امکان سنجی استقرار صنایع در منطقه اصفهان بزرگ با استفاده از روش ترکیب خطی وزن دار در محیط GIS

محورهای موضوعی : مدیریت محیط زیست

مرضیه رئیسی ¹ (دکتری محیط زیست، دانشگاه ملبورن،استرالیا*(مسئول مکاتبات))
علیرضا سفیانیان ² (عضو هیئت علمی دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان)
حمیدرضا قدوسی ³ (کارشناس ارشد عمران- محیط زیست، شرکت شهرک های صنعتی اصفهان)

تاریخ دریافت : 1387/11/15 تاریخ پذیرش : 1388/02/04 تاریخ انتشار : 1393/10/01

کلید واژه: مکان یابی, سیستم اطلاعات جغرافیایی, ترکیب خطی وزن دار, فرآیند تحلیل سلسله مراتبی, سیستم های تصمیم‌گیری مکانی,

چکیده مقاله :

زمینه و هدف: مکان یابی مناطق صنعتی با در نظر گرفتن پیامدهای اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی، یک عامل کلیدی در برنامه ریزی های منطقه ای است. مکان مناسب برای استقرار صنعت به دامنه وسیعی از معیارها توجه داشته و فواید اقتصادی و اجتماعی را با پایداری زیست محیطی هماهنگ و همراه می نماید. اصفهان از مهم ترین مراکز صنعتی ایران است. به واسطه رشد سریع صنایع در این شهر استقرار صنایع به خارج از شعاع 50 کیلومتری محدود شده است. هدف از مطالعه حاضر ارزیابی امکان استقرار صنایع در داخل شعاع 50 کیلومتری شهر اصفهان با استفاده از روش ترکیب خطی وزن دار در سیستم اطلاعات جغرافیایی می باشد. روش بررسی: ابتدا با بررسی منابع و کسب استانداردها، معیارهای استقرار صنایع مشخص گردید. سپس کلیه معیارها با فرمت مشابه به سیستم اطلاعات جغرافیایی وارد و استانداردسازی شدند. در مرحله بعد از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و ماتریس مقایسه دوتایی برای وزن دهی معیارها استفاده شد و در نهایت کلیه لایه ها با استفاده از روش ترکیب خطی وزن دار تلفیق شدند. یافته ها: بعد از حذف مناطقی که دارای مساحت کافی برای استقرار صنایع نبودند، مشخص شد که 4 منطقه در شعاع 50 کیلومتری اصفهان برای استقرار صنایع مناسبند. نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده در مطالعه حاضر، ممنوعیت استقرار صنایع در شعاع 50 کیلومتری اصفهان، بر پایه مطالعات علمی تصویب نشده است و نیازمند اصلاح و بازنگری است، زیرا همان طور که از نتایج این مطالعه بر می آید 4 لکه در داخل این محدوده دارای معیارها و همچنین مساحت مناسب برای استقرار صنایع هستند.

چکیده انگلیسی:

The location of industrial area is a key factor in regional planning because this kind of decision haslarge social, economical and environmental impacts on any land. Location decision makers mustconsider a wide range of factors in order to coordinate socio-economic benefits and environmentalsustainability. Isfahan is one of the most important industrial centers in Iran and because of largeindustrial development in this region industrial construction is limited to 50 Km radius around Isfahancity. The present paper describes a Multi-Criteria Decision Analysis (MCDA) method, calledWeighted Linear Combination in GIS environment to evaluate the suitability of 50 Km radius aroundIsfahan for industrial establishment. At first by literature review and obtaining standards, industrialsite selection criteria are defined. The relative importance weights of criteria estimated usingAnalytical Hierarchy Process (AHP) and pair-wise comparisons. Finally all criteria layers areaggregated by WLC. After the elimination of sites which do not have enough area for industries, 4suitable patches for industrial construction are found

منابع و مأخذ:

1. مکان یابی و معیارهای استقرار صنایع: راهنمای منطقه بندی صنایع شهری( تجربه هندوستان)، 1371، مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران.
   
   
   1. Atthirawong، W.، and MacCarthy، B.، 2001، an application of analytical hierarchy process to international location decision making، 7th Cambridge Research.
   
   
   2. Church، R.، 2002، Geographic information systems and location science، Computer & Operation Research، Vol. 29، Pp. 541-562.
   
   
   3. Saaty، T. L.، 1980، the analytic hierarchy process، McGraw-Hill.
   
   


2. مالچوفسکی، ی. ، 1385، سامانه اطلاعات جغرافیایی و تحلیل تصمیم چند معیاری، سازمان مطالعه و تدوین  کتب علوم انسانی دانشگاه ها ( سمت).
   
   
   1. Ronald Eastman، J.، 2003، Guide to GIS and Image processing (Idrisi Klimanjaro Help).
   
   


3. علیمحمدی، ش. ، 1385،  مکان یابی پارک های شهری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، مطالعه موردی منطقه یک شهری اصفهان،پایان نامه کارشناسی ارشد بیابان زدایی،  صنعتی اصفهان.
   
   
   1. Forman، E.، and Selly، M.، 2001، Decision by Objectives (How to convince others that you are right)، World Scientific Press (Electronic Book).
   
   
   2. Armacost، R.، Hosseini، J.، and Pet-Edwards، J.، 1999، Using the Analytic Hierarchy Process as a Two-phase Integrated Decision Approach for Large Nominal Groups، Group Decision and Negotiation، Vol. 8، Pp. 535-555.
   
   
   3. Warren، L.، 2004، Uncertainties in the Analytical Hierarchy Process، Australia (Electric Book).
   
   
   4. Salman Mahini، A.، and Gholamalifard، M.، 2006، Siting MSW landfills with a weighted linear combination methodology in a GIS environment، International journal of Environmental Science and technology، Vol. 3، Pp.435-445.
   
   
   5. Ruiz Puente، C.، Diego، M.، Ortiz، J.، Hernando، M.، and Hernaez، P.، 2007، The Development of a New Methodology  Based on GIS and Fuzzy Logic to Locate Sustainable Industrial Areas، 10th AGILE International Conference on Geographic Information Science، Aalborg university، Denmark.
   
   
   6. Eldrandaly، K.، 2003، A COM-based Spatial Decision Support System for Industrial Site Selection، Journal of Geographic information and Decision Analysis، Vol. 7، Pp. 72-92.
   
   
   7. Ebadi، H.، Shad، R.، Valadanzoej، M.، Vafaeinezhad، A.، 2004، Evaluation of indexing Overlay، Fuzzy Logic and Genetic Algorithm Methods for Industrial Estates Site Selection in GIS Environment، International Congress for Photogrammetry and Remote Sensing، Istanbul، Turkey.
   
   


4. تائبی، ا.، اسحاقی، ر.، بررسی وضعیت زیست محیطی و استقرار صنایع در اصفهان، 1381،" اولین کنفرانس بهسازی زمین"، سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، دانشگاه صنعتی امیر کبیر، ص ص 564-555.


5. فاضلی، ر.، 1386، کاربرد تصویر ماهواره ای و تکنیک سیستم اطلاعات جغرافیایی در تهیه نقشه کاربری اراضی اصفهان بزرگ، پایان نامه کارشناسی ارشد محیط زیست، صنعتی اصفهان.


6. طالقانی، م.، 1379، "مکان یابی صنایع ( تمرکز صنعتی و توسعه فضایی)"، مدیریت، شماره 47، ص ص65-59


7. مهدی پور، ف.، 1386، الگویی برای مکان یابی براساس روش های تصمیم گیری چندمعیاره در سیستم اطلاعات جغرافیایی،  نقشه برداری، شماره 87،  ص ص 29-20.