بازنگری گستره جغرافیایی توالی سفالی گودین III در زاگرس مرکزی
محورهای موضوعی : باستان‌شناسی پیش از تاریخ
خداکرم مظاهری
1
(استادیار، گروه باستان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام، ایلام، ایران.)
کلید واژه: زاگرس مرکزی, عصر مفرغ, سفال منقوش یک‌رنگ, گودین III, گستره جغرافیایی,
چکیده مقاله :
سنت سفال منقوش تک رنگ گودین III، یکی از گسترده ترین سنت های سفالگری عصر مفرغ ایران محسوب می گردد که بیش از یک هزاره تداوم می یابد و سراسر حوزه جغرافیایی زاگرس مرکزی ایران را پوشش می دهد. در این تحقیق با هدف مطالعه گستره جغرافیایی مراحل توالی سفالی گودین III، مشخص گردید که این نوع سنت سفالگری در همان ابتدای ظهورش و همزمان با گودین III:6/ شوش IVA در سراسر حوضه جغرافیایی زاگرس مرکزی گسترش می یابد، به طوری که در این فاز از گسترده ترین حوضه توزیع برخوردار است، به علاوه سفال این فاز از نظر سبک شناسی دارای ارتباطات روشنی با سنت سفال منقوش تک رنگ همزمان در منطقه فارس است. از سوی دیگر، قطعات محدودی از سفال های این فاز در الحیبا در جنوب بین النهرین یافت شده است. بعد از پایان فاز III:6 گودین، با وضعیت متفاوتی مواجه می شویم، در حالی که در نواحی شمالی و شمال شرقی حوضه توزیع، شامل شرق کوه گرین، پیش کوه شرقی و دره های شمالی پیش کوه غربی، مراحل متوالی توسعه این نوع سنت سفالگری تا پایان این دوره به حیات خود ادامه می دهد؛ در نواحی جنوبی شامل پشتکوه، خوزستان و برخی دره های جنوبی ناحیه پیش کوه غربی، وضعیت متفاوتی حاکم است و همزمان با هر فاز، با وضعیت متفاوتی روبرو می شویم.
Monochrome painted pottery tradition of Godin III is one of the most important pottery traditions in Bronze age of Iran that continue more than one millennium and cover throughout of west and southwest of Iran geographical scope. In this study that had done with aim of study of the geographical scope of consecutive stages of Godin III pottery tradition, we distinguished that this kind of pottery tradition in beginning of its appearance and simultaneous with Godin III:6 / Susa IVA, spread in throughout central Zagros geographical scope, as in this phase, have the most spread area of distribution, moreover this phase pottery have clear relations with contemporary monochrome painted pottery tradition in Fars area, from methodology point. In other hand, a small quantity of this phase pottery was fund in Al–Hiba, ancient Lagash. We face with different situation, after end of the Godin III:6 phase. In the northern districts of distribution domain including the east of the Kuh-i Garin, eastern Pish-i Kuh and about western Pish-i Kuh, the continuous stages of the pottery tradition of Godin III, without dealing with any specific problem, have gone on until the end of this period. However, southern districts which include Pusht-i Kuh, Khuzestan and some of southern Pish-i Kuh valleys, faced different situation, so that during each of Godin's III phases in southern districts dealt with specific situation.
_||_
