سرمایه گذاری در بخش حمل و نقل و تأثیر آن بر تمرکز جغرافیایی فعالیت‌ها در صنعت کشور ایران

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

نادر مهرگان ¹ , یونس تیموری ²

1 - استاد گروه اقتصاد، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
2 - دانشجوی دکتری اقتصاد، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

تاریخ دریافت : 1393/09/05 تاریخ پذیرش : 1395/11/30 تاریخ انتشار : 1395/11/01

کلید واژه: صنعت, حمل و نقل, تمرکز جغرافیایی, شاخص EG, مدل پانل دیتا,

چکیده مقاله :

       در این مطالعه به طور اخص به اهمیت ارتباط بین بخش­های صنعت و حمل و نقل، در چگونگی شکل­گیری توزیع فعالیت­های صنعتی در کشور ایران می­پردازیم. اینکه آیا با توجه به ارتباط بین این دو بخش، سرمایه­گذاری بیشتر در بخش حمل و نقل خواهد توانست در توزیع فعالیت­های تولیدی بخش صنعت مؤثر باشد. برای این منظور بعد از محاسبه ارتباط بین دو بخش صنعت و حمل و نقل از طریق جدول داده- ستاده سال 1380 و با استفاده از ضرایب پیوند پسین و پیشین مستقیم و غیرمستقیم دو بخش فوق، اهمیت این ارتباط در چگونگی توزیع فعالیت­های صنعتی بین مناطق مختلف را بررسی می­کنیم. این کار با بهره­گیری از دو مدل اقتصاد سنجی پانل دیتای استانی و صنعتی برای دوره 1385- 1379، با استفاده از نرم­افزار Eviews7 انجام می­گیرد. بطوری­که در اینجا چگونگی توزیع فعالیت­های صنعت، با استفاده از شاخص تمرکز جغرافیایی EG مورد ارزیابی قرار گرفته است. یافته ­های مربوط به اندازه­گیری شاخص تمرکز جغرافیایی نشان می­دهد که بیش از نیمی از صنایع ایران، از لحاظ جغرافیایی متمرکز هستند. همچنین نتایج برآورد دو مدل اقتصاد سنجی فوق، نشان می­دهد که وجود ارتباط بین زیربخش­های حمل و نقل جاده­ای، آبی و هوائی با بخش صنعت (در برآورد مدل صنعتی به ترتیب با ضرایب 607/1، 261/2 و 761/2) بحدی است که می­تواند در تمرکز جغرافیایی صنایع مختلف اقتصاد ایران به طور معنی­داری مؤثر باشد. بطوری­که نتایج مدل استانی نیز این گفته را تأیید کرده و بیان می­کند که سرمایه­گذاری و وجود انواع حمل و نقل­های مذکور در استان­ها، می­تواند فعالیت­های صنعتی مختلفی را به این استان­ها جذب کند.

چکیده انگلیسی:

At this study, we especially pay attention to importance of relationship between industry and transportation sectors in forming distribution of industrial activities. Wether more investing on transportation sector would be effective on distributioan of manufacturing activities in industry. For this porpuse, we value rate of relation between industry and transportation sectors by input- output table for 1385 and by using direct and indirect forward and backward linkage coefficients for these two sections, and then we analyse importance of this relation on distribution of industry activites at different regions for period of 1379-1385 by using two provincial and industrial econometric panel data models. As distribution of industrial activities are valued by EG index at this study. Results of estimation for two econometric models show that existance relation between road, water, air transportation subsectors and industry sector (their estimated coefficients in industrial model are 1.607, 2.261 and 2.761, respectively) is as far as that it can be effective on industrial geographic concentration in industry of Iran. As results of provincial model are similar and it expresses that making investment and existance different kinds of transportations in provinces, can attract different industrial activities toward these provinces and it could play an important role in industrializing provinces and different areas.

منابع و مأخذ:

1.       Alecke B, Alsleben C, Scharr F, Untiedt G. (2005): new evidence on the geographic concentration of German industries. In: Johansson B, Karlsson C, Stough RR (edc) Industrial clusters and inter- firm networks, Edgar Elgar Publishing ltd,(2005), pp. 321-357


2. 2.       Alecke B, Alsleben C, Scharr F, Untiedt G. (2006): Are there really high- tech clusters? The geographic concentration of German manufacturing industries and its determinants. Ann Reg Sci 40 (2006), pp. 19- 42


3. Ashrafzadeh, H., Mehregan, N. (2008): Panel Data Econometrics. Coorperation Researches of Tehran University press, First edition, 2008, In persian


4. Amirian, S,. (2004). Ananlysis of interaction relationship between rail-road industry and other economic sectors by input-output methodology. Journal of economic researches, No 13, pp 108-205, Autumn 2004, In persian


5. Amini, A,. (2004). Analysis of regional inequality in labour market of Iran. Journal of Planning and Budget, No 86, pp 3-36. Winter 2004, In persian


6. Babazadeh, M., Khalil, G., Reza, M,. (2009). Impact of Investment transportation sector on economic growth in Iran. Journal of Trade researches, No 50, pp 157-199, Springer 2009, In Persian


7. Bazzazan, F,. (2004). Analysis of role of transportation sector in Iranian economy. Journal of Planning and Budget, No 94, pp 38-94, In Persian  


8. Combes, P-P, Mayer, T & Thisse, J-F. (2008): Economic Geography: The integration of Regions and Nations. Princeton University Press, New Jersey, 2008.


9. 9.       Ellison G, Glaeser E. (1997): geographic concentration in U.S manufacturing industries: A dartboard Approach. Journal of political Economy, 1997, vol. 105, no.5


10. 10.   Ellison G, Glaeser E. (1999): Evolution of the geographic concentration of industry- The  geographic concentration of  industry: Does natural advantage explain Agglomeration?. The American Economic Review, May 1999, 89, 2, pg. 311


11. 11.   Fujita M, Thisse J. (2002): Economic of agglomeration cities, industrial location, and regional growth. Cambridge University Press, 2002


12. Garretsen, J.H. (2005): From Koopmans to Krugman: International economics and geography. Multidisciplinary Economics, Springer.(2005), pp. 425–436


13. 13.   Hanson G.H. (2001): scale economies and the geographic concentration of industry. Journal of economic geography 1 (2001) pp. 255- 276


14. 14.   Hideo K. (2000): Formation of hub cities: Transportation cost advantage and population agglomeration. Journal of urban economics 48, (1-28), pp.2000


15. 15.   Kristian B. (2007): On the location and lock- in of cities: Geography vs transportation technology. Regional science and urban economics 37(20007) pp.22- 45


16. 16.   Krugman P. (1991): increasing returns and economic geography. The Journal of  political Economy, volume 99, Issue 3(Jun., 1991),pp.483- 499


17. 17.   Mahmoudi, A., Gholamreza, K-H & Faghih jouibary, M,. (2005). Analysis of importance of transportation sector in Iranian economy by input-output technique. Journal of trade researches, No 34, pp 87-116, Springer 2005, In Persian


18. 18.   Marija B, Robert G, Ludvik B. (2010): Efficient location of industrial activity cells in a global supply chain. Intrnational Journal of Production Economics 35(2010)pp.1-8


19. 19.   Mehregan, N., Teymourei, Y,. (2013). Industrial location with spatial economic approach. Bu-Ali Sina University press, first Volume, 2013, Hamedan, In Persian


20. 20.   Mehregan, N., Teymourei, Y,. (2012). Calculation of geographic concentration of industries between provinces of Iran. Journal of economic researches and politics, vol 20, No 61, pp 175-192, Springer 2012, In Persian


21. 21.   Mori T, Nishikimi K. (2002): Economies of transport density and industrial agglomeration. Regional Science and Urban Economics 32(2002)pp.167- 200


22. 22.   Mousavi Jahromi, Y., Ebadati far, M,. (2008). Impact of public investment in transportation substructure on private investment and economic growth in Iran. Journal of transportation researches, vol 5, No 4, Winter 2008, In Persian


23. 23.   Rahimi Brojerdi, A., Mollashahi, M,. (2007). Survey on performance of provincial development credits in transportation sector and It’s relationship with economic growth by MFR methodology. Journal of economic surveys, Vol 4, No 3, pp 61-81,  

1. 1.