لو علی اصغر اکبری برگشادی
  با توجه به اینکه بتن یکی از مصالح اصلی بکار رفته در صنعت ساختمان می باشد و در ضمن روش متداول استفاده از فولاد که باعث کاهش تردشکنی و گسیختگی بتن می‌شود دارای معایبی می‌باشد. امروزه گسترش علم استفاده از مواد پلیمری در رفع این معایب سریعاً جای خود را در مواد تشکیل‌دهنده ب چکیده کامل

  با توجه به اینکه بتن یکی از مصالح اصلی بکار رفته در صنعت ساختمان می باشد و در ضمن روش متداول استفاده از فولاد که باعث کاهش تردشکنی و گسیختگی بتن می‌شود دارای معایبی می‌باشد. امروزه گسترش علم استفاده از مواد پلیمری در رفع این معایب سریعاً جای خود را در مواد تشکیل‌دهنده بتن باز نموده است. با استفاده از این مواد می توان بتن مستحکم تر با انعطاف‌پذیری بیشتر و سطحی صافتر و با مقاومت بیشتر در مقابل فرسایش، ضربه و خورندگی تولید کرد. در این تحقیق با استفاده از ژئوگرید که از خانواده ژئوسنتتیک‌ها می باشد، افزایش مقاومت کششی بتن به مقدار 15% محقق می شود. چون بصورت جامد بکار گرفته می‌شود با ریسک بسیار کم، ژئوگرید در فواصل مختلف از تار خنثی قرار داده شده است. در نتایج آزمایشهای انجام داده شده و با توجه به نمودار حاصل از آزمایشات، ژئوگریدها اگر به صورت نیمه جامد در ناحیه کششی به کار گرفته شوند باعث توزیع یکسان تنش‌ها گردیده و تاثیر خود را در افزایش مقاومت کششی بهتر نشان خواهند داد. البته با استفاده از ترکیب فولاد و ژئوگرید در ناحیه کششی و با توجه به خصوصیات ژئوگرید، دسترسی به شکست نرم ( شکست کششی) که بهترین نوع شکست برای سازه‌های بتنی می‌باشد آسانتر می شود. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  284 - تثبیت خاک لایه‌های خاک رسی اشباع شل زیر پی سطحی با استفاده از ژئوگرید
  رامین وفائی پور صدف محمودی آذر
  ژئوگرید به عنوان مسلح‌کننده در عصر حاضر می‌تواند مشکلاتی را که احداث سازه‌های سنگین و خاکریزها روی خاک های ضعیف دارند، بدون نیاز به شمع‌کوبی و یا عملیات خاکبرداری یا خاکریز حل نماید. این عمل با قرارگیری لایه های ژئوگرید بر روی خاک سست و لابه لای آن در فواصل مناسبی که س چکیده کامل

  ژئوگرید به عنوان مسلح‌کننده در عصر حاضر می‌تواند مشکلاتی را که احداث سازه‌های سنگین و خاکریزها روی خاک های ضعیف دارند، بدون نیاز به شمع‌کوبی و یا عملیات خاکبرداری یا خاکریز حل نماید. این عمل با قرارگیری لایه های ژئوگرید بر روی خاک سست و لابه لای آن در فواصل مناسبی که سطوح گسیختگی را قطع می‌نماید میسر می‌گردد. در این مقاله با در دست داشتن داده های ژئوتکنیکی خاک ضعیف منطقه کوی فرشته واقع در شهر تبریز از ژئوگرید نوع دو طرفه که به صورت گسترده و موازی در زیر پی در فواصل یک متر از هم دیگر و بیرون زدگی‌های صفر، یک، دو، سه و چهار متر از کناره پی استفاده گردیده است و در مدل نرم‌افزاری پلکسیس دو بعدی مورد تحلیل استاتیکی و دینامیکی قرار گرفته است و رفتار آن ها با یکدیگر مقایسه شده است. براساس نتایج حاصله احداث ژئوگرید دو لایه با بیرون‌زدگی سه متر از کناره پی در مدت زمان سی روز نشستی برابر 4.30 سانتی متر را شاهد بوده است که کم ترین میزان را در مقایسه با لایه‌بندی‌های دیگر داشته است که در این حالت می‌تواند کمک به سزایی در جلوگیری از نشست های درازمدت ایفا کند. این موضوع و نتایج زمانی کاربرد خواهد داشت که زمین از طرف سازه های مسکونی مجاور تا شعاع سه متری محدودیتی نداشته باشد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  285 - تحلیل دادها در جهت پیش بینی بحران در خاورمیانه
  محمد کاظم کاوه پیش قدم
  10.30495/pir.2020.674151
  خاورمیانه به عنوان منطقۀ استراتژیکی از مناطق بحران زا است که به علت جغرافیای سیاسی خاص و منافع ملی قدرتهای بزرگ همواره دچار چالش و تنش بوده است . از آنجایی که ایران در این منطقه قرار دارد و امنیت ملی مهمترین خواسته یک دولت &ndash; کشور است با گزینش داده های مهم می توانی چکیده کامل

  خاورمیانه به عنوان منطقۀ استراتژیکی از مناطق بحران زا است که به علت جغرافیای سیاسی خاص و منافع ملی قدرتهای بزرگ همواره دچار چالش و تنش بوده است . از آنجایی که ایران در این منطقه قرار دارد و امنیت ملی مهمترین خواسته یک دولت &ndash; کشور است با گزینش داده های مهم می توانیم تا حدود زیادی ، بحران در این منطقه را پیش بینی کنیم . از انجاییکه اطلاعات و داده ها مهمترین ابزار یک تحلیل گر است که با ان بتواند برخی وقایع و بحران ها را تحلیل و بیش بینی کند در این مقاله به داده هایی اشاره کردهایم که به ما کمک می کند تا بحران در منطقه را بیش بینی کنیم که ؛ عبارتند از جایگاه جنبش های سیاسی در منطقه خاورمیانه و وابستگی آن به یکی از قدرت های بزرگ ، جغرافیای سیاسی ،منافع ملی قدرت های بزگ و جایگاه این قدرتهای بزرگ در روابط بین المللی کنونی ازجمله داده های قابل تأمل است و همچنین ساختار سیاسی و حقوقی و برخی از تئوری های روابط بین الملل و کنوانسیونهای بین المللی از جمله داده هایی است که در پیش بینی بحران در منطقه موثر می باشند . پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  286 - بررسی عوامل ناامنی در عراق بر اساس مدل هاگت و تأثیر آن بر روابط با ایران
  جهانبخش مرادی نصرت اله حیدری
  10.30495/pir.2022.1952773.3458
  کشور عراق، از مرزهایی تشکیل شده که در طول کمتر از یک قرن از شکل‌گیری این کشور به شکل رسمی و جدید، همواره متزلزل بوده و با چالش‌های امنیتی مواجه بوده است. با اذعان به تأثیر مثبت و منفی عوامل جغرافیایی، در این تحقیق هدف پاسخ به این سؤال بود که عوامل جغرافیایی چه نقشی در ا چکیده کامل

  کشور عراق، از مرزهایی تشکیل شده که در طول کمتر از یک قرن از شکل‌گیری این کشور به شکل رسمی و جدید، همواره متزلزل بوده و با چالش‌های امنیتی مواجه بوده است. با اذعان به تأثیر مثبت و منفی عوامل جغرافیایی، در این تحقیق هدف پاسخ به این سؤال بود که عوامل جغرافیایی چه نقشی در ایجاد ناامنی‌ها در عراق و تأثیر آن بر روابط با ایران داشته‌اند؟ در این زمینه با استفاده از مدل دوازده ماده‌ای پیتر هاگت سعی شد که به سؤال فوق پاسخ داده شود و فرضیه پژوهش این بوده است که تقریباً همه&lrm;ی عوامل ناامنی در عراق و علل تنش‌زای پایدار و ناپایدار در روابط این کشور با ایران از ماهیتی جغرافیایی و ژئوپلیتیکی برخوردار بوده و بسیاری از فاکتورهای مدل هاگِت، در این مورد، صدق می‌کنند. نتیجه‌ای که عاید شده، این بود که هرچند شیعیان در حال حاضر، در کشور عراق، قدرت را در دست دارند، اما تنش‌های پایدار در روابط ایران و عراق، عمدتاً ماهیت جغرافیایی و ژئوپلیتیکی دارند که این امر ضرورت توجه به این عوامل توسط تصمیم‌گیرندگان سیاست خارجی ایران را مضاعف می‌کند. روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی است و اطلاعات و داده‌های مورد نیاز بر مبنای روش کتابخانه‌ای و فیش‌برداری گردآوری شده‌اند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  287 - تنگه استراتژیک و ژئوپلیتیک هرمز و نقش راهبردی ایران
  نصراله فلاح تبار
  چکیده براساس اعلام اداره ی اطلاعات انرژی آمریکا 32 درصد نفتی که در سال 2009 میلادی از راه دریا به بازار های بین المللی انتقال یافته، از طریق این تنگه بوده است. یعنی روزانه 15 میلیون بشکه نفت از طریق تنگه ی استراتژیک و ژئوپلیتیک هرمز به بازارهای بین المللی صادر شده است. چکیده کامل

  چکیده براساس اعلام اداره ی اطلاعات انرژی آمریکا 32 درصد نفتی که در سال 2009 میلادی از راه دریا به بازار های بین المللی انتقال یافته، از طریق این تنگه بوده است. یعنی روزانه 15 میلیون بشکه نفت از طریق تنگه ی استراتژیک و ژئوپلیتیک هرمز به بازارهای بین المللی صادر شده است. هدف پژوهش وصول به ارزش حیاتی تنگه ی هرمز برای جهان و نقش راهبردی ایران بر این گذرگاه حساس است. از جمله اینکه پاتریک کلاوسون، اظهار داشته: ... اگر این تنگه برای مدتی طولانی بسته شود، اقتصاد جهانی سقوط خواهد کرد. روش تحقیق، روش توصیفی- تحلیلی و با هدف کاربردی است و به جهت سابقه کهن آن از روش تاریخی نیز بهره گرفته شده است. حضرت امام (ره) در صحیفه می فرمایند: تحول حاصل شده است، دنیا به هم خورده است، انقلاب پیدا شده است در دنیا، و شما سرتان را زیر برف کرده اید و همان حرف های سابق را می زنید: اگر در خلیج فارس چه بشود، تنگ ی هرمز چه باشد، ماچه می کنیم... ، بفرمایید در خلیج ببینید چه خبر است! نتیجه گیری می شود که این بیان خود گویای نقش راهبردی تنگه ی هرمز و معبر عزت و اقتدار ایران در خلیج فارس است و حاوی پیامی کوبنده برای استکبار جهانی است که هیچگاه هوس ورود به این معبر استراتژیک و ژئو پلیتیک را در سر نپرورانند و حضورشان در خلیج فارس و یا تسلط بر تنگه ی هرمز، حضور در گردابی هولناک و مرگ آور است پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  288 - Integrating Case-Based Reasoning, Knowledge-Based Approach and TSP Algorithm for Minimum Tour Finding
  حسین عرفانی
  Imagine you have traveled to an unfamiliar city. Before you start your daily tour around the city, you need to know a good route. In Network Theory (NT), this is the traveling salesman problem (TSP). A dynamic programming algorithm is often used for solving this problem چکیده کامل

  Imagine you have traveled to an unfamiliar city. Before you start your daily tour around the city, you need to know a good route. In Network Theory (NT), this is the traveling salesman problem (TSP). A dynamic programming algorithm is often used for solving this problem. However, when the road network of the city is very complicated and dense, which is usually the case, it will take too long for the algorithm to find the shortest path. Furthermore, in reality, things are not as simple as those stated in AT. For instance, the cost of travel for the same part of the city at different times may not be the same. In this project, we have integrated TSP algorithm with AI knowledge-based approach and case-based reasoning in solving the problem. With this integration, knowledge about the geographical information and past cases are used to help TSP algorithm in finding a solution. This approach dramatically reduces the computation time required for minimum tour finding. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  289 - اسطوره دریا در داستان‌های بوشهر
  ثریا آقایی برزآباد مهدی فاموری محمدرضا معصومی
  فرهنگ‌ها و باورهای هر منطقه برخاسته از شرایط اقلیمی و جغرافیایی خاص آن منطقه است. دریا از اساطیر مهم در باورهای مردم جنوب، ازجمله بوشهر است. در آثار داستان‌نویسان بوشهر، دریا به‌عنوان شخصیت محوری، نقش عمده‌ای در شکل‌گیری برخی داستان‌ها داشته است. در این مقاله کوشیده ایم چکیده کامل

  فرهنگ‌ها و باورهای هر منطقه برخاسته از شرایط اقلیمی و جغرافیایی خاص آن منطقه است. دریا از اساطیر مهم در باورهای مردم جنوب، ازجمله بوشهر است. در آثار داستان‌نویسان بوشهر، دریا به‌عنوان شخصیت محوری، نقش عمده‌ای در شکل‌گیری برخی داستان‌ها داشته است. در این مقاله کوشیده ایم نقش و کارکردهای اسطوره ای دریا را در برخی آثار داستانی منطقه بوشهر، با هدفِ ردیابی حضور و ظهور تاریخی اسطوره دریا و تطور آن در ذهن و زبان مردم بوشهر، به روش تحلیلی و توصیفی بررسی کنیم. نتایج نشان می دهد در قصه های بوشهر، انسان وارگی دریا با همۀ صفات مثبت و منفی، اصلی ترین فرم نمود است. کینه توزی، مهربانی، عاشق پیشگی، خودبینی و... از صفات این اسطوره در این داستان هاست. در این داستان‌ها، شواهدی نزدیک به کارکردهای انسان‌واره دریا از متون اساطیری نیز حاصل و ذکر گردیده است. توجه به اسطوره‌ها و بازآفرینی و هماهنگ کردن آن‌ها با فرهنگ و نیازهای امروز علاوه بر تقویت نظام بنیادین فرهنگی، پاسخگوی ارزش‌ها و خواسته‌های معنوی ما نیز خواهد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  290 - استفاده از روش‌های سلسله مراتبی و فازی در مکانیابی دفن زباله (مطالعه موردی شهرستان شوش)
  امیر فروغیان حسین اسلامی احسان دریکوند
  یکی از مسائل زیست محیطی مهم یافتن محلی مناسب برای دفن پسماندهای شهری است. انتخاب محل نامناسب موجب آسیب به محیط زیست، سلامتی انسانها و ایجاد آلودگی منابع آبهای سطحی و زیرزمینی می شود. عوامل متعددی در انتخاب محل دفن پسماندها موثرند و روشهای مختلفی برای این موضوع وجود دارد چکیده کامل

  یکی از مسائل زیست محیطی مهم یافتن محلی مناسب برای دفن پسماندهای شهری است. انتخاب محل نامناسب موجب آسیب به محیط زیست، سلامتی انسانها و ایجاد آلودگی منابع آبهای سطحی و زیرزمینی می شود. عوامل متعددی در انتخاب محل دفن پسماندها موثرند و روشهای مختلفی برای این موضوع وجود دارد. در این تحقیق تلاش شده با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی و روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) مکان‌های مناسب جهت دفن پسماند در شهرستان شوش شناسایی شوند. بدین منظور 4 معیار اصلی که تاثیر اساسی بر انتخاب مکان دفن پسماند دارند انتخاب شدند که شامل معیارهای فنی و عملیاتی، اکولوژیکی و بیولوژیکی، اقتصادی اجتماعی و فیزیکی بودند. سپس با توجه به معیارهای مذکور 15 لایه اطلاعاتی تهیه شد. سپس امتیاز نهایی مربوط به پارامترها توسط روش مقایسه زوجی محاسبه شد. پس از تلفیق 15 لایه اطلاعاتی به روش AHP و تحلیل‌های فازی با کمک نرم‌افزارARC GIS نقشه نهایی جهت دفن پسماند شهری تهیه شد. بر مبنای نتایج بخشهای غربی شهرستان شوش برای دفن پسماندها پیشنهاد گردید اما فاصله زیاد از شهر شوش و عدم راه دسترسی مناسب سبب گشت که از انتخاب این بخش به عنوان بهترین مکان مناسب جهت دفع پسماند صرفه نظر گردد. با بررسی دقیق‌تر در نتیجه حاصله، 3 منطقه که دارای سطح ارزشی، محدوده و راه دسترسی مناسب هستند، شناسایی و معرفی شدند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  291 - ارزیابی مکانی محل دفن پسماندهای شهری (مطالعه موردی: شهرستان اندیکا)
  علی محمد امامی
  یکی از مشکلات جدی، بالقوه و رو به رشد در بسیاری از مناطق شهری و بخصوص کشورهای در حال توسعه، مدیریت پسماند و انتخاب محل مناسب برای دفع و دفن بهداشتی آن است.این مسئله برای کشور ما و بخصوص شهرستان اندیکا به علت مسائل ومحدودیتها و از همه مهمتر چالش کمیت و کیفیت آب، بسیار مه چکیده کامل

  یکی از مشکلات جدی، بالقوه و رو به رشد در بسیاری از مناطق شهری و بخصوص کشورهای در حال توسعه، مدیریت پسماند و انتخاب محل مناسب برای دفع و دفن بهداشتی آن است.این مسئله برای کشور ما و بخصوص شهرستان اندیکا به علت مسائل ومحدودیتها و از همه مهمتر چالش کمیت و کیفیت آب، بسیار مهم میباشد. لذا در این مطالعه، موقعیتهای مکانی مناسب برای محل دفن پسماندها درشهرستان اندیکا با استفاده از تلفیق دانش اطلاعات مکانی GIS و تجزیه و تحلیل تصمیم گیری چند معیاره باتاکید بر عوامل هیدرولوژی، عوامل انسانی و دسترسی، ژئومورفولوژی ، زمین شناسی و زیست محیطی استخراج و معرفی شد. به این منظور، 15 لایه نقشه ورودی آماده گردید و در محیط GIS مورد تحلیل و آنالیز قرار گرفت. عوامل موثر وزن دهی گردید، محدودیت ها اعمال شد و محل هایی با تناسب بالا، متوسط و پایین در شهرستان اندیکا استخراج و پیشنهاد شد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  292 - بررسی مکان مناسب دفن پسماند شهری (مطالعه موردی: شهرستان شوشتر)
  صالح ترکی زاده حسین اسلامی
  یافتن مکان مناسب دفن بهداشتی پسماندهای شهری فرایندی پیچیده است که به عوامل و معیارهای مختلفی وابسته است. هدف از این تحقیق گزینش مکان مناسب جهت دفن بهداشتی مواد زاید جامد شهری در شهرستان شوشتر بر پایه معیارها و ضوابط زیست محیطی، بهداشتی و اقتصادی می باشد. در این تحقیق از چکیده کامل

  یافتن مکان مناسب دفن بهداشتی پسماندهای شهری فرایندی پیچیده است که به عوامل و معیارهای مختلفی وابسته است. هدف از این تحقیق گزینش مکان مناسب جهت دفن بهداشتی مواد زاید جامد شهری در شهرستان شوشتر بر پایه معیارها و ضوابط زیست محیطی، بهداشتی و اقتصادی می باشد. در این تحقیق از قابلیت ها و روش های مبتنی بر سیستم اطلاعات جغرافیایی و فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی استفاده شده است. در مرحله اول پارامترهای موثر بر مکان یابی دفن پسماند شامل زمین شناسی، نقشه های آبهای زیرزمینی، فاصله از چاهها، کاربری اراضی، گسل ها ، شیب زمین، رودخانه، مناطق سیل خیز، مناطق حفاظت شده، نقشه های فاصله از راههای اصلی، لایه فاصله از مراکز شهری روستایی و انتخاب شدند. بعد از تهیه نقشه های معیار، استانداردسازی لایه ها صورت گرفت. سپس با بکارگیری فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی، وزن معیارها محاسبه شده و بعد از اعمال وزن ها در لایه های متناظر با آنها، رویهم گذاری لایه ها با کمک توابع فازی انجام شد. نتیجه تلفیق لایه ها نشان دهنده مکان های مناسب دفن، زباله هستند. نقشه نهایى مکان یابى دفن پسماند طبقه بندی شد. نتایج نشان داد که مناطق اطراف روستاهای ابگنجی ، بنه کاظم ، شیر کشان و عبدالامیر به عنوان مناطق مناسب برای دفن پسماند شهری مناسب هستند. کلمات کلیدی: مکان یابی، دفن پسماند، تحلیل سلسله مراتبی فازی، سیستم اطلاعات جغرافیایی پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  293 - Genetic Diversity of Agropyron pectiniforme by Morphological Traits and RAPD Markers
  Ali Ashraf Jafari Soheila Afkar Meysam Faraji
  10.30495/ijpp.2021.682500
  This study was conducted to analyze genetic diversity in 15 natural populations of Iranian Agropyron pectiniforme using morphological traits and RAPDs (Random Amplification of Polymorphic DNA) molecular markers. Five primers out of the 10 were highly polymorphic and pro چکیده کامل

  This study was conducted to analyze genetic diversity in 15 natural populations of Iranian Agropyron pectiniforme using morphological traits and RAPDs (Random Amplification of Polymorphic DNA) molecular markers. Five primers out of the 10 were highly polymorphic and produced 128 polymorphic bands ranging in length of 500 to 2200 bp. According to AMOVA (Analysis of Molecular Variance) results, there was higher genetic variation between populations (53%) than within (47%) them. Cluster analysis based on RAPD data categorized the populations into five clusters. PCoA (Principal Coordinates Analysis) results showed the first four coordinates accounted for 95% of the total variation. The scatter of genotypes based on the first two components was agreement with cluster analysis results. There was non-significant mantel correlation coefficient between molecular and geographical data indicating classification of A. pectiniforme based on RAPD marker was not in accord with geographical distribution. With regard to morphological traits, characters including plant height and the number of stems per plants are suitable parameters for selection of potential parents in the breeding programs. The non-significant mantel correlation coefficient between molecular and morphological marker was observed, then suggested that the two marker systems give different estimates of genetic relations among populations. Finally, our findings demonstrate the feasibility of the RAPD technique for quantifying genetic distances among A. pectiniforme populations. It was concluded that, there is sufficient genetic variation between Iranian populations of Agropyron pectiniforme which these genotypes can be useful for germplasm improvement and cultivar development. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  294 - Variations in phytochemical properties of seedy barberry Berberis integerrima L. grown in different habitats of Kerman
  Iman Tavakoli Kaghaz fatemeh Nakhaei Seyedgholamreza Mosavi Mohammadjavad Seghatoleslami
  10.30495/ijpp.2021.685073
  Seedy barberry (Berberis integerrima L.) has many applications in pharmaceutical, food, and health industries and grows naturally in Iran. To study the phytochemical properties of seedy barberry fruits and leaves in Kerman province, 5 habitats including Bam, Jiroft, Anb چکیده کامل

  Seedy barberry (Berberis integerrima L.) has many applications in pharmaceutical, food, and health industries and grows naturally in Iran. To study the phytochemical properties of seedy barberry fruits and leaves in Kerman province, 5 habitats including Bam, Jiroft, Anbarabad, Rabar, and Baft were selected. The phytochemical properties of the fruit including pH, malic acid, soluble solids, anthocyanin, dry weight, antioxidant properties, and total phenol, as well as chlorophyll and carotenoid contents of the leaves were studied in a completely randomized design. Results showed that the sample from Anbarabad habitat had the highest pH (3.66), TSS (17.10%), fruit dry weight (3.66 g), total chlorophyll (0.99 &mu;g g-1), and carotenoids (1.82 &mu;g g-1), showing significant differences from the samples obtained from the other habitats. In addition, the antioxidant properties of Jiroft (0.42 mg g-1) and Rabar (0.40 mg g-1) samples were significantly 5%, respectively higher than those of the other habitats. The maximum and minimum levels of malic acid contents were recorded in the samples obtained from Jiroft and Bam, by 3.51% and 2.8%, respectively. Dendrogram analysis divided the biochemical properties of the seedy barberry populations into two main groups. Bam, Rabar, Baft, and Jiroft were grouped together and Anbarabad population made another group. The study concluded that the phytochemical properties of seedy barberry varies in different habitats. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  295 - A New Greedy Geographical Routing in Wireless Sensor Networks
  Majid Hatamian Hamid Barati Ali Movaghar
  Wireless sensor network includes a large number of nodes which are distributed in a geographical location. The essential fact about WSN is that energy of nodes is limited. Therefore, presenting proper solutions as an optimized routing is crucial to equally use energy of چکیده کامل

  Wireless sensor network includes a large number of nodes which are distributed in a geographical location. The essential fact about WSN is that energy of nodes is limited. Therefore, presenting proper solutions as an optimized routing is crucial to equally use energy of all nodes. In this paper we propose a method which performs routing in WSNs using greedy approach. It is able to choose optimum rout based on energy level and distance. Since our method tries to equally utilize energy of different nodes, it will eventually result in lifetime increase. In addition to modifying energy consumption, simulation results show that proposed algorithm achieves considerable improvement in reduction of end-to-end delay and increase in packet delivery rate. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  296 - تحلیل میزان توسعه یافتگی سکونتگاه های روستایی و عوامل مؤثر بر آن (مطالعه موردی: بخش مرکزی شهرستان ایرانشهر)
  اسکندر صیدائی هادی راستی ساجده آذر
  طبق شواهد و تجربیات، به حق و وظیفه توسعه فضاهای روستایی به تناسب سهم و جایگاه و کارکرد آن ها در اقتصاد ملی کم توجهی شده و به دلیل بی مهری به نقش عوامل جغرافیایی (محیط طبیعی، اجتماعی، اقتصادی و...) در شکل پذیری و ترتیب فضایی و توسعه سکونتگاه های روستایی، علیرغم تلاش های چکیده کامل

  طبق شواهد و تجربیات، به حق و وظیفه توسعه فضاهای روستایی به تناسب سهم و جایگاه و کارکرد آن ها در اقتصاد ملی کم توجهی شده و به دلیل بی مهری به نقش عوامل جغرافیایی (محیط طبیعی، اجتماعی، اقتصادی و...) در شکل پذیری و ترتیب فضایی و توسعه سکونتگاه های روستایی، علیرغم تلاش های انجام شده در کشور به ویژه پس از انقلاب، هنوز ناپایداری و توسعه نیافتگی در عرصه های روستایی ایران نمایان است. از این رو پژوهش حاضر در پی بررسی میزان توسعه یافتگی سکونتگاه های روستایی بخش مرکزی شهرستان ایرانشهر و نقش برخی عوامل جغرافیایی در آن، از دیدگاه ساکنان محلی است. عوامل مورد بررسی دربرگیرندۀ عوامل محیط طبیعی، فضایی، اجتماعی و اقتصادی است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است و جامعه آماری کلیه سکونتگاه های روستایی بخش مرکزی ایرانشهر هستند. در این بین 19 روستا و 294 سرپرست خانوار به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. داده های بدست آمده به کمک روش های آماری در محیط نرم افزار SPSS مورد پردازش و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نمایان گر پایین بودن میزان توسعه یافتگی روستایی در بخش مرکزی ایرانشهر یعنی زیر حد متوسط نظری (با درجه میانگین 43/2) است و بیشتر عوامل (به غیر از مخاطرات طبیعی، بعد خانوار و نرخ اشتغال) دارای ارتباط منطقی و معناداری با توسعه یافتگی روستایی می باشند. در این میان تأثیر عوامل مکانی- فضایی و پس از آن عوامل اجتماعی پررنگ تر است. از این رو توسعه سکونتگاه های روستایی در محدوده مورد مطالعه نیازمند بازنگری اساسی در سیاستگذاری ها و برنامه های توسعه روستایی و داشتن نگاه خاص به نقش برخی عوامل جغرافیایی در روند توسعه سکونتگاه های روستایی است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  297 - بررسی نقش عوامل طبیعی در توزیع جغرافیایی سکونتگاه‌های روستایی (مطالعه موردی: شهرستان صحنه)
  میرستار صدر موسوی رضا طالبی فرد چیا نیازی
  شناخت نقش توان‌های محیط طبیعی بر الگوی استقرار سکونتگاه‌های روستایی، نخستین گام در درک سازمان فضایی و مدیریت پیوندهای فضایی سکونتگاه‌های روستایی محسوب می‌شود و برنامه‌ریزی بر اساس این شناخت می‌تواند از واپس ماندگی، جمعیت گریزی و انهدام سکونتگاه‌های روستایی جلوگیری کند و چکیده کامل

  شناخت نقش توان‌های محیط طبیعی بر الگوی استقرار سکونتگاه‌های روستایی، نخستین گام در درک سازمان فضایی و مدیریت پیوندهای فضایی سکونتگاه‌های روستایی محسوب می‌شود و برنامه‌ریزی بر اساس این شناخت می‌تواند از واپس ماندگی، جمعیت گریزی و انهدام سکونتگاه‌های روستایی جلوگیری کند و همچنین زمینه‌ساز یکپارچگی مکانی-فضایی و توسعه پایدار نواحی روستایی باشد. هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش عوامل طبیعی در مکان گزینی سکونتگاه های روستایی در شهرستان صحنه می‌باشد. این پژوهش از لحاظ ماهیت کاربردی و از لحاظ روش به‌صورت توصیفی-تحلیلی می باشد. روش گردآوری داده‌ها و اطلاعات به‌صورت اسنادی و میدانی بوده و جهت تجزیه‌وتحلیل،تطبیق نتایج و درک صحیح مسئله، ازنرم‌افزار GIS و همچنین تلفیق و ترکیب لایه‌های اطلاعاتی با یافته‌های میدانی استفاده‌شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که الگوی غالب پراکنش سکونتگاه‌های روستایی شهرستان صحنه از نوع خطی بوده و از مجموع 189 روستای این شهرستان، اغلب آن‌ها در طیف ارتفاعی1500-1250 متر، در اراضی آبی و تیپ دشتی استقراریافته‌اند. از سوی دیگر یکی از مهم‌ترین معیارهای مکان‌یابی سکونتگاه‌های روستایی شهرستان صحنه، میزان و کیفیت اراضی شهرستان جهت کشاورزی می‌باشد که این امر، فشردگی فضا و فعالیت و بهره‌برداری بی‌رویه از منابع محیط طبیعی را به دنبال داشته است. در نهایت مدل برازش رگرسیونی نشان داد که منابع آب، منابع خاک، اقلیم، توپوگرافی، ارتفاع، شیب، پوشش گیاهی و کاربری اراضی به ترتیب بیشترین اثر را بر توزیع جغرافیایی سکونتگاه‌ها دارند. بنابراینباید با حفاظت از منابع محیطی و انتخاب مکان‌های مناسب جهت تولید و اشتغال پایدار برای ساکنان سکونتگاه‌ها، زمینه بقا و توسعه پایدار نواحی روستایی را فراهم آورد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  298 - مکان‌یابی بهینه دفن زباله‌های روستایی در شهرستان زرین‌دشت
  محسن شایان علی اکبر عنابستانی سجاد بازوند
  حفظ محیط‌زیست روستاها ازجمله ضرورت‌های توسعه روستایی محسوب می‌شود. یکی از مسائلی که در مناطق روستایی اهمیت دارد مکان مناسب جهت دفع زباله است. هدف اصلی مطالعه حاضر، اعمال انواع عملیات تحلیل‌های مکانی با بهره‌گیری از فناوری سیستم اطلاعات جغرافیایی و تکنیک FAHPبه‌ منظور مک چکیده کامل

  حفظ محیط‌زیست روستاها ازجمله ضرورت‌های توسعه روستایی محسوب می‌شود. یکی از مسائلی که در مناطق روستایی اهمیت دارد مکان مناسب جهت دفع زباله است. هدف اصلی مطالعه حاضر، اعمال انواع عملیات تحلیل‌های مکانی با بهره‌گیری از فناوری سیستم اطلاعات جغرافیایی و تکنیک FAHPبه‌ منظور مکان‌یابی محدوده‌های بهینه برای دفن زباله‌های شهرستان زرین‌دشت هست. به همین منظور، در مرحله اول، با استفاده از 9 لایه اطلاعاتی که شامل؛ لایه‌های اطلاعاتی فاصله از گسل، فاصله از مسیل‌ها، زمین‌شناسی، جنس خاک، فاصله از جاده، فاصله از سکونتگاه‌ها، ارتفاع، شیب و کاربری اراضی تشکیل شد. سپس پرسش نامه‌ای به این منظور طراحی شد و توسط مهندسـین مشاور تهیه طرح هادی روستایی و کارشناسان بنیاد مسکن انقلاب اسلامی تکمیل گردید. در آخر 20 نفـر بـه ایـن پرسش نامه جواب کامل دادند . نتایج نشان می‌دهد بهینه‌ترین مکان دفن زباله‌ها در نزدیکی راه‌های ارتباطی و نامناسب‌ترین مکان در نزدیکی سکونتگاه‌های انسانی می‌باشند. همچنین نتایج به‌دست‌آمده با استفاده ازFAHPنشان می‌دهد که معیار فاصله از سکونتگاه‌های انسانی بیشترین وزن را با ضریب 232/0 به خود اختصاص داده است و معیار ارتفاع کمترین وزن را به خود اختصاص داده است. از وسعت 4626 کیلومترمربعی شهرستان زرین‌دشت، 83/3 درصد برای دفن زباله کاملاً مناسب، 98/48 درصد مناسب، 82/35 درصد نسبتاًمناسب، 03/9 درصد نامناسب و 33/2 درصد کاملاً نامناسب می‌باشند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  299 - نقش مساجد روستایی در ساماندهی مشارکت سیاسی در انتخابات (ارائه مدلی برای مشارکت حداکثری و مهندسی جغرافیای انتخابات در سکونتگاه‌های روستایی بخش شاهیوند لرستان)
  حیدر لطفی
  یکی از مهم‌ترین جنبه‌های برنامه‌ریزی برای سکونتگاه‌های روستایی ساماندهی مشارکت سیاسی روستانشینان در انتخابات است که از اهمیت زیادی نیز برخوردار است. بی‌شک جغرافیای انتخابات در سکونتگاه‌های روستایی دارای ویژگی‌های خاص خود است. سؤال اصلی مقاله این است که مساجد روستایی درس چکیده کامل

  یکی از مهم‌ترین جنبه‌های برنامه‌ریزی برای سکونتگاه‌های روستایی ساماندهی مشارکت سیاسی روستانشینان در انتخابات است که از اهمیت زیادی نیز برخوردار است. بی‌شک جغرافیای انتخابات در سکونتگاه‌های روستایی دارای ویژگی‌های خاص خود است. سؤال اصلی مقاله این است که مساجد روستایی درساماندهی مشارکت حداکثری و مهندسی جغرافیای انتخابات در سکونتگاه های روستایی بخش شاهیوند لرستان چه نقش دارند؟ در واقع جغرافیای انتخابات در سکونتگاه‌های روستایی به طور کلی و به ویژه در سکونتگاه‌های روستایی بخش شاهیوند دارای مشخصات فرهنگی و جغرافیایی و قومیتی خاص خود است که در انتخابات مختلف نمود یافته است. مساجد سکونتگاه‌های روستایی این بخش در راستای ساماندهی مشارکت حداکثری و مهندسی جغرافیای انتخابات دارای کارکردهای چندگانه‌ای هستند که عبارت‌اند از: تربیت سیاسی روستائیان، تبیین و تشویق و ترغیب مردم برای مشارکت در انتخابات، برگزاری مناظرات سیاسی میان نمایندگان جناح‌های سیاسی و شفافیت و آگاهی بخشی به ساکنان. در این مقاله تلاش بر این است که با استفاده از ترکیبی از روش های کتابخانه ای و نیز تحلیل آماری انتخابات گذشته در این بخش به تحلیل و تبیین نقش مساجد روستایی در ساماندهی مشارکت سیاسی در انتخابات در راستای ارائه مدلی برای مشارکت حداکثری و مهندسی جغرافیای انتخابات در سکونتگاه‌های روستایی بخش شاهیوند لرستان پرداخته شود. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  300 - بررسی عدالت در سلامت با هدف دستیابی به دسترسی یکسان شهروندان به مراکز بهداشتی- درمانی (مطالعه موردی: شهر اردبیل)
  فرهاد برندک
  توزیع عادلانه امکانات و تسهیلات بهداشتی درمانی یکی از اصلی‌ترین پیش‌نیازهای افزایش سطح بهره‌مندی جامعه از شاخص سلامت عمومی می‌باشد. لذا، دسترسی عادلانه به خدمات بهداشتی-درمانی برای همه مردم در یک جامعه، موجب ارتقاء سطح سلامت و ایجاد فرصت‌ برابر در آن جامعه می‌شود. هدف ا چکیده کامل

  توزیع عادلانه امکانات و تسهیلات بهداشتی درمانی یکی از اصلی‌ترین پیش‌نیازهای افزایش سطح بهره‌مندی جامعه از شاخص سلامت عمومی می‌باشد. لذا، دسترسی عادلانه به خدمات بهداشتی-درمانی برای همه مردم در یک جامعه، موجب ارتقاء سطح سلامت و ایجاد فرصت‌ برابر در آن جامعه می‌شود. هدف از این مطالعه (با روش توصیفی و تحلیلی)، ارزیابی عدالت در سلامت با ارزیابی دسترسی مردم به مراکز بهداشتی-درمانی شهر اردبیل با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و تکنیک CCR است. تحلیل پوششی داده‌ها از جمله ابزارهای مفید در درک محیط تصمیم‌گیری با پردازش اطلاعات اولیه می‌باشد. از این رو، با استفاده از GIS، شاخص‌های فضایی تهیه گردید. سپس، با بهره‌گیری از شاخص‌های فضایی در ساختار مدل خروجی مبنای CCR، کیفیت دسترسی شهروندان به مراکز بهداشتی- درمانی ارزیابی شد. مطابق با نتایج بدست آمده، میانگین کارایی هسته‌های شهری اردبیل 0.45 می‌باشد. از میان هسته‌های شهری اردبیل، فقط 3 هسته شهری که شامل محدوده‌ای بین میدان شهدا، شریعتی و 15 خرداد، محلات استاد شهریار، آزادگان و باغ قره‌پاچه و همچنین محدوده‌ی اطراف دریاچه شورابیل می‌باشد، دارای کارایی کامل می‌باشند. در تقسیم بندی کارایی در 3 قالب کارا(1=&micro;)، قابل قبول(0.7&le;&micro;) و غیرقابل قبول(0.7&ge;&micro;)؛ از مجموع مساحت 6031 هکتاری و 421069 نفری هسته های شهری، مساحتی در حدود 1000هکتار با تحت پوشش داشتن 30 هزار ساکن در موقعیت کریدوری مرکزی- جنوبی با طول 6.5 کیلومتر، دارای کارایی کامل و قابل قبول می باشند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  301 - تحلیل تأثیر پدیده‌های جغرافیایی در توزیع فضایی سکونتگاه‌های عصر مفرغ (3000 -1500 ق.م) استان اردبیل
  رضا رضالو پرویز پورکریمی یحیی آیرملو فریبرز طهماسبی
  مقاله حاضر درصدد است، براساس مطالعات باستان شناختی و جغرافیایی- که در استان اردبیل صورت گرفته است، به بررسی تحلیلی نقش شرایط جغرافیایی و ساختارهای طبیعی در شکل گیری، توسعه و افول قلعه های پیش از تاریخی استان اردبیل بپردازد. پژوهش حاضر به شیوه توصیفی&ndash; تحلیلی و با ر چکیده کامل

  مقاله حاضر درصدد است، براساس مطالعات باستان شناختی و جغرافیایی- که در استان اردبیل صورت گرفته است، به بررسی تحلیلی نقش شرایط جغرافیایی و ساختارهای طبیعی در شکل گیری، توسعه و افول قلعه های پیش از تاریخی استان اردبیل بپردازد. پژوهش حاضر به شیوه توصیفی&ndash; تحلیلی و با رویکردی میان رشته ای، با استفاده از تصاویر ماهواره ای پردازش شده، بررسی های سیستماتیک میدانی و کاوش های باستان شناسی، در پی پاسخ به این پرسش است که الگوی سکونتگاه های هزاره سوم و دوم پ.م استان اردبیل چگونه بوده و عوامل جغرافیایی و طبیعی در این امر چگونه و تا چه حد تأثیرگذار بوده اند؟نتایج تحقیق نشان می دهد، پدیده های جغرافیایی نقش بارزی در پراکنش فضایی، تعیین نوع کارکرد و میزان اهمیت قلعه های عصر مفرغ استان اردبیل داشته است. تحلیل پراکنش فضایی قلعه ها و برهم کنش های سیاسی- اقتصادی آن ها با یکدیگر، این فرضیه را به ذهن متبادر می سازد که الگوی حاکم بر تعاملات سیاسی- اقتصادی قلعه های استان اردبیل، قرابت نزدیکی با الگوی مکان مرکزی کریستالر دارد؛ به گونه ای که نظریه مکان مرکزی در این محدوده جغرافیایی قابل پیگیری است. براساس این الگو، قلعه خسرو، قلعه مرکزی بوده و درپیرامون آن قلعه های کوچکتری مانند زینو، شیندیر شامی، کیچیک یوردی، شیطان داشی و... قلعه های اقماری آن بوده اند. از جمله مشخصه های ظاهری قلعه مرکزی (قلعه خسرو)، وسعت زیاد محوطه و قرار داشتن یک گورستان بزرگ در کنار آن می باشد. از مشخصه های اصلی قلعه های اقماری نیز می توان به وسعت کم، پراکندگی در اطراف قلعه مرکزی با فواصل مشخص،محافظت از حدود و ثغور قلعه مرکزی و راههای ارتباطیاشاره کرد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  302 - تحلیل اثرات کاربری‌های اراضی هم‌جوار بر قیمت مسکن (مطالعه موردی: منطقه 7 شهر تهران)
  ابراهیم فرهادی کرامت اله زیاری احمد پوراحمد
  مسکن در زمره اساسی‌ترین و حساس‌ترین بخش‌ها در برنامه‌ریزی توسعه اقتصادی و اجتماعی محسوب می‌شود.درواقع مسکن ،خردترین و کوچک‌ترین شکل تجسم کالبدی رابطه متقابل انسان و محیط بوده و تبلور فضایی کارکرد حیاتی سکونت انسانی در ایفاء نقش‌های اساسی وی می‌باشد. پژوهش حاضر از نوع هد چکیده کامل

  مسکن در زمره اساسی‌ترین و حساس‌ترین بخش‌ها در برنامه‌ریزی توسعه اقتصادی و اجتماعی محسوب می‌شود.درواقع مسکن ،خردترین و کوچک‌ترین شکل تجسم کالبدی رابطه متقابل انسان و محیط بوده و تبلور فضایی کارکرد حیاتی سکونت انسانی در ایفاء نقش‌های اساسی وی می‌باشد. پژوهش حاضر از نوع هدف کاربردی می‌باشد. ازنظر ماهیت، رویکرد اصلی حاکم بر روند مقاله حاضر، توصیفی &ndash; تحلیلی می‌باشد و با توجه به موضوع تحقیق، حوزه مطالعاتی و ماهیت موضوع، از روش‌ها و فنون کمی (مدل رگرسیون وزن‌دار جغرافیایی) استفاده‌شده است. عوامل متعددی بر قیمت مسکن تأثیر می‌گذارند که یکی از این عوامل، انواع کاربری‌های اراضی می‌باشد که در تعین قیمت مسکن نقش کلیدی دارد. در منطقه 7 شهر تهران با توجه به اختلاط کاربری و ویژگی‌های خاصی که بر کاربری‌های این منطقه حاکم است به سنجش اثرات هر یک از کاربری‌ها بر قیمت مسکن پرداختیم تا با شناسایی میزان اثرات هر یک از انواع کاربری‌ها بر قیمت مسکن بتوان برنامه‌ریزی مناسبی در سطح منطقه برای مسکن و اقتصاد مسکن انجام داد. با توجه به اینکه مبحث اقتصاد مسکن یک موضوع فراگیر و بین‌رشته‌ای می‌باشد (سیاست، اقتصاد، مدیریت، جغرافیا و ...) بنابراین این مقاله بیش‌تر بر روی تأثیر عوامل جغرافیایی (انواع کاربری‌ها) بر قیمت مسکن بحث می‌کند که درنهایت مشخص شد که دسترسی به حمل‌ونقل، پایانه و انبارداری شهری با R2 87/، کاربری‌های خدمات شهری با R2 87/، کاربری سبز و پارک‌ها با R2 80/، کاربری‌های تجاری و اداری با R2 72/، به ترتیب بیش‌ترین تأثیر را بر قیمت مسکن در سطح منطقه دارند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  303 - مکان گزینی مراکز انتظامی در نواحی حاشیه نشین (مطالعه موردی: شهر بومهن)
  مرتضی نجفی سید خلیل سید علی پور حسین نوایی
  نواحی حاشیه نشین ، نواحی هستند که ویژگی های خاص ممتدی در ابعاد کالبدی، اقتصادی، محیطی، اجتماعی و فرهنگی را دارا هستند. این نواحی خودرو و بدون برنامه ریزی بوده و عموما به سبب وجود ویژگی های مطرحی از جمله چالش های اقتصادی ، گروه های جمعیتی ، مهاجرت ها ، بافت های بدون برنا چکیده کامل

  نواحی حاشیه نشین ، نواحی هستند که ویژگی های خاص ممتدی در ابعاد کالبدی، اقتصادی، محیطی، اجتماعی و فرهنگی را دارا هستند. این نواحی خودرو و بدون برنامه ریزی بوده و عموما به سبب وجود ویژگی های مطرحی از جمله چالش های اقتصادی ، گروه های جمعیتی ، مهاجرت ها ، بافت های بدون برنامه ریزی و ارگانیک از سطح امنیت پایینی برخوردار هستند و چالش هایی را در تامین امنیت برای نیروی انتظامی ایجاد کرده اند. شهر بومهن نیز از جمله نواحی بوده که با پدیده حاشیه نشینی درون شهری روبه رو بوده است. ویژگی های خاص شهر بومهن چه از ابعاد محیطی و چه اقتصادی و کالبدی سبب گشته تامین امنیت در شهر توسط نیروی انتظامی با مشکل روبه رو شود. از این رو هدف این مقاله مکان گزینی مراکز انتظامی در نواحی حاشیه نشین شهر بومهن بوده تا با توجه به متغیر های تاثیر گذار بر مکان گزینی مناطق مساعد برای ایجاد مراکز انتظامی در شهر بومهن جانمایی شود. این پژوهش از نوع کاربردی-نظری و روش پژوهش آن به صورت توصیفی-تحلیلی بوده بدین منظور پس از استخراج متغیر ها به وسیله مطالعه اسناد مربوطه و تنظیم پرسشنامه فازی و استفاده از روش سلسله مراتب فازی(FAHP) و نرم افزار GIS نقشه های مفهومی تولید و روی هم گذاری شد .با روی هم گذاری لایه ها مناطق محدوده خیابان باهنر در شمال جاده دماوند و محدوده خیابان عسگری در جنوب جاده دماوند محدوده های مناسب برای ایجاد مراکز انتظامی در شهر بومهن بوده است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  304 - شبیه‌سازی تغییرات کاربری اراضی و دینامیک شهری (مطالعه موردی: شهر مراغه)
  هوشنگ سرور
  در دهه‌های اخیر همگام با رشد شهرنشینی، مدل‌های مختلفی جهت بررسی و پیش‌بینی رشد شهری بکار گرفته شده است.در این زمینه، ماشین‌های خودکار سلولی در چهارچوب رویکرد سیستمی وارد مباحث جغرافیایی شد. مدل‌های مختلفی به منظور ایجاد قوانین گذار در ماشین‌های خودکار سلولی ترکیب می‌شون چکیده کامل

  در دهه‌های اخیر همگام با رشد شهرنشینی، مدل‌های مختلفی جهت بررسی و پیش‌بینی رشد شهری بکار گرفته شده است.در این زمینه، ماشین‌های خودکار سلولی در چهارچوب رویکرد سیستمی وارد مباحث جغرافیایی شد. مدل‌های مختلفی به منظور ایجاد قوانین گذار در ماشین‌های خودکار سلولی ترکیب می‌شوند که در این زمینه می‌توان به زنجیره مارکوف اشاره کرد.در زنجیره مارکوف،حالت آینده یک سیستم تنها وابسته به حالت پیشین سیستم است، درحالیکه در ماشین‌های خودکار سلولی،حالت آینده یک سیستم نه‌تنها وابسته به حالت سابق، بلکه وابسته به حالت همسایگان نیز می‌باشد و همین ویژگی است که به آن ماهیت فضایی یا جغرافیایی می‌بخشد. پایش الگوی رشد شهر درطی تقریبا 30 سال گذشته روند توسعه شهر مراغه عمدتا در جهات شرقی و بر روی زمین‌های بایر رانشان می دهد.شهر مراغه در بین سال‌های 1369 تا 1379 یک رشد نسبتا سریعی را تجربه کرده و پس از آن نیز به صورت پیوسته عمدتا به سمت شرق توسعه یافته است. شبیه‌سازی فضایی الگوی رشد شهر نشان می‌دهد که در سال‌های آتی این روند همچنان تداوم خواهد یافت. بطوریکه در طی ۱۷ سال آینده 774 هکتار از اراضی بایر و دیم و درحدود 417 هکتار از اراضی کشاورزی و باغات به ساخت وسازهای شهری تبدیل خواهند شد. همپوشانی فازی لایه‌های مختلف نشان می‌دهد که مکان‌یابی اولیه توسعه فیزیکی شهر مراغه به طور مناسبی صورت گرفته و بهتر است روند فعلی توسعه با تمایل بیشتر به سمت جنوب‌شرق، اجتناب از ساخت و ساز در شیب‌های تند و همچنین جلوگیری از تغییر کاربری اراضی کشاورزی به شهری تداوم یابد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  305 - بررسی توزیع مکانی کاربریهای ورزشی شهر ایلام و تعیین پهنه‌های مناسب به منظور ارائه الگوی مطلوب در شهر ایلام
  پاکزاد آزادخانی جعفر حسین زاده سارا اسفندیاری
  یکی از مهمترین مشکلات فضاهای ورزشی در شهرهای ایران عدم توجه به مکانیابی درست اینگونه فضاهاست. هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی توزیع مکانی کاربری ورزشی شهر ایلام و تعیین پهنه‌های مناسب به منظور ارائه الگوی مطلوب می‌‌باشد. روش پژوهش توصیفی &ndash; تحلیلی و از نوع کاربردی اس چکیده کامل

  یکی از مهمترین مشکلات فضاهای ورزشی در شهرهای ایران عدم توجه به مکانیابی درست اینگونه فضاهاست. هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی توزیع مکانی کاربری ورزشی شهر ایلام و تعیین پهنه‌های مناسب به منظور ارائه الگوی مطلوب می‌‌باشد. روش پژوهش توصیفی &ndash; تحلیلی و از نوع کاربردی است. شیوه گردآوری اطلاعات در آن کتابخانه‌ای و میدانی با استفاده از ابزار پرسشنامه و نقشه‌های GIS می‌باشد. جامعه آماری این پژوهش را کارشناسان مدیریت شهری و تربیت‌بدنی مناطق 4‌گانه شهر ایلام تشکیل می‌دهد. که تعداد 20 نفر از آنها به شیوه در دسترس انتخاب و از آنها نظرخواهی شد. تجزیه و تحلیل داده-ها با استفاده از نرم‌افزارهای GIS و AHP انجام شده است. نتایج حاصل از بررسی داده‌ها نشان داد که فضاهای ورزشی در شهر ایلام از توزیع مناسبی برخوردار نیستند و در احداث فضاهای ورزشی به معیارها و استانداردهای مهم مکانیابی فضای ورزشی توجه زیادی نشده است. همچنین از نظر کارشناسان معیار تراکم جمعیت از مهمترین معیارهای تعیین فضاهای ورزشی است. در این پژوهش 11 هکتار از اراضی شهری شهر ایلام به عنوان بهترین مکان‌هایی که قابلیت احداث فضای ورزشی جدید، براساس معیارها و استانداردهای تعیین‌شده، دارند معرفی و پیشنهاد شده است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  306 - اولویت بندی نواحی شهری به منظور احداث فضای سبز( پارکها) (نمونه موردی : منطقه ۳ شهرداری کرمانشاه)
  نساء هاشمی مسلم رستمی
  مقدمه: فضای سبز شهری، از جمله کاربری هایی است که توزیع و پراکنش آن در سطح شهر اهمیت زیادی دارد و از آن به عنوان شش های تنفسی شهرها یاد می کنند. فضاهای سبز می بایست مؤلّفه هایی چون امکانات، دسترسی راحت، توزیع مناسب در سطح شهر و مساحت مناسب داشته باشند تا بتوانند نقش خود چکیده کامل

  مقدمه: فضای سبز شهری، از جمله کاربری هایی است که توزیع و پراکنش آن در سطح شهر اهمیت زیادی دارد و از آن به عنوان شش های تنفسی شهرها یاد می کنند. فضاهای سبز می بایست مؤلّفه هایی چون امکانات، دسترسی راحت، توزیع مناسب در سطح شهر و مساحت مناسب داشته باشند تا بتوانند نقش خود را به درستی انجام دهند. بنابراین تعیین مکان بهینه، کارآیی فضای سبز را به حداکثر می رساند و خدمات بهتری را برای استفاده کنندگان ارائه می نماید. به همین دلیل فضاهای سبز شهری باید به نحوی مطلوب در سطح شهرها مکان یابی شوند.هدف: هدف از این پژوهش مکان‌یابی فضاهای سبز شهری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS و مدل (AHP) در منطقه 3 کلانشهر کرمانشاه براساس معیارهای استاندارد، در نهایت مکان‌های مناسب برای احداث فضاهای سبز جدید شناسایی شود.روش‌شناسی تحقیق: پژوهش حاضر براساس روش توصیفی- تحلیلی و با تأکید بر جنبه کاربردی در سال 1400 انجام شد و سعی در شناسایی مکان‌های بهینه برای احداث فضاهای سبز جدید در منطقه 3 شهر کرمانشاه براساس ضوابط مکان‌یابی، دارد. برای این منظور از معیارهای نزدیکی به کاربری مسکونی، شبکه معابر، کاربری آموزشی، کاربری فرهنگی، نزدیکی به رودخانه، وجود زمین های بایر، فاصله از فضای سبز موجود، فاصله از کارگاه‌ها و کارخانه‌ها و از روش تصمیم‌گیری چند معیاره ((AHP در محیط Arc/GIS استفاده شده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: محدوده مورد مطالعه منطقه 3 شهر کرمانشاه می باشد. که با مساحتی در حدود 1886 هکتار و با جمعیتی بالغ بر 165023 نفر در جنوب شرق شهر کرمانشاه واقع شده است.یافته ها: یافته ها حاکی از آن است که، سرانه فضای سبز منطقه 3 شهر کرمانشاه کمتر از استانداردهای تعریف شده می‌باشد (96/1 مترمربع)، بطوری که 12/38 درصد جمعیت منطقه فاقد پوشش مناسب فضای سبز هستند. این مناطق در بخش‌های شرقی (که قبلاً جزء روستا بوده و در سال های اخیر به محدوده شهر الحاق شده است)، بخش‌هایی از غرب شهر که جز بافت فرسوده هستند و بخش های جنوبی منطقه قرار دارند. نقشه نهایی بدست آمده نشان داد که قسمت های غرب تا شمال غرب، بخش های از شرق تا جنوب شرق و بخش هایی از جنوب بهترین مکان برای احداث فضای سبز در منطقه 3 شهر کرمانشاه می‌باشد.نتایج: نتایج کلی پژوهش نشان داد که در منطقه مورد مطالعه با تجزیه و تحلیل پارامترهای ذکر شده، مکان های مناسب برای ایجاد فضای سبز مشخص شد. با توجه به اینکه مدل AHP برای ارزیابی مناسب بودن دسترسی فضای سبز در این مطالعه نتایج مناسبی داشت پیشنهاد می شود از این مدل در مطالعات آینده برای ارزیابی فضای سبز در سایر مناطق شهر کرمانشاه نیز استفاده گردد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  307 - جغرافیای تاریخیِ شهرهای گیلان از منظرِ گردشگری
  محمدتقی رهنمایی سید مهدی موسی کاظمی سید علی حسینی بهناز پورخداداد
  شهرها از مثصدهای مهم گردشگری هستند. بسیاری از گردشگران در سفرهای گردشگری از آثار و بناهای تاریخی آنها بازدید می‌کنند. لیکن در بسیاری موارد، از پیشینه‌ی جغرافیای تاریخی آنها چندان اطلاعاتی ندارند. به همین دلیل به نوعی از ادراکات سطحی درباره‌ی شهرها بسنده می‌کنند. شهرها د چکیده کامل

  شهرها از مثصدهای مهم گردشگری هستند. بسیاری از گردشگران در سفرهای گردشگری از آثار و بناهای تاریخی آنها بازدید می‌کنند. لیکن در بسیاری موارد، از پیشینه‌ی جغرافیای تاریخی آنها چندان اطلاعاتی ندارند. به همین دلیل به نوعی از ادراکات سطحی درباره‌ی شهرها بسنده می‌کنند. شهرها در طولِ تاریخ از اصلی‌ترین عرصه‌های اجتماعی هستند که بسیاری از چالش‌های تاریخی، سیاسی و فرهنگی در آنها رخ داده است. چه بسا که به دنبالِ این چالش‌ها، محلِ شهرها جابه‌جا شده، برخی به‌دنبالِ حوادثِ طبیعی و تاریخی، نقش و اهمیتِ خود را از دست داده‌اند و چه بسا شهرهایی که به‌دنبالِ یک اراده‌ی سیاسی، اهمیت تازه‌ای پیدا کرده‌اند.گیلان از مهم‌ترین مقصدهای گردشگری ایران است. اما انگیزه‌ی اصلی گردشگران عمدتا استفاده از جاذبه‌های طبیعی گیلان است. کمتر کسی می‌داند که چگونه دو شهرِ لاهیجان در گیلان بیه پیش و فومن در گیلانِ بیه‌پس، که روزگاری مقرِ حکومت بوده‌اند، به دنبالِ یک اراده‌ی سیاسی، نقشِ خود را به شهری کوچک، یعنی رشت واگذار کرده‌اند و یا اینکه از تبدیلِ یک صیدگاهِ ساحلی به نام انزلی، چگونه یک شهر بندری و گردشگرپذیر شکل می‌گیرد و همین شهر پناهگاهِ مهاجرینِ رانده شده‌ی لهستانی، روسی و ارمنی می‌شود و یا اینکه با محدود شدنِ روابطِ سیاسی و اقتصادی ایران و شورویِ سابق، بندرِکرگانرود از رونق افتاده و ساکنینِ آن به محلِ فعلیِ هشتپر کوچ می‌کنند که امروز از فعال‌ترین شهرهای استان است.روشِ تحقیق به صورتِ اسنادی و مشاهداتِ میدانی بوده واز نقشه‌های تاریخیِ این شهرها برای تبیینِ جغرافیای تاریخیِ آن‌ها استفاده شده‌است.این مقاله سعی دارد، شهرهای رشت، لاهیجان، فومن، بندرانزلی و تالش را از منظرِ جغرافیای تاریخی واکاوی کرده و تحولاتِ فضایی، تاریخی آن‌ها را با هدفِ تقویتِ نگرشِ عمیق‌ترِ آنان به این شهرها به تصویر بکشد. با این امید که این تحقیق بتواند بن‌مایه‌ای باشد برای شناختِ بهتر و عمیق‌تراز شهرهای ایران و تبیینِ ارتباط میانِ جغرافیای تاریخی، شهر و گردشگری پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  308 - تأثیر تحولات کالبدی-فضایی سکونتگاه‌های روستایی پیرامون کلان‌شهر مشهد بر کیفیت زندگی روستاییان
  مهدی جوانشیری علی اکبر عنابستانی حمداله سجاسی قیداری
  روش تحقیق در پژوهش حاضر توصیفی - تحلیلی و نوع آن ازنظر هدف، بنیادی است. برای جمع‌آوری اطلاعات از روش‌های‌ اسنادی و میدانی استفاده‌شده است. جامعه نمونه 28 روستای بالای 20 خانوار در مجموعه شهری مشهد می‌باشد که از طبقات مختلف جمعیتی و فواصل متفاوت با شهر مشهد انتخاب شدند. چکیده کامل

  روش تحقیق در پژوهش حاضر توصیفی - تحلیلی و نوع آن ازنظر هدف، بنیادی است. برای جمع‌آوری اطلاعات از روش‌های‌ اسنادی و میدانی استفاده‌شده است. جامعه نمونه 28 روستای بالای 20 خانوار در مجموعه شهری مشهد می‌باشد که از طبقات مختلف جمعیتی و فواصل متفاوت با شهر مشهد انتخاب شدند. از مجموع 20083 خانوار در نقاط روستایی نمونه، با فرمول کوکران، حجم نمونه 377 خانوار به‌دست‌آمده این افراد با روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شدند. برای آزمودن مدل مفهومی پژوهش و بررسی تأثیر تحولات کالبدی-فضایی بر کیفیت زندگی از تکنیک حداقل مربعات جزئی و از نرم‌افزار Smart PLS، استفاده گردید. با توجه نتایج، ضرایب t بین متغیرهای اصلی پژوهش، بالای 58/2 بوده یعنی رابطه معنادار و مستقیم است؛ بدین ترتیب تحولات کالبدی- فضایی سکونتگاه‌های روستایی بر کیفیت زندگی روستاییان تأثیر مثبت و معناداری دارد که مقدار R2 نشان می‌دهد 4/96 درصد کیفیت زندگی با تحولات کالبدی- فضایی تبیین شده و تحولات فضایی با ضریب 97/0، تأثیر بیشتری بر کیفیت زندگی روستاییان داشته است. نتایج تحلیل فضایی با استفاده از مدل GWR مشخص نمود که ضریب تأثیر تحولات کالبدی- فضایی بر کیفیت زندگی روستایی در روستاهای شرقی ازجمله شرشر، سالارآباد، حسین‌آباد گزیند، شورک صبوری به حداکثر خود میرسد و درمجموع حدود 84/30 درصد روستاها و 74/34 درصد جمعیت روستایی منطقه موردمطالعه در پهنه تأثیرگذاری 928/0 تا 943/0 قرار دارند که 11 روستای نمونه نیز در این پهنه قرارگرفته‌اند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  309 - مدلسازی تخصیص کاربری‌های شهری برمبنای تحلیل تناسب زمین (مطالعه موردی: شهر زنجان)
  پروانه ژاله رجبی زهرا سادات سعیده زرآبادی رضا احمدیان
  تخصیص کاربری زمین همواره از موضوعات مورد توجه متخصصین شهرسازی بوده است. صاحب‌نظران سعی داشته‌اند در تخصیص کاربری‌ها به بستر و محیط پیرامونی، همجواری‌ها، سازگاری‌ها، تناسب زمین و دیگر عوامل توجه داشته باشند. با گسترش سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی امکان توجه به این عوامل و چکیده کامل

  تخصیص کاربری زمین همواره از موضوعات مورد توجه متخصصین شهرسازی بوده است. صاحب‌نظران سعی داشته‌اند در تخصیص کاربری‌ها به بستر و محیط پیرامونی، همجواری‌ها، سازگاری‌ها، تناسب زمین و دیگر عوامل توجه داشته باشند. با گسترش سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی امکان توجه به این عوامل و تاثیرگذاری آ‌ن‌ها در فرایند برنامه‌ریزی تخصیص کاربری زمین بیش از پیش شده است. در عین حال تلاش‌های علمی زیادی درزمینه‌ی تلفیق این سیستم‌ها و روش‌های تحلیل تصمیم‌گیری چند معیاره به منظور افزایش توانایی آن‌ها و فناوری‌های مرتبط در پشتیبانی از تصمیم‌گیری صورت گرفته است. روش‌های این حوزه نیز به‌طور گسترده‌ای در مطالعات مختلف به‌کاررفته‌اند؛ یکی از مهمترین کاربرد این روش‌ها در مباحث برنامه‌ریزی شهری، تعیین میزان مناسبت هر واحد مکانی برای تخصیص کاربری‌های شهری است. پرسش اصلی این تحلیل، این است که از میان زمین‌های با قابلیت توسعه، کدامیک برای استقرار کدام نوع کاربری مناسب‌تر می‌باشند؟ در این مقاله که از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی-تحلیلی است از فن تحلیل مناسبت کاربری زمین و روش‌های تحلیل سلسله‌مراتبی، ترکیب خطی وزندار و دلفی استفاده شده است. یافته‌های این مقاله که از همپوشانی داده‌های رقومی (نقشه‌های تحلیلی مساحت، قیمت زمین، دسترسی به محورهای ارتباطی، تعداد برهای قطعه زمین و آلودگی هوا) در یک ناحیه از شهر زنجان بدست آمده، میزان مناسبت هر پارسل را برای تخصیص کاربری‌ها نشان می‌دهد و در قالب سناریو‌های تخصیص کاربری زمین ارائه شده‌اند. مقایسۀ نتایج با وضع موجود، نشان می‌دهد که از 2166 پارسل موجود در محدودۀ‌ مطالعه، 521 پارسل کاربری مناسب ندارند و نیازمند تغییر هستند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  310 - برنامه‎ریزی و طراحی پایگاه داده‎‎‎های اقتصادی - اجتماعی در GIS (مطالعه موردی: استان اردبیل)
  علیرضا استعلاجی
  از قابلیت&lrm;های یک پایگاه اطلاعاتی، مدیریت اطلاعات و قابلیت دستیابی به داده&lrm;های مختلف آن بر حسب نیاز می&lrm;باشد. در طراحی پایگاه اطلاعات در محیط GIS بر اساس تحلیل نیازهای انجام شده، ساختار داده &lrm;ها باید &lrm;به گونه&lrm;ای طراحی گردد که ارتباط&lrm;های منطقی ب چکیده کامل

  از قابلیت&lrm;های یک پایگاه اطلاعاتی، مدیریت اطلاعات و قابلیت دستیابی به داده&lrm;های مختلف آن بر حسب نیاز می&lrm;باشد. در طراحی پایگاه اطلاعات در محیط GIS بر اساس تحلیل نیازهای انجام شده، ساختار داده &lrm;ها باید &lrm;به گونه&lrm;ای طراحی گردد که ارتباط&lrm;های منطقی بین داده&lrm;ها&lrm; حفظ شده و بر اساس آن بتوان سیستم مدیریت داده&lrm;&lrm;&lrm;های موجود را پیاده سازی نمود. با توجه به استفاده از منابع متفاوت اطلاعاتی درتکمیل داده&lrm;&lrm;&lrm;های بانک اطلاعاتی باید الگوریتم مدیریت داده&lrm;ها&lrm; با قابلیت بازیابی و دسترسی به رکوردها و لایه&lrm;&lrm;&lrm;های اطلاعاتی سایر منابع اطلاعاتی بر حسب موقعیت جغرافیایی و در شرایط مورد نیاز کاربر، طراحی و در محیط نرم&lrm;افزاری بستر GIS انتخاب و پیاده&lrm;سازی گردد. پایگاه داده&lrm;&lrm;&lrm;های اقتصادی-اجتماعی استان اردبیل در سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) طراحی و داده&lrm;&lrm;&lrm;های آن بصورت مدل بُرداری (رقومی یا وکتوری) و مدل رستری (تصویری یا سلولی) در قالب پایگاه داده نرم&lrm;افزار ArcGIS نسخه 9.3 ذخیره شده است. داده&lrm;&lrm;&lrm;های وکتوری استان شامل داده&lrm;&lrm;&lrm;های مکانی و توصیفی&lrm;&lrm;&lrm; می&lrm;باشد که داده&lrm;&lrm;&lrm;های مکانی استان شامل لایه&lrm;&lrm;&lrm;های تقسیمات کشوری، لایه&lrm;&lrm;&lrm;های مراکز واحد&lrm;&lrm;&lrm;های سیاسی، لایه مرزهای بین&lrm;المللی استان با کشور جمهوری آذربایجان، لایه آبراهه&lrm;ها&lrm; و رودهای استان، لایه منحنی&lrm;&lrm;&lrm;های میزان و نقاط ارتفاعی، لایه جاده&lrm;ها، لایه دریاچه&lrm;&lrm;&lrm;های داخلی، لایه شهرهای استان و لایه&lrm;&lrm;&lrm;های تصویری از قبیل تصویر مدل رقومی ارتفاع زمین، تصویر ماهواره&lrm;&lrm;ای &lrm;استان و نقشه&lrm;&lrm;&lrm;های اسکن شده استان&lrm;&lrm;&lrm; می&lrm;باشد. بدین ترتیب حجم عظیمی از داده&lrm;&lrm;&lrm;های مکانی استان بعد از تبدیل به مدل بُرداری در قالب پایگاه داده&lrm;&lrm;&lrm;های جغرافیایی (GDB) وارد سیستم اطلاعات جغرافیایی گردیده&lrm;اند. با توجه به انواع داده&lrm;&lrm;&lrm;های ذخیره شده در سیستم، انجام تحلیل&lrm;&lrm;&lrm;های مختلف مکانی و توصیفی و گزارش&lrm;گیری&lrm;&lrm;&lrm;های متنوع از پایگاه داده&lrm;ها&lrm; فراهم گردیده که استفاده از آنها در برنامه&lrm;ریزی&lrm;&lrm;&lrm;ها لازم و کمک به تصمیم&lrm;گیران امور مربوطه امکان&lrm;پذیر&lrm;&lrm;&lrm; می&lrm;باشد که در مقاله حاضر به برخی از آنها اشاره خواهد شد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  311 - جغرافیا و کارکردگرایی با تاکید بر جغرافیای روستایی
  تیمور آمار
  بررسی کارکردی یکی از ابعاد سه گانه مطالعه یک پدیده (علاوه بر ساختار و تاریخ ) به شمار می رود. نگرش به یک پدیده از زاویه کارکردی و تعمق در آنها بر این مضمون باعثپیدایش مکتب کارکردگرایی در مباحث علمی شد. زمینه پیدایش این مکتب در علوم اجتماعی مغرب زمین به وجود آمد و سپس ای چکیده کامل

  بررسی کارکردی یکی از ابعاد سه گانه مطالعه یک پدیده (علاوه بر ساختار و تاریخ ) به شمار می رود. نگرش به یک پدیده از زاویه کارکردی و تعمق در آنها بر این مضمون باعثپیدایش مکتب کارکردگرایی در مباحث علمی شد. زمینه پیدایش این مکتب در علوم اجتماعی مغرب زمین به وجود آمد و سپس این تفکر در علوم دیگر ب هویژه در جغرافیا تعمیمیافت. این مقاله می کوشد تا ضمن بررسی مفهوم کارکردگرایی، سابقه شک لگیری و انواع کارکردها، به تبیین جایگاه این مکتب در جغرافیا بالاخص جغرافیای روستایی بپردازد . یکیاز جنبه های مهم این بررسی آن است که نگرش کارکردی در مطالعات روستایی به ما کمک می کند که ضمن شناخت فعالیت ها و روابط درونی این جوامع، مکانیزم ت أثیرپذیری واثرگذاری آ نها را در مقیاس ناحی های و ملی دریافت نماییم. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  312 - چشم انداز جغرافیایی ( مفاهیم، تعاریف و تقسیمات )
  نصرالله مولائی هشجین
  فضای خاص حاصل از کنش متقابل نیروهای گوناگون و متنوع طبیعی و انسانی در یک بافت مکانی معین چشم انداز جغرافیایی نامیده می شود. مشاهده چشم اندازها می تواند نگرش جغرافیایی را در راستای شناخت روابط بنیادین انسان و محیط و تحلیل چگونگی بافت فرهنگی بر ساختار طبیعی ارائه دهد. اما چکیده کامل

  فضای خاص حاصل از کنش متقابل نیروهای گوناگون و متنوع طبیعی و انسانی در یک بافت مکانی معین چشم انداز جغرافیایی نامیده می شود. مشاهده چشم اندازها می تواند نگرش جغرافیایی را در راستای شناخت روابط بنیادین انسان و محیط و تحلیل چگونگی بافت فرهنگی بر ساختار طبیعی ارائه دهد. اما استفاده از چنین دیدگاهی در تبیین و تحلیل فضاهای جغرافیایی و در راستای بهینه سازی فضاها و توسعه پایدار جوامع، نیازمند شناخت مفاهیم، پیشینه تاریخی و بیان نگرش ها و تعاریف می باشد. لذا در این مقاله با بهره گیری از منابع و اطلاعات، مفاهیم و تعاریف چشم انداز جغرافیایی مورد بررسی قرارگرفته و ضمن اشاره به پیشینه تاریخی و تقسیمات جغرافیایی به نتیجه گیری از مباحث نظری پرداخته شده است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  313 - بررسی جغرافیای انتخابات در استان گیلان
  زهرا پیشگاهی فرد رقیه شریفی چابکی
  از زمان تشکیل مجلس شورای اسلامی تا به امروز 8 دوره انتخابات پارلمانی در ایران برگزار شده است. در این دوران رفتار انتخاباتی مردم در انتخابات چه در امر مشارکت و یا گزینش افراد با توجه به جناح های مختلف کشور روند یکسانی را طی نکرده و این موضوع در طی دوره های مختلف انتخابات چکیده کامل

  از زمان تشکیل مجلس شورای اسلامی تا به امروز 8 دوره انتخابات پارلمانی در ایران برگزار شده است. در این دوران رفتار انتخاباتی مردم در انتخابات چه در امر مشارکت و یا گزینش افراد با توجه به جناح های مختلف کشور روند یکسانی را طی نکرده و این موضوع در طی دوره های مختلف انتخاباتی از حوزه ای به حوزه ی دیگر متفاوت بوده است. همچنین با توجه به انتخابات برگزار شده در ایران تاکنون هیچ گونه بررسی علمی از پدیده جری مندرینگ در مرزهای حوزه های انتخاباتی صورت نگرفته است. این تحقیق با استفاده از روش تحلیلی- توصیفی و با استفاده نقشه و نمودارهای مختلف، ضمن بررسی و تجزیه و تحلیل جغرافیای انتخابات استان گیلان سعی دارد به سوأل های زیر پاسخ دهد که آیا با توجه به موقعیت قرارگیری استان گیلان در نوار مرزی شمال کشور، روند مشارکت و همگرایی در این استان در طی دوره های انتخابات پارلمانی کاهش یافته است؟ با توجه به رفتار انتخاباتی مردم در گزینش نمایندگان، جهت و گرایش حوزه های انتخابیه استان گیلان با توجه به دو طیف عمده کشور، به کدام جناح سیاسی است؟ و آیا در طی هشت دوره انتخابات پارلمانی برگزار شده در ایران، پدیده جری مندریگ در استان گیلان روی داده است؟ نتایج این تحقیق نشان می دهد که علی رغم این که استان گیلان در نوار مرزی کشور قرار گرفته روند بالایی در انتخابات طی نموده و گرایش جناحی مردم و نمایندگان آن به سمت جناح راست است. و یک مورد پدیده جری مندرینگ نیز در استان گیلان کشف شده است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  314 - تحلیل پتانسیل‌ها و توانمندی‌های گردشگری از دیدگاه ساکنین روستایی منطقه باغبهادران
  کاظم جاجرمی حسین سلیمانی
  امروزه صنعت عظیم توریسم بویژه توریسم داخلی جایگاه خاصی در اقتصاد کشورها داشته و نقش فعال و مؤثری در ارتقاء ساختار اقتصادی اجتماعی و فرهنگی کشورها بخصوص کشورهای درحال توسعه بازی می‌کند. هدف کلی این تحقیق بررسی تأثیر توریسم در نواحی روستایی با تأکید بر جغرافیای رفتاری روس چکیده کامل

  امروزه صنعت عظیم توریسم بویژه توریسم داخلی جایگاه خاصی در اقتصاد کشورها داشته و نقش فعال و مؤثری در ارتقاء ساختار اقتصادی اجتماعی و فرهنگی کشورها بخصوص کشورهای درحال توسعه بازی می‌کند. هدف کلی این تحقیق بررسی تأثیر توریسم در نواحی روستایی با تأکید بر جغرافیای رفتاری روستاییان و ارایه استراتژی هایی در جهت توسعه این نواحی و نهایتاً رسیدن به الگوی بهینه توسعه است. برای رسیدن به این منظور از دو روش اسنادی و میدانی استفاده شده است که پس از مطالعات و بررسی منابع علمی با انجام پرسش نامه در بین روستاییان توسعه روستایی از منظر روستاییان استنتاج و تجزیه و تحلیل گردیده و نهایتاً منجر به تدوین استراتژی هایی در جهت توسعه گردیده است. بنابراین گردشگری و توریسم روستایی نقش مؤثری در توسعه پایدار روستایی داشته و رفتار روستاییان نیز در جذب گردشگر مؤثر بوده و نهایتاً وجود ظرفیت های متعدد طبیعی می‌تواند در جذب گردشگران روستایی نقش مؤثر را ایفا نماید. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  315 - تحلیل توان های اکوتوریستی تالاب بوجاقبا استفاده از روشAHP
  بهمن رمضانی طیبه قائمی راد
  تحلیل توان اکوتوریستی اولین گام شناسایی پتانسیل ها و محدودیت های منطقه برای برنامه ریزی و استفاده سنجیده از فرصت ها جهت ایجاد فضای مناسب توسعه گردشگری و یکی از بهترین راه های جلوگیری از تخریب محیط های طبیعی و حفاظت آن ها است. منطقه تالابی بوجاق که در استان گیلان و چکیده کامل

  تحلیل توان اکوتوریستی اولین گام شناسایی پتانسیل ها و محدودیت های منطقه برای برنامه ریزی و استفاده سنجیده از فرصت ها جهت ایجاد فضای مناسب توسعه گردشگری و یکی از بهترین راه های جلوگیری از تخریب محیط های طبیعی و حفاظت آن ها است. منطقه تالابی بوجاق که در استان گیلان و مصب رودخانه سفیدرود قرار دارد به علت حضور چشمگیر انواع پرندگان، چشم اندازهای زیبا، آب و هوای متبوع، نزدیکی به مراکز جمعیت و راه دسترسی مناسب سالانه، پذیرای گردشگران بسیاری است. هدف تحقیق شناسایی فرصت ها و پتانسیل های اکوتوریستی تالاب بوجاق با استفاده از مدلAHPجهت توسعه توریسم گسترده و متمرکز و کمک به حفظ محیط زیست ناحیه است. روش تحقیق بر مبنای روش ترکیبی،توصیفی - تحلیلی و مدلAHPاست. نتایج بدست آمده نشان می دهد که با توجه به ارجحیت معیارها در توسعه اکوتوریسم متمرکز 714 هکتار ازمنطقه معادل تقریبی21 درصد دارای توان مطلوب،237 هکتار معادل تقریبی7درصد دارای توان متوسط و 2329 هکتار معادل تقریبی 67 درصد دارای توان نامطلوب جهت توسعه اکوتوریسم متمرکز است.کل منطقه با توجه به شاخص های مطالعاتی دارای شرایط مطلوب جهت توسعه اکوتوریسم گسترده است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  316 - ارزیابی روند تغییرات کاربری اراضی در توسعه فضایی شهرکرمانشاه با استفاده GIS و RS (مطالعه موردی: محله جعفرآباد کرمانشاه)
  مجید شمس طیبه کرمی نژاد
  بر اثر فعالیت های انسان و پدیده های طبیعی چهره زمین همواره دستخوش تغییر می شود سرعت وتنوع این تغییر و تحول در محیط های شهری بیش از سایر مناطق می باشد از این رو و برای مدیریت بهینه ی مناطق شهری آگاهی از نسبت تغییرات کاربری اراضی از ضروریات محسوب می شود در این میان اس چکیده کامل

  بر اثر فعالیت های انسان و پدیده های طبیعی چهره زمین همواره دستخوش تغییر می شود سرعت وتنوع این تغییر و تحول در محیط های شهری بیش از سایر مناطق می باشد از این رو و برای مدیریت بهینه ی مناطق شهری آگاهی از نسبت تغییرات کاربری اراضی از ضروریات محسوب می شود در این میان استفاده از تکنولوژی سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی به عنوان بهترین وسیله برای آشکار سازی وارزیابی تغییرات شناخته شده اند. چرا که با پیشرفت های انجام گرفته در این تکنولوژی و تولید تصاویر ماهواره ای با قدرت تفکیک طیفی و مکانی بالا می توان تغییرات کاربری اراضی شهری را برآورد نموده و نسبت به مدیریت آن ها ا قدام نمود. در تحقیق حاضر تغییرات کاربری اراضی محله جعفرآباد در سه دوره زمانی مورد ارزیابی قرار گرفته است. برای انجام تحقیق از عکس هوایی سال 1351 و تصاویر ماهواره ای و عکس هوایی سالهای 1375 و 1385 استفاده شده و همچنین از نرم افزار تحلیل گر سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS ) برای تهیه و تحلیل شکل کاربری اراضی سه دوره ای مختلف استفاده شده است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  317 - برنامه ریزی توسعه خدمات روستایی از دیدگاه جغرافیا (مطالعه موردی بخش تولم شهرستان صومعه سرا)
  سیده خدیجه رضاطبع ازگمی نصراله مولایی هشجین
  در این پژوهش به برنامه ریزی توسعه خدمات روستایی از دیدگاه جغرافیا در بخش تولم شهرستان صومعه سرا پرداخته شده است به همین منظور برای پاسخ به سئوال اصلی این تحقیق، عوامل مؤثر در نظام توزیع خدمات برای رسیدن به الگوی بهینه، بررسی، ارزیابی و شناسایی شده است.کمبود خدمات در سطح چکیده کامل

  در این پژوهش به برنامه ریزی توسعه خدمات روستایی از دیدگاه جغرافیا در بخش تولم شهرستان صومعه سرا پرداخته شده است به همین منظور برای پاسخ به سئوال اصلی این تحقیق، عوامل مؤثر در نظام توزیع خدمات برای رسیدن به الگوی بهینه، بررسی، ارزیابی و شناسایی شده است.کمبود خدمات در سطح ناحیه به ویژه در حوزه روستایی گوراب وجود دارد. توزیع خدمات و عملکرد آنها در سطح ناحیه مورد مطالعه همگن نبوده در روستاهای دور از مرکز منظومه روستایی و زیر منظومه روستایی بویژه در حوزه گوراب، گوشه شمال شرقی حوزه نوخاله اکبری و جنوب شرقی حوزه لیفشاگرد خلاء خدماتی به خصوص خدمات زیر بنایی وجود دارد. از طرفی الگوی توزیع فضایی خدمات در بخش تولم بهینه نیست. مسئولین محلی در تعیین مرکز دهستان بیشترین تاثیر را داشته اند و در نهایت ارتباط بین ارایه خدمات و تعداد جمعیت در ناحیه مورد مطالعه بسیار ضعیف است. الگوی پیشنهادی ارایه انواع خدمات بر اساس سلسله مراتب فضایی صورت گرفته تهیه شده است. درتقسیم- بندی کلان تر، منظومه روستایی با مرکزیت نقطه شهری تولم به عنوان بزرگترین واحد جغرافیایی مورد توجه بوده و زیر منظومه روستایی با مرکزیت هندخاله و تولم و حوزهای روستایی با مرکزیت نوخاله اکبری، هندخاله، نرگستان در دهستان هندخاله ، لیفشاگرد ، تولم ، گوراب در دهستان لیفشاگرد بین این دو واحد واقع شده اند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  318 - بررسی چند روش تلفیق لایه های اطلاعاتی برای تهیه نقشه شدت چهره های فرسایش آبی در مناطق کوهستانی ( مطا لعه موردی:حوزه آبخیز کن و سولقان)
  علی محمدی ترکاشوند
  -

  - پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  319 - توسعه عملکرد تجاری سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی (GIS) (مفاهیم ـ کاربردها)
  پرویز رضائی محمّد طالقانی
  بسیاری از توابع و آنالیزهایی که در یک نرم‌افزارسیستم اطلاعات جغرافیایی(Geographical Information System) وجود دارد با یک مدل تجاری سازگار می‌باشند. این مسئله منجر به پیدایش یک گرایش جدید تحت عنوان سرویس‌های اطلاعات جغرافیایی(Geographical Information Services) در کنار الگ چکیده کامل

  بسیاری از توابع و آنالیزهایی که در یک نرم‌افزارسیستم اطلاعات جغرافیایی(Geographical Information System) وجود دارد با یک مدل تجاری سازگار می‌باشند. این مسئله منجر به پیدایش یک گرایش جدید تحت عنوان سرویس‌های اطلاعات جغرافیایی(Geographical Information Services) در کنار الگوی رایج سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی شده است. با استفاده از این الگو هر فرد بدون نیاز به دانش خاصی در زمینه سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی قادر به استفاده از توانمندی‌های آنالیز‌نرم‌افزار سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی خواهد بود. به منظور ایجاد یک سرویس اطلاعات جغرافیایی کامل و صحیح استفاده از الگوی محاسباتی توزیع یافته پیشنهاد شده است. همچنین با توجّه به گستردگی روزافزون استفاده از دستگاه‌های همراه، ویژه‌سازی تجاری این سرویس‌ها برای استفاده در دستگاه‌های همراه بررسی شده است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  320 - ارزیابی و مکانیابی پارکینگ های عمومی در بافت مرکزی شهر یزد
  محمدحسین سرائی روح ا... قانعی بافقی
  با افزایش جمعیت و تردد وسایل نقلیه در بافت مرکزی شهر به دلیل وجود کاربری های جاذب سفر و همچنین توان پایین شبکه های دسترسی مشکلات ترافیکی زیادی را ایجاد می کند که احداث پارکینگ های عمومی در مکان های مناسب می تواند موجبات حل بسیاری از مشکلات را در بافت مرکزی فراهم سازد. چکیده کامل

  با افزایش جمعیت و تردد وسایل نقلیه در بافت مرکزی شهر به دلیل وجود کاربری های جاذب سفر و همچنین توان پایین شبکه های دسترسی مشکلات ترافیکی زیادی را ایجاد می کند که احداث پارکینگ های عمومی در مکان های مناسب می تواند موجبات حل بسیاری از مشکلات را در بافت مرکزی فراهم سازد. این پژوهش در پی انتخاب مکان هایی مناسب جهت احداث پارکینگ با توجه به معیارهای مؤثر برای پاسخ گویی به حجم ترافیک ساکن می باشد که در نتیجه از تداخلات ترافیک عبوری و ساکن و مشکلات ترافیکی ناشی از آن کاسته و مشکلات دسترسی به پارکینگ و مکانی جهت پارک خودرو به خوبی حل خواهد شد. در پژوهش حاضر محدوده بافت مرکزی شهر یزد انتخاب شد و معیارهایی همچون کاربری های جاذب سفر، دسترسی به خیابان های اصلی، فضای مناسب پارکینگ و بایر یا مخروبه بودن برای مکانیابی پارکینگ در نظر گرفته شده است. با توجه به این که لحاظ کردن تمامی معیارها به روش سنتی مشکل است از سامانه اطلاعات جغرافیایی استفاده شده است و همچنین به دلیل اهمیت متفاوت معیارها در مکانیابی برای وزندهی آنها از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی استفاده گردید. در نهایت با بهره گیری از روش تلفیق همپوشانی شاخص، معیارها باهم ترکیب شدند و مکان های پیشنهادی مناسب جهت احداث پارکینگ مشخص شدند. این مکان ها در مجاورت خیابان های اصلی و تعدادی هم در مرز محدوده قرار دارند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  321 - بررسی مشترکات جغرافیای تاریخی فرهنگی، اجتماعی کشورهای ایران وتاجیکستان
  محمد رحمانی
  امروزه یکی از اساسی ترین روش ها در جهت بالا بردن ارتباط سیاسی ، اجتماعی و اقتصادی ، یافتن مشترکات بین کشورها مخصوصاً فرهنگ ، زبان و ... است ایران و تاجیکستان در آسیای مرکزی دارای مشترکات فراوانی در تاریخ ، فرهنگ ، زبان و دین هستند ، از این رو علایق و پایبندی به آداب و ر چکیده کامل

  امروزه یکی از اساسی ترین روش ها در جهت بالا بردن ارتباط سیاسی ، اجتماعی و اقتصادی ، یافتن مشترکات بین کشورها مخصوصاً فرهنگ ، زبان و ... است ایران و تاجیکستان در آسیای مرکزی دارای مشترکات فراوانی در تاریخ ، فرهنگ ، زبان و دین هستند ، از این رو علایق و پایبندی به آداب و رسوم اجداد و نیاکان موجب افزایش میزان همبستگی بین ساکنان هر دو کشور گردیده است . جشن نوروز و عشق به ادبیات مشترک و شعرای بزرگ فارسی زبان پیوند دیرینه ای را بین مردم هر دو کشور بوجودآورده است که در صورت توجه به آن می تواند در اشاعه فرهنگ ایرانی ، اسلامی با حفظ هویت ملی ، بصورت منطقه ای تأثیر مناسبی داشته باشد لذا در این باب ایجاد ظرفیت های لازم فرهنگی ، هنری با تشکیل انجمن های ادبی و برگزاری برنامه های فرهنگی به همراه آموزش زبان فارسی زمینه و فرصت جدیدی در منطقۀ آسیای مرکزی برای ایران ایجاد خواهد نمود ، که شاید از عمده ترین تأثیرات آن بتواند موجب حیات مجدد جاده ابریشم در منطقه گردد چرا که وضعیت جغرافیایی این کشورها و دوری از آب های آزاد دنیا ایران را به عنوان امن ترین کشور در انتقال انرژی و بازرگانی منطقه ای معرفی خواهد کرد . پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  322 - بررسی و تحلیل توزیع جغرافیایی مراکز آموزشی منطقه تهران با استفاده از GIS
  رحیم سرور مهدی نادری فر
  نحوه ارائه و توزیع خدمات عمومی در بسیاری از شهرهای بزرگ کشورهای در حال توسعه به صورت ناقص و نامطلوب می باشد که چرایی این مسئله را م ی بایست در عوامل متعددی مانند عدم توزیع مناسب کاربری ها، عدم توجه به آستانه های جمعیتی، تراکم بالای جمعیت و تقاضای روز افزون استفاده از خد چکیده کامل

  نحوه ارائه و توزیع خدمات عمومی در بسیاری از شهرهای بزرگ کشورهای در حال توسعه به صورت ناقص و نامطلوب می باشد که چرایی این مسئله را م ی بایست در عوامل متعددی مانند عدم توزیع مناسب کاربری ها، عدم توجه به آستانه های جمعیتی، تراکم بالای جمعیت و تقاضای روز افزون استفاده از خدمات، عدم امکان تهیه زمین مناسب و ... جستجو نمود که در این میان کاربری های آموزشی به عنوان یکی از مهم ترین این خدمات از این مهم مستثنی نمی باشند. تهران به عنوان یکی از کلانشهرهای کشورهای در حال توسعه، در ارایه خدمات در زمینه های مختلف دچار نارسایی هایی به جهت کمبود و در برخی موارد به علت توزیع فضایی نامناسب می باشد و منطقه 15 نیز به عنوان جزیی از این بدنه درگیر چنین مشکلاتی است. هدف این تحقیق تجزیه و تحلیل نحوه توزیع فضاهای آموزشی با استفاده نرم افزار GIS و ارائه الگوی پیشنهادی توزیع بهینه این مراکز می باشد. نتایج این تحقیق بیانگر آن است که اکثر مراکز آموزشی در سطح منطقه بر اساس شاخص سازگاری، مطلوبیت و ظرفیت در وضعیت نسبتا مناسبی به سر می برند ولی توزیع فضایی این مراکز در سطح هر یک از نواحی منطقه 15 به صورت یکسان و متناسب با جمعیت لازم التعلیم آن ها نمی باشد. لذا احداث مراکز آموزشی در شعاع دسترسی مناسب، انتقال کاربری های ناسازگار واقع شده در مجاورت فضاهای آموزشی، کنترل و تقلیل آلودگی صوتی موجود در مراکز آموزشی مجاور بزرگرا هها از مهم ترین پیشنهادات می باشد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  323 - بررسی عوامل جغرافیایی موفقیت اجرای طرح های هادی روستایی در شرق استان گیلان
  نورالدین عظیمی نصراله مولائی هشجین علیرضا علیزاده
  عمران روستاها با تأکید افراطی بر عناصر کالبدی و بدون برقرار ارتباطی نظام وار و هدفمند با سایر وی&zwj;ژگی های ساختاری- کارکردی حاکم بر فضای جغرافیایی از اولویت خاص برخوردار شده است. مقاله حاضر عوامل مؤثر در موفقیت اجرای طرح های هادی روستایی در بخش شرقی استان گیلان را با چکیده کامل

  عمران روستاها با تأکید افراطی بر عناصر کالبدی و بدون برقرار ارتباطی نظام وار و هدفمند با سایر وی&zwj;ژگی های ساختاری- کارکردی حاکم بر فضای جغرافیایی از اولویت خاص برخوردار شده است. مقاله حاضر عوامل مؤثر در موفقیت اجرای طرح های هادی روستایی در بخش شرقی استان گیلان را با تأکید بر عوامل جغرافیایی مورد بررسی قرار می دهد. روش کلی تحقیق در این مطالعه توصیفی- تحلیلی بوده و داده های اصلی مورد استفاده در آن بر اساس نظر سنجی از ساکنان روستاهای مورد مطالعه بدست آمده است. نتایج عمده بدست آمده از این تحقیق عبارت است از : موقعیت استقرار، فاصله روستا از مراکز شهری و اندازه جمعیت روستا با میزان موفقیت اجرای طرح های هادی روستایی دارای رابطه قوی می باشند. روستاهای واقع در نواحی کوهستانی با اندازه جمعیتی متوسط و دورتر از مراکز شهری از نظر اجرای طرح هادی نسبت به روستاهای واقع در نواحی جلگه ای، نزدیکتر به شهر و با جمعیت بیشتر از موفقیت بیشتری برخوردار بوده اند. شناخت و آگاهی روستائیان از طرح هادی و میزان مشارکت آنها در جریان تهیه و اجرا، از عوامل مهم دیگر در دستیابی به اهداف این طرح ها هستند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  324 - چشم انداز مدیریت کلان‌شهرها در حاکمیت جمهوری اسلامی ایران
  یوسف زین‌العابدین زهرا شیرزاد
  روند افزایش جمعیت شهرنشین و تأثیر آن بر افزایش تعداد کلان‌شهرها یکی از بحث‌های مهم علم جغرافیاست که پی‌آمدهای آن حاکمیت کشورها را با چالش مواجه ساخته است؛ چراکه، برنامه‌ریزی اقتصادی، اجتماعی، امنیتی و معضلات ناشی از مسایل زیست‌محیطی، اجتماعی و بزهکاری برای هر حکومتی کار چکیده کامل

  روند افزایش جمعیت شهرنشین و تأثیر آن بر افزایش تعداد کلان‌شهرها یکی از بحث‌های مهم علم جغرافیاست که پی‌آمدهای آن حاکمیت کشورها را با چالش مواجه ساخته است؛ چراکه، برنامه‌ریزی اقتصادی، اجتماعی، امنیتی و معضلات ناشی از مسایل زیست‌محیطی، اجتماعی و بزهکاری برای هر حکومتی کار ساده‌ای نیست. در کشور ایران نیز، به دنبال رشد شتابان شهرنشینی و بروز مسایل اقتصادی، اجتماعی و کالبدی کلان شهرها، چالش های حاکمیتی نظیر بسیاری از کشورهای جهان مطرح شده است. با توجه به این موضوع، سؤال تحقیق حاضر این است که: چشم‌انداز کلان‌شهرها چگونه است و پی آمدهای آن بر حاکمیت جمهوری اسلامی ایران چیست؟ با این فرض که تعداد کلان شهرها افزایش می یابد و این فرآیند تحولاتی در زمینه های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و ... حاکمیت ایران ایجاد می کند به بررسی تفاوت کلان شهرها و جهان شهرها پرداخته و نیز تشریح و تبیین کارکردهای کلان شهرها و جهان شهرها هدف اصلی مقاله حاضر بوده و در یافته های تحقیق به طور کلی، کلان شهرهای ایران از دید ژئوپلیتیکی تحلیل خواهد شد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  325 - ارزیابی و مکان‌یابی بهینه پارکینگ های عمومی با استفاده از مدل AHP در شهر رشت
  فرهاد جوان مرضیه غنی پور تفرشی
  پارکینگ ها به عنوان یکی از مهم‌ترین زیرساخت‌های شهری نقش عمده‌ای در کاهش پارک حاشیه‌ای و روانی ترافیک ایفا می‌کنند. امروزه در کلان‌شهرها به علت محدودیت زمین و فضا با ایجاد پارکینگ های عمومی مدیریت بهینه در جهت افزایش خدمات‌دهی به حجم زیادی از وسایط نقلیه اعمال می‌شود، پ چکیده کامل

  پارکینگ ها به عنوان یکی از مهم‌ترین زیرساخت‌های شهری نقش عمده‌ای در کاهش پارک حاشیه‌ای و روانی ترافیک ایفا می‌کنند. امروزه در کلان‌شهرها به علت محدودیت زمین و فضا با ایجاد پارکینگ های عمومی مدیریت بهینه در جهت افزایش خدمات‌دهی به حجم زیادی از وسایط نقلیه اعمال می‌شود، پارکینگ ها عمومی زمانی می‌توانند کارایی لازم را داشته باشند که از مکان‌یابی بهینه فضا- مکانی برخوردار گردند. رشت و شبکه حمل‌ونقل آن در حال حاضر با مشکل اساسی کمبود پارکینگ جهت کاربری مسکونی و سایر کاربری‌ها روبرو بوده و بارگذاری فعالیت‌ها بدون توجه به این کاربری سبب گردیده که این مسئله به تدریج به عنوان یک معضل شهری خود را بروز دهد. این مشکل در نقاط پرتراکم که از کاربری‌های چندگانه شهری به ویژه کاربری اداری - تجاری و گذران اوقات فراغت برخوردارند خود را به شکل حادی نمایان می‌سازد شهر رشت به لحاظ عدم برخورداری از شبکه بزرگراهی علاوه بر عبور و مرور داخلی ناحیه، پذیرای حمل‌ونقل عبوری سایر نواحی استان نیز بوده و عدم مکان‌یابی بهینه پارکینگ های موجود از مشکلات مهم این شهر است. در این پژوهش به منظور مکان‌یابی بهینه پارکینگ های عمومی در جهت کارایی بیشتر محدوده مورد مطالعه ابتدا مطالعات اولیه جهت شناسایی معیارهای تأثیرگذار بر انتخاب محل بهینه پارکینگ انجام، و با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، وزن دهی معیارها صورت پذیرفت و در نهایت با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) محدوده‌های مناسب جهت احداث پارکینگ های عمومی پیشنهاد گردید. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  326 - جغرافیای تغذیه، رویکردی نوین در گردشگری شرق گیلان
  اکبر معتمدی مهر حسین مصداقی
  در عصر حاضر گردشگری با هدف کشف پدیده های تازه فرهنگی رفته رفته می رود تا جایگزین مقاصد تفریحی در این صنعت قرار گیرد. امروزه جغرافیای تغذیه در فضای جغرافیایی خاص خود و در ارتباط با سایر عناصر فضایی از اهداف پر طرفدار و پر درآمد در کشورهای پیشرو در امر توریسم محسوب می شود چکیده کامل

  در عصر حاضر گردشگری با هدف کشف پدیده های تازه فرهنگی رفته رفته می رود تا جایگزین مقاصد تفریحی در این صنعت قرار گیرد. امروزه جغرافیای تغذیه در فضای جغرافیایی خاص خود و در ارتباط با سایر عناصر فضایی از اهداف پر طرفدار و پر درآمد در کشورهای پیشرو در امر توریسم محسوب می شود ؛ همان چیزی که کشور ترکیه به نحو احسن از آن استفاده می کند. منطقه شرق گیلان شامل شهرستان های: آستانه اشرفیه، لاهیجان، سیاهکل، لنگرود، املش و رودسر جغرافیای تغذیه مخصوص به خود را دارد که می تواند به عنوان شناسه ای برای گردشگری این منطقه قرار گیرد. در این مقاله پس از بیان تعاریف مربوط به جغرافیای تغذیه و ارتباط آن با توریسم ابعاد مختلف عناصر فضای جغرافیایی این منطقه بررسی شده است. در ادامه برای بیان دقیق تر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و بر پایه مشاهدات عمدتاً میدانی و برگرفته از شیوه های رایج در جغرافیا، جغرافیای اقتصادی و معیشتی شرق گیلان، انواع خوردنی های مردم در این منطقه، آداب غذا خوردن، باورها و اعتقادات مردم در ارتباط با تغذیه و... تبیین شده و برخی از ویژگی های منحصر به فرد جغرافیایی فرهنگ غذایی شرق گیلان مورد بررسی قرار گرفته است. سپس با تحلیل پرسش نامه های آماری و اثبات فرضیه از طریق آزمون همبستگی این طور نتیجه گیری شده که پرداختن به جغرافیای تغذیه شرق گیلان به توسعه گردشگری این مناطق منتهی می شود پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  327 - تجدیدجایگاه جغرافیدانان مسلمان با ایجاد اتحادیه جغرافیایی جهان اسلام (I.W.G.U)
  نصرالله مولایی هشجین
  سرگذشت خدمات مسلمانان به جغرافیا، بخشی از آن تجدید حیات فکری است که طلوع تمدن اسلامی را مشخص می کند. رشد وگسترش این تمدن با نمایان شدن روح تازه علمی که به نحوی چشمگیر خِرد را بر قدرت چیره کرد پیوند نزدیک داشت. بطوریکه تا قرن نهم هجری ـ قمری(قرن پانزدهم میلادی)، علم جغرا چکیده کامل

  سرگذشت خدمات مسلمانان به جغرافیا، بخشی از آن تجدید حیات فکری است که طلوع تمدن اسلامی را مشخص می کند. رشد وگسترش این تمدن با نمایان شدن روح تازه علمی که به نحوی چشمگیر خِرد را بر قدرت چیره کرد پیوند نزدیک داشت. بطوریکه تا قرن نهم هجری ـ قمری(قرن پانزدهم میلادی)، علم جغرافیا و جغرافیدانان در جهان اسلام بر تمامی دنیا تأثیرگذار بود. در شرایط کنونی جهان اسلام، و با هدف تهیه داده های کاربردی جغرافیا در عرصه کشورهای اسلامی ( در سطوح منطقه ای ، ملی و ناحیه ای)، ترسیم آینده توسعه یافتگی جهان اسلام و تبیین و ارائه راهکارها و راهبردهای علمی توسعه، تجدید جایگاه و نقش جغرافیا و جغرافیدانان مسلمان متناسب با شرایط جدید، تلاش برای تولید علم در مقیاس جهانی و توسعه فناوری اطلاعات جغرافیایی، ضرورت ایجاد اتحادیه جغرافیایی جهان اسلام ( I.W.G.U) پیشنهاد می شود. این اتحادیه می تواند، موجب شود تا انجمن های جغرافیایی، موسسات جغرافیایی و دانشگاه ها در کشورهای اسلامی با برنامه ریزی مناسب و بهینه و همگام با تحولات جهانی، در جهت توسعه علم جغرافیا با تاکید بر جنبه های کاربردی آن و همگرایی درون تمدنی در قالب،امت اسلامی به توسعه جهان اسلام بپردازند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  328 - تحلیلی پیرامون راهکارهای توسعه صنعت گردشگری در استان گیلان
  مهرداد گودرزوند چگینی نصرالله مـولایـی هـشجـین
  گردشگری نقش اساسی در اقتصاد کشورها ایفا می کند . شناسایی عمیق و دقیق ابعاد مختلف گردشگری به عنوان رمز توسعه بازار آن محسوب می شود. صنعت گردشگری در طی دهه اخیر با نرخ رشد شتابان گسترش یافته و منبع در آمدی قابل ملاحظه ای برای بسیاری از کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته ب چکیده کامل

  گردشگری نقش اساسی در اقتصاد کشورها ایفا می کند . شناسایی عمیق و دقیق ابعاد مختلف گردشگری به عنوان رمز توسعه بازار آن محسوب می شود. صنعت گردشگری در طی دهه اخیر با نرخ رشد شتابان گسترش یافته و منبع در آمدی قابل ملاحظه ای برای بسیاری از کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته بوده استتحقیق حاضر به روش پیمایشی انجام گردیده است . جامعه مورد تحقیق شامل مدیران و تصمیم گیران اجرایی بخش های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مرتبط با صنعت گردشگری در سطح استان گیلان می باشند که از طریق نمونه گیری خوشه ای حجم نمونه تعیین و با پرسشنامه به عنوان ابزار سنجش داده ها و اطلاعات لازم جمع آوری گردیده است برای سنجش اعتبار ظاهری (vality face) از نظرات ، صاحبنظران بخش گردشگری استفاده شده است و برای تعیین پایاییReliability ) ) ابزار سنجش ، از روش تعیین ضریب کروبناخ استفاده شده است . ضریب آلفای کرنباخ 871% به دست آمده است که نشاندهنده پایایی ابزار سنجش و قابلیت بالای آن می باشد . داده ها و اطلاعات جمع آوری شده، از طریق نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند . یکی از مهم ترین یافته های تحقیق حاضر نشان می دهند که بخش اکوتوریسم می تواند به یکی از راهکارهای اصلی برای توسعه و گسترش این صنعت با توجه به شرایط فرهنگی و اجتماعی استان مفید و موثر واقع شود و از میان عوامل جغرافیایی ، عامل جغرافیایی دریا و سواحل ، بالاترین تاثیر را در جذب گردشگر به استان گیلان را داشته است . پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  329 - An Environmental Investigation into Khorramabad's Landfill and Optimal Site Selection of Landfill using Weighted Linear Combination (WLC)
  Siamak Baharvand Jafar Rahnamarad Salman Soori
  The determination of municipal waste landfill is a major issue in the process of urban planning due to the huge impact it has on the economy, ecology and environment of any region. In the process of determining municipal waste landfill, attempt is made to consider sites چکیده کامل

  The determination of municipal waste landfill is a major issue in the process of urban planning due to the huge impact it has on the economy, ecology and environment of any region. In the process of determining municipal waste landfill, attempt is made to consider sites with minimum risks for the environment and human health as well. This study aimed to have an environmental evaluation and determination of municipal waste landfill in Khorramabad using Geographic Information System (GIS) and Weighted Linear Combination (WLC). For this purpose, the current landfill was first assessed in terms of the environment. The results of the evaluation show that the biochemical and chemical activities are very high in the desired site. Therefore, paying special attention to the environmental impacts of the current landfill is of great significance. Then, the map for the site selection of Khorramabad's landfill was prepared based on investigating and assessing 13 parameters including the distance from city, village, river, groundwater, fault, major and minor roads, airport, historical places, lithology, land use, slope and elevation. According to the results obtained from the map for the site selection of landfill, 10.03%, 21.85%, 28.38%, 25.30% and 14.42% of the site area are located in the very unsuitable, unsuitable, moderate, suitable and the best suitable area, respectively. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  330 - Waste Mass Movements Analysis of Dash-Kamel area by using the Stereographic Projection (Marzanabad-Chalus freeway)
  Saeid Hakimi Asiabar
  A mass wasting movement occurred along Chalus- Marzanabad freeway in March 2014 in Iran on which the most parts of the moved masses include soils with rock fragments. Province under construction freeway No. 3 is the main route from the capital city of Tehran to the Chal چکیده کامل

  A mass wasting movement occurred along Chalus- Marzanabad freeway in March 2014 in Iran on which the most parts of the moved masses include soils with rock fragments. Province under construction freeway No. 3 is the main route from the capital city of Tehran to the Chalus city. The study area is located at the mileages between 5K and 6K along the freeway. Slope failures which triggered by earthquake activities and heavy rainfalls occur frequently. This paper is based on theoretical aspects and structural geology data for evaluation of the potential slope sliding behavior. The methodology is based on preparing topographic and geologic maps, measuring of layering and joints, preparing structural cross sections and rock mass rating of rock masses. According to RMR rating, Cohesion factor and friction angle of rock masses have been determined and used for analysis of mass wasting movements. This study showed an irrelevant relationship between the slippage behavior of the slopes and the stratum materials in the area. In this area, Infiltration of water into the shear zone of faults, swelling of the marlstone layers and the formation of flow in the clay bed cover has been the main cause of mass movements. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  331 - Erosion and Sedimentation Area of the Ladiz Drainage Basin
  Mohammadreza Noura سیدرضا موسوی حرمی
  In order to analyze the erosion and sedimentation areas of the Ladiz drainage basin, factors such as level, shape, slope, drainage network and constructed hypsometric and undimensional hypsometric curves have been taken into account. Physiographical properties of subord چکیده کامل

  In order to analyze the erosion and sedimentation areas of the Ladiz drainage basin, factors such as level, shape, slope, drainage network and constructed hypsometric and undimensional hypsometric curves have been taken into account. Physiographical properties of subordinate drainage basins obtained from Geographical Information System (GIS) indicate that the extent of mountains and plains of the Saadabad drainage basin are in equilibrium. The Mianrud and Siahjangal subordinate drainage basins are in an elevated youth stage, therefore highly exposed to erosion. Comparison of the extent, shape, slope and hypsometric curves of subordinate drainage basins indicate a greater extent and more severe erosion of the Mianrud area than of others. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  332 - Landslide hazards zonation using GIS in Khoramabad, Iran
  Gholamreza Khanlari Yasin Abdilor Reza Babazadeh
  This research is concerned with the landslide susceptibility of Khoramabad area using Geographical Information System (GIS). Landslide susceptibility zonation (LSZ) is able to identify areas prone to failure based on the characteristics of past events. Satellite data, t چکیده کامل

  This research is concerned with the landslide susceptibility of Khoramabad area using Geographical Information System (GIS). Landslide susceptibility zonation (LSZ) is able to identify areas prone to failure based on the characteristics of past events. Satellite data, topographic maps, field data, and other informative maps were used as data layer in this study. These data layers are including lithology, slope, aspect, land use, distance from fault, distance from road and density of river. A numerical rating scheme for the factors was developed for spatial data analysis in GIS method. The resulting landslide susceptibility map delineates the study area are located into different zones of susceptibility classes including high, moderate and low. Based on the prepared landslide hazard zonation map some 32% of the study area shows high landslide susceptibility. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  333 - Machine Foundations on Fiber Concrete Tunnel in Reinforced Sand
  Alireza Hajiani Boushehrian
  10.30495/geotech.2020.679342
  The superimposing of static and dynamic loads on such as machine foundation which are setting on the tunnels will cause differential and impermissible settlements. These settlements sometimes may reason irreversible damage to financial and human factors. This paper inve چکیده کامل

  The superimposing of static and dynamic loads on such as machine foundation which are setting on the tunnels will cause differential and impermissible settlements. These settlements sometimes may reason irreversible damage to financial and human factors. This paper investigates the effects of the soil damping parameters, tunnel lining types and tunnel lining thickness on the circular foundation settlement under the influence of cyclic loads. PLAXIS 2D DYNAMIC is used as the FEM code to analyze models as well as investigating the effects of number of geogrid layers as a reinforcement element on the foundation settlement rested on the bored tunnel to obtain safe condition. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  334 - Effect of Geogrid on Increasing the Bearing Capacity of Strip Foundations in Sandy Soils
  Farhad Pirmohammadi Alishah Mehdi Kanani Mehdi Mohammadrezaei Sattar Shafiei
  10.30495/geotech.2021.688913
  One of the geosynthetics that is used in different parts of the world under surface foundations is geotextile, and relatively valid texts are available on how to use it and increase its load. But other geosynthetics have been geogrids, which have increased the load-bear چکیده کامل

  One of the geosynthetics that is used in different parts of the world under surface foundations is geotextile, and relatively valid texts are available on how to use it and increase its load. But other geosynthetics have been geogrids, which have increased the load-bearing capacity of surface foundations in soft clay and silty loam soils. In this paper, our u/b variations are between 1 and 17.5 with step 205 and in three different b/B modes are 5, 10 and 15. Also, the b/B changes from 0.1 to 2 with a step of 0.25 and in three different u/B modes are equal to 0.25, 0.75 and 1. The purpose of this study is to compare the soil load in different cases of geogrid with non-geogrid. This comparison is also performed by the BCR dimensionless number, which is the result of dividing the armed soil load into the soil load without geogrid. The results of this paper showed that the presence of geogrid increases soil fertility, but from a certain extent onwards, this amount of fertility does not show much difference. In this ratio, the geogrid dimensions are equal to 17.5 times the dimensions of the foundation. The presence of geogrids increased the soil fertility, but from a distance onwards, this amount of fertility does not show much difference. This ratio is equal to 1.75 times the dimensions of the foundation. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  335 - New spatial clustering-based models for optimal urban facility location considering geographical obstacles
  Maryam Javadi Jamal Shahrabi
  The problems of facility location and the allocation of demand points to facilities are crucial research issues in spatial data analysis and urban planning. It is very important for an organization or governments to best locate its resources and facilities and efficient چکیده کامل

  The problems of facility location and the allocation of demand points to facilities are crucial research issues in spatial data analysis and urban planning. It is very important for an organization or governments to best locate its resources and facilities and efficiently manage resources to ensure that all demand points are covered and all the needs are met. Most of the recent studies, which focused on solving facility location problems by performing spatial clustering, have used the Euclidean distance between two points as the dissimilarity function. Natural obstacles, such as mountains and rivers, can have drastic impacts on the distance that needs to be traveled between two geographical locations. While calculating the distance between various supply chain entities (including facilities and demand points), it is necessary to take such obstacles into account to obtain better and more realistic results regarding location-allocation. In this article, new models were presented for location of urban facilities while considering geographical obstacles at the same time. In these models, three new distance functions were proposed. The first function was based on the analysis of shortest path in linear network, which was called SPD function. The other two functions, namely PD and P2D, were based on the algorithms that deal with robot geometry and route-based robot navigation in the presence of obstacles. The models were implemented in ArcGIS Desktop 9.2 software using the visual basic programming language. These models were evaluated using synthetic and real data sets. The overall performance was evaluated based on the sum of distance from demand points to their corresponding facilities. Because of the distance between the demand points and facilities becoming more realistic in the proposed functions, results indicated desired quality of the proposed models in terms of quality of allocating points to centers and logistic cost. Obtained results show promising improvements of the allocation, the logistics costs and the response time. It can also be inferred from this study that the P2D-based model and the SPD-based model yield similar results in terms of the facility location and the demand allocation. It is noted that the P2D-based model showed better execution time than the SPD-based model. Considering logistic costs, facility location and response time, the P2D-based model was appropriate choice for urban facility location problem considering the geographical obstacles. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  336 - قابلیت سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) در نقشه نمایی شاخص‌های عملکرد کتابخانه‌های دانشگاهی
  رقیه اسکروچی فریده وزیری هشی مژگان جان بزرگی
  هدف: این پژوهش با هدف تعیین قابلیت‌های جی. آی. اس. در نقشه‌نمایی شاخص های عملکرد کتابخانه های دانشگاه های علوم پزشکی تهران و شهید بهشتی انجام شد. روش پژوهش: این پژوهش از نوع بنیادی و روش آن پیمایشی توصیفی است. کلیه کتابخانه‌های مرکزی و دانشکده‌ای دانشگاه‌های علوم پزشکی چکیده کامل

  هدف: این پژوهش با هدف تعیین قابلیت‌های جی. آی. اس. در نقشه‌نمایی شاخص های عملکرد کتابخانه های دانشگاه های علوم پزشکی تهران و شهید بهشتی انجام شد. روش پژوهش: این پژوهش از نوع بنیادی و روش آن پیمایشی توصیفی است. کلیه کتابخانه‌های مرکزی و دانشکده‌ای دانشگاه‌های علوم پزشکی تهران و شهید بهشتی (22 کتابخانه) به عنوان نمونه انتخاب شدند. شش شاخص عملکرد منتخب در این پژوهش مقوله‌های گسترده ای را در حوزه های مختلف کتابخانه از قبیل: امکانات، کارکنان، مجموعه و هزینه ها در بردارند که داده‌های موردنظر جهت محاسبه آنها با استفاده پرسش‌نامه گردآوری شد. در نهایت تحلیل داده‌ها با نرم افزار ArcGIS 9.3 صورت گرفت. یافته ها: نرم افزار ArcGIS قابلیت نمایش شاخص های عملکردی را در قالب تصاویر بسیار واضح و گویا جهت تحلیل و آنالیز دارا است؛ به طوری‌که نمایش این شاخص‌ها در قالب نمودارها و جداول نه تنها فرایند تجزیه و تحلیل را دشوار، بلکه فاقد هر گونه جذابیتی نیز برای خواننده می‌باشد. نتیجه گیری: نقشه‌هایی که در آنها با استفاده از جی. آی. اس. به تجزیه و تحلیل شاخص‌های عملکردی پرداخته شد، به مثابه نقشه راهی می ماند که افراد را بنا به نیازشان هدایت کرده و پاسخ‌گوی سؤال‌های مختلف آنها هستند؛ به‌طوری‌که افراد می‌توانند تجزیه و تحلیل‌های فراوانی را از این نقشه‌ها استخراج کنند؛ علاوه بر این، تجزیه و تحلیل داده‌ها تنها یکی از قابلیت‌های جی. آی. اس. در میان قابلیت‌های بیشمار آن است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  337 - بررسی نیازهای اطلاعاتی دانشجویان دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران و نقش کتابخانه در تامین این نیازها
  محمدرضا رضوانی عباس اسلامی
  هدف: هدف از انجام این تحقیق بررسی نیازهای اطلاعاتی دانشجویان دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران و نقش کتابخانه دانشکده در تامین نیازهای اطلاعاتی آنها می‌باشد.. روش شناسی: روش تحقیق به کار رفته در این پژوهش، پیمایشی و ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه سازمان یافته است. جامعه آ چکیده کامل

  هدف: هدف از انجام این تحقیق بررسی نیازهای اطلاعاتی دانشجویان دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران و نقش کتابخانه دانشکده در تامین نیازهای اطلاعاتی آنها می‌باشد.. روش شناسی: روش تحقیق به کار رفته در این پژوهش، پیمایشی و ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه سازمان یافته است. جامعه آماری پژوهش، دانشجویان دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران هستند. با استفاده از آمار توصیفی و تحلیلی و نرم‌افزار SPSS تجزیه و تحلیل داده‌ها صورت گرفته است. یافته‌ها: این تحقیق نشان داد،مهمترین هدف استفاده از کتابخانه انجام پروژه‌های درسی(8/68 درصد) و بیشترین میزان استفاده از کتابخانه، با تناوب هفتگی با 6/52 درصد می‌باشد. جامعه آماری مورد پژوهش به طور میانگین در طی هفته 9/6 ساعت در کتابخانه دانشکده مطالعه می‌کنند، همچنین 6/41 درصد جامعه آماری فقط برای امانت کتاب به کتابخانه مراجعه کرده و 3/50 درصد آنها، اولین گام در دستیابی به اطلاعات در کتابخانه را استفاده از کامپیوتر ذکر کرده‌اند. نتیجه‌گیری: بیشترین رضایت را از مجموعه در تامین نیازهای اطلاعاتی مربوط به کتابهای فارسی، و کمترین رضایت از بخش نشریات لاتین کتابخانه ذکرشده است..و همیچنین استفاده از اینترنت و منابع الکترونیک به عنوان منبع مهم در زفع نیاز اطلاعاتی بیان شده که نیازمند توجه به زیرساخت‌ها و خرید منابع الکترونیک است پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  338 - Evaluation of Water Use Productivity Indicators in the Main Agricultural Products of Iran
  Mohammad Ali Bayat Hossein Babazadeh
  Although the agricultural sector consumes more than 90% of the extracted water, its efficiency is lower than other sectors. Also, according to the population growth and critical role of food security, and the necessity to supply water to other sectors, an increasing pre چکیده کامل

  Although the agricultural sector consumes more than 90% of the extracted water, its efficiency is lower than other sectors. Also, according to the population growth and critical role of food security, and the necessity to supply water to other sectors, an increasing pressure to save water, optimized consumption and increasing water use productivity in agriculture will occur in the future. Nowadays improving water use productivity and producing more crops per water unit consumed are the main objectives of agricultural activities. There are several indexes to evaluate the water use productivity in agriculture. Hence, investigation on the capabilities and deficiencies of each index is necessary. In this study, four indexes of water use productivity including produced crop per one cubic meter of water (CPD), gross benefit per one cubic meter of water (BPD), net benefit per one cubic meter of water (NBPD) and benefit to cost ratio for three major crops in Iran, namely wheat, barley and potato are evaluated and located with geographic information system (GIS). Results show that by combining all four indexes, wheat in northern and western areas and Khuzestan province, barley in Khorasan Razavi province and northern and central areas and potato in Hamedan province and northeast areas have a better distribution in Iran. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  339 - Temporal and spatial study of water use productivity of strategic crops in regional scale (Case study: Hamedan province)
  M.A Bayat H Babazadeh M Manshouri
  Water use productivity is one of the most important factors in scientific agriculture. It is equal to 0. 7 kg of production per cubic meter of irrigation water (Kg/m3) in Iran which is very low in comparison with advanced countries (1 to 2 Kg/m3). Current research studi چکیده کامل

  Water use productivity is one of the most important factors in scientific agriculture. It is equal to 0. 7 kg of production per cubic meter of irrigation water (Kg/m3) in Iran which is very low in comparison with advanced countries (1 to 2 Kg/m3). Current research studies temporal and spatialchanges of water use productivity in Hamedan province in Iran using Geographic Information System (GIS), as to find evapotranspiration values for wheat and to transform it to raster level using Inverse Weight Distance Interpolation (IDW) in ArcGIS9.2 software. As location and time dimensions are studied simultaneously, combination of both leads to more effective analysis.Evapotranspiration is the denominator of water use productivity and the nominator is products&rsquo; performance which the values are obtained using statistics of Iran Agriculture Ministry and Hamedan province Agricultural Organization in particular and location extension map for wheatproductivity is obtained from overlay of 2 raster of evapotranspiration layer and the performance layer. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  340 - The Affect in Louise Erdrich’s The Plague of Doves
  Ladan Mokhtarzadeh Zahra Jannessari Ladani Negar Sharif
  10.30495/ttlt.2023.705476
  The present study addresses Louise Erdrich&rsquo;s The Plague of Doves in the light of Patrick Colm Hogan&rsquo;s affect notions of narrative concerning the emotional experiences of the subjects. This paper attempts to trace the concepts of affect, emotional narrative, چکیده کامل

  The present study addresses Louise Erdrich&rsquo;s The Plague of Doves in the light of Patrick Colm Hogan&rsquo;s affect notions of narrative concerning the emotional experiences of the subjects. This paper attempts to trace the concepts of affect, emotional narrative, attachment relations, emotional geography and emotional history in Erdrich&rsquo;s novel in order to explore how emotions and relations are interrelated in the narrative of geography, history, and, particularly, in what affects the narrative and the subjects in fiction. The present paper, specifically, demonstrates how Erdrich&rsquo;s mentioned novel acts as the affect study and narrative of emotion that vocalizes the history and geography of Native American people of the Ojibwa which have not been divulged due to social and ontological factors. The study thus investigates the ontological and epistemological paradigms in Native American life and history experienced by Ojibwa survivors. In addition, it argues how emotionology works for the minority subjects and how the notion of affect in terms of Hogan&rsquo;s theory is traceable in Erdrich&rsquo;s novel. In The Plague of Doves, the affected survivors are haunted with the emotional memory of their present as a consequence of which the subjects continuously shift from the present time to the past &ndash; whereby time loses its linearity in the narrative. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  341 - بازخوانی منظومة ثئوگونی هسیودس در پرتو قاعدة«الواحد»
  مهتاب مبینی امین شاهوردی
  در این پژوهش به بررسی بنیاد یکی از قواعد مشهور فلسفة اسلامی در منظومةثئوگونی هسیودس پرداخته شده است؛ برای پیگیری این امر، نخست چارچوب‌های ممکنی که به بررسی چنین امری اختصاص دارند، مورد پژوهش قرار گرفته‌اند و از میان آنها دیدگاهی که نه بر انفکاک قطعی و تاریخی اندیشة اسطو چکیده کامل

  در این پژوهش به بررسی بنیاد یکی از قواعد مشهور فلسفة اسلامی در منظومةثئوگونی هسیودس پرداخته شده است؛ برای پیگیری این امر، نخست چارچوب‌های ممکنی که به بررسی چنین امری اختصاص دارند، مورد پژوهش قرار گرفته‌اند و از میان آنها دیدگاهی که نه بر انفکاک قطعی و تاریخی اندیشة اسطوره‌ای از اندیشة فلسفی، بلکه بر تداوم و تطور آنها رأی داده است، به عنوان منظری متناسب‌تر انتخاب شده است. در بخش دوم این پژوهش بر اساس چنین رویکردی به توضیح اجمالی قاعدة الواحد پرداخته شده و با استفاده از این قاعده به بررسی منظومةثئوگونی اقدام شده است. درک ابتدایی قاعدة علیت، سنخیت میان علت و معلول، فروکاهش کثرت به وحدت در این منظومه را می‌توان در تبارشناسی خدایان، رابطه والد و فرزند و شباهت‌های آنها و بکرزایی بازشناخت. از این منظر مفاهیم فلسفی مذکور و مشابه‌های آنها در اسطوره ثئوگونی را می‌توان در پرتو قاعدة الواحد چونان غایتی متحد کننده، مورد بازخوانی قرار داد و بساطت و نامتعین بودن علت نخستین را به خوبی مشاهده کرد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  342 - بررسی ریشه‌شناختی دریاهای اساطیری در بندهش ایرانی
  حسین نجاری زهرا محجوب
  دریا یکی از پدیده‌هایی است که در اسطوره های ملل مختلف جایگاه ویژه‌ای دارد. دریاهای اساطیری گاه به لحاظ نام، با دریاهای امروزی قابل مقایسه هستند، اما به لحاظ جغرافیایی، موقعیتی کاملاً متفاوت دارند. بندهش ایرانی یکی از بزرگ‌ترین آثار به زبان فارسی میانه است که دربردارنده چکیده کامل

  دریا یکی از پدیده‌هایی است که در اسطوره های ملل مختلف جایگاه ویژه‌ای دارد. دریاهای اساطیری گاه به لحاظ نام، با دریاهای امروزی قابل مقایسه هستند، اما به لحاظ جغرافیایی، موقعیتی کاملاً متفاوت دارند. بندهش ایرانی یکی از بزرگ‌ترین آثار به زبان فارسی میانه است که دربردارنده شمار فراوانی از نام‌های جغرافیایی اسطوره‌ای است. هدف ما در این پژوهش بررسی دریاهای اساطیری در این اثر است. بدین منظور، با روش توصیفی &ndash; تحلیلی کوشیده‌ایم نام‌های دریاها را در این اثر با توجه به اصول علمی، هم از دیدگاه ریشه‌شناختی و هم اسطوره‌شناختی واکاوی کنیم و آنها را با دریاهای طبیعی تطبیق دهیم. نتیجه آنکه دریاهای اساطیری اغلب در جنوب و در کنار دریای فراخکرد قرار دارند که گاه با توجه به نکات اسطوره‌ای موجود و ویژگی‌های کنونی دریاها، قابل انطباق با جغرافیای طبیعی هستند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  343 - بازتاب رسالة تمثیلی قصۀ ‌الغربة ‌الغربیة و جغرافیای مثالی سهروردی در مثنوی مولوی
  الیاس نورایی مریم اسدیان
  مفاهیم جدایی از عالم علوی، غربت روح در قفس تن، و بازگشت به اصل در ادبیات عرفانی ایرانی- اسلامی، غالباً در آثار تمثیلی و با زبانی نمادین بیان شده است. یکی از مهم‌ترین این آثار رسالة کوتاه قصۀ الغربة ‌الغربیة شیخ‌شهاب‌الدین سهروردی است. هدف ما در این مقاله این است که با ر چکیده کامل

  مفاهیم جدایی از عالم علوی، غربت روح در قفس تن، و بازگشت به اصل در ادبیات عرفانی ایرانی- اسلامی، غالباً در آثار تمثیلی و با زبانی نمادین بیان شده است. یکی از مهم‌ترین این آثار رسالة کوتاه قصۀ الغربة ‌الغربیة شیخ‌شهاب‌الدین سهروردی است. هدف ما در این مقاله این است که با روش توصیفی ـ تحلیلی، مفهوم غربت غربی سهروردی در این رساله را که در قالب جغرافیای مثالی مطرح می شود، در مثنوی مولوی جست‌وجو کنیم و با توجه به تمثیل‌های شیخ اشراق، دریافت‌های تأویلی - عرفانی مولوی را طرح و تبیین نماییم و نشان دهیم که مشرق و مغرب مثالیِ سهرودی، ناکجاآباد و هورقلیای او و نیز اسیرشدن روح در چاه ظلمانی مغرب و طَیَران او که همان سیروسلوک به‌سوی مشرق عالم علوی است، در مثنوی چگونه نمود یافته است. از این طریق، به سرچشمه‌های مشترک این مفهوم، یعنی تأویل‌های قرآنی هر دو حکیم، دست می یابیم. شیخ اشراق و مولوی بلخی با تأویل قصص قرآنی و رموز این کتاب وحیانی توانسته‌اند نشان دهند که از طریق شهود، انسان می‌تواند هویّت نوری نفس را به دست آورد و در‌یابد که جایگاه اصلی وی این دنیا نیست و برای بازگشت به اصل باید به شهود و تجرید روی آورد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  344 - پهنه بندی کیفیت منابع آب آشامیدنی با تلفیق دو روش AHP و GIS در منطقه شمال دشت قزوین
  بابک طالبی نوشین سجادی ترانه شارمد
  شناسایی منابع آب آشامیدنی مناسب، وابسته به روش هایی است که بایستی همواره انتخاب صحیح و منطقی را به همراه داشته باشد. یکی از این روش ها تحلیل سلسله مراتبی (AHP) است که تلفیق آن با سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، از جمله ابزارهای ارزیابی برای مدیریت آب های زیرزمینی به شمار چکیده کامل

  شناسایی منابع آب آشامیدنی مناسب، وابسته به روش هایی است که بایستی همواره انتخاب صحیح و منطقی را به همراه داشته باشد. یکی از این روش ها تحلیل سلسله مراتبی (AHP) است که تلفیق آن با سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، از جمله ابزارهای ارزیابی برای مدیریت آب های زیرزمینی به شمار می رود. هدف اصلی در این مطالعه سنجش کیفیت آب زیرزمینی برای مصارف آشامیدن در منطقه دشت قزوین می باشد. برای تهیه نقشه کیفیت آب زیرزمینی این منطقه در سال 1392، از پارامترهای کیفی 17 حلقه چاه شامل کل ذرات جامد محلول، سختی کل، سدیم، کلرو سولفات نمونه برداری شد. ابتدا نقشه پهنه بندی پارامترهای مذکور با استفاده از روش درون یابی مجذور عکس فاصله (IDW) رسم شده و پس از آن طبقه بندی نقشه ها براساس روش شولر صورت گرفت. سپس وزن دهی پارامترهای مربوطه با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی انجام شد. در مرحله آخر نقشه های طبقه بندی شده در وزن هایشان ضرب و با یکدیگر تلفیق و در نهایت نقشه کیفیت آب زیرزمینی منطقه مورد مطالعه ایجاد گردید. نتایج بیانگر آن است که حدود 83 درصد منطقه مورد مطالعه در محدوده خوب و قابل قبول قرار دارد و حدود 17 درصد در محدوده نامناسب و بد قرار دارد. این نتایج نشان می دهد که قسمت عمده آب منطقه مورد مطالعه در دشت قزوین وضعیتی مطلوب و مناسب دارد و قسمت های شرقی و مرکزی از لحاظ مصارف شرب قابل قبول می باشند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  345 - ارزیابی حساسیت فیزیکی نوار ساحلی تالاب میانکاله بر اساس شاخص حساسیت محیط زیستی (ESI)
  رویا نزاکتی بهروز بهروزی راد سعید ملماسی فروز اسماعیلی
  محدوده ساحلی میانکاله در بخش جنوب شرقی دریای مازندران، در بر دارنده خلیج گرگان و تالاب میانکاله به عنوان یکی از تالاب های بین المللی ثبت شده در کنوانسیون رامسر می باشد و از جمله عرصه هایی است که واجد پتانسیل مناسب جهت فعالیت های گردشگری است. از سوی دیگر افزایش روند توسع چکیده کامل

  محدوده ساحلی میانکاله در بخش جنوب شرقی دریای مازندران، در بر دارنده خلیج گرگان و تالاب میانکاله به عنوان یکی از تالاب های بین المللی ثبت شده در کنوانسیون رامسر می باشد و از جمله عرصه هایی است که واجد پتانسیل مناسب جهت فعالیت های گردشگری است. از سوی دیگر افزایش روند توسعه اقتصادی به ویژه در فعالیت های نفتی در کشورهای حوزه مورد بررسی، بر لزوم مدیریت و حفاظت از این سواحل می افزاید. هدف از انجام این تحقیق مدیریت خط ساحلی با استعانت از مدل های ارائه شده توسط NOAA و تعیین شاخص حساسیت محیط زیستی (ESI) می باشد. بدین منظور با توجه به بازدیدهای میدانی صورت گرفته، استفاده از تصاویر ماهواره ای و سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS)، تقسیم بندی حساسیت فیزیکی سواحل انجام شد. طبق نتایج حاصل از بررسی پارامترهای فیزیکی انرژی موج، شیب و جنس بستر مشخص شد که در بازه مورد مطالعه، قسمت غربی سواحل میانکاله در طبقه 4 دسته بندی NOAA، جای می گیرد. بخش مرکزی این سواحل در طبقه B9 قرار دارد و محدوده های گمیشان، خواجه نفس، چالاشت و خلیج گرگان دو در طبقه D10 مطابق دسته بندی NOAA قرار می گیرند. نتایج این بررسی ها بیانگر این مطلب می باشند که در این سواحل، به دلیل پایین بودن تنوع فیزیکی به لحاظ ویژگی های ژئومورفولوژیکی و جنس بستر ساحل، هم چنین وجود منابع زیستی حساس، در صورت بروز آلودگی نفتی، احتمال باقی ماندن آلاینده ها به مدت طولانی وجود دارد که این خود دلیلی بر لزوم توجه بیشتر به مدیریت سواحل در این استان می باشد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  346 - ارزیابی توان اکولوژیکی منطقه بوالحسن دزفول به منظوراستقرار کاربری گردشگری به روش تصمیم گیری چند معیاره
  سید علی جوزی نسرین مرادی مجد هدی عبداللهی
  منطقه جنگلی بوالحسن با مساحت 5725 هکتار در شمال شرقی شهرستان دزفولواقع شده است. این منطقه جزء جنگل های طبیعی و مناطق گردشگری در شهرستان دزفول می باشد. این منطقه از جمله عرصه هایی است که واجد پتانسیل های مناسب جهت توسعه کاربری گردشگری است. توریسم یکی از بزرگترین و سریعتر چکیده کامل

  منطقه جنگلی بوالحسن با مساحت 5725 هکتار در شمال شرقی شهرستان دزفولواقع شده است. این منطقه جزء جنگل های طبیعی و مناطق گردشگری در شهرستان دزفول می باشد. این منطقه از جمله عرصه هایی است که واجد پتانسیل های مناسب جهت توسعه کاربری گردشگری است. توریسم یکی از بزرگترین و سریعترین صنایع در حال رشد جهان است. در توسعه سریع صنعت توریسم، سریع ترین رشد در بخش اکوتوریسم بوده که بین 5/2 تا 7 درصد سریع تر از سایر بخش های توریسم توسعه یافته است. صنعت توریسم به عنوان صنعتی پویا با ویژگی های توسعه مدارانه خود نقش مهمی در اقتصاد کشورهای جهان ایفا می نماید. رشد این صنعت در هر کشور نیازمند استراتژی مناسب و برنامه مدیریتی مؤثر است. ارزیابی توان اکولوژیکی مناطق در راستای کاربری توریسم به عنوان ابزاری برای حصول به این هدف شناخته شده است. در این راستا و با توجه به ویژگی اکولوژیکی منطقه بوالحسن ارزیابی منطقه مورد مطالعه با استفاده از وزن دهی به معیارها با فرآیند تحلیل سلسله مراتبی در محیط نرم افزار Expert Choice به انجام رسید. در این تحقیق با کمک تحلیل سلسله مراتبی و سامانه اطلاعات جغرافیایی ارزشیابی معیارها صورت گرفته و با استفاده از این روش و انتقال داده ها وضعیت توان اکولوژیکی را برروی نقشه نشان داده شده است. نتایج این مطالعه نشان می دهد که در حدود 18/74% معادل 4419هکتار از منطقه دارای توان بسیار مطلوب برای توریسم گسترده، 21/18% معادل 1232هکتار از منطقه دارای توان مطلوب و7/7% معادل 84هکتار دارای توان نامطلوب و87/32% معادل 1881هکتار از منطقه دارای توان بسیار مطلوب برای توریسم متمرکز،6/15% معادل 882هکتار از منطقه دارای توان مطلوب و61/51% معادل 2970هکتار دارای توان نامطلوب است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  347 - Optimal Planning of Distributed Energy Resources in Distribution Microgrid to Improve Resource Owner Profit and Network Resiliency
  Soheil Haji Mohammadi Mahmoud Modaresi
  10.30495/spre.2023.707225
  The objective of this study is to strategize the allocation of resources within the distribution microgrid. The primary goals are to diminish active power loss and voltage discrepancies, enhance resilience, decrease the expense of procuring energy from the main network, چکیده کامل

  The objective of this study is to strategize the allocation of resources within the distribution microgrid. The primary goals are to diminish active power loss and voltage discrepancies, enhance resilience, decrease the expense of procuring energy from the main network, augment the incorporation of distributed renewable energy sources, and optimize the profitability of integrating distributed generation and storage resources into the power supply. In this article, the microgrid design challenge is approached through the focus on a nonlinear optimization model. The Biogeography-based optimization algorithm is employed to tackle this complex problem. Moreover, the planning solution is crafted to address uncertainties, incorporating factors such as wind speed, solar radiation, and consumption load variability within the distribution network. To validate the efficacy of the proposed methodology, the standard 33-bus test system is scrutinized. The outcomes underscore the remarkable efficiency of the proposed solution, showcasing its potential for practical applications in optimizing microgrid performance. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  348 - جایگاه معرفت‌شناسی در دانش جغرافیا؛ خاستگاه‌ها و رویکردها
  بهزاد فزونی واجارگاه
  علم جغرافیا یکی از علوم تأثیرگذار در زیست بشر است که درگذشته و حال، تحولات متعددی را به لحاظ بنیادهای فلسفی به دنبال داشته است. این تحول نشان می‌دهد که متخصصان و اندیشمندان این حوزه بر سر موضوع، ماهیت و تعریف این علم هم‌نظر نبوده‌اند؛ اما باوجوداین تنوع موجود در علم جغر چکیده کامل

  علم جغرافیا یکی از علوم تأثیرگذار در زیست بشر است که درگذشته و حال، تحولات متعددی را به لحاظ بنیادهای فلسفی به دنبال داشته است. این تحول نشان می‌دهد که متخصصان و اندیشمندان این حوزه بر سر موضوع، ماهیت و تعریف این علم هم‌نظر نبوده‌اند؛ اما باوجوداین تنوع موجود در علم جغرافیا، امروزه این علم توانمندی&lrm;های بسیاری یافته و با ابزارهای فنی که در دست دارد دارای گرایش های تخصصی جدیدی گردیده است. فلسفه دانش جغرافیا به‌مثابه اساس‌نامه یا قانون اساسی نظام علمی این دانش، نقشی کلیدی و مرکزی در حیات علمی آن دارد. اگرچه تحول در زندگی بشر و ضرورت‌های نوین آن در بدو امر به تخصص‌گرایی در علوم منجر شد، ولی با گسترش شاخه‌های علمی توجه به کلیت معرفت بشری نیز به احساسی مشترک بین اندیشمندان مبدل گردید تا با نگرشی نو در گام نخست به تبیین فلسفة علم جغرافیا پرداخته شود و در راستای آن وضع معرفت جغرافیایی را بررسی نماید. امروزه موضوع معرفت‌شناسی در دانش جغرافیا از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این اهمیت متأثر از مکتب‌های فلسفی مانند اثبات‌گرایی، هرمنوتیک و پساساختارگرایی است. در این مقاله تلاش شده است تا این مسئله مورد بررسی قرار گیرد و اهمیت آن برای دانش جغرافیا آشکار گردد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  349 - بازخوانش جغرافیایی از دیاسپورا
  محمدرضا حاتمی
  در جهان پست مدرن امروزی، دیاسپورا یا آوارگی قومی، خواه به اجبار و یا داوطلبانه نقشی اساسی در تعیین سیاستهای کشورهای میزبان و یا مهمان دارد؛ چرا که دیاسپورا در سیالیت مرزها، ایجاد و یا تخریبب پدیده دولت - ملت نقشی شگرف دارد. دیاسپورا یا جوامع دیاسپورا به عنوان یک کارگزار چکیده کامل

  در جهان پست مدرن امروزی، دیاسپورا یا آوارگی قومی، خواه به اجبار و یا داوطلبانه نقشی اساسی در تعیین سیاستهای کشورهای میزبان و یا مهمان دارد؛ چرا که دیاسپورا در سیالیت مرزها، ایجاد و یا تخریبب پدیده دولت - ملت نقشی شگرف دارد. دیاسپورا یا جوامع دیاسپورا به عنوان یک کارگزار توسعه یا ضد توسعه، ابعاد متفاوتی از نگرش های جامعه شناسی و روانشناسی را در خود مسستتر دارد و این در حالی است که این نگرش ها با توجه به بعد مسافتی جوامع میزبان از وطن اصلی، باری جغرافیایی دارد. این تحقیق با نگاهی تحلیلی - توصیفی و با استعانت از نگرش جغرافیایی و مفاهیم فضا - قلمرو به دیاسپورا می نگرد . پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  350 - Species Diversity of Desert and Relationship to Soil Properties in Dust Sources of Khuzestan, Southwest of Iran
  Mehri Dinarvand Hashem Keneshloo Mohhamad Fayaz Farhad Khaksarian Seyed Abdolhossein Arami Kohzad Haydari
  10.57647/j.jrs.2023.1303.1601
  About 9% (349000 ha) of Khuzestan plain is the source of dust and it has seven dust hot spots. In this research, we investigated vegetation types, the floristic composition, life-form spectrum, and the phytogeography of the area during 2016&ndash;2020 by collecting vasc چکیده کامل

  About 9% (349000 ha) of Khuzestan plain is the source of dust and it has seven dust hot spots. In this research, we investigated vegetation types, the floristic composition, life-form spectrum, and the phytogeography of the area during 2016&ndash;2020 by collecting vascular plants to provide an annotated checklist of the plants in Khuzestan province, Iran. In a period of five years, we focused on the vegetation of the septet areas as the source of dust and dune. A primary vegetation map was extracted from Google Earth images based on the texture, tone, and pattern, last vegetation map, and map of dust hot spots. To prepare vegetation types, they were checked in the field. The floristic composition, life-form spectrum, and the phytogeography of the area during five years were obtained by collecting vascular plants to provide a checklist of the sources of dust and dune. The 80 sample vegetation data from selected sites were analyzed using multivariate analysis methods. So, for assessing the relationship between plant species variation and environmental variation, the Canonical Correspondence Analysis (CCA) was used. The data of (80 samples of 8 species) and their soil factors (11 factors) were analysed using Rstudio software. The result showed that dust sources No. 1 and 2 had been covered by 24 vegetation types, and the speciesSeidlitzia rosmarinus,Halocnemum strobilaceumandTamarix passerinoides were regarded as dominant. The dust source No. 3 was covered by 22 vegetation types and the speciesHalocnemum strobilaceum,Aeluropus lagopoides,Seidlitzia rosmarinusandCornulaca monacantha regarded as dominant have been located in the east of Ahvaz. The dust source No. 4 had covered 39 vegetation types and dominant species wereAeluropus lagopoides,Halocnemum strobilaceum,Atriplex leucoclada,Salsolaspp.Seidlitzia rosmarinusandTamarixspp. in small rain reservoir. The dust sources No. 5, 6, 7 (with 249000 ha) were the major part of dust storm sources in Khuzestan, covered by 28 vegetation types. The CCA species-environment biplot showed that CaCO3, EC, Na, SAR, ESP, OC, and CaMg from 11 soil factors were the key factors affecting vegetation in dust sources at our study site. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  351 - Determination of Rangeland Grazing Suitability Model by GIS (Case Study: Sarab Sefid Basin, Lorestan, Iran)
  Ali Ariapour
  Livestock grazing in unsuitable land has increasingly grown in most part of rangelands of Iran due to population growth. It causes many irreparable damages such as soil erosion, water loss, and wealth loss. Therefore, it is important to identify the best suitable land f چکیده کامل

  Livestock grazing in unsuitable land has increasingly grown in most part of rangelands of Iran due to population growth. It causes many irreparable damages such as soil erosion, water loss, and wealth loss. Therefore, it is important to identify the best suitable land for livestock grazing. Land suitability for livestock grazing affects by many ecosystem components but due to time and funding restrictions, the most important and feasible elements were investigated. This paper adapted the schematic model based on the concepts presented by the FAO suitability analysis for livestock grazing in Sarab Sefid Borujerd rangeland of Iran. Significant needed factors to livestock grazing such as forage; soil and water which were in sub-models were determined and incorporated into the final model of rangeland grazing suitability. Some important maps include such as: DEM, slope, aspect, range condition, range trend, forage, soil erosion, water sources used as input data. Three sub models including water accessibility, forage production and erosion sensitivity were considered. The most adaptation of Suitability occurs for class (Good) S1, (Medium) S2, (Poor) S3 and (Non-suitable) N respectively using Geographic Information Systems (GIS). First of all, the complete raster layers valued and ranked by FAO method for each factor then integrated by overlays intersected command. Results show that according to 16 types of vegetation cover there was no each of them in S1 class, 3088.75 ha S2, 1892.63 ha S3 and 882.85 ha were N class. Also result determined that there is no limitation of water resource in total rangeland and the most and main important factors effect on suitability are soil erosion and slope due to mountainous area. According to the field data and comparing with the study data it can/is possible to conclude GIS technique is fast and accurate to monitoring and determining of suit abilities of rangelands. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  352 - Vulnerability Analysis of Flood in Rangelands Using Multi Criteria Decision Analysis and Geographic Information System (Case Study: Gilard Basin, Damavand, Iran(
  Ali Akbar Damavandi Mahdi Panahi
  Flood disaster is considered as a major natural hazard due to its devastatingeffects on the affected areas. Determining the flood vulnerable areas is important fordecision makers in order to perform planning and management activities. GeographicalInformation System (GIS چکیده کامل

  Flood disaster is considered as a major natural hazard due to its devastatingeffects on the affected areas. Determining the flood vulnerable areas is important fordecision makers in order to perform planning and management activities. GeographicalInformation System (GIS) is integrated with Multi Criteria Decision Analysis (MCDA)used to analyze the flood vulnerable areas. The aim of this research was to provide moreflexible and accurate decisions to evaluate the causative factors for planning andmanagement of rangelands of Gilard, Damavand. So, effective factors influencing floodoccurrence in the study area was first surveyed. Some of the causative factors for flood inthe watershed such as mean annual precipitation, basin area, basin slope, drainage density,land uses and soil type were taken into account. Then, through assembling spatial anddescriptive information related to the study area and using Analytic Hierarchy Process(AHP), the criteria have been grouped and weighted. At the end, as regards of ultimateweight, the basin was classified into five classes. Results of this research show that meanannual precipitation and Sedimentation Rate with the average values of 26.5% and 2.01%had maximum and minimum effects on flood occurrence in rangeland of Gilard inDamavand, respectively. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  353 - Assessment of the Monthly Water Balance in an Arid Region Using TM Model and GIS (Case Study: Pishkouh Watershed, Iran)
  Jalal Barkhordari Ali Asghar Semsar Yazdi
  Monthly discharge is one of the most important factors considered in designs and hydrological works. Some watersheds are not equipped with needed hydrometric equipment. In such a case average monthly discharge could be estimated from regional monthly water balance model چکیده کامل

  Monthly discharge is one of the most important factors considered in designs and hydrological works. Some watersheds are not equipped with needed hydrometric equipment. In such a case average monthly discharge could be estimated from regional monthly water balance models of representative watersheds. In this study, Thornthwaite & Mather (TM) model were used in the Pishkouh watershed in arid climate of Yazd, Iran. The water balance was used for computing seasonal and geographical patterns of water availability to facilitate better management of available water resources. The water balance study using the TM model with the help of remote sensing and Geografhic Information Systems (GIS) is very helpful in finding out the periods of moisture deficit and moisture surplus for an entire basin. This study indicates that there is an annual deficit of 442.7 mm in the study basin and an annual surplus of 26.4 mm. The Pishkouh watershed has a period of moisture surplus from June to August and the remaining months are a period of deficit. Generally these mean estimated runoff values fall between the 90% confidence intervals for the measured runoff and quality of the model was satisfactory (Qual=2.86). These results indicate that the TM model can be satisfactorily applied to estimate mean monthly stream flow and potential runoff map in the arid regions of central Iran, too. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  354 - Study of Physiognomy and Origin of Plant Species in Sarshiv Area of Marivan, Iran
  Seyyed Mohsen Hassani Habib Yazdanshenas Kourosh Nazarpoor Fard Reza Bassiri Javad Pur Rezaee
  Abstract. Vegetation of each region is one of the most important phenomena of nature and is the best guide to judge about the ecological sciences of that region because the plants are resistant organisms that have endured the long term conditions of all kinds of environ چکیده کامل

  Abstract. Vegetation of each region is one of the most important phenomena of nature and is the best guide to judge about the ecological sciences of that region because the plants are resistant organisms that have endured the long term conditions of all kinds of environmental conditions for a long period of time and have adapted with environmental stresses. Therefore floristical investigation of each region is outmost importance for that region and it serves as a birth certification document. It also reviews geographical and floristical origins of each region which is the most effective method for managing and protecting the available genetic resources. The aim of this study was introducing flora, life form and plant chorotypes in Sarshiv rangelands, west of Marivan, Iran. The method of sampling was random- systematic with 76 plots. Floristical studies showed that there were 39 families, 116 genera and 139 plant species in this area. The most important families in this area were Asteraceae (20 species), Papilionaceae (Fabaceae) (16 species), Apiaceae (11 species) and Poaceae (10 species). Among all species identified in this region, one was endemic and the three other species were considered as rare. Investigation of life forms based on Raunkiaer method showed that there were various plants in different life form. Among all of them, Terophytes (35%) and Chamaephytes (3%) had the highest and the lowest plant species, respectively. The review of the geographical distribution of plants in the region showed that the species belonged to different Chorotypes and Irano-Turanian (50%) and European&ndash;Siberian (1%) had the highest and the lowest plant species of the region, respectively. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  355 - Determining Rangeland Suitability for Sheep Grazing Using GIS (Case Study: Sadegh Abad Watershed, Kermanshah Province, Iran)
  Erfan Rostami Hamidreza Mehrabe Mehdi Farahpour
  Abstract. Rangelands are mainly used for grazing the livestock in Iran, it is essential to specify grazing suitability of rangelands in each region of country, so that it may improve the management policies and approaches for planning and designing current and future pl چکیده کامل

  Abstract. Rangelands are mainly used for grazing the livestock in Iran, it is essential to specify grazing suitability of rangelands in each region of country, so that it may improve the management policies and approaches for planning and designing current and future plans. The aim of this research was to determine the rangeland suitability for sheep grazing in the watershed of Sadegh Abad, Kermanshah Province, Iran. Three sub-models namely forage production model, water siutablity model (quantity, quality and distance of water resources) and erosion sensibility which formed the components of the final studied model. EPM procedure for erosion sensitivity and FAO method for land capability evaluation were employed. Furthermore, combining information layers was done by means of ArcGIS9.3 software. For forage production suitability, the effective factors as allowable limit of exploitation, having access to forage and physical conditions were considered. Our findings indicated two separate classes including low suitability (S3) and non-suitability (N) with the contributions of 68.65 and 31.34% rangeland area, respectively. Low suitability was due to soil erosion sensitivity and limited standard exploitation of forage. In some regions, distance to water resources and high slope of grazinig land caused the decrease of grazing suitability. Considering the grazing capacity and applying the correction programs in rangelands can affect the increase of range suitability for grazing sheep. Using GIS may lead to the increase in accuracy and speed of implementing plans. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  356 - بررسی رابطه‌ی میزان استفاده از شبکه‌ی سبلان با میزان پایبندی به هویت ملی در شهر اردبیل، مورد مطالعه: نوجوانان و جوانان شهر اردبیل
  ربابه پورجبلی مهدی پناهی
  پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه‌ی میزان استفاده از شبکه‌ی سبلان با میزان پایبندی به هویت ملی در شهر اردبیل، مورد مطالعه: نوجوانان و جوانان شهر اردبیل انجام شده است. در این پژوهش آنچه مورد توجه است، ضرورت اهمیت‌دادن به پایبندی به هویت ملی است. این پژوهش به روش پیمایشی انجا چکیده کامل

  پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه‌ی میزان استفاده از شبکه‌ی سبلان با میزان پایبندی به هویت ملی در شهر اردبیل، مورد مطالعه: نوجوانان و جوانان شهر اردبیل انجام شده است. در این پژوهش آنچه مورد توجه است، ضرورت اهمیت‌دادن به پایبندی به هویت ملی است. این پژوهش به روش پیمایشی انجام شد، اعتبار پرسشنامه از طریق اعتبار صوری و سازه‌ای استفاده شد و قابلیت اعتماد نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ به دست آمد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه نوجوانان و جوانان 29ـ15سال شهر اردبیل هستند که تعداد آن‌‌ها طبق گزارش اداره کل ورزش و جوانان شهر اردبیل در سال 1390، 179428 نفر اعلام شده است که از بین آن‌ها با استفاده از فرمول کوکران تعداد 381 نفر به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند‌مرحله‌ای به‌عنوان نمونه انتخاب گردید. یافته‌های پژوهش نشانگر این بودند که بین تمامی ابعاد هویت ملی (هویت فرهنگی، هویت جغرافیایی، هویت دینی، هویت زبانی، هویت تاریخی) و متغیر زمینه‌ای جنسیت با متغیر میزان استفاده از شبکه سبلان رابطه معنی‌داری دارد. همچنین بین متغیر پایگاه اجتماعی و اقتصادی و متغیر میزان استفاده از شبکه سبلان تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  357 - نقش احداث شبکه آبرسانی شهری در تهران بر چیدمان فضایی عرصه ی مسکونی (با بررسی چند نمونه موردی)
  مرتضی میرزاحسینی
  10.30495/jsps.2023.1987244.1048
  آب‌رسانی در تهران تا اواخر دوره پهلوی اول با استفاده از روشهای ساده مرسوم بوده است. آب قنوات از طریق نهرهای خاکی، مورداستفاده قرار می‌گرفته است و نیازهای اولیه زندگی را میسر می‌ساخته است. در خانه‌ها فضاهایی مانند مطبخ و دستشویی عموماً در حیاط سامان داده می‌شدند و آب مور چکیده کامل

  آب‌رسانی در تهران تا اواخر دوره پهلوی اول با استفاده از روشهای ساده مرسوم بوده است. آب قنوات از طریق نهرهای خاکی، مورداستفاده قرار می‌گرفته است و نیازهای اولیه زندگی را میسر می‌ساخته است. در خانه‌ها فضاهایی مانند مطبخ و دستشویی عموماً در حیاط سامان داده می‌شدند و آب موردنیاز آن‌ها عمدتاً از آب‌انبارها تامین می‌شده است. وجود تلفات و بیماریهای مختلف نظیر تیفوئید و ورم روده ناشی از مصرف آب‌های آلوده، دولت را به این فکر واداشت تا اقدام به لوله‌گذاری برای تهیه آب شرب مردم نماید. لذا پرسش اصلی این پژوهش این است که لوله‌گذاری برای هر خانه تا چه میزان در چیدمان فضا در معماری مسکونی نقش داشته است؟ همچنین هدف از پژوهش پیش روی بررسی و واکاوی اولین سیستم آب‌رسانی تهران و تأثیر آن در تکوین معماری مسکونی است. پژوهش پیش رو از نوع کیفی است و از روش تحقیق تاریخی تفسیری و روش توصیفی- تحلیلی به‌صورت آمیخته استفاده‌شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد از عوامل مهم در تغییر چیدمان فضایی معماری مسکونی تهران، احداث شبکه ی لوله کشی و انتقال آب به داخل منازل بوده است. تغییر ساختار فضایی خانه از دوقسمتی به یک قسمتی-شصت درصد بنا و چهل درصد حیاط- از مهم ترین نتایج لوله کشی برای تهران محسوب می گردد. همچنین درنتیجه‌ی لوله کشی، فضاهای تر همچون آشپزخانه به جهت بهره مندی از شبکه آب‌رسانی با تغییر مکان به نزدیک ورودی برای استفاده از انشعاب اصلی، زمینه ی حضور زنان در عرصه ی عمومی خانه را فراهم آورد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  358 - بررسی نقش عوامل فیزیوگرافی جهت کشت نخودفرنگی در استان گلستان
  مهدی تراشی علی راحمی کاریزکی عباس بیابانی محمد صلاحی فراهی
  توسعه و حفظ توازن اکولوژیک زمانی محقق خواهد شد که از سرزمین به تناسب قابلیت‌ها و توانمندی‌های آن استفاده گردد. بر این اساس، شناسایی توانمندی‌های سرزمین پیش از بارگذاری فعالیت‌های گوناگون بسیار حائز اهمیت است. در غیر این صورت، بسیاری از سرمایه&lrm;گذاری&lrm;های انجام شده چکیده کامل

  توسعه و حفظ توازن اکولوژیک زمانی محقق خواهد شد که از سرزمین به تناسب قابلیت‌ها و توانمندی‌های آن استفاده گردد. بر این اساس، شناسایی توانمندی‌های سرزمین پیش از بارگذاری فعالیت‌های گوناگون بسیار حائز اهمیت است. در غیر این صورت، بسیاری از سرمایه&lrm;گذاری&lrm;های انجام شده به هدر خواهد رفت. در نتیجه، ارزیابی توان اراضی جهت کشت محصولات مختلف اولین اولویت راهبردی جهت افزایش تولید و بهینه‌سازی مصرف منابع می‌باشد. به منظور بررسی نقش عوامل فیزیوگرافی در توان اکولوژیکی اراضی استان گلستان جهت کشت نخود فرنگی، از سامانه اطلاعات جغرافیایی GIS و روش خطی وزنی WLC استفاده شد. نیازهای زراعی و متغیرهای زمین‌شناسی که شامل بافت خاک، ارتفاع از سطح دریا، شیب و جهت شیب می باشند از منابع علمی موجود تعیین، درجه‌بندی و نقشه‌های مورد نیاز تهیه گردید. برای استانداردسازی داده‌ها از منطق فازی و برای وزن دهی معیارها از روش تحلیل سلسله مراتبی AHPاستفاده شد. در نهایت، با استفاده از روش ترکیب خطی وزنی WLC در محیط نرم افزار TerrSet نقشه پتانسیل کشت نخود فرنگی تهیه گردید. نتایج وزن دهی معیارها با روش AHP نشان داد که شیب با 2790/0 بیشترین و ارتفاع با 1038/0 کمترین ضرایب را داشتند. همچنین نتایج نشان می‌دهد که بخش اعظمی از اراضی کشاوزی واقع در مرکز استان (51/70 درصد) دارای شرایط مساعد و 2/13 درصد از مساحت کل اراضی جهت کشت نخود فرنگی مستعد نمی‌باشد که شامل اراضی واقع در مناطق کوهستانی و مرتفع استان می‌گردد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  359 - سنجش تناسب اراضی کشت سویا با تکیه‌بر شاخص‌های فیزیوگرافی (موردمطالعه: استان گلستان)
  افروغ سادات بنی عقیل علی راحمی کاریزکی عباس بیابانی حسن فرامرزی
  استفاده نامناسب از اراضی و رشد بی‌رویه شهرها و کاهش سطح زیر کشت، استفاده بهینه از اراضی را موردتوجه قرار داده است و استفاده درست از اراضی، نیازمند بررسی مناسب منابع بوم‌شناختی کشاورزی می‌باشد. این پژوهش به‌منظور ارزیابی اراضی کشاورزی استان گلستان برای کشت سویا، با استفا چکیده کامل

  استفاده نامناسب از اراضی و رشد بی‌رویه شهرها و کاهش سطح زیر کشت، استفاده بهینه از اراضی را موردتوجه قرار داده است و استفاده درست از اراضی، نیازمند بررسی مناسب منابع بوم‌شناختی کشاورزی می‌باشد. این پژوهش به‌منظور ارزیابی اراضی کشاورزی استان گلستان برای کشت سویا، با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) و روش خطی ‌وزنی (WLC) انجام شد. بدین منظور ابتدا نیاز‌های زراعی و متغیر‌های محیطی تعیین، درجه‌بندی و مطابق با آن‌ها نقشه‌های موردنیاز تهیه گردید. متغیرهای محیطی موردمطالعه شامل: شیب، جهت جغرافیایی، ارتفاع از سطح دریا و بافت خاک می‌باشد. در این پژوهش. برای استانداردسازی داده‌ها از روش فازی و برای وزن‌دهی به معیارها از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده‌شده است. درنهایت با استفاده از روش ترکیب خطی وزنی (WLC) در محیط نرم‌افزار IDRISI، نقشه‌ی پتانسیل‌ کشت سویا تهیه گردید. نتایج نشان داد که در وزن‌دهی معیارها با روش تحلیل سلسله مراتبی در سویا بافت خاک با 5228/0 بیشترین و ارتفاع با 0765/0 کمترین ضریب‌ها را کسب کردند. سپس پهنه‌بندی اراضی در چهار طبقه بسیار مستعد، مستعد، نیمه مستعد و غیر مستعد انجام شد. نتایج حاصل از روش ترکیبی خطی وزنی اراضی ازلحاظ فیزیوگرافی نشان داد که 08/11 و 60/37 درصد از اراضی جهت تولید سویا در پهنه‌های بسیار مستعد و مستعد قرار دارند و عامل محدودکننده کشت این گیاه در استان را می‌توان بافت خاک ذکر نمود. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  360 - Impact of Bioclimatic Factors on Diversity Patterns in Quercus brantii (Persian Oak) Populations within the Western Iranian Forest Ecosystem
  Adele Rafezi Mohammad Reza Azimi Mehrshad Zeinalabedini Mohammad reza Ghaffari
  10.22034/jon.2023.1997482.1249
  The woodlands in western Iran, especially the Zagros forests, are ecologically crucial for their ability to withstand environmental stresses and conserve water and soil. These ecosystems have suffered significant degradation, particularly in Ilam province, where Persian چکیده کامل

  The woodlands in western Iran, especially the Zagros forests, are ecologically crucial for their ability to withstand environmental stresses and conserve water and soil. These ecosystems have suffered significant degradation, particularly in Ilam province, where Persian oak trees (Quercus brantii) have experienced widespread mortality. Understanding the impact of climatic factors on tree species dominance and forest composition is vital for ecosystem conservation. Despite some knowledge about oak species diversity, research on the influence of bioclimatic parameters on Q. brantii, a native Iranian species, is limited. This study aimed to explore how topographical and climatic factors have shaped the population structure and diversity of Q. brantii in western Iran. The study collected data from five habitats within three forested regions in the Ilam province, including 183 samples. A total of 20 phenotypic traits, three geographic, and 19 bioclimatic parameters were measured, and statistical analyses revealed distinct oak ecotypes based on leaf and seed characteristics. Based on the morphological characteristics, a clustering analysis identified two distinct groups among all ecotypes. Redundancy analysis (RDA) revealed that three bioclimatic factors namely annual mean temperature, annual precipitation, and altitude significantly influenced population diversity. Specifically, they had a significant impact on fruit formation and seed morphology and together accounted for 86.9% of the observed variability. The spatial distribution analysis based on PCNM indices revealed that the Sarmast, Kochali, and Sirvan locations had the highest morphotypic diversity. This study emphasizes how bioclimatic and geographic factors shape Iranian oak diversity, informing conservation and sustainable management in western Iran. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  361 - Edible Utilization of Xanthan- guar Oleogels as a Shortening Replacement in Sponge Cake: Physicochemical Properties
  Mohammad Noshad Mohammad Hojjati Mina Hassanzadeh Reza Zadeh-dabbagh Marjan HosseinKhani
  10.22034/jchr.2020.1908257.1169
  The present study aims at using xanthan and guar gums in producing and application of oleogels (Ole-XG) as an alternative to shortenings on quality properties of sponge cake (Oleo-cake). The influence of xanthan and guar gums on rheological, thermal and structure proper چکیده کامل

  The present study aims at using xanthan and guar gums in producing and application of oleogels (Ole-XG) as an alternative to shortenings on quality properties of sponge cake (Oleo-cake). The influence of xanthan and guar gums on rheological, thermal and structure properties and fatty acid compositions of the oleogels was evaluated. Results showed that application of xanthan and guar gums oleogels has no effect on the amount and type of fatty acids. The use of guar gum in xanthan solution with short spacing peaks can show higher intensity than with long spacing peaks. They enhanced both elastic modulus and viscous moduli and the strain-thinning behaviour for storage modulus in high strain amplitudes. As substitution of shortening with oleogels is increased to 75%, firmness, cohesiveness and chewiness of cake samples were decreased. Results showed that substituting the shortening with oleogels increased L* and a* colour values. Sensory analysis showed that substituting the shortening with oleogels up to 75% increased overall acceptability of cakes. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  362 - Qualitative Zoning of Groundwater to Assessment Suitable Drinking Water Using GIS Software in Mohammad Shahr, Meshkinshahr, and Mahdasht in Alborz Province
  atousa abbasi Lobat Taghavi Mahdi Sarai Tabrizi
  10.22034/ap.2021.1907787.1076
  Microbiological and chemical sampling of drinking water wells in Mohammad Shahr, Meshkin Dasht and Mahdasht of Karaj was carried out. Water quality parameters were analyzed using GIS software. The results showed that the reason for the increase of sulfate could be attri چکیده کامل

  Microbiological and chemical sampling of drinking water wells in Mohammad Shahr, Meshkin Dasht and Mahdasht of Karaj was carried out. Water quality parameters were analyzed using GIS software. The results showed that the reason for the increase of sulfate could be attribution of acidic atmospheric precipitation and sulfate fertilizers. The level of magnesium in groundwater is less than the standard level. It is predicted that the reason for the relative increase of its concentration in parts of the region is related to the geological structure of that area. The unexpected rise of chloride in some wells has been observed due to geo-electric studies carried out in the region due to the presence of evaporate sediments and the influence of urban and rural post-water pollution and fossil waters. The results of measurement of nitrate and fluoride in the wells showed that the nitrate content is less than the standard values. The highest and lowest nitrate levels were found to be 35 mg / L and 4 mg / L, respectively. It was also observed that nitrate content in the measured seasons did not change much. This is due to the provision of drinking water from the groundwater resources, which are almost in constant quality. In the case of fluoride, the highest and lowest amount was 0.79 and 0.0 mg / L. Therefore, it is essential for the Alborz province water and wastewater company to install Fluorination machines on the distribution system. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  363 - تبیین جامعه‌شناختی هویت ملی ایرانیان
  طاها عشایری اکبر ذوالفقاری فاطمه نامیان الهام حسین زاده
  هویت ملی، امری جمعی، کلی و بالاترین سطح هویت که در چارچوب یک سرزمین معنا می‌یابد و بیانگر تعلق اجتماعی، احساس مشترک و باورهای کلی یک اجتماع با مؤلفه‌های زبانی، جغرافیایی، تاریخی، فرهنگی، نمادها، آداب‌ و رسوم، هنجارهای مشترک است. هویت در ایران از عصر مشروطه به بعد یک مسئ چکیده کامل

  هویت ملی، امری جمعی، کلی و بالاترین سطح هویت که در چارچوب یک سرزمین معنا می‌یابد و بیانگر تعلق اجتماعی، احساس مشترک و باورهای کلی یک اجتماع با مؤلفه‌های زبانی، جغرافیایی، تاریخی، فرهنگی، نمادها، آداب‌ و رسوم، هنجارهای مشترک است. هویت در ایران از عصر مشروطه به بعد یک مسئله اجتماعی مطرح‌ شده و در آثار تاریخی و ادبیات روشنفکران و متفکران انعکاس یافته است. این پژوهش با هدف بررسی جامعه‌شناختی هویت ملی ایرانیان در پی آن است که مکانیسم علّی اثرگذار بر هویت ملی ایرانیان چیست؟ و این هویت چگونه تکوین یافته است؟ پژوهش برای پاسخ به این پرسش، کلیه مطالعات تجربی (پیمایشی) صورت گرفته بین ۱۳79 تا ۱۳۹7 را با رویکرد cm2 بررسی و تحلیل نموده است. جامعه آماری آن 26 سند پژوهشی و حجم نمونه 19 مطالعه بوده است. نتایج پژوهش حاکی از این است ‌که 65 درصد مرد،35 درصد زن، 59 درصد متأهل، 41 درصد مجرد، 65 درصد دارای تحصیلات دانشگاهی و 36 درصد دیپلم و پایین‌تر، به لحاظ قومیت، 31 درصد فارس، 28 درصد ترک، 10 درصد بختیاری و 9 درصد کرد، مذهب 59 درصد پاسخگویان شیعه، 25 درصد سنی و 16 درصد سایر مذاهب است. هویت ملی 35 درصد سطح بالا، 32 درصد سطح متوسط و 33 درصد سطح پایین است. اندازه اثر کوهن نشان می‌دهد که عوامل سرمایه اجتماعی، ارزشی و هنجاری، هویتی، مصرف رسانه‌ای و نگرشی در شکل‌گیری هویت ملی ایرانیان اثرگذار بوده است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  364 - بررسی کشتارگاهی میزان آلودگی گوسفندان مناطق مختلف ایران به کیست هیداتید
  ولی اله کوهدار سید شاپور رضا شجاعی بهراد رادمهر فرهاد پاکباز
  بیماری کیست هیداتید ناشی ازمرحله لاروی اکینو کوکوس گرانولوزوس بوده که هنوز هم یکی ازعوامل مهم ایجاد کننده معضلات اقتصادی و بهداشتی در نواحی مختلف جهان، بخصوص در شرایط بهداشتی نامناسب می باشد. درایران نگهداری گوسفند اغلب با روشهای سنتی وبصورت متراکم صورت می گیرد وسگهایی چکیده کامل

  بیماری کیست هیداتید ناشی ازمرحله لاروی اکینو کوکوس گرانولوزوس بوده که هنوز هم یکی ازعوامل مهم ایجاد کننده معضلات اقتصادی و بهداشتی در نواحی مختلف جهان، بخصوص در شرایط بهداشتی نامناسب می باشد. درایران نگهداری گوسفند اغلب با روشهای سنتی وبصورت متراکم صورت می گیرد وسگهایی که نگهبانی گله را برعهده دارند، باعث ادامه چرخه زندگی انگل می شوند.این بیماری مشترک بین انسان وحیوان بوده وفاقد علائم بالینی اختصاصی می باشد وتشخیص قطعی آن در دام بوسیله کالبد گشایی و یا بازرسی پس از کشتار است. بنابراین تعیین وضعیت بیماری در دام می تواند کمکی در جهت کنترل خسارات اقتصادی وبهداشتی ناشی از آن باشد. این مطالعه با هدف بررسی آخرین وضعیت آلودگی کیست هیداتید دربرخی از مناطق کشور بر روی 80947راس گوسفند، که از اردیبهشت تا آبان سال1386 درکشتارگاه کرج راک کشتارشده اند، انجام شده است. در هر روزکاری ابتدا محل پرورش وارسال دامهای ارسال شده به کشتارگاه مشخص می گردید و پس از کشتار دام و تعیین سن از طریق مشاهده دندانها، بازرسی قسمتهای مختلف لاشه و اندرونه ها جهت تشخیص بیماری وتعیین اندامهای آلوده ونوع کیست انجام می شد. از میان 80947راس گوسفند بررسی شده، تعداد 1530راس مبتلاء به کیست هیداتید بودند که نشان دهنده فراوانی آلودگی به کیست هیداتید به میزان 1/89درصد بود و 60/3درصد کیستهای هیداتید بررسی شده بارور بودند. از میان نوزده منطقه بررسی شده، بیشترین وکمترین میزان فراوانی کیست هیداتید،به ترتیب مربوط به مشهد با میزان 3/83درصد وکرج با میزان 0/83درصد بود. یافته های این بررسی نشان می دهد که میزان فراوانی بیماری در مناطق مختلف مورد بررسی، متفاوت بوده که نسبت به آمار دهه گذشته کاهش نشان می دهد پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  365 - رقابت منطقه‏ای ایران و عربستان سعودی و تأثیر آن بر امنیت خلیج فارس بر اساس رئالیسم تهاجمی
  نادر مولائیان
  10.30495/psq.2023.1990668.2215
  این مقاله براساس شرایط امنیتی خلیج فارس و ارائه راهکارهایی جهت ثبات و امنیت دراین منطقه حساس بین المللی تهیه و تنظیم شده است. امنیت پایدار دراین منطقه ژئو استراتژیک، ژئو کالچرال و ژئو پلتیک از جهان به دلیل مسیر عبور انرژی و تخمین بیش از 90% از انرژیهای فسیلی (درسال 2030 چکیده کامل

  این مقاله براساس شرایط امنیتی خلیج فارس و ارائه راهکارهایی جهت ثبات و امنیت دراین منطقه حساس بین المللی تهیه و تنظیم شده است. امنیت پایدار دراین منطقه ژئو استراتژیک، ژئو کالچرال و ژئو پلتیک از جهان به دلیل مسیر عبور انرژی و تخمین بیش از 90% از انرژیهای فسیلی (درسال 2030) از اهمیت بالایی برخوردار است. جغرافیای خلیج فارس که با تنگه هرمز از دریای عمان جدا میشوند، تشکیل میشود از کشورهای: ایران، عراق، عربستان سعودی، کویت، بحرین، امارات متحده عربی، عمان و قطر که از لحاظ اقتصادی و تولید انرژی های فسیلی برای جهان مهم و حیاتی است. خروج بریتانیا از این منطقه و جایگزین شدن ایالات متحده درسال 1970 م، این منطقه از خاورمیانه را دچار فراز و فرودهای بسیاری کرده است. آمریکا در اینسال از دو کشور ایران و عربستان به عنوان دو ستون امنیت منطقه ای برای کم کردن تنش بین دو کشور و سدی در برابر کمونیسم در طرحی به نام دکترین نیکسون &ndash; کسینجر (امنیت دو ستونی) استفاداه کرد پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  366 - تبیین پراکسیس سرمایه اجتماعی در بازساخت جغرافیایی سکونتگاه های غیر رسمی مطالعه موردی محله ملاباغی شهر خوی
  حسن  رضایی میرسعید موسوی اکبر  عبدالله زاده طرف رسول  درسخوان
  در نزد هانا آرنت، پراکسیس نوعی کنش عمومی است که در آن مردم، عرصه‌‌ی زندگی خود را خلق و از نو می‌سازند و مناسبات انسان ها در فضا در کنش و واکنشی متاملانه و در بستر امر زمانی – مکانی رخ می دهد به عبارت دیگر حضور انسان در فضا نه به صورت اتفاقی بلکه متناظر بر وضعیت هایی است چکیده کامل

  در نزد هانا آرنت، پراکسیس نوعی کنش عمومی است که در آن مردم، عرصه‌‌ی زندگی خود را خلق و از نو می‌سازند و مناسبات انسان ها در فضا در کنش و واکنشی متاملانه و در بستر امر زمانی – مکانی رخ می دهد به عبارت دیگر حضور انسان در فضا نه به صورت اتفاقی بلکه متناظر بر وضعیت هایی است که در پروسه تولید اجتماعی فضا رخ می دهد. بازساخت جغرافیایی توسط شبکه سرمایه اجتماعی در بین گروه ها و اجتماعات محلی رخ می دهد و از رهگذر انباشت سرمایه – بازساخت، فضا هر لحظه بازتولید می شود. تحقیق حاضر به تحقیق حاضر به روش توصیفی تحلیلی پیش می رود و با استفاده از آزمون های آماری ربط و پیوست متغیر سرمایه اجتماعی به بازساخت جغرافیایی سکونتگاه های غیر رسمی مورد سنجش قرار می دهد. با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 150 نفر در نظر گرفته شده است روش نمونه گیری تصادفی ساده و ابزار جمع آوری داده هم پرسشنامه بوده است که در قالب طیف لیکرت پنج سطحی (از خیلی کم تا خیلی زیاد) اندازه گیری شده اند. نتایج تحقیق حاکی از آن است که پراکسیس سرمایه اجتماعی در بازساخت سکونتگاه غیر رسمی ملاباغی شهر خوی تاثیر معنی داری دارد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  367 - جای‌گاه بابِل در باورهای اسطوره‌ای ایرانی و نمود آن در ادب فارسی
  نجم الدّین جبّاری
  ایران‌شهر، نام عام سرزمین‌های ایران‌زمین است که در اساطیر ایرانی و متون پهلوی، به سرزمین روشنایی و قلمرو اهوره‌مزدا شناخته شده است؛ همین نگرش در کتاب‌های جغرافیایی دورۀ اسلامی و متون ادب فارسی تکرار شده که نتیجۀ چنین نگرشی، ایران‌شهر را هم‌چون یک مرکز برای جهان کهن می‌ا چکیده کامل

  ایران‌شهر، نام عام سرزمین‌های ایران‌زمین است که در اساطیر ایرانی و متون پهلوی، به سرزمین روشنایی و قلمرو اهوره‌مزدا شناخته شده است؛ همین نگرش در کتاب‌های جغرافیایی دورۀ اسلامی و متون ادب فارسی تکرار شده که نتیجۀ چنین نگرشی، ایران‌شهر را هم‌چون یک مرکز برای جهان کهن می‌انگارد که تقدّس دارد و باید از دست‌&lrm;اندازی اهریمنان مصون ماند. از سویی دیگر، بابل تمدّنی بزرگ و اثرگذار در بین‌النّهرین بود که پس از سومریان سر برآورد و بسیاری از تمدّن‌های خاورمیانه و شمال آفریقا و اروپا را بویژه در باورهای نجومی متأثّر کرد. با تسخیر بابل از سوی کورش هخامنشی و افزودنش به ایران، این سرزمین، همواره بخشی از ایران‌شهر بشمار می‌آمده که این وضعیّت در متون جغرافیایی اسلامی هم انعکاس یافته است. با توجّه به این انتساب، بابل هم باید مانند ایران سرزمینی سپند باشد، امّا در باور ایرانیان، همین بابل خاست گاه جادوان و اهریمنان و قلمروِ برای آنان انگاشته شده و پاره‌ای از مصائب ایران نیز از آن‌جا خاسته و این برخلاف همۀ انگاره‌های خوبی است که دربارۀ ایران شهر وجود دارد. در این جستار به شیوه‌ای توصیفی تحلیلی گفته شده که چون بابل در غرب جغرافیای اسطوره‌ای ایران قرار گرفته، غروب‌جای خورشید است. چنین وضعیتی، طبق باورهای مهرپرستی، برای سرزمین‌های غربی و از جمله بابل شومی به هم راه آورده است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  368 - ضحّاک در کورۀ سراسکند نگاهی به روایت داستان ضحّاک ماردوش در منطقة هشت‌رود و تأثیر آن در نام‌گذاری مناطق جغرافیایی
  عبدالله ولی‌پور سید غلام‌رضا غیبی
  شاهنامۀ فردوسی از همان سال هایی که این اثر آفریده شد، معتبرترین سند هویّت و خصلت های قومی و عامل تقویّت روحی مردم ایران شناخته شده است. این منظومه از آغاز سرایش، در گروه ها و طبقات مختلف مردم ما اثر عمیق و جاویدان نهاده و بسی داستان ها و باورها را پدید آورده است. اغلب د چکیده کامل

  شاهنامۀ فردوسی از همان سال هایی که این اثر آفریده شد، معتبرترین سند هویّت و خصلت های قومی و عامل تقویّت روحی مردم ایران شناخته شده است. این منظومه از آغاز سرایش، در گروه ها و طبقات مختلف مردم ما اثر عمیق و جاویدان نهاده و بسی داستان ها و باورها را پدید آورده است. اغلب داستان های آن، روایت های شفاهی گوناگون در میان عامّة مردم این سرزمین داشته است و آنان با قومیّت ها و گویش های مختلف و با روایت های متعدّد و گوناگون، دل بستگی ویژۀ خود را به این اثر ارزش مند نشان داده اند. داستان ضحّاکِ ماردوش یکی از این داستان هاییست که روایت هایی متعدّد و متفاوت در میان عامّة مردم دارد. نگارندگان مقالۀ حاضر برآنند در این جستار، روایتی از داستان ضحّاک را در شهرستان هشت‌رود، تحلیل و بررسی کنند [1]. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  369 - Investigating the Use of Water in the Traditional Architecture of Qajar Period and Determining the Geographic Dispersion in Yazd Province
  نگین شهابی Amir  Farajolahi Rod وحید احمدی حمید رضا شعاعی
  The objective of the current study is investigating the use of water in the traditional architecture of Qajar Period in Yazd City and the manner of thematic dispersion in the area under study. The research has employed mixed methods (Qualitative and quantitative). In or چکیده کامل

  The objective of the current study is investigating the use of water in the traditional architecture of Qajar Period in Yazd City and the manner of thematic dispersion in the area under study. The research has employed mixed methods (Qualitative and quantitative). In order to identify the aspects of using water in the traditional architecture, the interpretive historical method was employed. The mentioned aspects were prioritized by using Delphi Method (experts’ panel) and questionnaires (spectral checklist). Finally, in order to draw the zoning maps, GIS Software, Version 3.3 was used. Results showed that a total of fifteen components were identified in the form of two main aspects (conceptual and physical) as the main components of using water in the traditional architecture in Yazd Province. The component of “hierarchy” with the weight factor of 4.63 and the component of “color” with the weight factor of 4.44 were the most significant ones and the component of “empty space”, with the weight factor of 2.41 was recognized as the least significant one. With regards to six aspects of using water, there was no difference among the cities of Yazd Province, and the type of attitude to these components was equal throughout the province to a great extent. With regards to the components of transparency, hierarchy, color, environmental health and nature, some differences were observed throughout the province, in such a way that these components mostly play a role and are significant at the center of the province (Yazd City) and the west side of the province. Yazd province has been very progressive and diverse in the field of water application in architecture, So that all dimensions and functional components of water have been reflected in the architecture of the Qajar period. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  370 - ارزیابی توان محیطی کشت کلزا با مدل فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و تاپسیس در استان مازندران
  بهروز سبحانی برومند صلاحی محمد روشنعلی
  10.22034/aej.2017.535128
  کشت کلزا جهت تأمین روغن &shy;های خوراکی در مناطق معتدل کشور رو به افزایش &nbsp;است. در این مطالعه، توان محیطی استان مازندران برای کشت کلزا ارزیابی شد. برای این منظور داده&shy; های اقلیمی ایستگاه&shy; های سینوپتیکی و کلیماتولوژی استان از قبیل درجه حرارت، بارش، درجه روز-ر چکیده کامل

  کشت کلزا جهت تأمین روغن &shy;های خوراکی در مناطق معتدل کشور رو به افزایش &nbsp;است. در این مطالعه، توان محیطی استان مازندران برای کشت کلزا ارزیابی شد. برای این منظور داده&shy; های اقلیمی ایستگاه&shy; های سینوپتیکی و کلیماتولوژی استان از قبیل درجه حرارت، بارش، درجه روز-رشد، ساعات آفتابی، تعداد روزهای یخبندان و رطوبت نسبی از سال 1380 تا 1395 مربوط به هر یک از مراحل فنولوژیکی کلزا و داده &shy;های قابلیت محیطی از قبیل قابلیت و کاربری اراضی، عمق خاک، ارتفاع، شیب و جهت شیب جمع&shy; آوری شد. به منظور اولویت&shy; بندی و ارزیابی معیارها در ارتباط با کشت کلزا ار روش تحلیل فرایند سلسله مراتبی استفاده شد. سپس با وزن&shy; دهی به لایه&shy; های تهیه شده بر اساس معیارها و مدل مورد نظر، تحلیل فضایی اطلاعات با استفاده از مدل تاپسیس در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی صورت گرفته و لایۀ نهایی ارزیابی تناسب اراضی برای کشت کلزا تهیه شد. در نهایت، استان مازندران از لحاظ کشت کلزا به چهار پهنۀ بدون محدودیت، دارای محدودیت کم، محدودیت متوسط و محدودیت زیاد تقسیم شد. نتایج نشان داد که بخش اعظمی از استان مازندران توان بوم&shy; شناختی و پتانسیل مناسب برای کشت کلزا را دارا می&shy; باشد. پرونده مقاله