تحلیل اثرات رشد پراکنده رویی شهری بر زیست پذیری محلات شهری مورد: شهر مراغه

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

میرنجف موسوی ¹ (دانشیار دانشگاه ارومیه)
علی رضا زارع ² (دانشجوی دکترای شهرسازی، عضو باشگاه پژوهشگران ونخبگان دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز-ایران)
ایوب منوچهری ³ (مدرس دانشگاه ارومیه)
حسن آهار ⁴ (دانشجوی دوره دکتری دانشگاه خوارزمی)

تاریخ دریافت : 1396/07/23 تاریخ پذیرش : 1396/10/01 تاریخ انتشار : 1396/11/01

کلید واژه: زیست پذیری, پراکنده رویی, رگرسیون وزنی جغرافیایی, مراغه,

چکیده مقاله :

اهداف: هدف اصلی این مطالعه تحلیل و تأثیر پراکنده رویی شهری بر زیست پذیری محلات شهر مراغه می باشد، آن از سه هدف فرعی تشکیل شده است: بررسی پراکنده رویی شهری، بررسی زیست پذیری محلات و در نهایت سنجش میزان تأثیر گذاری شاخص های پراکنده رویی بر میزان زیست پذیری محلات شهر می باشد. تعداد شاخص های پراکنده رویی شهری  6 مورد و تعداد شاخص های زیست پذیری15 شاخص بوده است. روش: روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده که از روش های پیمایشی نیز استفاده شده است.جمع آوری اطلاعات شاخص های پراکنده رویی از طریق مطالعه طرح جامع وتفضیلی شهر که از طریق نرم افزار GIS استخراج شده است. گردآوری اطلاعات زیست پذیری محلات شهر از طریق پرسشنامه به تعداد 383 انجام شده است. برای تحلیل داده ها از رگرسیون چند متغیره و رگرسیون وزنی جغرافیایی استفاده شده است. یافته : داده های فضایی باید از طریق مدل ها و روش های فضایی موردتجزیه و تحلیل قرار گیرند.نتایج رگرسیون چند متغیره نشان داد که تعدادی از شاخص ها در محلات شهر ضریب مثبت و تعدادی ضریب منفی دارند. ولی اینکه در کدام محلات ضریب مثبت و منفی بوده است، مشخص نبود، برای این منظور از رگرسیون وزنی جغرافیایی استفاده شد، در نهایت نتایج آن به صورت فضایی در سطح محلات نشان داده شد. نتایج : نتایج تحقیق نشان می دهد که شاخص دسترسی در رگرسیون چند متغیره و وزنی جغرافیایی بیشترین ضریب مثبت را در پیش بینی زیست پذیری محلات داشته است. همچنین نتایج رگرسیون چند متغیره با رگرسیون وزنی جغرافیایی تفاوت داشتند.

چکیده انگلیسی:

Objectives :The main objective of this study was to analyze the influence of sprawl on the livability of urban neighborhoods in Maragheh, It is composed of three sub-goal: Study of the sprawl and the neighborhood livability and evaluation of the influence of sprawl on the livability of neighborhoods in the city. A Number of the sprawl was 6 indicators and livability was 15 6 indicators. Method :research method has been Descriptive analytic that That was used survey method. Data collection of sprawl the city was done through the study of master and detail plan That is extracted from the GIS software. Data collection of city livability was done through questionnaires 383 number. for the data analysis Was used the Geographically weighted regression and multivariate regression. Findings/ Results :Spatial data should be analyzed through the spatial models and methods. Regression analysis showed that the number of indicators are positive and some negative coefficient on the Neighborhoods level. But the positive and negative coefficient on which neighborhoods has not been determined, Geographically weighted regression was used for this purpose. In the end, the results are shown as space in the neighborhood. Conclusion: The results show that the availability indicator in the geographical weighted regression and multivariate most positive coefficient in neighborhood livability had predicted. The results of multiple regression and the geographical weighted regression was different.

منابع و مأخذ:

براندفری، (1383) طراحی شهری به سوی یک شکل پایدارترشهر؛ ترجمه بحرینی،حسین؛ انتشارات پردازش.

بندرآباد، ع؛ احمدی نژاد، ف (1393) ارزیابی شاخص های کیفیت زندگی با تاکید بر اصول شهر زیست پذیر در منطقه 22 تهران، مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری، سال پنجم، شماره(16)،55-74.

خراسانی،م ؛ رضوانی، م، ر (1392) شناخت و تحلیل تفاوت زیست پذیری روستاهای پیرامون شهری در شهرستان ورامین، فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، شماره)2(،55-74.

عیسی لو، ع،ا؛ ب، م؛ ب، ع (1393) انگاره زیست پذیری رهیافی نوین جهت ارتقای کیفیت زندگی در جوامع روستایی، مطالعه موردی: شهرستان قم، بخش کهک، فصلنامه مسکن و محیط روستا، شماره(146)، 107-120.

مروارید، ی (1372)، مراغه (افرازه رود)، مراغه، انتشارات علمی.

مهندسین مشاور نقش محیط (1385)، طرح جامع مراغه، جلد اول، سازمان مسکن و شهرسازی استان آذربایجان شرقی، تبریز.

رشیدی ابراهیم حصاری اصغر، موحد علی، تولایی سیمین، موسوی میرنجف(1395)، تحلیل فضایی منطقه کلانشهری تبریز با رویکرد زیست پذیری، فصلنامه فضای جغرافیایی، دوره16، شماره54.

زبر دست، اسفندیار؛ شادزوایه، هادی(1390) شناسایی عوامل موثر بر پراکنده رویی شهری، و ارتباط آن با ساختار فضایی شهر (نمونه مورد مطالعه: شهر ارومیه)، نامه معماری و شهرسازی، دوره4، شماره 7.

داداش پور، هاشم، میری لواسانی، امیر رضا (1393) تحلیل الگوهای فضایی پراکنده رویی در منطقه کلانشهری تهران، فصلنامه برنامه ریزی فضایی، سال پنجم، شماره اول.

Squires,G,D.(2002) Urban sprawl: Causes, consequences, & Policy responses: The Urban Insitute.

Benzeval, M., Judge, K., & W hitehead, M. (1995). Tackling inequalities in health

Bosselmann, Peter, &Arens, Edward.  1990.  Sun, wind, and pedestriancomfort: A

 

study of Toronto's central area .  Toronto: City ofToronto.

Cooper Marcus, Clare, & Francis, Carolyn, eds.  1990.  People places:Design guidelines forurban open space .  New York: VanNostrand Reinhold

Cooper Marcus, Clare, & Sarkissian, Wendy. 1986. Housing as if peoplemattered.  Berkeley: University of California Press.

CrowhurstLennard, Suzanne H., &Lennard, Henry L. 1995.  Livablecommunities observed.  Carmel: Gondolier Press.

Ewing R (1997) Is Los Angeles-Style Sprawl Desirable? J Am Planning Associat 63(1):107–126

Hess, G.R,(2001), Just what is Sprawl, Anyway?”, www4. ncsu.edu/grhesshtml.p, Accessed 12/5/01

Hills, J. (1995). Inquiry into income and wealth (Vol. 2). York, England: Joseph

Jacobs, Allan.  1993.  Great streets .  Cambridge: MIT Press.

Lynch, Kevin (1981) A theory of good city form. Cambridge: MIT Press

North Central Texas Council of Governments. (2011). Mobility 2035. Retrieved  fromhttp://www.nctcog.org

Pacione, M. (20 03). Urban environmental quality and human wellbeingd a social

Ruth,M& Franklin, R(2014) Livability for all? Conceptual limits and practical implications, Applied Geography 49 (2014) 18 e23

Shamsuddin, S; Abu Hassanb,N; Bilyamin, S(2012) Walkable Environment in Increasing the Liveability of a City, ASEAN Conference on Environment-Behaviour Studies .Bangkok, Thailand, 16-18 July 2012, Procedia - Social and Behavioral Sciences 50 ( 2012 ) 167 – 178

Wassmer, R.W,(2002), Influences of the Fiscalization of Land Use and Urban-Growth Boundaies, www.csus. edu/ indiv/ w/ wassmerr/ sprawl.html.

Wheeler ,S(2001) Livable Communities: Creating Safe and Livable Neighborhoods, Towns, and Regions in California, University of California at Berkeley Institute of Urban and Regional Development