یزد

دسترسی آزاد مقاله

1 - تحلیلی بر وضعیت گردشگری استان یزد در افق 1404 با استفاده از پویایی‌های سیستم
سید حبیب الله میرغفوری میر محمد اسعدی محمد صالح مزیدی

10.30495/jmfr.2021.19487

در سند جامع توسعه ملی گردشگری ایران آمده است که این کشور در پایان برنامه هفتم توسعه که مصادف با سند چشم‌انداز بیست‌ساله است، باید به سالانه 20 میلیون گردشگر ورودی دست پیدا کند. در میان استان‌های گردشگر پذیر کشورمان استان یزد، جلوه‌هایی‌ از باشکوه‌ترین‌ ادوار مختلف‌ تاری چکیده کامل

در سند جامع توسعه ملی گردشگری ایران آمده است که این کشور در پایان برنامه هفتم توسعه که مصادف با سند چشم‌انداز بیست‌ساله است، باید به سالانه 20 میلیون گردشگر ورودی دست پیدا کند. در میان استان‌های گردشگر پذیر کشورمان استان یزد، جلوه‌هایی‌ از باشکوه‌ترین‌ ادوار مختلف‌ تاریخی‌ ایران‌ را در خود جای‌ داده‌‌ که خود نشان گر جایگاه و اهمیت این استان است. لذا این تحقیق بدنبال ارائه مدلی پویا جهت تخمین تعداد گردشگر خارجی ورودی به استان یزد در افق1404با ادامه روند فعلی و نیز بررسی تاثیر سناریوهای احتمالی می باشد. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و از حیث روش تحقیق جزء مطالعات کیفی و از نوع توصیفی- تحلیلی است که ابتدا با استفاده از منابع و ادبیات موجود در زمینه معیارهای سنجش وضعیت گردشگری یک منطقه و همچنین مصاحبه با بیش از 20تن از خبرگان گردشگری یزد به شناسایی شاخص‌های مؤثر بر روند گردشگری استان مثل امنیت، حمل و نقل و ... پرداخته است. در ادامه با بررسی مقدار کنونی و تاثیر این متغیرها بر یکدیگر، به طراحی مدل علی-معلولی آن‌ها پرداخته و مدل جریان نیز طراحی و در نرم‌افزار ونسیم اجرا گردید. نتایج نشان می‌دهد با روند فعلی، استان یزد در افق1404به جای حداقل ورود1.3میلیون گردشگر خارجی،حداکثر پذیرای یک‌صدهزار گردشگر خارجی خواهد بود.که با این نتیجه، چند وضعیت دیگر از متغیرها در قالب سناریو مورد بررسی قرار گرفته و پیشنهاداتی نظیر تمرکز بر تربیت نیروی انسانی ماهر،تبلیغات موثر و هدفمند صورت پذیرفت. همچنین آزمون اعتبار سنجی و حساسیت مدل نشان از معتبر بودن آن دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2 - تصوف اسلامی در آذربایجان تا آغاز قرن هفتم
پریسا قربان نژاد

تصوف در آذربایجان، بنا به دلایل مختلف دیرتر از سایر نقاط اسلامی آغازشد. هرچند که رگه هایی از اندیشه هایِ عرفانیِ قبل از اسلام در نظرات برخی ازمتصوفه دیده می شود. ولی اغلب، تصوفِ معتدل و مقیّد به شریعت مورد توجّه وتبعیّت آن ها بوده است تا حدی که باباهای بی اعتنا به رسومِ چکیده کامل

تصوف در آذربایجان، بنا به دلایل مختلف دیرتر از سایر نقاط اسلامی آغازشد. هرچند که رگه هایی از اندیشه هایِ عرفانیِ قبل از اسلام در نظرات برخی ازمتصوفه دیده می شود. ولی اغلب، تصوفِ معتدل و مقیّد به شریعت مورد توجّه وتبعیّت آن ها بوده است تا حدی که باباهای بی اعتنا به رسومِ خانقاهی و گاهشوریده حال، مکاشفات خود را در راه تبلیغ شریعت به کار می بستند. صوفیانآذربایجان تا قبل از تسلط مغول، پایبند به تصوف عملی و اهل تهذیب نفسبودند. به همین دلیل در بین عموم مردم از جایگاه ویژه ای برخوردار و از مباحثِنظری و کفالت لطایف عرفانی به دور بود هاند. خانقاه های آذربایجان نیز در قرونپنجم و ششم پررونق و پذیرای عرفای سیّاح بوده و مشربِ فتوت نیز به دلیلتحولات سیاسی و اجتماعی پیروان زیادی داشت. مقالۀ حاضر، سعی دارد بابررسی آراء و افکار مشایخ صوفیه، سیر تاریخی جهت گیری تصوفِ آذربایجان راتا قبل از تسلط مغول نشان دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

3 - نقش بیوت در عملکرد مراجع تقلید شیعه؛ نمونه‌ها: بیوت آیات حائری یزدی، بروجردی و حکیم
حمید انصاری حمید بصیرت منش مجتبی شهرآبادی

10.30495/jhcin.2023.23238

نهاد مرجعیت تقلید شیعه و تثبیت آن در پاسخ به نیاز به زعامت سیاسی-اجتماعی و رهبری دینی در جامعه شیعی شکل گرفت. مطالعه سیر تکوین این نهاد چه در بعد نظری و چه در بعد اقتصادی و تاریخی آن، واقعیت این پاسخ را نشان می‌دهد. بر اساس این واقعیت تاریخی، مرجع تقلید در جایگاه زعیم ج چکیده کامل

نهاد مرجعیت تقلید شیعه و تثبیت آن در پاسخ به نیاز به زعامت سیاسی-اجتماعی و رهبری دینی در جامعه شیعی شکل گرفت. مطالعه سیر تکوین این نهاد چه در بعد نظری و چه در بعد اقتصادی و تاریخی آن، واقعیت این پاسخ را نشان می‌دهد. بر اساس این واقعیت تاریخی، مرجع تقلید در جایگاه زعیم جامعه شیعه و بیت او در جایگاه مرکز تصمیم‌سازی و احتمالا تصمیم‌گیری اوست. این موضوع اهمیت بررسی و شناخت بیوت مراجع را چه به لحاظ ساختار و چه از نظر افراد آن نشان می‌دهد. در این مقاله، تلاش شده‌است با بهره‌گیری از نوشته‌ها و خاطرات افراد مشهور نزدیک به بیوت مراجع، نقش و تأثیر آن‌ها در گرایش و عملکرد سه تن از مراجع تقلید معاصر، عبدالکریم حائری یزدی، سید حسین بروجردی و سید محسن حکیم، بازنمایی شود. نتیجه این پژوهش نشان می‌دهد که اگرچه استقلال فکری و عملی مراجع را نمی‌توان منکر شد، اما نقش و تأثیر پر رنگ بیوت آنان در بسیاری از عملکردها و سوگیری‌های آنان قابل توجه است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

4 - تأثیر مدیریت دولتی نوین بر اعتماد سازمانی کارکنان ستادی شهرداری رشت
بهروز رضایی‌منش بهرام اصغری اقدم علی محجوب مینا محمدی

با توجه به تحولات گسترده به وجود آمده در بخش دولتی بر مبنای راهبرد مدیریت دولتی نوین سعی نمودیم که با بررسی تأثیر مدیریت دولتی نوین بر اعتماد سازمانی را که کمتر در حوزه سازمان مورد واکاوی قرار گرفته است، خلاء موجود در آن زمینه را پر نماییم. در این پژوهش مدیریت دولتی نوی چکیده کامل

با توجه به تحولات گسترده به وجود آمده در بخش دولتی بر مبنای راهبرد مدیریت دولتی نوین سعی نمودیم که با بررسی تأثیر مدیریت دولتی نوین بر اعتماد سازمانی را که کمتر در حوزه سازمان مورد واکاوی قرار گرفته است، خلاء موجود در آن زمینه را پر نماییم. در این پژوهش مدیریت دولتی نوین را به عنوان متغیر مستقل و اعتماد سازمانی را به عنوان متغیر وابسته مورد بررسی قرار دادیم. روش پژوهش، توصیفی-همبستگی می‌باشد. جامعه آماری پژوهش، شامل کارکنان ستادی شهرداری رشت می‌باشد که تعداد آن‌ها 280 نفر می‌باشد که از طریق فرمول کوکران 165 نفر برآورده شده است. همچنین روش نمونه‌گیری، تصادفی ساده می‌باشد. در این پژوهش برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از ضریب رگرسیون خطی و روش آنالیز واریانس (ANOVA) استفاده شده است. نتایج به دست آمده از پژوهش نشان می‌دهد که به کارگیری اصول مدیریت دولتی نوین در یکی از سازمان‌های بخش عمومی با ضریب 833/0 بر اعتماد سازمانی کارکنان تأثیر دارد. همچنین آزمون فرضیه‌های فرعی حاکی از آن است که کوچک‌سازی و خصوصی‌سازی بر اعتماد سازمانی بی تأثیر است ولی تمرکززدایی، دیوان‌سالاری‌زدایی و مدیریت‌گرایی بر اعتماد سازمانی تأثیر مثبتی دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

5 - ارزیابی پیمایشی آسیب های اجتماعی در یزد با تاکید بر عوامل رسانه ای
محمودرضا مرتضوی

نقش رسانه ها در امور فرهنگی و اجتماعی جامعه از اهمیت بسیاری برخوردار است. رسانه های جمعی، سطح وسیعی از افراد جامعه رادر معرض پیام قرار می دهند که می تواند با پیامدهای مثبت و منفی همراه باشد . پیامدهای رسانه ها عموما" در چهارچوب تئوری هایاثرگذاری پیام مطرح می شود . در ای چکیده کامل

نقش رسانه ها در امور فرهنگی و اجتماعی جامعه از اهمیت بسیاری برخوردار است. رسانه های جمعی، سطح وسیعی از افراد جامعه رادر معرض پیام قرار می دهند که می تواند با پیامدهای مثبت و منفی همراه باشد . پیامدهای رسانه ها عموما" در چهارچوب تئوری هایاثرگذاری پیام مطرح می شود . در این پژوهش تلاش شده از طریق پیمایش و مقایسه نگرش ها در میان شهروندان یزد شاملکارشناسان سازمان های: بهزیستی، دادگستری و علوم پزشکی،همچنین اساتید دانشگاه و عموم مردم به بررسی آسیب های اجتماعیشهر یزد و نقش رسانه ها در این خصوص پرداخته می شود . در این پژوهش به پرسشهای زیر پاسخ داده می شود : 1- نگرششهروندان یزد درباره آسیب های اجتماعی این شهرچیست؟ 2- از نظر شهروندان یزد، تأثیرگذاری رسانه ها در آسیب های اجتماعیچگونه است؟ از نظر شهروندان یزد موقعیت تأثیرگذاری رسانه ها نسبت به سایر عوامل در بروز آسیب های اجتماعی در یزد به چهصورت است؟ دراین تحقیق مشخص شد که اکثریت شهروندان یزد اشاعه نابهنجاری های اجتماعی را بیش از گذشته می دانند و براین نظرند که ضمن کاهش سن اقدام به رفتار مجرمانه، فقر فرهنگی وواکنش های احساسی و هیجان پذیری از عوامل مهم غیر رسانهای بروز آسیب های اجتماعی است. ضمن آنکه تأثیر گذاری رسانه های جمعی را بیش از خانواده و مدرسه . می دانند . همچنین برحسب عامل های رسانه ای شبکه های تلویزیونی ماهواره ای، برنامه های صدا و سیما و اینترنت را به ترتیب اهمیت در برو ز آسیبهای اجتماعی موثر می دانند . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

6 - زیبایی‌شناسی خانه سنتی ایرانی: بازشناسایی موًلفه‌های زیبایی بر اساس تئوری برخاسته از زمینه ( نمونه موردی: شهر یزد)
مریم سلیمانی کاظم مندگاری

زیبایی خاصیت وجود انسان و تمایل به آن از مختصات آدمی است که همواره مورد توجه خاص گذشتگان بوده است. شهر یزد نیز با توجه به سابقه تاریخی‌اش دارای معماری غنی است و می‌تواند زمینه‌ای برای استخراج معیارهای زیبایی در معماری باشد. در راستای دستیابی به این هدف، سعی شده بر اساس چکیده کامل

زیبایی خاصیت وجود انسان و تمایل به آن از مختصات آدمی است که همواره مورد توجه خاص گذشتگان بوده است. شهر یزد نیز با توجه به سابقه تاریخی‌اش دارای معماری غنی است و می‌تواند زمینه‌ای برای استخراج معیارهای زیبایی در معماری باشد. در راستای دستیابی به این هدف، سعی شده بر اساس روش تئوری برخاسته از زمینه، شناسایی عناصر زیبایی‌بخش این خانه‌ها، بر اساس ادراک مصاحبه شونده‌های حاضر در فضا شکل بگیرد. در این روش به منظور مطالعات ژرف، هفت گونه از خانه‌های سنتی یزد انتخاب شدند. محقق با حضور مستمر در محیط و مصاحبه‌های ژرف و نظام‌مند با ساکنین، اقدام به ارزیابی زیبایی این خانه‌ها کرده است. به منظور افزایش روایی تحقیق، یافته‌ها در مقایسه تطبیقی با مبانی موجود قرار داده شدند. نتایج تحقیق نشان می‌دهد: زیبایی طبیعت؛ نمود وحدت؛ تأکید بر جلوه فضا در دید ناظر و توجه به معانی نمادین، چهار عامل اصلی زیبایی‌بخش این خانه‌ها هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

7 - بررسی مفاهیم محوربندی در مساجد یزد
حسین ناصری صادق بختیاری

10.30495/hoviatshahr.2022.53200.11960

کالبد مساجد حامل ویژگی های شکلی و هندسی است که نشانگر تفکرات سازندگان آن است. شناخت تنوع در نقشه مساجد در درک بهتر دیدگاه سازندگان بنا مؤثر باشد. هدف پژوهش شناخت تنوع محور در مساجد است. این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی و بررسی نمونه های موردی درپی پاسخ به این پرسش است که چکیده کامل

کالبد مساجد حامل ویژگی های شکلی و هندسی است که نشانگر تفکرات سازندگان آن است. شناخت تنوع در نقشه مساجد در درک بهتر دیدگاه سازندگان بنا مؤثر باشد. هدف پژوهش شناخت تنوع محور در مساجد است. این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی و بررسی نمونه های موردی درپی پاسخ به این پرسش است که چگونه آرایش محور در نقشه مساجد پاسخگوی کارکرد عبادی آن است؟ اطلاعات مورد نیاز از طریق مطالعه اسناد کتابخانه ای و بازدیدهای میدانی بدست آمده است. نتایج نشان می دهد؛ هندسة مساجد با تأثیر پذیری از محور قبله به سه دسته، تک محوری، دومحوری و چندمحوری و از دیدگاه شکلی به هندسی منظم و ترکیبی از اشکال هندسی منظم-غیرمنظم تقسیم شده که معمار در هر کدام از مساجد، بر اساس زمینه، تمهیداتی مانند الحاق فضاهای جانبی به بنا و یا چرخش در نقشه را اندیشیده و در نهایت فضایی خالص و دارای هندسة منظم را به عنوان نتیجة طراحی حاصل کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

8 - تبیین پراکنده رویی شهری بر اساس شاخص تراکم ساختمانی
محمدمهدی عزیزی مجتبی آراسته

توسعه شهر یزد در گذشته در تعامل با اقلیم بوده است، اما الگوی گسترش آن طی دوران معاصر به رشدی پراکنده تبدیل شده است که گونه های متفاوتی از فرم شهری در نواحی مختلف شهر را ایجاد نموده است. هدف مقاله، تحقیق در مورد ارتباط متغیر تراکم ساختمانی با سایر متغیرهای تعریف شده است چکیده کامل

توسعه شهر یزد در گذشته در تعامل با اقلیم بوده است، اما الگوی گسترش آن طی دوران معاصر به رشدی پراکنده تبدیل شده است که گونه های متفاوتی از فرم شهری در نواحی مختلف شهر را ایجاد نموده است. هدف مقاله، تحقیق در مورد ارتباط متغیر تراکم ساختمانی با سایر متغیرهای تعریف شده است تا بر این اساس، روند پراکنده رویی و توسعه ناپایدار شهر یزد را تحلیل نمود. روش تحقیق بر مبنای رگرسیون چندمتغیره است. یافته های تحقیق نشان می دهد در شهر یزد تراکم ساختمانی ارتباط مستقیم با تراکم جمعیتی دارد، در حالی که ارتباطی معکوس با متغیرهای فاصله از مرکز اقتصادی شهر، فاصله از مراکز ناحیه ای، قیمت زمین و مساحت بلوک های شهری دارد. این موضوع نشان دهنده رشد تقاضای زمین در مناطق حاشیه ای است. در واقع، ساکنان شهر یزد، امروزه تمایل بیشتری به زندگی در خانه های ویلایی دارند که این موضوع، حاکی از رشد پدیده پراکنده رویی در شهر یزد است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

9 - تأثیر هندسه و سطح نورگیر پنجره هاى اتاق هاى زمستان نشین بر عمق نفوذ نور روز (مطالعه موردى: خانه هاى سنتى یزد)
فاطمه موسوی مهناز محمودی زرندی منصوره طاهباز

معمارى ایران در زمینه بهره نورگذر و مســاحت اتاق و زاویه رؤیت آســمان موردبررسى قرارگرفته است. هفده اتاق از دوازده خانه قدیمى یزد، انتخاب گردید. موارد موردبررســى عبارت اند از: هندســه و تناسبات اتاق ها، موقعیت آن در حیاط، موقعیت نورگیر، نسبت سطح نورگیر به سطح اتاق، زاو چکیده کامل

معمارى ایران در زمینه بهره نورگذر و مســاحت اتاق و زاویه رؤیت آســمان موردبررسى قرارگرفته است. هفده اتاق از دوازده خانه قدیمى یزد، انتخاب گردید. موارد موردبررســى عبارت اند از: هندســه و تناسبات اتاق ها، موقعیت آن در حیاط، موقعیت نورگیر، نسبت سطح نورگیر به سطح اتاق، زاویه رؤیت آسمان در نما و مقطع اتاق ها. روش گردآورى اطﻼعات با برداشت میدانى و روش تحلیل داده ها، تحلیل عددى و با استفاده از معیارها و روش هاى محاسباتى معرفى شده در کتاب هاى استاندارد راهنماى نورپردازى طبیعى مى باشد. نتایج تحقیق نشــان مى دهد که رابطه دقیقى میان ســطح نورگذر، ارتفاع تاج پنجره و عمق اتاق و میزان رؤیت آسمان وجود دارد که مى تواند براى پیدا کردن تناسبات نورگیر و عمق اتاق براى بهره گیرى از نور روز مورداستفاده قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

10 - تعیین محدوده آسایش حرارتی در شرایط آب و هوای خشک (مطالعه موردی: شهر یزد)
محمد حسن صادقی روش سید مهدی طباطبائی

در فرایند توسعه همگام با محیط زیست، ارزیابی آسایش حرارتی به صورت بومی ضروری می باشد، زیرا با تعیین این حدود از اتلاف مقدار متنابعی از انرژی جلوگیری می شود. بیش از 60 درصد وسعت ایران در اقلیم خشک و فراخشک واقع شده است، بنابراین شناسائی محدوده های آسایش در این اقلیم اهمیت چکیده کامل

در فرایند توسعه همگام با محیط زیست، ارزیابی آسایش حرارتی به صورت بومی ضروری می باشد، زیرا با تعیین این حدود از اتلاف مقدار متنابعی از انرژی جلوگیری می شود. بیش از 60 درصد وسعت ایران در اقلیم خشک و فراخشک واقع شده است، بنابراین شناسائی محدوده های آسایش در این اقلیم اهمیت مضاعفی می یابد. به منظور محاسبه محدوده آسایش حرارتی در شرایط خشک، شهر یزد مورد توجه قرار گرفت و با استفاده از مدل اولگی و اصلاح مرزهای آسایش حرارتی مدل مذکور بر مبنای عرض جغرافیایی، داده های اقلیمی و مشاهدات میدانی،محدوده آسایش حرارتی برای دوره های گرم و سرد سال محاسبه گردید. بر اساس نتایج حاصله، محدوده آسایش حرارتی برای منطقه مطالعاتی در شرایط تابستانی° 27 ° 8/21 و برای شرایط زمستانی ° 23 ° 4/20 درجه سانتیگراد ارزیابی شد. رعایت محدوده حرارتی پیشنهادی ضمن تأ مین شرایط مناسب داخلی، از مصرف ناپایدار انرژی جلوگیری می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

11 - بررسی شاخص های طراحی محیطی در پیشگیری از جرم نمونه موردی: مجتمع های تجاری شهر یزد
صفر قائد رحمتی هژیر شمسی

ارتقاء امنیت محیطی مجتمع‌های تجاری، به دلیل ایجاد آسایش، آرامش و اطمینان از حضور در یک محل امن، موجب جذابیت محل و استقبال مردم در استفاده از محیط تجاری می گردد. با طراحی محیطی مناسب می توان حداکثر بهره را با افزایش امنیت این گونه مجتمع ها برده و زمینۀ فعالیت بهینۀ افراد چکیده کامل

ارتقاء امنیت محیطی مجتمع‌های تجاری، به دلیل ایجاد آسایش، آرامش و اطمینان از حضور در یک محل امن، موجب جذابیت محل و استقبال مردم در استفاده از محیط تجاری می گردد. با طراحی محیطی مناسب می توان حداکثر بهره را با افزایش امنیت این گونه مجتمع ها برده و زمینۀ فعالیت بهینۀ افراد در این محیط ها را فراهم نمود. پژوهش حاضر درصدد بررسی این موضوع است که شاخص های طراحی محیطی در کاهش وقوع جرم در مجتمع های تجاری شهر یزد تا چه اندازه می تواند تأثیر داشته باشند. روش بررسی در این پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و روش جمع آوری داده ها به صورت پیمایشی است. تعداد 31 متغیر مورد تحلیل قرار گرفته که در 4 شاخص دسته بندی شده است. درنهایت نتیجه‌گیری پژوهش نشان دهندۀ این موضوع می باشد که مجتمع‌های تجاری شهر یزد از لحاظ شاخص های امنیتی و رفاهی در وضعیت نامطلوبی قرار گرفته اند که در نهایت با ارائه راه حل هایی جهت ارتقاء امنیت، رفاه و آسایش آنها پرداخته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

12 - زیبایی شناسی خانه سنتی ایرانی: بازشناسایی مؤلفه‌های زیبایی بر اساس تئوری برخاسته از زمینه ( نمونه پژوهی: شهر یزد)
مریم سلیمانی کاظم مندگاری

زیبایی خاصیت وجود انسان و تمایل به آن از مختصات آدمی است که همواره مورد توجه خاص گذشتگان بوده است. شهر یزد نیز با توجه به سابقه تاریخی اش دارای معماری غنی است و می تواند زمینه ای برای استخراج معیارهای زیبایی در معماری باشد. در راستای دستیابی به این هدف، سعی شده بر اساس چکیده کامل

زیبایی خاصیت وجود انسان و تمایل به آن از مختصات آدمی است که همواره مورد توجه خاص گذشتگان بوده است. شهر یزد نیز با توجه به سابقه تاریخی اش دارای معماری غنی است و می تواند زمینه ای برای استخراج معیارهای زیبایی در معماری باشد. در راستای دستیابی به این هدف، سعی شده بر اساس روش تئوری برخاسته از زمینه، شناسایی عناصر زیبایی بخش این خانه ها، بر اساس ادراک مصاحبه شونده‌های حاضر در فضا شکل بگیرد. در این روش به منظور مطالعات ژرف، هفت گونه از خانه های سنتی یزد انتخاب شدند. محقق با حضور مستمر در محیط و مصاحبه های ژرف و نظام مند با ساکنین، اقدام به ارزیابی زیبایی این خانه ها کرده است. به منظور افزایش روایی پژوهش، یافته ها در مقایسه تطبیقی با مبانی موجود قرار داده شدند. نتایج پژوهش نشان می دهد: زیبایی طبیعت؛ نمود وحدت؛ تأکید بر جلوه فضا در دید ناظر و توجه به معانی نمادین، چهار عامل اصلی زیبایی بخش این خانه ها هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

13 - تبیین مفاهیم موسیقیایی بافت سنتی شهر یزد در مقایسه با بافت سنتی شهرتبریز
سحر صدیق اکبری مهروش کاظمی

نیاز انسان به معماری و موسیقی، ضرورت شناخت و بررسی ویژگی های مشترک این دو مقوله ی هنری را به وجود آورده است. هدف این پژوهش، بازشناساندن مفاهیم معماری ایرانی توسط مفاهیم موسیقی ایرانی می باشد. بر این اساس وجوه اشتراک دو هنر معماری و موسیقی سنتی ایرانی در هشت بند (فضا، ری چکیده کامل

نیاز انسان به معماری و موسیقی، ضرورت شناخت و بررسی ویژگی های مشترک این دو مقوله ی هنری را به وجود آورده است. هدف این پژوهش، بازشناساندن مفاهیم معماری ایرانی توسط مفاهیم موسیقی ایرانی می باشد. بر این اساس وجوه اشتراک دو هنر معماری و موسیقی سنتی ایرانی در هشت بند (فضا، ریتم، تناسب ها، فرهنگ، تقارن، سلسله مراتب، اعداد ، سایه روشن) در بافت شهری سنتی تبریز و یزد مورد بررسی قرار گرفت و با توجه به بحث اقلیم و فرهنگ های متفاوت، با استفاده از روش تحقیق تطبیقی و پیمایشی و روش مطالعه کتابخانه ای، تحلیل گردید. تحلیل مفاهیم موسیقی در بافت شهری و معماری کمک به فهم بهتر فلسفه ی به وجود آورنده ی آن موسیقی و معماری خواهد کرد. از جمله نتایج این تحلیل آن است که همان گونه که اقلیم هر منطقه بر طراحی شهری و معماری آن منطقه تاثیر گذار است، بر فرهنگ و موسیقی آن منطقه نیز می تواند موثر واقع شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

14 - میزان حاکمیت مولفه های بازاریابی داخلی و تاثیر آن بر توسعه کیفیت خدمات در بیمارستان افشار یزد
سید محمد یونس فر علی صنایعی آرش شاهین

زمینه: با گسترش روز افزون اقتصاد خدماتی، سازمان ها برای کسب و حفظ مزیت رقابتی پایدار به دنبال راه کارهایی نوین برای جذب و حفظ مشتریان می باشند. از مهم ترین عوامل جهت تحقق این هدف به خصوص در سازمان های خدماتی، کیفیت خدمات است. کیفیت خدمات یکی از ابزارهای بسیار مهم جهت ار چکیده کامل

زمینه: با گسترش روز افزون اقتصاد خدماتی، سازمان ها برای کسب و حفظ مزیت رقابتی پایدار به دنبال راه کارهایی نوین برای جذب و حفظ مشتریان می باشند. از مهم ترین عوامل جهت تحقق این هدف به خصوص در سازمان های خدماتی، کیفیت خدمات است. کیفیت خدمات یکی از ابزارهای بسیار مهم جهت ارضای نیازها و تحقق وفاداری مشتریان می باشد. تحقیقات گذشته نشان می دهد که سازمان ها برای داشتن کیفیت خدمات برتر، نیازمند داشتن کارکنان (مشتریان درونی) توانمند،پر انگیزه و دارای رفتارهای مشتری مدارانه هستند. امروزه با مطرح شدن دو ایده و مفهوم بازاریابی داخلی و کیفیت خدمات، اهمیت و نقش تعیین کننده مشتریان درونی سازمان ها (کارکنان) در تحقق کیفیت خدمات بیش از پیش روشن تر شده است. هدف پژوهش: در این پژوهش با بررسی میزان حاکمیت مولفه های بازاریابی داخلی سعی بر ایجاد یک راهبرد برای اجرای برنامه های سازمان و طراحی استراتژی هایی برای افزایش کیفیت خدمات سازمان می باشد. روش ها:برای پردازش اطلاعات از چند نرم افزار از جمله SPSS 15 و Micro Soft Exel استفاده شده است. از روش های مختلف آماری توصیفی جهت بررسی و مقایسه ی اطلاعات به دست آمده از طریق پرسشنامه مورد استفاده گردیده است. در بخش مربوط به آمار استنباطی از آزمون t استفاده شده است. یافته ها: در این پژوهش شش سوال مورد بررسی قرار گرفت. از نظر مولفه امنیت شغلی 2/34 در صد، آموزش های متنوع و گسترده 08/37 درصد، ارائه پاداش و تشویق 67/37 درصد، تسهیم اطلاعات 91/41 درصد، توانمند سازی کارکنان 18/31 درصد، کاهش فاصله طبقاتی میان کارکنان 07/42 درصد می باشد. با توجه به نتایج، بیمارستان افشاریزد به اخذ 35/37 امتیازگردیده است، که نسبت به وضعیت مطلوب تعریف شده، امتیاز مطلوب را کسب نکرده است. نتیجه گیری: با توجه به رابطه مستقیم و مثبت بازاریابی داخلی و رضایت و تعهد پرسنل، سازمان می بایست از طریق تمرکز بر جنبه های بازاریابی داخلی اقدام به توجه به خروجی های کارکنان و به ویژه رضایت مندی سازمانی ایشان نماید. از جمله اقداماتی که می توان بازاریابی داخلی را تقویت نمود آگاهی یافتن از تغییرات ارزش در نظر کارکنان، درک شرایط بازار کار، شناخت بخش بندی های داخلی خاص کارکنان بر اساس شخصیت ها و خواسته ها، و طراحی استراتژی هایی برای مشتریانمی باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

15 - بررسی عوامل موثر بر پذیرش موبایل بانک توسط مشتریان شعب بانک صادرات شهرستان یزد
امیر رضا کنجکاو منفرد مریم میرحسینی

امروزه، رضایت مشتری به عنوان مهم&zwnj;ترین شاخص جدید عملکرد سازمان&zwnj;ها برای کسب مزیت رقابتی در نظر گرفته می&zwnj;شود. در نظام بانکداری نیز مشتریان، محور اصلی بوده و در واقع همه کارها برای جلب رضایت، توجه و جذب آن&zwnj;هاست. در این راستا، ارائه یک مدل پذیرش تکنولوژی چکیده کامل

امروزه، رضایت مشتری به عنوان مهم&zwnj;ترین شاخص جدید عملکرد سازمان&zwnj;ها برای کسب مزیت رقابتی در نظر گرفته می&zwnj;شود. در نظام بانکداری نیز مشتریان، محور اصلی بوده و در واقع همه کارها برای جلب رضایت، توجه و جذب آن&zwnj;هاست. در این راستا، ارائه یک مدل پذیرش تکنولوژی ویژه برای تشریح و تجزیه و تحلیل رفتاری کاربرد فناوری های موجود، ضروری می&zwnj;باشد. از این رو در این مقاله یک مدل پذیرش تکنولوژی توسعه یافته، در جهت پذیرش موبایل بانک توسط مشتریان معرفی و مورد تجزیه و تحلیل قرار می&zwnj;گیرد. این چارچوب به منظور توضیح و درک بهتر رفتار استفاده از موبایل بانک، جنبه&zwnj;هایی از مدل پذیرش تکنولوژی (TAM) را با جنبه&zwnj;های از تئوری انتشار نوآوری (IDT) ادغام می&zwnj;کند. روش این مطالعه از نظر ماهیت توصیفی- پیمایشی و از نظر هدف کاربردی می&zwnj;باشد و به مدت 6 ماه در سال 1390 انجام یافته است. جامعه آماری را مشتریان شعب بانک صادرات شهرستان یزد تشکیل می&zwnj;دهد. از این جامعه نمونه ای به حجم 296 نفر به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. علاوه بر این از تحلیل مسیر برای آزمون فرضیات و بررسی روابط میان مولفه&zwnj;های چارچوب تحقیق استفاده شد و در پایان صحت روابط مولفه&zwnj;های این چارچوب مفهومی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که کلیه عوامل شناسایی شده در مدل اثر مستقیم یا غیر مستقیمی بر استفاده واقعی کاربران از موبایل بانک دارد که از میان مزایای دریافت شده در رتبه اول قرار دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

16 - تاثیر ارتفاع از سطح دریا بر مشخصات کمی بذر درختان بنه در جنگل‌های ایرانی – تورانی (مطالعه موردی: جنگل باغ شادی یزد)
مازیار حیدری وحید اعتماد اسماعیل خسروپور نقی شعبانیان

بذر عامل در امر احیا، توسعه جنگل ها و جنگل کاری ها محسوب شده که در این میان انتخاب بذرهای با کیفیت و رسیده دارای اهمیت بسیاری است. جنگل باغ شادی (بخش قرق جنگل) واقع در شهرستان خاتم استان یزد در این تحقیق با هدف مقایسه مشخصه های کمی بذر درخت بنه در طبقات ارتفاع از سطح در چکیده کامل

بذر عامل در امر احیا، توسعه جنگل ها و جنگل کاری ها محسوب شده که در این میان انتخاب بذرهای با کیفیت و رسیده دارای اهمیت بسیاری است. جنگل باغ شادی (بخش قرق جنگل) واقع در شهرستان خاتم استان یزد در این تحقیق با هدف مقایسه مشخصه های کمی بذر درخت بنه در طبقات ارتفاع از سطح دریا انتخاب شد. منطقه فوق به سه کلاسه ارتفاعی شامل کلاسه1 با ارتفاع کمتر از 2100 متر، کلاسه 2 با ارتفاع بین 2100 تا 2500 متر و کلاسه 3 با ارتفاع بیشتر از 2500 متر از سطح دریا تقسیم و در هر طبقه ارتفاع از سطح دریا تعداد 20 اصله درخت بنه انتخاب شد (عامل جهت دامنه، شیب و خاک تقریبا یکسان انتخاب شدند) و در مجموع 60 اصله درخت بنه جهت جمع&lrm;آوری نمونه بذر انتخاب شدند. سپس مشخصه های کمی شامل وزن 1000 دانه، درصد پوکی، طول بذر و عرض بذر اندازه گیری در هر یک از کلاسه های ارتفاعی بررسی شد. مقایسه مشخصه های کمی بذرها در طبقات ارتفاع از سطح دریا با کمک آزمون تجزیه واریانس یک طرفه و دانکن در سطح اطمینان 95 درصد انجام گرفت. نتایج نشان داد که اختلاف معنی داری بین مشخصه های وزن 1000 دانه شامل درصد پوکی، طول بذر و عرض بذر در طبقات مختلف ارتفاعی وجود دارد. میانگین مشخصه های وزن 1000 دانه، طول بذر و عرض بذر در طبقه ارتفاعی 2500- 2100 متر از سطح دریا به ترتیب با 50 گرم، 4/8 و 7 میلی متر بیشتر از دیگر طبقات ارتفاعی بود. مشخصه پوکی بذر بنه در طبقه ارتفاعی کمتر از 2100 متر از سطح دریا دارای بیشترین میزان و در طبقه ارتفاعی 2500 2100 متر از کمترین میزان برخوردار بود. نتایج کلی نشان داد است که درختان طبقه ارتفاعی 2500 2100 متر ارتفاع از سطح دریا دارای بذرهای درشت تر و سنگین تر و پوکی کمتری بوده و در نتیجه مناسب ترین پایه ها برای بذرگیری درختان بنه را ایجاد می کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

17 - تعیین عناصر معدنی دو گونه مرتعی در مراحل مختلف فنولوژیک در مراتع استان یزد
علی بمان میرجلیلی قدرت الله حیدری

در این پژوهش شاخص های عناصر غذایی کلسیم، منیزیم و سدیم در دو مرحله فنولوژیک رویشی و گلدهی برای دو گونه Agropyrum intermedium و Scariola orientalisبه عنوان تیپ غالب مراتع استان یزد اندازه‌گیری شد. از هر گونه حداقل 10 پایه گیاه به طور تصادفی از ارتفاع 1 سانتی متری سطح خاک چکیده کامل

در این پژوهش شاخص های عناصر غذایی کلسیم، منیزیم و سدیم در دو مرحله فنولوژیک رویشی و گلدهی برای دو گونه Agropyrum intermedium و Scariola orientalisبه عنوان تیپ غالب مراتع استان یزد اندازه‌گیری شد. از هر گونه حداقل 10 پایه گیاه به طور تصادفی از ارتفاع 1 سانتی متری سطح خاک شامل برگ و ساقه در مرحله رویشی و برگ، ساقه و گل در مرحله گلدهی برداشت شد. در هر مرحله سه تکرار از هر نمونه (حداقل 10 پایه گیاهی برای هر تکرار) و از هر گونه گیاهی به میزان 2 کیلوگرم قطع شد و سپس در شرایط آزمایشگاه خشک و تجزیه نمونه‌ها جهت تعیین مقدار یون‌های فلزی گونه‌های مذکور انجام پذیرفت. داده‌ها با استفاده از نرم افزار SAS و آزمون دانکن تجزیه و تحلیل گردید. نتایج نشان داد که میزان عناصر کلسیم، منیزیم و سدیم در مرحله رویشی برای هر دو نمونه نسبت به گلدهی افزایش داشت. یافته های این پژوهش نشان داد که تعیین مواد مغذی علوفه و همچنین تشخیص عدم تعادل آنها و همچنین برنامه ریزی برای زمان چرای دام راه را برای برنامه‌ریزی به منظور بهبود تغذیه دام در مرتع و حمایت از گیاهان مرتعی با ارزش هموار و با افزودن مکمل به مراتع و مواد غذایی دام این کمبود عناصر معدنی جبران خواهد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

18 - نقش ارزش‌های اجتماعی در ساختار معماری خانه‌های دوره قاجار یزد از دیدگاه قرآن، احادیث و روایات اسلامی
پانتئا بغدادی ابوالقاسم دادور مریم ثابتی

10.30495/jisds.2022.68944.11782

مقدمه: طـرح معمـاری خانه‌هـای سـنتی ایـران از عوامـل مختلفـی مانند مذهب، فرهنـگ، ویژگی‌هـای جغرافیایـی، اجتماعـی تأثیـر پذیرفته اسـت. در این میـان توجـه بـه ارزش‌ها و اصـول اخلاقی و اجتماعی برگرفتـه از احکام دین اسلام باعث کارکردهای معنوی و آرامش بخش اماکن سـنتی شـده اس چکیده کامل

مقدمه: طـرح معمـاری خانه‌هـای سـنتی ایـران از عوامـل مختلفـی مانند مذهب، فرهنـگ، ویژگی‌هـای جغرافیایـی، اجتماعـی تأثیـر پذیرفته اسـت. در این میـان توجـه بـه ارزش‌ها و اصـول اخلاقی و اجتماعی برگرفتـه از احکام دین اسلام باعث کارکردهای معنوی و آرامش بخش اماکن سـنتی شـده است. این پژوهش به بررسی نقش ارزش‌های اجتماعی ساختار معماری خانه‌های سنتی قاجار در شهر یزد از نگاه قرآن پرداخته و هدف آن تحلیل نمود عینی این ویژگی‌ها در ساختار معماری این خانه‌ها است.روش‌پژوهش: نوع پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده که ابتدا از طریق شیوه‌های تحقیق کتابخانه‌ای، مفاهیم مرتبط با موضوع از کتب برخی صاحبنظران، اندیشمندان، آیات و روایات اسلامی استخراج شده، سپس نقش ارزش‌های اجتماعی در ساختار معماری خانه‌های سنتی مورد بحث و تفسیر قرار گرفته است.یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان می‌دهد که ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن در معماری خانه‌های سنتی مورد توجه بوده و مردم از آیات قرآنی و روایات اسلامی در این مورد الگو می گرفته‌اند و تاثیرات آن در قالب رعایت محرمیت، اهمیت مهمان نوازی، حقوق همسایگی، پرهیز از اسراف و رعایت قناعت، عدم اشراف ، نظم و رعایت بهداشت تجلی یافته است. نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که ویژگی‌ها و ارزش‌های اسلامی به خوبی در کالبد خانه‌های ایرانی اسلامی نشان داده و در کنار ویژگی‌های کاربردی، زیبایی و بوم‌آوردی مصالح بنا را نیز فراهم کرده‌است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

19 - مطالعه‏ ی وضعیت شاخص‏های اجتماعی در خوشه‏ی صنعتی نساجی یزد
منوچهر علی نژاد ابوالفضل مرشدی الهام حاجی دخت محمودآبادی

10.30495/jisds.2023.73224.11890

صنعت نساجی از صنایع استراتژیک و از ارکان اساسی جامعه محسوب می شود. نساجی در یزد از قدمت طولانی برخوردار است اما در سال های اخیر وضعیت نامطلوبی را تجربه می کند. در این میان، خوشه های صنعتی با گرد آوردن بنگاه های کوچک، مزیت های فراوانی در توسعه ی اقتصادی دارند. عوامل گونا چکیده کامل

صنعت نساجی از صنایع استراتژیک و از ارکان اساسی جامعه محسوب می شود. نساجی در یزد از قدمت طولانی برخوردار است اما در سال های اخیر وضعیت نامطلوبی را تجربه می کند. در این میان، خوشه های صنعتی با گرد آوردن بنگاه های کوچک، مزیت های فراوانی در توسعه ی اقتصادی دارند. عوامل گوناگونی در موفقیت خوشه های صنعتی مؤثر هستند. سرمایه ی اجتماعی یکی از شاخص های توسعه است که در این پژوهش به مطالعه آن در خوشه ی صنعتی نساجی یزد با رویکرد کیفی پرداخته ایم. برای سنجش این شاخص، رابطه دولت، دانشگاه و مراکز پژوهشی، و انجمن های تخصصی با صنعت نساجی را در سطح استان یزد مد نظر قرار داداه ایم. داده های این پژوهش از مصاحبه ی نیمه ساختارمند با 17 نفر از صاحبان صنایع، دانشگاهیان و فناوران این حوزه به دست آمد. یافته های این پژوهش حاکی از ضعف سرمایه اجتماعی در این صنعت است. بر اساس تحلیل مضمون مصاحبه با خبرگان این حوزه، چالش های مربوط به شکل گیری سرمایه اجتماعی به ویژه روابط مؤثر صنعت نساجی با تشکل های صنعتی و مراکز علمی- پژوهشی- نواوری عبارتند است: رویکرد غیرمؤثر دولت برای ارتقای تشکل ها به جایگاه حمایتی صنعت، بیگانه بودن صاحبان صنعت با فرهنگ تشکلی، عدم پشتیبانی از طرح های توسعه فناوری و ایجاد دانش فنی و موانع انگیزشی و حجم بالای فعالیت های آموزشی و اجرایی دانشگاهیان، عدم توسعه ی زیرساخت های لازم برای تجاری سازی پژوهش ها، فقدان تفکر سیستمی بین مدیران صنعت و دانشگاه، نبود برنامه ریزی مأموریت گرا در سیاست های آموزشی و پژوهشی نظام آموزش عالی، واپس گرایی در حوزه ی برنامه ریزی ساختار مند، عدم ایجاد سازوکارهای لازم جهت کاهش قیمت تمام شده و افزایش توان رقابت پذیری، سیاست های غیرمتمرکز و رانت گستر، نبود نگاه آینده نگر و تخصصی در سیاستگذاری ها. یافته ها حاکی از نقش بارز دولت و سیاست های دولتی در پایین بودن سطح سرمایه ی اجتماعی در خوشه ی صنعتی نساجی یزد است. لذا، تغییر رویکرد دولت به نقش خود در صنعت نساجی یزد از متصدی گرانه به حمایت گرایانه و میدان دادن به انجمن ها و تشکل ها از مهم ترین عوامل اثربخش در افزایش مناسب سرمایه ی اجتماعی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

20 - بررسی عوامل موثر بر حاشیه نشینی و بازتاب های آن، با تأکید بر کاربری خدمات شهری (مورد: شهر یزد)
مهری حیدری نوشهر اصغر نظریان

وجه مشخصه شهرنشینیجهان سومی، ناموزونی و نابرابری است. اشاعه قابل توجهی از ثروت و از سوی دیگر اقلیت هایی که در فقر زندگی می کنند، از ناکامی های خط مشی شهری قلمداد می شوند. حاشیه‌نشینی از پیامدهای توسعه ناهمسو و بدریخت در نظام شهرنشینی است. کاربریهای شهری در قشربندی اجتما چکیده کامل

وجه مشخصه شهرنشینیجهان سومی، ناموزونی و نابرابری است. اشاعه قابل توجهی از ثروت و از سوی دیگر اقلیت هایی که در فقر زندگی می کنند، از ناکامی های خط مشی شهری قلمداد می شوند. حاشیه‌نشینی از پیامدهای توسعه ناهمسو و بدریخت در نظام شهرنشینی است. کاربریهای شهری در قشربندی اجتماعی و اقتصادی تاثیرگذار است و وقتی حاشیه نشینان خود را ناتوان از بهبود موقعیت اقتصادی- اجتماعی خویش احساس کردند، نوعی محرومیت در آنها بوجود آمده و آنها را به ارتکاب جرائم اجتماعی وادار کرده است. تحقیق حاضر بررسی علل شکل گیری حاشیه‌نشینی را در ارتباط با شاخص های آموزشی، بهداشتی، فرهنگی، تجاری، ورزشی، فضای سبز و بازتاب های اجتماعی ناشی از آن، در شهر یزد مورد بررسی قرار داده است. روش تحقیق، ترکیبی از روش های اسنادی، تحلیلی و پیمایشی است. با توجه به تفاوت ضریب پراکندگی کاربریها و خدمات شهری که در محلات حاشیه نشین برابر 9/188 و در محلات غیر حاشیه نشین برابر 49/14 است، چنین استنباط می شود که شاخصهای مذکور به عنوان یکی از عوامل تاثیر گذار در حاشیه نشینی محسوب می شوند. بر اساس مدلهای رتبه بندی سکونتگاهها، درجه توسعه یافتگی در 41 محله شهر تفاوت چشمگیری را نشان داده است. همچنین میزان اعتبار همبستگی بین عدم توسعه یافتگی و حاشیه نشینی با 035/0 قابل اعتبار بوده است. بر اساس رگرسیون خطی نیز ارتباط معنی داری بین حاشیه نشینی و توزیع ناعادلانه خدمات و عدم توسعه یافتگی وجود داشته است. علاوه بر این، نتایج مدل خوشه ای، حاکی از این است که برای حاشیه نشین بودن یک محله، غیر از کمبود خدمات و کاربریها، فاکتورهای دیگری نیز مطرح بوده است. یافته های این قسمت از تحقیق به موازات دیدگاه بوم شناسی شهری است. یکی دیگر از یافته‌های این تحقیق در رابطه با بازتابهای اجتماعی حاشیه نشینی بوده است. جامعه آماری این بخش را کلیه خانوارهای حاشیه نشین شهر یزد تشکیل داده است. بر این اساس نمونه‌ای به حجم 282 نفر از ساکنین مناطق حاشیه‌ای شهر یزد انتخاب و مشخص گردید که افراد بیکار و با درآمد پایین نسبتاً بیشتر مرتکب جرائم اجتماعی شده‌اند. همچنین نتایج تحقیق نشان داد که بین مهاجرت و ارتکاب جرائم اجتماعی رابطه معنی‌داری وجود ندارد. نتایج این تحقیق، همسو با نظریات قشربندی اجتماعی بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

21 - علل و پیامدهای زمین ریخت شناختی شق های زمین در اشکذر یزد
ایرج جباری علی رضاییان

ناحیه اشکذر یزد طی دو دهه اخیر شاهد شکاف هایی در سطح زمین بوده است که در بعضی موارد برای ساکنین این ناحیه خسارت هایی را وارد نموده است. این شکاف ها بعضی از اشکال ریخت شناسی قبلی از قبیل نبکاها و تلماسه ها را تحت تأثیر قرار داده اند همچنین مجاری و گودال هایی را در سطح زم چکیده کامل

ناحیه اشکذر یزد طی دو دهه اخیر شاهد شکاف هایی در سطح زمین بوده است که در بعضی موارد برای ساکنین این ناحیه خسارت هایی را وارد نموده است. این شکاف ها بعضی از اشکال ریخت شناسی قبلی از قبیل نبکاها و تلماسه ها را تحت تأثیر قرار داده اند همچنین مجاری و گودال هایی را در سطح زمین به وجود آورده اند که تجمع آب در مواقع بارندگی هستند. این شکاف ها با نشست زمین در سطح زمین پدید می آیند. بررسی های آماری از قبیل آنالیز واریانس، آزمون تیوکی کرامر و آزمونt و همچنین بررسی های آزمایشگاهی و میدانی نشان می دهند که این نشست در نتیجه افت سطح آب زیرزمینی است، رخ داده است. اندازه گیری رشد ظاهری لوله جدار چاه ها و محاسبات به روش بوئر، مقدار نشست از سال 1352 تا 1380 در حدود 62 سانتی متر نشان می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

22 - توسعه پایدار شهری (مطالعه موردی: شهرهای استان یزد)
ملیحه ذاکریان اکبر پرهیزکار

هدف از این مقاله بررسی و تجزیه و تحلیل توسعه پایدار شهری، شهرهای استان یزد در 92 شاخص در قالب 9 بخش است. روش پژوهش"توصیفی تحلیلی" است. جهت تحلیل داده ها از مدلهای کمی برنامه ریزی و نرم افزارهای رایانه ای استفاده شده است. برابر بررسی های صورت گرفته شهر یزد به عنوان پاید چکیده کامل

هدف از این مقاله بررسی و تجزیه و تحلیل توسعه پایدار شهری، شهرهای استان یزد در 92 شاخص در قالب 9 بخش است. روش پژوهش"توصیفی تحلیلی" است. جهت تحلیل داده ها از مدلهای کمی برنامه ریزی و نرم افزارهای رایانه ای استفاده شده است. برابر بررسی های صورت گرفته شهر یزد به عنوان پایدارترین شهر و شهر خضرآباد به عنوان ناپایدارترین شهر شناخته شد. با رتبه بندی شهرهای استان یزد در سطوح پایدار، نیمه پایدار و ناپایدار مشخص گردید که شهرهای یزد و میبد پایدار، شهرهای اردکان، مهریز، طبس، تفت و ابرکوه نیمه پایدار و شهرهای بهاباد، بافق، شاهدیه، حمیدیا، اشکذر، مروست، هرات، زارچ، احمدآباد، عشق آباد، عقدا، نیر، دیهوک، مهردشت، ندوشن و خضرآباد ناپایدار شناخته شده اند. استفاده ازمدل رگرسیون چند متغیره نشان می دهد که شاخص های جمعیتی در اولویت اول، شاخص های اقتصادی در اولویت دوم، شاخص های بهداشتی درمانی در اولویت سوم و شاخص های آموزشی، تاسیسات و تجهیزات، کالبدی، زیست محیطی، فرهنگی و ارتباطات و حمل و نقل به ترتیب در اولویت های بعدی برای توسعه پایدار شهرهای استان یزد به ترتیب از پایین به بالا پیشنهاد می گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

23 - تحلیلی بر نقش عوامل تأثیرگذار بر عملکرد شهرداری‌ها و سنجش میزان رضایت‌مندی شهروندان (مطالعه موردی: شهرداری یزد)
میرنجف موسوی رحیم سرور علی باقری کشکولی

مقدمه و هدف پژوهش: رضایتمندی شهروندان از عملکرد شهرداری، عامل اصلی بهبود مستمر در فرآیند کارهایی است که در جهت افزایش کارایی و بهبود کیفیت مدیریت جامع شهری صورت می‌گیرد. یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های عملکرد مطلوب شهرداری‌ها تأمین منابع مالی و درآمدی شهرداری‌ها است. در همین چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: رضایتمندی شهروندان از عملکرد شهرداری، عامل اصلی بهبود مستمر در فرآیند کارهایی است که در جهت افزایش کارایی و بهبود کیفیت مدیریت جامع شهری صورت می‌گیرد. یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های عملکرد مطلوب شهرداری‌ها تأمین منابع مالی و درآمدی شهرداری‌ها است. در همین راستا، هدف از مقاله حاضر بررسی چگونگی عملکرد شهرداری‌های شهر یزد و میزان رضایتمندی شهروندان از آن‌ها است روش پژوهش: روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است. ابزار گردآوری اطلاعات، مطالعه اسناد و مدارک و پرسشنامه می‌باشد. جامعه آماری 1200 نفر از شهروندان مناطق سه‌گانه شهر یزد بر اساس نمونه‌گیری کوکران با سطح اطمینان 95 درصد و به صورت تصادفی است. شاخص‌های تحقیق 33 شاخص کیفیت زندگی شهری است. برای برقراری ارتباط بین مؤلفه‌ها از آمار استنباطی مانند ضرایب رگرسیون و تحلیل مسیر و جهت برنامه‌ریزی از مدل SWOT استفاده شده است. یافته‌ها: بررسی‌های درآمدی شهرداری‌های یزد حاکی از افزایش درآمدهای مستمر با رشدی معادل 98/17 درصد بوده که در برابر رشد 2/35- درصدی درآمدهای غیر مستمر، بسیار چشمگیر است. در این مورد از یک طرف کاهش ضریب بی‌ثباتی درآمد از 24 درصد به 15 درصد بیانگر این روند صعودی است و از طرف دیگر با این منبع درآمدی پایدار، به 42 درصد از نیازهای واقعی شهر در بخش توسعه، عمران و نگهداری شهر جواب داده شده است. با این حال اولویت‌های عمرانی از قبیل بهبود معابر شهری، روشنایی معابر و کیفیت سرویس‌های بهداشتی عمومی هنوز به قوت خود باقی مانده‌اند. از سویی دیگر ناپایداری 13/20 درصد از کل درآمدهای حاصله باعث شده تا امکان برنامه‌ریزی در مورد 32/46 درصد از درآمدهای حاصله وجود داشته است. نتیجه‌گیری: نتایج ارزیابی عملکرد شهرداری‌های از دیدگاه شهروندان نشان می‌دهد در 33 معیار مورد بررسی شهرداری منطقه یک بهترین عملکرد و شهرداری منطقه سه بدترین عملکرد را داشته است. بر اساس نتایج تحلیل مسیر نیز متغیر‌های افزایش درآمدهای پایدار با میزان 889/0 و سرمایه‌گذاری مشارکتی با میزان 846/0 دارای بیش‌ترین تأثیرات را در عملکردهای مطلوب شهرداری‌های شهر یزد داشته‌اند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

24 - مدیریت بحران در تصادف ها رانندگی (مطالعه موردی: شهر یزد)
میرنجف موسوی حسن اسماعیل زاده علی باقری کشکولی

مقدمه و هدف پژوهش: امروزه تعداد تصادف ها در شهرهای کشور ما رو به افزایش است و درنتیجه خسارت های مالی ناشی از آنها که بر خانواده ها و دولت تحمیل می شود، بسیار بالا بوده وبا توجه به اینکه خسارت های مالی، جانی، روانی و اجتماعی در مواردی غیرقابل جبران می باشدضرورت دارد به م چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: امروزه تعداد تصادف ها در شهرهای کشور ما رو به افزایش است و درنتیجه خسارت های مالی ناشی از آنها که بر خانواده ها و دولت تحمیل می شود، بسیار بالا بوده وبا توجه به اینکه خسارت های مالی، جانی، روانی و اجتماعی در مواردی غیرقابل جبران می باشدضرورت دارد به منظور جلوگیری از خسارت تصادف ه ا رانندگی راه کارهای موثری به اجر اگذارده شود.روش پژوهش: بر اساس مولفه های مورد بررسی نوع پژوهش کاربردی توسعه ای و روشبررسی آن توصیفی تحلیلی است. جامعه آماری تعداد تصادف ها رخ داده طی سال های ١٣٨٥و ١٣٨٦ می باشد.یافته ها: تحلیل های انجام گرفته روی آمار تصادف ها شهر یزد نشان می دهد، سالانه حدود١١٠٠٠ تصادف در نواحی مختلف آن رخ می دهد که حدود ٥ درصد از این تعداد مربوط بهعابرین پیاده است. به گونه ای که در هر کیلومتر از راههای شریانی درجه ١، شریانی درجه ٢ و٤٠ و ٥ تصادف در سال رخ می دهد. ، خیابانهای جمع و پخش کننده این شهر به ترتیب ٦٠نتیجه گیری: طبق نتایج به دست آمده از این پژوهش، تشکیل یک واحد مدیریت ایمنی وبرقراری سازماندهی، تشکیل پایگاههای اطلاعات و آمار تصادف، ارتقای آگاهی عمومی درراستای ایمنی، بهبود ایمنی شبکه معابر و تقاطع ها، استفاده از وسایل نقلیه ایمن تر، بهره گیریاز فناوری های نوین سیستم حمل و نقل هوشمند جهت نظارت بر تخلفات، تکمیل و توسعهطراحی و جانمایی علائم، تابلوها و تجهیزات ایمنی راهها، ساماندهی تردد موتورسیکلت سواراندر جهت بهبود وضعیت ایمنی و کاهش میزان تصادف ها شهر یزد بیشرین تاثیر را داشته باشند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

25 - تحلیل الگوی بهینه چگونگی تشکیل شورایاری‌ها در چارچوب روش‌های انتصابی یا انتخابی (مورد پژوهی: شهر یزد)
احسان لشگری محمد حسین سرایی مجتبی غفورزاده

مقدمه و هدف پژوهش: تحلیل الگوی مدیریتی شهری مناسب در قالب شورایاری‌ها و ویژگی‌های این نوع مدل در سطح شهرهای مختلف کشور، به ویژه انتصابی بودن شورایار یا انتخابی بودن آنها، مسئله‌ای است که هنوز به صورت مدون مورد بررسی قرار نگرفته است. از آنجایی که تاکنون الگوی شورایاری در چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: تحلیل الگوی مدیریتی شهری مناسب در قالب شورایاری‌ها و ویژگی‌های این نوع مدل در سطح شهرهای مختلف کشور، به ویژه انتصابی بودن شورایار یا انتخابی بودن آنها، مسئله‌ای است که هنوز به صورت مدون مورد بررسی قرار نگرفته است. از آنجایی که تاکنون الگوی شورایاری در برخی از شهرها مانند شهر یزد هنوز به صورت عینی شکل نگرفته است؛ می‌توان اذعان نمود که دغدغه‌ی اصلی مدیران شهری در سطوح مختلف تعیین چارچوب تشکیل در قالب‌های انتصابی یا انتخابی می‌باشد. این پژوهش در راستای بررسی چگونگی تشکیل شورایاری در سطح شهر یزد و ارزیابی آن در چارچوب دو روش انتصاب یا انتخاب گام برمی دارد. لذا این پژوهش به دنبال تطبیق الگوهای انتخابی و انتصابی شورایاری و تبیین الگوی بهینه در شهر یزد می‌باشد. روش پژوهش: روش این پژوهش براساس هدف کاربردی و براساس ماهیت توصیفی- تحلیلی می‌باشد، جمع‌آوری اطلاعات بر اساس مطالعات کتابخانه ای- اسنادی و پیمایشی صورت گرفته است. جهت تحلیل داده از آزمون آماری تی تست در نرم افزار SPSS استفاده شده است. یافته‌ها: دو الگوی اجرایی شورای محلات در شهرهای تهران و مشهد از نظر هدف یکسان بوده و در راستای جلب مشارکت شهروندان در اداره‌ی ‌امور شهر گام برمی دارند؛ اما از آنجایی که شرایط هر شهر از نظر ساختار اجتماعی- فرهنگی، مدیریتی و ... متفاوت می‌باشد، لذا می‌بایست از طریق انتخاب معیارهایی بومی و متناسب با هر شهر، الگوی بهینه جهت عضویابی، تشکیل و اجرای شورای محلات را مشخص نمود. بنابراین با توجه یکسان بودن هدف و از سوی دیگر تفاوت در اجرای و تشکیل این نهاد محلی، می‌توان از تجارب مشابه الگوهای اجرا شده استفاده نمود و همچنین، در جهت تطبیق هر چه بیشتر الگوی مورد نظر با شرایط و ساختار هر شهر می‌بایست معیارهایی بومی را جهت تعیین الگو بهینه مشخص نمود. نتیجه گیری: نتایج بیانگر این است که با توجه به تحلیل الگوی‌های انتخابی و انتصابی در تعیین اعضاء شورایاری و نظرسنجی از شهروندان و مدیران شهری در شهر یزد، مناسب ترین الگو در شهر یزد الگوی انتخابی است. به طور کلی در ابعاد اجتماعی با الگوی انتخاب مشارکت بیشتر شهروندان قابل پیش بینی است، از دیدگاه شهروندان حالت انتخابی در تشکیل شورای محله مقبولیت نهادی بیشتری دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

26 - بازشناسایی ابعاد به کارگیری آب در معماری سنتی ایران با تاکید بر اقلیم خشک و نیمه‌خشک(مطالعه موردی: معماری مسکونی شهر یزد)
نگین شهابی امیر فرج الهی وحید احمدی حمید رضا شعاعی

10.30495/ums.2023.22995

مقدمه و هدف پژوهش: نظر به اهمیت مقوله آب و مدیریت مصرف آن در کشور، هدف از تحقیق حاضر، بازشناسی ابعاد و انگیزه‌های بکارگیری آب در اقلیم خشک و نیمه‌خشک و معماری سنتی خانه‌های ایرانی است. روش پژوهش: روش تحقیق از نوع ترکیبی است. در بخش اول، برای بازشناسی ابعاد و انگیزه‌های چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: نظر به اهمیت مقوله آب و مدیریت مصرف آن در کشور، هدف از تحقیق حاضر، بازشناسی ابعاد و انگیزه‌های بکارگیری آب در اقلیم خشک و نیمه‌خشک و معماری سنتی خانه‌های ایرانی است. روش پژوهش: روش تحقیق از نوع ترکیبی است. در بخش اول، برای بازشناسی ابعاد و انگیزه‌های استفاده از آب در معماری سنتی ایران، از روش تفسیری تاریخی استفاده شد. شهر یزد به عنوان پایلوت تحقیق در نظر گرفته شد و بناهای خاصی که واجد ویژگی‌های معماری سنتی بودند، انتخاب شدند و با استفاده از تکنیک دلفی (پنل خبرگان) اقدام به تعیین کارکرد آب گردید. در بخش دوم، از طریق پرسشنامه (چک‌لیست طیفی) نسبت به دسته‌بندی و اولویت‌بندی ابعاد اقدام شد. جهت تعیین روایی سازه پرسش‌نامه، تحلیل عاملی تاییدی با استفاده از نرم‌افزار لیزرل مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج نشان داد در مجموع 17 مولفه در قالب دو بعد اصلی (مفهومی و کالبدی) به عنوان اجزای اصلی به‌کارگیری آب در معماری سنتی ایران می‌توان متصور شد. مهمترین مولفه‌های بعد مفهومی عبارت بودند از: رنگ، طبیعت، تقدس و شفافیت همچنین، در میان مولفه‌های اثرگذار در بعد کالبدی نیز سلسله مراتب، بهداشت محیط و هندسه و تناسبات دارای اهمیتی بیش از سایر مولفه‌ها بودند. بنای "عرب کرمانی" بیشترین امتیاز را کسب کرده است (61/161) که نشان می‌دهد نقش آب در این بنا از سایر سایت‌های مطالعاتی بیشتر و پراهمیت‌تر بوده است. نتیجه گیری: امروزه بازنگری در طراحی‌ها و اقتباس از الگوهای معماری سنتی به ویژه در بخش کاربرد آب، ضروری به نظر می‌رسد. بدین منظور می‌توان از الگوهای معماری سنتی برای اقلیم خشک و نیمه‌خشک بهره جست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

27 - نقش اقدامات زیستی بر فرآیند فرسایش خاک با استفاده از مدل InVEST در حوزه آبخیز شارقنج، خراسان جنوبی
رضا چمنی سحر مصطفایی یونجالی سید حمیدرضا صادقی

10.30495/wsrcj.2023.73563.11380

مقدمه و هدف پژوهش: امروزه بوم‌سازگان‌ها نقش بی بدیلی در تأمین نیازهای انسانی و ارائه خدمات متنوع به ذی‌نفعان خود برعهده دارند. اما بروز پدیده‌های متعدد از جمله افزایش جمعیت و افزایش تقاضا برای رفع نیازهای انسانی، خدمات بوم‌سازگان (ES) را با مشکل مواجه ساخته است. از این چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: امروزه بوم‌سازگان‌ها نقش بی بدیلی در تأمین نیازهای انسانی و ارائه خدمات متنوع به ذی‌نفعان خود برعهده دارند. اما بروز پدیده‌های متعدد از جمله افزایش جمعیت و افزایش تقاضا برای رفع نیازهای انسانی، خدمات بوم‌سازگان (ES) را با مشکل مواجه ساخته است. از این رو، تخریب زمین یک مسئله مهم محیط‌زیستی است که تحت‌تأثیر عناصر و عوامل مختلفی قرار دارد. برهمین‌اساس اقدامات مدیریتی و حفاظتی و استقرار پوشش گیاهی در یک آبخیز می‌تواند نقش ارزشمندی در حفاظت خاک و جلوگیری از فرسایش ایفا نماید. لذا در این پژوهش سعی شده است نقش عملیات زیستی و مدیریتی حوزه آبخیز شارقنج خراسان جنوبی بر فرسایش خاک در شدت های مختلف بارندگی مورد ارزیابی قرار گیرد.روش‌ پژوهش: حوزه آبخیز شارقنج با مساحت 87/94 کیلومترمربع در شهرستان بیرجند استان خراسان جنوبی واقع شده است. میانگین بارندگی سالیانه آبخیز نیز حدود 210 میلی متر است. حوزه آبخیز شارقنج به دلیل دارا بودن شیب زیاد در قسمت شرق و جنوب شرق، قرارگیری مناطق مسکونی و اراضی باغی در حریم و بستر رودخانه و رژیم بارشی شدید در بهار از پتانسیل سیل خیزی خوبی برخوردار است. برای ارزیابی نقش عملیات اصلاحی زیستی بر فرآیند فرسایش خاک در حوزه آبخیز مطالعاتی از مدل InVEST استفاده شد. برای آماده‌سازی ورودی‌های مدل از داده‌های بارندگی سالیانه ایستگاه‌های قائن، بیرجند، موسویه و منصورآباد برای دوره زمانی 1381 تا 1399 و برای دوره بازگشت های 2، 5، 10 و 50 سال استفاده شد. در ادامه عامل‌های فرسایندگی باران، فرسایش‌پذیری خاک، مدیریت پوشش و عامل حفاظت زمین تعیین شد.یافته های پژوهش: بیشینه مقادیر شاخص فرسایندگی باران در دوره بازگشت های 2، 5، 10 و 50 سال به ترتیب 08/47، 68/63، 01/85 و 94/98 و کمینه این عامل در همان دوره بازگشت ها به ترتیب 88/42، 68/56، 47/74 و 85/85 مگاژول در میلی‌متر بر هکتار بر ساعت تعیین شد. هم‌چنین مقدار رسوب تولیدشده در دوره بازگشت‌های 2، 5، 10 و 50 سال به ترتیب 27/6699، 56/9024، 27/17452 و 30/20862 تن بوده که بعد از اعمال سناریوی مدیریتی به ترتیب به 39/6439، 37/8668، 94/16892 و 87/17390 تن کاهش یافته است. نتایج به دست آمده بر کاهش 9/3، 9/3، 2/3 و 7/1 درصد به ترتیب برای دوره بازگشت‌های 2، 5، 10 و 50 سال دلالت دارد.نتیجه‌گیری: در این پژوهش نقش مدیریت زیستی در کنترل فرسایش و رسوب در سطح حوزه آبخیز شارقنج در دوره بازگشت های مختلف بارندگی مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که با افزایش شدت بارندگی، در کاربری فعلی، میزان فرسایش و رسوب افزایش یافته است اما با اعمال سناریوهای مدیریتی در سطح زیرآبخیزهای مختلف، فرسایش و رسوب در دوره بازگشت های مختلف بارندگی، کمی کاهش یافته است. با توجه به این‌که شدت بارندگی در منطقه نقش مهمی در ایجاد فرسایش ایفا می کند و اثر آن با ترکیب اراضی شیب دار تشدید می‌شود، استفاده اصولی و متناسب با توان اراضی، می تواند نقشی مؤثری در پیش-گیری از تخریب زمین داشته باشد. لذا رهیافت های این پژوهش می تواند برای ارائه الگوی مدیریتی مناسب برای مدیران، بهره برداران و ذی نفعان حوزه های آبخیز سودبخش باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

28 - نمادشناسی منورا، چراغدان هفت شاخه یهود
زینب بنی اسد فاطمه لاجوردی شهرام پازوکی طاهره حاج ابراهیمی

یکی از برجسته ترین نماد های دین یهود، منورا یا چراغدان هفت شاخه ای است که خاستگاه اصلی آن به کتاب مقدس باز می گردد و به باور یهودیان، به فرمان خداوند به موسی و با طراحی خداوند، برای خیمۀ عهد ساخته شد. این چراغدان محبوب‌ترین نماد دینی یهود تا قرون وسطی بود. بخش زیادی از چکیده کامل

یکی از برجسته ترین نماد های دین یهود، منورا یا چراغدان هفت شاخه ای است که خاستگاه اصلی آن به کتاب مقدس باز می گردد و به باور یهودیان، به فرمان خداوند به موسی و با طراحی خداوند، برای خیمۀ عهد ساخته شد. این چراغدان محبوب‌ترین نماد دینی یهود تا قرون وسطی بود. بخش زیادی از هنر یهود به این نماد اختصاص دارد و نقش آن در دیوارنگاره ها و موزاییک کاری های کنیسه ها، حکاکی بر روی ظروف، حجاری ستون ها، قبور مردگان، تابوت های سنگی، شیشه کاری ها و... دیده می شود. توجه به خاستگاه و ریشۀ این نماد ما را به حوزۀ گسترده ای از معانی، هم‌چون ریشه های مربوط به خود کتاب مقدس، و تأثیراتی که این دین از کهن ترین تمدن های باستان پذیرفته است، می رساند. در بیشتر ادیان و نیز در دین یهود حضور خداوند با نور یا آتش همراه است، که نماد آگاهی و معرفت است. به همین سبب یکی از معانی اصلی این نماد را حضور خداوندی و نور شناخت او می دانند. هم‌چنین آن را نمادی از درخت زندگی و درخت دانش، هفت سیاره، هفت آسمان، هفت روز آفرینش، هفت ملک مقرب... نیز دانسته اند. برخی نیز طرح آن را با ایزدبانوان باروری و درختان مقدس که نماد این ایزدان اند، مرتبط دانسته اند. نوشتار حاضر به بررسی مفاهیم نمادین منورا و ارتباط آن با زمینه های تاریخی و باورهای یهودی می پردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

29 - مفهوم قربانی (یجنه/ یسنه) در هند و ایران باستان
محمدرضا عدلی

در روزگار باستان آیین قربانی ، در هند و ایران ، مهمترین آیین دینی تلقی می شد . در هندآیین قربانی رفته رفته از آیینی ابتدایی به چنان نظام پیچیده ای بدل شد که در دوره ای برایبرگزاری آن حضور چندین دین یار ضروری بود و نظام تمام کائنات وابسته به این عملتصور می شد. شرح این آی چکیده کامل

در روزگار باستان آیین قربانی ، در هند و ایران ، مهمترین آیین دینی تلقی می شد . در هندآیین قربانی رفته رفته از آیینی ابتدایی به چنان نظام پیچیده ای بدل شد که در دوره ای برایبرگزاری آن حضور چندین دین یار ضروری بود و نظام تمام کائنات وابسته به این عملتصور می شد. شرح این آیین با جزئیات تمام در متونی موسوم به براهمنه ها نقل شده است .براهمنه ها در واقع بازتاب دوره ای از حیات دین هندوست که در آن آیین گرایی محضحکمفرما بود و د ین یاران هندو حاکمان مطلق جامعه بودند . در ایران باستان نیز این آیین ازرونق زیادی برخوردار بود و دین زردشتی رسمی بر برگزاری این آیین بسیار تأکید می کردکه بازتاب آن در متن یسنه مشهود است . بررسی این دو سنت از وجود شباهت هایی قابلتوجه خبر می دهد: نخست اینکه این رسم ریشه در پیشینۀ مشترک هندو -ایرانیان دارد . درریگ ودا اگرچه به قربانی اشاره می شود اما تأکید بر عمل قربانی در دورۀ بعد (دربراهمنه ها) صورت می گیرد. از سوی دیگر در گاهان زردشت به نظر می رسد قربانی چندانعمل خوشایندی نیست، اما در دورۀ بعد (در یسنه ) آیین محوری دین زردشتی محسوبمی شود. در هند این آیین به سبب باطن گرایی دوره های بعد افول کرد و در ایران نیز بر اثرعوامل خارجی (ظهور اسلام) از رونق افتاد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

30 - درآمدی بر الاهیات اجتماعی کاتولیک در دورة مدرن
اسماعیل علی‌خانی

این نوشتار به الاهیات اجتماعی، یعنی کاربست‌های عملی ایمان مسیحی،‌ به منظور ترویج و تثبیت حضور اجتماعی دین می‌پردازد. الاهیات اجتماعی مسیحی در اثر مشکلات ناشی از مدرنیته و صنعتی شدن جوامع مسیحی، نظیر فقر گسترده، بیکاری، بی‌عدالتی، اعتیاد، تبعیض نژادی، استثمار و... و هم‌ز چکیده کامل

این نوشتار به الاهیات اجتماعی، یعنی کاربست‌های عملی ایمان مسیحی،‌ به منظور ترویج و تثبیت حضور اجتماعی دین می‌پردازد. الاهیات اجتماعی مسیحی در اثر مشکلات ناشی از مدرنیته و صنعتی شدن جوامع مسیحی، نظیر فقر گسترده، بیکاری، بی‌عدالتی، اعتیاد، تبعیض نژادی، استثمار و... و هم‌زمان با گسترش علوم اجتماعی و جامعه‌گرایی در قرن نوزدهم، به وجود آمد. الاهیات اجتماعی صریح کلیسای کاتولیک از 1891م توسط بیانیه پاپی امور جدیدِ لئوی سیزدهم، شکل و اقتدار یافت و تا امروز در تعداد قابل توجهی از بیانیه‌های پاپی، سندهای شورایی و بیانات کلیسایی و نامه‌های رسولی برای کنفراس‌های اسقفی دنبال شده است. عمده‌ترین مسائل مطرح در این بیانیه‌ها و سندها، عدالت اجتماعی، منزلت کار و کارگر، مالکیت خصوصی، جهانی‌سازی و توسعه، جنگ و صلح و محیط زیست است. تلاش‌هایی، هرچند ناموفق، نیز در قالب جنبش‌های دموکراتیک، نهضت‌های کارگری ـ کشیشی، شوراهای اسقفی و نهضت‌های تبشیری در جهت تحقق عملی این بیانیه‌ها صورت گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

31 - بهینه‌سازی فرآیند خشک کردن پاششی جهت تولید پودرهای ریزدرون پوشانی شده عصاره فراسودمند استخراجی از چغندر لبویی
شیما یوسفی

مقدمه: خشک کردن پاششی یکی از مهمترین راه‌های جلوگیری از اتلاف محصولات غذایی استراتژیک و افزایش طول عمر آنها می‌باشد. بهینه‌سازی شرایط عملیاتی این سامانه می‌تواند بستر مناسبی جهت تولید فرآورده‌هایی با کیفیت فیزیکوشیمایی ایده‌آل باشد. مواد و روش‌ها: تاثیر سه پارامتر فرآی چکیده کامل

مقدمه: خشک کردن پاششی یکی از مهمترین راه‌های جلوگیری از اتلاف محصولات غذایی استراتژیک و افزایش طول عمر آنها می‌باشد. بهینه‌سازی شرایط عملیاتی این سامانه می‌تواند بستر مناسبی جهت تولید فرآورده‌هایی با کیفیت فیزیکوشیمایی ایده‌آل باشد. مواد و روش‌ها: تاثیر سه پارامتر فرآیندی دما (160-130 درجه سانتی‌گراد) و سرعت جریان (4-2 مترمکعب بر ساعت) هوای ورودی و نرخ خوراک دهی (10-5 میلی لیتر بر دقیقه) جهت دستیابی به پودرهای فراسودمند ریزدرون پوشانی شده عصاره سرشار از رنگدانه فراسودمند بتالائین چغندر لبویی با روش سطح پاسخ مورد ارزیابی قرار گرفت. بازده پودرهای تولیدی، محتوای ترکیبات فنولی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی عصاره بازسازی شده بهینه سازی گردید. یافته‌ها: معادلات درجه دوم با ضرایب همبستگی بالا (9940-960/0) به خوبی می‌توانند شرایط بهینه جهت حصول بالاترین بازده فیزیکوشیمیایی را پیش بینی نمایند. افزایش دما و سرعت جریان هوای ورودی تاثیر معنی‌داری بر کاهش ترکیبات فنولی و آنتی اکسیدانی پودرهای بدست آمده داشته، در حالی که این روند سبب افزایش بازده تولیدی گشت. محتوای آنتی اکسیدانی و فنولی پودرهای ریز درون پوشانی شده با بازدهی کم در نرخ‌های بالاتر خوراک ورودی بهتر حفظ شدند. مشاهدات میکروسکوپی و اندازه ذرات نیز به طور بارزی یافته‌های بدست آمده را تایید نمودند. یافته‌ها نشان داد که بالاترین راندمان فیزیکی (75%)، محتوای فنولی (72/1238 میکروگرم اسید گالیک بر میلی لیتر) و درصد بازدارندگی رادیکال آزاد (77/78%) می‌تواند در شرایط بهینه دمای هوای ورودی 136 درجه سانتی‌گراد، سرعت جریان هوای ورودی 6/3 مترمکعب بر ساعت و نرخ خوراک ورودی 8/8 میلی لیتر بر دقیقه بدست آید. نتیجه گیری: تولید با کیفیت پودرهای ریز درون پوشانی کننده عصاره چغندر قرمز تحتشرایط بهینه می‌تواند سرآغازی جهت توسعه غنی سازی فرآورده های غذایی با پودرهای بدست آمده محسوب گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

32 - بررسی دیدگاه شهروندان یزدی در مورد وضعیت بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست (HSE) پارک‌های این شهر
مریم جعفری نجف آبادی حمید سودانی زاده

10.22034/jest.2020.24291.3335

زمینه و هدف: تلطیف فضای سبز شهری، فراهم نمودن آرامش برای افراد ساکن در شهر و گذران اوقات فراغت در پارک ها از ویژگی پارک های شهری می باشد و از سویی با تمرکز جمعیت شهری، توجه به مسایل بهداشتی، ایمنی و محیط‌زیستی در پارک های شهری از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف از این چکیده کامل

زمینه و هدف: تلطیف فضای سبز شهری، فراهم نمودن آرامش برای افراد ساکن در شهر و گذران اوقات فراغت در پارک ها از ویژگی پارک های شهری می باشد و از سویی با تمرکز جمعیت شهری، توجه به مسایل بهداشتی، ایمنی و محیط‌زیستی در پارک های شهری از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف از این پژوهش بررسی و تعیین دیدگاه مردم نسبت به مسایل بهداشت، ایمنی و محیط‌زیستی پارک شهر محل سکونت بوده تا نهایتاً نتایج برای مدیریت شهری مطلوب‌تر و ارتقا شاخص های ایمنی، بهداشتی و محیط‌زیست پارک های شهر یزد مورد استفاده قرار گیرد. روش بررسی: پس از تعیین عوامل موثر بر ایمنی، بهداشت و محیط زیست پارک های شهری از طریق مطالعات کتابخانه ای و فعالیت های پیشین انجام شده، برای دریافت نظرهای شهروندان در مورد وضعیت بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست تعدادی از پارک های مهم شهر یزد (کوهستان، آزادگان، شهرداری، هفت‌تیر، غدیر، بزرگ شهر) از روش پرسش نامه ای استفاده شد و نتایج نظرات به کمک نرم افزار آماری SPSS تجزیه‌وتحلیل گردید. یافته ها: نتایج نشان داد که میزان مطلوبیت شاخص های محیط‌زیستی از دیدگاه مردم 2/69 %، میزان مطلوبیت شاخص های بهداشتی 67 % و میزان مطلوبیت شاخص های ایمنی 4/62 % می باشد. بحث و نتیجه گیری: با توجه به اهمیت موضوع بهداشت، ایمنی و محیط زیست در مکان ها و فضاهای شهری، تدوین سندی جامع و چارچوبی مشخص در زمینه مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط زیست و نظارت و پایش مستمر این عوامل گامی موثر برای حل مشکلات و مسایل پیش روی مسئولان و برنامه ریزان شهری می باشد و مسیر رسیدن به توسعه پایدار شهری را هموارتر می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

33 - بررسی آگاهی و نگرش دانشجویان دانشگاه یزد نسبت به رشته محیط‌زیست و عملکرد آن در جامعه
فاطمه هوشمند فیروزآبادی معصومه پورسعیدی صدف سلامتیان حمید سودایی زاده

10.22034/jest.2020.8806.1737

زمینه و هدف: ترویج و آموزش محیط زیست نقشی مهم و اساسی را در حفاظت اصولی از آن دارد، بنابراین آموزش به عنوان یکی از اصلی ترین ابزار ها در تحقق توسعه انسانی مورد توجه است. از این طریق انسان ها به عنوان محورهای توسعه می توانند ضمن کسب توانمندی های جدید به ایفای نقشی فعال و چکیده کامل

زمینه و هدف: ترویج و آموزش محیط زیست نقشی مهم و اساسی را در حفاظت اصولی از آن دارد، بنابراین آموزش به عنوان یکی از اصلی ترین ابزار ها در تحقق توسعه انسانی مورد توجه است. از این طریق انسان ها به عنوان محورهای توسعه می توانند ضمن کسب توانمندی های جدید به ایفای نقشی فعال و تاثیر گذار در توسعه بپردازند. هدف از تدوین این پژوهش شناسایی میزان آگاهی دانشجویان دانشگاه یزد از رشته محیط زیست است. روش بررسی: برای این منظور سوالات در سه گرایش آلودگی، ارزیابی و تنوع زیستی مطرح گردید تا میزان آشنایی دانشجویان نسبت به گرایش های مختلف این رشته مشخص گردد. تعداد نمونه ها با فرمول کوکران 628 به دست آمد و نمونه برداری با استفاده از پرسش نامه، به صورت تصادفی بین دانشجویان دانشگاه یزد توزیع شد. داده ها با نرم افزارهای SPSS و Excel مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: یافته ها بیان گر لزوم آموزش های محیط زیستی در جامعه و ارتقای میزان اطلاع رسانی و آگاهی محیط زیستی است. نوع مقطع تحصیلی بر روی آگاهی دانشجویان نسبت به محیط زیست تأثیر زیادی نداشت اما نوع رشته های تحصیلی و جنسیت بر نگرش و دیدگاه افراد تأثیر به سزایی داشت. بنابراین با برنامه ریزی های آموزشی مناسب و فرهنگ سازی در مقاطع مختلف دانشگاهی می توان وضعیت آگاهی های محیط زیستی جامعه را در راستای توسعه پایدار بهبود بخشید. بحث و نتیجه گیری: توجه به آموزش و ترویج محیط زیست در سطوح دانشگاهی به عنوان یک نقطه شروع ضمن این که می تواند در پر کردن این خلاء مفید واقع شود، قادر است افرادی را با تخصص ها و مهارت های لازم برای اشاعه دانش و اطلاعات مربوط به محیط زیست و بحران های پیش رو تربیت نماید پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

34 - بررسی غلظت فلزات کمیاب در پرهای قمری خانگی (Streptopelia senegalensis) به منظور پایش آلودگی در مرکز ایران (مطالعه موردی: شهر یزد)
حسان اخوان قالی باف محمدحسین ایران نژاد پاریزی فرهاد نژادکورکی محمودرضا همامی حمیدرضا عظیم زاده

10.22034/jest.2019.26024.3498

زمینه و هدف: پرها به‌عنوان روشی عالی برای پایش فلزات کمیاب در محیط‌زیست از دهه 1960 تا هم‌اکنون استفاده‌شده‌اند. هدف از اینتحقیق استفاده از پرهای قمری خانگی (Streptopelia senegalensis) به‌عنوان شاخص آلودگی محیط‌زیست شهری می‌باشد. روش بررسی: غلظت فلزات کادمیوم، سرب، مس چکیده کامل

زمینه و هدف: پرها به‌عنوان روشی عالی برای پایش فلزات کمیاب در محیط‌زیست از دهه 1960 تا هم‌اکنون استفاده‌شده‌اند. هدف از اینتحقیق استفاده از پرهای قمری خانگی (Streptopelia senegalensis) به‌عنوان شاخص آلودگی محیط‌زیست شهری می‌باشد. روش بررسی: غلظت فلزات کادمیوم، سرب، مس و روی در 58 نمونه‌ی پر قمری خانگی از 19 منطقه‌ی مختلف در محدوده‌ی شهرستانیزد مورد ارزیابی قرار گرفت. برای اندازه‌گیری غلظت فلزات کمیاب به روش هضم شیمیایی و از دستگاه جذب اتمی استفاده شد. جهت بررسی شاخص عدم تقارن سطح دو بال از روش توزین با استفاده از ترازوی دیجیتال با دقت 001/0 گرم استفاده گردید. یافته‌ها: میانگین غلظت فلزات کمیاب برای سرب µg g-1 27/1 ± 13/20، کادمیوم µg g-104/0± 85/0، مس µg g-1 28/0± 56/15 و برای روی µg g-1 77/8 ± 72/209 بدست آمد. غلظت فلزات کمیاب (سرب، کادمیوم و روی) درمناطقمختلف با توجه به ناهمگنی محیط‌زیست شهری از نظر ساختارها و فعالیت‌های انسانی در مقیاس محلی دارای اختلاف معنی‌دار بود. در این پژوهش همبستگی بین فلزات سرب و کادمیوم با فلز روی مشاهده گردید. بحث و نتیجه‌گیری: الگوی همبستگی عناصر در پر می‌تواند درنتیجه‌ی ارتباط غلظت این عناصر در محیط‌زیست و نوعی بازخور مثبت به‌منظور حفاظت در برابر آلودگی سرب و کادمیوم باشد. نتایج نشان‌دهنده‌ی جذب قابل‌توجه فلزات کمیاب ناشی از فعالیت‌های انسانی توسط پر قمری ‌خانگی و کارایی استفاده از پر قمری خانگی به‌عنوان شاخص آلودگی فلزات کمیاب در محیط‌زیست شهری بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

35 - مقایسۀ عملکرد انواع سایبان‌‌ ثابت در جهت کنترل نور روز ساختمان (مطالعه موردی: جبهۀ جنوبی در اقلیم یزد)
طاهره نصر زهرا یارمحمودی

10.30495/jest.2022.61515.5423

زمینه و هدف: معماری سنتی ایران دارای سبک بوم‌آورد است؛ اما با گذشت زمان و پیشرفت تکنولوژی، طراحی منطبق با محیط کم‌رنگ شده و به دنبال آن مصرف انرژی افزایش یافته است. یکی از راه‌حل‌های این مشکل، طراحی صحیح نمای ساختمان است. زیرا نما مانند پوست انسان، ارتباط دهنده‌ی فضای د چکیده کامل

زمینه و هدف: معماری سنتی ایران دارای سبک بوم‌آورد است؛ اما با گذشت زمان و پیشرفت تکنولوژی، طراحی منطبق با محیط کم‌رنگ شده و به دنبال آن مصرف انرژی افزایش یافته است. یکی از راه‌حل‌های این مشکل، طراحی صحیح نمای ساختمان است. زیرا نما مانند پوست انسان، ارتباط دهنده‌ی فضای درون و بیرون است. به همین دلیل می‌توان با کنترل ورود نور خورشید به فضای داخلی در اقلیم‌ گرم و خشک و فصول گرم سال باعث کاهش دمای ساختمان شد. براین‌اساس، هدف پژوهش حاضر شناسایی انواع سایبان‌ ثابت توسط اسناد کتابخانه‌ای و اینترنتی است. روش بررسی: ماهیت تحقیق حاضر ترکیبی و روش پژوهش شبیه‌سازی مدل‌سازی است. سایبان‌ها در نرم‌افزار راینو و افزونه گرس‌هاپر مدل شده و پس از آن شهر یزد که دارای اقلیم گرم و خشک است، جهت تحلیل میزان انرژی تابشی جذب شده توسط سطح شفاف نمای جنوبی ساختمان در تاریخ 15 تیرماه، توسط افزونه‌لیدی‌باگ در محیط گرس‌هاپر برای رسیدن به گونه مناسب سایبان ثابت در اقلیم گرم و خشک و کنترل نور روز، انتخاب و تحلیل‌های نور روز و حرارتی در نرم‌افزار اکوتکت انجام شده است.یافته ها: یافته‌ها حاکی از آن است که به ترتیب سایبان هندسی و افقی بهترین عملکرد در راستای کنترل ورود نور خورشید در اقلیم گرم و خشک و فصول گرم سال داشته است. بحث و نتیجه گیری: بنابراین به دلیل شباهت زیاد سایبان هندسی به سایبان‌های موجود در معماری سنتی ایران، می‌توان نتیجه گرفت که نوآوری شایسته با حفظ اصول و پرهیز از تقلید کورکورانه از گذشته می‌تواند راهکارهای مطلوب و اقتصادی برای مشکلات موجود در عصر حاضر باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

36 - ارزیابی اثر عملیات آبخیزداری بر زمان پیش هشدار حوزه آبخیز گلابدره - دربند
محمد ابراهیم بنی حبیب آذر عربی

پیش بینی و هشدار سیلاب، قبل از وقوع آن یکی از راه های موثر کاهش خسارت سیل می باشد. در مقاله حاضر اثر عملیات آبخیزداری بر زمان پیش&zwnj;هشدار[1] حوضه گلابدره - دربند با استفاده ازمدل[2] HEC-HMSمورد ارزیابی قرار گرفته است. بدین منظور مدل فوق برای شرایط حوضه گلابدره - دربن چکیده کامل

پیش بینی و هشدار سیلاب، قبل از وقوع آن یکی از راه های موثر کاهش خسارت سیل می باشد. در مقاله حاضر اثر عملیات آبخیزداری بر زمان پیش&zwnj;هشدار[1] حوضه گلابدره - دربند با استفاده ازمدل[2] HEC-HMSمورد ارزیابی قرار گرفته است. بدین منظور مدل فوق برای شرایط حوضه گلابدره - دربند واسنجی و صحت&zwnj;یابی گردیده است. واسنجی و صحت&zwnj;یابی مدل برای دوره&zwnj;های قبل و بعد از انجام عملیات آبخیزداری[3] صورت پذیرفته و در هر دوره دو سیلاب و رگبار رخ داده موجود، مورد استفاده قرار گرفته است. بر مبنای مدل واسنجی و صحت&zwnj;یابی شده، شبیه&zwnj;سازی سیلاب های با دوره بازگشت مختلف انجام یافته و پس از تعیین حد آستانه هشدار سیلاب، زمان پیش&zwnj;هشدار این سیلاب&zwnj;ها برآورد گردید. مقایسه زمان پیش&zwnj;هشدار سیلاب های با دوره بازگشت مختلف، در دوره های قبل و بعد از انجام عملیات آبخیزداری نشان داد که تغییر کاربری اراضی ناشی از عملیات آبخیزداری منجر به افزایش زمان پیش&zwnj;هشدار سیل در دوره بازگشت های مختلف گردیده است. به طوری که مقدار آن برای سیلاب 50 ساله از 11 دقیقه به 15 دقیقه (در حدود 26%) افزایش یافته است. این در حالی است که با افزایش دوره بازگشت مدت زمان هشدار سیل کاهش می یابد. 6-Forecast Lead Time پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

37 - ارزش طبیعت‌گردی حفاظت از منطقه تفریحی- گردشگری شیرکوه یزد
محمدرضا زارع مهرجردی مریم ضیاءآبادی

زمینه و هدف: ایجاد جامعه ای سالم و سازنده برای تداوم پیشرفت و توسعه اقتصادی نیاز به ایجاد و توسعه و نگهداری تفرجگاه ها و مناطق گردشگری جهت جواب گویی به تقاضای روز افزون انسان ها دارد. این مطالعه به تعیین ارزش حفاظتی منطقه شیرکوه و روستاهای تفریحی مجاور و اندازه گیری میز چکیده کامل

زمینه و هدف: ایجاد جامعه ای سالم و سازنده برای تداوم پیشرفت و توسعه اقتصادی نیاز به ایجاد و توسعه و نگهداری تفرجگاه ها و مناطق گردشگری جهت جواب گویی به تقاضای روز افزون انسان ها دارد. این مطالعه به تعیین ارزش حفاظتی منطقه شیرکوه و روستاهای تفریحی مجاور و اندازه گیری میزان تمایل به پرداخت افراد برای منافع حفاظتی این منطقه پرداخته است. روش بررسی: برای اندازه گیری میزان تمایل به پرداخت افراد از مدل رگرسیونی لاجیت استفاده شده و بر اساس روش حداکثر راستنمایی، پارامترهای این مدل برآورد شده است. یافته ها و نتایج: نتایج نشان می دهد که 1/79 % افراد تحت بررسی در این مطالعه، حاضر به پرداخت مبلغی جهت حفاظت از این منطقه هستند و متوسط تمایل به پرداخت ماهیانه هر خانوار مورد بررسی در این مطالعه برای حفاظت از منطقه، 31250 ریال برآورد شده است. نتایج نشان می دهد که، منطقه مورد مطالعه ارزش حفاظتی قابل توجهی دارد و این نکته باید مورد توجه ، سیاست گذاران و تصمیم گیران قرار گید تا از این منطقه حفاظت مناسبی به عمل آید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

38 - ارزیابی پایداری ژئومورفولوژی شهری جهت برنامه‌ریزی و مدیریت توسعه شهر (مطالعه موردی: یزد)
آمنه السادات پوریه نعمت ا... خراسانی فرهاد حسین زاده لطفی پروین فرشچی

10.22034/jest.2018.13780

چکیده زمینه و هدف: عوارض و پدیده‌های طبیعی در مکان گزینی، رشد و توسعه فیزیکی شهرها اثر قاطعی دارند. پدیده‌های طبیعی گاه به‌عنوان عوامل مثبت و گاه به‌عنوان عوامل منفی و بازدارنده عمل می‌کنند. هدف اصلی پژوهش حاضر، شناخت ویژگی‌های ژئومورفولوژیکی و تعیین پایداری ژئومورفولو چکیده کامل

چکیده زمینه و هدف: عوارض و پدیده‌های طبیعی در مکان گزینی، رشد و توسعه فیزیکی شهرها اثر قاطعی دارند. پدیده‌های طبیعی گاه به‌عنوان عوامل مثبت و گاه به‌عنوان عوامل منفی و بازدارنده عمل می‌کنند. هدف اصلی پژوهش حاضر، شناخت ویژگی‌های ژئومورفولوژیکی و تعیین پایداری ژئومورفولوژی شهر یزد با استفاده از مدل تحلیل پوشش داده‌ها است. روش بررسی: برای نیل به این اهداف، ابتدا شاخص‌های ژئومورفولوژیک مؤثر بر رشد شهر یزد در طی 30 سال (92-1363) که شامل ارتفاع، شیب، جهت، زمین‌شناسی، مورفولوژی و واحد اراضی است شناسایی و سپس با استفاده پرسش نامه اهمیت آن‌ها در توسعه شهر مشخص گردید. در تطبیق بامطالعه حاضر، مدل تحلیل پوششی دادها طرح گردیده و کارایی واحدها با استفاده از نرم‌افزار GAMS محاسبه و واحدهای کارا شناخته شد. جهت تعیین کاراترین واحد از مدل اندرسون- پترسون بهره گرفته شد. یافته‌ها: بر طبق مدل تحلیل پوششی دادها در طی سال‌های موردمطالعه (92-1363)، حدود 16% توسعه شهر یزد کاملاً کارا است. به عبارتی سال‌های 1364، 1365، 1384، 1388 و 1392 همواره کارایی صد در صد داشته‌اند و موقعیت شهر یزد در سال 1365 بر اساس شاخص‌های ژئومورفولوژی به‌عنوان پایدارترین واحد شناخته شد و با توسعه غالب شهر یزد به سمت جنوب غربی، میزان کارایی کاهش می‌یابد. بحث و نتیجه گیری: نتایج تحقیق بیان گر آن است که شاخص‌های شیب، رسوبات دشت دامنه‌ای و فضاهای مناطق شهری بیش ترین اهمیت را در توسعه شهر یزد دارا می‌باشند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

39 - بررسی متغیرهای مدیریتی پسماندهای بیمارستانی از لحاظ انطباق با استاندارد ISO 14001
محمدصالح علی طالشی فرهاد نژادکورکی حمیدرضا عظیم زاده محمدتقی قانعیان سیده مهدیه نماینده

10.22034/jest.2017.11304

زمینه و هدف: مدیریت بهینه پسماند بیمارستان‌ها برای حفاظت از سلامتی عمومی و محیط‌زیست ضروری است، لذا هدف از مطالعه حاضر بررسی متغیرهای مدیریتی پسماندهای بیمارستانی از لحاظ انطباق با استاندارد ISO 14001 می‌باشد تا علاوه بر دستیابی به نقاط ضعف مدیریت پسماند در بیمارستان‌ها چکیده کامل

زمینه و هدف: مدیریت بهینه پسماند بیمارستان‌ها برای حفاظت از سلامتی عمومی و محیط‌زیست ضروری است، لذا هدف از مطالعه حاضر بررسی متغیرهای مدیریتی پسماندهای بیمارستانی از لحاظ انطباق با استاندارد ISO 14001 می‌باشد تا علاوه بر دستیابی به نقاط ضعف مدیریت پسماند در بیمارستان‌های آموزشی شهر یزد، راهکارهایی جهت رفع این نقاط ضعف ارائه گردد. روش بررسی: این پژوهشدر سال 1392 انجام شده است. اطلاعات موردنیاز پژوهش در بخش پسماند بیمارستانی با بهره‌گیری از پرسشنامه و جداول طراحی‌شده سازمان بهداشت جهانی بدست آمد. چگونگی مدیریت زیست‌محیطی این پسماندها نیز از طریق پرسشنامه و بر مبنای استاندارد سیستم مدیریت زیست‌محیطی (ISO 14001) وبا استفاده از محتوای استاندارد ملی ایران و استفاده از طیف لیکرتکسب شد. تجزیه و تحلیل تمامی داده‌ها با استفاده از نرم‌افزارSPSS نسخه 16 انجام شد. یافته‌ها: نتایج این پژوهش نشان داد که بیمارستان‌ها از لحاظ متغیرهای شناسایی جنبه‌های زیست‌محیطی،برنامه‌ریزی برای نیل به اهداف خرد و کلان، کسب آموزش‌های لازم، تدوین وظایف و مسئولیت‌های مدیریت پسماند و آمادگی واکنش در وضعیت اضطراری در شرایط پایین‌تری از میانگین فرضی (3) به سر می‌برند. در راستای شناسایی جنبه‌های زیست‌محیطی پسماندهای بیمارستانی، یافته‌ها نشان داد که از 82/2307 کیلوگرم مواد زائد تولیدی روزانه در بیمارستان‌ها، 23/62% از پسماندهامعمولی، 17/36% عفونی و 58/0% از پسماندها نوک‌تیز و برنده بودند. همبستگی معنی‌داری بین تعداد خدمات ارایه‌شده در بیمارستان‌های آموزشی با نرخ پسماندهای تولیدی روزانه مشاهده گردید (992/0r= ، 008/0P= ). رابطه رگرسیونی معنی‌داری نیز بین زیربنای بیمارستان‌های موردمطالعه و نرخ پسماند‌های تولیدی روزانه مشاهده گردید (02/0P=). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

40 - تحلیل سطوح توسعه‌یافتگی عملکردهای بیابان‌زدایی شهرستان‌های استان یزد با کاربرد مدل اسکالوگرام
محمد حسن صادقی روش

یکی از اهداف مهم انجام طرح های بیابانزدایی کاهش محرومیت و رفع تبعیض بین مناطق مختلف بوده است. شناخت و تجزیه و تحلیل وضع موجود نواحی مختلف از دیدگاه بیابانزدایی نخستین گام در فرایند توسعه پایدار منطقه ای و شناخت کمبودها و تنگناها می باشد.به این منظور، این پژوهش تحلیلی با چکیده کامل

یکی از اهداف مهم انجام طرح های بیابانزدایی کاهش محرومیت و رفع تبعیض بین مناطق مختلف بوده است. شناخت و تجزیه و تحلیل وضع موجود نواحی مختلف از دیدگاه بیابانزدایی نخستین گام در فرایند توسعه پایدار منطقه ای و شناخت کمبودها و تنگناها می باشد.به این منظور، این پژوهش تحلیلی با هدف تعیین سطوح توسعه یافتگی شاخص های بیابان‌زدایی با استفاده از مدل اسکالوگرام در سطح شهرستان‌های استان یزد انجام پذیرفت و پس از تشکیل ماتریس توسعه واحدهای کاری و برآورد ارزش نهایی، لایه های اطلاعاتی توسط نرم افزار Arc view به دست آمد، و در نهایت نتایج سطح‌بندی شهرستان‌ها در قالب نقشه‌ی پهنه بندی توسعه‌یافتگی ارائه شد. نتایج به دست آمده نشان می دهد که شهرستان‌های ابرکوه، بافق و طبس به ترتیب از وضعیت مناسبی برخوردارند و شهرستان‌های یزد، تفت، مهریز و خاتم از محروم‌ترین شهرستان‌ها از این نظر می‌باشند، با توجه به یافته ها، اختلاف و شکاف زیادی از نظر برنامه ریزی و اجرای طرح های بیابان زدایی در بین شهرستان های استان با توجه به پراکندگی منابع بالقوه تحت تأثیر مشاهده می شود.بنابراین پیشنهاد می شود که در فرآیند بودجه بندی و برنامه ریزی توسعه‌ی آتی شهرستان‌ها از نظر بیابان‌زدایی، نتایج و رتبه بندی به دست آمده مورد توجه قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

41 - متغیرهای موثر در انتخاب مناطق لانه گذاری چکاوک کاکلی( Galerida cristata)درمنطقه مرور، استان یزد
شهرزاد ناظمی شیرین اقانجفی زاده

هدف: بررسی خصوصیات مناطق لانه گذاری چکاوک کاکلی(Galeridac cristata) در محدوده ای به وسعت ده هزار هکتار در منطقه ی شکار ممنوع مروردر استان یزد در سال 1394 مطالعه شد.روش بررسی: متغیرهای زیستگاهی نظیر نوع گونه های گیاهی، ارتفاع و درصد پوشش گیاهی، فاصله از نزدیکترین لکه گیا چکیده کامل

هدف: بررسی خصوصیات مناطق لانه گذاری چکاوک کاکلی(Galeridac cristata) در محدوده ای به وسعت ده هزار هکتار در منطقه ی شکار ممنوع مروردر استان یزد در سال 1394 مطالعه شد.روش بررسی: متغیرهای زیستگاهی نظیر نوع گونه های گیاهی، ارتفاع و درصد پوشش گیاهی، فاصله از نزدیکترین لکه گیاهی، فاصله از نزدیکترین منبع آبی ، مزرعه، جاده و تعداد لانه حشرات زمین زی در نقاط حضوراندازه گیری و با نواحی عدم حضور مقایسه شدندیافته ها: .نتایج نشان دادمتوسط درصد کل پوشش گیاهی مستقر در اطراف لانه ، درصد پوشش گیاه درمنه Artemisia sp))و ارتفاع آن ،در صد پوشش گیاهی و ارتفاع گونه گون(Astragalus sp)،درصد پوشش گیاهی و ارتفاع خارشتر ( (Alhagi sp و متوسط تعداد حفرات حشرات زمین زی درمناطق حضور به طور معناداری بالاتر از مناطق کنترل بود(p<0.05). هم چنین فاصله از نزدیکترین منبع آبی در مناطق لانه گذاری کمتر از مناطق کنترل بود (P<0.001). این پرنده نقاطی با پوشش گیاهی و تعداد حفره بالاتری از حشرات را که نزدیک به آب است برای لانه گزینی انتخاب می کند.آزمون لجستیک رگرسیون نشان داد پوشش گیاهی مهم ترین پارامتر تاثیر گذار در انتخاب مناطق لانه گذاری لانه گذاری چکاوک کاکلی در منطقه مطالعاتی می باشد.بحث: پوشش گیاهی بالاتر در استتار پرنده و بالا بودن تعداد حفرات حشرات و نزدیکی به منابع آبی به بقای بیشتر پرنده کمک می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

42 - فرابینی وضعیت پسماند شهر یزد با استفاده از مدل D.P.S.R و تدوین راهبردهای مدیریت پسماند
محمدحسین سرائی مهین حاضری مرضیه اسدالائی

زمینه هدف: با افزایش جمعیت شهرها، افزایش رفاه، مصرف‌گرایی و تغییر الگوی زندگی مردم مقدار پسماند تولیدی افزایش داشته است. عدم مدیریت صحیح پسماند مشکلات زیست محیطی فراوانی به وجود خواهد آورد. هدف تحقیق ارزیابی و شناخت وضعیت موجود پسماند شهر یزد، تبیین و تحلیل نقاط قوت و ض چکیده کامل

زمینه هدف: با افزایش جمعیت شهرها، افزایش رفاه، مصرف‌گرایی و تغییر الگوی زندگی مردم مقدار پسماند تولیدی افزایش داشته است. عدم مدیریت صحیح پسماند مشکلات زیست محیطی فراوانی به وجود خواهد آورد. هدف تحقیق ارزیابی و شناخت وضعیت موجود پسماند شهر یزد، تبیین و تحلیل نقاط قوت و ضعف سیستم پسماند و تدوین راهبردهای مدیریت پسماند این شهر می‌باشد.روش بررسی: پژوهش توصیفی- تحلیلی می‌باشد. جامعه مورد مطالعه شهر یزد و روش گردآوری اطلاعات به صورت میدانی و کتابخانه‌ای است. وضعیت پسماند با مدل D.P.S.R مورد بررسی قرار گرفته است. نیروهای محرکه شامل جمعیت، رفاه خانوار و تغییر الگوی مصرف می‌باشد. عوامل فشار اماکن تجاری، اداری، آموزشی، فرهنگی، کارگاه‌های صنعتی، مراکز بهداشتی و درمانی می‌باشد. پس از بررسی نیروهای محرکه و عوامل فشار به تشریح وضعیت موجود پرداخته شده است. جهت ارائه پاسخ‌ها از مدل سوات استفاده گردیده است.یافته‌ها: نتایج تحقیق نشان داد منطقه 2 با بیشترین تراکم ، بیشترین مقدار تولید پسماند را دارد. سرانه پسماند منطقه 1، پایین‌تر از سایر مناطق می‌باشد. سرانه پسماند در منطقه 3، بالاتر از سایر مناطق شهر می‌باشد. اجرای برنامه تفکیک از مبدأ، مهم‌ترین قوت و عدم مشارکت شهروندان در تحویل به موقع پسماند مهم‌ترین ضعف به شمار می‌آید. پایین بودن سرانه پسماند و ایجاد اشتغال پایدار با استفاده از صنعت بازیافت، مهم‌ترین فرصت‌ها می‌باشند. نگرش منفی مردم به مشاغل وابسته به پسماند و همکاری ناکافی سایر ارگان‌ها از مهم‌ترین تهدیدها می‌باشند.بحث و نتیجه‌گیری: می‌توان نتیجه‌گیری نمود تراکم جمعیت منجر به تولید پسماند بیشتر می‌شود اما ترکیب پسماند به وضعیت رفاهی شهروندان بستگی دارد. مقایسه پسماند تر و خشک در شهر یزد در سال ‌های 1385 و 1394 بیانگر آن است که میزان پسماند خشک نسبت به پسماند تر افزایش یافته که خود نشان‌ از تغییر الگوی مصرف در شهر یزد می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

43 - انتخاب زیستگاه گونه لاک پشت مهمیزدار (Testudo graecu) در منطقه شکار ممنوع مرور، استان یزد
شیرین اقانجفی زاده

انتخاب زیستگاه لاک پشت مهمیزدار(Testudo graecu) به عنوان یک گونه آسیب پذیر ،در محدوده ای به وسعت 8000 هکتار در منطقه شکار ممنوع مرور در استان یزد بررسی گردید. متغیرهای زیستگاهی نظیر درصد پوشش گیاهی و ارتفاع گیاهان به تفکیک هر گونه ، شیب ، بافت خاک و فاصله از نزدیکترین ج چکیده کامل

انتخاب زیستگاه لاک پشت مهمیزدار(Testudo graecu) به عنوان یک گونه آسیب پذیر ،در محدوده ای به وسعت 8000 هکتار در منطقه شکار ممنوع مرور در استان یزد بررسی گردید. متغیرهای زیستگاهی نظیر درصد پوشش گیاهی و ارتفاع گیاهان به تفکیک هر گونه ، شیب ، بافت خاک و فاصله از نزدیکترین جاده، مزرعه و منبع آبی در اطراف لانه جانور از طریق استقرار واحدهای نمونه برداری اندازه گیری شد و با نقاط عدم حضور مقایسه گردید. نتایج نشان داد مناطقی با بافت خاک تقریبا نرم و درصد پوشش گیاهی بالاتری ازکاروانکش (Atraphaxis sp)و درمنه Artemisia sp)) با شیب ملایم توسط این جانور جهت لانه گذاری ترجیح داده می شود. درصد پوشش گیاهی بالاتر از دو گونه کاروانکش و درمنه، استتار لازم را برای لانه فراهم می کند. با توجه به فرسایش آبی و بادی در منطقه، شیب کم از تخریب لانه توسط آب یا خاک جلوگیری می کند هم چنان دوری از جاده ، تخم ها را از مزاحمت انسانی مصون می دارد. حفظ جمعیت لاک پشت مهمیز دار در این منطقه به حفظ ساختار جوامع گیاهی و خاک بستگی دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

44 - امکان سنجی استفاده از پساب جهت تغذیه مصنوعی آبخوان در دشت یزد-اردکان
مریم مروتی مسعود منوری امیرحسام حسنی زهرا روستا

یکی از اهداف مصرف پساب های تصفیه شده شهری استفاده از آن ها برای تغذیه مصنوعی دشت های بدون جریان آب سطحی می باشد. استفاده از این پساب ها به ویژه در دشت هایی که دارای افت سطح آب زیرزمینی به علت برداشت های بی رویه این منابع می باشند، از اهمیت و ضرورت بیشتری برخوردار است. چکیده کامل

یکی از اهداف مصرف پساب های تصفیه شده شهری استفاده از آن ها برای تغذیه مصنوعی دشت های بدون جریان آب سطحی می باشد. استفاده از این پساب ها به ویژه در دشت هایی که دارای افت سطح آب زیرزمینی به علت برداشت های بی رویه این منابع می باشند، از اهمیت و ضرورت بیشتری برخوردار است. دشت یزد-اردکان در استان یزد دارای مراکز جمعیتی، صنعتی و کشاورزی مهمی است . از حدود 40 سال پیش به علت برداشت بی رویه از آب زیرزمینی این دشت، افت سطح آب زیرزمینی در این آبخوان شروع شده است، لذا وزارت نیرو به منظور جلوگیری از افت بیشتر سطح آب، از سال 1346 این دشت را ممنوعه اعلام کرد. آمارها و اطلاعات موجود نشان می دهد که افت سطح آب زیرزمینی همچنان ادامه دارد و کاهش کیفیت آب برخی از چاه ها و نشست زمین در برخی مناطق از بحرانی بودن وضعیت این دشت می باشد. بنابراین استفاده از هر نوع منبع آب به ویژه پساب های تصفیه شده، برای ترمیم و جبران افت آب زیرزمینی در دشت یزد-اردکان می با.یست امکان سنجی شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

45 - بررسی ارزش زیستگاهی مناطق چهارگانه حفاظتی از دیدگاه پهنه‌بندی فرسایش بادی در استان یزد
محمد حسن صادقی روش

با توجه به حساسیت زیستگاه های بیابانی، به منظور مدیریت بهینه این عرصه ها لازم است کلیه عوامل موثر در وضعیت زیستگاهی مورد بررسی قرار گیرد. از این رو، در این پژوهش رابطه بین فرسایش بادی به عنوان پدیده غالب اقلیمی انسانی مناطق بیابانی، با وضعیت زیستگاه های تحت حفاظت در اس چکیده کامل

با توجه به حساسیت زیستگاه های بیابانی، به منظور مدیریت بهینه این عرصه ها لازم است کلیه عوامل موثر در وضعیت زیستگاهی مورد بررسی قرار گیرد. از این رو، در این پژوهش رابطه بین فرسایش بادی به عنوان پدیده غالب اقلیمی انسانی مناطق بیابانی، با وضعیت زیستگاه های تحت حفاظت در استان یزد، مد نظر قرار گرفت. با ارزیابی نرخ فرسایش بادی در چنین نواحی می توان ظرفیت محیط را به منظور تدارک شرایط بهینه برای گونه های حیوانی برآورد کرد. تحقیق انجام شده طی دو بخش به انجام رسید. بخش اول، کاربرد نقشه هم فرسا و نقشه مناطق تحت حفاظت به منظور تعیین اراضی تحت تاثیر در هر منطقه و بخش دوم تعیین ارزش تقریبی زیستگاه های تحت حفاظت بر مبنای سه عامل متغیر غذا، آب و امنیت بوده است. در نهایت همبستگی مابین ارزش هر زیستگاه با وسعت اراضی تحت فرسایش هر زیستگاه تعیین شد. نتایج حاصله بیان گر این موضوع بود که بین این دو متغییر همبستگی معنی دار، قوی و معکوس (87/0-r=) وجود دارد. به این معنی که عوامل مؤثر در افزایش میزان فرسایش بادی بر کیفیت زیستگاه حفاظتی مؤثر بوده و متناسب با افزایش وسعت مناطق تحت تاثیر از ارزش زیستگاهی کاسته می شود پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

46 - امکان سنجى استفاده از پساب جهت تغذیه مصنوعى آبخوان در دشت یزد اردکان
مریم مروتى مسعود منورى امیرحسام حسنى

یکى از اهداف مصرف پســاب هاى تصفیه شــده شهرى، اســتفاده از آن هابراى تغذیه مصنوعى دشــت هاى بدون جریان آب سطحى مى باشد. استفادهاز این پســاب ها به ویژه در دشت هایى که داراى افت سطح آب زیرزمینىبه علت برداشــت هاى بى رویه این منابع مى باشــند، از اهمیت و ضرورتبیش ترى برخ چکیده کامل

یکى از اهداف مصرف پســاب هاى تصفیه شــده شهرى، اســتفاده از آن هابراى تغذیه مصنوعى دشــت هاى بدون جریان آب سطحى مى باشد. استفادهاز این پســاب ها به ویژه در دشت هایى که داراى افت سطح آب زیرزمینىبه علت برداشــت هاى بى رویه این منابع مى باشــند، از اهمیت و ضرورتبیش ترى برخوردار اســت.دشــت یزد اردکان در اســتان یزد داراى مراکز جمعیتى، صنعتى و کشاورزىمهمــى اســت . از حدود 40ســال پیش به علت برداشــت بــى رویه از آبزیرزمینى این دشــت، افت ســطح آب زیرزمینى در این آبخوان شــروع شدهاســت، لذا وزارت نیرو به منظور جلوگیرى از افت بیش تر ســطح آب، از سال1346این دشــت را ممنوعه اعلام کرد. آمارها و اطلاعات موجود نشــان مىدهــد که افت ســطح آب زیرزمینى همچنان ادامــه دارد و کاهش کیفیت آببرخى از چاه ها و نشست زمین در برخى مناطق از بحرانى بودن وضعیت ایندشت مى باشد بنابراین استفاده از هر نوع منبع آب به ویژه پساب هاى تصفیهشده، براى ترمیم و جبران افت آب زیرزمینى در دشت یزد-اردکان مى بایستامکان سنجى شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

47 - بیداری اسلامی، مردمی در اشعار فرخی و شابی
عبداله حسینی انصار سلیمی‌نژاد عثمان اسماعیلی

واژه مقاومت وبیداری اسلامی همواره با ظلم و ستم حاکمان عجین بوده وگسترش ظلم وبی‌عدالتی وتقویت انگیزه دفاع از حق در شکل‌گیری و احیای آن نقش بسزایی داشته است. در میان شاعران پارسی و عرب زبانِ معاصر، میرزا محمد فرخی یزدی و ابوالقاسم الشابی، با تحت تأثیر قرارگرفتنمحیط سیاسی‌ چکیده کامل

واژه مقاومت وبیداری اسلامی همواره با ظلم و ستم حاکمان عجین بوده وگسترش ظلم وبی‌عدالتی وتقویت انگیزه دفاع از حق در شکل‌گیری و احیای آن نقش بسزایی داشته است. در میان شاعران پارسی و عرب زبانِ معاصر، میرزا محمد فرخی یزدی و ابوالقاسم الشابی، با تحت تأثیر قرارگرفتنمحیط سیاسی‌ـ اجتماعی عصر خود، اشعاری با هدف مقاومت وبیداری اسلامی و مردمی در برابر تجاوز کشورهای استعمارگر و استقامت در برابر ظلم و ستم آنها سروده‌اند. در این پژوهش برآنیم تا جلوه‌های بیداری اسلامی و مردمی را در اشعار این دو شاعر مورد بررسی قرار دهیم. نتیجه اینکه؛ شاعران، نماینده مردمی مظلوم وستمدیده هستند که از ظلم و جور حاکمان زمان خود به‌جوش آمده و تصمیم به انقلاب وعدالت‌خواهی گرفته؛ و مبارزة خود را در قالب اشعاری با هدف آگاهی، بیداری و مقاومت مردمی و اسلامی در برابر ظلم و بیداد به انجام رسانیده‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

48 - بررسی تطبیقی مضامین اجتماعی و سیاسی در شعر جواهری و فرخی یزدی
شمسی واقف‌زاده

جواهری و فرخی از پرچم‌داران نهضت ادبی در شعر ملی هستند؛ شعرشان سرشار از مضامین مشترکی است که خود ناشی از داشتن حوزه‌های مشترک فکری، موضع‌گیری برخاسته از فرهنگ مشابه و هم‌چنین سرنوشت تاریخی یکسان است. شخصیت بیگانه‌ستیز و سیاسی آن دو را نمی‌توان انکار کرد. هر دو به پهنای چکیده کامل

جواهری و فرخی از پرچم‌داران نهضت ادبی در شعر ملی هستند؛ شعرشان سرشار از مضامین مشترکی است که خود ناشی از داشتن حوزه‌های مشترک فکری، موضع‌گیری برخاسته از فرهنگ مشابه و هم‌چنین سرنوشت تاریخی یکسان است. شخصیت بیگانه‌ستیز و سیاسی آن دو را نمی‌توان انکار کرد. هر دو به پهنای کتاب تاریخ معاصر، عصری پرتلاطم، سرنوشت‌ساز، جنگ‌های جهانی، حکومت‌های پر از کودتا و تعویض، هجوم و مقاومت را دیده‌اند و دریافته‌اند که در این میان استعمار، کارگردان تمام رنج‌ها و تاخت و تازها بر پیکره ملت‌ها است. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی انجام گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

49 - ظلم و بی عدالتی در اشعار معروف الرصافی و فرخی یزدی
فاطمه گل نامی مرتضی قدیمی

10.30495/clq.2021.687400

دو کشور عراق و ایران در طول تاریخ مبارزاتی خود همواره در برابر استبداد داخلی و خارجی ایستادگی کرده‌اند. معروف الرصافی(1875م) شاعر عراقی تبار و فرخی یزدی (1889م) شاعر آزادیخواه ایرانی همواره مردم را به قیام علیه ظلم و استعمار خارجی و دفاع از وطن خود فرا می خواندند تا جای چکیده کامل

دو کشور عراق و ایران در طول تاریخ مبارزاتی خود همواره در برابر استبداد داخلی و خارجی ایستادگی کرده‌اند. معروف الرصافی(1875م) شاعر عراقی تبار و فرخی یزدی (1889م) شاعر آزادیخواه ایرانی همواره مردم را به قیام علیه ظلم و استعمار خارجی و دفاع از وطن خود فرا می خواندند تا جایی که احساسات وطن‌پرستانه و دعوت به مبارزه با ظلم و بی عدالتی به وضوح در دیوان آن‌ها موج می زند. این دو شاعر به عنوان نماینده قشر روشنفکر و آزادی خواه جامعه به خوبی از اهداف شوم دشمنان آگاهی داشتند و به دنبال عدم پذیرش ظلم و استبداد خواه در کشور خود و خواه در سایر سرزمین‌ها، در اشعار خود اقدامات تجاوزگران را محکوم و مردم را به قیام علیه آنان فرا ‌خواندند. پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و استفاده از منابع کتابخانه‌ای به رشته تحریر نوشته شده است تا مظاهر مبارزه این دو شاعر علیه ظلم و بی عدالتی را با استناد به دیوان‌های شعری آن‌ها تبیین کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

50 - خوانشى پست مدرن از مفهوم تاریخ در دو نمایشنامة آرکادیا اثر تام استاپارد و مرگ یزدگرد اثر بهرام بیضایى
بهزاد قادرى سهى سیده آناهیت کزازى

در دهه هاى، اخیر نقدهاى بسیارى پیرامون مفهوم تاریخ و امورى که تاریخ نگاران هموارهبه آنها توجه کرده اند، در محافل علمى و فلسفى پسامدرن مطرح شده است. مهم ترین پیامد این نقدها، به چالش کشیده شدن رسالت تاریخ در ارائة تصویرى دانشورانه و عینىاز رویدادهاى گذشته است. این دیدگاه چکیده کامل

در دهه هاى، اخیر نقدهاى بسیارى پیرامون مفهوم تاریخ و امورى که تاریخ نگاران هموارهبه آنها توجه کرده اند، در محافل علمى و فلسفى پسامدرن مطرح شده است. مهم ترین پیامد این نقدها، به چالش کشیده شدن رسالت تاریخ در ارائة تصویرى دانشورانه و عینىاز رویدادهاى گذشته است. این دیدگاه نسبى در پیوند با درستى تاریخ، با زیرسؤال بردن سرشت و طبیعت آن، امکان دستیابى به حقیقت تاریخى را مورد تردید قرار مى دهد وبیان مى دارد که تاریخ نگاران، همواره با تکیه بر قدرت تخیل و وابستگى هاى باورشناختى خویش، رویدادهاى گذشته را بازسازى کرده اند. در راستاى سست شدن مفهموم تاریخ درقلمرو فلسفه، در حوزة ادبیات نیز نویسندگان برآن شدند تا در آثار خود تاریخ را بدان شیوه اى که خود مى خواهند، روایت کنند. دستاورد این نگرش، پیدایش گونه اى ادبى استکه مى توان در فارسى آن را جایگزین تاریخ نامید. در این جستار، تلاش شده است ابتدا تصویرى فراگیر از رویکرد پسامدرنیسم به تاریخ ارائه شود و پس از آن، دو جایگزین تاریخآرکادیا و مرگ یزدگرد، از دو نویسندة انگلیسى و ایرانى، تام استاپارد و بهرام بیضایى، ازاین دیدگاه واکاوى شود. در این جستار، پژوهشگران، شگردها و فنون مشترکى را بررسیمی کنند که این دو نویسنده به شیوه هایى متفاوت در این دو اثر به کار بسته اند تا بدین گونهارزش و اعتبار تاریخ را به چالش بکشند و زمینه را براى سربرآوردن خرد روایت هاىتاریخى خود فراهم کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

51 - بررسی تطبیقی عناصر ادبیات مقاومت در شعر جابر محمد جابری و فرخی یزدی
روح الله تقی زاده سیداکبر غضنفری محمد جنتی فر

ادبیات مقاومت، شاخه‌ای از ادبیات متعهد و التزام است که تحت تأثیر شرایطی چون اختناق، استبداد داخلی، نبود آزادی‌های فردی و اجتماعی و... شکل می‌گیرد. در دو کشور ایران و عراق با توجه به اوضاع سیاسی و اجتماعی آن‌ها، این نوع ادبیات جایگاه ویژه‌ای یافته است. مقاومت و پایداری م چکیده کامل

ادبیات مقاومت، شاخه‌ای از ادبیات متعهد و التزام است که تحت تأثیر شرایطی چون اختناق، استبداد داخلی، نبود آزادی‌های فردی و اجتماعی و... شکل می‌گیرد. در دو کشور ایران و عراق با توجه به اوضاع سیاسی و اجتماعی آن‌ها، این نوع ادبیات جایگاه ویژه‌ای یافته است. مقاومت و پایداری مردم عراق نیز قابل توجه است و به خوبی در آثار شاعران و نویسندگان عراقی نمود دارد. جابر محمد جابری مشهور به مدین الموسوی از جمله شاعران معاصر عراقی است که شاهد ظلم، استبداد و استعمار بوده است. فرخی یزدی شاعر مشروطه از جمله شاعران ایرانی است که با شعر خود به دفاع از ملت خود در برابر بیگانگان و ظلم و ستم داخلی پرداخته است. نتایج تحقیق بیانگر آن است که مضامین وطن دوستی و غیرت ملی، دعوت به مبارزه طلبی و جانفشانی، اعتراض به مسائل داخلی، امید به رهایی و تلاش برای آزادی و دعوت به وحدت از مضامین مشترک در شعر دو شاعر است. این پژوهش، ضمن بیان مضامین ادبیات مقاومت در شعر هر دو شاعر، به مقایسه این مضامین در شعر آن‌ها پرداخته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

52 - جایگاه و نقش اسطوره‌ها در حکمت خسروانی؛ با تأکید بر حکمت اشراقی، شاهنامه و مرصاد العباد
سعیده نیازی محمدرضا زمان احمدی شاهرخ حکمت

حکمت خسروانی منشوری بی بدیل و میراثی عظیم از آموزه‌های ایران باستان است که گستره‌ای فراگیر از حکمت و فلسفه، شعر و ادبیات و حتی عرفان و تصوف را در یک قاب به نمایش می‌گذارد. این پژوهش بر آن است تا با مقایسه آرای سه اندیشمند بزرگ ایرانی فردوسی حکیم، شیخ اشراق و نجم الدین ر چکیده کامل

حکمت خسروانی منشوری بی بدیل و میراثی عظیم از آموزه‌های ایران باستان است که گستره‌ای فراگیر از حکمت و فلسفه، شعر و ادبیات و حتی عرفان و تصوف را در یک قاب به نمایش می‌گذارد. این پژوهش بر آن است تا با مقایسه آرای سه اندیشمند بزرگ ایرانی فردوسی حکیم، شیخ اشراق و نجم الدین رازی به این پرسش بنیادین پاسخ دهد که اسطوره‌های جاودان حکمت خسروانی در اندیشه‌های شیخ اشراق، شاهنامه فردوسی و مرصاد العباد نجم الدین رازی چگونه بیان شده است؟ روش انجام تحقیق حاضر مطالعه کتابخانه‌ای و به شیوه توصیفی- تحلیلی و تطبیقی است. این مهم میراث هزاران ساله ایرانیان برای نهادینه سازی عشق، نور، نیکی و زیبایی است. از جمله نتایج مهم این پژوهش عبارت‌اند از اسطوره‌ها از شاهنامه فردوسی تا حکمة الاشراق سهروردی همواره حامل پیام و نشانگانی عرفانی و پهلوانی هستند و بسیاری از آن‌ها برآمده از حکمت دیرپای حکمای فهلوی است. این قهرمانان آرمانی، با پیروزی بر پلیدی‌ها و سیاهی‌ها جلوه آشکار تقابل جاویدان خیر و شر هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

53 - بررسی آلودگی با هر پس ویروس تیپ 1 گاوی (BoHV1) در سرم شتر های یک کوهانه (Camelus dromedarius) استان یزد
علیرضا سازمند مسعود رضا صیفی آبادی شاپوری سید حسین حکمتی مقدم عایرضا سازمند

پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

54 - طراحی وتبیین الگوی توسعه کارآفرینی روستایی با ارائه یک راهبرد جدید بر اساس گردشگری کشاورزی:رویکرد داده بنیاد مطالعه موردی(روستاهای شاخص استان یزد)
مجید فتوحی غلامحسین حسینی نیا سید مجتبی سجادی

امروزه توسعه کارآفرینی از سازنده ترین راهکارهای توسعه اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی مناطق محروم و روستاها به حساب می آید و به دلیل تسلط بخش کشاورزی در اغلب مناطق روستایی،تاکید عمده بر کارآفرینی روستایی است..در این راستا،گردشگری کشاورزی(آگروتوریسم)تجربه بسیار مناسبی را برای ب چکیده کامل

امروزه توسعه کارآفرینی از سازنده ترین راهکارهای توسعه اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی مناطق محروم و روستاها به حساب می آید و به دلیل تسلط بخش کشاورزی در اغلب مناطق روستایی،تاکید عمده بر کارآفرینی روستایی است..در این راستا،گردشگری کشاورزی(آگروتوریسم)تجربه بسیار مناسبی را برای بازدید کنندگان که به دنبال کار در مزرعه،باغ،دسترسی به طبیعت،گشت و گذار و تجارب فرهنگی هستندفراهم و از طرف دیگر به کشاورزان کمک می کند تا پویایی و دوام کشاورزی را حفظ و اقتصاد خود را تنوع ببخشند. پژوهش حاضر در پی طراحی الگوی توسعه کارآفرینی روستایی مبتنی برگردشگری کشاورزی می باشد.این پژوهش در چار چوب رویکرد کیفی و با به کار گیری روش تحقیق داده بنیاد انجام وابزار جمع آوری داده ها،مصاحبه های نیمه ساختار یافته بوده وبه منظور گردآوری اطلاعات ،با به کار گیری روش نمونه گیری هدفمند با 30 نفر از خبرگان آشنا به مباحث گردشگری روستایی،کارآفرینی روستایی،مسئولان محلی وصاحب نظران فرا محلی مصاحبه انجام گرفته است نتایج در قالب مدل پارادایمی ،شامل گردشگری کشاورزی به عنوان مقوله محوری و شرایط علی(ارکان و کالبد محیطی وزیست بومهای طبیعی)،عوامل زمینه ای(اثرات زیست محیطی،آموزش پایه،صنایع دستی وروستایی و زیر ساخت های ملموس)،شرایط مداخله گر(اثرات انگیزشی،زیر ساخت های ناملموس وفرهنگ وآئین ها)،راهبردها (توسعه وتحول،شاخص ها،آموزشهای کاربردی و ایجاد کارگاههای مشارکتی)وپیامد های آن (رشد اقتصادی،اجتماعی وفرهنگی،توسعه فرهنگ کارآفرینی)قرار گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

55 - ارزیابی تاب آوری بافت تاریخی شهر در برابر مخاطرات طبیعی (زلزله) (مطالعه موردی: شهر یزد)
محبوبه محمودی نیا حسین صرامی محمد حسین رامشت مسعود تقوایی

پژوهش‌های کاربردی در امور مربوط به ایمن سازی شهرها در برابر سوانح طبیعی سبب افزایش ابتکارات در طراحی‌ها و یافتن بهترین سیاست‌ها خواهد شد. بنابراین برای دستیابی به این هدف، گنجاندن برنامه‌های افزایش تاب‌آوری و کاهش آسیب‌پذیری شهروندان و جامعه که در معرض مخاطرات و سوانح ط چکیده کامل

پژوهش‌های کاربردی در امور مربوط به ایمن سازی شهرها در برابر سوانح طبیعی سبب افزایش ابتکارات در طراحی‌ها و یافتن بهترین سیاست‌ها خواهد شد. بنابراین برای دستیابی به این هدف، گنجاندن برنامه‌های افزایش تاب‌آوری و کاهش آسیب‌پذیری شهروندان و جامعه که در معرض مخاطرات و سوانح طبیعی هستند در طرح‌های توسعه شهری ضرورت دارد. لذا برنامه‌ریزی برای تاب‌آوری در بحران جز مهمی از آینده‌نگری جوامع و سازمان‌ها شده است. پژوهش حاضر به منظور ارزیابی میزان تاب‌آوری بافت تاریخی شهر یزد در برابر مخاطرات طبیعی از جمله زلزله را مورد بررسی قرار داده است. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر نوع داده‌ها اسنادی و میدانی و از نظر نحوه اجرا به صورت فضایی است. با استفاده از مدل AHP به تلفیق لایه‌های کاربری در محیط GIS مبادرت شد و در نهایت، محلات بافت تاریخی شهر از لحاظ میزان تاب‌آوری مشخص شده است. نتایج پژوهش نشان دهنده آن است که بخش‌های جنوبی و غربی از نظر تاب‌آوری در برابر مخاطرات در وضعیت نامناسبی قرار داشته (38/8 هکتار) و در مقابل واحدهای ساختمانی واقع در بخش‌های مرکزی و شرقی این منطقه از نظر تاب‌آوری در شرایط مساعدتری قرار دارد (26/90 هکتار). با توجه به ارزیابی صورت گرفته می‌توان اینگونه بیان داشت که محلات فهادان، زردتشتی، پشت باغ و گنبد سبز دارای بالاترین میزان تاب-آوری در برابر مخاطرات بوده و در مقابل محلات شیخداد، دولت‌آباد، گودال مصلی، گازرگاه و شش بادگیری دارای کمترین میزان تاب‌آوری هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

56 - برنامه‌ریزی راهبردی گردشگری پایدار در مناطق خشک(نمونه موردی:شهر یزد)
حمیدرضا وارثی سعیده مؤیدفر

چکیده در برنامه‌ریزی گردشگری رویکردهای پایداری به خاطر افزایش نگرانی‌های بین‌المللی برای مسائل اکولوژیکی رشد یافته است که به نظر می‌رسد برنامه‌ریزی برای رویکردهای پایداری، الگوی کاملی برای نگهداری جاذبه‌ها چه طبیعی و چه فرهنگی باشد. با توجه به اهمیت صنعت گردشگری در ع چکیده کامل

چکیده در برنامه‌ریزی گردشگری رویکردهای پایداری به خاطر افزایش نگرانی‌های بین‌المللی برای مسائل اکولوژیکی رشد یافته است که به نظر می‌رسد برنامه‌ریزی برای رویکردهای پایداری، الگوی کاملی برای نگهداری جاذبه‌ها چه طبیعی و چه فرهنگی باشد. با توجه به اهمیت صنعت گردشگری در عصر حاضر و درآمدزایی آن برای کشور، انجام مطالعات راهبردی و شناسایی زمینه‌ها و چالش‌های توسعه این صنعت و بخصوص توسعه پایدار آن در پهنه‌های پرجاذبه‌ای مانند مناطق خشک و کویری امری ضروری می‌نماید. بر این اساس در این مقاله با توجه به وجود جاذبه‌های طبیعی و فرهنگی و تاریخی زیاد شهر یزد، ابتدا به تبیین عوامل درونی و بیرونی تأثیرگذار بر این صنعت با توجه به ابعاد پایداری پرداخته شده و سپس با استفاده از تکنیک‌های AHP و بهره‌گیری از نرم‌افزار Expert Choice درجه اهمیت نقاط قوت و ضعف و همچنین فرصت‌ها و تهدیدهای آن محاسبه، رتبه‌بندی و ارزیابی شده و درنهایت با توجه به امتیازهای کسب شده، با استفاده ازنمودارSWOT ،نوع راهبرد تعیین شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که الگوی تهاجمی، الگوی اثربخش نظام گردشگری پایدار شهر یزد بوده که با استفاده از آن می‌توان به انتخاب راهبردهایی پرداخت که با استفاده از قوت‌های موجود منطقه و با بهره‌گیری از فرصت‌های شناخته شده در این نظام می‌تواند اهداف پایداری گردشگری در این خطه را تضمین کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

57 - تحلیل سازمان های مردم نهاد و نقش آنها در افزایش ظرفیت توسعه گردشگری شهر یزد
زهرا پیرمرادیان حسین کلانتری خلیل آباد علیرضا شمس الدینی

چکیده سازمان های مردم نهاد در یزد با مشکلاتی همچون: محدویت های مالی، نداشتن کادرهای حرفه ای و تشکیلات منسجم، تعداد داوطلبان کم، عدم مجوز فعالیت، عدم حمایت و همکاری سازمان های دولتی روبه رو می باشند که این عوامل موجب ایجاد مشکلاتی برای این سازمانها و دل سردی مردم شهر یزد چکیده کامل

چکیده سازمان های مردم نهاد در یزد با مشکلاتی همچون: محدویت های مالی، نداشتن کادرهای حرفه ای و تشکیلات منسجم، تعداد داوطلبان کم، عدم مجوز فعالیت، عدم حمایت و همکاری سازمان های دولتی روبه رو می باشند که این عوامل موجب ایجاد مشکلاتی برای این سازمانها و دل سردی مردم شهر یزد به فعالیت های داوطلبانه گردشگری شده است. هدف از این تحقیق شناسایی و تحلیل سازمان های مردم نهاد در افزایش ظرفیت توسعه گردشگری در شهر یزد می باشد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و براساس داده ها و اطلاعات حاصل از مطالعهء منابع کتابخانه ای، اسناد و نوشته های مربوط به بررسی و تکمیل پرسشنامه از 50 نفر از اعضای 5 سازمان مردم نهاد فعال و کارشناسان مربوطه می باشد که با بهره گیری از آزمون پیرسون و روش دلفی به تحلیل تأثیرگذارترین شاخص های مؤثر ظرفیت سازمان های مردم نهاد گردشگری در شهر یزد پرداخته شده است. نتایج تحقیق نشانگر این است که ضریب همبستگی پیرسون برابر با (292/0) بوده و بین ظرفیت سازمان های مردم نهاد با توسعه گردشگری شهر یزد رابطه معناداری وجود دارد. همچنین با بهره گیری از روش دلفی مشخص شد که شاخص های بالا بودن میزان اهمیت ظرفیت فرهنگی در توسعه سازمان های مردم نهاد گردشگری با میانگین3.62 در رتبه اول، تقویت و واگذاری گروه های محلی به سازمان های مردم نهاد گردشگری با میانگین 3.6 در رتبه دوم و ثبت1200 نفر عضو متغیر و 400 نفر عضو ثابت در انجمن گردشگری طبیعت پارسیان با میانگین 3.5 در رتبه سوم از تاثیرگذارترین عوامل سازمان های مردم نهاد در افزایش ظرفیت توسعه گردشگری یزد بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

58 - بررسی فعالیت آنتی اکسیدانی در عصاره دانه، پوست و آب چند نمونه انار ایرانی
غلامرضا نجفی

هدف: در این تحقیق، مطالعه بر روی چند جمعیت انار از شهرهای مختلف ایران ازجمله: قم، ساوه، خراسان و یزد (انار قجاق و دانه سیاه قم، ملس ساوه، میخوش یزد و شیشه گپ خراسان) انجام شد. بدین منظور، ویژگی هایی چون، میزان و نوع ترکیبات موجود در عصاره، فعالیت آنتی اکسیدانی و ارزیابی چکیده کامل

هدف: در این تحقیق، مطالعه بر روی چند جمعیت انار از شهرهای مختلف ایران ازجمله: قم، ساوه، خراسان و یزد (انار قجاق و دانه سیاه قم، ملس ساوه، میخوش یزد و شیشه گپ خراسان) انجام شد. بدین منظور، ویژگی هایی چون، میزان و نوع ترکیبات موجود در عصاره، فعالیت آنتی اکسیدانی و ارزیابی میزان مواد مؤثره تانن و فلاونوئید مورد توجه قرار گرفت.مواد و روش ها: به منظور استخراج عصاره، آب و پوست خشک شده گیاه به طور جداگانه در آب و متانول خیسانده شد. سپس حلال با استفاده از روتاری جدا و پس از خشک شدن عصاره توسط آون خلاء، نمونه‌ها در آزمون ضداکسیدانی روش‌های احیاء رادیکال آزاد DPPH)) مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج: یافته های حاصل از آزمون ضداکسیدانی نشان گر این بود که عصاره پوست انار گونه ملس ساوه در حلال متانول بیشترین اثر آنتی اکسیدانی را دارد. تست تانن بر روی اناردانه سیاه قم و یزد انجام شده و مشخص گردید که دانه سیاه قم بیشترین میزان ترکیبات تانن را دارد. بر اساس نتایج حاصل از تست فلاونوئید، این انار بیشترین مقدار را به خود اختصاص داد. درآخر ترکیب شیمیایی آب انار دانه سیاه استان قم شناسایی شد . نتیجه گیری: این نتایج نشان داد که انار دانه سیاه قم دارای مقادیر زیادی قندهای طبیعی است. هم چنین با مقایسه مقدار تانن در نمونه ها، مشاهده شد که مقدار کل آن در نمونه انار میخوش یزد بیشتر از دانه سیاه قم بوده، اما مقدار فلاونوئید موجود در دانه سیاه قم بیشتر از یزد است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

59 - تحلیل مؤلفه مشروعیت سیاسی از منظر جریان های فکری اسلامی – ایرانی (سده های سوم تا هشتم هجری)
حبیب عشایری

بررسی مولفه مشروعیت سیاسی بویژه ازمنظر جریان های فکری اسلامی-ایرانی درطی سده های سوم تاهشتم هجری نشان دهنده ترسیم جامعه هرمی شکل چه از دیدگاه فلسفه سیاسی و چه از نقطه نظر جریان های دیگر است ودراین خصوص می توان به اندیشه های فارابی،ابن سینا،غزالی،خواجه نصیروسایراندیشمندا چکیده کامل

بررسی مولفه مشروعیت سیاسی بویژه ازمنظر جریان های فکری اسلامی-ایرانی درطی سده های سوم تاهشتم هجری نشان دهنده ترسیم جامعه هرمی شکل چه از دیدگاه فلسفه سیاسی و چه از نقطه نظر جریان های دیگر است ودراین خصوص می توان به اندیشه های فارابی،ابن سینا،غزالی،خواجه نصیروسایراندیشمندان اشاره کرد. به گونه ای که یک نسبت مشترک می توان میان جامعه شاهی آرمانی،فیلسوف شاه وامام یاسلطان درچارچوب اندیشه سیاسی ایرانی – اسلامی برقرارکرد. البته همه اندیشمندان بنا به نوع تفکر وتحلیل خود ویژگی های متمایزی برای رییس و حاکم قائل می باشند. اما شیعیان با پذیرش باور امامت براساس قاعده لطف و براساس نص، مفهوم مشروعیت را در چارچوب ویژه ای جای دادند. امام، حاکم مشروع است و وی کسی است که براساس نص از فرزندان علی (ع) و از نسل فاطمه (س) و از شاخه حسین بن علی معین و منصوب شده است، لذا حکومت وی در صورت تحقق و فعلیت، مشروع، یعنی براساس شرع می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

60 - نسبت سنجی فره ایزدی، فیلسوف شاه و امام در ساحت نظریه پردازی با تاکید بر آراء و اندیشه ابونصرفارابی
حبیب عشایری محسن رضوانی

رابطه ونسبت فرایزدی، فیلسوف شاه وامام در نظام اندیشگی بسیاری ازفلاسفه مسلمان سده های میانه اسلام اززوایای فکری مختلف مورد واکاوی وتحلیل قرارگرفته است. وهرکدام برمبنای اندیشه سیاسی اجتماعی خود دراین ارتباط نقطه نظراتی رابیان نموده اند که دراین خصوص می توان به فارابی، ابن چکیده کامل

رابطه ونسبت فرایزدی، فیلسوف شاه وامام در نظام اندیشگی بسیاری ازفلاسفه مسلمان سده های میانه اسلام اززوایای فکری مختلف مورد واکاوی وتحلیل قرارگرفته است. وهرکدام برمبنای اندیشه سیاسی اجتماعی خود دراین ارتباط نقطه نظراتی رابیان نموده اند که دراین خصوص می توان به فارابی، ابن سینا، ماوردی، ابن طقطقی، خواجه نظام الملک، غزالی، ابن تیمیه، مسکویه رازی، فضل الله روزبهان خنجی ودیگران اشاره کرد. البته موضوع فیلسوف شاه پیش ازتمرکز فلاسفه مسلمان برآن درزمره نظریات سیاسی افلاطون قلمداد می گردد وبراین اساس تاثیرات آراء وافکار افلاطون وحتی ارسطو را نمی توان براندیشه های فلاسفه اسلامی نفی کرد. چنان که این اصل در مجموعه نظرات فارابی وابن سینا وسایراندیشمندان به وضوح مشاهده می گردد. بنابراین وجوه مشترک درمختصات سه مولفه فیلسوف شاه، فرایزدی وامام بویژه ازمنظرمذهب تشیع بسی جای تامل دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

61 - تحلیل تطبیقی اسطورۀ فرّ در راحه‌الصّدورو تاریخ بیهقی
حجت رشیدی احمد حسنی رنجبر شروین خمسه

10.30495/dk.2021.1880210.1669

راحه‌الصّدور و آیه‌السّرور (تألیف حدود 603 قمری)، کتابی تاریخی از محمدبن علی بن سلیمان راوندی است در تاریخ آل سلجوق. این کتاب علاوه بر فواید تاریخی، از باب سلاست انشا و اشتمال بر اطلاعات فراوان اجتماعی در شمار معتبرترین و سودمندترین کتاب‌های فارسی پیش از حملۀ مغول است. چکیده کامل

راحه‌الصّدور و آیه‌السّرور (تألیف حدود 603 قمری)، کتابی تاریخی از محمدبن علی بن سلیمان راوندی است در تاریخ آل سلجوق. این کتاب علاوه بر فواید تاریخی، از باب سلاست انشا و اشتمال بر اطلاعات فراوان اجتماعی در شمار معتبرترین و سودمندترین کتاب‌های فارسی پیش از حملۀ مغول است. می‌توان موضوع فرّ در این اثر را با آثار دیگر زبان فارسی مقایسه و تطبیق داد. یکی دیگر از آثار معروف زبان فارسی، تاریخ بیهقی اثر ابوالفضل بیهقی است که کتابی تاریخی - ادبی بوده، و موضوع اصلی آن تاریخ سلطنت مسعودِ اول پسر محمود غزنوی است. از این رو می‌توان موضوع فرّ را در تطبیق دو اثرِ مورد نظر جست. این موضوع در دو اثر جلوۀ خاصی دارد. مهم‌ترین پرسش مطرح در این جستار این است که نگاه دو نویسنده به اسطورۀ فرّ چگونه است؟ بدین نتایج رسیده‌ایم که هر چند در راحه‌الصدور و تاریخ بیهقی موضوع اسطورۀ فرّ قابل مشاهده و ردیابی است، اما نگاه نویسندگان آن دو به این موضوع در مصادیق و مفاهیم متفاوت است. اسطورۀ فرّ در راحه‌الصدور در قالب خویشکاری، نمودهای بصری، تأیید الهی و تصریح به واژۀ فرّ ارائه شده است و در تاریخ بیهقی بیشتر در قالب و پوشش تقدیرگرایی، نمود آیین‌هایی چون جشن مهرگان، قدرت شیرگیری مسعود و....این تحقیق به شیوۀ تحلیل محتوایی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای انجام گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

62 - فرخی یزدی و بازتاب وقایع مشروطیت در شعرش
حمیدرضا جدیدی عباس ماهیار

پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

63 - هویّت رئالیسم و مشروطیّت ایران بر پایۀ سروده‎های فرّخی یزدی و عارف قزوینی
پروانه رمضانی رضا فرصتی جویباری حسین پارسایی

10.30495/dk.2020.672397

رئالیسم، مکتبی ادبی&lrm;، تاثیر&lrm;گذار، عینی و بیرونی است که در اواسط قرن نوزدهم در فرانسه ظهور کرد و به سرعت گسترش&lrm;یافت و شاعران، نویسندگان و هنرمندان را به سوی خود کشاند. در ایران نیز همگام با حرکت مشروطه&lrm;خواهان، در عرصۀ هویّتی نیز دگرگونی&lrm;هایی در عناصر چکیده کامل

رئالیسم، مکتبی ادبی&lrm;، تاثیر&lrm;گذار، عینی و بیرونی است که در اواسط قرن نوزدهم در فرانسه ظهور کرد و به سرعت گسترش&lrm;یافت و شاعران، نویسندگان و هنرمندان را به سوی خود کشاند. در ایران نیز همگام با حرکت مشروطه&lrm;خواهان، در عرصۀ هویّتی نیز دگرگونی&lrm;هایی در عناصر هویّت&lrm;بخشی ایرانی به&lrm;وجود&lrm;آمد و شاعران و نویسندگان به هویّت ملّی و انحطاط و عقب&lrm;ماندگی کشور توجّه نشان&lrm;دادند. فرّخی&lrm; یزدی و عارف&lrm; قزوینی شاعران انقلابی این عصر، با گرایش شدید به آزادی&lrm;خواهی و حمایت از کارگران و کشاورزان، به اوضاع کشور توجّه نشان&lrm;دادند. مقالۀ حاضر در&lrm;صدد &lrm;است با بهره&lrm;گیری از روش تحلیل محتوا، (توصیفی- تحلیلی) میزان توجّه به مولّفه&lrm;های هویّتی رئالیسم انقلابی در اشعار دو شاعر رئالیست عصر مشروطه را مورد تحلیل و تبیین قرار&lrm;دهد. بدین منظور، مولّفه&lrm;های هویّتی رئالیسم در شعر آنان مورد بررسی و ارزیابی قرار&lrm; گرفته&lrm;&lrm;است. یافته&lrm;های این بررسی نشان می&lrm;دهد شاعران رئالیست عصر مشروطه توجّه ویژه&lrm;ای به شاخصه&lrm;ها و عناصر هویّتی رئالیسم انقلابی داشته&lrm;اند و با بهره&lrm;گیری از جلوه&lrm;های گوناگون ادب پایداری آیینی(اسلامی) و ملّی، مخاطبان خود را به مبارزه و پایداری ترغیب و تشویق می&lrm;&lrm;نمایند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

64 - مکانة فئة "العمّال والمزارعین" الکادحة فی أشعار فَرُّخِی یَزدی
محمود رضا توکلی محمدی مهدی ناصری

تَعتزُّ إیرانُ منذ القدیم بأبطالها الذین قد بَذلوا نفسَهم ونفیسَهم من أجل تقدّم الوطن وعمرانه. وفی هذا الأثناء یحظی الشعراء الملتزمون، الذین بذلوا قصاری جهدهم فی الدفاع عن وطنهم، بأهمیة کبیرة. یعتبر الشاعرُ المعاصر فرّخیّ یزدیّ (1267- 1318ش) واحدا من هؤلاء الذین عشقوا ا چکیده کامل

تَعتزُّ إیرانُ منذ القدیم بأبطالها الذین قد بَذلوا نفسَهم ونفیسَهم من أجل تقدّم الوطن وعمرانه. وفی هذا الأثناء یحظی الشعراء الملتزمون، الذین بذلوا قصاری جهدهم فی الدفاع عن وطنهم، بأهمیة کبیرة. یعتبر الشاعرُ المعاصر فرّخیّ یزدیّ (1267- 1318ش) واحدا من هؤلاء الذین عشقوا الوطن وعکفوا علی الدفاع عنه فی جمیع أشعارهم. فقد وقف فرّخیّ یزدیّ ضدَّ العدوّ الأجنبیّ وتطرّق إلی هذه المسألة فی ضمن أشعاره. کان فرّخیّ یعیش فی عصر تسوده التدخلاتُ الأجنبیةُ، والاضطراباتُ، والفوضی، والظلمُ وکَبتُ الحریات؛ فتربّی فی هذه الأجواء حیث لم یدّخر جهدا من أجل الدفاع عن الوطن، وقطع ید الأجانب وعملائهم حتی لم یبخُل فی بذل مُهجَتِه دون استقلال البلد وسیادته فَطَبع بدمه طبعةَ الصداقة والصحة علی هدفه المنشود وسعیه المجهود. فمِن منطلق ذلک یتعرّض هذا المقالُ لدراسة کلمتَی المزارع والعامل فی دیوان فرّخیّ یزدیّ کی یبین اهتمامَ هذا الشاعر، والتزامه بالوطن أکثر من ذی قبل. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

65 - المقاومة فی الشعر الجزائری والإیرانی؛ دراسة مقارنة بین مفدی زکریّا وفرخی یزدی
عیسی متقی‌زاده سید إسماعیل حسینی أجداد حامد پورحشمتی

إنّ الأدب مقولة رقیقة تتناسب مع طبع البشر حیث مثّل خلال التاریخ دورا کبیرا فی الثورات والحرکات الاجتماعیّة لقصد الاستقلال أو الحریّة، وهو یتفرّع إلی ما یصنع أدب المقاومة الّذی هو أدب جیّاش لایقبل الثبوت والیأس إذ یعمد إلی الدفاع عن المجتمعات رافضا الهیمنة القهریّة، وبوص چکیده کامل

إنّ الأدب مقولة رقیقة تتناسب مع طبع البشر حیث مثّل خلال التاریخ دورا کبیرا فی الثورات والحرکات الاجتماعیّة لقصد الاستقلال أو الحریّة، وهو یتفرّع إلی ما یصنع أدب المقاومة الّذی هو أدب جیّاش لایقبل الثبوت والیأس إذ یعمد إلی الدفاع عن المجتمعات رافضا الهیمنة القهریّة، وبوصفه سلاحا مانعا یتیح مجال الخلود الثقافیّ للمجتمعات المهجومة، محاولا أن یحیی لهیب الرجاء فی قلوب الشعوب؛ فشأنه یرتبط بساحة الفکر المعاصر وهو فی الشعر منهج مساعد علی فهم الجودة الشعریّة ومشهد من المشاهد العظیمة المستنهضة، عزّز الشعوب ضدّ إرادة الطغاة الذاهبین فی تصرّفاتهم إلی الکبت والعنجهیّة؛ فیؤخذ بعین الاعتبار مجرّد سلاح لبعض الشعراء المقاومین مثل فرخی یزدی ومفدی زکریّا اللذین بذلا جهدا ریادیّا فی مقاومة الأدبین الإیرانیّ والجزائریّ. ومن هذا المنطلق تحاول هذه المقالة بمنهج وصفیّ- تحلیلیّ، وبالاعتماد علی المدرسة الأمریکیّة والسلافیّة للأدب المقارن، دراسةً ومقارنةً بین الشاعرین، مفدی زکریّا وفرخی یزدی، وهی تغضّ الطرف عن ضرب الثورتین عند البلدین. تدلّ حصیلة البحث علی أنّ الشاعرین یشترکان فی الهدف العامّ ویختلفان فی المنهجیّة؛ فتصطبغ مقاومة فرخی بالصبغة العنیفة المتمایلة إلی طریقة العتاب لشعبه، والصراخ علیهم بدلا من أن یوجّه الملامة إلی الاستبداد والاستعمار وفی المقابل ینهج مفدی زکریّا نهجا تشویقیّا لشعبه فی مسیرة المقاومة حیث یعتزّ بشعبه فیقوم بوصف بطولالتهم حتی یزید هکذا من روح المقاومة لدیهم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

66 - کلمه و سخن در جهان بینی ناصرخسرو
فاطمه حیدری

ناصرخسرو قبادیانی بلخی، فیلسوف و شاعر ایرانی قرن پنجم هجری پس از کسب علوم مختلف با داعیان اسماعیلی مذهبآشنا گشت و در اغلب علوم عقلی و نقلی زمان خود تبحر پیدا کرد وی بر اساس نگرش مذهبی خود به نظریه‌ای خاص درباره‌ی کلمه و سخن دست یافت او کلمه را وجودی می‌داند که با دو نوع چکیده کامل

ناصرخسرو قبادیانی بلخی، فیلسوف و شاعر ایرانی قرن پنجم هجری پس از کسب علوم مختلف با داعیان اسماعیلی مذهبآشنا گشت و در اغلب علوم عقلی و نقلی زمان خود تبحر پیدا کرد وی بر اساس نگرش مذهبی خود به نظریه‌ای خاص درباره‌ی کلمه و سخن دست یافت او کلمه را وجودی می‌داند که با دو نوع آفرینش ابداعی و انبعاثی، ابتدا عقل و سپس نفس را هویدا می‌سازد. به نظر ناصر خسرو کلمه هدیه‌ی آسمانی و مبدأ ظهور کثرات است و کثرات از عقل کل تا افلاک و موالید و انبیا و... کلمات بی‌نهایتی هستند که در کتاب آفرینش ثبت شده‌اند. در این مقاله کارکرد کلمه و سخن در برابر عقل و نفس، لوح و قلم، هستی و انسان بررسی می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

67 - گیاه هوم و نقش آن در آیین‌ها و اساطیر هندوایرانی
کتایون مزداپور صبا لطیف پور

هوم، گیاهی است که از آن عصاره‌ای گرفته می‌شود و بیش‌ترین کاربرد آن در آیین‌های دینی است. گیاه مذکور در هند سومه نامیده می‌شود و در ایران باستان نیز هئومه نام داشته است؛ به جهت شباهت در نام و کاربردهای این گیاهان، می‌توان به ریشة قدیمی‌تر آن، یعنی زمان هندوایرانی پی برد. چکیده کامل

هوم، گیاهی است که از آن عصاره‌ای گرفته می‌شود و بیش‌ترین کاربرد آن در آیین‌های دینی است. گیاه مذکور در هند سومه نامیده می‌شود و در ایران باستان نیز هئومه نام داشته است؛ به جهت شباهت در نام و کاربردهای این گیاهان، می‌توان به ریشة قدیمی‌تر آن، یعنی زمان هندوایرانی پی برد. به جهت اهمیت و رازآمیز بودن گیاه و خواص مختلفی که داشته است از جمله سکرآوری و نیروبخشی، با گذشت زمان، ویژگی‌های خاصی به این گیاه نسبت داده شد و حتی به صورت خدایی تجسم یافت. این گیاه و عصارة گرفته شده از آن اهمیت خاصی در شکل‌دهی به اندیشه‌های انسان اولیة ساکن سرزمین‌های هندی- اروپایی داشته است. لازم به ذکر است که مشابه این گیاه و نوشیدنی حاصل از آن، با کمی تفاوت در جزئیات و کاربردها، نزد تمامی اقوام کهن ساکن زمین دیده می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

68 - طراحی یک مدل رفتارهای منجر به خرید آنلاین براساس کیفیت سایت
محمود نادری بنی سیدمهدی الحسینی المدرسی عادله دهقانی قهنویه محمد مهدی افشار

هدف این پژوهش ارائه مدل جامعی از عوامل تعیین‌کننده رفتارهای منجر به خرید آنلاین براساس کیفیت سایت است. پژوهش از نوع توصیفی پیمایشی و کاربردی است. جامعه آماری همه دانشجویان کارشناسی ارشد غیر مجازی ورودی 1393 دانشگاه یزد بودند که از میان آنها 212 نفر براساس فرمول کوکران و چکیده کامل

هدف این پژوهش ارائه مدل جامعی از عوامل تعیین‌کننده رفتارهای منجر به خرید آنلاین براساس کیفیت سایت است. پژوهش از نوع توصیفی پیمایشی و کاربردی است. جامعه آماری همه دانشجویان کارشناسی ارشد غیر مجازی ورودی 1393 دانشگاه یزد بودند که از میان آنها 212 نفر براساس فرمول کوکران و به روش نمونه‌گیری طبقه‌ای متناسب انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری داده‌های پرسشنامه که شامل ابعاد کیفیت وب‌سایت برگرفته از سبی (2013)، شنیدرمن (1998)، دیویس، باگوزی و وارشا (1989)، دیزامز، یلیسیو، اردم و یالکین (2015)، ون در مرو و بکر (2003)، الینگ، لنتز، د جونگ و ون دن برق (2012)، لیو، هی، گاو و اکسی (2008)، لی و کوزار (2006)، سلطان یودین (2011)، کولیر و بینستوک (2006)، چافی و اسمیت (2013) و سیتکلفی (2002) و قصد خرید اینترنتی برگرفته از هوانگ و چا (2013) و لیو و جیانگ (2014) بود و همچنین برخی از پرسش‌های پرسشنامه محقق‌ساز بودند. تحلیل داده‌ها به روش حداقل مربعات جزئی و با کمک نرم‌افزار Smart Pls 2.0 و همچنین نرم‌افزار Amos 23 انجام شد. یافته‌ها نشان می‌دهند که کیفیت فنی، ظاهری و محتوای سایت بر قصد خرید اینترنتی تأثیری مثبت دارند (05/0< p ). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

69 - بررسی عملکرد روش های گوناگون بارزسازی تصاویر ماهواره ای در جداسازی واحدهای زمین شناسی
ودیعه برزگری دهج محمد زارع محمد حسین مختاری محمدرضا اختصاصی

مطالعات سنگ شناسی و نقشه های واحد های زمین شناسی به علت کاربرد های فراوان در عرصه‌های گوناگون مدیریت منابع طبیعی از اهمیت خاصی برخوردار است. استفاده از فن‌آوری سنجش‌ازدور درزمینۀ جداسازی واحد های زمین شناسی و سنگ شناسی باعث به دست آوردن نتایج دقیق و همچنین صرفه جوی چکیده کامل

مطالعات سنگ شناسی و نقشه های واحد های زمین شناسی به علت کاربرد های فراوان در عرصه‌های گوناگون مدیریت منابع طبیعی از اهمیت خاصی برخوردار است. استفاده از فن‌آوری سنجش‌ازدور درزمینۀ جداسازی واحد های زمین شناسی و سنگ شناسی باعث به دست آوردن نتایج دقیق و همچنین صرفه جویی در زمان و هزینه می شود. هدف از این پژوهش، مقایسه عملکرد روش های گوناگون بارزسازی تصاویر ماهواره برای جداسازی چهار واحد زمین شناسی موجود در حوزه آبخیز تفت یزد است. در این پژوهش، از تصاویر ماهواره ای لندست 8 استفاده شد. عملیات پیش‌پردازش، پردازش تصاویر و طبقه بندی تصاویر به دو صورت نظارت‌نشده و نظارت‌شده انجام شد. نقشه های زمین شناسی منطقه به کمک تصاویر گوگل ارث به هنگام گردید. نتایج مقایسه تصاویر ماهواره ای طبقه‌بندی‌شده با نقشه های زمین شناسی مبنا نشان می‌دهد که ضریب کاپا و صحت کلی برای نقشه طبقه بندی نظارت‌شده در نسبت باند های b7/b5 به ترتیب 0.78 و 7/86%86.7 دارای بیشترین مقدار است. برای سنجش صحت نتایج مقایسه، از نمودار QQ برای مقایسۀ درصد مساحت ها استفاده شد. در مقایسه درصد مساحت ها، درجه اریبی مربوط به نمودار نسبت باندی b7/b5 از دیگر نسبت های باندی مورد مقایسه، کمتر بود. مقادیر صحت سنجی انعکاس واحد های سنگی در محدوده های مشاهداتی و برآوردی در نقشه طبقه بندی نظارت‌شده b7/b5، در واحد های زمین‌شناسی Ks، gd، Kt-l، Qal به ترتیب 0.993، 0.980، 0.948 و 0.985 است که نشان‌دهنده این است که نسبت باندی b7/b5 نسبت به دیگر روش های طبقه بندی بهتر می تواند چهار واحد مختلف زمین‌شناسی حوزه موردمطالعه را تفکیک نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

70 - بررسی سلامت حوزه آبخیز تالار با استفاده از چارچوب ارزیابی سلامت آبخیز (WHAF)
کاکا شاهدی بهروز محسنی بابک مومنی

10.30495/girs.2022.691305

مدیریت یکپارچه آب، زمین و منابع زیستی در یک حوضه، منجر به تأمین آب از منابع آبی موجود در آن حوضه می‌شود. از اجزای کلیدی استراتژی‌های مدیریت این منابع، افزایش حفاظت از آب‌های (آبخیزهای) سالم است. همچنین یکی از اساسی‌ترین بخش‌ها در مدیریت پایدار حوزه، آگاهی از سلامت آبخیز چکیده کامل

مدیریت یکپارچه آب، زمین و منابع زیستی در یک حوضه، منجر به تأمین آب از منابع آبی موجود در آن حوضه می‌شود. از اجزای کلیدی استراتژی‌های مدیریت این منابع، افزایش حفاظت از آب‌های (آبخیزهای) سالم است. همچنین یکی از اساسی‌ترین بخش‌ها در مدیریت پایدار حوزه، آگاهی از سلامت آبخیز می‌باشد. در این تحقیق، با تقسیم‌بندی آبخیز تالار به 37 زیرحوضه در محیط جی. آی. اس، شاخص سلامت آبخیز بررسی شد. ابتدا، در هر یک از زیرآبخیز‌ها اقدام به انتخاب معیار‌های اصلی و مؤثر در میزان سلامت حوضه شد. با درنظر گرفتن ارتباطات و تعاملات بخش‌های تشکیل‌دهنده هر یک از زیرآبخیز‌ها، شاخص سلامت در پنج بخش ژئومورفولوژی، کیفیت آب، هیدرولوژی، وضعیت زیستی و پیوستگی هیدرولوژیک ارزیابی گردید. زیرآبخیز‌های منطقه مورد مطالعه از نظر هر یک از شاخص‌ها اولویت‌بندی شدند و در پایان نقشه نهایی سلامت از ترکیب تمامی شاخص‌ها به‌دست آمد. نتایج نشان داد که زیرآبخیز‌ شماره 34 با دارابودن امتیاز 66/71 نسبت به سایر، حداکثر امتیاز سلامت و زیرآبخیز‌ شماره 26 با امتیاز 79/40 حداقل امتیاز سلامت را به‌خود اختصاص داد. نتایج بررسی وضعیت سلامتِ زیرآبخیز‌ها نیز نشان داد، تعداد 24 زیرحوضه در طبقه 40-60 و در حد متوسط و بقیه (تعداد 13 زیرحوضه) در طبقه 80-60 و دارای سلامت زیاد هستند. نتایج پارامترهای ارزیابی سلامت آبخیز برای هر جزء سلامت می‌تواند برای پیشبرد فرآیند برنامه‌ریزی اصلی آبخیزداری در مقیاس حوضه بر مبنای اهداف مدیریتی خاص مورد استفاده قرار گیرد. همچنین با ترکیب هر یک از پارامترهای فرعی دیگر در آبخیز تالار می‌توان اولویت مناطق را به‌لحاظ سلامت حوضه تعیین کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

71 - مطالعه و پیش‌بینی تغییرات دمای سطح زمین شهر یزد: بررسی اثر مجاورت و تغییرات پوشش اراضی
محمد منصورمقدم ایمان روستا محمدصادق زمانی محمد حسین مختاری محمد کریمی فیروزجایی سید کاظم علوی پناه

10.30495/girs.2021.682083

پیشینه و هدف گسترش شهرنشینی مقیاس و شدت گسترش جزایر حرارتی در شهرها را گسترش داده است. بررسی و مطالعه نحوه تأثیرپذیری شهرها از این جزایر حرارتی نقش مهمی در آینده برنامه‌ ریزی برای شهرها ایفا می‌کند. به همین منظور، این پژوهش اثر تغییرات پوشش اراضی شهر یزد در سه دسته مناط چکیده کامل

پیشینه و هدف گسترش شهرنشینی مقیاس و شدت گسترش جزایر حرارتی در شهرها را گسترش داده است. بررسی و مطالعه نحوه تأثیرپذیری شهرها از این جزایر حرارتی نقش مهمی در آینده برنامه‌ ریزی برای شهرها ایفا می‌کند. به همین منظور، این پژوهش اثر تغییرات پوشش اراضی شهر یزد در سه دسته مناطق شهری، پوشش گیاهی و زمین‌ های بایر بر دمای سطح زمین را برای شهر یزد طی 30 سال اخیر با استفاده از تصاویر لندست 5 و 8 بررسی می‌کند. این پژوهش همچنین نسبت مجاورت پیکسل ‌های پوشش گیاهی و زمین ‌های بایر به ‌منظور بررسی نحوه تأثیرپذیری دمای سطح زمین ثبت ‌شده توسط سنجنده را در همین دوره زمانی مورد ارزیابی قرار می‌ دهد.مواد و روش ها ابتدا نقشه ‌های پوشش اراضی شهر یزد با استفاده از الگوریتم طبقه بندی نظارت‌ شده شبکه عصبی برای سال ‌های 1990، 2000، 2010 و 2020 به دست آمد. از داده‌ های زمینی، گوگل ارث و نقشه ‌های واقعیت زمینی به ‌منظور تهیه داده های تعلیمی استفاده شد. نقشه ‌های دمای سطح زمین شهر یزد از تصاویر باند حرارتی لندست 5 و 8 محاسبه شد. سپس نقشه های دمای سطح زمین به 6 کلاس دمایی موجود ازجمله؛ 16-20، 21-25، 26-30، 31-35، 36-40 و 41-46 درجه سانتی ‌گراد طبقه بندی شد که نشان داده شد که چهار کلاس انتهایی، نقش عمده ای در دمای سطح زمین این شهر طی 30 سال اخیر داشت. به ‌منظور ارزیابی اثر مجاورت کلاس های پوشش اراضی بایر و پوشش گیاهی بر دمای سطح زمین ثبت ‌شده توسط سنجنده، ابتدا نسبت مجاورت هر یک از پیکسل ها در یک پنجره (کرنل) 5×5 محاسبه شد. سپس میانگین دمای سطح زمین محاسبه شد. میانگین دمای سطح زمین بر اساس نسبت مجاورت با هریک از کلاس‌های پوشش گیاهی و زمین‌های بایر به دست آمد.نتایج و بحث بر اساس نتایج به ‌دست ‌آمده، در شهر یزد، از سال 1990 تا 2020، مساحت منطقه شهری به‌طور فزاینده ‌ای رشد داشته است. به طوری که این منطقه طی 30 سال اخیر 91.5 درصد (33.6 کیلومترمربع) رشد داشته است. زمین ‌های بایر و پوشش گیاهی اما، در این منطقه و در دوره زمانی یکسان با رشد منفی همراه بوده ‌اند. به ‌گونه‌ای که زمین ‌های بایر، از سال 1990 تا 2020، در شهر یزد، رشد -79.4 درصدی (21.3 کیلومترمربع) را تجربه کرده ‌اند که رشد شدید مناطق شهری، این رشد منفی در زمین ‌های بایر، را توجیه می‌ کند. طبقات پوشش گیاهی شهر یزد از سال 1990 تا 2020، رشد -68.5 درصدی (12.2 کیلومترمربع) را نشان داد. میانگین دمای سطح زمین این شهر طی همین دوره 30 ساله به ‌صورت مداوم افزایشی بوده است. به طوری که تا سال 2020، شهر یزد با رسیدن به میانگین 38.1 درجه سانتی‌ گراد نسبت به 29.2 درجه سانتی ‌گراد در 1990، افزایش 30.4 درصدی را در میانگین دمای سطح زمین خود تجربه کرده است. کلاس ‌های دمایی این شهر نیز در این 30 سال به سمت کلاس ‌های دمایی گرم‌ تر حرکت کرده ‌اند. به‌ گونه‌ای که عمده ‌ترین بخش مساحت‌ های دمایی سطح زمین شهر یزد، در سال 1990 در وهله نخست، در کلاس 26-30 درجه با 47 کیلومترمربع سانتی‌ گراد و در وهله دوم در کلاس 31-35 درجه با 26.4 کیلومترمربع طبقه‌ بندی می ‌شوند. این در حالی است که در سال 2000، در روندی معکوس، کلاس دمایی 35-31 درجه سانتی‌ گراد با 52.8 کیلومترمربع در وهله نخست و کلاس دمایی 26-30 درجه سانتی ‌گراد با 20 کیلومترمربع در وهله دوم قرار دارد. با یک کلاس افزایش، کلاس دمایی 36-40 درجه سانتی ‌گراد برای هردو سال 2010 و 2020 با به ترتیب 40.2 و 63 کیلومترمربع به ‌عنوان بزرگ‌ترین کلاس دمایی ثبت‌شده است. کلاس دمایی 31-35 درجه سانتی‌ گراد نیز به‌ عنوان کلاس دمایی دوم هر دو سال به ترتیب با 33.2 و 9.7 کیلومترمربع ثبت ‌شده است. تفاوت این دو سال، در رشد -70.7 درصدی (23.5 کیلومترمربع) مساحت کلاس 31-35 درجه سانتی ‌گراد و افزایش رشد 10.3 درصدی (0.8 کیلومترمربع) گرم‌ترین کلاس کل دوره آماری، 41-46 درجه سانتی ‌گراد، در سال 2020، نسبت به سال 2010 است. نتایج این مطالعه نشان داد بیشترین میانگین دمایی در تمام سال ها برای زمین‌های بایر با 37.3 درجه سانتی ‌گراد ثبت‌ شده است. همچنین همبستگی مثبت (میانگین همبستگی 0.95) بین مجاورت با پوشش اراضی بایر و میانگین دمای سطح زمین نیز نمایش داده شد. با این ‌وجود، روند شدید افزایشی مناطق شهری در کل دوره آماری (91.5 درصد با 33.6 کیلومترمربع) به‌ عنوان دومین کلاس با بیشترین میانگین دمایی پس از زمین ‌های بایر با میانگین 34.1 درجه سانتی‌گراد در مقابل روند کاهشی 79.4 درصدی (21.3 کیلومترمربع) زمین‌ های بایر موجب افزایش میانگین دمای سطح زمین طی دوره آماری 30 ساله شده است. چراکه کاهش 68.5 درصدی (12.2 کیلومترمربع) مناطق پوشش گیاهی به‌عنوان کلاس پوشش اراضی با کمترین میانگین دمای سطح زمین (32.2 درجه سانتی‌گراد) در همین دوره، اثر کاهش زمین‌های بایر را خنثی، و روند افزایش میانگین دمای سطح زمین را تشدید کرده است. این در حالی است که همبستگی منفی (میانگین همبستگی -0.97) میان نسبت مجاورت با پوشش گیاهی و میانگین دمای سطح زمین به اثبات رسید. نتایج حاصل از پیش‌بینی تغییرات پوشش زمین در سال 2030 برای شهر یزد بیانگر آن است که در روندی مشابه با دوره‌ های قبل، پوشش مناطق شهری با افزایش روبرو خواهد بود. این رشد، نسبت به سال 2020، با 1.6 درصد (1.1 کیلومترمربع) چشمگیر نخواهد بود. اما کاهش چشمگیر مناطق سبز (پوشش گیاهی) با -19.6 درصد (1.1 کیلومترمربع) در همین دوره، به همراه ناچیز بودن کاهش زمین‌های بایر (-1.8 درصد با 0.1 کیلومترمربع) سبب گرم‌تر شدن زمین، و رشد مساحت کلاس‌ های دمای سطح زمین در سال 2030 خواهد شد. بر این اساس، عمده‌ ترین مساحت کلاس دمای سطح زمین در سال 2030 برای شهر یزد، همانند سال 2020، 36-40 درجه سانتی‌گراد با 58.2 کیلومترمربع (-7.6 درصد رشد نسبت به دوره 2020) پیش‌بینی‌شده است. اما رشد فزاینده و چشمگیر گرم‌ترین کلاس دوره آمار (41-46 درجه سانتی‌گراد) با 166.3 درصد (14.3 کیلومترمربع) رشد مثبت به ‌عنوان دومین کلاس عمده دمای سطح زمین در این سال (2030)، و نیز رشد منفی و چشمگیر کلاس نسبتاً خنک‌تر 31-35 درجه سانتی‌گراد با -97.9 درصد (9.5 کیلومترمربع) در این سال بیانگر گرم‌تر شدن دمای سطح زمین در سال 2030 خواهد بود.نتیجه گیری نتایج این پژوهش نشان می دهد که در یک دوره 30 ساله در شهر یزد، کاهش پوشش گیاهی در وهله نخست، به همراه افزایش مناطق شهری در وهله دوم، سبب افزایش دمای سطح زمین شده است. بدین ترتیب، کلاس پوشش گیاهی به دلیل اثر خنک‌کننده خود به دلیل دارا بودن آب، سبب کاهش دمای سطح زمین می ‌شود. در این پژوهش نشان داده شد که با ثابت در نظر گرفتن تمام عوامل، کاهش زمین ‌های بایر به کاهش دمای سطح زمین منجر خواهد شد و همچنین افزایش مناطق شهری با ضریب تأثیر کمتر از زمین ‌های بایر، دمای سطح زمین را افزایش می ‌دهند. با این ‌حال کاهش مساحت زمین‌ های سبز (پوشش گیاهی) در سال‌ های اخیر، به همراه افزایش شدید مساحت زمین ‌های مناطق شهری موجب افزایش دمای سطح زمین در این شهر شده است. همچنین رابطه منفی بین مجاورت با پوشش گیاهی رابطه مثبت بین مجاورت با زمین‌ های بایر با میانگین دمای سطح زمین ثبت‌شده یافت شد. افزایش مجاورت با پوشش گیاهی از طریق ایجاد زمین ‌های سبز با افزایش میزان نسبت پوشش گیاهی در مجاورت پوشش ‌های مختلف و نیز کاهش مساحت زمین ‌های بایر، می‌ تواند راهکار مناسبی در مقابله با تأثیر گسترش شهرنشینی در سال‌ های اخیر بر روی دمای سطح زمین باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

72 - شاخص احتمال آسیب‌پذیری پوشش گیاهی: روشی جهت تعیین خطر بیابان‌زایی
اسماعیل حیدری علمدارلو پویان دهقان رحیم‌آبادی حسن خسروی جواد رفیعی حسن برآبادی

10.30495/girs.2022.692984

تعیین خطر بیابان‌زایی راهکار مناسبی جهت اولویت‌بندی یک محدوده برای مدیریت و کنترل بیابان‌زایی است. یک عامل تعیین کننده خطر بیابان‌زایی، استفاده از شاخص احتمال آسیب پذیری پوشش گیاهی (PVVI) است. جهت انجام این کار، در این تحقیق از شاخص‌های LST و شاخص EVI به ترتیب از محصولا چکیده کامل

تعیین خطر بیابان‌زایی راهکار مناسبی جهت اولویت‌بندی یک محدوده برای مدیریت و کنترل بیابان‌زایی است. یک عامل تعیین کننده خطر بیابان‌زایی، استفاده از شاخص احتمال آسیب پذیری پوشش گیاهی (PVVI) است. جهت انجام این کار، در این تحقیق از شاخص‌های LST و شاخص EVI به ترتیب از محصولات MOD11A2 و MOD13A2 سنجنده MODIS جهت برآورد شاخص‌های‌ TCI و VCI به منظور برآورد شاخص VHI در استان یزد و در بازه زمانی 2001 تا 2019 استفاده شد. شاخص VHI که شدت خشکسالی پوشش گیاهی را نشان می‌دهد در پنج کلاس طبقه‌بندی شد. سپس درصد احتمال وقوع هریک از طبقات محاسبه و در وزن هر طبقه که بر اساس شدت خشکسالی عددی بین صفر تا 4 بود ضرب شد و در نهایت با جمع مقادیر به دست آمده برای هر طبقه، شاخص احتمال آسیب پذیری پوشش گیاهی محاسبه گردید. نتایج نشان داد که به طور کلی در مناطق غربی، شرقی و بخش‌های جنوبی استان یزد احتمال خطر تخریب پوشش گیاهی و در نتیجه بیابان‌زایی بیشتر از مناطق دیگر است. بیشترین احتمال وقوع کلاس بدون خشکسالی مربوط به شهرستان ابرکوه (34/68=VHI) و کمترین مقدار آن مربوط به شهرستان اردکان (59/53=VHI) است. شهرستان ابرکوه با 03/14 درصد کمترین و شهرستان اردکان با 02/46 درصد بیشرین مساحت را در کلاس زیاد شاخص PVVI را دارند. همچنین نواحی کویری و اراضی بدون پوشش مانند کفه ابرکوه در کلاس خطر بیابان‌زایی کم قرار گرفت که دلیل آن می‌تواند عدم توانایی اکولوژیکی این منطقه در احیا شدن باشد. به طور کلی ارزیابی نتایج به دست آمده در این پژوهش نشان داد که شاخص PVVI، توانایی این را دارد که بیابان‌های واقعی را ازز مناطقی که دارای احتمال خطر بیابانزایی هستند، تفکیک کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

73 - نقش توزیع مکانی واحدهای هیدرولوژیکی حوضه بر تغییرات دبی اوج سیلاب با استفاده از مدل هیدرولوژیکیHEC-HMS (مطالعه موردی: حوضه آبخیز صفارود)
مرتضی شاهدی غلامرضا نبی بیدهندی

10.30495/girs.2023.690970

با توجه به تغییرات عمده در کاربری زمین و همچنین تغییرات اقلیمی طی چند دهه اخیر مدیریت سیلاب از نقش عمده ای در مدیریت منابع آب برخوردار است. هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی نقش توزیع مکانی واحدهای هیدرولوژیکی حوضه آبخیز صفارود بر تغییرات دبی اوج سیلاب با استفاده از مدل هیدرولو چکیده کامل

با توجه به تغییرات عمده در کاربری زمین و همچنین تغییرات اقلیمی طی چند دهه اخیر مدیریت سیلاب از نقش عمده ای در مدیریت منابع آب برخوردار است. هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی نقش توزیع مکانی واحدهای هیدرولوژیکی حوضه آبخیز صفارود بر تغییرات دبی اوج سیلاب با استفاده از مدل هیدرولوژیکیHEC-HMS میباشد. برای این منظور ابتدا توزیع مکانی زیرحوضه‌ها با استفاده از نقشه سطوح‌ هم‌پیمایش در سطح منطقه تعیین گردید. سپس با استفاده از نقشه سیل‌خیزی و مدل هیدرولوژیکی HEC-HMS، رفتار زیرحوضه‌های واقع در هر سطح هم پیمایش براساس سیلاب طراحی با دوره بازگشت صد ساله مورد بررسی قرار گرفت. با حذف اثر هیدرولوژیکی زیرحوضه‌های یاد شده در هر سطح هم‌پیمایش، هیدروگراف سیلاب خروجی شبیه‌سازی گردید. بررسی نتایج نشان می‌دهد زیرحوضه های سطح هم پیمایش 1 و 2 واقع در خروجی حوضه صفارود با شاخص 67/0 و 78/0 دارای کمترین تاثیر و در مقابل زیرحوضه های واقع در سطح 4 با شاخص 10/1 دارای بیشترین تاثیر بر دبی اوج سیلاب خروجی از حوضه میباشند. میزان تغییرات ایجاد شده در ناحیه میانی و مناطق بالاتر، ناشی از شکل حوضه در تلفیق با شدت سیل‌خیزی می‌باشد. با توجه به نتایج ذکر شده توصیه میگردد جهت کاهش هزینه های اجرایی کنترل سیلاب در حوضه آبخیز صفارود تمرکز عملیات اجرایی در مناطق اولویت‌بندی شده شامل زیرحوضه های بالاتر و همچنین میانی قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

74 - بررسی حکمی رمزگان نحوی خانه‌های دوره قاجار یزد از دیدگاه نشانه‌شناسی (با روش نحو فضا)
زینب دامیار لیلا زارع آویده طلایی مصطفی مختاباد امرئی

خانه‌های دوره قاجار یزد به صورت متن‌های معماری متشکل از نشانه‌ها و رمزگان‌ها، به مثابه‌ی گزاره‌های اصلی معماری سنتی واجد ارزش‌های تاریخی، فرهنگی و معماری بسیار می‌باشند. ادراک و اکتشاف رموز مستتر در متن‌های معماری از طریق خوانش و از رهگذر نشانه‌شناسی محقق می‌گردد. این پ چکیده کامل

خانه‌های دوره قاجار یزد به صورت متن‌های معماری متشکل از نشانه‌ها و رمزگان‌ها، به مثابه‌ی گزاره‌های اصلی معماری سنتی واجد ارزش‌های تاریخی، فرهنگی و معماری بسیار می‌باشند. ادراک و اکتشاف رموز مستتر در متن‌های معماری از طریق خوانش و از رهگذر نشانه‌شناسی محقق می‌گردد. این پژوهش از طریق روش نحو‌فضا به تبیین رمزگان نحوی به مثابه‌ی یکی از رمزگان‌های نشانه‌شناسی پرداخته است. ابتدا در حوزه مبانی نظری مطالعات عمیق صورت گرفته و مولفه‌ها و شاخصه‌‌‌های تاثیرگذار در نحو فضا مشخص شده و در ادامه تعداد ده باب خانه‌‌ی دوره قاجار یزد به صورت نمونه‌های منتخب جهت خوانش و تحلیل ساختار فضایی، براساس روش نحو‌فضا، مورد آزمون قرار گرفته‌اند. پژوهش پیش‌رو از طریق پژوهش ‌موردی در دو بخش مطالعات میدانی و نرم‌افزار دپس‌مپ به تحلیل مولفه‌های نحو‌فضا جهت اکتشاف رمزگان‌ نحوی خانه‌های منتخب می‌پردازد. در این تحلیل نمونه‌ها براساس مولفه‌های هم‌پیوندی، عمق نسبی، قابلیت دید، آنتروپی و ارتباط بصری سنجیده می‌شوند و پس از بررسی و تحلیل داده‌ها و مطالعات میدانی نحو‌فضا به اکتشاف رمزگان نحوی خانه‌ها منتهی می‌گردد. نتایج نشان می‌هد که رمزگان نحوی این خانه‌ها در قالب مفاهیم و معانی ماخوذ از نظام‌های رابطه‌ای متن‌ها، مبتنی بر سلسله‌مراتب فضایی، هم نشینی، نظم و بی‌نظمی، رازآمیزی و محرمیت تبیین می‌‌‌گردند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

75 - مورخ شهیر، عارف گمنام شرف‌الدین علی یزدی در آینة «التوحید من نفس الرحمن»
ناصر خراسانی داود چوگانیان غلامعلی آریا علیرضا ابراهیم

یکی از عرفای گمنام قرن نهم شرف‌الدین علی یزدی است که به واسطة اثر معروف خود، ظفرنامه تا‌‌‌‌‌‌کنون به عنوان مورخی شهیر از وی یاد شده؛ هرچند کشف آثار و تحقیقات معاصر ابعاد دیگر شخصیت علمی‌او را هویدا کرده است لیکن معرفی نسخة خطی تازه یاب رساله تهلیلیة التوحید من نفس الرحم چکیده کامل

یکی از عرفای گمنام قرن نهم شرف‌الدین علی یزدی است که به واسطة اثر معروف خود، ظفرنامه تا‌‌‌‌‌‌کنون به عنوان مورخی شهیر از وی یاد شده؛ هرچند کشف آثار و تحقیقات معاصر ابعاد دیگر شخصیت علمی‌او را هویدا کرده است لیکن معرفی نسخة خطی تازه یاب رساله تهلیلیة التوحید من نفس الرحمن سبب پیدایی و شناخت وجهة عرفانی این مورخ، ادیب، ریاضی دان، منجم، لغوی و موسیقی دان یزدی شده که تا کنون مهجور مانده است. در این پژوهش ضمن واکاوی زندگی و شخصیت معنوی شرف‌الدین علی یزدی کوشش شده است با بررسی‌اندیشه های عرفانی وی در سه مقولة اساسی خداشناسی، هستی شناسی و انسان شناسی، منظومة عرفانی این دانشمند تبیین شود. شرف‌الدین علی یزدی قائل به وحدت ذاتی در ضمن کثرات رتبی است و آفرینش عالم را که صورتی از نَفَس رحمانی است، نمایشی مترتب بر ظهور اسمای حسنی و بر مدار عشق می‌داند. قرائن و شواهد تاریخی حکایت از تبعیت وی از شاه نعمت الله ولی در سلوک داشته و طی طریق در کنار اشتغالات سیاسی و اجتماعی وی بسیار بارز و حائز اهمیت است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

76 - بررسی و تحلیل سنت، مدرنیته و شرایط جوامع در حال گذار در کتاب «شازده حمام»
مهدی محسنیان‌راد مرضیه نگهبان مروی

سنت، مدرنیته و شرایط جوامع در حال گذار از مسائل مهم جامعه امروز است که در خاطره نوشته‌ها هم امکان بازتاب می‌یابد. کتاب خاطرات شازده حمام اثر روایی دکتر محمدحسین پاپ&zwj;&zwj;ُلی یزدی است که به بازتاب واقعیت‌های جامعه امروز (۱۳۲۷ تا ۱۳۹۳) می‌پردازد و از ظرفیت پژوهشی قابل چکیده کامل

سنت، مدرنیته و شرایط جوامع در حال گذار از مسائل مهم جامعه امروز است که در خاطره نوشته‌ها هم امکان بازتاب می‌یابد. کتاب خاطرات شازده حمام اثر روایی دکتر محمدحسین پاپ&zwj;&zwj;ُلی یزدی است که به بازتاب واقعیت‌های جامعه امروز (۱۳۲۷ تا ۱۳۹۳) می‌پردازد و از ظرفیت پژوهشی قابل‌توجهی در زمینه نشان دادن سنت، مدرنیته و شرایط جامعه در حال گذار ایران برخوردار است. در این مقاله که به روش تلفیقی تحلیل محتوای کمی و کیفی انجام شده است. پرسش‌های تحقیق به دو شکل روایتی و عددی ارائه شده است. این روش به کمک نرم‌افزار ام. آر. پی انجام گردید. در این جستار ابتدا مفاهیم سنت، مدرنیته و شرایط جوامع در حال گذار تبیین شد و سپس مسأله اصلی پژوهـش (ارائه شواهدی از سنت، مدرنیته و شرایط جوامع در حال گذار) بیان می‌شود. یافته‌ها نشان می‌دهد که سنت، مدرنیته و بیان شرایط جوامع در حال گذار در کتاب شازده حمام بیش‌ترین بسامد را دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

77 - مطالعه فونستیک زنبورهای خانواده‌ Ichneumonidae در استان یزد
علیرضا زارع‌پور اشکذری علی‌اصغر طالبی سعیده لونی

فون زنبور های خانواده‌ Ichneumonidaeدر شهرستان یزد و مناطق اطراف در سال‌های 1385 تا 1387 مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده 8 گونه به شرح زیر جمع آوری و شناسایی گردید. بر اساس منابع موجود، دو گونه که با ستاره مشخص شده اند برای اولین بار از ایران گزارش م چکیده کامل

فون زنبور های خانواده‌ Ichneumonidaeدر شهرستان یزد و مناطق اطراف در سال‌های 1385 تا 1387 مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده 8 گونه به شرح زیر جمع آوری و شناسایی گردید. بر اساس منابع موجود، دو گونه که با ستاره مشخص شده اند برای اولین بار از ایران گزارش می شوند. 1. Diplazon laetatorius (Fabricius, 1781) 2. Ophion ventricosus Gravenhorst, 1829 3. Ophion luteus (Linnaeus, 1758)* 4. Ophion obscurus Fabricius, 1804* 5. Ichneumon caloscelis Wesmael, 1845 6. Neteliaarimeniaca Tolkanitz, 1971 7. Meringopus calescens (Gravenhorst, 1829) 8. Cryptus spinosus Gravenhorst, 1829 ویژگی‌های مرفولوژیک، دامنه میزبانی و انتشار جغرافیایی دو گونه جدید برای فون حشرات ایران مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

78 - اولین گزارش سه گونه از زنبورهای خانواده‌ Ichneumonidae از استان یزد
علیرضا زارع پور اشکذری علی اصغر طالبی رضا وفایی شوشتری

فون زنبور های خانواده‌ Ichneumonidaeدر شهرستان یزد و مناطق اطراف در سال‌های 1385 تا 1387 مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده 9 گونه به شرح زیر جمع آوری و شناسایی گردید. بر اساس منابع موجود، سه گونه که با ستاره مشخص شده اند برای اولین بار از ایران گزارش می شو چکیده کامل

فون زنبور های خانواده‌ Ichneumonidaeدر شهرستان یزد و مناطق اطراف در سال‌های 1385 تا 1387 مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده 9 گونه به شرح زیر جمع آوری و شناسایی گردید. بر اساس منابع موجود، سه گونه که با ستاره مشخص شده اند برای اولین بار از ایران گزارش می شوند. Diplazon laetatorius (Fabricius, 1781) Anomalon foliator (Fabricius 1798)* Ophion ventricosus Gravenhorst, 1829 Ichneumon caloscelis Wesmael, 1854 Neteliaarimeniaca Tolkanitz, 1971 Meringopus calescens (Gravenhorst, 1829) Cryptus spinosus Gravenhorst, 1829 Cryptus viduatorius Fabricious, 1804* Cryptus inculator (Linnaeus, 1758)* ویژگی‌های مرفولوژیک، دامنه میزبانی و انتشار جغرافیایی سه گونه جدید برای فون حشرات ایران مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

79 - کمک به دانش زنبورهای خانواده ( Megachilidae (Hymenoptera:Apoidea در استان یزد، ایران
لیدا دهقان دهنوی علی اصغر طالبی شیلا گلدسته رضا وفایی شوشتری احمد ندیمی

بررسی و مطالعه ای برای تعیین زنبورهای گرده افشان خانواده Megachilidae در استان یزد واقع در مرکز ایران در طول سال های 91-89 انجام شده است. نمونه ها با استفاده از تور حشره گیری از زیستگاه های مختلف جمع آوری شدند. در مجموع، از 4436 نمونه زنبور جمع آوری شده گرده افشان خا چکیده کامل

بررسی و مطالعه ای برای تعیین زنبورهای گرده افشان خانواده Megachilidae در استان یزد واقع در مرکز ایران در طول سال های 91-89 انجام شده است. نمونه ها با استفاده از تور حشره گیری از زیستگاه های مختلف جمع آوری شدند. در مجموع، از 4436 نمونه زنبور جمع آوری شده گرده افشان خانواده Megachilidae، متعلق به 13 جنس، 18 زیرجنس و 55 گونه بودند. 6 گونه شامل Osmia (Helicosmia)peregrina,Megachile (Eutricharaea)semicircularis,Megachile (Entricharea)basilaris,Megachile (Pseudomegachile)seraxensis,Megachile (Pseudomegachile)sanguinipes و Icteranthidium ovasi برای اولین بار از ایران رکورد زده شدند. گیاهان میزبان این زنبورها و پراکنش جغرافیایی گونه های شناخته شده در استان یزد نیز آورده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

80 - تهیه نقشه برآورد رنگ خاک با استفاده از تصاویر ماهواره ای لندست
احسان حسن زاده سید احمد ذاکریان محمد رضا منصوری دانشور

1127

تعیین رنگ خاک و تهیه نقشه های آن اهمیت زیادی در شناسایی خواص مهم شیمیایی، بیولوژیکی و فیزیکی خاک دارد به ویژه در مناطقی که که اندازه گیری آن ها مشکل بوده یا به طور دقیق عملی نیست. پژوهشگران بیشماری در مناطق مختلف جهان با استفاده از سنجش از دور به برآورد دما و رطوبت خاک چکیده کامل

تعیین رنگ خاک و تهیه نقشه های آن اهمیت زیادی در شناسایی خواص مهم شیمیایی، بیولوژیکی و فیزیکی خاک دارد به ویژه در مناطقی که که اندازه گیری آن ها مشکل بوده یا به طور دقیق عملی نیست. پژوهشگران بیشماری در مناطق مختلف جهان با استفاده از سنجش از دور به برآورد دما و رطوبت خاک و ارتباط آن با استفاده های مختلف در علوم محیطی پرداخته اند. اما استفاده از تکنولوژی سنجش از دور و تصاویر ماهواره ای برای تعیین رنگ خاک به طور گسترده ای در ادبیات تحقیق مشاهده نشده است. از این رو چنین تحقیق می تواند در گستره علوم محیطی به خصوص علوم خاک شناسی و ژئومورفولوژی مفید واقع شود.بنا بر این در این تحقیق برای به دست آوردن رنگ خاک از دو روش برداشت زمینی و روش سنجش از دور برای چهار طبقه خاک مختلف آهکی، نمکی، سنگلاخی و ماسه ای (شن روان) دارای بیشترین تغییرات در دشت هرات واقع در استان یزد استفاده شده است.منطقه مورد مطالعه، دشت هرات در گستره عرض جغرافیایی ˝27΄54˚29 تا ˝12΄27˚30 شمالی و طول جغرافیایی ˝11΄07˚54 تا ˝16΄36˚54 شرقی واقع شده است. این محدوده با وسعتی معادل 1220 کیلومتر مربع شامل شهر هرات و مروست و قسمت عمده ای از زمین های کویری و اراضی بایر است. این منطقه کویری با ژئومورفولوژی تیپیک پلایاهای مرکزی ایران دارای اقلیم خشک با میانگین بارش سالانه 110 میلیلمتر و دمای میانگین سالانه 20 درجه سلسیوس می باشد. برای به دست آوردن رنگ خاک در برداشت زمینی و مطالعات صحرایی از دفترچه مانسل و برای انجام مطالعات سنجش از دور از تصاویر ماهواره ای لندست 8 استفاده شد. همچنین با هدف استفاده از تکنولوژی سنجش از دور و داده های تصاویر ماهواره ای برای مطالعات خاک شناسی به ارزیابی باندهای مختلف در نرم افزار ENVI و تهیه و تدوین نقشه های رنگ خاک در نرم افزار ArcGIS اقدام شده است.ابتدا اعتبار سنجی داده ها نشان داد که خطای کل معادل 82% و ضریب کاپا معادل 796/0 می باشد که قابل قبول است. سپس نتایج این تحقیق نشان داد که در خاک های آهکی، نمکی، سنگلاخی و ماسه ای (شن روان) بهترین باندی که بتواند پارامتر هیو را نشان دهد به ترتیب شامل باندهای 5، 10، 7 و 10 می باشد. همچنین در خاک های آهکی، نمکی، سنگلاخی و ماسه ای (شن روان) بهترین باندی که پارامتر کروما را نشان می دهد به ترتیب شامل باندهای 7، 7، 1 و 11 می باشد. در نهایت در خاک های آهکی، نمکی، سنگلاخی و ماسه ای (شن روان) بهترین باندی که پارامتر ولیو را بازتاب می دهد به ترتیب شامل باندهای 6، 11، 11 و 10 می باشد. با توجه به معادلات خطی به شکل رابطه همبستگی بین هر یک از پارامترهای رنگ خاک با باندهای مختلف، درجه های روشنایی با بیشترین همبستگی باندی انتخاب گردید. با ترکیب کردن این تصاویر چندباندی که دارای بیشترین همبستگی هستند، یک نقشه به دست آمده است که نشان دهنده مقدار ترکیب پارامترهای رنگ خاک در منطقه های مختلف میباشد. نتیجه‌گیری: در مجموع می توان نتیجه گرفت برای منطقه مطالعاتی که یک دشت کویری مرکز ایران می باشد می توان از تصاویر ماهواره ای لندست 8 استفاده کرد و نقشه رنگ خاک را برای انواع واحدهای خاک یاد شده تهیه کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

81 - ارزیابی تاثیر اقلیمی محیط بر آسایش گردشگری با استفاده از نمایه‌های TCI و THI نمونه موردی استان یزد
الیاس مودت سید نادر پور موسوی سعید ملکی

1087

گردشگری با توجه به اهمیت آن از طیف گسترده ای از گزینه ها تشکیل شده است؛ این پدیدهتنهابخشیازکل صنعت یک کشورراتشکیل می دهدوبسیاریازکشورهایجهانرابرآنداشتهاستسرمایه گذاری های عمده ایرابهاین بخش،اختصاصدهند. در نتیجهآنچهدر اینصنعتاهمیت فراوانداردموضوعپایداریاست،زیراصنعتگردشگر چکیده کامل

گردشگری با توجه به اهمیت آن از طیف گسترده ای از گزینه ها تشکیل شده است؛ این پدیدهتنهابخشیازکل صنعت یک کشورراتشکیل می دهدوبسیاریازکشورهایجهانرابرآنداشتهاستسرمایه گذاری های عمده ایرابهاین بخش،اختصاصدهند. در نتیجهآنچهدر اینصنعتاهمیت فراوانداردموضوعپایداریاست،زیراصنعتگردشگریبدونبرنامه ریزی دقیقوتوجهبهقابلیت هایبوم شناختی،اقلیمی و محیطیمشکلاتیرابرایهرمنطقهو گردشگر درپی خواهدداشت. پژوهش حاضر با رویکرد توسعه ای-کاربردی و روش تحقیق ترکیبی(میدانی، کتابخانه ای، توصیفی و تحلیلی) با هدف تعیین آسایش گردشگری با توجه به پتانسیل های اقلیمی استان یزد به بررسی موضوع پرداخته است. همچنین با مراجعه به سازمان هواشناسی اطلاعات آماری مورد نیاز طی سال های 1360 - 1390 شامل عناصر دما، بارش، ساعات آفتابی، رطوبت و سرعت باد می باشد، تهیه گردیده است. جهت تجزیه و تحلیل یافته ها از نرم افزارهای مورد نیاز از جمله ArcGIS، SPSS، EXCEL، Convert و Grapher استفاده گردیده است؛ نتایج نشان داده است علاوه بر دست یابی به اهداف پژوهش، در کل استان یزد شرایط اقلیمی از تنوع زیادی برخوردار بوده و به تناسب عملکرد و تاثیر گوناگونی بر آسایش گردشگری دارد. به طوری که در طول سال تنها دو ماه بهترین آسایش را دارا بوده و بین 10 شهرستان استان تنها سه شهرستان ابرکوه، خاتم و تفت نسبت به دیگر شهرستان ها در تمام سال شرایط مناسب تری را جهت پذیرش گردشگری دارا می باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

82 - مطالعه‌ی مولفه‌های معنوی ایزدبانوهای «آناهیتا» و «کوبله»
رضا بایرامزاده لاله جهانبخش ساسان نجفی

هدف پژوهش حاضر بررسی کارکردها و دلالت های فرهنگی دو ایزدبانوی مهم از فرهنگ های باستانی ایران و آناطولی، یعنی آناهیتا و کوبله، و بازتاب این مولفه ها در آثار هنری می باشد. جامعۀ پژوهش حاضر، ایزدبانوهای مهم ایران و آسیای صغیر بود. نمونه مورد بررسی ایزدبانوی مرتبط با ایران چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر بررسی کارکردها و دلالت های فرهنگی دو ایزدبانوی مهم از فرهنگ های باستانی ایران و آناطولی، یعنی آناهیتا و کوبله، و بازتاب این مولفه ها در آثار هنری می باشد. جامعۀ پژوهش حاضر، ایزدبانوهای مهم ایران و آسیای صغیر بود. نمونه مورد بررسی ایزدبانوی مرتبط با ایران باستان، آناهیتا و ایزدبانوی آسیای صغیر، کوبله است. طرح پژوهش توصیفی تحلیلی است و اطلاعات توسط منابع کتابخانه ای و مقالات معتبر جمع آوری شدند. با طبقه بندی مولفه های معنوی هر یک از ایزدبانوها و نحوه ی تجلی آن‌ها در آثار هنری باستان ایران و آسیای صغیر این نتایج حاصل شد: ایزدبانوی آناهیتا علاوه بر مقام والایی که در میان خدایان عصر خود داشت، الهه ی حاصلخیزی و باروری، الهه ی آب، الهه ی عشق و الهه ی جنگ بود. ایزدبانوی کوبله الهه ی حاصلخیزی و باروری، الهه ی کوهستان، الهه ی حیوانات وحشی و الهه ی نگهبان. آناهیتا شخصیتی مطهرکننده دارد. اما در مورد کوبله تمام نمادها و نحوه تجسم وی از قدرت وی خبر می دهند. الهه ی کوهستان و حیوانات وحشی و نگهبان شهرها، نمی تواند جز قدرت محور مرکزی دیگری داشته باشد. همین طور در تجسم عینی، آناهیتا تاثیراتی از کوبله پذیرفته است. نکته مشترک در نحوه ی بازتاب مولفه ها در آثار هنری نمادگرایی بصری بود. در نقش برجسته ها ی طاق بستان و مجسمه کوبله در موزه آنکارا، برای نشان دادن مولفه ی حاصلخیزی از دو نماد، یعنی آب و انار استفاده شده بود. نکات افتراق اغلب از تفاوت های معنوی ناشی شده، به عبارتی هر چه تلاش بر انعکاس زیبایی و مطهر بودن آناهیتا بود، در مورد کوبله اقتدار وی اهمیت بیشتری داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

83 - نقش زن در ادبیات کهن و اسطوره های ایرانی
سیده سعیده سنجری

در ایران باستان زن مقام ارجمندی را دارا بوده و در تمام شئون زندگی با مرد برابری می کرده است. از نظر ریشه شناختی واژۀ زن از ریشه zan به معنی زایش و زائیدن که در زبان پهلوی به صورت zan و nārīg، در زبان سغدی wa/əδو در زبان فارسی باستان wadūیا wad و در زبان اوستایی Va چکیده کامل

در ایران باستان زن مقام ارجمندی را دارا بوده و در تمام شئون زندگی با مرد برابری می کرده است. از نظر ریشه شناختی واژۀ زن از ریشه zan به معنی زایش و زائیدن که در زبان پهلوی به صورت zan و nārīg، در زبان سغدی wa/əδو در زبان فارسی باستان wadūیا wad و در زبان اوستایی Vantav و در زبان سنسکریت به شکل Vadhu به کار رفته است. منزلت و جایگاه والای زن در همه ادوار نمودی از اقتدار بانوان همراه با القاب و عنوان های زنانه شان است برای دفاع از حیثیت، خانواده و سرزمین شان. این نمودار را می توان در ایزد بانوان اسطوره های کهن چون آناهیتا، سپندارمذ، دئنا و چیستا و... ملاحظه نمود. مهر و عشق و پایبندی به پیمان زنان از یک نگاه و کجرویهای اهریمنی را نیز به طریقی دیگر در دیو بانوان اسطوره های کهن چون جهی، بوشیاسب و... می توان دید. اما همه و همه حکایت از وجود دو اصل خیر و شر در بنیاد زن است که همان نیکی و بدی است. لذا، همانطور که اهداف مثبت در آناهیتا، که ایزد آب ها و باروری و کمال است، وجود دارد، صفات منفی نیز همچون انتقام و کینه کشی در شخصیتādā که او نیزایزدبانو است تجلی پیدا می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

84 - اسطوره وارگی مفاهیم زنانه در شعر طاهره صفارزاده
نسرین گبانچی عیسی داراب پور

شعر یکی از پهناورترین عرصه های تجلّی اسطوره ها و نمادهای زنانه است. در ادبیات معاصر، طاهره صفارزاده در راستای برآورده شدن آرمان های آزادی خواهانه ی خود، از وجود زن برای بارور ساختن سروده هایش بهره برده است. وی زن را نمادی از زایندگی و پرورندگی انسان ها دانسته است؛ به هم چکیده کامل

شعر یکی از پهناورترین عرصه های تجلّی اسطوره ها و نمادهای زنانه است. در ادبیات معاصر، طاهره صفارزاده در راستای برآورده شدن آرمان های آزادی خواهانه ی خود، از وجود زن برای بارور ساختن سروده هایش بهره برده است. وی زن را نمادی از زایندگی و پرورندگی انسان ها دانسته است؛ به همین دلیل در بیش تر شعرهایش برای او، بُعد اسطوره ای و الهه وار قائل شده است. در این پژوهش مفاهیم آفرینش زن، زنانگی، عشق و احساسات زن و زبان زنانه ی صفارزاده مورد واکاوی قرار گرفته اند. جاودانگی و تکامل وجود اسطوره ای زن درجامه ی الهه هایی همانند مادر اعظم و آناهیتا نمود یافته است. افزون بر این، نمادهای زنانه ی طبیعت همچون زمین(خاک)، آفتاب و ماه و مسأله ی تقدس زنان (مادر مثالی) در چهره ی مادر نیک و مادر دهشتناک مورد بررسی قرار گرفته است؛ هرچند تأثیر ایزدبانوی مادر اعظم، آناهیتا، مادر- زمین و کهن الگوی مادر نیک در سروده های صفارزاده، آشکارتر از دیگر مفاهیم زنانه و اسطوره ای است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

85 - The effects of watershed management practices on runoff production using SCS model in Anbaranchay watershed
علی احمدآبادی پرستو غفورپور عنبران

Watershed management has different effects on the amount of runoff and sediment and alteration ofhydrological features in a watershed. In this study, the effects of watershed management on runoff was investigated in the Anbaranchaywatershed. For this purpose, the topogr چکیده کامل

Watershed management has different effects on the amount of runoff and sediment and alteration ofhydrological features in a watershed. In this study, the effects of watershed management on runoff was investigated in the Anbaranchaywatershed. For this purpose, the topography data in format of a digital elevation model, land use, soil hydrological groups and watershed managemetrigeon,and also using Landsat satellite images (5 and 8) and the normalized difference vegetation index (NDVI) changes of land cover in two periods before and after the watershed managementwere used in order to calculate the rate of CN, andby usingthe SCS method, runoff production in the form of rasterdatais modeling.The results showed that watershed management increases rate of NDVI index and its caused the increasing of chlorophyll, as a result it reduces runoff production especially in upstream of watershedAnbaranchay.aslo, It increases the density of vegetation and CN rate of watershed. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

86 - Impact of Watershed Management activities on flood hydrograph Using HEC-HMS Model (Case Study: Ramyan Watershed)
پیام ابراهیمی جمیله سلیمی کوچی محسن محسنی ساروی

Increasing the use of water and soil resources in watershed in recent years and unproductive and inappropriate use of land ecology has exacerbated the occurrence of floods. In this context, watershed management is one of the most effective ways to cope with this crisis. چکیده کامل

Increasing the use of water and soil resources in watershed in recent years and unproductive and inappropriate use of land ecology has exacerbated the occurrence of floods. In this context, watershed management is one of the most effective ways to cope with this crisis. This research quantify the results of these activities by calculating the decreased volume and discharge due to biomechanical measures taken in the Ramyan watershed in Golestan province. Using the HEC-HMS model and taking into account the CN coefficients in three dry, moderate and wet periods, reduced peak discharge and volume with a return period of 2 to 500 years were estimated. In order to control the estimates, four events were used during the statistical period of 21 years from the hydrometric station and the rain station in the region. After optimizing the input CN values to the HEC-HMS model, peak discharge and total flood volume were estimated with accuracy of 3.16 and 11.3 percent. Investigations show that biomechanical operations can reduce the 10 years peak discharge by 40.72 percent, while the 20-year discharge will be reduced by 30.18 percent. On the other hand, hydrograph before and after biomechanical operations shows that the flood volume and peak discharge of Ramyan watershed has decreased with respect to time and the watershed management operation was effective. Thus, in general, the effect of watershed management operation emphasis on biomechanical measures on the flood discharge in the Ramyan watershed is positive. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

87 - تأثیر عوامل فردی بر حوادث ناشی از کار استان یزد و رتبه بندی آن‌ها با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی
Amir Reza Konjkav Monfared Gholamreza Bordbar

یکی از اشکال تجزیه و تحلیل ایمنی، بررسی حوادث می‌باشد که چندین هدف را دنبال می‌کند. اولین هدف، پیشگیری از حوادث آینده است و هدف دیگر، شناسایی عواملی است که باعث حوادث مربوطه می‌گردند. در ایران، سالیانه حدود 14 هزار حادثه شغلی رخ می‌دهد که اغلب آن‌ها مربوط به کارکنان صنا چکیده کامل

یکی از اشکال تجزیه و تحلیل ایمنی، بررسی حوادث می‌باشد که چندین هدف را دنبال می‌کند. اولین هدف، پیشگیری از حوادث آینده است و هدف دیگر، شناسایی عواملی است که باعث حوادث مربوطه می‌گردند. در ایران، سالیانه حدود 14 هزار حادثه شغلی رخ می‌دهد که اغلب آن‌ها مربوط به کارکنان صنایع بوده و علت اصلی آن‌ها عامل انسانی است. وقوع چنین حوادثی ضمن تأثیر بر شاخص‌های اقتصادی، ضایعات انسانی را نیز به همراه خواهد داشت. بنابراین، بررسی عوامل فردی بر وقوع حوادث ناشی از کار استان یزد مورد توجه قرار گرفته است. این تحقیق از نوع توصیفی و به صورت پیمایشی _ مقطعی طی سه دوره زمانی (1383- 1385)، حادثه دیدگان استان یزد را مورد بررسی قرار داده است. نتایج حاصل با استفاده از تکنیک‌های آماری مانند ضریب همبستگی اسپیرمن نشان می‌دهد که میان عامل سن و حوادث ناشی از کار و همچنین بین عامل سابقه کار و حوادث ناشی از کار همبستگی بالایی وجود دارد و اکثر افراد حادثه دیده از گروه سنی 20 الی 30 سال و میزان سابقه کار آن‌ها زیر 5 سال می‌باشد. ضمناً، میزان تحصیلات افراد مذکور با حوادث ناشی از کار از ضریب همبستگی پایینی برخوردار است. در پایان بر اساس نتایج حاصل، راهکارهای لازم و مناسب ارائه گردیده است. در نهایت در این تحقیق با استفاده از تکنیک AHP هر یک از عوامل فردی رتبه بندی شدند. بر اساس نتایج به دست آمده به ترتیب سابقه کار، تحصیلات و سن بیشترین عامل را به خود اختصاص دادند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

88 - ارزیابی عملکرد سازمان با استفاده از رویکرد ترکیبی تحلیل پوششی داده های فازی و کارت امتیازی متوازن (مطالعه موردی : شعب بانک تجارت استان یزد)
Seyed Habibollah Mirghafoori Ali Morovati Vahid Namavaran Fatemeh Zamani

با افزایش رقابت در عرصه تولید و خدمات، سازمان ها به شاخص ها و الگوهایی برای بررسی عملکرد خود نیاز پیدا کردند. یکی از ابزارهای موفق در زمینه پیاده سازی برنامه های راهبردی سازمان سیستم کارت امتیازی متوازن است. هدف این پژوهش ارزیابی عملکرد شعب بانک تجارت استان یزد و رتبه ب چکیده کامل

با افزایش رقابت در عرصه تولید و خدمات، سازمان ها به شاخص ها و الگوهایی برای بررسی عملکرد خود نیاز پیدا کردند. یکی از ابزارهای موفق در زمینه پیاده سازی برنامه های راهبردی سازمان سیستم کارت امتیازی متوازن است. هدف این پژوهش ارزیابی عملکرد شعب بانک تجارت استان یزد و رتبه بندی آنها بر اساس میزان کارایی می باشد. کارت امتیازی متوازن ابزاری مناسب جهت طراحی ارزیابی عملکرد و سنجش آنها از چهار دیدگاه: مالی، مشتری، فرآیندهای داخلی و رشد و نوآوری می باشد. این پژوهش با استفاده از مدل تلفیقی کارت امتیازی متوازن و تحلیل پوششی داده های فازی در ارزیابی عملکرد شعب بانک تجارت استان یزد انجام شده است. روش این تحقیق توصیفی و برای گردآوری اطلاعات مورد نیاز برای اجرای پژوهش از انواع روش های میدانی، کتابخانه ای، مشاهده و بعضا مصاحبه استفاده شده است. پس از بررسی نتایج پژوهش مشخص شد که از 26 شعبه تحت بررسی در مدل CCR فازی تعداد 11 شعبه دارای کارایی یک بوده اند. همچنین برای رتبه بندی کامل از روش رتبه بندی کارایی متقاطع استفاده شده است. در نهایت نتایج به دست آمده از تحلیل حساسیت حاکی از آن است که ATM بیشترین تاثیر را بر کارائی واحدها دارد، و همچنین موقعیت و تعداد کارکنان نیز به ترتیب در رده های بعدی قرار دارند. از سوی دیگر جمع سپرده بانکی کمترین تاثیر را بر کارائی بانک ها دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

89 - بررسی و مقایسة تطبیقی لایه های ایدئولوژی اشعار فرّخی یزدی و عارف قزوینی
فضل الله رضایی اردانی

فرّخی یزدی و عارف قزوینی از چهره‌های شعری معروف دورة مشروطه‌اند که زندگی‌شان با حوادث و رخدادهای عصر خویش پیوند خورده است. آن‌ها با سلاح شعرشان علیه ظلم و ستم‌های روزگار و بیدادگری ها به مبارزه برمی‌خیزند. و از همان آغاز، طرف‌داری و حمایت خود را از نهضت مشروطه اعلام و د چکیده کامل

فرّخی یزدی و عارف قزوینی از چهره‌های شعری معروف دورة مشروطه‌اند که زندگی‌شان با حوادث و رخدادهای عصر خویش پیوند خورده است. آن‌ها با سلاح شعرشان علیه ظلم و ستم‌های روزگار و بیدادگری ها به مبارزه برمی‌خیزند. و از همان آغاز، طرف‌داری و حمایت خود را از نهضت مشروطه اعلام و در سروده‌هایشان بیان می‌کنند. بعد از برپایی نهضت مشروطه نیز، به مبارزة خود با عوامل استبداد داخلی و استعمار خارجی ادامه می‌دهند و در این راه سختی‌ها و رنج‌های فراوانی متحمل می‌شوند، ولی دست از مبارزه برنمی‌دارند. سرانجام فرّخی به دست دژخیمان در زندان کشته می‌شود و عارف در تبعید و تنهایی و انزوا جان می‌سپارد. وظیفة اصلی شعر فرّخی و عارف بیداری تودة مردم است. ایدئولوژی آن‌ها براساس حوادث و مقتضیات زمان شکل می‌گیرد. مضمون اغلب اشعارشان در رابطه با مسائل اجتماعی و سیاسی است. مقایسة اندیشه‌های ایدئولوژیک آن‌ها نشان می‌دهد، که اندیشه هایشان به هم نزدیک است. در این پژوهش تلاش می‌شود؛ اندیشه‌های ایدئولوژیکی این دو شاعر برجستة عصر مشروطه در موضوعات سیاسی، اجتماعی و مذهبی با شواهد شعری نشان داده شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

90 - مادّه تاریخ در قطعات و رباعیات میرزا سیّد یحیی مدرّس متخلّص به فدایی یزدی
فاطمه چاشنی‌گیر عزیزالله توکلی کافی آباد محمود صادق زاده

10.30495/farsij.2023.1982328.1718

توجه به حروف الفبا برای ترتیب و تنظیم مادّه تاریخ و محاسبات نحوی به حساب جمّل و حروف ابجد از دیرباز مورد توجه و استفاده بوده است. استفاده از حروف الفبا برای انعکاس و بیان موّاد تاریخ نیازمند به هنرمندی و تسلّط خاصی است. یکی از شاعران صاحب ذوق که در دیوان ارزشمند خود به چکیده کامل

توجه به حروف الفبا برای ترتیب و تنظیم مادّه تاریخ و محاسبات نحوی به حساب جمّل و حروف ابجد از دیرباز مورد توجه و استفاده بوده است. استفاده از حروف الفبا برای انعکاس و بیان موّاد تاریخ نیازمند به هنرمندی و تسلّط خاصی است. یکی از شاعران صاحب ذوق که در دیوان ارزشمند خود به آن نظر داشته است میرزا سیّد یحیی مدرّس متخلّص به فدایی یزدی (ف 1282ه.ق)از شاعران دوره بازگشت است. هدف از نگارش این مقاله آشنایی با تاریخچۀ مادّه تاریخ، سپس محاسبۀ آن در دو قالب قطعه و رباعی با ذکر مثال‌هایی از آن در دیوان فدایی یزدی است. این پژوهش به شیوۀ تحلیلی و با ابزار کتابخانه‌ای انجام شده و محدودۀ مورد مطالعۀ آن در قالب قطعه از نسخۀ خطّی معتبری به خط خود شاعر محفوظ در کتابخانۀ شخصی سیّد یحیی مدرّسی وامق و در قالب رباعی از نسخۀ خطّی معتبر در کتابخانۀ آیت‌الله مرعشی استفاده شده است. فدایی یزدی در تاریخواژه‌های منظوم خود از اشکال کاربرد مادّه تاریخ به ذکر تاریخ درجمله‌ها و واژه‌های معنی‌دار پرداخته و آن را برای بیان موضوعاتی چون ولادت، ساخت بنا، تألیف کتاب، ذاکری و ارتحال اشخاص به کار برده است که در این میان نخست مادّه تاریخ دربارۀ ارتحال اشخاص به خصوص فوت علما و بعد ولادت بسامد بالایی دارد. وی از مجموع 88 قطعه، در 32 قطعه به آوردن مادّه تاریخ نظر داشته و کاربرد آن در قالب رباعی اندک است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

91 - بررسی تطبیقی- موضوعی ساختار واژگان در گویش یزدی
محمود صادق زاده صدیقه رمضانخانی

زبان یزدی یکی از شاخص‌ترین گویش‌های مرکزی ایران به‌شمار می‌رود که به‌‌دلیل شرایط اقلیمی و فرهنگی ویژه اش کمتر دچار دگرگونی شده است و هنوز نشانه‌‌های کهنگی و دیرینگی زبانی در آن وجود دارد. در این پژوهش به شیوه‌ی توصیفی، تحلیلی و اسنادی و تعلیلی بر مبنای تطبیقی- موضوعی اس چکیده کامل

زبان یزدی یکی از شاخص‌ترین گویش‌های مرکزی ایران به‌شمار می‌رود که به‌‌دلیل شرایط اقلیمی و فرهنگی ویژه اش کمتر دچار دگرگونی شده است و هنوز نشانه‌‌های کهنگی و دیرینگی زبانی در آن وجود دارد. در این پژوهش به شیوه‌ی توصیفی، تحلیلی و اسنادی و تعلیلی بر مبنای تطبیقی- موضوعی استفاده شده است. بنابراین ابتدا به موقعیت مکانی و شرایط اقلیمی، جایگاه و اصلی‌ترین ویژگی‌های ساختار آوایی و دستوری زبان یزدی توجه شده است. بعد از این به مهم‌ترین واژگان زبان یادشده در موضوعات مختلفی همچون: اصطلاحات رایج، ابزارها، اسامی گیاهان و جانوران و غیره طبقه‌بندی و سپس دگرگونی‌های آوایی و معنایی و ریشه‌شناسی آن‌ها در مقایسه با زبان‌های ایران باستان و فارسی میانه بررسی شده است. پیشینه‌ی بسیاری از واژگان یزدی، مانند: آسّر (ssarā):آستر، اسّخ (issax):اِستخر، اُسّا(ossa):استاد، اَیاره(ayāræ) آکله(kelæā): جذام، اِسبُل(esbol): طحال و غیره را می‌توان تا دوران هند و ایرانی و حتی دوران هند و اروپایی پی‌گیری کرد. کلیدواژه‌ها: زبان یزدی، کهنگی‌های زبانی، ریشه‌شناختی، فرآیند واجی. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

92 - اصلی‌ترین ویژگی‎‌های شعری فرخی یزدی
محمود صادق زاده

محمد فرّخی‌یزدی، یکی از چهره‌های برتر ادبیّات سیاسی و از شاخۀ شاعران مردمی دورۀ مشروطیّت و پهلوی اوّل به شمار می‌رود. وی از قالب‌های سنّتی برای مفاهیم آزادی، برابری و وطن‌خواهی بهره می‌برد. هرچند شهرت اصلی وی در غزلیّات سیاسی‌است، رباعیّات سیاسی فی‌البداهه‌اش نیز قابل ت چکیده کامل

محمد فرّخی‌یزدی، یکی از چهره‌های برتر ادبیّات سیاسی و از شاخۀ شاعران مردمی دورۀ مشروطیّت و پهلوی اوّل به شمار می‌رود. وی از قالب‌های سنّتی برای مفاهیم آزادی، برابری و وطن‌خواهی بهره می‌برد. هرچند شهرت اصلی وی در غزلیّات سیاسی‌است، رباعیّات سیاسی فی‌البداهه‌اش نیز قابل توجّه است.شیوۀ شاعری فرّخی در بیشتر موارد در محدودۀ سبک بازگشت، یعنی: شیوۀ مرسوم شاعران تا قرن هشتم، به‌ویژه سعدی است که گاه با چاشنی ویژگی شعردورۀ صفوی در می‌آمیزد. شعر فرّخی از لحاظ بیانی، دو نوع اصطلاحات و ترکیبات دارد: یکی، اصطلاحات و ترکیبات زبانی کلاسیک؛ دوم، اصطلاحات و ترکیبات جدید معنایی. هرچند، شعر دورۀ مشروطیّت به دلیل ضرورت پیام‌رسانی، چندان جایی برای صورخیال و آرایه‌های ادبی باقی نگذاشته بود، با این‌حال در شعر فرّخی و بعضی دیگر از شاعران برتر این دوره، همچون: بهار و عشقی به‌طور‌‌طبیعی و تحت تأثیر ذوق سرشارآنان آرایه‌های ادبی و صورخیال زیبایی به کار رفته است. به‌جز این‌ها، اصلی‌ترین ویژگی‌های شعر فرّخی یزدی عبارت است از:شعر روزنامه‌ای و قدرت طبع وی در بدیهه‌سرایی، بیان اندیشه‌های آزادی‌خواهی، استبداد ستیزی، ناسیونالیستی، تجدّد طلبی و نوگرایی،جامعۀ اشتراکی، ادبیّات کارگری، ادبیّات زیر‌زمینی و مضامین پایداری،کاربرد اشارات اساطیری و باستان‌گرایی و شعر زندان که موارد یادشده با تجزیه و تحلیل اشعار دیوان و روزنامه‌های طوفان وی بررسی شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

93 - «دادارگرایی و بسآمدی روشمند آن، در دوره‌ی اساطیری و پهلوانی شاهنامه‌ی فردوسی»
احمد امینی کامران پاشایی فخری خلیل حدیدی

در این مقاله، سعی شده است، با بررسی مفاهیم مختلف دادار و واژه‌های مترادف و مشابه آن در شاهنامه‌ی فردوسی ـ با همه‌ی رازمندی آن ـ بتوان، به اندیشه‌ی حقیقی این حکم ورجاوند، درباره‌ی گرایش به خداوند، تا حدودی پی برد؛ این که او اندیشه‌ی توحیدی را چگونه دیده، ترسیم کرده است؟ چکیده کامل

در این مقاله، سعی شده است، با بررسی مفاهیم مختلف دادار و واژه‌های مترادف و مشابه آن در شاهنامه‌ی فردوسی ـ با همه‌ی رازمندی آن ـ بتوان، به اندیشه‌ی حقیقی این حکم ورجاوند، درباره‌ی گرایش به خداوند، تا حدودی پی برد؛ این که او اندیشه‌ی توحیدی را چگونه دیده، ترسیم کرده است؟ لذا، پس از تأمّل درابیات این اثر سترگ ـ بخش اساطیری و پهلوانی ـ دریافتم که این نگرش، به تمامی، وجود او را فراگرفته، بر این باور است که این ویژگی بارز، از سویی، مایه‌ی سعادت و سلامت انسان و از دیگر سو، ناهی وابستگی به هر آنچه، بجز یزدان است که سرپیچی از آن، پدید آورنده‌ی تیره‌روزی و رنج فراوان است. فرهّ‌ی ایزدی و فرهمندی، فراهم آورنده‌ی عزّت و سربلندی است و خودخواهی و ناسپاسمندی، پدید‌آورنده‌ی ذلّت و دردمندی است؛ در نگاه وی، فطرت انسان، خدایی است، پس ایرانیان باستان، هرگز ناموحّد نبوده‌اند. بدین‌سان فردوسی، جستجوی جامعه‌ی آرمانی برآمده از بینش یکتاپرستی را، سرمایه‌ی معنوی انسان نامیده، جز آن را برنتابیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

94 - منادی رئالیسم انقلابی در عصر مشروطه
پروانه رمضانی رضا فرصتی جویباری مهر علی یزدان پناه

مکتب رئالیسم یکی از بنیادی&lrm;ترین مکاتب هنری است که در اواسط قرن نوزدهم در فرانسه ظهور&lrm;کرد و به&lrm;سرعت گسترش&lrm;یافت. پرهیز از تخیّل و الهام&lrm;های درونی رمانتیک&lrm;ها و پرداختن به واقعیت&lrm;های عالم بیرون از اساسی&lrm;ترین اصول این مکتب بود که شاعران، نویسن چکیده کامل

مکتب رئالیسم یکی از بنیادی&lrm;ترین مکاتب هنری است که در اواسط قرن نوزدهم در فرانسه ظهور&lrm;کرد و به&lrm;سرعت گسترش&lrm;یافت. پرهیز از تخیّل و الهام&lrm;های درونی رمانتیک&lrm;ها و پرداختن به واقعیت&lrm;های عالم بیرون از اساسی&lrm;ترین اصول این مکتب بود که شاعران، نویسندگان و هنرمندان را به&lrm;سوی&lrm;خویش&lrm;کشاند. در ایران نیز همگام با حرکت&lrm;های مشروطه&lrm;خواهان، شاعران و نویسندگان به مسائل اجتماعی و انحطاط و عقب&lrm;ماندگی کشور، توجه نشان دادند. عصر مشروطه را باید نقطه عطفی در ورود شعر به حوزۀ زندگی مردم و مسائل جامعه و متمایل شدن آن به واقع&lrm;گرایی دانست. از میان شاعران این دوره، فرّخی یزدی با گرایش شدید به آزادی&lrm;خواهی وحمایت از کارگران وکشاورزان، به اوضاع کشور توجه نشان داد. هدف این پژوهش نخست؛ معرفی عناصر اصلی رئالیسیم در اشعار فرّخی یزدی وسرانجام؛ تحلیل اشعار فرّخی برمبنای اصول وقواعد آن مکتب است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

95 - مضامین تعلیمی در اشعار عاشورایی یزد
مهدی صادقی محمود صادق زاده(نویسنده مسئول) دکترعزیزالله توکلی کافی‌آباد

10.30495/farsij.2022.688473

در این جستار به شیوۀ توصیفی-تحلیلی و استشهادی به بررسی مضامین تعلیمی در اشعار عاشورایی یزد پرداخته می‌شود تا میزان موفقیت شاعران این خطه در پرورش مضامین تعلیمی در فرهنگ عاشورا مشخص شود. شاعران عاشورایی یزد با بهره‌گیری از دو مقولۀ دین، ادبیات تعلیمی و شگردهای ادبی به اه چکیده کامل

در این جستار به شیوۀ توصیفی-تحلیلی و استشهادی به بررسی مضامین تعلیمی در اشعار عاشورایی یزد پرداخته می‌شود تا میزان موفقیت شاعران این خطه در پرورش مضامین تعلیمی در فرهنگ عاشورا مشخص شود. شاعران عاشورایی یزد با بهره‌گیری از دو مقولۀ دین، ادبیات تعلیمی و شگردهای ادبی به اهداف ایدئولوژیکی حماسۀ تراژیک عاشورا پرداخته‌اند. آن‌ها با آمیختن حماسه و عرفان و دادن چاشنی ادب تعلیمی به اشعار عاشورا به تبیین فضایل و رذایلی همچون: اخلاق، رعایت ادب، حسد، وفاداری و... در مکتب عاشورا پرداخته‌اند؛ اما شاهکار ممتاز بُعد تعلیمی اشعار عاشورایی این است که شاعر با اظهار اندوه از مصیبت‌های کربلا در محور افقی شعر، درون‌مایه‌های تعلیمی را در دودستۀ ارزش شناختی و انسان‌شناختی در محور عمودی شعر به مخاطب می‌آموزد. هدف از پژوهش بررسی شاخصه‌ها و مؤلفه‌های اندیشه‌های مضامین تعلیمی در اشعار عاشورایی است که به پشتوانۀ الگوسازی واقعۀ عاشورا، استناد به قرآن و احادیث، خلاقیت در لحظه و ایجاز کارکرد ادبیات تعلیمی را در اشعار عاشورایی بیان می‌کند. نتایج پژوهش نشان‌دهندۀ ترکیب آموزه‌های تعلیمی در قاب فلسفۀ عاشورا است تا بدین شیوه، اخلاق اسلامی و ارزش‌های انسانی را باروحیۀ حماسی نهادینه کند که این امر موجب تغییر و تحولاتی در ارزش‌ها و هنجارهای جامعه می‌گردد. همچنین آمیزش مضامین تعلیمی و حماسی در اشعار عاشورایی نوعی هم‌زبانی و هم‌فکری بین تعلیم و تربیت و فلسفۀ عاشورا برقرار می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

96 - ادبیات غنایی و هنر معماری سنتی یزد
محمود صادق‌زاده صدیقه رمضانخانی

ادبیات غنایی کهن‌ترین شکل شعری است که سراینده آن درپی بروز احساسات و عواطف درونی خود است. ویژگی‌های شعر غنایی عشق، خشم، لذت، سوگ، تفاخر و مانند این هاست و عنصر اصلی این نوع ادبیات تخیل است. شاعر شعر غنایی از دنیا و آن سوی حیات مادی سخن می‌گوید. ازسویی یکی از وجوه هویّت چکیده کامل

ادبیات غنایی کهن‌ترین شکل شعری است که سراینده آن درپی بروز احساسات و عواطف درونی خود است. ویژگی‌های شعر غنایی عشق، خشم، لذت، سوگ، تفاخر و مانند این هاست و عنصر اصلی این نوع ادبیات تخیل است. شاعر شعر غنایی از دنیا و آن سوی حیات مادی سخن می‌گوید. ازسویی یکی از وجوه هویّتی ایرانیان، آثار تاریخی است که فراتر از یک بنا و جایگاه زیستن برای ما معنا شده است. یکی از استان هایی که معماری تاریخی اش هم از جهت ظاهر و هم باطن قابلیت توجّه دارد، استان یزد است که عناصر ظاهری در بناهای تاریخی اش، با جلوه های باطنی آن؛ چون زیبایی، ذوق، لذّت، تفاخر، احساس، تجربه، تخیل و غیره پیوندی عمیق یافته اند. دربارۀ معماری سنتی از وجوه گوناگون کتابها و مقالات زیادی به چاپ رسیده اما کمتر اثری با محوریّت ادبیات غنایی به بناهای سنتی توجّه کرده است. با این وصف آیا تنها کالبد باشکوه آثار تاریخی است که بیننده را مجذوب می سازد و یا درون مایه هایی هم وجود دارند که با بناهای سنتی عجین شده و بیننده با دیدن و احساس هر دوست که لذّت می برد و آنکه این درون مایه ها بیشتر در چه بخش هایی از بنا جلوه گری می کنند؟ این مقاله علمی- پ&zwj;ژوهشی است و مواد خام آن به شیوۀ کتابخانه ای و میدانی جمع آوری شده و به شیوۀ توصیفی- تحلیلی به بررسی اطلاعات به دست آمده در چند بنای تاریخی پرداخته، تا مخاطب خود را به درک بیشتر آثار ناملموس در بناهای تاریخی وادارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

97 - موازنه‌ی مضامین وطن‌دوستی و بیداری در اشعار فرخی یزدی و اخوان ثالث
شمسی واقف‌زاده هانیه سادات نجفی

عشق به وطن و تلاش برای بیداری مردم به منظور مبارزه با ظلم و ستم و سعی در بهبود شرایط حاکم بر جامعه از جمله مسائلی است که در شعر شاعران متعهد نمود و بروزی خاص می یابد. فردوسی پیش کسوت و سردمدار شاعرانی است که دل در گرو حفظ هویت ملی و افتخارات قومی دارند. این امر در ادب م چکیده کامل

عشق به وطن و تلاش برای بیداری مردم به منظور مبارزه با ظلم و ستم و سعی در بهبود شرایط حاکم بر جامعه از جمله مسائلی است که در شعر شاعران متعهد نمود و بروزی خاص می یابد. فردوسی پیش کسوت و سردمدار شاعرانی است که دل در گرو حفظ هویت ملی و افتخارات قومی دارند. این امر در ادب معاصر ایران بسیار پررنگ تر و روشن تر از دوره های گذشته نمود یافته است. در پژوهش حاضر به بررسی اشعار سیاسی و اجتماعی فرخی یزدی و اخوان ثالث پرداخته شده است تا وجوه اشتراک و افتراق در شعر هر دو شاعر در مورد مضامین وطن دوستی و بیداری مورد واکاوی قرار گیرد. مفاهیمی چون آزادی، بیداری، مبارزه با استبداد، غرب زدگی، هویت ملی و یادکرد از گذشتگان ملی و ایران باستان از مهم ترین دغدغه های مشترک فکری این دو شاعر بوده است. از سوی دیگر دیدگاه وطن دوستی اخوان با تاکید بر گذشته ی باستانی نمود پررنگتری داشته ولی در اشعار فرخی وطن امروزی بیشتر مورد نظر می باشد . از طرفی مبارزات سیاسی نزد اخوان با اشعارش نمود می یافت و به شکل نمادین مردم را به بیداری فرا می خواند اما فرخی نه تنها با شعر خود بلکه با مبارزات علنی میل به دوستاری وطن و تلاش برای آزادی را نشان می داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

98 - ارزیابی کیفیت آب‌های سطحی با رویکرد مدل‌سازی خطی تغییرات محیطی در بلندمدت (نمونه مطالعاتی حوزه آبخیز سد امیرکبیر-کرج)
سارا رنجبری جمال قدوسی رضا ارجمندی امیرحسام حسنی

اهمیت ویژه رودخانه و سد کرج در برقراری امنیت پایدار تأمین آب شهر تهران و حفظ پایداری اکولوژیک محیط‌زیست آبی و فعالیت‌های انسانی وابسته به آب نقش برجسته و حیاتی را ایفاء می‌نماید. هدف مطالعه اخیر شناسایی منابع آلاینده‌ها کیفیت منابع آب سطحی برای 8 پارامتر کیفیت آب (غلظت چکیده کامل

اهمیت ویژه رودخانه و سد کرج در برقراری امنیت پایدار تأمین آب شهر تهران و حفظ پایداری اکولوژیک محیط‌زیست آبی و فعالیت‌های انسانی وابسته به آب نقش برجسته و حیاتی را ایفاء می‌نماید. هدف مطالعه اخیر شناسایی منابع آلاینده‌ها کیفیت منابع آب سطحی برای 8 پارامتر کیفیت آب (غلظت سولفات، کلر، کلسیم، منیزیم، سدیم، پتاسیم، مجموع کل املاح، قابلیت هدایت الکتریکی و نسبت جذب سدیم) در 10 زیرحوضه رودخانه کرج- سد امیرکبیر بود. در این مطالعه اثر تغییرات پارامترهای هیدرولوژی بر منابع آلاینده و همچنین منشأیابی مکانی این آلاینده‌ها و تناسب اقدامات آبخیزداری در طول دوره 40 ساله از 1347 تا 1398 با استفاده از تحلیل‌های همبستگی کانویک و آنالیز مولفه‌های اصلی پرداخته شد. نتایج نشان داد کاربرد تحلیل عاملی در ارزیابی پارامترهای کیفیت آب سطحی از موارد مهم جهت منشأیابی و حذف نویزهای اطلاعاتی می‌باشد متغیرهای کانونی ۱و ۲ با ضریب همبستگی 98/0 و 81/0 دارای توانایی بالقوه بخصوص برای تغییرات متغییرهای محیطی همچون بارندگی (H) و حجم رسوبات سالیانه (W) سبب اثر مستقیم بر سه عنصر کیفیت آب به ترتیب کلسیم، مجموع کل املاح و نسبت کل هیدروژن دارند و رابطه مستقیم برقرار می‌نمایند. یافته‌ها نشان داد که سهم بار آلودگی ورودی از شاخه‌های فرعی رودخانة کرج ناشی از کاربری‌های واقع در آن‌ها در آلودگی مخزن سد بیش از شاخة اصلی رودخانه و کاربری‌های حاشیه آن است. بویژه زیرحوضه‌های ولایت‌رود، شهرستانک و سیرا در مجموع بیش از یک سوم از سهم بار آلودگی ورودی به مخزن را دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

99 - بررسی آلایندگی فلزات سنگین در پایین‌دست محل دفن پسماند جامد شهر یزد
سارا گیلوری علیرضا مظلومی بجستانی سید ابوالفضل کشفی حمیدرضا رحیم دل

در دنیای رو به رشد امروز که رشدانفجارگونهجمعیت رشد بی رویه پسماند و آلودگی های خاص آن را به همراه دارد، ذهن کارشناسان محیط‌زیست با این مسئله که تا چه حد این مواد می تواند محیط‌زیست، آب،خاکو هوا را درمعرضخطرقراردهد، درگیر شده است. دفع غیربهداشتی پسماند جامد بر موجودات مت چکیده کامل

در دنیای رو به رشد امروز که رشدانفجارگونهجمعیت رشد بی رویه پسماند و آلودگی های خاص آن را به همراه دارد، ذهن کارشناسان محیط‌زیست با این مسئله که تا چه حد این مواد می تواند محیط‌زیست، آب،خاکو هوا را درمعرضخطرقراردهد، درگیر شده است. دفع غیربهداشتی پسماند جامد بر موجودات متفاوت در غلظت ها و شدت های متفاوت آلودگی، اثرات متفاوتی ایجاد خواهد نمود. هدف از تحقیق حاضر، ارزیابی زیست محیطی محل دفن پسماند جامد شهر یزد است که برای این منظور نمونه برداری زیست محیطی از عناصر محیطی مکان دفن فعلی و بررسی میزان و ترکیب پسماند جامد شهری، صورت گرفت. نتایج آنالیز چاه آب اندک بالاتر بودن غلظت برخی عناصر تحت بررسی را در پایین‌دست نزدیک محل دفن، نسبت به حد استاندارد سازمان بهداشت جهانی (2008) جهت آشامیدن را نشان داد. نتایج آنالیز خاک نیز اندک بالاتر بودن غلظت برخی عناصر را در و پایین‌دست نزدیک محل دفن (در جهت شیب لایه‌ها)، نسبت به حد استاندارد کانادا (2004) جهت کشاورزی را نشان داد. آنالیز چاه آب‌وخاک در نمونه شاهد و نمونه پایین‌دست (دورتر از محل دفن) غلظت عناصر را نزدیک به هم و در حد نرمال نشان داد. در ارتباط با آنالیز شیرابه، متغیرها با استاندارد آبیاری و کشاورزی سازمان کنترل آلودگی کیفیت آب (2011) هم خوانی ندارد. درنهایت می توان گفت، نتایج آنالیزها تأثیرات گسترده و بحرانی دفن بر محیط‌زیست خصوصاً محیط زیست شهری را نشان نداد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

100 - اثر خاستگاه و ارائه تخمین خطی معادل از رفتار غیر خطی خاک در حوزه فرکانس در شمال شهر یزد
احمد ادیب

در این مطالعه تحلیل حرکت زمین در شمال شهر یزد با استفاده از اطلاعات گمانههاو شتابنگاشتها در حوزه فرکانس انجامگرفت. برای رسیدن به تخمین غیر خطی پاسخ غیرالاستیک خاک و ارائه تخمین خطی معادل، از یک حلقه تکرار استفاده گردید.تکرار اول با استفاده از مدول برشی و ضریب میرایی و ب چکیده کامل

در این مطالعه تحلیل حرکت زمین در شمال شهر یزد با استفاده از اطلاعات گمانههاو شتابنگاشتها در حوزه فرکانس انجامگرفت. برای رسیدن به تخمین غیر خطی پاسخ غیرالاستیک خاک و ارائه تخمین خطی معادل، از یک حلقه تکرار استفاده گردید.تکرار اول با استفاده از مدول برشی و ضریب میرایی و با توجه به منحنی استرین- استرس ورودی انجام و این حلقه آنقدر تکرارشد تا شرط عددی تعیین شده ارضا شود. در نهایت آن دسته از ارتعاشات که بحرانیترین پاسخ تشدید را باعث شدند به عنوانحالت دارای بیشترین احتمال آسیب در ناحیه، معرفی گردید. در تحلیل اثر ساختگای شمال شهر یزد، از دادههای ژئوتکنیکی،پروفیلهای لرزهای درون گمانهای و سابقه لرزهخیزی ناحیه استفاده شد. بیشینه شتاب جنبش زمین در سنگ بستر لرزهای برایدوره بازگشت 100سال در گمانه شاهدیه و امیرآباد به ترتیب ./151gو ./157 gمیباشد که در تحلیلها مورد استفاده قرارگرفت. در محل گمانه شاهدیه با این دوره بازگشت، فرکانس تشدید 5/4و ضریب تشدید آبرفت 1/6و در محل گمانهامیرآباد ، فرکانس تشدید 5/8و ضریب تشدید آبرفت 1/7بهدست آمد. بر اساس میانگین ضرایب و فرکانسهای تشدید به دستآمده از تمام مدلها، دامنه امواج برشی در فرکانس بین 5تا 6هرتز با ضریب 1/6دچار تشدید میشوند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

101 - مکانیابی محل دفن پسماندهای های ساختمانی شهر یزد با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی
جواد قانعی اردکانی سیدابوالفضل کشفی

رشد روز افزون جمعیت به تبع آن تداوم صعودی تولید و تخلیه پسماند به محیط زیست، انسان و محیط زیست در برگیرنده آنرا دچار مشکلات متعدد می کند. از جمله دغدغه های حاصل این افزایش جمعیت و توسعه، مدیریت صحیح نوع خاصی از پسماند، نخاله ساختمانی و کاهش آلودگی های زیست محیطی ناشی از چکیده کامل

رشد روز افزون جمعیت به تبع آن تداوم صعودی تولید و تخلیه پسماند به محیط زیست، انسان و محیط زیست در برگیرنده آنرا دچار مشکلات متعدد می کند. از جمله دغدغه های حاصل این افزایش جمعیت و توسعه، مدیریت صحیح نوع خاصی از پسماند، نخاله ساختمانی و کاهش آلودگی های زیست محیطی ناشی از آن می باشد. از این رو در مدیریت صحیح نخاله، مکان یابی محل مناسب جهت دفن در احداث مدفن امری ضروری خواهد بود. تعیین مکان بهینهمدفن بهداشتی- مهندسیبهروشمطلوبدارایشرایطومراحلیاستکهاجرایبهینههریکازآنها درنتیجهنهایی تأثیرگذاراست. برایمکان یابیمحل دفن نخالهپسازبررسیومطالعهدرموردانواع روش های مکان یابی نخالهبایدپارامترهایموثردرمکان یابیمحلموردنظرراباتوجهبه هدف نهایی که یافتن مکانی با کمترین اثرات سوء زیست محیطی بر منطقه و محیط طبیعی اطراف مدفن است، مورد بررسی قرار داد. با وجود پارامترهای متعدد در انتخاب مدفن، جهت مدیریت بهینه زمان، هزینه و اثرات پیچیده طرح، از ابزار قدرتمند سیستم اطلاعات جغرافیایی بهره گرفته شده است. با جمع آوری و ترکیب لایه های اطلاعاتی مورد نیاز جهت تعیین مدفن مناسب نخاله ساختمانی شهر یزد از روش تحلیل سلسله مراتبی استفاده شد. هر لایه اطلاعاتی و زیر لایه مربوطه وزن دهی و در نقشه نهایی با استفاده از لایه حریم، مناطق ممنوعه حذف شد. طبق نقشه نهایی 4 منطقه در رده کاملا مناسب واقع شد. با توجه به تاثیر جهت باد غالب نهایتا دو منطقه بهترین مکان برای مدفن تشخیص داده شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

102 - مقایسۀ تطبیقی میهن‌دوستی در اشعار فرخی یزدی و بشاره الخوری
اعظم احمدی رکن آباد دکترمحبوبه خراسانی دکترشهرزاد نیازی

عشق به میهن، مسئله مهمی است که در اشعار شعرای میهن‌دوست و مبارز دورۀ معاصر به وضوح دیده می‌شود. فرخی یزدی و بشارة الخوری دو شاعر معاصرند که در دورۀ خفقان حاکمان مستبد، زندگی می‌کردند و وطنشان از بی‌عدالتی و استبداد حکام داخلی و دخالت بیگانگان در امور کشور و وابستگی به س چکیده کامل

عشق به میهن، مسئله مهمی است که در اشعار شعرای میهن‌دوست و مبارز دورۀ معاصر به وضوح دیده می‌شود. فرخی یزدی و بشارة الخوری دو شاعر معاصرند که در دورۀ خفقان حاکمان مستبد، زندگی می‌کردند و وطنشان از بی‌عدالتی و استبداد حکام داخلی و دخالت بیگانگان در امور کشور و وابستگی به سیاست‌های استعماری غرب، به‌ویژه استعمار روس و انگلیس، رنج می‌برد. مقالۀ حاضـر بـا کنکاش و واکـاوی اشـعار فرخـی یزدی و بشاره الخوری سـعی دارد تـا بـه بررسـی مقولـة عـشق بـه مـیهن در اشـعار ایـن دو شــاعر متعهــد پرداختــه و مــضامین مــشترک اجتمــاعی و سیاســی مــرتبط بــا میهن‌پرستی در آثـار آن‌ها را بررسی نمایـد. این مقاله بر پایۀ مطالعات کتابخانه‌ای و روش توصیفی و تحلیلی و بـر اسـاس تـشابه زمینه‌های اجتمـاعی مـشترک و با تکیه بر ادبیـات تطبیقـی قـرار دارد و در ایـن راسـتا، جلـوه هـای مـشترکی چـون توجّـه بـه مفـاخر قـومی و ملّـی، دعـوت بـه اتحـاد، توجّـه بـه قـشر مستـضعف جامعه، مخالفـت بـا اسـتبداد و اسـتعمار و ...در دیــوان دو شــاعر، مــورد بررســی قــرار گرفتــه و به ‌صورت تطبیقــی و بــا ارائــۀ اشعار دو شاعر، بررسی می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

103 - بررسی تطبیقی «ابدال» در گاتاها و گویش زرتشتیان یزد
کوروش زرفتن دکتر محمود صادق زاده سعید امیدروستا

گاتاها، سروده های اشو زرتشت، نوشته ی کهن و گنجینه ی ارجمندی است که از روزگاران پیشین برای ایرانیان به‌جامانده است. در این نوشتار، کلماتِ هفت فصل ِنخستین (هات 28-34) از هفده هاتِ یسنا (گاثاها)، در چارچوب فرآیند واجی (ابدال) و در پاره ای از موارد جنبه ی اتیمولوژی، دستور چکیده کامل

گاتاها، سروده های اشو زرتشت، نوشته ی کهن و گنجینه ی ارجمندی است که از روزگاران پیشین برای ایرانیان به‌جامانده است. در این نوشتار، کلماتِ هفت فصل ِنخستین (هات 28-34) از هفده هاتِ یسنا (گاثاها)، در چارچوب فرآیند واجی (ابدال) و در پاره ای از موارد جنبه ی اتیمولوژی، دستوری و آوایی کلمات ازنظر واجگاه به شیوه ی توصیفی، تحلیلی، اسنادی و تطبیقی بررسی می شود. در این پژوهش با باریک نگری روی همخوان ها، نشان داده‌شده که شکل ناب و ثابت همخوان های باستانی چگونه بوده و درگذر زمان چگونه به همخوان های دیگری دگرگون‌شده‌اند. ضمناً نکات صرفی و ریخت راستین همخوان های کهن و دگرگونی های بعدی را در سیر تاریخی، در سه گامه ی باستان، میانه و جدید بررسی و واکاوی شده است. در برخی موارد، به پایداری و دگرگونی همخوان های باستانی در گویش ایرانیانِ مسلمان و زرتشتیان یزد اشاره‌شده و تطبیقی گذرا در این زمینه انجام‌گرفته است. درنتیجه، دگرگونی واک های همخوان از دوره ی باستان به میانه و جدید، به سمت قاعده و فرآیند کم کوشیدن است. در گویش ایرانیان مسلمان یزدی و گویش معیار، همخوان ها از دگرگونی بیشتری نسبت به گویشوران زرتشتی یزدی برخوردار است. در متن گات ها و دوره ی باستان، تحول واجی ت به د، پ به ف، و به ب در نوشته های کهن و در گامه ی باستان به دوره ی جدید و گویش معیار از بسامد بالایی برخوردار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

104 - مقایسه تطبیقی هنجارگریزی و شگردهای کاربرد آن در شعر فرخی یزدی، عارف قزوینی و میرزادۀ عشقی
اعظم اکبری رکن آباد محبوبه خراسانی شهرزاد نیازی

نهضت مشروطه، با ایجاد تغییرات اساسی در تمامی ساختار جامعه، ادبیات دورۀ قاجار را متحوّل ساخت. عواملی چون ارتباط با دنیای غرب، سفرنامه ها، تأسیس مدارس جدید، ترجمۀ آثار غربی، مطبوعات و غیره. زمینه های تجددطلبی ایرانیان را فراهم کرد و این تجددخواهی در آثار دورۀ مشروطه به لح چکیده کامل

نهضت مشروطه، با ایجاد تغییرات اساسی در تمامی ساختار جامعه، ادبیات دورۀ قاجار را متحوّل ساخت. عواملی چون ارتباط با دنیای غرب، سفرنامه ها، تأسیس مدارس جدید، ترجمۀ آثار غربی، مطبوعات و غیره. زمینه های تجددطلبی ایرانیان را فراهم کرد و این تجددخواهی در آثار دورۀ مشروطه به لحاظ زبانی، ادبی و محتوایی تأثیر گذاشت و مهم‌ترین تغییرات سبکی را در پی داشت. در این پژوهش که به شیوۀ توصیفی-تحلیلی و روش کتاب خانه ای است؛ مطالبی در مورد اوضاع اجتماعی و ادبی، شعر مشروطه و شاعران مورد بحث (فرخی، عارف و میرزاده عشقی) بیان شده و در ادامه ویژگی‌های سبکی، دستوری و ساختار صرفی این شاعران، مورد بررسی قرار می‌گیرد. در بخش صرف به تجزیه و تحلیل واژگان پرداخته شده است. پژوهش در ساختار دستوری شعر مشروطه از این جهت حائز اهمیـت اسـت کـه از سویی شعر مشروطه زمینه را برای تغییر محتوایی و ساختاری فراهم نمود و بعد از این دوره، جنبشی در شعر ایجاد شد و آن آغاز شعر نیمایی بود و از سویی دیگر شاعران عصر مشروطه و بعد از آن تحت تأثیر ترجمه با آثار منثور و منظوم اروپا آشنا شدند و از یکدیگر تأثیر پذیرفتند. با ذکر شواهد و نمونه‌هایی از آثار این شاعران به این نتیجه می رسیم که عامیانه گرایی در شعر مشروطه، بسامد بالایی دارد و اگرچه شاعران داعیه تجدد و نوگرایی را در ادبیات به‌ویژه شعر دارند؛ اما هنوز کهنه گرایی در آثارشان دیده می شود و با قواعد دستوری آشنایی کافی ندارند؛ لذا غلط های نحوی و زبانی در اشعارشان به‌وفور دیده می شود پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

105 - نگرشی تطبیقی به رمز و راز دولتمندی و شادخواری‌ها در شاهنامه و هفت پیکر
لیلا ساعی ناصر ناصری شهریار حسن زاده

در بررسی تطبیقی و تحلیل گرانة شادخواری های شهریاران دولتمند در شاهنامه و هفت پیکر پی می بریم که آنان چگونه با به کارگیری آیین های ملّی و باورها و کهن‌الگوهای باستانی و دستورات دینی چون نیک اندیشی و نیکوکاری، روز به روز بر حکومت خویش رونق و دوام می بخشیدند و با داد و دهش چکیده کامل

در بررسی تطبیقی و تحلیل گرانة شادخواری های شهریاران دولتمند در شاهنامه و هفت پیکر پی می بریم که آنان چگونه با به کارگیری آیین های ملّی و باورها و کهن‌الگوهای باستانی و دستورات دینی چون نیک اندیشی و نیکوکاری، روز به روز بر حکومت خویش رونق و دوام می بخشیدند و با داد و دهش و بخشش و گستردن خوان به عامة مردم و برپایی جشن های مردمی و ملّی و دینی بر شادخواری و بهره مندی خود و مردم از موهبت های ایزدی می افزودند. پادشاهانی که دولت پایدار و عمر پربار داشتند، پروردگار خویش را بامدادان و شامگاهان ستایش کرده و خردمندان و روحانیون و اخترشناسان را ارج می نهادند و در انجام و فرجام امور خطیر با آنان مشورت می نمودند. نتایج تحقیق نشان می دهد عناصری چون داشتن فرّة ایزدی و خوش چهره بودن حاکمان، برخورداری از توانایی جسمانی و دلاوری، پگه‌خیزی، نیایش، نیک اندیشی، بهره گیری از موسیقی، از عوامل دولتمندی و شادخواری های شهریاران ایران بوده است که در برخی موارد فردوسی و در پاره ای مسائل نیز نظامی نگاه عمیق تری به آن ها داشته اند و در صفحات این مقاله با ذکر نمونه های متعدد بررسی شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

106 - بررسی تفاوت بیولوﮊیک دو جدایه‌ ایرانی Bacillus thuringiensis از استان‌های یزد و بوشهر بر روی کرم قوزه‌ پنبه Helicoverpa armigera (Hubner)
سمانه خیری محمدرضا رضاپناه محمود شجاعی غلامرضا صالحی جوزانی ندا خردپیر

باکتری (Bacillus thuringiensis) به ‌عنوان یکی از مهم ‌ترین باکتری ‌های بیماری ‌زا از خانواده‌ Bacillaceae بوده که به‌ عنـوان جایگـزین عملـی سموم شیمیایی به صورت عامل بیولوژیک مؤثر در کنترل بسیاری از حشرات به کار می‌ رود. پتانسیـل ‌های متفـاوت این باکتـری بر روی حشرات مخ چکیده کامل

باکتری (Bacillus thuringiensis) به ‌عنوان یکی از مهم ‌ترین باکتری ‌های بیماری ‌زا از خانواده‌ Bacillaceae بوده که به‌ عنـوان جایگـزین عملـی سموم شیمیایی به صورت عامل بیولوژیک مؤثر در کنترل بسیاری از حشرات به کار می‌ رود. پتانسیـل ‌های متفـاوت این باکتـری بر روی حشرات مختلف ناشی از تنوع سروتایپ‌ ها و نیز تنوع سویه‌ ها می ‌باشـد. کـرم قـوزه ‌پنبه Helicoverpa armigera (Lepidoptera: Noctuidae) آفت خطرناک پنبه و دارای میزبان ‌های متعدد است. در این تحقیق میزان مرگ و میر لارو های کرم قوزه بر اثر دو جدایه بومی Btکه از مزارع استان های یزد (YD5) و بوشهر (BR4) جدا سازی شده بودند، برآورد گردید. سپس مقدار LC50 هر جدایه برای لارو های نئونات محاسبـه شـد. از جدایـه تجاری Dipel به عنوان شاهد آزمایش استفاده گردید. تحت آزمایش زیست سنجی LC50 برای جدایه‌ Dipel، 2864/68 اسپور بر هر میلی ‌لیتر، برای جدایه‌ YD5، 106×48 اسپور بر هر میلی ‌لیتر و برای جدایه‌ BR4،1012×77 اسپور بر هر میلی‌ لیتر نشان ‌دهنده‌ میزان کارائی این ایزوله ها بود. نتایج این تحقیق نشان داد که جدایه YD5 از کارایی نسبتاً بالا تری در مقایسه با دیگر جدایه ایرانی برخوردار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

107 - مکان یابی دستکاه های خودپرداز با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و GIS(مطالعه موردی شهر یزد)
گلشن کاویانپور سعید ملکی مهراب عاشورلو زهرا عباسی

مکانیابی یک فعالیت اقتصادی اعم از یک بنگاه خرده فروشی،کارخانه، مرکز خدماتی یکی از مهمترین پرسشهای پیش روی یک بنگاه اقتصادی است، تا آنجا که این مساله می تواند تعیین کننده موفقیت یا شکست بنگاه باشد، زیرا هر بنگاه از لحاظ مکانی دامنه نفوذی دارد که اکثریت مشتریان خود را از چکیده کامل

مکانیابی یک فعالیت اقتصادی اعم از یک بنگاه خرده فروشی،کارخانه، مرکز خدماتی یکی از مهمترین پرسشهای پیش روی یک بنگاه اقتصادی است، تا آنجا که این مساله می تواند تعیین کننده موفقیت یا شکست بنگاه باشد، زیرا هر بنگاه از لحاظ مکانی دامنه نفوذی دارد که اکثریت مشتریان خود را از داخل این محدوده جذب میکند.این محدوده با عنوان منطقه خدماتی یا تجاری شناخته می شود،توجه به مسئله مکان یابی بویژه برای مراکز و بنگاه های اقتصادی که ضمن افزایش ارائه خدمات به دنبال حداکثر کردن سود می باشند حائز اهمیت فراوان می باشد. از این رو بنگاه های اقتصادی همواره به دنبال ارائه روش ها و تکنیک های بهینه جهت تعیین و انتخاب مکان مناسب برای فعالیت و استقرار مراکز خدماتی بوده و هستند. دستگاه های خود پرداز به عنوان یک فن آوری الکترونیک در سالهای اخیر توانسته سود فراوانی را برای بانک ها به عنوان یکی از مراکز فعالیت اقتصادی داشته باشد که این امر توجه به مسئله مکان یابی این نوع کاربری های را برای بانک ها حائز اهمیت فراوانی ساخته است. براین اساس در این پژوهش به مکان یابی دستگاه های خودپرداز با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و سیستم اطلاعات جغرافیایی در شهر یزد پرداخته شده است. این پژوهش به لحاظ هدف از نوع کاربردی است که با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی و بهره گیری از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و سیستم اطلاعات جغرافیایی انجام شده است. نتایج حاصل از تحقیق ضمن آنکه مکان های مناسب برای استقرار دستگاههای خودپرداز را در سطح شهر مشخص نمود ، نتایج حاصل از انجام تحقیق نشان داد که به ترتیب شاخص دسترسی با وزن 354/0 و شاخص موقعیت دستگاه های خودپرداز موجود با وزن 106/0 به ترتیب دارای بیشترین و کمترین اهمیت در مکانیابی دستگاه های خودپرداز در سطح شهر یزد هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

108 - سفال محوطه‌های قره‌گویز- آذربایجان غربی
محمد کرمی

فعالیت‌های عمرانی به ویژه سدسازی در دهه‌های اخیر سبب گشته تا محوطـه‌هـای باسـتانی بـسیاری در معرض خطر قرار گیرند. از این میان، تنها تعدادی از آن‌ها مورد بررسی و کاوش قرار گرفته‌اند. اما روند توسعه، سرعتی بیش از مطالعات باستان‌شناسی دارد و از این رهگذر می‌توان نتیجه را ح چکیده کامل

فعالیت‌های عمرانی به ویژه سدسازی در دهه‌های اخیر سبب گشته تا محوطـه‌هـای باسـتانی بـسیاری در معرض خطر قرار گیرند. از این میان، تنها تعدادی از آن‌ها مورد بررسی و کاوش قرار گرفته‌اند. اما روند توسعه، سرعتی بیش از مطالعات باستان‌شناسی دارد و از این رهگذر می‌توان نتیجه را حدس زد. یکی از این پروژه‌ها، پروژه سدسازی در منطقه زاگرس شمال غربی و منطقه آذربایجان غربی است. این سد شهریکند (نـام بخـشی که روستای قره گویز در آن قرار گرفته است) نامیده شده است. سد شهریکند در مراحل پایـانی سـاخت خـود بوده و با اولین آبگیری، روستای قره گویز و سه محوطه باستانی اطراف آن بـه زیـر آب خواهنـد رفـت . طـی بازدیدهایی که از تراس‌های سیمینه‌رود در بخش شهریکند در سال ۱۳۸۳ به منظور مطالعـات پارینـه‌سـنگی انجام گرفت، سه محوطه (تپه) باستانی در خود روستای قـره گـویز و اطـراف آن شناسـایی شـد. سـفال‌هـای سطحی جمع‌آوری شده از سطح این سه تپه دوره‌های مختلفی همچون دالما، پیزدلی و احتمالا مفرغ را نشان می‌دهند که در مقاله کوتاه حاضر معرفی می‌شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

109 - چگونه دیوید تیلور قهرمان کشتی جهان می‌شود؟
حمید رضا پاکزاد مهرزاد ارشادیفر

10.30495/nssem.2024.2003225.1019

دراین مقاله به بررسی نحوه کشتی گرفتن دیوید تیلورآمریکایی،قهرمان وزن 86 کیلوگرم جهان و المپیک میپردازیم. دراین ارتباط به چند ویژگی خاص او در کنترل و تقسیم انرژی، زمان و نحوه اجرای فنون و همچنین استفاده او از فضای مجازی در تقابل با حریفان مفصلا پرداخته و در هر مورد به چگو چکیده کامل

دراین مقاله به بررسی نحوه کشتی گرفتن دیوید تیلورآمریکایی،قهرمان وزن 86 کیلوگرم جهان و المپیک میپردازیم. دراین ارتباط به چند ویژگی خاص او در کنترل و تقسیم انرژی، زمان و نحوه اجرای فنون و همچنین استفاده او از فضای مجازی در تقابل با حریفان مفصلا پرداخته و در هر مورد به چگونگی خنثی کردن این تکنیکها به منظور غلبه بر او اشاره می‌نمائیم. به نظرمی-رسد بارزترین ویژگی تیلور داشتن حجم ریه فوق‌العاده است. او از این ویژگی به خوبی استفاده می‌کند. او اجازه می دهد حریف درابتدا کار کند و حتی امتیاز بگیرد تا وقتی خسته شد به راحتی بر او پیروز شود. او با آرامشی مثال زدنی کشتی می-گیرد و برای اجرای فنون عجله‌ای ندارد و درعین حال به حریف اجازه تقویت قوا نمی‌دهد. او بدن پرداخته‌ای دارد و از نظر فنی بسیار توانمند است. اوهمچنین می-داند چگونه ازنظر روحی و روانی حریف را تضعیف نماید. با اینحال به نظر میرسد در قدرت پا و کمر کمی دچار اشکال است و می توان از این نقطه ضعف، کسب امتیاز کرد. درحال حاضر قویترین حریف حسن یزدانی، دیوید تیلور است و با توجه به حساسیت این کشتی درسطح جهان،درصدد مطالعه علمی و دقیق توانائیهای تیلور بر آمده-ایم تا شاید بتوانیم کمکی هر چند کوچک به جامعه مربیان محترم کشورمان ارائه نمائیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

110 - تحلیل فضایی پارکهای شهری از طریق تلفیق GIS با روشهای تصمیمگیری چندمعیاره
فرزانه دستا محمدحسین سرائی

امروزه اهمیت و نقش فضای سبز شهری در حیات شهر‌ها و پایداری آن‌ها و تأثیرات فیزیکی و طبیعی آن در سیستم شهری و بازدهی‌های مختلف اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی آن انکار ناپذیر است. تنها کافی نیست که در بعضی از نقاط شهر تعدادی پارک احداث شود. بلکه مکان‌یابی مناسب و دسترسی نسبت چکیده کامل

امروزه اهمیت و نقش فضای سبز شهری در حیات شهر‌ها و پایداری آن‌ها و تأثیرات فیزیکی و طبیعی آن در سیستم شهری و بازدهی‌های مختلف اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی آن انکار ناپذیر است. تنها کافی نیست که در بعضی از نقاط شهر تعدادی پارک احداث شود. بلکه مکان‌یابی مناسب و دسترسی نسبتا آسان شهروندان به این فضاها نیز اهمیت خاص خود را دارد. بر این اساس این مقاله به تحلیل فضایی پارک‌های منطقه سه شهر یزد می‌پردازد. بنابراین با تدوین چارچوب نظری و مطابق ویژگی‌های محدوده، دو فرضیه بدین شرح ارائه شد: 1- بنظر می‌رسد پارک‌های منطقه سه شهر یزد، از تعداد و توزیع فضایی مناسبی جهت دسترسی مطلوب همه خانوارهای ساکن برخوردار نمی‌باشد؛ 2- بنظر می‌رسد همه پارک‌های منطقه سه شهر یزد از تناسب مکانی- فضایی مطلوبی برخوردار نیستند. داده‌های مورد نیاز در چارچوب روش تحقیق توصیفی- تحلیلی از روش کتابخانه‌ای و با مراجعه به منابع و سازمان‌های مربوطه گردآوری شد. جهت آزمون فرضیه اول از روش تحلیل کیفی و مقایسه با استانداردهای سطح و سرانه، و توابع تحلیل پوشش فضایی و جمعیتی در GIS استفاده شد. ارزیابی فرضیه دوم بر اساس تلفیق روش‌های ارزیابی چندمعیاره و GIS انجام شد. نتایج تحلیل استاندارد پوشش جمعیتی پارک‌ها حاکی از کمبود پارک‌های محله‌ای می‌باشد. مطابق نتایج تحلیل تیسن و بررسی شعاع دسترسی در GIS نیز وضعیت همه پارک‌ها از نظر پوشش فضایی و شعاع دسترسی نامطلوب می‌باشد. نتایج مدل تلفیقی منتنی بر GIS نیز نشان داد اکثر پارک‌های منطقه سه شهر یزد در پهنه نسبتا نامناسب و نامناسب قرار دارند. در ادامه پیشنهادات لازم جهت ارتقای وضع موجود منطقه سه شهر ارائه گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

111 - نقش مولفه های اقلیمی در تناسبات حیاط مرکزی در خانه های بومی اقلیم گرم وخشک ایران( مورد مطالعه : شهر یزد)
مهرانگیز پیریایی سید مجید مفیدی شمیرانی ژاله صابرنژاد

حیاط مرکزی در خانه‌های اقلیم گرم و خشـک ایران نمودی از درون‌گرایی است و با هدف صرفه‌جویی در مصرف انرژی شکل گرفته است . فضای باز حیاط مرکزی با محوریت خود ابعاد معین، جهت‌گیری و جانمایی هدفمند، عنصری تعیین کننده در استفاده انرژی بوده است. در اقلیم کویری ایران، حیاط مرکزی چکیده کامل

حیاط مرکزی در خانه‌های اقلیم گرم و خشـک ایران نمودی از درون‌گرایی است و با هدف صرفه‌جویی در مصرف انرژی شکل گرفته است . فضای باز حیاط مرکزی با محوریت خود ابعاد معین، جهت‌گیری و جانمایی هدفمند، عنصری تعیین کننده در استفاده انرژی بوده است. در اقلیم کویری ایران، حیاط مرکزی اصلی‌ترین فضا در خانه‌ به حساب می‌آمده است. هدف از این پژوهش، مطالعه و بررسی ساختارحیاط مرکزی در خانه های بومی شهر یزد است. پژوهش حاضر از نوع کمی می باشد و با استفاده از روش توصیفی- تطبیقی با تمرکز بر نقش مولفه های اقلیمی و محیطی حیاط و جداره های آن، با انتخاب 22 نمونه از خانه های بومی شهر یزد که درمنطقه ی اقلیمی BWhs می باشند ، استفاده شده است. در این مطالعه جهت گیری، تحلیل فرمی، تناسبات حیاط، عمق متوسط، الگوی ارتفاعی، نسبت فضای بسته به باز، مساحت نما و سطوح شفاف، مقدار درصد سایه و آفتاب در حیاط نمونه ها، مورد بررسی تطبیقی و تحلیل قرار گرفته است. شیوه تحلیل حیاط در این تحقیق، فرمی است و ابزارهای گردآوری اطلاعات، منابع مکتوب، اسناد، نقشه ها، تهیه کروکی به روش مطالعات میدانی و تحلیل یافته ها است.سرانجام با در نظر گرفتن جهت گیری و خصوصیات هندسی ، فیزیکی ، توصیف هایی برای طراحی حیاط ها به عنوان عوامل مؤثر در ریزسنجی ارائه شده است و توابعی از نسبت ها و ابعاد (طول ، عرض و ارتفاع) حیاط ها، پیشنهاد شده است تا برای طراحی ساختمان های پایدار در آینده ی نزدیک، در منطقه BWhs استفاده شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

112 - سنجش نابرابری فضایی مناطق شهری از منظر فقر کالبدی (مطالعه موردی در منطقه شهری یزد)
الیاس مودت محمد دیده بان علیرضا زارع شاه آبادی

محیط های شهری، سیستم های پیچیده با پدیده های پیچیده، روابط و تعاملات متعدد بین اجزا هستند. فقر نیز یکی از این پدیده های پیچیده است که به واسطة اثرهای سوء آن، کانون توجه قرار گرفته است و نیاز به رویکردی چندبعدی دارد. شهر یزد بعنوان بزرگترین واحد تاریخی استان یزد که جمعیت چکیده کامل

محیط های شهری، سیستم های پیچیده با پدیده های پیچیده، روابط و تعاملات متعدد بین اجزا هستند. فقر نیز یکی از این پدیده های پیچیده است که به واسطة اثرهای سوء آن، کانون توجه قرار گرفته است و نیاز به رویکردی چندبعدی دارد. شهر یزد بعنوان بزرگترین واحد تاریخی استان یزد که جمعیت شهری آن یک روند صعودی را طی سال های اخیر نشان می دهد و در مقابل نوع مصالح مورد استفاده در شهر یزد طی دهه های اخیر، تغییرات چشمگیری را شاهد بوده است بدنبال این تغییرات فقر شهری، شهر یزد را مانند اغلب شهرهای بزرگ کشور با مشکلات و مسائلی روبرو ساخته است میزان این فقر از نظر عامل کالبدی در محلات مختلف شهر یزد یکسان نیست به منظور برنامه ریزی جهت مقابله با گستره فقر شهری شناسایی و الویت بندی محلات از اهمیت خاصی برخوردار است. بنابراین پژوهش حاضر از نوع کاربردی - توسعه ای و روش بررسی آن پیمایشی در پی این هدف است که گستره فقر شهری محلات منطقه شهری یزد را با شاخصهای کالبدی الویت بندی و معرفی نماید. که با بررسیهای میدانی اطلاعات شاخصهای کالبدی 50 محله منطقه شهری یزد جمع آوری و با نرم افزارهای Gafer، VISIO، ArcGIS و SPSS و آزمونهای آماری مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج تحقیق محلات کشتارگاه، عیش آباد و اکرم آباد محروم ترین و محلات رسالت و امام حسین نسبت به دیگر محلات محرومیت کمتری در شاخص کالبدی نسبت به دیگر محلات دارا می باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

113 - روابط سیاسی ایران ساسانی و قبایل صحرا گرد شرقی در بحبوحه‌ی هجوم اعراب
دکتر منصور امانی

اقوام صحاری آسیای مرکزی و حتی دوردست‌های آن، یعنی چین، در جستجوی سرزمین و مکان جدید به سوی غرب مهاجرت کردند. آنها در مسیر مهاجرت خود با امپراتوری ساسانی برخورد کردند، که در طی آن بیش از چهار صد سال جنگ، صلح و آمد و شد سفرا، میان آنها ادامه یافت. کوشانیان، خیونی‌ها، کید چکیده کامل

اقوام صحاری آسیای مرکزی و حتی دوردست‌های آن، یعنی چین، در جستجوی سرزمین و مکان جدید به سوی غرب مهاجرت کردند. آنها در مسیر مهاجرت خود با امپراتوری ساسانی برخورد کردند، که در طی آن بیش از چهار صد سال جنگ، صلح و آمد و شد سفرا، میان آنها ادامه یافت. کوشانیان، خیونی‌ها، کیدارها، هیاطله، و ترکان مهم‌ترین همسایگان ایران در ادوار مختلف در دوره ساسانی بودند و تنها تصرف ایران توسط اعراب مسلمان بود که، رشته ارتباط آنها با ایران را از هم گسیخت. هر چند که پس از اسلام، بعضی از این اقوام نقش مهم خود را دوباره باز یافتند. از اواخر دوره ساسانی، نام ترک بر همه زرد پوستانی که از این پس در ماوراءالنهر پدیدار شدند اطلاق گردید، و برای تمام اقوام زردپوست که لهجه مشترک متقارب داشتند، لفظ ترک را به کار برده‌اند. در این دوران پنج قوم را که زبان واحد داشته‌اند، به نام ترک از آنها یاد کرده‌اند. این اقوام عبارتند از: 1-تغزغز(توعوز-اغوز) 2-خرخیز (قرقیز) 3-کیماک 4-غز (اوغوز) 5-خرلخ (قراق-خلخ). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

114 - بررسی مشروعیت تیموریان(912-771 ق.) با رویکرد به اندیشه های سیاسی ایرانی
زهرا اعلامی زواره فریدون الهیاری

مشروعیت در اصطلاح سیاسی به معنای پذیرش و فرمانبرداری آگاهانه و داوطلبانه‌ مردم از نظام سیاسی و قدرت حاکم است. همه انواع نظام های سیاسی، نیاز به مشروعیت دارند؛ تا از یک سو ثابت نمایند که سلطه و حاکمیت ایشان بر حق و درست است و از سوی دیگر با آگاه نمودن زیر دستان از حقانیت چکیده کامل

مشروعیت در اصطلاح سیاسی به معنای پذیرش و فرمانبرداری آگاهانه و داوطلبانه‌ مردم از نظام سیاسی و قدرت حاکم است. همه انواع نظام های سیاسی، نیاز به مشروعیت دارند؛ تا از یک سو ثابت نمایند که سلطه و حاکمیت ایشان بر حق و درست است و از سوی دیگر با آگاه نمودن زیر دستان از حقانیت خود، موجبات اطاعت سیاسی آنان را فراهم آورند. هر حاکمیتی در چارچوب شرایط عصر خود و با توجه به مذهب، فرهنگ، خلقیات و پیشینه‌ جامعه، اصول خاصی را به عنوان مبنای مشروعیت ارائه می کند. مساله‌ مهم در اینجا توان تلفیق این اصول با شرایط مختلف است. یکی از ابزارهایی که حکومت ها برای اعتبار بخشی به حاکمیت خود استفاده می نمودند، بهره گیری از اندیشه ها و عقاید سیاسی ایرانی در مورد جایگاه والای حکومت و لزوم اطاعت از حاکم بود. تیموریان912-771 ق. نیز در جهت کسب مشروعیت به این اصل مهم توجه داشتند. این مقاله بر آن است تا پس از بیان مقدمه ای از بحث، مشروعیت حاکمیت تیموریان را بر مبنای اندیشه های ایرانی و در قالب عناوینی همچون؛ حقّ الهی حکومت، فرهمندی، تأیید الهی، تأثیر پذیری از آداب ملکداری پادشاهان ایرانی و... به روش توصیفی و تحلیلی و بر اساس اطلاعات کتابخانه ای بررسی نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

115 - بررسی مشروعیت حکومت تیمور و جانشینان او(912- 771ه.ق.) با رویکرد به اندیشه های سیاسی ایرانی
زهرا اعلامی زواره فریدون الهیاری

مشروعیت در اصطلاح سیاسی به معنای پذیرش و فرمانبرداری آگاهانه و داوطلبانه‌ مردم از نظام سیاسیو قدرت حاکم است. همه انواع نظام های سیاسی، نیاز به مشروعیت دارند؛ تا از یک سو ثابت نمایند که سلطه و حاکمیت ایشان بر حق و درست است و از سوی دیگر با آگاه نمودن زیر دستان از حقانیت چکیده کامل

مشروعیت در اصطلاح سیاسی به معنای پذیرش و فرمانبرداری آگاهانه و داوطلبانه‌ مردم از نظام سیاسیو قدرت حاکم است. همه انواع نظام های سیاسی، نیاز به مشروعیت دارند؛ تا از یک سو ثابت نمایند که سلطه و حاکمیت ایشان بر حق و درست است و از سوی دیگر با آگاه نمودن زیر دستان از حقانیت خود، موجبات اطاعت سیاسی آنان را فراهم آورند. هر حاکمیتی در چارچوب شرایط عصر خود و با توجه به مذهب، فرهنگ، خلقیات وپیشینه‌جامعه، اصول خاصی را به عنوان مبنای مشروعیت ارائه می کند. مساله‌ مهم در اینجا توان تلفیق این اصول باشرایط مختلف است. یکی از ابزارهایی که حکومت ها برای اعتبار بخشی به حاکمیت خود استفاده می نمودند، بهره گیری از اندیشه ها و عقاید سیاسی ایرانی در مورد جایگاه والای حکومت و لزوم اطاعت از حاکم بود. تیموریان(912- 771ق.) در جهت کسب مشروعیت به این اصل مهم توجه داشتند. این مقاله بر آن است تا مشروعیت حاکمیت تیموریان را بر مبنای اندیشه های ایرانی و در قالب عناوینی همچون؛ حقّ الهی حکومت، فرهمندی، تأیید الهی، تأثیر پذیری از آداب ملکداری پادشاهان ایرانی و... به روش توصیفی و تحلیلی و بر اساس اطلاعات کتابخانه ای بررسی نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

116 - بررسی کتیبه‌ای تاریخی در مسجد جامع یزد و معرفی شاعر سراینده آن
فاطمه سلحشور یاسر حمزوی دکتر مریم محمودی

در قسمت ورودی شرقی مسجد جامع کبیر یزد دهلیزی با پلان مربع به مساحت تقریبی 50 متر مربع وجود دارد که در حاشیه مستطیل شکل دور زیر سقف آن کتیبه‌ی شعری عربی به رنگ آبی و خط ثلث بر روی گچ در یازده بیت، مورخ به سال 777 هجری نقاشی شده است. این کتیبه به علت گذشت زمان ساییده شده چکیده کامل

در قسمت ورودی شرقی مسجد جامع کبیر یزد دهلیزی با پلان مربع به مساحت تقریبی 50 متر مربع وجود دارد که در حاشیه مستطیل شکل دور زیر سقف آن کتیبه‌ی شعری عربی به رنگ آبی و خط ثلث بر روی گچ در یازده بیت، مورخ به سال 777 هجری نقاشی شده است. این کتیبه به علت گذشت زمان ساییده شده و قسمت هایی از متن آن از بین رفته است. ایرج افشار، با استناد به کتاب‌های تاریخ جدید یزد و جامع مفیدی، از کتب تاریخی قرن نهم هجری که فقط به مطلع قصیده اشاره کرده‌اند، آن را منسوب به سید حسن متکلم می‌داند. ومحمد تقی دانش پژوه در مقاله ای آن را منسوب به شرف الدین بغدادی دانسته است. اما این محققین عنوان می‌کنند که در جایی متن کامل این قصیده را منتسب به متکلم ندیده اند. در این مقاله سعی شده با توجه به متن باقیمانده از کتیبه، شعر کامل و شاعر آن مشخص شود. پس از بررسی‌های انجام شده، مشخص شد، این شعر قسمتی از قصیده‌ی عربی 55 بیتی منتسب به سید حسن غزنوی شاعر پرآوازه قرن ششم هجری است که آن را در مدح و ستایش پیامبر اکرم سروده است و ده بیت از آن قصیده با متن ده بیت باقیمانده از کتیبه همخوانی دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

117 - روابط سیاسی ایران ساسانی و قبایل صحرا گرد شرقی در بحبوحهی هجوم اعراب
منصور امانی

اقوام صحاری آسیای مرکزی و حتی دوردستهای آن، یعنی چین، در جستجویسرزمین و مکان جدید به سوی غرب مهاجرت کردند. آنها در مسیر مهاجرت خود باامپراتوری ساسانی برخورد کردند، که در طی آن بیش از چهار صد سال جنگ، صلح و آمدو شد سفرا، میان آنها ادامه یافت.کوشانیان، ، ها خیونی کیدارها، چکیده کامل

اقوام صحاری آسیای مرکزی و حتی دوردستهای آن، یعنی چین، در جستجویسرزمین و مکان جدید به سوی غرب مهاجرت کردند. آنها در مسیر مهاجرت خود باامپراتوری ساسانی برخورد کردند، که در طی آن بیش از چهار صد سال جنگ، صلح و آمدو شد سفرا، میان آنها ادامه یافت.کوشانیان، ، ها خیونی کیدارها، هیاطله و، ترکان مهمترین همسایگان ایران در ادوارمختلف در دوره ساسانی بودند و تنها تصرف ایران توسط اعراب مسلمان بود که، رشتهارتباط آنها با ایران را از هم گسیخت. هر چند که پس از اسلام، بعضی از این اقوام نقشمهم خود را دوباره باز یافتند.از اواخر دوره ساسانی، نام ترک بر همه زرد پوستانی که از این پس در ماوراءالنهرپدیدار شدند اطلاق گردید، و برای تمام اقوام زردپوست که لهجه مشترک متقارب داشتند،لفظ ترک را به کار بردهاند. در این دوران پنج قوم را که زبان واحد داشتهاند، به نام ترک ازآنها یاد کردهاند. این اقوام عبارتند از - : 1تغزغز)توعوز-اغوز - ( 2خرخیز )قرقیز - ( 3کیماک- ) 4غز اوغوز - ( 5خرلخ )قراق-خلخ . ( پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

118 - انواع منسوجات یزد در عصر صفوی
دکتر سید منصور امامی میبدی محمد کریم یوسف جمالی سیدعلیرضا ابطحی

قدرتمند شدن دولت صفویه توسط پادشاهانی مثل شاه عباس اول باعث اتحاد سیاسی کشور، رونق تجارت، امنیت جادههاو در نتیجه بازرگانی شد. صنعت نساجی به تدریج به اوج اعتلای خود در تاریخ ایران رسید. در این میان، یزد که قدمتش در بافت انواع پارچه‌های مرغوب، به روزگاران اولیه اسلامی میر چکیده کامل

قدرتمند شدن دولت صفویه توسط پادشاهانی مثل شاه عباس اول باعث اتحاد سیاسی کشور، رونق تجارت، امنیت جادههاو در نتیجه بازرگانی شد. صنعت نساجی به تدریج به اوج اعتلای خود در تاریخ ایران رسید. در این میان، یزد که قدمتش در بافت انواع پارچه‌های مرغوب، به روزگاران اولیه اسلامی میرسید و از ایلخانان به بعد نام آن در کنار چند مرکز مهم نساجی ایران شهرت یافته بود، به چنان جایگاهی رسید که مأموری با عنوان کرک یراق، مسئول تهیه پارچه‌های مورد نیاز از این شهر شد. حمایت حکومت از کارگاه‌های نساجی موجب رونق صنعت نساجی شد و طراح برجسته، غیاث‌الدین نقشبند یزدی که در تاریخ نساجی ایران کم نظیر بود، ظهور یافت. او با عزیمت به اصفهان و ریاست بر کارگاه‌های سلطنتی عنوان برجسته‌ترین طراح پارچه در تاریخ نساجی ایران گرفت. در عصر صفوی دو ابتکار فنی در طراحی و بافت پارچه چندتایی و مخمل رخ داد که غیاث برجسته‌ترین استاد هردوی آنها بودویزد در تولید انواع منسوجات مثل زری، ترمه و. . . شهره خاص و عام بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

119 - اوضاع فرهنگی یزد در قرن هشتم هجری
دکترمحمدکریم یوسف جمالی دکترمحمدحسن میرحسینی جمال عابدنیا

قرن هشتم هجری را بایددر یزد، دوره پیشرفت فرهنگی دانست زیرا، در این دوره بسیاری از نهادهای آموزشی، همچون ؛ مدارس و کتابخانه تأسیس شدند و علوم مذهبی و غیر مذهبی در این مراکز، توسط علما و فقها تدریس شد و رشد پیدا نمود تا جایی که در بعضی علوم، دانشمندان یزدی به فعالیت پرداخ چکیده کامل

قرن هشتم هجری را بایددر یزد، دوره پیشرفت فرهنگی دانست زیرا، در این دوره بسیاری از نهادهای آموزشی، همچون ؛ مدارس و کتابخانه تأسیس شدند و علوم مذهبی و غیر مذهبی در این مراکز، توسط علما و فقها تدریس شد و رشد پیدا نمود تا جایی که در بعضی علوم، دانشمندان یزدی به فعالیت پرداختند و در بعضی دیگر، آن چنان ابتکاری از خود نشان ندادند. در این میان، حمله مغولان هر چند سبب شد بعضی مراکز علمی از دست برود اما رشد تصوف در این دوره را به همراه داشتکه مورد قبول عامه مردم بود که می‌توان علت آن راعدم علاقه به مال دنیا از سوی صوفیان دانست. با گذشت زمان وبا ورود آنان به دستگاههای دولتی عملاً صوفیان جیره خوار دولت و دربار شدند و مورد تنفر مردم قرار گرفتند ولی با همه این مسائل از نظر فرهنگی، تصوف رشد کرد و هنر و معماری مورد توجه حکام و مردم واقع شد و مراکزی از سوی بزرگان ساخته شدکه بعضی از آنها وقف گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

120 - کریم خان زند و تقی خان یزدی
محمد رضا رحمتی

پس از کشته شدن نادرشاه به سال 1160 قص 1747م، کریم خان زند برای تثبیت اقتدار خود در ایران باختری و مرکز آن اصفهان، درگیر نبردهای سخت 15 ساله با قدرتمندانی چون آزادخان افغان و محمدحسن خان ‌قاجار شد. همزمان، دو ایالت مرزی آن قلمرو، یعنی یزد و کرمان، سلطه‌ی خان زند را برنتا چکیده کامل

پس از کشته شدن نادرشاه به سال 1160 قص 1747م، کریم خان زند برای تثبیت اقتدار خود در ایران باختری و مرکز آن اصفهان، درگیر نبردهای سخت 15 ساله با قدرتمندانی چون آزادخان افغان و محمدحسن خان ‌قاجار شد. همزمان، دو ایالت مرزی آن قلمرو، یعنی یزد و کرمان، سلطه‌ی خان زند را برنتافتند: کرمان سرکشی آغاز کرد و در یزد خان بافقی مشهور به تقی خان یزدی خود را مستقل خواند. نافرمانی دو ایالت، به ویژه یزد، اصفهان، مرکز بالفعل کریم خان را تهدید نموده و اقتدار او در سرتاسر قلمروش را به چالش می کشاند. خان زند پس از فتح یزد و منکوب نمودن تقی خان، در راستای استراتژی اصلی خود که همانا رفع تهدید از اصفهان و تثبیت اقتدار در قلمرو بود، خان یزدی را در سمت حکومت یزد ابقا نمود. تاکنون در این باره پژوهش مستقلی انجام نشده و نگارنده بر آن است تا با بهره گیری از مطالعات و به ویژه منابع، اهمیت اصفهان و ایران باختری در آن روزگار، جایگاه کلیدی یزد در حفظ سلطه‌ی وکیل بر شهر و ایران یاد شده و به ویژه نقش تقی خان یزدی در این راستا را تبیین نماید. ناگفته نماند که افزون بر عوامل سوق الجیشی، ملاحظات اقتصادی نیز در این باره مؤثر بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

121 - مدارس علوم دینی یزد درعصر زندیه و قاجاریه
دکتر اصغر زرنگار دکتر جمال عابدنیا

پس از ورود اسلام به ایران و فروپاشی نظام ساسانی تحصیل علم از انحصار طبقه ممتاز خارج و عمومیت یافت. با توجه به تاکید دین اسلام و نیاز جامعه ایرانی مسلمان به عالمان و مبلغان دینی و اشاعه دین و احکام آن، به امر حکام مسلمان در سراسر کشور مدارس علوم دینی بسیاری تاسیس گردید. چکیده کامل

پس از ورود اسلام به ایران و فروپاشی نظام ساسانی تحصیل علم از انحصار طبقه ممتاز خارج و عمومیت یافت. با توجه به تاکید دین اسلام و نیاز جامعه ایرانی مسلمان به عالمان و مبلغان دینی و اشاعه دین و احکام آن، به امر حکام مسلمان در سراسر کشور مدارس علوم دینی بسیاری تاسیس گردید. شهر یزد به سبب موقعیت جغرافیایی و اقتصادیش نسبت به سایر شهرهای ایران و برخورداری از امنیت نسبی، مدارس علوم دینی متعددی در آن تاسیس گردیده. بر اساس منابع تاریخی موجود تاسیس مراکز علمی و مدارس در این شهر از دوران حکومت آل بویه آغاز شد و در دوران حکومت آل مظفر در یزد به اوج خود رسید. در عصر حاکمیت مغول بر ایران که بسیاری ازمراکز دینی و علمی در سراسر کشور نابود شد در یزد مدارس متعددی بنا گردید. رکود علمی در ایران پس از حملات تیمور تا عصر صفویه ادامه یافت. اما در عصر صفویه با توجه به پیوند دین و سیاست، تاسیس مدارس علوم دینی و اشاعه فقه شیعه مورد توجه شاهان و امرای صفوی قرار گرفت و مراکز علمی و مدارس مهمی در شهرها از جمله یزد مدرسه ای به نام مصلی ساخته شد. پس از زوال دولت صفویه مدارس علوم دینی نیز افول نمود. با برقراری امنیت و آرامش در عصرحاکمیت زندیه و قاجاریه تاسیس مدارس علوم دینی نیز مجددا رونق گرفت و در این دوران چندین مدرسه در یزد تاسیس شد از جمله دو مدرسه خان و شاهزاده که هر دو بنا از لحاظ معماری، استحکام و زیبایی همانند مدارس عصر صفویه است. این مدارس از زمان تاسیس تا کنون مرکز تعلیم و تربیت طلاب علوم دینی در یزد بوده است و بسیاری از علما و روحانیون مشهور معاصر در این مدارس تحصیل و تدریس نموده اند. در حال حاضر نیز مدارس علوم دینی یزد از رونق خوبی برخوردارند. در این مدارس از دوران صفویه تا کنون روش گزینش طلاب و منابع درسی تغییر یافته، اما روش تدریس، تامین منابع مالی و اداره ی آنها از گذشته تا کنون تغییری نکرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

122 - تعاملات اقلیت یهود یزد با مسلمانان در دوره قاجار
حمیدرضا شمس اسفندآبادی ناصر جدیدی فیض الله بوشاسب گوشه

تاریخ دوره قاجاری به دلایل خاص درونی و بیرونی آن در سطح داخلی و بین‌المللی، شاهد رخدادهای سیاسی، اجتماعی، مذهبی و فرهنگی متعددی شده که در هر دهه و مقطع خاص آن در این عصر، به وقوع پیوسته و بستر حیات زمینه‌های فوق‌الذکر و حتی حیات فیزیکی تاریخی- باستانی (وضعیت و سبک ساخت چکیده کامل

تاریخ دوره قاجاری به دلایل خاص درونی و بیرونی آن در سطح داخلی و بین‌المللی، شاهد رخدادهای سیاسی، اجتماعی، مذهبی و فرهنگی متعددی شده که در هر دهه و مقطع خاص آن در این عصر، به وقوع پیوسته و بستر حیات زمینه‌های فوق‌الذکر و حتی حیات فیزیکی تاریخی- باستانی (وضعیت و سبک ساخت آثار و ابنیه)ی آن را به شدت تحت تأثیر قرار داده است. در این میان، بررسی اوضاع تعاملی مردمان ایران زمین و منطقه مد نظر یعنی: یزد که صاحبان ادیان مختلف در آن سکونت داشته‌اند، در جای خود جالب توجه به نظر می‌رسد و این تعاملات و بعضاً تقابلات، با فراز و فرودهایی همراه بوده است. این مقاله در واقع تلاشی علمی- پژوهشی در راستای بررسی تاریخی و مقطعی و در عین حال مستند و تحلیل‌گونه و منتج به یافته‌ای علمی- تاریخی در میزان، نوع و نحوه روابط و تعاملات اکثریت اجتماع یزد- یعنی مسلمانان شیعه- با گروهی از اقلیت‌های دینی جامعه یزد در دوره قاجار یعنی یهودیان ایرانی ساکنمی‌باشد. فرض نگارنده بر این است؛ در زمینه های مختلف تجاری- اقتصادی، فرهنگی- اجتماعی، دینی- مذهبی و... تعاملات، تقابلات و مکاتبات زیادی بین اقلیت یهود با ساکنان مسلمان شیعه مذهب یزد در دوره مذکور صورت گرفته است که بیشتر آنها نشان از روابط و هم زیستی مسالمت آمیز بین آنها دارد. روش کار مقاله حاضر توصیفی- تحلیلی و جمع آوری مطالب کتابخانه ای بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

123 - جامعه و حکومت در عصر هخامنشیان (بحثی در ماهیت و حدود قدرت پادشاهان هخامنشی)
محمدرضا قلی‌زاده محمد هاشم رهنما

در این مقاله با توجه به سازوکار‌ها، ساختار سیاسی، مبانی اعمال قدرت و مشروعیت در جوامع سنتی؛ اختصاصات و وجوه تمایز حکومت هخامنشیان از دیگر نظام‌های حکومتی جوامع سنتی مورد بحث قرار می‌گیرد. هم چنین با تکیه بر سیاست‌های مذهبی و کشورداری هخامنشیان نشان داده می‌شود که شاهان چکیده کامل

در این مقاله با توجه به سازوکار‌ها، ساختار سیاسی، مبانی اعمال قدرت و مشروعیت در جوامع سنتی؛ اختصاصات و وجوه تمایز حکومت هخامنشیان از دیگر نظام‌های حکومتی جوامع سنتی مورد بحث قرار می‌گیرد. هم چنین با تکیه بر سیاست‌های مذهبی و کشورداری هخامنشیان نشان داده می‌شود که شاهان هخامنشی به عنوان مؤسس نظام سیاسی شاهنشاهی، متاثر از مفاهیمی چون فره ایزدی و داد که بعد‌ها هسته مرکزی اندیشه ایرانشهری را شکل دادند، برای دوری از فرو ریختن و آسیب زدن به نظم مقدس و کیهانی، از اعمال قدرت بی‌رویه و خارج از چارچوب مفاهیم فوق دوری می‌گزیدند. توجه و تمسک به این مفاهیم و پیروی از هنجار‌ها و آداب و رسوم جامعه، وجه تمایز حکومت هخامنشی با نظام‌های استبداد شرقی و استبداد ایرانی و حکومت‌های متغلبه را تشکیل می‌دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

124 - عوامل مؤثر بر مشارکت بهره برداران در طرح های آبخیزداری از دیدگاه کارشناسان ترویج منابع طبیعی و آبخیزداری استان فارس
محسن موسائی ایرج ملک محمدی سیدجمال فرج الله حسینی سید مهدی میردامادی

هدف از این تحقیق شناسایی عوامل مؤثر بر مشارکت بهره‌برداران در طرح‌های آبخیزداری از دیدگاه کارشناسان ترویج منابع طبیعی و آبخیزداری استان فارس می‌باشد. تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش تحقیق علی- ارتباطی است. جامعه ی آماری تحقیق، کارشناسان ترویج منابع طبیعی و آبخیزد چکیده کامل

هدف از این تحقیق شناسایی عوامل مؤثر بر مشارکت بهره‌برداران در طرح‌های آبخیزداری از دیدگاه کارشناسان ترویج منابع طبیعی و آبخیزداری استان فارس می‌باشد. تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش تحقیق علی- ارتباطی است. جامعه ی آماری تحقیق، کارشناسان ترویج منابع طبیعی و آبخیزداری استان فارس می باشند. برای گردآوری داده ها از روش تمام شماری استفاده شده است. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه بود. برای حصول اطمینان از اعتبار پرسش نامه از پانل متخصصان و برای محاسبه ی روایی آن از روش آلفای کرنباخ استفاده شده و مقدار آن 0.87 به دست آمد. برای داده پردازی علاوه بر آمار توصیفی (میانگین، میانه، واریانس و انحراف استاندارد) و ضریب همبستگی، ازآماره های استنباطی نظیر رگرسیون چندگانه و تکنیک تحلیل مسیر استفاده شده است. نتایج رگرسیون چندگانه به شیوه ی Enter نشان دهنده ی آن است که متغیرهای: توجه به نیازهای اقتصادی بهره برداران در طراحی طرح های آبخیزداری، میزان دخالت بهره برداران درتعیین نوع طرح ها، توجه به دانش بومی بهره برداران توسط مجریان طرح های آبخیـزداری، میزان مشارکت بهر ه برداران در برنامه های ترویج آبخیزداری، میزان آشنایی بهره برداران با طرح های آبخیزداری، قابلیت مروجین در برقراری ارتباط دارای نقش مؤثری در مشارکت بهره برداران در طرح های آبخیزداری از دیدگاه کارشناسان منابع طبیعی و آبخیزداری دارند. همچنین، نتایج تکنیک تحلیل مسیر نشان می دهد که میزان دخالت بهره برداران در تعیین نوع طرح ها دارای بیشترین اثر مستقیم و غیرمستقیم (0.552) بر متغیر وابسته ی تحقیق و متغیر قابلیت مروجین در برقراری ارتباط دارای کمترین اثر مستقیم و غیرمستقیم (0.311) بر متغیر وابسته تحقیق (مشارکت در طرح های آبخیزداری) می باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

125 - تحول رابطه دین وسیاست درایران باستان مطالعه موردی عصر ساسانیان
داریوش رحمتی آناهیتا معتضد راد علی فلاح نژاد

یکی ازمقولات مهم موردبحث ومناقشه درجامعه ایران، دین وسیاست وچگونگی رابطه میان آنهاست.اززمان پیدایش نخستین حکومت درایران توسط سلسله هخامنشی، کارکرد دین در مشروعیت سازی حکومت یاایجادهمبستگی ملی و درنهایت شکل دهی به باورهای سیاسی ملت محدود والبته غیررسمی بودوجزیی از فرهنگ چکیده کامل

یکی ازمقولات مهم موردبحث ومناقشه درجامعه ایران، دین وسیاست وچگونگی رابطه میان آنهاست.اززمان پیدایش نخستین حکومت درایران توسط سلسله هخامنشی، کارکرد دین در مشروعیت سازی حکومت یاایجادهمبستگی ملی و درنهایت شکل دهی به باورهای سیاسی ملت محدود والبته غیررسمی بودوجزیی از فرهنگ قلمدادمی شد.این روندتازمان ساسانیان که به تدریج رابطه دین وسیاست به شرایط سیاسی وقت تحول می یابدتداوم داشت.دردوره ساسانی وروددین به ساختاررسمی سیاست سبب پیدایش طبقه روحانیون که به طوررسمی درشکل گیری ساختارهای رسمی حکومت موثربوده است منتهی می گردد.مشی حکومت هم نزدیکی به دین وارتباط باآن است.برهمین اساس چگونگی رسمیت یافتن دین ومتمرکزشدن قدرت مسئله اصلی این پژوهش راتشکیل می دهد. این نوشتار بر این باور است که چالشهای عمده داخلی همانند جنبش اجتماعی-ایدئولوژیک مانی وچالشهای خارجی حادث شده بر امپراطوری نوبنیان ساسانی ازجمله حفظ تمامیت ارضی قلمرو امپراطوری و پیوستگی ملل گوناگون با ادیان خاص خود و البته نامتجانس باحکومت ساسانی ،وازسوی دیگرگسترش و نفوذ دو رقیب قدرتمند ساسانی درجوارمرزهای شرقی و غربی (بوداومسیحیت)که هردومتکی بردین وفرهنگی ویژه خود بودند سبب شدند تاسیاست به سمت متمرکزشدن ودین به سوی رسمیت یافتن درساختارسیاست پیش رود. برای پاسخ به دغدغه اصلی این پژوهش ازروش تاریخی بهره برده شده است.یافته های پژوهش مبین تأییدفرض اصلی پژوهش مبنی برتأثیرچالشهای عمده داخلی و چالش های خارجی برتمرکزیافتن قدرت وسیاست وهمچنین رسمیت یافتن دین درسیاست گردیدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

126 - سنجش و ارزیابی کیفیت زندگی در جهت دستیابی به توسعه پایدار (موردمطالعه محلات شهر یزد)‏
محمد اجزا شکوهی سید مصطفی حسینی

مطالعات مربوط به کیفیت زندگی از آن جهت حائز اهمیت است که می‌تواند منجر به شناسایی نواحی مسأله دار، اولویت‌بندی ارائه خدمات به شهروندان و تدوین استراتژی‌های مدیریت و برنامه‌ریزی شود. بر این اساس، در این پژوهش به ارزیابی کیفیت زندگی در محلات شهر یزد در جهت دست یابی به ت چکیده کامل

مطالعات مربوط به کیفیت زندگی از آن جهت حائز اهمیت است که می‌تواند منجر به شناسایی نواحی مسأله دار، اولویت‌بندی ارائه خدمات به شهروندان و تدوین استراتژی‌های مدیریت و برنامه‌ریزی شود. بر این اساس، در این پژوهش به ارزیابی کیفیت زندگی در محلات شهر یزد در جهت دست یابی به توسعه پایدار پرداخته شده است. این پژوهش به لحاظ هدف از نوع کاربردی بوده که با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است. محلات نمونه با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای از جامعه آماری پژوهش(کلیه محلات شهر یزد) تعیین گردید. در این پژوهش پس از برآورد حجم نمونه نیز با استفاده از فرمول کوکران برابر با 322 نفر، اطلاعات مورد نیاز از سرپرستان خانوار ساکن محلات نمونه، با استفاده از ابزار پرسشنامه جمع&lrm;‌&lrm;آوری گردید، سپس با ورود داده های جمع آوری شده حاصل از پرسشنامه ها به محیط نرم افزاری Spss، ماتریس اولیه تصمیم گیری تشکیل شد. در مرحله بعد با استفاده از روشVicor &lrm; که از جمله روش های تصمیم گیری چند معیاره میباشد، محلات مورد مطالعه از نظر شاخص‌های کیفیت زندگی، مورد سنجش و ارزیابی قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان داد که وضعیت کیفیت زندگی در محلات مختلف شهر یزد متفاوت میباشد، به طوری که محلات کوی دانشگاه، سیلو و افشار بهترین محلات و محلات مریم آباد و چرخاب به ترتیب بدترین محلات از شاخص های کیفیت زندگی میباشند. پیشنهادات ارائه شده در این پژوهش میتواند ارتقای کیفیت زندگی در محلات مورد مطالعه و سایر محلات را در پی داشته باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

127 - تبیین الگوی بهینه شهر هوشمند با تأکید بر بهبود ساختار تجاری با مدل شبکه عصبی در شهر یزد
امیر پوررجایی سید علی المدرسی محمدحسین سرائی احمد استقلال

رشد هوشمند به‌عنوان راهبردی جامع برای مقابله با گسترش پراکنده و کم تراکم مناطق پیرامونی شهرها مطرح شد. هدف این تحقیق اولویت‌بندی مناطق مختلف قلمرو پژوهش و شناسایی مناطق دارای استعداد هوشمندسازی به‌منظور اعمال راه‌کارهای مدیریتی بوده است. برای دستیابی به هدف مذکور از 8 م چکیده کامل

رشد هوشمند به‌عنوان راهبردی جامع برای مقابله با گسترش پراکنده و کم تراکم مناطق پیرامونی شهرها مطرح شد. هدف این تحقیق اولویت‌بندی مناطق مختلف قلمرو پژوهش و شناسایی مناطق دارای استعداد هوشمندسازی به‌منظور اعمال راه‌کارهای مدیریتی بوده است. برای دستیابی به هدف مذکور از 8 متغیر اصلی تراکم جمعیت، سرانه کاربری تجاری، کاربری دفاتر پیشخوان، نوع پوشش اینترنت و شبکه معابر، سرانه کاربری مسکونی،کاربری پارکینگ، کاربری بانک استفاده شد. جهت مدل‌سازی و ارزیابی اعتبار مدل تعداد 151 نقطه GPS، برداشت شد. لایه‌های اطلاعاتی جهت ورود به مدل رستری و با روش شبکه عصبی مناطق مستعد هوشمندسازی شهر یزد مدل‌سازی شد. نتایج تحقیق رگرسیون بالای 70 درصد را در مرحله آموزش و تست نشان داد. در اعتبار سنجی مدل سطح زیر منحنی AUC که درواقع نشان‌دهنده توانایی مدل در پیش‌بینی متغیر وابسته است 0.9769 به دست آمد که بسیار مناسب بوده است. پارامترهای MSE، RMSE و R_Correlation_Test و R2 نیز به ترتیب 0.0389، 0.1972 ، 0.8517 و 0.8912 به دست آمد. در انتها وزن شاخص‌ها متغیرهای وابسته تحقیق پیش‌بینی شد. نتایج پهنه‌بندی نقشه نهایی مساحت قابلیت خیلی کم در هوشمندسازی را 78/4013 نشان داد که گویایی این مطلب است زیرساخت‌ها در این محدوده باید جهت هوشمندسازی تقویت گردد. مناطق با قابلیت خیلی زیاد نیز با مساحت 31/687 قابل‌توجه بوده است. با بررسی نقشه مدل‌سازی و نقاط GPS برداشتی مناطق مستعد هوشمندسازی، انطباق بالایی در مدل‌سازی انجام‌شده و نقاط برداشت میدانی مشاهده شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

128 - ارزیابی و بررسی آسیب پذیری ناشی از زلزله با استفاده از مدل RADIUSو GIS (مطالعه موردی منطقه دو یزد)
سید احمد میردهقان اشکذری سید علی المدرسی محمد رضا رضایی محمد رضا نوجوان بشنغیان مصطفی خبازی

زلزله پدیده‌ای است طبیعی که بی‌توجهی به آن خسارات جبران ‌ناپذیری به دنبال خواهد داشت. وقوع زلزله‌های شدید بشر را بر آن داشته است که در فکر تدوین یک برنامه زیربنایی برای کاهش خطرات و آسیب‌های ناشی از آن باشد. هدف از این تحقیق بررسی خسارات ناشی از زلزله در منطقه دو شهر یز چکیده کامل

زلزله پدیده‌ای است طبیعی که بی‌توجهی به آن خسارات جبران ‌ناپذیری به دنبال خواهد داشت. وقوع زلزله‌های شدید بشر را بر آن داشته است که در فکر تدوین یک برنامه زیربنایی برای کاهش خطرات و آسیب‌های ناشی از آن باشد. هدف از این تحقیق بررسی خسارات ناشی از زلزله در منطقه دو شهر یزد با استفاده از مدل رادیوس در محیط GIS در سناریوهای مطرح شده می باشد. بر این اساس و مطابق با مدل رادیوس عوامل تعداد طبقات ساختمان، نوع خاک، نوع مصالح، گسل های موجود، کاربری اراضی و شریانهای حیاتی موجود مورد استفاده قرار گرفت. که عوامل موثر استفاده به صورت لایه های جداگانه در نرم افزار ArcGIS10 بررسی و اطلاعات مورد نیاز مدل رادیوس استخراج شد و وارد مدل رادیوس برای دست یابی به نتایج گردید. نتایج حاصل از تحقیق نشان می‌دهد، براساس سناریوی گسل مهریز-تفت، 1577 ساختمان تخریب، 7 نفر کشته و 243 نفر مصدوم خواهند شد. مطابق سناریوی گسل انار نیز، 1108 ساختمان تخریب، 4 نفر کشته و 132 نفر مصدوم خواهند شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

129 - اثربخشی عملیات آبخیزداری در کاهش فرسایش و رسوب با استفاده از مدل تجربی MPSIAC (مطالعه موردی: حوزه‌آبخیز سقزچی‌چای استان اردبیل)
روح‌الله دبیری هیراد عبقری اردوان قربانی

طی دهه‌های اخیر تلفات منابع آب و خاک در حوزه‌های آبخیز در اثر بهره‌برداری غیراصولی از آن‌ها، باعث کاهش تولید و عمر مفید مخازن و افزایش میزان تولید رسوب شده است. امروزه با پیشرفت تکنولوژی، ارزیابی پروژه‌های آبخیزداری نیز با توجه به هدف، حجم کار و هزینه بالای آن ضرورت دار چکیده کامل

طی دهه‌های اخیر تلفات منابع آب و خاک در حوزه‌های آبخیز در اثر بهره‌برداری غیراصولی از آن‌ها، باعث کاهش تولید و عمر مفید مخازن و افزایش میزان تولید رسوب شده است. امروزه با پیشرفت تکنولوژی، ارزیابی پروژه‌های آبخیزداری نیز با توجه به هدف، حجم کار و هزینه بالای آن ضرورت دارد. در این مطالعه نقش عملیات آبخیزداری در کنترل فرسایش و رسوب حوزه‌آبخیز سقزچی‌چای استان اردبیل به روش MPSIAC قبل و بعد از اجرای عملیات مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. در این مدل 9 عامل موثر در فرسایش براساس شدت و ضعف خود دارای امتیاز هستند و در نهایت میزان رسوب منطقه برآورد می‌شود. میانگین فرسایش و رسوب بر اساس آزمون کولموگروف اسمیرنوف و با استفاده از نرم افزار SPSS، در سطح 95 درصد دارای توزیع نرمال بوده و از تجزیه و تحلیل پارامتریک استفاده شد. قبل از اجرای عملیات آبخیزداری براساس نتایج آزمون t مستقل، میانگین فرسایش و رسوب در زیرحوزه‌های آبخیز، در سطح 95 درصد برابر است؛ در حالی که بعد از اجرای عملیات آبخیزداری، میانگین فرسایش و رسوب در زیرحوزه‌های آبخیز دارای عملیات آبخیزداری اجراء شده و اجراء نشده، برابر نیست. نتایج تحقیق نشان می‌دهد در زیر حوزه‌های آبخیز فاقد عملیات آبخیزداری، میانگین فرسایش و رسوب به ترتیب 48/1 و 67/0 تن در هکتار در سال افزایش دارد. در حالیکه در زیرحوزه‌های آبخیز دارای عملیات آبخیزداری اجراء شده این مقدار میانگین فرسایش و رسوب تقریباً ثابت مانده است که نشان‌دهنده تأثیر مثبت عملیات آبخیزداری در حفاظت خاک بوده و نقش مهمی در جلوگیری از کاهش حجم مخزن سد سقزچی دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

130 - بررسی توزیع فضایی مراکز انتظامی و رابطه آن با میزان جرم در شهر یزد
نجما اسمعیل پور مهین حاضری فرزانه دستا

حضور مستمر و فعال نیروی انتظامی نقش موثری در برقراری امنیت و آرامش در سطح شهرها دارد. بنابراین توزیع عادلانه و مکفی مراکز انتظامی در فضاهای شهری عامل مهمی جهت تحقق این نیاز اساسی می‌باشد. بر این اساس این مقاله به تحلیل توزیع فضایی مراکز انتظامی سطح شهر یزد، با استفاده ا چکیده کامل

حضور مستمر و فعال نیروی انتظامی نقش موثری در برقراری امنیت و آرامش در سطح شهرها دارد. بنابراین توزیع عادلانه و مکفی مراکز انتظامی در فضاهای شهری عامل مهمی جهت تحقق این نیاز اساسی می‌باشد. بر این اساس این مقاله به تحلیل توزیع فضایی مراکز انتظامی سطح شهر یزد، با استفاده از نرم‌افزارهایGIS ، SPSS و Excel و در چارچوب روش تحقیق توصیفی- تحلیلی پرداخته است. در این راستا به سنجش درجه توزیع متعادل با استفاده از ضرایب آنتروپی و جینی و تعیین الگوی پراکنش مراکز انتظامی از ضریب موران و نیز نحوه تمرکز آنها از ضریب G عمومی بر اساس تکنیک‌های مربوط به خود همبستگی فضایی پرداخته است. همچنین جهت تعیین نوع پراکندگی مراکز انتظامی از روش تحلیل نزدیکترین همسایگی استفاده شده است. داده‌های مورد نیاز نیز به روش کتابخانه‌ای و با مراجعه به منابع و سازمان‌های مربوطه گردآوری شد که داده‌ها شامل نقشه مراکز انتظامی مناطق و نواحی شهر یزد و اطلاعات مربوط به آنها است. نتایج نشان داد: مقداری نابرابری و ناهماهنگی در توزیع مراکز انتظامی در سطح شهر یزد وجود دارد و الگوی توزیع و تمرکز آنها از نوع تصادفی به سمت پراکنده با تمرکز بالا (نقطه داغ) است که بیانگر این واقعیت است که فضاهای با دسترسی بالا در مجاور یکدیگر متمرکز شده‌اند. بررسی رابطه مراکز انتظامی و میزان جرم در نواحی شهر یزد از شاخص‌های همبستگی اسپیرمن و پیرسون نیز نشان داد رابطه معناداری بین آن‌ها مشاهده می‌شود و این بدان معناست در نواحی دارای تعداد کمتر مراکز انتظامی جرم و جنایت بیشتری صورت گرفته، و بالعکس در نواحی با تعداد کمتر مراکز انتظامی، ارتکاب به جرم و جنایت کمتر می‌باشد. لذا، می‌توان انتظار داشت استقرار مراکز نظارت و کنترل بر جرائم در محلات شهری بر کاهش جرم رابطه مستقیم داشته باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

131 - پهنه‌بندی و سنجش پایداری محیط شهری با تاکید بر توسعه پایدار در استان یزد
مسعود صفایی پور الیاس مودت

بررسی شناخت وضعیت و تنگناهای توسعۀ محیط جغرافیایی به لحاظ پایداری و توسعۀ پایدار در شهرها از اهم مسائل در دو حوزه شهر و توسعه پایدار می‌باشد. استفاده از شاخص‌های توسعۀ پایدار در ابعاد جغرافیای محیطی میتواند معیاری مناسب هم برای تعیین جایگاه شهرها و هم در جهت حل مشکلات و چکیده کامل

بررسی شناخت وضعیت و تنگناهای توسعۀ محیط جغرافیایی به لحاظ پایداری و توسعۀ پایدار در شهرها از اهم مسائل در دو حوزه شهر و توسعه پایدار می‌باشد. استفاده از شاخص‌های توسعۀ پایدار در ابعاد جغرافیای محیطی میتواند معیاری مناسب هم برای تعیین جایگاه شهرها و هم در جهت حل مشکلات و نارساییهایی آنها برای نیل به رفاه اقتصادی و سلامت اجتماعی فرهنگی ساکنین جهت رسیدن به توسعهی پایدار شهری باشد. در این راستا پژوهش حاضر با ماهیت "توسعه‌ای- کاربردی" با روش تحقیق "توصیفی- تحلیلی" با هدف اصلی "شناخت و ارزیابی پایداری محیطی به عبارتی اولویت بندی توسعه پایدار در استان یزد" و استفاده از "مدل Entropy-TOPSIS و نرم افزار GIS، Visio، Grafer، SPSS و Excel" و بهره‌گیری از "50 شاخص(بهداشتی، زیست محیطی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی)" موضوع مورد مطالعه را در استان مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است. که نتایج تحقیق نشان داده است: در ماتریس مدل اختلاف طبقه‌ای گروه بندی شهرهای استان به لحاظ جمعیتی منظم نبوده و در فواصل بین طبقه اول و طبقه آخر ماتریس هیچ نقطه شهری وجود ندارد. بطوریکه 44.22 درصد جمعیت شهرها در طبقه اول توزیع گردیده‌اند و ضریب آنتروپی انرا تائید کرده است بدین صورت که ضریب آن سال 1385 (0.37-) و در سال 1390 (0.23-) بدست آمده که نشان‌دهنده حرکت نسبی سلسله‌مراتب شهری به سوی عدم تعادل و تمرکز بیشتر می‌باشد. در نهایت الویت بندی توسعه با میزان TOPSIS بدست آمده نشان می‌دهد شهرستان‌های یزد و ابرکوه به ترتیب با میزان 973/0 و 610/0 توسعه یافته‌ترین مناطق می‌باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

132 - تحلیل شخصیت بلبل در منظومه «هنرستان عالی مرغان» ریاضی یزدی براساس نظریه‌ی عشق «اریک فروم»
مژگان کمال مهریزی سیدخلف حوتی نژاد آسیه ذبیح نیا عمران

مقاله حاضر به بررسی مثنوی هنرستان عالی مرغان از ریاضی یزدی (1290-1360 ه.ق) براساس نظریۀ عشق اریک فروم (1900- 1980م.) می‌پردازد. هنرستان عالی مرغان شعری است غنایی که از زبان مرغان بصورت سمبولیک و تمثیلی، در چهارصد بیت و در هفت قسمت سروده شد. فروم نخستین کسی بود که بحث هن چکیده کامل

مقاله حاضر به بررسی مثنوی هنرستان عالی مرغان از ریاضی یزدی (1290-1360 ه.ق) براساس نظریۀ عشق اریک فروم (1900- 1980م.) می‌پردازد. هنرستان عالی مرغان شعری است غنایی که از زبان مرغان بصورت سمبولیک و تمثیلی، در چهارصد بیت و در هفت قسمت سروده شد. فروم نخستین کسی بود که بحث هنر عشق ورزیدن را مطرح کرد و زمینه‌ای گسترده برای تحقیق و بررسی، ارائه راهکارهای عملی دربارۀ عشق را فراهم ساخت. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر ابزار کتابخانه‌ای و با بهره‌مندی از نظریه‌ی روانشناختی عشق اریک فروم، بر آنست که به این پرسش اصلی پاسخ دهد: بلبل از دیدگاه روانشناسی اریک فروم، به چه میزان از شرایط عاشقی برخورداراست؟ براساس ما‌حصل تحقیق، بلبل در هنرستان عالی مرغان عاشقی راستین است که در راه عشق، سختی‌های بسیاری تحمل می‌کند و مطابق نظریه‌ی فروم از خصایصی چون استغنا، مهربانی، احساس مسئولیت، احترام و معرفت، به طور کامل برخوردار است و با نمودهای واقعی عاشق حقیقی اریک فروم کاملا مطابقت دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

133 - بررسی تغییرات مکانی و زمانی کیفیت منابع آب زیرزمینی در حوضه ایزدخواست
مریم انصاری ایرج جباری

افزایش جمعیت جهان، تأثیرات تغییر آب و هوا و تغییرات سبک زندگی فشارهای فزاینده ای بر منابع آب وارد کرده و منجر به تنش آبی گسترده در بسیاری از کشورها شده است. یک راه مؤثر برای کاهش و کنترل تقلیل مداوم کیفیت آب زیرزمینی، درک تغییرات مکانی و زمانی و شناسایی منابع اصلی آلودگ چکیده کامل

افزایش جمعیت جهان، تأثیرات تغییر آب و هوا و تغییرات سبک زندگی فشارهای فزاینده ای بر منابع آب وارد کرده و منجر به تنش آبی گسترده در بسیاری از کشورها شده است. یک راه مؤثر برای کاهش و کنترل تقلیل مداوم کیفیت آب زیرزمینی، درک تغییرات مکانی و زمانی و شناسایی منابع اصلی آلودگی است. در این تحقیق با استفاده از روش زمین آمار تغییرات زمانی و مکانی منابع آب زیرزمینی حوضۀ ایزدخواست در یک بازۀ 11 ساله با توجه به عوامل تغییر کیفیت آب مورد بررسی قرار گرفت. در این راستا روش های مختلف درون یابی با هم مقایسه شدند که روش کریجینگ با واریوگرام نمایی نتایج بهتری را برای پارامترهای کیفی آب نشان داد. نتایج این تجزیه و تحلیل ها نشان داد که مهم ترین عامل در شوری منابع آب و خاک منطقه سازندهای مخرب حوضه می باشند. به طوری که در نقشه های کیفی منابع آب تمامی پارامترها میزان افزایشی را در سه نقطه نشان دادند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

134 - ارزیابی ارتباط کاربری اراضی شهری و جزایر حرارتی، مطالعه موردی: شهر بیابانی یزد
کمال امیدوار سعیده موید فر مهران فاطمی مهدی نارنگی فرد

جزایر حرارتی شهری یکی از معمول ترین پدیده های اقلیمی شهری است که در آن بعضی از مناطق شهری به ویژه مراکز شهرها چند درجه از مناطق اطراف خود گرمتر می شوند. مطالعه این پدیده و بررسی ساز وکار آن برای برنامه ریزی های شهری اهمیت بسیار زیادی دارد. این تحقیق از نظر روش تحلیلی و چکیده کامل

جزایر حرارتی شهری یکی از معمول ترین پدیده های اقلیمی شهری است که در آن بعضی از مناطق شهری به ویژه مراکز شهرها چند درجه از مناطق اطراف خود گرمتر می شوند. مطالعه این پدیده و بررسی ساز وکار آن برای برنامه ریزی های شهری اهمیت بسیار زیادی دارد. این تحقیق از نظر روش تحلیلی و از نظر هدف کاربردی بوده و با هدف بررسی تاثیر کاربری ها بر روی حرارت شهر بیابانی یزد انجام شده است. برای تحلیل این رابطه از تصاویر سال 2005 و 2015 ماهواره Terra سنجنده Aster استفاده شده است. نتایج بررسی های به عمل آمده نشان می دهد که گسترش فیزیکی شهر یزد در دوره های مختلف تاریخی، باعث پیشروی این شهر در سطوح نمکزار و ماسه زار حاشیه ای شده به گونه ای که نواحی ساختمانی و آسفالتی، افزایش و نواحی نمکزار و ماسه زار و زمین های بایر حاشیه شهر کاهش یافته است. در نتیجه عمده جزایر حرارتی شهر یزد در نواحی حاشیه ای و زمین های بایر شکل گرفته است. در همین راستا همبستگی منفی بین دو متغیر پوشش گیاهی و دمای سطح زمین در طول دوره 10 ساله مشاهده می شود که نشانگر آن است که همزمان با کاهش فضای سبز بر وسعت جزایر گرمایی افزوده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

135 - تدوین مدل استراتژیک و رویکرد توسعه پایدار گردشگری در مناطق کویری با استفاده از ماتریس Swot ، Space ، Qspm (مطالعه موردی: مناطق کویری استان یزد)
سید ابوالقاسم میر حسینی محمدرضا نوجوان

توریسم سیستم پیچیدهای است که ابعاد مختلف زندگی انسانی )اقتصادی، اجتماعی و فرهنگیزیست محیطی و کالبدی( را تحت تأثیر قرار میدهد. در این میان مناطق کویری به عنوان یکیاز مناطق اولویتدار برای توسعه اکوتوریسم در بسیاری از مناطق جهان مورد توجه قرار گرفتهاست. ایران با دارا بودن چکیده کامل

توریسم سیستم پیچیدهای است که ابعاد مختلف زندگی انسانی )اقتصادی، اجتماعی و فرهنگیزیست محیطی و کالبدی( را تحت تأثیر قرار میدهد. در این میان مناطق کویری به عنوان یکیاز مناطق اولویتدار برای توسعه اکوتوریسم در بسیاری از مناطق جهان مورد توجه قرار گرفتهاست. ایران با دارا بودن عرصههای کویری و بیابانی به عنوان یکی از مناطق دارای پتانسیل درزمینه توسعه اکوتوریسم بیابان و کویر مطرح است. اما هنوز استراتژیهای مشخصی نسبت بهتوسعه گردشگری در مناطق کویری تدوین نشده و مدل مشخصی وجود ندارد. لذا این مقاله بهدنبال پاسخگویی به این سوالات اساسی است که استراتژیهای اولویتدار جهت دستیابی بهتوسعه پایدار گردشگری در مناطق کویری استان یزد کدامند؟ مدل استراتژیک توسعه پایدارگردشگری در مناطق کویری چیست؟ به این سوالات از روش پیمایشی و روش برنامهریزیاستراتژیک استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که اولاً، گونه استراتژیهای توسعهگردشگری در مناطق کویری استان یزد در گروه استراتژیهای تدافعی قرار میگیرند؛ یعنیاستراتژیهایی که در راستای کاهش نقاط ضعف و از بین بردن تهدیدها تدوین شدهاند. ثانیاً،استراتژیهای مدیریتی نسبت به سایر استراتژیها در اولویت بالاتری قرار دارند. در پاسخ بهسوال دوم این نتیجه حاصل شد که اولویتدار بودن استراتژیهای مدیریتی به معنای نادیدهانگاشتن سایر استراتژیهای توسعه گردشگری نیست زیرا اجرای مجموعهای از سیاستها وراهبردها در مناطق کویری در پرتو اتخاذ رویکرد )مدل( یکپارچه برنامهریزی توسعه گردشگریامکانپذیر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

136 - ارزیابی هیدرولوژیکی عملکرد اقدامات آبخیزداری بر ویژگی‌های سیلاب در حوضه آبخیز بالادست سد وشمگیر در استان گلستان
محبوبه حاجی بیگلو محمد رشیدی آتبین محبتی

ارزیابی پروژه‌های آبخیزداری به منظور برنامه‌ریزی‌‌های آتی در خصوص طرح‌های اجرایی و مدیریت منابع طبیعی انجام می‌گیرد. بر این اساس، مطالعات حاضر با هدف ارزیابی تأثیر اقدامات آبخیزداری اجرا شده در حوضه آبخیز بالادست سد وشمگیر، با استفاده از مدل هیدرولوژیکی HEC-HMSانجام گرف چکیده کامل

ارزیابی پروژه‌های آبخیزداری به منظور برنامه‌ریزی‌‌های آتی در خصوص طرح‌های اجرایی و مدیریت منابع طبیعی انجام می‌گیرد. بر این اساس، مطالعات حاضر با هدف ارزیابی تأثیر اقدامات آبخیزداری اجرا شده در حوضه آبخیز بالادست سد وشمگیر، با استفاده از مدل هیدرولوژیکی HEC-HMSانجام گرفت. برای تعیین تأثیر سازه‌های اصلاحی و همچنین اقدامات بیولوژیکی صورت گرفته، اقدام به شبیه‌سازی رفتار سیلاب برای رخدادهای موجود گردید. معیارهای دبی اوج و حجم سیلاب برای ارزیابی تعیین شد و مقادیر آن‌ها برای دو وضعیت قبل و بعد از اقدامات آبخیزداری محاسبه گردید. نتایج مقایسه آماری نشان داد که تأثیر این اقدامات بر روی دبی پیک معنی‌دار نبوده و درخصوص پارامتر حجم سیلاب، در سطح 95 درصد معنی‌دار می‌باشد. در بررسی پاسخ هیدرولوژیکی حوضه در مقابل رگبارهای طرح مشخص شد با افزایش دوره بازگشت سیلاب، تأثیر اقدامات بر کاهش دبی اوج و حجم سیلاب کاهش می‌یابد. بیش‌ترین تأثیر اقدامات بر دو پارامتر یاد شده در دوره بازگشت‌های پایین (2 تا 10 سال) بوده است که برای پارامترهای دبی اوج و حجم سیلاب به ترتیب 94/0 و 96/0 حالت قبل از اقدامات تعیین گردید. همچنین بررسی حجم مخازن سازه‌های اصلاحی قبل از انباشت رسوب‌ نشان می‌دهد که قابلیت کنترل سیلاب تا دوره بازگشت 10 ساله را دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

137 - ارزیابی اثربخشی سازه‌های کنترل سیلاب در حوزه آبخیز گلاب‌دره- دربند تهران
بهارک معتمدوزیری هادی کیادلیری ساسان عارفی

حوزه آبخیز گلاب دره-دربند، از حوضه های شمال شهر تهران می باشد که توجه به مدیریت این حوضه ها، به علت اشراف این حوضه‌ها به شهر تهران و احتمال خطر جانی و مالی سیلاب های حاصل از آن‌ها، از اهمیت خاصی برخوردار است. در این تحقیق، جهت تعیین پاسخ حوزه آبخیز مربوطه در برابر رگبار چکیده کامل

حوزه آبخیز گلاب دره-دربند، از حوضه های شمال شهر تهران می باشد که توجه به مدیریت این حوضه ها، به علت اشراف این حوضه‌ها به شهر تهران و احتمال خطر جانی و مالی سیلاب های حاصل از آن‌ها، از اهمیت خاصی برخوردار است. در این تحقیق، جهت تعیین پاسخ حوزه آبخیز مربوطه در برابر رگبارهای سیل آسا در قبل و بعد از عملیات آبخیزداری، از نرم افزار HEC–HMS استفاده گردیده است. با مد نظر قرار دادن عدم توانمندی در تعیین رگبارهای منطبق با بازه زمانی قبل و پس از اقدامات آبخیزداری انجام شده در حوزه آبخیز به منظور بررسی مطالعات سیلاب ناشی از رگبارهای واحد، اقدام به بررسی و آنالیز آماری داده های بارش و سیلاب مربوط به ایستگاه های باران سنجی و هیدرومتری واقع در حوضه گلاب دره- دربند گردید و شبیه سازی حوضه در محیط نرم افزار HEC–HMS صورت گرفت تا بتوان پس از شبیه سازی حوضه، سیلاب ناشی از حوضه را در مقابل بارش حداکثر 24ساعته برای دوره برگشت‌های 10، 25 و100، سنجیده و مقایسه نمود. نتایج ارزیابی همزمان بارش و سیلاب در حوزه آبخیز مورد مطالعه، در قبل و بعد از اجرای طرح های آبخیزداری، نشان داد که عملیات آبخیزداری، تأثیری مستقیم در کاهش سیلاب، افزایش نفوذ سیلاب و کنترل آن داشته است و این تأثیر، در سیلاب های با دوره بازگشت بالا، بیشتر بوده است بطوری که. دبی پیک سیلاب و حجم سیلاب در دوره برگشت های 10، 25 و100 ساله، بعد از اجرای طرح‌های آبخیزداری، به ترتیب10، 4/27 و 40 درصد کاهش را نشان می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

138 - تأثیراجرای عملیات بیومکانیکی بر پوشش گیاهی مراتع (مطالعه موردی : مراتع شهرستان ابرکوه استان یزد)
سعیده صدقی

اجرای عملیات ذخیره نزولات از مهمترین روش های اصلاح و احیاء پوشش گیاهی مراتع محسوب می شود. تحقیق حاضر با هدف بررسی تأثیر ذخیره نزولات بر فاکتورهای پوشش گیاهی مراتع قشلاقی شهرستان ابرکوه استان یزد انجام شد. موفقیت عملیات بیومکانیک از طریق اندازه گیری و آنالیز آماری فاکتور چکیده کامل

اجرای عملیات ذخیره نزولات از مهمترین روش های اصلاح و احیاء پوشش گیاهی مراتع محسوب می شود. تحقیق حاضر با هدف بررسی تأثیر ذخیره نزولات بر فاکتورهای پوشش گیاهی مراتع قشلاقی شهرستان ابرکوه استان یزد انجام شد. موفقیت عملیات بیومکانیک از طریق اندازه گیری و آنالیز آماری فاکتورهای پوشش گیاهی شامل درصد تاج پوشش، تولید، زادآوری و تراکم در چهار تیمار شاهد، پیتینگ، کنتورفارو و چاله های هلالی آبگیر مورد ارزیابی قرار گرفت. نمونه برداری به روش تصادفی - سیستماتیک و با استقرار ترانسکت و پلات صورت گرفت. داده ها به روش آنالیز واریانس یک طرفه ANOVA تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که فاکتورهای مورد بررسی در سطح آماری یک درصد (P<0.01) دارای اختلاف معنی داری بودند. به گونه ای که میزان درصد تاج پوشش، تولید، تراکم و زادآوری گونه های گیاهی در روش هلالی آبگیر به ترتیب با 5/8، 25/39، 6/6 و 9/3 بیشترین مقدار را در مقایسه با دو روش دیگر داشت و این فاکتورها در روش های کنتور فارو و پیتینگ اختلاف معنی داری با شاهد نشان ندادند. نتایج این تحقیق نشان داد که احداث هلالی های آبگیر نسبت به روش های کنتور فارو و پیتینگ تأثیر بیشتری در افزایش پوشش گیاهی منطقه دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

139 - تأثیر ویژگی‌های اجتماعی بهره‌برداران بر مشارکت آن‌ها در تعاونی‌های آبخیزداری (مطالعه موردی: تعاونی‌آبخیزداری حوزه آبخیز سقزچی‌چای استان اردبیل)
اردوان قربانی امیرحسین کاویانپور روح الله دبیری

جهت جلب مشارکت ساکنان یک حوزه آبخیز برای شرکت در برنامه های آبخیزداری، عوامل تأثیر گذار باید مورد توجه قرار گیرد. در این تحقیق ویژگیهای فردی- حرفه ای و آموزشی- ترویجیروستائیان عضو تعاونی آبخیزداری حوزه آبخیز سقزچی چای (استان اردبیل) و تأثیر این عوامل بر مشارکت آن ها در چکیده کامل

جهت جلب مشارکت ساکنان یک حوزه آبخیز برای شرکت در برنامه های آبخیزداری، عوامل تأثیر گذار باید مورد توجه قرار گیرد. در این تحقیق ویژگیهای فردی- حرفه ای و آموزشی- ترویجیروستائیان عضو تعاونی آبخیزداری حوزه آبخیز سقزچی چای (استان اردبیل) و تأثیر این عوامل بر مشارکت آن ها در تعاونی های آبخیزداری بررسی شده است. این تحقیق به روش پیمایشی انجام و پرسشنامه ای جهت گردآوری داده ها تهیه شد. جامعه آماری شامل بهره برداران عضو تعاونی آبخیزداری روستاهای سوها، سقزچی، حور، تفیه و رز به تعداد 115 نفر بوده اند که در داخل حوزه آبخیز سقزچی چای ساکن هستند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS استفاده شد. نتایج بدست آمده از توصیف ویژگی های فردی و حرفه ای بهره برداران حوزه آبخیز سقزچی چای عضو تعاونی های آبخیزداری شامل: سن، شغل اصلی، میزان تحصیلات، نوع حرفه در روستا، میزان مهارت و ... نشان داد، اولاً تنها افراد سالخورده و با سواد کم، کشاورز و دامدار و با مهارت متوسط هستند که بیشترین تمایل را برای مشارکت در تعاونی آبخیزداری نشان داده اند. جوانان تحصیل کرده باور مناسبی نسبت به موفقیّت تعاونی های آبخیزداری ندارند و بیشتر تمایل به مهاجرت و کمتر دلبستگی به ماندن در روستا و انجام فعالیت های مختلف در قالب تعاونی ها را از خود نشان داده اند. دیدگاه بهره برداران نسبت به مشارکت در کلاس های آموزشی برای افزایش مشارکت قابل توجه بوده و درخواست برگزاری کلاس های آموزشی دارند. همچنین با توجه به معنی داری ضریب مقایسه من- ویتنی در سطح 01/0=α، اعضاء آشنا با مفهوم قرق و آشنا با شرکت های تعاونی روستایی، بیشترین مشارکت را در تعاونی آبخیزداری داشته اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

140 - بررسی ساختار توده‌های بنه (Pistacia atlantica) در مناطق قرق و غیر قرق ( منطقه حفاظت شده باغ شادی یزد)
یونس گراوند سید محسن حسینی کورش احمدی علی قمی اویلی علیرضا احمدی

مطالعه ساختار جنگل، امروزه از مباحث مورد توجه و ضروری به ویژه در راستای اهداف جنگل شناسی نزدیک به طبیعت است. پژوهش حاضر به منظور بررسی ساختار توده های بنه (Pistacia atlantica) در منطقه حفاظت شده باغ شادی در استان یزد صورت گرفت. در این پژوهش از روش آماربرداری با قطعات نم چکیده کامل

مطالعه ساختار جنگل، امروزه از مباحث مورد توجه و ضروری به ویژه در راستای اهداف جنگل شناسی نزدیک به طبیعت است. پژوهش حاضر به منظور بررسی ساختار توده های بنه (Pistacia atlantica) در منطقه حفاظت شده باغ شادی در استان یزد صورت گرفت. در این پژوهش از روش آماربرداری با قطعات نمونه دارای مساحت ثابت استفاده شد. در مجموع تعداد 76 قطعه نمونه دایره ای در دو منطقه قرق و غیرقرق برداشت شد و در هر قطعه نمونه خصوصیات درختان از قبیل نوع گونه، تعداد، ارتفاع، زادآوری، قطر تاج، قطر برابر سینه و سطح مقطع اندازه گیری و ثبت شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارهای Spss و Excel و ساختار توده ها با استفاده از نرم افزار SVS ترسیم شد. نتایج این پژوهش نشان داد که گونه بنه در هر دو منطقه قرق و غیرقرق به عنوان گونه اصلی و غالب حضور دارد. درختان بنه در منطقه قرق شاداب تر از منطقه غیرقرق می باشند. به نحوی که در منطقه قرق میانگین قطر برابر سینه درختان بنه 02/42 سانتیمتر، میانگین حجم 8/8 سیلو در هکتار و میانگین ارتفاع 54/6 متر برآورد شد. ساختار توده در منطقه قرق ناهمسال و در منطقه غیرقرق همسال می باشد، که در منطقه قرق این توده ها از پشتوانه خوبی برخوردار می باشند. همچنین زادآوری در منطقه قرق به خوبی صورت گرفته ولی در منطقه غیرقرق زادآوری به ندرت صورت می گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

141 - بررسی اکولوژیک و شکل زیستی گیاهان اسانس‌دار استان یزد
عباس زارع زاده علی میر حسینی محمد رضا عربزاده مهدی شمس زاده محمد باقر رضایی

با توجه به اهمیت گیاهان معطر و اسانس‌دار، طرح تحقیقاتی بررسی اکولوژیک گیاهان اسانس‌دار استان یزد به منظور اهلی ‌کردن و کشت آنها، به اجرا درآمد. برای این منظور با مراجعه به منابع علمی و کاوش‌های کامپیوتری مطالعه کلی پیرامون گونه‌های گیاهی اسانس‌دار موردنظر صورت گرفت. سپس چکیده کامل

با توجه به اهمیت گیاهان معطر و اسانس‌دار، طرح تحقیقاتی بررسی اکولوژیک گیاهان اسانس‌دار استان یزد به منظور اهلی ‌کردن و کشت آنها، به اجرا درآمد. برای این منظور با مراجعه به منابع علمی و کاوش‌های کامپیوتری مطالعه کلی پیرامون گونه‌های گیاهی اسانس‌دار موردنظر صورت گرفت. سپس با مراجعه به رویشگاه‌های مختلف، فاکتورهای اکولوژیک شامل مشخصات خاک، طول و عرض جغرافیایی، ارتفاع از سطح دریا، درصد شیب، جهت شیب، میانگین بارندگی سالیانه، گونه‌های همراه، گونه ‌یا گونه‌های غالب و وضعیت شادابی گیاه در طبیعت ثبت گردید. نتایج نشان داد که از 950 گونه فلور استان، 71 گونه گیاه اسانس‌دار خودرو متعلق به 41 جنس و 16 تیره می‌باشند. بیشترین تعداد گونه‌ها به ترتیب مربوط به تیره Lamiaceaeبا 36 گونه، Asteraceae با 10 گونه و Apiaceae با 8 گونه می‌باشند. از میان جنس‌هایی که نسبت به بقیه دارای گونه‌های بیشتری هستند، می‌توان به جنس Nepetaبا 9 گونه، Salvia با 7 گونه و Artemisia با 4‌ گونه اشاره کرد. از نظر شکل زیستی، 7/50 درصد گونه‌ها همی کریپتوفیت، 9/9 درصد کریپتوفیت، 14 درصد تروفیت، 7/12 درصد فانروفیت و 7/12 درصد کامفیت هستند. همی کریپتوفیت‌ها (7/50 درصد) مهمترین شکل‌های زیستی گیاهان اسانس‌دار استان را تشکیل می‌دهند. به طور کلی اکثر گونه‌های اسانس‌دار جزء گونه‌‌های همراه در تیپ‌های گیاهی می‌باشند. به جز گونه‌‌های Artemisia sieberi Besser. و Artemisia aucheri Boiss. که تشکیل تیپ‌های گیاهی را می‌دهند و در سطح وسیعی پراکنش دارند. بیشترین فراوانی گونه‌های اسانس‌دار در مناطق کوهستانی و ارتفاعات در اقلیم‌های خشک سرد و نیمه خشک سرد مشاهده می‌گردند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

142 - معرفی و بررسی شکل زیستی، خواص و قسمت‌های مورد استفاده فلور دارویی کفه ابرکوه یزد
سیدمصطفی گلدانساز مهدی سلطانی گردفرامرزی محمد باقر رضایی محمدعلی زارع چاهوکی

با توجه به عوارض کم گیاهان داروئی و گرایش بیش از پیش جوامع بشری به این مجموعه، تعیین حوزه‌های قابل دسترس و قسمت‌های مورد استفاده این قبیل گیاهان ضروری به نظر می‌آید. به همین جهت بررسی فلور داروئی اراضی گوناگون به دلیل حضور گیاهان متفاوت در مناطق مختلف از اهمیت خاصی برخو چکیده کامل

با توجه به عوارض کم گیاهان داروئی و گرایش بیش از پیش جوامع بشری به این مجموعه، تعیین حوزه‌های قابل دسترس و قسمت‌های مورد استفاده این قبیل گیاهان ضروری به نظر می‌آید. به همین جهت بررسی فلور داروئی اراضی گوناگون به دلیل حضور گیاهان متفاوت در مناطق مختلف از اهمیت خاصی برخوردار است. باید گفت گونه‌های گیاهی داروئی بخش قابل توجهی از فلور ایران را تشکیل داده و نقش عمده‌ای در ترکیب جوامع مختلف ایفا می‌نمایند. بدین منظور کفه ابرکوه با وسعت 1590 کیلومتر مربع و ارتفاع 1441 متر از سطح دریا در شرق شهرستان ابرکوه استان یزد مورد مطالعه قرار گرفت. جهت معرفی فلور داروئی این منطقه، در فصول مختلف گیاهان منطقه جمع‌آوری و با استفاده از فلورها شناسایی گردیدند. با این بررسی مشخص شد در این منطقه 31 گونه گیاهی داروئی وجود دارد. بیشترین گونه داروئی این منطقه متعلق به خانواده‌های Labiatae و Brassicaceae می‌باشد. گیاهان مذکور از نظر جغرافیای گیاهی متعلق به مناطق ایران- تورانی، مدیترانه‌ای، صحارا- سندی و جهانی هستند. همچنین از لحاظ شکل زیستی، تروفیت، کریپتوفیت، همی‌کریپتوفیت، کامفیت و فانروفیت را شامل می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

143 - معرفی فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان منطقه ندوشن (استان یزد)
علی میرحسینی عباس زارع زاده ناصر باغستانی میبد مهدی سلطانی گرد فرامرزی

منطقه ندوشن بخشی از شهرستان صدوق به وسعت 109400هکتاراست که در فاصله80 کیلومتری غرب شهر یزد قرار دارد. از نظر موقعیت جغرافیایی در محدوده 46 و 31 تا 15و32 عرض شمالی و 24 و 52 تا 47 و 53 طول شرقی قراردارد. حداقل و حداکثر ارتفاع منطقه از سطح دریا 1529 و3260 متر می‌باشد. میز چکیده کامل

منطقه ندوشن بخشی از شهرستان صدوق به وسعت 109400هکتاراست که در فاصله80 کیلومتری غرب شهر یزد قرار دارد. از نظر موقعیت جغرافیایی در محدوده 46 و 31 تا 15و32 عرض شمالی و 24 و 52 تا 47 و 53 طول شرقی قراردارد. حداقل و حداکثر ارتفاع منطقه از سطح دریا 1529 و3260 متر می‌باشد. میزان متوسط بارندگی سالیانه منطقه بین 109 تا 220 میلیمتراست که درارتفاعات بیشتر به صورت برف می‌باشد. بررسی به عمل آمده (1385-1375) نشان داد که در منطقه مورد مطالعه 282 گونه گیاهی متعلق به 204 جنس و 48 تیره وجود دارد. بیشترین تعداد گونه‌ها، به ترتیب مربوط به تیره‌های Asteraceae با 44 گونه (6/15 درصد)، Papilionaceae با 27 گونه (57/9 درصد)، Brassicaceae با 25 گونه (86/8 درصد) و Lamiaceae با 24 گونه (51/8 درصد) است. بررسی اشکال زیستی گیاهان به روش رونکیه نشان داد که همی کریپتوفیتها با 94/37 درصد (107 گونه) فراوانترین شکل زیستی هستند. شکل‌های زیستی تروفیت با 72/28 درصد (81 گونه) و کامفیت با 31/16 درصد (46 گونه) در درجه بعدی قرار دارند. پراکنش جغرافیایی گیاهان منطقه نشان می‌دهد که 47/74 درصد گونه‌ها (210 گونه) به ناحیه ایرانی ـ تورانی تعلق دارند. سایرگونه‌ها علاوه بر ناحیه ایرانی ـ تورانی در نواحی رویشی دیگر نیز پراکنش دارند. از 282 گونه فلور منطقه 55 گونه (5/19 درصد) گیاه دارویی، 32 گونه (35/11 درصد) انحصاری ایران و 3 گونه انحصاری یزد هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

144 - بررسی فلور اشکال زیستی و کوروتیپ‌های گیاهان منطقه خضرآباد (ارزانک)، استان یزد
غلامرضا بخشی خانیکی رزا قوچانی

منطقه خضرآباد با مساحت حدود 1146 کیلومتر مربع در قسمت غرب دشت یزد اردکان واقع شده است. این منطقه دارای تعدادی حوزه آبخیز می‌باشد که ارزانک یکی ازحوزه‌های بزرگ آن است. هدف اصلی این پژوهش، شناسایی گونه‌های گیاهی و معرفی فلور یکی از واحدهای هیدرولوژیکی حوزه آبخیز ارزانک اس چکیده کامل

منطقه خضرآباد با مساحت حدود 1146 کیلومتر مربع در قسمت غرب دشت یزد اردکان واقع شده است. این منطقه دارای تعدادی حوزه آبخیز می‌باشد که ارزانک یکی ازحوزه‌های بزرگ آن است. هدف اصلی این پژوهش، شناسایی گونه‌های گیاهی و معرفی فلور یکی از واحدهای هیدرولوژیکی حوزه آبخیز ارزانک است. به این منظور نمونه‌های گیاهی از زیستگاه‌های مختلف منطقه در طی سه فصل رویشی بهار، تابستان و پاییز سال 1383 جمع‌آوری و سپس با استفاده از فلورهای مختلف شناسایی شدند. شکل‌های زیستی گونه‌های شناسایی شده از این منطقه تعیین و طیف زیستی منطقه ترسیم شد. براساس داده‌های بدست آمده از پراکنش جغرافیایی گونه‌ها و منابع موجود، جایگاه منطقه از نظر جغرافیای گیاهی مورد بررسی قرار گرفت. از مجموع 103 گونه گیاهی که متعلق به 86 جنس و 30 تیره می‌باشد، یک گونه متعلق به بازدانه، 86 گونه نهاندانه دو لپه‌ای و 16 گونه نهاندانه تک لپه‌ای هستند. بیشترین غنای گونه‌ای در تیره‌های Asteraceae (4/20 درصد)، Poaceae (6/12 درصد)، Lamiaceae (7/9 درصد)، (7/8 درصد) و Rosaceae (8/7 درصد) دیده می‌شود. در بین گیاهان منطقه، همی‌کریپتوفیت‌ها با 40 گونه (8/38 درصد) و تروفیتها با 23 گونه (3/22 درصد) از فراوان‌ترین اشکال زیستی منطقه هستند. پراکنش 71 گونه (9/68 درصد) به ناحیه ایران ـ تورانی منحصر می‌گردد که از این تعداد 22 گونه (1/28 درصد) اندمیک ایران هستند. در میان گونه‌های انحصاری ایران، دو گونه Nepeta gloeocephala و Helichrysum davisianumانحصاری یزد می‌باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

145 - بررسی فیتوشیمیایی اسانس توده‌های مختلف گیاه دارویی Satureja sahendica Bornm. در شرایط زراعی در استان یزد
عباس زارع‌زاده فاطمه سفیدکن سیدرضا طبایی عقدایی علی میرحسینی محمد رضا عزیززاده

گیاه مرزه سهندی (Satureja sahendica Bornm.) ازگونه‌های اندمیک ایران است.این تحقیق با هدف بررسی کمیت و کیفیت اسانس توده‌‌های مختلف این گیاه در شرایط زراعی انجام گرفت. ابتدا بذر8 توده ‌مختلف مرزه سهندی از رویشگاه‌های مختلف استان‌های آذربایجان شرقی،کردستان وزنجان جمع‌آور چکیده کامل

گیاه مرزه سهندی (Satureja sahendica Bornm.) ازگونه‌های اندمیک ایران است.این تحقیق با هدف بررسی کمیت و کیفیت اسانس توده‌‌های مختلف این گیاه در شرایط زراعی انجام گرفت. ابتدا بذر8 توده ‌مختلف مرزه سهندی از رویشگاه‌های مختلف استان‌های آذربایجان شرقی،کردستان وزنجان جمع‌آوری گردید، پس از نشاء در گلخانه مزرعه تحقیقات گیاهان دارویی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی، درسه تکرار درسال 1389 درمرزعه کشت شدند.سرشاخه‌های گل‌دار توده‌های مختلف طی چهارسال متوالی جمع‌آوری و در سایه خشک گردید.اسانس نمونه‌ها با استفاده از به روش تقطیر باآب استخراج و آنالیز مواد موثره پس از تعیین بازده اسانس براساس وزن خشک گیاه به‌وسیله کروماتوگرافی گازی وکروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی تجزیه وشناسایی ترکیبات تشکیل دهنده اسانس‌ها صورت گرفت. نتایج تجزیه واریانس بازده اسانس در سطح 5 درصد و درصد ترکیب‌های تیمول و ترانس-کاریوفیلن اسانس توده‌های مختلف طی چهار سال برداشت در سطح 1درصد معنی‌دار بودند. مقایسه میانگین‌ها توسط آزمون دانکن در سطح احتمال 5 درصد انجام شد، از بین ترکیب‌های شیمیایی موجود در توده‌ها ترکیب‌های آلفا-ترپینن،گاما-ترپینن،لینالول،پارا-سیمن، 1و8 -سینئوال‌، ترپینئولن، ترپینن 4-ال،آلفا-ترپینئولن،سابینن و میزان تولید اسانس در هکتار معنی‌دار بودند. نتایج تجزیه خوشه‌ای توده‌ها براساس ترکیب‌‌های تشکیل‌دهنده اسانس در دوگروه قرار گرفت.گروه اول غنی از ترکیبات فنلی تیمول و کارواکرول (SS6, SS5,SS4, SS3, SS2, SS1) بودند وگروه دوم درصد بالایی از پارا-سیمن وگاما-ترپینن (SS7وSS8)مقادیر کمی تیمول وکارواکرول داشتند .بیشترین شباهت بین دو تودهSS2و SS5وکمترین شباهت بین دو توده SS1و SS8بود.توده‌های SS3 با بازده اسانس 13/2درصد و تولید اسانس 52/14 کیلوگرم در هکتار و23/41درصد تیمول و 57/13 درصد کارواکرول با منشاء استان آذربایجان شرقی و SS2 با بازده اسانس 69/2 درصد و تولید 49/13 کیلوگرم اسانس در هکتار و 62/37 درصد تیمول و 78/2 درصد کارواکرول با منشاء استان کردستان به‌ترتیب به‌عنوان توده‌های برتر معرفی می‌گردند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

146 - بررسی فیتوشیمیایی اسانس گیاه دارویی Salvia eremophila Boiss. در مراحل مختلف فنولوژی در استان یزد
غلامرضا زارعی عباس مروتی شریف آباد

گیاه مریم گلی بیابانی با نام علمیBoiss. Salvia eremophila متعلق به تیره نعنا و یکی از گونه های معطر و انحصاری ایران است. این تحقیق با هدف مقایسه کمیت و کیفیت اسانس سرشاخه های این گیاه در مراحل مختلف فنولوژی در دو فصل بهار و تابستان در سال 1393 در منطقه حفاظت شده مرور چکیده کامل

گیاه مریم گلی بیابانی با نام علمیBoiss. Salvia eremophila متعلق به تیره نعنا و یکی از گونه های معطر و انحصاری ایران است. این تحقیق با هدف مقایسه کمیت و کیفیت اسانس سرشاخه های این گیاه در مراحل مختلف فنولوژی در دو فصل بهار و تابستان در سال 1393 در منطقه حفاظت شده مرور از استان یزد انجام شد. مراحل فنولوژی مورد مطالعه شامل مرحله قبل از گلدهی، اوایل گلدهی، اواخر گلدهی و میوه دهی کامل بودند. استخراج اسانس سرشاخه های گیاه با استفاده از روش تقطیر با آب( طرح کلونجر) و آنالیز اسانس با استفاده از دستگاه گازکروماتوگراف و گاز کروماتوگراف متصل شده به طیف سنج جرمی (GC/Ms) انجام شد. نتایج نشان داد که در فصول بهار و تابستان بیشترین بازده اسانس در مرحله میوه دهی کامل و به‌ترتیب 99/1 درصد و 59/1 درصد و کمترین بازده اسانس در مرحله اواخر گلدهی به میزان 34/1 درصد و 13/1 درصد می باشد. عمده ترین ترکیبات اسانس در هر دو فصل به‌ترتیب آلفا-پینن، بورنئول، بورنیل استات و کامفن بودند. آلفا-پینن (97/35 درصد) و کامفن (11/12 درصد) در اسانس بهاره بیشتر از تابستان و بورنئول (37/24 درصد) و بورنیل استات (26/19 درصد) در اسانس تابستانه بیشتر از بهاره است. مرحله میوه دهی کامل در آبان ماه به‌عنوان بهترین مرحله برداشت جهت حصول حداکثر بازده اسانس پیشنهاد می گردد و همچنین گیاه مریم گلی بیابانی به‌عنوان یکی از منابع جهت استخراج ترکیب آلفا-پینن گزارش می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

147 - بررسی فیتوشیمیایی و ضد میکروبی اسانس اندامهای مختلف گیاه دارویی Ferula tabasensis Rech. f. در رویشگاه های طبیعی یزد
رضیه موهبت

امروزه با توجه به عوارض جانبی آنتی‌بیوتیک‌های مصنوعی و افزایش مقاومت دارویی، لزوم جایگزینی ترکیبات طبیعی به‌عنوان منابع ایمن، بیشتر احساس می‌شود. مطالعاتی روی خواص دارویی اسانس گونه‌های مختلف کما(Ferula L.) انجام گرفته است اما در این زمینه از گیاه کمای طبسی (Ferula tab چکیده کامل

امروزه با توجه به عوارض جانبی آنتی‌بیوتیک‌های مصنوعی و افزایش مقاومت دارویی، لزوم جایگزینی ترکیبات طبیعی به‌عنوان منابع ایمن، بیشتر احساس می‌شود. مطالعاتی روی خواص دارویی اسانس گونه‌های مختلف کما(Ferula L.) انجام گرفته است اما در این زمینه از گیاه کمای طبسی (Ferula tabasensis Rech. f.)، گونه بومی ایران، گزارشی مشاهده نشده است. در این تحقیق برگ و گل گیاه کمای طبسی در مرحله گلدهی در بهار ۱۴۰۰ از رویشگاه اصلی آن (بین خرانق و ساغند - ۱۵۷۰ متر) جمع‌آوری شد. اسانس‌گیری به روش تقطیر با آب (طرح کلونجر) و آنالیز نمونه اسانس‌ به‌وسیله GC و GC/MS انجام گرفت. فعالیت ضدمیکروبی اسانس‌های مختلف با تعیین حداقل غلظت مهارکنندگی رشد (MIC) به روش رقت‌سازی در محیط کشت مایع بررسی و قطر هاله عدم رشد برحسب میلی‌متر نیز اندازه‌گیری شد. بازده اسانس‌ها برای برگ و گل گیاه به ترتیب ۳/۰ و ۵/۰ درصد بدست آمد. نتایج نشان داد بورنیل استات (۳۵ - ۲/۳۴ درصد) و آلفا-پینن (۲/۱۲ درصد و ۴/۸ درصد) مهم‌ترین ترکیبات اسانس در برگ و گل، همچنین سیترونلول (۲/۱۵ درصد) دیگر ترکیب اصلی موجود در اسانس گل گیاه کمای طبسی می‌باشد. هر دو اسانس فعالیت ضد‌میکروبی خوبی علیه سویه‌های باکتریایی مورد مطالعه به‌جز اشریشیاکلی داشتند. به نظر می‌رسد عمده ترکیبات موجود در اسانس برگ و گل دلیل اصلی این فعالیت ضد-باکتریایی باشد، به‌طوری‌که می‌توان آنها را به‌عنوان جایگزین‌هایی برای آنتی‌بیوتیک‌های مصنوعی معرفی کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

148 - بررسی تاثیرات کاربری های مذهبی بر هویت شهر اسلامی ( محدوده مورد مطالعه مناطق یک و دو شهر یزد)
بهار نوکار زینب کرکه آبادی عباس ارغان

پاره ای از شهرهای کشور ایران از جمله شهر یزد به لحاظ زمانی و مکانی و شاخص های فرهنگی اجتماعی ، در زمره شهرهای اسلامی قرار میگیرند و تنها از لحاظ ابعاد کالبدی و وجوه و مولفه های هویت ساز شهرهای اسلامی ( کاربریها، مظاهر و نشانه های معماری و ساخمانی، فعالیتهای شهری، خصوصیا چکیده کامل

پاره ای از شهرهای کشور ایران از جمله شهر یزد به لحاظ زمانی و مکانی و شاخص های فرهنگی اجتماعی ، در زمره شهرهای اسلامی قرار میگیرند و تنها از لحاظ ابعاد کالبدی و وجوه و مولفه های هویت ساز شهرهای اسلامی ( کاربریها، مظاهر و نشانه های معماری و ساخمانی، فعالیتهای شهری، خصوصیات تحرکی و سیما و منظر شهر و از این قبیل ) است که شهرها در رده های مختلف قرار گرفته و حتی درون هر شهر شاهد بافتها و حتی محلات متفاوت از لحاظ دارا بودن هویت شهر اسلامی می باشند. لذا در این تحقیق سعی شده که با استفاده ا ز روش توصیفی – تحلیلی و استفاده از آزمون های اماری به بررسی تاثیرات کاربری های مذهبی در هویت شهر اسلامی و در مناطق یک و دو شهر یزد پرداخته شود و در نهایت پس از آزمون فرضیات از نتایج بدست آمده این است که ابعاد موثرکاربری های مذهبی علی الخصوص از لحاظ ویژگیهای عملکردی-کارکردی در هویت شهر یزد در منطقه دو از منطقه یک موثرتر و پررنگ تر بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

149 - سنجش پایداری اجتماعی محلات شهر یزد
فاطمه راغبیان هنزایی محمدحسین سرائی سید علی المدرسی

شهر یزد در چندین سال رشد شتابانی داشته و تحولات جمعیتی و کالبدی زیادی به خود دیده است. پژوهش حاضر یک مطالعه کاربردی- توسعه‌ای با هدف سنجش وضعیت پایداری اجتماعی محلات شهر یزد به روش توصیفی– تحلیلی، با استفاده از آزمون آماری تاپسیس فازی و ضریب همبستگی می‌باشد. داده‌ چکیده کامل

شهر یزد در چندین سال رشد شتابانی داشته و تحولات جمعیتی و کالبدی زیادی به خود دیده است. پژوهش حاضر یک مطالعه کاربردی- توسعه‌ای با هدف سنجش وضعیت پایداری اجتماعی محلات شهر یزد به روش توصیفی– تحلیلی، با استفاده از آزمون آماری تاپسیس فازی و ضریب همبستگی می‌باشد. داده‌های پژوهش، از طرح تفصیلی سال ۹۶ شهر یزد، مرکز آمار و برداشت میدانی شاخص‌های پژوهش با پرسشنامه گردآوری شده است. جامعه آماری شامل شهروندان بالای ۱۵ سال شهر یزد می‌باشند، مطابق فرمول کوکران400 نفربه عنوان حجم نمونه و نمونه‌گیری به روش تصادفی ساده به تناسب جمعیت محلات به صورت تصادفی طبقه‌ای در محلات تعیین گردید. ۴ شاخص اصلی تغییرات جمعیت، مشارکت، امنیت و کیفیت زندگی مورد بررسی قرارگرفته است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که همبستگی بالایی بین شاخص کیفیت زندگی و پایداری اجتماعی وجود دارد. شاخص کیفیت زندگی با ضریب همبستگی0.948، شاخص امنیت با ضریب همبستگی 0.721 و شاخص مشارکت با ضریب همبستگی 0.673 به ترتیب بیشترین تأثیر و رابطه معنی‌داری با پایداری اجتماعی دارند. شاخص مهاجرت 0.217- با پایداری اجتماعی محلات شهر یزد رابطه معنی‌داری ندارد. در بین محلات صفاییه، امام شهر و کوی طالقانی پایدارترین محلات و محلات عیش آباد، خیر آباد و فرودگاه ناپایدار‌ترین محلات در بعد اجتماعی می‌باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

150 - ارزیابی راهکارهای احیاء و باززنده‌سازی بافت قدیم شهر یزد با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) (مورد مطالعه : برزن شش بادگیر)
محسن کلانتری ابوذر بخشـی

در پژوهش حاضر، با توجه به مطالعات انجام شده و برداشت های میدانی از برزن شش بادگیر در بافت قدیم شهر یزد به مواردی نظیر توجه به نظرات ساکنین برزن و افزایش ظرفیت های اجتماعی و نهادی آنها، توجه به ابعاد اقتصادی و ارتقاء ظرفیت های اقتصادی برزن، توجه به مؤلفه های عملکردی و تغ چکیده کامل

در پژوهش حاضر، با توجه به مطالعات انجام شده و برداشت های میدانی از برزن شش بادگیر در بافت قدیم شهر یزد به مواردی نظیر توجه به نظرات ساکنین برزن و افزایش ظرفیت های اجتماعی و نهادی آنها، توجه به ابعاد اقتصادی و ارتقاء ظرفیت های اقتصادی برزن، توجه به مؤلفه های عملکردی و تغییر و ایجاد کاربری های لازم جهت رفع کمبود خدمات و در نهایت بهبود شبکه های دسترسی، اشاره گردیده است. نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی آن توصیفی- تحلیلی، میدانی و پیمایشی است. هدف اصلی تحقیق، بررسی راهکارهای بهبود و ارتقاء مؤلفه های اجتماعی، اقتصادی، عملکردی وکالبدی بافت برزن شش بادگیر شهر یزد از طریق شناسایی و ارزیابی مهم ترین معیارهای تأثیرگذار در امر احیاء و باززنده سازی این برزن و اولویت بندی آنها با استفاده از تکنیک فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) به منظور ارتقاء سطح کیفی برزن می باشد. بر مبنای نتایج حاصل شده، وزن شاخص های پنج گانۀ عملکردی،کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و شبکه ی رفت و آمد به ترتیب 513/0، 261/0، 129/0، 063/0 و 033/0 است. بنابراین نتیجه گرفته می شود که اثر عامل عملکردی در احیاء و باززنده سازی محدودۀ مورد مطالعه از بقیۀ عوامل بیش تر بوده و بعد از آن سایر عوامل به ترتیب بر مبنای وزنشان تأثیرگذارند. همچنین، معیار طول مدت اقامت بیش تر ساکنین در قالب شاخص اجتماعی با وزن 318/0، معیار اقتصاد خانوار در قالب شاخص اقتصادی با یوزن 394/0، معیار اسکلت ابنیه در قالب شاخص کالبدی با وزن 328/0، معیار انواع کاربری ها در قالب شاخص عملکردی با وزن 637/0 و معیار تعریض دسترسی های محله در قالب شاخص شبکۀ رفت و آمد با وزن 565/0 بیش ترین تأثیر را در این زمینه دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

151 - توازن تابش در سطح شهر یزد در ماه ژانویه 2006 تا 2008
مصطفی کرمپور حسین محمدی فرامرز خوش اخلاق هوشنگ قائمی

داده های CFSR با تفکیک مکانی یک دهم درجه و تفکیک زمانی ساعات (01و07 گرینویچ) از سال 2006 تا 2008 برای ماه ژانویه استخراج گردید و میانگین ماهانه ساعتی سپیدایی ،شار تابش خالص در شرایط هوای صاف و ابری واکاوی شد و این نتایج بدست آمد: میزان سپیدایی غرب شهربه دلیل ساخت شهری ب چکیده کامل

داده های CFSR با تفکیک مکانی یک دهم درجه و تفکیک زمانی ساعات (01و07 گرینویچ) از سال 2006 تا 2008 برای ماه ژانویه استخراج گردید و میانگین ماهانه ساعتی سپیدایی ،شار تابش خالص در شرایط هوای صاف و ابری واکاوی شد و این نتایج بدست آمد: میزان سپیدایی غرب شهربه دلیل ساخت شهری بیش تر از شرق شهر است. مقدار آن در روزهای که سطح شهر مرطوب بوده تا 2 درصد کاهش پیدا میکند. میانگین شار خروجی موج بلند زمینی در شب در شمال شهر به دلیل گرمای تولید شده انسانی بیش تر از ناحیه جنوبی است که اختلاف آن 4 وات بر متر مربع می باشد. اختلاف شار ورودی موج کوتاه انرژی خورشیدی در شرایط هوای صاف با ابری در ساعت هفت در این زمان بسیار زیاد بوده که در شرایط ابرناکی فقط 15 درصد از مقدار انرژی ورودی درسطح شهردریافت شده است . شار گرمای زمینی مانند دیگر مولفه های بودجه تابش توزیع یکنواختی ندارد ومقدار آن در جنوب بیش تر از شمال است،که در شمال و جنوب 21 وات بر متر مربع اختلاف دارد . انتقال انرژی به صورت گرمای نهان در سطح شهر گاهی اوقات جهت شار آن در شمال و جنوب شهر بر خلاف هم دیده میشود .در ساعات اولیه شب بدلیل گرمای انسانی تولید شده بیش تر در شمال شهر جهت آن از زمین به درون جو ومنفی است ولی در جنوب شهر از جو به سطح زمین دیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

152 - بررسی سیستم آموزشی یزد در دوره قاجاریه
احمد بابایی زارچ سهیلا ترابی فارسانی محمد حسن میر حسینی

چکیده:هدف از این نوشتار، بررسی و تحلیل تحولات و زمینه های شکل گیریِ نظام آموزشی و مدارس نوین در دوره قاجاریه است. پژوهشِ حاضر با برگزیدن دوره تاریخیِ قاجاریه به عنوان منشاء و سرآغاز تحولات نظام آموزشیِ نوین در یزد، با رویکرد توصیفی و تحلیلی سعی داشته تا بسترهای شکل گیری چکیده کامل

چکیده:هدف از این نوشتار، بررسی و تحلیل تحولات و زمینه های شکل گیریِ نظام آموزشی و مدارس نوین در دوره قاجاریه است. پژوهشِ حاضر با برگزیدن دوره تاریخیِ قاجاریه به عنوان منشاء و سرآغاز تحولات نظام آموزشیِ نوین در یزد، با رویکرد توصیفی و تحلیلی سعی داشته تا بسترهای شکل گیری، محتوا و روند تحولات آموزش در یزد را مورد تحلیل و تبیین قرار دهد. بر اساس بررسی های به عمل آمده، آموزش به سبک جدید از اواسط سلطنت ناصرالدین شاه قاجار با پیشگامی میسیونرهای مذهبی در یزد آغاز گردید به دنبال آن، اقلیت های مذهبی مانند زردتشتیان و یهودیان و تجار و سرشناسان شهر، مدارسی به سبک نوین تأسیس نموده و رشد و پویایی نظامِ آموزشی را در این شهر پایه ریزی نمودند اما این روند با ممانعت ها و مانع تراشیهای بسیاری روبه رو شد .هر چند شیوه های سنتی آموزش یعنی مدارس علوم دینی و مکتب خانه ها در یزد تا دهه ها بعد از مشروطیت تداوم داشت. در روند تحولات نظامِ آموزشی و شکل گیری آموزش نوین در شهر یزد، عواملی همچون تحولاتِ جهانی و تحولات داخلی در کشور، ویژگی جامعه چند فرهنگی یزد ناشی از وجود اقلیت های مذهبی، گرایش قاجاریه به سمت آموزش و سبک های نوین آموزشی (از اواسطِ قاجار)، تأسیس مدارس جدید همچون دارالفنون و...، روزنامه های محلی، بازرگانان زرتشتی، انقلاب مشروطه و تأسیس مدارس توسط اقلیت ها و میسیونرهای مذهبی و... تاثیرگذار بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

153 - زن ماهی در تمدن ایلام
خدیجه نقی پورفر ناصر جدیدی

آب همواره در شکل‌گیری تمدن‌های بزرگ بشری نقشی مهم و تعیین کننده داشته‌است که تمدن ایلام نیز از آن جمله است و از آن‌جا که بشر اولیه برای هر پدیده‌ای که برایش از اهمیت برخوردار بوده، نماد‌هایی ایزدی تعریف نموده‌است، برای آب نیز در تمامی تمدن‌ها ایزدی تعریف شده‌است که در ت چکیده کامل

آب همواره در شکل‌گیری تمدن‌های بزرگ بشری نقشی مهم و تعیین کننده داشته‌است که تمدن ایلام نیز از آن جمله است و از آن‌جا که بشر اولیه برای هر پدیده‌ای که برایش از اهمیت برخوردار بوده، نماد‌هایی ایزدی تعریف نموده‌است، برای آب نیز در تمامی تمدن‌ها ایزدی تعریف شده‌است که در تمدن ایلام نیز از کهن‌ترین دوران تمدنی آن، همواره ایزد آب و مخلوقاتش از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده‌اند، که ازجمله این مخلوقات می‌توان به زن‌ماهیان اشاره نمود. آنان که از ایزدبانوان همکار و مخلوق ائا/ انکی ایزد آب به شمار می‌رفتند، از دوران کهن ایلامی، در میان نقوش و آثار ایلامی دیده می‌شوند. البته باید توجه نمود با توجه به محدودیت منابع موجود از تمدن ایلام، و نیز تاثیر پذیری و تاثیرگذاری متقابل دو تمدن ایلام و میانرودان از یکدیگر، و تنوع بیشتر منابع میانرودانی، نقش و جایگاه زن‌ماهیان را باید با توجه به پیشینه آنان در تمدن میانرودان بررسی نمود، که البته این به دلیل انطباق کامل این مفاهیم در این دو تمدن نمی‌باشد اما، بدلیل قلت منابع ایلامی در این رابطه، نزدیکترین مفاهیم به مفاهیم ایلامی را می‌توان در میان منابع موجود در میان مفاهیم میانرودانی یافت. این مقاله بر آنست که با توجه به منابع موجود و به روش کتابخانه‌ای به بررسی نقش زن‌ماهی در تمدن ایلام بپردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

154 - نقش مدارس موقوفه در توسعه فرهنگ و تمدن اسلامی
مصطفی فقیه اسفندیاری

چکیده: یکی از مسایل مهم تاریخ تمدن اسلامی پرداختن به امر پژوهش و فراهم کردن امکانات تحصیل برای دانشمندان و دانش پژوهان بوده است.این امکان، بیشتر از طریق درآمد حاصله از موقوفات مدارس و اماکن آموزشی ایجاد می شده است. اوقاف، بهترین و مهمترین منبع درآمد برای تعلیم و تر چکیده کامل

چکیده: یکی از مسایل مهم تاریخ تمدن اسلامی پرداختن به امر پژوهش و فراهم کردن امکانات تحصیل برای دانشمندان و دانش پژوهان بوده است.این امکان، بیشتر از طریق درآمد حاصله از موقوفات مدارس و اماکن آموزشی ایجاد می شده است. اوقاف، بهترین و مهمترین منبع درآمد برای تعلیم و تربیت در جوامع اسلامی بوده و استمرار آموزش و فعالیت علمی در دولت های اسلامی طی قرن های متمادی به این منبع مالی بستگی داشته است. موضوع وقف، از همان آغاز ظهور اسلام وجود داشته و پیشوایان دینبه وقف اموال خود جهت این گونه امور همت گماشته اند. نگاهی گذرا به وقف نامه ها، گویای این حقیقت است که مدارس، موسسات فرهنگی-آموزشی بسیاری از سنت پسندیده وقف به یادگار مانده است. واقفان برای بالابردن سطح فرهنگی جامعه به تاسیس مدارس توجه می کردند. بیشتر مدارس قدیم و برخی از مدارس جدید، با درآمد موقوفات اداره می شدند. پژوهش حاضر، ضمن بررسی دو مکان آموزشی مهم در جهان اسلام(مدارس اصفهان و یزد در ایرانو مدارسنظامیه و مستنصریه در عراق)، به اهمیت نقش وقف و واقفان در ایجاد مدارس اسلامی اشاره دارد. واژگان کلیدی: تمدن اسلامی، وقف، مدارس ایران و عراق، اصفهانو یزد، نظامیه و مستنصریه. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

155 - بررسی نامهای ایرانی با ترکیب دینی در دوره ایران باستان
علی عزیزیان

چکیده: نام در ایران باستان بیان کننده ی اصالت، شرافت و نجابت فرد و مطابق با اعتبار وشکوه وی بوده است. بیشتر نامها از حیث ساختاری مرکب هستند ونامهاى ساده تعداد کمترى را تشکیل مى دهند. تقریباً همه اسم هایى که در نقوش، مهرها، کتیبه ها وکتب مورخان مى بینیم از طبقه ممتاز چکیده کامل

چکیده: نام در ایران باستان بیان کننده ی اصالت، شرافت و نجابت فرد و مطابق با اعتبار وشکوه وی بوده است. بیشتر نامها از حیث ساختاری مرکب هستند ونامهاى ساده تعداد کمترى را تشکیل مى دهند. تقریباً همه اسم هایى که در نقوش، مهرها، کتیبه ها وکتب مورخان مى بینیم از طبقه ممتاز جامعه است واکثراً صورت دینى دارند. عنصر ایرانى اساساً موجودى مذهبى است وبر مبناى عقیده وایمان مى زید وبا خداى جهان ونظام حاکم بر هستى ارتباطی ناگسستنى دارد. در این مقاله نامهایی که جنبه دینى ومذهبى دارند و یا با واژه هایى که به فضایل اخلاقى اشاره دارندو همین طور اسامى ترکیب شده با نام حیواناتى همچون گاو و گراز مورد بررسى قرار گرفته اند ، وسعى شده در ذیل هر نام شرحىبه اختصار آورده شود. واژگان کلیدی: اسامی،ایران باستان ،دینی ، ایزدان ،فرّه ، فضایل اخلاقی پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

156 - مزیت‌نسبی صنایع تولیدی با معیار اشتغال‌ و روش TOPSIS: مطالعه موردی استان یزد
محمدعلی فیض پور علی اصغر نوروزی محمدرضا دهقانپور مهدی امامی میبدی

به منظور اتخاذ سیاست‌های مناسب جهت تخصیص منابع در بخش‌های اقتصادی، شناسایی مزیت ‌نسبی هر بخش اهمیت ویژه‌ای دارد و در این راستا، شناخت پتانسیل‌های منطقه‌ای هم‌سو با اهداف ملی امری ضروری است. اقتصاد ایران با نرخ‌های بالای بیکاری در سطوح ملی و منطقه‌ای مواجه بوده و از این چکیده کامل

به منظور اتخاذ سیاست‌های مناسب جهت تخصیص منابع در بخش‌های اقتصادی، شناسایی مزیت ‌نسبی هر بخش اهمیت ویژه‌ای دارد و در این راستا، شناخت پتانسیل‌های منطقه‌ای هم‌سو با اهداف ملی امری ضروری است. اقتصاد ایران با نرخ‌های بالای بیکاری در سطوح ملی و منطقه‌ای مواجه بوده و از این ‌رو، کاهش نرخ بیکاری از مهم‌ترین اهداف برنامه‌های توسعه در این دو سطح است. این در حالی است که مناطق کشور از مزیت‌های متفاوتی در ایجاد اشتغال برخوردارند. با توجه به آن که در سند چشم‌انداز استان یزد، بخش صنعت به عنوان محور توسعه قلمداد گردیده است، این مطالعه می‌کوشد تا با بررسی بخش صنعت، مزیت ‌نسبی آن را با تکنیک TOPSIS، بر حسب معیار اشتغال‌زایی در سطح کدهای چهاررقمی ISIC و طی برنامه‌های دوم، سوم و چهارم توسعه مورد ارزیابی قرار دهد. نتایج این مطالعه نشان‌ می‌دهد که صنایع آماده‌سازی الیاف منسوج ـ بافت منسوجات، تولید گلیم و زیلو و جاجیم دستباف، تولید آجر و تولید سایر محصولات گلی و سرامیکی غیر نسوز صنایع مزیت‌دار استان هستند. از نظر سیاست‌گذاری این یافته بدان معنا است که گسترش این صنایع می‌تواند زمینه دست‌یابی به اشتغال انتظاری را در این استان فراهم نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

157 - اصلی‌ترین ویژگی‌های دستوری در لهجۀ یزدی
صدیقه رمضانخانی محمود صادق زاده

10.30495/irll.2022.1915640.1396

زبان یزدی از کهن‌ترین و غنی‌ترین زبان‌های مرکزی ایران به شمار می‌رود که در مقایسه با گویش معیار فارسی، غالباً از نظر ویژگی‌های آوایی و کاربرد واژگان بومی و تاریخی متفاوت است؛ اما در برخی موارد نیز از مختصات صرفی و نحوی برخوردار است. در این جستار به‌شیوۀ توصیفی- تحلیلی و چکیده کامل

زبان یزدی از کهن‌ترین و غنی‌ترین زبان‌های مرکزی ایران به شمار می‌رود که در مقایسه با گویش معیار فارسی، غالباً از نظر ویژگی‌های آوایی و کاربرد واژگان بومی و تاریخی متفاوت است؛ اما در برخی موارد نیز از مختصات صرفی و نحوی برخوردار است. در این جستار به‌شیوۀ توصیفی- تحلیلی و استشهادی، به بررسی اصلی‌ترین قواعد و ویژگی‌های آوایی، صرفی و نحوی؛ مثل فرایندهای واجی، انواع فعل، زمان‌ها و وجوه افعال، ساختمان و اقسام اسم، انواع ضمایر شخصی و غیر شخصی، صفت‌ها، قیدها، حروف، وندهای تصریفی و اشتقاقی و اعداد زبان یزدی پرداخته می‌شود. در تجزیه و تحلیل قواعد یادشده، از روش‌های دستور توصیفی و منابع معتبر زبان‌شناسی و دستور‌زبان استفاده شده است. در کاربرد اقسام کلمه، علاوه بر تفاوت‌های ناشی از ویژگی‌های آوایی لهجۀ بومی، به‌لحاظ کاربرد، تعدادی از فعل‌ها؛ مانند آیسوندن/?isundæn/ هشتن //he&scaron;tæn، خسبیدن/xosbidæn/، اسم‌ها و صفت‌ها نیز پربسامد است. در استفاده از پسوند تصغیر (اُک:ok) تفاوت‌هایی در مقایسۀ لهجۀ یزدی با گویش معیار دیده می‌شود. در لهجۀ یزدی، غالباً عدد کسری از تکرار دو عدد اصلی به‌دست می‌آید؛ به‌طوری‌که عدد بزرگ‌تر، اوّل و عدد کوچک‌تر بعد از آن ذکر می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

158 - ریشه شناسی تطبیقی مهمترین واژه های گویش یزدی(با توجه به گویش محلۀ خرّمشاه)
صدیقه رمضانخانی محمود صادق زاده

مطالعات زبانی نشانگر آن‌ است که گویش یزدی دربردارندۀ واژه‌های غنی و کهن ایرانی ‌است که روزگاری دراز در پهنۀ گسترده‌ای و در بین شمار زیادی از مردم کاربرد داشته‌است و متأسفانه امروزه با گسترش فارسی معیار، گسترۀ آن در حال محدود‌شدن است. یکی از ویژگی‌های مهم در بحث گویش‌ها، چکیده کامل

مطالعات زبانی نشانگر آن‌ است که گویش یزدی دربردارندۀ واژه‌های غنی و کهن ایرانی ‌است که روزگاری دراز در پهنۀ گسترده‌ای و در بین شمار زیادی از مردم کاربرد داشته‌است و متأسفانه امروزه با گسترش فارسی معیار، گسترۀ آن در حال محدود‌شدن است. یکی از ویژگی‌های مهم در بحث گویش‌ها، وجود بسیاری از واژه‌هایی است که با حفظ لفظ و معنا یا پذیرش تغییراتی اندک، از زبان‌های کهن بر جای مانده‌اند و از نظر ریشه‌شناسی و زبان‌شناختی قابل اهمّیت هستند. این ویژگی در گویش‌های گروه مرکزی، از جمله گویش یزدی بیشتر قابل مشاهده است. این پژوهش سعی دارد، پس از بررسی آوایی و معنایی برخی واژه‌های کهن در محله زردشتی‌نشین خرّمشاه یزد، با مقایسۀ مهم‌ترین واژه‌های گویش یزدی با زبان‌های باستانی، به اثبات اصالت زبانی این منطقه و غنای فرهنگی آن بپردازد و نیز خاطر نشان سازد که تحقیق دربارۀ گویش‌ها، زبان‌ها و تنوع گونه‌ای آن‌ها، ارزش شناختی، هویّتی و حتی آموزشی دارد که با آگاهی دقیق در ساختار آوایی، معنایی و دستوری به جا مانده در این گویش‌ها، می‌توان در یک نظام قانونمند، آن‌ها را در جریان پویای زبان وارد کرد و سرانجام بسیاری از آسیب‌های زبانی را برطرف ساخت. (این مقاله مستخرج از رسالۀ دکتری پژوهش محور رشتۀ زبان و ادبیات فارسی با عنوان تحلیل و بررسی لغات و تعبیرات زبان یزدی است.) پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

159 - تحلیل شخصیت پری در قصه‌های محلی فارس (موردپژوهی: قصه‌های تیله مار، دختر ماه و ستاره و دختر نارنج و ترنج)
عاطفه امیری فرشید سادات شریفی

قصه‌های پریان، قصه‌هایی است که در آنها حوادث و ماجراهایی غیرعادی اتفاق می‌افتد. در این قصه‌ها قهرمان که معمولاً دختری فقیر و برخوردار از زیبا‌یی و نیکویی است، به دنبال ماجراهایی که در قصه برایش اتفاق می‌افتد به دلیل سیرت نیکو و نیک اندیشی از ویژگی‌هایی بهره مند می‌شود و چکیده کامل

قصه‌های پریان، قصه‌هایی است که در آنها حوادث و ماجراهایی غیرعادی اتفاق می‌افتد. در این قصه‌ها قهرمان که معمولاً دختری فقیر و برخوردار از زیبا‌یی و نیکویی است، به دنبال ماجراهایی که در قصه برایش اتفاق می‌افتد به دلیل سیرت نیکو و نیک اندیشی از ویژگی‌هایی بهره مند می‌شود و در پایان قصه با شاهزاده ازدواج می‌کند. این قصه‌ها قرن هاست که سینه به سینه نقل شده و در دورۀ معاصر محققان و پژوهندگان ادبیات عامیانه آنها را گرد آورده و برای تحلیل در دسترس پژوهشگران قرار داده‌‌اند.در این مقاله سه قصه با بن مایه‌های مشترک از قصه‌های پریان در منطقۀ فارس انتخاب شده اند. دختران این قصه‌ها قهرمانان پیش برندۀ قصه‌ و دارای ویژگی‌های پری‌گونگی اند؛ برخی از خویشکاری‌های پریان را پذیرفته و در قصه‌ها به صورت نمادین و یا با جایگشت‌هایی نشان داده شده اند. در سطح دوم قصه می‌توان این شخصیت‌های پری‌گونه را همان ایزدبانوان باروری و زایش در جوامع کهن کشاورزی دانست. هدف مقاله رسیدن به الگوی مشترک میان سه قصه است. این سه قصه دارای بن‌مایه‌های مشترکی هستند و به این علت که به یک منطقه (استان فارس) تعلق دارند،گمان می‌رود که پاره‌های پراکندۀ یک اسطورۀ قدیمی، یعنی همان ایزدبانوی باروری و زایش را به طور نمادین در چند قصه نشان می‌دهند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

160 - شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری خوراک در شهر یزد
امید بیات

پژوهش حاضر مطابق ویژگی و روش، یک پژوهش توصیفی – پیمایشی است. جمع‌آوری داده‌ها مطابق ادبیات پژوهش، نظرات خبرگان و استفاده از پرسشنامه انجام شد. در گام اول، با 16 نفر از خبرگان صنعت گردشگری به منظور استخراج و تأیید عوامل با استفاده از روش دلفی مصاحبه شد. پس از تأیید چکیده کامل

پژوهش حاضر مطابق ویژگی و روش، یک پژوهش توصیفی – پیمایشی است. جمع‌آوری داده‌ها مطابق ادبیات پژوهش، نظرات خبرگان و استفاده از پرسشنامه انجام شد. در گام اول، با 16 نفر از خبرگان صنعت گردشگری به منظور استخراج و تأیید عوامل با استفاده از روش دلفی مصاحبه شد. پس از تأیید شدن عوامل در گام دوم، پرسشنامه تهیه و در اختیار 58 نفر از مدیران رستوران‌ها، هتل‌ها ، تورها و مراکز تفریحی اقامتی شهر یزد قرار گرفت. یافته‌های پژوهش عمده‌ترین عوامل به ترتیب اوزان را مشخص کرد که عبارتند از: تهیه غذای سالم ( وزن=0.7264) ، آداب و رسوم مردم محلی در پذیرایی از گردشگران ( 0.0534)، رعایت اصول بهداشتی (0.0445)، نیروی انسانی مناسب و آموزش‌دیده (0.025)، برگزاری جشنوارة غذا در فصول مناسب (0.0233)، تبلیغات و اطلاع‌رسانی مناسب ( 0.0173)، تنوع غذاها (0.0172)، کیفیت و سبک ارائه غذا (0.0172)، ایجاد تور غذا در طبیعت (0.017)، خاطره انگیز نمودن خدمات سرو غذا (0.0168)، دانش و مهارت کافی سرآشپزها (0.0156)، ادراک مشتریان و تفسیر عاطفی و منطقی از غذاهای بومی (0.0144) ، ارائه تخفیف و قیمت مناسب (0.012)، کیفیت و نوع مکان سرو غذا (0.0098) و سلایق گردشگران و عوامل روان‌شناختی (0.0075) می‌باشد. نظر به یافته های پژوهش، برنامه‌ریزان گردشگری و صنایع وابسته باید همت خود را معطوف به سازمان‌دهی مناسب صنعت گردشگری، رفع نیازهای مشتریان، تقویت اقتصاد محلی و ایجاد چارچوبی درست و دقیق برای ادارة منابع مواد غذایی محلی و منطقه‌ای کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

161 - بررسی رفتار و پایداری ساختمان گنبد دوازده امام یزد در برابر زلزله
مصطفی عطارعباسی سعید همت زاده دستگردی قربان محبوبی

هدف این مقاله تحلیل پایداری و آسیب پذیری اثر ارزشمند گنبد دوازده امام واقع در بافت تاریخی یزد در برابر زلزله است. این بقعه متعلق به دوره آل مظفر بوده و قدیمی ترین بنای کتیبه دار یزد است که به سال 429 قمری اشاره دارد. در ساخت آن از آجر پخته و مصالح سنتی استفاده شده است. چکیده کامل

هدف این مقاله تحلیل پایداری و آسیب پذیری اثر ارزشمند گنبد دوازده امام واقع در بافت تاریخی یزد در برابر زلزله است. این بقعه متعلق به دوره آل مظفر بوده و قدیمی ترین بنای کتیبه دار یزد است که به سال 429 قمری اشاره دارد. در ساخت آن از آجر پخته و مصالح سنتی استفاده شده است. ابتدا یک مدل سه بعدی در محیط نرم افزاری اتوکد از بنای مذکور تهیه شده و به کمک نرم افزار انسیس تحلیل سازه ای بر روی آن انجام شده است. پس از آنالیز استاتیکی تحت بار وزن خود و آنالیز مودال و زلزله (منطقه ناغان) نتایج بدست آمده مورد بررسی قرار گرفته و نقاط آسیب پذیر و حساس بنا با کمترین هزینه و در مدت زمانی کوتاه شناسایی شده و ویژگی های استاتیکی بنا مشخص شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

162 - تولید‌کیک یزدی فراسودمند غنی شده با عصاره چای سبز
زهرا لطیفی الهه بهرامیان صبا صباغ پور لنگرودی رومینا محبی مهسا اسمعیل رمجی میلاد دانش نیا

10.30495/jfst.2021.1938132.1746

محصولات نانوایی به خاطر سهولت در پخت و ارزش غذایی مناسب به صورت گسترده و با تنوع زیاد در سراسر دنیا تهیه و مصرف می‌شوند. هدف از انجام پژوهش حاضر تولید کیک یزدی غنی شده با عصاره چای سبز در سطوح مختلف (0، 5/2، 5 و 10 درصد) بود و سپس میزان ترکیبات فنولی کل، ویژگی‌های بافت، چکیده کامل

محصولات نانوایی به خاطر سهولت در پخت و ارزش غذایی مناسب به صورت گسترده و با تنوع زیاد در سراسر دنیا تهیه و مصرف می‌شوند. هدف از انجام پژوهش حاضر تولید کیک یزدی غنی شده با عصاره چای سبز در سطوح مختلف (0، 5/2، 5 و 10 درصد) بود و سپس میزان ترکیبات فنولی کل، ویژگی‌های بافت، پایداری اکسیداتیو (عدد پراکسید و عدد اسیدی) و اثر ضدمیکروبی آن طی نگهداری در فواصل زمانی 2، 4 و 6 روز پس از پخت بررسی گردید. نتایج حاصل از ارزیابی میزان ترکیبات فنولیک جهت بررسی میزان خواص آنتی‌اکسیدانی حاکی از آن است که با افزایش میزان درصد چای سبز میزان ترکیبات فنولیک محصول افزایش یافت. میانگین ترکیبات فنولیک از mgGAE/G 657/0 در نمونه شاهد به mgGAE/G 919/0 در نمونه با سطح چای سبز 10 درصد رسید. میزان تغییرات عدد پراکسید و عدد اسیدی در روغن استخراج شده از نمونه-های کیک یزدی اسیدی به تدریج تا پایان زمان نگهداری برای همه نمونه‌ها افزایش یافت؛ اما در روز پایان نگهداری کمترین میزان در هردو پارامتر در نمونه کیک حاوی 10 درصد عصاره چای سبز بود که با سایر نمونه‌ها اختلاف معنی‌داری داشت (P<0.05). در رابطه با ویژگی‌های بافت، سطوح مختلف عصاره چای سبز و زمان تأثیر معنی‌داری بر هیچ یک از ویژگی‌های سختی، چسبندگی، پیوستگی، فنریت، صمغیت و قابلیت جویدن ندارد (P0.05). میزان کپک و مخمر در روز پایان نگهداری در کیک حاوی 10 درصد چای سبز دارای کمترین میزان نسبت به سایر نمونه‌ها بود و نمونه شاهد بالاترین میزان کپک و مخمر (log cfu/g 27/084/9) در بین سایر نمونه‌ها داشت. با استناد بر نتایج بدست آمده، عصاره چای سبز می‌تواند با به تأخیر انداختن اکسیداسیون لیپید و رشد میکروبی در دمای اتاق، عمر مفید کیک‌های یزدی را افزایش دهد و بازدارنده‌های بسیار مؤثری برای اکسیداسیون لیپید هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

163 - بررسی تأثیر انگیزش و نگرش در استفاده از فن آوری اطلاعات و ارتباطات در دبیرستان های شهر یزد
بی بی عشرت زمانی نرجس امینی

این پژوهش با هدف بررسی نقش واسطه ‌ای عوامل انگیزشی و نگرشی مؤثر در کاربرد فن‌آوری، توسط دبیران مقطع متوسطه شهر یزد انجام شد. روش پژوهش، توصیفی- همبستگی بوده است. جامعه آماری، شامل کلیه دبیران دبیرستان‌ های متوسطه به تعداد 3585 نفر بود. نمونه آماری پژوهش را 454 نفر از دب چکیده کامل

این پژوهش با هدف بررسی نقش واسطه ‌ای عوامل انگیزشی و نگرشی مؤثر در کاربرد فن‌آوری، توسط دبیران مقطع متوسطه شهر یزد انجام شد. روش پژوهش، توصیفی- همبستگی بوده است. جامعه آماری، شامل کلیه دبیران دبیرستان‌ های متوسطه به تعداد 3585 نفر بود. نمونه آماری پژوهش را 454 نفر از دبیران مدارس متوسطه که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه ‌ای و با استفاده از فرمول کوکران انتخاب شدند، تشکیل می‌دادند. ابزارهای پژوهش، شامل پرسش‌نامه استاندارد سنجش میزان کاربرد فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات ون‌براک (2001)، پرسش‌نامه استاندارد سنجش نگرش نسبت به کامپیوتر ون‌براک و ژئومن (2003) و پرسش‌نامه راهبردهای انگیزشی برای یادگیری MSLQ بود. تحلیل داده‌ها از طریق آمار استنباطی و تکنیک آماری مدل‌یابی معادلات ساختاری و تحلیل مسیر تأییدی با استفاده از نرم‌افزار لیزرل انجام گردید. نتایج نشان داد که رابطه نگرش و انگیزش و مؤلفه‌ های آنها با کاربرد فاوا معنادار و مثبت بوده است. به‌عبارت دیگر، نگرش و انگیزش و مؤلفه‌های آنها بر کاربرد فاوا تأثیر دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

164 - منبع طغیان اشرشیاکلی O157:H7 در دانشجویان یزد -1396
علی اکبر تاج فیروزه سیدمحمدحسین حسینی سیدمحمدجواد نظام الحسینی محسن مهدی زاده شاهی حمید آقاباقری محمدحسن لطفی سیدعلیرضا پورمازار علیرضا طالبی

چکیده:در طغیانی که در بهار 1396 در یکی از دانشگاه‌های یزد به وقوع پیوست وجود باکتری اشرشیاکلی O157:H7 در نمونه‌های انسانی به تایید رسیده بود. این مطالعه با هدف تعیین منبع عفونت طراحی و اجرا شده است. این یک مطالعه شاهد موردی می باشد که 80 نفر از بیماران و 80 نفر از دانشج چکیده کامل

چکیده:در طغیانی که در بهار 1396 در یکی از دانشگاه‌های یزد به وقوع پیوست وجود باکتری اشرشیاکلی O157:H7 در نمونه‌های انسانی به تایید رسیده بود. این مطالعه با هدف تعیین منبع عفونت طراحی و اجرا شده است. این یک مطالعه شاهد موردی می باشد که 80 نفر از بیماران و 80 نفر از دانشجویان سالم مورد بررسی قرار گرفتند. روایی صوری و محتوای پرسشنامه مورد استفاده به تایید متخصصین امر و مسئولین تیم طغیان رسانده شد. از رگرسیون لوجستیک دو‌حالته و محاسبه نسبت شانس با حدود اطمینان 95 درصد استفاده شد. آنالیز داده ها در محیط نرم افزار آماری SPSS.19 انجام شد. در این مطالعه شربت طالبی با نسبت شانس 37/47 بالاترین سهم را در بروز بیماری به خود اختصاص داده بود. در مرحله بعد نیز استانبولی شام و برنج شام به ترتیب با نسبت شانس 25/4 و 12/3 به طور معنی داری در مدل باقی مانده بودند. با توجه به بالا بودن نسبت شانس شربت طالبی در این مطالعه و سوابق موجود مانند تایید آزمایشگاهی وجود باکتری اشرشیاکلی O157:H7 در نمونه‌های انسانی و گزارش تیم طغیان در خصوص تهیه شربت طالبی با استفاده از چرخ گوشت نشسته و همچنین تایید مطالعات مشابه در امکان وجود اشرشیاکلی در مواد غذایی خام مانند گوشت، می توان نتیجه گیری کرد که منبع این طغیان، شربت طالبی آلوده شده به اشرشیاکلی O157:H7 توسط چرخ گوشت آلوده بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

165 - Survey on quality and quantity of essential oil cultivated accessions of Thymus fedtschenkoi Ronneger in province Yazd
عباس زارع زاده مهدی میرزا ابراهیم شریفی عاشورآبادی علی میرحسینی محمدرضا عرب‌زاده

Background & Aim: The genus Thymus belonging to the family of lamiaceae and consist over 215 different species throughout the word. Eighteen species grow naturally in Iran of which four species are endemic. Experimental: This reseach has been carried in medicinal p چکیده کامل

Background & Aim: The genus Thymus belonging to the family of lamiaceae and consist over 215 different species throughout the word. Eighteen species grow naturally in Iran of which four species are endemic. Experimental: This reseach has been carried in medicinal plants research station in Yazd province with the coordinates of longitude and latitude 55 31 49 northly, 27 15 54 east to heigh of 1209 meters above Sea level in the region Gerdefaramarz city of Yazd shahedial. In order to in 2011 year seeds 5 accession of T. fedtschenkoi collected from West Azarbayejan, Semnan and Zanjan provinces, were planted in jifypot. The aeril parts of plants were collected 50% flowering stage and then were dried in shadow and hydro– distilled for obtaining their essential oil. Analysis and identification of chemical composition of the oil were performed by GC and GC/MS. Results & Discussion: The highest amount of oil yield respectively were related to accession TF3 from Semnan (4.2%), and lowest was related to accession TF5 from West Azarbayejan(0.8%). The highest amount of oil production respectively was related to accession TF3 (32/8kg/ha) and lowest was related to TF5 (3kg/ha). Results showed that maximum compositions of essential oil Thymol, P-cymen, carvacrol, borneol, Terpineol, γ-terpinene, 1,8 cineol, E-caryophyllene and linalool, respectively TF1 (70/1%), TF5 (20/2%), TF4 (18/1%), TF4 (10/4%), TF3(4/5%), TF5 (4/1%), TF4 (3/6%), TF3 (3/3%) and TF5 (3/1%) Generally, with regard to oil yield, oil production and main composition of essential oil accession TF3 with 4/2% and rate of oil production 32/8kg/hectare and 66/3% Thymol was selected as superior accession. Recommended applications / industries: Since the accession TF3 yield, oil yield and thymol is high. for planting in the same climate zones is recommended. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

166 - Variation in yield and yield components in cultivated accessions of Satureja macrantha in Yazd
عباس زارع زاده فاطمه سفیدکن سیدرضا طبایی عقدایی علی میرحسینی محمدرضا عرب‌زاده

Background & Aim: The genus Satureja belonging to the family of lamiaceae and consists of over 235 different species throughout the world. Fourteen species grow naturally in IRAN of which eleven species are endemic. Different species of Satureja are used in food, He چکیده کامل

Background & Aim: The genus Satureja belonging to the family of lamiaceae and consists of over 235 different species throughout the world. Fourteen species grow naturally in IRAN of which eleven species are endemic. Different species of Satureja are used in food, Healthy, cosmetic and medical industry. This reseach has been carried due to selection and introduction of suitable germplasm in Satureja macrantha accessions. Experimental: This reseach has been carried in medicinal plants research station inYazd province with the coordinates of longitude and latitude 55 31 49 northly, 27 15 54 east to a heigh of 1209 meters above Sea level in the region Gerdefaramarz city of Yazd shahedial. In order to in the first year seeds 3 accession of Satureja macrantha obtained from the research institute of forsts and Rangelands, were planted in jifypot and in the green house. Then seedling in case of randomized complete block with three replication were planted on the main floor. Rate of plant establishment, canopy diameter, plant height, yield, essential oil yield per hectare, percentage of essential oil, were meseared and recorded. Results & Discussion:The results showed, analysis of variance rate of plant establishment at the level of one percent was significant and plant heigh, canopy diameter, yield, essential oil yield per hectare, percentage of essential oil, dry weight of shoot and leaf, were not significant. Regarding to yield, percentage of essential oil, essential oil yield per hectare and amount plant stablishment accessions SM1 with mean of yield(2410 kg/ha), percentage of essential oil(1.03%), oil yield(15.8kg/ha) and amount plant stablishment(42.7%) with origin East Azarbayejan province was selected superior accessions. Recommended applications / industries: Because of that in Satureja macrantha is essential oil and high yield. for planting in the same climate zones is recommended. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

167 - سنخ‌شناسی رفتار مصرفی زنان در مزونهای شهر یزد
منوچهر علی نژاد محمدرضا حسینی فاطمه ملائی

تب مصرف شهرها را فرا گرفته است و افراد سعی میکنند با مصرف کالاها، برای خود منزلت و جایگاه اجتماعی کسب کنند. امروزه زنان با استفاده از لباس و قیافه پیامهایی دربارۀ هویت خود به دیگران ارسال میکنند، مراکز خرید از جمله مزونها یکی از فضاهای عمده برای مصرف نشانه‌ها و سبک‌هاست چکیده کامل

تب مصرف شهرها را فرا گرفته است و افراد سعی میکنند با مصرف کالاها، برای خود منزلت و جایگاه اجتماعی کسب کنند. امروزه زنان با استفاده از لباس و قیافه پیامهایی دربارۀ هویت خود به دیگران ارسال میکنند، مراکز خرید از جمله مزونها یکی از فضاهای عمده برای مصرف نشانه‌ها و سبک‌هاست. هدف این پژوهش درک و تفسیر الگوهای رفتار مصرفی زنان در مزونهای شهر یزد می باشد. روش تحقیق کیفی بوده و با راهبرد تحلیل تماتیک اجرا شده است. روش گردآوری دادهها، مصاحبه نیمهساختار یافته بوده است. حجم نمونه 30 نفر از زنان ساکن در یزد بوده که با روش نمونهگیری هدفمند انتخاب شدند. در جهت تجزیه و تحلیل دادهها از تکنیک تحلیل مضمون استفاده شده است. پس از واکای مصاحبهها و تجزیه و تحلیل آنها یافتههای تحقیق در قالب چهار سنخ پدیدار شدند که عبارتند از1- رفتار مصرفی باورمند 2- استحاله در دیگران مهم3- رفتار مصرف نمایشی 4- هژمونی مارک باوری. نتایج پژوهش نشان داد که ارزشهای مصرفی این گروه به صورت محسوسی از پیچیدگی برخوردار است. ظهور فرهنگ مصرف گرایی، چشم هم چشمی و تغییرات در سبک زندگی باعث شده تا سنخ های مصرفی متظاهراته، مدباورانه و نمایشی گسترش یابد. بر این اساس می توان پیشبینی کرد جهتگیری فرهنگ مصرف در میان زنان یزدی به سمت دوگانگی مصرف باورمند و متظاهرانه بوده و نشانگرهای منفی رفتارهای مصرفی وجه غالب این رفتار در آینده خواهد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

168 - بررسی نگرش شهروندان میبدی نسبت به آلودگی هوا و عوامل اجتماعی موثر بر آن
مسعود حاجی زاده میمندی منوچهر علی نژاد کمال رشیدی نژاد

10.30495/uss.2021.689295

در عصر حاضر غفلت از محیط زیست و بی‌توجهی به آن، به شدت، در حال گسترش است. تلاش برای توسعه و شهرنشینی و تامین رفاه و آسایش بشر مضرات و مزایایی برای انسان و طبیعت به همراه داشته و یکی از این مضرات که جامعه و شهروندان عامل آن هستند، آلودگی هوا می باشد. در این پژوهش از رویک چکیده کامل

در عصر حاضر غفلت از محیط زیست و بی‌توجهی به آن، به شدت، در حال گسترش است. تلاش برای توسعه و شهرنشینی و تامین رفاه و آسایش بشر مضرات و مزایایی برای انسان و طبیعت به همراه داشته و یکی از این مضرات که جامعه و شهروندان عامل آن هستند، آلودگی هوا می باشد. در این پژوهش از رویکردهای نظری سبک زندگی و سرمایه فرهنگی بوردیو ، شبکه اجتماعی کاستلز و زیست جهان هابرماس و دیگران بهره برده شده است. از آنجا که شهروندان با نگرش و رفتارهای خود می توانند در کاهش و افزایش آلودگی هوا موثر واقع گردند، هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی نگرش شهروندان میبدی نسبت به آلودگی هوا و عوامل اجتماعی موثر بر آن می باشد. این پژوهش از نوع توصیفی، تحلیلی و پیمایشی بوده و جامعه ی آماری شهروندان 16 سال و بالاتر شهر میبد بوده است بر طبق سرشماری 1395 حدود 97000 نفر بوده که از آن حجم نمونه 420 نفر به شیوه نمونه‌گیری کوکران و به صورت نمونه‌گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شده اند. یافته‌های نشان می دهد که بین متغیرهای سن، وضعیت تأهل، سطح تحصیلات، وضعیت سکونت، میزان درآمد و نگرش شهروندان به آلودگی هوا رابطه ی معناداری وجود دارد اما بین جنسیت و نگرش شهروندان به آلودگی هوا رابطه ای وجود ندارد. هم چنین بین سبک زندگی، سرمایه ی فرهنگی، شبکه اجتماعی رابطه ی مثبت و مستقیم و بین سودمحوری رابطه ی منفی معنادار با متغیر وابسته وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان می دهد که متغیرهای باقی مانده در مدل رگرسیون 19 درصد از واریانس متغیر وابسته را تعیین و تبیین می کنند و متغیر های سبک زندگی، گرایش به سود محوری و سن به ترتیب بیشترین نقش را در مدل رگرسیون پژوهش ایفا می کنند. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که شهروندان میبدی بر اولویت حفظ محیط زیست حتی با وجود درآمد و سود حاصل از کار در کارخانجات تاکید داشته و همچنین مقوله سبک زندگی داری سهم و وزن سهم بیشتری در تبیین متغیر وابسته داشته است که تقویت و تغییر در آن و سرمایه ی فرهنگی باعث تغییر در نگرش شهروندان به آلودگی هوا و حفظ محیط زیست می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

169 - بررسی وفاق اجتماعی و برخی از عوامل مؤثر بر آن (مورد مطالعه: شهر یزد)
مسعود حاجی زاده میمندی امیرمختار اسکندری فرد

شهر یزد با پیشینه ی سنتی و قوی فرهنگی خود که با صفت های قنات، قنوت و قناعت شناخته شده است در فرآیند توسعه ی شهری مدرن می باشد. یکی از عوامل بازتولید نظم اجتماعی جامعه مدار و شهروندمدار در جامعه ی شهری مدرن، وفاق اجتماعی می باشد و این وفاق اجتماعی در کاهش مشکلات و آسیب ه چکیده کامل

شهر یزد با پیشینه ی سنتی و قوی فرهنگی خود که با صفت های قنات، قنوت و قناعت شناخته شده است در فرآیند توسعه ی شهری مدرن می باشد. یکی از عوامل بازتولید نظم اجتماعی جامعه مدار و شهروندمدار در جامعه ی شهری مدرن، وفاق اجتماعی می باشد و این وفاق اجتماعی در کاهش مشکلات و آسیب های اجتماعی شهرها تأثیرگذار است. مقاله ی حاضر با هدف شناخت عوامل مؤثر بر وفاق اجتماعی در بین شهروندان یزدی انجام شده است. وفاق اجتماعی را توافق عمومی بر سر قواعد و اصول اجتماعی تعریف کرده اند که هر جامعه ای برای پایداری خود نیاز به ایجاد و حفظ آن دارد. در این پژوهش برای دستیابی به داده های مورد نیاز از پرسشنامه ی محقق ساخته استفاده شده است که این پرسشنامه از پایایی و اعتبار لازم برخوردار بوده است. پرسشنامه در بین 316 نفر از شهروندان که به شیوه ی نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده بودند، تکمیل گردید. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که بین متغیرهای سن، وضعیت تأهل، مالکیت مسکن، مشارکت اجتماعی و دینداری با متغیرهای وفاق اجتماعی رابطه ی معناداری وجود دارد ولی متغیرهای جنسیت، قومیت، تحصیلات و استفاده از وسایل ارتباط جمعی با متغیر وابسته وفاق اجتماعی رابطه ی معناداری ندارند. بر اساس یافته های تحلیل رگرسیونی، سه متغیر مشارکت اجتماعی، درآمد و وضعیت تأهل درمجموع 7/22 درصد از تغییرات وفاق اجتماعی را تبیین می کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

170 - آسیب شناسی شهروندی زیست‌محیطی با تأکید بر بی‌تفاوتی زیست‌محیطی (مورد مطالعه: شهروندان شهر یزد)
علی اصغر فیروزجاییان گلوگاه آزاده شفیعی

در مطالعات اجتماعی از مفهومی چون بی‌تفاوتی به عنوان یکی از آسیب‌های مهم در شهروندی یاد شده است که مانعی در راه مشارکت سیاسی و اجتماعی و توسعه‌ی ملی است. از این رو بی‌تفاوتی زیست‌محیطی، یکی از مسائل مهم در حوزه‌ی شهروندی زیست‌محیطی است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی تأثیر عوا چکیده کامل

در مطالعات اجتماعی از مفهومی چون بی‌تفاوتی به عنوان یکی از آسیب‌های مهم در شهروندی یاد شده است که مانعی در راه مشارکت سیاسی و اجتماعی و توسعه‌ی ملی است. از این رو بی‌تفاوتی زیست‌محیطی، یکی از مسائل مهم در حوزه‌ی شهروندی زیست‌محیطی است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی تأثیر عوامل جامعه‌شناختی بر بی‌تفاوتی زیست‌محیطی در میان شهروندان شهر یزد است. بدین منظور، این تحقیق به شیوه‌ی پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسشنامه انجام گرفت. جامعه‌ی آماری مورد مطالعه، کلیه‌ی افراد بالای 18 سال ساکن یزد و حجم نمونه‌ی 390 نفر با روش نمونه‌گیری چندمرحله‌ای انتخاب گردید. چارچوب نظری مورد استفاده در این پژوهش، نظریه‌ی تلفیقی پاول استرن است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که بی‌تفاوتی زیست‌محیطی شهروندان یزد در حد متوسط رو به پایین است. بی‌تفاوتی زیست‌محیطی با نگرش زیست‌محیطی و دانش زیست‌محیطی، احساس مسؤولیت، هنجار اجتماعی و عادت به رفتارهای زیست‌محیطی رابطه‌ی معناداری دارد و با افزایش این متغیرها، بی‌تفاوتی زیست‌محیطی کاهش می‌یابد و متغیر نگرش زیست‌محیطی بیش از سایرین بر بی‌تفاوتی تأثیرگذار است. نتیجه تحلیل مسیر نشان می‌دهد که متغیرهای مستقل توانستند 29 درصد از تغییرات بی‌تفاوتی زیست‌محیطی را تبیین کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

171 - بررسی رابطه بین دینداری و آگاهی از حقوق شهروندی (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه یزد)
مسعود حاجی زاده میمندی میثم غلامی

آگاهی&lrm;بخشی به عنوان یکی از کارکرد های دین شناخته شده است. از طرف دیگر دین یک نهاد سنتی است که با نهاد ها و ارزش های مدرن دارای چالش و شهر جایگاه اصلی ایفای حقوق شهروندی است. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه‌ی دینداری و آگاهی از حقوق شهروندی در بین دانشجویان است که برای رس چکیده کامل

آگاهی&lrm;بخشی به عنوان یکی از کارکرد های دین شناخته شده است. از طرف دیگر دین یک نهاد سنتی است که با نهاد ها و ارزش های مدرن دارای چالش و شهر جایگاه اصلی ایفای حقوق شهروندی است. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه‌ی دینداری و آگاهی از حقوق شهروندی در بین دانشجویان است که برای رسیدن به اهداف پژوهش، از نظریه‌ی لاکمن استفاده شده است. پژوهش به روش پیمایشی انجام شده و داده&lrm;ها با ابزار پرسشنامه که از پایایی و روایی مناسب برخوردار بوده و با استفاده از شیوه‌ی نمونه&lrm;گیری طبقه&lrm;ای تصادفی ساده از 384 نفر از دانشجویان دانشگاه یزد در سال 1396 جمع&lrm;آوری شده است. برای تحلیل داده های آماری، از تکنیک هایی همچون تحلیل واریانس و پیرسون در نرم افزارSPSS و طراحی مدل از Amos استفاده شده است. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که میزان دینداری دانشجویان بالا و میزان آگاهی از حقوق شهروندی آن ها متوسط است. یافته های پژوهش نشان می دهد که رابطه‌ی معنا داری بین دینداری و آگاهی از حقوق شهروندی وجود دارد. با توجه به مدل رگرسیون، دینداری 7/19 درصد از واریانس حقوق شهروندی را تبیین می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

172 - سنخ‌شناسی رفتار مصرفی زنان در مزونهای شهر یزد
منوچهر علی نژاد محمدرضا حسینی فاطمه ملائی

10.30495/uss.2022.699027

تب مصرف شهرها را فرا گرفته است و افراد سعی می‌کنند با مصرف کالاها، برای خود منزلت و جایگاه اجتماعی کسب کنند. امروزه زنان با استفاده از لباس و قیافه، پیام‌هایی دربارۀ هویت خود به دیگران ارسال می‌کنند، مراکز خرید از جمله مزون‌ها یکی از فضاهای عمده برای مصرف نشانه‌ها و سبک چکیده کامل

تب مصرف شهرها را فرا گرفته است و افراد سعی می‌کنند با مصرف کالاها، برای خود منزلت و جایگاه اجتماعی کسب کنند. امروزه زنان با استفاده از لباس و قیافه، پیام‌هایی دربارۀ هویت خود به دیگران ارسال می‌کنند، مراکز خرید از جمله مزون‌ها یکی از فضاهای عمده برای مصرف نشانه‌ها و سبک‌هاست. هدف این پژوهش درک و تفسیر الگوهای رفتار مصرفی زنان در مزون‌های شهر یزد است. روش تحقیق کیفی بوده و با راهبرد تحلیل تماتیک اجرا شده است. روش گردآوری داده‌ها، مصاحبۀ نیمه‌ساختار یافته بوده است. حجم نمونه 30 نفر از زنان ساکن در یزد بوده که با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از تکنیک تحلیل مضمون استفاده شده است. پس از واکای مصاحبه‌ها و تجزیه و تحلیل آنها یافته‌های تحقیق در قالب چهار سنخ پدیدار شدند که عبارتند از1- رفتار مصرفی باورمند 2- استحاله در دیگران مهم3- رفتار مصرف نمایشی 4- هژمونی مارک‌باوری. نتایج پژوهش نشان داد که ارزش‌های مصرفی این گروه به صورت محسوسی از پیچیدگی برخوردار است. از مهمترین ویژگی در رفتار مصرفی مشارکت‌کنندگان، الگوی رفتار مصرفی باورمند است که تحت تأثیر قناعت‌جویی و روحیۀ سخت‌کوشی است. اما ظهور فرهنگ مصرف‌گرایی، چشم و ‌هم‌چشمی و تغییرات در سبک زندگی باعث شده تا سنخ‌های مصرفی متظاهراته، مدباورانه و نمایشی گسترش یابد. بر این اساس می‌توان پیش‌بینی کرد جهت‌گیری فرهنگ مصرف در میان زنان یزدی به سمت دوگانگی مصرف باورمند و متظاهرانه بوده و نشانگرهای منفی رفتارهای مصرفی در ظهور شهرهای مصرفی، وجه غالب این رفتار در آینده خواهد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

173 - طراحی وتبیین الگوی توسعه کارآفرینی روستایی با ارائه یک راهبرد جدید بر اساس گردشگری کشاورزی:رویکرد داده بنیاد مطالعه موردی(روستاهای شاخص استان یزد)
مجید فتوحی غلامحسین حسینی نیا سید مجتبی سجادی

امروزه توسعه کارآفرینی از سازنده ترین راهکارهای توسعه اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی مناطق محروم و روستاها به حساب می آید و به دلیل تسلط بخش کشاورزی در اغلب مناطق روستایی،تاکید عمده بر کارآفرینی روستایی است..در این راستا،گردشگری کشاورزی(آگروتوریسم)تجربه بسیار مناسبی را برای ب چکیده کامل

امروزه توسعه کارآفرینی از سازنده ترین راهکارهای توسعه اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی مناطق محروم و روستاها به حساب می آید و به دلیل تسلط بخش کشاورزی در اغلب مناطق روستایی،تاکید عمده بر کارآفرینی روستایی است..در این راستا،گردشگری کشاورزی(آگروتوریسم)تجربه بسیار مناسبی را برای بازدید کنندگان که به دنبال کار در مزرعه،باغ،دسترسی به طبیعت،گشت و گذار و تجارب فرهنگی هستندفراهم و از طرف دیگر به کشاورزان کمک می کند تا پویایی و دوام کشاورزی را حفظ و اقتصاد خود را تنوع ببخشند. پژوهش حاضر در پی طراحی الگوی توسعه کارآفرینی روستایی مبتنی برگردشگری کشاورزی می باشد.این پژوهش در چار چوب رویکرد کیفی و با به کار گیری روش تحقیق داده بنیاد انجام وابزار جمع آوری داده ها،مصاحبه های نیمه ساختار یافته بوده وبه منظور گردآوری اطلاعات ،با به کار گیری روش نمونه گیری هدفمند با 30 نفر از خبرگان آشنا به مباحث گردشگری روستایی،کارآفرینی روستایی،مسئولان محلی وصاحب نظران فرا محلی مصاحبه انجام گرفته است نتایج در قالب مدل پارادایمی ،شامل گردشگری کشاورزی به عنوان مقوله محوری و شرایط علی(ارکان و کالبد محیطی وزیست بومهای طبیعی)،عوامل زمینه ای(اثرات زیست محیطی،آموزش پایه،صنایع دستی وروستایی و زیر ساخت های ملموس)،شرایط مداخله گر(اثرات انگیزشی،زیر ساخت های ناملموس وفرهنگ وآئین ها)،راهبردها (توسعه وتحول،شاخص ها،آموزشهای کاربردی و ایجاد کارگاههای مشارکتی)وپیامد های آن (رشد اقتصادی،اجتماعی وفرهنگی،توسعه فرهنگ کارآفرینی)قرار گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

174 - ارزیابی تاب آوری بافت تاریخی شهر در برابر مخاطرات طبیعی (زلزله) (مطالعه موردی: شهر یزد)
محبوبه محمودی نیا حسین صرامی محمد حسین رامشت مسعود تقوایی

پژوهش‌های کاربردی در امور مربوط به ایمن سازی شهرها در برابر سوانح طبیعی سبب افزایش ابتکارات در طراحی‌ها و یافتن بهترین سیاست‌ها خواهد شد. بنابراین برای دستیابی به این هدف، گنجاندن برنامه‌های افزایش تاب‌آوری و کاهش آسیب‌پذیری شهروندان و جامعه که در معرض مخاطرات و سوانح ط چکیده کامل

پژوهش‌های کاربردی در امور مربوط به ایمن سازی شهرها در برابر سوانح طبیعی سبب افزایش ابتکارات در طراحی‌ها و یافتن بهترین سیاست‌ها خواهد شد. بنابراین برای دستیابی به این هدف، گنجاندن برنامه‌های افزایش تاب‌آوری و کاهش آسیب‌پذیری شهروندان و جامعه که در معرض مخاطرات و سوانح طبیعی هستند در طرح‌های توسعه شهری ضرورت دارد. لذا برنامه‌ریزی برای تاب‌آوری در بحران جز مهمی از آینده‌نگری جوامع و سازمان‌ها شده است. پژوهش حاضر به منظور ارزیابی میزان تاب‌آوری بافت تاریخی شهر یزد در برابر مخاطرات طبیعی از جمله زلزله را مورد بررسی قرار داده است. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر نوع داده‌ها اسنادی و میدانی و از نظر نحوه اجرا به صورت فضایی است. با استفاده از مدل AHP به تلفیق لایه‌های کاربری در محیط GIS مبادرت شد و در نهایت، محلات بافت تاریخی شهر از لحاظ میزان تاب‌آوری مشخص شده است. نتایج پژوهش نشان دهنده آن است که بخش‌های جنوبی و غربی از نظر تاب‌آوری در برابر مخاطرات در وضعیت نامناسبی قرار داشته (38/8 هکتار) و در مقابل واحدهای ساختمانی واقع در بخش‌های مرکزی و شرقی این منطقه از نظر تاب‌آوری در شرایط مساعدتری قرار دارد (26/90 هکتار). با توجه به ارزیابی صورت گرفته می‌توان اینگونه بیان داشت که محلات فهادان، زردتشتی، پشت باغ و گنبد سبز دارای بالاترین میزان تاب-آوری در برابر مخاطرات بوده و در مقابل محلات شیخداد، دولت‌آباد، گودال مصلی، گازرگاه و شش بادگیری دارای کمترین میزان تاب‌آوری هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

175 - برنامه‌ریزی راهبردی گردشگری پایدار در مناطق خشک(نمونه موردی:شهر یزد)
حمیدرضا وارثی سعیده مؤیدفر

چکیده در برنامه‌ریزی گردشگری رویکردهای پایداری به خاطر افزایش نگرانی‌های بین‌المللی برای مسائل اکولوژیکی رشد یافته است که به نظر می‌رسد برنامه‌ریزی برای رویکردهای پایداری، الگوی کاملی برای نگهداری جاذبه‌ها چه طبیعی و چه فرهنگی باشد. با توجه به اهمیت صنعت گردشگری در ع چکیده کامل

چکیده در برنامه‌ریزی گردشگری رویکردهای پایداری به خاطر افزایش نگرانی‌های بین‌المللی برای مسائل اکولوژیکی رشد یافته است که به نظر می‌رسد برنامه‌ریزی برای رویکردهای پایداری، الگوی کاملی برای نگهداری جاذبه‌ها چه طبیعی و چه فرهنگی باشد. با توجه به اهمیت صنعت گردشگری در عصر حاضر و درآمدزایی آن برای کشور، انجام مطالعات راهبردی و شناسایی زمینه‌ها و چالش‌های توسعه این صنعت و بخصوص توسعه پایدار آن در پهنه‌های پرجاذبه‌ای مانند مناطق خشک و کویری امری ضروری می‌نماید. بر این اساس در این مقاله با توجه به وجود جاذبه‌های طبیعی و فرهنگی و تاریخی زیاد شهر یزد، ابتدا به تبیین عوامل درونی و بیرونی تأثیرگذار بر این صنعت با توجه به ابعاد پایداری پرداخته شده و سپس با استفاده از تکنیک‌های AHP و بهره‌گیری از نرم‌افزار Expert Choice درجه اهمیت نقاط قوت و ضعف و همچنین فرصت‌ها و تهدیدهای آن محاسبه، رتبه‌بندی و ارزیابی شده و درنهایت با توجه به امتیازهای کسب شده، با استفاده ازنمودارSWOT ،نوع راهبرد تعیین شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که الگوی تهاجمی، الگوی اثربخش نظام گردشگری پایدار شهر یزد بوده که با استفاده از آن می‌توان به انتخاب راهبردهایی پرداخت که با استفاده از قوت‌های موجود منطقه و با بهره‌گیری از فرصت‌های شناخته شده در این نظام می‌تواند اهداف پایداری گردشگری در این خطه را تضمین کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

176 - تحلیل سازمان های مردم نهاد و نقش آنها در افزایش ظرفیت توسعه گردشگری شهر یزد
زهرا پیرمرادیان حسین کلانتری خلیل آباد علیرضا شمس الدینی

چکیده سازمان های مردم نهاد در یزد با مشکلاتی همچون: محدویت های مالی، نداشتن کادرهای حرفه ای و تشکیلات منسجم، تعداد داوطلبان کم، عدم مجوز فعالیت، عدم حمایت و همکاری سازمان های دولتی روبه رو می باشند که این عوامل موجب ایجاد مشکلاتی برای این سازمانها و دل سردی مردم شهر یزد چکیده کامل

چکیده سازمان های مردم نهاد در یزد با مشکلاتی همچون: محدویت های مالی، نداشتن کادرهای حرفه ای و تشکیلات منسجم، تعداد داوطلبان کم، عدم مجوز فعالیت، عدم حمایت و همکاری سازمان های دولتی روبه رو می باشند که این عوامل موجب ایجاد مشکلاتی برای این سازمانها و دل سردی مردم شهر یزد به فعالیت های داوطلبانه گردشگری شده است. هدف از این تحقیق شناسایی و تحلیل سازمان های مردم نهاد در افزایش ظرفیت توسعه گردشگری در شهر یزد می باشد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و براساس داده ها و اطلاعات حاصل از مطالعهء منابع کتابخانه ای، اسناد و نوشته های مربوط به بررسی و تکمیل پرسشنامه از 50 نفر از اعضای 5 سازمان مردم نهاد فعال و کارشناسان مربوطه می باشد که با بهره گیری از آزمون پیرسون و روش دلفی به تحلیل تأثیرگذارترین شاخص های مؤثر ظرفیت سازمان های مردم نهاد گردشگری در شهر یزد پرداخته شده است. نتایج تحقیق نشانگر این است که ضریب همبستگی پیرسون برابر با (292/0) بوده و بین ظرفیت سازمان های مردم نهاد با توسعه گردشگری شهر یزد رابطه معناداری وجود دارد. همچنین با بهره گیری از روش دلفی مشخص شد که شاخص های بالا بودن میزان اهمیت ظرفیت فرهنگی در توسعه سازمان های مردم نهاد گردشگری با میانگین3.62 در رتبه اول، تقویت و واگذاری گروه های محلی به سازمان های مردم نهاد گردشگری با میانگین 3.6 در رتبه دوم و ثبت1200 نفر عضو متغیر و 400 نفر عضو ثابت در انجمن گردشگری طبیعت پارسیان با میانگین 3.5 در رتبه سوم از تاثیرگذارترین عوامل سازمان های مردم نهاد در افزایش ظرفیت توسعه گردشگری یزد بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

177 - فرخی یزدی منادی رئالیسم انقلابی در عصر مشروطه
پروانه رمضانی رضا فرصتی جویباری حسین پارسایی مهرعلی یزدان پناه

مکتب رئالیسم یکی از بنیادی‌ترین مکاتب هنری است که در اواسط قرن نوزدهم در فرانسه ظهور کرد و به سرعت گسترش یافت. پرهیز از تخیل و الهام‌های درونی رمانتیک‌ها و پرداختن به واقعیت‌های عالم بیرون از اساسی ‌ترین اصول این مکتب بود که شاعران، نویسندگان و هنرمندان را به سوی خویش ک چکیده کامل

مکتب رئالیسم یکی از بنیادی‌ترین مکاتب هنری است که در اواسط قرن نوزدهم در فرانسه ظهور کرد و به سرعت گسترش یافت. پرهیز از تخیل و الهام‌های درونی رمانتیک‌ها و پرداختن به واقعیت‌های عالم بیرون از اساسی ‌ترین اصول این مکتب بود که شاعران، نویسندگان و هنرمندان را به سوی خویش کشاند. در ایران نیز همگام با حرکت‌های مشروطه خواهان، شاعران و نویسندگان به مسائل اجتماعی و انحطاط و عقب ماندگی کشور، توجه نشان دادند. عصر مشروطه را باید نقطه عطفی در ورود شعر به حوزة زندگی مردم و مسائل جامعه و متمایل شدن آن به واقع‌گرایی دانست. از میان شاعران این دوره، فرخی یزدی با گرایش شدید به آزادی خواهی وحمایت از کارگران وکشاورزان، به اوضاع کشور توجه نشان داد. هدف این پژوهش نخست؛ معرفی عناصر اصلی رئالیسم در اشعار فرخی یزدی وسرانجام؛ تحلیل اشعار فرخی برمبنای اصول وقواعد آن مکتب است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

178 - ظرفیت سنجی بافت های فرسوده شهری در راستای برنامه های تامین مسکن گروه های هدف ( نمونه پژوهی: بافت فرسوده شهر یزد)
فریبا اطهری

10.30495/uf.2023.698882

حق تأمین مسکن برای جامعه، از قرن بیستم در کشورهای بیشتر توسعه یافته بعنوان یکی از"حقوق شهروندی" به رسمیت شناخته شده است. در کشورهای در حال توسعه، مسکن یک نیاز اولیه محسوب شده و لیکن علیرغم تأکید دایمی بر اهمیت مسکن بعنوان نیازی پایه و حقی بنیادین، درصد قابل توجهی از خان چکیده کامل

حق تأمین مسکن برای جامعه، از قرن بیستم در کشورهای بیشتر توسعه یافته بعنوان یکی از"حقوق شهروندی" به رسمیت شناخته شده است. در کشورهای در حال توسعه، مسکن یک نیاز اولیه محسوب شده و لیکن علیرغم تأکید دایمی بر اهمیت مسکن بعنوان نیازی پایه و حقی بنیادین، درصد قابل توجهی از خانوارهای شهری قادر به تأمین آن نیستند. در کشور ما ضعف مدیریت منابع و زمین، تورم اقتصادی، فقدان برنامه ریزی جامع مسکن و سایر نارسایی ها، تامین سرپناه مطلوب را برای شهروندان بویژه گروه های کم درآمد به مشکلی حاد تبدیل نموده است. تقاضای رو به رشد مسکن در کشور، توجه اغلب مسئولان و برنامه ریزان را برای رفع نیاز مسکن شهروندان جلب نموده است به نحوی که دولت ها با سیاست های مختلف درصدد رفع نسبی این مشکل برآمده اند؛ لیکن شتابزدگی فارغ از اصول و مبانی مسکن سازی در بطن شهرها و الحاق اراضی جهت تامین مسکن و گسترش افقی شهرها به یکی از مهمترین معضلات شهرسازی در دهه های اخیر تبدیل شده است. در حالی که به نظر می رسد با بهره گیری از ظرفیت های موجود شهر، می توانست بستری مناسب برای هدایت توسعه مسکونی به وجود آورد. شهر یزد به عنوان یکی از شهرهای بزرگ ایران، بیشترین آسیب را از سیاست های شتابزده مسکن سازی متحمل شده و این سیاستهای موضعی با نادیده گرفتن توان ظرفیت های درونی بافت شهری در توسعه مسکونی به رشد و گسترش افقی آن دامن زده است. پژوهش حاضر تحقیقی کاربردی در محدوده جغرافیایی شهر یزد است و درصدد سنجش ظرفیت مسکن پذیری بافت فرسوده شهر یزد جهت پاسخ به نیاز مسکن گروه های هدف برنامه های تامین مسکن دولت و در نهایت ارائه راهبردها و سیاست های اجرایی پیشنهادی مییباشد که در این راستا از نرم افزار GIS در تحلیل اطلاعات و از روش تحلیلی Sowt بهره گرفته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

179 - بررسی مقایسه ای مولفه های معماری همساز با اقلیم در وضعیت ساخت و سازهای بافت جدید و قدیم شهر یزد
سایه امیدواری سمیه امیدواری

10.30495/uf.2022.1954365.1027

هدف از این پژوهش بررسی مقایسه ای مولفه های معماری همساز با اقلیم در وضعیت ساخت و سازهای بافت قدیم و جدید شهر یزد است. روش این پژوهش توصیفی- تحلیلی و جامعه آماری آن 50 نفر از کارشناسان و خبرگان برنامه ریزی و مدیریت شهری است که تمام جامعه به عنوان حجم نمونه انتخاب شده است چکیده کامل

هدف از این پژوهش بررسی مقایسه ای مولفه های معماری همساز با اقلیم در وضعیت ساخت و سازهای بافت قدیم و جدید شهر یزد است. روش این پژوهش توصیفی- تحلیلی و جامعه آماری آن 50 نفر از کارشناسان و خبرگان برنامه ریزی و مدیریت شهری است که تمام جامعه به عنوان حجم نمونه انتخاب شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از ضرایب رگرسیون و برای تدوین راهبردها از روش SWOT استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد فضاهای شهری در بافت قدیمی شهر یزد منطبق بر اصول عملی طراحی اقلیمی است. اصول کلی طراحی در بافت قدیمی شهر یزد تاثیر زیادی در تعدیل شرایط سخت اقلیمی در بافت قدیمی این شهر داشته است. برابر بررسی های صورت گرفته ضعف ها و قوت ها در رابطه با معماری همساز با اقلیم در شهر یزد با ضرایب 9/05 و 7/63 بیشترین مقدار و نقاط فرصت ها و تهدیدات با ضرایب 7/01 و 6/074 کمترین مقدار را به خود اختصاص داده اند. در نتیجه وضعیت سازگاری ساخت و سازها در بافت جدید شهر یزد با وضعیت اقلیمی این شهر با نقاط ضعف بی شماری روبرو است. بر این اساس این مطالعه اقدام به تدوین راهبردهایی در این خصوص کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

180 - معرفی نسخۀ خطی احسن‌المنظومه
کرامت نامجو محمدهادی احمدیانی

10.30495/noskheh.2022.703574

احسن‌المنظومه (قرن 13) منظومه‌ای مشتمل بر بیش از چهار هزار بیت است که شاعری گمنام، متخلص به پیری آن را سروده است. موضوع این مثنوی داستان یوسف و زلیخاست. پیش از آن، چند شاعر دیگر منظومه‌هایی با محوریّت این داستان سروده‌اند. سراینده با پیروی از قرآن و سرمشق قراردادن منظوم چکیده کامل

احسن‌المنظومه (قرن 13) منظومه‌ای مشتمل بر بیش از چهار هزار بیت است که شاعری گمنام، متخلص به پیری آن را سروده است. موضوع این مثنوی داستان یوسف و زلیخاست. پیش از آن، چند شاعر دیگر منظومه‌هایی با محوریّت این داستان سروده‌اند. سراینده با پیروی از قرآن و سرمشق قراردادن منظومه‌های پیشین کوشیده ضمن بیان چهارچوب اصلی داستان که برگرفته از قرآن است، روایتی متفاوت از برخی قسمت‌های داستان داشته باشد. شاعر با افزودن شاخ و برگ‌ها و توصیفات جزئی در داستان می‌کوشد بر تنوع روایتگری خود بیفزاید. داستان حول سه محور غنا، عرفان و تعلیم می‌چرخد و سراینده از عشق و غنا برای جذاب‌کردن داستان بهره می‌برد و هرکجا محلی مناسب می‌یابد به پند و اندرز و تعلیم و بیان آموزه‌های عرفانی می‌پردازد و بی‌اعتباری و ملالت و سختی دنیا را به مخاطب گوشزد می‌کند. در این مقاله ضمن معرفی این اثر، ویژگی‌های سبک‌شناسی و محتوایی آن به‌طور اجمال بررسی می‌شود و روایت جدیدی از داستان یوسف و زلیخا در دسترس قرار می‌گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

181 - بررسی نسخۀ خطی طوفان ‏المصیبه
سید عوض علی کاظمی مرتضی فلاح

10.30495/noskheh.2022.690806

در حوزة جغرافیای کنونی افغانستان، بر تصحیح متون خطی توجه چندانی انجام نشده است؛ به همین سبب بیشتر نسخه های خطی یا از بین رفته و یا اینکه هنوز دست نخورده باقی مانده است. یکی از آن نسخه های خطی، متعلق به سدۀ سیزده هجری با عنوان طوفان المصیبه اثر سیّد رضابخش موسوی، مشهور چکیده کامل

در حوزة جغرافیای کنونی افغانستان، بر تصحیح متون خطی توجه چندانی انجام نشده است؛ به همین سبب بیشتر نسخه های خطی یا از بین رفته و یا اینکه هنوز دست نخورده باقی مانده است. یکی از آن نسخه های خطی، متعلق به سدۀ سیزده هجری با عنوان طوفان المصیبه اثر سیّد رضابخش موسوی، مشهور به ناطق نیلی (متولد 1228ق.) است. شاعر این اثر را در سال 1276 قمری نوشته است؛ اما نسخۀ دست نویس شاعر براثر حوادث روزگار از بین رفته است و فعلاً موجود نیست. شخصی که هویّتش روشن نیست، نسخۀ موجود و فعلی این اثر را در سال 1287ق. کتابت کرده است. این اثر یک مقتل فارسی است که ازنظر ساختار با پیروی از کتاب طوفان البکاء جوهری سروده شده است. در این مقاله می کوشیم تا به این پرسش پاسخ دهیم که نسخة موجود چه ویژگی هایی ساختاری دارد و کدام تحولات سیاسی و اجتماعی در بازنویسی نسخه، باعث دگرگونی و حذف و اضافات آن شده است. روش نوشتاری این مقاله به شیوة تصحیح قیاسی است و تلاش می شود تا افزون بر معرفی صورت صحیح این اثر، برتری های ادبی، اعم از نظم و نثر، طوفان المصیبه بر طوقان البکا نشان داده شود.طوفان المصیبه، طوفان البکاء، ناطق نیلی، شعر سدۀ سیزدۀ افغانستان، مقتل سرایی پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

182 - بررسی انتقادی نسخه‏ های خطی و چاپی مونس ‏العشاق عربشاه یزدی
محمد شهبازی

10.30495/noskheh.2021.686792

با پژوهش در متون ناشناختة ادبی، ضروری است نسخ خطی از کتابخانه ها استخراج و بررسی شود. منظومه های عرفانی از دیرباز گسترة مطالعاتی بیشتری نسبت به دیگر انواع ادبی داشتند و به همین سبب اغلبِ نسخه های خطی موجود، در حوزة ادب عرفانی است. یکی از همین منظومه های ماندگار، مونس ال چکیده کامل

با پژوهش در متون ناشناختة ادبی، ضروری است نسخ خطی از کتابخانه ها استخراج و بررسی شود. منظومه های عرفانی از دیرباز گسترة مطالعاتی بیشتری نسبت به دیگر انواع ادبی داشتند و به همین سبب اغلبِ نسخه های خطی موجود، در حوزة ادب عرفانی است. یکی از همین منظومه های ماندگار، مونس العشاق عربشاه یزدی است که شرحی منظوم بر رسالة عرفانی ـ تمثیلی فی حقیقة العشق سهروردی است. این منظومه در بحر هزج مسدس اخرب مقبوض محذوف (مفعول مفاعلن فعولن) و در حدود 1968 الی 1985 بیت سروده شده است. هدف این پژوهش پاسخ به این پرسش است: کدام یک از نسخه های مونس العشاق برای منابع پژوهشی معتبر و کامل است؟. از رهگذر بررسی حروف اضافه، آغاز و عنوان فصل ها،جا به جایی ابیات و واژگان، صحیح ترین نسخه (دو نسخة خطی، دو نسخه چاپی) را به پژوهشگران معرفی می کنیم. روش مطالعه مبتنی بر ابزار کتابخانه ای و شیوة تحلیلی ـ توصیفی است؛ محدودة مطالعه شده، نسخه های خطی و چاپی منظومة مونس العشاق است که در کتابخانة ایران و پاکستان موجود است. یافته ها چنین نشان می دهد که منظومه در عهد شاه یحیی مظفری (حک. 764‑795ق.) سروده شده است. زبان شعری عربشاه سنجیده بوده و در کاربرد واژگان عرفانی بسیار مهارت داشته است؛ ازلحاظ فکری مخالف فلسفه بوده؛ اما در شرح رساله تحت تأثیر تفکر حاکم بر نگرش فلسفی سهروردی قرار گرفته و منظومه را با خردگرایی آغاز کرده است. نتایج پژوهش چنین نشان می دهد که از میان نسخه های یادشده، نسخة چاپی هاشمی معتبرتر از سایر نسخه هاست؛ زیرا ازنظر ضبط واژگان و محتوا به رسالة سهروردی نزدیک تر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

183 - معرفی نسخه خطّی دیوان میرزا سیّد یحیی مدرّس متخلّص به فدایی یزدی و بررسی ویژگی‌های سبکی آن
فاطمه چاشنی‌گیر عزیزالله توکلی کافی‌آباد محمود صادق زاده

10.30495/noskheh.2021.688007

میرزا سیّد یحیی مدرّس متخلّص به فدایی یزدی، متوفای 1282 هجری قمری، از شخصیت‌های علمی و ادبی دورة قاجار است. دیوان اشعار به‌جای‌مانده از وی شامل شش نسخۀ خطّی و دربردارندۀ 6000 بیت شعر در قالب‌های قصیده، غزل، قطعه، مثنوی و رباعی است که تاکنون به چاپ نرسیده است. این پژوهش چکیده کامل

میرزا سیّد یحیی مدرّس متخلّص به فدایی یزدی، متوفای 1282 هجری قمری، از شخصیت‌های علمی و ادبی دورة قاجار است. دیوان اشعار به‌جای‌مانده از وی شامل شش نسخۀ خطّی و دربردارندۀ 6000 بیت شعر در قالب‌های قصیده، غزل، قطعه، مثنوی و رباعی است که تاکنون به چاپ نرسیده است. این پژوهش با هدف معرفی و بررسی ویژگی‌های سبک‌شناسی نسخه و به روش توصیفی ـ تحلیلی و با کمک مطالعات کتابخانه‌ای انجام شده است. این جستار درپی پاسخگویی به این پرسش است که بارزترین ویژگی‌های سبکی این اثر چیست؟. نگارنده در این پژوهش ضمن معرفی نسخه‌های خطّی و ویژگی‌های رسم‌الخطّی آن، سبک‌شناسی دیوان را در سه سطح زبانی، ادبی و فکری بررسی کرده است. یافته‌های پژوهشی نشان می‌دهد سبک فدایی یزدی بازگشت ادبی است و در این میان به حافظ و سعدی توجهی خاص داشته است. تنوع اوزان به همراه ردیف‌های اسمی موجب غنای شعر او شده است. در کاربرد انواع صور خیال بیشتر تشبیه حسی به حسی و در صنایع بدیعی، تلمیح و لف‌ونشر و تکرار بسامد بالایی دارد. در سطح فکری، درونمایۀ اشعار عشق است؛ اما مضامین اخلاقی، عرفانی و به‌ویژه فلسفی، از نوع اندیشۀ خیّامی نیز در این اثر دیده می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

184 - معرفی و بررسی نسخۀ خطی التوحید من نفس الرحمن شرف‌الدین علی یزدی
ناصر خراسانی داود چوگانیان غلامعلی آریا علیرضا ابراهیم

رسالۀ التوحید من نفس الرحمن یکی از برجسته‌‌ترین تهلیلیه‌های عرفانی موجود در میان انبوه میراث مکتوب عرفانی و ادبی این سرزمین است که بی‌اغراق احیا و معرفی آن، گشایش دریچه‌ای نو و منظری متفاوت بر این گونه از ادبیات عرفانی است. این پژوهش ضمن تصحیح و تعلیق یک اثر عرفانی، منت چکیده کامل

رسالۀ التوحید من نفس الرحمن یکی از برجسته‌‌ترین تهلیلیه‌های عرفانی موجود در میان انبوه میراث مکتوب عرفانی و ادبی این سرزمین است که بی‌اغراق احیا و معرفی آن، گشایش دریچه‌ای نو و منظری متفاوت بر این گونه از ادبیات عرفانی است. این پژوهش ضمن تصحیح و تعلیق یک اثر عرفانی، منتج به شناخت وجهۀ نامکشوف از ابعاد شخصیت مؤلف آن شده است. شرف‌الدین علی یزدی تاکنون به‌عنوان مورخی شهیر، شاعر، منشی، منجم، ریاضی‌دان، موسیقی‌دان، لغوی و حروفی قرن نهم، زبانزد خاص و عام بوده، لیکن وجهۀ عرفانی این دانشمند، مغفول مانده است. متن رسالۀ حاضر، شامل دو بخش است: اول براهین عقلی و نقلی در اثبات توحید و دوم تفسیر عرفانی باب التهلیل از کتاب فتوحات المکیه ابن‌عربی. این رساله در هر دو بخش حاوی ویژگی‌های خاص عرفانی و ادبی است؛ استفاده از نثر فنی، ارجاع مکرر به آیات و احادیث، اثبات توحید به روش احصایی، تقسیم‌بندی توحید بر اساس ۳۶ آیۀ تهلیل، تبیین آرا و اندیشه‌های عرفانی مؤلف و از بُعد تاریخی، اثبات ارتباط شرف‌الدین با حکومت قراقویونلوها از نتایج این پژوهش به شمار می‌رود. این رساله بر اساس سه نسخۀ موجود و به‌شیوۀ نسخۀ اساس تصحیح شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

185 - ارزیابی کیفیت زندگی در نواحی مسکونی پرتراکم شهری (مطالعه موردی: شهرک رزمندگان شهر یزد)
مهدی منتظرالحجه زهرا فتوحی

در طول چند دهه اخیر عواملی چون توسعه بی‌رویه شهرنشینی، مهاجرت و افزایش جمعیت موجب دگرگونی‌هایی در ساختار زندگی شهری و به وجود آمدن بافت‌های با تراکم‌های جمعیتی و ساختمانی بالایی در کشور شده است. اما در بسیاری از موارد عدم توجه به شرایط ایجاد کیفیت‌های سکونتی در این بافت چکیده کامل

در طول چند دهه اخیر عواملی چون توسعه بی‌رویه شهرنشینی، مهاجرت و افزایش جمعیت موجب دگرگونی‌هایی در ساختار زندگی شهری و به وجود آمدن بافت‌های با تراکم‌های جمعیتی و ساختمانی بالایی در کشور شده است. اما در بسیاری از موارد عدم توجه به شرایط ایجاد کیفیت‌های سکونتی در این بافت‌ها زمینه زوال زندگی در این محدوده‌ها به وجود آمده است. حال آن‌که کیفیت زندگی خود ارتباطی متقابل با توسعه دارد، به‌نحوی‌که تمامی تلاش‌های توسعه در ابعاد مختلف آن، همانا بهبود بخشیدن به کیفیت زندگی است. این پژوهش باهدف ارزیابی و رتبه‌بندی شاخص‌های کیفیت زندگی بر اساس مطالعات پیشین، به بررسی شهرک رزمندگان شهر یزد به‌عنوان منطقه‌ای با تراکم ساختمانی بالا و ساختمان‌های مسکونی بلندمرتبه که جزئی از توسعه‌های معاصر شهر هست، می‌پردازد. روش تحقیق این پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و گردآوری اطلاعات از طریق روش‌های کتابخانه‌ای، پرسشنامه و مشاهدات میدانی است. روش نمونه‌گیری به‌صورت تصادفی ساده بوده و جامعه هدف ساکنین محدوده انتخاب شده است. حجم نمونه 163 نفر و پایایی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ و روایی آن از طریق آزمون بارتلت و شاخص KMO در سطح بالایی مورد تائید قرار گرفت. علاوه بر این، اطلاعات به دست آمده از پرسشنامه با استفاده از آزمونT، تحلیل همبستگی، رگرسیون ساده و تحلیل عاملی تحلیل شد. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که معیارهای مشارکت اجتماعی، احساس تعلق به شهر و محله، احساس هویت در محله، و اتحاد و انسجام بین ساکنین دارای بیشترین ضرورت و در اولویت رسیدگی به‌منظور ارتقاء کیفیت زندگی قرار گرفته‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

186 - شناسایی و اولویت‌بندی راه‌های جلب مشارکت بخش خصوصی در اجرای پروژه‌های عمرانی با محوریت گردشگری (مطالعه موردی: شهر یزد)
بهنام متوسلی

این پژوهـش از منظر هدف، کاربردی می‌باشد. رویکرد انتخابی در این پژوهش استقرایی و روش تحلیل داده‌ها به صورت غیرآزمایشی از نوع همبستگی است. جمع‌آوری داده‌ها، با روش‌های کتابخانه‌ای و میدانی می‌باشد که حجم زیادی از اطلاعات با پرسشنامه به دست آمده است. ﺟﺎﻣﻌﻪ آﻣﺎری اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ چکیده کامل

این پژوهـش از منظر هدف، کاربردی می‌باشد. رویکرد انتخابی در این پژوهش استقرایی و روش تحلیل داده‌ها به صورت غیرآزمایشی از نوع همبستگی است. جمع‌آوری داده‌ها، با روش‌های کتابخانه‌ای و میدانی می‌باشد که حجم زیادی از اطلاعات با پرسشنامه به دست آمده است. ﺟﺎﻣﻌﻪ آﻣﺎری اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ از دو ﮔﺮوه از ﺧﺒﺮﮔﺎن داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ و مدیران و مسئولین ادارات مربوط با امر، تشکیل شده است که حجم نمونه با فرمول کوکران به میزان 72 نفر مشخص گردید. داده‌ها بـا اسـتفاده از بسـته نرم‌افزاری SPSS و روش تحلیل عاملی و تحلیل خوشه‌بندی سلسله‌مراتبی (دندوگرام) پردازش ‌شده‌اند. راه‌های شناسایی شده در جهت جلب مشارکت بخش خصوصی در اجرای پروژه‌های عمرانی با محوریت گردشگری در شهر جهانی یزد در چهار گروه اقتصادی، قانونی/ اداری، منطقه‌ای/ محیطی و اجتماعی/ فرهنگی تقسیم‌بندی شدند. اولویت‌بندی صورت گرفته با استفاده از تحلیل عاملی نشان داد که اﯾﺠﺎد زمینه‌های ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ (ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮونیک) در مشارکت بخش خصوصی و کاهش مالیات بر امور مرتبط با پروژه‌های عمرانی - گردشگری با مشارکت بخش خصوصی در گروه راه‌های اقتصادی با بار عاملی 934/0 و 816/0، در اولویت اول و دوم قرار گرفته‌اند. در روش دندوگرام نیز با توجه به خط روند نمودار و سلسله‌مراتب به هم پیوسته، اصلاح قوانین مؤثر بر پروژه‌های عمرانی - گردشگری با مشارکت بخش خصوصی و ایجاد قوانین مستقل در هر یک از بخش‌های عمرانی و کاهش مالیات بر امور مرتبط با پروژه‌های عمرانی - گردشگری با مشارکت بخش خصوصی در اولویت اول و دوم قرار گرفته‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

187 - ارزیابی تأثیر بافت اسلامی بر احساس امنیت بر اساس اصول نسل دوم CPTED (مطالعه موردی: محلّه فهادان شهر یزد)
کرامت اله زیاری محمدسینا شهسواری اسماعیل نجفی

احساس امنیت همواره یکی از نیازهای اساسی انسان در طول تاریخ بوده است. لذا هدف از انجام این تحقیق بررسی این نکته است که آیا اصول نسل دوم CPTED در میزان احساس امنیت بافت اسلامی محله فهادان یزد تأثیرگذار بوده است یا خیر؟ در این پژوهش از چهار شاخص فرهنگ جمعی، نظارت اجتماعی، چکیده کامل

احساس امنیت همواره یکی از نیازهای اساسی انسان در طول تاریخ بوده است. لذا هدف از انجام این تحقیق بررسی این نکته است که آیا اصول نسل دوم CPTED در میزان احساس امنیت بافت اسلامی محله فهادان یزد تأثیرگذار بوده است یا خیر؟ در این پژوهش از چهار شاخص فرهنگ جمعی، نظارت اجتماعی، آستانه ظرفیت و همبستگی اجتماعی به‌عنوان معیارهای نسل دوم CPTED استفاده شده است. همچنین از شاخص احساس امنیت نیز به عنوان متغیر وابسته استفاده شده است. روش این تحقیق پیمایشی است و از طریق پرسش نامه انجام شده است. جامعه آماری تحقیق کلیه ساکنین محله فهادان شهر یزد می باشد که به روش کوکران نمونه‌ای به حجم 364 نفر به صورت تصادفی اتتخاب شده است. برای بررسی اینکه آیا احساس امنیت در این بافت وجود دارد از آزمون T استفاده شد. در مرحله بعد با توجه به نوع متغیرها، از آزمون همبستگی پیرسون استفاده گردید. نتایج تحقیق بیانگر آن است که میزان احساس امنیت در محله فهادان با میانگین 62/3 در طیف لیکرت از وضعیت مساعدی برخوردار است، اما این شاخص با اصول نسل دوم CPTED در بافت اسلامی رابطه کاملا معکوسی دارد. همچنین در بررسی میزان احساس امنیت به تفکیک جنسیت مشخص شد که مردان در بافت اسلامی برخلاف زنان با توجه به این اصول از احساس امنیت بیشتری برخوردار هستند. با تحلیل نتایج بدست آمده این نکته مشخص می شود که احساس امنیت موجود در بافت اسلامی ناشی از اصول نسل دوم CPTED نمی باشد و اصولآ دلیل آن را باید در موارد دیگری جست وجو کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

188 - ارزیابی و مکانیابی پارکینگ های عمومی در بافت مرکزی شهر یزد
محمدحسین سرائی روح ا... قانعی بافقی

با افزایش جمعیت و تردد وسایل نقلیه در بافت مرکزی شهر به دلیل وجود کاربری های جاذب سفر و همچنین توان پایین شبکه های دسترسی مشکلات ترافیکی زیادی را ایجاد می کند که احداث پارکینگ های عمومی در مکان های مناسب می تواند موجبات حل بسیاری از مشکلات را در بافت مرکزی فراهم سازد. چکیده کامل

با افزایش جمعیت و تردد وسایل نقلیه در بافت مرکزی شهر به دلیل وجود کاربری های جاذب سفر و همچنین توان پایین شبکه های دسترسی مشکلات ترافیکی زیادی را ایجاد می کند که احداث پارکینگ های عمومی در مکان های مناسب می تواند موجبات حل بسیاری از مشکلات را در بافت مرکزی فراهم سازد. این پژوهش در پی انتخاب مکان هایی مناسب جهت احداث پارکینگ با توجه به معیارهای مؤثر برای پاسخ گویی به حجم ترافیک ساکن می باشد که در نتیجه از تداخلات ترافیک عبوری و ساکن و مشکلات ترافیکی ناشی از آن کاسته و مشکلات دسترسی به پارکینگ و مکانی جهت پارک خودرو به خوبی حل خواهد شد. در پژوهش حاضر محدوده بافت مرکزی شهر یزد انتخاب شد و معیارهایی همچون کاربری های جاذب سفر، دسترسی به خیابان های اصلی، فضای مناسب پارکینگ و بایر یا مخروبه بودن برای مکانیابی پارکینگ در نظر گرفته شده است. با توجه به این که لحاظ کردن تمامی معیارها به روش سنتی مشکل است از سامانه اطلاعات جغرافیایی استفاده شده است و همچنین به دلیل اهمیت متفاوت معیارها در مکانیابی برای وزندهی آنها از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی استفاده گردید. در نهایت با بهره گیری از روش تلفیق همپوشانی شاخص، معیارها باهم ترکیب شدند و مکان های پیشنهادی مناسب جهت احداث پارکینگ مشخص شدند. این مکان ها در مجاورت خیابان های اصلی و تعدادی هم در مرز محدوده قرار دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

189 - Assessment Some of Heavy Metals in Black Locust (<i>Robinia pseudoascacia</i>) in the Yazd Highway Green Belt
Motahareh Esfandiary Hamid Sodaiezadeh Mohammad Ali Hakimzadeh

The aim of this study was to assess the performance of Robinia pseudoacacia (black locust tree) to accumulation some of heavy metals and compared with the concentration of these metals in falling dust Yazd highway green belt. In order to an experiment was conducted as f چکیده کامل

The aim of this study was to assess the performance of Robinia pseudoacacia (black locust tree) to accumulation some of heavy metals and compared with the concentration of these metals in falling dust Yazd highway green belt. In order to an experiment was conducted as factorial based on completely randomized design with four replications. The results showed that the concentration of, iron, manganese, zinc, lead and cadmium metals in falling dust were the highest to the lowest, respectively. The distance from the highway in the concentration of heavy metals in leaves and bark of the black locust tree showed significant results (P<0.01). Also, the effect of heavy metals in the leaves of this tree was higher than that of bark. Concentrations of manganese, cobalt, nickel and cadmium metals increased with increasing distance from the highway due to multi-directional winds and the presence of other contaminants. The Pearson correlation analysis between heavy metals found in the falling dust and Robinia pseudoacacia showed that the input and controlling factors of these metals in the black locust tree are probably the same as the dust. The results showed that the leavesof Robinia pseudoacacia with the amount of metal accumulation index of 4438 mg/kg has more ability to simultaneously absorb different metals. As a result, since this green belt surrounds Yazd urban area, it is hoped that a significant amount of heavy metals will be absorbed by these trees. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

190 - Investigation of Heavy Metal Contamination in the Ornamental Plants of Green Spaces in the City of Yazd
Motahareh Esfandiari Mohammad ali Hakimzadeh Ardakani Hamid Sodaiezadeh

Due to rapid industrialization and urbanization, environmental pollution has become a significant concern in developing countries; therefore, the main objective of the current study is to determine some of the heavy metal (HM) concentrations in the leaves of dusty mille چکیده کامل

Due to rapid industrialization and urbanization, environmental pollution has become a significant concern in developing countries; therefore, the main objective of the current study is to determine some of the heavy metal (HM) concentrations in the leaves of dusty miller (Cineraria maritima) and purstane (Mesembryanthemum cordifolium) in different general bus terminal along with the green spaces in the Yazd city. The total concentrations of cadmium (Cd), cobalt (Co), copper (Cu), nickel (Ni), lead (Pb), zinc (Zn), iron (Fe), and manganese (Mn) in the plant samples were measured using atomic absorption spectrophotometry after digestion with acid. All statistical analysis have been conducted, using SPSS 20.0 statistical package. The results showed that the concentration of some HM in the Ghadir passenger terminal and Quran Gate terminal at ornamental plants was higher than the other bus stand. Interaction effects of location and ornamental plants were significant for Mn, Co, Pb, Zn, and Cu metals (P˂ 0.01). According to factor analysis, four factors had the highest variances (Mn, Co, Pb, and Zn). The Pearson correlation analysis between heavy metals found in the ornamental plants showed a lively and, significant correlation between the percentages of Pb with Co and Zn with Mn (P˂ 0.01), with correlation coefficients of 0.88 and 0.62). According to the results, these plants are one of the most resistant ornamental species. Therefore, in dry and semi-arid areas such as Yazd, it is suitable for beautifying green spaces, parks, and urban boulevards and the creating healthier air. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

191 - بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی بانوان جوان و مشارکت آنان در فعالیت‌های ورزشی در شهر یزد
محمدتقی ایمان زهراالسادات بنی فاطمه

در دنیای امروز شرکت در فعالیت‌های ورزشی، به عنوان یک عنصر اساسی در زندگی افراد به شمار می آید، سرمایه اجتماعی هر فرد مهمترین بستری است که فرد بر اساس آن به مشارکت ورزشی می پردازد. از این جهت، هدف از این تحقیق بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی بانوان جوان و مشارکت آنان در ف چکیده کامل

در دنیای امروز شرکت در فعالیت‌های ورزشی، به عنوان یک عنصر اساسی در زندگی افراد به شمار می آید، سرمایه اجتماعی هر فرد مهمترین بستری است که فرد بر اساس آن به مشارکت ورزشی می پردازد. از این جهت، هدف از این تحقیق بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی بانوان جوان و مشارکت آنان در فعالیت های ورزشی است. از نظریه سرمایه بوردیو به عنوان چارچوب نظری این پژوهش استفاده شد و همچنین جامعه آماری را بانوان جوان 18-35 ساله شهر یزد تشکیل داده و برای گردآوری داده ها تعداد 200 نفر از آنان به عنوان نمونه به شیوه نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. یافته ها نشان می دهد که مشارکت ورزشی زنان جوان 18 تا 35 ساله شهر یزد، در سطح متوسطی می باشد. مقایسه میانگین مشارکت ورزشی در میان پاسخگویان بر حسب سن و اشتغال تفاوت معنی داری را نشان می دهد. اما مقایسه میانگین مشارکت ورزشی در میان پاسخگویان بر حسب میزان تحصیلات تفاوت معنی داری وجود ندارد. بر اساس نتایج رگرسیونی، متغیرهای ارتباطات اجتماعی (r=0/280) و هویت اجتماعی (r=0/113) بر متغیر مشارکت ورزشی تاثیر مستقل و معناداری داشتند که در این میان بیشترین تاثیر گذاری مستقیم بر نمره مشارکت ورزشی مربوط به مصرف رسانه ایی (r=0/463) است. در نهایت سرمایه اجتماعی (r=0/944) بیشترین تاثیر مستقیم را بر متغیر مشارکت ورزشی دارد بنابراین با توجه به نتایج تحقیق می توان به این هدف کلی دست یافت که سرمایه اجتماعی بر مشارکت ورزشی زنان جوان شهر یزد تاثیر بسزایی دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

192 - تخمین خطی معادل رفتار خاک در حوزه فرکانس در جنوب شهر یزد
احمد ادیب

تحلیل حرکت زمین در جنوب شهر یزد با استفاده از دادههای ژئوتکنیکی، پروفیل های لرزهای درون گمانهای، توان جنبش نیرومند زمین و انتخاب شتابنگاشتهای مناسب در حوزه فرکانس انجام و برای رسیدن به تخمین غیرخطّی پاسخ غیرالاستیک خاک و ارائهی تخمین خطّی معادل، از یک حلقه ی تکرار استفا چکیده کامل

تحلیل حرکت زمین در جنوب شهر یزد با استفاده از دادههای ژئوتکنیکی، پروفیل های لرزهای درون گمانهای، توان جنبش نیرومند زمین و انتخاب شتابنگاشتهای مناسب در حوزه فرکانس انجام و برای رسیدن به تخمین غیرخطّی پاسخ غیرالاستیک خاک و ارائهی تخمین خطّی معادل، از یک حلقه ی تکرار استفاده گردید. رفتار غیرخطّی استرس- استرین خاک به این معناست که مدول برشی در امتداد مسیرهای مختلف تغییر میکند. بیشینه شتاب جنبش زمین در سنگ بستر برای دورهی بازگشت 475 سال برابر با g 219/0 در تحلیل ها مورد استفاده قرار گرفت. در محلّ گمانه نماینده برای دورهی بازگشت سال 457، فرکانس تشدید 4/3 و ضریب تشدید آبرفت 4/1 به دست آمد. بر اساس نتایج مدولهای تحلیل شده، اکثر مدلها تقریباً، ضریب تشدید را در محدودهی فرکانس 5 هرتز نشان میدهد. بر اساس میانگین ضرایب و فرکانسهای تشدید به دست آمده از تمام مدل ها، دامنه ی امواج برشی در فرکانس بین 3 تا 4 هرتز با ضریب 6/1 دچار تشدید میشوند. سرعت موج برشی میانگین تا عمق 30 متری این گمانه معادل 360 متربرثانیه است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

193 - اندرکنش آهک و کلریدسدیم در خاک های ریزدانه با شاخص خمیری اندک
محمد هادی داودی احسان کبیر

نتایج آزمایش های مقاومت فشاری محصور نشده نشان م یدهد علی رغم حضور کلرید سدیم، بعد از 7 روز عمل آوری باعث کاهش مقاومت نمونه ها،اما بعد از 28 روز عمل آوری، باعث افزایش مقاومت فشاری محصور نشده خاک می شود. البته این امر در مقادیر کم کلرید سدیم صادق است و در مقادیر زیادتر ( چکیده کامل

نتایج آزمایش های مقاومت فشاری محصور نشده نشان م یدهد علی رغم حضور کلرید سدیم، بعد از 7 روز عمل آوری باعث کاهش مقاومت نمونه ها،اما بعد از 28 روز عمل آوری، باعث افزایش مقاومت فشاری محصور نشده خاک می شود. البته این امر در مقادیر کم کلرید سدیم صادق است و در مقادیر زیادتر ( 3 و 5 درصد)، موجب کاهش آن می شود. وجود نمک کلرید سدیم در خاک موجب افزایش اثر آهک شده و افزایش مقاومت فشاری ناشی از واکنش پوزولانی را تشدید م ینماید. با افزایش مقدار آهک تاثیر کلرید سدیم کاهش م ییابد و با افزایش درصد کلرید سدیم نیز افزایش نسبی مقاومت نمونه ها کاهش م ییابد. به طور کلی تا 3 درصد کلرید سدیم، تشدید اثر آهک بر مقاومت خاک قابل توجه است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

194 - تأثیر آهک بر روی بهسازی خاک های ریز دانه منطقه فقیره همدان
محمدحسین قبادی یزدان محبی حسن آبادی یاسین عبدی لر رضا بابازاده

در این پژوهش بهسازی ویژگیهای ژئوتکنیکی خاکهای ریزدانه منطقه فقیره همدان با استفاده از آهک مورد مطالعه قرار گرفته است. پارامترهای مورد بررسی شامل خصوصیات خمیری خاک، مقاومت تراکمی تک محوری، رطوبت بهینه و وزن واحد حجم خشک حداکثر می باشد که با افزودن آهک با 30 و 45 روز مورد چکیده کامل

در این پژوهش بهسازی ویژگیهای ژئوتکنیکی خاکهای ریزدانه منطقه فقیره همدان با استفاده از آهک مورد مطالعه قرار گرفته است. پارامترهای مورد بررسی شامل خصوصیات خمیری خاک، مقاومت تراکمی تک محوری، رطوبت بهینه و وزن واحد حجم خشک حداکثر می باشد که با افزودن آهک با 30 و 45 روز مورد مطالعه قرار گرفتند. بر اساس نتایج حاصل شده از آزمایش ،15 ، 5 و 7 به خاک و با زمانهای عمل آوری 7 ،3 ، درصدهای وزنی 1 دانه بندی مشخص شد که با افزایش درصد آهک به خاک رس مورد نظر پس از 7 روز، درصد ذرات ریزدانه موجود در خاک کاهش یافته و ذرات درشت دانه بیشتر می گردند. همچنین نتایج آزمایش حدود خمیری حاکی از این است که با افزایش درصد آهک و زمان عمل آوری، شاخص خمیری کاهش یافته و خاکغیر خمیریمیشود. نتایج حاصل از آزمایش تراکم تک محوری نیز نشان می دهد که افزایش درصد آهک و دوره عمل آوری، خصوصیات مقاومتی خاک بهسازی شده را افزایش می دهد. با توجه به نتایج حاصله ، درصد آهک بهینه و زمان عمل آوری بهینه برای بهسازی خاک رس منطقه فقیره همدان به ترتیب 7 و 30 روز پیشنهاد می شود. علاوه بر این، به منظور بررسی ارتباط بین ویژگ یهای ژئوتکنیکی خاک مخلوط شده با درصد آهک و زمان عمل آوری، آنالیز رگرسیون غیرخطی انجام شده و روابط خوبی با ضریب رگرسیون بالا ارائه گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

195 - تحلیل ارتباط علّی اعتماد برند و تصویر برند با وفاداری مصرف‌کنندگان محصولات ورزشی در شهر یزد
داوود نصر اصفهانی آرزو سادات وزیری

هدف از این پژوهش، تحلیل ارتباط علّی اعتماد برند و تصویر برند با وفاداری مصرف‌کنندگان محصولات ورزشی در شهر یزد بوده است. روش پژوهش، از نظر هدف کاربردی، از نظر ماهیت از نوع تحقیقات علّی است که به‌صورت پیمایشی انجام شده است. جامعۀ آماری این پژوهش را کلیۀ مصرف‌کنندگان محصول چکیده کامل

هدف از این پژوهش، تحلیل ارتباط علّی اعتماد برند و تصویر برند با وفاداری مصرف‌کنندگان محصولات ورزشی در شهر یزد بوده است. روش پژوهش، از نظر هدف کاربردی، از نظر ماهیت از نوع تحقیقات علّی است که به‌صورت پیمایشی انجام شده است. جامعۀ آماری این پژوهش را کلیۀ مصرف‌کنندگان محصولات ورزشیِ ساکن شهر یزد تشکیل داده‌اند. با استفاده از فرمول آماری حجم نمونۀ 392 نفر تخمین زده شد. ابزار اندازه‌گیری، پرسشنامۀ محقق‌ساخته بود که اعتبار و روایی آن برای این پژوهش مورد آزمون قرار گرفت(ضریب آلفای کرونباخ 88/0). برای تحلیل داده‌های حاصل از نرم‌افزار SPSS نسخۀ 22 و لیزرل استفاده شد. نتایج نشان داد که مدل‌های عاملی و ساختاری پژوهش دارای برازش مناسبی هستند. باتوجه به نتایج به‌دست‌آمده از مدل معادلات ساختاری، ارتباط اعتماد به برند و تصویر برند با 81/0، بیشتر از متغیرهای دیگر بود. به‌علاوه، نتایج به‌دست‌آمده نشان داد، بین متغیر اعتماد برند با وفاداری مصرف‌کننده، رابطۀ مثبت و معناداری برقرار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

196 - نقش و مقایسه چهار موجود مقدس در چهار دین (اسلام، زرتشت، مسیحیت و یهودیت) با تاکید بر نقش و جایگاه عدد چهار
حسن آتش آب پرور محمد کریم یوسف جمالی اسماعیل سنگاری شکوه السادات اعرابی هاشمی

چهار موجود مقدس، از قدیمتی ترین باورهای مذهبی شکل گرفته در میان اقوام و ملل به شمار می روند، در واقع این ها همان نیروهای نخستین هستند که از قادر مطلق ناشی می شوند. در همه ادیان و از روزگار باستان برای این نیروها احترام و ارزش زیادی قائل بودند و نمادهای مختلفی برای چهار چکیده کامل

چهار موجود مقدس، از قدیمتی ترین باورهای مذهبی شکل گرفته در میان اقوام و ملل به شمار می روند، در واقع این ها همان نیروهای نخستین هستند که از قادر مطلق ناشی می شوند. در همه ادیان و از روزگار باستان برای این نیروها احترام و ارزش زیادی قائل بودند و نمادهای مختلفی برای چهار مقدس بوجود آورده اند، همچنین مردمان فرهنگ های گوناگون نام های متفاوتی همانند فرشته، ایزد، مبشر و الهه به آن ها نسبت دادند. اعتقاد به این فرشتگان و ملائکه از مباحث مهم ادیان الهی بشمار می رود. جایگاه، نقش و خصوصیات فرشتگان می تواند بیانگر نوع بینش و جهان بینی به مبانی اعتقادی و پیروان بسیاری از ادیان باشد. این پژوهش با روش توصیفی، تحلیلی و با رویکرد نظری و اسنادی، بر آن است که علاوه بر نقش و وظایف، به صفات و خصوصیات این چهار موجود نیز بپردازد. و نگاهی پیرامون مفاهیم و کاربرد عدد چهار داشته باشد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که با توجه به محوری بودن اعتقاد به خداوند در ادیان اسلام، زرتشت، مسیحیت و یهودیت، چهار موجود مقدس در بعضی از ویژگی ها وجه اشتراک زیادی با هم دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

197 - همانندی خویشکاری المپ نشینان یونان و آفریدگان اهورا مزدا در سه هزار سال نخستین آفرینش
نسرین اصلانی

اسطوره واکنشی است از ناتوانی های انسان در مقابله با درماندگی ها و ضعف های او. عناصر و شخصیت های اسطوره ریشه در واقعیت هایی دارند که در طی زمان تغییر و تحول می یابند و همان گونه که فرهنگ ها با هم آمیخته می شوند؛ اسطوره ها نیز با هم می آمیزند و اسطوره های جدید می سازند و چکیده کامل

اسطوره واکنشی است از ناتوانی های انسان در مقابله با درماندگی ها و ضعف های او. عناصر و شخصیت های اسطوره ریشه در واقعیت هایی دارند که در طی زمان تغییر و تحول می یابند و همان گونه که فرهنگ ها با هم آمیخته می شوند؛ اسطوره ها نیز با هم می آمیزند و اسطوره های جدید می سازند و گاهی اسطوره ها در سرزمین های مختلف با نام های متفاوت و خویشکاری یکسان ظهور می یابند. پژوهش حاضر از نوع تحلیلی ـ تطبیقی است بر پایه داده های کتابخانه‌ای، که با هدف اثبات وجود همانندی در خویشکاری اساطیر ایران و یونان و نیز بیان علت آن نگاشته شده است. در این پژوهش، با توجه به یافته های به دست آمده از خویشکاری اسطوره‌های دو سرزمین یونان و ایران، تطبیق آن ها با یکدیگر و اثبات وجود تشابه در وظایف آن ها؛ فرضیه یکسانی تفکر نوع بشر در هزاره های آغازین بررسی می شود و در بخش نتیجه‌گیری بیان می‌گردد که از آنجا که اسطوره حاصل تفکر بشر و برگرفته از سرشت آدمی است؛ بدیهی است که تشابهاتی میان اسطوره های سرزمین های مختلف دیده شود، هر چند که نام و توصیف مردم این سرزمین ها از یک پدیده فرازمینی، متفاوت از هم باشد و نیز تفاوت‌های موجود میان اسطوره ها را می توان متأثر از شرایط اجتماعی هر سرزمین در زمان خلق آن اسطوره دانست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

198 - سیر تحول ایزد وای از اسطوره به کیکاووس در حماسه
اقدس فاتحی حسن شهریاری

اشراف بر پیشینة اساطیری شخصیت‌های حماسی، در تحلیل کارکردهای آنان در آثار ادبی کمک قابل توجهی خواهد کرد. مطالعة خویشکاری‌های ایزد وای و وجود برخی تشابهات میان این ایزد و کاووس شاهنامه سبب گردید تا به مقایسة تطبیقی میان این دو شخصیت اساطیری بپردازیم. کاووس شاهنامه، از بزر چکیده کامل

اشراف بر پیشینة اساطیری شخصیت‌های حماسی، در تحلیل کارکردهای آنان در آثار ادبی کمک قابل توجهی خواهد کرد. مطالعة خویشکاری‌های ایزد وای و وجود برخی تشابهات میان این ایزد و کاووس شاهنامه سبب گردید تا به مقایسة تطبیقی میان این دو شخصیت اساطیری بپردازیم. کاووس شاهنامه، از بزرگ‌ترین پادشاهان حماسی ایران و برخوردار از پیشینه‌ای اساطیری است. وای نیز، ایزد باد و هواست که بر فضای تهی میان آسمان و زمین حکمرانی می‌کند. پژوهش حاضر با تکیه بر روش توصیفی ـ تحلیلی به این نتایج که عبارتند از تشابه در شخصیت متلوّن و ابهام‌انگیز، فرّه‌مندی، جادو ـ پزشکی، جنگاوری، پیک مرگ و سرشت بادی، مکان زندگی و پدر نخستین انسان بودن است، دست یافته. هر چند اختلافات جزیی در میان آن‌ها دیده می‌شود، اما وجود این‌گونه همسانی‌ها میان این دو شخصیت اساطیری و بررسی و مطالعة سیر تحوّل و تنزّل ایزدان اساطیری به عالم حماسه، ما را بر این داشت که گمان کنیم کاووس شاهنامه صورت تحوّل‌یافته و انسانی وایو، ایزد باد و هوا است که در حماسه ملی ما؛ شاهنامه با حفظ مهم‌ترین خویشکاری‌های خود در قالب پادشاهی حماسی نمایان گشته است. هدف از انجام چنین پژوهشی بی‌شک نمایاندن پیشینة ایزدی کیکاووس و تأثیر در رفتار و کردار حماسی و شخصیت چندی بعدی او در شاهنامه است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

199 - بررسی بازتاب باورهای آئین میترایی در افسانه‌های لری
سودابه کشاورزی زرین تاج واردی

میترائیسم یا مهرپرستی یکی از کهن‌ترین آئین‌های جهان است که پرستش آن به دوران ماقبل زرتشت برمی‌گردد. میترا خداوند پیمان و روشنایی است که با بی‌نظمی، خشک‌سالی، نافرمانی و دروغ مخالف است و به جنگاوری مشهور است. به دلیل ویژگی‌های خاص این ایزد، آئین میترایی در مناطق زیادی رو چکیده کامل

میترائیسم یا مهرپرستی یکی از کهن‌ترین آئین‌های جهان است که پرستش آن به دوران ماقبل زرتشت برمی‌گردد. میترا خداوند پیمان و روشنایی است که با بی‌نظمی، خشک‌سالی، نافرمانی و دروغ مخالف است و به جنگاوری مشهور است. به دلیل ویژگی‌های خاص این ایزد، آئین میترایی در مناطق زیادی رواج یافت. با توجّه به اینکه افسانه بازماندۀ روایت‌های مقدّس اسطوره‌ای است که ریشه در برخی از اعتقادات آئینی دارد، در پژوهش حاضر با روش توصیفی‌ ـ تحلیلی، به بررسی بازتاب باورهای آئین میترایی در افسانه‌های لری پرداخته می‌شود. بستر پژوهشی مقاله افسانه‌هایی است که به زبان فارسی در استان‌های لرنشینِ چهار محال و بختیاری، لرستان و کهگیلویه و بویراحمد گردآوری شده‌اند. هدف از این تحقیق بررسی و تحلیل رد پای باورهای میترایی و کارکردهای آن در افسانه‌های لری است. خواننده با مطالعۀ این مقاله درمی‌یابد که بعضی از باورهای اسطوره‌ای و دینی مربوط به آئین میترایی، با حفظ کارکرد خود و برخی دیگر با دگردیسی‌هایی، در افسانه‌های لری ریشه دوانیده است. باورهای مربوط به چگونگی تولد، جنگاوری و بارورکنندگی ایزد مهر و نیز باورهایی که در این آئین پیرامون پدیده‌های خورشید، خروس، کلاغ، عقاب، سرباز، آتش، عدد هفت و گاو وجود دارد، از این دسته‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

200 - تحلیل ساختاری دروج در آیین مزدیسنا و اسطوره‌های پیشاآریایی
حجت اله اسماعیل‌نیا گنجی حسن شامیان محمدعلی نوری

دروج (دروغ) در نظر ایرانیان قبل از اسلام، بسیار ناپسند و زشت بوده است تا جایی‌که آن را یکی از دستیاران اهریمن می‌پنداشته و گاهی نیز دروج را خود اهریمن و دیو تصوّر می‌کرده‌اند. این مقاله با روش توصیفی ـ تحلیلی به ریشه‌یابی واژة دروج در زبان اوستایی می‌پردازد و با ژرف‌کاو چکیده کامل

دروج (دروغ) در نظر ایرانیان قبل از اسلام، بسیار ناپسند و زشت بوده است تا جایی‌که آن را یکی از دستیاران اهریمن می‌پنداشته و گاهی نیز دروج را خود اهریمن و دیو تصوّر می‌کرده‌اند. این مقاله با روش توصیفی ـ تحلیلی به ریشه‌یابی واژة دروج در زبان اوستایی می‌پردازد و با ژرف‌کاوی در ساختار واژگانی از یک‌سو، و کنکاش در مفاهیم تطبیقی، از سوی دیگر می‌کوشد تا صورتی دیگرگونه را از طرح مسئله به دست دهد. از این منظر، دروج در جایگاه یک مفهوم اهریمنی در گسترة گسست‌های گفتمانی، با ایزدبانوان دوران پیشاآرایی مورد قیاس و سنجش قرار می‌گیرد و با تأمّل در خویشکاری‌های الهه‌های باستانی؛ نظیر میترا، آناهیتا و... سعی می‌شود تا دیگرگونی‌های معنایی و زبانی این مفهوم اهریمنی (دروج) توصیف شود. تکیه اصلی در این پژوهش بر تثبیت و تأیید چیستیِ مادینة دروج است. با توجّه به ویژگی زن‌سالاری بدوی و ایزدبانوان باستانی، جنبة مادینگی دروج استنتاج می‌شود. بررسی‌های به عمل آمده نیز نشان می‌دهد که صورت‌های کهن‌الگوهای مادینه در آیین مزدیسنا، از سویی دچار محدودیت و تغییر ماهیّتی شده و از سوی دیگر، کهن‌الگوهای مادینه‌ای که با مبانی آیین مزداپرستی در تقابل بوده، به صورت موجودات اهریمنی، تجلّی یافته‌اند. دروج یکی از این موجودات است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

201 - بررسی تحلیلی جایگاه زن درروایت‌های قصه چل‌گیس براساس بن‌مایه‌های اساطیری
سکینه مرادی محمد حسین کرمی

قصۀ چل‌گیس یکی از قصه‌های مشهور و زبانزد در ادبیات عامیانه است. در روایت‌های گوناگون این قصه، عناصر مشترکی مانند توصیف شخصیّت چل‌گیس با مشخصه‌های تکرارشونده، بن‌مایۀ‌ نبرد قهرمان با اژدها، سرزمین‌های بی‌آب و قحطی‌زده، وجهی نمادین و اساطیری به قصه می‌دهد. هدف این پژوهش د چکیده کامل

قصۀ چل‌گیس یکی از قصه‌های مشهور و زبانزد در ادبیات عامیانه است. در روایت‌های گوناگون این قصه، عناصر مشترکی مانند توصیف شخصیّت چل‌گیس با مشخصه‌های تکرارشونده، بن‌مایۀ‌ نبرد قهرمان با اژدها، سرزمین‌های بی‌آب و قحطی‌زده، وجهی نمادین و اساطیری به قصه می‌دهد. هدف این پژوهش دریافت نقش و جایگاه زن در جامعه با روش تحلیلی ـ توصیفی، در روایت‌های گوناگون قصۀ چل‌گیس در مجموعه فرهنگ افسانه‌های مردم ایران با توجه به ژرف‌ساخت اساطیری قصه می‌باشد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد با توجه به پیشینۀ مادرسالاری و پرستش ایزدبانوان در ایران، شخصیّت چل‌گیس می‌تواند تجسمی از ایزدبانو آناهیتا، ایزدبانوی آب در باور و اساطیر ایرانی باشد. همچنین همنشینی بن‌مایه‌های اساطیری مرتبط با کنش شخصیت اصلی زن و مرد در ساختار پیوسته قصه، بیانگر برجسته‌سازی کنش‌ها و قدرت مردانه، تفویض خویشکاری زنانه به مردان، انفعال شخصیّت زن و تثبیت جایگاه زن به عنوان یک همسر مطیع است. با این رویکرد قصة چل‌گیس فضایی در حال گذار از افول باورهای مادرسالاری و شکل‌گیری جامعه‌ای پدرسالار را ترسیم می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

202 - بررسی تطبیقی عنصر آتش در اساطیر ایران و ویتنام
الهام رستاد ناصر نیکوبخت فونگ وو تی تانه

آتش یکی از عناصر مهم و پر رمز و راز هستی است که می‌توان گفت تمدن بشری از زمان کشف آن آغاز گردید. بازتاب اندیشة بشر در زمینة چگونگی کشف آتش و میزان اهمیت و جایگاهش در میان اسطوره‌های به جامانده از اقوام مختلف قابل مشاهده است. ارزش و جایگاه مهم آتش در اسطوره‌های ایران و و چکیده کامل

آتش یکی از عناصر مهم و پر رمز و راز هستی است که می‌توان گفت تمدن بشری از زمان کشف آن آغاز گردید. بازتاب اندیشة بشر در زمینة چگونگی کشف آتش و میزان اهمیت و جایگاهش در میان اسطوره‌های به جامانده از اقوام مختلف قابل مشاهده است. ارزش و جایگاه مهم آتش در اسطوره‌های ایران و ویتنام و شباهت برخی آیین‌های دو کشور در تقدیس و ستایش آن نشان می‌دهد که وجوه فرهنگی مشترکی بین دو ملت وجود دارد. هدف از این پژوهش با روش توصیفی ـ تطبیقی، شناخت بیشتر و بهتر اسطوره‌های دو کشور ایران و ویتنام به ویژه آتش است و تلاش شده است تا از طریق واکاوی اسطوره‌های دو کشور، روایت‌های مربوط به عنصر آتش بررسی شود. نتایج پژوهش با توجه به دسته‌بندی و تطبیق اسطوره‌های کشف آتش، ایزدان، کارکردها و آیین‌ها، شباهت‌هایی فرهنگی را میان دو کشور نشان می‌دهد، چنان‌که جشن رقص آتش در ویتنام مشابه چهارشنبه‌سوری و جشن آذرگان در ایران است؛ همچنین در اساطیر دو کشور آتش نماد پیروزی بر دشمن و دوزخ مجازات گناهکاران بیان شده است. تفاوت روایت‌های اسطوره‌ای ایران و ویتنام بیشتر در زمینة چگونگی کشف آتش و ایزدان است که در پژوهش حاضر به آن‌ها اشاره شده است . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

203 - بررسی عناصر گنوسی در نظام عرفانی عین‌القضاه همدانی
ابراهیم رنجبر بابک سوداگر

10.30495/mmlq.2021.686114

گنوسیسم بر مجموعة اندیشه‌ها و روش‌هایی دلالت دارد که در اعتقاد هواداران آن‌ها، برای رسیدن به یقینی‌ترین و عالی‌ترین نوع معرفت و دانش و کسب سعادت حقیقی، در تزکیه و تصفیۀ روح باید غایت جهد را به کار بست تا از راه شهود و اشراق به مقصد رسید. ایـن باور از عهد باستان نیز در م چکیده کامل

گنوسیسم بر مجموعة اندیشه‌ها و روش‌هایی دلالت دارد که در اعتقاد هواداران آن‌ها، برای رسیدن به یقینی‌ترین و عالی‌ترین نوع معرفت و دانش و کسب سعادت حقیقی، در تزکیه و تصفیۀ روح باید غایت جهد را به کار بست تا از راه شهود و اشراق به مقصد رسید. ایـن باور از عهد باستان نیز در میان اقوام متعدد، طرفدارانی داشت و در طی قرون بر عرفان اسلامی ـ ایرانی نیز تأثیر گذاشت. عرفان عین‌القضاة همدانی متأثر از این نشان‌‌ها است. این مقاله با روش تحلیلی ـ تطبیقی به شناسایی و طرح مشخصه‌های گنوسی و تطابق آن با آرای عین‌القضاة پرداخته و هدف آن تبیین و تصویر وجوه مشترک باورهای گنوسی با مبانی عرفانی عین‌القضاة است. نتیجۀ تحقیق بیانگر آن است که ثنویت نور و ظلمت، اعتماد به معرفت شهودی و مستقیم به جای دانش اکتسابی، رازآلود دیدن هستی، باطن‌گرایی، تأکید بر خودشناسی برای حصول معرفت راستین، اعتقاد به اصالت روح در تقابل با جهان جسمانی و باور به اصل انسان ایزدی (انسان کامل) از جملۀ شباهت‌هایی هستند که در تعالیم گنوسی و آرای عین‌القضاه مشترک است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

204 - تو این چوب را خوارمایه مدار (نظریه‌ای در باب ایزدان و دیگر نیروهای ماوراییِ یاریگرِ رستم در نبرد با اسفندیار)
حسین میرزا نیک نام

10.30495/mmlq.2022.1943283.2908

آنچه اسفندیار را در نخستین روز نبرد بر رستم غلبه می‌دهد نه زور بازو، که نیروی ماورایی رویین‌تنی است؛ موهبتی که از سوی اهورامزدا، قوی‌ترین ایزد آیین زرتشتی به او عطا شده است و رستم برای غلبه بر آن، ناچار است ایزدان و نیروهای ماورایی کوچک‌تر را به یاری بخواند تا مجموع این چکیده کامل

آنچه اسفندیار را در نخستین روز نبرد بر رستم غلبه می‌دهد نه زور بازو، که نیروی ماورایی رویین‌تنی است؛ موهبتی که از سوی اهورامزدا، قوی‌ترین ایزد آیین زرتشتی به او عطا شده است و رستم برای غلبه بر آن، ناچار است ایزدان و نیروهای ماورایی کوچک‌تر را به یاری بخواند تا مجموع این نیروها، بر نیروی رویین‌تنی اسفندیار غلبه کند. چون در حماسه‌های ملی ایران ایزدان حضور مستقیم ندارند، ناگزیر باید به نشانه‌ها و شواهد جنبی توجه شود. در شاهنامه، نشانه‌های متنی متعددی دال بر حضور گستردۀ نیروهای ماورایی، اعم از ایزد، دیو، پری و ... وجود دارد که رستم از آنها یاری می‌خواهد و سبب می‌شود نیروی ماورایی رستم بر نیروی ماورایی رویین‌تنی اسفندیار غلبه کند و او را از پای درآورد. در این مقاله شواهد متنی و بین متنی حضور این نیروهای ماورایی و یاری‌خواهی رستم از این نیروها توصیف و تحلیل شده‌‌اند؛ و حاصل تحلیل، دریافت و تأیید این نکته است که مجموعه‌ای از نیروهای ماوراءالطبیعی در نبرد انجامین به یاری رستم آمده‌اند و این امر سبب تعادل در نیروهای ماوراءالطبیعی دو طرف، و پیروزی رستم بر اسفندیار گردیده است. این پژوهش، از دستۀ پژوهش‌های کیفی است و بر اساس تحلیل متن صورت گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

205 - بررسی جایگاه ایزدبانو اَشی در باورهای ایران باستان
نغمه حسینی

این مقاله به بررسی جایگاه اشی (A&scaron;i) در اندیشه‌ها و باورهای ایران باستان می‌پردازد. اشی را باید ایزدی پیش زردشتی دانست. او مینویِ پاداش در دین کهن آریایی است. نام او هم در گاهان ـ کهن‌ترین بخش اوستا ـ و هم در اوستای متأخر آمده است، با این تفاوت که در گاهان، اشی بی چکیده کامل

این مقاله به بررسی جایگاه اشی (A&scaron;i) در اندیشه‌ها و باورهای ایران باستان می‌پردازد. اشی را باید ایزدی پیش زردشتی دانست. او مینویِ پاداش در دین کهن آریایی است. نام او هم در گاهان ـ کهن‌ترین بخش اوستا ـ و هم در اوستای متأخر آمده است، با این تفاوت که در گاهان، اشی بیشتر به عنوان مفهوم انتزاعی به‌کار رفته است و بر مفاهیمی چون سهم و قسمت دلالت می‌کند، حال آنکه در اوستای متأخر او ایزدبانوی فراوانی و برکت است و به یارانش، جلال، شکوه و نیک‌بختی می‌بخشد. نام اشی در نوشته‌های پارسی میانه به صورت ارد و ارت و با صفت ونگوهی (vaŋuhī) به معنای نیک، به صورت های اهرشونگ، ارششونگ و اششونگ آمده است. به‌نظر می‌رسد آیین ستایش اشی زمانی در شرق و غرب ایران رواج داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

206 - بررسی سرانجام جمشید، پادشاه اساطیری در مآخذ گوناگون
محمود جعفری دهقی زهرا دشتبان

جمشید شخصیتی اسطوره‌ای است که به دلیل ارتکاب به گناهی که ماهیت آن دقیقاًًً مشخص نیست در بیشتر روایات ایرانی، قدرت، پادشاهی، فرّه و جاودانگی خویش را از دست می‌دهد، در جهان سرگردان و سرانجام بوسیله ضحاک دیو کشته می‌شود. در منابع آمده است که فرمانروایی جم عموماً دورانی به چکیده کامل

جمشید شخصیتی اسطوره‌ای است که به دلیل ارتکاب به گناهی که ماهیت آن دقیقاًًً مشخص نیست در بیشتر روایات ایرانی، قدرت، پادشاهی، فرّه و جاودانگی خویش را از دست می‌دهد، در جهان سرگردان و سرانجام بوسیله ضحاک دیو کشته می‌شود. در منابع آمده است که فرمانروایی جم عموماً دورانی به شمار می‌رفته که درآن سعادتی مطلق عاری از آمیختگی حکمفرما بوده است، اما این شکوه و قدرت جاوید بر اثر ارتکاب به گناه ناگهان از بین می‌رود و چهره درخشان جمشید که به عنوان یکی از بهترین پادشاهان اساطیری قلمداد شده بود، تاریک می‌گردد و دوران طلایی فرمانروایی‌اش به پایان می‌رسد. روایات به جا مانده از سرانجام او و علّت هبوطش تصویرهای بسیار متفاوتی از او ارائه می‌دهد. در یک روایت او و خاندانش یزدان‌پرست معرفی می‌شوند و در روایتهای دیگر پادشاهی کامجو و نافرمان؛ که گناه او دو گونه است: یکی خوردن و خوراندن گوشت و دیگری ادعای خدایی و سرکشی از بندگی اورمزد. در این مقاله سعی شده است تا گوشه‌های تاریک سرانجام این پادشاه آرمانی کهن بازسازی شود و روایتها در منابع گوناگون با یکدیگر مقایسه و بررسی شود و ریشه این تفاوتها به دست بیاید. همچنین این مسأله که آیا حقیقتاً جمشید مرتکب گناه شده است نیز به چالش کشیده شود و با کنار هم گذاشتن روایات منابع و نظرات گوناگون به بررسی آن پرداخته می‌شود پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

207 - اسطوره «داوری ایزدی» به‏وسیلۀ آتش در شاهنامه
نغمه دادور

از ورای قرن ها تمدّن بشری، آنچه امروز از مراسم شگفت داوری ایزدی برای ما به جا مانده است، تنها عبارت سوگند خوردن است، درحالی که این رسم در میان اقوام و ادیان در گذشته امری معمول و آخرین محک برای تعین گناهکاری یا بی گناهی متهمان بوده است. با وجود اینکه نمونه های بسیاری از چکیده کامل

از ورای قرن ها تمدّن بشری، آنچه امروز از مراسم شگفت داوری ایزدی برای ما به جا مانده است، تنها عبارت سوگند خوردن است، درحالی که این رسم در میان اقوام و ادیان در گذشته امری معمول و آخرین محک برای تعین گناهکاری یا بی گناهی متهمان بوده است. با وجود اینکه نمونه های بسیاری از اجرای این مراسم در آثاری چون ویس و رامین، مثنوی، سلامان و ابسال، مخزن الاسرار و... به چشم می خورد، آشناترین نمونه از این نوع داوری در حافظة جمعی ما ایرانیان گذر سیاووش از آتش است. دلایل اهمیت و اعتبار اسطوره داوری ایزدی در شاهنامه از موضوعات مورد بحث در این جستار است؛ از این رو، در این مقاله نخست به اجمال، به بیان علل ارزشمندی آتش در باور اقوام و ادیان کهن می پردازیم. پس از آن انواع آزمون های ایزدی عبور از آتش را بر مبنای نمونه های موجود از آن در کتب تاریخی، دینی و ادبی بررسی و طبقه بندی می کنیم و سرانجام ماجرای اسطوره گذر سیاوش از آتش را به عنوان نمونه ای تأثیرگذار و ماندگار از این نوع داوری معرفی می کنیم و به ذکر برتری های آن نسبت به نمونه های مشابه دیگر خواهیم پرداخت پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

208 - بررسی خویشکاری‌های آناهیتا و سپندارمذ در اسطوره و پیوند آن با پیشینه مادرسالاری
رضا ستاری سوگل خسروی

پیش از ورود آریایی‌ها به نجد ایران، پرستش ایزدبانوی بزرگ نزد بومیان این سرزمین که دارای فرهنگ مادرسالار بودند، امر رایجی بود. آریایی‌ها پس از سکونت در ایران تحت تأثیر این فرهنگ، ایزدبانوانی را در آیین خود پذیرفتند. با آمدن دین زردشت، این ایزدبانوان از آیین جدید به بیرون چکیده کامل

پیش از ورود آریایی‌ها به نجد ایران، پرستش ایزدبانوی بزرگ نزد بومیان این سرزمین که دارای فرهنگ مادرسالار بودند، امر رایجی بود. آریایی‌ها پس از سکونت در ایران تحت تأثیر این فرهنگ، ایزدبانوانی را در آیین خود پذیرفتند. با آمدن دین زردشت، این ایزدبانوان از آیین جدید به بیرون رانده شدند، اما به سبب اهمیّت‌شان دوباره پس از زردشت به آئین مزدیسنا بازگشتند. آناهیتا و سپندارمذ از جمله نامدارترین و مهم‌ترین این ایزدبانوان هستند. در مقاله حاضر ضمن پرداختن به پیشینه مادرسالاری و چگونگی پیدایش ایزدبانوان در اساطیر ایرانی، خویشکاری‌های این دو ایزدبانوی نامدار در فرهنگ ایران باستان بررسی شده است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

209 - نمودهای سودمند کهن‌الگوی آنیموس در ادب پارسی
شکراله پورالخاص جعفر عشقی

همه ما از نظر زیست‌شناختی، به میزان چشمگیری ظرفیت‌های جنس دیگر را داریم؛ از این‌رو، واجد صفات مردانه و زنانه به طور توأم هستیم. اما فشارهای اجتماعی به تفاوت‌های جنسی جنبة اغراق‌آمیز می‌دهد: زنان را مجبور می‌کند وجه زنانه خود را رشد بیشتری دهند و مردان را وادار به تأکید چکیده کامل

همه ما از نظر زیست‌شناختی، به میزان چشمگیری ظرفیت‌های جنس دیگر را داریم؛ از این‌رو، واجد صفات مردانه و زنانه به طور توأم هستیم. اما فشارهای اجتماعی به تفاوت‌های جنسی جنبة اغراق‌آمیز می‌دهد: زنان را مجبور می‌کند وجه زنانه خود را رشد بیشتری دهند و مردان را وادار به تأکید بیشتر بر طبیعت مردانه خود می‌کند. نتیجه آنکه جنبه دیگر، واپس‌زده و ضعیف می‌شود. با وجود این، زنِ درون یا آنیما در مردان و مردِ درون یا آنیموس در زنان، به صورت‌های گوناگون، از جمله رؤیاها، خیال‌پردازی‌ها، اساطیر، ادبیات و... ظاهر می‌شود. در این مقاله، دو نمود سودمند آنیموس، یعنی معشوق (مرد آرمانی) و همراه درونی، با نمونه‌ها و مثال‌های مختلف، در ادبیات و فرهنگ ایرانی تحلیل شده است و این نتیجه حاصل شده است که حداقل یکی از نمودهای آنیموس در ناخودآگاه زن ایرانی از پروتوتایپ واحدی نشأت می‌گیرد و این پروتوتایپ، به احتمال زیاد، ایزدِ مهر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

210 - بررسی آیین‌های اساطیری «داوری ایزدی» در ایران باستان
سعید زاویه آمنه مافی تبار

بشر اولیه با خدای خود ارتباطی نزدیک داشت و وی را از طبیعت می‌شمرد؛ بنابراین در محاکمی که عقل را در آن راهی نبود، با بینشی اساطیری، عوامل طبیعی را داوران آزمونی قرار می‌داد و این داوری را شمولی از داوری خدایان می‌دانست. در ایران باستان، به‌مثابه یکی از کهن‌ترین تمدن‌های چکیده کامل

بشر اولیه با خدای خود ارتباطی نزدیک داشت و وی را از طبیعت می‌شمرد؛ بنابراین در محاکمی که عقل را در آن راهی نبود، با بینشی اساطیری، عوامل طبیعی را داوران آزمونی قرار می‌داد و این داوری را شمولی از داوری خدایان می‌دانست. در ایران باستان، به‌مثابه یکی از کهن‌ترین تمدن‌های جهان، این داوری‌ها همچون دیگر تمدن‌ها متداول بود. آن‌چنان‌که در محاکم پیچیده این سرزمین، این‌گونه داوری‌ها معمولاً به مدد قدرت تمییزبخشی آتش، فلز گداخته و آب آمیخته به گوگرد و زرنیخ صورت می‌پذیرفت. آگاهی از پیشینه این باورها در ایران باستان و بررسی دلایل به‌کارگیری عناصری چون آب، آتش و گوگرد، می‌تواند در شناخت اندیشه اقوام این سرزمین مؤثر باشد؛ لذا مقاله پیش‌رو مضامین فوق را هدف تحقیق قرار می‌دهد و می‌کوشد تا حقیقت اساطیری این آزمون‌ها را تبیین کند؛ حقیقتی که در ستایش برقراری راستی و عدالت به‌گونه‌ای سازمان‌یافته و اندیشمندانه، بروز می‌یافت تا ضمن دستیابی به آنچه می‌بایست، ارزشمندی عناصر طبیعی را نزد آنان خدشه‌دار نسازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

211 - زن در اندیشه و زندگی مولانا
فاطمه مدرسی مهرویه رضیی

زن در عرصة جهان ما پیوسته زن بوده و در همه جای این جهان و از آغاز پیدایش بر زمین، فارغ از زمان و مکان و نژاد و رنگ، بار مسئولیتی ویژه را بر دوش داشته است: زادن و پروردن و به بلوغ رساندن! آفریده‌ای مقدّس که همواره وجودش عجین عشق بوده و هست. او در ادبیات امروز و گذشته همو چکیده کامل

زن در عرصة جهان ما پیوسته زن بوده و در همه جای این جهان و از آغاز پیدایش بر زمین، فارغ از زمان و مکان و نژاد و رنگ، بار مسئولیتی ویژه را بر دوش داشته است: زادن و پروردن و به بلوغ رساندن! آفریده‌ای مقدّس که همواره وجودش عجین عشق بوده و هست. او در ادبیات امروز و گذشته همواره به عنوان موجودی سرشار از محبت معرفی شده و پیوند ژرفی با دلبستگی‌های عاشقان، در دیوان‌ها برقرار ساخته است.حقیقت زن در اشعار مولانا نیز با نگاه دوسویۀ او به زن همراه شده است، به این معنی که اگرچه در جایی زن را در جایگاه نفس قرار می‌دهد، امّا در جایی دیگر حالت مرآتیت و به قول علما جنبۀ ما به ینظر دارد نه جنبۀ ما فیه ینظر، یعنی جمال جمیل حق را در آیینۀ حسن صنع دیدن، چنان‌که زن قنطرۀ رسیدن به عشق حقیقی معبود می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

212 - مقایسه‌ ایزدان آب در اسطوره‌های ایران و ویتنام
ناصر نیکوبخت سعید بزرگ بیگدلی فونگ ووتیتامه

بررسی و تحلیل جهان اسطوره، پیوسته در میان محققان جایگاهی ویژه داشته و گذشت زمان هرگز از اهمیت و جذابیت آن نکاسته است. یکی از اجزای تشکیل‌دهنده جذابیت اسطوره، نوع نگاه و باور به خدایان در اقوام و ملت‌ها است. این پژوهش تنها به بررسی و مقایسة خدایان آب و ویژگی¬های آن د چکیده کامل

بررسی و تحلیل جهان اسطوره، پیوسته در میان محققان جایگاهی ویژه داشته و گذشت زمان هرگز از اهمیت و جذابیت آن نکاسته است. یکی از اجزای تشکیل‌دهنده جذابیت اسطوره، نوع نگاه و باور به خدایان در اقوام و ملت‌ها است. این پژوهش تنها به بررسی و مقایسة خدایان آب و ویژگی¬های آن در اساطیر ایران و ویتنام می‌پردازد. در اساطیر ایرانی ـ در مقایسه با اساطیر ویتنام- ایزدان آب بسیار قدرتمند و آرمانی‌تر و کاملاً مطلق هستند و صفت فرشته‌گو‌نگی در وجودشان انکارناپذیر است. در اساطیر ویتنامی، صفت خدایی یا بهتر بگوییم فرشته‌گونگی در وجود خدایان کمتر است؛ خدایان ویتنامی هرچند همچون خدایان ایرانی فراطبیعی‌اند، صفات آنها مطلق و یک‌سویه نیست. خدایان آب ویتنامی گاه مظهر لطف و مهربانی و گاه مظهر خشونت و خشم و تباهی‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

213 - بررسی تطبیقی دو آیین میترایی و ایزدی
مصطفی دماوندی سامان رحمان زاده

آیین میتراآیینی با‌نفوذ و مؤثر در تاریخ ادیان و آیین‌های جهان بوده است. آیین ایزدی نیز آیینی محلّی در منطقه‌ای کوچک از کردستان است که تحت تأثیر آیین‌های مختلف، از جمله آیین میترا قرار گرفته است. پرسش اصلی این مقاله این است که آیین میترا بیشتر بر چه بخش‌هایی از آیین ایزد چکیده کامل

آیین میتراآیینی با‌نفوذ و مؤثر در تاریخ ادیان و آیین‌های جهان بوده است. آیین ایزدی نیز آیینی محلّی در منطقه‌ای کوچک از کردستان است که تحت تأثیر آیین‌های مختلف، از جمله آیین میترا قرار گرفته است. پرسش اصلی این مقاله این است که آیین میترا بیشتر بر چه بخش‌هایی از آیین ایزدی تأثیر نهاده است. به منظور پاسخ گفتن به این پرسش با روش اسنادی و با بررسی نظریّات محققان در‌بارة دو آیین، جنبه‌های تشابه آنها استخراج شده است. بر این اساس، در چهار بخش مناسک، باورها، اساطیر و جشن‌هاتطبیق و همسانی مشاهده می‌شود و در بخش تاریخ و جغرافیا نیز بررسی اشتراکات نیازمند تحقیقات بیشتراست؛ در قسمت مناسک دینی، در نماز، روزه و حج (ضیافت همگانی) و در بخش باورها، در رازآمیزی، درجات هفت‌گانةسلوک،تثلیث خدایان و نقش اهریمن در هردو آیین همسانی وجود دارد. در بحث اساطیر نیز در تولّد میترا و یزید‌بن مسافر و توتم‌هایی مانند خروس، گاو، مار، سگ و عقرب اشتراکاتیدیدهمی‌شود. دو جشن مهرگان و میلاد میترا نیز با جشن همگانی و بلنده برابر هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

214 - اسطوره و بازتاب آن در روانشناسی زنان و علت رویکرد منفی ایزدبانوان و زنان حماسه ساز
نسرین سعیدی نرگس محمدی بدر

اسطوره‌ حقیقت ذهنی بشر نخستین است که بازتاب دهنده آرمان‌ها و آرزوهای وی بوده است و تا زمان کنونی هم در اشکال مختلف بازتاب یافته است. بعد آرمانخواهانه‌ای که در اسطوره‌ها متجلی است سبب می‌شود که قهرمان از صورت موجود بشری عادی خارج شود و به صورت ایزدان و موجودات قدرتمند تج چکیده کامل

اسطوره‌ حقیقت ذهنی بشر نخستین است که بازتاب دهنده آرمان‌ها و آرزوهای وی بوده است و تا زمان کنونی هم در اشکال مختلف بازتاب یافته است. بعد آرمانخواهانه‌ای که در اسطوره‌ها متجلی است سبب می‌شود که قهرمان از صورت موجود بشری عادی خارج شود و به صورت ایزدان و موجودات قدرتمند تجلی پیدا کند. در درون هر زن کهن‌الگوی خدا‌بانویی نهفته است که خلق و خو و رفتار او را جهت می‌دهد و مظهر آرمان‌های او است. پژوهش حاضر که با روش تحلیلی – توصیفی و مطالعه کتابخانه‌ای سامان یافته است، تلاش می‌کند از منظر کاوش اسطوره‌های مادرشاهی، کهن‌الگوهای مؤثر در رفتار زنان قهرمان را بازنماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

215 - بررسی اسطوره‏ شناختی جایگاه ایزدبانوان در جهان فکری- معنوی ایرانیان باستان
سیده&rlm; آمنه میرخوشخو عبدالرحمن عالم

ایزدبانوان در زمره ایزدان تأثیرگذار و معنابخش در زندگی مردم روزگار باستان بوده اند. آن ها نه تنها در بیشتر تمدن های باستانی همچون یونان، بین النهرین و... مورد توجه بوده اند، بلکه به طور خاص، با اندیشه ایرانیان باستان ارتباط داشته اند؛ از این رو، درک جهان معنوی باستان بد چکیده کامل

ایزدبانوان در زمره ایزدان تأثیرگذار و معنابخش در زندگی مردم روزگار باستان بوده اند. آن ها نه تنها در بیشتر تمدن های باستانی همچون یونان، بین النهرین و... مورد توجه بوده اند، بلکه به طور خاص، با اندیشه ایرانیان باستان ارتباط داشته اند؛ از این رو، درک جهان معنوی باستان بدون توجه به زنانگیِ آشکار این الهگان نارسا و ناقص خواهد بود. نگارندگان این پژوهش کوشیده اند با به کارگیری روش تحلیل محتوا با نظر به منابع تاریخی و اسطوره ای به بررسی دوره مادرسالاری و پرستش ایزدبانوان، جایگاه زن در اسطوره خلقت، و اسطوره های مادینه اهورایی بپردازند. به نظر می رسد که پرستش ایزدبانوان از نظر تاریخی و قوم شناسی همزمان با عصر مادرسالاری و یا مرکزیت گروه بر مدار مادر- زن بوده است. همزمانی این دو در زمانی پیش تر و بسیار جلوتر از عصر پدرسالاری گواهی است بر اینکه ایزدان تأثیرگذار در گذشته مؤنث بوده اند، اما به مرور، در جریان تحولات اجتماعی و تحت تأثیر انتقال قدرت از زنان- مادران به مردان- پدران از نقش آن ها کاسته شده است و با عبور از عصر مادرسالاری، اهمیت معنوی و ایزدگونگی خود را نیز از دست دادند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

216 - سنجش وضعیت توسعه یافتگی شهرستان های استان یزد با استفاده ازمدل تاکسونومی عددی
منیره رعیتی شوازی محبوبه عباسی شوازی

نخستین قدم در برنامه ریزی توسعه منطقه ای شناسایی وضع موجود آن مناطق می باشد که این شناسایی مستلزم تجزیه و تحلیل بخش های مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و غیره می باشد. برای تخصیص اعتبارات و منابع میان مناطق مختلف، شناسایی جایگاه آن منطقه در بخش مربوطه و رتبه بندی سطوح ب چکیده کامل

نخستین قدم در برنامه ریزی توسعه منطقه ای شناسایی وضع موجود آن مناطق می باشد که این شناسایی مستلزم تجزیه و تحلیل بخش های مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و غیره می باشد. برای تخصیص اعتبارات و منابع میان مناطق مختلف، شناسایی جایگاه آن منطقه در بخش مربوطه و رتبه بندی سطوح برخورداری از مواهب توسعه ضروری است. از جهتی به کارگیری معیارها و روش های کمی به منظور سطح بندی سکونتگاه ها در سطح مناطق از سویی منجر به شناخت میزان نابرابری نقاط سکونتگاهی می شود و از سوی دیگر معیاری است برای تلاش در زمینه کاهش و رفع نابرابری های موجود میان آنها . این مقاله برآن است تا با استفاده از روش آنالیز تاکسونومی عددی به سطح بندی و تعیین میزان نابرابری موجود میان شهرستان های استان یزد بپردازد . این روش در ابتدا زیرمجموعه های مورد مطالعه را به گروه های همگن تقسیم می کند و سپس درجه ی توسعه یافتگی در داخل گروه همگن را محاسبه می کند . بدین منظور با استفاده از آخرین آمار و اطلاعات مربوط به سال43 ،1388 متغیر گوناگون در قالب 5 شاخص آموزشی، بهداشتی و درمانی، حمل و نقل و زیر بنایی، مسکن و ساختمان، فرهنگی و در میان 11 شهرستان مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج این بررسی نشان دهنده عدم توزیع همگن امکانات و خدمات در شهرستان های استان یزد می باشد، بطوری که از مجموع 10 شهرستان، شهرستان اردکان در تخصیص امکانات و خدمات، توسعه یافته و شهرستان های ابرکوه، خاتم، صدوق، طبس و مهریز، در حال توسعه، شهرستان های بافق و میبد، کمتر توسعه یافته و شهرستان های بهاباد و تفت توسعه نیافته اند . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

217 - بررسی و ارزیابی تاثیرات تغییر اقلیم بر توریسم شهر یزد با استفاده از مدل‌های برآورد آسایش اقلیمی
حسین محمدی سعید نگهبان جبار سلیم منش ابوالقاسم محمودی

صنعت گردشگری امروزه در چارچوب طرح های آمایشی اعم از ملی ، منطقه ای ، و محلی به عنوان یکی از ابزارها و مؤلفه های مهم توسعه و محرومیت زدایی به شمار می رود . گردشگری که از مهم ترین عوامل عمران ناحیه ای است ، فعالیتی است که موجب توسعه اقتصادی و اجتماعی در سطح منطقه و توزیع چکیده کامل

صنعت گردشگری امروزه در چارچوب طرح های آمایشی اعم از ملی ، منطقه ای ، و محلی به عنوان یکی از ابزارها و مؤلفه های مهم توسعه و محرومیت زدایی به شمار می رود . گردشگری که از مهم ترین عوامل عمران ناحیه ای است ، فعالیتی است که موجب توسعه اقتصادی و اجتماعی در سطح منطقه و توزیع عادلانه درآمد شده و همچنین بالا رفتن سطح اشتغال رابه همراه دارد. امروزه یکی از پدیده‌های که تاثیرات بسیار زیادی بر توریسم و بر نامه‌ریزی توریسم گذاشته و خواهد گذاشت، پدیده تغییرات اقلیمی است. این مقاله سعی دارد که به بررسی تاثیرپذیری توریسم شهر یزد از اقلیم و تغییرات اقلیمی، با استفاده از مدل‌های آسایش اقلیمی بپردازد. روش تحقیق از نوع توصیفی – تحلیلی مبتنی بر روشهای میدانی و کتابخانه‌ای است، بدین صورت که از داده های آب و هوایی 50 ساله(2006-1957) دما و رطوبت نسبی شهر یزد و نیز بهره گیری از مدل های اقلیم آسایش اوانز[1] و ماهانی[2]، ماههای مطلوب برای آسایش فیزیولوژی انسان در 5 دوره ده ساله تعیین و روند خطی آنها، تحت تاثیر تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی، برای ده سال بعد که مقارن با سال 2016 می باشد پیش بینی گردیده است. نتایج نشان می‌دهد که ماههای آسایش اقلیمی شهر یزد بیشتر در فصول معتدل مانند پاییز و بهار قرار دارند، اما به دلیل اینکه روند دمایی در شهر یزد در حال افزایش بوده، و اکثر ماهها روند گرمایش دارند، انتظار می رود در آینده نزدیک، ماههای سرد شرایط مساعدتری جهت آسایش و راحتی فیزیولوژی برای انسان داشته باشند و در تمرکز جمعیت توریسم در این شهر نیز به سمت ماههای فصل سرد پیش خواهد رفت. Evanz .[1] [2]. Mahani پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

218 - تحلیل محتوی اخبار اجتماعی روزنامه های ایران و افتاب یزد از دیدگاه رعایت اصول حرفه ای در خبر نویسی
داود صفایی محمد حسین هادوی

موضوع این تحقیق تحلیل محتوای اخبار اجتماعی روزنامه‌های ایران و آفتاب‌یزد (به عنوان متغیرهای مستقل) از دیدگاه رعایت اصول حرفه‌ای در خبرنویسی است. هدف این تحقیق شناخت و تحلیل محتوای صفحه اجتماعی روزنامة ایران و آفتاب‌یزد با تاکید بر کاربرد اصول حرفه‌ای روزنامه‌نگاری با تو چکیده کامل

موضوع این تحقیق تحلیل محتوای اخبار اجتماعی روزنامه‌های ایران و آفتاب‌یزد (به عنوان متغیرهای مستقل) از دیدگاه رعایت اصول حرفه‌ای در خبرنویسی است. هدف این تحقیق شناخت و تحلیل محتوای صفحه اجتماعی روزنامة ایران و آفتاب‌یزد با تاکید بر کاربرد اصول حرفه‌ای روزنامه‌نگاری با توجه به ساختار تنظیم خبر است، همچنین به این نکته پرداخته که تا چه میزان اصول برجسته‌سازی در این اخبار به کار رفته است. مبنای اساسی این پژوهش مبتنی بر نظریه برجسته‌سازی؛ اولویت‌گذاری رسانه‌های خبری به گونه‌ای که منجر به تعیین اولویت ذهنی عامه شود و همچنین اصول حرفه‌ای خبرنویسی است. متغیرهای وابسته در این تحقیق عبارتند از: منطقه رویداد، رابطه تیتر با موضوع اصلی خبر، کلمات تکراری در تیتر، انواع تیتر، هماهنگی تیتر با لید در سبک هرم‌وارونه، ارزش برجسته شده در تیتر، موقعیت فعل در تیتر، استفاده از صفت در تیتر، استفاده از میان تیتر، استفاده از سوتیتر، ذکر منبع خبر، نوع منبع خبر، دارابودن عکس، استفاده از شرح در عکس، اندازه عکس، نوع موضوع خبر، کارشناسان خبر، نوع خبر، گروه¬های خبر. ماحصل این تحقیق نشان می‌دهد که به طور کلی نمی‌توان هیچ‌کدام یک از روزنامه‌های ایران و آفتاب‌یزد را به عنوان الگوی حرفه‌ای در روزنامه‌نگاری به جامعه مطبوعاتی کشور معرفی کرد. در طول کار مشاهده شد که این دو روزنامه در برخی موارد، اصول حرفه‌ای خبرنویسی و برجسته‌سازی را رعایت کرده و در برخی موارد این اصول را رعایت نکرده‌اند. به طور کلی می‌توان گفت: روزنامة ایران در مقولات ارزش خبری برجسته در تیتر، ذکر منبع خبر، کاربرد عکس و کارشناسان خبر حرفه‌ای عمل نکرده و در بقیه مقولات، اصول روزنامه‌نگاری را رعایت کرده‌ است. در مقابل، روزنامة آفتاب‌یزد در ذکر منبع خبر، کاربرد عکس، کارشناسان موضوع خبر و نوع خبر اصول روزنامه‌نگاری را رعایت کرده و در سایر مقولات، عدم رعایت اصول روزنامه‌نگاری مشاهده می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

219 - رابطه بین مدیریت ریسک سازمانی و عملکرد شرکت با نقش مزیت رقابتی و سواد مالی
زهره عارف منش منیژه رامشه حامد شکوهی

10.30495/faar.2022.693670

چکیدهتحولات عمده در محیط کسب‌وکار و سرعت بالای تغییرات فناوری، محیط کسب‌وکار را بسیار پیچیده و نامطمئن ساخته است. مدیریت ریسک یکی از راهکارهای شرکت‌ها برای مقابله با نااطمینانی در محیط کسب‌وکار است که نقش مؤثری در حفظ و ارتقای کارایی و اثربخشی و در نتیجه، بهبود عملکرد ش چکیده کامل

چکیدهتحولات عمده در محیط کسب‌وکار و سرعت بالای تغییرات فناوری، محیط کسب‌وکار را بسیار پیچیده و نامطمئن ساخته است. مدیریت ریسک یکی از راهکارهای شرکت‌ها برای مقابله با نااطمینانی در محیط کسب‌وکار است که نقش مؤثری در حفظ و ارتقای کارایی و اثربخشی و در نتیجه، بهبود عملکرد شرکت دارد. علاوه بر این، مدیریت ریسک یک عامل مهم در کنترل هزینه‌ها و تنوع محصولات و در نتیجه، کسب مزیت رقابتی است که منجر به بهبود عملکرد شرکت می‌شود. این در حالی است که وجود مدیران دارای تحصیلات مالی (سواد مالی مدیران) در فرآیند مدیریت ریسک، کسب مزیت رقابتی و دست‌یابی به عملکرد بهتر را تسهیل می‌کند. با چنین رویکردی، تحقیق حاضر با هدف بررسی رابطه بین مدیریت ریسک سازمانی و عملکرد شرکت با نقش میانجی‌گر مزیت رقابتی و تعدیل‌گر سواد مالی در واحدهای تولیدی مستقر در شهرک صنعتی یزد به انجام رسیده است. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه جمع‌آوری و با استفاده از روش مدلسازی معادلات ساختاری تحلیل گردیده است. نتایج تحلیل 220 پرسشنامه تکمیلی نشان می‌دهد که رابطه مزیت رقابتی با عملکرد شرکت به لحاظ آماری معنی‌دار نیست، اما مدیریت ریسک رابطه مثبت و معنی‌داری با مزیت رقابتی و عملکرد شرکت دارد. همچنین، رابطه سواد مالی با مزیت رقابتی مثبت و معنی‌دار است. نقش میانجی‌گر مزیت رقابتی در رابطه مدیریت ریسک با عملکرد شرکت مورد تأیید قرار نمی‌گیرد، اما نقش تعدیل‌گر سواد مالی در رابطه مدیریت ریسک با مزیت رقابتی پذیرفته می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

220 - ارائه مدلی برای پیش‌بینی سری زمانی قیمت های نویزدار سهام با استفاده از تحلیل طیف تکین، رگرسیون بردار پشتیبان بهمراه بهینه‌سازی ازدحام ذرات و مقایسه آن با عملکرد مدل های تبدیل موجک، شبکه عصبی، فرآیند میانگین متحرک خودرگرسیون و رگرسیون چندجمله‌ای
شعبان محمدی هادی سعیدی عبدالحسین طالبی نجف آبادی قاسم الهی شیروان

در این پژوهش مدلی برای تحلیل و پیش‌بینی سری زمانی مالی نویزدار قیمت سهام با استفاده از تحلیل طیف تکین و رگرسیون بردار پشتیبان همراه با بهینه‌سازی ازدحام ذرات ارائه شده است. بدین صورت که سری زمانی قیمت بسته ‌شده 140 سهم از شرکتهایی در صنایع مختلف در هر دقیقه در روز برای چکیده کامل

در این پژوهش مدلی برای تحلیل و پیش‌بینی سری زمانی مالی نویزدار قیمت سهام با استفاده از تحلیل طیف تکین و رگرسیون بردار پشتیبان همراه با بهینه‌سازی ازدحام ذرات ارائه شده است. بدین صورت که سری زمانی قیمت بسته ‌شده 140 سهم از شرکتهایی در صنایع مختلف در هر دقیقه در روز برای دوره‌ای از 28 اردیبهشت تا 11 خرداد برای سال های 1392 تا 1398 بصورت جداگانه از بورس اوراق بهادار تهران مورد بررسی قرار گرفت. همچنین عملکرد مدل پیشنهادی با عملکرد چهار مدل تبدیل موجک همراه با شبکه عصبی، فرآیند میانگین متحرک خود رگرسیون، رگرسیون چندجمله‌ای و مدل نایو مقایسه شد. از میانگین خطای مطلق، میانگین درصد خطای مطلق، و میانگین ریشه مربعات خطا به عنوان معیارهای اصلی عملکرد استفاده گردید. نتایج نشان می دهد که عملکرد مدل ارائه شده برای تحلیل و پیش‌بینی سری زمانی مالی نویزدار بر اساس میانگین خطای مطلق، میانگین درصد خطای مطلق و میانگین ریشه مربعات خطا، بهتر از مدل های دیگر(شامل: تبدیل موجک، میانگین متحرک خود رگرسیون، رگرسیون چندجمله‌ای، مدل نایو) است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

221 - بررسی برخی از ویژگی‏های بوم‏شناسی گیاه ریواس در منطقه اَرچلان استان یزد
غلامرضا زارعی ابوالفضل مروتی سیدوحید میررکنی بنادکی مریم دهستانی اردکانی

گیاه ریواس با نام علمی Rheum ribes L.، گیاهی علفی و پایا است که در ایران به صورت خودرو می‌روید و تنها گونه ریواس است که در استان یزد رویش دارد. در تحقیق حاضر ویژگی‌های رویشگاهی شامل اقلیم، خاک و موقعیت جغرافیایی رویشگاه (شیب، ارتفاع و مساحت)، فنولوژی گیاه و میزان دو عنص چکیده کامل

گیاه ریواس با نام علمی Rheum ribes L.، گیاهی علفی و پایا است که در ایران به صورت خودرو می‌روید و تنها گونه ریواس است که در استان یزد رویش دارد. در تحقیق حاضر ویژگی‌های رویشگاهی شامل اقلیم، خاک و موقعیت جغرافیایی رویشگاه (شیب، ارتفاع و مساحت)، فنولوژی گیاه و میزان دو عنصر آهن و مس موجود در اندام‌های گیاه بررسی شد. جهت تعیین خصوصیات خاک از 6 پروفیل داخل رویشگاه و 3 پروفیل خارج از رویشگاه در 3 عمق، نمونه برداری گردید. مراحل فنولوژی گیاه با مراجعه هر دو هفته یکبار به منطقه ثبت گردید. اطلاعات حاصل از خصوصیات خاک در قالب طرح آماری آزمون t و داده های حاصل از اندازه گیری مس و آهن در اندام های گیاهی در قالب طرح کاملاً تصادفی آنالیز شد. نتایج نشان داد که میزان اسیدیته‌ی خاک و بافت خاک بر رویش گیاه ریواس تأثیرگذار است، به گونه‌ای که این گیاه در خاک‌هایی با 7/6 =pH با بافت شنی لومی‌ رویش دارد. میزان عناصر آهن و مس، در خاک مربوط به محدوده رویشگاه نسبت به منطقه خارج از آن، تفاوت معنی‌داری ندارد. بررسی‌های فنولوژیکی نشان داد که جوانه‌زنی گیاه در اواسط اسفندماه صورت می گیرد و تا آخر فروردین ادامه دارد. در اوایل اردیبهشت ماه گیاه وارد فاز زایشی شده و گل می دهد و در اواخر اردیبهشت تا اواسط خرداد میوه ها تشکیل می شود. با توجه به نتایج این تحقیق، مناطقی با خاک سبک، شیرین با واکنش خاک اسیدی، میزان بارندگی 106 میلی متر و حرارت متوسط 5/14 درجه سانتیگراد به عنوان یکی از رویشگاه های ریواس معرفی می گردد. . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

222 - ارزیابی شاخص‌های کمی و کیفی علوفه ارقام یونجه در چین‌های مختلف در منطقه یزد
سید علی طباطبایی احسان شاکری مژگان علی نیا

برای بررسی اثر رقم و چین‌های مختلف برداشت بر عملکرد و اجزای عملکرد و میزان نیتروژن علوفه ارقام یونجه (مساسرسا، سنتتیک، یزدی، بمی، نیک شهری و بغدادی) در منطقه یزد، آزمایشی در سال 93-1392 به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. ارق چکیده کامل

برای بررسی اثر رقم و چین‌های مختلف برداشت بر عملکرد و اجزای عملکرد و میزان نیتروژن علوفه ارقام یونجه (مساسرسا، سنتتیک، یزدی، بمی، نیک شهری و بغدادی) در منطقه یزد، آزمایشی در سال 93-1392 به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. ارقام مساسرسا، یزدی، بمی و سنتتیک دارای بیشترین میزان عملکرد علوفه تر به ترتیب با میانگین 29/17، 02/17، 37/17 و 27/18و عملکرد ماده خشک به ترتیب با میانگین 47/4، 7/4، 56/4، 59/4 تن در هکتار بودندر بین مراحل برداشت نیز، بالاترین نسبت برگ به ساقه درچین اول (2) و کمترین مقدار آن در چین پنجم (44/0) بدست آمد. چین اول و سوم نیز به ترتیب با 5/30% و 99/29% دارای بیشترین درصد ماده خشک بودند. از نظر عملکرد علوفه خشک، چین اول (55/6 تن در هکتار) بیشترین مقدار را تولید نمود. میزان نیتروژن ارقام نیز متفاوت بود و رقم مساسرسا (98/21) بالاترین درصد میزان نیتروژن را داشت. همچنین چین های اول و سوم بترتیب با 81/22% و 98/21% دارای بیشترین درصد نیتروژن بافت بودند. ب نتایج اثرات متقابل نشان داد رقم یزدی در چین اول در اکثر شاخص‌های مورد بررسی از جمله نسبت برگ به ساقه (68/2)، درصد ماده خشک (68/34%) و عملکرد علوفه خشک (03/8 تن در هکتار) دارای بیشترین مقدار بود که در نتیجه نسبت به سایر ارقام در منطقه یزد برتری داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

223 - خصوصیات اکولوژیک گونه دارویی سنبل‌الطیب کوهی (Valeriana sisymbriifolia) در استان یزد (مطالعه موردی منطقه بهاباد)
فاطمه شارجبیان علی اصغر مصلح آرانی زین العابدین حسینی رضا باقری هنگامه زندی

گونه Valeriana sisymbriifolia (سنبل الطیب کوهی) از زمان‌های قدیم به عنوان آرامش‌بخش اعصاب و برای رفع بی‌خوابی استفاده می‌شده است. این بررسی به منظور شناخت برخی خصوصیات اکولوژیکی، تلاش در جهت زراعی کردن و هم‌چنین جلوگیری از تخریب این گونه در رویشگاه طبیعی انجام شد. ویژگی چکیده کامل

گونه Valeriana sisymbriifolia (سنبل الطیب کوهی) از زمان‌های قدیم به عنوان آرامش‌بخش اعصاب و برای رفع بی‌خوابی استفاده می‌شده است. این بررسی به منظور شناخت برخی خصوصیات اکولوژیکی، تلاش در جهت زراعی کردن و هم‌چنین جلوگیری از تخریب این گونه در رویشگاه طبیعی انجام شد. ویژگی‌های رویشگاهی این گونه مانند هوا و اقلیم‌شناسی، خاک، گونه‌های همراه، فنولوژی و خصوصیات بیومتری جمعیت این گونه مورد بررسی قرار گرفت. بذرهای این گونه جمع آوری و تأثیر تیمارهای مختلف بر جوانه زنی آنها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که این گونه در شیب شمالی کوه‌های کم کوئیه بهاباد استان یزد در ارتفاع 1850 متر از سطح دریا پراکنش دارد. اقلیم محل پراکنش بر اساس روش آمبرژه خشک سرد می-باشد. نتایج آزمایشات خاک حاکی از بافت لومی شنی، غیر شور، با اسیدیته خنثی رو به قلیایی و مواد آلی کم برای رویش سنبل الطیب است. همچنین براساس تحقیق حاضر تجدید حیات این گونه به خوبی انجام گرفته و زمان رشد رویشی آن از اردیبهشت تا تیرماه بوده‌است. در رویشگاه این گونه، گونه‌های همراه ارس، بادام کوهی ، شن، عروس سنگ و شیرخشت دیده شده که نشان از نیاز رطوبتی مناسب و اقلیم مناطق کوهستانی است. نتایج هم‌چنین نشان داد که تیمارهای اسید جیبرلیک و نیترات پتاسیم و سرمادهی در اکثر غلظت‌های به کار برده شده تأثیر معنی‌داری بر افزایش جوانه زنی بذرهای این گونه نسبت به شاهد نداشته‌اند نتایج این تحقیق می‌تواند برای گسترش این گونه دارویی در مناطق با شرایط اکولوژیکی مشابه برای حفظ و بهره‌برداری از این گونه استفاده شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

224 - اندازه گیریمیزان غلظت فلزات سنگین جیوه، سرب و کادمیوم در منابع آب شهر یزد
عبدالمجید موسوی رزاق عبیدی میترا راوردشیری

این تحقیق با هدف بررسی غلظت فلزات‌سنگین جیوه، سرب و کادمیوم در منابع آب شهر یزد به مدت مقطعی 9 ماه (مردادماه 92 تا فروردین ماه 93) صورت گرفت. در مجموع تعداد 28 نمونه آب از 28 حلقه چاه برداشت شد و فلزات‌سنگین مورد بررسی بوسیله دستگاه جذب اتمی کوره گرافیتی اندازه‌گیری شد. چکیده کامل

این تحقیق با هدف بررسی غلظت فلزات‌سنگین جیوه، سرب و کادمیوم در منابع آب شهر یزد به مدت مقطعی 9 ماه (مردادماه 92 تا فروردین ماه 93) صورت گرفت. در مجموع تعداد 28 نمونه آب از 28 حلقه چاه برداشت شد و فلزات‌سنگین مورد بررسی بوسیله دستگاه جذب اتمی کوره گرافیتی اندازه‌گیری شد. با توجه به نتایج بدست آمده میانگین عناصر جیوه، سرب و کادمیوم به ترتیب صفر، 0011/0 و 0004/0 اندازه گیری و سپس به جهت مصارف انسانی با استانداردهای جهانی مقایسه گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که میزان غلظت فلزات سنگین جیوه، سرب و کادمیوم در نمونه‌های مورد آزمایش از حداکثر میزان مجاز استاندارد سازمان بهداشت جهانی (WHO) کمتر بود و خطری از نظر بهداشتی منطقه مورد مطالعه را تهدید نمی‌کند. اما با توجه به گسترش روز افزون جمعیت و افزایش میزان آلودگی‌ها و بیماری‌ها ممکن است در آینده تغییراتی در میزان غلظت فلزات‌سنگین مشاهده شود. بنابراین ضروری است پایش عناصر سنگین بطور مستمر صورت گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

225 - بررسی نقش مدیریت مشارکتی بر میزان اثر بخشی مدیران از دید گاه کارشناسان ستادی سازمان جنگل ها و مراتع کشور
مهسا امینی سید مهدی میردامادی

این تحقیق از نوع توصیفی، پیمایشی و به روش همبستگی و نمونه آماری مورد مطالعه شامل 371 نفر از کارشناسان ستادی سازمان جنگل ها بوده است. حجم نمونه های مورد مطالعه از طریق فرمول کوکران محاسبه شده است. در این تحقیق از روش نمونه گیری تصادفی ساده نسبی استفاده گردید. جمع‌آوری اط چکیده کامل

این تحقیق از نوع توصیفی، پیمایشی و به روش همبستگی و نمونه آماری مورد مطالعه شامل 371 نفر از کارشناسان ستادی سازمان جنگل ها بوده است. حجم نمونه های مورد مطالعه از طریق فرمول کوکران محاسبه شده است. در این تحقیق از روش نمونه گیری تصادفی ساده نسبی استفاده گردید. جمع‌آوری اطلاعات به دو روش مرسوم کتابخانه‌ای، اسنادی و میدانی انجام شده است. روایی صوری پرسشنامه به تایید اساتید و محققان رسیده است. نتایج اعتبار پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرنباخ برای پرسش های مربوط به مدیریت مشارکتی برابر93/0 و برای پرسش های مربوط به اثربخشی رفتار سازمانی مدیران برابر91/0 تعیین گردید. ضریب همبستگی بین متغیرهای تحقیق نشان داد که رابطه بین متغیر مدیریت مشارکتی با متغیرهای اثربخشی رفتارسازمانی، افزایش سطح مهارتهای شغلی، تحقق سریعتر اهداف سازمان، افزایش کمیت وکیفیت فعالیتها، ایجاد دانش تخصصی در کارشناسان، ارتقای سطح نگرش شغلی کارشناسان، ایجاد خلاقیت و نوآوری در کارشناسان، انعطاف پذیری، روابط انسانی و ایجاد گروههای کاری مثبت و معنی دار می باشد. نتایج رگرسیون چند گانه نشان می دهد که متغیرهای ایجاد زمینه های مشارکت فعال کارشناسان در جلسات، موافقت مدیر با نظرات کارشناسان در ارزشیابی کارکنان، اقدام مدیر به تشکیل جلسه با کارشناسان، سعی مدیر در حل مشکلات به وسیله اقدامات گروهی و تاکید مدیر بر عملکرد گروهی در ارزیابی و نظارت کارکنان نقش مثبتی ومعنی داری بر اثربخشی رفتار سازمانی مدیران داشته اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

226 - جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی آلومینیوم 1050 فوق ریزدانه: بررسی متغیرهای هندسه پین، دمای اتمسفر جوشکاری و سرعت‌های جوشکاری بر خواص مکانیکی
مرتضی حسینی حبیب دانش منش

به‌کارگیری آلومینیوم فوق ریزدانه و یا نانو ساختار به دلیل نسبت استحکام به وزن بالا بسیار موردتوجه می‌باشد. یکی از چالش‌های اصلی این حوزه جوشکاری این مواد جهت تولید سازه‌های مهندسی می‌باشد. با توجه به پتانسیل بالای روش جوشکاری حالت‌جامد اصطکاکی اغتشاشی در اتصال مواد فلزی چکیده کامل

به‌کارگیری آلومینیوم فوق ریزدانه و یا نانو ساختار به دلیل نسبت استحکام به وزن بالا بسیار موردتوجه می‌باشد. یکی از چالش‌های اصلی این حوزه جوشکاری این مواد جهت تولید سازه‌های مهندسی می‌باشد. با توجه به پتانسیل بالای روش جوشکاری حالت‌جامد اصطکاکی اغتشاشی در اتصال مواد فلزی نانو ساختار، در این تحقیق با استفاده از تجهیزات و تکنیک‌های مختلف مانند میکروسکوپ‌های نوری و الکترونی، آزمایش ریز سختی و آزمایش کشش تک‌محوره نحوه اثر برخی از متغیرهای اصلی این روش جوشکاری بر خواص مکانیکی اتصال ورق‌های آلومینیومی 1050 فوق ریزدانه تولید شده توسط تکنیک اتصال نورد تجمعی مورد مطالعه قرار گرفته است. متغیرهای مورد مطالعه شامل سرعت‌های جوشکاری، هندسه پین ابزار جوشکاری و دمای اتمسفر جوشکاری بوده است. نتایج به دست آمده نشان‌دهنده افزایش ریز سختی جوش با کاهش سرعت چرخشی یا افزایش سرعت انتقالی ابزار به دلیل حرارت کمتر ورودی به منطقه جوش می‌باشد. بررسی تأثیر هندسه پین نشان‌دهنده کم تأثیر بودن این متغیر بر خواص کششی اتصال می‌باشد. تنها در مورد ابزار با پین رزوه خورده بهبود مختصری در خواص کششی ایجاد شده است. انجام جوشکاری به شکل زیر آبی به نسبت جوشکاری در هوا می‌تواند سبب بهبود استحکام اتصال شود اما استفاده از آبی با دمای بسیار پایین (1 درجه سانتی‌گراد) در مقایسه با نمونه جوشکاری شده در آب با دمای 25 درجه سانتی‌گراد با ایجاد برخی عیوب جوشکاری مانند حفرات و کانال داخلی تأثیری معکوس داشته و خواص کششی اتصال ایجاد شده را به‌شدت تنزل می‌دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

227 - مطالعه فون مارهای شهرستان طبس در استان یزد
نسرین حسن زاده هومن شجیعی عبدالحسین شیروی

خزندگان در کنترل بیولوژیکی طبیعت اهمیت بسزایی دارند. با توجه به غنای فون خزندگان شهرستان طبس و از آنجایی که این شهرستان مورد مطالعات دقیق بیوسیستماتیکی قرار نگرفته، این تحقیق به منظور شناسایی فون مارهای شهرستان طبس در طی سال های 1390-1389 انجام شد. نمونه ها از مناطق مخت چکیده کامل

خزندگان در کنترل بیولوژیکی طبیعت اهمیت بسزایی دارند. با توجه به غنای فون خزندگان شهرستان طبس و از آنجایی که این شهرستان مورد مطالعات دقیق بیوسیستماتیکی قرار نگرفته، این تحقیق به منظور شناسایی فون مارهای شهرستان طبس در طی سال های 1390-1389 انجام شد. نمونه ها از مناطق مختلف مورد مطالعه بوسیله دست و عصای مخصوص جمع آوری شده که اغلب نمونه ها پس از شناسایی رها شدند، از نمونه های زنده عکس و اسلاید تهیه شد و تعداد معدودی از هر نمونه برای بررسی بیشتر به آزمایشگاه جانورشناسی منتقل شد. بر اساس نتایج این تحقیق مشخص گردید که در منطقه مورد مطالعه هفت گونه مار متعلق به هفت جنس و سه خانواده شناسایی شد که عبارتند از: کورمار jaculus Eryx، مار خالدار Platyceps Karelini، مار پلنگی Hemorrhois ravergieri، شترمار شیرازی Spalerosophis didema، تیرمار Psammophis Schokari، مار جعفری Echis Carinatus، مار شاخدارPseudocerastesPersicus . در میان خانواده های شناسایی شده، بزرگترین خانواده Colubridaeبا چهار جنس و چهار گونه می باشد. کور مار برای اولین بار از این منطقه گزارش می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

228 - ایزد بهرام از روایت دینی تا حماسۀ ملّی (مطالعۀ موردی اوستا و شاهنامه)
زیبا اسماعیلی

چکیده ایزد بهرام، ایزدی بزرگ و قدرتمند در آیین مزدیسنا و ایزدی کهن و بسیار محبوب در میان آریایی‌هاست که در اوستا در ده کالبد مختلف جلوه می‌کند. با وجود حضور عمیق در روایت‌های دینی و محبوبیّت عمومی در میان مردم، در حماسه‌های ملّی ظهور محسوسی ندارد. در این تحقیق به روش چکیده کامل

چکیده ایزد بهرام، ایزدی بزرگ و قدرتمند در آیین مزدیسنا و ایزدی کهن و بسیار محبوب در میان آریایی‌هاست که در اوستا در ده کالبد مختلف جلوه می‌کند. با وجود حضور عمیق در روایت‌های دینی و محبوبیّت عمومی در میان مردم، در حماسه‌های ملّی ظهور محسوسی ندارد. در این تحقیق به روش توصیفی- تحلیلی به این مسأله پرداخته می‌شود که ایزد بهرام در روایت‌های دینی (با تکیه بر اوستا) و روایت‌های ملّی (با تکیه بر حماسه فردوسی) با چه هیأتی حضور می‌یابد. نتایج بررسی ها نشان داد که ایزد بهرام در حماسۀ فردوسی با کالبد میش و پرندۀ وارغن جلوه می‌کند و به دلیل آمیختگی اسطورۀ وارغن و سیمرغ، در شاهنامه، سیمرغ به جای وارغن معرّفی می‌شود. خصوصیّت ویژۀ پرهای وارغنی که ایزد بهرام در او حلول کرده باشد، با اوست که خجستگی و برخورداری از نیرویی شگفت‌انگیز است. بهبود زخم‌ها، پیشگویی و آگاه بودن از اسرار آفرینش مرتبط با جایگاه ایزدی اوست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

229 - تحفة العجم، اثری تازه یافته از سیّد حسین شاه (حقیقت)
مهدیه رضوی زاده احمدرضا یلمه‌ها .مریم محمودی

چکیده تعالی فرهنگی هر جامعه، در گرو شناخت صحیح دستاوردهای گوناگون و آثار فرهنگی و میراث‌های مادّی و معنوی پیشینیان و برقراری ارتباط آگاهانه با آن آثار است. با احیای نسخ خطّی شناخت هرچه بیشتر مجاهدات و قابلیّت‌های علمی اندیشمندان پیشین، میسّرتر شده و فضای پاسخ‌گویی به چکیده کامل

چکیده تعالی فرهنگی هر جامعه، در گرو شناخت صحیح دستاوردهای گوناگون و آثار فرهنگی و میراث‌های مادّی و معنوی پیشینیان و برقراری ارتباط آگاهانه با آن آثار است. با احیای نسخ خطّی شناخت هرچه بیشتر مجاهدات و قابلیّت‌های علمی اندیشمندان پیشین، میسّرتر شده و فضای پاسخ‌گویی به بخشی از نیازهای علمی پژوهشگران جدید ایجاد می شود. با تصحیح و احیای آثار گذشتگان و بازگرداندن هر یک از آثاری که به صورت نسخة خطّی در کنج کتابخانه‌ها مهجور مانده‌اند، می‌توان زنجیره فرهنگ و تمدّن را کامل نمود، و به شناختی دقیق و قضاوتی صحیح‌تر دربارة پیشینة‌ فرهنگ و ادب ایران رسید. این ضرورت در حوزة زبان و ادبیّات بیشتر احساس می‌شود، زیرا هر متنی گوشه‌ای از ساختار و تاریخ تطّور زبان و ادبیّات ما را نشان می‌دهد. تحفة‌العجم از نسخه‌های خطّی سدة سیزدهم هجری است که تاکنون تصحیح نشده است و تصحیح و چاپ آن می‌تواند ما را با ادبیّات و ویژگی‌های زبانی این دوره، آشناتر سازد. از این اثر سه دست نوشته تاکنون شناسایی شده است و این پژوهش بر اساس نسخة 1427 کتابخانة مجلس انجام یافته است. بی‌شکّ معرّفی و تصحیح این متن، تلاشی در جهت احیاء و بازگردانی یکی از متون بلاغی و دستوری قرن سیزدهم هجری به مجموعة بزرگِ ادبِ فارسی است. این پژوهش می‌تواند زمینة مناسبی ، برای آشنایی بهتر محقّقان، دانشجویان و دوستدارانِ ادب فارسی، با یکی از شخصیّت‌‌های ادبی آن دوره، که تاکنون آثارش مورد توجّه قرار نگرفته است، فراهم سازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

230 - پایه های اعتقادی و مشرب فکری طریقت اویسیه در لطایف نفیسیه
محمد رنجبر خرم مکانی مهدی فاموری جلیل نظری

کتاب لطایف نفیسیه، اثر احمد بن محمود اویسی، در مدح و مناقب اویس قرنی است که در قرن 13 هجری قمری نوشته شده است. مؤلف در این اثر عرفانی ضمن شرح حال، مناقب و مدح اویس قرنی، به آداب سلوک و مشرب فکری طریقت اویسیه نیز پرداخته است. هدف از نگارش این مقاله بررسی پایه های اعتقادی چکیده کامل

کتاب لطایف نفیسیه، اثر احمد بن محمود اویسی، در مدح و مناقب اویس قرنی است که در قرن 13 هجری قمری نوشته شده است. مؤلف در این اثر عرفانی ضمن شرح حال، مناقب و مدح اویس قرنی، به آداب سلوک و مشرب فکری طریقت اویسیه نیز پرداخته است. هدف از نگارش این مقاله بررسی پایه های اعتقادی و مشرب فکری اویسیه در لطایف نفیسیه است که با ابزار کتابخانه ای و به شیوۀ توصیفی ـ تحلیلی انجام شده است. پژوهشگر در این نوشتار به دنبال جواب این سؤال است که نویسنده تا چه اندازه آداب سلوک طریقت اویسیه را بازتاب داده است. حاصل پژوهش نشان می دهد که نویسنده ضمن تشریح زندگی و احوالات اویس قرنی، به بسیاری از آداب طریقت اویسیه از جمله کرامات، پرده پوشی، خلوت گزینی، زهرنوشی، هوش در دم، نظر بر قدم، خاموشی و پیروی از رسول اکرم(ص)اشاره کرده است. نویسنده هم چنین بسیاری از اصطلاحات عرفانی را شرح و تفسیر نموده است. وی ضمن تأویل و تفسیر و شروح عرفانی، شرح بسیاری از اصطلاحات عرفانی را نیز آورده است. اویسی در شرح و تفسیر این عبارات کمتر از تجارب عرفانی خود بهره گرفته و در این مورد بیشتر متکی به کتب، آثار و اندیشه‌های عرفانی بزرگان این حوزه بوده و از آن ها بهره گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

231 - بررسی تجمع فلزات سنگین در عضله ماهی کفشک تیزدندان ) آبهای جنوب ایرانPsettodes erumei(
سهیل علی نژاد بابک شعیبی عمرانی محمد شکرزاده سید سهیل قائم مقامی مهران یاسمی عاطفه امینی فرد

فلزات سنگین میتوانند در اندامها و بافتهای مختلف مانند کبد، کلیه، آبششها و عضلات آبزیان تجمع یابند. نظر به اینکه بافت عضله ماهی نقش مهمی درتغذیه انسان دارد اطمینان از سلامت آن حائز اهمیت است. فلزات، مواد غیرقابل تجزیه و از آلایندههای اصلی محیط بحساب آمده و اثرات منفی آنه چکیده کامل

فلزات سنگین میتوانند در اندامها و بافتهای مختلف مانند کبد، کلیه، آبششها و عضلات آبزیان تجمع یابند. نظر به اینکه بافت عضله ماهی نقش مهمی درتغذیه انسان دارد اطمینان از سلامت آن حائز اهمیت است. فلزات، مواد غیرقابل تجزیه و از آلایندههای اصلی محیط بحساب آمده و اثرات منفی آنها بصورتسمیت سلولی، جهش زایی و سرطانزایی در حیوانات بروز میکند. خطرات ناشی از مسمومیت با فلزات سنگین در آبها و گونههای مختلف آبزی متفاوتمیباشد. سمیت فلزات مزبور در آبهای شیرین و سبک نسبت به آبهای شور و سنگین بیشتر میباشد.در این تحقیق، تعداد 44نمونه ماهی کفشک تیزدندان ( )Psettodes erumeiبطور تصادفی از شهرستان بوشهر جمع آوری شد. سپس 100گرم از عضلهسینهای نمونهها جدا شد و برای سنجش با دستگاه جذب اتمی آماده گردیدند. نتایج بدست آمده از مقادیر چهار فلز سنگین سرب، کادمیوم، روی و کرومدر بافت عضله نمونه ماهی کفشک تیزدندان برحسب میکروگرم بر کیلوگرم ( )ppbثبت گردید. دراین بررسی در بافت عضله، بیشترین مقدار مربوط به فلزروی (حدود )138/5و کمترین مقدار متعلق به فلز کروم (حدود 30میکروگرم بر کیلوگرم) میباشد. نتایج حاصله نشان میدهد که در ماهی کفشک تیز دندانمورد مطالعه، حداکثر (حداقل) مقادیر فلزات سنگین روی برابر با ( 0/208حداقل ،)0/034سرب برابر با ( 0/124حداقل ،)0/037کادمیوم برابر با 0/090(حداقل ،)0/019کروم برابر با ( 0/054حداقل )0/013میلی گرم بر کیلوگرم عضله ماهی بوده است که در تمامی نمونهها، این مقادیر در محدوده مجازسازمان بهداشت جهانی قرار داشتند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

232 - عنصر هویت ساز شاهان آرمانی ایران در اندیشه سیاسی سهروردی
میر جمال الدین تقوی مقدم محمد آگاه محمدکاظم کاوه پیشقدم

10.30495/psq.2024.1989492.2210

در عصر سهروردی، بحران مشروعیت و خلاء قدرت مرکزی، وی را بر آن داشت تا با تأکید به نقش و شأنی که شهریاران ایرانی در تحقق بخشیدن به هویت و مقام شاهی به تصویر کشیدن، توجه ویژه‌ای بکند. جایگاهی که متضمن پیوند دین یاری و شهریاری است. سهروردی در آثار خود از سه شهریار آرمانی ای چکیده کامل

در عصر سهروردی، بحران مشروعیت و خلاء قدرت مرکزی، وی را بر آن داشت تا با تأکید به نقش و شأنی که شهریاران ایرانی در تحقق بخشیدن به هویت و مقام شاهی به تصویر کشیدن، توجه ویژه‌ای بکند. جایگاهی که متضمن پیوند دین یاری و شهریاری است. سهروردی در آثار خود از سه شهریار آرمانی ایران باستان صحبت به میان می‌آورد، و آنان را مصداق حاکمان حکیمی می‌داند که می‌توانند الگوی مناسبی برای دیگر حاکمان باشند. وظیفه پژوهش حاضر پاسخ به این پرسش است که شهریاران ایرانی چه ویژگی خاصی داشتند که به‌عنوان الگوی دیگر حاکمان در اندیشه سیاسی سهروردی، موردتوجه قرارگرفته‌اند؟ ازاین‌رو پژوهش حاضر بر آن است تا با بررسی نقش و شأن شهریاران موردتوجه سهروردی در بستر اندیشه ایران باستان و همچنین روایت سهروردی از آن، به این مهم پاسخ دهد. فرضیه پژوهش را نیز می‌توان چنین صورت‌بندی نمود که اصلی‌ترین رکن و وجه ممیزه حاکمانِ حکیمِ موردنظر سهروردی، تأله و مشروعیت الهی این شهریاران بود که موجبات جلب نظر سهروردی را به‌عنوان الگویی مطلوب فراهم آورده است. مشروعیت الهی وتألهی که خود را به‌صورت فَرّ ایزدی متجلی می‌کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

233 - تاثیر شبکه های اجتماعی بر رفتار انتخاباتی شهروندان به لحاظ تبلیغاتی در انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم(درحوزه انتخابیه شهرستان های قصرشیرین ، سرپل ذهاب، گیلانغرب)
عباس آزادی نصرت اله حیدری شهرام فتاحی ادریس بهشتی نیا حمیدرضا سعیدی نژاد

10.30495/psq.2023.1990596.2218

چکیده:هدف اصلی این تحقیق بررسی میزان تأثیر شبکه های اجتماعی بر رفتار انتخاباتی شهروندان به لحاظ تبلیغاتی در انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم، در حوزه انتخابیه قصرشیرین ، سرپل ذهاب و گیلانغرب در استان کرمانشاه بود. این تحقیق به روش پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسشنامه محقق چکیده کامل

چکیده:هدف اصلی این تحقیق بررسی میزان تأثیر شبکه های اجتماعی بر رفتار انتخاباتی شهروندان به لحاظ تبلیغاتی در انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم، در حوزه انتخابیه قصرشیرین ، سرپل ذهاب و گیلانغرب در استان کرمانشاه بود. این تحقیق به روش پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسشنامه محقق‌ساخته انجام گرفته شده است. جامعه آماری تحقیق شهروندان بالای ۱۸ سال در این حوزه انتخابیه بوده که در انتخابات ریاست جمهوری دوره سیزدهم شرکت نموده اند. دراین پژوهش از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای استفاده شده و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، ۳۷۸ نفر تعیین شده. داده ها با استفاده از نرم افزار spss مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که متغیر تبلیغات با 29/ درصد تاثیر بر رفتارانتخاباتی شهروندان داشته‌اند. همچنین میزان ضریب تعیین 72/درصد می‌باشد که نشان می‌دهد ۷۲/ درصد تغییرات متغیر وابسته (رفتار انتخاباتی) توسط متغیرهای مستقل (شبکه اجتماعی و تبلیغات) تبیین شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

234 - مختصات آزادی در آرای محمدتقی مصباح یزدی و داود فیرحی
سعید علیزاده حسن شمسینی غیاثوند محمد پورقربان

10.30495/psq.2023.1988908.2207

مفهوم آزادی در عرصه روشنفکری ایران به تاریخ معاصر برمی گردد. با این حال، رویکرد فقهی- فکری درباره آن در میان متفکران ایرانی پدیده‌ای جدیدتر است. در میان متفکران و فقهای اخیر ایرانی، معمای آزادی همواره بعنوان چالش برانگیزترین موضوع مطرح بوده است. سوال و هدف محوری این پژو چکیده کامل

مفهوم آزادی در عرصه روشنفکری ایران به تاریخ معاصر برمی گردد. با این حال، رویکرد فقهی- فکری درباره آن در میان متفکران ایرانی پدیده‌ای جدیدتر است. در میان متفکران و فقهای اخیر ایرانی، معمای آزادی همواره بعنوان چالش برانگیزترین موضوع مطرح بوده است. سوال و هدف محوری این پژوهش تعارضات فقهی-فلسفی محمدتقی مصباح یزدی و داود فیرحی درباره آزادی است. بر اساس روش تحلیل توصیفی- تحلیلی می توان گفت که هر دو متفکر بر مبانی فکری کلامی و فقهی با آزادی مواجه شده اند. به همین دلیل این گونه متفکران آزادی را وجود آزادی و اراده در وجود انسان می داند که لازمه تعالی معنوی انسان است. روش شناسی مصباح یزدی فقه کلاسیک است اما فیرحی مبتنی بر روش های هرمنوتیکی و پست مدرنیستی به متون و تجربه اسلامی می نگرد. مصباح یزدی، مفروضات لیبرالیسم مدرن را همچون آزادی بعنوان هدف زندگی دنیوی، عقل گرایی و وفرد گرایی بعنوان بسترهای آزادی های سیاسی-اجتماعی نمی پذیرد، در صورتی که فیرحی بر آزادی بیرونی تاکید می کند و بر اجرای بسترهای آزادی های سیاسی-اجتماعی همچون فردگرایی، انسان گرایی، حقوق بشر و حقوق زن تاکید می کند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

235 - کاربرد تحلیل تمایزی در تعیین عوامل تأثیر‌گذار بر نگرش بهره‌برداران نسبت به فعالیت‌های آبخیزداری (مطالعه موردی حوزه آبخیز کلستان استان فارس)
سمانه راعی سمانه السادات همراز

در این مطالعه عوامل مؤثر بر نگرش بهره‌برداران نسبت به فعالیت‌های آبخیزداری در چهارچوب مدل تحلیل تمایزی با استفاده از اطلاعات فراهم آمده در سال 1392، از 97 بهره‌بردار واقع در حوزه آبخیز کلستان مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد که افزایش بازدهی و عملکرد تولیدات زر چکیده کامل

در این مطالعه عوامل مؤثر بر نگرش بهره‌برداران نسبت به فعالیت‌های آبخیزداری در چهارچوب مدل تحلیل تمایزی با استفاده از اطلاعات فراهم آمده در سال 1392، از 97 بهره‌بردار واقع در حوزه آبخیز کلستان مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد که افزایش بازدهی و عملکرد تولیدات زراعی، افزایش میزان آبدهی چاه‌های کشاورزی، افزایش اشتغال، افزایش بازدهی و عملکرد تولیدات باغی و افزایش میزان آبدهی چشمه‌ها در سطح 1% و متغیرهای افزایش درآمد بهره‌بردار، جلوگیری از سیل در راه‌ها و‌ افزایش قیمت اراضی باغات در سطح 5% اثر معنی‌‌داری بر نگرش بهره‌برداران نسبت به فعالیت آبخیزداری دارد. همچنین افزایش میزان آبدهی چاه‌های کشاورزی، افزایش بازدهی و عملکرد تولیدات زراعی بیشترین سهم را در ایجاد تمایز بین نگرش‌های مثبت و منفی نسبت به فعالیت‌های آبخیزداری داشته‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

236 - بررسی باورهای عامیانه و اساطیری در روایتی نقّالی از داستان رستم و اسفندیار
عظیم جبّاره ناصرو

چکیده داستان‌ رستم و اسفندیار یکی از داستان‌های زیبا و دلکش شاهنامه است که در میان عامه‌ی مردم نیز بازتاب گسترده‌ای داشته است. این تراژدی از دیرباز در نواحی مختلف ایران رواج داشته و گاه دچار دگرگونی‌ها و تحریف‌هایی نیز شده است. یکی از مناطقی که این داستان از دیرباز در آ چکیده کامل

چکیده داستان‌ رستم و اسفندیار یکی از داستان‌های زیبا و دلکش شاهنامه است که در میان عامه‌ی مردم نیز بازتاب گسترده‌ای داشته است. این تراژدی از دیرباز در نواحی مختلف ایران رواج داشته و گاه دچار دگرگونی‌ها و تحریف‌هایی نیز شده است. یکی از مناطقی که این داستان از دیرباز در آن رواج داشته است، منطقه‌ی کهن کوهمره سرخی است. این داستان نیز مانند بسیاری دیگر از روایت‌ها از ذهن و خاطر مردم این دیار فراموش شده است و تنها به وسیله‌ی مسن‌ترین و معروف‌ترین نقّال این منطقه- علی حسین عالی نژاد، آخرین بازمانده‌ی نقّالان و راویان منطقه- روایت می‌شود. روایت نقّالی داستان رستم و اسفندیار در این منطقه، آمیزشی از حماسه و باورهای عامیانه و اساطیری بومیان منطقه است. بررسی‌های نگارنده در روایت-های حماسی موجود در این منطقه و به ویژه روایت اخیر نشان‌دهنده‌ی این نکته است که نقالان و راویان کوشیده‌اند با وارد کردن باورها و عناصر بومی و اساطیری رایج در میان مردم، پذیرش این روایت‌ها را برای همگان بیشتر کنند. واکاوی آن افزون ب داستان رستم و اسفندیار یکی از داستان های زیبا و دل کش شاهنامه است که در میان عامۀ مردم نیز بازتاب گسترده ای داشته است. این تراژدی از دیرباز در نواحی مختلف ایران رواج داشته و گاه دچار دگرگونی ها و تحریف هایی نیز شده است. یکی از مناطقی که این داستان از دیرباز در آن رواج داشته است، منطقۀ کهن کوهمره سرخی است. این داستان نیز مانند بسیاری دیگر از روایت ها از ذهن و خاطر مردم این دیار فراموش شده است و تنها به وسیلۀ مسن ترین و معروف ترین نقّال این منطقه، علی حسین عالی نژاد، آخرین بازماندۀ نقّالان و راویان منطقه، روایت می شود. روایت نقّالی داستان رستم و اسفندیـار در این منطقه، آمیزشی از حماسه و بـاورهای عامیانه و اساطیری بـومیان منطقه است. بررسی های نگارنده در روایت های حماسی موجود در این منطقه و بویژه روایت اخیر نشان دهندۀ این نکته است که نقالان و راویان کوشیده اند با وارد کردن باورها و عناصر بومی و اساطیری رایج در میان مردم، پذیرش این روایت ها را بـرای همگان بیش تر کنند. واکاوی آن افزون بر ثبت روایتی که پیش از این در هیچ مأخذی ثبت و بررسی نشده است، بخشی از بـاورهای اساطیری مردم این منطقه را نشـان می دهد. یافته های این پژوهش در بخش های زیر آمده است: الف)- خلاصۀ روایت نقالی؛ ب)- بررسی و تحلیل روایت در چند بخش: 1- تولد اسفندیار؛ 2- اسطورۀ باروری؛ 3- ایزدان شهید شونده؛ 4- باور به اجنه. ر ثبت روایتی که پیش از این در هیچ مأخذی ثبت و بررسی نشده است، بخشی از باورهای اساطیری مردم این منطقه را نشان می‌دهد. یافته‌های این پژوهش در بخش‌های زیر آمده است: الف)- خلاصه‌ی روایت نقالی؛ ب)- بررسی و تحلیل روایت در چند بخش: 1- تولد اسفندیار؛ 2- اسطوره‌ی باروری؛ 3- ایزدان شهید شونده؛ 4- باور به اجنه. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

237 - تصاویر برساخته از مرگ یزدگرد، رستم فرخ زاد و ماهویه در کشاکش گفتمان ها
مختار ابراهیمی عباس عشیری لیوسی

نگارند گان در این پژوهش بر آن هستند که با پیش کشیدن مرگ یزدگرد، ماهویه و رستم فرّخ زاد در شاهنامه و سنجش آن با منابع تاریخی پیش از آن، هم دوره و پس از آن، به بررسی عناصر ایدئولوژیک و جهت دار در آن ها بپردازند. با این بررسی نقش نویسنده و گزاره ها در مناسبات قدرت معین می چکیده کامل

نگارند گان در این پژوهش بر آن هستند که با پیش کشیدن مرگ یزدگرد، ماهویه و رستم فرّخ زاد در شاهنامه و سنجش آن با منابع تاریخی پیش از آن، هم دوره و پس از آن، به بررسی عناصر ایدئولوژیک و جهت دار در آن ها بپردازند. با این بررسی نقش نویسنده و گزاره ها در مناسبات قدرت معین می شود. به شکلی که هم خودِ نویسنده و شاعر و هم خودِ اثر به مثابه کرداری اجتماعی، برساختۀ مناسبات قدرت و تخاصمات اجتماعی و سیاسی آن دوره بر سر تثبیت گفتمان و معنای وابسته به آن هستند. این امر منجر به قطبی شدن گزاره های به کار رفته توسط نویسنده و شاعر می شود. نویسنده این قطبی شدن ها را بر روی بستری از غیرسازی ، برجسته سازی و حاشیه رانی انجام می دهد. با وجود این، نباید در پی صدق و کذب بودن این روایت ها باشیم؛ بلکه باید آن ها را به عنوان متن های ایدئولوژیک مورد توجه قرار داد. ما از راه برخورد و رویارویی این عوامل، هوّیت متفاوت روایت ها و گزاره های ایدئولوژیک این افراد و آثار را به شکلی عقلانی و اخلاقی درک و دریافت می کنیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

238 - «جمشید و خورشید» یا «جام جم» در شعر خواجو و حافظ
جمیله اعظمیان امیرحسین ماحوزی محمود طاووسی

چکیده در این پژوهش کیفی- کمی، نخست، ژرف ساخت عنصر قدیم اسطورۀ جمشید، یعنی جم و خورشید و پیشینۀ عنصر جدید آن موسوم به جام جم، توصیف و تحلیل و سپس میزان و چگونگی بهره مندی خواجو و حافظ از دو عنصر مذکور بررسی شده است: الف. خواجو افزون بر عنصر قدیم جم و خورشید در گوهرنامه چکیده کامل

چکیده در این پژوهش کیفی- کمی، نخست، ژرف ساخت عنصر قدیم اسطورۀ جمشید، یعنی جم و خورشید و پیشینۀ عنصر جدید آن موسوم به جام جم، توصیف و تحلیل و سپس میزان و چگونگی بهره مندی خواجو و حافظ از دو عنصر مذکور بررسی شده است: الف. خواجو افزون بر عنصر قدیم جم و خورشید در گوهرنامه و گل و نوروز، عنصر جدید جام جم را در روضه الانوار، کمال نامه و همای و همایون به فراخور اهداف برگزیده، حال آن که حافظ در دیوان، جام جم را با بسامد چیره اختیار کرده است. ب. خواجو گرچه هر دو عنصر قدیم و جدید اسطورۀ جم را در منظومه های خویش آورده است، میانگین بسامدی آثار خواجو مبیّن چیرگی جام جم است. ج. معادل سازی های جم و خورشید در گل و نوروز و گوهرنامه، نشان دهندۀ ارتباط و یگانگی جم و خورشید در این منظومه هاست. د. اگر ایزد خورشید: مِهر؛ در این معادله ها، جای گزین واژۀ خورشید گردد، معادلۀ تازه جم و مِهر پدید می آید و این موضوع، به احتمال، مؤید بهره برداری مِهرپرستانۀ نیاکان ما از عناصر قدیم اسطورۀ جم به فراخور موضوع و ویژگی انعطاف پذیرانه و انطباق پذیرانۀ ذاتی اساطیر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

239 - نقش قدرت و وراثت در تعیین جانشینان پادشاهان در شاهنامه
اسماعیل خیرآبادی سپیده سپهری ماندانا هاشمی‌اصفهان

شاهنامه از دیدگاه ایرانیان کتاب سیاست و جهان‌داری است و از طریق به تصویر کشیدن سرگذشت پهلوانان و پادشاهان، در واقع به دنیاپرستان و بی&lrm;دادگران درس عبرت می‌دهد و آنان را از بادافره گناهان و ستم‌هایشان آگاه می‌سازد. در این مقاله بر آنیم که چگونگی شکل‌گیری حکومت‌ها را ا چکیده کامل

شاهنامه از دیدگاه ایرانیان کتاب سیاست و جهان‌داری است و از طریق به تصویر کشیدن سرگذشت پهلوانان و پادشاهان، در واقع به دنیاپرستان و بی&lrm;دادگران درس عبرت می‌دهد و آنان را از بادافره گناهان و ستم‌هایشان آگاه می‌سازد. در این مقاله بر آنیم که چگونگی شکل‌گیری حکومت‌ها را از ابعاد گوناگون نظیر فرّه ایزدی، فرّه شاهی (وراثت و گردش و انتقال خون در نسل پادشاهی)، قدرت و داشتن پشتوانه و پایگاه اجتماعی به عنوان نقش‌های مؤثّر در ایجاد حکومت‌ها، به‌ویژه بررسی تقابل قدرت و وراثت را در بیش از پنجاه پادشاه مورد بررسی قرار دهیم. محور اصلی پایه‌های حکومت در شاهنامه، قدرت و انواع تجلیّات آن است. به بیان‌دیگر، شاهنامه نبردِ قدرت‌هاست؛ یعنی نبرد داد و بی&lrm;داد است. در شاهنامه بنا به عقاید بعضی از قبایل، بسیار تأکید شده است که زنان، چه در جای&lrm;گاه پادشاهی و چه به‌عنوان ملکه، ناقل وراثت و خون پادشاهی و قدرت در ساختار فرمان&lrm;روایی‌اند که رگه‌هایی از رسم کهن مادرسالاری را در آن می‌توان دید و در این مورد، زن بیش‌تر در نقش مادر، دختر یا خواهر، عامل انتقال وراثت بوده است مانند ازدواج ضحّاک با خواهران جمشید، داستان سیاوش و داستان مخالفت سرو، پادشاه یمن، با ازدواج دخترانش با پسران فریدون. نگارندگان به روش تحلیلی و تطبیقی به بررسی و تطبیق دوره‌های پادشاهی و تقابل قدرت و وراثت به عنوان یکی از پایه‌های حکومت آنان پرداخته‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

240 - بررسی اسطورۀ ایزد گیاهی/خدای شهیدشونده در قصۀ پسر پادشاه
عظیم جبّاره ناصرو

ایزدان گیاهی و اساطیر مربوط به آن‌ها بخشی از اساطیر ملت‌های یونان، مصر، بین‌النهرین، هند و ایران را تشکیل می‌دهند. دُموزی/تموز، آتیس، آدونیس، دیونیزوس، اوزیریس، بَعَل، پرسفون و بالدر، معروف‌ترین ایزدان گیاهی در اساطیر ملل هستند. در اساطیر ایرانی نیز سیاوش ایزدی گیاهی به چکیده کامل

ایزدان گیاهی و اساطیر مربوط به آن‌ها بخشی از اساطیر ملت‌های یونان، مصر، بین‌النهرین، هند و ایران را تشکیل می‌دهند. دُموزی/تموز، آتیس، آدونیس، دیونیزوس، اوزیریس، بَعَل، پرسفون و بالدر، معروف‌ترین ایزدان گیاهی در اساطیر ملل هستند. در اساطیر ایرانی نیز سیاوش ایزدی گیاهی به‌شمار می‌رود که ماجراهای مربوط به او بخشی از شاهنامۀ بزرگ فردوسی را به خود اختصاص داده است. نگارنده در بررسی‌های میدانی خود به روایتی عامیانه برخورده است که خمیرمایۀ اصلی آن، داستان ایزدی گیاهی است که در قالب پسر پادشاه نمود می‌یابد. هر چند نامی از او به میان نمی‌آید. این روایت عامیانه که از سوی علی‌حسین عالی‌نژاد یکی از کهن‌سال‌ترین راویان منطقۀ کوه‌مره سرخی فارس روایت می‌شود، پیش از این در هیچ منبع مکتوبی نیامده است. بررسی‌های نگارنده نشان می‌دهد این روایت، آمیزه‌ای از روایت‌های دینی، حماسی و اسطوره‌ای است؛ بخش‌هایی از این روایت، به ویژه آغاز داستان، تکرار روایت حماسی سیاوش و سودابه در شاهنامۀ فردوسی است. محورهایی از داستان نیز یادآور داستان یوسف پیامبر و زلیخا است. برخی از خطوط داستان هم زندگی دیگر ایزدان گیاهی در اساطیر جهان را به ذهن متبادر می‌کند. به نظر می‌رسد این روایت از دیرباز در میان مردم این منطقه رواج داشته و به مرور زمان و با تغییر و دگرگونی در ادیان و باورهای مردم منطقه، دست‌خوش تغییر و دگرگونی شده است؛ هم‌چنین بررسی تطبیقی این روایت با دیگر روایت‌های ایزدان گیاهی نشان می‌دهد که این روایت دست‌کم 14 وجه اشتراک با دیگر داستان‌های مربوط به ایزدان گیاهی دارد. بررسی آیین سوگ‌واری ایزد گیاهی در این منطقه نشان می‌دهد که مراسم بزرگ‌داشت این ایزد هرساله و با قربانی کردن پیش از کشت برنج انجام می‌شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

241 - تبارشناسی «وای»
شروین وکیلی

در این نوشتار تحول سیمای ایزد وای و تکامل دلالت&zwnj;های مفهومیِ منسوب به وی مورد بررسی واقع شده است. ابتدا سیمای وای در اساطیر هند و ایرانی وارسی شده، و بعد چگونگی اخلاقی شدنِ این ایزد و دگردیسی او در منابع اوستایی مورد تحلیل قرار گرفته است. بعد از آن شرحی درباره ایزدا چکیده کامل

در این نوشتار تحول سیمای ایزد وای و تکامل دلالت&zwnj;های مفهومیِ منسوب به وی مورد بررسی واقع شده است. ابتدا سیمای وای در اساطیر هند و ایرانی وارسی شده، و بعد چگونگی اخلاقی شدنِ این ایزد و دگردیسی او در منابع اوستایی مورد تحلیل قرار گرفته است. بعد از آن شرحی درباره ایزدان همسان با وای به دست داده می&zwnj;شود. یعنی از همسانی&zwnj;ها و تفاوتهای وای با ثواشه، رام و دیوهایی مانند استویدات سخن به میان می&zwnj;آید. شواهدی برای مربوط دانستنِ اصطلاحِ عامیانه وای بر تو / ای وای با این ایزد ارائه می&zwnj;شود. آن&zwnj;گاه درباره&zwnj; نقش میانجی&zwnj;گرانه ایزد باد و خویشکاری او به عنوان نیرویی که میان آسمان و زمین حایل است، شرحی به میان می&zwnj;آید. در نهایت دلالت&zwnj;های افسانه&zwnj;آمیزِ وابسته به مفهوم باد که در عصر اسلامی وجود داشته و در تفسیرهای قرآن راه یافته است، تحلیل می&zwnj;شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

242 - خیر و شر در آیین مزد یسنی
رفعت حاجی زاده

آریاییان از دیرباز به دو مبدأ خیر و شر قائل بودند. در یک سو اهورا مزدا و در سوی دیگر اهریمن قرار داشت. امور نیک و خیر مانند روشنایی و باران و همه نیکی ها را به اهورامزدا نسبت می‌دادند و امور بد و شر همچون تاریکی و خشک‌سالی را به اهریمن، بطور کلی اهورامزدا بانی و حامی رو چکیده کامل

آریاییان از دیرباز به دو مبدأ خیر و شر قائل بودند. در یک سو اهورا مزدا و در سوی دیگر اهریمن قرار داشت. امور نیک و خیر مانند روشنایی و باران و همه نیکی ها را به اهورامزدا نسبت می‌دادند و امور بد و شر همچون تاریکی و خشک‌سالی را به اهریمن، بطور کلی اهورامزدا بانی و حامی روشنی، گرما و زندگانی است و اهریمن سبب مرگ و نیستی، تاریکی یا خشکی و نیروهای این دو همواره در مبارزه هستند. تفکر دوالیسم در بین ایرانیان و حتی آریایی‌های هند و ایران قبل از زرتشت وجود داشته ولی شیوه بیان زرتشت به‌کلی نو و مختص به خود اوست. ثنویت او یک دوالیسم توحیدی است. زیرا هرچند اهریمن همراه با هورمزد بوده لکن سرانجام اهورامزدا باقی و اهریمن در پایان دوازده هزار سال فانی خواهد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

243 - علل برجسته شدن ایزد اَناهیتا در زمان اردشیر دوم هخامنشی (405-359 پ.م)
آتوسا احمدی

این مقاله با در نظر گرفتن چه گونگی آب و هوای فلات ایران و نیز با بررسی کتیبه های دوران هخامنشی و آبان یشت اوستا و همچنین با استناد به نوشته های مورخان یونانی، سعی دارد تا خشک سالی را که محتملاً در زمان اردشیر دوم هخامنشی رخ داده و باعث شده تا ایزد اَناهیتا در آن مقطع از چکیده کامل

این مقاله با در نظر گرفتن چه گونگی آب و هوای فلات ایران و نیز با بررسی کتیبه های دوران هخامنشی و آبان یشت اوستا و همچنین با استناد به نوشته های مورخان یونانی، سعی دارد تا خشک سالی را که محتملاً در زمان اردشیر دوم هخامنشی رخ داده و باعث شده تا ایزد اَناهیتا در آن مقطع از زمان برجسته شود مورد بررسی قرار دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

244 - بررسی اصلاح طلبی و نوگرایی از دیدگاه فرّخی یزدی (1318-1267 ش)
محمد صادق‌زاده

مفهوم اصلا ح طلبی و تجدّدخواهی یکی از موضوعات اصلی، گسترده و متنوّع در دورة مشروطه بود و روشن فکران و مشروطه خواهان، هر کدام برداشتی خاص از آن داشتند، که بعدها تناقضات و مشکلات بسیار تاریخی، فرهنگی و سیاسی ایجاد کرد. فرّخی یزدی نیز با توجّه به گرایش های سیاسی و اندیشه ه چکیده کامل

مفهوم اصلا ح طلبی و تجدّدخواهی یکی از موضوعات اصلی، گسترده و متنوّع در دورة مشروطه بود و روشن فکران و مشروطه خواهان، هر کدام برداشتی خاص از آن داشتند، که بعدها تناقضات و مشکلات بسیار تاریخی، فرهنگی و سیاسی ایجاد کرد. فرّخی یزدی نیز با توجّه به گرایش های سیاسی و اندیشه های مسلکی و سبک انتقادی شدید خود، بطور جدّی به اصلاحات زیربنایی و انقلاب فکری و اخذ علوم و فنون غربی می اندیشید و در مبارزات سیاسی و قلمی، بدان می پرداخت. از این رو بیش ترین بسامد موضوعی سرمقالات وی انتقادات مستقیم علیه حکومت و دولت خودکامه و مجلس پوشالی و سپس اصلاح طلبی، آرمان خواهی و نوگرایی بود، که تاکنون تحقیقی مستقل در این باره پدید نیامده است. نگارنده در این نوشتار می کوشد براساس نتایج بازخوانی و تجزیه و تحلیل روزنامه ها، سرمقالات و اشعار فرّخی، از سه منظر زیر به نقد و بررسی دیدگاه های وی دربارة اصلاح طلبی و نوگرایی بپردازد: الف ـ موانع و مشکلات بر سر راه مشروطه خواهی، اصلاحات انقلابی و فکری؛ ب ـ ضرورت اصلاحات انقلابی و فکری و عوامل مؤثّر در آن؛ ج ـ شیوه های نوگرایی و اخذ علوم و فنون غربی. پرونده مقاله

فهرست مقالات یزد

سکوی نشر دانش

پیوندهای سایت

مراکز مرتبط

پشتیبانی

صفحات رسمی