زمینه و هدف: مقادیر زیادی مواد شیمیایی نظیر کودهای شیمیایی و حشره کش ها و همچنین لجن فاضلاب سالیانه در خاک های کشاورزی به کار برده می شود، چنین کاربردی ممکن است سبب افزایش غلظت فلزات سنگین در خاک شود. هدف از این مطالعه، تعیین اثر فعالیت های کشاورزی بر تجمع فلزات سنگین کادمیم، کبالت و کروم و تعیین روند تجمع این فلزات در خاک بوده است.روش بررسی: جهت انجام مطالعه، تعداد 97 نمونه خاک به روش سیستماتیک از زمین های کشاورزی با قدمت متفاوت در استان همدان واقع در غرب ایران در اواخر شهریورماه 1389، برداشت شد. آزمون تجزیه واریانس برای مقایسه غلظت فلزات در مزارع مختلف مورد استفاده قرار گرفت، با توجه به قدمت کشت ها و میانگین غلظت فلزات در هر کشت، روند تجمع فلزات سنگین مشخص شد. علاوه بر این، از شاخص فاکتور آلودگی برای مقایسه خطر آلودگی در کشت های مختلف استفاده شد.یافته ها: میانگین غلظت در کشت 20، 35 و 65 ساله برای فلز کادمیوم به ترتیب 14/0، 16/0 و 19/0، برای فلز کبالت به ترتیب 94/17، 05/18 و 79/20 و برای فلز کروم به ترتیب 89/58، 99/72 و 09/88 میلی گرم بر کیلوگرم بود. نتایج نشان داد، طول مدت کشاورزی بر تجمع فلزات سنگین تاثیر داشته است. همچنین روند تجمع برای فلزات کادمیم کبالت و کروم نمایی بدست آمد.بحث و نتیجه گیری: با توجه به این که خاک های کشاورزی از مسیرهای مهم انتقال فلزات سنگین به زنجیره غذایی انسان می باشند، پایش خاک هایی که بالقوه در معرض ورود فلزات سمی هستند ضروری است. پرونده مقاله

زمینه و هدف: گسترش حاشیه ای سکونت گاه های انسانی بر روی اراضی مطلوب کشاورزی یکی از چالش های مدیریت اراضی در جهان است. این امر در ایران بواسطه کمبود منابع برای فعالیت های کشاورزی و ناکارآمدی رویکردهای مدیریت توسعه به شدت نیازمند توجه است. روش بررسی: در این پژوهش ابتدا توان اکولوژیک واحد هیدرولوژیک نجف آباد برای کاربری کشاورزی ارزیابی شد. سپس دو رویکرد توسعه روند کنونی و توسعه محیط زیستی با استفاده از روش ترکیب خطی وزن دار به نقشه های مطلوبیت تبدیل و به مدل CA-Markov وارد شد تا نحوه توسعه سکونت گاه در سال های 1410، 1420 و 1430 شبیه سازی گردد. در نهایت به بررسی میزان تضاد، در دو بخش وسعت و مقدار مطلوبیت اراضی کشاورزی از دست رفته پرداخته شد. یافته ها: نتایج نشان داد که اتخاذ رویکرد محیط زیستی بیش از توسعه روند کنونی منجر به حفاظت از اراضی مطلوب کشاورزی خواهد شد (نزدیک به هزار هکتار). همچنین رویکرد توسعه روند کنونی بیش تر در مناطقی گسترده خواهد شد که مقدار مطلوبیت اراضی کشاورزی به میزان قابل توجهی بالاتر از رویکرد محیط زیستی است. این میزان تفاوت برای آینده نزدیک (سال 1410) معنی دار نبوده ولی با رسیدن به مقطع زمانی پایانی (سال 1430) به میزان چشم گیری معنی دار خواهد شد. بحث و نتیجه گیری: اتخاذ رویکرد محیط زیستی می تواند به شیوه ای موثر منجر به حفاظت از کمیت و کیفیت اراضی کشاورزی شود. با اجرایی شدن این رویکرد از هم اکنون، حدود 35 سال طول خواهد کشید تا تضاد بین این دو کاربری به میزان معنی داری کاهش پیدا کند، حال آن که که میزان عملی بودن آن در گرو توجه هم زمان به عامل های اقتصادی- اجتماعی است. پرونده مقاله

فناوری دورسنجی و بهره‌گیری از داده‌های ماهواره‌ای از ابزار‌های موثر در زمینه مطالعات علوم مرتع و پوشش گیاهی است. یکی از کاربردهای داده های ماهواره تهیه نقشه درصد تاج پوشش گیاهی می باشد. در این مطالعه جهت تهیه نقشه درصد تاج پوشش گیاهی پناهگاه حیات وحش موته از تصویر ماهواره IRS-P6، سنجنده LISS III در خرداد سال 1385 استفاده گردید. ابتدا تصحیحات مورد نیاز بر روی تصاویر اعمال شد. به منظور ایجاد همبستگی بین درصد تاج پوشش گیاهی و داده های ماهواره، داده های 290 پلات با پراکنش مناسب در منطقه برداشت شد. شاخص های گیاهی از تصویر ماهواره ای تهیه شد و با انجام آنالیز رگرسیون ساده خطی میزان همبستگی بین شاخص های گیاهی و داده های میدانی محاسبه گردید و برای هر شاخص مدل پوشش گیاهی به دست آمد و نقشه درصد تاج پوشش گیاهی تهیه شد. نتایج به دست آمده در این مطالعه نشان داد که شاخص گیاهی SAVI دارای بیشترین همبستگی با تاج پوشش گیاهی معادل 78/0 بود و جهت تهیه نقشه درصد پوشش گیاهی انتخاب گردید. با استفاده از مدل تهیه شده از شاخص SAVI نقشه درصد تاج پوشش گیاهی در چهار طبقه 10%<، 20%-10، 40%-20 و بیشتر از 40% تهیه شد. نتایج این مطالعه نشان داد که بیشتر قسمت های منطقه توسط پوشش کمتر از 10% و 20%-10 پوشیده شده است. شاخص SAVI با اعمال ضریب خاک، اثر بازتابش خاک پس زمینه را کم می کند. در این مطالعه شاخص های گیاهی NDVI، TSAVI1 و RVI نیز دارای ضرائب همبستگی بالایی (78/0، 77/0 و 76/0) بودند. پرونده مقاله

زمینه و هدف : امروزه یکی از روش های تهیه نقشه به روز کاربری و پوشش اراضی استفاده از داده های ماهواره ای و تکنیک های GIS می باشد. مشخص کردن موقعیت هر کاربری و پوشش اراضی در کنار یکدیگر کمک شایانی به مدیریت سرزمین می کند. روش تحقیق: در این مطالعه به منظور تهیه نقشه به روزکاربری و پوشش اراضی پناهگاه حیات وحش موته از تصویر ماهواره IRS-P6، سنجنده LISS III که به صورت برنامه ریزی شده همزمان با نمونه برداری های میدانی در خرداد 1387 برداشت شده بود، استفاده گردید. پس از تهیه داده ماهواره‌ای، ابتدا تصحیح هندسی با میانگین خطای مربعات 65/0 بر روی تصویر اعمال گردید. در مرحله بعد با توجه به کوهستانی بودن منطقه تصحیح توپوگرافی بر روی تصویر انجام شد. در نهایت نقشه کاربری و پوشش اراضی با استفاده از روش طبقه بندی ترکیبی تهیه گردید. در این مطالعه نقشه درصد تاج پوشش گیاهی با استفاده از شاخص گیاهی SAVI و نمونه برداری های میدانی بدست آمد. نقشه هر کاربری و پوشش منطقه با اعمال پردازش های گوناگون بر روی تصویر تهیه گردید. در انتها با استفاده از روش های GIS تمامی لایه های اطلاعاتی با یکدیگر ترکیب و نقشه کاربری و پوشش اراضی منطقه تهیه شد. دقت نقشه تولیدی محاسبه گردید و ضریب کاپا معادل92/0 و صحت کلی94% بدست آمد که دقت مناسب نقشه تولیدی را نشان می داد. یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد که پوشش گیاهی با درصد تاج کمتر از 10 درصد، وسیع ترین پوشش این منطقه با مساحت 81690 هکتار می باشد. همچنین سطح کاربری معدن و مسکونی در پناهگاه حیات وحش موته به ترتیب 828 و 249 هکتار است. بحث و نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که روش طبقه بندی ترکیبی برای تهیه نقشه دقیق کاربری و پوشش اراضی خصوصاً زمانی که به علت تشابه بازتابش کاربری های مختلف، امکان بکارگیری روش های متداول طبقه بندی تصاویر ماهواره ای وجود ندارد، از قابلیت بالایی برخوردار است. پرونده مقاله

زمینه و هدف: مکان یابی مناطق صنعتی با در نظر گرفتن پیامدهای اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی، یک عامل کلیدی در برنامه ریزی های منطقه ای است. مکان مناسب برای استقرار صنعت به دامنه وسیعی از معیارها توجه داشته و فواید اقتصادی و اجتماعی را با پایداری زیست محیطی هماهنگ و همراه می نماید. اصفهان از مهم ترین مراکز صنعتی ایران است. به واسطه رشد سریع صنایع در این شهر استقرار صنایع به خارج از شعاع 50 کیلومتری محدود شده است. هدف از مطالعه حاضر ارزیابی امکان استقرار صنایع در داخل شعاع 50 کیلومتری شهر اصفهان با استفاده از روش ترکیب خطی وزن دار در سیستم اطلاعات جغرافیایی می باشد. روش بررسی: ابتدا با بررسی منابع و کسب استانداردها، معیارهای استقرار صنایع مشخص گردید. سپس کلیه معیارها با فرمت مشابه به سیستم اطلاعات جغرافیایی وارد و استانداردسازی شدند. در مرحله بعد از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و ماتریس مقایسه دوتایی برای وزن دهی معیارها استفاده شد و در نهایت کلیه لایه ها با استفاده از روش ترکیب خطی وزن دار تلفیق شدند. یافته ها: بعد از حذف مناطقی که دارای مساحت کافی برای استقرار صنایع نبودند، مشخص شد که 4 منطقه در شعاع 50 کیلومتری اصفهان برای استقرار صنایع مناسبند. نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده در مطالعه حاضر، ممنوعیت استقرار صنایع در شعاع 50 کیلومتری اصفهان، بر پایه مطالعات علمی تصویب نشده است و نیازمند اصلاح و بازنگری است، زیرا همان طور که از نتایج این مطالعه بر می آید 4 لکه در داخل این محدوده دارای معیارها و همچنین مساحت مناسب برای استقرار صنایع هستند. پرونده مقاله

زمینه و هدف: تغییرات پوشش اراضی از جمله مهم ترین تغییرات سطح زمین هستند که اثرات قابل توجهی روی محیط و فرایندهای محیطی می‌گذارند. مواد و روش ها: در این مطالعه برای بررسی تغییرات پوشش اراضی شهر اراک و حومه آن طی سال های 1335 تا 1385 از عکس های هوایی سال های 1335 و 1351، تصویر سنجنده TM سال 1369، تصویر سنجنده LISS-III ماهواره IRS-P6 سال 1385 و روش آشکارسازی تغییرات مقایسه پس از طبقه‌بندی استفاده شد. در ابتدا، تصحیح هندسی بر روی کلیه عکس ها و تصاویر ماهواره‌ای با استفاده از نقشه‌های توپوگرافی و روش نمونه گیری مجدد نزدیک ترین همسایه اعمال شد و میزان خطای میانگین مربعات برای همه عکس ها و تصویر ماهواره ای کمتر از یک پیکسل برآورد گردید. پس از زمین مرجع کردن، کلیه عکس ها موزاییک شدند و با استفاده از تفسیر چشمی عکس های هوایی، نقشه پوشش اراضی با 4 طبقه شهر، اراضی بایر، پوشش گیاهی و کوه ایجاد گردید. پس از تصحیح هندسی و توپوگرافی تصاویر ماهواره‌ای، طبقه‌بندی به روش شبکه عصبی مصنوعی بر روی تصاویر اعمال شد. نتایج: نقشه‌های پوشش اراضی در 4 طبقه مشابه با طبقات پوشش اراضی در عکس های هوایی و با صحت کلی بالاتر از 90 درصد ایجاد شدند. برای آشکارسازی تغییرات طی 4 بازه زمانی بین سال های 1335 تا 1385، نقشه‌های پوشش اراضی دو به دو با هم مقایسه شده و نقشه‌ها و جداول تغییرات به دست آمدند. نتایج بررسی روند کلی تغییرات نشان دهنده افزایش قابل توجه مساحت شهر، کاهش پوشش گیاهی و اراضی بایر و ثابت ماندن طبقه کوه بین سال های 1335 و 1385 بود. پرونده مقاله