-
دسترسی آزاد مقاله
1 - بررسی تاثیر محیط کالبدی بر رفتار جستجوگرانسان (میدان گنجعلی خان وکوثر کرمان)
ارشیا صاحبی khosro movahedآنگاه که انسان جوینده، در برخی از پیکره های هنوز ماندگار معماری این سرزمین گام برمی دارد در نمونه های پرشماری، کشف می کند که این پیکره ها، هرچند دگرگون اند اما سرشار از ارزش ها وتوانش های بسیاراند؛ ارزش هایی که نیاز بدیهی به مراقبت وبازشناختی هر بار نو، دارند. هدف اصل چکیده کاملآنگاه که انسان جوینده، در برخی از پیکره های هنوز ماندگار معماری این سرزمین گام برمی دارد در نمونه های پرشماری، کشف می کند که این پیکره ها، هرچند دگرگون اند اما سرشار از ارزش ها وتوانش های بسیاراند؛ ارزش هایی که نیاز بدیهی به مراقبت وبازشناختی هر بار نو، دارند. هدف اصلی این مقاله هرچند که بصورت مشخص، بررسی تاثیر محیط کالبدی بر تحقق بخشیدن رفتارجستجوگر انسان در نمونه هایی از معماری این سرزمین بوده، اما نخست از آرمانی آغاز گردیده،که می خواسته بداند کدامیک از نمونه های معماریمان هنوز زنده اند، هم نفس می کشند وهم ما را بدنبال خود می کشانند. برای محقق شدن هدف اصلی، پس از مطالعه نظریات موجود در روانشناسی محیط، بطور ویژه بر علوم اعصاب شناسی متمرکز شده ویافته های بسیاری حاصل گردید. موضوع اصلی، قابلیت محیط کالبدی ساخته شده از یکسو وانسان با پیچیدگی های بسیار، در سامانه عصبی-روانی-جسمانی خود از دیگر سو، بوده است. این هر دو چنانچه با هم درآمیخته شوند، هر یک موجب ایجاد طنینی در پیکره دیگری خواهد شد.کاوش بیشتر در محیط، نه تنها آن رابرای انسان درونی ساخته وتعاملات خلاق می آفریند بلکه بر رشد سیناپسهای مغزی نیز می افزاید. روش پژوهش مقاله، روش پیمایشی بصورت میدانی وبا پرسشنامه وزنی وطیف لیکرتی بوده اولی برای ویژگیهای محیط توسط خبرگان ودومی برای ویژگیهای رفتاری توسط مردم گذر کننده ازمیدان گنجعلی خان وکوثر کرمان بوده است. داده ها در هربخش توسط آزمون تحلیل واریانس یکطرفه سنجش گردید. یافته اصلی، تفاوت معنادار رفتارجستجوگری در میدان گنجعلی خان و سطح مطلوبتر موجود در آن محیط بود. در نتیجه بنظر میرسد، می توان با طراحی یاتقویت ویژگی هایی در محیط، انتظار داشت که رفتار مطلوب جستجوگری در آن تقویت شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - کنکاشی بر تعاملات اجتماعی در خانه ایرانی معاصر
نگار قراگوزلو حصاری حسین کلانتری خلیل آبادانسان ها به عنوان موجودات اجتماعی ، سطوح مختلف کیفی و کمی تعاملات اجتماعی دارند.در حالی که بسیاری از ساختمان های موجود تنها با پاسخگویی به نیازهای عملکردی و عدم ارائه توجه متمرکز به عوامل انسانی اند،مسکن در این میان نقش مهمی را ایفا می کند. این تحقیق در پی پاسخ گویی به چکیده کاملانسان ها به عنوان موجودات اجتماعی ، سطوح مختلف کیفی و کمی تعاملات اجتماعی دارند.در حالی که بسیاری از ساختمان های موجود تنها با پاسخگویی به نیازهای عملکردی و عدم ارائه توجه متمرکز به عوامل انسانی اند،مسکن در این میان نقش مهمی را ایفا می کند. این تحقیق در پی پاسخ گویی به سوالات:معیارها و اصول کالبدی طراحی در راستای تعاملات اجتماعی برای این فضا چیست؟و چگونه و با چه اصولی می توان مسکنی با کارکرد مناسب و کیفیت فضایی مطلوب با در نظر گرفتن مولفه های کالبدی آن در راستای پاسخ گویی به نیازهای کاربران را شکل داد؟شکل گرفته است.پژوهش حاضر یک تحقیق توصیفی- تحلیلی و به روش پیمایشی است و از نظر عینی،یک تحقیق کمی مبتنی بر داده های تحقیق و یک مطالعه میدانی مبتنی بر رویه آن،کاربردی است. برخی از متغیرهای انسانی و محیطی که بر تعاملات اجتماعی تأثیر می گذارد،از اسناد و مطالعات کتابخانه ای استخراج شده اند. از بین آنها،چهارده عامل مهم به عنوان اساس این تحقیق براساس اولویت بندی معماران و جامعه شناسان در بین اعضای هیئت علمی برخی از دانشگاه های معتبر ایران انتخاب شد.بنابراین،با مشخص کردن جامعه،نمونه و ابزار تحقیق،نقش هایی که توسط متغیرهای منتخب در ارتباط با تأیید و رد فرضیه های تحقیق انجام شد،مورد آزمایش قرار گرفتند.سپس با استفاده از نرم افزارSPSS،متغیرهای منتخب به شرح ذیل در اولویت قرار گرفتند:معیار های موثر در شکل گیری تعاملات مانند (نفوذپذیری..)و مولفه های کالبدی در درجه دوم مانند(وضوح فضایی...)را در نظر گرفت،فرآیند حاصل از این تحقیق به این نتیجه دست یافته است در نهایت،مقاله به نتیجهگیری میرسد که توجه به تعاملات اجتماعی و عوامل کالبدی موثر در طراحی مسکن معاصر ایران میتواند به بهبود کیفیت زندگی ساکنان و افزایش ارتباطات اجتماعی در این محیط کمک کند.همچنین،پیشنهاداتی برای طراحان مسکن معرفی میشود تا به بهبود تعاملات اجتماعی در مسکن معاصر ایرانیان کمک کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - ارزیابی بازآفرینی شهری در محلات بافت فرسوده بارویکرد کالبدی- زیست محیطی و اجتماعی- فرهنگی (نمونهموردی: بندرماهشهر)
دکتر صادق بشارتی فر بهروز محسنیامروزه توجه به بافتهاي فرسوده شهری و رفع ناپايداري آنها، به موضوعي جدي و محوري تبديل شده، به گونهاي که سازمان هاي ذيربط را به تکاپوي ساماندهي و بازآفريني بافتهاي مذکور سوق داده و لزوم مداخله در اين بافتها را در دورههاي مختلف زماني مطرح نموده است. از این رو با توجه چکیده کاملامروزه توجه به بافتهاي فرسوده شهری و رفع ناپايداري آنها، به موضوعي جدي و محوري تبديل شده، به گونهاي که سازمان هاي ذيربط را به تکاپوي ساماندهي و بازآفريني بافتهاي مذکور سوق داده و لزوم مداخله در اين بافتها را در دورههاي مختلف زماني مطرح نموده است. از این رو با توجه به اهمیت موضوع، این پژوهش به ارزیابی بازآفرینیشهری درمحلات بافت فرسوده بندرماهشهر با رویکرد اجتماعی- فرهنگی و کالبدی- زیست محیطی پرداخته است. روش پژوهش از نظرهدف، توسعهای-کاربردی و از نظر روششناسی درگروه پژوهشهای ترکیبی جای میگیرد. جامعهی آماری تحقیق ساکنان هشت محله بافت فرسوده بندر ماهشهر و نمونه آماری 386 نفر با توجه به فرمول کوکران در نظر گرفته شده است. یافتههای پژوهش نشان میدهد؛ مولفه کالبدی- زیست محیطی با میانگین امتیاز 85/3 و مولفه اجتماعی- فرهنگی با 83/3 به ترتیب درعدم تحقق بازآفرینی شهری نقش داشته است. همچنین براساس نتایج ضریب همبستگی پیرسون، ارتباط معناداری بین شاخصهای اجتماعی- فرهنگی و کالبدی-زیست محیطی وجود داشته اما شدت همبستگی و معناداری آنها در شاخص اجتماعی- فرهنگی با امتیاز 794/0 و شاخص کالبدی- زیست محیطی با امتیاز 854/0 میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - شناسایی و اولویتبندی راهکارهای مسکن انعطافپذیر منطبق با سبک زندگی (مطالعه موردی: استان تهران)
مهسا زارع شهامتی ندا صحراگردمنفرد سیدعباس یزدانفرمسکن در دورههای گوناگون، بستر پاسخدهی به نیازهای مادی و روانی افراد بودهاست. مسکن انعطافپذیر پاسخگوی مناسبی به سبکزندگی همه افراد شامل خواستههای آنها درباره تمایلات فردی، اجتماعی و اولویتهایشان میباشد. هدف این پژوهش بررسی میزان ارتباط راهکارهای انعطافپذیری ب چکیده کاملمسکن در دورههای گوناگون، بستر پاسخدهی به نیازهای مادی و روانی افراد بودهاست. مسکن انعطافپذیر پاسخگوی مناسبی به سبکزندگی همه افراد شامل خواستههای آنها درباره تمایلات فردی، اجتماعی و اولویتهایشان میباشد. هدف این پژوهش بررسی میزان ارتباط راهکارهای انعطافپذیری با سبکزندگی میباشد؛ لذا ابتدا ریزمعیارهای این دو مؤلفه با روش تحلیلی-توصیفی استخراج گردید. سپس با روش پیمایشی و ابزار پرسشنامه با حجم نمونه ۴۱۶ نفر از ساکنین استان تهران اولویتهای ریزمعیارهای انعطافپذیری با سبکزندگی شناساییگردید. تحلیل دادهها توسط برنامه ۲۰ SPSS و آزمون همبستگی انجامشده است. یافتهها نشان میدهد رابطه همبستگی فضای خام در بالاترین اولویت میباشد. درنظرگرفتن کاربری خاص برای هر فضا با توجه به شغل افراد و همچنین استفاده حداکثری از هرفضا برای هدفی مشخص، از دلایل اولویت این مورد میباشد. فضای چندعملکردی و قابلیت تقسیمپذیری به ترتیب در اولویتهای بعدی قرار دارند. سازگاری حداکثری فضا با توجه به نیاز افراد در سنین مختلف و جایگاهشان از عوامل ارجحیت این سه پارامتر میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - انسجامبخشی کالبدی به محدودهی مرکزی شهر شیراز ارائهی راهکارهای طراحی شهری به منظور افزایش انسجام کالبدی بر اساس نظریهی پیچیدگی
سید حسین بحرینی مهران فروغی فرانسجام کالبدی کیفیتی است که در کالبد شهرهای معاصر به سختی یافت میشود. در پاسخ به این مساله، هدف این پژوهش دستیابی به راهکارهای طراحی شهری است که با استفاده از آنها بتوان به کالبدی منسجم تر و پاسخگو به نیازهای معاصر شهروندان دست یافت. در این راستا، در قالب یک تحقیق کیف چکیده کاملانسجام کالبدی کیفیتی است که در کالبد شهرهای معاصر به سختی یافت میشود. در پاسخ به این مساله، هدف این پژوهش دستیابی به راهکارهای طراحی شهری است که با استفاده از آنها بتوان به کالبدی منسجم تر و پاسخگو به نیازهای معاصر شهروندان دست یافت. در این راستا، در قالب یک تحقیق کیفی و با مرور اسناد کتابخانهای و پیمایش میدانی، اصول فرم شهر بر پایهی نظریهی سیستمهای پیچیده در بافت تاریخی شهر شیراز مورد سنجش قرار میگیرد تا از این طریق امکان بهکارگیری این اصول به عنوان پایهای نظری برای راهنمای طراحی مورد ارزیابی قرار گیرد. نتایج حاصل نشان میدهد که محدودهی قدیمی شهر شیراز بر اساس اصول فرم شهر در نظریهی پیچیدگی از انسجام کالبدی برخوردار بوده و بنابراین اصول مذکور قابل تعمیم به این محدودهی است و میتوان بر اساس آنها، راهکارهایی را برای افزایش انسجام کالبدی شهرهای معاصر با توجه به شرایط زندگی امروز ارائه کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - تبیین معیارهای رضایتمندی از نمایشگاههای موقت با رویکرد بهرهگیری از شاخصهای کالبدی بازارهای سنتی ایرانی
اسماعیل ضرغامی حسین باقریدر نمایشگاه های موقت اغلب به ایجاد پوشش توسط سازه توجه میشود و معماران کمتر به ملال آور بودن بازدید و نیازهای مخاطبان توجه دارند. با توجه به کارایی مطلوب بازارهای سنتی در طول سالیان متمادی می توان گفت که اصول کالبدی رعایت شده در بازارهای سنتی، امکانی برای حل مشکلات موج چکیده کاملدر نمایشگاه های موقت اغلب به ایجاد پوشش توسط سازه توجه میشود و معماران کمتر به ملال آور بودن بازدید و نیازهای مخاطبان توجه دارند. با توجه به کارایی مطلوب بازارهای سنتی در طول سالیان متمادی می توان گفت که اصول کالبدی رعایت شده در بازارهای سنتی، امکانی برای حل مشکلات موجود در نمایشگاه های موقت خواهند بود. بدین منظور خصیصههای بازارهای سنتی استخراج گردید و با مشاهده میدانی بازارهای پنج شهر متفاوت، ویژگیهای کالبدی قابلسنجش در نمایشگاههای موقتی شناسایی شدند. سپس بهوسیله طراحی پرسشنامه متناسب با مشکلات نمایشگاههای موقتی، میزان کارکرد این عوامل از 241 نفر در دو نمایشگاه سئول و مصلی، در شهر تهران طی سه روز و سه زمان متفاوت از هرروز، موردسنجش قرار گرفتند. در بین مؤلفههای کالبدی برگرفته از بازارهای سنتی، توسعه نظام راسته محور در ارتباط با رضایتمندی بازدیدکنندگان از نمایشگاههای موقت، بیشترین تأثیر را داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - نقش مدیریت هوشمند در برنامهریزی کالبدی شهر برای کاهش آثار زمین لرزه
اسماعیل شیعه کیومرث حبیبی مهران احسانیارزیابی و پایش برنامههای مدیریت خطرپذیری از شاخصهای مدیریت هوشمند شهری است. در این تحقیق ضمن تأکید بر الزامات شهر هوشمند، به نقش کلیدی مدیریت هوشمند در پشتیبانی از تصمیمگیری برای پیشگیری، آمادگی و کاهش خطرپذیری کالبدی یک شهر برای زمینلرزه اشاره میگردد. روش مطالعه ا چکیده کاملارزیابی و پایش برنامههای مدیریت خطرپذیری از شاخصهای مدیریت هوشمند شهری است. در این تحقیق ضمن تأکید بر الزامات شهر هوشمند، به نقش کلیدی مدیریت هوشمند در پشتیبانی از تصمیمگیری برای پیشگیری، آمادگی و کاهش خطرپذیری کالبدی یک شهر برای زمینلرزه اشاره میگردد. روش مطالعه از نوع کتابخانهای و شامل گردآوری اطلاعات و سوابق موضوع، غربالگری، دستهبندی و تحلیل توصیفی میباشد. بدین منظور از مفهوم پشتیبان تصمیمگیری هوشمند استفاده گردید. نتایج نشان داد با اعمال مدیریت هوشمند و به کارگیری فنآوریهای نوین میزان مخاطرات زمینلرزه کاهش مییابد. شیوههای سنتی از انعطافپذیری، خوداصلاحی و تطابقپذیری لازم برای مواجهه کارآمد با زمینلرزه برخوردار نیستند. کارآمدی الگوی مدیریت هوشمند از طریق مداخله در نظام برنامهریزی کالبدی شهر مستلزم بهرهمندی از سامانههای هوشمند اطلاعرسانی وقوع زمینلرزه و پایش زیرساختهای شهر است که میتوان با طراحی سامانهای، میزان مداخلهپذیری مدیریت شهری را به صورت هوشمندانه در یک شهر و قبل از وقوع زمینلرزه تعیین نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - ارزیابی عوامل محیطی مؤثر بر سلامت روان در مجموعههای مسکونی (نمونه موردی: مجموعههای 512 و 600 دستگاه شهر مشهد)
ثریا طاهری جعفر طاهریتحقیق حاضر بر پایه سنجش میزان تأثیر عوامل محیطی بر سلامت روان انجامگرفته تا نتایج آن راهگشایی برای طراحی محیط های مسکونی سالم باشد. جهت سنجش سلامت روان افراد از پرسشنامه GHQ-12 استفاده شد و ابزار بررسی کیفیت های محیطی شامل سه مؤلفه: محیط کالبدی، محیط اجتماعی و محیطزیس چکیده کاملتحقیق حاضر بر پایه سنجش میزان تأثیر عوامل محیطی بر سلامت روان انجامگرفته تا نتایج آن راهگشایی برای طراحی محیط های مسکونی سالم باشد. جهت سنجش سلامت روان افراد از پرسشنامه GHQ-12 استفاده شد و ابزار بررسی کیفیت های محیطی شامل سه مؤلفه: محیط کالبدی، محیط اجتماعی و محیطزیست است. جامعه آماری شامل ساکنان دو مجموعه مسکونی 600 دستگاه و 512 دستگاه مشهد است که از بین آنها نمونه ای 351 نفره موردبررسی قرار گرفت. جهت انجام محاسبات و پردازش اطلاعات از دو نرمافزار spss و LISREL استفادهشده است. یافته های مطالعۀ حاضر نشان می دهد که از میان تمام عوامل محیطی مؤثر بر سلامت روان، محیط کالبدی دارای بیشترین نارضایتی و درنتیجه بیشترین تأثیر منفی بر سلامت ساکنان است؛ بنابراین لازم است تا با اصلاح کیفیت فیزیکی محیط مسکونی، سطح رضایت افراد را از محل زندگی بالا برده تا زمینه بهبود کیفیت روابط اجتماعی ساکنان فراهم شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - ارزیابی تاثیرات استقرار دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری در توسعه پایدار نواحی پیرامونی
عبدالله ابراهیمی فرح حبیب ایرج اعتصامآموزش یک راهبرد محوری برای دستیابی به توسعه پایدار جوامع است. رشد جمعیت و رویکرد فرهنگی جامعه برای تحصیلات دانشگاهی منجر به اتخاذ راهبرد آموزش محور برای توسعه ملی کشور و گسترش دانشگاههای کشور شد، اما نقش دانشگاهها در توسعه پایدار شهرها بهصورت صریح تبیین نشده است. جای چکیده کاملآموزش یک راهبرد محوری برای دستیابی به توسعه پایدار جوامع است. رشد جمعیت و رویکرد فرهنگی جامعه برای تحصیلات دانشگاهی منجر به اتخاذ راهبرد آموزش محور برای توسعه ملی کشور و گسترش دانشگاههای کشور شد، اما نقش دانشگاهها در توسعه پایدار شهرها بهصورت صریح تبیین نشده است. جایگاه ویژه زمین و اقتصاد کشاورزی منطقه شمال کشور از یکسو و فقدان پژوهشهایی که بهصورت تجربی تأثیر دانشگاهها بر دستیابی به توسعه پایدار مناطق پیرامونی را مدنظر قرار دهند، ضرورت انجام این تحقیق است. این پژوهش با روش پیمایشی و ابزار پرسشنامه، دستاوردهای استقرار دانشگاه آزاد واحد ساری با رویکرد توسعه پایدار در مناطق پیرامونی را بهصورت تجربی بررسی نمود. یافتهها نشان میدهد که دانشگاه بر همه مؤلفههای سهگانه توسعه پایدار در مناطق پیرامونی تأثیر مثبت داشته، اما تأثیرگذاری یکسان نبوده و به ترتیب در حوزههای اقتصادی، کالبدی و اجتماعی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - نقش شاخصهای سازمانفضایی بر میزان اجتماعپذیری، باتاکید بر عوامل کالبدی ـ عملکردی در مساجد شهر قزوین
مهسا میرسلامی علی عمرانی پورمساجد بهعنوان نوعی قرارگاههای جمعی با پتانسیل اجتماعپذیری بالا در راستای همساختی فعالیتهای عبادی، آموزشی و فرهنگی؛ سلسلهمراتبی از نظامهای رفتاری و فعالیتی را بهوجود میآورند. امروزه به دلیل تغییر در ساختار شهری، میتوان شاهد افزایش شکلگیری مساجدی با ساختاری طبق چکیده کاملمساجد بهعنوان نوعی قرارگاههای جمعی با پتانسیل اجتماعپذیری بالا در راستای همساختی فعالیتهای عبادی، آموزشی و فرهنگی؛ سلسلهمراتبی از نظامهای رفتاری و فعالیتی را بهوجود میآورند. امروزه به دلیل تغییر در ساختار شهری، میتوان شاهد افزایش شکلگیری مساجدی با ساختاری طبقاتی و یا طرحهای با مبانی کمینهگرایی بود که؛ سرزندگی، پویایی و میزان اجتماعپذیری مطلوب و پیوند پایدار مابین فضا و مخاطبان در این مساجد برقرار نگردیده است. هدف پژوهش؛ بررسی سنجش میزان اجتماعپذیری در مساجد و عوامل مؤثر در کیفیت اجتماعی آن با اولویت قرار دادن مؤلفههای کالبدی و عملکردی در مساجد شهر قزوین میباشد. ابتدا مساجد موردنظر با روش توصیفی ـ تحلیلی و میدانی موردسنجش قرارگرفتهاند و در ادامه به جهت بررسی پارهای از پارامترها، پرسشنامه تدوین گردیده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که عوامل کالبدی ایستا و پویا نظیر؛ توزیع، پیکرهبندی، سلسلهمراتب فضایی و آسایش محیطی بههمراه عوامل فعالیتی، در اجتماعپذیری محیط مساجد تأثیرگذار میباشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
11 - بررسی امکان مدل سازی میزان تغییرات کالبدی بافت های شهر با استفاده از داده کاوی
ناجی پژمان ضیایی محمد نقی زاده سید مصطفی مختابادپیشبینی آهنگ تغییرات کالبدی بافتهای شهری یکی از عوامل تاثیرگذار بر کیفیت طراحی و برنامهریزی شهری بهشمار میرود. هدف از انجام این پژوهش تدوین شیوهای برای مدلسازی آهنگ تغییرات کالبدی بافتهای شهری است بهگونهای که علاوه بر سهولت استفاده، امکان پیشبینی تغییرات را از چکیده کاملپیشبینی آهنگ تغییرات کالبدی بافتهای شهری یکی از عوامل تاثیرگذار بر کیفیت طراحی و برنامهریزی شهری بهشمار میرود. هدف از انجام این پژوهش تدوین شیوهای برای مدلسازی آهنگ تغییرات کالبدی بافتهای شهری است بهگونهای که علاوه بر سهولت استفاده، امکان پیشبینی تغییرات را از طریق پایش دورههای پیشین فراهم سازد. از این رو با استفاده از تحلیل رگراسیونی خطی، آهنگ تغییرات فرم بافت برای یک دوره زمانی خاص مدل شده و میزان تغییرات آن مشخص گردید. در راستای آزمودن این شیوه، قسمتی از بافت محله فیض آباد شهر کرمانشاه مورد مطالعه قرار گرفته و بواسطه استخراج اطلاعات مربوط به چهار دوره از روی تصاویر هوایی، وضعیت بافت برای سال هدف مدل گردید. مقایسه اطلاعات مدل شده با وضعیت واقعی بافت نشان داد که مدل ایجاد شده کاربرد پذیر بوده و در مناطق مصون از تغییرات مبتنی بر طرحهای شهری منطقه مورد مطالعه از دقت بیش از 70 درصد برخوردار میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
12 - تاثیر مؤلفههای معماری حواس بر افزایش سطح مسیریابی و جهت یابی افراد کم توان در فضاهای ایستگاهی حملونقل ریلی ( نمونه موردی: ایستگاهمترو فرودگاه مهرآباد)
ساناز حق شناس نسیم خانلوپژوهش حاضر با هدف، بررسی و تبیین نقش مؤلفههای معماری مبتنی بر حواس، در مسیریابی جهتیابی فضاهای ایستگاهی حملونقل ریلی، به عنوان رهیافتی درتسهیل این فرآیند برای افراد کم توان ، بهروش توصیفی- تحلیلی، ازنوع همبستگی انجام گرفت. حوزه پژوهش ایستگاههای مترو تهران و جامع چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف، بررسی و تبیین نقش مؤلفههای معماری مبتنی بر حواس، در مسیریابی جهتیابی فضاهای ایستگاهی حملونقل ریلی، به عنوان رهیافتی درتسهیل این فرآیند برای افراد کم توان ، بهروش توصیفی- تحلیلی، ازنوع همبستگی انجام گرفت. حوزه پژوهش ایستگاههای مترو تهران و جامعه آماری آن کاربران ایستگاهها بود. نمونه پژوهش، ایستگاه فرودگاه مهرآباد و 246 نفر که به روش تصادفی هدفمند انتخاب شدهاند. اطلاعات به دو صورت کتابخانهای و میدانی گردآوری شده است. مؤلفههااز طریق بررسی و مرور مباحث نظری پیرامون مسأله پژوهش و مصاحبه حضوری و نیمه ساختارمند با20 متخصص، شناسایی واستخراج شدند. ابزارگردآوری دادهها، پرسشنامه محقق ساخته مصور بود. پرسشنامه، با ایجاد شرایط حسی خاص ( تحریک حواس پنج گانه کاربران) در محل ایستگاه نمونه اجرا شد. دادههای گردآوری شده با روش آماراستنباطی(تحلیل مسیر) تجزیه و تحلیل شد.نتایج نشان داد مؤلفههای حرکتی بیشترین تأثیر را درتسهیل فرآیند مسیریابی- جهتیابی افراد کمتوان داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
13 - گونهشناسی فضای معماری ایستگاههای راهآهن شمال غرب ایران (مطالعه موردی: دوره قاجار تا عصر حاضر)
حبیب شاه حسینی فاطمه اسدزادهراهآهن بهعنوان دروازهای برای ورود به شهر و دستاوردی از تکنولوژی، نشاندهنده ویژگیهای فرهنگی هر جامعه بوده که در معماری ایستگاه-های آن نیز نمایان گشته، بااینوجود گونهشناسی فضای معماری ایستگاههای قدیمی راهآهن در ایران کمتر مورد بررسی قرار گرفته است. با استفاده از چکیده کاملراهآهن بهعنوان دروازهای برای ورود به شهر و دستاوردی از تکنولوژی، نشاندهنده ویژگیهای فرهنگی هر جامعه بوده که در معماری ایستگاه-های آن نیز نمایان گشته، بااینوجود گونهشناسی فضای معماری ایستگاههای قدیمی راهآهن در ایران کمتر مورد بررسی قرار گرفته است. با استفاده از روش تحلیلی-توصیفی با جمعآوری اطلاعات از اسناد و مشاهده میدانی از شاخصهای فضای معماری 116 ایستگاه راهآهن شمال غرب ایران در چهار دوره (قاجار تا جمهوری اسلامی) شاخصهای کالبدی هر دوره تحلیل شده است. نتایج حاکی از کاهش تنوع شاخصهای به کار رفته در گذشت زمان میباشد، به گونهای که بهغیراز تعداد طبقات، نوع مصالح، سقف، تیپ، تناسبات پلان و میزان تزئینات تنوع خود را در دورهی جمهوری اسلامی از دست داده و ساختار ایستگاههای راهآهن در این دوره به سمت سقفهای تخت، یک تیپ پلانی و عموماً بدون تزئینات گسترشیافته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
14 - بررسی جایگاه عوامل کالبدی در تعاملات اجتماعی محلات مسکونی* نمونه موردی: محله خراطان دزفول
سید امیر سعید محمودی مجید منصورپورامروزه محلات مسکونی به عنوان محیط های بی روح که ساکنین آنها تمایلی به ارتباط با یکدیگر ندارند مطرح می باشد. افزایش جمعیت، تنوعات اجتماعی و فرهنگی، و عدم پیروی از الگوهای محله های سنتی گذشته در طراحی، ضرورت انجام چنین پژوهش های در مورد تعاملات اجتماعی را تایید می نماید. چکیده کاملامروزه محلات مسکونی به عنوان محیط های بی روح که ساکنین آنها تمایلی به ارتباط با یکدیگر ندارند مطرح می باشد. افزایش جمعیت، تنوعات اجتماعی و فرهنگی، و عدم پیروی از الگوهای محله های سنتی گذشته در طراحی، ضرورت انجام چنین پژوهش های در مورد تعاملات اجتماعی را تایید می نماید. هدف پژوهش شناخت جایگاه عوامل کالبدی در کنار سایر مؤلفه های تأثیرگذار بر تعاملات اجتماعی است. منطقه مورد بررسی محله خراطان شهرستان دزفول می باشد روش پژوهش توصیفی پیمایشی است و گردآوری داده ها با ابزار پرسشنامه صورت گردید. یافته تحقیق حاکی از آن است که حس اعتماد و فعالیت های مشترک اجتماعی به عنوان مهمترین مؤلفه ها در ایجاد تعاملات اجتماعی یک محله مطرح می باشند و همچنین نتایج بر نقش مهم و اساسی عوامل کالبدی در ایجاد محله تعامل -محور تأکید می نماید و ساختار اجتماعی محله را متشکل از 4 بعد آسایشی، هویتی، نظام های اجتماعی، و کالبدی معرفی مینموده که این چهار بعد متاثر از همدیگر نیز است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
15 - پایداری شهر از منظر شکل شناسی شهری (بررسی فشردگی در ارگ بم)
فرح حبیب مهدیه حسینی نیاپایداری شهرهای سنتی ایران در گذشته نه تنها نتیجه انسجام کالبدی آنها بلکه نتیجه توجه به شهر، به عنوان مکانی برای زندگی ساکنان آن بوده است. پژوهش حاضر در پاسخ به چگونگی پایداری ارگ بم از منظر شکلشناسی در تداوم زمان ابتدا با رویکردی تحلیلی به تبیین چارچوبی نظری مبتنی بر ر چکیده کاملپایداری شهرهای سنتی ایران در گذشته نه تنها نتیجه انسجام کالبدی آنها بلکه نتیجه توجه به شهر، به عنوان مکانی برای زندگی ساکنان آن بوده است. پژوهش حاضر در پاسخ به چگونگی پایداری ارگ بم از منظر شکلشناسی در تداوم زمان ابتدا با رویکردی تحلیلی به تبیین چارچوبی نظری مبتنی بر روابط میان مؤلفههای شکل شناسی شهری و فشردگی از منظر آن در ارتباط با پایداری شهرها و سپس به نحوه انطباق آن با شرایط زندگی در ارگ بم میپردازد. تحقیق حاضر بیانگر آن است که تا زمانی که فشردگی کالبدی در ارگ بم در مطابقت و ترکیب به هم تنیده عوامل انسانی- درونی شهر بوده توانسته پاسخی مؤثر در پایداری آن از منظر شکل شناسی باشد. مؤلفههای مذکور دربرگیرنده مؤلفه کالبد مصنوع در مطابقت با کالبد طبیعی شهر، عمده ترین عوامل انسانی (مؤلفههای عملکردی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی) در ترکیبی به هم تنیده در طول زمان می باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
16 - انسجامبخشی کالبدی به محدودۀ مرکزی شهر شیراز* ارائۀ راهکارهای طراحی شهری به منظور افزایش انسجام کالبدی بر اساس نظریهی پیچیدگی
سید حسین بحرینی مهران فروغی فرانسجام کالبدی کیفیتی است که در کالبد شهرهای معاصر به سختی یافت میشود. در پاسخ به این مسأله، هدف این پژوهش دستیابی به راهکارهای طراحی شهری است که با استفاده از آنها بتوان به کالبدی منسجم تر و پاسخگو به نیازهای معاصر شهروندان دست یافت. در این راستا، در قالب یک تحقیق کیفی چکیده کاملانسجام کالبدی کیفیتی است که در کالبد شهرهای معاصر به سختی یافت میشود. در پاسخ به این مسأله، هدف این پژوهش دستیابی به راهکارهای طراحی شهری است که با استفاده از آنها بتوان به کالبدی منسجم تر و پاسخگو به نیازهای معاصر شهروندان دست یافت. در این راستا، در قالب یک تحقیق کیفی و با مرور اسناد کتابخانهای و پیمایش میدانی، اصول فرم شهر بر پایۀ نظریهی سیستمهای پیچیده در بافت تاریخی شهر شیراز مورد سنجش قرار میگیرد تا از این طریق امکان بهکارگیری این اصول به عنوان پایهای نظری برای راهنمای طراحی مورد ارزیابی قرار گیرد. نتایج حاصل نشان میدهد که محدودۀ قدیمی شهر شیراز بر اساس اصول فرم شهر در نظریۀ پیچیدگی از انسجام کالبدی برخوردار بوده و بنابراین اصول مذکور قابل تعمیم به این محدودۀ است و میتوان بر اساس آنها، راهکارهایی را برای افزایش انسجام کالبدی شهرهای معاصر با توجه به شرایط زندگی امروز ارائه کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
17 - باز شناسی ویژگیهای کالبدی- فضایی بافت قدیم شهر در ایران
میرسعید موسوی فرح حبیب حمید ماجدیآنچه که اکنون بافت قدیم شهر نامیده می شود، زمانی به عنوان یک کلیت شهری از حیاتی کامل و کارآمد برخوردار بود که تکامل و کارآمدی آن محصول تعامل انسان و طبیعت بود که در طول قرنها و به واسطه اندیشه عمیق یا آزمون و خطاهایی مکرر به تعادل رسیده بود. هر چند که اکنون بافت قدیم ش چکیده کاملآنچه که اکنون بافت قدیم شهر نامیده می شود، زمانی به عنوان یک کلیت شهری از حیاتی کامل و کارآمد برخوردار بود که تکامل و کارآمدی آن محصول تعامل انسان و طبیعت بود که در طول قرنها و به واسطه اندیشه عمیق یا آزمون و خطاهایی مکرر به تعادل رسیده بود. هر چند که اکنون بافت قدیم شهر در ایران، با مفاهیمی چون فرسودگی، ناکارآمدی و بلاتکلیفی همراه است، اما بهترین ارزشهای فرهنگی، اجتماعی، تاریخی و معماری هر شهر در آن نهفته است. به نظر میرسد بیشترین مشکلات مرتبط با بافت قدیم شهر در ایران ناشی از عدم شناخت دقیق ماهیت آن و عدم تلاش برای تطبیق آن ماهیت با شرایط معاصر می باشد. در این راستا، در این مقاله علاوه بر ارائه تعریفی روشن از بافت قدیم، ویژگیهای کالبدی- فضایی آن در شهرهای ایران همراه با تأثیر تحولات معاصر به روش تحلیلی- توصیفی بررسی شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
18 - توسعه کالبـدی شهر نالـوس با در نظر گرفتـن اثرات زیست محیطی به کمک GIS
حمید شیرمحمدی فریدون نقیبیرشد بی رویه جمعیت شهری و افزایش مهاجرت به شهرها ، منجر به ساخت و سازهای بدون برنامه ریزی ، گسترش مهار نشدنی شهرها و تغییرات فراوانی در ساختار فضایی شهرها گردیده است، که نیازمند سازماندهی اساسی و طراحی فضایی (برنامه ریزی) مناسب است. در این تحقیق به بررسی اشکال مختلف ت چکیده کاملرشد بی رویه جمعیت شهری و افزایش مهاجرت به شهرها ، منجر به ساخت و سازهای بدون برنامه ریزی ، گسترش مهار نشدنی شهرها و تغییرات فراوانی در ساختار فضایی شهرها گردیده است، که نیازمند سازماندهی اساسی و طراحی فضایی (برنامه ریزی) مناسب است. در این تحقیق به بررسی اشکال مختلف توسعه شهری پرداخته شده و سعی شده موانع اصلی توسعه های شهری با تاکید بر مسائل زیست محیطی اعم از طبیعی مانند وجود رودخانه، کوه، شیبهای تند، جنس خاک، گسل و غیر طبیعی مانند وجود تاسیسات و صنایع سنگین (و یا غیر قابل انتقال) به صورت مدون گردآوری و تدوین شده و نقش هر یک از این عوامل به طور جداگانه بررسی شود، سپس به کمک GIS و قابلیت های آن روند توسعه بر اساس پارامترهای موثر مدلسازی شده و میزان و ضریب اهمیت هر یک از این عوامل به طور تجربی و با راهنمایی افراد خبره برای حالت کلی و همچنین برای نمونه موردی شهر نالوس، دسته بندی و ارزش گذاری شده تا با بهره گیری از GIS و با توجه به شرایط مختلف، با محاسبه میزان زمین مورد نیاز توسعه آینده شهر نالوس، مکانیابی در راستای اهداف برنامه ریزی و تحقق توسعه پایدار صورت گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
19 - تبیین نقش عناصر کالبدی محیط در امنیت مجتمعهای مسکونی (نمونه مطالعاتی: مجتمعهای مسکونی شهر همدان)
سارا جلالیان فرح حبیب کیانوش ذاکر حقیقیهدف اصلی مقاله این است که با استناد به نتایج پژوهشها در خصوص رابطه متقابل محیط و رفتار، الگویی جهت پیشگیری از جرم و ارتقاء امنیت مجتمعهای مسکونی تدوین نماید. مرحله اول پژوهش، مروری بر پیشینه نظری؛ مبتنی بر رویکرد پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی، با روش تحلیل محتوای چکیده کاملهدف اصلی مقاله این است که با استناد به نتایج پژوهشها در خصوص رابطه متقابل محیط و رفتار، الگویی جهت پیشگیری از جرم و ارتقاء امنیت مجتمعهای مسکونی تدوین نماید. مرحله اول پژوهش، مروری بر پیشینه نظری؛ مبتنی بر رویکرد پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی، با روش تحلیل محتوای متون مرتبط و مرحله دوم؛ مطالعات میدانی پژوهش در دو بخش؛ شناخت عوامل مؤثر بر امنیت مجتمعهای مسکونی همدان با راهبرد کیفی و آزمون مدل مفهومی با راهبرد کمی و روش مدل یابی معادلات ساختاری هست. نتایج نشان میدهد؛ برخی عوامل کالبدی بهتنهایی و برخی از طریق عوامل اجتماعی در امنیت مجتمعهای مسکونی نقش دارند. دستهبندی مطالعات امنیت مجتمعهای مسکونی در سه سطح کلان، میانه و خرد، همچنین معرفی عوامل فرهنگی، منطقه شهری و بافت پیرامون مجتمع در سطح کلان مطالعات امنیت از مهمترین دستاوردهای این پژوهش میباشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
20 - تحلیل تحولات کالبدی خانه های گرگان در دوران قاجار
بهنام قلیچ خانی ایرج اعتصام سید مصطفی مختاباد امرئیمعماری قاجار بخشی مهم از تاریخ معماری ایران است و این اهمیت به واسطه ی شکل گیری جریان برجسته ی تحول و تغییر در فضای اجتماعی و همچنین در مفهوم کالبد و فضا است. خانه های این دوران را نیز می توان به لحاظ کمی و کیفی مهمترین دسته از خانه های تاریخی ایران به حساب آورد. این پژ چکیده کاملمعماری قاجار بخشی مهم از تاریخ معماری ایران است و این اهمیت به واسطه ی شکل گیری جریان برجسته ی تحول و تغییر در فضای اجتماعی و همچنین در مفهوم کالبد و فضا است. خانه های این دوران را نیز می توان به لحاظ کمی و کیفی مهمترین دسته از خانه های تاریخی ایران به حساب آورد. این پژوهش به تحلیل تحولات کالبدی خانه های گرگان در عهد قاجار پرداخته است و در پی آن است که چیستی این تحولات را در فن ساختمان و کیفیات معماری پیگیری نموده و تاثیرپذیری احتمالی تحولات معماری این خانه ها را از تحولات بیرونی نمایان ساخته است. روش تحقیق تفسیری-تاریخی بوده و به شواهد و مستنداتی از بناها و خارج از آنها استناد شده است. یافته های این تحقیق نشان می دهد که تحولات معماری این خانه ها عمدتا در گرایش به برونگرایی و افزایش ارتباط با محیط رخ داده است و این تحولات با سبک زندگی، فضای اجتماعی و همچنین سلائق روزگار پیوستگی داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
21 - ارزیابی عوامل مؤثر بر تأمین امنیت شهری به منظور افزایش حضور بانوان در فضاهای عمومی شهری (مطالعه موردی: پارک ساعی تهران)
نرگس صادقی سهیل سبحان اردکانی کیانوش ذاکر حقیقیشهر و فضای شهری محل حضور اقشار مختلف مردم است که هر یک از آنها بنا بر ویژگی های خاص فردی، فرهنگیو اجتماعی خود، توقعات متفاوتی از این فضاها داشته و میزان استفاده از فضاهای شهری، بیانگر پاسخ گویی و تناسب آن فضابه نیازهای هرکدام از این گرو هها است. فضاهای شهری باید علاوه ب چکیده کاملشهر و فضای شهری محل حضور اقشار مختلف مردم است که هر یک از آنها بنا بر ویژگی های خاص فردی، فرهنگیو اجتماعی خود، توقعات متفاوتی از این فضاها داشته و میزان استفاده از فضاهای شهری، بیانگر پاسخ گویی و تناسب آن فضابه نیازهای هرکدام از این گرو هها است. فضاهای شهری باید علاوه بر تأمین نیازهای اجتماعی شهروندان و تأمین خدمات ودسترسیهای لازم برای همه کاربران فضا، تسهیلات و شرایطی را برای ایجاد و القاء حس امنیت فراهم سازند. لذا این پژوهشبا هدف بررسی عوامل مؤثر بر تأمین امنیت زنان در پارک ساعی تهران با رویکرد جنسیتی از طریق مطالعات میدانی و بهروش توصیفی- تحلیلی انجام شد. نتایج تحقیق نشان داد که سه گروه عوامل کالبدی، اجتماعی و کالبدی-اجتماعی به ویژهشاخص آشنایی با محیط بر میزان امنیت زنان در فضاهای شهری مؤثر بوده و در احساس امنیت زنان در فضاهای شهریاز اهمیت بیشتری برخوردار است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
22 - نقش درآمدهای پایدار توسعه شهری در برنامه ریزی فضایی – کالبدی
علیرضا عندلیب سید محمد علی ثابت قدمیکی از مقوله های حائز اهمیت در نیل به توسعه پایدار1 شهری، درآمدهای پایدار می باشد که نقش بسیار تاثیرگذار و تاثیرپذیری در برنامه ریزی فضایی- کالبدی2 شهرها دارد. از طرفی با توجه به اهمیت موضوع منافع عمومی و خصوصی در اتخاذ سیاست های توسعه شهری و با هدف شناخت روابط متقابل م چکیده کاملیکی از مقوله های حائز اهمیت در نیل به توسعه پایدار1 شهری، درآمدهای پایدار می باشد که نقش بسیار تاثیرگذار و تاثیرپذیری در برنامه ریزی فضایی- کالبدی2 شهرها دارد. از طرفی با توجه به اهمیت موضوع منافع عمومی و خصوصی در اتخاذ سیاست های توسعه شهری و با هدف شناخت روابط متقابل میان شاخص های موثر، این مقاله به بررسی موضوع در چارچوب نظریات حکومت های محلی، فدرالیسم مالی، فضاهای شهری، نابرابری اجتماعی، جدایی گزینی فضایی و محورهای عملکرد نظریه محتوایی (کالبدی) می پردازد. در این رابطه نظام تامین منابع مالی شهر با استقرار درآمدهای پایدار و لحاظ نگرش محله محوری مبتنی بر برنامه ریزی مشارکتی با حضور مدیران، متخصصان، شهروندان، سرمایه گذاران و موسسات مالی در قالب حکومت های محلی (مدیریت یکپارچه شهری) سازماندهی می گردد. از نتایج حاصله در بهبود توسعه ناموزون شهری برمبنای تعادل بخشی میتوان به فرهنگ سازی، آموزش، امنیت سرمایه گذاری، تدوین یکپارچه ضوابط و مقررات شهرسازی و مقررات مالی، پایداری کالبدی مبتنی بر شاخص های برنامه ریزی فضایی- کالبدی اشاره نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
23 - اصول حاکم بر طراحی هدفمند محورهای دید شاخص شهری
محمدرضا پورجعفر علیرضا صادقیدر طراحی شهری و در فرآیند بهبود کیفیت محیط، ارتقا کیفیت بصری-کالبدی عرصه های عمومی شهر از جایگاه والایی برخوردار است. لذا طراحی آگاهانه و حفاظت از محور های دید به سوی ارزش های شاخص بصری، در ارتقا کیفیت بصری-کالبدی عرصه های عمومی نقشی غیر قابل انکار دارد. در این نوشتار چکیده کاملدر طراحی شهری و در فرآیند بهبود کیفیت محیط، ارتقا کیفیت بصری-کالبدی عرصه های عمومی شهر از جایگاه والایی برخوردار است. لذا طراحی آگاهانه و حفاظت از محور های دید به سوی ارزش های شاخص بصری، در ارتقا کیفیت بصری-کالبدی عرصه های عمومی نقشی غیر قابل انکار دارد. در این نوشتار به منظور شناخت و ارائه اصول حاکم بر طراحی آگاهانه و هدفمند محور های دید شاخص درون شهری، از طریق روش توصیفی و تحلیل محتوایی مرور متون و استفاده از اسناد تصویری، به باز شناخت ویژگی های مشترک محور های دید شاخص جهان پرداخته شده است. همچنین جایگاه محور دید در تحقق اهداف و مبانی نظری طراحی شهری مورد تدقیق قرار گرفته است. نتایج حاصل از این پژوهش ارائه معیار هایی نظیر ضرورت توجه به توپوگرافی و اختلاف سطح ها، محصوریت مطلوب، توجه به مکان رفتارها، تقویت حضورپذیری از طریق وجود فعالیت خاص در بدنه یا عنصر پایانی و استفاده از عناصر اکولوژیک هویتمند، در طراحی و ساماندهی محور های دید خواهد بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
24 - از نقش جهان تا کامپیدولیو
جمال الدین سهیلیمعماری یکی از راههای شناخت مکانت و ارزش بسیاری از موضوعات در واصل گردانیدن انسان به آرمانهای معنوی است. در وصول به آرمان انسانی، شناخت جایگاه وی در عالم بسیار مهم است که آن را به هویت تعبیر کرده اند. هر آنچه به احراز هویت معنوی انسان انجامیده از دیر باز مورد توجه بوده، چکیده کاملمعماری یکی از راههای شناخت مکانت و ارزش بسیاری از موضوعات در واصل گردانیدن انسان به آرمانهای معنوی است. در وصول به آرمان انسانی، شناخت جایگاه وی در عالم بسیار مهم است که آن را به هویت تعبیر کرده اند. هر آنچه به احراز هویت معنوی انسان انجامیده از دیر باز مورد توجه بوده، هنر یکی از اصلی ترین آنهاست که در مورد سبک های معماری نیز مصداق دارد. این مقاله با مطالعه تطبیقی شیوه شهرسازی رنسانس و مکتب اصفهان دوره صفویه، پاسخی مشترک برخواسته از نیازهای انسانی یافته. ابتدا نحوه توسعه و گسترش اصفهان دوره صفویه و رم دوره رنسانس مقایسه و سپس ارتباط مراکز قدرت سیاسی با مراکز مذهبی بررسی شده است. بررسی تناسبات و محاوره فضایی اجزا و عناصر شکل دهنده و بررسی تطبیقی نگرش معنا گرایانه در طراحی دو میدان تبیین قالب های مشترک مراتب عالی و روحانی هنر خواهد بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
25 - مقایسه تطبیقی نظریات در مورد پارک های اداری و توسعه پایدار شهری
زهرا مشارزاده مهرابی سینا صبری سهیل صبریکاربرد نظریه پایداری در شهرسازی جز به صورت تعاریفی مانند توسعه شهری پایدار می تواند کارکردی مستقیم در طرح های شهری پیدا کند. همچنین در سالهای اخیر نظریه احداث و مکان یابی مجموعه های اداری در سیاست های اجرایی بسیاری از استان های ایران مطرح گردیده است. با توجه به برخی چکیده کاملکاربرد نظریه پایداری در شهرسازی جز به صورت تعاریفی مانند توسعه شهری پایدار می تواند کارکردی مستقیم در طرح های شهری پیدا کند. همچنین در سالهای اخیر نظریه احداث و مکان یابی مجموعه های اداری در سیاست های اجرایی بسیاری از استان های ایران مطرح گردیده است. با توجه به برخی مشترکات بین این دو نظریه، این مقاله به ارزیابی نظریه پارک های اداری و میزان انطباق نکات الگویی آن با اصول توسعه پایدار پرداخته است. جهت سهولت در کار چهار مبحث ملاحظات اقتصادی، زیست محیطی، کالبدی و اجتماعی به عنوان مباحث اصلی دو نظریه با یکدیگر مقایسه شده اند. در انتها ضمن بیان میزان انطباق سیاست پارک های اداری با ویژگی های نظریه پایداری شهری، محدودیت های اجرایی منبعث از این نگرش نیز مطرح گردیده، تا با حذف این محدودیت ها بتوان انتظار بیشترین میزان انطباق این مجموعه ها با نظریه توسعه پایدار را در شهر های ایران داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
26 - شناسایی وضعیت سرمایه فکری اعضاء هیات علمی یکی از واحدهای دانشگاه علوم پزشکی شهر تهران
فخرالدین احمدی سعید مرادی اسفندیار دشمن زیاری نادر برزگر لیلا شریفیانمقدمه: سرمایه فکری به عنوان یک مجموعه از دارایی های نامشهود مانند منابع، شایستگی ها و توانایی ها مشخص گردیده است که نه تنها عملکرد سازمان را افزایش می دهد بلکه در تولید ارزش سازمانی هم مؤثر است. هدف اصلی این مقاله شناسایی وضعیت سرمایه فکری اعضاء هیات علمی یکی از واحدهای چکیده کاملمقدمه: سرمایه فکری به عنوان یک مجموعه از دارایی های نامشهود مانند منابع، شایستگی ها و توانایی ها مشخص گردیده است که نه تنها عملکرد سازمان را افزایش می دهد بلکه در تولید ارزش سازمانی هم مؤثر است. هدف اصلی این مقاله شناسایی وضعیت سرمایه فکری اعضاء هیات علمی یکی از واحدهای دانشگاه علوم پزشکی شهر تهران می باشد. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع پژوهش کاربردی است. همچنین از نظر دستهبندی برحسب نحوه گردآوری دادهها از نوع پژوهش توصیفی-پیمایشی محسوب میشود. کلیه اساتید یکی از واحدهای دانشگاه علوم پزشکی شهر تهران جامعه آماری این پژوهش را تشکیل میدهند،که شامل 1017 نفر عضو هیات علمی میباشند. نمونه آماری این پژوهش با توجه به جدول مورگان 285 نفر به عنوان نمونه مورد پژوهش با توجه به گستره جغرافیایی بصورت تصادفی ساده انتخاب گردید. به منظور سنجش و تجزیه وتحلیل دیدگاههای پاسخگویان در جهت سنجش سرمایه فکری از پرسشنامه استاندارد استفاده شده است. پرسشنامه استاندارد سنجش سرمایه فکری بونتیس (2004) که شامل 37 سؤال در سه بعد سرمایه فیزیکی (گویههای شماره 1-13) سرمایه ساختاری (گویههای 14-25) و سرمایه انسانی (گویههای 26-37) میباشد، با طیف لیکرت (پنج گزینهای) استفاده گردید. جهت اجرای آزمون های آماری این پژوهش از نرمافزارهای SPSS و AMOS استفاده شده است. یافتهها: نتایج حاصل از اجرای آزمون مدل اندازهگیری نشان داد، پارامترهای مدل در سطح مطلوب و قابل قبولی قرار دارند. در ضمن نتایج حاصل از جمع آوری دادههای پژوهش و مدل خروجی نشان می دهد بالاترین ضرایب تاثیر مربوط به مولفه سرمایه انسانی و جایگاه دوم مولفه سرمایه ساختاری و در نهایت در جایگاه سوم مولفه سرمایه کالبدی قرار دارند. در ضمن نتایج آزمون تاییدی نشان داد بالاترین ضریب مسیر مربوط به سرمایه انسانی با ضریب 0.66 و در جایگاه دوم سرمایه ساختاری با ضریب مسیر 0.62 و سرمایه کالبدی با ضریب مسیر 0.59 میباشد. نتیجه گیری: وضعیت مولفه های سرمایه کالبدی،سرمایه ساختاری و سرمایه انسانی از مولفه های اصلی سرمایه فکری در دانشگاه علوم پزشکی بالاتر از متوسط قرار دارد. لذا با توجه به یافته پژوهش و جایگاه ویژه حوزه علوم پزشکی در توسعه و رشد اقتصادی و اجتماعی هر جامعهای، پیشنهاد میشود نسبت به ارتقاء و بهبود بیشتر مولفههای فیزیکی،ساختاری و انسانی توجه ویژهای شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
27 - راهکارهای ارتقای سرمایه فکری در سازمانها و نهادهای فرهنگی (مورد مطالعه فرهنگسرای ابنسینا)
دکتر اسماعیل کاوسی محمد صادق تیموریمقدمه و هدف پژوهش: با توجه به نقش برجسته و فزاینده دانش در اقتصاد، تجارت و فرآیندهای مدیریتی، تبین ماهیت و سنجش و ارزشگذاری سرمایه فکری شرکتها بیش از پیش اهمیت یافته است. امروزه، نقش و اهمیت بازده سرمایه فکری به کار گرفته شده در قابلیت سود آوری پایدار و مستمر شرکتها چکیده کاملمقدمه و هدف پژوهش: با توجه به نقش برجسته و فزاینده دانش در اقتصاد، تجارت و فرآیندهای مدیریتی، تبین ماهیت و سنجش و ارزشگذاری سرمایه فکری شرکتها بیش از پیش اهمیت یافته است. امروزه، نقش و اهمیت بازده سرمایه فکری به کار گرفته شده در قابلیت سود آوری پایدار و مستمر شرکتها بیش از بازده سرمایه مالی به کار گرفته شده است. بر همین اساس این پژوهش درصدد ارایه راهکارهای ارتقای سرمایه فکری در سازمانها و نهادهای فرهنگی (مورد مطالعه فرهنگسرای ابنسینا) می باشد. روش پژوهش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی میباشد. جامعه آماری در این پژوهش، شامل کلیه کارکنان فرهنگسرای ابنسینا است. که با توجه به تعداد کارکنان مشغول به کار در فرهنگسرای ابنسینا از روش نمونهگیری سرشماری استفاده شده است. که در مجموع 93 پرسشنامه تکمیل و به محقق عودت داده شد. یافتهها و نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که سطح سرمایه انسانی در فرهنگسرای ابنسینا در حد ضعیفی است. سطح سرمایه ساختاری و کالبدی در حد مطلوب قرار دارد. همچنین با توجه به نتایج حاصل از اجرای آزمون فریدمن در مورد مولفههای سهگانه پژوهش، از نظر نمونه مورد پژوهش به ترتیب مولفههای سرمایه کالبدی، سرمایه ساختاری و سرمایه انسانی دارای رتبه اول تا سوم میباشند. با توجه به اینکه در آزمون فرض اصلی دوم، ضریب تعیین(R2) درحدود 79 درصد است و این بدان معنا است که در حدود 79 درصد از تغییرات در سرمایههای انسانی، ساختاری و کالبدی توسط تغییرات سرمایه فکـری بیان میشود. از ســوی دیگر آمـــاره Fو P-Value مربوط به آن، بیان گر معنی دار بودن ارتباط سرمایههای انسانی، ساختاری و کالبدی وتغییرات سرمایه فکری در سطح اطمینان 95 درصد است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
28 - تبیین عوامل فرهنگی - مدیریتی موثر بر افزایش جرائم اجتماعی حاصل از توسعه فیزیکی-کالبدی شهر تهران (مورد مطالعه: منطقه 19 شهر تهران)
مهدی مختارپورامروزه موضوع امنیت شهری، یکی از مسائل مهم در شهرها می باشد. عوامل متعددی در ایجاد شهر امن موثر می باشند. یک عامل موثر در امنیت شهری، پیشگیری از جرم و ناهنجاری اجتماعی است. با توجه به مطالعات صورت گرفته، عوامل اجتماعی مانند فقر، بیکاری، ناهماهنگی اجتماعی، میزان بالای جمع چکیده کاملامروزه موضوع امنیت شهری، یکی از مسائل مهم در شهرها می باشد. عوامل متعددی در ایجاد شهر امن موثر می باشند. یک عامل موثر در امنیت شهری، پیشگیری از جرم و ناهنجاری اجتماعی است. با توجه به مطالعات صورت گرفته، عوامل اجتماعی مانند فقر، بیکاری، ناهماهنگی اجتماعی، میزان بالای جمعیت جوان باعث ایجاد محیطی مستعد و در معرض جرم و ناهنجاری رفتاری می شود، اما فاکتورهای اجتماعی تنها عوامل و جنبه های تعیین کننده جرائم و ناهنجاری های اجتماعی نیستند، طرح و کالبد فیزیکی فضا، نقش مهمی در توسعه یا پیشگیری از جرم و ناهنجاری دارد. لذا هدف اصلی این مقاله تبیین عوامل فرهنگی - مدیریتی موثر بر افزایش جرائم اجتماعی حاصل از توسعه فیزیکی-کالبدی منطقه 19 شهر شهر تهران است. ابزاری که در این پژوهش، با آن به سنجش و اندازهگیری صفات و ویژگیهای مورد نظر پرداختهایم، پرسشنامه است که توسط شهروندان که از طریق نمونهگیری انتخاب شدند، پاسخ داده شده است. جامعه آماری این تحقیق شهروندان منطقه 19 در نظر گرفته شده که برابر 244350 نفر می باشد که طبق فرمول کوکران، تعداد نمونههای لازم برای انجام این طرح 384 نفر بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
29 - ارائه مدل توسعه سرمایه فکری در بازاریابی شبکه ای با استفاده از روش تحلیل عاملی تاییدی و تکنیک ISM
علی غیاثیانهدف اصلی این پژوهش، ارائه مدل توسعه سرمایه فکری در بازاریابی شبکه ای با استفاده از روش تحلیل عاملی تاییدی و تکنیک ISM می باشد. با توجه به هدف کلی تحقیق، این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده ها از نوع توصیفی-پیمایشی می باشد.جامعه آماری این پژوهش شامل 6 چکیده کاملهدف اصلی این پژوهش، ارائه مدل توسعه سرمایه فکری در بازاریابی شبکه ای با استفاده از روش تحلیل عاملی تاییدی و تکنیک ISM می باشد. با توجه به هدف کلی تحقیق، این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده ها از نوع توصیفی-پیمایشی می باشد.جامعه آماری این پژوهش شامل 6900 نفر از بازاریابان و فعالان حوزه بازاریابی شبکه ای در شهر تهران است. در این پژوهش با توجه به جدول مورگان تعداد 367 نفر بصورت تصادفی ساده به عنوان نمونه مورد پژوهش انتخاب گردید.ابزار بکار رفته در این پژوهش پرسشنامه استاندارد سنجش سرمایه فکری بونتیس (2004) شامل 37 سؤال و سه سوال مرتبط با بازاریابی شبکه ای بوده است. با توجه به استاندارد بودن این پرسشنامه تنها به روایی صوری اکتفا شده است. برای محاسبه پایایی پرسشنامه از روش آلفای کرونباخ استفاده گردید. برای پرسشنامه با اجرا روی نمونه 30 نفری، میزان پایایی کرونباخ در پرسشنامه سنجش سرمایه فکری در حد (899/0) محاسبه گردید. نتایج حاصل از اجرای آزمون تحلیل عاملی تاییدی نشان می دهد، مولفه های اصلی سرمایه فکری در بازاریابی شبکه ای شامل سرمایه کالبدی، سرمایه انسانی و سرمایه ساختاری می باشد. در ضمن نتایج حاصل از اجرای مدل ساختاری نشان می دهد مهمترین مولفه های اثرگذار بر توسعه سرمایه فکری در بازاریابی شبکه ای در حالت وضعیت مطلوب در بعد سرمایه انسانی با ضریب مسیر 0.89 در جایگاه نخست، سرمایه ساختاری با ضریب مسیر 0.74 در جایگاه دوم و در نهایت سرمایه فیزیکی با ضریب مسیر 0.68 در جایگاه سوم قرار دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
30 - رهیافتی تحلیلی در شناخت مؤلفه ها، شاخص ها و بارزه های توسعه پایدار شهری
محمدرضا پورجعفر زهرا خدائی علی پور خیری -
دسترسی آزاد مقاله
31 - تبیین عوامل فرهنگی - مدیریتی موثر بر افزایش جرائم اجتماعی حاصل از توسعه فیزیکی-کالبدی شهر تهران (مورد مطالعه: منطقه 19 شهر تهران)
مهدی مختارپور علی منطقی فساییامروزه موضوع امنیت شهری، یکی از مسائل مهم در شهرها می باشد. عوامل متعددی در ایجاد شهر امن موثر می باشند. یک عامل موثر در امنیت شهری، پیشگیری از جرم و ناهنجاری اجتماعی است. با توجه به مطالعات صورت گرفته، عوامل اجتماعی مانند فقر، بیکاری، ناهماهنگی اجتماعی، میزان بالای جمع چکیده کاملامروزه موضوع امنیت شهری، یکی از مسائل مهم در شهرها می باشد. عوامل متعددی در ایجاد شهر امن موثر می باشند. یک عامل موثر در امنیت شهری، پیشگیری از جرم و ناهنجاری اجتماعی است. با توجه به مطالعات صورت گرفته، عوامل اجتماعی مانند فقر، بیکاری، ناهماهنگی اجتماعی، میزان بالای جمعیت جوان باعث ایجاد محیطی مستعد و در معرض جرم و ناهنجاری رفتاری می شود، اما فاکتورهای اجتماعی تنها عوامل و جنبه های تعیین کننده جرائم و ناهنجاری های اجتماعی نیستند، طرح و کالبد فیزیکی فضا، نقش مهمی در توسعه یا پیشگیری از جرم و ناهنجاری دارد. لذا هدف اصلی این مقاله تبیین عوامل فرهنگی - مدیریتی موثر بر افزایش جرائم اجتماعی حاصل از توسعه فیزیکی-کالبدی منطقه 19 شهر شهر تهران است. ابزاری که در این پژوهش، با آن به سنجش و اندازهگیری صفات و ویژگیهای مورد نظر پرداختهایم، پرسشنامه است که توسط شهروندان که از طریق نمونهگیری انتخاب شدند، پاسخ داده شده است. جامعه آماری این تحقیق شهروندان منطقه 19 در نظر گرفته شده که برابر 244350 نفر می باشد که طبق فرمول کوکران، تعداد نمونههای لازم برای انجام این طرح 384 نفر بوده است. یافته ها نشان می دهند که رابطه معنی داری بین دو متغیر خلاقیت فرهنگی و میزان رخداد جرائم اجتماعی وجود دارد و با افزایش خلاقیت فرهنگی میزان میزان رخداد جرائم اجتماعی کاهش می یابد. رابطه معنی داری بین دو متغیر عملکرد فرهنگی و میزان رخداد جرائم اجتماعی وجود دارد و با افزایش عملکرد فرهنگی میزان میزان رخداد جرائم اجتماعی کاهش می یابد. رابطه معنی داری بین دو متغیر آزادی فرهنگی و میزان رخداد جرائم اجتماعی وجود دارد و با افزایش آزادی فرهنگی میزان میزان رخداد جرائم اجتماعی کاهش می یابد. رابطه معنی داری بین دو متغیر سبک مدیریت اجتماعی و میزان رخداد جرائم اجتماعی وجود دارد و با با بهبود سبک مدیریت اجتماعی میزان رخداد جرائم اجتماعی کاهش می یابد و همچنین رابطه معنی داری بین دو متغیر سبک مدیریت اقتصادی و میزان رخداد جرائم اجتماعی وجود دارد و با بهبود سبک مدیریت اقتصادی میزان رخداد جرائم اجتماعی کاهش می یابد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
32 - سنجش کیفیتزندگی در سکونتگاههای روستایی (مورد: بخش مرکزی شهرستان اسلامآبادغرب)
بتول میرزائیان بیژن رحمانی محمدتقی رضویان عبدالرضا فرجی رادیکی از مهمترین اهداف سیاستهای عمومی هر جامعهای، بهبود کیفیت زندگی آن جامعه میباشد. این مقاله به بحث درباره کیفیت زندگی درسطح مناطقروستایی میپردازد. تحقیق به دنبال پاسخ به این سوال است که مناطق روستایی بخش مرکزی شهرستاناسلامآبادغرب تا چه اندازه از شاخص کیفیت چکیده کاملیکی از مهمترین اهداف سیاستهای عمومی هر جامعهای، بهبود کیفیت زندگی آن جامعه میباشد. این مقاله به بحث درباره کیفیت زندگی درسطح مناطقروستایی میپردازد. تحقیق به دنبال پاسخ به این سوال است که مناطق روستایی بخش مرکزی شهرستاناسلامآبادغرب تا چه اندازه از شاخص کیفیت زندگی برخوردارند. ارزیابی کیفیتزندگی در سه شاخص اجتماعی، اقتصادی و کالبدی و با13 مؤلفه صورت گرفته است. تجزیه و تحلیل دادهها از طریق آزمونT تکنمونهای انجام گرفته-است. براساس یافتههای تحقیق، محاسبهمیانگین برخورداری نشان داده که دهستان شیان با47/33درصد مطلوبترین کیفیتزندگی و دهستانحومهشمالی با 43/28درصد پایینترین سطح رضایت از کیفیتزندگی را دارمیباشند. بنابراین برای بهبود کیفیتزندگی در نواحیروستایی مورد مطالعه، برنامهریزی درهمه شاخصهایاجتماعی،اقتصادی و کالبدی لازم است که این مهم از طریق خدماتدهی و ساماندهی به روستاها به ویژه روستاهای کمبرخوردار میتواند تأثیرگذار باشد. واژگان کلیدی: شهرستاناسلامآبادغرب، روستا،شاخصهای اجتماعی،اقتصادی و کالبدی، کیفیتزندگی پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
33 - مولفههای اجتماعی- کالبدی موثر بر گردشگری ورزشی در مناطق شهری، مورد مطالعه تهران
بهرام قدیمیهدف : هدف از این مقاله بررسی زمینه ساز و عوامل اجتماعی موثر بر گردشگری شهری است.روش: از نظر روش اجرا توصیفی، از نوع پیمایشی و از نظر هدف کاربردی است. ابتدا با مطالعه و بررسی مبانی نظری در حیطه مورد نظر و از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته و عوامل مهم، کاربردی و تاثیرگزار چکیده کاملهدف : هدف از این مقاله بررسی زمینه ساز و عوامل اجتماعی موثر بر گردشگری شهری است.روش: از نظر روش اجرا توصیفی، از نوع پیمایشی و از نظر هدف کاربردی است. ابتدا با مطالعه و بررسی مبانی نظری در حیطه مورد نظر و از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته و عوامل مهم، کاربردی و تاثیرگزار به تدوین پرسشنامه با روش دلفی پرداخته شد. روش جمعآوری دادهها در این پژوهش از نوع میدانی و بر اساس مدل ساختاری با نرم افزار Amos انجام شد. شرکت کنندگان در مرحله اول 82 نفر از مدیران عالی (متخصصین) و در مرحله دوم 479 نفر از گردشگران ورزشی استان تهران بودند. برای شناسایی ابعاد گردشگری ورزشی، شناسایی ابعاد بخشبندی بازار بر اساس رویکرد گردشگری و شناسایی ابعاد زمینه ساز بر اساس رویکرد گردشگری در شهر تهران (بهعنوان اهداف جزئی) از تحلیل عامل تاییدی مرتبه اول و دوم استفاده شدیافته ها: تعداد سه بعد، کالبدی، اجتماعی و زمینه ساز و 156 گویه بدست آمد. نتایج آزمون کلموگروف اسمیرنوف آورده شده است. مقدار معنا داری آزمون کلموگرف اسمیرنف برای همه متغیرها بیشتر از 05/0 است. همبستگی بین ابعاد (مولفههای) اجتماعی با سازه گردشگری ورزشی برای تمام ابعاد معنیدار است ( ). میزان همبستگی برای تمامی ابعاد قابل توجه و قوی بوده و از حداقل 64/0 برای تسهیلات و خدمات تا 9/0 برای جاذبه گردشگری بهدست آمده است.بحث و نتیجه گیری: ورزش و فعالیتهای ورزشی به عنوان یک امر مهم جهت جذب گردشگر محسوب میشود. گردشگری ورزشی امکان استفاده بهینه از جاذبههای طبیعی و ورزشی را برای جذب گردشگران ورزشی و در نتیجه افزایش درآمد حاصل از گردشگری فراهم میآورد. انجام تحقیقات بیشتر توسعه میگردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
34 - بررسی روش های محله بندی شهری (مطالعه موردی: شهر نوشهر و کلاردشت)
احمد پوراحمد مصطفی قدمی غلامرضا جهان محمدیمحله به عنوان یک واحد اجتماعی کالبدی از جمله عناصر تشکیل دهنده فضای شهر است که بنا به همگنی درونینسبی، محدوده آن قابل تعریف و تمییز است . شناخت محدوده واقعی محلات و سایر واحدهای فضایی شهر وترسیم مرز آن ها ، به عنوان پایه ای در برنامه ریزی کاربری زمین شهری به منظور توزی چکیده کاملمحله به عنوان یک واحد اجتماعی کالبدی از جمله عناصر تشکیل دهنده فضای شهر است که بنا به همگنی درونینسبی، محدوده آن قابل تعریف و تمییز است . شناخت محدوده واقعی محلات و سایر واحدهای فضایی شهر وترسیم مرز آن ها ، به عنوان پایه ای در برنامه ریزی کاربری زمین شهری به منظور توزیع وتخصیص کاربری ها، تعییناستانداردها و سرانه های شهری، محسوب می شود. یافته های این تحقیق نشان می دهد، با توجه به تاکید بسیاری ازطرح های شهری به جنبه های کمی و عوامل فرمی به ویژه لبه و خیابان ها در فرایند ترسیم محدودة واحدهایکالبدی- فضایی شهر به ویژه محله بندی، این فرایند هرگز به تعیین محدوده واقعی محلات نمی انجامد و گاهی خودبه ناکارآمدی طرح ها دامن می زند. از این رو به منظور شناخت محدوده واقعی محلات، لازم است در کنار روش هایکمی و تاکید بر فاکتورهای فرمی، به روش کیفی و فاکتورهای فرایندی به عنوان یک ضرورت توجه شود. در این مقالهضمن بررسی اهمیت محله و محله بندی در برنامه ریزی شهری، نقد رو ش های فعلی محله بندی و ارایه پیشنهاداتیبرای تدوین روشی ترکیبی در فرایند محله بندی شهری، دو شهر نوشهر و کلاردشت به منظور آزمون روشپیشنهادی، مورد مطالعه قرار گرفتند و در نهایت محلات هر یک از دو شهر مذکور براساس ترکیبی از روش هایمطرح شده، شناسایی و مرز هر یک ترسیم شد. روش کار، تحلیلی مبتنی بر مطالعات اسنادی و میدانی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
35 - تحلیل فرایند رشد و تکوین شهر ارومیه با بهره گیری از همپوشانی عکس ها هوایی در سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)
اصغر نظریان الناز همپانژادشهر ارومیه مرکز استان آذربایجان غربی به عنوان دهمین شهر پرجمعیت کشور و دومین شهر بزرگ شمال غرب به شمار می رود. این شهر در دهه های گذشته همگام با دیگر شهرهای ایران شاهد تغییرات وسیع و گسترده ای در ساختار بافت و کالبد سنتی خود بوده است. شناخت و تحلیل دقیق و واقعی تر از چگ چکیده کاملشهر ارومیه مرکز استان آذربایجان غربی به عنوان دهمین شهر پرجمعیت کشور و دومین شهر بزرگ شمال غرب به شمار می رود. این شهر در دهه های گذشته همگام با دیگر شهرهای ایران شاهد تغییرات وسیع و گسترده ای در ساختار بافت و کالبد سنتی خود بوده است. شناخت و تحلیل دقیق و واقعی تر از چگونگی تغییرات ایجاد شده در طراحی و برنامه ریزی های مرتبط با مسائل شهری در حال و آینده به خوبی می تواند به یاری متخصصان و مدیران شهری آمده و دستیابی به شهری سالم تر و پایدارتر را سهل تر سازد. لذا بررسی و مطالعه تصویرهای هوایی سال های مختلف در کنار سایر راهکارها به عنوان یکی از بهترین ابزارهای شناخت و تحلیل در این زمینه بشمار می روند. بر همین اساس مقاله حاضر با رویکردی توصیفی و در نهایت تحلیل گونه تلاش دارد تا تغییرات کالبدی شهر ارومیه را مورد مطالعه قرار دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
36 - تحلیل اثرات توسعه گردشگری تجاری بر تغییرات کالبدی- فضایی شهرها با استفاده از مدل فرایند تحلیل شبکه ANP مطالعه موردی: شهر بانه
اسماعیل نصیری علی احمدیگردشگری فعالیتی است که در آن افراد برای مقاصد تفریحی و یا اقتصادی، به خارج از مکان زندگی خود مسافرت میکنند و خدمات و کالاهایی را برای مسافرین فراهم میآورد و شامل مخارجی است که بازدیدکنندگان متقبل پرداخت آنها میشوند. فضاهای شهری از دیرباز جذابترین فضاها به شمار میرو چکیده کاملگردشگری فعالیتی است که در آن افراد برای مقاصد تفریحی و یا اقتصادی، به خارج از مکان زندگی خود مسافرت میکنند و خدمات و کالاهایی را برای مسافرین فراهم میآورد و شامل مخارجی است که بازدیدکنندگان متقبل پرداخت آنها میشوند. فضاهای شهری از دیرباز جذابترین فضاها به شمار میروند، زیرا که شهرها پیشرفتهترین و کاملترین سکونتگاههای انسانی بوده و دربردارنده مراکز مهم اقتصادی، علمی، تفریحی، پزشکی و غیره هستند. گردشگری شهری طی دهههای اخیر تأثیرات شگرفی را بر توسعه فضایی شهرها و یا تغییرات فضایی شهرها داشته است. شهر بانه یکی از مناطقی است که در استان کردستان و طی چند سال اخیر شاهد تحول چشمگیری در بخش گردشگری بوده و باعث تغییرات اقتصادی، اجتماعی، فیزیکی و کالبدی فضایی بسیاری در سطح شهر شده است. هدف از این تحقیق مشخص کردن ماهیت و نوع تأثیرگذاری گردشگری تجاری بر شهر بانه میباشد که دراینارتباط شاخصهایی برای تحقیق تعیین گردیده است. هدف از کاربرد فرایند تحلیل شبکه نیز ارزیابی میزان تغییرپذیری هر یک از شاخصهای تحقیق و اولویتبندی آنها بوده است. مشخص گردید که تبدیل کاربری مسکونی به تجاری (با امتیاز نرمال شده 546/0) در خوشه تغییر کاربری اراضی شهری، گزینه ساخت مجتمعهای تجاری/ پاساژ (با امتیاز نرمال شده 510/0) در خوشه ساختوساز مسکن و مجتمعهای تجاری، زیرگروه افزایش شهرکهای مسکونی در اطراف شهر (با امتیاز نرمال شده 473/0) در خوشه گسترش سطح شهر و گره پارک (با امتیاز نرمال شده 473/0) در خوشه ساخت مکانهای اقامتی، پذیرایی و تفریحی دارای رتبه و امتیاز بیشتری نسبت به سایر گرهها در هر خوشهها بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
37 - تحلیلی بر تاب آوری کالبدی مساکن اجتماعی در برابر زلزله با استفاده از فن سیستم پشتیبان تصمیم گیری فازی غیر ساختاری (NSFDSS) ( نمونه موردی مسکن مهر زنجان)
ماندانا کمالی منوچهر طبیبیان مسعود الهیمقدمه و هدف پژوهش: مسکن همواره بهعنوان یکی از نیازهای اساسی هر انسان و تأمین مسکن، از مهمترین دغدغههای جوامع و از اولویتهای دولتهاست. در کشور ما طی چند سال اخیر، به منظور تامین مسکن اقشار کم درآمد، دولت سیاست احداث مسکن مهر و طرح اقدام ملی مسکن را در پیش گرفتهاست. چکیده کاملمقدمه و هدف پژوهش: مسکن همواره بهعنوان یکی از نیازهای اساسی هر انسان و تأمین مسکن، از مهمترین دغدغههای جوامع و از اولویتهای دولتهاست. در کشور ما طی چند سال اخیر، به منظور تامین مسکن اقشار کم درآمد، دولت سیاست احداث مسکن مهر و طرح اقدام ملی مسکن را در پیش گرفتهاست. از طرفی ایران به لحاظ جغرافیایی و زمینشناختی در زمره کشورهایی است که آسیبپذیری بالایی در برابر سوانح طبیعی دارد؛ و ازجمله مهمترین آنها، زلزله میباشد. از طرف دیگر روند سریع رو به رشد شهرنشینی در کنار سایر عوامل، زنگخطر بحران زلزله را به صدا در آوردهاست.مطالعات نشان میدهند که اکثر برنامهریزیهای صورتگرفته در زمینه مدیریت بحران به حین و پس از وقوع بحران اختصاص دارد و کمتر به شرایط پیش از وقوع بحران توجه میشود. بنابراین بررسی تابآوری قبل از بحران در پروژههای مسکن اجتماعی امری ضروری میباشد.در این پژوهش توصیفی-تحلیلی با هدف ارزیابی محلات متشکل از مسکنهای مهر از لحاظ تابآوری کالبدی در برابر زلزله، کلیهی شاخصها به کمک تحلیل محتوا شناسایی و بررسی شده تا علاوه بر شناخت نقاط قوت و ضعف آنها، چراغ راهی برای طرحهای اقدام ملی مسکن باشند. روش پژوهش: بدین منظور در این پژوهش با روشهای اسنادی و میدانی به جمعآوری اطلاعات پرداخته شدهاست. معیارها و شاخصهای استخراج شده، به کمک فن سیستم پشتیبان تصمیمگیری فازی غیرساختاری (NSFDSS) اولویتبندی و وزندهی شده و در نهایت به کمک سامانه اطلاعات جغرافیایی نقشههای معیارهای وزندهی شده، رویهمگذاری شده تا نقشهی تابآوری کالبدی حاصل شود. یافتهها: یافتههای حاصل از پژوهش نشانگر این است که از بین شاخصهای تابآوری کالبدی فاصله از گسل بیشترین و دسترسی به کاربریهای درمانی و آتشنشانی کمترین اولویت را در راستای ارتقاء تابآوری کالبدی محلات دارند. نتیجه گیری: نتایج پژوهش گویای این است که محلات متشکل از مسکنهای مهر به علت ضعفهایی که در مولفههای کالبدیشان دارند از تابآوری کالبدی پایینی برخوردارند و با وجود نوساز بودن و برنامهریزی شده بودن، آسیبپذیری بیشتری دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
38 - مؤلفه های ملموس شادزیستی در تحقق پویایی ذهنی ساکنین فضاهای مسکونی
محمدصادق طاهرطلوع دل سیده اشرف ساداتمقدمه و هدف پژوهش: احساس شادی به عنوان یک پدیده روانشناختی و اجتماعی، تحت تأثیر تجربه های مستقیم و غیرمستقیم افراد از شرایط محیط است که انسان ها برای دستیابی به زندگی سالم و تداوم اجتماعی نیازمند آن می باشند. هدف پژوهش برمبنای مدل معنایی محیطی با هدف تبیین نقش مؤلفه-های چکیده کاملمقدمه و هدف پژوهش: احساس شادی به عنوان یک پدیده روانشناختی و اجتماعی، تحت تأثیر تجربه های مستقیم و غیرمستقیم افراد از شرایط محیط است که انسان ها برای دستیابی به زندگی سالم و تداوم اجتماعی نیازمند آن می باشند. هدف پژوهش برمبنای مدل معنایی محیطی با هدف تبیین نقش مؤلفه-های کالبدی-عملکردی و معنایی شادزیستی در تحقق پویایی ذهنی ساکنین در فضاهای مسکونی می باشد. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع تحلیل محتوای کمی و گردآوری اطلاعات به شیوه استنادی-کتابخانه ای به همراه پیمایش میدانی و مصاحبه است. قلمرو پژوهش نظریه های مطرح در رابطه با شادزیستی از سال 2020- 1996 میلادی است. یافتهها: نتایج پژوهش حاکی از آن است که بر اساس نظرات متخصصین گذشته تا امروز، شادزیستی؛ به کمک عواملی همچون، عناصر عینی، رفتاری و ذهنی مختص هر مکان حاصل می شود و برای رسیدن به شادزیستی، مؤلفه ی کالبدی (عینی) 80/55%، مؤلفه ی معنایی (ذهنی) 97/22% و مؤلفه ی رفتاری (عملکردی) 23/21% اهمیت توجه دارند. ولی طبق پیمایش میدانی و مصاحبه با متخصصین حاضر؛ مؤلفههای کالبدی به میزان 87/53% مؤلفههای معنایی 60/26% و مؤلفه های رفتاری 53/19% در شادزیستی مؤثر هستند و این دو دیدگاه دارای 95% انطباق می باشند. نتیجه گیری: لذا طبق نظر متخصصین پیشین و حاضر، بطور متوسط، میانگین درصد تأثیر عوامل؛ عینی 82/54%، ذهنی80/24% و رفتاری 38/20% بهطور مؤثر از مقولات تشکیل دهنده عوامل شادزیستی در تحقق هوشیاری ذهنی ساکنین در فضاهای مسکونی می باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
39 - تحلیلی بر نقش نمادهای شهری در هویت بخشی به مکان(مطالعه موردی شهر سمنان)
زینب کرکه آبادی مریم شعبانیمقدمه و هدف پژوهش: مقدمه و هدف پژوهش:نمادهای شهری به عنوان عنصر شاخص از شهر ابزاری ارزشمند برای معرفی هویت شهر میباشند. که میتوانند آینهای تمام نما، از هویت و فرهنگ شهر باشند. بحران هویت به عنوان یک عارضه شهرنشینی بدل گشته است که انعکاس آن امروزه در شهرهایی آشفته و چکیده کاملمقدمه و هدف پژوهش: مقدمه و هدف پژوهش:نمادهای شهری به عنوان عنصر شاخص از شهر ابزاری ارزشمند برای معرفی هویت شهر میباشند. که میتوانند آینهای تمام نما، از هویت و فرهنگ شهر باشند. بحران هویت به عنوان یک عارضه شهرنشینی بدل گشته است که انعکاس آن امروزه در شهرهایی آشفته و تهی از ارزشهای فرهنگی و اجتماعی نمود پیدا میکند. به کارگیری نمادهایی با مفاهیم خاص دینی که بیان کننده هویت تاریخی، فرهنگی و دینی ما باشد، در فضاهای شهری موجب ارتباط بیشتر شهروندان با آن و هویت بخشی به ساکنان شهر میگردد هدف این پژوهش تحلیلی بر نقش نمادهای شهری در هویت بخشی به مکان درشهر سمنان میباشد. روش پژوهش: پژوهش حاضر بعنوان یک مطالعه کاربردی بر مبنای شیوه توصیفی از نوع همبستگی به انجام رسیده است.جامعه آماری۱۸۵۱۲۹نفر ساکن شهر سمنان و حجم نمونه براساس فرمول کوکران 385 نفر بدست آمد.به منظورتجزیه و تحلیل دادهها و آزمون فرضیات از نرم افزارSPSS، آزمون Tاستفاده شده است.برای جمع آوری دادهها و اطلاعات، از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده و پرسشنامه مذکور در اختیاراعضای جامعه نمونه (شهروندان) برای سنجش روایی ابزار تحقیق از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. ضریب آلفای کرونباخ در شاخصهای مورد سنجش (901/0) روایی ابزار تحقیق مورد پذیرش است. یافتهها: یافتههای مطالعه نشان میدهد که نمادشهری در شهر سمنان از زیبایی و تناسب با فرهنگ منطقه مطابقت ندارد. تجهیزات نماد شهری در شهر سمنان از نظر جانمایی به خوبی انجام نشده است. نتیجه گیری: نمادهای شهری میتوانند باعث هویت یابی شهرها شوند به شرط آنکه در طراحی ونصب آن از افراد متخصص (معمار، مجسمه ساز، شهرساز) استفاده شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
40 - سنجش رضایتمندی کیفیت محیط سکونتی از دیدگاه ساکنین مسکن مهر با تاکید بر بعد کالبدی ـ بصری(نمونه موردی: شهر اردبیل)
الهام نوری ایمانی اصغر ملک فضلی احمد سعیدنیامقدمه و هدف پژوهش: در این پژوهش سعی برآن است تا ضمن سنجش رضایت مندی کیفیت محیط سکونتی، به بررسی بازخورد سیاست مسکن مهر در ابعاد مختلف از جمله در بعد کالبدی عدم سنخیت و تناسب ویژگیهای مکانی و همچنین دور بودن این سایتها از مرکز شهر اردبیل که خود نیازمند زیر ساختهای هزی چکیده کاملمقدمه و هدف پژوهش: در این پژوهش سعی برآن است تا ضمن سنجش رضایت مندی کیفیت محیط سکونتی، به بررسی بازخورد سیاست مسکن مهر در ابعاد مختلف از جمله در بعد کالبدی عدم سنخیت و تناسب ویژگیهای مکانی و همچنین دور بودن این سایتها از مرکز شهر اردبیل که خود نیازمند زیر ساختهای هزینه بر و طولانی مدت است و هم چنین از بعد معضلات اجتماعی پروژه مسکن مهر در شهر اردبیل که به دلیل دور بودن از شهر، از بافت اجتماعی خاصی برخوردار نبوده اند از سوی دیگر، ساخت مسکن مهر بدون توجه به بافت اجتماعی ساکنین آن و آسیبهای اجتماعی فرا روی آن ایجاد شده و فاقد هویت شهری بوده است. روش پژوهش: روش انجام مطالعه در این تحقیق با توجه به ماهیت کار مبتنی بر روش توصیفی_تحلیلی و پیمایشی است. جهت گیری اصلی این پژوهش، کاربردی است. جامعه آماری ساکنین مجتمعهای مسکن مهر شهر اردبیل می باشد که بر اساس فرمول کوکران؛ 374 نمونه انتخاب و بر اساس روش تصادفی ساده توزیع گردید. یافتهها: یافتهها نشان داد که وضعیت بعد کالبدی با میانگین 3.014 و وضعیت بعد بصری با میانگین 3.076 در حد مطلوب میباشد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش پیش رو نشان میدهد، میزان رضایتمندی از کیفیت مسکن مهر در سطح متوسط رو به بالایی ارزیابی شده است. لازم به ذکر است که ایجاد زمینههای لازم برای تقویت مشارکت ساکنان در ادارة امور محلة مسکونی خود، ایجاد زمینه برای تقویت تعاملات اجتماعی و تقویت احساس تعلق به مکان از جنبههای مؤثر بر افزایش کیفیت سکونتی میباشد که میبایست مورد توجه جدی قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
41 - تبیین رابطه نظام تأمین منابع مالی مدیریت شهری تهران با سازمانیابی کالبدی-فضایی آن
منیژه لاله پوریکی از مهمترین دغدغههای مدیران و برنامه ریزان شهری، هدایت و کنترل نظام مند توسعه کالبدی-فضایی شهرها است. این موضوع مستلزم منابع و ابزارهایی از جمله وجود منابع مالی کافی است. اما نکته حائز اهمیت در بحث تأمین منابع مالی شهرداریها، پایداری و نیز مطلوبیت منابع درآمدی است. چکیده کاملیکی از مهمترین دغدغههای مدیران و برنامه ریزان شهری، هدایت و کنترل نظام مند توسعه کالبدی-فضایی شهرها است. این موضوع مستلزم منابع و ابزارهایی از جمله وجود منابع مالی کافی است. اما نکته حائز اهمیت در بحث تأمین منابع مالی شهرداریها، پایداری و نیز مطلوبیت منابع درآمدی است. بطوریکه این درآمدها باید علاوه بر داشتن قابلیت اتکاء و استمرار پذیری، تهدیدی برای توسعه کالبدی-فضایی با برنامه و نظام مند شهری نیز نباشند. با آگاهی از این موضوع، مقاله حاضر ترکیب منابع درآمدی مدیریت شهری تهران و تأثیرات آن در کیفیت توسعه کالبدی-فضایی تهران را مورد بررسی قرار داده است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی می باشد، که از طریق مطالعه کتابخانه ای-اسنادی و با رجوع به آمارها و منابع موجود انجام گرفته است. یافتههای تحقیق نشان می دهد، که رها شدگی مدیریت شهری در کسب منابع مالی، منجر به اتکاء مالی شهرداری تهران به درآمدهای ناپایدار ناشی از عوارض ساختمانها و اراضی و بخصوص فروش تراکم مازاد ساختمانی، شده است. بررسی آمارها نشان می دهد، که این رویه در کسب منابع مالی متکی به نقض قوانین و ضوابط طرحهای کالبدی تهران بوده و این موضوع باعث عدم تحقق پیشنهادات طرح جامع تهران و در نتیجه توسعه عمودی ناموزون شهر و گسیختگی هر چه بیشتر در سازمان فضایی- کالبدی آن شده است. در پایان پیام مطالعه حاضر این است که حفظ کیفیت محیط شهری و توسعه زیرساخت ها برای ایجاد و ارائه خدمات به شهروندان در بلند مدت نیاز به برنامه ریزی صحیح و دقیق در جهت کاهش وابستگی مدیریت شهری به درآمدهای ناپایدار و حرکت به سوی اتکاء به درآمدهای پایدار دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
42 - بررسی الگوی مدیریت توسعه کالبدی شهرهای تازه تاسیس (مطالعه موردی: شهر کوهسار)
دکتر علی اکبر فرهنگی داود عزت ورتوسعه کالبدی شهر یکی از ابعاد توسعه شهری محسوب می گردد، که امروزه با توجه بهروند روبه رشد جمعیت و مهاجرت به شهرها، مورد توجه محققین، متخصصین، مدیران و سایراقشار مرتبط با مسایل شهری است. عنوان موضوع تحقیق حاضر بررسی الگوی مدیریت توسعهکالبدی شهرهای تازه تاسیس با مطالعه مو چکیده کاملتوسعه کالبدی شهر یکی از ابعاد توسعه شهری محسوب می گردد، که امروزه با توجه بهروند روبه رشد جمعیت و مهاجرت به شهرها، مورد توجه محققین، متخصصین، مدیران و سایراقشار مرتبط با مسایل شهری است. عنوان موضوع تحقیق حاضر بررسی الگوی مدیریت توسعهکالبدی شهرهای تازه تاسیس با مطالعه موردی شهر کوهسار می باشد. تا اینکه نتایج حاصله نیزبتواند در برنامه ریزی آتی شهر موثر واقع گردد. این تحقیق با توجه به موضوع، اهداف، سوالاتو فرضیه های تحقیق به مطالعه و بررسی الگوی توسعه شهر کوهسار می پردازد و روش تحقیقبه صورت توصیفی، اسنادی و میدانی است. که از ابزارهای مصاحبه و پرسشنامه نیز بهره بردهشده است. پرسشنامه تحقیق در ٢٠ سوال پنج گزینه ای برای نمونه آماری ٨٠ نفری در نظرگرفته شده است.نتایج و یافته های بدست آمده بیانگر این است که الگوی توسعه شهر، به شکل خطی بوده وبرای دهه اخیر نیز این الگو پیش بینی می شود و چنانچه که مدیریت کنترل ساخت و ساز بهخوبی اعمال نگردد، امکان شکل گیری الگوی آشفته شهری در شهر کوهسار پیش بینیمی شود. ضمنا آزمون فرضیه ها نشان داد که برای توسعه کالبدی شهر کوهسار الگو و شکلمشخصی وجود نداشته و همچنین جهت مدیریت موثر توسعه کالبدی شهر خصوصا شهرهایتازه تاسیس وجود طرح جامع از الزامات است که این مساله بیانگر رابطه تنگاتنگی بینمدیریت موثر توسعه کالبدی شهر و طرح جامع است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
43 - زمینهها و فرایندهای زوال در بخش مرکزی شهر اراک
محمد سلیمانی سیمین تولائی احمد زنگانه حمیدرضا تلخابیمقدمه و هدف پژوهش: زوال شهری که پدیدهای جدید در هستههای مرکزی شهرهاست در سالهای اخیر با پیامدهای اجتماعی و کالبدی خاصی همراه است که در بخش مرکزی اراک نیز نمود یافته است. هدف پژوهش حاضر، بررسی ویژگیهای اقتصادی اجتماعی و تغییرات ساکنین محدوده طی یک دهه میباشد، تا از چکیده کاملمقدمه و هدف پژوهش: زوال شهری که پدیدهای جدید در هستههای مرکزی شهرهاست در سالهای اخیر با پیامدهای اجتماعی و کالبدی خاصی همراه است که در بخش مرکزی اراک نیز نمود یافته است. هدف پژوهش حاضر، بررسی ویژگیهای اقتصادی اجتماعی و تغییرات ساکنین محدوده طی یک دهه میباشد، تا از طریق آن چرایی و چگونگی تأثیر پذیری کالبد از محتوا (ساکنان) تبیین گردد. روش پژوهش: راهبرد پژوهش، قیاسی و روش انجام؛ تحلیلی و همبستگی است. از منابع کتابخانهای و بررسیهای پیمایشی استفاده شده است. محدوده مطالعاتی بافت قدیمی بخش مرکزی شهر اراک است که جامعه نمونه با استفاده از فرمول تعیین حجم کوکران، تعداد 350 نفر از ساکنین با سطح اطمینان 95 درصد و بصورت تصادفی انتخاب شده و به منظور تحلیل دادههای میدانی، از نرم (SPSS) در قالب آزمونهای (Chi-Square) و (Cramer) استفاده شده است. یافتهها: یافتههای تحقیق در دو بخش کالبدی و اجتماعی اقتصادی صورت گرفته است. ریزدانگی و ناپایداری شدید به همراه نفوذناپذیری 30 درصد از قطعات از ویژگیهای کالبدی محدوده است؛ و همچنین تغییرات منفی جمعیت، کاهش بعد خانوار، بالا بودن نسبت جنسی، بالا بودن گروه کهنسال، افت سطح سواد به خصوص در بین زنان، بالا بوده مهاجران مرد و عمدتاً با مبدأ، روستایی، پایین بودن اشتغال و درآمد از ویژگیهای عمده اقتصادی و اجتماعی خاص محدوده بخش مرکزی است که ارتباط معناداری میان تمام این شاخصها و فرسودگی ابنیه وجود دارد. نتیجه گیری: گسترش پیرامونی شهر و بی توجهی به بخش مرکزی شهرها باعث خروج ساکنین بومی و جایگزینی آنها به وسیله گروههای فقیر اجتماعی شده که نتیجه آن فرسودگی و زوال در بخشهای مرکزی است. این وضعیت با تئوریهای پالایش و چرخه زندگی در تحلیل ویژگیهای زوال مناطق مرکزی شهر اراک قابل اثبات و دارای مصداقهای بیشماری است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
44 - تحلیل مولفههای کالبدی تاثیرگذار بر شکلگیری احساس تعلق به مکان در مجتمعهای مسکونی شهر رشت (نمونه موردی: مجتمع الغدیر، مجتمع ابریشم، مجتمع تک ماسوله)
نیلوفر جنت پور امیررضا کریمیآذریمقدمه و هدف پژوهش:احساس تعلق به مکان، سبب شکلگیری پایگاه وجودی در افراد میگردد و دارای درجات متفاوتی در ابعاد اجتماعی و کالبدی است. هدف پژوهش حاضر دسته بندی عوامل کالبدی موثر بر شکلگیری این احساس، در مجتمع مسکونی است. روش پژوهش: رویکرد این پژوهش، تحلیلی توصیفی بوده چکیده کاملمقدمه و هدف پژوهش:احساس تعلق به مکان، سبب شکلگیری پایگاه وجودی در افراد میگردد و دارای درجات متفاوتی در ابعاد اجتماعی و کالبدی است. هدف پژوهش حاضر دسته بندی عوامل کالبدی موثر بر شکلگیری این احساس، در مجتمع مسکونی است. روش پژوهش: رویکرد این پژوهش، تحلیلی توصیفی بوده و از ابزار مصاحبه در پیشبرد اهداف استفاده شده است. برای پاسخ به این مهم، سه مجموعه مسکونی الغدیر، ابریشم وتک ماسوله در شهر رشت انتخاب و با روش بررسیهای اسنادی و میدانی، دیدگاه متفاوت ساکنین این مجتمعها طی پرسشنامه هایی در حیطه عناصر کالبدی حس تعلق به مکان جمع آوری گردید و در نهایت با نرم افزار spss مورد تحلیل قرار گرفت. با توجه به نامحدود بودن جامعه، تعداد حجم نمونه براساس فرمول حجم بهینه کوکران، برابر با 384 نفر به دست آمد. سپس، پرسشنامه اصلی با 35 سؤال بین 390 نمونه اجرائی شد. یافتهها: نتایج حاصل از یافتهها حاکی از این امر است که راهبردهای کالبدی در طراحی محیطی مانند: وضوح کالبدی، تنوع عملکردی، فضاهای خاطره انگیز جمعی، مبلمان شهری و فضای سبز به ترتیب با ضرایب 084/0، 119/0، 193/0، 084/0 و 087/0. نتیجه گیری: سطح معنا داری کمتر از 05/0همبستگی مستقیم با افزایش احساس تعلق به مکان دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
45 - واکاوی نقش نظاممهندسی شهرسازی در کنترل توسعه کالبدی شهرها (نمونه موردی: سازمان نظاممهندسی ساختمان، استان تهران)
عباس فضلی الهام امینیمقدمه و هدف پژوهش: این پژوهش با هدف واکاوی نقش نظاممهندسی شهرسازی در کنترل توسعه کالبدی شهر تهران انجام شده است. زمانی توسعه کالبدی بهصورت منظم و سازمانیافته کنترل میشود که چارچوبی برای ایجاد کنترل توسعه شهری مشخصشده باشد و مهندسان شهرساز عضو سازمان نظاممهندسی به چکیده کاملمقدمه و هدف پژوهش: این پژوهش با هدف واکاوی نقش نظاممهندسی شهرسازی در کنترل توسعه کالبدی شهر تهران انجام شده است. زمانی توسعه کالبدی بهصورت منظم و سازمانیافته کنترل میشود که چارچوبی برای ایجاد کنترل توسعه شهری مشخصشده باشد و مهندسان شهرساز عضو سازمان نظاممهندسی بهعنوان افرادی آگاه با کمک قدرتی که از طرف سازمان نظاممهندسی به آنها اعطا شده است، معیارها را در شهر اعمال کنند. روش پژوهش: روش پژوهش بر اساس هدف کاربردی و ازنظر ماهیت توصیفی و از نوع همبستگی است. جهت گردآوری دادهها از روش اسنادی و میدانی، بهمنظور تدوین و تایید شاخص های تحقیق از روش دلفی در 3 مرحله نظرسنجی از ده نفر از بزرگان شهرسازی استفاده شده است. برای تحلیل دادهها از آزمون T تک نمونهای، رگرسیون چند متغیره، جهت بررسی نرمال بودن دادهها از آزمون کولوموگروف-اسمرینوف استفاده شد. جامعه آماری تحقیق شامل مهندسان شهرساز دارای پروانه اشتغال به کار، عضو سازمان نظاممهندسی استان تهران، به تعداد 35 نمونه میباشد. سنجش شاخص های تحقیق با طیف لیکرت و با میانگین مفروض 3 و تعداد 8 مؤلفه و 26 شاخص صورت گرفت. این مؤلفهها شامل؛ طرح جامع شهری، ملاحظات پدافند غیرعامل، طرح توجیهی افزایش محدوده شهرها، طرح توجیهی در خارج از محدوده و حریم شهرها، تهیه طرح جزئیات شهرسازی، انطباق شهری ساختمان، طرح تفکیک اراضی و انطباق کاربری اراضی شهری هستند. یافتهها: بر اساس نظرات خبرگان میانگین کل شاخصها برابر با 4.01 میباشد که از میانگین مفروض(3) بالاتر است. با استفاده از ضریب بتا بیشترین پیوند رگرسیون بین کنترل توسعه کالبدی شهر تهران و معیار طرح تفکیک اراضی (r=0.787) است. میزان واریانس تبیین شده کنترل توسعه کالبدی شهری توسط مؤلفههای متغیر پیشبینی (0.43) است که معنیدار است. نتیجه گیری: نتایج نشان میدهد 43 درصد از کنترل توسعه کالبدی شهری، تحت تأثیر متغیرهای مذبور (طرح جامع شهری، ملاحظات پدافند غیرعامل، طرح توجیهی افزایش محدوده شهرها، طرح توجیهی در خارج از محدوده و حریم شهرها، تهیه طرح جزئیات شهرسازی، انطباق شهری ساختمان، طرح تفکیک اراضی و انطباق کاربری اراضی شهری) است که نشان میدهد تناسب و مطلوبیت بالایی داشته و از قدرت تبیین و پیشبینی لازم در موضوع پژوهش برخوردار است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
46 - توسعه درون شهری (مطالعه موردی: شهر بروجرد)
طاهر پریزادی احمد زنگانه مریم ابراهیم پورچکیدهمقدمه و هدف پژوهش: با افزایش شهرنشینی در ایران و به تبع آن افزایش محدود ههای شهری، روندتوسعه شهری به سوی ناپایداری سوق یافته است. در این مقاله ضمن بررسی مشکلات و پتانسیلهایموجود در سطح شهربروجردو استخراج اهداف برنامه ریزی، راهبردها و سیاستهای اجرایی برای استفادهبهی چکیده کاملچکیدهمقدمه و هدف پژوهش: با افزایش شهرنشینی در ایران و به تبع آن افزایش محدود ههای شهری، روندتوسعه شهری به سوی ناپایداری سوق یافته است. در این مقاله ضمن بررسی مشکلات و پتانسیلهایموجود در سطح شهربروجردو استخراج اهداف برنامه ریزی، راهبردها و سیاستهای اجرایی برای استفادهبهینه از فضا، امکانات متناسب با شرایط اقتصادی اجتماعی، فرهنگی شهر بروجرد ارائه شده است.روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع توسع های کاربردی و روش انجام پژوهش توصیفی ‐ تحلیلی است.،AIDA روش گردآوری داده پیمایشی‐ کتابخانه ای بوده است تکنیک مورد استفاده در پژوهش، تکنیکفضای پژوهش محدوده شهربروجرد وجامعه پژوهش شهروندان و متولیان و برنامه ریزان شهری بروجرد بودهاستیافته ها: بر اساس یافته های پژوهش سیاستهای برنامه ریزی در طرح های توسعه شهری و نیاز به تامینمسکن از جمله اهم علل انسانی و فضای جغرافیایی با توپوگرافی ناهموار آن از جمله علل طبیعی گسترشبی رویه شهر بروجرد می باشد وهمچنین ضعف مدیریت شهری و سبقت شهرنشینی بر شهرسازی و ضعفساختارهای زیر بنایی شهری از جمله مهمترین مشکلات شهری بوده است که پژوهشگران با نگرش برشرایط زیستی اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی شهروندان توسعه دورن شهری را با ارائه پروژ ههایعملیاتی پیشنهاد نموده اند.نتیجه گیری:شهرهای غربی کشور بدلیل استقرار در جام فضایی زاگرس و متاثر از شرایط توپوگرافیکی آنتقریبًا همگی با مشکل پراکنده رویی مواجه هستند پراکنده رویی از بعد کالبدی باعث افزایش فشارهزینه های زیر ساختی به متولیان شهری شده و از طرفی دیگر باعث نابودی اراضی کشاورزی و باغاتحواشی شهرها خواهد شد در این پژوهش با ارائه راهبردهای عملیاتی توسعه از درون شهربروجرد هدایتشده است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
47 - مدل تصویر ذهنی در ارزیابی فضاهای ساختمانهای بلند مسکونی
پریا شفیع پوریوردشاهی مصطفی کیانی منوچهر معظمیمقدمه و هدف پژوهش: امروزه با توجه به افزایش جمعیت در ایران، ساختمان های بلند مسکونی در حال گسترش است و به دنبال آن نارضایتی های ساکنان را به همراه دارد. تصویر ذهنی ساکنان ساختمان های بلند بر احساس ساکنان از محیط می تواند تاثیرگذار باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف بنیادی است؛ چکیده کاملمقدمه و هدف پژوهش: امروزه با توجه به افزایش جمعیت در ایران، ساختمان های بلند مسکونی در حال گسترش است و به دنبال آن نارضایتی های ساکنان را به همراه دارد. تصویر ذهنی ساکنان ساختمان های بلند بر احساس ساکنان از محیط می تواند تاثیرگذار باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف بنیادی است؛ چراکه به دنبال ارائه ی مدل تصویر ذهنی در ارزیابی ساختمان های بلند مسکونی است. روش پژوهش: در این راستا ابتدا با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی به تعریف مفهوم سکونت و بررسی آن در ساختمان های بلند مسکونی و همچنین تصویر ذهنی پرداخته می شود. سپس با رویکرد کمی و با استفاده از پرسشنامه سنجیده می شود که کدام عوامل و در چه ابعادی بر تصویر ذهنی در سنجش ساختمان های بلند مسکونی مؤثر است. روش گردآوری داده های پژوهش، ترکیبی از مطالعات کتابخانه ای (نظری) و مطالعات میدانی و پیمایشی مبتنی بر پرسش نامه است. یافتهها: در گام اول، عوامل کالبدی و روانشناختی مؤثر بر تصویر ذهنی ساکنان با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی بررسی و شناسایی شد. سپس در گام دوم، شناخت سهم مجموعه عامل ها در تبیین واریانس هر گویه (جدول اشتراکات) انجام گردید و در نهایت در گام سوم، مقدار کل واریانس تبیین شده ارائه گشت. نتیجه گیری:نتایج به دست آمده نشان می دهد که تصویر ذهنی در ساختمان های بلند لازم است در دو بعد کالبدی و روان شناختی ارزیابی شود و از آن جا که ساکنان، به محل زندگی خود حساسیت بیشتری نسبت به فضاهای شهری دارند دو بعد جزیی و کلی نیز به مدل ارزیابی اضافه میگردند. از این رو با توجه به بررسی مدل های مختلف از تصویر ذهنی، مدل اچنر و ریچی با اندکی تغییر و حذف طیف سوم با اهداف تصویر ذهنی در ارزیابی ساختمان های بلند مسکونی بیشترین مطابقت را دارد، چرا در در ابعاد کارکردی-کلی و کارکردی جزیی برای بررسی عوامل کالبدی و در ابعاد روانشناختی-کلی و روانشناختی-جزیی برای بررسی عوامل روانشناختی به کار می رود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
48 - سنجش و ارزیابی تابآوری ساختار کالبدی- فضایی محلات شهری در برابر زلزله (نمونه موردی: محله مینودر شهر قزوین)
هاله سادات نبوی رضوی منوچهر طبیبیانمقدمه و هدف پژوهش: یک شهر تابآور، شبکهای از سیستمهای اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، روانی و کالبدی پایدار جامعه است. بر اساس نظریات ساختارگرایان، میتوان ساخت نظام کالبدی-فضائی شهر را، بهعنوان برآیند نیروهای وارده از سوی سایر نظامها، موردبررسی قرار داد. هدف این پ چکیده کاملمقدمه و هدف پژوهش: یک شهر تابآور، شبکهای از سیستمهای اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، روانی و کالبدی پایدار جامعه است. بر اساس نظریات ساختارگرایان، میتوان ساخت نظام کالبدی-فضائی شهر را، بهعنوان برآیند نیروهای وارده از سوی سایر نظامها، موردبررسی قرار داد. هدف این پژوهش ارزیابی تابآوری ساختار کالبدی فضایی محله مینودر در برابر زلزله است.روش پژوهش: روش تحقیق این پژوهش توصیفی- تحلیلی است. جهت سنجش میزان آسیبپذیری محله مینودر از توزیع 15 پرسشنامه بین متخصصین شهری و زلزله و ایجاد لایههای اطلاعاتی در نرمافزار GIS استفاده شده است. همچنین جهت سنجش میزان تابآوری ساختار کالبدی فضایی محله مینودر جهت کاهش آسیبپذیری در برابر زلزله، علاوه بر نظر کارشناسان، 320 پرسشنامه تکمیلشده توسط ساکنان مورد استناد قرار گرفته است.جهت تحلیل سؤالات پژوهش، از آزمون رگرسیون استفاده شده است.یافتهها: تحلیل یافته بیانگر این است که ازنظر شاخصهای معیار فرم، 23% محله دارای آسیبپذیری زیاد، 59% آسیبپذیری متوسط و 18% محله آسیبپذیری کمی در برابر زلزله دارد. بهعلاوه ازنظر شاخصهای معیار فعالیت، 6% از مساحت محله از آسیبپذیری زیاد، 11% از آسیبپذیری متوسط و 83% محله از آسیبپذیری کمی در برابر زلزله برخوردار است.نتیجه گیری: در آخر این نتیجه حاصل شده است که ارتباط غیرمستقیم بین مؤلفههای تاب آوری (تکرارپذیری، انعطافپذیری، تنوع، ارتباط، نیرومندی و پیمون بندی) و آسیب پذیری در برابر زلزله وجود دارد. این ارتباط نشان می دهد در مکان هایی که ارتباطات، تکرارپذیری، انعطاف پذیری، تنوع، نیرومندی و پیمون بندی در ساختار کالبدی- فضایی محله مینودر بیشتر است، آسیب پذیری در برابر زلزله کاهش می یابد. همچنین متغیرهای ارتباط، تکرارپذیری و انعطاف پذیری به ترتیب سهم بیشتری در مقایسه با سایر متغیرها در پیشبینی متغیر آسیب پذیری در برابر زلزله دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
49 - مطالعه کالبدی-بافتی لایه فیبروزی چشم شترمرغ
محمدعلی ابراهیمیسعادتلو، رسول شهروز .چشم شترمرغ دارای بزرگترین کره چشم در میان پرندگان میباشد. هدف این مطالعه بررسی کالبدی-بافتی لایه فیبروزی چشم شترمرغ می باشد. در این مطالعه صلبیه و قرنیه 20 چشم شترمرغ بالغ نر سالم مورد مطالعه کالبدی و بافتی قرار گرفت. ابتدا لایه فیبروزی چشم از نظر ظاهر، ابعاد، ساختار و چکیده کاملچشم شترمرغ دارای بزرگترین کره چشم در میان پرندگان میباشد. هدف این مطالعه بررسی کالبدی-بافتی لایه فیبروزی چشم شترمرغ می باشد. در این مطالعه صلبیه و قرنیه 20 چشم شترمرغ بالغ نر سالم مورد مطالعه کالبدی و بافتی قرار گرفت. ابتدا لایه فیبروزی چشم از نظر ظاهر، ابعاد، ساختار و مجاورتها مورد بررسی آناتومیکی واقع شد. سپس برای مشخص نمودن ساختار ریزبینی، بخشهایی از نمونهها در فرمالین 10% ثابت و بعد از تهیه لامهای بافتشناسی و رنگآمیزی به روشهای هماتوکسیلین ائوزین، ورهوف، ون گیسون و پاس مورد بررسی قرارگرفتند. قرنیه، گرد متمایل به بیضی میباشد. میانگین طول (جانبی ـ داخلی) قرنیه برابر05/0± 58/2 و میانگین عرض (پشتی ـ شکمی) قرنیه برابر 04/0 ±28/2 سانتیمتر اندازهگیری گردید. میانگین برآمدگی قرنیه از سطح کره چشم برابر02/0±92/0 سانتیمتر تعیین گردید. در شترمرغ ضخیمترین بخش صلبیه در ناحیه خلفی و در محل ورود عصب بینایی میباشد. میانگین ضخامت کل قرنیه برابر mµ 850 اندازهگیری گردید که mµ 65 ضخامت اپیتلیوم آن بود. اپیتلیوم سطح قدامی قرنیه از نوع سنگفرشی مطبق غیر شاخی است. غشاء بومن در شترمرغ به ضخامت mµ 5/7 وجود دارد. غشای دسمیت با ضخامت mµ 65/7 و با خاصیت واکنش پاس مثبت دیده میشود. صلبیه با ضخامت mµ 450 دارای رشتههای کلاژن متعدد بوده که با یک قطعه از غضروف شفاف به ضخامت mµ 8/217 حمایت میشود. همچنین رشتههای الاستیک در قرنیه نبوده و در صلبیه بسیار کم میباشد. نهایتا میتوان چنین نتیجه گیری کرد که به غیر از تفاوتهای موجود در ابعاد و اختلافات جزئی ریزبینی، لایه فیبروزی در شترمرغ تقریبا شبیه پرندگان ولی با پستانداران متفاوت میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
50 - تاثیر کالبد بافت های ساحلی بر متغیرهای اقلیمی در مناطق گرم و مرطوب، (مطالعه موردی : بندرعباس)
شاهین حیدری حجت قائدیزمینه و هدف: ساختار شهر و فضاهای بین ساختمان ها، تاثیر عمده ای بر روی آب و هوای ناحیه و مطلوبیت اقلیمی شهر دارد. آب و هوای گرم و مرطوب بندرعباس به خصوص در تابستان های بلند، فعالیت های شهری را با مشکل روبرو می کند. خصوصا مردم خون گرم خطه خلیج فارس که به فعالیت های اجتماع چکیده کاملزمینه و هدف: ساختار شهر و فضاهای بین ساختمان ها، تاثیر عمده ای بر روی آب و هوای ناحیه و مطلوبیت اقلیمی شهر دارد. آب و هوای گرم و مرطوب بندرعباس به خصوص در تابستان های بلند، فعالیت های شهری را با مشکل روبرو می کند. خصوصا مردم خون گرم خطه خلیج فارس که به فعالیت های اجتماعی معروف هستند. ایجاد شرایط اقلیمی مطلوب برای فضاهای شهری ساحلی تعاملات اجتماعی ساکنین این منطقه را افزایش می دهد. روش بررسی: روش پژوهش تجربی است و از ابزار های الکترونیک برای برداشت داده های اقلیمی و نرم افزار Spss برای تحلیل داده ها استفاده شده است. این پژوهش رابطه بین کالبد شهری و اقلیم را مورد بررسی قرار داده است تا با استفاده از کالبد شهری مناسب شرایط اقلیمی مطلوب در کرانه های ساحلی حاصل شود. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که بافت های ساحلی بومی نسبت به بافت های جدید شرایط اقلیمی قابل پیش بینی تری دارند. در بافت های بومی در معابر با ضریب تشخیص ۲۸/۰ و در بافت جدید در معابر با ضریب تشخیص ۳۴/۰ رابطه معنا دار با سرعت جریان هوا پیدا شد. در ادامه در بافت های بومی در معابر با ضریب تشخیص 29/۰ و معابر با ضریب تشخیص ۹۵/۰ رابطه معنا دار با اختلاف دمای هوا پیدا شد. بحث و نتیجه گیری: نتیجه پژوهش ارایه فرمول هایی مبنی بر رابطه بین متغیرهای کالبدی (فاصله از دریا و عرض معابر) و متغیرهای اقلیمی (دما و سرعت باد) برای استفاده طراحان و معماران است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
51 - بررسی مولفه های موثر بر حس مکان در توسعه طبیعت گردی ساحلی جزایر جنوبی ایران (مطالعه موردی: جزیره هندورابی)
محمد محمدقلیان حسین مدیزمینه و هدف: پتانسیل گردشگری در جزایر جنوبی ایران، کیش و قشم و اخیرا هندورابی، باعث افزایش مجبوبیت در بین گردشگران و توجه بیشتر سرمایه گذاران شده است. جزایر مرجانی ایران، به استثنای کیش و قشم، توسعه کافی نیاقته اند و با این حال با دو مشکل تغییرات اقلیمی و میل به حضور گر چکیده کاملزمینه و هدف: پتانسیل گردشگری در جزایر جنوبی ایران، کیش و قشم و اخیرا هندورابی، باعث افزایش مجبوبیت در بین گردشگران و توجه بیشتر سرمایه گذاران شده است. جزایر مرجانی ایران، به استثنای کیش و قشم، توسعه کافی نیاقته اند و با این حال با دو مشکل تغییرات اقلیمی و میل به حضور گردشگران مواجه هستند. فقدان برنامه ریزی مناسب، مدیریت ناکارآمد و عدم آگاهی کافی از اکوسیستم مناطق ساحلی، به این میراث طبیعی جهانی به شدت آسیب رسانده است. این مطالعه با هدف تعیین مولفه های موثر بر حس مکان در توسعه طبیعت گردی ساحلی جزایر جنوبی ایران، نمونه موردی: جزیره هندورابی انجام گرفته است. روش بررسی: این مقاله از طریق یک پژوهش کیفی با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، بر مبنای مطالعات کتابخانه ای و بررسی میدانی، به بررسی مولفه های موثر بر حس مکان گردشگران (عینی- ذهنی) متشکل از سه مولفه کالبدی، ادراکی و عملکردی بر توسعه اکوتوریسم در جزیره هندورابی پرداخته است. جامعه آماری شامل 150 نفر از گردشگران جزیره کیش است که علاقمند سفر به جزیره هندورابی بوده اند و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. اطلاعات جمع آوری شده در نرم افزار SPSS و با استفاده آزمون های آماری تک نمونه ای T و آزمون فریدمن تحلیل شده است. یافته ها: با استفاده از روش تحلیل عاملی و شاخص های برازش مدل از طریق نرم افزارAMOS ، مؤلفه دسترسی به تسهیلات و خدمات با ضریب 759/0، کیفیت زیست محیطی با ضریب 659/0 و ملاحظات اقلیمی با ضریب 693/0 که هر سه جزء شاخص های عینی محسوب می شود، بیشترین بار عاملی را داراست و همچنین طبق مدل تحلیلی بیشترین واریانس تبیین شده را دارد. بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان داد که عوامل عینی نسبت به عوامل ذهنی از تاثیرگذاری بیشتری در توسعه اکوتوریسم ساحلی جزیره هندورابی برخوردار است. در نهایت براساس نتایج حاصل از آزمون t تک نمونه ای، در تمامی مؤلفه های حس مکان گردشگران معناداری متناظر با آزمون T در همه مؤلفه ها معنادار بوده است. در نتیجه می توان گفت رضایت مندی گردشگران از مجموعه اقامتی هندورابی به طرز معناداری بالاتر از متوسط بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
52 - تببین شرایط آسایش اقلیمی در الگوهای فضایی – کالبدی بافت محلات سنتی (مطالعه موردی: محلات سنتی شهر همدان)
محمد معتقد حسن سجادزادهزمینه و هدف: گسترش شهرها طی دهه های اخیر، موجب افت میزان آسایش اقلیمی در آنها شده است. یکی از اهداف این پژوهش تحلیل هندسه فضایی و الگوهای ساختاری فضایی محلات سنتی اقلیم سرد و خشک در راستای بهره گیری از این الگو در توسعه بافت های مسکونی جدید و همچنین بررسی نقش و الگوی ک چکیده کاملزمینه و هدف: گسترش شهرها طی دهه های اخیر، موجب افت میزان آسایش اقلیمی در آنها شده است. یکی از اهداف این پژوهش تحلیل هندسه فضایی و الگوهای ساختاری فضایی محلات سنتی اقلیم سرد و خشک در راستای بهره گیری از این الگو در توسعه بافت های مسکونی جدید و همچنین بررسی نقش و الگوی کاشت و گونه های فضاهای سبز در محلات گذشته می باشد.روش بررسی: در ابتدا مولفه های موثر بر آسایش اقلیمی با مطالعه و بررسی دیدگاه صاحب نظران به دست آمده است. برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش شبیه سازی و نرم افزار Ecotect Autodesk در سه محله سنتی شهر همدان مورد تحقیق قرار گرفت. تحلیل ها در ساعات صبح و عصر روزهای 1 تیر و 1 دی ماه سال 98 ، انجام شده است.یافته ها: الگوی محله های مرکزگرا نسبت به محله های خطی در فصول سرد سال از شرایط بهره گیری بیشتر از آفتاب در ساعات صبح و عصر برخوردار است ، اما در الگوی محلات خطی در فصول سرد باید تمهیدات بیشتر را برای بهره گیری از میزان نور خورشید به کار گرفت. با توجه به آن که میزان سایه اندازی در الگوی محلات خطی در فصل سرما به میزان بیشتری از محله های مرکزگرا می باشد ، برای ایجاد شرایط آسایش اقلیمی نیازمند تمهیدات ویژه ای هستند.بحث و نتیجه گیری: استفاده از الگوهای مرکز گرا در ایجاد محلات می تواند باعث بالا رفتن میزان آسایش اقلیمی در محلات گردد. همچنین با توجه به نوع اقلیم سرد و خشک محلات یاد شده، وجود درختان کهنسال در مراکز محله ضمن فراهم کردن موجبات عدم نفوذ بادهای سرد غالب در محیط پیرامون، بستری برای ایجاد خنکی و آسایش اقلیمی به خصوص در فصول گرم در این مناطق شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
53 - گونهشناسی ساختار کالبدی- فضایی معماری مسکن روستایی دره شاهرود شهرستان خلخال
حسن اکبری مهدی بابازاده حجت اله رشید کلویرزمینه و هدف: با وجود پیشینه تاریخی شهرستان خلخال، هنوز مطالعات کافی در مورد شناسایی معماری بومی بهویژه معماری روستایی این منطقه صورت نگرفته است. بهدلیل ایجاد ارتباط گردشگری بین شهرستان خلخال و شهر ماسوله از طریق دره توریستی شاهرود(جاده کلور)، این تحقیق درصدد مطالعه و چکیده کاملزمینه و هدف: با وجود پیشینه تاریخی شهرستان خلخال، هنوز مطالعات کافی در مورد شناسایی معماری بومی بهویژه معماری روستایی این منطقه صورت نگرفته است. بهدلیل ایجاد ارتباط گردشگری بین شهرستان خلخال و شهر ماسوله از طریق دره توریستی شاهرود(جاده کلور)، این تحقیق درصدد مطالعه و شناخت ویژگیهای کالبدی- فضایی مسکن بومی روستاهای واقع در امتداد این دره به منظور حفظ و کاربست آن در توسعههای آتی است. روش بررسی: در این تحقیق نوع مطالعه به روش کیفی و روش بررسی اطلاعات بهصورت توصیفی- تحلیلی است. پس از بازدیدهای میدانی روستاهای واقع در دره شاهرود، گونههای مطالعاتی به لحاظ دارا بودن ویژگیهای غالب معماری بومی از روستاهای"شال، کلور، درو، اسبو و اسکستان" انتخاب شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. ویژگیهای کالبدی- فضایی همچون "فرم پلان، عناصر معماری، مصالح و روش ساخت، فرم بام، نسبت بازشوها، نسبت توده به فضا و روابط عملکردی" مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. یافتهها: بافت روستایی متراکم، فرم معماری برونگرا و فشرده، بازشوهای کوچک، ایوان و تلار ستوندار، طُرِّههای چوبی، بام شیبدار، هماهنگی با شیب زمین و استفاده از مصالح محلی از ویژگیهای معماری مسکن روستایی این منطقه است. همچنین در اغلب گونهها، فضای خدماتی در طبقه همکف و فضای زیستی در طبقه اول قرار دارد. بحث و نتیجهگیری: نتایج تحقیق نشان میدهد تمامی گونههای مورد مطالعه برونگرا، دارای ایوان، تلار و طرههای چوبی بهعنوان عناصر ثابت و غالب هستند و به دو گونه خانههای تلاردار با فضای پستو و تلاردار بدون فضای پستو دستهبندی میگردد. بهطور کلی الگوی معماری روستاها از نظر "فرم پلان، سازه و مصالح، بازشوها، نسبت توده به فضا و روابط عملکردی" متأثر از اقلیم سرد و کوهستانی منطقه خلخال است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
54 - بازشناسی رمزگان کالبدی در ساختار سراهای بازار تهران از دیدگاه بینامتنیت (نمونه موردی: سراهای امیر و نواب)
هدی صادقی محمد رضا بمانیان سارا حمزه لوزمینه و هدف: بازارهای سنتی ایران با وجود تغییرات بسیار در زندگی شهری و گذر زمان، همچنان جایگاه ویژه خود را درون شهرها حفظ نموده است. در این میان، بازار سنتی تهران یکی از نمونه های بازارهای کشور از لحاظ قدمت، وسعت، موقعیت جغرافیایی و سیاسی از دوران قاجار است که به سبب مع چکیده کاملزمینه و هدف: بازارهای سنتی ایران با وجود تغییرات بسیار در زندگی شهری و گذر زمان، همچنان جایگاه ویژه خود را درون شهرها حفظ نموده است. در این میان، بازار سنتی تهران یکی از نمونه های بازارهای کشور از لحاظ قدمت، وسعت، موقعیت جغرافیایی و سیاسی از دوران قاجار است که به سبب معماری منحصربه فرد ساختار کالبدی آن، کیفیتی مطلوب را به فضای شهری بخشیده است. لذا بررسی ارتباط بین لایه های متن( سراهای امیر و نواب) با استفاده از نظام رمزگان کالبدی و دلالت های معنایی از دیدگاه بارت برای شناخت عمیق لایه های زیرین معنایی اثر، هدف اصلی این پژوهش است. روش بررسی: این پژوهش به صورت کیفی انجام شده و از روش توصیفی- تحلیلی با استفاده از روش نشانه شناسی لایه ای از دیدگاه بینامتنی به بررسی لایه های مختلف متن مورد نظر (اثر معماری) پرداخته است. در این تحقیق لایه های متن( عملکرد، فرم و معنا) سراهای امیر و نواب در سه دسته اصلی: دلالت صریح، دلالت ضمنی و دلالت ایدئولوژیک، مورد مطالعه قرار گرفته است. یافته ها: نیز حاکی از آن است که هر لایه متن دربردارنده لایه های متعدد معنایی است که با کنارهم قرارگرفتن لایه ها در محورهای زمانی مختلف و پیوستگی لایه های پیشین ایجاد شده است و به کمک خوانش بینامتنی میتوان علاوه بر شناخت لایه های سطحی اثر، به درک عمیق لایه های پنهان معنا پی برد. بحث و نتیجه گیری: بازشناسی رمزگان کالبدی متن معماری با تاکید بر روابط بینامتنی (تحلیل با انواع دلالت ها و لایه های سطحی و زیرین) و نظام نشانه ای کالبدی و نظام رمزگان معنایی صورت گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
55 - تدوین مدلی مفهومی از عوامل محیطی مؤثر بر امنیت مجتمع های مسکونی (مطالعه موردی: مجتمع های مسکونی همدان)
سارا جلالیان فرح حبیب کیانوش ذاکر حقیقیزمینه و هدف: امنیت از نیازهای اساسی هر جامعه ای به شمار می آید. امنیت پژوهی، حوزه ای در راستای ایجاد یک وضعیت بهینه جهت زندگی افراد در فضاهای زیستی و از جمله مجتمع های مسکونی می باشد. فرض این مقاله بر این است که می توان با استناد به نتایج پژوهش های اخیر در باب رابطه متق چکیده کاملزمینه و هدف: امنیت از نیازهای اساسی هر جامعه ای به شمار می آید. امنیت پژوهی، حوزه ای در راستای ایجاد یک وضعیت بهینه جهت زندگی افراد در فضاهای زیستی و از جمله مجتمع های مسکونی می باشد. فرض این مقاله بر این است که می توان با استناد به نتایج پژوهش های اخیر در باب رابطه متقابل محیط و رفتار انسان، الگویی جهت پیشگیری از جرم به عنوان یک رفتار ناهنجار و ارتقاء امنیت مجتمع های مسکونی تدوین کرد. روش بررسی: این پژوهش، با رویکردی کیفی، نخست از طریق تحلیل محتوای متن به پیشینه مباحث پیشگیری از جرم از طریق عوامل کالبدی محیط و امنیت پرداخته، سپس از طریق مطالعه موردی با رویکردی تفسیری و روش تحلیلی- مقایسه ای، عوامل محیطی تآثیر گذار بر امنیت مجتمع های مسکونی را شناسایی کرده است. هر سه ابزار مشاهده مستقیم، مصاحبه و پرسشنامه در جمع آوری اطلاعات به کار گرفته شده اند. نتیجه گیری: نتایج پژوهش که در قالب مدلی از عوامل تأثیر گذار بر امنیت مجتمع های مسکونی ارایه شده، نشان می دهد عوامل اجتماعی، اقتصادی و ویژگی های عوامل کالبدی محیط که منجر به نظارت طبیعی، کنترل دسترسی، قلمرو گرایی و تصویر مطلوب می شوند، در امنیت مجتمع های مسکونی مورد مطالعه نقش مهمی دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
56 - تحلیل پیامدهای توسعه خدمات گردشگری بر ناپایداری زیست محیطی-کالبدی سکونتگاههای روستایی(مطالعه موردی: بخش طرقبه در شهرستان بینالود)
نشاط امیدوار مهدی پورطاهری عبدالرضا رکن الدین افتخاریامروزه، توسعه گردشگری به احداث خدماتی در نواحی روستایی انجامیده و ناپایداری های زیست محیطی-کالبدی را در برخی روستاها ایجاد نموده است. بنابراین، هدف پژوهش حاضر تحلیل پیامدهای توسعه خدمات گردشگری بر ناپایداری های زیست محیطی-کالبدی در بخش طرقبه می باشد.گردآوری اطلاعات به چکیده کاملامروزه، توسعه گردشگری به احداث خدماتی در نواحی روستایی انجامیده و ناپایداری های زیست محیطی-کالبدی را در برخی روستاها ایجاد نموده است. بنابراین، هدف پژوهش حاضر تحلیل پیامدهای توسعه خدمات گردشگری بر ناپایداری های زیست محیطی-کالبدی در بخش طرقبه می باشد.گردآوری اطلاعات به روش اسنادی-کتابخانه ای و پیمایشی می باشد. اطلاعات مربوط به متغیر مستقل (توسعه خدمات گردشگری) توسط روش ویکور و داده های متغیر وابسته (اثرات زیست محیطی-کالبدی) به کمک ابزار پرسشنامه جمع آوری شد و توسط این داده ها، آزمون رگرسیون در نرم افزار SPSS محاسبه گردید تا تاثیر توسعه خدمات گردشگری بر ناپایداری زیست محیطی-کالبدی بخش طرقبه مشخص شود. در همین راستا، ارزیابی تغییرات کاربری اراضی روستاهای نمونه توسط تصاویر ماهواره لندست و نرم افزار ENVI و GIS صورت گرفت. نتایج آزمون رگرسیون نشانگر رابطه همبستگی قوی، مستقیم و مثبتی با ضریب همبستگی 86/0 میان دو متغیر خدمات گردشگری و ناپایداری زیست محیطی و رابطه خطی معنادار با سطح معناداری0.002بین این دو متغیر می باشد و در فرضیه دوم، ضریب همبستگی به میزان92/0، بیانگر رابطه قوی، مثبت و مستقیم میان خدمات گردشگری و ناپایداری کالبدی می باشد و رابطه میان این دو متغیر نیز با سطح معناداری 0.04، معنادار است. ارزیابی تصاویر ماهواره ای در دوره 1987-2016 نشانگر کاهش مساحت اراضی کشاورزی و مراتع است که به ترتیب از 3ا/3031 و 52/5765 هکتار در سال 1987 به 2/2346 و 98/550 هکتار در سال 2016 رسیده است. در این بررسی مشخص شد توسعه خدمات گردشگری بر ناپایداری زیست محیطی-کالبدی روستاهای نمونه تأثیر بسیار زیادی داشته است. بر اساس ضریب تعیین تعدیل شده، 83 درصد از ناپایداری زیست محیطی و 89 درصد از ناپایداری کالبدی در روستاهای نمونه تابع توسعه خدمات گردشگری می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
57 - مطالعه تطبیقی رابطه انسان و معماری از منظر زیباییشناسی در دورههای کلاسیک، مدرن و پستمدرن
سمیه موسویانزمینه و هدف: ارتباط جدایی ناپذیر انسان و معماری در طول دورههای مختلف، چه به صورت ترسیم شباهت نسبی یا قیاس تشبیهی بین ساختار بدن انسان و معماری، چه به دلایل زیباشناسی و چه به دلایل نمادین، همواره مورد توجه بوده است. تلاش نگارنده بر آن است تا نوع ارتباط انسان و معماری را چکیده کاملزمینه و هدف: ارتباط جدایی ناپذیر انسان و معماری در طول دورههای مختلف، چه به صورت ترسیم شباهت نسبی یا قیاس تشبیهی بین ساختار بدن انسان و معماری، چه به دلایل زیباشناسی و چه به دلایل نمادین، همواره مورد توجه بوده است. تلاش نگارنده بر آن است تا نوع ارتباط انسان و معماری را در دورههای کلاسیک، مدرن و پستمدرن بر مبنای شباهت ها و تفاوت های آن بررسی نماید. هدفی که دنبال می شود، مطالعه تطبیقی این ارتباط در دورههای مذکور، جهت رسیدن به شناخت شناسی رابطه انسان و معماری از منظر زیباییشناسی است. پرسش اصلی این پژوهش بر آن است که معماری غرب با انسان به عنوان موضوعی زیباییشناسانه در طول دورههای مختلف چگونه برخورد کرده است؟روش بررسی: این پژوهش از نوع کیفی به صورت توصیفی-تحلیلی است و جهت شناخت جایگاه انسان در زیبایی شناسی معماری دورههای مختلف با بهره گیری از ادبیات موضوعی، به روش تطبیقی، دیدگاهی تفسیری را در پیش می گیرد.یافته ها: یافته ها بیانگر آن است از شروع دوران کلاسیک تا مدرن، معنای ضمنی و نمادین زیباییشناسی که برگرفته از کالبد انسانی بود به تدریج محو شده است.بحث و نتیجه گیری: رابطه معماری و انسان از منظر زیباییشناسانه در دوره کلاسیک با تأکید بر بعد نمادین و دوره مدرن با تأکید بر بعد پراگماتیک، رویکردی کالبدانگارانه از طریق منطق ریاضیاتی بوده است؛ اما در دوره پستمدرن به رویکردی کالبد-ذهن انگارانه مبدل شده است؛ بدین معنی که در پست مدرنیسم بر حضور انسان از طریق فضای معماری تأکید گردیده و الگوی کالبد انسان به عنوان موضوعی زیباییشناسانه (فرم و مضمون) در دوره های قبل، اکنون به بحث تجربه انسان از مکان مبدل شده است که از طریق ادراک کالبدی معماری امکانپذیر می باشد، که رویکردی زیبایی شناسانه را در خود حمل می کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
58 - ارائه الگوی فضای کالبدی کارآفرینی برای واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی کشور با رویکرد آمیخته
محمد انصاری فریدون آزما طیبه تجریهدف پژوهش حاضر طراحی الگوی فضای کالبدی کارآفرینی برای واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی کشور با رویکرد آمیخته بود. پژوهش از لحاظ هدف کاربردی-توسعهای و از نظر روش گردآوری دادهها، آمیخته اکتشافی مبتنی بر نظریه دادهبنیاد بود. در بخش کیفی، تیم مشارکتکننده شامل خبرگان دانشگاهی چکیده کاملهدف پژوهش حاضر طراحی الگوی فضای کالبدی کارآفرینی برای واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی کشور با رویکرد آمیخته بود. پژوهش از لحاظ هدف کاربردی-توسعهای و از نظر روش گردآوری دادهها، آمیخته اکتشافی مبتنی بر نظریه دادهبنیاد بود. در بخش کیفی، تیم مشارکتکننده شامل خبرگان دانشگاهی به شیوه غیرتصافی (هدفمند) و روش گلوله برفی انتخاب شدند و فرایند جمع آوری دادهها در این مرحله تا جایی ادامه پیدا کرد که محقق در دادهها به مرز اشباع نظری در مصاحبه 32 نفر رسید. در بخش کیفی جهت تحلیل اطلاعات گردآوری شده از شیوه کدگذاری استفاده شد. روایی در بخش کیفی از راهبردهای بازآزمون و توافق درون موضوعی دو کدگذار بهره گرفته شد. تحلیل مصاحبه ها نشان داد شرایط علّی اثرگذار برای تشکیل فضای کالبدی کارآفرینی شامل عوامل ساختاری، عوامل فناوری اطلاعات، عوامل یادگیری، عوامل مالی، استراتژی، عوامل آموزشی، ویژگیهای مدیران و ویژگیهای کارکنان است. شرایط مداخلهگر شامل عوامل اجتماعی-فرهنگی و عوامل سیاسی- قانونی که با توجه به شرایط زمینهای شامل عوامل دموگرافی، زمینههای فردی و زمینههای اقتصادی بر راهبردهای فضای کالبدی کارآفرینی برای واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی هستند. همچنین راهبردهای ارائه شده شامل راهبرد حمایتی، راهبرد توسعهای، راهبرد آموزشی و راهبرد فرهنگی است که برای ایجاد و تحول در دانشگاه آزاد اسلامی به پیامدهای مثبت فضای کالبدی کارآفرینی منجر میشوند که شامل کارکرد تجاری، کارکرد ساختاری و کارکرد کارآفرینانه است. در مرحله کمی از رویکرد مدلسازی معادلات ساختاری استفاده شده است. در بخش کمی پژوهش به طراحی پرسشنامه و گردآوری داده ها از 200 نفر از رؤسا و مدیران دانشگاه آزاد اسلامی پرداخته شد. در بخش کمی از شاخصهای محتوایی، بارعاملی، پایایی ترکیبی، آلفای کرونباخ و میانگین واریانس استخراجی استفاده و مورد تأیید قرار گرفت. در آزمون مدل، فرضیههای تحقیق تدوین و با رویکرد تحلیل مسیر با استفاده از نرم افزار Smart-PLS صورت پذیرفت. نتایج آزمون معادلات ساختاری نشان داد که مولفه های در شش مقوله اصلی یعنی شرایط علی، پدیده اصلی، عوامل زمینه ای و مداخله گر و راهبردها و پیامدها در مدل معتبر می باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
59 - تحلیلی بر آسیب شناسی اثرات کالبدی توسعه گردشگری در سکونتگاههای روستایی شهرستان لنگرود
نغمه صاحبی عیسی پوررمضان محمدباسط قرشی میناباد تیمور آمار حاجی شیرکیادر جهان معاصر گردشگری بعنوان عاملی در جهت بهبود کیفیت زندگی جوامع تلقی میشود این صنعت که بر پایه توجه گردشگران به بازدید از انواع جاذبه در روستا استوار است همواره پیامدهای مثبت و منفی زیادی را در پی داشته است بنابراین توجه ویژه به بعد کالبدی فعالیتها در جهت استفاده به چکیده کاملدر جهان معاصر گردشگری بعنوان عاملی در جهت بهبود کیفیت زندگی جوامع تلقی میشود این صنعت که بر پایه توجه گردشگران به بازدید از انواع جاذبه در روستا استوار است همواره پیامدهای مثبت و منفی زیادی را در پی داشته است بنابراین توجه ویژه به بعد کالبدی فعالیتها در جهت استفاده بهینه از منابع و کاهش اثرات منفی در نواحی روستایی از جمله اقدامات لازم و ضروری میباشد. زیرا گردشگری همواره با تغییرات کالبدی در مقاصد گردشگری منجر میگردد و اگر این تغییرات با برنامهریزی همراه نباشد، به آسیبهای غیرقابل برگشت منتهی میگردد. آسیبشناسی فعالیتهای گردشگری در نواحی روستایی شهرستان لنگرود، هدف اصلی این پژوهش میباشد که از روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از منابع اسنادی و مطالعات پیمایشی و میدانی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش 15 روستای دارای گردشگری روستایی شهرستان لنگرود بوده که به شیوه هدفمند و قضاوتی انتخاب شدهاند. حجم نمونه با استفاده از روش کوکران، 342 نمونه برآورد شده که به روش تصادفی- سهمیهای بین ساکنان محلی روستاهای نمونه توزیع شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد که پیامدهای نامطلوب کالبدی ناشی از گردشگری روستایی در همه گویهها بالاتر از حد متوسط بوده است و این نشاندهنده شدت آسیبهای کالبدی ناشی از توسعه گردشگری در سطح محدوده مورد مطالعه است. اما در بین مؤلفههای مورد بررسی، از بین رفتن اراضی قابل استفاده برای کشاورزی، با میانگین وزنی 09/4 بیشترین آسیب کالبدی را از توسعه گردشگری در نواحی روستایی شهرستان لنگرود داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
60 - سنجش و ارزیابی پیامدهای جغرافیایی –زیستمحیطی خزش شهری در شهرستان شهرکرد
قربانعلی کریمی دهکردی رحمت الله منشی زاده بیژن رحمانیگسترش شتابان شهرها و رشد فیزیکی ناموزون آنها، که اصطلاحاً "خزش شهری" نامیده می شود، موجب خورندگی روستاها و اراضی پیرامونی آنها، تبدیل بی رویه اراضی کشاورزی و تخریب منابع محیط زیست گردیده است. این وضعیت در شهرستان شهرکرد مرکز استان چهارمحال وبختیاری نیز نمود گسترده ای دا چکیده کاملگسترش شتابان شهرها و رشد فیزیکی ناموزون آنها، که اصطلاحاً "خزش شهری" نامیده می شود، موجب خورندگی روستاها و اراضی پیرامونی آنها، تبدیل بی رویه اراضی کشاورزی و تخریب منابع محیط زیست گردیده است. این وضعیت در شهرستان شهرکرد مرکز استان چهارمحال وبختیاری نیز نمود گسترده ای داشته است. هدف پژوهش توصیفی –پیمایشی حاضر تعیین تحولات کالبدی سکونتگاههای روستایی پیرامون شهرستان شهرکرد با تاکید بر خزش شهری بود. جامعه آماری سرپرستان خانوار روستاهای شهرستان شهرکرد (15000 نفر) بودند. که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان تعداد 400 نفر به عنوان نمونه انتخاب گردیدند. ابزار مورد استفاده پرسشنامه محقق ساخته در سه بعد پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و محیط زیستی-کالبدی بود. تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمونt تک نمونه ای و فریدمن استفاده شد. نتایج نشان داده که پیامدهای ناشی از خزش شهری به ترتیب عبارتند از:پیامدهای محیط زیستی- کالبدی(3.98)، پیامدهای اقتصادی(3.96 )و اجتماعی –فرهنگی(3.89). مهمترین پیامدهای محیط زیستی-کالبدی افزایش آلودگی محیط زیست، از بین رفتن معماری سنتی، تخریب تنوع زیستی؛ مهترین پیامدهای اقتصادی بورس بازی و افزایش قیمت زمین و مسکن، کاهش رغبت روستاییان به فعالیت های تولیدی (کشاورزی و دامی)، فرار سرمایه از روستاها و پس انداز آنها در شهر و افزایش هزینه های زندگی و در بین پیامدهای اجتماعی-فرهنگی تجمل گرایی و گرایش به مصرف کالاهای لوکس، کاهش همبستگی(ارتباطات انسانی ) و مشارکت، ازدحام و تراکم جمعیت در شهرها، الگو پردازی از زندگی و فرهنگ شهرنشینی بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
61 - گونهشناسی خانههای تاریخی شهر همدان بر اساس معیارهای کالبدی موثر بر عملکرد اقلیمی خانهها
جواد قیاسوند ژاله صابرنژاد منصوره طاهباز فریبرز دولت آبادیهمدان به عنوان یکی از کهنترین شهرهای ایران زمین، از قدمت چند هزار سالهای برخوردار است. از دورهی قاجار و پس از آن، آثار معماری قابل توجهی به جا مانده است که در این میان سهم خانهها نیز قابل توجه است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و ماهیت آن یک تحقیق آمیخته است که از ر چکیده کاملهمدان به عنوان یکی از کهنترین شهرهای ایران زمین، از قدمت چند هزار سالهای برخوردار است. از دورهی قاجار و پس از آن، آثار معماری قابل توجهی به جا مانده است که در این میان سهم خانهها نیز قابل توجه است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و ماهیت آن یک تحقیق آمیخته است که از روشهای کیفی و کمی بهره میگیرد. در ابتدا به بررسی علمی اقلیم شهر همدان بر اساس مشخصات آبوهوایی بلندمدت و نیازهای اقلیمی منطقه به وسیله نرمافزار کلایمتکانسالتنت پرداخته میشود و سپس تعداد 33 خانه که واجد اطلاعات و مدارک کامل بودند جهت گونهبندی، برگزیده شد. گونهشناسی به عمل آمده با تحلیل ساختاری و یافتن الگوها و ویژگیهای کالبدی مشترک خانهها بر اساس شاخصهای تاثیرگذار بر عملکرد اقلیمی آنها صورت گرفته است. با توجه به نتایج به دست آمده از این پژوهش، بیشتر خانههای دورهی قاجار به صورت گونۀ درونگرا با حیاط مرکزی بوده است. در دورهی پهلوی معماری بناهای مسکونی به لحاظ شکل و فرم وارد مرحلهی جدید شد. بنابراین میتوان خانههای تاریخی موجود در شهر همدان را به سه گونه، بر اساس معیارهای کالبدی موثر بر عملکرد اقلیمی خانهها در بازهی زمانی قاجار تا پهلوی دسته بندی کرد: گونهی :A خانههای دورهی قاجار که به صورت درونگرا با حیاط مرکزی و فضای اندرونی و بیرونی بوده است. گونهی B: خانههای مربوط به دوران اواخر قاجار و پهلوی اول که تلفیقی از گونهی درونگرا و برونگرا هستند. گونهی C: خانههایی که با تأثیرپذیری از فرهنگ معماری غرب پلانها در آنها برونگرا شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
62 - تبیین ساختار کالبدی-فضایی کاربری اراضی بخش مرکزی شهر تبریز
شکوفه مشفق فر بختیار عزت پناه میرنجف موسویرشد انفجار جمعیت در چند دهه گذشته باعث تغییر کالبدی –فضای شهرها، کاهش منابع ظرف شهر، توسعه از پیرامون شهرها به انزوا رفتن بخش مرکزی شهرها، عدم دسترسی راحت و آسان به کاربری اراضی زمین شهری شده است. که دلیل عمده آن را میتوان اعمال سیاستهای زمین شهری دانست . به این چکیده کاملرشد انفجار جمعیت در چند دهه گذشته باعث تغییر کالبدی –فضای شهرها، کاهش منابع ظرف شهر، توسعه از پیرامون شهرها به انزوا رفتن بخش مرکزی شهرها، عدم دسترسی راحت و آسان به کاربری اراضی زمین شهری شده است. که دلیل عمده آن را میتوان اعمال سیاستهای زمین شهری دانست . به این خاطر استفاده از زمین و فضا به عنوان یک منبع عمومی، حیاتی و ثروت همگانی باید تحت برنامهریزی اصول انجام پذیرد.هدف از تحقیق حاضر تبیین ساختار کالبد-فضایی کاربری اراضی بخش مرکزی شهر تبریز بوده است. برای این منظور جهت جمع آوری اطلاعات از دو شیوه کتابخانه و میدانی استفاده شده است.برای تحلیل از 13 کاربری موجود در سطح منطقه استفاده شده که جهت ارزیابی سطح عملکرد و سرانههای، همچنین همپوشانی لایه از نرم افزار GIS و برای تعیین سطح ارزشمندی هریک از کاربریها از روشANP بهره برده شده است.نتایج نشان میدهد که کاربری اراضی در سطح منطقه به صورت استاندار نبوده است. در این میان کاربری تجاری به میزان 16.85 درصد 11.55+ درصد از میزان 2-4 سرانه استاندارد اختلاف مثبت داشته است و تاسیسات شهری به میزان 1. درصد در سطح منطقه اختلاف به میزان 5.9- از میزان سرانه استاندارد داشته است.همچنین سطح توزیع کاریری و میزان دسترسی به آنها بنا بر نتایج حاصل از تحلیلهای سطح عملکرد کاربریها و لایههای همپوشانی شده بیانگر حد متوسط بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
63 - سنجش و ارزیابی ابعاد کالبدی تابآوری شهری در برابر زلزله (مطالعه موردی: منطقه 7 شهر تهران)
صدیقه لطفی عامر نیک پور فاطمه اکبریموضوع ایمنی شهرها در برابر مخاطرات طبیعی یکی از اهداف اصلی برنامه ریزی شهری است، لذا پژوهش در خصوص تابآوری شهری و شناخت میزان تاب آوری آنها در مقابل مخاطرات طبیعی بسیار ضروری است. مطالعه حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش توصیفی - تحلیلی است.. برای تجزیه تحلیل داده چکیده کاملموضوع ایمنی شهرها در برابر مخاطرات طبیعی یکی از اهداف اصلی برنامه ریزی شهری است، لذا پژوهش در خصوص تابآوری شهری و شناخت میزان تاب آوری آنها در مقابل مخاطرات طبیعی بسیار ضروری است. مطالعه حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش توصیفی - تحلیلی است.. برای تجزیه تحلیل دادهها از مدلهای FANP و تاپسیس و نرم افزارهای SPSS ,Excel, DECISION SUPER ,وGIS ARC استفاده شد. بدین منظور پس از مرور بر متون نظری و تجربی مرتبط شاخصهای تبیین کننده تابآوری کالبدی شناسایی و انتخاب شدند. ابتدا تحلیل عاملی با شاخصهای منتخب انجام شد تا ابعاد نشانگر موضوع مورد بررسی، شناسایی و استخراج شوند. در مرحله بعد از روش تحلیل شبکهای استفاده شد تا ضریب اهمیت نسبی شاخصهای تبیین کننده تابآوری کالبدی محاسبه شود. درنهایت از مدل تاپسیس جهت تحلیل دادهها و محاسبه میزان تابآوری منطقه 7 شهر تهران استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل عاملی نشان داد که می توان 14 شاخص را در 5 عامل خلاصه کرد در این میان عامل اول و دوم بیشترین تاثیر را در تابآوری کالبدی منطقه 7 شهر تهران داشتند. با جایگذاری و بارهای عاملی بدست آمده از تحلیل عاملی در فرآیند شبکه ضریب اهمیت شاخصها بدست آمد به طوری که شاخصهای دسترسی به معابر دارای عرض مناسب و دسترسی به فضای سبز با ضریب110/0 بیشترین تاثیر را بر تابآوری کالبدی منطقه 7 شهر تهران داشتند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
64 - تدوین مدل مفهومی مبتنی بر طبقات اجتماعی اثرگذار بر طراحی کالبدی شهر
محمد امین رضائیان قراگوزلو فرح حبیب آرش بغدادی آزیتا رجبیهدف از انجام این پژوهش شناسایی مولفه های موثر در طبقات اجتماعی شهروندان بر طراحی کالبد شهر است. به این منظور مبانی نظری مرتبط با طبقات اجتماعی و طراحی کالبد شهر مورد بررسی قرار گرفت و مدل مفهومی اولیه که در بردارنده شاخص های اثرگذار بوده است استخراج شد. در گام بعدی به و چکیده کاملهدف از انجام این پژوهش شناسایی مولفه های موثر در طبقات اجتماعی شهروندان بر طراحی کالبد شهر است. به این منظور مبانی نظری مرتبط با طبقات اجتماعی و طراحی کالبد شهر مورد بررسی قرار گرفت و مدل مفهومی اولیه که در بردارنده شاخص های اثرگذار بوده است استخراج شد. در گام بعدی به وسیله روش دلفی فازی و با استفاده از نظر خبرگان و اساتید مربوط اقدام به پالایش مولفه های اثرگذار شده است و بدین طریق بیش از بیست شاخص از مجموعه شاخص های شناسایی شده حذف شدند. مدل نهایی به دست آمده در بردارنده سه مولفه اصلی شامل مولفه های کالبدی، اجتماعی و کیفیت محیطی و هفده شاخص فرعی می باشد شاخص های مولفه کالبدی شامل تراکم و فشردگی، شبکه معابر، فضاهای عمومی و کانون های عطف، اختلاط کابری ها و عملکردها و زیر ساخت های شهری دارای اهمیت بیشتری نسبت به سایر مولفه ها هستند. شاخص های بعد اجتماعی نیز شامل تعاملات اجتماعی، نوع شغل، میزان و منشا درآمد، میزان تخصص، آموزش و سطح تعلیم و تربیت، پیشینه خانوادگی و منزلت اجتماعی، هویت و حس تعلق، گوناگونی سلایق و تضادهای فردی، میزان دستیابی به ثروت اجتماعی هستند. ابعاد مربوط به کیفیت محیطنیز شامل سازماندهی متناسب با عملکردها و تراکم بهینه، انسجام و همبستگی اجتماعی، مشورت و مشارکت دادن کاربران شهری، کاربری های مختلط، منعطف و چندگانه، تعاملات اجتماعی و ارتباط با دیگران، هویت اجتماعی، حس تعلق و احساس هویت مکانی و تجمیع فعالیتها و دسترسی به فرصت ها می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
65 - ارزیابی توسعه ی کالبدی شهر تبریز بر اساس تحلیل شاخص های رشد هوشمند شهری (مورد مطالعه: منطقه ی 2، 4 و 7 تبریز)
علی زینالی عظیم میر سعید موسوی رحیم سروراین مقاله به ارزیابی توسعه ی کالبدی شهر تبریز براساس شاخص های رشد هوشمند شهری براساس داده های مربوطه جمع آوری شده پرداخته است. سوال اصلی تحقیق این است که بکار گیری شاخص های رشد هوشمند شهری در توسعه ی کالبدی مناطق شهر تبریز موثر خواهد بود؟ روش تحقیق حاضر بصورت توصیفی-تحل چکیده کاملاین مقاله به ارزیابی توسعه ی کالبدی شهر تبریز براساس شاخص های رشد هوشمند شهری براساس داده های مربوطه جمع آوری شده پرداخته است. سوال اصلی تحقیق این است که بکار گیری شاخص های رشد هوشمند شهری در توسعه ی کالبدی مناطق شهر تبریز موثر خواهد بود؟ روش تحقیق حاضر بصورت توصیفی-تحلیلی و از نظر هدف پیمایشی می باشد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از مدلهای چند معیاره تاپسیس و آنتروپی شانون، تکنیک دلفی و تکنیک لیکرت استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که از بین سه منطقه ی شهرداری تبریز منطقه ی 2، 4 و 7، در شاخص تلفیقی رشد هوشمند شهری، منطقه ی 2 شهردارای بهترین حالت و منطقه ی 7 بدترین حالت را دارا می باشد. بنابراین توجه به مناطق کم برخوردار در برنامه ریزی های آتی توسعه ی کالبدی شهر تبریز حتما باید در اولویت قرار گیرد. براساس تجزیه و تحلیل اطلاعات از طریق تکنیک دلفی مشخص شد که، بهترین حالت توسعه ی کالبدی شهری تبریز الگوی مدل متمرکز همراه با خدمات و امکانات رفاهی محور مراکز ناحیه ای و محله ای می باشد. همچنین از طریق طیف لیکرت به تفاوت بین وضع موجود و مطلوب توسعه ی کالبدی شهر تبریز براساس شاخص های رشد هوشمند شهری پرداخته شد. در وضع موجود توسعه ی کالبدی شهر تبریز برابر (16/37) و توسعه ی کالبدی شهر تبریز براساس شاخص های رشد هوشمند شهری در وضع مطلوب برابر (84/62) شد. که نشان می دهد بکارگیری شاخص های رشد هوشمند شهری در توسعه ی کالبدی شهر تبریز موثر خواهد بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
66 - برهم کنش مؤلفههای رفتاری و کالبدی فضای باز مجتمعهای مسکونی نمونه موردی : مجتمعهای مسکونی منتخب کلانشهر کرمان
ملیحه ضیا محسن قاسمی مهدیه معینی ملیحه نوروزیپژوهش درصدد ارزیابی تبیین همبستگی الگوی رفتار تعاملی با الگوی محیط کالبدی و در پی آن ارتقای کیفیت مجتمعهای مسکونی است. ب نظریهپردازان محیط، سینومورفی را سازگاری بیشتر فضا و رفتار میدانند. همچنین توجه به جایگاه علوم رفتاری در طراحی شهری و معماریوچگونگی تأثیرگذاری ف چکیده کاملپژوهش درصدد ارزیابی تبیین همبستگی الگوی رفتار تعاملی با الگوی محیط کالبدی و در پی آن ارتقای کیفیت مجتمعهای مسکونی است. ب نظریهپردازان محیط، سینومورفی را سازگاری بیشتر فضا و رفتار میدانند. همچنین توجه به جایگاه علوم رفتاری در طراحی شهری و معماریوچگونگی تأثیرگذاری فضا بر بروز رفتار انسانی ازجمله مواردی است که نیازمند بررسی و بازبینی مفهومی و عملیاتی در طراحی معماری است. مسئله اساسی: در این مقاله تبیین همبستگی الگوی رفتار تعاملی با الگوی محیط کالبدی فضای باز در مجتمعهای مسکونی منتخب در شهر کرمان است . هدف کلی: از انجام تحقیق حاضر بررسی میزان تأثیر شاخصههای کالبدی مؤثر بر قرارگاه رفتاری در فضای باز سه نمونه مجتمعهای مسکونی منتخب در شهر کرمان و بهبود کاربری محیط از طریق بررسی مؤلفههای تأثیرگذار بر سینومورفی قرارگاه رفتاری در فضای باز مجتمعهای مسکونی و رسیدن به قرارگاه رفتاری مطلوب از طریق شناسایی تأثیر شاخصههای رفتار و محیط کالبدی و قابلیتهای محیط است. سؤال اساسی: که در این پژوهش مطرح است عبارت است از اینکه چه عواملی در ایجاد سینومورفی در فضای باز مجتمعهای مسکونی منتخب در شهر کرمان تأثیرگذار هستند؟ روش پژوهش: روش پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی-تحلیلی میباشد . برای جمعآوری اطلاعات از طریق پرسشنامه اقدام شده است و برای سنجش متغیرها و فرضیات پژوهش از آزمونهای معادلات ساختاریوبا استفاده از نرمافزار اموس 24 بهره برده شده است. یافتهها: حاکی از آن است که نسبت بالاتر فضای باز مسکونی در قرارگاه رفتاری در تبیین مؤلفههای سینومورفی معناداری ایجاد میکند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
67 - نقش سرمایه اجتماعی در توسعه کالبدی سکونتگاههای روستایی مورد مطالعه سکونتگاههای روستایی شهرستان گرمسار
جواد عسگری علیرضا استعلاجیهدف از این پژوهش بررسی رابطه مؤلفههای سرمایه اجتماعی بر توسعه کالبدی محلهای ساکن دهستانهای شهرستان گرمسار و حوزههای نفوذ از توابع شهرستان گرمسار میباشد. نوع تحقیق کاربردی و روش توصیفی- تحلیلی و برای گردآوری اطلاعات از روشهای کتابخانهای و میدانی (پرسشنامه) استفاده چکیده کاملهدف از این پژوهش بررسی رابطه مؤلفههای سرمایه اجتماعی بر توسعه کالبدی محلهای ساکن دهستانهای شهرستان گرمسار و حوزههای نفوذ از توابع شهرستان گرمسار میباشد. نوع تحقیق کاربردی و روش توصیفی- تحلیلی و برای گردآوری اطلاعات از روشهای کتابخانهای و میدانی (پرسشنامه) استفادهشده است. جامعه آماری این تحقیق خانوارهای روستایی سکن در سکونتگاههای روستایی شهرستان گرمسار میباشد. این دهستان طبق سرشماری سال 1395 دارای 15231خانوارمیباشد، که تعداد375خانوار بهعنوان نمونه جهت انجام تحقیق از طریق فرمول کوکران انتخابشده است. و از پرسشنامه برای تجزیهوتحلیل اطلاعات از آمار توصیفی و استنباطی (آزمون tتک نمونهای، همبستگی پیرسون استفادهشده است. یافتههای تحقیق نشان میدهد، بر اساس آزمون t نمونهای در بین مؤلفههای سرمایه اجتماعی، بعد انسجام اجتماعی با میانگین 4.15 دارای بالاترین میانگین بوده است . همچنین آزمون t تک نمونهای نشان میدهد برای شاخصهای توسعه کالبدی عدد مطلوبیت بیشتر از (3) و بهصورت مثبت ارزیابیشده است. همچنین آزمون همبستگی پیرسون نشان که بین ابعاد.اعتماد، انسجام و توسعه پایدار در سطح 0.05 درصد رابطه مثبتی وجود دارد ولی بین بعد آگاهی اجتماعی ، و توسعه کالبدی هیچ رابطهای وجود ندارد. نتایج تحلیل رگرسیون حاکی از آن است که اثر اعتماد اجتماعی (149/0)، انسجام اجتماعی (033/0) و مشارکت اجتماعی(391/0) بر توسعه کالبدی مثبت و معنی دار می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
68 - گونه شناسی اجزای کالبدی منطبق بر اقلیم سرد در معماری بومی (مطالعه موردی: خانه های اردبیل)
مهسا جوادی نوده مهرداد سرابیطراحی براساس معیارهای کالبدی منطبق بر طبیعت یکی از راهکارهای اقلیمی در معماری گذشته بوده است. اصولی که امروزه با بیتوجهی به آن علاوه بر افزایش مشکلات زیست محیطی بر سلامت کاربران فضا نیز تاثیر گذار است. بر این مبنا در پژوهش حاضر به شناسایی شاخصهای کالبدی متاثر از اقلیم چکیده کاملطراحی براساس معیارهای کالبدی منطبق بر طبیعت یکی از راهکارهای اقلیمی در معماری گذشته بوده است. اصولی که امروزه با بیتوجهی به آن علاوه بر افزایش مشکلات زیست محیطی بر سلامت کاربران فضا نیز تاثیر گذار است. بر این مبنا در پژوهش حاضر به شناسایی شاخصهای کالبدی متاثر از اقلیم سرد و گونهبندی آن براساس معیارهای مرتبط پرداخته میشود تا بتوان با اولویتبندی شاخصها به الگوی طراحی پایدار دست یافت و با تطابق با نیازهای امروز بکار گرفت. بدین منظور، برای حصول به نتایج دقیقتر تمام خانههای تاریخی شناسایی شده در اردبیل به تعداد 25 نمونه انتخاب میگردند. این پژوهش کاربردی با روش تلفیقی به صورت کمی- کیفی با تعیین معیارها و شناسایی آنها در نمونههای مطالعاتی صورت میگیرد. تا در ادامه شاخص هر معیار درجهبندی شده و میزان پراکندگی دادهها و بیشترین فراوانی معیارها شناسایی شوند و براساس مجموع امتیازات، هر گونه تفکیک و نهایتا اولویت شاخصهای هر دسته مشخص شوند. نتایج براساس مجموع امتیازات و درصد فراوانی نشان میدهد که حداقل 70% از نمونههای مورد مطالعه دارای معیارهای کالبدی بسیار نزدیک به هم و غالبا منطبق با شرایط اقلیمی منطقه هستند. که به 5 گونه با شاخصهای مشخص تفکیک میگردند و اولویت شاخصهای طراحی آنها به حجم بیرونی (فشردگی فرم، نحوه استقرار و کشیدگی بنا، غلبه فضا بر توده)، فضاهای داخلی (استفاده از ظرفیت حرارتی بالا و سازماندهی مناسب فضاها) و نهایتا جزئیات فضایی (سطح بازشوی جنوبی متناسب با سطح تالار و نمای جنوبی) تعلق میگیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
69 - برنامه ریزی و طراحی کالبدی فضاهای شهری با تاکید بر مخاطرات طبیعی (مورد مطالعه: شهر زابل)
مهدی مباشری محمودرضا انوری سیدغلامرضا میریامروزه به منظور کاهش آسیبپذیری فضاهای کالبدی شهری در مقابل مخاطرات طبیعی و لزوم اتخاذ صحیح تصمیمها و اجرای عملیات متناسب با آن و همچنین با توجه به پیشرفت دانش و تکنولوژی بشری، برای ارائه تصویری روشن از عواقب ناشی از مخاطرات، ارزیابی میزان طراحی کالبدی فضاهای شهری متناسب چکیده کاملامروزه به منظور کاهش آسیبپذیری فضاهای کالبدی شهری در مقابل مخاطرات طبیعی و لزوم اتخاذ صحیح تصمیمها و اجرای عملیات متناسب با آن و همچنین با توجه به پیشرفت دانش و تکنولوژی بشری، برای ارائه تصویری روشن از عواقب ناشی از مخاطرات، ارزیابی میزان طراحی کالبدی فضاهای شهری متناسب با مخاطرات طبیعی ضروری است. از این رو، هدف پژوهش حاضر، برنامهریزی و طراحی کالبدی فضاهای شهری زابل با تاکید بر مخاطرات طبیعی میباشد. روش تحقیق تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانهای، اسنادی و میدانی میباشد. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار SPSS و مدل تصمیمگیری WASPAS استفاده شده است. جامعه آماری در پژوهش حاضر شامل دو بخش میباشد.بخش اول مربوط به ساکنین شهر زابل که اساس فرمول کوکران تعداد (385 نفر) به عنوان حجم نمونه تعیین شد،در بخش دوم نیز بر اساس نمونه گیری هدفمند تعداد ۲۰ نفر از افراد متخصص و خبرگان محلی و افراد مطلع و آگاه به عنوان حجم نمونه در این بخش انتخاب گردید. نتایج آزمون تی نشان داد، در تمامی گویهها، میانگینهای به دست آمده پایینتر از حد متوسط عدد ۳ میباشد، که گویای عدم رعایت طراحی کالبدی فضاهای شهر زابل بر اساس مخاطرات طبیعی میباشد. همچنین نتایج آزمون رگرسیون چندگانه خطی نشاندهنده این است که بین طراحی کالبدی فضاهای شهر زابل و مخاطرات طبیعی، در سطح اطمینان بالای ۹۹/۰، رابطه معناداری وجود ندارد. در نهایت نتایج مدل تصمیمگیری WASPAS نشان داد ناحیه دو با وزن به دست آمده ۹۲۳/۳، بیشترین میزان رعایت طراحی کالبدی را بر اساس مخاطرات طبیعی را دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
70 - تبیین نقش اقوام در گسترش کالبدی- فضایی شهرهای چند قومیتی (نمونه موردی : شهر دوگنبدان)
جلال کامران کرامت اله زیاری کیانوش ذاکر حقیقیشهرها به دلایلی چون رشد سریع جمعیت، مهاجرت اقوام با فرهنگهای متفاوت، عدم وجود برنامه و مدیریت کارآمد با مشکلاتی مانند ساختار کالبدی-فضایی ناهماهنگ و عدم وجود هویت شهری روبهرو شدهاند. شهر دوگنبدان با توجه به موقعیت جغرافیایی و اقتصادی که دارا میباشد به عنوان یکی از ش چکیده کاملشهرها به دلایلی چون رشد سریع جمعیت، مهاجرت اقوام با فرهنگهای متفاوت، عدم وجود برنامه و مدیریت کارآمد با مشکلاتی مانند ساختار کالبدی-فضایی ناهماهنگ و عدم وجود هویت شهری روبهرو شدهاند. شهر دوگنبدان با توجه به موقعیت جغرافیایی و اقتصادی که دارا میباشد به عنوان یکی از شهرهای مهم نفتی و مهاجرپذیر است که وجود اقوام مختلف از جمله ترک، لر، کرد و غیره در ساختار شهر از لحاظ ابعاد کالبدی-فضایی ، اقتصادی و اجتماعی چندگانگی به وجود آورده است. در همین راستا، در این پژوهش، هدف اصلی تبیین نقش اقوام در گسترش کالبدی-فضایی شهرها چند قومیتی(شهر دوگنبدان) است. این مقاله به لحاظ روش توصیفی-تحلیلی و از لحاظ هدف و ماهیت توسعهای-کاربردی میباشد. برای شناسایی میزان تأثیرگذاری مؤلفههای تأثیرگذار بر ساختار کالبدی-فضایی یکپارچه شهر دوگنبدان از نرم افزار Spss و روش تحلیل عاملی استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که عوامل اقتصادی بیشترین تأثیر را در شکلگیری الگوی کنونی توسعه شهر دوگنبدان داشتهاند. بررسی علل این توسعه ناموزون شهر و تأثیر پذیرفته از مهاجرت اقوام نشان دهنده آن است که شهر دوگنبدان در ۱۵ سال اخیر شاهد ناپایداری الگوی توسعه شهر بوده است و همچنین، عوامل استخراج شده به ترتیب عامل شهر پاک و قابل زیست، شهری قوم محور، شهری اجتماع محور، شهری کالبد محور و در نهایت شهری اقتصاد محور از لحاظ محتوایی و طبق مرور متون نظری ارتباط نزدیکی با محدوده مطالعاتی دارند، نامگذاری شده است و در پیدایش و تکوین محلات شهر دوگنبدان اثرگذاری بیشتری داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
71 - تحلیل پایداری بستر کالبدی- فضایی (عرصه فعالیت و روابط فضایی) با تاکید بر جریانهای حاکم بین شهر و سکونتگاههای روستایی در ناحیه ابهر (زنجان)
عباس سعیدی ابوالفضل مرادی بیژن رحمانی عبدالرضا رحمانی فضلی فرهاد عزیزپورچکیده بین سکونتگاههای شهری وروستایی همواره جریان های متعددی (جمعیت، کالا، سرمایه و...) برقرار می باشد. بر حسب ساختارهای کالبدی و اجتماعی- اقتصادی شکل دهنده به بستر کالبدی- فضایی هر نظام سکونتگاهی (منطقه، ناحیه، شهر و..) این جریان ها می تواند یک سویه و بالعکس باشد. در چکیده کاملچکیده بین سکونتگاههای شهری وروستایی همواره جریان های متعددی (جمعیت، کالا، سرمایه و...) برقرار می باشد. بر حسب ساختارهای کالبدی و اجتماعی- اقتصادی شکل دهنده به بستر کالبدی- فضایی هر نظام سکونتگاهی (منطقه، ناحیه، شهر و..) این جریان ها می تواند یک سویه و بالعکس باشد. در همین چارچوب پژوهش حاضر ابتداء وضعیت پایداری بستر کالبدی- فضایی ناحیه ابهر به عنوان بستر جریان ها را در سطح دهستان های نمونه از طریق معیارهای کالبدی- محیطی، اجتماعی- فرهنگی و اقتصادی و با استفاده از مدل TOPSIS تعیین کرده، سپس نوع ودامنه جریان ها بین روستاها و شهرهای ناحیه را در سطح روستاهای نمونه با تحلیل فضایی در GIS مورد بررسی قرار داده است. روش پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی و شیوه گرداوری اطلاعات به دو صورت کتابخانه ای و میدانی (شامل مصاحبه و 21 پرسشنامه روستا و 300 خانوار) بوده است. یافتههای پژوهش نشان می دهد تحت تأثیر ناپایداری بستر کالبدی- فضایی یک توسعه کریدوری (خطی در کنار محور های ارتباطی اصلی) درناحیه ابهر اتفاق افتاده که موجب تمرکز امکانات، خدمات و جمعیت و فعالیت درچهار شهر ناحیه و تعدادی از روستاهای بزرگ شده است، به نحوی که تمامی جریان های از سمت روستاها به سمت این کریدور و درمرحله اول متوجه شهر ابهرسپس به سمت شهر خرمدره، هیدج، صائین قلعه و روستاهای بزرگ (مستقردرکنار کریدور توسعه یافته ناحیه) معطوف می شود. با توجه آنچه گفته شد مهمترین اولویت راهبردی ناحیه باز بخش مراکز جمعیت، فعالیت وخدمات در ناحیه با توجه به پتانسیل های کالبدی- محیطی، اجتماعی- نهادی، و اقتصادی درچارچوب سلسله مراتبی اندییشده شده می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
72 - تبیین میزان اثرگذاری مولفههای نهادی در الگوی مدیریت زمین شهری در ایران موردپژوهی: منطقه 12 کلانشهر تهران
یعقوب حقپناه مجتبی رفیعیان سعید کامیابی عباس ارغانچکیده با توجه به اهمیت نقش مولفههای نهادی در مدیریت زمین شهری و چالش های فراروی آن در کشور، پژوهش حاضر با هدف تبیین میزان اثرگذاری مولفههای نهادی در الگوی فعلی مدیریت زمین شهری در منطقه 12 کلانشهر تهران و معرفی راهکارهای مدیریت بهینه زمین شهری در این منطقه صورت گرفته چکیده کاملچکیده با توجه به اهمیت نقش مولفههای نهادی در مدیریت زمین شهری و چالش های فراروی آن در کشور، پژوهش حاضر با هدف تبیین میزان اثرگذاری مولفههای نهادی در الگوی فعلی مدیریت زمین شهری در منطقه 12 کلانشهر تهران و معرفی راهکارهای مدیریت بهینه زمین شهری در این منطقه صورت گرفته است. این پژوهش از نظر هدف نظری بوده و از نظر ماهیت و روش توصیفی- تحلیلی می باشد. جهت گردآوری دادهها از روش های اسنادی و میدانی و برای تحلیل دادهها ازآزمون t تک نمونه ای، همبستگی اسپیرمن و رگرسیون چندمتغیره استفاده گردید. جامعه آماری پژوهش نیز نهادهای متولی مدیریت زمین شهری و مراجعه کنندگان به این نهادها بوده که به ترتیب 206 و 130 نمونه تعیین و مورد مصاحبه و پرسشگری قرار گرفته است. نتایج حاصله از بررسی یافتهها نشان می دهد از میان مولفههای نهادی، تصمیم گیری غیرمشارکتی و ساختار تمرکزگرا بیشترین تأثیر را در ناکارآمدی الگوی فعلی مدیریت زمین شهری در منطقه 12 کلانشهر تهران داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
73 - نقش خانههای دوم بر توسعهی کالبدی سکونتگاههای روستایی(مطالعه موردی: شهرستان سمیرم، روستای ونک)
محمود مرادی حمید بحیرایی سارا قهرمانیچکیده با ورود به عصر فناوری اطلاعات، واژه ای به نام اوقات فراغت رنگ و بویی تازه به خود گرفته و اوقات فراغت به دغدغه انسان این عصر تبدیل شده است. تحولات زندگی بشر، گذر از شیوه های سنتی و روی آوردن به زندگی شهری، صنعتی شدن و ماشینی شدن، فراهم شدن زیرساخت ها، برخورداری ا چکیده کاملچکیده با ورود به عصر فناوری اطلاعات، واژه ای به نام اوقات فراغت رنگ و بویی تازه به خود گرفته و اوقات فراغت به دغدغه انسان این عصر تبدیل شده است. تحولات زندگی بشر، گذر از شیوه های سنتی و روی آوردن به زندگی شهری، صنعتی شدن و ماشینی شدن، فراهم شدن زیرساخت ها، برخورداری از وسایط نقلیه و سیستم حمل و نقل و ارتباطات سریع، تمایلات مردم برای استفاده از اوقات فراغت در مکانهای خوش آب و هوا و دارای مناظر طبیعی و دور از غوغای زندگی ماشینی و.. همه و همه در راستای رفع نیازهای بشر امروزی برای آرامش، تجدید قوا، استفاده مناسب از اوقات فراغت و همراهی با اعضای خانواده در محیط های زیبا و پرجاذبه است. بنابراین گردشگری در شکل خانه های دوم روستایی از پدیده هایی است که در دهه های اخیر، نواحی روستایی و به ویژه روستای مورد مطالعه را تحت تاثیر خود قرار داده است. بنابراین در این تحقیق به منظور بررسی اثرات شکل گیری خانه های دوم بر توسعه کالبدی روستای ونک از توابع شهرستان سمیرم در استان اصفهان، ضمن بهره گیری از روش پیمایشی و مروری بر اسناد و منابع کتابخانه ای، پرسشنامه تنظیمی به صورت تصادفی در یک نمونه آماری 56 نفری که به روش کوکران از جمعیت 558 نفری ساکن در روستای مورد مطالعه تعیین شده، توزیع گردیده است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که: گسترش خانه های دوم سبب ارتقای امکانات زیربنایی و روبنایی در قلمرو تحقیق شده است. * گسترش خانه های دوم سبب تغییر بافت سنتی روستا (ساخت مسکن از شکل سنتی به شکل مدرن) شده است. * ایجاد خانه های دوم باعث تخریب و تغییر کاربری اراضی (باغ ها و مزارع) روستای ونک نشده است. * ایجاد خانه های دوم سبب تغییر چشم انداز طبیعی منطقه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
74 - پهنهبندی زمینهای شهری در برابر خطر ناشی از سیلاب با رویکرد تاب آوری کالبدی (مطالعه موردی: رودخانه چشمه کیله)
مرضیه ابراهیمی پور کرامت اله زیاریچکیده حوادث طبیعی (سیلاب)، از مهمترین عوامل آسیب رسان به سکونتگاههای انسانی شناخته شدهاند. باتوجه به مسائل پیش رو در زمینه سیلاب، هدف پژوهش حاضر تعیین پهنه های پرخطر و با خطر متوسط با رویکرد کالبدی است. روش تحقیق در پژوهش حاضر توصیفی – تحلیلی است که با کمک سام چکیده کاملچکیده حوادث طبیعی (سیلاب)، از مهمترین عوامل آسیب رسان به سکونتگاههای انسانی شناخته شدهاند. باتوجه به مسائل پیش رو در زمینه سیلاب، هدف پژوهش حاضر تعیین پهنه های پرخطر و با خطر متوسط با رویکرد کالبدی است. روش تحقیق در پژوهش حاضر توصیفی – تحلیلی است که با کمک سامانه جی.آی.اس و تبادل اطلاعات با مدلهای شبیهسازی ریاضی، مقاطع عرضی از رودخانه چشمه کیله تهیه شده و ظرفیت ایمن هر یک از مقاطع با توجه به دوره های بازگشت مختلف تعیین گردیده است. براساس نتایج حاصل شده، زمین های پیرامون این رودخانه در فواصل مختلف به رنگ های متفاوت بر اساس دوره بازگشت سیل پهنه بندی شده اند که این پهنه ها شامل بستر و حریم رودخانه (پهنه پرخطر و با خطر متوسط) می باشد. از آنجاکه بخشی از بافت شهر با این پهنه ها تداخل دارد. دستیابی به تاب آوری در برابر سیلاب، مستلزم چاره اندیشی در محدوده های بحرانی است. در پژوهش حاضر، کاربری های مجاز در هر پهنه با توجه به شدت خطر و همچنین نظام مدیریت حاکم بر آنها تعیین گردیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
75 - ارزیابی بازتابهای کالبدی ـ فضایی الحاق روستاهای پیرامونی به شهرها (مطالعه موردی شهر ملایر و روستای ازناو)
مجید شمس داود حبیبی محمد صادق علیائیدر سالهای اخیر الحاق یا ادغام روستاهای پیرامونی به شهرها مورد توجه کارشناسان و مسئولان شهری قرار گرفته است، اما تلاش و اقدامات چندانی در ارزیابی بازتابهای کالبدی ـ فضایی آن و ارائه راهکارهای مناسب جهت کاهش و ممانعت از بروز مشکلات و مسائل ناشی از آن صورت نگرفته است. این چکیده کاملدر سالهای اخیر الحاق یا ادغام روستاهای پیرامونی به شهرها مورد توجه کارشناسان و مسئولان شهری قرار گرفته است، اما تلاش و اقدامات چندانی در ارزیابی بازتابهای کالبدی ـ فضایی آن و ارائه راهکارهای مناسب جهت کاهش و ممانعت از بروز مشکلات و مسائل ناشی از آن صورت نگرفته است. این پدیده طی دو دهة اخیر زمینه ساز الحاق بسیاری از سکونتگاههای روستایی به شهرها به ویژه کلانشهرهای کشور بوده است. در این مقاله سعی شده است که تأثیر وابستگیهای فضایی و روابط شهر و روستا در الحاق روستاهای پیرامونی به شهرها و همچنین بازتابهای کالبدی ـ فضایی ناشی از الحاق روستاهای پیرامونی، با مطالعه موردی شهر ملایر و روستای ازناو مورد بررسی قرار گیرد. روش تحقیق این پژوهش، تحلیلی ـ توصیفی است. یافته های پژوهش حاضر، بیانگر تأثیر وابستگیهای فضایی و روابط شهر و روستا در الحاق روستاهای پیرامونی به شهرها است. بازتابهای کالبدی ـ فضایی ناشی از این الحاق عمدتا موجب بروز مسائل متعددی است که در قالب آسیب شناسی بیان شده است. الحاق روستای ازناو به شهر ملایر نتیجة گسترش بطئی و خزش شهر ملایر در پیرامون است، که در آن تصمیم گیری اداری و دولتی تأثیر گذار بوده است. از بین رفتن اراضی کشاورزی، مشکلات و مسائل اقتصادی و اجتماعی، آسیبهای زیست محیطی از جمله بازتابهای کالبدی ـ فضایی الحاق روستای ازناو به شهر ملایر است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
76 - تابآوری کالبدی و اجتماعی محلات مسکونی بافت تاریخی (نمونه موردی منطقه 12 تهران)
نغمه محمدپورلیما علیرضا بندرآباد حمید ماجدیچکیده تاب آوری با توجه به وقوع سوانح طبیعی و یا انسان ساخت در دنیای امروز از مسائل بسیار اساسی است. لیکن توجه به مفهوم تاب آوری صرفا در ابعاد کلان فاقد کارآمدی لازم بوده و شناخت این مفهوم در سطوح خرد می تواند به اجرایی شدن این امر کمک شایانی نماید. از آنجا که ظرف وقوع چکیده کاملچکیده تاب آوری با توجه به وقوع سوانح طبیعی و یا انسان ساخت در دنیای امروز از مسائل بسیار اساسی است. لیکن توجه به مفهوم تاب آوری صرفا در ابعاد کلان فاقد کارآمدی لازم بوده و شناخت این مفهوم در سطوح خرد می تواند به اجرایی شدن این امر کمک شایانی نماید. از آنجا که ظرف وقوع کلیه رویدادهای اجتماعی در بستر جغرافیایی و مختصات مکانی است، بین تابآوری اجتماعی و ویژگیهای مکان ارتباط تنگاتنگی وجود دارد. لذا پژوهش حاضر با هدف کاربردی و توسعه ای و به روش تحلیلی-توصیفی، نسبت به تبیین اثر متقابل شبکه های اجتماعی و محیط کالبدی بر یکدیگر می پردازد تا به شناخت ویژگیهای محلات شهری تاب آور دست یابد. براساس یافتههای پژوهش مشخص گردید که ساکنین محلات با تاب آوری بالا تمایل بیشتری برای برقراری رابطه با دوستان، مدارس، کسبوکارها و مؤسسات غیرانتفاعی محلی یا شبکههایی با پیوندهای محلی متمرکز داشتند. در مقابل، ساکنین محلات با تاب آوری کمتر تمایل داشتند از شبکه های دولتی، دانشگاهی، نظامی و... بهره برند. همچنین نتایج نشان داد که یک محیط کالبدی می تواند به شکل گیری تجمعها کمک کرده و باعث وابستگی به برخی مکان ها و همچنین افزایش پیوند میان ساکنین شود. لذا توجه برنامه ریزان شهری به چنین فضاهایی اهمیت زیادی دارد و میتواند به تاب آوری بیشتر در آینده کمک کند و بازتعریف کاربردی ابعاد اجتماعی در زندگی شهری ساکنین و تبیین اصول پایه در تابآوری اجتماعی میتواند در کنار تابآوری کالبدی به ارتقا سطح محلات شهری کمک شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
77 - بررسی و تحلیل توسعه کالبدی – فضایی شهر ساری
علی نوری نژاد سید جمالالدین دریاباری عباس ارغانچکیده رشد سریع شهرنشینی، فشارهای سنگینی بر سرزمین و منابع اطراف آنها وارد کرده و موجب کاهش پوشش گیاهی، اراضی باغی و زراعی، فضاهای باز و مشکلات جدی اجتماعی و زیست محیطی شده است. تحولاتی که از ابتدای قرن جاری به دنبال پیشرفت سریع صنایع و رشد جمعیت، به همراه تنوع فراوان چکیده کاملچکیده رشد سریع شهرنشینی، فشارهای سنگینی بر سرزمین و منابع اطراف آنها وارد کرده و موجب کاهش پوشش گیاهی، اراضی باغی و زراعی، فضاهای باز و مشکلات جدی اجتماعی و زیست محیطی شده است. تحولاتی که از ابتدای قرن جاری به دنبال پیشرفت سریع صنایع و رشد جمعیت، به همراه تنوع فراوان در نظام جغرافیایی سرزمین منجر به روند توسعه ناهمگن در توزیع جمعیت، فعالیت و امکانات میان حوزههای شهری و روستایی شده است که بازتاب فضایی چنین عملکردی، هم اکنون تغییر در روند و نحوه اشغال فضا به گونهای شتابان در قالب تغییر و تحولات کاربری اراضی شهرها و متورم شدن شهرها و پیرامون آن به واسطه مجموعهای از جریانها ی فنآوری، سرمایه، نوآوری، منابع و اطلاعات، جمعیت سبب دگرگونیهای زیست محیطی، اجتماعی – فرهنگی، اقتصادی و فصایی - کالبدی شدهاند.توسعه کالبدی و گسترش بی رویه شهرها موضوعی است که در سالهای اخیر نظر دانش پژوهان شهری را به خود جلب کرده است، همچنین فراهم آمدن شرایطی خاص در مقاطع زمان به دگرگونیهای در سازمان و ساخت شهر منجر گردیده است، در نتیجه شناخت شهر و تحولات آن جهت تامین تداوم در رشد و توسعه امری ضروری میباشد.هدف از این مطالعه، درک عوامل مؤثر در روند توسعه فیزیکی شهر ساری با توجه به مقوله توسعه فضایی پایدار شهری میباشد. این تحقیق از رساله این جانب با موضوع توسعه – کالبدی فضایی شهر و اثرات زیست محیطی آن (مطالعه موردی شهر ساری) استخراج شده است وروش تحقیق این پژوهش بر اساس هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی- موردی میباشد بدین منظور از مدلهای آنتروپی شانون و هلدرن استفاده شده است. از نتایج این تحقیق میتوان به مواردی مانند رشد پراکنده توسعه فیزیکی شهری ساری، افزایش سی برابری جمعیت در مدت زمان 90 سال میباشد که 82 درصد ازرشد فیزیکی، مربوط به رشد جمعیت و 18 درصد رشد شهر مربوط به رشد افقی و اسپرال شهر بوده است. و در نهایت مهم ترین خروجی تحقیق این است که، با توجه به روند رو به تزاید گسترش شهر ساری به ویژه در سالهای اخیر، توسعه کالبدی- فضایی شهر به صورت پراکنده بوده و این بدین معنی میباشد که شهر بدون برنامه و مکانیابی مناسب کاربریها، در حال گسترش در سطح میباشد و در واقع اراضی مستعد و مناسب کشاورزی، توسط کاربریهای فیزیکی در حال بلعیدن است و این مهم به ما این هشدار را میدهد که باید برای جلوگیری از این خطر یک برنامه و راهبردی مناسب طراحی کنیم تا از بلعیدن شدن اراضی باقی مانده توسط کاربریهای فیزیکی و کالبدی جلوگیری کنیم و به جای گسترش شهر در سطح، آن را به سوی ارتفاع و استفاده بهینه از فضاهای خالی داخل شهر سوق دهیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
78 - تلفیق رویکردهای راهبردی و فرآیندی به منظور تدوین سطوح تصمیم توسعه کالبدی- فضایی محلهای (مطالعه موردی: دهستان گودرزی
سیده آل محمد شهرزاد فریادی علیرضا نقدی محمود فرج اله زادهچکیده ارتقای کیفیت زندگی نسل حاضر و نسل های آینده، از اهداف عمده برنامه های توسعه اجتماعی و اقتصادی کشور و نیازمند رویکرد فرآیندی در برنامه ریزی برای ایجاد تعادل و توازن در بهره وری از محیط زیست طبیعی و تنظیم روابط متقابل آن با محیط زیست انسانی می باشد. توسعه کالبدی ف چکیده کاملچکیده ارتقای کیفیت زندگی نسل حاضر و نسل های آینده، از اهداف عمده برنامه های توسعه اجتماعی و اقتصادی کشور و نیازمند رویکرد فرآیندی در برنامه ریزی برای ایجاد تعادل و توازن در بهره وری از محیط زیست طبیعی و تنظیم روابط متقابل آن با محیط زیست انسانی می باشد. توسعه کالبدی فضایی (هدف نهایی فرآیند جامع عقلایی برنامه ریزی محیط زیست)، نه فقط در مقیاس منطقه ای که در برنامه ریزی های محله ای نیز باید مورد توجه قرار گیرد. سازگاری دهستان برای شناخت محیط زیست طبیعی و انسانی، سبب انتخاب دهستان گودرزی بروجرد به عنوان یک نمونه موردی گردید. توسعه پایدار مستلزم نگرش راهبردی برای سطوح تصمیم سازی است. بنابراین تصمیم سازی برای توسعه کالبدی- فضایی دهستان نیز باید سلسله مراتبی باشد. هدف این پژوهش شناخت محدودیت ها و امکانات سرزمین و سپس پیشنهاد سطوح تصمیم سازی توسعه کالبدی- فضایی در مقیاس محله ای دهستان می باشد. نقاط قوت این مطالعه در تلفیق رویکردهای فرآیند برنامه ریزی و ارزیابی راهبردی محیط زیستی، شناخت و تحلیل نظام مند (سیستماتیک) و مبتنی بر عوامل (پارامتریک)، پهنه بندی سرزمین توسط مدل های توان سنگ و خاک و سازماندهی فضایی دهستان می باشد. اهداف سطح کلان تصمیم سازی شامل بهبود وضع بخش های کشاورزی و صنعت، بهبود وضع بخش گردشگری، بهبود سطح رفاه، مدیریت یکپارچه منابع آب، حفاظت محیط زیست در برابر تخریب ها و آلودگی ها و بهبود وضع دسترسی می باشند. به تناسب این اهداف، سیاست ها و طرح هایی ارائه و در نهایت 36 راه حل برای برنامه ی توسعه کالبدی فضایی توسعه دهستان پیشنهاد شده است. این پژوهش در برنامه ریزی توسعه کالبدی- فضایی دهستان و طرح هادی روستاها کاربردی می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
79 - بررسی مسائل مدیریتی حریم کلانشهر تهران در ارتباط با روند فعلی و آتی تحولات کالبدی و جمعیتی
نعمت الله انوری سید جمال الدین دریاباریچکیده بررسی تجربه کشورهای مختلف نشان میدهد که شهرها برای ادامه حیات خود نیازمند اراضی اطراف خود هستند. این نیاز در کشورهای توسعه یافته به نحو مطلوب مدیریت و ساماندهی شده است، به طوری که از پتانسیلها موجود در این روستاها برای جذب توریست و کسب درآمد نیز استفاده میشود چکیده کاملچکیده بررسی تجربه کشورهای مختلف نشان میدهد که شهرها برای ادامه حیات خود نیازمند اراضی اطراف خود هستند. این نیاز در کشورهای توسعه یافته به نحو مطلوب مدیریت و ساماندهی شده است، به طوری که از پتانسیلها موجود در این روستاها برای جذب توریست و کسب درآمد نیز استفاده میشود اما در کشورهای درحال توسعه، نوع نگاه به اراضی پیرامون، نگاهی احیاکننده نبوده و این نواحی به علت تغییر کاربری اراضی کشاورزی، گسترش افقی شهر، افزایش تراکم جمعیت، ساختوسازهای بیرویه، تخریب محیطزیست و ...، تبدیل به کانونهای بحرانی برای شهر شده است. یکی از مسائلی که در رابطه با اثرات کالبدی– فضایی مادر شهر تهران مورد توجه بوده و بازشناسی آن در اولویت میباشد، دگرگونی روستاها، دهستانها و شهرهای موجود در حریم شهر در پیوند با تحولات فضایی تهران است. هدف از این پژوهش بررسی مسائل مدیریتی حریم کلانشهر تهران در ارتباط با روند فعلی و آتی تحولات کالبدی و جمعیتی میباشد. روش تحقیق از نوع کاربردی- تحلیلی میباشد و با استفاده از روش اسنادی و کتابخانه ای به جمعآوری اطلاعات پرداختهشده است جامعه آماری این پژوهش شامل مدیران عالی سازمانهای وابسته به شهرداری تهران میباشد و با توجه به گستردگی جامعه آماری و میسر نبودن امکان اجرای تحقیق بر روی کل جامعه، از روش نمونهگیری تصادفی خوشهای چندمرحلهای استفاده شده است و اطلاعات به دست آمده با استفاده از روش دلفی و تکنیک روشهای تصمیمگیری چند معیاره تحلیل شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
80 - تحلیل نظام مدیریت نوین روستایی و توسعه محیطی- اکولوژیک و کالبدی-فضایی روستایی (مطالعه موردی: ناحیه مرکزی استان گیلان)
محمد نصیری لاکه نصراله مولایی هشجین عیسی پورمضانچکیده هدف اصلی از انجام این پژوهش تحلیل نظام تحلیل نظام مدیریت نوین روستایی و توسعه محیطی- اکولوژیک و کالبدی-فضایی روستایی در ناحیه مرکزی گیلان است. جامعه آماری پژوهش ناحیه مرکزی استان گیلان، شامل ۹۳۹ روستا میباشد. به منظور انتخاب نمونهها به نسبت روستاهای هر شهرستان چکیده کاملچکیده هدف اصلی از انجام این پژوهش تحلیل نظام تحلیل نظام مدیریت نوین روستایی و توسعه محیطی- اکولوژیک و کالبدی-فضایی روستایی در ناحیه مرکزی گیلان است. جامعه آماری پژوهش ناحیه مرکزی استان گیلان، شامل ۹۳۹ روستا میباشد. به منظور انتخاب نمونهها به نسبت روستاهای هر شهرستان در ناحیه و با توجه به جمعیت و وضعیت جغرافیایی، تعداد 120 روستا به صورت تصادفی انتخاب شد. با استفاده از پرسشنامه، نظر کارشناسان و متخصصان امر جمعآوری گردید. بعد از جمعآوری دادهها و استخراج اطلاعات، طبقهبندی و تهیه جداول توزیع فراوانی دادهها به منظور آزمون فرضیه ها و ارزیابی آنها، مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفت. به منظور سـنجش بعد محیطی- اکولوژیک، 26 گویه در پرسشنامه طراحی شد. میانگین کل گویههای محیطی- اکولوژیک برابر 68/3 شده است که چون از متوسط میانگین طیف یعنی 3 بالاتر شده است؛ بنابراین میتوان نتیجه گرفت که بهبود نظام مدیریت نوین روستایی بر توسعه ابعاد محیطی- اکولوژیک روستاها مؤثر است. با توجه به تحلیل انجام شده، بهبود وضع زیستمحیطی روستا، همکاری با واحدهای امدادرسانی در زمان وقوع حوادث، مراقبت بر سلامت دام، طیور و آبزیان از طریق واکسیناسیون، تهیه طرحهای پیشنهادی در زمینههای محیطی-اکولوژیک، حفظ منابع طبیعی از بیشترین فراوانی برخوردار بوده است. همچنین درستی و ارتباط متغیرها در فرضیه از طریق آزمون t مورد تأیید قرارگرفت. به منظور سنجش بعد کالبدی- فضایی، 12 گویه در پرسشنامه طراحی شد. در مجموع، میانگین کل گویههای کالبدی- فضایی برابر 94/3 شده است که چون از متوسط میانگین طیف یعنی 3 بالاتر شده است؛ بنابراین میتوان نتیجه گرفت که بهبود نظام مدیریت نوین روستایی بر توسعه ابعاد کالبدی-فضایی روستاها مؤثر است. با توجه به تحلیل انجام شده، گویههای صدور پروانه ساخت در محدوده قانونی روستا، توسعه زیرساختهای مختلف در روستا، میزان همکاری با بنیاد مسکن در اجرای طرح هادی، ارتقاء کیفیت خانههای روستایی و مقاومسازی آنها در بخش کالبدی- فضایی با کسب بیشترین امتیازات، نسبت به سایر گویهها، از بیشترین فراوانی برخوردار بوده است. همچنین درستی و ارتباط متغیرها در فرضیه از طریق آزمون t مورد تأیید قرار گرفت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
81 - ارزیابی اثرات بافت کالبدی در افزایش امنیت فضاهای شهری (مطالعه موردی: محلات شهر امیرکلا)
رضا لحمیانچکیده یکی از اساسی ترین مشکلات جوامع امروزی ما وجود تهدیدات و خطراتی است که به طور روزمره در فضاهای شهری شهروندان را تحت تأثیر قرار می دهد. این امر زمانی مشکل سازتر می شود که افراد در فضای زندگی روزمره خود یعنی در محل سکونت خود با رفتارهایی روبرو شوند که باعث عدم احساس چکیده کاملچکیده یکی از اساسی ترین مشکلات جوامع امروزی ما وجود تهدیدات و خطراتی است که به طور روزمره در فضاهای شهری شهروندان را تحت تأثیر قرار می دهد. این امر زمانی مشکل سازتر می شود که افراد در فضای زندگی روزمره خود یعنی در محل سکونت خود با رفتارهایی روبرو شوند که باعث عدم احساس امنیت آنها در این فضاها می باشد. در این پژوهش که با روش توصیفی – تحلیلی کار شده با توجه به اهمیت موضوع امنیت اجتماعی شهر، به منظور اجرای پژوهش سه فرضیه با استفاده از روش میدانی و تکنیک پرسشنامه در نمونه ای از شهروندان که با مدل کوکران تعیین شده است، مسئولان و مدیران شهری و متخصصان و شهروندان شهر امیرکلا در نظر گرفته شده است و روش نمونه گیری تصادفی می باشد. در تحلیل اسنادی نیز پس از استخراج و گردآوری داده ها از منابع و همچنین با استفاده از تحلیل پرسشنامه، درستی یا عدم درستی فرضیه های پژوهش مشخص می گردد. پرسشنامه تنظیم شده تحقیق بین 253 نفر از شهروندان و متخصصان امور شهری در محلات نوساز (127) و محلات فرسوده (126) تقسیم و پس از جمع آوری، نتایج بدست آمده با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و ضریب آلفای کرونباخ آن محاسبه که برابر با 881 .0 برآورد شده است، که کمیت این عدد نشان دهنده پایایی مطلوب پرسشنامه تلقی می گردد. همچنین در روش تجزیه و تحلیل داده ها در این پژوهش نیز از آزمون T یک نمونه ای، برای بررسی تشخیص مطلوبیت مؤلفه ها و گویه ها، استفاده از ضریب همبستگی پیرسون جهت بررسی رابطه بین مؤلفه های کالبدی با افزایش امنیت اجتماعی شهر امیرکلا، استفاده شد. نتایج حاصل از پژوهش حاکی از آن است که وضعیت مؤلفه های کالبدی در محلات نوساز و فرسوده شهر امیرکلا در وضعیت نامطلوبی قرار داشته و با کیفیت مدنظر فاصله بسیاری دارد. در این راستا و در جهت بهبود امنیت اجتماعی در شهر امیرکلا پیشنهاداتی ارائه گردید از جمله: فضاسازی برای مشارکت تمام مردم در عرصه های مختلف اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و مذهبی. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
82 - آمایش بازارچههای مرزی غرب ایران الگوی اقتصادی_کالبدی در پایداری شهرهای کوچک نمونه موردی: (بازارچه مرزی سیرانبند بانه)
مصطفی طالشی سحر گلچینیچکیده با بروز تحولات اقتصادی _ اجتماعی در غرب کشور و دسترسی به قابلیتهای بالقوه و بالفعل نواحی مرزی از سوی دیگر، دستیابی به الگوی آمایشی در این نواحی را ضروری ساخته است. با این پیش فرض پژوهش حاضر نقش آفرینی بازارچه مرزی سیرانبند در شهر کوچک بانه را در ابعاد اقتصادی و ک چکیده کاملچکیده با بروز تحولات اقتصادی _ اجتماعی در غرب کشور و دسترسی به قابلیتهای بالقوه و بالفعل نواحی مرزی از سوی دیگر، دستیابی به الگوی آمایشی در این نواحی را ضروری ساخته است. با این پیش فرض پژوهش حاضر نقش آفرینی بازارچه مرزی سیرانبند در شهر کوچک بانه را در ابعاد اقتصادی و کالبدی مورد بررسی قرار میدهد. تحقیق از نوع کاربردی و ابزارهای آن تلفیقی از روشهای کمی(نظرسنجی و اثر بخشی پرسشنامه) و کیفی (روش گلوله برفی از مدیران اجرایی) است. یافتهها، نشانگر آن است که توسعه بازارچه مرزی سیرانبند بارونق نسبی در کسب و کار افزایش منابع مالی را از طریق شاخصهای اقتصادی (اشتغال شهروندان، افزایش درآمد و رونق اقتصادی) در پی داشته است. همچنین منابع درآمدی قابل توجه شهروندان، موجبات تحولات کالبدی از طریق تغییر کاربری اراضی، بهبود زیرساختهای زیربنایی و بهبود ابنیه شهری را باعث شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
83 - تبیین اجتماعپذیری و جذب مخاطب در فرآیند طراحی داخلی غرفههای نمایشگاهی با تحلیل مولفههای ادراک مکان
آزاد بهمنش مهدی خاک زند حدیثه کامران کسماییفضای نمایشگاهی به عنوان بخشی از فضاهای عمومی، افراد را در درون سازمانهای فضایی گوناگون به صورت اختیاری و برای انجام فعالیتهای اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی و غیره گرد هم میآورند. چگونگی بهرهگیری از دانش معماری در تبیین ساختار کالبدی با هدف ایجاد تعاملات اجتماعی و نمود چکیده کاملفضای نمایشگاهی به عنوان بخشی از فضاهای عمومی، افراد را در درون سازمانهای فضایی گوناگون به صورت اختیاری و برای انجام فعالیتهای اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی و غیره گرد هم میآورند. چگونگی بهرهگیری از دانش معماری در تبیین ساختار کالبدی با هدف ایجاد تعاملات اجتماعی و نمود اجتماعپذیری از موارد مهم و مشترک در حوزه بین رشتهای جامعهشناختی، روانشناسی محیط و علوم رفتاری است که در ارتباط با برنامهریزی فضاست. این تحقیق بر آن است تا نقش معماری داخلی و ادراک فضای نمایشگاهی را بر نحوه اجتماعپذیری مورد تحلیل قرار دهد و در نهایت به ارایه الگویی بهینه دست یابد. نحوه ادراک فضاهای کالبدی به مثابه متغیری مستقل بر کیفیت اجتماعپذیری (جذب مخاطب) مؤثر واقع میشود. تحلیل محیط کالبدی غرفههای نمایشگاهی به عنوان واحد مطالعه در مفهوم مکانی جمعی– رفتاری، سامانهای جمعی– فضایی را تشکیل میدهد که عاملهای اصلی با روش کیفی و کمّی جهت تبیین نتایج، مورد مطالعه قرار گرفتهاند. بعد از غربال فاکتورهای اثرگذار تحلیل محتوای متون توسط پیمایشِ دلفی، ارزیابی کمّی با توجه به حرکت تعاملی کاربر در فضا توسط شبیهسازی و محاسبات با نرمافزار Mic Mac انجام گرفته و نتایج حاصله در Scenario Wizard برای سناریوی بهینه مورد سنجش قرار گرفته که موارد مهم با تأکید بر عوامل کالبدی و بصری، عوامل: شکل، ابعاد، رنگ، نور، حرکت، خوانایی و نفوذپذیری است: بیانگر شکلهای منتظم در فرم کلی غرفهها با تأکید بر نورپردازی مصنوعی، ابعاد در مقیاس داخلی با میانگین 60 تا 100 مترمربع، راهروهایی به صورت شطرنجی در حداقل عرض 8 متر با نور ملایم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
84 - ارائه الگوی پیشایندهای احساس امنیت اجتماعی زنان ( مطالعه موردی: دختران و زنان شهر ساری)
فضه نوپورامنیت زنان یکی از مسائل اجتماعی بسیار با اهمیت در تمامی جوامع محسوب میشود. تجربه کشورهای مختلف از جمله ایران حاکی از آن است که احساس امنیت اجتماعی زنان علاوه بر اقدامات انتظامی تحت تاثیر عوامل دیگری نیز قرار دارد که پرداختن به آن میتواند رهنمودهای کاربردی مهمی در پی د چکیده کاملامنیت زنان یکی از مسائل اجتماعی بسیار با اهمیت در تمامی جوامع محسوب میشود. تجربه کشورهای مختلف از جمله ایران حاکی از آن است که احساس امنیت اجتماعی زنان علاوه بر اقدامات انتظامی تحت تاثیر عوامل دیگری نیز قرار دارد که پرداختن به آن میتواند رهنمودهای کاربردی مهمی در پی داشته باشد. از این رو، پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی پیشایندهای احساس امنیت اجتماعی زنان انجام شده است. این مطالعه از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت و شکل اجراء به صورت توصیفی-پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری این تحقیق کلیه زنان و دختران شهروند ساری میباشد (جامعه نامحدود) که از این میان نمونهای متشکل از 200 نفر با استفاده از فرمول خاص تعیین اندازه نمونه در معادلات ساختاری انتخاب شده است. برای گردآوری دادهها از پرسشنامه محقق ساختهای شامل 5 بعد و 25 گویه استفاده شده است که روایی آن با روش صوری-محتوایی و روایی سازه مورد تایید قرار گرفته است. ضریب آلفای کورونباخ پرسشنامه نیز بالای 7/0 بدست آمد که نشان دهنده پایایی قابل قبول ابزار اندازهگیری است. دادههای بدست آمده از پرسشنامه با روش مدلیابی معادلات ساختاری مورد تحلیل قرار گرفت. بر اساس نتایج بدست آمده در این تحقیق مشخص شد که هر چهار عامل مورد بررسی شامل عوامل کالبدی، عوامل فردی، عوامل اجتماعی-فرهنگی و عوامل انتظامی تاثیر مثبت و معناداری بر احساس امنیت اجتماعی زنان دارد. محاسبه شاخصهای نیکویی برازش نیز نشان داد که مدل ساختاری پیشنهادی در این تحقیق از برازندگی مطلوبی برخوردار است. در پایان بر اساس یافتههای تحقیق، پیشنهاداتی ارائه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
85 - شناسایی موانع و چالشهای اجرای طرح ارزشیابی توصیفی
نرگس کشتی آرای اکرم کریمی علویجه احمد علی فروغی ابربارزشیابی توصیفی به عنوان یکی از تغییرات در نظام ارزشیابی در آموزش و پرورش کشور در دهه اخیر مد نظر بوده است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی موانع و چالشهای اجرای طرح ارزشیابی توصیفی انجام گرفت. رویکرد این پژوهش توصیفی - پیمایشی بود که در آن دیدگاه 165 نفر از معلمان پایههای چکیده کاملارزشیابی توصیفی به عنوان یکی از تغییرات در نظام ارزشیابی در آموزش و پرورش کشور در دهه اخیر مد نظر بوده است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی موانع و چالشهای اجرای طرح ارزشیابی توصیفی انجام گرفت. رویکرد این پژوهش توصیفی - پیمایشی بود که در آن دیدگاه 165 نفر از معلمان پایههای اول تا سوم ابتدایی و 9 نفر از کارشناسان مسؤول آموزش ابتدایی که بر اساس روش نمونهگیری طبقهای تصادفی انتخاب شدند مورد بررسی قرار گرفت. اطلاعات با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته با 72 سؤال بسته پاسخ در 11 حیطه از موانع موجود در اجرای این طرح گردآوری گردید. روش تجزیه و تحلیل یافتهها آزمون t تک نمونهای واریانس یک طرفه و آزمون t مستقل بوده است. یافتههای پژوهش بیانگر آن است که موانع و چالشهای پیش روی طرح ارزشیابی توصیفی از دیدگاه معلمان در حیطههای ترتیب با منابع کالبدی و آموزشی، آموزش صحیح معلمان، توجیه والدین، عوامل سازمانی، میزان تناسب برنامههای درسی، ارتباط میان آموزش و پرورش و دانشگاه، عدم همکاری والدین، نحوه استفاده از ابزارهای ارزشیابی توصیفی، فرآیند یاددهی و یادگیری و ارتقای بهداشت روانی دانشآموزان هستند و در حیطههای مفاهیم جدید تعلیم و تربیت چالشی وجود ندارد. همچنین موانع و چالشهای پیش روی این طرح از دیدگاه کارشناسان مسؤول به ترتیب آموزش صحیح معلمان، توجیه والدین و منابع کالبدی و آموزشی، میزان تناسب برنامههای درسی و نحوه استفاده از ابزارهای ارزشیابی توصیفی، ارتباط بین آموزش و پرورش و دانشگاه، عوامل سازمانی و عدم همکاری والدین هستند و در حیطههای فرآیند یاددهی و یادگیری، ارتقای بهداشت روانی دانشآموزان و مفاهیم جدید حوزه تعلیم و تربیت از دیدگاه کارشناسان مسؤول چالشی وجود ندارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
86 - ارزیابی و بررسی بعد کالبدی شهرها از منظر پدافند غیرعامل (نمونه موردی: بافت تاریخی شهر ارومیه)
محمد فری ملیحه باباخانی رحیم هاشمپورساماندهی بافتهای تاریخی شهر بر اساس الزامات پدافند غیرعامل به دلیل رابطهی تاریخ، مردم، فضا و فعالیتهای آنها از اساسیترین فرآیندهای برنامهریزی کالبدی از منظر پدافند غیرعامل است. هدف اصلی این پژوهش ارزیابی و بررسی بعد کالبدی و مؤلفههای آن در بافت تاریخی شهر ارومیه چکیده کاملساماندهی بافتهای تاریخی شهر بر اساس الزامات پدافند غیرعامل به دلیل رابطهی تاریخ، مردم، فضا و فعالیتهای آنها از اساسیترین فرآیندهای برنامهریزی کالبدی از منظر پدافند غیرعامل است. هدف اصلی این پژوهش ارزیابی و بررسی بعد کالبدی و مؤلفههای آن در بافت تاریخی شهر ارومیه از منظر پدافند غیرعامل میباشد. پژوهش حاضر از نظر زمانی طولی(آیندهنگر)، از نظر نتایج کاربردی و از نظر هدف توسعه دانش کاربردی در یک زمینه خاص است که از نظر فرآیند اجرای پژوهش، کمی میباشد و در نهایت از نظر نوع هدف توصیفی-تحلیلی و از نظر منطق اجرای پژوهش استقرایی میباشد. روش گردآوری اطلاعات به دو صورت میدانی و اسنادی میباشد. ابزار گردآوری دادهها شامل مشاهده و پرسشنامه میباشد. حجم نمونه این پژوهش شامل متخصصان این امر به تعداد 100 نفر که بهصورت روش غیر تصادفی و هدفمند از میان کارشناسان خبره انتخاب گردیده است. برای تحلیل دادههای گردآوری شده از آزمونهای t تک نمونهای و برای تحلیل متغیرها از تحلیل همبستگی اسپیرمن استفاده شده است که به صورت ارزیابی از طریق نظریات متخصصین صورت گرفته است. همچنین جهت ارتباطیابی میان مولفهها از روش تصمیمگیری دیمتل استفاده شده است. جهت ارزیابی روایی پرسشنامه از متخصصین این موضوع و در جهت ارزیابی پایایی پرسشنامه نیز از آزمون آلفای کرونباخ استفادهشده است که مورد تأیید واقع شده است. در این پژوهش از مولفههای کالبدی، عملکردی، انسانی، دسترسی و انعطافپذیری فضا استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشانگر این است که با توجه به نتایج آزمون همبستگی اسپیرمن، متغیر مستقل کالبدی نسبت به سایر مولفهها رابطه قویتری با بعد کالبدی از منظر پدافند غیرعامل را دارد همچنین نتایج مدل دیمتل نشانگر این است که مولفه کالبدی بیشترین ارتباط و مولفه دسترسی کمترین ارتباط را با سایر مولفهها دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
87 - ارزیابی و سنجش نقش شاخص های محیط طبیعی در توسعه کالبدی شهری مطالعه موردی ( شهر کازرون)
علی حاجی زاده بیدگلی کوروش افضلی کرامت اله زیاریتوسعه کالبدی شهرها با توجه به مقر جغرافیایی و متأثر از شاخصها و عوامل طبیعی است. هدف اصلی این پژوهش، بررسی روند توسعه شهر کازرون و ارزیابی نقش شاخصهای محیط طبیعی است. در این پژوهش، دادههای اصلی با مراجعه به سایت زمینشناسی آمریکا، تصاویر ماهوارهای شهر کازرون برای دو چکیده کاملتوسعه کالبدی شهرها با توجه به مقر جغرافیایی و متأثر از شاخصها و عوامل طبیعی است. هدف اصلی این پژوهش، بررسی روند توسعه شهر کازرون و ارزیابی نقش شاخصهای محیط طبیعی است. در این پژوهش، دادههای اصلی با مراجعه به سایت زمینشناسی آمریکا، تصاویر ماهوارهای شهر کازرون برای دوره زمانی (1400-1360) تهیهشده و از لایههای جهت انجام عملیات همپوشانی بهره گرفته است.همچنین از آزمونهای آماری واریانس یکطرفه ANOVA و آزمون تخمین میانگین اثرگذاری جهت سنجش شاخصهای طبیعی پژوهش استفادهشده است. نقشهها و آزمونهای بکار گرفتهشده در این پژوهش با استفاده از نرمافزارهایARC GIS، Envi 5.3 و Spss تهیهشده است. نتایج این پژوهش طی دوره زمانی 1400-1360، شهر کازرون بیشترین میزان گسترش کالبدی – فیزیکی خود را در محور جنوب شرقی داشته است. محور شمال غربی شهر کازرون، جایگاه دوم را ازنظر میزان مساحت گسترشیافته به خود اختصاص داده است. همچنین نتایج پژوهش نشان داد که این شهر ازنظر شاخصهای توپوگرافی(کمتر از 1500 متر)، شیب(کمتر از 9 درصد)، بافت خاک(رس و آهک)، فرسایش خاک (فرسایش خیلی کم) و سازند زمینشناسی (مخروط افکنه کوهپایهای) در اغلب جهات جغرافیایی با محدودیتی در توسعه کالبدی روبرو نمیباشد و تنها موانع طبیعی در جهت گسترش فیزیکی شهر کازرون در ناحیه شمالی، شمال شرقی و شرقی شهر ناشی از عوامل توپوگرافیک بوده است. در محورهای غربی، جنوب غربی و تا حدودی شمال غربی مانع طبیعی جدی وجود نداشته و تنها زمینهای کشاورزی و باغات مانع توسعه کالبدی شهر کازرون شدهاند. , شاخصهای تکتونیک و منابع آبی الگوی رفتاری خاصی بر توسعه کالبدی شهر پیاده نکردهاند و این شهر بدون توجه به حریمهای خطر به گسترش خود ادامه داده است. بهصورت کلی، شرایط طبیعی مناسب در محورهای جنوب شرقی و شمال غربی این شهر سبب شده است که این دو محور پس از انقلاب اسلامی، بیشترین میزان مساحت توسعه فیزیکی شهر را به خود اختصاص دهند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
88 - تحلیلی بر زیست پذیری شهری با تاکید بر بعد کالبدی- زیرساختی (مطالعه موردی: منطقه 12 شهر تهران)
مجید صفری یزد یوسفعلی زیاری پروانه زیویار اردوان بهزاددر پژوهش حاضر، به تدوین چارچوب مفهومی معیارهای زیست پذیری در بافت تارخی پرداخته شده است. تحقیق حاضر از نظر هدف و نوع جزء تحقیقات کاربردی و از نظر ماهیت و روش در گروه تحقیقات توصیفی – تحلیلی با تکیه بر آمار و اعداد و ارقام است که یافته های کمی به صورت تحلیلی و یافت چکیده کاملدر پژوهش حاضر، به تدوین چارچوب مفهومی معیارهای زیست پذیری در بافت تارخی پرداخته شده است. تحقیق حاضر از نظر هدف و نوع جزء تحقیقات کاربردی و از نظر ماهیت و روش در گروه تحقیقات توصیفی – تحلیلی با تکیه بر آمار و اعداد و ارقام است که یافته های کمی به صورت تحلیلی و یافته های کیفی به صورت توصیفی مورد ارزیابی و آزمون قرار گرفتند. جمع آوری داده با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته و مصاحبه صورت گرفت و تحلیل آن با نرم افزار آماریSPSS انجام گرفت. جمع آوری داده ها در دو بخش مطالعات کتابخانه ای و مطالعات میدانی، تهیه و تکمیل پرسشنامه و مصاحبه از کارشناسان شهرداری منطقه 12 بلاخص کارشناسان برنامه ریزی شهری و سازمان بهسازی و نوسازی شهری و ساکنان محلات تاریخی انجام شد. جامعه آماری این پژوهش کلیه کارشناسان، مدیران و پرسنل برنامه ریزی شهری و ساماندهی بافت فرسوده بودند، که به طور کلی 123 نفر حجم کل جامعه آماری داشت. نمونه آماری پژوهش مجموع کارشناسان و متخصصان برنامه ریزی شهری وافراد ساکن در منطقه بودند که به تعداد 93 نفر نمونه با استفاده از فرمول کوکران و برجسی انتخاب شدند.نتایج پژوهش نشان داد با توجه به جایگاه بخش مرکزی و به طور خاص منطقه در قلب کلان شهر تهران که به برخی از مهمترین ویژگی های آن به اجمال اشاره گردید و ضرورت بهبود شرایط زیست وشاخص های زیست پذیری ،این منطقه نیازمند اصلاح شرایط موجود مناسب و سازگار با کارکرد های نوین شهری و در مقیاس مرکز یک کلان شهر از یک سو و ارتقاء زیست پذیری منطقه از سوی دیگر می باشد. همچنین انجام مطالعات جامع وگسترده در زمینه علل و زمینه های بوجود آورنده شرایط موجود زیست پذیری منطقه و نیازهای آتی آن با در نظر داشتن اهمیت وشرایط ویژه منطقه 12 در جهت ارتقا وبهبود شرایط زیست پذیری منطقه لازم ومفید است که می تواند از بسیاری آسیب های جدی کالبدی ،اقتصادی،اجتماعی وفرهنگی در سال های بعد جلوگیری کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
89 - بررسی ارتباط ابعاد کالبدی - فضایی و توسعه پیادهروی در شهر تهران (نمونه موردی: محلات امیرآباد و دانشگاه تهران)
نبی مرادپور احمد پوراحمد حسین حاتمی نژادپیاده و پیاده روها به عنوان دو عنصر پویایی و پایایی در فضای شهر، جزء لاینفک زندگی شهری به شمار می آیند و به عنوان یک فعالیت مفرح ولذت بخش، سهم قالب توجهی از اوقات شهروندان در شهرهای مختلف را در بر می گیرد. توجه بیش از حد به نیازهای حرکت سواره و غفلت از حفظ و ساماندهی فض چکیده کاملپیاده و پیاده روها به عنوان دو عنصر پویایی و پایایی در فضای شهر، جزء لاینفک زندگی شهری به شمار می آیند و به عنوان یک فعالیت مفرح ولذت بخش، سهم قالب توجهی از اوقات شهروندان در شهرهای مختلف را در بر می گیرد. توجه بیش از حد به نیازهای حرکت سواره و غفلت از حفظ و ساماندهی فضای پیاده و پیاده رو از عمده نقایص شهرسازی به شمار می آید، که سبب کاهش کیفیت محیط شهری و افول ارزش های اجتماعی، فرهنگی و بصری در فضاهای شهری می گردد. این پژوهش قصد دارد به بررسی ارتباط بین ابعاد کالبدی – فضایی و توسعه پیاده روی در شهر تهران بپردازد. به دلیل خرد بودن سطح موضوع مورد بررسی و کلان بودن سطح موضع، نگارندگان را بر آن داشت تا محله امیرآباد(واقع در ناحیه 4 منطقه شش شهرداری تهران) و دانشگاه تهران(واقع در ناحیه 2 منطقه شش شهرداری تهران) را به عنوان محدوده مورد مطالعه انتخاب کنند. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی و پیمایشی است و از ابزار پرسشنامه محقق ساخته برای کسب نظر شهروندان استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق را، کلیه ساکنان محلات امیرآباد و دانشگاه تهران تشکیل می دهند، که به صورت تصادفی با استفاده از فرمول کوکران 380 نمونه انتخاب شده است. نگارندگان برای دقیقتر شدن نتایج تحقیق، حجم نمونه را به 400 نفر افزایش داده اند. برای تحلیل داده ها از نرم افزار آماری SPSS21 استفاده شده است. نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسون نشان می دهد که بین ابعاد کالبدی – فضایی و توسعه پیاده روی در رابطه وجود دارد. اما شدت و ضعف این رابطه در شاخص های مختلف متفاوت می باشد. همچنین نتایج آزمون فریدمن نشان دهنده این است که در بین ابعاد کالبدی شاخص دسترسی و در بین ابعاد فضایی شاخص امنیت بیشترین اهمیت را در توسعه پیاده روی شهر تهران دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
90 - برنامه ریزی راهبردی توسعه کالبدی شهرکازرون با استفاده از تکنیک SWOT
علی حاجی زاده بیدگلی کوروش افضلی کرامت اله زیاریرشد سریع جمعیت و به موازات آن افزایش مشکلات و ناهنجاری های کالبدی و غیرکالبدی در شهرهای امروزه شده است.از آنجایی که به همراه نا کارآمدی طرح های توسعه شهری جهت بر طرف نمودن این مشکلات سبب گردیده است تا برنامه ریزان به دنبال ارائه رویکردهای نوین در برنامه ریزی شهری باشند. چکیده کاملرشد سریع جمعیت و به موازات آن افزایش مشکلات و ناهنجاری های کالبدی و غیرکالبدی در شهرهای امروزه شده است.از آنجایی که به همراه نا کارآمدی طرح های توسعه شهری جهت بر طرف نمودن این مشکلات سبب گردیده است تا برنامه ریزان به دنبال ارائه رویکردهای نوین در برنامه ریزی شهری باشند. از جمله رویکردهای نوین برنامه ریزی شهری ارزیابی استراتژیک شهری می باشد.پژوهش پیش رو به بررسی شاخص های گوناگون توسعه شهری با رویکرد برنامه ریزی استراتژیک در شهر کازرون جهت شناسایی استراتژی های مناسب توسعه شهری در راستای توسعه پایدار می پردازد. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر نوع روش تحقیق توصیفی تحلیل می باشد روش گردآوری اطلاعات و داده های در پژوهش حاضر به شیوه ی کتابخانه ای و میدانی بوده است. در روش پیمایشی شیوه جمع آوری اطلاعات از طریق مصاحبه و تکمیل پرسشنامه از 384 تن از شهروندان شهر کازرون بوده است. در نهایت تجزیه تحلیل داده ها از تکنیک سوات (SWOT) جهت بررسی استراتژی های توسعه شهری استفاده شده است.و همچنین از تکنیک ماتریس کمی برنامه ریزی استراتژیک (QSPM) جهت اولویت بندی استراتژی های توسعه شهری بهره گرفته شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است، ارتقا کیفیت زیست محیطی منطقه مورد نظر از طریق بهبود زیرساخت های تأمین آب، مهم ترین راهبرد در توسعه کالبدی در شهر کازرون است. بنابراین می بایست راهبردهای ایمن سازی شهر در برابر سوانح طبیعی و همچنین جلوگیری از تغییرات کاربری نامناسب در محدوده مورد مطالعه از طریق انجام مطالعات ارزیابی اثرات زیست محیطی می بایست باید مورد توجه جدی قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
91 - بررسی کارکردهای جدید در بافتهای ناکارآمد و تاریخی شهر (نمونه مورد مطالعاتی: محدوده شاه عباسی کرج)
سیده سپیده قلمرو کیارش پورهژیر اردستانی یاسر حاتمیشهر موجودی زنده و پویا است که کالبد آن در دورههای مختلف تحت تأثیر تحولات اقتصادی-سیاسی و فرهنگی-طبیعی و اجتماعی شکل میگیرد.در یک روند درست و سالم این تحولات به گونهای است که عناصر قدیمی شهرها مطابق با نیازهای نوین احیا گردند.شهرهای تاریخی و قدیمی علیرغم وجود ویژگیهای چکیده کاملشهر موجودی زنده و پویا است که کالبد آن در دورههای مختلف تحت تأثیر تحولات اقتصادی-سیاسی و فرهنگی-طبیعی و اجتماعی شکل میگیرد.در یک روند درست و سالم این تحولات به گونهای است که عناصر قدیمی شهرها مطابق با نیازهای نوین احیا گردند.شهرهای تاریخی و قدیمی علیرغم وجود ویژگیهای مرکزیت ثقل اقتصادی، جغرافیایی، ارتباطی و رونق بازار قدیم از فرسودگیهای ظاهری ضعف زیرساختهای شهری مشکلات فرهنگی و اجتماعی و مسائل ناشی از آن رنج میبرند. نسلهای جدید تمایلی به ادامهی زندگی در بافتهای سنتی و قدیمی را ندارند و این موجب تغییر در ساختار و حتی تخریب این بافتها میشود.کرج به مانند کلانشهری جوان که از عمر آن )به عنوان هسته مکمل تهران( کمتر از نیم قرن میگذرد، از جمله شهرهایی است که با توجه به ناسازگاری زمانی بافت آن با مشکل وجود 551 هکتار بافت فرسوده شهری رو به روست. قسمت وسیعی از کرج را بافت قدیمی تشکیل میدهد که قسمتهایی از آن فرسوده شده است. بر این اساس ضرورت ساماندهی بافتهای فرسوده مسئلهدار این شهر در ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی، زیستمحیطی و کالبدی گریزناپذیر است. در این پژوهش به شناسایی و رتبهبندی عوامل اجتماعی، کالبدی، اقتصادی و زیستمحیطی به وجود آورندهی بافت فرسوده شهر کرج پرداخته شده است و ضمن ارائه راهکارها جهت کاهش آسیبپذیری به شناسایی نقاط قوت، ضعف، فرصتها و تهدیدها پرداخته میشود ولی در ابتدا به شناخت محدوده مورد مطالعاتی طی مراحل شناخت در جدول پرداخته میشود و به کمک جدول استراتژی qspm به ارائه استراتژی بهینه پرداخته میشود ولی نکته حائز اهمیت در این راستا تدافعی بودن نوع استراتژیها است که به معنی دفاع از شرایط موجود بافت تاریخی محدوده مورد مطالعاتی است و در نهایت پاسخ به پرسش تحقیق و ارائه راهکارهایی در زمینه استراتژی پرداخته میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
92 - سیاستگذاری تآب آوری فضایی – کالبدی در راستای برنامه ریزی پدافند غیرعامل (مطالعه موردی: شهر بناب)
مولود غریب بختیار عزت پناهپدافند غیر عامل از مهم ترین رویکرد های مطرح شده در حوزه مدیریت بحران شهری، در جهت تأمین امنیت شهرها، و رویارویی با بحران های انسانی می باشد. کالبد، فرم، بافت، نحوه برنامه ریزی و طراحی آنها از جمله ابعاد چندگانه شهرسازی می باشد که در صورت توجه به آنها شاهد مزایای فراوانی چکیده کاملپدافند غیر عامل از مهم ترین رویکرد های مطرح شده در حوزه مدیریت بحران شهری، در جهت تأمین امنیت شهرها، و رویارویی با بحران های انسانی می باشد. کالبد، فرم، بافت، نحوه برنامه ریزی و طراحی آنها از جمله ابعاد چندگانه شهرسازی می باشد که در صورت توجه به آنها شاهد مزایای فراوانی برای شهرها بخصوص در مواقع ضروری و بحرانی خواهیم بود؛ در غیر این صورت فرصت ها تبدیل به تهدیدها خواهد شد و ساختار شهرها را آسیب پذیر خواهد نمود. لذا هدف از این پژوهش ارائه راهکارهایی جهت افزایش پایداری شهر بناب متناسب با نیازهای دفاعی امنیتی شهر و ویژگی های فضایی- کالبدی آن است. نوع پژوهش حاضر از نوع بنیادی – توسعه ای و روش مطالعه آن توصیفی – تحلیلی می باشد. دراین پژوهش ازتحلیل سلسله مراتبی (AHP) برای وزن دهی شاخص های کالبدی و فضایی شهراستفاده شده است. نتایج مطالعات نشان می دهد شاخص زیرساختی مهمترین معیار در برنامه ریزی پدافند غیرعامل می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
93 - سنجش و ارزیابی شاخص های زیستپذیری در محلات شهری(مطالعه موردی: محله قصردشت شهر شیراز)
محمدرضا شهریاری پریسا مشک ساردر چند دهةاخیر پدیدة تنزّل کیفیت محیطی بر ساختار کهن شهرهای ایرانی سایه افکنده و پایداری درازمدت آن را با خطر مواجه ساخته است.. . هدف پژوهش حاضر سنجش زیست پذیری و مولفه های تاثیر گذار آن بر ساکنین محله قصردشت شهر شیراز میباشد. از این رو پژوهش از حیث هدف کاربردی و روش ان چکیده کاملدر چند دهةاخیر پدیدة تنزّل کیفیت محیطی بر ساختار کهن شهرهای ایرانی سایه افکنده و پایداری درازمدت آن را با خطر مواجه ساخته است.. . هدف پژوهش حاضر سنجش زیست پذیری و مولفه های تاثیر گذار آن بر ساکنین محله قصردشت شهر شیراز میباشد. از این رو پژوهش از حیث هدف کاربردی و روش انجام آن مبتنی بر روش توصیفی-تحلیلی است . به منظور گردآوری داده های مورد نیاز از روش های اسنادی و میدانی و پرسشنامه استفاده شده است. جامعه آماری ،خانوار های ساکن در محله قصردشت شهر شیراز است که بر اساس فرمول کوکران تعداد 378 پرسشنامه به عنوان حجم نمونه محاسبه شد . برای سنجش شاخص های زیست پذیری از 18 گویه در قالب 5 مولفه اصلی استفاده شده است. همچنین تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روشهای آماری آزمون T ، ضریب هبستگی پیرسون و روش تحلیل رگرسیون چند متغیره در نرم افزار SPSS انجام شده است. نتایج بدست آمده نشان میدهد زیست پذیری در محله قصردشت بالاتر از سطح متوسط قرار گرفته و با توجه به میزان ضریب همبستگی پیرسون در بین متغیر های وابسته مورد مطالعه یعنی مولفه اقتصادی، اجتماعی، کالبدی، زیست محیطی و زیر ساخت و خدمات همبستگی و رابطه مستقیم معنادار آماری وجود دارد. همچنین نتایج بیانگر آنست که شاخص اجتماعی با میزان بتای 289/0 بیشترین تاثیر را بر زیست پذیری ساکنین در محله داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
94 - ارزیابی تاثیرات موجودیت پیاده راه بر عناصر پیرامونی؛ مطالعه موردی: پیاده راه سلامت استاد شجریان شهر شیراز
سارا رنجبردر سالهای اخیر به دنبال گسترش بی رویة شهرها و اهمیت و نقش روزافزون اتومبیل در شهر، به تدریج نقش عابر پیاده در فضاهای شهری کم رنگ شده است. مسیرهای پیاده به عنوان تجلیگاه حیات مدنی و محل رخداد برخوردهای اجتماعی و محل شکل گیری تعاملات اجتماعی است . امروزه طرح های پیاده ر چکیده کاملدر سالهای اخیر به دنبال گسترش بی رویة شهرها و اهمیت و نقش روزافزون اتومبیل در شهر، به تدریج نقش عابر پیاده در فضاهای شهری کم رنگ شده است. مسیرهای پیاده به عنوان تجلیگاه حیات مدنی و محل رخداد برخوردهای اجتماعی و محل شکل گیری تعاملات اجتماعی است . امروزه طرح های پیاده راه سازی در بسیاری از شهرها به عنوان راه حلی جهت اولویت بخشیدن به انسان مطرح هستند . بسیاری از این طرح ها بدون توجه به عواقب احتمالی آن ها انجام میشوند و بعد از اجرای طرح ها تاثیرات منفی و مثبت آن ها نمایان میشود . به عبارت دیگر طرح های مورد نظر بدون مطالعه اجرا میشوند . در این پژوهش بدنبال آن هستیم تا اثرات کالبدی، اجتماعی و اقتصادی اجرای طرح پیاده راه سلامت استاد شجریان شیراز را بررسی نماییم . پژوهش حاضر از لحاظ هدف توسعهای ، کاربردی و به لحاظ روش توصیفی - تحلیلی است. جامعة آماری تحقیق تمام افرادی است که در محدودة پیاده راه و حوزه تاثیر آن حضور دارند. برای تحلیل اجزا کیفی از پرسشنامه استفاده و نتایج آن با استفاده از نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شد. همچنین برای تحلیل اجزا کمی از روش ROR استفاده شد. نتایج نشان میدهد پیاده راه سلامت استاد شجریان با توجه به کارکرد و ساختار کنونی خود در مجموع برای شهروندان شیرازی مفید واقع شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
95 - سیاستگذاری راهبردی مؤلفههای هویتی شهر اهواز
صادق صادقیچکیده:امروزه محیطهای شهری، بر اساس الگوهای ساختگی، اغلب وارداتی و بدون توجه به ویژگیهای هویتی خود شکل میگیرند. ساختارهای شهرهای کنونی همچون گذشته از توانایی لازم در برقراری تعامل بین انسان و فضاهای شهری برخوردار نمیباشند؛ نمایانگرها و هنجارهای برگرفته از صفات هویتی چکیده کاملچکیده:امروزه محیطهای شهری، بر اساس الگوهای ساختگی، اغلب وارداتی و بدون توجه به ویژگیهای هویتی خود شکل میگیرند. ساختارهای شهرهای کنونی همچون گذشته از توانایی لازم در برقراری تعامل بین انسان و فضاهای شهری برخوردار نمیباشند؛ نمایانگرها و هنجارهای برگرفته از صفات هویتی شهرها، غالبا ناشناخته هستند؛که این ناشناختگی تاثیر گذاری منفی بر تصمیمگیری و تصمیم سازی امور شهرها را در پی داشته است. هدف این پژوهش شناسایی و ارزیابی مؤلفههای هویّت کالبدی – فضایی شهراهواز تعیین استراتژی بهینه است؛ تا پس از شناخت و اطلاع از چگونگی آن بتوان، از طریق ایجاد زمینه برای برنامهریزی و طراحی محیط مطلوب به ارتقاء کیفیت زیست شهری کمک نمود.تحقیق حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از نظر نوع دادهها روش ترکیبی(کمی و کیفی) بوده، که با رویکرد اکتشافی به شیوه توصیف و تحلیل از طریق بررسی و تحلیل اسناد و متون برگزیده مرتبط با موضوع و استفاده از شیوۀ پیمایشی با بهرهگیری از ابزار مصاحبه، و جهت تحلیل داده ها از تکنیک swot استفاده شدهاست. یافتههای پژوهش بیانگر ایناست که شهر اهواز علیرغم وجود مؤلفههای هویتی قوی در ابعاد سهگانه، طبیعی، مصنوع و انسانی، تاکنون هویت و ویژگیهای هویتی آن خصوصاً، آن ویژگیهایی که در هویت رقابتی جای میگیرند ناشناخته بودهاست؛ همین علت موجب شده تا، برنامهها و طرحها در حوزههای، شهرسازی و معماری، غالباً بدون توجه به ویژگیهای هویتی شهر تدوین و اجرا شوند. نتایج حاصل از مصاحبه و تحلیل نمایانگرهای هویتی مرتبط با کیفیتهای زمینهای، کارکردی،ریخت شناسی، فضا و بصری( منظر) به کمک تکنیک swot نشان داد؛ جهت بهره مندی از ویژگیهای هویتی شهر و ارتقاء کیفیتهای محیطی لازم است؛ در تدوین و اجرای برنامهها و طرحهای آینده، از استراتژیهای بهینه به ترتیب، تهاجمی، رقابتی، محافظه کارانه و رقابتی استفاده نمود.واژگانکلیدی: تکنیکswot ، هویت، هویت شهری ، هویت کالبدی- فضایی، هویت مکان پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
96 - سیاستهای کالبدی شهر هوشمند با تاکید بر رویکرد رشد هوشمند (نمونه موردی: شهر اردبیل)
نسرین مصدق حسین نظم فر پرویز نوروزی ثانینظام شهری ایران علاوه بر مشکلات و معضلات مربوط به رشد سریع جمعیت و افزایش شهرنشینی، با چالشهایی همچون ساختار نامتعادل و نامتوازن فضایی، سازگار نبودن شهرها با بستر و پهنه محیط طبیعی و از همه مهمتر با کاهش یا تخلیه منابع طبیعی، بحرانها و آلودگیهای متعدد زیست محیطی دست چکیده کاملنظام شهری ایران علاوه بر مشکلات و معضلات مربوط به رشد سریع جمعیت و افزایش شهرنشینی، با چالشهایی همچون ساختار نامتعادل و نامتوازن فضایی، سازگار نبودن شهرها با بستر و پهنه محیط طبیعی و از همه مهمتر با کاهش یا تخلیه منابع طبیعی، بحرانها و آلودگیهای متعدد زیست محیطی دست و پنجه نرم میکند، در همان حال و از منظری دیگر با توجه به سیر تحولات بوجود آمده در عرصه فن آوری اطلاعات و ارتباطات، شهر در حال گذر از یک سکونتگاه صرفاً کالبدی با عملکردهای مرئی و سنتی به سکونتگاه کالبدی با عملکردهای نامرئی و جدید در کنار عملکردهای سنتی خود است. با این تفاسیر هدف این پژوهش تحقق پذیری شهر هوشمند بر اساس شاخص های کالبدی رشد هوشمند است. روش تحقیق به لحاظ هدف کاربردی و از نوع توصیفی تحلیلی است. حجم نمونه مورد نیاز بر اساس فرمول کوکران و جدول مورگان و با توجه به تعداد کل جامعه آماری پژوهش که 160 نفر است، حجم نمونه پژوهش 113 نفر محاسبه شد. داده ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری شده است. یافته ها نشان می دهد که در بین مناطق شهر اردبیل، منطقه های 1 و 4 به ترتیب با 33/0 و 26/0 از پتانسیل شهر هوشمند برخوردار بودند و منطقه ی 3 با امتیاز 20/0 از پتانسیل نیمه برخوردار و منطقه 2 نیز با امتیاز 19/0 فاقد پتانسیل شهر هوشمند بودند. نتایج نشان می دهد که بین مناطق شهری اردبیل در زمینه تناسب با شاخص های رشد هوشمند شهری، تفاوت قابل توجهی وجود دارد و میزان برخورداری مناطق مختلف از شاخص های پژوهش به صورت یکسان نبوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
97 - تحلیل کیفیت کالبدی مسکن در محلات متأثر از سیاستهای نوسازی بافت فرسوده شهری- مورد مطالعه: محله وحیدیه تهران
راما قلمبردزفولی سید محمدامین شریفیحوزه مسکن به واسطه ارتباط مستقیم آن با بهره برداران، از مهمترین بخشهای سیاستگذاری شهری به شمار میآید. در این میان طرحهای نوسازی بافت فرسوده از طریق بستههای تشویقی، به عنوان الگویی با مزایایی نظیر توجیهات فنی، اقتصادی وزمانی مورد توجه قرار گرفته و واحدهای مسکونی فراوا چکیده کاملحوزه مسکن به واسطه ارتباط مستقیم آن با بهره برداران، از مهمترین بخشهای سیاستگذاری شهری به شمار میآید. در این میان طرحهای نوسازی بافت فرسوده از طریق بستههای تشویقی، به عنوان الگویی با مزایایی نظیر توجیهات فنی، اقتصادی وزمانی مورد توجه قرار گرفته و واحدهای مسکونی فراوانی نوسازی شده است. اما نکتهای که در بررسی نوسازی واحدهای مسکونی در ایران و خصوصاً شهر تهران مشاهده میگردد، این است که اهداف کمی (مانند تعداد پروانه های صادره در بافت یا تعداد املاک تجمیع شده)در مقایسه با اهداف کیفی برنامهریزی مسکن در اولویت قرار گرفتهاند، این مسئله با سنجش شاخص هایی چون سرانهها، اندازه واحد مسکونی، تعداد پارکینگ و... قابل لمس است. در این پژوهش با رویکرد توصیفی تحلیلی سعی شد با بررسی ویژگیهای کیفی مربوط به تناسبات کالبدی مساکن نوسازی شده در محله وحیدیه- نظام آباد تهران (به عنوان یکی از محلات بافت فرسوده که آمار نوسازی معناداری پس از ابلاغ ضوابط تشویقی بافت فرسوده داشته است) میزان انطباق کیفیت تناسب کالبدی این مساکن با نیاز ساکنان آنها ارزیابی گردد. پس از جمع آوری دادهها از طریق ابزار پرسشنامه ( بر گرفته از مدل نظری پژوهش)، تحلیل توصیفی و استنباطی از طریق آزمونهای آماری انجام پذیرفت. با تحلیل نتایج پرسشنامه مشخص گردید که در وحیدیه تناسب کالبدی واحدهای مسکونی نوساز، نتوانسته سطح انتظار معناداری با رضایتمندی ساکنان داشته باشد. همچنین نتایج آزمون فریدمن نشان میدهد معیار زیستمحیطی و اقتصادی کمترین رتبه را در بین معیارهای بررسی شده در حوزه تناسب کالبدی داشته است. این معیارها به پایینبودن نرخ شاخص هایی چون فضایسبز داخل ساختمانها، منظر و فضای سبز محلهو تناسب قیمت مسکن با شرایط کالبدی ملک در محدوده مورد مطالعه دلالت دارند و اطلاعات عینی نیز این کمبودها را تایید میکند. در تعمیم نتایج این پژوهش، اهمیت توجه به ویژگیهای کیفی مسکن در سیاستگذاریهای مدیریت و برنامهریزیشهری، جهت نیل به رضایتمندی ساکنین، برجسته می نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
98 - اصول طراحی موثر در ارتقای خلاقیت دانش آموزان در فضاهای آموزشی (نمونه موردی دبیرستان های دخترانه شهر لاهیجان)
حمیدرضا عظمتی رضا پرویزی امیر رضا کریمی آذری مریم آقا بیگی کلاکیزمینه : بخش اصلی و مرکزی زندگی هر انسانی را یادگیری شامل می شود، یادگیری نیز متأثر از محیط اطراف است که این محیط ها خود از عناصری تشکیل خواهند شد که دارای وی‍‍ژگی ها و کیفیت های گوناگونی بوده و در ارتباط با یکدیگر معنادار می شوند و سبب ارتقا خلاقیت در دانش آموزا چکیده کاملزمینه : بخش اصلی و مرکزی زندگی هر انسانی را یادگیری شامل می شود، یادگیری نیز متأثر از محیط اطراف است که این محیط ها خود از عناصری تشکیل خواهند شد که دارای وی‍‍ژگی ها و کیفیت های گوناگونی بوده و در ارتباط با یکدیگر معنادار می شوند و سبب ارتقا خلاقیت در دانش آموزان می شوند. روش : جامعه تحقیق دانش آموزان دختر دبیرستانی لاهیجان است که تعداد آنها 2641 نفر و حجم نمونه طبق جدول مورگان 335 دانش آموز انتخاب شده است. تجزیه و تحلیل داده ها : تکنیک جمع آوری اطلاعات پرسشنامه بسته پاسخ است که از طیف لیکرت در آن استفاده شده و تحلیل داده ها با SPSS است که از تحلیل عوامل و آزمون فرضیه-ها در آن استفاده شده است. نتیجه گیری : در پایان با تأکید بر عوامل موثر در خلاقیت، اصول طراحی فضاهای آموزشی به شرح زیر ارائه شده است: 1) استفاده از انعطاف پذیری فرم ها، 2) فضای نیمه باز، 3) تغییر پذیری نور و رنگ، 4) استفاده معمارانه از فضای سبز و 5) مبلمان تغییر پذیر که معیار تغییر پذیری نور و رنگ با ضریب رگرسیون 84/0 بیشترین سهم تبیین در ایجاد انگیزه که از عوامل موثر در ایجاد خلاقیت است را دارا است. واژه های کلیدی: خلاقیت، محیط کالبدی، فضای آموزشی، عوامل شناختی. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
99 - مقایسه تطبیقی رابطه میان نوع سکونتگاه و سطح خلاقیت دانشآموزان دبستانی دختر در نمونه های ویلایی و آپارتمانی شهر شیراز
مسلم ایراندوست حمیدرضا عظمتی هادی کشمیری بهرام صالح صدق پورزمینه: پرورش، ارتقاء و جهتدهی به خلاقیت کودکان به دلیل قرارگیری در سن رشد دارای اهمیت است. فضاهای باز مسکونی، در برآورده ساختن نیازهای اجتماعی و فردی کودکان، نقش منحصربهفردی دارند. به نظر میرسد که اینگونه فضاها بخش عمدهای از زمان و محیط زندگی روزمره ساکنان ازجمله ک چکیده کاملزمینه: پرورش، ارتقاء و جهتدهی به خلاقیت کودکان به دلیل قرارگیری در سن رشد دارای اهمیت است. فضاهای باز مسکونی، در برآورده ساختن نیازهای اجتماعی و فردی کودکان، نقش منحصربهفردی دارند. به نظر میرسد که اینگونه فضاها بخش عمدهای از زمان و محیط زندگی روزمره ساکنان ازجمله کودکان و نوجوانان را به خود اختصاص میدهند و ارتقاء کیفیت آن میتواند در سلامت و رشد قوای جسمی، تقویت تعاملات اجتماعی و همبستگی گروهی و حتی آموزش و رشد خلاقیت کودکان و نوجوانان مؤثر باشد. هدف: لذا هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر فضاهای سکونتی ویلایی و آپارتمانی در رشد خلاقیت کودکان است. روش: جامعه آماری پژوهش 140 کودک دختر بین 7-9 سال در سه دبستان، در سه موقعیت اجتماعی متفاوت در شهر شیراز است که بر اساس موقعیت قرارگیری محل سکونت دانشآموزآدانشآموزآآن در خانههای ویلایی و آپارتمانی و با استفاده از نمونهگیری خوشهای انتخابشدهاند. دادهها با استفاده از آزمون تفکر خلاق (فرم ب تورنس)، جمعآوری و با روش تحلیل واریانس و مقایسههای زوجی میانگینها تحلیلشده است. یافتهها: طبق یافتههای پژوهش حاضر نتایج بهدستآمده حاکی از آن است که تفاوت معناداری بین خلاقیت دانشآموزان دبستانی در دو گروه سکونتگاه ویلایی و آپارتمانی در دو فرضیه پیشنهادی وجود ندارد. نتیجهگیری: لذا کودکان ساکن در خانههای ویلایی و آپارتمانی از لحاظ چهار مؤلفه ابتکار، بسط، سیالی و انعطافپذیری تقریباً در یک سطح از خلاقیت قرار دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
100 - بررسی مخاطرات قنات ها در مدیریت بحران شهری (نمونه موردی شهر نیشابور)
قدیر صیامی محمد گل محمدی علی طالبیشهرها با توجه به تغییرات شدید جمعیتی و کاربری زمین یکی از حساس ترین مناطق جغرافیایی محسوب می شوند که اگر این تغییرات توسط متولیان امر و شهرداری ها بررسی و پیش بینی نگردد باعث بروز لطمات جبران ناپذیر مالی و جانی به شهروندان می شود. عدم برنامه ریزی در زمینه توسعه شهری و ت چکیده کاملشهرها با توجه به تغییرات شدید جمعیتی و کاربری زمین یکی از حساس ترین مناطق جغرافیایی محسوب می شوند که اگر این تغییرات توسط متولیان امر و شهرداری ها بررسی و پیش بینی نگردد باعث بروز لطمات جبران ناپذیر مالی و جانی به شهروندان می شود. عدم برنامه ریزی در زمینه توسعه شهری و تعیین سمت و سوی مناسب رشد شهر امروزه موجبات خسارات و هزینه های جبران ناپذیری گشته است که از آن جمله می توان به گسترش شهرهایی مانند نیشابور بر روی حریم قنوات اشاره کرد. قنات یکی از قدیمی ترین و اقتصادی ترین روش های استخراج آب های زیرزمینی و بخشی از میراث ملی ایرانیان محسوب می شود. اما امروزه با پائین رفتن سطح آبهای زیرزمینی و خشک شدن قنات ها، این کانال های زیرزمینی تبدیل به بحران در مناطق شهری شده است. در ایران سالانه در اثر فروریزش ناشی از کانال های قنات ها ده ها ساختمان دچار خسارت می شود. مقاله حاضر با روش میدانی-تحلیلی و با استفاده از مطالعات اسنادی، بهره گیری از مدل فرآیند تحلیلی سلسله مراتبی AHP و نرم افزارGIS با بکارگیری شاخص های مختلف و ارزش گذاری معیارهای مرتبط با فرونشست زمین به بررسی مناطق در معرض خطر در شهر نیشابور می پردازد و در پایان نیز راهکارها و سیاست هایی به منظور پیشگیری، برنامه ریزی مناسب و چگونگی مدیریت بحران در صورت بروز خطر ارائه می گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
101 - ارزیابی مکان گزینی حقوقی کاربری های اصلی شهری با استفاده از GIS (مطالعه موردی شهر بابل)
علی طالبی مهرناز خسرویتحلیل کاربری اراضی شهری چگونگی استفاده از توزیع ، حفاظت ، ساماندهی مکانی- فضایی فعالیت ها و عملکردی های شهری را بر اساس خواست و نیازهای جامعه شهری، بررسی می کند. امروزه با توجه به رشد نابسامان کالبدی و بی تعادل شهرها، برای ارتقای کیفیت شهرنشینی و تعادل بخشی، ساماندهی و چکیده کاملتحلیل کاربری اراضی شهری چگونگی استفاده از توزیع ، حفاظت ، ساماندهی مکانی- فضایی فعالیت ها و عملکردی های شهری را بر اساس خواست و نیازهای جامعه شهری، بررسی می کند. امروزه با توجه به رشد نابسامان کالبدی و بی تعادل شهرها، برای ارتقای کیفیت شهرنشینی و تعادل بخشی، ساماندهی و بهینه گزینی کاربری های اراضی شهری، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. گسترش سریع نواحی شهری و در پی آن، اتخاذ سیاست کاربری اراضی، مقوله کاربری شهری را به عنوان یکی از مهم ترین مؤلفههای تعیین کننده در مسائل شهری کشور مورد توجه قرار داده است؛ لیکن به دلیل تنوع پراکنش کاربری شهرها و تأثیرپذیری کاربری ها از متغیرهای مختلف، تحلیل و تبیین آن همواره با مشکلاتی مواجه بوده است. بنابراین با شناخت و بکارگیری روشهایی که بتواند به چنین مهمی کمک نماید، گام مطلوبی برای استغنای ادبیات چهرهآرایی کشور برداشته خواهد شد. بررسی فرآیند تحولات ساختار فضایی شهر بابل نشان می دهد که در سالهای قبل از1300 هـ ش محلات مختلف این شهر براساس ویژگی های قومی، صنفی و مذهبی شکل گرفته و از رشد ارگانیک برخوردار بوده است. اما به نظر می رسد در سالهای اخیر اجرای سیاست های عمرانی، بدون اندیشه و انطباق با واقعیات موجود، باعث رشد کالبدی و افزایش جدایی گزینی فضایی در بین محلات این شهر گردیده است. نتایج پژوهش حاضر که با روش توصیفی- تحلیلی و همچنین استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) انجام گرفته و از نوع کاربردی است، نشان میدهد در تخصیص کاربری های شهری، توجه لازم انجام نگرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
102 - تدوین راهبردهای برندسازی براساس ابعاد کالبدی و زیست محیطی شهر هوشمند در منطقه شش تهران محله یوسف آباد
اعظم ملائی زینب کرکه آبادی عباس ارغانسهم مطالعه در تئوری برندسازی مکان این است که به طور کلی شهرها و مقاصد جنبههای هوشمند خود را در استراتژی برندسازی خود لحاظ نمیکنند. بنابراین باید تلاش کرد تا درک کرد که برندسازی تنها مدیریت و ارتباطات یک برند نیست. این باید یک فرآیند کامل مدیریت، در حال تکامل دائمی باش چکیده کاملسهم مطالعه در تئوری برندسازی مکان این است که به طور کلی شهرها و مقاصد جنبههای هوشمند خود را در استراتژی برندسازی خود لحاظ نمیکنند. بنابراین باید تلاش کرد تا درک کرد که برندسازی تنها مدیریت و ارتباطات یک برند نیست. این باید یک فرآیند کامل مدیریت، در حال تکامل دائمی باشد، که تمام جنبه های کلیدی هویت، واقعیت و توسعه شهرها و مقاصد را در بر گیرد، تحقیق حاضر از مبنای هدف، از نوع کاربردی و از منظر روش شناسی، کمی میباشد. برای جمع آوری اطلاعات از منابع کتابخانهای و تحقیقات میدانی (پرسشنامه) استفاده شده است. برای نمونهگیری از جامعه آماری، برنامه ریزان شهری منطقه شش تهران محله یوسف آباد در نظر گرفته میشوند. بدین منظور در این مطالعه، از نمونهگیری تصادفی استفاده شده است. حجم نمونه آماری با توجه به نامعلوم بودن آمار دقیق تعداد افراد متخصص در زمینه برنامه ریزی شهری، با نظر اساتید و مشاوران، 30 نفر میباشد. روایی پرسشنامه، روایی محتوا و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ برابر 88/0 تعیین گردید. برای توصیف دادهها از آمار توصیفی و برای تجزیه و تحلیل دادهها نرم افزار SPSS استفاده شد. تجزیه و تحلیل دادهها نشان داد که در سطح اطمینان 95 درصد بین مولفه های کالبدی و زیست محیطی برندسازی شهری محلسف اباد با شهر هوشمند رابطه معناداری وجود دارد. همچنین می توان با استفاده از برگزاری نمایشگاه ها و رویدادهای مختلف، اطلاع رسانی آنلاین (یا برندسازی شهری در فضای مجازی و شبکههای اجتماعی) و وبسایت های طراحی شده با نام دامنۀ مخصوص به شهر، میزان نامحدودی از اطلاعات را دربارۀ محله یوسف آباد به مخاطبین خود انتقال داده و با ارائه تورهای گردشگری مجازی، علائم و عناصر هویت بصری شهر، شعارتبلیغاتی، تقویمِ رویدادهای شهر، امکان برنامه ریزی و رزرو آنلاین امکانات و دیگر امکانات نامحدود، بر درک مخاطبان از آن محله اثرگذار باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
103 - بررسی تاثیر نقاشی درمانی بر مشکلات رفتاری کودکان با توجه به کیفیت محیط کالبدی آنها
الناز حسن پوربابایی جمال الدین سهیلیمشکلات رفتاری کودکان بخش قابل توجهی از اختلالات در دوران کودکی را به خود اختصاصداده است.روش های مختلفی برای درمان اختلالات وجود دارد که بهترین آنها هنر درمانی است.هدف، بررسی تاثیر نقاشی درمانی بر مشکلات رفتاری کودکان با توجه به کیفیت محیط کالبدیآنهامی باشد.در این پژوهش چکیده کاملمشکلات رفتاری کودکان بخش قابل توجهی از اختلالات در دوران کودکی را به خود اختصاصداده است.روش های مختلفی برای درمان اختلالات وجود دارد که بهترین آنها هنر درمانی است.هدف، بررسی تاثیر نقاشی درمانی بر مشکلات رفتاری کودکان با توجه به کیفیت محیط کالبدیآنهامی باشد.در این پژوهش تجربی از نوع پیش آزمون-پس آزمون30دانش آموز دارای اختلالاترفتاری3تا6سالدر دو مهد کودکدر استان قزوین انتخاب و هرکدام به دوگروه آزمایش و کنترلجایگزین شدند.در این پژوهش ازپرسشنامه مشکلات رفتاری شهیم فرم معلماناستفاده شد.نتایج1.دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاهآزاد اسلامی واحد قزوین.2.دکتری معماری، استادیار دانشکده معماری و شهرسازی ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین. 70/بررسی تاثیر نقاشی درمانی برمشکلات رفتاری کودکان با توجه به کیفیت محیط کالبدی آنهابا استفاده از آزمونهای آماریtتوسط نرم افزارspssتحلیل شد.بررسی ها نشان داد:1.نقاشی درمانیبرمشکلاترفتاریکودکانگروهآزمایشدرهردومهدکودکتاثیردارد.2.در مقایسه دو مهدکودکنقاشی درمانی بر مشکلات رفتاری کودکانمهدآفتابگردانبهدلیلکیفیتفضاییمناسبترتاثیربیشتریداشتهاست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
104 - آسیب شناسی ساخت روگذرهای شهری بر فضای فیزیکی و کالبدی شهربا استفاده از GIS (مطالعه موردی: روگذرهای نه گانه شهر کرمان)
حسین غضنفرپور حمیده افشارمنش مسلم قاسمیجداسازیحرکتعابرانپیادهباترافیکعبوریراهدرمقاطعباحجموسرعتبالاازمسایلیاستکهعلاوهبرتامینایمنی عابران،روانیترافیکمسیرموردنظررانیزدربردارد. یکیازروش هایگذرایمنازاینمقاطع ها،احداثگذرگا ه هایغیر همسطح (روگذریازیرگذر) می باشد. هدف تحقیق آسیب شناسی ساخت روگذرهای نه گانه دردست ساخ چکیده کاملجداسازیحرکتعابرانپیادهباترافیکعبوریراهدرمقاطعباحجموسرعتبالاازمسایلیاستکهعلاوهبرتامینایمنی عابران،روانیترافیکمسیرموردنظررانیزدربردارد. یکیازروش هایگذرایمنازاینمقاطع ها،احداثگذرگا ه هایغیر همسطح (روگذریازیرگذر) می باشد. هدف تحقیق آسیب شناسی ساخت روگذرهای نه گانه دردست ساخت شهر کرمان می باشد. روش شناسی تحقیق توصیفی – تحلیلی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیاییGIS می باشد. نتایج تحقیق نشان می دهد که احداث پروژهای عظیمی از نوع روگذر و زیر گذر درشهر کرمان باتوجه به قرار گرفتن در محدوده پراترافیک شهر می تواند در آینده حجم زیادی از ترافیک شهر را حل کرده و در روان سازی و ایمن سازی معابر کمک کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
105 - بررسی روند گسترش کالبدی- فضایی شهر کرمان با استفاده از مدلهای آنتروپی شانون و هلدرن
محسن ایلاقی حسینی رامین نوحی امیرمهیم مهیمیدر دهه های اخیر شهرهای ایران مانند بسیاری از شهرهای جهان سوم دچار تحولات چشمگیری شده اند، به طوریکه روند رشد شهرنشینی در پی تحولات اقتصادی، اجتماعی، موجب رشد لجام گسیخته و بی قواره شهرهای با نقش ملی و ناحیه ای گردیده که خود به دلیل فقدان سیاست های مناسب ساخت و ساز و بی چکیده کاملدر دهه های اخیر شهرهای ایران مانند بسیاری از شهرهای جهان سوم دچار تحولات چشمگیری شده اند، به طوریکه روند رشد شهرنشینی در پی تحولات اقتصادی، اجتماعی، موجب رشد لجام گسیخته و بی قواره شهرهای با نقش ملی و ناحیه ای گردیده که خود به دلیل فقدان سیاست های مناسب ساخت و ساز و بی برنامگی در بهره برداری از زمین شهری می باشد. شهر کرمان نیز مانند بسیاری از شهرهای کشور از این تحولات مصون نمانده است. بررسی ها نشان می دهد جمعیت شهر کرمان طی 55 سال اخیر(1335 – 1390) نزدیک به 5/8 برابر رشد داشته در حالی که شهر با گسترش فیزیکی 65 برابری مشکلاتی از قبیل: تخریب زمینهای کشاورزی اطراف شهر، مشکلات زیست- محیطی، کمبود امکانات زیربنایی و تاسیسات را ایجاد کرده است.هدف تحقیق تحلیل گسترش کالبدی – فضایی شهر کرمان و مسائل ایجاد شده در این زمینه است. روش تحقیق بکار گرفته شده که با بهره گیری از مدلهای آنتروپی شانون و هلدرن به تحلیل چگونگی گسترش کالبدی-فضایی این شهر پرداخته، توصیفی – تحلیلی است. نتایج حاصل از مدل آنتروپی شانون که در طی سالهای 1380- 1390 انجام شده، نشان می دهد الگوی گسترش شهر پراکنده می باشد و بر اساس مدل هلدرن 52 درصد از رشد فیزیکی شهر در فاصله سالهای 1390- 1335 مربوط به رشد جمعیت بوده و 48 درصد مربوط به رشد افقی و اسپرال شهر می باشد که این عامل نتیجه عدم نظارت و کنترل مدیران شهری و نداشتن طرح و برنامه ای مدون جهت گسترش فیزیکی شهر بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
106 - واکاوی ویژگی های کالبدی بافت های کهن شهری در ایران و راهکارهای مطلوب مداخله در آن (مطالعه ی موردی: زنجان)
محمد جواد حیدری فاطمه لطفیبخش مرکزی بسیاری از شهرهای کشور منطبق بر بافت کهن است که واجد گنجینه ای عظیم از عناصر و ارزش های تاریخی و فرهنگی می باشند. اگرچه این بافت ها به روزگار خود از نظر سازمان فضایی و ساختار عملکردی متناسب با نیازهای زندگی و مقتضیّات اجتماعی و اقتصادی عصر خود بودند، ولی به دنب چکیده کاملبخش مرکزی بسیاری از شهرهای کشور منطبق بر بافت کهن است که واجد گنجینه ای عظیم از عناصر و ارزش های تاریخی و فرهنگی می باشند. اگرچه این بافت ها به روزگار خود از نظر سازمان فضایی و ساختار عملکردی متناسب با نیازهای زندگی و مقتضیّات اجتماعی و اقتصادی عصر خود بودند، ولی به دنبال تحوّلاتی که در نظام سکونتگاه های شهری - تحت تأثیر تحوّلات تکنولوژیک و تغییر در نیازهای زیستی، اجتماعی و اقتصادی - به وقوع پیوست، دچار ضعف عملکردی شدند. این بافت ها که زمانی نماد حیات شهری و کانون ثروت و قدرت شهرها بودند امروزه در تقابل با نواحی جدید و نوساز به مکانی جمعیّت گریز تبدیل شده اند. پدیده ای که به فرسودگی بیش از پیش آن ها منجر شده است. هدف از این پژوهش شناسایی ویژگی های کالبدی بافت کهن شهر زنجان، تعیین میزان فرسودگی، تحلیل SWOT و ارائه ی راهکارهایی جهت حلّ مشکلات موجود و ایجاد زمینه های مطالعات بعدی است. روش تحقیق در این پژوهش تحلیلی – پیمایشی است. روش جمع آوری داده ها در این تحقیق، بر اساس شیوه های کتابخانه ای و مشاهدات میدانی و تجزیه و تحلیل نتایج به دست آمده در محیط نرم افزارهای EXCEL، SPSS و ARC GIS است. یافته های این پژوهش مبیّن پایین بودن کیفیّت ابنیّه، کم عرض بودن معابر، بروز ناهنجاری های اجتماعی، پایین بودن درآمد ساکنین و عدم توانایی آن ها در نوسازی و بهسازی بافت بود. مجموع این عوامل منجر به افزون گشتن مشکلات این بافت ها و فرسودگی و تخریب بیش از پیش آن ها شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
107 - تحلیل مقایسه ای پایداری کالبدی مسکن روستایی در استان لرستان در دوره های زمانی 1387 و 1392
بهروز نصیری علیرضا غلامیمسکن روستایی هم در مباحث گسترده سیاسی و هم در مباحث مربوط به مسائل روستایی، به علت اولویت بیشتر قائل شدن برای نیازهای مسکن شهری نسبت به مسکن روستایی، به صورت حاشیه ای در آمده است. توسعه و بهسازی سکونتگاه های انسانی و علی الخصوص سکونتگاه های روستایی و مسکن روستایی موضوعی چکیده کاملمسکن روستایی هم در مباحث گسترده سیاسی و هم در مباحث مربوط به مسائل روستایی، به علت اولویت بیشتر قائل شدن برای نیازهای مسکن شهری نسبت به مسکن روستایی، به صورت حاشیه ای در آمده است. توسعه و بهسازی سکونتگاه های انسانی و علی الخصوص سکونتگاه های روستایی و مسکن روستایی موضوعی کثیرالوجوه بوده که پایداری کالبدی یکی از این وجوه یه شمار می رود. در پژوهش حاضر به منظور سطح بندی و تحلیل وضعیت پایداری کالبدی شاخص های مسکن روستایی در استان لرستان در طی دو دوره زمانی 1387 و 1392 اقدام به بررسی وضعیت 14 شاخص کمی و کیفی مسکن در قالب بعد کالبدی مسکن روستایی در بین شهرستان های استان لرستان گردید.تحقیق حاضر از نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی آن توصیفی – تحلیلی می باشد.اطلاعات مورد نیاز با استفاده از داده ها و اطلاعات مرکز آمار ایران1390 و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی (1387 و 1392) با استفاده از روش های کمی- تحلیلی - تکنیکی در محیط SPSS و EXLL، MATLAB و GIS مورد پردازش قرار گرفت. نتایج حاصل از بررسی پایداری کالبدی مسکن روستایی در دو دوره 1387 و 1392 در استان لرستان با استفاده از روش های مختلف مدل هایTOPSIS ، SAW و Vikor حاکی از وضعیت نامطلوب بیشتر شهرستان های استان در هر دو دوره می باشد. نتایج این مطالعه در زمینه پایداری کالبدی مسکن روستایی به نوعی مؤید رفتار مرکز–پیرامون در استان لرستان می باشد. به طوری که شهرستان های حوزه مرکزی استان دارای پایداری کالبدی بیشتری می باشند و هرچه به طرف پیرامون حرکت کنیم ناپایداری کالبدی در بین شهرستان های استان لرستان افزایش می یابد.به طور کلی پایداری کالبدی مسکن روستایی در استان لرستان در وضعیت مطلوبی به سر نمی برد اما تمرکز بیشتر سیاستگذاری های مرتبط با حوزه پایداری مسکن روستایی باید بیشتر حوزه ی پیرامونی استان تأکید داشته باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
108 - ارزیابی ناسازگاری ساختار کالبدی با بافت اجتماعی محله قلعه چهارلان شهر سنندج
محمد شیخی لادن رشیدیانیناسازگاری ساختار کالبدی با بافت اجتماعی در محلات تاریخی و هویت مند موجب ایجاد مشکلاتی همچون: فرسودگی بافت و پایین آمدن ضریب نوسازی، از بین رفتن حس تعلق به محله و کاهش حس همبستگی اجتماعی بین ساکنان محله ، خروج ساکنین بومی از محله و ایجاد ناامنی های اجتماعی خواهد شد؛ لذا چکیده کاملناسازگاری ساختار کالبدی با بافت اجتماعی در محلات تاریخی و هویت مند موجب ایجاد مشکلاتی همچون: فرسودگی بافت و پایین آمدن ضریب نوسازی، از بین رفتن حس تعلق به محله و کاهش حس همبستگی اجتماعی بین ساکنان محله ، خروج ساکنین بومی از محله و ایجاد ناامنی های اجتماعی خواهد شد؛ لذا در این پژوهش سعی شده است، راهکارهایی در جهت رفع این ناسازگاری ها و ساماندهی آن ها ارائه گردد تا موجب زنده نگه داشتن این بافت های با ارزش ، جلوگیری از فرسودگی هر چه بیشتر این محلات ، خروج ساکنان بومی و افزایش حس تعلق و حس مسئولیت ساکنان غیربومی نسبت به محله شود تا از این طریق ضریب نوسازی و مرمت درمحله را بالا برده و امنیت اجتماعی را در بافت ایجاد کرد. هدف اصلی این تحقیق، بررسی میزان انطباق ساختار کالبدی با ساخت و بافت اجتماعی و جمعیتی محله قلعه چهارلان شهر سنندج و ارائه ی راهکارهایی، جهت ساماندهی محله بود . این تحقیق، از نوع توصیفی-تحلیلی میباشد،که از طریق پیمایش و برداشتهای میدانی و تهیه و توزیع پرسش نامه در بین ساکنین محله و تجزیه و تحلیل نتایج پرسش نامه با استفاده از نرم افزار آماری (spss)،تاثیر ساختار کالبدی بر بافت اجتماعی محله بررسی شد؛ و از دادههای ثانویه ، نظیر (عکسهای هوایی و ماهوارهای ، طرحهای جامع و تفصیلی ، سالنامه های آماری ، سفرنامهها و اسناد تاریخی )، جهت بررسی چگونگی تغییرات ساخت و بافت کالبدی و اجتماعی محله قلعه چهارلان، در طول زمان استفاده شد. نتایج تحقیق بیانگیر این است که ، در بین بیشتر عوامل تشکیل دهنده ی ساختار کالبدی محله قلعه چهارلان با بافت اجتماعی آن ، سازگاری و انطباق لازم وجود ندارد . در نهایت با توجه به دوران گذار تاریخی محله و وضع موجوداکنون آن ، برای ارائه ی راهبردهایی در جهت ساماندهی محله قلعه چهارلان، به تحلیل ساختار کالبدی آن ، با استفاده از روش تحلیل سوات به روش فازی سازی، با بررسی پرسش نامه های توزیع شده در بین متخصصین، کارشناسان و دانشجویان ، در ارتباط با نقاط قوت ، ضعف ، فرصت و تهدید های محله به این نتیجه رسیدیم که، اتخاذ راهبردهای تدافعی در این محله ، می توانند در ایجاد انطباق و سازگاری بین ساختار کالبدی و بافت اجتماعی محله مورد مطالعه مفید باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
109 - آسیب شناسی کالبدی ، کارکردی بازارهای تاریخی و قدیمی (نمونه موردی کلانشهر کرمانشاه)
لیلا ابراهیمی علیرضا شیخ الاسلامیدر گذشته ای نه چندان دور بازار عنصری شهری یا مکانی مشخص بوده و حیات شهر و بازار به هم گره خورده و شهرها به واسطه بازارهایشان جایگاه منطقه ای خود را پیدا می کرده اند. جنب و جوش ، همبستگی و پیوند تنگاتنگ بازارها به زندگی روزمره شهروندان این عملکرد را به قلبی تپنده در مرکز چکیده کاملدر گذشته ای نه چندان دور بازار عنصری شهری یا مکانی مشخص بوده و حیات شهر و بازار به هم گره خورده و شهرها به واسطه بازارهایشان جایگاه منطقه ای خود را پیدا می کرده اند. جنب و جوش ، همبستگی و پیوند تنگاتنگ بازارها به زندگی روزمره شهروندان این عملکرد را به قلبی تپنده در مرکز شهرها تبدیل می نمود. که نبض هر آنچه در شهر رخ می داد را در دست داشت. اهمیت بازار نه تنها به دلیل وقوع داد و ستد و انجام در آنها بلکه بیشتر به دلیل نقش این عملکرد در شکل دهی به تعامالت اجتماعی و برخوردهای روزانه و تاثیر در شکل گیری فرهنگ شهروندان می باشد. از این رو بازار با کالبد سنتی آن تنها عملکردی اقتصادی نبوده بلکه به موازارت نقش اقتصادی، نقش فرهنگی، مذهبی، سیاسی و اجتماعی نیز در شهر داشته است. اهمیت بازارهای سنتی در معماری و کالبد این عملکرد نیز نمایان می باشد، بازار در تاریخ ایران همواره محل برخورد عقاید و افکار و مرکز فعالیت های اجتماعی بوده است، لذا معماری و طراحی محیط می تواند نقش مؤثری در ایجاد تعامالت اجتماعی ایفا ساختار های کالبدی محیط بازار و تأثیر آن روی تعامالت اجتماعی را به روش توصف می کند و میزان روابط اجتماعی و عوامل تاثیرگذار روی آن را به صورت میدانی و از پیمایشی مورد بررسی قرار می دهد. و سپس به بررسی عوامل آسیب زمان و آسیب های بازار تاریخی کرمانشاه را واکاوی می کند. روش پژوهش در این نوع تحلیل توصیفی می باشد . در بخش تحلیل از روش swot استفاده شده است و عوامل گسیختگی فضائی عناصر درون بازار، ضعیف شدن ارتباط بازار یا شهر ، نابسامانی در حرکت ها، نارسائی خدمات جانبی،تجمع بیکاران ، بی توجهی در حفظ و نگهداری ابنیه و عدم ارتباط با عناصر شاخص تاریخی از عمده ترین مسائل موجود در بافت بازار کرمانشاه می باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
110 - تحلیل فضایی الگوی رشد شهری(مطالعه موردی:شهرکلاردشت)
محمدمهدی فقیه عبدالهی ابوالفضل مشکینی سیدعلی علویهدف از این پژوهش بررسی و شناخت میزان گسترش کالبدی- فیزیکی شهر کلاردشت، بررسی الگوی گسترش شهر در بازهی زمانی 1342 تا 1392 و تعیین جهات گسترش شهر از طریق شناسایی ماهیت اراضی تغییر یافته به کاربریهای شهری میباشد. پژوهش حاضر از نوع پژوهشهای کاربردی و به روش توصیفی- تحلی چکیده کاملهدف از این پژوهش بررسی و شناخت میزان گسترش کالبدی- فیزیکی شهر کلاردشت، بررسی الگوی گسترش شهر در بازهی زمانی 1342 تا 1392 و تعیین جهات گسترش شهر از طریق شناسایی ماهیت اراضی تغییر یافته به کاربریهای شهری میباشد. پژوهش حاضر از نوع پژوهشهای کاربردی و به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است برای گردآوری اطلاعات موردنیاز از روش کتابخانهای و روش بررسی میدانی استفاده شده است. جهت بررسی تغییرات کاربری اراضی در طول 35 سال از تصاویر ماهوارهای لندست، عکسهای هوایی و نقشههای تهیه شده از سازمان نقشه برداری در 3 مقطع زمانی سالهای 1349، 1367 و 1392 استفاده شده است. و برای بررسی میزان گسترش شهر از آنتروپی شانون و مدل هلدرن استفاده شده است. با توجه به نتایج تحقیق طی 20 سال اخیر، رشد شهر در قالبی پراکنده بوده که با توجه به ارزشهای محیطی شهر، ادامه این روند تهدیدی جدی در جهت این ارزشهاست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
111 - مطالعه تطبیقی میزان تابآوری کالبدی مناطق شهر مشهد در برابر زلزله
امیر باغبان ساجده باغبان مژگان آراستهدر سالهای اخیر نهادها و آژانسهای فعال در زمینه کاهش سوانح، بیشتر فعالیتهای خود را برای دستیابی به جامعهای تابآور در برابر سوانح متمرکز ساختهاند که در این میان زمینلرزه به دلیل خسارت وسیع نسبت به سایر حوادث اولویت بالاتری برای تقویت تابآوری جوامع در برابر سوانح چکیده کاملدر سالهای اخیر نهادها و آژانسهای فعال در زمینه کاهش سوانح، بیشتر فعالیتهای خود را برای دستیابی به جامعهای تابآور در برابر سوانح متمرکز ساختهاند که در این میان زمینلرزه به دلیل خسارت وسیع نسبت به سایر حوادث اولویت بالاتری برای تقویت تابآوری جوامع در برابر سوانح طبیعی دارد. نظر به زلزلهخیر بودن کشور ایران میتوان گفت که کلانشهر مشهد نیز مشابه بسیاری دیگر از شهرهای کشورمان از نظر لرزهخیزی در منطقه خراسان با پتانسیل بالای خطر قرار گرفته است و وجود گسلهای فعال و توانمند در مجاورت شهر، گواه بر بالا بودن خطر زلزله در شهر مشهد دارد. از اینرو، این پژوهش با هدف رتبهبندی مناطق شهر مشهد بر اساس معیارهای کالبدی تابآوری، به تحلیل و رتبهبندی مناطق شهر مشهد پرداخته است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف از نوع کاربردی و به لحاظ ماهیت، توصیفی_تحلیلی است. اطلاعات مورد نیاز به روشهای کتابخانهای، اسنادی و میدانی گردآوری شده است و سپس، با استفاده از تکنیک SWARA، 12معیار کالبدی تابآوری وزندهی گردیده و در نهایت بهوسیله مدل MULTIMOORA، به رتبهبندی مناطق شهر مشهد پرداخته شده است. نتایج حاصل از تکنیک SWARAنشان داد که معیارشتاب افقی گسل، مهمترین و معیار شیب کماهمیتترین معیار موثر بر میزان تابآوری کالبدی در برابر زمینلرزه بهشمار میروند. در نهایت نتایج حاصل از مدل MULTIMOORA نشان میدهد که مناطق 2، 1 و 9 به ترتیب دارای بیشترین میزان تابآوری کالبدی در برابر زلزله و مناطق 7، 11 و 8 به ترتیب دارای کمترین میزان تابآوری هستند و لذا در راستای افزایش تابآوری مناطق شهری مشهد پیشنهاد میگردد بر معیارهابی از جمله، مقاومسازی و احیای بافتهای فرسوده، تمرکز گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
112 - بررسی تأثیر فضای شهری بر احساس امنیت زنان (نمونه موردی: محله جهانگیرآباد خرمآباد)
شهاب فلاح پور نوشین نظری حجت فلاح پوربه دنبال گسترش شهر و شهرنشینی در دوران معاصر و همزمانی آن با تحولات فرهنگی زادهی مدرنیسم، جهان شاهد حضور پررنگتر زنان در عرصههای اجتماعی و اقتصادی بوده است. بهتبع این حضور، موضوعات تازهای در باب فضاهای شهری و زنان مطرح میشود. یکی از این مسائل، وجود فضاهای فاقد ام چکیده کاملبه دنبال گسترش شهر و شهرنشینی در دوران معاصر و همزمانی آن با تحولات فرهنگی زادهی مدرنیسم، جهان شاهد حضور پررنگتر زنان در عرصههای اجتماعی و اقتصادی بوده است. بهتبع این حضور، موضوعات تازهای در باب فضاهای شهری و زنان مطرح میشود. یکی از این مسائل، وجود فضاهای فاقد امنیت در شهرهاست که باعث ایجاد حس ناامنی در شهروندان، خصوصاً زنان بهعنوان یک قشر آسیبپذیر میشود. در همین راستا هدف این پژوهش تأثیر فضای شهری بر احساس امنیت زنان در محله حاشیهنشین جهانگیرآباد در شهر خرمآباد میباشد. در این پژوهش از نظریات پنجره شکسته ولسون و کینگ، فضای قابل دفاع نیومن، چشمهای خیابان جیکوبز، نظریه پیشگیری از جرم بهوسیله طراحی محیط و نظریه فمینیستی استفادهشده است.پژوهش به روش پیمایش و با استفاده از پرسشنامه انجامشده است. نمونه پژوهش را 384 نفر از زنان ساکن محله جهانگیرآباد شهر خرمآباد تشکیل میدهند. یافتههای پژوهش حاکی از وجود رابطه مستقیم و معنادار بین فضای شهری و احساس امنیت زنان است. در مقایسه نقش ویژگیهای کالبدی فضای شهری بر احساس امنیت بیش از ویژگیهای غیر کالبدی آن است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
113 - ارزیابی تغییرات کالبدی بازار مسجد جامع شهر تهران طی دهه 90
آزیتا رجبی سمیه نهاوندییکی از مهمترین و پیچیده ترین تحولات شهری تغییرات کالبدی شهر است که در نتیجه توسعه شهرنشینی به وجود آمده است. اما آنچه در ایران اساس محسوب می شود این امر است که تغییرات یکباره منجر به ایجاد تحولات ساختاری و آسیب های اجتماعی و کالبدی فراوان شده است از این رو مطالعه حاضر د چکیده کاملیکی از مهمترین و پیچیده ترین تحولات شهری تغییرات کالبدی شهر است که در نتیجه توسعه شهرنشینی به وجود آمده است. اما آنچه در ایران اساس محسوب می شود این امر است که تغییرات یکباره منجر به ایجاد تحولات ساختاری و آسیب های اجتماعی و کالبدی فراوان شده است از این رو مطالعه حاضر در پی این ضرورت و پاسخ دهی به سوال اینکه مولفه های اثر گذار در بازار مسجد جامع شهر تهران چیست؟آغاز شد . روش تحقیق حاضر از فلسفه تفسیری با رویکرد کیفی تبعیت می کند که با استراتژی تحلیل محتوا به مثابه یک استراتژی و مصاحبه عمیق سعی در جمع اوری داده دارد . بعد از جمع اوری داده از طریق کد گذاری در قالب سه دسته کد گذاری اولیه، محوری و گزینشی به5 محور اصلی در تغییرات کالبدی بازار مسجد جامع تهران در دهه 90 دست یافت که عبارت اند از سرمایه اجتماعی، هویت ، حس مکان، ساختار اجتماعی و آمیختگی اجتماعی است. با عمیق شدن در این متغیرها مشخص می شود که تحولات دهه اخیر در مسجد جامع تهران بیش از هر چیزی از نوع محتوایی بوده است. نه تغییر در عناصر کالبدی . چنین تغییری زمینه ای برای بی توجهی و کنار گذاشتن تمامی ساختار کالبدی آینده شهر تهران خواهد بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
114 - سنجش نابرابری فضایی مناطق شهری از منظر فقر کالبدی (مطالعه موردی در منطقه شهری یزد)
الیاس مودت محمد دیده بان علیرضا زارع شاه آبادیمحیط های شهری، سیستم های پیچیده با پدیده های پیچیده، روابط و تعاملات متعدد بین اجزا هستند. فقر نیز یکی از این پدیده های پیچیده است که به واسطة اثرهای سوء آن، کانون توجه قرار گرفته است و نیاز به رویکردی چندبعدی دارد. شهر یزد بعنوان بزرگترین واحد تاریخی استان یزد که جمعیت چکیده کاملمحیط های شهری، سیستم های پیچیده با پدیده های پیچیده، روابط و تعاملات متعدد بین اجزا هستند. فقر نیز یکی از این پدیده های پیچیده است که به واسطة اثرهای سوء آن، کانون توجه قرار گرفته است و نیاز به رویکردی چندبعدی دارد. شهر یزد بعنوان بزرگترین واحد تاریخی استان یزد که جمعیت شهری آن یک روند صعودی را طی سال های اخیر نشان می دهد و در مقابل نوع مصالح مورد استفاده در شهر یزد طی دهه های اخیر، تغییرات چشمگیری را شاهد بوده است بدنبال این تغییرات فقر شهری، شهر یزد را مانند اغلب شهرهای بزرگ کشور با مشکلات و مسائلی روبرو ساخته است میزان این فقر از نظر عامل کالبدی در محلات مختلف شهر یزد یکسان نیست به منظور برنامه ریزی جهت مقابله با گستره فقر شهری شناسایی و الویت بندی محلات از اهمیت خاصی برخوردار است. بنابراین پژوهش حاضر از نوع کاربردی - توسعه ای و روش بررسی آن پیمایشی در پی این هدف است که گستره فقر شهری محلات منطقه شهری یزد را با شاخصهای کالبدی الویت بندی و معرفی نماید. که با بررسیهای میدانی اطلاعات شاخصهای کالبدی 50 محله منطقه شهری یزد جمع آوری و با نرم افزارهای Gafer، VISIO، ArcGIS و SPSS و آزمونهای آماری مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج تحقیق محلات کشتارگاه، عیش آباد و اکرم آباد محروم ترین و محلات رسالت و امام حسین نسبت به دیگر محلات محرومیت کمتری در شاخص کالبدی نسبت به دیگر محلات دارا می باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
115 - رهیافتی بر مسائل موجود در بافت های فرسوده شهری در راستای توسعه شهری(مطالعه موردی:محلۀ قیطریه تهران)
محمد اکبرپور لیلا جلال آبادی افسانه صدری فرداین تحقیق با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی، از روش مطالعات میدانی و کتابخانه ای و با استفاده از مدل SWOT و فرآیند تحلیل سلسله‎مراتبی (AHP) و با بهره گیری از نرم افزار Expertchoice، تهیّه و تدوین شده است. در این تحقیق به بررسی نقاط قوّت، ضعف، فرصت ها و تهدیدهای بافت فرسوده چکیده کاملاین تحقیق با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی، از روش مطالعات میدانی و کتابخانه ای و با استفاده از مدل SWOT و فرآیند تحلیل سلسله‎مراتبی (AHP) و با بهره گیری از نرم افزار Expertchoice، تهیّه و تدوین شده است. در این تحقیق به بررسی نقاط قوّت، ضعف، فرصت ها و تهدیدهای بافت فرسوده‎ی شهری در محله قیطریه تهران پرداخته ایم. یافته های حاصل از تحلیل مدل فوق ، نشان می دهد در گروه نقاط قوّت، گرایش عمده ساکنین به سکونت مجدد در محله با شیوه آپارتمان نشینی (وزن نهایی، 315/0)، وجود مسجد جعفری محلّه به‎عنوان مرکز محلّه (وزن نهایی، 274/0) و تسهیل مداخله در بافت به‎دلیل وجود درصد بالای ساختمان‎های 1 و 2 طبقه (وزن نهایی، 163/0) به‎ترتیب مهمترین نقاط قوّت و فرسودگی اغلب مساکن و بافت کالبدی محدوده‎ی مورد مطالعه(وزن نهایی، 284/0)، رعایت نکردن نکات ایمنی و استفاده از مصالح بی‎دوام و کم‎دوام در اغلب ابنیه‎ی محلّه(وزن نهایی، 195/0) و معابر تنگ و باریک ودارای پله(وزن نهایی، 158/0) به‎ترتیب مهم‎ترین نقاط ضعف است. در عین حال دسترسی آسان به خیابان‎ شریعتی (وزن نهایی، 41/0)، تشکیل نهادهای محله ای به دلیل همبستگی ساکنان (وزن نهایی، 184/0) و امکان تسهیل در نوسازی بافت با توجه به عدم وجود هر گونه اثر و فضای تاریخی با ارزش در بافت (وزن نهایی، 123/0) به‎ترتیب از مهمترین فرصتهای محدوده‎ی مورد مطالعه، همچنین عدم رسیدگی به وضعیّت محدوده‎ی مورد مطالعه و تشدید فرسودگی آن (وزن نهایی، 349/0)، فقر به‎دلیل تورم بالا و درآمد پایین (وزن نهایی، 216/0) و عدم توان شبکه های داخلی بافت در ارتباط با تقاضا (وزن نهایی، 198/0) از جمله مهمترین تهدیدهای محدوده مورد مطالعه به‎شمار می آیند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
116 - واکاوی تاریخی تحلیلی تأثیر مؤلفه های کالبدی، بر حس تعلق خاطر در مساجد دوره صفوی از دید نمازگزاران (مطالعه موردی مساجد امامخمینی(ره)، شیخلطفالله، حکیم و آقانور شهر اصفهان)
مهدیه احمدی هیرو فرکیش وحید احمدی احمد میرزا کوچک خوشنویسیکی از درخشانترین دورههای معماری ایران پس از ورود اسلام، دوره صفوی است. اما شاید تاریخ معماری آن نسبت به دورههای سلجوقی، ایلخانی و تیموری ناشناخته مانده است. شاید با معناترین بنا در شهراسلامی، مسجد باشد. معماری مسجد، علاوه بر رعایت اصول کاربردی وتزیینی، بر مفاهیمی چکیده کاملیکی از درخشانترین دورههای معماری ایران پس از ورود اسلام، دوره صفوی است. اما شاید تاریخ معماری آن نسبت به دورههای سلجوقی، ایلخانی و تیموری ناشناخته مانده است. شاید با معناترین بنا در شهراسلامی، مسجد باشد. معماری مسجد، علاوه بر رعایت اصول کاربردی وتزیینی، بر مفاهیمی دینیواعتقادی اشاره دارد. پژوهش حاضر دنبال پاسخگویی به سوال، چه ارتباطی از طریق واکاوی تاریخی تحلیلی مابین حس تعلقخاطر و مؤلفههای کالبدی مساجد دوره صفوی وجود دارد؟میباشد. هدف این تحقیق شناسایی وتبیین مؤلفههای کالبدی در معماری مساجد صفوی، با انجام مطالعات کتابخانهای ومیدانی، و استفاده از روش آمیخته اکتشافی،وسنجش میزان تأثیر مؤلفههای کالبدی بر میزان تعلقخاطر افراد، است. پس از واکاوی تاریخی تحلیلی، شناسایی مؤلفههای شکلدهنده نظامکالبدی مساجد صفوی وتایید آنها توسط 73 استادتمام یا دانشیار دانشگاههای کشور در حوزه معماری اسلامی، دستهبندی نظامکالبدی در 5 دسته مؤلفهکالبدی-سازمان فضایی-نور-کالبد و هندسه-سلسله مراتب صورت گرفت و معیارهای موثر بر افزایش حس تعلقخاطر، استخراج شد. دو مدل پرسشنامه طبق طیف لیکرت تنظیم و با روش مدلیابی معادلات ساختاری، روابط بین متغیرها و میزان تأثیر آنها در مساجدامامخمینی، شیخلطفالله، حکیموآقانور بدلیل مشابهت چهار مسجد با یکدیگر از جهات مختلف، صورت گرفت. یافتههای تحقیق وجود رابطه معنادار بین مؤلفههای نظامکالبدی با میزان حس تعلقخاطر نمازگزاران را نشان میدهد، که درآن میزان تأثیرگذاری مؤلفهکالبدی از 5 دسته مؤلفه ذکرشده، بیشتر بود. همچنین وجود مؤلفههای نظامکالبدی درکنار هم، سبب ایجاد حس تعلقخاطر به آن مسجد شده؛ودر نهایت اگر در مساجد جدید، مؤلفههای نظام کالبدی به صورت مناسب و هماهنگ با هم تعریف شوند، حس تعلقخاطر در نمازگزاران افزوده میگردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
117 - تبیین مولفههای سنت و مدرنیسم در ساختار کالبدی بناهای مسکونی دوره معاصر ایران (نمونه موردی بناهای مسکونی دوره پهلوی)
علیرضا طاهریان احمدرضا کشتکار قلاتی محمود نیکخواه شهمیرزادی غلامحسین ناصریعوامل بسیار متعددی در دوران معاصر باعث ایجاد تحولات اساسی در معماری ایران هستند. بررسی معیارهای سنت و مدرنیسم در معماری مسکونی در کشور ایران، ازآنجهت که در راستای وضوح بیشتر در تاریخ معماری معاصر ایران خواهد شد، از اهمیت برخوردار است. این پژوهش با هدف بررسی مؤلفههای س چکیده کاملعوامل بسیار متعددی در دوران معاصر باعث ایجاد تحولات اساسی در معماری ایران هستند. بررسی معیارهای سنت و مدرنیسم در معماری مسکونی در کشور ایران، ازآنجهت که در راستای وضوح بیشتر در تاریخ معماری معاصر ایران خواهد شد، از اهمیت برخوردار است. این پژوهش با هدف بررسی مؤلفههای سنت و مدرنیسم در ساختار کالبدی معماری معاصر مسکونی ایران در دوره پهلوی با فرض اینکه معماری بناهای مسکونی در دوره معاصر با درنظر گرفتن دوره پهلوی، از نظر سنتگرایی بیشتر تحت تأثیر مؤلفه بهرهگیری از جزئیات و تناسبات آجری و از نظر مدرنیسم بیشتر تحت تأثیر مؤلفه حجم و ابعاد ساختمان است، سعی دارد به این سؤال پاسخ دهد که مؤلفههای سنت و مدرنیسم به چه صورت در ساختار کالبدی بناهای مسکونی دوره معاصر تجلی یافته است و از روش تحقیق ترکیبی لانه به لانه برای نیل به این هدف استفاده میشود؛ ابتدا در بخش کیفی، مؤلفههای سنت و مدرنیسم از ادبیات نظری تحقیق، مفاهیم، استخراج و سپس جدول کدنامه تدوین گردید و سپس مصاحبههایی تنظیم شد که بر اساس این مصاحبهها متغیرهای مورداستفاده سنت و مدرنیسم در بنا مطرح و سپس در بخش کمی، برای راستی آزمایی از پرسشنامه بهره گرفته شد. حجم نمونه در مرحله کیفی، 26 مصاحبه و در بخش کمی 384 نفر است. نتایج نشان میدهد که در مدرنیسم مؤلفههای بیان صادقانه مصالح سازه در نما با مقدار 965/0، المان گونگی عناصر معماری با مقدار 856/0، بهرهگیری از احجام مستطیلی 818/0 بیشترین میزان همبستگی را با دیگر مؤلفههای مدرنیسم دارند. همچنین برای ارتقا یک واحد سنت در فضا با کاربر یک واحد از مؤلفههای بهرهگیری از آجر بهعنوان مصالح غالب جدارهها و بهرهگیری عناصر کالبدی معماری سنتی با مقدار 000/1 میتوان تداعی سنت را در یک بنای مسکونی بیشتر کرد. درنهایت این پژوهش دارای نتایجی است که پیشنهادهایی در بخش مدیریتی و برنامهریزی و پژوهشی داده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
118 - واکاوی عناصر کالبدی و روابط فضایی خانههای مسکونی دوره پهلوی دوم از منظر ادبیاتداستانی
سارا حسینی فریبا البرزی امیرحسین امینیخانه بهعنوان محل سکونت و زندگی از مهمترین دغدغههای بشر میباشد که از جنبههای مختلفی از جمله کالبد و روابط فضایی قابل بررسی میباشد. در خانههای مسکونی دوره پهلوی دوم در شهر تهران به سبب رشد جمعیت و افزایش مهاجرت روستاییان به شهرها، ساختمانسازی انبوه در جهت رفع نیاز چکیده کاملخانه بهعنوان محل سکونت و زندگی از مهمترین دغدغههای بشر میباشد که از جنبههای مختلفی از جمله کالبد و روابط فضایی قابل بررسی میباشد. در خانههای مسکونی دوره پهلوی دوم در شهر تهران به سبب رشد جمعیت و افزایش مهاجرت روستاییان به شهرها، ساختمانسازی انبوه در جهت رفع نیازهای مردمی شکل میگیرد که این تغییرات تدریجی اعمالشده را می توان با مطالعه خانههای هر دهه بهطور مجزا جمعبندی کرد. وجود رابطه چند سویه بین متن و مخاطب و فرهنگ عمومی و ارتباط آثار ادبی با رویکردهای موجود در جامعه، دیدگاه پژوهش را به سمت ادبیاتداستانی سوق میدهد تا روند تغییرات خانهها از این دیدگاه مورد بررسی قرار گیرند. به نظر میرسد با بازخوانی داستانهای دوره پهلوی دوم، تغییرات تدریجی اعمالشده در روابط فضایی خانههای مسکونی از منظر کالبدی قابل خوانش هستند تا با شناخت آنها موجبات ارتقای کیفیت خانههای امروزی فراهم آیند. هــدف پژوهش بررسی مولفههای تاثیرگذار بر روابط فضایی و کالبد در فضاهای مختلف خانههای شهر تهران در دوره پهلوی دوم از دیدگاه نویسندگان ادبی میباشد. این پژوهــش با رویکرد کیفی و از نوع فلسفه تفسیری انجام شده است که با رهیافت تحلیل محتوای متن بــه بررســی و شناخت مولفههای کالبــدی خانــههــای دوره پهلوی دوم از متون کتابهای مورد بررسی بهصورت توصیفی-تحلیلی، پرداختهاست. جستوجو در لابهلای متون داستانی جنبه نوآورانه پژوهش میباشد. نتایج پژوهش نشان میدهند که در اوایل دوره پهلوی دوم اهمیت و توجه به فضاهای؛ بسته، باز و نیمهباز و روابط فضایی بین آنها بهوضوح دیده میشوند که با نزدیکشدن به دهه 50 ه.ش.، حذف اتاقها از گوشه حیاط، تبدیل هشتی به دالان و راهرو و سپس یک سطح جداکننده در ورودی مشاهده میشوند و با مدرنشدن خانهها حیاط و ایوان بهعنوان عناصر مهم در الگوی خانههای ایرانی که در برگیرنده حوض و انواع پوشش گیاهی میباشند، از ساختار فضایی خانهها کمرنگ و یا حذف گردیدهاند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
119 - تبیین اولویت ابعاد عینی و ذهنی مؤلفههای کالبدی و محیطی کیفیت زندگی در بافتهای فرسوده. (مطالعۀ موردی: بافت فرسودۀ محله مصباح کرج)
مدیا دانش کار آراسته جمال الدین سهیلیامروزه مقولۀ کیفیت زندگی در بین مردم و به ویژه متخصصین مورد توجه زیادی قرار گرفته است. هدف از انجام این پژوهش به دست آوردن مجموعهای از شاخص های مرتبط با کیفیت زندگی در بافت فرسوده از دیدگاه متخصصین میباشد. همچنین سعی شده است که دو شاخص از مؤلفه های مؤثر بر ارتق چکیده کاملامروزه مقولۀ کیفیت زندگی در بین مردم و به ویژه متخصصین مورد توجه زیادی قرار گرفته است. هدف از انجام این پژوهش به دست آوردن مجموعهای از شاخص های مرتبط با کیفیت زندگی در بافت فرسوده از دیدگاه متخصصین میباشد. همچنین سعی شده است که دو شاخص از مؤلفه های مؤثر بر ارتقای کیفیت زندگی مورد بررسی قرارگیرد و در دو بعد عینی و ذهنی دسته بندی شود. عواملی چون پایین آمدن سطح ارتباطات و تعاملات افراد یک محله، کاهش سرزندگی در فضا های شهری به ویژه در بافت های فرسوده و ... را میتوان از ضرورت انجام چنین پژوهشی برشمرد. با توجه به تأثیر شاخص های کیفیت زندگی در بالا بردن سطح کیفی زندگی، نظر متخصصین در رابطه با اولویت ابعاد عینی و ذهنی می تواند به معماران در طراحی فضاهای با کیفیت کمک کند. در ابتدای پژوهش پس از ارائه توضیحاتی در رابطه با مفاهیم استفاده شده، چند مؤلفه از دو شاخص مؤثر بر ارتقای کیفیت زندگی انتخاب و به دسته -بندی آن ها در ابعاد مورد نظر پرداخته شده است. جامعۀ آماری انتخابی 50 نفر از متخصصین معماری و شهرسازی بوده است و روش پژوهش نیز به صورت پیمایشی و گردآوری اطلاعات برای به دست آوردن شاخص ها و مؤلفه های مورد نظر، به روش کتابخانهای و اولویت بندی آن ها از طریق مشاهدات میدانی و جمعآوری اطلاعات به وسیلۀ پرسشنامه با مجموع 30 سؤال و بر اساس طیف لیکرت انجام شده است. در نهایت برای تجزیه و تحلیل دادهها از برنامه اکسل، اسپیاساس و آزمون فریدمن استفاده شده است. یافته های حاصل به ترتیب اولویت شامل جذابیت، نما، سرزندگی، زیبایی، مصالح، امکانات، دسترسی، دید و منظر، هویت و معنا و نور می باشد که فرضیۀ مطرح شده در ابتدای پژوهش مبنی بر اولویت بعد ذهنی نسبت به بعد عینی در بین متخصصین را اثبات کرده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
120 - مکانیابی ایستگاه های راهنمای گردشگری در شهر اصفهان با استفاده از معیار کالبدی
الهه قزوینی زاده امیر گندمکارتوسعه گردشگری در قرن حاضر، با پیشرفت فنآوریهای نوین و افزایش نیازهای گردشگران موجب شده تا در بخشهای مختلف تجارت گردشگری روشهای متفاوتی برای رفع نیازهای اساسی گردشگران خصوصا دریافت اطلاعات ایجادگردد. الگوهای نوین بر مدار توسعه و اطلاع رسانی، به ارائه اطلاعات و بهره چکیده کاملتوسعه گردشگری در قرن حاضر، با پیشرفت فنآوریهای نوین و افزایش نیازهای گردشگران موجب شده تا در بخشهای مختلف تجارت گردشگری روشهای متفاوتی برای رفع نیازهای اساسی گردشگران خصوصا دریافت اطلاعات ایجادگردد. الگوهای نوین بر مدار توسعه و اطلاع رسانی، به ارائه اطلاعات و بهره گیری از تنوع مکانی- فـضایی استوار هستند. ایستگاههای راهنمای گردشگری، با قابلیت ارائه اطلاعات، ارتقا، تعامل، تراکنش و روابط هوشمند با کاربران، اطلاعات مفیدی را در اختیار گردشگران قرار میدهد. در این پژوهش توزیع فضایی- مکانی محل استقرار این ایستگاهها را با تاکید بر معیار دسترسی شناسایی کرده و چگونگی بهینه گزینی آن را مورد بررسی و آزمون قرار داده است. روش تحقیق در این مطالعه توصیفی ـ تحلیلی است. دادههای مورد استفاده از طریق مطالعات میدانی و ابزار پرسشنامه بدست آمده است. در ادامه با استفاده از تکنیک AHP و بهره گیری از محیط GIS تحلیلها نشان داد شمال شرق و بخش هایی در مرکز شهر اصفهان دارای وضعیت بسیارمناسب جهت احداث ایستگاه های راهنمای گردشگری که این بخش ها بیشتر در اطراف میدان های قدس، شهدا، لاله، احمد آباد و قائمیه میباشد و مرکز و شرق شهر اصفهان یعنی اطراف میدان آزادی، میدان سهروردی، میدان خواجو دارای وضعیت مناسب میباشد و شمال و شمال غرب شهر اصفهان یعنی اطراف میدان استقلال و جنوب و جنوب غرب شهر اصفهان دارای وضعیت بسیار نامناسب جهت احداث ایستگاه های راهنمای گردشگری میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
121 - تحلیل فضایی_ کالبدی توسعه شهر کرج با تاکید بر شاخص های رشد هوشمند شهری
علی شماعی سجاد قاسمی کفرودی ثروت الله مرادیتوسعه کالبدی- فضایی شتابان شهر کرج طی سالهای 1335 تا 1390 از جمعیت 14526 نفری در سال 1335 و حدود km2مربع وسعت به جمعیتی حدود 1614626 نفر و وسعتی حدود 187km مربع در سال 1390 رسیده است. این رشد شتابان و متمرکز منابع اکولوژیک از جمله خاکهای حاصلخیز، معدنی، منابع آب سطحی چکیده کاملتوسعه کالبدی- فضایی شتابان شهر کرج طی سالهای 1335 تا 1390 از جمعیت 14526 نفری در سال 1335 و حدود km2مربع وسعت به جمعیتی حدود 1614626 نفر و وسعتی حدود 187km مربع در سال 1390 رسیده است. این رشد شتابان و متمرکز منابع اکولوژیک از جمله خاکهای حاصلخیز، معدنی، منابع آب سطحی و زیرزمینی را تخریب کرده است. توسعهی نامتعادل کاربریها و به دنبال آن ناهنجاریهای اجتماعی و اقتصادی شهر ناشی از این فرآیند است. یکی از راههایی که برای مقابله با چنین رشد نابسامانی در دنیا مطرحشده، بهرهگیری از الگوی رشد هوشمند شهری در تهیه طرحهای توسعه شهر است. رشد هوشمند با تمرکز بر تجدید حیات شهری و گسترش گزینههای حمل و نقل عمومی به دنبال ایجاد جوامعی است که مردم به زندگی در آن رغبت نشان دهند. هدف این پژوهش تبین رشد هوشمند و تحلیل فضایی آن است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی با بهرهگیری از مدلهای آنتروپی شانون و هلدرن و رشد هوشمند شهری، طی سالهای 1335 تا 1390 است. نتایج حاصله نشان میدهد که شهر کرج از سال 1335 تا 1390 رشد پراکندهای در چند هسته جداگانه و ناموزون داشته است. ضریب آنتروپی محاسبهشده (4262/2) در سال 1390 توسعه ناموزون و غیرهوشمند را در سطح بالایی نشان میدهد. همچنین از میان چهار الگوی کالبدی مورد بررسی، الگوی چهارم (ساخت) متعادل منسجم همراه با محور - مراکز ناحیهای و محلهای پس از وزن دهی، با امتیاز 116 بهعنوان الگوی مناسب جهت توسعه آتی شهر کرج انتخاب گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
122 - تبیین مولفه های کالبدی - عملکردی کیفیت زندگی با بهره گیری از روش FA( نمونه موردی: محله همت آباد اصفهان)
شیما صراف نیا زهرا سادات سعیده زرآبادیامروزه برنامه ریزی شهری امری همه جانبه گرا و جامع است که در شکل درست خود به ارتقاء کیفیت زندگی شهروندان در قالب یک فرآیند پویا و توانمند می پردازد و برای رسیدن به این منظور در تمامی ابعاد برنامه ریزی، ارتقا کیفیت زندگی شهروندان از الزامات محسوب می گردد . با توجه به اهمی چکیده کاملامروزه برنامه ریزی شهری امری همه جانبه گرا و جامع است که در شکل درست خود به ارتقاء کیفیت زندگی شهروندان در قالب یک فرآیند پویا و توانمند می پردازد و برای رسیدن به این منظور در تمامی ابعاد برنامه ریزی، ارتقا کیفیت زندگی شهروندان از الزامات محسوب می گردد . با توجه به اهمیت موضوع پژوهش حاضر با هدف ارتقا کیفیت زندگی در محله همت آباد اصفهان با تاکید بر مولفه های تاثیرگذار کالبدی- عملکردی صورت پذیرفت. از این رو در این پژوهش هدف مهم و اساسی ارتقا کیفیت زندگی شهری ساکنان و شهروندان محله همت آباد می باشد. روش پژوهش بر حسب هدف توصیفی – تحلیلی است و نوع داده ها آمیخته کمی و کیفی است. با مطالعات پیمایشی و اسنادی گردآوری داده ها انجام گرفت و از روش تحلیل عاملی برای تحلیل داده ها استفاده گردید. نتایج این تحقیق نشان میدهد پخشایش نامناسب کاربری ها باعث شده کیفیت زندگی در بلوک های محله متفاوت باشد همچنین بافت فرسوده محله سبب تنزل کیفیت زندگی در محله شده است که سطح رضایت ساکنان از کیفیت زندگیشان پایین است.در نهایت نیز راهکارهایی جهت ارتقا کیفیت زندگی در محله ارائه شد تا ارزیابی انجام شده،مفید واقع شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
123 - سنجش توسعه پایدار شهری با تاکید بر شاخص کالبدی اجتماعی و استفاده از تکنیکهای آماری برنامه ریزی (مطالعه موردی کلانشهر اهواز
کورش مومنی الیاس مودتتوسعه پایدار شهری، رویکری جامع جهت بهبود بخشی کیفیت زندگی در جهت تحقق رفاه اجتماعی، اقتصادی و محیطی سکونتگاههای انسانی میباشد. همچنین ریشههای نگرش توسعه پایدار با نارضایتی از منابع توسعه و رشد کالبدی، اجتماعی- اقتصادی در شهرها از منظر بوم شناسی بر میگردد. لذا جهانی چکیده کاملتوسعه پایدار شهری، رویکری جامع جهت بهبود بخشی کیفیت زندگی در جهت تحقق رفاه اجتماعی، اقتصادی و محیطی سکونتگاههای انسانی میباشد. همچنین ریشههای نگرش توسعه پایدار با نارضایتی از منابع توسعه و رشد کالبدی، اجتماعی- اقتصادی در شهرها از منظر بوم شناسی بر میگردد. لذا جهانی که در آن زندگی می-کنیم، مرتباً در حال تغییر و تحول میباشد. براین اساس، به کارگیری مفهوم پایداری کالبدی - اجتماعی در برنامهریزی شهرها اقدامی ضروری میباشد؛ چراکه داشتن تصویری روشن از مسیر پیش رو، لازمه اطمینان از حرکت صحیح و برداشتن گامهای استوار در آن است. در نتیجه پژوهش حاضر با رویکرد توسعهای – کاربردی و روش تحقیق ترکیبی(کتابخانهای، توصیفی- تحلیلی و میدانی) به بررسی موضوع پایداری کالبدی - اجتماعی در راستای توسعه شهری پایدار پرداخته است. همچنین لازم به ذکر است تجزیه و تحلیل دادهها از مدل آماری Entropy-TOPSIS و نرمافزارهای مورد نیاز از جمله ArcGIS، Grafer، SPSS، Visio، SmartPLS و EXCEL استفاده گردیده است. که نتایج تحقیق نشان داده است علاوه بر اینکه مناطق کلانشهر اهواز از نظر میزان پایداری با یکدیگر تفاوت دارند؛ همچنین بین مناطق مورد مطالعه، شاخص مورد مطالعه و دیدگاه سیتمی برنامهریزی شهری و شهرسازی رابطه معناداری وجود دارد. که از نظر آماری میانگین TOPSIS در کلانشهر اهواز برابر (379/0) درصد بوده و به تفکیک هر منطقه به رتبهبندی اقدام گردیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
124 - ارزیابی ابعاد کالبدی- محیطی تاب آوری شبکه حمل و نقل درون شهری و ارتباط آن با توسعه پایدار محیط زیستی
اکرم علی محمدی صدرالدین متولی آزیتا رجبیهدف مقاله حاضرارزیابی ابعاد تابآوری کالبدی- محیطی تابآوری شبکه حمل و نقل درون شهری و ارتباط آن با توسعه پایدار محیطزیستی در منطقه یک شهر تهران بود. تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه جمع آوری اطلاعات پیمایشی از نوع توصیفی- تحلیلی است. نمونه مورد مطالعه 100 نفر ا چکیده کاملهدف مقاله حاضرارزیابی ابعاد تابآوری کالبدی- محیطی تابآوری شبکه حمل و نقل درون شهری و ارتباط آن با توسعه پایدار محیطزیستی در منطقه یک شهر تهران بود. تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه جمع آوری اطلاعات پیمایشی از نوع توصیفی- تحلیلی است. نمونه مورد مطالعه 100 نفر از خبرگان و متخصصان حوزه مدیریت حملونقل درون شهری منطقه یک شهر تهران به روش نمونهگیری هدفمند و 400 نفر از ساکنین نواحی دهگانه شهرداری منطقه یک شهر تهران در سال 1398 بودند که به روش نمونهگیری طبقهای- نسبتی و از طریق فرمول کوکران در تحقیق شرکت کردند. روش گردآوری اطلاعات روش کتابخانه ای از طریق پرسشنامه محقق ساخته بود. برای ارزیابی ابعاد تابآوری از تکنیک تحلیل عاملی اکتشافی؛ برای تعیین وضعیت موجود از آزمون t تک نمونه ای و برای رتبه بندی ابعاد از آزمون فریدمن استفاده شد. نتایج نشان داد: ابعاد پنجگانه تابآوری کالبدی- محیطی تابآوری شبکه حمل و نقل درون شهری در ارتباط با توسعه پایدار محیطزیستی شامل: پایداری محیط زیستی، زیرساختها و مقاوم سازی، بافت شهری، دسترسی، کاربری اراضی منطقه ارزیابی شدند. نتایج آزمون تی تکنمونهای نشان داد وضعیت تابآوری کالبدی- محیطی شبکه حملونقل درون شهری و ابعاد آن در رابطه با توسعه پایدار محیط زیستی در محدوده مورد مطالعه در سطح متوسط یا پایین میباشد. با توجه به نتایج به دست آمده و ارزیابی وضعیت موجود منطقه میتوان گامهای موثری در برنامهریزی صحیح و کارآمد در جهت رفع ضعفهای موجود در عوامل کالبدی-محیطی جهت افزایش ارتباط با توسعه پایدار محیط زیستی برداشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
125 - سنجش توسعه کالبدی سکونتگاههای روستایی استان اصفهان با بهره گیرى از مدل AHP و TOPSIS
الهام افتخاری جعفر گنجعلیشاخصهای توسعه، عمدهترین معیار برای هدفگذاری، برنامهریزی و ارزشیابی طرحهای توسعه روستایی به شمار میآیند که با بهرهگیری از این معیارها میتوان میزان پیشرفت و یا تاثیر طرحها و پروژههای توسعه روستایی را در رسیدن به اهداف ارزیابی نمود و به همین دلیل آگاهی از نقاط ضعف چکیده کاملشاخصهای توسعه، عمدهترین معیار برای هدفگذاری، برنامهریزی و ارزشیابی طرحهای توسعه روستایی به شمار میآیند که با بهرهگیری از این معیارها میتوان میزان پیشرفت و یا تاثیر طرحها و پروژههای توسعه روستایی را در رسیدن به اهداف ارزیابی نمود و به همین دلیل آگاهی از نقاط ضعف و قوت مناطق، نوعی ضرورت برای ارائه طرحها و برنامهها محسوب میشود.بکارگیری رو شهاى علمی به منظور بررسی و سطح بندی مناطق از حیث توسعه یافتگى در جنبههاى مختلف اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و غیره، منجر به شناخت میزان نابرابریها گردیده است و معیاری برای تلاش در حوزه کاهش و رفع نابرابرىهاى موجود میان آنها نیز محسوب میشود. از اینرو، در پژوهش حاضر اولویتبندی معیارهای سطح بندی توسعه کالبدی بر اساس AHp 1 و نرم افزارExpert Choice و رتبه بندی سکونتگاههای روستایی شهرستانهاى استان اصفهان بر اساس تکنیک TOPSIS2 و نرم افزار SPSS نتیجه نهایی توسعه یافتگى را مشخص میکند. نتایج پژوهش نشان داد که شهرستانهاى اصفهان، کاشان، اردستان، فلاورجان، سمیرم، تیران و کرون، فریدن به عنوان شهرستانهاى برخوردار، لنجان، گلپایگان، نطنز، نایین، فریدونشهر، چادگان، شهرضا، مبارکه، شاهین شهر و میمه به عنوان شهرستانهاى نسبتا برخوردار و شهرستانهاى آران و بیدگل، خوانسار، نجف آباد، خور و بیابانک، دهاقان، برخوار، خمینی شهر به عنوان شهرستانهاى کمتر برخوردار استان مطرح است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
126 - ارزیابی و سنجش نقش شاخصهای محیط طبیعی در توسعه کالبدی شهرها مطالعه موردی (شهرهای کشور ایران)
علی حاجی زاده کوروش افضلی کرامت ا... زیاریامروزه اکثر محققان معتقدند ارتباط معناداری میان الگوی توسعه کالبدی شهر (فرم شهر) و وضعیت شاخصهای محیط طبیعی وجود دارد؛ بنابراین ازآنجاکه ساماندهی الگوی گسترش کالبدی شهرها امری ضروری است؛ لذا هدف اصلی این پژوهش، دستیابی به نگرشی کلی از الگوی رفتاری شاخصهای محیط طبیعی ب چکیده کاملامروزه اکثر محققان معتقدند ارتباط معناداری میان الگوی توسعه کالبدی شهر (فرم شهر) و وضعیت شاخصهای محیط طبیعی وجود دارد؛ بنابراین ازآنجاکه ساماندهی الگوی گسترش کالبدی شهرها امری ضروری است؛ لذا هدف اصلی این پژوهش، دستیابی به نگرشی کلی از الگوی رفتاری شاخصهای محیط طبیعی بر توسعه و گسترش کالبدی شهرهای کشور بوده است. در این پژوهش، دادههای اصلی با مراجعه به سایت زمینشناسی آمریکا، تصاویر ماهوارهای شهرهای موردنظر برای سالهای 1378 و 1398 تهیهشده است. همچنین از لایههای رقومی سازمان نقشهبرداری کشور جهت انجام عملیات همپوشانی بهره گرفته است. همچنین از آزمونهای آماری تی دو نمونه مستقل، واریانس یکطرفه ANOVA و آزمون همبستگی ETA جهت معناداری نقش شاخصهای پژوهش استفادهشده است. نقشهها و آزمونهای بکار گرفتهشده در این پژوهش با استفاده از نرمافزارهایARC GIS، Envi 5.3 و Spss تهیهشده است. نتایج نشان میدهد که بین سطوح توسعه کالبدی شهرهای موردبررسی کشور و طبقه ارتفاعی 1800-1200 متر، شیب کمتر از 5 درصد، خاکهای لومی و رسی و نزدیکی به سطوح منابع آبی (بیشتر از 10 متر) تفاوت معناداری (P < 0.05) وجود داشته و سایر گروهها دارای واریانس یکسانی بوده که تفاوتها معنادار نبوده است. ضریب همبستگی ETA بین سطوح گسترش شهری و ارتفاعات 1800-1200 متر برابر با 0.762، مقدار ضریب همبستگی برای شیبهای کمتر از 5 درصد برابر با 0.749، این مقدار برای خاکهای لومی و رسی برابر با 0.623 و درنهایت برای منابع آبی ضریب همبستگی اتا برابر با 0.191 بهدستآمده است. این امر نشانگر همبستگی قوی بین توسعه و گسترش شهری و طبقه ارتفاعی 1800-1200 متر، شیبهای کمتر از 5 درصد، خاکهای لومی و رسی است و همچنین سطح ایستایی بیشتر از 10 متر آبهای زیرزمینی عامل توسعه و گسترش فیزیکی شهرهای کشور معرفیشده است. منابع آبی با همبستگی نسبتاً ضعیفی، در وهله اول سبب توسعه و گسترش فیزیکی شهرها و در وهله دوم به دلیل سیلابهای ویرانگر و خطرزا بودن، بهعنوان عامل محدودیت زا در گسترش فیزیکی شهرها محسوب میگردد. نتایج بررسی نقش تکتونیک نیز حاکی از آن است که این شاخص در توسعه کالبدی شهرهای کشور جایگاهی نداشته و شهرهای کشور همچون شهر تهران، بدون توجه به تکتونیک منطقه به گسترش و توسعه خود ادامه دادهاند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
127 - بررسی لایههای ذهنی عدالت فضایی شهری در شهر جدید پرند
محمود قلعه نوئی مجید شمس عباس ملک حسینیدر چند دهه گذشته، با توجه به تمایل افراد به مهاجرت به شهرهای بزرگ و کلانشهرها با توجه به فرصتهای اقتصادی مناسب در آنها، شاهد رشد چشمگیر جمعیتی در این شهرها بودهایم که این امر خود منجر به ایجاد چالشها و مسائلی شده است. یکی از راه حلهایی که متخصصان و فعالان عرصه مدی چکیده کاملدر چند دهه گذشته، با توجه به تمایل افراد به مهاجرت به شهرهای بزرگ و کلانشهرها با توجه به فرصتهای اقتصادی مناسب در آنها، شاهد رشد چشمگیر جمعیتی در این شهرها بودهایم که این امر خود منجر به ایجاد چالشها و مسائلی شده است. یکی از راه حلهایی که متخصصان و فعالان عرصه مدیریت شهری در جهت حل این چالشها مطرح کردهاند، برنامهریزی و مکانیابی شهرهای جدید در پیرامون این مادرشهرها بوده است. با این وجود، با در نظر گرفتن این امر که شهروندان در این شهرهای جدید، قبل از آن در شهر مبدا از امکانات و تسهیلات مناسبی برخوردار بودهاند، میتوان بیان کرد که در درک آنها از عدالت فضایی در این شهرهای جدید چالشهایی به وجود خواهد آمد. در همین راستا، این پژوهش با هدف بررسی خوانش شهروندان از شهرهای جدید برمبنای عدالت فضایی شکل گرفت. برای رسیدن به هدف، پس از تبیین شاخصهای اثرگذار از عدالت فضایی با توجه به ادبیات پژوهش، پرسشنامهای ساختار یافته طراحی شد و بین شهروندان در پرند توزیع شد. تحلیل دادهها به روش آزمون فرید من نشان داد که افرادی که در این شهر زندگی میکنند بیش از هرچیز کاربریهای خدماتی روزانه را به عنوان عامل اثرگذار در خوانش ادراکی عدالت فضایی در شهر جدید پرند در نظر گرفتهاند. بر همین مبنا، نتیجه گرفته شد که شهروندان در بررسی عدالت فضایی ابتدا پایهترین نیازهای خود را در نظر میگیرند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
128 - واکاوی پیامدهای کالبدی-محیطی ناشی از افزایش بلندمرتبهسازی در کلانشهرهای ایران (مطالعه موردی: کلانشهر تبریز)
ویدا حسینپور حسین اصغری علیرضا پورشیخیان سیده صدیقه حسنیمهرافزایش سریع جمعیت و کمبود زمین مناسب برای توسعه و از طرف دیگر روشن نبودن سیاستهای توسعهی شهری در ابعاد کلان و محلی، باعث گردیده که راهحلهای موقتی و موضعی همچون ایجاد ساختمانهای بلندمرتبه مطرح شود. این ساختمانها با وجود افزایش سرانهی زمین شهری، باعث ایجاد اثرات من چکیده کاملافزایش سریع جمعیت و کمبود زمین مناسب برای توسعه و از طرف دیگر روشن نبودن سیاستهای توسعهی شهری در ابعاد کلان و محلی، باعث گردیده که راهحلهای موقتی و موضعی همچون ایجاد ساختمانهای بلندمرتبه مطرح شود. این ساختمانها با وجود افزایش سرانهی زمین شهری، باعث ایجاد اثرات منفی در ابعاد مختلف به دلیل عدم طراحی و برنامهریزی مناسب گردیدهاند. با توجه به اهمیت موضوع، هدف از پژوهش حاضر بررسی پیامدهای کالبدی-محیطی ناشی از افزایش بلندمرتبهسازی در کلانشهر تبریز و ارائهی پیشنهادهایی در راستای احداث ساختمانهای آینده میباشد. روش تحقیق در پژوهش حاضر آمیخته (ترکیبی از روشهای کمی-کیفی) با هدف کاربردی و ماهیت توصیفی-تحلیلی میباشد که در راستای تجزیه و تحلیل اطلاعات از مدلسازی معادلات ساختاری در نرمافزار Amos استفاده شده است. جامعهی آماری تحقیق شامل شهروندان منطقه 1، 2 و 5 تبریز و به عبارتی ساکنان پیرامون برجهای آفتاب در ولیعصر (منطقه 1)، برجهای آسمان در ائلگلی (منطقه 2) و برجهای مهر در شهرک رشدیه (منطقه 5) میباشد که در راستای تعیین حجم نمونه از روش کوکران استفاده شده و حجم نمونه 384 نفر تعیین گردیده است. یافتههای تحقیق نشان میدهد که مهمترین پیامدهای کالبدی-محیطی ناشی از بلندمرتبهسازی در کلانشهر تبریز مربوط به مؤلفههای آلودگی هوا، عملکردها و کاربریهای پیرامون و اثرات بصری میباشد. همچنین در بین مؤلفههای فرعی مهمترین پیامدها مربوط به کاهش ظرفیتپذیری شبکهی معابر، افزایش آلودگی هوا، تحمیل فشار و بار اضافی به تأسیسات و خدمات شهری و گسیختگی بصری بوده که به ترتیب ارزش مدل ساختاری برای آنها 91/0، 85/0، 77/0 و 71/0 میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
129 - بررسی تاثیر هویت شهری بر پایداری اجتماعی، اقتصادی و کالبدی محلات شهر اصفهان (مطالعه موردی: مناطق 3 و 7)
رویا تیموری مهری اذانی مهدی مومنی حمید صابریامروزه هویت شهری با تقویت مولفه های اجتماعی، اقتصادی و کالبدی و دلبستگی به مکان؛ نقش مهمی در پایداری محله ها و کیفیت زندگی تاثیر بسزایی دارد. از این رو بررسی و تاثیر مولفه های هویت شهری بر پایداری محلات شهر اصفهان یک ضرورت است. هدف از این تحقیق بررسی تاثیر هویت چکیده کاملامروزه هویت شهری با تقویت مولفه های اجتماعی، اقتصادی و کالبدی و دلبستگی به مکان؛ نقش مهمی در پایداری محله ها و کیفیت زندگی تاثیر بسزایی دارد. از این رو بررسی و تاثیر مولفه های هویت شهری بر پایداری محلات شهر اصفهان یک ضرورت است. هدف از این تحقیق بررسی تاثیر هویت شهری بر مولفه های پایداری شهری شامل پایداری اجتماعی، پایداری اقتصادی و پایداری کالبدی محلات در شهر اصفهان می باشد. جامعه آماری تحقیق را ساکنان مناطق و 3 و 7 شهر اصفهان تشکیل می دهند که براساس فرمول کوکران حجم نمونه 384 نفر برآورد گردید که در نهایت تعداد 400 پرسشنامه به روش طبقه بندی شده توزیع گردید. به منظور جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. همچنین در راستای تجزیه و تحلیل استنباطی دادهها و جهت آزمون فرضیهها از روش مدلسازی معادلات ساختاری بر مبنای حداقل مربعات جزئی و با استفاده از نرم افزار SMART PLS انجام گردیده است و به منظور بررسی فرضیات دارای متغیر میانجی، از آزمون سوبل جهت بررسی معناداری تأثیر میانجی یک متغیر در رابطه بین دو متغیر دیگر استفاده میگردد. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که هویت شهری بر پایداری محلات شهری تاثیر مثبت و معناداری دارد. همچنین تاثیر هویت شهری بر ابعاد پایداری محلات شهری یعنی پایداری اجتماعی، پایداری اقتصادی و پایداری کالبدی مورد تایید قرار گرفت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
130 - .فرامطالعه شاخصهای محیطی–کالبدی شهر سالم در شهرهای ایران؛ در بازه زمانی سالهای 1399- 1390
حمیده شعبانی رابری کوروش افضلی فاطمه خزاعی راوریچکیده تبیین موضوع: به دنبال رشد و گسترش بیرویه شهرها، رویکردهای متعددی برای تأمین وضعیت مطلوب زندگی برای نسلهای امروز و آینده مطرح شد که یکی از این رویکردهای مهم، رویکرد شهر سالم است. هدف پژوهش حاضر، ارزیابی شاخصهای محیطی-کالبدی شهر سالم در شهرهای ایران میباشد. روش: چکیده کاملچکیده تبیین موضوع: به دنبال رشد و گسترش بیرویه شهرها، رویکردهای متعددی برای تأمین وضعیت مطلوب زندگی برای نسلهای امروز و آینده مطرح شد که یکی از این رویکردهای مهم، رویکرد شهر سالم است. هدف پژوهش حاضر، ارزیابی شاخصهای محیطی-کالبدی شهر سالم در شهرهای ایران میباشد. روش: پژوهش حاضر از منظر هدف، پژوهشی بنیادین، از نظر روش، از نوع کمی و از نظر ماهیت از نوع توصیفی-تحلیلی با روش فراتحلیل است. جهت انجام کار، از دادههای ثانویه استفاده شده است و نوع مدل، مدل با اثرات تصادفی انتخاب شده است. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات، از نرمافزارهای SPSS و CMA2 استفاده شده است. یافتهها: یافتهها نشان میدهد که در گروه مطالعات ذهنی، همة مطالعات معنی دار و برآورد تأثیر همة مطالعات نیز معنیدار بود. در خصوص مطالعات عینی، 4 مطالعه از 10 مطالعه، کاملاً بیمعنی بود اما مجموع مطالعات معنیدار بود. در گروه شاخصها نیز، 29 شاخص، ذهنی و 30 شاخص عینی بودند که از میان شاخصهای ذهنی، 19 شاخص واجد آماره معنیداری شده و از میان شاخصهای عینی، 18 شاخص بیمعنی شناخته شد. نتایج: نتایج اصلی حاصل از متاآنالیز نشان داد که بیشترین ضریب تأثیر مربوط به شاخصکیفیت هوا بیشترین فاصله اطمینان مربوط به شاخص کیفیت سیستم جمعآوری زباله و بیشترین قدرت تحلیل در خصوص شهر سالم از آنِ مسیر ویژه دوچرخهسواری است. کلیدواژهها: شهر سالم، شاخصهای محیطی-کالبدی شهر سالم، فراتحلیل، شهرهای ایران. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
131 - تحلیلی بر الگوی گسترش کالبدی فضایی شهر یاسوج
محسن سقایی سیدصادق نوروزپورمهریان پریسا عباسییکی از موضوعات حیاتی قرن بیست و یکم برای دانشمندان شهری در ارتباط با پایداری شهر، نوع فرم شهر(فشردگی یا پراکنش) و حومهنشینی یا نوشهرنشینی است. لذا آگاهی از فرم فضایی و شکل شهر میتواند نقش مهمی در میزان موفقیت برنامهریزان شهری داشته باشد و به بهبود محیطهای شهری کمک ش چکیده کاملیکی از موضوعات حیاتی قرن بیست و یکم برای دانشمندان شهری در ارتباط با پایداری شهر، نوع فرم شهر(فشردگی یا پراکنش) و حومهنشینی یا نوشهرنشینی است. لذا آگاهی از فرم فضایی و شکل شهر میتواند نقش مهمی در میزان موفقیت برنامهریزان شهری داشته باشد و به بهبود محیطهای شهری کمک شایانی بنماید. هدف از این مقاله تحلیل الگوی فیزیکی گسترش شهر یاسوج میباشد. نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی آن توصیفی- تحلیلی است. دادهها و اطلاعات مورد نیاز از طریق اسناد، مجلات، کتب مرتبط با موضوع و سازمانهای مختلف جمع آوری شده است و با استفاده از مدلهای آنتروپی شانون و هلدرن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج حاصل از مدل شانون نشان میدهد که نواحی چهار گانه شهر در سال 1379 به صورت پراکنده بوده و در سال 1389 هنوز هم رشد شهر به صورت افقی و پراکنده و غیر متراکم است ولی نسبت به دوره قبل از مقدار پراکندگی شهر کم شده است و هم چنین نتایج حاصل از مدل هلدرن نشان میدهد که در فاصلة سالهای 1390- 1345حدود 78 درصد از رشد کالبدی شهر یاسوج مربوط به افزایش جمعیت و حدود 22 درصد از رشد شهر مربوط به رشد افقی و اسپرال شهر بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
132 - بررسی عوامل اقتصادی و کالبدی در ایجاد تعارضات حاصل از الحاق روستا به شهر(نمونه موردی شهر اسلامشهر)
نغمه محمدپورلیما علی نوری کرمانی فرشید عالیزادمیناآبادیکی از اثرات فرآیند شهرگرایی شتابان، رشد فزاینده تعداد شهرها و همچنین تبدیل مراکز روستایی به نقاط منفصل شهری است؛ که با بر هم زدن تعادل توزیع فضایی جمعیت و برنامه ریزی، آسیب های اجتماعی وسیعی از آن مترتب است. این پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از مطالعات اسن چکیده کاملیکی از اثرات فرآیند شهرگرایی شتابان، رشد فزاینده تعداد شهرها و همچنین تبدیل مراکز روستایی به نقاط منفصل شهری است؛ که با بر هم زدن تعادل توزیع فضایی جمعیت و برنامه ریزی، آسیب های اجتماعی وسیعی از آن مترتب است. این پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از مطالعات اسنادی و میدانی وسیع ازجمله تکمیل 220 پرسشنامه خانوار در روستای شاطره و شهر اسلامشهر انجام پذیرفته، تاثیر عوامل اقتصادی و کالبدی در ایجاد تعارضات حاصل از الحاق مورد بررسی قرار داده و مشخص می سازد عوامل اقتصادی و کالبدی روستای شاطره و شهر اسلامشهر دارای تفاوت معناداری است و به عنوان عوامل موثر در ایجاد تعارضات ناشی از الحاق نقاط روستایی به محدوده شهر محسوب می گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
133 - سطحبندی محلات حاشیهنشین بر اساس شاخصهای کالبدی – اقتصادی فقر شهری (نمونه موردی: حاشیه نشینان شمال شهر تبریز)
شاهرخ زادولی خواجه اکبر اصغری زمانی فاطمه زادولیاز ویژگیهای شهرهای جهان سوم عدم تعادل و تمرکز شدید در شهرنشینی است. از اینرو در این شهرها همواره تعداد محدودی از محلهها در رفاه و آسایش بوده و در نقطهی متقابل، پارهای از ساکنین در مناطق شهری از رفاه و آسایش قابل قبولی برخوردار نیستند. محلات حاشیهنشین از جمله محلات چکیده کاملاز ویژگیهای شهرهای جهان سوم عدم تعادل و تمرکز شدید در شهرنشینی است. از اینرو در این شهرها همواره تعداد محدودی از محلهها در رفاه و آسایش بوده و در نقطهی متقابل، پارهای از ساکنین در مناطق شهری از رفاه و آسایش قابل قبولی برخوردار نیستند. محلات حاشیهنشین از جمله محلات فقیرنشین جامعه محسوب میشوند. هدف این تحقیق بررسی شاخصهای کالبدی- اقتصادی فقر شهری و همچنین سطحبندی فقر در محلات حاشیه نشین شمال شهر تبریز میباشد. روش تحقیق کاربردی از نوع توصیفی- تحلیلی و تطبیقی است. در این تحقیق ابتدا شاخصهای کالبدی و اقتصادی انتخاب شده بر اساس رویکرد تحلیلی سلسه مراتبی (AHP) وزندهی شده است. بر اساس مدل AHP بیشترین وزن برای بیکاری 0.2 و کمترین وزن به بعد خانوار 0.09 اختصاص داده شده است. همچنین برای رتبهبندی محلات حاشیه نشین از نظر فقر شهری از دو ابزار تصمیمگیری چند معیاری؛ VIKOR و TOPSIS استفاده گردیده است. یافتههای پژوهش بر اساس مدل Vikor نشان میدهد که محلهی سیلاب با مقدار ویکور 0 در رتبهی 1 قرار دارد، یعنی فقر در این محله نسبت به محلات دیگر مورد مطالعه قرار گرفته بیشتر است. همچنین در این رتبهبندی کوی بهشتی در رتبه ی 4 قرار دارد، یعنی نسبت به سایر محلات مورد مطالعه قرار گرفته دارای وضعیت مطلوبتری از نظر فقر میباشد. مقدار ویکور برای این محله برابر 1 میباشد. مدل TOPSIS هم نتایجی شبیه مدل ویکور نشان میدهد. مقدار تاپسیس برای محلهی سیلاب برابر با 0.0954 و برای کوی بهشتی برابر با 0.0018 میباشد. نتایج همچنین نشان میدهد که اکثر بلوکهای این محلات (در حدود دو سوم آنها) در وضعیت نامطلوبی قرار دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
134 - تحلیلی بر ساختار اقتصادی- کالبدی اسکان غیر رسمی در شهر بناب (نمونه موردی: دیزج شمالی)
بختیار عزت پناه میر نجف موسوی اصغر رشیدی ابراهیم حصاری محمد امین عطارچکیده: یکی از مسائل مهم در شهرهای امروزی مسئله اسکان غیر رسمی است. این پدیده تحت تاثیر روابط نابرابر سیاسی- اقتصادی در سطح جهانی، ضعف برنامه‌های ملی در سطح میانی و برنامه ریزی شهری در سطح خرد شکل گرفته است. مقاله حاضر درپی بررسی، شناخت و تحلیل ساختار اقتصادی و کال چکیده کاملچکیده: یکی از مسائل مهم در شهرهای امروزی مسئله اسکان غیر رسمی است. این پدیده تحت تاثیر روابط نابرابر سیاسی- اقتصادی در سطح جهانی، ضعف برنامه‌های ملی در سطح میانی و برنامه ریزی شهری در سطح خرد شکل گرفته است. مقاله حاضر درپی بررسی، شناخت و تحلیل ساختار اقتصادی و کالبدی-فضایی اسکان غیررسمی در شهر بناب می‌باشد. روش تحقیق از نوع پیمایشی (Survey)بوده ولی در عین حال از روش کتابخانه‌ای (اسنادی) نیز بهره گرفته شده است؛ نوع تحقیق بر اساس هدف پژوهش کاربردی و براساس ماهیت پژوهش توصیفی-تحلیلی است. شیوه نمونه‌گیری احتمالی ساده بوده که برای انتخاب افراد نمونه از روش سیستماتیک استفاده شده است. تعداد پرسشنامه350 مورد می‌باشد. بررسی ساختار اقتصادی محله دیزج شمالی بر اساس 5 شاخص و بررسی ساختار کالبدی-فضایی این محله بر اساس 5 شاخص دیگر صورت گرفت. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که گسستی آشکار در ساختاراقتصادی و کالبدی-فضایی بین محله دیزج شمالی و سایرمحلات شهر بناب وجود دارد. همچنین بررسی و تحلیل کلیه شاخص‌های تحقیق نشان می‌دهد که رابطه‌ای مستقیم بین شرایط نامطلوب اقتصادی و کالبدی-فضایی در محله اسکان غیر رسمی دیزج شمالی قابل مشاهده است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
135 - تبیین اثرات کالبدی ـ فضایی گردشگری در روستاهای جنوب غربی گیلان
پرویز رجبی نصرالله مولائی هشجین اکبر معتمدی مهرمقدمه: گسترش گردشگری از پدیده¬های مهم امروز است، در واقع در شرایط کنونی میعادگاه گردشگران از شهرهای بزرگ به سوی فضاهای روستایی و طبیعی تغییر ماهیت داده که این امر به نوبه ی خود در زمینة تحولات کالبدی-فضای روستاها تأثیر به سزایی گذاشته است. هدف پژوهش: پژوهش حاضر با هدف چکیده کاملمقدمه: گسترش گردشگری از پدیده¬های مهم امروز است، در واقع در شرایط کنونی میعادگاه گردشگران از شهرهای بزرگ به سوی فضاهای روستایی و طبیعی تغییر ماهیت داده که این امر به نوبه ی خود در زمینة تحولات کالبدی-فضای روستاها تأثیر به سزایی گذاشته است. هدف پژوهش: پژوهش حاضر با هدف تبیین نقش کالبدی-فضایی گردشگری در توسعه روستاهای جنوب غربی گیلان می¬باشد. روش¬شناسی تحقیق: تحقیق حاضر یک پژوهش کاربردی که به روش توصیفی- تحلیلی و اکتشافی با پیمایش میدانی انجام شده است. ابتدا با استفاده از مشاهدات و مصاحبه¬های اولیه به شناسایی پنج شاخص نظیر سبک معماری، تجهیزات رفاهی، خدمات زیربنایی، فضاهای معیشتی و تغییرات محیطی پرداخته و سپس با استفاده از ابزار پرسشنامه محقق ساخته ( که روایی و پایایی آن پیش تر به مرحله تائید رسیده است) به گردآوری داده¬های میدانی در بین سرپرستان خانوار (378 =n) به روش کوکران اقدام گردید. یافته¬های به دست آمده با نرم¬افزار SPSS و آزمون همبستگی اسپرمن و رگرسیون خطی مورد تحلیل قرار گرفت. قلمروجغرافیایی پژوهش: پژوهش حاضر از لحاظ قلمرو مکانی در روستاهای جنوب غربی گیلان انجامگرفته است. یافته¬ها و بحث: نتایج تحقیق نشان می¬دهد که بین توسعه گردشگری و توسعه کالبدی –فضایی روستاهای جنوب غربی گیلان رابطه مستقیم وجود دارد. به عبارتی تغییرات کالبدی -فضایی گردشگری زمینه افزایش خدمات زیربنایی و روبنایی را در سطح روستاهای ناحیه جنوب غربی گیلان سبب شده که نتیجه آن توسعه امکانات در سطح سکونتگاه¬های روستایی این محدوده بوده است، در شناسایی اثرپذیرترین شاخص¬ها از نظر پاسخ گویان شاخص تغییرات محیطی بیشترین مقدار را تبیین می¬نماید. نتایج: در توزیع فضایی اثرات کالبدی-فضایی گردشگری در توسعه روستایی به تفکیک دهستان، دهستان¬های سردار جنگل، چوبر و گوراب پس به ترتیب بیشترین و دهستان-های آلیان، لولمان و رودپیش کمترین اثرات گردشگری در بعد کالبدی- فضایی را در خود داشته¬اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
136 - بررسی و تحلیل عوامل طبیعی موثر در گسترش کالبدی آتی شهر خوانسار با استفاده از روش فازی
امیر کرم منصوره سادات حسینیگسترش شهرها در سراسر جهان تحت تاثیر عوامل مختلف به ویژه طبیعی است. شهر خوانسار از اطراف توسط ارتفاعات محصور شده و از لحاظ توپوگرافی وکاربری زمین دارای محدودیت در توسعه فیزیکی می باشد.بنابراین این امر منجر به بروز برخی مشکلات طبیعی و انسانی در این منطقه شده است. به طور ک چکیده کاملگسترش شهرها در سراسر جهان تحت تاثیر عوامل مختلف به ویژه طبیعی است. شهر خوانسار از اطراف توسط ارتفاعات محصور شده و از لحاظ توپوگرافی وکاربری زمین دارای محدودیت در توسعه فیزیکی می باشد.بنابراین این امر منجر به بروز برخی مشکلات طبیعی و انسانی در این منطقه شده است. به طور کلی روند توسعه این شهر از گذشته تاکنون درزمین های کشاورزی بوده، علاوه بر آن بخشهایی از مناطق مسکونی نیز به سمت دامنه های پرشیب و نامناسب توسعه داشته است.در این پژوهش با استفاده از منطق فازی، اراضی پیرامون شهر از نظر توسعه فیزیکی به 5 دسته از بسیار مناسب تا بسیار نامناسب طبقه بندی شده اند. نتایج بدست آمده نشان می دهد که فقط حدود 7 درصد محدوده مورد مطالعه، برای توسعه کالبدی مناسب هستند. قسمتهای جنوب غربی محدوده مورد مطالعه به علت ارتفاع و شیب زیاد و خطرناک، برای گسترش فیزیکی نامناسب قلمداد شده اند. در برخی از بخشهای شمالی منطقه، زمین های کشاورزی وجود ندارد. از این رو این مناطق برای توسعه متصل به شهر در مناسبترین مکان هستند و به عنوان اولویت اول تشخیص داده شده اند. برخی قسمتهای جنوبی تقریبا متصل به شهر، در امتداد زمینهای کشاورزی و بخشهای پایکوهی به عنوان اولویت دوم در نظر گرفته شده اند. اراضی قسمت جنوب شرقی، با فاصله دورتر از شهر، برای توسعه منفصل آتی شهر خوانسار دراولویت سوم، نسبتا مناسب ارزیابی شده اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
137 - تأثیر عناصر کالبد-فضایی( معماری) بر دلبستگی به مکان شهروندان در مجموعه بازار تبریز
عاطفه فتح بقالی حمید صنیعی پوریکی از مهم ترین عناصر شهری درون شهری، بازار است. این مجموعه در طول تاریخ نقش های متفاوتی غیر از کارکرد اقتصادی ایفا کرده است. نقش های مهمی چون نقش اجتماعی، سیاسی و فرهنگی از جمله این تأثیرات مهم هستند. اهمیت این مقاله به بررسی تأثیر این عنصر ارزشمند شهری و ارتباط آن با چکیده کاملیکی از مهم ترین عناصر شهری درون شهری، بازار است. این مجموعه در طول تاریخ نقش های متفاوتی غیر از کارکرد اقتصادی ایفا کرده است. نقش های مهمی چون نقش اجتماعی، سیاسی و فرهنگی از جمله این تأثیرات مهم هستند. اهمیت این مقاله به بررسی تأثیر این عنصر ارزشمند شهری و ارتباط آن با دلبستگی به مکان شهروندان پرداخته است. برای شناسایی دارایی ها و ارزش های فرهنگی که نمود میراث تاریخی فرهنگی کشورمان هستند، می توان با برنامه ریزی در ابعاد مختلف اجتماعی آن گام های مؤثری در جهت احیاء و ارتقای کارکردهای آن مجموعه برداشت. سؤال های اصلی این مقاله عبارتند از؛ 1) عناصر کالبد فضایی معماری در ساختار مجموعه بازار همچون بازار تبریز متشکل از چه اصول نظام دهنده ای است؟ 2) چه رابطهای بین عناصر کالبدی فضایی مجموعه بازار تبریز و دلبستگی به مکان شهروندان وجود دارد؟ که با تحلیل عاملی اکتشافی به شناسایی این عناصر پرداخته و با تحلیل عامل تأییدی به بررسی و ارتباط عامل ها میپردازد. در این تحقیق از اصول نظام دهنده معماری در مجموعه بازار تبریز، هندسه، سلسله مراتب و تقارن برای نخستین بار به عنوان عوامل تأثیرگذار بر دلبستگی به مکان عامه مردم و شهروندان شناسایی شدند. از یافته های مهم این تحقیق می توان به نتایج تحلیل عاملی تأییدی و شاخصهای نیکویی برازش منتج از مدلهای اندازه گیری در تحقیق حاضر که مدل اندازه گیری طرح شده به خوبی با داده های مشاهده شده برازش داشته و چهار بعد ذکر شده شاخص های دقیقی برای سنجش سازه دلبستگی به مکان محسوب می شوند. این موضوع فرضیه اول تحقیق حاضر را تأیید می کند و تحلیل عاملی تأییدی صورت گرفته در مورد عناصر کالبدی نیز بیانگر اعتبار مناسب عناصر مطرح شده در سنجش متغیر کالبدی-فضایی می باشد. نتایج این تحقیق میتواند در برنامهریزی حوزه معماری و شهرسازی ایران مورد مداقه قرار گرفته و راهگشای پژوهشهای آتی باشد. پیشنهادهایی نیز برای تحقیقات آتی و پر کردن خلاءهای نیازمند تحقیق در این زمینه ارائه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
138 - ارزیابی و تحلیل اثرات عناصر بازسازی پس از سانحه بر بعد کالبدی – فیزیکی شهرها (مورد مطالعه: شهر منجیل)
فرشته نویدی مجد علیرضا عندلیب حمید ماجدییکی از مباحث مهم در هنگام وقوع سوانح طبیعی در شهرها، بازسازی شهرها پس از وقوع این سوانح است. در فرآیند بازسازی پس از سانحه، عناصر و عوامل مختلفی تأثیرگذار هستند و مجموعه این فرآیندها تأثیرات متعددی بر ابعاد مختلف توسعه شهری به ویژه بعد کالبدی – فیزیکی دارد. شهر چکیده کاملیکی از مباحث مهم در هنگام وقوع سوانح طبیعی در شهرها، بازسازی شهرها پس از وقوع این سوانح است. در فرآیند بازسازی پس از سانحه، عناصر و عوامل مختلفی تأثیرگذار هستند و مجموعه این فرآیندها تأثیرات متعددی بر ابعاد مختلف توسعه شهری به ویژه بعد کالبدی – فیزیکی دارد. شهر منجیل، یکی از شهرهای شهرستان رودبار استان گیلان است که در اثر زمین لرزه سال 1369، به شدت آسیب دید. فرآیند بازسازی این شهر پس از وقوع این سانحه، تأثیرات متعددی بر بعد کالبدی – فیزیکی شهر گذاشته است که در این پژوهش به بررسی اثرات عناصر بازسازی پس از سانحه بر این بعد و تأثیرپذیری شاخصهای کالبدی – فیزیکی از این عناصر، پرداخته شده است. برای این منظور تأثیرات این عناصر و شاخصها از طریق پرسشنامه با 25 تن از کارشناسان مربوطه مورد ارزیابی قرار گرفته و از طریق آزمون آماری ناپارامتریک دو جملهای و شاخصهای آماری تحلیل شد. نتایج نشان داد میزان تأثیرگذاری عناصر بازسازی پس از سانحه بر بعد کالبدی – فیزیکی شهر منجیل، بسیار زیاد و تأثیرگذاری شاخصهای کالبدی – فیزیکی بر این عناصر نیز بالا بوده است. همچنین بیشترین تأثیرات عناصر بازسازی مربوط به مشارکتهای بومی، کارآفرینی و تسهیلات بوده و در بخش شاخصهای کالبدی – فیزیکی نیز استحکام و مقاومت ساختمانها، معابر و دسترسی به خدمات و غیره دارای بیشترین تأثیرپذیری از فرآیند بازسازی پس از سانحه بودند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
139 - ارزیابی توان اکولوژیک توسعه شهری با استفاده از مدل سیستمی (مورد:شهرستان ساری)
علی نوری نژاد سید جمال الدین دریاباری عباس ارغانرابطه ی انسان با زمین، در طی زمان، همواره دگرگونی و تحول را بهدنبال داشته است. این امر به نوبه خود بر نحوهی استفاده از اراضی شهری تأثیری تعیین کننده داشته است. از این رو، به منظور کنترل و هدایت رشد شهری بسیار حائز اهمیت خواهد بود که با شناسایی توان اکولوژیکی محیط، ر چکیده کاملرابطه ی انسان با زمین، در طی زمان، همواره دگرگونی و تحول را بهدنبال داشته است. این امر به نوبه خود بر نحوهی استفاده از اراضی شهری تأثیری تعیین کننده داشته است. از این رو، به منظور کنترل و هدایت رشد شهری بسیار حائز اهمیت خواهد بود که با شناسایی توان اکولوژیکی محیط، روند توسعهی آتی شهر هدایت و مدیریت شود تا کمترین آثار منفی زیست محیطی به عرصههای منابع طبیعی در پیرامون شهر وارد شود. با این دیدگاه تلاش شده است بعد از انجام اجرای شاخصهای ارزیابی از طریق مدل سیستمی راهکارهای مناسب برای پیش بینی توسعه آتی شهر با تأکید بر جنبههای زیست محیطی ارائه شود بنابراین نتیجه فرآیند ارزیابی توان اکولوژیک توسعه شهری در محدوده ی شهرستان ساری با استفاده از مدل سیستمی این بوده است که پهنه هایی در قالب اراضی طبقه ی بسیار مناسب و نسبتاً مناسب توسعه شهری در کنار اراضی نامناسب حاصل گردید. طبقه ی بسیار مناسب توسعه شهری مدل سیستمی با مساحتی در حدود 14/433 کیلومتر مربع، معادل82/11 درصد و اراضی نسبتاً مناسب با سطحی29/126 کیلومتر مربع معادل34/3 درصد از سطح شهرستان ساری را به خود اختصاص داده است. در نهایت 08/3103 کیلومتر مربع معادل 84/84 درصد از مجموع 51/ 3662 کیلومتر مربع از کل سطح شهرستان ساری با توجه به شاخصهای تعریف شده در مدل سیستمی(مخدوم) قابلیت توسعه برای ایجاد عناصر شهری و سایر کاربریها را ندارد.و بدون شک برای حفظ اکوسیستم و محیط زیست، رعایت این امر برای متولیان توسعه آتی شهرضروری به نظر میرسد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
140 - هویت کالبدی فضاهای داخلی خانههای سنتی و بهکارگیری آن در خانههای تبریز
شفیقه علی اصل ممقانی حمیدرضا صارمی محمدرضا بمانیانخانه نمونه ای از معماری سنتی ایران است که بیشترین تأثیر را از الگوهای زیستی مردم گرفته و در کنار عوامل دیگر به طور مستقیم برخاسته از نیازها، اعتقادات و تفکرات آنها بوده است. انسان ایرانی در جریان تغییرات سریع مدرنیته بسیاری از داشتههای خود را از دست داده است. از مهمتری چکیده کاملخانه نمونه ای از معماری سنتی ایران است که بیشترین تأثیر را از الگوهای زیستی مردم گرفته و در کنار عوامل دیگر به طور مستقیم برخاسته از نیازها، اعتقادات و تفکرات آنها بوده است. انسان ایرانی در جریان تغییرات سریع مدرنیته بسیاری از داشتههای خود را از دست داده است. از مهمترین آنها هویت کالبدی فضاهای داخلی است که با حذف الگوهای داخلی بسیار کمرنگ شده است. پژوهش به دنبال آن است تا با بهره گیری از الگوهای مؤثر در طراحی مسکن سنتی مناطق سردسیر نظیر تبریز به الگویی مناسب در جهت طراحی مسکن معاصر شهر تبریز دست یاید. در مسکن سنتی تبریز ساخت خانه ها از روی الگوهای شناخته شده منطقه باعث ایجاد هویت کالبدی در بناهای آن زمان می شدند؛ لذا میتوان با بروز کردن این الگوها از آنها در بناهای معاصر استفاده کرد. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و از جهت ماهیت و روش تحلیلی- توصیفی است. جهت انجام ابتدا مطالعات اکتشافی به صورت کتابخانهای و اسنادی انجام شده و سپس به صورت پیمایشی ادامه یافته است که از طریق تکمیل پرسشنامه توسط 10 نفر از خبرگان معماری انجام شده است. چهار خانه از دوره قاجار و چهار مورد از آپارتمانهای تبریز انتخاب شدهاند. در گام بعدی با روش دلفی به غربالگری مؤلفههای جمعآوری شده، پرداخته شد تا مؤثرترین مؤلفهها شناساییگردد. در ادامه برای تعیین ارزش هر یک از مؤلفهها از روش َAHP استفاده شد. در خانههای سنتی تبریز به ترتیب مؤلفههای مردمی، اقلیمی، کالبدی، معنایی و فعالیتی در ایجاد هویت کالبدی مؤثرند در حالیکه در خانههای معاصر تبریز به ترتیب مؤلفههای کالبدی، مردمی، فعالیتی، معنایی و اقلیمی در ایجاد هویت کالبدی مؤثرند. نتایج وزندهی مؤلفهها نشان میدهد که در خانههای معاصر به دلیل تأکید زیاد در کالبد مؤلفههای معنایی فراموش شدهاند و نیاز به تقویت بیشتر دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
141 - بررسی اهمیت مؤلفههای کالبدی معماری در گونههای مجتمع مسکونی (پراکنده، نواری، متمرکز) بر روی استرس و افسردگی (نمونه موردی: 9 مجتمع مسکونی در تهران بعد از انقلاب)
فریسا نعیمی فروتنی نژاد کمال رهبری منش فریبا البرزی شیدا خوانساریهمزمان با رشد سریع مجتمعهای مسکونی و توسعه کالبدی آنها گاهی شاهد افول کیفیات محیطی فضاهای مسکونی هستیم که خود باعث بروز بحرانهای مختلفی در زندگی شده است. امروزه معضلات آپارتماننشینی طیف وسیعی از ناراحتیهای روانی چون: استرس، اضطراب، افسردگی را شامل میشوند. هدف از چکیده کاملهمزمان با رشد سریع مجتمعهای مسکونی و توسعه کالبدی آنها گاهی شاهد افول کیفیات محیطی فضاهای مسکونی هستیم که خود باعث بروز بحرانهای مختلفی در زندگی شده است. امروزه معضلات آپارتماننشینی طیف وسیعی از ناراحتیهای روانی چون: استرس، اضطراب، افسردگی را شامل میشوند. هدف از این پژوهش بررسی تفاوت مؤلفههای کالبدی معماری در کاهش افسردگی و اضطراب در مجتمعهای مسکونی پراکنده، نواری و متمرکز بود. جامعه آماری این پژوهش 3400 نفر از ساکنان 9 مجتمع مسکونی در شهر تهران بودند. نمونهگیری از نوع تصادفی ساده و با استفاده از جدول مورگان به تعداد 340 نفر انجام شد. جهت ارزیابی اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته (مؤلفههای کالبدی معماری در سلامت روان) که روایی آن توسط 20 نفر از اساتید و کارشناسان حوزه معماری انجام شد و دارای پایایی 0.809 و پرسشنامه اضطراب موقعیتی- خصیصهای با پایایی 0.90 و پرسشنامه بک با پایایی 0.93 جهت ارزیابی افسردگی استفاده شد. جهت تحلیل دادههای پژوهش از آزمونهای همبستگی پیرسون و رگرسیون در نرمافزار اس.پی.اس.اس نسخه 25 استفاده شده است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که همه مؤلفههای کالبدی بین گونههای مختلف مجتمع مسکونی پراکنده، نواری، متمرکز و استرس و افسردگی همبستگی وجود دارد. همچنین تحلیل نتایج پژوهش مشخص میکند که همه مؤلفههای کالبدی مجتمع مسکونی در مجتمعهای پراکنده بیشتر میتواند در کاهش استرس با ضریب همبستگی 784/0، ضریب رگرسیونی بتا0.550- و در کاهش افسردگی با ضریب همبستگی 776/0، ضریب رگرسیونی بتا 0.574- به نسبت نواری و متمرکز مؤثر باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
142 - مقایسه تطبیقی حس مکان در شهرهای جدید تهران (نمونه موردی: شهرهای جدید پردیس، پرند و اندیشه)
میثم ادینه لوفرد محمد رحمانییکی از مهمترین چالشهای شهرهای دوران معاصر، بحران هویت میباشد که تحت تأثیر فقدان حس مکان، تعلق و دلبستگی به آن ایجاد میشود. در این زمینه، شهرهای جدید که از سابقه سکونت کمتری برخوردار هستند، بیشتر از سایر شهرها در معرض بیهویتی قرار دارند. شناسایی و تحلیل عوامل منجر به چکیده کاملیکی از مهمترین چالشهای شهرهای دوران معاصر، بحران هویت میباشد که تحت تأثیر فقدان حس مکان، تعلق و دلبستگی به آن ایجاد میشود. در این زمینه، شهرهای جدید که از سابقه سکونت کمتری برخوردار هستند، بیشتر از سایر شهرها در معرض بیهویتی قرار دارند. شناسایی و تحلیل عوامل منجر به حس مکان در این شهرها، تأثیر عمدهای بر رفع مشکلات موجود و دستیابی به هویت خواهد داشت. بنابراین، تحقیق کیفی حاضر با روشی توصیفی -تحلیلی به بررسی تطبیقی حس مکان در سه شهر جدید پرند، پردیس و اندیشه میپردازد. نتایج بیانگر آن است که حس مکان در شهر جدید اندیشه (فاز سوم)، در شرایط بهتری قرار دارد که عمدتاً ناشی از کیفیت بالای محیط کالبدی و انطباق با استانداردهای شهرسازی میباشد. ازاینرو، ارتقای کیفیت کالبدی- فضایی در شهرهای جدید، به ویژه تنوع فعالیتها و میزان پاسخگویی آنها به نیازهای روزانه ساکنین، منجر به افزایش حس مکان و هویت خواهد شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
143 - افزایش حضورپذیری در فضاهای شهری با رویکرد همساختی رفتار و محیط کالبدی (نمونه موردی: میدان انقلاب شهر اصفهان)
حسن دلاکه مصطفی بهزادفر محمود قلعه نویی آمنه بختیارنیاز مردم به مکانهایی برای تعاملات اجتماعی و رفع نیازهای روانی یکی از ملزومات زندگی شهری میباشد. با درک چگونگی ارتباط محیط و الگوهای رفتاری (همساختی) میتوان معماران و طراحان شهری را در جهت طراحی فضاهای مناسب یاری نمود. بدینمنظور میدان انقلاب اصفهان بهعنوان گره متصل چکیده کاملنیاز مردم به مکانهایی برای تعاملات اجتماعی و رفع نیازهای روانی یکی از ملزومات زندگی شهری میباشد. با درک چگونگی ارتباط محیط و الگوهای رفتاری (همساختی) میتوان معماران و طراحان شهری را در جهت طراحی فضاهای مناسب یاری نمود. بدینمنظور میدان انقلاب اصفهان بهعنوان گره متصلکننده دو عنصر تاریخی سیوسهپل و محور چهارباغ در حاشیه زایندهرود، به عنوان نمونه موردی انتخاب شده است. روش تحقیق در این پژوهش، استفاده از روشهای کمی و کیفی به صورت توأمان میباشد. در بررسی محدوده موردنظر از تکنیکهای مشاهده میدانی، عکاسی، و پرسشنامه برای شناخت محدوده و از روش دلفی و نرمافزار SPSS برای تحلیل و ارزیابی معیارها و شاخصها استفاده شده است. نتایج نشان میدهد که چهار عامل (تعاملات اجتماعی، سیمای محیط (تصویر ذهنی)، تسهیلات و تجهیزات محیطی و کارکرد فضا) در شکلگیری قرارگاههای رفتاری مؤثرند. بر اساس تحلیلهای انجام شده شاخصهای تنوع فعالیتی و فعالیتهای جاذب، سهولت دسترسی به فضا، امکان نشستن و گفتگو، تنوع بهرهبرداران و دلبازی به ترتیب با امتیاز 0909/0، 0866/0، 0823/0، 0799/0 و 0736/0 بیشترین میزان تأثیر بر همساختی رفتار و محیط کالبدی دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
144 - الگوی گسترش کالبدی- فضایی شهر با استفاده از مدل آنتروپی شانون (نمونه موردی: شهر سریش آباد)
امیر رحمانی محمد رحمانیالگوی رشد و توسعهی کالبدی شهر بهعنوان الگوی فضایی فعالیت های انسان، در برههی خاصی از زمان تعریف می شود و به دو دستهی گسترش افقی و الگوی شهرفشرده تقسیم می گردد. شناخت الگوی توسعهی کالبدی شهر به منظور هدایت آن در راستای توسعهی پایدار شهری امری اساسی است، بهطوریکه چکیده کاملالگوی رشد و توسعهی کالبدی شهر بهعنوان الگوی فضایی فعالیت های انسان، در برههی خاصی از زمان تعریف می شود و به دو دستهی گسترش افقی و الگوی شهرفشرده تقسیم می گردد. شناخت الگوی توسعهی کالبدی شهر به منظور هدایت آن در راستای توسعهی پایدار شهری امری اساسی است، بهطوریکه بحث اصلی در تلاش برای متوقف کردن استفاده نادرست از زمین، این است که آیا کاربری زمین یا سیاستهای استفاده از زمین عامل اصلی رشد پراکنده شهرها هستند یا رشد جمعیت نیروی غالب است؟ از طرف دیگر در دهه های اخیر شهرها به شکلی بی برنامه رشد نموده و محدودههای شهری در مدت کوتاهی به چندین برابر وسعت اولیهی خود رسیدند؛ این معضل به الگوی گسترش افقی شهری معروف گردیده و منشاً بسیاری از مشکلات در شهرهای کشورهای در حال توسعه شده است. از آنجایی که شهرسریشآباد نیز در طول سال های اخیر رشدی نامتوازن و پراکنده داشته است، محقق در این پژوهش با بهره گیری از مدل آنتروپی شانون به تحلیل چگونگی گسترش این شهر پرداخته است. روش پژوهش، تحلیلی- تطبیقی و بهصورت مطالعهی اسنادی بوده و جهت بررسی بیشتر موضوع به مشاهدهی مستقیم و غیرمستقیم پرداخته است. نتایج نشان می دهد شهرسریشآباد طی سال های 95-1390 بهصورت پراکنده رشد نموده و دچار رشد بیقوارگی(اسپرال) شهر شده است، بر این اساس الگوی رشد فشرده(عمودی) بهعنوان الگوی توسعهی آتی شهر با در نظر گرفتن رشد سایر کاربری ها با کاربری مسکونی و ایجاد مجتمع های مسکونی در نواحی کم تراکم، پیشنهاد می گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
145 - رابطهی بین کیفیت فضاهای کالبدی و کارکردهای اجتماعی مطالعه موردی: منطقه 19 شهرداری تهران(محله احمدیه)
سیدموسی پورموسوی پروانه زیوریار تهمینه علیزادههدف این تحقیق بررسی تاثیر کیفیت فضاهای کالبدی بر رفتار اجتماعی است. این تحقیق به لحاظ روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی و به لحاظ ماهیت تحقیق، از نوع کاربردی میباشد. برای گرداوری اطلاعات مورد نیاز تحقیق از دو روش اسنادی و میدانی استفاده شد. در روش اسنادی با مراجعه به کتابخانه ها چکیده کاملهدف این تحقیق بررسی تاثیر کیفیت فضاهای کالبدی بر رفتار اجتماعی است. این تحقیق به لحاظ روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی و به لحاظ ماهیت تحقیق، از نوع کاربردی میباشد. برای گرداوری اطلاعات مورد نیاز تحقیق از دو روش اسنادی و میدانی استفاده شد. در روش اسنادی با مراجعه به کتابخانه ها، طرح ها اطلاعات مورد نیاز فیش برداری شد. در روش میدانی، پرسش نامه و مصاحبه با مسؤولین ابزار گرداوری اطلاعات بود. جامعه آماری تحقیق منطقه 19 تهران (محله احمدیه) بود. با استفاده از فرمول کوکران تعداد 297 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شد. به تعداد حجم نمونه پرسش نامه بصورت تصادفی در بین اهالی محله پخش و گرداوری شد. برای سنجش فضاهای کالبدی، مسکن و سایر کاربری های وابسته به آن به عنوان مهم ترین عنصر فضاهای کالبدی در نظر گرفته شده است و کارکردهای اجتماعی نیز با پنج مؤلفه، احساس تعلق به محله، گذران اوقات فراغت، مشارکت، میزان معضلات اجتماعی، امنیت و آرامش سنجیده شده است. برای آزمون فرضیات از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره با استفاده از نرم افزار SPSS 19 انجام گرفت. نتایج حاصل از تحقیق نشان میدهد که کیفیت فضاهای کالبدی محله ی مورد مطالعه در سطح نازلی قرار دارد و بین کیفیت فضاهای شهری و کارکردهای اجتماعی رابطه ی معنا داری وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
146 - ساختار فیزیکی – کالبدی شهرها و نقش آن در ترافیک شهری (مطالعه موردی: شهر بروجرد)
اصغر نظریان داود گودرزیترافیک به عنوان یکی ازمهم ترین چالش های شهری است که گریبانگیر شهرها به خصوص شهرهای کشورهای در حال توسعه شده است. مشکل ترافیک ناشی از رشد روز افزون شهرنشینی و توسعه ی فیزیکی و کالبدی شهرها در ابعاد عمودی و افقی و ازدیاد وسایط نقلیه و سیستم شبکه معابر نامناسب و نابسامانی چکیده کاملترافیک به عنوان یکی ازمهم ترین چالش های شهری است که گریبانگیر شهرها به خصوص شهرهای کشورهای در حال توسعه شده است. مشکل ترافیک ناشی از رشد روز افزون شهرنشینی و توسعه ی فیزیکی و کالبدی شهرها در ابعاد عمودی و افقی و ازدیاد وسایط نقلیه و سیستم شبکه معابر نامناسب و نابسامانی سیستم حمل و نقل عمومی شهر و از طرفی مکانیابی نامناسب کاربری اراضی در سطح شهر به خصوص تجمع کاربری های سفرزا در بخش مرکزی شهرها به عنوان نقطه ثقل و جاذب سفر در طول روز می گردد شهر بروجرد در سیستم شبکه شهری ایران در رتبه- اندازه شهرهای متوسط(میانی) قرار می گیرد و با توجه به شکل و طرح شهر، شهر بروجرد شکل متمرکز و هسته ای دارد و مشکل ترافیک اینگونه طرح شهری در بخش مرکزی شهر به وجود می آید. این شهر باوجود رشد وتوسعه فیزیکی و بی توجهی به بخش مرکزی مکانیابی نامناسب کاربری های سفرزا از جمله: تجاری، آموزشی، اداری، خدماتی، بهداشتی- درمانی و...) در هسته مرکزی متراکم شده اند. از طرفی شبکه معابر در این منطقه شهری کم عرض و کشش و سطح سرویس وسایط نقلیه و جمعیت امروزی را ندارند. با استفاده از نرم افزارهای مورد استفاده در این پژوهش ArcGIS، Auto cad ،Excel،Spss توانستیم با جمع آوری اطلاعات و پایگاه داده ها و تحلیل داده ها در محیط های نرم افزاری به خصوص نرم افزار تحلیلی GIS گره های ترافیکی و خیابان هایی که با بحران ترافیک مواجه اند مشخص کنیم. به طور کلی نتایج این پژوهش نشان داد که شبکه های ارتباطی و سیستم حمل و نقل شهری رابطه ای متقابل با کالبد فیزیکی و الگوی فضای شهری دارد همچنین ساختار کالبدی شهر و شبکه ی معابر Land use و نابسامانی سیستم های حمل و نقل عمومی از عوامل اصلی به وجود آمدن ترافیک شهر بروجرد به خصوص در بخش مرکزی شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
147 - تحلیل روند رشد و توسعه ناموزون شهرهای میانه اندام در ایران (مطالعه موردی: شهر مرند- آذربایجان شرقی)
ابوالفضل قنبری فریبا کرمی سیداحمد حیدری نیادر دهه های اخیر شهرهای ایران مانند بسیاری از شهرهای جهان سوم دچارتحولات چشمگیری شده اند، به طوریکه روند رشد شهرنشینی درپی تحولات اقتصادی، اجتماعی، موجب رشد لجام گسیخته و بی قواره شهرهای با نقش ملی و ناحیه ای گردیده که در اغلب شهرهای کشور ناشی از فقدان سیاست های مناسب سا چکیده کاملدر دهه های اخیر شهرهای ایران مانند بسیاری از شهرهای جهان سوم دچارتحولات چشمگیری شده اند، به طوریکه روند رشد شهرنشینی درپی تحولات اقتصادی، اجتماعی، موجب رشد لجام گسیخته و بی قواره شهرهای با نقش ملی و ناحیه ای گردیده که در اغلب شهرهای کشور ناشی از فقدان سیاست های مناسب ساخت و ساز و بی برنامگی در بهره برداری مناسب و با مبنای علمی از زمین شهری می باشد. شهر مرند به عنوان یک شهر میانه اندام در ساختار فضایی استان آذربایجان شرقی نیز مانند بسیاری از شهرهای کشور مستثنی از این حادثه ی عظیم شهرنشینی نبوده است. بررسی داده ها نشان می دهد جمعیت شهر طی 55 سال اخیر نزدیک به 9 برابر رشد داشته که این رشد فزاینده جمعیت، گسترش بی رویه شهر را نیز در پی داشته است، به طوریکه این شهر با گسترش فیزیکی26 برابری طی این دوره مشکلاتی از قبیل: تخریب زمین های کشاورزی اطراف شهر، مشکلات زیست- محیطی، کمبود امکانات زیربنایی و... را ایجادکرده است. از این رو توسعه سریع و بدون ضابطه شهر مرند، شکل نامتجانس و ناهنجاری را به ساخت کالبدی شهر داده است. در مقاله حاضر، با بهره- گیری از مدل آنتروپی هلدرن و تجزیه و تحلیل های آماری، چگونگی روند رشد و گسترش کالبدی- فضایی این شهر در خلال سال های (1390- 1335) در گستره فضایی آن مورد بررسی قرار گرفته است. روش جمع آوری داده ها و اطلاعات در این پژوهش، میدانی و اسنادی است. براساس مدل هلدرن67 درصد از رشد فیزیکی شهر در فاصله سالهای1390- 1335 مربوط به رشد جمعیت بوده و 33 درصد مربوط به رشد افقی و پراکنش شهری(Sprawl) می باشد که این عامل نتیجه عدم نظارت و کنترل مدیران شهری و نداشتن طرح و برنامه ای مدون جهت گسترش فیزیکی شهر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
148 - تحلیلی بر شکل و روند توسعه فضایی و کالبدی شهر بجنورد در دهه 1380 (با استفاده از آنتروپی شانون، ضریب موران و ضریب گری)
محمدرضا ضمیری مهین نسترن حمیده محمدزاده تیتکانلوبیتردید برنامههای کالبدی و پیروی از دیدگاه جامع در توسعه ی شهرها نتایج موفق و قابل دفاعی در پی نداشته است. توسعه ی پراکنده شهرها، اتلاف منابع و افزایش هزینههای اداره و خدمات رسانی در شهرها از این نتایج ناگوار هستند. به همین دلیل لازم است علاوه بر مسائل کالبدی و فیزیک چکیده کاملبیتردید برنامههای کالبدی و پیروی از دیدگاه جامع در توسعه ی شهرها نتایج موفق و قابل دفاعی در پی نداشته است. توسعه ی پراکنده شهرها، اتلاف منابع و افزایش هزینههای اداره و خدمات رسانی در شهرها از این نتایج ناگوار هستند. به همین دلیل لازم است علاوه بر مسائل کالبدی و فیزیکی، سایر جنبههای شهرها در برنامهریزی شهری لحاظ گردد. برنامهریزی فضایی علاوه بر کالبد، به نحوه ی توزیع جمعیت، فعالیت و کاربریها در سطح شهر نیز اهمیت می دهد. یکی از بحثهای جدید درباره ی توسعه ی فضایی شهرها دستیابی به کمیتهایی است که بتواند پراکندگی را از فشردگی مشخص سازد. زیرا در کنار عدم تعریف دقیق و کاملی از پراکندگی که مورد توافق و اجماع باشد، شناخت علمی و ارزیابی قابل اتکا از وضعیت توسعه ی فضایی و کالبدی شهرها بدون در اختیار داشتن کمیتهایی که قابل بررسی و اندازهگیری باشند، غیرممکن مینماید و به قضاوتهای شخصی و برداشتهای کلی و سلیقهای پژوهشگران متکی خواهد بود. این پژوهش از نوع تحلیلی – توصیفی بوده و در آن ضرایب موران و گری و همچنین آنتروپی شانون معرفی شده و به منظور ارزیابی و شناخت وضعیت توسعه فضایی شهر بجنورد و پراکنش فضایی کاربریها در سطح شهر مورد استفاده قرار گرفتهاند. نتایج این آزمونها نشان می دهد که این مدل و ضرایب به خوبی میتوانند وضعیت و روند توسعه فضایی و کالبدی شهرها را تبیین کرده و آن را به صورت کمی قابل بررسی و ارزیابی سازند. چنانکه با به کارگیری این روش ها نشان داده می شود که شهر بجنورد در میانه دهه 1380 خورشیدی رشدی به نسبت متمرکز داشته و در آستانه تجربه پدیده پراکندگی شهری به ویژه در بافت حاشیهای خود می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
149 - بررسی ارتباط بین ناکارآمدی ساختار اجتماعی با تخریب بیشتر مولفههای کالبدی با رویکرد توسعة پایدار در بافت فرسودة تبریز (مطالعه موردی محلات سیلاب قوشخانه، احمد آباد، ملازینال و خلیل آباد)
فرشته بابااوغلی میرسعید موسوی علیرضا سلطانیشهر به عنوان محیط زیست بشر در معرض تهدیدهای جدی است و این مسئله به دلیل اهمیت روزافزون مطالعات توسعة پایدار در پایش سیاست های عمومی است. در این مقاله نیز هدف، شناسایی مولفه های کلیدی و تاثیرگذار و سپس ارائه راهبرد در فرایند تدوین الگوی پایدار شهری و توسعة شهری می باشد. چکیده کاملشهر به عنوان محیط زیست بشر در معرض تهدیدهای جدی است و این مسئله به دلیل اهمیت روزافزون مطالعات توسعة پایدار در پایش سیاست های عمومی است. در این مقاله نیز هدف، شناسایی مولفه های کلیدی و تاثیرگذار و سپس ارائه راهبرد در فرایند تدوین الگوی پایدار شهری و توسعة شهری می باشد. بنابراین در محلات هدف تحلیلی به منظور استخراج شاخصهای مناسب برای سنجش و ارزیابی پایداری و کیفیت محیط شهری با استفاده از پرسشنامه و بعد برای حجم نمونه نیز از تکنیک کوکران استفاده شده و در نهایت تحلیل آماری توصیفی انجام گرفته و داده های اجتماعی-اقتصادی و کالبدی به وسیله نرم افزار SPSS وتکنیک SWOT مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است و در آخر این نتیجه حاصل شد که شاخصهای کالبدی بیشترین تاثیر فنی را دارند اما شاخصهای اجتماعی در سطح قابلقبول و گاها رضایتمند هستند این موضوع را میتوان اینگونه بیان کرد که مشکلات کالبدی از جمله فرسوده بودن ابنیه، عدم رعایت ضوابط در ساخت و سازها همگی باعث تاثیر منفی از این شاخص شده و در مقابل وجود روابط خانوادگی بین ساکنان، وجود ریشه های قومی و ارتباطات و خاطرات مربوط به نسلهای قبلی که در آن محدوده ساکن بوده اند معمولا نوعی حس دلبستگی مکانی ایجاد می کند که مطلوب بودن شاخصهای اجتماعی را توجیه میکند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
150 - زیرساخت ها و کیفیت زندگی (مورد مطالعه روستاهای شهرستان طارم)
مجید محمدی محبوبه بابایی عالیه شکربیگیکیفیت زندگی می تواند متأثر از عوامل و مؤلفه های زیادی باشد که برخی از این عوامل مربوط به زیرساخت های روستایی (نظیر راه، حمل و نقل عمومی، خانه بهداشت، مدرسه و ...) و برخی دیگر نیز مربوط به ویژگی های شخصی و فردی افراد (نظیر سن، جنس، وضعیت تأهل و...) می باشد. پژوهش حاضر با چکیده کاملکیفیت زندگی می تواند متأثر از عوامل و مؤلفه های زیادی باشد که برخی از این عوامل مربوط به زیرساخت های روستایی (نظیر راه، حمل و نقل عمومی، خانه بهداشت، مدرسه و ...) و برخی دیگر نیز مربوط به ویژگی های شخصی و فردی افراد (نظیر سن، جنس، وضعیت تأهل و...) می باشد. پژوهش حاضر با هدف سنجش زیرساخت ها و کیفیت زندگی روستاییان در شهرستان طارم انجام شده است که بدین منظور از روش توصیفی- تحلیلی و پیمایش میدانی استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش را روستاییان شهرستان طارم تشکیل میدهند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده و روش تعیین حجم نمونه کوکران تعداد 371 نفر انتخاب و پرسش نامه به صورت تصادفی ساده بین آن ها توزیع شده است. داده های جمع آوری شده از طریق نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. از آزمون آماری رگرسیون چندمتغیره و ضریب همبستگی پیرسون جهت سنجش میزان تأثیرگذاری عوامل مذکور بر کیفیت زندگی روستاییان استفاده شده است که یافته های به دست آمده نشان دادکه ازبین عوامل فردی (سن،جنسیت، تحصیلات، بعدخانوار،وضعیت تاهل،مقدارزمین زیر کشت،میزان درآمد،نوع کار ،نوع محصول زراعی ونوع محصول باغی) تنهابین متغیرهای میزان درآمد، مقدارزمین زیر کشت ونوع محصول باغی بامتغیروابسته(کیفیت زندگی)رابطه معناداری وجودداشت وهمچنین بین عوامل مستقل (زیرساختهای کشاورزی،زیرساخت های کالبدی،زیرساخت های نهادی وزیرساخت های اجتماعی)تنهابین زیر ساخت های نهادی بامتغیر وابسته (کیفیت زندگی)تفاوت معناداری وجود نداشت ودرخصوص نتیجه گیری کلی اینکه اکثریت حجم نمونه، کیفیت زندگی رادرحدمتوسط ارزیابی کرده اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
151 - ارزیابی و تحلیل مولفه های تاثیرگذار در فضاهای بی دفاع شهری (مطالعه موردی منطقه یک شهر تبریز)
لاچین پهلوان سعیده فیضی نگار پهلوانفضای شهری بستر زندگی و فعالیـت شـهروندان به شمار میرود و با عطف بـه خصوصیات افـراد و گروههای سنی، اجتماعی و جنسی، میبایست قادر باشد محیط امن، سالم، پایدار و جذابی مهیا سازد و به شیوه مناسبی به نیازهای گوناگون تمام اقشار اجتماعی پاسخ دهد. در پژوهش حاضر به تحلیل مولفه چکیده کاملفضای شهری بستر زندگی و فعالیـت شـهروندان به شمار میرود و با عطف بـه خصوصیات افـراد و گروههای سنی، اجتماعی و جنسی، میبایست قادر باشد محیط امن، سالم، پایدار و جذابی مهیا سازد و به شیوه مناسبی به نیازهای گوناگون تمام اقشار اجتماعی پاسخ دهد. در پژوهش حاضر به تحلیل مولفه های تاثیرگذار در فضاهای بیدفاع در سطح محلات منطقه یک شهرداری تبریز پرداخته شد. روش تحقیق: ابتدا با استفاده از آزمون تی تک نمونهای مولفهها، ابعاد و زمینههای موثر در فضاهای بیدفاع تحلیل شدند. 12 مولفه مورد بررسی در 3 گروه دستهبندی شد و تاثیر این مولفهها به تفکیک مورد بررسی قرار گرفت. همچنین با استفاده از تحلیل واریانس یک طرفه، 13 محله منطقه یک شهر تبریز با یکدیگر مقایسه شدند..همچنین رتبهبندی محلات منطقه یک شهر تبریز با استفاده از مدل ویکور انجام شد. نتایج حاصل نشان داد که در میان 3 معیار مورد بررسی (کالبدی، محیطی و اقتصادی- اجتماعی) نقش مولفههای مربوط به معیار اقتصادی- اجتماعی کمرنگتر میباشد و در میان این مولفهها تنها عدم حس تعلق به مکان نقش بارزی بر فضاهای بیدفاع دارد. نتایج نشان داد که بعضی محلات از نظر فضاهای بیدفاع از نوع فضای گم، کنجها، نبود روشنایی، سطوح L شکل و U شکل کوچه و خیابان و زیرگذرها و پلها اختلاف معنیداری با یکدیگر نشان دادند.. شرایط نامطلوب محلات بی دفاع از نظر مولفههای کالبدی- محیطی مهمترین تاثیر را در شکلگیری فضاهای بیدفاع در این محلات داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
152 - برنامهریزی کالبدی-اجتماعی در شهرکهای گردشگری مطالعه موردی : شهرک گردشگری امیرکبیر اراک
کاوه امین اصغر نظریانشهرکهای گردشگری به عنوان نوع خاصی از تلاشهای بشر در سالهای اخیر برای تلفیق اسکان و گذران فراغت، نیاز جدیدی را در عرصه نظریه و عمل برنامهریزی شهرها به وجود آوردهاند. در گونهشناسی برنامهریزی، هنوز یک اجماع کلی بر ردهبندی این نوع خاص به وجود نیامده است؛ لذا در این چکیده کاملشهرکهای گردشگری به عنوان نوع خاصی از تلاشهای بشر در سالهای اخیر برای تلفیق اسکان و گذران فراغت، نیاز جدیدی را در عرصه نظریه و عمل برنامهریزی شهرها به وجود آوردهاند. در گونهشناسی برنامهریزی، هنوز یک اجماع کلی بر ردهبندی این نوع خاص به وجود نیامده است؛ لذا در این نوشتار تلاش بر این خواهد بود تا بررسی نظریههای مطرح در برنامهریزی به صورت عام و برنامهریزی شهری و گردشگری به صورت اخص، به یک رویکرد نظری در رابطه با نظریهی برنامهریزی شهرکهای گردشگری منجر گردد. از سوی دیگر با اولویت دادن به مسائل کالبدی و اجتماعی موجود در شهرکهای گردشگری، به دلیل رابطهی متقابل کالبد و اجتماع، با استفاده از یک زمینهی تحقیقی از این گونه موارد در شهرها، تلاش شده است تا جهتگیری کلی به سمت و سوی برنامهریزی کالبدی-اجتماعی شهرکهای گردشگری باشد. در ادامه برای ایجاد ارتباط میان کالبد و روابط اجتماعی در شهرکهای گردشگری، فرآیند تبدیل احساس محیط به کنش اجتماعی در محیط کالبدی مورد بررسی قرار گرفته است. در نهایت با ملاک قرار دادن شهرک گردشگری امیرکبیر در شهر اراک، یافتههای پژوهش در خصوص ارتباط کالبد شکلگرفته و اجتماع حاضر در این نمونه، مورد مطالعه قرار گرفته است. برای به سامان رسیدن این پژوهش که از نوع بنیادی و با هدف تبیین راهکارهای اجرایی انجام شده است، از روش توصیفی- تحلیلی در کنار جمعآوری اطلاعات کتابخانهای استفاده شده است. در پایان نیز اطلاعات جمعآوری شده با مشاهده مشارکت آمیز محقق به صورت قیاسی به سنجش گذاشته شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
153 - تحلیل جامعه شناختی سیاست انبوه سازی مسکن مهر و نقش آن بر کاهش محرومیت های اجتماعی مورد مطالعه (مسکن مهر فاز جدید هشتگرد و شهرلاهیجان در استان گیلان)
فروزان نحاس مصطفی ازکیا مهرداد نوابخشمسکن پدیده ای اجتماعی است و انتظام و نوع فضاها و همچنین فرم ظاهری آن از عوامل فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی تاثیر می پذیرد. هدف از مطالعه حاضر تحلیل جامعه شناختی سیاست انبوه سازی مسکن مهر و نقش آن بر کاهش محرومیت های اجتماعی مورد مطالعه (مسکن مهر فاز جدید هشتگرد و شهرلاهیجا چکیده کاملمسکن پدیده ای اجتماعی است و انتظام و نوع فضاها و همچنین فرم ظاهری آن از عوامل فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی تاثیر می پذیرد. هدف از مطالعه حاضر تحلیل جامعه شناختی سیاست انبوه سازی مسکن مهر و نقش آن بر کاهش محرومیت های اجتماعی مورد مطالعه (مسکن مهر فاز جدید هشتگرد و شهرلاهیجان در استان گیلان) بود. روش تحقیق، گراندد تئوری (نظریه داده بنیاد) و جامعه مورد مطالعه، شامل کلیة شهروندان به همراه خانواده ساکن مسکن مهر شهر هشتگرد و شهر لاهیجان در استان گیلان بوده است. در این پژوهش از روش نمونه گیری هدفمند، گلوله برفی و شاخص اشباع نظری نسبت به نمونه گیری از جامعه پژوهش اقدام شد. در پژوهش حاضر با 16 خانوار،ساکن مسکن مهر مصاحبه انجام شد. اطلاعات در این پژوهش به واسطه ی مصاحبه های نیمه ساختاریافته جمع آوری شده اند. داده های جمع آوری شده، کدبندی، مفهوم سازی و مقوله بندی شدند. یافته های تحقیق براساس مدل پارادیمی پژوهش در پنج محور(شرایط علی، شرایط مداخلهگر و شرایط زمینه ای، راهبردها و پیامدها) قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد مشکلات کمی کیفی مسکن مهر، ضعف مکان یابی، مشکلات امنیتی اقتصادی، مشکلات زیست محیطی رفاهی و مشکلات نهادی مهمترین مشکلات مسکن مهر در محدوده مطالعاتی هستند که جملگی ریشه در مدیریت ضعیف مراحل مختلف اجرای پروژه مسکن مهر دارند و در صورت بی توجهی به مشکلات شناسایی شده در آینده نه چندان دور این مساکن اجتماعی، با چالش های پیچیده تر و بحرانی تر مواجه خواهند شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
154 - مرور انتقادی نظریه ی سیمای شهر لینچ: نشانه شناسی نقشه های ادراکی شهروندان و بازشناسی هویت کالبدی شهر
علی یوسفی مهسا صادقی نژادلینچ به عنوان نظریهپردازی شاخص در حوزهی نشانهشناسی شهری برای اینکه بداند چگونه افراد هویت شهر خود را به دیگران میشناسانند، به نشانهشناسی نقشههای ادراکی (تصویر شهر در ذهن شهروندان) میپردازد. با این وجود، بویژه نشانهشناسان اجتماعی معتقدند لینچ در نظریهی خود از مف چکیده کامللینچ به عنوان نظریهپردازی شاخص در حوزهی نشانهشناسی شهری برای اینکه بداند چگونه افراد هویت شهر خود را به دیگران میشناسانند، به نشانهشناسی نقشههای ادراکی (تصویر شهر در ذهن شهروندان) میپردازد. با این وجود، بویژه نشانهشناسان اجتماعی معتقدند لینچ در نظریهی خود از مفهوم هویت کالبدی که ناظر بر سه مفهوم انسان، محیط و فرهنگ میباشد و نیز دلالتهای ضمنی عناصر موجود در نقشههای ادراکی غافل بوده است. حال آنکه پاسخ به این انتقاد در نقشههای ادراکی لینچ نهفته است. بنابر مفهوم خوانایی لینچ، آنجائی که نشانههای شهری برای شهروندان قابل ادراک نباشند و تصویر واضحی از شهر در ذهن آنها شکل نگیرد، بیهویتی کالبدی رخ میدهد و در واقع نشانههای شهری جایگاه خود را در حافظه و خاطرهی جمعی از دست میدهند. بنابراین در نوشتار حاضر سعی شده تا به شیوهی مرور انتقادی دریابیم که منطق بازشناسی هویت کالبدی شهر ازطریق نشانهشناسی نقشههای ادراکی شهروندان چیست. این بررسی نشان داد آن دسته از نشانههای موجود در نقشههای ادراکی که دال بر موضوعی مشترک در بین مردمند (مانند: مکانهای سازنده خاطرهی جمعی، ابنیهی تاریخی یا مکانهای دارای کاربری معین) یا نشانههایی که از کیفیت خوانایی برخوردارند (مانند: مشاهدهپذیری در شب) نمایانگر هویت کالبدی فضای شهرند. مادامی که نشانههای شهر در نقشههای ادراکی ساکنانش پررنگ باشد، هویت کالبدی شهر تداوم دارد به طوری که تغییر، جابهجایی یا تخریبشان موجب واکنش جمعی میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
155 - بررسی ارتباط سرمایه ی اجتماعی با توسعه ی پایدار شهری (مطالعه ی موردی: استان مازندران)
محرم آزاد علی رحمانی فیروزجاه علی اصغر عباسی اسفجیردر این مقاله درصدد بررسی ارتباط سرمایه ی اجتماعی با توسعه ی پایدار شهری در میان جمعیت شهری بالای ۲۰ سال استان مازندران هستیم. برای بررسی ارتباط این دو متغیر از نظریههای پاتنام، فوکویاما، میسرا، انشتاین و دریسکل استفاده گردیده است. دادههای مورد نیاز با استفاده از روش پ چکیده کاملدر این مقاله درصدد بررسی ارتباط سرمایه ی اجتماعی با توسعه ی پایدار شهری در میان جمعیت شهری بالای ۲۰ سال استان مازندران هستیم. برای بررسی ارتباط این دو متغیر از نظریههای پاتنام، فوکویاما، میسرا، انشتاین و دریسکل استفاده گردیده است. دادههای مورد نیاز با استفاده از روش پیمایش و ابزار پرسشنامه از میان نمونه ی آماری 400 نفری جمعآوری و با کاربرد دو نرمافزار SPSS و Amos مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافتههای توصیفی تحقیق نشان داد که وضعیت شاخص سرمایه ی اجتماعی و تمامی متغیرهایش (آگاهی اجتماعی، اعتماد اجتماعی، هنجارهای تعمیمیافته، مشارکت اجتماعی و انسجام اجتماعی) و شاخص توسعه ی پایدار شهری و تمامی ابعادش (پایداری اقتصادی، پایداری اجتماعی، پایداری زیستمحیطی، پایداری کالبدی و پایداری نهادی) در سطح پایینتر از متوسط قرار داشتند. یافتههای تبیینی تحقیق نشان داد که سرمایه ی اجتماعی و تمامی متغیرهایش، ارتباط و تأثیر مستقیم قوی و معناداری بر روی توسعه ی پایدار شهری داشتهاند. در ضریب همبستگی پیرسون ارتباط سرمایه ی اجتماعی و کلیه ی متغیرهایش با توسعه ی پایدار شهری معنادار شدند. در تحلیل رگرسیون چند متغیره، مدل رگرسیونی تحقیق و تأثیرات تمامی متغیرهای سرمایه ی اجتماعی(به غیر از متغیر هنجارهای تعمیمیافته) معنادار شدند که بیشترین تأثیرات مستقیم را براساس ضریب Beta به ترتیب متغیرهای اعتماد اجتماعی و مشارکت اجتماعی بر روی توسعه ی پایدار شهری داشتهاند. همچنین براساس نتایج روش مدلسازی معادلات ساختاری، مدل نظری تحقیق بر مبنای شاخصهای مختلف مانند CMIN/DF، RMSEA، NFI، CFI، PCFI و ... از برازش قابل قبولی برخوردار بود. نتایج یافتههای این تحقیق تأیید کننده ی پیشینه ی تجربی و چارچوب نظری تحقیق بوده است که مشخص ساخت هرچه میزان سرمایه ی اجتماعی و کلیه ی متغیرهایش افزایش یابد، منجر به بهبود و ارتقاء ابعاد و مؤلفههای توسعه ی پایدار شهری میگردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
156 - رابطه ی فضاهای بی دفاع شهری با احساس امنیت اجتماعی (مطالعه ی موردی: شهروندان شهر تهران)
اکبر طالب پوربررسی رابطه بین فضاهای شهری و احساس امنیت شهروندان یکی از مباحث جامعهشناسی شهری است که مورد توجه جامعهشناسان قرار گرفته است؛ این فضاها میتوانند تأثیر به سزائی در ایجاد احساس امنیت داشته باشند. مقالهی حاضر به مطالعهی ویژگیهای فضاهای شهری و نقش آن در احساس امنیت شهرو چکیده کاملبررسی رابطه بین فضاهای شهری و احساس امنیت شهروندان یکی از مباحث جامعهشناسی شهری است که مورد توجه جامعهشناسان قرار گرفته است؛ این فضاها میتوانند تأثیر به سزائی در ایجاد احساس امنیت داشته باشند. مقالهی حاضر به مطالعهی ویژگیهای فضاهای شهری و نقش آن در احساس امنیت شهروندان با استفاده از نظریات گوناگون جامعهشناسی، روانشناسی اجتماعی و طراحی شهری همچون نظارت چشمهای خیابان جین جاکوبس، تفاوت فرهنگی راپوپورت، فضای قابل دفاع نیومن، پنجرهی شکسته ویلسون، پیشگیری وضعی از جرم کلارک، ری جفری و چیدمان فضایی هیلیر در سال 1394 در شهر تهران پرداخته است. روش پژوهش حاضر مبتنی بر پیمایش و ابزار پرسشنامه بوده است. پرسشنامه پژوهش ابعاد امنیت را در چهار مؤلفهی احساس امنیت مالی، روانی، جانی و ناموسی با 28 گویه مورد بررسی قرار داده است. روایی پرسشنامهی تحقیق با استفاده از آلفای کرونباخ معادل 89.% برآورد گردید. تعداد 400 نفر از شهروندان تهرانی نمونهی تحقیق را شامل میشدند که از پنج حوزهی شهری شمال، جنوب، شرق، غرب و مرکز تهران برگزیده شدند. نتایج نشان دادند احساس امنیت شهروندان تهرانی در فضاهای با دفاع بیش از فضاهای بیدفاع است. آزمون فرضیه رابطه بین فضای شهری و ابعاد احساس امنیت نشان داد تفاوت معناداری از نظر انواع احساس ناامنی بین شهروندان به تفکیک فضای بیدفاع و بادفاع مشاهده میگردد. تحلیل رگرسیونی نشان داد متغیرهای مستقل، طراحی و معماری نامناسب فضای شهری، عدم نظارت مداوم بر عرصهی فضاهای شهری تراکم پایین جمعیت، حضور افراد غریبه و پیشفرض عدم امنیت 79درصد از تغییرات احساس ناامنی را تبیین نمودند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
157 - بررسی وضعیت پایداری اجتماعی منطقهی 7 شهرداری تهران با تأکید بر راهکارهای تقویت آن
حسین دانش مهر علیرضا کریمی انور محمدیدر سال های اخیر، پایداری اجتماعی یکی از موضوعات مهم گفتگوهای سیاسی دولت های غربی شده است. نتیجهی این اتفاق، تلاش برای تعریف موضوعات مرتبط با این مفهوم است. پایداری اجتماعی را به عنوان یک مفهوم، می توان مجموعه ای از شاخص ها همچون؛ دسترسی (اشتغال، فضای باز، خدمات محلی)، چکیده کاملدر سال های اخیر، پایداری اجتماعی یکی از موضوعات مهم گفتگوهای سیاسی دولت های غربی شده است. نتیجهی این اتفاق، تلاش برای تعریف موضوعات مرتبط با این مفهوم است. پایداری اجتماعی را به عنوان یک مفهوم، می توان مجموعه ای از شاخص ها همچون؛ دسترسی (اشتغال، فضای باز، خدمات محلی)، بهداشت و بهزیستی، انسجام اجتماعی، توزیع عادلانهی اشتغال و درآمد، مشارکت محلی، میراث فرهنگی، آموزش، مسکن و ثبات جامعه، ارتباط و حرکت، عدالت اجتماعی، حس مکان و تعلق تعریف نمود. هدف پژوهش حاضر، بررسی وضعیت پایداری اجتماعی منطقهی 7 شهرداری تهران با تأکید بر راهکارهای تقویت آن است. روش تحقیق از نوع کمّی- پیمایشی است. جامعهی آماری این پژوهش شامل تمامی ساکنان منطقهی 7 شهر تهران است. که از بین آنها 600 نفر بر اساس روش نمونه گیری تصادفی و طبق فرمول کوکران به عنوان نمونه انتخاب شده است. در این تحقیق برای جمع آوری اطلاعات پژوهش، از پرسشنامهی 76 گویه ای ابعاد کالبدی و غیر کالبدی پایداری اجتماعی استفاده گردید. هر یک از سؤالات پرسشنامه به صورت پنج گزینه ای و براساس مقیاس لیکرت امتیازبندی شدند و برای سنجش پایایی پرسشنامه از آزمون آلفای کرونباخ استفاده گردید. روایی ابزارها با استفاده از روش محتوایی و روایی سازه تأیید شد. نتایج نشان داد که وضعیت متغیرهای دسترسی و کیفیت خدمات و امنیت منطقهی 7 شهرداری تهران بالاتر از میانگین و در وضعیت متوسط رو به زیاد بوده است ولی وضعیت متغیرهای زیبایی شناسی، محیط زیست، تراکم و انبوهی، تغییرات کاربری و ناهماهنگی کارکردی، احساس تعلق، مسؤولیت پذیری و همسایگی و امید به آینده و مهاجرت منطقهی 7 شهرداری تهران پایین تر از میانگین و در وضعیت متوسط رو به کم بوده است. همچنین بررسی نتایج نشان داده که وضعیت متغیرهای وضعیت اقتصادی و توزیع عادلانه و مشارکت منطقهی 7 شهرداری تهران در حد متوسط بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
158 - کاربرد ماتریس لئوپولد ایرانی در تبیین اثرات اجتماعی– اقتصادی، فیزیکی پروژه ی گردشگری هزار و یک شهر (مطالعه ی موردی: پروژه هزار و یک شهر منطقه ی 22 تهران)
آزاده اربابی سبزواری محمد علیزاده حمید زمانی محمد رحیمیگردشگری شهری از تحرک بالایی در تغییرات اجتماعی، فیزیکی، اقتصادی، سیاسی و محیطی جوامع میزبان برخوردار است. منطقه ی 22 شهر تهران از منظر شهری، از نقاط تازه تأسیس شهر به شمار رفته و از نظر طبیعی و انسانی، ظرفیتهای بالایی برای توسعه دارد. میزان رشد و توسعه ی زیرساختها و خ چکیده کاملگردشگری شهری از تحرک بالایی در تغییرات اجتماعی، فیزیکی، اقتصادی، سیاسی و محیطی جوامع میزبان برخوردار است. منطقه ی 22 شهر تهران از منظر شهری، از نقاط تازه تأسیس شهر به شمار رفته و از نظر طبیعی و انسانی، ظرفیتهای بالایی برای توسعه دارد. میزان رشد و توسعه ی زیرساختها و خدمات گردشگری و همچنین ایجاد مجتمعهای تفریحی و گردشگری در منطقه در سالهای گذشته، رشد چشمگیری داشته است و پروژه ی هزار و یک شهر از پروژههای جدید در این منطقه به شمار میرود. با انجام هر پروژه ی گردشگری، اثرات مثبت و منفی ای بر روی عوامل محیطی و انسانی ایجاد میشود بنابراین شناسایی این پیامدها برای آینده ی فعالیّتهای گردشگری منطقه بسیار ضروری است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی، از نظر روش توصیفی- تحلیلی است. ابزار اصلی گردآوری دادههای پژوهش برای منطقه ی مورد مطالعه کتابخانهای و پیمایشی مبتنی بر پرسشنامه است که در بین جامعه کارشناسان تکمیل شد. نتایج نشان میدهد با توجه به عدم تأثیرات مخرب قابل توجه پروژه و سودمند بودن تأثیرات بیشتر پارامترها، ادامه ی این پروژه از نظر اجتماعی- اقتصادی کاملاً مورد تأیید است. همچنین به دلیل وجود پارامترهایی با تأثیرات مخرب بالا در پروژه، امکان تأیید کامل پروژه وجود ندارد و با توجه به نتایج ارزیابیها، نیاز هست تا این پروژه از منظر شرایط فیزیکی با ارائه ی اصلاحات و گزینههای بهسازی ادامه پیدا کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
159 - تحلیلی بر آسیب شناسی اثرات کالبدی توسعه گردشگری در سکونتگاههای روستایی شهرستان لنگرود
نغمه صاحبی عیسی پوررمضان محمدباسط قرشی میناباد تیمور آمار حاجی شیرکیادر جهان معاصر گردشگری بعنوان عاملی در جهت بهبود کیفیت زندگی جوامع تلقی میشود این صنعت که بر پایه توجه گردشگران به بازدید از انواع جاذبه در روستا استوار است همواره پیامدهای مثبت و منفی زیادی را در پی داشته است بنابراین توجه ویژه به بعد کالبدی فعالیتها در جهت استفاده به چکیده کاملدر جهان معاصر گردشگری بعنوان عاملی در جهت بهبود کیفیت زندگی جوامع تلقی میشود این صنعت که بر پایه توجه گردشگران به بازدید از انواع جاذبه در روستا استوار است همواره پیامدهای مثبت و منفی زیادی را در پی داشته است بنابراین توجه ویژه به بعد کالبدی فعالیتها در جهت استفاده بهینه از منابع و کاهش اثرات منفی در نواحی روستایی از جمله اقدامات لازم و ضروری میباشد. زیرا گردشگری همواره با تغییرات کالبدی در مقاصد گردشگری منجر میگردد و اگر این تغییرات با برنامهریزی همراه نباشد، به آسیبهای غیرقابل برگشت منتهی میگردد. آسیبشناسی فعالیتهای گردشگری در نواحی روستایی شهرستان لنگرود، هدف اصلی این پژوهش میباشد که از روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از منابع اسنادی و مطالعات پیمایشی و میدانی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش 15 روستای دارای گردشگری روستایی شهرستان لنگرود بوده که به شیوه هدفمند و قضاوتی انتخاب شدهاند. حجم نمونه با استفاده از روش کوکران، 342 نمونه برآورد شده که به روش تصادفی- سهمیهای بین ساکنان محلی روستاهای نمونه توزیع شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد که پیامدهای نامطلوب کالبدی ناشی از گردشگری روستایی در همه گویهها بالاتر از حد متوسط بوده است و این نشاندهنده شدت آسیبهای کالبدی ناشی از توسعه گردشگری در سطح محدوده مورد مطالعه است. اما در بین مؤلفههای مورد بررسی، از بین رفتن اراضی قابل استفاده برای کشاورزی، با میانگین وزنی 09/4 بیشترین آسیب کالبدی را از توسعه گردشگری در نواحی روستایی شهرستان لنگرود داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
160 - سنجش و ارزیابی پیامدهای جغرافیایی –زیستمحیطی خزش شهری در شهرستان شهرکرد
قربانعلی کریمی دهکردی رحمت الله منشی زاده بیژن رحمانیگسترش شتابان شهرها و رشد فیزیکی ناموزون آنها، که اصطلاحاً "خزش شهری" نامیده می شود، موجب خورندگی روستاها و اراضی پیرامونی آنها، تبدیل بی رویه اراضی کشاورزی و تخریب منابع محیط زیست گردیده است. این وضعیت در شهرستان شهرکرد مرکز استان چهارمحال وبختیاری نیز نمود گسترده ای دا چکیده کاملگسترش شتابان شهرها و رشد فیزیکی ناموزون آنها، که اصطلاحاً "خزش شهری" نامیده می شود، موجب خورندگی روستاها و اراضی پیرامونی آنها، تبدیل بی رویه اراضی کشاورزی و تخریب منابع محیط زیست گردیده است. این وضعیت در شهرستان شهرکرد مرکز استان چهارمحال وبختیاری نیز نمود گسترده ای داشته است. هدف پژوهش توصیفی –پیمایشی حاضر تعیین تحولات کالبدی سکونتگاههای روستایی پیرامون شهرستان شهرکرد با تاکید بر خزش شهری بود. جامعه آماری سرپرستان خانوار روستاهای شهرستان شهرکرد (15000 نفر) بودند. که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان تعداد 400 نفر به عنوان نمونه انتخاب گردیدند. ابزار مورد استفاده پرسشنامه محقق ساخته در سه بعد پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و محیط زیستی-کالبدی بود. تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمونt تک نمونه ای و فریدمن استفاده شد. نتایج نشان داده که پیامدهای ناشی از خزش شهری به ترتیب عبارتند از:پیامدهای محیط زیستی- کالبدی(3.98)، پیامدهای اقتصادی(3.96 )و اجتماعی –فرهنگی(3.89). مهمترین پیامدهای محیط زیستی-کالبدی افزایش آلودگی محیط زیست، از بین رفتن معماری سنتی، تخریب تنوع زیستی؛ مهترین پیامدهای اقتصادی بورس بازی و افزایش قیمت زمین و مسکن، کاهش رغبت روستاییان به فعالیت های تولیدی (کشاورزی و دامی)، فرار سرمایه از روستاها و پس انداز آنها در شهر و افزایش هزینه های زندگی و در بین پیامدهای اجتماعی-فرهنگی تجمل گرایی و گرایش به مصرف کالاهای لوکس، کاهش همبستگی(ارتباطات انسانی ) و مشارکت، ازدحام و تراکم جمعیت در شهرها، الگو پردازی از زندگی و فرهنگ شهرنشینی بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
161 - گونهشناسی خانههای تاریخی شهر همدان بر اساس معیارهای کالبدی موثر بر عملکرد اقلیمی خانهها
جواد قیاسوند ژاله صابرنژاد منصوره طاهباز فریبرز دولت آبادیهمدان به عنوان یکی از کهنترین شهرهای ایران زمین، از قدمت چند هزار سالهای برخوردار است. از دورهی قاجار و پس از آن، آثار معماری قابل توجهی به جا مانده است که در این میان سهم خانهها نیز قابل توجه است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و ماهیت آن یک تحقیق آمیخته است که از ر چکیده کاملهمدان به عنوان یکی از کهنترین شهرهای ایران زمین، از قدمت چند هزار سالهای برخوردار است. از دورهی قاجار و پس از آن، آثار معماری قابل توجهی به جا مانده است که در این میان سهم خانهها نیز قابل توجه است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و ماهیت آن یک تحقیق آمیخته است که از روشهای کیفی و کمی بهره میگیرد. در ابتدا به بررسی علمی اقلیم شهر همدان بر اساس مشخصات آبوهوایی بلندمدت و نیازهای اقلیمی منطقه به وسیله نرمافزار کلایمتکانسالتنت پرداخته میشود و سپس تعداد 33 خانه که واجد اطلاعات و مدارک کامل بودند جهت گونهبندی، برگزیده شد. گونهشناسی به عمل آمده با تحلیل ساختاری و یافتن الگوها و ویژگیهای کالبدی مشترک خانهها بر اساس شاخصهای تاثیرگذار بر عملکرد اقلیمی آنها صورت گرفته است. با توجه به نتایج به دست آمده از این پژوهش، بیشتر خانههای دورهی قاجار به صورت گونۀ درونگرا با حیاط مرکزی بوده است. در دورهی پهلوی معماری بناهای مسکونی به لحاظ شکل و فرم وارد مرحلهی جدید شد. بنابراین میتوان خانههای تاریخی موجود در شهر همدان را به سه گونه، بر اساس معیارهای کالبدی موثر بر عملکرد اقلیمی خانهها در بازهی زمانی قاجار تا پهلوی دسته بندی کرد: گونهی :A خانههای دورهی قاجار که به صورت درونگرا با حیاط مرکزی و فضای اندرونی و بیرونی بوده است. گونهی B: خانههای مربوط به دوران اواخر قاجار و پهلوی اول که تلفیقی از گونهی درونگرا و برونگرا هستند. گونهی C: خانههایی که با تأثیرپذیری از فرهنگ معماری غرب پلانها در آنها برونگرا شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
162 - تبیین ساختار کالبدی-فضایی کاربری اراضی بخش مرکزی شهر تبریز
شکوفه مشفق فر بختیار عزت پناه میرنجف موسویرشد انفجار جمعیت در چند دهه گذشته باعث تغییر کالبدی –فضای شهرها، کاهش منابع ظرف شهر، توسعه از پیرامون شهرها به انزوا رفتن بخش مرکزی شهرها، عدم دسترسی راحت و آسان به کاربری اراضی زمین شهری شده است. که دلیل عمده آن را میتوان اعمال سیاستهای زمین شهری دانست . به این چکیده کاملرشد انفجار جمعیت در چند دهه گذشته باعث تغییر کالبدی –فضای شهرها، کاهش منابع ظرف شهر، توسعه از پیرامون شهرها به انزوا رفتن بخش مرکزی شهرها، عدم دسترسی راحت و آسان به کاربری اراضی زمین شهری شده است. که دلیل عمده آن را میتوان اعمال سیاستهای زمین شهری دانست . به این خاطر استفاده از زمین و فضا به عنوان یک منبع عمومی، حیاتی و ثروت همگانی باید تحت برنامهریزی اصول انجام پذیرد.هدف از تحقیق حاضر تبیین ساختار کالبد-فضایی کاربری اراضی بخش مرکزی شهر تبریز بوده است. برای این منظور جهت جمع آوری اطلاعات از دو شیوه کتابخانه و میدانی استفاده شده است.برای تحلیل از 13 کاربری موجود در سطح منطقه استفاده شده که جهت ارزیابی سطح عملکرد و سرانههای، همچنین همپوشانی لایه از نرم افزار GIS و برای تعیین سطح ارزشمندی هریک از کاربریها از روشANP بهره برده شده است.نتایج نشان میدهد که کاربری اراضی در سطح منطقه به صورت استاندار نبوده است. در این میان کاربری تجاری به میزان 16.85 درصد 11.55+ درصد از میزان 2-4 سرانه استاندارد اختلاف مثبت داشته است و تاسیسات شهری به میزان 1. درصد در سطح منطقه اختلاف به میزان 5.9- از میزان سرانه استاندارد داشته است.همچنین سطح توزیع کاریری و میزان دسترسی به آنها بنا بر نتایج حاصل از تحلیلهای سطح عملکرد کاربریها و لایههای همپوشانی شده بیانگر حد متوسط بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
163 - سنجش و ارزیابی ابعاد کالبدی تابآوری شهری در برابر زلزله (مطالعه موردی: منطقه 7 شهر تهران)
صدیقه لطفی عامر نیک پور فاطمه اکبریموضوع ایمنی شهرها در برابر مخاطرات طبیعی یکی از اهداف اصلی برنامه ریزی شهری است، لذا پژوهش در خصوص تابآوری شهری و شناخت میزان تاب آوری آنها در مقابل مخاطرات طبیعی بسیار ضروری است. مطالعه حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش توصیفی - تحلیلی است.. برای تجزیه تحلیل داده چکیده کاملموضوع ایمنی شهرها در برابر مخاطرات طبیعی یکی از اهداف اصلی برنامه ریزی شهری است، لذا پژوهش در خصوص تابآوری شهری و شناخت میزان تاب آوری آنها در مقابل مخاطرات طبیعی بسیار ضروری است. مطالعه حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش توصیفی - تحلیلی است.. برای تجزیه تحلیل دادهها از مدلهای FANP و تاپسیس و نرم افزارهای SPSS ,Excel, DECISION SUPER ,وGIS ARC استفاده شد. بدین منظور پس از مرور بر متون نظری و تجربی مرتبط شاخصهای تبیین کننده تابآوری کالبدی شناسایی و انتخاب شدند. ابتدا تحلیل عاملی با شاخصهای منتخب انجام شد تا ابعاد نشانگر موضوع مورد بررسی، شناسایی و استخراج شوند. در مرحله بعد از روش تحلیل شبکهای استفاده شد تا ضریب اهمیت نسبی شاخصهای تبیین کننده تابآوری کالبدی محاسبه شود. درنهایت از مدل تاپسیس جهت تحلیل دادهها و محاسبه میزان تابآوری منطقه 7 شهر تهران استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل عاملی نشان داد که می توان 14 شاخص را در 5 عامل خلاصه کرد در این میان عامل اول و دوم بیشترین تاثیر را در تابآوری کالبدی منطقه 7 شهر تهران داشتند. با جایگذاری و بارهای عاملی بدست آمده از تحلیل عاملی در فرآیند شبکه ضریب اهمیت شاخصها بدست آمد به طوری که شاخصهای دسترسی به معابر دارای عرض مناسب و دسترسی به فضای سبز با ضریب110/0 بیشترین تاثیر را بر تابآوری کالبدی منطقه 7 شهر تهران داشتند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
164 - تدوین مدل مفهومی مبتنی بر طبقات اجتماعی اثرگذار بر طراحی کالبدی شهر
محمد امین رضائیان قراگوزلو فرح حبیب آرش بغدادی آزیتا رجبیهدف از انجام این پژوهش شناسایی مولفه های موثر در طبقات اجتماعی شهروندان بر طراحی کالبد شهر است. به این منظور مبانی نظری مرتبط با طبقات اجتماعی و طراحی کالبد شهر مورد بررسی قرار گرفت و مدل مفهومی اولیه که در بردارنده شاخص های اثرگذار بوده است استخراج شد. در گام بعدی به و چکیده کاملهدف از انجام این پژوهش شناسایی مولفه های موثر در طبقات اجتماعی شهروندان بر طراحی کالبد شهر است. به این منظور مبانی نظری مرتبط با طبقات اجتماعی و طراحی کالبد شهر مورد بررسی قرار گرفت و مدل مفهومی اولیه که در بردارنده شاخص های اثرگذار بوده است استخراج شد. در گام بعدی به وسیله روش دلفی فازی و با استفاده از نظر خبرگان و اساتید مربوط اقدام به پالایش مولفه های اثرگذار شده است و بدین طریق بیش از بیست شاخص از مجموعه شاخص های شناسایی شده حذف شدند. مدل نهایی به دست آمده در بردارنده سه مولفه اصلی شامل مولفه های کالبدی، اجتماعی و کیفیت محیطی و هفده شاخص فرعی می باشد شاخص های مولفه کالبدی شامل تراکم و فشردگی، شبکه معابر، فضاهای عمومی و کانون های عطف، اختلاط کابری ها و عملکردها و زیر ساخت های شهری دارای اهمیت بیشتری نسبت به سایر مولفه ها هستند. شاخص های بعد اجتماعی نیز شامل تعاملات اجتماعی، نوع شغل، میزان و منشا درآمد، میزان تخصص، آموزش و سطح تعلیم و تربیت، پیشینه خانوادگی و منزلت اجتماعی، هویت و حس تعلق، گوناگونی سلایق و تضادهای فردی، میزان دستیابی به ثروت اجتماعی هستند. ابعاد مربوط به کیفیت محیطنیز شامل سازماندهی متناسب با عملکردها و تراکم بهینه، انسجام و همبستگی اجتماعی، مشورت و مشارکت دادن کاربران شهری، کاربری های مختلط، منعطف و چندگانه، تعاملات اجتماعی و ارتباط با دیگران، هویت اجتماعی، حس تعلق و احساس هویت مکانی و تجمیع فعالیتها و دسترسی به فرصت ها می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
165 - ارزیابی توسعه ی کالبدی شهر تبریز بر اساس تحلیل شاخص های رشد هوشمند شهری (مورد مطالعه: منطقه ی 2، 4 و 7 تبریز)
علی زینالی عظیم میر سعید موسوی رحیم سروراین مقاله به ارزیابی توسعه ی کالبدی شهر تبریز براساس شاخص های رشد هوشمند شهری براساس داده های مربوطه جمع آوری شده پرداخته است. سوال اصلی تحقیق این است که بکار گیری شاخص های رشد هوشمند شهری در توسعه ی کالبدی مناطق شهر تبریز موثر خواهد بود؟ روش تحقیق حاضر بصورت توصیفی-تحل چکیده کاملاین مقاله به ارزیابی توسعه ی کالبدی شهر تبریز براساس شاخص های رشد هوشمند شهری براساس داده های مربوطه جمع آوری شده پرداخته است. سوال اصلی تحقیق این است که بکار گیری شاخص های رشد هوشمند شهری در توسعه ی کالبدی مناطق شهر تبریز موثر خواهد بود؟ روش تحقیق حاضر بصورت توصیفی-تحلیلی و از نظر هدف پیمایشی می باشد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از مدلهای چند معیاره تاپسیس و آنتروپی شانون، تکنیک دلفی و تکنیک لیکرت استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که از بین سه منطقه ی شهرداری تبریز منطقه ی 2، 4 و 7، در شاخص تلفیقی رشد هوشمند شهری، منطقه ی 2 شهردارای بهترین حالت و منطقه ی 7 بدترین حالت را دارا می باشد. بنابراین توجه به مناطق کم برخوردار در برنامه ریزی های آتی توسعه ی کالبدی شهر تبریز حتما باید در اولویت قرار گیرد. براساس تجزیه و تحلیل اطلاعات از طریق تکنیک دلفی مشخص شد که، بهترین حالت توسعه ی کالبدی شهری تبریز الگوی مدل متمرکز همراه با خدمات و امکانات رفاهی محور مراکز ناحیه ای و محله ای می باشد. همچنین از طریق طیف لیکرت به تفاوت بین وضع موجود و مطلوب توسعه ی کالبدی شهر تبریز براساس شاخص های رشد هوشمند شهری پرداخته شد. در وضع موجود توسعه ی کالبدی شهر تبریز برابر (16/37) و توسعه ی کالبدی شهر تبریز براساس شاخص های رشد هوشمند شهری در وضع مطلوب برابر (84/62) شد. که نشان می دهد بکارگیری شاخص های رشد هوشمند شهری در توسعه ی کالبدی شهر تبریز موثر خواهد بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
166 - برهم کنش مؤلفههای رفتاری و کالبدی فضای باز مجتمعهای مسکونی نمونه موردی : مجتمعهای مسکونی منتخب کلانشهر کرمان
ملیحه ضیا محسن قاسمی مهدیه معینی ملیحه نوروزیپژوهش درصدد ارزیابی تبیین همبستگی الگوی رفتار تعاملی با الگوی محیط کالبدی و در پی آن ارتقای کیفیت مجتمعهای مسکونی است. ب نظریهپردازان محیط، سینومورفی را سازگاری بیشتر فضا و رفتار میدانند. همچنین توجه به جایگاه علوم رفتاری در طراحی شهری و معماریوچگونگی تأثیرگذاری ف چکیده کاملپژوهش درصدد ارزیابی تبیین همبستگی الگوی رفتار تعاملی با الگوی محیط کالبدی و در پی آن ارتقای کیفیت مجتمعهای مسکونی است. ب نظریهپردازان محیط، سینومورفی را سازگاری بیشتر فضا و رفتار میدانند. همچنین توجه به جایگاه علوم رفتاری در طراحی شهری و معماریوچگونگی تأثیرگذاری فضا بر بروز رفتار انسانی ازجمله مواردی است که نیازمند بررسی و بازبینی مفهومی و عملیاتی در طراحی معماری است. مسئله اساسی: در این مقاله تبیین همبستگی الگوی رفتار تعاملی با الگوی محیط کالبدی فضای باز در مجتمعهای مسکونی منتخب در شهر کرمان است . هدف کلی: از انجام تحقیق حاضر بررسی میزان تأثیر شاخصههای کالبدی مؤثر بر قرارگاه رفتاری در فضای باز سه نمونه مجتمعهای مسکونی منتخب در شهر کرمان و بهبود کاربری محیط از طریق بررسی مؤلفههای تأثیرگذار بر سینومورفی قرارگاه رفتاری در فضای باز مجتمعهای مسکونی و رسیدن به قرارگاه رفتاری مطلوب از طریق شناسایی تأثیر شاخصههای رفتار و محیط کالبدی و قابلیتهای محیط است. سؤال اساسی: که در این پژوهش مطرح است عبارت است از اینکه چه عواملی در ایجاد سینومورفی در فضای باز مجتمعهای مسکونی منتخب در شهر کرمان تأثیرگذار هستند؟ روش پژوهش: روش پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی-تحلیلی میباشد . برای جمعآوری اطلاعات از طریق پرسشنامه اقدام شده است و برای سنجش متغیرها و فرضیات پژوهش از آزمونهای معادلات ساختاریوبا استفاده از نرمافزار اموس 24 بهره برده شده است. یافتهها: حاکی از آن است که نسبت بالاتر فضای باز مسکونی در قرارگاه رفتاری در تبیین مؤلفههای سینومورفی معناداری ایجاد میکند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
167 - نقش سرمایه اجتماعی در توسعه کالبدی سکونتگاههای روستایی مورد مطالعه سکونتگاههای روستایی شهرستان گرمسار
جواد عسگری علیرضا استعلاجیهدف از این پژوهش بررسی رابطه مؤلفههای سرمایه اجتماعی بر توسعه کالبدی محلهای ساکن دهستانهای شهرستان گرمسار و حوزههای نفوذ از توابع شهرستان گرمسار میباشد. نوع تحقیق کاربردی و روش توصیفی- تحلیلی و برای گردآوری اطلاعات از روشهای کتابخانهای و میدانی (پرسشنامه) استفاده چکیده کاملهدف از این پژوهش بررسی رابطه مؤلفههای سرمایه اجتماعی بر توسعه کالبدی محلهای ساکن دهستانهای شهرستان گرمسار و حوزههای نفوذ از توابع شهرستان گرمسار میباشد. نوع تحقیق کاربردی و روش توصیفی- تحلیلی و برای گردآوری اطلاعات از روشهای کتابخانهای و میدانی (پرسشنامه) استفادهشده است. جامعه آماری این تحقیق خانوارهای روستایی سکن در سکونتگاههای روستایی شهرستان گرمسار میباشد. این دهستان طبق سرشماری سال 1395 دارای 15231خانوارمیباشد، که تعداد375خانوار بهعنوان نمونه جهت انجام تحقیق از طریق فرمول کوکران انتخابشده است. و از پرسشنامه برای تجزیهوتحلیل اطلاعات از آمار توصیفی و استنباطی (آزمون tتک نمونهای، همبستگی پیرسون استفادهشده است. یافتههای تحقیق نشان میدهد، بر اساس آزمون t نمونهای در بین مؤلفههای سرمایه اجتماعی، بعد انسجام اجتماعی با میانگین 4.15 دارای بالاترین میانگین بوده است . همچنین آزمون t تک نمونهای نشان میدهد برای شاخصهای توسعه کالبدی عدد مطلوبیت بیشتر از (3) و بهصورت مثبت ارزیابیشده است. همچنین آزمون همبستگی پیرسون نشان که بین ابعاد.اعتماد، انسجام و توسعه پایدار در سطح 0.05 درصد رابطه مثبتی وجود دارد ولی بین بعد آگاهی اجتماعی ، و توسعه کالبدی هیچ رابطهای وجود ندارد. نتایج تحلیل رگرسیون حاکی از آن است که اثر اعتماد اجتماعی (149/0)، انسجام اجتماعی (033/0) و مشارکت اجتماعی(391/0) بر توسعه کالبدی مثبت و معنی دار می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
168 - گونه شناسی اجزای کالبدی منطبق بر اقلیم سرد در معماری بومی (مطالعه موردی: خانه های اردبیل)
مهسا جوادی نوده مهرداد سرابیطراحی براساس معیارهای کالبدی منطبق بر طبیعت یکی از راهکارهای اقلیمی در معماری گذشته بوده است. اصولی که امروزه با بیتوجهی به آن علاوه بر افزایش مشکلات زیست محیطی بر سلامت کاربران فضا نیز تاثیر گذار است. بر این مبنا در پژوهش حاضر به شناسایی شاخصهای کالبدی متاثر از اقلیم چکیده کاملطراحی براساس معیارهای کالبدی منطبق بر طبیعت یکی از راهکارهای اقلیمی در معماری گذشته بوده است. اصولی که امروزه با بیتوجهی به آن علاوه بر افزایش مشکلات زیست محیطی بر سلامت کاربران فضا نیز تاثیر گذار است. بر این مبنا در پژوهش حاضر به شناسایی شاخصهای کالبدی متاثر از اقلیم سرد و گونهبندی آن براساس معیارهای مرتبط پرداخته میشود تا بتوان با اولویتبندی شاخصها به الگوی طراحی پایدار دست یافت و با تطابق با نیازهای امروز بکار گرفت. بدین منظور، برای حصول به نتایج دقیقتر تمام خانههای تاریخی شناسایی شده در اردبیل به تعداد 25 نمونه انتخاب میگردند. این پژوهش کاربردی با روش تلفیقی به صورت کمی- کیفی با تعیین معیارها و شناسایی آنها در نمونههای مطالعاتی صورت میگیرد. تا در ادامه شاخص هر معیار درجهبندی شده و میزان پراکندگی دادهها و بیشترین فراوانی معیارها شناسایی شوند و براساس مجموع امتیازات، هر گونه تفکیک و نهایتا اولویت شاخصهای هر دسته مشخص شوند. نتایج براساس مجموع امتیازات و درصد فراوانی نشان میدهد که حداقل 70% از نمونههای مورد مطالعه دارای معیارهای کالبدی بسیار نزدیک به هم و غالبا منطبق با شرایط اقلیمی منطقه هستند. که به 5 گونه با شاخصهای مشخص تفکیک میگردند و اولویت شاخصهای طراحی آنها به حجم بیرونی (فشردگی فرم، نحوه استقرار و کشیدگی بنا، غلبه فضا بر توده)، فضاهای داخلی (استفاده از ظرفیت حرارتی بالا و سازماندهی مناسب فضاها) و نهایتا جزئیات فضایی (سطح بازشوی جنوبی متناسب با سطح تالار و نمای جنوبی) تعلق میگیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
169 - برنامه ریزی و طراحی کالبدی فضاهای شهری با تاکید بر مخاطرات طبیعی (مورد مطالعه: شهر زابل)
مهدی مباشری محمودرضا انوری سیدغلامرضا میریامروزه به منظور کاهش آسیبپذیری فضاهای کالبدی شهری در مقابل مخاطرات طبیعی و لزوم اتخاذ صحیح تصمیمها و اجرای عملیات متناسب با آن و همچنین با توجه به پیشرفت دانش و تکنولوژی بشری، برای ارائه تصویری روشن از عواقب ناشی از مخاطرات، ارزیابی میزان طراحی کالبدی فضاهای شهری متناسب چکیده کاملامروزه به منظور کاهش آسیبپذیری فضاهای کالبدی شهری در مقابل مخاطرات طبیعی و لزوم اتخاذ صحیح تصمیمها و اجرای عملیات متناسب با آن و همچنین با توجه به پیشرفت دانش و تکنولوژی بشری، برای ارائه تصویری روشن از عواقب ناشی از مخاطرات، ارزیابی میزان طراحی کالبدی فضاهای شهری متناسب با مخاطرات طبیعی ضروری است. از این رو، هدف پژوهش حاضر، برنامهریزی و طراحی کالبدی فضاهای شهری زابل با تاکید بر مخاطرات طبیعی میباشد. روش تحقیق تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانهای، اسنادی و میدانی میباشد. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار SPSS و مدل تصمیمگیری WASPAS استفاده شده است. جامعه آماری در پژوهش حاضر شامل دو بخش میباشد.بخش اول مربوط به ساکنین شهر زابل که اساس فرمول کوکران تعداد (385 نفر) به عنوان حجم نمونه تعیین شد،در بخش دوم نیز بر اساس نمونه گیری هدفمند تعداد ۲۰ نفر از افراد متخصص و خبرگان محلی و افراد مطلع و آگاه به عنوان حجم نمونه در این بخش انتخاب گردید. نتایج آزمون تی نشان داد، در تمامی گویهها، میانگینهای به دست آمده پایینتر از حد متوسط عدد ۳ میباشد، که گویای عدم رعایت طراحی کالبدی فضاهای شهر زابل بر اساس مخاطرات طبیعی میباشد. همچنین نتایج آزمون رگرسیون چندگانه خطی نشاندهنده این است که بین طراحی کالبدی فضاهای شهر زابل و مخاطرات طبیعی، در سطح اطمینان بالای ۹۹/۰، رابطه معناداری وجود ندارد. در نهایت نتایج مدل تصمیمگیری WASPAS نشان داد ناحیه دو با وزن به دست آمده ۹۲۳/۳، بیشترین میزان رعایت طراحی کالبدی را بر اساس مخاطرات طبیعی را دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
170 - تبیین نقش اقوام در گسترش کالبدی- فضایی شهرهای چند قومیتی (نمونه موردی : شهر دوگنبدان)
جلال کامران کرامت اله زیاری کیانوش ذاکر حقیقیشهرها به دلایلی چون رشد سریع جمعیت، مهاجرت اقوام با فرهنگهای متفاوت، عدم وجود برنامه و مدیریت کارآمد با مشکلاتی مانند ساختار کالبدی-فضایی ناهماهنگ و عدم وجود هویت شهری روبهرو شدهاند. شهر دوگنبدان با توجه به موقعیت جغرافیایی و اقتصادی که دارا میباشد به عنوان یکی از ش چکیده کاملشهرها به دلایلی چون رشد سریع جمعیت، مهاجرت اقوام با فرهنگهای متفاوت، عدم وجود برنامه و مدیریت کارآمد با مشکلاتی مانند ساختار کالبدی-فضایی ناهماهنگ و عدم وجود هویت شهری روبهرو شدهاند. شهر دوگنبدان با توجه به موقعیت جغرافیایی و اقتصادی که دارا میباشد به عنوان یکی از شهرهای مهم نفتی و مهاجرپذیر است که وجود اقوام مختلف از جمله ترک، لر، کرد و غیره در ساختار شهر از لحاظ ابعاد کالبدی-فضایی ، اقتصادی و اجتماعی چندگانگی به وجود آورده است. در همین راستا، در این پژوهش، هدف اصلی تبیین نقش اقوام در گسترش کالبدی-فضایی شهرها چند قومیتی(شهر دوگنبدان) است. این مقاله به لحاظ روش توصیفی-تحلیلی و از لحاظ هدف و ماهیت توسعهای-کاربردی میباشد. برای شناسایی میزان تأثیرگذاری مؤلفههای تأثیرگذار بر ساختار کالبدی-فضایی یکپارچه شهر دوگنبدان از نرم افزار Spss و روش تحلیل عاملی استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که عوامل اقتصادی بیشترین تأثیر را در شکلگیری الگوی کنونی توسعه شهر دوگنبدان داشتهاند. بررسی علل این توسعه ناموزون شهر و تأثیر پذیرفته از مهاجرت اقوام نشان دهنده آن است که شهر دوگنبدان در ۱۵ سال اخیر شاهد ناپایداری الگوی توسعه شهر بوده است و همچنین، عوامل استخراج شده به ترتیب عامل شهر پاک و قابل زیست، شهری قوم محور، شهری اجتماع محور، شهری کالبد محور و در نهایت شهری اقتصاد محور از لحاظ محتوایی و طبق مرور متون نظری ارتباط نزدیکی با محدوده مطالعاتی دارند، نامگذاری شده است و در پیدایش و تکوین محلات شهر دوگنبدان اثرگذاری بیشتری داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
171 - تحلیل پایداری بستر کالبدی- فضایی (عرصه فعالیت و روابط فضایی) با تاکید بر جریانهای حاکم بین شهر و سکونتگاههای روستایی در ناحیه ابهر (زنجان)
عباس سعیدی ابوالفضل مرادی بیژن رحمانی عبدالرضا رحمانی فضلی فرهاد عزیزپورچکیده بین سکونتگاههای شهری وروستایی همواره جریان های متعددی (جمعیت، کالا، سرمایه و...) برقرار می باشد. بر حسب ساختارهای کالبدی و اجتماعی- اقتصادی شکل دهنده به بستر کالبدی- فضایی هر نظام سکونتگاهی (منطقه، ناحیه، شهر و..) این جریان ها می تواند یک سویه و بالعکس باشد. در چکیده کاملچکیده بین سکونتگاههای شهری وروستایی همواره جریان های متعددی (جمعیت، کالا، سرمایه و...) برقرار می باشد. بر حسب ساختارهای کالبدی و اجتماعی- اقتصادی شکل دهنده به بستر کالبدی- فضایی هر نظام سکونتگاهی (منطقه، ناحیه، شهر و..) این جریان ها می تواند یک سویه و بالعکس باشد. در همین چارچوب پژوهش حاضر ابتداء وضعیت پایداری بستر کالبدی- فضایی ناحیه ابهر به عنوان بستر جریان ها را در سطح دهستان های نمونه از طریق معیارهای کالبدی- محیطی، اجتماعی- فرهنگی و اقتصادی و با استفاده از مدل TOPSIS تعیین کرده، سپس نوع ودامنه جریان ها بین روستاها و شهرهای ناحیه را در سطح روستاهای نمونه با تحلیل فضایی در GIS مورد بررسی قرار داده است. روش پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی و شیوه گرداوری اطلاعات به دو صورت کتابخانه ای و میدانی (شامل مصاحبه و 21 پرسشنامه روستا و 300 خانوار) بوده است. یافتههای پژوهش نشان می دهد تحت تأثیر ناپایداری بستر کالبدی- فضایی یک توسعه کریدوری (خطی در کنار محور های ارتباطی اصلی) درناحیه ابهر اتفاق افتاده که موجب تمرکز امکانات، خدمات و جمعیت و فعالیت درچهار شهر ناحیه و تعدادی از روستاهای بزرگ شده است، به نحوی که تمامی جریان های از سمت روستاها به سمت این کریدور و درمرحله اول متوجه شهر ابهرسپس به سمت شهر خرمدره، هیدج، صائین قلعه و روستاهای بزرگ (مستقردرکنار کریدور توسعه یافته ناحیه) معطوف می شود. با توجه آنچه گفته شد مهمترین اولویت راهبردی ناحیه باز بخش مراکز جمعیت، فعالیت وخدمات در ناحیه با توجه به پتانسیل های کالبدی- محیطی، اجتماعی- نهادی، و اقتصادی درچارچوب سلسله مراتبی اندییشده شده می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
172 - تبیین میزان اثرگذاری مولفههای نهادی در الگوی مدیریت زمین شهری در ایران موردپژوهی: منطقه 12 کلانشهر تهران
یعقوب حقپناه مجتبی رفیعیان سعید کامیابی عباس ارغانچکیده با توجه به اهمیت نقش مولفههای نهادی در مدیریت زمین شهری و چالش های فراروی آن در کشور، پژوهش حاضر با هدف تبیین میزان اثرگذاری مولفههای نهادی در الگوی فعلی مدیریت زمین شهری در منطقه 12 کلانشهر تهران و معرفی راهکارهای مدیریت بهینه زمین شهری در این منطقه صورت گرفته چکیده کاملچکیده با توجه به اهمیت نقش مولفههای نهادی در مدیریت زمین شهری و چالش های فراروی آن در کشور، پژوهش حاضر با هدف تبیین میزان اثرگذاری مولفههای نهادی در الگوی فعلی مدیریت زمین شهری در منطقه 12 کلانشهر تهران و معرفی راهکارهای مدیریت بهینه زمین شهری در این منطقه صورت گرفته است. این پژوهش از نظر هدف نظری بوده و از نظر ماهیت و روش توصیفی- تحلیلی می باشد. جهت گردآوری دادهها از روش های اسنادی و میدانی و برای تحلیل دادهها ازآزمون t تک نمونه ای، همبستگی اسپیرمن و رگرسیون چندمتغیره استفاده گردید. جامعه آماری پژوهش نیز نهادهای متولی مدیریت زمین شهری و مراجعه کنندگان به این نهادها بوده که به ترتیب 206 و 130 نمونه تعیین و مورد مصاحبه و پرسشگری قرار گرفته است. نتایج حاصله از بررسی یافتهها نشان می دهد از میان مولفههای نهادی، تصمیم گیری غیرمشارکتی و ساختار تمرکزگرا بیشترین تأثیر را در ناکارآمدی الگوی فعلی مدیریت زمین شهری در منطقه 12 کلانشهر تهران داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
173 - نقش خانههای دوم بر توسعهی کالبدی سکونتگاههای روستایی(مطالعه موردی: شهرستان سمیرم، روستای ونک)
محمود مرادی حمید بحیرایی سارا قهرمانیچکیده با ورود به عصر فناوری اطلاعات، واژه ای به نام اوقات فراغت رنگ و بویی تازه به خود گرفته و اوقات فراغت به دغدغه انسان این عصر تبدیل شده است. تحولات زندگی بشر، گذر از شیوه های سنتی و روی آوردن به زندگی شهری، صنعتی شدن و ماشینی شدن، فراهم شدن زیرساخت ها، برخورداری ا چکیده کاملچکیده با ورود به عصر فناوری اطلاعات، واژه ای به نام اوقات فراغت رنگ و بویی تازه به خود گرفته و اوقات فراغت به دغدغه انسان این عصر تبدیل شده است. تحولات زندگی بشر، گذر از شیوه های سنتی و روی آوردن به زندگی شهری، صنعتی شدن و ماشینی شدن، فراهم شدن زیرساخت ها، برخورداری از وسایط نقلیه و سیستم حمل و نقل و ارتباطات سریع، تمایلات مردم برای استفاده از اوقات فراغت در مکانهای خوش آب و هوا و دارای مناظر طبیعی و دور از غوغای زندگی ماشینی و.. همه و همه در راستای رفع نیازهای بشر امروزی برای آرامش، تجدید قوا، استفاده مناسب از اوقات فراغت و همراهی با اعضای خانواده در محیط های زیبا و پرجاذبه است. بنابراین گردشگری در شکل خانه های دوم روستایی از پدیده هایی است که در دهه های اخیر، نواحی روستایی و به ویژه روستای مورد مطالعه را تحت تاثیر خود قرار داده است. بنابراین در این تحقیق به منظور بررسی اثرات شکل گیری خانه های دوم بر توسعه کالبدی روستای ونک از توابع شهرستان سمیرم در استان اصفهان، ضمن بهره گیری از روش پیمایشی و مروری بر اسناد و منابع کتابخانه ای، پرسشنامه تنظیمی به صورت تصادفی در یک نمونه آماری 56 نفری که به روش کوکران از جمعیت 558 نفری ساکن در روستای مورد مطالعه تعیین شده، توزیع گردیده است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که: گسترش خانه های دوم سبب ارتقای امکانات زیربنایی و روبنایی در قلمرو تحقیق شده است. * گسترش خانه های دوم سبب تغییر بافت سنتی روستا (ساخت مسکن از شکل سنتی به شکل مدرن) شده است. * ایجاد خانه های دوم باعث تخریب و تغییر کاربری اراضی (باغ ها و مزارع) روستای ونک نشده است. * ایجاد خانه های دوم سبب تغییر چشم انداز طبیعی منطقه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
174 - پهنهبندی زمینهای شهری در برابر خطر ناشی از سیلاب با رویکرد تاب آوری کالبدی (مطالعه موردی: رودخانه چشمه کیله)
مرضیه ابراهیمی پور کرامت اله زیاریچکیده حوادث طبیعی (سیلاب)، از مهمترین عوامل آسیب رسان به سکونتگاههای انسانی شناخته شدهاند. باتوجه به مسائل پیش رو در زمینه سیلاب، هدف پژوهش حاضر تعیین پهنه های پرخطر و با خطر متوسط با رویکرد کالبدی است. روش تحقیق در پژوهش حاضر توصیفی – تحلیلی است که با کمک سام چکیده کاملچکیده حوادث طبیعی (سیلاب)، از مهمترین عوامل آسیب رسان به سکونتگاههای انسانی شناخته شدهاند. باتوجه به مسائل پیش رو در زمینه سیلاب، هدف پژوهش حاضر تعیین پهنه های پرخطر و با خطر متوسط با رویکرد کالبدی است. روش تحقیق در پژوهش حاضر توصیفی – تحلیلی است که با کمک سامانه جی.آی.اس و تبادل اطلاعات با مدلهای شبیهسازی ریاضی، مقاطع عرضی از رودخانه چشمه کیله تهیه شده و ظرفیت ایمن هر یک از مقاطع با توجه به دوره های بازگشت مختلف تعیین گردیده است. براساس نتایج حاصل شده، زمین های پیرامون این رودخانه در فواصل مختلف به رنگ های متفاوت بر اساس دوره بازگشت سیل پهنه بندی شده اند که این پهنه ها شامل بستر و حریم رودخانه (پهنه پرخطر و با خطر متوسط) می باشد. از آنجاکه بخشی از بافت شهر با این پهنه ها تداخل دارد. دستیابی به تاب آوری در برابر سیلاب، مستلزم چاره اندیشی در محدوده های بحرانی است. در پژوهش حاضر، کاربری های مجاز در هر پهنه با توجه به شدت خطر و همچنین نظام مدیریت حاکم بر آنها تعیین گردیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
175 - ارزیابی بازتابهای کالبدی ـ فضایی الحاق روستاهای پیرامونی به شهرها (مطالعه موردی شهر ملایر و روستای ازناو)
مجید شمس داود حبیبی محمد صادق علیائیدر سالهای اخیر الحاق یا ادغام روستاهای پیرامونی به شهرها مورد توجه کارشناسان و مسئولان شهری قرار گرفته است، اما تلاش و اقدامات چندانی در ارزیابی بازتابهای کالبدی ـ فضایی آن و ارائه راهکارهای مناسب جهت کاهش و ممانعت از بروز مشکلات و مسائل ناشی از آن صورت نگرفته است. این چکیده کاملدر سالهای اخیر الحاق یا ادغام روستاهای پیرامونی به شهرها مورد توجه کارشناسان و مسئولان شهری قرار گرفته است، اما تلاش و اقدامات چندانی در ارزیابی بازتابهای کالبدی ـ فضایی آن و ارائه راهکارهای مناسب جهت کاهش و ممانعت از بروز مشکلات و مسائل ناشی از آن صورت نگرفته است. این پدیده طی دو دهة اخیر زمینه ساز الحاق بسیاری از سکونتگاههای روستایی به شهرها به ویژه کلانشهرهای کشور بوده است. در این مقاله سعی شده است که تأثیر وابستگیهای فضایی و روابط شهر و روستا در الحاق روستاهای پیرامونی به شهرها و همچنین بازتابهای کالبدی ـ فضایی ناشی از الحاق روستاهای پیرامونی، با مطالعه موردی شهر ملایر و روستای ازناو مورد بررسی قرار گیرد. روش تحقیق این پژوهش، تحلیلی ـ توصیفی است. یافته های پژوهش حاضر، بیانگر تأثیر وابستگیهای فضایی و روابط شهر و روستا در الحاق روستاهای پیرامونی به شهرها است. بازتابهای کالبدی ـ فضایی ناشی از این الحاق عمدتا موجب بروز مسائل متعددی است که در قالب آسیب شناسی بیان شده است. الحاق روستای ازناو به شهر ملایر نتیجة گسترش بطئی و خزش شهر ملایر در پیرامون است، که در آن تصمیم گیری اداری و دولتی تأثیر گذار بوده است. از بین رفتن اراضی کشاورزی، مشکلات و مسائل اقتصادی و اجتماعی، آسیبهای زیست محیطی از جمله بازتابهای کالبدی ـ فضایی الحاق روستای ازناو به شهر ملایر است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
176 - تابآوری کالبدی و اجتماعی محلات مسکونی بافت تاریخی (نمونه موردی منطقه 12 تهران)
نغمه محمدپورلیما علیرضا بندرآباد حمید ماجدیچکیده تاب آوری با توجه به وقوع سوانح طبیعی و یا انسان ساخت در دنیای امروز از مسائل بسیار اساسی است. لیکن توجه به مفهوم تاب آوری صرفا در ابعاد کلان فاقد کارآمدی لازم بوده و شناخت این مفهوم در سطوح خرد می تواند به اجرایی شدن این امر کمک شایانی نماید. از آنجا که ظرف وقوع چکیده کاملچکیده تاب آوری با توجه به وقوع سوانح طبیعی و یا انسان ساخت در دنیای امروز از مسائل بسیار اساسی است. لیکن توجه به مفهوم تاب آوری صرفا در ابعاد کلان فاقد کارآمدی لازم بوده و شناخت این مفهوم در سطوح خرد می تواند به اجرایی شدن این امر کمک شایانی نماید. از آنجا که ظرف وقوع کلیه رویدادهای اجتماعی در بستر جغرافیایی و مختصات مکانی است، بین تابآوری اجتماعی و ویژگیهای مکان ارتباط تنگاتنگی وجود دارد. لذا پژوهش حاضر با هدف کاربردی و توسعه ای و به روش تحلیلی-توصیفی، نسبت به تبیین اثر متقابل شبکه های اجتماعی و محیط کالبدی بر یکدیگر می پردازد تا به شناخت ویژگیهای محلات شهری تاب آور دست یابد. براساس یافتههای پژوهش مشخص گردید که ساکنین محلات با تاب آوری بالا تمایل بیشتری برای برقراری رابطه با دوستان، مدارس، کسبوکارها و مؤسسات غیرانتفاعی محلی یا شبکههایی با پیوندهای محلی متمرکز داشتند. در مقابل، ساکنین محلات با تاب آوری کمتر تمایل داشتند از شبکه های دولتی، دانشگاهی، نظامی و... بهره برند. همچنین نتایج نشان داد که یک محیط کالبدی می تواند به شکل گیری تجمعها کمک کرده و باعث وابستگی به برخی مکان ها و همچنین افزایش پیوند میان ساکنین شود. لذا توجه برنامه ریزان شهری به چنین فضاهایی اهمیت زیادی دارد و میتواند به تاب آوری بیشتر در آینده کمک کند و بازتعریف کاربردی ابعاد اجتماعی در زندگی شهری ساکنین و تبیین اصول پایه در تابآوری اجتماعی میتواند در کنار تابآوری کالبدی به ارتقا سطح محلات شهری کمک شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
177 - بررسی و تحلیل توسعه کالبدی – فضایی شهر ساری
علی نوری نژاد سید جمالالدین دریاباری عباس ارغانچکیده رشد سریع شهرنشینی، فشارهای سنگینی بر سرزمین و منابع اطراف آنها وارد کرده و موجب کاهش پوشش گیاهی، اراضی باغی و زراعی، فضاهای باز و مشکلات جدی اجتماعی و زیست محیطی شده است. تحولاتی که از ابتدای قرن جاری به دنبال پیشرفت سریع صنایع و رشد جمعیت، به همراه تنوع فراوان چکیده کاملچکیده رشد سریع شهرنشینی، فشارهای سنگینی بر سرزمین و منابع اطراف آنها وارد کرده و موجب کاهش پوشش گیاهی، اراضی باغی و زراعی، فضاهای باز و مشکلات جدی اجتماعی و زیست محیطی شده است. تحولاتی که از ابتدای قرن جاری به دنبال پیشرفت سریع صنایع و رشد جمعیت، به همراه تنوع فراوان در نظام جغرافیایی سرزمین منجر به روند توسعه ناهمگن در توزیع جمعیت، فعالیت و امکانات میان حوزههای شهری و روستایی شده است که بازتاب فضایی چنین عملکردی، هم اکنون تغییر در روند و نحوه اشغال فضا به گونهای شتابان در قالب تغییر و تحولات کاربری اراضی شهرها و متورم شدن شهرها و پیرامون آن به واسطه مجموعهای از جریانها ی فنآوری، سرمایه، نوآوری، منابع و اطلاعات، جمعیت سبب دگرگونیهای زیست محیطی، اجتماعی – فرهنگی، اقتصادی و فصایی - کالبدی شدهاند.توسعه کالبدی و گسترش بی رویه شهرها موضوعی است که در سالهای اخیر نظر دانش پژوهان شهری را به خود جلب کرده است، همچنین فراهم آمدن شرایطی خاص در مقاطع زمان به دگرگونیهای در سازمان و ساخت شهر منجر گردیده است، در نتیجه شناخت شهر و تحولات آن جهت تامین تداوم در رشد و توسعه امری ضروری میباشد.هدف از این مطالعه، درک عوامل مؤثر در روند توسعه فیزیکی شهر ساری با توجه به مقوله توسعه فضایی پایدار شهری میباشد. این تحقیق از رساله این جانب با موضوع توسعه – کالبدی فضایی شهر و اثرات زیست محیطی آن (مطالعه موردی شهر ساری) استخراج شده است وروش تحقیق این پژوهش بر اساس هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی- موردی میباشد بدین منظور از مدلهای آنتروپی شانون و هلدرن استفاده شده است. از نتایج این تحقیق میتوان به مواردی مانند رشد پراکنده توسعه فیزیکی شهری ساری، افزایش سی برابری جمعیت در مدت زمان 90 سال میباشد که 82 درصد ازرشد فیزیکی، مربوط به رشد جمعیت و 18 درصد رشد شهر مربوط به رشد افقی و اسپرال شهر بوده است. و در نهایت مهم ترین خروجی تحقیق این است که، با توجه به روند رو به تزاید گسترش شهر ساری به ویژه در سالهای اخیر، توسعه کالبدی- فضایی شهر به صورت پراکنده بوده و این بدین معنی میباشد که شهر بدون برنامه و مکانیابی مناسب کاربریها، در حال گسترش در سطح میباشد و در واقع اراضی مستعد و مناسب کشاورزی، توسط کاربریهای فیزیکی در حال بلعیدن است و این مهم به ما این هشدار را میدهد که باید برای جلوگیری از این خطر یک برنامه و راهبردی مناسب طراحی کنیم تا از بلعیدن شدن اراضی باقی مانده توسط کاربریهای فیزیکی و کالبدی جلوگیری کنیم و به جای گسترش شهر در سطح، آن را به سوی ارتفاع و استفاده بهینه از فضاهای خالی داخل شهر سوق دهیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
178 - تلفیق رویکردهای راهبردی و فرآیندی به منظور تدوین سطوح تصمیم توسعه کالبدی- فضایی محلهای (مطالعه موردی: دهستان گودرزی
سیده آل محمد شهرزاد فریادی علیرضا نقدی محمود فرج اله زادهچکیده ارتقای کیفیت زندگی نسل حاضر و نسل های آینده، از اهداف عمده برنامه های توسعه اجتماعی و اقتصادی کشور و نیازمند رویکرد فرآیندی در برنامه ریزی برای ایجاد تعادل و توازن در بهره وری از محیط زیست طبیعی و تنظیم روابط متقابل آن با محیط زیست انسانی می باشد. توسعه کالبدی ف چکیده کاملچکیده ارتقای کیفیت زندگی نسل حاضر و نسل های آینده، از اهداف عمده برنامه های توسعه اجتماعی و اقتصادی کشور و نیازمند رویکرد فرآیندی در برنامه ریزی برای ایجاد تعادل و توازن در بهره وری از محیط زیست طبیعی و تنظیم روابط متقابل آن با محیط زیست انسانی می باشد. توسعه کالبدی فضایی (هدف نهایی فرآیند جامع عقلایی برنامه ریزی محیط زیست)، نه فقط در مقیاس منطقه ای که در برنامه ریزی های محله ای نیز باید مورد توجه قرار گیرد. سازگاری دهستان برای شناخت محیط زیست طبیعی و انسانی، سبب انتخاب دهستان گودرزی بروجرد به عنوان یک نمونه موردی گردید. توسعه پایدار مستلزم نگرش راهبردی برای سطوح تصمیم سازی است. بنابراین تصمیم سازی برای توسعه کالبدی- فضایی دهستان نیز باید سلسله مراتبی باشد. هدف این پژوهش شناخت محدودیت ها و امکانات سرزمین و سپس پیشنهاد سطوح تصمیم سازی توسعه کالبدی- فضایی در مقیاس محله ای دهستان می باشد. نقاط قوت این مطالعه در تلفیق رویکردهای فرآیند برنامه ریزی و ارزیابی راهبردی محیط زیستی، شناخت و تحلیل نظام مند (سیستماتیک) و مبتنی بر عوامل (پارامتریک)، پهنه بندی سرزمین توسط مدل های توان سنگ و خاک و سازماندهی فضایی دهستان می باشد. اهداف سطح کلان تصمیم سازی شامل بهبود وضع بخش های کشاورزی و صنعت، بهبود وضع بخش گردشگری، بهبود سطح رفاه، مدیریت یکپارچه منابع آب، حفاظت محیط زیست در برابر تخریب ها و آلودگی ها و بهبود وضع دسترسی می باشند. به تناسب این اهداف، سیاست ها و طرح هایی ارائه و در نهایت 36 راه حل برای برنامه ی توسعه کالبدی فضایی توسعه دهستان پیشنهاد شده است. این پژوهش در برنامه ریزی توسعه کالبدی- فضایی دهستان و طرح هادی روستاها کاربردی می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
179 - بررسی مسائل مدیریتی حریم کلانشهر تهران در ارتباط با روند فعلی و آتی تحولات کالبدی و جمعیتی
نعمت الله انوری سید جمال الدین دریاباریچکیده بررسی تجربه کشورهای مختلف نشان میدهد که شهرها برای ادامه حیات خود نیازمند اراضی اطراف خود هستند. این نیاز در کشورهای توسعه یافته به نحو مطلوب مدیریت و ساماندهی شده است، به طوری که از پتانسیلها موجود در این روستاها برای جذب توریست و کسب درآمد نیز استفاده میشود چکیده کاملچکیده بررسی تجربه کشورهای مختلف نشان میدهد که شهرها برای ادامه حیات خود نیازمند اراضی اطراف خود هستند. این نیاز در کشورهای توسعه یافته به نحو مطلوب مدیریت و ساماندهی شده است، به طوری که از پتانسیلها موجود در این روستاها برای جذب توریست و کسب درآمد نیز استفاده میشود اما در کشورهای درحال توسعه، نوع نگاه به اراضی پیرامون، نگاهی احیاکننده نبوده و این نواحی به علت تغییر کاربری اراضی کشاورزی، گسترش افقی شهر، افزایش تراکم جمعیت، ساختوسازهای بیرویه، تخریب محیطزیست و ...، تبدیل به کانونهای بحرانی برای شهر شده است. یکی از مسائلی که در رابطه با اثرات کالبدی– فضایی مادر شهر تهران مورد توجه بوده و بازشناسی آن در اولویت میباشد، دگرگونی روستاها، دهستانها و شهرهای موجود در حریم شهر در پیوند با تحولات فضایی تهران است. هدف از این پژوهش بررسی مسائل مدیریتی حریم کلانشهر تهران در ارتباط با روند فعلی و آتی تحولات کالبدی و جمعیتی میباشد. روش تحقیق از نوع کاربردی- تحلیلی میباشد و با استفاده از روش اسنادی و کتابخانه ای به جمعآوری اطلاعات پرداختهشده است جامعه آماری این پژوهش شامل مدیران عالی سازمانهای وابسته به شهرداری تهران میباشد و با توجه به گستردگی جامعه آماری و میسر نبودن امکان اجرای تحقیق بر روی کل جامعه، از روش نمونهگیری تصادفی خوشهای چندمرحلهای استفاده شده است و اطلاعات به دست آمده با استفاده از روش دلفی و تکنیک روشهای تصمیمگیری چند معیاره تحلیل شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
180 - تحلیل نظام مدیریت نوین روستایی و توسعه محیطی- اکولوژیک و کالبدی-فضایی روستایی (مطالعه موردی: ناحیه مرکزی استان گیلان)
محمد نصیری لاکه نصراله مولایی هشجین عیسی پورمضانچکیده هدف اصلی از انجام این پژوهش تحلیل نظام تحلیل نظام مدیریت نوین روستایی و توسعه محیطی- اکولوژیک و کالبدی-فضایی روستایی در ناحیه مرکزی گیلان است. جامعه آماری پژوهش ناحیه مرکزی استان گیلان، شامل ۹۳۹ روستا میباشد. به منظور انتخاب نمونهها به نسبت روستاهای هر شهرستان چکیده کاملچکیده هدف اصلی از انجام این پژوهش تحلیل نظام تحلیل نظام مدیریت نوین روستایی و توسعه محیطی- اکولوژیک و کالبدی-فضایی روستایی در ناحیه مرکزی گیلان است. جامعه آماری پژوهش ناحیه مرکزی استان گیلان، شامل ۹۳۹ روستا میباشد. به منظور انتخاب نمونهها به نسبت روستاهای هر شهرستان در ناحیه و با توجه به جمعیت و وضعیت جغرافیایی، تعداد 120 روستا به صورت تصادفی انتخاب شد. با استفاده از پرسشنامه، نظر کارشناسان و متخصصان امر جمعآوری گردید. بعد از جمعآوری دادهها و استخراج اطلاعات، طبقهبندی و تهیه جداول توزیع فراوانی دادهها به منظور آزمون فرضیه ها و ارزیابی آنها، مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفت. به منظور سـنجش بعد محیطی- اکولوژیک، 26 گویه در پرسشنامه طراحی شد. میانگین کل گویههای محیطی- اکولوژیک برابر 68/3 شده است که چون از متوسط میانگین طیف یعنی 3 بالاتر شده است؛ بنابراین میتوان نتیجه گرفت که بهبود نظام مدیریت نوین روستایی بر توسعه ابعاد محیطی- اکولوژیک روستاها مؤثر است. با توجه به تحلیل انجام شده، بهبود وضع زیستمحیطی روستا، همکاری با واحدهای امدادرسانی در زمان وقوع حوادث، مراقبت بر سلامت دام، طیور و آبزیان از طریق واکسیناسیون، تهیه طرحهای پیشنهادی در زمینههای محیطی-اکولوژیک، حفظ منابع طبیعی از بیشترین فراوانی برخوردار بوده است. همچنین درستی و ارتباط متغیرها در فرضیه از طریق آزمون t مورد تأیید قرارگرفت. به منظور سنجش بعد کالبدی- فضایی، 12 گویه در پرسشنامه طراحی شد. در مجموع، میانگین کل گویههای کالبدی- فضایی برابر 94/3 شده است که چون از متوسط میانگین طیف یعنی 3 بالاتر شده است؛ بنابراین میتوان نتیجه گرفت که بهبود نظام مدیریت نوین روستایی بر توسعه ابعاد کالبدی-فضایی روستاها مؤثر است. با توجه به تحلیل انجام شده، گویههای صدور پروانه ساخت در محدوده قانونی روستا، توسعه زیرساختهای مختلف در روستا، میزان همکاری با بنیاد مسکن در اجرای طرح هادی، ارتقاء کیفیت خانههای روستایی و مقاومسازی آنها در بخش کالبدی- فضایی با کسب بیشترین امتیازات، نسبت به سایر گویهها، از بیشترین فراوانی برخوردار بوده است. همچنین درستی و ارتباط متغیرها در فرضیه از طریق آزمون t مورد تأیید قرار گرفت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
181 - ارزیابی اثرات بافت کالبدی در افزایش امنیت فضاهای شهری (مطالعه موردی: محلات شهر امیرکلا)
رضا لحمیانچکیده یکی از اساسی ترین مشکلات جوامع امروزی ما وجود تهدیدات و خطراتی است که به طور روزمره در فضاهای شهری شهروندان را تحت تأثیر قرار می دهد. این امر زمانی مشکل سازتر می شود که افراد در فضای زندگی روزمره خود یعنی در محل سکونت خود با رفتارهایی روبرو شوند که باعث عدم احساس چکیده کاملچکیده یکی از اساسی ترین مشکلات جوامع امروزی ما وجود تهدیدات و خطراتی است که به طور روزمره در فضاهای شهری شهروندان را تحت تأثیر قرار می دهد. این امر زمانی مشکل سازتر می شود که افراد در فضای زندگی روزمره خود یعنی در محل سکونت خود با رفتارهایی روبرو شوند که باعث عدم احساس امنیت آنها در این فضاها می باشد. در این پژوهش که با روش توصیفی – تحلیلی کار شده با توجه به اهمیت موضوع امنیت اجتماعی شهر، به منظور اجرای پژوهش سه فرضیه با استفاده از روش میدانی و تکنیک پرسشنامه در نمونه ای از شهروندان که با مدل کوکران تعیین شده است، مسئولان و مدیران شهری و متخصصان و شهروندان شهر امیرکلا در نظر گرفته شده است و روش نمونه گیری تصادفی می باشد. در تحلیل اسنادی نیز پس از استخراج و گردآوری داده ها از منابع و همچنین با استفاده از تحلیل پرسشنامه، درستی یا عدم درستی فرضیه های پژوهش مشخص می گردد. پرسشنامه تنظیم شده تحقیق بین 253 نفر از شهروندان و متخصصان امور شهری در محلات نوساز (127) و محلات فرسوده (126) تقسیم و پس از جمع آوری، نتایج بدست آمده با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و ضریب آلفای کرونباخ آن محاسبه که برابر با 881 .0 برآورد شده است، که کمیت این عدد نشان دهنده پایایی مطلوب پرسشنامه تلقی می گردد. همچنین در روش تجزیه و تحلیل داده ها در این پژوهش نیز از آزمون T یک نمونه ای، برای بررسی تشخیص مطلوبیت مؤلفه ها و گویه ها، استفاده از ضریب همبستگی پیرسون جهت بررسی رابطه بین مؤلفه های کالبدی با افزایش امنیت اجتماعی شهر امیرکلا، استفاده شد. نتایج حاصل از پژوهش حاکی از آن است که وضعیت مؤلفه های کالبدی در محلات نوساز و فرسوده شهر امیرکلا در وضعیت نامطلوبی قرار داشته و با کیفیت مدنظر فاصله بسیاری دارد. در این راستا و در جهت بهبود امنیت اجتماعی در شهر امیرکلا پیشنهاداتی ارائه گردید از جمله: فضاسازی برای مشارکت تمام مردم در عرصه های مختلف اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و مذهبی. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
182 - آمایش بازارچههای مرزی غرب ایران الگوی اقتصادی_کالبدی در پایداری شهرهای کوچک نمونه موردی: (بازارچه مرزی سیرانبند بانه)
مصطفی طالشی سحر گلچینیچکیده با بروز تحولات اقتصادی _ اجتماعی در غرب کشور و دسترسی به قابلیتهای بالقوه و بالفعل نواحی مرزی از سوی دیگر، دستیابی به الگوی آمایشی در این نواحی را ضروری ساخته است. با این پیش فرض پژوهش حاضر نقش آفرینی بازارچه مرزی سیرانبند در شهر کوچک بانه را در ابعاد اقتصادی و ک چکیده کاملچکیده با بروز تحولات اقتصادی _ اجتماعی در غرب کشور و دسترسی به قابلیتهای بالقوه و بالفعل نواحی مرزی از سوی دیگر، دستیابی به الگوی آمایشی در این نواحی را ضروری ساخته است. با این پیش فرض پژوهش حاضر نقش آفرینی بازارچه مرزی سیرانبند در شهر کوچک بانه را در ابعاد اقتصادی و کالبدی مورد بررسی قرار میدهد. تحقیق از نوع کاربردی و ابزارهای آن تلفیقی از روشهای کمی(نظرسنجی و اثر بخشی پرسشنامه) و کیفی (روش گلوله برفی از مدیران اجرایی) است. یافتهها، نشانگر آن است که توسعه بازارچه مرزی سیرانبند بارونق نسبی در کسب و کار افزایش منابع مالی را از طریق شاخصهای اقتصادی (اشتغال شهروندان، افزایش درآمد و رونق اقتصادی) در پی داشته است. همچنین منابع درآمدی قابل توجه شهروندان، موجبات تحولات کالبدی از طریق تغییر کاربری اراضی، بهبود زیرساختهای زیربنایی و بهبود ابنیه شهری را باعث شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
183 - ساختار کالبدی- فضایی شهر ایرانی عصر ناصری از منظر سیاحان غربی
جهانبخش ثواقب معصومه هادی لیلا مشکانیشهر ایرانی در ایام سلطنت ناصرالدین شاه قاجار به رغم حفظ ساختار کالبدی سنّتی، در اثر آشنایی با الگوهای معماری غربی و ورود تأسیسات تمدنی جدید به کشور، به آرامی مسیر تغییر را پیش گرفت و عناصری از تجدد را در خود نمایان ساخت. در فضای کالبدی شهر این دوره، بناهای جدیدی در کنار چکیده کاملشهر ایرانی در ایام سلطنت ناصرالدین شاه قاجار به رغم حفظ ساختار کالبدی سنّتی، در اثر آشنایی با الگوهای معماری غربی و ورود تأسیسات تمدنی جدید به کشور، به آرامی مسیر تغییر را پیش گرفت و عناصری از تجدد را در خود نمایان ساخت. در فضای کالبدی شهر این دوره، بناهای جدیدی در کنار بناهای قدیمی قد برافراشتند که چهره شهر را دگرگون کرد و در گزارش های سیاحان دیدار کننده از ایران بازتاب یافته است. این مقاله با رویکرد تاریخی به شیوه توصیفی- تحلیلی و روش کتابخانه ای با استناد به متون سفرنامه ای و اهتمام به شاخص های شکلی و محتوایی در صدد ارائه تصویری از صور کالبدی شهر در عصر ناصری از دیدگاه سیاحان غربی است. در این پژوهش با ارائه صور گوناگون ساختار کالبدی شهر عصر ناصری، چگونگی انتقال عناصر سازه ای غرب به ایران در ابتدای سلطنت وی مطرح شده است، پدیده ای که به تدریج ابتدا به تحولات محتوایی شهر و سرانجام به تحولات کالبدی آن انجامید. یافته پژوهش نشان داده که شهر ایرانی این عصر با تحولات فضای کالبدی و محتوایی همراه شده است. تحولات کالبدی آن درون مایه تجدد غرب را به همراه داشته و عناصر محتوایی آن متأثر از مکتب تهران بوده است و سرانجام به دوران انقطاع تاریخی در شهرسازی ایرانی- اسلامی رسیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
184 - تحلیل و ارزیابی تاب آوری بافت فرسوده شهری (محدوده مورد مطالعه: منطقه 7 تهران)
محمد جواد خسروی علیرضا استعلاجی سعید پیری حمیدرضا صباغیامروزه تاب آوری شهری در حوزۀ بافت های فرسوده به مسئله ای اساسی در حوزۀ تصمیم گیری های فضایی و شهری تبدیل شده است. از این رو، مدیران و سیاستگذاران شهری قسمت قابل توجهی از منابع و امکانات خود را در حوزۀ تدوین اسناد و فرآیندهای عملیاتی معطوف به تحقق و کاهش اثرگذاری آن در م چکیده کاملامروزه تاب آوری شهری در حوزۀ بافت های فرسوده به مسئله ای اساسی در حوزۀ تصمیم گیری های فضایی و شهری تبدیل شده است. از این رو، مدیران و سیاستگذاران شهری قسمت قابل توجهی از منابع و امکانات خود را در حوزۀ تدوین اسناد و فرآیندهای عملیاتی معطوف به تحقق و کاهش اثرگذاری آن در مواجه با بحران های احتمالی شهری، نموده اند. تحقیق حاضر با هدف تحلیل ابعاد تابآوری اجتماعی و کالبدی منطقه 7 شهرداری تهران انجام شد. روش تحقیق توصیفی تحلیلی و از لحاظ هدف کاربردی است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمونهای تی تک نمونه ای، همبستگی پیرسون و ضریب رگرسیون در نرمافزارهای SPSS و Arc GIS استفاده شدند. جامعه آماری پژوهش تعداد ۲۳۰ نفر از شهروندان ساکن در محلات منطقه 7 تهران بودند که به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. نتایج داده ها در مطالعه حاضر نشان داد که بعد کالبدی در رتبه اول (2/71) و بعد اجتماعی در رتبه دوم (2/53) قرار دارد. در پایان میتوان به این نتیجه رسید که تاب آوری شهری در منطقه 7 شهرداری تهران با توجه به ابعاد تاب آوری کالبدی و اجتماعی در وضعیت ناپایدار و ضعیف می باشد. بنابراین این منطقه در برابر سوانح و مخاطرات طبیعی از تاب آوری کالبدی و اجتماعی پایینی برخوردار است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
185 - بررسی و ارزیابی شاخصهای رشد هوشمند شهری درشهرها (مطالعه موردی: شهرسراوان)
عبدالسلام سپاهیان سیما فیروزی رادرویکرد رشد هوشمند به عنوان دومین موج از برنامه های مدیریت رشد که به وسیله هواداران زیادی مورد حمایت قرار گرفت، می باشد و به عنوان مجموعه ای از اهداف و استانداردها در برنامه ریزی کاربری زمین محلی است. هدف تحقیق پیش رو، بررسی و ارزیابی شاخص های رشد هوشمند شهری در شهر چکیده کاملرویکرد رشد هوشمند به عنوان دومین موج از برنامه های مدیریت رشد که به وسیله هواداران زیادی مورد حمایت قرار گرفت، می باشد و به عنوان مجموعه ای از اهداف و استانداردها در برنامه ریزی کاربری زمین محلی است. هدف تحقیق پیش رو، بررسی و ارزیابی شاخص های رشد هوشمند شهری در شهر سراوان است. روش تحقیق در پژوهش حاضر، توصیفی- تحلیلی است و از نظر هدف از نوع تحقیقات کاربردی محسوب می شود. جمع آوری داده های موردنیاز در این پژوهش، از طریق مطالعات کتابخانه ای و پیمایش های میدانی صورت پذیرفته است. حجم جامعه آماری 60014 نفر و حجم نمونه براساس فرمول کوکران 355 نفر تعیین شد. همچنین، تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS (آزمون T تک نمونه ای و رگرسیون چندمتغیره) صورت گرفته است. یافته ها بیانگر این بود که ابعاد کالبدی، اجتماعی - اقتصادی و دسترسی در وضعیتی پایین تر از سطح نرمال یا نامطلوب قرار داشته و بعد زیست - محیطی در وضعیت نسبتاً نرمال قرار دارد. نتایج نشان داد که بعد اجتماعی – اقتصادی دارای بیشترین بار عاملی در رشد هوشمند در شهر سراوان دارد، میزان بار عاملی یا ضریب بتا برای بعد مذکور برابر 0/76 در سطح معناداری 0/000 به دست آمد. پس از آن، بعد کالبدی (0/69=β) و (0/000 =P)، بعد زیست محیطی (0/66=β) و (0/000 =P) و بعد دسترسی با ضریب بتا 0/47 و سطح معناداری 0/000 دارای تاثیر مستقیم و معنادار در رشد هوشمند شهری در شهر سراوان بودند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
186 - ارزیابی کیفیت شاخص های کالبدی منطقه یک تبریز (مطالعه موردی: محله ملازینال)
نسرین دین پرورتوجه به کیفیت شاخص های کالبدی هدفی در جهت بررسی کیفیت زندگی در سطح محلات و شهرها برای شهروندان می باشد. سنجش کیفیت شاخص های کالبدی در یک منطقه مستلزم بررسی عوامل بسیاری است که در تحقیق فوق به پاره ای از آنها پرداختیم. روش تحقیق این پژوهش از نوع توصیفی - تحلیلی بوده که ا چکیده کاملتوجه به کیفیت شاخص های کالبدی هدفی در جهت بررسی کیفیت زندگی در سطح محلات و شهرها برای شهروندان می باشد. سنجش کیفیت شاخص های کالبدی در یک منطقه مستلزم بررسی عوامل بسیاری است که در تحقیق فوق به پاره ای از آنها پرداختیم. روش تحقیق این پژوهش از نوع توصیفی - تحلیلی بوده که از منابع کتابخانه ای -اسنادی، پرسشنامه و پیمایش های میدانی جهت گردآوری اطلاعات مورد نیاز استفاده گردیده است. جامعه آماری پژوهش حاضر مشتمل بر جوانان و میانسالی هستند که در سطح محله ملازینال تبریز سکونت دارند. حجم جامعه آماری 220 نفرمی باشد. مقاله حاضر سعی دارد با تلفیق دو رویکرد توسعه پایدار و احیای فضاهای شهری، این شاخص ها در محله ملازینال ارزیابی شده است. در این پژوهش شاخص های کالبدی فضاهای محله ای پایدار از طریق مشاهدات میدانی و پرسش نامه در محله ملازینال مورد بررسی قرار گرفته است و برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل کمی و کیفی به طور مکمل استفاده شده است و در جهت تحلیل نتایج در محیط نرم افزار نتایج حاصل ازپرسش نامه ها مورد ارزیابی قرار گرفته است که بیان می کند محله ملازینال تبریز از نظر کیفیت شاخص های کالبدی از وضعیت مناسبی برخوردار نیست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
187 - بررسی تاثیرعوامل نهادی و کالبدی بر سیاستگذاری توسعه منطقهای با رویکرد گردشگردی مذهبی (مطالعه موردی: شهرهای مهران و ایلام)
احمد کرمی آزیتا رجبی ناصر اقبالیپژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر عوامل نهادی و کالبدی بر سیاست¬گذاری توسعه منطقه¬ای با رویکرد گردشگردی مذهبی تدوین شده است. پژوهش حاضر از منظر نوع تحقیقات کاربردی محسوب میشود. روش تحقیق از نظر متدولوژی توصیفی-تحلیلی می باشد و جمع آوری داده ها و اطلاعات از دو روش کتابخانه چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر عوامل نهادی و کالبدی بر سیاست¬گذاری توسعه منطقه¬ای با رویکرد گردشگردی مذهبی تدوین شده است. پژوهش حاضر از منظر نوع تحقیقات کاربردی محسوب میشود. روش تحقیق از نظر متدولوژی توصیفی-تحلیلی می باشد و جمع آوری داده ها و اطلاعات از دو روش کتابخانه ای-اسنادی و میدانی است. جامعه¬ی آماری این پژوهش را کارشناسان و مدیران ارشد استانی و شهرستانی تشکیل میدادند. خبرگان به روش گلوله برفی و از میان افراد کارشناس انتخاب شدند. حجم نمونه در نظر گرفتهشده برای تکمیل پرسشنامه 30 نفر بود. ابزار گردآوری داده¬ها پرسشنامه بود که پایایی و روایی آن به تایید رسید. یافته ها نشان داد که عوامل نهادی بر سیاست گذاری توسعه منطقه ای با رویکرد گردشگردی مذهبی تاثیر مثبت و معناداری دارد. مقدار ضریب مسیر بدست آمده برابر با 223/0 بود که با توجه به مقدار ضریب، این تاثیر در حد متوسط ارزیابی می شود. همچنین عوامل کالبدی بر سیاست گذاری توسعه منطقه ای با رویکرد گردشگردی مذهبی تاثیر مثبت و معناداری دارد. مقدار ضریب مسیر بدست آمده برابر با 565/0 بود و با توجه به آن مقدار تاثیر در حد متوسط ارزیابی می شود. از دیگر یافته های پژوهش این بود که عوامل نهادی بر عوامل کالبدی تاثیر مثبت و معناداری دارد. مقدار ضریب مسیر بدست آمده برابر با 609/0 بود که نشان از تاثیر متوسط دارد. نتایج نشان داد عوامل نهادی بر سیاست¬گذاری توسعه منطقه¬ای با رویکرد گردشگردی مذهبی تاثیر مثبت و معناداری دارد. همچنین عوامل کالبدی بر سیاست¬گذاری توسعه منطقه¬ای با رویکرد گردشگردی مذهبی تاثیر مثبت و معناداری دارد. از طرفی عوامل نهادی بر عوامل کالبدی تاثیر مثبت و معناداری دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
188 - بررسی تغییرات کالبدی و فضاهای جدید مسکن در روستا-شهرها (مطالعه موردی: روستا-شهر ده چشمه؛ شهرستان فارسان)
اسکندر صیدایی حجت اله صادقی معصومه فداییمسکن روستایی یکی از ساختارهای اساسی در بافت روستایی است که شکل، بافت و کیفیت آن تحت تأثیر نیازهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و کالبدی می باشد. از طرف دیگر تغییرات ساختاری و کارکردی در محیط روستایی به هم وابسته است و تغییر در یک جز، دیگر اجزا روستا را تحت تأثیر قرار می دهد چکیده کاملمسکن روستایی یکی از ساختارهای اساسی در بافت روستایی است که شکل، بافت و کیفیت آن تحت تأثیر نیازهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و کالبدی می باشد. از طرف دیگر تغییرات ساختاری و کارکردی در محیط روستایی به هم وابسته است و تغییر در یک جز، دیگر اجزا روستا را تحت تأثیر قرار می دهد. مسکن نیز به عنوان جزئی از سیستم روستا با توجه به تغییرات ساختاری و کارکردی می تواند الگوهای جدید را پذیرا شود و بافت یک روستا را به بافت روستا-شهری تبدیل نماید. هدف این تحقیق بررسی تغییرات کالبدی جدید مسکندر روستا-شهرها بصورت مطالعه موردی در روستا-شهر ده چشمه در شهرستان فارسان می باشد. روش تحقیق بر مبنای هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی-تحلیلی است. برای جمع آوری اطلاعات از دو روش کتابخانه ای و پیمایشی استفاده شده است. جمع آوری داده های میدانی از طریق تکنیک پرسش نامه و مصاحبه بوده است. جامعه آماری 1300 خانوار بوده که با استفاده از فرمول کوکران 221 خانوار با میزان خطای 0.06به عنوان تعیین و مطالعه گردید. نتایج نشان داد که روند تغییرات الگوی جدید مسکن نسبت به قبل در انواع کاربری ها از قبیل وسعت کلی بنا، شکل فضاها، تعداد اتاق ها، فضاهای جدید بنا مثل هال،پارکینگ، و وضعیت بنا نسبت به فضاهای عمومی(میدان و معابر) بصورت افزایشی می باشد و همچنین مساحت کاربری های مختلف مسکن جدید مثل اتاق نشیمن، اتاق خواب، آشپزخانه و سرویس بهداشتی و... مطلوب و مورد دلخواه خانوار می باشند. با توجه به نتایج بدست آمده الگوی جدید مسکن با نیازهای زیستی و معیشتی خانوار تطابق و سازگاری دارد و روستائیان از الگوی جدید مسکن از قبیل بافت مسکونی محله، مساحت و شکل محله و مسکن و همچنین متناسب بودن با نیازهای زیستی و معیشتی رضایت دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
189 - تاثیر سبک معماری خانههای دوم بر توسعه کالبدی سکونتگاه های روستایی
علی اکبر عنابستانی تیمور آمار سمیرا کاویانیساخت خانه های دوم به عنوان یکی از نمودهای توجه گردشگران به روستاها می باشد، که غالباً با هدف گذران اوقات فراغت در نواحی روستایی بنا می شوند. و بر فضای روستایی در ابعاد مختلف، به ویژه کالبدی فیزیکی، تأثیرات مثبت و منفی زیادی دارند که به موازات توسعه ی گردشگری دارای ابع چکیده کاملساخت خانه های دوم به عنوان یکی از نمودهای توجه گردشگران به روستاها می باشد، که غالباً با هدف گذران اوقات فراغت در نواحی روستایی بنا می شوند. و بر فضای روستایی در ابعاد مختلف، به ویژه کالبدی فیزیکی، تأثیرات مثبت و منفی زیادی دارند که به موازات توسعه ی گردشگری دارای ابعاد پیچیده تری می شود و هر روزه نیاز به تحلیل و تبیین این اثرات، بیش از پیش احساس می شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان تأثیر سبک معماری خانه های دوم بر توسعه کالبدی سکونتگاه های روستایی در شهرستان کلاردشت انجام شده است.این پژوهش، از حیث هدف کاربردی و به لحاظ روش و ماهیت توصیفی - تحلیلی است. برای جمعآوری اطلاعات از روشهای اسنادی و میدانی استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش، 9 سکونتگاه روستایی شهرستان کلاردشت که در آن ها ساخت خانه های دوم چشمگیر بوده است میباشد. در سطح روستاها، حجم نمونه خانوارهای مورد پرسش گری بر اساس فرمول کوکران 200خانوار بوده است، که به صورت تصادفی ساده از بین روستاییان و مالکان خانههای دوم انتخاب شدهاند.با مطالعه ابعاد و شاخص های متغیرهای تحقیق می توان پی به این برد که بیشترین مقدار رضایت از سبک معماری خانه های دوم در روستای تلوچال (4.06) و کمترین مقدار آن در روستای پی قلعه (3.42) می باشد و در مورد متغیر توسعه کالبدی سکونتگاه های روستایی، بیشترین مقدار این متغیر در روستا طایب کلا (3.09) است. همچنین شدت تأثیر متغیر سبک معماری خانههای دوم بر توسعه کالبدی سکونتگاههای روستایی حدود 24 درصد برآورد شده است که بیانگر تأثیر پایین سبک معماری خانه های دوم در توسعه کالبدی سکونتگاه های روستایی منطقه میباشد. سبک معماری خانه های دوم، فقط در بعد بهبود خدمات زیربنایی باعث توسعه سکونتگاه های روستایی شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
190 - سنجش عوامل مؤثر بر رشد شهری با تاکید بر تغییرات کاربری اراضی با استفاده از مدل رگرسیون لجستیک (مطالعه موردی: شهر تبریز)
رحیم سرور رسول یزدانی علی عشقی چهاربرجگسترش افقی و بیبرنامه شهرها متأثر از رشد جمعیت و مهاجرت، منجر به، کمبود زمین، تغییر اراضی مجاور به ساختوسازهای شهری و ایجاد زاغه هایی در مکانهای نامساعد طبیعی گشته است. شهر تبریز طی دهه های اخیر رشد و گسترش کالبدی سریعیرا تجربه نموده است. رشد بی رویه شهری باعث تخریب چکیده کاملگسترش افقی و بیبرنامه شهرها متأثر از رشد جمعیت و مهاجرت، منجر به، کمبود زمین، تغییر اراضی مجاور به ساختوسازهای شهری و ایجاد زاغه هایی در مکانهای نامساعد طبیعی گشته است. شهر تبریز طی دهه های اخیر رشد و گسترش کالبدی سریعیرا تجربه نموده است. رشد بی رویه شهری باعث تخریب اراضی باغی مرغوب اطراف شهرها، ایجاد زاغه هایی در نواحی پرشیب و بر روی گسل تبریز، ترافیک و انواع آلودگی ها شده است. برای مدیریت و برنامه ریزی رشد شهر و کاهش اثرات نامطلوب آن شناخت عوامل مؤثر بر تغییرات کاربری زمین و رشد شهری ضروری می باشد. در پژوهش حاضر مدل رگرسیون لجستیک به عنوان یک مدل اطلاعات محور توانایی بالایی در دخیل کردن متغیرهای زیاد دارد جهت تحلیل الگوهای گسترش شهر و روابط بین رشد شهری و عوامل محرکه آن مورد استفاده قرارگرفته است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی با هدف کاربردی است. در این تحقیق، ابتدا با استفاده از طبقه بندی تصاویر ماهواره ای طی دوره 22 ساله (1390-1368) با استفاده از روش حداکثر احتمال تغییرات پوشش/کاربری زمین شهر تبریز و اراضی اطراف کشف و تحلیل شد. سپس 14 متغیر مستقل یا عوامل محرکه رشد شهری و متغیر وابسته یا رشد شهری صورت گرفته طی 22 سال اخیر مورد آزمون قرار گرفتند. مدلسازی برای دو دوره 1390 و 1412 صورت گرفت. ابتدا با استفاده از داده های سال 1368رشد شهری برای سال 1390 مدلسازی شد مطابقت بالای نقشه خروجی سال 1390 با نقشه کاربری زمین واقعی سال 1390 صحت مدلسازی را مورد تأیید قرارداد. در نهایت رشد و گسترش شهر برای سال 1412 مدلسازی شد نتایج نشان میدهد که احتمال گسترش شهر به سمت جنوب شرق یا جاده تهران و شمال غرب (بطرف مرند و مرز بازرگان) و جنوب غرب (بطرف آذرشهر) بیشتر از نواحی دیگر می باشد. جهت اعتبارسنجی مدلسازی و شناخت میزان تأثیرگذاری عوامل مؤثر در رشد شهری از روش ROCاستفاده گردید نتایج نشاندهنده تأثیر بالای فاصله از باغات و اراضی شهری و در مرحله بعد متغیرهای اراضی بایر و باغات در رشد شهر طی 22 سال اخیر می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
191 - تحلیل اثرات اجرای طرحهای هادی در توسعه نواحی روستایی (مطالعه موردی: روستای خراشاد شهرستان بیرجند)
مهدیه خراشادی مرتضی اسمعیل نژادامروزه طرح هادی روستایی مهمترین ابزار مدیریت توسعه روستایی در ایران است. این طرح ها عمدتا جنبه های کالبدی روستاها را مورد توجه قرار می دهند و بخش عمده قابل اجرا یا اجرا شده طرح های هادی روستاهای کشور نیز جنبه کالبدی دارند. در این راستا، هدف اصلی این پژوهش، بررسی اثرات ا چکیده کاملامروزه طرح هادی روستایی مهمترین ابزار مدیریت توسعه روستایی در ایران است. این طرح ها عمدتا جنبه های کالبدی روستاها را مورد توجه قرار می دهند و بخش عمده قابل اجرا یا اجرا شده طرح های هادی روستاهای کشور نیز جنبه کالبدی دارند. در این راستا، هدف اصلی این پژوهش، بررسی اثرات اجرای طرح هادی در توسعه روستای خراشاد می باشد. این پژوهش از نظر ماهیت از نوع توصیفی- تحلیلی است که در روش توصیفی داده ها با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و عملیات میدانی با استفاده از پرسش نامه جمع آوری شده است. در روش تحلیلی، با توجه به فرضیه های پژوهش، از آزمون همبستگی پیرسون استفاده شده است. جامعه آماری در این پژوهش، سرپرستان خانوار روستای خراشاد، می باشند که 77 نفر از آنان با استفاده از فرمول کوکران محاسبه شده است و پرسش نامه در بین آن ها توزیع گردید. روایی پرسش نامه با نظر کارشناسان و پژوهشگران در زمینه موضوع مورد پژوهش مورد تأیید قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که، ساکنین روستا، از اجرایی شدن طرح هادی در روستا رضایت دارند و میزان اثرگذاری و موفقیت طرح هادی را در ارتباط با شاخص های مسکن، کالبدی، بهداشت و کاربری اراضی خوب ارزیابی کردند. با اجرایی شدن طرح هادی، شبکه ی معابر و مسیر پیاده روها اصلاح شده است که باعث سهولت رفت و آمد روستاییان و همچنین با ایجاد شیب در معابر، جدول گذاری و قرار دادن جوی ها باعث بهبود و کیفیت معابر و دسترسی آسانتر به خدمات شده است و علاوه بر آن، در زمینه ی معیار بهداشت، جمع آوری زباله، دفع آب های سطحی و پسماندهای منازل که یکی از اثرات اجرایی مورد انتظار از طرح هادی روستایی تأثیر بر روی بهداشت محیط و وضعیت زیست محیطی روستاهاست می توان میزان موفقیت طرح هادی را در ارتباط با شاخص های بهداشت مشاهده کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
192 - تبیین پویایی فضایی – کالبدی بخش مرکزی شهر رشت
احمد زنگانه محمد سلیمانی تاج الدین کرمی مهدی عباس زاده رضا ویسیبخش مرکزی شهرها همواره ظرفیت زیادی به منظور ارتقاء، رشد و توسعه شهر داشته است. همراه با گسترش شهر و ایجاد قطبهای جدید فعالیت و سکونت در سایر نقاط شهر و از طرف دیگر ظهور مسائل و مشکلات فضایی در بخش مرکزی شهرها، ظرفیتهای توسعهای این بخش از شهر تحت تأثیر قرار گرفته است. چکیده کاملبخش مرکزی شهرها همواره ظرفیت زیادی به منظور ارتقاء، رشد و توسعه شهر داشته است. همراه با گسترش شهر و ایجاد قطبهای جدید فعالیت و سکونت در سایر نقاط شهر و از طرف دیگر ظهور مسائل و مشکلات فضایی در بخش مرکزی شهرها، ظرفیتهای توسعهای این بخش از شهر تحت تأثیر قرار گرفته است. مرکز شهر رشت در گذر زمان و تحت تأثیر اثرات کُنِش متقابل نیروهای پویا، پویاییهایی را تجربه کرده است. بنابراین لازم است این نیروها و فرآیندهای پویا را شناخت و دانست که، پویایی فضایی-کالبدی بخش مرکزی شهر رشت از چه ماهیتی برخوردار است، تحت تأثیر چه عواملی قرار داشته است، این پویایی در قالب چه فرایندهایی رخ داده است و کدام یک از عوامل بیشترین تأثیر را دگرگونیهای این بخش از شهر داشته است.نوع تحقیق در این پژوهش شناختی- تبیینی، و پارادایم/ فلسفه ی روش شناختیِ آن نیز، پوزیتیویستی- تفسیری است. نتایج پژوهش نشان داد که عوامل مبتنی بر اجتناب از شرایط نامطلوب با دارا بودن 65 درصد از وزن کلیه عوامل اثر گذار بر پویایی بخش مرکزی شهری رشت، مهمترین عوامل در تصمیمگیری به جداییگزینی و جابجایی خانوارها و در نتیجه پویایی فضایی کالبدی بخش مرکزی شهر رشت میباشند. بر اساس یافتههای تحقیق، علیرغم روند افزایشی کل جمعیت شهر رشت (82/36 درصد) طی دوره ده ساله 1380 الی 1390، اما جمعیت بخش مرکزی آن طی این دوره با کاهش (34/4 درصد) مواجه است، و الگوی کاربری اراضی و کارکرد املاک بخش مرکزی شهر تمایل شدید به کاهش کاربری مسکونی (19 درصد کاهش طی سال های 1352 الی 1397) و افزایش کاربری تجاری (75 درصد)، کاربری تفریحی گردشگری (2586 درصد)، کاربری پارکینگ (114 درصد) و کاربری فرهنگی (51 درصد) دارد. بنابراین ساختار اقتصاد سیاسی حاکم بر شهر رشت، از طریق تغییر در چرخههای سرمایه گذاری- سرمایه زدایی و اولویت ارزش مبادلاتی بر ارزش مصرفی زمین و املاک، بر روند رو به افول بخش مرکزی شهر رشت از نظر سکونت و بازساختهای فضاهای فعالیتی اثر گذار بوده است. در نهایت بررسی و تجزیه و تحلیل دادهها نشان داد که تدوین راهبرد بازآفرینی و بهسازی محلههای بخش مرکزی شهر رشت بر اساس توان فضایی قابلیت دسترسی، با تأکید بر رفع آسیبپذیری منطقه مورد مطالعه کارآمدترین راهبرد در توسعه این بخش شهری است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
193 - برنامهریزی توسعه کالبدی فضای سبز شهری با تأکید بر عامل دسترسی (مطالعه موردی: شهر بابل)
رضا لحمیانعلاقه به پارک های شهری در پی رشد جمعیت شهری شروع شده و در سال های اخیر، توجه به پایداری پارک ها در رابطه با مسائل اجتماعی و زیست محیطی مطرح شد. علاوه بر ارائه ارزش زیبایی شناسی و تفریحی پارک ها، این پارک ها نقشی اساسی در توسعه اقتصادی، بهبود سلامت عمومی، ایجاد فرصت های چکیده کاملعلاقه به پارک های شهری در پی رشد جمعیت شهری شروع شده و در سال های اخیر، توجه به پایداری پارک ها در رابطه با مسائل اجتماعی و زیست محیطی مطرح شد. علاوه بر ارائه ارزش زیبایی شناسی و تفریحی پارک ها، این پارک ها نقشی اساسی در توسعه اقتصادی، بهبود سلامت عمومی، ایجاد فرصت های شغلی و ایجاد خودکفایی در استفاده از منابع طبیعی دارد، که در همه این عوامل، عنصر دسترسی یکی از مهم ترین ابعادی است که در این زمینه مطرح می باشد. هدف پژوهش حاضر برنامه ریزی توسعه کالبدی فضای سبز شهری با تأکید بر عامل دسترسی شهر بابل میباشد. از طریق مطالعات و برداشتهای میدانی شاخصها جمعآوری شده و در ادامه با بهرهگیری از مدل تحلیل سلسلهمراتبی اقدام به ترکیب متغیرها و سهم هر یک در تبیین میزان دسترسی پارکهای درون شهری به تفکیک محلات شد. سپس با استفاده از نرمافزار GIS و روش مکانیابی، فضاهای سبز جدید بر اساس نیاز شهروندان و جهت رفع کمبود سرانه فضای سبز در شهر بابل ارائه گردیده است. پژوهش نشان می دهد که عمدهترین پیشنیازهای توسعه فضاهای سبز شامل؛ آگاه کردن مدیران و مسئولان میانی شهرداریها در خصوص منافع فضاهای سبز، لزوم مشارکت همه مردم در اهمیت مسائل کیفیت محیط زیست شهری و دسترسی به تجهیزات موردنیاز فضاهای سبز می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
194 - تحلیلی بر کارکرد و نقش عوامل طبیعی در مکانگزینی و گسترش کالبد شهری (مطالعه موردی: شهر کامیاران)
محمد صدیق قربانی مسعود علیمرادی فرزاد ویسی رامین قربانیتوسعۀ فیزیکی شهر کامیاران و چگونگی برخورد آن با واحدهای مختلف طبیعی و ژئومورفیک شامل تپه ها، رودخانه، آبرفت های قدیمی و خطوط گسل مسائل مهم و چالش برانگیزی را به همراه داشته است. پژوهش حاضر در پی شناخت عوامل موثر بر مکانگزینی و توسعهفیزیکی شهر و ارائه مدلی مناسب با تو چکیده کاملتوسعۀ فیزیکی شهر کامیاران و چگونگی برخورد آن با واحدهای مختلف طبیعی و ژئومورفیک شامل تپه ها، رودخانه، آبرفت های قدیمی و خطوط گسل مسائل مهم و چالش برانگیزی را به همراه داشته است. پژوهش حاضر در پی شناخت عوامل موثر بر مکانگزینی و توسعهفیزیکی شهر و ارائه مدلی مناسب با توجه به این عوامل جهت توسعه آتی شهر کامیاران می باشد. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش، توصیفی - تحلیلی است. در این بررسی از مشاهدۀ میدانی، عکسهایهوایی، تصاویر ماهوارهای (لندست) و DEM27 متر منطقه، جهت استخراج بخش عمدهای از اطلاعات و نقشهها در محیط GISاستفاده شده است. مجموعه داده ها در مدل تحلیل سلسه مراتبی مورد بررسی قرار گرفتند. براساس نتایج، تقریباً 33 درصد از محدوده کنونی شهر کامیاران در پهنههای دارای تناسب مطلوب احداث شده اند. زمینهای دارای تناسب متوسط و کم به ترتیب در اولویتهای بعدی قرار میگیرند. احداث بخشهایی از شهر در محدوده تپه پیرمحمد و حواشی آن، در محدوده حریم رودخانه کامیاران و آبراهه حسیل قادر، و همچنین در تپه گله چرمو و تپه ماهورهای شرق رودخانه کامیاران که فاز 3 شهرک بعثت و بخشی از فاز یک بر روی آن احداث شده، بیانگر عدم توجه به عوامل مناسب طبیعی میباشد. دلیل این وضعیت بیشتر به خواست مالکان و علایق مهاجران اولیه به سکونت در مسیرهای مواصلاتی به نواحی مبدأ مهاجرت آنها بر می گردد .نهایتاً باید اشاره نمود که براساس مدل نهایی تحلیل سلسله مراتبی، در محدوده 34 کیلومتر مربعیای که پیرامون شهر در نظر گرفته شده است، نزدیک به 29 درصد از مساحت آن، از تناسب زیاد و خیلیزیاد برای توسعه برخوردار بوده که در شمالشرقی، شمالغربی، غرب و جنوبغربی موقعیت کنونی شهر کامیاران قرار گرفتهاند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
195 - مدل یابی و تبیین رضایتمندی از ابعاد اجتماعی و کالبدی مسکن مهر (مطالعه موردی: مسکن مهر شهرکاشان)
صدیقه کیانی سلمی محسن شاطریان رعنا قنبریبا گسترش ظرفیت جمعیت در اکثر جوامع شهری و افزایش قیمت زمین و ساخت و ساز مسکن شاهد دغدغه تامین مسکن مناسب برای گروههای فاقد مسکن در جوامع در حال توسعه هستیم. هدف از انجام این پژوهش، مدلسازی و تبیین رضایتمندی از ابعاد اجتماعی و کالبدی مسکن مهر میباشد. روش پژوهش به صورت چکیده کاملبا گسترش ظرفیت جمعیت در اکثر جوامع شهری و افزایش قیمت زمین و ساخت و ساز مسکن شاهد دغدغه تامین مسکن مناسب برای گروههای فاقد مسکن در جوامع در حال توسعه هستیم. هدف از انجام این پژوهش، مدلسازی و تبیین رضایتمندی از ابعاد اجتماعی و کالبدی مسکن مهر میباشد. روش پژوهش به صورت توصیفی و تحلیلی است و برای مدلسازی و تبیین رضایتمندی از ابعاد اجتماعی و کالبدی مسکن مهر از نرمافزار AMOS استفاده گردیده است. نتایج حاصل از آزمون متغیرهای پژوهش نشان میدهد در بررسی رضایتمندی اجتماعی ساکنان مسکن مهر، متغیر تعامل با همسایگان با بار عاملی 89/0 مهم ترین پارامتر در تبیین رضایتمندی بوده است. در همین راستا وجود امنیت و اعتماد در منطقه می تواند منجر به افزایش تعامل همسایگان با یکدیگر شود. نتایج تحلیلهای صورت گرفته حاکی از آن است در بین متغیرهای کالبدی، عامل دسترسی با بار عاملی 93/0 اثرگذارترین شاخص بر میزان رضایتمندی ساکنان بوده است. نتایج بررسی ارتباط بین الگوی طراحی و ساخت و آرامش و آسایش نشان از وجود ارتباط معنادار بین این دو عامل دارد. به این ترتیب که الگوی طراحی و ساخت با بار عاملی 38/0 توانسته بر روی آرامش و آسایش ساکنین اثر گذار باشد. به مفهومی دیگر با بهبود وضعیت الگوی طراحی و ساخت زمینه آرامش و آسایش کالبدی بیشتر فراهم می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
196 - سنجش ابعاد کالبدی تابآوری شهری در برابر مخاطرات طبیعی (زلزله) (مطالعه موردی منطقه 12 شهر تهران)
حجت اله پاشاپور محمد پوراکرمیمیزان خسارات و تلفات ناشی از مخاطرات طبیعی به میزان آمادگی جامعه در برابر واقعه بستگی دارد.تاب آور ساختن شهرها در ابعاد مختلف، راهی مناسب و کارا در جهت تقویت ساختار شهر برای مقابله با بحرانها و مخاطرات طبیعی و غیرطبیعی است. مطالعه حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش چکیده کاملمیزان خسارات و تلفات ناشی از مخاطرات طبیعی به میزان آمادگی جامعه در برابر واقعه بستگی دارد.تاب آور ساختن شهرها در ابعاد مختلف، راهی مناسب و کارا در جهت تقویت ساختار شهر برای مقابله با بحرانها و مخاطرات طبیعی و غیرطبیعی است. مطالعه حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش شناسی توصیفی - تحلیلی است. در این تحقیق برای جمعآوری دادهها از روش کتابخانهای و اسنادی و برای تجزیه تحلیل دادهها از مدلAHP Fuzzy استفادهشده است.نتایج نشان داد که معیار ویژگیهای کالبدی بافت با ضریب اهمیت نسبی 0.424 و در بین زیر معیارها نیز، عرض معابر با وزن 0.238، مقاومت ساختمان با وزن0.120 و دسترسی به پارک با وزن 0.102، بیشترین اهمیت را در تابآوری کالبدی منطقه 12 شهر تهران دارند. همچنین نقشه نهایی تابآوری کالبدی منطقه نشان داد که فقط 1.03 درصد از بافت منطقه دارای تابآوری زیاد میباشد و 74.64 درصد از منطقه دارای تابآوری متوسط و 24.33 درصد از منطقه دارای تابآوری کم میباشد. همچنین نتایج نشان داد که سکونتگاههای منطقه 12 شهر تهران با توجه به قدمت بناها و کیفیت آنها، دسترسیهای کمعرض، قطعهبندی ریزدانه و افزایش سطح اشغال و کمبود فضای باز که همگی زمینهها و عوامل تهدیدکننده جان انسانهای ساکن این منطقه است، در تقابل با تابآوری شهری قرار دارند. اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ از آﺳﯿﺐ و ﺧﺴﺎرات ﺑﯿﺸـﺘﺮ اﯾـﻦ منطقه در ﺻﻮرت وﻗﻮع زمینلرزه ﺧﺒﺮ میدهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
197 - ارزیابی متغیرهای کالبدی آسیب پذیری لرزه ای بناهای شهری با استفاده از مدل TOPSIS (مطالعه موردی: ناحیه منفصل شهری باباریز سنندج)
کتایون بهزاد افشار پرویز اکبریوقوع زلزله باعث خسارت های زیادی به بناهای شهری شده که ناشی از عدم توجه به شناخت عوامل اساسی در آسیب پذیری در برابر زلزله می باشد، از اینرو لازم است که به بررسی و تحلیل متغیرهای تأثیر گذار کالبدی در آسیب پذیری لرزه ای پرداخته و نقش هر کدام را در جهت کاهش آسیب پذیری مشخص چکیده کاملوقوع زلزله باعث خسارت های زیادی به بناهای شهری شده که ناشی از عدم توجه به شناخت عوامل اساسی در آسیب پذیری در برابر زلزله می باشد، از اینرو لازم است که به بررسی و تحلیل متغیرهای تأثیر گذار کالبدی در آسیب پذیری لرزه ای پرداخته و نقش هر کدام را در جهت کاهش آسیب پذیری مشخص نمود. هدف این مقاله مطالعه اصولی و مشخص کردن و شناسایی نقاط آسیب پذیر در برابر خطر زلزله در ناحیه با توجه به معیارهای سازه ای مانند (نوع سازه و مصالح، کیفیت ،قدمت و عمر ساختمان، تعداد طبقات ساختمان، کاربری زمین، معابر)، است تا آسیب ناشی از زلزله در ناحیه منفصل شهری بابا ریز سنندج را کاهش داده و فراهم آوردن امکان برنامه ریزی درست بوده است. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی و موردی است. تکنیک گردآوری آمار و اطلاعات، با استفاده از روش ها اسنادی می باشد. و از مدلTOPSIS، نرم افزارهای GIS و excel برای جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات استفاده شده است. بیشترین آسیب پذیری به ترتیب در ناحیه 2، 4،3 می باشد و ناحیه 1 از کمترین آسیب پذیری برخوردار است. بطورکلی می توان گفت، شمال غربی شهر و بافت مرکزی شهر جزء نواحی پرخطر و نواحی شرقی جز نواحی کم خطر در زمان وقوع زلزله می باشند. با توجه به متغیرهای کالبدی (سازه ای)، بیشترین احتمال آسیب پذیری کالبدی موثر را به ترتیب معابر، سازه و مصالح، تعداد طبقات ساختمانی را در آسیب پذیری از زلزله خواهند داشت، و کمترین نقش را کیفیت و عمر ساختمان و کاربری زمین خواهند بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
198 - بررسی حس تعلق در پهنههای تاریخی با تأکید بر متغییرهایی کالبدی و محیطی (مطالعه موردی: پهنههای ارگ-گنجعلیخان، مظفری و قلعه محمود شهر کرمان)
حمید محمدی میترا قربیامروزه مفهوم مکان و حس مکان یکی از مهمترین مسائل پیشِ روی شهرسازی معاصر است. درگذشته شهرها از توانایی بالایی برای برقراری تعامل بین انسان و فضا برخوردار بودند؛ اما امروزه در بیشتر بافتهای تاریخی باوجود پتانسیلهای بسیار، کیفیت نامطلوبمحیطی و کالبدی، سبب ضعیف شدنپیونده چکیده کاملامروزه مفهوم مکان و حس مکان یکی از مهمترین مسائل پیشِ روی شهرسازی معاصر است. درگذشته شهرها از توانایی بالایی برای برقراری تعامل بین انسان و فضا برخوردار بودند؛ اما امروزه در بیشتر بافتهای تاریخی باوجود پتانسیلهای بسیار، کیفیت نامطلوبمحیطی و کالبدی، سبب ضعیف شدنپیوندهایاجتماعیبینساکنینمیشودکهاین امرزمینهساز کاهش ارتباطاتپایدار، عدم مشارکت، کاهشحس تعلقوزوال تدریجیاین بافتها میگردد.این مسئله،نگارندگانرابر آنداشت تا بهتبیینارتباطبین معیارهایکیفیتمحیط(محیطی و کالبدی)برحس تعلقدر پهنههای تاریخی شهر کرمان بپردازند. روش پژوهش ازنظر هدف کاربردی- توسعهای و ازنظر ماهیت، توصیفی و علی تطبیقی میباشد. ابزار مورداستفاده جهت جمعآوری اطلاعات پرسش نامه بوده و اطلاعات در نمونهای به حجم 374 نفر مورد تحلیل قرارگرفت. یافتههای پژوهش نشان داد که رابطه مستقیم و معناداری بین متغیرهای کالبدی با حس تعلق و رابطه معکوس و معناداری بین متغیرهای محیطی و حس تعلق وجود دارد. در رابطه بین مؤلفههای متغیرهای کالبدی و حس تعلق در پهنه ارگ-گنجعلیخان و مظفری بیشترین تأثیر را بر حس تعلق مؤلفه بناها و فضاها و در پهنه قلعه محمود بیشترین تأثیر را مؤلفه دسترسی، داشتهاست. در رابطه بین مؤلفههای متغیرهای محیطی و حس تعلق در تمام پهنهها آلودگیهای صوتی بیشترین تأثیر را بر حس تعلق داشته است. نتایج مدلسازی معادلات ساختاری نیز نشان میدهد که با بهبود وضعیت متغیرهای محیطی و متغیرهای کالبدی، وضعیت حس تعلق در پهنههای موردبررسی نیز بهبود مییابد. بااینحال تأثیر متغیرهای محیطی بر حس تعلق بیشتر از متغیرهای کالبدی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
199 - تحلیل وضعیت و اثرات توسعه حملونقل محور (TOD)در مناطق 11 و 12شهر تهران
سید جلال الدین حسینی آزیتا رجبی افشین سفاهن علی اصغر رضوانیرشد جمعیت و توسعه شهرها، تبدیل آنها به کلان شهرها و مساله مهاجرت، سبب افزایش جمعیت و مشکلات فراوان حمل و نقلی می شود. از این رو رویکرد توسعه مبتنی بر حمل و نقل محور به عنوان یکی از تکامل یافته ترین دیدگاه های توسعه مطرح شد. شهر تهران به عنوان پایتخت کشور ایران، همواره ب چکیده کاملرشد جمعیت و توسعه شهرها، تبدیل آنها به کلان شهرها و مساله مهاجرت، سبب افزایش جمعیت و مشکلات فراوان حمل و نقلی می شود. از این رو رویکرد توسعه مبتنی بر حمل و نقل محور به عنوان یکی از تکامل یافته ترین دیدگاه های توسعه مطرح شد. شهر تهران به عنوان پایتخت کشور ایران، همواره با مشکلات حمل و نقل دست به گریبان است. مناطق 11 و 12 شهر تهران به دلیل مرکزیت و وجود مراکز مهم تجاری مورد توجه می باشد؛ اما همواره با مشکلات فراوانی ناشی از افزایش تردد خودروهای شخصی مواجهه است و برای کاهش تبعات آن، به راه اندازی مترو و اتوبوس های تندرو اقدام نموده است. هدف تحقیق حاضر بررسی وضعیت و اثرات توسعه حمل و نقل محور در مناطق 11 و 12 شهر تهران است. روش تحقیق توصیفی –تحلیلی و جز تحقیقات کمی است که برای جمع آوری داده ها، از روش میدانی و ابزار پرسش نامه استفاده شد. جامعه آماری تحقیق را شهروندان و کاربران مترو و اتوبوس تشکیل داده اند که تعداد 100 نفر به صورت تصادفی پرسشگری شد. روایی پرسش نامه از طریق جامع نخبگان و پایایی آن نیز با ضریب کرونباخ 80/0 تایید شد. تحلیل ها نیز در نرم افزار spss انجام شد. نتیجه تحقیق نشان داد که سه متغیر کاربری های پیرامون ایستگاه ها، شبکه دسترسی و ارتباطات و همچنین کیفیت فضایی ایستگاه ها در سطح کمتر از 05/0 بوده و میانگین برابر با 53/2 نیز تایید می نماید که وضعیت ایستگاه ها در مناطق 11 و 12، نامناسب است. نتیجه آزمون تی نمونه های مستقل در سطح کمتر از 05/0 تایید می نماید که منطقه 12 ، نسبت به منطقه 11 در شرایط مناسب تری قرار دارد. همچنین نتیجه نشان می دهد که اثرات کالبدی، اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی حمل و نقل و بهره برداری از ایستگاه ها در مناطق 11 و 12، در سطح کمتر از 05/0 معنادار بوده و جهت اثرات نیز مثبت و متوسط ارزیابی شده است. اختلاف میانگین برابر با 050/0 تایید می نماید که منطقه 11 نسبت به منطقه 12، اثرات کالبدی، اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی بیشتری را پذیرفته است. مدل رگرسیون نیز نشان داد که در سطح کمتر از 05/0، بیشترین تاثیرگذاری در توسعه حمل و نقل محور، مربوط به متغیر کیفیت فضایی ایستگاه ها با ضریب 327/0 بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
200 - رتبه بندی تاب آوری کالبدی-فضایی مناطق شهری (مطالعه موردی: کلان شهر کرج)
اسماعیل نصیری هنده خاله.یکی از ارکان مهم تاب آوری در سیستم های شهری مفهوم ابعاد کالبدی تاب آوری است که به طور سیستماتیک عناصر و ساختار کالبدی را مورد تحلیل قرار می دهد.هدف از این تحقیق رتبه بندی تاب آوری کالبدی مناطق شهری کلان شهر کرج بر پایه مدل الکتر است. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی بود چکیده کامل.یکی از ارکان مهم تاب آوری در سیستم های شهری مفهوم ابعاد کالبدی تاب آوری است که به طور سیستماتیک عناصر و ساختار کالبدی را مورد تحلیل قرار می دهد.هدف از این تحقیق رتبه بندی تاب آوری کالبدی مناطق شهری کلان شهر کرج بر پایه مدل الکتر است. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی بوده است قسمتی از داده های پژوهش از طرح جامع و تفصیلی در قالب، سیزده گویه از مؤلفه های کالبدی-فضایی برحسب نظرات کارشناسی و تکنیک سلسله مراتبی انتخاب شدند. و مابقی اطلاعات از طریق مطالعه کتابخانه ای، اسنادی و پیمایشی به وسیله ابزار پرسشنامه و مصاحبه حضوری جمع آوری،سنجش و ارزیابی شده است.اطلاعات مورد نیاز پژوهش بعد از استخراج با استفاده از نرم افزار آماری SPSS از طریق روش های آماری ناپارامتری و روش الکتر از نظر تاب آوری کالبدی رتبه بندی و تجزیه و تحلیل شده است نتایج نشان می دهد که در مجموع مناطق یک،هشت، هفت و نه به دلیل نظام قطعه بندی نسبتا" منظم و عرض استاندارد معبرو کیفیت عمومی بناهای موجود دارای بیشترین تاب آوری کالبدی هستند و مناطق 11 و 12 و قسمت هایی از محلات اسلام آباد و میدان کرج به دلیل پخشایش ناموزون فضای باز و محصوریت معابر عمومی دارای نزولی ترین رتبه در تاب آوری کالبدی می باشند پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
201 - شناسایی و اولویت بندی معیارهای موثر بر رضایت مندی ساکنان قدیمی محله از شدت تغییرات کالبدی (مطالعه موردی: شهرک آزادی اردبیل)
بهاره سلمانیان توحید حاتمی خانقاهی وحید وزیریامروزه بدلیل تغییرات در اوضاع اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جامعه، شاهد تغییرات سریع کالبدی در برخی بافتهای قدیمی شهرها هستیم. اغلب ساکنان قدیمی محلات بدلیل سکونت طولانی مدت در محله، نسبت به مکان، اشکال و فرمها، دلبستگی بیشتری داشته و موافق تغییرات سریع کالبدی نیستند. به چکیده کاملامروزه بدلیل تغییرات در اوضاع اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جامعه، شاهد تغییرات سریع کالبدی در برخی بافتهای قدیمی شهرها هستیم. اغلب ساکنان قدیمی محلات بدلیل سکونت طولانی مدت در محله، نسبت به مکان، اشکال و فرمها، دلبستگی بیشتری داشته و موافق تغییرات سریع کالبدی نیستند. به این دلیل، در فرایند تغییرات کالبدی، غفلت از دیدگاه و ذهنیت ساکنان قدیمی محلات، باعث کاهش سطح رضایتمندی و مخدوش شدن پیوند عاطفی این افراد و نهایتأ منجر به سست شدن روابط محلهای می-گردد. هدف این پژوهش توجه به ذهنیت ساکنان قدیمی و آگاهی یافتن از عوامل رضایتمندی در قبال شدت تغییرات کالبدی محله است. در این پژوهش با استفاده از روش تحقیق کیو و تحلیل آماری دادهها در نرمافزار 16SPSS، وجوه موثر بر رضایتمندی ساکنان قدیمی محله از شدت تغییرات کالبدی ناشی از ساخت و سازهای اخیر در محله مسکونی آنها، در شهرک آزادی اردبیل شناسایی و اولویتبندی شد و ذهنیت ساکنان خانههای ویلایی با قدمت بیش از 20 سال مورد کاوش و بررسی قرار گرفت. به عنوان نتیجه، دو ذهنیت غالب در بین ساکنان قدیمی شهرک آزادی اردبیل به دست آمد. ذهنیت گروه اول بیشتر متوجه عوامل فرهنگی مانند دید مزاحم، سر و صدای مزاحم، احساس ناامنی و سایر موارد مشابه در ساخت و سازهای اخیر بود و ذهنیت دوم بیانگر اولویت عوامل کالبدی اعم از سایهاندازی، اشکال بیرونی حجم و نماسازی، عرض معابر، دسترسیهای ابنیه و غیره در ذهن ساکنان بود. آگاهی و توجه طراح نسبت به ذهنیت غالب ساکنان محله منجر به ارتقای سطح رضایتمندی و تحکیم روابط محلهای میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
202 - تحلیل عوامل موثر بر کیفیت زندگی شهری (نمونه موردی : محلات اسلام آباد و کارمندان شهر زنجان)
محسن احدنژاد سعید نجفی حجت محمدی ترکمانیپیدایش شهر به عنوان دومین انقلاب عظیم در فرهنگ انسان، پدیده اجتماعی برجسته ای است که موجب دگرگونی در روابط متقابل انسان ها با یکدیگر شد. کیفیت زندگی یک مفهوم پیچیده، چند بعدی، نسبی متاثر از زمان و مکان و ارزش های فردی و اجتماعی است که با اهداف متفاوتی در تحقیقات مختلف ب چکیده کاملپیدایش شهر به عنوان دومین انقلاب عظیم در فرهنگ انسان، پدیده اجتماعی برجسته ای است که موجب دگرگونی در روابط متقابل انسان ها با یکدیگر شد. کیفیت زندگی یک مفهوم پیچیده، چند بعدی، نسبی متاثر از زمان و مکان و ارزش های فردی و اجتماعی است که با اهداف متفاوتی در تحقیقات مختلف به کار برده می شود. هدف اصلی پژوهش تحلیل عوامل موثر بر کیفیت زندگی در محلات شهر زنجان(محلات کارمندان و اسلام آباد) است. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی استفاده از منابع کتابخانه ای و داده های پیمایشی است. دادههای جمعآوری شده وارد نرمافزارSpss شده و سپس جهت تحلیل عوامل موثر از مدل تصمیم گیری Topsis و AHP و آزمون تی مستقل و تاثیرات چشمگیر معیارها از تحلیل مسیر استفاده شده است. نتایج حاصل نشان می دهد که اولاً عوامل اجتماعی، فرهنگی و مذهبی، کالبدی، اقتصادی و زیست محیطی بر کیفیت زندگی ساکنین محلات موثر بوده و ثانیاً شاخص کالبدی بیشترین میزان تاثیر را در بهبود کیفیت زندگی محلات داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
203 - ارزیابی شاخصهای تابآوری کالبدی بافتهای فرسوده در برابر زلزله (مطالعه موردی: محله قلعه شهرستان دزفول)
سارا توتونچی حسین بحرینی منوچهر طبیبیانمقدمه: شهرها بهعنوان گستردهترین ساخته دستبشر، همواره در معرض بلایا و سوانح طبیعی و انسانی بسیاری بودهاند. در این میان، زلزله اغلب تلفات جبرانناپذیری را بر این سکونتگاهها و به ویژه بافتهای فرسوده آن تحمیل کرده که لازم است تا مفهوم تابآوری برای کاهش آثار زیانبار ز چکیده کاملمقدمه: شهرها بهعنوان گستردهترین ساخته دستبشر، همواره در معرض بلایا و سوانح طبیعی و انسانی بسیاری بودهاند. در این میان، زلزله اغلب تلفات جبرانناپذیری را بر این سکونتگاهها و به ویژه بافتهای فرسوده آن تحمیل کرده که لازم است تا مفهوم تابآوری برای کاهش آثار زیانبار زلزله بیشتر مورد توجه قرار گیرد. هدف: در این راستا، پژوهش حاضر با هدف ارزیابی شاخصهای تابآوری کالبدی بافتهای فرسوده در برابر زلزلههای احتمالی صورت گرفته است.روششناسی پژوهش: روش این پژوهش آمیخته و در دو فاز کیفی و کمی است . فاز کیفی، با استفاده از روششناسی نظریه دادهبنیاد و مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته با24 نفر از خبرگان انجام شده است. در فاز کمی از آزمون t تک نمونهای و آزمون فریدمن استفاده شده است. در انتها نیز به منظور شناخت بیشتر از وضعیت شاخصهای تابآوری کالبدی، از طریق برداشت میدانی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، نقشههای مربوط به شاخصهای تابآوری کالبدی ارائه شد.قلمرو جغرافیایی پژوهش: منطقه پژوهش محله قلعه در شهرستان دزفول واقع در شمال استان خوزستان بوده است.یافتهها: تحلیل دادهها در طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام پذیرفت و به ظهور 97 کد باز، 18 مفهوم در قالب 4 مقوله اصلی منجر گردید. نتایج نشان داد تابآوری کالبدی بافتهای فرسوده در برابر زلزله در محله قلعه شامل چهار مؤلفه افزونگی، تنوع، اتصال و استحکام میباشد.نتایج: بررسی وضعیت شاخصها و مؤلفههای تابآوری کالبدی محله قلعه شهرستان دزفول در برابر زلزله از دیدگاه کارشناسان، حاکی از این بود که تابآوری کالبدی محله قلعه شهرستان دزفول و مولفههای آن در سطح نامناسبی قرار دارند و از نظر سطح تابآوری، مولفه اتصال در رتبه اول، مولفه تنوع در رتبه دوم، مولفه افزونگی در رتبه سوم و مولفه استحکام در رتبه چهارم قرار دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
204 - تحلیل و ارزیابی شاخص های کالبدی موثر بر سرزندگی (مطالعه موردی: مجتمع های مسکونی شهر رشت)
مهسا مولایی هشجین امیررضا کریمی آذری باقر کریمی جمال الدین مهدی نژادمقدمه : توجه به فضاهای بازونیمه باز درمجتمعهای مسکونی ونیازهای روانی ساکنین درمجتمع ها یکی ازمسائل مهم دردنیای امروزمی باشد.سرزندگی و نشاط ازکیفیت های مطلوب زندگی مردم قلمداد می شود که در سلامت جسمی و روانی شهروندان نقش به سزایی دارد. فضاهای باز، بستری برای بیان فرهنگ چکیده کاملمقدمه : توجه به فضاهای بازونیمه باز درمجتمعهای مسکونی ونیازهای روانی ساکنین درمجتمع ها یکی ازمسائل مهم دردنیای امروزمی باشد.سرزندگی و نشاط ازکیفیت های مطلوب زندگی مردم قلمداد می شود که در سلامت جسمی و روانی شهروندان نقش به سزایی دارد. فضاهای باز، بستری برای بیان فرهنگ عمومی و توسعۀ زندگی اجتماعی بوده و اعتقادات شخصی و ارزش های عمومی کاربران را انعکاس می دهد، به همین جهت مطالعه درخصوص محیط های بیرونی در محیط های مسکونی، برای توسعه کیفیت زندگی اجتماعی در جوامع امروزی اهمیت زیادی دارد.هدف پژوهش : هدف پژوهش حاضر بررسی و شناخت شاخص های کالبدی موثر بر سرزندگی و میزان اثر هر یک از این شاخص ها در فضاهای باز و نیمه باز و ارائه راهبردهای طراحی بر مبنای شاخص های کالبدی مجتمع های مسکونی شهر رشت می باشد.روش شناسی تحقیق : روش تحقیق از نظر هدف کاربردی، از نظر ماهیت کمی-کیفی و از نطر روش گردآوری اطلاعات توصیفی- تحلیلی می باشد. بدین جهت با استخراج شاخص ها و مولفه های کالبدی از طریق مطالعات کتابخانه ای و انتخاب مولفه ها با استفاده از روش دلفی از متخصصین معماری و تهیه جدول هدف محتوی(کیفی) و تبدیل داده های کیفی به کمی با استفاده از طیف لیکرت به پرسشنامه بسته پاسخ محقق ساخت، نظرسنجی در میان ساکنین سه مجتمع مسکونی کاکتوس، پردیسان و لاکانشهر رشت انجام شد. قلمروجغرافیایی پژوهش : محدوده مورد مطالعه استان گیلان، شهر رشت می باشد. موضوع مورد مطالعه مجتمع های مسکونی شهر می باشد.یافته ها و بحث : یافته ها حاکی از آن است که عاملتنوع کالبدیبا بالاترین میانگین 3.5بیشترین تاثیررا در میزان حس سرزندگی ساکنین گذاشته است.نتایج : با توجه به نتایج تحقیق، شش عاملتنوع کالبدی، جذابیت بصری،بهره گیری از عناصر طبیعی،چشم انداز مطلوب،ایمنی ونورپردازی مناسبازمهمترین عوامل کالبدی موثربرسرزندگی هستند که همه دررتبه بالاترازحدمیانگین درمیزان احساس سرزندگی ساکنین تاثیرداشتهاند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
205 - بررسی وضعیت شاخص های تاب آوری کالبدی در شهر ساری با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی معکوس (IHWP)
پریسا حمیدی صدیقه لطفی عامر نیک پوردر سال های اخیر رشد بیرویه جمعیت و خسارتهای فراوان ناشی از مخاطرههای طبیعی و انسانی به کالبد و محیط شهرها موجب شده است تا تابآوری به اهداف مهم شهرها تبدیل شود. ساری به عنوان مرکز استان مازندران دارای نقش کلیدی در استان است که شناخت تاب آوری شهر از اهمیت بالایی برخور چکیده کاملدر سال های اخیر رشد بیرویه جمعیت و خسارتهای فراوان ناشی از مخاطرههای طبیعی و انسانی به کالبد و محیط شهرها موجب شده است تا تابآوری به اهداف مهم شهرها تبدیل شود. ساری به عنوان مرکز استان مازندران دارای نقش کلیدی در استان است که شناخت تاب آوری شهر از اهمیت بالایی برخوردار است. بنابراین در پژوهش حاضر، ارزیابی تابآوری شهر ساری با تأکید بر بُعد کالبدی با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی معکوس (IHWP) با استفاده از یازده شاخصکالبدی مانند؛ عرض راه، دسترسی به فضاهای سبز و باز، دسترسی به فضاهای چند منظوره، فاصله از بافت فرسوده و غیره مورد سنجش قرار میگیرد. نوع تحقیق حاضر به لحاظ هدف تحقیق، کاربردی و روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی است. نمونه آماری تحقیق نیز 48 نفر از متخصصان حوزه شهرسازی و مدیریت بحران بودهاند در قالب پرسشنامه دلفی به شاخصها وزندهی کرده و خروجی پرسشنامه در محیط GIS مدلسازی شده و نقشه نهایی میزان تاب آوری کالبدی شهر ساری تولید شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که 50 درصد از مساحت شهر از تاب آوری کم و خیلی کم، 19 درصد از تاب آوری متوسط، 31 درصد از تاب آوری بالا و خیلی بالا برخوردار می باشد و از غرب به شرق شهر بر میزان تاب آوری افزوده می شود و شمال غرب و شمال شرق شهر نیز از تابآوری کمتری برخوردار است. در پایان نیز الزاماتی در جهت ارتقاء تابآوری ارائه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
206 - تحلیل اثرگذاری تغییرات سبک زندگی بر الگوی مسکن روستایی مورد مطالعه: روستای کندوان
سهیلا باختر الناز ابی زادهگسترش و نفوذ رسانهها به مناطق روستایی و تکنولوژیهای نوین، در کنار بسیاری از عوامل دیگر از جمله عوامل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، سبک زندگی در مناطق روستایی را تحت تأثیر قرار داده است و این تغییرات، فضای کالبدی مناطق روستایی، به ویژه مسکن روستایی را دچار تحولات نموده اس چکیده کاملگسترش و نفوذ رسانهها به مناطق روستایی و تکنولوژیهای نوین، در کنار بسیاری از عوامل دیگر از جمله عوامل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، سبک زندگی در مناطق روستایی را تحت تأثیر قرار داده است و این تغییرات، فضای کالبدی مناطق روستایی، به ویژه مسکن روستایی را دچار تحولات نموده است. با توجه به اهمیت موضوع پژوهش حاضر در راستای بررسی تغییرات سبک زندگی بر الگوی مسکن در روستای کندوان انجام شده است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری 151 سرپرست خانوار روستایی است که به صورت تمام شماری انجام شد. جهت تحلیل موضوع در بخش تغییرات سبک زندگی از 3 شاخص در قالب50 نماگر و در بخش الگوی مسکن از 4 شاخص در قالب 24 نماگر بر اساس مطالعات سایر پژوهشگران به صورت تلفیقی بهره گرفته شد. روایی صوری پرسشنامه توسط پانل متخصصان و صاحبنظران این حیطه مورد تأیید قرار گرفت. برای تعیین پایایی تعداد 30 پرسشنامه به صورت پیش آزمون در منطقه توزیع گردید و ضریب پایایی برای کل پرسشنامه 95/0 بدست آمد. نتایج حاصل از یافتههای پژوهش نشان میدهد بین سبک زندگی و الگوی مسکن رابطه مثبت و معنیدار وجود دارد. نتایج یافتهها بر اساس ضریب رگرسیون بیانگر این است که متغیر سبک زندگی، 932/0 از کل واریانس الگوی مسکن را تبیین میکند و به هر میزان سبک زندگی دچار تغییرات بیشتری گردد، الگوی مسکن در مناطق روستایی دچار تغییرات بیشتری میگردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
207 - ارزیابی اثرت اجرای طرح هادی در توسعه کالبدی روستاها از دیدگاه روستاییان (مورد مطالعه: شهرستان رباطکریم - استان تهران)
وحید ریاحی سمیه عزیزیمقدمه: تهیه و اجرای طرح هادی روستایی به منظور توسعه فیزیکی روستاهای ایران اجرا شده است. ارزیابی اثرات کالبدی اجرای طرحها موضوع مهمی است که میتواند از یکسو پیامدهای اجرای طرح را در روستاها مشخص کند و از سوی دیگر با شناسایی قوتها و ضعفهای موجود، اطلاعات لازم را برای چکیده کاملمقدمه: تهیه و اجرای طرح هادی روستایی به منظور توسعه فیزیکی روستاهای ایران اجرا شده است. ارزیابی اثرات کالبدی اجرای طرحها موضوع مهمی است که میتواند از یکسو پیامدهای اجرای طرح را در روستاها مشخص کند و از سوی دیگر با شناسایی قوتها و ضعفهای موجود، اطلاعات لازم را برای مدیریت بهتر طرحها فراهم نماید. هدف: پژوهش حاضر با هدف ارزیابی اثرات کالبدی اجرای طرح هادی در شهرستان رباطکریم تهیه شده است. روش شناسی و تحقیق: این پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی بوده که به منظور پیشبرد آن از دو روش اسنادی و پیمایشی استفاده شده است. در روش اسنادی به مطالعه و بررسی کتب، مجلات و دیگر اسناد مرتبط با موضوع پژوهش پرداخته شده و در روش پیمایشی از تکنیک پرسشنامه برای جمعآوری اطلاعات استفاده شده است. سپس در محیطهای نرمافزار آماری Excel و SpssWin23، از آزمون t تک نمونهای جهت تجزیهوتحلیل دادهها استفاده گردید. جامعه آماری شامل 13 روستا از دو دهستان منجیل آباد و وهن آباد هستند که نزدیک به بیش از یک دهه طرح هادی در آنها به اجرا درآمده است. تعداد حجم نمونه با روش نمونهگیری کوکران 270 خانوار بوده که به صورت نمونهگیری تصادفی مورد پرسشگری قرار گرفتند. قلمرو جغرافیایی پژوهش: شهرستان رباطکریم در جنوب غربی استان تهران، با مساحتی معادل 549 کیلومترمربع از شمال به شهرستانهای شهریار و کرج، از شرق و جنوب به شهرستانهای ری و اسلامشهر و از غرب به شهرستانهای ساوه محدود است. یافته ها و بحث: یافتههای مطالعه بر اساس نتایج به دست آمده از آزمون t تک نمونهای نشان میدهد، اجرای طرح هادی در روستاهای مورد مطالعه به ترتیب بهترین عملکرد را در متغیرهای مسکن (83/3)، توزیع خدمات (77/3)، شبکه معابر (67/3) و زیستمحیطی (30/3) داشته است. نتایج: بنابراین اجرای طرح هادی در محدوده مورد مطالعه به طور نسبی عملکرد موفقیتآمیز و تأثیرات مثبت و معناداری را بر بعد کالبدی داشته است. اما میزان تأثیرات کالبدی طرح در هر یک از متغیرها و مؤلفههای کالبدی با یکدیگر تفاوت دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
208 - سطح بندی مطلوبیت به لحاظ شاخص های تراکمی در روند ارزیابی دامنه های ایمنی در فرآیند رشد کالبدی شهر مطالعه موردی محلات منطقه (4) شهر رشت
سید مسعود موسوی کرامت الله زیاری حسین سلطان زادهبا توجه به پیچیدگی روابط بین سطوح اثرگذار بر کیفیت محیط مسکونی، رفتارشناسی علل تغییر کیفیت محیط را براساس رویکرد سیستمی میتوان توضیح داد. در این پژوهش با کمک مدل سازی سیستمی در برنامه های رایانه ای و تحلیل منابع، مکان منابع، فعالیت ها و همچنین استخراج پارامترهای تاثیرگذ چکیده کاملبا توجه به پیچیدگی روابط بین سطوح اثرگذار بر کیفیت محیط مسکونی، رفتارشناسی علل تغییر کیفیت محیط را براساس رویکرد سیستمی میتوان توضیح داد. در این پژوهش با کمک مدل سازی سیستمی در برنامه های رایانه ای و تحلیل منابع، مکان منابع، فعالیت ها و همچنین استخراج پارامترهای تاثیرگذار بر ایمنی شهری در فرایند رشد کالبدی شهر با استفاده از روش برنامه ریزی منابع مکانی مورد تحلیل قرار می گیرد و در این راستا مکان منابع و فعالیت ها در برنامه ریزی محوریت پیدا می کند. در این روش برنامه ریزی که مبتنی بر دنیای واقعی است؛ اطلاعات جمع آوری و با استفاده از نقشه های پایه ای بروز شده، کلیه اطلاعات به مکان اشیاء دنیای واقعی منظم می گردند و تحلیل داده ها با مدل هایی صورت میگیرد که اساسا درآنها بعد مکانی بعنوان یکی از ابعاد مهم در مدل تلقی می شود و براساس بعد مکانی یا محل استقرار عوارض، اشیاء، فعالیت های انسانی و سایر اطلاعات مورد نظر، مدل تحلیل و برنامه ریزی شکل میگیرد. اساس برنامه ریزی منابع مکانی، مشاهدات صحیح و بروز و مدل های تحلیلی و منطقی قابل محاسبه می باشد که جهت بررسی فرضیه ها نخست با جمع آوری اطلاعات از طریق متون و منابع کتابخانه ای و در ادامه از طریق کار میدانی با برداشت کالبدی فعالیت های موجود در منطقه 4 شهر رشت به تفکیک محلات ، به بستر مناسبی جهت شناخت و تحلیل اطلاعات جمع آوری شده در سطح بندی مطلوبیت در محلات منطقه (4) شهر رشت دست یافت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
209 - تبیین نقش گردشگری در پایداری کالبدی و نهادی روستاها (شهرستان آمل- استان مازندران)
مریم گازا نصرالله مولائی هشجین عیسی پوررمضان محمد رضا افشاری آزادمقدمه: گسترش گردشگری از پدیده های مهم امروزاست، درواقع در شرایط کنونی میعادگاه گردشگران از شهرهای بزرگ و تاریخی بهسوی فضاهای روستایی و طبیعی تغییر ماهیت داده که این امر بهنوبهی خود در زمینه توسعه نواحی روستایی تأثیر به سزایی گذاشته است. هدف: آنچه در پژوهش حاضر بهعنو چکیده کاملمقدمه: گسترش گردشگری از پدیده های مهم امروزاست، درواقع در شرایط کنونی میعادگاه گردشگران از شهرهای بزرگ و تاریخی بهسوی فضاهای روستایی و طبیعی تغییر ماهیت داده که این امر بهنوبهی خود در زمینه توسعه نواحی روستایی تأثیر به سزایی گذاشته است. هدف: آنچه در پژوهش حاضر بهعنوان هدف اصلی در نظر گرفته شد، تعیین نقش گردشگری در پایداری کالبدی و نهادی روستاها می باشد.روششناسی تحقیق: این پژوهش از نظر هدف تحقیق کاربردی؛ از لحاظ ماهیت توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری دادهها نیز بهصورت کتابخانهای و میدانی است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران، 365 خانوار برآورد شده است. اعتبار سنجی روایی و پایایی پرسشنامه از طریق نظرات اساتید جغرافیا و برنامه ریزی روستایی با استفاده از نرمافزار SPSS با محاسبه آلفای کرونباخ در گویه های بهبود زیرساخت و بهبود کیفیت دسترسی به خدمات مورد تأیید قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون آماری پیرسون استفادهشده است. قلمرو جغرافیایی پژوهش: 85 روستای برخوردار از منابع و جاذبه های گردشگری شهرستان آمل استان مازندران مورد هدف قرار داده است. نتیجه گیری: نتایج تحلیل بهدستآمده نشان میدهد که بهبود زیرساخت و بهبود کیفیت دسترسی به خدمات در روستا، مرتبط با توسعه پایدار روستایی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
210 - سنجش متغیرهای موثر در گسترش شهر و شبیه سازی توسعه کالبدی شهر همدان
سعید حاجی بابایی کرامت اله زیاری کیانوش ذاکرحقیقیتوسعه شهرنشینی و مهاجرت های بی رویه جمعیت روستایی به مناطق شهری از پدیده های قابل توجهی است که موجب تخریب اراضی کشاورزی، مناظر طبیعی و فضاهای باز عمومی گردیده است. پژوهش حاضر رشد شهر همدان را از سال 1375 تا 1398 ارزیابی و سپس تا سال 1420 شبیه سازی می نماید. روش تحقیق تو چکیده کاملتوسعه شهرنشینی و مهاجرت های بی رویه جمعیت روستایی به مناطق شهری از پدیده های قابل توجهی است که موجب تخریب اراضی کشاورزی، مناظر طبیعی و فضاهای باز عمومی گردیده است. پژوهش حاضر رشد شهر همدان را از سال 1375 تا 1398 ارزیابی و سپس تا سال 1420 شبیه سازی می نماید. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده و از مدل اتوماسیون سلولی جهت شبیه سازی توسعه کالبدی، از رگرسیون لجستیک برای تحلیل تاثیر متغیرهای مختلف در رشد کالبدی و از زنجیره مارکوف جهت تحلیل تغییرات کاربری بهره گرفته شده است. صحت سنجی تصاویر ماهواره لندست نیز با توجه به میزان کاپا و میزان دقت کلی قابل قبول ارزیابی شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد متغیر مرکزیت شهر و اراضی کشاورزی به ترتیب با میزان ROC، 873/0 و 881/0 دارای بیشترین تاثیر در رشد شهری همدان طی 23 سال اخیر داشته است. مساحت مناطق ساخته شده (شهری) در سال 1375 در مقایسه با 1390 بیش از دو برابر شده است و در مقایسه با سال 1398 تقریبا 5/2 برابر شده است. از طرف دیگر رشد جمعیت در طول این 23 سال 48/1 برابر شده است. این مساله نشان می دهد نسبت رشد مناطق ساخته شده(شهری) از نسبت رشد جمعیت در شهر همدان به شدت پیشی گرفته است. نتایج حاصل از ارزیابی مدل نشان گر این است که مدل تلفیقی موردنظر قادر است درک دقیقی از فرآیندها و تحولات شهری از قبیل ارزیابی توسعه های گذشته و پیشبینی جهات و میزان توسعه کالبدی آتی فراهم آورد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
211 - تحلیل کیفیت زندگی روستایی (مورد مطالعه روستاهای شهرستان طارم)
مجید محمدی محبوبه بابایی عالیه شکربیگیکیفیت زندگی روستایی عبارتست ازچگونگی شرایط ووضعیت عینی زندگی خانواده هاو روستاها. دراین راستا تحقیق حاضرتحت عنوان تحلیل کیفیت زندگی در روستاهای شهرستان طارم درسال95به اجرادرآمده است.جامعه آماری درتحقیق حاضرعبارتست ازروستاییان شهرستان طارم که ازبین روستاهای شهرستان که بی چکیده کاملکیفیت زندگی روستایی عبارتست ازچگونگی شرایط ووضعیت عینی زندگی خانواده هاو روستاها. دراین راستا تحقیق حاضرتحت عنوان تحلیل کیفیت زندگی در روستاهای شهرستان طارم درسال95به اجرادرآمده است.جامعه آماری درتحقیق حاضرعبارتست ازروستاییان شهرستان طارم که ازبین روستاهای شهرستان که بیش از100روستامی باشد(10 روستا دربخش مرکزی و10روستا در بخش چورزق) تعداد 20روستاوازاین20روستا(جامعه آماری12000نفر)،تعداد371نفربه روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده اند.روش مورداستفاده دراین تحقیق توصیفی–تحلیلی وابزار مورداستفاده دراین تحقیق پرسشنامه محقق ساخته می باشدتجزیه وتحلیل اطلاعات بااستفاده ازنرم افزار spss وبااستفاده ازآمارهای توصیفی وآزمون همبستگی پیرسون ورگرسیون چندمتغیره انجام گرفته است . براساس یافته های تحقیق می توان چنین نتیجه گرفت ازبین عوامل فردی (سن،جنسیت، تحصیلات، بعدخانوار،وضعیت تاهل،مقدارزمین زیرکشت،میزان درآمد،نوع کار،داشتن دوشغل،نوع محصول زراعی،نوع محصول باغی،وسیله شخصی)تنهامتغیرهای میزان درآمد،داشتن دوشغل،مقدار زمین زیر کشت،نوع محصول باغی ووسیله شخصی بامتغیروابسته(کیفیت زندگی)رابطه معناداردارندوهمچنین بین عوامل مستقل(زیرساخت های کشاورزی،زیرساخت های کالبدی،زیرساخت های نهادی،زیرساخت های اجتماعی،امکانات رفاهی ،مشارکت خانوادگی )تنها بین زیرساخت های نهادی با متغیر وابسته (کیفیت زندگی)تفاوت معناداری وجودنداشت ودرخصوص نتیجه گیری کلی اینکه اکثریت حجم نمونه،کیفیت زندگی رادرحدمتوسط ارزیابی کرده اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
212 - بررسی توسعه کالبدی شهر خرمآباد با تأکید بر شاخصهای توسعه درونی شهر
منیژه لاله پور مرضیه اسمعیل پور فرزانه پهلوانیمقدمه: توسعه درونی شهر، جانشینی موجه برای گسترش پیوسته افقی شهرها می باشد. در توسعه درونی، بر خلاف گسترش افقی، عمدتاً به سامان دهی مجدد فضاهای شهری در کلیت آن تأکید می شود. هدف: در این پژوهش، ویژگی های توسعه فیزیکی شهر خرم آباد مورد بررسی قرار گرفته است. روش شناسی تحق چکیده کاملمقدمه: توسعه درونی شهر، جانشینی موجه برای گسترش پیوسته افقی شهرها می باشد. در توسعه درونی، بر خلاف گسترش افقی، عمدتاً به سامان دهی مجدد فضاهای شهری در کلیت آن تأکید می شود. هدف: در این پژوهش، ویژگی های توسعه فیزیکی شهر خرم آباد مورد بررسی قرار گرفته است. روش شناسی تحقیق: شاخص های به کار رفته در تحقیق شامل؛ سازگاری و ناسازگاری کاربری ها، شاخص اختلاط کاربری ها و نیز شاخص های کمی تعیین کننده توسعه درونی شهر، نظیر؛ تغییرات تراکم جمعیت، نسبت رشد مساحت به جمعیت شهر، تعداد پروانه های صادره و کیفیت و قدمت ابنیه در بافت فرسوده می باشد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است که از طریق مطالعه کتابخانهای (اسنادی) و میدانی انجام گرفته است. در ترسیم نقشه ها از نرم افزار ARC GIS بهره گرفته شده است. یافته ها و بحث: یافته های حاصل از این پژوهش نشان می دهد که، با وجود اینکه شهر خرم آباد از پتانسیل های توسعه درونی برخوردار بوده است؛ اما طی دهه های اخیر با رشد افقی پراکنده مواجه بوده است. بررسی شاخص های تحقیق نشان می دهد که، شهر خرم آباد از سیاست های توسعه درونی پیروی نکرده است. پایین بودن تراکم جمعیت، تداوم روند توسعه پیرامونی شهر، روند کند ساخت و سازها در بافت های فرسوده شهر نشان می دهد که بهره وری کافی از زمین ها و فضاهای داخل شهر انجام نگرفته است. همچنین در توسعه های شهر از درون، به موضوع سازگاری و ناسازگاری کاربری های همجوار و نیز اختلاط کاربری ها در بافت های شهری کمتر توجه شده است. نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان می دهد که، با توجه به ظرفیت های توسعه ای موجود در بافت های فرسوده شهر خرم آباد؛ هدایت ساخت و سازها به سمت این بافت ها، بهترین گزینه برای جلوگیری از رشد افقی بی رویه شهر است. که این هدف با با اجرای سیاست های تشویقی، و نیز افزایش تراکم ساختمانی در بافت های موجود شهری عملیاتی می شود. همچنین در راستای توسعه پایدار فضاهای شهری باید به موضوع سازگاری و اختلاط کاربری ها در توسعه های درون شهری توجه ویژه ای گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
213 - تبیین برهم کنش مشخصات کالبدی ساختمانهای بلندمرتبه بر پراکنش ذرات آلاینده باتوجه به جریان هوایطبیعی (مطالعه موردی: منطقه یک تهران)
تیناسادات صدرالغروی مهناز محمودی زرندی فاطمه مهدیزاده سراج،افزایش روزافزون جمعیت و احداث ساختمان های بلند، وجود آلاینده های محیطی درشهرها را چند برابر کرده است. از طرفی افرادبرای رفع نیازهای زیستی خود بیش ازگذشته از محیط های بازشهری استفاده می کنند. دراین راستا عوامل مختلفی همچون فرم وارتفاع ساختمانها، وحضور سبزینگی در فضاهای ش چکیده کاملافزایش روزافزون جمعیت و احداث ساختمان های بلند، وجود آلاینده های محیطی درشهرها را چند برابر کرده است. از طرفی افرادبرای رفع نیازهای زیستی خود بیش ازگذشته از محیط های بازشهری استفاده می کنند. دراین راستا عوامل مختلفی همچون فرم وارتفاع ساختمانها، وحضور سبزینگی در فضاهای شهری همچون نمایسبز، درجریان مستمرباد میتواند نقش قابل توجهی ایفاکرده و بر پراکنش ذراتآلاینده موثرباشد. مطالعهحاضر دراین زمینه و باهدف بررسی تاثیر فرموارتفاع و نیز نمایسبز ساختمانهایبلند بر چگونگی پراکنش ذراتآلاینده، باشناخت جریان هوایطبیعی منطقه یک شهرتهران انجام شدهاست. دراین پژوهش بااستفاده از روشهای توصیفی-تحلیلی و مقایسه منطقی با بکارگیری تکنیک شبیهسازی با استفاده ازنرمافزارهای ENVI-met و ANSYS CFX به بررسی و تحلیل رفتارباد پیرامون بنا و پراکنش آلایندهها پرداخته شدهاست. روش گردآوری اطلاعات ازطریق مطالعات کتابخانه-ای و برداشت میدانی صورت گرفتهاست. نتایج به انتخاب گزینه بهینه باتوجه به مدلسازی انجام شده ازبین 9 مدل متفاوت ساختمانبلندمرتبه با سه تیپ فرمپلانی گوناگون وسه دسته ارتفاع متفاوت، بدست آمد. تغییر فرم و ارتفاع ساختمانها تاثیر چشم-گیری بر جریان هوای طبیعی و سرعت باد پیرامون بنا دارد از این میان گزینه بهینه با نمای سبز نیز بررسی گردید تا تاثیر نمای سبز بر پراکندگی آلایندهها مشخص گردد. مکانیابی نادرست و غیراصولی ساختمانهای بلند باعث تغییر الگوی طبیعی وزشباد و درنتیجه موجب بروز اثراتثانویه ناشی از رکود یا تشدیدجریانباد خواهدشد ولذا بر پراکنش ذرات معلق آلاینده موثر است. دراین پژوهش نتایج حاصل از مدلسازی انجام شده میزان ماندذراتمعلقآلاینده را دراطراف 9مدل ساختمان بلند نشانمیدهد که ازاین میان فرم مربع با20طبقه ارتفاع درموقعیت مشخص شده مناسبتر ازسایرگزینهها میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
214 - تحلیلی بر ارزیابی شاخصهای فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی (ICT) بر ساختار کالبدی – فضایی شهر کرمانشاه با رویکرد شهر خلاق
نسا هاشمی پژمان ناجی ضیاییمقدمه: شهرها مظهر و تجلیگاه هر نوع فناوری و تکنولوژی جدید هستند. در عصر حاضر که عصر فناوری اطلاعات و ارتباطات است، اثرات این فناوری نوین در شهرها و بهخصوص ساختار کالبدی- فضایی شهر قابل توجه میباشند. شهر کرمانشاه از لحاظ زیرساخت فناوری اطلاعات و ارتباطات دارای مسائل و چکیده کاملمقدمه: شهرها مظهر و تجلیگاه هر نوع فناوری و تکنولوژی جدید هستند. در عصر حاضر که عصر فناوری اطلاعات و ارتباطات است، اثرات این فناوری نوین در شهرها و بهخصوص ساختار کالبدی- فضایی شهر قابل توجه میباشند. شهر کرمانشاه از لحاظ زیرساخت فناوری اطلاعات و ارتباطات دارای مسائل و مشکلاتی زیادی است که بر شهرها اثرات مثبت و منفی میگذاردهدف پژوهش: هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر شاخصهای فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی (ICT) بر ساختار کالبدی - فضایی با رویکرد شهر خلاق در شهر کرمانشاه است.روششناسی تحقیق: روش انجام پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی بوده که اطلاعات آن از طریق مطالعات کتابخانه ای و از طریق تکمیل پرسشنامه جمع آوری گردیده است و جهت تجزیه و تحلیل یافته ها از مدل سازی معادلات ساختاری (SEM) و آزمون تحلیل عاملی تأییدی دو عاملی مرتبه اول استفاده شد.قلمرو جغرافیایی پژوهش: محدوده مورد مطالعه شهر کرمانشاه است.یافته ها و بحث: نتایج پژوهش نشان داد که از بین شاخص های موردسنجش، فناوری اطلاعات با امتیاز 79/0 و گویه های (کاهش استفاده از وسایل حمل ونقل شهری (ICT 4)، افـزایـش نـفـوذپـذیـری در فعالیت های شهری به صورت مجازی (ICT 8)، و متغیر تأمین اطلاعات از طریق فناوری های نوین (ICT 9)، از بین شاخص های مورد سنجش شهر خلاق به امتیاز 64/0 گویه های افزایش فعالیت های خلاق (KH1) و میزان استقبال و پذیرش مدیریت شهری کرمانشاه از ایده های خلاق (KH4) و از بین شاخص های موردسنجش، ساختار کالبدی - فضایی با امتیاز 73/0 گویه های (تأثیرپذیری فضاهای شهری از داده های بصری (p.s3)، تحول در مفهوم فضا و فضای شهری (p.s8)، تبدیل فضاهای شهری به فضاهای ملاقات (p.s9)، غلبه فعالیت های شهری بر کالبد وفضای فیزیکی آن (p.s11)، تبدیل خیابان ها به قلمرو پیاده (p.s14)) اهمیت بیشتری دارند.نتایج: رابطه معنی داری بین شاخص های فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی (ICT)، شهر خلاق و ساختار کالبدی- فضایی شهر کرمانشاه وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
215 - اولویتبندی شاخصهای رشد هوشمندجهت شناسایی ظرفیتهای کالبدی برای توسعه میان افزا با تأکید بر سناریونویسی (مطالعه موردی: منطقه 3 تبریز)
حسن محمودزاده رویا عابدینی ایرانقمقدمه: امروزه توسعه میان افزای شهری به ویژه برای شهرهایی که با محدودیت توسعه افقی مواجه اند روش مناسبی شناخته شده است، که در این میان رشد هوشمند شهری تأکید زیادی بر مسائلی مانند کاربری های مختلط دارد. هدف: پژوهش حاضر با هدف اولویت بندی شاخصهای رشد هوشمندجهت شناسایی ظرف چکیده کاملمقدمه: امروزه توسعه میان افزای شهری به ویژه برای شهرهایی که با محدودیت توسعه افقی مواجه اند روش مناسبی شناخته شده است، که در این میان رشد هوشمند شهری تأکید زیادی بر مسائلی مانند کاربری های مختلط دارد. هدف: پژوهش حاضر با هدف اولویت بندی شاخصهای رشد هوشمندجهت شناسایی ظرفیت کالبدی برای توسعه میانافزا با تاکید سناریونویسی منطقه 3 تبریز، با 26 مولفه رشد هوشمند در قالب 3 شاخص اجتماعی، کالبدی وزیست محیطی با استفاده از روش معادلات ساختاری و تحلیل چند متغییره فازی در محیط GIS انجام شده است. قلمرو جغرافیایی پژوهش: منطقه 3 شهر تبریز که به عنوان یکی از مناطق دهگانه شهرداری حدود 3/11 درصد از مساحت شهر تبریز را شامل شده است. روش شناسی تحقیق: پژوهش حاضر باماهیت کاربردی-عملی و روش توصیفی-تجربی است. گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته شده است که نمونه آماری مشتمل بر 373 نفراز ساکنان منطقه3 تبریز بطور تصادفی انتخاب شده اند. با استفاده از آزمون رگرسیون خطی در نرم افزار SPSS، اولویت بندی شاخصهای پنهان و با استفاده از آزمون بارهای عاملی در نرم افزار LISREL، شاخص های آشکاربراساس اهمیت اولویت بندی شدندو برای تهیه نقشه شاخصهای موثر، ازمدل منطق فازی در قالب GIS استفاده شده است. یافته ها و بحث: عوامل موثر در هوشمندی در سطح منطقه 3 به ترتیب اهمیت اجتماعی،کالبدی و زیست محیطی اولویت بندی شده اند، و با ارائه سناریوهایی در جهت اطلاح و بهبود کاربریهای مختلط، فضای سبز، ایجاد جوامع پیاده محور در منطقه تاکید شد و پیشنهادهایی، بر تقویت شاخص های مؤثر براساس اولویت آنها تأکید شده است. نتایج: نتایج حاصل از تحلیل نشان می دهد که بعضی از قسمتهای منطقه در وضعیت مطلبوبی نیستند؛ بطوری که محله های شمالی در سطح متوسط روبه بالا و محله های غربی در سطح کاملا مطلوب و محله های جنوبی و جنوب شرقی در سطح خیلی پایین قرار دارند پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
216 - سنجش عوامل موثر در امنیت محیطی در محله های سنتی از دیدگاه کاربران با رویکرد CPTED (مطالعه موردی: محله فیض آباد شهر کرمانشاه)
حسن سجادزاده محمد معتقد رضوان یارحقی سمیه مظفریمقدمه: تحقق جلوگیری از جرم و برقراری امنیت از طریق طراحی محیطی در سکونتگاه های انسانی، همواره در طول تاریخ از اهمیت داشته است.هدف: اساس این پژوهش متکی بر استنباط و استخراج شاخص ها و عوامل طراحی محیطی که در برقراری امنیت در محلات گذشته نقش موثری داشته اند، می باشد که به چکیده کاملمقدمه: تحقق جلوگیری از جرم و برقراری امنیت از طریق طراحی محیطی در سکونتگاه های انسانی، همواره در طول تاریخ از اهمیت داشته است.هدف: اساس این پژوهش متکی بر استنباط و استخراج شاخص ها و عوامل طراحی محیطی که در برقراری امنیت در محلات گذشته نقش موثری داشته اند، می باشد که به کاربست این عوامل و تجربیات در برقراری امنیت محیطی در سکونتگاه های جدید بپردازد.روششناسی تحقیق: پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی به استنباط و ارزیابی شاخص های امنیت محیطی در محله ها و سکونتگاه های سنتی پرداخته است. سپس با استفاده از ابزار پرسش نامه (360 عدد) و تحلیل آن از طریق نرم افزارSPSS ، از طریق آزمون t و تحلیل عاملی به استنباط و تحلیل داده ها پرداخته شده است. همچنین در راستای تحلیل نقش پیوندهای فضایی در برقراری امنیت از نرم افزار DepthMap و همچنین از آزمون های مقایسه ای و ضریب ماتریس های همبستگی برای بررسی ارتباط میان اجزای متغیرها بهره گرفته شده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: نمونه مورد مطالعه یکی از مهم ترین محلات سنتی و فاخر شهر کرمانشاه به نام محله فیض آباد می باشد.یافته ها: یافته های تحقیق بیان گر آن است که مهم ترین عوامل طراحی محیطی موثر بر ارتقاء امنیت در سکونتگاه های انسانی در محلات سنتی عبارتند از: کیفیت عملکردی، کالبدی و میزان پیوندهایی فضایی در این گونه بافت ها، که توجه به تنوع کالبدی و عملکردی در محلات شهری، سهم بیشتری در امنیت محلات شهری ایفاء می نماید.نتایج: نتایج تحقیق نشان می دهد که از میان شاخص های عوامل کالبدی- عملکردی، استفاده مرکب از فضاهایی با کاربری های مختلط و ورودیهای بافت محله ها و از میان شاخص های عوامل پیوند فضایی نیز استخوان بندی بافت و تراکم در بافت دارای بالاترین اولویت نسبت به سایر شاخص ها در امنیت محیطی از دیدگاه ساکنان در این محله می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
217 - تأثیر تحولات کالبدی-فضایی سکونتگاههای روستایی پیرامون کلانشهر مشهد بر کیفیت زندگی روستاییان
مهدی جوانشیری علی اکبر عنابستانی حمداله سجاسی قیداریروش تحقیق در پژوهش حاضر توصیفی - تحلیلی و نوع آن ازنظر هدف، بنیادی است. برای جمعآوری اطلاعات از روشهای اسنادی و میدانی استفادهشده است. جامعه نمونه 28 روستای بالای 20 خانوار در مجموعه شهری مشهد میباشد که از طبقات مختلف جمعیتی و فواصل متفاوت با شهر مشهد انتخاب شدند. چکیده کاملروش تحقیق در پژوهش حاضر توصیفی - تحلیلی و نوع آن ازنظر هدف، بنیادی است. برای جمعآوری اطلاعات از روشهای اسنادی و میدانی استفادهشده است. جامعه نمونه 28 روستای بالای 20 خانوار در مجموعه شهری مشهد میباشد که از طبقات مختلف جمعیتی و فواصل متفاوت با شهر مشهد انتخاب شدند. از مجموع 20083 خانوار در نقاط روستایی نمونه، با فرمول کوکران، حجم نمونه 377 خانوار بهدستآمده این افراد با روش نمونهگیری تصادفی انتخاب شدند. برای آزمودن مدل مفهومی پژوهش و بررسی تأثیر تحولات کالبدی-فضایی بر کیفیت زندگی از تکنیک حداقل مربعات جزئی و از نرمافزار Smart PLS، استفاده گردید. با توجه نتایج، ضرایب t بین متغیرهای اصلی پژوهش، بالای 58/2 بوده یعنی رابطه معنادار و مستقیم است؛ بدین ترتیب تحولات کالبدی- فضایی سکونتگاههای روستایی بر کیفیت زندگی روستاییان تأثیر مثبت و معناداری دارد که مقدار R2 نشان میدهد 4/96 درصد کیفیت زندگی با تحولات کالبدی- فضایی تبیین شده و تحولات فضایی با ضریب 97/0، تأثیر بیشتری بر کیفیت زندگی روستاییان داشته است. نتایج تحلیل فضایی با استفاده از مدل GWR مشخص نمود که ضریب تأثیر تحولات کالبدی- فضایی بر کیفیت زندگی روستایی در روستاهای شرقی ازجمله شرشر، سالارآباد، حسینآباد گزیند، شورک صبوری به حداکثر خود میرسد و درمجموع حدود 84/30 درصد روستاها و 74/34 درصد جمعیت روستایی منطقه موردمطالعه در پهنه تأثیرگذاری 928/0 تا 943/0 قرار دارند که 11 روستای نمونه نیز در این پهنه قرارگرفتهاند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
218 - واکاوی در مفهوم کیفیت محیط شهری؛شناسایی معیارهای مؤثر از دیدگاه شهروندان در شهر قزوین
عارفه کرمی پور شمس آبادی محمد مسعود علی مجابیرشد سریع شهرنشینی موجب بروز بحرانهای مختلف در زندگی شهری شده است.سکونتگاه های انسانی هنگامی میتواند بیشترین مطلوبیت را برای ساکنین داشته باشد که انتظارات و خواسته های آنها را برآورده نماید. عدم برخورداری از کیفیات مطلوب محیطی در سال های اخیر منجر به کمرنگ شدن عرصه زندگی چکیده کاملرشد سریع شهرنشینی موجب بروز بحرانهای مختلف در زندگی شهری شده است.سکونتگاه های انسانی هنگامی میتواند بیشترین مطلوبیت را برای ساکنین داشته باشد که انتظارات و خواسته های آنها را برآورده نماید. عدم برخورداری از کیفیات مطلوب محیطی در سال های اخیر منجر به کمرنگ شدن عرصه زندگی اجتماعی وناکام ماندن فضاهای شهری در جذب شهروندان، شده است.در این میان،شهر قزوین به عنوان یکی از شهرهای میانی با پیشینه ای تاریخی، از این قاعده مستثنی نبوده و لزوم بازبینی دیدگاه شهروندان به این مسئله، امری ضروری در برحه کنونی می باشد.در همین راستا، پژوهش حاضر، با هدف شناسایی شاخص های موثر جهت ارتقاء کیفیت فضاهای شهری درابعاد کالبدی- اجتماعی ، به بررسی دیدگاه شهروندان می پردازد.به منظور کشف عوامل، از روش تحلیل عاملی اکتشافی و برای تعیین اولویت عوامل کشف شده،از آزمون فریدمن استفاده شده است. روش تحلیــل عاملــی اکتشــافی، در مــواردی بکار می رود که هدف اکتشــاف و یا تولید ابعاد پنهان تشــکیل دهنده پدیــده مــورد بررســی اســت. تعداد پنج عامل در بعد اجتماعی و شش عامل در بعد کالبدی با استفاده از روش تحلیل عاملی اکتشافی شناسایی شده اند. نتایج حاصل از آزمون فریدمن بیانگر این است که در بعد اجتماعی سه عامل "امنیت اجتماعی(81/2)"،"آسایش و راحتی(68/2)" و "همه شمول بودن(42/2)" با توجه به ضریب اهمیتشان(کوچکتر از 3/0)، در وضعیت پایینتر از حد قابل قبول قرار دارند. در بعد کالبدی نیزعامل "کارایی(93/2) " در حد پایین و عوامل " دسترس خدماتی و ترافیکی(27/3)"،"تنوع و گوناگونی(22/3) "، "رنگ تعلق(9/3)" و "مطلوبیت فضایی(18/3)" در حد متوسطی قرار دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
219 - کاربرد شبکه های عصبی مصنوعی در مدل سازی توسعه کالبدی شهری (مطالعه موردی:شهر رشت)
طلا عابدی غلامرضا میری پرویز رضائی رضا زارعیمقدمه : توسعه کالبدی شهر ها به صورت روزافزون در حال افزایش است. مدیریت صحیح این توسعه از جهات گوناگون در زمره ی مسائل مهمی است که باید مدنظر قرار بگیرد. روش های متعددی برای پیش بینی و تعیین جهت توسعه شهری وجود دارد که یکی از این روش ها در تعیین مناطق مناسب ، روش مبتنی ب چکیده کاملمقدمه : توسعه کالبدی شهر ها به صورت روزافزون در حال افزایش است. مدیریت صحیح این توسعه از جهات گوناگون در زمره ی مسائل مهمی است که باید مدنظر قرار بگیرد. روش های متعددی برای پیش بینی و تعیین جهت توسعه شهری وجود دارد که یکی از این روش ها در تعیین مناطق مناسب ، روش مبتنی بر شبکه های عصبی است.هدف پژوهش : هدف این پژوهش مدلسازی توسعه شهر رشت طی 20 سال اخیر و پیش بینی جهات توسعه این شهر تا سال 2032 می باشد.روش شناسی تحقیق : با استفاده از تصاویر ماهواره ای ETM+ لندست 7 و8 سالهای 2002، 2012 و 2021 شهر رشت و با نرم افزار GIS تصاویر با ترکیب باندی مناسب آماده و سپس با استفاده از روش شبکه عصبی مصنوعی پرسپترون چند لایه (MLP) تصاویر طبقه بندی شده اند. شاخص های در نظر گرفته شده برای مدل همسایگی مناطق شهری، فاصله از نقاط شهری، فاصله تا مناطق مرکزی شهر و فاصله تا خیابان ها و راههای اصلی می باشند.قلمروجغرافیایی پژوهش :شهر رشت، مرکز استان گیلان و در ۴۹ درجه و ۳۵ دقیقه و ۴۵ ثانیه طول شرقی و ۳۷ درجه و ۱۶ دقیقه و ۳۰ ثانیه عرض شمالی از نصف النهار گرینویچ قرار دارد و مساحت آن حدود ۱۰۲۴۰ هکتار می باشد. یافته ها و بحث :در این مدل در حالت آموزش مرحله اول(ورودی اعمال 4 شاخص بر تصاویر سال 2002)، شبکه 104 تکرار انجام داد و کمترین میزان خطا که با معیار crossentropy ارزیابی می شود در تکرار 98 ام برابر با 058526/0 گردید. در مرحله دوم ورودی مدل اعمال 4 شاخص بر روی تصاویر 2012 بوده که کمترین میزان خطا 076657/0 ارزیابی شد.نتایج :در مجموع مدل توانسته است برای پیش بینی توسعه شهر رشت در سال 2012، 9/95 درصد و برای سال 2021، 8/93 درصد برآورد درستی داشته باشد که این عددها می تواند قابل قبول باشد. خطای مدل در این بخش اول 1/4 درصد و در بخش دوم 2/6 درصد بوده است. با بررسی دوره 20 ساله روند توسعه کالبدی، جهات توسعه شهر رشت در سال 2032 پیش بینی شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
220 - پهنه بندی و ارزیابی شاخص های کالبدی تاب آوری شهری (شهر ملایر- استان همدان)
حسین شیرمحمدی مجید شمس عباس ملک حسینیمقدمه : آسیب پذیری کالبدی، اجتماعی، اقتصادی ، زیرساختی و نهادی در شهرها ضرورت توجه به مدیریت و برنامه ریزی شهری را افزایش داده است. مفهوم تاب آوری جهت شناخت و ارائه راه کار بر اساس این نیاز طی ده های اخیر مطرح گردیده است. واژه تاب آوری در علوم مختلف تعاریف گوناگون دارد. چکیده کاملمقدمه : آسیب پذیری کالبدی، اجتماعی، اقتصادی ، زیرساختی و نهادی در شهرها ضرورت توجه به مدیریت و برنامه ریزی شهری را افزایش داده است. مفهوم تاب آوری جهت شناخت و ارائه راه کار بر اساس این نیاز طی ده های اخیر مطرح گردیده است. واژه تاب آوری در علوم مختلف تعاریف گوناگون دارد. بیشتر صاحبنظران در مطالعات تاب آوری مولفه های کالبدی، اجتماعی ، اقتصادی ، زیرساختی ، محیطی و نهادی مورد سنجش قرار می دهند.هدف پژوهش: شناخت ، پهنه بندی و رتبه بندی شاخص های کالبدی تاب آوری در شهر ملایرروش شناسی تحقیق : این پژوهش از نظر هدف تحقیق کاربردی، از لحاظ ماهیت توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری داده ها نیز به صورت اسنادی و میدانی است. روش تحلیل داده ها تبدیل اطلاعات آماری به نقشه با استفاده از قابلیتهای نرم افزار ( GIS) و با استفاده از منطق فازی بوده است. همچنین جهت رتبه بندی شاخص ها از روش نرمال سازی آماری بهره گرفته شده است.قلمرو پژوهش: شهر ملایر بعنوان دومین شهر استان همدان با 170237 نفر جمعیت ، 1422 بلوک مسکونی با مساحت 40/824 هکتار قلمرو تحقیق بوده است.نتیجه گیری: نتایج و تلفیق لایه های مختلف نشان دادکه در شهر ملایر از نظر شاخص های کالبدی از کل جمعیت 36/53 درصد در پهنه با تاب آوری متوسط ،83/27 درصد در پهنه با تاب آوری کم و 81/18 درصد در پهنه با تاب اوری زیاد توزیع شده اند. علاوه بر این با توجه به نمرات استاندارد شده شاخص های نفوذ پذیری ، استحکام واحدهای مسکونی و تراکم خانوار در واحد مسکونی با بالاترین نمره دارای رتبه بالا ، شاخص بستر طبیعی زمین با تاکید بر سیلاب های شهری در تاب آوری متوسط و شاخص های ریزدانگی ، تراکم واحد مسکونی در هکتار و تراکم نفر در هکتار دارای پایین ترین رتبه تاب آوری و در نتیجه تاب آوری کم قرار گرفتند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
221 - مدل سازی توسعه کالبدی شهر رشت با روشهای مبتنی بر محاسبات نرم
غلامرضا میری پرویز رضائی رضا زارعی طلا عابدیمقدمه: رشد سریع جمعیت و شهرنشینی پدیده ای انکارناپذیر است. هنگامیکه شهرها از نظر اندازه و تعداد جمعیت رشد میکنند، هماهنگی میان توسعه کالبدی شهر و رشد جمعیت بسیار حائز اهمیت است(دانه کار و همکاران،1400). با کمک گرفتن از روشهای مبتنی بر محاسبات نرم از جمله شبکه های عصبی چکیده کاملمقدمه: رشد سریع جمعیت و شهرنشینی پدیده ای انکارناپذیر است. هنگامیکه شهرها از نظر اندازه و تعداد جمعیت رشد میکنند، هماهنگی میان توسعه کالبدی شهر و رشد جمعیت بسیار حائز اهمیت است(دانه کار و همکاران،1400). با کمک گرفتن از روشهای مبتنی بر محاسبات نرم از جمله شبکه های عصبی مصنوعی و ماشین بردار پشتیبان می توان جهات توسعه شهری سالهای آتی را پیش بینی کرد. هدف پژوهش: هدف این پژوهش مدلسازی توسعه شهر رشت طی بیست سال اخیر و پیشبینی جهات توسعه این شهر تا سال 2032 می-باشد. روش شناسی تحقیق: با استفاده از تصاویر ماهوارهای ETM+ لندست 7 و8 سالهای 2002، 2012 و 2021 شهر رشت و با نرم افزار GIS تصاویر با ترکیب باندی مناسب آماده و سپس با استفاده از دو روش شبکه های عصبی مصنوعی و ماشین بردار پشتیبان تصاویر طبقهبندی شدهاند. شاخصهای در نظر گرفته شده برای مدل همسایگی مناطق شهری، فاصله از نقاط شهری، فاصله تا مناطق مرکزی شهر و فاصله تا خیابانها و راههای اصلی میباشند. قلمروجغرافیایی پژوهش: شهر رشت، مرکز استان گیلان و در ۴۹ درجه و ۳۵ دقیقه و ۴۵ ثانیه طول شرقی و ۳۷ درجه و ۱۶ دقیقه و ۳۰ ثانیه عرض شمالی از نصف النهار گرینویچ قرار دارد و مساحت آن حدود ۱۰۲۴۰ هکتار میباشد. یافته ها و بحث: در این مدل در مرحله اول مدل با اعمال چهار شاخص ورودی بر تصاویر سال 2002 شهر رشت و مقایسه با تصاویر 2012 به یک تابع فعال ساز دست یافت و در مرحله دوم تست شبکه با ورودی تصاویر 2012 و خروجی 2021 شهر رشت انجام شد. در مرحله آخر تابع پیش بین تصاویر 2032 شهر رشت را ارائه کرده است. نتایج: مدل شبکه عصبی مصنوعی در سال 2012، 9/95 درصد و برای سال 2021، 8/93 درصد برآورد درستی داشته باشد که این عددها میتواند قابل قبول باشد. مدل ماشین بردار پشتیبان نیز توانسته است برای پیشبینی توسعه شهر رشت در سال 2012، 4/96 درصد و برای سال 2021، 3/95 درصد برآورد درستی داشته باشد که نسبت به مدل شبکه عصبی مصنوعی نتایج دقیق تر را ارائه نموده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
222 - تحلیل روند تغییرات مالکیت سکونتگاههای روستایی و پیامدهای کالبدی-فضایی آن 1377-1397 (مطالعه موردی: بخش خمام شهرستان رشت)
علی رحمانی چوکامی تیمور آمار عیسی پورررمضانمقدمه:سکونتگاههای روستایی بعنوان یکی از فضاهای جغرافیایی با داشتن ویژگیهای از قبیل زنده بودن و قابلیت جذب و پخش(مهاجر پذیری و مهاجر فرستی)همواره درمعرض تغییرات قرار دارند.که یکی از عمده ترین این تغییرات میتوان به تغییرات مالکیتی اراضی در روستاها اشاره کرد.تغییرات مالکیت چکیده کاملمقدمه:سکونتگاههای روستایی بعنوان یکی از فضاهای جغرافیایی با داشتن ویژگیهای از قبیل زنده بودن و قابلیت جذب و پخش(مهاجر پذیری و مهاجر فرستی)همواره درمعرض تغییرات قرار دارند.که یکی از عمده ترین این تغییرات میتوان به تغییرات مالکیتی اراضی در روستاها اشاره کرد.تغییرات مالکیتی در سطح سکونتگاههای روستایی زمینه مهاجرت افراد از شهرها به محیطهای روستایی برای تفریح و گذراندن اوقات فراغت و برعکس روستائیان با فروش زمین جهت دستیابی به زندگی بهتر و درآمد بیشتر برای سکونت درحاشیه شهرها را فراهم میکند. این مهاجرتهای بی رویه وحساب نشده به آشفتگی هر دو مکان جغرافیایی شهر و روستا(فضایی)منتج خواهد شد. هدف پژوهش:بررسی روند تغییرات مالکیت اراضی روستایی و پیامدهای کالبدی–فضایی آن در یک دوره بیست ساله میباشد. روش شناسی تحقیق:این تحقیق از نظرهدف در گروه تحقیقات کاربردی و از نظر روش جزء تحقیقات توصیفی–تحلیلی میباشد.در این تحقیق جامعه آماری بصورت تمام شماری یعنی کل 44 سکونتگاه روستایی بخش خمام شهرستان رشت است؛وروش گردآوری اطلاعات موردنیاز بصورت اسنادی، کتابخانه ای و براساس مشاهده میدانی ومصاحبه از(مدیر یا یکی از اعضای شورا)میباشدوداده های گردآوری شده از طریق نظریه های زمینه ای موردتجزیه و تحلیل قرارگرفته است. قلمروجغرافیایی تحقیق:سکونتگاههای روستایی بخش خمام شهرستان رشت بوده است.یافته ها و نتایج تحقیق:روند تغییرات مالکیت در طی بیست سال گذشته روبه فزونی بوده بطوری که شتاب تغییرات مالکیت اراضی دردهه نود بیش ازدهه هشتاد میباشد و ازپیامدهای کالبدی-فضایی آن میتوان به تغییرکاربری زمین، ساخت وگسترش خانههای دوم،تغییرآرایش کالبدی-فیزیکی سکونتگاهها،ازبین رفتن معماری سنتی وبومی و چشم اندازهای طبیعی و توزیع نامناسب جمعیت در ناحیه مطالعاتی اشاره کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
223 - ارزیابی معیارهای کالبدی- فضایی در راستای افزایش سطح امنیت اجتماعی محله های شهری (نمونه موردی فازیک مهرشهر)
داریوش اردلان آرش وحید مرضیه ابراهیمی پور جلال سبزیمقدمه: ادراک کالبدی تاثیر به سزایی درمطلوبیت یا عدم مطلوبیت فضای شهری به جای میگذارد. فضای شهری بیشترین ارتباط را با مردم و محیط زندگی و در نتیجه نقش بسزایی در هویت بخشی و احساس آرامش به شهروندان دارد. ظاهر محیطهای شهری و عوامل امنیت نیز به عنوان یک محرک، مردم و فعالی چکیده کاملمقدمه: ادراک کالبدی تاثیر به سزایی درمطلوبیت یا عدم مطلوبیت فضای شهری به جای میگذارد. فضای شهری بیشترین ارتباط را با مردم و محیط زندگی و در نتیجه نقش بسزایی در هویت بخشی و احساس آرامش به شهروندان دارد. ظاهر محیطهای شهری و عوامل امنیت نیز به عنوان یک محرک، مردم و فعالیتهای آنها و استفاده کنندگان از فضا را تحت تاثیر قرار میدهد.هدف پژوهش: هدف از انجام این تحقیق تبیین معیارهای کالبدی- فضایی محله های شهری در راستای افزایش سطح امنیت اجتماعی در فازیک مهرشهراست. روش تحقیق: تحقیق حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت جزء پژوهشهای توصیفی با روش پیمایشی می باشد. روش گردآوری اطلاعات پرسشنامه بوده است. برای تحلیل آماری در بخش آمار استنباطی پژوهش کلیه تجزیه و تحلیلها، با استفاده از تکنیک معادلات ساختاری و نرم افزارهایLISREL و SPSS بر روی 390 پرسشنامه سالم انجام شده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: جامعه آماری تحقیق شامل شهروندان مهرشهر کرج میباشند.بحث و یافته ها: تحقیقات نشان داد، میزان تاثیرمقیاس(0.42)، ازدحام(0.52)، فرم فضا(0.38)، المان اطلاعاتی(0.59)، آلودگی دیداری(0.28)، نور روشنایی(0.55)، آلودگی محیطی(0.61)، آلودگی صوتی(0.49)، کیفیت نفوذ پذیری(0.33)، دسترسی حمل و نقل عمومی(0.70)، کیفیت فعالیتها و کاربری زمین(0.52) و کیفیت سکونت(0.68) بر امنیت اجتماعی تاثیر دارند.نتایج: سیاستها و اقدامات انجام گرفته در تحقیق، نشان داد اگرچه در تحقیقات شهرسازی، شهر از ابعاد گوناگون دسته بندی می شود، اما اقدامات یک بعد بر بعد دیگر شهر تاثیر گذار است و این خارج از اراده مدیران و برنامه ریزان شهری می باشد. پس با بررسی دقیق اثرات جانبی هر اقدام در حوزه شهرسازی می توان تاثیرات مثبت آنها را در ابعاد مختلف این سکونتگاه ها افزایش داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
224 - تحلیل وضعیت تاب آوری کالبدی منطقه شرق گیلان در برابر زلزله
فاطمه یوسفی ویو مهرناز مولویتاب آوری شهری و منطقه ای، یکی از ملزومات زندگی پایدار انسان در طبیعت است. با توجه به تغییر و تحولات طبیعی ، اتفاقات گوناگون طی دورههای خاص و بعضا ناگهانی صورت میگیرد که اقتضای بقای طبیعت موجود است. از گذشته تا کنون روش های متعددی برای مقابله با خسارات بلایای طبیعی از چکیده کاملتاب آوری شهری و منطقه ای، یکی از ملزومات زندگی پایدار انسان در طبیعت است. با توجه به تغییر و تحولات طبیعی ، اتفاقات گوناگون طی دورههای خاص و بعضا ناگهانی صورت میگیرد که اقتضای بقای طبیعت موجود است. از گذشته تا کنون روش های متعددی برای مقابله با خسارات بلایای طبیعی از جمله زلزله ابداع شدهاست و اکنون بهترین راه مقابله با این بحران، مدیریت بحران به روش تابآور ساختن سکونتگاههای انسانی شناخته شدهاست. تابآوری سکونتگاه ها باید تمامی عوامل مربوط به انسان و جامعه را در بر گیرد که شامل تابآوری اجتماعی، کالبدی، اقتصادی و نهادی است. این تحقیق به بررسی تابآوری کالبدی سکونتگاه ها در برابر زلزله میپردازد و آسیب پذیری مناطق رارتبهبندی میکند. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و توسعه ای، به لحاظ روش پژوهش توصیفی و به لحاظ گردآوری اطلاعات اسنادی و کتابخانه ای است. روش تحلیل در این پژوهش بر اساس تحلیل فواصل اقلیدسی مناطق از گسل ها و روش ویکور صورت گرفته است. سپس برای نتیجه گیری نهایی با استفاده از مدل مکانی نقشه های خروجی شاخص ویکور و نقشه خطرپذیری در برابر زلزله سکونتگاه های منطقه ادغام شده و ارائه گردیدهاست. هدف این پژوهش تحلیل میزان تابآوری منطقه شرق گیلان در برابر زلزله و بررسی تبعات مختلف جلوگیری از آسیبپذیری سکونتگاه ها است. با توجه به زلزله خیز بودن شرق گیلان، این ناحیه از استان برای مطالعه انتخاب شده است. نتایج حاکی از آن است که شهرستان لاهیجان بیش ترین مقدار و شهرستان سیاهکل کمترین مقدار تاب آوری کالبدی را دارا هستند. جهت دستیابی به تاب آوری کالبدی در منطقه شرق گیلان راهبردهایی ارائه نموده ایم که مهم ترین آن ها شامل ایجاد طرح های مقاوم سازی در بناهای جدیدالاحداث و تقویت مقاومت بناهای بافت میانی و مراکز عومی و ایجاد دسترسی به فضای باز و هم چنین تقویت و احداث مراکز امدادی و درمانی و افزایش نفوذپذیری شهری است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
225 - بررسی شاخص های مؤثر بر سکونتگاه های غیر رسمی سنندج
اصغر نظریان محمود رحیمیاسکان غیر رسمی همراه با بزرگتر شدن شهرها در ایران پدیده ای رو به رشد است اکنون سرعت توسعه شهری از ظرفیت و توانایی شهرداری ها و دولت در گسترش زیرساخت ها و ایجاد اشتغال سبقت گرفته است. در نتیجه پدیده اسکان غیر رسمی به سرعت و به صورتی بی قاعده گسترش یافته است. با توجه به ب چکیده کاملاسکان غیر رسمی همراه با بزرگتر شدن شهرها در ایران پدیده ای رو به رشد است اکنون سرعت توسعه شهری از ظرفیت و توانایی شهرداری ها و دولت در گسترش زیرساخت ها و ایجاد اشتغال سبقت گرفته است. در نتیجه پدیده اسکان غیر رسمی به سرعت و به صورتی بی قاعده گسترش یافته است. با توجه به بررسی های انجام شده در سکونتگاههای غیر رسمی سنندج در استان کردستان، مشخص می گردد که اکثر مهاجرت ها به بافتهای حاشیه ای شهر سنندج از روستاها بوده و به دو دلیل اقتصادی و امنیتی (در طول مدت زمان جنگ ایران و عراق و ناامنی های درون استان) صورت گرفته است. و در بررسی طرح های جامع و تفصیلی شهر سنندج، مشاهده می گردد که برای اقشار کم درآمد شهری جایگاه مناسبی دیده نشده است و به عبارتی جای آنان در مطالعات انجام شده خالی است. لذا یکی از علتهای به خارج راندن اقشار کم درآمد شهری به حاشیه شهرها و ساکن شدن در خارج از محدوده را می توان عدم توجه به نیاز مسکن این قشر در طراحی برنامههای رسمی دانست. در این مقاله ضمن شناسایی مهم ترین مشکلات کالبدی موجود در سکونت گاه های غیر رسمی سنندج با استفاده از روش ماتریس همبستگی میزان ارتباط شاخص ها با یکدیگر بررسی شده است و نتایج نشان می دهد که اصلی ترین مشکل موجود در محلات حاشیه ای سنندج، درصد بالای استفاده از مصالح کم دوام و غیرمتعارف در ساخت و ساز ساختمان ها است و مشکل بعدی پایین بودن متوسط مساحت قطعات مسکونی می باشد.و سپس با استفاده از تکنیک SWOT، بخش مسکن غیر رسمی سنندج مورد ارزیابی قرار گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
226 - بررسی اثرات گردشگری خانههای دوم در توسعه جوامع محلی روستایی (مطالعه موردی: روستاهای کامشگان و چنگوره شهرستان اوج)
علی اکبر عنابستانی احمد رومیانیگردشگری خانه های دوم بعنوان یکی از مهم ترین رویکردهای جدیدتوانسته است نقش مؤثری درتوسعه مناطق روستایی ایفا کند. هدف ازاین پژوهش بررسی اثرات گردشگریخانه هایدوم درتوسعه جوامع محلی روستاهای کامشگانو چنگوره (شهرستان اوج) می باشد و به دنبال پاسخ گویی به این سوال می باشد: آی چکیده کاملگردشگری خانه های دوم بعنوان یکی از مهم ترین رویکردهای جدیدتوانسته است نقش مؤثری درتوسعه مناطق روستایی ایفا کند. هدف ازاین پژوهش بررسی اثرات گردشگریخانه هایدوم درتوسعه جوامع محلی روستاهای کامشگانو چنگوره (شهرستان اوج) می باشد و به دنبال پاسخ گویی به این سوال می باشد: آیا گردشگری خانه های دوم توانسته است منجر به توسعه روستایی در ابعاد (اقتصادی، اجتماعی، محیطی و کالبدی) در منطقه مورد مطالعه شود؟ نوع تحقیق کاربردی، روش مورد استفاده توصیفی- تحلیلی و برای گردآوری داده ها از روش های کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است جامعه آماری این تحقیق 1177خانوار محاسبه شده است که از طریق فرمول اصلاح شده کوکوان 107 پرسش نامه بدست آمده و به صورت تصادفی بین خانوارها توزیع گردد تا اصل شانس برای همه رعایت شود. و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روشهای آماری توصیفی و استنباطی (آزمون t تک نمونه ای ، فریدمن، تحلیل مسیر و کروسکال والیس) استفاده شده است. یافته ها این پژوهش نشان داد که بین شاخص ها به کارگرفته شده رابطه معنادار و مثبتی وجود دارد به طوری که بعد اقتصادی و کالبدی بیشترین اثرات و بعد اجتماعی و محیطی کمترین اثرات را به دنبال داشته استو از طرف دیگر، روستایی کامشگان به دلیل سرمایه گذاری مالکان خانه های دوم و دسترسی به خدمات، حمل نقل، زیرساخت و جاذبه متنوع بیشترین اثرات در زمینه ابعاد اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و محیطی داشته است.با توجه به نتایج تحقیق، که نشان دهنده تأثیرات گردشگری خانه های دوم در ایجاد توسعه روستایی و گسترش ابعاد اقتصادی- اجتماعی، کالبدی و زیست محیطی در محدوده مورد مطالعه می باشد می توان از آن به عنوان راهبردی برای کاهش مهاجرت، فقر و توسعه روستایی بهره گرفت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
227 - بررسی اثرات کالبدی اجرای طرح های هادی روستایی از دیدگاه روستاییان (مطالعه موردی: شهرستان میاندوآب)
نورالدین عظیمی نصراله مولائی هشجین اردشیر عاشقییکی از اقدامات مهمی که در زمینه توسعه و پیشرفت نقاط روستایی در ایران طی سال های اخیر صورت گرفته، تهیه و اجرای طرح های هادی روستایی می باشد. امروزه این گونه طرح ها به عنوان مهمترین ابزار هدایت ساخت و ساز در روستاها درآمده است. به موازات اصلاحات کالبدی ناشی از اجرای طرح ه چکیده کاملیکی از اقدامات مهمی که در زمینه توسعه و پیشرفت نقاط روستایی در ایران طی سال های اخیر صورت گرفته، تهیه و اجرای طرح های هادی روستایی می باشد. امروزه این گونه طرح ها به عنوان مهمترین ابزار هدایت ساخت و ساز در روستاها درآمده است. به موازات اصلاحات کالبدی ناشی از اجرای طرح هادی در روستاها، بهره مندی روستاییان از امکانات خدماتی بیشترمی شود. چنین تغییری وضعیت زندگی ساکنان روستایی را تحت تأثیر قرار داده و موجب علاقمندی بیشتر آنها به زندگی در روستا می گردد. هدف اصلی این تحقیق بررسی اثرات کالبدی- فیزیکی طرح های هادی روستایی از دیدگاه ساکنان روستایی می باشد تا میزان اثر بخشی آنها مورد ارزیابی قرار گیرد. روش کلی پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی بوده و بخش اصلی داده ها از طریق مطالعات میدانی و تکمیل پرسش نامه بدست آمده و با استفاده از روش های آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. مهمترین نتایج حاصل از این تحقیق به شرح زیر می باشد: اجرای طرح هادی روستایی از حیث ارتقاء خدمات عمومی در روستاهای مورد مطالعه مؤثر بوده است. اجرای طرح هادی روستایی ضمن رونق بخشیدن به ساخت و سازهای جدید، سبب ارتقاء شیوه ساختمان سازی، افزایش پایداری و بهبود سیمای ظاهری بناها شده است. اجرای طرح هادی روستایی سبب افزایش امیدواری و علاقه مندی روستائیان به ادامه زندگی در روستا ها شده و در نتیجه در کاهش تدریجی مهاجرتهای روستا به شهر تأثیر داشته است. علیرغم ویژگی های مثبت کالبدی و ارتقاء خدمات عمومی در روستاها، اجرای طرح های هادی روستایی از نظر اقتصادی و ایجاد اشتغال در روستاها موفقیت لازم را کسب نکرده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
228 - تحلیل تناسب زمین جهت توسعه کالبدی با استفاده از روش تحلیل تصمیم چند معیاره (MCDA) مبتنی بر سیستم اطلاعات جغرافیایی (نمونه مورد مطالعه: شهر بابلسر)
صدیقه لطفی کیومرث حبیبیتوسعه کالبدی بدون برنامه و اندیشیده نشده یکی از مهمترین معضلاتی می باشد که شهرهای کشورهای جهان سوم با آن مواجه هستند. این مسأله در کشور ما نیز در اکثر شهرها دیده می شود. شناخت و مکانیابی اراضی مناسب برای توسعه کالبدی شهرها می تواند اقدامی مهم و اساسی در جهت کاهش مشکلات چکیده کاملتوسعه کالبدی بدون برنامه و اندیشیده نشده یکی از مهمترین معضلاتی می باشد که شهرهای کشورهای جهان سوم با آن مواجه هستند. این مسأله در کشور ما نیز در اکثر شهرها دیده می شود. شناخت و مکانیابی اراضی مناسب برای توسعه کالبدی شهرها می تواند اقدامی مهم و اساسی در جهت کاهش مشکلات ناشی از توسعه کالبدی بدون برنامه و لجام گسیخته باشد. این شناخت می بایست با درنظر گرفتن مهمترین پارامترهای محیطی، اجتماعی، اقتصادی و همچنین لحاظ کردن اهمیت هر کدام از این پارامترها صورت بگیرد تا توسعه کالبدی شهر کمترین تبعات زیست محیطی، اجتماعی، اقتصادی و ... را بر شهروندان و منطقه تحمیل کند. این پژوهش به دنبال آن است تا مدلی را جهت تحلیل تناسب زمین جهت توسعه کالبدی شهرها با استفاده از روش تحلیل تصمیم چند معیاره (MCDA) در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) ارائه داده و در ادامه از این مدل جهت مکانیابی مناسبترین اراضی برای توسعه کالبدی شهر بابلسر استفاده کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
229 - مکانیابی جهات بهینة توسعة فیزیکی شهر رشت با استفاده از مدل AHP
سید علی حسینی احمد پوراحمد رضا ویسیاستفاده مناسب از توان های محیطی پیرامون شهر باعث افزایش کارآیی اقتصادی و کاهش آسیب پذیری به منابع موجود می شود. در شرایط کنونی مواجه اغلب شهرها با توسعة کالبدی سریع و فزاینده، لزوم شناخت و مکان یابی اراضی مناسب به منظور حفظ منابع نایاب در شهرها را ضروری می سازد. شهر چکیده کاملاستفاده مناسب از توان های محیطی پیرامون شهر باعث افزایش کارآیی اقتصادی و کاهش آسیب پذیری به منابع موجود می شود. در شرایط کنونی مواجه اغلب شهرها با توسعة کالبدی سریع و فزاینده، لزوم شناخت و مکان یابی اراضی مناسب به منظور حفظ منابع نایاب در شهرها را ضروری می سازد. شهر رشت نیز با توجه به وضعیت استقرار خود در جلگة حاصلخیز گیلان و وجود محدودیت های فیزیکی توسعة شهری مانند اراضی باتلاقی، زمین های زراعی و باغات حاصلخیز، جنگل و... نمی تواند به صورت گسترده توسعه یابد. هدف اصلی مقاله، تعیین جهت مناسب و بهینه گسترش شهر با حداقل آسیب به منابع محیطی به منظور تأمین زمین برای توسعه آتی شهر رشت است. بدین منظور از ابزار فنی سیستم اطلاعات جغرافیایی برای جمع آوری، تحلیل و تولید لایه ها و نقشه های مختلف تعیین موانع و جهت توسعة بهینه شهر رشت استفاده شده است. طی این فرآیند ابتدا ویژگی های طبیعی و انسانی مورد نیاز و تأثیرگذار در قالب 11 شاخص (قابلیت اراضی، توپوگرافی، پایداری زمین، شبکة ارتباطی، فرودگاه، گورستان، رودخانه، زیست گاه قرقاول، شهرک صنعتی، مرداب و نقاط روستایی اطراف شهر)شناسایی، جمع آوری و پردازش شدند. پس از این مرحله، عملیات ورود متغیرها و معیارها به سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)انجام و در مرحلة بعد با توجه به داده های موجود، لایه های اطلاعاتی جدیدی مانند فاصله از گورستان، فاصله از رودخانه، فاصله از شهرک صنعتی و ... ارزیابی شد. در ادامه داده ها مجددا طبقه بندی و ارزش گذاری شدند، در این تحقیق برای ارزش گذاری لایه های اطلاعاتی از مدل (AHP) و روش رتبه ای استفاده شده است. در نهایت پس از تلفیق نقشه ها، نقشة نهایی جهات مناسب گسترش آتی شهر رشت بهینه گزینی و ارایه و تعیین گردید. خروجی و برآیند مطالعات، بهترین اراضی را برای توسعة آتی شهر در محور جنوب آن جهت یابی کرده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
230 - تحلیلی بر عملکرد و مشارکت دهیاران در توسعه اجتماعی وکالبدی نواحی روستایی شهرستان گرگان (مورد: دهستان استرآباد شمالی)
حمید برقی رقیه تازیکیدهیاریازنهادهایجدیددرتوسعهروستایی استکهدردهه یاخیرجهتادارهومدیریتتوسعهروستایی ایجادشدهاست. اگرتوسعهبرمبنانیازمردمانجامشود،مناسب تروصحیح ترخواهدبودکه اینکاردرسطحمحلیتوسطدهیاری هاانجامگردید.ازاینرودهیاربهعنواننمایندهدولتدرروستاهاونهادهای مردمیومحلینقشبسزاییدرحلوفصلمشکلاتو چکیده کاملدهیاریازنهادهایجدیددرتوسعهروستایی استکهدردهه یاخیرجهتادارهومدیریتتوسعهروستایی ایجادشدهاست. اگرتوسعهبرمبنانیازمردمانجامشود،مناسب تروصحیح ترخواهدبودکه اینکاردرسطحمحلیتوسطدهیاری هاانجامگردید.ازاینرودهیاربهعنواننمایندهدولتدرروستاهاونهادهای مردمیومحلینقشبسزاییدرحلوفصلمشکلاتومسایلروستاییانبهدولتبرعهدهدارد. هدف تحقیق حاضر که در دهستان استرآباد شمالی شهرستان گرگان صورت گرفته است، بررسی میزان تأثیر مشارکت و عملکرد دهیاران در توسعه اجتماعی و کالبدی روستاها است. برای رسیدن به این هدف از روش تحقیق توصیفی-تحلیلی استفاده شده است. جامعه آماری این تحقیق شامل 4 روستای دارای دهیاری فعال در این دهستان با 595 خانوار است که براساس فرمول کوکران، حجم نمونه 210 نفر انتخاب شده است. ابزار تحقیق، پرسش نامه بوده که روایی آن براساس نظر گروهی از متخصصان تأیید گردید، و برای تعیین میزان پایایی مقیاس اصلی پرسش نامه از ضریب آلفای کرونباخ به میزان (0.86) استفاده گردید. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSSتجزیه و تحلیل شدند. در تحلیل داده ها برای بررسی رابطه معنی دار بودن بین عملکرد دهیاران و توسعه اجتماعی و فرهنگی و کالبدی روستاها از آزمون تی تک نمونه ای و تی زوجی استفاده گردید. و برای تعیین رتبه توسعه روستاها را در زمینه های اجتماعی و کالبدی در قبل و بعد از مشارکت و عملکرد دهیاران از آزمون فریدمن استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهند که میزان توسعه روستاها در زمینه های اجتماعی و کالبدی بعد از مشارکت و عملکرد دهیاران بیش از حد متوسط است. و همچنین در هر دو شاخص اجتماعی و کالبدی- زیست محیطی توسعه روستاها با مشارکت دهیاران در روستاها رابطه معنی داری در سطح 99 درصد دارد. و مؤلفه های کالبدی- زیست محیطی بعد از مشارکت دهیاران با میانگین 5.12 بیشترین رتبه را درتوسعه روستاها از مشارکت و عملکرد دهیاران را به خود اختصاص داده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
231 - مطالعه و بررسی روند و گسترش کالبدی- فضایی شهر بابلسر با استفاده از مدل های آنتروپی شانون و هلدرن
جعفر میرکتولی مصطفی قدمی معصومه مهدیان بهنمیری سحر محمدیدر دهه های اخیر شهرهای ایران مانند بسیاری از شهرهای جهان سوم دچار تحولات چشمگیری شده اند، به طوری که روند رشد شهرنشینی در پی تحولات اقتصادی، اجتماعی، موجب رشد لجام گسیخته و بی قواره شهرهای با نقش ملی و ناحیه ای گردیده که در اغلب شهرهای کشور ناشی از فقدان سیاست های مناسب چکیده کاملدر دهه های اخیر شهرهای ایران مانند بسیاری از شهرهای جهان سوم دچار تحولات چشمگیری شده اند، به طوری که روند رشد شهرنشینی در پی تحولات اقتصادی، اجتماعی، موجب رشد لجام گسیخته و بی قواره شهرهای با نقش ملی و ناحیه ای گردیده که در اغلب شهرهای کشور ناشی از فقدان سیاست های مناسب ساخت و ساز و بی برنامگی در بهره برداری از زمین شهری می باشد. شهر بابلسر نیز مانند بسیاری از شهرهای کشور از این تحولات مصون نمانده است. بررسی داده ها نشان می دهد جمعیّت شهر طی 50 سال اخیر نزدیک به 6 برابر رشد داشته که این رشد فزایندۀ جمعیت، گسترش بی رویۀ شهر را نیز در پی داشته است، به طوری که این شهر با گسترش فیزیکی 24 برابری طی این دوره، مشکلاتی از قبیل: تخریب زمین های کشاورزی اطراف شهر، مشکلات زیست- محیطی، کمبود امکانات زیربنایی و ... را ایجاد کرده است. روش تحقیق در پژوهش حاضر تحلیلی- توصیفی بوده و با بهره گیری از مدل های آنتروپی شانون و هلدرن به تحلیل چگونگی گسترش کالبدی- فضایی این شهر پرداخته است. نتایج حاصل از مدل آنتروپی شانون که در طی سال های 1379-1389 انجام شده، نشان می دهد الگوی گسترش شهر خطی می باشد و بر اساس مدل هلدرن 60 درصد از رشد فیزیکی شهر در فاصله سال های 1385-1335 مربوط به رشد جمعیت بوده و 40 درصد مربوط به رشد افقی و اسپرال شهر می باشد که این عامل نتیجه عدم نظارت و کنترل مدیران شهری و نداشتن طرح و برنامه ای مدون جهت گسترش فیزیکی شهر بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
232 - تحولات فضایی روستاهای پیرامون شهر با تأکید بر تعامل روستا - شهری (مورد : روستاهای پیرامون شهر نورآباد ممسنی)
رحمت الله منشی زاده مظفر صادقیآشکار است که در شکل پذیری و تحول سکونت گاه های روستایی، مجموعه عوامل و نیروهای متفاوت و متنوعی نقش آفرین هستند، اما همه آنها به نوعی متأثر از تعامل و ارتباط دو عرصه سکونتی(شهر و روستا) با یکدیگر می باشند. بر این اساس، تحقیق حاضر به دنبال بررسی تحولات فضایی سکونتگاه های چکیده کاملآشکار است که در شکل پذیری و تحول سکونت گاه های روستایی، مجموعه عوامل و نیروهای متفاوت و متنوعی نقش آفرین هستند، اما همه آنها به نوعی متأثر از تعامل و ارتباط دو عرصه سکونتی(شهر و روستا) با یکدیگر می باشند. بر این اساس، تحقیق حاضر به دنبال بررسی تحولات فضایی سکونتگاه های روستایی پیرامون شهر نورآباد ممسنی، کمیت وکیفیت تغییرات، علل و عوامل بوجود آورنده و به طور کلی تأثیرگذاری های حاصل از تعامل با شهر نورآباد بر روند تحولات فضایی این سکونتگاه های روستایی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی تا کنون می باشد.جمعیت پذیری و تغییرات معیشتی این روستاها به همراه رشد سریع شهر نورآباد طی سه دهه اخیر سبب شده است که، سکونتگاه های روستایی واقع در حاشیه و پیرامون شهر در معرض تحولات فضایی وسیعی قرار گیرند. به نحوی که برخی از روستاهای پیرامونی در معرض خطر استحاله و فرو رفتن در بافت و کالبد شهر قرار گرفته اند و دگرگونی های فضایی و ساختاری زیادی به خود دیده اند و یا این که پاره ای از این روستاها به دلیل به دلیل برخورداری از شرایط دیگر، به نحو متفاوتی دچار تحول گردیده اند که از مهمترین موارد آن می توان تغییرات در قیمت اراضی، تغییر در الگوی مسکن، تغییرات زیست محیطی، تحولات اجتماعی و تغییر در عملکردهای این سکونتگاه ها را نام برد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
233 - بررسی تاثیر فضاهای بی دفاع شهری بر احساس امنیت شهروندان مناطق 3 و 12 شهر تهران
لیلا نعمتینیا سعید معدنی محبوبه بابائی< p>پژوهش حاضر به مطالعهی ویژگیهای فضاهای شهری و نقش آن در احساس امنیت شهروندان در مناطق سه و دوازده شهر تهران پرداخته است. روش پژوهش حاضر مبتنی بر پیمایش و ابزار پرسشنامه بوده است. که روایی پرسشنامه تحقیق با استفاده از آلفای کرونباخ معادل 89.% برآورد شده است. چکیده کامل< p>پژوهش حاضر به مطالعهی ویژگیهای فضاهای شهری و نقش آن در احساس امنیت شهروندان در مناطق سه و دوازده شهر تهران پرداخته است. روش پژوهش حاضر مبتنی بر پیمایش و ابزار پرسشنامه بوده است. که روایی پرسشنامه تحقیق با استفاده از آلفای کرونباخ معادل 89.% برآورد شده است. تعداد 377 نفر از شهروندان این مناطق نمونه تحقیق را شامل میشدند و تحلیل یافتهها به صورت کمی و استنباطی و با کمک مدلسازی معادله ساختار با نرمافزار Amos Graphics انجام شده است. در مدلسازی ابعاد هریک از شاخصها با توجه به بارهای عاملی مورد سنجش قرار گرفتهاند و نتایج گویای این واقعیت است که همه ابعاد ناامنی توانستهاند متغییر اصلی را به خوبی تعریف کنند. در تحلیل ساختاری متغیرها نیز فضاهای بیدفاع شهری با ضریب (72/0) اثر مستقیم و معناداری بر احساس ناامنی داشته و حتی خود این مفهوم در وضعیتهای مختلف از متغیرهای زیادی اثرات مختلفی پذیرفته است. در بین متغیرهای مورد بررسی سطح آگاهی افراد، بینش فرد و نوع فضا اثرات معکوسی هم بر فضاهای بیدفاع شهری و هم بر احساس ناامنی داشتهاند. در مورد سطح آگاهی افراد و اثر آن بر فضاهای بی دفاع شهری با ضریب (77/0-) و اثر همزمانش با ضریب (58/0-) گویای این واقعیت است که هرچقدر سطح آگاهی افراد افزایش پیدا کند، به تبع آن فضاهای بی دفاع شهری و احساس ناامنی کاسته خواهد شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
234 - بررسی کارکرد توسعه فضای شهری در الگوهای فرهنگی با رویکرد کمی (مطالعه موردی: شهر متوسط مرند)
حوریه مقصودی مهرداد نوابخش سیدمحمد سیدمیرزایی صدیقه محمداسماعیلیتوسعه فضایی شهرها همواره با خود تغییرات و دگرگونیهایی را در حوزه های مختلف جوامع به همراه دارد. از مولفه های اساسی توسعه فضائی شهرها توزیع جمعیت و سکونتگاههای شهری است؛ نحوه استقرار سکونتگاهها و همچنین توزیع جمعیت پدیده های قابل توجهی را به همراه دارد. از آنجا که دگرگون چکیده کاملتوسعه فضایی شهرها همواره با خود تغییرات و دگرگونیهایی را در حوزه های مختلف جوامع به همراه دارد. از مولفه های اساسی توسعه فضائی شهرها توزیع جمعیت و سکونتگاههای شهری است؛ نحوه استقرار سکونتگاهها و همچنین توزیع جمعیت پدیده های قابل توجهی را به همراه دارد. از آنجا که دگرگونیها و تحولات در جوامع تابعی از جمعیت و تحرکات و رفتار جمعیتی شهرها بوده است، تقسیم بندی شهرها به شهرهای بزرگ، متوسط و کوچک برای تبیین و تحلیل جامعه شناختی از اهمیت خاصی برخوردار است. شهرهای متوسط، در مقام تعدیل کننده فشارهای مختلف و انتقال دهنده امکانات و خدمات مختلف از شهرهای بزرگ به شهرهای کوچک و روستاها از اهمیت خاصی برخوردار می باشند. این پژوهش به منظور بررسی پیامدهای فرهنگی توسعه فضائی شهرها در ایران انجام شد. همچنین مطالعه صورت گرفته برای این پژوهش مربوط به اطلاعات آماری سالهای 1375-1395 و مطالعه تحولات جمعیتی شهرهای متوسط طی دوره مذکور بوده و شهر متوسط مرند مورد مطالعه قرار گرفته است. بدین منظور، با استفاده از روش پیمایش، دیدگاههای شهروندان و نخبگان مرند برای هر یک از گویه های تعریف شده در پرسشنامه به دست آمد. اطلاعات به دست آمده از طریق تجزیه و تحلیل آماری تبیین گردید. نتایج حاصل از کاربرد آزمون های آماری نشان می دهد، توسعه فضائی شهر متوسط مرند پیامدهایی در حوزه فرهنگ شهری به همراه داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
235 - الگوی کالبدی- فضایی مطلوب در سکونتگاههای غیررسمی شهر چابهار و پراکنش الگو به کمک نرم افزار گرسهاپر
علیرضا نظرنیا لیلا زارع فریبرز دولت آبادیحاشیهنشینی در شهرها به علت رشد بیسابقه مهاجرت از روستا به شهر معضلی مهم و اجتناب ناپذیر در برابر نظام معماری شهرهای امروزی ایران قرار داده است. در این بین مهاجران در پی عدم دریافت پاسخ برای حل موضوع سکونت از سوی مسئولین شهری، منفعل نمیمانند و پاسخی از جنس دانش و تجرب چکیده کاملحاشیهنشینی در شهرها به علت رشد بیسابقه مهاجرت از روستا به شهر معضلی مهم و اجتناب ناپذیر در برابر نظام معماری شهرهای امروزی ایران قرار داده است. در این بین مهاجران در پی عدم دریافت پاسخ برای حل موضوع سکونت از سوی مسئولین شهری، منفعل نمیمانند و پاسخی از جنس دانش و تجربه بومی خود همچون زاغه، کپر، چادر، آلونک، حلبی آباد و امثال آن را شکل میدهند. سوال مهم در نحوه مداخله کالبدی- فضایی برای حل معضل پیشگفته است. آیا برخورد صرفا سلبی با سکونت خودروی پیشآمده و متعاقبا تخریب هر نوع مدل از معماری ارگانیک شکل گرفته مطلوب است؟ سطح و عمق مداخله در ساختار معماری شکلگرفته که منطبق بر فرهنگ سکونت گروه مخاطب طرح است باید به چه نحوی باشد تا الگوی جدید به لحاظ کالبدی- فضایی میان گروه مخاطب طرح جا بیفتد؟ مقاله پیش رو با محوریت شهر چابهار و سکونتگاههای غیررسمی آن ابتدا سعی در بررسی عمیقتر مساله و سپس یافتن پاسخی پایدار برای حل مساله کالبدی- فضایی پیشآمده دارد. این فرآیند با مطالعات میدانی محقق، برداشتها و پیمایشهای متعدد سکونتگاههای غیررسمی شهر چابهار همراه بوده است. در آخر الگوی کالبدی- فضایی مطلوب بر روی زمین پیاده سازی و با استفاده از نرمافزار گراسهاپر منتشر و ساماندهی شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
236 - ارائه الگوی کالبدی- فضایی مطلوب در سکونتگاههای غیررسمی شهر چابهار و پراکنش الگو به کمک نرم افزار گرسهاپر
علیرضا نظرنیا لیلا زارع فریبرز دولت آبادیحاشیهنشینی در شهرها به علت رشد بیسابقه مهاجرت از روستا به شهر معضلی مهم و اجتناب ناپذیر در برابر نظام معماری شهرهای امروزی ایرانقرار داده است. در این بین مهاجران در پی عدم دریافت پاسخ برای حل موضوع سکونت از سوی مسئولین شهری، منفعل نمیمانند و پاسخی ازجنس دانش و تجربه بوم چکیده کاملحاشیهنشینی در شهرها به علت رشد بیسابقه مهاجرت از روستا به شهر معضلی مهم و اجتناب ناپذیر در برابر نظام معماری شهرهای امروزی ایرانقرار داده است. در این بین مهاجران در پی عدم دریافت پاسخ برای حل موضوع سکونت از سوی مسئولین شهری، منفعل نمیمانند و پاسخی ازجنس دانش و تجربه بومی خود همچون زاغه، کپر، چادر، آلونک، حلبی آباد و امثال آن را شکل میدهند. سوال مهم در نحوه مداخله کالبدی-فضایی برای حل معضل پیشگفته است. آیا برخورد صرفا سلبی با سکونت خودروی پیشآمده و متعاقبا تخریب هر نوع مدل از معماری ارگانیکشکل گرفته مطلوب است؟ سطح و عمق مداخله در ساختار معماری شکلگرفته که منطبق بر فرهنگ سکونت گروه مخاطب طرح است باید بهچه نحوی باشد تا الگوی جدید به لحاظ کالبدی- فضایی میان گروه مخاطب طرح جا بیفتد؟ مقاله پیش رو با محوریت شهر چابهار و سکونتگاههایغیررسمی آن ابتدا سعی در بررسی عمیقتر مساله و سپس یافتن پاسخی پایدار برای حل مساله کالبدی- فضایی پیشآمده دارد. این فرآیند بامطالعات میدانی محقق، برداشتها و پیمایشهای متعدد سکونتگاههای غیررسمی شهر چابهار همراه بوده است. در آخر الگوی کالبدی- فضاییمطلوب بر روی زمین پیاده سازی و با استفاده از نرمافزار گراسهاپر منتشر و ساماندهی شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
237 - بررسی شاخصهای کالبدی مؤثر در ایجاد حریم به عنوان عامل ارتقاءدهنده رضایتمندی مشتریان در رستوران )مقایسه تطبیقی رستوران لمنز و چوجی(
سیده مریم مجتبوی سپیده صابرتنهابا افزایش روزافزون رقابت در صنعت رستورانداری، رضایت مشتریان به عنوان یکی از مهمترین عوامل موفقیت و سودآوری رستورانها مورد تأکیدقرار گرفتهاست. توجه به محیط رستوران و ایجاد حریم برای مشتریان از عوامل اصلی رضایتمندی است و نقش زیادی در جذب مشتری دارد.علیرغم اهمیت مسئلۀ حریم چکیده کاملبا افزایش روزافزون رقابت در صنعت رستورانداری، رضایت مشتریان به عنوان یکی از مهمترین عوامل موفقیت و سودآوری رستورانها مورد تأکیدقرار گرفتهاست. توجه به محیط رستوران و ایجاد حریم برای مشتریان از عوامل اصلی رضایتمندی است و نقش زیادی در جذب مشتری دارد.علیرغم اهمیت مسئلۀ حریم از جنبههای گوناگون، متأسفانه در حوزۀ برنامهریزی و طراحی به اندازۀ کافی مورد توجه قرار نگرفته است. هدف اینپژوهش واکاوی مؤلفههای کالبدی مؤثر در ایجاد حریم در فضای رستوران و بررسی نحوۀ تأثیر هر کدام از مؤلفهها بر رضایتمندی مشتریانمیباشد. لذا پژوهش حاضر در پی پاسخگویی به این است که عوامل مؤثر در ایجاد رضایتمندی در رستوران کدامند؟ چه مؤلفههای کالبدی درطراحی رستوران موجب ایجاد حریم خواهند شد؟ این مؤلفهها در هر کدام از نمونههای موردی )رستوران لمنز و چوجی( چگونه عمل کردهاند؟پژوهش حاضر از لحاظ ماهیت کاربردی و از حیث روش، کیفی است. در گام اول با بررسی مطالعات کتابخانهای و اسنادی، مدل مفهومی پژوهشاستخراج شده است و در گام دوم از طریق مطالعات میدانی به مقایسۀ تطبیقی شاخصهای مؤثر در ایجاد حریم در نمونههای موردیپرداختهشدهاست. نتایج نشان میدهد، شاخصهای کالبدی مؤثر در ایجاد حریم در محیط رستوران شامل: استفاده از پارتیشن، تفکیک رنگ در کفیا جداره، استفاده از نور موضعی، تغییر ارتفاع سقف، استفاده از پوستۀ نیمشفاف و استفاده از فلاورباکس میباشد. تحلیلها نشان میدهد در نمونۀموردی رستوران لمنز، مهمترین عامل ایجاد حریم تغییر ارتفاع و فرم سقف و در رستوران چوجی مهمترین عامل ایجاد حریم استفاده از پارتیشنهایچوبی نیمهشفاف میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
238 - اصول و معیارهای تأثیر گذار بر هویت کالبدی معماری معاصر ایران (مطالعه موردی دوره ی پهلوی دوم)
حمید ماجدی سیده سارا ابن الرضا فرح حبیبمعماری پهلوی دوم در قلمرو مثلث تأثیر فرهنگ و تمدن غرب، میراث تاریخی ایران با نقش پررنگ معماری قبل و بعد از اسلام و برآمدن معماری از بطن این دوره، قابل تعریف است در این دوره که عصر طلایی معماری مدرن در ایران است، معمارانی چون لویی کان و حسن فتحی، ارزش و تجربیات تاریخی در چکیده کاملمعماری پهلوی دوم در قلمرو مثلث تأثیر فرهنگ و تمدن غرب، میراث تاریخی ایران با نقش پررنگ معماری قبل و بعد از اسلام و برآمدن معماری از بطن این دوره، قابل تعریف است در این دوره که عصر طلایی معماری مدرن در ایران است، معمارانی چون لویی کان و حسن فتحی، ارزش و تجربیات تاریخی در معماری گذشته را مطرح کردند و بدین ترتیب معمارانی با دید نوستالژیک نسبت به معماری سنتی به باز زنده سازی این معماری از نظر طرح و اجرا پرداختند. در بسیاری از ساختمانهای معاصر در شهر تهران و نه همه آنها، تقلید شکلی از معماری گذشته ایران و با معماری معاصر غرب صورت گرفته است. در این پژوهش به بررسی هویت کالبدی بناهای عمومی در دوران پهلوی دوم پرداخته خواهد شد. ابتدا از روش کتابخانهای به بررسی عوامل موثر در شکلگیری هویت کالبدی در دوره پهلوی دوم بررسی سپس یه نکات بدست آمده از تحلیل کتابخانهای به وسیله پرسشنامه مورد پرسش از کارشناسان و اساتید معماری قرار گرفته است. جامعه آماری150 نفر از اساتید معماری بوده است. از جمله نتایج این تحقیق میتوان به مهمترین تحولاتی که در عصر پهلوی دوم انجام شد، تحول در برنامههای عمرانی و شکلگیری واحدها و شهرکهای مسکونی اشاره کرد. معماری پهلوی دوره گذر از معماری سنتی به معماری مدرن است معماری مدرن شکل گرفته در دوره پهلوی دوم عمدتا از مجرای معماران اندیشههای جریان ساز اروپا از جمله سبک بین الملل مدرسه باهاوس، کارهای لوکوربوزیه، فرانک لوید رایت و سایرین حمایت میشد و ماحصل آن صورت ایرانی معماری مدرن بود که به عنوان معماری شبه مدرنیستی نامگذاری گردید. با توجه به اینکه رویکرد منطقهگرایی پس از ظهور مدرنیسم دربرگیرنده چالشهای فراوان در خصوص تعامل تقابل معماری مدرن هویتهای فرهنگی- منطقهای است پرسشهای اصلی مقاله چنین مطرح میگردد که، توجه به چه شاخصهها مفاهیمی در طراحی برخی از آثار این دوره درنظر گرفته شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
239 - طراحی شهری به مثابه اصلی مهم در سیمای شهر
هاشم هاشم نژادشهر بهعنوان یک ساختار کالبدی سیما و پیکرهای رشد یافته دارد. نگرش حساب شده به رشد و روند توسعه آن به طور مستقیم با حیات شهر و چگونگی فعالیتهای آن مرتبط میباشد و زنده و فعال بودن آن در گرو توجه به اصول و فرضیههائی در زمینهی طراحی شهری است. در این مقاله سعی خواهد شد چکیده کاملشهر بهعنوان یک ساختار کالبدی سیما و پیکرهای رشد یافته دارد. نگرش حساب شده به رشد و روند توسعه آن به طور مستقیم با حیات شهر و چگونگی فعالیتهای آن مرتبط میباشد و زنده و فعال بودن آن در گرو توجه به اصول و فرضیههائی در زمینهی طراحی شهری است. در این مقاله سعی خواهد شد با تأکید بر نظریهها و مبانی طراحی شهری و تعاریف آن به اصل مهم در شهرسازی پرداخته و در زمینه زیباشناسی شهری و نقش و جایگاه مشارکت مردم به طور اجمال بحثهایی آورده شود. لازمه توفیق در امر اجرای طرحهای شهری داشتن مدیریت منسجم و کارا است که به آن اشاره خواهد شد. از دهة 1960 توجه به امر طراحی شهری در ارتباط با سیمای آینده شهرها آغاز و پیوسته بهعنوان یک عامل اصلی و مهم جای خود را در امر گسترش توسعه فضاهای کالبدی و نوسازی شهرها تثبیت کرده است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
240 - نقش گردشگری در تغییرات کالبدی روستاها مطالعه موردی:دهستان برغان
عفت خشنود شهره تاجامروزه گردشگری یکی از مهمترین فعالیتهای اقتصادی در سراسر جهان بشمار می آید. .بدون شک رفت وآمدهای مکرر گردشگران می تواند آثار کالبدی متعددی از خودبه جای گذارد.هدف این پژوهش بررسی تغییرات کالبدی متاَثر ازنقش گردشگری روستایی دهستان برغان از بخش چندار شهرستان ساوجبلاغ استان چکیده کاملامروزه گردشگری یکی از مهمترین فعالیتهای اقتصادی در سراسر جهان بشمار می آید. .بدون شک رفت وآمدهای مکرر گردشگران می تواند آثار کالبدی متعددی از خودبه جای گذارد.هدف این پژوهش بررسی تغییرات کالبدی متاَثر ازنقش گردشگری روستایی دهستان برغان از بخش چندار شهرستان ساوجبلاغ استان البرز.می باشد. دررابطه باسابقه پژوهشی درزمینه تغییرات روستاهامی توان به کارهای تحقیقاتی افرادی ازقبیل مهدی نقیبیان درشاندیز مشهد ،لیلا حسنی حاصل دررودبارقصران،سولماز کلانترزاده درسرعین اردبیل و..که به نقش گردشگری درتغییرات مورد نظر پرداخته اند اشاره کرد.در این میان دهستان برغان بخش چندار شهرستان ساوجبلاغ با توجه به جوان بودن ساخت سنی آن و عدم اشتغال زایی در سایر بخشهای اقتصادی و نیز دارا بودن شرایط مناسب و جاذبههای توریستی فراوان ، توان تبدیل به مرکز توریستی را دارد در این پژوهش تلاش شده تا با توجه به شواهد و مدارک موجودوبر اساس اطلاعات استخراج شده از پرسشنامه هاتأثیر گردشگری بر منطقه ازنظر کالبدی مورد بررسی قرار گیرد.اطلاعات لازم برای این پژوهش به دو شکل کتابخانه ای و و میدانی جمع آوری گشته وتعداد شش روستا به صورت تصادفی با روش تحلیلی –توصیفی مورد بررسی قرار گرفتند .حجم نمونه از طریق فرمول کوکران بدست آمده وفرضیه ها نیز با روش آمار استنباطی واز طریق آزمون استقلال صفات مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.فرضیه این تحقیق عبارت است ازبین گردشگری وتغییرات کالبدی رابطه معنی داری وجود دارد.تنتایج یافته ها نشان می دهدبین گردشگری وتغییرات کالبدی رابطه تنگاتنگ ونزدیکی وجود دارد.که بر اساس همین نتایج پیشنهادگردیده است که به مشکلات بهداشتی-ارتباطی وفضایی منطقه توجه بیشتری شود.. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
241 - بررسی وضعیت شاخص های اجتماعی و کالبدی کیفیت زندگی شهری منطقه 3 اردبیل
صاحبعلی رام دیبکلو حسن ستاری ساربانقلی مهسا فرامرزی اصل رسول درس خوانمنطقه 3 اردبیل از مناطق مهم مهاجرت پذیر شهر اردبیل می باشد. بر اساس نظر کارشناسان شهری، مهاجرت یکی از عوامل اصلی و مهم در تغییر و تحولات کیفیت زندگی شهر به شمار می رود. این مقاله وضعیت و سطح کیفیت زندگی شهروندان منطقه 3 اردبیل را بر اساس شاخص های تاثیر گذار مورد بررسی ق چکیده کاملمنطقه 3 اردبیل از مناطق مهم مهاجرت پذیر شهر اردبیل می باشد. بر اساس نظر کارشناسان شهری، مهاجرت یکی از عوامل اصلی و مهم در تغییر و تحولات کیفیت زندگی شهر به شمار می رود. این مقاله وضعیت و سطح کیفیت زندگی شهروندان منطقه 3 اردبیل را بر اساس شاخص های تاثیر گذار مورد بررسی قرار داده است. هدف مطالعه حاضر، سنجش شاخص های کیفیت زندگی شهری بویژه در زیر شاخص های اجتماعی در محلات 10 گانه منطقه 3 شهر اردبیل می باشد. روش شناسی این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه انجام از نوع توصیفی- تحلیلی است. داده های مورد نیاز با استفاده از پیمایش (پرسشنامه) از اهالی جمع آوری شده است. بر همین اساس جامعه آماری تحقیق حاضر را ساکنان منطقه 3 اردبیل تشکیل می دهند که از بین آن ها با استفاده از فرمول کوکران 395 نفر به عنوان جامعه نمونه تحقیق انتخاب شده و متناسب با جمعیت محلات این منطقه، پرسشنامه ها به صورت تصادفی طبقه بندی شده توزیع و تکمیل گردیده است. میزان پایایی پرسشنامه نیز از طریق آزمون آلفای کرونباخ سنجیده شده که نشان از سطح بالای اطمینان ابزار تحقیق می باشد. برای تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار spss از آزمون های T تک نمونه ای، همبستگی پیرسون استفاده شده و منجر به این نتیجه شده؛ کیفیت زندگی شهری منطقه 3 اردبیل از نظر ابعاد کالبدی و اجتماعی در سطح مطلوبی قرار ندارد و با توجه به وضعیت موجود نیاز به توجه و اهتمام بیش تری از طرف مسئولین شهری در خصوص ارتقاء شاخص های مذکور این منطقه دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
242 - بررسى عوامل اجتماعى-فرهنگى تاثیر گذار بر دگرگونى کالبدى خانه با توجه به تغییر سبک زندگى در دوران معاصر (نمونه موردی : خانه های معاصر تبریز)*
فرناز عسگری سحر طوفان لیدا بلیلانمعماری را در کل میتوان لباسی به قامت زندگی در نظر گرفت و طبعاً متناسب با هر کیفیت از زندگی، باید لباسی متناسب با آن قامت پدید آورد. پس با توجه به تحولاتی که در کیفیت زندگی اتفاق میافتد، باید انتظار داشت که در کیفیت معماری هم تغییراتی ایجاد شود. دگرگونی سبک زندگی در طو چکیده کاملمعماری را در کل میتوان لباسی به قامت زندگی در نظر گرفت و طبعاً متناسب با هر کیفیت از زندگی، باید لباسی متناسب با آن قامت پدید آورد. پس با توجه به تحولاتی که در کیفیت زندگی اتفاق میافتد، باید انتظار داشت که در کیفیت معماری هم تغییراتی ایجاد شود. دگرگونی سبک زندگی در طول دوره های تاریخی مختلف و ارتباط مستقیمی که میان آن با شکل و فرم مسکن وجود دارد، امکان مطالعه و بررسی سیر تاثیر آن بر خانه را در دوره های مختلف تاریخی را فراهم میکند. این پژوهش به دنبال یافتن عوامل موثر بر تغییر سازمان فضایی خانه های تبریز از طریق مطالعه سیر تغییر تحول سبک زندگی در دوران معاصر می باشد. روش کار این پژوهش شیوه توصیفی-تحلیلی است. که بخش نخست پژوهش با مطالعات کتابخانه ای، ادبیات موضوع و در فاز بعدی با مطالعات میدانی و برداشت نمونه های موجود در شهر تبریز از دوره ی اوایل انقلاب و معاصر می باشد، بدست آمده است. در نهایت بر اساس مصاحبه و پرسشنامه ، داده هایی بدست می آید که تاثیر سبک زندگی بر ساختار کالبدی مشخص می کند. نتایج حاصله نشانگر این هستند که دگرگونی سبک زندگی ارتباط مستقیمی بر کالبد خانه دارد و عدم شناخت و مطالعات کافی در این زمینه باعث شده است که در دوره های اخیر خانه ها متناسب با زندگی کاربران نباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
243 - مطالعه اثرات طرحهای ساماندهی فضا و سکونتگاههای روستایی در توسعه اجتماعی روستاها (مطالعه موردی استان اردبیل)
الهه آجودانی سیدحسن حسینیامروزه برنامهریزی جهت توسعه پایدار روستاها بهعنوان یکی از سرفصلهای مسائل اقتصادی اجتماعی کالبدی و فضایی جای خود را باز نموده است و کشورها سعی مینمایند با بسیج امکانات و توانمندیهای خود به اهداف توسعه در تمامی ابعاد اقتصادی و اجتماعی کالبدی فضایی نایل آیند عمران چکیده کاملامروزه برنامهریزی جهت توسعه پایدار روستاها بهعنوان یکی از سرفصلهای مسائل اقتصادی اجتماعی کالبدی و فضایی جای خود را باز نموده است و کشورها سعی مینمایند با بسیج امکانات و توانمندیهای خود به اهداف توسعه در تمامی ابعاد اقتصادی و اجتماعی کالبدی فضایی نایل آیند عمران و توسعه روستایی، اقدامی بنیادی است که موجب اصلاح وضع اجتماعی، اقتصاد و فرهنگ روستا میشود که یقیناً با ترقی همهجانبه روستاها، مناطق شهری نیز تأثیر لازم را گرفته و رشد همهجانبه را در جامعه شاهد خواهیم بود. در صورت تحقق این توسعه دو اتفاق بزرگ خواهد افتاد یکی تثبیت جمعیت و دیگری مهاجرت معکوس به روستاها و اگر برعکس روستاها مورد بیمهری واقع شوند جمعیت جوان و تحصیلکرده و توانمند محیط مستعد و بکر روستا را رها کرده و در حاشیه شهرهای بزرگ ساکن میشوند. طرحهای ساماندهی فضا و سکونتگاههای روستایی این امکان را فراهم نمودهاند که نخست شناخت جامعی از منطقه ارایه شود و دوم اینکه علل و عوامل بروز هرگونه مشخصه اجتماعی اقتصادی و . . . تبیین گردد و سوم بهعنوان برنامهای جامع در یک افق زمانی دهساله ویژگیهای مختلف نقاط روستایی منطقه را پیشبینی نماید و راهکارهای اجرایی بهمنظور تحقق توسعه پایدار روستایی ترسیم شود. تحقیق حاضر بهمنظور بررسی نقش طرحهای ساماندهی فضا و سکونتگاههای روستایی در توسعه روستاهای استان اردبیل میباشد. در تحقیق حاضر با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی و تأکید بر نگرش کارشناسان دستگاههای استانی، شهرستانی، بخشی در سه بعد اجتماعی ـ فرهنگی، اقتصادی، کاربردی ـ محیطی از طریق آزمون آماری به بررسی نقش طرحهای ساماندهی فضا و سکونتگاههای روستایی در توسعه روستاهای اردبیل و نیز به بررسی میزان تحققپذیری پیشنهادهای ارائهشده در این طرحها پرداختشده و همچنین مهمترین دلایل عدم تحقق پیشنهادهای مطرحشده در طرحهای مذکور محدودیت اعتبارات عمرانی، ناهماهنگی دستگاهها و سازمانهای دستاندرکار توسعه روستایی و ضعف مشارکت مردمی را میتوان نام برد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
244 - نقش شهرکهای صنعتی در توسعه کالبدی و اقتصادی روستاهای پیرامون ( مطالعه موردی: روستاهای پیرامون شهرک صنعتی 2 اردبیل)
وکیل حیدری ساربان شراره صائبتجربیات کشوهای متعدد نشان می دهد، هر تغییر ساختاری از طریق صنعتی شدن نه تنها نقش اقتصادی با ارزش در مناطق روستایی ایجاد می نماید، بلکه منجر به اقتصاد خودرانشی نیز میگردد. هدف این مقاله بررسی شهرکهای صنعتی در توسعه کالبدی و اقتصادی روستاهای پیرامون میباشد. این تحقیق ا چکیده کاملتجربیات کشوهای متعدد نشان می دهد، هر تغییر ساختاری از طریق صنعتی شدن نه تنها نقش اقتصادی با ارزش در مناطق روستایی ایجاد می نماید، بلکه منجر به اقتصاد خودرانشی نیز میگردد. هدف این مقاله بررسی شهرکهای صنعتی در توسعه کالبدی و اقتصادی روستاهای پیرامون میباشد. این تحقیق از نوع کاربردی و به روش توصیفی- تحلیلی میباشد که به استفاده از روش پیمایش انجام شده است. روایی صوری پرسشنامه توسط متخصصان مورد تایید قرار گرفت. مطالعه راهنما در منطقه مشابه جامعه آماری با تعداد30 پرسشنامه صورت گرفت و با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ در نرم افزار SPSS، پایایی بخشهای مختلف پرسشنامه تحقیق 79/0 الی 83/0 بدست آمد. جامعه آماری مورد مطالعه در این پژوهش، خانوارهای 9 روستای واقع در حواشی شهرک صنعتی 2 اردبیل میباشد که از این میان تعداد 340 نفر با استفاده از فرمول کوکران به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. نتایج حاصل از آزمون آمارینشان داد که صنایع موجود در شهرک صنعتی 2 اردبیل در توسعه اقتصادی و کالبدی روستاهای پیرامون دارای نقش ضعیفی بوده است به این معنی صنایع روستایی نتوانسته است موجب بهبود معابر روستایی، بهسازی مسکن روستایی، سهولت رفت و آمد اهالی، افزایش تجهیزات رفاهی و امکانات زیربنایی گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
245 - آسیب شناسی کالبدی مهاجرت و تحرک جمعیت شناور در سکونتگاههای روستایی استان گیلان
دکتر تیمور آمارمهاجرت فرآیندی پویا و نتیجه تغییرات اقتصادی-اجتماعی است که به لحاظ تقسیمات رایج در دو بخش مهاجرتهای داخلی و بین المللی قابل تفکیک و بررسی است.مهاجرت داخلی از عناصر عمده تغییر فرایندهای جمعیتی و مکانیزم اصلی توزیع و بازتوزیع جمعیت بشمار میرود. جریان مهاجرت از ش چکیده کاملمهاجرت فرآیندی پویا و نتیجه تغییرات اقتصادی-اجتماعی است که به لحاظ تقسیمات رایج در دو بخش مهاجرتهای داخلی و بین المللی قابل تفکیک و بررسی است.مهاجرت داخلی از عناصر عمده تغییر فرایندهای جمعیتی و مکانیزم اصلی توزیع و بازتوزیع جمعیت بشمار میرود. جریان مهاجرت از شهرها بسمت نواحی روستایی بعنوان بخشی از تحولات پسامدرنیته است که پیامدهای اقتصادی-اجتماعی-فرهنگی، زیست محیطی و کالبدی بهمراه دارد.مطالعات و پژوهش های موجود نشان می دهد که مهاجرت گسترده و روزافزون به نواحی روستایی، عوارض کالبدی مانند « تغییر در نظام مالکیت»،« تحول در کاربری زمین و چشم انداز روستاها »،« افزايش ساخت خانه هاي دوم و آشفتگي کالبدي ناشي از آن»،« درهم ریختگی کالبدی»،و« آشفتگی در معماری و ساخت و ساز» بهمراه خواهد داشت. اين مقاله با روش توصيفي-تحليلي و باستناد مطالعات اسنادي و جمع آوري اطلاعات ميداني و مصاحبه با کارشناسان و مديران محلي به بررسي آسيبهاي کالبدی ناشي از مهاجرت و تحرک جمعیت شناور به نواحي روستايي استان گيلان ميپردازد.يافته هاي اين پژوهش نشان داد که سطوح کشاورزی استان در فاصله سرشماریهای سال 67 تا 90 حدود 33 درصد کاهش داشته است که مسلما از دلایل عمده این موضوع درخواست برای زمین در استان و تغییر کاربری آن است.مالکیت 25 درصد از اراضی مولد استان در اختیار مالکین«غایب از ده» است.ساخت و ساز در طی دهه اخیر (علیرغم کاهش 16 درصدی جمعیت روستایی) 67 درصد رشد داشته که در پرتو آن تخلفات ساختمانی متعددی رخ داده است ضمن اینکه بین جمعیت، منابع و زیرساختهای استان توازن منطقی برقرار نیست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
246 - تبیین اثرات مهاجرت معکوس بر توسعه کالبدی و زیست محیطی روستاهای محال انزل شهرستان اورمیه
شریفه جعفرمدار قرهباغ دکتر سیمین ارمغان دکتر تهمینه دانیالیهدف پژوهش حاضر تبیین اثرات مهاجرت معکوس بر توسعه اقتصادی، کالبدی و زیست محیطی روستاهای محال انزل شهرستان اورمیه سال 1400-1396 بود. طرح پژوهشی، توصیفی تحلیلی بود. جامعه آماری پژوهش، 944 خانوار از شهر برگشته به روستاهای محال انزل بودند که از این تعداد، 275 خانوار با روش ن چکیده کاملهدف پژوهش حاضر تبیین اثرات مهاجرت معکوس بر توسعه اقتصادی، کالبدی و زیست محیطی روستاهای محال انزل شهرستان اورمیه سال 1400-1396 بود. طرح پژوهشی، توصیفی تحلیلی بود. جامعه آماری پژوهش، 944 خانوار از شهر برگشته به روستاهای محال انزل بودند که از این تعداد، 275 خانوار با روش نمونهگیری سهمیهای انتخاب و به پرسشنامه ها به صورت تصادفی پاسخ دادند. داده¬ها با پرسشنامه، محقق ساخته که با پایایی 818/0 جمع¬آوری و با نرم افزارهای (SPSS-V.28) و (Lisrel-V.10) تجزیه و تحلیل شدند. پرسشنامه پژوهش دارای روایی تحلیل عاملی اکتشافی (847/0) و تحلیل عاملی تاییدی، مورد قبول بود. نتایج نشان داد بین مهاجرت معکوس، توسعه اقتصادی، توسعه کالبدی و توسعه زیست محیطی، رابطه مثبت و معناداری وجود دارد (P≤0.01). مهاجرت معکوس دارای تاثیر مستقیم و مثبت بر توسعه اقتصادی (69/0)، توسعه کالبدی (56/0) و توسعه زیست محیطی (55/0) بوده (P≤0.01)، و هم چنین مهاجرت معکوس دارای تاثیر غیرمستقیم و مثبت (34/0) بر توسعه کالبدی و (28/0) بر توسعه زیست محیطی از طریق توسعه اقتصادی در روستاهای محال انزل شهرستان اورمیه بود (P≤0.01). مسئولین امر باید با بررسی وضعیت روستاها، در زمینه توسعه اقتصادی روستاها تلاش کنند تا باعث بهبود وضعیت زیستی و تحکیم و به روزرسانی ساخت خانه های روستایی شده و از این طریق باعث رشد و توسعه کالبدی و زیست محیطی روستاها شوند و شرایط زندگی در روستاها جهت مهاجرت معکوس را بهبود بخشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
247 - بازشناسی مفهوم زیست پذیری با تاکید بر ارتقاء ساختار فضایی- کالبدی ( نمونه موردی: بخش مرکزی شهر رشت)
میر نوید میرحق جو شادی پاکزاد وحید بیگدلی رادامروزه مراکز شهری در اثر مسائل اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی، کالبدی به یك مکان با مشکلات گوناگون تبدیل که زندگی در آن دشوار و فرسودگی آن علاوه بر موضوع کالبدی یک فرآیند اقتصادی و اجتماعی نیز می باشد. این پژوهش با هدف بازشناسی مفهوم زیست پذیری تلاش نموده وضع موجود بخش مر چکیده کاملامروزه مراکز شهری در اثر مسائل اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی، کالبدی به یك مکان با مشکلات گوناگون تبدیل که زندگی در آن دشوار و فرسودگی آن علاوه بر موضوع کالبدی یک فرآیند اقتصادی و اجتماعی نیز می باشد. این پژوهش با هدف بازشناسی مفهوم زیست پذیری تلاش نموده وضع موجود بخش مرکزی شهر رشت را بررسی، ویژگی و صفات آن را مطالعه و با توصیف منظم وضعیت فعلی آن، دلایل چگونه بودن و چرایی وضعیت مسئله و ابعاد آن و شرایط زیست پایدار را تبیین و شهری انسان محور و قابل زیست را برای همه ساکنان آن ترسیم نماید. روش تحقیق به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت علّی با مطالعات گسترده کتابخانه ای و میدانی می باشد. هدف کلی پژوهش شناخت و تحلیل وضعیت موجود زیست پذیری محلات بخش مرکزی شهر رشت و درک علل، فرایندها و زمینه های موثر بر وضعیت زیست پذیری و ارتقاء ساختار فضایی و کالبدی است. براساس یافته های پژوهش و تحلیل داده ها میزان میانگین موجود ابعاد زیست پذیری محلات بخش مرکزی شهر رشت از میانگین مفروض پایین تر است. بعد اجتماعی با میانگین46/2 از وضعیت مطلوبتر و بعد زیست محیطی با میانگین 084/2 وضعیت بحرانی تری نسبت به ابعاد دیگر را دارا می باشد. بر اساس نظرات خبرگان، متخصصان و مدیران شهری تاثیر عوامل کلان زیرساخت وخدمات شهری با میانگین63/3 بیشترین و عوامل کلان زیست محیطی با میانگین 10/3 کمترین تاثیر را بر زیست پذیری بخش مرکزی شهر رشت دارد. همچنین شاخص اجتماعی با میانگین 95/3 بیشترین و شاخص اقتصادی با میانگین 72/3 کمترین مطلوبیت را برای سنجش زیست پذیری بخش مرکزی شهر رشت را دارند. آزمون همبستگی پیرسون نشان داد که بین متغیر مستقل ابعاد سه گانه زیست پذیری و متغیر وابسته ساختار فضایی-کالبدی رابطه معنی دار و مثبت وجود دارد. بتحلیل مسیر متغیر مستقل بر متغیر وابسته نشان داد متغیر زیست محیطی با ضریب 625/0 بیشترین و متغیر اقتصادی با ضریب 411/0 کمترین تاثیر برساختار فضایی-کالبدی محلات بخش مرکزی شهر رشت دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
248 - بررسی عوامل موثر بر بی هویتی کالبدی نماهای شهری منطقه تاریخی-فرهنگی شهر تبریز
کریم بیرامی میر سعید موسویدر واقع، هماهنگی مناسب و سازگاری اجزای کالبدی شهر، مانند نماهای شهری، قطعا میتواند به تسهیل سازماندهی مجدد محیط شهری برای هویت مند بودن بیشتر کمک کند؛ این مساله در شهرهای تاریخی ایران مانند شهر تبریز که هویت مناسبی در ساختار کالبدی خود دارند، بسیار مشهود است. امروزه، چکیده کاملدر واقع، هماهنگی مناسب و سازگاری اجزای کالبدی شهر، مانند نماهای شهری، قطعا میتواند به تسهیل سازماندهی مجدد محیط شهری برای هویت مند بودن بیشتر کمک کند؛ این مساله در شهرهای تاریخی ایران مانند شهر تبریز که هویت مناسبی در ساختار کالبدی خود دارند، بسیار مشهود است. امروزه، غلبه رویکردهای متناقض و نبود جهت گیری مناسب، متاسفانه باعث ایجاد نماهای شهری نامناسب و از بین رفتن هویت کالبدی در شهرهای ایران شدهاست. همچنین، فرآیند جهانی شدن و حذف تفاوتهای فرهنگی تا حد زیادی امکان ایجاد خاطرات سنتی و فرهنگی را تضعیف کردهاست. براین اساس تحقیق حاضر به دنبال شناسایی عوامل موثر بر بی هویتی کالبدی نماها در بافت تاریخی-فرهنگی تبریز است. روش تحقیق بصورت توصیفی-تحلیلی و پیمایشی بوده و از نظر هدف کاربردی است. حجم نمونه 20 نفر از خبرگان متخصص (اساتید و مدیران شهری) بوده و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از معادلات ساختاری استفاده شد. یافته ها نشان داد که از بین عوامل موثر بر بی¬هویتی کالبدی نمای بافت تاریخی-فرهنگی تبریز کمبود قوانین و ضوابط بیشترین تاثیر را داشته و سیاست-های اشتباه کمترین تاثیر را داشته است. در واقع، تحولات شهری تبریز با نبود برنامهها و اقدامات جامع، بومی و زمینهای، به طور فزایندهای هویت کالبدی نماهای شهری را بخصوص در بافت تاریخی-فرهنگی کاهش داده است. این نوع نقصها به طور خاص مشکلات جدی از قبیل عدم زیبایی، ناخوانایی، یکپارچگی کالبدی نامناسب و غیره را در نماها به همراه داشتهاست که در نهایت منجر به بی هویتی کالبدی شهر شده است. پرونده مقاله