تحلیل تناسب زمین برای توسعة شهری با استفاده از مدل AHP مطالعة موردی: شهر فیروزآباد

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

حمیدرضا وارثی ¹ (نویسنده)
کاووس علی‌نژاد طیبی ² (نویسنده)

تاریخ دریافت : 1394/10/13 تاریخ پذیرش : 1394/10/13 تاریخ انتشار : 1390/10/01

کلید واژه: فیروزآباد, مکان‌یابی, فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP), توسعة کالبدی- فیزیکی,

چکیده مقاله :

امروزه در برنامه‌ریزی برای شهرها، تحلیل تناسب زمین برای توسعة شهری و شناسایی اراضی مناسب و اولویت‌دار برای توسعة کالبدی آنها حائز اهمیت است. از این رو، هدف از تحقیق حاضر، تعیین اراضی مناسب برای توسعة آتی شهر فیروزآباد و تأکید بر قابلیت‌های سیستم اطلاعات جغرافیایی در ارائة الگوی بهینة توسعة کالبدی- فیزیکی این شهر بوده است. روش تحقیق در پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی است و به منظور شناسایی اراضی مناسب برای توسعه کالبدی شهر، ابتدا وضعیت موجود شهر و گونه‌شناسی فیزیکی آن مورد بررسی قرار گرفته است. در مرحله بعد، پس از جمع‌آوری اطلاعات مورد نیاز و با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی در نرم افزار GIS و پس از طی مراحل مختلف‌ شامل ورود متغیرها و معیارها، تهیة لایه‌های اطلاعاتی جدید، طبقه‌بندی و ارزش‌گذاری متغیرها و لایه‌های اطلاعاتی و ترکیب این لایه‌ها، مکان-های مناسب برای توسعة آتی شهر مشخص شده است. متغیرها و لایه‌های اطلاعاتی در نظر گرفته شده برای تعیین اراضی مناسب برای توسعة آتی شهر، شامل لایه‌های قابلیت اراضی، سطوح ارتفاعی، شیب، شبکه ارتباطی، گسل، جهت شیب، گورستان، رودخانه، آثار تاریخی و نقاط روستایی اطراف شهر است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که توسعه شهر فیروزآباد به صورت خطی و نامنظم بوده و لزوم مکان‌یابی اراضی مناسب برای توسعة آتی شهر، ضروری به نظر می‌رسد. بر این اساس و با توجه به مکانیابی صورت گرفته،‌ این اراضی عمدتاً در جهات جنوب، جنوب شرق و شرق شهر قرار گرفته‌اند و این اراضی از موقعیت بهتری برای گسترش آیندة شهر نسبت به سایر بخش‌ها برخوردار هستند و جهات دیگر، با داشتن محدودیت‌های طبیعی و مصنوعی، فاقد کارآیی لازم برای توسعة آتی شهر هستند.